NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, of VERVOLG der MERKWAARDIGSTE GESCHIEDENISSEN, DIE VOORGBVA LLEN ZCH IN DE VEREENIGDE PROVINCIËN, D B GE NE R AL I TE I TS LANDEN, EN DE VOLKPLANTINGEN van den STAAT. EEN-EN-TWINTJGSTE DEELS TWEEDE STUK. MDCCL XXXVI. Te LEIDEN, By P. van der EYK en D. VYGH, Te AMSTELDAM By J. van der BURGH en ZOON.   NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, j u l y MDCCLXXXVI. GELDERLAND. H a r d e r w y k. Den 14 July is in de vergadering der fjAR. Gezworen Gemeente een voorftel ge-DERwYK daan, „ om namens dat tweede Lid van de Regeering dezer Stad DieMonJireufe Publi„ catie, op den laatften Landdag uitgebragt, en te regt met de Bloedplacaaten van Phi„ Ups gelyk gefield, voor onwettig te houden en te doen intrekken. " Welk voorftel nog is in advys gehouden. Ha t tem. De Gezworene Gemeente vondt goed, den 4 July 1786 dit gefchrift aan de Magiftraat dezer Stad in te leveren. Qq WEk  Hat- TEM Adr. der Qezwor. Cem.aan deRegeering. t90 NIEÜVVE NEDERLANDSCHE WEL EDELE ACHTBARE HEEREN! De Gezwooren Gemeente dezer Stad, op den 8 Mei dezes jaars 178*»» door de Burgery by Adres fpeciaaï verzogt zynde: ,q. Dot de Gezwooren Gemeente, aaar zig „ nu twee Vacatures in de Magiftraat bevonden, vaa ' welke de eene al zeden den .4 July 1785 bad ,, opengegaan . het hunne geliefd? aan te wenden, das „ deze twee Facutures ten fpoedigflen vervuld mog- " To.Z'nTt aan U Wel Ed. Achtb. zoude decla. , ren, dat de Gezwooren Gemeente de helft m alle ' zaaien van Regeering toekomt, Mg™™"* «J Uftier der Jufthie en daaglyksliet beftter de,- Stad ' omtrent geringe zaken, welke aan Bun Wel hd. ' Achtb. alleen zyn toevertrouwt, en dat verder mog. ' te Protegeren tegens al het geen de Matjiflraat, in laaken de Gemeente mede betreffende mogte „ refolveeren en het zelve voor nul verklaaren. ,o. „ Bat mcede gelieve te refolveeren om aan de Magiftraat kennis te geeven, dat zonder Jpeet1 la etolflemming van de Geboren Geënte geen „ Militie , onder welk prcetext Qok , binnen deze „ Stad mogte gebragt worden" " Omtrent welk eerttepomö, doen tyde, alree-de by dé Gezwooren Gemeente Refolutie ge* noomen en vooraieninge gedaan was, en vervolgens nog nader gedaan is, en wat het »de en 3je tjowcï betrof, de Gemeente mede aannam, zo Sed in hun is, hun Wettig gezag te mamtmee.. ren en aan de Buracry genoegen te geeven. Hierom is het Wel Edele en Achtbaare Heeren! dat de Gezwooren Gemeente zig verpligt rekent aan U We! Ed. Achtb. met alle refpeóï te kennen te geev n, dat het er verre van daan zy, van meerder authoriteit en gezag te prewndeeren, dan hun wettig competeert; dog helaas! vjaagen Wy, waar is het Ons van oude wettig competeerend im? Zo  JAARBOEKEN, July, 1786* $91 Zo er zaken zyn, in welke 't regt der Gemeente al erkent word, en waar in U VVel Edel Achtb. niet met Ons in een begrip liaan, zo moeten Wy Ons laaten welgevallen te aanhooren , dat dezelve dan zaaken de Juftitie raakende zyn, deWelke dan onaangezien de Confideratien van de Gezwooren Gemeente , door O VVel Ed. en Achtb. gedecideert of ten beste genoomen , opgehouden wordea. Wanneer dit nu zo door de beugel kan, en als Recht moet befchouwd worden, van welk nut ist dan 't Collegie der Gemeenslieden ? (dat onzes erachtens het zelfde is, en dus een gelyke Mage inoet hebben, roet de Vroedfchappen in Hollandfche en andere Steeden,) dan is het zelve geheel overbodig en beftaat maar in naam. Waar is thans 't regt van Gemeendieden ingevolge de Reglementen van de jaren 1705 en 1708^ By welke nadrukkelyk gezegt word. „ DeMagt- rtraat zal geen Confenc konnen geeven tot ee- nige Petitiën van de Staten Generaal of Raa„ den van Staaten, als met Confent van de Ge- ,» meente, item geene Verbonden of Allian- a, tien ingaan, Vreede of Oorlog aanneemen, „ nog toettemming geeven tot het aanneemen van „ een Stadhouder of Kapitein Generaal, dau mee j, Confent van de Gemeente.'* Nog vindt men duidelyk befchreeven by een Convenant van den jare 1556. „ Dat ofte na. „ maals beider Landfchappe geaccordeert worde „ eenige Schattinge tot behoef des Heeren , by „ de üufettirjge derzelyerdrie Gemeenslüi uitdea „ voorfz. Achten by Scheepenen gekooren zul„ len worden, die Settinge en de verdeelioge te „ zien doen." Ook zoude men uit nog voorhanden zynde Stukken kunnen aantoonen , dat Hun W7el Edele en Achtb. in vroegere daagen aan de Gezwooj'en Gemeente rapport van hét verhandelde ter Landfchaps Vergadering gedaan hebben. Qc( s VatJ Hat- l'km. ddr. der Gezwor» Gem.aan de Rege' ring.  59i NÏEÜWE NEDERLANDSCHE Hattem. A dr. der Gezwor. Gem.aan de Regeering . Van welk laatfte in andere Steden, alwaar dszelve Conftitutie plaats vind, althans in bet naburig Elburg, de Gemeenslieden ten huidigen daage nog van het Recht jouisfeeren om met en nevens de Magiftraat der Stads Gecommitteerdens ter Landfchaps en Kwartiers Vergaderingen te volmagtigen en aan dezelve Inltructien te helpen geven; gelyk zulks nog op de jongfte Landfchaps Vergadering van Mei 1786 zal gebleeken zyn. Wanneer men nu eens bedaardeiyk het een en ander nagaat, en inzonderheid zig bepaalt tot het willekeurig handelen van Stads Gecommitteerdens ten Landdage buiten Concurrentie der Gezwooren Gemeentens , hoe helder middagklaar laat zig dan niet zien, het nadeelige en fchroomelyke, dat hier uit noodwendig voorvloeid, en nog klaarder, wanneer men het oog maar eens vestigt op het onlangs verrigte ter Landfchaps Vergadering binnen Zutphen gehouden; op welke de meeste Stads Gecommitteerdens geen reguard fchynen geflsgen te hebben op de billyke Volkftem, die van alle kanten te zamen was gevloeid , alwaar men de requestreerende Ingezeetenen doedt befchouwen, als Minderjaarige, Schamele en bedeelde Perfoonen, Handwerkslieden, welke geen kunde inLands Zaaken konden hebben en die het ongeoorloofd waare, zig daar meede te bemoeijen. Waarom Wy Edele en Achtbaare Heeren niet fchroouicn te verRlaaren ; dat het de Gezwooren Ge meente, die mede Volks Vertegenwoordigers zyn, en nimmer kunnen gedoogen, dat diegeenen, welke zy de eer hebben te reprafenteeren, in Hun natuurlyk Regt benadeeld worden, tot haare Ziele fmertmoeten vernemen , dat een Folk, ja een vry Folk, dat zig zelve ten kosten van Hun Bloed van het Spaansch Tyrannischjuk heeft ontdaan, door Hunne Vertegenwoordigers t die het gezag niet 'anders dan uit naam en van wegens hen uitoefenen, een bal in de mond geflopt en ftom gemaakt worden, om daar door hunne klaag en fmeektal omtrent gewigtige zaaken te fmoo-  JAARBOEKEN, $utjt 1786. $n reai Wy doelen op het arrefteeren by de Laudfchap van deberugte Publicatie, alhier den-; 2H Mei gepubliceert, en by welke in 't vervolg niets minder dan eene Crimineele vervolging be . dreigt word tegens zodanige Verzoekers $ ais de Tekenaars der NationaaleRequesten, zoo op die, als op eene voorige Vergadering gepreflnteerd, en waar by N B. een generaale Amneltie voor al het Misdaadige, reeds daar door gepleegd wierdt aangekondigt. Hoe kan het mogelykzyn, dat zulke billyke verZoeken, als onder anderen dat, tot redres en revideering van een Regeenngs Reglement, dat zozeer tegens onze Confticutie aaudruisichende wiert verklaart, als misdadig word befchouwt; indien daar in een misdaad geleegen is, zo reekent de Gezwooren Gemeente het zig een eer te verklaaren, dat zy dan Misdadigers willen zyn en blyven, want alfchoon bezwooren hebbende, dat voorfz, Reglement te zullen naleeven, zo oordeeld de Gemeente hun egter volkomen vry teflaan, zon. der krenking van dien eed, hunne gedagten nopens de tegenftrydigheid in het zelve te mogen uiten; en vertrouwen, daar zy het tweede Lid dezer Stads Regeering uitmaaken, zy nimmer ia dat afpeétkunnen komen van Minderjaarige , Schamele en Bedeelde Perfoonen. Wy vinden ons dan ten fterkften verpligt, en om niet al te ver uit te weiden, alleenlyk maar met relatie tot deze Stad, een ogenblik by dat gezegde Reglement flil te ftaan, en het zelve te vertoonen, als dat het op den duur niet zal kunnen beftaan. Dit Reglement van den jare 1750, dat men z® ieverig zoekt te handhaven van de zyde der Ingezeetenen dezer Provintie , is insgelyks door den Heer Stadhouder bezwooren, welke dus onder die verplichting lege van al het geen daar by aan Hoogstdezel ven wierd toegekend , heiüelyk en naar den letter uit te oeffeneu , doch gefchied Qq 3 dit Hat. 'em. 4dr. der 3ezw* 3em.aan leReget' 'ing.  594 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hat- 'tem. Adr. der Gezw. Gem.aan deRegee- ring. dit en is men ook zo ieverig om het zelve van de zyde des laatflen te doen objerveerenl VeifchuoD ons Wel Edele en Achtbaare Hee« ren! dat wy eenigezaaken vraagende voorftellen, laatende de beantwoording llilzwygende aan de waarheid zelye over. Beeft de Heer Stadhouder niet kunnen goedvin^ den dtie Regenten alhier aan te ftellen, die geheel ongequalificeert waren tegen onze Stads Rechten en dus ook tegen den letter van voorfz. Reglement ? Heeft de Gezwooren Gemeente [na een ernftïge doch vruchtelooze pogingen, toe maintien van Stads Rechten by Uw Wel Edele en Achtb.] zig Diet by den Heer Stadhouder vervoegt en verzogt, dat; wanneer de beklaagde Heer en ongeneegen mogten blyven om aan hunne pligt te beantwoorden, deze Heeren dan door Hoogstdenzelven by de eerstkomende keur m ogten worden gepas/eert ? Heeft de Heer Erffladhouder niet hoe duidelyk deza tien Qualificatie ook waare aangetoont, kunnen goedvinden by eene nieuwe keur dezen Heeren allen we* derom aan te feilen, fchoon onze klagterrttellende in handtn van beklaagde Heeren ten fine van bericht ? Deze klagten aan Zyne Hoogheid den 29 janu* ary 1785- afgezonden, en anderhalf jaar ongevees verloopen zynde, heeft zyne Hoogheid aan deze, zaak wel iets verder gedaan , of is ons zulks gebleeken? Hoe lang heeft de Heer Erffladhouder de aanftell ing van Gemeenslieden alhier uitgeoeffend, zonder dat Hoogstdezelven dit recht by de letter van voorfz. RegUment wierd toegekend? Zegt de letter van dat Reglement niet meede, „ dat de MagHtraat der Stad Hattem zal beftaan „ uit agt Perfoonen enz.; en is Zyne Hoogheid daar op niet verplicht da* getal compleet te hou- den, en nog wel temeer, daar onze oude Stads ,, Reglementen zeggen, dat een vacatuure in „ de  JAARBOEKEN, jfalt, 1786. 595 „ de Magiftraat, binnen den tyd van een maand „ zal moeten worden vervuld." Heeft Zyne Hoogheid nu niet, onaangezien deze verplichting, en zo veele vriendelykeinftantien van Gemeente als Burgery, een Scheepensftoel byda een jaaropengelaaten P Is hier by niet een twede Scheepen ftoel op den 2 Mei jongstleeden opengevallen, welke dus meede al ruim anderhalve maand heeft open geftaan, en met den eerfte ten huidigen daage nog onvervult is? Hebben wy onlangs, ter vervulling van deeze plaatfen, en ter voorkoming van Regeringloosheid , nog niet andere weegen in moeten flaan ; die meede geen effecl: hebben geforteert, en van welke Uw Wel Edele en Achtb, niet onbewust kunnen zyn? Om nu verder van geene andere zaaken, direct, dit Reglement raakende, of daar uit voort» fpruitende, te gewaagen, of fchoon er nog een reeks zoude kunnen opgeteld worden , en wel zulken, die veele Regenten buiten ftaat Hellen, om zich naar behooien van hunnen Eed en piigt te kunnen kwyten. Ook zwygen wy , dat, al wierd dit Reglement zo van de eene als van de andere zyde fliptelyk geobferveert en cagekoomen, het zelve als dan nog ftrydig is en blyft tegen onze oorfprongelyke Cooftitulie. Daar dit alles Wel Edele en Achtb. Heeren! door niemand kan, nog zal ontkend worden waar te zyn, hoe is het dan mogelyk? dat de Teekenaars van gezegde Nationaale Requesten, als MUdaadU gers kunnen werden befchouwd, Pardon ontvangen^ en verders bedreigd warden met een Crimineel Proces l [ Daar nu meede door Burgers en Ingezetenen dezer Stad, het zelve verzoek gedaan is , zo vind de Gezwooren Gemeente zig in volftrekte verplichting Haar deze zaak aan te trekken, en Qq 4 fteï- Hatj TEM. Adr. der Gezwor. Gem.aan deRegeering.  Hat- TEM. Adr. der Gezwor. Gem.aan deRegeering. 596 iNIEUWE NEDERLAN DSCHE Heilig by dat Declatatoir te verklaaren, „ Datzy ,, deze Publicatie houden ah een dirett Attentaat op „ de natuurlyke en Conjtitutioneele Rechten en Pri~ „ vilegien dezer Burgery , en van dien' aart, dat „ dezelve noodwendig de pernicieufle gevolgen moet „ naar zig feepen" en daar wy in 't zekere onderrïgt zyn, dac deze Publicatie by overfteminïng niet alleen, maar zelfs in weerwil der Protesten van verfcheide Riddermaagtie en van een nabuurige Stad is doorgedrongen; en verders in aanfchouvv nemende, dat, onzes erachtens, in zaaken raakende de Privilegiën, geen overftemming zal kunnen vallen, het geen by het arrefteren van deze Publicatie niet ichynt in acht gerioomen te zvn, zoo laaten Wy aan die Staats Leden, welke" tot dezelve hebben geconcurreert, over alle die fchromelyke gevolgen, welke men te wagten heeft, zo uit het willekeurig buiten effeö (tellen van de meest geheiligde Staatsgronden , als uit zodane maatregelen, waar doot men den Ingezetenen het Recht en de Macht zoekt te beneemen van op zulk eene wyze, als zy de beste keuren, hunne bezwaaren voor denReprasfentatrven Souverein te brengen. Een Recht, 't welk ieder Burger van een vrye Republiek op 't ogenbliek zyner Geboorte met zig brengt;'een Recht eindelyk, dat hun door geweld en overmagt, maar nimmer opgronden van Natnurlyke, noch Staatkundige billykheid, kan ontnomen worden* En declareert de Gezwooren Gemeente verder ten opzigte van het Publiceeren en Affigeeren van dezelve, biunen deze Stad, zonder onze Concurrentie te houden voor informeel, onwettig, en van nul en onwaarde; en zulks nog te meerder, daar het Magiftraats Collegie geconftitueert moet zyn uit agt perfoonen , en ten miriten de Meerderheid van die agt vereischt werd om eemg befluitof Refolutie te kunnen neemen, een getal van maar drie Perfoonen deze Publicatie hebben doen afkondigen en affigeeren; by aldien daar omtrent al eens by  JAARBOEKEN, July. 178Ö. 597 een Magiftraats Vergadering is gehandelt geworden r en dus hier tegens om voorgemelde redenen ten fterkften protesteerende, om daar door ons, zoo voor ons Collegie cn onze Burgery, als voor de Nakoomelingfchap gedechargeert te houden. Terwyl wy dan ook op verzoek der Burgery op 't ernftigst infteeren, dat buiten de Gezwoo ren Gemeente» als het tweede Lid van Regeering, geene zaaken, uitgezondert het beftierder Juftitie, ter Conclufie gebragt worden. En laatftelyk rekenen wy ons niet minder verplicht aan Uw Wel Edele en Achtb. te declareeren: ,, üat, daar het ons ten klaarften bïykt, ,, dat de Burgery zich erinnert het onlangs voor„ gevallene binnen Arnhem, met de Militie aldaar „ tiuarnilben houdende, als ook in andere Ste„ den, en voordiergelyke fchroomelyke omftan» ,, digheden niet te onrecht bevreest zynde, wan. neer binnen deze Stad Militie wierde gebragt, „ Üat Wy, zonder welker Concurrentie en goed. „ vinden immers geene Militie alhier mag wor,, den binnen gelaaten, waar omtrent Uw Wel Edele en Achtb. met ons eenftemming denken % „ alzo op den 2 September des voorleeden jaars, „ in het zelfde geval zyn gekent geworden, niet zullen permitteer en ofgedoogen, dat, onder welk ,, pi&text ook, alhier Militie binnen koome; maar „ dat wy ons verplicht zullen reekenen, alles daar „ tegen in het werk te feilen, waf billyk en in ons 3, vermogen is; enz. Den 17 July 1786 wierdt dit befluit genomen : Maandag den 17 July 17SÖ. T"\e Gezamentlyke Burgerye der Stad Hattem , ■L', door G. TV. van Barneveld, N. Aukes, A. Bar- Hattem. Adr. der Gezw. Gem.aan ie Regering.  SpS NIEUWE NEDERLANDSCHE Hat- ÏEM. Befl. der Burgery wegens 't houden van eene Vergadering, Barneveld en C» jF. Vinkenbrink, alshaareGecom* mitteerdens ia zaake, betreffende de twee Vacante Scheepens Plaatièn, wel en wettiggeconvoceert 3Hi van haare verrigtingen Raport te doen, heeft beflooten en vastgefteld, zo als dezelve befluiten vastfteld by dezen: „ Dat aangezien de Burgerye uithetRaport van >, riaare Gecommitteerdens gebleeken is, dat de „ Heer Erfftadhouder kan goedvinden de twee >, Vacatures in de Magiftraat, niet tegenttaande >, alle inftantien van Gemeente en Burgerye, toe i, heden onvervuld te laaten, en metzynen duur» „ bezwooren Eed, het welzyn der Stad en onzePri* „ vilegien als een Souverein Oppervorst te handelen ,, naar zyn wil en welgevallen, heden over veertien s, dagen de Burgerye andermaal zal vergaderen, „ ea als dan finaal refolveeren, welke meest „ Conftitutioneele middelen zullen moeten in *t werk geiteld worden om de twee Vacatures in „ de Magiftraat vervuld te zien." En zullen hier van drie eensluidende worden gemaakt, en door onze bovengemelde Gecommitteerdeus namens de gantfche Burgerye geteekend, Waar van één Exemplaar zal worden overgegeeven aan onze Magiftraat, één aan onze Gezwooren Gemeente, en één onder onze voorn. Gecommitteerdens blyven berusten, die by dezen tevens gelast worden, om de ganfche Burgery tegens heden over veertien dagen andermaal by een te roepen. De Gezamentlyke Burgerye der Stad Hattem. Uit last van dezelve. (was getekend) G. W. van BARNEVELD. N. A U K E S. A. BARNEVELD. C. J. VINKENBRINK. De  JAARBOEKEN, >/y, 1786. 599 De Gezworene Gemeente hadt den Gemeensman A. W. Meylinck, by een befluit, ontzet van zyn amt als Weydemeester. Deze vervoegde zig tot het Hof met klagte wegens fpolie en turbe. Waarop het Hof een bevel en dagement aan de Gezworene Gemeente heeft afgevaardigd. E l b u r g. Den 14 Juny 1786 wierdt dit befluit ^e» nomen: Veneris den 14 July 1786. P\oor den Heer Prsefideerende ter Vergadering van Raad en Gemeente zynde gecommuniceerd, dat aan Zyn Ed. Geftr. door een' fiode van (ie Stad Arnhem 'was vertoond een Patent , houdende /óitfchryving van eenen extraordinairen KwartLérdag, tegens Maandag den 17 July binnen Arnhem; ten fine van deliberatie over zeke. ren voorflag van de Gedeputeerden ter Generaliteit om den Raad van Staaten te authorifeeren ter Negotiatie van de noodige Penningen ter voldoening van de geftipuleerde fournisfementen aan Zyne Keizerlyke Majefteit, uit hoofde van 't jongst geflooten Vredestraktaat. En hier op gedelibereerd zynde, is gerefolveerd en gearrefteerd, de eventueele Gecommitteerdens te gelasten en te authorifeeren, gelyk gefchied by dezen: ,, Om ter Kwartiersvergadering namens deze s, Stad te confenteeren in de Authorifatie op den ,s RjiaA van Staate, ten fine van Negotiatie der „ be- Hat- IEM.  6oo NIEUWE NEDERLANDSCHE Elburo Beft. van Raad en Cem. „ benoodigde Penningen tot voorfz. Fournisfe„ ment aan Zyne Keizerlyke Majefteir." „ i. Dat zy Gecommitteerdens niet zullen ver- mogen, namens deze Stad, te treeden in eene „ vermeerdering van lasten op vaste Goederen, ,, noch ook in de heffinge van eenige extraordi„ naire Middelen; maar daar in te difficulteeren" Laatende echter aan de refpedtive Gecom- mitteerdens over, om in val 't Kwartier om „ Penningen benodigd mogte zyn, te concurree„ ren tot eene Negotiatie." 3. Dat de Gecommitteerdens zich niet zullen „ inlaaten in eenige verdere of andere poincten , „ als in de uitfchryving waren gementioneerd, „ uitgezondert alléén in eenige kleine zaaken, di. redt noch indirect relatie tot deze Stad heb» „ bende." En zo onverhoopt, des ongeacht of die ter contrarie, ter Kwartiersvergadering met het een of ander mogt worden doorgefiagen, daar tegens namens deze Stad, te protefleeren en Stads aanteeke» ning te rejerveeren ■ En zal hier van behoorlyke mentie worden gemaakt in de te expedieeren Commisfle, en extract dezer aan de eventueele Geconftitueerdens worden ter hand gefield, om zich hier naar ftiptelyk te reguleeren. (onder fiond) In fidem Extradlu (was getekend) H. H. V I T R I N G A. Tegen deze Refolutie hebben zich verzet 3e Heeren Scheepenen Tulleken , Julien en Fo/5protefteerende tegens de gecombineerde /ergadering van Raad en Gemeente als da^r toe  JAARBOEKEN, July, 1786. 4 NIEUWE NEDERLANDSCBE 'sGra- VENHAGE. Memor. van den Ridder Harris. gelukkige verfchillen, welke die voorfpoed voor een tyd heeft afgebroken. De Koning myne Meester , heeft zeer zorgvuldig vermyd om iets te doen, 't geeneeenigen invloed konde hebben op de inwendige en vrye Raadsplegingen van den Staat. En offchoon Zyne Majefteit geenzints ongevoelig geweest is aan de onlusten, welke deeze Republiek hebben gefolterd , heeft by zig vergenoegd, om den Hemel te fmeeken voor het welzyn van dezen Staat, en voor de herltelling van de Eendracht. Dan vermits het, zedert kort, twee zeer achtenswaardige Mogendheden , als oprechte Vrienden en Nabuuren van Uwe Republiek, behaagt heeft, aan Uwe Hoog Mogende hunne gevoelens te openbaaren, met betrekking tot derzei ver tegenwoordige gefteldheid; zoude Zyne Majefteit gelooven te kort gedaan te hebben aan die zelfde gevoelens, waar mede zy ftandvastig bezield geweest is; als mede aan het vertrouwen , welke Zyne Majefteit fteeds verlangt Uwe Hoog Mogende in te boezemen, wanneer hy langer vertoefde, déze oprechte weufchen uit te boezemen, welke Zyne Majelteit by aanhoudendheid zig vormt, zo voor de inwendige en uitwendige Rust der Republiek als voor het behoud van derzelver tegenswoordige Conftitutie. De Koning oordeeld zyn pligt te zyn, teffens Uwe Hoog Mogende te moeten verklaaren, dat niets meerder itrydig zou zyn tegen zyne oogmerken , dan om een voorbeeld te geeven, even zo gcvaarlyk voor de Rust als voor de Onaf hankelykheid der Vereenigde Gewesten, als die van eene vreemde bemoeijing met de inwendige zaaken der Republiek, waar van Zyne Majefteit wenscht, dat de vrye Beheering altoos ongekrenkt mag bewaard worden, in de handen van die geene , aan welke dezelve is toevertrouwd, door de Conftitutie en gegrondvest op de gronden, welke gelegd zyn  jAARËOEKËN, fulj, 1786. 6e^ zyn door de eehpaarige toeftemming van de Natie Zelve, Zyne Majefteit zal nOoic êetl ander Oogmerk bedoelen, dan het alleronzydigst gedrag te houden; en wel zulk een , als men natuurlyk verwagten moet van een opregt Vriend en goeden Nabuur, Welke zo wel door de belangen van den Proteftantfchen Godsdienst, van Regeeringsform, Koophandel en plaatfelyke gefteldheid der béide Landen, als door den band van Vei wantfchap mee den Prinfe, aan welke Uwe Hoog Mogende de Eminente Staatsbedieningen hebben aanvertrouwd, een weezentlyk belang heeft, dat geert de minfte krenking worde toegebragt aan de Onafhankelykheid van deze Republiek; 'sHage den 5 July 1786. ( was getekend') Dê Ridder HARRIS. ■ De Markgraaf de Verac, Gezant Van Zy* iie Allerchristelyke Majefteit, was den 20 des voormiddags met den Voorzitter van de Heeren Staten Generaal, als ook met eenige Heeren van de Regeering in gefprek , en gaf kennis van de bevalling van Haare Majefteit de Koninginne van Frankryk, op den 9 dezer, van eene Princes4 In den vroegen namiddag reedt eene plegtige Bezending uit Hun Hoog Mogende, die door 6 Bodens van Staat verzeld was, en de gewoone krygseer ontving, naar gem. Gezant, om deswegens de pligtspleging van gelukwenfching af te leggen, zynde dezelve bekleed door de Heeren Baron van Wasfenaar Heer van Starrenburg, Jr. Cht. Bigot en Lemker mn Brodai Rr % les venhage. Mentor* >an den Ridder Irlarris» )  6»6 NIEÜWE NEDERLAN DSCH E •s Gra- vfnhage. Metnor, van den Pruisfif, Gezant, ter Hunner Hoog Mog. vergadering zitting hebbende, wegens de Provinciën Holland, Friesland en Overysfel. De Heer van Thulemeyer heeft aan de Heeren Staten Generaal de volgende memorie overgeleverd: HOOG MOGENDE HEEREN! T"\e Ondergeteekende extraordinaris Envoyé van L/ Zyne Pruisfifche Majelteit heeft de eer gehad , ingevolge de orders van den Koning zyn Meester, zich den 23 January dezes jaars , aan U Hoog Mogende te vervoegen , ten einde te vertoonen, dat, door de onlangs gemaakte Werken aan den kant van de Redout Gelderfoort, een gedeelte van het Hertogdom Kleef en byzonder uen Lymerdyk, gedreigd worden met Doorbraak en Óferftroomingen ; zich houdende aan het omftandig berigt in die Memorie en deszelfs Bylagen vervat, zal hy thans maar alleen U Hoog Mogende Heeren! herinneren, dat de Koning van UI. vriendfchap verwagt, dat niet alleen de gefchiktfte maatregelen , om dat gevaar af te wenden, zullen genomen, maar ook daadlyk in 't werk zullen gefteld worden voor de aankomst van het flegte jaargetyde: dan dewyl de raadplegingen der Provinciën, die by deze zaak belang hebben, door derzelver plaatfelyke ligging v meer of min zouden kunnen vertraagd worden , zal de Ondergefchreeven aan de wysheid van U Ho' g Mogende overlaaten, of het niet raadzaam zoude wezen daar onurend te raadplegen met den Raad van Staaten der Vereenigde Nederlanden. 'sHage den 13 July 1786. de THULEMEYER. Om-  JAARBOEKEN, July, 1786. 607 Omtrend het commando over de bezetting in deze Plaatfe , is by de Staten van Holland en Westfriesland den 27 July 17861 een befluit genomen , met 10 ftémmen tegen 9. De meerderheid beftondt uit de Steden Dordrecht, Haarlem, Leyden, Gouda, Gorinchem, Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar, Monnikkendam, en Purmerend. Tegen deze conclufie hebben de Ridderfchap, en overige agt Steden, hunne aantekening zig voorbehouden. Dit befluit luidt aldus: Extract uit de Re/olutien van de Heeren Staten van Holland en West - Friesland, in Hun Ed. Groot Mogende Vergadering ge . noomen op Donderdag den a 7 July 17 85. "Dy refumtie gedelibereereerd zvnde op het Raport van den 5 November laatstleden, ter Vergaderinge uitgebragt door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Ed. Gr. Mo0\ Gecommitteerde tot het groot Befoigne, tot voldoening aan Hun Ed. Gr. Mog. Refolucie Commisforiaai van den 28 September te vooren, zo veel het Commando over het Guarnizoen van den Hage, en Hun Ed. Gr. Mog. Refolutievan denken 5 Maart 1672 betreft; als mede op de Misfive van Zyne Hoogheid , gefchreeven op het Loo den 4 December 1785 , en den 7 by Copie aan de Leden gegeeven, met eene daar by gevoegde Memorie Van Conlideratjen en daar toe fpecïeerende Bylaagen van A tot M, omtrent het voorfz. Staats Raport over 't Commando van het Guarnizoen van den Haag. Is goedgevonden en verftaan op de gronden by Rr 3 het 'sGra- iMÏNHA->E.  6o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Beft. var, Boll.nopens het comman do in 's het voorfz. Raport gelegt, de Heeren Gecom roteerde Raaden by dezen te gelasten zig voortaan, nopens 't Garnizoen in de Haag ftiptelyk te gedragen , naar de Inhoud van H. Ed. Gr. Mog. Refolutie van den 4 en 5 Maart 1672, met relatie tot alle de Pointen daar in vervat. En zal ËxtraÊr, dezer Refolutie aau de Heeren Gecommitteerde Raaden worden gezonden , om haar daar naar precyfelyk te gedragen ; en zal gelyk ExtracT: by Misfive worden gezonden aan zyn Hoogheid tot deszelfs informatie. Accordeert met voorfz. Register. De Advocaat Fiscaal en Procureur Gene* raai van 't Hof Mr. Ts&rand 't Hoen, fchreef den 11 July 1786 aan de Staten dezer Provincie dit berigt: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! Het heeft U Ed. Groot Mog. behaagd, by Misfive in dato den 28 der laast afgebogen maand Juny den Ondergefchreeven aan te fchryven, om Uw Ed. Groot Mog. ten fpoecigften, en wel uiterlyk binnen den tyd van veertien dagen, op een voldoende wyze te in. formeeren van de reedenen eener nalaatigheid, welke de ondergefchreeve in de vereifchte punctueele obfervantie van U Ed. Groot Mog. pu. blicatie van den 23 Febuary dezes jaars zoude begaan hebben, ten einde als dan daar op naar bevind van zaaken te worden gerefolveert, met verdere last, om aan de voorfchreve Publicatie, en aan U Ed. Groot Mog. Refolutie van den zeiven datum, by voorfchreeve aanfc'iryving gevoegd, met alle naauwkeungheid te voldoen. Alvoorens aan de voorfchreeve hoogst gerefpeeteerde order te voldoen, kan den ondergefchre- v@  JAARBOEKEN, July, 1786. 609 vc niet afzyn, met aandoeningete betuigen, hoe fmertelyk hem (die byna vyf en twintig jaren zyn Ampt als Advocaat Fifcaal en Procureur Gene-, •aal over Holland, Zeeland en Friesland , beeft, bekleed, en daar in altoos getragtengeyvert heeft de hooge bevetlen van Uw Ed. Groot Mog. te eerbiedigen en te gehoorzaamen, zonder deswegens ooit eenige reprocbe te hebben ondergaan; de bovengemelde aanfehryving gevallen is, waar by de ondergefchreeve verdagt werd gehouden van eene nalatigheid welke hy en de vereifche ?unétueele obfervantie van U Ed. Groot Mog. ublicatie van den 23 February dezes jaars zouden begaan hebben, dan waar omtrent de ondergefchreeve vertrouwd, zig ten genoegen van U Ed. Groot Mog. te zullen kunnen disculpeeren, eu waar toe hy verzoekt met alle eerbied aan U Ed. Gr. Mog. te mogen voordraagen. Dat, wanneer de ondergefchreeve voor het eerst was geïnformeerd geworden, dat enkele Perfoonen dragende, aan derzelver Horologien bandjes van Orange couleur, in het publicq waren gezien, én dat weinige tydsdaarna zulks eenigzints fcheen toe te neemen, hy daar op niet alleen zyn atten tie heeft gevestigt, maar ook den Drosfaart van den Hove heeft gelast, om met exactitudeteinfor meeren of «ndêr de Perfoonen, welke zig mei dergelyke Orangebandjes in het openbaar vertoon den, mede gevonden wierden Perfoonen, die tol de jurisdictie van den Hove behoorden, met intentie om zulks bevindende, van zoodanig nieuw verfchynfel, het welk door een toeneemend ge bruik veel ligt als een leufe van Partyfchap, ei dus als inloopende tegens de intentie van U Ed Groot Mog., gemanifefteerd by hoogst dezelve Publicatie van den 23 February voorfchreve, zou de kunnen geconfidereerd werden, als dan dei Hove kennis te geeven, en 'sHofs goedvinden daa omtrent te verneemen. Dan dat de ondergefchree ve door fuccesfive raporten van denDrosfaard va Rr 4 de sGra- fENHA3E. Ber. van ien Adv. Fiscaal 't Hoen. a  óiQ NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra VENHAGE. ■Ber. vat a en Adv, Fitcaal 't Hoen, .den Move is geïnformeerd geworden, dat hem na een naauwkeung onderzoek en navorfching, niet een enkeld Suppoost van den Hove, met zoodaamg Orangebandje aan hetHorlogie of Rotting vastgemaakt, was voorgekomen, maar dat het alleen deze en geene der Ingezeetenen, die notoire Suppoosten van 'sHage waren, met diergelyke bandjes van Orange Couleur aan derzei ver Horolo<*ien of Rottingen in het publieck gezien waren ° ' Dat de ondergefchreeve vervolgens op fundament van het 6 Articul van het Reglement by U Ed. Groor Mog. de diffèrentiaale Poinéten, tusfchen het Hof en den Haag op den u Maart van het jaaTijósgearrefteert, waar by UEd. Groot Mog. hebben gelieven goed te vinden, dat ten aanzien van alle delicten en erimineele Actiën, welke aan het Hof ten laste van die geene, die onder judicature van den Hage behooren en op eene andere wyze, dan by het voorige 5 Articul was geltatueert, mogten voorkomen, alle de informatien van dien, door of van wegens het Hof zullen moeten werden gefield in handen van die van den Hage omme het Regt van de Hooge Overheid by dezelve daar tegens te werden waargenoomen en voortgezet, eeft gemeend mer betrekking tot die onderhoongevan's Hage, by proviiie niet verder te moeten gaan, dan tot het communiceeren zyner informatien ten hunnen opzigte aan den Bailliuw van's Hage, en gemelde Bailliuw daar over te onderhouden, zo als de ondergefchreeve in andere gevallen te meermaalen met kennis engoedvinden van den Hove heeft gedaan. Dat de ondergefchreeve dan ook gemelde Bai', :iuw van 'sHage de voorfchreeve informatien heeft '«communiceert en denzelven over deze zaaken onderhouden, dog van den zeiven vernoemen , dat hy deswegens veel fcrupules maakte, nadien Set hem niet zoo abfoluit was voorgekoomen , dae het dragen van diergelyke Orangebandjes aan tlorologies en Rottingen zoude vallen in de ter» mea  JAARBOEKEN, July, i78(5. óu men van de meergemelde Publicatie van den 23 February dezes jaars. Voor eerst om dat zoodanige Horelogie en Rottingbandjes niet uitdrukkelyk by gemelde Publicatie waren verboden, en dat ook boven dien niet bleek, dat dezelve zouden dieneu voor teekenen of leuzen van Partyfchap of Oproer, niet te min aanneemende met deszelfs Praótizyns te zullen advyfeeren, zoo als dan ook de ondergefchreeve daar na heeft vernomen, dat gemelde Bailliuw het enthameeren van crimineele Actiën tegens de geene die met dusdanige bandjes aan Horologien en Rottingen zig in het publiek vertoonden , door deszelfs Practizyns was gedisfuadeert geworden. Dat de Ondergefchreeve deeze fuftenue van den Bailluw van 's Hage, gegrond op het advys van zyne Praftizyns, overweegende, en teffens ver» reemende, dat den Advocaat Fiscaal Luyken mede huiverig fcheen te weezen, om op fundament van meergemelde Publicatie tegens zodanige Perfoonen te ageeren, na dien gemelde Advocat Fiscaal, hoe zeer niet minder dan de Ondergefchreven en alle andere Officieren, op privatie van zyne bedieninge gelast, om de voorfchreve Publicatie van den 23 February ir8ó naar deszelfs form en inhouden te executeeren, en tegens de Contraventeurs het recht van de Hooge Overigheid waar te neemen, des egter ftil zat, zonder tegens iemand, dragende zoodanige Oranjebandjes, zyn by die Publicatie verkreege regt van Prasventie te doen gelden. En welke huivering van den Advocaat Fiscaal Luyken, in deze omftandigheden te meerder reflectie meriteert, niet alleen, om dat hy zekerlyk niet ignorant kunnende wezen van het draagen van zodanige Oranjebandjes, de ondergefchreeve vermeend te mogen fupponeeren, dat gemelde Advocaat ook daar van kennisfe aan U Edele Gr. Mog. Gecommitteerde Raaden zal gegeeven , en wel zeker eenige Propofitie deswegens zal gedaan Rr 5 heb* s'Gra- VENHABE. Ber. van ■Jen Adv. Fiscaal t Hoen.  6ia NIEUWE NEDERLANDSCHE sGra- VENHAGS. Ber. van den Adv. Fiscaal \ Hoen. hebben, zonder dat deze kennisgeving en gedaane Propolkien eenige Activiteit in den voorfchreeve Advocaat Fiscaal Luyken te weeg gebragt hebben. Maar ook om dat den Drosfaard van welgemeL de Heeren Gecommitteerde Raaden, op Vrydag den Ü3 Juny met een Dienaar achter zich over de Markt wandelende, aan zekere Koopvrouw, welke aldaar met een Mande met Oranje Linten te koop ftond, op haar Vraag, of zy die Oranje Linten mogt verkoopen, in tegenwoordigheid en ten aanhooien van een menigte omftanders eenvoudig heeft geantwoord, daar vraag ik u niet na, of, ik vraag 'er immers niet na, en vervolgens is heen gegaan , hoe zeer naderhand een Dienaar van denzeiven Drosfaard weder by gemelde Koopvrouw is gekomen en dezelve gelast heeft, dat Oranjelint niet te verkoopen, of dat hy wederom komende, haar met de voorfchreven Mande met Oranje Linten zou naar de Poort brengen. Alle welke omftandigheden by den ondergefchreven, die met alle iever op het gedrag van de Suppoosten van den Hove had gevigileerc, én by aanhoudendheid bleef waaken, notoir mede fcrupuleusheid hebben moeten verwekken , om tegens Suppoosten van 's Hage, tegens wien den Bajlluw geen grond zag om ter zaake meergemeld te ageeren, en tegens wien de Advocaat Fiscaal Luyken geen gebruik van zyn regt van Preventie maakte, provifioneel iets verder te enthameeren. En omtrend welk ftilzitten van voornoemde Advocaat Fiscaal Luyken wyders notabel is, dat het zehe juist geduurt heeft, tot 's daags na het arrefteeren van U Edele Groot Mog. bovengemelde Refolutie van dato q8 Juny jongstleden, waar by alle Oranjegecouleurde Doeken, Dasfen,Halsen Borsrcieraaden Horologie en Rottingbandjes, Kwasten enz. werden verklaard mede te behoren tot de verbode Leuzen van Partyfchap, hetgeen dus een klaare blyk oplevert, dat de reden van dat ftil- zit-  JAARBOEKEN, >/y, 1786. 613 zitten daar ip is gelegen geweest, dat zodanige Oranjebandjes en diergelyke zaaken niet expresfe-1 lyk by de voorfchreve Publicatie voor Leulèn ver-< klaard waren. Mier komt by, dat het Hof en de Magiftraat van 's Hage zelfs, (naar des ondergefchrevens inzien)' bedenkelykheid fchynen gemaakt te hebben, of bet wel als een uitgemaakte zaak konde gereekend worden, dat onder de zaaken by de meergemelde Publicatie, als Teekenen of Leuzen van Partyfchap of Oproer verboden, mede moesten verftaan worden zodanige Oranjebandjes, als aan Rottingen of Horologien in het openbaar gedragen wierden. Ten minften heeft zulks met relatie tot het Hof der ondergefchreven toegefcheenen, daar uit, dat wanneer op den 23 Juny laatstleden in denRaade was gemoveert, dat op verfcheide plaatfen alhier en zelfs opdien zelve dag, op de Markt, Rotting en Horologiebandjes en andere zaaken van Oranje kouleur te koop gepjefenteerd wierden , by het voorfchreve Hof is goedgevonden, dat de Griffier zig zoude vervoegen by een der Burgemeesteren van 's Hage en denzelven in naam van het Hof zulks voorhouden en in confidentie geven, of die van 's Hage niet zoude kunnen goedvinden , de luiden die zulks doen, te doen requireeren, en dezelve voor te houden, en vaderlyk aantemaanen van zulks niet te doen, dewyl het zoude kunnen geconfidereert werden te vallen in de termen van, en te ftryden tegens de Publicatie van Hun Edele Groot Mogende, de Heeren Staten van Holland en Westfriesland, en niet anders dan verdeeldheden kan veroorzaaken, en kwaade uitwerkingen hebben, ja zelfs aan Zyn Hoogheid den Heere Erfftadhouder ten uiterften onaangenaam moest zyn. En nog nader, daar uit, dat by welgemelder? Hove op den 27 Juny laatstleden, is goedgevonden den Procureur Generaal te gelasten over het ftui' ten van het verkoopen en dragen van Oranje mei den Bailluw van 'sHage te correfpondeeren. 'sGra« FENHA*) SE, Ber. vast len Adv. Fiscaal t Hoeni i  sGra- venhage. Ber, van den Adv. Fiscaal 't Hoen» | : i < ( ( < 2 C c t C c V ft P1 614 NIEUWE NEDERLANDSCHS En met opzïgt tot de Magiftraat van 's Hage is zulks met geen minder waarichynlykhr-id daar uit afteneemen, dat die van 's Hage in een conferentie met Heeren Commisfarisfen van den Hove den voorlcbreven 27 Juny over het meer en meer toeneemend verkoopen en draagen van Oranje, gehouden, hebben gecommuniceert, dat ?v hadden doen requireeren Deken en Hoofdlieden van hec Vleeschhouwers en vervolgens ook van het Turfdraagers Gilde, by wie zy geinformeert waren, dat het draagen van Oranje in zwang ging en dezelve voor oogen doen houden, hoe zeer zuiks aanliep tegens de intentie van Hun Edele Oroot Mogende de Heeren Staten van Holland en Westfriesland , en zoude kunnen begreepen worden te /allen in de termen van hoogstderzeiver laatfte Publicatie, en dus dat zy moesten recommandeeren, die van hunne Gildens in hunne naam, en aanmaanen om zulks niet te doen. Dat zy ook hadden doen requireeren de Hoofdlieden van het St Nicolaas Gilde, en dezelve om bovengemelde rel lenen hadden aangemaand, de Winkelier, het te coop hangen en verkoopen daar van af te raden lat dezelve daar tegen wel zwarigheid hadden ;emaakt, dan dat zy dezelve hadden gelast zulks 0 hunne naam te doen. Edog dat het verkoopen n draagen van Orange zo fterk in zwang gi-g, lat zy zig van deze hunne demarche weinig eftedt iurfden beloven, dat zy ook wel op verdere midden waren bedagt geweest, dan dat hun in deelve veele zwarigheden waren voorgekomen, en us nerefolveert hadden daar over die morgen een onferentie te verzoeken met Heeren Gecommitïerde Raaden. Dat dan ook die conferentie tusfeheu Heeren ommisfarisfeD van U Edele Groot Mogende Gejmmitteerde Raaden en die van '5 Hage op den xirfchreven 27 Juny gehouden zynde , de onderïfchreve wel niet van al het geen daar in is geisfeert volledige kennis heeft, maar egter heefe ver-  JAARBOEKEN, ^«/y» 1786. 615 vernomen, dat daarby gedelibereert is, over middelen , om het verkoopen en draagen van Orange te doen cesfeeren, en dat vermits de begrippen van de refpeclive Officieren over de laatfte Publicatie van U Ed. Gr. Mog. tegens.het verkopen en dragen van Oranje zeer verfchillendefchenen te zyn, .Heeren Gecommitteerde Raaden gerefolveert hadden zig daags daar aan (den ag Juny) aan U Ed. Groot Mogende te adresfeeren, ten einde hoogstderzelver waare intentie te verneemen, zo ais zulks dan ook uit de Premisfen van Uwe Edele Groot Mog. Refolutie van den 28 Juny blykt gefchied te zyn. Uit dit alles nu meend de ondergefchreeve te mogen opmaaken en zeker ftellen, dat het aan bovengemelde drie refpectiveCollegien, als het Hof, den Haag, en U Ed. Groot Mogende Gecommitteerde Raaden, insgelyks bedenkelyk is voorgekomen , of 'er wel met genoegzaam fundament uit deze meergemelde Publicatie tegens de zulken, die zig met Oranjebandjes aan Horologien of Kottingen vertoonden,konde geageert worden: want was de Publicatie voorfchreeve daar toe op zig zelve notoir iufficient bevonden, het Hof zou den Griffier met zodanige boodfchap als boven is gemeld, aan die van 'sHage niet afgezonden hebben, nog ook den Procureur Generaal bevoolen hebben, om over deze zaaken met den Bailliuw van '4 Hage te correfpondeeren, maar veel eer den Procureur Generaal bevoolen hebben , om den l»ailliuw van 's Hage tot de waarneeming van zyn Ampt en Officie tegens de overtreeders aan te maanen. De Magiftraat van 's Hage zou (in dit geval) ook op het employeeren van middelen tot voorkominge van het draagen en verkoopen van dusdanige ongewoone verfchynfeleu, niet zyn bedagt geweest, en veel minder, zodanige conferentie by U Ed. Groot Mog. Gecommitteerde Raaden be- hoe- 'sGravenha- OE. Ber. vaa den Adv, Fiscaal 't Hoen.  6i6 NIEEWE NEDÉRLANDSCHË 'sGra vbnhage. Bet. va den Ad\ fiscaal *£ Hoen . hoeven verzogt te hebben, terwyl ook de voorfz* Publicatie klaar en buiten alle bedenkelykheid zynde i dusdanige recommandatien aan de refpective Gildens mede niet te pas kwaamen. t Wyders is ook niet te denken, dat, wanneer dit ë zo een uitgemaakte zaak geweest was, dergelyke 'Bandjes, als Leuzen van Partyfchap, onder de zaa(ken by de voorfz. Publicatie verboden , moesten geconfidereert werden , Heeren Gecommitteerde Raden, ( die zo wel als het Hof en den Haag in de omftardigheid konde geraaken, om over het verftand van de voorfz. Publicatie als Regters te moeten oordeelen) zig zouden gechargeeit hebben , om zig aan ü Edele Groot Mogende te addresfeeren, ten einde hoogst derzelver ware intentie daar omtrend te verneemed. Eindelyk het gemeen , of wel alle die geene, die ondernomen hadden, Oranjebandjes aan hunne Horologien of Rottingen te draagen , zyn ten minften in het erroneus begrip geweest, dat zy met het dragen van dergelyke Bandjes niet incurreerden de Pcenaliteiten by meergemelde Publicatie tegens het draagen van teekenen of Leuzen van Partyfchap of oproer geftatueerd, het welk daar uit af te neemen is, dat op die zelve dag, als de Refolutie van ü Ed. Groot Mog. van 28 Juny (Waarby zodanige Bandjes en verdere zaken als Leuzen van Partyfchap werden gefield en opgenoemt) door Publicatien van het Hof en den Haag, tot kennisfe van het publiek is gebragt, het dragen van Oranjebandjes aan Rottingen en Horologien ook ten eenemaal heeft opgehouden, en wel zodanig, dat tot heden toe van alle die zaaken niets meer gezien of vernomen werd. De ondergefchreven vermeent (onder eerbiedige verbetering) tot zyne decharge hier by nog te mogen voegen, dat hy in die dagen , in wtlke het dragen en verkopen van zodanige Oranjebandies wel het meest was toegenomen, namelyk van Vrjfdag den 23 tot Dingsdag den 27 Juny jongst- 1@-  JAARBOEKEN, July, 1786. 617 leden, van Officie wegen is abfent geweest, nadien hy op Donderdag den 22 Juny by het Hof gequalificeert zynde geworden, om zig met Heeren Commisfarisfen van den Hove, en een der Secretarirfen, na Honsholredyk te begeven, ten einde op ingekome klagten wegens zekere zaak, waar van verregaande onheilen te wagten waren, aldaar te informeeren , vervolgens des Vrydags den 13 Juny voorfz. des morgens vroegtydig van hier met Heeren Commisfarisfen en den Secretaris Slicher derwaarts is vertrokken, na dat hy 's daags te vooren den Secretaris Royer had verzogt des Ondergefchrevens Ampt by zyne abfentie waar te neemen: op die zelve dag 's avonds laat getourneerd zynde, heeft de Ondergefchreve informatie bekomen van de orders by gemelde Secretaris Royer gegeven, en het geen by den zelve was verrigc, als mede van het geen die dag was voorgevallen. En waar over de ondergefchreve nog die zelve avond een billet aan den Bailluw van 's Hage heeft gefchreven, de voorfchreve informatien daar by gefuppediteert, en den zeiven in fubftantie tot attentie en voorzieninge heeft aangemaand. Dat de ondergefchreve geduurende de voorfz. Commisfie (except des Sondags) telkens 's morgens vroegtydig vertrokken en eerst 's avonds laat geretourneert zynde, over zulks van al het het geen alhier in 's Hage pasfeerde, inpunclo temporis , de vereischte informatien niet heeft kunnet hebben, en veel min zodanige addreffen aan der Have heeft kunnen maken, als mogelyk te pas zouden hebben kunnen komen, hoe zeer het Hoi en die van 's Hage reeds op den eerfte dag vat des ondergefchrevens abfentie zyn bedagt geweest, en zelfs middelen beraamd hebben, om het dra gen en verkopen van zodanige Bandjes en anden zaaken van Oranje tegens te gaan. Dat de ondergefchreve des Dingsdags avon den 27 Juny byzyn retour vernomen hebbende dat die van 's Hage by U Ed. Groot Mosend Gecommitteerde Raaden waren in conferentie ge weest 'sGra- /enha- :;e. Ber. van ien Adv, Fiscaal 't Hoen. . 1 l  'sGra venhage. Ber. va*, den Adv. Fiscaal '£ Hoen. ] i i ï 6i3 NIEUWE NEDERLANDSCHE . weest, en dat welgemelde Heeren Gecommitteerde Raden, by het icheiden van de voorfz. conferentie hadden gedeclareert, zig te zullen addresfeeren aan de vergadering van U Ed. Groot Mo, gende ten einde hoogst derzelver ware intentie te verneemen , genieent heeft den uitflag daar van eerbiediglyk te mogen afwagten. Hier mede vertrouwd de ondergefchreve eer» biediglyk aan de hoogst gerefpetteerde order van HunEd. Groot Mog., vervat by Hoogstderzelver aanfchryving van den a8 Juny laatstleden voldaan en zich ten genoegen van U Ed. Gr. Mog. gejuftiflceert te hebben, van nalatigheid in de vereischt puncueele obfervantie van UEd. Groot Mcg Publicatie dezes jaars, en neemt voorts de vryheid zigmet de diepfte eerbied te onderteekenen. EDELE GROOT MOGENDE HEEREN / (onder flond) Uwer Edele Groot Mogende onder, „ danige en gehoorzaame Dienaar sHage (was getekend) len ii July 1786. YSB RANDT 't HOEN. De Bailluw van 's Hage Jonkheer IV. van Ier Does van Noordwyk zondt ook aan de Staten van Holland en Westfriesland den 13 fuly 1786 dit berigt; EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! Wa dat den Ondergeteekende op den 20 junv laastleeden ontfangen hadde U Ed. Groot Viog. aanfchry ving, in dato den 28 daar bevorens, net last om ten fpoedigften en wel üiterlyk binlen den tyd van veertien daagen U Ed. Groot Aog. opeen voldoende wyze teiDformeerenvan de  JAARBOEKEN, JWy» i?8«. 6ij> déreedenen van nalaatigheid in de vereilchte puhéïueelc fibiërvancie van hec Placaat van 23 February laastleeden, ten einde als dan daarop, 'naar bevind van zaaken te worden gerefolveerd, met verdere last, om aan de voorfz. aanfchry ving en daar by gevoegde Refolutie met alle naauwkeurigheid te voldoen , zoo heeft dezelve vermeent, dat hy ter voldoening aan die altoos zoo zeer gerefpecteeïde requifitie het meest overeenkomftig aan het oogmerk van U Ed. Groot Mog. zal handelen, wanneer hy by dezen in het kort voordraagt, wat eivan het gebeurde alhier ter zyner kennisfe is gekomen, en hoedanig de Ondergeteekende zig daar omtrent gedraagen heeft, ten einde alzoö met de daad te toonen , dat hy zig aan geencnalaatigheid desweegen heeft fchuldig gemaakt. Ondertusfchen verbeeld zig den Ondergeteekende, Ed. Groot Mog. Heeren, dat hy ter bereid king van dat voorgeftelde Plan niet zal behoeven op te haaien al het geen door hem zedert den 23 February, uit kragte van de bovengemelde Publicatie is verrigt, en dien volgende zig ook in dit zyn Bericht niet zal behoeven bezig te houden meteen verhaal van het geert door hem R. O. uit kragte daar van by occafie van den 8 Maart laastleeden en andere gelegenheeden is gedaan, daar het tog niet onduydelyk uit dentyd, waarop die aanfchry. ving aan den Ondergeteekende is ter hand gekomen , en dat geene het welke hier in den Haage even bevorens hadde plaats gehad, kenbaar zv, dat U Ed. Groot Mog. zulks enkel hebben willen relatif maaken tot die daagen, welke de voorfz* aanfchry ving kort te vooren zyn voor af gegaan, en waar in men van de Oranje couleur meer als ordinair, zo in het dragen van Horologie als Roetingbandjes en Kwasten , heeft gebruik gemaakt 4 en de Ot'üergeteekende zal ook uic dien hoofda zig enkel tot dat tvdperk homeerefl. Zv:o dra dan Kd 'iroot Mog, Heeren ƒ dat tot kennis van den Ondergeteekende wa» gekoomen« ü s dat 'sGra* venha3e. Ber. van den Bailluw *?r, v. d. Doesvad Noord, wyk*  6%o NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Ber. van den Bailluw Jr. v. d. Does van Noordwyk. i dat er zommige Lieden gevonden wierden, welke Horologie en Rottingbandjes, als mede koordjes orn den Hals van de Oranje couleur, draagen ook nog die een Kleed van voorn oemde Oranje couleur aan hadden, meende hy attent te moeten zyn op de obfervantie van bovengemelde U Ed. Groot Mog. Publicatie: dan daar hy aan den eenen kant by Ieclure van dezelve ontdekte, dat U Ed. Groot Mog daar by niet het draagen van de Oranje couleur en Oranje verderfden in het generaal, maar alleen voor zoo verre men die zoude willen doen dietien voor teekenen of leuzen van Partyfchap of Oproer, verbooden hadden, en mitsdien naar zyn inzien befluiten moest, dat hy, om deszelfs quaüteit als crimineele Officier te doen werken, behoorde te probeeren niet enkel, dat iemand eenig vercierfel van Oranje couleur, maar ook dat hy het zelve als een Leus of teken van flartyfchap gedraagcn had; en daar hy aan de andere zyde by de ondervinding zag, dat of fchoon ook aan andere Officieren en Collegien alhier in den Hage het maintien der bovengemelde Publicatie was gedemandeert,dezelve, uit eene gelyke fpeculatie (zoo als hy immers befluyten moest, daar zulks opentlyk gefchiedde,) over de applicabiliteitdaar van op dat eenvoudig dragen van Oranje Horologiebandjes &c. fcheenen te dubiteeren; zoo heeft de Onlergeteekendezig te dien opzigte voorgefteld deze Cynofure; namentlyk dat, voor zoo verre die Oranje vercierzelen niet waren van dien aart dat zy zig zeiven qualificeerden, als daar zyn Oranje Cocardes, Strikken &c. hy als dan zyn quaüteit ils Officier moest doen gelden, zo ras men flechts iet minfte bewys konde erlangen van het ongeptrmiteerde oogmerk, waar meede het gedraagen wierd , cn dat hy voor het overige, daar het bevys van deze intentie in die vercierzelen, welke zig als boven van zelfs niet qualificeerden, heel moeijelyk was, en daar niet te min het draagen van de Oranje couleur hand over hand toenam, door de Pa-  jaarboeken, juiy, tiu. Poiicie moest tragtea te effectueeren, dat zulks tegen gegaan wierdj eene Cynofure, Ed. Groot Mog. Heeren ! die hy in het denkbeeld, Waar in hy met opzigt tot de bovengemelde Publicatie was, en de omftandigheeden, waar in men zig hier bevond, welke niet gedoogden, dat hy desweegens vrugtelocs en zonder effect eene crimineels Aclie inllitueerde, zeer gaarne aan het doorziende oog van U Ed. Groot Mog. durft fubmitteeren, en meent te mogen houden van dien aart, dat daar tegens geene gegronde reflectien zyn aan te voeren. Op deze wyze Ed. Groot Mog. Heeren! door den Ondergeteekende deszelfs Systhema in het kort geétablisfeerd zynde, komt het 'er voornamentlyk op aan, om nog met weinige na te gaan, in hoe verre hy overeenkomftig aan het zelve gehandelt heeft, en zie daar dan Ed. Groot Mogs Heeren, wat daar van zy. inmiddels, en dit moet den Ondergeteekende hier voor af remarqueeren, arrogeert hy zig niet, dat hy van alle de inbreuken tegeüs ü Ed. Grooc Mog. Publicatie alhier in den Haage voorgevallen accurate informatien heeft gehad,en mitsdien tegens dezelve heeft kunnen ageeren, dit dog is boven het menfchelyke en zal ook door niemand gevergd worden, die immer de hand aan de uitoeffening der crimineele lufticie gehad en alzoo ontdekt, heeft hoe moeilyk het is Liquide bewyzen in te winnen, hoe foigneus de Overtreders hunne wandaden zoeken te bedekken, en hoe dikwyls, offchoon de overtreeding geconftateerd is, de Daaders onbekend blyven Zoo is het on Ier anderen ook hier gegaan met fommige Jongens, welke zig aan het draagen van Oranje Cocardes hebben fchuldig gemaakt: Want, offchoon den Ondergeteekende van de daad als daad genoegzaame kennisfe kreeg, zoo waren de Auiheurs onbekend, en hy wierd daar door buiten ftaat gefteld om deswegtas ie vigileeren, maar het komt S* & es VENHA* GE. Ber. van dtn Bailluw Jr» v. 4. Doesvaa Noord* wyk.  <52« NIEUWE NEDERLANDSCHE s'Gra- veniiace. Ber. vari den Bail- luwjr. v. d, Doesvar Noord- wyk. er maar op aarj, of den Ondergeteekende R. O. met de daad getoond heeft, dat hy, daar hygenoegzaame informatien had, in zynen post is actief geweest overeenkomftig het bovengemelde Plan, en het zy hem mitsdien geoorloofd, het vol. gende kortelyk tot ftaving daar van aan de attentie van U Ed. Groot Mog. voor te dragen : Zoo ras de Ondergeteekende dan op den 20 Juny kennisfe kreeg, dat iemand een Oranje Chamberlou met bloemen aan hebbende zig iets zoude hebben laten ontvallen, waar uit men zyne intentie konde opmaken, zoo heeft dezelve ook daar opdadelyk geinformeert, met dit gevolg, dat, wanneer de bewyzen by de uitkomst bevonden wierden van dien aart te zyn, dat men daar op niet wel een crimineele inftantie konde onderneemen, de Ondergeteekende niet te min geëffectueerd heeft, dat die Perfoon voor de Magiftraat gerequireert, en aldaar het onbetamelyke vac zyn gedrag, gevolgt van een ernftige recommandatie, voorgehouden is: Al verder is het niet minder waar, dat, wanneer den Ondergeteekende op den 21 daar aan volgende informatie bekwam,dat een kleremakers Knegt met een Oranje Strik op de arm voor de Raam zat te werken, hy daar op dadelyk geinquireert heeft,en, offchoon by die gelegenheid verno, men wierd, dat het zelve was een Naaldekusfes het welk de Kleermakers gewoon zyn om haar arm te hebben, en het geen die Kcegt gemaakt hadde van het overfehot van een Rok, welke bevorens op de Winkel bewerkt was, zoo is niet te min het zelve Naaidekusfen juist daarom , om dat de couleur, offchoon gemengd in het Oranje liep, ook tot voorkoming van verder misbruik onder den Rechter gehouden. Op gelyke wyze heeft den Ondergeteekende, Ed. Groot Mog. Heeren! zoo ras hy kennisfe kreeg, dat in den nacht tusfehen den 34 en 35 Juny laastleeden iemand niet alleen een Oranje Horologiebandjs aan  JAARBOEKEN, July, 1786. 623 aan het Horologie hadde gehad, maar ook het zelve een ander onder de Reus gehouden, feggende daar ruik eens, ook dadelyk daar op geinformeert, ten einde deswegens uit kragte van de bovengemelde Publicatie het recht van de Hooge Overigheid waar te neeemen. Alzoo heeft ook de Ondergeteekende op het ogenblik, dat aan hem communicatie gegeven wierd, dat op Maandag den 26 Juny teastleeden twee Perfoonen hadden goedgevonden om zich aan rustverftoorende bedryven fchuldig te maken, tegens dezelve daadelyk de daar van te bekoomene informatien ingewonnen, en de nodige decreeten gevraagd , met dit gevolg, dat hy teegens hen by dagvaarding in Perfoon voort procedeert; en eindelyk heeft den Ondergeteekende ook, zoo ras op den 28 daar aan volger.de geinformeerd wierd, dat eene Clemens Cherix met een Oranje Horologiebandje ir: de hand in het oog lopende bedryven hadde uitgeoeffend, nog dien zelfden morgen een Decreet van Apprehenfie gevraagdmetdien uitflag, dat het zelve aan hem geaccordeert zynde , gemelde Cherix daarop aan Honds in gevangenis is geleid; gelyk ook vervolgens tegens een Homoedt, die hem daarin behulpzaam was geweest, en nog boven dien een Orange Neusdoek uit zyn Vengiler hadden geftooken, door den Ondergetekende R. O. een gelyk Decreet gevraagd is, 'edog ten opzigten van dezen laatften met geen andere uitflag, dan dat die zig door de vlugt aan de Juftitie onttrokken heeft, enden Ondergeteekende alzoo genoodzaakt word tegens hem by citatie te procederen. Op deze wyze blykt het dus, Ed.Groot Mog. Heeren! dat de Ondergetekende, in den korten tyd van eenige weinige dagen, omtrent diverfe gevallen is actif geweest , en wel zoo aéiif, dat hy met opzigt tot de meeste in zoo verre gereusfeert is, dat hy tegens de Overtreeders van ü Ed. Groot Mog, Publicatie heeft kunnen procedeeren, en Ss 3 hy 'sGravenha- ge. Ber. van den Ba t lluw Jr. v. d. Doesvan Noordwyk.  «24 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhaCE. Ber van denBaiU v. d. Doesvan Noord» wyk. i i j j < hy zal ook daarom de precieufe tydftippen van U Ed. Groot Mog. niet verder occupeeren met eca verhaal van al dat geene , het welke wel tot zyne kennisfe kwam, dan waar tegens, het zy uit gebrek van voldoende bewyze, het zy uit hoof ie, dat men de Daaders niet wist op te noemen, hy niets heeft kunnen doen, vertrouwende dat U Ed. Groot Mog. uit het tot hier toegedetailleerde overreed zullen weezen, dat altoos den Ondergeteekende niet van eenige nalatigheid omtrent de punclueele Obfervantie van de bovengemelde wet te befchuldigen zy. Ondertu>fchen heeft het, den Ondergeteekende daar by Ed. Groot Mog. Heeren! nog niet late beruste, dan, daar hy bemerkte dat het dragen van Oranjebanojes, zoo aan de Horologien, als'om denhals, van dag tot dag meerder toemm, endaar hy gevoelde, dat de juiticie, uit hoofde van defect van bewys ten opzigte van de qualificatie van dien dragt, daaromtrent tekortfchoot, zoo heeft dezelve ook dat alles met behulp van de Magiftraat politiquementtragten tegen te gaan, en hier van daan dan Ed. Groot Mog. Heeren! dat buiten en beha'.ven dat zulks aan deze en geene particuliere Perfoonen geappliceerd is, bereids op den 22 Jury Deekgn en Hoofdmannen van het Slagters Gilde «lor Schout en Burgemeestertnrerequireertengewaarfchouwt zyn, om te zorgen, dat er nog door fiun, nog door hun mede Gildebroeders, nog derwelver Knegts eenige Bandjes van Oranje couleur jedragen wierden. Van daar ook al verder, dat den Ondergeteekende en meergemelde Burgemeesteren ïen Boekhouder van het Diaconie Huis alhier ontboden en dcnzelven gerecommandeert hebben dat Diaconen een wakend oog zouden hebben, te houlen, dat niet alleen de Jongens in het DiaconieEtluis alhier gealimenteert wordende zig met geen Oranje Bandjes vertoonden, maar ook dat hetzel. /& niet gedaan wierd door die geeren, welke in ierzelver refpeétive Quartiereo bedeeld wierden, en  JAARBOEKEN, July, 1786. 625 en welke recommandatie dan ook van dat efFecl geweest is, dat de bovengemelde Boekhouder aan den Ondergeteekende en Burgemeesteren veiflag is komen doen, niet alleen dat Diaconen dezelve zouden doen obtempêreeren, maar ook dat zy bereids twee Jongens in allen ernst hadden gec rrigeert. Inmiddels is het ook hier by ten dezen nog met gebleeven.' neen, in tegendeel Ed. Groot Mog. Heeren! den Ondergetekenden heeft nog op denzelveu dag die Winkeliers, by wien hy geintormeert wierd, dat vercierzelen van Oranje couleur voor de Glaazen te koop hingen, door den Subftituut Schout laaten aanzeggen, dat zy zulks moesten doen wegneemen, gelyk hetzelve dan ook ingevolge het rapport van den bovengemelde Substitut Schout dadelyk gefchied is, terwyl al verder den Ondergeteekende en Burgemeesteren op den volgenden Vrydag, zynde den 23, door den Substitut Schout, de Kramers op de Markt, hebben doen waarfchouwen, van te zorgen om geene verder, zelen van de Oranje couleur hoegenaamd te verkoopen of te koop te hangen , gelyk nog ook, op den 26 daar aan volgende, den Commisfaris der Tui fdragers voor den Ondergeteekende en Burgermeesteren boven ontboden zynde, den/elven in al. len ernst gerecommandeert is geworden, dat hy de refpeftive Turfdragers namens hun Ed. Achtb. ferieus zoude hebben aan te zeggen, dat zy zig van alle vercierzelen van Oranje couleur, hoe ook genaamd, zouden hebben te onthouden. — Zie daar Ed. Groot Mog. Heeren! in het kort en naar waarheid voorgefteld, wat er van de gedragingen van den Ondergeteekende gedurende het bovengemelde tydperk zy, en daar hy zich eerbiedig verbeeld alles in het werk gefteld te hebben, waar toe hy ingevolge zyn pligt ter punctueele Obfervantie van ü Ed. Groot Mog. beveelen gehouden was, zoo vertrouwt hy ook, dat, offchoon Hoogstdezelve door de bovengsSs 4 mel- 'sGraj. venhage. Ber. van den Buil- tuwjfr. v. d. Doesvan Noord- wyk.  *sGra. venha ce. Ber. van den Badju»> Jr. V. cl. Doesvan Noord* wyk. Jaö NIEUWE NEDERLANDSCHE melde aanfchryving ten zynen opzigte eenigz ints hebben getoont daaraan te twyfFelen, ü Ed. Groot Mog. als nu ook na deze voordragt geene zwarigheid zullen maken, om hem deswegens te dis culpeeren, en, het is dan ook in dat vooruitziet en onder betuiging, dat den OndergeteekendeR O. zal voortvaren, met zoo veel in hem is 0d de punüueele naarkoming van U Ed. Groot Moe nu a te meermaalen gemelde Publicatie en nadere Refolutie te vigileren, dat hy, na U Ed. Groot Mog. in de befcherminge Godes te hebben aanbevolen, de eer heeft om zig met die eerbied ea hoogagtig, welke hy aan U Ed. Groot Mog. verfchuldigt is, te onderteekenen, EDELE GROOT MOG. HEEREN 3 (onder flond) «s Hage Uwer Ed. Groot Mog. zeeree, den 12 July hoorzaame Dienaar. 1736. ( was getekend) W. van der DOES. V. N, Ook fchreven Prefident en Raden over Holland, Zeeland en Friesland den 24. July ljS6. aan de Staten dezer Provincie dezen brief: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN ï V|et aandoening vernamen wy uit de door Uw Ed. Groot Mog. aan ons toegezondene Mis. Jive van den 28Juny dezes jaars, dat UEd. Groot Mog., by Hoogstderzelver Refolutie van denzelfden datum goedgevonden hadden, ons door welgemelde Mwfive te kennen te geeven Uw Ed. Groei  JAARBOEKEN, July, 178Ö. <5a7 Mogs. ongenoegen over de flapheid, met welke wy de hand aan de executie van Uw Ed. (Jroot Mog. Publicatie van den 23 February dezes jaars tot hier zouden hebben gehouden. Wy vonden ons geëmbarasfeert in te bepaal* n, wat wy in dezen behoorden te doen; ons te verantwoorden tegen eene door Uw Ed. Groot Mog. bereids gedaane veroordeeling van ons gedrag, kwam eenigzints bedenkelyk voor, daar zoodanige verantwoording in rffedte continueeren moest een ontkenning van het geene Uw Ed. Groot Mog, hadden goedgevonden direct te pofeeren. Aan de andere kant weder gantfch Ril te zitten, en niets tot onzee verantwoording te allegeeren , zoude hebben kunnen fchynen min of meer disrefDe&ueus te zyn en te zweemen na eene onbetamelyke onverfchilligheid omtrent het gunt U Ed. Groot Mog. van oordeel zyn nopens 's Hofs ge drag, met opzigt tot Uw Ed Groot Mog. en Hoogstderzelver orders en beveelen, boven en behalven, dat uit het ftilzitten ook een adveu van khuld goelicieert zoude kunnen worden. Na rype overweeging van het eene en andero, hebben de laatstgemelde conüderatien geprasvaltert boven de eerfte, en zulks te meer, dewyl wy verzekert waren, dat wy ons, wegens ons ge. drag, compleetelyk verantwoorden konden. Wy nemen dienvolgende de vryheid aan Uw Ed. Groot Mog. open te leggen, wat in dezen dooi het Hof is vcrrigt, en vervolgens met weiniger aan te toonen, dat van het zelve niets meer heefi kunnen gevordert worden. Uw Ed. Groot Mog. gelieven dan te zyn gein formeerd, dat op den 13 der gepasfeerde maand Juny, terwyl het was onze Pinxter Vacantie, by het eindigen van de Exercitie van het zoogenaam de Genootfchap van Wapenoeffening, een grootf beweeging van een meenigte Menlchen zoo in he Westeinde en Vleerfteeg, als op de Geest alhie in 'sHage hebbende plaats gehad, onze Commis Ss 5 fa. 'sGra. venhage. Briefvan 't Hof van Hoh 'anti aan de Staten  öall NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra v1lnhage. Briefvat 'tHof van Hol land aan deStaten < l \ 1 ( t ï . risfen ter requifitie vaD den Procureur Generaal, verfchcide Getuigen, nopens dat voorgevallene, hebben gehoord, en dat zulks vervolgens gelegenheid heeft gegeeven, dac de Raad (welke an, üers eerst op den 26 der voorfz. maand weder zoude zyn te zamcn gekomen_) agt dagen vroeger, en dus tegen den iy der voorfz. maand, is g- convoceert , met befchryving der abfente Leden tegens dien dag: wanneer de Procureur Generaal aanitonds van het voorfz. voorgevallene den Raade heeft raport gedaan; en waar uit vervolgens is gerefulteirr, dat wy met Heereu Gecommitteerdens van dea Hage ter vooifz. zake, een en andermaal hebben gecqnfereert. Dat in eene van die gehoudene conferentien gewag gemaakt zynde, dat men begon te befpeuren, dat eenige Burgers en Ingezeetenen van 'sHage met Oranje te voorfchyn kwamen, het Hof tertfond bedagt geweest is, en met de Magiftraat van den Hage overlegd heeft, hoe dit best tegen te gaan; dat als middelen daar toe in aanmerking zyn gekomen het doen van eenePub'icatle, en het doen requireeren van de Hoofdlieden van de Buurten , ten einde ieder in den zyne, zyn Medeburgeren van het dragen van Oranje te detourneeren i Jog dat er verfchtidene redenen geweest zyn, welke het Hof, by nadere deliberatie van het doen ïener Publicatie hebben doen afzien. Dat, vervolgens op Vtydag den 23 Juny in den Raade gemoveert zynde, dat op verfcheideneplaatcn alhier, en zelfs op dien dag, op de Markt, Rotting en Horologie bandjes en andtre verfcheiie zaken van de Oranje couleur te koop geprefeneerd wierden , goedgevonden is, dat de Griffier ;ig zoude vervoegen by een der Burgemeesteren an 'sHage, en denzelven zulks in naam van het lof voorhouden, en in confideratie geeven, of lie van den Hage niet zouden kunnen goedvinen, de Lieden die zulks deeden, te doen requieeren, en dezelve Vaderlyk aan te maanen van zulks  JAARBOEKEN, July, ^^?,6. 629 zulks niet te doen; dewyl het zou kunnen geconfidereert worden re vallen in de termen van , en te Itryden tegen Uw Ed. Groot Mog. Publicatie, en niet anders dan verdeeldheden kon veroorzaken, en kwade uitwerkingen hebben, en ook aan /yne Hoogheid, den Heere Erfftadhouder, ten uiterften onaangenaam moest zyn: van welke Gommisfie din ook onze Griffier zig ten fpoediaften geacquiteerd heeft. •Jat op den volgenden Dingsdag, zynd<- geweest den 2? Jnny door het Hof nog eene nadere confeicntie ter voorfz. zaake verzogt en gehouden is met Gecommitteerden van den Hage, waar by door gemelde Gecommiteerden, van het verrigten in dezen aan onze Gecommitteerden veril'g is gedaan en onder anderen gecommuniceert, dat zy Gecommitteerden ter dier zaake in conferentie waren geweest met Heeren Gecommitteerde Raaden, welke hun gezegd hadden, dat, dewyl hun voorkwam, dat de begrippen vau de rtlpettive Officiers over Uw Ed. Groot Mog, meergemelde Publicatie te. gen het verkopen en dragen van Oranje zeer verichiliende fcheencn te zyn, zy Heeren Gecommitteerde Raaden gerefolveert hadden ^ zig den volgenden dag te addresfeeren aan de Vergadering van Uw Kd. Groot Mog ten einde hoogstderzelver ware intentie dienaangaande te verneemen: en is voorts by den Raad goedgevonden, dat de Procureur Generail zou worden gelast over het Ruiten van het verkopen, en dragen van Oranje met den Bailluw van den Ha^e te correspondeeren; ttrwyl ondertusi'chen onder de hand pogingen zyn aangewend om de Menfchen af te maaren, en te doen af maaneu van hec dragen van Oranje, en deze pogingen mogen wy met grond vertrouwen, dat niet geheel zonder effeclt geweest zyn, dewyl, gelyk bekend is, op bet laast, en al voor het weder byeenkomen van Uw Ed. Groot Mog. Vergadering , het dragen van Oranje zeer merkelyk minder geworden was. Dit s'Gra. venhaoe. B'iefvan t Hof van Hol' land aan ■Je Staten  VENHA. GE. ■Brie/va. 't Hof van Hol land aar, de Stater, i ! J 1 ] ( t C l c r d o F P o 630 NIEUWE NEDERLANDSCHE Die bloot en eenvoudig verhaal van ons verriffte in deze, zoude, na wy vermeenen, by Uw ha. Groot Mog. reeds voor genoegzaam mogen geacht worden, om te ftrekken tot onze verant. jwoording, dat wy, in dezen niet flappelvk zVn te werk gegaan;dan, zoowy Uw Ed. Groot Mog; daar ■ van nog met ten vollen mogten zyn geconvinceert, vertrouwen wy, dat de volgende confideratten, welke wy de vryheid zullenneemennader aan de attentie van Uw Ed Groot Mog. te brengen, volkomeiyk zullen zyn van die voor ons z& gewenfehte uitwerking. Wy merken dan aan, Ed. Groot Mog. Heeren, dat het Hof niet van flapheid in het executeeren der Placaten en Ordonnantiën kan worden geaccufeerd, dan wanneer Het de bv de Placaten en Ordonnantiën geltatueerde ftraffen niet dccerneert tegen zulke, welke door den Accufator Publicus aangeklaagd zynde, door het Hoffchuldie bevonden worden, aan het geen by die Placaten pf Ordonnantiën is verboden: dog het js evident, Ed. Groot Mog. Heeren, dat dat geval niet heeft jeexteerd, dewyl er niemand der Suppoosten, wegens de overtreediDg van de Publicatie van den 2t ♦ebruary dezes jaars aangeklaagd is, en ook eeele informatien nopens Burgers van den Hage bv iet Hof ingekomen zyn, welke door het Hofzouleo kunnen zyngefteld in handen van het Gerecht ran den Hage. En voor zoo verre in bedenking zou kunnen konen, of met het Hof verpligt zou geweest zvn en Procureur Generaal wakker te maken, en den elven aan te maanen, om in dezen het regt van e Hoge Overheid waar te neemen , zoo confideseren wy, dat, wanneer het baarblykelvk is, at de Accufator Publicus in zyne quaüteic mee pz;gt tot de executie van Uw Ed. Groot Mog, acaten of Ordonnantiën mankeert, het Hof verligt is dezelven tot het betragtea van zyn piigt p te wekken; edog wanneer men dit zou wiileq ap-  JAARBOEKEN, July, 178CT. «31 appliceeren op het cas fubjecl, zoo mogen wy met eerbied vragen, hoe het Hof zou kunnen ge-, acht worden door het niet opwekken van den Procureur Generaal om de hand te houden aan de obfervantte van Uw Ed. Groot Mog. meergemelde Pubicatie, zig aan flapheïd fchuldig ge-i maakt te hebben; en wel zoo notoirelyk, dat, het, zonder daar op gehoort te worden heeft moeten ondergaan, dat Üw Ed. Gr. Mog hoogst-j derzei ver ongenoegen des wegens aan het zelve' hebben doen te kennen geeven, zoo lang het Diet geconftateerd was, dat het geen er gefchiede, abfolut viel in de termen van deze Publicatie, welke als een poenale wet van een ftricle interpretatie is. Öm nu te toonen, dat dit niet geconftateerd was, behoeven wy ons niet te beroepen op de woorden van de Publicatie: Fèrcierfelen van Oranje couleur, hoe ook genaamd, voor zo verre dezelve tot hier toe niet na behoor en zyn gewettigd, en al. leen zouden dienen voor tekenen van Partyfchap, of oproer', maar dat blykt ten vollen uit het Adres vao Heeren Gecommitteerde Raden aan Uw Ed Groot Mog., waar op deze Uw Ed. Groot Mog. Refolutie gevolgd is, ja (het zy met eerbied gezegaj uit deze Refolutie zelve: indien dit ook geconftateerd was geweest, dan zoude het niet te begrypen zyn, dat niet alleen de Procureur Generaal en de Bailluw van 's Hage, maar ook de Advocaat Fiscaal, by Uw Ed. Groot Mog. Refolutie van den 31 January 1785 benoemd, in dezen inacïif zouden zyn gebleeven, daar hun de ftriéïe en prfficife executie op privatie van hun Officie was aanbevoolen. Wel is waar, Ed. Groot Mog. Heeren, dat eenige reede fchvnt te zyn, om te vermoeden s dat gemelde Advocaat Fiscaal iet meer, dan de Procureur Generaal en de gem. Bailliuw, ten dezen opzigte zal verrigt hebben, om dat, immers voor zoo ver wy weeten, van den gem. Advc- caa 'sGrantnha;e- Briefvan tHof 'an Hol'and aan le Staten  632 NIEUWE NEDERLANDSCHÊ 'sGra venha. ge, Briefvat 'tHof van Hol land aat. de Stater, I ;< i i < » i < t i i v c c a e fl v . caat Fiscaal door Uw Ed. Groot Mog. geene verantwoording is gevraagd; maar behalven dat dezelve by de voorfz. Publicatie geauthorifeerd was, om in dezeD, by preventie, het recht van ide Hoge Overheid waar te neemen, endusappre» henfie in flagranti te doen, zo moet men noodzakelyk veronderftellen, dat zyne inactiviteit weerhou en zal zyn, door het begrip van Heeren Gecommitteerde Raden, dat, hu geen er gefchied . , niet zoo directelyk viel in de termen van voorfz. Publicatie, dat deswegens, zonder nadere explicatie of bepaling, crimineele pourfuites behoorden geëntameert te worden, en welk begrip van JHeeren Gecommitteerde Kaaden U Ed. Groot Mog desjpprobatie niet fchynt gemeriteert te hebben. Echter, hoe zeer het niet geconftateerd was, dat, het geen er door het dragen van Oranje geIchiede, direclelyk viel in de termen der voorfz. Publicatie, oordeelde het Hof, dat het zelve, als kunnende geacht worden te ftryden tegens de intentie van Uw Ed. Groot Mog.. behoorde ge. iveerd te worden, doch dat teffens in deze de jrootfte voorzigtigheid nodig was, ten eindegeeie geleegenheid tor beweegingen onder het gemren :e geeven, welke wy begreepen, dat, offchoon ien Haag door fommige Lieden in de Couranten :n andere Nieuwspapieren, ten onrechte, word jedecrieerd, als een plaats Welke door tumultuaire •pichuddingen, geduurig in rep en roer is, eener ligtelyk zouden kunnen ontftaan, indien men n deze omftandigheden zonder voorafgaande waarchouwing, violente middelen gebruikte, toe 'eennge van iets, het welk door veelen voorniet ngeoorloofd wierd aangezien, en het welK, om at al dikwyls de een gaarne het voorbeeld van den aderen volgd, langzamerhand frequenter wierd: n daarom heeft het Hof zig, a!s uoven gemeld , gedragen, en dat geen zoeken aan te wenden, at dienen kon om , zonder door het adhibeeren van  JAARBOEKEN, July, ï?8<$. 633 van violente middelen aanleiding tot beweegingen te geven, de Lieden van het dragen van Oranje af te brengen, en op deze wyze zelfs aan de in-, tentie van Uw Ed. Groot Mog. te voldoen. Wy zeiden zo even dat 'erLieden waren, door welke den Haag in de Couranten en andere: Nieuwspapieren word gedecrieerd als een Plaats, welke door tumultuaire opfchuddingen geduurig, in rep en roer is: nog onlangs heeft daar van een eclatant voorbeeld geëxteerd in de pogingen, welke men heeft aangewend, om het publiek diets te maken, dat het gepasfeerde op den 13 der voorlelede maand Juny, waar van wy in het begin van deze Misfive iet melden, een allerysfelyks oproer involveer de: Het zy ons gepermitteerd, Ed. Groot Mogende Heeren, omtrend dat gementioneerde voorval het een en ander nog kortelyk hier by te voegen, te meer, dewyl het daar by gepasfeerde, als vetzeld geweest zynde met eene zamenvloeijing van menfchen, mede tot den inhoud van meergedagte Uw Ed. Groot Mog. Publicatie zoude kunnen geacht worden te behooren; en de misleidende voordragt in de voorfz. Couranten en Nieuwspapieren van het zelve geval mogelyk ook aanleiding zoude hebben kunnen geven tot de tegen ons ingebragte be. fchuldiging van flapheid in de executie van de voorfz. Publicatie. Wy moeten de zaak van een weinig hooger ophaalen en met een woord gewagen van bet ge- Ïasfeerde drie weeken vroeger, als de voorfz 13 uny. Zekere ddiiaan van den Bergh, een Kleermakers Gezel en Lid van het zogenaamde Exercitie- Genootfchap alhier in 'sflage, op Vrydag avond den 26 Mey laatstleden van de plaats, alwaar dezelve zich met zyn Gezelfchap in den Wapenhandel geoefFend had , na deszelfs huis ( ftaande op de Geest) te rug keerende, ziet (volgens deszelfs Verhaal, ten overftaan van onze Commisfarisfen ge- 's Gra- /ENHA3e. Brief van tHofvan Hol/, aan k Stat.  'sGra. VE HAGE. Briefvan 'tHofvan HolL aan de Stat. ■ i \ J ] ( i 1 l I c f Ge. «34 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ Pieter MeüsT^kl^S^^ SpS"™ het voorfz Genoocfchap Selke" ^ volgende heef- geconformST^^S^ van de lixercitieplaats komend» L tn aen °er&h brengen, door, t"pSeeTn SoTX1 doch C z0zy zeggen} niet zonde™0£™^ > Ste^ gr°0te meDi^te de P^agieTo^yk Aan het huis van van den Bergh eekomen zvne zonder dat een van hun beidfn SgTmE en' wareYar^0' & ** met fc^woo - rUg CteQg,°aT "ï ?n ^Sffi Sr te mdafn ,JJn-e voorfz- Exercitieplaats, ten ■eerde R 'wee 9,eoaa« van Heeren Gecommie:e vet0e?edDeDdafwelke alda" opgepast hadd™ , Zn . l u ' , zy een wakend oog zouden hou len op het geen 'er voor mogt vallen. *ouaennoa' Van voorfz. Exercitieplaats keeren deze twee remelde Perfoonen wederom, langs den zelfden veg , naar het huis van den gemelde S S lergA, en pasfeeren dus voor de derdemaaf doch iu meteen Dienaar van Heeren GeSik'teerdï aden achter zich , onder een vreesfSvk SJl loor de gemelde menigte , welk^ toen mee en neer fcheen toe te oeemen , terwvl de voorn dienaar onder die menigte van tyd tot tvd ien plaats maakt, zonder dat deze tw^gemelde 'crfooren , ook by deze tweede en derde |aSe  JAA RiJOEKENj July, 178Ö. 635 Gemelde twee Perfoonen wederom aan het huis van van den Bergh gekomen zynde, blyft 'er al-, daar veel^ Volk liaan , waar op de Dienaars van ( Heeren Gecommitteerde Raden ( volgens het zeggen van van den Bergh) waarfchynlyk geen kans j ziende, om het Volk uit elkander te krygen, ap », parent adfiftentie van de (Hoofd) Wagt gevraagt j hebben: op welk verzoek eerst eenige"infanterye,, en vervolgens ook Cavallerye is gekomen , dewelke op de Straat ruimte gemaakt hebben, blyvende hit gemeene Folk ( zo als van den Bergh zich uitdrukt) hier en daar nog op de Stoepen en aan de Deuren by elkander Üaan, het welk omtrend ten elf uuren langzamerhand verminderde : hebbende beide deze voorfz. Perfoonen voor onze Commisfaris verklaard, dat zy niet weeten eenige fcheldwoorden , maar wel een verward gejuil en geichreeuw, gehoord te hebb«n, en dat aan hun ook geen molest is aangedaan geworden; doch dat 'er wel is gelachen en gerocheld, en dat 'er onder anderen gezegd wierdt, die Blixemskinderen kyken nog om. Omtrend drie weeken verloopen na het voorfz. gebeurde, zonder dat men van eenige bewegingen hoord, en zonder dat de meergemelde van den Bergh ( dewelke geduurende dien tyd meer dan eens, langs dien zelfden weg, van en na gemelde Exercitieplaats heeft moeten pasfeeren ) eenige molesten of mishandeling ondergaat, waar toe zekerlyk, indien eenige van deszelfs Euuren (omtrend welke deszelfs Huisvrouw, uit baar boven« huis, zich op den voorgemelde avond in haarelyke en lEeüve uitdrukkingen — uitgelaten, en fommige Vrouwen van dezelve nu en dan nagefpoo» gen zou hebben) of andere Lieden daar toe intentie gehad mogten hebben, meermaalen gelegenheid zou geweest zyn : alleenlyk ( zo als de voorn, van den Berg naderhand alleenlyk verklaard heeft) zouden eenige jongens uit de Buurt hem zomtyds nageroepen hebben, Kees, Kees; èn zoude op den Tc 12 'sGra- 'ENHA' ;e. hief van Hof van ioll.aan f« Stat,  «36 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha- ge, Brief van 't Hof van Holl.aan de Stat. \ i 1 3 ] < i •j i i i ia Juny een Soldaat verfcheiden iufolentien aan deszelfs huis hebben gedaan, met onder anderen zich uit te drukken, wel blixems, wat ftinkt het hier, en denzelven toe te roepen, Kees, Kees; en met zeker Vrouwsperfoon , dat daar aan huis kwam, het gantsch huisgezin helder te ftaan uitlachen. Doch op Dingsdag, den 13 Juny laatstleden, krygt de Drosfaard van den Hove, door een der Dienaars van den Procureur Gereraal > des avonds circa ten negen uuren, kennis, oat 'er op de Geest een menigte Volks by elkander ftond, en dat 'er één van het zogenaamd iixercitie- Genootfchap door een menigte menfchen gevolgd was. De Drosfaard , hier van onderricht , begeeft zich aanftonds derwaards, en vindt aldaar op de Geest een menigte menfchen, ftaande met e>kan3er te praaten, aan dewelke den Drosfaard , offchoon dezelve geen de minfte molesten deedeo, Echter op een vriendelyke wyze verzoekt, zich te willen fepareeren, en niet met eene zo groote menigte by elkander te blyven ftaan, met by voeging, iat er een Placat was , welk de attroupeeringen /erbood, op welke aanmaning dezelve menigte angzamerhand uit elkander is gegaan , en voor ierzelver Deuren is gebleven ftaan. De voornoemde Drosfaard aldaar vernomen heb)ende, dat'er met den meergemelde van den Bergh ets te doen zoude zyn geweest, begeeft zig aantonds naar het huis vau den zeiven van den Bergh, nnd denzelven ftaande aan de deur van deszelfs mis in het Voorhuis, by zig hebbende twee Leien van het voorfz. Genootfchap, en vraagt denselven, wat 'er te doen was geweest ? en of han Hol'and aan Ie Staten  64» NIEUWE NEDERLANDSCBE T slp„. Kolven naar boven, in een dreigende geftalte CE. Brief van 'tHof van Hoi land aan de Staten andere in den Arm, en wederom andere op de Schouder met de Bajonetten p dezelve. Omtrent in het midden van de Vleerfteeg ftaat van den Bergh ltil, en bukt, om (zoo hy zegd) zyn Schoen , die door het gedrang was los gegaan, vast te maken, wanneer dier meenigtehem v gelyk hy verder zegd) wilde omverftooten en op de grond werpen, het welk (na zyn voorgeeven) ook wezendlyk gebeurd zoude zyn , indien niet de Procureur Harteveld en zeekere Rogefleyn ter zyner hulpe waren toegefchooten (dau welk voorgeeven, omtrent de pogingen door de meenigte aldaar om hem van den Bergh omver teftooten, als meede het te hulp komen van den Procureur Harteveh en Hogefleyn, ons gebleeken is onwaarachtig te zyn.) Deze gewapende Perfoonen , hebbende aan hun Hoofd een Perfoon in het zwart gekleed, alleen met een Zydgeweer gewapend, en houdende het zelve of een Rotting in de Hand voor zyn Lyf, dewelke als Officier fcheen te fungeeren , en welke tegens de jongens, die daar omftreeks waren, riep, maak plaats of wy {laan er onder, trekken wyders, fterk doorftappende en als met drift, de Vleerfteeg door, den weg na de Geest op, terwyl een meenigte Menfchen, dewelke dezelve van de Geest te gemoed waren gekomen, na de Geest te rug keerden. Op den hoek van de Vleerfteeg en Geest gekomen zynde , ftaan zy daar een korten wyl ftil, en, tia dat door een van dezelve gewapende Manfchap gezegd was, fteek op, fteek op, zetten eenige van dezelve en wel de voorfte, waar onder de voornoemde van den Bergh, de Bajonetten op hunne Snaphaanen, terwvl de andere de Bajonetten er toen reeds fop hadden. Dezelve neemen te gelyk het. Geweer op den Arm, en gaan fterk met force teegen de aldaar &ig fcevïadeade Menfchen 5 even of zy dezelvê wil-  JAARBOEKEN, >/V, 1786. 641 wilden doorfteeken , in, waar op die voorfz, zig op de Geest bevindende Menfchen plaats maaken, zonder iets te zeggen. De gemelde gewapende Manfchap, den hoek uit de Vleerfteeg omgekomende zynde, trekt in dier voegen voort, de Geest op, naar het Huis van gemelde van den Bergh. Onder het voorttrekken over de Geest, alwaar zig mede zeer veel Volk bevond, zegt de gemelde van den Bergh tegen zyne Medeleden, komt Jongens! laaten wy maar laaden, en laaten wy er Cmet byvoeging van een gruwelyken vloek) maar onder fchieten, teffens met deszelfs Geweer een mouvement maakende , gelyk men gewoonlykdoed, als men wil laaden , waardoor een zwangere'Vrouw, dewelke by haarOverbuuivrouwop de Stoep ftond tepraaten, dermaaten is ontlteld geworden, dat dezelve kort daar na in een flaauwte is gevallen, en u:t prsecautie is adergelaten. Die zelve van den Bergh zegd al verder, onder zwaare Vloeken, (laat er maar op; en nog, deszelfs Geweer, met de Bajonet er op, over den linker Arm hebbende, de eet/ie die my aanraakt, dat gaat er door, flaat er maar op. Door anderen van die gewapende Leden van het zogenaamde Genootfchap word gezegd, donderc er maar op, flaat er maar op, met de flukien zyr, zy betaald. Wederom een ander zegd, fleek de Blixems mam dood; en dergelyke uitdrukkingen meer. De gemelde gewapende Manfchap, alzo einde' lyk aan het Huis van van den Bergh gekomen zyn de, ftaat aldaar een korten tyd ftil; van den Bergi gaat met zommige van dezelve in zyn Huis, ei de andere gaan heen. Vervolgens verzamelen zig voor dat Huis ei daar omtrent veele Menfchen , w^lke (gelyk hie voor reeds gezegd is) op de vriendelyke aanrnaa ningen van den Hove, langzamerhand zyn uit el Tt4 kan 'sGra» vem3a3e, Briefvan 't Hof van Holland aan de Staten* 1 t { r  'sGra- vekhage. Briefvan 't Ho/van Holland aan de Staten. ■ ) 3 ] I ( 1 I 642 NlEOWfi NEDERLANDSCHE kanderen gegaan, en vóór derzelver deuren ftaan gebleeven. Omtrent welkeomftandigheidde Sergeant, welke dien avond de Wagt op de Geest heeft gehad, heeft verkiaard, Dat de Drosfaart van het Hof hem had gezeg t, dat hy moest zorg draagen, dat het Folk uit één kwam, dat hy daar op zes Man van de Wagt meteen Vice-Corporaal daar naar toe gezonden heeft, en daar van ten eerlten raport aan de Hoofdwagt heeft laaten doen: dat vervolgens van daar een Sergeant met ia Man, en een Corporaal met vier Ruiters is gezonden: dat het Volk als toen zachtjes pan uit malkander is gegaan : dat al wyders by hem is gekomen de Drosfaard van Heeren Gecommitteerde Raaden, hem vraagende, wie hem getuige daar toe ordergegeven had, en zeggende, dat hy niet vondt, dat hst nodig was: dat eindelyk by hem gekomen is de Schout van den Haag, hem zeggende, dat hy het Vo'k moest verftrooijen, en, by onwilligheid daar onder ftaan. Vier Dienaars van den Procureur Generaal, dewelke door de Drosfaart, na dat hy (gelyk hier voor gezegd is) zig aan het Huis van van den Bergh na het gebeurde hadgeinformeert, aldaargelaaten waren, blyven tot des nagcs omtrend éen uur, zonder dat dezelve bemerken, dat de aldaar zig bevindende Menfchen, dewelke omtrend ten half :waalf genoegzaam alle in derzelver Huyzen waren, eenige molesten in de zin hadden, of zonler dat dezelve eenige Scheldwoorden hooren, al10ewel drie a vier Perfoonen van het voorfz. Geïoodfchap in blauwe Rokken en wit ondergoed, ïunne Sabels op zyde hebbende, eenige ryzen door Ie zig aldaar bevindende Menfchen neen en weIer wandelen, en des avonds omtrent ten elf uuen een van het voorfz. Genootfchap in volle Wa•enen van de kant van het Huis van van den Bergh af-  JAARBOEKEN, July, 1786. Ö43 afkoomt en een goed end weegs de Geest opwandelt, en ook wederom keerd, gevolgd door nog eenige andere, dewelke alleen reet derzelver Sabels gewapend waren, zonder dat iemand van de zig aldaar bevindende menigte hun eenige moles teD , het zy met woorden het zy met daden, tragt aan te doen. Dit geval is dus wederom afgeloopen, zonder dat aan de Ferfoon , of aan het Huis v?n den voornoemde van den Bergh, of iemand zyner Mede. leden , eenig leed is overgekomen. En zoo zyn 00K afgeloopen de confluentien van Menfchen , bv geleegenheid van het rxerceeren van voorfz. Génoodfchap, naderhand nog ééns of tweemaal plaats gehad hebbende, en waar van mede zulk een ophef in de Couranten is gemaakt. En na dat het voorfz. zoogenaamd Exercitie Génoodfchap deszelfs Exercitiën niet meer des avonds, maar in den namiddag', heefc gedaan, is ons niet voorgekomen , dat er iets, na onrust zweemende, heeft plaats gehad. Wy hebben van het voorfz. gebeurde op den 13 Juny alleenlyk eenige der voorraamfteomftandigheeden aan Uw Ed. Groot Mog. gefuppediteerd, om dat het niet doenlyk is alle de attentie verdienende particulariteiten, in de informatien voorkomerde, in dit verhaal te vervatten , envermids wy begrypen , dat de geallegeerdc genoeg zyn, om een idéé van de zaak te geeven, onder anderen, opdat Uw Ed. Groot Mog. daar uit zouden oordeelen, wat er zy van de geneigdheid tot op-, roer, werke men ganfeh Nederland tragt te doen geloven, dat onder de Inwoonderen van 'sHage zoude heerfchen. Indien Uw Uw Ed. Groot Mog. echter zouden mogen begeeren, dienaangaande nader te worden geconvinceerd ; zyn wy bereid, de voorfz.informatien te fuppediteeren. Wy hebben gemeend al het voorftaande aan Uw Ed. Groot Mog. te moeten voordraagen, ten einTt 5 de- 's Gra- ?EHHA-, SE. Brief van t Hof van Holland ■jan de Staten.  644 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGrA' venhaCE. Brief var, 't Hof van Bolland aan de Staten. den Uw Ed. Groot Mog. te desabufeeren omtrent het geen aanleidinge zoude hebben mogen geeven, om ons by hoogstdezelve verdagt te maaken van fiapheid in de executie van Uwer Ed. Gr. Mog. voorfz. Publicatie. Hier meede, EDELE GROOT MOG. HEEKEN! Bidden wy God Almagtig Uw Ed. Groot Mog. ineeneiangduurige envoorfpoedige Regeering te conferveeren. Gefchreevenin den Hage den 24 ju]y .y^. (Onder flond) Uw Ed. Groot Mogende ganfch Dienst* willige De Prajfident en Raaden over Holland, Zeeland en Friesland. (Lager ftond) Ter Ordonnantie van dezelve. liwas getekend) ADRIAAN BODT. Catbarina Mulder, anders genaamt Kaal Mos/el, is den 8 July van Rotterdam herwaards naar de Gevangenpoort overgebragt, om alhier geduurende het beloop van haar Rechtsgeding bewaard te worden. Den 5 July heeft de Heer Mr. Gerardvan Zeider van Bever en voor den Hoogen Raad fgepleit het Duplicq van Antwoord voor den  JAARBOEKEN, July, 1786. 645 den Rotterdamfchen Juwelier Neuftekel, tegen den Heer Hoofdofficier van Rotterdam, Appellant en Eisfcher, dat de gezegde Juwelier zig , volgens Refolutie der Heeren Staten, wegens het meergem. togtje op de Maas zoude laten hooren. By dit Rechtsgeding bevondt zig ook de Advocaat Bilderdyk, de Procureur J. van der Linden, mitsgaders de geappelleerde Juwelier zelve. De Zegeteekenen , door de Wapenen van den Staat, onder het bevel van den Heer Schout-by-Nacht van Braam, in de OostIndien op de vyanden van de O. Ind. Maatfchappy veroverd, zyn alhier aangebragt en beftaan in Vaandels en verfcheiden andere Tropheen. Ter gelegenheid van de raadplegingen over het gunltig rapport van Heeren Gecommitteerde Raden, om het Haagfche Exercitie-Genootfchap te legalifeeren of bekragti gen, is door Gedeputeerden der ftad Am iteldam, op nitdrukkelyke last van hunn< Principalen, een voorftel gedaan, tot ver nietiging van alle Exercitie Genootfchapper en gewapende Corpfen, behalven de geves tigde Schutteryen, binnen de geheele Pro vincie. Alle de Leden der vergadering had den zig eenparig hier over niet verklaard maar dit voorllel overgenomen. Het detachement Guardes te Paard he welk met de Comraisfie van Hun Ed. Groo Mos 'sGrr. » t t  Ö46 NIEUWE NEDERLANNDSCHE 'sGra Mog. nu byna twee jaaren te Rotterdam is venha- geweest, is alhier te rug gekomen. HpSff0001*1' hoogheid de P""s Stadhouder heeft een gedrukt bevel aan de Officieren van dit Guarnifoen voorleden week gezonden, om zig, gelyk voorleden jaar, uitgerust je houden ten einde aanftonds te veld te kunnen trekken. Den 14 July I?S6 was reeds de Parade om 8 uuren, m plaats van ten ir UUren ongetrokken, vermits dan door Gecommitteerde Raden de Sententie moest voorgelezen worden aan den noodhulp van de Turfdragers , die onlangs wegens het dragen van Oranje enz is opgevat. Om half iï uuren wierdt een Sergeant met 8 man Grenadiers ontboden op het Binnenhof, om in de kamer van Gecommitteerde Raden geduurende • het lezen van gemelde Sententie geplaatst te worden. r Den 13 July vertrok de Commisfie uit Gecommitteerde Raden wegens de Militaire zaken, bekleed door Jonkheer IV f T Baron van der Does, Vryheer van beide Noordwyken, den Heer Mr. J. de Roo Heer van Westmaas en den Heer Mr. N. Geelvink, Heer van Staabroek , benevens den Heer Mr. A. tl'. Royer, Secretaris van Hun Ed.Mogende Collegie, naar Delft, om aldaar het gewoone jaarlykfehe ondei zoek in 's Lands Magazyn van Oorlog te doen. Den  JAARBOEKEN, July, 1786. 647 Den 13 July ontvong Zyne Hoogheid de Heer Prins Erfftadhouder , een brief van Gecommitteerde Raden , waarby verzogt wierdt de Patenten zo te fchikken , dat van het Bataillon van Onderwater uit Rotterdam niet meer dan vier Compagnien, zo als gewoonlyk in Schoonhoven liggen, derwaards mogten gezonden worden; en ook dat het tegenwoordig Guarnifoen daar uit trekken zou, voor dat'er het nieuwe inkwam, vermits de Regeering in haar aanfchryven aan Gecommitteerde Raden te kennen hadtgegeven, dat zy 't eenen ander in de tegenwoordige omHandigheid zo geraden gevonden hadden. Den 8 July hebben Hun Ed. Groot Mogin derzelver vergadering de twee volgende Naamlysten gemaakt en aan Zyne Hoogheid afgezonden : de eerlte ter vervuliing det openltaande Raadsheers - plaats in den Hove van Holland, beftaande uit de Heeren Mr H. E. van Meerten, Penfionaris van Gorinchem, Mr. C. Byleveld, Penfionaris van Purmerende, en Mr. 2V. Hartman, Raadsheer in den Rade van Braband: En de tweede ter vervulling van de openltaande plaats van Curator van 's Lands Univerfiteit te Leyden, in plaats van wylen den Heer Huyghens, Heer van Iionkoop, Burgemeester van Amfteldam, uit de Heeren Mr. Ocker Gevaerts, Heer van de itede Geervliet, Simonshaven en Biervliet, Burgemeester van Dordrecht, Mr. Willem Anne Lestevenon, Heer van Hazaarswoude , Raad in de Vroedichap en Oud- "s Graden haje.  s'Gra venha ge, : 618 NIEUWE NEDERLANÜSCHB • Oudfcheepen der ftad Haarlem, Gedeputeerde wegens de Provincie Holland ter vergadering van Hun Hoog Mog. en thans van wegens Hoogstdezelven Gecommitteerde tot de onderhandelingen te Brusfel, en Mr. R. Paludanus 3 Burgemeester der ftad Alkmaar. Den 20 July wierdt wederom by het verwisielen der Hoofdwachten op het Binnenhof, een Matroos opgevat door den Drost van Gecommitteerde Raden, van der Meer, om dat hy een Prinfen Medaille, een verboden Oproer - leuze , aan zyn Horologiebandje haJt: hy wierdt terftond naar de Gevangenpoort gebragt, en door Commisfarislen van Gecommitteerde Raden verhoord. Dog den volgende dag is hy ontflagen, alzo uit zyn verhoor bleek, dat hy pas uit Zee en van boord gekomen zynde van de Publicatie en verbod der Staten onkundig was. De Heeren Gedeputeerden der Provincie Groningen, hebben den 24 dezer maand July ter Vergadering van Hun Hoog Mog. ingebragt de Refolutie van de Heeren Staten hunne Principalen, waar by Hoogstdezelven ferklaaren : het Corps van den Rhyngraaf van Salm met den 7 Mei laatstleden te hou3en voor afgedankt, zo nogthans dat aan iet zelve nog zullen worden betaald twee naanden Soldy, ingaande den 7 Mei en 18 funy. Wyders hebben Heeren GedeputeerJen der Provincie Overysfel den 25 July voor-  JAARBOEKEN, July, 1786. 649 voorgedragen: „ Dat, door de daags te vo„ ren ingebragte Refolutie van de Provincie „ van Stad en Lande, het Corps ligte troe„ pen van den Rhyngraaf van Salm mede „ wordende gelicentieerd, en 'er dus geen eenpaarig confent van alle de Bondgenoo„ ten, tot het in dienst houden van hetzelve „ of een gedeelte van dien, meer kunnende *' worden verkregen , zy HeerenGedepu- teerden zich verpligt vonden, uit hoofde ^ van de Refolutie van hunne Heeren Prin" cipaalen te declareeren, dat zy het Corps l, ligte troepen van gemelden Rhyngraaf als „ nu in zyn geheel houden voor gelicen- tieert , en in geene verdere deliberatie, „ tendeerende tot het in dienst houden van a, hetzelve of een gedeelte van dien, zich „ meer kunnen inlaaten." L e y d e n. Den 10 July nam het Rechtsgeding door den Mennoniten Predikant Adr. van der Kemp en den Koopman P. Vrede , tegen den Leétor J. Ie Francq van Berkbey, over zyn Boek: Aan myne Mede-Butgers, in 1783 uitgegeven , een aanvang voor de Vierfchaar der LTniverfiteit. Wegens de Heeren van der Kemp en Vrede, verfcheen de Advocaat Schimmelpenninck , pleitende voor eisch wegens hoon , in gem. Boekje aan gemelde twee Heeren, door den Schryver aangedaan. Dog de Advocaat van den Heer Berkbey verfcheen niet, maar hadt'aan het Hof furcbeance of op- 'sCrta. VENHA» GE.  650 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- den. opfchorting van dit Rechtsgeding voor gem. Vierfchaar verzogt. Eenen Rykewater is den 20 July des morgens alhier gevonnist, om geduurende den tyd van één jaar, met zyner handen arbeid in t Spinhuis de kost te winnen, en vervolgens voor twee jaren uitgebannen te zyn. — Een oproerig vrouwsperioon, door de wandeling Nelk Potvet genaamd, in 1784 gevat , en op het publiek fchavot geftraft, en vervolgens in 't Tuchthuis gezet is, is, alzo haar tyd van gevangenis ten einde was gelopen den 22 des namiddags door de Gerechtsdienaars ter Stad uitgeleid, om volgens haar vonnis, haar uitbanning te ondergaan. Mr. C. P. Chasteleyn, Secretaris der Academifche Vierfchaar, Schout van Leyderdorp, Kaptein van 't Genootfchap van Wapenhandel op gem. Dorp, en Lieutenant onder het Jagers Corps te Wyk te Duuriteden, heeft zig afwezig gemaakt wegens fchulden. Volgens de dagpapieren en openbare gerugten zouden hem misdadige bedryven worden te laste gelegd. Wat hier van zy, in dezer ftads Dagpapier van den 28 July 1786 leest men de volgende bekendmaking:  JAARBOEKEN, July, 651 \Word bekend gemaakt, dat ingevolge bekome» *v ne Admisfie van de Ed. Groot Achtb. Heeren Rector en Rechteren van 'sLands Univerfiteic binnen Leyden, uit den naam en van wege Pieter Freede, Geimmatriculeerd Lidmaat derzelve Univerfiteit, by Edicleen openbaar klokken geilag wel en wettiglyk zyn gedagvaard, tegens maandag den 4 September 178Ö, des middagsten 12 uuren, ofte het alsdan geene Vierfchaar zynde ter eerstvolgende, alle de geene, 't zy bekende, 't zy onbekende, welke, uit eenige Obligatoire, Actens of andere Documenten, welke zy vermeencn, dat door Mr. Comelis Pieter Chastelein, Secretaris der voorfz. Vierfchaar, alleen, of door Mr. Comelis- Pieter Chastelein en deszelfs overledene Huisvrouwe Vrouwe Elizabeth Anna Roè'll, met en benevens voorn. Pieter Freede, het zy dan door allen, quafi, alsPrincipaaie Debiteuren, het zy dan door Mr. Comelis Pieter Chastelein alleen , en deszelfs voorn. Huisvrouwe als Principaaie Debiteuren, en den voorn. Pieter Freede pretenfelyk als Borg geteekend zoude zyn, of welke de Gedaagdens onder de Naamtekening van den voorn. Pieter Freede, door of van weege den voorn. Mr. Comelis Pieter Chastelein, ter handen zouden mogen zyn gefteld, fuftineeren mogten eenige Actie of Pretenfie ten lasten van den voorn. Pieter Freede te hebben; omme te aanhooren zodaanige Eifcb en Conclufie, als de voorn.Pieter Freede, ten dage dienende, op en jegens de Gedaagdens zal doen en neemen, ten einde dezelve worden*gecondemreerd hunne Actiën ten lasten van den voorn. Pieter Freede, binnen den tyd van zes weken voor de Vierfchaar der voorn. Univerfiteit te inftitueeren, op pcene vaneeneeuwigdlennum, daar op te antwoorden en voorts te procedeeren als naar rechten. Vv Lev>- Ley- qen.  6$2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Lmt) schi:n DAM, Leydschendam. Den 4 en 5 July is hier de- tweede byeenkomst gehouden der algemeene Provinciale Vergadering van de gewapende Burgercorps fen der Steden en van het Platte Land. Daar is geraadpleegd onder anderen over het vastfielten eener Commisfie tot het ontvangen en in order brengen der Bezwaren van Hollands Ingezetenen in de Steden en het Platte Land; en de eenpaarig vernieuwde befiuiten tot aankweking en dadelyke bevordering der eensgezindheid en gemeenfchappelyke werking tusfchen alle de gewapende Burger - Corpfen , zo der Steden als het Platte Land van Holland. Ook zyn vier nadrujtkejyke brieven gefchreven, als een aan Jonkheer v. d. Ca-, feilen totde Marsch, en vier andere Jonkers, die zig met hem tegen de Gelderfche Publicatie verzet hebben: aan de Regeering van Elburg; aan de Burgery van Utrecht; en eindelyk aan de Burgery van Dordrecht. A m s t e l d a M. De Afgevaardigden dezer Stad ter vergaderinge der Staten, deeden den 5 July in die vergadering dit voorltel, T\e Heeren Gedeputeerden der Stad Amfterdam * hebben, op expre-fq last van de Heeron hunne Principalen, voorgedragen, dat in diverfe Ste, den binnen deze Provinrie gewapende Corpfen of Genoodlchappeo van Wapenhandel, die op zich geivea en afeopderlykyande Schutteryec beft aan, op-  JAARBOEKEN, july, fjfcÜ 6§3 brgerigt zynde, voornoemde Heeren hunne Principalen in het algemeen daar omtrent .geconfide it-trd hebben, dat van aloude tyden af de Schutteryen in de Steden zyn opgerigt, om voor de rust en veiligheid derzelven alleen te waken,' en dat dus het admitceeren van andere gewapende Corpfen, afgezonderd van voornoemde Schutte ryen, het zy ónder de benaming van Vry Corpfen j Exercitie Genootfcbappen of dergelyken, te kort doet aan het billyk vertrouwen, hetwelk opde waakzaamheid, getrouwheid, yveren welmenendheidder Schutteryen, met volkomene gerust, heid, kan gefield worden* Dat de genegenheid, om zig in de Wapenhandel te oeffenen , onder de Schutteryen in het algemeen (federt een geruimen tyd> zodanig is rocgenornen, dat zy in vlyt en bekwaamheid voor geene Vry Corpfen of Exercitie Genootfchappen behoeven te wyken, en mitsdien ook uit dien hoofde het admitceeren van eenige Genootfchappen, van de Schutteryen afgezonderd , onnoodig is. Dat ook zoodanige Genootfehappen fchadelyk zyn voor de Leden , die dezelve cötjpof;:ren,, alzoo aanleiding geven tot het verzuim van affaires en het maken van ounoodige kosten , en daar door op hunne ware belangens en die van hunne huisgezinnen een vcrderflyken invloed hebben, Üat het verders te dugten en op fommige plaatfen reeds ondervonden is , datbyzoDdere Corpfen of Genooifchappen aan de goede harmonie, rust en eensgezindheid onder de Burgers en Ingezetenen zeer nadeelig zyn, terwyl de Heeren hunne Principalen vermeenen, dat op alle wyzen moet worden aangekweekt het geen tot behoud, en tegengaan hn geen tor. ftoring derzelven, eenigzins zouden kunnen (Irekken, en dfit ook voornaamlyk aan de getablisfeerde Schutteryen geene redenen van misnoegen moeten worden gegeven, als of men op derzei ver bekwaamheid, getrouwheid, yver, welmeenendheid ca waakzaamheid voor het we'Vv a zyn STERDAM. Foorjlei tot affehaffirtgder geul. Corpfe/Jt ' v  654 NIEUWE NEDERLANDSCH2 Amstel- DAM. 'Pborjte. tol affchaffingdér Gew Corpfen. zyn en de veiligheid hunner Steden en Regente/a geen genoegzaam vertrouwen Relde. Dat de Heeren hunne Principalen de voornoemde redenen, op haar zei ven befchouwd, genoegzaam zouden oordeelen om te doen cesfèren alle gewapende Corpfen of diergelykeExerci-ïj Genootfchappen, afzonderlyk van degeëcablisfeerde , Schutteryen lübflfterende. Maar dat, daarenboven genoegzaam wereldkundig is, hue zoodanige Genootfchappen niet fchroomen zig te immisceren in de beftellingderpublyke zaken en binnnenlandfche disfentien, zoo verre dat zy, by circulaire Brieven of Advertentien in de Nieuwspapieren, zogenaamde Stedelvke en Provinciale Vergaderingen beleggen, en poincten van befchryving rondzenden, inhoudendevoorfteliingen tot befchikkingen der publyke zaken, die niet dan zeer bedenklyk kunnen zyn, en zich aldus aanmati gen een gezag, tot het welke zy geene de minfle bevoegdheid hebben, hetgeen niet dan verwarring kan verwekken, en tegenftrydig is met alle goede orde en gefteldheid van Regeering. Dat de Heeren hunne Principalen, tot voorkoming van alle nadeelige gevolgen, die daar uit zouden kunnen fpruiten, noodzaaklyk geoordeeld hebben ter Vergadering van Hunne Ed. Groot Mog. voor te ftellen en teinfteren, dat door Hoogstdezelven gerefolveert worde, dat, om de voorgemelde redenen, geen gewapende Corpfen of Exercitie Genootfchappen afzonderlyk van de Schutteryen fubfifterende, zullen worden geadmitteerd en de reeds opgeregte verklaard zullen worden te cesferen. En dat hier van aanfchryvmg gedaan zal worden aan den Hove van Holland en aan Burgemeesteren en Regeerders van de Refpeéfive Steden dezer Provintie, met last om gemelde Refolutie effect te doen forteren. In de dagelyks uitkomende Couranten is over  JAARBOEKEN, §ufy, 178Ö. 655 bvër dit voofftel, én over dien geenehj die het eerst deswege een Plan in dezer Stads Vroedfchap heeft geopperd, veel gefchreVen en aangemerkt, naar ieders byzondere begrippen en inzien. Den 28 dezer maand July kwam in Tex« fel 'sLands Schip van Ooorlog Utrecht j Kaptein J. P. van Braam, van Ceilon; van waar 't zelve in January laastleden vertrokken was; toen lagen nog aldaar dé Retour Schepen Sparenryk en btavenisfe: Gemeld Schip Utrecht was den 19 April van den Kaap de Goede Hoop vertrokken, en berigte de aankomst der volgende Schepen, als te huis keerende O. I. Comp. Schepen van de Kaap de Goede Hoop ; den 21 Maart Barbenflein, Kapt. D. C.Plokker; den 23 dito Voorfchooten, Kapt. C. Ccmelis, beide van China; den 3 April Conftantia, Kapt. A. van Kater sveld; den 7 dito Hinloopen, Kapt. C. Lor in, beide van Bengaaien: en bevragte Schepen den 29 Maart de vlugge Trekvogel, Kapt. B. J. IJ ff en, voor de Kamer Enkhuizen; den 2 April Eyk en Woud, Kapt. KL End, voor deze Kamer, beide van Batavia; de Uitgaande O. L Comp. Schepen den 24 Maart het Duifje, Kapt. G. J. van den Kerkhof, van deze Kamer ; den 4 April de Standvastigheid, Kapt. W. Sterk, van de Kamer Rotterdam, beide naar Batavia; den 12 dito de Gouverneur Generaal de Klerk, Kapt. J. Arends, van de Kamer Zeeland over Batavia naar China beitemd; liggende ook ter Vv 3 Kaap- AM« 5TFX, dam*  6jtf NIEUWE NEDKRLANDSCHE Amstel- DüMé < i c ï i i Kaapfche Reede het bevragte Schip de Twee Gezusters. Rapt. Jacobjen, naar Batavia moetende , als mede de ü. I. Comp. Schepen de Meermin en bet Huis ter Spyk, welke laatfte afgelegd was; ook was den 6 Maart aan meergem. Kaap gekomen het Portugeefche Schip Flor de Funchal van Bengalen naar Lisbon. De Heeren Bewindhebberen van de OostIndifche Compagnie ter Kamer alhier hebben voor de Kermis Vloot in dienst gefield en begeven de volgende Schepen, de Admiraal de Suffer en aan Kapt. Godfried Mulder ; Neerlands Vrybeid aan Kapt. Ary Kikkert; Huisduinen aan Kapt. Ary Symonje Koek; en Gouda aan Kapt. Klaas Voet. Voorts zyn ook in dienst gefield de Kapteins Herman Carel Visfer en Willem van Groningen , iog derzelver Schepen nog niet benoemd. De Prins Stadhouder fchreef den 10 July ^86 aan de Bewindhebberen der O. I. Comp. lezen brief. EDELE ERENTFEESTE, VOORZlENiNGR, D(SCREEiË, ONZE LIEVE EYZOJNDERE! W/y hebben ontfangen de Opgave die UEd. aan Ons hebben doen toekonren , van het geen e Joodfche en andere Diaconie Armen, volgens 'omp. boeken bevonden worden zuiver gemist te ebben, door bet ftilfraan der Uitdelinge op de iflien van de O. I. Comp. geduurende de drie laat:e jaren; die Uitdeeling getekend op ïïipC. Ge-  jaarboeken, July, ï785. 657 Gemerkt hebrende, dat onder de redenen , welke de deliberatieu op het Huk der Üitdeeiingen der jorigst gehoadene Vergadering van XVII, in aanmerking gekomen zyn, zig bevonden het ft de overweging van de beklagelyke omftandigheden, waar in byzonder dejoodfche Armen door het gemis der üitdeeiingen, nu eenige jaren achter den anderen, gebracht zyn , en zo veel in Ons is, wiüence te gemoet komen, aan de fchade, welke door de voorzeide Armen, en alle andere Armen, die met hun in dat gemis gedeeld heoben , geleeden hebben; Zo hebben Wy goedgevonden , om van het |f gedeelte Ons in de gedecreteerde Uitdeeling over uit jaar Competeerende, tê affrefeeren de Somma van ƒ17993: 19-' B ofte zo veel als het gemis der voorfz. gezamentlyke Armen door het ftilftaart der Uitdeeling op 12i pC. gerekend zynde, bedragen heeft , ten behoeven van de voorfz. Armen en Onzen Raad en Thefaurier Genl. Mr. Jacob Care! Reigersman tegelasten, om de voorfz. Somma van ƒ 17993 :19; 8. of zo veel meer of mm 's voorfz. gemis over een jaar na de even gemelde. Calcubtie bedragen heeft, aan den geenen, die UEd. daar toe zullen willen benoemen, en quaiificeeren , aftegeven en te laten volgen, ten einde door UEd. aan de meergem. Armen te doen uitkeeren, op deczelfden voet en iu gelyke Proportie, als hut gemis voor ieder hunner in een jaar bedragen heeft, aan Ons referveerende, om byeene volgende te doene Uitdeeling , nader te disponeren, zo als Wy in zodanig epn geval zullen ooïdeelen te behoren. Waar mede EDELE, RRENTFEESTE, VOORZIENIGE, DISCKEETE, ONZE LIliVE, BYZONDERE! Wy UEd. beveelen in Godes Heilige Pïötèdli'e. UEd. Goedwilligs Vriendï Vv 4 (was 5tel-dam. Brie/van Z. D. Hoogh. aan Bewinühebheren.  653 NIEUWE NEDERLANDSCKE •*M' (was getekend,) Stel- dam. W. Pa. va w O R A N G E. (onder ftond) Middelburg Ter Ordonn. van Zyn Hoogheid, den 10 July (getekend) & J. L A R R E Y* Men leest ook in de Dagpapieren Bekendmakingen van Beftierders, in verfcheidene Steden van Holland, van 't zogenaamd Nationaal Fonds of het Vaderlandfche Fonds tot een Nationalen onderfland'ter bevordering van de getvigtigfie belangen des VaderlandJchen Volks. _ Ook las men nog in meest alle de Dagpa-, pieren, dit navolgend Berigt: TT}e Commisfie van Direftie van het Genood fchap van Wapenhandel, onder de Zinfpreuk: Tot nut der Sckutiery, en Commisfarisfen van de" Burger Sociëteit te Amftèldamgevestigd, hebben op het vriendelyk te kennen geven, van veele waardige Burgers en Ingezetenen, welke tot hier toe verhinderd wareö geworden, zich van hunne Vaderlandfche Plicht en toegenegenheid voor de kloekmoedige en wakkere Burgeryen van Hattem en Elburg,tot derzelver noodzakelyke onderiteuning, tekwyten, en in het vaste vertrouwen, dat er van zodaanige braave Amfleldatnmers nog een merkelyk aantal gevonden word, beflotende iulchryving te continueeren ; en zullen ten dien einde ingevolge het Programma (in de Zuidhollandfen en Va*  JAARBOEKEN, fufy, 1785. 655 Vaderlandfche Couranten van den 10 July 1786 gepiaast)op heden, maandag den 17 July en ver- , volgens geduurende de geheele week, alle dagen 1' 's middags van 12 tot 2 uuren, zo in de Burger ' Sociëteit in de Warmoesftraat over de Visfchfteeg, als in de Herberg de Karsfehoom in de Kalverftraat, vaceeren met de 1'yst van infcbryving en gefloten Bus in voeaenals bevorens reeds gemeld is. Amftèldam den 15 July 1686. fit naam van de Com- Uit naam van Com- roisfie van Direélie misfarïsfen der des voorn. Genoot- Burger Socie- fchaps. teit. JACOBUS KOK, Secret. J. C. HSSPE. Secret. Rotterdam. In ons voorgaand ftukje hebben wy van eene verwarring in de Roomfche Leeuwen ftraats Kerk gefproken; Een kind zynde her. Zoontje van eenen Jan Putters, oud 10 jaren , was daarby zodanig vertrapt, dat het als dood wierdt opgenomen. Eenen Ferdinand Jofeph Philipeaux, Leerling by den Heelmeester G. van Maaswinkel, Relde, de middelen te werk, die voor de Drenkelingen doorgaans, volgens voorfcbxifteninftel. fing van de loffelyke Maatfchappy der Drenkelingen , in gebruik zyn, waar door hy dat kind binnen drie vierden uurs wederom tot zig zei ven bragt. Het Collegie der Correspondenten van gem. Maatfchappy, 't welk hier 's maandelyks in Stads Doelen vergadert, heeft uit eene byzondere beurs van voornaame Burgers aan gem. Philipeaux eene belooning Am- ITEL* JAM.  660 MEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. ning van vier Dukaten toegereikt Men gist dat hy mogelyk ook wel eenen eerpenning van de Maatfchappy zoude kunnen erlangen. Althans fchoon de Maatfchappy eigenlyk alleen tot Drenkelingen betrekking heeft, Uaat het redden van verreikten, verdrongenen, of vertrapten met het redden van Drenkelingen, volkomen gelyk. Het Battaillort Voetvolk van het Regiment van den Generaal Onderwater is den 5 July te Scheep naar wageningen vertrokken, hebbende zedert de maand Augustus van 1784 alhier bezetting gehouden, zo lang deCommisfie van Hun Ed. Groot Mog. in deze Stad \'ertoefd heeft. De Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden ter Admiraliteit op de Maze hebben aangefteld tot Befiierders van het Fonds voor Arme Oude Zeelieden, en over de beieening der Maandbrieven van 's Lands wegen, Lourentius Beudt. _Wyders hebben gemelde Heeren Gecommitteerde Raden eene Publicatie uitgevaardigd, tegen de praktyken en misbruiken in het opfchieten van Gelden door de ScheepsSchryvers, door welke het Qrediet of gelooi; der Maandbrieven van den Raad zeer merklyk is verminderd, en zo verre is vervallen, dat de Manfchappen, in 's Lands dienst aan-' genomen, thans op hunne Maandbrieven of in  JAARBOEKEN, July, 1780V 661 in het geheel niet, of zeer bezwaarlyk geld kunnen bekomen. Den 4 July is de eerfte Nieuwe Haring alhier aangekomen. Te Maasfluis was de Ton verkogt voor 750 guldens, Hoorn. By berigten in de Dagpapieren .is bekend gemaakt, dat op den 13 July 1786, by refolutje van Heeren Gecommitteerde Raden in Westfriesland en het Noorder Kwartier, de Ontvangers der Gemeene Lands Middelen, is aangefchreeven, om de thans nog opengaande Provinciale geldligting, de helft ia geld, en de helft in oude Obligatien, met den laatllen dezer lopende maand July, finaal te fluiten, en de infiantien der ingefchreevene of nog in te fchryvene fommen, binnen twee maanden na den gemelde laatfte July, en dus voor de laatfte September aanftaande, ten hunne Comptoire te doen furneeren , zullende na dien tyd geen Gelden ten Comptoiren van de voorfz. Ontvangers in de geldligting worden aangenomen. Medenblik. Den 13 July des voormiddag omtrend n liure'ni is alhier, in tegenwoordigheid van een groote menigte Aanfchouwers, allerge- wenschc Rot, terdam.  6Ö2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Meden blik. wenscht van ftapel te water gelopen, "s Lands fchip van Oorlog Pluto, van 64 ftukkenjkanon. PURMERENBE. Door Heeren Burgemeesteren is, opvoorflel van den den Oud-Burgemeester Simon Appel, befioten het 1 ode Artykel van het Reglement op de ischuttery, het welk alleen inhield: „ dat tot de Adelborften by deLe„ den van de Krygsraad, zo veel mogelyk „ de aanzienlykfte, gegoedfie, gequalifi„ ceerdfte en bekwaamlle uit de drie Vaan„ dels moeten worden aangefteld, en vervolgens na rang van de Vaandels opklimmen en verkoren worden," teamplieeren met dezewoorden, zonder onderfcheid van Religie. Nog is ook in eene Vroedfchaps Vergadering het voorftel van den Oud - Burgemeester Dr. A. J. Menger in een befluit veranderd, namelyk om te verklaaren: Dat de Roomfchgezinden, insgelyks a's die van andere Religiën , admisfibel waren tot het obtineeren van kleine Civile Ampten, ter begeevinge van Burgemeesteren in hun quartaal ftaande, „ mits die Ampten niet eenigzins aanhoo- rende of dependerende zyn van onze prae„ domineerende Kerk, en dat men geen der- gelyke Ampten of begeevingen inhetver- volg begeeven mogt, dan aan die geenen, „ die een geboren Burger of aan een Bur„ gers Dochter getrouwd is, of die ten min„ Ren zes agter een volgende jaren hun Bur- /  JAARBOEKEN, July, i786\ «fis „ ger Recht in deze Stad gehad hebben, „ Reeds gehouden zynde, hetzelve beko. „ men Ampt in Eerloon waar te neemen, „ en zullen die geenen , die het buiten ziek„ te of andere oogmerken, die dezelven in het exerceeren van hun Ampt mogten overkomen, niet waameemen, terftond van hun „ Ampt of Bediening verftoken zyn." ZEELAND, Middelburg, Zyne Doorlugtige en Hare Koninglyke Hoogheden hebben met Hoogstderzelver kinderen en verder gevolg, den i Julv, een togtje naar West Capellen gedaaan; den beroemden Üyk bezigtigd; reden vervolgens naar Domburg; wierden aldaar door den Heere van Domburg Dishoek, Scheepen en Raad van Vhsfingen, ontvangen, en naar het Kafteel en Buitengoed Westhoven, aan den Heere van der Perre van Nieuwerve toebehorende, gebragt, alwaar men het middagmaal nam. Daags te voren waren Hoogstdezelven door de Regeering der Stad Veere, op eenen maaltyd onthaald. Den 2 July woonden de hooge Perfonaadjen den Godsdienst des voormiddags by , in de FranfcheKerk, onder 't gehoor van den Kerkenleeraar Appelius. Des namiddags wierden zy door den 1 leere Radermacher , Heer van Nieuwerkerk, op deszelfs buitenplaats Popperoeder Ambacht ontvangen. Den 3 July woonde de Prins Porme« rende.  66± NIEUWE NEDERLANDSCHE Mm- Ï3 ELBURG. Den Prins Stadhouder de raadplegingen, zo der Admiraliteit, als der Staten dezer Provintie, by; beklom daarna, met de jonge Prinfen, de hoge Abtdy Tooren, die , onder den naam van Lange Jan, den Zeevarendenverfcheiden malen in Zee ten Bake ftrekt, bezag de Bibliotheek en Zeldzaamheden van het Zeeuwfche Genootfchap der Wetenfchappen te Vlisfingen , en hield het avondmaal met de geheele Familie by den Heere Bewindhebber Godin. Den 4 July hebben de Kinderen van het Arme Weeshuis, by gelegenheid van hunne jaarlykfche Gast- en Wandeldag, byHur.ne Hoogheden ter.gehoor geweest, en zyn aldaar, een Vers voorgeleezen hebbende, milddadig befchonken; het Hof heeft vervolgens het avondmaal gehouden by den Heere Thi' baat d" Aagtekerke, Secretaris der Admiraliteit alhier. Ook is Zyne Hoogheid in de Groote Zaal der Sociteit als Lid der Confrérie van St. Joris ontvangen, en heeft ver volgens geweest by den Heer Oud-Burgemeester van der Helm Boddaert, op deszelfs Buitenplaats, aan den Zantweg van Cappelen. Den 8 July des namiddags hebben Hunne Doorlugtige Hoogheden een togtje gedaan naar de Vrouwen Polder, om op die hoogte aan ftrand een Visfchpartytje by te woonen ter dier gelegenheid ontvangen wordende, op het buitengoed van den Meer Byleveld, Burgemeester der Stad Veere,  J'AARBOÈKÈN, 'jafy, Dén 9 July 's morgens woonde liét Hof den Godsdienst by , onder het gehoor van dén Heer Profesfor Krom , in de Nieuwe Kerk. alhier; en deedt tegen den avond eene wandeling langs de büiténcingels dézer Stad, tastende onder weg op de Griffioen , een aangenaam plaatsje en Speelhof van den Heere van de Perre, van Nietiwcrve. Den 10 July des namiddags wiérdt het Vorftelyk Huis ontvangen op het flot Popkensbürg, te St. Laarens, door den Heer Oud - Burgemeester dezer Stad, Mr. Jacoh van Citters; van waar hetzelve onmiddelyk naar Veere réedt^ óm met de aldaar liggende Jachten overgebragt te worden naar Ter Goesj van welk togtje her Hof, dén 13 July te rug kwam. Den 11 July was het Vorftelyk huis , doot de Regeering van Goes ter fnaaftyd onthaald: reedt den 12 door het fchoone Eiland van Zuidbevtkmd; nam het öntbyt by den Heere Boddaért, Raadsheer in dén Ed. Hove van Flaanderen, op zyn buitengoed Heinkenszand. Den 14 gaf da Eerfte Edele Jr. van Lytidm een pragtig dansfeest op de groote Zaal van St* Joris. Den 15 July wierdt de Stadhouderlyke Familie, op de buitenplaats Lammerenberg i door den Heere Steengracht 't Oosterland j Advocaat Fiscaal by de Admiraliteit in Zeeland , ter middag maaltyd onthaald. Den 16 des morgens hebben Hunne Door luchtige en Koninglyke Hoogheden, met d€ Vorftelyke Familie andermaal onder 't gehoor van den Heer Prof. Krom, den open Xx bar« Middel- burg* I  66& NIEUWE NEDERLANDSCHE M2ï> DELBUK G. baren Godsdienst bygewoond, alwaar gelyk in alle de ov'erige Kerken de Belyaenis Prehcalie gefchiedde, volgens het gewoon gebruik alhier, op den Zondag voor het Heil. Avondmaal, van welke gelegenheid de Hoogleeraar zig bediende om Mevrouwe de jonge Princesfe, van wegens de onlangs afgelegde Belydenis des Geloofs, benevens Hoogstderzelver Doorluchtige Ouderen, in eene gepaste aanfpraak, Gods Zegen, toe te wen- ichen. Tegen den avond wierdt het Hof ontvangen op Torenvliet, een der lusthuizen van den Gecommitteerde Raad, den Heer Ridder Baronnet van den Brande, in de nabyheid van deze Stad gelegen. Den 17 July woonde de Heer Prins Erfftadhouder , de raadplegingen der Heeren Staten van Zeeland by; en des avonds nam Zyne Hoogheid en geheel de Vorftelyke familie het avondmaal by den Heer Bewindder Oost - Ind. Maatfchappy Radermacber van Nieuzverkerk. Den 18 des morgens reedt Zyne Hoogheid naar Vlisfingen, en heeft in die Stad 's Lands Arfenaal, Werf en Dok, mitsgaders de aldaar liggende 's Lands Oorlogfchepen bezigtigd, hebbende op twee derzelve, te weten op 't nieuwe Schip Zeeland, en het nieuwe Fregat Tholen, aan boord geweest. Den 20 July woonde de Stadhouder wederom de vergadering der Staten by. Des avonds hebben verfcheidene Heeren en Vrouwen van aanzien den avondmaaltyd by den Stadhouder gehouden. Den  j AARB.0EK.EN, July, 1786. 66? Den 21 des namiddags is Zyne Hoogheid met de Stadhouderlyke Familie een togtje naar Vlisfingen wezen doen, en ten huize van den Heer Burgemeester Clyver aldaar ontvangen geworden. Bereids wierden eenige toebereidzelen tot het vertrek van Hunne Hoogheden , tegen den 5.6 July gemaakt. Gelyk dan ook de reis over 's Hertogenbosch is genomen, alwaar de Vorftelyke familie van den Gouverneur Grave de Maillebois pragtig is onthaald, en verders de reis naar 't Loo heeft voortgezet. De perfoon van eenen Comelis Ovan, die den 3 Mei 1786 met levensgevaar een byna verdronken Kind uit het water gehaald heeft, en met de bekende hulpmiddelen in het leven behouden, is van de Maatfchappy der Drenkelingen met den gouden eerpenning beloond. De Zeeraad alhier heeft den 17 July deze afkondiging laten doen. "T\e Gecommitteerde Raden ter Admiraliteit ia -L-/ Zeeland , allen den geenen die dezen zullen zien of hporen leezen, Salut i doen te weten: dat Hun Hodg Mogende by Hoogstderzelver Refolutie van den 10 dezer, hebben goedgevonden en verdaan, dat de Goederen met vreemde Schepen nit de Levant overgebragt, ten aanzien van zulke Schepen, welke voor dato van Hun Hoog Mog. Refolutie van 27 December 1785, reeds in lading hadden gelegen, van de betaling der belasting van $ perCento zullen zyn vry gefteld. En zulks tot een iegelyks narigt. Xs a UTRECHT Mm- DEL' BURG*  658 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECHT, UTRECHT, Utrecht. Den 31 Mei wierdt alhier, ingevolgen Vroedfchaps befluit, deplegtige Feestviering gehouden der Honderd en Vyftiglte verjaring van dezer Stads Academie. Een verenigd gelui van alle'sftads TorenKlokken begon reeds, des morgens ten 7 uuren, het Feestelyke van den dag aantekondigen: wordende hetzelve ten b* uuren vervangen, door de Klokken {pellen zo van de Doms als Nicolai Torens, 't geen een uur duurde. Intusfchen was de Vroedfchap ten half 9 uuren vergaderd, zynde nu mede de Heeren Raden, die, wegens derzelver Commisfien, anders geene zitting hebben, zaamgeroepen geworden, ten einde ter dezer gelegenheid, de plegtigheden en de Redenvoering by te woonen. Ter zeiver tyd posteerde zig de Ruitery te Paard, van het alhier liggende Guarnifoen, voor het Raadhuis. Kwartier na 9 uuren begonnen alle de Klokken op nieuw te luiden, ten teken van het aanvangen der plegtigheden: wanneer tevens 2 Heeren uit de Gecommitteerden tot de Academifche zaken, zynde de Raden van Romondt en de Ridder, zig nevens één der Stads Secretarisfen van het Stadhuis begaven, gevolgd door 2 Bodens, en voorafgereden, zo wel als opgefloten, door een gedeelte van voornoemde Ruitery, om de Heeren Profesforen, inmiddels in de Senaatkamer der Aca. de-  JAARBOEKEN, July, 1786". 66*9 demie vergaderd, van daar aitehalen: wordende voornoemde Heeren Gecommitteerden door Heeren Adfesfores, aan de deur van de Gehoorzaal ontvangen. De Heeren Studenten bevonden zig mede op dien tyd in de beide Academifche Gehoorzaalen. Kort daar na begon de train als volgd: 1 Een Wagtmeester met 6 Ruiters te Paard. 2. Het Corps Studenten, twee aan twee. 3 Twee Pedels. 4 De Reélor Magnificus, zynde de Heer S. Rau, Doét. in de Godgel. en Profesf. in de Oolterfche Taaien en Oudheden, gelyk ook in de Oudheidkunde en voorbeeldige Godgeleerdheid; gaande tusfchen de beide Stads Gecommitteerden en Secretaris, die twee Stads Bodens op zyde hadden. 5 De Heeren Profesforeu , twee aan twee. 6 Vier Ruiters te Paard. Men ging uit de Oostdeur, naar en over de St. Mattens Dam, agter Se. Pieter, langs het Oud Kerkhof, naar het Stadhuis. Daar gekomen zynde, wierden de Heeren Profesforen in de Scheepens Kamer, en de Heeren Studenten in de groote Secretary gebrast: terwyl de Heeren Gecommitteerden zig in de Raadzaal begaven. Eea weinig na 10 uuren begon van daar de volle train, naar de Doms Kerk, in dezer voegen. 1. Een Detachement Ruitery opende denzelven. Hier op volgden onmiddelyk 2 de Heeren Studenten, paar aan paar, naar rang van derzelver onderfcheidene Faculteiten en jaren. Deze Heeren waren alle in net gewaad, X* 3 . een tr. rRECKT  6?o NIEUWE NEDERLANDSCHE ü- ÏRECHT een groot deel in ftatig zwart gedoscht, en tevens. elk verfierd met een Cocarde aan de Hoed; waar in het Academie Wapen ; een zyden ftrik aan het gevest van den Degen, die door allen ontbloot gedragen wierdt: nevens den Gedenkpenning, hun ter dier gelegenheid door de Vroedfchap vereerd, hangende, mede aan een zyden Lint, op de borst: de Cocarde en Linten, twee kouleurig zynde, en, door een viervouwdige bykoleur, de vier onderfcheidene Faculteiten kenmerkende. De Gedenkpenning hadt de grootte van een Gulden: op welks voorzyde men het Academie Wapen zag, zynde een ftralende Zon, in welks midden Stads Wapen, met hare fpreuk om den rand: Sol Juflitice, illuflra nos! dat is: Zon der Gerechtigheid verlicht ons. Op de tegenzyde las men: CLmo. Natali Anno Academice fua Civibus Numum Deder. Cosf. (2? Senatores Trajeclenfes CIqIjCCLXXXFI. dat is: Op de i$ofte verjaring, hebben Burgemeesteren en Raden van Utrecht dezen penning  JAARBOEKEN, July, 1785. 671 ning aan de Burgers hunner Hoogs Schoole ge/c honken. Op de Studenten gingen 3 twee Deurwaarders, met derzelver Wapenftokken. 4 En agter dezen twee Letterdienaars. 5 Daar na de twee Heeren Regende Burgemeesteren , met derzelver Livery bedienden op zyde. 6 Gevolgd door twee Pedellen, met derzelver Staven. 7 Toen de Heer Rector Magnificus, gaande tusfchen de twee meergenoemde Heeren Gecommitteerden tot de Academifche Zaken, hebbende deze Heeren mede derzelver Livery bedienden op zyde. 8 Nu volgden de verdere Heeren Profesforen, allen gelyk de Heer Reéfor in derzelver Staatlie Tabbaarden, gaande in rang paar aan paar: 9 Straks wederom twee Deurwaarders, met derzelver Wapenftokken : 10 En agter dezen vier Letterdienaars: 11 Vervolgens de Heeren Raden van deVroedfchap, allen in 't zwart gekleed, met derzelver Livery bedienden op zyde. En 12 gevolgd wordende door de Heeren Secretaris fen zo van dePolicie, als van den Ed. Achtb. Gerechte en van de Momboir Kamer, paar aan paar, in rang: 13 Wierdt de train gefloten door de overige Stadsbodens, En 14 door een Detachement Ruitery. Men nam, in dezen ftatigen optogt , onder den toevloed van Aanfchouweren, in welgeregelde orde, den weg, 'uit de Voordeur van 't Stadhuis, over het Oude Kerkhof door de Domlteeg naar de Kerk. De Studenten aan de Kerk komende, fchaardenzig in twee Xx 4 rey- U- r RECHT  6fi NIEUWE NEDERLANDSCHB U- T&ECHT I : ; 'c 1 reyen , door welken de train ter Noorder*. Kerkdeur intradt, fluitende vervolgens den* zeiven op, en alzo mede in de Kerk trekkende. Intusfchen hadden Hun Mog. zo Gedeputeerde als verdere Heeren uit de VoorRemmende Leden, in train van Koetfen, voorgegaan door derzelver Bodens , zig mede naar de Kerk begeven: zo als ook de Heeren van den Hove, Procureur Generaal, Grif? fier enz. insgelyks door derzelver Deurwaar-, ders en Bodens voorgegaan, inftaatfie, dog te voet, en alle in 't zwart gekleed, der» ivaarts gegaan waren. Thans hielde het Klokkengelui op, en trok de Ruitery af; blyven^ \d nogthans de wagten, te voet, zo aan gedoemde deur, als mede, aan die op het Oud Munfterkerkhof, gepoiteerd ;■ gelyk zich >ok, binnen de Kerk twee Schildwagtenaan Ie Bank van hun Ed. Mog. en vier aan de 3anken der Vroedfchap bevonden, om den ndrang van vreemden aldaar te beletten. Je Rector Magnificus wierd door de Heeren Gecommitteerden geleid tot aan de trappen ran den Predikltoel, welks randen en Lezelaar, ter dezer gelegenheid, verfierd waren net een afhangend opgeftrikt kleed, van groe1e Zyde; terwyl de Kap, met een koepelsvyzQ gevormd groen dekzel pronkte, van ^elks beneden randen mede een zyde kleed, ;ordyns wyse, met kwasten afhing. Aan de oorzeide zag men het Wapen der Academie, iet hare Zinfpreuk in vergulde Letters om, en rand; terwyl boven liet dekzel een blaende Faam ftond, Meer-  j A A R B O EK E N, July ,1786. 673 Meergemelde Heeren Gecommitteerden, nevens de overige Heeren Raden, Profesfo-' ren en Studenten, op derzelver plaatfen ingevolge de daaromtrent by de Vroedfchap gemaakte fchikking gezeten zynde : begon het Muzyk van 'f Orebest, welk aan de Noordwester zyde der Kerk, naast het Orgel, geplaatst was: en 't welk uit niet minder dan 70 Liefhebbers en Meesters, zo van hier, als uit Amftèldam en elders, beftondt. Men fpeelde eerst eene groote Ouverture, waar na een Zangftuk volgde, beftaandein 5 deelen, en beginnende meteen zwaar Chorus, terwyl het telkens met Chooren wierd afgewisfeld. Hier mede de luifterende ooren der talryke menigte van allerleyen rang, waarmede de Kerk was'opgeptopt, op de aangenaamfte wyze, geduurende een uur geftreeld zynde, deedt de Heer Reétor Magnificus eene ter plegtige gelegenheid pasfende Latynfche Reden voering, welker hoof dzakelyke inhoud een vertoog behelsde, van de tVeldaden, welken God, voomamelyk zedert het laatjle Eeuwfeest, aan deze Hooge School bewezen heeft. Omtrent de helft der Redenvoering gevorderd zynde, wierdt de Hoog Eerw. Redenaar op een door hem gegeven teken , verpoosd, door eenen nieuwen aanhef van 't Muzyk, 't geen als toen beftondt in een Inflrurnentaai Stuk, zynde wederom een groote ouverture, waarmede omtrent een kwartier uurs wierdt doorgebragt. Xx 5 Na u- [•RECHF  674 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- Na het eindigen der Redenvöering begon TRivcnr f,et JVIuzyk ten 3denmale : beftaandè als toen in een Zangfhik van 5 deelen , eindigende, fnet een groot Chorus: en tot flot door eene ouverture op het Orgel en de overige Speeltuigen gevolgd wordende. De Poezy der Zangftuken was van de Digtkundigen Heer en Mr. f. P. Kiyn\ derzelver Muzyk van den Heer F. Nieuwenhuizen, die mede al het Istrumentaal Muzyk voor deze plegtige gelegenheid nieuw gemaakt hadde. Zynde aldus deze ftatige plegrigheid omtrent ten half 1 uuren afgelopen. Terwyl nu de menigte der Toehoorderen de kerk verliet, begaven zig de Heeren Gedeputeerde Staten , nevens derzelver Minilter, de Heeren Burgemeesteren en de Heeren Gecommitteerden tot de Academifche zaken; die van de Financie en eenige verdere Leden, uit de Vroedfchap, met derzelver Sëcretarisfen, en de gezamenlyke Heeren Profesforen, in de Confillory Kamer, en van daar, naar een weinig toevens, uit de Oostdeur der Kerk twee aan twee in Koetzen, die, ten dien einde, langs dezelve naar de St. Hartens Dam gefchaard flonden. De Koetzen, die allen eigen Rytuigen en in den besten opfchik waren, reeden agter Sl Pieter langs de Nieuwe Graft, door de Zuileuraat, en vervolgens over de lange Nieuwliraat naar het Fundatiehuis van wylen de Vryvrouwe van Renszuoude, alwaar, op Stadskosten, een pragtig middagmaal bereid was.  JAARBOEKEN, July» 1786. 675 was. Vooraf begaven zig de Heeren Raden van der Does en Abbema, nevens den Secretaris vanFoorst/m een Koets, derwaards, als door de Vroedfchap verzogt zynde, om de ftaatfie by te woonen enz., waarop ftraks dezelve in dezer voege volgde : vooraf Een Detachement Ruiters te Paard; waarop Hun Ed. Mog. Kamerbewaarder en Concherge, gevolgd van de Bodens; daarna de Koetzen; als: 1 waarin de Voorzitter van Hun Ed. Mog. Gedeputeerden de Heer van Lunenburg* 2. de Heeren van Sterkenburg en Nr Peters.; 3 van Renszvoude en Natewisch ; 4 van Athlone en Nyevelt; $ Methorst, Burgem. van Amersfoort; en Secretaris Ram. Hierop gingen a Deurwaarders, gevolgd van 2 Letterdienaars; toen wederom , in de 6de Koets Heeren Burgemeesteren Looten en van Bronkhorst, gevolgd door 2 Pedels; 7. Profesforenf Rau en Burman; 8. Bonnet en van Plamelsveld; 9. Tydeman en Foor da; 10. Bondam en Nahuis; 11. Sax en Hennen; 12. Segaar en Ros/yn; hierop wederom 2 Deurwaarders , gevolgd van 4 Letterdienaars; daarna in de 13de koets: Oud-Burgemeesteren Verbeek en Musfchenbroek ; 14. Raden Boddens en Romondt; 15, Daunis en Craayvanger'; 16. de Ridder en Ferfchoor ; 17, Falck en Zaal; 18. SmisJ'acrt en IFoertman ; 19. van Maarsfenbroek en van Dielen; 20. D. J. Mrrrtens en Secretaris dc Ruever. Volgende de overige StadsbodenSj en wordende de train opgefloten door een detachement Paardevolk. De U- I'RF.CHT  676 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- IRECHj De rieer Profesfor Oosterdyk Schagt, die • insgelyks onder de genodigden en aanzittenden was , kwam afzonderlyk in zyn eigen koets; hebbende uit hoofde van zyne hooggeklomme jaren, de Oratie en train niet durven bywonen. De aanzienelyke gasten , door bovengenoemde Commisfie, ontvangen zynde, wierden , allereerst, in de agterfte kamer van het gem. Fondaaehuis geleid, waar eenige verversfingen in gereedheid Ronden: en vervolgens, mede door dezelve, aan Tafel gerangfchikt; gelyk ook die Heeren de verdere honnenrs aan tafel waarnamen. De tafel was voor 44 gasten gedekt, ichoon door de afwezigheid van den Heer Kaad Eyck een couvert open bleef, beantwoordende de maaltyd ten vollen , zo in keur van lpyzen en dranken, als den fmaak der opdisfchinge , aan de plegtige gelegenheid, by welke dezelve was aangeregt. Onder alle vercierzels, waar mede de tafel welke de gedaante van een hoefyzer hadt, pronktemuntten boven al uit de zinnebeel* dige en konftig gewrogte Desfert- Hukken. In het midden Rondt een Praaltempel, rustende op vier termen, met een doorgellagen of gevlogten Koepel, hebbende de hoogte van omtrend 6 en de breedte van 3 voeten. Binnen denzelven zag men een Gedenknaald, JTan welks vooriluk het Wapen der Academie hing, met de letters CL. betekende haar 150 jarige Eeuwfeest. Ter regter zyde van deze Gedenknaald zag men een zittend Beeld  JAARBOEKEN, >/y, 1780% Ö77 Beeld, Minerva aanduidende, met een fol, verbeeldende het Diploma van inftelling der ■ Academie, waar aan Staats en Stads wapens gehegd waren, in haar regter -, en een Speer in haar linker hand : naast haar lag op den grond haar Schild, en voor haar zat de Uil: tegen over haar zag men den tyd, het oog houdende op de Gedenknaald: en boven op den Tempel de Faam. Ter regter zyde van dit Hoofdftuk Rond een halven Tempel, in denzelfden fmaak, op drie Termen, waarin de Taalkunde; houdende een open Boek in de regter - en rustende met haar linkerhand op een gefloten Boek, 't geen op een Altaar lag. Ter linker zyde een gelykzoortige, waarin de Hiftoriekunde, verbeeld door eene" Vrouw in eene peinzende geftalte, haar reg-* ter hand houdende op eene Aardglobe, welke op een Pedeilal rustte. Tusfcben beiden Ronden aan weerskanten vier Vrouwenbeelden, aanduidende de vier Faculteiten van Godgeleerdheid , Rechtsgeleerdheid , Geneeskunde en Wysbegeerte. Alle deze (tukken waren aan eikanderen gekoppeld, met ftrooiwerk tusfchen beiden, en befloegen in haar geheel de lengte van 19 voeten. Aan de regter vleugel van de Tafel Rondt de tempel der Zanggodinnen , ovaaiswyze gevormd, en op Pilaaren naar de Corintifche orde, rustende; zynde omtrend 6 voeten hoog, en ruim vyf voelen breed. Hier Rond Apollo met de agt Mufen of Zanggodinnen ; zynde de negende Clio, als de oudfte, boven op den top des Koepels geplaatst. Aan O-  *73 NIEUWE NEDfittLANDSCHE U- TRECKI t « J ( Aan weerskanten van dit zyliuk waren twee* Vaafen, mede daar aan gekoppelde De linker vleugel des tafels pronkte irtsgelyks met eenen Tempel, van eene langwerpige gedaante, op agt kolommen rustende, naar den R.omeinfchen fmaak, zynde die der Deugd, welke binnen denzelven verbeeld was in de gedaante van eene gevleugelde Vrouw, met een Zon op haar borst, houdende in eene hand een Speer en in de andere een krans. Aan haar regterzyde , waar ook de ingang des tempels was, ftondt de Opregtheid, met een Hart in de eene en een Duif in de andere hand ; terwyl men aan haare linkerzyde de Eer verbeeld zag, met een Speer in de regtei.-en een Hoorn des Overvloeds in de linker hand ; hebbende ter zyde op den grond een Helm liggen, Boven op dezen Tempel Hond de Dankbaarheid, naar de Hemel ziende: twee Vaafen aan weerskanten waren mede aan dit Huk geioppeld. De lengte dezer beide zyitukken aras van omtrend 17 voeten. De beelden, genoegzaam van allen, van anderhalf voet. Voorts waren alle de Hukken verfierd met Festonnen, Bloemvaafen en vliegende KinIers enz. De Heeren Studenten hielden mede dien lag, allerlei openbare vreugdebedryven. let grootfte deel deedn, des namiddags, door le Stad eene wandeling in flaatfie te voet, ge--  JAARBOEKEN, July, 673 gevolgd door ruim dertig van dezelve te paard, allen in rood uniform gekleed, en met witte bandelieren omhangen : weL ke Cavalcade verzeld was van Paukers en Trompetters , hier en daar , waar men tusfchen beiden halte hieldt, muziek makende. Ook vergastten zig dezelve Heeren, onderling, aan een pragtige maaltyd des avonds in de Plaats Royaal, van niet minder dan 260 Couverts , en gaven tevens een zeer fraaije Illuminatie metLampioens en tusfchen beiden ftaande Decoratien voor het gemelde Logement. De toevloed van aanfchouweren zo van vreemdelingen als ingezetenen, was groot. Den 1 Juny zyn de plegtige Piomotien. verrigt. De promoveerende Heeren waren vier in getal; zynde de Jrs. Joan Elias Nikolaus van Lynden tot Hoevelaken , Elias Philip Reymer Carel van derBorch, tot Verwoolde benevens de Heeren Albert Gerardus Smith en E. Westenberg Deze beide Heeren hadden zig, beneffens derzelver Paranymphen de Heeren Mr. .. . Heeckeren, . . . Hackfort, P. de Neufville Pz. B. ... Engelbert, F. R. Saxe, , . . Eyck, P. S. Crommelin, en ... Stuk van Linfthoten, allen Rechtsgeleerde Doftoren , vooraf aan de huizen vervoegd van derzelver refpe&ive Heeren Promotors; zynde voor de twee eerstgenoem- den ü- rRECHt  6SO NIEUWE NEDERLANDSCHÈ U- ÏREGHl den de Heer ProfesforP. Bondam, voor deri derde Profesfor M. Tydeman, en voor den laatfte Profesfor J. H. Foor da; allen Hoogleeraren in de Rechtsgeleerdheid alhier: gaande vervolgens de Heeren Do&orandi en Paranymphen ( de eerften met een mantel erl geplooide bef omhangen, de laatften in der5 zeiver Doctorale Tabbaarden ) rtiet opgenoemde Promotors , door de beide Pedels voorafgegaan, naar den Senaat-kamer, waar zig de overige Heeren Profesforen insgelyks begeven hadden ; gelyk mede de Heeren Mrs. R. Verfchoor, Ü. W. P. Falck, A. S. Abbema, J. A. Woertman , J. C. van der Muüen, Hr. van Maatsfenbroek, IV. J. Pi van Dielen, Ph. J. Ivoi en D. J. Mariens, Raden in de Vroedfchap dezer Stad , als Gecommitteerden tot de afzonderlyke Pro* motten der opgem. Heeren. Met de klokke 10 uuren des vöormiddags begaven zig de Heeren Profesforen , naar derzelver rang, voorgegaan door de bovengen. Heeren Gecommitteerden uit de Vroedfchap , en gevolgd wordende door de aanftaande Heeren Doctoren met derzelver Paranymphen, door de twee ryen der Studenten, die zig van het groot Auditorium, tot aan de Oostdeur der Domskerke gefchaard hadden, uit de Ooster, en vervolgens ter Noorderdeure in van den Dom ; wordende deze train door de Heeren Studenten gefloten. De Kerk was wederom even gelyk daags te voren van toehoorders opgepropt: onder welken zig ook toen  Jaarboeken, ^«/y, 1786. 681 toen mede verfcheiden Heeren van de Vcorftemmende Leden en Raden uit de Vroedfchap, als mede eene talryke menigte der aanzienlykften van beide gellagten, bevonden; wordende ook als toen dezelfde rangschikking van plaatzen, als daags te vooren, in agt genomen ; gelyk ook de ingangen vaa buiten met Ruiterwagten te voet bezet waren. De train wierdt by derzelver inkomst, in de Kerk, door een fraai Muziek verwelkomd, gelyk mede tusfchen de Promotien gemuziceerd wierdt. Na dat elk zyn plaats genomen hadt, beklom de Heer Profesfor P. Bondam den Kanfel, zynde voor en ter hoogte van den Pre* dikftoel, ter dezer gelegenheid opgellagen én met een tapyt verlierd. Zyne Hooggel. opende de plegtigheid van dezen tweeden dag met eene korte redenvoering: De finihus Juris Romani in interpretatione Juris Patrii regundis, dat is: Hoedanig en welk gebruik men moet maken van de Roomfche Rechten tot opheldering en verklaring van ons Vader* lands Rechts. Waarna dezelve de beide eerstgenoemde Doctorandi, namenlyk de Heeren van Lynden en van der Borch, met de gewoone plegtigheden , openlyk met den kap promoveerde. Na welke verrigting de Heer Profesfor van den Catheder trad, en de Heer van Lynden daarop een korte redenvoering deedt. De Juftitia ; betogende daarby voornamenlyk: Wat nut en vooordeelin het ongekrenkt hand" haven van Recht en Gerechtigheid gelegen zy. Yy Ver- ü- rRECHT  682 NIEUWE NEDERLANDSCHE TRECHT j j J J i l i -Vervolgens Rondt de Heer van der Borch op en deedt mede eene korte redenvoering; De necesfitate Studii Juris Publici Belgici; of, Over de noodzakelykheid van de beoefening van ons Neêrlands Staatsrecht. Dit verrigt zynde kwam de Heer Profesfor Tydeman op den Catheder en deedt eene redevoering: De prceftantia legumantiquarum3 five de legibus haud temer e mutandis: dat is : Over de voortreffelykheid der oude Wetten, of dat men geene wetten ligtvaardig veranderen moet: Promoveerende daarop , in gelyker voege , den Heer Do&orandus Smit, die vervolgens mede een korte reden uitfpraak: De praftantia & aquitate Juris Romani, fecundum verba Grotii, in Epi(t. ad Gallos ®P' l84- Quidquid a decemvirorum &c.;of, Over de voortreffelykheid en billykheid van 't Romeinseh Recht volgens zeker gezegde van Grotius. Eindelyk beklom de Heer Profesbr Voor da mede den Kanfel en deedt eene Oratie, ten voornamen onderwerp hebbende; Veteris Juris Conjultos Romanos, etiam in iflïi&isfimo Reipubliccs flatu, & contra perlitorum hominum , quamvis principum , in'urias, voluntate conflanti ac perpetua, inlitutum viri boni intrepidos tenuisfe , of; Dat de oude Romeinfche Rechtsgeleerden zelfs 'n den meest bedrukten ftaat van 't Gemeene■>est, en tegen de Geiveldenaryen van Snood'-arts, hoe aanzienelyk ook, met eene fiandmstigen en aanlwudenden toeleg, het beginsel van een eerlyk man, onverfehrokken vastgehouden hebben. Na bet eindigen van welke  JAARBOEKEN, July, 17Z6. 683 fee redenvoering zyneHooggel. delïeerPFesfetiberg promoveerde: die daarop deze plegtige handeling floot met eene korte redenvoering: De Advocato bono Clve: dienende ten betooge; Dat een Rechtsgeleerde een goed Burger is. Na het eindigen der redevoeringen hoorde men wederom een fraai muziek; onder het welk de nieuwe Heeren Doétoren, in derzelver plegtgewaad, uit de Kerk vertrokken: gaande de twee eerstgenoemden tusfchen den Heer Rector Magnificus Rau en Profesfor Bondam, en de twee overigen naast derzelver Promotors , en wordende gevolgd door de overige Heeren Profesforen, de Paranymphen, en het Corps der Studenten : de train door de beide Pedels voorgegaan , en ter dezer gelegenheid door een de. tachement Ruiters te Paard voor en agter gedekt wordende. Men deedt den tour , by dergelyke gelegenheden gebruikelyk , door een gedeelte der Stad, en fcheidde in het Logement het nieuwe Kasteel van Antwerpen, na aldaar eenige ververfchingen gebruikt te hebben. Des namiddags van omtrend half 6 tot 9 uuren hieldt men zig bezig met het in triumph omvoeren , langs het voornaamfte gedeelte der Stad , van de gepromoveerde Heeren, die ten dien einde op een open wagen, met 6 paarden befpannen, gezeten waren, gevolgd van twee gelykzoortige wagens met 4 paarden, waarop "de Heeren Paranymphen zaten, allen in derzelver plegtgewaden, gelyk des morgens, gedoscht: vooraf ging Yy o. een U- r recht.,  684 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TflSiCHT een wagen, niet 2 paarden befpannen, met Muzikanten : voor en achter een twaalftal Heeren Studenten te Paard , met ontblootte degens , en op dezelfde wyze uitgedoscht als in de Cavalcade van daags te voren; terwyl elke wagen op zyde verzeld wierdt door een Heer te paard, gelyk mede een Heer als Bevelhebber vooruitreedt, voorafgegaan door een Pauker en twee Trompetters , en gevolgd door een Standaard- drager. 1 Das avonds was 'er een groote en pragtige maaltyd vin 120 Couverts in het voorgenoemde logement, welks voorgevel met een zeer fraaije illuminatie van een groote menigte Lampioens, gepaard met niet min fraaije gepaste zinnebeeldige Decoratien, pronkte. Men leest in de Dagpapieren van deze. maand de navolgende bekendmaking: T~Jo Ondergetekende had naauwlyksmet veel be^ vree.ndmg vernomen, dat de Magiftraat der Stad Arnhem bad kunnen goedvinden No. 433 van het Weekblad de Post van de Neder -Rhyn, opentlyk,door BeuJshandeute doen verbranden, inzonderheid wegens een daarin gevonden wordende Aanfpraak aan eene openlyke onregt doende Regeering, of met even zo veel Blylchap ontving hy bengr, dat door den Magiftraat dier Stad aan den Ed. Gr. Agtb. Geregte der Stad Utrecht was aangefchreeven enverzoat, alle mogelyke Devoiren s ter ontdekking van den Schryver of'Auteur te willen aanwenden: het welk den Ondergetekende eenen geruimen tyd heeft doen afwagten , wat daas in door zynen competenten Rechter zoude worden verricht; dan oaar het de Ondergetekenden toefchynt, dat die van den Gerechte der Stad Utrecht van gedachten zyn, dat indezen door Hun Ed.  JAARBOEKEN, July, 1786, 685 Ed. Gr. Achtb. niets behoort te worden gedaan , vind de Ondergetekende zig verpligt, "te de- ■ clareeren, dat hy is de Steller en Schryver ven bovengemelde Aanfpraak aan eene openlyk Onregt doende Regeering; zullende afwag-cn, welke Actie tegen hem door den Magiftraat der Stad Arnhem zonde mogen worden geinltitueerd. Utrecht den 20 Juny PIETER 'T HOE N. 17 86". Rentmeester van V CM Willebrcrdi. De Heer Kaptein-Lieurenant O. D. Gordon en nog zeven Officieren van de Schuttery dezer Stad , den 29 Juny geintimeerd zynde voor den Gerechte dezer Stad , om gehoord te worden omtrend het berichtte in de Haagfche Courant van den iöden derzelver maand, dan toen niet verfchenen zynde, wierden dezelve wederom tegen 's anderen daags geintimeerd, waar op dezelve dan ook den 30 Juny verfchenen; wanneer, na twee uuren toevens , de zeven Heeren , welke volgens gemelde Haagfche Courant zouden geprotesteerd hebben tegen het belotene in de Vergadering van Officieren van den pden dezer, twee aan twee in een afzonderlyk vertrek , en voor afzonderlyke. Scheepenen wierden gevraagd op verfcheidene Artikelen; dan op welke gemelde Heeren beweeiden ongehouden te zyn om te antwoorden, gevende hun gevoelen fchriftelyk over; — dan Heeren Scheepenen oordeeiende, dat zy gehouden waren op gemelde vraagpunten te antwoorden , ftelden voor, dat zy Heeren Officieren nogmaals met elkander in een afYy 3 zon- U- ritEcnr  686 NIEUWE NEDERLANDSCHE UjaEcm zonderlyk vertrek daar over zig konden beraden. Gemelde Heeren daarop nader met eikanderen gefproken hebbende, gaven vervolgens fchriftelyk over hun perfifiit by hun vorige gevoelen van ongehoudenheid. ■ Waarna aan dezelve, door een der Secretarisfen wierdt te kennen gegeven : dat he Gerecht nader over hunne Juftenue zoude delibereeren , en voor tegenwoordig konden vertrekken. —• Wordende den Heere Gordon, welke al dien tyd hadt zitten wagten zonder geroepen of gevraagd te zyn , mede door den Secretaris aangezegd, dat Zyn Edele even als de andere Heeren konde vertrekken. De overige Heeren, behalven den Heer Gordon , wierden wederom tegen den 3 July gevorderd, en verfchenen zynde, hebben dan ook, op den meerderen aandrang van 't Gerecht 3 op eenige vragen geantwoord. Den 30 Juny 1786 tegen 5 uuren des avonds, waren de Burger- Schutters, Wagtvryen en Uitkopers der Compagnien , elk in derzelver Wyk, weder vergaderd: wanneer de Commisfien, tot het doen beèedigen van het verkoren Collegie van Gecommitteerdens , opening en raport deden van al het tot dus verre by hun vrugteloos aangewende , om zulks ter uitvoer te brengen. Waarop by alle de Compagnien befloten wierdt, om op den \ July zich by een laatfie fchrifcelyke voordragt, ten dezen einde, aan den Raad te vervoegen.  JAARBOEKEN, July, 1786. 6"87 De Heer Mr. J. L. Kien, die wegens de Compagnie de Bloedkuil, tot één der Ge-' committeerden was verkoren , heeft reeds kort na die aanftelling, zich by de Commisiie daar van verfchoond, als zich tot dezen post onbevoegd rekenende, volgens het 7de Artikel des 4 Hoofdltuk van het nieuw beraamd Reglement. Den 3 July 1786 wierdt aan de Vroedfchap dezer Stad , uit naam van de Burgery dit Declaratoir overgegeven: Aan de Ed. Groot Achtb. Heeren Burgemeesteren en Vroedfchap der Stad Utrecht. EDELE GROOT ACHTB.HEEREN! "tJeeft de Burgery dezer Stad, by een gefchrift -1 op den 10 Maart dezes jaars aan Uw Ed. Groot Achtb., onder de Tirel, Detail van de Burgery der Stad Utrecht, aan de Ed. Groot Achtb. Heeren Burgemeesteren en Vroedfchap derzelver Stad, overgeleverd, ter betoog van hun wettig en bevoegt gehouden gedrag ter introductie van het geapplaneerde en gearrefteerde Concept Reglement van Regeering dezer Stad, en zedert met den publieken druk gemeen gemaakt, opgegeeven alle het geene van deneerftenaanvang, tot redres hunner bezwaren, tot den Maart dezes jaars is voorgevallen; enitrekt dit gefchrift tot betoog, dat de Burgery dezer Stad de hoogde redenen van bezwaar en de allergegrondfte klagten tegens de Meerderheid der Leden van den Raad heeft, als welke zy door hare aanhoudende reverente en decente Adresfen, hoedanig beredeneerd ook, niet hebben kunnen verY y 4 mur. U- 1'REtHT  *88 NIEUWE NEDERLANDS3HE U- TF.ECHT Declara> toor of Manif. vanUtrS* Burgeiy. murven, of van dezelve dat redelyk verhoor er» langen, dat zy aan de Burgery behoorden toegebragt te hebben'; integendeel, dat dezelve Meerderheid van den Raad door die hare g-dragingen, en inzonderheid door de Refolutie , den 6 Maart genomen, harer zyds had gelieven te verbannen alle het vertrouwen, dat de Burgery anderzints verpligt was, in den Raad te Hellen; ten gevolge dat de Burgery zig verpligt vond, aan het einde van dat hun betoog fchnft te voegen een Declaratoir, omdaarop voor het fcheiden van den Raad ter introduilie van 't gearreft'eerde Regeering: Reglement UEd. Groot Achtb. onverwylde dispofitie te hebben', zoo als UEd Groot Achtb. ter voldoening aan de begeerte van de Burgery, en ter introductie van het gearrefteerde Reglement van Regeering, mitsgaders ter beëdiging van de Burgery op het zelve gecommitteerd hebbende Heeren de Ridder, Smtsfaert, en van Haeften, benevens de Secretaris Falck„ dewelke , ter voldoening aan die hunne Commisfie, de Burgery op den 20 Maart dezes jaars plegtig in den eed genomen hebben. Zedert welken tyd de Burgery vertrouwd heeft te moeten verwagten , dat, niettegenftaande de Declaratoiren van de Meerderheid der Leden van dezen Raad, aan haar onverhinderd zoude zyn geprtesteerd geworden het effecl van dat Reglement, hetwelk door hun zoo folemncei en met plegtigen eede bezworen was; —. dat de Burgery vrugteloos drie maanden heeft moeten zien verlopen, zonder dat er iets, hoe genaamd in het werk is gefteld, om de Burgery in het genot van dat hun verkregen regt te Hellen, en tevens binnen dien tyd tot een afdoeningc der nog overige poinclen tot redres der bezwaren te bekomen; — dat wel verre van daar, de Burgery , gedurende de voorfcbreven drie maanden, heeft moeten onder-noden, dat hunne redenen van bezwaar, en klagten tegen de Meerderheid der Leden van dezen Raad, telkens, en van dag tot dag, groter  JAARBOEKEN, Ja/y, 1786. ^9 zyn geworden, als de Aótens en Refolutie van dezen Raad, tot zoo veele getui^fchtiften verftrekken - dat de voorzeide Meerderheid der Leden van dezen Raad alle redelyk verhoor van de Burgery verbannen, en daar tegens na bunnen Imaak eD zinnelykheid Propofitien en Voorftellen doen, mitsgaders zoodanige refolutien neemen, endoordringen, welke ten duidelykften aantonën, dat men niet anders voorheeft, dan de Burgery onder eene zoodanige overheerfching te üoen gebukt gaan, welke ten eenemale ttrydig is tegens de Regtenen Voorregten dezer Stad, en welke ook regelregt aanloopt tegens het herftel der zoo zeer wettig opgeroepene bezwaren. Dat de Burgery dan niet langer buiten het effect van het geintroduceerde en beëdigde Reglement van Regeering kunnende blyveo, op den 19 Juny dezes jaars, met obfervantie van alle vereifcbtens, is toegetreden tot het nommeeren eneligeeren van zestien Leden uitydereCompagnie twee, om uittemaken het gequalificeerde Collegie van Gecommitteerdens uit de burgery, en dit om te fungeeren ingevolge van de g' arresteerde Artykelen, vervat by het vierde Hcofdftuk van het bezworen Reglement van Regeering. Dat de Burgery dan ook in die verwagting heeft geverfeerd , dat aan de zyde van den Heer eerften Burgemeester dezer Stad zoude voldaan zyn geworden aan den inhoud van zyne Commislïe vervat by het af Artykel van het even aangehaalde vierde Hooftftuk, tenderende, om hetzelve geëligeerde Collcg'e , ten fine van intro, duclie, in den eed te neemen. Dan , dat het den Heer eerden Burgemeestet niet had geliefd, zig van die zyne Commislïe te acquiteeren; dan wel integendeel de Burgery it de noodzake te Rellen , zig daartoe by Adres b? UEd. Groot Agtb te vervoegen; en dit al weder om met geen ander effect, dan dat de dispofitie op de allerongefundeerdffe wyze, zoodanig i Yy 5 & U- IR1ÏCHT Declara. toir of Manif. vonUtfS. Burgery.  6$o NIEUWE NEDERLANDSCHB U- TRECHl Declara toir of Manif. vanUtrs> Burgery I i i 1 i t t t gedilaijeerd, dat de Burgery voor zig daaruit geen • fucces, hoe ook, verwagten kan. Waarom Zy , ten fine van nadere inftantie en voordragt van hun regtmatig verzoek, zig aan Heeren Burgemeesteren hebben vervoegd, tot het beleggen van de extraordinaire Vergadering van den 31 Juny, ter voordragt van hnnne redenen van bezwaar tegens de Refolutie van den 20 daar te voren genomen; dan wat middelen daartoe ook in het vriendelyke en meer ernftigzyn aangewend, heeft het de Gecommitteerden uit de Burgery niet mogen gebeuren, dat billyk verhoor by Burgemeesteren te mogen verkrygen, als de aart dezer zaken vorderde, en waartoe Heeren Burgemeesteren in alle gevalle verpligt en gehouden waren, zonder hetzelve van hunne willekeurige begrippen en ongefundeerdlte weigeringen te mogen doen afnangen , en daartoe de Gecommitteerdens uit de Bnrgery, immers door den Heer tweeden Burgemeester, op eene zoodanige veragtende wyze te behandelen, welke aan de Burgery ten zyner reguarde niet ongepasfeerd kan worden geleden. Dat de Burgery door het echapatoir van den Heer eerften Burgemeester, en zyn daarby perfifterend gedrag, zoowel, als door de onwaardige en verachtelyke Behandeling van den Heer tweeden Burgemeester, ontzet zyn geworden, im hun bezwaar, zoo tegens die behandeling, al met opzigt tot de weigering, en bet dilay van iet in den eed neemen van het Geëligeerde Col. egie van Gecommitteerden eerder te hebben tonnen voordragen, dan op Maandag den 26 lüny, wanneer het de Meerderheid van dezen laad al wederom goedgedagt heeft, aan de bil. yke voordragt van de Burgery, daaartoe ftrek:ende, geen gehoor te vc-rleenen, maar onverzetelyk te blyveu perfi fleeren by de Refolutie, den o daar te voren genomen , en alzoo orn deze zaak ;gens de forene en ordre van Regeering te wil- fea  JAARBOEKEN, July, 1786. 691 len afdoen in eene daartoe expretfe befchreven buitengewone Vergadering van den Raad; en dat wel daags na de te houdene State Vergadering van den 5 Julyaanflaande; terwyl dezelve Meerderheid, om de Burgery van haar Regt, tot het beroepen van een extraordinaire Vergadering van den Raad, te ontzetten, een zoodanige Refolutie heeft gelieven te neemen, als waaidocr het thands maar alleen van het goedvinden van Burgemeesteren behoefd aftehangen, om een ex'raordinatre Vergadering te beleggen, of hetzelve aftewyzen. Dat alle deza handelingen van de Meerderheid van den Raad ten duidelykften aantonen hareongeneegenheid en onwilligheid , om aan de Burgery te prassteren het effecl: van het voorzeide geintroduceerde en bezworen Reglement, en er dus aan de Burgery geeneo anderen weg open gelaten is, dan om zig, ingevolge van het door hen verkregen Regt, en op gronden van Stads Regten en Voorregten, hen te Rellen in het dadelyk bt> ?it, en het genot van dat bezworen Reglement. ,, Waarom de Burgery, alvorens daar toe over„ tegaan, te rade is géworden, by dezen aan „ UEd. Grooc Achtb. voortedragen , een peiemp,, toiren tyd, en wel van vier weeken, integaan ,, met dato dezes, binnen welken de Burgery be„ geert en inReert, dat uithoofden van hun voor. „ zeide Regt, de beëdiging van voornoemde Ge- committeerdens dadelyk gefchiede; En inge„ val UEd. Groot Achtb., door de dispofitie van „ de Meerderheid, onverhoopt tot het uiteinde „ van de voorzeide vier weeken weigering rjaag„ ten blyven, aan het billyk en regtmatig ver- langen van de Burgery te voldoen, declareerc „ de burgery, dat zy zig niet langer zal ophou,, den, nog lateu te vredeu Rellen met woorden zonder cRetT:, maar dat zy, na verloop van dien tyd, zig met de daad zal verzetten tc„ gens die weigering, en andere willekeurige han- delwyzen van de Meerderheid van den Raad, » en U- IRSCHT, Declaratoir of Manif. vanUtrs. Burgety.  6o? NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECH1 Declara tnir of Manif. yanUtrs Burgery „ en zig ipfo facio in het bezit zullen ftellen van „ het gearresteerde, en door hjn beëdigde Re„ glement van Regeering, het welk voor hen „ niet alleen volftrekt onontbeerlyk is geworden, „ maar het welk aan de Burgery niet dan met het „ hoogde onregt langer kan onthouden worden, „ en zulks alles zoodanig, dat zy , welkedeBur, „ gery van het effefl: van het Reglement zullen ,, wiHen frustreeren, zoo door de voorzeide be„ eedigmg tegentegaan, of te willen dilaijeeren, „ of tot het een of ander, ten effecte van het geïntroduceerde Reglement niet te komen, ten „ opzigte van die Raden , welke mogten tegen,, werken, het daarvoor zal worden gehouden, „ dat de zaak van den 20 Maart buiten haar ge,, heel gebragt is, en dat mitsdien alle zoodanige „ Regenten , na verloop van de voorzeide vier „ weeken, zullen verftaan worden, van de Ke„ geering, en hunne Posten vervallen te zyn ,, ten effecte, dat zy daarvan geremoveerd, en „ andere in hunne plaatzen zullen verkoren en „ aangefteld worden, ten zy de Burgery, door „ eenig geweld van de Meerderheid van den Raad, „ en van wie het ook zyn mag, genoodzaakt „ wierd, dien tyd van vier weeken te vervroei> gen. Ten welken einde de Burgery al verder verklaart, dat zy van dit haar uiteindelyk befluit, „ gegrond op het verdag van de Meerderheid van „ dezen Raad, zig in de verpligtinggefteldvind, „ om daarvan aan de Hooge Bondgenooten prjealla» „ tabele kennisfe te zullen geven, in dat' zekere „ uitzigt, en die verwagting, dat dezelve, jaoofe 5, geheel Nederland, het verrigte van onze Bur5» gery niet alleen zullen goedkeuren, maaringe„ volge van de Unie, ons onze onvervreembare ;, Rcgten en Privilegiën helpen handhouden en „ maintineren, ook metdie magt, waartoe zy hen „ byeeden, volgens de Unie, verhouden hebben. „ Daar de Burgery, uit hoofde van haar Regt, ii ook  JAARBOEKEN, >/y, 178Ö. 69$ ,1 ookgeen ogenblik vermeend temogen aarzelen, „ van deze hare intentie en vast befloten voornee- , „ men kennisle te zullen geven aan JNIeerlands wel„ doenden Bondgenoot den Koning van Vrankryk, ,, welke men zig vertrouwd , te mogen verzeke„ ren, dat de aanhoudende onderdrukkingen van „ onze Burgeren met geene onverfchillige oogen . „ zal kunnen aanzien, te min, daar als gezegt, aan de zyde van den kant der Regeering, de ' ',, overeenkomst, op den 20 Maart aangegaan, ,, tot continuatie van alle de Leden van de Raad ,, tot den 12 October aanftaande, door het op„ gevolgde gedrag van de Meerderheid van den „ Raad, ook van nu of aan, voor nul en van j, geener waarde kan en ook behoord gehouden „ te worden, zoo als zulks ten hunnen aartzien „ by de Burgery verklaard en gehouden word, by dezen." Van alle het welke de Burgery, als hare vaste en firme Refolutie bevatende; UEd. Groot Achtb. niet heeft willen onkundig houden, ten einde dan die Leden van den Raad, welke zig oordelen, aan de zyde van de Burgery te willen voegen, zig daar op in tyds kunnen verklaren, en anderen, welke tot hiertoe zig tegens alle de redelyke begeertens van de Burgery met de hoogRe wederftreving gefteld hebben, zig, na verloop van de voorzeide vier weeken, niet zullen kunnen beklagen de gevolgen, welke haare onregtmatige handelingen tegen een ten uiterlten getrapt en getergd Volk notoirlyk en regtvaardig na zig zullen liepen. En was ondertekend door de refcedti« ve Gecommitteerdens uit de agt Burger Compagnien, als: Uit de Compagnie Turk yen: G. Beminck, J. A. de Averhoult, W. van Dyk, C. van Benthem. Uit UrRECHT Declara(oir of Manif. 'anUtrs. Surgery.  <5?4 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- Trixht Declaratoir of Mamf. vatiÜfrs. i Burgery. ' i 1 ' I i i i I 1 < Uit de Compagnie het Papevaan del: j* H. de Ridder van Almkerk, D. J. de Ridder, Antz.de Vry, Herin. Kruis. Jit de Compagnie het Fortuin: Jhé de jfouckeere, J. van Lidt de Jeude Junior, G. Heetvelt Anz., J. Carels. Jit de Compagnie de Bloedkuil: J. C. Pronckert, M. J. Eyck, G. van de Vooren, C. van der Moolen. [Jit de Compagnie de Zwarte Knegtenj A. van Eldik, J. C. des Tombe, R. Molenaar, D. van Dort. Dit de Compagnie de Oranjestam: A.Abe* leven, G. C. Egeling, J. van der Ven. Uit de Compagnie de Pek stokken: PauluS Bosch Bois, Petrus de Koning, Corns van Hengelaar, W. Overwyn. Jit de Compagnie de Handvoetboog: O. D. Gordon, J. Vofs van Zyll, J. Lubber ding, Gt. Roggeveen. Hier op wierdt by voorraad door de Vroedchap befloten, om de buitengewoone volle jefchiyving, die op den 6 dezer maand beiaald was, tot op den 2.5 uit te Rellen, ten inde alsdan, zo wel over dit, als het Iaatte te voren ingeleverd adres, nader te raaddegen en te bell uiten. Het Gerecht heeft raport by den Raad inebragt van deszelfs verrigte op den ter hand ;ellelden brief van Amersfoort , waar uit ileek volgends oordeel van het Gerecht, ,at de genomene Informatien , by eenige JBur-  JAARBOEKEN, July» 178(5. 6*95 Burger - Officieren daaromtrend , niet voldoende bevonden waren. Zie hier een befluit van Heeren Geëligeerde Raden, uitmakende den eerften Staat van den Lande van Utrecht, genomen den 3 July 1/86. Extract uit de Refolutie van Heeren Geëligeerde Raaien, uitmakende den eerften Staat van den Lande van U' trecht, Lum den 3 July 1786. /gelezen zynde het Point dezer Befchryving, v-* omme te delibereren en te refolveeren over het 7de Point der Befchryvinge van de Heeren Staten, tegen den 5 July aanftaande, houdende: „ Om te hervatten de deliberatien over het Poindf der Extraordinaris Befchryvinge, van den 6 Ocfober 17B4, en de refpeclive Leeden „ te verzoeken, hunne fentimenten ten zeiven „ dage over het voorfz, Point intebrengen.'' Is na deliberatie, in ernftige overweging genomen zynde de refp. vermeende Btzwaren, zo verre die van wegen de Heeren Regeerders der Stad Utrecht, mitsgaders van de Steden Amersfoort, Wyck en Montfoort aan de Extraordinaire Commisfie van n gen Heeren, uit hunner Ed. Mog. Vergadering, tot het onderzoek naar de middelen, tot herilel van de harmonie en goede orde, binnen deze Provintie, by HoogstderzeL ver Refolutie, van 5 February 1784, gedecerneerd, overgebragt, en vervolgens door Heeren Gecommitteerden aan de Heeren Staaten gecommuniceerd , en alzo ter kennisfe van Heeren geëligeerden Raden gekomen zyn: en daar nevens iq confidentie genomen zynde de refp. Misfiven, door ("RECHT  695 NIEÜWE NEDERLANDSCHE U- treChi Be/I. van Geïli-: geerden nopens Regiem. en Be zwaren. door zyne Doorl. Hoogheid den Heere Erfftad. houder, in datis 20 September 178}, 23 Mei 8 en 21 Augustes 1735, aan Hun Ed. Mog. de Heeren Staaten dezer Frovintie ter refcriptie, op Hoogstderzelver Misfiven van 1 «September, en 6 Octob. 1784., als mede van 9 Juny en 6 July 1785, afgezonden, goedgevonden en verftaan , omme, ter voldoening aan het Point van Befchry» vinge hier voorgemeld, ter naastkomende ordinaris Vergaderinge van Staaten, van wegens het Lid der Heeren Geëligeerde Raaden voor derzelver Advis te doen inbrengen en declareren. —— Dat Heeren Geëligeerde Raden, na eene attente examinatie der ingeleverde Bezwaren, en van het Rapport, deswegens by Heeren Gecommitteerden, in dato 1 Septemb. 1784, ter Vergadering van Hun Ed. Mog. op dat fubject ingediend, verre afzyn van die alle te konnen befchouwen als wettige Bezwaren, en inzonderheid onder diealln de zodanigen, die regelrecht ingericht zyn tot renverfement van de thans fubfilterende en plechtig bezworen Conltitutie van Regering , zo als die, overeenkomftig her, Regerings Reglement van den jare 1G74, by de herltelling vanStadhouderlyke waardigheid, binnen deze Provintie, in den jare 1747 , gereintroduceerd, zedert te meermalen op onderfcheide wyzen, en inzonderheid in de jare 1766: tyde van volkomen rust eü orde, geconfirmeerd, en tot dato dezer als zodanig wettig fubfi (terende is aangezien; en dezelve by alle gelegentheden door, en van wegen de Heeren Staten dezer Provintie, alzo is gevindiceerd, en tegen dadelyke inbreuke, daarop informelyk ondernomen, gemaintineerd geworden; Heeren Geëligeerde Raden integendeel zig verpligt vinden, gedachtig aan derzelver Eed en bezworen trouwe, den Lande, tot voorftand van deszelfs Conftitutie van Regeringe, gedaan, te declareerci, vart zig geenfints te hebben konnen verkrygen, om op eenigerley wyze te konnen accedeeren of in- ftem-  JAARBOEKEN, july, 1786. iïemmen tot het dadelyk invoeren van eenige alteratie ofte vermindering van al het geene, waarop de Digniteiten van den Heer Erf ftadhouder, mitsgaders Kapitein en Admiraal Generaal van de Stad, Steeden en Landen van Utrecht, in den jue 1747 > eenpariglyk by alle de drie Leden van St?at, en zonder dc minfte tegenfpraak, veel min oppofitie van iemand der toenmalige Keeren Regenten, conform den teneur van het Regerings Reglement *an den jare 1674, aan de Heeren Stadhoud-eren in der tyd, als het eenigfté middel ter behoudenis van den geheelèn ftaat des Lands, en van de2e Provintie, in de toenmaal zo haggelyke tydsomltandigheden , is gedefereerd , én waar op, en ook anders niet, van wegen den als toen aangeftelden Heer Stadhouder, voorgem Digniteiten zyn aanvaard geworden, en dit alles by alle gelegenheden , met eene zoo zonderlinge applaufie van 'tgeheele Volk, als vorige dagen geene fterker voorbeelden van gemanifefteerde goedkeuring van eene Natie zouden kunnen opleveren; ook met verder Declaratoir, van niet tezullcnkunnentoelaten, dat tegen een zodanige eenparig vastgeitelde Cor.ftitU'.ie van Règeering, by Meerderheid,' door derzelver mede Leden, de Souvereine Vergadering dezer Provintie mede helpende uitmaken * jetwes werde gerefolveerd, veel min in train gebragt ; verklarende in zodanige onverhoopte gevallen alle zulke handelingen, voor nu, als dani en dan als nu, te moeten houden voor informeel, zonder op eenigerley wyze daar aan gehouden te willen zyn. — En dit alles" te meer, vermits' Heeren Geëligeerde Raden, na rype examinatie van zakerf, en overweginge van al het geen aan Hen , zo uit den teneur der ingebragte BeZwaaren, op der naam van verfcheide Ingezetenen, als uit het daar toë geavanceerde by Rapport van Heeren Gecommitteerden, in dato 1 September 1784, ter Veigadering van Hun Ed. Mog. ingediend, voorge* Zz fcoi U- ÏRECHT Befl. van Geëligeerdennopens Regleml en Bezwaren*  TRECH1 Re/7, vai Geè'li geeruen nopens Replem. en Bezwaren. 69S NIEUWE NEDERLANDSCHE komen is, ten pretens vertoon niet Hechts van de genoegzaamheid, maar zelfs van de noodza. kelykheid , tot het altereren en reformeeren, zo ,niet plenair vernietigen van het bezworen, en ais nog fubfifteerend, Regerings Relement; verKlaren niets te hebben konnen ontwaar worden, oat hun zoude kunnen overtuigen, dat hetzelve onbeftaanbaar zoude wezen met de Privilegiën Handvesten en Gerechtigheden van de Lande' Utrecht, en van de drie Leden van dien, ofte ook met de oude en wel hergebragte Coftumen, zo als die ook daarom uitdrukfcelyk by voorzeide Kegenngs Reglement van 1674, begrepen zyn geworden, daar aan niet te contrarieeren. — En het ook alleenlyk in deze laatfte dagen geweest is, dat men, niet zonder eene verregaande 'a?fle van zo veel waardige, en kundige, Vaderlandlievende Regenten, als gedurende de hertelling der btadhouderlyke waardigheid, zo in d*n jare n67,4? ,a,s ^1?47 -en J766> zich 'n de Saats en Stedelyke Regering binnen deze Provintie bevonden hebben, en nog dadelyk bevinden, het zelve op diergelyke gronden wel getracht heefc te decneeren, zonder nochtans van dit alles genoegzaam en convincante bewyzen te hebben kunnen produceeren. Dat echter Heeren Geëligeerde Raden, niet tegenftaande dit alles, geenzints difficukeeren, orn tevens te declareeren, zig niet te zullen oppoleeren tegens het geene, met derzelver concurrentie, eenpanglyk door de refp. Leden van Staat, en teffens met volkomene bewilliging Van den Heere Erfftadhouder, zoude worden beraamd, het zy door het introduceeren van een geheel nieuw Regerings Reglement, het zy door het ïltereeren van het tegenwoordige: in dier voegen, zo als zulks tot wegneming van alle Diffidentien en Bezwaren , mitsgaders voor den welliand van de Provintie in 't algemeen, en van de Stad w Meden m tbyzonder, het voordeeligfte zoude kun-  JAARBOEKEN, July, I7f!6. 699. kunnen geoordeeld worden : zodanig ook, dat Heeren Geëligeerde Raden by deze al mede verklaren, bereid te zyn, by ontltentenisfe van al zulk eene introductie van een nader Regerings Reglement, als dan over al het geen omtrent het beleid der refpecf. Regerings beltelling , in deze Provincie, de qualificatie der Heeren Regenten, Raden in den Hove en verdere Amptenaren, en Officieren,zo verre de benoeming daarvan aan den Heere Erfltadhouder in der tyd gelaten is, met alle gevolgen en aankleven van dien, betrekking zouden mogen, onder concurrentie van derzelver Medeleden van Staat, zodanige nadere, nodige en bekwame bepalingen en fchikkingen, conform deswegens al meermaal gedaane Declaratoire!], van wegen zyne Doorl. Hoogheid, fpeciaalyk meede by Hoogstdeszelfs Misfive aan de Heeren Staten van 8 Augustus 1785, op eene Conftitutioneele wyze te maken , als nuttig en billyk zullen worden bevonden, en ten dien einde met den Heer Erfftadhouder , of, vermits Hoogstdeszelfs abfentie, met zodanige Gecommitteerdens, alsdaar toe namens zyne Hoogheid zouden worden gequalificeerd, te confereren, en daar toe een commisfie te benoemen. Dat voor het overige aan Heeren Geëligeerde Raden, uit de ingeleverde Bezwaren der Ingezetenen , al mede wel voorgekomen zyn diverfe andere Pointen, geene betrekking op de tegenwoor* Conftiiucje van Regering, en derzelver refpecfive beltelling hebbende; onder welke Heeren Geëli. geerde Raden (buiten de geenen, waar over bereids de nodige fchikkingen zyn gemaakt; en zo ver. trouwd word aan de wettige begeerten van de Ev gezetenen en Inleveraren van alzulke Bezwaren, op eene gevoeglyke wyze, is voldaan, voor zoo verre zulks hun Ed. Mog. zouden kunnen aangaan) byzonder gedacht hebben te kunnen en te mog'.-n betrekken, al het geene zyne relatie heeft tot de Wiidbajje dezer Provintie , en de Judicature over Zz 2 de ü. TB.ECHT Bejl. van Geeltgeerdenwopens Regiem, m Bezwaren.  ioo NIEUWE NEDÉRLANDSCH'Ë U- TRECHT Bef van Geëli- geerden nopens Regiem. en Be zwaren. Dien zelfden 3 July nam de Ridderfchap dit befluit: ExtraEt uit de Refolutien van de Ed. Mog. Heeren Edelen en Ridderfchap, reprefsn. teerende den tweeden Staat Van den Eande van Utrecht. Lunte den 3 July 1786. /'"'eleezen zynde de Refolutie van Burgetneeste^J ren en Vroedfchap der Stad Utrecht, vaoden t) Juny laatstleden , den volgende dag ter Extraordinaire Befchryving van de Staaten ingeb'ragr, houdende, na een voorafgaand Vertoog, van het geen aanleiding gegeven kan hebben, tot het voorgevallene binnen de Stad Wyk byDuurflede, een Voorflag om de Hooge Bondgenooten by Circulaire Misfiven te inviteeren, om de zo ongelukkige óntftane Twist met die Stad, door den zagten Tusfchenfpraak, by de Unie voorgefchreven, en mees? (j Juny laatstleden , den volgende dag ter Extra- de zaken, daar toe relatief; zo als die thans aanh>t' daar toe, in den jare 1747 geërigeerd Jacht Gericht is gedemandeerd: en het emaneeren van -eene' nadere Ordonnantie op het beleid der Crjmi-neele Juftitie dezer Provintie: Dan gemerkt, dit over het eerfte dier beide pointen , bereids, van wegen Hun Ed. Mog. een Staats Commisfïe is gedecerneerd, en nopens het laatfte de Heeren van den Hove Provinciaal zyn verzogt, HunEd. Mog. te dienen van confideratien en Advies, breederals by de Refolutien daar van zynde; hebben Heeren Geëligeerde Raden gedacht, bet refultaat van die gemaakte fchikkingen te moeten afwagten, om als dan dien aangaande, ua pleinaire kennis va'n Zaken, te konnen advifeeren , en refolveeren , zo als overeenkomftig de goede orde, en onvermirderd een iegelyks deugdelyk bezworen Rechten en Privilegiën, zullen vinden te behooren.  JAARBOEKEN, Ju/y, 1786. 701 i?ieest gefchikt naar den aart en deükwyze der Ingezetenen van. onze vrye Republyk, op een amicale wyze, uit den weg te ruimen en de R.qst, Vrale cn ondexiiüg Vertrouwen, aldaar weder te herii' Hen: Hebben de Beeren Edelen en Ridderfchappen, na rype Deliberatie, goedgevonden ten Recesfe van deze Extraordinaire Befchryving, cpaanftaanT den Woensdag te dcclareeren, dat de Heeren iidelen, of fchoon niet kunnende toeltaan, dat immermeer de Ingezetenen dezer Provincie, en fpepalykook met die van Wyk by üuurftede, op last der Heeren Staaten tot bet inleveren van bezwaaren zouden zyn opgeroepen geworden, althans niet op zodanige wyze, als thans tot een grond van veele wederregtelvke handelingen gelegd word, pogtham alzo zulks door de Magiftraat dier btad gefchted, en daar door veele commotien en onrustige bewegingen binnen dezelve veroorzaakt zyn, gaarne erkennen willen, dat daar aan, zo wel als aan de contmucele dilajen, en tegenkantingen tegens de voorzetting der deliberatien, totheteffectueeren van de nodige redresfen en verbeteringen , waar door de Ingezetenen zeer ligt in twyffel konden gebragt word-n , of men wel van zints wure, eenige redresfen in derzelver wettige bezwaren te maken, veel moet worden toegegeven, gelvk zv Heeren Edelen ook vermeenen , dat door de Heeren btaten overvloedig gefchied is. Doch dat zy Heeren Edelen teffens van gedagten zyn, dat, wanneer geweld de overhand genomen heeft, deBurgedyke vryheid verkragt word, en eene openbaare oppofitie tegen de wettige Re' geermg plaats heeft, en alle middelen van perfuafie en fiducie vruchteloos getenteerd zyn, 'er in zodanige gevallen geene onhandigheden kunnea exteeren , die den Souverein zouden kunnen ontflaan van deszelfs indispenfable verpligting, om daar tegen door de meest gefchikte midden eJEcacipufelyk te voorzien. Zz ? En. ü- TIieCHT- Beft. der Ridderf. nopens Regl. en Bezwar.  702 ■ NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRtCHT Beft. der Ridder/, nopens Regl. en Bezwar. (*j Eenige Leden zouden verklaard hebben, dathier gezien wierdt op den Heere F. Adr. v. d. Kemp, Predikant der Mennoniten te Leyden, en Kaptein van 't Corps groene Jagers teWyk by Duurftede ; en opC. P. Chastelein, Secretaris van den Academifche Vierfchaar te Leyden. Schout van Leyderdorp, Lieutenant van het Jagers Corps te Wyk, En alzo zulks (na der Heeren Edelen inzien) thans het geval is, met opzigt tot de Stad Wyk by Duurftede, alwaar niet alleen een groot deel der goede Burgers en Ingezetenen, zedert een geruimen tyd, N. B. onder de overheerfching zugtende, en na verlosfinge uitziende is, zonder cogthans opentlyk te durven klagen, maar alwaar men ook, meestal op inftigatie en aaohitfing door Vreemdelingen, (*) tot de verregaande demarches overgegaan is, om de wettige Regenten feitelyk van hunne posten te ontzetten, en anderen in derzelver plaatfen pretenfelyk aan te Rellen , en daar en boven nog een Bediende van de Juftititie, aldaar in officio fungeerende, te arreReeren, en tot hier toe gevangelyk te houden , en alle deze geweldadige handelingen dan nog met eenen zogenaamde yver tot voorfland van Fryheid en Foor rechten te willen goedmaken: Hebben de Heeren Edelen, tot hunner decharge, zo by het tegenwoordig als toekomend Geflachte, by het welk zy niet gaarne bekend zouden ftaan, eenig deel gehad te hebben aan de continuatie van diergelyke handelingen en onderdrukkingen van onfchuldige Ingezeten dezer Provincie, die op de protectie van hunnen Souverain een gegrond recht van aanfpraak hebben, niet mogen afzyn, by derzelver Refolutie van den 7 Juny laatstleden, den 10 daar aan volgende ter Be* fchryving ingebragt, hoe gaarne zy ook anders zig daarvan ontflsjgen hadden willen rekenen, vcor het employ van efficacieufer middelen, na dat nog een laatlte tentamen gedaan zoude zyn, te  JAARBOEKEN, July, 1786. 703 te advifeeren ; en in de Conftitutie van deze vrye üemeenebest Regeering geen gepaster en geichi'uer en efficacieufer middel vindende , 't welk zo wel in deze als in andere Provintien meermaals gebruikt is, dan het afzenden eener Maats - Commisüe derwaards , met eene genoeczaame bedekking, ter beveiliging hunner Perfonen, voorzien , zonder welke dezelve zig doch niet zoude mogen exponeeren, om dezelve in loco te onderzoeken, en de rust en goede ordre binnen die Stad te herftellen; hebben zy zig verplicht geoordeeld, om zig met het voorgedragene van de Heeren Gedeputeerden dezer aangaande te conformeeren, geenzints twyffeiende, of alle ware liefhebbers van 't Vaderland, die recht en gerechtig, heid zonder welke geen Land beftaan kan, zo wel als vryhtid en voorrechten, op haaren reenten prys weeten te Rellen, zouden deeze handel-* wyze, na al het geene vooraf gegaan was, om het employ van dit laatRe middel te prsevenieeren, volkomen hebben moeten billyken. Terwyl de Heeren Edelen, met opzicht tot den gedaanen voorflag van de Vroedfchap der Stad Utrecht, toe inroeping van de Hooge Bondgenoten, ten einde deze verfchillen met de Stad van Wyck uit den weg te ruimen, moeren remarqueeren , dat hoe zeer zy Heeren Edelen mede van oordeel zyn, dat zagte middelen altoos geprefereerd moeten worden, zo als zv ook vermeenen daar van ten allen tyden de overtuigendRe bewyzen gegeven te hebben, en hoe zeer zy ook gaarne willen toeRsan, en by derzelver Refolutie van I» Maart 1785 ten vollen geadvoueerd hebben, dat na dat alle middelen tot eige redding vrugteloos getenteerd zouden zyn, niets anders overbleef, dan de hulpe en asflllentie der Bondgenooten , die uit hoofde der Unie daar toe verplicht zyn, in te roepen, en in welke gedachten zy Heeten Edelen als nog perfiReeren; komt het hun Zz 4 nog- U- TRECHT Befl. der Ridderfchap riO' pens Regiem, en bezwar.  7P4 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TKECHT Pefl. der Ridd.no pens Regiem, en • 1 t i nogthanszcer twyffelachdg voor, of de ftad Wyk by Duurftede, op zig zelve brfchouwd, wel gecocfidereerd kan worden van dat aanbelang te zyq voor het gemeene Bondgenootfchap, dat het van de Hooge Bondgenooten zouden kunnen worden gevergt, zig daar toe te laten emploijeeren, behalven dat het ook zeer bedenklyk moet voorkomen, of de Heeren Staten derzelver Souvereiniteit over de Stad Wyk by Duurftede, tot hier aan toe (zo veel de Heeren Edelen weeten) van niemand, in twyffel getrokken, of bcdisputeerd, nu wel in verfchil zoude mogen brengen, of aan iemands arbitrage of decifie fubmitteeren. Dan alzo, ingevolge bekomen informatien, door de pretenfe Magiitraat dier Stad, by circulaire Misfives, aan alle de Bondgenooten is gedoleerd geworden, cn 'er bovendien een algemeene kreet door het gantfche Land is opgegaan, even als" of de Nationaale Vryheid ftot welkers behoud of berfteliing de Heeren Edelen zig altoos ten dierite verplicht zullen rekenen, mede te werken) met het Lot van deze Stad ftaan of vallen zoude, en daar door hier cn daar veele inquietudes fchynen opgeïeezen te zyn,- zouden de Heeren Edelen Czig in zo verre met den voorflag der Stad Utrecht conformeerende ) niet ondiendig oordeelen, dat de Hrerei? Ordinnris Gedeputeerden wieden ge3uthorifeerd, om in naamevan Hun Ed. Mogende by circulaire Misfives, aan alle de Bondgenooten béflrtisfe te geven, van de waare toedragt deezer ïantfche zaake, ten einde deze zig door abuüve *>pgHve niet laten misleiden, en uit den aart der Kak) ze f oordeelen mogen, welke de fchromeiyens Regiem, ets btzwar.  TRECH1 Blief vat denStai' houder aan de Staten. i 1 C ( 706 NIEUWE NEDERLANUSCME i del fv£agtï Va" UEd' Mog ^orifatfe, van den i7den bevorens, zyn verzogt geworden om als nog UEd. Mog. te dienen vanonze Con' «nderatien, op het Poinót der extraordin? Befch?vnnng^„bJ °ni °n-tfaDgen zyQdei vindèn wy onJ, rLkaL md%tlge 0Ye™eging van hetzelve ver' zoek, en van de motiven, daar toe bveebra/e verphgc, ons als nog te refereeren tot fi" i§en ftfhipfS • u3 Aüg- des voorl- iaars» op het fubjeérderingebragte bezwaaren, aan UEd. W. te kennen te geeven, als contineerende onze wlffle Sefn daar°i""-ent, met de openharS- vermogen, te concurreren, op een e wyze dïe overeenkomftig zy, zo met de hooghe"1 en diS nite.tyan UEd. Mog., als met onze§onveïandei lyke phgten en relatien, ter bevordering van de Waw.he&genS e" '""wel.yn der Infezetenen! velomen^ tydum ?d> ^«leedwezen vernomen, dat, federt het fchrvven van nn7P betde voorfz.MitfiVens, de zaakS in UEd" Mog! lT£l?ile\u\m cb*™^ ^ de Stad van U/nSv r nogveei oerbuiten haar geheel en m verwarring gebragt geworden zyn: en wy mogen voor UEd. Mog. niet verbergen, dat wy by het voortduuren dezer troebles, niet dan de allernadeel.gfte gevolgen voor de Provintie moeten voorz.en en verwagten., Deze zorgelyke en Te. 3,gl°VerTf Ve^pligt ons> om metvermy. t lltlVerfche!den Confideratien , betreffend* 3e aanleiding tot het inleveren der refpe 't vervolg dl beide Voorftemmende Leden zouden moeten be1 aan, als omtrend die van de benoemde Heeren Raaden in de refpeclive Vroedfchappen, en van de verdere Amptenaaren, by de voorfz. bezwaaren vermeld is; als mede 't geen daar by wyders is voorgedragen, rakende het erigeeren van een Scheepensbank, 't zy; geheel, 't zy gedeeitelyk, uit Leden buiten.de Vroedfchap, en het voortel ot, zulks nuttig bevonden wordende, dezelve jaariyks zouden dienen te worden gecontinueerd of veranderd, dan wel of de Leden voor hunlieder leven zouden behoren te worden aarigefteld, en wat verder van dien aart daarbv wordt voorgedragen. Maar 'er is ons teifens gebleken, dat de ientimenten der refpeclive inleveraren van de vooriz. alzo genoemde bezwaren zeer onderfcheiden en van den anderen verwyderd zyn, en dat ook , na derzelver onderzoek , de beoordeeling van de Heeren Gecommitteerden uit U Ed. Mogende dienaangaande niet eenparig is geweest: terwyl veele Leden van de Regeering dezelve als onnoodig, en niet ovëreentebrengen met het waar belang der Provincie hebben blyven aanmerken. Dan hoedanig het daarmede ook mag gelegen zvn, wy zullen gaarne bereid zyn, om medetewerkeu tot het nader eiucideeren en definieefen van alles, de„coDftitutie van de Regeering van U Ld. Mog. Provincie in 't algemeen, en van Stad en Steden m 't byzonder, betrekkeiyk is , en noodzakelyk zoude behooren gegclaircisfeerd of verbeterd te worden, op eene wyze, waar door, zo verre dit m menfehelyke fchikkingen mogelyk is, de aanleiding, ter verwydering, eens vooral wor-  JAARBOEKEN, >/y, 178CT. 711 worde weggenomen, en teffens een iegelyk, wie het oo'c zoude mogen Eyn, gerusc gelteld tegens alle regtmatige bekommeringen, van te eeniger tyd , by de uitoefening dèr Erfftadhouderlyke l'iasrogativen, in zyne Rechten en Vryheden te kunnen worden benadeeld; en dat in tegendeel gezorgd worde, dat het publiek welzyn en belang, het welk ons boven alles ter harte gaat, in allen opzigte, zo veel mogelyk, onder het oog gehouden en bevorderd worde. Wy kunnen egter voor UEd. Mog. niet verbergen , dat, om aan die eindcns het beste te voldoen en op generley wyze te aniicipeeren opdegewigtige Confideratien, welke by de refpec~t Leden van Ulid. Mog. Vergadering in een zBak, waar in dezelve een zo aanmerkelyk belang zouden kunnen Rellen, Raan ingebragt te worden, het ons ten uiterften aangenaam zoude wezen , indien wy, alvorens onze gedagten en reflexien dienaangaande breder openteleggen, mogten worden geinformeerd van de fentimenten en advyfen der refpective Leden, zo als die op de aanftaanda. ordin. Staatsvergadering van den 5 July, mee betrekking tot de voorfz. ingeleverde bezwaaren, Raan intekomen, en ook in 'tbyze nder met relalatie tot de zo evengem Poincten. Wy declareeren al wyders, dat wy in dien gevalle bereid zullen zyn, by eene Conferentie van eenige Leden van U Ed. Mogende Vergadering met ons, oftewel met eenige perfoonen, daar toe door ons te verzoeken en te committee» ren, met alle welmenendheid tot derzelver naaukeurig en onzydig onderzoek toetetreden , en, zo als wy reeds voor een geruimen tyd betuigd hebben , zelfs voor zo verre wy zulks in gemoede zullen kunnen doen, met opoffering van eenige perfoneele en aljins wettige agrementen,zo alsdie door ons , door wylen onzen Heer Vader en Vrouwe Moeder, en door wylen zyne Majefteit, Koning V- TRECHT Briefvan d. Stadh. aan de Staten,  7ii NIEUWE NÈDERLANDSCHÈ u- ÏKECHT Brief van d.Stadh. aan de Staten. \ nmg Wdlem den lilden, gedurende HoogstdéW zells b'tadhouderfchap van UEd. Mog.Provintie, zyn geëxerceerd geweest, tnede te werken tot her* ftel der Harmonie en goede orde; en wy moeten vertrouwen, dat UEd. Mog. deze onze voortelling te gepaster zullen oordeelen, om dat, voor' zo ver ons gebleken is, by het raport der Heeren Gecommitteerden, met opgigt töt de voorfz. poincten, niets is voorgekomen , 't welk hier aan zoude kunnen obiteeren, en om dat het gunt by de Stad en Steden, met relatie tót derzelver vermeende Stedelyke Kegeeringsbeftelling, mogte wezen beraamd, 'tzy in overeenkomst met dë ingebragte bezwaaren, 't zy met meerdere of mindere afwyking van dezelvcn, by de refp. Staats Leden tot hier toe niet is geapprc-beerd, ën ook tot geene legale ëonfiftende heefc kiinnen gebragt worden; en om dat eindelyk door dien weg ons gelegenheid zal gegeven worden, om alles duidelyker in te zien, en met volkomen kennis van zaaken onze gedagten te expliceeren, over alle zulke Confidcratien en fchikkingen, die wy de falutairfte zullen vinden. Inmiddels maken wy geene zwarigheid, omtrent de ingekomen klagten over het regt tot de jagt, te obferveereo, dat, byaldien wy dezelvé wel beoordeeld hebben, zy zig bepaalen tot deze Poinden. i. Dat de laatfte Ordonnantie, op ds't fub/ett gtëmaneerd, zoude behoren te worden herzien, en in fommige poincten gereformeerd. 2. Dat de Judicaturedaar over, alséenigzins ftry. dig aan het door den Roomfch Koning Willem, als Heer van Utrecht, verleend Privilegie de nott evocando, aan een fpeciaal Jagtgerigt zoude dienen te worden onttrokken.  JAARBOEKEN, July, 1^86- ^13 En ten 3den , dat aan de Canunmkfesn der 5 EccleGen het regt van de Exercitie van de Jagt, met een Wyman , en aan de Burgers der Stad perfoneel , behoorde te worden toegekend ; en daar hier over bereids een Staats Commisfie is gedecerneerd, en wy voor ons wel mogen lyden, dat U Ed. Mog. , zulks goedvindende en oorbaarst oórdeelende aan de begeerte der Ingezetenen, onverminderd ons recht van privativejagt in de Didricten van Soest, Baaroen ter Eem, met het geen daar aan behoord; en dat aan een ieder, die bevonden worden zal in UEd. Mog. Provintie tot een privative Jagt in zyne vrye Heerlykheid of Riddermatige Hofftede tezyn gewettigd, worde te gemoet gekomen ; willen wy dien aangaande in de Convenabelfte fchikkingen, de U Ed. Mog. mogen goedvinden te maaken , zonder allegatie van eenig contrarie belang, gaarne berusten. Alleenlyk moeten wy nog, alvorens deze te eindigen, de vryheid neemen, onder de aandagt van U Ed. Mog. te brengen , in de eerde plaats: dat wy van de Heeren Staten der refpcclive Provintien , by verfcheiden gelegenheden, de uitdrukkelykfte verzekering ontvangen hebben van derzelver geneigdheid, omdevastgedeldeConditutie, ieder in hunne Provintie, te willen conferveeren en maintineeren, dat die Conftitutie in 'c byzonder is geradiceerd in de exacte bewaring en handhaving van 't geen aan ons als Erfftadhouder, voor onsen onze Erfopvolgers, byonze Commisfien of Lastbrieven en vastgedelde Regerings Reglementen, is toegekend, en dat op dien grond nog onlangs, in meer dan eene Provintie, de aldaar bezworen Reglementen boven allefchyn van oppofitie en verkorting plegtig zyn bevestigd; en dat wy gevolgelvk op die billyke gronden mogen verwagten, dat UEd. Mog. die altoos eene gelyke Aaa ge- U- TRECHT. Briefvan d. Stadh, aan de Staten.  714 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- Briefva) d-Stadh flat) de Staten. gezindheid ten opzigte van hunne Provintie heb• ben te kennen gegeven, nimmer zullen gedoogen , dac aan de alzoo geëtablisfeerde Conftitutie aldaar r eenige atteinte zal worden toegebragt, en vervol. , gens, zo wel de fchromelyke gevolgen , die daar uir zouden kunnen proflueeren, \ zy in deze tyden, 't zy in omftandigheden, welke door verandering van begrippen by vervolg zouden kunnen exteeren, als het notoir ongelyk, 't welk wy en ons Huis daar door zouden komen te lyden, mogen werden voorgekomen. En in de t wede plaats: dat, zo er zedert de opregting derRepublik, ooit een tydperk heeft geëxteerd , waarin alle monden vervuld, en zeer veele pennen gebezigd worden met het ophalen van oude Privilegiën en Conces. lien en Regten, zulks in volle kragt de epoque js , welke thans beleefd word, en dat zoo ook veele Iogezeetenen zig ongemeen beyverd hebben , om verfcheiden pretenfe bezwaaren en redresfen veelal te bouwen op een zoogenoemde onverliesbaarheid van dezelve Regten en Concesfien, voor zoo verre dezelve , of fchoon met er daad onbegaanbaar met den aart van 'e Bondgenootfchap in 't gemeen, pn de veranderde Regeringsvorm der byzondere Provintien, aan hunne partikuliere oogmerken dienstbaar fchynen, dog dat het teffens eene zonderlinge opmerking verdiend, dat in dien zelfden tyd, en door die zelfde lieden, niet fchynt te worden opgemerkt, dat ongetwyffeld geene van alle die Regen, Privilegiën en Concesfien opeeoma« nifester en verbinder der overeenkomst gebouwd, en met een algemeener toeftemming en overgifte van alle Staatsleden en Ingezetenen, en met meer voon.orgen en herhaalde Corroboratien gecoDcedeerd, of met nadrukkelyker fandtie van weersjzyden bevestigd geworden zyn, als die zelve opötagtenen Reglementen, waar op wy onze Erf* lykej  JAARBOEKEN, july, 1786*. f$ i&enVaardi8heden t0t °P dit 00SenbI5fc beWaar mede EDELE MOGENDE HEEREN' BVc ZONDRE GOEDE VRIENDEN! « Wy UEd. Mog. beveelen in Gods L heilige protectie (ónder fiond) Üw Ed.-Mog. Dw. Dieaaa* (w getékend,) W» PRINCE van ORANGÊé] Middelburg Ter Ordonnantie van zyo «en 3 July. Hoogh., by abfentie vaif 17K<5. den geheim Secretaris. .(was getekend) J. c b R I E M E E, De ftad Utrecht volhardde by hare benoeming der Heeren Eyck en van der Does* waarop vervolgens door de Ridderfchap een tyd van 6 weken wierdt voorgeflagen, om op alle de ftukken, als op voorgel», brief van Zyne Hoogheid, ter vergaderinge rapport ie doen, met authorifatie van Heereö Gedeputeerden, om inmiddels daar van aan, Aaa a Zy» U-  ?i5 NIEüWfi NEDERLANDSCHE U- TRECHT Zyne Hoogheid kennis te geven,' en het aan Hoogstdeszelfs keuze te geven , om de onderhandelingen, 'tzy in 's Hage, of wel binnen deze Stad, te houden: in welk voorftel Heeren Geëligeerden, nevens de Stad hebben .ingefterad. Nemende de Stad tevens den brief van Zyne Hoogheid en de uitge-, bragte advyfen der voorftemmende Leden s over. Waar na eene buitengewoone vergadering bepaald wierdt, over deze poincten, tegen over zes weken, zynde Woensdag den 15 Augustus. Wyders wierdt ter dezer Staatsvergaderinge befloten, om by rondgaande brieven aan de Bondgenoten, over den waren toedragt van de zaak der ftad Wyck, te fchryven; zonder egter dezelve hier over in te roepen. Ter dezer zelfder vergaderinge hebben nog de fteden Amersfoort, nog Rhenen geene Gecommitteerden gezonden, de eerfte, om datzy de gevorderde verzekering, wegens vermeende onveiligheid , op gronden der berigten in de Haagfche Courant, niet bekomen hadden. Om welke redenen geene afgevaardigden van Rheenen zyn overgekomen, is ons niet berigt. Ondertusfchen is tegen het voorftel, vervat by de ingekomen brief van Amersfoort, verftaan, dat de vergadering voor volledig moest gehouden wor»  jAARËOËKENj July, 1786. f17 Worden, en het beflotene daar opwel degelyk ftaïid grypehi Wyders heeft de Ridderfchap een voorftel en advys uitgebragt over eenen tweeden ingekomen brief van Amersfoort, nopens het Jager - corps te Wyck, en het voorgevallene te Amersfoort, als méde wegens de wettiging van dat Corps: welk een en ander ten fine van onderzoek is gefield in handen van Heeren Gedeputeerden: zynde hetzelve by de Stad overgenomen ; dog inmiddels begrepen, dat, zo 'er eenige hoon aan den Heer Hoofdofficier mogte gedaan zyn 4 zulks behoorde tot de ordinaris Jufii* tiè, als welke gehouden is, daarop te moe« ten waken. Eindelyk is nog ter dezer vergaderingé ingekomen een brief van 't Gerecht der ftad Wyck, in antwoord op den brief van Heeren Gedeputeerden, van 16 Juny laatstleden over 't ontflag van den Pander, waarby het zelve verklaard: ,, in de zaak van den ge,, detineerden Pander niets te kunnen doen, doch dat zy geen ander Souverain erken» ,, nen, dan de Staten van Utrecht, in wel* kers naam het Gerecht alleen de Juftitie „ adminiftreerd, en dat zy ook ten nadeele ,, van den Pander geen Sententie zullen ge* „ ven. * Als mede eene brief van de Re-» geerders dier Stad over *t zelve fitbjeS* Aaa 3 wela Ü- rRECHÏ  518 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECHl EERZAAMEj VROME! Alzoo Wy door de Heeren Gecommitteerden de* zer Provintie tot het nader reguleren derquo» tes in de laste van betgemeeneBondgenootichap, verzogr zyn, opgave te willen doen van het ge- " tal der In -en Opgezetenen dezer Provintie; hebben Wy goedgevonden, UL. aan tefchryven, en te gelasten, om voor den 10 Augustus aan ftaande, ter onzer Vergaderingé in te dienen eene Lyste ofte opgave van he? getal der Huisgezinnen en Per- welke beide brieven by de voorftemmendy Leden zyn gefeponeerd, dog by de Stad overgenomen ; zo als mede ingekomen is eene Refolutie en Protest van de ftad Wyck , tegen het voorbygaan op deze be* fchryving. Den 5 July is eene Deputatie van 4 Heeren uit de Burgery naar 's Hage vertrokken, om eene Commisfie by den Franfchen Gezant af te leggen. De Heeren Gecommitteerden tot het herzien en befchikken der Quota's met de overige Bondgenoten, hebben aan Heeren Gedeputeerden opgave verzogt van de huisgezinnen en getal Ingezetenen, 't Welk dan ook by Heeren Gedeputeerden by deze aanfchryving aan de Gerechten, den 4 July, aldus is bevolen:  JAARBOEKEN, Jtttf, 178Ö. 719 Perfonen, zonder onderfcheid van jaren, dog met by voeg'ng, zoo veel mogelyk , van derzelver Hand werk, of Neering, als onder UL. Geregt of Difirict, het geheele jaar door , hunne vaste Woonplaatzen hebben, en over zulks met aflatig van die genen, welke des Zomers, ofte voor eenigen tyd eene buiten woning onder UL. Diftrict ofGeregt occuperen, 't zy dat zoodanige Perzonen in andere 1'rovincien, ofte wel in eenige van de Stad of Steden dezer Provintie hare vaste Woonplaats h- blvn ,• relerverende Wy Ons, om nader tereguleende Leges, die UL. daar voor in rekening zullen rriogeh brengen. —- Hier mede blyft Gode bevolen. De Gecommitteerdens uit de Burgery dezer Stad hebben aan den Franfchen Gezant , den Markgrave de Verac , dit adres overgeleverd: Aan Zyne Excellentie den Marquis de Verac, Ambasfadeur van Zyne Aller-Christelykfte Majefteit van Vrankryk by deze Republiek, Heeft het oqze Burgery mógen gebeuren, de eerftè blyken te geven van hoogagtig en vertrouwen voor den geheiligde Perzoon van Zyne Majefteit van Vrankryk, als zy by de Staten dezer Provintie den v'oorflag deden tot het aangaan van een Alliantie met deze Republiek, welke zoo jongst tot genoegen van geheel Nederland is aangegaan, ea tet Rand gebragt. Aaa 4 De U- TRECHT. Aanfckr, tot opgave van berfomn enz,  Ui TRECHT Adr. van Ütr.Burgery aan dèn Fr. Gezant. 1 < 1 < 1 i • ' (j t d fa d ii n ii d 8 d c no NIEUWE NEDERLANDSCHE ,DegeflgnaIeerdfte blyken van toegenegenheid en opregte gezindheid van Zyne Majefteit te ons waarts moeten ons onophoudelyk aanfporen, alles toebrengen wat het effett en ten nutte van dat verbond ftrekken kan. 't Zoude zekerlyk aan Zyne Majefteit geen nut ter wereld aanbrengen , zig in een verbond te zien met een Volk, dat geen prys ftel de op bet behoud en bewaren van hare Regten en Voorregten, waar in de grond van hare fterkte gelegen is. ■ Vonden wy ons , in hettydftip dat wy den voorlag tot de zoo gelukkige tot ftand gebragte Alliintie deden, werkzaam in bet opmaaken van dé >omcten tot redres van die bezwaren , welke ter *eder herftelling en verkryging van onze Rechten »n Voorregten op gronden van onzealoude Reeeeïngs Conltitutie toekomen; - En zyn wy, wat >ns Stedelyk beftier betreft, daarinne tot zooverei geflaagt, dat eindelyk door de Regering met ie Burgery dezer Stad is gereguleerd, geappla ieerd en gearrefteerd een Regelement, waarort e burgery ter introductie van het zelve den 20 /taart dezes jaars is in den eed genomen. — Ril. yk verwagtte de Burgery, eerlang in het volkomen genot daarvan zoodanig gefield te worden, at hetzelve aan haar op geene wyze konde vrug2loos gemaakt worden; en daartoe heeft zy in at uitzigt en in de hope, dat ook onze Provintiale ezwaren zouden worden weggenomen, eerst naby 2 twee jaren, en zedert de voorfchreven beëdigde idroductie nog drie maanden vrugteloos gever» :ert, epo dat zy eindelyk te raden zyn geworden, gevolge van haar toegekend E egt op den i 9 JuDy :zes jaars, toetetreden tot heteligeren van een ïquahficeerd Collegie van Gecommitteerden uit : Burgery, in dat vertrouwen, dat'hetzelve allegie overeenkomftig den inhoud van'XXI Ar- t tykel  JAARBOEKEN, July, 1786. 721 lykel van het bezworen Reglement door den Heer eerften Burgemeester dezer Stad zoude zyn in den eed genomen. Dan is alle het geene daartoe door de Burgery en hare Gecommitteerden is aangewend, geweest vugteloos en zonder het minfte effect. Zulks, dat de Burgery, na daartoe herhaalde geprefenteerde Adresfen, zig genooddrongen heeft gezien, eenuiteindelykAdres en Voordragt op den 3 July dezes jaars aan den Raad binnen te leveren, waarvan wy by dezen de eer hebben, een Exemplaar aan Uwe Excellentie overteleveren, zoo wel als van het detail door onze Burgery den ao Maart dezes jaars aan den Raad «vergeven , waarvan tot bylage diend het ten zeiven dagen beëedigde Regeerings Reglement , nevens het welke wy gevoegd hebben de Notulen van den Raad, in deze onze Burgerzaak gehouden} zedert den 19 December 1785 Ltot den 8 Mei 1786. Alles ten betoge van onzer Burgeren wettig en bevoegd, gehouden gedrag ter introductie van het beëedigde Reglement van Regeering, en de gevolgen van hetzelve in de electie van een gequalificeert Collegie van Gecommitteerden uit de Burgery. Daar de ftap van onze Burgery, den 3 July jongst, leden gedaan, van dien aart is, dat, by onverhoopte aanhoudende weigering van den Raad, daaruit funeste en zeer eclaterende gevolgen zouden konnen voorkomen; zoo heeft onze Burgery het onvermydelyk en volftrekt nodig geoordeeld, aan Uwe Excellentie, ter informatie van Zyne Majefteit , daarvan kennis te geven, — geemitits met oogmerk, om op de bekende edelmoedige denkwyze van Zyne Majefteit iets het alierminfle te willen attenteren, dat gelyken zoude na de inroepinge van eenigt influentie of adftftentie, als wy alte wel Weten, dai Zyne Majefteit niet onverfchillig zoude zyn, wanneet UITRECHT Adr. van UtuBur. gery aan den Fr. Gezant.  ü- THECtn Adr. var, Utr Burgery aan den Fr. Gezant. \ < l ( c c £ 2 V tl iï z P tc v; B v; H R< d( -jas NIÉUWE NEDÉRLAHD'SCHfi andere-zig met onze huishoudelykebeftellingenkwamM , te bemoei,e»• het ons dus minst voegen zoude, daar tegen, zelfs m jchyn, iets het geringfte te enthame- Dan heeft onze Burgery geoordeeld, dat zy tos deze kennisgevinge zig voltrekt. verpligt vond, als het echterende van de omftandigheidf waarn wy ons bevinden, en het welk in de gevolgen een ZvShl0Ked0p h" Re^ë* beftier dezer fnf™ hebbeD moet' teêen ODS do°r verkeerde ïjr 'en efD, ongunftig vooroordeel by Zyne Majefteit zoude konnen vooroorzaken zvn ,¥Sr BaS ^3jefteit Ciet 0"verfchiIIig kan zyn in het lot van hen, met wien Hy zig, ter pra> ierbonSÏ l?f 2°° ^ aaDgeëa"e Alliantie, verbonden ziet; zoo hebben wyaan alle hetzelve willenen moeten prsveniëren, met aan Uwe excellentie ter informatie voor Zyne Maiefteis ie verejschteopeninge te geven, dat ons ve ! f Lr PkAtre Va5 eeni8-en Dadeehgen invloed ene Alliantie zoude konnen hebben; ~ wy intteenL eel alhier niets anders hebben bevordert, en voor- eTechf/n11 'e bevordere«. da° hetgeéne o^ on!iD1? Vo,orregteD «egrond is, en door elks onderlinge bevestiging Zyne Majefteit alos in de onafhankelykheid van het vrye bo er dezes Provintie, en in de gevolgen van 't lve aan het Volk van deze Srfd, Steden en rovintie een kragtdadige en vaste fteun eu fterknden za" S Va° het gefl°ten Verbond, En onder deze opregte betuiging bid Utrechts nrgGoyH°VAe[ZyneMajefteit' en Koninglyk Hu ? S,nï 4lraaSt,g fVne giftige hoede , dat y zyne dagen verlenge, 6 zyn Huls en I zynf t0t m l3te NaSeflaSc voorfpoedig Ver.  JAARBOEKEN, July, 1786. 723 Vergun ons, dat wy hiermede in naam en uit last onzer Burgery ons tekenen te zyn 1 Uwe ExcellentiesDw. Dienaren, enz. In de gewoone vergaderingé der Vroedfchap, op den 17 July gehouden, is, door Heeren Burgemeesteren aan Hun Ed. Groot Achtb. berigt: „ Dat Heeren Gedepüteer3S den, ingevolge de authorifatie, door de a, Staten dezer Provincie, op Hun Ed. Mo„ gende verleend , by circulaire Misfives aan de Bondgenooten kennis hadden gege„ ven van den toedragt en gefteldheid der „ zaaken te Wyck, met by voeging, dat, 3, volgens gedagten van Heeren Gedepu„ teerden, de byzondere Steden der Provtn,, cie geene Regeerings - Reglementen vermogen te arrefteeren , zonder kennis en Con„ Jent van de Staten : hebbende egter zy „ Heeren Burgemeesteren in dit byvoegzel niet geconfenteerd , maar in tegendeel, „ zig by Heeren Gedeputeerden ten nadruk„ kelykfte daar' tegen verklaard. " Welk Rapport in Stads Notulen is ingefchreven geworden. Den 19 July is by de Staten de volgende Publicatie beraamd , en vervolgends aangeplakt en verzonden: De U-  724 NIEUWE NEDERLANDSCHE trecht D\^n!an Lande.van Utrecht, doen te irecht weeten. alzo Wy in ervaringc pekomen Pahi , «y» een'g» Perfoonen ofl.cden van dVschu " P«ö/ ^tery derbtad Wyk by Duurftede, onder voorgem t wending van te behooren tot zeker pretens Gc. Jagers, nootfehap, onder den titel van gekgiliSProcoymz. v*c,aal Corps van Groene Jagerl jg, Wyck by Duurftede, zig niet ontzien derzelver eigendankelyk aangenomene Veldtekenen alomme binnen deze Provincie te dragen, even als of dit pratenfelykalK) genoemde Corps door Ons zoude zyn ge egahfeerd, offchoon Wy nimmer zodanigenquahteit of titel aan dezelve hebben verleendZo is t, dat Wy, ujt aanmerking van 't gunt voorfchreveri , ter wegneminge van alle misleiding en twyffe hng in deze, en op dat voorzeide Perfoonen of Schutters zig niet langer ten on! rechte dien titel mogten arrogeeren, en op fundi SÏÏJr r'r/B hf draagCn ™ gepretendeerde gelegahfeerde Veldteekenen aanmatigen, hebber, goedgevonden , by deze Onze Publicatie, aaS allen en een legelyk , wien zulks aangaan nV bekend te maken, dat nimmer door Ons, of Onze Ordinaris Gedeputeerden, zodanig Corps is gele? gahfeerd, en dat mitsdien ook nergens in die ouahteit zal worden erkend; lastende en bevelende Utrecht, om hier op reguard te neemen, en wel toe te zien , dat onder voorgeven van Lidmaatfchap aan zodanig gepretendeerd Provinciaal Groen Jagers'Corps, geene Veldteekenen binnen derzelver Diftncten worden gedragen, maar tegen dezuiken, ingevolge van de Wetten van den Lande, te procedeeren. ""^ En op dat niemand hier van eenige ignorantie preterdeere, zal deze alom worden gepubliceerd en geafSgeerd naar behooren. Al-  JAARBOEKEN, July, 17Z6. 7*5 Aidus gedaan te Utrecht den 19 July 1786 enz» In de buitengewone befchryving van de Vroedfchap op den 25 July 1786 , om te raadplegen en befluiten , op de beide laatst ingediende Adresfen van de Burgery . is de verzogte beëediging van het Collegie van Gecommitteerden met dertig Remmen afgewezen j hebbende niet meer dan zeven Raden voor het verzoek geftemd. Zie hier dat aanmerkelyk befluit: Extraa uit de Refolutien van de Ed, Achtb. Heeren Burgemeeste~ ren en Vroedfchap der Stad 17trecht, Dingsdag den tö July 1786. De Vroedfchap, ingevolge derzelver Refolutie, van den gden dezer maand, op eene volledige befchryving van den Raad, ook met convocatie van die Leden, welke wegen hunne Commisiicn geen Sesfie in den Raad hebben, of wegens hunne Buitencommisüen niet gewoon zyn te compareeren, extraordinair op den Eed des voornoens ten half negen uuren vergaderd: Omme te delibereèren en te refolveeren op het Adres, den 20 juny laatstleden geprefenteerd by Ge- U- rRECHT  U- ÏRECH1 Befl. ter afwy. zing vat beide de Adtesfer i < < 1 i t | 7*6 NfEUWE NEDERLANDSCHE Gecommitteerden uic de fi Burger - compagnien, VVagtvrytn en Uitkoopers, daar by verzoekende, dat de ïó Leden, geèligeerd, om uitmaken het LolLgie van gequalificeerde Gecommitteerden uic de burgery in den Eed mogten worden uei nomen. fa Ais rnede op het Adres, door dezelve in.-ediend ,aen 3 dezer maand July, contineerer de vorens uer Gecommitteerden mondeling declaratoir, bv de overgifte van voorfz. Adres gedaan, de ge volgen van des Vroedfctr pS dispofitie' genomen op deAdresfen, door voorn. Gecommitteerden den preftnteeiÏÏ"7 laatstleden aan de Vroedfchap ge- Ln daarop de twee hier boven gemendoneerde Adresfen, van den 20 Juny en 3 July laatstleden gelezen en m overweeginge genor-men zynde, hebben de meeste Leden van <'en Raad heid , verhinderd wegens indispofitie of afwezigm gefchnfte, of, zynde prefenf te zyn, by Misfive hunne fentimenten in .ediend, welke alle tner na zyn geiniereerd en getekend met No. 1 ■üt ai. Waar by de Heer van Haaften nog gevoeed ïeeft een conciliatoir voorftel, waar mede z'gae:onformeerd hebben de Heeren Eyck, van Zenden, le Ridder en Smufaart, mede hier onder geinfe! eerd by No. 19. & üit alle welke ingediende Advyfen concert, dat zeer verre de meeste Leden van len Kaad hebben vermeend, te moeten diffiulteeren in het in den Eed neemen van de 16 geëligeerde Leden, om'een gequalificeerd ColiakenVaD ^ec0namicceerden uit de Burgery uit- Alwaaromme de Vroedfchap, na rype delibera. «n, om deredenen en Advyfen, by de hier voren emelde omgelegde fchrifceiyke Advyfen van de gXOQ.  JAARBOEKEN, July, 1788* -?ü7 groote Meerderheid van de Leden van deri Raad, geallieerd en gededuceerd, geoordeeld en veritaan heeft, aan het verzoek der Gecommitteerden tot de beëediging van de bovengem. 16 Leden, om een gequalificeerJ Cöllegie van Gecommitteerden uit de Burgery uit te ma.-.ken , niet te ] kunnen ofte mogen defereferen, maar hetzelve te \ moeten afflaan en wyzeö van de hand. En heeft de Vroedfchap al verder "verftaan, zulks declareerende by dezej dat de inleveraaren der Adresfen geheel niet bevoegd zyn, gelyk zy zulks pretendeeren en voorgeven;, 'by dérzei ver Adres van den sden July, om de Leden van de Vroedfchap, eigener authoriteït, vervallen te verklaren van hunnen post, en diensvolgens uit den Raad te removeeren, en anderen in hunne plaatlèn te (lellen ,• verklareude de Vroedfchap daar tégön wél expreffelyk te protefteeren by deze • Dan gaf de Heer ds Ridder tegen d"zs cönclufie over het hier navolgend fchriftelyk Protest, hier onder mede geinfereerd. Sub No. tri Ert is hiermede deze Sesfie geëindigd, en deze extraordinaire volledige befchry ving gecontinueerd tot op aanftaanden Maandag,, den 31 July, op het ordinaire uur , omme het genotuleerde van heden te refumee-ren. — . De hier voren gemen* tióneerde Misfives en fchriftelyke Advyfen zyn deze navolgende: No. 1 Eene Misfive van den Heer Oud-Burgemó Verbeek. 2 Eene Misfive van den Heer Oud - Burgeim van der Dusfen, Heer van Derthuizen. 3 Een fchrifielyk Advys van den Heer Eyck. 4 Een fchriftelyk Advys van den Heer Boddens, het welk mede ondertekend is door de Heeren Burgemeesteren Loólen èii' van Bronkhorst, Oud Burgemeesteren van Mus* fchmbtoek en van Beek, Heere vati Dyknld, de Heeren Raaden Wieling% de Jonck. Bbb heet Raad te removeeren. én anderen in hunne nfnnr. Ü- rRECHT 3ejl. tet if'wy ling van >eide de ddresfèn  u. T RECHT Beft. ter tifwyzing van beide de Adres/en ra3 NIEUWE NEDERLANDSCHE heere, Pesters, Zaal, van Ewyck, Nahuis en Odé. 5 Eene Misfive van den Heer van Wettrentn. 6 Een fchriftelyk Advys van den Heer van der Does. 7 Eene Misfive van den Heer van Romondt. 8 Een fchriftelyk Advys van de Heeren van Sehden , Smisfaert en van Haefien, met byvoeging van een Concept Eed voor de Ge. conltitueerdens uit de Burgery , waar by zich de Heer Eyck gevoegd heeft. 9 Een fchriftelyk advys van den Heer Daunis. 10 Een fchriftelyk advys van den Heer Craafvanger. 11 Een fchriftelyk advys van den Heer de Rid* der, met een annex Protest tegen de genomen Cönclufie. 12 Eene Misfive van den Heer Verfchoor. 13 Een fchriftelyk advys van den Heer Falck. 14 Een fchriftelyk advys van den Heer Abbema, mede onderteekend door den Heer Ivoy. 15 Een fchriftelyk advys van den Heer Woertman , mede onderteekend door den Heer Voet van Windfen: 16 Eene Misfive van den Heer de Leeuw. 17 Een fchriftelyk advys van den Heer van Dielen. 18 Een fchriftelyk advys van den Heer D. f. Martens. 10 Een fchriftelyk voorftel van den Heer van Haaftcn. 20 Een fchriftelyk advys van den Heer J. A. Martens. 21 Eeffl  JAARBOEKEN, July, 1786. 729 fit Een fchriftelyk advys van de Heeren Barman cd van Dam. En Iniden dezelve als volgd enz. J. W. de R U E V E n. De Heer Vroedfchap Fvoy heeft op die onderwerp, aldus geadvifeerd: ^eide de Raad hoy, als dat zyne gevoelens, voor zo verre Hy prefent geween was in de Extraordinaire Vergaderingen van de Vroedfchap, gehouden over het, door den Raad en Burgery, provifioneel geapplaneerd, en gearrefleerd Stads Regeerings Reglement, aan Haar Ed. Groot A chtb. bekend waaren, gelyk ook de Referve, in het afleggen van den Eed, by het weder op zig ne. men, van zyne Raadsplaats, in den jaare 1785. Dat dezelve gemoedelyke bezwaaren, welke Hem, op den 20 December 1785, tegens hec neemen der twede Vroedfchaps Refolutie, en den 20 Maart jongsrleeden, tegens de Beëediging der Schutterye, deeden voteeren, Hem nu ook nood: zaakien, te moeten difficulteeren , in het door | de Vroedfchap daadelyk in den Eed neemen van i het, door de Burgery, verkooren tfurger Committé tl het welk, Twaalf dagen geleeden, reeds door Hem aan een Commisfie, uit de Burgery was gedeclaiireerd, welke, van zyn gevoelen begeerde geinI formeerd te zyn. Voor het overige de reedenen, Hem daar toe moveerende, meest voortkomende en overeen■ komende met den Hoofd^aakelykèn inhoud des ihflefluit van het Adres, door den Raad Abbema in* Bbb a ge» Accordeert tnst de voorfz. Refolutie. In kennisfe van wy U- TRECUT  730. NIEUWE NEDERLANDSCHE U-' TttfcCHT Adv. van den Ra ad Ivoy. ge'eëverd; verzoeke hy zyn Edele, het zelve te mogen onderteekeuen; in zoo verre zig daar by voegende, alsook by het voorgeftelde door de Heeren Raden van der Does, Oaunis, en Abbema, ten fine, de Addresfen in Comtnisfie te (tellen van Heeren Burgemeesteren en zes oudtteLeeden van den Raad, om vervolgens by Appoiuement de reeden en motiven open te leggen, waarom de Vroedfchap , voor als nog , moet difficulteeren in de begeerte der Burgery, en, des noodig, dezelve redenen en motiven ook ter kennisfe der refpeclive Bondgenooten , en van zyne Majelteit den Koning van Frankryk te brengen. Dien zelfden avond van den 25 July is de Burgery wederom zaamgeroepen. By Heeren Gedeputeerden is ingekomen eene Misfive van Zyne Hoogheid, gefchreven uit Middelburg den 24 dezer maand July, houdende: „ kennisgevinge van de ontvangst van den brief van welgemelde Heeren Gedeputeerden, den 7 dezer maand afgezonden ; met de, in gevolge van de authorifatie der Heeren Staten dezer Provincie, daar by gevoegde Refolutien der Leden van Staat; gelyk mede dat Zyne Hoogheid hadt verzogt en gequalificeerd de Heeren Jr. Jan Elias Baron van Lynden, Lid van de Ridderfchap des Kwartiers van Nymegen, en extra ordinaris Raad des Furftendoms Gelre en Graaffchap Zutphen, mitsgaders Burgemeester, Seheepen en Raad der ftad Nymegen; Mr. Abraham Otto Florentyn Bomblê Faiebender , Raad ordinaris des Furften-v doms  JAARBOEKEN, July, 1786. 731 doms Gelre en Graaffchap Zutphen en Mr. Willem van Citters, extraordinaris Gecommitteerde ter vergadering van Hun IJoog Mogende wegens de Provincie Zeeland, om, in naam en van wegen Zyne Hoogheid, zo fpoedig derzelver refpeclive relatien en omftandigheden hetzelve zuilen kunnen toelaten , zig naar deze Stad te begeven , ten einde de conferentien, over de diff er enten, in deze Provincie ontfiaan, en de verineinde bezwaren, door zommige Ingezetenen opgegeven , met de Heeren Hun Ed. Mogende Gecommitteerden te beginnen en voort te zetten." Deze brief wierdt gefield in handen van de Heeren van Cattenbroek en verdere Heeren Hunner Ed. Mogende Gecommitteerden , tot derzelver informatie; terwyl Heeren Gedeputeerden , by antwoord van den .27 dezer maand July aan Zyne Hoogheid betuigden , 't fenfibel genoegen dat de keuze van. Zyne Hoogheid op de bovengemelde Heeren is gevallen . en de voorfz. Commisfie door dezelve is geaccepteerd. Wyders kwam alhier tyding in , dat op den 27 dezer maand was ingekomen een brief van de Heeren Staten vsn Zeeland, ter vergadering van de Heeren Staten van Holland, onder anderen inhoudende: ., Dat welgemelde Heeren Staten van Zeeland de zaak van Utrecht befchouwden als gefchikt tot een gemeenfchappelyk overleg, en daarom gemeend hadden, alvorens de Staten van Utrecht te beantwoorden , van 'c voornemen Bbb 3 van Uiitrcnr  73* NIEUWE NEDERLANDSCHE van Hun Ed. Groot Mogende te moeten geinformeert worden, en te weten, of Hoogstdezelven hunne mediatie zouden aanbieden: zullende de Heeren Staten van Zeeland daar op de Refolutie van Holland afwagten." Welke ingekomen brief by de Heeren Staten van Holland was commisforiaal gemaakt. Den 35 July heeft de Oud-Burgemeester van den Bogaard zynde van hooge jaren, zyne Vroedfchapsplaats nedergelegd. Op aandrang van de Leden nam wel die Heer zulks nog nader in beraad; dog te vergeefsch, hebbende gemelde HeerBurgem. van den Bogaard vervolgens doen weten, aan de nadere verzoeken niet te kunnen voldoen, maar te volharden by zyn gedaane voorftel van Maan" dag den 35 July, en in gevolge daarvan volkomen afftand te doen van zyne Raadsplaats en Commislien, Amersfoort. By de meerderheid van den Raad dezer Stad, wierdt bellenen, om door deszelfs Secretaris Batb Hendrikfan aan Heeren Gedeputeerden [tennis te geven , dat men op aan ftaan den Woensdag den 5 July 1786, geehe Gecommitteerden ter vergadering van Staat zoude genden, ten ware dezelven voor hunne perfoonen verzekering en veiligheid bekwamen, of dat aer befloten wierdt, de vergadering elders te beleggen, Wyk  JAARBOEKEN, July, 1785. 7^3, Wyk by Duurstede. De Regeering nam den 5 Juny 1786 dit befluit : Extract uit de Refolutien van Burgemeesters en Vroedfchappen det Stad Wyk by Daurfteedein dato 5 Juny J7Ö6. Burgemeesters en Regeerders der Stad Wyk by Duurfteede, van ter zyde zynde ontwaar grworden , dat ter laastgehoude Extrordinaire Ver gadering van de Edel Mogende Heeren Staaten dezer Provintie een voorftel zoude gedaan zyn, om deeze Stad met Militaire Troepen te bezetten, en dac over dat voorftel op aanftaande Sa* turdag in eene buitengewone Vergadering d< or Hun Edel Mogende nader Hond gedelibereert te worden, en Hun Edel Achtb. overeenkotnftig da begeerte der geheele Burgery volltrekt btftoottn hebbende, geene Gewddaadige bezetting van dezer Stads Territoir te zullen geheugen , veel mm te zullen toelaaten, dat eenige Militaire 1 roepen zich binnen deeze Stad begeeven , maar in tegendeel, onder inwagting van den geduchten byüand van een Rechtvaardig God voomeemens zynde, alle geweld met geweld'te keer te gaan, hebben goedgevonden en verftaan de Burgers en Ingezeeteoen deezer Stad en der Vryheid van dien daar van behoorlyk kennis te geeven, op dat een ie.der, vooral de Ingezeeten deezer Stads Vryheid, iu tyds zodanige befchikkingen omtrent hunne Perfoonen en Goederen zouden kunnen maken, a.s zy zouden oordeelen te behooren, en ten einde daar in op alle mogelyke wyze behulpzaam re zyn*, hebben hun Ed. Achtb. voords befiooten aan ade Bbb4 die WytciiY DtUR5Tü i;e. Rif. tot vooi zorg voor overrompeting.  Wyk bi Duurstede. Hef. tm xaorzorg voorover. rompe- Ung. c \ e c H v v k P S | .1' 734 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'nel^SrV^ deezt M« edoch blo- nen deszelfs Vryheid, woonachtig zvn en weikeeeo.ge Goederen binnen deeze Stad ter berging-en bewaaring zouden willen inbrengen, aan te oieden gelyk Hun Ed. Achtb. aan, denSedaa? StadTfb'eoddenniby dCefdC G^^léï deezer Hnn bS ' a fL8e and^ v^r^K«de plaats , als Hun Ed Achtb. nader daar toe zullen doen ge- kunnerSo^enter^ W °P zal De Leden van den Krygsraad van het Lorps vrywillige Jagers, onder de zjnfpreuk Pro, pace & bello, zondt den 5 Juny rondraande brieven aan de Genootfchappen van Wapenhandel af, van dezen inhoud: WEL ED. GESTR. MANHAFTfiHEEREN» H|aar het nu zeker is, dat in dejongstgehoudene Yn Extraordinari, Vergadering der Hef ren IS en deezer Provincie, de Gewefdadige Propoflde IQ naamentlyk deeze Stad met Militie te bezftten /aarlyk door de Gedeputeerde Staaten gefchied is q mep beflootenheeft, aanbande Satnrdag daar! ™**ÏZn V hI{ nod,K geacht, alle de geopende Corpfen deezer vrye Nederlanden daarin ten fpoediglte kennis te geeven, op dat alle eldenkende Vaderlanders zich in tyds zouden Znfl,f Toe°' om iDSevalle ™n tot die ropofltie mogt bellmten, alsdan met vereeniade achten flip attcpt at op cefjurgerlyke Vryheid rein te gaan en alteweeren, en ten dien einde 00 > eerlte tydsng vaq aanmarfcb van Militaire Troeq naar deeze Stad zich terftond her waards te be:.«Y€P- waarop wy ons yerlaatecde, en Y van  JAARBOEKEN, July, 1788. 735 ons onverzettelyk voorneemen, om in allen da? r echter te zullen ftandvastig blyven, plechtig verzekerende, hebben wy de eer enz. En tot een blyk van goedkeuring hiervan heeft onze Magiftraat gisteren genomen de volgende Refolutie ; De Ed. Achtb. Heeren Burgemeesteren en Regeerders der stad Wyk by Duurfteede ten hocften laudeerende de cordaate en vaderlandlievende poogingen, door het Provintiaal Gelegahzeerd Jager O ps Pro pace £? bello, binnen Wyk te Duurltede aangewend, om namentlyk van de critike omltandigheden, waarin dezelve Stad en Burgery thans verleert, als telkens bedreigd wordende om met Militaire Troepes bezet te worden, aan de refpedtive Gewapende Corpfen binnen deze Republiek kennisfe te geeven , ten einde die brave Republicainen gelegenheid zouden hebben , om binnen onze Muuren' onzer aller Burgtrlyke Vryheid op gronden van de Unie van Utrecht te verdedigen, eo des noods het Militair Geweld met gelyk Geweld te keer te gaan, hebben Hun Ed Achtb. op verzoek van den burger Krygsiaad en die van het gemelde Jager Corps , bedoten bet algemeen te berichten, dat zy die loffelyke daad by dezen ten ltetktten approbeeren, en alle brave Ingezeten deezer Republiek, die de handen met onze Burgers en Ingezetenen ter kragtdaadiae afweerir ge van geweldige Ovêrheerfching willen in een flaati, en zich ter onzer befcherminge raar deeze Stad wikm he»reven, verzekerende van de protectie, die dezelven alhier ten iterkften gullen ondervinden. Bbb 5 Men Wykb? Duurstede.  Duurstede. i 1 i i ^ I d e 1 v h ft ü » »> «) 735 NIEUWE NEDERLANNDSCHE '. Men heeft egter naderhand vernomen en in de Dagpapieren gelezen, dat ge™ der dneLeden van Slaat leeft befloten,?en fterg^brnTen!001 W* * Ook fchreven de Regeerders dezer Stad eenen rondgaande brief aan de Bondgenooten en byzonder aan de Staten van Holland, om hunnen toeftand open te leggen, zoekeif msfchenko™t en hulp te ver- Nog wierdt den i9 Juny i?86 deze afkondiging gedaan: gurgemeesteren en Regeerders der Stad Wyk bv Duurlleede, mee genoegen geïnformeerd zyn. e, hoe verfcheide Ingezeetenen der byzondere Vovmtien gedeclareerd hebben , geneegen tezyn .ra deze Stad, cn Burgery, alsïiet nood "afzy,,', olgcns het verbond der Unie, tegen alle ge'eWen overheerfching, van deszelfs Steedt-IyL .echten te komen verdeedigen en befchermenoch dat oie braave Nederlandels eaarn vooraf enige verzekering hadden van de protectie der lagiftraat dezer Stad, van welke zy, ingeval &n zodanige adfiftentie behoorer, te jouisfeiren • -bben na rype Deliberetie goedgevonden en vtr' aan, gelyk Hun Ed. Achtb. goedvinden en ver. aan by dezen , „ dat een i.egelyk, welke ter zaake voorfz. zich htrwaards naar deeze Stad zal bcpe. ven, met alle mogelykep, otttlie van deMagiftraat en het gewoon e Butger Recht dezer Stad, zal begunfligd en van het noodige Logement en Alimentatiezal \ooizien worden, en dat bo\en aten alle dezelve, ah begeerende, tien Jtuiversdaags tot hun „ ver-  JAARBOEKEN, July, 1786. 737 ,., verder onderhoud gemeten zullen" en eindelyk, „ dat de Gskwesten, misgaders de Weduwen en, „ Weezen der gefneuvelden, hun leven langgeduuren„ det behoorlykzullen onderhouden worden," terwyl de Magiftraat dezer Stad genoeg/.aame voorzug, omtrend een bekwaame voorraad der noodige Levensmiddelen, zal in het werk ftelien; dJtaHficeré rende Hun üd. Achtb. by dezen het Provinciaal Corps vry willige jagers alhier, onder de Zin fpreuk: JPro pace et Bcilo, om ten dien einde Contributien, welke elders voor deze Stad gefchieden, te ontvangen , om daar van, zo verre dezelve verftrekken zullen, de voorfz- betalingen te doen, en verders alles te ve/richten, wat het zelve Corps tot Dtfenfie dezer Stad, zal oordeelen te behooren. En zal deze tot een ieders narigt (moro folito) worden gepubliceert en geaffigeert, mitsgadeis door den druk gemeen gemaakt. Aldus gearrei'teert in de Magiftraat der Stad Wyl by Duurfteede voornoemt, op den xy Juny i78ü cn (more folito) gepubliceert en geaffigeert ten zei ven daage. in kennisfe van my, L. van S C H A I K, De Regeering heeft wel aanfchry ving vai Gedeputeerde Staten ontvangen, oratrem den lwp tegen de Pander van 'tflof, Vat burg , dog niet te min by haar gevoe e volhard. Op den 22 July des Zondags na Kerkty wierdt door deze Stad den trom geroerd tc de Vergadering van het groen Jager Corps wanneer men op de Markt byeen gekoine was, wierdt aan hetzelve kennis gegeven, d; fon 3nna- iTEOE. Publ.nobens verdedigingenz. 1 1 1 d >t 11 it 1-  Wykb^ Duör- STfiüfl. i s J t 3 c V b FRIES- 73S NIEUWE NEDERLANDSCHE zien om dit Corps te casfeeren: en vervol gens door den Heer tfr; i^. Wn£rK^p fikEeTevd ^ en DooP^-zinfe pfc dikant te Leyden, aan een ieder hoofd voor ? wit■ ï?«• Officieren te blyven dienen; t welk met ja beantwoord zynde, wierdt er voorgefteld en goedgekeurd om by de Re geenngte verzoeken, dat die Corpl Stedt lyk mogt gelegalifeerd worden. Daa^sdaar aan des namiddags ten 4 uuren, verlchm dit Corps op de Markt voor het Stadhuis waarop de Magiftraat, welke ten dien eindé Z ziïlZ S"' eenig£ flikken daar na zig voor het Front van het Corps plaatfte wanneer de Majoor de Nys den /ed aan hetzelve voorlas inhoudende: DM bet Corps ft Achtb. Magiftraat cn de goede Ru Jey gehouen getrouw zal zyn, cn dezelve Iel)en kragtdadtg te befchermen in het handhaven van derzelver Privilegiën en Rechten fier op trokken de Officieren langs hïtTorp ' l*wy\ de gem. Heer van der Kenp ^ .aptein van dit Corps, aan elk der Leden en eed verklaarde, het welk, ten bewyze an goedkeuring, met een algemeen Houze'e eantwoord wierdt.  JAARBOEKEN, July, 1786, 739 FRIESLAND. Leeuwar den. Men leest in het Nieuwspapier van deze Stad dit berigt: De Gecommitteerden ter beoordeeling der Verhandelingen ingekomen op de uitgefcbraven prysvraag: „ welke zyn de beste middelen om „ aan de Burger Vry Corpfen en Exercitie Ge„ noodfcbappen in Friesland een jaarlyks Fonds tot duurzame inftandhouding van dezelve te ' bezorgen," met byzonder genoegen, gelezen hebbende, eene ingekomene Verhandeling onder den Zinfpreuk : 't Geweer op fchouder , 't Zwaard op zy; Voor Heerfchzugt nooit gezwigt: In d'oude dag van werken vry, Dat maakt het leven ligt. Verzoeken den geëerden Schryver derzelve ten fpoedigften de goedheid te hebben zyn naam te openbaren aan den Heer J. L. Huber, het zy in perfoon of by Misfive, en dus de Gecommitteerden gelegenheid te geeven met hem over zyn zo nuttig onderwerp te fpreeken, of te correspondeerèn, ten einde het zelve aan het heilzaam oogmerk van denkundigenenedelmoedigen Schryver mag beantwoorden en (trekken tot in Randhouding der loffelyke Burger Wapenhandel. De Leeü- var. den.  740 NIEÜVVE NEDERLANDSCHE *^nMi8t?Effi& St?£en hebben de« 8 Ju. den. "y 6 deze Publicatie beraamd, doen afkondigen en aanplakken: Pub/, te. ^Jy Willem, by der gratie Gods, Prince van ttpftpder Stad Gtaave en Lanoe vt' Kuf"'y!fe & yL -IerA Van de Vrye e« Souv^raine Erf-Heer ykheid Ameland; Heer van Bre1evoo7t%orcu: fenS ^entergeï L°d°e H^"^" Soest, Baren en ter Eem, WilJemftadi s2ï' bergen, Montfort, St. Vith, B?i genbach P„ Daasburg; Erf-Burggraaf van Ant^ernenp P Maricbalk van HollanS; £rfllJ^to?&.|* verneur Erf - Capicein en Admiraal Generaal der" Vereemgde Nederlanden; Erf- Caotein ol„Ja ï en Admiraal van de Unie RiddeVTan 3e fe! band en van den Zwarten Adelaar, &c. &c &c M.tsRaaders oe Gedeputeerde Staaten van Fries'land' J n leezen^r fD 9% ^ ZüUea zien . MS ren leezen, faluc; doen te weten. Alzo ter On JfdïrïMfe zod,or publieke AdvSSSnS; in de Couranten als anderfins is gekomen dat m deze Provincie is opgerigt een! Lo?ery' van Goederen ten vcordeele van de fzig a/dus qualf ficeerende) vereenigde GelegabÉerde Vrv fis en Exercitie Genoodfchappen in Friesland, ïïf ke op verleende Permisfle van den Heere man van Westdongeradeel zal worden g^ot ken onder den Dorpe Betterwird op de ffi b/,£0fum> of °P een ^dere daa/toe gefchTkte P«ats-in voorfz. Grietenye, door DireKen na-  JAARBOEKEN, July, 178(7. 741 nader te betalen: en by ons geconfidereerd zynde dat het oprigten van zoortgelyke Loteryen direct ttrydig is tegen welmeeninge van de Heeren Staaten Onze Principalen en die van Onzen Collegie zo in den jare 1725 by Publicatie op Last van Hoogstdezelve bekent gemaakt, alsook nog onlangs by Refolutie van den ia July des vorigen jaars by het verbod der Loteryen, in deze Provincie door Hun Ed Mog. is verbleven: Zo is 't: Dat Wy om dezen Ons te gedragen na dezen Hun Ed. Mog. welmeininge, goedgevonden hebben en verliaan; gelyk Wy doen door dezen, niet alleen deze bovengenoemde Loterye te disfolveeren en te vernietigen, maar ook teffens verbieden daar in eenig deel te neemen, Zullende tegens de Contraventeurs in dezen worden geprocedeert conform de Wetten van den Lande. Wordende de zogenaamde aangeftelde ColleC' teurs en Secretarien op zommige plaatzen in de ze Provincie,door dezen op het ernftigfte gelast, geene Lot cedullen of Lyften der Pryzen uit te geven , nog de Boekdrukkers om dezelve te Drukken, by poene" dat anderüns tegens dezelve al; overtreders van de Wetten door de Hoge Overig beid geëmaneerd en gearrefteerd, zodanig za worden geprocedeert, als tot mainctien van Hoogst derzelver gezag nodig en dienltig zal worden ge oordeelt. En op dat niemand enz. OVER' Leeuwarden. ?ubl. ie- gen eem Lotery ten voordeek der Vrycorps enz i  74* NIEUWE NBDERLANDSCHfi Cam. pen. C a m p e tf. Ten vervolge, van de binnen deze Stad op den 30 en 3 r May jongstleden gehoudene vergadering van Gecommitteerden mt de gewapende Schutteryen, Vrycoröfen en Genootfchappen dezer Provincie7, fSP 00 den 11, i2 en 13 July wederom binnen deze Stad eene tweede Provinciale Vergaderin* van Gecommitteerden , uit de gewapende ?Tïf! ,deZer Pro™cie, gehouden, m de Zaal of het vertrek, alwaar Ridderfchap en Steden, als mede de Heeren Gedeputeerden der Staten dezer Provincie, wan- deren ^ ^ Sud is * verga' Het Stads Burger-Regiment of Schuttery beftaandein agt Compagnien, heeft ook derzelver jaarlykfche vuuring begonnen. Daar zyn 'er, die de gewapende Manfchap in deze Provincie thans wel op ruim 3500 Burgers willen berekenen, daar toe bvbrengende, dat de Corpfen, wier Gecommitteerdens alhier ter Provinciale Vergadering zyn geweest, alleen bedragen 284a man,- als het Corps  JAARBOEKEN» Jtity\ 17S6Y 743 Corps Vrye Burger- Militie te Deventer 530 man. Het Burger-Regiment te Cam.-1 pen 320 en het Genootfchap 180 man* —*. Het Genootfchap te Zwolle 530. —- Har- denberg 64. Ommen 65. -> Oidenzaal Oo. ■■ 1 • Ootmarsfum 105.— Enfchede 154. Goor 80. Reyfen 80. — Delden 80. — Almelo 186. Steenwyk 240. — Vollenhoven 117.— Wyhe 101. — Borne 80. Hengelo 80 en Haxber* gen 70. Zwolle. Den 9 Juny des morgens wierdt in eenen Krygsraad van het Schutters - Genootfchap dezer Stad, de rondgaande brief van Wyck by Duurftede voorgelezen j en daarop befio* ten, denzelven aanftonds in de Zeven Compagnien, waar uit gem. Genootfchap thans beftaat, te brengen.4—~ Zo ras de KrygsI raad geëindigd was, wierdt een ftaffette naaf I Wyck en naar Utrecht afgevaardigd. —I Vervolgends vergaderden de Compagnien en uit dezelve boden zig honderd Leden \ aan, om Wyck aanftonds te hulp te komen.. 1 — Wel ras wierden de noodige fchikkingen j tot den optogt van dit Burger - Corps gei maakt. —— Behalven deze honderd man zyn J 'er nog verfcheideue in deze Stad, die be: reid zyn: gelyk ook van Hattem en ook ! van Llburg, Steenwyk en nog andere plaat" >' fen. Gcc la Cam-» 'EN.  JU NIEÜWE NEDERLANDSCHE Zwol le. Steenwyk. Het oprigten van Genootfchappen van Wapenhandel is genoegzaam overal doorgedrongen. Ook hier was zodanig Genootfchap onder den tytel: Voor Vrede en Vryheid, opgerigt. Daar en tegen wierdt een ander Genootfchap op Stads kosten opgerigt. Tusfchen deze twee Genootfchappen is niet veel gemeenzame omgang of overeenltemming, zynde in tegendeel in gevoelens over 't ftaats belang In 't begin dezer maand Juny kwam een Schuit van Meppelt, naar deze Stad, voerende op een plank, met Oranje verfierd, de volgende dichtregelen aan de Mast: Ons kransje wordt van veel' belacht, En daarom ook heel min geacht ; Om dat daar is Oranjen aan. Maar 't wordt daarom niet weg gedaan. Want dat is tog maar niemendal. Oranjen wel weer bloeijen zal. De Schipper, wetende of gisfende, hoe suvel zulks te Zwol zou kunnen worden optiomen, heeft geraden gevonden van niet lan Land te Rappen. Te Meppelt is eene Commisfie benoemd zyn, om te onderzoeken , of wel de Drost in deze zyn pligt zou :yn nagekomen.  JAARBOEKEN, July, i785» 745 lang der Provintie en Republiek, geheel ver» deeid. STAD EN LANDEN. Groningen. Den 2 Juny 1786 kwam by den Breeden Raad in, de verwagte brief van Zyne Doorl. Hoogheid ter betooge van zyn recht tegen de Refolutie van den Breeden Raad van den 17 Maart 1786. Waar op de volgende Refolutie genomen is: „ Dat de Breede Raad, als nog perfiftee. 3, rende by haare genomene Refolutie , van „ den 17 Maart, by refcriptie aan Zyne „ Doorl. Hoogh. in civiele en decente termen behoorde kennis te geven van den 5, ontvangst dezer Memorie, en daar bene}, vens te verklaaren : dat Burgemeesteren }, en Raad , Oud en Nieuw, fampt Taal9> mannen en Gezwooren Gemeente, als re3, prefenteerende van de ouds erkende, en „ nimmer, ook niet by de Confociatie met j, de Ommelanden tot eene Provincie , af„ geftaane Souverainiteit dezer Stad en „ Burgery , op herhaalde en inftantelyke „ begeerte, en Herken aandrang, van verre het grootfte en notabelfte gedeelte hunp „ ner Mede - Burgeren, de voornoemde Re>„ foluüe, na rype deliberatie hebben geno„ men, gearreiteerd , en van dezelve aan Ccc 2 „de Gro- hingen.  nC> NIEUWE NEDERLANDSCHE Groningen de Burgery, in antwoord op derzelver ' •„ Adresfen kennis hebbende gegeven, daar „ inne, als nu , geene alteratie konnen ma„ ken nog gedoogen." De liefhebbery voor de Wapenoeffeningen blyft in deze Provincie nog levendig, en wordt door veelen aangemoedigd. Den 12 dezer maand hadt men daar van een voorbeeld in de Oude Pekel A, op welken dag een nieuw Vaandel, door den Kaptein G. Starke , aan het Genootfchap gefchonken, met gepaste aanfpraken en andere gewoone plegtigheden wierdt overgegeven en vervolgens gevuurd; by welke gelegenheid, een der Schutters het volgende korte versje vervaardigde : Vatte elk de Wapens.in zyn hand, Hoe veilig ware het Vaderland! Hoe ligt wierdt dan aan 't fnoodst geweld Van heersch-en roofzucht perk gefield! Nam Liefde tot ons Vaderland, Met waare Deugd eens d" over hand, Mogt /leeds 't getal der Braaven groeijen, Hoe zoude ons Land in luister bloeijen. Het Genootfchap van Wapenhandel alhier deji 29 Juny voor den Breeden Raad afvuurende, in tegenwoordigheid van eene meenigte Aanfchouwers, hebben drie Vrouwen van aanzien het zelve met aanzienlyke giften be- fchon-  JAARBOEKEN, July, 1786. 747 fchonken,als Mevrouw Maneel met Twee Duizend Guldens, en twee andere Vrouwenr ieder met 120 Ducaaten. Nog heeft het Genootfchap van Mevrouw Maneel ook een ftuk Gefchut tot eene gifte ontvangen. GENERALITEITS LANDEN. 's Hertog enbos c h. Zo dikwyls de Regering alhier op het Stadhuis vergaderd, ontvangen de aanwezende Leden, elk een Zilvren Penning, ter waarde van 14 Stuivers. Oudtyds was op deze Penning het Stadhuis, met eenige bycieraaden, verbeeld. Dan, zedert het Gouverneurfchap van den gewezen Veldmaarfchak, Hertog van Brunswyk Wolfenbuttel, hadt de Vlyzugt deszelfs Borstbeeld, met laffe byfchriften, daar op weeten te doen ftempelen. Zedert het vertrek van den Hertog egter, ziet men deze Penning wederom in eene nieuwe gedaante, en op deszelfs eene zyde de Stad verbeeld, boven welke haar Wapen, op Wolken rustende, met ditrandfchnfc: Si Senatus Populo, en Populus Senatui, uterque felix, datis: De Raad, met het Folk , en dit met den Raad, eenen lyn trekkende , zyn ze beiden gelukkig: terwyl op de tegenzyde de Vryheid afgebeeld is, zittende op verfcheidene Rechtsboeken, en haar Speer zettende tusfchen ontrolde Papieren, wair Ccc 3 op Gro- [ingen.  ?43 N1EÜVVE NEDERLANDSGHE, 'sBosch opmen leest: Capitulatie, Privilegiënk, Gijdekaarten , Blyde inkomflen , met dit opfchrift: Me firmata,firmior est, dat is: aan tnyne bevestiging is haare meerdere bekrag' tiging verknogt: onder aan leest men het jaartal 1785. Maastricht. Na dat de verfchillen, wegens eenige Landftreken in den Lande van Valckenburg, by Verdrag van Vrede aan Hun Hoog Mog. afgedaan, tusfchen de Heeren Commisfarisfen van Zyne Keizerlyke Majefteit de Collo, nel Ingenieur de Brou, en Hoog-Drosfaard van Daalhem de Franquinet; en den Rentmeester der Domeinen van Panhuys, in hoedanigheid, als Commisfaris van dezen Staat, ten zei ven einde benoemd, na eenige onderhandelingen binnen Aken gehouden op den 5 dezes onder Ratificatie van beide Souvereinen waren vereffend; zyn dezelve Heeren Commisfarisfen overgegaan tot het doen der overdragt en in bezitneminge der over en weder afgeftaane Landftreken ; waar omtrent dezelfde plegtigheden hebben plaats gehad. De overdracht van het Steedje van Daalhem en van de Dorpen van Blegny. Feneun en Bambay, is door den Commisfaris van Hun Hoog Mogende aan die van Zyne Keizerlyke Majelteit gefchied op den 10 en 12, daar aan volgende, Waar  JAARBOEKEN, July, 1786. 749 Waar na dezelve Commisfarisfen zig vervoegt hebbende naar den Lande van Valckenburg en overkwartier van Gelderland, aldaar door de Heeren Oostenrykfche Commisfarisfen , in handen van den voornoemden Commisfaris van Hun Hoog Mog. van Panhuys, op gelyke wyze op den 14 en 15 daar aan volgende, zyn overgegeven de Heerlykheden en Dorpen van Oud-Valkenburg, Schin op de Geul, Strucht, Schaasberg, Obicht en Papenhoven, alle by Verdrag aan dezen Staat afgeftaan. Na dat de Officieren, Magiftraten, Paftoors en de by Klokkeflag vergaderde Gemeente, door de Commisfarisfen van Zyne Keizerlyke en Koniglyke Majefteit uit ^en Eed waren ontllagen, en onder de befcherming, Gehoorzaamheid en Souvereiniteit van Hun Hoog Mog. waren gefield; wierden door alle dezelve terftond daar na den Eed van trouw aan Hun Hoog Mog. afgelegd, in handen van Hoogstderzelver Commisfaris daar toe benoemd. De Ingezetenen van de voorfchreven Landftreeken aan den Staat overgedragen, hebben by deze gelegentheid de ontwyffelbare blyken van hare vreugde en toegenegenheid voor den Staat gegeven. Den 17 daar aan volgende is de overdragt van de Banke van Olne in den Lande van Daalhem, ten behoeve van Zyne Keizerlyke Majefteit, op gelyke wyze gefchied. C c c 4 NE- Maastricht,  Rio Es- SEQÜEBO i t ! 1 ] C ( t i ?§e> NIEUWE NEDERLANDSCHE N E D E RL AND SC HE CO LONIEN, & !Q ESSEQUEBO, Aan de Regeering is in February 178^ oudf11 Request ingeleverd, van dezen 4an den Hoog Edelen Geflr. Heer Directeur Generaal enz. enz. enz.; mjtsgaeters Commandeur en Raden over de Co knto Rio Esfequebo en onderhorige DU prielen enz. enz.. & Qeeft met fchuldige eerbied te kennen Edward , *f*«*» dat de Suppliant van zyne Principalen lasten orde gekreegen hebbende/om.ïïr t mogelyk, voor de verkooppenninge'n van des- fthPm f bcagt^ goederen s ^ands Produclen •e laden, de Suppliant bier aan gaarne zonde tra" en te voldoen, zoo by niet bedugt waar, dat ens dien ontvoer hem zoude obfteeren de Pub ? :at,e, op dat ftuk door U WelEd. Achtb. geëma. leerd; dog waartegens.deSuppliant vertrouwt ü ™ £ d" •5Chcb' *ioede gunst te wogen iSeei en, alzo de Suppliant bereid is fufficiante bomte dleA' nlJe Pl'°,?u<^. door hem uittevoefer? aar Amfteldamzul en verzonden worden, alzo de •uppbant Principaal geen andere weg is bekend eszelfs Correspondent eenige remifèn toetezen' Lrfi w SS,haLVe,Dde SuPPJ«nt zig is keerende ot U Wel Edele Achtb, ootmoediglyS: verzoekende m het U Wel Ed. Aghtp. beÈ^ï^fi Sup-  JAARBOEKEN, July, 1786. 751 Suppliant gcedgunftelyktepermitteeren, om voor de verkooppenningen van deszelfs hier gebragte en verkogte goederen, deszelfs Brigantyn met *s Lands Produften te laaden, en uit deze Colonie naar Amftèldam te voeren, nadat door den Sup. pliant fufficante borgtogt zal zyn gefield, en dat U Wel Ed. Achtb. daarvan aan den Suppliant gelieven te verleenen Appoïnélement in ordinaire forma. {onder /fond) *t Welk doende enz. C was getekend) EDWARD LATHAM. (In margine /fond) Het Hof nevenftaande requeste gelezen hebben, de, verleend fiat op het zelve, mits Rellende beboorlyke Borgtogt voor 6000 Guldens. Aftum ten Raad in Rio Esfequebo den n February 17 8*5. enz. VER- Rio Es- SEQUEBO Req. aan ieRegeering te Esjeq.  75* NIEUWE NEDERLANDSCHE Veran der in( onder de hoq ce en laace Amte- waars enz, 1 ! r g j 1 a I E G Am- VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAAGE AMPTENAARS ENZ. ■ 's Gravenhage. Jonkheer Willem Anne ïSchimmelpenmnckvanaerOye, is door Zyne Doorl HoogheiddenHeerPrinsE^ ■ tot Dosfaard en Stadhouder der Leenen van d« Hooge Heerlykfaejd het Loo, en heeft in die hoe! danigheid den 20 dezer maand July voor den Raad van hooggem. Zyne Hoogheid den Eed afgelegS? Den 31 July laastleden is te Aken overleden den Heer Albertus Delvos, Kaptein ter Zee in dienfte opZde MS?"' °Dder het gCbied der Admiralitei' Leyden. Den 2 July hebben de HeerenCurateuren over 's Lands Hooge School binnen deze Stad, benevens Burgemeester derzelver Stad, tot uw £?£ÏÏices a,angefteld en gecommitteert Jen Wel Ed. Hooggeleerden Heer Sebaldus Jusinus Brugmans Lid van verfcheidenGeleerdeGe* ïootfchappen, entans Hoogleeraar in de Wysbe;eerte te Franeker. 3 a n^0 2.5 iuly ?yn ingev°lge verkiezinge van Zy- n£^X]' H°°Sheid den Prins E'fltadhouder, tot cheepenen dezer Stad aangelteld de Heeren Mr f" *?» Bfusden , Mr. Jan Crucius, Mr. *ohan Andreas Cunaus, Mr. Pieter Promans, Mr. ar Bergh, Ur. Franciscus Gualherus Blok en Mr. .icolaus Rartmgh; zynde de zes laatstgemelde eeren tot Scheepenen Commisfarisfen van des emeene Lands Middelen aangefteld.  JAARBOEKEN, July, 1786. 753 Amsteldam. Den ?den dezer, is alhier, in het 7a jaars zyns ouderdoms, overleden; de Heer Mr. Willem Huyghens, Heer van Honcoop Burgemeester dezer Stad , Curator van 's Lands Hooge School te Leyden, en van het Athenastum Illuftre alhier, mitsgaders Bewindhebber van de Oost-Indifche Maatfchappy, en Opper Bellierder van de Teken Academie dezer Stad. enz. Vlissincen. Den ig July is uit eene door de Regeering dezer Stad gemaakte Naamlyst, door Zyne Doorl. Hoogheid tot Kaad in de Vroedfchap verkoren de Heer Benjamin Catteau Junior, voormaals Penfionaris Honorair dezer Stad, en zulks in de plaats van zyn Ed. Vader, den Heer Benjamin Catteau, die daarvan vrywillig heeft afftand gedaan, en tot Penfiocaris Honorair by Hun Ed. Achtb. is aangefteid. LYST Veranderingonder Dl! HOOge en lage Amte- 1naars enz.  754 NIEUWE NED. JAARB. July, LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 24 July. hy de Z. Zak. Tarw nieuweZeeuws itf a 22 c blaauwe 15 a 10 fi /«omer 15 a 11 g Rogge Zeeuws enlnl.u a 13 & _ by 't Laft.1 Uoekwett op 154 fg a 22 Haver Vriesfe brouw 16 d 18 „e • Zeeuws enz. 12 a 14 „e iaardeboonen 17 a 19^ Rotterdam den 24 jfafy, DüIVEBOONEN 21 a 05 ^ Mour Inlands 1? a \% * ir.. «11 . « by dm Steen. Plas Allerbeft 45 a 56 ft> Best 40 a 44 ft. —- Middelfoort 35 a 39 ft. Gemeen 20332 ft. — Allergemeenst 18 a ?j ft  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, Augustus MDCCLXXXVI. GELDERLAND. N y m e g e n. Voor het Vaderlandsch Fonds kan alhier ingeteekend worden by de Heeren Baron van Nyvenheim, Baron van Bronkhorst en den Advocaat van Gent, Dingsdag en Vrydag voor den middag j ten huize van den Heere Baron van Bronkhorst: te Bommel , behalven by den Heer Baron van Nyvenheim, by den Heer Mr. Sam. Esfenius, Scheepen en Raad dier Stad. Z u t p h e n. Den 21 Augustus namen de Staten dezer Provincie dit befluit: Ddd > Nyme- GEN.  7ï6 NIEUWE NEDERLANDSCHE PHEJ». Re/ van Gelder l. nopens Elburg en Hatt. Jovis den. 31 Augustus 1786. {"Vitvangen en gelezen eene Misfive van de Raa^ den dezes Fuiftendoms en Graaffchaps gefchreven te Arnhem den 26 dezes maands, houdende, dat, na dat zy ter voldoening van 'sLandfchaps Refolutie van den 11 May laatstleden, de Publicatie ten zeiven dage door Haar Ed, Mog. gearrefteert, in naame van Hoogstdezelve, hadden doen emaneeren, en vervolgens ten fine van Publicatie en affixie , volgens gewoonte aan de refpecfive Officieren en Magiftraatea verzonden3 het daarop in den beginne dezer maand was gebeurd, dat de Momber en S. Momber aan den Hove hadden gcdelateert, dat aan hun zo by Pu3licque gerugten, als uit de Nieuwspapieren was :e vooren gekomen, dat men zoude hebben nagelaaten de voorfchreven Publicatie binnen de Stad :n Jurisdictie van Elburg te doen promulgeeren m affigeeren, het geen zy Momber en S. Momber, eed en Amptshalvcn zich verplicht gevonden hadden tër kennis van den Hove te moeten breagen. Dat het Hof vermeend hadde zig aanftonds van de waarheid van dien te moeten certioneeren, en daarom hadt goedgevonden het Berigt van Burgemeesteren , Scheepenen en Raaden der Stad Elburg , te inquireeren, of het waar was dat de voorn. Publicatie aldaar niet was gepromulgeert, en, zo ja, om dan op te geven de redenen, waar door zulks zoude mogen zyn veroorzaakt. Dat zulks tot gevolg gehad hadde, dat het Hof agt dagen daar na hadde ontvangen eerst een Misfive op den naam van den Magiftraat en Gezwooren Gemeente der Stad Elburg, zullende dienen tot Bericht op 't gunt voorfchreven; en daar na eene byzondere Misfive door vier Leden van du Magiftraat der voorfz. Stad onderteekend, waar by dezelve met byvoeging van eenige Stukkon, waar uic zoude kunnen blyken 't geene al.  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 75? daar op dat fubjeét gebeurd was, tot hunne decharge verklaard hadden, geen deel te hebben in c verhinderen van het doen promulgeeren en affigeeten der gemelde Publicatie: voorts, zo wel het daaromtrent door twee Leden van hun Collegie, nevens agt Gemeenslieden in eene onwettige en incompetente Vergadering gerefolveerde, als het dien aangaande door dezelve gegeven Berigt aan den Hove te houden, voor illegaal, informeel , inconftiiutioneel, en onbeftaanbaar. Oat hec Hof wel aanftonds hadde geobferveert dat het zelve alleen hadde gevorderd het Bericht van Burgemeesteren, Scheepenen en Raaden der Stad Elburg, en geenzins mede van de Gemeente aldaar, en dat, zo de Gemeente op dit fubjett iets aan den Hove hadde voor te draagen gehad, dezelve zig daar toe afzonderlyk by een behoorlyl< Request hadde behooren te adresfeeren. Dan vermits den jnhoud van dat Stuk op zich zelve, waar door de waarheid van de aan het Hof geda ane delatie volkomen was geconftateert, zo veele gewigtige bedenkingen en reflexien aan hec zelve hadde opgeleverd, het Hof overzulks goedgevonden hadde, om, onverminderd hunne nadere deliberatien over dat gemeenfchappelyk Berigt, dat ituk, zo wel als de gementioneerde daar na ingekomene Misfive van vier Leden van de Magiftraat van Elburg , aanftonds te ftellen in banden van den Momber en Subft. Momber, om daarop ten fpoedigften te dienen van derzelver Confideratien en Advys. Dat hetzelve, en inmiddels mede nog ingekomen zynde eene Misfive van W. A. van Spaan , Scheepen en Raad der Stad Elburg, houdende tot zyne decharge de redenen, die hem buiten ftaat hadden gefield om tegens de informeele handelingen met betrekking tot de aangetogen Publicatie te Elburg gehouden , te kunnen protefteeren, met declaratoir tevens van zig met de vier Leden van den Magiftraat ten vollen te conformeeren, Ddda hec ZüT» PHEN. Ref. van Gelderh nopens Elburg en Hatt.  758 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zut> PHEN. Ref. van Gelderi. nopens Elburg w Hatt. het Hof Da examinatie van alle die Stukken zig wel bevoegd zoude geagt en ook geen zwarigheid gemaakt gebbeD, om ingevolge de inftmcïie van de Momber en S. Momber op hun geadvifeerde te disponeeren. Dan dat het Hof, zo uit aanmerking der nabyheid van Haar Ed. Mog. Vergadering, als van het gewigt der zaake, en het zonderlinge en veruitziende Systhema, het welk daarin ontdekt wierde, van eene Stad, ofwel van twee Magiftraats* Leden en eenige Burgers van dien, welke zich opentlyk de fado betoonden te onttrekken aan de authoriteit van hunnen wettigen Souverein , en zelfs zig daar boven zogten te plaatfen, gepaard met een Comminatoir van geweld, geprefereert hadde, om Haar Ed. Mog. van dit afles met toezending der Stukken te informeeren, ten einde Haar Ed. Mog. zelve, daaromtrend de noodige dispofitie zouden kunnen verleenen, en zodanig refolveeren, als tot voorftand van de Hoogheid en Souverainiteit van den Lande, tot onderhouding van de goede orde en van de obfervantie der wetten, en tot maintien van haar wettig gezag, mitsgaders tot bevordering van de rust en veiligheid der goede en vreedzaame Ingezetenen dezer Provincie, na haare hooge wysheid zoude oordeelen en bevinden te behooren. Waar op gedelibereerd, en in ernftige overweginge genomen zynde, de bedeokelyke fhuatie waar ic zig de Steden Elburg en Hattem bevinden , mitsgaders de hooge noodzakelykheid tot herftelling der rusten order aldaar. Hebben Haar Ed. Mog. goedgevonden m verdaan , dat in de eerfre plaats, Zyne Hoogheid als Kapitein-Generaal dezer Provincie zal worden verzogt om , zo fpoedig' mcgelyk een bekwaam aantal Militie met al het noodige voorzien, order het beleid en commando van een bekwaam Officier te zenden naar de Steden Hattem en Elburg , om aldaar Guarnifoen te houden en tot na-  JAARBOEKEN, Augustus, 178*5* f.59 nadere order re blyven, met fpeciale last aan den commandeerenden Officier om des noods, zo on- j vermoedelyk eenig wederftand , van wie 't ook weezen mogte, het zy om in de voorfz. Steden j in te komen, het zy, om daar binnen geplaatst 1 te worden, mogt ontmoeten , geweld met geweld, . tot maintien van Haar Ed Hoogheid en Oppergezag in dezen Furftendom en Graaffchap, te, kec ren. Ten welken einde hier van mede ten fpoedigften aan de refpeclive Magiftraaten van de gem. twee Steden zal worden kennisfe gegeven, met recommandatie, en uitdrukkelyke last om tot het inneemen en plaatfen van de gem. Troepes in baare Steden alle mogelyke faciliteit ter bereiking van Hun Ed. Mog. ferieufe intentie toe te brengen. En dat voorts 't Hof Provinciaal zal worden geauthorifeert, gelyk geauthorifeert word mits dezen om, na dat zal zyn geinformeert, dat hec gem. Guarnifoen in de Stad van Elburg zal zyn aangekoomen, zig ten fpoedigffen en Corps, geasfifteert met de Momber en S: Momber dezer Landfchap derwaarts te begeven , en aldaar, namens Hun Ed, Mog. die gewisfe ordre te Rellen, dat 's Landsfchaps gearretleerde Publicatie van den 11 Mei 1786 aldaar werkelvk werdegedaanop zo een wyze, als na omftandigheden meest Convenabel zal vinden. Voorts om aanftonds tegens die gene, welke zig reeds feitelyk tegens het Pubiiceeren van 's Landfchaps gerefolveerde mogten hebben geop» poneert, of zig nog verder mogten oppoferen, te doen Procederen, en regt en Juftitie tegens de fchuldige te Adminiftreeren en in 't geDeraaloveral'c voorgevallene in degezeide Stad kennisfe te nemen, en de goede ordre te herftellen , maakende tot dat einde, zo nodig , mede gebruik van de aldaar alsdan gevonden zullende worden 'sL^nds Militie, dewelke verpligt zal zyn haare orders en beveDdd 3 len Zur- HEMo lef. van lelderh wpens Elburg 'n Hvtt:  ZüT- PHEN. Ref. va) Gelder), nopens Elburg en Hait, i 1 % Loc- 16o NIEUWE NEDERLANDSCHE len in alles te refpecteren en te gehoorzamen, en, ca dat alles aldaar in rust en onder betamelyke gehoorzaamheid zal zyn gebragt, wederom ina haare gewone refidentieplaats^ binnen de Stad Arnhem te keeren , en, wanneer het vetblyf van t guarmfoen aldaar, het zy voor 'tgeheel, het zy voor een gedeelte niet nodig mogte worden geoprdeelt, als dan daar van aan zyn Hoogheid , als Aapuein Generaal, kennisfe te geven om verder over het verblyf daar ter plaatfe of employ elders van die Militie, zodanig te kunnen dispone,er7cn' als zal geheven goed te vinden. Wordende 't voorfz. Hof verder geauthorifeert om voor haar vertrek na Elburg aan den Magiitraat van die Stad, van den dag, wanneer voornemens zyn zig met hare Suppoosten aldaar te vervoegen, advertentie te geven, ten einde dezelve Magiftraat in tyds de nodige ptsparatien tot derzelver receptie en verzorging van de nodige Logementen kome te maken. Alles nogthans ongeprsjudicieert 'de ordinaris Jurisdictie in de gem. Stad van Elburg voor't toekomende. En zal hier van mede Extract aan «en Hove Provinciaal worden toegezonden, om te ftrekken :ot deszelfs naricht; Zynde wyders nog goedgevonden die Leden der Magiftraat van Elburg, weise met geconcurreert hebben tot het weigeren of Dalaaten der voorgem. Landfchaps Publicatie aliaar , te neemen in Haar Ed. Mog. byzondere )roteétie. D E U T I € H E M. Op het aanhoudend weigeren van de Maiftraat, heeft een aantal Burgers zelve de ekoren Gemeenslieden, in eed genomen.  JAARBOEKEN, Augmtus9 1786, 761 L o c h e m. Een aantal Burgers hebben uit hun midden vier Gecommitteerdens benoemd, om hunne zaken by de Regeering voor te ftaan. Den 14 Augustus hebben deze Gecommitteerdens een Request aan de Regeering ingediend, ten einde het aan de Schuttery wierde toegelaten, om haar in den wapenhandel te oeffenen. Arnhem. Het Regiment van van E ff er en, het welk alhier bezetting houdt, kreeg den 28 Augustus bevel om uit te trekken, en vertrok ook reeds dien zelfden dag, des namiddags ten 3 uuren, zonder dat men wist werwaart. De Dragonders ontvingen insgelyks bevel om met allen fpoed uit te trekken, en de Zwitfe.-s die in Nymegen lagen , wierden dien zelfden dag alhier verwagt. Harderwyk. Een aantal Burgers heeft in deze maand een nadrukkelyk vertoog aan den Raad ingeleverd , geteekend door meer dan twee honderd Burgers, Poorters en Ingezetenen, houdende herhaaling van 't reeds te vorer gedaan verzoek, dat de Afgevaardigden de zer Stad ter Landfchaps vergaderingé nie langer met onbepaalde last mogten gezondei worden : maar bevolen, of hun gegevei Ddd 3 las LOCHEM l t 1  Har- CERWYl ( I i 1 2 c ê w ft ee aan 7»« NIEUWE NEDERLANDSCHE :}afn^nf°i?en' .of*et voorgedngene op de 'Land-of Kwartierdag over te neemen •L, gearag der Gecommitteerden dezer Stad nn den voongen Landdag, als hebbende med^ verzoen Z Wdke Gecommitteerden zy XnSS ' d^ve"ntwoording zou gevorderd worden: verders wieidt aanjedrongen dat de „leven der Burgery wierden opg?heVen PuS; ,zelfde" ~ i der; Burgery, en benoemde eene Commislïe 1 fcegeenng , 0p nun verzoek mede versierd, die zelfde voorftellen te n £ /erzoek , dat H. Ed. 't een en S u len Raad aandrong , en te «fvi^ by Ier Buro-erv ,,„!;'un re &etyk, namens 11 -°urgery, aanhield, om geene Rrvo-c :negtennaar deze of andere sfeden , 'mlaBu"eer^0Vifen' tClaten £ te bfleSen hUMe ^ ietdefde tr%?^ ^f^éing, aan. uvcrige gem. verzoeken toege. Hattem, nen bnet van den Hove van Gelderland  JAARBOEKEN, Augustus, 178Ö. 7ö*3 aan de Staten, gedagteekend den 28 April 1786, medegedeeld: ook de Publicatie tegen de Requesten, den iï Mei vasrgefteld: Zie bl. 420 en bl. 427. welke Publicatie het Hof den 22 Mei aan de Officieren en Magiftraten dezer Provincie , by eenen brief toezondt, ten einde overal, naar gewoonte afgekondigd en aangeplakt te worden. Den 24 July fchreef de Burger Krygsraad dezer Stad, aan de Directie van 't Genootfchap van Wapenhandel onder denzinfpreuk: Tot nut der Scbuttsry, en aan Commisfarisfen der Burgerfocieteit te Amftèldam, den navolgende brief: WEL EDELE GESTRENGE MANI1AFTE EN WEL EDELE HEERttN! WAAKSTE MEDEBROEDERS'. W/Y hebben U Wei Ed. Geftrenge Manhafte et W Wel Ed. Hoogstgeëerde en aangenaamei Letteren, met enz. waar voor de quitantie hier M by aevoegt, wel ontvangen. Wy zyn niet in (laat, na het gevoel onzer har ten , onze gloeijende erkentenis, aan onze braavi Weldoenders te betuigen; Groot Edel en V erltan dia zvn uwe daaden , waarde Amfteldammers daarGy zo overvloedig onderfteund, Steden e Plaatzen in andere Provintien, alleen uit UeM Recht en Vryheid, en om dat Gylieden het vei band ziet, dat er is tusfchen de eene Provintie e den anderen, dat, zo Gelderland en andere O westen niet gered worden, Holland en, Amtte dam mede oF gene Grondwettige Hetftelhngku nen hopen, en dat de zaaken tot die hoogte g Hat- rEiu \ ! I j 1 n i- T1-  ?Ó4 JMIEUWE NEDERLANDSCHE Hat. tem. Briefvai Hattems Krygsr. t 4 i klommen zyn, dat de welmenende geheel moeten Triurhpheeren, ofdeRepubliekte gronde gaan. — Gy bied ons en andere uwe Schatten aan, zondeï , verzekering zelfs, dat dezelve tot wezenlyk nut zullen geëmplojjeerd worden; — Gy hoopt flegry, dat het de wandelende Vryheid mag fchraagen ; Gy vc-rachs de grootfte Schatten , zo Gy ze als een vergulden Slaaf zoudt moeten bezitten, en Zoudet gaarn met het grootfte gedeelte van dezelve onze cpwaardeerbaare Vryheid willen losfeD. In den jare 1629 was de Amlteldam door haaronderftand , die zy aan die van Hattem toeb'agten , alléén oorzaak,dat, niettegenitaande de geweldige aanvallen en Stormen , 10,000 Spanjaarden van voor onze Muuren wierden weg geflaagen; —— in 1672 was de onderftand uit Amlteldam oorzaak \ dat de roem van onze Voorvaderen, door derzelver wakkere verdediging vereeuwigd is ; en het is dus thans voor de derdemaal, dat Wydoor uwe Edelmoedige onderfteuningen het geweld zullen kunnen tegen ftaan, en onder Gods zegen de overwinning behaalen over Monitors, die zig boven God verheeven waanen, en wier val dus zeer naby moet zyn. _^Houdt vast, Waardfle Amfteldammers! de Grondbegiuzelen, die U zoloffelyk en byzonder kenfehetfen, en Gylieden zult het dierbaar genoegen fmaaken , dat uwe medewerking eene voorname oorzaak zal zyn, dat de Vryheid herleve, en het geheele Lieve Vaderland in zyn voorigen Luister en Bloei herfteld worde 5 hier toe geve God zynen nodigen zegen! Hy fchenke ons meer in meer Verftand, kloekmoedigheid en goed beleid/ Hy doe ons eene volkomene ovenvinninge aehaalen, eu een reeks jaren Vryheid en Vrede genieten, onder erkentenis, dat God het is, die hïs dezelve gefchonken heeft. Wy recommandeeren onze Stad en Burgerye in ie Befcherming en gunfte van alle braaven, Wy olhciteeien U Wel Ed. Geftrengs Manhafte en Wel  JAARBOEKEN, Augustus, 1786.i 765 Wel Ed. Vtiendfchap, op de welke Wy een groten prys Reilen ea noemen ons met waare en fchul- 5 dige Hoogachting WEL EDELE GESTRENGE MANHAFTE \ EN WEL EDELE HEEREN1 TVAARDSTE MEDEBROEDERS* U Wel Ed. Geltrenge Manhafte en Wel Ed. zeer Gehoorzaame Dicnaaren. Hattem De Burger Krygsraad der Stad Huden 24 july tem. !?§6. , . . Op Ordonnantie van dezelve, H. W.DAENDELS, Secretaris. Door het overlyden van den Heer B. J Daendels op den 14 July 1785, en R. A Wyncn op den 2 Mei 178Ó , waren twe openltaande plaatfen in den Raad veroor zaakt. Aanftonds na het overlyden van de: eerstgenoemden, vervoegde de Gezworen Gemeente zig by eenen brief tot den Hee Stadhouder, verzoekende ter vervulling die posten een perfoon, die de Burgery aangf naam zoude zyn, en teffens bevoegd was aan te ftellen. Dit verzoek wierdt opgevolg door eene remonfirantie van 176 Burgers e Ingezetenen op den 29 0&oberi785, as den Heer Stadhouder te Leeuwarden ove geleverd, en ten zeiven einde ftrekkende. Hier op eenen zeer geruimen tyd niets vc gende, wierdt den 1 February 178Ö ande ö ma Hat- 'em. Briefvan Hattems Krygsr. l E r r 1 n n r- lr- al  766 NIEUWE NEDERLANDSCUB Hat- 'tEM. maal eene Commisfie aan den Heer Stadhouder op 't Loo gezonden, om op eene fpoedige voldoening aan te dringen; aan welke Commisfie de fleer Stadhouder mondeling verklaarde: „ Niet alleen allen mogelyken „ fpoed tot vervullinge van de openltaande „ Scheepen cn Raadplaats te zullen maken, „ maar daarenboven zodanig bevoegd per„ foon te zullen verkiezen, die aan de Bur„ gery aangenaam was, en dat dezelve al„ tyd zou tragten, zo wel aan de Burgery van Hattem , als die van andere Steden „ genoegen te geven." Inmiddels vervoegde de Gezworene Gemeente, daar op den 2 Mei dezes jaars door het overlyden van den Heere R. A. IVynen, eene tweede Scheepen en Raadplaatfe was opengevallen, zig by Requeste den 8 Mei 1786 by de Heeren Staten dezer Provincie, en verzogr, om den Heer Stadhouder te bewegen , tot de vervulling dier opene posten. De Gezworen Gemeente en een aantal der Burgery dezer Stad vondt goed, op den 13 Juny dezes jaars, zig by eenen brief tot den Heer Stadhouder te vervoegen , en denzelven te vermaanen, dat, zo de Heer Stadhouder de openftaande plaatfen in de Magiftraat niet ukeriyk voor het eindigen van die zelve maand Juny met bevoegde Perfonen vervulde, en dien peremptoir-en, en ten allen overvloede geftelden tyd, niet in agt nam, de Gezworene Gemeente en Burgery ais aan zodanige Conftitutioneele middelen zoude in 't werk Rellen, als de wetten van de Stad  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 767 Stad en 't Gewes.t aan de hand zouden geven. Dezen peremptoire?! tyd wederom verlopen zynde, waren Gezworen.Gemeente en veele Burgers bedagt, om zelve die openltaande plaatfen te vervullen. Wanneer men tyding bekwam , dat Zyne Hoogheid den Heere Albertus Dinckgreve tot Scheepen en Raad van Hattem hadt aangeiteld. Dog gemelde Burgers hebben goedgevonden op den 7 dezer maand Augustus, die aanltelling van den Heer Dinckgreve te houden voor nul en nietig,op grond dat gem. Dinckgreve Garde du Corps, en dus onbevoegd was, met ver« zoek aan Magiftraat en Gezworen Gemeente, van eene Commisfie uit haar midden te willen benoemen, die met eene Commisfie uit de Burgery zou onderzoeken: „ welke „ Conftitutioneele wegen en middelen die„ nert te worden ingellagen , om de twee „ openltaande plaatfen in de Magiftraat met „ bevoegde Perfoonen vervuld te kiygen.>: Den 8 Augustus kwam de Hoofdfchout, Jr. Bentinck hier in de Stad om den Heei A. Dinckgreve in den eed te nemen, dog i; zulks tegengehouden. De Prins Stadhoudei hadt ook nog ter vervullinge der andere Raadplaatfe den Burgervaandrig H. Meylincl tot Scheepen en Raad aangefteld, dog welki voor die aanltelling bedankt heeft. Nopens de fchikkingen tot eenen moedige: tegenltand tegen gedreigd geweld, is deBur gerkrygsraad alhier met eene aanzienlyk Commisfie van eenige Genootfchappen hie on Hat- rEM 1 r I Z I  Hattem • 768 nieuwe nederlandsche om fireeks , en de Elburgfche Schutterv; benevens een kundig Ingenieur, in ffi handeling geweest over een plan'van verte* teg,nn £hlkki"ge" tot ouderlingen byftand De Ivrygsraad vervoegde zig tot het in orde brengen van het ndodige f by de Sn ir/' e«F S°edvondt dit alles buiten deliberatie te houden : dog, de Ge zworene Gemeente heeft hetzelve toegeftïan en ingevolge hier van, trekt eene beCly" ke Burgerwagt dagelyksop, en aan depooïten zyn Schildwagten uitgezet; terwyl al verder eenen rondgaande brief aan de Schut teryen, Genootfchappen en Vry- Corpfen is afgezonden, met verzoek om hulp van manfchappen; gelyk mede reeds een nieuwe wi opgeworpen is, en een Dam op eene andere ^nLTal^^ ^-ondgaS wheeIe1h? gestrenge manhafte fhans fchynt het ogenblik daar te zyn, datwy UiC doofde van Gemeen Belang ons teeensra zen gemeenen vyand zullen moeten verSgen y\ wy gevaar lopen, dat eerlang het geweld te Ke?OoSCeD' d3t de jam^eecgvan eenen flurger Oorlog, op onzen vryen grond zal aan^e- te uZZt*---- H«BeweldBgrin,e ons aan, de Mihtaire Arm is gereed tegensonfte worden uitgeftrekt; en waarom? Om dat wy uit hoofde Zn om onbetwistbaar Recht , eenen ongeaualifilZdm" f'je» pns voor Regent heeft willen Ipdringe,1 op conflnutwneele. gronden weigeren aan te neemen. P üeuenlaagen afhangeling van den Stadhouder, die  jAARBOÈKËN, Augustus, 178S. ?6j> die hem voor weinige dagen als Guarde du Corps diende, wil men, dat Vertegenwoordiger van een vry Volk zy. Edoch wy hebben befiooten liever alles te wagen, dan onze Vrygebooren Halzen onder zulk een willekeurig , hoe langer hoe onverdraaglyker Stadhouderlyk juk, te bukken. Hierom foUiciteeren en verwagten wy op gronden der Unie, toezegging van Uw Ed. Geftreneen Manh. hulp in cas van nood , met verzoek van ons ten fpoedigften te willen berigten, op hoe veel Manfcbappen uit Uw Ed. Geftr. Manh. plaats, met Geweer en Wapenen voorzien, wy kunnen ftaat maaken. Gequalificeerddoor de Gezwooren Gemeente, zullen wy nog heden avond een begin maaken van behöorlyk Wagt te doen, en morgen reeds beginnen met onze Stad in den nodige ftaat van Defenfie te Hellen, zullende wy in korten dagen een Plan van defenfie in gereedheid hebben-, 'tgeen wy op requifitie ten alleo tyde aan eene geheime Commisfie uit Uw Ed. Geftr. Manh. Vergadering zullen mede deelen. Hiermede hebben wy de eer ons in Uw Geftr.; Manh. Gunfte en Vriendfchap te beveelen, terjt w«i wy God bidden, dat onze Gemeenfchappelyke poogingen tot weering van alle Geweld mogen gezegend zyn, en noemen ons met de gediftin* gueeerdfte Hoogachting. WEL EDELE GESTRENGE MANHAFTE HEEREN1 Hattëffl De Burger Krygsraad der Stad den Augustus Hattem. Ter Ordonnantie van deselve* H. W. DAENDELS, Secretaris» Éee 0n« Hat^ rEM. Rondga brief aan Gew.Ge* noodfch  770 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hat. tem. Voords Onderwyl kwam hier tyding in, dat de Staten van Holland den 25 Augustus aan den Kaptein Generaal, ook aan de Bevelhebbers hadden aangefchreven, van geen Krygsvolk, ter betalinge van de Provincie Holland ftaanfte, tegen de Reden Hattem en Elbarg te laten optrekken. Inmiddels wierden veel krygsbehoeftens, byzonder van Amftèldam her waards gevoerd; ook kwamen verfcheidene Bendens van de gewapende Genootfchappen herwaards, vooral op de tyding, dat verfcheidene Regimenten Krygsvolk, te Nymegen en Arnhem in bezetting liggende * in optogt waren. • . , De Burger - Krygsraad wierdt nog des avonds den 28 Augustus door RaadenMeente gemagtigd: „ om de noodige prxparatien te maaken en alle Militair geweld te keeren , als mede, dat de aanrukkende " Militie zal geinterdiceert worden, het territoir dezer Stad te violeeren, met declaratie, dat by onftentems van dien, dezel„ ve dadelyk als Vyanden zullen geconfide„ reert worden." Den 28 Augustus hebben twee jonge Juffers en derzelver Broeder, Dogters en Zoon van den Heer C. van Vlier den, Kaptein ter Zee ten dienfte dezer Landen, aan de Burger- compagnien alhier een gefchenk van 275 guldens gedaan, by welke gelegenheid eene aaufpraak wierdt ge-daan, welke ook beantwoord wierdt.  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 7ft Voords wierdt 'er op de bekomen tyding van voorfz. aanmarsch van krygsvolk oogenblikkelyk alarm geflagen, en alle manfchapI pen kwamen onder de wapenen, elk op zyn aangewezen post, en de Conftapels by het gefchut. Den 29 Augnstus wierdt nog een Dam gefmeeten, door het loopend riviertje de i Strenk. De Gezworene Gemeente fchreef nog eenen brief aan de Staten van Gelderland, ; welke den 30 Augustus in kwam, en aldus i luidde: EDELE MOGENDE HEEREN! eeft zeer refpefltueueuslyk te kennen de GezwoVJ re Gemeente der Stad Hattem, hoe dat dezelve zig op den Hften Mei dezes jaars aan O Edel Mog., wegens Regeeringloosheid, door het af- ii fterven van twee hunner geëerde Regenten, en li de voortduurende abfentie van fommige Leden 1 van de Magiftraat veroorzaakt, uit hoofde dat de Heer Stadhouder, niet tegen ftaande daar toe veelvuldige inllantien zoo van de Gezwooren Gemeen" te als van de Burgerye vrugteloos zyn gedaan, heeft geaddresfeert, met verzoek dat het U Wel I Ed. Mog. goedgunftig behaagen moge, om den Heer Stadhouder te gezinnen, om de vacerende Scheepens en Raadsplaatfen te vervullen met perfoonen de Burgerye aangenaam, en na Lands en Stads Rechten en Privilegiën gequalificeert. Dat het ü Ed. Mog. wel behaagd heeft, op het voorfchreeven Request te decerceren, dat Let Eee a zelve Hat> r£M.  772 rVlEÜWE MEDERLANDSCHE Hattem. ' Briefvan Gezwor. Gem aan de Stat, Zel^e,jn h3Dden van de Magiftraat zoude worden gefield, om te dienen van Berigt. Dat de Ge- zwoore Gemeente van 't voorzeide apppoinclement geïnformeerd zynde, van gevoelen ware, dat het zelye.alleeniyk relatief was tot andere zaaken daar in voorkomende, en dat geenfints ü Ed. Mog. daar mede bedoelt zouden heboen, eene beantwoordinge en voldoeninge van dat verzoek der gezwoorene Gemeente, aangezien dezelve vertrouwde daar mede aan 't wyze oordeel van ü Ed. Mog. te kort te doen. Dat de Gezworene Gemeente, als Reprjefentanten der Burgerye en Ingezetenen, betreffende bet nadeel, het welk Eurgerye uit deze genoegzame Regeringloosheid notoir komt te lyden , zig ten allen overvloede nog aan den Heere Stadhouder heeft vervoegd, en verzogt om binnen den afloop van de maand July twee Tlaaden de Burgerye aangenaaam en na Lands en Stads Rechten en Voorregten gequalificeert, in plaats van de overledene Scheepenen B. J. Daendeh en R. A. Wynen aan te Rellen, met declaratie, dat de Burgerye, by aldien den Heer Stadhouder als dan 3aarop gene behcorlyke reflexie zal willen flaan, en aan de goede intentie dezer Burgery voldoeninge verfchaffen, zouden bedagt zyn zodaane conftitutioneele middelen by de hand te nemen en in 't werk te Rellen, ais dezelve tot vervuïlinge van alzulke Scheepenen en Raaden zullen vermeenen te behooren. Dat wel een maand na dato, deHeerStadhou3er de gelibelleerde vacatures heeft zoeken te /ervullen met twee perfoonen uit deze Stad3 waar van de eene voor de aanltelling bedankt beeft, en de andere , zynde den perfoon van den Garde du Corps A. Dinckgreve, die de Burgerye gansch onaangenaam was, daarenbo. ven ongequalificeerd en geheel ongefchikt tot Raad dezer Stad , als kunnende in een per- fooa  JAARBOEKEN, Augustus, 178Ö. 773 foor., die door zynen lagen Militairen Rand van Guarde du Corps, volftrekt niet in ftaat geweest is, om die kundigheden en expenent.e m zaken van Regeringe in de tegenwoordige cimque omftandighedeo in een Regent noodig te. acquireer- n, niet onderüeld worden; Hoedanigheden ester, die ü Ed. Mogende zelve ingevolge nog onlangs gedaane declaratoiren, exigeren van Burgers en Ingezetenen, die z.g over de belangens des Vaderlands in 't algemeen, en die vat, deze Provintie aan U Ed. Mog. addresfeeren, dus met zo veel te meer redeu zullen hoogstdtzelve d c in een Regeut onontbeerlyk oordeelen, om welke redenen dan ook door de Gezwooren Gemeente en de ganiche Burgery op een vnendelyke en wettige wyze in 't aanvaarden van dien post geweerd is. „ , ,.u Dat de Gezwoorece Gemeente naar hun licnt en inzien wel penetrerende het recht van hunne zvde, om die conftitutionele middelen tot remplacecring der openftaande Scheepens plaatlen ïnet concurrentie der Burgerye te kunnen en mogen emploieeren , evenwel uit deference voor U Ed. Mog. te raade geworden zyn, om zig uogmaals en ex Supra abundanti, zonder zig hier door, inval ü Ed. Mog. geen direft genoegen aan dit verzoek van de Gezwooren Gemeente zoude kunnen of gelieven te geven, in eenig detail of opening van Zaken in te laten, ofte hier door zig te willen prasjudiceeren in hun welhebbend recht, aan U Ed. Mog. met alle eerbied te addrsfeeren en inftantelyk te folliciteren, zonder hier door in het minfte of geringft aan der Burgeren Rechten en Voorregten te derogeren, die door het onwettig ingevoerd Reglement van Regeeringe, vooral ten dezen opzigte , zo aanmerkelyk verkort zyn geworden, en tot welkers herlklling zig de Burgerye fteets de nodige .«iefures blytt voorbehouden*, dat den Heer Sta:^ uder door ü Ed. Mog. moge worden gezoire-, Eee 3 en Hattem. Briefvan Gezwor. G^m.aan de Staten  Hat- t1£m. Briefvan Gezwor, Gem aan ie Staten i c ] l m NIEÜWE NEDERLANDSCHE Vc\&* ™irbimen de" tyd van veertien dagen zodanige Perfoonen en Leden dezer Burgerye K JrCfheer°e^aan te ftelIen> dewe*e aan deze btad ten hoogften aangenaam en naar Lands en Stads Regten en Privilegiën volfcomen gequalificeert zyn, en die onder ds gegoedite, beste en vroedjte, door deze Burgerye gehouden en erkend Kunnen worden. Met verder Declaratoir, dat anderfints de Gezwoorene Gemeente met concurrentie dezer Burgerye genootzaakt zullen zyn zodane wettige middelen te beraamen en dadelyk ten uitvoer te legge u?- aiis naar de aart en natuur van een vrye Re. publiek, maar voornamentlyk die van eene Gelderlcne Stad, zal aan de hand geven en medebrengen. {Onder ftond) 't Welk doende. De Gezworene Gemeente der Stad Hattem. Ter Ordonnantie van dezelve. {was getekend") h Tv A N D Y K, Scriba. H. ME Y L I N K , Scriba. Ook fchreef nog dezelfde Gezworene Geleente aan de Staten dezen brief, die mede p den 30 Augustus wierdt ontvangen: EDELE MOGENDE HEEREN! f\e Gezworen Gemeente der Stad Hattem geeft eerbiedig te kennen, hoe dat dezelve in het ekere geinformeert zyn, dat eenige Militaire Troe-  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 775 Troepen reeds order zouden hebben bekomen, of ten minften ftaan te verKrygen, om uit Doesburg, Zutphen, of elders na deze Stad te trekken, om de rust en veiligheid binnen deze Stad te procureeren en de Juftitie te handhaven, al het welk geheel onnoodig zal zyn, aangezien alhier ter Stede geen de minfte wanorder befpeurd of bevonden word, en waar door de Gezworene Gemeente en Burgerye in het herftellen hunner oude en verdonkerde Rechten en Privilegiën zich grootelyks bekort en verhind.rd zouden zien, en dat dezelve daar door in het gemelde herilellingswerk van derzelver Rechten en Privilegiën merkelyk zouden kunnen werden geprasjudicieert, hebbende ten dien einde de Gezworene Gemeente en Burgery dezer Stad by de Magiftraat reeds gcëf fecfueert, om daarin ter dezer Vergaderingé van U Edel Mogende geenzints te concurreeren, noct te confenteeren, maar ten cierJykften daar teger te protefteeren. , Al waarom de Gezworene Gemeente, als re piasfenteerende de ganfche Burgerye van dez< Stad , met voorig refpeö; verzoeken en infteeren dat O Edel Mogende tot dien allergewigtigfte et brdenkelykfte ftap nimmer gelieven, over te gaan of te refolveeren , maar liever zorge te draagei dat zulks buiten goedvinden van de Gezworen Gemeente en Burgerye en buiten hun fpeciaal ver zoek geene Militie naar herwaarts, het zy on Guarnizoen te houden, ofte anderzins, moge ge zonden worden, verklarende de Gezworene Ge meente wyders, dat dezelve in alle onverhoopt tegenbandelingen en contraire dispofitien genoot drongen zullen zyn, zich daar tegens te moete: verzetten, en ook in geval van dadelyke aannadc ring zich tegen dezelve te bedienen van die mui delen, welke God en deNatuur aan deze Burger zo milddaadig heeft gefchonken, tot afweering e verdere ftuiting van die onheilen, waar meJe. g< heel Nederland en byzonder dit Gewest fchyt E e e 4 g< Hat- TEM. Tweede briefvan Gezw. Gem, 1 t 1 ) r 1 t  77 1 c \ gedreigd te worden , en welkers droevige geyoK gen noodzakelyk daar uit proflueerende, de Gezworene Gemeente voor rekening en verantwoording der bewerkers in dezen zullen ovetlaaten, en zich en dezer Stad§ Burgery daar van geheel ontflagen houden. ( onder fiond) 't Welk doende De Gezworene Gemeente der Stad Hattem, {Lager fond). Ter Ordonnantie van dezelve, (was getekend,) J. M, van DYK, Scriïm. H. M E y L I N K, Scriba,, Wy hebben hier voren onder Hattem reeds rewag gemaakt van de Publicatie der Staten /an Gelderland tegen het inleveren van Re-» [uesten, ten zy onder zekere bepalingen, i'egen deze Publicatie hadden zig de Afgevaardigden van deze Stad verzet, op litdrukkelyke last van deze Stad. Dog niet e min was gem. Publicatie by meerderheid er Landfchaps vergaderingé beraamd en -astgefteld, en ter afkondiging verzonden. )og men befloot den 23 Mei 1786, indien ie Publicatie mogt aan deze Stad ter afkoniging gezonden worden, den Voorzitter te  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. w gelasten, dezelve niet te doen afkondigen, maar ter Secretaiie te feponeeren. Tegen weid befluit de Raden Otters, Tulleken, van Oldenbarneveldt en Vos zig verzetteden; de vereenigde vergadering van Raden en Gezworene Gemeente, in welke du befloten wierdt , voor nietig, en onwettig, en dus ook de cönclufie van den Voorzitter voor kragteloos en van onwaarde verklaarende: waar tegen wederom de Heeren Rauwenhoff en Seis zig hunne aanteekeniug voorbehielden, terwyl de Raden H. J. Julten en jV. A. Baron van Spaan afwezig waren. Onderwyl kwam aanfchryving van het Hoi aan Burgemeesteren, Scheepenen en Raad met voorfz. Publicatie, om te doen afkondigen, en aanplakken, het welk niet gefchied zynde, en de Momboirs aan 't Hof hier van de weet bekomen hebbende, gaven zulks aan het Hof den 2 Augustus te kennen. liet Hof fchreef dan nog dien zelfden 2 Augustus aan Burgemeesteren , Scheepenen en Raad, ona nopens deze zaak te vernemen, en nog tot de afkondiging aan te maanen. Welk aanfchryven door Magiftraat en Gezworene Gemeente den 10 Augustus 1786 aldus beantwoord wierdt , met volharding van dezelve niet gehouden te zyn nog te kunnen afkondigen- EDELE MOGENDE HEEREN ! \Wv hebben den inhcud van UEd. Mog. Mis" -fivein dato den % Augusti 1786, rcqmre. rende van ons uit hoefde van een Requcst vqn Eee 5 deu EtBUUG  778 Nieuwe nederlandsche EfBtRG /lntw. van Elb. aan 't Hof. I 1 J 1 1 c den Momboir en Subftituit Momboir bericht of en redenen waarom , zeekere Publicatie ons by U Edele Mogende Misfive van den u Mai jongstJeeden ingezonden , binnen onze Stad, niet gepubliceert nog geaffigeert zy, zo fpoedig inogelyk gebragt ter kennisfe van den Raad en mede van de Gezworene Gemeente; wyl volgens de Conftitutie en fubfilterende Reglementen binnen deze Stad in rebus politicis de Concurrentie van deze gecombineerde Vergadering gevordert word. Voorafmoeten wy met een woord remarqueren, dat het onshartelyk leed doet, ons in denoodzakelykheid te zien gebragt, om alweer te moeten intreden in dematerie van een Publicatie, welke wy gewenfcht hadden, dat nooit een Objett van onze deliberatie, nog immer een voorwerp der verontwaarding van onze Burgery nog der verbazing van onze gantfche Republiek geworde ware, uitwyzens de algemene Stem, die zig hier over van alle kanten heeft doen hooren, en welkers klank UEd. Mog. zekerlyk niet zal ontflipt zyn! Ook zyn wy wel genegen te geloven, dat UEd. Mog. met weerzin en fchoorvoerende tot dit van Dns gevergd berigt zyn gekomen, te meer, wen tvy remarqueren, dat de Publicatie van onze handeiwyze in dezen, dezelve reeds voor byna drie Maanden ter kennisfe van UEd. Mog. had gebragt, terwyl wy voor 't tegenwoordige gene reflexien zullen maken, wat de redenen zyn, dat de zaak ia zo lang toevens, in deze gepasfeerde week juist er banne is gebragt. Zo dat dan, Edele Mogende Heeren.' deMomjoir en Subftituit Momboir, blykens U Ed. Mog. vlisfive, zich over ons beklaagd, en mogelykweï >y het zelve Request Authorifatie tot eene Mom>oirs- Aétie tegens ons hebben verzogt. Zonder nu Ril te ftaan op de relatie en affiniteit les Momboirs tot een onzer Mederaadsvrienden, die  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 779 die zich zelfs met Protest tegen deze onze Refo-1 lutie heeft geoppofeert, noch ook, dat de Momboirs door de Landfchap hier toe zyn gequalificeert, 't welk egter geene verandering in onze 1 fuftenue zou maken, merken wy hier omtrent in ( 't byzonder aan: Dat deze handelwys der Momboiren ons minder verwonderd, nadien 't ons meermaalen is voorgekomen, dat de Momboirs dezer Provincie, vooral in deze critique tyden zich op alle mogelyke wyzen in 't domeftique der Steden zoeken in te dringen, en , ware 't mogelyk , Magiftraaten, Buj geren en Ingezetenen , welken met hunne denkwyze niet overeenftemmen , met Aclie op Actie te befpringen, om zo'tdoenlyk ware dezeivea van de verbeteringen van ingeflopene misbruiken, en cordate Verdeediging van hunne Stedelyke rechten door vrees voor politique vervolgingen af te trekken, en moedeloos te maaken, van 't welk de voorbeelden der Steden Zutphen, Arnhem en andere, convincante preuven opleveren. En die wy dus als onze gedeclareerde Partyen ren dezen moeten befchouwen; om niet te zeggen , dat U Ed. Mog. zoortgelyke fuflenuen des Momboirs niet lang geleden, uit een gantsch niet gunftig oogpunt befchouwden; uitwyzens het doorwrogte advys van den Hove aan de Heeren Staten op den 20 April 1784 gedateert, ingeleverd; 't welk uit hoofde der equiteit en moderatie daarin doorftralende, zo billyk in veele opzichten de goedkeuring van alle weidenkenden heeft weggedragen: Wy maken echter, nadien de zuiverheid onzer oogmerken en de regelmatigheid onzer daden naar ons licht en inzien geen licht fchuwt en geene fecretesfe behoeft, hoe ongehouden anders ook, en dus uit enkele deferecce voor 't refpectabel Collegie van U Ed. Mog. geene zwarigheid, volmondig te erkennen, dat'wy de gelibelleerde Publicatie, wel Elburg An*w. an Elb. \an 't lof.  780 NIEUWE NEDERLANDSCHE Elbdrg welke WV als een Point van bezwaar en als direc te atteinte toebrengende aan de onbetwistbaars Antw. rechten en voorrechten van onze Burgerye hebben van hlb. befchouwd en ook bly ven befchouwen, niet hebben aan 't gepubhceert nog geaffigeerd, maar by refolutie van Hof. 23 Mat 1786 ter Secretarie hebben gefeponeerd. Tegen welkePublicatie wyalsLedenderreprefen- / tative Souverainiteit dezer Provincie, door onze Gecommitteerden, benevens veelen van de notabelüe Staatsleden, ter Staatsvergadering, in de maand Mai dezes jaars te Zutphen gehouden hebben geproteReerd in de.Stads Aantekeningen voorbehouden. Wy referveeren verder de Merites dezer zo veel geruchtmakende Publicatie tot onze eventueele aanteekening in de kwartiers Recesfen: En voegen voor 't tegenwoordige hier alleen bv, dat wy niet erkennen, noch immer (zo lang wy ons in ftaat bevinden, de ons aanbetrouwde Privilegiën en Rechten van onze Stad en Burgerye aan dewelke wy ons in de allereerfte plaats voor God en de Waereld op 't plechtigfte verbonden hebben te befchermen) zullen erkennen: Dat de Momboirs nog iemand der Waereld anders dan dat Volk, 't welk wy reprefcnteeren bevoegd is, om ons tot verantwoording te roepen, in pure Domeftique, en Politieke zaken , de Privilegiën, Rechten, Vryheden en onvervreemdfeaare Voorrechten van onze Burgerye, ten koste van haar Voorouderlyk Bloed gekogt, concemeerende , en die hun als inwooners van een vry en onafhankelyk gemeenebesc toebehooren, onder welken buitentwyffel de onderhevige zaak moet worden gerangfchikt; en te meer nu wy in dezen fpeciaal mede met de uitgedrukte goedkeuring der Burgerye, door de Gemeente "over deze zaak vergaderd, gefterkt zyn; Declareeren wy op 't pleetigfre ons, noa door de gedreigde Momboirs Aélien /welken zekerlyk in Jumtieele gevallen nuttig kunnen zyn ; doch legen welker gebruik in politieke zaaken gelyk deze  JAARBOEKEN, Augustus, 1786* 781 ze, alwaar de thans meer dan ooit verlichte item des Volks zich met kragt laat hooren niet te pas komen,) nog door onverhoopte middelen van contrainte of gewe]d,tegen welken wy voor Goden voor de Waereld protefteeren, en welken de Hemel verhoede, dat men nimmer in de noodzakelykheid worde gebragt , door weerkeerig geweld te moeten keeren, ons te zullen laaten afrehrikken van de cordate en bedaarde verdeediging der ons vertrouwde Volks rechten , welker bewaaring wy als onzen onvermydelyken plicht befchouwen , en welkers behandeling ü Ed. Mog. en ook wy, elk in onze betrekking, eens plechtig zullen moeten verreekenen* Wy bevelen U Ed. Mog. in de befchermiog des Allerhoogften, terwyl wy blyven, EDELE MOGENDE HEEREN/ U Ed. Mogende Goede Vrienden, Gefchreven te Elburg op den K Augustus ij*o6. De Magiftraat en Gezwoorene Ge meente der Stad Elburg. {onder Rond) Ter Ordonnantie derzelven^ {was getekend') HERM. HENR. VITR IN GA,Sec: In fïdem Copise. (Lager fiond) (gei.) HERM, HENR. VITRINGj 13 ELBÜRG Antw. van Elbt jan ,t Hof e V u '8  Elburg j j i ] c ï l r r< c v l fi Iv ei ff m fi( gi Ti 7/ be 78a NIEUWE NEDERLANDSCFIË Dog de,Scheepenen en Raden Tulleken. Jutten, van Qldenbarneveldt en Vos fchree' ven den zelfden 10 Augustus afzonderlyk aan het Hof, dat zy in de weigering van die afkondiging geen deel hadden: waar by zig 3ok de Heeren Otters en van Staan voeg- £ Vervolê;ens #aven de Momboirs van t Hof den 24 Augustus 1786 berigt aan het tiof van deze niet afkondiging, welke aldus uidde: Aan de Hove Provinciaal van Cel. derland. EDELE MOGENDE HEEREN» p)e Momboir en S. Momboir by UEd. Moe. Re. ^ iolutie van den 12 dezer ontvangen hebbende e hier nevens terug gaande Misfive van de Ma. iliraat en Gezworene Gemeente der Stad ElJ?rs'«iE.nJ.,eDde d]enen voor Bericht, op UEd log. Misfive van den 2 dezer van Burgemeeste?n , Scheepenen en Raaden der Stad Elburg se:quireerd, op 'tfubjeét van het niet doen publieren en affigeren van 's Landfchaps Publicatie L 11 Mei dezes jaars, ten zeiven einde bv hd- Mog. Misfive van den 22 (abufivelyk enconiisin het aangetoge Bericht gedateerd den m n!aa,Stiede^,LaaD Burgemeesteren, Scheepenen K.a.ad der Elburg ingezonden, ®m daar op ten oedigften, immers voorden 26 dezer lopende aand, den Hove te dienen van derzelver conleratien en advis. Dan nog by UEd. Mog. Refolutie van den 14 Auistus ontvangen hebbende eene Misfive van % B 'Heken H. J.Julien, J. R. van Oldenbarneveld, en . ros Ltz., Scheepenen en Raaden der Stad Elburg. pevens twee Protesten door Haar Eerf. zo op den  JAARBOEKEN, Augustus, 1780*. 783 den 43 Mei als 10 Augustus dezes jaars in een Ver-; Vergadering van de Magiftraat en Gezworene Gemeente gedaan, ten einde by het formeeren van , haare confideratien en advys, by 's Hove's Refolutie van den ra dezergerequireerd, mededaarop zodane refkxtie te nemen, als zullen vermenen te behoren. Zo hebben de Momboir en S. Momboir ter voldoening aan die Refolucien de Eer, UEd. Mog. met alle verfchulde eerbied voor te draagen. DatHaar uit die Stukken is gebleken, dat, wanneer de Provinciaale La sddag in de maand Mei dezes jaars gehouden , was afgelopen, de Raads• vriend Mr. OswaldOtters, wegens de Stad Elburg derwaaris gecommitteerd geweest zynde, aan de Magiftraat en Gemeente van het daar verrigteen gereiclveerde Raport gedaan hadde, en onder anderen ter kennisfe van Haar Eerf. hadde gebragt, dat zekere Publicatie houdende in fubftantie verbod van het doen van addresfen van burgeren en Ingezetenen over politicque zaaken &c. relatio tot de Publicatie zelve, door den Hove gecoucipieert, met eenige weinige verrandering, niettegenftaande het Protest der Stad Elburg, zo wel als in weerwil der Protesten van verfcbeide Leden van de Ridderfchap, door Hun Ed. Mog. was gearrelteerd, en dus door Meerderheid ter cönclufie gebragt was. Op dat Raport door twee Leden van de Migiftraat, Rauwenhoff en Seis, en de Gemeente ge refolveerd was , de Prefident Burgemeester teaut horifeeren en te gelasten, die Publicatie, wanneei dezelve aan de Stad ten fine van promulgatie ei affixie gezonde wierde, niet te publiceeren nog t< affigeeren, maar die ter Secretarie te feponeren. üat tegens die Cönclufie de Raadsvrienden Ot ters, Tulleken, Oldenbarneveld en Vat hebben ge protefteerd, en gefultineerd, dat die gecombineer de Vergadering niet gequalificeerd was, over be f. ÏLBURG 3er. der Momboirs aan den Hoys tnz. 1 E /  ÈfcEURt Ber. dei Momloirs aan den Hove enz. ] i -1 c < i t i r, ft € _m nieuwe nedérlandschè' ï jjf^ niet publiceren van die Publicatie, té delibS. Dat volgens de pubiike Nieuwspapieren en ari* pere geruchten en informatien het dan ook daar bv verbleven, en de aangetogene Publicatie en Af* fixie niet gefchied zynde, hebben de Momboir en S. Momboir, ten einde van geen plichtverzuim te kunnen worden getaxeert, zig by requeste aan den Hove geadresfeerd, en het voormelde te kennen gegeven ten einde hec Hof daaromtrent zodanig geliefde te relolveren, als Haar Ed. Mog» zouden vermenen te behoren. Dat UEd. Mog. by Misfive van den 2 dezes van de Magiftraat van Elburg informatie dezen aangaande hebben gerequireert, met by voeging teffens, zo die Publicatie niet mogte gepubliceert en gearhgeert wezen, der redenen, waarom zulks niet was gedaan. Is das.r over op den 10 dezes by deönefeme Leien van de Magiftraat der Stad Elburg benevens '.es Gemeenslieden gedelibereerd, en doorc'ePrar ident Burgemeester Rauwenhof benevens de Schee3en Seis met die zes Gemeenslieden de reicriptie >p naam van de Magiftraat en Gezwoore Gemeen' :e aan Uüd. Mogi ingezonden, gearrefteerd. Dat tegen dezelve gecombineerde Vergadering ?an-Magiftraat en Gemeente de Raadstrienden Valleken, Julien, Oldenbarneveld en Vos hebben ïenrotefteerd, en gefuftineerd, dat de Gemeente 'oJgens de Conftitutie in dezen geen inzage hade, nog haar eenige deliberatien over dezen brief ompeteerde. Te minder nadien dezelve alleen aan de Maaitraat was gedirigeerd, houdende overzulks de oncluüe deswegens genomen, voor illegaal, in~ armeel, onbeftaanbaar en inconftitutioneel, verïeenende, dat de Publicatie van den n Meihade behoren te worden geprornulgeerd en geaffieerd, als van ouds gewonelyk. Dal dien onverminderd die twee Leden van de Ma-  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 785 Magiftraat zampt die zes Gemeernüeden zyn 1 voortgevaaren, en voorgemelde brief aan den Koi ve afgezonden hebben. Dat Haar Eeif. wat de zaak zelve betreft, nopens welke berigt van de Magiftraat is gevorderd, geene zwarigheid maaken volmondig te erkennen; IJat zy de gedelibereerde Publicatie voor een poindf van notoir bezwaar en als dired atteinte toebrengende aan de onbetwistbaare Rechten en Voorrechten van de Burgery hebben befchouwd, en ook blyven befchouwen, niet hebben gepubliceerd nog geaffïgeerd, maar by Refolutie van den 23 Mei ter Secretarie gefeponeerJ. Met verdere byvoeging, dat het promulgeeren en Effigeeren van deze Publicatie een politieke en domeftique zaak zoude wezen» Waaromtrent zy niet erkennen , nog immer crkeiinen zullen, dat de Momboirs, al waren die fchoon door de Heeren Staten daar toe fpeciaal I gequalificeerd, noch iemand ter wereld anders, | dan het Volk, het geen zy reprefenreeren, beI voegd is, om haar tot verantwoording te roe* 1 pen. Ondereen plegtigst declaratoir, dat zy inde" j gen, met de uitgedrukte goedkeuring der Burgery jj gefterkt zynde, zich door geen gedreigde Mom1 boirs Aftien, nog door onverhoopte middelen van I een contrainte of geweld, het welk zy hoopen 1 door geen wederkeerig geweld te behoeven te keec I te gaan, zullen laten affchrikken. Een taal, Edele Mogende Heeren! waar door ft die twee Magillraats Leden en zes Gemeenslieden \ zig volftrekt onttrekken aan de Souverainiteit der Heeren Staten, en daar door een inbreuk doen op i derzelver legislative magt. Welke Souverainiteit een non ens word, zo dra i het aan de wil van deze of geene Regent of Ge- II meensman word overgelaten, een Wet by Hoogst)- dezelve gearrefteerd cc publiceeren of niet te pu* bliceeren, na welgevallen. Fff En Ber. der Momboirs aan den Hove enz.  786 NIEUWE NEDERLAND5CHE Elburg Ber. der Momboirs aan den Hove enz. En wel een Wet, die in zich notoir geen pointen van bezwaar bevat, maar wei van ordre, en by welke gedisponeerd word op een menigte Requesten van Ingezetenen in de maand April 1785 aan de Heeren Staten geprefenteerd, nadat bevoorens Haar Ed. Mog. door de Officieren en Magiftraaten na de teekening dier Requesten onderzoek hadden laa:en doen, waar tegen de Magifhaat der Stad Elburg des tydes, ook niet alleen niet heeft geproteüeerd, maar in tegendeel daar aan voldaan. En wanneer by dat onderzoek bevonden was, dat d:e verzoeken meestal door onkundige Ingezetenen waren geteekend, die daar toe door anderen waren aangezet, hebben Haar Ed. Mogende tot voorkominge van verdere tnisleidiug van welgeaarteln- en Opgezetenen voor het toekomende voorziening gedaan. Hoedanig een dispofitie van de Souverein immers voor geen poindt van bezwaar kan , maar voor een poinft van ordre moet gerekend worden. Waar voor die ook door de Heeren Staten zelve is gehouden. Hoedanig een Wet het Hof verpligt is aan de Officieren en Magiftraten ten fine van Publicatie cn affi&ie toe te zenden en aan de executie derzeive ook de band te houden. Het geene by de Cancelarye ordennng van den laare 1022 art. 52 door de Heeren Staten aan hec Hof uitdrukkelyk is geinjungeerd. In verbis: ,, Alle Placcaaten, Ordonnantiën en Statuiten, „ die Wy voortaan zullen goedvinden , zullen ,, Canceiier und Raaden binnen tyde van een jaar, „ na dat ze gerefolveerd en goedgevonden zyn, „ op onze naam doen publiceeren en uitgeven." Behalven dat by anterieure Refolutien als die /an den 18 Maart 1579, e May 1580, 7 Oclob. 1581, 14 November 1587 en 16 February 1592 de  JAARBOEKËN, Augustusi?86. 787 de executie der Landfchaps Refolutien het Kof ook is aanbevolen. En is ook des Momboirs plicht j zo als zyne Inüruétie en Eed mede brengt, 's Landfchaps Gelre Hoogheid en Gerechtigheid voor te liaan, zon , der aanzien van perfoonen 4 Het geene ook nog nader by Refolutie van( den 25 Juny 1695 derzelver uitdrukkelyk geinjungeert is. Van welke Hoogheid de legislative macht met den aankleeven van dien, en dus ook het publiceeren van Landelyke Wetten, het eerfte en voornaamite gedeelte uitmaakt. En omtrend welke materie elk Officier en Magiftraat des Landfchapsgefubordineerd is, en wegens nalatigheden deswegens gepleegd, aan den Hove refponfabel moet weezen. Het gene uitdrukkelyk , zo by de Cancelary ordening van Hertog Carel, als die der Heeren Staaten van den jare 1622 Art. 27 geftatueerd wordt. En zullen de Momboir en S. Momboir zig al» hier niet weder in den brede elargeren omtrent de ffelling, welke die twee Magiltraats Leden me: zes Gemeenslieden voor den dag brengen. Daar in betraande: Dat nog de Momboirs nog iemand ter wereld anders, dan het Volk, het gene zy repraefente» ren, bevoegd zoude zyn om haar ter verantwoording te roepen. Alzo de Momboir en S. Momboir nog onlangs deze materie, by hun advys over de admisfievan Mr. E. G. J. Crookceus tot Lid der GezworeGe. meence van Zatphen afgegeven, in den breede hebben wederlegt, en het contrarie, zo uit de Analogie van het Geldersch Staatsrecht als Wetten en voorgevallene zaaken, hebben gedemonftreerd, waar toe zy de vryheid nemen zig kortheids hal. ven te refereeren. .Wat nu aanbetreft 't poinft in die Mislive aanFff a ae. ËjLBÜRö- Berigtd. Momboers aan ienHovi 'hz.  Elburg Ber. dei Momloirsaanden Hove enz. 788 NIEUWE NEDERLANDSCHE gevoerd, dat het publiceeren van een Landeiyke Wet binnen de Stad Elburg een pure endomefticque zaak zoude wezen , de primitive Rechten, Vryheden en onvervreembaare Rechten der Burgery concernerende ; Zo doen de Momboir en S. Momboir, daartegens noteeren: Dat het publiceeren en affigeren van een Lan« delyke Wet een Landelyke zaak is, met het politique en domefticque van een Stad'niets gemeens hebbende. En dat het Hof in name van de Landfcbap de Landlyke Placaaten, niet aan de refpeftive Magiftraaten toezend, ten einde die dezelve, uithoofde der politieke raagt, welke haar binnen de Steden is gegeven, promulgeeren, en de band aan derzelver Obfervantie houden. Maar wel uic hoofde der Jurisdictie haar door den Souverain toebetrouwd, haar gelast des Landfchaps Werten, te Promulgeeren, te Affigeeren en die binnen het haar geconcedeerde Rechtsgebied te doen obferveeren en naleeven. En kan men dus ook aan geen Magiftraat nog Officier, alzo elk aan de Landfchap en deszelfs Wetten gefubordineerd is, de minfte cognitie wegens het publiceeren of niet publiceeren van zoo een dispofitie van den Souverain attribueeren. Ten ware men zoude wiljen ftellen een Souverainiteit in een Souverainiteit, als wanneer men, snet relatie tot het fubjecfe cas, ook zo veel Souverainen zoude vinden, als 'er Officieren en Magiftraaten in deze Provincie gevonden worden. En toonen ook die Schryvers van de voor handen zynde brief met geen Privilegie aan, dat haatdoor den Souverain de cognitie over, of de per • misfie van het publiceeren of niet publiceeren van een Landelyke Wet is opgedragen, hoedanig een Privilegie zy tot probatie van zo een Vreemde Sustenue fpeciaal hadden moeten allegeeren, in plaat-  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 789 p^aatfe van zig in vago op privative Rechten en ; Vryheden te beroepen. Maar hier voor is by die Misfive zo weinig be-. wys te vinden, als dat door Haarlieden is aange. toond, dat by den inhoud der Publicatie, der , Stads Privilegiën eenige atteinte zoude zyn toegebragt. En word ook nergens genoemd, waar door of in wat poincten haar domeftieke en politieke dispofnien door deze Publicatie zouden zyn benadeeld, en de Magiftraat, in het regt van befchikkinge binnen haar Stad over huishoudelyke zaken te maken, zoude zyn verkort. Om voormelde redenen is dus te minder aannemelyk, het voorgemelde prsetext by die brief aangevoerd, als of volgens de Conftitutie en fubfifteerende Reglementen binnen Elburg in zaaken van aart als deze, de concurrentie van eene gecombineerde Vergadering van de Gemeente met Ide Magiftraat zoude gevorderd worden. Want behalven dat zo even is aangetoond, dat het promulgeeren van een Landelyke Wet niet tot het politieke binnen een Stad behoord, zo wordt door de Schryvers van dien brief voor haare voorgewende Conftitutie en Reglementen , welke in deze zaak een concurrentie van Magiftraat en Gemeente zouden vereifchen, ook al wederom geen bewys ter wereld aangehaald. In tegendeel attefteeren de Scheepenen Tulleken, Juliens , van Oldenbarneveld en Vos , en dus de .groote meerderheid der Magiftraatsleden, byhun brief van den 10 Augustus en bygevoegde Protesten , het contrarie. En zeggen uitdrukkelyk , dat zo een gecombi.neerde Vergadering tot het delibereeren over hec al of niet publiceeren van de gem. Publicatie niet is gequalificeerd. Dienende in aanzien van dat wederkeerig gewe{1 , waar mede de Schryvers van dien brief fchynen te drygen, by aldien middelen van conFf f 3 trainte SiBüRG Her. der Mom. wirs aan ■len Hove °>nz.  Elburg B-er, der Momboirs aan den Hore enz, 1 1 I t < I 1 I 1 t t ï r i I i ri f Ij 790 NIEUWE NEDERLANDSCHB trainte of geweld tegen ha3r moeten worden se, bruikt, dat de Momboir en S. Momboir zich niet genoeg over het onbetamelyke en abfurde van die ftelhng hebben kunnen verwonderen. Doordien U Ed. Mog. by derzelver Misfive van den 2 dezer, daartoe geen de allerminfte aanleiding gegeven hebben, en dus zodanig een Com. minatoir niet te pasfe komt. Terwyl intusfchen niet duifier daar uit kan worden afgenomen , dat die Berigtgeveren van het [liatweerdige, dat in haar gedrag refideerd, overruigd zyn, en meer door verkeerde y ver en verregaande drift en inftigatie van anderen worden ?edreeven, dan wel, dat zy uit een principe van eden te werk gaan. K Zidlende de Momboir en S. Momboir dat poinift 'an Geweld en wederkeerig geweld enz. aan de »rudente en ieneufe deliberatie van U Ed. Mos. >ver!aaten, die wel in ftaat zullen weezen, zodange middelen te employeeren, waar door dedignieit van de Landlchap werde gefoutfneerd ■ En zullen die espresfien, in aanzien derPublicaie gebezigd, dat dezelve een Voorwerp der vermtwaardiging der Burgery van Elburg , en de •erbaazmg der gantfche Republiek zoude Re, vorden zyn, waar door de verrigtingen der Heeen Staten op een verregaande wyze worden ten oon gefield, en derzelver hoog Gezag. Au&orieit en Souverainiteit direcl: geltedeerd word, no. dit U Ed. Mog. indignatie moeten wegdragen. lerwyl de Momboir eu S. Momboir, wier verigtmgen nimmer het oog van U Ed. Mog. echapeeren, met fiducie zig op de wetenfehap van U ■d. Mog. durven beroepen, en gaarne ter beooreplingvan U Ed. Mog. overlaaten, of zy door aar gedrag, in deze tyden gehouden , meriteem, door de Schryvers van dezen brief op zo een erregaande wyze getaxeert en doorgeftreeken : worden. OfP ciet te melden, dat die Calange en Calum- pie  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 791 nie in vago gedaan, zonder allegatie van eenige Actie, (die ook nooit geinRitueert is) geen de minfte reflexie kan verdienen. Behalven dar het voor den Momboir en S. Momboir, die in dezen niets zoeken, ais haar eed en plicht te betragten , zeer fenfihel is, in dervoegen, door de Schryvers van dezen brief mishandeld en getraduceert te worden, het geene niemand betaamd. Daar integendeel zy in haar Officie behooren fiemaintineerd te worden, ten einde zig d'iarin getronwelyk, tot confêrvatie van 's Lands Hoogh ii en üeregtigheid, te kunnen gedraagen, en daar van niet worden afgefchrikt door onbeh.oor]yke taxatiën, verregaande proftituuen en ongemefureerde haatelyke expres/ien. De handelwyze dan door die twee Leden van den Magiftraat en door die van de Gezwoore Gemcente gehouden, zal U Ed Mog. zeer onbetamelyk, en voor 's Lands Hoogheid ten hoogften laefif moeten voorkomen , daar in tegendeel het protest van de Heeren Raadsvrienden Tulleken, Julien, Oldenbarneveld en Vos, op alle gronden van regt en reden is fteuDende. Want het is een zaak, die geen twvffel kan onderhevig wezen, dat het voor een Officier of Magiftraat, het zy dan op zig zelve, het zygecombincefd meteen Gemeente, geen object van deliberatie kan uitleveren, of een Landelyke Wet behoord gepubliceert , dan niet gepubliceerd te worden 5 alzo het volgens onze conftitutie van zelve.fpreekt, zo als lupra reeds gezegd is, dat Officieren en Magiftraaten , die aanfchryvifg:n van den Hove, inname der Heeren Staten gedaaa, moeten obediëeren. ... En kunnen de ondergeteekenden zig ook met ïmagine ren, qno colore het is goed te maaken, dat de Proefident,Burgemeester de Gemeente convoceert, en haar gevoelen inneemt, over de be. antwoording van een 's Hoves Misfive , die niei Fff 4 aai Slburg, 5 z|g niet verder zullen expliceeren. Maar alleen voor derzelver Advys hier by voegen, dat zy vermeenen, dat die Publicatie al nog eal moeten worden afgekondigd en aangeplakt. En de Momboir en S. Momboir zulleu behooren te worden geauthorifeerd, tegens die geenen, ioot welkers fchuld die afkondiging en affixie is belet, en ter zake van het aangetoogene Berigt. ;n aanzien der daar by voorkoomende lacfie en on. permitteerde expresfien, zo met relatie tot den Souverain dezer Lande als anderfins, zodanig voor 3en Hove te procederen, als zy in goede Juftitie EulJen vermeenen te behoren. Aldus met fubmisfie aan UEd. Mog. meer ver.«t oordeel geadvifeerd, binnen Arnhem den 14 ften Augustus i?86. (was getekend) JOH. SCHRASSERT. J- C. van HASSELT. Het Hof bragt het een en ander den 26 \ugustus ter kennisfe van de Staten, wel:en daarop, op Praaadvys van het Kwartier ran Nymegen, een Manifest van de Staten roor de. Reden Hattem en Elburg beraamden, ra voor den aantogt van Krygsvolk aanhaar oor  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 793 voor te dragen, en vervolgends den 31 Augustus 17B6 een befluit namen, het welk wy hier voren onder Zutphen reeds hebben medegedeeld. Den zelfden 31 Augustus 1786 fchreven de Staten van Gelderland aan Zyne Hoogheid dezen brief: DOORLUCHTIGSTE HOOGGEBOREN FÜRST EN HEER! Alzo wy nodig en dicnftig gevonden hebben, dat in de Steden Hattem en Elburg Guarnifoen geplaatst worde, zo hebben wy ten gevolge van onze op heden genomene en hier nevens gaande Refolutie waartoe wy Ons kortheidshalven refereeren; goedgevonden üwe Doorl. Hoogheid in qualiteit van Capitein Generaal van deze Provincie , te verzoeken en aan te fchry ven, om zo fpoedig doenlyk aan den inhoud van voorfz. onze Refolutie, voor zo ver dezelve Uwe Hoogheid in bovengengem.qualiteitconcerneert, te voldoen Wa3r mede Wy DOORL. HOOGGEB. FURST EN HEER. God Almagtig bidden, dat hy Uwe Hoog heid moge houden in zyne Heilige bc fcherminge. Gefchreven te Zutphen, den 31 Augustus 1786 Uwe Hoogheids Goede Vrienden! De Staten des Furftendoms Gelre ei Graaffchap Zutphen. Ter Ordonnantie van dezelve. Fff 5 Ook ÏLBUB.G Ord. van de Staten aan den Kapt. Gener, l  794 ^ NIEUWE NEDERLANDSCHE Elbürg i ( 1 D , r t Ook fchreven nog de Staten den zelfden 31 Augustus 1786 aan Hattem en Elburg ieder eenen brief, van gelyken,inhoud, aldus luidende: EDELE, ERENTFESTE, WYZE, VOORZIENIGE , EN ZEER DlSCREETE, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN! T Jit de nevensgaande Refolutie zullen Uw Eds. ^ verneemen, dat wy om redenen daar by vermeld , helmen goedgevonden, Zyn Hoogheid als Capicein Generaal te verzoeken, om ten fpoedigften een bekwaam aantal Militie na UEd. Stad te zenden, ten einde aldaar Garnifoen tehouden, en tot nader order te verblyven. Wy hebben vermeend UEd. daar van in tyds te moeten informeren, met last en recommandatie , om niet alleen tot het innemen en plaatfen van gem. Troupes alle mogelyke faciliteit ter bereiking van onze ferieufe intentie in dezen toetebrengen , maar ook om deBurgersen Ingezetenen n Ui£d. Stad door de meest gefchikte middelen :ot rust en vrede te vermanen, om zig tegen on?e orders en hec geen uit kragt van dien zal worlen te werk gefield, niet verders te verzetten, ons wyders tot den verderen inhoud van de Refolutie selve refererende. Waar mede enz. Gefchreven te Zutphen den 31 Aug. 1786. Den 17 Augustus is op aandrang van Geommitteerdens uit de Gildens en een aantal lurgers, de nieuw door 'tVisfchers Gilde angeftelde Gemeensman Filipsz. plegtig, iet kennisgeving aan de Burgery door het rekken van de klok, in eed genomen. Ver-  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 795 Verders zyn hier, even als te Hattem, door den Krygsraad , met brieven aan de Gewapende Genootfchappen, met het ontvangen van krygsbehoeften , en innemen van gewapende manfchappen, de noodige maatregelen tot verdeediging genomen. HOLLAND. DORDRECHT. Van ouds af is in deze Stad zeker Colk' gie van Kiezers, onder den naam van Mannen van Veertigen , gevestigd geweest; welk Collegie de Naamlysten of Nominatien van Scheepenen en Raden maakten. Door verloop van tyd is gebeurd, dat de meeste Kiezers , te gelyk Regeerders waren ; 't welk zommigen oordeelden tegen den oorfprongelyken aart van dit Collegie te ftryden, het welk zy meenden , dat altyd en beftendig van den Oud-Raad behoort onderfcheiden te zyn. Het was op den 10 Maart dezes jaars, dat, uit naam van XXIII Gildens, waar by zig den 24 dier maand nog het groot Schippers Gilde en de Schutteryen van St. Joris, Ed. Voetboog, KlovenierscnHeelbaaks voegden, twee Requesten, het een aan de Mannen van Veertigen, en het ander aan den Oudraad dezer Stad , door eene Deputatie Uit hun midden, aan den toenmaals voorzitten^ E».BtlRO  Doiu RECH I", J i 79<5 NiL UWE NEDERLANDSCHE * jende; Burgemeester A. B. van den BranddeIer wierden overhandigd. - Het gevolg dier Requesten was, dat eenige Heeren uit de Mannen van Veertigen door hunne Medeleden, wierden gemagtigd om gemelde Requesten te onderzoeken Het rapport dat de groote meerderheid dier Heeren Commisfarisfen uitbragt, was niet zeer ftrookende met den inhoud der Requesten: zy beweerden, dat het verzoek der fupphantcn, behelzende, op daar by ingeroepene gronden , dat het den ledej van het zelve Collegie mogt behagen van hun ampt van Veertigen afltand te doen enz., onbeltaanbaar was met deszelfs aan/telling en inngting en drongen aan om dit verzoek van de hand te wyzen. Egter waren 'er eenige Leden , die van hunne poscen wel wilden af liaan, voornamenlyk de thans voorzittende Burgemeester Snellen, waar van door eenen rondgaande brief, gedagteekend den u Augustus bengt wierdt gedaan aan de aflezende Leden der vergadering; terwyl ondertusfchen de volkomene beflisfing dier ma ndV1Crdf vastgefteld °P den 19 dezer Den 15 des avonds vergaderden de Deernen, van 24 vereenigde Gildens, ten getale /au 96 hebbende ieder Gilde vierDeekens. .vlen belloot daar, eene Commisfie te zenden tan den voorzittende Burgemeester, met /erzoek om tegen 's anderen daags door de }ode oer Gemeente eene algemeene vergalering van alle de Gilden te doen beleggen. 't Welk  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 707 't Welk wierdt toegedaan. Intusfchen was by de vereenigde Gilden een ontwerp van Volmagt opgefteld en goedgekeurd, ten einde door ieder in den zynen aan de Gildebroeders ter teekening aan te bieden. Den 16 des morgens vergaderden de Dekenen van alle de 30 Gilden, in tegenwoordigheid van den voorzittende Burgemeester, wanneer door den Spreeker der Gecombineerde Gilden, opening wierdt gedaan van den toefiand der zaken, en de noodzakelykheid aangetoond, dat elk zyn Gilde deedt vergaderen, en eene qualificatie verzogt, om naar bevind van zaken te kunnen handelen. Twee Gilden, die nog buiten de combinatie waren, vielen terftond toe; dog de Dekens der vier overigen vonden niet goed, hunne Gildebroeders by een te roepen, verklarende, zig by het oude te willen houden. Vrydag avond den 18 Augustus kwamen die van de 26 vereenigde Gildens op nieuw by een, na vooraf een ieder zyne Gildebroederen te hebben doen vergaderen ,• wanneer de afzonderlyke bekomene qualificatien in handen gefteld wierden van de daartoe benoemde Commisfie, welke Commisfie zig vervolgens veree.nigde met die uit de drie Schutteryen, uit de Burger-Officieren, en Gedeputeerden uit de wapënhandelende Bur< gers of Adelborften. Des Saturdags morgens den 19 Augustus ten half tien uuren, vergaderden de Leden van het Collegie der Veertigen, waar van 3 of 4 Heeren afwezig bleven, als niet in de Stad DORD- StECIMV-  Dordrecht. i i 1 :i i j i X 798 MËUVVS NEDERLANDSCHÈ Stad zynde, terwyl 'er twee plaatfen doof fterfgevallen open Honden. Eene bezending uit de vereenigde vergadering vervoegde zig ten Stadhuize , om aldaar af te wagten de Refolutie, welke genomen zoude worden, doende door den Secretaris kennis <*even van derzelver komst. Gemelde Bezending bragt ten drie uuren na den middag rapport aan de Gecombineerde Vergadering; inhoudende, dat 16 Heeren derzelver posten hadden nedergdegd, en de overigen eene Declinatoire Rejolutie hadden uitgebragt, ingevolge het praïadvys van Commisfarisfen; terwyl men egter eene Commisfie benoemd hadde, om met Gecommitteerden uit de Burgery over middelen van vergelyk te fpreken. Men besloot hier op by de vereenigde vergadering, om de gedecerneerde Commisfie te hooren ïn wierdt door over- en wederfpraak eene byeenkomst daar toe bepaald, op Zondag den 20 Augustus des avonds in de Weeskamer Na dat, des voormiddags ten 11 uuren op' lien dag, by de Veertigen derzelver laatstrenomen Refolutie gerefumeerd was, kwanen vervolgens op den bepaalden tyd de jeide Commisfie» by een: in welke door de ieeren van het Collegie der Veertigen in le eerfte plaats berigt gedaan wierdt wegens le afwyzing van 't Request, dog tevens byfevoegd, dat men nog wel eene Commisfie ladde willen decerneeren, ten einde te hooen, welke bezwaren de Burgery tegen het ✓oliegie hadde, en welke middelen zy dagen te kunnen dienen, ora die bezwaaren te re-  JAARBOEKEN, Augustus, 1780. 759 redresfeeren. Dog deze onderhandeling liep zonder vrugt af. Waar op nog Zondagavond: ten 7 uuren de Dekens der vereenigde Gildens, nevens de Gedeputeerden uit de Schutteryen, uit de Burger-Officieren, en uit de wapenhandelende Adelborsten , ten getale van omtrend honderd perfonen , vergaderden en belloten door eene Infinuatie op Ze-> gel de perfifieerende Leden voor hunnen post te bedanken, en hun te verklaren van dezelven vervallen te zyn. Den 21 dezer wierdt 'er des avonds openlyk in het Stek, 2ynde een plein tusfchen de twee Doelen, door een Lid uit de Commisfie der Gilden, by het licht van vier of vyt' Flambouwen , onder den toevloed van eene menigte, aan de Gemeente berigt gedaan van het voorgevallene , en hoe verre men gevorderd was: 't welk met een drievoudig houzée en handgeklap beantwoord wierdt: waar na voorgemelde Spreker, dooi eenen ander, uit naam van het volk, plegtig wierdt bedankt. Den 22 dezer des morgens, ging de Com misfie de bewuste Infinuatie aan de huizee der perfifieerende Leden brengen , en dus wierdt het geheele Collegie van Veertiger bedankt. Des avonds wierden de Dekenen der Gil en geraeenc Keeringen door den voor zitienden Burgemeester verzogt hunne Nomi mitsen van nieuwe Veertigen , aanftaandei Woensdag den 30 dezer uittebrengen 5 waa van zy hunne Gilden verflag deeden. Ver Doro. iecut. i  Boo NJEÜWE NEDERUInDSCHE DoRE RiiCflr. - Vervolgens ging de Commisfie die Heeren, die van hunne Veertigsplaats gewillig afftand hadden gedaan, voor die goedwilligheid plegtig aan hunne huizen bedankten. Verders door de Gildens, elk in den hunnen, eene Nominatie , ter uitbrenging van derzelver keuren, gemaakt zynde, is den 30 Augustus de algemeene byeenkomst van Dekenen, op last van den Heer voorzittende Burgemeester gehouden, en aldaar gebleken: dat, tot Mannen van Veertigen dezer Stad verkoren waren, zommigen inet algemeene en zommigen by meerderheid van keure, de Heeren G. van Olivier, A. de Quint, J. P. van Steenbergen, G. Schotel J- Z T Rvtz, .% Th. mikens. Dr. % van IFageningen , J. Telden, F. van den Ber ga, M. Baaien, J. van Breda, P.Born* zvater, J. Bongers, J. Castendyk, G. van Gregoor, Th.'tHooft, W.Hordyk, J.Vriezendorp, F. Beudt, P.Blusfé, A.Blusfé, G. van .Hoogftraten , H. Hering, W. de Bruyn, D. IV. van Meteren, M. van Nie* vervaart, G. Meuls, H. Reever, ür. Korthals, A, Kuypers, Mr. P. van der Star, ?. van der Bank, A.Hordyk, N. van Meteren, G. Hordyk, J. van Beest, J. de Koning, D. Krans, H. de Jong en W. van Riedfchooten. Tegen deze verrigting is geprotefleerd door vier Gilden, te weten der Spoeyenaars, (dat .is der .Sleepers ) Mazelaars, Cdat is der Zakkedragers,) Kaaywerkers en Appelkoopers;-Welke verklaarden, met den voo- rigen  JAARBOEKEN, Augustus, j?«6. 8ai jrigen voet, waar op dat Collegie zo veele jjaren geweest is, en welke zy achten met de Privilegiën over een te Remmen, volkomen te vreden en van alle. verandering afkeerig> te zyn. De verkiezing dan aldus by meerderheid, ven 26 tegen 4 Gilden volbragt zynde, zyn vervolgens de nieuw verkoren Veertigen in den avond by een geroepen, en hebben dien post aangenomen , en by handteekening beloofd, na het verloop van de eerstkomende vyf jaren , denzelven neder te leggen en weder te Rellen in handen der Burgery. D £ l f t, Den 6 Augustus 1786 is door een aantal Burgeren aan de Veertigen in Rade een Reguest ingediend, ten einde de openvallende amten en bedieningen , met uitiluiting van Vreemden en Huisbedienden, aan geboren Burgers en Ingezetenen zonder onderfcheid van Gezindheden, begeven werden, en niel aan Vreemdelingen, ten zy die zes agter eerj vuigende jaren hier gehnist en gezeten zullen zyn geweest, of ten minden vier jareiv, indien Zy met Burgerdogters getrouwd zyn 'sGravenhag e. De Heer P. Cbomd, eenigfte overgeble^ ven Deelgenoot van het IJyis van Koopbaridel, bekend zynde geweest te Amftèldam< onder dtu tytel of firmv van Qbomtl en ') 803 ifeet Pruisfiefch Grondgebied.veroorzaakt hebben, met eene evenredige ftreilgnèïd zullen geftrafc voorden. In den Haag den 3 Augustus 1786. ( wai getekend') thulemeyer; Den 22 Augustus kwam hier de tyding; in, dat Zyne Majefteit Frederik de Tweede, Koning van Pruisfen, die zig den tytel van den Grooten Frederik verworven en verdiend hadt, den 17 Augustus, na eene roem* ryke regeering van 46 jaarèn , dit tydelyk leven, en zyneroemryke loopbane geëindigd hadt. Aan dezen Koning, is deszelfs Broeders Zoon , Fre-drik Willem , opgevolgd, welke van het overlyden van zynen Oom aar) de Algemeene Staten aldus kennis gaf : HOOG MOGENDE HEEREN, BYZONDERE LIEVE VRIENDEN EN NAGEj BUREN.! Nadien het aan den Allerhooglten, naar zyn ondoorgrond el yk Raadsbefluit , behaagd heefi wylen Zyne Majelteit den Doorluchtigen Vorsi en Heere Frederik den II., Koning van Pruisfen. Markgraaf en Keurvorst van Brandenburg , my i pen in leven hooggeëerden en hartelyk bemindti, Oom, dezen morgen vroegtydig, na eene langdi* rige ziekte, uit dit tydlyke op te roepen en in hei - eeuwig leven te vsrplaatfen ; heb ik niet willet nalaten Uwe Hoog Mog. van dit voor my en myi Koninglyk Huis zoo fmertlyk fterfgeval hier med< 'vriendeiyk kennis te geven, in de vaste verzeke rÏDg, dat Uw Koog Mog. het verlies van eei 'sGÏU VENHA." GE. ' g k  VGra -vbnh& ge. to% NIEUWE NEDERLANNDSCHE ■ Vorst, die zig, door zyoe zo zekifame eig'n* fchapperj en pryswaardige Regering, een zt» groten roem heeft verworven, mït my op,fgtt zul', len beklagen, en in de droefheid, die ik daar over gevoele, zo ais ik in alles wat Uw Hoog Mo■*. aangaat, een vriendfchappelyk aandeel zullen nemen, Daar door dit ftVfgeval de Regering van alle de aan den Koninglyken PmisüTchen Scepter onderworpene Landen op my is ged:vol veert, heb ilc mede niet willen nalaten Uw Hoog Mog. daar van, bv dez.-n opening te doen, met de opTgifte verzekering, dat ik het my, ten allen tyden, een myner Rewgtigfte en aangenaamfte bezigheden zal laten zyn, de im-t Uw Hoog Mog. zo gelukkiglyk fubfiüerende Vriendfch.ppelyke goede verftandhouding te onderhouden en vcor altoos te bevestigen, ook by alle voorkomende gelegenheden aan dezelve dadelyke blyken te geven van de opregtfte vriendfehap, waar mede ik ben en altoos zal zyn, Berlyn Uwer Hoog Mog. goedwiliiae ' den 17augustus Vriend en Nabuur 1786. FREDERIK WILLEM. De Prins Erfftadhouder fchreef den 13 Augustus 1786 van 'tLoo aan de Staten van Holland dezen brief: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! 1 BYZONDRE GOEDE VRIENDEN] Wfy hebben wel ontfangen Uw Ed. Mog. Misw five en Refolutie van den 27 der laastleden maand, dienende tot inroeping en confirmatie, van een Refolutie genomen den 4 en 5 Maart 1072, met  JAARBOEKEN, Augustus ,1786. 8e5 met opz'gt tot het Comman lo over het Guarnifoen van den Haag, en wy kunren by deze onze Rescnptie niet verbergen on/.c vu w-Jiidering > dat Uw Ed. Groot Mog. hebben goedgevonden, n»et eene geringe meerderheid van et n Stem in hoogstderzelver Vergadering een befluit te nemen, waar door en aan 01 zePeïfoon, er; aan de hoge waardigheden , met welke wy uffelyk door Uw Ed. Groot Mog. zyn bekleed, zulk een noabd grief wordt toegebi agt door het inroepen van een Refolutie, wcV oorfprongelyk genomen is, in een tyd, dat er niet allttn gem Stadhouder, Gouverneur en Kapitein, Generaal van de Provincie was, maar genomen zelfs met oogmerk om te beletten, dat niemand ond- r een anderen 1'itul zig aanmatigde het geen men voor zeker vast (lelde tot de functie van Provinciaal Stadhouder Gouverneur en Kapitein Generaal te behooren. Wy zyn zeer verre Ed. Groot Mog. Heeren , c m in h#t minde in twyffel te trekken het Oppergezag van Uw Ed Gmot Mog. over de Militie, so wel in de gantfche Provincie als over het Guarr.ifoen van den Haag; ja wy erkennen zoo zeel alsiemard het vermogen van den Souverain, om ingeval van nood, zelfs uitteoeffenen die deeler v.-tt het Oppergezag , waar van hy de ordinair* txercitien in zynen naam, aan andere Collegier 4)f l'e^foonen had toevertrouwd. lo de Memorie, wélke wy de eer gehad heb ben Uw Ed Groot Mog. tot ftaving van ons regi te addresfeeren den 4 December des voorigen janrs hebben wy in de duidelykile termen verklaard en verklaren nog heden, dat wy nooit z^udei willen fustineeren, dat aan ons eenge.]vkftaard,ei veel min een fuperii ur gezag boven de Heerei Swaten over de Militie zoude competeeren, o dat wy dtswegens tigendunkelyk en indrpenden van den Souverain , tegen hoogstd-sztlfs Ordre en goedvinden, dUpofitien zouden kunnen maken Cgg3 waa 'sGra- i?hMlAiE. Btiefvan L Hoogheidwegens t commando.. I l l 1 f t i  wk ha' ge. •■• • Briefvai Z. Hoog heid we. gem 'f sommen 'do; ■ ü I -j ( i | NIEUWE NEDERLANDSCHE ««r door hoogstdesfelfs Oppergezagen bcfluïcei zouden wo.-den tegengegaan. ouiuiteft Groot X?&£ïvSÏÏÏ r U* Ed' ) dat indien het ^^l^ikiT?i?n V°°n> Generaal z,g zo verre vergeten kon, Sn de »u- tÏZ?&,*2f mede ,Uw £d- Gróót Mog hem v1drieklegd?te misbruiken, tot benadedtng van s Lands ware belangen, en dus tegen de intenïe th-Pn ^\ °LMog' jle£J-cchren de iL nebutn, om voor hunne e gen hoogheid en veibgbcd óp eene efficac/eufe wyze ofdS te üX Ê ! *A]k,r£ClH zig dan 00k niet aüSn borneerd Uvv Ld. Groot Mog. maar over alle de Militie op hoogstderzelver Territoir; Edoi wv maken te gelyk dit eerbiedig denkbeeld vin denregtvaardjgheul van den Souverain, dat zulk" St gefchieden kan of mag zonder zeer gewigtig" Toen, waar door ten klaarftea conftfcert van het miJbruik der toevertroude'authoriteit Zodaanige reJenenzyn ten onzen öpzigte hooit Voorgedragen, en kunnen bok in waarheid ïooi TefnX?:»0^' °m d3t w* het «* »l£ÏÏ tot een phgt en genoegen gemaakt hebben de oogmerken tan Uw Ed. Groot Mog, jn onze -betref* kmg tot hoogstderzelver Provincie, met al ons \f^0iCD-tf b,evorderen ; en wanneer Uw Ed. Groot Mog. waarlyk een gegrond ongenoegen of Wan.rouwen deswegens hadden opgevat, hadden' wy fS^ri^60* d3t fl0°gstde^ve niet zoudej ïrengen. 0DS zulks °^er hef Oog te tS5i? TiLg'elbtóed is> en üw Ed. Groot. uï&^F b fe.Bb?D g°edgev°nden door hoogst* Zhr Z Rffo'o«e ons te ontzetten van ëen |n Uw Edi Groot Mog. bekleeden, is gehegt ge*  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 807 geweest, kunnen of mogen wy, behoudens alle eerbied voor Uw Ed. Groot Mog. beveelen, in de vooffz. Refolutie niet berusten ofdaar aan Ih! zwygende acquiesceeren, zonderons zeiven opentlvk te verklaaren als een Perfoon, die geen Prys, fteld op het vertrouwen van Uw Ed. Groot Mog nog op zyu eigen eer, en zonder ons even daar door ongefchikt te maken, om de overige met min gewigtige delen van de eminente waardigheden , op ons gedevolveerd, zodanig waar te nemen, dat de gantfche Natie zig veilig, en met de nodige liefde ën ach»ing op ons zoude kunnen verlaten. Uw Ed. Gr. Mog. gelieven ons dus. niet ten kwaden te duiden, dat wy een Refolutie zo,ver* rederend voor de trouwe van het ,Huis, waar uit wy gefprooten zyn, en wiens voetftappen wy altoos getragt hebben na te volgen, moeten b'Vven aanmerken, als of dezelve ten onzen opzigie nooit genomen of ingeroepen ware, behouders nog. thans den fchuldigen eerbied voor alle Refolutien van Uw Ed. Groot Mog. waar by onze eer en rechten niet worden aangeraakt. Ondertusfchen geeft dit gebeurde, tot ons mnig leedwezen, wederom aanleiding, om onze klagten in den fchoot van Uw Ed. Groot Mog, en voor het Oog van de gantfche onbevooroordeelde Natie uit te (forten, over de verregaande verdenkingen, die tegens ons beftier en handelingen zedert eenige tyd zyn opgevat, en dagelyks meer en meer aangeftookt: wy hebben dezelfde klagten by enderfcheiden gelegendheden voorgeiield en in het byzondèr in eene Misfive aan Uw Ed Groot Mog. en de verdere hooge Bondgenoten afgezonden den aö April 1784- WY hebben daar in zonder eenige agterhouding , te kennen ge^ geven, dat wy niets zo vierig'yk wenfchten , dan Het wettig gezag am ons opgedraagen en toever. trouwd, te doen dienen tot bevordering van de Vryheid, Vreede, Voorfpoed en Welvaart van het Vaderland; dat wy ten hoogsten afkeeng zyn, Ggg4 om 'sGrA' VKNHAGE. Briefvan Z. Hoogheid wegens ,t commaru do.  CE. Z- Huog. heia h egetis 't tonunan do. j 1 1 « ( c r k x k v C d le k ki 808 NIEUWE NEDERLANDSCHE . om dat gezag büiten deszelfs wettige oalen „,7 m breiden, en mets anders verlangen danH hP Je gefloord bezit gelaten te worde! vS^hA/ teebten en ftdAjgdi Z^Zrfi^ heloofden^an de -WatrVi «^/ÏÏÏeï vooruitwgfvan Uw Ed. Groot Mm en l f oveagé ^ondgenooten,- dat ons voórftel zoude worden bcanriwoord op eene wvzedie„ « geleedheid gave om overtuigend Je toon°n g&" ren tot alles wat dienen kan om deTwenSS .n den, Lande, de goede verfiandhoudYnCÊ du Leden der Regeering onderling , en he ver routfen tusfchen Regentenen Ingezetene ol duur" Eame gronden te vestigen. ««leopauurHetlmart, ons Ed. Groot Mog. Heeren temno ,7nZdTviHat WJTtC vergif. ^lefS ïS: >en, dewyl deze Misfive van de zyde van Uw Rd ,r Mog onbeandwoordgelaaten iï,%Twy «£? foor verdoken zyn gebleven van de geleeendhdd «1 in fommige particuliere geval/en meSken- e daden ,e bevestigen; het gcen wy LtdelX icenenfte betuigingen hadden getracht uitle d^ut Onze gevoelens zyn nog onveranderlyk dezelen, en het is daarom, dat wv dezen uifHrnk jngen alhier herhalen, \erwyl7y^ ïard.gheid en ware Vaderlandliefde van Uw fid root Mog. zullen blyven verwagten, dat Hoog * «elven eens een b.llyk Oor daar aan zullen ve . t v%h° ,? 7eg helpen banen om de ongelukge verdeeldheden en verwarringen , onder wel5 het herland verlooren gaat, af tefbyden. Waar mede, EDE-  JAARB OEKEN, Augmtus, 1786. 809 EDELE GROOT MOG. HERREN, BYZQNDERE GOEDE VRIENDEN! Wy Uwe Ed. Groot Mog, beveelen m Godes heilige proucïie. {onder flond) Uwer Ed. Groot Mog. Dienstwillige Dienaar. {was getekend) W. Pr. V. O R A N G E» Op 'tLoo den 13 Augustus . ( Lager flond) Ter Ordonnantie van Zyne Hooheid. {was getekend) T. j. de L A R R E Y, Waar op by meerderheid den 17 Augustus aldus wierdt befloten: Extract uit de Re/olutien van dt Heeren Staten van Holland et West • Friesland , in Hun Ed Groot Mogende Vergadering ge noomen op Donderdag den 17 Augustus 1786. /"Vttfangen een Misfive van Zyne Hoogheid dei ^ Heere Prince van Orange en Nasfau, ge fchreven op het Loo den 13dezer, concerneeren de de Refolutie by Hun Ed. Groot Mog. den a; der voorleden maand, met opzigt tot het Com Biando over het Guarniföen van den Haag geno men, welke Misfive hier na volgt geinfereert. Ggg 5 Fia [je. ! f  Sio NIÉUWE NEDERLANDSCHE si *. hen. geperflfteerd by dSver Pr^esfef Aan?" kening op de RefoluCie van den 27 Sv dt° 1* aan gedaan, en voorts mede tegen de'voorfz Refolutie geproteiteert, en daar tegenf Ser' veert zodanige nadere Aantekening tegio&)flu> de* zelve zullen te rade worde, e" rJS Hci^fl ^deputeerden der Steden Delft Brielle, Enkhuizen, Edam en MedeinWik hebl hen geoerfieeerd by derzelver AantekS? 0r» de foorf" teïïLf" 27 Jü!y *786' en ™^ & de vooru. Kelolutje niet geconcurreerd De Heeren Gedeputeerden der Stad Amftèldam hebben geperflfteerd by derzelver Aantekening on de Refolutie van den 27 July 1786. P De Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn heb- ^WHe^rr^ReWut!f "iet g^oncurïee d r Jïr H i Gedeputeerden der Steden Dordrecht Haarlem, Leiden, Gouda, Gorinchem Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar, Monniken' dam en Purgerende, hebben tegen voorfz PrS" »t en Aantekening zodanig Contrl Protest en Co?' tra Aantekening gerefervetrd, als &Ker?nhïï£ ne.Pnncipalen zullen te raade worden. Accordeert met de voorfz. Refolutie. Zyne Hoogheid de Prins Erfftadhouder de Vaandels en Tropheen, die door de Wa. pehen van den Staat in de Oost-Indien veroverd zyn, aan Hunne Hoog Mogende hebbende doen toekomen, en by die geleseniieid den Kaptein van Braam e-n de onder ?yn bevel gediend hebbende Officieren en Ge-  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. ?»n Gemeenen aan de prote&ie van Hunne Hoog Mogende aanbevolen hebbende , is deze' "briefvan Zyne Hoogheid, gelteld in handen' van Hunner Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaken van de Zee: „ om te exami„ neerenen te overleggen, of niet.eenig, en „ wat recompens aan den Kapt. van Braam „ en aan de Officieren en Gemeenen, onder zyne orders gediend hebbende, en in het fi byzonder die Officieren, waar van by de s> Rapporten van den voornoemden Kaptein „ van Braam de avantageufte getuigenisfen „ gegeven zyn, toegelegd behoorden te wor„ den, en daar op in te nemen de confide„ ratien en het Advys van de Gecommit,, teerden uit de refpective Collegien ter Ad}} miraliteit. Het geen den 2 Augustus 1786 te Utrecht is voorgevallen , en waar van wy hier m onder Utrecht, een verflag zullen ge ven, is door de Gedeputeerde Staten var Utrecht iri eenen brief aan Hun Hoog Mog berigt. Deze brief by de Provinciën zyndf overgenomen, hebben de Staten van Hollanc geoordeeld: „ Dat de Gedeputeerden te; ^, Generaliteit onbevoegd waren, om buitel „ kennis hunner Principalen iets in dezi zaak te doen; en teffens geconcludeerd % om tot het gebruik van Militaire magt te gen de Burgery van Utrecht hunne toe, ]7 Remming niet te geven." Des flachts ten 12 uuren op den 11 Au gustus zyn tusfchen1 een Korporaal onder h< 's GrA ;E. L » c t  VfSJNiïA CE. Beft we geus 't co inmat} do. 1 I j J ( 2 X h I Sn SlEUwK NKDERLrfNDSCHE * Kepment Lyf-Guardes, ge- anrml en eenige Guardes du Corp, m i uitkomen uit eene Herberg, onder de Uilen .boomen, woordentwisten en vegterv vïmr gevallen. De Korporaal zZ?glkl°£t zynde, viel ter aarde. Den x3 August is hy egter naar zyn kwartier gebïagt; drie van die öuardea du Corps, zyn in Uf,™ïï de vierde, een Duiifcher is gevUurt of Magiftraat dezer plaade ,' ei/het "& £n Holland reclameerden de gevangenen. Dus de Overften van der Capdlen verzogt, dat eerst mogte uitgemaakt worden, aan wien hy de overgave moest doen. In deze Maand hebben de Aartshertog ïeramand en de Aartshertogin , zVne Gernahn met hun gevolg deze plaatfe bezogt, nemende hun intrek in het Logement het Varlemmt van Engeland, alwaar ook voorieen Zyne keizerlyke Majefteit heeft eeWisvest, Zy houden een ftreng incognito, w hebben het merkwaardige in den Haag >ez.en. Ook by den Keizerlyken Gezant Jaron van Reifchach, het middagmaal ge«ouden, waar toe ook de Marquis de Ferao n andere perloonen van aanzien genoodigd yn. Zy 2yn vervolgens naar Amftèldam ertrokken, en zig daar eenige dagen opgeouden hebbende, hunne reis naar Weenen enomen. ,?£r vf£aderinge der Staten van Holland hSnfp Sland 2yn den 25 Augustus verneidene Requesten uit. eenige Steden inge- kot  JAARBOEKEN} Augustus, I7fö. 8:3 komen, hoofdzakeïyk (trekkende, om Hun Ed. Groot Mog. te verzoeken: „ Dat zy geliefden te verhoeden , dat geen krygsvolk, ter repartitie van deze Provincie ftaande , gebruikt wierde , om de Vryheidlievende Ingezetenen dier Steden, in het handhaven* hunner Vryheden en Voorrechten, hinderlyk te zyn, of hen door geweld hetzelve te btletten, en hen te onderdrukken." Waarop Hun Ed. Groot Mog. terftond geraadpleegd hebbende, zo is nog denzelfden morgen het belluit genomen, om geen krygsvolk ter betaling?van deze Provincie ftaande, ergens, waar het ook zy , tegen Burgers te gebruiken; en is te gelyk befloten , eenen brief aan Zyne Doorl. Hoogheid te doen afgaan, waar by Hoogstdenzelven kennis ge> geven wordt van de gemelde refolutie, en clienvolgende ook gelast, om geene Patenten tot het voorfchreven oogmerk uit te ge ven; gelyk 'er ook eene rondgaande briel aan de Bevelhebbers der Regimenten, tei betalinge dezer Provincie ftaande, verzon' den is , waar by dezelven gelast worden, van op geene bevelen van dien aart, eenigf Troepen te doen optrekken, op ftraffe var Casfatie. Zie hier het befluit van de Staten zelve: Extratï uit de Refolutien van di Heeren Saten van Holland ei JVestftieslandin Hun Ed. Grto Mog. Vergadtting genomen o, Prydag den 25 Augustus 178C. Zyn gelezen drie Requesten van een groot aan tal|Burgers en Iowoonders'der Stad Amftei k ( aam VEMIA • GE. I I >  *s Gr/ vemha> ce. Ref. va) Hall, on. geen Krygsvolk enz, i i 1 i t i i ë v 2 F e; Zi te M Z( tu ge te m 814 NIEUWE NEDERLANDSCHK dam , alle tendeerende, dat geene Militie ter ra, partie van deze Provintie naar de Steden hattem of Elburg worden afgezonden; breder hkr na gei Fiat infertio. ■Vv aar op.gedelibereerd zynde, is goedgevon'den en verftaan, dat de voorfz. Requeltenlulkn worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchap, en verdere Hun Ed. Groot Moe. Gecommitteerden, tot het groot Befogne, en de Ver, gadering daar op gediend yap derzelver Confideratienen Advis; en dat dien onverminderd bv wege van Provifioneele dispofitie, aan Zyne Hoogheid als Kapitein Generaal van deze Provintie, van wegens Hun Ed. Gr. Mog. zal worden aangefchreeveo; dat Hun Ed. Groot Mog. geadieerd icynuedoor eer.groot aantal Burgers en Ingezeten nui der Stad Amftèldam, om voorziening, ten einde geen Militie van den Staat, ter npartitie ,an deze Provmue ftaande, naar de Steden Ha ! em of E burg werde afgezonden, deze zaak Z(* >p z«g zelve, als in hare gevolgen gepondereerd nmder overeenkomjhg met de belangem van den Staat e kunnen we%en, als het gebruik van de Militaire nagt omtrent diferenten tusfchen Regenten en Bur. eryen van de Steden dezer Republicq\ en vervol, ens geoordeeld hebben Zynè Hoogheid by pro. ifie en tot nadere dispofitie van Hun Ed. Giouc log. te moeten aanfchryven , om geen Troues op de Repartitie van deze Provintie ftaande, ï in de Provintie van Gelderland of buiten de* ;'ve Ouarnifoen houdende, naar de Steden Hatm of Elburg af te zenden , of eenige ordres n de bovengemelde Militie te geven, dewelke uden involveeren, om.zigin eenige verfchilien sichen Burgers en Burgers, of Burgers en Reaten, waar dezelve binnen deze Republicq moe. ï ontitaan, te imroisceren of te bemoeiien. tin dat voorts de Commandanten van de Regi. nten pp deze Provincie gerepartieerd van wegens  JAARBOEKEN, Augustus, 1785. gr3 gens Hun Ed. .Groot Mog. met kennis geving van de voorfz. Aanfchry ving aan Zyn Hoogheid, zttl Jen worden gelast, om gece Urdres, welde contrarie aan dc voorfz. aanfchry ving aan Zyu Hoogheid üuu mogten worden gegeven, by Proviije en tot nadere dispofr.ie van hun Ed. Groot Mog. op eenigeihande wyze te pareeren, of daar aan dirc£t of indirect te gehoorzamen, op poene van hooglte indignatie van Hun Ed.Groot Mog. en ogerbiikkelyke privatie v,n hunne Soldyen; met verdere Last aan dezelve, om daar van aan de refp. Officieren van hutme Regimenten de nodige kennis te do n hebbm. De Ridderfchap deedt aanteekenen, in het tweede Lid van deze Refolutie niet te heb- . -ben toegeftemd. Delft, Brielle en Enkhuizen verklaarden, dat deze zaak moest worden behandeld, op den voet van de Refolutie van 16 Maart 1786, genomen op voorftel der lieden Leyden en Gouda, tegens het af- ;J zenden van Krygsvolk naar Utrecht, en du ; de verdere voorfiagen moesten commisforiaal worden gemaakt. Den laatften July 1786 is ter Vergadering ] der Staten Generaal by meerderheid van ftemmen befloten het Corps ligt krygsvolk S onder den Rhyngraaf van Salm af te danken : waar tegen door Heeren Gedeputeerden van Holland fterk is geprotesteerd. Deze Provincie befloot den 4 Aug. raadplegingen aan te leggen,ten einde gem. krygsvolk van denRhyngraaf vanSalm, voor zo verre het ter betalinge ftaat van deze Provincie, in dienst | te houden, en de andere Bondgenoten by aanfchry ving ook daar toe te verzoekéh. Tot i iie Raadplegingen ayn. ook, beha!ven de ge- wüo- sGs \/Er Ha;e. Ref. van Holl. om %een Krygsvolk enz.  VEa HACE. 8'é NIEUWE NEDERLANDSCHE • woone Heeren , nog de Hollandfche Afgevaardigden, Bicker en van Toulon gevoegd. Het gedeelte van het Corps ligte troepen van bovengemeldon Rhyngraaf van Salm, het welk op Hollandfche betaling itaat, beftaat uit 3 Compagnien ligte Ruitery, 8 Compagnien Husfaren en a Compagnien Voetvolk , te famen 13 Compagnien : de overige 9 Compagnien ftaan ten laste der andere Provinciën, naamlyk 1 Compagnie ligte Ruitery op Utrecht 1 op Overysfel en 1 op Zeeland; 2 Compagnien Jagers op Uirecht, 2 op Gelderland, 1 op Friesland en I op Groningen. Hun Ed. Groot Mog. aan Zyne Doorl, Hoogheid aangefchreven hebbende, om het Corps van den Rhyngraaf van Salm voor als nog met af te danken, is den 16 Augustus ter vergadering van Hun Ed. Groot Mog. een brief van den Prins Erfftadhouder van hetLoo ingekomen, behelzende hoofdzakelyk: „ Dat hy als Kaptein - Generaal daar aan niet kon pareeren, vermits Hun Hoog Mogende aan Zyne Hoogheid hadden aangefchreven, om hetzelve den 9 September aanftaande aftedanken;" waarop Hun Ed. Groof Mog. befiooten hebben, het gemelde Loips in hunnen dienst te houden, tot dat het onderzoek van de Commisfien op Prins Maurits huis afgelopen zouden zyn, alwaar be» oordeeld zal worden, of met dienftig is een Corps ligte troepen invredenstyd in dienst te houden, of niet: waar van aan gemelde Zyne Hoogheid door HunEd. Groot Mog. ken* nis is gegeven.  JAARBOEKEN, Augustus, X786. 817 Den 31 Augustus wierdt by de Staten van Holland nog nader geraadpleegd over eenen naderen brief van Z. Hoogheid, en befloten den Prins Erfftadhouder aan te fchryven, dat Hun Ed. Groot Mog. het Corps van den Rhyngraaf van Salm, na den 9 September, wanneer het by Hun Hoog Mog. afgedankt wordt, in hunnen dienst wilden houden. Hetzelve zal alsdan te Heusden in bezetting komen, en door twee Gecommitteerden van het Collegie van Heeren Gecommitteerde Raden in eed van Hun Ed. Groot Mogende overgenomen worden, wordende aldaar alles tot ontvang van dat Corps in gereedheid gebragt. Den 30 Augustus zyn hier te rug gekomen de Ed. Mog. Heeren de Roo van Westmaas en Clotterbooke van het bezigtigen van het Panderfche Gat. Dezelve Commisfie vertrekt eerstdaags naar den Briel, Helvoetfluis, Loeveftein, Gorinchem en Heusden, om de jaarlykfche befchouwing der Vestingen te doen : die zelfde Commisfie zal de gemelde troepen van den Rhyngraaf van Salm in eed nemen. By Hun Hoog Mog. de Staten Generaal is op den 20 July laatstleden een Placaat afgekondigd tegen het gaan in dienst van vreemde Compagnien , en het part en deel nemen in dezelve. Dit placaat, vernieuwd en bekragtigd de voorige Placaten van dea hhh 21 'sGra- VEfhaGE.  8 met raad en daad cn alle mogelyke gepiste middelen zullen trachten tegen te gaan en te weeren: gelyk wy ook op het plegtigfte betuigen geene andere bedoeling te hebben j dan den ware Christelyken Gereformeerden Godsdienst, zo alsdezelve in de publieke Kerken dezer Landen geleerd word, -» v/elke Wy benevens de Burgerlyke Vryheid houden voor de onfch:;tbare vastigheden van Neerlands Staatsgebouw, — insgelyles met allen yver» ernst en nadruk te handhaven, zonder medetewer-8 ken of te gedogen, dat de Gronden van dien Godsdienst op eenigerhande wyze worden ondermynd, behoudens nogthans een billyke vryheid Van Godsdienstoeffening voor andereGezindhcden: en zo Wy ontwaar wierden, dat men eenigcn toeleg fmeeden mogt, om 's Lands Republikein, fche ConlHtutie of vastgeflelde Godsdienst te veranderen ; verbinden wy ons by deze den een, den anderen daar van terftond te zullen informeeren, en zo veel in ons is de bronnen op te geeven, waar uit wy zodanige verderfiyken toeleg zyn ont» Waar geworden. En Verbinden Wy ons by deze vrywillig en Wet beraaden, daar wy de gerechte ziak onzer Mede Burgers en Ingezetenen Reeds als de onze behar igen, niet te zullen dulden , of ten minften op aHe mogelvke wyze te zullen keeren, dat te gen Burgers en Ingezetenen, die hunne Rechten eerbiedig inroepen en wettig verdédigen, geweld gebruikt worde j en in 't hvzonder, dat wy het Hhh 3 ge- Am* STELDAM. Aiïe van Verbint , tusfchen eenige leden van Regeer,  Am- stel- Dam. AEte va> Vet bint. tusfchen eenige le den vat, Regeer. i 1 i < 1 < t i t 1 832 NIEUWE NEDERLANDSCHE gebruik van Troupes tegen derelve door Srem en' invloed zullen tegen gaan; als ook dat wy immer or nooit zodanige Regeringen , die het er orj toeleggen om hunne Heerfchzugt geweldig ftaande i te houden, zullen ftyven of fterken. Daar en boven beloven Wy eikanderen als Mannen van Eer, dat wy van de zaak van elkReg.-nt, die om deszelfs bedaarde en Conftitutioneele Vry. heidlievende poogingen vervolgd of mishandeld word, een algemeene zaak zullen maaken, en niet ftil zitten, voordat in zulk een geval volkomen ge. boet, vergoeden herfteld is; en, daar wy allen Kunnen verzekeren bezield te zyn, met een oprechte, zuivere en belanglooze liefde voor het Vaderland en met het welmenende verlangen om s Volks ware belangen bevorderlyk te zyn , verbinden wy ons allen verder, om fteeds werkzaam te blyven in het aanwenden der meest efficacieuie pogingen, tot eene volledige berftellinge van Rechten en Voorrechten, overal, zo in de vereenigde Gewesten, als in de Generaliteits Landen , en waar dezelve verder nodig zal bevonden worden , en wel in het byzonder ten opzigte der Provintien, welke door onwettige en inconftitutioneel ingevoerde Regerings Reglementen, onderhetjufc van overheerfchinge en afhangelykheid gebukt *aan. ° En wyldeze grondbeginzelen; die Wy plech:ig belyden de onze te zyn, zo naauw aan elkanleren zyn verbonden, dat dezelve uitmaaken de tfare fundamenjen en oogmerken van alle Burgeryke Regeeringen, het eenige Bolwerk tegen alle )verheerfchinge en de eenige zekerheid van elk :ordaad. eerlyk en burgerlievend Regent, ver>inden Wy ons eindelyk hoofd voor hoofd, om ■lkanderen en een iegelyk Regent, die zich verder net ons vereenigd, in alle opzigte, des noods net Goed en Bloed, in verwagting van de Godelyke Hulp, en in een vast vertrouwen op da ledewerking en byltand der Ingezetenen, te onder-  Jaarboeken, Augustus* 17W. 323 derfteunen en te befchermen, indien iemand onzer üit hoofde van deze plechtige Verbintenis, tof handhaving der VryheÜ m onafhanglykheid dezer Republiek en der Ingezetenen Rechten ïrge ritbt, of uit hoofde van eenigbedryf, tothetwelko zy door deze Verbintenis zouden verplicht zyn , in het meest of het minst gekreLkt of gemoeid mogten worden. -f betuigende wy Ondergetekenden, by alles wat ons dierbaar is, dat Wy reet verzakinge van allen eigenbelang, met deze Onze Verbintenis alleen 's Lands welzyn en behoud benogen. En zyn hier van «emaakt zeven eensluidende Affchriften , om in de byzondere Provintien geteekenJ te worden , en verklaaren Wy door onze Onderteekeningen, op eeiie dezer Affchriften, gehouden te willen worden , alsof Wy alle voorzegde Aftens dezer onder it ge Verbintenis, ieder afzonderlyk met htt onderfchryven onzer JSamen beKragtigd hadden. Het gerucht in de Nieuwspapieren, dal de Staten van Gelderland krygsvolk naar de Reden Hattem en Elburg zouden zenden, verwekte hier veel indruk. Terllond wierd! hier tegen een Request, zo in de Burgerfo cieteit in de Warmoesftraat, over de Visch Reeg, als in de Herbergde Karsfeboom, k de Kalverftraat, ter teekening voorgelegd het welk fpoedig door byna vyfhonderd Bur gers en Ingezetenen is onderteekend, en me het openen van de Poort naar 'sHage is verzonden. Men ontving alhier met brieven van d< Kaap de Goede Hoop, van den 8 Mei i;86 de onaangename tyding, dat 's Lands fchij. van Oorlog Holland, van 68 Rukken ei Hhh 4 4°< Am- DAM. /liïe van Verbïnt. tusfchen eenige legden van Regeer, i »  Amsteldam. 824 NIEUWE NËDËRLANDSCHE 400 koppen, door dik en mistig weder aart de Westzyde van de kust, tusfchen de Uiterfte en de Houtbaaishoek, op een plaats genaamd Het Olyfants Bosch, was op flrand' geraakt; op zeven na was al de manfchap, maar mets van de goederen, gered. De twee daar by zynde fchepen , de Bescher. geraakt611 ÜE Ceres waren gelukkig vry Van wegen Hun Ed, Groot Achtb. Hee* ren Burgemeesteren, heeft de Heer Mr iVÏcolaas Faas, regeerend Burgemeester, het Opperbeftier over de Teken-Academie dezer: Stad aanvaard, en zulks in plaats van wylen den HeerMr.^7/m Huyzhens, Heere vanHoncoop, Oud - Burgemeester Rotterdam. Den 2, Augustus is alhier de Wapen* fchouw van de nieuw ingerigte Schuttery zeer plegtig verrigt. y In de Vaderlanafchc Sociëteit en by den Boekverkoper De Leeuw, lag hier ter tee- Geconftitueerden derRequeftranten en voorts U o°ndIrlekendd.ereBUrgeren a ln^m Wy  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. S$S 1 \V7y ondergetekende Burgers of Ingezetenen der Stad Rotterdam, met het uiterfts genoe* ■ I gen en de grootfte admiratie, gelezen of vernomen hebbende den inhoud der onderlinge Verbin. tenis tusfchen Vaderlandlievende Regenten tot . handhaving der Republicainfche Conftitutie, op , i den 8 Augustus dezes jaars, te Amftèldam, aangegaan, waar by dezelve hunne edele en brave oogmerken en voornemens openleggen, en zig ; verbinden om eikanderen en een iegelyk Regent, ; die zig verder met hen vereenigd, ingevalie ie1 mand derzelven, uit hoofde van die ple^tige VerI bintenis tot handhaving der Vryheid en Önafhangi lykheid dezer Republyk en der Ingezetenen Rechi ten ingerigt, of uit hoofde van eenig bedryf, tot i het welk zy door die Verbintenis zouden verpligt zyn, in het meest of minst gekrenkt of gemoeid mogten worden, in allen opzigte, des noods, met goed en bloed te onderiteunen en befchermen, in verwagting van de Godlyke hulpe en in een vast vertrouwen op de medewerking en byftand I der Ingezetenen; hebben in aanmerking van de SI ernftige betuiginge door die waardige Volksvriem 1 den, by alles"wat hun dierbaarst is, in de voorfchreven Acfe gedaan , dat zy met verzaking van alle eigenbelang, met dezelve hunne Verbintenis alleen 'sLands welzyn en behoud beoogen; —— ons genoopt en verpligt gevonden deswege, dij openbare blyk van onze hoogachting en erkentenis te geven aan alle de Heeren, die voorfchro ven Adte hebben geteekend en zullen teekenen. en voorts ten behoeve en tot verzekering van al le de Leden der Regeringe van deze onze Stad die de cordaatheid gehad hebben en nog zullei hebben van in de voorfz. Verbintenis deel te nemen te beloven en ons als Mannen van eer te verbinden om Hun Edelens in derzelver loflyke poginge met al ons vermogen te onderfteunen, en tege alle nadelige gevolgen, welke daar uit voor hu Edelens te fa men, of yder in 't bvzonder, zul k Rot* rsR- Verbint .' 'ot fteun mn Acte van CoU' federatie n  Kotter- dam. Verbint, tot fleun van Acle van Con< federatie UTRECH£ Utrecht. Ipyn 2 Augustus i786- is het Collegie van Gecommitteerden uit de Burgery plegtig ingefteld. Na dat den 7i July S des namiddags, aan de eenendertig Gecommitteerdens uit de Burgery, door de Vroed* fchap was toegezonden een Extraét uit de Refolutie van den Raad, genomen opDinesdag den s5 July I?86, hebben voornoemd Gecommitteerden*, in hunne hoedanigheid, die Refolutie, den i Augustus, des avonds ten zes uuren ter kennisfe van hunne Committenten, de Burger-Schutters, Uitkopers en Wagtvryen , m iedere Compagnie, gebragt } m NlEÜVVE NEDERLANDSCHE Jen profiuëren, te befchermen, door alle zodani ge meest gepaste en tfflcacieufe middelen M Hut, Ede ens nevens ons raadzaam achten Si' dee en zullen van ons als ware Lief hebbers van dl Land, en de grondwettige Conftitutie vand* zeis Regering, jn redelykheid gevergdeTurf/n worden, zullende wy alle gr weid en onS?door een overheerfchende n.agt aan de 3? Heeren overkomende, aanmerken als aan onTzd ven hoofd voorhooft aangedaan , en Set E nua, dat Hun Edelens niet te vergeefs op de mP ^nvotn3fdtm„°PdeQ 28 AU«*  JAARBOEKEN» 4uiuftusi I7S<5» 827 bragt: wanneer by dezelve Compagnien, in overweging wierdt genomen: „ hoe alle „ middelen ter voorfz. beëediging vrugteloos I beproefd waren, en 'er dus voor de Bur, ,? gery niets anders overig bleef, dan gei v bruik te maken van het recht , met dat ! Collegie zelve in den eed te nemen." ' Voor en aiëeer echter daar toe te komen, , agtte men meest geraden, en wierdt door een ' ieder in den hare befloten, om, tegens den ; o Augustus des ogtends, elk by zyn Compagnie zig te vervoegen, des voornoens ten negen uuren, met zyn Geweer en Wapenen, . op de gewoone vergader-of loopplaatfen, een ieder met zyn yerkorene Gecommitteerde ; ten einde vervolgens voor tien uuren, van daar af te trekken naar de Neude, met flaande Trommen en vliegende Vaandels, om i aldaar te treden tot het in den eed nemen 1 van 'het voorfz. Gequalificeerde Collegie van '. Gecommitteerden: en dat daar toe nog dien welfden avond, in naam van de Burger-Schuttery, Uitkopers en Wagtvryen, door een Officier, twee Onderofficieren, en twee Bur' ger • Schutters van iedere Compagnie , aan I de Raden, in elke Wyk van dezelve wooni agtig, zoude worde,n gedaan een Inthimatie, I van dezen woordelyken inhoud: „ Van wegens de Burger-Schutters, Uit„ kopers en Wagtvryen van de acht Com „ pagnien dezer Stad, en alzo in deze Prim „ cipalen, worden Burgemeesteren en Ra?, den in de Vroedfchap dezer Stad, nevens ?, derzelver Secretarisfen geinthimeert om- » me IKECIJT'  8i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE trecht " me op den. s Augustus i?Q6, des voor- " SïïM tl£ü UUren' te compareert op „ de Neude, binnen deze Stad, en aldaw in tegenwoordigheid van de geheele Bur„ gery en ter requifitie van dlzelve, het „ Collegie van Geëligeerde Gecommi teer „ den uit de Burgery, conform den inhoude ,, daar van by het beëedigde Reglement „ voor zo veel Stads RegeeringsbeltelS „ aangaat voorgefchreven, alles ten eind! ,, als by het zelve Reglement, in den eed V te neraen' En dat by aanhoudende wei„ gering en non comparitie van Burgemees„ teren en Raden voorn, de Burger-Schut„ ters, Uitkopers en Wachtvryen, uithoof„ de van thun competeerende en overfrela„ ten recht, alsdan zullen overgaan tot het „ in den eed nemen van voornoemde Geëli„ geerde Gecommitteerden , en het inftaï „ leeren van 't zelve Collegie. Met Inthi„ matie in forma." intm „ Voor den Heer Raad (zynde alhier de naam van e ken Raad, waar aan de Inthimatie, ingevuld.) fMHWM4 Welke voorfz. Inthimatie den i Augustus des avonds aan alle de Raden, geeneSf zonderd, als ook aan de Secretarisfen van rn,yr0efChap' d00f de daar ^ benoemde Commisfien zyn gedaan ; terwyl op den * Augustus de dag ter beëediging en Imrodut m van c voornoemde Collegie daar zynde by het openen van de Poorten, alle dezelve3 zo wel ais de byzondere uitgangen dezer" ^ad zyn bezet geworden , door een gelyk aan-  JAARBOEKEN, Augustus, 1f52rder der Vroedfchap , in de Wapenen vcrfchee-' en, is becedigt, gelyk ook dat de Stadspoorten n het Stadhuis insgelyk buiten order der Vroed:hap met Wagten zyn bezet, en dat de Sleutel an de Kist, waar in de Sleutels der Stads Pooren op het Stadhuis bewaard worden, niet meer Is van ouds by den Heer ondften Burgemeester als ïouverneur word gebragt, vinden wy de voorger ïelde bedrygingen van te duchtene gevolgen van Z.Q-'  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 839 zodanige aart, dat wy oordeelen zouden de rust en veiligheid der Ingezetenen dezer Stad mogelyk aan de fchroomlykfte gevolgen bloot teftellen, en dus voor het tegenwoordige niet kunnen voortgaan in het waarnemen van onzen Post als Kaden en daar mede ten minften voor eenen tyd te moeten fupperfederen. Wy hebben het van onze phgt geagt UEd. Mog. kennis te geven van deze onmogelykheid om aan onze amtspligten in alles te voldoen alzowy als nog belet worden, Collegialiter te Vergaderen enipecialykvan de redenen, waarom zo veele als uit ons ter Vergadering van U Ed. Mog. Gecommitteerd zyn, zig verhindert zien aldaar te Compareeren, niet ignorant te laaten; maar hoogstdezelve daar van kennis te geven, gelyk wy de eer hebben by dezen te doen. En hier mede U Ed. Mog. in de befcherming Godes hebbende aanbevpolen, blyven wy met de diepfte eerbied. Utreqht den 8 Augustus 1786. By dezen brief, was als een Bylage bygevoegd een Extracf der Notariale Aéle van de 27 Raden der Stad Utrecht, aldus luidende: Extracï der Notariale Afte van dt 27 Raden der Stad Utrecht. Op heden den 5 en 6 Augustus 1786, cpmpareerden voor my &c. De Wel Ed. Groot Achtb. Heeren enz. En verklaarden, dat zy Heeren Comparanten except de laatstgenoemde, op den 1 Augustus de zes jaars 1786, 's avonds hadden ontvangen zeker ondergetekend Billet, inhoudende, dat var wegens de Burger Schutters, Uitkopers en Wagtvryen van de agt Burger Compagnien dezer Stad, Burgemeesteren en Raden in de Vroedfchap dezei Stad nevens derzelver Secretarisfen wierden geinihiXiï J meers. U- TRECHT Briefvan 27 afgezette-Raden aan de Staten  ü. TaEcm AcleNotar. van ?7 Rad, van Utr. ; ] j I ^ \\ a e z 840 NIEUWE NEDERLANDSCHE meert, om op den 2 Augustus 1786, 's moreens deze StTen ^ra?areren OP de Neude biS deze Stad, en aldaar m tegenwoordigheid van de hïr. rS.?-rgerye' ? ter ^quifitiegvan dezelïe SflwP V3D *Veë!iSeerde Gecommitteerden uk de Burgerye, conform den inhoud van het ReKle. rnent, inden Eed te neemen, en dat by wlfgt i^L(rIm\^mpariiie' de burgerschutters, Uitkopers en Wagtvryen, als dan zouden overgaan tot het in de Eed nemen van voorn, geëligeente S cólSerdn ' enïet iDftaIleerén vanhltzel ïustVs ff £ > WJders °P den vo,2ende 2 AufwS ^f 6' «avonds, aan of ten Huize van de Heeren Comparanten, door een Officier der Schutterye en eenige Gecommitteerden van deCompag. uien, waar onder elk der Heeren Comparanten woonachtig zyn is ingebragt een Copie van zeKer acte, op denzelven aden Augustus 1786. binnen Utrecht op de Neude door eenige Officieren der Schuttery en andere Burgers der 8 Compagnien of Wyken getekend, waarby de onderieekende zeggen: dat vermits de Burger Schuttery, Wagtvryen en Uitkopers van de agtCompagnien .et hebben mogen verkrygen de beëediging van wn vanJGeco^mitteerden, en de Concluie of Refolutie door een meerderheid van Leden 'an den Raad is genomen , de Burgery in2evol;e van haar gedeclareerde op den Tulv dezes aars, z,g aan die Refolutie niet kunnende gedra! ;en, uit hoofde van de aanhoudende weigering •an den Kaad, en non comparitie ter beftemder laatle tot het inden Eed nemen en inftalleeren van icergemelde Collegie hebben moeten toetreden. Dat daarom de Burger Schutters, Uitkopers en yagtvryen van de agtBurgerConipagien, nevens mme Officieren en Onder Officieren verklaren. Ie de weigering en onwillig gebleven Raden iz. . . . . van dato vervallen te zyn van hunne aadsplaatlen, met infinuatie aan dezelve, om g van dato derzelven te onthouden van alle Ver- ga-  JAARBOEKEN, Augustus, 84» gadering van de Magiftraat en Policie j als mede van de Commisfie ter Vergadering van Staat, daar van dependerende, alzo de Burgery, die hunne Raadsplaatfen hieltyoor vervallenen vakant, nogthans dat alle de voornoemde Heeren in hunne Commisfien van Burgemeesteren en Scheepenen, Momboeirkamer, Stads en Staats Financie, het Hof, Postery , Kameraar en Thelaurier, Gecommitteerden tot de Middelen, en 't Drosc Ampt van de Vaart, zullen blyven fungeren tot den 12 Oétober aanftaande, ten warealle de voorn. Heeren door hare verdere tegenkantingen de Burgery noodzaakte dan tot hare veiligheid en ter behoud van hun recht, ook daarin verandering te moeten maken, en dat om voor te komen alle onaangenaame gevolgen, hier van by infinuatie aan voorn. Heeren zoude worden kennis gegeven, en wel ook aan Heeren Burgemeesteren, ten einde Hun Ed. Achtb, van dato de voorn. Heeren tot den Raad niet meerder te doen convoceeren, onder Protest tegen alle gevolgen, indien iemand van de voorfz. Raden zig zedert dato tot de Vergadering van den Raad geliefden te begeven, of met de zaken der Politie dezer Stad te bemoeijen, welken zy aan zig zeiven zouden te imputeeren hebben. Dit de Heeren Comparanten wel bewust zyn, dac een aanzienlyk gedeelte » en wel notabel' fte gedeelte der Burgerv en Inwoonders dezer Stad, geen deel hebben in alle voorfz. handelingen, maai dat bovendien ten geenen tyd aan de Burgers en Inwoonders dezer Stad eenig recht gecompeteerd heeft, om de Raden in de Vroedfchap van hunne Raadsplaafen vervallen en dezelve vacant te verklaren » en hun te bevelen van zig te onthouder van alle Vergaderingé van Magiftraat en Policie, zo als ook volgens de onwrikbaarfte gronden vac Rechten, en een volgens de Wetten beftierd wordende Vry Land, niemand dadelvk by wegen van feiten uit zyn Post kan gefteld worden, gelyk dit by de Edele Groot Achtb. Vroedfchap, by Re r RECHT dbteNo' 'ar. van 17 Rad. van Utr,  84* NIEUWE NEDERLANDSCHE TRECHT /iele Notar. van •27 Rad. van Utr. • \ 3 4 I ( I < Refolutie van den 25 July ook is gedeclareerd, en aan de Tekenaars van 'c Addres van den 3 July 1786 gecommuniceerd, dat dienvolgens de voorgaande infinuatie aan de Heeren Comparanten gedaan, en al het geen daar in vervat gedeclareerd en aangezegd is, allezins onwettig, nul en van onwaaide is, en by de Heeren Comparanten voor zodanig word gehouden. Dat zy Heeren Comparanten nogtans in aanmerking nemende, hoe dat een groot gedeelte der Burgery , tot voorgemelde daaden effective is gekragt, en bovendien het Stadhuis en en Poorten dezer Stad, door gewapende Schutters doet bewaken, als mede den eerfte Burgemeester, als Gouverneur dezer Stad, feitelyk heeft doen ontzetten van de bewaring der Sleutel van de Kist, dienende voor de Sleutels der Stads Poorten, en dat de bedrygingen, by voorgaande [tifiouatie niet onduidelyk gedaan, ingevalle Heeren Burgemeesteren de meergenoemde Raaden tot den Raad deeden roepen, en dezelven aldaar verfcheenen, voor de fchroomlykfte gevolgen ten aanzien der rust en veiligheid binnen deze Stad moeten doen duchten. Om alle voorgemelde redenen, als meede om te beproeven of voorfz. Burgeiy, by of door tydverloop tot bedagtzamer en bedaarder handelingen en overdenkingen gebragt zouden kunnen worden, raadzaamst oordeelen by provifie niet in den Raad :e komen, en dat Heeren Burgemeesteren in 't 5yzonder vermeinen, tot voorkoming, en om eden als boven, den Raad niet te moeten doen ronvoceeren. Dat zy Heeren Comparanten, dus ter zaaken ran voorgemelde gepleegde feiten, en om rededs boven , en geenzins als zig vervallen houdenle van hunne Raadsplaatzen, zig zullen enthou. Icn van 't beleggen en bywonen refpeélive van Ie Vergadering der Vroedfchap dezer Stad. En leclareeren zy Heeren Comparanten al verder, dat  JAARBOEKEN, Augustus, 17C6. 843 dat elk hunner zyn Commisfie, welke thans waarneemt, zal blyven waarneemen, als daartoe in qualiteit van Vroedfchap of Uaad zig gerechtigd oordeelende, en geenfins uit hoofde van de aan hun, by de Infinuatie gelaaten faculteit, om in die Commisfie te kunnen blyven fungeeren. En op dat. van al het gene voorfz. is, ten allen tyden daar en zo het behooren zoude kunnen blyken, en ten einde hier door alle verkeerde interpretatie of illatien van het, of uit dit reïds gebeurde, ofte nog te gebeuren daaden, te maa- ken of te trekken voor te komen, Protefteerende daar tegen ten allerfterkften, verzogten de Heeren Comparanten hier van Acte, die is deze. Aldus gedaan en gepasfeerd binnen Urrecht, ter prefentie van &c. Den 7 Augustus zyn de Burgers j Schutters, Wachtvryen, Stemgerechtigdens uit de Burger Compagnien, des voor en namiddags op hunne gewone Loop en Vergader• plaatfen by den anderen vergaderd, tot hei ! aanftellen van 40 Kiezers, uit ieder Com pagnie 5, om, ingevolge van het beëdigde Reglement, te treden tot het maken van < Naamlysten van Raden, in de plaatfen vai den Heer Mr. Ph. Ram, en van den overle denen Heer Oud-Burgemeester Berger; zo al de Kiezers, daartoe in de Raadkamer by eei gekomen zynde, naar orde van het Regie ment, in de plaatfe van den eerstgen. Hee hebben uitgebragt eene Naamlyst van de , volgende gequalificeerde perfonen : als va de Heeren Mr. Je hannes Henricus Voor da Mr. Hendrik Jctcobus Hengst, Mr. Gerar Anthony Visfcher en J. A.d'Averboult; en i Ü- rRECHf AtieNotar. van 27 Rad* van Uir. l 5 1 t Ir l i ï  344 NIEUWE NÈDÉRLANDSCHË isFf-HT de Plaats,van den Heer overledenen, dèHee^ xaEcHr.Ten J.A.d'Averhoult, Mx. Jac. van Hengst, Mr. Hermannus Oosterdyk , en Mr. Hendr. Voorda. Welke beide Naamlysten, den 8 Augustus aan den aangeblevenen Raad , ter vermindering op twee, om daar uit by het lot te verkiezen, in gevolge van het Reglement zyn overgebragt* Daar geene Secretarisfen, zig aanwezig vertoonden, heeft de Burgery in plaats der Heeren Secretarisfen, als Amanuenfes benoemd, Gerar d Bentinck, -en Adriaan Hoevenaar. Bovengen, twee Nominatien zyn gemaakt ten over. ftaan en in by wezen der Heeren Mr. Ludolph de Wit Hoevenaar Willem van Soesbeek, Adriaan van Schermbeek Jaspersz., en G; C. Brouwer, uit het Collegie der Burger Gecommitteerden. Den zelfden 7 Augustus is ook eene Infinuatie aan Burgemeesteren gedaan van wegen Burgerfchutters, Uitko* p,ers en Wagtvryen van de 8 Compagnien, zo als dezelve den a Augustus op de Neude zyn vergaderd geweest. Dezen 7 Augustus hebben ook Gedepte teerden buitengewoon vergaderd zynde, met de ftemmen der twee eerfte Leden tegen het Protest van Burgemeesteren van Utrecht befloten , de vergadering van Staat, tegenJ aanftaande Woensdag den 9 Augustus voor als nog af te fchaffén. Hiervan gaf Burgemeester 'Loten aan Gecommitteerden uit de Burgery kennis. Ver-  JAARBOEKEN, Augustus, i78S. 845 Vervolgens zyn, den 8 Augustus, van wegen de Burgerfchutters, Wachtvryen en" Uitkopers van de Burger-Compagnien dezer Stad, zo als dezelven den 2. Augustus op de Neude zyn vergaderd geweest, aan de afgezette Regeerders aanzeggingen gedaan, van zig van alle bewind van Regeeringszaken te onthouden: ook aan de Heeren Geëligeerdens, en die van de Ridderfchap, om zich te onthouden van te raadplegen , veel min befluiten te nemen, omtrend 't geen door de Burgery op den % Augustus verrigt is. Verders zyn uit de gemaakte Naamlysten of Nominatien van Vroedfchappen, van den 7 Augustus, waar van de Verkiezing aan de Burgery overgelaten was, na dat dezelven ieder op twee perfonen verminderd waren, den % Augustus door het Lot verkoren: als uit de eerfte Nominatie de Heer Mr. Geratd Anthony Visfcher, en uit de tweede de Heer J. A. d'Averboult. Nog hebben de Heeren vanEyck, van Sen~ den, de Ridder en van Haeften, (zynde de Heer Smisfaert op dien tyd, te Amftèldam, op de Vergadering van Patriottifche Regenten, end.e Heer Burman, om andere redenen afwezig) hunne gevoelens geopenbaard, terwyl de Heer van Dam een afzonderlyk Declaratoir heeft overgeleverd. Gem. Heeren hebben deze twee verklaringen overgegeven. Ue eerfte was van dezen inhoud: T\e Ondergetekende, prefente Leden van den J-' Raad der Stad Utrecht vernomen hebbende 'den  U- TRECHT 1 : I Tl Hé NIÉUWE NEDERLANDSCHË den voordragt uit naam van der agt Compagnies Burger Schutters, Uitkopers en Wagtvryen dezer Stad , om op heden de by hen geëligeerde Kiezers tot het maken van de Nominatien voor Raaden in de Vroedfchap dezer Stad, in den Eed te neemen ; hebben de voorfz. prefente Leden, alsharerzydl het door de Burgery beëedigd Reglement niet zynde geïntroduceerd, zig genoodzaakt gevonden te declareeren, de verzogtebeëdiging der Kiezers niet te kunnen doen j maar dezelve, mee alle de omftandigheden, daar toe betrekkelyk, aan de Burger Compagnien, Wagtvryen en Uitkopers te moeten overlaaten, zonder het regt der Burgery eenigzins te willen tegenfpreken, perüfterende voorts by hunne gedeclareerde gevoelens, reeds genoegzaam algemeen bekend. Utrecht, den 7 Augustus 1786". De andere Verklaring luidde aldus: p)e Ondergefcbrevenen prefente Leden van de ^ Vroedfchap der Stad Utrecht, in overweging gnomen hebbende de verzoeken, door de oudte Kiezers der Refpective agt Burger Compaguenaan HunEd. Achtb. gedaan, ten einde de oor de Kiezers geconcipieerde, en aan Hun Ed. ichtb. overgeleverde Nominatien te reduceerén« n by het Lot Raden in de Vroedfchap te elicee^D;Aa^teu zig verP,'gt te declareeren, dat Hun !.d. Achtb. zo Jange nieuwe Stedelyke Reglement an hunne zyde niet is beëedigd (waartoe Hun Ld. Achtb. volgens hunne beëedigde Declaratoir en, op den 12 October eerstkomende, als nog ereid zyn) zig onbevoegd oordeelen, om aan de edane voordragten te defereeren, ofte eenige acustot reductie, electie, beëdiging of van nieuwe .aaden, teplecgen, maar die allen aan de Burery te moeten overlaaten; zullende des niet tg nn, van hare zyde, alles aanwendén, om den fchyn  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 84? fchyn van eene volftrekce Regeringloosheid in het publiek beilier der Stad Utrecht te voorkomen, i Utrecht den 8 Augustus 1786. Op voorgem. Infinuatien , of aanzeggingen, door de Burgerfchutters, Wagtvryen en Uitkopers aan de Ridderfchap hoofd voor hoofd gedaan, heeft de Ridderfchap den 9 Augustus aldus helloten: ExtraSt uit de Refolutien Van de Ed« Mog. Heeren hdelen en Ridder= fchappe, repratfenteerende den tweden Staat van den Lande van Utrèckt. Metcurii den ') Augustus 1786. TSoor de Heeren van Lookhorst, van Lunenhurg, ^ van Atnerongen, van óchoonauwen, van Ny'Veld, vanQ'ereftein, van Schalkwyk (zynde de Heeren van Natewïsch van Zuylen, Van Langerak abten tj voortgebragt zynde zeven gelykluydende Aftens van Infinuatie, aan ieder van dezelve Heeren, hoofd voor hoofd, door eenige Gecommitteerde uit onderfcheide Burger Cömr3agnien $ uit naam en van wegens de tiürgerfchutters , Uitkopers en Wagtvryen van de agt Burger Compag* nien dezer Stad &c. gedaan en overgegeven,* continerende verfcheide aanzeggingen en Interdictien , als breder by dezelve Actens, in de ütrechtfche Courant van heden, den 9 Aügustüs, aan het publiek medegedeelt, en volgende hier na geinfereert. Fiat Infertid. Hebben de Heeren Edelen efl RidderfchappCj réprajfenteerende den tweden Staat van den Lan* de van Utrecht, na rype deliberatie, tot voorkofiajng van alle nadeeligeconfequentien, diêinvol* Kkk gen* Ü- L'RëCHa  u- ÏR'ECm Ref. de, RidderJ op de In finuatie der Bur ger7' 648 NIEUWE NEDERLANDSGHE gende cyden, nit het doen en ontfangen van •dicrgelyke vreemde, en ongepaste Inünuatien, rnogcen getrokken worden, en tot mamtien van ■ n ^egt ,vaD den Tweeden Staat dezer Provintie, , aan derzelver zörge en bewaaringe toevertrouwt nodig geoordeelt,by dezen opentiyk te verklaren, cn dit hun Declaratoir, by infertie van deze Huneer Ed. Mog. Refolutie in de Utrechtfche Courant, terkennislè van bovengemeldeBurgerfchut. ters, Uitkopers en Wagtvryen van de agt Burger Compagnien dezer Stad, te brengen; Dat de Heeren Edelen en Ridderfchappe, in derzelver quahteit, als reprefenteerendeden Tweeden Staat yan den Lande van Utrecht, geeneaanzeggingen, beveeien ofte Interdictien van een der andere Stat ten , veel min van de Inünuatien in dezen, tewagten hebben, ofte ook dezelve in eeniglei manie» ren zouden kunnen ofte vermoogen te pareerenmaar dat zy Heeren Edelen, zoo wel gezamentIva , als ieder van Hun in by zonder, ingevolge derzelver diere verpligting en bezworen trouwe, vastelyk gezmt zyn ade de Privilegiën, Handvesten en Gerechtigheden van de Landen van UtrecM, ende drie Leden van dien , als ook de oude wettige en wel herbragte Conflumen, by continuatie naar al hun vermogen, te zullen blyven voorflaan en helpen def endeeren, ende handhaven; alle de gemeene Lands zaaken met raad en daad, te zullen helpen bevorderen, daar\innne advifeeren en bef uiten zulks Zy tefamen, en ieder van hun in het byzonder, na hun verf and en in regter Confcientie, ten gemeent beste, en welvaren van het Vaderland in 't gemeen, en van deze Provintie, en alle deszelfs In en OpoeKetenen in het byzonder, zullen bevinden te dienen en te behoren, zonder afeclie, gunst ofte ongunst van iemand, en zonder iiun door eenigeInfinuatien bfte bedreigingen daar van te la ten aftrekken, ofte ook (zoo veel in hun vermogen is) te gedogen, dat tegen de Regten van den T weden Staat dezer Provintie , dewelke zy de eer hebben te re- prs-  JAARBOEKEN, Augustus, 1780*. 849 prtefenteeren, ietwes gedaan ofte ondernomen word; verwagtende dierhalven, dat diergelyke Infmuatien aan de Heeren, derzelver Lidtcompoferende, niet weder zullen gefchieden. Accordeert met voorfchreve Refolutien. E. KOL. De Nominatien, ter vferkiezinge van de openltaande Raadplaats van den Heer OudBurgemeester van den Bogaard, den 8 Augustus gemaakt, beftondt uit de Heeren J. A. d'Averhoult , Mr. Hendrik Jacob van Hengst, Mr. Jan Carel Pronken, en Jacob de Joncheere; welke Nominatie, vermits de verkiezing van den Heer J. A. d'Averhoult, is aangevuld met de Heer Ifaak Falck; en voorts verminderd op twee , namenlyk op de Heeren Mr. Hendrik Jacob van Hengst, en Mr. Jan Carel Pronken; waar over het lot getrokken zynde, is het zelve gevallen op den Heer Mr. J. C. Pronken. De vierde Nominatie, in plaats van den overledenen Heer en Mr. Jan Jacob Godin tot Cockengen , Heer van Vuilkop , waar toe tegen het genoegen en onder-uitdrukkelyk Protest der Burgery benoemd was Mr. Joachim Frederik Odé, heeft beftaan uit de volgende Heeren, Mr. Jan CarelPronken, Mr. Hendrik Jacob van Hengst, Jacob de Joncheere en Ifaak Falck ; en vermits de verkiezing van voorn. Heer en Mr. J. C. Pronken , is dezelve aangevuld met den Heer Adriaan Abeleven , en zulks gedaan Kick 2 zyn* U- TRiSCHT  U- TXECHT. j ] i < i i S50 NIEUWE NEDERLANDSCHE zynde, voorts verminderd op twee te weten de Heereii, Ut Hendrik Jacob van Hengst, en Jacob de Joncheere ; waar uit by het lot verkoren is de Heer Mr. H. J. van Hengst. Voorts overgegeven zynde ter vervulling van de eerst openftaande Raadplaats, hy lnfmuatte van den 2 Augustus , heeft de op den o Augustus gemaakte Nominatie van weren bellaan in de Heeren Mr. Jan Carel Pronken Mr. Hendrik Jacob van Hengst, IJ aak Falck, en J. van Nes van Meerkerk; dog welke , vermits de op den zelfden o Augustus des namiddags, als voorfz. gedane verkiezingen ftaat aangevuld te worden met twee in plaats van de beide eerstgenoemde Heeren. He Nominatie den 9 des namiddags gemaakt, in de plaatsman de by voorfz. Injmuatie opengevallen verklaarde tweede Kaadsplaats, befiaat uit de Heeren Mr Johannes Henriet Foorda, Jacob de Joncheel\f™° Fakk en van Ne* van Meerïerk._ üe voorfz. verminderingen van de Nominatien tot de verkiezingen zyn door de genoemde Kiezers gefchied, ingevolge van iet geene daar toe aan de Burgery is overgelaten . by Declaratoir van de aangebleven vaden, op de aanbieding van de eerfte twee ;emaakte Nominatien van vieren , aan de iurgery den 9 des ogtends, by die aanbieImg uitgeleverd. Den 10 Augustus des namiddags is de seaaakteNominatie van vieren, die den 9 des ochtends was uitgebragt, aangevuld met de leeren Jacob de Joncheere en Mr. Jacobut Hen->  JAARBOEKEN, Augustus, 178(5. 851 Henricus Voorda, en voords verminderd op de twee Heeren , Voorda en van Nes van Meerkerk ; waar over het Lot getrokken zynde, is het zelve gevallen op den Heeren Mr. Jacobus Henricus Voorda. Ook is de ! Nominatie, den 9 des namiddags gemaakt, I vermits de Heer Voorda daar van afgevallen i was, aangevuld met den Heer Adtiaan Abcleven, en deze Nominatie ook op twee verminderd zynde, te weten op de Heeren Jacob de Joncheere en J. van Nes van Meer. kerk, is daar uit door het Lot tot Raad ver: koren de Heer Jacob de Joncheere, welke beide Heeren, nevens de Heeren Mr. G. A. ; Vis/er, d'Averhoult, J. C. Pronkert en van Hengst , de verkiezing tot Raden in de Vroedfchap alhier hebbeir aangenomen. Den 10 Augustus des voormiddags was i eene Naamlyst gemaakt van het volgende viertal, de Heeren Ifaak Falck, Jacob de Joncheere, J, van Nes van Meerkerk en Mr. Johannes Henricus Voorda. Dit viertal wierdt den 11 Augustus aangevuld vermits de Heeren Jacob de Joncheere en Mr. Johannes Henricus Voorda reeds tot Raden waren verkoren, met de Heeren Mr. Martinm MUrooy en Gysbert Comelis Egeling i en op het ingebragte Declaratoir van den Heer Ifaak Falck voor de Nominatie bedankende, is deze Nominatie al wyders aangevuld met den Heer Adriaan Abeleven. Dezelve voorts verminderd zynde op twee, waar toe by hét opnemen der Remmen benoemd waren de t Heeren J. van Nes van Meerkerk en Mi. Kkk 3 Mar- T.R.ECHT  u- trecht 3 I 1 85a NIEUWE NEDERLANDSCHE Martinus Mulrooy, en over dezen bet Lot getrokken zynde , is hetzelve gevallen od den Heer Mr. Martinus Mulrooy, die dez» verkiezing ook heeft aangenomen. De Nominatie van vieren den io des namiddags gemaakt, heeft beftaan in de Heeren Mr Harmanus Oosterdyk, J. van Nes vanMeerkerk jojannes van der Hagen en Adriacm Abeleven, welke den n des namiddags vermits het ingekomen Deo.aratoir van den neer Mr Harmanus Oosterdyk bedankende voor de Nominatie, wierdt aangevuld met den Heer Mr. Anthony van Mansveld, en voorts -erminderd op twee : te weten de Heeren J, van Nes van Meerkerk en Mr jobmms van der Hagen, waar op het Lot getrokken zynde is het zelve gevallen op den Jrieei m* Johannes van der Hagen, welke Heer aan Heeren Gecommitteerdens, die over deze verkiezing gezeten hebben, verklaard heeft zyn byzondere aandoening en gevoel over het vertrouwen, dat deBurgerv m hem gefield hadde; zig niet mm vereerd vindende met deze verkiezing: dan dat zyne omftandigheden en gefteldheid niet toela:ende de verkiezing te kunnen aannemen. De Nominatie, den ix Augustus des og:ends gemaakt, beftondt uit de Heeren I Jan Nes van Meerkerk, Adriaan Abeleven, j°banries van der Hagen en Mr. Martiws Mulrooy. Dezelve wierdt den is vermts de verkiezing van den Heer Mr. Marmus Mulrooy, en van den Heer Johannes m der Hage, welke laatfte daar voor, zo als  JAARBOEKEN, Augustus, 1780. 85$ als wy zagen, bedankt heeft, aangevuld met de Heeren Gysbertus Comelis Egeling en ' Mr. Pieter Maret, waarop dezelfde Nominatie wierdt verminderd op twee, en uitgebragt op de Heeren van Nes van Meerkerk en Adriaan Abeleven, en daarop 't Lot getrokken zynde, is het zelve gevallen op den Heer Adriaan Abeleven, Canonik in het Kapittel van St. Pieter. Voorts is den 12 des namiddags gemaakt een Nominatie van vieren , waarop gebragt zyn de Heeren J. van Nes van Meerkerk, Abraham Keer, Adriaan Abeleven en Gysbertus Comelis Egeling. Dan tot vermindering van dezelve over zullende gaan, heeft de Heer Abraham Keer, Deken van 't Kapittel van Oud-Munfter, voor de Nominatie bedankt, en de Heer Abeleven , verkoren zynde, is de voorfz. Nominatie uit de overige benoemde tot het viertal by het Lot aangevuld met de Heeren J. IVttezvaal en Mr. Ber nar d van der Hage ; en daarop deze Nominatie tot twee gebragt zynde, is daarop geileld voorn. Heeren van Nes van Meerkerk en Egeling, waar over het Lot getrokken, en gevallen op den den Heer Gysbertus Comelis Egeling, Domheer, ten Capittule ten Dom alhier. Den 12 is ook wederom eene Infinuatie van wegen de Burgerfchutters , Uitkopers en Wagtvryen aan de Burgemeesteren Mr. Arnoud Loten, en Mr. Adriaan van Bronkhorst gedaan, wegens het fchryven van Gedeputeerde Staten aan Hun H. Mogende* Kkk4 Eè raECHT  854 NIEUWE NEÖËRLANDSCHE u- De twee Nominatien, den 14 Augustus by Kiezers gemaakt, tot Raden in de Vroedfchap alhier, beftaan de eerite uit de Heeren J. van Nes van Meerkerk, P. Engelbert, Mr, 4. C, de Normandie, Heer van Schalkwyk en Mr. P. Mar et; en de tweede uit de Heeren J. van Nes van Meerkerk, Mr. L% de With Hoevenaar, J. Vos van Zyl en Mr, J. van Goudoever. Deze beide Nominatien zyn den 15 Augustus elk tot een tweetal gebragt : beltaande het eerlte uit de Heeren jF, van Nes van Meerkerk en P. A. Engelbert, met het Lot tegen Mr. Izaak vanGoudoever, uit welken met het Lot verkoren is, P. A, Engelbert, en het tweede,~ na dat voor deze vermindering de Nominatie vermits het bedanken van L. de With Hoevenaar, aangevuld was met den Heer Mr. Gysbert Reitz, uit de Heeren J. van Nes van Meerkerk en J.Fofs van Zylt; zynde daar uit by het Lot verkoren Jacob van Nes Heer van'Meerkerk, Canonik van den Capittule van Oud • Munfter, alhier. • Zedert zyn op nieuw de volgende Nomi* natiën gemaakt, en daar uit verkoren, den 15 5s namiddags Nominacie van vieren, J. van Nes van Meerkerk , Mr. Izaak van Goudoever, Mr. Pieter Mar et, en Mr. Ludolph de' With Hoevenaar , de 2 laatfte by 'l Lot. ' Dezelve is, vermits de verkiezing van J. van Nes van Meerkerk den 15 des namiddags voorgevallen , en 't bedanken van de Heer 'Uoeyenaar, aangevuld den volgende dag des Itt?  JAARBOEKEN, Augêtus, tffa 855 namiddags ten 2 uuren met de Heeren Mr. Philip Kavel en Petrus de Koning; en daar' uit' op het tweetal gebragt de Heeren Mr. Izaak van Goudoever en Petrus de Koning, waarop het lot getrokken zynde, is hetzelr ve gevallen op den Heer Mr. Izaak van Goudoever. Dien zelfden 15 Augustus des namiddags Nominatie van vieren, Mr. Izaak van Goudoever , J. Vos van Zyll, Andries Corns. de Normandi, Heer van Schalkwyk , en Mr. Abrham de Eucquoy. - Den 16 des namiddags , vermits J. van Goudoever verkoren was, en dat de Heeren Normandi en Buc* quoy bedankt hadden , aangevuld met de Heeren Mr. Philip Kuvel, Mr. Pieter Marei en P. de Koning; voorts verminderd op twees de Heer J. Vos van Zyll en Mr. Philip Ku5 vel, en daar uit by 'tLot verkoren Mr.Philip Kuvel. Woensdag den 16 des voormiddags,, Nominatie van vieren: Mr. Izaak van Goudoever , Mr. Pieter Mar et, Mr. Gysbert Reitz en Mr. Coenraad van Alphen, by 't Lot tegen den Heer J. Vos van Zyll. • Woensdag namiddag, Nominatie van vieren: Mr. Pieter Mar et, J. Vos van Zyll, fsbrand van Hamelsveld, S. S. Th. Doel. et, Prof., Mr. Pieter Maret en Mr. Jan An dries Strik van Linfchoten Heer van Loender/loot.. Dog gelyk uit hoofde der uit bei < den Nominatien van daags te voren gedane verkiezingen van de Heeren J. Vos van Zyl \ en P. Maret, als mede het bedanken vat Kkk 5 dei rRECHT, { l t  856 NIEUWE NEDERLANDSCHE UItrecht den Heer Prof. van Hamelsvelt, de Nominatie , Donderdag ogtend gemaakt, vervielj is door dezelve Kiezers den 19 Augustus, uit een op nieuw gemaakt twaalftal, dat op agt verminderd is, uitgebragt een viertal op de Heeren Mr. P. van der Hage, Mr. Jan Andries Strik van Lin/cboten Heer van Loenerfloot, Petrus de Koning en Mr.Karei'van Hees. Ook, vermits het bedanken van den Heere Profesfor van Hamelsvelt, en den Heer 'zkz/z Malepart, is de Nominatie van vieren van Donderdag namiddag, vervallen, en derhalven door de voorige Kiezers den 20 Augustus des namiddags een nieuw viertal gemaakt, van de Heeren Mr. Jan Andrits Strik van Linfchoten , Mr. Petrus van der Hage; IV. P. C. de Geer en Petrus de Koning. Den 17 Augustus is ook nog van wegens meergem. liurgerfchutters, Wachtvryen eii Uitkopers van de Burger-Compagnien aan de Heeren gewoone Gedeputeerden van de . Staten 's Lands van Utrecht eene Infinuatie gedaan, wegens den brief, den 5 Augustus Éaa de Algemeene Staten door welgem. Heeren Gedeputeerden gefchreven. Den ai Augustus befloten de Kiezers de op den 19 Augustus gemaakte Nominatien, vermits het bedanken van de Heeren W. P. van der Hagen, Mr. C.van Hees, en IV. P. C. de Geer, niet aan te vullen, maar dezelven in ffate te houden tot na de beëediging. Den  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 857 Den 28 Augustusi.786 zyn de XV. nieuw verkoren Raden plegtig beëedigd en ingehul-' digd, zynde de Heeren Mr. Gerard Anthony Visfcher, Jz.J. A. d'Averhoult, Mx.Jan Carel Pronkert, Mr. Hendrik Jacob van Hengst, Mr. Johannes Henricus Voorda, Jacob de Joncheere, Mr. Martinus Mulrooy, Adriaan Abeleven , Gysbers Comelis Egeling , P. A. Engelbert, Jacob van Nes Heer van Meerkerk , Mr. Izaak van Goudoever, Mr. Philip Kuvel, J. Vos van Zyl en Mr. Pieter Maret. Wegens de plegtigheid van deze verrigting is ons de navolgende befchryving toe*gezonden: T"\es morgens ten agt uuren, wierd, aan de vier Hoofd Poorten, het Kanon ('t geen aldaar alvorens geplaast was) gelost: wanneer alle de toegangen der Stad gefloten wierden, en niemand binnnen gelaaten dan door bet Klinket der vier groote Poorten. Een half uur daar na vergadereen de agt Burger Compagnien, met Geweer en Wapens, op derzelverafzonderlykeLooppiaatfen; met de Wagtvryen en Uitkoopers, onder elk behoorende, dog de laatften ongewapend. Alle de Schutters waren netjes uitgedofcht, en droegen den Zilveren Gedenkpenning, op hetgebeurde van den sollen Maart jongstleeden, welken zy dezer dagen ontfingen, aan een rood en wit koord hangende op de borst. Voor half tien uuren trok elke Compagnie naar de Neude, in dezelfde order , en ieder verzeld van derzelver twee Gec unmitteerden, zoo als zulks op den tweden Augustus heefc plaats gehad; vergaderde dus alle de Compagnien aldaar in een Lighaam. Op het midden van dit Plein was een Tafel, van 40 voeten vier - :recht  u- TRECH'J Befchr, van da inhuldiging der nieuwe Raden. I t I 3 ( i j r i ï 2 SS» NIEÜWE NEDERLANDSCHE o*fe gr?e° Bekleed^l omhangen, ff£ ftfDde ?P «tf verhevenheid, opwelKe men Jangs twee frappen opging, feeën de' KTkmÏÏeedde rrTafc^ W3ar ^» ^Raden zWwar- Gecom^Itt«rden uit de Burge yge-. SeVhebS^^ W?ke de8edaantevaneen Holf.. ïe 2 ■ rK?«ï OP het verheven Vierkant, temidnere VS 2 ^°rd'' daar was 00k nt>« e™ kielSr 1 'Rede met 8roen laken behangen, gé-- ZZ^ilit' Ama"ueufes,daartoe-by de Kiezerslangttteld, gezeten waren. RaS n^Q UhUre« b^eD W de nieuw verkoren verïan^ bV te SeeSfk' door ee?<: Co.nmisfle, inlle groo-' ie ^ecretary kamer geleid w erdeu. Thans formeerde de Burgery op de Neude , op. een eeÏÏven Sein, door een Kanonfchooc aan't Stadhui eenge.ykengrooten ovaalen Kring , alT op den zo evfen gt noemden aden Augustus ;gge|yk tefftond hierop a'le de nieuwe Raaden, naaf rlg Zo als gaa'v n" In frf Wafen' Zig Van het Stïdhoïbï ftcn V ^ V°T?r WaStende "oetfen plaatitcxi., die, door een Detachement Schutters als mede van de Deurwaarders, Bodens enLe ter bï. Se^CerSoRaD• ^ 7/ --n ov"^ d"or, de Mmnebroedersflraat, iSeV' ^anZ!," ¥,3rkt' en "MrtsdoordeSchou ftlïr^ deJNeude- ^ Heeren , aldaar uit ie Koetzen getreden zynde, wierden, door een SvSf 6> iU,t d»f- 8 °udfle Oberen 'vande Bm,ery Dtitaande, binnen den geflagen Krini* en 'P de voor hun beftemde plaats geleid, wanneer Jïm£ ÜiffiC,e^D °m die Plaats een kWncrTn S teer )?„ „ f",' de ^ Se maken der nominatie van den R^ad , tot het eli- geren van Scheepenen, zonder te gedogen dat . het zelve recht in het geheel ofte inb Sgedee len, in welker voege ofte nwniere zulks ook Zon ■ gefoanf WeZ£n' 330 iemand a"d^ worde tot fo!nHlykik^°0k za'ma'ftineren Vroedfchaps Refolutie van den 10 Maart i78q , bv welke her St0a£enS fT™ ^^ningen^irdaïve" ?p RpVf ° gieren is toekend; als mede oe;Kefo]utie van den Raad van i r Augustus i7»o fe f±'^ we! !*e, ichoon alhier niet uitdruklyk gefperinceerd fn^aDS-tOC deZer Stads PBa K 2E 6D 330 de Bur«efy toekomen Uat ik de zaken , te vergaderingé van de VrnM fchap getracfeerd, wanneer doourgemeesteren deSecretesfe word aanbevolen, ^T JoudS e4rvedonrVderf ^ imm,ers 55 en Bur¬ gery door zodanige opgeleverde Secretesfe geen oogfchynlyk nadeel zouden kunnen lyden. S ° Dat ik 10 het reduceren der Nominatien tot het mineren v°n^hkieZeD V3n Kaden' eS in ha n" S ihet" hn,TDen> geen 8unst of ^eöie MI in het oog houden, maar dat ik alleenlyk zal oezien, en letten, dat de Perfonen toe de ï'? gingen Commisfien, waar toe zy'gekoren Jut' en worden, nut en bekwaam, mitsgader. alsSil Wd is, communiceerendeLidtmafvan'de lae Chnstelyke Gereformeerde Kerk zyn Dat ikmedepundtuëlykzal obferveren en helden nakomen met alken zodanig Reglement op •e Regering deezer Provincie, het welk, K ende den tyd myner bediening, Staatswyw, m« oncurrentie van het Volk, mogt wordende nïo uceert maar ook inzonderheid het RellSï opens het beftel en beleid van dezer Stadf R ge! ng, gearrefteert den 20 December j 785, en & de  JAARBOEKEN, Augustus, 1786.' 8r5l de Burgery plegtig beëdigd den 20 Maart 1786, vporbehoudens alzulke veranderingen, met onderlinge concurrentie van den Raad en Burgery te maken, welke in tyd en wylen geoordeelt mogten werden ten nutte van van Stad en Burgery te zullen ürekken. Dat ik eindelyk geene Registers, Bofken of Papieren , tot deezer Stads Secretarye behorende : zal ligten' vervoeren ofte medeneemen zonder voorkennis en confent van Burgemeesteren, of, by abfentie van^dezelven, van den oudften pre: 1'ent zynde Raad. En dat ik voorts alles zal doen, wat een goed en getrouw Raad in de Vroedfchap der Stad Utreche fchuldig is en behoord te doen. Dat zal ik niet laten om lief nog om leed, om maagfchap nog om zwagerfchap, nog om eenigerhande zaken." ZO WAARLYK HELPE MY GOD ALMAGT1G» Dat verrigt zynde, begaf zig eene Commisfie van 4 Officieren naar het Stadhuis, verzeld van een Detachement Schutters, als mede van deDeurwaarders , Bodens en Letter Dienaars, om aan de aangebleven Raaden, zig aldaar bevindende , kennis van de voorfz. Beëediging te geven, met verzoek, om zig naar de Neude te li begeven, ten einde van de nieuwe Raaden afte; neemen den Eed tegen de Corrupteelen. De voorzegde aangebleeven Raaden begaven zig dan hier op ook terftond naar de Neude, geadfifteerd met den Secretaris Falck, en vooraf gegaan van eea Detachement Schutters, als mede van alle de Hodens, Deurwaarders en Letter Dienaars: wordende by derzelver komst aan het einde van de Schoutenfteeg, door de g oudfte Burger Officieren gerecipieerd, en binnen de Kringen geleid. Op derzelver aangewezene plaatfen gezeten zynde, wierd Hun Ed. Geftrenge gecommuniceerd het rRKCHT Befchr, van de. Inhuldé' ging der nieuws Kaden.  862 NIEUWE NEDERLANDSCHfi Ü- TRECHT Befiht. van de inhuldi ging der niewie Raden. i het beëdigen van de nieuwe Raden, rr.et herhaald verzoek, om dezen den Eed tegen de Corrup» teelen atteneemen: gelyk ook ltraks, met het voorleezen van dien Eed , door den Seeretans Falck , gelchiedde. Onder het afleggen van dezen Eed, zo wel als van den eer" Iten, hier bovengemeld. Rond de geheele Burger Schuttery met geprelenteerd Geweer, en de Uitkopers en Wagtvryen met ongedekten hoofde. . De aangebleven Raaden zig hier op, in gelyker voege als zy gekornep waren, weder naar hes Stadhuis begeven hebbende, voorgegaan door één Deurwaarder, één Bode en één Letterdienaar, en het vorig üetaeiiement, wierd het Kanon aan den Poorten ten tweede maale gelost. Waarna de nieuwe Raaden zig weder in derzelver Koetfea plaatften, en voorafgegaan door de overige Bodens, Deurwaarders en Letter Dienaars, gelyk mede tans opgevolgd wordende door de geheele Burgery, Compagnies wyze, zig begaven door de Schoutenfteeg, over de Ganzen Markt, door de Mmnebroedersflraat, over de St.Jans Dam, door deKyflraat, agter St. Pieter, langs de Westzyde van de Nieuwe Graft, door de Rodenburgerftraat, langs de Westzyde van de Oude Graft, uoor de Lynmarkt en Choorftraat, naar en tot voor bet Stadhuis. Uit de Koetzen getreeden en door ae beftemde Commisfie in de groote Secretary geleid zynde, wierden de door de aangebleven Rajen verkundfchap van de komst dier Heeren» Waarop deze zig uit de Raadkamer in de groote Zaal begaven, en zig, neffens de nieuwe R&den i>p het Plein plaatften voor den grooten ingang van iet Stadhuis: alwaar zy ,door de voorbytrekkenie Burgery, met fponton en Vaandel, gefalueerd ■vierden, onder het Muzyk van hetOrchest, welk 3p een daartoe expres vervaardigd Balkon , voor ien evengemelden ingang van het Raadhuis, ge. slaatst, geëxecuteerd wierd. De Burgery voorby gedefileerd zynde, keerden  JAARBOEKEN, Augustus, 178Ó. 863 Ide aangeblevene Raden in derzelver Vergadering, en de nieuwen naar de groote Secretary te rug» • intusfchen waren, onder het voorbymarcheeren, de Oudfte Officier van elke Compagnie,, en alle de Gecommitteerden van het gequaiificeerd Colle. 1 gie der Burgery, ter zyde getreden, en begaven : zig, na het voorby defileeren der Burgery, te, gelyk met de nieuwe Raden, in de groote Secre-' tary, doende als toen den aangebleven Raad verzoek, dat zy ter voldoenig aan hunne Commisfie, van wegens de Burgery, de nieuw beëdigde Raaden in de Raadzaal mogten inleiden. Het geen dan ook, na acceptatie, alzo ftaatig, en onder - eene korte aan fpraak, gefchiedde: Waarna die Officieren en Gecommitteerden, uit de Raadkamer i weder naar de groote Secretary gingen , en aldaar • van eikanderen affcheid namen. By het fesfie neemen van de nieuwe Raden wierd I het Kanon , ten derdenmaale, van Stads Wallen l gelost: terwyl , den geheeien tyd , van den | Doms Toren, een Vlag woey , zynde van door; fneeden .Rood en Wit, gelyk het Wapen der Stad , i zo als ook het Balkon van het Stadhuis een gelyke l Vlag ftak. De Burgery voorby gedefileerd zynde, trok elke Compagnie, langs den kortften weg, weder ; naar haare Loopplaats af, waar elk uit een fcheidde: gelyk ook de Raaden, na derzelver gehoude1 ne fesfie, op gelyke wyze fcheidden en na huis keerden, als zy aan het Stadhuis gekomen waren. Gedeputeerde Staten hebben by eëneni brief van den 25 Augustus 1786 de.vetgade-r ring der Staten befchreven te Amersfoort teil gen den 30 derzelver maand. De Vroed1 fchap dezer Stad heeft den 29 Augustus dien brief beantwoord, en de befcbryving naar Lil Amers- ü- rRECHT Befchr, 'an de 'nhuldiyng der lieuwe Raden.  fRËCHl 864 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amersfoort voor niets en van onwaarde ver'• klaard. Eindelyk is ook nog op het gebeurde in deze Stad op den 2,0Maart 1786, namenlyk het beëedigen en invoeren van een Nieuw Stads Regeerings Reglement, een Gedenkpenning vervaardigd, en aan de Burgers uitgedeeld , terwyl 'er nog meer van dien zelfden ftempel zyn gemaakt, om aan die geenen, die zulks mogten verkiezen, verkogt te worden. Dog boven en onder is een vlakte open gelaten, waarop ieder Schutter des begeerende een teken kan Rellen, om van de verkogte penningen onderfcheiden te worden : terwyl de verkogt wordende die open plaats met een cieraadje gevuld hebben. Op dezen gedenkpenning ziet men Utrechts Stedemaagd, kenbaar door haar Kroon en het Wapen op haar Borst, ftaande voor het Altaar der Vryheid, aangewezen, door den Hoed en het Jaargetal, zedert welke men den aanvang der Vryheid zal beginnen te rekenen. Op dien Altaar ligt een Romemsch Bundel-Byl, en een Brief met drie Zegelen, ter aanduiding zo van der Reden Rechten, als van die der drie Leden van Staat; waarop de Stedemaagd met haar linker hand wyst, om aan te toonen het voornaam deel, ' dat onze Stad daarin heeft, om daar by, tegen alle en een ieder, bewaard te worden. Zy heeft in haar rechter hand een ontrold gefchreven Papier, zynde hernieuw beraamd Re-  JAARBOEKEN» Augustus, 1786. 865 Reglement van Reseerirrg dezer Stad : het U- welk zy ter beëediging' voorhoudt aan een Officier, Onderofficier en een Burger, die hetzelve met het opfteken der twee voorfte vingeren hunner regter hand plegtig bezweren , terwyl de daar agter ftaande Burgery Zig daar aan gedraagd, door het prefentecren van hun Geweer. De Huizen en Toren van de Buurkerk ter regter zyde in het verfchiet, wyzen aan de plaats van de Neude, waar op deze plegtigheid gebeurd is. De tegenzyde heeft een Eyke Burger 'krans, waarin gelezen wordt: Utrechts Burger. Schuttery beëedigd Stads Regeerins Reglement op db Neude den XX Maart MD.CC.LXXXVI. des Avonds ten §11 Uuren. Wy moeten nu nog eenige andere zaken, deze Stad raakende, fchoon in den beginne of liet midden dezer maand voorgevallen, verhaalen; welken wy hier plaatfe, om den draad van het verhaal der groote gebeurtenis niet aftebreken. De algemeene Provinciale Vergadering Van Gecommitteerden, Schutteryen , Vrycorpfen en Genootfchappen uit de Steden en het platte Land van deze Republiek, die den 1 Augustus begonnen was , is thans geëindigd. Die vergadering was belegd, om verfcheiden voorftellen en befiuiten tot bevordering eener algemeene Grondwettige Herftelling in Nederland, en tot verzekering der Burgerlyke Vrybeid te doen en te neemen. Lila On- fRECUT  8(56 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECHT t l I < : i Onder anderen is 'er ook namens deze Vergadering eene Commisfie van de Heeren Heldewier en Pompe van Meer dervoort 3 mitsgaders den Heer Cau, gezonden om te Wyk by Duurftede eene oculaire Infpeblie te neemen , omtrend de fterkte dier Stad, en het Plan van verdeediging op te neemen, welke Commisfie door gemelde Heeren dan ook volvoerd is, en dien ten gevolge door hen ter Vergaderingé gerapporteerd: „ Dat zy na een plenair onderzoek, en de noodige ouvertures van zaaken ten hoogften voldaan waren., over de dire&ie die zy omtrend het een en ander door de Commisfie van het Corps Groene Jagers, als daar toe gequalificeerd, hadden ondervonden, aldaar plaats re hebben, enz. • Men las in onzer Stads Dagpapier dit navolgend berigt: F\e Commisfie, door de Burgery van Utrecht ter Directie van het Defenfie Weezen aangebeld, begrypt, boe onvvaarichynlyk het is, dat ie goede Burgery dezer Stad immer gevaar loope, loor Militaire Magt , vyandig te zullen worlen aangetast, aangezien het weldenkende gedeel. e van Nederland, zo Regenten als Burgeryen, limmer zulk een inbreuk op de Rechten van een /ty Volk, hunne Bondgenoten en Mede Burgers, lullen dulden; deze zelve verwagting doet hen >ok op hunne Correspondentie vertrouwen; doch net dit al vind gemelde Commisfie, ten einle aan de intentie hunner Principalen te voldoen, 'Ag verpligt, alle zo uitwendige als inwendige voorborgen te gebruiken. Het is dus om die reeden, dat  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 867 datzy een fömma van twintig Gouden Ducaten, benevens vergoeding van reiskosten, aan die geene beloven, welke hun de eerfte tyding zalbren' gen van den aanmaarsch van Troupes naar de Steden Utrecht of Wyk te Duurftede, mits blyken , ten bewyze van de egtheid dezer tyding, produceerende. Actum Utrecht, den 14 Augustus 1780". O. D. Gordon, J. A. d'Aver. hoult, Abraham Keer. Amersfoort. Den 27 dezer maand wierdt des ochtend; de Raad dezer Stad buitengewoon vergaderd, waar in door Heeren Burgemeesteren wierdt voorgebragt eene aanfchry ving van Heeren Gedeputeerde Staten , bekend ma' kende, dat zy, tegen aanftaanden Woens- . dag, de Heeren Staten dezer Provincie hadden befchreven, om te vergaderen binnen deze Stad; verzoekende, dat alhier daar toe het noodige zoude worden in gereedheid gebragt,- waar toe de Kameraar dezer Stac - ook terltond wierdt gelast, en de Commisfie, 1 om die vergadering binnen onze Stad by te woonen, benoemd. Hier tegen is door eenige Leden van de Minderheid dezer Stad ge- ; frotejieerd. Dit afgelopen zynde, Relde Burgemeester Kolf voor , dat, wyl de Stater aanftaanden Woensdag aldaar Ronden te vergaderen , en dezelve aldaar niet volko men veilig waren, het hoogst noodig was. : om ter dekking en beveiliging van de Staten, Lil 3 aan U- rRECHT  Amer; f00rt. 86S NIEUWE NEDERLANDSCHE aan Zyne Hoogheid te verzoeken, om met allen lpoed naar deze Stad uit Grave te doen trekken het eerfte Bataillon van Eesfendarmwaar van het tweede alhier in bezetnng ligt. Dit voorlid wierdt befloten, het ontwerpen en afvaardigen van eenen brief aan Zyne Hoogheid daar toe aan den Secretaris Hendrikfen aanbevolen, welke brief den zelfden 27 Augustus 's namiddags ten drie uuren, door een Deurwaarder naar het Doo is afgezonden. Het verzoek, daar by gedaan , is ingerigt, om het voorn. Battailkm voor Woensdag binnen onze Stad te hebben, om alsdan door de Staten zelve in den eed genomen te kunnen worden. Den 30 Augustus hadt de vergadering der alhier befchrevene Staatsleden, werkelyk plaats; waar op verfcheenen wegens het eerfte Lid de Heer voorzitter Jan Pesters Heer van Cattenbroek , Jonkh. Willem Emmery Baron van Perponcher de Sedlnitzky, Heer yan Wolphaarsdyk en Canonik ten Dom, Jonkh. Mr. Nicolaas Pesters en Jonkh. G. M, Taats van Amerongen , Heer tot Deyl. Wegens het tweede Lid Jonkh. Gysbert Jan van Hardenbroek , Heer van Lochorst en Berkefteyn, de Hoofdofficier dezer Stad Jr. Joost Taats van Amerongen, Heer van Natewisch, Jr. F. C. R. Baron van Rbeede en A>grm Grave van Athlone, Vryheer van Amerongen, Hoofdofficier van Utrecht: Jr. Geerlach Theodorus van der Capellen, Heer van Schoonnauwen ; W. R van Tuil vanSerooskerken, Heer van Suylenj A. H.Gmve van  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 86") van Rechteren, Heer van Geereftein, Hoofdofficier te Wyk; wegens Amersfoort de Heeren Kolf, G. Harderwyk, Willem Methorst en Sasfe; wegens Rhenen de Heeren de Clercq en van Deventer: zynde wegens Utrecht, Wyk en Montfoort niemand verfcheenen. De Heer Mr. Pb. Rham heeft als Secretaris tegenwoordig geweest. O VER T S S E L. Deventer. Hier worden pogingen gedaan om een Request te doen onderteekenen, welks inhoud voornamenlyk hier op uit komt: Dat de ondergeteekende aan de Heeren Gecommitteerden uit de Burgery der Stad „ Deventer te kennen geven , hoe dat zy vernomen hebben, dat in het Concept Re„ geerings-Reglement eenige Artikelen zyn, „ welke ftrydig zyn met onze Burgerlyke „ Gereformeerde Christelyke Religie, Gilde Wetten, Privilegiën en Vryheden;ne„ vens eenige Artikelen , die onevenredig zyn, en in welken veelal een eigenbelang „ in doorftraalt; dat zy dezelve niet zullen „ aanneemen, maar houden voor nul en van „ geener waarde." Het Artikel van het Concept RegeeringsReglement, 't welk het meeste Root , is dit volgende: „En zullen verders de RoomschLll 4 ge- Amersfoort.  87e NIEUWE NEDERLAND5CBE Deven ter, ■ gezinden, op den zelfden voet, als de Mennonieten, tot de verkryging van het Burgerrecht toegelaten worden." C a m p e n. De tydingen omtrend den aantogt van Krygsvolk, op last der Staten van Gelderland naar Hattem en Elburg, hebben hier zulk een indruk gemaakt, dat reeds digt by de honderd'Leden van ons Genootfchap van Wapenhandel Voor Vryheid en Vaderland, zig by onderteekening verbonden hebben, om de Hattemfche en Elburgfche Burgers in perfoon by te ftaan, en derwaards te trekken , zo ras hunne hulpe vereischt zal worden. Zwolle. Van onze gewapende Burgery hebben 300 Man het befluit genomen, om de Hattemers, zo dra de nood het vordert, ter hulpe te trekken, en zyn reeds den 30 Augustus met gefchut naar Hattem vertrokken en voor de Poort dier Stad in eed genomen. Uit Wyhe, een uur van Zwolle, heeft zig mede een gedeelte van 't Genootfchap van Wapenhandel op weg begeven. Hardenberg. De kleine Steden hebbeu zederd eenigen tyd onderling vergaderingen en raadplegingen  JAARBOEKEN, Augustus,1780. 871 gen gehouden over haare oude Rechten en Vryheden, en zyn ook den 2 Augustus weder in deze Stad vergaderd geweest, en hebben aldaar een onderlinge vereeniging aangegaan. Hier wierden de Afgevaardigden der kleine Steden des ochtends door den Heer J. van Riemsdyk, Secretaris dezer Stad, uit naam der Regeeringe verwelkomd: en, naar het Stadhuis, alwaar de vergadering Rondt gehouden te worden, afgehaald zynde, vonden zy by het zelve de Gewapende Burgery, in orde, gerangfchikt: door welke zy, met geprafenteerd Geweer, ontrold Vaandel en Baande Trom, werden begroet. Op hec Stadhuis, voor 'twelk twee gewapende Burgers Ronden, gekomen en binnen geleid zynde , wierdt de vergadering met eene Aanfpraak door Heeren Gecomm. der Stad Hardenberg, by monde van derzelver Secretaris, geopend: en na de raadplegingen wierden de Afgevaardigden met dezelfde plegtigheid van het Stadhuis afgeleid. STAD EN LANDEN. Groningen. De Regeering dezer Stad heeft aan den Heer Mr. E. IV. Uchtman het volgend Certificaat verleend: LU 5 Wy Har- derwyk. I  872 NIEUWE NEDERL/iNDSCHE Gro- hingen. Certific. voor Mr. E W. Uchtman. < ] 1 ( l I ' i VER. Wfy Burgemeesters en Raad in Groningen certi- Tr ficeeren door dezeri, hoe de Heer en Mr. Eilardus Wilhelmus lichtman s gedurende de vaca^ ture, door ons aangeitelde Stads Advokaat Fiscaal, aan Ons te kennen heeft gegeven, dat in twee naatnlooze Brieven, geplaatst in de Nederlandfche Couranten, by Jan Verlem uitgeven, op eene kwaa. daartige wyze wierde gelasterd en in zyn eer ge. fchouden; verzoekende van ons een Certificaat, waar uit konde geblyken deszelfs gedrag en handelingen, ten einde zulke lasteringen tegen tegann: Welk verzoek by Ons zynde geaccordeerd; zoo verklaien Wy door dezen, dat de Heer en Mr. E. W, Uchtman dien post als Stads Advoka.tFiscaal met eer en reputatie waarneemt, en wei verre van zich ten nadeele van de Burgers en Ingezetenen dezer Stad, in de behandeling derCn'miocele Procedures, van onbetaamelyke wegen of middelen te bedienen, dezelven met probiteit en :delmoedigheid tot Ons genoegen heeft behandeld; soo dat Wy het geene daar omtrent in zekere' laamlooze Brieven in de Nederlandfche Couranten, >y Jan Verlem uitgegeven, van den 21 Juny en t Augustus jongstleden, ten zynen laste is ternelérgeffeTd, verklaren te zyn eene onverdiende efchuldiging en eerrovende laster. Dit oirconden Wy met Onzer Stads hier op gehukten Sigréte, Prasfidents Paraphure en Secretaii Subfcribtie. Gegeven in Groningen den 21 Augustus 1786. B. V. I D D E K I N G E. vt. L. S. Ter Ordonnantie der H. Heeren voorfz. C. H. GOCK1NGA, Secretaris.  JAARBOEKEN, Augustus, 17S0. 873 VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAAGE AMPTENAARS ENZ. 's Gra veniiage. Den 4 Augustus hebben Hun Ed. Groot Mog. (op verkiezinge , uit twee Naamiysten , door Zyne Hoogheid den Heer Prins' Erfftadhouder gedaan) aangefteld : tot Raad in de Hove Riovinciaal den Heer Mr. Huibert Eliza van Meerten; en tot Curator van 's Lands Hooge School te Leyden, den Heer Willem AnneEeflevenon. Heer van Hazartswoude, en zulks in plaatfe van wylen de Heeren Mr. Herman van Hees en Willem Huyghens Heer van Honcoop, welke beide eerstgem, Heeren op den 16 en 8 derzelfder maand den Eed voor gem. Hun Ed. Groot Mog. hebben afgelegd. Voorts is aangefteld (vermits het verzogte en bekomen ontflag van den Heer Mr. Carel de Dieu) tot Bailluw van de Heer Huygerwaard, den Heer Mr- Comelis van Foreest, Heer van Schoorl en Camp. Men heeft tyding, dat den 17 dezer te Brusfel overleden is de Heer Mr. Paulus Eswaldes van de Perre, Heer der vier Bannen van Duiveland, Bewindhebber der O- I.Comp. Gevolmagtigd Minister van Hun Hoog Mog. te Brusfel tot de Commisfie van de Grensfcheidingen &c. Zyne Door!. Hoogheid, de Heer Prins ErfftadhouJer, heeft tot Kaptein ter Zee onder het res. fort van het Ed. Mog. Collegie ter Admiialiteit in Veranderingjnder de hoo- :;ë en la ace Amte- naaks enz.  Veran dering onder de hooge en lage Amte- na ars enz. Rotterdam. Des morgens van den 18 Augustus overleed alhier, na eene kwynende ziekte, in den ouderom van 30 jaren en omtrent 8 maanden , de Heer Mr. Abraham Adriaan Bichon Vischt Commies ter Thefaurie van den Raad van Steate der Vereenigde Nederlauden. Schoonhoven. Den 15 Augustus zyn alhier door het Collegie van Kiesheeren, tot mede Kiesheeren aangefteld en beëdigd, de Heeren Daniël Wilhelmus Rolandus en Daniël Slingeland, in plaats van de Heeren Jacobus Spiegel en Dr. Johannes Becius. Br 1 elle. Van Heen vliet heeft men, dat aldaar fjen 21 dezer Maand Augustus op den Hu1ze van Heenvliet, in den ouderdom van drie en veertin jaren, na een ziekte van weinige dagen is «74 NIEUWE NEDERLANDSCHE in Friesland aangefteld den Heer Samuel Adrianus van Overveldt. Amsteldam. Den 6 Augustus is in den ouderdom van 63 jaren, aan een Borstziekte overleden, de Heer Pieter Trip, Bewindhebber der O. I. Maatfchappy ter Kamer Amftèldam. Den 17 daar aan volgende is wederom door Zyne Doorl. Hoogheid de Prins Ërf/fadhouder uit eene overgeleverde Naamlyst tot Bewindhebber van de O. I. Maatfchappy tergem. Kamer Amftèldam, verkoren den Heer Franc van der Goes, Scheepen en Raad dezer Stad.  JAARBOEKEN, Augustus, 178Ö. 87 is overleden, den Heer Anthony Comelis des H. R. R. Baron van Alclewerelt, Collonel en Kapi. tein ter Zee, ten dienfte dezer Landen. Monnickendam. Den 9 Augustus zynde de gewoone dag der verandering van de Regeering dezer Stad, zyn tot Burgemeesteren verkoo reu, de Heeren N icola a-s Broy n, Claes KousBos,Jan OossAANen JanKloek: en zyn vervolgend uit een overgeleverde Naamlyst door zyne Doorl. Hoogheid den Heer Prins Erfftadhoudcr, tot Scheepenen dezer Stad verkoren de Heeren Jan van Daalen, Jan Minnen Boon, Comelis Boterkoper, Claas Molenaar Junior, Cornelisvan Holk, Jan Gorter en Pieter Schuurman, en wyders tot Scheepenen Commisfarisfen over de Gemeene Middelen, de Heeren Jan van Baaien , Jan Minnen Boon en Comelis Boterkoper, MinoELBURü. Den 7 Augustus de Brief van verkiezinge uit de jaarlykfche Naamlyst ter vernieuwing van de Weth dezer Stad geopend zynde, is bevonden, dat op den 3 dezer, door 7yne Doorl. Hoogheid den Heere Prins Erfftadhouder zyn verkozen tot Burgemeesteren ; de Hee. ren Mr. J ac obus Joh ann es de Brüyw. en Mr. Gerard van Citters, in plaats van de Heeren Mr. Willem Aarnout van Citters ec Mr. Davia van Visvliet, dewelke Voorzittende Scheepen zyn geworden; en tot Scheepenen, de Heeren Mr. Jan Jacob Macquet, Mr. Willen, Jacob Huysfen, Mr. Pieter Claude van Goethemet Mr. Conftantyn Jan Danckaerts. in plaats van de Heeren Mr. Johan David Ghyfelin le Sage, Mr Anthony Huysman, Mr. Bonifacius Matthias Pous. Mr. Steven Matthys Snoek Hftrgronje, Mr. Wilhen Aar 5 Veran. derino onder de hooge en lage AM tena ars enz. t  876 NIEUWE NEDERLANDSCFIE Vjïran onder t)e hooge en laage Ampte naars enz. Goes Op den 12 Augustus, is; op deszeifs verzoek en vermits zyne hooge jaren, en zwakheid aan den Heer Mr. Af. Eversdyk, na een 35 jarige dienst, als Bailluw dezer Stad, ontflag verleend. V n s s 1 n g e n. Uit eene overgeleverde Naamlyst zyn door Z. D. Hoogheid, verkoren, en op den 3 Mei laatstleden beëdigd, tot Burgemeesteren deHeeren P. J. C l y v r r en Mr. C'Caen: TotScheepenen Mr. C. Ferjluis, Mr.^. van Dishoek; jf. W, Bomvens; Mr. A. van Doorn \ ür. A. Muller', A. Louysfen; Chr. Tobiasfen; W. Chr. Bochou. te', Mr. W. van Rofenthal. Op den 10 Juny laatstleden is uit eene Naamlyst door Bewindhebberen en Hoofdparticipanten der O. I. Comp. ter Kamer Zeeland, gemaakt, door Z. D. Hoogheid , tot Bewindhebber verko. ren, en op den 24 daar aan volgende beëdigd, de Heer Mr. C, Caen, Burgemeester dezer Stad. Tholen. Den 30 der afgelopene maand July is door de Ed. Achtb. Magiftraat dezer Stad tot . Aamout Kien van Citters en Daniël Jagues de Su* perville, welke Heeren vervolgens 'door Heeren Burgemeesters en Scheepenen wederom tot Raden zyn aangefteld. Den 29 Augustus zyn nog aangefteld tot The. . fauriers de. Heeren Mr. W. A. Kien van Citters ea Mr. J. W. Schorer, En tot Commisfarisfen van de Leenbank de Heeren Mr B, M. Pous en Mr. M. Snouck Hurgronje. Nog is door Hun Ed. Achtb. aangefteld: de Hr. J. P. Fokker A. M. Mag. en Phil. Doet., tot Lector in de Wysbegeerte.  JAARBOEKEN, Augustus, 1786. 877 tot PenQonaris Honorair aangefteld de Heer Mart' mis Gcrcrd van i>tapele. Utrecht. Den 15 Raden welke zedert den 2 Aug. van tyd tot tyd (in plaats van de van hunne post vervallen verklaarde Raaden) verkoren zyn, en den 28' daar aan volgende door Gecommitteerdens uit den Krygsraad en Burgery ple^tig in den Eed genomen, zyn de navolgende Heeren; Mr. G. A. Visfcher; Jonkheer J. A. d"'Averhoult, Mr. J. C. Pmnckert, Mr. H. J. van Hengst, Mr. J. H. Voorda, Hoog Leeraar in de Rechten aan deze Stads Hooge School J. de Joncheere, Mr. M. Mulrooy, Ad. Abeleven, G. C. Egeling, P. /I. Engelbert. J. van Nes, Heer van Meerkerk, Mr. J. van Goudoever, Mr. P. Kuvel, J, Vos van Zyll en Mr. P. Marret. Zie breedvoeriger hier voor onder Utrecht. Hulst. Den 9 Augustus is, na dat de ftemj men voor twee Sollicitanten gelyk waren, by voor- i keur, op fundament der Ordonnantie op de poli. ii tike Reformatie, tot Gezworen van den KruisI polder binnen Hulst ter Ambacht, aangefteld: i de Heer Annemaat, Stadhouder van Steenbergen, > enz., in plaats van den Heer Pieter Lenshoek, ' welke tot Hoofd Gecommitteerde van gem. PolI' der, by meerderheid van twee ftemmeo, isbevor! derd. LYST Verandering 3nder de hooge en lage amtenaarsenz*  878 NIEUWE NED. JAARB. Aug.t 178Ö. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHELDE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 21 Augustus. Rotterdam den 21 Augustus. by de Z. Zak. Paardeboonen 17 a 19 dt Tarw Jarige, Oude 16 a 215S Duiveboomen 21 a 23 <£ nieuwe 20 a 22 8 Koolzaad 63 a 68 e£ Rogge Zeeuws enlnl. 11 a 13 « Erten Groene 16 a 18 | by den Steen. Witte 14 a i5!-jj Vlas Allerbeft 45 a 56 ft. Best 40 a 44 ft. by 't Laft. — Middelfoort 33 a 39 ft. Boekweit op 154 ® a 23 Gemeen 26 a 32 ft. Gerst Winter 19 a 20 —— Allergemeenst 18 a 25 ft. Haver Vnesfe brouw 16 a 18 ^ —— Zeeuws enz. 12 a 141 de  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, September MDCCLXXXVI. GELDERLAND. N y m e gen. Wegens de Hattemfche en Elburgfche zaken hebben wy reeds in ons voorgaand fluitje gefproken. Het gebeurde deswege heeft eene geweldige fchok aan de Republiek gegeven. En daar de berigten, gelyk doorgaans in zulke gevallen, over en weder partydig, vergrotende of verkleinenden zyn, zullen wy ons by de egte Saatsfhikken houden , die wy zo veel mogelyk op de orde des tyds, dog egter ieder onder zyn artykel, en die plaats zullen mededeelen, tot welken zy behooren. Het Genootfchap van Wapenhandel, onder de Zinfpr'euk Tot nut der Schuttery, en de Burger - Sociëteit te Amlteldam, fchreven den 2 September 1786 gezamenlyk dezen Mmm Rond- Nyme- 3EN.  gto NIEUWE NEBERLANDSCHE NïMEfiEN. Briefvan Gen. van TVapenh. en Burgv'Mit. Rondgaande brief, en verzonden denzelven alom: WEL EDELE GESTRENGE MANHAFTE HEERENl WAARTsSTE MEDEBROEDERSl W/y hadden gehoopt, dat de jongde Refolutie w van Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland, denajftendezer uitgebragt, op de gemoederen der Gelderfche Regenten , die voorhadden op den huidigen, toen aanftaanden Landdag, zo wy onderrigt wierden, geweldige maatregelen te neemen tegen zodanige Burgeryen, als haare deugdelyke Rechten, gelyk die van Hattem en Elburg, trachten te reclameeren en te herftellen, die gewenschte uitwerking zouden gehad hebben, dat zy van het afgryzelyk Systhema, om Militairen tegen den Burger aan te voeren, afzagen, dan daar wy, tot onze uiterfte pntroering, ontwaar worden, dat, wel verre van die geweldige Rappen te rug te komen, in tegendeel is befloten tegen de Vaderlandlievende intentie van Hun Ed. Groot Mog., dat zo verregaande Systhema met alle magt door te dryven en ten 3ien einde reeds Militie geordonneert is, om tegen Hattem en Elburg aan te rukken: en daar eene zoo violente onderneeming nu niet anders kan ten gevolge hebben, dan een Burgerkryg en Bloedbad , hebben Wy het van onzen onvermydelyken pligt geoordeeld, onze Medebroeders, tegen zo« danigefeitelykedemarches hartelyke hulpeen byftand te bieden, en ook inzonderheid ten dien einde befloten het inliggende adres te vervaardigen en ten fpoedigften alhier ter tekening te liggen, pm ter naafier Staatsvergadering deezer Provintie ingeleverd te worden, waar op Wy ons met de bcilzaamftc Refolutie van Hun Ed. Groot Mog. pfggr derzelver zoozeer gemanifesteerde Vader- land-  JAARBOEKEN, Septembert i7m. 88i labdlievende zörge allezins vermeenet? te mogen Vleijen, terwyl Wy de eer hebben ü Wel Ed. héi zelve toe te zenden, ten vriendelykfleninfieerende, dat U Wel Ëd.in den zorgelykentoeftand uwer en onzer Medebroederen mede een hartelyk deel gelieven te neemen, en dezelve of zoortgeJyke maatregélen insgelyks werkftellig temaaken, als waar door het onheil en alle die ysfelykerampen, waar mede dezelve bedreigd worden, op de' beste wyzen afgekeerd worden, en dat ü Wel Êd. derbalven alle uwe vermogens zoos en daar des behoord, met den üitterften fpoed in dit ge. vaarlyk tydftip gelieven te appliceeren. In verwagting hier van en met toewenfching, dat de Voorzienigheid met den geweDschten uitilag de plichtelyke en cordate pogingen aller braavenj en, is het nood* derzelver Wapenen ter afweering van het tomeloos geweld moge doen welgfe ukken en zegenpraalen > hebben Wvdeeer ons in uwe broederlyke vriendfchap en toegenegenheid aanbeveelende, met de opregtfte gevoelens van hoogachting te verblyven. WEL EOELË GESTRENGE MANHAFTE HEEREN1 Waarde medebroeders! Ü Wel Ed. Geftr* Manh. Bereid Dienaaren en Medebroeders, Uit naam van de Commisfie van Direciie van het Genoodfchap van Wapenhandel; Tot nut der Schuttery. jACOBÜS KOK, Secretaris. Amftèldam Uit naam van Commisfaris. «en 2 September fen der Burger Socie» 1786. teit* J. C. H E S P E, Secretaris* Mmm 3 Waai* Nymë* Briefvati jen. van Vapenhi m]Bur- lerfociett,  882 NIEUWE NEDERLANDSCHE Nyme. gen, Ref. van den Krygs. raad. De Krygsraad dezer Stad nam den 5 September 1786 dit befluit: Extract uit het Refolutie'Boek van den Wel Ed. Geftr. Krygsraad der Stad Nymegen, over den jare 1786. Mart is, den 5 September 1786. f\p iogekomene en verleeze Misfive en Bylage ^ van de Commisfie van Directie van het Genoodfchap van Wapenhandel tot nut der Schuttery en Commisfarisfen der Burger Sociëteit, getekend te Amftèldam , den a September 1786 en gedaane propofitie , heeft de Wel Edele Geftr. Krygsraad, na gehouden deliberatie goedgevonden , aan Hun Ed. Mogende , de Heeren Staaten deezes Kwartiers, thans binnen Zutphen vergaderd, eene plegdge Commisfie uit het midden van Wel Edelen Geftr. Krygsraad te decerneeren, ten einde aan Hun Edele Mogende, met het vereischte refpefl: voo/ te dragen, de „ fmertelyke aandoening van dit Collegie over de „ tegenwoordige gefteldheid der zaken, niet era. „ ftige Beede, dat het Hun Edele Mog. behagen „ mag, de aangebodene, en verder aan te bie,, dene Intercesfie en Mediatie van nabuurige Pro„ vintien, in gunftige aanmerking te neemen, en „ ten dien einde de Surcheance der reeds geno,, mene Refolutie te bevorderen, waardoortwee ,, Steden dezer Provintie van het dreigenfte ge„ vaar mogen worden verlost; en zyn hiertoe ver„ zogt en Gecommitteerd, de Heeren Hoplieden , de Bruyn en Loo'jen , de Lieutenant Prinsfen, „ denoDder Lieutenant Fytten en den Vaandrig van Rees, met verdere Commisfie, om vervolgens , by zyne Doorluchtigfte Hoogheid, den Heere „ Eifftadheuder, van deze inllantie kennisfe te » ge-  Jaarboeken, siptemhr\ i^sd. 883 n geven, en hoogstdeszelfs Appui,.ten einde Voor» n fchreven te verzoeken." , (onder flond) In Fidem Extract!. (was getekend) h. i> £ BE I J ER, Coll.Schryven Het Raport van Gecommitteerden uit dett Krygsraad, van den 12 Sept. luidde aldus: ■p\e Hoplieden de Bruyn en Looh'en t als mede dë Lieutenan t Prinsfen, de O a der Lieu tenant Fatten en de Vaandrig van Rees, by Refolutie van de1; ze Wel Edele Geftr. Burger Krygsraad, in dato 1 5 September dezes jaars ten fine daar by vermeld, i gecommitteert en voorts mondeling gequajjficcert, | om ook verder pro re nata en communicatief met I Heeren Gecommitteerdens uit het Collegie van Gemeenslieden oezer Stad, ten deezen te "konnen eri mogen handelen, hebben de eer op heden aan welgemelde Burger Krysraad voor te draagen, en te dienen van raport. Dat zy Gecommitteerdens, ten gevolge van hec een en ander nog den 5 deezer maand *s namiddags: biar Zutphen ver rokken, en aldaar dien avond ten tien uure aangekomen zynde, kort na derzelver arrivement tot haar innigst leedwezen kwamen tè vernoemen. Dat even te vooren de tyding was ingeloopen» Dat de Militie reeds dien zeiven dag binnen de Stad Elburg ingetrokkeu zoude zyn. . Dat zy Gecommitteerdens, zoowel als Heerën Gecommitteerdens van het Collegie der Gemjens-» lieden deezer Stad, eenparig hebben begreepen, ten einde zoo fpoedig mögelyk van deeze Commisfie kennis te geeven, en omtrent het gunt M m ra 3 voor* Nyme« ;en.  884 NIEUWE NEDERLANDSCHE Nymi cb». Raport van den Krygsr. i i . voorfchreeve naauwkeuriger geinformeert t« worden, hun nog dien zei Ven nagt te zullen vervoegen by den Heer Regeerende Burgemeester Mr. H» W. van Grootenrai. Zoo als dan ook de beide Commisfien aan zyn Wel Ed. Groot Achtb., als mede aan de Heeren Regeerende Burgemeester G. W. van Balveren, gelyk ook aan den Raad F. J. Ommeling hebben voorgedraagen de gemelde geruchten, even te voren rer kennisfe van hun Gecommitteerdensgekomen. Welke gemelde Ed. Groot Achtb. Heeren dan ook hun Gecommitteerdens verzekerden van de echtheid dier tyding, met by voeging, dat, zoo rasch het Manifest der Heeren Staten, inhoudende eene aanmaning , om Guarnifoen in te nee-men, met infertie eener meerdere toezegging van generale Amnestie, in cas aan derzelver gedaane exhortatie wierde beantwoord, daar op niet lang daar na de vreemde of wel Overysfelfche Corpfen der gewapende Manfchappen, zoo wel als een groot aantal Inge2etetenen met een zichtbaare overyling, na eenige Kannonnen vernagelt te hebben, uit Elburg geretireert waren en dezelve Stad verlaaten hadden, terwyl verder omtrent de Stad Hattem Berigt was ingekomen, dat de Militie voor die zelve Stad mede aangekomen zynde een Ma. nifest van inhoud als gemeld ingezonden, en daar by te gelyk een beraad van drie uuren verleend geworden is, met bepaling om voor expiratie van dien tyd, in kas van acceptatie, twee witte Vlaggen uit te fteeken, — dat verders na eindiging dier tyd, aan de zyde der Burgery nog een uur beraad verzogt, doch de tyd van twee uuren aan dezelve geconcedeert was geworden. Dat die tyd geëxpireert zynde, of even te vooren maar een witte Vlag uitgeftooken, ook daar jphet fchieten met het grof Gefchut, uit de Stad jevolgt was. Voords daar op het bombardeeren een begin geco-  JAARBOEKEN, Sepieinter, 1786. 885 nomen zou hebben, doch dien volgende dag wel nadere en fpeciaalder tyding inloopen zoude. Dat daar op de Hopman voornoemt van de redenen der Commisfie, by dezen Burger Krygsraad met eenparigheid van Remmen gedecerneert, als ook de Woordhouder van 'tCollegieder Gemeenslieden Mr. J. Moorrees, van de Motives, welke de Gemeenslieden dezer Stad insgelyks gepermoveerd hebben mede een Commisfie te decerneeren, celyk ook van 't einde en oogmerk, waar toe die beide tendeerden, een ampele Ouverture gegeeven en ten nadrutóykften geinfteert heb- bCDat welgemelde Heer Burgemeester, de verdere Heeren Gecommitteerden dezer Stad ten Landdage, op morgen voormiddag geliefde te doen convoceeren , op dat de voorfchreeve Commisfie een nadere Ouverture aan alle die Leden zoude konnen geven , waar toe zyn Wel Ed. Geftr. den volgende Morgen ten half elf uure geliefde te prsfigee- ren. , _ Dat Gecommitteerdens met en nevens de Gecommitteerdens uit het Collegie der Gemeenslieden dezer Stad, vervolgens hun 's anderen daags voormiddags ten half elf uure, by de Heeren Burgemeesteren H. W* Gtotenrai en P. A. Pos hebben vervoegt. . Wanneer dezelve aan hun Gecommitteerdens hebben gecommuniceert, dat de verdere Heeren Gecommitteerdens van wegens den Ed. Groot Achtb. Raad deezer Stad, reeds dien zelve morgen by Hun Ed. Groot Achtb. gevaceert, en van het door de Gecommitteerdens der Gemeenslieden en Burger Krygsraad voorgedragene, kennis gegeven hadden, hun Gecommitteerdens verder informeerende. Dat er Raporten waren ingekomen. Dat, nadat, over de Stad Hattem, een paar Bomben gegaan waren, de gewapende Burgers en die van de Overysfelfche Steden zich geretireerd Jvlmm 4 had* NyMe- Raport van den Krygsr,  KïME Cl'.N. Rapor van den Krygsr. 886 NIÈüWË NEDËRLANDSCHË hadden, en de Militie daar in gerukt was, zonder ' dat men vernoomen had, dat er ongelukken voor. gevallen waren, als alleen, dat een lambourvan > de Militie zoude gekwest zyn. ; Dat door dien dezelve tyding reeds te voorer., alsallezins zeker algemeen verhaald wierde, zulits aanleiding t'egeeven had tot eene Conferentie van hun Gecommitteerdens, als mede verder met die van de Heeren Gemeenslieden dezer Stad, hoe zich in cas van confirmatie by Hoeren Gecommitteerdens van den Edelen Grooi Achtb. Raad verder te gedraagen ; alzoo het einde , wiar toe dezelve Commisfien waren ingerigt; door opgemelde tusfehenkomend geval eenigzms icheen vaniNatuur verandert te zyn; doch dat by bet neemeff dier Refolutien de ongelukkige toettand der Bur* £ers en Ingezeterten van gezégde Steden wel voornaamelyk in confidentie gekomen en wyd^rsgeapprehendeért zynde de gevaarlyke gevolgen, we.ke uit de executie der gementioneerde Staats Keioaitievoor deeze Provintie en Stad, in tyd en wylen zouden kunnen proflueerert, zy Gecommitteerdens vermeent hebben, om in kas van confirmatie van alledie ingelopenene tydirgen, hunne inftantien zodanig in te rigten, als uit het volgende zal konen te appareeren gefchied te zyn. Dat de voorfchreeve tydingen meet dan al te zeer met de uitterfte aandoening, invoegen gereld ,geconfirmeert geworden zynde, de Hopman de Bruin* namens hun Gecommitteerden met ertipresfement s en allegatie van onderfcheidene redenen en rootives, aan welgemelde Edele Groot Achtb. Heeren, als namens deeze Stad ten Landdage Gecommitteerd, heeft voorgedagen den ongelukkigen toeftond, in welke door dit gebeurde deeze gehcel(e Provintie en Stad in deszelfsnadeehge gevolgen hun ingewikkelt zouden konnen vinden Dat zv Gecommitteerdens als ten dezen pro re ttata kunnende bandelen, ook vermeent hebben bevoegt te zyn geweest» zwin hunne kwaliteit au  JAARBOEKEN, September» 1786. 887 or baar particulier te betuigen, gelyk zy ook <;n ten gevolge voorgedragen hebben : Dat zy bedugt voor eene fcheuring van het Bond-1 iwotfchap, niet zonder aandoening bevreesd waren, tt deze Provintie zich mogelyk aan zich zelve overt'aaten zouden kunnen, waar van de gevolgen niet'1 tn allerakeligst zouden zyn. Dat dit een en ander op de gemoederen van Je In en Opgezetenen eene zeer Rerke inpresfle ed. ;En daar uit zoude konnen refulteeren een alge«neen ongenoegen, welkers uitwerkingen niet Jnder gevaarlyk zoude zyn , en dat wanneermen l:t overhaasting tegen de beklaaglyke Inwooners «r Steden Hattem en Elburg verder mogte voort|an, aan de eene zyde derzelver noodlot voor ar te ongelukkiger, en aan de andere zyde daar f gebooren zouden kunnen worden zodane funes«gevolgen, welke tot nog toe Dy veelen nietge|egzaam worden geapprehendeert. jüat de Hopman de Bruin, aan welgemelde Hee» Burgemeestereren vervolgens heeft voorgedrain, de Gecommitteerdens- belast te zyn, aaü jin Edele Mogende de Heeren Staaten deezes .Jvartiers, deeze hunne plegtige Commisfie voos 1 draagen, en tot dat einde de orgineele opgetelde Refolutie van den 5 deezer offereerde in ^inali aan huD Ed. Groot Achtb. te exhibeen » met verzoek dezelve in de Kwartiers Vergaring te brengen; dan daar op door-den Heere laïfident Burgemeester 77 W. van GrotenraigeandPord zynde, dat zulks niet gebruikelyk was, maar el van wegens deeze Stad, ten aanzien V3n 'c '>orgedragene deezer beide Commisüen gebruik I konnen maken, de Hopman de Bruin daar op Eergemelde Refolutie in originali voorgelezen l:eft, en al verder inltantelyk verzogt, dat Hun p. Groot Achtb. alle mogelyke middelen ter jwartiers en Landfchaps Vergadering geliefden erkttellig temaken, en aan te wenden» om voor te Nyme* JEN. Raport , iel Waar mede Gecommitteerd^ Groot ' „ en »ngevwdo Mo J.» K b , L g,dering ™ SSook door deHeeteu Ge. tV '^rnS*n? deTSneeuslieden deezer Stad, | Dat ditvemg^ 2 b?Teereemeld= Re* toofde hunner C°n>™fi= by teehntoutie a>* eulioog^e^ft"gPuL"^^KOTmitteerdei»tuure fneekornen md, «□«« GMmmittcerdenSf«;  !AABJBOEKEN, September, 1786, jB8o iJeftr. Krygsraad gedecerneert > met overa: der Refolutie. , it deze Refolutie by zyn Doorluchtigfte Hoogii ingezien zynde de Hopman de Bruin zyne 0 luchtige Hoogheid heeft geiuformeerd van :rke fenfatie, welke men zedert de hekende ;(reuze maatregelen tegen die van Hattem en tfg onder de Burgery en Ingezetenen befpeuryan de funeste gevolgen , welken tot hun nst leedwezen daar uit te apprehendeeren ai 3; als mede van de inllantien door hun Geiraitteerdens by dezer Stads Heeren Gecomiters ten Landdage in dit gedaan. Ipc verzoek van Hoogstdeszelfs appui ten den ^aar op zyne Doorluchtige Hoogheid op de ifdelykfte wyze in fubftantie antwoordde over gelukkige omftandigheden van die van Elburg atiem aangedaan te zyn, terwyl de Ingezetewldaar waarfhynelyk waren aangezet door gewant Complotten van andere Plaatzen, en Lieden o^'yk uit deeze, mogelyk uit andere Provintien t Eigenbelang of andere kwade oogmerken gedre'tien door welker menigvuldigheid de waare ftemep Volks geëtouffeerd was. lm dat de Heeren Staaten deezer Provintie ia tegen hadden getragt te voorzien; en dat yi Doorluchtigfte Hoogheid als Kapitein Ge38.1 de order der Heeren Staten deezer Provineer zyner Decharge had moeten agtervolgen. Ilhter, dat zyn Doorluchtigfte Hoogheid vercwde, voorzoo veel Hoogstdezelve uit de Redden konde remarqueeren, dat de Ingezetenen aiElburg en Hattem zich volkomen van de demie der Heeren Staaten dezer Provintie konden eiekerd houden. 'er wyl meergemelde zyne Doorluchtigfte Hoog^ e- verder aan hun Gecommitteerdens communi■de het Winter verblyf binnen deeze Stad te jt:n neemen, en als dan hoopte met de Burgers Nyme* 3en, Raport >an den Krygsr,  Nyme gen. Rapon van den Krygsr. a9o NIEUWE NEDERLANDSCHE rv deezer Stad nadere kennis te maken, met by: voeging , dat Hoogstdezelve niets aangenaamei zVn zoude, dan de Burgery plaizier te doen en hun by derzelver Rechten en Privilegiën te mamtüieeren: 't welk op eene decente wyze beantwoord, en van zyn* Doorluchtigfte Hoogheid af. fcheid genoomen zynde, hebben Gecommitteer. dens met Heeren Gecommitteerdens van t Col. legie der Gemeenslieden deezer Stad nog dien zei. ven avond de te rug reize aangenomen, en zyn op Donderdag morgen den 7 deizergeretourneert, met voorneemen van 's anderen daags te dienen van Rapport; waar toe dan nog dien Mlven avond verzoet is Vergadering te beleggen, dan het geen gevocglyk niet eerder als op heden konde plaat! heMet'al het welke Gecommitteerdens hoopen I en vertrouwen aan hunne Commisfie te hebben voldaan, voords, dar deeze Wel Ed. Geftr. Krygsraad met het gunt voorfz. wel zal gelieven genoe. een te neemen en het verrigte te approberen. 1/ Aldus gerapporteerd in den Burger KrysraaddB zer Stad den 12 September 1786* Den 13 September antwoordde de Krygs-H raad aan het Genootfchap en aan de Burger-| Sociëteit aldus: . WEL EDELE MANHAFTE HEEREN! 1 UWcl Ed. Manfafte geëerde Misfive van den; oden dezer maand,met Bylagen in de ordinaire; Burcer Krygsraads Vergadering dezer Stad, gehouden den jden daar op gevolgtingekomen* verlezen, en met veel genoegen g«»en zynde * hartelyke deelneem ng, welke U Wel Ed. wdj rampen van onze Landgenooten, en byzonderdtf van Hattem en Elburg hebben gelieven te net men, is daar op, en opPropofitie mede ter V« to'i  JAARBOEKEN, September» lïM» 8or gaderinge gedaan, gerefolveert, invoegen als uit een Copie dier Reiolutie, hier nevens gaande,, teverneemen: gelyk ook U Wel Ed. Manhafte uit het Copiëlyk Raport, door de Ondergetekenden by opgemelde Refolutie van Gecommitteer-. dens ingebragt, U Wel Ed. Manhafte verder van 't verhandelde ten aanzien der tegenwoordige fmertelyke gefteldheid d^r zaaken konnen worden ^informeert , en vermits dj VVel fidele Geftr. Krygsraad deezer Stad, dat ingekomen Rapport geapprobeert, en ons OndergeteKende Gecommitteerdens , na gehoudene deliberatie, verder gecommitteert en verzogt hebben U Wel Ed. Manhafte te refcribeeren: zoo hebben Wy vermeent wel te doen, in plaatze eener wydlopige Refcriptie, U Wel Ed. Manhafte inleggende Copien toe te zenden, ons daar toe refererende, met verzoek van Communicatie aan Heeren Commisfarisfen der Burger Sociëteit, hebbende Wy voords de eere, ons insgelyks in üw Wel Ed. Manhafte Vnendfcbap aan tebeveelen, en met de oprechtfte gevoelens van hoogachting te verblyven WEL EDELE MANHAFTE HEEREN! Nymegen U wel Ed. Manhafte den .3 September Dienstwillige üienaa- 1786. ren cn goede Vrienden, M. de BRUYN Junior, Hopman. A. Y. L O O I J E N , Hopman. ADR. J. J. PRINSEN, Lieutenant' W. M. FYTÏEN, Onder Lieutenant, O. van REES, Vaandrig. Waarop het Amfteldamsch Genootfchar en de Burger-Sociëteit den 15 Septembej aldus antwoordden., , WEÏ NVME- :en. Antw. >an den Krygsr. t  Nyme- GEN» Antw, van het Amflel- damsch Genoodf. en Bw- gerfhciet. m NIEUWE NEDERLANDSCHE WEL EDELE GESTRENGE MANHAFTE HEERENl GOEDE VRIENDEN! Met het fenfihelst genoegen hadden wy de eer op gisteren uwe gefpe&eerde refcriptieopde onze vau den tweeden dezer te ontvangen, en uit dezelve en de Hukken , zo heufchelyk ter onzer informatie daar by gevoegd, te vernemen de welmeenende en cordate pogingen , en de volieverige mede werkzaamheid, die U Wel ,Ed. Geftr. en Manh. in dezen dringenden nood des Vaderlands wel hebt gelieven aan te wenden: gedragingen , die zo edel en lofwaardig zyn, dat zy hoop geeven, dat de benevelde luister van hec vanouds her zo beroemd en Vryheidlievende Nymegen, wel rasch in vollen glans weder herfchynen zal, daar deze ten bewyze verftrekken, dat 'er nog Mannen onder hen gevonden worden, die niec langer onverfchillige en onledige aanfehouwers willlen blyven van de onwettige en geweldige onderneemingen , die de Belaagers en onderdrukkers der Burgerlyke Vryheid, zich opentlyk durven onderwinden, en zo het Vrye Volk van Nederland , niet als een eenig Man zich daar tegen kragtdaadig verzet, God weet! tot welk eene verfchnkkelyke hoogte, zelfs met omkeering der ganfche RepublikeinfcheConftitutie, zullen trachten door te zetten en te volvoeren; — Mannen, die den dwingeland en zyn aanhang rondelyk zyn fpooreloos wanbedryf durven onder 't oog brengen , en zich derzelver haat noch trots bekreunen. Ten diepften getroffen door dit edelaartig poogenvan U Wel Ed. Geftr, Manh., kunnen Wy niet nalaaten U Wel Ed. Geftr. Manh, onzen hoogftendank te betuigen, terwyl wy wenfehen, dat dit uw treffelyk en voor het Vaderland en uwe Stad zo verpligtend gedrag, op Nymegens cordaate Burgery dien indruk moge hebben , dat  jaarboeken, sepumier»1786. sot #y, door uw voorbeeld opgewekt, zich bemoe«i 'dige , het zelve grootmoedig op te volgen , eh U Wel Ed. Geftr. Manh. aan te fpooren en te ■onderfteunen, in het verder vervolgen en doorzetten van de meesc gefchikte en kragtdaadigfte middelen, die ter redding van he.t lieve Vaderland kunnen dienen, en in uwe Provincie eh byzonder ook in uwe Stad i, eene grondwettige herftellig kunnen helpen bewerken en daar (lellen, mitsgaders allerlei zoort van Heerschzugt en Despotisme, als ten eenenmaal onbeftaanbaar met onze : gezegende Conftitutie, paal en perk zetten, en byzonder , om in dezen presfanten nood, door der Burgeren gezamenlyke Wapenen, het onwettig en driest geweld van den Verderver des Lands, en deszelfs zamenfpannelingen 'efficacieufelyk 4f te keeren. —— Wy houden ons daaromtrend van üwe betoonde Vaderlandfche iever, liefde en trouwe volkomen overtuigd j en bieden nederig al dac geen a6n, waar door wy maar eenigzins uwe goede oogmerken kunnen of mogen bevorderlyk zyn» als waar aan ; 'Wy het ons een pligt zullen rekenen ogenblikkelyk, zo veel in ons is, te voldoen , folliciteerende verder in uwe byzondere vriendfehap te mogen deelen, waarin Wy by dezen ons ten fterkften i aanbeveelen , en waarop Wy altoos den warert prys zullen Hellen. Waar mede Wy altoos de eer hebben dezen te befluiten, en biddende, dac de God van Neder' i laud, alle uwe en aller braave pogingen tot heil van den Lande moge zegenen, en rasch onder de aanhoudende medewerking van Neêrlands weldenkende Burgers en derzelver getrouwe Bewindslieden eede uitkomst geve , die de zegenpraal der Burgerlyke Vryheid, met verguizing van het wil. i lekeurig gezag van een of veelen en derzblver uit- ; geborften Tyranny, ons met de meeste Confideratie noemen. Nnn WEL' 3EN. AnW. )an het dmfteld. Genood- fch. en Burger- foeieteis}  '894 NIEUWE NEDERLANDSCHE NYMEi WEL ED. GESTR. MANHAFTE HEEREN7 GOEDE VRIENDEN! U Wel Ed. Geftr. Manh. bereidw, Die» naars en goede Vrienden, Uit naam van de Commisfie van Directie van het Genootfchap van Wapenhandel, Tot Nut der Schuttery. (was getekend) JACOBUS KOK, Secretaris. Uit naam van Commisfarisfen der Burger-Sociëteit. Amfterdam, den 15 September ( was geteekend ) 1786. J. C. H E S P E, Secretaris. Het Hof is den 25 September van hetLoo alhier aangekomen, heeft het Valkenhof betrokken , en zal hier den aanfiaanden winter doorbrengen. Zutphen. De Staten namen den 1 September 1785 dit befluit: Extracl uit 't Reces van het Graaf, fchap Zutphen, op den extraordinai. ren Landdag in Augustus en Sep. tember 1786, binnen de Stad Zutphen gehouden. Venerisden 1 September 1786. tiaar Edel Mogende zig by de Refolutie van den is Mei dezes jaars gereferverd hebbende, , en  JAARBOEKEN, Sepfembe'r, i786'. *9* om tegens hec als toen door R. J. van der Capellen tot den Marsch, nopens de destyds gearrefteerfte Landfchaps Publicatien , ten recesfe geinfereert, Advys en Protest, — waar mede zig F. B. van der Capellen tot Rysfeit heeft gevoegt, ten aanzien vandaar by komende pofitiven, zodane mefures te neemen, als vermeenen zouden te behoren. —— Hebben Haar Ed. Mog., alzo gemelde1 ' R. jp. van der Capellen tot de Marsch, ongeacht daar coe aan Zyn Ed. gedaane vejzoeken, en gereitereerde inibntien tot intrekking van 't zelve, niec heeft kunnen komen, gerefolveerd, dat ftuk by de eerstvolgende Landfchapsvergadering ter | kennis van de Heeren Staten dezer Provincie tê brengen, in hoop, dat opgemelde R. J. van der Capellen lot de Marsch en F. B. van der Capellen tot \ Rysfelt, indien tusfchentyd by nadere reileclien : en overv/eegingen van den inhoud van dien, op de een of andere wyze aan Haar Ed. Mog. genoegen geven, en alzo deze-kennisgeving praeveniee- ; ren zullen. — Pro veto ExtraEbu enz. Ook wierdt nog nopens den brief van den Koning van Pruisfen dit befloten: ExtraB uit het Register des Landdags in Augustus en September l-'B7, binnen de Stad Zutphen Extraordinarii gehouden. Sabbathi den 7. September 1786. lT|oor de Gecommitteerden wegens deze Pioviö*-* cie ter Generaliteit by derzelver Rapportmede overgelegd zynJe, eene by Huu Eds. pverge: nomen Memorie vau den Beere v#n Thulemeyer, extnord. Envoyé van Zyne Majeib it den Koning van Pruisfen, den 15 jongstleden ter Vergadering vm Hun Hoog Mogen ie gep:efenteerd, waar by Nnn a Hoog- Züf» PHEN,  §o6 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ ZUTPHEN. Ook Hoogged. Zyne Majefteit betuigd, met het groot.» fte genoegen te vernemen , en tevens deszelfs verlangen te kennen geeft, dat men met yver en onzydigheid arbeid, om niét alleen de waare Conftitutie en Souverainiteit van den Staat, maar ook de Rechten en Prajrogativen van het Rrfiladhouderfchap buiten alle aanrandingen te ftellen, en dezelve op een vaste voet te vestigen; met verdere betuiging , dat terwyl Zyne Majefteit een wezentlyk belang was hebbende, by het welzyn van deze Republiek , Hoogstdezelve bereidwillig zoude wezen zyne goede dienften, Raad en tusfchenkomfté te employeeren, om vooral, daar hec noodig zal zyn, mede te werken, tot bevestiging van deszelfs binnen en buitenlandfche rust. Voorts geëxamineert het Rapport ter beantwoordinge dier Memorie den 2 Augustus ter Generaliteit uitgebragt. ,Hebben Haar Ed. Mogende na gehoudene deliberatie goedgevonden en verftaan, derzelver Gecommitteerdens ter Vergadering van Haar Hoog Mogende te authorifeeren , de noodige inftantien te doen; ten einde ten fpoedigften een antwoord op de voorfz. Memorie, met overleg der andere Bondgenooten , in convenable termen, en op den voet van het opgemelde Rapport gearrefteerd worde. En zal hier van Extracl aan de welgemelde Gecommitteerdens ter Generaliteit worden toegezonden tot derzelver narigt. (Onder flond} Pro verg Extraiïu, {was getekend) P..GDTL PLECHEL  JAARBOEKEN, September, 1786. 897 Ook nog omtrend de Memorie van den i Engelfchen Gezant Marris, aldus; 1 Extract uit het Reces des Landdags in Augustus en September 1786, Vinnen de Stad Zutphen Extraordipair gehouden, ~Sabbathi den 2 September 1786. i gedelibereerd zynde op het gerapporteerde, door " ^ de Heeren Hunner Hoog Mog. GedeputeerI den tor de Buitenlandfche Zaaken, op den 2 Au: gustus dezes jaars ter Generaliteit gedaan, hebben '. ter voldoening aan Haar Hoog Mogende Refolutie 1 Commisforiaal van den 5 July daar te vooren ge; examineerd een Memorie van den Ridder Harris, I Extraordinaris Envoyé van Zyne Majefteit den I Koning van Groot-Brirtannien, houdende een verjl klaaring van Zyne Majefteits Sentimenten, ten i o z.igten van de tegenwoordige lituatie van de ! Republiek, en vervattende wyders het voorfz, Rapport in het breede het antwoord, dat aan ge! melde Heer Ridder Harris op de vooraangetogene zoude behooren te worden toegevoegd, hebben Haar t d. Mog. goedgevonden de Gecommitteerden ter Gei eralireit te authorifeeren, o;n op den voet, by het voorfz. Rapport vervat, met concurrentie der overige Bondgenooten ten fpoedigften e-en antwoord te helpen arrefteeren, en daar I toe de noodige inüannen te doen. Eu /a! Extraci dezes aan welgemelde Gecom• muteerden ter Genera'iteit worden toegezonden wn zich daar na te reguleeren. ( onder ftond) Pro vero extraclu. (was getekend) B. GUTL. PLEGHER» Nnn 3 Te* Zot- 'Hfcw,  NIEUWE NEDERLANDSCHE 7, UT' Tegens de Refolutie den 31 Augustus 1786! door de Staten wegensHattem en Elburg genomen , en in ons voorgaand Rukje bl. 794. medegedeeld, hebben zig verzet de Heeren M. van Bronkhorst, R. j. van der Capellen tot den Marsch, G. van Nieuwkerken, genaamd Nyvenheim , van Wiel, B. van Nieuzv kerken, genaamd Nyvenheim, H. V. W. van Lynden tot Oldenallert, J. H. van Zuylen van Nieveldt „ en H. van Eek; welke by eenen brief van den 2 September 1786 van hun protest aan de Staten van Holland hebben kennis gegeven. Zo dra de menigvuldigheid van ftoiTen ons toeJaar,zullen wy dien brief zekerlyk mededeelen. Het protest der bovengem. Heeren benevens de Heeren Ver/lege en Roode van Heeckeren, Burgemeesteren der Stad Zutphen van den 2 September 1786, luidde aldus: De Onderteekenden protesteeren op het ernftigfte en nadrukkelykfte tegen de akelige en fchromelyke gevolgen der op gisteren genoraene Refolutie, Hattem en Elburg concerneerende: als mede tegen die van allen aanmarsch van eenige Troepen van den Staat naar bovengemelde Steden; houdende dit een en ander ftrydende tegen der Steden Privilegiën en Vryheden, en tegen die van den garitfchen Burgerftaat in dit Gemeenebest. Zy protefteeren tegen alle daar op gelopen of nog te maken onkosten , verklarende alles, wat ten dezen opzigte mogt worden te werkgefteld, te houden voor nul , informeel en van onwaarde, als zigtbaar aanloopende tegen de Privilegiën a Rechten , Prasé'minentien en Veiligheid van Burgers et! Ingezetenen. ' En wyl ?y voorzien , dat door deze ftrenge maas-  JAARBOEKEN, September, 1786. 89? maatregelen een Burger-Oorlogonvermydelykis, welker gevolgen zy zich met ontroering voorftel-: Jen, en welke ü Ed. Mog. zig misfchien, wanneer het te laat zal zyn, zullen beklagen, referveeren zy zig zodanige conftitutioueele middelen; te emploieeren, welke, zo mogelyk, nog voor kunnen komen de jammerlyke uiterftens 9 waari aan een Land en Volk onderhevig kunnen wor- ^Zy referveeren zig verder hunne bredere aante» ' kening tot derzelver Decharge: verzoekende, dat \ dit provifioneel Protest inden Kwartiers -recesfe '1 mag worden geinfereerd. Zyne Hoogheid gaf aan den Generaal Spengler den 2 September 1786 dit bevel: Zyne Hoogheid, door de Ed. Mog. Heeren Staten des Furftendoms Gelreen Graaffchap Zutphen, by derzelver Refolutie van den 31 Augus. tus iongstleeden, verzogt en gerequireert zynde, , om in de Steden Hattem en Elburg Guarnifoen I te plaatfen, heef» goedgevonden den Generaal i Major Spengler, te gelasten en te ordonneren, om ■ onder zyn Commando te nemen de Troupes derwaarts gedestineert, en om voorts ftiptelyk na te komen, de last vervat in de Refolutie van Hooggem. Heeren Staaten, waar van aan hem een Co. pie word mede gegeeven tot zyn naricht om zich daar na te reguleeren. Tot naricht van hem Generaal Major dient, dat onder zyne ordres zyn gerangeert, een detachement van het Regiment Generaal van Tuill van Seroodkerken, beftaande uit een Ritmeester, twee Officieren, vier Wachtmeesters, Trompetters en vyftig Ruiters, waar onder noodige Corporaals; de Regementen Infanterie van den Lieutenant Ge« neraal de Sommerlatte , en van den Collonel van Plettenberg, en een Detachement Artilleristen, Nnn 4 be< Zor- >HEN. Protest 'egen de Refol.nolensHat'tem en Elburg.  oco NIEUWE NEDERLANDSCHS Zht- füEH. Qrd, van Z. H.aan den Gen. Sjjepgle* beftaande uic een Kapiten, twee Officieren, vier!. Bombardiers en zestig Cannoniers, van de Compagnie van den Kapitein Muller. De Intentie der Heeren Staten zynde, dat het Garnifoep in Hattem en Elburg geplaatst worde, zal aan hem mede gegeven worden een Patent iri blanco voor een Battaillon, qm in ieder dier Steden gelegt te worden, en zal hy Generaal Major hetzelve invullen, als mede den datum daar in Rellen, wanneer het zelve Guamifoen in de Steden zal inrukken. Hy zal voorts alles doen watinzvn.vermogen is, pm aan de Intentie derHooggem. Heeren Staten te voldoen, wordende aan hem Generaal Major overgelaten , daartoe zodanige midddélen aantewenden, als hy volgens Krygskunde zal oordeelen te behooren, cn zal hy des noods, zoo hy onvefmoedelyk eenige wederftand van wie het ook wezen mogte, h.t zy om in de voorfchreve Steden in te komen, hec zy om daar binnen geplaatst te worden, mogt ontmoeten, geweld met geweldkeeren, totmaintien van Hunner Ed. Mog. Hoogheid en Oppergezag in dezen Furftendom en Graaffchap. Deze Troupes zullen zig moeten laten emploijeren tot adflftentie van het Hof van Gelderland, welke zig volgens voorfz. Rtf lutie te Elburg fiaat tè begeven, wanneer het Garnifoen aldaar zal zyn gearriveert, en gehóuden zyn ten dien opzigte ih alles, de ordres en beveelen van wëlgem. Hove te refpeftereri en té gehoorzaamen. ■ Hy Generaal Major zal by alle bekwame gelegenheden van zyn wedervaren aan ons kennisfe geven, cn zal teD minften eens daags een expresfe herwaarts zenden om'van het voorgevallene Raport te doen. Hy zal ook insgelyks van alle zaken van 'aanbelang aan de Heeren Staten des Furffendoms Gelre en én Graaffchap Zutphen fchriftelyk Raport doen. fc Wanneer het Garnifoen binnen Elburg zal zyn ingetrokken, zal hy daar van aan den Hove te Amhern per'Exprèsfe kennisfe geven» ' i • • ..... Voorts  JAARBOEKEN, September, 1780". ejot Voorts zal hy trachten vrortekomen alle foules en desordres op het platte Land, van zyne onder hebbende Manlchappen en zorge dragen,dat, wanneer de Guarnifoenen in fiauem en Elburg zyningemarcheert, zy in een goede discipline gehouden worden, en voarkoomen alle oorzaken van wettige klagten van de Burgers en Ingezetenen dier Steden. Gegeven op 't Loo, den 2 September 1785» De Staten van Gelderland ontvongen terftond na het nemen van bovengem. beiluk drie brieven der Reden Deventer, Campen en Zwolle, ook twee brieven van Gecommitteerdens der drie gem. Steden, gezamenlvk te Wyhe veigaderd, en vervolgens ook nog eenen brief van Gedeputeerde Staten van Overysfel, van den 4 September 1786 alle Rrekkende, om de Staten van Gelderland van derzelver voornemen omtrend de Reden Hatcem en Elburg te doen afzien. Ook nog brieven van de Reden Hattem en Elburg; welke wy op zyn tyd en plaats zullen mededeelen. Den 4 September i>86 beraamde de Staten dit Manifest nopens de Reden Hattem en ■ Elburg. ■p^e Staten desFurftendoms Gelre en Graaffchap Zutphen, zo uit de Adresfen en Remonftrantien, op naam van de Magiftraten en Meentens, der Steden Hattem en Elburg, ter gelegenheid dezer extraordinaris Vergadering aan Hun Ed. i Mog. ingediend, als anterzins gebleken zynde, dac 's Landfchaps Refolutie van den 31 Augustqs N n n 5 laatst- Zin- PtïËN.  Zutphen. Manifest tinpens Hatt. er. Elburg. 902 NIEUWE NEDERLANDSCHE laatstleden, waarby Zyne Hoogheid, als Kapitein Generaal dezer Provincie, isverzogt, zo fpoedig roogelyk, een bekwaam aantal Militie, onder hec beleid en Commando van een bekwaam Officier, te zenden naar de voorfz. Steden , om aldaar Guarnifoen te houden , en tot nadere Order te blyven, met fpeciale last aan den commandeerenden Officier, om des noods, zo onvermoedelyk eenige wederftand, van wien hec ook wezen mogt, het zy om in de voorfz. Steden in te komen, het zy om daar binnen geplaatst te worden, mogten ontmoeten, geweld met geweld tekeeren, word voorgefteld, als of'er een voornemen zoude plaats hebben, door eene aanmarcheering van Troepen van, dezen Staat, maatregelen te Rellen , tot krenking of vermindering van der voorfz. Steden Vryheden cn Privilegiën , ja zelfs als daar door geleegenheid te geeven tot het begin van eenen Burgerkryg, en over zulks dienftig en nodig oordeelende , welgemelde Magiftraten en Meentens , fampt Burgeren en Ingezetenen der voorfz. Steden Hattem en Elburg, voor zo verre daar inne mogten verfeeren, van deze begrippen op allezins erroneufe en abufive gronden Reunende, zo veel mogelyk af te leiden, en terug te brengen. Doen te weten , dat de voorfz. 's Landfchaps Refolutie, alleenlyk tendeerende, om de Rust,en aoede Order binnen de voorfz. Steden te doen herftellen, geenzins tot oogmerk heeft, het oeffenen van Geweld , inval de Magiitraten , en Meentens, fampt Burgeryen voornoemd,,zig met feitelyk komen te opponeeren, tegens Hun Ld. Moe. gegevene bevelen ftrekkende alleenlyk tot maintien van Hun Ed. Mog. Hoogheid en Oppergezag in dezen Furftendom en Graaflchap. Wordende overzulks welgemelde Magiftraten, of wel die Leden van dezelve, welke zulks concerneeren mogt, mitsgaders Gemeentere, fampe Burgeren van Hattem en Elburg op het allerernftigfte geëxhorteerd, en aangemaand, gelyk ge-  JAARBOEKEN, September, 1786. 903 fchied by dezen, om zich aan Hun Ed. Mogende orders, by voorfz. 's Landfchaps Refolutie vervat, en waar aan door deze geene atteinte word toe* gebragt, maar in zyn volle kragt en waarde word gehouden, ten einde in cas van verder onverhoopte ver weigering, de daar bv gefielde orders ten effecte mogen worden gebragt, te fubmitteeren, voorts zich als Rille , en geruste Burgeren en Ingezetenen betaamd , te gedragen, ten einde caar voor te komen, dat 'er geene middelen van contrainte zullen behoeven te worden geëmploijeerd, of aanleidinge werde gegeven, tot de ongelukkige gevolgen, welke uit eene verdere dii2 NIEUWE NEDERLANBSCHE Zbt- PHEff. Briefvan Gelder/, aan Ge. dep. van Overysf. den Deventer, Campen en Zwolle, en daar nd twee Misfives van de Gecommitteerdens der drie gemelde Steden gezamentlyk te Wyhe vergadert ^ alle concernerende onze genomene Refolutie van den 31 Augustus laastleden mee betrekking tot de Steden Hattem en Elburg, en daar uit vernomen hadden, dat de Heeren Staten van Overysfel binnen zeer weinige dagen Ronden by een te komen , hadden Wy ons reeds voorgefteld , om eené Misfive over deze zaak aan Hooggedagte Heeren Staaten te doen afgaan, ten einde om Hun Ed. Mog; zelve van den waaren töedragt der zaak, en van onze Sentimenten en intentie op dat fubjecf te informeren. Dan uit U Ed. Mog. Misfive van den 4den de= zes, op gisteren by ons ontfangen, gezien hebbende, dat de Heeren Saaten voornoemd niet eerder dan tegen aanftaanden Maandag hunne eertte Vergadering zullen hebben , hebben wy vermeend dé voorfz. tyd niet te moeten afwasten, maar ons by' deze aan U Ed. Mog. te addresfeeren. Wy betuigen, dat aan de eene zyde met veel aangenaamheid iuit alle de voorfchreven Misfives hebben vernoomen, het belang het welk U Ed. Mog. en voorfz. Steden tonen te neemen in het welwezen en de Confervatie van de rust in deze Provintie, en Wy zyn zeer gevoelig aan de Vriendnabuurlykcn Officien, welke dezelve ten dien einde aan Ons komen aan te bieden. Dog wy willen aan den anderen kant niet ontveinzen, dat wy tefFens, met bet uiterften leedwezen daar uit hebben ontdekt, de abufive denkbeelden , waar in U Ed. Mog. en de voornoemde Steeden fchynen te wezen gebragt, alsof tusfchen ors en de Stt.eden van Hattem en Elburg zoude fubfifteeren eenige verfchillen welke wy voornemens zouden zyn door de Militaire magtte doen beflisfen en af te doen, en de nadelige inpresfien, welke deze erroneufe opvattingen op de gemoederen in de Provincie van Overysfel fchynen te heb-  JAARBOEKEN» September, 1786. 913 hebben gemaakt; daar nogtans geenzins het geval van eenige zodanige verfchillen maar zig gansch andete omftandigheden voordoen, welke ons tot het nemen van' voorfz. onze refolutie hebbeD gepermoveerd, en wy ook zeergeëloigneerd zyn, van diergelyke fentimenten, als men ons fchynt te willen atribueeren, te voeden, dus Wy ons door de |nputatien daar van ten hoogfien bezwaard moeten rekenen, terwyl Wy by alle gelegenheid hebbed getoond hoe avers wy zyn van alle dispotique overheerfching, en hoedanig Wy in 't byzonder ook gedurende dezen tegenswoordige ongelukkige verdeeldheden in onze Gemeenebest, het voor een van onze aiierheiligfte pligten hebben gehouden, om alle < e Ingezetenen van deze Provincie by haare wettige Rechten en Privilegiën te handhaven, èn tot uat einde aan alle en ieder den weg van Rechten hebben opengefteld , en zulks by onze fuccesfive Publicatien aan haar opentlyk gedeclareerd, waar door dus een iegelyk zig omtrent de conferyatie van zyne Vryheid, en wettige Rechten en Pnvilegien, volkomen beveiligt heeft moeten rekenen, ja zelfs aan niemand de gelegenheid hebben benomen, om zich tegen de accufatien van den Momoer en Subf. Momber dezer Provimie, welke uit hoofde van hare bezworene Inftrucfien y rpügt zyn de Hoogheid en Souveraniceit van |è Lande te raaintineeren , en tegens alle inifeuken op dezelve te verdedigen, op eeneallezints conlticikioneele wyze in rechten te konnen dcfenderen, zulks dat Wy gerust mogen verzekeren , dat niemand in deze Provintie eenige gegronde reden hebben kan om zig over aangedaan geweid, of onderdrukking eenigzints te bekla- Wy vinden ons derhalven verpligt, ten einde U üid. Mog. en de Heeren Staten te desabufeeren van de verkeerde informatien, welke in de Provincie van Overysfel fchynen te zyn gefup,pediteert en verfpreid, en te doen zien hoe oriOoo 5 regt- Züt- ?hi£n. Briefvan Seld.aa'n Sedeput. vanOverftfel.  ( Zot- ï>hen. JSrtefvan Gelder/ aan Ge dep. van Ove>ysf. ,14 NIEUWE NEDERLANDSCHE regtvaardig en onbedagtzaam men aldaar heeft ondernomen onze daden en handelingen te beao-rdeelen, U Ed. Mog. Vriendnabuurlyk te inFormeren, dat, na dat reeds zedert een geruimen tyd heethoofdige en turbulente geesten , 10 in als buiten deze Provincie, welke of door 1 principes van eigen belang, heerschzugt, en begeerte om nieuwigheden in te voeren, gedirigeert zyn geweest, het daar op hebnen toegelegd, om de waare Conftitutie van Regeering in deze Provincie te ondermynen, en ons te voren bedaarde, en vreedzaame Ingezetenen onder allerlye fchoonfcheinende voorwendzelen, tegen ons op te rokkenen en aan te moedigen, ja zelfs behulpzaam te zyn, om zig aan de gehoorzaamheid aanonsverfcbuldigt te onttrekken, en zig tegen onze beveelen , welke Wy tot nut en rust van onze Ingezetenen noodigoordeelen, te verzetten, zulks van dit ongelukkig gevolg geweest is, dat niet alleen veele Burgers eh Ingezetenen , zig daar door van tyd tot tyJ hebben laten misleiden, maar datin het byzond -r ook, onaangezien onze telkens betoondezagtmoe ügheid, welke men op een verregaande wyze heeft misbruikt, en misfchien vooreen zwakheid aangezien, die van de Steden Hattem en Elburg zig voornamelyk hebben gedistin^ueert, om zig tegtns de vigeerende Wetten en Reglementen van deze Provintie aan te kanten , en populaire bewegingen , tot doorzetting van hunne onbetamelyke oogmerken en bedoelingen, en tot ltefie en vilipendi van onze wettige Souverainiteit en hoog gezag te fusciteeren en te voeden, het geen zelfs tot die hoogte is geklommen, dat men te Elburg heeft kunnen goedvinden, om de afkondiging en affixie eener Publicatie, Welke Wy voor 'twelzyn en de ru.st in deze Provintie nodig geoordeeld hebben, te doen emaneeren, te weigeren, waar omrreut IJ Ed. Mog. omftandiger zullen kunnen worden geinformeert door de Misfive, waarby dit geval, door den HoveProvinciaal tot onze kennis  JAARBOEKEN, September, 1786. 915 nis is gebragt, waar van wy geen de minfte zwarigheid maken een Affchrift hier nevens aan U Ed. r Mog. te communiceeren, en waar toe Wy ons over zulks refereren. j Daar wy derhalven in agting hebben moeten 1 nemen, van wat Confequentie het in eene welge t Relde Regeering zoude zyn, dat, wanneer byzon- , dere perfoonen mogten oordeelen, dat de inhoud 1 van zo een Publicatie t'onregt door ons, die alleen de Souveraniteit en wetgevende magt uitmaken, was begreepen, dezelve zig zouden mogen opwerpen, om ter voldoening aan hare particuliere wyze van denken, zig aan onze begrippen en bevelen feitelyk te oppoferen, en dat het vervolgens in 't generaal aan Burgers en Ingezetetenen van eene Stad zoude vryftaan, om hunne ontrekking aan de gehoorzaamheid, beveelen en gezag van hunnen wettige Souverain , door middel van populaire commotien te maintineeren, gelyk dit het geval van die beide Steden is j zo hebben wy dan ook niet langer kunnen hasfiteeren , om zo totberltelling der rust en goede order in de gemelde Steden, als om Onze wettige authoriteit, die daar by zo zeer geinteresfeerd is, te refolveeren 't geen in de bygaande Refolutie, waar van Wy U Fd. Mog. de kennis niet willen onthouden is vervat, waar uit U Ed. Mog. zullen kunnen verncemeu , aan de eene zyde, dat Wy wel verre van iets nieuws te onderneemen, niet anders gedaan hebben, dan de voetftappen van onze Voorzaaten in zoovtgelyke gevallen, welke inde jaaren 1707, 1708 en 1717 hebben geëxteerd, punctueel te volgen, en ook niet anders dan 't geen de Heeren Staaten van andere Provinciën, onze Bondgenooten, ia diergelyke om Handigheden, wanneer hunne Ingezeetenen weigerden hunne wetten en bevelen re refpecteeren, hebben gedaan, gelyk voor weinig jaaren reeds onder anderen in de Provincie var Zeeland nog is gebeurt, en waar van eenige zeei recente gevallen in de Provincie van Holland er Ooo 4 West Zothen* bief van }elder4. •an Gelep. van Jveryf.  o*j5 K&EUWENEDERLAND3CHE Zi'x* >.,lm Gelder/, aatl Ge dep. van Overysf. Westfriesland ten v-wrbeelde kunnen ftrekïcen , cn 't welke' ook binnen U Ed", Mog. Provincie nisfchien niet buiten exempelen zyn zal; en dac aan den anderen kant , Wy Zyne Hoogheid als Kaptein Generaal van deze Provincie alleen hebben verzogt en aan^efchre'ven , om de voorfz. twee Steden van behoorlyk Guarnifoen te voor- ? zien, 't welk niets vreemds nog inconftitutioneels behelst, maar ook meermaalen in andere Provinciën plaats heeft, en dat geen gebruik van geweld hebben geordonneert, maar alleen het keeren^ van het zelve des noods, in 'tcas, dat men zich daar van tot een feitelyke refiftentie en oppofltie tegens onze geftelde orders en bevelen, zoude mogen willen bedienen, zulks dat het van de Burgers en Ingezetenen dier Steden zelve dependeert , om door het gehoorzamen, en zich te onderwerpen aan ons wettig gezag , diergelyke extremiteiten, en alle gebruik van geweld voor te komend waar toe wy ook niet nagelaten hebben, om by het neemen van deze Refolutie, hun, door . een expresfe Misfive aan de Magiftraaten van die Steden, aan te maanen, dan 't welk geen andere uitwerking heeft gehad , dan eene hardnekkige volharding van dezelve in hunne weigering en in hunne oppofltie tegens onze bevelen, en dat zelfs die van de Stad Elburg zich niet hebben optzien; om ons na die tyd eene alle denkbeelden van eerbied en decentie te boven gaande Misfive, met een daar by gevoegde denuntiatie van hun voornemen, om aan ons feitelyk refiftentie te bieden, te laten toekomen , waar van Wy vermeent heb; ben al mede een een Affchrift aan U Ed Mog. te moeten communiceeren, ten einde, om U Ed. Mog. des te beter van de verregaande refracloire Conditie van die Stad te overtuig n. Dit dus dg ware gefchapenheid der zaak zynde, zo cwyffeleri wy niet, of U Ed. Mog. al nu zodanig geëlucideert zynde, zul/en volkomen zyn getonyinceert, dat Onze genomene Refolutie al-  JAA-R.BOEKEN, September, 1786, m leen en nergens anders xo°. is tendeerende, dan tot fcerftelling van de rust en goede order io de gem.: Reden van Hattem en Elburg, en dat nimmer Ons I; voornemen is geweest, om geweld te pleegen , indien de ^ oorfz. Steden niet voortvaaren "zich < feitelyk te opponeeren tegens de gegevene beve-, ijen, ftrekkent'e tot rnaintien van de Hoogheide èn Gerechtigheid van deze Provincie, en ons 1 Souverain gezag, veel minder om oorzaak tot een ,j Burger Oorlog te geven , en dat mitsdien deze gehee'e z'-ak geen de minfte gemeenfehap met :| eenige Burgergefchilkn is hebbende, en dat U Ed. Mog. dus te gelyk zullen begrypen, dat, gelyk Wy ons aan de eene kant in de volftrekte omnogelykheid bevinden, om eene Refolutie tot handhaving van ons wettig Gezag in te trekken, of zelfs te furcheeren , ook alzoo deze zaak, welke alleen ontitaan is uit de halsftarrigheid van disohediet te Ingezetenen, niet fusceptibel is voor eenig accorn odement; en by gevolg ook jriiet voor eenige Mediatie, welkers aanbod aan Ons men voerneemens fchynt te weezen by de Heeren Staten van Overysfel te willen efreétueeren, hoe zeer Wy de inclinatie, welke daaromtrend in de femelde Provincie gevonden word, met dankbaarheid erkennen, en betuigen moeten, dat zodanige Vriendnabuurlyke Mediatie in alle andere gevallen dair na gefchapen, Ons ten hoogften aangenaam zouden zyn , terwyl wy niet te min ons niet kunnen dispenfeeren , om aan UEd. Mog. mede te deelen, een Copie van een Manifest, 't welke Wy, om op nieuw een overtuigend bewys re geven van Onze moderatie, na de Steden Hattem en Elburg hebben doen depecheeren, om nlda.1' tot naricht van een ieder gepubliceerd te worden. j _ Ondertusfchen kunnen Wy aan U Ed. Mog. ,niet verbergen, dat Wy niet dan met de uiterfte ^bevreemding en ontroering hebben vernomen, en door dc Misfives van de drie Steden van Ü Ed. Ooo 5 Mog. 7.uy 'HEM» 3riefvan jéltlerlé tan Geiep. van  9i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE ZUTPHEN. Briefvvn Gelderl. aan Gedep. van Overysf. Mog. Provincie geconfirmeert hebben gevonden , het hoogst ftraf baar gedrag van eene meenigte Burgers of Ingezetenen van dezelve Steden, welke zich niet hebben ontzien , om gewapender hand > en in fterken getalle, met violatie van het Territoir dezer Provincie, zich te begeven naar de meergemelde Steden Hattem en Elburg, en de Burgeryen aldaar, welke zich aan openbaare fchending van ons Souverain Gezag hebben fchuldig gemaakt, in haare ongehoorzaamheid te ftyven en te fterken. Een Itap, waar van Wy niet geloven dat eenig voorbeeld in de Gefchiedenisfen van dit Gemeenebest, zo lang dit door den band der Unie heeft gefubfifteerc, te vinden zy, en welke Wy bülyk mogen vertrouwen, dat de hoogfte indignatie van U Ed Mog. en de Heeren Staten van de Provincie zal weg dragen. Terwyl wy nogthans onze verwondering niet kunnen fupprimeeren, dat Wy niet alleen uit de Misfive van de drie Gementioneerde Steden van TJ Ed. Mog. Provincie hebben gezien, dat zodanig onbetaamlyk gedrag door dezelve Magiftraten niet is voorgekomen of tegengaan, maar dat ook dezelve in plaats van te verkiezen , om ons van het neemen van maatregelen, {trekkende tot rnaintien van de rust en goede order , en ons Wettig Gezag te dehorteeren , en op het intrekken of furcheeren van onze Refolutie, tot dat einde genomen te infteeren, niet veel eer haar goede offjcien en invloed by de Burgeryeii van de fteden Hattem en Elburg, hebben trachten te emploieeren, om dezelve tot hun plia,t en behoorlyke gehoorzaamheid aan onze beveelen aan te maanen, ten einde alzo door hunne onderwerping aan da orders van hunnen Wettigen Souverein te voorkomen , alle die facheufe gevolgen, welke in cas van verdere oppofltie of refiftentie te wagten waren, en welke de gemelde Magiftraten in U EdMog. Provincie zo zeer fcheinen te apprehendee- ren.  JAARBOEKEN, September, 1786. 910 ren. Maar Wy zyn noch veel meer aangedaan geweesc , over hec zo vreemde als veruiiziende Declaiatoir van den Magiftraat der ftad Campen, by hunne Misfive aan ons gedaan, van zich ver plicht te reekenen, om wanneer hunne hulp door de lieden Hattem en Elburg mogt worden ingeroepen of gereclameerd, dezelve op de effkacieufte wyze te piaïfteeren , hoedanig een Comminatoir Wy niet anders konnen confidereeren, dan een inbreuk op onze wettige Souverainiceit en Gezag, en 't welk wy vermeenen direct aan te lopen tegen de ware gronden en zin van de mgegaane Unie tusfchen de refpeéïive Provinciën, en 'c geene Wy aan U Ed. Mog. in bedenking willen geven, of niet vee! eer de kenmerken draagt van de beginzelen van een Burgerkryg, dan die wettige en Cenftitutioneele middelen, welke Wy ons genoodzaakt hebben gevonden tot handhaving van onze wettige authoriteit, en tot herftelling van de rust en goede order in onze eige Provincie te moecen ftellen. Wy flatteerenons van de bekende ajquiteic en vredelievendheid van U Ed. Mog. en van de Heeren Staten van de Provincie, ter wier kennis Wy verzoeken dat U Ed. Mog. deze onze Misfive op derzelver aanftaande byeenkomst gelieven te brengen, en van derzelver begeerte om den band der Unie te cooferveeren, en de goede Vriendnabuurlyke intelligentie met ons te blyven onderhouden, dat Hun iid. Mogende zulke temeraire declaratoiren , en dreigementen, waar over Wy ons ten hoogften moeten beklagen, zullen desavoueeren, en aan ons die fatisfaétie, welke onze daar door, zo wel als door de reeds werkelyk gepleegde violatie van ons Territoir door eenige tiurgers, of ingezeetenen van de Provincie van Overysfel beledigde Souvereiniceit vordert, zullen gelieven te verkenen, en dat Hun Edele Mog. wyders zodanige efficacieufe maatregulen zullen in 't werk ftellen, waar door di.rgelyke gevaaUyke onderneemiogen in't toekomen de, ron. gen Zot- 'hen. Briefvan Geldtrl. zan Ge* dep. van Overysf.  PHKK. Briefvan CeJderl. ■mm Gedip. valt Qmjsf. ( < i i t t i KJEPWE NEDERLANDSCHE gen worden voorgekomen, en daadelvk belet, ee mitsdien alle de fatale, en pernicieufe gevolgeni» welke daar uit anders zullen móeten onctlasn, en waaraan Wy van nu af aan protcfteeièn in zo een geval onfchuldig te willen worden gehouden, mogen wordt n geprsevenieert. Waar mede eindigende zullen Wy EDELE MOGENDE HEEREN! God Almagtig bidden U Ed. Mog. te houden ia zyne heilige befcherminge. Gefehreven te Zutphen den 5 September 178(5. Uwer Ed. Mogende goede Vrienden, De Staten des Furftendoms Gelre en Graaffchap Zutphen. Ter Ordonnantie van Dezelve, B. G ü T B. P L E G H E R. FS. Na het deze Misfive reeds by ons was geirrefteerd, hebben Wy nog ontvangen U l Uog. Dadere Misfive gefehreven op heden den ;den dezer het zelfde fubjeót concerneerende en oc Bylage hebbmde een ISrief door de Magiftraat; n Gezworen Gemeei te der 6tad Zwo'Ie gelchreen, waar by Wy niets gevonden hebberde, 't een eenig nader antwoord zoude vereisfehen , •ver zulks niet anders kunnen doen, dan ons tot, en voorfz. inhoud van deze onze Misfive te reereeren. Den 6 September fchreef de Generaal •pengler aan Zyne Hoogheid dit raport: DOOR-  Jaarboeken, september,1 1786. $£$ DÖORLUGTIGE FORST, ÈZV iZEER.' Tk heb de eere üwe Doorluchtige Hoogheid rapport te doen , dat 'ik heden nademiddeg met open armen te Elburg, in dankzegging aan Uwe Doorlugtige Hoogheid, van de gandcheGemeente, ontvangen ben, en het eerfte Bataillon van den ' Golonel van Pkttenhergh, in Guarnifoen gelegd i heb, als mede de Kapitein Mulder, met 2yn Ar. : tilleristen, en een Haübitzer met zyn toebehoore, i ; om dat hy hier noodzakelykcr is, als te Doornfpyk, vindende hy alhier I Kanon genoeg, waarvan hy dan ook tot het ris. nombremenc kan maken, ook van al het Oorlogstuig, Polver, enz. Het Regiment van den Erfprins ligt te Doornfpyk feinkwartierd. die rust nodig hebben, gelyk ook de Ijvai'erie, cie ook aldaar legt en af zyn. Ikaeb een Officier en 20 Paarden te Hattem gelaten, by het tweede Battaillon Plettenbergh, item 2 Orïï; eieren, tn .... Canoniers met de vier zes ponders, en een Hauoitzer, om dat de Zwolfe en andere ng opmerig zyn , en heb den Major Cha- ij ton zeer gerecommandeert allert te zyn, en vee! ij attentie te hebben; ik zend morgen met de Bodens, die ik by my heb *ehad, met de Clemente Refdlutie van Haare Ed. Mog. de Staten desFurftendom Gèlre..., het Raport van myn expeditie en een omltandig relaas. Daar zyn eenige onordentelykbederi by het inneenien van Hattem gefchied, aan eenige ledige Huizen van Pauriotten, en dat her ergftelykfte is, aan 'r. Huis van den Landdrost Haarfolte van Trst, het geene zeker veroorzaakt is, doordien de Pattriotten van de Battery over de Rivier rog bleven vuuren, na dac 1 wy reeds binnen waren; ik hei oiedesordtrskragt! dadig verboden, en bv het inneemen nog herrin; r.èrt;_de Officieren hebben dat geweldkragtdadig : gefluit, het goed afgenomen, en aan den Secre' tans op myn orders ter hand gefield, e» nuzoe- ke ZüT?HEN. Rapm 'a n ém Jetunrmi jpensfer lan Z$ë Ho&gè.  Zutphen. 922 NIEUWE NEDERLANDSCHJK ke de autheurs vaD die desorders, die myn veel Chagrm veroorzaakt hebben, ....... ik heb de eer ce zyn mee allé agcioê en diep ontzag. fa b DOORLUCHTIGE FORST EN HEER < Uwe Doorluchtige Hoogheid, Onderdanige en Gehoorzame Dienaar, Elburg, getekend den 6 Sepcemb. J. CS P E N G L E R. 1786. Den 7 Septemben 1780" deedt de Generaal Spengler aan de Staten van Gelderland dit berigt: EDELE MOGENDE HEEREN! IkJ1Jeb^eeer' ffiet verfchuldigtrefpecl, aan Uw * üd. Mog. rapport te doen, dat ik op den 4 dezer maand voorzien met eene Inflructie en order van Zyne Doorl. Hoogheid den Heere Prince van Orange en Naslauw &c. &c. op marfch ben gegaan van Appeldoorn en Faasfen, met de Regimenten van den Lieutenant Geneneraal van Sommerlatte, van den Colionel van Plettenberg, den Ritmeester de Bruin van het Regiment van den Luitenant Generaal van Thuil van Serooskerken, met zestig Paarden, en een Detachement van het Corps Artilleristen der Compagnie van den Majoor Welderik, betraande uit een Kapitein, een Officier; twee Bombardiers en 20 KannorJers, met vier lange zes ponders , en een Hauwitzer; ten einde te voldoen aan Uw Ed. Mog. orders. Dac ik met de voorfz. Troupes en Gefchut gemarcheerd ben over Eepen en Heerden, en op de eerfte plaats het  JAARBOEKEN, September, 1786. 923 het Regiment van Plettenberg heb doen cantonneeren , en de overige Troupes op de laastgemelde plaats met my doen logeerendat ik den 5 dezer, des morgens ben opgebroken met het Regiment van Plettenberg, waar van ik een Bataillion ■ had doen komen van Eepen, en wel in plaats van het Regiment van Sommerlatte, hebbende ik te zeiver tyde bekoomen een detachement van twee Officieren, de nodige Onderofficieren, en 60 Kannoniers, onder geleide van den Kaptein Mul' der, in plaats van'c Detachement Arcillery, 'twelk ik, onder 'c Commando van de Kaptein Lieutenant Cadet, te Heerden had agtergelaaten: nadat de Heeren Graave van Randwyk, en de Kaptein i Lieutenant Cadet my gecommuniceerd hadden, eene Refolutie der Heere Staten van Overysiel, en van Stad en Lande, by hun refpe&ivelyk ontvan-„ gen. Dat ik alvoorens te Dreeden, op het territoir der Stad Hattem, den Kaptein Pelkwyk, van het Regiment van Plettenberg, met de patenten voor het twede Battaillon van den Collonel van Plet, tenberg naar Hattem heb gezonden, dat de Magi. üraat en Gemeente weigerde dat Guarnifoen "in te nemen, en aan my den hier nevensgaande Brief gezonden heeft door gem. Kaptein. Dat ik daar op de Bodens, met de Refolutien •' van Uw Ed. Mog. van den voorfz.4 September, vergezeld door den meergem. Kapt. Pelkwyk, aan 1 de Magiftraat der Stad Hattem heb gezonden, 1 dog geen antwoord bekwam, maar alleenlyk een i Copy van den bovengem. Brief; doende de Kapi tein my raport, dat by aldien, binnen den door \ Uw Ed. Mog. bepaalden tyd van drieuuren, geen : twee witte Vaandels waaiden van den tooren, de • aanbieding van Uw Ed. Mog. verworpen was, : en dat, by aldien ik een Ruiter zond tot byde i Stad het een teken zoude zyn, dat ik nog een uur I langer accordeerde. Dat ik bereid was om langer tyd teaccordeeren, met Zutphen. Raport van den Generaal Spengler inn den Staten»  Zótphen. Raport van den Generaa Spenglei aan de Staten, 324 NIEUWNEEDERLANDSGH& . mee hec uicerst verlangen te gemoet zag het waal» jen der witte Vaandels, dog dac my het genoegen niet is gelaten, om, volgens de incencie van Uw Ed. Mog. en van Zyne Doorl. Hoogh , zonder eenig geweld in de Stad te komen; want dat zelfs rna verloop van maar twee uuren der drie geac! cordeerde uuren, men van de Stads Wallen met, het Kanon heeft begonnen, tevuuren , waarvan verfcheiden Kogels langs onze voorposten en hec front van myn Corps pasfeerden. Dat ik vervolgens,1 genoodzaakt zynde door hef. gem. geweld, myn dispofitie tot eene attaque formeerde , en het Regiment van Zyne 1 Joorl. Hoogh., den Heer Erf Prins, hec welk zig onder myne orders bevond, deed rangeeren op den regter vleugel van myn Corps , detacheerde voorts zes Ruiters aan hec hoofd Artillery, dekkende vootts dezelve met eene Compagnie Grenadiers van den Heere Erf Prins,1 en gelaste den Ritmeester de Bruin, de hoogtens voor Hattem opteryden én te fianqueeren tot kort onder de Stad, en maréheerde immediaat, op een Colom , door dë allëe naar de Homoetfche Poort, alwaar nog fterk gevuurd wordende, ik eenige Houwitzers Grenaten in de Stad liet werpen en eenige Kanonfchooten doen. Dat het Kanon continueereride te vuuren, ik al het Gefchut deed avanceeren en myftelde aan het hoofd der Trouppes, en voldeed zo fpoedig mogelyk was aan myne orders, om onder het Gefchut: der Stad te komen, het welk dan ook volmaakc gelukten; doch toen ondervonden wy eenig Musquetten vuur met groote Wolfshagel, of kleine Loopkogels, waar van men er negen a tien in een Patroon gevonden heeft, welk men op onze ba. jonette gewaar wierd» continueerdeondërtusfchen het Kanonvuur; dat ik. terwyl de Grenadiers de Poort open maakten en wy inmarcheerden, tot myn groote verwondering ontwaar wierd, dat, de  jAARBOEKENj September, ïy$6. 923 feattery, diecontinueelykvuurde, overdenYsfel, op het Territoir van de Provincie van üvefysfel lag en bediend wierd door lieden uit de Stad Zwolle, welke Battery ik tot voorkoming van bloedftortiug, d'emblée zou hebben doen nemen, by 1 aldien dezelve niet was geweest buiten 't territoir van Uw Ed. Mog. en gedekc door de Rivier I den Ysfel. Dat ik, om te voldoen aan de intentie van Uw ' Ed. Mog. en de pofiticve orders van Zyne Doorl; Hoogh. tegen het plegen van de geringde desorders, te weten, dat ik meesttragte voortekomen, alle foules ea. desorders; op het platte Land, zorg dragende j dat wanneer de Guarnifoenen in Hattem en Elburg waaren ingemarcbeerd, in eene goede I difcipline gehouden wierden, ën voortekomen alle 1 oorzaken van alle wettige klagten van de Burgers | en Ingezetenen dier Steden, alles watmy mogelyk > was daar toe heb in 't werk gefield. Dat ik ook tot behoud der rust en goede erderi behalven de generale en fterke ordres om volmaakt aan de intentie van Zyne Doorl. Hoogh. te voldoen, zo terftond als ik in Hattem met de troup; pes was opgemarcheerd 4 niet alleen op de nodige I. plaatzen Schildwagten heb doen ftellen, in prefen* tie van den Secretaris Brouwer , maar ook bovendien gecommandeerd, aan tedere Poort een Wagc van een Kaptein twee Officieren en 50 Gemeenen. en voortsopde Markteen Wagt van gelyke fterkte gelyk mede een Officier van deKavallery en 2^ Paar* den. Deze Wagt en Post gezet hebbende, zyn de overige Troupes naar haar aangewezen Kwartieren ao in de Kerk als in de ledige Burgerhuizen (op aanwyzing van den voornoemden Secretaris) gep!aasr> alwaar dezelven zeer gerust en tranquil zyü gei bleeven, tot wel een en een half uur na haar arrivement; dat door het herhalen vah fchieten vari i de overysfelfche Battery, en het vlugten der Magiftraat, aanleiding is gegeven toe het plegen vaa «enige buitenfporigheeden; zo der Burgers ais van PPP ècnigi ZüT» ' FHKN. Rap. méden Gen. Spengler uan de Stutm*  91<5 NIEUWE NEDERLANDSCHB Zotphen. Rap van den Gen. Spengler aan de Staten. eenige Militairen, waar tegen egter dirfct. de nodige orders zyn gefteld, en de genomene goederen, zo door de burgers als Militairen, aao het Huis van de Burgemeester Brouwer zyn te rug gebragt en in bewaring gefteld, om aan-de Eigenaars te bezorgen; met last om verdere recherches te doen, en zo er iets mogt vermist worden, zulkjï te betaalen. Dat ik te Hattem het tweede Battaillon van den Kollonel van Plettenberg, een Officier, een Wagtmeesier, en 2>» Kuiters, benevens een detachement Artillery in Cuarnifoen heb gelaaten,' en voorts if Llburg zonder eenigen hinder te ontmoeten met oppn amen zynde ontvangen, aldaar ber et rite Battaillon van Plettenberg, beneevens een detachement /milleryin Garnifoen heb gelaten. Voor het overige heb ik de Officiers der Artillery te Hattem en Eiburg Guarnifoen houdende, gelast in eene memorie eene exacle lyst te formeeren. zo van het Kanon met by voeging van het Caliber, als van Ammunitie en andere klein Geweer, het welk in de voorn. Steden gevonden is, waarvan er veel in de Gragten en andere piaatfen geworpen waren. Zo ras ik de voornoemde Lyst ontvangen heb4 zal ik niet nalaten, dezelve aan Uw Ed. Mog.te doen geworden, ten einde Uw Ed. Mog. daaromtrent als dan nader zullen kunnen disponeeren. , Ik dank God, dat aan de intentie van Uw Ed. Mog. en van Zyn Doorl. Hoogh. en aan mvn h >rtelyken wensch heeft kunnen worden voldaan, dat niemand der Burgers, nog van de Troupes, het leven by deze Expeditie heeft verlooren, en heb de eer met diepen eerbied ie zyn, EDELE MOGENDE HEEREN! Uw Ed. Mog. onderdanige en,ge« boorzame Dienaar. Elburg (was getekend) den 7 September 178^ J. C. SPENGLER. Des  JAARBOEKEN, September, 178& 52? Den 7 September fchreef Zyne Hoogheid aan den Generaal Major Spengler van hei Loo, dezen brief: WEL EDELE GESTRENGE HEER I Met het grootfte ongenoegen heb ik uit Uwe Rapport vernomen, dat niet tegenftaande de ftrikte order, die ik Uw EG. by Zyne Inftruc tie gegeven h3dde. de onder U EG. Commando ftaande Troupes ?ig zo verre vergeeten hebben, van desorders re pleegen en Huizen te plunderen, en te nemen Goederen van Jnwoönders der Scad Hattem, en onder anderen , dat zy het Huis van den Heere Landdrost van Veluwe hebben gefpolieert i zoo kan ik niet afzyn om Uw EG. by dezen aantefchryven, om ten fpoedigften te _doen opneëmen, hoe veel bcdraagd de fchadens, die aan de Huizen der Ingezetenen van Hattem zyn veroorzaakt, en al't genoomenetedoenreftitueeren, ën 't geene genomen is, en niet gevonden kan worden te doen betalen door Uw EG. onderhebbende Troupes; ten waare dat er een Corps was, waar van Uw EG. verzekerd was, dac zy geene desorders hadden gepleegt; in dat geval tnotten de fchadens door de andere betaald worden. Zdo' ik verneeme, zoude wel ietwes kunnen getenteert worden, tegens Hattem en Elburg, door die ge. nen die zig daar uic geretireert hebben. U Wel ËG. moet zorgen, dat 's Lands Wapenen a3n geène affronten worden geëxponeert, en dus was. 'é misfchien beeter, dat het Regiment van den Erfprins by U Wel EG. bleef; en niet naar Appeldoorn marcheerde, om by de hand te zyn- U Wel È3. kan ook beter onderzoeken, wie de fchuliige zyn aan de desorders te Hattem, cn dezelve doen ftraffen, zo zyn Volk te zamen is, dan Zoo eep gedeelte wederom retourneert naar hun Guarnffoens dus móet het Patent voor het Regiment van Ppp s - - des Zuf. PHEtïa Briefvan Z.H.aan den Gen.. Sjergler  ftVfi NIEUWE NËDERLANDSCHË Zutphen. Briefvan ZMaan den Gen. Spengler den Erfprins, ten minden morgen nog geen effect, forteeren, zullende ik alvuorens een volle, dig Rapport van U Wel EG. afwagten, omtrent het geene te Hattem voorgevallen is, en het geen U Wel EG. gedaan heeft om de desorders voor te komen, te doen reititueeren het genomene. en om de Ingezetenen dier Stad. fchadeloos te ftellen5 en eindelyk om te decouvreeren, wie die geecen zyn geweest, die het eerlte begonnen hebben, om de Jesorders te pleegen , en dus voor de Aanvoerders en Aanzetters moeten worden gehouden. Het is my zeer aangenaam, dat de Troepes met genoegen te Elburg zyn ontvangen. Ik hoop dac zy daar in becer order zullen zyn als te Hattem, en dat zy in een goede Krygstugc en Discipline zullen gehouden worden, opdat zy n'et tot last zyn der goede Ingezeecenen: waar mede blyve mee agting. WEL EDELE GESTRENGE HEER! U Wel Ed. Geftr. D. W. Dieoaar* (was getekend) W. Pr. van ORANGE. De Generaal Spengler deedt den 7 September 1786" aan Zyne Hoogheid dit nader raport: DOORLÜGTIGE VORST EN HEERE! De expresfe om het Regiment van den Erfprins te doen blyven te Doornfpyk, is reeds weg fezonden, en zal ten eerften order ftellen voor Jw Hoogheids hooge order, omtrend het gepasfeerde te Hattem. Ik heb reeds zelf in de plaats order gegeven tot 'de reftitutie van het genomene, ook  JAAR DOE KEN, September, f7.36. o;© ook is 'er reeds veel goed te rug gekomen en aan den Secretaris Brouwer ter hand gefteld, en order: gegeven tot nader Refliturie en onderzoek na de Óaaders,- nu zal ik order tot begrooting van de. fchadens ftellen. Ik kan Uwe Doorluchtige Hoogheid verzekeren, dat Deszelfs hooge orders belast, zyn tegen plunderen, geweld en exetsfeo, ta ge-! geftadige gerepeteert, voor en na wy Meesters, van de Stad waren; en hebben de Officieren a'les met geweld te keer gegaan; maar Doorluchtige. Vorst 1 de voornaamfte redenen van die desorder ; is geweest, dat de rest van dat Volkje hardnekkig met een foort van Wolfshagel fchooten, na ! dac de Poort door de Grenadiers van de Erfprins ; genoegzaam geforceert was, cn toen wy 'er reeds in waren, continueerde de Battery aan 't kleine ' Veer , over de Rivier, te vuuren , en de Mai gidraat gevlugt zynde, geen orders gefteld wierden , om de Troepes te logeeren, geene Billetten gegeven zyn , of konden gegeven worden, om dat 'er geen een Regent was, en door de Secretaris gezegd wierd, dat een gedeelte in de Kerk gelogeert mocsc worden, gelyk immediaat gefchiede, en dac in alle ledige Huizen hec Volk zig logeeren moest, zo goed zy konden. Welk een en ander i de wave oorzaak is van die desorder, en ik heb pm aüe onaangenaamheden te beletten , en voor te komen, derdhalf honderd man geftadig onder de Wapenen geh3d en verdeeld onder vier Capi- i' teinen ,* en agt Officieren; een Officier van de Ca; vallerie, en 25- Paarden, die denganfehen dag en nacht gepatrouiileèrt hebben; alle de Officieren I kunnen dit getuigen, en heb myn en haare devoi- ii re gedaan, ook is bet niet noodig te gelooven, dat in alle die gevlugte Patnotcifche Huizen, veel I te plunderen is geweest; het meest was Jenever, ) die veel daar toe gecontribueert heeft; wat het Huis van den Landdrost aangaat * fcheen ook verlaacen , en wilde hec Volk ook betrekken,.'te o00 3 meer> Zpï> 'HEN. Wad. ra* ~>ort van len Gen, Spengler imZ.H.  Nad- rapuit yan den Gen. Spengler aanZ.ff, iio NÏEÜWE NEDERLANDSCHE meerder, teiwyl daar eenen van Doorn in woonde^ , ook. zyn het die van Doorn zyn Gopderen, die geleden hebben, eri met eerbied gezegdwie kan een driftig, verhit eu beledigd overwinnend Soldaat, in alles toornen eri temmen? dit kan ik verzekeren , Doorluchtig Vorst, dat het aan geene goede orders, en aan geep moeiten ter beletting gemanqueert heeft. Ik zal de eer hebben Uwe Doorluchtige Hoog. heiu deze morgen een nader mondeling Rappere te doen, hebbe de eer mee eerbied en diep ontzag te zyn. DOORLUGTIGE VORST en HEER! Uwe Doorlugtige Hoogheids, onderdanige en gehoorzame Dienaar. (was getekend) Elbnra;, den 7 Sept. J. C. SPENGLER. ' 1786. Zyne Hoogheid hadt ook den 6 September aan de Staten van Gelderland kennis gegeven van het bezetten der fteden Hattem en Elburg, waar op de Staten den 8 September aldus befloten: Extrt £t uit het Reces des Landdags in Au^ u tits en September 1706 binnen de Stad Zutphen, extraordtnarie gehouden. Femris den is September 1786. Ontvangen en gelezen eene Misfive van Zyne Hoogheid, gefehreven op hec Loo den 6 dezes maands, daar by kennis gevende dat de Stad Hat?  JAARBOEKEN, September, 1786. 931 i Hattem, na het bieden van eenige tegenftand, vol. pjens, Kaar lid. Mog. Refolutie van den 31 Augus- , tui met Guarnifoen voorzien was, met betuiging van Hoogstdeszelfs hartelyke blydfchap, dat daar by weinig of geen bloedftorting hadde plaats gehad} voorts mee wcdscIi dat de Stad Elourg ook fpoedig- gelyk Zyn Hoogheid vertrouwde, aan 1 de intentie van Hnar Ed. Mogende voldoen zoude. Nog geleczen eene Nadere Misfive van Zyne : Hoogheid de eodein dato met notificatie, dat de li Stad Elburg zonder óc. minfte legenitand, en zelfs volgens informatien, met genoegen d -r goede In» gezet ;nen , mede van Guirnifoen was voorzien j geworden , refereerendc Zyne Hoogheid zig ver- I der tot het volledu RaDport door den Generaal Majoor Spengler, van het een en ander aan Haar ! Ed. M^grnde te doen. Is na gehoudene deliberatie goedgevonden en verdaan, Zyne Hoogheid voor de voorfchreven Communicatie te bedanken by de navolgende Re- ,: fcriptie. De Staten fchreven ook den 8 September ; aan Zyne Hoogheid aldus: DOORLUCHTIGSTE HOOGGEBOOREN FORST en HEER! Y(fy hebben op zyn tyd wel ontvangen Uwe *y Hoogheids twee Misfives, beide gefehreven pp het Loo den 6 dezes Maands, waar by Uwe Hoogheid ons heeft gelieven te informeeren , dat de Steden Hattem en Elburg ten gevolge onzer Refolutie van den 31 Augustus de eerfte na het bieden van cenif»e tegenftand, dog de laatfie zonder de minfte oppofltie door Uwe Hoogheid met Guarnifoen zyn voorzien geworden. Wy bedanken Uwe Hoogheid voor deze gegeven Communicatie, en betuigen met Uwe HoogPpp 4 beid ZOT•hen. Ref. der Staten,  93« NIEUWE NEDERLANDSGHE he-id onze hartelyke blydrchap over den gelukkigen uitflag van deze bedenkelyke, hoewel noodza. kelyke Expeditie. Terwyl wy voorts enz. Gelchreveii te Zutphen , den 8 September 1886. Verders gaven de Staten bevel aan het Hof om zig naar de ftad Hattem te begeven. ExtraSl uit het Reces des Landdagsin Augustus en September i?8.J> binnen 'de Stad Zutphen, extraordina.- rie gehouden- Venerxs den 8 September 1786. Haar Ed. Mogende in confideratie neemende, dat volgens inaekomene informatien de Stad Ha-tem, door 'zig "eenige tyd feitelyker wyze te opponecrei. tegens het intrekken van de Militie, welke door ZyV Hoogheid als Capitein Generaal op fpt ciaië authorifatie van Haar Ed. Mog. pm aldaar Guarnifoen te honden , was afgezonden, zig thans niet minder als de Stad Elburg aan Notoire desobedicntie aan de orders van Haar Edele Mog. beeft fchu'dig -gemaaks, en dat dus dezelfde redenen, welke Haar Ed.'Mog. hebben bewogen, om den Hove dezer Provincie te authorifeeren, bm zich naar de Stad Elburg te begeeve'n, ook ml ómtréfid dé Stad Hattem komen te militeeren. ' Hebben over zulks 'na gehbudene deliberatie goedgevonden 'eri verftaan, opged. Hof Provin. riaal 'al nu méde'te authorifeeren, gelyk hetzelve sesutbofifeerr wordt by dezen, om ook en Corps lig, tö nobdig, naar de Stad Fattem te begeven en èldaar van al het voorgevallene kennis te neemen, alles op den voet als omtrend de Stad Elburg by de aatïgetoogene Refolutie is vermeld. c Teiwyl Haar Ed. Mog, wyders hebben goedge-? s<- - . • ' • ° ■ ' ' yoa«  JAARBOEKEN, September, '1786. 93 3 vonden de verdere Aufharifatie op den Hove by de Refolutie van den 31 Augustus dezes jaars, vervat, en tendeerende, om aanftonds tegens die geene, welke zig in de Stad Elburg reeds feiteIvk tegens het publiceeren van 's Landfchaps ge ( r'efolveerde mogten hebben geopponeert, of nog , verder mogten opponeeren, te> doen Procedeeren en Recht en Jultitie tegen de fchuldige te admi-, niftreeren, thans ten aanzien van die heide Steden in zo verre te altereeren en te hmiteeren, dat het Hof, wanneer met de Sententie tegen de meest fchuldige en voornaamfte aanvoerders zal wezen vervat, eer en alvoorens aezelve werkelyk ter executie te doen ftellen, ten naasten van deszelfs bevind en verrigtingen aan Haar Edele Mog. zal rapporteerén, voorts dienen van deszelfs Confideratien en Advys , ten einde Haar Ed. Mog. als dan verder zodanig zullen kunnen handelen en disponeeren , als naar omftandigheden van zaaken zullen oordeelen te behooren 5 blyvende voor het overige de Landfchaps Refolutie in haar geheel ; voorts ongeprffijudicieerc de ordinaris Jurisdictie mede der Stad Hattem ; zullende van dit gerefol veerde Ext ra dl aan welgem. Hove worden ingezonden tot deszelfs nalicht. Nog fchreven de Staten van Gelderland aan Hun Hoog Mog. den 3 September dezen naderen brief: HOOG MOGENDE HEEREN! W/V hebben by onze Misfive van den 4 dezer W maand aan ü Hoog Mog. kennisgegeven van de orders, door de Heeren Staten van Holland en Westfriesland aan de Troepes van hunne réparatie, 'welke zig in onze Provintie m Guarmtoen bevinden gegeeven: wy hebben ter gelyker tyd Ppp 5 aaI Zot- 'hen. iefi dal ut Hof laar Hattem, \aa.  5 Zot. PHEN- Nadere brief van GelderU aan H. tf.Mog. m NIEUWE NEDERLANDSCHB jan U Hoog Mog. hy die Misfive ^commu-keeït een affchrift van de Brieven, welke wy op die Materie aan Hooggernelde Heeren btaaten van HoiS en de overige Bmogenooten afgebonden, en wéar by wy ons beklaagd hebben, over die zoo finJnSe en wederregtelyke demarches met eeö bvgevoegd verzoek tevens aan U HoogMog. o , , in aanmerking van 't gewigt.der zaak, door ü zeiver vermo gend Appuy en intercesfie , hu r Wn te helpen dirigeeren, dac aan onze e nu>b= ïn billykT vordering door de Heeren Vaten v,Q Holl nd voldaan en gerefereerd mog wur.en. Wv hadden wel gewenscht. dat wy buren de noodzakelykheid geblceven waren van ons we, derom deeze,. aangaande aan U Hoog M g..je boeten aadresfeeeren; dan de nadere demarche welke het de Heeren Staten van Hofland beeft Sgedagc tegens ons te werk te ftellen, door &rsfam deTroupes van hWiegWi^ flpn Ap7e Prov nue Guarnifoen houdende, ge e— S, om zich ma^chvaardig te houden « 7  03« NIEUWE NEDERLANDSCtffi F HEN, Pabh te gen Heen tie der Drukp. en ten fchimp met roode Inkt gedrukt en verfpreid. Die Publicatie luidt aldus: De Staten des Furftendoms Gelre, en Graaf* fchaps Zutphen doen te weeten. Alzo wy zedert een geruimen tyd herwaard tot ons leedwezen hebben moeten ondervinden, hoe eenige onrustige geesten , alles aan hunne onbepaalde heerschzugt tragten op te offeren , en, met verzaking van Eed en pligt, den waren klem der Regeering tot dadelyk bederf van Land en Volk, onder zekere duiltere bedekte en dubbelzinnige bewoordingen, die men naarm.aate het eigenbelang zulks zal vorderen, zal kunnen draaijen en wenden naar welgevallen, in de magt van eenige weinige perfoonen over te brengen. Dat zy daar toe van tyd tot tyd gebruikt hebben , allerlei zoort van middelen, welke zy het meest gefchikt oordeelen om de gemoederen der goede In-en Op« gezecenen te verhitten, en om de tweedragt, onrust, wantrouwen en verdenkingen der Ingezetenen tegens de wettige Overheden in 'e boezemen, dat zy zelfs onze telkens betoonde zagt* moedigheid, veel eer aan eene zwakheid, dan aan onze waarachtige grondbeginzels van liefde en genegenheid voor de Ingezetenen fchynende te willen toefchryven , niets onbeproefd iaten om hunne landverdervelyke oogmerken door te dryven. Dat zy ten dien einde onder anderen , reeds zeer langen tyd een fchandelyk misbruik hebben gemaakt, van de gewoone Couranten, wier aantal men buitengewoon vergroot heeft , en van verfcheiden weekelykfche of op andere gezette tyden uitkomende gefchriften, door daar in telkens te doen plaatzen zodanige articuls, waar door onze Souveraine vergadering, de Heer Erfftadbouder, de Raaden dezer Landfchap, de Officieren% Ma-  JAARBOEKEN, September, 37S6. 937 Magiftraaren en Ministers, onze Refolutien, FJacaaten en bevelen, op de onwaaractuigfte en , 1 eerrovenfte wyze werden afgefchil erd , en of fciioon wy deze, hoe zeer onlydelyke haodelwys, Wel eenigen tyd met die onbezorgdheid, die de. overtuiging van naar eed eii pligt gehandeld te t hebben, ons inboezemde, hebben willen verag-, ten, zo lang, inzonderheid wy, nog eenig uitzigt behouden konden, dat onze en de voorfchr. Perfoonen meer dan het eigentlyk belang van den ! Lande aangevallen werden , in die verwugcing , dat of de Courantiers of Aucfeurs van de opgern. gefchriften, hun eigen belang op'toog houdende, I van zelfs, of op bevel der Overheden, in wier territoir die gedrukt worden, en die byna even zo weinig als wy verfchoond blyven , tot inkeer zouden komen, en dus ons niec noodzaaken tot hec gebruik van middelen, om dezelve kragtdadig te beteugelen. Zo moeten wy egter thans zien, dat wy in deze onze billyke vorwagcinge worden te leur gefteld, en dat dit kwaad van erger tot erger is overgefla* gen, in zo verre dac de gemelde Courantiers en andere Schryvers durven ondetneemen om inzamelingen van penningen toe het oprigten eener Geldkasfe, van die der refpeclive Souverainen dezer vereenigde Provinciën onderfcheiden, en hee geen nog verder gaat, om daar door eenige van onze Ingezeetenen, die zy met naame opgeeven, in hunne misdaadige aankantingen , tegen onze weccige bevelen te ftyven en te fterken, in hec openbaar aan te kondigen. Om aan de Ingezetenen dezer Landfchap, wanneer zy zig tegens 's Lands wetten zullen verzetten , te belooven, dat zogenaamde Vrycorpfen, en gewapende Maatfchappyen in andere Provinciën , gereed ftaan zouden, om hun in dezelve geweldige ondernemingen te befchermen en te onderfteunen; ja zelfs om in 'c openbaar aan te pryzen een vorm van Regeering, welke volgens hun ZCTf- 'HE.N. Pub/ té •en ü•entte'an de Drukp.  £38 NIEUWE NEDERLANDSCHË ttnt. FH&f*. PUbl. te gen Heen th van dl D> ukpx hun voorgeven door een gering aantal perfoonen* die zy Regenten in de refpeftive Provinciën noemen, zoude gefmeed zyn, met oogmerk om denzelven , by gebrek van andere middelen door me» .dewerking van onze In-en üpgezecenen, die zy i van den ons gedaanen eed en hulde, en trouwe en gehoorzaamheid zouden tragten af te trekken, in te voeren. En vordert derhalven onze eed en pligf, en ai het geen wat wy aan God, den Lande en aan de Nakomelirjgfchap verfchuld zyn, van ons, dat wy tot voorkoming van den geheelen ondergang dezer Provincie, waar op men het eer febynt te willen toeleggen, dan zyne heerschzugtige oogmerken te laten vaaren, in tyds de noodige middelen tot weering daar van ter hand neemen, - Dan, daar het ons aan geene middelen.zal ön.£« b'reeken, om eenige weinige van onze IngezeteÈen, die alle gehoorzaamheid aan ons fchynen vergeeten te hebben, tot reden te brengen, betuigen wy niet te min, dat wy over het geheel geen bet minfte waritrouvven tegens onze ln-en Opgezetenen voeden , dat wy dezelve ook veel te kundig en doorzichtig houden , dan dat zy ter liefde van eenige driftige Perfoonen , die ia de daaden alleen naar meerder Gezag dan hun wettig toekomt, hnaken; dog die deeze hunne ware oogmerken listig bedekt houden , eenen Regeeringsform, waar onder zy en hunne Voorzaa'en, zederd de grondlegging der Republiek , zo veel etne menfehelyke Regeerin^ toelaat , gelukkig geweest zyn ," zelfs dan, warneer dit van hun afhing, zouden willen verbn ekei> , om zig een geheelen nieuwen, waar van zy nog den grond, nog de oogmerken, nog de uitwerkzelen kunnen weeten, te lasten opdringen , daar maaken wy geene zwarigheid om in net beraamen der voor° Sieningen, waar door wy onder Gods Zegen de verleidingen, welke door middel der Courantiers en andere Schryvers gezogt worden , af te'keeren,*  JAARBOEKEN, September, 1725. 939 aai) orze minder kundige Ingezetenen te gemoed te komen, door aan dezelve mede te deeleneenige j algemeene grondbeginzels van onze Scaatsgeiteldheid, beirekkelyk tot de tegenwoordige omltan- j digneden , met behulp van welke zy zonder moeite | zulien ku> ren zien, hoe i'ciianJelyk de gemelde t Courantiers en andere Schryvers, tegens welke i wy by dezen van onze Souveraine raagt moeten gJbruiK tnaaKen, hen misleiden. Wy melden dan.' Dat wanneer de Unie vao Utrecht flond opgexigt te worden, als toen, even gelyk thans nog plaats heeft, de eene Provincie üoven de andere ïp magt in vermogen uitmume , en dat vermits hier uit kende gevreest worden , dac de meer vermogen e P ovmcien, de mindere zouden kunDei: o. derdrukken, hier tegen door onze loffelyke Voorvaderen zorgvuldig is gewaagt, door vast te ftellen, dac etl< en een ieder Provincie op haar zeive zoude blyven , behoudens de allenchalvigè Oppermagc , omtrend hec inwendig beftuur van alie de zaaken, haare Provincie aangaande , zodanig dat de Heeren Staten der eene Provincie onder geen voorwen'izel hoe genaamd, met dat der andere, zonder haare uitdrukkelyke toeflemming, zi0 ooit of ooit zoude mogen bemoeijen. En hier op valt ligt te begrypen: Dat, zo dit aan de Heeren Sraacen der andere Provinciën niet vry ftaat, zulks nog minder kan toekomen aan byzondere perfonen, gelyk hier uit even zo ligt te begrypen valt, dat niemand zonder toeftemming van de Heeren Staaten der lefpeüive Provinciën, regt bebbe, om eenige gewapende Manfchap, zelve niet van 's Lands erkende Militie, binnen eene Provintie te brengen, om zig hec inwendig beftuur van dezelve aan te maatigen, of zig daar in teftecken, en dat zo niet te min iemand dit onderneemen mogt, alle zodanige gewapende Manlchappen niet anders kunnen aangemerkt worden, dan als verftoorders der pubhque rusi Zot- HENi 3«i/. te. ■en Heen» ie der Jrukp.  9-;6 NIEUWE NEDERLANNDSCHÈ ZüTf I1JRN. Publ.te genlicen tie der Bruhp. rust, en zulks zonder onderfcheid, of zodanig -eene ondernèeming mogt te werk gefteld worden, door Regenten of particuliere perfoonen.• Om dat het eene nooit tegengefprookene grond» .wet van dezen Staat js,j dat alle 'Regenten, vati den grootften af tot den geringften toe, wanneer zy niet iu.de hun toevertrouwde ftmptsverrigtingen be2ig zyn, of in wettig te zaamgeroepen vergaderingen zitten, in betrekking tot het beftuur van den Lande, zyn byzondere perfoonen, even als andere Ingezetenen verbonden, aan dezelfde wetten, en onderhevig dezelfde ftraffen, indien zy voor hun perfoon misgaan mogten. En hier uic valt dan ook van zelfs in hei oogjj aan den eenen kant, dat geene zogenaamde Vrycorpfen, of gewapende Maatfchappyen uit andere Provintien ooit kunnen of moogen te hulp komen aan Ingezetenen van deeze Landfchap, wanneer dezelve zig aan de gehoorzaamheid i van hunnë wettige Overheeden zouden willen ontrekken, en aan de andere zyde, dat, zo eenige byzooderé Regenten, op de een of andere plaats deeze of geene verbintenis mogten hebben gemaakt, hunne quaüteit van Regenten, daar aan geene de minfte kragt kan byzeccen, maar dac al hun verrigte is en blyfc het werk van byzonderen perfonen, zo. danig dac daar uic niec alleen, geene verpligting voor anderen kan voorcvloeijen, maar dac ookj inval uic zulk eene verbincenis, eenig nadeel voor deze Provintie in hec gemeen, of voor iemand der Ingezetenen in 'c byzonder, mogt gebooren worden, alzulke Regencen, even als de minfte van *s Lands Ingezecenen, deswegens, met volkomen regt kunnen geftraft worden.  JAARBOEKEN, September, i fltö. 94* Voorts weet ook elk Ingezetenen, dat in vroegere tyden, 't Furftendom Gel re en Graafchap Zutphen ; gelïaan heefc onder haare byzondere Landsheeren, ; Graven of hertogen, dog dat deeze nooit met regt, . op eene willekeurige wyze hebben mogen regee- , ren, maar dat zy hun gezag oeffenden, overeenkom- , ftig eene Capitulatie, of inhuldigend* acte, aan ; handen van 'sLands Staaten plegtig bezwooren, ; en dat, toen de laatfte Hertog Philips Koning van ' Spanjen was afgezwooren, de wettige Souverainii teit dezer Provintie zonder tegenfpraak van iemand i is verbleeven by Ridderfchap en Steeden de Staten I des Furftendoms Gelre en Graaffchap Zutphen, 1 en wel na den waaren aart van eene Oppermagc lof Souverainiteit, voor het onverdeeld geheel, zodanig dat, of fchoon deze Provincie van oudsher is gedeeld geweest, en al nog is, in drie Quartieren, en elk der Quartieren wederom in Ridderj fchap en Steeden , geen dier deelen egter de Öpperthagc op zig zelve afzonderlyk bezit, of zig aan hetSouverain beftier der drie Quartieren, «reti tig te zamen vergadert, kan onttrekken. Zulks dat het eene onmoogelykheid en natuürlyke tegenflrydrgheid in zig bevat, dat eene byzondere Stad, Burgery, of een Qnartier, zig met regt tegen het oppergezag aan ons zoude kunnen aankanten, en weigeren aan onze wettige beveelen te voldoen. En, naardemaal wy aan de eigen Confcientie van onze goede In- en Opgezetenen gerust mogen overlaten,, of niet de waare Gereformeerde Chnstelyke Religie, die wy voor den grondzuil van onzen Staat houden, gehandhaafd en befchermd, en tevens de andere gezindheden behoorlyk worden getolereerd , of niet de eigendom van een ieder als heilig werd aangezien, zo dat elk die zig naar de vast! gefielde wetten gedraagd , zyne eerlyke neering en hanteering in "volle vryheid mag oeffenen : Of niet aan elk*die regt begeerd, zonder aanzien vanperfonen, aan den armen en behoeftfgen, zo wei als aan den Ryken , regt en Justitie weQ hebbe plaats geha.i, om of eene allenheerfching, of eene met de grondwetten van onze Provincie ftrydende familie Red ering in te voeren, zó duwen wy ook geenzmts twyft'elen, of onze goede In en Opgezeten, zullen door al 'tgtmt voorlchr. overtuigd zyn , dat onder de voorfz. nieuwigheden andere Laodvetdcrvelyk oogmerken bedekt gehouden moeten worden, of dat dezelve anders volftrekt nutteloos zyn. Terwyl wy alwyders alle onze goede In- enOpgezetencn op liet plegtigfte verzekeren, dat wy elk en een ieder van wat ftaat of ranghy zy, zyne wettige rechten, vryheeden, voorregten, eigendom en bezittigen, door alle diemagt, welke ons van God verleend is, zullen befchermen, en nooit gedogen,dat daar op door iemand en meede fpeciaal niet, door eenige zogenaam Je Vrycorpfen» of gewapende Genootlchappcn uit andere Provintien, eenige inbreuk gefchiede, zo als .wy ook alsnog aan elk en een ieder,zonderonderfcheid van ftaat of rang, die zig door iemand, wie hy ook zy, beledigt of in zyne regten verkort oordeeld , den weg van regten vry en open ftellen; Zo verwagten wy ook^ dac de zodanige die toe nog toe zig, als gehoorzame Ingezetenen pasc, pligtmatig hebben gedragen, daar in zullen volharden, en ons alzo Diec zullen noodzaken, om ook cegens hun gebruyk te maken van die magt, die ons van God verleend is, om de wrevelmoc digen en ocgehoorzaamen in hun pligt te houden.  JAARBOEKEN , September, 1786. 043 En, of fchoon wy nooit eenige intentie hebben £ehad of nog hebben, om de Vryheid der Druk-1 pers te beteugelen, wanneer die op eene betameïyke wys, tot voorftand der Burgerlyke Vryheid, 1 ontdekking van waarheid en aanmoediging vanj 'deugd en opregte Vaderlandsliefde word gebruikt, 1 7.0 vinden wy ons egter tans genoodzaakt, om,, daar, boven en behalven 't gunt wy hier voor hebben opgegeeven, veele van de Couranten en andere Gefchriften nog telkens intiouien aanftotelyke en beledigende berigten en aanmerkingen omtiend bmtenlandfche Mogendheden niet alleen, maar dat daar in ook de Heeren Staten Generaal, dezer Vereenigde Nederlanden, de Heeren Staten der andere Provinciën, zo wel als wy, den Heer Erfftadhouder, de Collegien vau Politie en Juftitie, mitsgaders de Leeden en Minfters van dezelven voorts hunne Refolutien , Brieven , Advifen, Vonnisfen enz. op eene leugenagtige er. lasterlyke wys , met verzwyging der waare omftandigheden van tyden en zaaken, worden geplaatst, en dat alzo die Courantiers en Aucteurs van andere tydfchriften, zig tegen alle reden en billykheïd opwerpen als de hoogde Richters, zoover de Souverainen zelve, als over de door hun ingeftcJde Collegien en Vergaderingen , ten einde dezelve gehaat te maaken, de Vryheid in het adviieeren weg te neemen, 't misvertrouwen aan te Kweeken , de tweedragt die men, hoe langs zo meer in deeze Provintie, tragt te zaaijen, te vermeerden, en dus de hoop op herltel van rust en eensgezindheid tusfchen de Ingezetenen te verydelen. Weshalven wy, om nog zo mogelyk alle deonvermydelyke gevolgen, welke daar uic tot bederf van Land en Volk te wagcen zyn, te voorkoomen , ra op al 'c gunt voorfz. ingenomen te hebben de Coufideratien en het Ad vis van de Raaden dezes Furftendoms en Graaffchaps, vervac by derzelver Misfive van den 2often Augustus deezes jaars, Qqq a oas ZüTHliN. \ubi te 'ènlicen ie der Jrukp.  944 NIEUWE NEDERLANDSCHE ZüTPHEtï. Pub/, te gen Heen tie der Druhp. ons verpligt gevonden hebben, daar tegens op 't ernftigfte te voorzien. Ten welken einde wy onder inhjefie vau onze .Publicatie van den Iiden Mei 1786, waar by wy .onze intentie omtrend het maintien van den wettigen Regeringsvorm hebben te kennen gegeeven, als mede onder inhazlie van onze fuccesfive Publicatien en Placaaten tegen de Pasquillen en Lasterschriften, fpeciaal die van den 31 July 1781 en 8 Mei 1783, goedgevonden hebben te ordonnee* ren en te ftatueeren, zo als wy doen by deezen, 1. Dat aangezien binnen deeze Landfchap geene Couranten, Gazettes of zoongelyke nieuwstydingen tot nog toe worden gedrukt, maar dat dezelve zo uit andere Provinciën, als nabuurige Landen, worden ingevoerd, en aldus uitgegeeven en verkogt; niemand eenige Couranten, Gazettes of andere pubiique nieuwstydingcn,in wat taal of onder wat titiil,zal mogen uitgeven of verkoopen, zonder daar toe alvoorens fchriftelyke permisfie te hebben verkregen van de refpective Magiftraten in de Steeden , en van de Hoofd • Officieren op 't platte Land, ter plaatlè van elks woninge, en ook niet langer dan geduurende deeze permisfie, op eene boete van duizend Guldens. 2. Dat vermits inzonderheid de Zuidhollandfche, beide Nederlandfche, Vaderlandfche, en Hiftorifche Couranten, de Post van den Neder-Rhyn en Politike Kruyer zedert eenigen tydt byna gewoon werk hebben gemaakt, om met afwyking van hec oorfprongelyk oogmerk en wettige inftelling, waar toe diergeiyke Gefchriften zouden moecen dienen, en dus in p'aacfe van te bevatten binnen of buitenlandfche nieuwstydingen, tans meerendeels zyn opgevuld met Brieven en aanmerkingen over publicque zaaken, ook dikwils met valfche en op^ roerige befchuldigingen , zo tegens Overheeden |is byzondere Perfoonen , derhaiven by deezen op,  JAARBOEKEN, September, I786. 945 op het ernftigfte word verbooden, dat by provifieen vootbehoudens onze verdere dispofitie otn , trend alle andere dergelyke nieuwspapieren, als by tyd en wylen bevonden zullen worden, in hec zelf - , de Cas te vallen; alle deze hier boven uitgedr.uk-^ te gefchriften binnen dezen Provincie niet zullen ; mogen worden uicgegeeven, of verkogt, of ter, publieke leczing zullen mogen worden voorgelegd, op eene boete van duizend Guldens voor de eerfte reyfe, en van drie duizend Guldens voorde tweede reyfe, boven en behalven, zo wel voor de eerfte ais tweede rys, van banisfernent of andere arbitraire ïiraf naar omftandigheden van zaaken. 3. ■,'•,-•!.' Yr^bcir Dat, by aldien de voorfz. perfoonen de refpec* tive boeten hier in vermeld niet zouden kunnen Betalen dezelve met geesfeling , bannisfement of confinement naar omftandigheden van zaaken zullen moeten geltraft worden. En, uademaal wy met al het gunt voorfz. geen ander oogmerk hebben, dan om zoo veel mogelyk onder den zeegen van God Alrnagtig, de rust, vieede en eensgezindheid, onder ?s Lands Ingezetenen in het gemeen, en, onder die van deze Provintie, in het byzonder te herltellen, en daar door de anders naderende ondergang dezer Republiek te voorkoomen; Zo verbieden wy meede op 't allerernftigf'te alle Collecles en verzamelingen van penningen, tot welke byzondere eindens, hoegenaamd, deie der Drukp.  Zutphen. Antw. van Gel derl. aan Holland. 948 NIEUWE NEDERLANDSCHE maand aan ü Ed. Mog. hebben gefehreven, die ingresfie by ü Ed. Mogende zouden hebben gevonden, dat daar uic eene volledige overtuiging by ü Edele Mog. was gerefulteert , nopens de verkeerde denkbeelden, waar in ü Ed.Mog zyn gebragt omtrend de ware redenen en motiven, welke ons tot het neemen van onze Refolutie van den 31 Augustus jongstleden, met betrekking tot de Steden Hartem en Elburg, hebben bewogen,hebben wy nogthans met leedwezen het tegendeel daar van moeten verneemen uit den inhoud van U Ed. Mogende miiGve van den 11 dezer, waar by O Ed. Mog. niet alleen betoonen, geen de minile rerleélie op onze zo billyke, als ernftigc reprffifentatien , welken met een diep ftilzwygen worden gepasfeert, te hebben gemaakt, ma«r waar by ü Ed. Mog. zelfs nog een ftap verder gaan, en onderneemen om onze handelingen en befluiten te veroordeelen en ons des wegens rekenfehap af te vorderen. Wy Raan vvaarlyk in twyffel , Ed. Mogende Heeren! of wy meer verontwaardigt moeten zyn over hec addres door, en van wegens, eenigen van onze Ingezetenen aan UEd. Mog.gemaakt,dan, verbaasd over den Inhoud van Ü Ed. Mogende misfive, waar by het addres aan ons hebben toegezonden. Wv zyn billyk met indignatie aangedaan, dat onze ïngezeetenen , daar onder zelfs Leden der Regeering worden gevonden, zig hebben durven te onderdaan, om zig over ons, hunne wettige Souverain, by U Ed. Mog. te beklagen, en aao ons toe te fchryven en te verwyten oogmerken en maatregelen , van dewelke wy zo zeer aliëen zyn , en die wy zo zeer verfoeijen, als een eenige van onze Bondgenoten. U Ed. Mogende zullen niet van ons verwagten, en wy zyn ook niet voornemens, om ons in te laten in eene wederlegging van voorgevens en Hellingen, die op een fchandelyke wy*e yerdiaaid, en  JAARBOEKEN, September, 1786. 94J 1 en in een allerhatelykst daglicht voorgefteld wor- iden, , , . J Onze handelwyzen en beflniten, van den beginne :af der ongelukkig gereezene oulusten en verdeeldheden , in dozen voor heen zo bloeijenden, maar, ; thans zo zeer vervallen ftaat, zyn al te waereld-1 kundig , dan dat die eenige juflificatie zouden vor-^ ^^Maar wy moeten verfteld ftaan , dat ü Ed. Mog. van zig hebben kunnen verkryg u, om zo e. n ongehoord en alle de paaien van Eerbied aan o. s vericbuldigd te buiten gaande addres van zommige Ingezetenen dezer Provincie , en waar van het bloote voorftel, meerendeels in fchnkverwekkende exclamatien beftaande, voor U Ed. i Mog fufficient hadde behooren te zyn, om van ; de ongegrondheid der pofitiven overtuigd te wor! den, aan te neemen, en daar ann gehoor te verkenen , en dat het O Ed. Mog. daar benevens I heeft kunnen behaagen , om zig by derzelver 1 misfive met betrekking tot ons uit te laten, op ■ eene wyze met de discretie en vriendnabuurjyk: heid tusfchen twee met elkander verbondene Leden van een Bondgenootfchap, en met de digniteit van eene Souveraine Provincie , zo weinig befWetjaar, en zulks nog wel te verzeilen met een Comminatoir, voor ons Souverain gezag en inde- pendentie ten hoogften bekedigende Wy hebben zo min als een der andere Bondgenoten ons aangetrokken, of gemeleerc, wanneer U Ed. ! Mog. zo in voorige jaaren als geduurende de tegenwoordige binnenlandfche troebles en beroeringen , in gevallen , misfehien van vry minder ; aanbelang, employ van de Militie in U Ed. Mog. ; Provincie hebben gemaakt , en wy hadden dus ook nimmer kunnen vermoeden, dat UEd.Mog. ^ zich thans in het bellier van onze Provinciaale zaaken van gelyken aart zouden hebben willen immi De Staaten des Furftendorns Gelre en Graaf-" fchaps Zutphen doen te weeten; Nademaal wy niet zonder de gevoeligften aandoening en leedweezen hebben vernomen, de zoo ongegronde , als malicieufe gerugten, welke niet alleen ril deze Provin de, maar zelfs door gansch Nederland wyd en zyd zyn verfpreid omtrent de waart reeden en motiven, welke ons tot het nee* men van onze Refolutie van den 31 Augustus laastleeden met betrekking tot de Steeden Hattem en Elburg hebben bewogen, «rekkende om aan : ons toe te fchryven oogmerken en voornemerts, welke nimmer by ons opgekomen zyn, en waar van wy ten boogften afkeerig zyn geweest, en om daar door aan de goede In- en Opgezetenen van dit Gemeenebest ecri wantrouwen tegens ons en mze denkwyze in te boezemen, en te doert twyffelen aan onze waare en opregte geneigtheid 0 om een ieder by zyne wettige Rechten en Vry,'s heeden te handhsaven, en aan alle billyke klag- 1 ten gehoor te geeven. En wy daar benevens in overwcegirig hebben genomen de bekommerlyke invloed, wélke wy tot onze innigfte ftnerten moeten ondervinden, dat zoodane verdigte en kwaadaardige uitftroo.» zelen op de gemoederen van 's Lands Ingezeetenen komen te maaken, zodanig, dat die een by. na algemeene gisting en ontrusting door het ganffche Land ten gevolge hebben; Zoo is 't, dat wy tot wegneeminge van alle diergelyke nadedeelige inpresfien, en tot voorkoming van alle I: de onheilt n, welke daar uit voor de rust en 7t ii welvaren van het dierbaar Vaderland zouden kun". 1 nen ge^ooren worden , nodig en dienftig hebben I gevonden, om alle en een ieder van de waare toeji dragt en gefchapenheid der zaake te onderrigten, 'HEN. Manifest Ier Stat* >an Gel. Ierland.  Zor- phen. Manifest der Stat. van Ge/m derland. o-ta NIEUWE NEDERLANDSC.HE eh mitsdien door dit ons opentlykManifest bekend te maaken, dat, wanneer in den voorleeden jaare 1735 een meenigte Requesten op de n3am van ver icheide Perfoonen uit de Quartieren Zutphen en Veluwen aan ons waren gepraefenteerd, inhoudende in 't generaal verregaande en aan hun niet toekomende bemoeijingen met het beftuur van de Republiek in 't gemeen, en van deze Provintie in 't byzonder, en voornamentlyk ingerigt, oti wantruuwen tegen ons, de Heeren Staten der overige Provintien onze Bondgenooten, veragtinge van 's Lands hoogere en m ndere Collegien, en onrust en ontevredenheid tusfchen In- en Opgezeetenen te berokkenen, wy, na een voorafgegaan behoorlyk onderzoek omtrent de qualiteitai der Teekenaaren, en deomftanaigheden, welke met het tekenen van deze Requesten gepaart hadden gegaan waar uit ons gebkeken was, dat de voorfz. Teekenaaren veel al beftonden uit Kinderen en minderjaarige , fchaamelc en bedeelde Perfoonen , Handwerks Gezellen, en een aantal van de minstkundige onzer Ingezeetenen , en dat zelfs de meefte daar van geheel onkundig waren van 't geene zy verzogt en waar voor geteekend hadden. en daar toe alleen door andere geperfuadeert en misleid waren geworden; en, na daarop alvorens ingenomen te hebben de Conüderatien en Advys van de Raaden dezes Furftendorns en Graaffchaps, wel van onze fteeds betoonde zagtmoedigheid en clementie gebruik hebben willen maaken , om aan misleide Ingezeetenen hunne op zig zelfs hoogstftrafbaare onderneemingen, waar van wy by dag onderzoek ten klaarften overtuigt geworden waren, te vergeven en kwytte fchelden, maaregter het voor de rust en voor het nut van onze goede In-en Opgezeetenen, noodig geoordeeld hebben eene gepaste en met den aarc van onze Conftitutie volkomen overeenkomende voorzieninge daar tegens voor 't toekomende te doen, zonder nogtans daar door aan onze In- en Opgezeetenen de gelegen-  JAARBOEKEN, September, 1786. 953 genheid te benemen, om zig aan ons in 'tvervolg op eene decente en met de aan ons verfchuldigde ; eerbied convenieerende wyze, volgens de aan hun gepraslcribeerde forro , té kunnen en te moogen adresfeeren, en dienvolgens op den 11 May dezes jaars hebben gearrefteert eene Publicatie, welke wy aan onze Raaden hebben toegezonden, om, zoals gebruiklyk is, te doen emaneeren, publi ceeren en affigeeren na behooren. Dat 't Hof, daaraan voldaan en het nooiig getal exemplaaren ten fine van Publicatie en affiétie aan de refpeftive Officieren en Magiftraaten deezer hebbende toegezonden , aanftonds twee Leeden van de Magiftraat der Stad Elburg, benevens de Gezwooren Gemeente en eenige Burgeren en Ingezeetenen aldaar, zich daar teegens opentlyk hebben vereet, met dat gevolg, dat niet tegenftaande de zes overige Leden, en dus de groote meerderheid van de Magiftraat der gemelde Stad zig bereid hadden getoond, om, zonder eenige de minfte bedenking , die Publicatie te doen afkondigen en affigeeren, als na gewoonte, echter de voorfchreven twee Leden zig hebben aangematigd , om door eene pretcnfe overftemming van de door hun op eigen gezag by die deliberatie geroepene Leden van de Gemeente, fchoon als een zaak het Jurisdictioneele betreffende, nimmer van haar departement kunnende worden geoordeeld te zyn, het laaten promulgeeren en affigeeren dezet Publicatie te weigeren , en feitelyk te beletten, en alzo zig tegens onze bevelen daadelyk aan te kanten, en zig de gehoorzaamheid aan ons, als hunnen wettigen Souverain , verfchuldigd, te onttrekken. üat dn aanleidinge gegeeven hebbende aan d« Momber en S. Momber dezer Landfchap , om ingevolge hunne bezwoorene inftruclie, zulks tei kennisfe van de Raaden deezes Furftendorns er Graaffcbaps, ons by onze abfentie reprsefentee rende , en aan wien het manuien van 's Land: Hoog Zot' 'HEN. Manifest der Stat. van Gel'Ierland, |  954 NIEÜWE NEDERLANDSC&E Zutphen. Manif, der Stat, van Gelderland. Hoog-en Gerechtigheden, en de executie van oh* ze Wetten en bevelen is aanbevolen , te brengen^ *c Hof daar op goedgevonden heeft het berigt j omtrend de waarheid van deze zaak, en de redenen van dien, van de Magiftraat der Stad Elburg te requireeren. Dat de voorn, twee Leden van de Magiftraat hebben kunnen goedvinden daar mede op gelyke wyze te handelen , en zonder eecige reflexie te maaken, dat het berigt alleen was gevorderd van de Magiftraat, een berigt op de naam van de Magiftraat en Gezwoorene Gemeente aan 't Hof hebben ingezonden , behelzende niet alleen een aveu, dat geweigerd hadden de Publicatie te doen afkondigen en affigeeren, en onze orders en bevelen te refpecteeren, maar ook eene pra:tenfe jiUtificatie van dit hun onbetamelyk gedrag, en te gelyk verzelt van een allerfoeijelykfte bedreiging,van zig by deze verweigering zelfs door middelen van geweld , wanneer men hun tot de vereiscbte gehoorzaamheid mogt willen noodzaken, te Zullen maintineeren. Dat 't Hof, na daar op voor af ingenomen te hebben de Confideiatien en Advys van de Mom» ber en S. Momber dezer Landfehap , vervolgens deze geheele zaak tot onze kennisfe heeft gebragt; eh dat ons daar uit gebleeken zynde, hoedanig niet alleen ons wettig Gezag op' eene voor onze Souverainiteit hoogst beleedigende wyze, én tot fubverfle van alle goede order en politie ih een wélgefteldeRegeerin^sttaat gevilipendeert, maar ook daar benevens de rust en veiligheid der goede en vreedzaame Burgeren en Ingezeetenen der gemelde Stad op eene verregaande wyze, zo door onrustige geesten aldaar, als door van buiten ingekoomene gewapende Manfchappen, uit zogenaamde Vrycorpfen, uit andere Provinciën, en Jurisdictiën derwaardè getrokken, geftoort en geëxponeerd was geworden, wy ons daar door in de onvermydelyke noodzakelykheid gebragt hebben  jftARBOEKEN, September, 178S. 955 ken gevonden, om daar in, zo to* mainden van önze gefchondene Souverainiteit en Hoog Gezag, j als tot herftelünge van de rust en goede order , mitsgaders tot bandhavinge en proieclie van de auclotiteit der Magiftraat aldaai , dewelke die , van ons gereclameert hadde, behoorlyk te voorzien. üat wy alleen met dat * en geen ander oogmerk, en dus tot welwezen zelfs van de Stad Elburg en deszelfs Burgers en Ingezetenen, in.de eerfte plaats hebben gemeend Zyne Hoogheid als Capitein Generaal van deeze Provincie te, moeten verzoeken en aanfchry ven, om de gemelde Stad van Militair Guarnifoen te voorzien} vervolgens al mede tot onze kennisfe zyn gekomen de rustverftoorende bewegingen, en feitclyke onienieemingen»welke in de Stad Hattem, in navolgïnge vau die van Elburg, tot veragting en krenking van onze SouverainWc, en tot openbaare fche,uring der fubfifteerende Wetten plaats hadden,, en welke aldaa? insgelyks door gewapende Manfchappen , uit zogenaamde VrycÖrpfenj uit andere Provinciën en Jurisdictiën derwaard vertrokken, gefouteneert en aangemoedigd wierden, het geen alzo eene gelyke voorzieninge met het zelfde zuivere oogmerk, als omtrend de Stad Elburg, voor ons noodzaakelyk heeft gemaakts Dat wy inmiddels met de hoogfte verontwaardiging vernomen hebbende, hoedanig men zig in de twee gemelie Steden kwam te onderftaan, om zig in een behoorlyke ftaat van tegenweer te ftellen, ten einde, om?ig verder met geweld tegens onze bevelen te opponeeren en de Militie» w.dke op onze order aldaar ftond te werden gezonden * te repousfeeren , zulks ons al verder in de indispenfabie verpligting heeft gebragt, om , indien wy ons niet wilden exponeeren, om ons wettig Gezag geheel vertrapt te zien, en alle denkbeelden van Souverainiteit te verliezen. en ons daar door voor de geheele Nakomelingschap verantRrr woor- Züt* 'HEN. Mantfi Ier Stati >an Gelderland ,  ppofkie zoude kunnen dienen. Dat wy, onaangezien die alles, herhaalde hlycen van onze zagtmoedigheid en geduld hebben ïegeven, door niec alleen de cwee gemelde Stelen door espresfe brieven toe hun pligt en gehoorzaamheid aan onze bevelen aan te mamen, naar ook zelfs nog, niet tegenftaande dezelve by ïen openbaare denunciatie aan ons in hunne onver:et'e!yke ongehoorzaamheid , en veragting van ins Gezag, onder de fterkfte bedreigingen getoont mdden te volharden, voor de dadelyke uitvoerin:e van onze geliefde orders een Manifest derwaaids lebben laaten afgaan, om aldaar gepubliceerd te yorden, waar by wy getragt hebben door perfuaien en overtuiging dezelve tot hun pligt te bren;en, en nog de tyd vart drie uuren aan hu:i heb»en vergunt, om zig wel te beraden, ten einde l!e de onvermydelyke en bekotnmerlyke gevol:en, welke zy door eene voort-duurende onbedagt. - zaa-  JAARBOEKEN, geftetoktf, 178Ö. 95? zaame oppoücie zelfs zouden komen te veroorzaVoor te kamen, en tevens niet onduidelyk hebben 1 te kennen gegeven onze geneigdheid, om, in cas alnog mogten overgaan om onze beveelen te refpeéteeren , omtrend de reeds fchuldige perfoonen 1 van onze clementie tot uitoeffening van gratie j gebruik re maaken. c Dan aan hetwelk alzoo weinig als aan voorgaande exhortatie gehoor is verleend, en in tegendeel zelfs in de Stad Hactem met die minagting is ontvangen , dat men, in plaats van het te doen publiceeren , korten tyd daar na, en zonder nog eens zelfs de vergunde drie uureo af te wagten, heeft kunnen goedvinden hec zelve te beantwoorden met het vuur uit het aldaar geplaatste Gefchut op de Troepes op onze ordres derwaards gezonden, en tot deszelfs Guarnifoen gedeftineert, eer die nog eenige toeflel tot eene enkele fchoöt hadden gemaakt,, alles met dat gevolg, dat voor de gem. Troepes als toen eindelyk geeri andere weg is overgebleeveti , dan om dit geweld en feitelyke reüttentie met gelyk geweid te keer te gaan, hoe zeer ook daaromtrent! nog alle moderatie door dezelve is gebruikt geworden, en ter voldoeninge aan onze bevelen , zig meester van die Stad te maaken, en dezelve vervolgens behoorlyk te bezetten , by al 't welk het nogthans tot onze ware Vergenoeging de goede Voorzienigheid behaagd heeft, op eene wonderbaare wyze te zorgen, dat niemand, nog in , nog buiten de Stad, zo als ons uit zekere informatien gebleeken is, gedood of gewond is geworden: het welk te meer te bewonderen is, daar men, beha!ven hec geweldig vuur, 't geen op onze Troepes, voor dac die in de Stad zyn gekomen, reeds was gemaakt, nog by aanhoudenheid op dezelve en op de Stad, na dat die reeds door die Troepes was bezet, op eene allézins vyandelyke wyze heeft blyven vuuren uic een Bactery aan de overzyde der Rivier op het Overysfelfche Territoir geplaatst. R rr a Dat Zot. aEN. Manif. 'er S.at. an Gel' erland *  Zot- phsn. Manif, der Stat. van Gelderland. p58 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dn dit alles dus de waare gefchapenheid der zaake, waar van wy ons referveeren om de meer bvzondere om Handigheden by een meer gedetailleert relaas nader aan 't publiek te doen bekend maaken, in fubftantie in zig bevattende, wy vertrouwen dat een ieder onpartydig, en onbevoordeeld Mensch , na eene bedaarde overweging van dezelve , ten vollen zal overtuigd worden , dat niets minder, dan eenige burgerlyke gefchillen, 'tzy tusfchen Regenten Burgers, of tusfchen Burgers en Burgers onder malkanderen , wat naam men daar aan ook mogt willen geven, welke het Dimmer onze intentie is geweest, nog zyn zal, om door den Militairen arm te doen beflislen. maar waar toe wy aan een ieder in deje Provincie 3ltyd de weg van rechten hebben open gefteld en nog open ftellen, het voorwerp van onze genomene maatregelen is geweest, nog met eerupe fchyn zelfs daar voor kan opgenomen worden, maar dat wy alleen daar toe bewogen zyn door de verpligting op ons, als de wettige Souveram dezer Provincie, leggende, om voer de rust, goede order en veiligheid der goede Ingezetenen te zorgen, en om ons wettig gezag, totuityoaringe van onze Wetten en Provinciale bevelen, nias gemeens met eenige direftie in de private Stedelyke huishoudingen hebbende, te bandhaven waaromtrend wy niets anders gehandeld hebben, dan waar toe wy vermeenen, dac ieder Souverain, volgens den aart en eigenfehappen der Souverainiteit, en volgens zyne verpligting, om voor de confervatie van de rust en goede order te waaken, gehouden en verfchuldigd is,en door onze Voorzaaten, zo wel als de Beeren Staten van andere Provinciën, onze Bondgenooten, in vroegere en laatere tyden, ja zelfs zommige van dezelve, nog niet lang geleden, m diergelyke gevallen en omltandigheden is gedaan. En dat wy derhalven van de liefde tot de waarheid, rust en eendragt van alle welmeenende In^  JAARBOEKEN, September, 1786. 959 en Opgezetenen dezer Landen mogen verwagten, dat, gelyk wy met een gerusc geweeten voor God 1 kunnen verklaaren, geene andere oogmerken niet het neemen van onze hier voor gemelde Kefolutie van den 31 Augustus jongstleden te hebben ge 1 had, dan die wy bier vooren hebben gemanife 1 fleert, dezelve dan ook , door dit alles beter en na 1 waarheid onderrigt zynde , alle opgevatte argwaan tegen ons en onze desfeinen by hun geheel zal verdwynen, en dat zy zig dus niet verder door finiftre inünuatien, uitftrooizclen , of voorwendzelen van kwaadwillige, en tot het voeden en aankwetken van het zaad van tweedragt en verdeeldheden genegene perfoonen, zullen laten misleiden tot het opvatten van eenige de minlte verdenking of bekommering omtrend gevoelens en voornemens, welke nimmer by ons hebben gehuisvest, terwyl wy een ieder tot zyne gerustheid kunnen verzekeren , dac wy nooit zullen ophouden om een iegelyk by zyne wettige Rechten, Vryheden en Privilegiën te maintineeren , en daar toe alls de vermogens en magt, welke ons van God gegeven js, te bededen. Aldus gedaan en gearrefteert op eene extraordinaire Landfchaps Vergaderingé, gehouden binnen Zutphen den 16 September 1786. (onder flond) Ter Ordonnantie van Haar Ed. Mog. (was getekena) F. W. van den STEEN. Den 17 September wierdt by de Staten dezer Provincie een befluit tot een Placaai van dmnejlie, of vergeting genomen : Rrr 3 Ex- ZüThen. Manif. Ier Stat. mn GelIerland,  j$q NIEUWE NEDERLANDSCHE ZwT* PHEN. . .. Bef?, van de Landfchap tot Amnefiit Extract uit het Reces des Landdag} in Augustus en September 17^6 binnen de Stad Zutphen, Extraof dinatie gehouden. Dominica den 17 September I7?6. ("Vntvangcn en geleezen eene Misfive van Zyne v Hoogheid den Heer Erfftadhouder, gefehreven op het Loo, den 14 dezes maands, in fubftantie houdende, dat ontvangen hebbende Haar £d. Mog. Refolutie van den 31 Augustus jongstleden , op hec fubject van het geen in de Steden Hattem en Elburg was voorgevallen , daar uit had. de vernomen de-Authorifatie van den Hove Provinciaal, om tegens die geene, welke zig te Elburg tegens het Publiceeren van 't Landfchaps gerefolveerde,mogten hebben geöppofeerd, of zig nog verder mogten oppofeeren, te. doen procedeeren, en in beide Steden tegens de fchuldigen Regt en Ju* Ricie te adminiftreeren. Dat, hoe zeer het verre van Zyne Eloogheid was, om zig eenige Refiectien te willen aanmaatigen over Refolutien van Haar Mog. tot ftandhouding van derzelver wettig Oppergezag, handhaving van goede Order en Politie, en daarzemng van de nodige middelen , om aan de Administratie der Juftitie, een onbelemmerdenloop te laaten, noodzaakelyk mogten geoordeeld zyn , Hoogstdezelve nogtans voot Haar Ed. Mog. niet kon verbergen , dat het Zyne Hoogheid in een tyd als deze, waar in bet Vaderland door partyfehappen zoo ongelukkig verdeeld was, genoegzaam zeker voorkwam, dat veele Burgers en ingezeetenen van voorfz. Steeden, meer door misleiding, vooroordeel, onbeladen drift en wat dies- meer is, zullen zyn voorg .fleept, dan dat zy een beraaden opzet en voorneemen zouden gevormd hebben, om zig aan het wettig gezag van Haar Ed. Mog. te onttrekken, of gig op eeq misdadige wy?e daar tegen te verzetten.  JAARBOEKEN, September, 1786. 9^ Dat Hoogstdelve met alle reeden vermeende te snoogen hoopen, dat veele, zoo niet alle de Buc- ] gers en Ingezee;enen van beide die Steeden, hoe zwaar hun misdryf dan ook mogt geoordeeld worden , nog tot inkeer zouden konnen worden gebragt;, zo Haar Ed. Mog. in derzelver Landvaderlyke Zagtmoedigbeid hen daar toe eenltraffeloozenweg konden en geliefden te openen. s Dat, daar Zyn Hoogheid, uit hoofde van des» zelfs Eiffeiyke Rechten binnen deeze Provintie, eene zoo naauwe betrekking op derzelver Ingezetenen had , Hoogstdezelve op het plegtigst betuigen konde, dat," welk een ontaarde en fchnkke. lyke denkwvze men hem tot deszelfs allergevoe. ligfte fmert 'ook mogt aanwryvcn, om door dit middel, waare het mogelyk de harten van 's Lands Ingezeeten al verder en verder van hem te verwyderen , aan Hoogstdeszelve echter niets aangenaamerzou konnen zyn, dan dat de Juftitie binnen gemelde Steeden geen fchuldigen meer vinden mogte, maar dat alles voor de aankomst van het Hof door een waar berouw reeds weeder herfteld moge zyn. Dat Zyne Hoogheid zig vleide, dat Haar h,d. Mog. het wel aan deszelfs waare grondbegmzels van liefde en agting voor 's Lands goede Ingczenen in 'tgeneraal, en voor de goede Burgers en Ingezetenen van de Steeden Hattem en Elburg in 't byzonder zouden willen toefchry ven, wanneer Zyne Hoogheid ter bereiking van voorfz. heilzaam oogmerk zyne gedagten aan Haar Ed, Mog. kwame te openen, en tevens ten goede van dezelve te intercederen j daar Hoogstdezelve beg;eep,hoe veel minder en meerder aanzienlyke Familien, door, hoe zeer wettige, dog teffens infamerendt Sententien zouden moeten worden geflettrisfeert, hoe veele onlchuldige Ouders, Huisvrouwen ei Kinderen daar in allerongelukkigst zouden moeter deelen; En offchoon, Zyne Hoogheid wel van di eevvone clementie van Haar Ed. Mog. konde ver 6 Rrr 4 tI0U ZüT>HEN. Be/l. van ie Landrchap tot dmneftit 1  962 NIEUWE NEEDERLANDSCHE FHEN. Befl. vat de Land fchap te, Amnefiu trouwen, dat Haar Ed. Mog. intentie geenzins zyn zoude, om alle de meer of mindere fchuldige naar mate van hun misdryf te doen (haffen, maar i dat daar in op een of andere wyze zoude voorzien , Hoogstdezlve nogtans aan de attentie v?n Haar Ed, Mog. moet errinneeren, dat, hoe zeer ■ ook na ergaane Sententie, hetzy dan gratie, pardon , of mitigatie van ftraf mogt verleend worden, znlks egter zomwylen niet zoude kunnen be. letten, dat onderlinge haat, wantrouwen, verwytingen tusfchen Burger en Burger vermeerderd en misfehien tot in verfcheiden volgende geflagten overgebragt zoude worden; dat het was om deze en meer andere reedenen, dat Zyne Hoogheid niet kunnende weigeren aan de infpraak van duszelfs waaragtig meedelyden met alle de voorfz. Perfoonen gehoor te verkenen, aan Haar Ed'. Mog. moest in bedenking geeven, of niet zouden konnen goedvinden, om het vertrek van het Hof Provintiaal na beide Steeden al nog voor een korte tyd de furcheren, en ondertusfehen by Publicatie door de gantfche Provintie te doen bekend maaken, dat haar Ed. Mog. gratie voorrigeur van Juftitie prefererende, ook tans gezind waaren daar \an datelyk blyken te geeven aan alle de Burgers en Inwoonders der Steeden Hattem en Elhurg, zonder onderfcheid van Staat of Rang, die zich aan de bovengem. misdaaden hadden fchuldiggemaakt ; zoo zy binnen een by Haar Ed. Mog. te bepaalene tyd tot hunne Huizen en Huisgezinnen retourneerden, en, met betuiging van berouw over het gepasfeerde, 3an handen van het Hof, wanneer lietzelve zich birnen gem. Steeden zal bevinden , beloofden, zich van nu voortaan, zo met Relatie tot Haar Ed. Mog. als hunne wet-; tigé Souverain, als in betrekking tot hunne wettige Steedelyke Overhéeden, als gehoorzaams Burgers en Ingezetenen te zullen gedraagen; en alzoo uitwisfeben al het geene, waar toe zy, zo  JAARBOEKEN, September, 1785. 963 door misleiding van anderen, als door eigen on. bezonnen drift vervallen mogten zyn. Dat Zyne Hoogheid geen reedenen zag, die Hoogstdênzelven zouden dehorteren, om dit uiterst effect, van Hun Ed. Mog. clementie te verzoeken, want, daar doch de verbetering van den fchuldigen, in misdaden, wier 3art dit toe-' laat, een der oogmerken van de ftraf uitleverd, 1 daar zou die verbeeteiing in burgerlyke bewee- I gingen, waar aanblaazing, oprokkinften, driften enz. de grootfte meenigte vervoeren, naar J Hoogstdeszelfs gedagten, meest doar gebruik van I Zagtmoedigheid te hoopen zyn. Dat Zyn Hoogheid ook van de oude trouw der I GelderfcheHarten verwagtte, dacgeene andere door Haar Ed. Mog. te betoonen zagtmoedigheid , zouden worden verleid, om ophoop van firafloosbeid dezelve euveldaden te onderneemen , nademaaide ondervinding van alle tyden had geleerd , dat - de Zagtmoedigheid , zoo niet het eenige, immers het beste middel was^ om een edelmoedig, dap- | per, en oprecht Volk, voor hoedanig de Gelder- 1 fehe Landaarc van de oudfte tyden was bekend ge- I weest, weder te regt te brengen, in gevallen, daar door de machinatien van deezen of geenen, hunne goede trouw vermeld, en hunne eerlykeharten i misleid waaren. Dat Zyne Hoogheid, in deeze zyne gevoelens bevestigd wierd, en uic Haar Êd. Mog. Refoluiie van den 4 December 1717, had moogen verneemen, dat toen Haar Ed. Mog. zig in dat jaar in zoortgelyke gevallen, ten opzigte van eenige der Steden, en fpeciaal pok der Stad Elburg, bevonr den hadden , dezelve, na dat deze met gewoon of buitengewoon Guarnifoen ten dienfte der Juftitie waaren verzeekerd , geene zwarigheid hadden gemaakt, een amnestie, kwydfchelding en vergeeying vast te ftellen, en het Hof tot de uitvoering daar van te authorifeeren, en wel op dien tyd, dat de voornaamfte aanvoerders en misleiders, die R rr j van, ZOTPHEN. Befl. van de Land- fchap tot Amneflie  Zutphen. Bejl va> de Land fchtip to d-nnefl. 9<54 NIEUWE NEDERLANDSCHE van de vergiffenis expres wierden uitgefluoten, zelfs nog niet by naame bekend waaren, zonder dat ooit gebleeken was , dat van die Clementie door de Inwoondersdier Steeden misbruik gemaakt was. ' Dewvl Zyn Hoogheid aan Haar Ed. Mog. op Ihec plegiigite betuigde, dat, voor zo verre door de Burgers en inwoonders der Steden Hattem en Klburet 't zy in zyn Perfoon, 't zy in die digniteiten die in deze Provintie bekleedde, beleedigt moute'zyn; zulks gaarne aan alle , die zig voortaan als cehoorzaame Ingezeetenen deezer Provinti- willen gedragen , uit grond des harten wilde verbeven, niet alleen, nasar dat Hoogstdezelve het zelfs als een Wyk van Haar Ed. Mog. gunstzoude aanzien, wanneer Haar Ed. Mog. in dac geval geliefden te befluiten, dat daaromtrent geen hec minfte onderzoek zou worden gedaan, maar alles gehouden, als of hec zelve nooit waare gebeurd. Herhaalende Zvn Hoogheid eindelyk op hetnadrukkelykfte, dat, byaldien Haar Ed Mog. aan Hooasdeszelfs intercesfie mogten gelieven ce defereeren , 't zy dan op de voorgcflaagen yoec, \ zv op zoodanen anderen, als Haar Ed. Mog. naar omftandigheeden van zaaken het convenabelft vinden mogten, daar door aan Hem het hoogfte welgevallen gefchieden zoude; nademaal aan Hoo»stdenzelven niets meer ter harie gong , dan in navolging van Haar Ed. Mog. voor zoo verre BuHts vanhemafhong, meede te werken, om misleide Ingezeetenen door zagtmoedigheid tot hun pligt weder te brengen. . Waar op gedelibereerd, en jn favoraHe refltwe eenoomen zynde de gunftige fenumenten welke lyne Hoogheid by voorfz. Misfive voor de Inwoonders der.er Provintie m t generaal, en voor die der Steedtn Hattem en Elburg in hec byzonder, heefc gemanifeileerc, hebben Haar Ed. Mog. ten blyke van derzelver gevoeligheid aan dezeedtlmoedige denkwyze van Zyne Hoogheid, en om aan Hoogstdsszelfs intercesfie, zoo veel eenig-  JAARBOEKEN, September, 1786. 965 Uïrrts rnooglyk is, te defereret), dienvolgens goedgevonden by de hier agter voigende Publicatie of Placaat te arreüeren, gelyk. gefchied by deezen, eene generale amnestie en kwydlchelding voor j alle dé Burgers en Inwoonders der Sceeden Hat-, | tem en Elburg, weïke zig aan eene notoire dis1 obediëntie aan Haar üd. Mog. orders en bevee-' I len hebben fchuldig gemaakt; voorts ten opzigj te van al het gnnt door hun ten deezen is misdre. ven; met fpeciaale uitzondering nogtans, •< Van die Perfoonen uit Hattem en Elburg, j welkers naamen gevonden worden onder zeekre fmgulier Adres of Request, by de Misfive van ; de Heeren Staaten van Holland, van den 11 de! zes maands gevoegd, en by Refolutie van gisteren in handen van het Hof Proviutiaal tot deszelfs narigt gefield. 2. Van de beide Predikanten der Stad Elburg, Ileyu en van Dier men, en den Bakker Klaas van Diermen, mede in voorfz, Stad woonagtig. 3. Van den Advocaat Daandels re Hattem, mitsgaders van zoodanige Militair en in 's Lands dienst, Gepenlioneerde of by de Arinée gepiaac£lc, welke onder de fchuldige Perfoonen meede mogten gevonden worden; en 4. Vo.irts van alle" de Burgers en Ingezetenen van voorfz. Steeden, welke binnen den tyd van zes weeken, na de opgemelde Publicatie, niet weeder tot hunne wooningen, te rug keeren, en daar door betoonen,» dat van deeze Amnestie I en vergeving geen gebruik maaken willen. Blyvende voor het overige 's Landfchaps op dit fubjeét genoomene Refolutien, en Authorifat;en op den Hove Provinciaal Refpecfivelyk van den 31 Augustus en Sften September deezes jaars, j in haar volle kragt en waarde; zo nogtans dat aan welgem. Hof overlet blyft, om, wanneer 1 by het neemen van informatien in deeze bevinden j n ogte, dat eenige van de bovengenoemde vandei se Amnestie , uitgezonderde Perfoonen tot de ge- ZUTPHEN. Befl. van ie LandCchap tot Amneji.  96(5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zutphen. Befl. van deLandfchap tot Amneji. BOOR LUGTIGSTE HOOGGEBOREN FURST, EN HEER! Wy hebben in onze Verg&dering wel ontvangen Uwe Hoogheids Misfive, gefehreven op het Loo den 14 September 1786., waar uit wy met alle gepleegde feitelykheeden, door dwang mogten gebragt wezen, daaromtreut by of voor het fcheppen der Sententie zodane favorable reflectie te maaken, als het Hof naar omftandigheden van Zaaken zal noodig of dienftig oordeelen. Fiat infertio* Met verdere Authorifatie op den Hove, om voorfz, PlacaaE ten fpoedigften te doen emaneeren , en aan de Refpeftive Officieren en Magiftraaten ten fine van Publicatie en Affkie te verzenden. En is wyders goedgevonden en verdaan, dat Zyne Hoogheid met toezending van Extract- dezer Refolutie, by Misfive in Convenable termen zal worden bedankt voor Hoogstdeszelfs in deezen betoonde affeeïie en edelmoedige Sentimenten, zoo ten aaczien der In - en Oogezetenen deezer Provintie in het generaal, als fpecïaal met betrekking tot de misleide Inwoonders der Steeden Hat-, tem en Elburg; zynde de Misfive van de navolgenden Inhoud. Het Placaat zelve, was overeenkomftig deze Refolutie, waarom het onnodig is dit te herhaalen. De Staten fchreeven dan aan Zyne Hoogheid den 17 September dezen brief:  JAARBOEKEN, September, jj26. 967 alle aangenaamheid hebben gezien de hooggunftige en edelmoedige Sentimenten, welke Uwe Hoogheid daarby, ten aanzien van de Ingezeeten, deProvintie in 'c Generaal, en met opzigt tot de Burgers en lnwoonders der Steeder Hattem en Elburg in 'tbyzonder, wel geliefd te manifesteren; Wy betuigen Uwe Hoogheid onze uiterften erkentenis deswegens, en verzoeken Uwe Hoogheid als een bewys van die, onze gevoeligheid re accepteeren , het inleggend Extract van Onze Refolutie op Uwe - Hoogh. Misfive genomen, waaruit Uwe Hoogheid zal gelieven te verneemen, hoe wy, zo veel maar eenigzins mogelyk aan Uwe Hoogheids gratieufe intercesfiedefereerende, reeds eenPlacaat van Amnestie en Remisfie hebben gearrefteerd, en het Hof Provinciaal, zoo tot het emaneeren van hetzelve, als tot het uitvoeren van den inhoud daar van, hebben geauctorifeerd $ En offchoon wy voor het waar belang van den Lande weufchen, dat Uwe Hoogheid nimmer weder in de mogelykheid gefteld worde, om in zoortgelyke gelegenheden Hcogst- i derzelver Mensch-en Vaderlandlievende gevoelens te deploieeren , zo verzekeren wy echter Uwe Hoogheid, dat wy nooit zullen nalaten, van voor ; Hoogstderzelver intercesfien alle mogeiykc defe- 1 rence te betoonen. Terwyl wy enz. Gefehreven te Zutphen den 17 Sept. 1786. Uwe Hoogheids Goede Vrienden. De Staten des Furftendorns Gelre en Graaf, fchap Zutphen. Ter Ordonnantie van dezelve. Den Zutphen. Brief aan Z. Hoog' heid.  Zutphen. Nad. ra~ port van den Gen. Spengler 368 NIEUWE NEDERLANDSCHE Den 18 September deedt'de Gen. Spengler aan de Staten dit nader Raport: EDELE MOGENDE HEEREN! Vla dat ik de eer gehad hebbe, by Misfive van ^ den zden dezer, aan U Ed. Mogende rapporc te doen van het geen door my, ter voldoeninge van U Ed. Mogende Refolutie van den 31 Aug< en de daar op gevolgde orders van Zyne Doorl. Hoogheid, was verrigt, kwam my niet alleen ter ooren, dat hier en alumme ten fterkften verzeker^ wierdt, dat 'er aan de zyde det Militairen by het ïniTiarcheerente Hattem, veele zouden gefneuveld zyn , maar ook te-ffens verfcheide andere gerugten, waar van ik geen de minfte kennis droeg, om welke reden ik my dan verplicht heb gereekend, ommy omtrend het een en het ander nader te uiformeelen en het is dan ingevolge nader bekomen informatie , dat ik U Ed. Mogende met zekerheid kan berigten, dat 'er aan de zyde der Militairen niet alleen niemand gefneuveld, maar zelfs niet gekwetst is, houdende ik my verzekerd, dat U Ed* Mogende omtrend de Burgeren, of dezulken, w elke zich destyds te Hattem bevonden hebben, het zelve berigt zullen ontvangen. En wat aanbelangt andere menigvuldige gerugten, is het my voorgekomen , dat myn Zoon* Kapitein in het Regiment van den Heer Generaal Graaf ra» Weideren, in de nabyheid van Hattem gewoond hebbende, en dewelke ik als Adjudant by de gedaane expeditie geëmployeert heb , hec best in ftaat zoude zyn om daar omtrend elucidatie te geven; weshalven ik hem gelast heb, om my fchriftelyk op te geven, al zodanige omftandig. heden, welke, zo wel om en by de Stad, als na dac dezelve met Guarnifoen bezet was, zyn voorgevallen , voor zo verre hem die bekend waren: dien ten gevolge heeft dezelve my overgegeven, het hier nevens gaande Rapporc, waar toe ik de vry-  JAARBOEKEN, September, 1786. 9S9 vryheid gebruike my te gedragen , en my met Ichuldigen eerbied, en diep ontzag te noemen. j (onder ftond) EDELE MOGENDE HEEREN! U Edele Mogende Heeren, Onderdanige en Gehoorzaame Dienaar. Zutphen, den 18 September ( was geteekend) 1786. J. C. SPENGLER. By dit rapport was gevoegd een breeder Extract Memorie van den Adjudant en Kapitein Spengler, aldus luidende; T\e Ondergefchrevene wierdt op den 1 dezer, door de Heeren Daendels en Godar, met een detachement van in de dertig Schutters, uit zyn Huis gehgt en gevangelyk naar Hattem gevoerd, I alwaar by de verregaandfte infolenties cn bedrei; gingen heeft moeten ondergaan, en is wyders gebragt in de Kamer van den Burgemeester WesterI veld, alwaar bewaard wierd door zekeren Domi. t chs van Warmele en Thiedeman , als Officieren van I de Schuttery en twee Schutters voor de deur; de ■ Ondergefchreven wierdt by het gevankelyk over: brengen naar de Stad gewaar, dat zyn Vader de 1 Troepes, die voor Hattem gedestineerd waren, zullende commandeeren , het om die redenen was, I als mede ter oorzaake van een onderfchepten brief \ van zyn Zwager Omelingh , concerneeren de des ! Ondergefchrevenes particuliere zaaken ; dat de ( Ondergetekende vervolgens naar het Stadhuis geleid zynde, in prasfentie van de Burgemeesters Brouwer, Tulleken en Westerveld, en de Heeren Daendels en van Barneveld, op den inhoud dier Mss- Zóf« 'HES.  970 NlSUWe NEDERLANDSGHË Zutphen. Memorie Van ,tgepasf. te Hattem. Misfive is ondervraagd, wanneer bleek, dat 'ér geen de minlte redenen voor banden wareD, om zo violent tegen den Ondergefchrevehen te ageeren, hebbende den voornoemden Heer Daendels, volgens getuigenis van een Zwolfche Schutter, order gegeven , zoden Ondergeichrevene eenigzints difficulteerde direct mede te gaan, hem Ondergefchreeven in zyn Huis dood te fchieten, ten welken einde de Geweereri der Schutters mec fctlerp gelaaden waren. Na dat zy nu van hunnen misftap overtuigd waren, wilde menden Ondergefchrevenen nog als Gyfeiaar in bewaaringe houden, ten einde daar door te efFectueeren, dat des Öndergefchrevens Vader van het Commando der Troepes voor Hattem gedeftineerd, zcude afzien, het Welke gelegenheid gaf over dat onderwerp in discours te komen, voornamentlyk met zeekerèö Heer Stolte , Medicins Docfor en Officier der Zwolfche Schuttery, aan welke de Ondergeichrevene deed remarqueeren , dat de Heer Generaal Majoor Spengler tegens eed en pligt, en tot nadeel zyner Reputatie zoude handelen, indien het Commando hem opgedragen, neêrleide, en dat de Heer Stolte ligt kon begrypen, welke gevolgen zulks voor Zyn Ed. Geltrenge zouden kunnen hebben: Waar op de Heer Stolte voorn, repliceerde: „ Wanneer de Heer Spengler daar door ge„, dimitteerd wierdt, hy 'er met honneur afkwam, ,, en 'er zyn naam door vereeuwigd zoude worden , dat hy tegen zyne Medeburgers niet had „ willen ageeren, en wat het verlies dat hy daar ,, door zoude kunnen lyden betrof, men zulks „ wel met twee Generaals Tracf ementen, zo lang hy leefde , zoude vergoeden , dog dat wel „ wist, dat men zulke propofities aan geene fac zoenlyke Lieden deed." De Ondergefchrevene daar op aan den Heer Stolte en het prasfente gezelfchap vragende, of men 'er dan zo veel tegen had, dat de Heer Spengler die Expeditie commandeerde? en zulks met ja beantwoord zynde, propo.  JAARBOEKEN, September,1786. $71 poneerde de Ondergefchrevene < den Heer Generaal Majoor tegen te ryden, eo hem te zied te përfuadeeren van het Commando af te zien, het welk geredelyk geaccepteerd wierdt 4 met bygevoegd verzoek om naar het Loo te gaan, en Zyne Hoogheid kennis te geven van de Senfatie, die in Hattem was, als rnede om te zien dat de zaken in het vriendelyke mogten gevonden worden. Waar ha de Ondergefchrevene, daar op ontflagen, en door den Heer Stolte voor onfchuldig en een eerlyk man verklaard zynde, eenigen tyd daar na de Stad is uitgereden, en beide die Commisfien, zo op het Loo ais aan den Heer Generaal Majoor, geëxecuteerd heeft, en in gevolge van dien* des anderen daags t©t Heerden te rug gereden zynde, 3an den Burgemeester Brouwer, een brief gefehreven heeft; luidende in fublïantie. ,j Datikmy,, ne beloften als een eerlyk man Verrigt had, dac „ ik ingevolge van dien den Heer Brouwer ver3, zogc, de zaak daar heen te dirigeeren, dat 'er ,, des anderen daags eene Comihisfie uit de Ma,j giftraat te Heerde kwam, om met de comtnan,, deerende Officieren der Troepes j gedeftineerd, 3, om in Hattem Guarnifoen te houden, te confe,, reeren, ten einde de zaaken in het vriendelyke ,, te fchikken." Op welken Brief geene de minfte antwoord ie te rug gekomen; de bovengemelde Heer Stolte had geduutende die cohverfatie durven zeggen , dat indien de Expedicie doorging , Zyne Hoogheid binnen drie weeken zyben fleaten Raadgever zoude nageftuurd en uit hec Labd gejaagt worden i Terwyl noch, geduUrende voornoemde abfentie, door een Officier en agt man getragt is des Ondergei fchrevens oudfte Zoon op te ligcen, die doof den 1 Boer gewaarfchouwt zynde, in een Nagtrök byna Baakend gevlugt, en op het Huis van den Heer Generaal Major van Heeckeren geborgen is; ljaar. na is de Stad Hactem ingevolge Refolutie van Haar lid. Mog. den 5 dezer, met Guarnifoen bezet * Sss op ZtJTPHEH. Memorie fan 'tgè* basf. te 'fmtèto*  s ZCTPHEN. Memorie van V gepas/, te Hattem. 72 NIEUWE NEDERLANDSCHE ya maniere a!s in het Raport van den Heer Generaal Major Spengler is vermeld, waar by nog teremarqueeren ftaat, dat uit de Stad niet alleen op de Troepes van den Staat is gevuurd, maar ook, dat zy op den Huizen Molenkaten, en des Ondergefchrevens Huis, met Kanon gefchoten hebben, alwaar zig geene Troupes hoegenaamd bevonden, zynde de Hovenier van den Ondergefchreevenen voor zyn Huis byna dood gefchoten. De Ondergefchrevene daags naa het inneemen der Stad, (rapport aan Zyne Hoogheid gedaan hebbende, ) met het aanbreeken van den dag, in dezelve gekomen zynde, is by die gelegenheid voor in het Huis van den Heer Daendels, dat open flond, gegaan, en heeft bevonden, dat alle vertrekken gefloten waren , behalven een Kamer aan de Regterkant van 'tHuis, in het welk niets het minfte gederengeerd of gebrooken was, hangende de Spiegels en Schilderyen heel en gaaf. Dat in de gepleegde buitenfpoorigheden de Burgers zelfs haar aandeel hebben gehad, is gebleken, ferwyl de Ondergefchrevene in het uitmarcheeren Da Elburg even buiten de Poort, een Burger door een Corooraal van de Cavallery deed agterhaalen en in prsefentie van vier Getuigen , by Hattem woonagtig, heeft laaten afneemen een kwantiteit van geplunderde Goederen; en dezelve door die Getuigen-aan den Secretaris Brouwer doen ter hand ftellen; dat men daar na nog getragt heeft bet Huis van den Ondergefchrevene in brand te fteeken, zynde daar in verhinderd geworden door het aanliaan der Honden, en fchieten uit de Veugfters door den Hovenier en Waardsman van t Huis, waar op de Buuren aankwamen, en de Boosdoenders de vlugt genomen hebben; — enz. {was getekend) J. G. SPENGLER. Den  JAARBOEKEN, September, 1786. 973 Den iS September wierdt het volgende by de Landfchap vastgefteld: Extract uit het Reces des Landdags in Augustus en September 1786, binnen de Stad Zutphen Extraordinaris gehouden. Eunóden 18 September 1786» Haar Ed. Mogende hebben na gehöudenë deliberatie goedgevonden en verliaan, het Hof i Provinciaal te authorifeeren, om, wanneer by het i neemen van informatien over het gebeurde te Hattem en Elburg by 's Landfchaps Refolutien van den 31 Augustus en 8 dezes maands , in het brede 1 vermeld, bevinden mogte, dat eenige Perfoonen buiten de Provincie woonachtig zich aan het aani Roken der Onlusten} of aan eenige buitenfpoorigheden aldaar hadden fchuldig gemaakt , als dan 1 Ccpien van die informatien in de eerfte plaats te ftellen in handen der Magiftraaten der Steeden 1 Hattem en Elburg, mitsgader van den Landdrost ) van Veluwen en Hoofdfchout van Hattem, ten i einde inval voorfz. Perfoonen zich op derzelver Jurisdictie mogten laten vinden, alsdan tegen de delve te doen Procedeeren , als bevonden zal 1 worden te behooren ; En inval zulks van geen 1 vrugt mogte konnen weezen , alsdan voorfz. in^ formatien te zenden aan de Gerichten , onder welke die Perfoonen domiciliëren; ten einde tegen dezelve te procedeeren, als in goede Juftitie bevonden zal worden te behooren, en met verzoek 1 om het Hof te willen informeeren, van den uitflag dier Procedures, en van het geen door hun i daar in zoude weezen verrigt. En zal hier van Extract, aan het Hof worden in« I gezonden tot deszelfs narigt. Sss a Nog Zutphen, Ref. óm* trend fchuldige buiten de Ptov.  974 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zutphen. . Ref. op Adres van Elburg. Nog wierdt dit navolgende den 18 Sep:ember beraamd: Extract uit het Reces des Landdags in Augustus en September 1780» binnen de Stad Zutphen Extraordinair gehouden. Lunte den 18 September 178&". /"Antfangen en geleczen een Misfive, gefehreven ^ op naam van de Prafcnte LeedeD van den Raad en Gezwoore Gemeente der Stad Elburg, den 11 dezes maands, zonder expresfie van de plaats* wa3r uic de Misfive is gefehreven , houdende met een daar coe relatif Extract uit de Refolutien van Raad en Gemeente van gem Stad van den 4 daar te vooren kennisgeving, dat op het aannaderend Militair geweld uit voorfz. Stad hadden moeten retireeren, ten einde niet aande allerakeligfteram. pen te worden blootgefteld , met eapresfe declaratie, vaii alles wat in hunne abfentie, of tot praejudicie van hun en hunne Burgeren, het zy door den Hove of 3ndere gedelegeerde Rechters , in voorfz. Stad of Jurisdictie mogte worden verrigt, te honden voor nul en niet gedaan. Met verdere verklaaring, dat voornoemde Collegien hunne posten niet wederom zouden konDen aanvaarden, voor dat voorfz. Stad van de Militie zou zyn en blyven geëvacueert; en zy in ftaat gefteld tot het houden van vrye Vergaderingen en Deliberatien , en ten dien einde nu en in het vervolg in allen opzigte behoorlyk zouden zyn geguarandeert, enz. Waarop gedelibereert zynde is goedgevonden en verftaan deze Misfive en l?ylage te ftellen in banden van den Hove Provinciaal, om te ftrekken tot deszelfs narigt, ten welken einde Extract dezes aan voorfz. Hove zal worden ingezonden. Arit-  JAARBOEKEN, September, 1786. 975 Arnhem. De tomeloofte ongebondenheid verbaast en verfchrikt geduurig de Ingezetenen. Tusfchen den 9 en 10 September zyn eene menigte huizen de glazen ingellagen. 1 Eenige Officieren van de Guarde Dragonders zyn uit deze Stad geweeken, het welk met reden het vermoeden van deze fchendery op hen doet vallen, behalven andere bewyzen. Hattem, Den 1 September fchreven Burgemeesteren , Scheepenen en Raden van Hattem aan de Staten van Gelderland dezen brief: EDELE MOGENDE HEEREN! Alzoo Wy uit niet ongegronde Gerugten, die zeer waarfchynelyk zyn, tot onze innige frnerte ontwaar geworden zyn, dat er eenige Troupes tegens onze Stad ftaan te rukken, en zoo dezelve niet wierden ingelaaten, 't zelve met geweld zouden zoeken te ténteeren; Zoo hebben Wy niet kunnen afzyn Uw Ed. Mog. by dezen met alle referentie onder het oog te moeten brengen, hoe dat Raad en Gemeente gerefolveerd hééft, geene Militaire Inkwartieringen ih dezetydsomftandigheden te kunnen permkteeren, en daar wel expresfelyk by te moeten voegen, dat daar by gerefolveerd is, dat Geweld met Geweld zal gekeert worden; dus Wy UEd. Mog. reverentelyk de droevige bier uit ftaande te proüuerene gevolgen, niet kunnen verbergen, protefterende ten allcrkragtigften tegen dezelve, die wy voor onze reekening niet willen riemen, UEd. Mog. dierhalven op 'tindactelykst Sss 3 ver» Arnhem.  (jtf NIEUWE NEDERLANDSCHE Hattem, yldr.var, Hattem aan de L toe gequalificeerd door Raad en Meente. De andere briefvan Burgemeesteren, Scheepenen en Raad was aldus ingerigt: WEL,  JAARBOEKEN, September, n*6> 9^3 WEL EDELE GESTRENGE HEER! W/v kunnen niet nalaten Uw Ed. Geftr. door " dezen te informeren, dat Raad en Gemeente gerefolveert heeft, geen inquartienng in deze Stad van eenige Militie te perrmtteeren , en zo de Commanderende Officier, die by dezen gelast word buiten Stads Territoir te blyven, des niet* teeenftaande mogt konnen goedvinden, t contrair van dien te willen doen of te tenteren, sreweld met geweld ftaat gekeerd te worden. 'ü Wel Ed. Geftr. gelieve dan deeze onze Rpfolutie, eer en bevorens tot dadelykheden over fe laan ! daar en zo »t U Wel Ed- Geftr. moge coedvinden, de nodige kennis te geven, tot voorkóming van droevige onheilen aan weerskanten, die daardoor nog te prevenieren zyn. Vant 't gunt voorfz. hebben wy vermeend U Wel Ed. Geftr. vooraf de vereischte kennis te moeten geven, verblyvende inmiddels. WEL ED. GESTR. HEER! U Wel Ed. Geftr. goede Vrien den, Burgemeesteren , Schee penen en Raaden der Stad Üat tem. Hattem (onder flond) den 5 September I7B<5. Ter Ordonn. van dezelve. (was getekend) M. G. BROUWER, Secretaris. Zie hier ook eene Lyst van 't Oorlogstuig by het innemen deggr Stad gevonden. u Hat* XliM. Nadore brief aan den Bevelhebb* *'  Hattem. Lyst van Krygsbe. hoepen enz. ,8+ NIEUWE NEDERLANDSCHË Lyste der gevondene Amunitie Van Oorlog, by 't in* neemen der Stad Hattem. Op de Batterye Terre Poort. 1 Vzer Kanon a 3 $op zyn Affuyt, vernagelt geweest. 13 Kogels tot dito. 14 Blikke Dooien met Patroonen. Rondeellings de Terre Poort* 2 Yzer Kanon a 6 ffl op Rolpaarden. 1 dito onder 't Rondeel op Rolpaard. Tweede Rondelings. 1 Yzer Kanon op Rolpaard a 6 |. 1 a Kogels tot dito. 10 Blikke Doofen met Patroonen. Homoetfche Poort, i Yzer Kanon a 3 fg op Affuyt, vernagelt ge. weest. 1 dito op Rolpaard ftaad vernagelt. 90 Kogels tot dito. 18 Blikke Doofen met Patroonen. Dyk Poort. 1 Yzer Kanon a 4 op zyn Affuyt. 1 dito Rolpaard ftaat vernagelt. 50 Kogels tot dito. 18 Blikke Doofen met Patroonen. aj Gevulde Hand Grenaden. In het daar toe Gedestineerde Magatyn, bevind zig als volgt: 121 D uwe Kanon Kogels van 6 tot 8 fg. 460 Kanon Kogels van 3 tot 4 fg. 1160 Kogels tot Blikke Doofen. 3215 Musquet Kogels a 18 in 't fg. 56 Patroone met Blikke Dooien met Patroo* nen. 343 Blikke Doofen. joo Gevulde Saaye Patroone van 3 tot 4 %. 144 Sakjes met Steenen. 127  JAARBOEKEN, September, i736". 98^ 127 Gevulde Handgrenadeo. 174 Pakjes fcherpe Infantery Patroone, k 11 in 't Pakje. 10 Pik Kranfen. Eenige Lont. 130 Leedige Steen Sakken. J02 Leedige Patroon Sakken Saye. 30 Boeke Cardoes Papier. 4 Rolders a 3 tot 4 gr. 3 Kogel mallen van 3, 4 tot 6 {§. 2 Blikke Tregters. 1 Tonnetje met Salpeeter. 12 Tonne Grof en 7 Fyn Polver a 100 fg. 3 Tonne Grof en 5 Fyn Polver k 50 jg. (onder flond) Aétum Hattem den 9 September 1786. Den Ondergefihreeven Ordin, Mr, Vuurwerker. Commandeerende het Detachement: Artillerie alhier, verklaard hier meede dat Bovenftaande Goede. ren, Alzo ftiptelyk zyn opgenomen. (was getekend) L. S. RIEDEL, Lieutenant' Na het innemen dezer Stad , heeft het Krygsvolk hier oproerig huisgehouden, en zeer veele verlatene huizen geplunderd. Wy ftellen de befchryving hier van uit tot dat wy zekere berigten daar omtrend zullen hebben bekomen. Vergelyk inmiddels hier vooren bladz. 972. Onderwyl is van van wege de Staten den 20 September alhiei eene Publicatie afgekondigd, waar by fcha« vergoeding aan allen wordt aangeboden, die opgaven doen van fchaden, die zy by het in« HatrEM. Lysten v. Krygt' behoeften mz.  j Hattem. $riefvan Elburg aandeSt. van Gelderland. ,86 NIEUWE NEDERLANDSCHË intrekken van het Krygsvolk geleden heb* ben. E l b ü R g. De Magiftraat en Gezworene Gemeente dezer Stad fchreven den i September aan aan den Landdag dezen brief: EDELE MOGENDE HEEREN! Onze Gecommitteerde heeft ons oogenbliklyk geïnformeerd, dat by U Ed. Mog. of welby de drie Quartieren, gerefolveerd is, onze Stad met geweld van Militie te dwingen, endatin weerwil der Protesten van de meeste Steeden onzes Ouartiers, en van zo veele Edele Ridders, van welken er zyn, die ter Staats Vergadering openlvk hebben gedeclareerd, dat Wy, niet dan conftitutioneele en bedaarde Rappen hebben gedaan. Onze Burgery, heeft genoegzaam, als één eenig Man, gerefolveerd, Geweld met Geweld te keeren, en liever 't uiterften te waagen, dan toe te ftaan, dat men hunne Stedelyke Rechten, door Refolutien, die de Waereld zullen doen verbaast ftaan, den bodem in flaa. Wy betuigen, niets te hebben gezocht» -—niets te hebben verrricht, dan, waar toe Wy ons over verplicht vonden, tot foutieni Onzer Conftitutie, en van de met 't Bloed onzer Vaderen gekochte Rechten. , u, ^ »-i Wy Protefteeren, voor God en de Waereld, tegen het Geweld, dat Ons mogt worden aange- daTerwyl de gevolgen van dien rampzaligen Bürgerkryg, welke U Ed. Mog. befiooten hebben, fn Ons Gewest te openen, zeer zekerlyk op de  JAARBOEKEN, September, 1786. 987 gemoederen der Staats Leden,die daartoe hebber; geconcurreerd, eens gevoelig weegen zal. Wy referveerenaan Ons, alle middelen, die God ren de Natuur Ons aan de hand geeven: Wy zullen, ,mu de Staaten Onzer Provintie, die Onze Befchermers moeten zyn, Onze Vervolgers zyn ge iworden, Onze verdere Bondgenooten, op grondden der Unie van Utrecht, inroepen, terwyl reeds leen geducht aantal derzelven, uit alle Plaatfen, ;zig binnen Onze muuren bevind . en de Rechtvaaridige Voorzienigheid, tusfchen UEd.Mog.en Ons irecbten zal. Inmiddels hebben Onze Gecommitteerden , na ;deeze geweldige belluiten , zig niet langer veilig oordeelende ter Staats Vergadering, dan niet kunnen uitbrengen de Stem onzer Stad, vervat by de Inftru&ie, nog ons. Stads Protest overgegeeven, welke beide ftukken Wy hier nevens voegen. Declareeren Wy het gerefolveerde in Onze abifentie, nul en niet verplichtend, te houden. Terwyl Wy zyn, EDELE MOGENDE HEEREN.' De Magiftraat en Gezwoorene Gemeente der Stad Elburg. Elburg (onder flond) den 1 September 1786. Ter Ordonnantie derzelver. (was getekend) HERM. HENR. VITRINGA, Secretaris, By deze brief was dit Protest gevoegd; Ttt EDELE ÏLBURG Briefvan Elburg tan de Stat, van Gelderl.  Ptot- det Stad Eri burg. ,88 NIEUWE NEDERLANDSGHE . EDELE MOGENDE HEEREN! Namens de Stad Elburg uit hoofde en ingevolge üe referve van oerzeiver Gecommitteerden ter dezer Verga lering zullende worden geëxtubeerd, hun Protesten aanteekening tegen de Publicatie, welke de Meerderheid der Staats Leden opden Landdag binnen Zutphen den i Mei dezes jaars en volgende dagen gehouden, heeft kunnen goedvinden te arrefteeren; Moet men voor af laten gaan, dat zy dit alkrzonderlingst Seuk, 'twelk in de Gedenkboeken der Eeuwen naauwlyks voorbeeld heeft , niet kunnen befchouwen, als een Sta?ts Defluit: Hot draagt ja wel de eerbiedwaardige naam der S|ateji a>n 't hoofd, — er ontbreekt niets aan den uuwendigen vorm; Doch, Edei Mog. Heeren, dit alles voldoet onzes erachtens niet; — eene 'sLand Ingezetenen verplichtende Staats Wet, moet hnn Heil — hun pfcluk en dat alleen ten oogmerk hebben, moet op de onveranderlyke Natuur Wet — op de eeuwige gronden van billykheid rusten. En zou wel dit pranenfe Staats Befluit den toets aan deze gelegde gronden kunnen door ftaan, daar echter dit ontkend niemand van UEd. Mog. dit wraakt geen eerlyk Regent, elke verplig- tende Staats Refolutie dien orpartydigen ti-aauwkeurigen en beredeneerden proef moet kunnen ^ïis doch een ontwyffelbiEre zekerheid — eene Staats Max:me dezer Republuk, dat de Regenten de onmidlyke Vertegenwoordigers des Volks zyn, terwyl men de waarheid van dezen Relregel wel eezogc heeft te ondermeinen door allerley iopmstïfch!,ver gezogteen fyn gefponnen argumenten , (en die behoefd de waarheid nooit) meest al gehaald uit hec gedrogtelyk Leen Systhema der Middel-Eeuwen , 't welk maar al te veel fpooren in ons Vry Gemeenebest heeft overgelaten, zonder dac J men  JAARBOEKEN, September, 1786. 9§9 men echter dien regel immer rechtftreeks heeft ] durven aantasten. En geen wonder, daar te vooren de hooge, — de waardige Volksverbeclders, het zig een eer re- ( kenden deze waarheid te erkennen, en wel m de eerfte tyden der Republiek, toen men nog c naast aan de bronnen der Conftitutie was, —toen heerschzugt en weelde de Vaderen aes Lands nog niet beletteden, zig als Meede Burgeren al* letn door de op hun liggende zorg en verplichting onderfcheiden te befchouwen, toen noemden ze zich niet enkel de Staaten des Furftendorns Gelre en Graaffchaps Zutphen , maar Wy Ridderfchap en Steden, reprcefenteerende de Staaten des Lands, op dat zelfde tydftip, op 't welk zy de Wetgevende magt uitoeffenden. Ten getuige kan 't Land Recht van Zutphen, Veluwen en verdere ftukken van die tyden ftrekken. n Dit nu zo zynde, wat zal men van eene Publicatie zeggen, by welke deze zelfde Volks Vertegenwoordigers, onder, Wy weeten niet welke, vreemde bepaaling en Willekeurige reftrictien , en op allerlei ftraffen en bedreigingen der Wraak van hunne Hoogheid, den Volke verbieden, zig eerbiedig te addresfeeren, over de gewigfte belangen des Lands, dit toch erkend de Publicatie zelve, en dus over hunne eigen byzondere belanaen. En~hier, Ed. Mog. Heeren! wenlchen Wy de Pen te kunnen nederleggen , dog de taak is Ons opgelegd, -—• Wy moeten uit hoofde van onzen Eed en pligt fpreeken, voor de dierbaare belangen van onze Stad en Burgery , en uit hoofde van deeze onze verplichting moeten Wyopentlyk declareeren, deze Publicatie en Refolutie van den beginne aan befchouwd te hebben, en te blyven befchouwen, als inbreuk doende op de onbetwistbaare Rechten van onze Burgeren, en daarom ten aanzien van dezelven als aiec genoomen, terwyl toch zekerTtt 2 lyl ÏLBOBO Protest Ier Stad Elburg.  990 NIEUWE NEDERLANDSCHE Elburg Piot. dei ftad KI burg. lyk eene zodaanige Refolutie door de Meerderheid doorgedrongen , niet kau verplichten de mede integreerende Leeden van Staat, welke daar in niet hebben geftemd, maar daar tegen hebben geprotesteerd, wyl men nimmer zal kunnen fouteneeren, dat door de Unie der Ridderfchap en Steeden refpeótivelyk het eene lid derzelver Rechten , aan het goeddunken van het andere heeft opgeofferd , of kan opofferen, of in haare Steedelyke zaaken de Oppermagt der Meerderheid erkennen, gelyk Wy dezelve ook hebben geconfidereert, en daarom binnen onze Jurisdictie niet gepubliceerd nog geaffigeerd, involveerende dit een Poincl van notoir Bezwaar, en dus volgends de ordre van Regeering, niet fubject aan overftemming, en dus op de grievende wyfte beleedigende voor de Requestranten, en op de hoedanigheid, van dezen 'oordeelen Wy, eenige oogenblikken te moeten Uil ftaan. Onder die zyn, ja misfchien minvermogende, minkundigeu, doch zo er eenige Raat op de eenparige berichten, van alle zyden, te maaken is, zo moet men ver 't grootfte aantal van die duizenden van Tekenaaren, onder de notabelfte Burgers rangfchikken: immers ouder 't getal derby na drie honderd Ingezetenen deezer Stad, Tekenaaren van 't laatst bedoelde Addres aan U Ed. Mog. is er zulk een overweegend aantal van bynaalle onze meest kundige en notabele gegoede Burgeren, dat de overigen, wat't getal betreft, in geene aanmerking ter Waereld komt. Zoo dat men naauwlyks beztfFen kan, welke klem 't argument, tot verbod derAdditsfen voornamelyk uit de fchaamelheid, en onkunde der Tekenaaren gehaald, zal kunnen hebben; ook kunnen Wy niet begrypen , welke gedreigde, hoewel te geevene politieke actiën en vervolgingen, U Ed. Mog. bevoegd zouden kunnen zyn in 'c werk te ftellen tegen Burgers, die, Goddelykeen Menfchelyke Wetten eerbiedigende, doch hunne  JAARBOEKEN, September, 1786. 991 ne waarde en die der Burgerlyke Vryheid kennende, zich op eene eerbiedige en befcheiden wyze : tot Hunne Hooge Reprsfentanten keeren, de in i gefloopen misbruiken cordaat aanwyzen en op her- ( 1 ftel aandringen. Staat en valt met Hun Welvaart, — met Hun 1 Geluk — niet 't Geluk van 'tLano? — Bekleden U I Ed. Mog, anders dan tot hun Heil, en in Hunne i naam de Stoelen van Eer? — Is onze VaderlandI fche Grond, als'c waare, niet nog doorweekt van 1 't Bloed, 't geen veelen hunner Voor Vaderen, 1 zoo we! als de onzen, ook voor hunne Vryheid I plengden? — Hebben zy geen aanfpraak,— geen eisch op gehoor, - op onderzoek? Mag men Hun dit willekeurig ontzeggen? Ja wattrgeris, hun Stem, de Stem des Volks, werk1 dadig lmooren ? 't Is echter verre van Ons, Ed. Mog. Heeren.' dat Wy door cordaat en plichtmatig uittekoomen voor de gevoelens van Ons hart, ( dit toch , zo lang er een fLhaduw van een Gemeenebestin ons i midden is overgebleeven , üaat ons onbelemmerd vry:) dat Wv inbreuk zouden willen maaken op de wettige Rechten van den Heer Erf(ladhouder, welker onbepaalde uitgebreidheid; vooralten aanzien der Regeerings Beitelling, welke maar al te veel met ongequabficeerden Peifoonen gefchied en de magt van willekeurige ontzetting, binnen deze Provintie, eene der voornaamIte bezwaa/en van de Requestranten opleverd. Wy betuigen in tegendeel rondclyk, niets hartelyker te wenfehen, niets vuuriger te verlangen, \ dan dat eens de Zalige Eendracht in Ons Gemeenebest herleeve, en 't Conftitutioneel, Stadhouderlyk Bewind tot 's Lands Heil op billyke en Eepublikeinfche Gronden, eens onwrikbaar wier. de vastgefteld. Mocht Neêrlands Erfftadhouder , onderfcheidende onder den Kring der geenen, welke hem omringen, wie zyn belang behartigen, dan wel T11 3 al- Elburg Protest Ier Stad Elburg.  EtBURG Protest der Stad ElbUrg. m NIEUWE NEDERLANDSCHE alleen zich zeiven zoeken, hier toe eens gulhartig meede werken. Mogten Wy! alle byzondere bedoelingen aan 's Lands Welvaaren , en die is toch de onze, opofferen, dan ook en dan alleen zal eens het onderling mistrouwen, in deze zorgelyke tyden, geweerd en de rust herfteld worden. Dan zal het Huis van Oranjezich mogen befchouwen , als het voorwerp der Hoogachting en der beredeneerde liefde van een Vry Volle, dat toch nimmer Meesters heeft kunnen eerbiedigen > en tot op dit oogenblik, even zeer het Despotisme of Familie Dwingelandy verfoeid, als eene onmiddelyke Volks Regeering, en hier aan, wat de kwadaartjgheid en laster uitftroohe, denkt geen redelyk mer.sch , en dan eerst, zal waare Vryheid cn Eerbied, door billyke en zachte Wetten, in ons zo Gezegend Gemeenebest zich als om llryd vcreenigen. , , Dat, Ed. Mog. Heeren op deze zorgelyke Publicatie te doen aanteekenen hebben Wy gemeend aan onzen Burger Eed en plicht verfchuldigd te Zi'Terwyl Wy nog hopen, dat U Ed. Mog. by nadere overweegen van deze gronden, gepaard met de mannelyke Vertogen van zo veele eerbitdingswaardige Staats Leden van de Kwartieren Nymegen, Zutphen, en in 't byzonder ook van het onze, alle welker naamen de dankbaare Nazaat met een gevoelig hart m de Staats Registers lpellenzat, deze Publicatie zullen intrekken en buiten effect (tellen , en dus nog by tyds zullen voorkomen, dien reeks van akelige gevolgen , welken Wy met fchrik voorzien , wanneer't gerekt geduld van een getergd Vry Volk, 'twelk men m deun* oeffeningvanhunnatuurlyk aangebooren voorrecht ftremmen wil, eens ten einde liep, — gevolgen, die God verhoede, doch voor welken Wy ocs voor 't tegenwoordig en toekomende geflacht onverandwoordïyk kennen.  JAARBOEKEN, September, 1786. 993 Terwyl Wy van deeze onze ranteekering nap.r : jnfertie in 't 'Kwartiers Reces Extract tot öhzè decharge verzoeke, enz. Op den 30 en 31 Augustus waren verfcheidene hulpbenden van de Genootfchappen van Wapenhandel, of ook van Burgeis, zo van Harderwyk en Heere, als van -Deventer , Campen, Amftèldam en elders hier binnen getrokken, om de krygsbe-zetting , uit last der Heeren Staten van Gelderland aannaderende afcekeeren. De Magistraat en Gezworene Gemeente fchreef den 1 September aan de Staten van Holland dezen brief: EDELE GROOT MOG. HEEREN. BYZO. o Mog.onzen hanlyken en weimeenenden dank nie betuigden voor de zo Vaderland-en Butptüe vende Refo'utie , by welke U Ed. Groot Mtog deezer dagen gezorgd hebb n , dat bezoldigd' Krygsknegten ter betaalinge van U Ed. Gr. Mog Provincie ftaande, geen werktuigen wierden in d hand der Heerschzugt, om Burgers, die eerbie dig hunne ftem verheffen , dog welke men me geweld wil fmooren, te vernielen, en ons dier baar Vaderland 't onderst boven te kee R.ECH r. I » a ■ 1- y  loio NIEUWE NEDERLANDSCHE Haar ttM. Bekend mak. iai den Krygsr, . gezinnen, van die zu'ks zullen verkiezen, en «ai voor die geenen, welke in de goede zaak dts Vg. derlands gek we<«tmogten worden, en v< orde Weduwen der Gesneuvelden zodanig gezorgd worden, r als naar bevinding van zaaken zal geoordeeld worden te behooren; zullende des Krygsraads Casla hier ook toe gebruikt worden zo veel uerzelver vermogen toelaat. Alle de geene welke zich hiertoe genegen mogten toonen, kunnen zich hoe eer hoe liever addresfeeren ten Huize van deHee* ren Adr. de Waal Malefyt en h. Corn. Sterk. Haarlem den 7 September 1730. Vervolgens zyn dan ook den 8 September des namiddags ten 2 uuren 50 gewapende vrywillige Schutters uit de Burgery en Fry> Corps uitgetrokken, onder geleide van den Heer J. J. Cambier, Oudfcheepen en Kapitein der Burgery dezer Stad, vooreerst naar Woerden en Utrecht. Burgemeesteren, de Krygsraad en eene menigte Inwoners deden hun uitgeleide, en wenschten hun goed gevolg op hunne pogingen. Dien zelfden 28 September, even na dat gemelde manfchappen op reis vertrokken was, wierdt deze Stad ontrust door het bericht, dat 'er drie Schepen met Soldaten in het Zuider Buuenfpaarne by de Stad lagen, voorgevende te moeten doorvaaren ; en dat er nog meerder verwagt wierden : de opfchuddtng was zeer groot. Verfcheidene Burgers zig hier op naar 'tSpaarne begevende , wierdeti verwittigd, dat dit drie fchepen waren met Üagagie, en Vrouwen, van het sde Bataillon van het Regiment Oranje Gel- der*  JAARBOEKEN, September, 1786. ion derland, van Steenbergen naar Deutichem moetende. Zy begaven zig toen naar den in de Stad zynde Burgemeester Heshuyfen en verzogten , dat deze fchepen niet zouden doorgelaten worden zonder naauwkeurig onderzoek. De Heer Heshuyfen benoemde de Heeren Malefyt en Sterk, Major en Lieutenant van het Vry - Corps, om met den Stads Majoor van Lee, deze onderzoeking der fohepen te doen. Deze Heeren berigten, dat het Patent niet eigenhandig door den Kaptein-Generaal getekend, maar een Copy , en zonder attaché was , maar voorts overeenkomftig aan de opgave. Waarop gemelde Heeren bevel kregen , om het Vrycorps en het gecouleurde Vaandel van den Heer Druyvejiein , dat om andere redenen toevallig byeen geroepen was, op den Doelen in de wapenen te doen komen, het geen binnen een half uur volvoerd wierdt. Een gedeelte der Schutters, ( blyvende het overige van 't Vaandel op den Doelen om op order te wagten) benevens het Vry- Corps, toogen vervolgens uit, voorzien zynde van fcherpe patroonen, en voorgegaan door den Heer Hoofdofficier, den Burgemeester A.J. Heshuyfen, en den Collonel A. Heshuyfen, Aan de fchepen wierdt aangezegd, om buiten het grondgebied dezer Stad te rug te trekken, en eenige Schutters wierden gezonden om te recognosceeren, of 'er ook nog eenige fchepen met Krygsvolk inaantogt waren , dog te rug gekomen berigtten nietf weer vernomen te hebben. Waar op dc man' Haar,» ÜSM.  ioi2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haar • manfchap naar den Doelen aftrok, en voor 't grootfte gedeelte aldaar bleef. Om 9 uur des avonds ontftondt een nieuw gerugt eu fchrik, dat 17 fchepen aan den mond van de Meer waren. Waar op gemelde Vaandel en Vry~ Corps gelast wierden , om wederom op den Doelen in de wapenen te komen, 't welk gefchiedde. De Heer Secretaris van Scbuylenburgh reedt met een Stadsbode tot aan de Meer, ,oin nader te recognosceeren, en kwam in den nagt berigt brengen, dat hy niets hadt vernomen. In den zelfden nagt om twee uur kreeg men wederom berigt, dat 'er eenig gewapend Volk voor de Nieuwe Poort flondt, dit was dei leer Pan, welke met 3 fchepen Alkmaarfche Schutters in 't Noorder-Spaarne lag, om naar Woerden te gaan, en verzogt om nog in den nagt doorgelaten te worden, het welk terftond wierdt toegeftaan. Vervolgens wierdt alle de manfchap , des nachts ten drie uuren afgedankt. Den volgende dag wierdt aan bovengem. Soldaten Vrouwen enz. van wegens de Heeren van 't beftuur van het Vry • Corps, tot ververfching en onderhoud 3 Kaazen, 34 lange Tarwe-en 40 Roggenbrooden ter hand gefteld. Heeren Burgemeesteren dit vernomen hebbende, hebben de rekeningen hier van opgeéischt. Des Zondags den 10 September is voor ien middag in de Waalfche Kerk dezer Stad pleg-  JAARBOEKEN, September, 1786. 1013 plegtig gevierd het tweehonderd jarig Feest van de Richting derzelver Gemeente, by welke gelegenheid de oudlle Leeraar A. P. ' de la Rochette, ten aanhooren van eene tal« ■ ryke vergadering, eene Predikatie deedt iover Pf. XL-rvVa - o. Ook zyn in de Kerken van alle Gemeen) ten dezer Stad op bevel der Magiltraat voorbiddingen gedaan, voor onze uitgetrokken i manfchap. Den 21 September zyn 22 jonge Lieden, : uit de Godshuizen dezer Stad , welke zig : vrywillig hadden aangeboden om by de Arftillery te Utrecht gebruikr te worden, op :| kosten van de Commisfie van Direclie alhier Iin Uniform uitgerust, naar Utrecht vertrokken. De penningen , welke voor de van hier uitgetrokken manfchap in de Busfen zyn ingezameld , hebben te zamen bedragen de ] fora van ruim ƒ 7800-: -:, behalven nog bj \ na ƒ 100 - : - : weeklykfche toelagen. Uil ï hoofde van de grootheid dezer fomme heefi i de Commisfie van Direclie den 20 dezei 1 maand befloten het geheele onderhoud dezer manfchap by voorraad voor haaro rekening te zullen nemen. Bloemendaal. , Den 7 September des morgens zyn 24 man uit onze gewapende Burger-compagnie, P'oor Haar'- lbm.  lol4 NIÉUWE NEDERLANDSCHE BtOEWENDAAL. Voor het Vrye Vaderland, te Tetterode eü Aalbertsberg , onder den Kaptein Hendrik Lis, met volle Wapenen van hier vertrok* ken naar de ftad Utrecht, om dezelve tegens alle geweld en overheerfching te helpen verdeedigen. Delft. Ook van deze Stad zyn manfchappen uit het Genootfchap van Wapenhandel, naar Elburg en Utrecht, ter verdeediging dier Steden vertrokken. Die naar Elburg vertrokken, vonden die Stad reeds door het Krygsvolk van de Staten van Gelderland bezet, en zyn dus te rug gekeerd, maar zyn vervolgens met eenige manfchappen van Rotterdam, naar Utrecht getogen, alwaar zy nevens de gewapende manfchappen uit andere Steden, door de nieuwe Vroedfchap in den eed zyn genomen. Ook zyn uit deze Stad Gecommitteerdens gezonden geweest ter Provinciale vergadering der gewapende Burger- Corpfen te Leyden : welke te rug gekomen, raport deeden van het verhandelde aldaar, ook van een zeker Declaratoir dier vergadering, waar by Zyne Hoogheid , Willem de V. de eerfte bron genoemd wierdt van Neérlands rampen. Gem. Gecommitteerden uit deze Stad, befloten hun raport met deze aanfpraak, welke zy ook in onzer ftads rfiftorifche Courant van den 9 Sept, 1786 deden plaatfen: Zieï  JAARBOEKEN, Siptemhtr. 1786% ioij ^iet daar* manhafte Leden! de vertigtingen van ] uwe Gecommitteerden, op de Vergadering der Schutteryen en gewapende Burger Corpfen! Ziet daar, na dtn langen nevel van kwellendeon . aekerheid en onafgebroken verdrukking, u met de wenfcfielykfte tyding bemoedigd! De Vvand der Burgets, Willem de Vyfde, heeft, na o'nophoudelyke woelingen, na het veroitterdde wrokken teg:n de Utfhebbers des Vaderlands, en de VoorRanders der heiligde Volksrechten ; eindelyk het masker geheel afgeligt, enziginzu k een Werk licht geplaats, als het immer een Philips ut T wede of Duc d' Alva rnooglyfc was; Willem de Vyfde, doof voor de ftem der natuur, der Burgerlyke verpligting, ja! doof voor de lt< m van den heiligen Go.:s^ienst en den Hemel, wiens wraak reeds lang over zyn hoofd donderde, is opgeftaan om de uitenten te beproeven, die zyn verbitterden haat nog ovrlcbooten; heett den arm des gewelds uitgeftrekt tegen uwe Medelandgenoot, om zyne handen in hun bloed tewasfehen, om hunne wooBingen in puinhopen te herfcheppen, of aan hec alles verni -lem geweld der vlammenopteofferen , om het venuaafc van Nero en de wraak van den Spaanfchen Dwingeland lamen te paaren, en om , na zulk eene verfchrikkelyke zegepraal, op de lyken van fNeder ands beste Burgers, den lang begeerden troon te vestigen, die geen fchaduw van Vrvheid in ons midden zou overlaten, en eene willekeurige rie met het hooglte recht, gebrandmerkt, wordt ons, als door den vinger Gods, aangeweezenl - ï . - verbergt uwe tranen niet, gevoelige menschl evendheid! - Hy Haat op het punt, om in den afgrond neder teVten, dien hy voor 't geheel weldenkend Nederland gedolven heeft! De Staaten van deze Provintie, aan wie wy niet dan met den gevoel.gfte dankerkentenis, gedenken ! aan wie onze Zielen verkleefd zyn mee eeS voVvaardige getrouwheid, die, ware het mogeïvk, duizend levens, op hunnen wenk,,zouden Zy berai de kragt^aadigfte middelen.terafwerinsi van allen gewdd; Zy zyn de Vrienden der Burgers, en wanneer de Scadbouderlvke wrok ook deze onze Provintie aanvalt, byaldiet.hetStaal der Oranjeverdeedigers, door ee« onjwfclg Ivke overmagt, onze harten doorboorde, aan zluhet bSgdi'er getrouwe Landsvaderen zig; met Set onze vermengen, om dat ooits «aakde hunne is en de volmaakfte eenparigheid befluiten beert, daargefteldT die geheel Europa met eerbiedige zyn op handen! het groote toneel, waarop alle de - volgende eeuwen zuilenparen, u•gildebroeders) gevoelt in deeze ^PP™' Vry Burger is ! gevoelt, dat gy een Nederlande. , zyd Niemand uwer Voorouders heeft het in dus maate immer kunnen gevoelen; gevoelt het , en ztnc uwe gebeden op tot den almagtigen God! hy weokC u uiteen Hemel! uwe Zegepraal nu zynerech-  JAARBOEKEN, September, 1786. 1017 te ,de verdelging uwer moordzugtige Vyanden is an zyne linkerhand! Doch hy eischt uw vertrouwen , uwe werkzaamheid, hy vordert de uiterfte uwer poogingen ! Onderfteunt darj door Geld uwe bedreigde Medebroeders, of grypt de Wapens, en vliegt heenen , om den Dwingeland van Utrechts Wallen te keeren; en hem in den afgrond neder te blikfemen! Gecommitteerden ter extraordinaire Vergade» ring der Schutteryen en gewapende Burger Corpfen, gehouden le Leyden den 5 en 6 September' 17só wegens het Departement Delft. Op den 28 September 1786, is door de Heeren Gedeputeerdens der ftad Delft, ter vergaderingé van Holland, kennis gegeven van zeker Adres en Declaratoir, aan de Regeering van die Stad, door het Genootfchap van Wapenhandel aldaar gedaan, en by welk Adres • en Declaratoir het gemelde Genootnootfchap van Wapenhandel te kennen gaf, van voortaan, en zedert de Refolutie van Hun Ed. Groot Mog., by welke de VryCorpfen in hoogstderzelver befcherming genomen waren, geene permisfie van de Magiftraat , tot het trekken met; Vaandel en Uaande Trommen, noodig te hebben, maar zulks te zullen verrigten, zo dikwüs het hun zouden gelusten." Hier op is by Hun Ed. Groot Mogende verftaan, „ dat, dewyl de befchikking over de Genootfchappen geheel Huishoudelyk is, en de dispofitie over al het geene dezelven aangaat, aan de Magiftraten behoort gelaten te worden , het *' Xxx ge- Delft.  ioi8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft . gemelde Genootfchap van Delft dierhalven aan deszelfs Magiftraat gerenvsyeerd moest worden. 's Gravenhage. Hiftoriefchryvers, voor al van de tegenwoordige gebeurtenisfen van hunne tyden, kunnen niet meer aan hunne pligt beantwoorden, dan in het verzamelen, zo veel mogelykjvan egteftukken. Zie hieraan ook eenen brief, van Fredrik Willem den II. Koning van Pruisfen, aan de Staten dezer vereenigde Gewesten uit Berlyn , den i September 1786 gefehreven, en aldus luidende: Wy Fredrik Willem, door Gods genade Koning van Pruisfen &c. &c. &c. Aan de Hoog Mogende onze byzondere, fieve Vrienden en Nabuuren, de Heeren Statend.'r Vereenigde Nederlanden zy voor af onze Vnendfchap, en wat wy meer liefs en goeds vermogen: HOOG MOG. HEEREN , BYZONDERE LIEVE VRIENDEN EN NABUREN l Naardien het aan de Voorzienigheid behaagd heeft, onzen Hoogeëerden en geliefden OomFreïn'&denll, Koning van Pruisfen, uit dittydelyke op tc roepen , en Wy daar door tot de Koninglyke Regeerin^ der Staten by denzelven nagelaten, zyn gekomen, zoo hebben Wy goedgevonden, Onzen weikelyken geheimen Staats Minister en Grootmeester der Garderobe, Grave vanGoertz, in quaüteit als Onzen Envové Extraordinaris en Minister Plenipotentiaris by U Hoog Mog. af te zenden, en aan dezelve een byzonder teeken van Onze  JAARBOEKEN, September, 1788. ioi$» Onze uitfteekende agting te geeven , en uitvoeriger mondeling te betuigen, gedeeltelyk, hoe zeer Wy weefchen met de hooge Republiecq der Vereenigde Nederlanden even die zelfde goede Nabuuiichap en nauwe Vriendfchap te Onderhouden, welke van Onze Prsedeöesfeuren federt hohderde jiren op Ons voortgeplant is, gededtelykookhec groot aandeel; het welk Wy als eenzodigt Nabuur aan de bedroefde onlusten neemen, die zedert een geruimen tyd eenige der v ereenigdé Provintien beroeren, dog voornamentlyk aan de difFerenteu, wdkéin eenige derzelve met den Doorlugtigen lirfiladhouder, Prince van ürangeen Nasfau zyn ontftaan, en aan de zeer buitengewooné onderdrukkingen $ Welke deze Vorst zoo onfehuldig moet lyden. Wy willen U Hoog Mog. met geene WydJopige uitbreidingen hier over ophouden, daar Zyd Uooriugdgheid de Prins Erfftadhouder, by ver. fcheide Misfiven aan de Staten van Holland en Wesifrisland gefchreeven, de hardigheid der hem over^ekomene verkortingen zyner Voorregten, zo omftandigen overtuigende heeft voorgerleld; maar Wy refereeren Ons veel meer tot de Misfive, welke Zyde Majefteit Onze Ptsedecesfèur op den 18 September des jaars 1785, zoo wel aan U Hoog Mog. als aan de Staten der Provintie van Holland en Westfriesland, in 't byzonder heeft deen afgaan. Wy bekragtigen en vernieuwen dengeheelen inhoud van dezen wetmeenenden Brief, op het ernftigfte herhalende het vriendfchappelyk verzoek, daar by aan dezelve gedaan j dat de £aaken aldaar ten aanzien van zyn Üoorlugtigheid den Erfftadhouder, door billyke middelen van overeenkomst, op den vorigen met de Conftitutie en Conventie overeenfeomftigen voet, ten fpoedigfte mogen worden berfteld. In het byzonder verzoeken Wy 0 Hoog Mog. hier mede vfiendelyk en inftantelyk, om by de Staten van Holland en Westfiiesland, Xsx 2 et* 'sGllA-3 trarie voorfz. aanfchryving aan Zyne Hoogheid hun gegeeven wordende, by provifie en tot onze nadere dispofi'ie, direct, of indirect, te gehoorzamen , op poene van onze hoogfte indignatie en ogenbliklyke privatie hunner Soldyen: met last, om daar van aan de Officieren hunner Regimen. de nodige kennisfe te doen hebben : Thans, Ed Mog. Heeren, verneemen Wy niet zonder bewondering, dat het voorgenomen befluit van U Ed. Mog. reeds dadelyk ter uitvoer (*_) is gebragt. Hoe zeer Wy gantsch afkeerig zyn, Ons in zaaken, het afzonderlyk en privatif beftuur der Pro. vinciale Regeering van U lid. Mog. betreffende t op eenigerlei wyze in te laten , moeten Wy egter niet verbergen, dac Wy dit befluit, als van een generale iuvloed zynde op de wezentlyke beIangens van een Bondgenootfchap, waar van wy tot hier toe geen gering nog onnut Lid hebben uitgemaakt , met geen onverichillig oog kunnen aanzien , daar Wy dit befluit en de dadelyke uitvoering van het /.elve uit geen ander gezigtpunt kunnen befchouwen, dan als een onderneeming, weinig (f ) Verder. (*) (Aan de Staten tan Utrecht) Staat gebragt te worden.  JAARBOEKEN, September, »?8«. tfetf geinig beftaanbaar met bet ware belang van U Éd. Mog. eige Provincie, en regtsftreeks aanloo pende tegens de onveranderlyke grondbeginzelen,, welke in eene welbeftierde Kegeering, nimmer kunnen dulden, dat de deur voor billyke reprae . fentatien van 's Lands klagende Ingezeeten toe-. gemuurd, de wettige en eerbiedige Volksttem door ge weldadige middelen gefmoord, en den, weg ter vereffening en bemiddeling van opgerezen gefchillen en oneenigheeden door Militaire dwang afgefneeden zoude worden. . Eene onderneeming, waar van de rampzalige gevolgen , die gedugte onheilen over het geheele Lighaam van de Republiek wel haast zouden konnen verfpreiden, waar door men, eerlang, in het mi Iden van een wel eer zo gezcesiend Land, het bloedig Toneel eeuer Burger Oorlog geopend, en de vryBodem van eene onaf hankelyke Staat met burgerbloed bezwalkt en overltroomd zoude moeten z!-en, Eene onderneeminge eindelyk, waai omtrent Wy te meer gevoelig moeten zyn, naar mate Wy met te meeider grond verwagten, dat het noodlot van de C) GelderfeheBurgcryen aar Onze welmenende en getrouwe Ingezeeteuen niei geheel onverfchillig zal zyn. Het is, dan met dien ernst, die het ge wig1 deezer zaak vorderd, en met die opregte zugt ec yver ter bewaai ing van de algemeene rust, en toi kragtdadige handhaving van 's Lands en der Inge zeetenen Kegten en Vryheden , met welke wj iteeds zyn bezield, dat wy ons verpligt vinden U Ed. Mog. op het vriendnabuurlykfte te ver zoeken, en , zoo lief en waard, als aan U Ed. Mog en aan Ons de tederfte belangens van het dier baar Vaderland zyn moeten, op het kragtigfteaai te maanen en te obtefteeren, om het uiterlte ii deezen, nog tydig, te verhoeden, en van het ge bruik dier middelen af te zien, welke niet anders dan cot de verdeifelykfte eindens kunnen uitlo i pen (*) De Burgeryeii-in ü Ed. Mog. Provincie. 'sGra;enha- ~.e. briefvan Holl. aan Irelderl. n Utr. i 1 5  io28 NIEUWE NEDERLANDSCHE ' ^ 'sGri ge. Brief va BolLaa Gelderl en Utr. . pen; maar om, in tegendeel, by nader en welbe- , raaden overleg, met aflegging van alle vooringenomene denkbeelden, en met verzaaking van alle perfoneele bedoelingen, zoodanige maatregu- n len by de hand te neemen, waar door het hoog. n nodig vertrouwen tusfchen Overheeden en Ingezetenen in U Ed. Mog. Povincie herfteld, en op vaste en duurzaamen gronden gevestigt; alleingefloopene misbruiken geweerd, en de ontftane verfchillen, langs den weg van minnelyke Conciliatie, vereffend en afgedaan mogen worden; Tot welke zoo nuttige, en heilzaame oogmerken wy (*) Onze Mediatie, gepaard met alle meest kragtige, goede, en Bondgenootfchappelyke officien, aan U Ed. Mog. volvaardigaanbieden, bereidzynde, die, op derzelver terfte aanzoek dadelyk te prsefteeren en in het werk te ftellen. Aan de Staten van Zeeland , Friesland , Overysfel, Stad en Landen, fchreven ten zelfden tyde de Staten aldus: EDELE MOGENDE HEEREN! &c. De gefteldheid der zaaken in de Provintie van Gelderland, en het befluit, by de Heeren Staten van gem. Provintie, met betrekking tot de Steden Elburg en Hattem, genomen, zyn ons van dien aart en van dat gewigc voorgekomen! dat wy geoordeeld hebben , ons ter dier zaake by Misfive aan welgem. Heeren Staaten te moeten addresfeeren, van welke Misfive wy niet hebben willen afzyn een affchrift aan Uw Ed. Mog. by deeze te doen geworden. Gelyk wy by onze Refolutie van den 25ften der voorleden maand noodig hebben gevonden, zoodanige voorzieningen te doen; en die order te ftellen, dat geene Troupes van onze repartitie en binnen (*) Als nog en by herhaaling.  JAARBOEKEN, September, 1786. 1029 nen de Provintie van Gelderland, of bui ten dezelve, Guarnifoen houdende, na de voorfz Steden afgezonden of aan dezelve eenige beveelen wier , den eegeeven, dewelke zouden involveer™, om zig in eenige verfchillen tusfchen Burgers enBur-, ge^s of Burgers en Regenten, waar dezelve bin-. nen deeze Republiek mogten ontftaan, te immisceereu of te bemoeijen. Zo ftrekt het ons tot een byzonder genoegen , dat door deeze onze voorzege nog tydig geërtec tueerd is , dac geen Militie, ter Onzer bezoldiging ftaande, ter uitvoering van het beiluit van welgem. Heeren Staten van Gelderland gebruik beeft kunnen worden. . Wy zouden het geheel overbodig rekenen, de gegrondheid en noodzakelykheid van deze onze voorzorge door een ampel detail van zaaken te betoogen; daar wy van het verligt doorzigt, zoo -wel, als van de cordate denkwyze van Uw Ed. Mog. vastelyk vertrouwen, dat de gewigtigereedenen en rnotiven, die ons tot het neemen der voorfz. Refolutie hebben bewoogen , door Uw lid. Mog. ten vollen gepenetreerd, en ten overvloede gewettigd zullen worden ,• zoo als wy dan ook m dat vertrouwen niet hebben willen palaten. Uw Ed. Mog. van de vooifz. onze Refolutie by deeze kennis te geven, met gedienftig en Vnend Nabuurlyk verzoeK, dat door Uw Ed. JVJog., met opzigc tot de Militie ter haarer repartitie ftaande, op ons voorbeeld, diezelfde voorziening gedaan, en gelyke Ordres in den haaren gefteld moget ^DaTr wy dit verzoek ook aan de Heeren Staatef van Friesland , Overysfel en Stad en Lande ( *• afzenden, hadden wy gaarne, het zelfde in hei werk gefteld omtrend de Heeren Staaten van Utrecht, dan de aan ons gefuppediteerde informatien wegens de genomen maatregelen aldaar , heb' ben ons hier van moeten doen afzien, en in tegen •04 (*) Dit onderhaalde mtatU mutanfa. 'sGra* /enha3e. sriefvan Holt. aan ieandere Provinc. 1 1  X039 NIÉUWE NEEDÈËLAND8CHE VENHA- deel gcpermoveerd Om liever aan dezelve Heerefi Staten af te vaardigen eene Misfive, in fubllantie met die van de Heeren Staaten van Gelderland over een komende; waar van wy Uw Ed. Mog. ook niet onkundig nebben willen laaten. Waar mede &c. Wanneer over het Vastftellen van voorgemelde brieven wierdt geraadpleegd, beweerde de Penfionaris van Dordrecht, De Gyze~ laar, dat het kwaad zat in den boezem van den eerften Staatsdienaar, van Willem den V., vragende verders, of het niet onverantwoordelyk was, om hem in deze omftandigheden zo veel magt te geven, en voorlrellende, om eene bondige misfive aan Hem af te zenden j ten einde van Hem te eisfchen, dat Hy niet mede werke tot dergelyke befiuiten 5 en, in geval Hy daartoe niet dadelyk concurreere , en zigtbaar doe blyken, dat Hy 'er een afkeer van heeft; Hem dan in zyne fnagt tei bepatalen; — Hellende Dordrecht verder voor om het Krygsvolk van deze Provincie aan te fchryven , van zig op de eerfte order van Hun Ed. Groot Mog. gereed te houden, om gebruikt te worden, tegen allen en een iegelyk , die zig als vyanden van den Staat gedragen; Met welk advys van Dordrecht eenige Steden inftemden, als Haarlem, die ook begreep, dat men in buitengewoone gevallen , ftandvastig moet overgaan, tot het geen de nood vordert, en in bedenking gaf, of men, daar de Kaptein Generaal openlyk zyne toeftemming aan de Gelderfche Staten geeft, . . ' en  JAARBOEKEN, September. 1786. 1031 en daar en boven zelf heeft gezegd, dat Hy zig aan de Refolutie van Holland niet gedragen kan, Denzelven, zo lang hy zig niet van verdenking zuivert, provifioneel wel zoude gechargeerd laten met het beftuur over de Militie dezer Provincie? Op gelyke wyze advifeerden Leyden , Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar, Hoornj Enkhuizen, Munnikendam, Medenblik, en Purmerend- Delft conformeerde zig ook met I het rapport,- dog verklaarde zwarigheid te i maken, om zig over de voorltellen der voorzittende Leden , welken zy met aandoening gehoord hadt, te expliceer en, verzoekende egter eene fchriftelyke propofitie, waar over zy gaarne op morgen delibereeren wilde. Hier by voegde zig de Briel. Amftèldam conformeerde zig , als individuëele Leden, met Dordrecht en Haarlem, en proponeerde , eene Expresfe te zenden, en zig dan tegen den volgenden dag finaal te expliceeren; by welk advys zig Gouda voegde. Rotterdam was het met Dordrecht en Haarlem eens, dat 'er eene voorziening zyn moet: dog vondt moeilyk, dezelve te bepa< len, maar kon wel met Haarlem inftemmens indien 'er anders dispofitie onder de Leden toe was. Hier by voegde zig Gorinchem. Edam was afwezig, en de Ridderfchap zweeg, en heeft in gem. brieven niet mede geftemd. Dordrecht vervolgens nog aangedrongen hebbende op het neemen eener Refolutie, en ver- s'Gba-s  i03a NIEUWE NEDERLANDSCHE sGra- venha» ge. verklarende, de gevolgen anders over te laten voor rekening van die Leden, die niet wilden medeftemmen, zo zeide Gouda, de Cönclufie wel te willen aanzien, als wel overtuigd zynde van de principes harer Stad, dog Amftèldam perfifieerde by derzelver geadvifeerde. Verders befloten de Staten van Holland den 4 September 1786 nog aldus: Extract uit de Rejolutien van de Heeren Staten van Holland en West - Friesland , in Hun Ed. Groot Mogende Vergadering ge. noomen op Maandag den 4 September 1786. /"\ntfangen eene Misfive van de Magiftraat en ^ Gezwoorene Gemeente der Stad Elburg, &c. Waarop, &c. Ontfangen eene Misfive van Burgemeesteren, Scheepenen en Raad der Stad Hattem, &c. Waarop, &c. Zyn geleezen differenten gelykluidende Requesttn van een zeer groote menigte, alle Burgers en Inwoonders der Stad Amftèldam, &c. Als meede een Request van Jacob Veerman, cum fuis, gequalificeerüens van een notabel getal hcnutters en Ingezetenen der Stad Delft, &c. Mitsgaders een Request van Ari Meurs, cum fuis, Burgers en Inwoonders der Stad Gouda, &£• Voorts een Request van een turbe Burgers en Inwoonders van 's Gravenhage, &c En eindelyk een Request van een aantal Burgers en Inwoonders van Veur, Voerfchooten en den Leydfchendam, &c, Waarop, &c. En  Jaarboeken, September, 1786. 1033 En door de Heeren Gedeputeerden der Stad Dordrecht by gelegentheid van het inkomen der voorfz. Misiives en Requesten, de Leden tot Vrymoedigheid en Cordaatheid in het uitten van derzelver Adviferi op dit geivigtig oogenblik geëxhorteerd, en ten dien einde op verzoek van gemelde Heeren Gedeputeerdens door den Raad Penfionaris de Acte van Indemniteit van dato 19 Juiy 1663 geleezen; en voorts door dezelve Heeren Gedeputeerdens in het breede gedetailleerd zynde de onderi'cheidene redenen van wantrouwen teegens de directie van den Heer Kapitein Generaal, en uic dien hoofde voorgedraagen zynde, om gemelde Heer Kapitein Generaal by Misüve aan te fchryven, ten einde deszelfs peifoneele denkenswyze over de geweldige maatregulen tegens de Steeden Hattem en Elburg, mitsgaders tegens de Stad Utrecht, op eene klaare en roudborftige wyze open te leggen, ten einde niet genoodzaakt te worden om te moeten refolveeren tot eene fufpenfie van hem Kapitein Generaal, in deszelfs Provinciaale Militaire quaüteit, en dien volgens ook van de aan hem toevertroude Magt over de Troupes, ftaande ter repartitie van deeze Provincie. En verder na een fummier detail van de redenen , uit hoofde van dewelken Hun Ed. Groot Mog. gedrongen zouden kunnen zyn, om direct employ te moeten maaken van de in hunne Sol.dy ftaande Troupes, zoo tot dekking van deeze Provincie en derzelver Ingezetenen, als tot afwering van alle hoitile aggresfien tegens de Steeden en Ingezetenen der andere Provinciën, door welgemelde Heeren Gedeputeerden voorgedragen zynde, om alle de Commandanten van de Regimenten op deeze Provintie gerepartitieerd, van weegens Hun Ed. Groot Mog. aan te fchryv'en en te gelasten om zig marschvaardig te houden, ten. einde op Hoogsrderzelver eerfte orders te Yyy 'kuil» sGftêcenha.-., GE. Ref. van HoU. op brieven en Req» mi.  '6GRAVENUAGE. Ref. van Eoll. op brieven en Req. enz. i334 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ kunnen trekken naar de hun voor te fehryven Plaatfen. En door de Heeren van de Ridderfchap en Edelen Copie van de voorfz. voordragt verzogt zynde, om dezelve in de order nader te examineeren, als meede door de Heeren Gedeputeerden der Stéden Delft , Amftèldam en Brielle , om daarop te verftaan de intentie van de Heeren hunne Principaaien; is de Refolutie, daarop te neemen , uitgefteld tot aanftaande Woensdag om alsdan finaal gearrefteerd te worden. _ ' v_/.. De Heeren Gedeputeerdens der ftedenDordrecht, Haarlem, Leyden, Gouda, Rotterdam, Gorinchem, Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen. Edam, Monnikkendam en Purmerend te vergeefs op de Cönclufie der voorfz. provifioneel te neemen Refolutie gein fleert, en de redenen der presfance, mitsgaders de gevaren van het dilay met nadruk aan den daggelegt hebbende, vinden Zig genecesfiteert om te protefteeren teegensalle ruineufe gevolgen , die uit het daargeftelde dilay zouden kunnen voortvloeijen, het gewigtder Verantwoording daar van overlatende aan zodanige Heeren van het Corps der Ridderfchap en Gedeputeerdens der Steeden, óie door hunne overnecminge de Cönclufie in deezen komen op te hcu- ^De Heeren Gedeputeerdens der Stad Delft hebben aangenomen zig op het voorfz. geproponeerde, Woensdag den 6 dezer te zullen expljceeien. Dè Heeren Gedeputeerdens der Stad Briel hebben verklaard, dat zy, zo dra zullen hebben bekomen Copie der Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der Stad Dordrecht gedaan, alle devoiren zullen aanwenden, om ten allerfpoedigften, en indien mogelyk, tegens morgen, den Last van de Heerön hunne Principaalen hier op in te bien- Accordeert met voorfz. Refohtien. Dea  JAARBOEK EN, September, 17R6. i»35 Den 5 September ontvongen de Staten van de Vroedfchap der Rad Utrecht dezen brief: EDELE GROOT MOG, HEEREN! De Vroedfchap der Stad Utrechtin ferieufe overweeging genomen hebbende het contmuecren der pretenfe Vergadering van twee voorrtemmen4 de Leeden binnen Amersfoort: het niet beant1 woorden der Misfive, door Hun Edele G-toöt Achtbaare aan Hun Edele Mogende Gedepuiteer! den afgezonden, ten einde van Stads fentiment omtrent de illegaliteit en het informeele van die Vergadering, en het verzoek, om geene meerdere Troupen binnen deeze Provincie te doen trekken, zoude kunnen blyken, het fecreteeren dér Refolutien, by gemelde voorltemmende Leeden, welke zig wel ligt den pretenfen mam van Staaten zullen goedvinden te attribueeren, en de gerugten, welke niet zonder grond worden verfpreid , dat de meerderheid van gemelde Vergadering zoude hebben kunnen goedvinden, een aan! merklyk aantal Troupen, herwaars, immers en . ten fninften op het territoir deezer Provincie, te doen marcheeren, gevoegd by de tydingen, dac i men van zinds zoude zyn, om op eene bepaalde I Plaats in eene nabuurige Provincie een groot aantal Militie, zelfs met eenige ftukken Kanon, en : een Corps Artilleristen voorzien , by een te doen ; komen; voorziet uit die machinatien, niets anI ders, dan dat men van zinds is deze Provincie met i Militaire magt te invadeeren, en tegens deze Stad ongeoorloofde, ja vyandelyke aanvallen, ter exe: cuüe te brengen; en vindt zig, om gem- recdenen, in de onvermydelyke noodzaak zig by dezeü tc addresfeeren aan O Ed. Groot Mog., als welke de volledigfte blyken hebben aan den dag gek:gd, dat U Ed, Groot Mog. niet aücen warscb Yyy 2 vaa *sGra- ge. Brief der Voedfch van Utr. aan de Staten van HoiU  1 's Gra- ' VENHA" 1 GE. ] Brief der Vroed' fch. van Utr. aan de Staten van Ho//. : o36 NIEUWE NEDERLANDSCHE /an Militair geweld tegens de goede, en ha* •e rechten en Privilegiën reclameerende Burgeryen, e gebruiken, maar boven dien volgens derzelver v'aderlyke zorge met geen onveifchillig oog zoulen kunnen aanzien, dac zommige Hollanderen sig voor onze Burgeren inde Breslezoude ftellen, naar het gevaar waar aan die braave en welmeeaende Vaderlanders met ons zouden worden bloot *efteldzo veel mooglyk prevenieeren ; alwaaromme de Vroedfchap de vryheid neemt, op Ü Ed. Sroot Mog. als hunnen welmeenenften Bondgenoot volkomen vertrouwende, voor te draagen, of iet U Ed. Groot Mog. in de tegenwoordige omHandigheden, ter voorkoming, dat het Toneel i?an een Burger Oorlog alhier niet geopend worde, liet zouden kunnen befluiten, met dien fpoed, iie de nood vordert, een behoorlyk aantal Troupes jp U Ed. Groot Mog. Provintie gerepartieerd, in alleryl te doen marcheeren, en dezelve provisioneel te plaatzen op deconfinien dezer Provintie, met last aan de refpecfive Commandanten, om op den eerften wenk van den tegenwoordigen Raad der Stad Utrecht, tot dekking en beveiliging van deze Onze Stad, aan te rukken, zonder nadere orders van U Ed. Groot Mog. daar omtrent te moeten afwagten; als befchouwende de Vroedfchap , hoe zeer niet twyffelende aan de Vaderlandliefde van U Ed. Groot Mog. , en van derzelver gezindheid, om het plengen van Burgerbloed, zelfs met de daad, te keer te gaan, volkomen overtuigd zyude, zodanige last in de pretenfe omftandigheden van zaaken , daar het gevaar mooglyk zeer naby is, hoogst nodig. Wy beveelen ons en de goede Burgery dezer Stad in de byzondere protectie van U Ed. Groot Mog., naast den God der Vryheid, op U Edele Groot Mog. ons verlaatende, en onze verplichting betuigende voor de zo heilzaame Refolutien» door ü Ed. Groot Mog. ter voorkoming van een allerverderfelykften Burger Oorlog genomen,  JAARBOEKEN, September fj^M, 1037 beveelen wy U Ed. Groot Mog. in de befcher.' minge des Allerhcogllen, en hebben de eer ons < met byzondere veneratie te noemen, i EDELE GROOT MOG. HEEREN! (onder fond) U Ed. Groot Mog. dienstwillige goede Vrienden. De Vroedfchap der Stad Utrecht. Utrecht Ter Ordonnantie van dezelve, t den 4 September 17 ii<5. (was getekend) IZAAK FALCK. Waar op de Staten van Holland en Westfriesland aldus befloten: ExtraÏÏ uit de Refolutien van de Heeren Staten van Holland en Westfriesland, in Hun Edele Groot Mogende Vergadering genomen op Dingsdag den 5 September 1786. /^ntvangen een Misfive van de Vroedfchap der Stad ütrecht, gefehreven aldaar den 4 dezer, waar by in den prefenten nood verzoeken , de noodige Voorziening van Hun Ed. Groot Mog. tot dekking en beveiliging derzelve Stad, breedec in de Misfive vervat. Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan , dat de voorfz. Misfive zal worden geëxamineert door de Heeren van de Ridderfchap, Yyy 3 en sGka- 'enha- ;e. 1  io%% NIEUWE NEDERLANDSCHE VRNHA< E B'fl van Holl. op den briefvan Utrecht . en verders Hun Ed. Groot Mog. Gecommitteercen tot het groote Befoigne, en de Vergadering cair oo gedienr, van derzelver Conüderatien en Advis, En is dien onverminderd goedgevonden en verftasn , dat conform het tweede Lid der propofitie, door de Heeren Gedeputeerdens der Stad Domrecbt op gisteren gedaan, alle de Commandanten van de Regimenten, op deze Prov.ncie gerepartitieert van wegens Hun Ed. Groot Mog. zullen worden aangefchreven, en gelast om zich marschvaardig te houden, ten einde op Hoogstderzelver eerde Orders te kunnen trekken, naar de by Hun Ed. Groot Mogende voor te Ichryvene plaatfen, met verder last aan dezelven, om geene orders tot het veranderen van hun tegenswoordig Guarnifoen te obediëeren, ten zy dezelve Orders door Hun Edel Groot Mog. waren geapprobeerd en geconfirmeerd. En is verder goedgevonden de Heeren Gecommitteerde Raaden by deze tegelasten, om geen 1-' leiden van Scheepsvragten, verQorzaakc'uit boosde van Guarnifoen - Changementen, of het transport van Ammunitie van Oorlog, zedert Hun Ed. Groot Mog. Refolutie van den 25 Augustus laatstleden, te voldoen, mit^gaden Burgemeesteren en Reeeorders van de refpective Steeden binnen deze Provinciën aan te fcluyven, en te gelasten om geen Schepen tot Transport van Ammunitie van Oorlog of Militie te laten emploijeeren, ten zy de orders daar toe dienende, door Hun Ed. Groot Mog. of by derzelver abfentie, door Heeien Gecommitteerde Raden mogten zyn geag/teëerd. En voorts in achting genomen zynde de informatien ter Vergadering gefupperfiteerd, dat het Regiment Guardes Dragonders zich in 't geheel of ten deele zouden hebben laaten etnploijeeren, tot het dekken van het Transport van Ammunitie van Oorlog gedestineerd, tot het uitvoeren van orders dire& aanlopende tegen Hun Ed. Groot Mogende Re-  JAARBOEKEN, September, 1786. 1035 Refolutie van den 25 Augustus laatstleden. En dat het zelve Regiment ook thans was gecanton. \ neerd om of by het Loo, waar door op een directe c wyze door hetzelve Regiment tegens de orders van Hun Ed. Groot Mog, op den 25 Augustus i voorfz. gearrefteerd, is aangegaan. 1 ls goedgevonden de Heeren Gecommitteerde* Raden by deze te qualificeeren en te gelasten, 1 zich omtrend de voorfz. gehouden conduites van hecz lve Regiment punctueel en naauwkeurig te informeeren, en van derzelver bekomen befichten aan Hun Ed. Groot Mog. een precies verflag te doen, met verder last aan voorfz. Gecommitteerde Raden, om provifioneel en hangende de aanftaande Deliberatien van Hun Ed. Groot Mogende over het voorfz. te doeneraport, geen Soldy aan bet zelve Regiment, met den g. Heeren 4 voor ons des te vreemder, door dien het Uwe Ed. Groot Mog. uit de eigen MisQvevan de Heeren Staten van Gelderland, aan Uwe Ed. Groot Mog. geadresfeerd, en by dewelke, naar wy vernemen, een zeer ampel detail van den geheelen toedragt dezer zaak vervat is, moet gebleken zyn, dat door ons niets is gedaan of venigt, dan op fpeciaal verzoek en requifitie van geme'de Heeren Staaten» waar aan wy, in quaüteit als Stadhouder en Kapitein Generaal van dezelve Provincie, verpligt zyn te obtemperen; even als met relatie tot de Provintie van Utrecht, buiten het eerfte Battaillon van het Regiment van den Heere Prinfe van Hesfen Darmftad, het welk naar Amersfoort is gemarcheerd, geen verzoek door de Heeren Staten van Utrecht tot het zenden van eenige Patenten daar toe door ons zyn afgevaardigd. Ondertusfehen ftrekt het ons tot een zonderling genoegen , dat de diverfe approbatoire Refolutien van de Heeren Staaten van Gelderland ten klaarften aanduiden, dat wy aan Hun Ed- Mog. intentie en requifitie volkomen voldaan hebben, het welk tot onze Juftificatie, indien dezelve hier te pasft kwam, allezints voldoende zoude zyn. Enoffchoon wy vermeenen, van niets te veel te vorderen, wanneer wy met alle In- en Opgezetenen eene vrye denkenswyze reclameerden; zoo maken wy echter geene zwarigheid, om ons al nog te gedragen totdiefentimenten, welke wy meermaals, zoo aan U Ed. Groot Mog. als aan de overige Bondgenooten, hebben opengelegd; en het is op grond van die principes, dat »y U Ed. Grooc Mog. verzekeren kunnen, dat wy zo zeit als iemand afkeerig zynde van alle geweldadige middelen, wy niets vuuriger gewenfcht hadden, dan dat 'sLands Hoog- en Gerechtigheid, en de wettige Autoriteit van den Souverain, overal door  JAARBOEKEN, S.-ptmber, 1786. 1047 hec aanwenden van zagte middelen had kunnen bewaard of wel herftela worden, daar ze gekrenkt was. Dan, daar de ondervinding in U Ed. Groot Mo<,. eigen Provincie meermalen geleerd heefc, ) dac tot bewaring derzeiver de Militaire arm nodig geoordeeld is, zo zal hec U Ed. Groot Mog. wannetr Hoogstdezelven hier by een oogenblik wilden Ril ftaan, niet kunnen verwonderen, dat de Heeren Sraten van Gelderland daar insgeiyks, ten zei ven einJe, gebruik van hebben gemaakt; 1 niet, om degefchillen tusfchen Hunne Ed. Mog. i en hare Ingezetenen te betlisfen, maar om de gelegenheid te verfchaffen, dat die klagten en #efchillen op eene bedaarde en rechteflyke wyzekonden onderzogt en afgedaan worden. Ondenusfchen is het ons ten uiterlten aangenaam, hier nog by te kunnen voegen, dat by de expeditie, welke in het byzonder U Ed. Gr. Mag. attentie fchynt na zich getrokken te hebben, geen Burgerbloed geftort is. ——— Wy vleijen ons, dat deze ouverture van onze perfonele gevoelens en verpligtingen, by U Ed. Groot Mog. volkomen voldoende zal bevonden worden; dat wy ons in dezen zullen moeten vergenoegen met de aangenaame en ftrelende overtuiging, van niets gedaan of verrigt te hebben, dan het geen onze Eed en PÜgc van oas vorderde. Waar mede &c. Waar op by dé Staten dén 8 September aldus is befloten: "VV/aarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden " en verttaan, dat de voorfz. Misfive zal worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchap en verder Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden tot het groot Befoigne, en de Vergadering daar op gediend van derzelver confii cèratien èn advys. •sGaa- OE. Aniw. vanZ.H. na» de Stat. van HollaaJ.  3048 NIEUWE NEDERLAND3CHÉ s*Gra- venha■ ce. Ref. op'i antw. vanZ.H. De Heeren Staten van Holland en Westfriesland, zyn van n uuren voormiddag, tot 4 uuren na den middag, en wederom des avonds ten 7 uuren vergaderd geweest. Geduurende de eerice vergadering is eene plegtige en taï. ryke Deputatie uit hen midden van Hun Ed. Gr. Mog. ter vergadering van de HeerenStaten Generaal verfchenen, van wegens welke De* putatie de Heer Raadpenfionaris vanBleiswyk het woord voerde. Hier toe hadt aanleiding gegeven de weigering van eenige Bevelhebbers, in de Generaliteits Guarnifoen plaatfen, om de aangefchreven Hollandfche Regimenten , zonder toeftemming van Hunne Hoog kanttekening van Dordrecht, Gouda, Schoonhoveii i Alkmaar en Monnikendam. De Heeren Gedeputeerden van Dordrecht, Gouda, Schoonhoven, Alkmaar en Monnikendamt hebben gedeclareerd van advys te zyn, dat de Heer Kapitein Generaal, uit hoofde van het volftrekt onvoldoende antwoord op de gerequireerde explicatie van deszelfs byzondere en perfoneele fentimenten over de geweldige maatregulen, tegens de Steden Hattem en Elburg genoomenj provifioneel van nu af aan behoorde te worden gefufpendeert in deszelfs voorfz. funclie: en dat voorts in een groot Befoigne zou behoren te worden onderzogt, welke maatregulen verder in dezen , ten zynen opzigten, tot conlèrvatie van de Hoogheid en Souverainiteit dezer Provincie, mitsgaders van de vryheid der Ingezetenen, en tot het behoud van hetgantfdie Vaderland, noodzakelyk zouden worden geoordeeld. Accordeert met de voorfz. Refolutien.  j AAR BOEK EN, September, 178Ö. 1049 H. Mog. te laten uittrekken. De Staten Generaal waren geneigd het gedrag van die Be-' velhebberen, byzonder van den Gouverneur1 Van Bergen op Zoonij goed te keuren. Dog Holland verklaarde, zo dit gefchiedde, dan te zullen opftaan -, en zig van de Unie te fcheiden; Dus wierdt deze zaak overgenomen. De Staten hebben ook den 8 September eene nadere aanfchryving aan de Hollandfche Regimenten vastgelteld, om den marsch naar deze Provincie, zo nog niet was aangenomen, tenfpoediglten te doen, zonder aan eenige hinderpalen hoe genaamd, toe te geven , op ftraffe vart niet langer als troepen in Soldy dezer Provincie ftaande , te worden aangemerkt, maar zonder verdere betaling aan derzelver eigen lot te Worden overgelaten : en daar en tegen in geval van gerede voldoening, met toezegging van Hun Edel Groot Mog. byzondere befcherming. Ook zyn mede, volgens de eerfte aanfchryving, Gecommitteerde Raden gemagtigd, om , zo dra de Troepen op het grondgebied van deze Provincie zullen gekomen zyn, tot fchadeloosftelling en aanmoediging, aan dezelve toe te leggen een provifioneele verhoging van Soldy tot twaalf fluivers 's weeks; blyvende inttisfchen gereferveerd Hun Ed. Groot Mogende Deliberatie , omtrent e.en voegelyke fchadeloosftelling voor de Officieren. Nog hebben de Staten van Holland in de namiddags vergadering van den 8 Septembej beiloten liet geheele Corps van den Rhyn Z z a graaf 'sGMa- 7ENHAÏE.  'sGra- venha ce. E050 NIEUWE NEDERLANDSCHE graaf van Salm in dienst dezer Provincie te nemen. Gemelde Graaf heeft den q September den eed afgelegd, en is alzo in byzondere dienst van deze Provincie getreden. Den 9 September wierdt aan de ganfche Krygsbezetting dezer plaats, van wegen Gecommitteerde Raden, zo by aanzegging als aangeplakte Biljetten, uit den naam en van wegens de Staten dezer Provincie, bekend gemaakt: „ Dat de Lyfguardes van Hun Ed. Groot Mogende zo te voet als te paard , mitsgaders alle zodanige verdere Militie, als tegenwoordig in deze Hunner „ Ed. Groot Mog. Refidentieplaats Guarni„ foen houden , of nader aldaar zouden mo„ gen gebragt worden, onder niemands be,, vel ftaan, dan van Hun Ed. Groot Mog. „ en Hoogstderzelver Gecommitteerde Ra„ den, en ook geduurende haar verblyf al„ hier aan niemand anders, als aan Hun Ed. „ Groot Mog. en Hoogstderzelver Gecommitteerde Raden, gehoorzaamheid fchul3, dig zyn , of pareeren mogen , direclelyk „ of indireórelyk; mitsgaders dat ook dien aangaande het geven van het Wagtwoord, en alle andere tcekenen van Gezag, over „ de voorfz. Militie, privative ve'rblyft aan Gecomm. Raden voornoemt, zonder dat het zelve refpecT: aan iemand, anders zal mogen worden overgegeven of aan iemand, „ van wat Karakter, Functie of Digniteit in „ de Politie ofte in de Militie hy ook zoude „ mogen wezen, eenige Acte van Comman„ dement of Gezag ooit of ooit zal mogen „ wor-  JAARBOEKEN, September, v?%6. IC51 „ worden toegelaten." Dog de Guardes du Corps, (uitgenomen derzelver Bevelhebber v van der Capellen,) hebben zwarigheid ge-c maakt, en geoordeeld, niet van hunnen eed van trouw te kunnen worden ontflagen, dan alleen door dien geenen, aan wien zy dien eed hebben gedaan. Behalven het Krygsvolk van den Staat, zullen ook te Woerden eeni- ± ge Burger-Corpfen in.bezetting blyven , en zyn reeds in den eed genomen. Het tweede Bataillon van Onderwater is in de Schans aan de Nieuweiluis getrokken. 'Er zal eene li- 1 nie worden geformeerd, om de Hollandfche Grenzen aan den kant van Utrecht en Gelderland te dekken; waar over de Lieutenant > Generaal van Rysfel, die zig thans te Woerden bevindt, het bevel zal voeren. Uit hoofde der omftandigheden van tyden heeft de Heer Mr. H. van Wyn, RaadpenI fionaris der ftad Gouda, zig op aandrang van de Vroedfchap der evengem. Stad, ter Generaliteit verfchoond van de Commisfie op hem en den Heer Baron P. J. van Brakel beraamd , naar Zeeland , om namens Hun ■ Hoog Mog. de eerstkomende vergadering der i West- Indifche Maatfchappy ter Kamer van ' Tienen by te woonen : welk voorbeeld door : den voorgemelden Baron van Brakel gevolgd ; zynde, zal'er als nu in 't geheel geene Commisfie van Hun Hoog Mog. derwaards ver, srekken. De Staten van Holland ontvangen den 11 Zzz 2 Sep' E.  I »sGra » venh* 1 cs. j Briefvan de Staten van Utr. aan die vanHoll. 05a NIEUWE NEDERLANDSCHE September wyders eenen brief van de Staten ,an Utrecht, te Amersfoort vergaderd, en redagteekend den 9 September 1786, aldus duidende: i?nRT F GROOT MOG. HEEREN'. BYZONDERE GOEDE VRIENDEN, NAGeKeN EN BONDGENOTEN! \v; v hebben wel ontfangen en in Onze VerW ygadedng binnen Amersfoort op huiden gelezen U Ed. Groot Mog. Misfive van den 4 de2? waar by U Ed. Groot Mog. ons te kennen fev'ende aandoening, waar mede hoogstdezelve Heen in ernftige overweging te hebben genoSn de aefteldheklder verfchillen tusfchen RegenSn en ifgezetenen in zommige Provinciën en onTr anderenookTin die van Utrecht, plaatfe vindende? n kotèn Wy >^de niet ontveinzen, de groote aandoeningen, welke deeze U Ed. Groot rw Misfive in Ons nebbe verwekt, overmits WvguiV den inhoud derzelven klaarlyk hebben Seurt, dat U Ed. Groot Mog. in dat denk. ÏITa ftaan dat Wy geheel aliëen zonden zyn om deïerelene onëenigleden in het minnelyke te fchikken , en uit den weg te ruimen , ja dat Wy veel liever zouden prefereren om die oneemgheSnme?Saï?en geweld een einde te doen nemen, dan aan eenige Wlyke terminatie te willeu H^nkpn Wv begrypen met, hoe U bd. uroot Mog. in zodanig een begrip immer hebben, konnen vallen, daar het aan de ganfche Waerelü bekent? is,'immers heeft konnen zyn, hoe Wy, ^dprt eeren geriiimen tyd, alle mogelyke midSn hebben fn 'twerkgkelt.en alle weger.van gematigheid ingeflagen, om, indien ™ogelyk,de Ie zo verderfelyke onrusten uit den1 weg t:e ruimen, met opentlyke verzekering, dat Wy daar ^ferïeufeWeratien waren aanleggende, de-  JAARBOEKEN, September, 1786, 1053 ïiberatien in welke op alle ingebragte bezwaren zouden worden gelet, en dezelve op eene conftitutioneele wyze, zo veel mogelyk, weggenomen ; ( en het is met dat inzigc, dac de conferenticn tusfchen Onze Heeren Gecommitteerdens, en die van Zyne Doorluchtige Hoogheid bereids een aanvang hadden genomen, dan de dadelykheden, tot welke men binnen Utrecht heeft kunnen goedvinden over te gaan, en de afzettiDge van de wettige Regenten binnen die Stad zyn oorzaak geweest, dat deeze Conferentien hebben mo >ten worden gefurcheerd, ja de infinuatier, welke op de naam der Burgery, op eene nimmer gehoorde wyze, aan de Staats Leden, mitsgaders die van het Collegie Onzer ordinaris Gedeputeerden, zyn gedaan, hebben ons in de onvermyde'yke aondzaaklykheid gebragt, om alhier te vergaderen en 'sLands zaaken pedaardelyk te overwegen, en het is wel verre dat in die vergadering die pra> ference zoude zyn gegeeven tot employ van geweldige middelen: in tegendeel is by Ons overwogen , op welke eene wyze men een afkomst van zaken zoude konnen verkrygen, zonder tot zodanige middelen te komen , alfchoon het teffens zeker is, dat aan Ons, zullen VVyby aanhoudentheid bly ven bezitten die Rechten , welke aan een Souveraine Provincie toekomen, behoord te worden overgelaten het employ van alle die middelen, welke na onze beste kennisfe, en zoo als Wy 't eeni^er dage voor den Opperftan Regeerder zullen vermenen te konnen verantwoorden, in ftaat zyn om de rust, vreede en veiligheid binnen Onze Provintie te bewaaren of weder te brengen, fchoon Wy teffens geen zwarigheid maken by herhalinge te betuigen, nimmer zodanige middelen te zullen doen dienen, cotverkorting derBurgerlyke Voorrechten, verhindering van billyke reprefencatien van 's Lands klagende Ingezetenen of fmoringe eener wettigeen eerbiedige Volkftemme; en Ed. Grooc Mog. Heeren, Wy konrec Zzz 3 VOO] »8 Gra- ,'£im1a- ïe, Briefvan ie Staten van Utr. tan die van Holl.  I GE. j Briefvan de Staten van Utr. aan die vanHolL 3S4 NIEUWE NEDERLANDSCHE oor U Ed. Groot.Mofgf^^^to waren, welke gevoegd uy t repartitie .aardig houden aan de Keg'™nte* ter ^ ^ van Holland ftaande, en andere zaaKen in ongerustheid brengen, of L ^k^r°70nuvd8 doore% verkeerdevoord^ pet die bedaardheid de gelteionga v nfide- viocie en de nauwe^d *J Sa^eid be-: leren,de%ar-7aOT?n rig ailen laten vervoeren , komen. Wy althans, fcd. ffj^h ^ ëby dieverboeten btt^^L^fdÏÏ'S. Ons vereenigmg te willen blyven. onafhan- pligt teretenen , ^p^? te moeten zor- vmciaate M,llt'eJfna°erkelvk getalGeweeren daar uit na elders te vervoeren, Schutteren Land ^to'^^wte™™"* ma_ en Genootfchappen by aanvang zi ^ ken, en geen zwarigheid maaKt open y de pubhcqe Nieuwspap^jen bi nen U L ^ ^ jy^g. Provincie, jdkenj, «* daden der ruimen tyd, ge lus: jeDDeii e vQOr te dragen , cn te gel Ker tyu ' daden yan tique en .11 e vry e d g Vaderland- zommige heethoofdige ^ ff aan te kondilkvendeten Hemel te veruwisu, g£Q  JAARBOEKEN, September, 1786. 1055 gen het voornemen van verfcheidene Ingezetenen binnen de Provincie van Holland, om zig met ge- , weid tegens hec herltel der wettige auéthorkeit, alhier te kanten; hebben Wy gedagt aan Onzen eed en pligt te kort te zullen ichieten, by aldien Wy langer uitftelden voor Onze veiligheid en die Oraér Ingezetenen te zorgen, en alzulks de Heer . Kapitein Generaal van Onze Provintie geLst ten fpoedigfteu eenige Militie na herwaarts af te zen-! den, omme binnen deeze Provintie gelegd te worden , zo als Wy aan U Ed. Groot Mog. en de verdere Hooge Bondgenooten vermeend hebben kennisfe te moeten geven, deels om voor te komen eenige verdigte verhalen, die men lett< rlyk niet nalaaten zal daar van aan hoogstdezelve ie fuppediteeren, deels ook om dezelve te verzoeken haare Bondgenootfchappelyke officie en adflftentie, conform de Unie, tot bylegginge der gerefcne verfchillen , en herftel der wettige aucfhori:eit en Kegeringe binnen Onze Provincie, en omme alzulks met 0> s daar toe middelen te beraamen , en dit doende voor te komen alle verdere onheilen. En gelyk de Heeren Regeerders van Amfteldam ook aan Ons hairé goede Officien hebben geoffereerd, en teffens Ons verzogt geene fterke middelen te willen emploijcrcu, alzoo hun Edele Groot Achtb. den S deezer voornemens waren ter Vergadering van U Ed. Grooc Mog. eenige po. gingen, tot voorkoming van alle funeste gevolgen te doen, hebben Wy teffens gerelolveerd hec employ van efficacieufe middelen te furcheren en het effecl dier Vrieudnabuurlyke declaratie af te wag. ten, in die vaste perfuafie, dat men binnen Utrecht niet zal voortgaan de goede Ingezetenen in har^ natuurlyke of Burgerlyke Vryheid te generen, en daar door Ons tot den een of anderen (tap te noodzaken, en, gelyk Wy gaarne de mediatie, van de refpecfive Bondgenooten, aannemen en zelfs (als gezegd) verzoeken, zal Ons ook niets aangenamer zyn, dan te vernemen die middelen. als by Zzz 4 hoogst. 'sGra- 7ENHA- je. . Briefvan ie Staten >an Utr, tan die lantioll.  1P56 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'fiG RAVEN HA- Briefvan deStaten van Ulr. aan die Holl. hoogstdezelve tot fpoedfgebyleggingder oneenigheden mogten uitgedagt zyn , en van employ gemaakt zouden kunnen worden; dan verwagten Wy, dat daar mede in de eerfte plaatfe de wettige auó'thoriteit en Regeringe binnen Utrecht, en verder herfteld, en voorts het bellier der Provineiaak zaaken aldaar den gewonen Joop wederom gewen zal worden, hebbende Wy bereids dac verrigte aldaar gecasfeerd en geannulleerd, de afgezette Regenten genomen in Onze protectie, met beloften die en alle anderen, welke om de waarneming hunner Ampten eenig nadeel mogten overkomen, te willen guaranderen, en zulks wederom te verhalen, en aan de Provincie zo veel mogelyk goed te doen, uit de Goedeten der genen , welke de oorzaak, Aanftokers, of ook Uitvoerders daar van zouden zyn geweest: en twyfelen Wy ook geenzins, of de Hooge Bondgecoten zullen begrypen, dat dit, zal met eenige Vru-u tot applanering der verfchillen gearbeid ikuï.nen worden, buiten tegenfpraak behoord te zyn. Wy zouden hier kunnen eindigen,dan, Ed. Groot Mog. Heeren, het hier voor geallegeerde brengt Ons in de onaangenaame noodzaakelykbeid, om van U Ed. Groot Mog te verzoeken een rondborftige Verklaring, of hoogstdezelve voornemens en gezind zyn een gedeelte der Ingezetenen Onzer Provintie, welke zig onder voorwenfel van ingeroepene bezwaren tegens deszelfs wettige Regenten, als ook tegens den Souverain •zelve dezer Provincie verzet, en deszelfs mede Ingezetenen met openbare geweldenaryen plaagt en drukt, met den fterken arm te willen onderfteunen tegen den Souverain dezer Provincie, en denzelven dus feiteleyk te verbieden , om de goede orde en rust en veiligheid, en ware vryheid, op deszelfs eigen grondgebied te herftellen, op dat Wy zouden mogen weten, ofWy UEd.Gr. Mog. verder als Onze oude Bondgenoten zullen kunnen befchouwen, dan wel welke maatregulen Wy  JAARBOEKEN, September, 1786. I057 in de onvermydelyke verpligting zouden zyn te moeten ceemen, tot handhaving van de onafhan-, kelykheid en Rechten, tot welkers bewaring Wy £ Ons met duuren eede verpligt hebben, ea van welke Wy niet mogen afgaan. j Wv hopen kortelyk door een rondborftige ver-1 klarinee van ü Ed. Groot Mog. gerust gefteld te, zullen worden, en het onuitfprekelyk genoegent te zullen hebben, daar uit te zien, dat U Edele, Groot Moe. tteeds perfevereren in haren yver , om de band der Unie gebonden te houden, en zig daar van niet te laten aftrekken, maar door het verhinderen der Ingezetenen Uwer Provincie, gewapend tegens de Unie op Ons grondgebied, onverzogt en teeeus Onze wille, te komen , en het verder overleggen met Ons en de andere Bonagenooten van zodanige middelen als dienen zullen tot herftel der gefchonde au&oriteit, regeringe, rust en vrede binnen de Stad en Provincie van Utrecht, en Ons te doen gewaar worden het heilzaam effeft van U Ed. Groot Mog. aangebodene meüatie en de aan te wendene pogingen van de Regeerders der Stad Amftèldam. Hier mede, EDELE GROOT MOG. HEEREN , BYZON' DERE GOEDE VRIENDEN, NAGEBUUREN EN BONDGENOOTEN! Bevelen wy Uwe Ed. Groot Mog in de protecf ie van God Almag tig, dien wy bidden dezelve t< conferveeren in goede en voor fpoedige Regeeringe. Gefchreeven te Amersfoort den 9 Sept.1780 (was geparaph.) J, P E S T E R S, vt Zza 5 (fit "sGsa- i5nhae. iriefvan le Staten 'an Utr. tan die >an Holl. !«  'sGra venha* ce. 1053 NIEÜWE NEDERLANDSCHE (onder ftond) Uwer Ed. Groot Mog. zeer Goede Vrinden. De Staten van den Lande van Utrecht. (Lager flond) Ter Ordonnantie van Dezelve, (was getekend) H. A. L A A N. Deze brief wierdt den 11 September commisfonaal gemaakt. Den zelfden 11 September ontvongenHun Ed. Groot Mog. eenen brief van de Vroedfchap van Utrecht, gedagteekend den ro September 1786 van dezen inhoud: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! f^a dat wy voor weinige dagen bericht hadden a ontvangen> dat de Heer Stadhouder zig had gedeclareerd, dat door de Staten dezer Provincie nog geene Iroepes gevraagd waren, buiten het üatailipn, dat onlangs binnen Amersfoort is ingerukt, hebben wy heden berichten ontfangen, van Ö°,ifeï é> °P deVelke wv meeDeD genoegzaam Raat te kunnen maaken; dat de twee voorftemmende Leden , benevens twee der kleine Steden, zig noemende de Staten dezer Provincie, op gis. fi„rfni Lnul1UnCe V«iadering binnen Amersfoort finaal hebben gerefolveerd, een genoegzaam aantal 1 roepes te doen komen binnen het Territoir vin dit Gewest, en zulks met zo veel fpoed, dat de-  JAARBOEKEN, September, 1786. 1059 dezelve reeds aanftannde Dingsdag, wanneer men 1 aldaar op nieuw zai byeenkomen, binnen of om- v trend Amersfoort zullen worden gebragt: Wy c hebben deze zaak van zodanige aangelegenheid ge vonden: Wy apprehendeeren zo zeer de gedugte 1. gevolgen van alle deze en andere willekeurige han t delwyzen der voorllemmende Leden, ten aanzien ci van deze Stad, dat wy geoordeeld hebben dezelve t met allen fpoed ter kennisfe van Uw Ed. Groot Mog, te moeten brengen, gelyk wy de Vryheid neemen te doen by deze. Uit al het gebeurde, uit menigvuldige byzondere omftandigheden , te veel, om den precieufen aandagt van Uw Edele Groot Mogende met dezelve be?ig te houden, hebben wy maar al te veel reedenen, om te vermoeden, dat men allengskens deze Provincie zal tragten te obrueeren met Militie, om vervolgends, zo dra men zal meenen genoegzaam voorzien te zyn, deze Siad, des noods, door geweld, gelyk men omtrend twee Steden in het Nabuurig Gelderland heeft te werk gegaan, te overheerfchen, waar uit notoir niets anders dan eene onderdrukking der eerbiedige Volkttem, een verlies der opdagende vryheid, immers in dit Gewest, eene vervolging tegen cordaate cn voor Vaderland en Vryheid alles veil hebbende Regentenen Burgers, eene verhuizing der beste en eerlykfte Ingezetenen, en eindelyk eene totale ruine der Provincie moet geboren worden. Uw Ed. Groot Mog, zyn zo zeer overreed van deze gezegden, dat wy dezelve niet nader zullen behoeven aan te dringen; het zy ons derhalven alleenlyk gepermitteerd , by vernieuwing op het nadruklyklte te infteeren op eenen onverwylden byftand van zo veel Krygsvolk, op Uw Ed. Groot Mogende Provincie gerepartitieerd, als hoogstdezelve genoegzaam zullen oordeelen, om deze Stad te dekken tegen allen geweldigen aanval; en aangezien het gevaar nu meer en meer fchynt te naderen; daar onze Mede [taatsleden zig niet ontzien, naar willekeur en buiten onze kennis- s Gra» ENHAE. riefvan Hr. aan e Staten anHolh  'sGra. venhace» Brief vat Utr. aar de State} vanHoll. 1060 NIEUWE NEDERLANDSCHE nisfe te disponeeren over het Provinciaal Territoir; en vermits wy daar door in de onvermydelyke noodzakelykheid worden gebragt, om op onze eigen beveiliging bedagt te zyn, meenen wy ook alle vryheid te hebben om daar toe niets te ontzien; en het is om die reden, dat vy geene zwarigheid zullen maken , die Hollandfche Troepe--, welke Uw Ed. Groot Mog. ons zullen gelieven toe te fchikken, dadelyk te ontfangen binnen onze vryheid, al waar dezelve provifioneel Postvattende in onze Voorlieden . en zo veel mogelyk ten Cordon trekkende aan dien kant, van we ken wy waarfchynlyk de eerfle Attarque te wagten hebben, volgens onzegedagten , allezit s gefchikc zoude kunnen zyn om alle vyaudelyke maatregelen te verydelen. Wy fubmitteeren dezen onzen voordragt aan Uw Ed. Groot Mog. gunftige beoordeeling, en kunnen niet afzyn, Hoogstdezelven wyders in conü-leratie te geeven, dat wy meer dan eens overdagt hebben, of eene Inundatie te effectueeren door' eene doorfhyüng van den Dyk langs de Rivier de Lek, met eenige waarfchynlykheid zoude kunnen dienen, om zo wel Uw i£d. Groot Mog. Provincie als deze Stad te verzekeren tegen aeweldadige onderneemingen, waar omtrend wy nogthans, immers buiten den hoogften nood, niets zullen doen, zonder te weeten , dat zulks Uw Ed. Groot Mog. niet ongevallig zoude zyn- Wv beveelen onze Stad en goede Burgery nogmaak in Uw Ed. Groot Mogende protectie, terwyl wy , biddende dat God Hoogstderzelver Regeering allezints gezegend en voorfpoedig make, ons niet alle veneratie noemen : — . EDELE GROOT MOGENDE HEEREN.' ( onder fond) U Ed Gr. Mog. zeer dienstwillige goede Vrienden, De Vroedfchap der Stad Utrecht. (Onder flond) Ter Ordonnantie van dezelve. Utrecht den 10 Sept. S»?s \er\% K 178f. IZAAK tALCK. 1 Wel-  JAARBOEKEN, September, 1786. 1061 Welke brief voor als nog in Deliberatie wierdt gehouden. Hun Ed. Groot Mogende ontvongen verders den 11 September 1786 van Burgemeesteren, Scheepenen en Raden der ftad Campen eenen brief, gedagteekend den 9 te vooren, en van dezen inhoud: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN* \V7y hebben wel ontfangen , en in onze Verga" dering geleezen Uwer Ed. Groot Mogende Misfive , gefchreeven in den Hage den 7 dezer loopende maand, houdende verzoek aan ons, gelyk Uw Ed. Groot Mog.'insgelyks aan de Regeeringen der Steden Deventer en Zwol gelyktydtg gedaan hadden: Om Uw Ed. Groot Mog. te willen jnformeereu van het effecl der Commisfie, onlangs mede namens ons, by den Capitein Generaal afgelegd, toe afweeringe der voorgenomene en thans gepleegde holtiiiteiten in de Provincie van Gelderland, en van de omftandigheden, welken dezelve Commisfie hebben vergezeld, Wy hebben gemeend Uw Ed. Groot Mog.geen beter blyk te kunnen geeven van onze volveerdigheid om aan dat verzoek te voldoen, en van het belang het geen wy ftellen in hoogstderzelver , hoogwi^tige deliberatien in deze kommerlyke conjunctuiren van tyden, dan door dit ons antwoord, zonder eenig verwvl, aan Uw Ed. Groot Mogende toe te zenden met denzelven Bode, die ons Uwer Ed. Groot Mog. opgedagte misfive heeft ter hand gefteld. Wy geloven ons te kunnen dispenfeeren, van de opgaave der redenen die ons , nejfens de Regeeringen der Reden Deventer en Zwol tot het af 's Gra. ge.  io6a' NIEUWE NEDER.LANDSCHE s'Gra- VENHAOE. Briefvan Campen aan de Staten van Ho/1. afleggen dezer CommisQe aan den Heere Capheiu Generaal hebben doen befluiten. Ue publiciteit van Jt gerefolveerde by Hun Ed. Mog. de Heeren Staten van Gelderland , en de dadelyke oeginzelen, ons het zelve ter executie te ftellen; de nabyheid der bedreigde lieden Hattem en Elburg aan onze Stad en Provincie; onze welmeenende zugt om niets onbeproefd te laten, het geen het yslyk oogenblik eenes Burger-Krygs kon tegenhouden; de drift en gisting onder onze Burgeren en alle 's Lands Ingezetenen, die van rondomme ter verdeediginge dier Steden aanfnelden, en hun dierbaar bloed en leven exponeerden; dit alles , gevoegd by het onbeantwoord laten der herhaalde en aller inftantelykfte verzoeken en misfiven door ons en de beide andere Hoofdfteden dezer Provincie, zo afzonderlyk als te zaamen, aan Zyne Doorlugtige Hoogheid en aan Hoogged. Heeren Staten van Gelderland afgezonden, om immers de executie dier orders maar eenige weinige dagen te (ürcheeren of te retardeeren , ten einde de door ors gebuteerde en voorloopig aangebodene ftatelyke offerte van Mediatie en intercesfie, op de reeds uitgefchrevene, en zelfs met den meesten fpoed vervroegde extraordinaris Ver. gadering van Ridderfchap en Steden kon worden geëffectueerd: Dit alles, Edele Groot Mogende Heeren! deed ons, neffens de beide andere Steden befluiten, om elk uit oDzer midden te committeeren twee onzer Kaads - Vrienden , neffens een onzer Secretarislèn, om op Maandag laatstleden den 4 dezer loopende maand, zig en Corps te begeven naar het Loo, en aldaar by Zyne Doorl. Hoogheid , mondeling , op de meest kragtigfte wyze te appuyeeren alle de gronden en motiven, by alle onze, en der Steden gezamentlyke opgedagte Misfi ven geallegeert. Het R apport van onze Hee,-en Gecommitteerden, nog oien zeiven dag, na hun retour aan ons gedaan, van derzeiver afgelegde Commisfie, heeft fubftaatieelyk hier in beftaan: Dac  JAARBOEKEN, September, 1786. 1063 Dat zy Heeren, neffens de Heeren Gecom* micteerden der andere Steden, op hunnen weg \ naar het Loo , in Perfoon hebbende moeten c ontwaaren , dat den gevreesden , en door ons afgebeden aanmarsch van Troepes reeds werke ] lya daar, en hunne diftamie van de Steden Hat- ( tem en Elburg maar v^n eenige weinige uuren t, was , zy in die perplexie van zaaken hadden ^ goedgevonden, om nog voor het afleggen hun- j ner Commisfie te concipiceren, en per lixpresfe van het Loo af te zenden , eene nadere misfive aan de Heeren Staten van Gelderland, toen te Zutphen vergaderd, met de meest kragtigfte, en naar evenredigheid der vermeerderde bekommeringe, meer aandringende verzoeken en inflahtien tot furcheance van hoogstderzelver Refolutie en Oners- Dat zy zig daar op en Corps, ter aflegginge van hunne Commisfie by Zyne Hoogheid aangemeld hebbende, na een wyl veitoevens zyn binnen verzogt, en door Zyne Hoogheid gerecipieerd, en geplaatst z\,n op zo veele Stoelen, als hunne Commisfie beItond uit Leden , tegen welken over Zyne Hoogheid zig mede geplaatst had. t Dat door den oudfien Heer van Deventer (*) aan Z. Hoogheid met eene gepaste introduélie en aandringend verzoek was opening gedaan van de gezainenlyke Heeren Committenten, met overgifte en voorleezinge door een der Secretarisfen, van eene Copie, der nadere en even te voren afgezondene Misfive aan de Heeren Staten van Gelderland, als mede van eene daar by gementioneerde, daags te voeren, by de Regeeringe der Stad Zwol ontfangene Misfive der Stad Hattem, waar by de Regeering dierPiaatfe onder imploratie van goede Offi- (*) Deze commisfie beftondt uit de Burgemeesteren Sloet enjordensvsm Deventer; vanHeymenbergen van Knutg wegens Campen; en Roufe en Rayejleyn wegens Zwolle, met de Secretarisfen van Swhteltn, ie Mist, an Eeckhut. 'sGra« enhaE. 'riefvan dampen an de 'tat. van ïolland.  1064- NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Grave nha ge. Briefvan Campen aan de Stat. van Holland, Officien, verklaarde: niet ongenegen te zyn, öp redelyke voorwaarden te willen accordeeren. Dat na de Prasleóluire en overgifte dezer beide Misfiven , Zyne Doorl. Hoogheid in fubftantie hadde geantwoord: Dat Diemand meer vervreemd was van het gebruik van alle geweld, als Zyne Hoogheid zelve. Dat men Zyne Hoogheid ook gantsch te onrecht aanzag voor den Autheur van dit werk, daar hy als Capitein Generaal van Gelderland alleen executeerde de ftrikfte bevelen der Heeren Staten uier Provincie. Dat Zyne Hoogheid echter kon verzekeren,. dat aan niemand in die Steden eenig geweld of . nadeel in zyn Recht, Goed of Vryheden gefchieden zou. Dat het aan de Steden Hattem en Elburg zelve ftond, om onder voldoening aan de bevelen van den wettigen Souverain , van alle Militairen dwang bevryd te zyn. Dat de intentie der Heeren Staten met het zenden van dit Guarnifoen geen ander was j dan om aan de Regeeringen dier Steden, het Hof van Gelderland, en de Heeren Staten zelve gelegenheid te geven 4 om op eene bedaarde en Conftitutioneele wyze te onderaoeken de oorzaaken der onlusten en ongeregeldheden in die Steden , zonder geëxponeert te zyn aan fedïtieufe bewegingen van onrustige Perfoonen^ Dat de Magiftraaten der Steden van Overysfel beter hadden gedaan hunne eigene Burgeren te rug te houden, en tegen alle Order aari, het Territoir van eene andere Provincie gewapend in te trekken en te violeeren. Dat by gepaste tusfehenpoozingen * dan de een, dan de ander dier Heeren Gecommitteerden aan Zyne Hoogheid had willen doen refleéleefen in fubitantie:  JAARBOEKEN, September, 1786. 1065 Dat f?e violatie van het Territoir van Gelderland door Burgeren onzer Steden geheel buiten eenigeJegaale kennis, veel min met eenig confent of autborifatie der Regeeringen gelchied wasj maar dat de drift der geheele Natie, en fpecialyk onzer Burgerye, ter hulpe dier benaauwde Steden onweerftaanbaar was: Dat de Natie vertrouwde, dac wanneer Zyne Doorl. Hoogheid zyn veelvermogend Crediet, invloed en \ tusfchenfpreeken by de Heeren Staten van Gelderland geliefden te interponeeren, de genoomene befluiten tegens die beide Steden daadlyk zouden worden gefurcheerd. Dat men wel overtuigd was, dat Zyne Hoogheid, in zyne qualiteic als Kapitein Generaal gehouden was, aan de pofitive Ordres van den Souverein, znnder eenige twyffefng te moeten gehoorzaamen: Dan, dat Heeren Gecommitteerden Zyne Hoogheid thans meerder en fpecialyk adieerden in zyne qualiteit als Stadhouder, welke aan hem fuppediteerde de noodige invloed, en verpligting om de rust van het Vaderland, en de harmonie tusfchen de byzondere Provinciën, Leden cn Steden van het Bondgenootfchap, op alle wyzen te trachten te confeerveeren of te herftellen. Op alle het welk door Zyne Hoogheid fuccesfivelyk was weder geantwoord in fubftantie: Dat het ridicul was van hem te vergen het employ van zyn Crediet, het geen men wel wist, dat hy niet meer had. Dat hy alle onze Brieven gezonden had aan de Staten van Gelderland, die daar op, denkelyk, nog dien dag zouden rescribeeren, dog welk antwoord Zyne Hoogheid niet wist. Dat, zo Zyne Hoogheid geene andere Ordres van hun Ed. Mog ontfing, hy in de genomene Refolutie en uitvoering derzelve geene verandedering kon maaken. Dar. het zenden van Militie naar eene of andere Stad niets vreemds of ongewoons was. Aaaa Dat 's Gravenha. ge. Briefvan Campen aan cle Stat. van Holland,  's.Gra- venhage. Briefvan Campen aan de Stat. van Holland, m NIEUWE NEDERLANDSCHE Dat nog in den voorigen jaare Zyne Hoogheid dietgelyke Ordres van Uw Ed. Groot Mog.onti fangen en geëxecuteerd had, zonder dat eenige andere Provincie of Stad daar tegen was opgokomen C Dat het eene pure Domefticque zaak was, waar in de Staten van Gelderland even Souverein en by magte waren in hunne Provincie te kunnen handelen, als de Heeren Staaten derandere Provinciën, een yder m de zyng. Dat, voor zo verre het niarcheeren dezer Troupes orobrage kon geeven aan de Provincie van Overysfel, Zyne Hoogheid verzeekerenkon altyd gedagtig te zullen zyn aan zynenfced, die hy als Kapitein Generaal van onze, zo wel als van alle andere Provinciën gezwooren hadde, en dus nimmer Patent of eenige Oidres_ tot marcheeren van Troupes naar deze Provincie zou geeven, als op requiütie of met confent der Heeren Staten van Overysfel. < Dat Zyne Hoogheid zeer wel wist, en geleekt -.ad , wat hem in zyne quaüteit als Stadhouder te ioen ftond, zonder deswegens eenige herinneringen noodig te hebben. . ' Dat hy in deeze zaken niets meer kon doen, als by gedaan had , en de gegeevene ordres hunne gang meeste gaan. . Dat zy Heeren Gecommitteerden ziende, dat ge. ne inftantien konden helpen, om zyne Hoogheid toen, tot eenige flappen, het zy van retardement in het doen executeeren van het befiutt der Staaten van Gelderland, het zy in het doen weruen van hoogstdeszelfs invloed by Hun Ed. Mog. te permoveeren, waren opgeftaan, en door zyne Hoogheid tot aan de deur van het Audiëntie vertrek gereconduifeerd. . D-1 zy terftond door een der Secretansien hadden doen te bla#de bïengeo de fubftantie van aUe (*) ZieN. Ned, Jaaiib. 1785 Augustus en'volgg,. Maanden onéer Rotterdam.  JAARBOEKEN» September, 1786. 1067 de antwoorden door zyne Hoogheid gegseven, zo als die, met het geene uit hun geheugen daar by gevoegd is, bier boven aan Uw Edi Groot Mog., word opgegeven, zonder pertinentlyk aan eenige woorden, of de order van tyd in welke de byzondere Peiioden zyn uitgefproken, te willen gehouden zyn; dewyl wy voorts Uw Ed. Groot Mog. moeten verzoeken, dat hoogstdezelven aan het boverfiaande aan ons door Heeren gerapporteerde zullen gelieven teconfronteereri met de refcriptien der Regeeringen der beide andere Steden, om uit vergelyking van dezelve een geheel te formeeren , ter volledige informatie van Uw Edele Groot Mo» geude. Wy houden hier mede aan het verzoek van Uw Ed. Groot Mog. voldaan te zyn: dan kunnen deze gelegenheid niet doen eehappeeren, zonder Uw Ed. Groot Mog. ter wegneeminge van allen twyfel , en tot voorkominge of uitwi.^fching van dé verkeerde impresfien, dié de onzekere en menigvuldige varieerende publieke geruchten foms by Uw ka. Groot Mogende zouden mogen hebben gemaakt,op het plechtigfte verzekering te geven, dat den uitmarsch onzer Burgeren naar het Geldersch Territoir j en fpeciaaliyk naar de ftad Elburg gefchied is zonder eenige Je minde onze legaale kennis, confent of aveu, maar alleen moet en mag geattribüeerd worden jj aan de alomme uitgebarftcne misnoegdheid, begeerte naar redres,eri herftel van zaaken, en eene onweerftaanbaare Vaderlandsliefde> die in zulk een oogenblik nietaltyd toelaat op de gevolgen te denken, en die ons, al ware zulks ter onzer ken nis le en deliberatie gebragt, in dat moment onmooglyk zou geweest zyn te doen itilleftaah , of te maatigeti. De bekomnierlyke fituatie van ons lieve Vaderland, e'e nood en radelooze toeftand der bier en elders gevlugte Jnwooneren uit veele Geiderfche Plaatzeri, de dagelyks toenemende gisting onder de Ingezeetenen, en de ohtrustende nabyhejd van Aaaa % ver* 'sGrA/ /einha« Briefvan dampen lan de Stat. van Holland*  'sGra. venhage. Briefvan Campen aan de Stat. van Holland, [068 NIEUWE NEDËRLANDSCHE verhitte Troepes in onze cabuurfchap; dit aMes nemen wy de vryheid aan de hoogwyllfe, fpoedige en efficacieufe meede voorziening van Uw Edele Groot Mog. aan te beveelen. Terwyl wy God almagtig bidden, daar toe de deliberatien van Uw Edele Groot Mog. te willen zegenen, en UwEd. Groot Mog. te willen bewaaren by eene langduu* rige en voorlpoedige Regeering. Gefehreven m Campen den 9 September 1786. EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! (onder fond) Uwer Ed. Gr. Mog. goede Vrienden , Burgemeesteren , Scheepenen en Raden der Stad Campen. ( Lager fond) Ter Ordonnantie van dezelve. (was getekend) j. A. de MIST, Secret. Ook nog van Deventer dezen brief van dezelfde dagteekening: EDELE GROOT MOG. HEEREN ! Ter voldoeninge aan U Ed. Groot Mog. verzoek, vervat by derzelver Schryvens, gedateerd in den Hage den 7 dezer, zynde op gisteren by ons °nDaatn|oDdra wy geïnformeerd wierden tot onze groote furprife; dat de Staaten van Gelderland gerefolveerd hadden, de Militaire magt tegebrm|en tegen de Steden Hattem en Elburg, wy ge-  JAARBOEKEN, September, 1786. 1069 öordeeld hebben, gemelde Staaten by MisGve te moeten adieeren van inhoud als per Copiam fub . y?. (*j te vernemen , en ook gelyktydig over die materie aan den Kapitein Generaal te fchryven als fub 2?» Het gebeurde ons niet op eene van die wederfchryvens te moogen ontfangen: terwyl intusfchen deeze zaak van dien aart is in zyne ge-, volgen befchouwden, dat oordeelden geene redelyke middelen onbeproefd te moeten laaten, ten einde de Refolutie daar omtrend by de Staaten van Gelderland genomen, was het doenlyk, te zien gefteld ten minften in furcheance. Om zulks, indien mogelyk , te bevorderen , committeerden wy twee Heeren uit het midden onzer Vergadering, om des anderen daags, na het afzenden van gemelde onze Letteren , over deeze zaak in conferentie te treeden met Heeren Gecommitteerden uit de Steden Campen en Zwolle, tot Wyhe daar toe aldaar verzogt en verfchreeven, met dien gevolge, dat door dezelve ten zeiven dage van gemelde plaats geëxpedieerd wierden, eene Misfive aan de Staaten van Gelderland uti fub C. en eene aan den Kapitein Generaal, blykeus Copia fub B. doch ook op deze mogten wy- geen antwoord geworden. Des niet tegenftaande, om van onzehtwegen niets onbeproefd te laaten, of het ftorten van Burgerbloed te verhoeden ware, meenden wy niet te moeten ftilzitten, vonden des goed uit onze drie Hoofdlieden eenige Heeren te committe ren na het Loo, om hier over Zyne Hoogheid op te wagten en nader te beproeven, of zoude kunnen worden gepermoveerd, zyne iatercesfie te emploijeeren by de Staaten van Gelderland, om, zoo doenlyk, te effeclueeren, dac de voor die van Hattem en Elburg zoo fatale genomen Refolutie geen voortgang mogte hebben, : of (*) Hier vore zyn alle deze Bylage reeds aiede gedeeld. Aaaa 3 'sGra- fENHA3e. Briefvan Oeverriet lan Ha!h  's Gra- venhage. Briefvan Deventet aanHoll 1070 NIEUWE NEDERLANNDSCHE of ten minden furcheance van gedagte Refolutie te bewerken en het bekomen van ordre tot het doen te rug trekken of halte houden der Troupes, welke de Steden Hattem en Elburg vast naderden en, zoo feheenen, vyandelyker wyze te zullen aandoen, immers tot zo lange de onmogi» lykheid bleek daar te zyn, dat de erreefene verfchillen , of redenen van opgevat misnoegen uit den weg geruimd, en in het vriendelyke bygelegd konden worden; onder aanbieding van der Steden wegen , dat by Ridderfchap en Steden deezer Provincie, dezer zaaken halven, eerstdaags zullende vergaderen, zouden tragten te bewerken, en zoo als vast vertrouwden, zouden effedtueeren kunnen aanbieding van haare mediatie indeezen, waar toe die van de Steden zeiven bereids gerefolveerd waren, zig te offereeren. Op deezen voet dan ook was de converfatie door de refpecfive Gecommitteerden der Steden den 4 dezer met den Kapitein Generaal gehouden, terwyl tevens hoogstdenzelven communiceerden, en percopiam extradeeiden eene Misfive dien zei ven datum door gem. Gecommitteerden gefchreeven en van het Loo geëxpedieerd aan de Heeren Staaten van Gelderland en Oopye eener Misfive daar by gevoegd, zynde van Raad en Meente der Stad Hattem gefchreeven aan den Raad en Meente van Zwolle, leggende hier by de eerfte fub E. en de laatfte onder de Letter F. Het is voor ons een grievende fmerte Ed. Groot Mog. Heeren! dat alie deze onze pogingen het zo zeer gewensehte einde niet hebben mogen bereiken. Het antwoord doch van Zyne Hoogheid op alle Vertoogen van onzer Steden Gecommitteerden liep niet anders als zaakelyk daar op uit, dat niemand meer dan hy vervreemd ware van bet gebruik van alle geweld, dat ook niet moest aangezien worden voor den Autheur van dit Werk, dat alleen executeerde de ftriéf (te beveelen der Staten vau Gelderland, dat echter verzeekeren konde, daf  JAARBOEKEN, September, 1786. 1071 dat aan «iemand eenig geweld in zyn recht, goed of vrvheeden gefcbieden zoude, zullende bet, alleen aaTdie van Hattem en Elburg ftaan, zig , tebevryden van alle Militaire geweld, onder voldoening aan de orders van den wettigen Souverain. Dat de intentie van Guarnifoen te zenden na die Svc Steeden geene andere was , dan om aan de Keeringen van die Steeden, het Hof en de Staten van Gelderland geleegenheid te geven , opeens bedaarde en conftitutioneele wyze te onderzoeten de oorzaaken der onlusten, zonder geexponeerd te zyn aan fediticufe bcweégingen van on. Se Perfoonen. Dat Zyne Hoogheid de Brieien van onze Steden ontfangen, gezonden hadde Ln de Heeren Staaten van Gelderland, van welke hy meende, dat heeden een antwoord aan de drie Steden zoude inkomen. Dat de Magiftraat der Steden van Overysfel betel zoude gedaan hebben, derzelver eigen Burg* ren te rug te houden, en te beletten het Perri toïr van eene andere Provincie tegen alle orde aan in te trekken en te violeeren. Dat, vtfatt Zyn Hoogheid geen credit meer had, het ridicü zvn zoude, van hem te vorderen employ of mter Se. Dat het zenden van Militie na eene of an der" Stad niets ongemeens was, hebbende Zy Hoogheid in den vorigen jare daar toe kennely eencelvke order geëxecuteerd, zonder dat een S andere Provincie of Stad daar tegen is opgekc gen; en eindelyk, dat niets meer doen konde "k nareeren de orders zyner Heeren Principaaie d ZPiet Mm, Ed. Gr. Mog. Heeren! het geen 1 dezen door onze Steden gedaan is, en met een oc den uitflapt van onze vrugtelooze pogingen. Vv denken hier mede voldaan te zullen hebben x fet geen ü Ed. Groot Mög. by derzelver fchryve van ons hebben gelieven te verzoeken. Waar■medi Wy U Ed. Groot Mog. bevelen in de befchermi ge Godes, terwyl verbiyven. enz. Aaaa 4 E Qriefvan Derer/tet aan H"l(. i 1 1i» tm n I f n n 't > an  j ♦sGra- venhage. Briefvan Zwolle aantiolh 072 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dan ook nog van Zwolle eenen brief v&n den 10 September, aldus ingerigt: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! Ter voldoening aan het verzoek vervat by Hun* ner Edele Groot Mogende Misfive van den 7 dezer, hebben wy van onze Gedeputeerden, in Commisfie geweest zynde na het Loo, teneinde als in Uwer Ed. Groot Mogende Misfive vervat, gerequireerd de fubftantieelen inhoud van het geene aldaar is verhandeld* Zy hebben ons vervolgens gerapporteert, dat, na dat by monde van den eerfte Heer der Commisfie uit de drie Steden de redenen hunner komst was geopend, en teffens by prasleéture kennis gegeeven zo van de derde Misfive door de Gecommitteerden der drie Steden aan de Heeren Staten van Gelderland gefehreven, als van die, welke de Regeering van Hattem, aan ons hadden geaddresfeerd, en welke wy vernee* men, dat door de Magiftraat der ftad Deventer, benevens de andere Misfives zo aan de Heeren Staten van Gelderland als Zyn Hoogheid, copielyk aan U Ed, Groot Mogende zyn toegezonden, waarom wy ons daar van kunnen dispenfeeren; zy Heeren Gedeputeerden daar op ernftig verzogt en gereitereerde inftantien hebben gedaan , ten einde Zyn Hoogheid deszelfs goede officien zoude aanwenden om de Heeren Staten van Gelderland te bewegen, van derzelver genomen befluiten, om de Steden Hattem en Elburg, door Militaire magt te bedwingen, af te zien, immers te furcheeren, tot de Staaten deezer Provincie hunne mediatie zouden hebben kunnen aanbieden: waar op Zyne Hoogheid in fubftantie te kennen gaf, dat aliëen was van het gebruik van geweld, dac ook niet aangezien moest worden voor den Aucteur van dat wetk, maar dat alleen de ftrikfte beveelen van de Heeren Staaten van Gelderland uic-  JAARBOEKEN, September, 1785. 1073 uitvoerde, dat egter kon verzekeren, dat niemand geweld in zyn Rechc, Goed of Vryheid zou gefchieden, dat het aan de Steden van Hattem en Elburg ftond, om, onder voldoening aan de orders van den wettigen Souverain, van Militair geweld bevryd te blyven; dat de intentie van het zenden van het Guarnifoen was om op een conftitutioneele wyze onderzoek te doen naar de oorzaak der onlusten, zonder geëxponeert te zyn aan feditieufe bewegingen van onrustige Perfoonen; dat de Magiftraten van de Steden van Overysfel beter gedaan hadden hunne Burgeren te rug te houden van het Territoir van eene andere Provincie gewapend in te trekken; dat ook het zenden van Militie na eene of andere Stad niets ongewoons was, dat men in Overysfel zig hier over niet behoefde te ontrusten, dewyl Zyne Hoogheid wel kende zyn pligt en eed aan de Staten van Overysfel gedaan, en geen Troeppes derwaards zou zenden zonder derzelver requifitie en order; waar op aan Zyn Hoogheid in iubftantie wierd geantwoord, dat, dewyl de Steden, waar tegen Militie gericht was , althans Hattem genegen was , om in hec vriendelyke zig te vergelyken, men dus verhoopte, dat Zyn Hoogheid zou interdiceeren , dat inmiddels geen Militair geweld gepleegd wierd, dat hec de Regeeringen der drie Steden ondoenlyk was hunne Burgeryen te rug te houden; dat ook van alle Oorden Burgeren en Ingezetenen kwamen toefchieten en een gemeene zaak maakten, en dat dus een Burger-Oorlog te dugten was, zo de Militie niet belet wierd om voort te gaan; dat al vorder daar hier tusfchen Leeden en Steden van eene Provincie different was hec zelve na den eerften Articul van de Unie, by wege van Juftitie, arbiters, of accord op aan te bieden mediatie behoorde beflist te worden; en dat daar op Zyne Hoogheid herhaalende zyn pligt om als Capitein Generaal flipt de Orders der Staten te obedieeren, voord wierd aangemerkt, dat men Zyne Hoogheid *sGba- VENHA» GE. Briefvan Zwolle aanHolt'.  *sGra VENhaSB. Briefvai Zwolle aanHoll Op gemelde drie brieven befloten de Staten aldus; Mèan 1074 NIEUWE NÊDERLANDSCHÈ . heid niet in qnaüteit als Capitein Generaal, maar als Stadhouder zo wel van onze Provincie als vari Gelderland adieerde, en dat het een der wezent. lykfle rechten en prasëmiiaentien zo wel als de •pligt van een Stadhouder is om te zorgen, dat de eenigheid zo veel mogelyk gecon Ier veert, en .conform de conftitutie te werk worde gegaan^ dat zy Heeren dus verhoopten, dat Zyne Hoogheid dog zou gelieven te interdiceeren, dat inmiddels geen geweld gepleegd , maar een gedugte Burger-Oorlog voorgekomen wierd ter confervatie van het lieve Vaderland, en ten wezentlyken dicnfte van Zyne Hoogheid cn Hoogstdeszelfs Doorluchtig Huis; waarop Zyne Hoogheid zeide, dat. zyn plicht wel kende, dog 'er verder niet aan doen kon, zo als nog eindelyk Zyne Hoogheid verzogc zynde tot emploi van Hoogstdeszelfs credit antwoorde, dat geen credit meer hadde, en üat het dus belpottelyk zoude wezen om van hem te vergen Het employ van het zelve. Waar op de Conferentie geicheiden is. Dit is, Edele Groot Mogende Heeren ! de fubftantiêele inhoud dier conferentie met Zyne Hoogheid, voor zo verre onze Heeren Gecommitteerden zig kunnen te biunen brengen, zonder aan de juifté woorden of order, waar in die zyn voorgedragen, gehouden te kunnen zyn, zullende U Edeie Groot Mog. uit confrontatie der Misfiven van de Steden Deventer en Campen, met dezen hier omtrend vollediger geinformeert kuntien worden. Waar mede enz.  JAARBOEKEN, September, i-jBtf. 1015 Maandag den 11 September 1786. Ootfangen een Misfive van Burgemeesteren, Scheepenen en Raaden der Stad Campen, gefchreeven aldaar den 9 dezer, waar by, tot voldoening aan Hun Kd. Grot Mog. Misfive van den 7, Hoogstdezelver infonneeren van het effect der Commisfie, onlangs mede namens hun, by den Kapitein Generaal afgelegt, toTafweering der voorgenomene en thans gepleegde hoftiliteiten in de Provincie van Gelderland, en van de omftandigheden, welke dezelve Commisfie hebben vergezeld j breedet hier na geinfereert. Fiat infertto. Als mede een Misfive van Burgemeesteren, Scheepenen en Raaden der Stad Deventer, den 9 dezer aldaar gefchreeven, tot voldoening aan het voorfz. verzoek van Hun Ed. Groot Mog. voor zo veel hun Stad betreft met zes Bylaagen van A. tot F. daar toe relatief; breeder hier na vermeld, Fiat Infcrtio. En nog een Misfive van Burgemeesteren, Scheepeen en Raaden der Stad Zwolle, gefchreeven aldaar den 10 dezer, ten fine bovengemeld de verzogte informatien contineerende; breeder hier na gedetailleerd. Fiat in/ettia. Waar op gedelibereert, en door de Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht, Gouda, Schoonhoven, Alkmaar en Monnikendam, geinhaereerd zynde derzelver Advys onder de Notulen van den 8 dezer geinfereerd tot provifioneele fuspenfie van den Kapitein Generaal, is goedgevonden en verftasn, dat de voorfz, Misfives en de Bylaagen tot de tweede behoorënde, zullen worden 's GrA* venha' ge. RefoL vanHolL ipbrieven vanCam* oen enz.  ** Giu VENHA GE. Refolut van Hol, Opbrieve vanCam pen enz X 1076 NIEUWE NEDERLANDSCHE , den geëxamineerd door de Heeren van de Rid, derfchap en verdere Hun £d. Groot Moe Ge.committeerden tot het groot Befogne, en de Vergadenng daar op tenifpoedigfle ï gediend van derzelver confideratien en advis; Ent dien onverminderd, op de inftantie van de Heeren Gedeputeerden der Stad Dordrecht, goedgevonden 'rf?n.perftaan3 do a?n alle de Cilefs «f Cornman" ' pVaa-de- Re£imenteD > OP de Repartitie van ?ro",ncie.rzo° binnen als buiten dezelve thans m Guarnifoen geleegen, van wegens Hun Ld Groot Mog. zal worden aangefchreeven, om by provifie en tot nadere dispofitie van Hun Ed. Groot Mog. geene Rapporten of Lysten van hunne onderhebber de Regimenten of Compagnien hoegenaamd aan den Heer Kapitein Generaal dezer Provincie te zenden; maar dezelve aan de Heeren Gecommitteerde Raaden te doen toekomen, als meede om de Commandeerende Offi. eieren te gelasten, van deze Hun Ed. Groot Mog. Ordres aan alle hunne onderhebbende Officieren ken n,s te geven, met last, elk voor zoo veel hem m het byzonder zoude mogen aangaan om zig daar na te reguleeren. <* Hun Ed! Accordeert met de voorfz Refolutien. Wyders ontvingen ook nog de Staten enen brief van de uitgewekene Burgers en In-  JAARBOEKEN, September, i7g6. 1077 Ingezetenen der fteden Hattem en Elbtmr waarop de Staten befloten, en aan de Staten van Gelderland aanfehreven, die uitgewekene Burgers en-Ingezetenen, indien de voorgedragene geweldenaryen in Hattem en Elburg waarlyk gepleegd waren, in hunne byzondere befch/:rrning te zullen nemen. °.?f iS,™n, weSens de Staten van Holland en Westfriesland den 9 September 1786, eene allerflrcngfte Publicatie tegen het dragen van Leuzen en verbodene teekenen beraamd en afgekondigd. Na hevige twisten in de vergadering van Hun Hoog Mog., welke zo hoog geloopen zyn, dat de Hollandfche Gedeputeerden op het punt hebben geftaan, om de Vergade ring te verlaten, is eindelyk den 13 September deze conciliatoire Refolutie omtrend de Patenten getroffen : „ Dat, namelyk, de troepen, ter repartitie van Holland ltaande. op order der Staten Generaal, uit de Geneneraliteits Landen zouden uitmarcheeren,zo dra en werwaards de Staten van Holland die zouden requireeren; en dat Hun Hoog Mog. ook den Kapitein Generaal der Unie zouden aanfchry ven, om op de eerlle requifitie daar toe de noodige Patenten te verleenen." Ingevolge gemelde Refolutie is terilond door Hun Hoog Mog. aan den Kapitein- Generaal aanfchryving gedaan, om Patenten te geven aan de Hollandfche troepen, om naar deze Provincie te trekken, 't welk ook ver- rigi 'sGra, venhaÜE.  's Gra' VENHA» ge. ,078 NIEUWE NEDERLANDSCHE rist is; dog heeft Zyne Doorl. Hoogheid aan Hun Hoog Mog. in overweging gegeven, van togde Grenzen van den Staat niet te ontblooten. Wy hebben hier voren eene aanfchryving van de Staten van Holland aan Zyne Hoogheid en het antwoord van Zyne Hoogheid van den 8 September 1786 medegedeeld: welk antwoord wierdt comrmsforiaal gemaakt. Hun Ed. Groot Mog. Gecommitteerden tot het groot befoigne, benevens de Heeren van de Ridderfchap deeden den 16 September ter vergaderingé der Staten dit iaP°rDat zy Heeren Gecommitteerden van , advvze waren, dat by provifie en onverminderd de verdere deliberatien van Hun ? Ed. Groot Mog. behoorde te worden geperfifteerd by de differente gellelde or, ders , ten aanzien der Militie van den Staat, waarby dezelve, tot nader bevel, is ontllagen van het Articul uit den Led, " uit kragte van het welk zy den Kaptein" Generaal dezer Provincie gehoorzaamheid " verfchuldigd was, en waar by ook nog andere noodige voorzieningen zyn gedaan, om provifioneel voor te komen den 111'\ vloed van den Kaptein - Generaal op , en \ deszelfs direftie over, de gemelde M1I1tie , als in dit oogenblik onbeftaanbaar !, geoordeeld zynde met de zekerheid dezer Provincie en de maatregelen tot dat einde genomen wordende, en dat verder by  jAARËOEKEM. September , i 107Ü» j, provifie zoude behooren te worden öpge-' „ ichort, hec effect van Hun Ed. Groot Mo-* gende Refolutie van den 8 Maart 17663° waar by aan Zyne Hoogheid, als Kaptein ?, Generaal dezer Provincie, by fpeciale de„ latie j was opgedragen de collatie en be„ geving van alle Charges over de Militie, „ ftaande ter repartitie dezer Provincie vaii 4, Vaandrig tot Collonel incluis ; mitsgaders ,, dien conform aan de Chefs der Militie, „ ter repartitie dezer Provincie ftaande, „ zoude behooren te worden aangefchreven, om by provifie en tot nader order van de voorvallende vacatures by hun Regiment „ of Corps aan Hunne Ed. Groot Mogende 5, aanftonds kennis te geven, ten einde by „ Hoogstdezelve in de vervulling daar van „ zoude worden voorzien; blyvende niet te 5, min in zyn geheel het geen ten opzigt Van de Militaire Charges onder de Zwitfers, of andere overgenomene Troepes by ge5, maakte Traclaten of Capitulatien , aan 3, anderen is geaccordeerd; dat van de Re- folutie hier op te nemen Copy zoude be„ hooren gezonden te worden aan Zyne Hoogheid tot deszelfs narigt , en ook „ kennis van dezelve gegeven aan den Raad van Staten, voor zo veel het poinet der „ dispofitie over de Militaire Charges aan* a gaat." Dit raport wierdt ten zeiven dage door de Ridderfchap en eenige Steden overgenomen, en niet te min goedgevonden en verftaan, dat oy Vrydag den ast dezer maand, daar op Bbbfa fi- s GrA- enha . e.  VEN.HA GE. te8ö N1E0VVK NEDERLANDSCHE finaal zoude worden gerefolveerd: dan ten einde door de voorfchreven overneming «eeaprajudicie zoude worden toegebragt, aan den voorilag by dat raport gedaan, wierdt er by wegen van provifioneele voorziening, mede goedgevonden en verftaan, nog dien zelfden dag de volgende aanfchryving aan Zyne Hoogheid te doen: DOORLUGTIGE VORST! Ten gevolge van onze Deliberatien op „ heden , hebben wy goedgevonden Uwe Hoogheid, als Kaptein-Generaal dezer Provincie aan te fchryven, om geene va" catures van Militaire Officien in de Regi" menten , ter onzer repartitie ftaande, te 5' vervullen , maar dezelve provifioneel en 11 tot onze nadere dispofitie vacant te houl] den, waar mede enz. Den 22 Sept. wierdt bovengem. Raport met 15 Remmen, de Ridderfchap en Hoorn protefteerende, Delft en de Brielle de cönclufie aanziende, aldus in een volledig befluit veranderd: Extract'uit het Register der Refi' lutien van de Heeren Staten van Holland en Westfriesland in Haar Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Frydag den 22 September 1786. Bv refumptie, en tot finaale afkomst op heden, ■ volgen Hun Ed. Groot Mog. üefolutie van e den  JAARBOEKEN, September, ij%6. 108r den 16 dezer, gedelibereerd zynde op het raport, ten zeiven dage uitgebragc door de Heeren van de Ridderfchap, tn verdere Hun Ed. Groot Mog. Gecornmnteerden tot het groot Befogne, hebbende tot voldoening aan Hun Ed. Groot Mogende Refolutien commisforiaal van den 8 tn 11 te vo> ren, geëxamineerd eene Misfive van Zyne Hoogheid , den gem. ;; op het Loo gefchreeven, tot refcriptie op de door Hun Ed. "Groot Mog, by Misfive van den (> dezer maand gevraagde explicatie van deszelfs byzondere en perlöneele fentimenten over de geweluige maatregulen tegens de iteden Hattem er» Elburg genomen; als mede de Misfives der drie Hoofdlieden van Overysfel, Campen, Deventer en Zwol, daar toe Relatief, breeder ouder de Notulen van voorfz. 8 en 11 dezer. Is goedgevonden en verftaan , bv provifie en onverminderd de verdere deliberatien van Hun Ed. Groot Mog te perfifteeren by de differente gefielde orders, ten aanzien der Militie van den Staat, waar by dezelve tot nader bevel is ontflagen van het Articul in den Eed, uit kragte van het welk zy aan den Kapitein Generaal dezer Provincie gehoorzaamheid verfchuldigd was , en waar by ook nog andere noodige voorzieningen zyn gedaan, om provilioneel voor te komen den invloed van den Kapitein Generaal op, en deszelfs directie over de gemelde Militie, als in dit oogenblik unbeftaanbaar geoordeeld zynde met oie zekerheid dezer Provincie, en de maatrèguïefi tót dat einde genomen wordende; en verder by proviüe op te fchorten het effect van Hun £d. Groot Mog. Refolutie van den 8 Maart 1766. alwaar by aan Zyne Hoogheid, als Capitein Generaal dezer Provincie, by fpeciale delatie is opgedragen de collatie en begeving van alle Charges over de Militie, ftaande ter repartitie dezer Provincie, van Vaandrig tot Collonel incluis; mitsgaders dat dien conform aan de Chefs der Militie , zal worBbbb 1 den 'sGha- vknha-ge. Be/7, tot 'jpfchorti vanZ./I. als Kapt. Generaal  ioS2 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Bijl. tol apfchort. vanZ.H als Kapt, Gener. {was getekend) C. CLOTTERBOOKE. Zyne Hoogheid fchreeft hier op aan de Staten van Holland, van het Loo, den 2.6 September 1786 dezen brief: EDELE GROOT MOG. HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN! W/y hebben met zeer veel leedwezen uit Uw Ed. " Groot Mog. Misfive en Refolutie van den 22 dezer loopende maand gezien, dat hetUwEd. ©root Mog. behaagd heeft, by provifie en onver- den aangefchreven, om by provifie en tot nadere order van Hun Ed. Groot Mog. van de voorvallende vacaturen by hun Regiment of Corps, aan Hun Edele Groot Mog. aanftonds kennisfe te geven , ten einde by hoogstdezelve in de vervulling daar van te werden voorzien : blyvende niet te min in zyn geheel, het geen ten opzigte van Militaire Charges onder de Zwitfers of andere overgenomen Troepes, by gemaakte Tracfaten ofCapitulatien, aan anderen is geaccordeerd; met verdere last aan Gecommitteerde Radeu, om by het in Eed nemen der Officieren, de Clauful, concerneerende de gehoorzaamheid aan den Capitein Generaal, uit den Éed te laten. En zal Copie van deze Refolutie worden gezonden aan Zyne Hoogheid tot deszelfs narigt, en ook kennis van dezelve gegeeven aan den Raad van Staate, voor zo veel het poinct der dispofitie over de Militaire Charges aangaat. ( Onder flond ) Accordeert met de voorfz. Refolutie.  JAARBOEKEN, September, 1786. 1083 minderd de verdere deliberatien van Uw Ed. Groot Mog. te perfifteeren by de differente geftelde ordres ten aanzien der Militie van den Staat, waar by dezelve tot nader bevel is ontilagen van het Articul in den Eed, uit kragte van het welke zy aan Ons, als Kaptein Generaal van Holland en Westfriesland gehoorzaamheid verfchuldigd was, dan van welke ordres Uw Ed. Groot Mog. aan Ons in Onze voorfz. Qualiteit nimmer hebben gelieven éénige kennis te geven; en verder by provifie op te fchorten het effvet Uwer Ed. Groot Mog. Refolutie van den 8 Maart 1766, waar by aan Ons als Kaptein Generaal Uwer Ed. Groot Mog. Provintie, by fpeciale delatie is opgedraagen de Collatie en begeving van alle Charges over de Militie, ftaande ter Uwer Ed. Groot Mog. Repartitie, van Vaandrig tot Collouel incluis. Wy kunnen over deze Uw Ed. Groot Mog. Refolutie niec ongevoelig zyn, als waar door Wy met de daad verftoken worden van bet recht, Ons met volkomen eenparigheid van alle de Leeden van Staat in Onze qualiteit van Erf-Kaptein Generaal v?.n Holland en Westfriesland opgedraagen en gedefereert. Wy zouden dus met regt kunnen reclaffleeren het effect dezer Uwer Ed. Groot Mog. met eenparigheid genoomene Refolutie, die, zo dezelve zoude kunnen en mogen gealtereertof ingetrokken worden, ten minften volgens de Grondwetten niec zoude mogen veranderd en opgefchort worden dan met gelyke eenparigheid. Maar het geen Ons boven al gevoelig aandoet, en waar in Wy met Ons ftilzwygen niet kunnen berusten, is het motief, dat Uw Ed. Groot Mog. gelieven te allegeeren, tot het nemen dezer Refolutie, om namentlyk voor te komen onzen invloed als Kaptein Generaal op , en onze directie over de gemelde Militie, als in dit oogenblik onbefiaanbaar mee de zekerheid Uwer Ed. Groot Mog. Bbbb 3 Pro- »sGra: venh&BE. Briefvan Z.H. wegens de fafpenfié.  VGra venhage. Eriefvai Z. H. wegens de /«• fpenfie. 1084 NIEUWE NEDERLANDSCHE . Provintie, en de maatregelen tot dat einde genomen wordende. Wy zouden, behoudens het geen Wy aan Uw Ed. Groot Mog. verfchuldigd zyn, van Uw. Ed. 1 Groot Mog. kunnen verzoeken en wel met dien ernst, die een zaak van dat aanbelang, als is de confervatie van Onze Eer en goeden naam, vordert, om aan Ons te zullen mededeelen de redenen van mistrouwen, die Uw Ed. Groot Mog. tegen Onzen invloed op, of direclie over de Mmcie , hebben opgevat, wanneer Wy volkomen in ftaat zouden zyn, om aan Uw Ed. Groot Mog.te kunnen bewyzen de ongegrondheid van derzelver mistrouwen, en van de infimulatien, die eenige, voor het Vaderland en voor Ons kwalyk geïntent.entioneerde Perfoonen, aan üw Ed. Groot Mog. hebben ihgebragt. Dan Wy zyn ten vollen gerust, dat mets met eenigen grond van waarheid tegens Ons zal kunnen worden geallegeert, het welk Ons met regt het vertrouwen van Uw Ed. Groot Mog. zoude hebben kunnen doen verliezen, en Wy kunnen voor God, voor Uw Ed. Groot Mog., voor het gantfche Volk van Nederland, en zelfs degeheele Waereld betuigen , dat Wy ten dien opzigten een blank zweten hebben; Uw Ed. Groot Mog. zuilen het Ons ten goeden houden, wyl Onze Eer Ons dierbaarder is dan het Leven, en Wy met die blaam en flettrifure niet kunnen blyven «/ die al de blyken van mistrouwen van Uw Ed. Groot Mog., en bvzonder de bovengemelde periode uit Uwer fc.d. Groot Mog. meergemelde Refolutie op Ons heb. ben geworpen, en Wy, zoo aan het Huis, waar uit Wy gefprooten zyn, als aan die, aan welke WV de Eer hebben van geallieert of geparenteert te zyn, aan Haar Hoog Mog. en aan de refpec tive Provintien, aan welker dienst Wy door de Waardigheden,op Ons Erfelykgedevol veert, zyn verbonden, en aan Ons zei ven verfchuldigd zyn, om Ons van dien blaam te zuiveren; dat Wy,  JAARBOEKEN, September, 1786, 1085 Ons zeiven onfchuldig kennende aan het verbreeken van die trouwe, waar toe Wy, Ons zooaan Uw Ed. Groot Mog., als aan de Lande van Holland en Westfriesland door den Eed, die Wyals Erfftadhouder. Erf Gouverneur, Erf Kaptein Generaal en Admiraal van Uwer Jui. Croot Mog. Provintie, ter Vergadering van Uw Ed- Groot: Mog. by het aanvaarden der bovengemelde Waar digheden hebben afgelegd, het daar voor moe. ten houden , dat niets wezenclyks ten Onzen las.' ten is, en dat alle de maatregulen , ten Onzgnnadeele genoomen, alleen daar uit zyn refulteerende , dat zommige Leeden Uwer Ed. Groot Mog. Vergadering het Oor hebben gelieven te leenen aan Lieden, die derzelver vertrouwen onwaardig zyn, en die geen ander oogmerk hebben, dan om de wettige voorrechten, aan Ons en aan Ons Huis door Uw Ed. Groot Mog. verleend , en door de voorige Heeren Stadhouderen en Capteins Generaai geëxerceert, te verminderen, of zelfs, om een geheele verandering in de wettige vsstgeftelde Confttutie dezer Landen te maaken en het Stadhouderfchap of geheel te vernietigen, of wel uit te werken, dat het zelve van geen nut voor hec Lieve Vaderland of voor de goede Ingezetenen zyn kan. Terwyl Wy verder aan Ons refervecren, om ter Onzer volkomene Juüificatie zodanige verdere maatregulen te neemen, als Wy raadfaam oordelen zullen. Hier mede zouden Wy kunnen eindigen, ware hec niet, dat Wynoodigoordeelden , omnogmaals te betuigen, dat nimmer by Ons iets is gedian of getenteert, 't geen Wy oordeelen niet overeenkomftig te zyn, met de waare behngens van den algemeenen Staat der Vereenigde Nederlanden, en byzonder van den Lande van Hollanden Westfriesiand, en dat Wy niets meer verlangen, dan om in ftaat gefteld te worden, om met er daad blyken te kunnen geeven, van de waare Vader Bbbb 4 lands 's Gra« k'ENHAJE.. Briefvan Z. H. Degens ie fitrpen(ïe.  ïoSö NIEUWE NEDERLANDSCHtf vünhrge, landsliefde, waar mede Wy be?;eld zyn, en che Ons niets meer ter harte gaat, dan het welvaareu van de Nederlanden en byzonder van Uwer Ed, Groot Mog. Provintie, waarin Wy zyn gebooren en opgevoed, en dat Onze grootfte zugt is, om in Gods hand een nuttig werktuig te zyn tot bevordering van het welwezen van den Lande. Waar mede &c. De Wethouderfchap der ftad Sluis in Flaanderen fchreef aan Hunne Hoog Mog., dat het Guarnifoen van den Rhyngraaf van Salm, op Patent der Heeren Staten van Hólland, den 14 dezer, naar het Land van Viaanen uitgetrokken zynde, 3er thans geen Krygsvolk meer in die Stad was, en verzogt dierhalven , dat dezelve eerlang wederom ■van Guarnifoen mogt worden voorzien, dewyl buiten het zelve 'sLands en Stads Finantien, als mede de Burgery, daar door aa-nmerkelyk zouden lyden,en gemelde Stad, met de daar in zynde 's Lands en Admiraliteits Kantoren, benevens de Magazynen en Arfenalen , aan alle aanvallen van buiten zouden zyn blootgefteld, enz. — Door de Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staten, wierdt in een gefprek met de Heeren Gecommitteerden van Hunne Hoog Mogenden, ten fterkfte aangedrongen, de noodzakelykheid , dat de Frontierplaatfen in Staats-Flaanderen en elders in de Generaliteit, dewelke door den uitmarsch der troepes geheel of voor het grootfte gedeelte van Guarnifoen zyn ontbloot, wederom zo veel rhQgelyk wierden voorzien. Derhalven hebben  JAARBOEKEN, September, t$k 1087 ben Hunne Hoog Mogenden, den 20 dezer, goedgevonden en verftaan Zyne Hoogheid, als Kaptein Generaal van de Unie, te verzoeken , om aan Hunne Hoog Mogenden, hoe eerder zo beter, te willen opgeven, op welke wyze, naar Hoogstdeszelfs gedagten, de Generaliteits Plaatfen, zo veel rnogelyk, wederom zouden kunnen worden bezet, en welke troepen daar toe zouden kunnen worden geëmploijeert. Dan de Heeren Gedeputeerden van de Provincie Friesland hebben ter dezer gelegenheid geadvifeerd, dat, confidereerende de importante Ammunitie van Oorlog, welke thans te Sluis in Flaanderen gevonden wierdt, en tot welkers bewaring volftrekt geene troepes van den Staat zich aldaar bevinden, 'er voor en aleer het Plan, omtrend de remplaceering der troepes, welke uit de Forten van de Generaliteit zyn uitgetrokken , door den Kapitein - Generaal zal zyn geformeerd, abfolut een voorziening diende te gefchiedeti , en uit dien hoofden den Kaptein-Generaal moest worden aangefchreven en gelast, om het eerfie Bataillon van den Generaal-Major Douglas, in plaatfe van, volgens deszelfs voordragt, naar den Bosch te doen trekken , het zelve te gebruiken tot bewaring en bezetting van Sluis in Flaanderen. De Staten van Holland hebben ook den 22 Sept. de Cent Suisfes afgedankt en aan dezelven een pennoen toegelegd. De openvallende Bbbb 5 Offi- 'sGra- venha' ge.  ic88 NIEOWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha" ge. Officiersplaatfen moeten nu ook aan de Staten komen, om vervuld te worden. De Staten van Friesland hebben aan die van Holland eenen brief gefehreven, dat zy door derzelver redenen niet overtuigd waren , om insgelyks hunne troepes te verbieden , zich in geene Burgergefchillen te mengen. Wy zullen dezen brief hier na onder Leeuwarden mededeelen. Vervolgens heeft nog de Raad van State den 29 September aan de Algemeene Staten eenen brief gefehreven, houdende: T"\at, wanneer zy het oog gevestigd hadden op *S de gebeurtenisfen, welke zederc eenige weeken in deze Republiek waren voorgevallen , enbepaaldelykopdie, welke 'sLans Militie en hetgeen daar toe betrekkelyk was, concerneeren, en dus meer byzonder toe hun departement waren fpecteerende; gem. Raad van Staate dan niet vermogc te ontveinfen, dat zy daar in zo groote verwarring en zo veele van de Conftitutie afwykendc flappen befpeurd hadden,'dat dezelve een gegronde vrees kwamen te geeven , dat het gebouw der ünie, door het losmaaken van deszelfs fundamenten, zonder eenefpoedigevoorziening, geheel zoude moeten inftorten. Dat voorn. Raad van Staate reeds egnigen van die zaaken aangeftipt hadde in derzelver Misfive van den 12 dezer lopende maand, en hec ook onnodig achtede, alle dezelve gedetailieeri aan H. H. Mog. voor te dragen .-zynde hetH.H. Mog. bekend, welke ordres door de Heeren Staaten van fommige Provinciën, ieder afzonderlyk, aan de Militie, op hoogstderzelver Repartitie ftaande, ge-  JAARBOEKEN, September, 1786. 1089 gegeeven waren; orders, waar van fommigeu niec wel zouden kunnen overeen, gebragt worden met het Territoriaal recht van den Souverain dier Provincie, waarin de Militie guarnifoen was hou dende, en waar van zommigen inliepen teegens het recht, het welk aan de Generaliteit of die geene, aan welke de gezamentlyke Bondgenooten zulks gedemandeerd hadden, competeerende; dat daar door de Militie in 't geval was gebragt, van direct geoppofeerde beveeleu te omfangen, en te moeten kiezen tusfchen het verzuimen van derzelver verpligtingen aan de Generaliteir, of zi:r bloot Itellen aan de gevreesde fchade; dat zulks ook ten gevolde gehad hadde, dat zommige Militaire commandeerende Officieren van Vestigen in de Generaliteit op de afzonderlyke ordres van eene Provincie uit derzelver Guarnifoen waren gemarcheert, of den uitmarlch hadden toeg.laaten, anderen zulks geweigerd. Dat H. H. Mog. bekend was, dat eenige Officieren , welke van Generaliteits wege een Commandement hadden, zonder voorgaande permisfie of kennisgeving, hier of daar het Commando in een byzondere Provincie op zig genomen hadden, als ook, dat meesc alle de Provinciën weigeren, om eetiige Troupes te laten uitmarcheeren, ten gevolge, dat daar door, en door het uittrekken van zo veel Troupes uit de Generaliteits plaatfen, dezelve Frontieren van genoegzaame bezetting ontbloot en dus met de daar in zynde Magazynenen jimmunltiegoederengeëxponeerd waren,een poindt waar op zy niet mogten nalaaten by herhaaling de attentie van H. H. Mog. te fixeeren, en met allen ernsc op eene promte voorziening ce infteeren, en voor welkers gevolgen, die daar uic in eenigerhande opzigten zouden kunnen refulteeren, zyin allen gevalle nimmer verantwoordelyk zouden kunnen of willen gehouden worden. Dat al dit bovenltaande aan H. H. Mog., zo wel als aan hun, kennelyk was uit d« desweegens van 's Gra- HENHA. Briefvan ie Raad mn State van H. H.Mog.  1090 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra. venha» ge. Briefvan de Raad vanState aan H. ï-lMog. van veiTcheiden kanten ingekomene Coramunicatien en gemaakte Adresfen , alle door H. H. Mog. met hun Commisforiaal gemaakt. Dac voorn. Raad van Staate niet zoude nalaaten, zig tot de afdoening van dezelve te bekwamen, en wanneer zy alleen raadpleegden 'tgeen de Conftitutie en de gronden der Unie meede bragten, bet als dan niec moeijelyk zoude zyn, uic eene nehoorlyke diftinétie tusfchen de relatien, welke de Militie tot de Generaliteit en tot de byzondere Provinciën hadden, te deduceeren hetinconftitutioiieele, het welk in verfcheiden dier gegeven ordres, en bet meer of min bedenkelyke, dac in hec gedrag van foinmige Officieren, door her pareeren dier afzonderlykeen Provinciaale beveelen, plaats hadde. Dan, dat, wanneer zy daar tegens kwamen te letten op de tegenwoordige omltandigheeden van tyden en zaaken, en wanneer zy in 't byzonder in aanmerking naamen, dat het inconftitutioneele van lommigen dier demarches zodanig in 't oog liepen, dat zy zig vetzeekerd hielden, dat zelfs die geene der Bondgenooten, welke de ordres daar toe gegeeven hadden, dit niet zouden in twfFel trekken, maar dezelve veel eer toefchryven aan eene daar zynde coodzaakelykheid, welkers al of niet exiftemie, gem. Raad van Staate niet wilde beoordeelen, doch waar omtrent het zeker was, dat by eenige Bondgenoten verfchillende begrippen plaats hadden, zy dan vermeen» den, dat te recht by de Staats Refolutie van fommige Provintien was geremarqueerd,dachettegenswoordig tydftip, waar in zorgvuldig alles behoorde te werden gcéviteerd, wat aanleiding tot verdere disfentien en verwydering zoude kunnen geven, niet gefchikt was tot de verhandeling dier questien, maai dat de difcusfie dier pointen op hec oogenblik veel eer zoude ftrekken tot verdere losmaaking, dan tot verfterlring van de banden der Unie. Dat het dan ook om die reeden was, dat voorn. Raad  JAARBOEKEN, September, xöot Raad van Staate, hoe zeer aan de eene zyde verpligt en bereid om zo veel in hun was, teegensalle inbreuken op de Conftitutie te waaken, egter aan de anderen kant overtuigd zynde, dat thans bet ontftooken vuur niet konde geblust, nog de daar uit te dugten ondergang van deze Republiek voorgekoomen worden door het demelleeren van zoortgelyke questien, maar alleen door een onverwyld" en daadelyk herftel van de harmonie en het onderling vertrouwen tusfchen de hooge Bondgenooten; onder het welneemen van H. tl. Mog. vermeenen zouden, dat de difcusfie der hier voorgemelde zaaken immers provifioneel zouden kunnen worden daar gelaaten: terwyl zy echcer gemeend hadden tot hunne decharge dit een en ander ter kennis van H. R. Mog., en door dit middel, van de refpective Bondgenooten te moeten brengen, op dat uit hun ftilzwygen geen aveu voor de voorn, inconftitutioneeledemarches zouden kunnen geëlicieerd, noch daar uit nimmer of ooit eenige confequentien getrokken worden, en voor het overige verhoopten, en by al wat dierbaar was, de Bondgenooten wilden gebeeden hebben, dat op eene bedaarden en harmonieufe wyze, 's Lands Conftitutie fpoedig wederom op vatte en folide gronden wierd geftabiliëerd, op dat dus het geval nimmer mogte extceren, dat de tegenwoordige Gebeurtenisfen ten Exempel voor de volgende tyden zouden kunnen (trekken. Deze Misfive wierdt door de Heeren Gededeputeerden van de Provinciën van Gelderland ,Zeeland, Utrecht, Friesland, Overysfel en Stad en Lande overgenomen; terwyl die van Stad en Lande boven dien geinhaareerd hebben, de refolutie van de Heeren Staten hunne Principalen, en Copy van dezelve gefteld in handen van de Heeren en andere H. H. Mog. Gedeputeerden tot de Militaire zaaken. Dan 'sGra- VENHACE. Briefvan ie Raad vanState aan H. H Mog.  1092 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sCaA- VENHA.' CE. Den 22 September gaf de Graaf De Gsertz, Pruisüsch Afgezant alhier, die den 19 September zyne geloofsbrieven hadt overgegeven, aan Hun Hoog Mogende deze Memorie over: HOOG MOGENDE HEEREN! De Ondergeteekende Staats-Minister, „ extraordinaris Envoyé en Minister Plenis> pocentiaris van Zyne Majefteit den Koning l, van Pruisfen, heeft de eer Uw Hoog Mo5 gende te verzoeken, om een Paspoort voor " een Courier, welken hy dezen avond voor11 nemens is, naar Berlyn aftezenden. Hy ' bevind zig in de noodzakelykheid, van de- ze voorzorg te nemen, hebbende verno' men, darde Collonel Geufau, door den \\ Koning zyn Meester met eene byzondere ,] Commisfie naar Engeland gezonden, by „ zyne terugreis en doorcogt door de Stad l, Woerden is geftremd geworden, tot zo „ verre zelfs, dat men hem heeft willen viiiceeren. „ De Ondergeteekende zal zyne Mmifte„ rieele klagten over zulk eene buitengewo- ne daad als nog niet inbrengen, maar.na„ dere order van Zyne. Majefteit des wegens „ -afwagten. „ 'sGravenhage den22 September 1786.' „ ( was geteekend) „ De Graaf van G O E R T Z." . n • ' ' :'V^n  JAARBOEKEN, September, 1786. 1093 Van Schout, kleine en groote Raden der Stad en Republiek Bern hebben Hun Hoog 1 Mogende eenen brief ontvangen : „ Dat de- ( zeiven, tot hunne grootfte bekommering „ vernomen hadden, dac Hun Hoog Mog. thans door inwendige tweedragc werden ontrust. Dat zy, in die bedenkelyke gefteldheid der zaaken, in de ongetwyrfelde verwagting waren, en vastelyk hoopten , dat der„ zei ver Troupen, in dienst van Hun Hoog' „ Mog. ftaande, op geene wyze firydig met „ den inhoud en het oogmerk van het Trac„ taat met de Staten der Vereenigde Pro„ vincien gelloten , en met de Capitulatie „ met Hoogstdezelve aangegaan , zouden „ worden gebruikt en gehouden ; en dat dus door Hun Hoog Mog. zodanige wyze' „ voorziening zou worden gedaan, dat hun„ ne Troupes, (zo als de orders, door de „ Provincie van Holland aan hun toegezonden, zulks fcheenen te bedreigen,,) zig niet zouden genoodzaakt zien tegen elkan,, der in het Veld te trekken. -, Dat in die billyke verwagting zy hunne Collonels der beide Regimenten, in Hun „ Hoog Mog. Diensc, de noodige orders „ hadden toegezonden, om zig op generlei „ wyze in de thans fubfifteerende differen„ ten te meieeren, en geen andere bevelen ,, te refpecleeren, dan die, welken door H. Hoog Mog. aan hun zouden worden toegezonden j als hebbende zy Schout, klei„ ne en groote Raden hunne verbintenisfen „ niet 'sGra. 'en haie.  'ENHA- 3f ioft NIEUWE NKDERLAflÜSCHJS „ niet met enkele Provinciën, maar met dé Heeren Staten Generaal gezamemlyk aan„ gegaan." Uen 21 heeft het Genootfchap van Wapenhandel deszelfs Vaandel in de Koekamp bekomen. Den 26 Sept. is ter vergadering van Hun Ed. Groot Mog. gelezen eene ingekomen Misfive van 't Hof van Gelderland ter beantwoording van de laatfte aanfchryving der Staten van deze Provincie, over de zaaken der Heden Hattem en Elburg. Deze Misfive is, gelyk de overige ftukken, commisforiaal gemaakt* De Lieutenant-Generaal van Rysfel heeft den 26 September het Befoigne van HunEd. Groot Mog. bygewoond. ,Den 28 dezer maand wierdt door HunEd. Groot Mog. aan alle de Chefs der Regimenten, ter hunne betalinge ftaande, bevel gegeven, om geene Paspoorten aan Militairen te verleenenn De Markgraaf de Verac, Ambasfadeur van Frankryk , zendt naar - en ontvangt veele Postbodens van zyn Hof. v Gem. Gezant van Zyne Majefteit den Koning van Frankryk;, heefc aan Hunne Hoog* Mog. eene memorie ingeleverd, inhoudende verzoek, dat Hun Hoog Mog. het noodige Exfequatur geliefden te verleenen op de Acte  TAARBOEKEJN- September, 1786. 1095 te, waar by Hoogstgedagte Zyne Majefteit den Heer Chevalier heeft aangefteld, tot Agent van de Franfche Marine te Batavia. Leyden. Den 8 September des namiddags ten 5 uuren kwam het Regiment van Palardy, uit den Briel alhier aan, om met de daar toe ge\ reed liggende Schuiten naar Woerden overgebragt te worden. Een Vaandel Burgers was vooraf in de Wapenen gekomen , en j -hielde de Wacht aan 3 Poorten; namenlyk aan de Witte- Koe- en Hogewoerdfche Poorten; terwyl de Regeering gezorgd hadt, dat J het Krygsvolk buiten de Stad, langs de Cin] gels omtrok, om dus alle bewegingen te belett ten. Zekere Soldaat, welke met verlof hier i| was, vondt goed, om eens Oranje boven te ] fchreeuwen; waar op hy door een ander perfoon eenige klappen ontving, wordende vervolgens in de Hogewoerdfche Poort, door ; de Burgery in bewaring genomen. Den 9 September wierdt gemelde Soldaat, van het Stadhuis naar's Graveftein overgebragt, om daar in gevangenis gefteld te worden. Amsteldam. Hier zyn ook vexfeheidene Requesten ter teekening gelegd , geteekend , en aan de. Staten dezer Provincie ingeleverd, ten einde geen Krygsvolk tegen de fteden Hattem en Elburg gebruikt worde. Gok is een ProC c c c gram". sGra- venha-a ge.  -oo6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STELBAM. gramma uitgegeven, wegens een Nationaal Fonds ter bevordering van de gewigtigfte belangen van het Volk van Nederland; byzonder ook van die Ingezetenen , die uit Hattem en Elburg waren geweeken. Den 8 September is door een Commisfie van wegens Collonellen en Kapteinen dar Schuttery aan Burgemeesteren een voorftel gedaan, waarop by voorraad befloten wierdt, dat de dagwagten zouden gehouden worden: en verders benoemden Heeren Burgemeesteren alle de 5 Collonellen, benevens de Kapteinen Nobel, Jager, van Hogendorp, Vaillant en van Son, om de middelen te beraamen, die zy oordeelden ter beveiliging van de Stad noodig te zyn. Den 5 September is in de Vroedfchap dezer Stad befloten , overeenkomftig aan de cönclufie der ftad Dordrecht, dat door de Heeren Staten dezer Provincie aan den Heer Kaptein - Generaal zoude behooren te worden aangefchxeven: ,, Dat Hun Ed. Groot „ Mogende met het uiterfte ongenoegen, en „ teffens fenfibel leedwezen vernomen heb- bende de demarches, tot welke de Hee„ ren Staten van Gelderland hadden kunnen „ goedvinden, ten opzichte der lieden Hat„ tem en Elburg-, te komen, gerefolveerd „ waren van Zyne Hoogheid te requireeren, „ deszelfs perfoneele denkwyze over de ge„ weldige maatregelen, tegen dezelve Ste„ den, op eeae klaare en roadborftige wyze „VOOf  JAARBOEKEN, September, 1785. i©97 „ vöor Hun Éd. Giöot Mogende open te „ leggen, om na het inkomen van dit ant-* j, woord zodanig te refolveeren , als Hun s, Ed. Groot Mogende zullen vermeenen ten 3, zyrten opzigte te behooren. „ Dat voorts aan de Heeren Staten van h Gelderland, zou behooren te worden te „ kennen gegevert , het ongenoegen dezer Provincie, over derzelver Refolutie, om ' de Troupen van den Staat te employeeren, . tot bedwang van Burger-Regeeringen en \ Burgeryen , fpeciaal die van Hattem en Jj Elburg, dat Hun Ed. Groot Mogende als 9, nog de Heeren Staten van Gelderland ex9, horteeren, om van zodanige gewelddadi*, ge middelen af te zien, met offerte van 3 de mediatie dezer Provincie, om de openftaande gefchillen in het minnelyke, en \ op beltaanbare gronden, te vereffenen en 3 te termineeren. Dat Hun Ed. Groot Mo! gende, op deze vriendnabuurlyke offerte, " op het kragtigft-e infteeren, om niet by ■ • onverhoopte weigering genoodzaakt te " wezen, zodanige middelen in 't werk te \ ftellen, als zy als dan zullen vinden noo'! dig te wezen, tot maintien van de Unie, \, en de gerechtigheden, welke by dezelve aan de Ingezetenen zyn befproken. „ Eindelyk, dat aan alle de Commandan3t ten van de Regimenten, op deze Provin* „ cie gerepartitieerd, van wegen Hun Edele Groot Mogende, zal worden aange» fchreven engelast, om zig marschvaardig ' , te houden, ten einde zodanig te worden Ccccfl „ge*; AM» lAM»  1098 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel CAM. In de Dagpapieren las men deze bekendmaking: Een ,„ geëmployeerd, als Hun Ed. Groot Mo „ gende nader zullen goedvinden." Door 'sLands Esquader, onder bevel van den Kaptein Melvill, thans ter Reede van Brest liggende , is op den 23 Augustus in goeden ftaat gepraait, op de hoogte van Lezard, het O. Ind. Schip Berkshooven, Kapt. Keyzer, naar Batavia beftemd, en dies tyds met eene goede gelegenheid zyne reis vervolgende. Het gemelde 'sLands Esquader, het welk geduurende dezen zomer in de Noordzee als een Evolutions Esquader gediend heeft, ftaat de Reede van Brest eerstdaags te verlaten en in deze maand naar het Vaderland te rug te keeren, beftaande het zelve uit de navolgende Schepen, die alïe in goeden ftaat zyn : Dordrecht van 60 ftukken, Kaptein Melvill; 't Hof Sousburg van 36 ftukk. Kapt. van Son, de Meermin van 36 ft., Kapt. Aberfon, de Amazoon van 36 ft., Kapt. Smaafen, Jason van 36 ftukk., Kapt. de Firieu, het Zeepaard van 26 ft., Kapt. van Woenfel, de Dolphyn van 26 ft., Kapt. Oort, de Post van 16 ft., Kapt. Cambier, de vliegende Visch van 16 ft., Kapt. Holtzbey , de Maasnimph van 16 ft., Kapt. Rynbender, de Leeuw van 16 ft., Lieut. Hoofd, de Meermin van 16 ft., Lieut. Cuperus, de Zeehond van 16 ft., Lieut. van der Swam, de Postillon van 4 ft., Lieut. Hakker.  JAARBOEKEN, Septtmbtr, 1786. 1099 Een opmerkend Liefhebber der Natuurkunde, vermeent, uit eenige waarneemingen, zoo op het verloop der Saifoenen, als op de zedert eenige jaren herwaarts latere optogt der Haaring Schooien , en ock over het aanlanden vaneen zeker foort van Thonynen, die veel al deze Schooien te gemoete koomen, of voorlopen, te mogen verondcrftellen, dat de Vangst dit jaar niet ongunftig zal zyn, en wenfchte, dat eenige Visiohers, zo dit niet ftryd tegens de wetten, en het faifoen het toelaat, iets Noord op en dan iets Noordwestelyker afzakten en na de Wind is, zelfs W. ten Z, te Visfen, zullende men dan nader opheldering geven , hoopende dat men deeze Aanmerkingen niet ais onfeilbaar, maar als tot eene Leerzaame fuflenue zal aanneemen,met toewenfching van de Goddelyke zegen aan dezen vervallenden Tak van noodruft,en voorfpoed aller onzer Strantbewoners, Buitelanden en Ingezetenen tby het aanftaande zeilgaan. Den 20 September des namiddags tusfchen vyf en zes uuren ontftondt alhier in de Binnen-Bantemerftraat eene geweldige beweging voor 'thuis van eenen Volkhouder, of zogenaamde Zeelkoper, alwaar een groote menigte zeevarend volk was zamengerot,dreigende het huis onder den voet te zullen haaien, wanneei twee hunner kennisfen, die tegen hunnen zit] door den Volkhouder wierden vastgehouden. niet aanftonds losgelaten wierden. De Volk houder hier aan niet willende voldoen, wierder aanftonds de glazen ingeflagen, de luiken open gebroken, en voorts het beste huisraad, porce ïeinen, beddens, enz. op ftraat gebragt en ver Hield; dan de gewapende Schuttery aldaar aan gekomen zynde,namen de moekemakers we Cc cc 3 dr AM3TELDAM. I l  £ioo NIEUWE NEDERLANDSCHE Naar 'Elf, dra de vlugt, waar dobr de gewelddadigheifl een einde nam. Naaiden. , Den i September gefchiedde de Wapenfchouw over de twee Compagnien Burgers, waar na gem. twee Compagnien hebben afgevuurd, in tegenwoordigheid van de Regeering en veele aanfchouwers. Des avonds waren de Officieren en Onderofficieren, als daar toe door Burgemeesteren verzogt , op het Stadhuis by elkacderen, om roet een glas wyn dezen dag te eindigen. Dog een dronken Soldaat , van het Regiment van Hardenbroek, met verlof hier zynde, riep tot twee malen, toe Oranje boven 3 op de publieke ftraat.' Hier van aan den nog vergaderden Krygsraad kennis gegeven zynde, hebben de Officieren dien Soldaat agterhaald, in het Burger wagthuis gebragt, en hier van aan den Schout d> Francker kennis gegeven. Den volgende dag is hy aan het 0e» recht overgegeven. Een gedeelte van het Genootfchap van Wapenhandel der ftad Amftèldam. hadt zig op de tydingen wegens Hattem en Elburg mede op marsch herwaarts begeven : dog niet voorzien zynde van behoorlyk Patent, yerroogt de Opperbevelhebber, de Generaal Majoor van Geel van Spanbroek, dje gewaoende manfchap zonder Patent niet inne*'" ' ' ' " ■ ■ ï!?en.  JAARBOEKEN, September, 1*786. 1101 men. Dus zy wederom naar Amftèldam vertrok. . Men heeft hier reeds in bezetting een Detachement Artillery, een Eataülon van Onderwater en een van Staart. Aan den Collonel van Pahst is door Hun Ed„ Groot Mog. het bevel over het Krygsvolk opgedragen. Alles is in beweging; het kanon is op de wal en buitenwerken gebragt; zo wel by dag als by nagtwordt rondom de ftad door Lieden te paard rondens gedaan. Rotterdam. Gelyk wy reeds van andere plaatfen gemeld hebben, zo hebben ook alhier de Geconftitueerden en ruim 800 Burgers en Ingezetenen den 1 September een Request aan 1 de Staten ingeleverd, tegen het optrekken 1 van Krygsvolk. Dit Request was uit naam van de Geconftitueerden onderteekend door den Advocaat H. A. Kreet. Den 4 September gefchiedde deswegen nog eene nadere aandrang in de Vroedfchap door gem. Advocaat uit naam van dezelfde Geconftitueerden; welke alle in de Vroedfchap wierden binnen gelaten: terwyl deConftituanten zig in groote getale op het plein voor het Stadhuis begeven hadden, om door hunne tegenwoordigheid te toonen, dat zy dit verzoek goedkeurden. De Geconftitueerden hadden ook den 2 September brieven naar andere Steden 3 ftem in ftaat hebbende,over deze zaak Cccc 4 af- Naar- den.  Hos NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotter- PAMS afgevaardigd. Ook zyn vervolgens uit, de Schuttery dezer Stad manfchappen, by loo-ting verkoren, welke naar Utrecht, ter hulpe dier Stad , gewapend zyn uitgetogen, welken vervolgends door andere zyn afgelost geworden. Den 24 September zyn drie Lieden geftraft, over het fchreeuwen van Oranje boven. De eerfte is een Scheepstimmermans Baas van Overfchie, welke voor 14 dagen te water en brood is verwezen. De ander een Stads Baggerman, veroordeeld om een jaar in het tugthuis te werken. De derde een Tuinmans knegt, om twee jaren in het tugthuis te werken, en vervolgens voor 12 jaren uit deze Stad en den Lande van Schie* land gebannen, Door het Ed. Mog. Collegie ter Admiraliteit op de Maze is de Hoeker de Maas. nymph ter bevelvoering opgedragen aan den Lieutenant Frans Smeer, en de Brik de Leeuw aan den Lieutenant Johan Arnolü van GrootenraaL Schiedam. De Regeering dezer Stad heeft den 9 September vastgefteld : „ Dat, aangezien de zorgelyke omftandigheden van ons lieve Vaderland, de pligtmatigheid nu meer dan ooit vereischte, om op de hartelykfte en eerbie« iiglte wyse 3 in de openbare gebeden, de aan*;  JAARBOEKEN, September, 1786. 1103 aanbiddelyke Voorzienigheid te fmeeken, dat het haar behagen moge, om de Deliberatien van de Heeren Staten dezer Provincie, en die van alle Overheden in dit Gemeenebest, die geweld en overheerfching verfoeijen, met haare Goddelyke Wysheid te beftralen en te onderfleunen, haare Perfonen tegen alle foort van verraad te befchermen en derzelver poogingen in deze hachelyke oogenblikken tot alle zodanige gewenschte eindens te befluuren, dat het gevaar voor bloedige tooneelen moge afgewend, en den aanleg daar toe verydeld worden; de onafhankelykheid gehandhaafd, en het vertrouwen tusfchen Burgers en Regenten langs minnelyke en Conftitutioneele wegen, op duurzaame gronden herfield worden." — Van welke Refolutie affchriften gezonden zyn aan alle de Predikanten der Chriftelyke Gezindheden in deze Stad, om zig daar na te gedragen, Schoonhoven. Den 7 dezer maand zyn 50 of 60 gewapende manfchappen van ons Genootfchapp van wapenhandel onder geleide van vier Officieren, naar Utrecht tot hulp op marsch gegaan. De Krygsbezetting is op oogenblik ook uitgetogen naar Woerden op bekomen Patent van Hun Ed. Groot Mog. tot nader bevel, zynde de Officieren ontilagen uit den eed aan den Kaptein Generaal. Cccc 5 Heus- Schie. )am.  ii»4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hgüs- ben» Heusden. Den 9 dezer maand trok hier in bezetting het Corps van den Rhyngrave van Salm, ruim io®o man en 450 paarden fterk. De Generaal van der Dus/en, Gouverneur van 'sHertogenbosch,, kwam ook hier, door H. Hoog Mog. gelast om gem. Corps uit den eed van de Generaliteit te ontflaan. Dog daar dit Corps eerst den 11 door eene Commisfie zoude in den eed genomen worden, en dus inmiddels buiten eed zyn; vroeg, zo als het zelve was ingetrokken, en in rangen ftondt, de Rhyngraaf aan het zelve, of bereid waren in den byzonderen dienst en eed der Provincie van Holland over te gaan : het welk met een algemeen ja en hoezee beantwoord wierdt. Verders is eene Commisfie van de Staten van Holland, bekleed door de Heeren de Roo van Westmaas en Graswinkel, benevens den Heer van Buuren als Secretaris, den 11 September alhier aangekomen. Deze Heeren alhier met het Jagt inkomende , wierden van de Stads Wallen met z\ kanonfchoten, door etlyke vrywillige Burgers, (vermits de Artillery, die hier hadt bezetting gehouden, reeds den 8 op bevel van Hun Ed. Groot Mog. naar Woerden getrokken was;) begroet; zynde hier toe het benoodigde kruit uit 's Lands Magazynen geleverd. De Heeren dezer Commisfie op het Burgtplein, alwaar het Corps in de wapenen r ftondt,  JAARBOEKEN, September , .1786. 1105 ftondt , gekomen zynde , wierden alle de aanwezende Officieren, in den eed genomen; Dog zes van hun, onder welken de Majoor Franck, verzogten hun omflag. Waarop de Rhyngraaf van Salm eerst aan de Cuirasfi&rs, "daarna aan 't voetvolk, Husfaren en Jagers vroeg: Of zy bereid waren op den eed der Officieren, in dienst van de Heeren Stalen van Holland en Westfriesland over te gaanï het welk door een algemeen ja en hoezee wierdt beantwoord; het Corps defileerde voorts man voor man voorby Hun Ed. Groot Mog. Gedeputeerden. Waarop zo wel de Heeren Commisfarisfen , als de voorname Leden van onze Magiftraat en Burgery, mitsgaders veele vreemden van andere plaatzen, ter aanfchouwing dezer plegtigheid zamergevloeid , op het vriendelykst door den Heer Rhyngrave, in opgeQagene tenten, onthaald wierden. ' Voords fpysde den Heer Rhyngrave met verfcheide zyner Officieren by Hun Ed. Gr. Mog. Gedeputeerden , en wierden by het drinken der conditiën van het welzyn der Heeren Staten van Holland en West-friesland weder aï falut - fchoten door de Burgers van de Stads wallen gedaan. Vervolgens zyn de Heeren Gecommitteerden van Hun Ed. Groot Mog. by hur vertrek , weder begroet met 21 fchoten. h welk even als by Hoogstderzelver aankomt: door het Jagt met 7 fchoten wierdt beant woord, en van de Battery met £ fchoter irkepd. Heus- hen. i  ïio6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Heusden. Woerden. Den y September wierdt een aantal Burgers gelast, om eenige ftukken grof gefchut uit het Arfenaal alhier naar Utrecht te geleiden. Ook zyn derwaarts eenige fchuiten met krygsbehoeften gezonden. De menigte Vrywilligers uit verfchillende Schutteryen van veele fteden en plaatfen trekken hier dagelyks door naar Utrecht. Het Guarnifoen van Schoonhoven is in den nagt hier aangekomen, en heeft den eed aan de Stad gedaan. Verders zyn Schoonhoven , Oudewater , Nieuwerfluis , Naarden en Muyden, met krygsvolk bezet, het welk een Cordon uitmaakt, over 't welk de Lieutenant Generaal van Rysfel het oppergebied voert. Den 9 September las men deze bekendmaking in de Dagpapieren. TT\e Commisfie, by de Provinciaale Vergadering van Gecommitteerden der Gewapende Burger Corpfen in Holland en Westfriesland op den zesden dezer benoemd, en geftationeerd te Woerden , tot de Expiditie der Militaire zaken, voor zo De Rhyngrave van S/tlm gaf des avonds een foupée en bal, het welk tot laat in den nagt duurde , en waarop verfcheidene Regenten en Inwoonderen tegenwoordig waren, hebbende de Magiftraat zelf het Stadhuis dezer Stad daar toe wel willen geven.  JAARBOEKEN, September, 1786. 1037 zo veel dezelve Corpfen aangaat, verzoekt by deze aan alle de Heeren Correspondenten , in de Provintien van Gelderland, Holland, Zeeland,Friesland , Overysfel, Groningen, benevens de Generaliteits Landen, en het Landfchap Drenthe, welken zig hebben gechargeert met de inzameling van het Nationaal Fonds voor de gewigtigfte belangen des Nederlandfchen Volks; de goedheid te willen hebben, om, hoe eerder hoe beter, en met al den fpoed, door de omftandigheden van dezen tyd gevorderd, aan dezelve Commisfie, onder Adres van den Heer Burgemeester Costerus te Woerden , te willen opgeeven het montant der Intekeningen in hunne relteÉtive Departementen, tot den 6 September laastleden, incluftve. Aftuin "8 September 1780. Dit naam van de Commisfie bovengemeld. PIETER VREEDE, Secretaris. De Commisfie ter beftiering van deKrygszaken heeft goedgevonden, een gedeelte der Burger - Corpfen hier in deze Stad te inkwartieren, ter afkeering van eenen onverhoedfchen inval in deze Provincie, Alle de Corpfen zyn hier in den eed genomen: hei welk tegen den avond ten 6 uuren, den is September aldus verrigt wierdt. Na dat de Leden der gewapende Burger Corpfen op het Exercitieveld, door deEd Achtb. Heeren Burgemeesteren hun aange> wezen, vergaderd waren, trokken dezelve van het veld naar het Raadhuis dezer Stad Hier gekomen zynde, wierdt front na het zelve geformeerd, tredende de bevelvoeren Woer. 3EN.  ïioS ' NIEUWE NEDERLANDSCHE Woef* ben. de Officieren voor het Bataillon. Waar ha het geweer geprefenteerd zynde, de Heeren Burgemeesteren van het Raadhuis afkwamen, en de gemelde Heeren Officieren, in naam van hunne manfchappen, plegtig in dert eed namen. Den 13 kwam hier ook aan de Generaal Majoor Sullart de Leef dal, om het bevel over deze Stad te aanvaarden; zullende de Generaal Majoor van Rysfelt zo als gezegd is, de gantfche Linie van Naarden af en de Vestingen langs de Vecht, als mede Woerden, Oudewater, Schoonhoven, en zo vervolgens gebieden. Alkmaar. Wegens deze Stad las men den 5 Septéiiiber in de Dagpapieren deze bekendmaking: A/fr. S. van Panders, en Mr. David Pan, bieden zig als Officieren of Onder-Officieren aan, ten geleide Van zodanige Vryheidrainnende Burgers dezer Stad, die in perfoon, de Steden Hattem en Elburg, begeeren te helpen verdeedigen, tegen de Troupes, die van wegen eenige Gelderfche Staatsleden, tegen dezelve in aantocht zyn, onder deze voorwaarden: Dat de Raad van Alkmaar, in deze uittocht hc« willigen zal, en de Krygsraad toeftemmen, dat de W3penen der Schuttery, nevens een behoorlyk getalfcherpe Patroonen, aan elk Perfoon ter medeneming eU gebruike worde teegeftaan. De zaak, fpóed eisfchende, zo verzoeken beiden bovengerioemden', dat de des genegenen, zig voor denöden dezer, 'savonds 9 uuren gelieven aan te geeven by Mr. S, van Panders, in het Paaf-  JAARBOEKEN, Saptemher, 1786, 1109 Paardshoofd, eu by Mr. D. Pan, in de Nieuwe Doelen. 1 Voor de kosten ter overvoering zal gezorgd worden. ZEG HET VOORT. Acïum Alkmaar den 4 Sepiember 17S6. Wel haast trok ook van hier een Compagnie Vrywillige Burgers, grooc 96 man, naar Woerde. Ook zyn fondfen opgerigt, om de kosten goed te maken, en de Ichaden, door verzuim aan de uittrekkende toegebragt, te vergoeden. ' Hoorn. Den 19 September wierdt een Request aan Burgemeesteren en Vroedfchappen ontworpen , (trekkende tot verzoek, om in "het raport van het Groot Befogne, ter vergaderingé der Staten, over-den brief van Zyne Hoogheid, en de drie brieven van de hoofdlieden van Overysfel ingebragt, in te Remmen. Dit wierdt door 150 Burgers geteekend." De Vroedfchap vergaderde ten half elf uuren ; dog befloot de Afgevaardigden ter Staten vergadering te magtigen: „ Daar „ niet bewezen is , dat Zyne Hoogheid t, zig aan eenig misdryf heeft fchuldig „ gemaakt, het Rapport te declineeren, en „ by aldien by voornaame Steden tegens de „ te neemen Refolutie conform het Rappors „ mogt worden geprotefteerd, zulks als dan „ wegens deze Stad ook te doen." ©og de Heer Burgemeester van Hooi- werf Alkia ar.  liio NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoorn Middelburg. Een aantal Burgers en Inwoonders dezer Stad heeft vyf perfoonen uit hun midden benoemd, tot het inleveren van een nadrukkelyk verzoekfcbrift aan de Heeren Staten dezer Provincie, het welk dan ook den 7 is ingediend, ten einde te verhinderen, dat de Troepen ter betalinge van Zeeland ftaande, zouden gebruikt worden tegen Burgers , in de Stedelyke gefchillen , welke thans in Gelderland en Utrecht plaats grypen. Een dergelyk Adres wierdt ook aan de Ed. Achtb. Magiftraat dezer .Stad gemaakt. De Raadpenfionaris fchreef dan by voorraad, op last van de Staten, aan Zyne Hoogheid , dat de Staten verzogten , dat geen krygsvolk ter betalinge van deze Provincie ftaande, in burgerlyke gefchillen zoude gebruikt worden. Vervolgends hebben de Staten zeiven deswege brieven aan Zyne Hoogheid, en aan de Staten van Gelderland en Utrecht gezonden. Aan de Staten van Holland fchreef deze Provincie den navolgende brief; EDE: > werff verklaarde de extenfie te zullen aanzien, als daar in niet hebbende toegeftemd. ZEELAND,  JAARBOEKEN, Septèmher, iiU. int ÉDELE GROOT MOG. HEEREN! ^X/y hebben op zyn tyd wel omvangen Uw Ed. ™ Groot Mog. Misfive van den 4 dezer maand, i by welke Uw Ed. Groot Mog. ons verzoeken, dat wy, om de redenen en motiven daar by geal i legeerd, dezelve voorziening zouden doen, en ! ordres ftellen omtrent de Militie op on^e betaling iiaarde, als door Uw Ed. Groot Mog. by Refolutie van 25 Augustus was gedaan, en waar by Uw Ed. Groot Mog. ons teffens laaten toekomen i een affchrift van een afgezonden Misfive aan de Heeren Staaten van Gelderland. Wy bedanken Uw Ed. Groot Mog. voor deze blyk van Bondgenootfchappelyk vertrouwen j en om daar aan van onze zyde te beantwoorden , hebben wy de eer, zoo ipoedig onsmogelyk geweest is, te referibeeren: dat wymet een gevoelig leedweezen vernomen hebben, de gevaarlyke gefteld" heid van zaaken in zommige Provintien van deze Republyk, en dac die aandoening des te meer moet affecleeren Ons, die onze bekommering^ overde fchroomelyke gevolgen van de Burgelyke verdeeldheden, reeds lang tevoren» by circulaire en particuliere Misves aan Uw Ed. Groot Mog. enande re Bondgenooten hebben te kennen gegeven, ge> lyk wy nog laastelys, om van geen vorige te gewaagen, by onze Misfive van den 24 July* ons aan uw Ed. Groot Mog. in 't brede hebben uitgelaaten over de zaken van Utrecht, en aangeboder om met O wEd. Mog. Communicatief te gaan, ec alles aan te wenden tot vereffening der gefchillen, wat van een Bondgenoot eu Nabuur in zulke om Handigheden kan worden verlangd, doch op welkt Misfive het ons niet heeft mogen gebeuren eenig< Refcriptie van Uw Ed. l root Mog. te bekomen Wy allegeeren dit met geen ander oogmerk dan om te doen zien, hoe zeer Wy de gevolgei der Burgerlyke oneenigheden hebben gevreesd en gettagt te ptasvenieeren; het welk wy ons ver Dddd DÊL- iURGS Briefvan Zeel. aan Holland* 1 fr 1  HI2 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ Min* DEL- EURC. Brie/vat Zeel. aai Holland, beelden, dat inde beginne niet zo bezw^arlyk zon geweest zyn, als tegenwoordig, na dac die oneenigheden aan zig zeiven overgelaaten van kwaad tot erger zyn geworden, en eindelyk tot de veri derffelykfte uiterften gelegenheid hebben gegee« i ven. Ondertusfehen de zaaken nu zoo zynde, gevoelen wy, zo zeer als iemand der Bondgenoten, onze verpligting, om al wat mogelyk is op te zetten, dat de Republyk door geen vuur van Burgertwisten worde verteerd, en daar God ons ruste geeft van buitenlandfche Vyanden, dar wy de Wapenen niet tegen malkander keeren; en het is ten dien einde, dat wy , door onze Refolutie van heden, zyn D H. de Heer Prince van Oranje, als Kaptein Generaal dezer Provintie hebben aangefchreeven, om by provifie en tot onze radere dispofitie, geen Troupes ter Repartitie dezer Provintie (taande, te emploijeeren in eenige der tegenwoordige Burgerlyke gefchillen in de Provintien van Gelderland of Utrecht: en aan de Chefs of Commandeerende Officieren der refpe&ive Regimenten, om geen ordres tegeho>rzaamen die iets diergeiyks involveeren, terwyl wy ook de Heeren Staaten van Gelderland, by IVlisfive, op de meest kragtige wyze hebben getragt te dehorteeren van het gebruiken der geweldige middelen van den Militairen arm, in de Burgerlyke gefchillen, welke reeds zyn ontftaan, of nog zouden Kunnen ontdaan, en aan dezelve hebben geofitreerd onze intereesfie en med??.tiej gelyk wy ook hebben gedaan aan de Heeren Staten van Utrecht, onder Communicatie van de poogingen , door ons reeds by Uw Ed. Groot Mog. in 't werk gefteld, volgens onze Misfive van 24 July, hier boven geallegeerd. Uw Ed. Groot Mog. zullen hier uit kunnen afneemen, dat wy niet in gebreke zyn gebleeven, nogmaals het onze aan te wenden, tot herftclling van de rust in de Republyk. Indien wy daar in niet prsecies gevolgd hebben het voorbeeldt va»  Jaarboeken, September, 1785» 013 van Uw Ed. Groot Mog. Refolutien van 5 Augustus en 5 September, is daar van alleen de rede, om dat wy geoordeeld hebben, vetfcheiden gegronde reflexien daar op te moeten maaken 5 welke wy, voor zo verre dezelve regardeeren de Militie, op onze betaaling of op ons Territoir, niet voor Uw Ed. Groot Mog. zullen verbergen. Wy moeten voor eerst remarqueeren, dat beide de voornoemde Refolutien en aanfchryvingen zyn ingerigt onder anderen, aan den Collonel of Commandeerenden Officier van het Regiment Artillery te Breda, daar, voor zoo veel wy weeten, maar vyf van de vyftien Compagnien van dat Regiment op de Repartitie van Uw Ed. Groot Mog. Provintie ftaan, en daar de Commandeerende Officier van het gedeelte van dat Corps te Breda i des tyds was een Officier op Zeeland gerepartitieerd, gelyk ook zyne Compagnie, met welke hy te Breda Guarnifoen houdt, door ons word betaald: dat Ook dezelve aanfchryvingen zyn geaddresfeerd aan den Collonel of Commandeeren« de Officier van het Regiment Zv/itfers van Marty» in Garnifoen te Vlisfingen en te Vere, offchoon niec meer dan twee Compagnien van dat Regiment door de Provintie van Holland en Westfriesland betaald worden. Dog Vermits wy ods niet kunnen verbeelden , dat Uw Ed. Groot Mog. derzelver gedaane aanfchryving zouden willen uitftrekken buiten de betrekking van Betaalsheeren, hebben wy dit liever aangemerkt als een abuis in de expeditie, en van geen confequentie voor de Militie die niet op U Ed. Groöc Mog. Provincie ftaac, ■ uit welk oogpunt wy mede geoordeeld hebben te ! moeten befchouwen, de op heden ter onzer ken. : nis gebragte aanfchryving Uwer Éd. Groot Moer. van den 6 dezer maand, aan het zo evengemelde Regiment Zwitfers van Marty en houdende order ; aan den Commandeerenden Officier, om daar me1 de direél met allen fpoed te marcheren naar het £) ddd s Land DELBURG. Briefvan Zeel. aan Rolland*  Min* DFXBURG. Briefvan Zeel aan Holland. ,it4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Land van Viaren, in de uitvoering van welke order Uw Ed. Groot Mog. ligtelyk zullen begrypen i dat door ons ook niet is kunnen worden bewilligd, terwyl wy dezelve order des te meerder als geheel abufivelyfc geëxpedieerd hebben moeten confidereeren, wyl het voorfchreve Regimentdaar by gefupponeerd word, attueel binnen Bergen op Zoom geplaatst te zyn, welke misvatting zekerlyk tot de gegevene order op naam van Uw Ed. Groot Mog. moet hebben medegewerkt, daar wy geen oogenb'ik twyffelen , of Uw Ed. Groot Mog. zouden nimmer aan Troupes binnen onze Provin. tie Guarnifoen houdende, en die in onzen Eed ftaande, (al wierde dezelve geheel door Uw Ed. Groot Mog. betaald) zoodanige orders, immers niet zonder de allerminfte aan ons gegevene voorkennis, doen afvaardigen. Maar wy hebben een veelgewigtiger bedenking, opden inhoud der aanfchryving van 15 Augustus, voor zo verre die vervat een interdictie van niet te gehoorzaamen aan Orders, welke zonden involveeren, om zig in eenige gefchillen tusfchen Burgers en Burgets, of Burgers en Regenten, waar ter plaatfe dezelve binnen deze Republyk ontftaan, te immisceeren of te bemoeijen: het is dbg aan Uw Ed. Groot Mog. bekend, dat behalven de bovengemelde twee Compagnien Zwitfers, nog een Regiment Infantery, door Holland betaald wordende, zig in deze Provintie in Guarnifoen bevind, en datdielroupes, even als in Uw td. Groot Mog. Provintiegefchied, den eed van gehoorzaamheid aau ons als Souverain van het Territoir, en aan de Regeermg van de Stad, daar zy in Guarnifoen zyn , hebben afgelegt; maar vermits het by fommige Officieren zoudekunnen opkomen, als of de gefielde orders van Uw Ed. Groot Mog. aanliepen tegen de voorn. Leden, waar door de beveelen van ons of van die Magiftraaten zouden worden gefteld aan de beoordeeling der Commandeerende Officieren, of zy dezelve, al of niet, moeten obternpereeren, hebben  JAARBOEKEN, September, 1786. iHS wy geoordeeld deze bedenking aan Uw Ed. Groot Mog, te moeten onder het oog brengen; en daar het ons ten hoogften importeert, verzekerd te zyn, welke ftaat op de gehoorzaamheid van de Troupes, op ons Territoir zoudetemaaken zyn, indien derzelver dienst, tót maintien van de aucforiteic der Kegeering of van de juftitie, mogt gerequireetd worden, verzoeken wy ganfeh vriendelyk, d t Ow Ed. Groot Mog., door een ronde explicatie van derzelver meninge in voorn. Refolutie van 25 Augustus, ons ten dezen op/jgte gelieven gerust te ftellen. Waar mede &c. Verders hebben de Staten, ten aanzien der bevelvoerende Officieren van Krygsvolk ter betalinge dezer Provincie ftaande, dit befluit genomen; Is goedgevonden aan de Commandeerende Officieren van de Militie, ftaande ter Repartitie der Provintie, mits dezen aan te fchryven en te geJasten , om by Provifie en tot Hun Ed. Mog. naderere dispofitie,generlei Orders, door wie dezelve aau hun zouden mogen zyn of nog worden gegeven , en tendeerende om in den tegenswoordige üurgerlyke verfchillen, in de Provintie van Gelderland en Utrecht plaats hebbende, te worden geëmploijeerd, in eeniger manieren te refpecleeren, maar zig daar van zorgvuldiglyk te onthop den, op pcene van Hun Ed. Mog. hoogfte indignatie, met verderen last, om aan hunne onderheb bende Officieren en fpeciaal die, welke eenige Detachementen mogten commandeeren, daar var kennis te geven, ten einde zig hier na exactelyl te reguleeren. Accordeert met voorfz- Register. (was getekend,) W, A. d £ bEVEREN Dddd 3 Oq\ Middelburg. Briefvan Zeel aan Holland.  in6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middel- ] burg. i l Ref. om* trend Krygsv. y. andere Pr er ine. Den 19 September befloten de Staten nog aldus: Gok is nog omtrend het Krygsvolk, te? letalinge ftaande van andere Provinciën, naar thands op het grondgebied dezer Provincie in bezetting liggende, den n dezer naand aldus oefloten: ExtraB uit iet Register van de Refolutien der Heeren Staten van Zeeland. Den 11 September I786. Is goedgevonden en verftaan, dat niet alleen den Collonel of Commandeerende Officier van het Regiment Zwitfers van Marty, welke met zyne onderhebbende Manfchappen, ingevolge de ordres van de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland, van den 5 en 6 dezer maand, zoude moeten marcheeren naar "t Land van Vianen; maar ook alle andere commandeerende Officieren, binnen deze Provincie Guarnifoen houdende, en zig in een gelyk geval bevindende, zullen wordenaangefchreven engelast, gelyk gefchied by dezen, by provifie en tot Hun Ed. Mog. nadere dispofitie, om, zonder fpeciaal Confent en permisfie van de Heeren Staaten dezer Provintie, als op welkers Souverain Territoir en in wier Eed zy thans zyn, niet uic derzelver tegenwoordige Guarnifoenen zullen vermogen te marcheeren, waar van aan dezelve Collonels of Commandeerende Officieren, by Extra# dezer Refolutien, zal worden kennis gegeeven, om zig daar na ftiptelyk te gedraagen.  JAARBOEKEN, September, 1786; totf Ext r aft uit het Register van de Refolutien van Run Ed. Mog. de t v Heeren Staaten van Zeeland, den 1 19 September 1786. Is na deliberatie goed gevonden en verftaan, de Heeren Ordinaris Gedeputeerden dezer Pro , vintie te Generaliteit aan te fchryven ente ge-, lasten, om, by de allereerfte geleegenheid, ter Vergadering van Hun Hoog, Mog. te declareeren: dat ingevalle Hun Ed. Mog. wilden treeden, in een gedetailleerd onderzoek der maatregulen, weke de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland by de tegenwoordige omftandigheden, ten aanzien van de Militie, op Hoogstderzelver Pro vintie gerepartitieerd, hebben goed gevonden te neemen , Hun Edele Mog. daar omtrent diverfe gewigtige bedenkingen en remarques zouden moeten opgeeven, dan dat Hun Ed. Mog. uic overtuiging, dat in een tyd als deze alle aanleiding tot misverftand en verwydering niet genoeg kan worden geëviteerd, geprefereerd hebben zig daarvan thans te onthouden, te meer, daar HunEd.Mog. hunne denkenswyze hier omtrent bereids voor hooggemelde Heeren Staaten by Misfive hebben opengelegd. Dat Hun Ed. Mog. niets ernltiger verlangende , dan door gepaste en conftitutioneelen maatregulen op het kragtigfte mede te werken, om eene te dugten en verwoestende Burger Oorlog te vermyden, alle verdere noodlottige verwydering , en CoDfufie voor te komen, de plaats hebbende verdeeltheeden binnen de Provintie van Gelderland en Utrecht te vereffenen, en, overeenkomltig het gedeclareerde verlangen der Heeren Staaten van Holland en Westfriesland, de Regten en Vryhe. den van 's Lands Ingezetenen, volgens de grondender Unie, te helpen bewaaren, en handhaven; voor alles gemeend hebben bedagt te moeten zyn op gepaste middelen, waar door alle deze hoogstDddd 4 wen Mid- lEL- URG. . lef. wetens den lap van Holl.enz,  rju8 NIEUWE NEDERLANDSCHE MlD» »elbuug. Ref. wegens den ftap van BoJl.enz. wenfchlyke doeleindens gevoegelykst zouden kun? nen worden bereikt, dac om hier toe te geraken 3 Hun Ed. Mog. het van de uiterfte nood'.akelykheid oordeelen, dat boven al zorg word gedragen , om voor te komen, dat de zaken nier, buiten haar geheel gebragt, en den weg tot in 't werk ftellen van mionelyke onderhandelingen afgefneeden worden, ten welken einde Hun Ed. Mog. in de eerfte plaats vermeend hebben te moeten voorflaan, dat Zyn Hoogheid den Heer Kaptein Generaal, zonder de minfte verwyling, door Hun Hoog Mog. behoorde te worden aangefchreeven, om geen '1 roupes van dezen Staat, hoedanige verzoeken, of aanfchryvingen, daar toe ook aan Hoogstdenzelven mogten zyn of worden gedaan, direct of indiredl te emploijeeren in de acfueele plaats hebbende verfchillen binnen de Provintien van Gelderland en Utrecht. Dat ten einde hier van des te meerder verzee kerd te zyn, alle de Commandeerende Officieren van vooriz. Troupes zonder onderfcheid, gelyk? tydig zouden behooren te worden gelast, om zig en hunne onderhebhende Manfchappen in geene van de even genoemde gefchillen, door wie hun zulks ook zoude mogtn worden bevolen, in eenige manieren te laten emploijeeren; op poene van Hun Hoog Mog. hoogite indignatie, alles behoudens het Territoraal regt der Provintiaale en Stedelyke Overheeden in alle andere zaaken. Dat vervolgensten fpoedigflen door de Refpective Bondgenooten eene Commisüe, beftaande uit eenige geaccrediteerde Leden van Regeering uit ieder Provintie, zoude dienen te worden benoemd, om zig binnen de Provintien van Gelderland ea Utrecht nopens de aldaarexteerendebezwaaren der Ingezeetenen naauwkeurig te informeeren, alle gepaste midden tot wegneeming van dezelve, door rninnelyke fchikkingen in het werk te ftellen, en, |qo wel by eene gewepfchte reusfite, als onvet». ftoopwe  JAARBOEKEN, September, 1786. 1110 Jioopte onftentenis daar van, aan hunne Committenten raport te doen. 1 üat hier mede naa het oordeel van Hun bd. , Mo' ia het voornaame oogmerk der maatregulen , welke de Heeren Staaten van Holland en , Westfriesland nodig gevonden hebben te moeten ( neemen, op het volledigfte zouden worden voh daan , terwyl op deze wyze zoude zyn gezorgd, dat niet alleen de Militie ter betaling dier Provintie ftaande, maar ookallcde overige Troepes van den Staat, verhindert wierden, om tot gewe.dadig fmooren van de klagten en de bezwaaren der Ingezetenen, in de bewuste Provintien en tot het veroorzaaken van eenen Burgerkryg aldaar te worden gebruikt. Dat dienvolgens hoogeemelde Heeren Staten, nevens die der andere Provintien, zoo Hun Ed, Mog. verhoopten hier mede provifioneel genoegen neemende, eerstgemelde verdere ordres, aan de Refpeftive Regimenten, ter hunner Repartitie ftaande, gegeeven, dierhalve door Hun Ed. Gr. Mog. zouden kunnen worden gecontramendeert, waar door als dan geene fpeciale. Refolutie, op het Generaliteits Raport van den B September zoude behooren te worden genomen. ■ Dat Hun Ed. Mog. zouden oordeelen aan de kunde en het doorzigt hunner mede Bondgenooten te kort te doen, indien zy aan Hoogstdezelve de volftrekte noodzaakelykheid van het fpoedig byleggen der ongelukkige verdeeldheden, en de ysfelyke gevolgen, welke uit eene verdere voortdurig derzelven'zouden te wagten zyn , met meerder wilden betoogen, en daar om zig hiei over niet verder zullen elargeeren; terwyl hut Ed. Mog. zig vastelyk verzekerd houden, da! de Confe'rvatie en bloei eener door den Godde ken byftand tot hier toe, zelfs in de grootltc gevaartn, zoo gelukkig ftaande gehouden, maai thans findien het denzelven Almagtigen, niei eenadislyk verhoede) met niets minder dan eei * ö Dddd 5 10 Mto- )EL1URG. R.c/1 wé* reus den lap van Hollenz* 1  nao 'NIEÜWE NEDERLANDSCHE Middelburg. Ref. wegens den ftap an iioll.enz. UTRECHT. totale fcheunng, en ondergang bedreigde Republiek, aan Hoogstgedagte Bondgenooten even dierbaar is, waarom Hun Ed. Mog. dan ook geen ogenblik cwyffelen, ofte Hoogstdezelve zullen zig geenzints willen ontrekken, om deze of zodanige andere efficacieufe middelen te helpen in het werk Rellen, als vooraf nodig zyn, om de h er vo:-,r gesnelde eindens te kunnen bereiken, wan- toe Hun Ed. Mog. hartelyk en welmeenendbetuigen, Reeds met alle mogelyke yver op eene grondwettige wyze te willen contribueeren. (onder fond) Accordeert met 't voorfz. Register. C was getekend ) VV, A. de B Ü U R E N, ZlERlKZEE. Den 2.6 September is van hier onder toeloop van een menigte aanfehouwers, fcheep gegaan, een detachement Vrywilligers, befiaande in een Officier, een Sergeant, een Corporaal, een Tamboeren negentien man van het Genootfchap van Wapenhandel, onder de zinfpreuk, Voor Eendracht en Vryheid, door hetzelve den 17 dezer, aan de ftad Utrecht ter hulp aangeboden, en door hun Eds. aangenomen. Dit detachement is ten koste van Contribuanten alhier, van al het benoodigde voorzien, en zal vervolgens ook gehouden worden , zonder de minfte last onzer Bondgenooten,  JAARBOEKEN, September, 1786, x121 UTRECHT. Utrecht. l&yfen heeft hier alles in ftaat van teiVJL genweer gebragt : waar omtrend men zig van kundige Officieren heeft bediend. Het fraaije huis Bellevue tegen over de Maliebaan, heeft hier aan moeten opgeofferd worden: de wederzydfche tuinen zyn tot Batteryen gemaakt. De Poorten der Stad zyn nog aanhoudend gefloten, en de Sleutels van alle kleine uitgangen opgehaald, kunnende niemand dezelve doorgaan, zonder briefje van den Gouverneur Eyck. De Schietfchuit wierdt den 6 September aangehouden, om dat daar in veele goederen waren, die nog van geen verlof voorzien wa ren. Den 4 September 1786 fchreef de Vroed fchap dezer Stad aan Zyne Hoogheid de zen brief: DOOR LUGTIGSTE HOQGGE BOREN FURST! Het kan aan Uwe Doorl. Hoogheid niet onbeken zyn, dat de twee Voorftemmende Staatsie den dezer Provintie hebben kunnen goedvinden de Vergaderingen der Heeren Staaten, welke bt paald waren tegen den 9 en 16 der afgelopen maan Augustus, eerst te furcheeren, en dezelven vc volgens van deze Stad, welke, buiten tegentpraal de eenige gewoone Reüdentieplaats is van alle 1 ü- XRECHT i » d  1122 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- T RECHT- Brief tan ÓeFioerl' fch. aan '£-jne H. Hooge Collegien dezer Provintie, te verleggen raar Timer* foort, en zulks, niettegenftaande onze Burgemeesteren de eene en andere dier precipitante Refolutien ten fterkften heeft gecentradiceerd. Wy hebben dezen ftap zo ünguüer gevonden, en wy opprehendeeren zo zeer derzelver onwettigheid, zo wei als het vernederende, dat daarin voor deese Stad en Burgery gelegen is, en de gevo'gcn, welke noodwendig uit zodanige voorbatige maatregelen moeten refulteeren, dat wy niec van ons hebben kunnen verkrygen, onze Gecommitteerden te 7enden naar Amersfoort, alwaar, zo wy verneemen, in de voorgaande week, eene zogeuaamde Vergadering van de beide Voor. Remmende Leden, met de Gecommitteerden van Amcrsfo irt en vm Rheenen, zoude gehouden zyn; gelyk dan ook'onze Burgemeesteren te regt hebben begreepen, eene zodanige Pretenfeen Irreguliere Vergadering, welke door henzei ven was tegengefproken, niet te mogen bywonen. Die Vergadering derhalyen, en zo veele van dien aart, welke na deze nog mogten worden belegt, kunnen wy niet and. rsdan ten eenemaaleon wettigbefchouwen. Nimmer kunnen wy ons gehouden agten aan eeri^e Refolutien, welke aldaar quafi mogten genomen zyn, of nog zouden kunnen genomen worden; over we'k een en ander wy ons in het bieede hebbt n geëxpliceerd by onze Misfive aan Heeren Gedeputeerden , waar van de vryheid neemen , eene geauthenticeerde Copy hier by te voegen, ons tot dezelve refereerende. Vermits nu, ais gezegd is, onze Gecommitteerden niet hebben geadfilteerd by de voornoemde pret en fe Vergadering, zyn wy ook dus ver ten eencmaale onkundig van het geen aldaar mogt behandeld rf befiooten zyn. Wy hebben wel geene redenen, om ons eenigzins te flatteeren met eenige gutiftige dispofitien by de Heeren der Voorftemmendc Leden , ten aanzien van deeze Stad en Burgery, maar wy kunnen nogtans geen- zinis  JAARBOEKEN, September, 178Ö- IÉ23 zints vermoeden, dat dezelven zig zo verre zouden kunnen vergeeten, om, uithoofde van eenig, befluit der gedagte twee Staats Leden, buiten on ze kennis en tegen onzen uitdrukkelyken wil, eenige j mefures te neemen, ten nadeele van onze Stad,, veelmin, om dezelve, door geweld, voor howej begrippen, voor zo ver die van de onze vericnil-. lende zyn, te willen doen bukken Dezelve VoorRemmende Leden zullen tog wel befeffen , dat de rust, het welzvn van deeze Provintie, en by confequentie ook'van hunne byzondere Perioonen en Familien, voor zo ver zy mede Burgers en Ingezetenen zyn, meerendeels van het welvaren van deeze aanzienlyke Stad afhangt; enwy, door Eed en Pi'gt aan de wezentlyke belangen van onze goede Burgery verbonden, zullen nimmer kunnen of mogen gedogen, dat eenige geweldige maatregelen tegen dezelve, of tegen hunne Vryheden en Voorrechten, worden ten uitvoer gebragt. Dan, aangezien zo veele onvoorziene bewceeingen, onder 5s Lands Krygsvolk in nabuunge Provintien, alsmede de Refolutien, door de ileeren Staaten van Gelderland, volgens publieke ty. dingen, teg n twee Stemmende Steden dier Pro> vincie genomen, niet weinige vermoedsns ver. oorzaaken, als of men de vrye en redehke Sterr van zodanige Burgers en Ingezetenen binnen dez< Provintie, welken hunne Regt.n op eene eerb;e dige wyze reclameercn, en wettig verdedigen wilde tragten te [moren en te onderdrukken door dei urm van bezoldigde Krygsknegten: en vermits he inrukken vaneen twede Battaillon van bet Regimen van Hesfendarmftad, binnen de Stad Amersfoort eenige foupcons verwekt, of men welhgt in de ze Provintie foortgelyke voorneemens mogt koe Renen; hebben wy vermeend niet langer te moge flil zitten, maar onze waare gevoelens, omtren het een ander, aan uwe Doorl. Hoogheid te mot ten onder 't oog brengen. Wy zyn reeds zedert een geruimen tyavang;« Ü- UECHf. Iriefvan leVroed:h, aan Zyne li, 1 1 t t ? 1 c  iia4 NIEUWE NEDE'RLANDSCHÊ U- TRECHl Briefvat. deVroedfch. aar, Zyne H- dagten geweest, en wy verfeeren als nog in dézelve denkbeelden , dat de voorzigtigheid en dé gezonde Staatkunde niet toelaten, in de prefente toeftand van zaaken, een grooter aantal van Militie binnen deze Provincie , en allerbyzondersc in deze Stad, te admitteeren. Wy twyffelen geen oogenblik, of Uwe Doorl. Hoogheid zal met ons ten vollen convenieeren, dat een der voornaam fte Voorrechten, welke by de Unie van Utrecht aan de Ingezeetenen van dit VryeGemeenebestzo uitdrukkelyk bevestigd zyn geworden, daar in gelegen is, dat geen Steden zullen mogen genoodzaakt worden, buiten noodzaake en tegen hunnen wil, eenig Krygsvolk in hunne Jurisdictie of binnen hunne Muuren te ontvangen. Deze overweging doet ons tevens vertrouwen * dat Uwe Doorl. Hoogheid indien Hoogstdezelve reeds Patenten heeft verleend aan een of meer Regimenten, in dienst van den Staat, friet lastj om, in cas van oppofltie, geweid te gebruiken, en dus vyandelyk te ageeren tegen dë bovengem. Gelderfche of eenige andere Steden van ons Vaderland, zulks zal gedaan hebben, of zonder zig dat Privilege van 'ï Lands Inwooners genoegzaam te herinneren, of zonder eenige volledige kennis te draagen van de inzigten, om de welke die Patenten wierden gerequireerd , of immers zonder de gevolgen door te zien, welke uit diergelyke violente en inconftitutioneele maatregelen noodwendig moeten proflueeren: — gevolgen, als men dezelve doordenkt, welken geene andere, dan de allerakelykfte vooruitzigten voor ons lieve Vaderland kunnen opleveren, vooral in een tyd als deze, waarin de Ingezeetenen allerwegen zo nayverig zyn omtrend de herwinning en bewaring van hunne wettige Vryheden en Voorrechten: — Ja, gevolgen, waar uit niet anders dan een algémeene Pblks-Kreet, en, ten laatlten, eenen gedugBurgerlyken Oorlog, de fchromelykfte der onhel. len, welken immermeer eenig Land en Volk kunnen treffen, moeten geboren worden. Er,  JAARBOEKEN, Septemberi 1786. 1125 Eri daar Uwe Doorl. Hoogheid met ons in die gezegend Nederland geboren en opgevoed is ,• daar . Hoegstdenzelven niet onbewust kan zyn , hoe veel het onze Voorvaderen heeit gekost, dit Land , van hot juk van Slaverny en Dwir.gelandy te ver-, losfen, kunnen wy niet geloven , dat Uwe Doorl. Hoogheid immermeer tot de genoemde verderffe-J lyke uiterllen zoude willen coöpereeren ; maar verfeeren veel eer als nog indje hoope, dat de God der Vryheid het harte van Uwe Doorl. Hoogh. moge neigen, cm het ware welvaar en van dezen Staat te behartigen, en gedagtig aan de banden, waar mede Uwe Doorl. Hoogheid aan dit Vrye Gemeenebest, en aan de bewaring van der Steden Privilegiën , en Voorrechten , op het raauwst en plegtigst verbonden is, met ons, en alle welmeenenden , mede te werken ter voorkominge van alle zodanige rampen» waar aan geen regtfehapen Nederlander anders dan met angst en fchrik kan denken. Wy althans agten ons zo zeer behouden tot de confervatie van allen onzer Burgeren Privilegiën , dac wy daar voor alles zullen opzetten , en alles veil hebben. Wy zyn volkomen in het zelfde gevoelen, het welk door Uwe Doorlugtige Hoogheids Heer Vader Prins Willem den Vier den, uitwyzens Hoogstdeszelfs Misfive, welke als rog in originali onderons berustende is ,is beweerd, dat Burger gefchillen geenzins door de fterke hand, maar alleen door Burgers, moeten beflist worden, en het is om dit alles, dat wy nimmer zullen dulden, d^at onze Stad en Vryheid immermeer, onzes ondanks, met Krygsvolk bezet, veel min, dat tegen dezelve, ofte tegen onze goede Burgery , eenig geweld gebruikt worde; wy zullen ons in tegendeel, ten allen tyde, met alle onze magt, en, des noods, ook met den byftand van die Getrouwe Bondgenooten, welke zien. onze rechtvaardige zaak zullen willen aantrekken, tegen dat een en ander verzetten; gelyk wy ook met alle onze vermogens zullen tragtea tegentegaan, dat de Steden of het Platte Land U- rRECHT ïfiefvaH ieVroedrch. aan Zyne H*  Ü26 NIEUWE KEDERLANDSCÜE U- TBECH1 Briefvat deVroed fch. aar, Zyne H, Land dezer Provincie voortaan met mesrdérë Troepes geöbrueerd worden j aangez'en het ons voorkomt, dat zo min aldaar, als binnen deeze' Stad, de Burgers en Inwooners behooren geïntimideerd , of derzelver bedaarde en redelyke ftem gefmoord te worden. Na dat wy nu deze onze ware fentimenten,• voor Uwe Doorl. Hoogheid hebben opengelegd» verzoeken en verwagten wy dan ook, dat Hoogstdezelve voortaan geene Patenten zal verkenen, voor een of meer Regimenten , het zy dan dat dezelve op deze of andere Provinciën gerepartitieerd mogten zyn , en op wiens bevel of begeerte zulks ook zoude mogen wezen, om naar deze Provincie of Stad te marchceren; daar wy Uwe Doorl. Hoogheid kunnen verzeekeren, dac zulks (immers hangende de deliberatien over de ingeleverde bezwaren) nimmermeer met onze toe/lemming zal zyn. Indien dan onverhoopt de Voorftemmende Leden, tegen alle regt en reden , en niettegenftaande onze nadruklyke Misiive aan Heeren Gedeputeerden, mogten willen beproeven, deze Stad , welke, zo ver haar byzonder huishoudelyk beftier aangaat, nooit eenigen Heer erkend heeft, gewelddaadig te overheerfchen, en indien Uwe Doorl. Hoogheid tegen alle verwagting mogt kunnen goedvinden , zo door het verleenen van -Patenten, op requiütie der voornoemde Voorftemmende Leden, ( welke zich thans welligt den pretenfen naam van Staten zullen attribueeren) als ancers , tot al zulke heillooze eindens mede te werken, zullen wy dat alles aanmerken als eene daad van openlykeVyandfchap en Geweld, en de aanleggers en uitvoerders van het zelve houden voor gedecideerde Vyanden van onze Stad en Burger ftaat, om tegon dezelve, wie zy ook zyn mogen, in al Is hunne betrekkingen, by alle gelegenheden, zodanig te ageeren, en zulke reprefailles té gebruiken, welke wy, als reprafentanten van een Vry Volk, tot con/ervatie van Stads Regt en onafhanglyke Magifiraats* beftelling, zullen geraden vinden.  JAARBOEKEN, Septemi&ï, 1736. 1127 Terwyl wy in zulke noodlottige gevallen, het ftorten van Burgerbloed, en alle de rampzalige gevolgen, welke wyders daar uit te dugten zyn, overlatende voor rekening en ter verantwoording van een iegelyk , welke daar toe aanleiding zal hebben gegeven, boven al, ons vertrouwen zullen ftellen op dien God, die naar waarheid oordeeld,' die geen onrecht kan gedoogen , by wien geen aanneeming des Perfoons plaats heeft, en voor wiens Rechterftoel eenmaal , zo wel de grootfte Monarsch, als de geringfte Bedelaar, rekenfchap zullen geven van alle hunne daaden. Wy itemmen intusfchen gaarne toe, dat binnen deze Provincie eenige aanmerkelyke verfchillen te vereffenen zyn, aangaande de ingeroepen en ingeleverde bezwaren: alles, wat daar omtrend dus verre is behandeld en voorgevallen , zal Uwe Doorl. Hoogheid buiten twyffel volkomen bekend zyn; maar geheel andere middelen, dan een MiJ-Ïr bedwanS' moeten tot beflisfing van zodanige ditierenten, in aanmerking komen; daar toe worden minnelyke fchikkingen, of eene Bondgenootichappelyke Mediatie , volgens de gronden der Unie, vereischt. Dit gevoelen hebben wy altyd voorgeftaan ; hier van hebben wy ons nimmer atkeeng getoond; wy hebben in tegendeel niet dan met het hoogfte leedwezen moeten zien, dat de onlangs aangevangen conferentien , tusfchen een Staatscommisfie en tusfchen gemagtigden van Uwe Doorl. Hoogheid by provifie vrugteloos wierden afgebroken; gelyk dan ook onze Gecommitteerden ten fterkften hebben geinfteerd op de continnatie dier befoignes. Nimmer toch is het in onze harten opgekomen, nimmer hebben wy verlangd, eenige eigen grootheid te bevorderen, veel min dezelve te bouwen op de vernedering van het Stadhoudertyk Huis; neen, Doorlugtigst Vorst." van zodanige laage en onedelmoedige Principes zyn wy, immers zo als de Vergadering thans gecompofeerd is, ten eenetnaale afkeerig. Wy Eeee maken TRECHT» Briefvan deVroed' (ch. aan Zyne H»  U- TRECHT Briefvan de Vroedfch. aan Zyne H. / 1123 NIEUWE NEDERLANDSCHE maken zelfs geene zwarigheid , rondborftig te verklaren, dac wy ten allen tyde bereid zullen worden bevonden, om het Stadhouderfchap te handhaven by alle die Rechten, welke, volgens den aart der Conftitutie, tot het zelve behooren ; en niets zoude ons meer tot genoegen verftrekken, dan Uwe Doorluptige Hoogheid alle zodanige middelen in het werk te zien Hellen, waar door Hoogstdezelve konde deelen in de zuiverfte agting, liefde en vertrouwen van Nederlands Volk in het gemeen , en van de Ingezetenen dezer Provincie en Stad in het byzonder; tot bereiking van welke gewenschte einden, door fommige Leden uit ons midden, te meermalen de welmenendtte pogingen zyn aangewend , waarin dezelve nogthans toenmaals door tusfchenkomende omftandigheden telkens zyn te leur gefteld. En hier mede, Uwe Doorluchtigfte Hoogheid bevelende in de befcherming des Allerhoogften, verblyven wy; DQQRLUCRT1GST HOOGGEB. VORSTl Uwe Doorl. Hoogheids Dienstvaar. dige goede Vrienden. De Vroedfchap der Stad Utrecht. Ter Ordonnantie vandeielve Utrecht, den 4 September, (was getekend) I?86* IZAAK FALCK, Ook is den zelfden 4 September by de Vroedfchap deze Publicatie beraamd: De Vroedfchap der Stad Utrecht, in confidentie nemende de omftandigheden, in welke deze Stad  JAARBOEKEN, September, 1786, 1129 Stad gebragt is, door het verleggen der Staaten Vergadering naar Amersfoort, alleen op order der' twee Voorftemmende Leden, zonder eenige reden daar toe te hebben ; de Refolutie , aldaar geno men, fecreet houdende; mitsgaders het bezetten van die Stad door meerdere Militie, niet alleen buiten weeten, maar zelfs tegen wil en dank van deze , Stad, het Derde Lid van Staat; als ook de tydin- ( gen van het by een brengen van Troepes en Artil lery, in de Provincie Gelderland, uit welk alles niec weinig prefumtie ontftaat, dat men eenen aanflag op deze Stad, met Militie, mogt willen ter uitvoer brengen; te meer, wyl daar van zelfs gerugten en particuliere tydingen by verfcheide zyn ingekomen: heeft zig door alle deeze redenen genoodzaakt gevonden, van te moeten refolveeren, op het contante geld, zig bevindende ten Comptohe van de Ontvangers binnen deze Stad, de hand te doen l ggen: en dien volgens alle Ontvangers derzelve Comptoiren, of die dezelve adminilireeren of bedienen, in haare qualiteit ah Burgers of Ingezetenen, wel expresfelyk te verbieden by deze , geene ontvangen of nog te omvangen gelden, hoe genaamd, aftegevn, of weerloos te doen worden , zonder daar toe confent van de Vroedfchap te hebben verkregen, except alleen ter betalinge der Renten van Obligatien, Lyfren* ten, Lyfpenfioenen, Tracfemetuen van Predikanten, en Kerkelyke Bedienden ten Platten Lande: als mede uitgezonderd zulke Gelden, welke moeten dienen tot fultentatie van kleine Bedienden, geappoinéteerde, Gegageerden en Armen. Ten einde nu dit met fuccesteeffectueeren,/^ de Raad dezer Stad wel fpetiaal verder de hand op de Gelden, proxeniëerende van de Confumtive Middelen en Ongelden, in deze Stad en Vryheid door de Burgery betaald wordende: alles ten einde hec Geld, door den Burgery tot foutien van Stad en Land opgebragt, niet tegen de Burgers zelve gebruikt kunne worden; zynde nogtans onder de beEeee t ila> U- rRECHT Publ.der Vroedrch. omtend het \eldinde Comptoi' 'en enz*  n3o NIEUWE NEDERLANDSCHE U- IREgHJ. Publder Vroedfch omtrend het geld in de Comptoiten enz. (lagen Penningeo niet begreepen zulke Gelden, welke door de refpeclive Compagnien op Collecteurs , tot foutien der Stads Thefaurie, als anders» aan de Stad moeten afgegeeven en petaald worden, in voldoening van Stads aandeel in de refpeclive Middelen en Ongelden. Ordonneerende mede den Commies Militair , in qualiteit als Burger, geene Penningen , buiten Stads Confent, anders dan tot voorzegde einden zullende ftrekken, tedemanueeren of te doen afgeven; voorts aan alle Admo. diateurs,Collecteurs, Uitmaanders, Schouten en diergelyke Perfoonen, weifcs Ongelden of Middelen binnen deze Stad of Vryheid ontfangen, ge» lastende, getrouwelyk aan de Stad optegeeven, alle veertien d^gen, wat zy ten Comptoire van de by hun ontfangen Gelden hebben gebragt. Alles ten einde de ontfangers, na bekomen Confent der Stad , in Raat mogen blyven om zodanige an« dere nocdige betaalingen te blyven doen, als de Vroedfchap in deze tydsomftandigheden zal willen accordeeren; op poene, dat zo wel de Ontfangers^ in''t generaal, als alle andere Perfoonen, welke Ongel* den en Mtddelen, binnen de Stad en Vryheid geheven wordende, ontfangen, ter contrarie doende, door de Froeüfchap, na exigtntie van zaaken zullen geftr aft worden, ah zodanige Burgers en Ingezetenen, welke, tegen haaren Burger Eed en Pligt, de heilzaame Refolutien, door deze Stad tot derzelver benwd zo erndig genomen, contrarieer en, en gehouden te worden voor Medewerkers der geenen, welken Stad en Burgery zoeken te ruineeren en te onderdt uk ken, door zig dadelyk tegen de Regeering, met het overtreden,deezer Publicatie, te verzetten. Aldus gearrefteerd by de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den 4 September 1786, en gepubliceerd den jden dito, (onder flond) in kennisfe van my, (was getekend) IZAAK F A L C K. Nog  JAARBOEKEN, September» 1786. "3* Nog wierdt den zelfden 4 September dit befluit genomen: Extraft uit de Refolutie van de Vroedfchap der Stad Utrecht. Luns den 4 September 178(5. Is door de Vroedfchap begreepen, dat er voorziening moest werden gedaan, in 't misbruiken der Troupes, ter Repartitie van deeze Provintie ftaande, op dat dezelve niet mogten geemploiieerd worden in Burger gefchillen, welke in deze of andere Provintien plaats grypen. En is daar op gerefolveerd en verftaan, aan de Commandanten der Regimenten, bv wyze van Extracf Refolutie, te communiceeren de intentie der Vroedfchap, dac zy zig zullen hebben te onthouden, zig zo voor minne Perfoonen, als mee hunne onderhebbende Manfchap, m welke Provintie of biteden zy ook mogen in Ouarniioen lissen, te laten emoloijeren, op eenigernande manieren, in foortgelyke gefchillen, ofte wel, zonder toeftemming der Stad, binnen deze Provintie, Stad of Vryheid van dien ce trekken, op poene voorzo veel het aandeel dezer Stad betreft:, zo voor hen als voor hunne onderhebbende Manlchap, buiten Soldy en betaling gefteld, en voor Vyanden van deze Stad en Burgery gehouden, en als zodanig behandelt te zullen worden. Hoe zeer het een doorgebroken gevoelen fchynt, aan de Vryheid der Drukpersfe eenen onbelemmerden loop te geven; fcoe zeer het den Staten van Gelderland tot mis. daad is toegereekend, daar tegen middeler te beraamen, in derzelver Publicatie, den 8 September 1786, tegen de Licentie det v v Eeee 3 Druk U- fRECHï  ïiS* NIEUWE NEDERLANDSCHË V. Drukpers ( dit is het opfchrift) voorgenoTnjen, (zie hier vooren bl. 936 en volgg.) en welke Publicatie met roode letteren nagedrukt en verfpreid, en alomme een Bloed■placaat genoemd is; zo meenden egter Gecommitteerdens uit de 8 Burgercompagnien dezer Stad, rede te hebben, van zig over de Haagfche Courant, aan Burgemeesteren en Vroedfchappen te beklagen, en by een adres op den 4 September 1786 tegen den Uitgever van gem. Courant, G. van den Brink, eene prompte fatisfaclie en voldoening te vraa*. gen , zo als Heeren Gecommitteerden zig uitdrukken, overeenkomfiig de Wetten. Wy nemen geen party, hoegenaamd, voor de Haagfche Courant, maar ftellen ons altyd in de bres voor de Vryheid der Drukpersfe. Immers wisten de Heeren Gecommitteerden wel, dat 'er geene Wetten tegen de Licentie der Drukpers, tegen de Pasquillen zyn; of zo "er die zyn, dat dezelven dan, in voorige tyden gemaakt , thands zyn tfgefchaft; of, zo ze nog al niet afgefchaft zyn, dat zy dan ten minften reeds een geruimen tyd geflapen hebben ; en dat zy omtrend alle andere Dagpapieren en Gefcbriften, tegen Steden en Leden van Re* teeringen, door het geheele Land, flapene, niet alleen tegen een enkele Courant mogen waakende gehouden worden. Zie hier -&et addres zelven; -■' . ■■ Ö . Aan  JAARBOEKEN, September? 1786. 1133 Aan de Ed. Groot Achtb. Heeren Bur. gemeesteren en Vroedfchap der Stad 1 Utrecht. Geven rnet fchuldigen eerbied te kennen, de Gecommitteerdens uit de acht Burger Compag-1 nien dezer Stad , zoo a's dezelve op den 2 Au- c gustusi785, door alle de Schutters, Wachtvryen^ en Üitkoopers, in een Lichaam by het Stadhuis t by den anderen vergadert, zyn gequalificeert, enj door UEd. Groot Achtb. erkent geworden, dat. eenige Burgers zig geaddresfeerd hebben by het Burger Collegie dezer Stad, met inftantie, om ter plaatfe daar het behoord , voor deBurgery redres te erlangen, over alle de injurien en vuige aantygingen, daaglyksaan de Burgery met alleen, maar ook aan hunne wettige Regering, door de Haagfche Courant, wordende aangedaan; dan dat gem. Collegie difficulteerende aan dit verzoek te voldoen, daarom die zelfde Burgers, als toen zig by de Ondertekenden g;;addretfeert hebben, met verzoek, het zelve uit naam van de Burgery te willen cfFeÊtue.en. De Ondertekende, in confideratie nemende, dat zy hunne qualificatie op eene allerwettigfte wyze cntfangen, en dezelve nog niet nedergelegt hebbende, nog ook voor dezen hunnen post bedankt zynde, zy zig in hunne qualiteit aan pligtverzuim zouden hebben fchuldig gemaakt, indien zy aan dit verzoek niet gedefereert hadden, waarom zy de eer hebben, uit naam van alle hunne Principalen aan UEd. Groot Achtb. voor te dragen, hoe zedert een geruimen tyd deze Burgery op eene verregaande wyze is mishandeld en beledigd door allerlei calumnieufe en lasterlyke berig. ten, welkedagrlyks in de Haagfche Courantwor den gevonden, waar bv aanhoudend, onder ver draijing van zaken, de Burgery dezer Stad, ei veele uit dezelve met namen, op het hatelykftt en grieveefte, voor het publiek werden ten tooi Eeee 4 ëe ü- 'RECHT, Klagte an Geommmtc'en de -laag"che Go»•ant. i I  ï u- l TRECHT1 ( Klagte \ van Gecomm.te-' gen de '■ Haag- I fcheCou- i rant, 1 !34 NIEUWE NEDERLANDSCHE >ette!d: dat de Burgery tot hier toe alle de inju» aen, zonder dezelve te rescontreren, heefc verIragen, in die hope, dat de Magiftraat van 's Hage, >f wel ook het Collegie van haar Ed. Groot Mog. 3eeren Gecommitteerden, onder wiens ooge de /oorn. Courant word uitgegeven, eens eindelyk souden hebben gelieven te befluiten, om den uitiev*er van dezelve te beteugelen, alzo men met 'eene redenen zoude konnen onderftellen, dat, )f de Magiftraat van 's Hage, of haar Ed. Groot Mog. Heeren Gecommitteerden, van gevoelen jouden konnen zyn, dat zy, een Privilegie ge/ende, om een Couraut uittegeven, daar door ien Uitgever van zo een Blad zouden bevoorregt aebben» om daar van een Calumnieus lasterfchrift 'e maaken, ingerigt om oproer, twist en tweedragt \e veroorzaken , en de allergewigfte verrigtingen van de Burgeryen op de hoogstbeledigendfte wyze, pngeftraft voor te dragen, zo als het geval is waarin onze Burgery zig zedert een zo gerui. mèn tyd, met het uitgeven van de Haagfche Courant , heeft gevonden, zonder dac daar tegen hoe ook, iets is voorgevallen; dat eindelyk de heen-ie van de Haagfche Courantier zo verreis gegaan, dathy in zyn Courant, van den 30 Augustus, heeft konnen goedvinden te plaatzen zekere Aanfpraak, en in die Courant van den 1 September, jongstleden, een, zo als hy het noemt, Relaas van het gebeurde te Utrecht, op den dag van omkering van s8 Augustus 1786, beide ingericht op eene wyze, dat en de eer van de geheele Burgery en Regering daar by zodanig geconcerneerd is, dat daar tegen op eene allerwettigfte wyze behoord te worden voorzien; en daar't de Stads Drukker Gerardus van den Brink het allermmfte paste, om een zodanig Lasterfchrift te favoriferen, veel mm het zelve dagelvks uit te geven, zo als zulks uit zvn Winkel opentlyk gefchied, en ook ten aanzien van de voorfz. twee Couranten is gefchied ; een beftaan, het welk de Burgery oordeelt, met  JAARBOEKEN, September, 1786. H3S langer in haren Mede Barger te konnen of moe. ten dulden; maar dat, hoe zeer zy buiten het, vermogen zyn, om daarin ten aanzien van Gos/è zulks te konnen daarftellen, dit tenminttenin dien, haar zo zeer beledigd hebbende, Mede Burger % oordelen, te moeten te keer gaan, en wel op de-1 zelve wyze, als of hy den Drukker van dat bele ^ digend Lasterichrift zelve ware. . Waarom de Ondergefz. zig keeren tot UEd. Groot Achtb. revereutelyk verzoekende, dat, UEd. Groot Achtb. aan de Burgery dezer Stad, ten aanzien van den Stads Drukker Gerardusvan den Brink, wegens ht uitgeven van de Haagfche Courand, en byzonder van de twee bovengen, eene promte fitisf&cfie en voldoening , overeen* komftig aan de Wetten, zullen gelieven daar te Rellen; en tevens, het zy by de Magiftraat van 's Hage, of by de Heeren Haar Ed. Groot Mog. Gecommitteerde Raden te effectueren, dat onze Bnrgery van alle vexatien en aanhoudende lasteibgen van voorn. Courantier moge bevryd blyven, en daarinne zodanige Refolutien te nemen, als het gewigt dezer zake, tot handhaving van de rust dezer Stad, en de eer dezer Burgery zu'len oordeelen te behoren, 't Welk doende enz. Uit hoofde van het diep geheim,'t geen men tot hier toe gelegd heeft op de verrigtingen der beide Voorftemmende Leden in "hunne gehouden vergadering te Amersfoort, heeft men hier noodig geoordeeld, den 4 September, uit voorzorg, by voorraad de brug,buiten de Malypoort, welke geen ophaalbrug was , aftebreeken , en alle de poorten der ftad te fluiten , kunnende de voetgangers onverhinderd door het klein klinket gaan: de rytuigen worden door de groote Poort 9 door' U- RECHX Klagte ,m Geomm te* 'en de ■iaagche Coiiant.  ii3ó NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECHT doorgelaten, na vooraf de plaats, van waar zy komen, en werwaards zy gaan, neiTens de namen der reizigers, aan de wagt der poort opgegeven te hebben. Het aankomen van gewapende manfchappen uit de Schutteryen en Genootfchappen van wapenhandel uit alle oorden, houdt nog dagelyks aan : waar onder twee Predikanten, die als gemeene fchutters op hun beurt de dagwagt betrekken. Een goed aantal manfchappen is, zedert eenige dagen , met allen yver bezig aan het hoogen van Stads wallen, en het opwerpen van de noodige borstweringen. — Uit het voor ons open gezet Hollandsch Magazyn te Woerden, zyn reeds ettelyke metalen kanonfttikken, zynde 12 en 6 ponders, aangebragt. Ündertusfchen verneemd men tot nog toe niets van eenigen aanmarsch van krygsvolk tegen deze Stad en Provincie. . Den 11 September belloot de Vroedfchap, dat, Woensdags des avonds ten j uuren., weekelykfche Bedefionden in alle de Kerken binnen deze Stad zouden gehouden worden. Den 12, September wierdt dit befluit genomen : ExtraB uit de Refolutien van de Ed. Groet Achtb. Vroedfchap der Stad Utrecht. Dingsdag den 12 September 1786. f~\p het geproponeerde dezen aangaande, isgoedgevonden, dat, by provifie, aan ieder der But>  J AARBOEKEN, September, :?8 1 S s 1 Q r s n  rt4o NIEUWE NEDERLANDSCBTE U- -i rëcu 19 September by de Vroedfchap eene Publi^ r. catie vastgefteld en afgekondigd is, by welke opgem. Ontvangers, op nieuw verboden worden eenige onder zig hebbende Landspenningen aftegeven, of overeenkomffigaari voorfz. aanfchryving , naar Amersfoort te vervoeren ; op ftraffe van ongehoorzaamheid , ook van zelfs aan den lyve geftrafd te zullen worden. De aanfchryving by bovengem. Staadleden aan het Gerecht, zo hier als te Wyck, gegedaan, waar van wy zo even te voren gewag gemaakt hebben, gingverzeldvan eene' Publicatie, op naam der Staten van den Lande van Utrecht: „ Waar by kennis ge» „ geven worde, aan de In en Opgezetenen, „ van de inlegering der Militie, en het oog„ merk van dien, als mede van het gedaan „ verzoek aan de andere Provinciën , om „ derzelver Bondgenootfchappelyke Officien, „ tot vereffening der gerezene gefchillen: onder verklaring van geen voornemen te hebben , de ingeroepene Militie tegens „ Utrecht of Wyck te emploijeeren : mee ?, bygevoegd verbod aan de Ingezetenen, „ om gewapend door deze Provincie te trek,, ken, en aan die van andere Provinciën, „ om alzo toegerust, of in merkelyken ge„ tale, op het Territoir van deze Provincie ,, te komen, met verdere vermaning, aan „ de laatstgenoemde zig reeds hier bevin- dende, binnen drie dagen na de afkondi„ ging dier Publicatie, het Stichts grondge,a bied te ruimen." Dog, ("zo als gezegd is,) de  JAARBOEKEN, September, 1786. ±14* de afkondiging wierdt door de Vroedfchap < verboden. ' Zederd den 18 September zyn de beide ingangen van der Staten-Kamer gefloten, en met een Burgerwagt bezet geworden. De Naamlyst den 18 des namiddags uitgebragt, beftondt uit de Heeren, Mr. Andries Cornelis de Normandi , Heer van Schalkwyk, Mr. Pieter Jacob van der Muelen,.... 1 Oudshoorn , en Mr. Pieter de Malapert, Heer van Jutphaas. Eu die van 's namiddags Uit de Heeren , Mr. Jacob Cambier, Mr. Andries Cornelis de Normandi voorn., Mr« Pieter de Malapert voorn., en Mr. Abraham de Bucquoi. Uit welke beide Naamlysten heden by 'tlot verkoren zyn, deHeeren Mr. Pieter Jacob van der Muelen, en Mr* Abraham de Bucquoi: welke verkiezing by den eerstgem. afgeflagen, en by den laatstl gem. aangenomen is. De verkiezing uit de Naamlyst van den 15 des voormiddags , is gevallen op Mr. Anthony Jan van Mansveld; van 's namiddags op den Heer Jan Jacob de Malapert, dog welke beide Heeren zig daar op nog niet verklaard hebben , even als de Heer van Loenderiloot, die ook zelve nog 2 dagen in beraad nam. De Naamlyst op den 20, des morgens gemaakt, beftondt uit de Heeren Mr. Andriei Cornelis de Normandi , Heer van Schalkwyk , Petrus de Koning, Mr. Daniël GeF f f f rara Ü- :recüt 1  H42 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- UtECHT rard van der Burgh, en Mr. Balthafar Strik van Linfchoten, om by het uitvallen van een der benoemden aangevuld te worden met den Heer Mf.' Jonathan Sichterman. - De Naamlyst van den 20, des namiddags is gevallen op de Heeren Petrus de Koning, Mr. Willem Verfteegh, Mr. Andries Cornelis de Normandi, Heer van Schalkwyk, en Mr. Jonathan Sichterman; om by het uitvallen van een der benoemden aangevuld te worden met den Heer Mr. Jacob Bom. Uit de Naamlysten van den 19 zyn by 't lot verkoren de Heeren Mr. Jacob Cambier, en Mr. Pieter de Malapert) Heer van Jutphaas. Den 2.0 September is ook by een afgekondigde Publicatie aan alle Militairen , hier niet in Guarnifoen liggende, verboden, om zig op ftraten en wallen en andere openbare plaatfen te vertoonen, zonder hun gewoone Uniform, of ten minften zonder eenig kenbaar Militair teeken : en tevens aan alle Ruiters en Soldaten , en andere gemeene Militairen , welke zig met of zonder Pas alhier komen onthouden , aangezegd , om zig aan den Plaats-of Onder - Major dezer Stad te melden, met opgave hunner namen, én de redenen hunner komst herwaards. Den 19 wierdt by een befluit de 6000 guldens aangenomen , die de Heer Mr. Adriaan Asfenberg, woonende aan het Sr. Jans Kerkhof, aan de Vroedfchap hadt aangeboden. Den  JAARBOEKEN, September, i143 Den 22 wierden by eene Refolutie van de Vroedfchap, de Burgeromcieren Echar-ï pen Van Oranjekleur, afgefchaft, en daar en tegen die van de kleuren van Stads wapen, namenlyk rood en wit, ingevoerd. Uit de Naamlyst van vieren, deh 20 des voormiddags gemaakt , is den 21 dézer maand by den Raad verkoren de Heer Mr. A. C. de Normandi, Heer van Schalkwyk, en uit de ten zelfden dage des namiddags gemaakte Naamlyst de Heer Mr. Willem Verfieegh j welke beide Heeren de voorfz. verkiezingen in beraad namen. Wyders is den ni September des voormiddags de volgende Naamlyst van vieren gemaakt, als: de Heeren Jacobus de Fisferjansz., Mr. Jan Anthoni van Mansveld, *... Oudshoorn en George Tamme Falck; en des namiddags een Naamlyst beftaandé uit de Heeren Mr. Jan Anthoni van Mansveld, Mr. Daniël Gerard van der Burgh , Mr. Nicolaas Comelis van Cleef en George Tamme Falck; zynde uit de eerfte verkoren, de Hcei Oudshoom ,en uit de laatfte de Heer George Tamme Falck. Vervolgens is op den.21 Sept.,overeenkomftig aan het bezworen Nieuw Reglement, gemaakt eene Naamlyst van vier Raden uit de 20 oudften , tot Burgemeesteren , en zyn daar op benoemd de Heeren Adriaan Hendrik Eyck, Mr. Jan Pieter de Ridder, Mr. Jan Carel Smisfaert en Mr. Jacob van Haeften; welke, nevens de Naamlyst van Ff ff 2 Schee* Ü- RECHT  H44 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- T RECHT. 1 j 1 1 3 l c I Scheepenen den 22 September aan Z. Hoogheid is verzonden. Ook hebben de Heeren Mr. Andries Strik van Linfchoten en Mr. Pieter Jacob van der Muelen, de verkiezingen tot Raad in de Vroedfchap dezer Stad aangenomen. By eene afgekondigde Extracl Refolutie /an den 21 dezer, is aan alle Officieren, Onlerofficieren en Gemeenen, behorende tot menige Regimenten op onze Provincie gerebartieerd, die zig met verlof binnen deze Stad bevinden, geinterdiceerd, om, zonder oeftemming van den Heer Gouverneur , buiten dezelve zig te begeven; gelyk mede lan de Hoofdwagten en aan de Poorten last gegeven is, geene zodanige Militairen door :e laten. Na dat Vrydag den 22 September tegen 3en middag, een tweede Corps Rotterdamthe Schutters in vier trekfchuiten, tot aan len Stads Dam , herwaards gevoerd , en vervolgens aan land geftapt, binnen was gerokken , en door eene Commisfie uit de /roedfchap in den eed genomen : maakte ;ig het zedert 14 dagen alhier in Guarnifoen relegd zynde eerfte Corps terftond, op de floslinge gereed, om te vertrekken. Dit Corps ftondt onder het bevel van den tfajor Michiel Martinus de Monchy, hebende tot Adjudant J. B. Bol, én was verleeld in 3 Compagnien, onder de Kapiteilen Leonardus van Zzvyndrecht en Johannes Hooft,  JAARBOEKEN, September, ijtfï 1145 Hooft, de Lieutenants Willem Vogel, die als Kaptein by de 3 Compagnien fungeerde,' en Izaak Penning, de Vaandrig Mr. Abraham Gevers, en Willem van der Pot, en de Sergeanten La Regnere, Kooy, Cornelis Jongeneel, Jan Venrooy, Pieter de Bie en Gerrit van der Woel, verzeld met 2 Tamboers en een Pyper, te zamen met de voornoemde 14 Officieren, 10 Corporaals en 99 Schutters, 126 perionen uitmakende. Ten drie uuren nademiddag vergaderde de opgemelde Manfchappen op de Neude, wanneer het Corps in orde gefchaard en het prefenteeren van 't Geweer bevolen zynde, nevens den Heer Vroedfchap Eyck, eene afzonderlyke Commisfie, beftaande in de Raden Kuvél en Marret, verzeld van den Secretaris Falk, mede aldaar verfcheen, ontflaande de eerstgemelde , in hoedanigheid als Gouverneur. dezer Stad, den Bevelhebber en zyne onderhorige Manfchap uit den eed aan de Stad gedaan, denzelven de door zyn Ed. geattacheerde fchriftelyke order der Rotterdamfche Weth, tot uitmarsch, te rug gevende , $nder eene korte aanfpraak van dankbetuiginge enz. — Hier op de Major zig aan het hoofd van zyn Corps met ontbloten degen, Rellende, en de opgemelde Vroedfchaps Commisfie zig aan zyne zyde begevende, om de Manfchap tot buiten de poort uitgeleide te doen, trokken de Compagnien voor by den Gouverneur Eyck, en de mede aanwezende Heeren Collonel van Senden, en Bevelhebber Gordon, en toogen Ff ff 3 ver- [RECHT  NIEUWE NEDERLANNDSCHE ItiECHT vervolgens, met flaande Trom, uit de St, Catryne Poort. Buiten gekomen deedt de Bevelhebber op de Brug over de Leydfche Vaart halte houden , en ontving aldaar de plegtige dankbetuiging en affcheid, namens de Vroedfchap, by monde van den Htti Kuvel gedaan, 't geen door den Heer de Monchy kortelyk beantwoord wierdt. Waar op de Commisfie zig weder Stedewaarts , en het Corps zig verder op reis begaf, die bepaald was tot aan het dorp Harmeien, omtrend twee uuren gaans van hier: alwaar het zelve, op Hollandfchen bodem getreden zynde, zig vervolgens in de vier trekfchuiten, die kort daar na volgden, infcheepte. Den 21 September zyn hier mede ettelyke jonge lieden, uit de Godshuizen te Haarlem , en op kosten van de Comjnisfie van Direclie aldaar in Uniform uitgerust, aangekomen. Den 22 September is ook nog een bofluit genomen, betrekkelyk tot het geen hier voren bl.H29 en 1140 en volg. is medegedeeld. Extraiï uit da RefoltJiien van de lid. GroouAchtb. Vroedfchap der Stad Utrecht. Vtydag den %2 September 1786. De Vroedfchap als derde Lid van Staat in cverweeging genomen hebbende, dat het de twee Voorftemmende Staars Leden dezer Provincie, beeft goedgedagt, aan alle diegeenen, welke eepi-e maniantie van 't Lands Peningen hebben, en fpeci-ul aan de Schouten tn Gadermeestcr ten  JAARBOEKEN, September, 1780% 1147 Platten Lande dezer P/o vintie,aan te fchry ven, en te gelasten,geene Penningen te demanueren ofte weerloos te worden tot nader ordere, heeft nodig geoordeeld, aan alle die geenen, welke eenige tnaniantie van 's LandsPenningen hebben, en fpeciaal alle de Schouten en Gadermecsters binuetj deze Provincie te inter diceeren, gelyk aan hen geinterdiceerd word by dezen, aan gemelde Aanfchryving te voldoen, maar integendeel, hun vermanendeen gelastende, zoodanige door henlieden onfangene 's Lands Penningen, als naa gewoonte ter Comptoiren van de refpeclive Ontfangers alhier binnen Utrecht refiderende te brengen; of te doen brengen; en voorts te waarfchouwen, vooral zig te wagten zoodanige *sLands Penningen binnen Amersfoort, of elders aan eenige Ontvangers, alhier binnen Utrecht Com, toir moetende houden, ofte aan derzelver Geauthorifeerden aldaar te betaalen ofte ten Comptoi. re te brengen; op dat door dit een of ander niet zoude worden elufoir gemaakt de Refolutie van Hun Ed. Groot Achtb. van den 19 September dezes jaars, maar integendeel aan de intentie van de Vroedfchap exaccelyk worde voldaan. En op dat niemand hier van eenige ignorantie zoude pretendeeren , zal Extratl dezer worden gepubliceerd, aangeplakt en aan de refpeclive Schou. ten en Gadermeesters worden toegezonden om t< dienen tot derzelver narigt. Aldus by de Vroedfchap der Stad Utrecht gearrefteerd op-den 2a September 1786, en op der 25 cito van den Scadhuize afgekondigd. In kennisje van my, IZAAK FALCK. Amersfoort. In den nagt tusfchen den 4 en 5 SeptemFfff4 ber U- T RECHT Ref, der Vroed' fchap nopens 's Lands penning»  ii4» NIEUWE NEDERLANDSCIIE Amers« foort. Dca ber zyn aan het huis van den Heer Cohen, by 't Latynfche School, door eenige Sok daten van 't tweede Bataillon van HesfenDarmftad , de glazen aan ftukken geflagen. Men heeft van Stadswege op de klagten van den Heer Cohen verzogt, dat hy de fchade zoude doen opnemen, zo als gefchied is. En is hem daarop verzogt, alles te doen herftellen en de rêekening aan de Stad te bezorgen, die aangenomen heeft dezelve te betalen. Aan de Gadermeesters ten platten Lande is de navolgende aanfchryving gedaan: EERZAAME, VROOME! Conform de autborifatie ter Befchryvinge , op heden verleend, hebben wy goedgevonden 13 L., welke eenige maniantie van 's Lands Penningen hebben, refpectivelyk by deze aantefchryven en te gelasten, om geene Penningen te demanue^ ren of weerloos te worden, tot nadere order. Hier op ons verlatende, blyft Gode bevolen. Gefehreven te Amersfoort den 7 Sept. 1786. (was geparapheert) N. P E S T E R S. (onder flond) Ter Ordonn. van de Gedeputeerden der Ed Mogende Heeren Staten 's Lands van Utrecht. (was getekend) H. A. L A A N,  JAARBOEKEN, September, 178(5, 1149 Den 8 September fchreven de Staten van Utrecht, beftaande uit de twee vooritem ■ mende Leden, en de Reden Amersfoort en Rheenen, aan de Staten van Gelderland dezen brief; EDELE MOGENDE HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN , NAGEBÜÜREN EN BONDGENOOTEN! TLlet is niet zeer lange geleeden dat de Heeren onze Ordinaire Gedeputeerden, op onzenfpecialen last en authorifatie, L'w Ed. Mog. en de andere Bondgenoten hebben kennis gegeven van de gefteldheid van zaaken in deze Provincie , fpeciaal mee relatie tot de Stad Wyk by Duurftede, ten einde door een eenvoudig, en waarachtig verhaal van de gaefchen toedragc, en gelegenheid dezer zaken voor te komen alle nadelige inpresiien, die door verkeerde en illegale berigten uit die Stad aan Uw Ed. Mog. (zo wy geïnformeerd wierden) waren toegezonden, gemaaktmógtenworden: wy verfeerden toen nog in die hope en verwagting, dat die geenen, welke alle deeze onrustige bewegingen binnen gemelde Stad hadde veroorzaakt, eindelyk tot inkeer komen, het onbetamelyke hunner bandelwyze inzien, en door een fpoedig redres van het geen zy zo zeer bedorven hadden" ons gelibereerd zouden hebben van alle verdere deliberatien over het employ van fterkere enefficacjeufe midden ten besten en behoud van die Stad en derzelver Inwoonders, waar toe wy niet dan ongaarne wilden overgaan; en het was om deeze en andere goederedenen , dac wy befiooten voorn. Stad eenigen tyd aan haare zelve over te laaten, ten einde Beftierders daar binnen, tyd tod nadenken te geven, en niets zoude ons aangenaamer zyn geweest, dan te ontwaren, dat aan deeze onze toegevendheid en verwagting was beantwoord ge. Ff ff 5 wor. Amers- foort. Briefvan de Staten van Utr. aan die vanGeld.  Amers j FOORT. Briefvan de Staten van Utr. aan die van Ge ld. 15a NIEUWE NEDERLANDSCHE vorden. Dan tot onze grievendfte fmerte, hebjen wy niet alleen het tegendeel ondervonden, naar hec is aan fommige heethoofdige, en woeie:eke menfchen, meest vreemdelingen, immers het minile daar toe gequalificeerd, en die by het bederf van die Stad en Provincie weinig te verhezen hadden, gelukt, om de verwarringen niet alleen te doen voortduuren, maar zelfs tot de btaa Utrecht te doen overflaan in die trap en mate, dat men aldaar op den naam, der Burgerye heeft konnen goedvinden het grootfte gedeelte der Keeenten af te zetten, en andere in derzelver plaatfè aan te ftellen en voorts op eene nimmer ge. hoorde wyze aan de Heeren, uitmakende de twee voorftemmende Leeden, beneffens het Collegie der Heeren Ordinaire Gedeputeerden,zodanige mfinuatien te doen, dat alle vrye deliberatien daar door bekt en wy genoodzaakt zyn geworden onze Vergaderingen alhier te verleggen gelyk UEd. Mog. bereids ten deele door eene Misfive derHeeren onze Ordinaire Gedeputeerden is bekend geworden , mitsgaders Hoogstderzelven vrsendnabuu'lvke en Bondgenootfchappelyke Officien con» form'de gronden der Unie verzogt geworden; en hebben vervolgens 26 der gerenoveerde Raden van Utrecht aan ons zig by Misfive geaddrefeerd, en ons geïnformeerd, dat verhinderd wierden by nroviOe hunne Raadsplaatfen waar te nemen, of ook ter onzer Vergaderingé te compareren, tetfens aan ons doende toekomen hunner Eds. Aéte van protest, deswegens voor Notaris en Getuigen eenasfeerd.Zulks wy dan in de onvermydelyke noodza-ke zyn gebragt, om niet alleen in de eerfte plaatfe "zodanige wederrechtelyke en feitelyke ondernemingen nergens anders toe ftrekkende, als tot fubverfie van alle wettige auSoriteic en ruïne der goede Ingezetenen zeiven, te moeten casfeeren en annulleren, de afgezette 30 Raden te houden voor iettïe Raaden dtr Stad Utrecht, en dezelve en alle andere, welke om de waarneming van hunne  JAARBOEKEN, September, 17S6. H51 Ampten en Bedieningen iets nadeeligs mogte overKomen, te nemen in onze byzondere proceélie,f en teguarandeeren, voor alle fchade en nadeelen, oie zy uit hoofde voorlz het zy in hunne perfo- j nen of goederen mogten komen te ondergaan of te c lyden ; met oogmerk om al hec zelva wederom te , verhaalen, en aan de Provincie goed te doen,,, op die geenen en uit derzelver goederen, welke, de oorzaaken of uitvoerders daar van geweest zullen zyn. Dan alzo wy zyn onderrigt, dat niet alleen by aanhoudendheid de wettige autoriteit van ftap tot Rap binnen Utrecht word gevilipendeert, engewapender hand de ingezetenen als het ware verhinderd in haare natuurlyke en Burgerlyke vryheden, maar dat op naam der tegenwoordige Vroedichap van Utrecht de Comptoiren dezer Provintie zyn verhinderd, aan onze Ordres ten diende te zyn; vreemde aanfchryvingen aan de Militie dezer Provintie gedaan; 'sLands Ammunitie Huis geforceerd, en een groot.getal geweren daar uit gehaald en verzonden; maar dat zelfs uit andere Provinciën, en byzonder die van Holland, gewapende manfchappen zig niet ontzien hebbe/i op het territoir dezer Provintie te komen, en zig aldaar op te houden; en voorts zodanige arrangementen genomen fchynen, welke tot geen ander oogmerk dienen konnen, dan om deze Provintie hoe langer zo meer in onrust te houden, en alle wettige autoriteit binnen dezelve te verhinderen: zo hebben wy vermeend, indispenfabel verpligt te zyn, voor onze en der Ingezetenen veiligheid alle gepaste zorge te moeten dragen, en alzulks den Heere Kaptein Generaal van onze Provintie verzogt, en aangefchreven, om de Regimenten, ter onzer repartitie ftaande, ten fpoedigften in onze Provintie te doen trekken, ten einde geinquartierd te worden, alwaar wy zulks ten nutte der Provintie zullen vinden te behoren. Waar van wy UEd. Mog. ï>y dezen nodig oordeelen kennisfe te geven, cn teffens Amers. OORÏ. briefvan 'e Staten an Utr. an die anGeld,  ii52 NIEUWE NEDERLANDSCHE' Amersfoort. Briefvan de Staten van Utr, aan die vanGeld. teffens te verzoeken, om neffens de andere Bond* genooten, ons te willen prefteren uwer Ed. Mog, vriendnabuurlyke goede Officien en Mediatie ter ^ylegginge der gereerene oneenigheeden, als me3e tot herftelling der wettige auétoriteit en Rcïeringe binnen Utrecht en Wyk met ons te wil[en medewerken; betuigende wy UEd. Mog; reen andere oogmerk te hebben in het doen inkomen van de Militaire magt, dan de zorge i/oor onze eigene veiligheid en die der Ingezetetenen, en geenzins om dezelve daar mede eenige averlast te doen; veel min de goede Ingezetenen in hare Vryheden en voorrechten te verkorten, of die in hare regtmatige kUgten en bezwaren tegen te gaan, ofte ook de redelyke en billyke Volksitemme te fmoren en eenen Burgerkryg te verDorzaiken. Neen Ed. Mog. Heeren, dit is nimmer onze intentie geweest; en zal het ook nimmer zyn; de gematigheid en het geduld, het welk wy tot hier toe gtoerTend hebben en nog oeffenen, regtvaardige onze oogmerken ten dezen volledig. Dan, gelyk wy ons verpligt rekenden, de goede Ingezetenen in hunne Voorrechten te maintineeren ofte ook teherftellen, zyn wy niet minder Eed en Amptshalve verbonden de veiligheid en onafhanglykheid van deze Provincie te bewaren, en tegens alleen iegelyk, die daar aan, onder wat naam dan ook, zoude willen derogeeren, te befchermen ; en kunnen wy dus ook niet anders van UEd. Mog, en de overige Bondgenoten verwagten , dan dat Hoogstdezelven, volgens de bezworen Unie, die deze zeven Souveraine Gewesten tot hier toe verbonden houdt, met ons tot het gem. einde zullen willen medewerken, en daar toe alle kragtdadige hulpe verkenen r gelyk wy dan ook van UEd. Mog. zouden verlangen, om door Hoogstdezelven met een convenabel getal Kanon met het geene daartoe behoord te worden geasfifteerd termeerdere verzekering dezer Stad, binnen welke tegenswoordig onze Vergaderingen  JAARBOEKEN, September ï 17S6*. iljj gehouden worden, beneffens vier a twee Esqadrons Cavallerie , na dat UEd. Mog. zullen kunnen afzenden; waatoe wy den Heere Kaptein Generaal, met UEd. Mog. Communicatie , hebben verzogt; terwyl wy bereid zyn, om met UEd. Mog. te concurreeren tot indemnifatie van dezelve alzo gebruikt zullende worden Cavallerie: en daar de Pro vintie van Holland aan ons heeft geoffereerd hare mediatie, maar teffens in die Misfive aan ons niet onduister heeft te kennen gegeven , dat Hoogstdezelven niet gaarne zoude zien , dat wy tot herftelling en maintien van onze wettige aucforiteit eenige meer efficacieufe middelen adhibeerden , al mede inlinuerende, dat hare Ingezetenen zulks ook geenzins onverfchillig zouden aanzien; en wy verder geinformeerd zyn (zo als reeds is gezegd) van het arrivement veeier Hollandfche Ingezetenen, gewapend, zonder onze voorkennis veelmin permisfie, op ons Souverain territoir; en voorts van de ordres, aan de Heer Kaptein Generaal afgezonden, om geene Militie op Hollandfche repartitie ftaande, ten nutte van onze Provintie, ofte ook andere, tot maintien van de wettige auctoriteit te gebruiken, en teffens dat Hun Ed. Groot Mog. aan die Regimenten hebben aangefchreeven zig marschvaardig te houden: zoo hebben wy noodig geacht aan Hoogstdezelven te kennen te geeven onze furprife, en dat, hoe zeer wy gaarne de intercesfie van alle de Bongenooten gezamentlyk aannaamen tot herltel der ruste en wederbrenging van de wettige audloriteit en Regeering, nochtans alvorens verzogten eene rond. borftige declaratie, of hun Ed. Groot Mog. voornemens en gezind zyn, een gedeelte der Ingezetenen onzer Provintie, het welk zig onder voorwendzel van ingeroepene bezwaaren tegen deszelfs wettige Regenten, als mede tegen den wettigen Souverain zeiven, verzet en zyne mede Ingezetenen met openbaare geweldenaryea plaagt en drukt, met den fterken arm te willen onderfteucen tegen den Amers* FOORT. Briefvan de Staten van Utr. aan die vanG'eld.  tl Amers- ; en te cantonneeren. Terwyl wy Uwe Doorl. Hoogheid al wyders verzoeken, om te gelyk or ires te willen g even , aan een Regiment Cavallerie, om het 2 lve op de Dorpen Zeist en Baren te Cantonneeren, en voorts eenige (lukken Kanon (het welk wy vertrouwen, dat de Heeren Staten van Gelderland geen zwarigheid zullen maaken aan ons te leen te veritrekken) met de noodige Artilleristen en Ammunitie, tot meerdere verzekering van de plaats, alwaar wy thans onze Vergaderingen moeten houden, naar deeze Stad af te zenden; en offchoon wy niec konnen verwagten, dat zodanige Troepes, als zynde Troepes van het geheele Bondgenootfchap, hkr over eenige fchade zullen ontmoeten of deswegens in het genot van derzelver Soldy zullen werden gefufpendeert, zo maken wy nogtans geen zwarigheid Uwe Doorl. Hoogheid by deze te verzeekeren , dat wy Ons ten allen tyden bereid zullen vinden, om , indien onverhoopt zulks mogte plaats hebben, daarin met de overige Bondgenooten redelyk te voorzien, en te zorgen, dat dezelve niet onbezoldigd worden gelaaten; Wy verzoeken die van Uwe Doorl. Hoogheid, ten einde wy door de toeneemende fcitelyke ond^r±£emingen ons niec ten eeneniaal buiten ftaat mogen'bevinden om de rust en de goede ordre binnen deeze Provintie te bewaa^en, 's Lands Ingezetenen teegens alle Infultes te beveiligen, en onze deliberatien ten besten dezer Provintie ongeftoord en vryelyk voort te zetten, en alzoo aan onze dure verpligcingen als getrouwe Regenten te voldoen ,en vleijen ons» dat Uwe Doorl. Hoogheid met dien fpoed, welke het gewigt deezer zaaken vordert, zal geheven aan dit ons verzoek, en aanfehryvinge te voldoen, en alzo mede te werken tot het bereiken van die °ggg ge. Amers» FOORT. Btiefder Stat, van Utrecht tan Z, Hoogh.  Amers ■ focut. Brief det Slat. vai Utrecht aan Z. Hoogh. 1158 'NIEUWE NEDERLANDSCHE gewigtige en ülutaire oogmerken, welke wy ons in deeze hebben voorgedekt. Hier mede, Doorl. Hooggebooren Furst en Heer, beveelen wy Hvve Doorl. Hoogheid in de Proteflie , van den Ahmgtigen God, dien wy bidden dezelve te behouden in een Lang zaligen Furftelyken vvelftand en Regering. Gefehreven te Amersfoort den 8 September 1786. Uwe Dooilugtigfte Hoogheid zeer goede Vrienden. De Staten van den Lande van Utrecht. Ter Ordonnantie van dezelve, (was getekend ) H. A. LAAN* Zyne Hoogheid antwoordde van 't Loo op dezen brief, den 12 September: „ Dat de actueele toeft and van zaken belettede, " om voor als nog meer dan 2 Regimenten " Infanterie naar de Provincie van de Staten te kunnen doen marcheeren: dat de Regi* " menten van den Generaal Menjier en van " den Collonel van Eferen, op heden den " 12 hadden Patent oncvangen om op den 13 Z te marcheeren; het eerfte naar Amerongen en het tweede naar Rheenen, om aldaar, of in zommige Dorpen binnen de Provincie der Staten van Utrecht gecan" tonneerd te worden, zo als de Staten, of derzelver Gedeputeerden aan hun zouden * aanwyzen. Wy hodpen, (dus vervolgt „ Zyne Hoogheid) dat deze gedane vooc ' J zie-  JAARBOEKEN, Septemher, 1786. ü 59 9, ziening U Ed. Mog niet onaangenaam zal „ zyn, en kunnen ü Ed. Mog. verzekeren, „ dat wy niets zullen nalaten, zo veel in „ ons is, alles aan te wenden, om U Ed. „ Mog. van alle geweld te beveiligen, ten „ einde U £d. Mog. over 's Lands zaken 5, gerustelyk kunnen delibereeren, en refol„ veeren , zo als ten meesten dienlte vatl „ dezen Lande zullen oordeelen te behoo„ ren," Den 12 September 1786 beraamden da de Staten dezer Provincie, dat is de voorHemmende Leden, benevens de Heden Amersfoort en Rheenen, deze Publicatie: De Staaten van den Lande van Utrecht doen te weten: Alzo zedert eenen geruimen tyd bin~ nen deze Provincie verfcbeidene oneenigheden zyn ontftaan, meest al voortgcfprooten uit opgegever.e bezwaaren, met relatie tot het ftuk der Re* geringe, en de differente wyze van denken daaromtrend onder de Ingezetenen plaatze vindend ■* en welke oneenigheden dan ook zedert langen tyd onze aandagt hebben bezig gehouden, en aanleidinge tot veele deliberatien gegeven, ten einde te beproeven, op welke wyze die oneenigheden weggenoomen, en aan de opgegeve bezwaaren te gemoet gekomen zoude kunnen worden, dan, offchoon wy billyk hadden mogen verwagten, dac (de goede In - en Opgezetenen het effect van deze onze deliberatien zouden hebben afgewagt, en zig inmiddels van alle dadelykheden zouden hebben onthouden, heeft nogtans de ondervinding ons doen zien, dat zommige heethoof iïge en woel» zieke menfchen, waar onder veele Vreemdelingen , immers dezulken, die,daar toe minst bevoegd wa; Gggg 2 ren \MGR8- <-001U'.  n6o NIEUWE NEDERLANDSCH2 Amers FOORT. PuU. nopens Ktygsv, enz. ren, en by het bederf der Provincie weinig te verrezen hadden, deze oneenigheden hebben getragt te doen dienen, tot bevordering van haar eigen jelang, en bereiking van derzdver verderderfelyke desfeinen, en door alle mogelyke middelen en verkeerde infimulatien, onderden fchoonen naam van ware Vaderlandsliefde, en hcrkryginge van verlorene Voorrechten, de gemoederen der goede In- en Opgezetenen in beweging te brengen, ea waarin dezelve dan ookzo verre zyn gereusfeerd, dat de goede Ingezetenen zig tot dadelykheden hebben laten overhalen, en alzulks een geruimen tyd geleden binnen de Stad Wyk, en nu onlangs ook binnen Utrecht van zig hebben kunnen verkrygen, het grootfte gedeelten harer Regenten af te zetten, en anderen in hunne plaafen aan te ftellen, gelyk men ook zedert, op eene bevorens nimmer gehoorde wyze, aan de Leden, behoorende tot onze Vergaderingé, ofte ook, tot het Collegie der Heeren ordinaris Gedeputeerden, in finuatie heeft laten doen, van dienatuur, dat dair door, alle vryheid van delibereren verhindert, en den Souverain zelve belet is, binnen Utrecht, meer te Vergaderen, maar genoodzaakt hunne Vergaderingen , zo als ook die der Heeren Ordinaris Gedeputeerden , naar Amersfoort te verleggen. Eu alzo alle deze handelingen op niets minder kunnen uitiopen dan op de wegneming van alle wettige autoriteit en ftremming eener onzydige Juftitie, beide Zuilen, op welke de Vryheid en der Ingezetenen welvaaren eeniglyk zyn rustende, hebben wy vermeind, niet langer te kunnen ftilzitten, maar daar men zedert ook heeft befpeurt; dat niet alleen differente Perfoonen, binnen deze Provincie gezeten, gewapend hier en daar zig venoonen, maar ook uit nabuurige Provinciën, verfcheiden gewapende Perfonen of Corpfen zig niet ontzien , buiten ons confent, daar binnen te komen, en aldus het Territoir dezer Provincie te fchenden, en onveilig temaken; hebben wy nodig  JAARBOEKEN, September, 1786. éis eeaet, zo ter beveiliging onzer Vergaderingé, & als ook van onze goede In en Opgezetenen binnen F deze Provincie, de inlegering van eenige Militie te refolveeren, en dezen aangaande, den Heer Kaptein Generaal dezer Provintie , te verzoeken » en aan te fchryven; van al het welke, wydegoe- h de In- en Opgezetenen nodig geoordeeld hebben, e de vereischte kennisfe te geven, dezelve tevens vermanende zig als gehoorzame Ingezetenen te gedragen, met verzekering, dat wy alle de zodamgen in onze byzondere protectie hebben genomen, en gtenzics, de Militaire magt, willens zyn , tot eenig ander einde te doen dienen, als tot hare eigene verzekerdheid, rust en vrede der Provincie, zondereenigzints hier door dezelve te belemmeren in harevryheden of voorrechten, ofte ook de billyke Volksftemme te willen fmoortn, terwyl wy daarenboven de Ingezeten verzekeren, dat ons niets aangenamer zyn zal, dan de gerezene oneenighe* een te doen ophouden, en inder minne, tennutte der Ingezeten zelve, te termineercn, waar toe wy de BondgenootichappelykeOfficien derandere Provinciën hebben verzogt, en ook alle reden hebben te verwagten, zonder over zuiks eenige voornemens te hebben , van de ingerocpene Militie, tegens de Ingezetenen, of wel in het byzonder tegens de Steden Ui recht of Wyk, tc emploijeeren, in dat vertrouwen, dat de Ingezetenen binnen de gemelde Steden , van hune zyde , mede de rust behartigende, zig zullen wederhouden , van het plegen van desordres en ongeregeldheden, gelyk tegens d^ze onze vreedzame verlangens ook volftrekttelyk aanloopt, en ook geen de minfte reden is, om eenige onrust en onveiligheid binnen deze Provintie te doen voortduuren. Weshalven wy niel alleen onze Ingezetenen interdiceeren, om gewa pend door deze Provintie te trekken, quafie toi defenfie voor de een of andere plaatfe te dienen zonder onze uitdrukkelyke wil en begeerte, maai daar en boven, wel ernftelyk alle Ingezetenen vai Gggg 3 an MERS» )OR.T. Publ. opens 'tygsv. tz» 1  trf* NIEUWE NEDERLANDSCHE Amers. FüORT» Pttbl x opens Jirygsv. enz. anoe e Provintien, 't zy dan Genootfchappen, of hoe ook genaamd, zig gewap(.nd, of inmerkely. ke getalle te begeven op liet Territoir dezer Pro. viuie > alzo wy niet zuil n kunnen nalaten, daar op naauwM ung te doen letten, en de zodanigen, als verhoorders der publieke rust, aan de poenaliuien der Wetten daar tegens, over te lat n, met verdere vermanirge aan de zodanigen, welke alhier zig reeds wt.rkeiyk bevinden, van aanllonds immers binnen drie dagen na de Publicatie dezer, het Grondgebied dezer Provincie te verlaten. En op dat niemand hier van eenige igrorantie prctentecre, zal deze allomme worden gepubli* C erd «.n gefffigeerd. Aldus gedaan te Ameffoort den 12 September (was geparaph.) J. P E S T E R S. vt. (Onder flond) Ter Ordonnantie van myne voornoemde Heeren de Staten, iwas getekend) H. A. LAAN. De brief, welke diende tot geleide van deze Puulicatie, was aldus ingerigt: EDELE &c. Nadien tmnUvuldige verkeerdegerugten, wegens dc deliberatien der Heeren Statten zyn verfpivid geworuen welke aanleiding hebben gegeven tot voor*iertinge binnen de Steden Utreclv en V\ yk s als mede tot het inroepen en wnei men van seer veel gewapende Ingezetenen aldaar uit andere Pro»  JAARBOEKEN, September, y?86. 116*3 Provintien hebben, de Heeren Staten ons geauthori- j feerdom, ter wegneeming van alle nadeelige ir-j presüen, aan U Ed. kennisfe te doen hebben van Se effeétive deliberatien Hunner Ed. Mog,, zulks j WyUE.dan informeeren, dat de Heeren Staten,^ in aanmerking nemende het gunt voorfz. is, mits- % gaders het pasfeeren en trekken in en door deeze j Provintie, van veele gewapende Schutters cn andere van buiten inkomende Perfonen, en ds ongerustheid deswegens ten platten Lande opgevat, nodig hebben geagt, zo tot haare eigene veiligheid, a's der refpeétive In-en Opgezetenen,eenige Militie binnen deze Provincie te doen komen, zonder nogthans willens te zyn om die Militaire magt eenigzints te doen dienen tot eenig ander einde, en met verzekeringe aan de goede Ingezetenen, dat Hun Ed. Mog. niets aangenamer zal zyn, dan de gerezene oneenigheden tc doen ophouden, en in der minne, ten nuttederlngezetenen zelve, te termineeren, waar toe de goede oflicien der andere Provinciën zyn verzogt en ook verwagt worden, zonder over zulks eenige voorneemens te heb. ben van de ingtroepene Militie tegens de Ingezetenen, ofwel in het byzonder tegens de Steden Utrecht of Wyk te emplo;jetren , in dit vertrouwen, dat de Ingezetenen binnen de geroeide Ste. den, van hunne zyde, mededetust behartigen ie, zig ook zullen wederhouden van het plegen van desordres en ongeregeldheden, en het hunne aanwenden om zo veel in hun is, de onrust en onveiligheid binnen de Steden of Provncie niet verder te doen voortduren, gelyk Wy van dit alles mede by eene Publicatie de In- en Opgezetenen ^ kennisfe zullen geeven, U Ed.verzoekende en authorifeerende , inmiddels hier van de Ingezetenen binnen UEd.Stad fpoedigkennisjedoed hebben, zoen in diervoegen UEd. dienftig zullen oordee. len. „, Wyk Gggg 4 tMERSGOKT. hief ter eleide an gem. 'ubl.  ii «4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Wyk by Duurstede. W yKB^ Duur stede. Den 8 September is by den Magiftraat dit befluit genomen en afgekondigd: „ om alle Vrouwen, Kinderen, oude en gebrekkige Lieden, met hunne goederen der hier blyvende Burgeren de Stad te doen ontruimen , om deze aan het geweld van een inlandfchen vyand te onttrekken." 'Er zyn reeds eenige fchepen afgeltoken , en nog andere liggen in lading. Ruim 60 Amersfoorders, en tien Tbielenaars, onder derzelver Hoofd en Onder uffieieren, bevinden zig thans binnen deze muuren tot hulp. FRIESLAND. Leeuwar den. Verfcheidene Burgers en Ingezetenen van de Grieteny Ferwerderadeel hebben aan de Gedeputeerde Staten dezer Provincie een adres ingediend, tegen het gebruik van Krygsvolk tegen Hattem en Elburg. Den 20 September 1786 hebben de Staten van Friesland aan die van Gelderland dezen brief afgevaardigd: EDEL MOGENDIÏ HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRItiN )EN, NABUURFN EIS" BONDGEMOuTËN! W/*y hebben wel omfangen Uwer Ed. Mog Mis" fiven gefchreeven tè Zutphen den 4 en 8 de- zes  JAARBOEKEN, September, 1^6. zer maand, by welkers eerfte Hoogstderzelve ons kennis geven enz Wy zullen Ed Mog. Heeren! aangezien de zaken, in Uw Ed. Misfive verhaald, zedert het fchry ven dier Hukken, aanmerkelyk van gedaante verandert zyn, dezelve niet punctueelyk beantwoorden , nog de ordres , zoo by de Heeren Staaten ( van Holland, als by Uw Ed. Mog.gedepecheerd, om alle verdere verlcbillen en verwydenngen tusfchen de refpeclive bondgenooten niet aan te kweken, examineeren of taxeeren, en alleenlyk U Ed. Mog. door de hier nevensgaande Copia Misfive, welkers Orgineelewy tot refcriptie aan voorfz. Heeren Staaten hebben laaten afgaan, cp derzelver verzoek aan Ons gedaan , om op Hun voorbeeld dezelfde voorzieninge te doen, omtrent de Militie ter repartitie van deze Provintie ftaande, ais by Hun Ed. Mog. was gefchied, van Onze denk wyze de nodige informatien doen toekomen; en kunnen wyders niet voorby U Ed. Mog.te kennen te geven , dat Wymerkelyk aangedaan en ontroerd zyn geworden op 't verneemen van de zoo zeer geëclateerd hebbende ongelukkige omftandigheeden in U Ed. Mog. Provincie voorgevallen, terwyl Wy reciproquelyk betuigen altoos bereid te zyn, om aan U Ed. Mog. en de andere Heeren Staaten der Refpecfive Provintien, alle de BondgenootfchappelykeOfficien te doen, welke van een getrouw Bondgenoot immer verwagt kunnen worden: en daar by vuurig wenfehen, dat bedaarde en Conftltucioneele middelen, tot herftel van de rust , en behoud van dezelve zonder verwyling mogen werden aangewend: te gelyk UEd. Mog. op het ernftigfte aanmanende, om verders geene Troepes ter repartitie van deze Provintie ftaande effectief te do;n ageeren: kunnende Wy wyders niet afzyn, TJ Ed. Mog. voor te houden, dat wy geheel niet onverfchillig zynde, omtrent de menigvuldige ge. rugten van eene Plundering, welke door de Militie in de Stad van Hattem zoude zyngepleegt, en meer Gggg 5 dan Leeu- MARSEN. Briefvan Friesl. tan Gel' lerl.  I Leeuwarden. 166 NIEUWE NEDERLANDSCHE dan tc zeer vreezecde, dat deze tydingen niet van waarheid zyn ontbloot, daar over met. de IteTklte indienatie zyn aangedaan, en vorderen, dat daar over de esaftfte onderzoeking gedaan, en de Da. iets van diergelykemishandelingen op't rigoureufte, raderen ten exempel, gettraft worden, en wyders iie geenen, welke daar door zouden wezen beleedigt, een allezhits voldoende herftelling van fchade bekomen. Waar mede enz. Ook fchreven nog de Heeren Staten den zelfden 29 September aan die van Holland en Westfriesland aldus: FDFLE ^■OGE^sTDR HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN, NABUREN EN BONDGENOOTEN! Wv hebben door de hand van onze Gedeputeerden >V op den tegenwoordige Staats Vergadering nntfanaen, U Ed. Mog. Misfive aan ons gefehreven S 4 dëezer, verzeld Van eene Copie Misfive van dezelve datum, houdende aan de H . H. Staten van Se.land, in welke U Ed. Mog. Misfive aan ons kennis word gegeeven dat U Mog. uit aanmerking van deleftellhlid der zaaken in de Provincie van Gelderland, en de befluiteu der Staten van dat gewest, nopens de Steden Hattem en Elburg lenomen, nodig geoordeelt hadden,ons van U Ed. Mog. fchryvens aan die Provincie by Copieele overzending opening te moeten geeven. Tenderende wyders D Ed. Mog. M's.uYe» ?" ons over te haaien tortiet nemen vaneen Refolutie, conform dievan U Ed. Mog., om namcntlyk orde. re geven, en aftezendenaan delroupes ter onzer ReSrmiè ftaande, en binnen Gelderland of daar bulien Guamücen houdende, van geen bevelen te pareren, dewelke -ouden involveren "™ etoige vtrfchillen tusfchen Burgers en Burgets,  JAARBOEKEN, September. 1786. 1667 of Burgers en Regenten, waar dezelve binnen aYze Republiek m >gten ontdaan, te immiscetren of bemoeijer, gelyk zulks alles breder in meergedagte Misfive is voorkomende. Wy hebben , na aandagtige lefture en herhaalde Deliberatien over den inhoud dezer Mffive, en de redenen daar by hervoort gebragt, bevonden (en willen ook deswegens onze gevoelens voor U Ed. Mog. niet verbergen), dat er zig een ruim vJJ opende voor de discu^fien van verfcheide importante Maieri' n, zo met opzigt tot het Staatsregt dezer Republiek, vergeleken met derzelver tegenswoordigen toeftand, als de verrigtingen van Ü Ed. Mog. Vriendnabuurlyke Solicitatien, om daar toe van onzen kant te coö.ereeren. Want confidereren wy de Souverainiteit, ieder der Zeeven Vereenigde Gewesten in den Haare comp°terende; Befchouwen wy den aart en het beftaan van het Militaire Weezen in deze Republiek; H. rdenkcn wy byzonder den Eed, die 'tKrysvolk dezei Landen taD de Generaliteit, aan hunne Betaalsheeren, aan hunne tydelyken ïerritorialen Souverain doet; Onderzoeken wy de mogelykheid om met effedfc bevelen af te vaardigen, tot het doen of laaten op eens anderen Souverain gebied; Toetfen wy vervolgens daar asnde verrigtingen van U Ed. Mog.; Schilderen wy ons de veelvuldige confequentien, daar uit kunnende proflueeren, zo wel voor de Kepubliek in 'tgemeen, als voor ieder der Bond1 genooten in 'tbyzonder; • Befeifen wy hier by den tegens woordigen toeftand van het Vaderland; Vestigen wy ons oog op het'geen aldaar gedaan, aldaar gedju'd word; En trekken wy eindeiyk dit alles tot eer middelpunt ?.aamen; Dan, Ed. Mog. Heeren! dan worden wy ter diep- Leeu. wab. d1£n. Briefvan Friesl. oanHoll.  n63 NIEUWE NEDERLANDSCHE LE20' 1 WARDEN. 1 i Briefvan Friesl. eanHoil.' 'iepften gefrofFen over den wankelenden ftaat va» ms Gemeenenbest, dan yzen wy over het voorïit/ugt van het fchromelyke, dat het lieve Va. Ierland kan overkomen. Verwagt niet van ons, Ed. Mo?. Heeren 1 dat wy thans over de gewigtige zaaken hier boven 3pgegcven in detail zullen handelen, of ons in jen onderfcheidene beantwoording der Redenen m Motiven, in U Ed. Mog. Misfive en derzelver Bylage voorkomende, inlaten zullen. Wy zyn van denkbeeld, dat de tegenwoordige :yden geheel niet gefaifoneert zyn om dit te dis. cutieeren, bier toe behoort tranquiliteit, en een onbevooroordeeld geestgeftel. Evenwel willen wy niet ontveinzen, maar met weinige woorden, en eene cordaatheid ons eigen, ter U Ed. Mog. kennisfe brengen, dat de redenen van perfuafie door U Ed. Mog. aangevoert, om ons tot derzelver Refoiutie, houdende de gegeven ordres aan derzelver Militie, overtehaalen, by Ons die kragt van overtuiging niet bezitten om ons daar mede te kunnen conformeeren. Intusfchen is onze vuurige wenfch, enzynwy, van onze kant volkomen gereed, en met een bedaardeyver, wat ons betreft, fteedsonleedig, om te effecïueeren en mede te werken, dat 's Lands Conititutie bewaard, en het dierbaar Vaderland voor zyn bederf behoed blyve. Waar mede enz. Nog aan de Staten van Utrecht op deze wyze: EDEL MOGENDE HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN, NABUüREN EN BONDGENOOTEN! "W/y hebben wel ontfangen ü Ed.Mog. Misfive, gefchreeven te Amersfoort den 8 dezer maand, waar in hoogstdezelve naaanOns defitua- tie,  JAARBOEKEN, September, 1160 tie, waar in U Ed. Mog. Provincie, fpeciaal nopens de Sceden ütrechc en Wyk by Duurftt.de, , zig bevind, te kennen geven en verders informe- , ren van derzelver verzoek aan den Heer Kaptein Generaal gedaan, om de Regimenten terreparticie t van de Provintie van Utrecht 'taande, ten fpoe-, digften in dezelve te doen tiekken, en wyders, \an Ons vragen, om nevens de andere Bondgeno- j ten U Ed. Mog. te willen prsefteeren, Vriend , nabuurlyke goede Officien, — en Mediatie ter, bylegging der gerefene oneenigheden en herftelling der Wettige Autoriteit en Regeering binnen opgem. Steden: terwyl U Ed. Mog. voorts kl3geo over 'tArrivement van veele Hollandfche Ingezetenen, zonder hunne Foorkennis, veel min permisfie, op hun Souverein Territoir , en over de Ordres door de Ed. Mog. Heertn Staten van Holland en Westfriesland, aan den Kaptein Generaal omtrent de Militie op, hunne Provintie ftaande, gegeven, en Ons daar by communiceeren, hoedanig zig daar over aan Hoogstgedagte Heeren Staaten hebben geaddresfeerd, twvffélende ü Ed. Mog. niet of Wy zullen (ingevalle onverhooptelyk dieD aangaande, U Ed. Mog, niet door een voldoend AntWooid wierden gerust gefteld) met dezelve wel willen overleggen de meest gepaste redenen, om een Bondgenoot, die de Unie opentlyk zoude komen te vei laten, te perfuadeeren om tot den regten weg en het algemeen BonJgcnootfchap weder te keeren , of wel anderzints overlegger, wat daar in ter behoudenis dór zoonaauwe Band, door onze Voorvaderen met Goed en Bloed verkree gen, zal behoren aangewend te worden: Alle* meer gedatailleerd in U Ed. Mog. opgedagte Misfive voorkomende. Wy betuigen, Ons uitterfte leedwezeu, over de Ongelukkige gefteldheid van U Ed. Mog. Provincie, en bieden derhalven Vriendnabuurlyk aan, te willen concurreeren tot beraming en daarftelling van zulke Bondgenootfchappelyke ©iddelen, welke tot herftelling van rust zullm kun- Leeu» /ar>en. Iriefvan r? Stat, 'an fyiesl. lande Stat. van 'Jtrecht,  H79 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeu- warden. kunnen dienen, met ernftige Vermaning tevens aan U Ed. Mog. om intuslchen geen geweldige middelen te emploijeeren, welke eenige harmo. nieufe asfopiatien zonden kunnen vertragen, en fpeciaal daar toe g< ene Troupes ter repartitie van deze onze Provincie Kaande te willen beezigpn: terwyl Wy verders hebben gemeend tot inf >rmatie aan U Ed. Mog. hier te mogen by voegen een affchrift van onze Misfive aan de Heeren Staten van Holland en Westfriesland , d.ze materie concerneerende, op heden afgezonden. Waar mede enz. Den 25 September 1786 is by de Staten van Friesland, op voorftel der Heeren Gedeputeerden Staten en 'tHof dezer Provincie, met alle de vier Kwartieren befloten, om de algemeene vergaderingen der Vry-Corpfen te verbieden, en hunne gemaakte Aïïeny Refolutien en Conventien te vernietigen. Verders is mede met de vier Kwartieren beraamd een Publicatie te doen om 1. De Ingezetenen tegens de Lasteringen in de vreemde Nieuwspapieren te waarfchouwen. 2. Derzelver herdrukking in Friesland te verbieden. 3. Te verbieden het Drukken, maken en verfpreiden aldaar van alle Gefchriften, die de Regeering dier, of van andere Provinciën, taxeeren, pryfen, of laaken. 4. Te Verbieden het omlopen en ter tekening leggen van Requesten, over welk onderwerp ook, voorbehoudens yder Ingezetens recht, volgens aloud en loffelykgebruik des Lands, om zig, zo iets voortedragen heö- be»,  JAARBOEKEN, September, i??6. 1171 ben, op eeri behoorlyke wyze, aan de Regering te addresfeeren. 1 5. Te verbieden aan de Schutteryen en 1 Exercietie-Genootfchappen, het deel neemen in de onlusten van andere Provinciën, of daar naar toe, hetzy gewapend het zy ongewapend, tot hulp uit te trekken. De Publicatie omtrend de Drukperfe, de Dag- en andere Nieuwspapieren, is van de» zen inhoud: T"\e Staaten van Friesland allen den geenen, die dezen zullen zien of booren lezen, falut! Alzoo Wy met aandoening en tot Ons innig leedwezen dagelyks bevinden: Eensdeels, dac veele der Couranten en andere Nieuwspapieren zoo in Holland als elders gedrukt en in deze Provintie v/ordende ingevoerd, al dikwils vervuld zyn met volltrekte onwaarheden, ook vele der wezenlykfte gebeurtenisfen daar in niet zelden met bygevoegde, opgefierde en verzonnene omftandigheden in een ten eenemaal verkeerd dagligt worden geplaatst, en zulks over al met geduurige inmengzels van de hatelykfte en honendüe uitdrukkingen en fch3delykfte lasteringen, niet Üegts ten aanzien van particuliere Perfonen, Amtenaren en Leden der Regeering, maar zells betrekkelykgehele Collegien en den Souverain zelve; baarblykelyk ondernomen met het verfoeijelykst óógmérk, om de zoo ongelukkig thands fmeulende Onlusten in Ons gezegend Gemeenebest aan te kweeken, het zaad van twist en twedragt te zaaijen , ea het zo nodig vertrouwen tusfchen de Regenten en Ingezetenen, waare het mogelyk, aiomine weg te nemen. Anderdeels, dat zommige Perfonen, op het voorbeeld van lieden 'naadereProvintien, zedert ee- Leeo. vau- )EN.  ii72 NIEUWE NEDERLANDSCHË Leeu- •warden. Publ.no. pensCou* ranten enz. eenigerj tydt hun werk maken, om alhieropgantscfr ongewone wyzen over allerhande onderwerpen, ook de Regering en het bellier des Lands betreffende, Requesten en Adresfen te onderwerpen en op te ftellen, daar toe Vergaderingen aan te leggen, dezelve vervolgens niet alleen in publieke Huizen ter tekening te leggen , maar ook by de Woningen van Buigers en Ingezetenen daar mede rond te loopen, om elk en een ieder tot de tekening en praefenteering daar van aan de Regeering op allerhande wyze gretig te maaken en over te halen, ja zelfs daar toe by publieke 1 rommeflag uit te nodigen. Het welke alle omftandigheden en ondernemingen zynde, die nergens anders toe kunnen ftrekken, dan om de waarheid, rust en het goed vertrouwen in den Lande te ondermynen, en in plaatze daar van leugenagtige en liefdelooze bengten te verbaalen, onrust en wantrouwen in te boezemen, en op die wyze den grond te leggen, tot eene verwarring, welke, zoo God het niet genadiglyk verhoede, den gewisfen ondergang van den Staat, benevens de daar aan onaficheidbaar verknogt zynde dierbaare panden van Vryheid en Godsdienst, ten onvermydelyken gevolge zal moe. ten hebben: Zoo is 't, dat Wy, het gewigt van dit alles inziende, en niets fterker nog vol yveriger dan het welzyn van Land, Kerk en Ingezetenen, voW gens de gronden onzer bezworene conftitutie behartigende, (hoe zeer het ook buiten Ons bereik zy, dat kwaad, ten aanzien van 't eerfte Lid, als uit andere Provintien zyn oorfprong hebbende, dadelyk en volleedig te fluiten,) egter niet fiebben willen afzyn, om den voortgang en uitwerking daar van zo aller verderfelykst voor de bloei dezer Provintie en aller Ingezetenen waaragtig en duurzaam Welzyn, voor zoo veel in Ons is, voor te komen, en te beletten, door niet alleen Onze goede Ingezetenen daar tegen  JAARBOEKEN, September, 178& Uf3 bp het weimenendst en nadrukkelykst te waarschouwen, maar ook elk én een iegelyk op het v ernltigt te verbieden, om zulke Onwaarheden, Lasteringen en Rustverftorende berigten na te j drukken, en op die wyze de verdere verbreiding] daar van te bevorderen: willende wy tevens aan j een ieder hebben geinterdiceerd en verbooden, zoo als wy interdiceeren en verbieden by dezen j om eenige gefchriften in rym ofonrym, en onder welken naam het ook zyn mag, wair in de handelingen der Regeering vin de Republyk in het algemeen, of van deze of andere Provintien, Steden of Landen in het byzonder worden getaxeerd, . gepreezen of gelaakt, of waarin Regenten, .Amptenaaren of particuliere Perfoonen ih hun eer of reputatie worden gequest en beledigt, te maaken, fchryven of drukken, of dezelve alhier gemaakt, gefehreven of gedrukt zynde te verkopen, uit te itrooijen, divulgeren of te eomrriuinceerea. Van gelyken interdiceeren en verbieden Wy, om eenige Requesten j over welk Onderwerp ook4 in publieke Huizen of op andere plaalten ter tekeHing te leggen , daar toe Vergaderingen te houden ; i of mee dezelve by de Huizen en Woningen der Burgers en Ingezetenen rond te loopen, om die op de eene of andere wyze tot de verteékeningdaar van uit te nodigen, over te haaien of te doen tekenen: laatende niet te min aan een ieder Ingezet ten en elk geë'kend Corpus dezer Provintie, vólgens het aloud en loffelyk gebruik des Lands, de volkomene vryheid, om zig, (indien eenig verzoek te doen heeft, of zig ergens over bezwaard vind, ) op de gewone wyze en forme en in behooflyké uitdrukKingen aan de Redering te adresfeeren^ Alles onder pcene, dat de zodanigen, wélke te* gen deeze Onze Lands Vaderlyke weimening komen te handelen,'en deze Onze Pubücacie in bet een of ander poinét komen te overtreden. daar Over met Bannisfement of zwaardere Straffe aan den Lyve zullen worden geftraft, naar omfta-iJi h h h èitf LEEÜ/ARDEN >eiisQjn■ant enz  117* NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeu- é warden3 i Publ.no-1 pcnsCourunt.enz. * < 1 igheid van -zaaken; Want wy zulks alles ; onder* fbidding van 's Heeren Zegen, tor bewa in^ van ust en behoud van den Lande, alzo veritaan te •ehooreD. Ën op dat niemand hier af eenige ignorantie voorrende, zal dezen over al worden gepu>.hceerc :n geaffigeert, ter' plaatze daar men gewoon is mblicatie en affictie te doenAldus gerefolveert en gearreftcerc op hec Landfchapshuis binnen Leeuwarden den 25September 17SÖ. J. C. B E R G S M A, vu Ter Ordonnantie van HunEd. Mog. A. J. v. S M I N I A. De Publicatie nopens de Vrycorpfen erf Gewapende Genootfchappen luidt aldus: r\e Staten van Friesland allen den geenen , die *-/ dezen zullen zien ofte hooren lezen falut! Alzoo Onze Gedeputeerden en Onze Raden in den Hove Provinciaal zig gezament'yk aan Ous, na onderling gehouden beiögne, geadresfeerd en voorgedragen htbben; Dat, daar Wy op de Adresfen van eenig Ingezetenen uit verCchillende Grieten yen en Steeden van deze Provintie , ten tyde van een gedrdgden Oorlog, ieder afzonderlyk aan Ons gedaan, om zig ia den Wapenhandel te oeifenen, by Onze Refolutie van den 19 December 1783 , daar op hadden verklaard, denyver der g%dê Ingezetenen, om tig te bekvvaameo in het behandelen van Wapenen, ten einde in geval van nood het dieibaar Vaderland tot nut en befcherming te kunnen zyn, ten hoogften te laudeeren, en Ons derhalvea niet ongenegen zouden toonen, gslykteeds ... fy  JAARBOEKEN; September, 117/ 'oy voorraad door het fourneeren van Wapenen uit 's Lands Magizyo hadden gedaan, dien yver v op te trekken, ingevalle de zulken, die op eere reguliere wyze, onder de Regeering van hunne 1 wettige Overheid, en het beltier hunner Opper-p hoofden, z'g naar geformeerde Wetten en Re- c glementen willende gedragen, met exhibitie van e zodanige Wccten en Reglementen hun aan Ons kwamen te adresfêeren, op grond van die Refolutie de wettigheid der thans exflfteerende Exer- i eitie Genoodichappen of Vrycorpfen, en de lega- i lifatk'ü daar van , door de refpeclive Officieren en I fviagiftraten vervolgens verleend, eenig cn alleen waaren berustende. Ü3t egter deze onze heilzaame Refolutie zodadanig eene extenfie begon te ondergaan, dat de gevolgen daar van met opzigt tot de rust van dit vry en gezegen 1 land, by het Collegie en het Hof niet langer met onverfchillige oogen konden worden aangezien, en Zy over zulks zig verpligt reekenden ons onder het oog te brengen, dat men by genoegzaam alle de gemelde Genood, fchappen was begonnen Gecommitteerden te benoemen, die te Leeuwarden te doen zaamtri" ko- r men , aldaar ecnGeneraale Vergaderingé van Gecommitteerden te fonneeren, in dezelve te be<" noemen een Prsfident en Secretaris; in de Verga-Jeringe Commisfien te vcrleenen, binnen en buiunlandiche Correspondentie te houden, circulaire JVhsüyes af te vaardigen, en aldus aan deze Vergadering eene wezenlyke exfiftentie te geven, ea i zig alzoo tot een ligbaam te maaken. Wyders aldaar te handelen over zaaken van het uiterst gewigt en concernerende, de Hoogheid; 1 des Lands, zoo dat men zig zelfs onderling doof tene formeele Acte heeft verbonden , de Conftitutie van deze Provintie te zullen handhaven n:iar inhoud van de lchnftelyke last der refpefUve Genoodfchsppen aan hune Gecommitteerden; en zul£s- ; zonder kennisfe van hunne wettige Oyerheid, ea Hhhh 1 *oa. Lèeü- /ARDECï ■ubl. no~ ensVy- vpfett iZ.  Leeu warde Publ.m pens Fr corpfen enz, H7« NIEUWE NEDERLANDSCHÊ zonder dat men zefs nodig geagt heeft daar op ce „vragen onze Approbatie. Dat Zy Heeren Gedeputeerden en van de n Hove, alle deze handelingen aanzagen als direct ltrydtg "met meergemelde onze RefolurJe van den to December 1,83, naardien de Exercietie Gtnooofchappen door eene Generaale Asf civie over de geheele Provinc;e zig ten eenemaal onttrekkeni aan de Regeeringen der re'p-ctive Gfietenyen en Steden, waar toe zy telkens door Ons g> recvoiieerd zyn, Dat wyders zy Heeren deze algemene byeenkomlten van Gecommitteerden uit Gewapende Genoodfehappen befchouwden als fchaddyk voor ce rust en goede order, om dat daar uit, zo ooit uit iets, eene Regering in eene Regering te wagten waare, iets ten eenemaal onbegaanbaar met de vryheid en veiligheid der goede Ingezetenen. Eindigende dezen hunnen voordragt met aanrading, om by ons daar omtrend te wiüen doen de nodige voorzieuinge, ooor dezeGeneraale Vergaderingé van Gecommitteerden der Exerctie OeOoodfchappen te disfolveeren, de Attcn , Contracten, Conventien en alle Refolut e 1 by dezelve, of by de Exercitie Genoodfchappen met eikanderen aangegaan en genoomen, te vernietigen, en in 't vervolg dergelyke zoort van zamenkomlten en handelingen te verbieden. - Zoo is 't, dat Wy dit ernftig voorftel, door de twee zoo refpectabele Collegien van Politie en juftitie in deze Provintie gezamentlyk aan ünsgedaan, in rype deliberatie gelega hebbende, en de Kragt en gevolgen van dien met alle overtuiging eevuelenue, goedgevonden hebben tot nutenneü van onze Ingezetenen en Conlèrvatie van de rust en voorfpoed des Lands, aan alle de Exercitie Genoodfchappen of Vfycorpfen thans zynde or namaals komende, te interdiceeren en verbieden, eelvk Wy interdiceren en verbieden door kragte dezes, om geene zamenkomften van eeaigeoIaHj  JAARBOEKEN, September, 1786, 1177 de Exercitie Genoodfchappen, Gecommitteerden uit dezelve , of eenige Generale Vergadering, van welke natuur ook, binnen Leeuwarden of ergens anders meer te houden of op te rigten, dislölveer.:nde^ Wy over zulics de Generaale Vergadering van Gecommitteerden der Exercitie Gc-noodfchap-' pen binnen Leeuwarden gehouden; met casfatie en vernietiging tevens van alle A éten, Contracten, ConVentien en Refolutien, by dezelve of by eenige Exercitie Genoodfchappen aldaar of ergens elders onderling aangegaan of genomen. Met vvyder verbod en interdictie aan alle de ocbucteryen ca Genoodfchappen in deze Provintie zit; bevindende, of de particuhere Leden van dien, un eenig dadelyk deel te nemen, ofzigopemiger wyze te laaten gebruiken of engageeren in de Onlusten en Oneenigheden, welke tot Ons grievend leeJWeztin in andere Provintien plaats hebben; veel m n te ondernemen, om tot behulp van een of a jder parthy aldaar uit te trekken , het zy Gewapend, het zy Ongewapend, buiten Ons uitdrukkelyk confent. Alles onder pcene, dat de zodanigen, welke cootran'e dezes komen te handelen, en zig alzo pan de overtredinge van deze Onze Publicatie fchuldig maaken , daar over met Bannisfement of zwaardere Straffe aan den Lyve zullen worden geftrafc naar omftandigheid van zaaken. Ed, op dat niemand hier van ignorantie voorwende , zal deze alomme worden gepubliceert en peafBgeert, daar men gewoon is publicatie en afpel ie te doen. A'dus gcrefolveert en gearrefteerd op het Landfchapshuis binnen Leeuwarden den 25 September 1 J. C. B E R G S M A, vt. Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mog, A. J. v. S M I N f A. Hhhh 3 Nog LEEUWARDEN Publ.nonensVry:orpfen',nz.  iijt NIEUWE NEDERLANDSCHE I eec- Nadere briefvan Fr;exl. aan Hall. Nog fchreeven de Heeren Staten dezer Provintie aan die van Holland dezen brief: EDl'LE MOGENDE HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRlbNDEN , NAbUUREN EM (O:\DGENOOTEN! TToe meer wy den tegenwoordigen toeftand van ons Gemeenehesi met aandagt befchouwen , hoe bekommerder VYy over deszelfs behoudenisfe worden, en hoe zig het denkbeeld, het fchrik barend denkbeeld, meer mogelykaan ons vertoont van deszelfs aanflaande ondergang , zoo daar tegen niet alle uitvoerlyke hulpmiddelen, ponder uit* ib:l worden geadhibeerd. Wy hebben, zoo ut de communicatie van eene Briefwisfeling tusfchen V Ed. Mog. en de Heeren Staten van Gelderland, over het gepasfeertle te Hattem en Elhurs, a;s uit Mufivesvan de Hoeren Staaten van Utrecht a-m U Ed. Mog. over geene mindere ferieufe onde verpen gefehreven, wederom nieuwe ftoffen ge r gen n ons te alarmeeren en 'tergde van 't pierb a V derland te vrezen. In de daad, Ed. Mog. Heeren, wy beven, wanneer wy aanfehouwen, tot welke eene hoogte de onlusten en gefchillen tusfchen U Ed, Mog. en rneergem. Provinciën bereids gerezen zyn: En wy zouden vermenen, aan onzen pligt al» Bondgenoot te kort de doen , en ons tevens, zo wel voor •*s Lands tegenswoordige Inwoonders als voor de nakomeiingfehap verantwoordelyk te Hellen, indien Wy langer Rille zweegen en de gevoelens van ons hart aan U Ed. Mog. en ook aan onze Mede? Bondgenooten, in tyds omftandigheden als deze, piet onbewimpeld openbaarden. Wy bidden dan U Ed. Mog., om met ons eens ernftig te willen bedenken of de verwydering, welke *er thans exilteert, en die natuurlyker wyze * an dag tot dag vermeerderen moet, binnen korten niet  JAAR B O E KEN, September, 1780. 1179 niet dac ongelukkig gevolg zal kunnen hebben, dat vreemde Mogendheden (hunne belangens daar inne geconcerneerc agcende) zig in die gefchillen mengen, en veelligt tusfchen Provinciën en Provinciën party kiezende, tot dadelykheden , komen, en het Touneel des Oorlogs in de Gewes ten van ons Vaderland openen zullen, waar van, het rampzalig einde niet anders kan zyn, dan de om ver werping der Zuilen van allen welvaart, en onherftelbaare verbreeking der banden van't Bond- a genootfthap, en gevolgelyk de geheele ondergang van onze voorinaals zo bloeiiende en gezegende Republiek, — Gevaarlyke toéftand! Akelig voor. uitzigt — des te verfchrikkelyker, naar maate 'er zi^i meer waarfchynlykheid voor opdoet. Het is uit aanmerjdnge Ed. Mog. Heeren, van alle deze zo zeer dreigende onheilen , van het hachelyk tydflip, 't geen wy beleven, dat wy ons op het ft*kfte genoopt voelen, en niets geprèslèerdér hebben, dan ons tot U Ed. Mog»en de vfcrdere Bondgenooten te wenden, aan dezelve de gedugte fituatie van zaaken voor te houden, en tevens met die ongeveinsde deelneming, met de zuiverheid van inzigten, met die blaikende Vaderlandsliefde, welke een waar Bondgenoot van dit Geineeneblést immer kan kenfehetzen, aan U Ed. Mog., gelyk mede aan de Heeren Staten van Gelderland e» Utrecht, onze kragtigfte en wel« meenendile mediatie en ttisfchenfpraak aan te bieden , onder de plecbtigfte verzekering , dat wy niets begeerlyker , niets heuchelyker* voor ons zouden kunnen uitdenken, dan dat het ons, onder 1 den Zegen vgn God Almagtig, gebeuren mogt, om door het aanwenden van alle mogelyke officien, en gerugfteund door den byltand van andere Provinciën tot het zelfde gewenscht einde, den grond te leggen tot eene reconciliatie, welke alle onlusten verbande, alle fchadelyke buitenlandfche influen* (ie afweerde, ajle verdenkicge verdreef, de harmonie en het vertrouwen onder alle de BondgeHhhh 4 ' rjoo. Leeüïvakijen Nadere 'mefvau Wml. tanRoll.  Ii&p NIEUWE NEDERLANDSCHE Lf.fo- WA.lDEN Nadere frief van Friesj. / rootïti deed herleven, de rust en kalmte in den Lande herftelde, den bloei en voorfpoed eer Inwoorderen van deze Republiek bevorderde en daar d >ox het lieve Vaderland van den oever des verderfs tot den luilter van voorige dagen te rug bragt. Wy houden ons van de cordaatheid en Vaderlandsliefde van UEd.Mog. te wel verzekerd, dan dat wy een oogenblik in twyffel Haan, of U Ed. Mog. zullen deze onze offerte in het ware licht bechouwen, en niet aarzelen om dezelve, als geen andere doel hoegenaamd, dan 'sLands behoudenisfe hebbjnde, te accepteeren. Waar mede. Ook nog aan de Provinciën Zeeland s Overyefel , en Groningen in dezer voege: EDKLE MOGENDE HEEREN,BYZON" DEKE GOEDE VRIENDEN, NABUREN EN BONDGENOOTEN.' De treurige omftandigheden , waar in de Republiek zig bevind , de onlusten , die daar in dagelyks tu'Rhen eenigen onzer Bondgenooten vermeerderen , en de vreesfelyke onheilen daar ui: te dugen, hehben ons inuispenfabel verpligt, tot eenen vooifl?g van h?rmonieufe asiopiatie tusfchen de discrepeeren.U Provr een -an deze. Republiek , omftandiger vervat in eene Misüve aan de Heeren Staten van Gelderland door ons daar pver gefchreeven , gelyk wy mede eene van den ^elfden inhoud aan de Heeren Scaten van Holland pn Utrecht hebben afgevaardigd. Wy refereeren ons aan dezelve, welke wy hier nevens Copielyk voegen. En ten einde m ftaat te zyn, om in ons geheel en volkomen onpanydig te blyven , hebben wy gemeend in den onzen, onder andere precaucien, ZC>"  JAARBOEKEN, September, 1786. u8( zodanige maatregulen te moeten neemen, dat me- t mand onzer Ingezetenen zig mag veroorloven om w S deSten by lommige Provinciën plaats heb- Di bende? eenig deel te neemen, of zig daar in te h&^lïSSei. vastelyK , dat D Ed. Mogende % door denzelfden Vaderlandslievende.* geest be S, in deze onderneming g,redeiyk mee ons 0 zullen iofteeren, en daarom inft eren wy met dien $f ernst as bet onwaardeerbaar belang eer zaake vordert dat O Ed. Mog. toch geene zwarigheid Kllen maaken , om dadelyk en y .lvaardiB de banden met ons in één te Raan, onzen vootihg S feconïeren, en met ons tot '* Lands reddinge zonder mcrtel te conciirrecren. Waar me Je er z, OVERTSSEL, Deventer. "T^e Burgemeesteren, Scheepenen enRa1 1 den dezer Stad fchreven aan de StateVvan Gelderland, den i September dezen brief: EDELE MOGENDE HEEREN! A Mo wy geinformeert zyn/en veele reden het* A ben! om die informatie met in' twyffel te ■r kken , dat door U Ed. Mog. is gerefolveeit een ï 00 " aantal Troepen naar Hattem en Elburg te | marcheeren, en, in cas van oppolitie, geïeld te gebruiken , en het gerugt van deze zaaK 7ahier als in de andere Steden dezer P ovincie |en groote fenfatie' en gisting veroorzaakt heef., waar8 uit een Burgerlyke Oorlog te" dugen>is & alzo reeds mefure& genomen , om ten fpoe beu- ia- :n. ïefvan ■iesl. 1» Zeel, ver ysfel 1 Gron*  U8* NIEUWE NEDERLANDSCHE Brief var, f) v. aan au Si. van Qeldtru li dillen een extraordinaris Landdag alhier te do^ri uxfehryven, waar op wy ons voorltell.n te ci öperecren , om de mediatie van Ridderfchap eri Steden aan te bieden, om door minnelyke fchiM Mogen de verfchillen , tusfchen U Edele en gemelde Steden Hattem en Elburg fubfifteerende, te vereffenen; zo hebben wy niet willen afzyn, U Edele Mog. daar van ten fpoeóigften kennis te geven, met zeer gedienüige en inftan* telyk verzoek, dat U KdeleMog. uit confideratie van de noodlottige gevolgen, met het gebruiken van den .Viilitairen arm tegens voorfz. twee Steden, zullen gelieven te fuperfedeeren , en zodanige ordres als daar toe reeds mogten gegeeven zyn, in te trekken, wy twyffelen geenzints, of U Edele Mogende zullen prys genoeg ftellen op hec Burgerbloed, om aan dit ons Vriendnabuurlyke voorftel, zonder bedenking te voldoen, en vcrblyven, na U Edele Mog,, in Godes Heilige protectie bevolen te hebben, EDELE MOGENDE HEEREN! eDz. Ook nog aan Zyne Doorl. Hoogheid, den pelfden i September 1786. DOORLUCHTIGE. HOOGGEBOREN FURST EN HEERE! VyTy zenden hier nevens aan Uwe Hoogheid Copie van een Misfive. welke wy op'heden aan ie Heeren Staten van Gelderland hebben doen de-ccheeren, met gediendig en inftantelyk verzoek, lat Uwe Hoogheid hoogstdeszelfs goede officien ial gelieven aan te wenden, ten einde doorhoogst;em. Heeren Staten daar aan rnoge worden gedeereerd. ten einde alzo een Burger Oorlog, die ms, indien de by dezelve -fctaten genomen mefu- res  JAARBOEKEN, September, 1785» 1183 res effccx forteeren, onvermydelyk toefchyrt,r_ worde voorgekomen. 1 In vuurige hnon, dat deze onze welmeenende reprsfentatie by Uwe Hoogheid, uit aanmerking van de gedugte gevolgen , die het ftorten van Burgerbloed, voor de ganfche Republiek en tevers Uwe Hoogheids eigen Huis , zoude kunnen na zig ileepen , den gewenschten ingang zal vinden, beveelen wy Uwe Hoogheid in Godes Heilige protectie en blyven, enz. De drie Steden hebben eene Commisfie benoemd naar den Stadhouder, bekleed wordende , uit Deventer, door de Heeren Stoet, en G. D. Jordens; uit Campen, door van Hymenberg en Baron Knutb ; uit Zwolle , door Roe/è en Ravefteyn, benevens de Secretaris? ien van Sucbtelen, de Mis: en Eekbout. Deze Heeren Gecommitteerden der drie Reden Deventer, Campen en Zwolle, fchreven den 2. September uit Wyhe, aan de Sta-? ten van Gelderland aldus: EDELE MOGENDE HEEREN ƒ \v, y Gecommitteerden van de drie Steden De^ venter, Campen en Zwolle, thans te Wyhe vergaderd, om zodanige maatregelen te beramen, als het gefchiktfte kunnen geagt worden, om de fchroomelyke gevolgen , die men met zo veel grond vreest dat uit U Édele Mogende Refolutie tegen de Steden Hattem en Elburg genomen nood» zakelvk zullen moeten volgen, onderden Goddely. ken Zegen voor te komen, hebben ons indispenfabel verpligt geacht U Ed. Mog. te informeeren, dat by onze Steden gerefolveert is ten allerfpoedigllen eenen Landdag te houden, bet welk wy vertrouwen op Donderdag of Vrydag aanftaandc EU.  1 ÏVVEN- Uricfvan U amtli. , an Gel Uc. lur.il. • NIEUWE NEDERLANDSGHE te zullen kunnen gefchieden, ten einde als dan icdauig ie aciibereeren, a!sU Ed. Mog. reetii uit dc afzonderlyke Misfives van onze Meen hebban kannen vernemen, en, gelyk van zelfs fpreekt; nm aile zodanige maatregelen te nemen, als zuli n kunnen (trekken om eeDen volGsgen Burger kyg, die wy verzekerd zyn dat uit het voortzetten van U Ed. Mog. thans genomen mefures zal moeten refulteeren, te \erhoeden ; fpeciü3l ook om zo weel mogelyk zulke voer lianen te doen, als voor de Provincie van Gelderland m het byzonder o.rbaarst zuilen gehouden worden. Wy zeggen verzekerd te zyn, dat een vo'flagen Burge kryg, het gevolg van U Edele Mog. maatregelen zyn zal, en ten einde"U Edel.- Mog. hier van te meer overtuigen', dient, dat wy zefcer onderrigt zyn , dat groote partyen van o ze Burgers tn daar onder veelen van de eerfte Familien zig naar Hattem en Elburg hebben begeven, zo men jtegt, met het vaste voornemen, (en wy hebben geen reder, om aan de'waarheid van die inform'ane té'ttyyfféteö), om dne-Steden met al hun vermogen en iet den Id/'tften droppel Bloed te helpen rieieodecren; cn wy-verzoeken en irfteeren» derhal ven nogma iis dat ü Ed. Mogende de executie van derfëlw oide-ïs'ten eerften ziften gelieven te Urcheeren of in te trekken, üit cenfideratie van de yslelyKe gevoken , die anders te dugten zyn , en van den h a , ja wy zeggen niet te vee', indien wy 'er by voegen van de woede, welke daar uit zou ie kunnen refulteeren. Wy moeten 'er hy voegen, (want veinzen kan thans niet meer te pas komen, te meer daar wy in bet zekere denken geïnformeerd te zyn, dat onze eerfte MisGven den gewenschten indruk niet gemaakt hebben), dat wy , by aldien ü Edele Mog. niet mogten kunnen overgaan om aan deze onze VriendnabuurWke en welmeenende =>anmaaringen eirdelvk te defereeren, genoodzaakt zyn te b^tuigeu, 'dat wv ops onverantwoordelyk hou■ w dea  JAARBOEKEN, September, t]t6. I!8$ den voor alles, dat vervolgens zal komen te ge j beuren, en dat wy genoodzaakt zyn zullen zodanige efficacieufe maatregelen te nemen, als wy voldoende zullen agten, om ons zeiven in veilig- , heid te ftellen, en voor alle overheerfchwg welke < wv ook by het uiibreeken van troebelen zouden , kunnen te dugtcn hebben , op het kiagtdacViglte , te bewaaren. n ,,, , Wy bidden den Almagtigen, dat hy U Edele Mo* raadflaaen tot heil van den Lande en tos bewaring van onze kostelyke Vryheid moge bellieren , en dezelve neemen in deszelfs heilige protectie. Waar mede biyvende, EDELE MOGENDE HEEREN! enz. Die zelfde Gecommitteerden fchreven ten zelfden dage aan Zyne Hoogheid uit Wyhe in dezer voege: BOORLUGTIGSTE HOOGGEBOREN FURST EN HE ERI Wanneer Uwe Hoogheid in den loop van deze week is geinformeert geworden van den ftaat der zaaken, zo als die zig toen bevond na het neemen der Refolutie van de Heeren Staaten van Gelderland tegen de Steden van Hattem en Elburg, hadden wy ons gevleid, dat zu ks dn eelukkig gevolg zoude hebben te wege gebragt, dat hooggemelde Heeren Staaten waren bewoogfet geworden, cm aan onze ernftige en nadrukkelykt inftantien tot voorkomiog van de fchroomelyklb gevolgen te defereeren, en ten minden die voor lieningen te doen , dat de zaak mogte m ftaa blvven en gehouden worden, tot debyeenkoms van de Staten dezer Provincie, dan in het onze kere, of wy niet nog dit te verhoopen hebben )ivgti- "fr. 3iief'.'aH. lecomm. itin Gct' k>U*d.  ,Ï8Ó NIEUWE NEDERLANDSCHE Pèven- TtR. Briefvan Gecomm, aanZ.H' wierden wy tot onze grievende fmerte in 't zekere geinformeerd van den daadtlyken aanmarsch van eenige Troepes naar die beide Steden, om de vooriz. Refolutie ttr uitvoer te brengen. — Wy hebben op espresfe last van de Heeren onze Committenten herwaards gekomen, om nadere en toereikende maatregelen te concerteeren tot preventie van eenen Bmgerlyken Oorlog, die wy onvermydelyk tegen onzen w< nsch daar uit zich geboien worden , gemerkt deze demarche onze Burgeryen in de . hevigfte drift en verontwaardiging heeft gebragt en veele van dezelve uit onze Steden en het platte Land dezer Provincie doen voortfrielleu ter befcherming van de gemelde Steden, voorzien, niet al het geen noodig is, om de voorfz. Steden het effect van hunnen b} fbnd te doen genieten $ en waar in zy uit Holland en andere Provinciën worden onderfteund, gemeend geene gele-genheid te moeten laaten voorby gaan, die tot het voorfz. oogmerk kan leiden; — en het is daarom $ datwy ons bewogen en genoodzaakt hebben gevonden , namens de drie Stedan al nier vergadert, aan de Heeren Staten van Gelderland te fchryven , en al nog de prassfanefte inftantien te doen, ten einde aan de verzoeken door de drie Steden afzooderiykj gedaan. al nog te defereeren ; en gehoor te willen geven aan deze reprcfentntien, op dat daar door alle die te vrezene onheilen en gevolgen mogen worden afgeweerd , en door eene aangebodene mediatie is 'c mogelyk getenteerd, de verfchillen en opgevatte misnoegens weg te neemen, en de rust te herftellen, *Wy vinden ons genoopt, ons gezamentlyk aan Uwe Hoogheid ten zeiven einde te addresfeeren, en te verzoeken van Hoogstdeszelfs goede officien daar ber en te wenden, dat de hooggemelde Heeren Staten daar toe mogen worden overgehaald, err de orders, die mogten, gegeven zyn, in zo verre te altereeren , en in te trekken , dat de Troepes hunnen marsch mogten ftaken, daar ze zig bevinden ,  JAARÜÜEK.E N , September, 17 »6, 1187 of zy, zo zy reeds naby die Steden mogten zyn 1 genaderd, gelast zig van alle geweld te anihou y den. — Wy inltteieii dies te meer daar op, om dat daar toe gelegenheid fcnynt gegeven te wor l den , door eene" Kelolutie by de Kegeering van ( Hattem, zo wy heden verzekerd zyn, genomen,,; om de aanmaricheerende Militie den ingang op Stads Territoir te verbieden, of immers met alle geweld te luperfedeeren, tot zig daar over nader aan de Heeren Staten kunnen hebben geaddres- feerd. Zodanig eene gelegenheid , waar dooc de digniteit der Staten niec alleen niet gekwetst word, om of door iusfchenkoa:st van anaere, de verfchillen is 'tmogelyk nog zonder middelen van nadruk en geweld te kunnen wegruimen , kan ert behoord door hooggemelde Heeren Staten werden gearripieerd. Wy verzoeken die op Uwe Hoogheid zo lief Hoogstdezelve de herftelling van de rusc van het dierbaar Vaderland is, en herinneren aileene nog hier by de Refolutie by de Heeren Staten dezer Provincie in den voorleden jaare genomen, en aan Uwe Hoogheid toegezonden, om geene Troepes op de repartitie dezer Provincie te employeeren tot eindens daar by voorfchreven en terwyl wy van ter zyde worden geinformeerd, dat door de Heeren Staten van Gelderland of wel Uwe Hoogheid order zoude gegeeven zyn aan eenige Artillerie in Zutphen uarnifoen houdende, op de repartitie dezer Provincie gcplaacst , om zig by die Troepes te vervoegen, hebben wy gemeend het zelve niet ongemeikt te mogen pasfeeren, maar dit hier by onder het oog van Uwe Hoogheid te brengen. Wy verhoopen dat onze poogingen zo by de hooggemelde Heeren Staten als Uwe Hoogheid den gewenschten indruk zullen mogen maken, en daar door het Vaderland bevryd worden voor de allergevaarlykfte en dodelykfte gevolgen,die zulks anderzints onveimydelyk hebben zal en te vreezen zyn. )FVEr>-* Eit. 'riefvan ieComr;;, anZ.tii  1 TfcvïïN. IER* Nadere brief van Gec. aan Gtldtrl. £83 NIEUWE NEDERLANDSCHE iyn. — Eo bevelen voorts Uwe Hoogheid hi Godes heilige beichertning. D. H. enz. Gemelde Gecommitteerden fchreven den j. September 17BÓ van het Looi aan de Staten van Gelderland dezen brief: EDELE MOGENDE HEEREN! Na dat wy uit last onzer Heeren Committenten; op den 2 dezer U Edele Mogende hadden voorgefteld en op het allerinllantelykile verzoet, v n wei te willen fmcheeren Hoogstderzelver genomen befluit, om middelen van nadruk en geweld te gebruiken tegen de Steden van Hattem en Elburg: vilden wy ons andermaal gt ^ualificeerd, nadere middelen ïn het werk te ftel.en, om dien doodelyken flag, was hecmogdyk voor te komert en het gehéelè Land , dat bier door m rep en roer word gebragt, voor verdere inwendige beroertens en eenen Uurgerkryg, zo Vuutig van God Mmagtigte verbidden, te bewaren, en ten dien eindd zyn wy herwaarts gekomen, om Zyne DoorlugtiEe Hoogheids officien daar toe andermarl ernibg Te verzoeken: wy htbhen boven al gemeend niec te mogen ftilftaan met U Ed. Mog. onder her oog te brengen de gevoelige aandoening, welke UEd. Mog. ttilzwvgen op onze afzonderlyke en geza. mentlyke ernfcige en welmeenende reprielentatien hy onze Regeering, Burgeryen en Ingezeetenen heeft veroorzaakt.— Deze word allezints vermeerderd doordien wy zien niet alleen, dat het tot heden toe geen fchyn of blyk is, dat daar aan eenig gehoor zal gegeven worden, of eenige deference betoond, maar dat wy daar en tegen door den dadelyken voortmarsch der aan te /ukken Troepes mogen opmaken, dat U-Ed. Mogend blyven volharden in derzelver befluiu  JAARBOEKEN, September > 1786» 11 ga Wy hebben immers, Edele Mogende Heeren! geen ander oogmerk , dan het geen wy in'onzen voorige hebben gemanifesteert, de prae ventte narnelyk van de funefte gevolgen van een Burgerkryg, en bu'eeren al n;>g niets, dan eene mediatiel aan te bieden over verfchillen tusfchen U Ede'e ( Mo;endeen de Steden Hattem en Elburg Mede-< leden Vdïi de Regeenng Uwer Edele Mogende Province, wy treeden in geenen deele , in de merite der ontftaane verfchillen, nog in de rede* ren, die Uw Ed. Mogende bewogen hebben tot deze uitterfte ftap te befluiten ; dit zoude ons atleideo van \ ware oogmerk der mediatie, dewelke wy wenschteo,dat ftatelyk van deze Landfchap wierd aangeboden , het welk niet afwykt van de eronden der Conftitutie: wy vinden ons dan verplicht, om op nieuw op het allerernftigfte aan te hou ten, dat U Edele Mogende zig al nog mogen laten bewegen, waar toe zelfs meerder aanleiding word gegeven door een declaratie a;n ons gedaan, van'wegens de Stad Hattem in een brief, waar vanwyCopy dezen by voegen, en wasr in dui'delyk verklaren op redelyke voorwaarden wel te willen accommodeeren, het welk zy ook mii-fchien reeds direélelyk zullen hebben bewerkflelligt, of nog daar toe overgaan. Zullen nu U Edele Mogende, tot welker kennisfe uitkomt, dit en onze reprefentatien met ftilzwygen en oog-merkt laaten pasfeeren , zonder daar op de minfte reflectie te (laan of zig te laten overhalen, om eenige condefcendance te gebruiken in eene zaak, die, na het oogmerk van U Ed. Mogende doorgezet wordende , de doodelykfte gevolgen voor het geheele Vaderland zal hebben, gemerkt de allergrootfte fenfatie en verbittering , welke deze demarche reeds veroorzaakt heeft, en, uit» gevoerd wordende, nog verder hebben zal, daar 'er nu zo veel gelegenheid gefchapen is, om het zelve , met befparing van het Burgerbloed, zo dierbaar aan de wettige Regeering, misfehien op eene redelyke wyze, buiten het gebruik van da liii ge- •e.«. NaJerè riefvan iec. aan itlderi; '  1 Deven-i TER. | Nadere : brief van Gec. aan Gelder/. i9o NIEUWE NEDERLANDSCHE -eweldigfte middelen, te kunnen zien uit den weg ;eruimd? Wy bidden dus U Ede'e Mogende'; hy 'l wat dierbaar is, by de zugt en yver tot het weltyn van hec Vaderland, en de herftelling van de nwendige rust, ook in U Edele Mogende Provincie, 5p allen dezen nog ernftig bet oog te vestigen, jm met alle dien fpoed, die hec gewigt der zaak vereischt , en in bet welke een allergrootst en emineutst gevaar, in de vertraging van een voldoend befluit, in dezen gelegen is ; op onze vorige en deze herhaalde vertogen geheven agt te geven, en order te (teilen, dat alle mefures van nadruk mogen worden gefurcheert, den aanmarsch der Troepes , daar ze z\n, geftaakt, en ten minlten beproefd, of, en welke middelen tot accommodement zouden kunnen worden geadhibeert, welke te verwerpen , wv voorzien, dat de geheele Kepubliek in de fchroömelyke verbittering zal zetten, waar van wy, zo naby gelegen, reeds lmertelvk gevoel hebben door een vuurige drift en onwederftaanbaaren yver , die U Edel Mogende demarche en refolutie airede onder onze Burgeryen veroorzaakt heeft, en welke U Edel Mogende zo wel als wy reeds weeten, dat in alle andere Provinciën plaats heeft, ten gevolge hebbende, dat van alle kanten gewapende Burgeren en Ingezetenen toefchieten en de energieqfte adresfen over dit onderwerp gedaan worden. . Wy herhaalen ons ernftig verzoek en betuigen voor U Edel Mog, ons, by onverhoopte onftentenis van hier aan te defereeren , onfehnidig te zyn aan de jammerlykfte gevolgen , die hier uit onfeilbaar zullen ontftaan. Wy bidden God Almagtig , dat Hy U Edele Mog. Harten daar toe genadig wil beweegen en bellieren, dezelve voorts houdende in Zyne Heiu» sebcicdhele Bogende heereni &c. (onder fond) Uw Edele Mog. goede Vrienden, J)e Gecommitteerden uit de Steden Deventer, Campen en Zwolle, Ue  JAARBOEKEN, September, 1^6. 1.191 De Gecommitteerdens begaven zig hier op, naar 't Loo ter gehoor by Zyne Hoogheid, welke hen antwoordde: „1. Dat niemand meer vreemd was van geweld tegen Burgeren, dan Hy zeiven. 2. Dat men hem niet moest aanzien voor den auteur van 't werk. 3. Dat Hy alleen uitvoerde de ftrik- - fte bevelen van de Staten van Gelderland. \ 4. Da: Hy kon verzekeren, dat aan niemand eenig geweld in zyn recht gefchieden zou. j 5. Dat het aan de Reden Hattem en Elburg zeive Rondt , om door voldoening aan de bevelen van den wettigen Souverein , van : alle militair geweld bèvryd te zyn. 6. Dat dc oogmerken van het zenden van Guarnizoen niet anders was, dan om aan de Regeering van die Steden, 't Hof van Gelderland, en de Staten gelegenheid te geven , om op eene ' bedaarde en conftitutioneele wyze te onderzoeken de oorzaken der onlusten , zonder I geëxponeerd te zyn aan de feditieufe bewegingen van onrustige perfonen. 7. Dat Hy alle de brieven gezonden hadt aan de Staten van Gelderland , welke aan de drie Steden zouden antwoorden. 8. Dat de Magiftraten der drie Steden beter gedaan hadden? hunne eigene Burgeryen te rug te houden van, tegen alle orde aan, het grondgebied van eene andere Provincie gewapend in te trekken, en dat te violeeren. o. Dat Hy by de Heeren geen krediet meer hadt, en het ridicul was van hem te vorderen het emploijeeren van iets, het welk niet in zyn magt was. 10. Dat het zenden van Militie naar een of andere -\ Stad niets ongehoords was; dat Hy in het Ul i 2 yqo- Df.ven- i ER.  Tl '\ EK. t< 8 1 1 ] ( '"•'3 92 NIEUWE NEDERLANDSCHE oorig jaar een gelyke order der Heeren Sta:n van Holland hadt geëxecuteerd, en geen tad daar tegen was opgekomen, n. Dat y met een woord gezegd niets meer doen on , en wagte alleen op de orders zyner Eindpalen, de Staten van Gelderland." Zie hier het verilag zelve van die onderhanleling tusfchen Gecommitteerden der drie hoofdlieden en Zyne Hoogheid, op het Loo. Jen 4 September 1786 gehouden: De Heeren Gecommitteerden Burgemeesteren Steen G. D. Jordens van Deventer, *«» Heynenbtrg en van Knuth wegens Campen, en e Heeren Roufe en Ravejteyn van Zwolle, met de Secretarisfen Suchtelen 9 de Mist en Eekhout, ter audiëntie binnnen gekomen zynde, wierd. na St door den eeriten Heer der Commisfie Sloef du Jedender overkomst gemeld was, by P^f ure aan Zvne Hoogheid kennis gegeven van een derde Misfive, namens de drie Steden aan de Heeren C„ van Gelderland afgezonden; als mede van eene Misfne van de Regeeting van Hattem aan Se Regeering van Zwolle, houdende aanbod van «iendelykvirdrag, metinftantie, dat Zyne HoogJeid deSeifs goeVe officien geliefde aan te wenden , om de Heeren Staten van Gelder and te belegen, van derzelver genomen befluit, om de Steden Hattem en Elburg met Militair geweld te bedwingen, af te zien; immers dit tefurcheeren, tot dat de Staten van Overysfel, derzelzer Mediatie zouden hebben kunnen aanbieden. Waarop Zvne Hoogheid te kennen gaf, dat aliëen was van het gebruik van geweld, dat ook niet moest aaneezitn worden voor den aucteur van dat werk, „aar dat alleen de ftriktfte bevelen yan de Heeren Staten van Gelderland uitvoerde: dat echter kon verzekeren,dac niemand geweld in zyn recht, goed  JAARBOEKEN, September, 1786, 1193 of vryheid zoude gefchieden; dac her aandeSte-i den Hattem en Elburg ftond, om onder voldoe .] ringe aan de ordres van den wettigen Souverein , van Militair geweld bevryd te blyven. Dat de intentie van het zenden van Guarnifoen was, om op ■ een Couftitutioneele wyze onderzoek te doennaar, de oorzaak der onlusten , zonder geëxponeerd te , zyn am feditieufe bewegingen van onrustige perfo. ren. Dat de Magiftraaten van de Overysfelfche Steden beter gedaan hadden, hunne Burgeryen te r.ug te houden , om het territoir V3n eene andere Pi ovintie gewapend in te trekken. Dat ook het zenden van Militie naar eene of andere Stad niec ongewoon was. Dat men in Overysfel zig daar niet over behoefde te ontrusten, dewyl Zyn Hoogheid we' kende zyn plicht en eed, aan de Staten van de Provincie van Overysfel gedaan , en geen troupes derwaards zoude zenden , zonder derzelver requ fitie en ordres. Waarop aanZ Hoogh. door de voorzittende Heeren in fubftantie wierd geantwoord, dat, dewyl de Steden , waar tegen Militie getigt was, althans Hattem genegen was, om zig jn 't v 1 ièndel yke te vergelyken, men dus verhoopte, dat Zyne Hoogh.zou interdiceeren , datinmiddels geen Militair geweld gepleegd wierd. Dathetden Re^-ermgen der drie Stedenondoeniyk was hunne B -irgerytn te ru" te houden. Dat ook van alle oorden Burgeren en Ingezetenen kwamen toe tefchieten, en een gemcene zaake te maaken, en dat dus ceu Burger-oorlog en'c vergieten van Burgerbloed tedustenwas, zo de Militie niet belet wierd om voort te gaan. Waar by verder de Heer Ravefteyn remarqueerde, dat, daar hier tusfchen Leden en Steden van éénzelfde Provincie different was, het zelve naar den 1 Art. van de ürie, by wege van Juftitie , door arbiters of accoord, op aan te biedene Mediatie, behoorde beflist te worden. Dog Z. Hoogh. daaropherhaalendezyn plicht, om ah Captein Generaal ftipr. de ordersder Staten teobe' r liii 3 diee )even- er. Cotifer. 'an Gec. ler% Stelen met Z. Hoogheid.  iT94 NIEUWE NEDERLANDSCHE "1 ER. Ccmfvan Gecomtn. t,er •, St. tnaZ.H. i dieeren, wierd door lantstgemelde Heer daar tegen , onder't welneetnen van Z. Hoogheid aangemerkt j dat men Z. H. niec adiëerde als Captein Generaal, maar als Stadhouder zo wel van Overysfel, als van Gelderland, en dac heteen der wezenthkfte Rech • ten en Prsëminentien, zo wel als de pligt van Stadhouder was, om te zorgen, dat de eenigheiü, zo veel mogelyk, geconferveerd, en in gevolge de Conftitutie, te werk word gegaan, zo dat men verhoopte, dat Z. Hoogh, dog zou gelieven teintercedeeren, dat immiddels geen geweld gepleegd, maar een geiugteBurger-oorlog voorgekomen wierd, ter confervatie van het lieve Vaderland, en ten wezentlyken dienfte van Z. Hoogh. en van Hoogst Deszelfs Doorl. Huis. Waar op Z. Hoogheid antwoordde, dat Zyn pligt wel kende; dog 'er niec in doen konde. DogZ Hoogh. daarop door den Heer" Knuth verzogt zynde tot employ van Hoogst deszelfs crediet, repliceerde verder, dat geen crediet meer hadde, en dat het dus befpottelyk zoude wezen , van hem het employ'daar van te vergen, waarop de conferentie icheidde. De Staten van Overysfel, die buitengewoon waren zaam geroepen, fchreven aan de Staten van Gelderland den 7 September 1786 dezen brief.- EDELE MOGENDE HEEREN! De Heeren Onze ordinaris Gedeputeerden, hebben Ons, by het openen van deze Onze Vergadering, ouverture gegeven van al het gene tot deze Onze extrordinairis byeenkomst aanleiding heeft moeten geven, en teffens van de refchriptie, die U Ed. Mog. hebben gelieven te depecheeren op derzelver inftantien, gepaard met da door de Steden Deventer, Kampen en Zwolle, vooraf reeds gedaan. Wy zouden Ons ook terftond bekwaamd hebben, om U Ed. Mog. voorgemelde refcriptie in deliberatie te nemen, en Onze gedagten daar over me-  JAARBOEKEN, September, 1786. 1105 mede te delen. Dan voor en aleer Wy zulks £ hebben kunnen doen, zyn ons op de erenftigfte T en presfantfte wvze voorgeteld, de allergrootfte lenlatie, welke Ü E<. Mog. befluit om de Ste B den Hattem en Elburg, met Militaire Magt te C bedwingen, niet alleen, onder de Burgeren e.n a, Ingezetenen der Steden en Platte Landen van deze Provintie heeft veroorzaakt, maar zelfs tot andere Provintien is doorgedrongen. Dezelve worden nog merkelyk vermeerderd en geaggraveerd door-de tyding, van de aanmarsch der Troepen naar de Provintie van Utrecht, tot dezelve eindens, als waar toe die by U Ed. Mog. zyn gebruikt; door de tydingen, dat de Troepen in Gelderland worden vermeerderd, dat reedsgebruikt zyn in de expeditie tegen Hattem enElburgen in plaats van hunne Stads Quartieren, op de Confinien dezer Provintie worden gehouden,daar dezelve,deze Militaire togt afgelopen zynde, om gene verdere ongerustheid te verwekken, reeds hadden kunnen terug getrokken en in hunne vorige Guarnifoenen gepaatst zyn, immers daar, alwaar zy geene ombrage kunnen geven. Wy hebben in aeze kommerlyke omftandigheden befloten, onze Vergadering byeen te houden, en op alle voorvallende zaaken, betrekkelyk de tegens woordige bezwaarde Conjuncturen , by 'de hand te zyn en gereed, om na rype overleg, zodanige befluiten te'kunnen nemen, als tot verhoeding van alle gevaa-lyke gevolgen, het voorkomenvan een Burgeikryg, losmaaking der banden van Verëeniging, en herftelling der rust in dit Gemenebesten Provintie, convenabelst zullen zyn. Wy verzoeken dit zelfde van U Ed. Mog., en daar Wy geen de minfte oogmerken hebben, dan deze, en die reeds in de Misfi ves der drie Steden gezamentlyk aan U Ed. Mog. gefchreeven zyn gemanifesteerd ; zo menen Wy, dat er van de zyde van U Ed. Mog geen beter bewyzen kunnen gegeven worden tot dezelfde oogmerken, dan dat u Ed. Mog. die voorziening doen, dat de voorliü 4 ge- lEvEir • ER. riefvan verysfel mGeld,  'i ER. tujj NIEUWE NEDERLANDSCHE gemelde Troepen naar hunne Stanriplaatfen worden terug gezonden, ten welken einde Wy oolc aan Zyne H )Ogheid Ons hebben geaddresfeert, om zulks, zo veel den zeiven aangaat, ten promften en fpoedjgften te willen effeöueeren. Wy verzekeren U Ed. Mog. dat, zonder die voldoende gerustltelling, Wy buiten Haat zyn, de gisting der gemoederen, die hoe langer hoe heviger worden, te kannen matigen, en verwagten dus, dat U Ed. Mog- daar aan gelieven te voldoen, ons referveerende, U Ed. Mog, over de verdere Poincten nader Onze Refcripüe te zullen doen toekomen. Waar mede er.z. Nog fchreven den zelfden 7 September de Staten van deze Provincie, dezen bnet aan Zyne Hoogheid: DOORLUCHTIGE HOOGGEBOREN FORST EN HEER! \V7anneer wy op verzoek van de Steden DeyenW ter, Campen en Zwol tot tiezeexcraordina. rie Vcrgaderirg zyn byeen gekomen, en daar m aan ons opening is gegeven van de tegenwoordige jammerlvke omftandigheden, waar inde Reubl.eic en deze onze Provintie gebragt is, door het Defluit by de Heeren Staten van Gelderland op deze Hunner EJ Mog. Vergadering genomen, om de verfchillen met de Steden Hattem en Elnurg door de Militaire Magt van den Staat te bedwingen, en te onderwerpen, zo zyn wy daar oyer ten hoogften getroffen , en hebben de gevaarlyke gevolgen van deze demarche aanftonds gepenetreerd, en zyn bed3gt daar over onze nadere en crnltige Deliberatien te laten gaan, ten einde zodanige maatregulen te kunnen neemen.als den hoogen nood, welke het dierbaar Vaderland en byzonder ook deze Provincie fchynt over het hoofd te hangen, . tot afweering van alle onheilen en voorkoming van eenen Burger Oorlog, thans vorderd. Wy zullen ons voor als nog niet uitlaaten over diverlePoinc-  JAARBOEKEN, September, i7f,6, n9? ten daar toe betrekkelyK, dewyl wy, om zulks met vrugt, en op een gegronde voet te kunneD doen, onze allereerfte overweegingen hebben moeten be paaien op de groote fenfatie en yver, dewelke de aanmarlch der Troepes in Gelderland reeds heeft veroorzaakt, en nu nog vermeerderd word, door de tydingeu van dergelyken aantocht na de Pro . vincie van Utr.cht, waar omtrend wy op dezelve * wyze denken als Uwe Hoogheid reeds door de Ge.' deputeerden der d-ie Steden is medegedeeld en voorgedragen, en dat zelfs de Trouppes, dewelke gebruikt zyn om het befluit van de Provintie van Gelderland hierboven genoemd ten uitvoer te brengen, niet alleen op derzelver Scandplaats op de Confinien dezer Provintie gehouden worden, maar dat dezelve nog zouden vermeerderd zyn. Alle deze omftandigheden maaken zo eene diepen indruk op de gemoederen der Burgeren en Ingezetenen, dat dezelve op geenerlei wyze kunnen worden gerust gefteld , of ontheven van de opgevatte vreeze , dewelke zelfs tot nabuurige Provintien is overgeflagen, en van alle kanten gewapende Burger Corpien doec aanrukken om derzelver hulp aan te bieden niet alleen, maaromdie datelyk te prtefleeren; bier toe zyn ookwerkelylc de gewapende Burger Corpfen uit deze Proventie en die van Holland na de Steden voortgefpoed erj aangekomen. Dit alles heeft natuurlyk het mistrouwen ten hoogden vermeerderd, zo dac wy aangedreven door de fterkfte inftantien om van allen dezen en de waare oogmerken van Uwe Hoogheid tezynonderiicht ons niec mogen onthouden ons des wegens aan Uwe Hoogheid te addresferen, eu met ernst aan te dringen, dat Uwe Hoogheid zig daar omtrent rondborftig gelieve te verklaaren, welke intentie daar omtrent by Uwe Hoogheid huisveste , op dat daar door de opgevatte vreeze moge kunnen worden verminderd, en de gemoederen tot bedaren gebragt. Hier toe is ons het prom- ftc DlTVEN* It.h. Briefvan ie Staten •tiveö by alle die Misfiven aangevoerd, alleen eenige weinige dagen de execu'ie dier ordres fuicheeren, en de dadelyke offerte onzer mediatie in te wagten; waar door immers geene atteinte zou zyn toegebragt aan Hoo?stderzelvir wettig geZag in Hunne Provintie , of in de ged. Steden van Hattem en Elburg , cn de zaaken iu verfchil zouden zyn gebleven in liaat. Wy vertrouwen , dat UEd. Mo:- te meer over dit alles zullen zvu aangedaan; wanneer Hoogstdezelvegeinformeerd worden, gelyk het naar waarheid, en onder de oogen van de Ingezetenen dezer Provintie alzo gebeurd is, dat deze attacque op de Stad Hattem. uit welke nog eenige vrugtelooze refiïrentie geboden wierd, op den sdezer maand gefchied is, door Troupes, ftaande ter repartitie van Uwer Ed. Mog. Provintie, en met name door het geheele of gedeèltelyke Regiment, geleid wordende door, en toen onder perfoonlyke aanvoering van den Collonel van Plettenberg, dac deze de eerfte geweest zyn, die gebruikt zvn, of immers in de mo^elykheid gefteld zvn geworden, het eerfte Burgerbloed te vergieten ,(*)en hunne Wapuien, die alleen behoo'de en en toegeflooten Huizen van gevlugte Burgeren en Ingezetenen gepleegd zyn, niet alleen, maar dat ook op eene verre riütantie van dien Stad, en in den omtrek, deaveuuün, en pu- (*) Zie bU 1198 hier voren. Kkkk HevenrER. Briefvan Overysfel tan Friesl.  Deven- 1 EK.. Briefvan Overysfel aan Friesl. ïttöi NIEUWE NEDERLANDSCHE publieke Heeren wegen door uitgezette posten en aanhouding of opbrenging van onze eigen Ingezetenen en andere reizende Perionen onveilig gemaakc,ende vrye Communicatie tusfchen dieStad en omleggende plaatzen over de Veluwe van en na onze Provincie en Steden meter daad belemmerd worde. Wy hebben gemeind dit alles ten fpoedigften onder het oog van Ü Ed. Mog. te moeten brengen , en daar wy aan derzelver Hoogwyze deliberatie gaarne overlaten, het nemen van zodanige heüzaame Refolutien, waar door het emploi van Troupes, ter repartitie van UW Ei). Mog. Provintie ftaande, in Burger gefchillen . vorder worde geprtevenieerd, en, voor zo verre die reeds gefchied mogte zyn, herfteld; verzoeken wy UEd. Mög. rwt het meeste empresfemenc, dat door Hoogstdezelve zodanige fpoedige en effieacieufe in-at regelen mogen worden genomen, waar door ce «rnfen van deze Provintie tegen alle vexatien d'er foules van de Troupes ter repartitie van L Ed. Mog. ftaande, zal mogen worden gefecureerd, en met naame door dezelve geenere belemmering gefchiede, in de Communicatie, en het vry, en onverhinderd pasfeeren en repasfercn na en van onze Provintie en Steden. Hier mede&c. ' Verders hadt men reeds terftond een nieuw Corps ter beveiliging Van deze Stad opgerigt, en het bevel opgedragen aan den Secretaris Dumbar, zullende den post van Collonel bekleden. De Officieren zyn de Heeren H. J. Jordens , van der Hoeven, Crevaux , Siereeke , van Beek , van der Marsch en Vyfhuis. De Ridders van Pallant tot Zuithem, de Vos van Steenwyk tot Hogenhof, van HaerIblts tot den Doorn, van Steenwyk tot TSSyer- ■wal.  JAARBOEKEN, September, 1786. wal, en Sloet tot Marktveld, hebben den 8 ' dezer ter Staatsvergadering van Overysfel' voorgefteld: „ Om zodanige fpoedige en ; efficacieufe maatregelen te nemen tot provifioneeie bepaaling van het gezag van den Heer Kaptein Generaal over de Militie van dezen Staat, met de andere Bondgenoten te ï beramen, als Hoogstdezelve in dezen hoogen en presfanten nood van het lieve Vaderi land en al wat daarin dierbaar is , meest , dienftig en kragtig zullen oordeelen, op dat ; de algemeene Burger - Oorlog, de gedugtfte * van alle onheilen , onder den Zegen van • God Almagtig, nog mag worden voorgekomen. " Dit voorftel luidde woordelyk aldus; EDELE MOGENDE HEEREN! Hebben onze Bondgenooten , de Heeren Staten van Holland en Westfriesland, mitsgaders die van Scad en Lande, penetreerende, dat mets nadeeliger tn minder overeenkomftig mee de .belangens van dezen Staat kan wezen , dan het gebruik van Militaire Magt omtrend differenten tusfchen Regenten en Regenten, of tusfchen Regen1 ten en Burgeryen van de Steden dezer Republiek, i daarom nu n>>g onlangs den Heere Kaptein Generaal gelast, om geene Troupes , ftaande ter repartitie hunner refpeclive Provintien ca de Steden Hattem of Elburg af te zenden, met zodanige ordres aan de Commandanten der Regimenten, als by dezelve Refolutie gearrefteert zyn ? Is ook reeds in den gepasfeerden jare door U Ed. Mug- een tot dat einde tendeerende Refolutie genomen en bekend gemaakt? met reden moest 4an de Natie verwagten, dat niets meer nodig JUfcfc 2 zon* 3eveü» ier.  1206 NIEÜWE NEDERLANDSCHE DtVENTER. Voorftel ter hcpal. van den Kipt. Gener. zoude zyn, om de gedreigde en gevreesde on« derceeming van de item der Burgerlyke Vryheid door Militaire overmagt te fmooten,' voor te komen en te doen ophouden. Oaar het egter nu helaas, maar al te klaar gebleken is, dat alle die heilzame pogingen en Vaderlyke voorzorgen van diverfe Provintien fwaar onder zelfs de magtigtte dezer Republiek; op een indirecte wyze geëludeert en vrugteloos gemaakt zyn, zoo vinden zig de Ondergetekende bevoelt, ja indispenfabel verpligt om met die rondborftigfieid , welke van oudsher het caraéter van een vry Nederlander en Eed en pligt betragtend Regent kenfchetst, aan U Ed. Mog. open te leggen, het geen zy van de tegenwoordige hachelyke fituatie van deze waggelende Republiek denken , en in de omftandigheden van zaken niet duister opgeflooten ligt. Het is tog U Ed. Mog. bekend, dat toen de jongde Refolutie der Heeren Staten van Gelderland , waar by de meerderheid goedgevonden en venlaan heeft, om in de eerfte plaats Zyne Hoogheid als Kaptein Generaal dier Provintie te verzoeken, om zoo fpoedig mogelyk een bikwaam aantal Militie, met al het nodige voorzien, onder beleid en Cêmmandovan een bekwaam Officier te zenden naar de Steden Hattem en Elburg, om aldaar Guarnifoen te houden en tot nader order te blyven, met fpeciale last aan den Commandeerenden Officier, om desnoods, zoo onvermoedelyk eenige wederftand, van wie het ookweezen mogte , het zy om in de voorfzhr. Steden te komen, het zy om daar binnen geplaatst te worden, mogt ontmoe ■ ten, geweld ..<.:■ geweld tot maintien van Haar Ed. Mog. hoogheid en oppergezag, in dit Furftendom en Graaffchap te keeren enz. openbaar wierde, de gantfche Natie, en inzonderheid die van deze nabuurige Provintie die zaak de haaremaakte, waar toe zy ook volgens de gronden der Unie en het Bondgenoodfchap verpligt was. Dat dien ten gevolge mede binnen deze Provintie,  JAARBOEKEN, September, 1786. 1207 tie, als op welker grenzen de Burgerkryg in volle woede fcheen te zullen ontbranden , alle mogelyke, zoo eerbiedige als feiieufe ,en met liet gewigt en presfance der zaak overeenkomende efforts by voorn. Heeren Staten van Gelderland en den Krp tein Generaal zyn in het werk gefteld, om den te dugtenen Burgerlyken Oorlog te prevenieeren, in zoo verre, dat de Raaden en G 'Zworene Gemeen ten derdrie Hoofdlieden op den eenpangen aandrang van derzelver Burgeryen, eerst ieder afzonderlyk, en daar na nog tweemaalen grzamentlyk aan de Heeren Staten van Gelderland, en den Heer Erfftadhouder de nadrukkelykfte brieven hebben doen afgaan, ja zelfs op gepasfeerde maandag eene plegtige bezending uit de drie Steden aan den Stadhouder gedaan hebben: dat vervolgens op Uingsdag door UEd. Mog. Heeren ord. Gede pntéerden roede een Commisfie aan denzelven is afgevaardigd, om Zyne Hoogheid te overreden, van welgem. Heeren Staten te permoveeren, om tog van deze geweldige middelen af te zien, ofte immers, tot dat UEd. Mog. die reeds verfchr. waren, vergadert zouden zyn, en hunne Mediatie ter vereffening der verfchillen zouden kunnen aanbieden, terwyl die herhaalde inltantien by den Heer Erfftadhouder ftrekten , om hem te vermanen dezen aandrang by de Heeren Staaten van Gelderland te appuieeren, en de ordres, zo gegeven mogten zyn, tot den aanmarsch der Troupes, op te fchorten: dan op alle welke brie. ven geen de minfte antwoord is gegeven, en alleen aan de Heeren Gecommitteerden der drie Steden door zyne Hoogheid mondeling in esfentie zoude zyn geantwoord, dat hy alleen exectt. teerde, de flrikfte beveelen der Staten van Gelde-land, dat hy egter vtrzekeren kon, dat aan niemand eenig geweld in zyn regt, goed of'vryheden gefchieden zeulde, dat het aan de Steden Hattem en Elburg z.i ve ftaat om onder voldoening aan de ordres van den Souverain van alle Militair geweld bevreid te zyn, Kkkk 3 dat DévenrEs. Pmfiet '.erbepuc. van den Kapt. jtnér.  noS NIEUWE NEDERLANDSGHE Deven- TEH. Voorfle terbepai van den Kapt. Getier. dat hy geen credit meer hadde, en het ridiculzouden zyn van hem te vorderen het emploi van iets dat men wel Wist, dat hy niet en hadde: dat het zenden van 'Militie na eene of andere Stad niets ongemeens is, , hebbende in den 'roorigen jare een gelyke order van de Heeren Staten van Holland geëxecuteerd, zonder dat eenige andere Provintie of Stad daar tegen is omgekomen: dat hy niets meer doen kon, en alleen afwagten de ordres zyner principalen enz. Wanneer U Ed. Mog. nu dit gedrag van den Stadhouder met deszelfs zedert eenigen tyd gehoudene conduite en direclie gelieven te vergeleken , en men zich crinnerd den kenne'yken invloed en 't overwegend gezag van Denrelven op 't grootfte getal der Regenten in Gelderland , zullen Hoogst dezelve middagklaar moeten onc dekken, dac daar in niets minder dan een collufle met een groot aantal van dezelve Regenten en een oogme'k om de heilzaame intencien der tefbeöive Bondgenooten illufoir te maaken, de ftemme van het beste gedeelte des Vo'ks te fmooren en alzo deszelfs grootheid te zoeken in de ■puifihooperi van dit Gemeenebest , met het gevaar zelve van daartoe Burgerbloed te plengen, fefideert Welke andere redenen kunnen er toen geweest zyn, dat de Troepes van den Staat na de gementrneerde Refolutie der Staaten van Holland , welke niet op die Provincie gerepartitieerd ?yn, zulke fubite en precife orders bekomen hebben om op ce marcheeren, en dat derzelver dienst in de Frontierfteden door Troepes van de Hollandfche repartitie geremplaceerd is? Welke andere reden kan 'er geweest zyn , dat de Artillerie Compagnie van den Kapitain JVildrik op repartitie van deze Provincie ftaande, zonder reguard te flaan op de Refolutie by ü Ed. Mog. ÏD gepasfeerden jaare genomen , mede m aaomarsch geweest is; ten onwederfprekelyken blyke, dat de Stadhouder zich niet kan verantwoorden, met  JAARBOEKEN, September, 17M. 1209 met een voorwendzel, dat hy aan de orders van ] de Staaten van Gelderland moest paretren, daar • hv immers even zo wel Kaptein Generaal van deze Provincie is , en gevolglyk niet minder aan Hoogst Derzelver orders dadelyk moeste geobc- , dieert hebben? . Wydeis is de invloed van den Kaptein «jeneraai, als Stadhouder, op de meerderheid der Staten van Gelderland te zeer bekend, dan dat deszelts antwoord , aan de bovengem. Commisfie der Steden afgegeven van namelyk geen appui of crediet meerder in de Republiek te hebben , ten dien opzigte eenige reflectie zoude meriteeren. Daar in tegendeel de ondergeteekende vermeenen , dat uit hoofde van voorfz. invloed het gepleegde geweld tegen de Steden Elburg en Hattem aan den Stadhouder direftelyk kan en moet geimputeerd worden. In allen gevalle ook Kapitein Generaal en btadhouder der Provinciën van Holland en Stad en Lande zynde, en van de intentie derzelver Souveramen , zo wel als van het ganfche Volk van Nederland verwittigd, moeste hy zyn plicht, en de betrekking, waar in hy ten aanzien van het gaDtfche Bondgenootfchap ftaat, gekend hebben. Hy moeste weeten dat de gronden van Verbin tenis van alle Bondgenooten mede brengen, dat dezelve zonder weering van alle faitelyke handelingen nimmer van duur kan zyn ; maar dat de verfchillen onder Staatsleden van eene Provincie ongelukkig errezen, volgends den teneur van dc Unie op eene andere wyze moeten worden be ^Hy moeste weeten, dat zyn pligt als Scadhou der medebragt, den Staat zo in balance te houden dat de eene Bondgenoot over de andere niet heerfche ie bevorderen en te bewaren de prceeminentien, ge regtigheid, privilegiën en welvaren van den Lande Leden, Steden en Ingezetenen van dien , dezelve t. Conferveeren voor alle overlast, afbreuk en fchade. Kkkk 4 1101 JevenrER. Focrfie! 'erbepal. •an den Kapt. Gener. I I ï  Deventer. Voorftel Urbepal, van den K Gene- raki taïo NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoe kunnen hier nu mede ftrooken de door hem op requifitie van eene, zo men onderrigc word, met groote meerderheid der Regenten van Gelderland, aan een formidabel aantal militairen, voorzien met bomben, houwitzers, en allerlei moordgeweeren (tot binnen dez^ Provincie geworpen, en waar van de overblyfzelen alhier ook nog te vinden zyn; gegevene ordres, ter inrukking in Siè* den van het Bo~dgenootfchap en ftortmg van Burgerbloed, daar en het Volken derzelver wettige Reprsfentanten onder gepasten eerbied, derzelver ongezindheid tot het iüneemen van Troepes, als dezelve niet roodig ook niet gevraagd hebbende, te vooren gedeciateert haddeu, en alle mogelyke poogingen van zo veele Coijegien , ja van het beste gedeelte van Ncêrlands Volk ter weering en voorkoming daar van waren aangewend. Het welk alles ten gevolge.gehad heeft, dat uit de Steden van Hattem en Elburg de meeste Ingezetenen , fterKer dan voor een uitheemfchen vyand met Vrouwen en Kinderen gcv'iugt, vervolgens bet tooneel van een Burgeroorlog binnen Neêrlands wallen en wel in het nabuurig Gelderland en deze provincie fcheen te zullen ontbranden, en' mogelyk reeds Burgeihloed, en dat van 's Lands Krygsüeden geplengd is, en aan veelen reeds het leven of de gezondheid en welvaart zal gekost hebben , afe welke onheilen ten jongften dage tegen de bewtrkets van dezelve, zullen moeten getuigen, Dit alles hadt door een pnehtbetragtenden en Vredelievenden Stadhouder kunnen worden voorgekomen, en het ware Zyne Hoogheid gemakkelyk geweest, het ganfche Volk van Nederland te toonen, dat hy de oorzaak niet was van al dac onheil. Mep gezwyge van het gewelddaadig fpoheeren en ruineeren der agtcrgeblevene goederen en effecten van de ongelukkige Ingezetenen , en dier» aelïke execrabele handelingen , door de Troepes ' van  JAARBOEKEN, September, 178Ó. 1211 van den Staat alnog binnen de rnuuren van Hattem en elders op de Veluwe gepleegd wordende. Welk alks de ondergetekenden pei moveert en indispenfabel verpligt tot voorkoming van meer diergelyke violente demarches, aan U Ld. xViog. ' voor te ftellen, zodanige fpoedige en efficacieu le maatregulen te neemen tot provjfioneek bepaaling van het gfzag van den Heer kapitein Generaal over de Militie van dezen Staat mee de i andere Bondgenooten te beraa.nen, a!s Hoogstdezelve in deze hoogen en presfanten nood van het lieve Vaderland en al wat daar in dierbaar is, zullen meest dienftig en kragtig oordeelen , op dat de algemeene Burgeroorlog, de gedugtlle van alle onheilen, onder den zegen van Gud Almagtig, nog mag wo»*den voorgekomen: referveerende zig de ondergeteekende, om daar omtrend in dezen hachelyken tyd zodanige nadere en byzondete voorftellingen te doen, als zullen u.eenen te ! behooren. Verzoekende dat deze Propoiitie in de Notulen 1 moge worden geinfereerd, ten einde dezelve, zo li fpoedig mogeiyk tot het object der deliberatien / van deze Staatsvergadering worde» (was gtteekend ) A. W» van Padand tot Züithem , R. H. de Pos van Steenwyk tot Hogenhof, A C, W, van Haetfolte tot den Doorn, j. A.dePbs van Steenwyk tot Nyexwal, R. W. Sloet tot Merxveld. De Staten namen nog den 3 September 1786 dit befluit: K k k k 5 Ex- Deventer. Foorflel ter bipal. van den Kaptein Gener.  121i NIEÜWE NEDERLANDSCHE DpvenrER. ExtraEl uit het Register der Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staten van Overysfel. Deventer den 8 September 1786. ts na deliberatie goedgevonden de Heeren Ord. A Gedeput. te authonieeren om de Major van de Artillery Wildrik namens Ridderfchap en Steden aan te fchryven en te gelasten, om op den Eed aan de Provincie gedaan, by fpoedig Rapport aan Hun Ed. Mog. op te geven, of, en zo ja, wanneer en waar na toe, en op wiens ordres de Compagnie Aitülerye onder zyne orders of een gedeelte van dezelve geëmploijeerd mogt zyn zedert de Refolutie van de Heeren Staten van Gelderland tot den Marsch van Troepes naar Hattem ep Elburg, en op welke plaatze dezelve zig pertinentelyk bevind. Accordeert met voorfz. Register. Vervolgends nog den 9 daar aan volgende dit befluit: Extracl uit het Register der Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staten van Overysfel. Deventer den 9 September 1786. De Heeren Ord. Gedeputeerden hebben ter vergadering overgegeven en laaten leezen eene Misfive van den Major van de Artillerie //. mldrik , gefehreven te Zutphen den 8 dezer, dienpode tot antwoord op hunne Misfive van gisteren op authorifatie van Ridderfchap cn Steden aan hem gefehreven, houdende dat hy ingevolge de Misfive vau Hun Ed. Mog. van dien zelfden datt  JAARBOEKEN, September. 178G. 1213 dag de eer had op den Eed aan den Lande eedaan, te berigtcn, dat op order van Zyne Hoog- ' heid aan den Commandeur te Zutphen gelast is geworden om op den 2 September van Zyn onderhebbende Manfchappen uit Zutphen té o j marcheeren, een Kapt. Lieut. en fubalterne Ohicier, een Boinbardier en 31 Car.oniers met ztch voerende een Hou wi tzer en 4 metale Stukken Kanon a 6 fg., met de daartoe noodige Ammunitie, zonder echter te weeten, waar na toe die Expeditie was ingerigt, en waar toe zoude geëmploi jeerd wordet, doch dat hy uit een nadere brief van den Kapt. Lieut. commandeerende het Commando, rapporc bekomen hebbende, dat het zelve detachement in het Dorp Heerde op de Veluwe gekomen zynde, aldaar nader orders,om halte te houden tot nader order, bekomen had ,'en hy daar van nog geen nader rapport bekomen hebbende, thans met zekerheid Hun Ed. Mog. niet konde informeeren , waai het zelve detachement zich thans bevind. Waarop zynde gedelibereerd is goedgevonden voorfz. Misfive te (tellen in handen van Heeren Gecommitteerden tot de- zaaken van financie, dewelke worden verzogt en gecommitteert om dezelve nader te ex3minecren , en Ridderfchap en Steden daar omtrend te cienen van hunne Confideratie eD Advis. Accordeert met voorfz Register» Ook nog den 11 September aldus : Extract uit het Register der Refolutien van Ridderjchap en Steden de Staren van Overysfel. Deventer den vi September 1786. De Heeren Ord. Gedeputeerden hebben ter vergadëring overgegeven en laten lezen eene nadere D:ven. !£r.  Deven- TEti» 1214 NIEUWE NEDERLANDSCHE dere Misfive van de Major Wildrik, aan hun gefcnreveQ ioc Zutphen op heden, houdende, üat hv de eer hadde van te rapporceeren , dat hec Commando van deszelfs onderhebbende Compagnie Artillerie, beftaande uit een Kapt. Lieut. een Subalterne Officier, een Bombardier en 31 Canonniers, dat op order en patent van Zyne Hoogheid den Heere Bricce Erf itadhouder, op Zaturdag den 2 September 1786 uit Zutphen was gemarcheerd, tot in het Dorp van Heerde, alwaar hec orde s haJde gekregen, om daar nader order af te wagten zo ais hy reeds op den 3 dezer hadde gerap. poneert, gisteren avond den 10 dezer wedoom in hun Guarnifoen te Zutphen was geretourneerd, zonder dat ergens anders toe was geemployeerd. Waarop zynde gedelibereerd, is goedgevonden, voorfchr. Misfive met de voorgaande van dien zelveu Major te ücllen in de handen van de Heeren Gedeputeerden tot de zaaken van financie, welke worden verzogt, dezelve nader te examineeren en Ridderfchap en Steden daaromtrend te dienen van hunne Confideratien en Advis. Accordeert met voorfchr. Register. De Staten van Overysfel befloten nog den 12 September 1786 aldus: Extraü uit tiet Register der Refolutien " van Ridderfchap en Steden de Staten van Overysfel. Deventer den 12 September 1786. TAe Heeren de Droste van Twente en andere Hunner Ld. Mog. Gecommitteerden toi de zaken van Fmantie, ingevolge en ter voldoening van derzelver Refolutie, commisforiaal van den  J AARBOEKEN, September, 1786. 1215 n dezer, op gisteren geëxamineerd Lebbende de Misfive van de Heeren Gedeputeerden, van wegens deze Provincie ter Generali-eic gefehreven, : inden Hage den oden dezer , meten nevens een Ex traö uit het Register der Refolutien van Hun Hoog Mog. van den 8 ften dezer lcopende maand September, houdende een Narrêe van het gepasfeerde in Hoogstderzelver Vergadering, en aldaar gedane voorftel van de Heeren Staten v in de Provintie van Hollanden Wesfriesland, toen aan Corps ter Vergadering van Hun Hoog Mog. gedaan, belangende de ordres door Hun Ed. Groot Mog. gege- i Ie aan den 3 Commandeerenden Officier vin Beroen op Zoom, becrektyk cot de Troepen, ftaande . ou derzelver Repartitie, als mede van de Brieven daar over by Hun Hoog Mog. ontvangen van den Major Commandant van Bergen op den Zoom, van den Generaal Major van Nievenheun van den 7üen dezer, van J. F> Hauft van Oyen, Colonel Commandant van 't Regiment Cavallerie, van den Generaal Major van der Hoop , geichrecven teNymeegen den 7den dezer, en dan nog 1 een Misfive van den Collonel Sandoz, geichreven I te Wageningen , mede den 7den dezer , alle , yermits contrarie Patenten ontvangen hadden van Zvne Hoogheid den Kaptein Generaal, verzoekende te mogen weten, hoe zig in dezen zou jen moeten gedraeen, en eindelyk nog het Raport ten zelve dage daar over ter Vergadering van Hun Ho >g Mog uicgebragt, door de Heeren van den Steen, en andere Hun Hoog Mog. Gedeputeerden, tot de Militaire Zaken, met en nevens eenige Heeren . Gecomm;neerden uit den Raad van State, door de Heeren Gedeputeerden van de Provintien van Gelderland, Zeeland, Utrecht, Friesland, Overvfel en Stad en Lande overgenomen, en de Decla ■ ratie daar op door de Heeren Gedeputeerden van de Provintie van Holland en Westfriesland, ter Vergadering van Hun Hoog Mog. gedaan : hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat, inaanfehouw Deventer. Ref. van Overysf. nopens Krygsv. enz.  1216 NIEUWE NEDERLAN DSCHE Peven TEfc. Kef vat, Ovety f. nopens Krygsv, enz. nemende den hogen en dringenden nood, waar mede het gancicfae Boncgenootfchap, di- het zelve tot hier toe zo gelukkig vereenigd heeft, thans word gedreigd en wel in het byzonder de zorgelyke Demarches door de Heeren Staten der Provintien van Gelderland en Utrecht ged:ian, en vooral nog, dat men volgens Berigten ter Onzer Vergadering gedaan, is ge in formeert, dat de laastgemelde Heeren Staten van Utrecht hebben kunnen goedvinden aan die van Gelderland by Misfive te verzoeken , in de eerfte plaats, o.n uit derzelver Provintie, Troepen, Gefchut en Ammunitie naar Amersfoort af ce zenden, tot een mocif daar toe allegeerende, dat de Heeren Staten van Holland en Westfriesland fcheenen gezind te zyn, om de Stad U\recht te helpen maintineerenwaar uit rjiet onduidelyk is op temaken, tot welken einde voorfchreven Troepen en verdere üorlogs behoeften , indien zy werkelyk gezonden wierden , fchynen re zullen worden geëmploijeerd, en indetwede plaats, om eene Commisfie uit beide Provintien te nomineeren, ten einde middelen te beramen tot het bewaren van de rust en goede order, in. de beide Provintien , waar op zy Heeren, uic hoofde van de Gemanifesteerde intentien van de meerderheid der Staten in beide de voorfchreven Provintien het onnoJig oordeelden hier eer ige rereflexiën te maken, van advife zouden zyn, dat de Heeren Gecommitteerden ter Generaliteit ten fpoedigiten zouden öehoren te worden aangefchreven en gelast , om aanftonds op den ontfaogst dezes , ter Vergadering van Hun Hoog Mog. voor Advis van deze Provintie uit te brengen, dat mee ter zyde Helling van 't voornoemde Raport aldaar • over de Propofite van de Heeren Staten van Holland en Westfriesland uitgebragt, de voorfchr. Propofitie in dit finguliere geval en deze ongelukkige omftandigheden, zo als het ligt behoorde te worden toegeftaan, daar in te confe-nteeren , en de aanfehn vingen aan de Commandanten der ' Ste-  JAARBOEKEN, September, 17S6. 1217 Steden en Forten, conform de intentie van welgemelde Heeren Staten te doen effeclueeren , en voorts met allegatie van de daar toe meest dienende redenen en motiven het daar heen te dirigeeren, dat toch het voorfchreven ten fpoedigften ter Vergadering van Hun Hoog Mog. worde gecocludeert. Waarop zynde gedelibereerd, hebben Ridderfchap en Steden zig met voorfchreve Raport geconformeert. Accordeert met het voorfz. Regiseer. Uen zelfden 12 September wierdt nog van wege de Staten dezer Provincie aan die van Utrecht dezen brief afgevaardigd : EDELE MOGENDE HEEREN! "W/y hebben wel ontfangen ü Ed. Mog. Misfive " van den Sften dezer, waar by aan ons wel gelieven mede te deelen den ftaat der zaken zo als die zig thans in U Ed. Mog. Provintie bevind. Wy willen niec ontveinzen uitermaten te zyn ontrust, over de gereezene onlusten binnen de Ste- 1 den Utrecht en Wyk, en hebben van over lang daar van de gevolgen geapprehendeert. Wy hebben niets vuuriger gewenscht, dan dat dezelve op eene Conftitutioneele wyze, behoudens de Voorrechten en Privilegiën van Provintie, Steden en Leden van dien, kenden worden vereffVnt, terwyl wy ten hoogften alieen zyn van ds gevoelens der zulken, die tot ootrichcing der gefchll- " len de hu'p der Militare Macht zouden willen inroepen. Wy hebben met fmerte gezien, dat de Heeren Staten van de Provintie van Gelderland dien weg hebben i ngeflagen, en penetreren te zeer de nadeelige gevolgen eninpresfien , die dit en over het geheele Land en onder de Ingezetenen h.;eft veroorzaakt, en wy zouden niet dan met fchrik Df.ven» ier,  in3 NIEUWE NEDERLANDSCHB DEvENTER. Briefvan Overysfel aan de Stat. van Utrecht. fchrik moeten gedenken aan de gevolgen def aanhoudende gerugten, dewelke em aanniarsch van Troepen na U Ed Mog. Provintie voorfpellen en aankondingen; ten ware wy daar in eeniger mate waren gerust gefteld door eene verzekering van den Heer Kaptein Generaal, by Ho jgsteesze!fs Misfive van den 8ften dezer, als waar by hy ons verzekert, dat buiten het eerfte Battailon van 't Regiment van den Heere Prinfe van Hesfen Darmftad , het welke naar Amersfo ort is gemarcheerd, geen verzoek door U Ed. Mog. gedaan is, tot het zenden van eenige Troepen na U Ed. Mog. Provintie, nog eenige Patenten daar toe door hem Heer Kaptein Ge eraal zyn af:evaardigt, en dus ook geen aanmarsch plaats kon. de vinden. Dan, Ed. Mog. Heeren! deze gerustheid word ons niec weinig benomen, als Wy U Ed. Mog. hooren zegden: dat om derzelver veiligheid en verdere eindens by voorgemelde U Ed. Mog. Misfive van denzelven 8 September uitgedrukt, den Heer Kaptein Generaal hebben verzogt en aangefchreven cm de Regimenten ter hunner Repartitie ftaande, ten fpoediglten na derzelver Provintie te doen marcheeren om dezelve te ii quartieren, daar U Ed. Mog. zulks zullen nodig oordeelen; deze declaratie is het, Ed. Mo»; Hoeren! welke or:s ar.nimeert van U Ed. Mog. zo fpoedig als doenlyk is, by al wat dierbaar, en zo lief dezelve de rust' tn behoud van 't Vaderland is, en het voorkomen van den Burgerkryg; IJ Ed Mog. te verzoeken, v.m in deze tydsornüandighedeii van dat bcfluic af ce zier, en het zelve immers by provifie te willen ftateeren, of, zo dezelve Troepen reeds mogten zyn binnen ce Provintie getrokken, dan daar van geen het minfte gebruik te maaken in de Burger gefchillen: een dusdanige demarche, hoe onfchuldig ook derzelver oogmerken andets zouden zyn, zou'e niet nalaaten van de teeds zo zeer gistende gemoederen  } A A R B O E K E N, September, 178$. 1219 tn de refpecfive Provintien hoe langer hoe meer ve verbitteren, en de fenfatie ten top te brengen , alle vrees voor een Borger Oorlog vermeerderen, en de mogelykheid om aan O Ed. Mog. verdere . oogmerken , eene Mediatie naamlyk, te voldoen. < Wy veizoeken en bidden U Ed. Mog. des liever./ daar van af te zien, en zig te borneeren tot die ii goede officien en Mediatie, welke O Ed. Mog. 1 van ons met reden verzoeken te willen prafteeren, en ook het eenig gefchikt middel is, om alle de verfchillen op de besc mogelyke wyze te vereffenen. Wy bieden van onze zyde daar toe gewillig alle onze vermogens aan, en zullen niet nalaten volgeDS ons op heden genomen befluit, die aan onze mede Bondgenoten fmakelyk te maken, en dezelve te verzoeken daar toe te willen concurreeren , om die, zo als dan aan dezelve de aangenaam fle en van de meest gewenschte fucces kan zyn, efFecf ce doen forteren. Wy verhopen, dat deze onze Declaratie U Ed, Mog, niet onaangenaam zal zyn , en dezelve te gelyk overhalen: om ons cn onze Bondgenooten, door de daid, in het agterlaten der voorgemelde Militie, preuves te geven van die gewilligheid, om de verfchillen alleen, langs den weg van Mediatie getermineerd te zien , het welk ook ons en de geheele Natie kan en zal gerust ftellen, en de mogelykheid bevorderen om onrust te verwyderen en de Eendragt te herftellen, m welke hoop Wy dezen eindigende, enz. Den 13 September befloten de Staten aldus: ExtraÜ uit het Register der Refolutien van Ridderfchap en Steden der Staten van Overysfel, Deventer, den 13 September 178e. Ts na Deliberatie goedgevonden , de commanA deerende Officieren van de Militie ter reoarLlll V DSVEMl'ER. briefvan ~) veryfel '■an de \tat. van 'Jtrtcht,  i22o NIEUWE NEDERLANDSCHE Deven* IER. EDELE MOGENDE HEEREN! Ty/y hebben niet dan met de uiterfte ontroering " gezien den zamenloop van ongelukkige omftandigheden, dewelke Uwer Ed. Mog. befluit, om de Steden van Hattem en Elburg door Militaire Magt te dwingen, heeft na zig getrokken, de ongemeene fenfatie en verbittering, die zulks by de geheele Natie heeft te wege gebragt, en de onbrage en het wantrouwen, welke daar door niet alleen by het Volk in 't gemeen, maar ook by de Regenten , zo in deze als andere Provintien, is toegenomen. Wy willen niet ontveizen, dat, wanneer wy onzen aandagc vestigen op het tegenwoordig tydftip, waar in zig de geheele Staat thans op dit oogenblik gefteld vind, wy het dierbaar Vaderland , in vollen nadruk zien periclitee- Wy tie dezer Provintie, aan te fchryven , om onder inbisfie van onze Refolutie van den vorigen jare ,zig nog direcfelyk nogindiredhelykin eenige verfchillen tusfchen Regenten en Regenten, of Regenten en Burgeren, zo als in Gelderland en Utrecht, of elders ontftaan zyn, of zouden kunnen ontftaan, te immifceeren, of eenige daaromtrent reeds gegevene of nog te gevenen orders te pareeren, op paene van de dadelyk verftek van hun Soldye, en de hoogfte indignatie van Ridderfchap en Steden, en dac voorts tegen de overtreders zodanig zal worden geprocedeert, als naar exigentie van zaken tot maintien van Hun Ed. Mog. hoge aucloriteic zal bevonden worden te behoren. Accordeert met voorfz. Register* Den 14 September fchreven de Staten dezer Provincie nog nader aan die van Gelderland aldus:  JAARBOEKEN, September, 1786. ïiaï Wy hadden by Onze vorige Misfive wel voorgenomen, om Uwer Ed, Mog. Misfive aan onze ordinaris Gedeputeerden geaddresfeerd, in allen delen te beantwoorden, en ons te uitten over het geen U Ed. Mogende ons daar by gelieven te ïnformeeren en voor te ftellen , dan by nader refleétie, en om gewigtige redenen hebben Wy ge meend , dat nog tot gefchikter gelegenheid te verfchuiven. Wy zullen dus niet intreden nog te rug keren tot het opfporen der oorzaken van het voorgemelde gevaar, dit zoude ons den weg, die men ter behoudenis van 't Vaderland, tot afweering van eene totale Scheuring, of Vernietiging, dient in te flaan, voor by doen ftreven, en dit ons doelwit mislen. Wy laten dit, zo wel als de verfchillen met de Steden Hattem en Elburg, inhetmidden, en avanceren daar omtrent niets, hetgene, of UEd. Mo^. in Hoogstderzelver auihoriteit en Hoogheid, of die Steden in hunne Recfnen en Suftenuen, zouden kunnen prtejudiceeren. Wy zeggen maar alleen, dat, hoe die zaken ook mogen zyn, de omftandigheden, waar in U Ed. Mog. verfeerden, zo wel als de geheele Staat, op dit tydftip althans niet aanrieden, om gebruik te maken van de Militaire Magt, de welke U Ed. Mog. voor zig daar en tegen gepast hebben gekeurd : Eene openlegging van den ftaat der zaken en der verfchillen , na een verleende furcheance, op 't inftantelykst en gereitereerd by UEd.Mog. verzogt en aangedrongen. en het aannemen der door ons aan te biedene Mediatie, van welker appirentie U Ed. Mog. zo uit de brieven der Regeringen van de drie Steden dezer Provintie, als van onze ordinaris Gedeputeerden genoegzaame verzekering hadden,* vermenen Wy, dat voor zulks verlangen de Bondgenooten en de gehele :. Gf?- meente. i ( 1 i 1 ■\ 1 J 1 1 i I cieaan het nabuurig Gelderland, en inzonderheid aan de Steden Hatten en Elburg, anderdeels uit hoofde dat een aantal van onze Vaderlandlievende Burgeren uit edelmoedige beginzels zich na onze nabuur Stad Elburg begeven , en voor welker veiligheid de Regeering dezer Stad op alle mogelyke wyze verplicht is te zorgen, zo verzoekt de gezwoorene Gemeente met al dien ernst, die het gewigt der zaak vordert: Dat U Wel Ed. Hoog Achtb. ten fpoedigften gelieven te bewerken, dat er eene extraordinaris Landdag belegd worde, en daar op gerefolveerd, om de Staten van Gelderland in 't vriendelyke dog ttifens niet min ernftig te vermanen; om van het gebruik van aile geweld, het zy door de Militie van deD Staat, als anderzints, tegen eenige Steden , of Burgeryen af te zien, dewyl Ridderfchap ets Steden by de Unie zich verbonden hebben, om alle geweld, welke tegens eenige Provintie, of tegens de Steden en Leden van dien, word ondernomen, op de kragtigfte wyze tegen te gaan, 2n tegen wie het ook zyn moge te defendeeren. Dat aan den Kaptein Generaal direct kennis gegeven worde , om hier toe geen Troupes van den Staat die ter repartitie van deze Provincie [taan te emploijeereD. En dat aan alle commandeerende Officiers van le Troupes terrepartitie van onze Provincie ftain. le, ogenblikkelyk worde aangefchreeven om zig egen geene Steden of Burgeryen buiten voorkenlis van Ridderfchap en Steden te laaten gebruiken, noch eenige orderen dien aangaande, hy zy vien hy zy, te refpecleeren, op pcene van casfsie. Doch zich vaardig te houden om op de eerte ordres van Ridderfchap en Steden te kunnen narscheeren. De gezwoorene Gemeente vertrouwd, dat U Vel Ed. Hoog Achtb. hier in zulien concurreeen, en het verzochte op de fpoedigtte wyze efecl doen forteeren. Als  JAARBOEKEN, September, 1786. 1229., Als mede, dat voor de veilgheid van deze Stad vooral in deze criueke Conjuncluure de nodige r voorzieninge gcfchiede. Campen den 31 Augustus 1786. Op dit voorftel wierdt het navolgende van wege de Magiilraat geantwoord.- T~\e Heeren van de Magiftraat vinden het houden van eene extraordinarins Landdag in de: ze tydsomltandigheden mede dienftig, en hebben : tot de befchryving daar van den tydelyke Stads : Gecommitteerden in de binnenlandfche Deputai tie reeds verzogt, ten fpoedigften de nod'ge aanfchryving te doen, zullende Hun Wel Ed.Hoog Achtb. derzelvsr Heeren Gecommitteerden opdien i te houden Landdag ten opzichte der door de , gezwoorene Gemeente voorgedragene pointen, met zodanige inftructien Stads weegen munieeren, als ten besté vanhet herltel der rust en fpoedige afkeering of intrekking van alle geweldige maatregelen in de nabuurige Provintie, zal worden geoordeeld te behooren. Van 't een en ander wierdt terftond by expresfen aan Raad en Gezworene Gemeente der twee andere Steden kennis gegeven. Den 1 September fchreef de Regeering dezer Stad , aan de Staten van Gelderland « dezen brief: EDELE MOGENDE HEEREN! "Wfy kunnen voor uw Ed. Mog- niet verbergen, dat, wanneer op gisteren by ons en onze Burgeren zyn ingekomen, de ontzettende LI 11 j Ge- Cam.. ek.  123© NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam. pen. Briefvan Campen gan deSt. vanGeld. Geruchten: „ Dat by uw Ed. Mog. terzelver „ laastgehoudene extraordinaris Landdag, zoude befiooten zyn, om zyne Docrl. Hoogheid, als „ Kaptein Generaal aan te fchryven en te ver„ zoeken; om onder het geleide van een kundig ,» Officier een genoegzaam aantal Troupen te ,, doen marcheeren naar Hattem en Elburg, om Guarnifoen te honden , en by weigering van dezelve in te neemen, geweld met geweld te „ keeren:" zulks eene zo groote fenfatie by ons verwekt heeft, dat wy nog ten zeiven dage, mede op voontel onzer daar toe expres vergaderde Gezwoore Gemeente , hebben goedgevonden de nodige Misfiven te doen afgaan; tot het fpoedig befchryven eener extraordinaris Vergadering van Ridderfchap en Steden, ten einde het daar henen te dirigeeren, dat door de Heeren Staten dezer Provintie aan Uw Ed. Mog. worden geoffereerd Hoogstderzelver goede en Vriendnabuurlyke Officien van intercesfie en mediatie, om de errezene verfchillen tusfchen U Ed. Mog. en de voornoemde Steden by minnelyk onderzoek te asfopieeren en af te doen. Dat Wy ook mede op heden, aan Zyne Doorl. Hoogheid hebben afgezonden eene Misfive, houdende vriendelyk verzoek en inftantie, om de Executie van de voorfz. Uwer Ed. Mog. aanfchryving op de meest convenabellte wyze, zo lange te rerardceren, dat deze offerte van mediatie van de Heeren Staten dezer Provintie aan Uw Ed. Mog. konde zyn gedaan , •wsarvan Wyons, (leunende op de bekende acquanimiteit van Uw Ed. Mog. de beste gevolgen durven voordellen. En het is mede alleen met oogmerk, dat door een overhaaste executie van deze Uwer Ed. Mog. ordres van aanmarsch van Troupes, de zaake niet uit zyn geheel gebragt, en bet akelig Toneel eener Burger Oorlog geopend worde, dat Wy, ais mede intregerende Leden van Staat, en wegens onze naby gelegenheid aan opgcn, beide Steden Hat--  JAARBOEKEN, September, 1786. 1231 Hattem en Elburg, ten fterkften en meer dan iemant anders gemteresfeerd by derzelver rust en welvaren, op devriendelykfte en inftantelykfte wyze aan Uw Ed. Mog. verzoeken, en dit ons verzoek aandringen met al dien ernst, die het gewigt derzake verdiend, dat Uw Ed. Mog. op de fpoedigfie en meest gepaste wyze de Executie van bovengedachte derzelver aanfchryving en ordres gelieven te furcheeren, cn by provifie te (tellen buiten etreci, ten einde aan de Heeren Staaten dezer Provintie de gelegenheid niec moge benomen worden , om voor en aleer het fataale moment eener yslyke Burger Oorlog reeds mogte gebooren zyn derzelver goede en Vriendnabuarlyke Officientoc voorkoming daar van te interponeeren. Wy vertrouwen , dat Uw Ed. Mog. by bedaar, de overweeging met ons de akelige gevolgen van eenen zo geweldigen ftap, in eenen tyd van algemeene misnoegdheid, wantrouwen en gisting aan alle oorden van de Republiek, als wy thans beleven, zullen penetreeren, en met ons overtuigd zyn dac zo lange er nog veele en verfcheidene conltitutioneelc middelen voor handen zyn, om de rechten van elk Lid en S'ad van het Bondgenootichap, en dus ook die van Uw Ed. Mog. te mamimeeren of te herftellen, er geene andere geweldadige middelen behooren te worden by de hand genomen, tegens dewelke Wy als mede Leden der Unie by reclame en inroeping onzer hulpeons verplicht zouden vinden, aHe zodanige emcaaeufe middelen in 't werk te Hellen of te hel. -pen ltellen, als wy en onze Burgeren in gelyk geval zynde, van onze Nabuuren en mede Bondgenooten recht zouden hebben te verwagten. Hier mede beveelen Wy Uw Ed. Mog. in Gods Heilige befchermiug enz. Campen den eerften September 1786*. Als Campen. Briefvan Campen ion de Stal. van Geiderl.  ia32 NIEUWE NEDERLANDSCHB Campen. Briefvan Campen aanZ,H. Als mede den zelfden i September aan Zyne Hoogheid: DOORLUCHTIGE, HOOGGEBOREN FORST EN HEER! W/y vindeD ons verplicht ter kennisfe van Uwe W Doorl. Hoogheid te brengen', dat, na dat gisteren ter kennisfe van ons en onze Burgeren gekomen waren, de ontzettende Geruchten, dat by Hun Ed. Mog. de Heeren Staaten van Gelderland ter laastgehoudeneextrordinaire Landdag zou* de befloten zyn , om Uwe Dootl. Hoogheid , als Kaptein Generaal aan te fchryven en te verzoeken , om een genoegzaam aantal Troupen onder aanvoering van een kundig Otficier te doen marcheeren naar de Steden Hattem en Elburg, om aldaar Guarnifoen te houden, en by weigering om dezel. ven in te neemen, geweld met geweld tekeeren, zulks eene zodanige fenfatie by ons verwekt heeft, dat Wy mede, op voorflag onzer daar toe expres vergaderde gezwoorne Gemeente, terftondde nodige Misfiven hebben deen afgaan , om, met den meest mooglyken fpoed, eene extraordinaris Vergadering van Ridderfchap en Steden te doen befchryven, ten einde aldaar te bewerken, dat van wegens de Heeren Staten van deze Provintie de Vriendnabuurlyke intercesüe en Mediatie aan Hoogstgedagte Heeren Staten van Gelderland, worde aangeboden, om de erreezene verfchillen tusfchen Hoogstdezelven en de beide voornoemde Steden Hattem en Elburg, by wyze van minlyk onderzoek en fchikking te termineeren, en af te doen, en Hun Ed. Mog. te dehoiteeren, van het gebruik van alle geweldige maatregelen in dezen. , T1 , ., Wy vertrouwen, dat Uwe Doorl. Hoogheid niet minder dan wy zat geconvinceert zyn, dat de Executie van deze overhaafte Refolutie van de  JAARBOEKEN, September, 1786. 1233 Heeren Staaten van Gelderland, het fataale moment yyn zuu, van liet ontbranden eener Burger Oorlog, P waar van de yslykheden niet te befchryven, en het einde en uitkomst niet te voorzien zyn ; dat f te meer een diergelyke demarche, hoe zeeraltydc van het zorglyklte vooruitzigt, toch echter teont.rt zettender zyn zou in een tyd als deze, in weike de Inwoonderender Republiek, en van de byzon. dere Provintien , Leden ea Steden van dezelven , onleedig zynde met een zorgvuldig rafpooren en i herltellen hunner Rechten en Vryheden , het zig -j een pligt zouden achten , van zulk een begin van I Feitelykheden, tegen welke een Stad, of om welI ke reden die ook wierden te werk gefteld, eene ; gerneene zaak te maaken , en door eene daadely. ke prajftatie van hulpe, het Burger Oorlogsvuur van alle kanten van hec Vaderland te gelyk te doen ontbranden. En het is in dat vertrouwen, dat wy, als mede intregreerende Leden van Staat, en voorts uic hoofde van het meerdere belang, dat wy wegens 1 de nabyheid dier beide Steden aan onze Stad heb! ben in de confervatie of het herftel der rusc en goede order aldaar, üwe Doorl. Hoogheid op het i vriendelyklte, doch echter met al dien gepasten ' ernst, die het gewigt der zaake van onsvorderd, ■ verzoeken, enby Hoogstdenzelven ten kragtigften : infleeren, dat üwe Doorl. Hoogheid de executie \ van die bovengedachte aanfchryving en requificie ] van de Heeren Staaten van Gelderland op de : meest convenabellle wyze zal gelieven te retarde1 ren, toe dat de van wegens de Staaten dezer Pro» vincie te doene offerte van mediatie en intercesfie i zal zyn geëffectueerd, waarvan wy ons met reden het gewenscht effect mogen voordellen : waar by te gelyk wy vertrouwen, dat Uwe Doorl. I Hoogheid deszelfs veel vermogende invloed by de 1 Staatsleden dier Provintie, wel zal gelieven te < emploijeeren, om Hoogsdezelven tot hec acceptee- rei Cam- ËN. 'rtefyan ampen mZH.  Campen. llriefvaft Campen aanZ.H. Zwol* i*34 NIEUWE NEDERLANDSCHË ren dezer Mediatie, en het inmiddels doen ophou' aller geweldige maatregelen te disponet ren. Wy houdun ons verzekerd, dat Uwe Doorl. Hoogheid geen minder belang Held in de confervatie der rust van het lieve Vaderland, en even alieen is van het gebruik van eenig geweld, als Wy en onze mede Staatsleden, en twyfelen dus niet aan de goede dispofitie van Uwe Dootl.Hoogheid om aan dit ons verzoek te voldoen. Mogten wy echter cnverhooptolyk hier in mistasten; en moeten de fataale ordres van aanmarsch van Troupes worde geëxecuteerd, zomoeten Wy voor Os en onze liurgeren, voor Uwe Doorl. Hoogheid, voor God, en de geheele Waereld, ten plegtigften protefteeren tegen al'e nadeelige en ysfelyke gevolgen, die hier uit te wagten zyn , met cordaate verklaring, dat Wyinzulken geval, ons vasthouden aan de primitive gronden van de Unie, geene middelen zullen onbeproefd laaten , om, desnoods, met Goed en Bloed, onzenabuurige Steden, of wie het anders zyn mogen, tebefchermen tegens alle geweld, en overmagt, waar toe wy ons vastelyk verlaaten kunnen op den bedaarden moed onzer goede Burgeren en Ingezetenen. Wy beveelen Uwe Doorl. Hoogheid in Gods Heilige befcherming. Campen den eerlten September 17U6. Den 2 September kwamen hier drie Schepen aan van Deventer met 150 gewapende Manfchappen, en voorzien van het noodige oorlogstuig , onder bevel van den Collonel A. Perfoon'. dezen trokken terftond naar Elburg : alwaar ook den 1 September van Harderwyk en Hierde, meer dan 100 manfchap-, pen waren aangekomen.  JAARBOEKEN, September, l?86<, 1235 Zwolle» De gerngten wegens Hattem eh Elburg hier vernomen zynde, vergaderd eene groote 1 menigte des morgens ten tien uuren in de Kruiskerk, alwaar door Burger - Gecommitteerden een adres ter teekening gelegd was, : het welk welhaast door omtrend 600 Burgers en Ingezetenen onderteékend zynde9 < den 31 Augustus aan Burgemeesteren, Scheepenen en Raad, nevens de Gezworene Ge- : meente wierdt ingeleverd, en aldus luidde: Aan ie Wel Ed. Hoog Achtb. Hec ren Burgemeesteren, Scheepenen en Raaden, nevens de Wel Edele Achtb. Heeren van de Gezworen Gemeente derzelver Stad. T*>e Burgery dezer Stad, in het zeker zynde on» ^ derrigt,dat op gisteren door de twee Kwartieren in de Provintie Gelderland befloten is de Kaptein Generaal te verzoeken , om zonder uitltel een '■ genoegzaam aantal Troepen naar Hattem en Elburg : te zenden, — kan of wil niet ontveinzen, de verontwaardiging, die zulk een geweld eo JTyranniek oogmerk in baar verwekt heeft; —• zy maake Ook geene zwarigheid, plegtig te verklaren, dac zy het minfle dadelyk geweld, dat tegen dieSte. den, of eenige andere Burgeryen , door Militie zal worden ondernomen, zal aanmerken, zo als het Waarlykis, als een begin van een Burger Oorlog, I — waar Voor zy te meer voor deze Stad te vre: 4en hebben, om de nabyheid van de beide Steden, waar tegen het geweld in de eerde plaats gerigt is. Dezen Oorlóg, zoo mooglyk nog voor te ko. M m m m Ken » Zwof.<  Zwolle. Keq. aan Magiftr. enGezw . Gem. :a36 NIEUWE NEDERLANDSCHE nen , of 7.00 dezelve moet uitbreken, alle voorsieninae te nemen, die dienen konnen om de Vrvhetd en het Vaderland tegen üw.ingelandy te beveiligen, is de pligt van elk Burger, en vooral, van elk Repaefentanc van het Volle. Dit verzoekt. - dit vordert dan ook deburge y dezer Stad, van ü Wel Ed. Hoog Achtb. en Wel Ed. Achtb 5 - en zal verwagten, dat daadlyk, zonder eenig uitftel, de nodige kragtda» *ge middelen worden genomen - waar toe zy dpye rzonder egrer de vrye Deliberaten van U Wd'Ed. HooggAchtb. en Wel Ed. Achtb. over sefchiklte middelen te beperken) voorftaat. Da- er aanftonds een Landdag worde uitgefchreven, en daar op gerefolveert, de Staaten van Gelderland te venmanen, van het genruiK van alle geweld tegen eenige Steden of Bur erven af te zien; - dat dit geweld met andets Sn een Burger Oorlog ten gevolge zoude kunnen hebben,0en als een dadelyk begin daar van yriude moeten worden aangemerkt. Dat in zulk een geval, Ridderfchap en Steden, zich dc or de Unie , niet zo zeer aan de Pe.foovan de Regenten, als wel aan het Volk verbonden houdende; zich verpligt zullen rekenen, datVoïk tegen alle onwettig geweld, tegen wie het ook zyn moge, te helpen defendeeren: dat hier van mede den Kaptein Generaal kennis Sorde gegeven; en inmiddels, onze Iroe- aaSffchreven op ftraffe van dadelyke CasfaSe zig tlgen geene^ Steden of Burgery te laaten gebruiken; en geene orders van iemand hy mole zvn, wie hy zy, tot eemgen Marsch, terefoeSeren, dan alleen die van Ridderfchap en Ken - doch zig vaardig te houden, om op de eerfte orders van Ridderfchap en Steden te konnen maEnhdeaetr1Smiddels namens deze Stad , direct de Staaten van Gelderland en Kaptein Generaal, per Se wotde geadhorteert, geen geweld te ge-  JAARBOEKEN, Septembet, 1788. 1237 bruiker), en den Burger Oorlog niet te beginnen. Vertrouwende de Burgery, dat U Wel Edele Hoog Achtb. en Wel Ed. Achtb., niet zullen difficulteereh, deze of andere, mits kragtlge en voldoende, voozieninge te neemen^ Verwagcende wyders ook, dat inval er een aantal van Troepen, naar Hattem werkelyk marcheert, alhier voorziening werde genomen , dat men tegen alle overrompeJing beveiligd is. 3t Welk doende \was getekend) Door de Burgery te Zwolle* Den 31 Augustus des Jaars 1785, Ook wierderi de Leden van 't Genoot» fchap van Wapenhandel, voor zo verre die zig vry willig verbonden hadden, om in geval van nood de Hattemers en Elburgers "by te ftaan, terftond by een geroepen, en trekkenen drie Compagnien,met twee metalen veldftukken en de noodige Artilleristen voorzien, naar Hattem, by welken zig nog hon= derd gewapende Leden, behoorende tot de Compagnien buiten de Stads poorten j met de noodige Officieren voegden. Op het voorgemeld Adres wierdt den 1 September by de Magiftraat van deze Stad een befluit genomen,genoegzaam overeenkomftig met dat van Campen, hier vooren bL 1225 gemeld. Ook wierden fchikkingen gemaakt, om deze Stad door gewapende manfchappen uit de Burgery te doen bewaaken. De uitgetogene Burgers hadden omtrend 3c Mm mm 2 K» Zwollë Req. aati Magifir, en GezWi Gem.  I438 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwolle Kanonniers met zig, en een groot getal kogels, druivetrosfen, kogelbusfen enz. Hen wierden nog 6000 fcherpe patroonen nagezonden, ook 1000 ponden kruit, twee kanonnen , zandzakken , fchanskorven enz. Gelyk ook dé toevoer van oorlogstuig van Amlteldam, van Deventer, van Vollenhoven, enz. naar Hattem en Elburg zeer groot was. Verders zyn tot bevelhebbers in deze Stad verkoren, de Heeren G. Metelercar.ip en G. J. Pyman, en wierdt alhier alles in ftaat van verdeediging gefteld, terwyl 'er tevens eene Militairen discipline , wierdt vastgefteld, beftaande in de volgende Reglementen. Art. t. „ Dat iemand verzuimende de aan „ hem gegeven orders te execüteeren, voor de eerfte maal, twee dagen zal worden gefteld in arrest, en voor de tweede maal „ zal worden ontlhgen van zynen dienst in „ deze tegenwoordige omftandigheden." Art. 2. „ Dat iemand, direcT: verweige„ rende de aan hem gegevene orders te exe- cuteeren , of de aan hem bevolen post „ buiten order verlatende, zal worden afge- dankt en by fententie verklaard , onbe„ kwaam en onwaardig te zyn, immer of „ ooit zyn Vaderland, in geval van nood, „ te helpen verdeedigen, zullende in geval het  JAARBOEKEN, September, 1786. 1239 „ het een vreemdeling is, dadelyk worden2 „ uit de Stad gebragt." Art. 3. „ Zo iemand zich dadelyk tegen zynen Commandant mogt verzetten, zal „ zulks als publiek geweld en als een directe misdaad tegen de Hooge Overheid worden aangemerkt, en als zodanig des noods ,} aan den Lyve worden geftraft. Art. 4. „ Dat iemand dronken bevonden „ wordende, voor de eerfte reis, twee da„ gen op water en brood zal worden gèzet, „ en voor de tweede maal ontflagen. van „ zyn dienst, geduurende deze omftandig„ heden. „ Op bovenflaande artikelen verbinden wy ons ondergetekende enz.:' De gisting, die de Hattemfche en Elburgfche zaken elders veroorzaakt hebben , hebben zy ook hier te wege gebragt. Terltond wierdt een buitengewoone Landdag gehouden, op welke, den 3 September 1706 aldus is befloten: T_l ebben de Heeren Staten van Stad en Lande *• goedgevonden en gerefolveerd , dat Zyne Hoogheid zal worden verzogt, om geene Troepes, tet repartitie van deze Provincie ilaande, te laten einployeeren ter beflisfintre der Burgerlyke gefchillen te Elburg, of waar ook dezelve in deze Republiek plaats mogen vinden, ook, zo daar M m m ra 3 toe STAD EN LANDEN. Groningen. üwoixe  GRONINGEN. Refil.om geen Krygsv. tegen El~ burgenz, »40 NIEUWE NEDERLANDSCHE toe eenige orders gegeven mogen zyn , derelye dadelyk in te trekken, en, zo 'er reeds 1 roepes. naar Elburg, of elders op marsch mogten zyn , dezelve direkt naar derzelver Guarmfoenen teaoen retourneeren; zullende de Commandanten der Reeimenten op dezer Provincie repartitie ftaande, worden aangefchreven en gelast, zig met de burgervetfchillen niet te roeleer^: en voorts de tJeeFcn Staten van Gelderland op het vnende yklte geëxhorteert geene Militaire magt tegens hunne «ureeren en Ingezetenen te gebruiken , maar alle riogèivke en gepaste middelen te adhioeeren , ten einde de zwevende Burgergefchillen, zo veel moaelyk, in der minne veieffcnd en byge'egd wcr- . den ; offereerende de Heeren Staten dezer Provm^ cie daar toe hunne goede officien en mediatie. De Staten' hadden eenen brief ontvangen van de Staten van Holland, van den 4 September 1786, hier voren onder het Artykel van 's Gravenhage medegedeeld. Dezen brief hebben de Staten van Stad en Landen den 18 September 1786 aldus beantwoord: EDEL MOGENDE HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN, NABUUREN EN BONDGENOOTEN! TTct is niet alleen uit den inhoud der Misfive 4-1 van U Ed. Groot Mogende, in dato den 4 dezer maand , en by gevoegde Copiëele Muüve ten zeiven dage aan de Heeren Staten van Gelderland afgezonden, om, zo veel mooglyk, voor te komen, dat de Troepes op U Ed. Groot Mog. Provincie gercpariitieerd en in Gelderland, ot elders buiten dezelve Provincie, in Guarnifoen, teaen de Steden Hattem en Elburg met worde gebruikt , om zich in eenige verfcbiilen tusfchen  JAARBOEKEN, September, 1786. I2+I Burgers en Burgers, of tusfchen Burgers en Re.' genten, waar dezelven binnen deze Republiek mo-j gen ontdaan, te immisceeven of bemoeijen: maar ook uic de Misfive van den 4 dezer aan ons geaddrcsfeerd, waar by zig ten hoogden beklagen, over de voorzieningen door U Ed. Groot Mog.by, derzelver Refolutie van den 25 Augustus laatstleden gedaan; — en boven dien nog uit eene Misfive der Heeren Staten van den Lantle van Utrecht,' gefehreven te Amersfoorc, in dato den 8 SeptenV , ber jongstleden, waar by, na een kort detail van . het gebeurde, met betrekking tot de Steden en i Regeeringen, zo van Wyk by Duurdede als van I Utrecht, aan ons kennis geven , dat zyden Heer Kaptein Geneiaal hunner Provintie had Jen verzogt en aangefchreven , om de Regimenten ter Repartitie van de Provintie Utrecht, ten fpoedigden, in gemelde Provintie te doenintrekken, teneinde aDaar te worden geinquartierd, en zich verders mede beklagende, over de maatregelen door U Ed. Groot Mog., op den 25 Augustus bovengemeld , betreklyk de Militie, ter bezolding hunner . Provincie genomen, als mede nog uit eene Misfive van de Heeren B. van Nyvenheim van Dorth, R. J. van der Capellen tot den Marsch en G. W. i van Zuylen van Nievelt, en mede als Gevolmagtigden van noch agt Heeren , waar by zy openleggen hun gehouden gedrag en oogmerken, als ook de vrugtelooze pogingen omtrend de herdelling van het bellier van 's Lands zaken, zo in het gemeen als in de Provintie van Gelderland in het byzonder, zedert eenige jaren aangewend, — en eindelyk noch uit de aanfchryving door UEd.Gr. Mog. gedaan aan den Collonel Kempe, als commanderende de twee Esquadrons Kavallery van den Lieutenant Generaal Stavenisfe Pous, tans in deze Stad in Guarnifoen, om zich met zyn Regiment marschvaardg te houden , ten einde op de eerde order van U Ed. Gr. Mog uit te trekken, M m mm 4 n< GRONINGEN. Antw. >an Stad \n Lande lanHoll'  1 Gro- ' mngen» Antw. tan Stad en Lande MtiHoll, 24a NIEUWE NEDERLANDSCHE ia de door Hoogstdezelven voor te fchryven plaat. Dat wy, uit alle deze Stukken , met de gevoeiigfte aandoening, zyn ontwaar geworden, den hooggaande trap, tot welke de verfchiHendefenu meniën over de waarachtige belangen* vanhtthe. ve Vaderland, zoo ongelukkig, geklommen , dat de gezonde Staatkunde, gevoegd by degionden van onzen gezuiverden Godsdienst, zoo wel Dorheden ais Ingezetenen, tot we.k een rang of ftaat hy ook verheven is, al lang had behooren te overtuigen en aan te zetten , om zukemiddelen en wegen in te flaan , waar door alle die1 rampen en onheilen, dieons Vaderlmd zoo God het tiet genadiglyk verhoed, gewisfelyk met een otalen ondergang dreigen, hadden kunnen en beho. ren te worden voorgekomen , en welke alleen onder Gods zegen, als nog in jtatt zullen kunnen zyn, om. m dit hachlyfc lydltip, de Republyk in het gemten en de Provinciën Gelderland en Utrecht in het byzonder, voor hun aannaderend bederf te redden en behoeden- Het is derhalven uit overweging van een hoogen nood, waar in ons Vaderland thans gekomen is, dat wy, bezield met de opregtlte zugt en yver ter bewaring, of, daar het nodig zal bevonden worden, tot herftelling van de rust en eensgezindheid, zoowel als tot dadige handhaving van s Lands tn der Ingezetenen Recnten en Vryhedtn, voor als nog niet zullen treden in de byzondere merites van de ledenen en motiven, waardoor de Heeren Staaten van Gelderland , zo wel als de hteren Staaten van Utrecht, zich zouden hebben kunnen veroorloven, om, in de prefente gefteldheid van zaaken, waar in de eerfte zich, met betrekking tot de Steden Hattem cn Elburg, en de aaistgemelde omtrent Wyk by Duurftede en Utrecht, zich bevinden , gebruik temaken van s Lands 1 roepen ; maar oatwy, inaanmèrkingvandeiciroomlyke gevolgen, welke ly den verderen voortgang  JAARBOEKEN, September, 1786. 1243 van zodanige mefures, van dé Provinciën Gelderland en Utrecht , en daar door mede voor de ge-1 heele Republyk: gewisfelyk te dugten zyn, ons op het duurde verpligt hebben gevonden, in dit hachlyk tydftip, geen oogenblik te verzuimen,v om nog, met allekragt en nadruk , zoodanige po- e gingen aan te wenden, waar door de rust en een-c dragt in de Provintien Gelderland en Utrecht, langs conftitutioneele middelen en wegen, waartoeeen yder der Bondgenooten, by het aangaan der Unie. zich zoo plegtig verbonden heeft, zoo mooglyk nog zoude kunnen worden herfteld. En het is ten gevolgen van dien, dat wy gemeerrt hebben aan de Heeren Staten van Gelderland, zo wel als aan de Heeren Staten van Utrecht, by onze Misfiven van heden, voor te ftellen en aan te manen, om, naar aanleiding van het geen door ue Heeren Staten van Utrecht, by derzelver Misfive van den 8 dezer, hebben te kennen gegeven, deontftane gefchillen in die beide Provintien , door Heeren Gecommitteerden uit de overige Provintien , op de gefchiktfte wyze te laten vereffenen en uit den weg te ruimen , terwyl wy de overige Bondgenooten, op het vriendelyksten ernftigst, hebben verzogt vier Heeren uit ydre Provincie te willen committeeren, om, ten einde na onderlin. ge overweging dier middelen, welke terasfopiatie der zwevende gefchillen, zoo in de Provintie van Gelderland als van0Jtrecht, zouden kunnen worden geadhibeert, een gedeelte dier Heeren zich zouden begeven naar yder der gemelde twee Provinciën , om hunne goede Officien aan te wenden, dat de exterende gefchilllen, het zy door minne lykaccoord, of wel door gemelde Heeren, als Arbiters ; worden afgedaan, en langs dien weg de rust en eendragt herfteld. Wy hebben gemeent dit expediënt in het byzon der aan de ferieulte attentie van U Ed. Groei Mog. voor te diagen en aan te bevelen, mei vriendnabuurlyk en inftanlyk verzoek, dat U Ed M m m m 5 Groo Gro- iincen Antw. an Stad n Lande anHolU t  Grc jjingeh Antw. van Stat enLand MnHoll I Den 15 September heeft de Krygsraad door deszelfs Gecommitteerden, waar byde Gecommitteerden der 18 Compagnien en de Gecommitteerden van 't Genootfchap van Wapenhandel zig voegden, een Request ingediend aan Burgemeesteren en Raad, verzoe- keii- 1244 NIEUWE NEDERLANDSCHE Groot Mog. door derzelver gewigtigen invloed pten zei ven einde, hoe eerder zoo beter, op hetef"fieacieufte gelieven mede te werken, en over zu'ks van nu af aan te furcheren alle zodanige deliberatien, welke tot het marscbviardig ftellen ,-vao Troupen, op Hoogstderzelver Provintie ge' repartitieerd, eenige betrekking kunnen hebben, gelyk wy dan ook, zo cm redenen van deze aangeboden mediatie als anderzints, U Ed. Groot Mog. verzoeken van de gedane aanfchryving aan den Collonel Kempe af te zien, en daar op geene Patenten te laten volgen, op dat wy niet in de onaangename fituatie worden gebragt, om de attaché daarop, hoe ongaarn ook, te moeten weigeren en den uitmarsch te beletten, ten ware U Ed. Groot Mog. zich verpligt zouden vinden zoqdacige nadere redenen en motiven aan ons te luppediteren, waar door wy zouden kunnen worden gepermoveert ean meergemelde aanfchryving van U Ed. Groot Mog,, in zoodanig byzonder geval, zonder dat het zelve immer in Cohfequentie zal kunnen werden getrokken, te defereren. Voorts geven wy by dezen aan U Ed. Groot Mog. kennis, dat wy Zyne Hoogheid als Kaptein Generaal, hebben verzogt geene verdere Patenten te willen afgeven aan eenige Troupes, om te marcheeren naar de Provintie Gelderland of Utrecht, maar in tegendeel, om de op marsch zynde of reeds ingekomene te plasten naar hunne vorige of andere gefchikteGuarnifocnen te retourneren. Waar mede &c.  JAARBOEKEN, September, ï?86. 1245 kende: „ dat uit bet midden van den Bree„ den Raad ten fpoedigften zodanige Gecom„ mitteerden mogten worden benoemd, met „ wien de Ondergetekenden, of eenige uit „ hun midden, ter formeeringe van zodani„ ge middelen, manieren en order van De„ fenfie, zo voor de Stad , wagtdoende „ Burgers , als het Genootfchap , en het , o-eene daar toe betrekkelyk zoude kunnen " zyn , zouden kunnen befoigneeren , en „ telfens dat Hun Edele Mog. tot die Commisfien een of meerder bekwame Ingenieurs „ gelieven te nomineeren , alles met dien „ eerbiedigen aandrang tot fpoed en voort„ zetting , die het gewigt der zaak vor„ dert." Ook hebben de Gecommitteerden van den Krygsraad, en de Gecommitteerden der 18 Compagnien een request ingeleverd by Burgemeesteren en Raad, om denzelven te verzoeken , ten einde „ Hun Ed. Mog. zo„ danige Dispofitie gelieven te maken, dat „ ten allerfpoedigften aan ieder Vaandel een der zakken met fcherpe patroonen worde „ uitgegeven, om te^ bewaren ten huize van „ den Vaandrig, f zynde de Loopplaats van „ de Compagnie ; , teffens eene diergelyke „ hoeveelheid fcherpe Patroonen in een kist „ op de Hoofdwagt mogte in bewaring ge„ field, en het getal der uitgegevene Patro„ nen ten fpoedigften in het Stads Magazyn ?, weder worden aangevuld." Pe Wapenhandel der 18 Compagnien in twee Gro- sikgen.  ittf NIEUWE NEDERLANDSCHE Gro." VitWB.fl. twee Bataillons, komt thands in orde; de Schutters hebben reeds de Officieren voor de beide Bataillons aangefteld uit de 54, Compagnien zyn, waar uit hun eene vrye keus was toegeftaan. De aan- geftelde Stafofficieren zyn : de Hopman Entrup, Collonel-Commandant, Hopman J. van Bolhuis, eerfte Lieutenant Collonel, Lieutenant P'. Roelffema, tweede Lieutenant Collonel; Lieutenant C. M. van Bolhuis, Major van 't eerfte Bataillon, Lieutenant P. Boelens, Major van 'ttweede Battaillon. De Krygsraad, welke te vooren door de Hoplieden vertoond wierdt, wordt thans gehouden door alle de Officieren, welke, om te meerder vastigheid te hebben, in een lichaam zyn vereenigd: by denzelven is tot Secretaris aangefteld de Lieut. P. Boelens, De Staten van Stad en Lande befloten nog den 19 September aldus: Extract uit het Register der Refalutien van de EJ. Mog. Heeren 'Staten van Stad en Lande, Dingsdag den 19 September 1786. Gedelibereerd zynde, op het 5de Articul van de Propofitie , en het 4de Articul van de Propofitie, de pose, betrekkelyk het uirgebraïte Raport en Refolutie, op den 13 dezer maand ter Vergadering van Hun Hoog Mog. genomen, op het fujet van eenige Troupes ter repartitie van Hollanden Westfriesland, en de Mlsfiven van den aanwezenden Heer Gedeputeerde ter Vergadering van Hun Hoog Mog. wegens deze Provintie  JAARBOEKEN, September, I7C6. I24? tie van den 11, 13 en 16 djzer dasr toe betrekkelyk. 1 "Hebben de Heeren Staaten van Stad en Lande, zig met hec voorfz Conciliatoire Raport confor- j meerende, het verrigte van den aanweezenden ,! Heer Gedeputeerde ter Vergadering van Hun Hoog j Mog. geapprobeert: voorts de Heeren Gedepu- j teerden ter Hooggemelde Vergaderingé geauthorifeerd, by alle voorkomende gepaste gelegenheden de emftige intentien en bereidwilligheid der Heeren Staten dezer Provintie,om langsConftitutioneele wegen en middelen een einde der gefchillen te maken, te kennen te geven : en teffens met alle empresfement by de Heeren Gedeputeerden derandere Provintien aantehouden, en dezelve te exhorteren, om by hünne Heeren Principalen een favorable Refolutien te bewerken op de circulaire Misfive van de Heeren Staten dezer Provintie m dato den 13 dezer, op dat de verdere fcheuring en verwydering tusfen de Bondgenooten geprevenicerd» en door Hoogstdezelve tot herllellinge der voo hoog nodige ruste en eensgezindheid mee d-n vereifchten yver, gemeenfehappelykgewerke moge worden. (onder flond) C O L L. C O N. ( was getekend ) E. L E'vV E, Secretar. VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAAGE AMPTENAARS ENZ. Dordrecht. Den 19 September heeft Zyne Doorl. Hoogheid, uit een overgeleverde Naamlyst voor den tyd van twee jaren , ingaand Die Michaëlis, tot Scheepenen dezer Stad verkoren: de Heeren Mr. Jasper Ferauyn, Anthony BalthazarStnop, Jan Hooft % Francais Hendrik Decourt en Sièertus van Nieveld; en tot Scheepen Commisfaris de Heer F. H. Decourtj de Heer S. van Nie- Gro. iINCEN» \ejt. der 'tat. van 'tad en \ande.  Ü48 NIÉUWE NEDEftLANDSCHE Ver an- dering onder se hooge en .lage amtenaarsenz* Nievcld bedankt hebbende, zyn de overige heden" beëedigd. De aanblyvende Heeren zyn Mr. Wil' lem Bartholomeus van den San;heuvel, ür. Barthö~ lomeus van Schellebeek, Barthmt van Ouryk en Mr* Abraham Pompe. van Meer dervoort', en als Scheepen Commisfarisfen de Heeren van Schellebeek eri Pompe} en gaan af de Heeren Mr. Martinus Boon, Arnold van Poelien, Abraham Adriaan Stoop, Jacob Cornelis Dura en Mr. Jasper Johan Perduyn, ils Scheepen Commisfaris gemelde Heer Perduyn. Wegens de door 'c bedanken open gebleven plaats weder een nieuwe Naamlyst van twee Heeren afgezonden zynde, is daar uit den 30 September door Zyne Doorl. Hoogheid tot Scheepen verkoren, de Heer Paulus Knogh» Haarlem. Den 10 September is door Zyne Doorl. Hoogheid den Prins Erfftadhouder uit eene overgeleverde Naamlyst tot Burgemeesteren dezer Srad 'verkoren de Heeren Mr. Chritoffel Jan van Dam, Mr. Jan Fredrik Parvé, Mr- Gysbert Adriaan Patyn, eri Adolf Jan Hesiiuysen. Voorts den 13 derze'vc maand tot Scheepenen, de Heeren Jsan la Clé, Dr. NicolaasvanWyk de Vos, Mr. Jacob Helmolt, Abraham Catharintts Vangelè 1"went , Mr. Conrddo Peftalozzi Camerling , Mrj Johan Herman de Lange en Jan Willem Druyve. fteyn; zynde de vyf laacfte Heeren tot Scheepenen Commisfarisfen van des Gemeene Lands Middelen aangefteld. 'sGraven hage. Den 25 dezer maand September is alhier overleden de Heer Daniël Johan* nes Scriverius Provinciaal Commis ter Griffie van Hun Hoog Mog. wegens Overysfel, zedert het jaar 1729. Leyden. Den 22 September is alhier in den ouderdom van omtreDd 06 jaren overleden de Heef Jan Hendrik, Baron De Lannoy), Collonel titulair en Lieutenant Collonel effe&if van het Regiment Guardes Dragonders. brie&'  jaarboeken, September, 1786". 1249 Brielle, In den nacht van den'9 September overleed alhier in het 68 jaar zyns ouderdoms V Mr. Cornelis Hoijer ,Oudraad, Vroedfchap en Oud- »■> Burgemeester e iz. 0 Middelijurü. Door de Ed. Achtb. Heeren t> Burgemeesteren , Scheepenen en Raden dezer o Stad, de brief van verkiezinge den 6 September L geopend zynde, is bevonden, dat uiteen overge-A ! leverde Naamlyst, door Zyne Doorlugtige Hoog- p i heid den Heere Prinfe Erfftadhouder , tot Be- e windhebber der West.Indifche Maatfchappy ter Kamer Zeeland, is verkoren, den Heer Mr. Basi tiaan Nebbens, Heer van Kleverskerke, SteeneVValle en Voorhoute, en zulks tn plaats van wylen den Heer Mr. Abraham Duvelaar, Heer van Duinbeek. Tot opziener van 's Lands Dok en Sas te Vlisfingen, met den tytel van Intendant is aangefteld, de Heer Johan Jacob de Frytag Kapt. Ingenieur, ten dienlte dezer Lande- Utrecht. Den 15 September zyn tot Raden in de Vroedfchap dezer Stad verkoren: de Heeren Strik van Linfchoten, C. F. Tvoy, Mr. A. J. van Mansveld, Jan Jacob de Malapert, Mr. Pieter Jacob van der Muelen en Mr. Abraham de Bucquoi, van welke de Heeren Tvoy en de Bucquoi, j die verkiezing bereids aangenomen hebben. Voorts de Heeren Mr. Jacob Cambier, Mr. Pieter de Malapert, Heer van Jutphaas, Mr. A. C. de Normandie Heer van Schalkwvk, Mr. N. Fer" fteegh, ... Oudshoorn en G. T. Falck. ' Te Endelhove by Maarfeveen is dezer dagen overleden, in den ouderdom van 57 jaren de Heer Mr. Adriaan Roelans, Raad ordinair van den Ed. Hove Provinciaal van Utrecht. Wyders is op den t8 bydeEd.Gr. Achtb. Vroedfchap tot LeSlor Juris Civilis, op de Hooge Schoole alhier, aangefteld de Heer Mr. F.Saxe, Advocaat voor den Ed. Hove Provinciaal. LYST erafj- ERINO 1DKR E HOO* E EN IlGE MTEA.ARSNZ.  ia$o NIÉUWE NED. JAARB. Sept., ifM. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam dén 25; September. Rotterdam den 25 September. by de Z. Zak.GEitsT Winter 21 a iiid Tarw Jarige, Oude 15 a 20 6 —— Zomer 19 a ■ 1 ■ • nieuwe 17 a 20 g Havek Zeeuws enz. 12 a 1440e ■ * blauwe 14 a 16 B Paakdeboomeh 17 a 20 e£ 1 ■ ■ Zomer 15 a 17 8 Duiveboomew 21 a e? eC Rogge Zeeuws enlnl. 11 a iaj Koolzaad fiö a 66 eC Erten Grauwe 2$ a 29 SMoutwyn öinedewVt. , Groene 18 a 20 f by den Steen. ' ' w?tte *5 a 17 g Vlas Allerbeft 45 a 56 ft. Boohen witte 17 a 21 fi Eest 40 a 44 ft. Middelfoort 33 a 39 fr» by t Lalt. Gemeen 26 a 32 ft. Boekweit op 154 f a 19 ——. Allergemeenst 18 a as ft. dito zonder wigt 16 a 18  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, O c t o b e r. MDCCLXXXVI. GELDERLAND. Zutphen. Wy hebben voormaals al gefproken van het verfchil over den verkoren Gemeensman, Mr. E. G. J, Crookceus. Het Collegie van Gemeenslieden hadt aan het Hof gefehreven, waarom zy het Tentamen concordia, of poging van eendragt, door de Staten voorgeflagen, niet konden aannemen. Het Hof zondt dien brief aan de Gemeenslieden te rug; welken het zeiven daar op met een bygevoegd adres van beklag aan de Staten inleverden. Dog de Staten befloten den 2 September 1786 , dat die gefchillen , na eene voorafgaande poging tot eendragt , aan het Hof ter erkentenisfe en beflisling zouden worden overgegeven j dat de Gemeenslieden hunne gevoelens er. bewyzen binnen 6 maanden aan den Hove zuuN n n n de Zutphen.  125a NIEUWE NEDERLANDSCHE Zot- phen. den inbrengen enz: en dit, omtrend de aan{telling van Mr. Ei G. J. Crookceus, aan de Gemeenslieden vier weeken zouden gegeven worden , om hunne bezwaren , tegen deszelfs bevoegdheid, of qualificatie in te brengen. Dog de Gemeenslieden beantwoordden die Refolutie der Staten door eenen brief aan het Hof, welkenbrief de Griffier Hulman, door den Hove daar toe gelast, den 9 Oétober 1786 te rug zondt, met byvoeging, dat Gemeenslieden,zo iets hadden aan den Hove voor te dragen, zulks by behoorlyk Request, door een'sHoves Advocaat pro ftylo ondertekend, moesten doen. Waar omtrend z;ig de Gezworene Gemeente wederom, by eenen brief aan het Hof den 21 October 1786, zeer ernftig verklaard en beklaagd heeft. By nadere ge* legenheid zullen wy die ftukkqn, allen tragten mede te deelen, Hattem, Zomtyds wordt over zaaken met veel hitte getwist, welken egter onverfchillig fchyaen te zyn, wat men ook daar omtrendvasti houde. Zodanig is de twist, of'er van 't krygsvolk, 't welk in de vorige maand naar deze Stad genaderd , en dezelve eindelyk ingetrokken is , manfchappen gefneuveld zyn of niet. De eene party heeft zulk beweerd, zo met monde als dagfehriften, en andere papieren, en heeft zelfs de gefneuveldo Officieren genoemd, en het getal der doodgefchotene Soldaten begroot j welke men beweerde, dut in de heide begraven, of  Jaarboeken, ödïdfcf, ijfRö. i253 of elders Ril zouden weggemoffeld zyn; ter* wyl de andere Party ftaande hieldt, dat ge-' lukkiglyk geen één Soldaat of Officier, by deze gebeurtenis bet leven hadt verlooren. Dit laatfte is door den Bevelhebber den Generaal Spengler in zyne Raporten, zo aan de Staten, als aan Zyne Hoogheid, welke wy in de voorgaande maand hebben medegedeeld, verzekerd (*): dog zyne verzekering is verdagt gehouden geworden. Wy zien geen belang, dan in de enkele waarheid, en zullen dus alleen melden, dat uit de DriemaandelykeLysten, van de fterkte der Manfchappen, dienaar Hattem en Elburg zyn afgezonden, gedagtekend den i October 1786 en door den Major enKapteins ondertekend, van geen een gefneuvelde blykt: by welke Lysten verklaringen van den Major en Kapteins zynbygevoegd,dat dieLysten over een komftig zyn met de waarheid, op den eed, op het Ruk van hunne bediening gedaan , en op pcerje van als Memëedigers geftraft te Worden. Wy zouden die Lysten wel kunnen mededetelen. Maar zy zyn reeds in zommige Gefchriften ingevoegd, en maken ook de fhikjens onzer Jaarboeken te omflagtig. Den 8 Otftober wierdt van wegens het Hof bekend gemaakt, dat al wie zyne fchade, door de plundering geleden, naauwkeurig kwam op te geven voor den 15 dezer maand October, en met twee getuigen beves* tigden, dat de Militairen zulks gedaan hadden verder met eede bevestigden, dat de Nnnu 2 . op- (?) Zie bl. patf' óp het einde 931, 068. Hat-*  ï25i NIEUWE NEDERLANDSCHE Hat- TEM. opgave niet te groot was, dat die vergoeding zoude erlangen. Den 10 Ociober wierdt de Heer Dénk* greeve, die wel van deze Stad geboortig is , maar onder het Regiment Guardes du Corps van Zyne* Hoogheid gediend heeft, en over wiens aanltelling tot Scheepen en Raad dezer Stad, door Zyne Hoogheid, zo veel tc doen is geweest, als Scheepen en Raad in in eed genomen. HOLLAND. Haarlem. By gelegenheid , dat hier gewoon Clasfis gehouden wierdt , is met eenparige Remmen befloten , om uit de Liefdebeurs van dat Clasfis aan de ongelukkige Hattemers en Elburgers eene fomme van ƒ ioö te fchenken: welke penningen door de Heeren Beftierders van die beurs ter hand gefteld zyn aan die Heeren, dewelken te Haarlem met de inzameling van die Penningen zig hebben willen belasten. Men las ook in de Dagpapieren deze Bekendmaking : W/ord by deze bekend gemaakt, dac ingevolge " het op den 7 en 3 Augustus 1786 by de algemeene Vergadering van Vaderlandlievende Regenten gearrefteerd provifioneel Keglement omtrend de Diïc&ie, jüeelneeminga Emploi ta Vei- ant-  jAARBOËKÈN, OStobtr, i78é, iö?3 ahtwoording van het Nationaals Fondï ter bevordering van de geivigtigjle belangen van het Folk van Nederland, zullende moeten worden overgegaan tot hec benoemen en verkiezen van Directeuren voor het Departement binnen de Stad Haarlem, de Heeren Teedingvan Berkhout, de Lange, Gras winckel, Ktagtingh, Fos facobufz. en Loosfes Fz., Hunne, in hec voorfz. Fonds contribueerende, Medeburgers, uitgezonderd Minderjaarigeh , verzoeken, om z'ch op Vrydag den 20 dezer maand October, des morgens ten half elf uuren, telaaten vinden op de Zaaf van de Doelen der gemelde Stad, ten einde als dan zo aangaande de wyze van verkiezing, als daadelyke aanltelling, finaal te refolveeren. Haarlem den H October 1786. (was getekend,) tt A. G R A S W I N C K E Li Uit naam der bovengemelde Heeren. Vervolgens ook nog eene andere bekend-i making van dezen inhoud: T~\aar het zo duidelyk de pligt van elk welden^ kend Burger is, wanneer zyne wettigeOverheid over het neemen van heüzaame Refolutien gelasterd en geblameerd wordt, hen, indien zulks in Zyne magt is, van zodanigen laster volkomen te ontheffen, is door de Burger Sociëteit te Haarlem, unaniem gerefolveerd, een Adres aan de Ed. Groot Mog. Heeren Staaten van Hollanden Westfriesland te prefenteeren, om aan onze waardige Landsvaderen, een openlyk en heufch blyk van goedkeuring en pügtmatige dankbetuiging te geeven voor die Vaderlandlievende en heilzaame befluiten , welke het Hun Ed. Groot Mog. beKddb 4 haagd HAAfe; Bekendmak. wegens NationaalFonds,  i25(5 NIEUWE NEDERLANDSCE1E Haarlem. Bekendmnk. wegens eet Adres. haag J heeft omtrent Willem den V. Prins van Oranje en Nasfau, ten beste van den Lande, en tot behoud der Vrybeie, te neemen, en daarmede een doorflaand beivys te geeven van de ongegrondheid der lastetlyke aantyginge aan onzen waardigen : Souverein aangedaan, als of zy tot het neemen dier befluiten alleen door eenige woeiziekeen kwalyk beraden perfoonen zouden zyn gekomen; en voorts hetzelve adres ter tekening aan te bieden aln alle de weldenkende Burgers en Inwooners dezer Stad en derzelver Jurisdictie. En zal voor elk, die gezind is hier in zynen plicht.als getrouw Ingez,e° ten te voldoen , gevaceerd worden in de Burger Sociëteit Dingsdag en Woensdag van twaalf tot twee , en van vyf tot zeven uur, en des Don. derdags van twaalf tot twee uur; om hetzelve dan ten fpoedigüe ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog in te leveren. Uit naam van Commisfarisfen der Bur* ger Sociëteit. A. V O S, Jacoesz. A. LOOSJES, Pz. Secretarisfen. Den 19 October is ook het navolgend Adres, door 923 perfonen ondertekend,naar 's Gravenhage gezonden: Aan Hun Ed, Groot Mog. dé Heeren Staten van Holland cn Westfries, land Geven met vevfchuldig;!en eerbied te kennen de Ondergetekenden, alle Burgers en Inwoonders der Stad Haarlem cn derzelver jurisdictie. Dat zy ondergetekenden met de aUeruiterfte verontwaardiging hebben gezien, dat Willem de Vyfde, Prins van Oranje en Nasf?u, iü rynea Brief  JAARBOEKEN, Oclobsr, 1786. 1257. Brief aan U Ed. Groot Mog., gedateerd den cö September 1786, era gefchreeven in antwoord op de Misfive van den 22 derzelver maand, waarin IJ Ed. Groot Mog. aan hem kennis gaven van Hoogstderzelver Refolutie op dien dag genomen , aangaande de differcme gefielde orders ten aanzien der Militie van den Staat, ter repartitie van de Provintie van Holland ftaande, waarby dezelve tot nader bevel is ontflagen van den Eed aan hem als Kaptein Generaal gedaan, en by welke Refolutie U Ed. Groot Mog. verder by provifie hebben opgefchort het effect der Refolutie van den 8 Maart 1766, waarby aan hem Kaptein Generaal was opgedraagen de Collatie en begeeving van alle Charges over de Militie , ftaande ter ü Ed. Groot Mog. repartitie, van Vaandrig tot Collonel incluis. Dat, zeggen zy, deze verdwaasde Prins van zich heeft kunnen verkrygen, onier andeie zeer ongemefureerde uitdrukkingen, tegen de waarheid aan, voor den alweetenden God, voor het gant. fche Volk van Nederland, ja voor de geheele Waereld, te betuigen, het daar voor te moeten honden, dat de Maatregulen, door U lid. Groot Mog. ten zynen nadeele genomen, aüeen daar uit zyn refulteeren de , dat iömmige Leden van U kd. Groot Mog. vergadering hec oor hebben gelieven te leenen , aan lieden, die derzelver vertrouwen onwaardig zyn, en die geen ander oogmerk hebben, dan om de voorr enten aan hem en aan zyn Huis verleend, te verminderen , ja om zelfs eene geheele verandering in de wettige Conftitutie dezer Landen te maaken. Deze aantyging, Ed. * root Mog. Heeren, is niet alieen een grievende hoon voor de Achtb. Vergadering van U Ed. Groot Mog., dewyl dezelve notoirlyk daar heen ftrekt om te doen voorkomen, als of deze Maatregulen Hechts hetwerfc waren van eene fnoode Cabaal, die alleen eigen grootheid zoekt ten koste van de wettige ConftiNnnn 4 tutie Haarlem. Adres van 933 Burgers aan Hun lid. Gr. Mog.  1258 NÏEUWE NEDERLANDSCHE Haar lem. Adres van 92; Burgers aan Hut Ed. Gr Mog. tutie van ons Vaderland, ja zelfs, dac U Ed Gfr Mog. enkel gediend hadden toe laage werktuigen: van eenige weinige perfoonen, welke niet dan haat tegens hem Prins van Oranje in het hart voelden. Maar zy Ondergetekenden, vrye inwoonders .van Nederland, achten zich ook ren allerhoogfte door deeze uitdrukking beleedigd. En daar zy de loffelyke befluiten, door U E^ Groot Mog. in dezen dagen van kommer en gevaar, waar in de burgerlye Vryheid met een cotaale ondergang bedreigt wordt, even gelyk het gantfche Volk van Nederland , met de grootfte goedkeuring hebben ontvangen, achten zy hec van hunne onverrnydelyke plicht te zyn, by deze 4 eene openlyke declaratie van hunne gevoelens aan den dag te leggen, daar zy geen den minden twyffel liaan, of de eenpaarige ftetn des Volks zal zich hier in met bun verheffen, en hier mede aantoonen , met welke verfoeijingswaardige voor» gevens Willem de Vyfde, Prins van Oranje, de Waereld poogt te misleiden. Zy betuigen dan, Ed. Groot Mog. Heeren, dat fty Willem den Vyfden , Prins van Oranje, aanzien als den aanftooker en bewe-fcer van alle de gewelddadige aanflagen, doordeStaaten van Gelderland tegens hunne ongelukirige Ingezetenen irf het werk gefteld. Dat zy met het innigst genoegen hebben vernomen de niet alleen edelmoedige, maar volftrekt plichtmaatige, deelneeming van U Ed. Gr. Mog. in den toeftand dezer hunner verdrukte Medeburgers , welke door den band der Unie aan hun verknocht zyn, en welker flaverny, ook onvermydlyk die van ons gantfche Vaderland zoude ten ge. volg hebben. Dat zy het voorgeven van Willem den Vyfden , Prins van Oranje, als of hy in dezen alleen gehandeld had op order van de Staten van Gelder» land, niet anders aanzien, dan als een laffe en niets»  JAARBOEKEN, OBoher, I?s6. 1259 nietswaardige uitvlucht, gefchikt om alleen die geenen te blinddoeken, welke geen kennis hebben j van den waaren toeftand der zaaken, en met welk ei-n delpotieken invloed hy die ongelukkige Provincie beheersm (*). Dat hy Prins, van Oranje, door dit onverant woordelyk cn ftrafwaardig gedrag, alle vertrouwen , by U Ed'. Groot Mog. èn by de geheele Natie heeft verbeurd. Dac zy derhalven billyken en allerhoogst noodzaaklyk rekenen de Maatregulen, welke U Ed. Groot Mog. hebben genomen, om hem Willem den Vyfden, Prins van Oranje, te ontzetten van dien invloed op de Militie van dezen Staat, welken hy anders als Kaptein Generaal dezer Provintie zoude hv bben, en dien hy, zonder deze voorziening van UEd. Gr. Mog. zoude hebben kunnen misbruiken om ook den Burgeren dezer Provintie het flaaffche juk op den vryen hals te dringen. Het zy verre van hun om te befluiten van U Ed Groot Mog. te willen vooruitlopen, maarzy zou* den den grond, dien zy betreden, endeafch hunner Voorvaderen fchande aandoen, indien zy met ter gelyker tyd betuigdeh gereed te zyn on de Landsvaderlyke poogingen van U Ed. Groot Mog. ter behouding dier Vryheid, welke eenrëchtlchapen Menfch, niet dan met zyn leven overgeeft, en onder welker aanranders het hun een grievend leedwezen doet een nazaat van het Huis van Oranje te moeten tellen, met hun goed en bloed te onderfteunen. De ondergetekenden vertrouwen , dat UE. Gr. Mog. deze uitboezeming hunner waare gevoelens zullen aanmerken als een biyk vin trouwe en eerbied voor hunne weldenkende Overheid, terwyl zy verder den rechtvaardigen God, welke zoo dikwyls ons lieve Vaderland uit hec dreigendst bederf heeftgered, op het vuurigscafbidden, over de (*) Vergel. hier voren bl. 960, 967, 1045, HS>6, ea hier na bl. 1234,1285 en 1288 en volg.. Haak- ,EM. Adres 'an 923 burgers tan Hun Ed. Gr. Mog.*  1260 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. Ref. van Hun Ed. Gr.Mog. op voorfz. Adres. i i I t i I l de befluiten van U Ed. Groot Mog. zynen gena> digen zegen te willen verleenen. Den 25 October wierden de tekenaars van bovengem. Adres in de Lutheriehe Kerk zaamgeroepen , en hen aldaar voorgelezen het navolgend ExtraSï uit het Register der Refolutien van de Heeren Staten van Holland en Westfriesland in Haar Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Vrydag den 10 October 17Ü6. Ts gelezen het Adres van een groot aantal Burgers *• en Inwoners der Stad Haarlemen derzelver Jurisdictie, ten aanzien van het Antwoord van Zyie Hoogheid aan Hun Ed. Groot Mog. van den 26 der voorleeden maand op Hoogstderzelver Mis. Qve van den 21 te vooren, en by hetzelve Adres jitboezemende hunne gevoelens van Trouw en Eerbied voor Hun Ed. Groot Mog. Waarop gedelibereerd zynde , hebben Hun Ed. [Jroot Mog., ten uiterfte gevoelig over de bly?en van verknochtheid aan de Eer en Regeering /an Hoogstdezelven, zoo wel als aan dealgemele belangen van het Vaderland in het voorfchr. \dres gemanifesteerd, en niet dan met het grootte genoegen kunnende befchouwen de recht Valerlandfche Verklaaring , wegens de ben idvaar» iigheid der ondertekenaaren van hetzelve, van selfs met hun goed en bloed, HunEd Groot Mog. Lands Vaderlyke poogingen tot behoud der Vryïeid te ondertekenen, goedgevonden en verftaan iet voorfchreven Adres, vermits by hetzelve ;een fpeciaal ?erzoek is gedaan, verder aantenenenvoor Notificatie. Eb  JAARBOEKEN, OStober , 1786. 1-61 En zal Copie dezer Refolutie ren behoeve der R questranten worden uitgegeeven tot derzelver informatie» Accordeert met vooorfz. Register. (was getekend) A. J. R O Y E R. Ook wierdt in deze vergadering nog voorp-elezen een befluit van de Vroedfchap dezer Stad, behelzende: „ Dat het ook aan Hun „ Ed. Achtb. ten uiterften aangenaam was, „ hier uit op nieuws verfterkt te worden in „ de goede opinie, welke zy hadden om„ trend de brave Burgery dezer Stad, die „ door haare verknogtheid aan de Eer e*n Regeering van liun Ed. Groot Mog., en „ door haren Vaderlandfclien yver voor de „ gemeene belangen van het Land, en van „ de Vryheid, de hooge goedkeuring van Hun Ed. Groot Mog. op zulk eene gedis„' tingueerde wyze heeft weggedragen, en „ de byzondere achting van Hun Ed. Achtb, „ meer en meer meriteert en geniet." Men las ook nog in de dagpapieren dit navolgend berigt: Commisfarisfen van de Burger Sociëteit der Stad Haarlem, zullen met approbatie van de Ed. Groot Achtb. Heeren Burgemeesteren en Regeeders derzelver Stad, tot inzameling van zodanige liefdegiften, als de goede Burgery ten behoeven hunner onge'ukkiae Landgenooten, de verdrukte Ingezetenen der Steden Hattem en Elburg. zullen ö ver- Haar- lem.  1262 MECWE NEDERLANDSCHE Ha au varkiezen te doen, vaceren van heden af in de Kamer van de Burger Soci teit, des middags van twaalf tot twee uuren, alwaar ten dien einde een iiusut zal geplaatst worden. Haarlem den 20 October 178(5. A, VOS Jacobusz. Secretaris, Delft. < Den 2 dezer maand is by de Heeren Veertig Raden en Vroedfchappen dezer Stad, aangaande het Genootfchap van Wapenoefening alhier onder de zinfpreuk : Tot her/lel der Delftfche Schuttery voor Vryheid en Vaderland, de volgende Refolutie genomen: Ts goedgevonden en verftaan het zelve Genoot* fchap te laten vry en onverlet, om dezen middag met flaande trom en vliegende vaandel van en na hun Exercitie Veld te mogen trekken ; en word aan dezelven by dezen fpeciaal gelast en geinjungeert, om, wanneer zy in t vervolg, 't zy geheel, 't zy gedeeltelyk, door de Stad zoude'n willen trekken, a's dan daar van aan Heeren Burgemeesteren op derzelver gewone Vergaderingen, ten minfte twee dagen te vo. ren, te moeten kennis geven, om daar toe de nodige permisOe van Bun Ed. Groot Achtb te verzoeken, wordende de Heeren Regerende Burgemeesteren verder verzogt, om ingeval by Hun Ed. Groot Achtb. daar omtrent eenige bedenkingen mogte plaats hebben, ais dan daar van kennis te geven aan deze Vergadering, om in dat geval by Hun Ed. Groot Achtb. daar op te werden gedisponeerd, zo als dezelve geraden zulen oordeelen, zonder dat uit het nemen van deze  JAARBOEKEN, OStoler, 178Ó. 1-263 deze Refolutie Confequentie zal mogen worden ! getrokken, als of hier door het gemelde Corps zoude zyn gelegalifeert, blyvende wyders de gemelde Leden van het zelve Genootfchap, voor zoo veel dezelve den Eed als Schutters hebben afgelegd, gehouden en verpligt, om zich in allen deelen te gedragen na de Ordonnantie op de Schuttery en Burgerwacht. In gevolgen dan van bovengeni. befiuit, by meerderheid genomen, is het gem. Genootfchap den 1 Oólober des namiddags met vliegend vaandel en flaande trommen, naar 't Exercitie-veld getrokken. Voor af wareu vier perfonen te paard , met ontbloot geweer; daar op volgden vier mannen te voet, dragende ieder een fchild, waarop het gan» fche Corps volgde, mitsgaders alle de honoraire leden, en leden van verfcheidene Genootfchappen uit andere plaatfen ; daar op weder een detachement \za 't Corps, 't geen weder gefloten wierdt door vier mannen te paard, gevolgd door een Stads bode en den ad interim Hoofdofficier dezer Stad van Hoecke. Hier is ook nog een ander Genootfchap van Wapenhandel opgerigt, onder de fpreuk : De Godsdienst, Eendragt, Liefde en Trouzv, Is 't vaste fundament van ieder Staatsgebouw. Dit Genootfchap hadt zig ook by een Request den 2, Oélober tot de Vroedfchap vervoegt, aldus luidende: Aa:i )Eï,FT.  1204 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft. Req. van eenander Genoot- fchapvan tVapenh. i Aan de Ed. Groot Achtb. Heeren, de Ei eren Veertig Raaden der Stad Delft. /^even revererstebk te kennen, Directeuren van ^ hst Schutterlyk Exercitie Gezelfchap binnen deze Siad, onder de Spreuk: De Godsdienst, Eendracht, Liefdeen Trouw: Is 't vaste Fandament van ieder Staatsgebouw. Dat de Leeden van voorfch. Exercitie gezelfchap van 'togenblik af dat bet zelve heeft gejubfifteerd, tot op hoeden zich altoos ftiptelyk hebben gedragea, gelyk goede en getrouwe Ingezetenen betaamt naar den inhoude van de Publicatie by de Ed. Groot Achtb. Heeren van de Weth dezer Stad, den 25 July 1785 gearrefteert, waar by welgemelde Hun Ed. Groot J\chtbaare hebben goedgevonden „ alle de Schutters zon„ der onderlcheid te verbieden , zich buiten „ den tyd tot de WapenoefFening op Stads Doe. „ le vast gefteld en bepaald, met eenige Wa„ penrusting of langs de publique ftraaten by ,, partyen, uit meer dan vier perfoonen beftaan„ de, te vertoonen, veel min het een of an,, der teken by hun aangenoomen, en gebruikt „ by gelegenheid van een Exercitie door geene „ de allerminfte authoriteit gewettigt, langs de ,, voorfz. publique ftraaten en Corps, en gewa„ penderhand naar het een of ander huis te ge„ leiden, op poene vanvyf en twintig guldens." Dan dat de Leeden van voorfz Exercitie ge. zeifchap, echter' onlangs hebben zien gebeuren, dat zeker Genootfchap binnen deze Stad , na een voor af ingeleverd declaratoir san U Ed, Groot Achtb. van hun Genootfchaps huis , naar hun Exercitie veld , en van daar wederom te rugge.met vliegend vendel, ftaande trommen, muficq en paarden, en verfchejde krygteekenen is getrokken; cn daar by telfens vernoomen , dat zulks  JA ARBQEKEN, O&ober," Ï78& 1265 zulks alles de goedkeuring van U Ed. Groot Achtb. heeft mogen wegdragen, gelyk door de aan hun verleende adfiffentie van de Juftitie ten vollen is gebleken, dat de Leeden van voorfz. ^ Exercitie gezelfchap daar uit met recht hebben moeten befluiten, of dat de bovengem. Publicatie van Hun Ed. Groot Achtb. van dato 25 July 1785, is ingetrokken of wel dat dezelve tot' geheele andere einden en oogmerken is ingerigt. £n dewyl de Exerceerende" Leeden van voorfz. gezelfchap, alle beëedigde Schutters dezer Stad in aanmerking genoömen hebbende het Confent door ü Ed. Groot Achtb. aan het hier boven genoemde Genootfchap verleent, nu ook geerne uit een fterke zugt voor de zoo nuttigen Wa. penhandel, en om geene verachting by andere Exercitie Genoot - of Gezelfchüppen of Ingezeetenen dezer Stad te ondergaan, zo menigmaalen zy zulks komen te verkiezen van hun Exercitiè huis zouden willen trekken naar hun Exercitie veld;, en Van daar wederom te rligge, alles met flaande tromme en muficq zonder diftincfie tee» kenen hoegenaamt, en welke by de Schuttery dezer_Stad niet zyn gewettigc te gebruiken. £0 neemen zy Supplt. als Directeuren van voorfz. Schutterlyk Exercitie gezelfchap', en wel in naam van alle de Leeden van het zelve, als daar toe fpecialyk zynde geaüthörilèêrt en gëquaiificeert, de vryheid zig te keeren tot ü Ed. Groot Achtb. ootmoediglyk verzoekende, dat ü Ed. Groot Achtb. aan de Leeden vah gem. gezelfchap geheven te permitteerén, omme, zd menigmaale zy zulks koomen te verkiezed, van haar Exercitie huis, ftaande en geleegen aan de Oostzyde van de Verwerdyk binnen deze Stad, té mogen trekken naar hun Exercitieveld, bui ten de Wat efilootfche poort dezelver Stad, en van daar wederom terugge, alles met flaande tromme en muficq, zonder eenige difiindtie teekënfin hoegenaamd cn welke bv de Schuttery dezer Stad niet zyn geO 0 00 wes- Dëlft, Req. vart 'enander Genoot^h, van 'Papenht  1265 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft Reg. vat eenande\ Genoot fch. vat IVapenh Op gemeld Request is dit befluit geno men: Extract uit de Refolutien van de Heeren veertig Raaden en Vroed' fchappen der "Stad Delft, concermerende Stads zaaken in 't particulier., begonnen met den jaare I766. Dingsdag den 1 o Oétober 17 86, de Heeren Veertig Raaden en Vroedfchappen der Stad Delft geconvoceert zynde, met verzoek om zig ter Vergadering te bevinden, heeft de Penfionaris Emants aan Hun Ed. Groot Achtb. uit naam van Heeren Burgemeesteren voorgedragen, dat op gepasfeerde Zaterdag ter Kamer van Heeren Burgemeesteren waren verfcheenen de Directeuren van het Schutterlyk gezelfchap binnen deze Stad, onder de Spreuk: De Gosdienst, Eendracht, Liefde en Trouw, Is 't vaste fundament van ieder Staats Gebouw. Waar ; wettigt te gebruiken, mits dat doot hun Suppïe. van zodanigen optogt telkens 's daags te voorefi 1 kennisfe werde gegeeven , 't zy aan den Heere ■ Hoofd - Officier of Prefident Burgemeester dezer Stad, ter keuze van O Ed. Groot Achtb., en dac ! aan hun ook, zo menigmalen zy zulks mogen re» , quireeren, de nodige adfiftentie van de Juftitie werde verleend, 't Welk doende &c. (was geteekend) P. van Engelen, J. H. Zee, P. Zonne Janfz., W. Steenbergen. Aftum Delft den 7 October 1786.  jAAR BOËKÈN, October. iftö. 1257 Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevon I den en verftaan, aan het zelve gezelfchap te laten vry en onveriét, om tegens het midden van i Iedere maand , Wanneer zy in 't geheel 't zy ge- f deeltelyk door de Stad zouden willen trekken, op 2 de wyze by derzelver,Requeste breeder omfchre ƒ ven, en zonder daar by eenige andere Perfonen/: te admicteeren, als alleen Schutters deezer Stad en zonder eenige andere Ceremoniën, als waar toe Requeste vandeSupplt. tendeerde, als dan daar Van aan Heeren Burgemeesteren op derzelver gewoöne Vergaderingen i ten minfte twee dagen te vooren kennis te geeven , om daar toe de nodige permisfie van Hun Ed. Groot Achtb. te verfoeken* wordende Heeren Regeerende Burgemeesceren verder verzogt om in geval by Hun Ed. Gr. Achtb. daar omtrent eenige bedenkingen mogten plaats hebben, als dan daar van kennis té geeven aan deeze Vergadering, om in dat geval by Hun Edi Groot Achtb.daar op te worden gedifponeerd, zo als dezelve geraaden zullen oordeelen, zonder dat uic hec neemen van deeze Refolutie , deze Confequentie zal kunnen worden getrokken, als öf hier door het gemelde gezelfchap zoude zyn gelegalifeert, blyvende wyders gemelde Leeden van het zelve gezelfchap voor zo veel dezelve den eed als Schutters hebben afgelegt, gehouden en en verpligt om zig in alléndeeien te gedragen naaf de ordonnantie op de Schuttery en Burgerwagt. En zal Extract deezer Refolutie gegeven worden Suppl. om te ftrekken tot derzelver informatie en narigt. Accordeert met voorfz. Refolutie. (was getekend') j. L, ce B R ü Y N4 Oooo 2 Hui 'e/I. op '.eg. van Genoot'h. van Vapenh  ï268 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft . h e * •y * Het Genootfchap van Wapenhandel Tot erfiel der Delftfche Schuttery, voor Vryheid n Vaderland, heeft ook een Adres aan de itaten van Holland ingeleverd, omtrend 'an den zelfden inhoud, als het geen wy hier roren onder Haarlem hebben medegedeeld. 'sGr avenh age. De Hollandfche Gezant by het Hof van Frankryk, de Heer Lestevenon van Berkenrode, vernomen hebbende, dat de bedienden van de Generale Pagters te Bourdeaux fterker inkomende rechten vorderden van de Koopmans goederen , die uit Holland aan Hollandfche huizen aldaar wierden toegezonden, als van die, welke uit andere Landen aan Hamburgfche en andere huizen gezonden waren, heeft deswegens by den Heer Controlleur Generaal aangedrongen , dat, ingevolge van het XIII Artikel van het laatst gefloten Alliantie -Travaat, de Nederlanders, wat den koophandel betreft, in Frankryk even [zo gunftig zouden behandeld worden , als de"meest begunftigfte Volkeren: het welk ten gevolge heeft gehad, dat de gemelde Heer Controlleur Generaal aan de Pagters - Generaal heeft gezonden het noodig getal exemplaren van dat Traclaat, met bygevoegd bevel, dat derzelver bedienden zig naar den inhoud van het zelve moesten gedragen, en dat zy daar omtrend de noodige bevelen naar alle de Havens van het Ryk moesten afvaardigen, ten einde het voorgemeld  JAARBOEKEN, ÖSlober, 178Ö. 1269 melde XIII Artykel, volgens de letter van hetzelve, ter uitvoer gebragt wierde. De Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands van Utrecht hebben by eenen brief aan Hunne Hoog Mogende gefehreven, de aangebodene Mediatie van de gezamenlyke Bondgenooten, aangenomen. Hunne Hoog Mogende den 6 dezer maand raadpleegende over den inhoud van eenen brief door het Collegie tc'Admiraliteit in Zeeland, aan Hoogstdezdven gefehreven, ten einde het goedvinden van Hunne Hoog Mo-, genden te vernemen, omtrend de verfchillende voorftellen in gemelde brief vervat, hebben goedgevonden en verftaan aan het gemelde Collegie ter Admiraliteit aan te fchryven : „ Dat de intentie van Hunne „ Hoog Mog. altyd geweest is en nog is, „ dat het kanaal, het Zwin genoemd, inge- volge het Traélaat van Munfter en van „ Fontainebleau,zal worden gefloten gehou- den, even en in diervoegen als zulks om„ trend de Schelde en het Sas plaats heeft, „ dat Hunne Hoog Mogenden dienvolgende „ wel mogen lyden, dat Schepen uit deRe„ publiek komende, en die behoorlyk doen „ blyken , dat 's Lands Rechten door de,, zeiven zyn betaald , het Zwin inkomen en onder anderen in het Haventje van het „ zogenaamd Hazegras losfen: gelyk Hun„ ne Hoog Mogenden , op dezelve gron- den, 'er ook niet tegen hebben, datScheOooo 3 «jpen 'sGra. venhage.  ia?o NIEUWE NEDERLANDSCHE ss,Gra- yENHA- „ pen onder anderen uit het voorfchreven „ Haventje door het Zwin, na van behoorlyk paspoort, door de Officieren van de „ Convoyen en Licenten te Sluis in Flaan, deren geposteert , te zyn voorzien en 's Lands Rechten te hebben voldaan, naar de Republiek komen te vaaren; dat Hunne Hoog Mogende, ten opzigte van ^, de verdere vaart naar of in het voorfchreven Zwin, als nog perfifteeren by de aanfchryving aan den Generaal Major duMo,ul, lin, vervat in Hoogstderzelver Refolutie van den 25 Augustus laatstleden; dat het l, dieiivolgende als nog blyft de ferieufe int, tentie van Hunne Hoog Mogenden, dat, door het Collegie ter Admiraliteit in Zeeland, efficacieuslyk belet worde, dat gee\ ne Schepen, uit of naar het voorfchreven 3, Zwin, anders als in maniere door Hunne Hoog Mogenden vastgefteld is, varen, '„ zullen." Verders hebben Hunne Hoog Mog. de Heeren Staten Generaal, den 23 laatstleden, , raadplegende op het Rapport van Hoogstderzelver Gecommitteerden tot de zaken van de Zee, betreklyk het getal der Leden, welke uit de Collegien ter Admiraliteit dezer Landen , met uitzondering alleen van dat van Amftèldam, zullen worden gecommitteerd j en op wat wyze die zullen worden benoemd , ten einde als een Generaal Collegie van Admiraliteiten te congnosceeren, disponeeren en decideeren op en in de pro-  JAARBOEKEN, OSlober, 1786. 1371 eedures, welke ter zaake van de non executie van Hunner Hoog Mogende orders, tot^ het zenden van tien Schepen naar Brest," tegen eenige Officieren daar by geconcerneerd, zullen mogen worden gedaan of ondernomen , goedgevonden en verftaan, dat het voorfchreven Generaal Collegie zal beftaan uit twaalf Leden, te weten, drie uit het Collegie ter Admiraliteit op de Maze, drie uit dat van Zeeland, drie uit dat van IVestfriesland en het Noor der- Kwartier en drie uit dat van Friesland, en dat by elk van die Collegien drie Heeren zullen moeten worden genomineerd en aan Hunne Hoog Mogende voorgefteld , om vervolgens by Hunne Hoog Mogende daar toe gecommitteerd te worden, en derzelver Commisfie in den Haag uit te voeren.'' Van wegen het Gouvernement te Brusfel is aan den Heer Hop, Hunner Hoog Mogenden Minister Plenipotentiaris aldaar, eene Memorie ter hand gefteld, inhoudende: „ Dat „ twee Battaillons van den Staat, op den 7 „ en 8 September uit Maastricht getrokken „ zynde naar de Meijery van 's Hertogen„ bosch, het Territoir van Zyne Keizerly„ ke Majefteit hadden gevioleert, en dat „ het gemelde Gouvernement, de gevoelens ,, van Hunne Hoog Mogenden voor Zyne „ Majefteit en voor de Gerechtigheid ken„ nende, verwagtte, dat voor deze beledi„ ging aan Hoogstdeszelfs Territoir gedaan, „ eene billyke reparatie gegeven, enzy, die O000 4 „ daar 'sGra- enha- ;e.  NIEUWE NEPERtANDSCHE 'sGra- venha' ge. „ daartoe aanleiding gegeven hadden, naar t» behooren geflraft zouden worden." De Staten van Holland en W;estfriesland hebben eenen brief van de Vroedfchap der fta,d Utrecht, wegens den toeftel in de Provincie Gelderland gemaakt wordende, om door het gebruik van een aantal van Krygsvolk van den Staat, thans in die Provincie zich bevindende, eerstdaags eene vyandlyke onderneming tegen de ftad Utrecht ter uitvoer te brengen, befloten : „ aan de „ Vroedfchap der gemelde Stad; tot haare „ meerdere verzekerdheid, voor zo veel des „ noods, toe te zeggen, dat, in geval van „ een vyandlyken gewelddadigen aanval, of wel een aanmarsch van troepen uit Gel.,, derland, tegen gemelde Stad wierdt on„ dernomen, Hun £d. Gr. Mog. aanftonds, 3/> met hunne voor handen zynde magt, de- zelve sullen befchermen , en van allen 9> violenten overlast naar vermogen hévóili99 Sen) en wyders den Generaal Major van s, RysfeU aan te fchryven, om, in geval de „ Stad Utrecht op bovengemelde wyze ui „ gevaar mogt worden gebragt, alsdan de 5,, Troepen onder zyn Commando, voor zo verre die gefchikt daartoe by een te bren„ gen zyn, en zulks met hoop van fucces ,» ondernomen zal kunnen worden, dezelve „ Stad , naar vermogen, te helpen defen„ deeren, en alle violente aanfiagen daar te5, gen, zo veel doenlyk, te veriedelen." De ftad Hoorn heeft ook in die befluit toege-  JAARBOEKEN, OSober, 178Ö. 1273 geftemd; maar de Ridderfchap, en de ftad JJrielle hebben hetzelven tegengefproken. Verders hebben Hun Ed. Groot Mogende op denzelfden 6 Oélober vastgefteld, aan de Staten van Utrecht, thans te Amersfoort Vergadering houdende, van het bovengem, by eenen brief kennis te geven : „ Met byvoeging, dat, offchoon Hun Ed. Gr. Mog. niet verwagten, dat zodanige kragtdaadigc Refolutie ooit zal behoeven in 't werk gefteld te worden, Dezelven echter eene cordaate opening daar van aan Hun Ed. Mog. gemeend hebben te moeten geven, zo om alle verkeerde indrukken nopens deszelfs waar motief voor te komen; als om ben te overtuigen van Hoogstderzelver oprechte genegenheid tot eene gemeenfchappelyke behandeling van zaken, en eene daadlyke bevordering der heüzaame intentie, weik'ï zy zo duidlyk aan Hun Ed. Groot Mog. hebben te kennen gegeven ; en eindelyk, dat Hun Ed. Groot Mog. zelfs op grond van verzekeringen, door de Staten van Utrechi of de beide voorftemmende Leden van dier gedaan , meenen te. moeten vastltellen, dal een geweldige aanval op de ftad Utrecht, nooit op begeerte of met concurrentie vai: Dezelven zal gefchieden; en HunEd.Grooi Mog. derhalve kunnen vertrouwen, dat, zc evenwel eene zaak van die natuur ("hare mo gelykheid eens voor een oogenblik onder fteld.zynde) ondernomen wierdt, Hun Ed Groot Mog. dan de pogingen van Hun Ed Groot Mog., .tot afweering daar van, nie Oooo 5 al ** Grav"ENUAi311. i  1274 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'SÜR.A VENHAGE. HOOG MOGENDE HEERENJ Tn de critique omftandigheden, waar in het lieve A Vaderland zich tans bevind, kunnen wy niec langer ftil zitten, om onder het Oog van Uw Hoog Mog. te brengen, hoe wy, niet dan met eene gevoelige aandoeninge en innig leedwezen befchouwen de ongelukkige en hooggaande oneenigbeden en verdeelthedcn, die in deze Republiek ontftaan zyn tusfchen Regen ten en Ingezetenen, in fommige Provinciën; en die tot die hoogte geklommen zyn, dat daar uit zelfs verdeeldheden tusfchen de refpeclive Bondgenooten te dugten zyn, waar uit niets anders dan de allerfacheuile gevolgen te voorzien, en niet minder dan eene gantfehelyke omwenteling van de wettigeen vastgeftelde Conftitutie van de Regering te vreezen is. Het fmerc ons vooral, dat wy voor onzen Berfoon, en uit hoofde onzer digniteiten en Emi» nente Charges, in alle deze rampzalige verwarringen en oneenigheden, zo merkelyk geconceracerd zyn, en by velen onverdiend worden aan- ge- • alleen zouden wraaken, maar zelfs met al hun vermogen onderfteunen." De Heer Generaal Majoor van Rysfelt heeft, op deszelfs infiru&ie, ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. den Eed afgelegd , als Hoofdgebieder van 't Krygsvolk der Troepen van Hun Ed. Groot Mog. tusfchen de Maze en de Zuider Zee. Zyne Doorluchtige Hoogheid, de Prins Erfftadhouder heeft aan de Algemeene Staten der zeven Vereenigde Gewesten, den 10 Ociober van het Loo dezen brief gefehreven.  JAARBOEKEN, OSoiw, U78G. 1275 gemerkt, als de oorzaak en aanvoerder van alle deze beroertens; waar door men niet alleen getragc 1 heefc ons by de geheele Natie verdagt temaken, < maar zelfs" het zoo ver heeft weten te brengen , dat wy het vertrouwen van velen der Staatsleden , hebben verloren, en daar uitzien geboren worden . zodanige Staats Refolutien, die de duidelykfte t kenmerken wegdragen van een gemanifesteerd wan-, trouwen omtrend onze denkenswyze engehoudene 1 PirefUe, en waar door wy in onze eer en goeden naam niet weinig gefletrisfeerd zyn. Al overlang hebbeu wy, tot ons innig leed. wezen, befpeuid, dat men getragc heeft, door allerlei onbetamelyke wegen, het zaad van ver. deeldhèid te üroöijen onder de Regenten en Ingezetenen van die, wel eer, gezegend en in welvaart bloeijend Vaderland; en dat men nimmer eenige gelegenheid heeft laten voorbygaan, om onze Perfoon en onze gehouden direclie verdagt temaken, en onze onfchuldigfte handelingen tn gedragingen in een allerhatelykst dagligtte ftellen ; ja dat men zelfs zich niet ontzien heeft onze dier, bare en Koninglyke Gemalinne, en ons Huis, wa, re het mogelyk, in verachting te brengen by de gantfche Natie. En alhoewel wy ons regtmatig beklag over ue openbare fchending van onze goede naam, en verfpreide laster tegens ons en wat ons dierbaar is, meer dan eens aan de Heeren Staten van de Provintien , alwaar zulks plaats had, hebben voorgedragen, en niets meer geëischc, dan dat aan ons dat Recht en die Juftitie mogte worden uitgeoefend, die de geringfc Burger en Ingezetenen van een vry land Land vorderen kan, zoo heefc het ons nooit mogen gebeuren, dat aan ons billyk verzoek en gegronde klagten is gehoor gegeven. Wanneer, zoo door Uwe Hoog Mog. als door de Heeren Staten van de refpeclive Provinciën, twee faamrovende fchriften, onder den Tytel: Aan het Folk van Nederlanden zekere gevonden brief, wa- 'sGra- 'ENHAJE. briefvan l. H. tan de Staten jener.  '« Gra VENHACE. Briefvai Z. H. aan de Staten Gener. 1276 NIEUWE NEDERLANDSCHE ,waren verboden, en eene aauzienlyke Prsmie te« 'gensde Auteurs of Uitgevers beloofd was, zoo is het gevolg daar van niets anders geweest, dan dat de ftellingen daar in vervat, in andere Schriften zyn overgenomen, en in bet opeDbiar geleerd cn aangenoomen: ja wy, in tegendeel, hebben moeten ondervinden, dat de Laster en Leugentaal, nog paal nog perk kennende, onbefchroomd en ftoutmoedig onder het oog van den Souverein is voortgegaan, om al den Laster, dien het helfche Vuur in ftaat is aan te blazen, tegens onzen Perfoon en Huis uit te werpen, gelyk uit de menigvuldige Couranten en dagelyks uitkomende Schriften openbaar is; tot zoo ver, dat onze Perfonen daar in word befchreven, als een tweede Hertog van Jllba en een Vyand van het Vaderland. Bewust van onze onfchuld; verzekerd van het getuigenis van een goed en onfchuldig geweten; overtuigd, dat nimmer uit onze verrigtingen en gehouden gedrag, zedert het begin onzer Adminiftratie, tot op het huidige oogenblik toe. zal kunnen worden bewezen, dat wy immer.of ooit eenig oogmerk zouden kunnen gehad hebben, ten nadeele van 's Lands hoogheid en onafhanglyk» heid, of der Ingezetenen Rechten en Privilegiën; zoo hebben wy met die verachting en verontwaardiging, die zulke Laster en Leugentaal ver. diend, ons moeten ftil houden, in afwagting van gunftiger tyden en omftandigheden. Hoe zeer het ons tot in de Ziel getroffen heeft te moeten ondervinden, dat getragc is door alle deze ongeoorloofde middelen, eene weldenkende Natie te misleiden en ware het mogelyk, van hare liefde en genegenheid voor ons en ons huis af te te trekken. Hoe h3rd en hoe onverdiend deze handelwyze ook zy geweest, wy zouden mogelyk nog hebben kunnen blyven ftilzitten, in een billykvooruitzigc, dat door eene bedaarde overweging van alle de  JAARBOEKEN, Oêloher, i}8d. 1277, de fcbroomlyke gevolgen van zoo eene handelwyze, en mee terug zien op het gepasfeerde, de Regenten eens eindelyk zouden bewogen zyn , geworden, om gezamenderhand alle middelen in het werk te ftellen, om deze hatelyheden te Ruiten, de rust en eendragt te herftellen, het vertrouwen tusfchen hen en ons te doen herleven ; dan daar het tans niet meer is eene befchuidiging van eer en faamroovende Schryvers, maar de Zaken zoo ver gebragt zyn, dat tegens onzen Perfoon, denkenswyze en verrigtingen , befchuldigingen zyn ingebragt in de Souve/eine Staatsvergaderingen van meer als een Provincie, door de Leden van de Regeering; dat by fommige der zelve Provintien, niet alleen gehoor is gegeven, maar dat dezelve ook ten gevolge gehad hebben Refolutien van een allerbedenkelyklte nafleep en veruitz:'gt, zoo kunnen wy niet langer blyven Ril zitten, zonder ons verantwoordelyk te ftellen voor ons, voor ons Huis, ja voor den Staat zelve! uit hoofde van de betrekkingen en relatien, waar in wy tot elke Provintie in 't byzonder, en tot alle dezelve gezamentlyk, uit hoofde van de waardigheden , die wy de eer hebben in de Republiek te bekleden, en die op ons Erflyk zyn gedevolveerd, liaan; wyl het aan de ftaat geenzins onverfchillig zyn kan, of wy de achting en vertrouwen van de Regenten en Ingezetenen verdienen, dan of wj door ons gedrag en gehouden Dire&ie dezelve verloren hebben ? Wy zouden meer dan een Exempel kunnen bybrengen van gebeartenisfen in deze of geene Provincie of Steden, die duidelyk doen zien, hoe men by fommige Regenten onzen Perfoon en han del wyze heeft in verdenking gebragt; ja het ont breekt ook aan geen voorvallen, waar in ontwy felbaare bewyzeu doorftralen, dat men op onze wettige Rechten Praïëminentien, op ons Erflyi gedevolveerd, heeft tragten te empiëceren, ei de allerduidelykfte traces mede brengen van onte vre 's Gra- mskha3e. Briefvan Z. H. %an de Staten Gever. 1  ia?Ö MÈUWE NEDERLANDSCHE 'sGrü vemia ce. Briefva, Z. H. aan de Staten Gener. . vredënheid tegen onzen Perfoon ; wy zullen die . voorvallen voor het tegenwoordige voorbygaan, en ons alleen bepalen tot dat geen, het welk aanleiding gegeven heeft tot die verregaande klagten ^ i befchuldigingen en daaruitrefulterende Refolutien tegen obs, by occafie van de oneenigheden én beroerten in de Provinciën vjh Gelderland en Utrecht; Afkeerig van alle middelen van geweld; öf om den Militairen Arm te gebruiken in Burgerlyke quasftien en verdeeldheden, zoo hebben wy ons niettemin by meer dan eene gelegenheid in deonaangenaame noodzakelykheid gevonden, om op verzoek van de Heeren Staten van deze en gene Provincie, daar van gebruik te maken,- en wy hebben nimmer weigerig geweest daar aan de hand te leenen, zöo dra ons zulks door de Heeren Staten van de refpeclive Provinciën verzogt wiërd. Het is ons ook nooit als een poincf van befchuldiging toegekend, wanneer wy in de Provinciën van Hollauden Zeeland, oprequifitie van de Heeren Staten van voorfchreve Provintien, Troupes hebben gebonden tot maintien van de goedé orde en tranquiliteit; en offchoon wy metgelyken Recht in onze qualiteit van Kapt. Generaal, aan de Heeren Staten Van Gelderland en Utrecht niet kende weigeren diezelfde hulpen adfiftentie van deTroapes,dié Hunne Ed. Mog. of tot herftelvande goede orde bewaring ën confervatie van de rust, of tot hunne eigen veiligheid noodig oordeelden; Zoo is ons zulks tot eene zware misdaad en een flap van ver-; regaattde uitzigt toegerekend. Wy behoeven ons omtrent het gebeurde in dé Provintie van Gelderland niet breedvoerig uit té laten; de Heeren Staten van gemelde Provintie hebben, by hunne onderfcheiden Misfives aan de refpective Bondgenooten, de redenen opgegeven j waarom Hunne Ed. Mog. gf oordeeld hebben den Militairen Arm te hulp te moeten roepen, en te? ?elyk verflag gedaan van al het gepasfeerde in gemelie Provintie en Steden; waar uit volkomen con- fteefdj  JAARBOEKEN» OMer, 1270 fteerd» dat by die occafie, nog van de zyde van Burgers of Ingezetenen, nog van dekand der Mi-, ütairen, eenig bloed vergoten is; dat de Steden , Hattem en Elburg, als nu met een behoorlyk Garnizoen bezet zynde, men tans bezig is de differen-1 ten door het Hof van Juftitie te laten onderzoeken ; en termineeren, waar door dan alle vrees voor een c gedugte Burgeroorlog en het emploijeeren van < meerdere Troupes komt te cesfeeren: het geen < ook, te gelykertyd, tot onze Juftificatie en verontfchuldiging dienen moet, en doet zien, datwy in deezen niets verrigt hebben, dan dat geene, dat wy, als Kaptein Generaal van Gelderland verpligt waren te verrigten, en hetgeen wy in andere Provinciën, ter rcqnifitie van de Heeren Staten, in foortgelyke gevallen, mede hebben gedaan. . Wy kunnen ons beroepen op de Refolutie van de Heeren Staten van Gelderland, van den 3 r Augustus jongstleden, waar by wy verzogt en gerequireerd zyn, een bekwaam aantal^ Militie met al het nodige voorzien, onder het Commando en het beleid van een bekwaam Officier, naardeSteden Hattem en Elburg te zenden; van welke Refolutie een Copie hier nevens gaat. Wy behoeven ons ook niet breedvoerig in te laten omtrent het voorgevallene in de Provincie van Utrecht; de Heeren Staten van die Provintie hebben aan de Bondgenooten voldoende ouverture gegeeven van al het gebeurde. — Hun Ed.Mog. wel verre van aliëen te zyn, om de verfchillen tusfchen de Regenten en ingezetenen, aldaar plaats vindende , in het minnelyke te fchikken en uit de weg te nemen, hebben in tegendeel zedert een geruimen tyd alle mogelyke middelen in het werk gefteld, en alle wegen van gematigdheid ingeflagen, om deeze zo verderfelyke onlusten uit den weg te ruimen, met openlyke ver-> zekeringen van Hooggemelde Heeren Staten, dat daar toe ferieufe deliberatien zouden worden aan- ge* 'sGrA- 'ENHA-j ÏB. Iriefvatt Z.H. an de ttateri Hener.  is28g NIEUWE NEDERLANDSCHE venhace. Briefvan Z.H. aan de Staten Gener. gelegd j in welke op alle ingebragte bezwarefi zoude worden gelet, en dezelve op eene (Jonttitutioneele wyze, zoo veel mogelyk, weggeno» nomen, — Gelyk dan ook met dat inzigt de conferentien tusfchen de Heeren Gedeputeerden van de Heeren Staten en de Heeren van Onzentwc ge derwaart gecommitteerd en afgezonden, be-i reids een aanvang hebben genomen; dan welke Conferentien door de dadelykheden, tot welke men binnen de Stad Utrecht heeft kunnen goed» vinden over te gsan, en de afzetting van de wettige Regenten binnen die Stad, hebben moeten gefuicheerd worden* Wy zyn nog aanvoerder nog oorzaak van deze beroertens; wy hebben van onze kant onze bereidwilligheid getoond, om de djfFerenten door minnelyke Conferentien uit den weg te ruimen; wy hebben geen Militairen Arm ge* bruikt, om ten kosten van Burgerbloed, die Pro. vintie of Steden van dezelve te overmeesteren , zoo als men ons gelieft te lasten te leggen. Buiten een Battailon van het Regiment van den Heere Collonel Prinfe Hesfen Darmlladj en de Regimenten van den Generaal Major van Monfier, en Collonel Grave van Effsren, zyn er geen Troupes naar de gemelde Provincie door ons ge. zonden, het eerstgemeide Battailon is op ons Patent en op verzoek van de Magiftraat van Amersfoort in gemelde Stad in Garnifoen gelegd , en de twee andere Regimenten ter requifitie der Heeren Staten zo ten platten Lande gecantonneerd, als in de .Stad Rheenen geplaatst ter bewaring van de rust en veiligheid. Wy vertrouwen, dat de Heeren Staten van Gelderland en Utrecht in deze differenten geen employ gemaakt hebben als van zoodanige middelen, welke zy oordeelden best in Raat te zyn om de rust, vrede en veiligheid, binnen de gemelde Provintien te bewaren en weder te brengen, en daê HunEd. Mog. nimmermeer oogmerk gehadhebaen, om zoodanige middelen te doen dienen ter ver»  JAARBOEKEN, Gdtober, 1786. is§i ^erkortirge der Burgerlyke Voorrechten, verhindering van billyke reprsefentatien van 's Lands klagende Ingezetenen of fmoring eener wettige en eerbiedige Vólksftem. Altans Wy voor ons betuigen, dat wel verre, dac Wy ooit of ooit de hand zouden willen leenen tót verkorting der Burgerlyke Voorrechten , wy in tegendeel de eerfte zouden zyn om met al ons Vermogen daar tegens té waken, en dat wy indeezen niets anders gedaan hebbertj dan zoo a's wy te eeoiger dage voor dèa opperden Regeerder vermeenen te kunrten verantwoorden. Hoe zeer wy dus redenen hadden ons te fiatteeren, dat óns gedrag in deezen gehouden, niet zoude kunnen worden geimprobeert, zoo hebben wy egter röt ons leedwezen ondervonden , dat de Heerm Staten van zommige Provinciën, in twyfelirig gebragt door de alle op eene vérgrootende, iVy/e en voorbedagtelyk veffpreide, gerugten van geweldadige middelen en gedugte Burger Oorlog, dee/e gébeurtenisfen hebben gelieven te befchouwen in een géheêl ander daglicht, eu als van aller» gevaarlyke gevolgen. De Heeren Staten van Zeeland én Stad én Lande gaven by hunne onderfchdjden Misfives, aan óns hunne gevoelens daar omtreht te kennen, en geliefden óns aan te fchryven en te verzoeken, om geene Troupes ter hunner refpcliverepaftitien Üaande, haar de Provinciën van Gelderland of Utrecht telateh marchëeren, of tegens de Steden Hattem én Klburg, of elders te émp'.oijeeren in eenige der tegenwoordige Burgerlyke gefchillen in voórfchrëven Provinciën. De Heeren Staten van Overysfel güiven hun ongenoegen óver deeze gebeurcenisfen ten allerduidelykfte niet alleen te kennen, maar vorderden van ons, dat wy ons rondborffig zouden gelieven te verklaren, welke intentieu daaromtrent by ons huisvesteden, óp dat daar door de opgevatte vrees mogte kunnen worden verminderd en Pppp de 'sGraJ v1ïnhabe. Briefvan Z. H. van de Staten Gener*  1232 NIEUWE NEDERLANDSCHE VEN1IAGE. Briefvan Z. H. aan de Staten Clner. '■ Is gemoederen tot bedaren gebragt, waar toe als hst promst en toereikendst middel wierd voorgefl3gen, het terug trekken van alle de Troupen. Wy ontfingen ook allererntliglle Brieven, zoo van de drie Hoofdlieden van gemelde Provintie van Overysfel, als van derzelver Gecommitteerdens ie Wyhe vergaderd; alsmede eene Deputatie uic jaam van dezelve Steden, alle tenderende, ten ;inde geene Troupes tegens de SteJen Hattemeti Ë'b'urg mogten werden gebruikt. ' De Heeren Staten van Holland en Westfries, land gaven aan Ons, by Misfive van den 25 Augustus laatstleden, te kennen , hoe Hoogstdezelven, niets nadeliger en minder overeenkomftig mee de belangens van den Staat oordeelende te wezen, als het gebruik van den Militaire magt, omtrent differenten tusfchen de Regenten en Burgeryen van de Steden deezer Republiek, daarom noodig geooordeeld hadden, ons by provifie, en tot Hun Ed. Groot Mog. nadere dispofitie, aan te fchryven, om geene Troupen, op de repartitie van Hun Ed. Groot Mog. Provincie ftaande , eD in de Provincie van Gelderland of buiten dezelve Guarnifoen houdende, naar de Steden Hattemof Elburg af te zenden, of eenige orders aan bovengemelde Militie te geven , dewelke zouden involveeren om zich in eenige verfchillen , tusfchen Burgers en Burgers of Burgers en Regenten, waar dezelve binnen deze Republiek mogten ontdaan, te i mnisceeren of te bemoeijen. Wy vonden ons door alle deze onderfcheiden aanfchryvingen van de Heeren Staten van vjer Provinciën , in geene geringe verlegenheid, wy gaven van al het zelve aan de Heeren Sraten van Gelderland telkens kennis, en naar mate wy van de intentie der Heeren Staten der vier bovengemelde Provintien fucceifivelyk wierden geinformeert, droegen wy zorg, cat geene Troupen op de repartitie vart de voorfchreven vier Provintien Raadde, naar de Provinciën van Gelderland of U- trecht  ]A A RBOÈKËN, ÖW, 178S. 1283 ti'ëcht marcheerden, en trachteden, zo veel van Ons afhing, voor te komen, dat dezulke, dierecds In de Provintie van Gelderland Guarnifoen hielden, offchoon in oen Eed van de Heeren Staten van laas-tgemelde Provintie ftaande, niet wierden geëmploijeert tot voorfchreven eindens. Wy voldeeden dus , zo veel van ons kon de werden aevergt, aan de intentie van gemelde Heeren Stattn van de voorfchreeveü vier Piovintien, en behoudens dat geen, hec welk wy aan de Heeren Staten van Gelderland en Utrecht verfchuldigd waren, eu wy konden dus geenzints verwagten, dat' daar uit zulke ohaangenaame en voor onze eer en goeden naam fletrisfante Refolutien zouden hebben kunnen profiuëeren. Wy ontvingen op den 7 der vorige maand September eene Misfive van de Heeren Staten van Holland, waarvan wy de Copy hier nevens byvoegen, waar uit Uw Hoog Mog. zullen kunnen zien , dat Koogstgemelde Heeren Staten daar by dee'areeren hun uiterst ongenoegen, en teffens fenfibelst leedwezen over de demarches; tot welke de Heeren Staten van Gelderland hadden kunnen goedvinden, ten opzigte van de Stede£ Hattem en Elburg, te komen , als mede het gunt Op naam van de Heeren Staren van Utrecht, tot het doen inrukken vart eenige Militie binnen dezelve Provintie, was ondernomen , en van ons requireeren eene prscife en openhartige opening vin onze perfonee» le denkenswyze over de geweldige maatregelen, tegen dezelve Steden en l'rovincien beraamd en in het werk gefteld, met verdere by voeging, dat HunEd. Groot Mog. verwagtende waren, dat Hoogstdezelve door eene voldoende ouverture van onze gevoelens, ("binnen vier en twintig uuren, na den ontvangst dezer a'anfchryving , aan Hun td. Groot Mog. bekend te doen worden) zullen worden geftéld en gehouden buiten de onaangenaame noodzaaklykheid, tot het neemen van zodanige maatregulen, die voor onzen Perfoon en Pp pp 2 Hoi» 'sGrA* venhase. Briefvan Z. H. tande Staten. 3ener*  's Gr'a venhage. Briefvan Z. H. aan de Staten Gener. [284 NIEÜWE NEDERLANÜSCHE Huis niet anders dan van nadeelige gevolge zouden kunnen zyn. Het zoude ons niet kwalyk hebben kunnen genomen worden, indien wy, gevoelig getroffen over het vernederende, dat in deeze Misfive voor ons was was opgeiloten, dezelve voor eenigen tyd hadden onbeantwoordgelaten, immers zwarigheid gemaakt om onze gevoelens, hoe zeer wy voor ons zeiven van de oprechtheid derzelve overtuigd zyn, voor Hooggemelde Heeren Staten opentcleggen, binnen een korten en bepaalden tyd van vier en twintig uuren, dieniet genoegzaam was, om een edelmoedig en weldenkend hard, getroffen over de blykbare preuvcs van wantrouwen van een Souveraine Ver» gadering, waar van men zelfs Lid is, tot behoorlyfee kalmte te brengen, en dus zich zelfs in ftaat tb vinden om n et bedaardheid, betamelyke eerbied en teffens gepaste vrymoediaheid te ku-nen antwoorden. Wy hebben niet te min aan dat gerequireerde voldaan, voor zoo veel de kordheid destyds heefc toegelaueil, zoo als aan U Hoog Mog. uit de Copy van deze onze relcriptie , hier by gevoegd, zal komen te confteeren. Wy rebben niettemin tot ons fenfibel leedwezen moeten ondervinden , dat deeze onze Relcriptie aan Hooggemelde Heeren Staten niet voldoende is voorgekomen, zoo alswy al kort daar aa i hebben moeten zien, uit eene Misfive van Hoorgemelde Heeren Staten, van den 16 van dezelve maand September, by dewelke Ons, als Kaptein Generaal van Holland, gelieven aan te fchryven, om geece Vacatures van Militaire Officien in de Regimenten, ter Hunner repartitie ftaande, te vervuilen, maar dezelve provifioneel, en tot Hoogstderzelver nadere dispofitie, vacant te houden ; en eindelyk ten allerduidlykften uit de Misfive en Refolutie van Hooggemelde Heeren Staten, van den 22 der zelve maand, waar by, na deliberatie op onze Misfive van den 8 te voren, con- cer-  JAARBOEKEN, Ocïober, 1786. 1235 cernerende onze byzondere enperfonelefentimenten over de maatregelen, tegens de Steden Hatcem en Elburg genomen, verklaren by provifie en onverminderd de verdere deliberatien van Hun Ed. Groot Mog., te perfifteeren by de dfferente geRelde rrJers, ten aanziender Militie van den Staat, w*ar by dezelve tot nader bevel is ontfhgen van het Articul in den Eed , uit kragte van welke zy aan den Kaptein Generaal der Provincie gehoorzaamheid verfchuldigd was, en waar by nog nadere voorzieningen zyn gedaan , om proviiioceel vo^r te komen den invloed van den Kaptein Generaal op, en deszelfs directie over de gemelde Militie , als in dit ogenblik onbeftaanbaar geoordeeld zynde met de zekerheid der Provincie, en de maatregegelen tot dat einde genomen wordende, 'd verder by provifie op te fcborcen het effect hunner Ed. Groot Mog. Refolutie van den 8 Maarc 1766, waar by aan ons, als Erf Kaptein Generaal der Provintie, by fpeciaale delatie, is opgedragen de Collatie en begeving van alle Charges over. de Militie, ter repartitie van de Provincie, vanColJonel tot Vaandrig incluis. Wy refereren ons tot den verderen inhoud van voornoemde Refolutie, waar van wy insgelyks de eer hebben Copie hier by te voegen. Gemelde Heen n Staten vonden wyders. goed, nog diverfe Refolutien te nemen , alle relatief tot de Militie, op hare Provincie gerepartitieerd, en waar in wy voor onze Perfoon n;ec minder gec ncerneerd zyn, als onder anderen hetgeordonèerdo aan de Commandanten vsè oerefoecliveRegimenten , om geeneRaporttn of Lysttu , hoeguiaamt, aan ons te zenden dan van weike Refolutie wy geene direclie en legalo kennisfe van de Heeren Staten ontvangen hebben. Eesie Refolutie, zoo vernederend voor ons, kon niet dan eene zter gevoelige aandoening in ons verwekken; wy dagten het van onzen indispenfablcn pligt te wezen , om ons daarover aaa HoogPPPP 3 g«i- 'sGkA- v en HAge. Briefvan Z. H. aan de . Staten Gener.  ssGra- veishage. Briefvan Z- H. aan de Staten Gener- J!t8ö NIEUWE NEDERLANDSCHE aemelde Heeren Staten te moeten adresfeeren, In ons bezwaar over zoo eene onverdiende en fletrisfante Refolutie aan Hooggemelde Heeren Staten voor te ftellen, in hoop, dat eene bedaarde overweging van ons rechtmatig-bezwaar, by HunEd. Groot Mcg. eenige ingang zoude vin . den en Hoogstdelven zouden doen terug komen van'die vooroordeelen, tegens onze perfoon en direclie opgevat, en gepermoveerd zouden zyn eeworderi, om in aanmerking van de facheufe fevoi-en , die uit eene demarche van zo een bedenklyken aart te dugten zyn, voorfchreeven Refolutie in te trekken. Wv refereren ons tot de voorfchreeven Misfive, hier nevens mede Coepielyk bygevoegd, en la, ten glrne aan het oordeel van Hun Hoog Mog, en van de refpeötve Bondgenoten, ja van de geheele Natie , over, om te beoordeelen, of wy m dezen voor ons zoo flerisfmte Refolutie kunnen blvven berusten, behoudens dat geene, het welk ïï aan ons zeiven, aan ons Huis, ja aan de gantfche Republiek, verfchuldigd zyn. _ , Wv reclameeren die Rechten , die PrseminenHen die ons als Erf Kaptein Generaal competeren en wy hopen, dat het ons niet ten kwaden za opgenomen worden, indien wy een Refolutie, ^ vernederend voor de trouwe van het Huis, waar Swygefprotenzyn, en wiens voetftappen wy altoos'getragc hebben na te volgen, (zoo als wy hv eene andere gelegenheid, van zoortgelykenaÏJuTffi deze, ons geuit hebben, ) moeten blyven aanmerken, als of dezelve ten onzen opzigte nooit arnomen of ingeroepen ware. 8 5 wv dan tot ons innig leedwezen wederom ondervinden moeten, dat onzerechtmaatigeklagfen in den fchoot van Hun Ed. Groot Mog. ungeft rt over de verregaande verdenkingen tegens ons beftuur en handelingen , zedert een geruimen tvd opgevat en daaglyks meer en meer aangeftookt s /an geen de minfte invloed zyn;  JAARBOEKEN, OStober, i??,6. 12O7 Daar wy dezelve klagten by meer dan eene gelegenheid en nog laatftelyk by onze Misfive yah den 13 Augustus laatstleden, met opzig: tot het Commando over het Guarnifoen van den Haag, te vergeefs hebben gerepeteert, zoo hebben wy niet langer kunnen afzyn, om ons tot Uw Hoog Mog., zoo als ook tot de Heeren Staten der Re- , fpective Provinciën te wenden , in die verwagting , dat een bedaarde overweging van al het gebeurde, 1 zoo met onze Perfoon, als tot zoo veele contra rieerende gefielde Orders en Refolutien, berrefclyk tot de Milicie van den Staat, by zommige Provintien genomen, - mitsgaders de verregaande twisten en verdeeldheden, thans in de Kepubiek fubfiflerende, dien indruk op de deliberatien, zo van Uwe Hoog Mog. als van de Heeren Staten van de refpeclive Provintien, zullen maken, als een zaak van dat aanbelang, waar van het ftaan of vallen van de Republiek afhangt, meriteerd. Befchouwen wy de refpeclive relauien, waarin wy uit hoofde van onze waardigheden van Erfftadhouder , Erf Gouverneur en Erf Kaptein Generaal cn Admiraal van alle de Provinciën, als mede van Erf Kaptein Generaal en Admiraal van de Unie, "gefteld zyn, en uit kragt van weike wy aan alle de Provinciën egalyk verbonden zyn ; confidereren wy, dat de erflyke delatien van allo deze eminente Charges, door de gezamentlyke Provintien op onzen Perfoon voornamelyk tot oogmerk moeten gehad hebben, om daar door de banden van de Unie des te naauwer toe te halen, en vervolgens aan het Gebouw van de Staat meer eer, aanzien en vermogen, toe te brengen; zoo kan het geenzints aan Üwe Hoog Mog.,, zo min als aan de Heeren Staten van de refpeclive Provintien, onverfchillig zyn, wanneer door deze of geene Provintien tentamens worden gedaan en met er daad Refo utien worden genomen, ftrydig tegens da wettige en met eenparige bewilliging van alle de Leden van het Bondgenoodfchap vastgefteldeCo'i. 'sGra« vTNIIA- Sr/V/van Z, H> ian de Staten lener.  ïa3Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha08, Briefvat, Z. H. aan de Staten Gener. ftitutie en Regeringsform, en tegens de op ons erfllyk gedevolveerde Rechten en Prsëminentien, En liet is niet anders dan confiittuiopeel, conform den aart van het Bondgenootfchap, wanneer wy ons aan Uwe Hoog Mog. en de Heeren Staten der refpeclive Provintien adresfeeren, aan dezelve onze regtmatige; bezwaren ond~r het oog te brengen, en derzei ver veel vermogende io vloed en kragtige hulp verzoeken, ten einde wy het genot van onze wettig verkregen Voorrechten werden herfteld. Wy herhalen hier, het geen wy ïnonzeMisüvc, van den 13 Augustus jongstleden, aan de Heeren Staten van Holland hebben voorgedragen, dat, indien het onder de mooglyke gevalle ware, dac een Erfftadhouder, Erf - Gouverneur en Kaptein Generaal , zich zoo verre vergeten kon van de autboriteit waar mede hy door den Souverein is bekleed, te misbruiken tot beuadeeling van's Lands ware belangens, en dus tegens de intentie van den Souverein, wy ontwyffelbaar zeker fielden, dat Hoogstdenzelven het recht en de magt zouden hebben, om voor hunne Hoogheid en veiligheid op eene efficacieufe wyze orders te ftellen ; wy voegen er te gelyk by, en die betuiging hernieuwen wy hier, dat wy ons dit eerbiedig denkbeeld van de rechtvaardigheid van den Souverein vormden, dat zuiks nooit gefchieden kan, of mag, zonder Zeer gewigtigc redenen, waar door ten klaarften confteert van het misbruik der toevertrouwde authoriteit. Dan zulke redenen zyn ten onzen opzigte nooit voorgedragen, en kunnen ook in waarheid rooit voorgedragen worden, om dat wy het ons altoos tot een pligt en genoegen voorgefteld hebben, de oogmerken van den Souverein in onze betrekking tot elke Provincie, met al ons vermogen te bevorderen . Wy wenfchen niets vuriger, dan een einde te zien van alle de onaangenaame verdeeldheden, die thans  JAARBOEKEN, OStokr, 1706". J289 thans in de Republiek, reeds zedert eenige jaren ontftaan, nog plaats hebben; wy verlangen dit des v te meer, om dat wy voor onze Perfoon en Huis (j daar m byzonder geconcerteerd zyr1; wy verzoeken bier toe op het allernadruklykfte, dat Lweü Hoog Mog, en de Heeren Staten van derelpective / ProviLfen, elk in den haten, daar toe de band* gelieven tc bieden, en Uwe Hoog Mog. zullen , ons altoos volvaardig vinden , om al; wat in ons ( vermogen is aan te wenden tot bereiking van die gewenschte eindens. Wy kennen onze vgrpligtingen, wy weten waar in onze ware grootheid en geluk gelegen is: niet oaar in, dat wy zouden rragten, met verkorting van 's Lands Hoogheid en Privilegiën, te empieteeren op de rechten der Souvereiniteit, nuar m de achting, vertrouwen en genegenheid van Regentenen Ingezetenen tot ons; wy herrinneren ons de verdienften dier Helden en groote Mannen, onze Doorluchtige Voorvadeis mt den Huize van Or.nge en Nasfau. — Onze grootfte ambitie Üellen wy daar in, om hunne beroemde voetftap. pen en daden, ten beste van het lieve Vadeiland aargt wend , te drukken en na te volgen. Wy zyn bereid ons leven, ons goed en bloed op te offeren tot welzyn en behoud van het lieve Vaderland, ter handhaving van vryheid en onafhanglykheid in Godsdienst en Burgerllaat, In die gevoelens ilaan wy, en zullen wy altoos tot het laatfte cogenblik onzes levens blyven, m die gevoelens wenfehen en hopen wy onze Kin» deren, met Gods huin, onder het opzigt: van eene waardige en veritandige Moeder, onze Komnglyke Gemalinne, op te leiden. Veel konden wy hier nog bybrengen, om aan te toonen alle de fchreeuwende en tergende Laster en Leugentaal, die ongefttaft, onder het oog var den Souverein, in zommige Provintien, en zelf zoo het fchynt met adveu van denzelven, won Pppp 5 U!C 'sGra- enhae. riefvars :. H. ande 'tatert )eaer. \  i20o N1EÜWE NEDERLANDSCIIE venhA- üe. Briefvan Z. H. aan (Je Staten Genet. ] ] ( ] 1 t c uitgeboezemd. — Wy willen liever alle deze akeligheden met ons ftüzwygen voorbygaan. Wy zyn by plcgtigen Eed verbonden voor te ftaan en te vorderen de Hoogheid, Gerechtigheid, Privilegiën en Welvaren van deze Landen, Leden, Steden en Ingezetenen vandien; wymogen dan ook met dat zelfde recht vorderen, dat wy in onze Rechten en Privilegiën niet worden verkort, maar daar by allezins mogen blyven gemaintineerd, vooral, terwyl dezelve op êene wettige wyze op ons erflyk zyn gedevolveerd, en een voornaam deel uitmaken van de tegenwoordige Conftitutie en Regeeringsform, die by den Souverein zelfs meer dan eens voor de heilzaamfte en beste is erkend. Wy zouden hiér nog meer kunnen byvoegen, betreklyk tot alle de bedenkelyke Refolutien en Orders, by de Heeren Staten van deze en geene Provinciën genomen en gefteld, rakende de JVliü. -ie en de magt en de authorkeit, die daar over by :1ezelve geoeffend en waar uit veele confufien te verwagtcn zyn; dan, alzoo de Raad van Staten, oy deszelfs Misfive van den 29 September jongsteden, aan Uwe Hoog Mog. dit ponidt aan deernlige overweging van de refpeclive Provinciën heefc /oorgedrcgen; zo kunnen wy voor het tegenwooriige daar in berusten, in afwagting, dac Uwe loog Mog. en de refpeótive hooge fJondgenooen , daar op fpoedig en vrugtbaar zullen gelieven e refolveeren. Waarmede, HOOG MOGENDE HEEREN! Wy Uwe Hoog. Mog. bevelen in Gods Heilige protectie. Op 'c Loo en 10 October (onder ftond) ï/86. Uwer Hoog Mog. gehoorzame Dienaar. ( was geteekend ) W. Pr. v. O R A N G E. De  JAARBOEKEN, O&ober, 1786. ïayt üe Heeren Staten van Holland cn Westtriesland hebben den ra dezer maand Oclo-^ ber voor altoos afgefchafc de verpligting, waarin de Roomfchgezinde Kerken dezer Provincie waren , om jaarlyks of op zekere tyden, om hunne Godsdienst vry te mogcu oeffenen, een bepaalde fomme aan de Bailluwen onder den naam van Recognitie Gelden, te betalen; oordelende Hun £d. Groot Mog. dat dit oud gebruik alzo ftrydig was, zo met de gronden eener vrye en verligte Repeering, als met de dienften, door Burgers, Belydenis doende van den Roomfchen Godsdienst, aan de Vryheid van hun Vaderland, zelfs by de grondvesting der Republiek bewezen Om evenwel door deze Reloluue den Bailluwen of andere Officieren, niet te benadelen, als waar van veele hunne Charges by koop hebben, is teffens befloten dezelve eene ichadevergoeding toe te Aaan- Voorts hebben Hoogstdezelve Hun Ed, Groot Mog. het Regiment Gardes-Dragonders, by een vorig befluit opgefchort, weder in Hollandfchen dienst aangenomen, als zynde, uit de naarfporingen, op Hoogstderzelver bevel gedaan, gebleken dat dit Corp zig niet fchuldig gemaakt heefc aan het gedaan verbod, om zig in de Burgergefchülen van Gelderland te laten gebruiken. Veel is te doen geweest over dat Regimem Krygsvolk, het geen de Guardes du Corps vai Z. Hoogheid genaamd wierdt. Want de Statei van Holland . met de opfchorting van de waar dieheid van Kaptein Generaal, al het krygs a vóll 'sGra- iE. i j  129- NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHA CE. -volk, ter hunner betaalinge ftaande, uit den • eed aan den Kapr.ein Generaal ontflaande, maakten de Guardes du Corps zwarigheid, als hebbende eenen byzonderen en perfoonlyken eed aan Z. Hoogheid gedaan, waar uit zy vermeenden, niet, dan door Z. Hoogheid zelve, aan wien zy dien eed gedaan hadden, en niet door eenen derden, tekunnen ontflagen worden. Dog de Prins was geneigd om deze zwarigheid weg te ruimen, en fchreef aan de Staten, dat Hy de Guardes du Corps van dien byzonderen eed, aan Z. Hoogheid, gedaan, omfloeg en dus aan Hun Ed. Groot Mog. overliet, om daaromtrend naar welgevallen te handelen. Waarop den 19 October by de Staten die byzonderen eed van de Guardes du Corps, aan den >tadhouder gedaan, is vernietigd. Verders is nog by Hun Ed. Groot Mog. befloten , alle de ordres en Reglementen, het bovengem. Corps betreffende, van den Collonel van der Capellen te vorderen , en dezelve door Heeren Geeommitten Raden te doen onderzoeken, of er zomtyds nog 'teen of ander onregelmatigs in mogt gevonden worden. Nog is op het by Hun Ed Groot Mog. den 20 October ingekomen Addres uit Haarlem ('t welk wy hier boven onder Haarlem hebben medegedeeld,) eene gunftigeRefolutie, :er betuiging van der Staten genoegen, over 3er Ondergetekende attachement, enz. ge- no-  JAARBOEKEN, OBober, 1786. 1293 nomen. De Ridderfchap was van Advies, dat het zelve Adres in hoogst lafive en in, v jurieufe uitdrukkingen vervat was. c Den ai October was er befogne over de Propofitie van Schiedam, om geen Hovelingen, of die eenige Bedieninge aan 't Hofvag den Stadhouder hebben, voortaan met Militaire Charges te voorzien; welk befogne verder is uitgefteld. Den 26 Oélober 1786 is ter Vergadering van Hun Edele Groot Mogende door de Stad Amftèldam een zeer breedvoerig Voorftel gedaan,, gedeeltelyk fixekkende: Ter asfopiatie der inwendige verdeeldhe„ den dezer Republiek; om de Stad Utrecht „ te bewegen, zo tot het accepteren der geof„ fereerde Mediatie, als ortt, ten einde een „ accoramodement te faciliteeren , aan de „ Staatsleden een vry acces en reces in en „ uit de Stad te verleenen; om de Staten „ van Gelderland by herhaligte exhorteren, de bemiddeling aanteneeinen; om een „ Commisfie uit de Bondgenooten te benoe- men ter vereffening der differenten, tus„ fclien fommige Provinciën ontftaan; om „ de bornes der uitvoerende magt te onder„ zoeken en te bepalen enz." Zie hier onder bl. 1371. Dit Voorftel wierdt Commisforiaal gemaakt aan het groot befoigne. Ter 'sGrA- EnHAE.  iè94 NIEUWE NÈDÈRLANDSCflË 'sÖrAVBNHA08. Ter Vergadering van Hun Edi Groot Mog* is ook ingekomen een brief van de Meerderheid der Magiftraat der Stad Heusden $ verKoekende, dat Hun Ed. Groot Mog. ten fpoedigfte, volgens de Refolutie by Hun den 27 December 1783 omtrend de jaarlykfche vernieuwing der Weth aldaar overeenkomftig Stads Privilegie genomen, den Drosfaard en Schout dier Stad zouden gelieven te gelasten, zig conform de voorfchreven Rechten en Privilegiën te gedraagen $ welk verzoek Commisfóriaal gemaakt is is met het groot befoigne. Nog is den 26 October ter Staatsvergade ring ingeleverd een Request van Geconftitu»> eerdens der Stad Rotterdam, „ dat HunEd. Groot Mog. het Collegie van de Vroedfchap derzelve Stadj hetwelk thans uit 24perfoonen heiraat, gelieven te vermeerderen tot 40 ingevolge de oude Rechten en Privilegiën derzelve Stad. Dit Request is gefteld in handen van Burgemeesteren en Raden aldaar, om er op te berichten. Eindelyk kwam nog een brief in van H. H. Mog. tot benoeming van Gecommitteerden over de gereezene oneenigheden in da Provincie Utrecht, welke brief door Amftèldam overgenomen wierdt. De Afgevaardigden, welke tot hiertoe op Prins Mauritshuis hunne raadplegingen hebben gehouden wegens het regelen der Ouo* De  JAARBOEKEN, ÖMcr, 1786. J293 ito en Defen/iezüeezen, zyn op bet einde dezer maand gefcheiden en naar huis gekeerd, om van het verrichte aan hunne Committenten verflag te doen, en in *t begin der maand February des aanftaanden jaars hier terug te komen, ten einde den draad hunner raadplegingen te hervatten. De Heer Tirandfen Burgemeester der Stad Arnhem, en wegens Gelderland ter Vergaderingé der Algemeene Staten zitting hebbende , en thans Gezant van dezen Staat aan het Franfche Hof; heeft een keer herwaards gedaan: is met het Voorzittende Lid van H. H. Mogende, en met den Raad Penfionaris van Holland in gefprek geweest; ftaat een togrje naar zyn Vaderland, de Provincie Gelderland,te doen, en dan wederom naar Frankryk te vertrekken. Veelen hebben gefproken en gefehreven, ais of de ftaat deizaken in Gelderland, en de mogelyke invloed van den Heer Brandf'en op denzelven, de eenige of de voorname oorzaak van deszelfs overkomst zoude geweest zyn, om de pogingen van zommige Leden der Staatsvergaderingen aldaar tegen zyne Hoogheid', te helpen bevorderen. Den 29 October heeft het Genootfchap van Wapenhandel alhier zyn Wapenoefteningen voor dit Jaar befiooten in den Koekamp, onder het aanfehouwen van een aantal Lieden. Het Genootfchap is vervolgens den Haag ingetrokken naar het Tournooiveld zo als 's GftA VENHA» GE.  Ï296 NIEUWE NEDERLANDSCHE VF.NI3A8E» als nu gewoonlyk gefchiedt; met vliegends Vaandel en flaande Trom, hebbende de Leden , zo op het Vaandel als op de Hoeden , grooten Palmtakken opgeftooken. Den 31 October des namiddags vertrok eerie Compagnie van het Genootfchap van Wapenhandel alhier,buiten Officieren, Tamboer en Pyper 40 Man fterk, in 2 Schuiten naar Utrecht, onder bevel van den Kaptein Lieutenant Harteveld en den Lieutenant van der Heyde. Een deel van 't Genootfchap , dat hier bleef, was vooraf met hun in de Sociëteit in 't Staaten Koffyhuis vergaderd, om hen tot de Schuit tegeleiden. De Heer van Hoey, Secretaris van de Commisfie van Direclie, deedt in de Sociëteit eene aanfpraak aan de vertrekkende Leden. Een Detachement Ruiters (vermits 'er een getal menfchen op de been was) geleidde hen tot aan de Schuiten: en de Lieutenant Collonel der Hollandfche Lyfguardens te voet, de HeerPerfyn, die de Hoofdwacht geboodt, waakte, om de goede orde onder de aanfehouwers te behouden. Men las ook de volgende bekendmaking in de Dagpapieren. "V^ford by deezé bekend gemaakt ^ dat tot de Di" reclie vao het Natwnaale Fonds ter bevordering van degewigtigfte belangen van het Folk van Nederland binnen 's Hage op den 26 September 1706, de navolgende Heeren zyn verkoren: Mr. JoostRomswinkeli Mr. % de Kempenaar, Mr. Raymond ülicher, C. Plan,  JAARBOEKEN, Oavlttr^ 1786, Ugf Flaat ï J. Botukwynfen, S. de Leeeuwea CScheffer. Én daar uit benoemd tot Thefturier S. de Leeuw-, en tot Secretaris C. Scheffèr; kunnende eeo ieder deszelfs Contributie agter zyne Naamtekening gefixeerd fvan éen tot vyf Guldens jaarlyks, met vryheid egter van meerder by wyze van Donatie te geeven) onder behooorlyke quitantie mede ter hand ftellen aae een der andere bovengemelde Directeuren, alwaar mede een lyst ter tekening zal leggen* Directeuren vertrouwen, dat ze weinig ter aanfpooringhier van behoeven te zeggen; Zy verV/agten van hunne Vaderlandlievende Medeburgers , dat *én ieder hunner na deszelfs vermogen alles zal tragtcn toetebrengen, wat tot bevordering eener zo loflykeinrigtingkan verftrekken: welke* in de tegenwoordige nood, waarin het dierbaar doch gefolterd Vaderland zig bevind, niet anders dan van de heilzaainfte en nuttigde uitwerkzelskao agter volgd worden; Wy hebben in onzé voorgaande ftukken voor September 1786 den brief van de Staten van Holland aan dé Bondgenoten, en dus ook aan Friesland; als mede het Antwoord van Friesland aan de Staten van Holland medegedeeld. Hierop hebben de Staten van Holland wederom op het laast der maand dezen brief aan de Staten van Friesland ver* zonden: EDELÉ MOGENDE HEEREN 1 W7y hebben, terbehoorlyketyd, wel ontfangen f *v U Ed. Mog. Misfives van den ao en 30 der gepasfêerde maand. En wat de eerstgemelde Misfive betreft, zoude het ons aangenaam zyn geweest, een prsecifer antwoord te hebben mogtd Qqqq oö> *«GEAi VEN HAGE. Betend* mak, we* gensNa* tionaal Fonds *■  •s'Gra venhage. Briefvan de Staten van Holl. aan die van Friet/. i«o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE ontvangen, op onze Misfive van de 4 daar tevo* ren. Dan, daar U Ed. Mogende, om reedenen, ons onbekend, hebben geprefereerd, zig by dezelve Misfi.e, op een ingewikkelde wyze, aangaande den inhoud van de onze, te expliceereni achten wy het onnodig, daar wy, op eene openhartige wyze , onze idéés, aangaande de gefteld; heid van zaaken, in de Provinciën van Gelderland en Utrecht, aan U Ed. Mog. en de verdere Bondgenooten hebben opengelegt; mitsgaders de middelen , die wy, naar uns vermogen, in het werk gefteld hebben, om een Burgeroorlog, met alle derzelver akelige gevolgen , voor te komen ; na zoodanig antwoord als wy , daar op, van U Ed. Mog. bekomen hebbeD ; m eene nadere jultificatie te treeden, aangaande onze oprechte intentie, om het vergieten van Burgerbloed, zooveel doenlyk in deeze Republiek , voor te komen. - Wy zullen, voorbedagtelyk, vertnyden alle reflcxien, die op de min of meer verzogte bedenkingen , op deeze onze intentie , zoo als wy dezelve by onze voorfchreeve Misfive klaar hebben uirgedrukt, zouden kunnen vallen. Terwyl het ons, by deeze Misfive, meer is te doen, om by deeze onze eenvoudige principes, ten nutt van de gemeene zaak, te perfifteeren; als, om in fubtile discusfien, waarin, dikwerf, het weezentlyk nut van het Vaderland als uit her oog verloren word, in te treeden. Met dat oogmerk, ons dan bepaalende tot de laaiftgemelde Misfive vanU Ed. Mog. van den 30 der gepasfeerde maand ; willen wy, ze< r gaarn defereeren aan U Ed. Mogende en betuigen van hoogstderzelver apprehenfien, aangaande het fchnk» baare, doorgaans, in gemelde U Kd. Mog. Misfive, aangedrongen, betrekkelyk het geen . m deze dagen, zig in deeze Republiek, vertoond. -— Dezelfde gewaarwording heett ons genoodzaakt, die mefures te nemen, die wy oordeelden, om, dien aangaande, naar onze vermogens, te voorzien»  JAARBOEKEN, Otlober, 178Ö. iicf) 2ien. —-• En wy hebben het genoegen, dat U Ed. Mog., met de Provinciën van Zeeland, Overysfel en Stad en Lande, meer ofmin, in diezelfde gedagten zyn gevallen •, en met ons hebben gecoöpereerd, om de Troepes van den Staat, niet te doen (trekken tot middelen, om, in dit gezegend Land, een toneel tót het vergieten van Burgerbloed te Openen. — Wy zullen met U Ed. Mog. ftandvastig, hier inne, en in alles, wat tot behoud van de genSeene rust ftrekken kan^ concurreeren. Maar, dit onderfteld zynde , heeft hec ons, ten uitterften verwonderd, dat ü Ed. Mog. i by derzelver gemelde Misfive, van den 30 Sepcember laatstleden, ons hebben gelieven voor te dragen, als ftaande in hooggaande onlusten en gefchillen, tusfen ons, en de Heeren Staten van Gelderland en Utrecht. —— Daar wy van zodanige onlusten, en gefchillen, vêel min van hooggaande differ enten, tusfchen ons en gemelde Heeren Staaten, ter goeder troüwe,verklaaren,niets te weten: en dus ten uiterften, verwonderd zyn geweest, by gemelde Ü Ed. Mog. Misfive ontmoet te hebben , U Ed. Mog. voorflag tor Mediatie Van dezelve ons geheel onbekende, differenten; deweN ke wy derhalven ± met al de verderen inhoud vaiï de meergedagte U Ed. Mog. Misfive daar toe relatief;mitsgaders de vrees, dat vreemde Mogend- ÏIEOEN deel daar ïnne ZOODEN kunnennemen én tusfen Provinciën en Provinciën Parthy zouden kunnen kiezen, zóo als U Ed' Mog-zig gelieven uit te drukken; geheel boveu het bereik van ons begrip verklaaren te zyn, Wy kunnen, immers, niet begrypen, dat er eenige, veel min hooggaande onlusten en gefchillen , tusfen ons en de Heeren Staten van Utrecht zouden konnen fubfifteeren; daar hoogstdezelven ons j neevensde verdere Bondgenooten by hoorder* zei ver Misfive van den 3 Oööber laatstl;-edens hebben ingeroepen als Mediators, tor. vereffening van de differenten, in hunne ei aene Provincie lub- 'sGra.0 venha6e, Briefvzn de Staten vanHoll* aan die van Friesii.  ï3so NIEUWE NEDERLANDSCHË I ''sGra VENHA GE. Briefvan de Staten van Holl. aan die van Fries/. [ifteerende. — Mogen wy dan UEd Mog. weï wagen, tot vereffening van welke hooggaande onlusten en gefchillen, U lid. Mog. zig aanbiedenals Mediateurs tusfen ons en gemelde Staaten van Utrecht. <— Wy moeten die vraage natuurlyker wyze doen i om dat wy, in Ü Ed. Mog. gebelde Misfive, daar van geene de minde opening hebben gekreegen. En derhalven ook niet kunnen weeten, waar omtrend wy UEd.Mog. Mediatie, ten aanzien van de Heeren Staten van Utrecht, accepteeren zouden. En wat de Heeren Staten van Gelderland betreft, vinden wy , by U Ed. Mog. meergemelde Misfive , wel mentie gemaakt van het gepasfeerde te Hattem en Elburg, maar vinden daar nevensnieis gevoegd, waar uit wy zouden kunnen opmaken, dat ter dier zaake eenige differenten tusfchen ons en de Heeren Staten van Gelderland fubfifteeren zouden, die een object, van de door U Ed. Mog, aangebodene Mediatie zouden kunnen opleeveren. —.'t Is waar, uit de door ons aan U Ed. Mog9 gecommuniceerde Briefwisfeling met hooggemelde Heeren Staten van Gelderland, kan aan U Ed. Mog. gebleeken zyn, dat wy ten fierkften zyn getroffen geweest over dat gebeurde; mitsgaders dat wy, ingevolge het bekende verbond van de Unie van Utrecht ons verpligt hebben geoordeeld, de klagten , door die van Hattem en Elburg aan ons geaddresfeerd, als zynde een Lidtvan het voorfz» BondgenoorfchaD , te moeten examineeren ; en tot dat einde van de Heeren Staaten van Gelderland , dien aangaande, de nodige informatien te verzoeken; ten einde te kunnen beoordeelen of de voorfz. klagten waren gegrond, en dus de gereclameerde adfiftentie aan de Ingezetenen der gemelde twee Stem in Staat hebbende Steeden, tiit kragte van de voorfz. Unie, geaccordeerd zoude behooren te worden. — Maar wy begry» pen niet, dat U Ed. Mog. deeze onze demarche, dewelke wy van alle onze Bondgenooten,  JAARBOEKEN, Oïïober, j*]86. 1301 en dus ook van U Ed. Mog. insgelyks, zouden moeten verwagten, by aldien gelyke klagten over gefuftineerde verbreeking van bezwooren Privile-, gien, gepaard met Militairen aanvallen op gemelde haare Steden, aan hoogstdezelven gedresfeerd waren geweest; — Dat, zeggen wy , U Ëd. , Mog. deeze onze demarche, zouden fchikken in den rang van onlusten en gefchillen, die de tusfchenkomst van U Ed. Mog., als Mediateurs,! zouden vereifchen: <•» Integendeel, Ed. Mog. Heeren, wy hebben zeiven ons in deezen als Mediateurs tusfchen hooggem. Heeren Staaten van Gelderland, en de voorfz. twee Steden, by onze bovengemelde Misfive van den 4 September laaatsleden, aangeboden : En dus verwonderd het ons dies te meer, dat Uw Ed. Mog. in plaats van met ons tot een zodanig heilzaam oogmerk, met alle vermogen, te concurreeren, integendeel onze aangewende Officien, tot vereffening van gefchillen, die gantsch Nederland met fchrik hebben getroffen, by Uw Ed. Mog. meergem. Misüve, hebben kunnen goedvinden voor te ftellen, als pratenfe oneenigheden, die de intercesfïe van Uw Ed. Mog. als Mediateurs, niet tusfchen hoostgedagte Heeren Staaten en gem. twee Steden, maar tusfchen ons en hoogstdezelve Heeren Staten, als twistende Parthyen, zouden vereyfchen. — Wy willen gaarn aan aan het verligt oordeel van U Ed. Mog. overlaaten, of het voorfz. Verbond van Unie kan permitteeren, de zaak, onder een zodanige gedaante te befchouwen; en of dat zelfde Verboni niet veel eerder van Uw Ed. Mog.'vorderd, om als nog benevens ons, hoogstderzelver goede Offtuen aau te wenden, om de hooggaande onlusten en gefchillen, die tusfchen meergem. Heeren Staten van Gelderland en de gevlugte Ingezetenen der Steden Hattem en Elburg, zo ongelukkig fubfifteeren, uit den weg te ruimen, en de rust en harmonie in die Pre*» Qqqq 3 vln- 'sGra- /enha« 3e. Briefvan ie Staten >anHolL tan die ian Friesl. )  'sGra- venhace. Br;ef-'an de Staten van Holl, aan die van Friesl. i3o.a: NIEUWE NEDERLANNDSCHE viotie te herftellen, '— H?t is ook waar, dal gem. Heeren Staten van Gelderland onze Misfives, op liet voorfz. fubject aan hoogstdezelven geadresfeerd, hebben beantwoord op eene wyze, waar op wy thans geene refle&ieu, die de aart rfer zaake anders rykelyk aan de hand zoude geven, zullen maaken; mitsgaders, dat hoogstdeze'v ■ de Ordres door ons omtrend de Militie op onze repartitie ftaande, tot vermyding van het plengen van Burgerbloed, en de beveiliging van onze eigene Provintie, gegeven, in zodanig verkeerd dattlier hebben getragt te ftellen, dac het zelve met ons oogmerk in eenen deele kon worden over een gebragt. — Maar Ed. Mog. Heeren, ■wy hebben geene intentie altoos, om over deeze verkeerde opvattingen, met Hoogstgemelde Heeren Staten Gelderland in eenige discufien te treden; even weinig als wy als een object van Mediatie zouden kunnen admitteeren hec Rechc, dat wy oordeelen onze Souveraine Provincie zo wel als alle onze Bondgenooten , te competeren over de Troupes, op onze en hoogstderzelver refpeétive Repartitien ftaande, en door hoogstdezelven refpeéiivelyk betaald wordende t gelyk mede niet het Recht, om dezelve te reclameeren, zo dikwyls wy dezelve Troupes, tot de beveyliging van onze eigene Provincie, oordeelen van noden te hebben: - Een oordeel bet welk, zekerlyk, aan niemand anders, als aan iedere Souveraine Provincie a'leen, kan competeeren: en waar van wy, dan ook, aan niemand anders'begrypen eenige veiandwoording verfchul- dlgWyC hebben derhalven , den inhoud der voorfz. Brieven van de Heeren Staten van Gelderland, alhier met geen ander oogmerk, aangeroerd, als cm Uw Ed." Mog. te overuigen, dat deeze Briefwisfelmg, door Uw Ed. Mog. niet met derzelver eewoóne accuratesfe, geëxamineerd moet zyn geweest; om da: anders daar inne geen ftoffe voor Uw  JAARBOEKEN, Ocloier, i}86". 1303 Uw Ed. Mog. konde zyn gevonden, om, zo als Uw Ed. Mog. gelieven te zeggen, zig te allar- . meer en, en het ergfte van het lieve Vaderland tevre , zen; en dat wel uit hoofde van ter zaake, en aan ons volflrekr onbekende , hooggaande onlusten en gefchillen, die tusfchen ons en de Heeren Staaten van Gelderland en Utrecht gereezen zouden zyn — W y mueten derhalven herhalen, dat het ons tenh og-, Ren aangenaam za! zyn, by aldien, UwEd. Mog., in plaats van het aanhod van de voorfz. gantsch onnodige Mediatie. in tegendeel, met ons zul en gelieven te concuueeren, met hoogstderzelver goede Officien aan te wenden, ten einde de on. lieren en gefchillen in Gelderland , alwaar dezelve wezendlyk plaats hebben, een einde te doen nemen. - Dit dog, begrypen wy, zal voldoen aan de verpligting, die op ons, en opallede Bondgen oten rust. De zaak der Steden Hattem > n Elburg heelt etn al te groor. eclat, in deeze Republiek , gemaakt, om zig nie> v rpligt te oordeel n, als Bondgenoten, allemiddeleninhet wtrk te ftellen, om de ru*t cn eendragt in de gem. Provincie, tusfchen hooggem. Heeren Staaten, en de Ingezetenen der Steden Hattem en Elburg te herftellen. —— Ën het zal ons derhalvf n te. ^et gr/otftr genoegen ftrekken, eene gunftige dispofitie daar toe van Uw Ed. Mog. te mogen verne< men. Waar mede öcc. Leyden, Die van eten Gerechte dezer Stad hebben een gunftig appoinement op het Requts: van het Genootfchap van Wapenhandel der Studenten, van metgefiotegelederen, vliegend vaandelen flaande trom van en naar hun Exercitie veld te trekken, gegeven. Ook is den 13 October des avonds van hle* weder een DetacbemetitSchutQqqq 4 ters 'sGra* ;e ha- 3e. Briefvan ieStaten >anHolh tan die >an Friesl.  ï5D4 'NIEUWS NEDERLANDSCHfi vertrokken, ter aflosfing der geenen, die voor 14 dagen naar Utrecht getogen waren, mitsgaders onder derzelver geleide 13 Kano? Uiers, die zig voor een geruimen tydhebben verbonden , met verfcheidene Leden van het Genootfchap voor Vryheid en Vaderland, als mede van de Genootfchappen Vlaardingen enz., alles omtrent 70Man beloopende. Den 14 dezer maand ten 10 uuren het Genootfchap van Wapenhandel der Studenten vergaderd zynde, trokken dezelve twee aan twee ongewapend van hunne Verzamelplaats naar den Raadhuize, waar dezelve voor Heeren Burgemeesterenden Eed afleidden; te* gens half twee was voorn. Corps by een geroepen op de ftads Timmerwerf, van waar hetzelve ten half drie aftrok, verzeld woi> dende door een Compagnie Burgers, in de volgende orde. Vooraf trok de helft dezerCompagnie, een groot aandeel der Studenten, fchoon geen Leden van dit Corps, ver-, voegden zig ongewapend agter deze Manfchap; daarna het Vaandel Plotton; agter hetzelve de Muökanten ; waarop als eer-, fte Commandant volgde de Heer Schuil, vervolgens de Tambours met hunne Pypers, vier Plattons floten daarna , en eindelyk wierdt deze Trein gefloten door de andere helft der Burger Compagnie. Aldus gerang^ fchikt trok voorn. Corps langs het Galgewater, Paardefteeg, kort Rapenburg, het geheele Rapenburg en Breede ftraac. Voor het Stadhuis genaderd zynde, wierdt deRegeering plegtig door den Bevelhebber gegroet; de. - Re*  JAARBOEKEN, Oiïofor, 1786; Ï305 Regeering had wegens de guurheid van 't! weer enz. het verzoek van dit Corps, om namenlyk het zelve op hun Exercitie Veld niet Hun £d. Achtb. tegenwoordigheid te willen vereeren, beleefdelyk afgellagen. Vervolgens trok dit Corps over het Noordeinde, de Witte of Haagfche Poort door, naar het Veld, alwaar voorn.ongewapendeStudenten zig in twee geleederenfchikten, door welke het Corps ging: een oogenblik halte gehouden zynde, wierden er terffond drie falvös gedaan, als één ter eere van Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staten van Holland en Westfriesland , de hooge Befchermers van alle Vaderlandfche Genootfchappen; één ter eere van Curatoren, Burgemeesteren en verdere Regeering dezer Stad; en de derde gefchiedde ter eere van Rector en Senaat dezer Univerfiteit : welke om byzondere redenen ook het verzoek van dit Corps, in beleefde termen hadden afgellagen. Na alle dezeSalvös fprak de fleert Bye]. U. S., een toepas, felyk Vaers voor 't Front uit. Hierop volgde eenige weinige WapenoefFeningen, waar na in de Tenten veele Vaderlandfche dronken ingefteld wierden, onder anderen het welvaren van hun, ter welkers eere de Salvós gedaan waren. l)e toeloop van aaufchouwers in de Stad was groot, en niet minder was de menigte op 't Veld. De afmarsch gefchiedde in dezelfde orde, gelyk men begonnen hadt, alleenlyk dat men liet Noordeinde overgetrokken zynde, regel- Qqqq.5 res*  ï^oö NIEUWE NEDERLANDSCHE Leyden regt naar de Stads Timmerwerf trok, en daar afgedankt wierdt. De Grenadier Compagnie van het Genootfchap, benevens het Corps, dienstdoende te Paard, hadden insgelyks hunne dienften aangeboden, welke egter beleefdelyk geweigerd zyn. De byeenkomst van Regenten uit de onderfcheidene Provintien, welke voorleden week te Utrecht is vergaderd geweest, heeft den 21 October binnen deze Stad op de Zaal van 't Poëtisch Genootfchap: Kunst word door Arbeid verkreegen, haare zittingen ver* yolgd. Den ai October heeft het Studenten Corps alhier, ten fpreuke voerende: Pro Pallade & Libertate, deszelfs Zomer Wapenoeifeningen befloten en a/gevuurd: Het Corps vertrok om twee uuren van derzelver Vergaderplaats, op de ihds Timmerwerf, naar het Exercitie Veld, voorgegaan en gefloten door een Detachement van de Compagnie Grenadiers van het Genootfchap voor Vryheid en Vaderland, en na de verrigte Wapenoeffemngen wierden door de Heeren Noordhoven, S. S. Theol. Sfiïd, en Lobé, Med. Stud., twee fraaije Dichtllukken voorgelezen; ' voorts wierden aan alle de Leden eiken Takken gefchonken, met welke veiiierd zynde, het Corps, door voornoemde Grenadiers voorgegaan en gevolgd, mitsgaders van veele andere Heeren Studenten vergezeld, van het  JAARBOEKEN, OEtober, ï?36. 330? Exercitie Veld door het Noord einde, langs de Breedeftraat, en het Rapenburg wederc naar deszelfs Vergaderplaats toogen, alles onder eene talryke menigte van aanfchouwers van allerleyen rang. Amsteldaw. Den 3 October is des morgens wederom een Detachement van bet Genootfchap Tot nut der Schuttery van hier uitgetrokken , ter aflosfing hunner in Utrecht zynde Broederen, en onder bevel van de Heeren Sondervan en Voltelen. Het Voorftel, 't welk van wegens deze ftad ter Vergaderingé der Staten, uit naam van de Vroedfchap, den 25 Oétober 1786 gedaan is, en onder het Artikel van 's Gravenhage met een woord gemeld, was van dezen inhoud: De Heeren Gedeputeerdens der Stad Amftèldam, hebben op expresfe last van de Heeren hunne Principalen ter Vergadering voorgcdraagen, dat gemelde Heeren hunne Principalen, gevoeligaangedaan over het akelige, dat er er zich voor elk waar Vaderlander in de befchouwing van de tegenwoordige omftandigheden van zaaken opdoet; het zy men de aandagt vestïge op de kwyning der Fa. bricquen , op het verloop der Koophandel, op de drukking van's Lands Financie wezen, op de naar de gadagten van hunne Heeren Principaalen maar al te gegronde vrees, dat, gelyk de Eendragt deze Republiek van zeer geringe beginzelen heeft groot gemaakt, hec noodlottig oogenblik voor de deur ftaat, EN,  J3o8 NIEUWE NEDÈRLANDSCHE AM- 81'ëLd am» Foorflet van Am- ftild.nopens veieffeningenz. ftaat, dat Tweedragt, welke haar reeds tot aan den oever van haaien ondergang heefc gebragt, haar in dezelve zal nederllorcen. _ Dac ouJe en nieuwe Gefchiedenisfendiebedugting bevestigen. Dat dus de pligt van een ieder, hy zy Burger of Regent, die hei hart wel geplaatst heeft, en het belang van hvt dierbaar Vaderland op den rechten prys weet te ftellen, zonder onderfcheid, welke (gevoelens hy op deeze of geene poincfen ook moge wee zen toegedaan, vordert, om te verlan ■ gen, en elk in zynen kring alles toe te brengen, dac eens eindelyk de tweedragt, of nog liever het on» gelukkig wantrouwen, waaraan zy haare affchuwelyke geboorte verfchuldigt is, werde verbannen, en plaats maake voor eene aangenaame kalmte en rusr. Dat de Heeren hunne Principalen ongepast oor» deelen als nu te treden in een discusfie van deredenen van dit wantrouwen, en de daar uitgefpro. tene allerverdervelykfte Tweedragt, welke byzonder in de twee nabuurige Provinciën, Gelderland en Utrecht, tot zo een hoogte zyn gefteegen, dat, daar men in de laatfle voor de Militaire Arm is bedugt geweest, en zich tegens dezelve door eenige Ingezetenen ook uit deeze Provintie heeft verfterkt, men in de eerfte zich het gebruik van dien rtrm heeft veroorlooft. Maar dat het naar de gedagten van hunne Heeren Principaalen alleen daar op aan kwam, om de verdere gevolgen , des mogelyk, te fluiten; gevolgen , welke Biets minder dafi een Burgerkryg hadden doen vreezen , en waar tegens deze Provincie zelve gemeend had, zich te moeten wapenen, welke hoe onzeki r de uitflag daar van ook zy , zekerlvk den totalen ondergang van *t lieve Vaderland naar zig zoude fleepen. DatdL ntcren hunne Principalen geoordeeld hadden in deeze criticque omftandigheden van de Republiek niet te mogen ftilziiten, byzonder wanneer  JAARBOEKEN, Ottober, 178(5. 1309 neer zy zich ce binnen bragcen hunne verpligting / aan en betrekking op de goede Burgery hunner £ Stad, welke in de bloei der Commercie zo merkelyk is geeoncerneerd, en welker fchrikkelyk ver* val of geheele ondergang niet kan worden voor» gekoomen, zo niet de kragtdaadigtte middelen j worden in 't werk gefteld, om de Republiek we- ^ der zodanige trap van voorfpoed te geeven, waar e voor zy vatbaar isj 'c welk zonder hafkl deré Eendragt ondoenlyk is. Daar dat toe vooral zoude nodig zyn, dat eens alle verfchdlen wierden uit den weg geruimd, en ten genoegen, zo veel mogelyk, der daar in geconcerneerde Partyen getermineert. Dat de Heeren Hunne Principaalen geoordeeld hadden, dat die verfchillen of betrekkelyk waren tot hec geen in de refpecfive Provintien zelfs plaats had, of tot het geen exteerd tusfchen de hooge Bondgenooten en eer Vergadering van de Generaliteit, by welke, (blykens de meer dan eens zo door de Staten van andere Provinciën, als van Holland zelve gedane klagten ,} de harmonie en het vertrouwen zeer aan 't wankelen waren. Dat tot het vereffenen van alle dezelve, naar de gedagten van hunne Heeren Principalen, niets anders over bleef, dan eene Commisfie, welke de asfopiatie en mediatie derzelve wel op zich zoude willen neemen. Dat met opzicht tot de verfchillen in de Provinciën, zy haar aandagt in de eerfte plaats op de Provintie Utrecht hadden gevestigd, alzo de zaaken aldaar tot eene volflage ue«beringlooshheid waren vervallen, daar de Staaten» de Stads Regeering, en deeze weder de Staaten niet als wettig erkennen. Doch dat, voor zo ver de mediatie door de Staten verzogt, door de refpective Bondgenooten reeds was aangenomen, dis zaak reeds een gelukkig begin heeft geaoomens doch dat tot verdere voortzetting derzelve nog deze en geene zaaken wierden vereifeht, als het aan- iMSTEV am. Vootjïal an An:* 'e/d noem ver-' fening 1Z, i  1310 NIEUWE NEDEkLANDSCHk Am- ST ELDAM. Voorftel van AmHeld. nopens vereffeninganz. aannemen deezer mediatie ook door de Stad £ het ftellen der Stad in zodanig eene ftaat, dac dezelve tot vrye deliberauen gefchikt was; en het wegneemen van alles , 't geen de toegang der Stad voor de Staatsleden onmogelyk of onveilig maakte: en eindelyk het benoemen der Leden tot die commisfie. Dat met opzicht tot de Provincie van Gelder» land zich wel eene grootere zwaarigheid opdeed, daar dezelve de aangeboodene mediatie, als voor welke quafi geen termen waren, heefc gedeclineert. Dan dat de deliberatie op de Misfive van dë Heeren Staaten van Overysfel van den 14 September, waar by zy Copie overzenden van hunnen aan Gelderland gefchreevenen brief tot nader aanbod van mediatie, en de concurrentie van Haar Ed. Groot Mog. verzoeken, welke Misfive den 18 by Haar Ëd. Groot Mog. is cömmisforiaal gemaakt, eene gevoeglyke aanleiding tot eene nadere aanbieding zoude uitleveren , als mede om ook daar toe de overige Bondgenooten te verzoeken. Dat met opzicht tot de gefchillen tusfchen de refpetive Bondgenooten , het aan hunne Heeren Principaalen was voergekoomen, dat dezelve niet anders zouden kunnen worden uit den weg geruimd, dan door net benoemen van eenige Leden uit de refpecfive Provinciën, door de Provinciën zelve te committeeren., om daar toe de allergepaste midd' len te biraamen en daar van aan hunne Comitcenten rapport te doen. Dat echcer voor zo ver daar in eenige fchikkin. gen, deze Provincie raaiende, mogten wezen geconcerneerd, het voor dezelve in *t geheel niet geraden zoude wezen, omme t,>e te laten, dac fcooanige Commisfie zich met de intrinfique zaaken der 7elve kwaame te bemoeijen, daar deeze Provincie altoos, zelf tegen buitenlandfche Mogendheden, terecht heef t ftaande gehouden, dat da  JAAftBÖËKEN» Oèobcr, 178Ö. iftift de domeftique befchikkingen aan hair in 't byzonder moesten worden gelaaten en geenzius een s object van detioera tien van Hun Hoog Mog. of l van de Bondgenooten konde uitleveren, -naar dat het, om alle aanzoek daar toe af te fnydrn, niet dan dienftig zoude zyn, om in ons zelve midde i len te beramen , waar door alle differenten over j de ïornes der uitvoerende magt, zo van den Stid» / hoader als Kaptein Generaal en Admiraal , eens e voor al wierdeu uit den weg geruimd, door de- 't zelve beho'.'riyk te onderzoeken, en omtrent de waameemingdierbedii nin^en en plichtenen prasërninentien daar aan verknocht, zodanig Plan en ïndrucfien te cnncerteeren, als met de Hoogheid van de Souvccaimteit en confervatie van 's Lands en der lageze enen Voorrechten en Vryheio en met het algemeen welzyn van den Lande meest overeenkomllij» zoude geoordeelt worden, en hetzelve vervolgens mede aan hunne Committenten voorte.lr g-n. üat de Heeren hunne Principalen hun Heeren Gedeputeerdens, om alle voorfz. redenen gelast hadden ter Vergadering van Holland te proponeeren en ten allernadrukkclykften te infteeren : Voor eerst dat met opzicht tot de zaaken van Utrecht, Haar Ld. Groot Mog. op de convenabelfte wyze tragten te effe&ueereD, dat ook van de zyde der Stad de mediatie der Bondgenooten »wierd aangenoomen. Uat de lituatie der Stad Utrecht zodanig wierde ingerigt, dat dezelve tot vrye deliberatien gefchikt bevonden werde. En dat aan de Leden van Staat en andere, vry acces, tot en reces uit de Stad werde bezorgt, en dat daar toe de nodige middelen werde daar geftelt. En dat vervolgens, hoe eerder hoe beter eenige Leden, zoo uit de refpective Regeeringe van Holland , als uit die van andere Provinciën, tot die Commisfie werden benoemd. Dat zy Heeren al verder gelast waren te in- ftee- Am- TKL• AM. Voorftel dn Amkld noens verleningnz.  1312 NIEUWE NEDÈRLANDSCÏIË Am- Stel. PAM. Voorfie, van Am field, nopens vereffeningenz. fteeren, dat hetgedecerneerd befoigoe op de Misfive der Staaten van Overysfel, van 14. Septerriber, ten fpoedigflen werd gehouden, en dat zy Heeren gelast waren, het daar heen te dirigee' ren, dat de Staaten Van Gelderland ten kragtigfte werden geëxporteerd, om door de Staaten van Overysfel nader aangeboodene mediatie te aCcep. teeren, met byvoeging, dat Haar Ed. Groot Mog. altoos dezelfde Vaderlandslievende gevoelens bly» Vende koeftercn, als nog bereids zyn haar aanbod tot mediatie, met en benevens de andere Bondgenooten té prasfteeren. Dat zy al verder ingevolge hunne last moesten proponeeren, om een Commisfie te decerneeren, van eenige Leden uit de refpeclive Bondgenooten, door Hun zelve te benoemen, ten einde alle gepaste middelen te beraamen, tot herftel van de rust en het vertrouwen tusfchen de Hooge Bondgenooten zelve, met verder verzoek, om daar van aan hunne Committenren rapport te doen. Eindelyk dat, om alle aanzoek van anderen , omme zich met de Huishoudelyke befchikkingen dezer Provincie te bemoeijen, aftefnyden, een Commisfie van eenige Leden van de Regeering dezer Provintie behoorde te worden gedecerneert, ombehoorlyk te onderzoeken de hornes van de uitvoerende magt, zo van den Stadhouder als Kaptein Generaal en Admiraal, en omtrent de waarneeming dier bedieningen, de plichten en prseeminentien daar aan verknocht, zodaanigPIan en Inftruclien te concerteeren, als met de Hoogheid van de Souverainiteit, de confervatie van 's LandS en der Ingezetenen Voorrechten en Vry. heid, en met het algemeen welzyn van den Lande meest overeenkomftig zoude geoordeeld worden, en hetzelve vervolgens mede aan hunne Committenten voor te dragen.  JAARBOEKEN, Oaober, 178Ó. i3i< Een Gezelfchap hadt een ontwerp gemaaki van een Dankadresvan Burgers en Invvoonen dezer ftad en derzelver jurisdictie, aan dt Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Hollanc en Westfriesland en het zelve by eenen briej van den 28 OefoberaandeKapteinen, Lieutenan.ts en Vaandrigs gezonden , om aan de Burgers, onder ieder Wyk, ter teekening .aan te bieden. De Keizer van Marokko heeft, den 29 der voofledene%)aand , aan den Bacha van zyne Hoofdftad de volgende brief gezonden , niet bevel om den inhoud van dezelve aan de Confuls mede te deelen: „ Ik beveel myn Dienaar JleaydMoh. Ben „ ^^wc/^allede^onfuls, die te Tanger „ refideren, by een te roepen en hun te zeg„ gen, dat myne Zeelieden alle jaren eenige ,, van myne .Schepen verliezen; — dat die 9, Natie, welke my het meest estim-ert, my „ Stuurlieden en Matroofen zullen geven, „om myne Schepen te bevaren; — op yder m Schip zal ik er tien nodig hebben; zy „ moeten de Navigatie van de groote en klei» ,, ne Zee (den Oceaan en de Middelandlciie 5, Zee) verftaan, en zy zullen het gebied voe„ ren over myne Schepen, en myne Zeelie,,- den zullen onder hen dienen. Alle /..nke. „ Stuurliedenen Matroofen, die op myne „ Scheppen zullen dienen, zullen anderhalf„ maal ontvangen de foldy,die zy in hun eigeni „ Land genieten. — Gy zult ray berigten ? » wie van de Confuls my hier in wil diensf t Am stel* . Oj»W(. i  i3l4 NïKUWE NEDER.LAND5CHE Am- ste» dam. doen, en gy zult hun vooral waarfchou„ wen, dat myne Schepen naar de Oost„ en de West Indien zullen moeten varen. „ — Bezorg my een 1'poedig antwoord." Alle de Confuls hebben op dien brief aan den Keizer geantwoord, dat zy Hoogstdeszelfs verzoek onder het oog van hunneSouverainen zouden brengen, en zoo fpoedig mooglyk derzelver goedvinden daar omtrent mede deelen. Men las in de dagpapieren van 26 October 1786. dit berigt. Commisfarisfen over het Vaderlandsch Fonds ter aanmoediging van 's Lands Zeevaart, opgericht in den jaare 178', zullen op Maandag den 30 Cclober, 's morgens ten 10 uuren, in het Sr. Pieters Gasthuis alhier, en op Zaturdag den 4 November ten 12 uuren ten huize van den Makelaar Dirk Wynanfo te Haarlem , betaling doen van de toegelegde Gratificatiën aan de Weduwen van den Zeelieden, die in dienst van den Lande gefneuveld , en die met het Schip de Onie verongelukt zyn ; alsmede aan zodanige verminkte Zeevarenden; als in het gemelde Fonds zyn aangenomen. Ook nog ten zelfden tyde las men iit- ds dagpapieren deze bekendmaking. Uit naam van Commisfarisfen der Burger Sociëteit te Amftèldam, opgericht den eerften February 1786, werdt aan de gezamentlyke Leden by deezen bekend gemaakt, dat vermits hetmerkelyk aantal Leden deezer Sociëteit, hetwelk nog dagelyks toeneemt, eenige ruime Vertrekken in het Huis, genaamd van ouds de Stad Lion en thandi  JAARBOEKEN, Odteber. 1786. 3315 bewoond by Andries van Agten, in de Nes binnen deeze Stad» ten gebmike en dienfte dezer Burger Sociëteit, mede zyn aanvaard; kunnende de Leden aldaar, als ten Huize van J. L Sch tnieg, in de Warmoesftraac over de Viscbfteeg, alwaar dezelve Sociëteit mede gecontinueerd word, zo voor als namiddag en 'savonds dagelyks by den anderen komen. Amlteldam (was getekend) den z\ October 1786. J. C. H E S P E . Secretaris Rotterdam. Den 5 October zyn weder in vier Trekfchuiten, op Rads kosten, van hier, en met evengelyke dispenfatie permisfie als op den 7 en 21 September, dog zonder eenige nieuwe plegtigheden, naar Utrecht vertrokken alle de de Officieren en de meeste Schutters, die het eerfte Detachement hebben uitgemaakt, zynde het getal der genen, die, om huishoudelyke bezigheden, zig daar van verfchoond hebben , aangevuld door Sergeanten., Corporaals en Schutters, die op afvrage, aan alle de Compagnien gedaan, zig daar toe gereed hebben getoond. — Het twede Detachement is op Saturdag den 7 dezer alhier tegerug gekomen, en is op dezelfde wyze ontvangen, als op den 23 September , ten opzigte van het eerfte, heeft plaat* gehad. Een gedeelte van de Auxiliaire Vrycorpfen, uit Rotterdam naar Utrecht trekkende, Rrrr 2 heeft Am- sveldam. Bekendmak. van de Burg. Sociëteit.  iSiO NIEUWE NEDERLANDSCHE TerDam* heeft te Overfchie veele aanvallen enbefchimpingen moeten doorftaan. Zedert het Jaaf 1615 heeft de Vroedfchap dezer Stad uit 24 Leden beftaan. Men is bedagt geworden, of het vermeerderen van die Leden tot 40 zoukunnen nuttig zyn, en tot dat einde is in deze maand Oétober aan de Staten ingediend het navolgend Request: Aan de Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Holland en Westfriesiand* /"geeven eerbiedig te kennen Ifaac Httbert en Mr. Pieter deMoncky, Oud-Scheepenen, Mt.N. M Bogaart van Alblasferdam , Coilorjel, Thomas Thuodore Crcmer , Kaptein van de Schuttery der Stad Rotterdam, Daniël de Jong, Komelis van den Bofch, Gerrit van der Pot, Heer van Groeneveid, Jacob E. de Vogel, Pieter de Koker, Gerar cl van Üymegen, Comelis van der Hoeven, Jan Firuly ei< Arnout van Beefting. Voor hen zalven cn als Geconftitueerden van n.eer dan duizend hunner notabelfte mede Burgers en Ingezeetenen, zo uit de voorname Kooplieden, als andere Standen binnen de Stad Rotterdam, Van welker naamen zy de vryheid neemen eenen lyst ten cleezen te annexeeren, ' Dat bet oudfte Privilegie, waar by de- Vroedfchap hunner Stad tot een vast Collegie en een bepaald getal is gebragt, gegeeven door Herrog twipi Van üour^ondien als Grave van Holland , op den «July 1136, aan zyne Stede voorfz. .egunuct etfdé geconfenteerd is, dat zy kiezen „ ende Qrdonfieerefl mogen veertieneerbaaremanI, ben vari haare mede Poorteren-, van de rykfre »j ■van ofi£ef Stede oöi by dien Onzer Stede göe* „ defi  jaarboeken, Oftober, i?e6. 1317 „, den te regeeren, - 'twelk geduere zoude een „ jaar lanck na zyn wederzeggen." 1 Dat zodanig wederzeggen, niet gevonden word t immer gefchied te zyn , — maar wel integendeel dat Maximiliaan en Maria, Hertog en Hertoginne van Oosienryk &c. aan voorn. Philips \U het, Graaffchap van Holland opgevolgd zynde, by na-, dere brieven in dato 18 April 1479: „ om hunne \ Stede-van Rotterdam te houden in goede Politie, ' ruste en eendragtigheden ten bes:en dat zy kon,, den en mogten gcconlcnterrd, geoorloolt , ende geordonneerd heoben voor hen en hunne naV, homelingen, dat voortaan en ten eeuwigen dage ., binnen dezelve Stede blyven ende wezen zul\, len veertien Perfoonen van de rykfte en notabelfte &c." "Dat hetzelve andermaal is geconfirmeerd by den volgende Grave Philips, Hertog van Oostenryk, die op den 8 December 1433 heeft geconfeuteert, geoorloofd en geordonneerd, „ dat voor„ taan en tot zyn wederzeggen, wezen en bly„ ven zouden binnen voorfz. Stede van Kottcr„ dam veerden Perfoonen van de ryklte en de notabelfte van zyne voorfz. Stede." Doch dat deszelfs Zoon Karei by opene brieven in dato 3 April 1518, 't voorfz. Oc~boy cn, Privilegie , en generaiyk alle andere door zyne Voorzaaten aan de Stad Rotterdam verleende Privilegiën confirmeerde en approbeerde, - echter bet voorlz. getal van veertig , had verminderd op zestien perfoonen , omme daar af ce gebruiken den tyd van zes jaren lanck. Dac voor de expiratie van dien tyd, door burgemeesteren, Scheepenen en Raad dezer Stad over en in naam van de gerr.eene Poorteren enlnwoonderen van dien aan laatscgcmelden Grave (toen pekoren Roomsch Koning") is vertoond: „ dat zy „ bevonden 't getal van de voorfchreeve zes len „ Perfoonen te luttel te zyn, en daar mede kwa., lvk te kunnen conduifee-en de Financie en /aRrrr 3 „ ken. Rot- ERiAM. Rcq.tot ermeer-. kr. der rroedf. ;  iSi8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotter. Req t vermeet der. dei FroedJ. „ ken, de voorfchreeve Stede aarjgaande, gelyfe „ zy doen zouden , nad ien zy de veertien Pei foa„ nen ais hen voörcyds geconfenteerd is geweest „ — 't wek van dat gevolg is geweest, dat laast* gemelde Graaf, oorueiende (te dier tyj) hec ,,, voorfz. getal van Veertich Perfoonen te veel „ en excesfyf naar de gioociieid van de voorfz. „ Stede, op den 15 Novemoer f524, het getal, „ dat toen was zestien Perfoonen, geau^ulenteerd, „ ge'-implieerd en gefteld heeft op 't getal van „ vier en twintich Perfoonen," zo dat dezelve yoor de eertle reyze van „ zyneo wege van de ryktte. notabellte en verftaudelykfte derzelve „ Stedêgeftell, en gtëed zouden worden by al„ zulke Commisfarisien als Hem gelkv.n zoude s, d^ar toe te commicteeren, Doch dat Buigemeesteren en Regeerders van meergemelde Stad over en uit naam deraelve Stede, in den jare 1580, toen er (gelyk de Supplianten neds in een vorig Adres hebben aangemerktj van de geheele Buuenftad nog bvna niets dan de Nieuwe Haven, Kok cn VisfchcrsDyk exteerde, en aus de Stad Rotterdam, zo in grooce als volkrykheid, merklyk geringer was dan ter dezer tyd, vertoond hebbende , dat de voorfchreve Stede by de HertogeP/frV//>;van Bourgondiengeprivilegieerd en geocfroijeerd was geweest, ten einde dezel» ve Stede wel endeeeriyk zoude werden geregeerd, dat het Corpus van uien zouden werden gereprefenteerd by Veertien Perfoonen, welk getal namaals by Keizer Carel den Vyfden was gereduceerd geweest tot vier en twintig Perfoonen, dog dat dat getal, overmits veele van hen lieden hen met de Zeevarende Noering en Koophandel geneeren, ende over zulks dikwyls van huis reizen, te klein was. Daarom aan den Prirce van Orange , (Willem den Eeiften) als toen de Hooge Overheid van den Lande, op naam van den laatften Grave Koning Philips bekleedende, hadden verzogc, dat om de voorfe, Stede in goede Rustj Juftitie ende P0«  JAARBOEKEN, October, 1786, 1319 Politie te houden, het getal van de voorfz. vier. en twintig gebrast en geaugtnenteerd zoude worden tót zes en dertig, volgens het voorfz. Privilegie gequalificeerd wezende; — dan waar op zy by Brieven van Oétmoy, ten naame van evengemelde Koning Philips, byadvife van voornoem dePrince van ürange, voor hem Stadhouder en Kaptein Generaal over Holland, Zeeland, Friesland en Utrecht, mitsgaders van de Edelen ende Gedeputeerden van de zes groote Steden van Holland, willende den welvaart en onderhoudenis der Stad Rotterdam met goede Politie en eendragtigheid vorderen, den 13 February 1780 aan hen verleend, geo&roijeerd zyn, dat van toen voortaan het Corpus der voorfz. Stede zoude worden gereprefenteerd by twee en dertig gegequalifkeerde Perfoonen , — en benevens de vierentwintig toen in dienst wezende, van's Graven wege by zynen voornoemde Stadhouder zeiven, of by alzulke Commisfarisfen, als hy daar toe ordonreeren zouJe, voor die eerfte reizeuit de Pjorters der voorfz. Stede nog acht Perfoonen gevoegd, gecommitteerd en geëed zouden worden. En dat eindlyk de Burgemeesteren en Vroedfchappen der Stad Rotterdam, in den jare 1615, aan de Ridderfchap, Edelen en Steden van Holland cn Westfriesïard, reprefenteerecde de Staten van denzelven Lande, den inhoud der voorlz. fuccesfive Privilegiën voorgedragen, doch teffens te kennen gegeven hebben: ,, üat nietiegen„ ftaande het laatstgemeide Privilegie, de Vroed,, fchappen haar getal wederom NB. hadden laa„ ten komen tot vier en twintig, en met het zei„ ve getal tot nog toe de Stad geregeerd hadden." Op welke eigendunkelyke en eigenbatige verandering , fchoon direct, ürydende tegen de confideratie, welke de Verzoekers zelve daar onmiddelyk op lieten volgen: ,, Dat de Vioedfehappen van de Steden eigentlyk zyn ingefteld, om de Rrrr 4 „ Ge- Rotterdam. Req tot vermeer der. der Ftoedf.  j32» NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot. TtRBAM. , Req to\ vermeer dei. der Froedf. „ Gerechtigheden en de Privilegiën van Steden te „ bewaaren", — men toen echter heeft weeten te verkrygen een nieuw Ocfrooy, om voortaan te mogen blyven gebruiken het getal van vier en twintig Perfoonen , die de Stad Rotterdam als Vroedlchappen zouden regeeren. Dat de Supplianten eerbiedig vertrouwen, dat de letture der geprsemitteerde oude Conftitutie en fuccesfive lotgevallen van de Vroedfchap hunner Stad , Uw Edele Groot Mogende ras zal overtuigen, dat de confervatie van Stads Kechten en Belangens altyd is gefteld in de verarooticg, en dat daar tegens de Ucerschzugt en Eigenbaat zich altoos heeft toegelegt op de Vermindering der ta'rykheid van dat Collegie, 'twelk in de vroeg, ite tyden opgericht en als een duure gunst van on. ze Lands Heeren verkreegen is, om te ftrekken tot een beveiligend Bolwerk tegen de overheerfebing van de Graven, derzelver Stadhouder en andere hooge Amtenaaren, en dat het daarom Uw Ed. Groot Mog.niet bevreemden zal, dat de Supplianten , om hunne Stad en Burgery voor het vervolg, zo veel mooglyk, te beveiligen tegen zodaanjge onaangenaamheden, als byzonder zedert eenigè jaren hérwaards by hen hebben plaats gehad, en aan Uw Ed. Groot Mog. genoegzaam bekend zyn of nog zullen worden"uit het Raporc van de Heeren, die door Uw lid. Groot Mog. expresfelyk zyn gecommitteerd geweest, om de rust en het Vertrouwen binnen de Stad Rotterdam te helpen herftellen, te raade zyn geworden, zich, in navolging hunner Voorvaderen, te keeren tot U Ed. Groot Mog., als 'sLands Souveraine Overheid, ootmoediglyk verzoekende, dac het Uw Ed. Groot Mog. gelieve het Collegie van de Vroedfchap der Stad Rotterdam te augmenteeren tot het primitive getal van Veertig, behoorlyk volgens de oude Privilegiën gequalificeerde Perfoonen, en ten dien einde de Zestien thans ontbreekende Plaatfen by directe aan- ïFci.  JAARBOEKEN, OSober, 1786. 1321 fielling van Uw Ed. Groot Mog. te vervuilen, met aanfchryving aan den Hoofi Officier der voornoemde Stad, omme dezelve te ó'ëe igen cn in functie te doen treeden'; 't webt doecde &c. S c II OONHOVEN. Ook heeft de Regeering dezer Stad zig by de Staten vervoegd, wegens de Ele&ie van Regenten door Zyne Hoogheid uit Nominatien gewoonlyk gefchiedende. Hun lid. Groot Mog. hebben daaromtrend even befloten, als wegens Alkmaar en Purmerende, namelyk dat, hangende de raadplegingen, Hun Ed. Gr. Mog. zclven, en niet de Stadhouder , die EteÏÏie zoude doen. Ys SELSTEYN. De Leden van het Genootfchap van Wapenhandel van Schoonhoven, benevens dat van Byerland, den 23 October naar Utrecht trekkende, heeft te Benlchop, in deze Ba-, ronie gelegen, veele mishandelingen moeten ondergaan; eerst van Soldaten, vervolgens van meer dan 100, met Rokken gewapende Boeren, buiten Benlchop: zy keerden dus naar dit Dorp te rug, en verzog en byftand van den bevelvoerende Officier aldaar: welke aan hen wierdt toegezegd , en zy in hetRegthuis afwagtten. Oog inmiddels kwamen wel 30 Boeren in het Rechthuis, die hen daar uit drongen. Dog zy zyn vervolgens door een Sergeant en eenige Soldaten tot herwaards begeleid: welk geleide hun zeer; te Rot- rER-"  1322 NIEUWE NEDERLANDSCHE YSSELSTEYtï. 3 1 c i i i t I te ftade kwam, aangezien zy nog veele andere Boeren , met Rokken en hooivorken gewapend ontmoeteden, die er op uit waren om op hen te pasfen. Via n en. De Rhyngraaf van Salm, Collonel in dienst van dezen Staat, vertoonde zig den 3 October in deze Stad, begaf zig naar de nieuw opgerigte Burgerfocieteit, en teekende fchoon geen Burger, nog Nederlander zynde, egter zynen naam in het Burgerfocieteire boek. Hy gaf eenen maaltyd aan eenige Officieren van de Bezetting, en noodigde aldaar de overfte van ons Genootfchap van Wapenhandel, ils ook den Secretaris van de Burgerfocieteit, met welken zyn Ed. zeer gemeenlchap3elyk fprak. Eenige dagpapieren meldenden of van den Rhyngraaf, en ftellen veel hoop /oor het Vaderland in zyne bekwaamheid en Viderlandfche gevoelens. Verg. N.Nederl. [aarö 1783 bl. 758. Hoorn. Alhier is ook een Genootfchap van Wa>enhandel onder de Zinfpreuk: Foor Vaderland en Vryheid, opgerigt : van dit Genootfchap zyn nog geene Manfchappen aar Utrecht uitgetogen. Het zelve heeft 1 de voorgaande maand een adres aan deSta;n ingediend, om te weeten, of hec ook berepen is in de Refolutie van H. Ed. Groot , ' Mog.  JAARBOEKEN, Oiïober, 17F6. 1323 Mog. van den 7 September 1786". waarop een gunftig befluit door de Staten is genomen. Wanneer dit Genootfchap den 11 October afvuurde , hebben eenige opfchuddingen en aandrangen plaats gehad , die het zeiven in zynen togt en march zeer belemmerd hebben: Men was vooral gebeten op de Leden van 't Purmerender Genootfchap van Wapenhandel, van welken een zyn Zabel hadt uitgetogen, dog door een ander Purmerender was tegengehouden. De menigte groeide rondsom de Doelen aan, en daar wierdt een Reen in de Societeitskamer in de Doelen, door de glazen geworpen. Des avonds ten half tien uuren wierdt nog Vergadering van de Magiftraat belegd, en de Burger Compagnien, op brandwagtleggende, op het Raadhuis, en het Genootfchap op den Doelen , in de Wapenen geroepen. Die van de Genootfchappen te Alkmaar en Twisk kwamen ook te hulpe. Dus zyn de Leden van 'tGenootfchapte Purmerend, veilig uitgeleid. Vervolgends is aan den Hoofdofficier, den 14 October, tegen den 17 daaraan volgende, Dagvaarding in perfoon tegen drie Ingezetenen, A. Schel, H. Oosterdam, «n S. Jongman verleend. ZEELAND. Middelburg. De Staten dezer Provincie hebben den i&* October 1786 dit befluit genomen. Ese- rlOORN.  Middel- Befl. no pens de Memorit van Prtiisf. en Enge latid. | i < j i f f r I d r: e v l 1324 NIEUWE NEDERLANDSCHE Extract uit het Register van de Re. jülutien van de H^ren Staten van Zeeland, Den 16 Ocjoher 1786, Dy refumpde en ter voldoening van Hun Ed Mog R.folutie van den 9 deèzer maand tot finaale afdoening op heden, zynde gedelibereerd op het rapport van den 0 te vooren, ter Vergadering uitgebragt, over de generaaJe rapporten van dtn 2 Augustus dezes jaars met de concept antwoorden op de Memorie van dtn Heerw» Thulemeyer. Extraord. Envoye van Zyne Koninglyke Majefteit van Psuisfen den 31 Mey, endoor :enHeerRidder Harris, Extra Envoyé van Zyn Groot Britc, Majelteit den 5 July aanjHun Hoog. Mog. eenrefen teert. * Is goedgevonden en verftaan, dat in confidera tie, dat hec gansch onvoeglyfc is de Memorien door Ministers van andere Mogeneheden a 11 dezen Staat geprefenteerd, en inhoudende demonBratien van vriencjfchap en deelneemingen in de jrospenteit van de Republiek, niet onb<-antwoord :e laaten, maar integendeel dat dezelve behooen gerecipieerd te worden, opeenebetaan elvke ;n met de aart der omftandigheden overeenkom! tige wyze, en dat de concept annvoerjen zo> isnnet Hof van Lon.en, als aan dat van Beryn by voornoemde Generaliteits rapporten over;elegd , over het algemeen ger.oomen in gepaste bewoordingen zyn ingerjgt, om ui,- te drukken de üitimenten welke asn de Republiekconvenieeren , letopzigc tot de nabuurige Mogendheden, .ret 'elke dezelve in vriendfehap ftaat, de Heerenorinaris Gedeputeerden dezer Provincie ter Geneiliteic, derbalven zullen worden geauthorifeerd a gelast, gelyk gelchiedt by deezen, om op de aorgemeldé Mèmorien van wegen de Hoven van onden en Berlyn overgegseveq, een antwooid te |SL h.e!-  JAARBOEKEN, October, 1786. 1325 helpen arretteeren, op den voet van de evenge* noemde Concepten, of onder zodanige niet esfen-, tieele veranderingen, als mee overleg der andere j Bondgnooten zal nodig geoordeelt worden. En zal Extracf deezer aan gemelde Heeren Ordinaris Gedeputeerden tot narigc worden gezonden. (onder flond) Accordeert met voorfz. Register. (was getekend,) J. P. van de SPIEGEL. Nog is omtrend den brief van den Koning van Pruisfen en Geloofsbrieven van den Grave van Goeriz dit befloten. Extract uit het Register van de Refolutien van de Heeren Staten van Leeland. Den 16 Oëtober 1786. T>y refumptie en ter voldoening van Hun Ed. Mog. Refolutie van den 9 dezer maand, toe finale afdoening op heden, zynde gedelibereerd op het rapport den 6 te vooren ter Vergaderingé uicgebragt, over de MisGve van den tegenwoordig regeerenden Koning van Pruisfen aan Hun Hoog Mog., van den 2 September, houdende CredeDtiaal voorden Graave van Goërtz, om zoo aan Hun Hoog Mog., als aan de Heeren Staten van de byzondere Provinciën, opening te geeven van de gevoelens van Hooggem. Heere Koning, met relatie tot de tegenwoordige verfchillen in fommige Provinciën fubfifteerende. . Is goedgevondtn en verftaan, dat de Heeren Ordinaris Gedeputeerden ter Generaliteit zullen wor- Mfii. )el*  1336 NlfiüWB^ NEDERLANPSCHS Middelburg. Befl, omtrenddenbriefvan Pruisf. en Credentialetvan den Grave v, Goertz. worden geauthorifeert, gelykgefchied bydeezea, om daar zv het van vrugt zullca oordeelen te declareeren ; dat in deeze Provincie geen dirFerenten met Zyne tioogheid den Heere Pnnee vanOrange zyn ontftaaa, die den zeiven Vorst eenige redens tot klagten over de onderdrukking kunnen geeven, en dat misdien de pasfagcs in de voornoemde Mis. live, welke daar over rouleeren, geen betrekking kunnen hebben op deeze Provincie, i Dat wyders, om eens voor altoos weg te nemen allen twyfel omtrent het waare Syftema, het welk deeze Provincie beftendig heeft aange. kleefd, en in de tegenwoordige omftandigheden van zaaken'met allen nadruk zal blyven inhaereeren. Hun Ed. Mog. geen bedenking maken te verklaaren, dat zy niets- meerder ter harte nee. men, dan de bewaaring van de Conftitutie de^er Republiek, gelyk dezelve door de Unie tot onderlinge defenfie vereenigd, in de handhaving van de Souverainiteit deezer Provintie, als een intregeerend Lid van het bondgenootfchap , en befcherming der vryheden en voorregten der Ingezetenen met de magt van de Regeering en van de Juftitie; dat Hun Ed. Mog. vastelyk gezind zyn, de hooge waardigheden van den Erfftadhouder, Kaptein Generaal en Admiraal te maintineeren, met alle rechten en prserogativen, zo door hun Ed. Mog. en hurne Provincie, als door de gezamentiyke Bondgenooten, met betrekking tot den gemeenen ftaat, aan dezelve wettig en permanent opgedraagen, en vertrouwen, datdeze waardigheden nooit zullen ophouden te beantwoor» den aan het oogmetk vanderztlver inllelling, dat ?elyk geen Kegeeringsfotm kan gezegd worden zonder gebrek te zyn, Hun Ed. Mog. ook niet ontkennen, dat er misbruiken in het Publiek bellier zyn ingeflopen, en zig wel meenen met de andere Bondgenooten te willen toeleggen op het redres van dezelven; maar dat zy zig nogthans verzeekerd houden , dat de Abuizen refideeren in de Executie,  JAARBOEKEN, OBohr, 1730% 1327 tie, en oietin de Conftitutie, en, hetomdaar voor hoogst gevaarlyk aanzien, dat men de gronden van de Regeering zoude willen losmaaken onder pretest van verbeetering. Dat wyders Hun Ed. Mog. niet zullen ophouden , al hun vermogen aan te wenden by die Bondgenooten, daar zulks nodig mogt zyn , om de verdeeldheden en het wantrouwen weg te ruimen, de verzwakte banden vjd de Unie te herdellen, en de Regeeringsform met de Burgerlyke voorrechten op folide gronden te vestigen, tot al het welk Hun Ed. Mog. bereid zyn te prafteeren hunne meermaale aangeboden Officien; op zodanig een wyze, als met gemeen overleg der Bondgenooten de gefchiktfte zal worden geoordeelt, verzoekende daar toe de medewerking van de Provinciën, welke in dezelfde fentitnenten ftaan,als Hun £d. Mog. hier voren hebben overlegd, en dat door fpoedige en cordaate befluiten de Republiek moge toonen kragt en klem genoeg in haar eigen boezem te hebben, om, zonder de interventie van vresmde Mogendheden , haar rust en vryheid te verzeekeren; 10c bereiking van welk gewenscht oogmerk de Heeren Ordinaris Gedeputeerden deezer Provincie ter Generaliteit by deeze worden geauthorifeert om met de Heeren Gedeputeerden van de refpec* tive Bondgenooten te overleggen, op hoedanige wyze in deeze omftandigheden met de meeste vrugc zoude kunnen en behooren gehandeld te worden op rapport van Hun Ed. Mog. Dat nogtans, indien deeze pogingen onverhoopt vrugteloos waren, en de voorcduuri'ng der oneenigheeden geleegentheid verfchafte aan demagcige Nabuuren van den Staat, om zig van de eene of andere zyde in de gefchillen te mengen, Hun Ed. Mog. verklaaren deze Provincie te zullen houden buiten de gevolgen, en in dien gevallen, zooveel naogelyk is, te zullen zorgen , dat hunne goede In. gezetenen niet mede de ongelukkige fl'igtolfers worden van een twist, die hen nog al? Deden van Ssss bet MtD» 3el- • ïurg. ' Be/?, omtrenddenbriefvan Pruisf. m Creientialenvan den Grave v. Goertz.  1328 NIEC WE NEDERLANDSCHE ' Middelburg» Na eene byeenkomst van ruim vyf weken, ter Prafidiale Kamer alhier, is de vergadering van Tienen der West-Ind. Maatfchappy voor eenigen tyd op Reces gefcheiden, en intusfchen uit het midden van dezelve eene Commisfie naar 'sHage beraamd, en ook bereids vertrokken, om over zaken, de Maatfchappy betreffende, met Hun Hoog Mogende te handelen. Deze Commisfie beftaat uit de Heeren Beftierderen Boddaert, Mulders , Bourcourd, Ravefteyn en Duivensz., benevens de beide Advocaten der Maatfchappy Roëll en de Kempenaer. Na den afloop dier onderhandelingen zal de vergadering van Tienen hare raadplegingen nog dit jaar , alhier wederom hervatten. UTRECHT, het Bondgenootfchap nog Provinciaal in eenige deele aangaat. En zal Extraét van deeze Refolutie aan welgemelde Heeren Ordinarii Gedeputeerden, tot derzelver narigt worden gezonden. (Onder flond ) Accordeert met voorfz. Register» (was getekend) I. P. van de SPIEGEL.  jAARBOEKEN, October, 1786; i^af UTRECHT. Utrecht. Aan de Heeren Raden Eyck, van Senden , De Ridder , Smisfaeri , van Haefien , Barman ei. van Dam, als mede aan eenige afgezette Raden, is een Refolutie der Staten van den 3 October 1786 ter hand gefteld, welke wy hier na onder Amersfoort zullen mededeeleiii Den 3 October 1786 kwam de Collonel i Rhyngrave van Salm, van Vianen in deze Stad, en hieldt den volgende dag, met eenige Officieren van zyn Corps, het middagmaal by den Raad C. Smisfaert. Gem. Graaf heeft de begaafdheid, anders denHoogduitfchen Adel minder eigen, om met de Burgers en Èurgerofficieren zeer gemeenzaam om te gaan. De Stad fchynt egter voor eerst nog niet genegen, om het Corps van den Rhyngraaf hier in te riemen; en het gerugt deswege heeft alreeds de Burgery mishaagd. Men hadt veffpreidt, even als of het intrekken van dat Krygtvólk zou moeten dienen ? om de verdere Happen van de Burgery te beteugeleni Eenige hondeide manfchappen krygsvolk:, ter betalinge van de Provincie Holland ftaande, zo Dragonders als Voetvolk, zyn irt de naburige Stad en Baronnie van Ysfelftëyrtj ingetrokken. SSss £ fièö ü-  133» NIEUWE JSEDERLANDSCHE U- ÏRECHT Den 7 October des ochtends kwam in den Raad in, eene Extratl' Refolutie van Hun Ed. Groot Mog. Gecommitteerden van hec groot befoigne, uit welk een en ander bleek: „ Dat Hun Ed. Groot Mog., in geval van „ aanval van eenige Militaire magt ofte aan„ marsch van Troupes naar deze Stad, zig daar tegens dadelyk zullen verzetten," zynde ten dien einde, reeds de nodige bevelen aan de Bevelhebbers der Hollandfche Troepes afgezonden. Ook hebben Hun Ed. Groot Mogende aan de Staatsleden , die nog by aanhoudendheid te Amersfoort vergaderen , van dit hun voornemen kennis gegeven, onder betuiging, dat Hun Ed. Groot Mog. vertrouwen, dat de vooritemmende Leden zig met en nevens Hun Ed. Groot Mog., volgens de gedaane verzekering, tegen allen geweld zullen verzetten. Den 9 October heeft de Vroedfchap eene Publicatie beraamd, ten einde de Burgery en Ingezetenen van Utrecht geene Refolutien , Publicatien enz. van de Voorftemmen-; de Leden gehoorzamen. De Vroedfchap in 't laatst van September, den Heer Hoofdfchout dezer Stad, Grave van Athlone, heobende doen aarafchry ven, om zig binnen een bepaalden tyd , herwaarts te begeven tot waarneming van zynen post; hadt gem. Hoofdfchout hier op den Heer Secretaris Falck geantwoord, aan het gerequireerde niet te kunnen voldoen, overmits des-  JAARBOEKEN, Oclober, 1786. 1331 zelfs tegenwoordigheid, ten dienfte van den Lande, elders noodig was, met by voeging, dat, volgens de orde, de waarneming van zyne post, intusfchen , door hem aan den Heer eerften Burgemeester dezer Stad was opgedragen. " Waar op by den Raad den 2, Oétober befloten is , opgemelden Heer Hoofdfchout in deszelfs bediening te furcheeren, en den Heer voorzittende Burgemeester Laten, de waarneming daar van tot den 12 Oclober optedragen: van welk befluit aan meergenoemden Hoofdofficier kennis gegeven is. Een aantal Poorters buiten de Stad en verdere Ingezetenen der Voorlieden hebben zig mede by de Vroedfchap aangeboden, om de Wapens te dragen, en de Stad, ingevalle van nood, w helpen verdedigen. Den 5 October zyn eenige Leden van den Raad, met eene gecombineerde Commisfie, zo uit het Collegie van Gecommitteerden , als uit de Burgery, in gefprek geweest; over eenige voorhagen tot bevrediging tusfchen de Stad en de voorftemmende Staatsleden. Eene ingekomene tyding heeft gelegenheid gegeven, dat de Vroedfchap des nachts tusfchen den 4 en 5 Oétober in aller yl vergaderde. Wat ondertusfehen die tyding inhoud en van waar ze gekomen is, als mede hoedanige deliberatien en befluiten, daaromtrend, by den Raad genomen zyn, kan men voor als nog niet nafporen. Ssss 3 Den tint ECHT  ÏS32 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- Den 5 O&ober de Vroedfchap op nieuw " buitengewoon vergaderd zynde, hebben iq die vergadering, ais nieuw verkoren Raden, den eed afgelegd en zitting genomen de Heeren , Cornelis F. Ivoy , Mr. Pieter Jacob Van der Muelen, Mr. Abraham Bucquoi en Mr. Andries Cornelis de Normandie Heer van Schalkwyk. Den ii Oclober dea voormiddags zyn wederom de Schutters en Wagtvryen onder de Eurgercompagnien dezer Stad vergaderd geweest, en de Stemgeregtigden, in dezelve, tegen den volgenden ogtend ten half 9 uuren pp nieuws beroepen, tot het benoemen van Kiezers, ter verkiezinge van Burgemeesteren, uit de daartoe reeds gemaakte en vrugteloos aan den Stadhouder gezondene Nominatie. De verkiezing van Scheepenen is door den Raad gefchied, Onze Rads wallen , thans in een ftaat van verdediging gebragt zynde , heeft men, zedert eenige dagen ook buiten de ftad werken beginnen op te werpen. Eene Battery aan de Bildftraat, by de Maliebaan, is bykans voltooid, _ Den is Oétober , de gewoone dag der jaarlykfche verandering van Burgemeesteren en Scheepenen enz. is het nieuw RegeeringReglement, tusfchen Raad en Burgery, plegtiglyk Qp de Neude ingevoerd, en het oude Reglement van 't jaar 167^, voor zo verft  JAARBOEKEN, OBober, 1786. 1333 fe'tStedelyke betreft, voor altyd vernietigd en afgefchaft. Ook hadt op dezen zelfden' dag eene algemeene Wapenfchouw der Schuttery plaats. Op den ii Oétober 1786 is het volgende Declaratoir of plegtige verklaring op de Neude voorgelezen. Declaratoir tot, en introduBie van het gearrefteerde Reglement, concernerende de beftelling dezer Stads Regering, gearrefteerd den 20/le December Burgemeesteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, nevens de Burgery, beftaandeuit alle deBurgerfchutters, Wagtvryen en Uitkopers van de agt Burger Compagnien, na voorgaande oproeping van alle en een ieder, niemand uitgezondert, en slzo te zamen uitmakende en reprefemeerende het geheele Lichaam van de Burgeren en Inwoneren dezer Stad, op de Neude vergadert, omme als nu, ook aan de zyde van den Raad, en dus vvedederzyds en alzo volkomen, in te voeren het op den üolte December 1785 gearrefteerde Reglement, Dopens het beitel en beleid vao de Regering dezer Stad, door de Burgery plegtig beëedigd, den2olte Maart 1786, en als nu door de Zeven Oudiie Raden, mede bezworen, ingevolge van hunne Declaratoiren van dato 20 Maart dezes jaars; zo als de overige Raden het zelve by de aanvaarding van hunne Raadsplaatfen zekert den 28e Augustus tot heden fuccesfive hebben gedaan; verklaard de Burgery, den Raad dezer Stad van heden af inde Permanence, conform en na inhouden van het voorfz- Reglement, op te nemen; en als nu het zelve Reglement aan zyde van Raad en Burgery, en Burgery en Raad, en dus wederzyds en volSsss 4 io« U- -RECHT  u- 7RECU7 Deel. te, invoering vin 't nieuw Regeer. Regiem, i i i i i i i ( 1334 NIEUWE NEDERLANDSCHE gery net zelve alzo houden voor eeintroducpr-r en «gevoerd; invoegen dat Raadeffwy -hedenaf, voor zoo veel ftads MagillrSelS r hng, en de'Poincfen her Huishoudelykbeftierder zelve betreffende, houden voor af^fchafi en vermeugd het voor hun zoo zeer fchadelyke Ssin. Sïr ™ voor d^egeering, drukkendeRegfe. ment van anno «674, zo als het zelve Ref'e afSfcSd ^ °Pz'?'ene"inzo verre, heden word atgeichafd, gemortificeerd, geannulleerd, en vermengd; en datindeplaatzevan het zelve! van heden af, zal Rand hebben, het als nu wede™ zyds bezworen Reglement, gearrefteerd den soe December i7SS, gereferveerd de afdoening der Twee nog openltaande Poincten, met onderlinge Concurrentie te reguleeren; en ook voorbehoudens alzulke veranderingen, als (buiten het Conftitutioneele in dit Reglement vervat, ) met ouderhnge Concurrentie, van Raad en Bmverv temaken, in tyd en wylen, geoordeelt mogte werden, ten nutte van Stad en Buraerv te zullen (trekken. — Declarerende de BurgeVy* h"rer Zidsdeze haaren Permanenten Raad op hec voorfz Reglement, te nemen in hare byzondere Protectie, en Guarantie, zo als den Raad harer zvds de Burgery van gelyke verklaard te doen, onder wekrzycllche beloften, van den anderen ovcren weIer, te zullen mdemneeren en bevryden, mits -aders den anderen op de allerefficacieufte wyze :e zullen mamtineeren, ftyvenen üerkeD, tegens tlle en een ieder, cn inzonderheid tegens de VoorItemmende Leeden dezer Provincie, of ook wie iet zoude mogen zyn, die ter zake dezer Intro, luctie den Raad of Burgery hinder, moeijenisfen >f ongelegendheid zoude wdlen aandoen; het zv n hunne Perfonen, Goederen, ofte by oppofltie n het effeét der waarneminge van de Commisfien 'an Stads Regeringe dependerende, of hoe ook iezeive hinder, moeienisfen of ongelegendheid aan den  JAARBOEKEN, Oclober. 1786. 1335 den Raad en Burgery mogte worden aangedaan, met toezegging aao den anderen, om ingevalle van ■ geweld, het zelve ten onderlinge byttand , ten effecte dezer, met Goed en Bloed te zullen ver. < zegelen. —• En op dat van deze Introductie zo i nu, als voor de posteriteit zoude konnen blyken, ' is daar van deze Oitroepinge gedaau, en opent- 1 lyk afgekondigd door Raad en Burgery, op de j Neude, in Utrecht den twaalfden October 1786. In kennisfe van Ons, IZAAK FALCK, G. B E N T I N K, Secretaris. A. HOEVENAAR. In qt. als Amanuenfes van de Burgery. De Burgery heeft de Heeren A. H. Eyk en Mr. J. P. de Ridder tot Burgemeesteren verkoren. De Raad heeft den zelfden 12 October Scheepenen benoemd, en over de andere gewooue Commisfien, beitel gedaan. De Vroedfchap heeft den Heer Mr. H. J: van Hengst benoemd om van wege deze Stad , als vertoonende het derde Lid van Staat, in den Hove Provincial, zitting te nemen. Dogde overige Raden in den Hove, onder welken ook deRaadsheer Oosterdyk was,maakten zwarigheid , die zitting toeteltaan, voor en al eer die Heer door de Staten 's Lands van Utrecht, voor aangenaam zou zyn verklaard, en van Dezelven zyne Commisfie zou ontvangen hebben. Zie hier het Protest der Raadsheeren, welken den 13 Oétober, wanneer de Heer van Hengst wilde zitting nemen, vergaderd waren. Ssss 5 Wy U- CRECHT Oecl. ter nvoer. v, t nieuw ie geer. legki*  ï33<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- T8ECHT Protest van de RaadS' hieven anz. I 1 i i Wy ondergetekende Raaden Ords. in den Hove , >v Provinciaal van Utrecht prefent zynde geweest en uitgemaakt hebbende de vergadering van het Collegie van gem. Heve op den i3den Otfober 1786, tyde , dat de Hr. Mr. H. J. van Hengst, ingevolge het carré daar van breeder ia de memoriaalen 's Hoofs voorfz. op dien datum geinfereerd , riafattiden Roel voor den extraords. Raad wegens het derde lid van Staat occupeerde, enopdie wyze in den Raad, zonder alvorens daar toe geadmitteerd te zyn, fesfie nam; verklaren by dezen , dat wy door het aanzien van voorgem. handelingen geenfints genegen zyn, dezelven te ad» voueeren , maar dat wy de decifie over de wettigheid of onwettigheid van het fesfie nemen van voorgcm. Heer van Hengst, als Extraords. Raad ten Hove, aan Hun Ed. Mog., de Heeren Staaten dezer Provintie overlatende, tegen dezelven, zo veel io ons is , protefteeren, en dat wy het adfiiiceren der vergaderingen van den Hove met den Heer van Hengst, hangende de deliberatien van de Heeren Staaten over voorfz. zaak, alleen conti, nueeren met het heilzaam oogmerk, om gedurende deze calamiteufen tyden geen verwarringen en oneenigheden te vermeerderen, en om de Juftitie, so verre derzelver handhaving aan ons is aanbevolen, niet te doen üililaan en veragteren. De Raden hebben ook van het een en anter aan de Staten kennis gegeven, en derselver goedvinden gevraagd. De Vroedfchap heeft by eenen brief van len 24 October zig over die weigering bedaagd, en nogmaals by den Hove op het ;even van zitting aan den Heere van Hengst, angedrongen. Al-  JAARBOEKEN, Oftober, 1786» S337 Alhier is ook wederom den 13 en *4 Oktober eene byeenkornst van Regenten uit verlchillende Provinciën gehouden, welker getal over de honderd leden heeft bedragen, Ter gelegenheid, dat alhier den 23 O&ober aan zeker huis, iu de Waterfteeg, verregaanden moedwil gepleegd was, heeft het Gerecht dezer Stad, op fpeciale authorifatie van Heeren Burgemeesteren en Vroedfchap, by Publicatie van den 25 dezer maand goedgevonden : „ Nogmaals allen en een iegelyk, „ zo Burgers en Ingezetenen, als Vreemde= lingen^ zich binnen deze Stad of derzel" ver Vryheid onthoudende, wel fcherpe?' lyk te verbieden, den een den ander te " fchelden, of door hatelyke en partyfchap „ aanduidende benamingen , van wat aait „ die ook mogen zyn, veracht te maken, of op eenigerhande wyze, 'tzy met woorsl den, 't zy met werken, te miszeggen of te misdoen; mitsgaders het langs de pu> • blique ftraten en wegen lasterlyk en oproe?' rig roepen; het fchreeuwen van Qranjt " boven! of Patriotten boven ! het zingen " van rustverftoorende en injurieufe lied?' jes; het onltuimig razen en tieren; het 11 trekken van mesfen, degens of ander zyd, geweer het moedwillig uitdagen ; hei 11 plegen van eenigen dwang, geweld of an„ dere infolentien aan iemands perfoon, ol „ aan deszelfs huis of goederen; mitsgader: „ het houden van eenige zamenrottingen: „ alles op poene, dat die geenen, welkt " ■ ' zig. üf I  1338 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECff] AMEB.S- zig, in eenigerlei opzigten, aan het geen voorfchreven is zullen fchuldig maken, „ als openbare rustverftoorders , zonder eeni„ ge conniventie, arbitrairlyk aan den lyve „ zullen worden geftraft, als, naar bevind van zaken, zal beoordeeld worden te ge„ hooren; zullende alle die geenen, welke „ eenige Stadsbedieninge bekleden, en aan iets van de bovenftaande wanbedryven „ mogten fchuldig bevonden worden, daar „ en boven de faéto van hun officie verfto„ ken worden; mitsgaders de Ouders voor „ hunne Kinderen in dezen verantwoorde- lyk zyn: Blyvende teffens de vorige Pub,, licatien tegen het dragen van eenige tee„ kens van Partyfchap, mitsgaders tegen „ het fchieten met Snaphanen, langs de pu„ blique ftraten en wegen, op de pcenen en boeten daar by gefteld, in volle kragt." De Hertog en Hertoginne van Courland, zyn den 28 des namiddags met een groot gevolg , in een Jagt van Amlteldam, alhier aangekomen , en hebben derzelver intrek genomen by den Heer Oblet, in het Logement, het nieuwe Kasteel van Antwerpen. Deze aanzienlyke reizigers zyn den 30 naar derzelver landgoed in Gelderland, de Lathmer vertrokken, om van daar, na nog eenige dagen toevens, de terug reize naar Miteau aan te nemen.  JAARBOEKEN, Oisoher, 17815. 1339 Amersfoort. Wy hebben onder Utrecht gefproken van . eene Refolutie van de Staten, thands te f Amersfoort vergaderd, welke aan de Heeren Raden Eyck, van Senden, de Ridder, Smisfaert, van Haeften, Barman en van Dam, als mede aan eenige der geremoveerde Raden, door den Heer voorzittende Burgemeester, ter hand gefteld was. Dat befluit der vergadering van de twee voorftemmende Staatsleden , met de Reden Amersfoort en Rheenen, luidde aldus : ExtraEt uit de Refolutien van de Ed. Mog. Heeren Staaten 's Lands van Utrecht. Marlis den 3 Oiïober 1706. "Ingevolge van de ingekomen Misfive van zyn * Hoogheid den Heere Erfftadhouder, dezen aangaande aan Hun Ed. Mog. den 2den dezer lopende maand, gefehreven, rypelyk gedelibereerd, en in aanmerking genomen zynde de prefente gefteldheid van zaaken binnen de Stad Utrecht, is, ter voorkominge van meerdere verwarringen, en ten einde de zaken niet verder uit haar geheel gebragt worden; goedgevonden en verftaan , dat de gewone verandering van de Regering en van den Cjeregte der Stad Utrecht, op den 12 October aanftaande, op den voet van bet gerefolveerde, op den al September 1784 » ook als nu., by provifie, zal worden gefurcheerd, gelyk dezelve gefurcheerd word by deeze; ten dien effcefe, dat de op den t2den Ocfober 1785 aangeftelde Burgemeesteren en Raaden in de Vroedfchap, als mede de Scheepenen derzelve Stad, toen en vervolgens aange« fteld, \MERS. OOttT.  j34ö NIEUWE NEDÉRLANDSCHË Amers £00 rt. Beft. to furch. der ver andtrlng van de Regeer. .fteld, provifioneel op den vorigen voet, en eed zullen continue ren in hunne refpeclive qualiteiten^ zullende deze Refolutie, zonderrefumtie, byEx* (tracf worden gezonden aan den Heer Burgemees. ter Looten, om hier van kennisfe te geeven aan .de refpeclive Leden van de Vroedfchap. ('Lager flond) Accordeert met de voorfz. Refolutien* (was getekend) Abf. SedN P h. RAM. (Het Adres was) Edele Erntfeste, Vroome, Hooggeleerde, Wyzé, - zeer I- oOrzienige Heeren , Schout, Burgemeesters en Regeerders der Stad Utrecht. Den zelfden 3 October fchreven de Stater! aan Hun Hoog Mog. dezen brief: HOOG MOGENDE HEEREN* T"\aar wy thans het genoegen hebben, dat allé de Hoge Bondgenoten, zig geneegen hebben verklaard, om de gerezene oneenigheeden, overeenkomftig de Conftitutie en het waar belang de«< zer Provincie door Hoogstderzelver tusfchenkomHe, by minnelyke fchikkingen te vereffenen, heb-* ben wy ons verpligt gevonden, dat Vriendnabuur* lyk aanbod, niet alleen met levendigfte gevoelens van erkentenisfe, te accepteeren, maar ook mee dien ernst by Hoogstdezelve aan te dringen, ter saake van de meer en meer toeneemende verwar* ringen, die by voorduringe het totaal bederf der Provincie Honden te caufèeren, om zo fpoedig inogelyk, Gecommitteerdens, ter bereiking van 3ie gewenschte eindens, te willen benoemen» en  JAARBOEKEN, OSober, 1786* 134» de Conferentien aan te vangen, gelyk wy dit hebben vervat in cireulairen Misfive, waar van wy de eere hebben Copia hier nevens te voegen, terwyl wy nodig oordeelen U Hoog Mog. daar van by deze kennisfe te moeten geven, meticftan telyk verzoek, om deze onze nadere aandrang, op zodanige wyze , als U Hoog Mog. meest gefchikt zullen bevinden by alle de Hooge Bondge noten, door derzelver veel vermogenden invloed te appuieeren. Hiei mede, HOOG MOGENDE HEEREN l Beveelen wy Uwe Hoog. Mog. in de befcherminge van God Almagtig, dien wy bidden dezelve te conferveercn in N goede en voorfpoedige Regeeringe. Gefchreeven te Amersfoort den 3 Oftober 1786. {was getekend) W. E. de PERPONCHER, vt. Uwer Hoog Mog. zeer goede Vrienden dt Staten van de Lande van Utrecht, tei Ordonnantie van dezelve. (was getekend) Abf. Secr. P H. R A M. De rondgaande brief aan de overige Bond genoten, luidde aldus: EDELE MOGENDE HEEREN! Naardien wy thans het genoegen hebben , da alle de Hooge Bondgenooten zig op ons vei zoel Amersfoort. Briefvan de Staten van Utr. aan Haft H Mog,  jP.mers P0O8T. Brief aai de Bond genoten, i I i 1 \ ï I \ c I 134* NIEUWE NEDERLANDSCHB zoek genegen hebben verklaard de in deze Pro. yiotie gerezene oneenigheeden, en meer en meer toenemende verwarringen, door derzelver hoge ,«isfchenkomsc by mmnelyke fchikkingen over! .eenkomlhg de Confbtuue en het waar belang der Provintie te vereffenen; betuigen wy bv de. ze ae aan ons door UEd. Mog. toegezegde Bondgenootfchappelyke Officien met de levfï digfte gevoelens van erkentenisfe te accepteeren en naar mate de verwarringen groot zyn, en het bederf der Provincie met vaste fchreden meer en meer fchynt te naderen, vinden wy ons verpligt met dien ernst, welke het gewicht dezer zake, en het behoud van de Provincie aan onze zorge aanbevoolen, vorderd op UEd. Moeen de verdere Bondgenooten te infteeren; die vriendnabuurlyke mtercesfie aan ons ten fpoedig! Ren te willen praefteeren, en Gecommitteerden ten dien fine te benoemen, om de conferentien aan te vangen, 't zy alhier te Amersfoort, alwaar wy genoodzaakt zyn onze Vergaderingen voor a,s nog te contmueeren, 'tzy op zodanige andere plaats, alwaar men vry en vry en veilig geacht zal kunnen worden te confereeren. Wy houden ons verzekerd, dat UEd. Mo? ioor onze diverfe circulaire Misfives van de ongelukkige gefteldheid der zaken plenair geinforneerd, ons dezen naderen aandrang zullen, eeïeven ten goede te houden en zich overtuigd 'inden, In deze Provincie tot dat uitterfte te yn gekomen (wy zeggen dit met ontroeringeen ;edweezen) dat alleen een fpoedige tusfchenkomsc an onze Bondgenooten den val der Provintie nder den Goddelyken zeegen, nog fchvnt te onnen pravenieeren. Hier mede. EDELE MOGENDE HEEREN» Byzondere Goede Vrienden, Nagebuuren en Bondgenooten,, beveelen wy UEd. Mo-  JAARBOEKEN, QBóbcr, 1786. 1343 Mog. in de protectie van God Almachtig, dien wy bidden dezelve ce conferveeren in goede j en voorfpoedige Regeeringe. Gefchreeven te Amersfoort den 3 October. Uwer Ed. Mog. Zeer góede Vrienden * De Staten van den Lande van Utre;ht. Ter Ordonnantie van dezelve. Nog devden de Staten den zelfden 3 dezer maand, aan de Schouten in de Vryheid dezei Stad , weder op nieuw eene aanfchryving, daar by gelastende: "„ Cm, zo lange 3, 's Lands Comptoiren , binnen de Stad 5, Utrecht, op naam vati de Vroedfchap ge„ floten, of immers belemmerd zullen wor„ den gehouden, de penningen te fournee„ ren aan handen Van de Commisfarisfen ï, van de gemeene middelen te Amersfoort, ,, die by de Héeren Staten daar toe, gedut;„ reilde dien tyd in naam en voor rekening van de Ontvangers te Utrecht, zyn gequa„ lificeerd en gecommitteerd; zullende aan de refpeclive Schouten geene betalingen Worden,gevalideerd, dan aan handen van de Commisfarisfen bovengemeld, ten ware alleen van die penningen en ongelden, die in de ftad Utrecht en Vryheid van dien vallen, welke als vanouds tenCompf, toire van de refpeclive Ontvangers binnen „ Utrecht zullen kunnen worden gebragt." Dog de Vroedfchap van Utrecht befloot terftond den Schouten door eenen Deurwaarder Tm te 'OORT*  1344 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amers fookt. ■te doen aanzeggen, om, bovengemelde aar> fehryving niet te gehoorzamen, maar zig te gedragen aan vorige Refolutie en Publicatie, om de Penningen onder zig te houden. Ook is aan alle de 4 Kwartieren dezer Provincie, gelyke aanfchryving, als bovenftaande, aan de Schouten gezonden. Nog hebben de Staten, den 13 wederom vergaderd zynde, de fuspenfie van den Grave van Athlone als Hoofdofficier van Utrecht, door de Vroedfchap dier Stad gedaan, voor nietig en van onwaarde verklaard. Wyders is by de voorftemmende Leden befloten, om alle Schouten en Gerechten aan de grenzen der Provincie, zo aan den Gelderfchen als Hollandfchen kant , aan te fchryven en te gelasten, wel toe te zien, dat geene Militaire Corpfen op het grondgebied der Provincie komen, en aulks gebeurende, den Bevelhebber van zodanig Corps af te vragen , op wiens bevel gemarcheerd is, en of van een Provinciaal Patent of Attaché voorzien is; zo neen, dezelve op naam van Hun Ed. Mog. aan te zeggen, van aanftonds het grondgebied der Provincie te verlaten; en daar van, zo de voorfz. Corpfen des niet tegenftaande mogten voorttrekken, aanftonds kennis te geven aan de Staten, of derzelver gewoone Gedeputeerden. De Gedeputeerde Staten hebben ook ver> fcheidene Ordonnantiën van Soldy, gedagtekend*  Jaarboeken, oaobet, 1786. 1345 kend den 13 October, gefehreven, nitge-■ vaardigd, ondertekend, als reprefenteerende : hè- ecrlie Lid door G. M. Taats van Amerongen , als ook door J. A. van Westrenen. Voor 't tweede Lid en voor 't derde Lid, door D. J. van Reede en IV. Methorst. Ook zyn 'ér, als 't tweede Lid reprefenteerende, getekend door Athlone. Deze Ordonnantiën zouden te Utrecht door den Ontvanger van 't andere deel moeten betaald worden. Verders hebben de Staatsleden te Amersfoort een antwoord beraamd, op den brief der Heeren Staten van Heiland, van den 6 dezer maand, houdende aan Hun Ed. Mog. de Heeren Staten dezer Provincie. By dien brief geven de Staten aan die van Holland hunne verwondering en aandoening te kennen over de tydingen, die aanleiding by Hun Ed. Groot Mog. gegeven hebben tot het doen van derzelver gecommuniceerde verzekering en gedane toezegging , om de ftad Utrecht tegen allen vyandelyhen aanval te befchermen; en beklagen zig, dat dusdanige tydi:3gen, die zy als loutere uitftrooizels befchouwen , dusdanige impresfie op Hun Ed. Groot Mog. gemaakt hebben : declareerende wyders nimmer te zullen kunnen toelaten o£ onverfchillig aanzien, dat zonder hun medeweten of concurrentie, door wie 'i.ulks ook mogte wezen , de Provincie of Meden van dien gemvadeerd wouden voorden, maar zig daar tegen door alle bekwame middelen te sullen verzetten: met verdere reclame van Tttt a de \MeR9 • fOORT»  i 34<5 NIEUWE NEDERLANDSCH2 AMERSFOORT. de toegezegde en ingeroepene Mediatie def i3ondgenooten." De eerstftemmende Leden zyn met dc twee lieden Amersfoort en Rheenen den i c; Oétober wederom vergaderd geweest. In die vergadering is ingekomen een brief van Zyne H oogheid , zig zeer beklagende over het voorgevallene in Utrecht omtrend zyne Regten, waar op befloten is, om dien brief in beleefde bewoordingen te beantwoorden, met verklaring, om die abuizen Conftitutioneel te zullen herftellen. Wyders is ingekomen een brief van den Hove , als mede een van den afgezetten Raad Musfchenbroek, zig beide beklagende over het zitting nemen van den Heer van Hengst; waarop belluten is, den Heer Musfchenbroek te gelasten, deszelfs post te blyven waarnemen , en aan den Hove gelast, den Heer van Hengst niet te erkennen, enin gevalle die Heer des niet tegenftaande, en als tegens wil en dank, zitting wilde hebben , dan liever alle raadplegingen te ftaken, als zodanig iets te gedogen: en dan verder van deze zaak aan de Bondgenoten kennis te geven. Verders is op deze vergadering ingekomen een brief van den Oudraad en gewezen Drosfaard aan de Vaart, Zaal, mede klagende over de ontzetting of fuspenfie in dien zynen post, en de fchade daar door by de doorfchutting der fchepen geleden, verzoekende, om daar in gehandhaafd te worden, als hebbende dien post onder protest moeten ontruimen. Voorts  JAARBOEKEN, October, 17S6. 1347 Voorts is op een voorftel van Gedeputeerden befloten, om de Schouten, Ontvangers, enz. andermaal aan te fchryven, betrekkelyk tot de laatfte Publicatien van de Vroedfchap der ftad Utrecht, van den 22 September en 9 Oétober; en is ook goedgevonden, om in een antwoord , het welk men in een brief aan Hun Hoog Mog. moet geven, ook tevens te laten invloeijen, hoe men door het fluiten der Comptoiren te Utrecht buiten ftaat is gefteld, om krygsvolk langer te betalen ; — dac men derhalven zoude verzoeken, dat Hun Hoog Mog. met het Krygsvolk ter betalinge dezer Provincie even zo geliefden te bandelen, als met die van Friesland, welke Hun Hoog Mog. zedert eenigen tyd ook betaald hadden , by gelegenheid van het verfchiloverde Quota's, nademaal dog alie de troepen der Unie verdeeld zyn , offchoon zy op byzondere Provinciën zouden ftaan. In de zaak van Wyk is ook furcheance verleend, uitgezonderd van die Raden,welke door de Burgery in de Regeering gezet zyn , wordende die Raden niet begrepen, als Raaden aangebleven te zyn. Over deze furcheance raadplegende, hebben de Remmen in het eerfte Lid geftaak, beftaande uit die van de Heeren Pesters van Cattenbroek, Sterkenburg en Pirponcher, welke alle drie voor de furcheance waren ; en de Heer Pesters de Jonge, de Heer van Rensiuoude en Jr. Joost van Amerongen, weike laatfte tegen de furcheanee Remden: en dus drie tegen drie ftemTttt 3 den. Amers FOORT.  I34§ NIEUWE NEDERLANDSCHE Ameus. f-oht. den. Derhalven is die furcheance ten inzien van het eerfte Lid, buiten cönclufie gebleven; in het tweede Lid is de Heer van Schalkwyk 'er ook tegen geweest. De Ge. committeerden van Amersfoort en Rheenen, welke laatften de Heeren de Clerk en van Deventer zyn , waren mede voor de furcheance. Ter dezer vergadering is ook ingekomen een Vertoog van de ftad Hasfelt, verzoekende ingevolge van de Unie gehandhaafd te worden by hunne Rechten en Voorrechten, welk Vertoog is gefteld in handen van Gedeputeerden,om daarop te berigten, Omtrend de zifting van den Heere van Hengst in 't Hof, hebben de Heeren van Renswoude en de Heer van Amerongen zig fterk in de bresfe gefteld, zynde van oor* deel, die zaak in fiatu te laten, tot de behandelingvan zaken met de Bondgenooten, als van zeer verren uitzigte zynde, om over dat punt de Juftitie Provinciaal te doen ftilftaan, het welk ook door den Heer Pesters de Jonge wierdt aangedrongen. De Advocaat Gobius te Utrecht is door de Ridderfchap aangefteld tot derzelver Secretaris. Den 17 October hebben de Staten eenen wydlopigen rondgaanden brief aan de Bondgenoten beraamd en afgezonden, zynde van dezen inhoud; EDE*  JAARBOEKEN, OSiober, 1786. 1349 EDELE MOGENDE HEEREN! / F "SStfy vinden ons in de treurige noodzaaklykhcid " gebragt, om onze gegronde klagien aan ü/ Ed. Mog. voorcedragec, en van dezelve die hul s pe en befchermioge te moeten verzoeken, welke [ de Provinciën en particuliere Steden, Leden van de d Unie van Utrecht zynde, zig onderling zo plech g tig toegezegd hebben, en wel uitdrukkelyk ingevaren, daar dezelve Steden of Leden questie met den anderen hebbende, nopendehaarliedergerechtigheden, beide de Partyin zig niet langer aan het recht willen ftibrnitteeren. Hene toezegginge, die zozeer de grondflag van dit verbond uitmaakt, dat de Republiek haar gantfche oogmerk en beftaan met de verwaarloozinge daar van zoude misfen; gemerkt de zwakkere Led^n hierin alleet) d!e beveiliging van derzelver Burgerlyke rechten en vryheid kunnen vinden, welke zy anders verplicht zouden zyn geweest byeen andere daar toe gefchikte macht te zoeken .' Belofte derhalven, welker vervulünge wy vertrouwen , als mede Leden^van dit Bondgenootfchap, met het volkomenfte recht te mogen reclameeren in het geval, waar in wy ons bevinden, daar onze gerechtigheden allerduideiykst gefchonden, en onze gemeenfchappelyke bezittingen zelfs geweld aangedaan worden, door zulken, die wel verre van zig aan het recht te fubmittee/en, zig thans zo verre emancipeeren , van zelfs de hoogde Rechtbank dezer Provincie, zo als die Staatsgewyze vastgefield is, te violeeren! Het kan aan Uhd. Mog. niet onbekend zyn, dat men zedert eenigen tyd heeft kuanen goedvinden, door Müfives, Publicatien, Inünuatien, en Adresfen, of op den naam van de Vroedfchap. of van de Burgery der Stad Utrecht, opentlyk af te geven en te divulgeeren, dat dezelve Stad alleen was uitmakende het derde Lid van de Staten dezer Provincie, ons, en de Heeren Regeerders Tttt 4 , der MERI - :>ou r. fïefder rat, van Ttr. aan ? Bondermen.  Ï35Q NIEUWE NEDERLAND5CBE Amebs- fook.t. Brief der Stat. van Utr. aan de Bond genoten, der.Stad Rheenen, alzo fugilleerende, als of wy ea gemelde Heeren op eenige Vergaderingen der Heeren Staten der Provintie by abfentie der andere we£tiglyk befchreven Steden, het derde Lid van Staten gereprcfenteerd hebbende, ons eenig onwettig gezag hadden gearrogeerd , niet tegenftaande alleruotóir^c is, dat het dei de Lid van de Staaten dezer Provincie reeds van dien tyd af, dat de drie Leden eenig aandeel in de Regeeringe der Provincie hebben bekomen, niet door de Stad Utrecht alleen, maar door dezelve, benevens de Steden Amersfoort en Rheenen, gereprefenteerd, en dat aandeel aan dezelve gezamentlyk opgedragen is, gelyk ook van voor de oprichtinge der Republ ek, de Steden dezer Provincie, tot alle de Vergaderingen der Staten zonder eenige interruptie, tot op heden toe (teeds befchreeven zyn , om aldaar te helpen delibereeren en refolveeren, en ook daar toe gewoon zyn aldaar te compareeren: met dien verftande nogthans, dat, by abfentie van ee^ nige derzelver Steden, de Vergaderingen der Staten echter voor compleet moeten worden gehouden,, wannier de Steden en Leden behoorlyk zyn be fchreven; gelyk dit nog onlangs, en wel'op den 5 July jongstleden, wanneer wy meenden, om eenige wettige redenen ons van de Staten Vergaderingé te moeten abfenteeren, by de Heeren Staaten, en in het Lid der Steden mede by de. Stad Utrecht, begrepen is. Zo als wy dan ook het genoegen hebben te on» ('minden, dat U Ed. Mog. niet hebben gediffijculTecrd in de erkentenis van de Wettigheid der Vergaderingen van de Heeren Staten ai hier gehouden, niettegenfiaande men op naam van de Vroedfchap der Stad Utrecht, en van de Magiftraat der Stad Wyck, die Vergaderingen, tegen waarheid en beter weeten aan, als enkel uit de Voorftemmende Leden beftaande, heeft willen, doen voorkomen, En  JAARBOEKEN, QEtober, 17CÖ. 1351 En fcboon dit zo zeer tegen de waare Forrne . van onze Regeeringe itrydende fuftenu in dezen f word gedreven door zul Ken , welker geadfcribeerde qualiteit nimmer wettelyk is erkend, oor- l deelen wy echter onze klagten hier over voor i U lid. Mog. niet te mogen verbergen, eensdeels ( om d it wy niet zouden fchynen, het zelve door c ons ftilzwygen te avouceren; anderdeels om dat^ UEd. Mog. op eene vriendnabuurlyke wyze de mediatie, van eenige thans zwevende gefchillen binnen deze Provintie wel hebben gelieven op zig te neemen , en wy lange in verfcheide deelen van het rechr, aan ons als medeleden van het derde Lid der Staten dezer Provintie , in alles op eenen gelyken voet, als aan de Stad Utrecht competerende, zyn verkort, gelyk wy dit ons recht nog onlangs by eene ampele Deddcle ter Staten Vergaderingé hebben betoogd , en de vryheid nemen een txcmpelaar daar van aan U Ed. Mog, toe te zenden, ons tot dezelve en het daar bv gedane declaratoir ten dezen opzichte refere'erende, in het billyk vei trouwen van in deeze onze rechten door U Ed. Mog. op eene Bondgejioaifcbappelyke wyze, herfteld en gemaintineerd te zullen worden. En wel te meer daar ongelukkig door het opwerpen en doordringen van verfcheide vreemd», en met den aart van a'le geregelde Burgermaatfchappyen, zo wel als met de waare conltitutie onzer Provintie ftrydende begrippen, de zaaken tot die uiteiftens worden gebragt, dat het Oppergezag, zonder het welke tuch geene Maatfchappy kan beitaan, van zyne kragt en werkinge word beroofd , zo dat wy te vergeefsch aldaar thans maintien in onze rechten zouden zoeken. Voor al daar wy ook nu nog moeten ondervinden , dat men op deze onwettige onderftellingen even onwettige feitelykheden grond, die voor alles wat ons dierbaar zyn moet, en waar toe dq B.urgermaatfchappyen alleen verkieslyk zyn, het Tut 5 leven \MEE,S« OORT. kief der 'tnt. van hr. aan 'e Bond' ■snoten.  i3S2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amers f.oort. Briefde Stat.va, Utr. aa, de Bond genoten, _ leven namelyk , de perfoneele vryheid en de be" zittingen der Ingezetenen van de Provincie in het gemeen, en van deze Stad in het byzonder, van r het verfte uitzigt zyn. • Wy bedoelen hier de reeds geallegeerde violatie t van de hoogite Rechtbank dezer Provincie, onlangs op zulK eene fchreeuwende wyze gepleegd, daar "iemand, quafi op den naam van de Stad Utrecht, als het derde Lid van de Staten , zig via faSti. zo als de eige woorden van eene zogenoemde Vroedfchaps Refolutie tnedebragten , in dezel ve gedrongen , en een Plaats aldaar met geweld geoccupeerd heeft, zonder daar toe de vereischte commisfie by de Heeren Staten verzogt en geobtineerd, of den vastgelielden Eed in derzelver handen afgelegd te hebben, gelyk die gebeurtenis by de Heeren Staten dezer Provincie ter kennisfe van U Ed. Mog. is gebragt: en waar door dan die Rechtbank, aan dewelke in dier voegen als die was ingericht, met onze toe-, en medeltemminge, niet alieen de Ingezeteoen van het platte Land, maar ook in verfcheide gevallen die van onze Stad en van de andere Steden dezer Provintie, zyn onderworpen, onbevoegd en de loop der Juftitie, in zo verre geftremd is geworden; alzo wy ook nimmer zou. den kunnen of mogen gedogen, dat het lot vaa onze Burgeren aan de medebeflisfinge van een particulier, die zig dus willekeurig als Rechterkomt op te werpen, overgelaten wierd, even als ook al le Ingezetenen de Vonnisfen, welke zulk een ongequaiificeerde hadde helpen vellen, te rechte zouden mogen wraken, waar uit niets anders dan onveiligheid voor ieders Perfoon, onzekerheid voor zyne bezittingen en verwarringen van rondsomme moet worden geboren. Dan, Ed. Mogende Heeren! onze rechtmatige klagten zyn niet alleen bepaald tot zulke verongelykingen, waarvan wy ons de fchadelyke gevol. gen alleen nog maar in het fchroomlyk vooruitzigt behoeven voor te ftellen ; neen maar wy  JAARBOEKEN, OBober, 1786. 1353 wy ondervinden die reeds dadelyk, daar onze ge meenfchappelyke Bezittingen en Rechten niet meer t veilig zyn, maar wy daarin met geweld im den aangevallen , zonder daar tegen door het Recht te worden J te/chermd; want, zo heeft men kunnen goed vin- \ dun, binnen Utrecht, na afzettinge van de wet- \ tige Regenten, de Penningen der Provincie in be- ( flag te nemen, en door geweldige middelen, geen , zints door eenige Rechtspleginge, te verhinderen,f dat die tot zulke eindens worden gebruikt, waar toe onze Burgers en Ingezetenen, nevens anderen, die hebben gefourneerd. Al waare het ook, dat zy, die deze geweldadige handelingen hebben ondernomen, konden worden geconfidelteerd als de wettige Vroedfchap der Stad Utrecht, zullen UEd. Mog. nogthans. vertrouwen wy , inet ons conveniëren , dat die even zo min gerechtigd zouden ?yn, om te beletten , dat de publicque penningen tot de gedeftineerde oogmerken wierden _ aangewend , als eenige mede hemmende Stad in eene der andere Provintien; gelyk dan cok hier in geene veranderinge zouden kunnen maken, al waare het fchoon dat de Stad Utrecht, door zo veele fources uit het gantfche Lighaam der Provincie verrykt, konde bereekenen , het geene wy nogthans v.rtrouwen verre van daar te zyn, datzydehelfte van alle de ickomlku der Provincie kome te fourneeren, terwyl tog onbetwistbaar is, dat voornamentlyk ook deze Stad, ais alle de lasten op eene egaalen voet met de Stad Utrecht dragen, de, daar toe een zeer merkelyke fotnme contribueert, en nooit begrepen is, dat het Staatsrecht van deze of andere Provintien medebragt, dat een Stad of Gewest in ftaat zynde, omvyf of fesmaal meer dan een andere te contribueeren , daarom over haar of over de algemeene Schatkist het be. Hieraan zich trekken, of die ge weldadig in beflag zouden mogen nemen: als door welk een begrip en daar op gefundeerde bedryven , niet alleen de Provincie , maar ook ze'fs dc ganfche Republiek, no- Amers- OOtiT. Iriefder Itat, van Jtr. aan le Bondenottn.  135* NIEUWE NEDERLANDSCHE AmerS' foort. Briefde* Stat. var, Utr. aan de Rondgenoten, 1 i 1 \ 1 i c 8 b vi t( » V 0! notoir zoude moeten vervallen; gemerkt deeze Provintie in de v.ildoeninge harer verpligtingen aan het Bondgenootfchap, zo veel haar conrieg„nc aangaat, liter door reeds word gediemd. Ja men heeft dit geweld op de gemeen fchappelyke Eigendommen mede uitgeitrekc tot het bijlaan der Provinciaale Papieren, onder pretext als of der Heeren Staten Vergaderingé niet alhier hadde tno- en worden belegd , niettegenitaande dit nergens door eenige wet of overeenkomst verboden is, maar het van zelve fpreekt, en zo veele voorbeelden leeren, dar die Vergaderingé aan geene plaats binnen de Provintie en is verbonden. Men heeft de bewaarplaats derGeweeren , opengebroken, en daar uit de Geweeren voor de gemeene Penningen aanfehaft, tegen wil en dank van de gene, aanwelkede bewaringedaar van was toevertrouwd, weggenomen; eenezeer honende infinuatie aan een Lid onzer Regeringe. op naam van de Burgery der Stad Utrecht, en violente bedreigingen gedaan, indien hyopde Vergadering der Heeren ordinaris Gedeputeerden Staten, wegens onze Stad ïecommitteerd, zich niet geliefde te voegen naar iet gene men goedvond hem daar by voortefchry/en, gelyk men niet minder dispotieke bevelen en lerke bedreigen aan Bediendens van de Provintie ;egeven en gedaan heeft, dezelve be'ettende de dichten van derzelver Officie te betrachten, zo reel men oordeelde dezelve feitelyk in bedwang te unnen houden; geweldadigheden, flremmingea n iehendingen van Rechten, die volitrekt afe oede order den bodem inflaan, en het Recht van en fterkften alleen zouden doen gelden; die wy evolgelyk met gene mogelykheid by aanhoudendeid kunnen of mogen gedogen, dan waar tegen y in de onvermydelyke verpligtinge zyn , om :n fpoedigde die hulpeen befcherminge van UEd. log. te verzoeken , welke wy meenen uit kragte in het Bondgenootfchap van hoostdezelve te mo:n verwagten; daar wy aüe de banden, welke de  JAARBOEKEN, OStober, 1355 de Burger Maatfchappy kunnen vereenigt houden *i in deze Provincie, meer en meer willekeurig zien F( verbreken, en onze Ingezetenen tegen zodanige feitelykheden, zonder eene genoeg vermogende E befchermiuge niet kunnen worden gelaten, dan S met dezelve in dat opzicht aan de verderfefykfte i gevolgen te exponeren, '. d Wy eindigen dus met teinfteren, datUüd. Mog. g, roch niet en gelieven te verwylen in ons derzelver Bondlchappelyke Officie op eene Conftitutionele wyze te pratteren, en ons by onze rechten te maintineren, maar ten fpoedigften te coöpereren, om deze Provincie uiteen alteonvermydelyk verderf te redden, waar toe wy verhopen, dat eene niet uitgeftelde prasftatieder vriendnabuurlyke aangenomene bemiddeling, of veel eer dei zeiver veel vermogende induCfien ten opzichte van de bewerkers van zoo veele ongeregeldheden, van eene vrugtbaaare en gewende uitwerkinge zyn moge. En hier mede enz. Ter dezer vergadering kwam ook een brief in van de Heeren Staten van Stad en Lande, den 19 dezer afgevaardigd, waar by welgemelde Heeren Staten betuigden hun genoegen over het aannemen van de Mediatie, tevens kennis gevende , dat zy de Regeeringen van Utrecht en Wyk hebben aangemaand , om zig nopens een aanbod van Hun Heeren Staten rondelyk te verklaren. Ten zelfden tyd is ingekomen een brief van den Hove Provinciaal, gedagtekend van den 2t dezer maand, waar by die van ge melden Hove kennis geven, dat zy geprotegeerd hebben van geweld, en getragt, den Heer van Hengt te weeren , als mede verklaard hebben , de befoignes in zyn tegen- woor- ,MERs)ORT. riefder 'at. van 'tr. aan 1 Bond•noten.  Amêrs foort. • i OVER. 1356 NIEUWE NEDERLAND.SCHE - woordigheid te Haken; dog dat de Heer van Hemt was blyven zitten. Dit is gefteld in handen der Heeren Gedeputeerden alhier, om er op te berigten. Wyk by Duurstede. De Staatsleden te Amersfoort verg derd hebben, gelyk te Utrecht, zo ook hier, aanIchryvmg gedaan, om de Leden van Regeegeenng by voorraad te doen aanblyven. Dog die aanfchryving is niet opgevolgd , maar zyn overeenkomftig het nieuw ingevoerd Regéerïiig Reglement den 20 October door Kiezers tot Burgemeesteren verkoren, de Heeren Raden Tb. Corn. Beckeriny en H. Schilge: vervolgends heeft de Raad, uit de te vooren gemaakte Naamlysten. van Scheepenen, welke naar Zyne Hoogheid was gezonden, om daar uit verkiezbge te doen, dewyl Zyne Hoogheid niet heeft goedgevonden die verkiezing te doen, zelve verkoren de Heeren M. van Leeuwen, Mr. N. van Osfenberg, R.Berenberg, D. Volkmars, K. Sam, J. v. d. Wepel, en J. van Hoogveld. Verders vondt men goed den Hoofdofficier, Grave van Rechter en , tot Gerefiein; nognaai aan te fchryven, om zig binnen tweemaal rier en twintig uuren binnen deze Stad te jegeven, zullende anders zyne post als veraten worden verklaard.  JAARBOEKEN, Oftefor, 4786. 2357 O VER T S S JE L. Deventer. /~\p den Landdag van deze Provincie is den 1 10 October te Deventer door Gecom-T mitteerden Rapport gedaan van derzelver eonfideratie , betrekkelyk de revifie van het Reglement van 1674. Voorts is op den 26 dezer maand ten gemelden Landdage door den Heer Drost van Ysfelmuiden en nog vyf Edelen, een voorilel gedaan, ten aanzien van het drukkende en fchadelyke in het Reglement van 1674 gelegen, en aangedrongen om ten fpoedig* Ren deze zo gewigtige zaak onder handen te nemen, en af te doen: en is dien conform by de meerderheid goedgevonden, het reces van den Landdag te continueeren tot Maandag, den 4 December. Wanneer het tweede Raport van de Commisfie uit den Raad en Gezworen Gemeente dezer Stad, nopens de verbetering der Regeeringwyze in 'tligt verfcheen, zyn eenige oneenigheden ontftaan, omtrend het Artikel XV. van het Concept Reglement, dus luidende : Dat de Roomschgezinden op den zelfden voet', als de Mennoniten tot verkryging van het Burgerrecht zullen toegelaten worden. Tegen dit Artikel hebben zig eenige Gildens verzet; en is door de Generale Ouderlieden van de Gilden den 22 September 1786 aan de Heeren Gecommitteerdens uit de Burgery dit adres ingediend: De >EVfiN« ER.  13J8 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ Deven ïer. Adr. we geus het XV Ar' van'tRe geer. Re glement, Le Heeren Gecommitteerdens uil onze Burgery dezer Stad Deven. ter! • F)e Ondergetekenden geven U Ed, kennis, hoe zy vernomen hebben uit het Concept Rege. . nngs Reglement, eenige Artikelen welke ftrydig • zyn, met onze Burgerlyke Christelyke Gereformeer. ■ de Religie, Gildenwe'tten, Rechten, Privilegiën en Vryheden, nevens eenige Artikelen, dieonevenredig zyn , en veel al een eigen belang in doordraait; en om zulke en diergelyke Artikel.n te vernietigen en te verbeteren, verzoeken de Ondergetekende U Ed. Heeren Gecommitteerdens, om op c fpoedigfte aan onze Reptefentanten de Gezworep Gemeente kennis te geven, dat er op zulke of diergelyke Artikelen geene Refleöie, of aanmerking mogte genomen worden, maar dat Irt geheel Concept Regerings Reglement, by Provifie mogte geftaakt blyven , tot dat er ëenige Artikelen moge vernietigd en eenige veranderd worden, en, wanneer er onverhoeds door Raad en Ge. meente eenige goedkeuringe van deze bovengemelde Artikelen mogen wegdragen, dat zy noch tans meten verwagten, zo geven de ondergetekende vriendelyk te kennen, dat zy dezelve Artikelen niet zullen aannemen , maar dezelve houden voor nul en van gener waarde, 't Welkdoende. ; Dusdanig adres ook aan Burgemeesteren, Scheepenen en Raden zynde ingeleverd, is den 7 Oétober 1786, deze Publicatie afgekondigd : W/y Burgemeesteren, Scheepenen en Raaden der Stad Deventer doen te weten: dat in Ervannge gekomen zyn, hoe zommige kwalykgezinde perfonen , het zy Incezetenen van deze Stad, liet zy anderen, het zy uit eigen beweeging, hec  1 AAR BOEK EN, Oftofor, i?86. 1359 gy daar toe door Heerschzugtige Belagers van de algemeene Vryheid opgeruid, of misfchien omgekogt, onophoudelyk hun best doen, om de goede Burgeren en Ingezezenen tegen de Leden van Kegeeringe op te zetten en derzei ver befluiten verdagt te maken, of zelfs aan dc batelykfteoogmerken toe te fchryven, ja dat dezelven in 't byzonder zich niet ontzien bebben uit te ftroijen , dat de nabuurige Corpfen, welken met het edelmoedig voornemen , om hunne Landgenoten tegen alle gevreesd geweld te helpen befebermen, vrywillig en zonder eenig voorweten, veel min nog aanzoek Van onze kant zyn toegelchoten, alleen door Scheepenen en Raad en de Gezworen Gemeente waren ingelaten , om met hu'p van dezelven de Volkftem binnen deze Stad te fmoren, en het Concept Reglement, op de Regering van deze Stad gefourneerd, door te dringen en in te voeren. Dat Wy wel ten vollen bezeffen, hoeongereimd diergelyke uitftroizels moeten voorkomen aan alle de genen, die de ganfche aaneenfchakeling van alje onze handelingen en Refolutien, het zyatzonderlyk , het zy benevens onze Gezworen Gemeente genomen, kunnen doorzien , en die de onmogelykheid bezeffen, dat Ingezetenen van andere «Steden dezer Provintie, die erzelven opuit zyn, cm in de Rechten, hun onwettig ontroofd, wederom herfteld ce worden, ooit hunne handen lenen zouden, om zodanige verfoeijelyke en onderdrukkende oogmerken, als men ons verradelyk tragt aan te wryven, te helpen ondordeunen. Dat ondertusichen op den 22ften der laatst afgelopen maand aan Ons door deGeneraale Ouderlieden van de Gilden zynde geprsefenteerd een verzoek, door veele Leden uit verfcheiden van de refpecfive Gilden getekend, houdende in fubltantie, dat op zekere daar by niet uitdruKlyk gefpecificeerde Artikelen van het in druk uitgegeven Concept Reglement opdeRegeringe van deze Stad Vvvv geen Deven * TER. Public, wegens Adresfm enz.  t36o NIEUWE NEDERLANDSCHE DftvEN- *ER. Publ.wegeusAdres/en tnz. geen rcflcxtie mogt genomen , maar dezelve o? vernietigd of veranderd worden, met byaevoegde bedreiging van anders alle zuike Artikelen voor nul en van gener waarde te zullen houden\ Wy daarop voor antwoord en. appoinciement nebben afgegeven; dat Scheepenen en Raad de Supph> anten tot hunne gerustheid konden verzekeren, dat geen oogmerk hadden met en nevens de Ge« zworen Gemeente een nieuw Regeerings Regie» ment voor deze Stad te arrefteren en vast te ftellen, voor dat de goede Burgery hoofd voor hoofd , en zonder in aanlchouw te nemen, tot welke Collegien mogten beiioren, genoegzame gelegenheid zouden hebben, hare Con lidera tien op het zelve, welke zy voor het algemeene welzyn nuttig zoude vin, den, vryelyk op te geven, terwyl Hun Wel td, Groot Achtb. intusfcben hare verwondering moeren te kennen geven over het verzoek ten Requeste gedaan, als kunnende voor als nog nietinaanmer-. Kihg komen, door dien door de Heeren Gecommitteerden in het uitgebragte Rapport zelve was voorgtfflageu, en door Raad en Gemeente geap. probeerd de wyze, op welke over het zelve diende te worden gedelibereerd, waar uit Supplianten konden zien, dat geen ander oogmerk hadden, dan dé Volkftem te refpedteren. Voorts betuigen, ec niet te weten , dat in het voorfchreven Reglement , geformeerd door een Commisfie op, welke Scheepenen en Raad en de Gezworen Gemeente pcmeend hebben, benevens de goede Burgery , volkomen vertrouwen te mogen ftellen, zulke artikelen geVonden wierden, welke dat vertrouwen moesten benemen, doch tevens te zullen verwagten, dat de Supplianten, wanneer de tyd, volgens da orde van behandeling dezer zaak daar toe zal gekomen zyn, fpecifiek diePointenzouden opgeven, over welken zy zouden vermenen als Burgeren, es ie alleen het algemeen belang en welzyn van de Stad in 'toog hebben, zich ïe mogen bezwaren. Ln dat Wy wel gehoopt hadden, dat een dier- ge-  JAARBOEKEN, C&ekr, i?i>6. 1361 gslyke verzekeringen alle zodanige als voormelde] Soze en boosaartige uitltroizelen zouden hebben ■ doen ophouden, doek thans ook al vernemen, dac het zei ve niec genoegzaam ter kennisfe van de goede Burgery in 'c gemeen, en wel in 't byzonder van \ de Tekenaren van het voorfchreven verzoek fchync te zyn gekomen , en 't ongenoegen noch al Reeds j wordt aaHgekweekt; ais mede, dat die Vryheid, welke Wyiteeds aan een ieder hebben toegekend , en waarin Wy tot hier toe getragt hebben een ieder ce maintineren, door private perfonen worci gefchonden, door het doen van bedreigen aan derzelver Mede Burgeren en Ingezetenen en, dezelve daar door te dringen, om Requesten en Addresfen te tekenen , welken zy zeiven niet zouden verkiezen te doen , of ook door diergelyke bedreigingen van het tekenen van andere Addresfen, waar toe zy van zelfs geneigd waren, te wederbouden. Zo is 't, dac Wy als nog, niec om Ons van eenige verdenking ce zuiveren, welke by verftandige geen plaats kan vinden, maar om min kundigen van de ware gefchapenheid van zaken te onderrigten, en zwakke gemoederen gerust te ftellen, goedgevonden hebben opentlyk en uitdrukkelyk ce verklaren, gelyk Wy verklaren by dezen , dat reeds voor lang door Ons met gevolg van de Gezworen Gemeente is befloten ,dat geen Reglement op de Regering dezer Stad zal worden ingevoerd , zonder dat hec goedvinden van de goede Burgery daarop zal zyn verkregen, en dat wy ook nog voornemens zyn, dat befluit ten allen tyde geftand te doen, en nooit eenig geweld, hoe ook genaamd, zulien gebruiken , om de vrye Volkftem daar omtrent te fmoren; met vermaning en waarfchouwjng aan alle onze goede Burgeren en Ingezetenen, om zich voor de heimlyke en loze praktyken van die gene te wagten, die niets anders zoeken , dan, niet alleen de Burgeryen tegen de Regering , maar ook Burgers tegen Burgers op te zetten , en dus door een algemeen wantrouwen, eene algemeene verVvvv 2 war- )eve»I rER. ?ublk. vegens ■idresfen nz.  I3Ö2- NIEUWE NEDERLANDSCHE Deven- ' ter. Public. 1 ■wegens Atltesfen enz. Zwol- varring uit te werken, welke in deze tyden den weg voor ajle verbetering in ons Staatswezen zoule toefluiten, en Ons dus aan riefvan de Stad Hasfelt «an ie Staten. 1364 NIEUWE NEDERLANDSCHE \ EDELE MOGENDE HEEREN! \V7y hadden ons gefiatteerd, dat de redenen en " motiven, die wy by onze vorige Mislive, aan Uw Ed. Mog. den 4 Aprii 1786 afgezonden hadden gedetailleert, van die uitwerking zoude zyn geweest, dat alle deliberatien over het vernietigen of veranderen van 't wettig Conftitutioneel Regeerings Reglement dezer Provincie ten eenemaal zonden hebben gecesfeert. Dan wy kunnen Uw Ed. Mog. niet verbergen, met de uiterfte furprife te hebben vernomen, dat des niet te min eene Commisfie daar toe is genomineerd, en wel zonder eenige de minfte kennisfe, laat ftaan toeltemming van deze onze Sad, en zonder met eenige de minde refcriptie te zyn verwaardigt. Wy kunnen ons geen het minfte juist concept van deze finguliere handel wyze vormen , daar eensdeels Uw Ed.Mog. by eene attente overwcegirge van Vwaare geftel van zaaken, naaktelyk zullen bevinden, dat gene Leden van de Regerioge dezer Provincie, die op het bekende Regerings Reglemeut hunne Ampten bekomen, en 't zelve Kegle ment, als een conüitutioneelen permanent Regerings Reglement hebben bezwooren, en daar op al nog hunne Ampten bekleeden, de onwettigheid van gem. Regerings Reglement met eenige gratie kunnen allegeeren , ten zy zy, alvorens zodanige voorwendzels aan te voeren , hunne Ampten en Commisfien, die zy volgens hunne eigen fultenue onwettig bekomen hebben, en al nog onwettig bekleeden , eerst en vooraf dadelyk nederleiden. En anderdet-.ls ons alle regtmatige tegenfpraken teu eenemaal fchynt ontwa&feii te zyn, dat deze Srad even zo wel infage heeft en verfchreven moec worden over het veranderen van een Regerings Reglement, als dezelve infage gehad heeft, en verfchreven is geworden over 't introduceeren en arrefteren van 't zelve. En  JAARBOEKEN, Oclober, 1786. Ï365 En dat 't ook tegen de natuur der zaake fchynt aan te loopen, dat men met deliberatien over 't s veranderen van een Conltitutioneel Regering Reglement riiet eenparige toeftemminge vari alle Re j gerings Leden beraamt, en ook niet dan met een ( parige toeftemminge bekendelyk mogende veran- j dert worden, ongeagt onze zo nadrukkelyke pro- c teftatie by meergem. onze Misfive van den 4 April < 1786 gedaan, evenwel voortgaat. Wy kunnen Uw Ed. Mog. al verder niet verbergen , dat wy met geen minder verwondering hebben vernomen, dat ZyneKoninglykeMajefteic van Pruisfen eene eigenhandige Brief door Hoogstdeszelfs Extraordinaris Ambasfadeur en Minister Pleuipotentiaris den Heere Grave van Goertz aan haar Hoog Mog. hebbende doen overgeven, over gem. Misfive, die zekerlyk , blykens die infertie inde publicque Couranten, aüergewigtigsc, en van bedenkelyken vooruitzigt is, een Extraordinaris Vergide'ringe door UwEd.Mog.den 4 October 1786 gehouden is, zonder dac wy daar over verfcbreven zyn, of eenig hec minfte narigt des wegens te hebben mogen erlangen. Wy hebben uit dit alles niets anders, met eenige gevoeligheid kunnen opmaken , dan dat Uw Ed. Mog. thans ons, die niets dan onze weiherbragte rechten reclameeeren, en de klaarblykende waarheid ten grondflag onzer handelingen leggen , direct tegen den band der Unie, met eenmaal fcby. nen te willen ontkleden, en ons buitenalle infage in de Souverainiteit deze Provintie te Rellen, en een overheerfching over ons te oefrenen, direct tot vernietiging der Unie dienende. Wy flattéeren ons al nog, dat Uw Ed. Mog. by bedaarde overweging Van dit alles, ons die falsi ctie zullen doen erlangen, die wy menen, met grond, uit hoofde van den band der vereeniging tusfchen alle de Leden der Regeringe fubfifterenee, te kunnen en mogen reclameeren; terwyl wy In eöritririën'gCv'alJe, en by provifie vödr aeoverVvv v 4 magt Has.' elt. Iriefvah fe Stad Jasfiit an de itaten.  Has. SELT. Briefvan (Je Stad Hasfelt aan ae Staten, STAD EN LANDEN. Groningen. Twee Heeren uit de in den eed zynde Raad , twee uit den Breeden Raad, twee uit de Gezworen Gemeente dezer Stad, zyn met twee Leden van ons Genootfchap van Wapenhandel, nevens twee Officieren uit den Burger-Krygsnad, en twee Heeren uit i36<5 N1EÜWE NEDERLANDSCHE magt moetende zwigten, daar tegersen allefoört. gelyke volgende handelingen , niet alleen ten kragtigften protefteeren, maar ons dan ook in de onvermydelyke noodzaaklykheid gebragt zullen zien, voor onze Stad en deszelfs rechten zodanig zelfs te zorgen. als wy zullen oordelen te behooren. Waar mede wy Uw £d. Mog. in Godes heilige prote&ie bevelende, verblyven EDELE MOGENDE HEEREN! U w Ed. Mog. goede Vrienden, Eurgemees/ teren, Scheepereo en de Raaden, nevens de gezwooren Gemeente der Stad Hasfelt. (was getekend) HARMEN RIDDERIKHOFF. Ter Ordonnantie ( was geteekend ) A. EXALTO D'ALMARAS, Secretaris. Hasfelt den i© Oclober 1786.  JAARBOEKEN, Ottober > 1786. 1367 uit het geheele lichaam der Burgery benoemd, om met elkander te raadplegen ter uit den weg ruiming van alle ingellopene misbruiken , vooral met opzigt op het Stadhouderfchap. Alle de Genootfchappen van Wapenhandel zyn thans gewettigd en maken te zamen reeds een aanzienlyk Corps uit. Dat van deze Stad beftaat in 500 manfchappen, behalven nog 60 Kanonniers: die in de Ommelanden maken zamen over de 700 man uit, te weten.* het Genootfchap te Hooge Zand beftaat uit 53 leden, Winfchooten 80, Veendam 33, Benedenpekel Aa 79, Bovenpekel Aa 40, Baflo en Rasquert 50, Wintzum en Bellingeweer 46 , Middelftura en Doolbert 31, Obergum en Maarhuizen 18, Andel 23, Eendrum 42, Onderendam 40, Warfthuizen en Hoorn 40, Wene 28, Appingedam 79, Lopperfum 60, Eduart 30. Met dit alles blyven deOldamfter boeren nog vreemd van deze maatregelen, en aan het oude gehegt. Vvvv 5 VER* Gro. S'INGENo  i368 NIEUWE NEDERLANDSCHE Verandering on ('er be hoo' ge en jlage Amte- naars enz* VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAAGE AMPTEN AARS ENZ. Hattem. Den 10 dezer maand October is alhier in den Eed genomen L. Dinckgreve, in hoedanigheid als Scheepen en Raad dezer Stad. 's G r a v E n ti A g e. Den 8 dezer maand Oc« tober heeft ter Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. op deszelfs inffcructie, de Eed gedaan, de Heer Generaal Major vanRysfel, als Hoofd over 't Krygsvolk van Hooggemelde Hun Ed. Groot Mog. tusfchen de Maze en de Zuiderzee. Volgens bekomen tyding uit Zwitzerland, is den 13 dezer maand October te Zurich in den ouderdom van 82 jaren overleden, de Heer Jean Conrad Efcher, in leven Lieutenant Generaal van de Infanterie, en Collonel van een Regiment Zwiczers in dienst van dezen Staat. Den 20 Oclober hebben Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staten van Holland en West friesland, de volgende Promotie gedaan en aangefteld: Tot Lieut Coll. eff. met bet daar toe ftaande Traöement, onder Hoogstderzelver Regiment Guardes Dragonders, in plaats van den overleden Coll.en Lieut. Coll: elf. % H Baron de Lannoy, den Major met rang van Coll. onder 't zelve Keg. J. O. y. Baron de Lannoy; tot Kapt. van een Comp. onder het voorn. Reg., mede in plaats van wylen den voorn. J H. Baron de Lannoy, den Coll. tit. sn Kapt. Lieut. eff. in de Lyf- Compagnie A. de Se/j-  JAARBOEKEN, Oüober,1786* i3ö> Soumaife; tot Kapt. Lieut. in gem. Lyf Comp. ' Sen Lieut. Coll. tit. en Kapt. Lieut. eff. m de, Comp. van den Coll. deLille, Winter, en,. mzyn, ■toftot Lieur. in gem. Comp. den Vaendr.g G., A. vanHoey, en iri plaats van laacstgem. toe vaen-, drig, den Kadet Harting. Voorts tot 2de Lieut. met rang van Kapt. in de Comp. van den Lieut. Coll. Benunk, onder Hun Ed. Groot Mog. Reg. Lyf Guardes te voet, vermits het verzogt en bekomen omfiag ;jan den Heer C F. Tvoy, thans Raad in de Vroedfchap der Stad Utrecht, den Vaendrigin de Comp. van den Lieut. Coll. C. van Kretschmar van IVyk, H. van Voerst, en in plaats van laatstgem.tot Vaendrig in de evengem. Comp., de Heer E. van Domfeil, gewezen Cornet onder het Regern. Cavallery "van den Baron vanThuil van Serooskerken,^gedeeltelyk traande ter repartitie van Gelderland. Nog hebben Hun Ed. Groot Mog-aangefteld: Toe Lieut. in de Comp. van den Coll. Cornmandant van het Reg. Carabeniers J. C. van Bronkhorst , ftaande ter repartitie dezer Provincie, den Cornet in de Comp. van den Lieut. Coll. A. da Tombe, in het zelve Regim. F. P. van Cotzhaufen ; en in plaats van dezen tot Cornet in laatstgem. Comp. den gewezen Lieut . onder de Cavallery van het vernietigde Legioen de Graven de Matl éois, i T. Rouppc; en eindelyk tot Vaendng in de Comp. van den Major .% A. van den Sandhewel, onder het eerfte Battaillon van den Generaal Major tlouston , den Heer de Reuch. Amlteldam. Den 21 Oclober is alhier in den ouderdom va-MOiaren en >i maanden overleden, de Heer Jan Baronie Peter/en, Commisfdiis dezer Stad , enz. enz. GO. )Eiarus Byleveld, Penfionaris der Stad Purmeren- de, in plaats van den Heer Mr. Huibert Elifa van Meerten, thans Raad in den Hove Pro via. tiaal. Ver volgends is den 12 nic eene overgeleverde Naamlyst, door zyne Doorl. Hoogheid/de Heer Prins Erfftadhouder, tot Raad in de Vroedfchap dezer Stad verkoren, de Heer Johan van Gennep, in plaats van wylen Jonkheer Pieter van Leyden, Heer van Nieuwland, Raad en Oud Burgemees. ter dezer Stad.  JAARBOEKEN, Oclober, 1786. 1371 Tot Raden in de Magiftraat, de Heeren Heiman Volker en Cornelis van Sina. Ook zyn Gecommitteerd in het Collegie ter Admiraliteit op de Maas, de Heer Oud - Burgemeester Augustinus van der Crap, voor den tyd van 3 jaren, ingaande met Mei 1787. Oudewater. Dena8ftevanWymaand 1786. heeft de Achtb. Vroedfchap dezer Stede verkoren de Heeren A. Vérmey Voorzittende, en A. van Welt, tot tweede Burgemeester. Enam. Den 27 dezer maand Oclober is op deszelfs Buitenplaats in den ouderdom van byna 50 jaren overleden, de Heer Mr. JSicolaas Theodorus de Leeuw, Raadin de Vroedfchap dezer Stad, en Hoog Heeemraad van de Beemfter. Pürmerende. Den 8 Oclober is by deEd. Groot Achtb. Heeren Burgemeesteren en Vroedfehappen tot Penfionarisfe dezer Stad aangefteld de Heer Mr. Daniël van Laar , en zulks in plaatfe van den Heer en Mr. Casparus Byleveld, die deszelfs ontflag in die hoedanigheid heefc verzogc en bekomen. Utrecht. Den 5 Oétober hebben den volgende Heeren den Eed, als Raden in de Vroedfchap dezer Stad afgelegd, Cornelis frederik Tvoy, Pieter Jacob van der Meulen, Mr. Abram de Buquoi Mr. Andries Cornelis de Normandie. Den ia dezer maand Oclober zynde de dag der jaarlykfche verandering van de Wet, heefc Veran. DERING ÏNPEil DE HOOGE EN LAGE AlvlTEN AARS ENZ. i  137* NIEUWE NEDERLANOSCHE Veran be run o onoer de hooce en laage Amxe- kaars enz.. het den Raad en Burgerv niet mcoen gebeuren de Verkiezing van Burgemeesteren en jjch poenen te ontvangen uit de iNaamlyst, die den 21'September gemaakt, en den volgenden dag aan den Stadhouder toegezonden was; daarop heeft de Burgery zelve de Verkiezing gedaan volgens de regelen en het voorfchrifc vao het Nieuwe Rpgeerings Reglement. En zyn dien dien volgends tot Buigemeesteren verkoren, de Heeren Adr. Hk. Eyck en |. p. de Ridder. Tot Scheepenen, de Heeren Barman de la Bassecour, van Dam, van Hfsfeit, Jr» d' Averhoult, Pronckert, Voorda, Abeleven, Egeling, van Nes van Meerkerk, Strick.van Linfchooten, Marrot, Bucquoy en Net-mandie. En zyn voorts tot waarneming der volgende Cornrni'fkn van itads wegen aangefteld; Tot de Staten Finantie, de Heer Smisfaert. In 'tHof, de Heer van HengsU Tot Thefaurier, de Heer Mulroy* Tot Kameraar, de Heer Goudoever. Tot Drosc van de Vaart, de Heer Vis/er. Op de Momboir Kamer, de Heeren Smisfaert, van Haeften, Bur~ man en van Dam. Op de ftads Finantie Kamer, de Heeren van Senden, van Haeften, ffonckheere , en Engelberts. Tot Postmeesters, de Heeren, Abtleven en Kuvel. Op het Compto.r van de Gemeene Middelen op de Bieren , de Heeren, Vos, van Zyll en Kuvel. Wegens de Commisfie, van het Erfhuis, de Heer Egeling. En is tevens by den Ed. Gr. Ach.b, Raad befloten, dat die Heeren Paden, aan welke twee Commisfien te beurt gevallen zyn, een derzelven Voor een jaar ten behoeve van de Stad, voorniet moeten waarnemen; het welk edelmoedig is aaageuomen. Door de Ridderfchap is den 24 tot derzelver Secre-  JAARBOEKEN» OStober, 1780". 1373 retaris aangefteld de Heei Mr. J. T. Gobius, J. ü. D. en en Advocaat voor den Hove. Leedwarden. Den 13 dezer maand is in den ouderdom van omtrent 55 jaren , overleden , de Heer en Mr. Symon Binckes, Secretaris van 's Lands Rekenkamer en Gecommitteerde tot dc Befoignes ever de Quota's is 's Hage. 'sKertogenbosch. Den 10 Otlober is uit eene overgeleverde Naamlyst door Z. O, H. tot Scheepenen dezer Stad vooreen jaar, ingaande met Bamia dezes jaars 1786, en vervolgens op den 8 dezer beëdigd, de Heeren Mr. Carel Jan Bisdom, Voorzitter, Mr. Cornelis Lambertus Akkersdyck, Carel Hendrik Jacob Baron Sweerts de Landas, Mr. Pieier van Wullem, Jacob Kien, Arnoldus van Galen, Hermanus Gerbade, Mr. Mar ten Bomer, cn Mr. Anthony van Hanswyck. LYST Ver m- derino onder de hooge en laage ampte1S a ars enz.  1374 NIEUWE NED. JAARB. 00ob.% i78y occafie der Quartiers deliberatien en Refolrj. tie over No, 17 van de Landfchaps Notulen, Xjtxx cori» Zot- 'hen*  137*5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zutphen. concernerende een Advys van Gemeenslieden der Stad Zutphen, over de aanltelling van Mr. E. G. J. Crookcetis, ais Gemeensman aldaar, hebbende Heeren van Ulenpas en van de Marfch, uit de Ridderfchap, en Ferliege, de Roode van Heeckeren, en van der Capellen, uit de Stad Zutphen hunne Aantekening daar tegen gereferveert en geprotefteert tegen de gevolgen. Den ici November 1786 wierdt het navolgend befluit genomen. Jovis den 16 November 1786. By gelegenheid van de Cmartiers openingen Propofitie, aan de Landfchap te doen, tot het laten afgaan eener Misfive aan de Heeren Staaten van Holland en Westfrieslad, omtrent eene in de Nieuwspapieren publiek gemaakte Contra-Aantekening van 1 a Hollandfche Steden , van de maand Oclober 17H6, waarin omtrent het gebeurde te Hattem en Elburg veele, voor de Heeren Staten, laifive en abufive pofitien voorkomen, hebben A. H. van der Capellen tot den Boedelhof. A, W. C. van Pallandt, tot Walvaard, A. H. IV. vanRauwenoord tot Ulenpas en R. j. van der Capellen tot de Marsch, uit de Ridderfchap, en B. % Verflege, W. A de Roode van Heeckeren, F. B. van der Cappellen tot Rysfelt, Burgems. der Stad Zutphen, laten aantekenen , tot die Refolutie niet geconcurreert te hebben, als dezelve aanmerkende als een gevolg van het gerefolveerde omtrent Hattem en Elburg , waaromtrent hun Eds. van de meerheid hadden gediscrepeert. Waar tegen het Quartier zig hunne ContraAantekening heeft voorbehouden. Bovengem. brief aan Holland was aldus in* EDE;  JAA|RBOEKEN, November, 1786» 1377 EDELE MOGENDE HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN, IMAGEBÜUREN EN BONDGENOOTEN .' "Waanneer wy in de publieke Nieuspanieren gein> w fereert hebben gevonden zekere Contra - Aantekening, op naam van de Hetren Gedeputecr-] dendersteden, Dordrecht, Haarlem, Leyden, Amftèldam, Gouda, Rotterdam, Gorinchem, Schiedam , Schoonhoven, Alkmaar, Monnikendam en Purmerende, tegen een Aantekening op naam v?n de Heeren van de Ridderfchap en Edelen, den 6 Oclober laatstleden in de Registers van Uw Ed, Mog. geinfereert, hebben wy eenigen tydintwyffel geftaan, of wy dezelven moesten ftellen onder die menigte van gefingeerde Gefchriften , door loontrekkende Schryvers zaamgefteld , en gedivulgeert, met geen anderoogmerk dan om "t Gemeen door gezag verwekkende naamen te misleiden, en de Overigheid by hunne Ingezetenen verdagt, en veracht te maaken , als ons niet kuanende voorftellen, dat zo een aanal Leden van Uw Ed. Mog. vergadering van zig zouden hebben kunnen verkrygen, om onze welberaamde Sraarsbefluiten, en op gronden berustende maatregulen, op zo een ongemefureerde wyze in een verkeerd daglicht te ftellen; te minder, daar wy naauwlyks kunnen geloven, dat er een eenig Lid van Uw Ed. Mog. Vergadering zal gevonden worden, die van de eigentlyke gefteldheid der zaake, en van de redenen, die ons tot 't neemen van dezelve bewogen hebben, naar waarheid onderrigt, niet by zig zelfs overtuigd zal moeten zyn van de onverniydelyke noodzakelykheid, daar wy in gebragt zyn geworden om daar toe over te gaan. Wy willen dan ook wel aan Uw Ed. Mog. eigen beoordeling overlaten, hoe gevoelig wy moeten getroffen zyn, nu wy door 't ftiizwygen van Uw Ed. Mog., zonder daaromtrent eenig disaveugetoond te hebben, in het vermoeden worden geXxxx 2 bragt, ZUT« 'HEN. I Brie/aan Hol/, we. penibele, iigende iitdruk ' kingen  I3?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE ZüT?HEN, Btiefaan HolL wegen s beledigendeuitdruk- brgt, dat die Corjtra-Aantekening, waarlyk uit den boezem der Staatsleden van Uw Ed. .Mog. Vergaderingé is voorgekomen, en in de Registers van Uw Ed. Mog. is geplaatst. Wy verzoeken, dat Uw Ed. Mog. dog eens in bedaarde overweging gelieven te nemen, zo de zaken, daar by voorgefteld, zo veel die ons betreffen , al eens waar mogte zyn, dat God verhoede, of wy dan nog wel van een Mede Bondgenoot zoude hebben mogen verwagten, dat onze befluiten over zaaken tot ons byzonder beftier, en onze bezorging behoorende, op zo een wyze wierden uitgelegd, mishandeld, en voor de gehele Natie ten toon gefteld. Hoe veel te meer moeten wy niet gevoelig zyn aangedaan, daar het gelukkig er zo verre van daan is, dat er eenige grond zou zyn tot het geen daar by ten onzen opzigte, en by confequentie ten opzigte van den Heer Kaptein Generaal, geavanceert word; Dat wy openilyk voor Uw Ed. Mog. Vergade* ring» voor alle de Bondgenoten, envoor de geheele Natie, daar te gen moeten protelteeren, cn ocs over den hoon, en het ongelyk, daar door ons aangedaan, bezwaaren en beklagen- Wy hebben Uw Ed. Mog. zo wel door diverfe brieven, als door ons gcëaianeert Manifest, van den 4 September jongstleden, volkomen geinformeert van de waare toedragt van zaaken zo te Hat* Eem ais te Eiburg. Wy zouden daarom vergeefs werk doen , zo wy op nieuws aan Uw Ed. Mog. wydlopig kwamen te detailleeren al het geen ten aanzien van die Steden is voorgevallen, en de omftandigheden, jaar die zedert een geruimen tyd in gebragt waren „ 20 moeten ons over zulks ten hoogden verwonderen, dat de Leden, die de Contra • Aantekening icbben laaten doen, meer geloof fchynen geflagen :e hebben aan vuylaardige Nieuwsfchryvers, die ïnbelcrnmeit, en pngeüraft haar werk maaken,  JAARBOEKEN, November, J786. 1379 de graffte lasteringen, en onwaarheden te divulceren, dan aan onze brieven, en daar by ter goe- j der trouwe, en naar waarheid opgegevene informatien. . r U" Wy kunnen ons ook dispenferen, om hier aantehalen, of ons uittelaten over de byzoudere ge-t deeltens van die Con-ra Aantekening, die ons b* -, treffen, en d.e het onderwerp van ons beklag uit , maaken. . ,. • By de Moote kétuure van dezelve moeten die van een ieder, die onbevoordeeld is, en de reden plaats geeft, in'toog loopen. Wy kunner echter niet voorby, om onder de menigvuldige andere abufive poütien , alleen deze aamehaalen , dat wy by die Contra • Aantekening al vv< derom tot een grondflag van bezwaar vinden, dat de Steden Hattem en Elburg, in weer wil van haare Regeering en Burgery, ge^cupeert zyn; in dat voorgeven berust de gehele kragt van hec argument, daar uit worden alie diatien, en confequentien getrokken, daar mede word de gehele zaak in een valseh dagligt gefteld. Ondertusfchen is het buiten contest, en aan eenieder ten. volle hekend, dat Ce gehele pofitie abufief is, en dat hec niet is geweest in Weerwil van de Regeering, maar alleen van twee Leden van dezelve, die, ondanks, en tegen wil en zin, van d* overige zes Magiftraats Leden met zo veel geweld, en met behulp zo van eenige opgeruyde en heethoofdige Burgery en ingezetenen, als van elders ingeroepene Gewapende Manfchappen, zig van 't bewind hebben meester gemaakt, en zodanig te werk gegaan, dat de zes overige, dieniet met hun wilde ihftemmen, en geen deelgenoten van haare geweldadige handelingen wil'en 'yn, bu;ten alle kragt, en aan veele mishaudelingen.^yn bloot gefteld geweest. Dit ons geavanceerde, Ed. Mog. Heef^ti! is waereldkundig, en zal niet tegengeiprok kun« nen worden, en moet dus alleen genoeg wezen, Xxxx 3 om Zothen. 'iriefaan '■ioli. we'ensbek'iigende ü'thuk' lingen.  1380 NIEUWE NEDERLANDSCOE Zdt- om de'ongegrondheid van al 't geen ten onzen opzichte by de Contra Aantekening word gevonden, aantetoonen, en de confequentien, enillatien, die men daar meer uithaald , te doen vervallen. En vertrouwen wy over zulks, dat Uw Ed. Mog. van de billykneid van onze klagten, en de gegronde reden van oas ongenoegen overtuigd, daaromtrent in het vervolg de nodige voorziening wel zullen gelieven te doen. En hier mede eindigende enz. Gefehreven te Zutphen den 16 November 1780". In het eerfte opftel van dezen brief was nog ingevogd, een aandrang op de zo hoog nodige vereeniging der belangen van de Republiek, met die van den Stadhouder, als ook eene vordering vanherftelen voldoening wegens den hoon door 12 Hollandfche Steden aan de Gelderfche Staten aangedaan. Dog deze beide poincten zyn in de brief zeiven agter gelaten. v Nog wierdt den 16 November 1786 by de Staten aldus befloten. Eodem Die. Door R. % van der Capellen tot de Marsch gedaan zynde de navolgende Propifitie, aan 'sLandfchapstafel te doen, tot revifie van 't Re. glementop de Regeering van den jare 1750, waar mede zig gevoegd hebben , A. H. van der Capellen iot den Boedelhof, A. H. IV. van Rouwenoort tot Ulenpas, uit de Ridderfchap, en B. J. Ferftege, W~ A de Roode van Heeckeren en jft B. van der Capellen, tot Rysfc/t, Burgemeesteren der Stad Zutphen. Is goedgevonden de aangetogene Propofitie te de \  JAARBOEKEN, November, 1786". 1381 declineeren, dog de infertie daar van dien onvéri«inderc ce accordeeren. j Dat voorftel van Jr. v. d. Capellen tot den Marsch, nopens het Regeerings Reglement, luidt aldus: EDELE MOGENDE HEEREN! De algemeene gerugren, bevestigd door byzon» der eer myner kennisfegekomene omfrandighe» den , als of er, geduurende deze Landelyke Vergadering , door een notabel Lid van dezelve, een voorftel tot revifie van hec Reglement van Regeering, van den jare 1750, zou worden gedaan, deden my vleijen, dat eens hec gelukkig tydftip naderde tot hec doen geboren worden van eene gepaste aanleiding, om met eensgezinde pogingen te werken op eene zo hoognodige verbeterig van den ongelukkigen toeftand, waar in dit Gewest niet alleen, maar hec gehele Bondgenootfchap, zig bevinden. De gewoone en aan Uw Ed. Mog. befognesbeftemde tyj, intusfehen, haast ten einde gelopen, de gevaarlyke gevolgen, welke uit een langer uitftellen van deze by ons ons zo zeer gewenTle aanleiding te voorzien zyn , doenmy intusfen bekom* mertzyn, omtrent de echtheid der opgem. gunftige gerugten. Te gelyker tyd meer en meer getroffen over de ontruscende gefteldheid van zaken in die Gewest, over de coenemende verwyderingen tusfchen Regenten en Ingezetenen, over de zo menigvuldige blyken van onvredenheid en morringen omtrent een bellier van zaken , welke toegelchreven word enkel en alleen voortevloeijen , en te (leunen opeen yoor'fchrift van Regeenn^, llrydig met de Rechten en Voorrechcen van een Vry Volk, en zo octegenfprekelyk onwettig ingevoerd ; heb ik het van myne onvermydelyke pligt Xxxx-4 ge- ZtJTHÜN.  1382 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zot- jphen. Voorfle nopens hetRege ringsRe glement. gerekend, voor 't eindigen van deze byeenkomst, UEd. Mog. nogmaals te verzoeken, en op 't nadrukkelykfte te fraeken, gelyk ik meerrnaalen gefdaan hebbe, van tog eens te willen begrypen, dat alle rampen, waar mede dit Gewest tahs heeft • te worftelen; dus de verdeeldheden, welken de ■ banden van 't Bondgenootfchap rukken; dat, met èén woord, de laagheid en den vernederenden toeftand, waarin dit Gemeenebest zig bevind, voor 't grootfte gedeelte hunnen oorfprong hebben in de gebreken, in al 'tinconftitutioneele, waar aan t thans vigerend Reglement van 1750 is laboreerende. Uit is immers in deze dagen zo volledig bew.zen, dit is door zo veele ervarene Staatsleden, ja door 't kundigfte gedeelte van Neerlands Volk be« vestigd, dat 't overtollig zyn zou, hiervan voor 't tegenwoordige meer te zeggen. En in de daad Ed.'Mog. Heeren! wie van ons is er, die hier niet van overreed is, en die ni«t teffens befefc, dat alle pogingen, die ook mogen worden aangewend, om de rust in deze Provintie te herftellen, niet alleen te vergeefs, maar veel eer verderfelyk zyn zullen, zo niet zonder tydverzuim befloten wordt, om den inwendigen toeftand te verbeteren: en wyl de oorzaaken van die jammerlyken toeftand in het inconftitutionele Reglement van Reegeringe, moeten gezogt worden; wete ik geene andere middelen van herftel uit te denken, dan dat by Uw Mog. geduurende deze Vergandering benoemt worde eene Comnrnfieuit 'tmidden van Hoogstdezelve, tot revifie van 't aangetogen Reglement van Regering, wanneer* op eene bedaarde en geregelde wyze zal kunnen worden onderzogt, in hoe verre het zelve van de ware Conftitutie dezer Provintie is afgeweken, en op welk eene wyze dezelven zal behooren te worden herfteld, tot eene ware en wezendlyke bevordering van de zo ongelukkig geüoorde eendragt tusfchen Regenten en Inge- zt»  JAARBOEKEN, November, 1786. 1383 zetenen, tusfen Provinciën en Provinciën» als zynde te voorzien, dat door toenemende verwyderingen deze voorheen zoo bloijende ea rnagtige Republiek, eindelyk, eens onder den last van tenen ondrageI\ke tweedragt zal moeten bezwy* ken : Ik vermeene daarom verpligt te zyn, te verzoeken, en andermaal aantedringen, dat di* voorftel in omvrage worde gebragt: Ik ven ouwe, dat 't gewigc der zaake by alle Leedeu dezer Vergadering gepondereert wordende, UwEd. Mog. gereed zyn zullen, om eene Conitiiisü ie benoemen, tot revifie van 'topgem, Regeerings Reglement: waarom ik verzoeke, dat hier van ter Landfchaps Tafel de vereüte opening gegedaan worde: voorts met infertie dezer Propofitie in den Recesfe des Quartiers. Zutphen, den 16 November 1786. (was getekend) R, ]. v o. CAPELLEN, tot de Marsch. De Heer Burgemeester Verftege, was Voorgitter der Kwartiers vergaderingé, en heeft niet in omvrage gebragt, of er over moest worden geraadpleed, maar, welke de gevoelens waren. Het voorftel is met 5 Steden en 6 Ridders verworpen, vier Ridders en drie Leden der Regeeringe van Zutphen waren voor het voorftel. Dit zelfde voorftel is in 't Kwartier van Nymegen gedaan door Jr. C. J. van Nyvenheym; waar by zig de Jonkers, O. Fr. Grave van Lynden; van Tengnagel lieer van Bronckhurst; M. van Bronckhorst; R. van Randwyk; E. J. van Nyvenheym tot Wiel; li, van Nyvenheyn. totDorth$ en S. van Lynden PflEtf. Voorftel nopens het Regen riagsRe* glement. I  i384 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zutphen. . i i < t c \ I d t den tot Oldenallert Junior, voegden. Dog de meerderheid begreep, dat men er niet over behoorde te raadplegen. In het Kwartier van Veluwe door Jr. van Lynden tot Oldenallert, onderfteund door J. H. van Zuilen van Nieveldt en C. J. van Eyck. De Steden Arnhem en Harderwyk namen dit voorftel over. Den 17 November 1786 waren de verrigtingen van den Landdag deze: Veneris den 17 November 17 85. Tn het Kwartier van Zutphen zyn, op Propofitie A van Jr. vanHeeckeren tot Enghuizen, de bezwaren tegen het bewuste Protest van Jr. van der Capellen tot de Marsch, wederom voorgebragt; en den Heere van de Marsch ge vraagt zynde, of zyn H. W. Geb. nu gereed was, gemelde Protest weer in te trekken, of de Vergadering genoegen te geven, heeft de Heer van den Marsch gedaan een zeer ampel Declaratoir, in fubilantie van den volgenden inhoud (*_). Dan de Meerderheid hier mede geen genoegen lemende, is daags daar aan de volgende Propofitie er Landfchaps Tafel gedaan. De Graaffchap vind zig verpligt, ter kennisfe ran de Landfchap te brengen, dat by gelegenheid -an 's Kwartiers deliberatien, op den 11 Mei de:es jaars, over 's Hoves Advys op diverfe Re|tiesten van Burgers en Ingezetenen van ditferene Steden dezer Provintie; tenderende onder afleren tot het doen eener Publicatie, daar by ermeld, door R. J. van der Capellen tot de Marsch, als van contrair Advys geweest zynde, aar tegen voorgelezen, en ten fine van infertie ;n Recesfie is overgegeven een zeer anpel Protest, (*) Zie bh 1386.  JAARBOEKEN, November, 1786. 1385 test,waar mede zig F. B. vander Capellen tot Rysfelt, Burgemeester der Stad Zutphen , heeft gevoegd, P Dac het Quartier de daar by voorkomende pofitiven wel voor rekening en verantwoording van J gem. R. f. van der Capellen tot de Marsch, en , F. B. van der Capellen tot Rysfelt gelaten , dog zig j te gelyk daar tegen gereferveerc gehai heefc zodanige mefures, voorts Contra-Aantekening, als vermeenen zoude te behooren. Dat het Quartier, by gelegenheid van de naastvorige Landdag, gereitereerde verzoeken en inflantien by opgem. R. J. van der Capellen tot de Marsch, tot intrekking van dat Stuk, te vergeefs gedaan hebbende, als toen by Refolutie van den 1 September heeft befloten, om het zelve niet eerder dan by de eerstvolgende Landfchaps Vergadering ter kennisfe van de Heeren Staaten tebren. gen, in hoop , dat dukgem. R. J. van der Capellen toe de Marsch en F. B. van der Capellen toe Ryfelt, in dien tusfen tyd, tot nadere refiexieen overweging van den inhoud van dien, op de een of andere wyze, aan het Quartier genoegen geven, en alzo deze kennisgeving prevenieeren mogten. Dat daarop niets gevolgd, en die inftantien thans wederom vrugteloos herhaald zynde, het Quartier over zulks vermeend hadde, het aangetogen Ruk niet langer aan de kennis van Haar Ed. Mog. te kunnen onthouden, en tevens aan Haar Ed. Mog. in bedenking te moeren geven, of het zelve niet zoude behooren te woruen gefteld invhanden van 's Hoves Mombers, om het zelve te examineeren, en, wanneer gez. Mombers by examinatie bevinden mogten, uit hoofde van dien Procedures te moeten entameren, om die als dan na ordre en ftyl van den Hove te voldingen, ten einde dezelve, vermits het Hof van deze Provintie hier in mede is betrokken, vervolgens te brengen ter decifie van het een of ander extra Provinciaal en volkomen onzydig Gerichtshof, het zy van Zot- hen. >efuiten anden *andd.  ZlJT" phen. Declara toit van jr.V. d Capel. kntotd Marsch 1 i I ( £ 138Ö NIEÜWE NEDERLÜNDSCHË van Holland, Friesland, of een ander ter Kh&& van opgem. R. J. van der Capellen, ' Jrht Declaratoir van den Heer *an den Marset, hier boven gemeld, luidde aldus: Declaratoir van Jonkheer R. J. van der Capellen tot de Marsch. • TJ^-d' ^og'iu conformiteit van derzelver Re* w iolutie van den n Mei dezes jaars, om ten . aanzien van in myn Advys en Protest, (met UEd, Mog. toeftemmmg m een Kwartiers Recesfe gein■ iereert) voorkomende pofitiven, nopens destyds , gearrefteerde Landfchaps Publicatie, zodanige nadere mefures te nemen, als vermeenen zouden te behooren; hebben op den 1 September jongstleden, na dat ik verklaard hadde, om redenen4 toen ter tyd, mondeling in het breede aangevoerd, aan UEd. Mog. mltantien, om opgemelde myn Advys en Protest, tegen eene Concept-Publicatie van den Hove Provintiaal, wederom in te trekken, niet te kunnen voldoen , nader gerefolveert: „ hetzelve, by de eeerstvolgende Land„ fchaps Vergadering, te zullen brengen terken„ ms van de Heeren Staten dezer Provintie; in * a°°£e ecnter' dat ik iutusfehen by nadere re„ fiettie en overweeging van den inhoud vaudien, , op de eene of andere wyze aan UEd. Mog.ge, noegen zou geven om alzo deze kennisgeevins , te prasvenieeren. H Het is dan, naden inhoud van dit myn Proest, en het tweeledig voorftel, dat UEd. Mosan my hebben gelieven te doen, in nade-e overweging genomen te hebben, dat ik my thans veriligt vinde, myne mening en gevoelens over een n ander, rondborftig, voor UEd. Mog. en voor en onpartydig Publiek , by herhaling te moeten nt vouwen. Daar  JAARBOEKEN, November, 1786. 138? Daar ik een vast en onberroepelyk befluit ge- ; nomen heb, om Reeds op die giondbeginfelen, P welke ik voor de myne, mar rypen berade, hebbe aangenomen, (zonder daar door die van myne L Medeleden te taxeeren) de zaak des Volks voor te u Raan en met al wat in myn vermogen is te ver- j dedigen; vermeende, ik als Lid dezer Vergade- c ring, ten vollen berecbtigttezyn , om my, tegen ], eene door den Hove Provintiaal geconcipieerde < Publicatie, over welke ik verpligt was my te expliceeren , en aan de zelve myne goed of afkeuring te geeven, met kragt te mogen verzetten, alzoo dezelve aan my voorkwam , gelyk zy nog is doende, niet alleen als ten hoogften prejudicia. bel voor de Rechten en Voorrechten , van vrye Ingezetenen, en ten eenemaale ftrydig, met der Steden Privilegiën, maar ook daar en boven als inhoudende eene onvermydelyke aanleiding, gelyk de uitkomst zoo jammerlyk bevestigd, tot vermeerdering van het meer en meer gevaanyk wordend Nationaal ongenoegen, dat door bekwame en gepaste middelen had kunnen worden voor. gekomen, zo en in dier voegen als door een notabel aantal onzer beste Ingezetenen, op den zelfden tyd, demoedig, dog te vergeefsch, aan Uw Ed. Mog. was voorgedragen. Het waren dan de gevolgen Ed.Mog. Heeren! door myn voorzien in myn Protest, die, tot verbazing en ontzetting van geheel Nederland, in deze Provintie hebben plaats gehad, welke my toen ter tyd hebben doen fmeken, dat UEd Mog. alle ftrenge maatregelen mogten daarlaten! Ik kende het Bataaffche bloed, dat, wars van alle fchyn van dwang, voorzeker by ontwaaring der maatregelen, die by deze Concept Publicatie waren voorgefchreven, aan her koken moest raken l * Tjat UEd. Mog zig maar voor een ogenblik fierrinneren den ontzettende indruk, welke deze Publicatie < p bet. grootfte gedeelte van Neerlands Volk, gemaakt heeft. Eu wsarlyk, wanneer ik )eclara* ir van er. v d. lapel;n tot de larscht  1388 NIEUWE NEDERLANDSCHË ZüT* PHEN. Declara toir van Jr. v.d Capellen totdi Marsch, den inhoud dezer Concept Publicatie nader jn zie wanneer ik den geest, die de Inftellers van dezélve bezielde, wanneer ik het oogmerk dac door -dezelven, daar by, zoo duidelvk^aan den daj gelegd wordt , in aanmerking neemen , en , wanneer ik my helaas! de daar uic voortgevloeide rampen , waar meede deze ongelukkige i Provintie thans worfteld , voor oogen Helle, zo worde ik wel gevoelig aangedaan, maar ce gclyker tyd,'dermaten opgebeurt, door *t onwaardeerbaar voorrecht van tot een vry en onaf hankelyk Volk te behooren, dat ik Reeds zal volharden, om dien geest van vervolging, in deeze Concept Publicatie aan den dag gelegd, te beftryden, met eene herhaalde verklaaring, dat ik veel liever met myne braave Medeburgers tot uiterftens zal overgaan, dan my aan dezelve te onderwerpen. En deze uiterftens Ed. Mogende Heeren! die van onderfcheide natuur zyn, zullen voorzeker plaats hebben, zo dien invloed, welke deze Concept Publicatie heeft doen gebooren worden , niet fpoedig door een behoorlyke bepaaling, gefluit wordt; als het eenigfte middel om Gelderland te redden, het vertrouwen tusfchen Regenten en Ingezetenen te herftellen , en de wederzydfche, doch thans zo vervreemde, belangen van het Bondgenootfchap, die op enkel conftitutioneele gronden eener wezendlyke Republiekeinfche vryheid rusten, wederom te vereenigen: en dan eersc zal den welvaarc en het vermogen van dit voorheen zoo magtig, doch thans door tweedragt en geweld gefcheurd, ja bykans vernietigd Gemeenebest, onder den ze. gen van God Almachtig, kunnen herleven! Hier op myne aandagt vestigende, vrage ik Ed. Mog. Heeren! of deze Publicatie een zweem heeft van ingericht te zyn ter bevording van" 's Volks welzyn? en of dezelve door het kundig en onpartydig Publiek, de gerechte Vierfchaar onzer daaden, geoordeelc wordt op de Rechten van  | ft A R B O E K E N November, ï 786. 138.9 vsn een Vry Velic te zyn gebouwd? Aan deszelfs witfpraak wil ik my gaarneonderwerpen ; en wanneer ik bier byvoege het getuigen van myn geweten , dat my dicteert, om dit voorfchrift van vervolging by den Hove Provintiaal geconcipieerd te snoeten houden voor een attentaat tegen onze Con» ftitutie, en als een inbreuk doende op de duurgekogte Regten myner Medeburgeren; zoo kan en zal ik nimmer hier van afgaan! Ja Ed. Mog. Heeren! dezelfde verontwaardiging, die my by het hooren kezen dezer geconcipieerde Publicatie bezielde, bezielt my noch! 'Er gebeure dan ook wat 'er gebeure: ik zal dezelve aanhoudend ia zulk een dagligt, als ik gedaan heb, befchouwen! —— Steeds trachtende, my zelve gelyk te blyven, zal ik nimmer befluiten, een titel of jota in myn Advys en Protest tegen opgemelde Concept Publicatie te veranderen; veelmin kan ik overgaan, om dezelve in te trekken! Hoe gereed ik anders alcoos zal bevonden worden, om aan UEd. Mog. inllantien en verzoeken te voldoen; waar toe ik vuurig wenfche , dat eens de gelegenheid gebooren worde, welke my daar toe zal in ftaat ftellen; •vinde ik my echter tegenwoordig in de noodzakelykheid, om, in dit geval, zulks te moeten verweigeren; Ik vertrouwe echter» dat UEd. Mog. by overweging, mee dit myn nader Declaratoir, waar by ik vermeene aangetoond te hebben, als Lid dezer Vergadering, berechtigt te zyn geweest , en nog te zyn, om de gronden eener by den Hove geconcipieerde Publicatie, aangezien de gevolgen, welke ik daar uit meende te kunnen voorfpellen, te beftryden, en dat wel, voor en al eer dezelve, ter af- of goedkeuring aanmy voorgefteld, was gearrefteert, terwyl UEd. Mog. te gelyker tyd, de door my verzogte infertie van myn Pretest tegen die Publicatie, goedgevonden hebben te accordeeren. — Doch inval ik UEd.Mog. bier mede niet hebbe voldaan, zal ik moeten afwagten de mefures, welke UEd. Mog. tegen my Yyyy zul- Zutphen. Declara*: toir van Jr.V.d. Capellen tot de Marsch*  l3oo NIEUWE NEDERLANDSCHE Zutphen; Declara toir van Jr. v. d. Capellen tot de Marsch. zullen gelieven werkftellig te maken; en dit kan ik, als my zelven kennende , rustig doen/ Het is waar, Ed. Mog. Heeren! zeer dikwy is heb ik, gedurende dat ik de eer gehadt hebbe een Mede Lid van deze Vergadering te zyn, met de Meerderheid van dezelve vertchild: hier van getuigen onze Registers! Hebbe ik, in zommigepoincten gedwaald, ik hebbe het ter goeder trouw gedaan; echter omtrent veele gewigtige zaaken heb ik al voor veele jaren gefproken, overeenkomftig hec geene naderhand, door notable Leden van 'e Bondgenootfchap, is toegeftemd geworden. — Meer dan eens, heb ik my over den voor dezen, ftaat zo verderfelyken invloed van het van alle ty^ den ons benydende Engeland uitgelaten: herhaal, de reizen heb ik geklaagd over de fchandelyke dire&ie in den Oorlog, wanneer dat Ryk deeze» Staat zo onrechtvaardig kwam aanvallen. Dikwils heb ik my verzet tegen een nuttelooze, ja gevaarlyke vermeerdering van Landmagt, vooral in een tydftip , dat "s Lands behoudenis in wel beftierde Oorlogfchepen moest gezogt worden: Het gevaar, dat uic het niet daadelyk aanneemen der aan dezen Staat aangebodene Gewapende Neutraliteit moest proflueeren, heb ik op zyn tyd naar waarheid aangetoond: op de verwydering van den geweezen Veld Maarfchalk Hertog van Brunswyk, den voornaamften Bewerker onzer Rampen, heb ik aangedrongen. Eene vereeniging met het edelmoedig Frankryk, als den natuurlyken en allezints gefchikten Bondgenoot van dezen Staat, heb ik , bereids voor Jaaren, als ten hoogften noodzaakelyk, aan deze Vergadering voorgedra • gen. ■ En, ten aanzien van de inwendige gefteldheid van zaaken rh deze Provincie, hebbe ik, naar den aart onzer onver ander lyke Conftitutie, ftaande gehouden, dat de Regenten niet anders dan Vertegenwoordigers des Volks zyn: dat dezen verplicht zvd, aan Burgers en Ingezetenen gehoor te verleenen, wann*er door dezel-  J AARBOEKEN, November, 178S. 1391 ve begeerd word een billyk redres van gemaniJefleerde misbruiken , en eene ontruiming varij drukkende bezwaaren , voortfpruitende uic een, DOOR GEWELD EN USURPATIE OPGEDRONGEN, en j gevoiglyk onwettig en fchadelyk RegeeringsRegie-, ment. —-— En wyl ik met andere Leden van, Staat befpeurde , dat in nabuurige Provinciën > 1 welke met deze in denzelfden ftaat van oveiheer- j fching waren, Burgers en Ingezetenen zich, ten, dien einde als boven, werkzaam hielden; heb ik U Ed. Mog. reeds voor twee Jaren, de noodzakelykheid van by ons op zulk een herftel bedagc te zyn, voor oogen gefteld; en ten dien einde geinileerd, dat het Kegeerings Regiementin 1675 en 1750 , aan deze Provincie tot haar verderf voorgefchreven , op eene bedaarde wyze mogte worden gerevideert. Zulks was niet alleen vrugteloos, maar zelfs heefc de Meerderheid van u Ed. Mog. goedgevonden, hetzelve, als hetwa» re, nader te corroboieeren, door te verklaaren, dat dat Reglement hec eenig en waar fundament van Regeering zyn zou ; daar intusfchen, naar myn begrip , dat eenig en waar fundament van Regeering moet gezogc worden in onze onveran» derlykeConftitutie, in die Rechten en Privilegiën, ten kosten van het bloed onzer Voorvaderen verzekert; zo als ook by den Eed, aan den Lande gedaan, zo duidelyk bepaald wordt. En na dat de Heer Erfftadhouder zo plechtig verklaard hadt, van te willen medewerken tot verbetering van onzen inwendigen ftaat, heb ik by U Ed. Mog. aangehouden, om aan Hoogstdenzelven de gelegenheid te willen geven, om dit zyn voornemen uit te voeren, U Ed. Mog. hebben dit voorftel aangehoord!-— Vervolgens heb ik met eenige Leden uit de andere Kwartieren, by eene Misfive, Zyne Hoogheid ernftig verzogt, om zich eens, overeenkomftig een aan den dag gelegd verlangen, van deszelfs duureverpligting te willen kwyten , en met de daad t» tooYyyy 2 nen, ZüTHEN. Jeciar. ■ an Jn '. d.Catellenot den Marset.  IJ ZüT- E BHEN. 8 L Deel. van v ^r.v. d. c «Capellen 1 /o/ Burgemeester der Stad Zutphen, nog daar benevens tegen de Cönclufie , door Burgemeester Verflege , tot infertie van zyne Aantekening tea ftecesle, als met de minderheid genomen, en dus informeel, geprotefteert, dezelve voor onwettig houdende, met referve van nadere Aantekening daar tegen te doen. De voren ftaande propofitie wierdt dan ter Landfchaps tafel door het Kwartier van Zutphen geopend. De twee andere Kwartieren waren eerst van mening, om dezelve n houden in Advys ten naasten: het Kwartier van  JAARBOEKEN, November, i?8tf.j ï397 van Zutphen hadt wel de propofitie ter kennis der andere Kwartieren gebragt, doch zonder by voeging der poinéten en grieven', waar in de befchuldiging beftondt. Maar terwyl de Burggraaf wilde concludeeren , kwam de Heer van der Marsch \.tvQQtiz\vyx\, endrong aan op onderzoek en beilisfing, geduurende deze verga, dering, of de klagten tegen hem gegrond waren : hy fprak mede uit naam van den Heer van Rysfelt. „ Wy,fzeide hy,) worden thans open„ lyk aan U Èd. Mog. aangeklaagd, onze eer en onze reputatie vorderen, dat de „ zaak by U Ed. Mog. worde voorgenomen: het is buiten ons, dat dezelve den laat„ ften dag dezer fesfie voor zyn gebragt. Wy begeeren met den aan ons opgelegden „ blaam niet beladen te blyven: het is gee„ ne geringe zaak voor Leden van Staat, „ by eene informeel genomene Refolutie, met Mombers Actiën gedreigd te worden: 5, Wy eisfehen afdoening, en dit verraee5, nen wy te kunnen doen, daar U Ed. Mo- gende immers verklaaren aan den gering- ften van derzelver Ingezetenen geene Ju„ ftitie te zullen verweigeren. En wy ver„ klaaren, dat wy, by ontftentenis van dien, „ ons genoodzaakt zullen vinden, van ons, „ wegens zulk een fchreenwend bezwaar, aan de Bondgenooten te beklagen !" De Graaf van Lynden advifeerde , om de propofitie der Graaffchap als niet gedaan aan te merken; dog hier tegen verzettede zig de Heer van Enghtüzen. Men kwam dan eindelyk overeen , de aangetogehe propofitie, voor deze reis, buiten raadpleging te houden. Yyyy 5 Ook Zutphen.  1393 NIEUWE NEDERLANNDSCHE Zutphen. Briefaa, Ho//, we geus de Drukpers. Ook hebben de Staten dezer Provincie, aan die van Holland, den 16 November 1786, wegens deDrukpersfe, dezen brief gefehreven: EDEL MOGENDE HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN, NABUUREN EN BONDGENOOTEN! ,,W y hebben niec dan met de uicerfte veronc. vv waardiging, zederc een geruimen tyd, moeten ondervinden de verregaande en onbepaalde licentie van eenige Courantiers en Schryvers van periodicque Werken, in betrekking tot de publike Zaken en Perfonen, welke daaglyks vermeerderd en thans zoo hoog geklommen is, dat daar in geplaatst worden zodanige Artykels, waardoor onze Souvereine Vergadering, de Heer Erfftadhouder, de Raden dezer Landfcbap, de Officieren, Magiftraten en Ministers, onze Refolutien, Placaateu en Beveelen, op de onwaardigfte en eerrovendfte wyzen worden afgefchilderd. — Wy hebben egter deze, hoe zeer onlydelyke, handelwys, wel eecigen tyd met die onbezorgdheid, die de overtuiging van na Eed en Pligt gehandeld te hebben, ons inboezemde , willen veragten, zoo lang inzonderheid wy nog eenig uitzigt behouden konden, dat onze en de voorfchreven Perfonen, meer dan het eigentlyk belang van den Lande, aang. vallen wierden, in die verwagting, dat, of de Courantiers en Autheurs van gemelde Gefchriften, hun eigen belang op het eog houdende, van zelfs, of op bevel der Overheden, in wier Territoir die gedrukt worden, en die byna even zo weinig als wy verfchoond blyven, tot inKeerzouden komen; maar, daar wy thans moeten zien, dat wy in deze onze billyke verwagting worden te leur gefteld , dat dit extreem kwaad van erger tot erger js overilaande, vermeenen wy , dat wy niet verkeerd zouden handelen, wanneer wy, om nog zo mooglyk alle onvermydelyke gevolgen, welke daar «ittot bederf van Land en Volk te wagten zyn, voor  JAARBOEKEN, Nmmber, 1786. 1399 voor te komen, dooreen volkome fuppresfie en verbod van invoer van zodanige Couranten en pe-1 riodicque Schriften, daar tegen op hec ernltiglte komen'te voorzien. ■ Dan, dewyl wy penetreren de inconvenienten,J welke door eene volkomene fuppresfie dier Cou-J ranten en Nieuwspapieren , wegens de Adverten-1 tien, die veelal daarin geplaatst worden, voor dei goede In. en Opgezetenen zouden kunnen worden veroorzaakt; byzonderlyk daar tot nog toe geene Couranten binnen deze Provincie worden gedrukt, hebben wy wel geprefereerd, met het doen emaneren van een al zulk verbod tegen hec debiteren en uitgeven van dezelve in deze Provincie provifioneel te furperfederen ; maar egter teffens vermeend, ons niet te kunnen of te mogen dispen» feeren van U Ed.Mog. en de Heeren Staten oer Provinciën, waar in alzulke Couranten en Nieuwspa. pieren gedrukt worden, te verzoeken, van wegens bet gewigt der zaake derzelver. hooge attentie daar op ook bepaaldelyk te fixeren, en te willen confidereren, hoe de gemoederen der goede In- en Opgezeteuen door zodanige Schriften worden verhit', hoe twedragt, onrust, wantrouwen en verdenking van ingezeten tegen de wettige Overheden'worden ingeboezemd, en hoe by nader gevolg daar door alle hoop op herftel van rust en eensgezindheid tusfchen de Ingezetenen ten eenemaal verydeid word En het is op deze onbetwistbaare eronden, dat wy, hoe zeer wy ook anderzints aliëen zyn, om de vryheid der Drukpers te beteugelen, wanueer die NB. op eene betaainlyke wyze tot voorftand der Burgerlyke Vryheid, ontdekking van waarheid en aanmoediging van deupd en oprechte Vaderlandsliefde word gebruykt/UwEd. Mog. te gelyk op het vriendnabutirlykfte en ernftiglle verzoeken, datUwüd. Mog. tegens zodanig fchandelyk misbruik, het geen van de gewoone Couranten, en van ver. fcheide wekelykfche of op andere gezette tyden uitkomende gefchriften word gemaakt, daadly* voor ZüTHEN. 'riefaan 'iofland regens kDruk' jt 'sGnA* VENHA- 3E. Rap- tef Stat. Gener. no Oens de Stat. te Amersft  1422 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGra- vët* hage. Rap. ter Stat. Getier, nopens de Stat. te Amersf. Dat men op de alleronvricndelykfte wyze 'sLands Compcoiren continueerde te belemmeren en genoegzaam geflooten te houden, eu de Heeren Staten te ontzetten van het employ van 's Lands penningen, waar door dezelve zig buiten ftaat bevonden , om de uodige betaalingen, het zy ten Comptoiren van de Generaliteit, 'tzy binnen de Provintie te kunnen doen , en by vuortduuringen daar van het eerlang te dugten was, dac de Militie ter repartitie derzelve Provincie ftaande buiten nadere voorzieningen onbetaald zoude moeten worden gelaten. Dat hooggem. Heeren Staten uit aanmerking van de verwarringen, die op nieuws daar uit (tonden te worden gebooren, Hun Heeren Gedeputeerden gequalificeert hadden, Haar Hoog Mog. daar van te hifortneeren, ten einde Haar Hoog Mog. te exhorteeren en inftantelyk te verzoeken, om tegens die gevreesdeinconvenienten te voorzien,en door derzelver invloed te effeétueeren, dat 's lands Comptoiren geopend worden,of byontftentenisfe van dien de zaken daar heen te dirigeeren, dat de troepes op gem. ProviDtie gerepartitieerd zo lange uit deGeneraliteits Casfe wierden betaald, even gelyk de Militie,door de Provincie van Friesland afgewezen, uit dezelve bezoldigd wierdt, terwyl hooggem. Heeren Staten in zodanig geval bereid zouden weezen, aanftonds na dat de belemmering van 's Lands Comptoiren zoude zyn opgehouden, de uitgefchootene penningen aan de Casfe van de Generaliteit in prom» tis te reftitueeren: hebben ter Vergadering gerapporteert, dat zy Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden van advife zouden zyn, dat de Heeren Staten van de zes overige Provintien by Misfive nogmaals ten kragtigften zouden behooren te worden geëxhorteert, om derzelver aangebodene en by de Heeren Staten van Utrecht geaccepteerde mediatie ter vereffening der gefchillen in dezelve Provintie promtel\k werkltellig te ma* ken, op dat mogen worden voorgekomen alle ver-  jAARÖOËKENj November, ryfiS. 1423 dere fterke demarches , waar door de verwyderin gen en verwarringen vermeerderd wói dtn, en weiken niet anders dan een (tremming in de zaaken van het geraeCne Land en de Provintie ten gevolg kunnen hebben ; om voorts in het byzonder langs Zodanige wegen en middelen, als daar toe meest gefchikt en efficacieui zullen oordeelen , devoiren aan te wenden , en die van de Stad Utrecht te indiceeren , dat de belemmering aan het empluy der gelden van 's .Lands Comptoiren toegebragt ten Ipoed'gden mogen,worden opgeheven, teneinde daardoor werde geprsvenieerd de noodzakelyicheid om te delibereeren, op welke wyze anderzins in de betaling der Militie ter repartitie van gem Provintie (taande, zoude behooren te worden voorzien, als houden Je Haar Hoog Mog. zig verzekerd, dat de refpectf'e Bondgenooten overtuigd zullen zyn, dat de gem. Militie uit hoofde van 't fluiten van voorfz. Cömptoiren niet onbetaald kan blyven, dog dat by voortduuring van zodanig belet de aart der zaake, in de anderfins té dugtene gevolgen, zouden vereisfehen, dat middelen werden daar gefteld, om derzelver foldyen voor rekening der Provincie voor te fchieten, het zy' dan door de daar toe nodige penningen onder guarantie van het Bondgenootfchap te negotieeren , 't zy* wanneer de nood geen uitftel lyden kon, dcor dezelve beleening uit de Generaliteits Casfe te voldoen. En dat van deze Haar Hoog. Mog. gedaane iiillantien by de refpeftiveBondgenooten by Misfive zoude behooren te worden kennis gegeven aan de Heeren Staten van Utrecht, of derzelver Gedeputeerden , om te (trekken ter beantwoording van dë hier vooren gem. Misfive. Waar op gedelibereerd zynde $ hebben de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën van Gelderland , Holland en Westfriesland, Zeeland, Friesland, Overysfel en van Stad en Landen bet voorfz. gerapporteerde Copyelyk overgenomen, om in den aaren breder gecommuniceert te worden» Aa?aa 2 Os *sGr'a« VENHA' RE. Rap, terStat, Gener. no ■ bens de Stat. té, Amenfi f  1424 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venhage. Rap. tt Stat, Gt fier. nopens de Stat. te Amersf . De Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Utrecht hebben ten fterkften geinfteert, dac hangende de Deliberatien der Bondgenooten over de geproponeerde Negotiatie, ofte zo lange'sLands rCotnptoren in hunne Provincie op eene geweldige • wyze geflooten gehouden worden, door Haar Hoog Mog. in de betaalinge der repartitie van de Provincie van Utrecht gebragt mogte worden voorzien, door die penningen uic de Generaliteits Casïa . aan de Solliciteurs te laten voorfchieten op de voet, als by de Misfive van de Heeren Staten hun Principa'len van den October laastle- den vermeld is, immers dat dezelve Solliciteurs hier omtrent worden gerust gefteld, oordeelende zy Gedeputeerden van Utrecht zig tot deeze inftantien te meerder verpligt te zyn, aangezien de betaalinge der Militie is een fchuld van de Generaliteit, in dewelke alle de refpeclive Provintien verpligt zyn elk hun aandeel te furneeren, dog evenwel de furnisfementen niet doen voor hun zelve, maar voor rekening van de Generaliteit. Dat ook de Heeren Staten hunne Principalen gezorgd hebben, dat de penningen ter betaalige van het aandeel hunner Provintie in deze Generaliters fchuld voor handen, en de nodige ordonnantie ter betaling gedepecheerd waren. Dat dien volgens de Heeren Staten hunne principalen in dezen gedaan hebben alles wat van dezelve als Bondgenoot gevergd kan worden. Dat zy ook van alle extra ordinaire middelen, om meester van de Comptoiren te blyven, op inftantien van de Bondgenooten en van Haar Hoog Mog. hebbende afgezien, hierdoor een gegrond recht van aanfpraak hebben op de hulpe en adfillentie hunner mede Bondgenooten, en dienvolgens deze voorfchieting of lening van penningenter betaling van 's Lands Militie van dezelve meenen te kunnen vorderen, terwyl zy by ontftentenis daar van proteiteeren moeten tegen alle de gevolgen en onheilen, die uit de weigering van die Bondgenootfchappelyk officie  JAARBOEKEN, November, 1786. 1425 officie zullen kcmen te proflueeren, als dewelke nimmermeer voor rekening van de Heeren Staten hunne Principalen zullen kunnen koomen. Ook kwamen den 2 November 1786, ter vergaderingé der Staten van Holland Addresfen in van de uitgewekene Burgers en Ingezetenen van Hattem en Elburg, verzoekende dadelyk bewys van de haar toegezegde bescherming. Den 6 November 17S6 wierdt by de Algemeene Staten aldus befloten. ExtraEt uit het Register der Refolutien van de Hoog Mog. Heeren Staten Generaal der Vereenigde Nederlanden. Lun'yze zouden zyn, dat by Haar Hocg Mogende zoude behooren te worden goed gevonden en verftaan, dat hangende de deliberatien over de voorenltaande Misfive derHee. ren Staaten van Utrecht, en tot voorkoming van foortgelyke tegens de Conltitutieen Souverainiteie dar Provinciën aanlopende demarches, de Raad van Staate zoude dienen te worden verzogt, om aan de Collonels of Commandanten van de refp. Regimenten in dienst van dezen staat by aanfchryving te rememoreeren, dat zy zig foigneuslyk moeten wagten , om zonder toeftemming van den Teiritorialen Souverain met hunne onderhebbende Aaaaa 4 Man< 'sGra- /enha3b. Rap. ter Gen. op tanfebr. Ier Staten te Amersf.  i4i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha ge. Rap. ter Gen op aanjch'r. der Staten te slwers foort. Manfchappen te marcheeren op het Territoir vaa :en der Provinciën. Waar op gedelibereerd zynde, hebben de Heeren Gedeputeerdens van de Provintien van Gelderland , Utrecht en vac Friesland zig met het voorfz, gerapporteerde geconformeert. Ue üeeien Gedeputeerden van de Provinciën van Holland en Westfriesland, Overysfel en van Stad en Lande hebben het voorfz. gerapporteerde Copyelyk overgenomen, om in den haren getier gecotnmuniceert te worden. De Heeren Gedi.»uteerden van de Provincie van Zeeland hebben in dezen geen item kunnen uitbrengen. Den 8 November namen de Staten van Holland en Westfriesland dit befluit: Extract uit het Register der Refo» tutten van de Heeren Staten van Holland en Westfriesland in Haar Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Woensdag den 8 November 1786. De Heer van Wasfenaar, Heer vanStarrenburg, . verdere Heeren by HunjEd. Groot Mog, Refolutie vau deD 6 September laasdeden gecommitteerd tot het perfoneel Befoigne, hebben ter \ rgadering gecommuniceerd: Dat de Generaal'Majoor wa» Rysfelt ter hunner kennisfe had I ebi agt eene by hem ontvangen Refolutie van den Raad van Staten van den eerften dezer maand, waa*by aan denzelven, mitsgaders aan den Col» Jonel van Pabst gelast wierd, om Hun Ed Mot:, lui fp vdigite te berigten , of door den Collonel van Pabst, commanderende de Troepen te Naarden en distrióten , ingevolge de aanfchryving van den Generaal Majoor van Rysfel, commanderende  JAARBOEKEN, November> 1786. 1429 het Cordon Troepen tusfchen de Maas en de Zuider Zee, ordres waren gegeven aan de Commandan- v ten van eenige Regimenten, in de Provintie van c idollaud gecantonneerd, om op de eerfte twee fein fchoten, hunne Regimenten marscnvaardig te doen Z maken, om, ats die Signaalichoten door zes dier / gelyken gevolgd wierden, aanftonds langs den g korften en gemakkelyklten weg naar de plaatzen ti hunner rendez vous in de Provintie van Utrecht, 0 zonder Territoir te ontzien, te marcheeren, en aldaar^ de ordres van den voornoemden Generaal Major 1 van Rysfelt aftewagten, en zoo ja, op wat grond de voorlclireve orders door hun gegeven warei; omtrent welken last van den Raad van Staten, de voornoemde Generaal Majoor van Rysfelt gaarne wenschte te weten, hoe ny zig zou hebben te gedragen, terwyl, wat den Collonel van Pabst be;reft, deze, 'volgens ingekomen informatie by het Perfoneel Befoigue, a3n den Raad van Scaten opening heeft gegeven van de by hem geltelde orders en tot een grond daarvan geallegueerd de bekomtn order van den Generaal Majoor van Rvftlt. — Dat zy Heeren Gecommitteerdens daar benevens van den gemelden Generaal Majoor van Rysfeloavettare bekomen hadden van de orders, door hem gefteld uit kragte van Hun Ed. Groot Mog. Refolutie en Aan fchry ving van den 6 October laatst leden, w aarby hem gelast was, om, ingeval de Stad Utrecht vyandelyk mogt aangevallen, of door aanmarsch van Troepen uit Gelderland, in gevaar gebragt mogt worden, als dan met de Troepen, onder zyn Conmando ftaande , voor zoo verre die daar toe gefchikc byeen te brengen waren, en zulks met eenige hoop van fucces ondernomen zoude kunnen worden, de gemelde Stad naar vermogeD te helpen defendeeren, en alle violente aanflagen daar tegen, zoveel doenlyk, te verydelen, en dat zy Heeren Gecommitteerden de gezegde orders niet anders hadden bevonden, dan volkomen inRemmende met de voorfchreeve aanfchryving van Aaaaa 5 Hut s'Gra- ENHAE. 'efl. van foll, weins ekken 5 Utr. rondgeled.  ï43o NIEUWE NEDERLANDSCHE VliNHA CE, Be/7, va Ho//, m pens trekken op ITir. grondge bied. . Hun Ed. Groot Mog., en in geenen deeleftrydig , met dezelve ofte die eenigzints excederende- Datzy daarom begrepen hebbende, dat de verantwoording, welke de Raad van Staten in deze komt n te vorderen, alhoewel afgevergd van twee com. manderende Olliciercn, eg;er in de daad concernetrt de genomen btfluiten en maatregelen van Hun Ed. Groot Mog. gemeend hadden, de attentie van Hoogstdezelven daarby te moeten bepalen , . als geenzints kunnende vermoeden, dat Hun Ed. Groot Mog. eene diergelyke indirecte poging, zo zeer aanlopende tegen hunne Hoogheid en gezag, met onverfchilljgeoogenzouden aanzien, endaardoor aanleiding geven, dat derzelver orders, tot behoud van de gemeene zaak gefteld, van het goedvinden van den Raad van Staten afhanglyk gemaakt zouden worden. — Waarop gedelibereerd zynde, is, conform aan 't geen by gemelde Heeren Gecommitteerden invoege voorfchreven in conflderatie is gegeven, goedgevonden en verfiaan, tot maintien van Hun Ed. Groot Mog. geëmaneerde bevelen , by directe Aanfchryving den Generaal Majoor van Rysfel wel expresfelyk te gelasten, om zig in generlei verantwoording, van het geen door hem ter uitvoering van Hun Ed Groot Mog. Aanfchryving of Orders van den 6 October laatstleden, rakende het fecoureeren der Stad Utrecht ingeval vanattacque of vyandelyke aanmarsch van Troepen tegen dezelve, mogt verrat of bevolen zyn, anders dan aan Hun Ed. Gr. Mfg. zei ven intelaten, als blyvende de gemelde aanfchryving en Orders, met al het geene ter voldoening daaraan verrigt is, of nogverrigt zou mogen worden, voor rekening van Hun Ed. Gr. Mog., met verdere qualjflcafie op den gemelden Generaal Majoor, om van oit Hun Ed. Groot Mog, Dec'aratoir en expresfe begeerte , aan den Raad van Staten kennis te geven, en op grond daarvan zig van de ver« antwoording, in de Refolutie van dat Collegie van den eerlleD dezer maand gevorderd, te excufee- renj  JAARBOEKEN, November, 1786. 1431 jen: gelyk ook met last om de nodige orders te Rellen, dat de commanderende of andere Officie- v ren, onder 7yn bevel ftaande, alléén aan HunEd. G Gr. Mog.of aan Hem Generaal Majoor rekenfehap geven, zonder eenige verantwoording aan iemand h anders te doen, veel min van de hun te geven orders, f andere ouvertures te d- en, dan aan Hen, die dezelve g orders moeten executeeren. — h a is daarby ver- ti der goedgevonden, om den Generaal Majoor van 0j Rys/el. van alle de gevolgen, die hem ter dezer g zake, of uic hoofde der voldoening aan eenige £ bevelen van Hun Ed. Groot Mog., het zy reeds gegeven of nog te geven, mogten overkomen, te indemneeren en bevrydenj denzelven, mitsgaders aile de hem onderhoorige Officieren en Soldaten , die wegens de voldoening aan de gefielde oroers van Hun Ed. Grooi Mog., in eenige ongelegenheid mogten geraken, nemende in Hoogstderzelver proteéfie en befcherming, met last en qualificatie, om hiervan aan de genen, die daarby belang mogten hebben, de nodigeoverture te geven. — De Heeren van de Ridderfchap en Kdelen hebben zig in de voorfchreven Deliberatie niec ingelaten. — DzHteïvanWasfenaar, Heer van Starrenburg, heelt verklaard, zig met het voorfchreven Rapport uit hoofde dat de hoogheid van den Souverein daarin zoo zeer is geconcerneerd, ten vollen te conformeeren. — De Heeren Gedeputeerden der Steden Delft, Bnelle, Hoorn, Enkhuizen, Edam en Medenbhk, hebben zig in de voorfchreven Deliberatie niet ingelaten. Accordeert met de voorfchr. Refolutie, Den 1 November wierdt, ter vergaderingé van de Staten van Holland en Westfriesland, door de Rotterdamfche Commisfie Raport gedaan , en het Verbaal benevens de Bylagen van 'sGra» ËNU&E. efl. van \oll. we* ms ekken > Utr. rondgS' led.  I43a NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGE. Ook heeft de Rad Amersfoort zig aan Hun Ed. Groot Mog. vervoegd, met klagte, dat de ftad Utrecht zig thans noemt, het derde Lidt van Staat; verzoekende op gronden der Unie, door Haar Ed. Groot Mog. by der- zei¬ van haar verngte, overgegeven; zynde gem. Gecommitteerden voor hun gedaan Raport en genomen moeite bedankt en derzelver Raport Commisforiaal gemaakt met gemelde Heeren. Het oogmerk, en het uitgewerkt nut van deze Commisfie zal uit derzelver Raport, en andere egte ftukken moeten blyken, en dan zal kunnen bellist worden, of dat nut geëvenredigd is aan de onkosten van die tweejarige Commisfie , welke op ruim twee tonnen gouds begroot worden. Dog wy beflisfen daaromtrend niets, zo lang ons zulks niet uit egte Stukken blyke. Gem. raport, is reeds ter drukpersfe der Staten gegeven, en zal een dik boekdeel uitmaken. Voorts is ingekomen een brief der ftad Zierikzee, kennisfe gevende, dat gemelde ftad niet ingeftemd hadde tot de Refolutie, ten opzigte van het Concept antwoord op de Memorien van den Ridder Harris en Baron van Thulemeyer, maai dezelve Refolutie aanmerkte als onwettig, nul en van onwaarde; en betuigende gaarne met Holland te willen medewerken tot herftel der Confiitutioneels zaak enz.  JAARBOEKEN, November, 1786. 1433 gelver regt in deze gehandhaafd te worden ; welke brief Commisforiaal gemaakt is in het{ groot Befogne. Nog is op eene Memorie, van wegens de Vergadering van Tienen der West-Indifche Maatfchappy befloten, de Heeren van Wyn, Lambrechtfen en Wigchers te benoemen, om met eene Comisfie uit gem. vergadering te raadplegen, over de zaken en den toeftand dier Maatfchappy. Den 2 November is de Commisfie van de Quota's, na gehouden vergadering, tot den n December aanftaande gefcheiden, en die van het Defenfie- weezen tot den 19 February 1787. By de Commisfie is tot Secretaris aangefteld Mr. Hoynck van Papendrecht, in plaats van den Heer Werdenier, die tot Commies van den Raad van State is bevorderd. Gemelde twee Commisfien hebben den 2 November ter vergaderingé der Algemeene Staten uitgebragt twee Raporten, beiden betreffende het Raport van Hun Hoog Mog. Gecommitteerden tot onderzoek van de Finantien der Admiraliteit in Friesland , en welk rapport, by Hun Hoog Mog. befluit van den 2 Augustus dezes jaars, was gefteld in handen van de beide Commisfien , om Hun Hoog Mog. daar op te dienen van derzelver confideratien en Advys. Het eerfte der voorfz. Rapporten, rakende de voldoening der Schuldeisfcheren, is overgenomen; ter- 'sGra- 'EINHA-  i434 NIEUWE NEDERLANDSCHE ssGra- VENHA- CE, terwyl het andere , waar by hét regterlyk on«* derzoek, over de waarfchynlyk plaats hebbende malverfatie , wordt overgelaten aan het Hof van Friesland, is geconcludeerd geworden. De Jonkheeren van Heeckeren tot Kehl en Heeckeren tot Enghuyzen zyn den 2 November uit de vergadering van Hunne Hoog Mog. naar Gelderland op den Landdag , die daar ftaat gehouden te worden , vertrokken. Den 1 November heeft de Heer Plaat, Boekhandelaar alhier, als tweede 'sLands drukker, den eed by Gecommitteerde Raaden afgelegd , en heden hébben twee Zetters en een Drukker , voor den getnelden nieuw aangeftelden Drukker, zulks insge* lyks gedaan. Den laatften October is een Adres en De* claratoir, door 956 (zo gezegd wordt,) Burgers en Inwooners der ftad Alkmaar ondertekend, aan Hun Ed. Groot Mog. ingeleverd. Hetzelve ftrekt ten zelfden einde als dat van Haarlem, om de maatregelen van Hun Ed* Gr. Mog. goed te keuren. Gelyke Adresfen zyn ook gedaan uit de Heden Gouda en Edam, hebbende Oudewater , Bodegraven en Boskoop zig by het Adres van Gouda gevoegd; alle welke Adres-  JAARBOEKEN, November, 1786. 1435 Adresfen door Hun Ed. Groot Mog. aller* gutiftigst zyn aangenomen. Den 8 November kwam by Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staten van Holland en Westfriesland een Adres in van Burgers en Inwoonders der Stad Dordrecht , t welk wy hier voren bl. 1415 en volg. hebben medegedeeld. Ook een diergelyk van Haarlem als ook vanMaasIandsfluis, byhet welke aan Hun Ed. Groot Mog. de door Hun Ed. Gr. Mog. beloofde befcherming aan die van Hattem en Elburg herrinnerd wordt; met verzoek dat dezelven daar van dadelyk zouden mogen genot hebben. Uenzelfden 8Nov. is ook diergelyk Adres van Burgers van Rotterdam ter Vergadering van Holland ingekomen ; met bygevoegd verzoek,dat HunEd.Gr.Mog.Z. Hoogheid, in deszelfs Eminente Charges zouden förchee* ren • tot dat de drie (zo zy die noemen) overheerde Provinciën, met naame Gelderland, Utrecht en Overysfel, in hunne regten zouden herfteld, en de fchadelyke en drukkende ( zo als zy die betytelen ) Regeerings- Reglementen , in de jaren 1674 en 1675 door de vorige Stadhouders ingevoerd en (men lette hierop ) door de Regenten bezworen, uit den weg zouden geruimd zyn. Nog is een Memorie van de Magiftraat der ftad Utrecht by Hun Ed. Groot Mog. ingekomen, waarby Hun Ed. Gr. Achtb. te kennen geeven, dat zy de aanbieding van deMe- di- VENHA3B.  H3<5 NIEUWE NEDERLANDSCHË 'sGra- venhaoe. diatie der andere Provinciën wel hebben ontvangen; dog welke Hun Ed. Groot Achtb., verklaaren niet dan onder voorbeding van vier Poindcen te kunnen aanneemen, namenlyk: „ het removeeren der ingerukte Militie van het Provinciaal Territoir, en het engageeren derzelven, onder guarantie van Holland, om geduurende de onderhandelingen, geene Troupes op nieuw te doen inrukken alsmede met voorbehoud van alle zodanige privative en inaiienabele regten der ftad, waar over men zig in geene onderhandeling kon inlaaten; en eindelyk met exclufie buiten alle te houdene conferentien van zodanige Leden van Staat, die zig, by derzelver Advyfen en gedraagingen als Vyanden der Stad getoond hadden."  JAARBOEKEN, November, 1786. 1437 Reeds zyn by de vier Admiraliteiten (want die van Amftèldam is uitgefloten) Ciecommitteerdens benoemd tot het^«J/'c/ee/onderzoek der nagelatene Togt naar Brest, als by de Admiraliteit van de Maze de Heeren Ou derwater, den Appel en van Alphen; by die van'tNoorderkwartier de Heeren Pan, Jager en Roorda , by die van Friesland de iteeren Strick van Linfchoten, de Schepper en Drews; by die van Zeeland de Heeren IV. Schor er, Lidth de Jeude en van Senden. De Hr. Mr. P. Paulus Raad en AdvocaatFiscaal by de Admiraliteit op de Maze, zal by dit Collegie de post van Fiscaal waarnemen. Deze vergadering zal op het Prins Maurits huis, na alvorens by de Algemeene Staten ingeleid te zyn, haare vergaderingen houden. Den 9 November is de eerfte Hollandfche Bode naar den Prins Erfftadhouder naar Nymegen afgezonden, werwaards het Stadhouderlyk Hof den 8 dezer maand 'smorgens vroeg van 'tLoo over Arnhem vertrokken is. Ook zyn hier 40 Paarden met verfcheidene Hofbedienenden van Z. H. van 't Loo aangekomen, in plaats van anderen, die van hier verzonden zyn. Nog is het Krygsvolk, welke een geruimen tyd op het Loo en in de na> buurfchap gelegen heeft, opeen kleinagter. gelaten gedeelte na, afgetrokken. Bbbbb De 'sGra- ve* hage.  ï43'3 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGr4- venh4' De beide jonge Prinfen van Oranje enNasfau, zyn met hoogstderzelver Gouveneur tot het Militaire, zynde een Pruisfisch Officier, Kaptein Ingenieur, naar Cleeve vertrokken, om de plegtigheid der inhuldiging des Konings aldaar by te wonen. De Heeren Gedeputeerden der ftad Delft hebben, uitnaam van hunne Principaalen, ter Vergadering der Heeren Staten van Holland, den 10 November verklaard, wel te mogen zien, dat de Naamlyst tot de openltaande t loofd- Officiers plaats binnen die ftad door Hun Ed. Groot Mog. zeiven gemaakt wierde. Hunne Foog Mog. hebben den Heer TuU lirig, Fiscaal der Generaliteit, gelast, om naauwkeurig onderzoek wegens het gehouden gedrag van 't krygsvolk te Hattem en te Elburg te doen, en aan Hun Hoog Mog. behoorlyk berigt daarvan te geven. Den 11 November des namiddags is de ifgeloste Compagnie van het Genootfchap van Wapenhandel , onder bevel van den Kaptein - Lieutenant Harteveld, uit Utrecht hier terug gekomen. By liet intrekken in het Bosch wierdt dezelve door de Commisfie van Direclie en een aantal Medeleden van iet Genootfchap ontmoet, en herwaards ge.eidt, alwaar zy op het Tournoyveld afgeimkt is geworden, na dat dezelve alvorens door  'JAARBOEKEN, November, 1*80. 1439 door den Secretaris van het Genootfchap, den Heer van Hoei , met eene korte aanfpraak verwelkomd was. 1 Den zelfden 12 November is de Heer Advocaat Luiken, Fiscaal van Heeren Gecommitteerde Raden van tfaa Ed. Groot Mog., benevens deszelfs Drosfaard van der Meer, naar Vlaardingenvertrokken, om onderzoek te doen omtrent eenige beweegingen aldaar voorgevallen: te weten, 25 man van het Genootfchap, aldaar den 11 November van Utrecht terug komende, wierden door een groot aantal volk, by het intrekken dier plaats, onder gefchreeuw en fchelden, aangevallen. Zy hadden vooraf uit de Winkels, in welken zy dagten Oranjelinten te zyn, hetzelve gehaald, en zig vervolgens met die kleur verzierd hebbende, aan den ingang der plaats gefteld, en waren dus de Vrycorpfen op 't lyf gevallen,- de fchermutzelingen hebben zeer lang geduurd, tot dat 'er detachementen der Genootfchappen van Maaslandsfluis zyn aangekomen, om hunne vrienden by te fpringen. By den Raad van Staten, is op de aanfchryving, door de Staten van Utrecht te Amersfoort aan Hun II. Mog gedaan, over de bevelen, die door den Generaal Majoor van Rysfel aan den Collonel van Pabst gegeven zyn, om op zekere feinfchooten naar de rendez vous op marsch te gaan, zonder Territoir te ontzien, B b b b b 2 een 'sGra- >'ENH V" SB. /  1440 NIEUWE NEDERLANDSCHB 'sGra- i vem1a0e. < Door :en befluit genomen , waarby aan voorn. Generaal en Collonel gelast wordt, aan gemelden Raad opening te geven van die or3res,en de gronden,waarop dezelve rusten., Zie hier voren bl. 1425 en volg. en 1428 en rolg. De Collonel van Pabst heeft aan die Refolutie voldaan; maar deGeneraarMajoor ■jan Rysfel heeft geoordeeld; dat hy thans 3ver de Hollandfche Troepen van de Zuiderzee tot aan de Maas bevelvoerende op Drdre en inflru&ie van Hun Ed. Gr. Mog., geene ordres van andere Collegien konde gehoorzamen , en daarom in plaats van te antwoorden , ten fpoedigften van die Refolutie van den Raad van Staten, aan Hun Ed. Gr. Mog. kennisfe moest geven. Waar op de Staten van Holland den voorn. Generaal gelast hebben, aan niemand, dan aan Hun Ed. Groot Mog. rekenfchap te geven. De Generaal van Rysfel heeft vervolgens zig by Misliveniet alleen verontfchuldigd, van aande Refolutie van den Raad van State niette kunnen voldoen; maar ook aan dien Raad van die prohibitoire Refolutie van Hun Ed. Groot Mog kennis gegeven. Hier op is den n November by den Raad van Staten een befluit genomen , om den Generaal Major van Rysfel te gelasten, een affchrift van die Refolutie van Holland met den terug komende Bode ( die aanftonds naar Woerden is afgezonden) aan den Raad te doen toekomen.  JAARBOEKEN) November, i?f!6. 1441 Door de voorzittende Kamer dei-; Oost-Indifche Maatfchappy is aan Hun Hoog Mog. by Misfive te kennen gegeven: „ Dat Be-' windhebberen ter Kamer Zeeland geweigerd hadden , de Befoignes van de Vergadering van Zeventienen by te woonen, indien 'ei: Gecommitteerden van 't nieuwlings opgeregte Vyfde Departement tegenwoordig waren; verzoekende deswegens voorziening." Waarop by Hun Hoog Mog. befloten is, te volharden by de genomene Refolutie, omtrend het voornoemde Vyfde Departement, eri voorts de voorn, prefidiale Kamer gelast, met de raadplegingen voort te gaan. Ook: is door Hun Ed. Groot Mog. aan de ref peetive Kameren in de Provincie Holland aangefchreven, met de raadplegingen by de Vergadering van Zeventienen voort te gaan , 't zy Gecommitteerden Van de Kamer Zeeland aanwezig waren, dan niet; gelyk dan ook die vergadering den 13 dezer tê Amftèldam is gehouden. Ter vergadering der Staten van Holland is den 15 November ingekomen een Request, van 2412 Burgers en ingezetenen van Amftèldam, en eenige omliggende dorpen, houdende dankzegging voor de genomene maatregelen , en verzoek, om prc&fiatie der toegezegde befcherming aan die van Hattem én Elburg. Öm gem. Adres tot ftand te brengen is vry wat in die Stad te doeii geweest. De ondervinding heeft geleerd, welke mirjBbbbb 3 dë- 'sGrA^ /enha-.  144* NIEUWE NEDERLANDSCHE ' 's Gra« delen worden in het werk gefield, om intevenua. kenaars te krygen. Daar en boven moet omeE' trend Requesten vooral in het oog worden gehouden, of de Requeftranten bevoegd zyn tot zodanig verzoek te doen, als zy doen: en of de zaak zelve gefchikt is, om van de Regeering by Requeste verzogt te worden. Indien het Requeitreeren voorkomt uit een oogmerk van zommigen, om daardoor hunne byzondere begrippen en bedoelingen , in vergaderingen, door hulp van Req nellen, tegen zyne mederegenten door te dryven, of quafi goedkeuring op zyne daden te verwerven; dan is het eene zeer gevaarlyke zaak. Ook is nog ingekomen een request van Geconftitueerdens der Burgery van Rotterdam , en van Burgers en Ingezetenen van Delft , ftrekkende mede , om Hun Edele Groot Mog. te verzoeken, de beloofde befcherming te bewyzen. Ook nog gelyke Requesten, van Burgers en Ingezetenen van Gorinchem , Woudrichem , Papendrecht , Hellevoetfluis, Veur, Voorfchoten, Leydfchendam en Stompwyk; op alle welke Requesten , voor zo verre dezelve dankbetuigingen wegens de genomene befluiten behelzen , gelyke Refolutien gevallen zyn als op de vorigen ; terwyl omtrend de overigen, welke alleen verzoek tot bewyzing der beloofde befcherming aan die van Hattem en Elburg behelzen, tellotenis, dezelve Commisforiaal te maken. Den  JAARBOEKEN, November, 1786. 1443 Den 16 dezer maand, zyn, op voorftel der ftad Delfc, ter vergadering van Holland den 10 November gedaan", ( zie hier voren bl. 1438.J door Hun Edele Groot Mogende uit de 40 Raden der gemelde Stad benoemd , de Heeren Mr. Christiaan van Beerenftein, Mr. Iman Meinart Cau en Mr. Jacob van Vredenburg , ten einde een uit dezelve door Zyne Hoogheid tot Schout derzelve Stad worde verkoren. By Hun Ed. Groot Mog. is heden ingekomen een Request van het Genootfchap van Wapenhandel van Zuid- en Noord-Waddingsveen en Bloemendaal, om begrepen te zyn in de Refolutie van Hun Edele Groot Mog. van den 10 September dezes jaars 1786, nam. om in hunEd. Groot Mog. befcherming genomen te worden: het welk toegeftaan is. De Heer Brantfen, Hun Hoog Mogende buitengewoon Gezant aan 't Hof van Frankryk, is den 15 November, na vergeeffche pogingen in Gelderland, ter verandering van de aldaaraangenomene gevoelens,gedaan,en affcheid van Hun Hoog Mog. genomen te hebben, naar Frankryk vertrokken. Den 15 November hebben de Algemeene Staten voor altyd afgefchafd, de zogenaamde Bienvenuen , of gelden , welken in de Generaliteits Landen, aan Civile en Politic que Amrenaaren betaald wierden, Bbbb 4 #e 'sGra- VENHA- (}e. \  1444 NIEUWE NEDERLANDSCHË 'sQrJ venha gé. l-- De Subftituut-Bailluw van Vlaardingen.} • heeft zyn ontllag gevraagd en bekomen, wegens zwakke gezondheidsgeftel dien post niet meer kunnende waarnemen. Intusfchen is door Gecommitteerde Raden aangefteld tot onderzoek van de laatfte bewegingen, aldaar voorgevallen , de Heer Mr. L. Vitringa, Advocaat voor beide Hoven van juftitie, die zeer fpoedig derwaards is vertrokken, en op twee perzonen Decreet van apprehenfie heeft gevraagd en verkregen; dog die perfoonen hebben de vlugt genomen. Den 25 November heeft het Genootfchap van Wapenhandel afgevuurd; waarby de Drosfaard van Heeren Gecommitteerde Raden, van der Meer, met deszelfs Dienaars tegenwoordig waren j om alle hinder te weeren. Het Collegie ter Admiraliteit in Zeeland, heeft aan Haar Hoog Mog. eenen brief gefehreven , gedagtekend den 24 November 1786, inhoudende: „ advertentie van den ontvangst van Haar Hoog Mog. Refolutie van den 22 daar te voren, houdende, onder anderen, aanfchryving van't zelve Collegie, om een of twee bchoorlyk welvoorziene en bemande vaartuigen ten fpoedigften te doen in gereedheid brengen, om naar het Swiri, tot onderfteuning van den Lieutenant van der Swam, te zenden. En voorts daar by aan Hun Hoog Mog. kennisfe gevende : „ dat zy bereids eene gewapende Poon na 't voorn. Swin gezonden had-  jAARBOEKEsN, November, 1786, 1445 hadden, ten einde den Lieutenant van der Swan te releveer en, dan aan welke zy by Refolutie ten zeiven dage hadden gelast tot nadere dispofitie van 'tgem. Collegie zyn post niet te verlaten." En houdende de voorfz. Misfive wyders: „ Dat, naardien by 't zelve Collegie thans geene Vaartuigen zo fpoedig in gereedheid zouden kunnen worden gebragt, om ter verdere Executie van bovengem. tiaar Hoog Mog. aanfchryving te kunnen voldoen, zy zig ten zeiven dage per Misfive aan het Collegie ter Admiraliteit te Amfterdam geadresfeert, en daar by verzogt hadden twee Kannonneerboten by het zelve Collegie thans nog in Equipagie, zo fpoedig doenlyk behoorlyk bemand naar Zeeland te willen overzenden, ten einde door hun te kunnen worden geplaatst in 't Swin, om de Hoeker de Zeehond en de gearmeerde Poon te kunnen fecundeeren : verzoekende 't zelve Collegie derhalven , dat Haar Hoog Mog. het Collegie ter Admiraliteit te Amftèldam, daar toe ten fpoedigften gelieven te authorifeeren, en verhopende, dat Haar Hoog Mog hunne verrigtingen in deze wel zouden gelieven te approbeeren." Ook is in 't laatst dezer maand Novembei van wegens den Raad van State eenen dringende brief c-y Hun Hoog Mog. ingekomer over de Oorlogstoebereidzelen in de Oosten rykfche Nederlanden, waar door Hun Ed Mog 'sCan. ?ENHA» GE. ,x'*>  144 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHA« CE. I < . Mog. vreesden, dat onze Frontierfteden in Flaanderen eenig gevaar mogten lopen, als ontbloot zynde van Krygsvolk en Krygsbehoeften : over welken brief den 25 November by Hun Hoog Mog. geraadpleegd is. Namenlyk zedert de laatfte Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 6 laatstleden tot öuiting van het Kanaal, het Zwin genoemd, volgens de ftandgrypende Verdragen, waar omtrend Hun Hoog Mog. hadden begrepen, dat Schepen uit de Republiek komende, wel zouden mogen in het Haventje van het zogenaamde Hazegras losfen, mits behoorlyk doende blyken, dat 's Lands Rechten voldaan zyn; is hier over tusfchen de Regeering der Oostenrykfche Nederlanden en den Staat eenig misvcrftand ontftaan j en men verneemt met de laatfte brieven uit Braband, dat 'er den 10 dezer maand November eene divifie kanonniers uitMechelen, en tien ftukken van verfcheiden Caliber uit het Tugthuis te Antwerpen verzonden was, om gemelde haventje en de ankerplaats, welke men oordeelde Keizerlyke grond te zyn, te befchermen. De Baron van Reifchach, de Ridder Harris, en de Graaf de Montagnie de Mirabel, Gezanten van de Hoven van Weenen, Londen en Sardinië, hebben met Leden van Repeering geraadpleegd. Ook is de Graaf van loertz Gezant van den Koning van Pruisfen, >mtrend de gefchillen met den Stadhouder, met den Raadpenfionaris in gefprek geweest. De  JAARBOEKEN, November. 1786. 1447 De Afgevaardigden der Staten van Gelderland, hebben in de Vergadering van Hun Hoog Mogende ingebragt eene benoeming' van de Bemiddelaars in de zaken van Uitrecht; naamlyk, de Heeren Jr, Elias van Lynden, (welke een der Commisfarisfen van Zyne Hoogheid is geweest om met de voorllemmende Leden te handelen) Schut, Heeckeren van Enghuizen, Lidth de Jeude , Haarfolte van Trst ,en Rheede van den Parkelaar. De Staten van Holland en Westfriesland hebben den go November , in plaats van den Kaptein Generaal, (welke in deze zyne post is gefchort) in verfcheidene Regimen* ten en Compagnien, die ter betalinge dezer Provincie liaan, veele krygsbedieningen ber geven. De Beftierders der Genootfchappen van Wapenhandel te Alphen en te NoordwykBinnen, hebben by Hun Ed. Groot Mogende door Request verzogt, om begrepen te worden in Hun Ed. Groot Mog. Refolutie ter befcherminge van de Vaderlandfche Wapencorpfen, dan welke Requesten, tot berigt, gefteld zyn in handen der Leden dier Genootfchappen. Op het Request van eenige Leden van hec Zilverfmits Gilde alhier in 'sHage, zo tot furcheance en het verkiezen en aanftellea van nieuwe Keurmeesters, als ter aandrang op 'sGra- 5k.  ri448 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VE« HACE. i { < i 3 4 i op het voortzetten van de beraamde en reeds voor eenigen tyd begonnen onderhandeling over het ingebragte bezwaar, is de furcheance dadelyk verleend, en door Dordrecht op bet fpoedig voortzetten van dat bejoigne, :en fterkften aangedrongen, dog den volgenlen dag is die furcheance weder opgeheven. Uit de ftad Schiedam en uit Giefen in het and van Altona zyn insgelyks Adresfen ingekomen, zo ter dankbetuiging aan HunEd. -TrootMog. over de genomen Refolutien, als en verzoeke van befcherming der fteden Hattem en Elburg, De Generaal Dundas heeft zig by Requeste aan de Staten van Holland en Westlries.and vervoegd, met klagten over de verregaande verongelykingen , hem door Zyne Hoogheid, op aanhitzing (zo hy zegt) van Jen Collonel en Adjudant Generaal Bentinck . aangedaan; welk Request aan den verklaagden gezonden is, ten einde HunEd. Groot Mog. daar op te berigten. Ook is ter vergaderingé van Hun Ed. Gr. Mog. ingekomen een brief van de Meerderïeid der Magistraat der ftad Heusden, verwekende, „ dat Hun Ed. Groot Mog. ten "poedigften , volgens de Refolutie by hun len 27 December 1783 , omtrend de jaarlyk'che vernieuwing der VVeth aldaar, overeentomltig Stads Privilegiën genomen , den Drosfaard en Schout dier Stad zouden gelieven te .gelasten, zig. overeenkomftig de voorfz.  JAARBOEKEN, November, 17S6. 1449 voorfz. Rechten en Privilegiën te gedragen welk verzoek commisforiaal gemaakt is met 1 het groot Befoigne. Leyden. Op het Dankadres, ter tekening gelegen hebbende in de Burger-Sociëteit in het Swynshoofd, is by de Staten van Holland en Westfriesland genomen het volgende befluit. „ Waar op gedelibereerd zynde hebben „ Hun Ed. Groot Mog. ten uiterfte gevoelig „ over de blyken van verknogtheid aan de „ eer en Regeering van hoogstdezelve, zo wel als aan de algemeene belangen van „ het Vaderland, in het voorfz. Adres ge» „ manifesteerd, en niet dan met het groot- fte genoegen kunnende befchouwen de „ regt Vaderlandfche Verklaring , wegens „ de bereidvaardigheid der ondertekenaren^„ van hetzelve, om zelfs met hun goed en „ bloed, Hun Ed. Groot Mog. Land Vader- lyke pogingen, tot behoud der Vryheid, „ te onderfteunen , goedgevonden en ver„ ftaan het voorfz. Adres, vermits by het„ zelve geen fpeciaal verzoek is gedaan, s, verder aan te nemen voor Notificatie: en zal Copie dezer enz. Het Request, aan de Ed. Groot Achtb. Vroedfchap dezer Stad , ftrekkende, om het ter Staatsvergadering te helpen daar heen te bellieren : „ Dat aan de gevlugte Burgeryen van 's Gra- fENHA-  Lf.y- DEN. 1550 JNiEU WE NEDERLANDSCHE van Haltem en Elburg, het effe& der toegezegde Proteclie verleend worde: 2. Dat de gefchillen in Gelderland en Utrecht, met den meesten fpoed, tot genoegen der beledigde Burgers vereffend worden en: 3. dat 'ervoorzieninge gefcbiede tot veruietiginge 'van zodanige Corpfen van Wapenhandel, als niet in de fpeciale Proteclie van Hun Ed. Gr. Mog zyn genomen:" — 't welk gehegt aan een Qualificatie tot Geconftitueerden, eenige dagen heeft voorgelegen, is opDingsdaglaatstleden by Heeren Burgemeesteren, door een Commisfie uit Geconftitueerden, uit naam van dezelve en hunne Confiituanten, ingeleverd en ten zeiven dage door dezelve ter Vroedfchaps vergadering overgebragt, waar hetzelve dadelyk in deliberatie genomen , en reeds by voorraad gunftig op hetzelve is beOoten geworden ; terwyl de Oualificatie noch dagelyks op den Doelen , en de drie Burger-Sociëteiten, De Pauw, het Zwynshoofd, en inde Nieuwfieeg, wordt ondertekend. Die Heeren Geconftitueerden zyn de navolgende : P. Freede, Mr. A. van Nievelt, Mr. J. P. Sandra, J. de Krui ff, Mr. J. Byleveld, Mr. A. J. La Pierre, K. de Pecker, P. Z., Mr. C. G. R. van Marle, A. Seye, Mr. J. A. Clignett, Mr. J. G.H. Hahn, Mr. A. B. Swart, G. J. Loncq, Dr. P. P. du Cloux, Mr. W. % van Noort, Mr. N. Bucaille. J. Hartevelt, Mr. W. Noodt en A. Ie Poole,  JAARBOEKEN, November, 1786. 1451 Den 23 November 1786, is deze Publicatie afgekondigd. Die van den Gerechte der ftad Leyden, gelet op het verzoek door de Armbezorgers der Roomsch Catbolicqe Gemeente binnen deze ftad gedaan, tendeerende, om in de zo bezwarende omftandigheden, waar in zy Armbezorgers zig gefteld vonden door de fteeds toenemende, en bun vermogen verre te boven gaande vermeerdering der Armen, tot hunne Gemeentebehoorende, temogen worden onderiteund; en bevonden hebbende, dat tot hun leedwezen de redenen en gronden by dat verzoek voorgedragen, maar al te zeer naar waarheid overeenkomltig waren; hebben, om daar aan, zoveel mogelyk te voldoen, met voorkennisfe, en volledige toeftcmming van die van de groote Vroedfchap derzelver ftad , goedgevonden de gemelde Armbezorgers der Roomsch Catholicque Gemeente te qualificeeren en te authorifeeren, cm ten behoeve van deGementioneefde Armen éénmaal des weeks zig met een Bosje te vervoegen aEn de Huizen van alle de In- en Opgezetenen binnen deze Stad, ten einde door derzelver bekende liefdadigheid ook voor deze hunne behoeftige noodlydende Stadsgenooten eene gepaste hulp te erlangen, endaar mede op donderdag den 30 dezer lopende maand November in een gedeelte, eh des Vrydags daar aan volgende in hit andere of refteerende gedeelte dezer Stad een begin te meaken. En op dat niemand eenige ignorantie zoude kunnen voorwenden, is by die van de Gerechte goedgevonden, de goede Burgeren en Ingezetenen dezer Stad, van deze HunEd. Groot Achtb. Refolutie by Publicatie en Aflixie nodige kennisfe te geven. Aldus gedaan by die van de Gerechte der ftad Leyden, op den 21 November 1786, enten Ccccc over- Leydest Public, wegens armbos der Roomsvezinden.  Leyden i45i KIKDWE NEDERLANDSCHE overftaan van dezelve den Volke voorgelezen ? op den 23de daar aanvolgerde. By 11 y J. J. ÏÏÜBRECHT. L e y d s c ii e n i) a m. Het by den Gerechte van den Banne van Stompwyk gewettigd Genootfchap van Wapenhandel , aan de zuidzyde van den Leidfchendam, Stompwyk en Wilsveen , ten fpreuke voerende : Getrouw aan Land en Overheid, is op deszelfs verzoek by Hun Edele Groot Mog., volgens hoogtsderzelver Refolutie van den 23 dezer, in de byzondere befcherming van wel gemelden Hun Ed. Groot Mog. genomen , het geen de Commisfie ter beitieringe van gem. Genootfchap oordeelde , tot voorkoming van misverftand , aan het publiek te moeten bekend maken. Het zelfde heeft reeds te voren plaats gehad omtrent het Genootfchap , onder de ipreuk: Tot rust en vryheid , den 2.0 April 3786", onder denzelfden Banne opgerigt, met de Genootfchappen van Veur en Voorfcho 'ten op dan 19 Mei 1786 vereenigd. Amsteldam. Den 6 November en volgende dagen heeft hier in de Burgerfocieteit in de Warmoesfiraat, over de Vischfteeg ; en in de Nes, in  JAARBOEKEN, November, T78Ö. r453 in het Huis, van ouds genaamd de ftad Lion, in de Herberg de Rarsfehoom in de Kalverftraat $ in de Toreti van Kordaan op de Kadyk; in hec Oude ën Nieuwezyds Heerenlogement', inde Zwaan;de Munt, de Koning van Polen over de Koornbëurs; de Nieuwe flads Herberg aan 't Y: de Kroon , op de Brouwersgragt; de Franfche Tuin , in de Elandsftraat; de Keizerlyke Kolfbaan ; de Witte Molen, op 't Cingel: het Jaagtfchuitje, op de hoek van de Haarlemmerplyn; en De Zon op de Nieuwendyk, een adres ter teekening gelegen. Ook zyn in zommige Wyken van wegens de Kapteins of Lieutenants der Compagnien, gedrukte briefjes rondgezonden tot berigt of uitnoodiging ter tekening. Men las in een der Dagpapieren den i'é November, nopens gemeld adres, dat volgende berigt. W/egenS de vergadering der Ed. Manh. Heeren Kapteinen uit de refpeftive Wyken dezer Stad, in de gepasfeerde week alhier gehouden, om te delibereeren over een terttkering te leggen Dank-Adres aan Hunne Ed. Groot Mog. de Heeren Staten van Holland en Westfriesland, verneemt men, dat verre de meeste van de Heeren voor dat Dank-Adres geweest zyn, zo als. uic de volgende Lyst te zien is. f. Heeren Kapteinen, die voor het Adres geweest zyn. Wyk 4 C. L. Kolf, 7 H.Basterf, 14 P. Boele, 13 Kroeze, 16 E. W. Boer, io G. H. de Wilde, ixJ.C.van Hall,1* S. J. van Kralen, 23% C. Sibmacher, 24 D. j. van Hogendorp, 25 van Pruisfen Morisfe, 31 A. Meyntsz, 32 P. Jager, C ecce 2 23 A M- S1EL-  i454 NIEUWE NEDERLANDSCHË Amstel»dAm. Berigt in de Courant, nopensDankadres. 33 B. Schreuder, 37 T. C. van Herfeele, 3R Hl. A. Muller, 4© WasCchenbergt, 41 Pama de Kempenaar, 43 G. y. Gales, 44 R- E Bouwens, 45 van Heyningen, 46 A. de Rotb, 47 Mars/ènier, 29 Ferfteeg, 51 P.J. Detemeyer Wesfeling, 52 J- Wisfelius, 57 Asfenbe'g- II. Heeren Kapteinen, die tegen het Adres geweest zyn. Wyk 5 P. Clockener, o J. van de Pol de jonge, lil P. Rendorp, 13 Af. vöw .Soa, 17 2". J. Sanderfon, 30 IVolters van der Pol, 36 yf. ZJorf48 G. N P- Hasfelaar, 50 J. S'adlander t 53 Wen dorp, 55 Willem Gerrit van de Pol. UI. Heeren Kapteinen, dieniet\gecompareerdzyn. Wyk 1. J. S. Kleinpenning, 2 //. JMr, 3. J. de Wit, 6 H. van Pembroek, 8 Luyken, 11 Huygcns, 12 Hulfenbosch, 18 Bourcowt, 20 ;/. C. m» Mierop, 25 r JV-Warin, ujS.van der Muelen, 28 G.'/ flo/?» Willemz., 34 P. W. Elias, 35 P. C. Nobel, 49 Schimmelpenning, 50 C. E. Vaillant, 50 ^. C. ra« -jE»^, 60 J de Veer, en vier Wyken, die geen Kapteinen hebben. Wyders rouleert hier thans over deze zaak in het Publiek eene waarlchouwing van den volgenden inhoud: ,, De Officieren, Onderofficieren, Adels, Cor- poraals, Adliftenten, Landpaslaten, Schut.ers „ enTamboursder refpeclive Wyken worden ge- waarfchouwd, zig niet te laten verleiden, door het Sireenen Gezang van den Kaptein Willem ,, Gerrit van der Pol, om hen af te raden het ,, tekenen van een Dank Adres aan Hunne Ed. „ Groot Mog, de Heeren Staten van Holland en Westfriesland, onzen eenigen en waaren Sou„ verain, en hen te dreigen met de vcrontwaar,,* diging van de Regeering hunner Stad, trach- tende hen hier dóór een fchrik voor de gevol}, gen aan te jaagen; daarby heeft die Heer Kap„ tein in het Kapteins Collegie zulks openlyk ge- „ do-  JAARBOEKEN, November, 1786. 145-5 declareerd, en zelfs de Refolutie, die door de „ Vroedfchap genomen is, waarby aan een ieder ,, vrygelaten zou zyn, om zig door een Dank„ Adres by zynen Souverain te kunnen vervoe- s, gen, ten einde zyne erkentenis te betuigen , aan' „ alledoManlchappen te zullen vertoonen, fchoon > „ hy daar toe niet in ftaat is, cn dus hier mede 1 s, het Volk verkeerde denkbeelden vandieRefolu* tie tracht in te boezemen, alzo dezelve zo kunftig gedraaid is, dat er Honig en Fenyn uit te „ zuigen is!" Dit berigt toont, hoe zeer men 'er op toelag , om met alle middelen het tekenen van gemeld Adres door te zetten, en zig niet ontzag de Refolutie der Regering hatelyk voortedragen. Het bovengemelde Dankadres was van dezen inhoud: Aan de Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Holland en Westfrieilaiul. r~>eveü met behocrlyken eerbied te kennen de ^ Ordergercfcenden, Burgers en Inwoners der Stad Anilteldam; Dat zy lieden, wel verre van onverfchillig of ondankbaar te zyn nopens de landsvaderlykezorge van U Ed. Groot Mog., integendeel niet willen afzyn aan hunneduure verpligting te voldoen, en alzo openlyk en voor het oog van de geheele Natie te betuigen de verknogtheid en de levendigftegevoelens van dankbare erkentenisfe, waar mede zy aan Uw Ed. Gr. Mog. verbonden zyn, wegens Hoogstderzelver Vaderland en Vryheidlievende pogingen ter behoud van Vryheid en Voorrechten, en byzonderlyk wegens decordate Refolutien, wel. Ccccc 3 ken Amstel- ram. Danka- Ires aan le Stat. 'an HolU  Ï45-5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am. oam. Dankaadres aan de Stat. via tiotl. ken Uw Ed. Groot Mog. zo met opzichte op de Troupes, (taande ter repartitie van deze Provincie, als vcotmmelyk ten reguarde van den Heer Kap» rein GeBeraal, in de omltandigheden van zaken , welken zedert eenigen tyd binnen deze Repubiek hebben plaats gehad, hebben gelieven te nemen; Dat, hoe zeer het fchynt, dac deze aüezints ' pryswaardigedeinatcnes van Uw Ed Groot Mog., wei ken de openlykegoedkeuringevan het grootfte , beste en verlichtfie gedeelte der In wooneren dezer Republiek hebben weggedragengevoegd by de beloofde proteclie van UwEd. Groot Mog. aan de onderdrukte Ingezetenen van Elburg en Hattem, wel zyn geweest van zodanig cffecl, dat daar door de woede des gewelds ^vvelke twee evengenoemde item in Üaac heobenue Steden, niet adliftentie van de Militairen arm, op eene allergewdddaciigfte wyze van hunne Medeftaatsleden hebben moeten ondervinden, en waar mede die van Utkecut door eenen aanmarsch van Troupen wierden bedreigd, eenigzints in haren loop fchynt gefluit te zyn; de Ondergetekenden nogtans voor het oog van Uw Ed. Groot Mog. geenzints kunnen verbergen de angstvolle bekommering, waar in zy verfeeren ten opzichte van de beklagenswaardige Inwoneren der twee voorfchreven Steden ëlborg en Hattem; nademaal dezen niet alleen genoodzaakt zyn ge. weest, om, of uit vreze vóór een aannaderend, of uitdadeKke ondervinding van een allerwillekeurigst geweld, hunne woningen, bezittingen en goederen te verlaten, maar ook daarenboven hebbel) moeten onder vinden, dat hunne nagdatene woningen, bezittingen en goederen, door de roofen plunderzieke Militairen, cn zulks onder het oog en ttn aanzien van hume Chefs en Officieren, ayn weggenomen en geamoveerd, of anderzints, zo niet geheel en al, immers voor een zeer groot gedeelte zyn geplunderd en vernield geworden; terwyl dje ongelukkige Ingezeten zeiven daar duur zyn gedompeld geworden in eeüe diepe arJ a ' moe-  JAARBOEKEN, November y 1786. I4H moede; te rampzaliger, naar mate dat het Wmterfaifoen en de daar mede verzeld gaande nypendej koude, en andere daar aan onvermydelyk ver-1 knochte ongemakken (waar door ook hun Vee hrt geen daar en boven van het nodige voeder is, verftoken, aan eenen byna zekeren dood word, hlootgefteld) zig meer en meer doen gevoelen ;, des, dan het met die onfchuldige flachtoffers , van eene fchreeuwende dwingelandye gedaan zoude zyn geweest, by aldien nietdeliefderyke voor« zorgeder naburige, zo Overysfelfcheals Hollandfche Ingezetenen, daar in op eene medogende ■wyze, hadden voorzien; Dat, weliswaar, de zig nretenlelyk noemende Heeren Staten van Gelderland hebben kunnen goedvinden, omquafl, eene zogenaamde Amnes. tie te doen publiceeren, even als of de Inwoners der twee voornoemde Steden, (die van niets anders te befchuldigenzyn, dan dat zy zig by hunne wettige R.echien en Privilegiën hebben zoeken te bewaren , en daar toe op eene allerJecentfte wyze hebben geëmploijeerd zodanige middelen, welke nimmer dan door de zulken, die het geweld op den ftoel des Rechts trachteden te plaatfen, zyn afgekeurd) zig zouden hebben fchuldig gemaakt aan het 'erinten tefts Majefïatis, en voorts van dezelve nebben gevorderd eene opgave der fchade, welke zy door de voorfz. handel wy zegeleden hebben; dan dat het aan de hoge wysheid en hetdo->riigt van Uw Ed. Groot Mog. geenzints kan ontilippen , dat het van die Ingezetenen met geene mogelykheid te vergen is, dat zy zig aan die fchreeuwende vorderingen van die zogenaamde Heeren Staten zuilen moeten onderwerpen, en zig alzo met de daad fchuldig verklaaren aan zodanige misdaad, Welke nimmer ten hunnen laste heeft kunnen of behoren ingebiagt te worden; des het, in confidentie van die willekeurige handelwyze, zeker is , dat zy, of zig zullen moeten fuhjecteeren aan dan gantsch onwetttig geweld, of dat zy anderzints Gcccc4 ga- Am- t f.r.i >am Dankidrestan de Stat. van Bod.  145» NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stkldam- Dankadresaan de Stat, van Holl. gevaar l^pen op eene gantsch wcderrecbtelyke en ongeoorloofde wyze voor altoos verftoken te worden van hunne wettige eigendommen en bezittingen, en alzo aan eene totale en onherftelbareruine te worden opgeofferd; buiten en behalven dat hec Uw Ed, Groot Mog, geenzints kan zyn onbekend, dat gedachte pretenfe Heeren Staaten van Gelderland hebben kunnen goedvinden, om uitdrukkelyk van die zogenaamde Amnestie uittelluiten zodanige perfonen, welken zich by Uw Ed. Groot Mog. hadden geaddresfeerd , derzelver rechtmatige klachten in den fchoot van Uw Ed. Gr. Mog. hadden nedergelegd , en van U Ed. Groot Mog. derzelver veelvermogende iötercesfie en hulp haddeu verwagt en verkregen. En vermits uit dit alles blykbaar is , dat de voorfz. zich alzo noemende Staten van Gelderland riet alleenlyk openlyk de fpot dry ven met de protectie van Uw Ed. Groot Mog. en de belofte, door Uw Ed. Gr Mog. aan de Ingezetenen van de voornoemde Steden Elburg en Hattem gedaan; om namelyk hun te doen jouisfeeren van heteffecl: van het Bondgenootfchap der Unie, maar ook, dat alles vruchteloos zal zyn , zo lang Uw Ed. Groot Mog. niet gelieven te refolveeren, om die beloofde proteclie te doen overgaan in eene dadelyke praiftatie en daarftelling der beloofde befcherming en hulp. Zo keeren de Ondergetekenden zich tot Uw Ed. Groot Mog. met eerbiedig verzoqk, dat Uw Ed. Groot Mog, de Ingezetenen der Steden Hattem en Elburg dadelyk gelieven te prafteeren die hul. pe, welke door Uw Ed. Groot Mog. aan dezelven is beloofd geworden, en dat Uw Ed. Groot Mog. ten dien einde ten Ipoedigften met er daad gelieven in het werk te dellen of te doen dellen 10danige efficacieufe middelen, als Uw Ed. Groot Mog. naar Derzelver Hoge Wysbeid zullen cor . deelen beit gefchikt te wezen, om de gevlugte en ver-  JAARBOEKEN, November. 1786. 1459 verdrevene Ingezetenen van de Steden Elburg en Hattem te doen genieten de door Uw Ed. Groot Mog. aan hun toegezegde protectie en het effect der Unie, en hen alzo wederom kost en ichadeloos te doen ftellen in de Poffesfie hunner woningen en bezittingen, cn hen voorts te doen jouisfeeren van die Rechten en Privilegiën, welkehenop eene wettige wyze zyn competeerende. T. W. D. Dit dankadres is , door 2401a Burgers en Ingezetenen getekend , ter vergadering der Staten ingeleverd. Ondenvyl hebben Burgem. de voordragt, door de Kapitenen Hoogendorp en de Roth fchriftelyk, nopens voorgem. Dankadres, aan H. E. Gr. Achtb.overgege ven, gebragt ter kennisfe en overweeging van den Achtb. Raad. De Heeren, tot het onderzoek gecommitteerd, bragten voor rapport uit, dat zy in 't byzonder in't oog meenden te moeten houden, „ de gevolgen welke 't prefenteeren van een Dankadres aan Hun Ed. Groot Mog. in deeze volkrijke Stad, uit hoofde van de verfchillende begrippen, welke zo omtrend het doen van een Dankadres in 't algemeen, als ten opzichte van de form en bewoordinge, en de vryheid welke een ieder zoude kunnen begrypen te hebben , om zynedenkwyze afzonderlyk te openbaaren , zouden kunnen plaats hebben , en dat daar uit zouden kunnen voortvloeijen , twisten en onenigheden onder de goede Burgers en Ingezetenen , en de rust, welke tot nog toe in deze Stad is geconferveerd , geltoord wor> Ccccc 5 Deze Am- stel" dam.  1460 NIEUWE NEDER.LANDSCHE AMSTERDAM. Deze Heeren hebben verder gemeend m aanmerking te moeten nemen, „ dat de ongenegenheid, welke by veele Burgers en Ingezetenen mogelyk gevonden worde om Requesten en Uankadresfen , van welke aard en 'natuur die ook zyn mogen , te ondertekenen, en welke ten opzigten van Dankadreslen aan den Souverain te lterker zoude kunnen zyn, doordien daar van geen voorbeelden,immers voor zo verre zy Heeren Commisfarisfen hadden kunnen nagaan, in deze Stad bekend zyn, ligtelykten gevolge zoude kunnen hebben , dat aan een groot aantal, ook van de voornaamfte Burgers en Ingezetenen , hoe zeer al tegen hunne ware gevoelens, zoude kunnen geatribueerd worden als of zy in denkwyze over de Refolutien van den Souverain met die genen, welke hoogstdenzelve met een Dankadres adiëren, kwamen te verfchillen (*;." Op dit rapport van Heeren Commisfarisfen zyn by den Achtb. Raad wel verfcheidene bedenkingen gemaakt voor en tegen het inleveren van Dankadresfen in 't algemeen; dog wierdt het zelve geoordeeld onderhevig te wezen aan gewigtige bedenkingen , met betrekking tot deze Stad, en is dien volgens befloten, „ dat door den Achtb. Raad, om te beantwoorden aan 't verlangen van Kapteinen, om onderrigt te worden van de gevoelens van den Achtb. Raad, en aan denzelven (*) Vergel. N. Nederl. Jaarb. 1782. bl. 1558-15^7▼oor al het befluit van de Staten van den 21 December .782. ib. bl. 1565 cn bl. 1566»  JAARBOEKEN, 'November. 1786, 1461 ven op nieuw gegevene blyk van geene zodage Rap te willen doen, zonder alvorens verzekerd te zyn , dat dezelve de volle goedkeuring van den Achtb. Raad zoude wegdragen, Heeren Burgemeesteren zouden worden verzogt , om "Kapteinen het genoegen van den Achtb. Raad hier over te betuigen, als mede over hun gedrag ten opzigte van den briefvan den Notaris Geniets-, en voorts alle voorfchrevene Confideratien in antwoord op Je overgegevene fchriftelyk voordragt aan wemelde Kapiteinen te communiceeren, ten einde dezelve daar uit zouden kunnen opmerken, dat 'er omtrent het prefenteeren van een Dankadres in deze volkryke Stad gewigtige bedenkingen zyn opgekomen, dan dat tevens de Achtb. Raad niet van voornemen is, de vryheid van Kapiteinen, hoe zig in deze te gedragen, te bepalen." Tegen dit befluit hebben geprotesteerd de Raden W. Backer, A. P. van Leyden; B. E. Abbema ; L.Hovy, J. B. Bicker ; C. van der Hoop gz. J. de 'iVitt; D. Hooft, en R. L. Bomvens. Den 4 November des middags kwam het twede Detachement der Leden van het Genootfchap Tot nut der Schuttery, van Utrecht terug; wordende aan deBeerebyt door derzelver Medeleden ontvangen: vervolgens trok het zeiven met flaande Trom en Pypers langs de Rads Buitencingel tot aan de Herberg Maltha, (waar het Genoodfchap deszelfs gewoone wapenoeffeningen verrigt) waar na de Leden elk waar zyn huis keerden, * ris Au. ;tej>  I4Ö2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- ST£L. DAM. De Vergadering van Zeventienen van de geoétoyeerde Oost - Indisch Comp. dezer Landen, dewelke alhier tegens den 6 dezer befchreven was , dog uit hoofde van de geopperde zwarigheden , door de Heeren Gedeputeerdens van de kamer Zeeland, om dezelve met eenige leden van het nieuwe vyfde Departement by te woonen, nog;'geen begin hadt kunnen nemen , heeft nu ingevolge het befluit van Hun Hoog-Mog. en de aanfchryving van Hun Ed. Groot-Mogende aan de voorzittende kamer, op Maandag den 13 dezer hare raadplegingen begonnen. De Bewindhebbers van de kamer Zeeland hebben verklaard, deze vergaderingen niet te kunnen byvvoonen , en zyn dus na overlevering van Protest vertrokken. Dog de Leden der andere kamers zyn voortgegaan. De Ed. Heeren Bewindhebberen van da Ooftindifche Comp. ter Kamer Amftèldam, hebben van hunnen Correspondent te Londen narigt, dat het O. L C. Schip Barbefteyn, Kapt. van Vlaanderen, den 28 November in Duins is aangekomen. Doch dat de Luxemburger Troepen daags te vooren zich van de geweerkist hadden meester gemaakt, en de Officieren van het Schip'gedreigd te ver-' moorden : waar op vier kisten met gerede gelden door hen zyn opengebrooken, met welken zy wilden vlugten: maar door alle navorfching enz. is het gelukt dat 69 misdadigers door Kapt. Lawgborn, bevel voerende over 's Konings i Sloep the Scout, in Duins liggende, met zyn gewapende Schui^ tena  JAARBOEKEN, November, 1786. 14G3 ten nevens twee gewapende Schuiten van een'andere Kotter, wanneer gemelde rovers naar de wal voeren, overmcefterd zyn geworden : het geld dat zy by hun hadden, is hun afgenomen, en aan Kapt. van Vlaanderen weder ter hand gefteld: deze gevangenen zyn terftond aan de wal in hegtenis genomen : negen zyn ook in Doevres agterhaald en mede in hegtenis. Gouda. Gelyk adres van Dankzegging , als Wegens Amftèldam en andere plaatfen, is ook wegens deze Stad aan de Staaten ingeleverd, het welk ook door lieden van het platteland rondsom is getekend. Den 25 November is uit naam van ruim 120 Burgers en Ingezetenen dezer Stad, welke zig ook reeds meer dan twee Jaaren onder de zinCpreuk. Eendragt maakt magt, in de wapenhandel geoeffend hadden , aan het Collegie van de Magiftraat ingeleverd een Request, waarby hoofdzakelyk verzogt wierd , „ dat het Hun Ed. Gr. Agtbaren „ behaagen mogte , hun Supplianten te ne„ men in hoog derzelver byzondere protec- tie, en verder te permitteeren, om, één „ maal 's maands, op een publicque plaats „ binnen deze Stad te vergaderen, en ver- volgens Corpsgewyze met flaande trom en 5, ontrold vaandel naar en van hun exercitie„ veld de Stad uit en in te trekken." Dit verzoek is door welgemelde Collegie, zo als hetzelve ligt, toegeftaan. Rot- Gouda.  1454 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot. ter- bam. Rotterdam. Het is bekend, en wy hebben het op zyn tyd gemeld, dat de Staaten van Holland den 10 Augustus 1784 eene Commisfie benoemd hebben,beftaande uit de Heeren Teding van Berkhout, van Halteren, Visfcher, Pottey Turcq en Mollerus; de twee eerften Raden in de Vroedfchap der Steden Delft en Leyden; de derde, tweede Penfionaris van Amftèldam; de twee laatften Raadsheeren in den Hogen Rade,en in 't Hof van Holland,Zeeland en Friesland. Welke commisfie naar Rotterdam is vertrokken, om daar (zo het zeggen was) te onderzoeken de oorzaken en bronnen, uit dewelken het voorgevallene in deze Stad, en het ongenoegen en wantrouwen was voortgefprooten, en om daar de rust te herftellen. De Heer Mollerus vervolgens tot Secretaris van den Raad van State zynde aangefteld, werd by befluit van 13 Oétober 1785 de Heer R. Baelde benoemd , om den Heer Mollerus in deze commisfie te vervangen. Deze commisfie heeft dan ook, na een verblyf van twee Jaaren, den 1 November 1786 ter vergadering der Staten een kort verhaal van eenige zaken gedaan , en vervolgends een zeer breedvoerig fchriftelyk Raport of berigt ingeleverd , met veele bylagen, daar toe betrekkelyk. De Staten vonden daarop goed die commisfie voor derzelver moeite te bedanken, en het voorfz. raport en de be* rigten van de Collegien, zo van Policie als  JAARBOEKE»N, November, ï786*. 1465 Juftitie, dewelke aan de vereenigde Vergadering zyn ingediend en onder de bylagen by het raport overgegeven, te doen drukken en onderzoeken door de Heeren Gecommitteerden tot het groot Befoigne met de vooriz. Heeren gewezene Gecommitteerden te Rotterdam , en de vergadering daarop te dienen van derzelver confideratien en advys. De Afgevaardigden van Rotterdam verzogten copie, om daarop te verftaan het goedvinden van hunne Stads Regeering. Dog de Ridderfchap heeft deze cönclufie aangezien, gelyk ook de fteden Delft, Brielle, Hoorn, Enckhuizen, Edam en Medenblik. Bovengem. raport is ook in octavo herdrukt , behalven de bylagen groot 266 bladzyden, en overal te bekomen. Dus is het onnodig, en ook, wegens de uitgebreidheid, onmogelyk, dit raport in onze Jaarboeken mede te deelen. Op een adres van Geconftitueerden van ruim duizend Burgers en Ingezetenen dezer Stad, is by de Staaten met meerderheid van ftemmen den 9 November 1786 aldus befiooten. Ts gelezen de Requeste van Izaak Hübert C S. voor tlun zeiven als Geconftitueerden van meer dan duizend hunner Notabelfte Mede • Burgers en Ingezetenen, zo uit de voornaamfte Kooplieden als andere Standen , binnen de Stad Rotterdam: over het gedrag van den Stadhouder dezer Provintie, en waar by uitboezemen hunne gevoelens van .Lief- Rot* rERqam.  Rotter* DAM. Ref. of Adres van ïooc Burgers en Inge letenen. 1466 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ Liefde en Attachement voor Hun Ed. Groot Mog. in het delicaat Tydftip; en concernerende verder de waarneming der Stadhouders- Capiteins- en Admiraals Ampten door één Perfoon. Waar op gedelibereerd zynde, hebben Hun Ed. Gr. Mog. met opzicht tot de fentimenten,door de i Supplianten voor Hoogstdezelven gedeclareerd, ten uiterften gevoeiliglover die blyken van verknochtheid aan de Eer en Regering van Hun Ed. Groot Mog., zo wel als aan de algemeene Belangen van het Vaderland, in het voorfz. Requeftgemanifesteerd, en niet dan met het grootfte genoegen kunnende beichouwen de recht Vaderlandfche verklaring der Ondertekenaren van het zelve en voor hunne Conltituanten; goedgevonden en verftaan , de voorfz. Requeste ten dien opzichte, vermits daar omtrent geen fpeciaal verzoek is gedaan, verder aantenemen voor Notificatie; en zal daar van Copie len hunnen behoeven worden uitgegeven tot derzelver informatie, zullende dezelve Requeste, met opzicht tor den verderen Inhoud, worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Ed. Groot Mog. Gecommitteerden tot het groot Befoigne, en de Vergadering daar op gediend van derzelver Confideratien en Advis. Accordeert met voorfz. Register. (was getekend) C. CLOTTERBROOKE. Den 20 Oclober is het grootfte gedeelte van het Detachement onzer Schuttery, 't welk van den 22 September tot den 4 Oclober teUtrecht geweest was, weder derwaarts uitgetrokken, onder geleide van den Heer Major Vonck, Kavteias.Overfchie enHavelaar. Luitenants Ts  JAARBOEKEN» November, 1785. 1467 Ts van dér Vliet en Stolker, en Vaandrigs Havart en C. 1x20 üfe/- Hoeven, 3t welk den 4 November alhier wederom is teruggekomen: gelyk dat van den Heer Major de Moncby, op den 22 Oclober is t'huis gekeerd, behalven eenige Schutters, die,met verlor' van de Wethouderfchap, te Utrecht gebleven en by het nieuwe Detachement gevoegd zyn. Voorts is den 2 November, een vyfde detachement, in alles op den vorigen voet, derwaarts vertrokken , onder gebied van den Major Laregnere, Kapteins Caarten en Ja* ta , Luitenants j. T. Vogel en Havelaar , Vaandrigs Francois van der Hoeven en JJaartz. 'twelk op den 17 dezer, door een zesde detachement , onder den Heer Major du Fez-, is afgelost. Vlaardingen. Den 11 November kwam een gedeelte van het Genootfchap van Wapenhandel, het welk eenigen tyd mede te Utrecht gelegen hadt, terug. By deszelfs aankomst vergaderdè eenig volk by een, waaronder veele Visfchers waren. Dezen toonden hun misnoegen tegen de Genootfchappers, en poogden het laatfte pelotton aftefnyden. De Genootfchappers hunne geweeren vellende, kwetlten een der menigte,waarop de gisting toenam. Dog eindelyk kwam het Genootfchap aan het Societeitshuis. Een postboden afgezonden zynde , kwamen de Schiedamfche Genootfchappers die van Vlaardin* gen ter hulpe. De Regeering deedt eene PuJJ d d d d bit- Rot* TERDAM.  1468 NIEUWE NEDERLANDSCHE Vlaar DlNCElS ■ blicatie tot herftelling der rust. Men ziet 'er ■weder uit, dat de oprigtingen van gewapende Genootfchappen juist niet het genoegen van het geheel der Natiën weg dragen. G O R I N C H E M. Den 23 November trokken hier binnen die leden van 't Genootfchap de Eendracht, welke zich naar Utrecht begeeven hadden. By hunnen aankomst, wierden zy dooï den Heer W. B. Cappelhof, als Colonel Commandant dezes Genootfchaps, met een aanfpraak verwellekomd , en voor de betoonden yver en bereidwillige onderfteuninge der Utrechtenaars bedankt. YsSELSTEYN. Den 30 September laatstleden kwam, op patent van Hun Ed. Gr. Mog. de Heren Staten van Holland en Westfriesland, in deze Stad binnen het Regiment Dragonders van den Generaal Majoor Grave van Byland, hetwelk in de nabyheid dezer Stad in cantonneerings kwartieren gelegd wierdt; dog wegens fchaarsheid van levensmiddelen, na een verblyf van omtrent vyf weeken, naar het land van Heusden en Altena vertrok. Den eerften Oétober, trok insgelyks hier binnen het eerfte Battallion van den Heer Generaal Majoor R. F. Grave van Byland, het welk in deze Stad wierdt geïnkwartierd; wordende denzelfden dag het twede Battallion van dat Regiment in het naburig Benfchop gecantonneerd. Eem-  JAARBOEKEN, November,178Ö. h6q Eenige dagen later kwamen alhier aanx eenige detachementen Kanonniers, te zamen « ruim 170 mannen fterk, en vervolgens van tyd tot tyd een goede train amllery, benevens een ruimen voorraad van oorlogstuig. Den 15 November heeft de Generaal Major van Rysfel, die het gebied over het Hollandsen cordon voert, het artülerypark, de berging van het Oorlogstuig , als mede de wapenoeffeningen der Artilleristen bezigtigd. Hoorn. Twee honderd vyf-en-dertig Burgers dezer Stad, gaven den 17 November, ter vergadering der Staten van Holland en Westfriesland, een verzoekfehrift in; het welk op den leest gefchoeid is van de Hedendaagfche Adresfen; losfeen onbewezene befchuldigingen bevat; byna een Echo is van de partydige Schriften dezer tyd. Dog wy zyn aan het publiek, en aan de nakomelingfchap verpligt het zelve mede te deelen, zo als het is: Aan de Edele Groot Mogende Heeren Staten van Holland en IVestfriesland. C> even met fchuldige eerbied te kennen de On5 dergetekende Burgers en Ingezetenen der Stad Hoorn. , . n Dat, na dat zy Supplianten met net uitnlte genoegen waren geinformeert van het ter Staatsvergadering uitgebrachte Rapport van UEd. Gr. Mog. Gecommitteerden tot de zaken van het groot Befoigne, tenderende kortelyk tot het perMeren by de ordres ten aanzien der Militie, en bovendien bevatteade andere voorzieningen ter orovifioneele voorkoming van den invloed en r ' Ddddo! 2 ei* r3SBL« TEIN"  T4?o NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoorn. Request van 23 Ingez. aan de Staten. directie van den Kaptein Generaal op en over voorfz. Militie , furcheance van Hun Ed. Gr. Mog. Refolutie van 8 Maart 1766. zy Supphanr ten hadden gemeend dit hcuglyk tydftip hun niet te moeten lateD ontglippen , maar integendeel de Regeering hunner Stad door het prefenteren van een eerbiedig Adres om zich met voorfz. rapport te conformeren, van de femimenten der goede Burgerye (*) te moeten verzekeren, en Uurgtmeefteren en Vroedfchappen te animeren om mede te participeren in die onftervelyke eer van geteld te worden onder die brave Steden, die voor 'stands verdrukte Vryheid manmoedig in dc bresfe derven fpringen. Dat voorfz. Request nochthans was geweest van zoo weinig invloed op de gemoederen van voorfz. Burgemeefleren en Vroedfchappen, immers op de meerderheid van dfzelve , dat, contrarie aan der Supplianten verzoek, was goedgevonden en verftaan de Heeren Gedeputeerden te qpalin*. xeeren, om, daar, zeggen Hun hd. Gr. Achtn , nut was bewezen, dat Z. H. zich aan eenig misdiyf had fchuldig gemaals , voorfz. Rapport 'te declineren, met byvoeging , üat, byaldien by voorname Steden tegens ae te nemene Refolutie 'conform het Rapport mocht worden geprotesteerd, zulks als dan ook van wegens voorfz der Supplianten Stad te doen. Dat de Supplianten deze voor hun zo vernederende demarche noch'tians ftüzwygende zouden hebben verdragen , en op de lyst van zoo veele anderen, voor eenen vryen Ingezeten, fchier ondragelyke te leurflellingen geplaatst, zoo zy niec hadden gevreest hun daar door by de nakomeling, fchap veranrwoordelyk te ftellen , even als hadden zy Supplianten, door hunne werkeloosheid, der Regering," als in dehandgewerkt,entothet doen van zodanige flappen geëncourageerd. Dat (*) tin zou de Vraag zyn , ofiss, dat is een klein gedeelte Burgers en Ingezetenen ,vc!mogen, zig de goede Burgery van eene an 035 rngez. tan de Staten.  Hoorn. Request van 235 Ingez. aan de 'Staten. 147a MEÜWE NEDERLANDSCHE Dat, hne grievende dit ook zy,zulks noch zee? aanmerkelyk word verzwaard door de bykomende gedachten , dat Hy, die weleer was het voorwetp van de hoogachting, ja van de tederfte lief Je der Natte = Hy, een afftatnmeling uit een Huis, welkers dieniten met fctmten zyn beloond; Hy, die ons brood at, aan wien het Ooften zyne ryk lommen opofferde, en ter voldoening van wiens Weelde en Pracht de drukkende belastingen zonder tegenfpreeke wierpen gedraagen en ongedacht; jat Hy fzeggen de Suppl.) dnt Hv Willem de Vyfde, m fpyc van alle die Weldaden laag genoeg heeft kunnen denken , om zich als de eenige oorzaak en bewerkt r van alle deeze onheilen te doen kennen (*). üat, h^e men zulks op alle wyze heeft trachten te vérfchoonèn , de on vergeef! yke toeleg op de Steden Hattem en Elburg , die waarheid in een onwederlpreekelyk licht heeft geplaatst en de ooeen van a'le, die nier uit Vuyg eigenbelang of om andere duiftere inzichten moedwillens blind zyn willen beeft geopend , en Willem de V\fde de rechtmaatige haat en afkeer der Natie heeftop den hals eebaald; voor al na dat hy zelfs in zoo verre alle principes van betarm lykheid heeft vaarwel gezegt, van UEd. Gr. Mog. Souveraine Vergadering in het aanzien van gansch Europa te hoonen, en zich te bedienen van uitdrukkingen, zo onwaarachtig, als hy voor den al weten den God voor het gansche Volk van Nederland en voor de geheele Waareld betuigd dezelve waar., achtig te zyn. . . . u Dat, zy Suppl. gerustelyk vertrouwen zich te mogen dlspenfeeren het voorfz. geavanceerde meer ampel té demonftreeren, aangezien al hetzelve is ten eenemaal in Confesfo, en door een aam?! van alderhande bewyzen zoude kunnen worden geprobeert,dat derzelver naauwlyks een einde zoude zyn. (f). " fa Loopt het niet tegen alle Godlvke en Menschlyke Wette» *an /zulke■ oB-ewewtr-c aantygingen te doen alleen op losfe en haarelvkc hefchuldisinaen van Partydil-e Gefchriften T Wf« Steeds beeft men de Befchuldigers huidendaags z.g hooien beroeDen op baat' lykeiykheid. en overvloed van bewezen, en. tor Set bybiengw vi> dielewyzen zelve» zien or.edu ken.  JAARBOEKEN, November, 17H6. 1473 Dac wanneer zy Suppl. hier tegens hun oog ] vestigen op de gedraagingen van UEd. Gr. Mog. in deeze tyden van kommer en gevaar, zy Sup" j piianten met aandoeningen van eerbied en hoog , achting worden doortrokken , wanneer zy daar in \ beurtelings ontdekken eenen Mannenmoed, ge , fchraagd door Wysheid en Voorzichtigheid, een , taay geduld in het verdraagen van infultes , die overal elders niet Straffeloos zouden worden gepleegd , een geopend oor voor de bezwaaren der Ingezeetenen zoo van deeze als andere Provinciën, en een aanhoudend pogen, om eenmaal een einde te maken van deeze jammerlyke verdeeldheden. En vermits, niettegenftaande dit alles, waar by noch zeer veel zoude kunnen worden gevoegd, Burgemeefteren en Vroedfchappen van der Suppl. 5-tad voor als nog aanhoudend goedvinden niet mede te concurreeren tot de voorfchreve heilzaame pogingen van UEd. Groot Mog. de Supplianten niet langer van zich kunnen verkrygen , meede ais zodanigen te worden aangezien; Zo neemen deSuppl. eerbiediglyk de vryheidhunnen fentimenten opentlyk voor UEd. Gr. Mog. aan den dag te leggen, en hunne oprechte dankzeggingen aan hun UEd. Gr. Mog. te betuigen, voor hoogstderzelver in deeze genoomene Maatregulen, met toewenfehing, dat UEd. Gr. Mog.op denzelven voet aanhoudend zullen biyven voortgaan , en niet eer eindigen, tot dat de Vryheid van dit Gemeenebest op onwrikbaare zuilen zal zyn gevestigd , en zo wel de gebiedende als uitvoerende magt tot hunne juifte palen zullen zyn gebracht: Terwyl zy tevens aan UEd. Gr. Mog. blvmoedig declareeren goed en bloed voor het behoud van Vaderland en Vryheid veil te hebben, en ook nimmer te zullen dulden , dat de Souvereiniteit dezer Provincie door iemand, wie hy ook zy, met woorden ofte daden word aangerand. En eindelyk bidden de Suppl. dat die zelve God, die Nederland door de wonderen zynei Almacht tot hier toe heeft bewaaid, UEd- Gr. Ddddd 4 Mog Ioorn* Zeguest •an <3S 'ngez. tan de ïtaten.  1474 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoorn. Mog. loffelyke Regeering heérlyk make, en de namen van UEd. Gr. Mog. in zegenii ge doe zyn tot in het laatfte Nagellagt. \ De Heeren Afgezondenen dezer Stad, ter vergadering der Staten, namen dit request over, om daarop het goedvinden der Regeeringe van Hoorn te verftaan. Intusfchen moet men zig verwonderen over voorfz. Request. Maar diergelyke Requesten komen meestal uit den koker van zekere Hoofden, tot wiens behoef en onderfteuning zy voornamenlyk dienen. Den 18 November gaven andere Burgers en Ingezetenen, tegen voorgem. Request aan de Regeerders dezerStad,dit verzoekichrift over. Aan de Ed. Gr. Achtb. Heeren Burgemeesteren en Raaden in de Vroedfchap der Stad Hoorn. Geeven met verfchuldigden eerbied te kennen de Ondergetekenden, alle Burgers en Inwoonders der Stad Hoorn , dat zy een geruimen tyd, de oneenigheden en verwarringen , die tusfchen de R genten en Burgers in verfcheide Steden en Plaatfen dezer Repubhcq, byzonder ook in deze Provintie zyn ontftaan. mee een regtmatige bekommering en vreeze, dat dezelve ook alhier mogten plaats grypen, hebben aangezien; dat, hoewel wy daar van lange zyn bevryd gebleeven , echter die vry algemeene geeft tot het invoeren van nieuwigheden ook alhier is doorgedrongen, onder den ichyn en'tvoorgeeven Van de misbruiken , die in de beftellinge der Regeringe, tegens der Burgeren of Poorteren vryheid en regt zouden pbats hebben, grondwettig te willen herftellen en verbeteren , en dat wel, door het in volle gebruik brengen van Handvesten en Privilegiën aan öeze Stad weleer geferjocken. <—- Voorregten, die ajler-  JAARBOEKEN, Ntvember, 1786. 1475 dierbaarst voor deze Stad en derzelver Ingerete-j nen moeten zyn en gehouden worden, doch die in alk hunne kragten en uitgejlrektheid thans te willen herftellen, tot niets minder firekken zouden, dan tot l eene geheele omkeering onzer Republiek; eigene / woorden van de Schryvers der grondwettige her. fi (telling van Nederlands Staatsweezen, op het Ar-^ tieul van Hoorn in het 2de D. Pag. 251 te vinden.,/ Waar uit dan ten vollen Wykt, dat zelfs de yvcrigfte Vooritanders vaneen Volksregeeringby reprefentatie,zoals men veel al nu beoogt, erkennen, dac de oude Handvesten tegens een later gewectigc gebi uik, niet met efFecl kunnen ingeroepen worden. De wyze van befchikking in deeze Regering, die volgens de Handvesten en Privilegiën aan deze Stad verleent , en die na Conftitutie van tyden cn zaaken, door gevestigde en wel herbra^te gewoontens van onheuglyke tyden hebben plaatsgehad, en waar aan deze Stad naast den zegen van God Almagtig haar opkomst, bloey en welvaart verfchuldie,t is; deze gelukkige en gezegende Regeeringswyze voor Stad en Volk van Hoorn, zoekt tnen ihans door het invoeren van nieuwigheden te veranderen, en dezelve na de denk wyze van enige weinigen, die zig doen voorkomen alsfprekende voor het ganfche, althans principaalfte en voorraamde gedeelte van Hoorns Burgery, te fchikken; dewelke zit; ais in een ügbaam vereenigt hebbende, eene meerderheid in de belacgens van de Regering dezer Stad , boven andere ftille Burgers, die hunne wettige Overigheden eerbiedigen, en aan hun Burger-en Schutter-Eed getrouw zyn , toeeigenen en aanmatigen ; en wien het al verder niet genoeg is , dat aan hunlieden by een nadere verklaaring van Uw Ed. Gr. Achtb, gedian, vry en onverlet is gelaaten , zonder eenige bepalingen, om Burgemeesteren te kiezen , en Schepenen te .noemen, volgens Eed en der Stede Privilegie en Coftume; maar die hooger eisfehen en vorderingen , alles volgens en na eigene en willekeurige uitleggingen van Handvesten en Privilegiën, fchy. Ddddd j nei IoORtf. Ander leg van vgez, an Burem. en laden. I  I47<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoorn. Ander Req. vat, Ingez. aanüurgem. en Raden. nen in liet oog te hebben: — Vorderingen," die niet zo zeer verzoekende, als wel op een dringende wyze tot infteraming worden voorgedragen; en nog daarenboven kunnen goedvinden, om niec alleen in zaaken deze Stad betreffende, maar zelfs ook die den Stast of het Land aangaan, door Addresfen en Requesten, de wyze hoe daar opterefolveren , zoeken voortekomen en te bepalen. — Door al het welk, indien dit verder p'aats moet hebben , hier te dugten is, dat de Vergaderingen van Uw Ed. Gr. Achtb. niet al'een onvry en bepaald in derzelver Deliberatien en Refolutien, die ten besten van de Republycq, en het welzyn van deze Stad en derzelver Ingezetenen dienen uitgebragt te worden ; maar tevens geheel nutteloos worden zullen , waar door deze gantfe Stad met al der zeiver Ingezeetenen, in het grootfte gevaar gebragt word , om geheel Regeringloos, en in een onherftelbnare verwarring en verval te ger aken: hehalven, dat het voor de Ondergetekende en hunne Medeburgeren niet dan alleronaangenaamst zou zyn, dat zy langs dien wég niet onder het VadcTlyk en geëerbiedigt bellier van Uw Ed. Gr. Achtb., maar in effefte onder de Regcringe van eenige weinig hunner Mede. burgeren, (van wien Uw Wel Ed. Gr, Acht!% niet dan bloore werktuigen ter uitvoering van hunl nen wil zouden zyn,) zouden moeten leeven. En vermits alle deze vorderingen en eisfehen op den naam van het Volk, Burgers of Poorters van Hoorn, aan Uw Ed. Gr. Achtb. worden voorgedraagen, en de Ondergetekenden , die tot dus verre hebben ftil gezeten , in hoope, dat al dat werk van zelfs zoude ophouden, doch waar in zy zich te leur geftek zien ; zo agten zig de Ondergetekenden verpligt, om zig door deeze aan Uw Ed. Gr. Achtb, te addresfeeren , te kennen te geven en te verzekeren, dat het 'er wel verre van af is, d,u alie de Burgers en Poorters van Hoorn, ofte wel het voornaamfte en notabelfte gedeelte van dezelven, zulke eisfehen, vorderingen en bemoei-*  JAARBOEKEN, November, 1786. 1477 mocijingen, met en in zaaken, die wettiglyk, en { na ie Conftitutie dezer Landen alleen aan Uw Ed. Gr. Achtb. wyze dire£tie zyn toevertrouwd, ie willen inmenaen of indringen, en te betuigen, van geen 1 dee gSof te willen hebben aan alle ^ .meuwig i heden en vorderingen, die aan U w Ed. Groot 6 Sbzyn1 gedaan, of verantwoordelyk gehouden worden , voor de gevolgen daar uit te dogten; ra ; dat de Ondergetekende ongaarne zoude zien , dat ten opzigte vin de bertellng der Regering dezer Sta'i verdere, meerdeie ofte andere veranderingen worden ingevoert, en gemaakt, dewyl na het inzien van de Ondergetekenden met reden anders te dugten is, dat zulks zal uitloopen tot een ganfche omkeering in deze Regeringe, die op hmdvesten, voorreden en gewettigde gebruiken gegrond en gevestigd is , en waar by deze Stad van bnheualyk? tyden gelukkig, voorfpoedig en gezec-nd isgeweest.en door deze nieuwigheden en veranderingen geheel verwart en vervallen zoude geraken. Voor het overige verzoeken de Ondergetekende, dat Uw Ed Gr. Achtb. dit hun Addres, met geen ander oogmerk ingérigt, dan tot bevordering van de vrede! rust. eendragt en het welvaaren van deze Stad, en als een blyk van vertrouwen en eerbied voor hunne wettige Regeringe zullen geheven aantemerken , terwyl zy verder den Goeder . tieren God, die zo dikwyls deze Stad en onze Re, publvcq uit een dreigend verderf heeft gered , 0p het nedrigfte afhielden, dat die over de raadflagen van Uw Ed. Gr. Achtb. zyne byzondere genade en zegen verleenen wil. Enk huizen. Door eenigen in September het plan ontworpen zynde , om een Genootfchap vai: Wapenhandel, onder den naam van de vryt Westfriefen, opterigten; zo wierdt door dei Kaptein Buyskes , ter vergaderingé van dei Grooten Krygsraad voorgefteld, om eei Adre Ioorn. Ander \eq. van ngez. an Bur•em en Zaden, 1 l 1 s  1473 NIEUWE NEDERLANDSCHE Lnk. j huizen. i i < adres aan de Regering dezer Stad te maken, met verzoek om geen Genootfchappen of Gezelfchappen van Wapenoefening, buiten den Grooten Krygsraad, opterigten. Dit by meerderheid zynde goedgekeurd, is zodanig adres aan de Regering van wege de Groote Krygsraad gedaan. Waarop by de Regeering den 4November, overeenkomftig aan het verzoek, is befloten; tegen welk befluit de Heeren Duyvensz , Ebbenhout en Buurdfen zg verzet hebben. Het Genootfchap hadt egter den 30 September reeds een plan van deelneming ontworpen, en in Oclober aan de Staten verzogt, dat HunEd. Gr. Mog. het opterigtene Genootfchap geliefden te wettigen of legalizeren, dog welk verzoek door de Afgezondenen van deze Stad zynde overgenomen , is de wettiging nog met gevolgd. Egter hebben Commisfarisfen van dit Genootfchap £. van der Velden J. de Jongh, J. loots en J. Robol, zig by de Staten op nieuws vervoegd, en verzogt in de Refolutie der Staten van den 7 September te mogen begrepen worden. PüR MERENDE. Woensdag den 25 O&ober laatstleden , synde den dag, waarop de voordellen in de Üurger-Sociefeit doorgaans gedaan worden, s 'er door een Lid, belydende den Roomche Godseienst, gedaan een vraag , nam: laar de Sociëteit reeds 60 Leden iterk was, f 'er noch niet iets tot de goede zaak kon in twerk gefield worden ? Waarop een der Gom:  JAARBOEKEN, November, 17^6. 1479 Commisfarisfen vroeg : Wat hy daar mede bedoelde ? dog dit wierdt onbeantwoord gelaten ; dan door een ander wierd geantwoord : De Burgery haakte, om de misbruiken , in deze Stad plaats hebbende, te zien geredresfeerd, dat zy. dus nodig oordeelde een vryen Burger-Krygsraad. Commisfarisfen namen hier op aan om met het voorzittend Lid, welke afwezig was , daar over te fpreken. Hier over dan geiproken zynde is befloten den vrager nader te verzoeken , zich te verklaren, 't welk op Woensdag den 1 November is gefchied, wordende als toen in gefchrift een voorftel overgeleverd , inhoudende, „ dat de Onder- Officieren, als hebbende Officien der Stad, en daardoor zynde onbekwaam , zouden worden bedankt ; en daar reeds by de Vroedfchap een Refolutie was genomen , de Roomfche tot die waardigheden toe te laten, en hen, als bekwaam zynde, in derzelver plaats aanteftellen." De vergadering hierop hare gedagten gevraagd zynde, is dit door de meeste ter befJisfinge van den Krygsraad gelaten, doch door anderen beweerd, dat 'er volftrekt een vrye Krygsraad nodig was: waarop door Commisfarisfen , zynde^Kapiteinen, gezegd wierdt , 't zelve te zullen brengen ter Krygsraad. Doch den 8 November wierdt daar over rapport gedaan, en verklaard, dat de Officieren zicii alle bekwaam zoude maken , en dat men meende dus aan het oogmerk voldaan te hebben ; doch omtrent den vryen Krygsraad wierdt, als zynde eene nieuwigheid, gezwegen, om geen verdeeldheid te maken: ook heb- PüRMB" RENBK.  i48o NIEUWE NEDERLANDSCHE PüRMICREKüE. hebben alle deleden der Regering verklaard^ dat zulks nooit zoude worden toegeftaarij om rede dat 'er geen oude Wetten en Coftumen waren, tegen eenen Krygsraad, zo als die nu beftond, en dat de opper-Officieren altyd uit de Vroedfchap gekozep^yn, daar het reglement of kaart van de Schuttery is gedagtekend den 3 January 1785. Den 30 November is ook van wegen Burgers en Ingezetenen dezer Stad, een dankadres aan de Staten van Holland en Westfrisland ingeleverd. E D A M In deze Stad is ook een Vaderlandfthe Sociëteit opgerigt onder de fpreuk: De deugd en trouzv brengt ons hy een, En (trekt tot nut van 'i Algemeen. In de Nieuwspapieren heeft men dit Berigt gelezen : „ dat door de Burgery en In„ gezetenen der ftad Edam geen Request is geprefenteerd ter Vergadering van Hun „ Ed. Groot Mog.,orn by het formeren van „ gepaste Adresfen in perfonen en goederen beveiligd te worden. Ook is het „ prefenteren van Adresfen of Requesten , by de Regering dezer Stad aan de Burge' ry en Ingezetenen van dezelve geenzins |, verboden, maar wel is zulks gefchied aan „ zeven Perfonen,op den 13 January 1786, SJ die zich wilden inlaten met de beftelling ,. van de Regering dezer Stad , en welke „ zich  JAARBOEKEN, November, 1786. 1481 „ zich nu, met verzoek om voorziening te-; „ gen het effect van gemelde Refolutie aan >» den Souverain, tot een twaalftal vermeerï> derd , adreslèren; van welke twaalf maar 9, drie Edammers en de rest vreemdelingen » zyn; zynde dit Request, op den 22 No»» vember dezes jaars, gefteld in handen van ■>•> Burgemeefteren en Regeerderen , om te j; dienen van berigt, by welk berigt aan ?, Hun Ed. Groot Mog. zal blyken wat van de ware toedragt der zake zy." Westzaandam. Den 6 November zyn, des namiddags, door de Regering van het Raadhuis, aan de drie Burger Compagnien, derzelver Vaandels afgegeven, met veele aanfpraken,dankzeggingen, en het oplezen van Dichtftukken,enz. ZEELAND, MlDDELBU R G. Gelyk elders, zo heeft men hier ook verzamelingen en inteekeningen gedaan van penningen voor de uitgewekene Ingezetenen der Steden Elburg en Hattem,en voor het Nationaal Fonds. Dog de Burgemeester IV. A. van Citters droeg den 28 Oclober. aan den Raad voor: Om, daar de Liefdegif' ten voor de by de Diaconie Gealimenteerden. @J) den daar niet toereikende bevonden zverden, en de Stad derhalven genoodzaakt wa. eene goede fom aan gem. Diaconie afiefiaan Si ÏDAM*  148* NIEÜWE NEDERLANDSCHE Miü. del- de hand te leggen op de verzamelde penningen voor Hattem en Elburg, en van het Vaderlandjche Fonds, ten minflen het inzamelen en intekenen daarvan geregtelyk te doen ftaaken. Dit voorftel wierdt, op verzoek van gem. Burgem.zw« Citters, aan Heeren regeerende en Oud-Burgemeester opgedragen om te berigten. De Heeren PV. A. van Citters, Gerardvan Citters en de Bruin ftemden overeenkomftig het Voordel, üe Burgemeesteren le Sage, Huisman en van Visvliet, verzetteden zig daar tegen. De voorzittende Burgemeester de Bruin befliste by het lot, en dus wierdt den 4 November gem. Voorftel by de Weth en Raad goedgekeurd, en in gevolge van dit befluit den Heer Bailluw R. O. gelast, om de ingezamelde penningen in beflag te neemen.' — Dog gem. verzamelde penningen waren reeds naar elders gebragt, zo dat het in beflag nemen onmogel'yk was. ZlERIKZEE. Zedert eenigen tyd begonden de Boeren van ons Eiland linten en ftrikken van Oranje kleur te dragen. Den 12 November kwamen 14 of xó Boeren en Boerenknegts met Oranje vercierd in 'de groote Kerk, ook in de kleine Kerk. Den 13 November befloot de Regering dit tegen te gaan, en deedt den 15 daar fegens eene Publicatie af kondigen, en nam het Genootfchap van Wapenhandel voor Eendragt en Vryheid, in byzondere eed van getrouwheid. Tegen den volgende Marktdag  JAARBOEKEN, November, 1786. 1483 dag nam men deze maatregelen: voor eerst met dienaars des Gerichts aan de poorten te ftellen , die de inkomende Boeren van de Publicatie moesten verwittigen en hen noodzaken om de oranjevercierfelen afteleggen. Ten anderen met de Krygshoofdwagtvanhtt Bolwerk, onder het Stadhuis te verplaatfen. De inkomende Buitenlieden leiden clan op waarfchouwing der Gerichtsdienaars hunne oranjeftrikken af. Dog tegen den middag, zo als dat op marktdagen gaat, hier en daar wat fterken drank gebruikt zynde, verhittede zulks meer of min hunne harzenen, zy begonden zig te beklaagen over het verbod, ■ zig hier en daar te vereenigen, hunne hoofden by een te fteeken en duidelyke tekenen te geven van hun misnoegen. De Bailluw riep de Krygsbezetting tot hulp en deedt eenige boeren "vatten, die gelezen hebbende , dat men geen krygsvolk tegen Burgers en Ingezetenen moest gebruiken, dat dit gebruik van Krygsvolk tegen de Burgers en Ingezetenen van Hattem en Elburg den Staten van Gelderland, ook den Heere Stadhouder , tot misdaad was toegereekend, zig niet weinigte weer ftelden en den Schout om ver gooiden. Twee wierden egter gegrepen, gekluisterd en naar het gevangenhuis overgebragt. Na verhoor heeft de Bailluw eisch gedaan tot banning of lyfftraffe , zo als Heeren Scheepenen in goede Juftitie zouden vermeenen te behoren. Men was egter hier niet zonder vrees voor de Boeren, die in dit Eiland ftout en menigvuldig zyn. Dus hebben eenige OfficieEeeee ren Zièrik- zee.  i434 NIEUWE NEDERLANDSCHE ZlERIKZK.E, ren en gemeene Leden van het Genootfchap dien zelfden avond de wagt onder het Stadhuis betrokken, tot den volgende namiddag ten vyf uuren , wanneer het zeiven door een ander gedeelte van het zelfde Genootfchap afgelost wierdt. Dog dien zelfden avond kreeg men tyding, dat tusfchen de 200 en 300 Boeren in optogt waren. De Schout van Sonnemaire kwam ook berigten, dat hy ter verrigtinge van eenige zaken te Brouwershave geweest zynde , op een koperen bekke hadt horen uitklinken, dat een ieder verzogt wierdt, zig ter hulpe van hunne ongelukkig gevangene medebroeders naar Zierikzee te begeven ; dat hy verders berigt hadt ontvangen, dat hy alles konde voorkomen, indien hy het ontflag van de gevangenen en verbod van het dragen der leuze van zwarte kokardes konde bewerken. Hier op wierdt terltond de Weth zaam geroepen, gem. Schout gehoord , het gevoelen van den Bevelhebber van 't Genootfchap en van de Krygsbezetting ingenomen ; dog de Bevelhebber van 't Genootfchap maakte zwaarigheid, 0111 met het Genootfchap, zonder hulp van de Krygsbezetting de Stad te verdedigen. En de Bevelhebber van de Krygsbezetting niet meer dan 90 man fterk, vondc niet raadzaam met flegts een gedeelte van zyn Volk tegen zo veel Boeren , welker getal noggrooter konde zyn,uittetrekken. Heeren Gecomm. Raden wierden dan dien zelfden avond door eenen Postboden verzogt, nog eenig Krygsvolk herwaarts te zenden. V L I &•  JAARBOEKEN, November, 178Ö» 1485 VLISSINGEN; De Regeering dezer Stad heeft op den rondgaande brief van de Vroedfchap der ftad Utrecht, het volgend antwoord gezonden. EDELE GROOT ACHTB. HEERENl \V/y hebben wel ontfangen Uw Ed. Gr. Achtb. " Miffive van den 6 dezet, by Welke Uw Ed. Gr. Achtb. ons hebben doen toekomen eenige gedrukte ftukken, ten betoge van zodaanige Rechten en Vryheden, op welke de Stad Utrecht aanfpraak maakt.— Wy rekenen het, Ed. Gr. Achtb. Heeren! tot een onzer eerfte en aangenaam' fte pügten, zo veel in ons is, mede te wersen tot herttel van alle gegronde bezwaren, en om alle de Leden vart het Bondgenootfchap van dezen Vryen Staat te heloen handhaven by hunne wettig verkreegen Rechten, en zullen des niet nalaten, op Uw Ed. Gr. Achtb. voorfz. Miffive en Bylagen ter zyner tyd het vereischt reguard te fiaan. — En daar Uw Ed. Gr. Achtb, pogingen tot herftel van alle verdonkerde Voorrechten, en ingekropene en met de primitive Conftitutie ftrydige abuizen, de goedkeuring wegdragen van alle, die de Vryheid en Onafhankelykheid der relpecfiVe Staats - Leden, en daar door ook van de Ingezetenen , op haire rechte waarde weeten te fchacten, en wy dus het hooglte intereft neemen in hec wel gelukken van die Middelen, welke Uw Ed.Gr. Achtb. daar toe op Conftitutioneelegronden in 't werk ftellen j zo zullen wy ook altyd bereid worden gevonden , om, Zo veel onze vermogens zullen toelaaten, aan Uw Ed. Gr. Achtb. alle bondgenootfchappelyke Officien te praefteeren, waar toe wy ons op gronden der Ucie verpli^c Eeeeé 2 ré' VltSSIN; GEN. Antw. van VUi" fin gen aan de fladU. irechti  i48<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE SIMUhN. rekenen. — Wy bidden 's Hemels dierbagrfte ze» geningen over Uw Ed. Gr. Achtb. deliberatien , tot handhaving en. vastftelling der Rechten en Vryheden der Stad Utrecht, en na Uw Ed. GrAchtb. in Godts heilige befcherming aanbevolen te hebben, verblyven wy. EDELE GROOT ACHTBAARE HEEREN. Uw. Ed. Gr. Achtb, goede Vrienden. Burgemeefters en Regeerders der Stad VHjfingen. UTRECHT. Utrecht. Men heeft veel geyverd tot het brengen van deze Stad in Raat van tegenweer. Op de wallen is een goed gedeelte kanon, i!3 ponders, 12 ponders, 6 ponder Haubit■zers enz. ; voeg hier by de wyde en diepe Watergragten; de Muren op verfcheidene plaatfen voorzien aan de Bastiens met Casfematten, welke des noods twee hoog boven elkander kunnen werden gebruikt j terwyl de gragten , bruggen , poorten en andere toegangen bewaakt worden. Dit alles is vooral ingerigt, door den Heer C. Redelykheid, Vestingbouwkundige, die thans naar Rusland is beroepen. Deze meent, dat de fterkte van deze Stad merkelyk vermeerderd zou zyn door twee zaken : eerftelyk ,de natuurlyke en plaatfelyke gefteldheid des Lands, en doorfnydingen van water, waar door eene ou-  JAARBOEKEN, November, i^SSi 14^7 onderwaterzetting van de Keuvelaarsbrug of Zoom van het Hooge Land, buiten de Tolfteegpoort totAgtienhoven kan werden ge maakt, en welke door den Vyand nietzou kunnen worden afgetapt: het tweede is het Retranchement aan de Gildbrug , aan 't einde der Malibaan, beftaande in een gebroken Hoornwerk met geretireerde Flanquen en ingebogen Courtinen , en voorzien met 11 Batteryen , 3 voor 18 ponders , 4 voor 12 ponders , 4 voor 6 ponders; vervolgens bekwaam om een goed getal Musquettiers te plaatfen , en met 1300 Palisfaden en wyde gragten voorzien. Door dit werk zouden alle toegangen voor den Vyand naar de Stad langs deze zyde afgefneden worden, en aan den vyand werk verfchal't om deze fterkte te vermeefieren. Aan dit werk is nog gemaakt eene inwendige verdediging , als mede aan iedere zyde eene veilige terugtogt, ingeval de verdedigers genoodzaakt zouden mogen zyn , te moeten wyken , 't welk alsdan gevoeglyk gefchieden kan tot onder het kanon van de Stad by het Maliepoortje, als waar Batteryen zyn , tot dekkers van den terugtogt, en afkeering van den Vyand. De Heer Redelykheid heeft naar voltooijing van dit zyn Werk, by eenen brief, affcheid van het Defenfie • Wezen genomen. Den 31 October kwam het weder-antwoord in van het Hof aan de Vroedfchap, op het antwoord van de laatstgenoemde, van Eeeee 3 den ü- 1 RECHT  i488 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- Ï»ECHT. i den 24 Oétober. Het Hof blyft weigerig om aan den Heer Mr. H. jf. Hengst, ziu ting te geven, zig beroepende op den eed aan de Staten 's Lands van Utrecht gedaan , en de bevelen van die Staten ontvangen. Den 6 November is by de Vroedfchap dit befliut genomen. Extrad uit de Refolutien van de Ed, Gr. Achtb. Heeren Burgemeesteren en Vroedfchap der Stad Utrecht. Maandag den ö November 17.86, Op het geproponeerde dezen aangaande heefc de Vroedfchap nodig geoordeeld en verftaan, dat aan hec gequalificeerd Collegie van Gecommitteerden verzogt, en hetzelve des noods, zal ge-s auclorifeerd worden, om door de Leden ieder in de Compagnie, uit welke zy zullen gecommit-s teerd ?yn , met adfiftentie der byzondere Officieren enScribaas uit die Compagnie, by i' der Burger Ingezeten , welke daar toe in ftaat mogte geoordeeld worJen, te informeeren, of dezelve genegen was vry willig zonder eenigen dwang een of meer Auxiliairen te inkwariieren, ofte in plaacfe van die inkwartiering weekelyks eenige Penningen te contribueeren , lagtende de Vroedfchap aan gemelde Collegie over, om daar omtrent op de best mooglyke wyze een Lyfte te formeeren , en een bepaaling te maaken, op wat voet de Hulp-; Trouppen zullen kunnen worden ingenomen, en zal Extracl dezer zoo aan het gequalificeerd Collegie van Gecommitteerden, als aan de refpeétive Seri.  JAARBOEKEN, November, 17S6. 14.89 Scribaas der Compagnien ter hand worden gefte'd tot derzelver nangt. Accordeerd me: voorfchreve Refolutie, In kennisfe van my, (was getekend) J. W. DE RU EVER. In de eerfte week van deze maand was een groote hoeveelheid Kruid in het klein Auditorium of gehoorzaal der Academie dezer Stad gebragt. Dit baarde aan veele Ingezetenen , wegens het gevaar; veel be. kommering , en niet weinig ftof tot berisping aan de Nieuws • papieren. De Domfleeren en eenige Bewooners van de Domkerks buurt hebben zig ook deswegens aan den Raad dezer Stad vervoegd : inmiddels zyn reeds by het Collegie van Bellier tot het Defenfie - Wezen fchikkingen gemaakt om 'c voorn. Kruid naar elders te vervoeren , welke, fchikkingen by de Vroedfchap zyn goedgekeurd. Burgemeefler^n en Vroedfchap van Uitrecht hebben aan de Schouten dezer Provintie den 9 November 1786 deze Aanfchryving verzonden. EERZAME, VROOME! A'zoo van de oudfte tyden af de Stad Utrecht alleen u'tgemaakt heefc het dekue en voorEee ee 4 haam- Utrecht  i45o NIEUWE NEDERLANDSCHE. U- trecht Aanfchr. van deVroedfchapaan de Schout, naamstelid van de Drie Staats Leden deze--Provincie, en zonder de Stad Utrecht geene wettige Vergadering van Staten of van Gedeputeerde Stat. n kan gehouden worden; zoo hebben wy, tot voorkoming van alle mogelyke ignoranrien, Ui. hier van wel willen kennisfe geven, gelyk wy Ul, dan meede in onze qualiteit als derde lid vi,n Staat declareren, dat zedert de afgelopen Maand july geene Vergaderingen van Staten of van Gfdepu< teerde Staten dezer Provintie gehouden zyn; En dienvolgens vermanen Wy Ul. als nog op het ernftigfte, om buiten fpeciaa] confent van de Vroedfchap dezer Stad als Derde Lid van Staat voorfz. geene bevelen, hoe ook genaamd, te gehoorzamen, welke zedert den laaften July dezes jaars op den naam van Staten of van Gedeputeerde Staten dezer Provintie bereids afgevaardigd zyn , of nog afgevaardigd zullen worden, offchoon dezelven door den Prsefident van Staten of van Gedeputeerde Staten geparapheerd, door Hoogst Derzelver Secretaris ondertekend, en met het Zegel van de Provintie befloten mogten zyn, het 'zy dezelven contineeren bevel tot het demanueren of niet demanueren van 's Lands penningen ofte anders ; alzoo wy allen zoodanige zoogenaamde Staats of Gedeputeerden Staats bevelen houden , en ook altyd houden zullen Voor nul en van onwaarde; gelyk wy UI. dan verder wel expresfelyk gelasten, van geene verandering, hoe ook ge» naamd, temaken in het behandelen van 'sLauds Penningen, maar integendeel alle de Gelden door Ul. gtgaderd wordende, ter behoorlyke tyd te blyven bezorgen op de gewone 's Lands Comptoiren binnen deze Stad, zullende Wy niec kunnen nalaten, Ul. ons gevoelig ongenoegen te doen ondervinden wegens derzelver contrarie handelwyze in dezen; waartegen Wy Ul. ook ten allen tyden zullen indemneren van , en guaranderen voor alle nadeelke pourfuites, welke deswegens tegen derzei ver Perzoon of Goederen mogten  JAARBOEKEN, November, 1786, 1491 ten ondernomen worden. Ende hier mede blyfc Gode bevolen. r 1 Gefehreven te Utrecht den 9 November 1786. Eurgemeeftcrs en Vroedfchap der Stad Utrecht. Ter O; donnantie van Dezelve. J. W. de RUEVER. Ook fchreef nog de Vroedfchap den 15 November 1786 aan de Ambachts Heeren en Vrouwen van Heerlykheden in deze Provincie dezen brief. ERENTEE6TE, VROME, HOOG GELEERDE, DISCREETE. Dewyl tot onze kennisfe gekomen is, dat UEd. op den naam der Staten 's Lands van Utrecht eene aanfehryvinge van dato 19 Oclober dezes Jaars uit de Stad Amersfoort gèdepecheerd, ontvangen heeft, met notificatie en toezendinge van een gedrukt exemplaar der nadere aanfchryving aan de Schouten en Gadermeeesters van Ulid. Ambagtsheerlykheden, met vermaninge aan UEd., om zorge te dragen, dat UEd. Schouten en Gadermeesters zig na den inhoud dier aanfehryvinge zullen gedragen: — vinden Wy ons in denoodzakeïykheid, UEd. te adverteeren, dat, vermits de ablentiej van onze Gecommitt., geene Wettige vergaderingen der Heeren Staten of derzelver Gedep. zedert den laatfte July dezes jaars gehouden zyn, of kunnen gehouden worden ; confidereerende wy de beveelen, die op naam der Heeren Staten en derzelver Gedep. te Amersfoort gegeven zyn, of zullen gegeven worden, voor illegaal en van onwaarde, al waaromme Wy UEd. uitdien hoofde verzoeken , aan de hier boven gementioreerde adEeeee 5 mo- U- aEcnx  H9i NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECH Aanfchr. van de Vroedfchapaan Am baf hts • heeren ei Vrouwet. ExtraEt uit de Refolutien \an H. Ed. 'Gr. Achtb. Heeren B urgenie e fleren en Vroedfchap de Stad Utrecht. Woemdag den 15 November ïftió. /gehoord het Rapport van de Heeren Gccommitteerden in dezen , heeft de Vroe.:fchap de Heeren Pronken, Egeling, de Jonkheere, Vos van Zeyl en Marret, geautorifeerd zich te vervoegen ten Coniptoire van den Heer Paul Engelbert Voet van Winfen, en van zyn Ed. in deszelfs kwaliteit als ontfanger dezer Provintie, uic naam van Heeren Burgemeeilereu en Vroedfchap dezer Stad te ver.- monitie niet te def?reeren, maar veeleer te ap. • puïcren de aanfehryvinge door ons aan de Schouten en Gadermcesters van UEd. Heerlykheden, in datoden 9 dezer, gedaan, waar van wy Copie hier by voegen, en dien volgends te willen effectueren ,dat geene 's Lands Penningen door de Gadermeesters gecollecteerd wordende, naar Amersfoort , maar op de gewone 's Lands Comptoiren binnen deze Stad zullen gebragt worden ; Zynde wy ten vollen bereid, om UEd. desaangaande 1 van Stads wegen te guarandeeren voor alle onaan' gename pourfuites , welke UEd. uit hoofde van het bovenftaande zooden kunnen worden aangedaan. WaaropOns verlatende, beveelen wy UEd. Erenfeste, Vrome, Hoog - Geleerde Discreete J in de proteclie des Allerhoogften. Gefehreven te Utrecht den ! j November 1786. UEd. Goeie Vrienden, Burgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht. Ook deedt de Raad den zelfden 15 November aan den Ontvanger P. E. Voet van Winfen , dit befluit ter hand ftellen.  JAARBOEKEN, November, 17?,6. 1493 verzoeken, en te vorderen de afgifte van een capi taaie fomme van twintig duyzend gulden, en 1 daar voor kwitanfie te pasfeeren onder expresfe Declaratie aan den Heer Ontvanger Voet vanWinfen dat de Vroedfchap voorfchreeve ügting confide'reert, en houd als door den R.sad zelvegedaan, zonder dat hy Heer Voet van Win fen, in deszelfs kwaliteit daar voor eenigünts aatifprekelykzalzyn, als daar toe door den Raad GeconstrinCEErd , belovende de Vroedfchap zyn Ed. des. aangaande, tegens alle en een ieder te zullen gua. randeeren en indemneeren ; en zal Extraft dezer aan voornoemde Hoeren Gecommitteerdens, als roeede aan den Heer Ontvanger Voet van Winfin worden uitgelpvert. Accordeert m kennisje van my. N. T. VAN VOORST. By de ter handftelling van deze Refolutie, wierdt den Ontvanger Voet van Winfen afgevraagd de dadelyke afgifte van de twintig duizend guldens. De fleer Voet van Winfen tot de gevorderde afgifte niet kunnende befluiten, antwoorde zich te honden aan zyne Inftruclie , en aan den Eed aan de drie Leden van Staat gedaan , by de aanvaarding van zyn Post. Maar de Gecommitteerde Raden, hier niet mede te vreden zynde, bleven op de afgifte aandringende, zeggende de Heer Pronken: ik zoude u raden , Heer Voet , u te houden aan de nu u ter hand gefielde Refolutie , en de penningen te laten volgen : zo niet , ik wil voor de gevolgen piet infiaan. — Dog de Heer Voet bleef weigeren, herhalende zyn eerst gegeven antwoord ; V- RECHT  1494 NIEUWE NEDERLANDSCHE woord: waar op de Heer Egeling de Heer Voet voorhieldt: dat de Ontvangers op 't Wyn en Bier - Comptoir de penningen wel hadden laten volgen : Hier op antwoordde de Ontvanger : dat een anders gedrag hem tot geen regel behoefde te veritrekken; hy liet dit aan die Ontvangers zelve verantwoorden. Wran- dering onder de hoo' ce en lage A miekaarsenz' VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAAGE AMBTENAARS ENZ. Arnhem. Den 29 Novem ber is alhier in den ouderdom van 82 jaren en ruim agt maanden, na een langzaam verval van kragten, overleden de Heer Mr. Hendrik Willem Brantfcn , in leven Raad • Secretaris der itad Arnhem , mitsgaders Secretaris van de Edele Mog. Heeren Gedeputeerde Staten des kwartiers van Veluwen, enz. Dordrecht. Uit eene overgeleverde naamlyst den 22 Oef ober door Dekenen der Gilden uitgebragt, zyn door Zyne Doorl. Hoogheid, tot goede Luiden van den achten dezer Stad, voor den tyd van een jaar verkoren, de Heeren Mr. Herman van Bracht en Frangois Comelis van Kesfel, voor 'teerfte; Johannes van der Kaa tn Frangois Beudt , voor het tweede ; Mr. Jacob Hendrik Hceujft en Cornelis 'tHooft, voor het derde; Johannes vander Eist en Gerrit van OUvier, voor het vierde Kwartier. Haarlem. In de nacht tusfchen den 6 en 7 November is alhier , na eene verzwakking van eenige weeken, overleden de Heer Dr, Nanning Berk-  JAARBOEKEN, November, 1786. 1495 Berkhout, Oud-Scheepen dezer Stad, in den ou- < derdom van 74. jaren en ruim 6 maanden. j Delft. Door Z. Hoogh. is uit de overgele-, verde Naamlyst op den 26 dezer maand Novem- ( ber tot Hoofd-Officier dezer Stad verkoren, den ] Heer Mr. Christiaan van Beereftein. 's Graven hagen. Den 10 dezer maand, November zyn door Hun Ed. Gr. Mog., op verkiezinge van Z. D. H. den Prins Erf-Stadhouder , aangefteld, tot Drosfaard van den Eilande Ter Schelling en Griend, in plaats van wylen den Heer Mr. Jan van der Willige, den Heer Pieter van der Willige. Voorts hebben Hooggem. Heeren Staten aangefteld den HeerJanTieekman , tot Auditeur Militair te Naarden, Muiden, Weesp en Onderhorigheden; en de Heer Mr. J. Spoors, tot Auditeur Militair te Woerden en Oudewater. Hooggem. Z. D. H. heeft aangefteld, tot Bailluw, Schout en Dykgraaf der Stede en Heerlykheid van de Niervaart, gezegd de Clundert, den Heer Mr. Cornelius Campegius van der Straten , dewelke in die hoedanigheid in handen van Preüdent en Raaden van Hoogstgedagte Z. H» der Eed heeft afgelegd. Nog heeft Zyne Doorh Hoogh. den Prins Erf Stadhouder, den 26' van gem. maand, uit eene Naamlyst van den Magiftraat van 's Gravenhage, aangefteld tot Burgemeesteren: Mr. Johan Pa tys , voorzittend, Mr.J an Slicher en Mr Govert Franco van Slincelandt Tot Scheepenen: Mr. Adriaan van der Goes, voor zittend; Mr. Abraham van Neck, Mr. Pieter vai de Poel, Mr. Paulus Beelaarts, Mr. Willem 'tHee en Mr. Diederich van der 2?#rróvanSpieringshoek Van Scheveningen : Boudewyn de Witt; en to Scheepenen Commisfarisfen van des Gemeeneland Middelen : Mr. Abraham van Neck, Mr. Piett van de Poel, en Mr. Paulus Beelaarts, om te die ne /eran- )ERIM> INDEK )IÏ HOO!E EN jAGE iMTE«AARSÏNZ. ! I t S r n  I5o(S NIEUWE NEDERLANDSCHË Veran DERINi ONDER DE HOC CE EN LAGE AMTKNAARSENZ. nen van St. Cacharina 1786 toe St. Oathario§ ; 1787. ïot Secretaris van 'tFinantieweezen is (vermits de aanilelling van den Heer Mr. E. D. Werde* ' nier tot Gommis ter Thefaurie van de Unie) benoemt de Heer Mr. Hoynk van Papendrecht. Men heeft tyding dat in Zwjtferland overleden is, de Heer Generaal Major D. L. de Aulbonne, Generaal Adjudant van Zyne Doorl. Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, Kaptein van een Compagnie in het Regiment ZwitferfcheGuardes,enz* By de volgende Admiraliteits Collegien zyn tot Gecommitteerdens tot het onderzoek der mislukte togt naar Brest benoemd, als: By de Admiraliteit van de Maze. De Heeren Onderwater, den Appel en van Alphen^ By die van West friesland en 't Noorder • Kwartier* De Heeren Pan, Jager en Roorda. En by die van Friesland. De Heeren Strick van Linfchoten, de Schepper eri Drews. Leyden. Den 10 November zyn tot Burgemeesteren aangelteld, de Heeren Mr. C orneLrs Speelman, Ridder Baronet, Heer van Heeswyk en Dinter; Mr. Jan Hubrecht, Mr. Sim on Drolenvaux, en Mr. J oh an Hieronimus van der Marck. Amsterdam. Den 3 dezer maand November is de Heer Mr. Pieter Wit fen Elias, aangefteld tot Secretaris van de Asfurantie - Kamer, in plaatfe van wylen den Heer Mr. Theodorus ter Smitten. Ook zyn den n daaraanvolgende, Uit overgeleverde Naamlysten, door Zyne Doorl. Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder tot Bewindhebberen der Oost-Indifche Compagnie, ter Kamer alhier * aaLgefteld en beëedigd de Heer Mr. Matthys Romswinkel, in plaats van wylen den Heer Mr. W. Huy* \ gent*  JAARBOEKEN, November, 1786. 1597 ghens, Oud-Burgemeester, en den Heer Everard ■ Adriaan van Muyden, oud voorzittend Scbeepen , ] voor wylen den Heer P. Trip; hebbende de beide ( Heeren in hunne voorfz, hoedanigheden zitting j geuoömen, , Rotterdam. Dezer dage is alhier, in denj ouderdom van 41 jaren en ruim 9maanden, over-, leden de Heer Aart Johan Ferflolk, Heer van Soe- , len en Aldenhaag, regeerend Scheepen dezer Stad. Schoonhoven. Den 10 November zyn alhier mee de gewone plechtigheden ingehuldigd ert beëedigd,de Heeren, welke uit de overgeleverde Naamlysten van het Collegie van Kiezers, door Haar Ed. Gr. Mog. de Heeren Staten van Holland en Westfriesland , ingevolge, en op den voet van Hoogstderzelver Refolutie in dato 27 Oclober 1736, tot het bekleeden van de Wethouderfchap dezer Siad, op den 8 dezer maand November, voor een jaar zyn verkoren, namenlyk toe i'urgemeesteren : de Heeren Andries van Oosterhoüt en Mr. Hendrik Hndin c. Tot Scheepenen: de Heeren Dr. Carolus Carnier, Didetik van Horbag ,Mr. Jan Juiius Scbmidtman, jfan Hermen Wygaers, Fredrik de Groot, Dirk van der Mey van Oosterhout en Tieleman Dieprycx. Uit gemelde Scheepenen heeft Zyne Hoogheid de Prins Erfftadhouder dezer Provintie goedgevonden, den ai derzelfder maand, tot Scheepenen Commisfarisfen der gemeene Lands middelen , alhier aanteftellen de Heeren Diderik van Horbag, Mr. Jan Julius Schmidtman , eu Jan Hermen Wygaers. Middelburg. De Brief van verkiezinge den 24, November door Heeren Burgemeesters, Scheepenen en Raden dezer Stad , geopend zynde, is bevonden,dat uic een overgeleverde Naamlyst door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere /eraN- )ERING iNDRK. >e HOO- ;e en .ac;e UlTE- $AAR9 snz.  i4pS NIEUWE;NED. JAAR.B. Novemk, i?8<5. re Prince van Oranje Erfftadhouder, tot Bewindhebber der Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Zeeland, is verkoren de Heer Mr. Martinus Johan Veihvande Per re Heer van West - Cape/ie en Nieuw land, Scheepen en Raad dezer Stad, en zulks in plaats van wylen den Heer Mr. Paulus Eduwaldus van de Perre, Heer van de Vierbannen, enz. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 13 November by de Z. Zak, TarwJarige, Oude 16 a aiiS .. nieuwe 16 a 21 £ blauwe 14 a 167% Zomer 14 a 17 g Rogge Zeeuws enlnl. 12 a 14 , Erten Grauwe 24 a 34 g —. Groene i3 a 24 g c Witte 16 a 18 fi by 't Laft Boekweit op 152 W a ioicf GebsT Winter 21a 2250C -——- Zomer 19a 202 £ Rotterdam den 13 November. Haver Zeeuws enz. 12 a 14$ e£ IPaardeboonen 22 a 23 o£ Duiveboohen 23 a 24 o£ Koolzaad 58 a 66 e£ Moutwtn 6ioede3oVt. by den Steen. Vlas Allerbeft 48 a 58 ft. Best 43 a 47 ft. —■ Middelfoort 36 a 41 ft, Gemeen 30 a 35 ft. —— Allergemeenst 26 a 29 ft.  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, December MDCCLXXXVI. GELDERLAND. Zutphen. Op Sr. Nikolaas avond is hier wederom1 tusfchen eenige Soldaten en Burgers oneenigheid geweest; zo dat men tot dadelykheden is gekomen. Eenigen zyn gekwetst , en de daaders voortvlugtig. Egter worden de berigten nopens dusdanige oneenigheden zo onnaauwkeurig en party dig opgegeven, en met zo veele onwaarheden gemengd, en die geplooid om maar verbittering tusfchen de Burgers en het Krygs. volk te ontfteken , dat men 'er weinig of "■een ftaat op kan maken, blykende zulks uit de navolgende brief, in een der Dagpapieren. , geplaatst, en aldus luidende: MYN HEER! In UEd. Courant van den 23 December No. I6t gelezen hebbende, een articul uit Zutphen van den i8den, vind ik my verpligt uic liefde voor de waarheid', tot voorkoming van nadeelige gevolgen, die daar uit, voor de goede Harmonie thans onder die Guarnifoen plaats hebbende, zoude kunnen proflueeren, en om teffens ook voor Ff fff te Zot- 'hen*  ï50o NIEUWE NEQERLANDSCHE Zur- phen. ] i ( ] < te komen, dat door zulke uuftrooyz- ls, dezelve niet weder op nieuw (zo als voorheen heeft plaats, gehad) donr een menigte onwaarheden worden belastert, UEd. te verzoeken door middel van derzelver Nieuwspapier het Publiek te desac-ufeeren, cn van de waarheid te informeeren , te weten • dat het geheele geval by het hier bovengemelde" articul (immers voor zo ver de twee Escadnms van StaverAsfe Pous betreft) vol (trekt van alle waarheid ontbloot is , dat 'er nooic de geringde onaangenaamheden met eenig Burger van Zutphen en my heett plaats gehad, veel min bedreigingen gedaan; dat 'er ook niet de minfte ftraf aan eenig Ruiter door my is opgelcgt, over gefchreeuw langs de (traten ofte desordres van dien aart, als daar toe geen reden grhad hebbende, zelfs niet na dat de Escadrbns uit Zwol gemarcheerd zyn, van welke tyd af dit Corps door my is gecommandeerc gewerden, het welk is zedert de maand May 178a. In verwagting dat UEd. aan dit myn billyfc verzoek zult voldoen, zo ben MYN HEER! Zinphen dat 20 Dec. 1786. UEd. Dienaar B. H. BENTINCK, Luit Coloneh T H I E t. Uen t December eindigde de wapenoeffenng van een gedeelte onzer Schuttery voor dit aar : by welke gelegenheid de Burger Collonel Vlr. J. R. van Lidth de Jende, die onder delieflebbers van nieuwigheden byzonder heeft uitremunt,aan de Officieren,aan de Manfchap A lan de twee Vrouwen , die het Fonds tot eze wape„oeffening geftigt hebben, aan de ieltierders van dat Fonds, aan zvne Medegecommitteerden uit een aantaf.Burgeren , an de ftads Kerkendienaars, enz. een aanpraak gedaan beeft. ^Vervolgens wierden alle  JAARBOEKEN, Decmher* 1^86. 1501 alle de wapenhandelen.de manfchappen, in 'f Burgerfocieteits huis en de Genootfchaps Vergaderplaats, op bier, brood en kaas onthaald, en door den Kerkenleeraar A. Koenerding, met een Dichtftuk bedankt en verders aangemoedigd, enz, HOLLAND. Haarlem. Den 4 December is wederom een Deta* cbement van omtrend 60 gewapende Manfchappen , onder bevel van den Heer Mr. C. A. van Sypenfiein, Heer van Moerrnont en Renesfe en in Noordwelle, Raad in de Vroedfchap en Oud - Schepen dezer Stad, van hier naar Utrecht vertrokken, om aldaar voor eenigen tyd bezetting te houden. Zy wierden uitgeleid door meest alle de Leden van den Krygsraad, en de Officieren van het Genootfchap, nadat de Heer J. la Clé, Raad ih de Vroedfchap en voorzictend Scheepen dezer Stad , door afwezigheid en ook onpasfelykheid van Heeren Burgemeefteren daartoe verzogt zynde , hun op den Doelen met eene Aanfpraak eene gelukkige reizegeWenscht hadt. 'sGlUVENHAGE. Den 1 December is van wege 350 Ingezetenen aan de Staten dit Adres ingeleverd ; gefchoeid op den gewoonen leest der hedendaagfche adresfen, en vol van befchuldigingen en beflisfingen omtrend de tederfte punten van ftaatsrecht en ftaatskunde: waar omtrend niet dan geoeffende verllandea het be'ekenrl, en tot tekenen bevoegd moeten zyn, en nies pan blyken.  JAARBOEKEN, Decemher, i^ilö. T507 ner Medeburgeren te brengen [ter Tafel van H. Ed. Gr. Mog. Waar op gedelibereerd zynde, hebben H.Ed. Gr. Mog. ten uiterften gevoelig voor de blyken van verknogtheid aan de Eer en Regeering van Hoogstdezelven , zo wel als aan de'algemeene belangen van het Vaderland, in het voornoemde Adres gemanifesteerd, en niet dan met het grootRe genoegen kunnende befchouwen de recht Vaderlandfche verklaring wegens de bereidvaardigheid der Ondertekenaren van hetzelve, om zelfs met hun goed en bloed H. Ed. Gr. Mog. Landsvaderlyke pogingen tot behoud der Vryheid teon. derfteunen ; goedgevonden en verdaan , het voornoemde Adres, vermits by hetzelve geen fpeciaal verzoek is gedaan, verder aan te neemen voornotificatie. En zal Copie deezer Refolutie ten behoeve der Requestranten worden uit-gegeeven to: derzelver informatie. Accordeert niet voorfz. Register. ( was getcekend) C. CLOTTERBOOKE, Na het eindigen van de vergadering der Staten heeft de Graaf vanWasfenaar, Heer var Obdam en Twikkelo, de twee Kapteinen, der Lieutenant en Vaandrigs van de Burgery var Amftèldam, welke gem. Adres hebben over gebragt,ter maaltyd onthaald. Door Schout Burgemeefteren en Scheepenen van den Ban ne van Westzaanen , is ook een diergelyk Dankadres aan de Stat. van Holland ingediend. Den 30 November zyn ter Vergadering! der Raten van Holland ingekomen , de Re Ff fff 5 ques 'sGrü- venhage. Dejl. op 1 't Adres vaningezet, van Amjield. '. i  xSo8 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ 's Gra- venhase. 'ij , L n 1 te»;-». questen van enige Burgers en Ingezetenen; van Schiedam en de Keetel als mede van Giesfen in den lande van Altena, hoofdzakelyk van gelyken inhoud als van wegens'de meefte Steden by Hun Ed. Gr. Mog. dezer dagen zyn ingekomen , en waar op dan ook gelyk befluit genomen is. Voorts nog een Request van wegen de Pro* vinciaale Vergadering der gewapende Bur-, ger-corpfen , verzoekende voorziening tegen de Oranje-corpfen, welk Reqüest Commisforiaal is gemaakt. Den i December is door 't Befoigne Rapport gedaan, om de Busfen der Bodens van Staat te doen Veranderen, en 't wapen van Orangé 'er aftelaten ; als mede 't zelve boven de Publicatien niet meer te doen plaatzen; met welk rapport u leeden zig dadelyk vereenigd hebben , terwyl *t door de Ridders en 7 Steden is overgenomen ; zynde voorts befloten , Gecomm. Raden aantefchryven , om op te geven , wat 'er zy van de Sauvegardes met 's Princen Wapen op de Postwagens enz. Door 't perfoneel befoigne, tot de zaken van de Oostind. Comp. is een rapport uitgebragt over de Misfive van de Staten van Zeeland, waarby dezelven zig beklaagd hebben over 't nieuw opgerigt vyfde Departement; by welkRapportmen targtdezwaarigheden der Heeren Zeeuwen optelosfen, en voorgellagen wordt om, zoo lang Zeeland niet kan goed- vin-  JAARBOEKEN, December, 1786. 1509 vinden 't vyfde Departement te erkennen de Hollandfche Kameren aantefchryven geene gelden voor de Kamer Zeeland naar di Indien te zenden , 't welk door die Kame aan de Hollandfche verzogt was; welk Rap port met eenparige Remmen in een Refolutü is veranderd. Door eenige Zilverfmeden alhier is op den 29 November by Requeste aan H. Ed, Gr. Mog. verzogt, om hangende de raad' plegingen van H. Ed. Gr. M. over de ver fchillen , rakende het al of niet 's jaarlyki aanblyven van Gildemeefters door de Magi ftraat van 'sHage, aan gem. Magiftraat aan tefchryven , van uit de door Gildemeefters overtegevene Nominatie geene verkiezinge te doen; 't welk dan ook door H. Ed. Gr. Mog. was toegeftaan. Dog den 30 November vervoegde zig de Magiftraat by eenen brief aan H. Ed. Gr. Mog. te kennen geven, de, dat door haar reeds voor den ontvangst van gem. aanfchryving uit de Nominatie was verkiezinge gedaan, vragende derhal ven, oi de gedaanekeur moest blyven dan niet? Waar op door H. Ed. Gr. Mog. by meerderheid befloten is , de gedaane keur voor ditmaal te laten; hebbende echter de Heeren Gedeputeerdens van Amftèldam , Gorinchem, Schoonhoven en Purmerend zig daar tegens ren kragtigfte verzet. Den eerften dezer is aan den Heer Polus, belast met het waarnemen der zaken des .Keurvorst van Palts-JBeyeren, op zyaeMt- mo- , 'sGba- VENHA» » , «e. r  i510 NIEUWE NEDERLANDSCHE "«Graven hace. morievan den 14 July,aan H. H.M.overgegeven , hoofdzakelyk geantwoord : „ Dat dezelve aan zyn Hof zal zoeken te effectueeren, dat Commisfarisfen benoemd zuilen worden om met die van H. H. M. en het Gouvernement van Brusfel te zamen te handelen over de Grensverfchillen aan den Gulikfchen kant, ten einde de zaken op eenen vasten voet te brengen, en de onderhandelingen, in 1775 des wegens aangevangen en in datzelfde jaar weder afgebroken, weder aantevangen en te voltooijen; gelastendeden Rentmeefter Panhuis met de zaken dienaangaande, als daartoe reeds in 1769 benoemd zynde." Ook hebben H. H.jM. inmiddels aan de Heeren Lestevenon van Hazaarswoude, Commisfaris te Brusfel, benevens den Heer Baron Hop , derzelver Minifter Plenipotentiaris aan dat Hof, Copy van gemelde Refolutie gezonden ,. met aanfchryving van by de Regeering te Brusfel, H.H. M. belluit te onderfteuneu, ten einde dezelve Commisfarisfen op den gemelden voet hier in medewerken. Verders behelst het antwoord van H. H.M. Hoogstderzelver gevoeligheid over de zeer hartelyke verzekeringen van vriendfchap, door gemelden Heer Polus uit naam van zyn Hoogvorftelyke Doorluchtigheid in zyn gemelde Memorie aan Hoogstdezelven gedaan enz. Den 8 December is by Hun Ed. Gr. Mog. een Antwoord vastgefteld aan de Staten van Gelderland ten aanzien van de Dragonders. De ftad Haarlem heeft ter Vergadering voorge;  JAARBOEKEN, December, 1786. 1511 gedragen, om de Admiraliteits-Leden, tot het geregtelyk onderzoek nopens de zaakj van Brest benoemd zyn, in hunne Commisiien te doen aanblyven , geduurende hetzelve onderzoek. Nog hebben Hun Ed. Gr. Mog. voorziening tegens een te Waddinxveenopgeregt woidendeOranje-Corps gedaan. De Graaf van Goertz, Minifter-Plenipotentiaris des Konings van Pruisfen , is met een zyner Secretarisfen naar Nymegen vertrokken. Tusfchen dezen Graaf van Goertz, en den Heer Raineval, uit Frankryk herwaarts gezonden, zyn brieven, nopens den toeftand van het Land, en de vereffening der gefchillen met den Erfftadhouder gewisleld, welken wy in onze ftukjes voor February .1787. zullen mededeeien. Hun H. Mog. de Algem. Staten hebben op de ontvangst van eene brief van den Raad van State, gefehreven den 23 November, en houdende, dat dezelve dien morgen kennis hadden gekregen, dat van wegens het Gouvernement van Brusfel toebereidzelen gemaakt wierden tot zodanige onderneemingen, welken ftrydig zyn met de regten en belangens der Republiek , in eenen tyd , dat de Vestingplaatzen in Hollandsen, Vlaanderen genoegzaam van behoorlyke bezettingen ontbloot zyn]: van eenen brief van Heeren Burgem. en Scheepenen van Sluis, Woeterrecht en Nieuwmuiden, gefehreven te Sluis den 23 November , waar by aan H. H. Mog. kennis wordt gegeven, dat in het Fort, in den voor,-; Wra- ;e.  VENHA' GE. " I 1 1 i t i i t 1512 NIEUWE NEDERLANDSCHE voorleden jare, door bevel van het Gouveri nement van Ooftenryksch Vlaanderen bv het Zwin aangelegd,en het Hazengrasgenaamd, Kanon en Mihtairen zyn aangekomen , en eindelyk van eenen brief van Schout Bu>gemeefteren en Scheepenen van Sr. Anna iermuiden van den 29 November, waarbv word gemeld , dat de Ooftenryklche Sol. daten , zo gewapende als ongewapende, uit hetbort Hazengras en omliggende plaatzen op het grondgebied van hunne Stad daselvks de ltailen en fchuuren der Inwooners zonder voorkennis van dezelven, kwamen doorzoeken, of 'er zig ookwegloopers verborgen hadden; den 6 dezer bedoren aan ZyneDoorIugtigfte Hoogheid den Heer Kaptein Generaal van de Unie te fchryven en Hoogstdenzelven te verzoeken , om Patent van Hoogstdenzelven een Battaillon van het Regiment van den Generaal Major Smid, van Berg op Zoom, en een Comp. Artilleristen uit s Hertogenbosch, naar Sluis in Vlaanderen te doen trekken, om aldaar Guarnifoen ;e houden. Den j December is ook ter cönclufie ge>ragt het rapport, op de bekende propofitie 'an Amftèldam , en by de Staten van Holanu befloten , dien conform aan de Steden an Utrecht en Wyk by Duurftede te doen tgaan twee brieven, ten einde dezelve aanbanen, tot het mede aannemen der mediate van de Bondgenoten, en de Stad Utrecht n die gefteldheid te brengen, dat deonderandehngen aldaar kunnen worden gehouden met  JAARBOEKEN, December, 1786. 1513 met vrye toegang en uitgang in eh uit dezelve : dat wyders van deze brieven affchriften zullen v/orden gezonden aan de Heeren Staten van Utrecht. En eindelyk, dat öók aan de Heeren Staten van Gelderland nader zal worden gefehreven , ten einde dezelven te bewegen tot het aannemen der aangebodene bemiddeling, zo door H. Ed. Gr. Mog. , als door de Provintien van Overysfel en Stad en Lande; mitsgaders aan de Heren Staten van Zeeland en Friesland, ten einde deze nadere aandrang van deze Provintie mede te willen bevorderen Zie hier den brief aan de Staaten van Utrecht* EDELE MOGENDE HEEREN! (flelyk Wy uit UEd. Mog, refcriptfe van den vx gien September laatsleden, met veel genoegen hebbe n mogen vemeemen, dat UEd. Mog. niet alleen gaarn aannamen de by Onze Misfive, van den 4den daar te voren, herhaalde offerte van Mediatie, maat ook zelve Ons daar toe verzogten en gelyk UEd. Mog. by die refcriptie toonden, valangende te zyn , om te vemeemen, welke midde> len by Ons, tot bylegging der fubfifteerende oneenigheden mogten zyn uitgedacht , en van emploi kunnen gemaakt worden; zo hebben Wy niet willen afzyn, UEd. Mog. copyelyk toetezendea de beide Misfives, door Ons op héden aan de Regeering zo van de Stad Utrecht, als van Wyk hy Duurftede afgezonden, gelyk wy dezelve Regeeringen ook by copie van den inhoud deezer hebben kennisfe gegeven, ten einde daar door, eensdeels, nog nader aan den dag te leggen het by ons geadopteerd Syfthema van Neutraliteit, en anderdeels- , om , ware 3t mogelyk , het ontitar e Ggggg mis- *s GXji*  "sGra- venhaCE. Briefvan Holland aan de Stat. van Utrecht. 1514 NIEUWE NEDERLANNDSCHE misverfèand en wantrouwen te verminderen, eo eene zo boogstnodige weg tot gepasteonderhandelingen te baanen. Hec is dan ook, Ed- Mog. Heeren! uit hoofde deezer beide confideratien, en wel byzonder van de laatstgemelde, dat wy ons verpligt agten UEd. Mog. met divn ernst, welke het belang deezer za* ke vordert , tevens in ferieufe bedenking te geeven, of UEd* Mog. niet zoude befluiten omeven als wy, de Régeering der Stad Utrecht (gelyk uit onze Misfive confteert) hebben getragt te permoveeren , om de gemelde Stad. in eene dusdanige fkuatie te brengt n , dat dezelve tot vrye deliberatien was gefehikt, en aan de Leden van Staat ea anderen , een vrye acces tot, en reces uit dezelve verzorgd, en daarby getoond te buteercn het Haken van alle extraordinaire nrddclen van defenfie, even zo de Militie in de Provintie Utrecht gebragt, geheel of wel het voornaatnite gedeelte derzelve, uit die Provintie te crekken en van dezelve te verwyderen, als zullende, naar onze gedagten, daar door worden uit den weg geruirnt, dien voornamen grond van wantrouwen , welke aan Utrechts Burgeren fteeds voedfel geeft tot verdenking, met betrekking tot de daar door gcbuteerde oogmerken , en teffens gefehikt is, 0111 d'e kalmte uit de gemoederen te verdryven , welker exiftentie en aankweekinge ten deezen volftrekt vereischt word. Wy zullen hierop UEd. Mog.intentie,zo fpoedig doenlyk, inwagten. Waar mede, EDELE MOGENDE HEEREN! Den 13 December 1786. Eenige Leden der Vroedfchap te Rotterdam, hebben niet alleen een tegenberigt aan Hun Ed. Gr. Mog. doen toekomen, op het berigt  Jaarboeken, December, 1513 fc'gt door Burgemeesteren en Vroedfchappen van de Stad, ter Vergadering van Holland ( ingeleverd, op de Requeste van J. Hit-bert, C. S., rakende de vermeerdering van de Vroedfchap derzelve Stad , maar hebben ook dit hun tegenberigt, den 6 December, by circulaire'Mitfives, toegezonden aan alle de Leden der Vroedfchappen van de Remmende Steden dezer Provintie* Den 12 December kwam alhier in 's Hage een Bode aan , met een pak brieven van Noordwaddinxveen, met berigt dat het Oranje-Corps van en onder Zuidwaddinxveen, weigerde zig te onderwerpen aan de bevelen van Hun Ed. Gr. Mog. om zig te ontwapenen, beewerende, dat zy geen minder regt dan andere Ingezetenen hebben , om zig in den Wapenhandel te oeffenen. Dus is door Hun Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raaden , een nadere brief aan gemelden Schout met gemelde Bode terug gezonden, en maatregelen genomen, om, zo dit Genootfchap weigerig blyft, een detachement paardevolk derwaarts te zenden» om hen tot gehoorzaamheid te noodzaken C)- VVaarop alreeds eenige Boeren hunne Wapenen hebben overgegeven. By deze gelegenheid is geraadpleegd om alle de Oran- (*) Men verg'elyke hier mede het geen de S.itsü van Holland aan die van Gelderland gefehreven hei» ben in September enOflobcr de.;es jaars nopens tnt z.fl* 4en van Ktygsvok tegen Matrem en Elburg' 's GaA- ;ENtün>- ;e.  Ï5i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra' VFNHACE. Oranje-Corpfen te vernietigen: endergelyk' verbod van WapenoefFeningder Oranje Corpfen, aan de Gerechten van Bloemendaal by Gouda, en Zuidwaddinxveen enz. gezonden. Deno. Decemb. is de Boek- en Plaatverkoper Stechwy wel anderhalf uur by Heeren Gecommitteerde Raden in verhoor geweest, overgeweeren, die ten zynen huize zouden gebragt zyn,en die by voorraad in beflag zyn genomen. Den 14 December is by Hun Ed. Groot Mog. ingekomen een brief van Zyne Hoogheid, houdende klagten over de aanltelling, by Hun Ed. Groot Mog. gedaan, van de Reegerings-Leden der ftad Schoonhoven,en over het voorgewend recht dier Stad , in hetaanftcllen van hunne Regenten : dezelve is, even als dergelyke klagten omtrent de ftad Alkmaar,Commisiöriaal gemaakt: hoedanigeCo/72misforiaalen tot nog toe zyn blyven rusten. Ook is uit hoofde van een Raport van '1 befoigne een Commislïe vastgefteid, om op te maken de nodige Inftruétien of Lastbrieven voor den Stadhouder, Kaptein-Generaal en Admiraal-Generaal. De Graaf van Wasfenaar- Starrenburg heeft in het Raport en deze Cönclufie toegeftemd. De Graaf van Wasfenaar Twikkel was afwezig: dan het overig gedeelte der Ridderen heeft met betrekking tot hetberamen van een Commislïe tot het ontwerpen van eene Infiruétie voor den Stadhouder geadvifeerd', onx dezelve alvorens aan zyne Hoogheid mede  JAARBOEKEN, December, 1786. 1517 de te deelen ; waar mede Rotterdam zich heeft gevoegd ; dog Delft , Amlteldam , den Briel, Enkhuizen, Edam en Medemblik hebben niet ingeftemd. De Ridderfchap heeft ook niet ingeftemd omtrent de Rappen tegen Gelderland, wegens Hattem en Elburg , oordeelende zulks een huishoudelyke zaak te zyn. Den 15 December zyn de Vaandels en andere Zegetekens , die de Kaptein van Braam in Oostindien veroverd en herwaards aan H. H. M. gezonden heeft, op de Groote Zaal van het Binnen-Hof opgehangen. Ter Vergadering van H. Ed. Gr. Mog. is den 14 December ingekomen eene ampele Misfive van Gecomm. Raden,behelzende derzelver Confideratien en belang op zekere Misfive van 't Hof, wegens het advys van Gecommitteerde Raden op het advys van den Hogen Raad en het Hof. Dit Advys van den Hogen Rade en 't Hof betrof Hun Ed. Gr. Mog. Refolutie van 18 en 24 Maart, en dc Publicatie van 24 Maart. Deze breedvoerige Misfive is commisjoriaal gemaakt aan het Befoigne tot de Juftitie met Heeren Gecommitteerde Raden. Nog is door meergem. Heeren Gecommitteerde Raden ingezonden derzelver advys op zeker Request van het Genoodfchap van Wapenhandel alhier , waar by aan Hun Ed. Gr. Mog. verzogt was, om eenen onzydigen Regter te benoemen, ten einde te onderzoeken , of de befchuldigingen van \ Hof, omtrent Ggggg 3 s'Gra- venha- 1  ÏSI3 NIEUWE NEDERLANDSCHfc 'sGiii \js.\ua vu. Den 15 December is het Befoigne gehouden L* het gedrag van eenjge Leden dezes Genoot* " fchaps, in de maand July, by zekere verregaande bewegingen op de Geest, alhier voorgevallen , gehouden, met de waarheid overeenkomftig waren , dan niet. By welk advys , Heeren Gecommitteerden Raden van begrip zyn, dat het voorn, onderzoek aan den Hogen Raad van Holland zou kunnen worden opgedragen: gemelde Advys is Gommis* furiaal gemaakt. Van wegens de Stad Alkmaar is by de Staten van Holland ingekomen de Nominatie van Burgemeesteren en Scheepenen en The& ariër derzelve Stad , waar uit door Hun Ed. Gr. Mog. de verkiezing gedaan is. De minderheid der Rotterdamfche Vroedfchap heeft by eenen brief verzogt, dat, vermits het overlyden van den Scheepen jVerfiolck, Hun Ed. Gr. Mog. een Nominatie ter vervuiling dier Scheepensplaats geliefden op te ftellen , ten einden door den Stadhouder daar uit konde gekozen worden. Daar wierdt tot het maken van die Nominatie bepaald een dag, gelyk ook tot het begeven der openltaande Militaire posten, en de zaak in diervoege als in April behandeld, Hier over heeft wel de meerderheid der Vroedfchap van Rotterdam zig beklaagd, dog H. Ed. Gr. Mog. hebben by hunne Refolutie vo\* hard.  JAARBOEKEN, December, T786. I5'9 den en gunftig rapport gedaan, op zeker Requesr van eenige Clasfen en verdere Dorps . Predikanten van het NoorderKwamer; verzoekende mede te mogen deelen in 't genot der Clasficaale en Synodale Commisfien enz., 't welk hun door eenige Stedelyke Predikanten betwist wordt. De Baron van Reiscjjacb, Keizerlyk Gezant by Hun H. Mog,, heefc van zyn Hof deszelfs ontflag verzogt en bekomen. Volgens eenen Brief uit Duins, hadt de Kapt. Smaazen, bevel voerende over 's Lands Fregat'db Amazone, de gevangene muitelineen van het O. I. Comp. Schip Ba re enstein opgeëtscht; doch de Hoogen Raad des Konings van Groot Brittannie heeft geweigerd dezelve overteleveren , dan tevens daar by doen weten, dat de muitelingen naar de Wetten van Groot Brittannien zouden te recht gefteld worden, ingeval men wilde bezorgen , dat 'er behoorlyke getuigen van he O I. Schip wierden opgezonden, om de ge pleegde misdaaden in het Gerechts-Hof te bevvyzen. Te Middelburg is de Heer .Sroflc^ borst, Onderkoopman op het bovengemelde Schip , aangekomen, en heeft bevestigd, dat niemant van de Officieren en Equipagie was omgekomen, als alleen twee of drie van de muitelingen zei ven; dat alle de fchuldigen, zo in het Kafteel van Douvres als aan boord in hegtenis zaten , en het grootfte gedeelte van het geld, waar van zy zich meester Ggggg4 ge 'sGra- 'enha' ;e.  1520 NIEUWE NEDERLANDSCHE hm omom™ en behou. De Bewindhebbers der O. I. Comn ter MoT/le,and' hebben aM HannePHoog Sr ,by eene" brief' «efchreven teMidï delburg den n dezer, te kennen gegeven, „ dat de rusr en goede orde op het Schip he^f/STEIN3' reeds k0rt na den °Pfta"d 2 ' en zedert volk°men geconferveert gebleven was zo dat dit Schip zich thans ten vollen in Raat bevond om met den eerRen goeden wind deszelfs reis te vervoleen; dan dat de dispofitie van Hunne Hoog Mogende , by derzelver Refolutie van den 8 dezer, aan voornoemde Bewindhebberen was voorgekomen, van dien aart te wezen , dat zy zig zonder nadere Refolutie, niet bevoegd oordeelden dirccle orders tot vertrek van het voorfchreven Schip fe geven, het geen egter ten mterften presfeerde." Waarop H. Hoog Mog. den 10 dezer, hebben goedgevonden tn verdaan: „ dat aan voornoemde Bewind„ hebberen zal worden gerefcribeert, datH. „ floog JViog. zeer gaarne mogen lyden , dat „ door hun dired-e orders worden gefteld, 3' a a voor^hreven Schip, terftond na " a °^de Scl^eps-Overheden en ver» ctere Officieren van dat Schip de nodige * verklaringen zullen zyn gepasfeerd, in „ forma probandi belegd en aan den bevel„ hebbende Officier van zodanige 's Lands V genepen , als welke derwaart met de eer- * te geIegenheid ftaan te vertrekken, of, 3> py agterblyven van dezelve Schepen , aan „ den  JAARBOEK E*N, December, 1786*. 152 „ den Heer van Lynden, Hunner Hoog Mo„ gende extraordinaris Envoyé aan het Hof 3, van Londen , zullen wezen ter hand ge„ fteld of toegezonden, om te dienen zo als „ het behoord, of om dezelven, tot de nadere orders van H. Hoog Mog., proviljoneel onder zich te houden, zyne voorgenome reis zal mogen voortzetten en wel „ met agterlating der in Engeland geappre„ hendeerde muitelingen," Ter Vergaderingé der Algemeene Staten heeft Jr. G. A. van Bentinck, Scheepen cn Raad der ftad Hattem , wegens de Provintie Gelderland, den 18 December zitting genomen , en is ingeleid door Jr. van Spaan, Heere van Hardeftein, enz. DeTAlgemeene Staten hebben aan de Heeren Lestevenon van Berkenrode en Eranlfen, Gezanten van dezen Staat aan het Hof van Frankryk, lastgegeven, om ter kennis van 'sKo■nings Staatsdienaars te brengen de berigten, die Hoogstdezelven waren toegekomen , betrekkelyk de fluiting van het Zwin, endetusfchenkomst cn goede diensten van dat Hof te verzoeken, tot voorkoming van alle onaangename gefchillen en omftandigheden, dienaars gaande. Derhalven hebben gemelde Heeren Gezanten den Heer Grave de Vergennes by gefchrifte verzogt, dat hy by de'Regering te Brusfel, of wel by Zyne Keizerlyke Majefteit zelve zodanige pogingen zpude gelieven te doen, als meest gefehikt zoude vin» den offi voortekomen, dat, door geene feiGgggg 5 te. 'sGra» 1'ENtJA3E.  l5itt NIEOWE NEDERLANDSCHE 'sGr/ VENHA' ge. telyke ondernemingen inbreuk wierde gedaan aan hec bedongeue by hec Verdrag van Munfter en dac van Fontaiuebleau, hec welk Zyne Allerchristelykde Majelleic wel hadE gelieven te vrywaren: op welke Memorie de Heer Grave de Vergennes gemelde Heeren heefc ten antwoord gegeeven: ,, dat de berigten , welke ter kennis van H. Hoog s, Mog. waren gebragt , van alle grond onc„ blooc waren, en de Oostenryklche Regee„ ring geene de minfte bevelen hadt gegeven, om pogingen ce doen, ftrydende regelregt tegen hec Tractaat en de gevoelens van 9, vriendfchap welke Zyne Keizerlyke Ma„ jefteit de Republiek toedroeg.'' Den iC December is door de Heeren Vablings, Boudezuynfen, Brugman én van den Broek, uit naam van byna 200 Schntcersecn ,Verzoekfchrifc ingediend aan den Magiftraat dezer Stede, om ontflag van den Eed aan den Stadhouder gedaan , welke in 'tjaar 1754, even als ten cyde van Willemlll, den Schutteren was opgelegd. Den 18 December is by H. H. M. de Algemeene Staten een Advys ingekomen wegens het antwoord op den briet van den Koning van Pruisfen van den 2 September laatstleden, (zie hier voren bl. 1018.) Dit Advys is ingerigt volgens een opftel van Jr. A. W. B. van Pallandt, Drost van Ysielmuide, en >ehelst: t, Dat  JAARBOEKEN, Detewher, 17SÖ. 1523 „ l^at H. H. M. betuigden met de uiterfte U aangenaamheid te hebben vernomen , dat \ lyne Majetleit die zelfde gevoelens van vriend-( fchapvoor, en deelneeming in de belangen van deeze Republicq by deeze geleegenheid geliefde te manifesteeren, welke by wylen Hoogstdeszelfs t IE er PredLcesfeur, Glor. Gedachtenhfe, tot des-*s zelfs overlyden toe altoos waren geprcfesfeert ge- e. weest, en dat H. H, M. ook van hunne kanU konden verzekeren , dat hun niets meer ter harten j zal gaan, dan de zo zeer gecimenteerde vriendfchap en goede verftandhouding , welke tusfchen de Kroon van Pruisfen en deeze Republicq heefc Rand gehouden, aan te kweeken en te bevestigen, cn dat 7y, dien ten gevolde , een gevoelig verinaak zouden g .'nieten zo dikvvyls het in hun vermogen ftaan zoude , om aan eenige propofitien , van den kant van zyne Majelteit gedaan wordende , naar hoogstdeszelfs wenfehen te beantwoorden, doch dat zy voor zo verre de voorfz Misfive van zyne Majefteit ten onderwerp had de z,aak van den Heer Prins Erfftadhouder , noch niets anders doen konden dan zig te beroepen op hunne Misfive in dato den 30 Augustus I7**4 , aau wyltn zyne Majefteit geaddresfeerd , waarin H. H. M. een genoegzaam detail gegeeven hadden van dc recdenen, welke hun , u:t hoofde van de conftitutie der Republieq beletteden , om zig zaaken van die natuur aan te trekken , in vertrouwen, dat zyne Majefteit, dac alles overweegende, wel meede bezeffen zoude, dat die poincten , waar over Hooggemelde Heer Prins Erfftadhouder , vermeende zig te kunnen en te moeten beklagen, geheel en alleen zyn van het resfort van de Souverainiteic van ieder Provincie afzonderlyk, zonder dat eenige tusfenfpraak of interventie daaromtrent geadmitteerd zoude kunnen worden , welke den fenyn zoude Kunnen medebrengen van op derzelver onafhanglykheid eenigziuts E<; crnpiëteeren.!' h Bal •sGsa- enha- ik. Advys opens ntwoord an den (on. vaif °ruisf,  *sGl VENH CE. Adv} nopens Ontwon aan de, Kon. v, Pruis/. i I t c J d i 1524 NIEUWE NEDERLANDSCFIE A- „ Dat H. H. M. uit dien hoofde mede met geen binder genoegen hadden gezien de verldaa ring van Hoogstgemelde zyne Majefteit, waï bv - den mhoud der MisGve van deszelfs doo^nS s deasfeur, den 18 September des afgeweekene J^ars 17Ö5 aan H. H. M. geadiresfeerd , irK Oreerde, voor zo verre dezelve inhield hooestdes. , zeifs billyke en uit den aard van nabuurL en m a een door vriendfchap verbondene , doch van elkander onafhangelyke Staaten , allezints quadcerende denkwyze van riet van meening te zvn om zig in de interieure omftandigheden van on. zen vryen Raat in te laaten." „ Dan dat H. H. M. on vermindert al het voorfchreeven geene de minde zwarigheid maaken. om zyne Majefteit te declareert, dat het belas» welke zyne Majefteit, by deszelfs Misfive, in den Stauhoudedyke tamielie betoond te neemen, iQ der daad aan H H. Mog., gelyk zyn Majelteit hoopte en vertrouwde, geene de minfte verdenking had ingeboezemd , uic hoofde van de naauwe verwantichap, welke tusfchen zyne Majefteit en haare Komnglyke Hoogheid Mevrouwe de Gemahnue van den Heer Erfftadhouder fubfifteerde welke belangftelüng namurlykerwyze niet konde nalaaten op den Heere Erfftadhouder te reiaillisleeren, temin,daar H. H. M. begreepen, dat zvne Majefteit met het zenden van den Heer Grave van Goërts, ais Envoyé extraordinaris en Minister Plenipotentidris by deezcn Staat, vooral en m de eerfte plaats zoude bedoeld hebben, om nauwkeuriger van den waaren toeftand van de nteneure zaaken van de Republicq onderrigt te yorden , waaromtrend H. H. M. hartelyk wenchen, dat dezelve Heer Grave van Goërts , door iet nafpooren van de onpartydigfte berigren en het 'ehoorlyk penetreeren van de waare Conftitutie ezes Lands , waaromtrent de ondervinding ge»ert heeft, dat iVLnifters van andere Mogenthe. en zo iigtelyk in erreur kunnen worden geindu. serd , ten vollen genoegen van Z. M. mogte flaa-  JAARBOEKEN, December, 1786. 1535 flaagen, in welk geval H. H. M. vertrouwden , dac Z. M. volkomen zoude worden overtuigd , , dat nooit meerder redenen dan in de tegenwoordige omftandigheden plaats gehad hebben of hebben kunnen, welke Z M. zouden kunnen permo. veeren, om volgens de uitdrukkingen, in gemelde Misfive van wylen Z. M. vervat, den Heere Erfftadhouder by alle gelegenheden aan te raden ,\ om zyne handelingen der wyze in terigtcn, dat' ayu Hoogheid daar door 't vertrouwen en de ge ' negenhcid der gezamentlyke Heeren Staaten mog- J te verdienen." De Staaten van Holland en Westfriesland hebben den 18 December, nopens het voorgevallene omtrend Hatcem en Elburg, eenen brief van de Stacen van Friesland ontvangen , dienende ter beantwoording van eenen brief van Holland van den 1 November 1786, (*) tot het afzenden van welken brief van den 1 November 1786 de Rad Amftèldam niet hadt ingeftemd. Dit aanmerkelyk Andwoord van Friesland s het welk zeer veel indruk gemaakt heefc, op het welk de Hollandfche Dagpapieren heftig hebben uitgevaren ; dog welk antwoord van Friesland zy niet aan het Publiek hebben medegedeeld , is gedagtekend den 14 December 1/86, en luidt aldus: EDELE MOGENDE HEEREN! enz. V^Ty hebben ontvangen Uwer Ed. Mog. Misö* " ve van den 1 Nov. deezes Jaars , tot ancwoord dienende op den Onzen van den 20 en 30 September daar te vooren , en hadden wel gewenscht, Ons te kunnen dispenfeeren van UEd. Mog. nader te onderhouden over onderwerpen', die, gemerkt de tegenwoordige fituatie van zaken en de handelingen van UEd. Mog. zins eenige» 1 tyd, Zie hiet voren bl. izgy en voigg» t 'sGra- 'en'ha- ■ 1 ie. Opens ntweord '•an den 'dn. van ^ruisf'. I  ïj26 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venhace, Antw. van Friesl. eanHoll wegens Hattem m Elb. enz. , tyd, noodwendig van een zeer delicaten aart tusfchen Leeden van een Bondgenoodfchap,:hoedamg. het Onze is, moeten worden. Dan , daar UEd. Mog- hebben kunnen goede vinden, Onze eerfte Misfive by dit Antwoord te doen voorkoomen, als niet pra»cys die van UEd* Mog. beantwoord, n.1e, maar zeer ingewikkeld en , met verre gezogte bedenkingen gefteld te zyn, en ook met de daad toonen, ten minflen voorwenden, 't laatst gedeelte, houdende Ons regtftreeks antwoord op Uwer Ed. Mog. verzoek van den 4 September Jongstleeden, geheel niet begreepen te hebben : mitsgaders Onze volgende Misfive be. fchouwen , ais een voorlieg behelzende, tot wegruiming van iets , dat niet eens exifleert ; waar door Onze offerte van mediatie tusfchen UEd. Ivlog. en de Eleeren Staaten van Gelderland ea Utrecht, by die geleegenheid gedaan en de verdere inhoud van deeze Onze briev geheel boven hes fareik van Uwer Ed. Mog. begrip te zynvtoxA opgegeeven, zoo vinden Wy Ons in de onvermydeJyke noodzaakelykheid gebragt, dien taak, hoe on« genaam op zig zeiven en hoe zeer Wy ook het ireeden in eenig détail tot trarquiller tyden ge■wenscht hadden te kunnen verfcnuiven, by dee» zen op Ons te neemen. Wanneer Wy de Misfive van UEd. Mog. hou» dende eene melding der ordres aan de Troupes, ter repartitie van UEd. Mog. Provintie in Gelderland en elders in Guarnifoen leggende gegeven, benevens een verzoek, om van Onze zyde even gelyke ordres aan de Troupes, ter Onzer Repartitie,te willen geeven,beantwoordden, meelden Wy, dat de welvoeglykheid tusfehen Bondgenooten alleszins vorderde, om,daar UEd.Mog. reeds dien ftap zonder overleg en voorkennisS» der Provintien gedaan hadden, en Wy egter over dit ftuk met UEd. Mog. gansch niet van éénbegrip waren, Ons dien te neffens met alle ornzig* tigheid te moeten gedraagen: En het was uit dat beginzsl, dac Wy aan UEd. Mog. (zoo t Ons voor.  JAARBOEKEN, December, 1786. 1*27 voorkoomt niet ingewikkeld, maar in teegendeel ' duidelvk) te kennen gaven. geen kragt van over- v tuiging genoeg in de by UEd. Mog. aangevoerde G reedenen te vinden, om Ons met het verzoek, tot welks aandrang die tendeerden, te kunnen conformoeren: na alvorens eenige articulen van impor- v, tantie, die Wy oordeelden toe het onderwerp On- / zer .briefwisfeling van geene geringe relatie te a weezen , door Ons waren getoucheerd; ten bly- u ke, dat het Staatsrecht deezer Republyk, verge- j leeken met het geen 'er thans voorviel, ieder e Bondgenoot wel eenige ItofFe kon opleeveren tot e nadenking omtrent Uwer Ed. Mog. en Onze daaden in deeze en andere opzigten^met welk ïnzige Wy ook aan de daar by geconcerneerde Provintien een affchrift van deeze Misfive deeden toekoo- men. _ . _ ,. ... De discusfie dier Poinften lieten Wy, om reedencn aldaar gemeld , toen agterweege , en de discretie weerhield Ons , van er eenige appheatien by te voegen; fcheon Wy misfehien, minder menagernent gebruikt hebbende, voor U Ed. Mog. meer verftaanbaar geweest en beeter binnen de paaien van derzelver begrip gebleeven waren. Thans moeten Wydan Onze gedagten over een cn ander voornaam PoinCf aan U Ed. Mog. wat nader meededeelen , en zullen het , zo kort en bevattelyk tevens Ons, mogelyk is, doen. Wanneer Wy ü Ed. Mog. voordroegen , dat de zeeven Vereenigde Gewesten, behoudens het onderling aangegaan Bondgenoodfchap,ieder inden Baren Souverain zyn , en de eene Bondgenoot geen regt van zeggen in 's anders Gewest heeft: Dat wyders de aart en het beftaan van het Krygsvolk dezer Landen zodanig is , dat 't door de Eeden, welke het doet, zoo aan de Generaliteit, als aan deszelfs Betaalsheeren en aan den tydelyken territorialen Souverain, alwaar het in Garnizoen komt , onderfcheydenlyk en aan ieder in zyn regard verboaden en gehoorfaamheid fchuldig is» sGra- ïNHAe. Antw. m riesl. mtioli. egens {attent iElb., vz.  *sGra venhaGE. Antw. van Frksl aanHoll wegens Hattem en Elb. enz. \ 1528 NIEUWE NEDERLANDSCHE is. — Toen dit (zeggen Wy) door Ons U Edi Mog. onder het oog gebragt wierd, hadden Wv gehoopt, dat deeze zaaken, in Ons Staatsregc alleszins gegrond , wel een ogenblik attentie en nadenking by U Ed. Mog. zouden hebben ver. oorzaakt , wanneer ü t é. Mog. dan ook wei draa, zonder Ons nader èelaircislement in dezen benodigd te zyn, gevoeld zouden hebben, dat ü Ed. Mog. Hun gehouden gedrag in het algemeen en byzonder met opzicht tot de Provintie van Gelderland, aan dac Staatsregc toetzende, nimmerdaar meede zoude kunnen overeen brengen: wyl daar1 uit aan de eene zyde klaar is , dat noch ü Ed. Mog noch iemand der overige Bondgenooten regt van zeggen of gebieden competeert op eens anders Souverain tetritoir, even weinig, als om verantwoording te vraagen van die Souveraine Wetering* over daden, welke die meent, naaromftand%heid van zaaken, in dac Gewest uit kragt van hei gezag, waar mede b-.kleed is, te moeten uitoeffenen ;?en dit aan den anderen kant U Ed. Mog. in hoedanigheid van eene Provintie, op welke ee^" nigc Troupes, in Gelderland in Garnifoen, «erepartitieerd ftwden, aan dezelve met effect ^niet konden en volgens regt niet mogten geeven eenige beveelen van doen of laten op het independent territoir van die Provintie, aan welke deze Troupes ten plegtigdên by Eede verbonden waren toe gehoorzaamheid en om de ordres van derzelver Regeering uittevoeren. Want toch,hoe verre meri het regt van Betaalsheeren op de Militie ook zoude begeeren te trekken , nimmer kan het zo wyd gaan, dat Betaalsheeren aan die Militie beveelen zouden kunnen geeven, waar door dezelve aan hunnen Territoriaalen Souverain Onnut. zo niet gevaar* lyk, ongehoorzaam tevens, en opeoiykcverbreekejs van hunnen geprssteerden Eed, moesten worden.En evenwel zulke beveelen hebben ü Ed, Mog. sig veroorloofd in Gelderland en elders te geven liet alleen, maar zelfs by circulaire Misfives dé ov§-  jAARBOEKEN, December, 1786. 1523 overige Bondgenooten tot gelyke demarches jegens de Troupen ter Hunner repartitie getragt te be- Dat baarden in deezen deonbeftaanbaare orders aan de Militie, ter UEd. Mog. betaaürig ftaande, nog maar alleen (toffe tot klagen! Hadden U Ed. Mog. zig over het geheel in de zaaken van Hattem en Elburg niet gedragen, op eene wyze, die Wy niet durven geloven, dat iemand, die eens ah:ers Bondgenoot is, zig ooit ter navolging zal be^eeren te Hellen , en die daar te boven zo alleszins met Uwer Ed. Mog. onlangs aangeriomene prmcip'.s onbeltaanbaar is! Imners, daar U Ed. Mog. Sustineeren , m de verpligtinge te weezen, van zig met zaaken in andere Provintien voorvallende dadelyk te moeten bemoeyen, wat bewoog dan toch U Ed. Mog., toen de onlusten, die inde bovengenoemde Stedet fmeulden, genoegzaam békend waren , en de wapening en verfterking dier Steéden, ten einde der Souvera n feytelyk en niet geweld tegen te ftaan; •voor U Ëd. Mog. geen geheim meer konden zyn. om den merkelyken tyd, die 'er nog tusfchen ge weest is; voor dat de Refolutie van de Gelder fche Staaten , om die Streden van Garnifoen t« voorzien , genomen wierd, onnut te laten Voor bygaan? wat weerhield toch U Ed. Mog., vanzi| vooraf alle mogelyke moeyte te geven, deze al ierbedenkelykfte onderneemingen en daaruit voort fpruitende onlusten en rampen door gepaste mid delen van tusfehenfpraak als anderfints, zo doen lyk, tegen te gaan fen te prsevenieeren ? Wat be lette toch U Ed. Mog. yverig te waakenenernfti ge mefures te neemen tegen zo een aantal gewa pende perfonen, welke, ten einde men indegemel de Steeden den Staaten dier Provintie met viguu het hoofd zou kunnen bieden, van het nodig voorzien, derwaarts van tyd tot tyd met eene ge nöegzaame publiciteit, ook uit Uwer Ed. Mog Provintie . uittrokken ? Om nu niec eens t Hhhhh fpre« *s Gr&« VÉNH/i« GE. Antw, van Friesl aan HolL wegens Hattem en EIb* enz. 1 l r 3 e (4  'sGrA' venha. ge. Antw. van Briesl. aanHoll wegens Hattem en Elb. enz. 1530 NIEUWE NEDERLANDSCHE , fpreeken van de Amunitie en andere zaken, tot ftyving dier geweldige onderneeniing van daar verzonden. Of hadden U Ed Mog. Hun doel getroffen, aan Hunne verpligtingen voldaan, wanneer zy, toen deze zaak reeds geheel onherftelbaar was, de bewerkers en aanvoerders van alle die beweegingen , in Derzelver byzondere proteclie naamen? Zulke handelingen, zulke toelatingen mogen by U Ed. Mog. den naam dragen, van te Ipruiten, (het zyn Uwer Ed. Mog. eige woorden) uit eenvoudige principes ten nutte van de gemene zaak, als middelen , welke door U Ed. Mog. naar vermogen in het werk gefteld zyn, om een Burger Oorlog met alle deszelvs akelige gevolgen voor te komen. Wy voor Ons fustineeren, dat U Ed. Mog. juist zulke Principes gevolgt, juist zulke midde . len gebezigd hebben, als met de gemeene zaak, (waar door wy verftaan de bewaring van goede orde , rust en voorfpoed in den Lande) volftrekt onbeftaanbaar zyn ; door dien ze, onoer schtn van welmeenende bemof.ying, eene dadei/ïke pautvkiezing en eene overheersch1ng vanden eenen Bondgenoot op den anderen aan den dag leggen en een gereeden weg baanen, om veelen ftraffeloos, in vooruitzigt van Uwer Ed. Mog. byzondere protecfie, de verregaandfte Violentien te doen verrigten ; Bondgenooten teegen elkander op het geweldigst te indisponeeren , en daar door de geheiligde banden tusfchen de Provintien van Nederland' zodanig losterukken en te verbreeken, .dat derzelver herknoping zeer bezwaarlyk , zo niet onmogelyk, word. En hebben U Ed. Mog. de faculteit, om derwyze op de Souverainiteit vaneen Hunner Bondgenooten te empiëteeren, wat verhinderd dan die zelfde Leeden van de Unie, om weederkeerig ten opzichte van U Ed. Mog. niet even 't zelfde te doen? Toen U Ed. Mog. als Souveraine Staaten van Hol*  JAARBOEKEN, December, 1786. 1531 Holland , Voegziam oordeelden, over de individuèele vryheid hunner Ingezetenen zodanig te moe- v ten ördonneeren, als dezelve ten algemeene nutte ( vermeenden noodig te zyn, toen U Ed. Mog. by ontmoette tegenkanting van zommigen ter dier geleegenheid den Militairen arm employeerdcn; * toen U Ed. Mog. ter dempinge van onlusten te j Rotterdam > van Z. Hoogh. als Capitein Generaal t, van UwerEd. Mog. Provintie, Troupes vroegen j en ontvingen om eene Commisfie van Staat der- \ waards gaande te dekken, en de politicque bevce-1 len, welke U Ed. Mog. aldaar goedvonden te< geeven, met de wapenen, zo nodig , te maintir.eeren: waarom, (vragen Wyj mogt dan ook, by voorbeeld, de Provintie van Gelderland de zaak van allen, die aan Uwer Ed. Mog. beveelen ongenegen waren goedwillig te obedieeren, zig niet aantrekken P Waarom mogt zy aan de Troupes haar Rotterdam, gaande, indien die gevallig ter Haarer betaling eens geftaan hadden, niet hebben aangefchreven, om zig in geene Burgergefchillcn of van Ingezetenen met Regenten te moeyen , by pcene van de hoogde indignatie, en dezelve alzo met de daad gelasten, om aan de Heeren Siaaten van Holland, op wier Territoir zy waren en aan Dewelke zy trouwe en gehoorzaamheid gezworen hadden , dien geprasfteerden Eed te breken en ongehoorzaam te zyn ? Waarom ftond het den Heeren Staaten van Gelderland niet vry, om de Ingezeetenen ten platten Lande van Holland, zo die zig aan Hun klagende adresfeerden, dat door hunnen Souverain tot wa. pening gedwongen wierden en over zulks op hunne perfoneele vryheid eene geweldadigen aanval gedaan wierd, waar tegen zy meenden zig te mo* gen verzetten en reeds verzet hadden, in huane by/.onderé pro'eótie te neemen? Waarom de Leeden der Rotterdamfche Regeering, zo die hun beklaagden, dat de minderheid hunner Vergadering, Hhhhh 2j door- 'sGra* EtSHA!E. Antw. an fyiesl. ahHoll* jegenï lattem n Elb* nz.  i534 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's GaA' VENHA' CE. Antw. van Friesl. aan Holt wegens Hattem en Elb. enz. doordien zy eene Commisfie der Staaten van Holland door Militie geruggefteund onder de zyde hadde, de pluraliteit, (die toen by alle Vergaderingen gerespecteerd diende te worden) in het uitvoeren van haare befluiten Anemie, en aan dezelve dewetftelde, niet op alle mogelyke wyze gefouteneerd en die zaak de Hunne gemaakt ? Waarom niet over zulke veruitziende, onregelmatige , geweldadige handelingen omtrent vrye perfoonen, omtrent Leeden van zo eene nocable Stemmende Stad in ftaat gepleegd, vinnige brieven geëxpedieerd en breedvoerige reprasfentatien aan de Souveraine Staaten van Holland gedaan ? Dezelve ter verantwoording geroepen? Waarom den Kapitain Generaal van die Provintie , welke tot zulke violentien de Militie Patent had verleend, op het nadmkkelykst en binnen een zeer konen tyd niet gefommeerd tot openhartige verklaring, hoe en wat Hy over zulke demarches dacht; en by ontftenteni&fe dies Hem en zyn Huis zware bedreygingen gedaan ? Waarom dienzelvden Kapitain Generaal, om dat by in Holland, op bevel van de Staaten dier Provintie , Patent verleend en ann de Heeren Staaten van Gelderland , die Hem daar over ter Justificatie-riepen , niet naar genoegen geantwoord had, niet dadelyk in de Charge van Kapitein Generaal van Gelderland gefuspendeerd ? Waarom deeze Hollandfche gebeurtenisfen niet de; zaak van gansch Nederland gemaakt, endoor Circulaire brieven aan de overige Bondgenoten de Pathétycqüe exhortatien gedaan ? Immers Edele Mogende Heersn! zou Onze Gelderfche Bondgenoot, over alle die démarches onderhouden wordende , de woorden van U Ed. Mog. kunnen gebruiken, zig verbergen agter zyne eenvoudige Principes ten nutte van de gemeene Zaak, en alle zyne hier bovengemelde handelingen noemen Middelen, die Hy naar zyn vermogen in het ' werkgejhld had, om een Burger Oorlog met alle  JAARBOEKEN, December, 1786. 1533 deszelvs akelige gevolgen voor te komen. —— Wat nu O Ed. Mog. hier op zouden antwoorden, is ons onbekende; dan Wy zouden vrymoedig daar, op aanmerken , dat Wy, de intentie» van Onzen Bondgenoot daar latende, zyne verrigtingen even zoo vreemd als gevaarlyk vonden, juist gelchikt ■ om die beroerten» , welke by voorgaf te willen Praevenieeren, dadelyk te veroorzaakcn. En dit zy genoeg , om tot een ftaal te dienen van die veelvuldige Confequentien , waar van Wy in Onze Misfive van den 20 Sept. U Ed. Mog. melding maakcen , datOnzes oordeels uit de Poincten, die Wy bevorens aldaar genoemd hadden , zoo voor de Republyk als voor ieder der Bondgenoten konden proflueeren. ■ Laten Wy thands voortgaan, om U Ed. Mog. Onze meergemelde Misfive nog al nader te ontwikkelen , en eens Ons oog vestigen op den tegenwoordigen toeftand van 't Vaderland en op het geen aldaar gedaan, aldaar geduld word. Schoon reeds voor een gedeelte hier aan voldaan is docr het geen Wy zoo aanftonds zagen , vinden Wy egter nog een grooten voorraad van gebeurtenisfen voor handen , die Onzen aandagt en eene breedvoerige discuüe alleszins verdienen zouden: Uan Wy willen , om niet te lang te worden, flegts eenige van de voornaamfte uitkippen; Ons wyders vleyende,dat de kortheid, waar mede Wy die zullen poogen te behandelen, aan het bevattelyk voorltel Onzer deukbeelden geen nadeel zal toebrengen. Toen U Ed. Mog. weinig tyds geleden soec vonden directe en Heilige ordres aan alle de Troupes op Derzelver Repartitie ftaande,af te vaardi gen, om hunne refpeclive Gnamifoenen te verlaten en zig binnen Uwer edele Mogende Provin tie te verzamelen , (dog zulx niet naar wencel gelukkende daar toe Patent van Zyne Hooghei* verfogt en bekomen wierd,) kon deeze vreemd. IIhhhh3 dó 'sGra. /enha!e. Antw- >an Friesl. lanHoll. wegens Hattem tn Elb. znz. \ 1 1  i534 NIEUWE NEDERLANDSCHE "sGravehha1>£. Antw. van Et iesl.,-. aanholl wegens Hattem en Elb. enz. démarche niet dan de bekommering en het wantrouwen in Nederland aanrnerkelvk doen aan* groeyen; te meer , daar U Ed, Mog. de noodzakelykbeid om alle die Troupes binnen Holland in Guarnifeen te hebben flegts aandrongen met eene generale verfekering van presfant gevaar en hooge .nood, waar in zig die Provintie bevond; zonder, , hoe eraltjg daar op gefommeerd , eenige opening waar in dat gevaar en die nood dan beltonden, te willen geeven : aan welke ouverture en verantwoo'rdii g U Ed. Mog. zig ook tot nu toe zorgvuldiglyk hebben onttrokken. — Wy zouden aan Onze betrekking , als een der Bondgenoten van dit Gemenebest zeer verre te kort aoen ,zoo Wy by deeze gelegenheid zweegen en daar door een daad zouden fchynen te approbeeren, die zoo Wy geloven in 's Lands geichiedenisfen geen voorbeeld heeft. 't Is waar , Uwer Ed. Mog. Provintie is de bloeijYndfte, en Wy hebben daar door O Ed.Mog. tot Onzen vermogendften Bondgenoot : maar qualificeert dat voorregt en het hier door grooter getal van Troupes op de Repartitie van Holland ftaande U Ed. Mog,, om zonder eenige voorafgaande Bondgenootfchappelyke Communicatie een ftap van dat aanbelang te doen? Een ftap, die juist, om dat zoo een aanmerkelyke hoeveelheid van Krygsvolk ter betalinge van U Ed. Mog, ftaat, daar door te fchromelyker en te onverantwoordelyker is. Genomen , daar exifteerde zulk een dringend gevaar, als waar van U Ed. Mog*. gewagen. was het dan de fchuldige pligt niet van U Ed. Mog. als van den eenen Bondgenoot aan den anderen geweest, daar van de voldoenfte ope» ning dadelyk te geeven. Want was de vrees, die U Ed, Mog. zoo fterk fchynt te bezielen, voor geweld van buiten: dan is het eene ongehoorde zaak, dat U Ed. Mog. de Erontieren en Landen van de Generaliteit geheel van Militairen ontblootende,deMagazynen enAt- fc*  JAARBOEKEN, December, 1786. ï535 fena'en van den Staat a' 1' abandon latende, zig op Hunnen Provintialen Bodera met het grootst, deel van de Armee in zekerheid ftellen en alle, Hunne overige Bondgenooten ten prooye laten. Of was er gevaar van binnenlandsch geweld < Dan eischt de aart van het Bondgenootfchap , dat de mede Leden daar van op 't fpoedigst onder* rigt, en dat er onderling de efficacieufe middelen geconcerteerd en met gemeene kenn'sfe uitgevoerd worden, om dat onheyl af te weeren. Maar,Edele Mogende Heeren! zou 't ook kunnen zyn , dat Wy deeze geheele démarche van UEd. Mog. uit een verkeerd oogpunt tot nu toe belchouwd hebben ? Zou misfchien al datfpreeken van gevaar , al dat roepen van presfanten nood, waar door zoo veele Troupes op Hollandfchen boodem dienden te verzamelen , ook een Voorwend/el , ook eene Staatkundige Vinding kunnen zyn , om voor Ors en de overige Leden van het Bondgenootfchap Uwer Ed. Mog. ware oogmerken te bedekken ? om den Ingezetenen van Meederlacd door zulk een Alarm kreet zand in de Oogen teftrooyen? Wat ontwerpeu, wat bedoelingen Uli.d. Mog. eygenlyk hebben , kunnen Wy niet bepaaldelyk zeggen: Dan dit weten Wy zeeker, dat 'er, met betrekking tot de Militie thands in de Provintit van UEd. Mog. leggende, onlangs iets is voorgevallen , het welk over deeze ganfche zaak geer gunftig ligt verfpreydt. Wy hebben het oog op de ordres door den t,e neraal Majoor van Rysfel aan de Commandanter van eenige Regimenten binnen Uwer Ed. Mog Provintie gecantonneerd gegeven, om op de twe< eerfte Seinfchooten hunne Regimenten Marsch vaar dig te doen maken en op volgende Seinfchoore te rukken bimien de Provintie van Utrecht, zon DER TERRITOIR TE ONTZIEN. —— En dat deez ordres van UEd. Mog. quaamen , blykt te vollen uit de Approbatoire Refolutie van uh,' Hhhhh 4 M°£ 'sGra- 'enha- Antw. van Vriesl. aanllolC, wegens Hattem en Elb. tnz. 1 I 1.  ï53<5 NIEUWE NEDERLANDSCHB 'sGra- Antw. van Friesl. aanHoll. wegens Hattem eri Elb. enz. Mog. van den 3 November jongstleden, waar by ook de gemelde Generaal Majoor van Rysfel van alle verantwoording dien te neffens , dan aan, UEd. Mogende, word ontheven en dezelve benevens de verdere Obedieerende Officieren en Ge* n-eenen voor alle ongelegenheid aaar uit rroflu. eeren Ie gegarandeerd, en daar tegen in UwerEd. Mog. Proteclie en befcherming genomen worden. Immers , zoo lang Wy nog in het denkbeeld konden verf-eren , dat UEd. Mog. uit rees voor geyaar de Troupes ter Hunner Rt-p .rt;t e daande wilden employeeren tot beveiliging Hunner eige Provintie , tót zoo lang konden W'y UEd. Mog. befchouwen als Bondgenoten , die met voor byzien der belargens van Hunne Mede Leeden voor Hunne Eyge behoudenisfe alleen zorgden , en over zulks weinig voldeeden aan die betrekkingen, in welke Bondgenoten tot eikanderen onderling behoren te fiaan : Maar, daar Wy nu zien, dat UEd. Mog. met dat gedeelte der Troupes van het Bondgenootfchap, 't welk UEd. Mog. voor Hun aandeel betalen, eri op voorgeven van dringende nood , (die nergens zoo veel Ons bekend is existeertbinnen Derfelver Provintie hebben weten te krygen, zig daden veroorloven , en aan die Militie bevelen ondernemen te geven , die, uitgevoerd wordende, aan de Souverainiteic Hunner mede Bondgenoten de baarblykelykfte Atteinte toebrengen: — Het is te weinig gezegd! - die de geheyligde Regten, uit kragte van Souverainiteit ieder Pro. vintie in den Haren Competeerde, gewelddadig aanranden;die eens anders territoir openlyk fchenden, en daar door de eerfte en voornaamfte gronden der Unie verwoeden , zoo moet deeze ftap van U El. Mog. meer geagt worden den aanflag eens Vyands dan de daad eens Bondgenoots te zyn. ' Qf de Stad Utrecht in de onlusten, waar mede  JAARBOEKEN, December, 1780. 1537 de Provintie van dien naam gefoiteerd word , gelyk of ongelyk, wel ot' quaiyk gedaan hebbe , past Ons jn ce tegenswoordige tyjs Omftandigheden nog niet te bellislen : ook doet zulx in deezen niei \ geringst af ; n^ar dien U Ed. Mog. ;al was 't gelyk volkomen aan 's Stads zyde,) dan zdvs nog nimmer regt hadden , wildenz-- als tëon'g nöoten bandelen, om eerst Troupes onder p-a: v van zelfs beveiliging binnen Hunne Eige Pjo.m'ie te verzamelen, en dan daar van een crpp'' y te maken, dat niets minder inhield, dan on het Souverain territoir der Provintie van Lkregr door binnenrukken van dat Krygsvolk te Violeereu, — En dat in een tyd, waar in UEd. Mog. aan die zelf Je Staaten van den Lande van Utrecht , welke Uwer Ed. Mog. Mediatie en minnelyke tusfchen Spraak vroegen , zig daar toe niet ongenegen toonden! Wy hebben geen lust, Edele Mogende Heerea het alleszins gehazardeerde , onbeltaanbare en gevaarlyke van deeze ganfche Conduite, en in het algemeen het geheel employ , dat UEd Mog. van 's Lands Militie maaken , voor als nog verder te discutieeren; te minder daar Wy Ons fhtteeren, .dat UEd. Mog. Onze mening in deezen reeds duydelyk genoeg gevat zullen hebben: willende daarom liever overgaan, om de aandagt van UEd. Mog. nog een ogenblik te Solliciteeren tot iets, dat Wy onder anderen op het oog hadden, wanneer Wy in Onze Misfive van den 10 September fpraaken van dingen, die thands in Ons Vader, tand geduld worden. Hec was de voorbeeldeloze licentie der Druk» pers , die wy bedoelden, • Dat eene der beste, nuttigftc en dierbaarfte zaken voor de menfchelyke Zamenlevinge, zoo wanneer die misbruikt word , quaad , fchadelyk en Landverdervende kan zyn , bewyst de tegeoswoordige toeftand van Ons Gmenebest ten deezen opzigte maar al te zigtbaar; Hhhhh5' w5 sr. *sGra» iff'.MHA' slntw% van Fi iesl. aantioll, ive^e.-S Batte en li enz. r  1538 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra VEhHAge. Antw. van Fries/. aan Ho li wegens Hattem en Elb. enz. Wy eerbiedigen, zo zeer als iemand, de eedele Vryheid van de Drukpers, maar Wy verfoeyen tevens ook eeven zeer, om die dermate te doen • verbasteren toe losbandigheid , dat zy veel eer gelyke naar een ftinkpoel, die dagelyks overloopt van de vuylfte en quaadaardigfte leugens en lasteringen , dan naer een bron, waar uit nuttige , , leerzame en de Natie naar Waarheyd verlichtende zaken en gebetirtenisfen voortvloeyen. En dat het eerfte bereids lange op verfcheidene plaatzen in de Republyk en byzonder in Uwer £d. Mog. Provintie, volgens den fterkftenzin der gelykeni:fe , waar zy, bewyst de ondervinding te onlochenbaar, dan dat hst door iemand kan worden tegenfprooken. - - Immers ziet men dagelyks een zwerm van Nieuwspapieren en andere gefchriften , waar in de eer en goede naam van particuliere Perfonen, Amptenaren en aanzienlyke Collegien, van veele Souveraine Staaten in deeze Republyk , worden aangetast, gelasterd en van één gereecen, derzelver verrigtingen en befluiten op het leugenagtigst voorgedragen, op 'tfchande. lykst getraduceerd en met de hatelykfte verwen afgemaald; 's Lands Ingezetenen van de fchuidige gehoorzaamheid aan de Hooge Regeering afge^ maand, en tegen Dezelve met de feditieufte presfien opgeruyd en, zo doenlyk, verbitterd. En dit alles gefchied onder het oog van UEd. Mog., openbaar, zonder verzwyging van naam der Drukkers en Uitgevers , en gaat ftraffeloos zynen onbelemmerden Gang. — Hoe zeer het nu aan de eene zyde wel waar is., dat een eerlyk Man zig niet bekreunt, wat een Deugniet over hem denkt of Schryft; zo is egter aan den anderen kant even waar, dat (zal de goede orde in een Land, en daar door het Land zelve, bewaard blyven,) de goede naam en de agtingder Leeden eener Maatfchappy in het algemeen en van allen, die in eenig bewind van zaken zyn , in hec byzonder, moet worden gerefpecteerd, en niet ftraf- fe-  JAARBOEKEN, December, 1786. 1539 feloos ten prooye gefteld van hem , die lust of belang heeft, om daar aan zyne fchendige klaauweti te liaan. , £en van beiden derhalven , Edele Mogende Heeren ! moec in deezen plaats vinden : of dat UEd.' Mog deeze Land en Burgerftaat verwoestendernisdryven, in Uwer Edele Mog. Provintie dagelyks gepleegd wordende, met kunnen, of niet willen beteugelen en ftraffeu. Is het eerfte waar , dan beklagen Wy UEd Mog. hartelyk over de ongelukkige omftandigheid, waar in Dezelve zig bevinden: Immers is een Land, waar in de Regeering te zwak of te dedorven is , om zulke boosdoenders loon naar werken te geeven, der uiterfte deernis waardig.' Maar is 't tweede waar , dan vraagen Wy roadborftig aan Uw td. Mog., wat Dezelve met de toelaating of aanmoediging, (want dit ïsin deezea zin by een Souverain hec zelfde), van zulke partydige, lasterlyke, en alleszins infame gefchriften bedoelen? , , , . > Of zullen onwaare en verdraayde berigtenr naar Uwer -Ed. Mog. mening) de Natie vellichten V Haar van nut zyn? Haare vrvheid bevescfen? Zal misfchien een drom Schotfchryve/s hec ge» fchikc werktuig zyn, om 'sLands Conftitutie ce Zal het tot heyl der Natie ftrekken, dac hunne Leeden, (in welk een ftandook geplaatst,) dagelyks gehoond en gelasterd worden ? Zullen Ingezetenen hun geluk vermeerderd, hunne weezenlyke belangens behartigd reekenen, door daagelyks de quaadaardigfte induclien te moeten ontvangen, dat de Regeerders des Lands, wiei denkwyze niec naar den fmaak van die gehuurde Eerrovers is, niets minder zyn dan onderdrukkers: Eed en piigtvergeeters P r Of zullen de onophoudelyke aanblazingen to feditieufe beweegingen 's Lands Inwooners nyver arbeidzaam, gelukkig maken? 's Gra' VENHAGE. Antw. van Friesl. aanHoll. wégens Hattem en Elb, enz. I  1540 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGrj venha' ge, Antw. van Fries!. aanHei wegens Hattem en Elb. enz. . Zal het ongeftraft voortduuren van zulke misdry ven , het overal ltrooyen van zulke Helfche zaaden, de rust en veyligheid be waaren? Het Land doen bloeyen? Zal misleiden verwarring goede orde; oproer voorfpoed aanbrengen? Geloofd niec, Edele Mogende Heeren! dat dit / hec merk drage eener welgeftelde Regeering,- dac, om dus te handelen, een Souverain mee luister, of, om die aan te zien, een Rechtbank met ernsthaftigheid bekleed zy! —— En hier meede vleyen Wy Ons, dat UEd. Mog. zig voldaan zullen houden met het licht, dat Wy om aan hec begrip van U Ed. Mog- te hulp te komen, over de mening van Onze eerfte Misfive en het geen daar toe betrekking had, hebben moeten verfpryden. ——■— Gaarne bekennen Wy, daarvan veelliever verfchoond gebleeven te zyn ; wyl het aan fiondgenoten akyd kosten moet,'harde waarheden te zeggen.dan de zonderlinge manier, waar op het antwoord van U Ed. Mog. gecoucheerd is, liet Ons geene keuze over. Wy gevoelden Ors hier toe ook te fterkerverpligt, naardien de onbewimpelde voordragt van eenige importante zaaken en gebeurtenisfen alleen in ftaat was, om nie: fiegts Onzeallerfterkfteen nog voortduurende bekommering over den toeftand van Ons gemeenebesc, waar van Wy in hec flot van dien briev gewaagden, voor U Ed. Mog.tebillyken; maar ook om U Ed. Mog. te prtepareeren tot eene volledige overtuiging, dat Wy in Onze tweede Misfive Ons geheel niet zonder reeden gealarmeerd hebben over de gedugte fttuatie van het dierbaar Vaderland, en dat wel deegelyk de hooggaande onlusten en gefchillen tusfchen UEd. Mog. en de Staaten van Gelderland en Utrecht Ons het ergst deeden vreezen, en Ons cp het fterkst moesten nopen , om aan U Ed. Mog. en aan die Bondgenooten Onze welmeenendfie mediatie en tusfehenfpraak aan te lieden. Im-  JAARBOEKEN, December, 1786. W Immers behoeven Wy tot ftaaving hier van mets anders in deezen te doen, Edele Mogertde Heeren! dan te verzoeken, dat UEd.Mog. Hunne09gen nogmaals geheven te (laan op alle de inConthtutioneele, gevaarlyke, beleedigende en aan ee n getrouw Bondgenoot zo weinig pasfen<'e handelingen, welke Wy hier boven by naame en onderfcheydenlyk hebben opgegeven. 'tls waar, Wy hadden dat getal van zorgelyke en verwydering barende gebeurtenisfen nog wei merkelyk kunnen vermeerderen: dan Wy reekenden, dat eenige Hoofdtrekken de fchets dmdeiyk genoeg maakten: Wy wilden het Tafereel niet chargeeren: Indien U Ed. Mog. cordaat hier op Hunnen aandagt vestigen , en zig daar by teevens de pfgten van een Bondgenoot, die alleen *s Lands Waaragtig heyl ongeveynds op het oog heeft en betragt, willen'herinneren, dan twyveien Wy geenszins, of UEd. Mog. zullen by nadere overdenking Hunne voorgewende en zo fterk gedeclareerde onkunde, dat namelyk, van onlusten en hooggaande different en tusfchen U Ed. Mog. en de Heeren Staaten van Gelderland en Utrecht ter goeder trouwe mets weeten , voor eene gehafardeerde en vry onbedachte uitdrukking aanzien. Dan al ware 'teens , (fchoon Wy zulks vooj Ons bezwaarlyk zouden kunnen geloven,) dat U Ed. Mog. in het vreemd idéé geveifeerd hadden, dat zoortgelyke handelingen, als welke de Rep* blyk UEd. Mog. zins eenigen tyd heeft zien ver rigten , pligtelyk en geheel overeenkomftig met '1 geen Bondgenooten van eikanderen behoren te ver wagten en aan eikanderen fchuldig zyn, geweest wa ren; dan nog ftaat het vast, dat U Ed. Mog. eg ter by geene mogelykheid hebben kunnen ignore ren de onaangenaame fenfatie , welke Uwer Ed Mog. conduite aan de daar by belang hebbendi Bondgenooten veroorzaakt heeft, de verwyderioj ei 's Gra* VFÏCÜA- Antw. van Fnèsh aan;: oh',, wegens Hattem en &iv° enz. , 1  Tf NIEUWE NEDERLAND3CHS 'sGra- VENHACE. Antw. van Fries?. ddnHoll wegens Hattem en Elb. enz. en argwaan die daar uit geboren en de differenten die daar nic gerezen zyn. Het kan immers U Ed. Mog. niet geëchappeerd zyn, dac de Heeren Staaten van Gelderland ineene omftabdige Misfive , gefchreeven aan U Ed. Mog. den 4 September jongstleden, de gegevene ordres door U Ed. Mog. aan de Troupes ter Repartitie van Holland en de aanfchryving dien te neffen door U Ed. Mog. aan Zyn Hoogheit als Kapitein Generaal van Uwer Ed. Mog. Provincie gedaan, noemen, a?» voorbeeldelofedemarche, waaf tn niet minder opgèfloten ligt, dan eene veroorkving em den Heer Kapitein Generaal van Gelderland en de Troupes aldaar in Guarnifoen, van den Eed aait de Staaten dier Provintie gedaan te ontftaan; eene dadelyke aantasting van het nooit wederfpioken ge. zag der Souveraine Staaten van Gelderland', — een daad van forpe en geweld ; met verklaring van dit nooit te zullen gedoogen: beltempelende deezen ftap van U Ed. Mog. nog uit toegevenheid met den naam van een te verre getrokkene voortvarendheid liever dan van een Opzet, om inbreuk op hunne inconteftabele rechten te doen: en eindigende deeze hunne klagten met de nadrukkelykfte a-nmaning, om deeze Uwer Ed- Mog. dispofitie ten fpoedigften te willen 'ftellen buiten effecï, enprotefteerende intusfchtH ten kragtigften tegen allen Prejudicie en nadeelige gevolgen, daar uit voor den Lande immer kunnende proftueeren. Dat die zelfde Heeren Staaten van Geldetland zig wederom aan U Ed. Mog. by MisQve van den JSfte dier Maand hebben geaddresfterd in uitvoerige klagten over de vervolgens gegeeve ordres door UEd. Mog. aan de Commandeerende Officieren der Troupes ter Repartitie van UEd. Mog. Provintie in Gelderland Guarnifoen houdende, om namelyk met derzelver onderhebbende Militie marschvaardig te zyn, ten einde om op de eerfte ordres van UEd, Mog. te kunnen trekken naar de Elftat-  JAARBOEKEN, December, 1786. 1543 P-laatzen hun door UEd. Mog. voor te Schry ven: noemende dit wederom een onbedenkelyk veruitzien • den Stap, van de fchromelykfte gevolgen, en om den modlottigen Weg verder te banen, welke op de geheele verbreeking van de reeds zoo zeer verzwakte band der Unie zoude kunnen uitlopen ; eene Démarche, lirydig tegen de fundamenten der Unie. ■ Eindigende deezen briev: > Datzy Heeren Sta- ,en van Gelderland aan de Commandanten dier Troupes formeele Contra ordre hadden gegeven, en UEd. Mog. zoo ernftig als Vriendnabuurlyk verfogten; deeze allergewigtigfte zaak, waar aan het belang, de gerustheid en het ontegenzeggelyk regt der Souveraine Bondgenoten ten nauwfien verknogt is, in eene nadere Serieufe overweginge te nemen en de gegeven Ordres te Contramandeeren en in te trekken. Dat eindelyk, wanneer UEd. Mog., in Steede van aan deeze iterative en zo ernftige inftantien van de Heeren Staaten van Gelderland te defereeren en dit verfchil in der minne dadelyk te termineeren , in tegendeel aan Dezelve eene zeer dreigende Misfive, gedateerd den 11 dier Maand, afvaardigden en Hen ter verantwoordig van hunne, (zo UEd. Mog. Zig uitdrukten ,) inconftitutioneele en despoticque handelwyze riepen, Diezei vde Gelderfche Staaten zig daar tegen in de fterkfte bewoordingen hebben verzet, by Hun antwoord aan UEd. Mog. van den 16 dier meergenoemde Maand, onder anderen in deeze uitdrukkingen: WY BESCHOUWEN DEEZE STAP VAN UED. MOC. VAN DIE NATUUR EN VERUITZIENDE GEVOLGEN, DAT WY ONS VERPLIGT HEBBEN GEVONDEN, ORi DIE TER KENNISJE ONZER MEDE BONDCENOTEN TE MOETEN BRENGEN , TEN EINDE UED. MOG. DOOR HUNNE MEDEWEXKEN MOGEN WORDEU OVERREED , OM VAN DERZfLVER IRREGULIERï HANDELWYZE TERUG TE KOMEN ; TERWYI WY MOETEN VERKLAREN, DAT GEENE POSITIE ©NS MIN VERKIESLYK ZOU WtEZEN DAN DIE ON dooi 'sGra* VENHAGE. Antw. van Friesl. aanHoll. wegens Hattem en Elb. enz. i  XS44- NIEUWE NËDERLANDSCHE *sGra- VENHACE. Antw. van Ftiesl. aanHoll. wegens Hattem en Elb. enz. door zyn bondgenoot de wetten te WORDEfï vookgeschreeven. G,lyk dan ook van deeze geheele brievwisfeling door hoogetemelde Heeren Staaten van Gelderland aan Ons tydelyks, met byvoeging der Rerklle klagten en levendigfte exhortatien toe tuvfchenfpraak , de nodige Communicatie is ge- Wyders wat betreft de Provintie van Utrecht, kan het UEd. Mog. voorzeeker niet onbekend zyn, dat de Heeren Staaten van die Provintiezig in eene breedvoerige Misfive, gefehreven te Amersfoort, den 13 Sept. jongstl. aan Hun Hoog Mog. hebben geaddresfeerd : Waar in onder anderen bekend maken, Hunne ongerustheid over de aankomst van veele gewapende Manfchappen uit Holland binnen hunne Provintie , quafi tot mede defenfie van de Steeden Utrecftt en IVyk by Duurftede, gelyk tok over den aanmarsck van Troupes naar verjeheyde plaatzen in Holland op de Grenzen van Utrecht gelegen; met wydere meldine dat zy (Heeren) om dies wille nodig geoordeeld hadden om van UEd. Mog. te vragen eene openhartige verklaring van derzelver ware bedoelingen en voortiemens ten aanzien van Hunne Provintie, en of zy UF.d. Mog. langer voor bondgenoten houden mogen dan niet; ten einde in 'tlaatfte onverhoopte gevalHun. ne Maatregelen daar tegen te kunnen nemen. — — flaande vervolg< ns voor, om UEd. Mog. terzake van Derzelver van de gronden der Unie afwykende flappen op eene extraordinaire wyze te doen aanmanen om by de Unie te blyven, en UEd. Mog. te reprafenteeren de al/erzorgelykfte gefteldheid van zaaken in de Republyk, als dewelke door de alom toenemende verdeeldheden en verwarringen tot op 't poin£t van haren ondergang fcheen genaderd te zyn ; ook met alle mogelyke ernst te infteeren, dat UEd. Mog. ter Liefde van het Vaderland toch. geliefden af te zien van alle demarches , die eeniglyk ftrekken kunnen tot losmaking en verbreking van de banden der Unie. Ons  JAARBOEKEN, Decèmbet, 1786. 1545 Gelyk welgemelde Heeren Staaten van Utrecht Ons daar over mede by eenegedétailleerde Misfive . van den 81te daar te voren hebben onderhouden ;, Waar by Dezelve ha eenen ukvoerigen voordragt der verwarringen in eënige SteeJeb Hunner Provintie , Ons Communieecren den argwaan die zy; tegen U Ed. Mog. Cfe weerwil van Derzelver geoffereerde Mediatie) hadden opgevat, of niet UEd., Mog. het onrustig gedeelte der ftichtfche Ingezetenen . met den fterken Arm zouden willen onderfteunen tegen den Souverain dier Provintie, en Denzelven feytelyk te, verhinderen, om de goede orde, Rust en Feyligheid, en das de ware Vryheid op deszelvs eigen Gt ondgehied te herftellen, enz. Mierende Zy Heren Staten verder, DAT WY IN ZOO EEN ONVERHOOPT GEVAL MET HUN W1LLTTN OVERLEGGENDE MEEST GEPASTE MIDDELEN OW EEK BONDGENOOT, DIE DE UNIE CPENLYK ZOUDE KO MEN TE VERLATEN, TE PERSUADEEREN , OM TOT DEN EEG' EN WEG VAN HET AL GEMEEN BONDGENOOTSCHAP WE ER TE KEREN, OF WEL AND2RS1NS OVER TE LEGGEN, WAT IN DEEZEN TÉR I1EH )UDING DER ZO NAUWE BAND , DOOR DE VOOR VADEREN , MET GOED EN BLOED VER* KRERGEN,ZAL BEHOREN AANCEVOERD TE WORDEN. Ziet daar een Lyst van klagten en befchuldigingen tegen 0 Ed. Mog. en derzelver handelingen door de Heeren Staaten van Geld rland en Utrecht in Derzelver briefwisfcling met U Ed. Mog., in brieven aan Ons en H. H. Mog.. zoo onbewim» peld ingebragt! waar in U Ed Mog. volmondig en met allegatie van reedenen voorgedrag \ worden, (het fmert Ons.die te moeten zeggen) meer als een gevreesden Vyand dan als een reg'fehaa-s pen Bondgenoot dezer beyde Provintien. Terwyl die zelvde Heeren Staaten Onze en Hunner overige Bondgenootens tusfehenfpraak en medewerking tot wegneeming en bylegging dezet onder' ling zoo hoog gaande gefchillen op het nadruk, këlykst verzoeken ; en aan welk billyk verzoek Wy meenden, dat de betrekking van Bondgc' noot volftrekt eyschte* dac Wy gehoor ga\en liiii VVel *sGrA. /enhaje. Antiï. 'an Fi iésl. lanhlolU vegens U.itteni tn Etè> ■,nzi  150 NIEUWE NEDERLANDSCHE ssGra venha" ce. Antw. van Fries l. aan Hol, wegens Hattem en Elb, enz. , Welaan, Edele Mogende Heeren! oordeelt nu zelve, of de uitvlugt, waar meede UEd. Mog. in Hun Antwoord aan Ons , nopens deze briev■wisfeling zig behelpen, door namelyk van die alles eene corr.pleete onkunde voor te wenden,en Ons quafi daar omtrenc van inaccuratesfe te befchuldigen , niet allerongelukkigst, niet allerverneederenst voor UEd. Mog. zeiven is 1 Dan Wy willen hier op niet Rerker appuyeeren'. Wy hoopen , dat UEd. Mog. nog voor overtuiging vatbaar zyn , en by eene nadere en bedaarde overweging van dit alles rot inkeer komende toeftemmen zullen , dat het nooit een Bondgenoot past overheerfching te oeffenen omtrent zynen meede Bondgenoot; dat alle oneenigheid en tweefpalt, zo die niet ras ophouden, Ons wel eer gezeegend Land, ontwyfFelbaar ten verderve zuilen Horten, en dat 'tover zulks de onflaakbaare pligt van UEd. Mog. is , om van alle verkeerde maatregelen afftand te doen,en cordaat met Derzelver Bondgenooten de handen in één te flaan tot een fpoedige herllelling van onderlinge harmonie, rust en goed vertrouwen : waar toe Wy nog onafgebrooken dezelvde pligtelyke fentimenten koesteren en gereed zyn, van Onze zyde alles te Contribueeren; naardien Wy vrymoedig durven betuigen , (en hier mede zullen Wy dezen eindigen,) dat Wy niets anders hoegenaamd buteeren, dan het heyl en geluk Onzer Bondgenooten en het behoud van het Lieve Vaderland. Waar meede, Edele Mogende Heeren, Byzon- . riere Goede Vrienden, Nabuuren en Bondgenoten! Wy UEd. Mog. beveelen in de befcherming van GodAlmagti'4. Leeuwaardenden ^December 1786. UEd. Mog. Goede Vrienden, De Staaten van Vriesland. ^ geparapheert.) . - J. C b E R G S M A, Vr. Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mog., (getekend.) A. ].. VAN SMINIA. De  JAARBOEKEN, December ,1786. 1547 De Staten van Holland en Westfriesland' namen dezen brief van Friesland zoo hoog, * dat zy denzelven feponeerden , of ter zyde Relden, om niet te beantwoorden; en denzelven dus zelfs buiten de Notelen te houden, üog de Leden waren het hieromtrend niet allen eens. De Ridderfchap wilde dien brief commisforiaal maken. Delft wilde denzelven voor Notificatie aannemen , en protesteerde tegen het feponeeren. , Amliel» dim kon geen ftem uitbrengen , om dat de Remmen der Afgevaardigden Raakten. Want de drie Penfionarisfen, van Berkel iVisfcher, en Meerman van der Goes waren voor het feponeeren; dog de Burgemeefter Rendorp, en Raden Lampfins en F. van aer Goes, voor het overnemen van dien brief. Door welk overnemen in allen gevallen geen nadeel veroirzaakt, maar in tegendeel de vrye raadpleegingen der Vroedfchappen ongekreukt bleeven. Op verfcheidene Requesten om begrepen te worden in Hun Ed. Groot Mogende Refolutie van den f September , nopens de befcherming der gewapende Genootfchappen , is gunftige dispofitie gevallen. Uit Befoyen is door Ingelanden en Ingezetenen van Befoyen aan Hun £d. Gr. Mog. ingeleverd een Request, waarby dezelven herftel verzoeken van verfcheidene daar ingeflopene misbruiken , en onder anderen j dat aan hun , ingevolge de Privilegiën van .Zuid Holland , mogte worden toegekend het regt, om den Burgemeetrer der geli iii 2, meen* 'sGiiA F.NU& E.  'sGllAVENHAGE. 1548 NIEUWE NEDERLANDSCHË meente te kiezen, immers en in alle gevallen, dat zodanige verkiezing, welke den eerften January Houdt te gefchieden, en waarfchynlyk niet overeenkomftig aan de gemelde Privilegiën ingerigt zoude zyn , opgefchort mogte worden. Het voorfchreven ftequest is door Hun Ed. Gr. Mog. gefield in handen van Heeren Gecommitteerden Raden, met qualificatie, om naar fummier verhoor van parthy , de verzogte furcbance te verleenen. Het meergemelde verzoek door Heeren Gecommitteerde Raden aan het Geregt van Befoyen ten fine van fpoedig berigt gezonden , en hetzelve berigt den 21 December ingekomen zynde, hebben Hun Ed. Mog. befloten om de gemeente van Befioyen by voorraad te ftellen in het bezit, om een Burgemeefter van de gemeente te kiezen. Den 21 dezer maand heeft de Generaal du Mouliu by H. H. M. ingeleverd een naauwkeurige kaart van de grenzen van Flaanderen , zo als die behoren bepaald te worden. Ook is ingekomen een Refolutie van de Staten van Friesland , daarby benoemende tot Bemiddelaars over de gefchillen in Uitrecht , Jonkheer Frans Julius Zitter, Johan Heringa van Eifinga , Grietman van Kauerderhem, Lamoraal ZEmilius Rengers, Gi-retman van Haafterland , en Petrus Lamper, Burgemeefter van Workum. Nog is ingekomen een Refolutie van dezelfde Provincie , waarby die aanbiedt om aan Sijoers Rauers Staperi en Comp., aan. ne»  JAARBOEKEN, Dectmter, 1786. 1549 nemers van het geleverde Schip Stad en Lande, de aan hem nog verfchuldigde penningen van ruim 130,000 gl. te betalen, ver-' klaarende dit eene uiterlte poging te zyn , en zulks niec te doen, dan onder de mits , dat die fom hen op de Generaliteits Renten wederom zal gekort worden. Ook wil die Provincie de volgens hunne quota ver* fchuldigde penningen, ter betaling van de te huis komende Manfchappen van 't Schip Juno, wel uitgeven, maar al mede onder de uitdrukkelyke mits , om die penningen te korten op de eerde petitie voor de Zee. Eindelyk hebben die zelfde Staten van Friesland begrepen,dat de 50 Mannen van ieder Comp. by de Zwitferfche Regimenten aangeworven, moeiten voltallig blyven, tot dat 'er een geregeld plan voor de Landmagt zal gemaakt zyn. Verders is by H. H. M. de Algemeene Staten den 21 December ingekomen, het berigt van Beftierders der Colonie de Berbice, op de Requesten van eenige Planters uit die Colonie aan H. H. M. ingeleverd, waar by dezelve Planters verzogt ffadden gehandhaafd te worden in hun verfcréegen regt , op eenige aan hun door of van wege zyne Majefteit den Koning van Frankryk, ftyde deszelfs bezitting van die Colonie in den laatst geëindigden Engelfchen Oorlog) in eigendom uitgegeven landen. Het berigt ftrekt om dit verzoek af te ïvyzen: doch hetzelve is nog niet befloten, Iiiii 3 tnaa^ 's Gra- l/EKHA*  ifto N1EÖWE NEDERLANDSCHE Ts Gra- VENHA. 6«i maar door Holland , Zeeland en Utrecht overgenomen met de Requesten over deze zaak ingediend. Den 23 is alhier afgekondigd, dat de Schuttery dezer Plaatze, met het aanfiaande Nieuwjaar , hunnen Eed zullen moeten vernieuwen, en van hunnen byzonderen Eed aan zyne Doorl. Hoogh. den Prince Erf. houder zullen ontflagen zyn. By Hun Ed. Mog. de Heeren Raden van Staten is befloten : „ om aan Zyne Hoogheid 3, den Heer Prins Erfftadhouder tè verzoe- ken , voortaan aan geene Officieren der „ afgedankte Corps ligte Troupen, anders 3, als om dringende redenen en met voora, kennis van welgemelde Raad, eenig lan- ger verlof toe te ftaan dan uiterlyk voor een tyd van vier maanden in elk jaar.'* Wyders: de geltelde Termyn tot het aan,j nemen van het Equivalent , ten aanzien „ van alle de voorfchreven gepenfioneerde „ Officieren , te verlengen, tot den i Mey Den 29 December heeft de Raad van Sta£d der vereenigde Nederlanden de Buitengewoniie Petitie öf fl^ac van Oorlog voor het aan ftaande jaar ter vergaderingé der Algemeene Staten overgebragt, zynde dit $e eerfte rcizc , dat zulks gefchied is, zedert dat de Ilcer Mr. D. R. Wykerheld Etsdo_m tftt Thcfauricr der Uriie is aangefteld.  JAARBOEKEN, December, 1786*. I55ï De Raad van State fchreef d«n 21 December 1786 aan de Algemeene Staten dezen Brief. HOOG MOGENDE HEEREN! Hoe zeer Wy gehoopt hadden dat Wy in ftaat' zouden zyn gefteld, om voor 'tuiteinde vah dit jaar te kunnen formeeren, en met de gewoone plegtigheid aan U Hoog Mog. over te brengen een nieuwe Ordinaris en Extraordinaris Staat van Oorlog, in diervoegen ingerigt, dat daarby voldaan zoude zyn geweest aan de Reflectien , van tyd tot tyd door deeze en geene der Rondgenooten daar omtrent gemaakt , zal 't egter niet nodig zyn de redenen te detailleeren, waarom Wy aan O Hoog Mog. maar alleen kunnen doen toekomen, de nevensgaande Extraordinairen Staat van Oorlog, en hier omtrent moeten Wy U Hoog Mog. doen remal queren , dat offchoon 't montant der TraÊternentun en Pennoenen op de laastvooreaande Extraordinaren Staat van Oorlog gebragt, blyken, den hier agtergevoegden Staat van vermeerdering en vermindering, effeérivelyk is verminderd met ƒ2503:6:o. deze Extraordinairen Staat egter monteert on ƒ07568:9: u ter lopende maand. Want behalven de Officieren in tn voor den Jare 1752 gepeniïoneert en gereformeert, hebben als nu op dezen Staat ook moeten worden gebrast, die der laatst gereduceerde Corpfen van den Generaal Grave de Malleboh, den Co'onel Prince van Hes fen Darmftad, de Colonel de Mat ha, den Luitenant Colonel Sternbach, de Major de Lega, den Capitein Weisfenburg, en nog zestien Officieren, van 't Corps van den Colonel Rhyngrave run Salm, dewelke uit hoofde der reduCtie van dat Corps, van Generaliteits wegen hebben moeten worden gepenfioneert, en dat niet alleen met een jaar per. fioen, maar ook met de Agterftallen van dit hun I i i i i 4 pen- 'sG»A- venha- GE. Brief van den Raad van Stat. aan de Staten Gener.  *&Gra> VENHA(JE, Brief 'tan den Raad van Stat, aan de Staten Qener, i litfa NIEÜWE NEDERLANDSCHE unner Corpien , en zelfs ook met het montaut van vier jaren dusdanig penfioen, voor zo verre een aantal van een houdert en agt en dertig hunner d,t equivalent by wege van Uukoop hlfbÏÏ Koren ,n plaats van 't voorfz. aan hun toegezegde jaarlyks penfioen, van welk alternatif aan hun de keuKe by U Hoog Mog. Refolutie van den 3 May 1786 was overgelaten. J En daar aan de eene zyde van dezen Staat hebdewPlkpete" W,?ruen fraudeofficieren, van tnml P,"u beTh°orlyke A«eftatien waren Inge. komen, hebben Wy aao de andere kant gemeend ïKJn? tC mi)geD br£Dgen die Wcin,'ge Officieren, wï KueÓS, ee? 9omPa?D''e in dienst van den als HnS nffl'n tCen °f ander dezer Corpfen ais Hoofd-Officieren waren gtëmployeert, inde vaste verwagting , dat de cönclufie van 't favorauLl!ïm dunaanaaa,nde op den 24 November laatsteden , ter Vergadering van U Hooe Moe zJi^Sete1?: * ^ « January 't Extraordinair Tractepent van den Generaal Grave de Maillebois, ter omme van f yo«o:q:o 's Jaars , onverminderd  • JAARBOEKEN, Beccmler, 1786. 1553 altoos en in afwagting van 't fucces der Deliberatie^ van de refpeclive Bondgenooten, over 't ver- , zoek van voornoemden Generaal, tot verbetering , van deszelfs appointementen na de reductie van zyn Legioen, mitsgaders een Extraordinair Colonels en Kapiteins Traktement, ten behuevea van , den Colonel Sprengporten, van den j Maart 1785 tot den laatften October dezes Jaars wanneer voor- \ noem'e Colonel als Generaal Major in Rusfifche dienst is overgegaan , beide conform LI Hoog [ Mog. Refolutien van deo 16 Juny 1785 en 7 De- [ ceinoer 1786. En nog van en met den 28 February 17S6, en dus over byna twee Jaren een Extraordinaris Luitenant Colonels Tra&ement, zo als 't zelve by U Hoog Mog. Refolutie van dien dag, aan den Luiteflani Colonel Meyern, is geaccordeert. Wyders hebben Wy op dezen Extraordinairen Staat als nu, ook gebragt , ingevolge U Hoog Mog. Refolutie van den 27 December 1784, 't TraCtement van den Kapitein Ingenieur Frank, van en met den 10 January 17851 als wanneerdeze've is beëdigt , mitsgaders de verhoging der Traktementen aan de Ingenieurs competeerende , zedert ultimo Juny 1780, en zulks uit kragte van • Hoog Mog. Refolutie van den 15 May 1786, ewom op die wyze te gemoet te komen aan de bedenkingen van die Bondgenooten , dewelke tot nog toe zwaiigheid hebben gevonden, om conlorrn ons verzoek van den 22 Augustus 17U6, de Ingenieurs harer Repartitie deze verhoging te doen gewordeu. Met even gelyk oogmerk hebben Wy al mede op dezen Staat gebragt , de vyf laatst opgerigte Compagnien Artilleristen, dewelke thans nog maar alleen waren overgebleven, van de Militie, gebragt op den tweeden Extraordinairen Staat van Oorlog van den Jare 1785, terwyl aan de eene zyde de afdanking dezer Artilleristen niet is gcrefolveert, en aan den anderen kant egter de Solli iii 5 dy- 'sGra- 'iïnha>8. Brief an den laad 'an Stat. tan ie Staten jener.  NIEUWE NEDERLANDSCHE h GuA VENHAGE. Brief van den Raad van Stat aan de Staten Gener. ] .dyen, volgens de voorfz. Repartitie aan hun niet behoorïyk worden becaald , en of fchoon by hec Plan van Augmentatie en de daar op gevolgde Refolutie van ü Hoog Mog. van den 15 December 1784, nog ook op den tweeden Kxtraordinairen Staat van Oorlog van den Jare 1785, geen Majors Traktement van 't vierde Battaillon Artilleristen is .gebragt, hebben wy nogthans uit hoofde dat de geëtablisfeerde voet van 's Lands Mditie medebrengt, dat by elk Battaillon een Majors Tradement worde uitgetrokken, gemeend geen zwarigheid te moeten maaken, om 'tzelve mede op deze Extraordinairen Staat van Oorlog te brengen, over de Jaren 1785, 1786 en 1787. Laatftelyk hebben wy op deze extraordinairen Staat ook nog gebragt de Intresfen van een Capitaal van ƒ1250000:0: o. ingevolge en uit kragte U Hoog Mog. authorifatie van den u july 1786 genegotieert, en zulks over een tyd van 18 Maan. den, van den eerften July 1786 tot ultimo December 1787, en gelyk Wy verzoeken , dat U Hoog Mog. dezen extraordinairen Staat aan de refpeclive Bondgenoten gelieven toetezenden , met een gepaste exhortatie tot de reguliere voldoening van alle de posten daar op gerepartieert, zo vertrouwen Wy ook , dat hoosstdenzelven zicht wel overtuigt zullen houden , dat de aanfehaffing vin lig'e Troepen, ten tyde dat dezelve zynaangenomen, volitrekt noodzakelyk was , om de Repu. bliek in eenjpoüuur te kunnen brengen, en dat mitsdien geene der Bondgenooten zich zal willen ' blyven ontrekken , om met egale fchouderen te helpen dragen alle de lasten , die zo wel daar uit, als uit hoofde van het 't Definitive Trac'aat, op naam en ter beveiliging van 't gantfche Bondgenootfchap, te Fontainebleaugefloten, zou. le mogen profiueeren. Verder vertrouwen Wy, lat U Hoog Mog. de Hooge Bondgenoten 'effens zullen gelieven aan te manen, om geduende den Jare 1787, te continueereu in de betaling  JAARBOEKEN, December, x786. 1555 ling der Militie, eri van de andere posten, gere-' namreert op den ordinairen Staat van Oorlog, die , voor den Jare 17*5 gefonneert en die na- ( derhand ook voor dezen Jare 1786 is gecoat*. Lerwyl deze Extraordinairen Staat in diervoe-, gen zynde gegouteert, met opzigt tot den aden en «Jtn Extraordinairen Staat van Oorlog, voor, den Jare '785 alleenlyk overblyft , dat na be,vQ-, men opgaven'van de daaröp betaalden belden* H> , gevolge onze Misfive van den 21 December 178?; een behöorWke Liquidatie worde geformeert en de gedaane Uhfchotten door de Refpt&ive Provintien onderling vereffend. . Voorts hoopen Wv, dat Wy tydig, immers voor 't afloopen van 't aanftaande Jaar, zullen mogen worden in ftaat gefteld, tot 't formeeren van een behoorlyke Nieuwen Ordinairen Staat van Oorlog, waar toe echter vooraf, zo als aan U H. M. bekend is.door de Hooge Bondgenooten noch veele Difficukeiten zullen moeten worden uit den •wee eeruimt, en onder anderen vastgefte d, ot de Provintie van Zeeland, by aanhoudentheid zal blyven louïsferen van 't douceur , t geen alleen voor een bepaalden en reeds verloopen tyd, aan haar was geaccordeert. Ën of de Heeren Staaten van Friesland, by ronünuiiüe zullen kunnen voldaan., met te blyven nf^yzeo, een goed gedeelte der Militie by voorfz. Ordinairen Staat van Oorlog, op Haare Provintien gerepartiteerd , met welker betaalinf de Generaliteits Kaste , offchoon daar toe mei gefehikt, nu reeds zedert meer dau drie Jaren i: bezwaart. , _, , , Een bezwaar Hoog Mogende Heeren! t geer te meerder drukkend is , om dat deze cas fa ge dnurende dien zei- en tyd . met zo veele andert "buitengewoone Uirgifte is belast, dat 't Montan daar van in geenen deele geëvenredigc is} me iGitAenha- ;e. Brief 'an den Zaad 'an Stat. tan de tiaten 3ener.  i55<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venha" ge. Blief van den Raad van Stat, aan de Staten Gener. ! i J ! ) \ I I . de Opkomsten van de Generaliteits Middelen , vooral daar Wy, om dat 't behoud wan den Lande alles moest 0"erwegen , Ons in deze laatfte jaren r iet hebben kunnen dispenfeeren, om zelfs buiten en behalve 't geen met voorkennis of expresfe authorifatie, van U Hoog Mog. aan de ordinairis Militie , en aan de Nieuwe opgeiigte Corpfen is betaald, ook noch zeer vee! andere geheel buitengewone, doch hoognoodzakelyke Uitfchotten te doen , maar hier door ea door den agterftand van fommige Provintien , in de betaling van de by Haar verfchuldigde Renten en Intresfen, is dan ook deze Kas van degezamentlyke bondgenoten , dewelke weinige Jaren geleden , beter van Contante Penningen was voor* zien, dan immer te vooren, thans meerder geëpuifeert, dan dezelve geduurende een derde deel van een Eeuw is geweest: en dit menen Wy uic hoofde van de betrekking , waar in den Raad de Eer heeft tot 't Bondgenootfchap te ftaan, niet te mogen verbergen , gelyk Wy ook om even dezelve redenen oordeelen, U Hobg Mog. attentie teffens daar op te moeten vestigen , dat niet tegenltaat.de alle de ernftige aanmaningen , door U Hoog Mog. zo wel als door Ons van tyd tot tyd gedaan, en herhaald, fommige Provintien noch niet hebben voldaan haar verfchuldigde aandeel in 't geen de Staat by Capitulatie heeft toegezegt, v. or de oprigting van de Corpfen, dewelke reeds weder zyn gereduceert, nochte ook hunne Con» tnten hebben gezuivert , in de geconcludeerde Petitiën , tot vinding der Kosten, onder ande■en voor Fortificatiën en voor Legerlasten, waar loor al mede verfcheide Lieden , die met deri tracteerd , in de uitterfre anxieteit worden ;ebragt, en met eere totaale ruïoe gedreigd , door velk een en ander 't Publ ek Crediet word ge>rooken en den Staat geëxponeerd, om by opkoaende nood , zelfs met aanbod van dubbeld Geld,  JAARBOEKEN, December, 1786. 1557 Geld, of in 't geheel niet , of niet tydig en kwaiyk te weiden bediend. v Even min Vermogen Wy na te laten aan U ( Hoog Mog en daar door aan de Refpeclive Bondgenooten, onder 'c oog te brengen, dat de Staat van 's Lands Magazynen , onder anderen r noch vordert 't aangieten van een vry Importan- j ten kwantiteit Metaal Gefchut, dat daar toe »ook , reeds eenige tyd geleden, met 's LaoJs Gefchut t Gieter een behoorlyk Contracl is aangegaan , en < dat dien conform met allen iever isvoortgewerkt,, doch dat de Petitie, dewelke bereids op den 15 Augustus 1785 is gedam, tot gedeeltelyke vinding dezer Koste, tot noch toe 't ongeluk heeft gehad, van by geene der Bondgenooten in behoorlyke aanfehouw genomen, veel min geconfenteert te zyn , en dat den Raad hier om dan ook eindelyk genoodzaakt zal worden , om dit werk hoe nodig ook te Haken. Dat zo ook noch veele Fortificatie- Werken, Cafe.-nen , Hospitalen , Artillerie - Magazynen, nodig zyn te maken , te vernieuwen en te herftellen; dat fommige Bondgenooten met zeer veel reden urgeeren , dat de daar van geformeerde Plans werden geexecuteert; dat zelfs eenige van de allernodigfte Werken, reeds in de gepasfeerde jare dadelyk zyn aanbefteed , zo als in de Suppletoire Petitiën tot de Forticatien , mede van den ig Augustus 17S5 is gemeld, doch dat door de onverfchilligbeid , die ook deze Petitie by alle de Ltden van het Bondgenootfchap heeft ontmoet, met dit al mede niet kan worden voort gevaaren. En hoe zeer het ook van zelv.; fpreekt , da de Raad door deze zaken zo dikwerf en zoon bewimpeld aan den aandagt van U Hoog Mog. en aan die der gezamentlyke Bondgenooten voo te dragen en aan te dringen , zich buiten alle ver antwoording ftcl 1, is echter verre af, dat dit zou de zyn de voornaams bedoeling van onze , op zi vee 's GuA- ENHAE. Brief an tien Zaad an Stat. \an de Staten ïener* I  i558 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra ge. Br^f van den Raad va n Stat aan de Staten Gener, . veelt rbande wyze voortgebragte inflantien: neeri Hoog. Mog. Heeren, een andere en edeler dryfveer dringt Ons tot dusdanige misfchien tedieufe, maar inaile gevallen hoogstnodige herhalinge, de hoop namentlyk , dat de Refpeclive Bondgenooten , dit alles eenmaal behoorlyk zullen overwegen, en tiaar derzelyer Wysbeid en Vooruitzigc ' zullen worden overtuigt, van de noodzakelykheid die 'er is, dat noch in'tyds gepraevenieert werde de ruïneufe gevolgen , dewelke uit zodanige op. houding van Confenten en fournisreuienten , ter eeniger tyd gewislyk moeten en zullen voortfpruiten. Wy treden dan tegenwoordig liefst niet verder in deze materie. Wy pasferen ditmaal zelfs de onverlchilliüheid van zomtnige Bondgenoten,omtrent handelingen met Buitenlandfche Mogen theden, hoe zeer 't Intrest van de Republiek daar door niet weinig veragtert, en derzelver Confideratien Buitenslands verminderd worden : noch minder releveren Wy thans alle het Inconftitu'ioneele, 't geen zeden: eenige maanden, zo ten aanzien van de Generaliteits Militie, als met op. zigt tot de'Direclie van 's Lands Mdgazynen heefc plaats gevonden , on dac noch zo onlangs daar omtrend reeds gepaste remonürantien zyn gedaan. Maar Wy hoepen, dat 't gebeurde m dezen dagen , nimmer in volgende tyden tot confequentien zal worden getrokken; en Wy wenfehen van Har ten, dat aile de Leden van 't Bondgenootfchap ,bezield met een ware en opregte Vaderlandliefde, alle hunnen kragten zullen vereenigen, om met agterltelling van alle particuliere bevangens te bereiken, 't algemeen hoofdoogmerk, 't behoud namerftlyk van dit Gemeegebest en de wezentlyke Welvjart van deszelfs Bewoners. En word dezen onze welmenende Wensch vertuid, dan zal niec alleen in dezen Landen we! rasch, alonme dc Eendracht , de Rust en 'c za nodig vertrouwen herfteld , 't Defenfie - Wezent  JAARBOEKEN, December, i-jüó. 1559 behoorlyk bezorgt, de Lasten van 'c Bondgenootfchap egaal en volvaardig gedragen, en deszelfs Schulden Rechtig betaald worden; maar dan zullen ook onder 's Henels albeflisfende Zegen, alle abuizen worden verbeterd , de Conftitutie bevestigd, de Unie bewaard, en alle Staats. De- liberatien zodanig vrugtbaar gemaakt, dat de voorige Luister en Bloei dezer Republiek, wederom zal herleven en vermeerderen. HOOG MOG. HEEREN 1 Wy bevelen U Hoog. Mog. in Gods Heilige ProteStie. Gedaan in *s Hage den 21 Decemb. 17S0*. ( Geparapheert) J. PESTERS, vt. (Lagerftond) Ter Ordonnantie van dezelve, (was getekend,) J. H. MOLLERUS. De Algemeene Scaten fchreven hier op aan de byzondere Gewesten aldus: EDELE MOGENDE HEEREN! "W/y hadden gewenscht voor 't eindigen van dit w jaar na ouder gewoonte aan U Ed. Mog, en de Heeren Staten van de andere Provinciën , te hebben kunnen toezenden de Ordinaris en Extraordinaris Staat van Oorlog voor 't volgende jaar, maar dezelve reden, die ons voorleden jaar daar in heeft verhinderd, belet ons zulks als nog te kunnen doen, en die reden is aan U Ed. Mog. bekend: dit verpligt ons ü Ed. Mog. te verzoekeo, om gedurende de Deliberatien daar over, de '5 Gra« •'ENHA3E. Brief 'an den Raad >qn Stat. tan de State Qener.  1560 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ »sGra- VliHHA* GB. Brief van Stat. Gener. aan de Bondgenoten. de betaaling van de Militie , de verdere Lasten daar in begrepen, by provifie te continueeren, op denzelven voet als dit jaar is gefchied, ten tyd en wylen dat eene nieuwe Staat van Oorlog in gereedheid zal zyn gebragt, waar in wy vertrouwen, dat geene der Provintien, om de zaken niet uit zyn geneel te brengen, zwarigheid zullen maken. Ondertusfchen heeft de Raad van Staten zich niet kunnen dispenferen aan Ons te doen toekomen een Extraordinaris Staat van Oorlog voor 't aanftaande jaar, geaccompagneert met een Misfive, waar by gedetailleerd hebben de Traéïementen en Penfioenen daar op gebragt , met de redenen daar toe dienende , zo wel als 't geen nog verfchuldigd is, wegens de aanfehaffing van ligte Troepen in tyd van nood, en de lasten by *t aangaan van den Vrede, door den Staat op zich gehomen. Wy kunnen niet nalaten Copy van de voorfz. Misfive en van de voorfz. Extraordinaris Staat van Oorlog, aan U Ed Mog. en aan de andere Bondgenoten toe te zenden, met vriendelyk ver* zoek, hoe eerder zo beter daar in te willen confenteeren , en derzelver confenten met dadelyk fournisfement van Penningen te bekragcigen. Zonder in detail te treeden van de noodzakelykheid van de voldoening der Traktementen en penfioenen op den voorfz. extraordinairen ftaat gebragt, welke ten klaarfte by de voorfz. Misfive is gededuceert, zouden wy aan onzen plicht te kort doen, indien wydie Provintien, die tot noch toe zich onttrekken aan de betaaling der ligte Troepen, die by den gedreigden Oorlog zyn aangenomen , en aan de voldoening der fomme , die de Staat heeft moeten ttitlooven tot 'tverkrygen van de Vrede, niet ten fterkRcn aanmaanden en exhorteerden, om daar in het hunne nevens haar Mede-Bondgenoten te conttibueeren. Al»  JAARBOEKEN, December, 1786. 1561 Als de zaak met een onpartydig oog word ingezien , kan men niet als de hoogfte dankbaar- v heid verfchuldigd zyn aan die Provincie , die , « toen den Staat door den werkelyken aanmarsh van een Leger, waar onder een geducht aantal ligte en irreguliere Troupen was, gerireigt is ge c worden met een vyandelyken aanval, zich in de ( bresfe hebben willen ftellen,ecde uiterfte effort te c doen, om ook nieuwe en ligte Corpien optench- , ten, zonder te wagten na de confenten van al.ede 1 Provintien, en die, wanneer zich de hoop heert opgedaan, om tot een Vrede te gera-ken , zonder confenten af te wagten, de h,;nd hebben geleend om zodanige fomme uitteloven, als vereischt worden 0111 dat heilzaam oogmeik te oevorJeren: en 't zoude onredelyk zjn, de last van 'teen en ander alleen op die Provintie te ichuiven, daar alle de Provintien te zamen en dus ^t geheele Bondgenootfchap daar van de Vrugt en t voo' deel hebben genooten: op welke grond Wy vertrouwen , dat de gemelde Provintien na rype overweging zich zullen laten bewegen, om in de betaling der ligte Troupen en van de Intresten, en van 't capitaal van de fomme by t Definitief Traétaat uitgelooft, niet alleen te confenteeren, maar ook haare Quote daar in te berde te brengen : zonder aan Ons verlangen hier omtrent ce voldoen, zal 'tzelve een twistappel worden, tusfchen de Bondgenooten, waar van de gevolgen niet genoeg te dugten zyn. '.. t Boven en behalven de voorfz. Poincten, heeft de Raad van Staten by haar voorfz. M.sfive da refpeétive Provintien wedoom herr.nnert, de weinige voorzorg, die zedert eenigen tyd ged an is, voor le Fcrtiftcatiën en Magazyncn, by gebrek van confenten en fournisiementen , op de daar toegedaare Petitiën, een zaak nogthans w?at van de fecuriteit cn veiligheid van de kepublels ten groote deelen afhangt, om niet byzondtily* te melden van de agtcitta'len op de Legerlasten. XV K K K K * jf 'sGraenhA- e. Brief v, e Staten lener. a n de londge» men.  IS02 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGaê- VEN HAGE. ' Brief v. de Stal en Gener. aan de Bondge. noten. Wy verzoeken dat op deze poincten een byzondere reflectie mag worden gemaakt, alzo met 't cesfeeren van't gevaar van buiten, de aandagt op dezelve niet zo zeer gevestigt fchynd te zyn als 't wel behoorde, en voor 't overige kunnen wy niet als alle de ingrediënten van de bovengemelde Misfive van den ilaad van Staten, met alleen ernst aanpryzen. Wy hopen met den Raad, dat dc refpeclive Bondgenooten dit alles eenmaal behoorlyk zullen overwegen , en by tyds zullen prevenieeren dc ruïncufe gevolgen , die uit zodanige ophoudirg van confenten en fournisfemenien zullen refulteeren: maar alswy noch aan 't weinige effeft van atle voorgaande rc prefentatien gedenken, zyn wy vee! eerder in groote bekommering en vrees , dat zo de Vaderlandsliefde geen beter effecten voortbrengt als tot noch toe gedaan heeft, de defenfie van 'cLand noch zo fpoedig niec na behooren bezorgd, de lasten van 't Bondgenootkhip noch zd ras niec egaal en volvaa: dig gedragen, en deszelfs ichulden noch zo fpoedig niet betaald zullen worden, zodat wy ons met het aangenaam en heilzaam \ooruitzicht van den Raad noch niet durven vlei. jenjniettemin is Tiet hun onze hartgrondige wensen, dat de harten van alle de Bondgenooten verëeni"d* mogen worden, om met agterfrellen van alle particulieren inz'chten en belangen't oog voornamentlyk te vestigen op 't behoud van 't gemeene Vaderland , en 'c maintien van de Unie, die nu ruim twee-honderd Jaaren gelukkiglyk heeft gefubfificert; waar mede eindigende bidden wy God Almachtig Ed. Mog. Heeren! U Ed. Mogende te willen houden in zyn Heilige Proteclie. 's Hage den (onder fond) £2 üecernb. Uwer Ed. Mog. goede Vrienden, J78Ó. de Staten Generaal der ffereenigde Nederlanden. (wasgetek.) W. C. H. van LYNDEN, vt. {Icgeijlond.) Ter Ordonnantie van dezelve. H. F A G E L.  JAARBOEKEN, December, 178G. 1563 Leyden. I In de Dagpapieren dezer Maand las men dit berigt. "VTan wege het Nationaal Fonds, Departement * Leyden, word bericht , dat by eene gene» raale oproeping van alle de Ueelneerners verkozen zyn tot Directeuren de Heeren Mr. F. G Blok, JMr. D. M. G. Heldenier, beiden Raaden in da Vroedfchap , en de eerfte Regeerend Scheepen , | dezer Stad, Mr. C. van Beurden, Petrus Wey'.anrt, tn Pieter Freede, en door dezen tot Secretaris, Pieter Freede, en tot Thefaurier Petrus IFeyland. Nog las men ook in de gem. Nieuwspapieren, deze bekendmaking: Alle de Conftituanten worden by deze geonvoceerd tegens morgen', Dingsdag den 2 Ja,nuary 1787, des middags ten 12 uuren , op de groote Zaal van den Doelen, ten einde een voorftel van Geconftitueerdens te aanhooren. TJit last van Geconftitueerdens voorn. Leyden den 31 Dcc. ALB. VAN NIEVELT. 1786. Secretaris. Voorschoten. In de meefte Nieuwspapieren is wegens dit Dorp, als mede Veur, Leydfchendam, Stompwyk, Noordorp, Nieuwveen en Hoogeveen, deze Bekendmaking gefchied. Kkkkk-a De .EVDEH  Voorschoo- ten. 1564 NIEUWE NEDERLANDSCHE De Contribuanten in bet Nationaale Fonds, ter bevordering van de gewichtigfte belangen» des Nederlandfchen Volks, binnen de Vrye Heerlykheden Veur en Voorfchooden, Leydfchendam en Banne van Stompwyk, mitsgaders de Heerlykheden Noordorp , Nieuweveen en Hoogeveen , zig hebbende gecombineerd , omtrent de inzaamelinge en Directie over 't zelve Fonds j zo zyn tot Direfteuren van het zelve benoemd; wegens Veur, den Wel-Eerw. Heer Egbertus Nieten, Paftor der Roomsch Catholicque Gemeente aldaar; wegens Voorfchooten, den Heer Dirk van Eyck, Koopman aldaar; wegens den Leydfchendam en Banne van Stompwyk, den Wel-Eerw. Heer Wilhelmus Somveen , Paftor in de Roomsch Catholicque Gemeente van denzelven Banne; en wegens Noordorp, Nieuweveen en Hoogeveen, den Heer Mr. Franpis de Bas, Schout en Secretaris derzelve Heerlykheden ; zynde uit dezelven verkoren tot Thefaurierden Heer Egbertus Nieten; en tot Secretaris den Heer Mr. Franpois de Bas ; kunnende op welgemelde Natioraale Fonds by opgemelde Heeren Directeuren, ieder in deszelfs District, by continuatie noch ingeteekend worden. , . _ NB. Word een iegelyk, welke eenige Correspondentte met bet bovengemelde Departement zoude mogen hebben, verzocht^, deszelfs Misfives te adusfeeren , aan 't zelve Departement, onderadasvan vootn. heer Thefaurier Nietert. AMSTELDAW. Men heeft alhier de onaangenaame tyding gekregen, dat het O. I. Comp. Schip Barbenstein, naar China beftemd, en veel gereed geld aan boord hebbende, welk Schip onder bevel van Kapt. C. van Vlaanderen den  JAARBOEKEN, December, 178Ö. 15-5 tten 25 November, van Middelburg in zee gezeild is, met een groot getal Soldaten van s het Fransch Regiment van Luxembourg, aanc boord,door deze Soldaten isafgelopen,welken zig meefier van het Schip gemaakt $ de gelden daar uit geroofd , en daar mede met dé Barcas de vlugt genomen hebben ; dog die Roovers zyn in Engeland aangehouden en in bewaaring genomen. Het ichip is met de aan boord gebleven Manfchap te Duins aangekomen. De Bewindhebberen der O. I. Comp. ter kamer Amlteldam hebben daar omtrend nader berigt ontvangen. Dat ge„ melde fchip den 28 November laatstleden „ ter Rheede van Luyns gekomen wys, en „ dat daags te voren,door 150 man Luxemj, burger Troepen , die als Pasfagiers overj gingen, een opftand ontllaan was, heb" bende zy zig eerst meelter gemaakt vart de Geweer kisten en de Officieren ge,) dreigd te vermoorden , vervolgens vier „ kisten contanten opengebroken, en zo dr£t ,> zy Land ontdekte, getracht ieder meteen „ wel beladen buit te echapeeren; dog'sKo,1 ning Sloep-Scout, gecommandeerd dooi Kapt. Lawghorn j mede ter Rheede leggende en de omftandigheden ontdekkende, 5, zond terftond gewapende Schuiten, gelyk „ nog twee andere gewapende Schuiten van H een andere Kotier terftond ter èiÜUtehfS waren, welke 69 der Deiinquauti-n in ' u'h den kregen, hen ontwapende en ra. ai ,„ wal ia hegtenis bragten ; 1 an die her ge„ lukt waren de wal te bereiken, zyn med» Kkkük 3 „vei Am* ! f.l, am I  t$66 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam» „ yerfcheide agterhaald , als 9 te Douvres' „ in hegtenis gezet, één op weg naar Ramsgate en nog 2 naar Londen agtervolgd : door de fterke navorfching kan 'er byna. „ geen een ontkomen: het geld dat zy ge„ roofd hadden en by hen gevonden is, is „ weder in handen gefteld van Kapt. van „ Vlaanderen , dus die mede nog in leven „ was, en men thans in het geheel geen be,, rigt heeft, dat 'er van de Officieren ver„ moord zyn." „ Ter Rheede van Duinslag ook 'sLands „ Schip Amasoon , Kapt. Smaafen, welke „ aangeboden had de Gevangenen op zyn „ Eds. Bodem over te neemen en dezelve „ naar Zeeland over te voeren." Van Lubek wordt gemeld , dat aldaar aangekomen was Schipper Keiling , komende van Louifa in Zweeden , welke verklaard heeft, dat hy affpraak genomen hadt, zyn fchip in zee te doen zinken, waar voor hy 200 Ducaten zou trekken. By onderzoek is. gebleeken , dat niets van de lading, waarvoor in Amlteldam verzekering gefchied is? aan boord is geweest. De Tekening van het Dankadres aan de Staten van Holland is den 5 December 1786 geiloten , bedragende het getal der Onderteekenaars 16257, ne£ welk , of voor deze Stad een groot of eén klein getal, een ongenoegzaam of een genoegzaam getal is, om de meerderheid der Volkftem van deze ftad uit-  JAARBOEKEN, December, 178Ö. 1567 uittemaken , dezer dage door Nieuws- en andere Schryvers,hevig getwist is. Zie hier voren bl. 1506 en 1507. In de Nieuwspapieren is deze bekendmaking gedaan. {^omiuissarissen over het vaderxandsche fonds , ter aanmoedtging van 's Lands Zeedienst, opgericht in den jaare 1781, zullen op Maandag den 18 December dezes laars,'s morgens ten 11 uuren precies, in het Atheneum lllujire, bet gewoone opentlyke verfl ig doen van hun gehouden beftuur over het gemelde Fonds, en in 't byzonder over het kweekschool voor de zeevaart; verzoekende derhalven, dat alle degeenen, die tot dit Bonds contribueeren, of wegens deszelfs tegenwoordigen ftaat en fucces nadere onderrichtingen verlangen, zich ten tyue en ter plaatze voorfz. gelieven te laaten vinden , ten einde aldaar aan te hooren, al het geen door Commisfarisfen met betrekking tot deze Stichting zal worden voorgedragen. Nog las men in de Dagpapieren dit berigt. \V7y ondergeteekenden Lieutenant en Vaandrig van de Wyk 59 binnen deeze Stad, meede uiterfte indignatie in de Nederlandfche Courant van den 22 December laatftleeden, ten reguarde van dezelve Wvk geleezen hebbende, zeker belicht aan den Courantier van dezelve Courant, waarbv onzen Kapitein, den Wel-Ed. Geftr. Heer Mr. J. C. van Ewyck , Oud-Scheepen deezer Stad, onder andere fletrisfante en hoonendetxpresfien geaccufeert word, dat dezelve nooit eenige verandwoording van de onder hem berustende Compagnies gelden zoude doen, vinden ons ten hoogften verplicht het weldenkend Publicq Kkkkk4 des-. Am»tel- t>AM.  Ij68 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ desweegens te desabufeeren, en mitsdien by deé» zen uic liefde voor de Waarheid en uit Hoogachting voor de goede naam van zyn Ed, Geftr. opent* lyk te declareeren, dat wy altoos volleedig voldaan zyn geweest in het Jaarlyks reekening doen der Compagnies penningen, en zyn Wel-Ld.Geftr. ons ondergcteekenden altoos de nodige Ouvertures daarvan gedaan heeft, en wyders met di zelve penningen gehandelt heeft, zodaning als een man van Eer on Probiteit betaamd; houdende verders den Uitftrooyer van dit Bericht voor een Eerrover, niet waardig om in de Menfchelyke Sociëteit ge. admitteerd te worden. Amfterdam den a6 December 1 786* A. H. m MELANDER, Lieutenant. C. TWI61C JuPiOR, Vaandrig. Den 15 December is 's Lands Fregat Jt> no, onder bevel van den Kaptein C. M. de tWitb, op de kust van Engeland voor het Eiland Wight, verongelukt. De Kaptein en Manfchap is behouden. Gouda. Den 1 December des namiddag ten half een uure , vergaderden de Leden van het Genootfchap, Eendragt maakt Magt, voor het huis van derzelver Overften, den Heer Mr. C. J. de Lange , Vryheer van Wyngaarden en Ruigbroeck, van waar dezelven met vliegend Vaandel en flaande Trommel langs de Westhaven - Markt cn Kleiweg, naar hun veld van Wapenoeffening uittrok i ken; alwaar vericheidene Leden, zoo uit den Maf AM- STELDAM.  JAARBOEKEN, December, ï785. ifóo Magiftraat als Vroedfchap dezer Stad, het Corps met hunne tegenwoordigheid vereer- d£Het Collegie van den Schutterskrygsraad, van wegen het Genootfchap tot het bywoonen der plechtigheden genodigd , hadt ten dien einde een Commisfie, bertaande uit twee Heeren Kapteinen , twee Luitenants, twee Vaandrigs met den Secretaris benoemd, welke Commisfie verzeld wierdt door de Bodens en Tambours van den Krygsraad,en by derzeiver aankomst, door Heeren Commisfarisfen benevens den Adjudant , ontvangen en voor het front naar de tent voor de Reeeering en Hun Ed. Manh. gefehikt, geleid wierdt! Vervolgens zyn de wapenoeffeningen verrigt en met drie falvo's, een tei eere van HunEd.Gr. Mog. een voor de Ed Gr Achtb. Magiftraat dezer Stad, en eei voor den Schmterskrygsraad en alle war< Voorftanders, van Vaderland, Vryheid ei Volksrechten befloten. - Na het bewyzei der gewone honneurs, zoo aan de tegenwoor die; zynde Leden van de Regering als aai Commisfie van den Krygsraad, welke oj eene even plegtige wyze wierdt uitgeleid trok het Corps door de Tiendewegs Poort langs de Markt en Oosthaven, tot voor he huis van den Heer Overften, alwaa liet zelve uit den andere fcheidde, worder de alles met een maaltyd befloten. Kkkkk5 Ro*< GOUDA^ l  1570 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot. TER DAM. Rotterdam. Door Izaak Huhert, en Mr. P. de Monróy'Oudfcheepenen, en Mr. M. N.Bogaert van Alblasferdam, Collonel 5 Thomas Theodore Cremer, Kaptein van de Schuttery dezer Stad; Daniël de Jong ; Kornelis van den Bosch; Gerret v. d. Pot, Heer van Groeneveld; Jacob E. de Vogel, Pieter de Koker; Gerard van Nymegen ; Kornelis van derHoeven; Jan Viruly en Aartiout van Beeftingh, was, zo voor zig zei ven, als, zo zy zeiden , voor meer dan duizend Ingezetenen, hunne Conftituanten, een Request aan de Staten van Holland en Westfriesland den 9 November 1786ingeleverd, ten einde het getal van Raden in de Vroedfchap,het welk zederd het jaar 1615 een getal van 24 geweest is, vermeerderd worde en gebragt op 40 Raden. Dit Request gezonden zynde aanBurgemeefteren en Vroedfchappen, om te berigten , hebben Burgemeeiteren en Vroedfchappen , by meerderheid berigt, dat het verzoek moest worden gewezen van de hand. Dog de minderheid , zynde de Heeren Bogaert, en Vingerhoed , regeerende Burgeïneeiteren, J. van Alphen, en P. J.van der Goes, Oud-Burgemeeiteren, P. Gevers, J. J. Elsevier , J. Reepmaker van Strevelsjoek en S.van Hoogftraten, Vroedfchappen, hebben een afzonderlyk berigt toegezonden waar by zy het verzoek der Requestranten, tot vermeerdering van het getal der Raden, nuttig oordeelen. In  JAARBOEKEN, December, 1786. 1571 In het Berigt hebben Burgemeefteren en Raden opgegeven, welke bedenkingen, en betoogen zy , tot afflaan van het gedaan verzoek zouden kunnen maken, maar bepalen zig liever tot deze vragen : 1. Zyn de Requeltranten bevoegd, om aan Hun Ed. Groot Mog. te doen het verzoek, tot hetwelk zy het adres , over welk hec Berigt gevorderd is, doen? 2, Is het gemelde verzoek, aan Hun Ed. Gr. Mog. gedaan , in zich zelf befchouwd, een onderwerp, dat ter deze Vergadering in overweging kan gebragt worden, zonder dat het door de Vroedfchap van Rotterdam zelve ter Tafel van Hun Ed. Groot Mog. geleed is ? % elke a Vragen Hun Ed. Achtb. brengen tot de overweeging van 4 pointen, als: Waar toe het verzoek tendeert? of zy, die ''het doen, daar toe gequalificeerd zyn ? of dai verzoek ftaat ter dispofitie van den geen, aar, wrn het word gedaan ? en tegen wien hej verzoek word gedaan? welker overweegin^ Hun Ed. Achtb. meenen, dat HunEd. Gr Mo°-. zal overtuigen, dat het opgemeld A dres aan deze Souveraine Vergadering ge. maakt, is eene wettelooze en inconibtutio reële demarche , waar op geen ander dispo fitie behoord te vallen , dan dat Hun Ed, Groot Mog. op hetzelve geen reguard kun pen neemen." Den 18 December 1786 fchreven Burge meeftsren en Vroedfchappen aan de Statei vit Rotterdam. 1 1  1572 NIEUWE NEDERLANDSCHE Kot- «erdam. Brief van Burg.en Vroedfchapp.aan de Staten. van Holland en Westfriesland wegens het maken van eene Nominatie van Scheepenen, dezen brief. EDELE GROOTMOGENDE HEEREN/ "W/y hebben wel ontfangen Uw Ed. Gr. Mog* " Misfive van den 14 dezer, smet bygaanefe Extract-Refolutie, ten zeiven dage genomen, op eene ter Vergadering van U Ed. Gr. Mog. ingekomen Misfive van negen onzer Mede-Raden in de Vrcedfchap, by welke Refolu'ie U Ed. Gr. Mog. finaal gelieven te disponeren tot het formeren eener Nominatie dpor U Ed. Gr. Mog. ter vervulling der vacerende Schepensplaats alhier, fixerende daar toe den dag van Woensdag aaniiaande, zullende zyn den 20 dezer. Hoe zeer wy , Ed. Gr. Mog, Heeren , uit aanmerking van deze Refolutie , niec vertraagt hebben, om onze bevorens wel en wettig genomen Vroedfchaps - Refolutie van den 11 dezer, waar by de dag tot het maken dier Nominatie door Boonheeren, conform onze Stads Privilegiën, op heden bepaald was, direct te furcheren; kuisen wy egter niet voorby U Ed. Gr. Mog. fee reprefenteren , hoe wy met veel leedwezen yjtroroen hebben , dat by U Ed. Gr. Mog., in prejudicie van eene ter onzer Vroedfchaps-Vergadering wel en wettig genomen Refolutie, fiMAAt. is gedisponeerd geworden, zonder dat wy vooraf hebben mogen worüen gehoord, niettegenftaaiide zulks, zonder het allerminfte verlee, had kunnen plaats hebben; en dat zulks gefchied is, op eene Misfive van negen onzer Mede-Raden, en dit nog wel ter zake onze Stads privilegiën concernerende, en eindelyk dat zulks aleoo is verftaan en gerefolveerd met concurrentie van flegts agt Leden van U Edele Gr. Mog; Ver»  JAARBOEKEN, December, V$6, 1573 Vergadering, zo als ons dit uit de rapporten onzer Gedeputeerdens ter Staats-Vergadering gebleeken is, terwyl zeven notabele Leden, — zeven van de \ f Leden, die goedgevonden hebben bier in eenig Advis uitte brengen, van oordeel zyn geweest , dat ons Bericht vooraf had behooren te worden gerequiread; welke Advifen , omes inziens, van des te meer ConfiieratieAdden mogen zyn; deels, dewyl het verzoek vatWnze Mede-Kaden, in dezen gedaan, zelfs niet heeft kunnen tenderen tot eenig voorgewent maintien van onze Privilegiën, maar integendeel tot eene dadelyke verkorting van dezelve; deels, dewyl door de toevallige indispofitie van onzen Penfionaris, de Gedeputeerdens van wegens deze Stad , ten dien dagede Sraats.Vergadering waarnemende, juist allf. mede Schryvers waren van de Misfive , die het onderwerp der Deliberatien van ü F.d. Gr. Mos. , op den 14 dezer, heeft uitgemaakt , ware dit anders geweest, wy vertrouwen : dat die Misfive voor ons wel zoude zyn overgenomen geworden. Wy vermeenen , Ed. Gr. M"g. Heeren, da< dit eenvoudig voorfttl van zaken genoegzaam is, om onze klagten over eene zodanig geprecipiteer de finale Refolutie van U Ed. Gr. Mol. te bil lyken, maar boven dien vermeenen wv ook ver pligt te zyn, U Ed. Gr. Mog. het inconfequend van voorfchreve Refolfttie onder het oog te bren gen , in dat vaste vertronwen , dat U Ed. Gr Mog. het zelve overwogen hebbende, geen zwa ris-heid zu'len maken, de voorfchreve Refoluti van den 14 dezer buiten efFect te Rellen, end Vroedfchap dezer Stad vry en onverlet te laten om mtt het naken eener Nominatie voor de va ceerende Scheptnsplaatfc . conform de oude, e tot in deze ongelukkig da ret «an verdeeldheid nimmer geïnterrumpeerde piuvuegien voor t procederen. Paar *oe gelieven U Ed. Gr, Mog. alleen 1 601 Rotterdam , Brief ■ van Burg. e» Vroedfchapp.aan de Staten, » 1 9 e e  1574 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Brief van Burg. e Vroedfchapp.aan de Staten, cocfidereren , dat de Refolutie van UEd. Gr. Mog". van den 21 April laatstleden, (by ons gehouden voor pretenfelyk genomen , zonder dat wy voor het tegenwoordige ons protest van nulliteit en informaliteit, daar tegens gedaan, behoeven te reclameren) dat, zeggen wy, die Refolutie van 21 1 April, die ook de norma van deze laatfte Refolutie , van den 14 dezer, ichynt geweest te zyn, in cas fubjeSt van geen de minfte applicaAkan zyn, om dat 'er in cas fubje£t onder de LedWder Vroedfchap geen het minlte verfchil is, of zyn kan ovsr de form, en het fatsoen der in deze te maken Nominatie, gelyk zuiks by de Nominatie van burgemeesteren en schepenen ter gelegenheid der gewone Jaarlykfche Magiftraacs-befteliing, met de maand Mey laatstleden , ltond plaats te krygen , welk verfchil over de form en het fatfoen der destyds te maken Nominatie tot fundament gelegt is voor de voorziening , by het Staats-Rapport van den 8 April laatsledeu, (conform welk Staats - Rapport, en op de gronden daar by gelegt , meergemelde Refolutie van den at daar aan volgende, precenfelyk naar onze gedagten, ter cönclufie gebragt is; in het toen voor handen zynde geval voorgefteld. Dit zal U Ed. Gr. Mog., zo wy vertrouwen, 'overtuigend blyken uit de fimple lecture van dat Staats -Kapporc, Hier uic meenen wy , datindisputabel condeert, dat de Leden van U Ed. Gr. Mog. Vergadering , die zich op den 21 April met dat Staats-Rapporc van den liften daar te voren hebben geconformeert, van oordeel zyn geweest, dat niet het verfchil tusfchen de Leden der Vroedfchap over de Eletlie van Zyne Hoogheid, de tusschenkomst van den Souverain noodzaaklyk maakt , maar alleen, de quafiie over de form en het fatzoen der Nominatien, jn welk oordeel onze Mede - Raden , die nu op nieuws hunne byzondere Misfive gefehreven heb* feen, volkomen hebben berust, Hes  JA A RBOEKÈN, December \ f?Sb*. i575 Het was nu alzo, dat deze onze Mede-Raden het fatzoen of de form dier Nominatien, cesiyds quteftieus geliefden te maken j zo met opzigt tot 1 het getal der Perfoonen , tn cas fubjeEt, daar geen quajftie over de form of fauoen der Nominztie is of vallen kan ^ by zodanige Refolutie, die op die gronden genomen i?, te perfifteeren en mits iien van de gewone en by de Prhilegien voorgefchreven wyze van httmïken eener Nominatie voor de vacerende Schepens* plaa-s af re gaan, maar integendeel, dat de Refolutie van den 21 April zelve, die bv U Ed„Or. Mog, wairfchynlyk op de abufive cnerroneu. fe voordragt by de Misfive onzer y Mede-Raden gedaan f op het prefente geval verkeerdelyk van applicatie is gemaakt * de volkome i'.rond opgeeft.) om de Refolutie bv deze Vroeofchip ep den it dezer in een geheel tegengefreld geval, als waar *an de Refolutie van U Ed. Gr. Mog. van den 21 LI 111 April Röt> ErtMM. Brief •an Hut' \em, en r/roed' 'chapp. ian dé Statetit  1576 . NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot terdam. Brief van Bur. gem. en Vroedfchapp.aan de Staten. Ten zelfden tyd fchreef ook de Minderheid van de Vroedfchap aan de Staten dezen brief. EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! "Waanneer U Ed. Gr Mog. Refolutie, van den " \i\ dezer, op heden in onze Vroedfchap in deliberatie is gebrast, hebben wy niec kunnen verhinderen, dat de Meerd rheit gerefolveerd heeft daar tegens eene Misfive aan U Kd. Gr. Mog. te doen afgaan,totnietsmindertend' rende, dandatU Ed. Gr. Mog. de voorfchreve Refolutie zouden ge- April fpreekt, genomen, completelyk te Justificeren, en mitsdien het nieuw verzoek, door onze Meae - Radeu in deze gedaan , van de hand te wyzen. Waarom wy dan ook Ed. Gr. Mng. Heeren, ten aüerernftigften inftertn, dat wy niet wederom, en zelfs zonder den minden fpecteufen grond , in de exercitie onzer Privilegiën werden geturbeert, maar dat U Ed. Gr. Mog. de aan ons toegezonden Refolutie van den 14 dezer, gelieven in te trekken of buiten effect te ftellen, en de Vroedfchap vry en onverlet te laten, om met het maken der Nominatie voor de vaceerende Schepensplaatfen «onform de Privilegiën voort te procederen. Waar mede wy U Ed. Gr. Mog. bevelen in de befcherming Godes, en blyven, EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! O Ed. Gr. Mog. Onderdanige Dienaren, Burgemeesteren en Vroedfchappen dér Stad Rotterdam.  JAARBOEKEN, December, 1736. £577 eel'even iu' te trekken of buiten effect te ftellen, fen de Vroedfchap vry en onverlet te laten, orn rnet het maken der Nominatie voor de vacerende Schepehsplaats, conform de Privilegiën , voort te procederen. • «. , , T1 Hoe zeer wy geen ogenb ik twyfFelen, dat U Ed.Gr. Mog daar door zullen worden gemoveeri tot het intrekken eenèi Wettig genomene Kel'o'utie van U Ed. Gr. Mog. Soiiveraine Vergadering ; én het dieihalven geheel onuóodig oordeeten, U Cr. Mog. met eene refutatie vuu de redenen, in voorfchreven Misfive vervat , te occuperen. Vinden wy egter ons-verplicht U Ed Gr. Vlog., voor zö veel desnoods, te ducideivn, orn f tent de adfumtie van de Meerderhdt onzer Vroed fchap, dat,wy ons bezwaar tegen hec doen der Boontrekking enkel gctU ld zouden hebben in het verfchil öve> de form en het fatzoen der No.iiina tie,(welk verfchil wy geerne erkennen, dat in cas fubject geen plaats heeft) diar wy integendeel 't zelve bezwaar ook en wel fpeciaal daar inne ge. field hebben cn nog ftellen, dat wy met onze Eed èn Confcientie niet kunnen overeenbrengen de Boontrekkmge aao onze vertien M.de-Leden te abandonneren en even min om tot het doen derzelve te concurreren , en daardoor ons in de mooglykheü tëltèlfen; dat wy de meerderheid van Boon • heeren kunnen uitm-ken, in welk geval wy ons1 by Eede verbonden zouden rekenen öm in onze qualituc van Bóonheer niet enkel een tweetal te 110,1,ineren . maar, ook teffens het zelve door het Lot tot één Perfoon te reduc -ren , 16 ais dan ook de vyf de Ondergeteekende als Hoofd-Officier zich niec r,ou kunnen dispenferen van den alzo wettig gecre* ëer ien Schapen te beëedii^ö; — 'cwelk j iisÈ het zelfdj geval is, 't geen doorU Ed. Gr. Mog. in April dezes Jaars , is voorzien cn oorzaak heefc gegeven tot de Refolutie op den 21 dier maand genomen. Èitlll i D<* TEft.DAM. Brief der MiA. derheid van de V> oed' fchap.  Rotter. cam. Brief der Min ■ derheid van de Vroed' fchap. I5?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Den regen des I h*>.ften ovir U Ed. Gr» Mog. afbiddende ribben wy de eer ons te n *cmen, EDELE GROOT MOG. EEüREN. UEd. Gr. Mog. Onderd. Dieoareu, Rotterdam den 18 Decemb. (is getekend.) i7«ó. 5 J P. Boogaert, facoh Herman Vingerhoede , Ifaac van Alphen, P. J, van der Goes, P. Gevers, J. J. Elfèvier, J Reepmaker van Strevelshoek en Samuël van Hoogftraten. , De" 27 December heeft eene Commisfie uit den Grooten Krygsraad der Schut-ery , een fterk adres aan 'het Collegie van Heeren Scheepenen inoediend, tegen het Berigt der Meerderheid van Btirgemeefteren en Vroedfchappen , welke aan de Staten tegen het vermeerderen der Raden in de Vroedfchap van 24 tot 40 Leden geadvifeerd hebben. Dit Adres van den Grooten Krygsraad hebben de Scheepenen by eenen brief den 30 December J786 aan de Vroedfchap gezonden. Ook is door eenige Onderofficieren eene Unie der Rotterdamfche Schuttery opgerigt, welke ook het een en ander nopens hare oprigting en inrigting heeft bekend gemaakt, en ook een adres tegen de willekeurige (zodrukken zy zig uit) ^en Atiflocratijche principes der meer dei heid van de Vroedfchap aan den Grooten Kryusraad ingeleverd. Verfcheidene Leden egter dier Unie hebben in *r< de-  JAARBOEKEN, December 4 1786. 1579 de Courant dezer Stad naderhand advertentien gedaan, en hunne namen wederom van' de Lyst der Inteekenaren uugefchrapt. By het Ed. Mog. Collegie , ter Admiraliteit op de Maze, zyn in diottst gefteld het Schip Delft , van 50 ftukken, en begeven aan den Kapt Jan Scbreuder Haringman; het Fregat Castor , van 40 Stukken, aan den Kapt. Theodorus Franpois van de Capel' le; het Fregat Oranjezaal, van 24 ftukken , aan den Kaptein Johannes Rynbender; en wyders het bevel over het Wagtlchip Schiedam , opgedragen aan den Luit. Ignatius Jdnfen. PlJR merende, Wegens het Nationale Fonds (zo wordt bet genoemd) is ook reeds in November uit deze Siad deze bekendmaking in de .Nieuwspapieren gedaan: Tn deze Stad een Departement van Directie van ■*■ et Nationale Fonds , ter bevordering va» de gewigtigite belangen des Ned< rl.n ifcheo V.-iks, opgeregt zynde, zyn tot Uirtjfteuren van hetzelve benoemd de Heeren Simon Appel, Dr. Anthor.y Jan Menger , Oud - Burgemeelleren , daas Schoorl Jamz,, Notaris de W e! - Ker waarde Heer Henricus Volkers, Predicant in te Luiherlche Gemeente , de Heeren Jacob van der Meulen en Jan Veen, Kooplieden, en uit dezelven verk ren tot Thefaurier de Heer Simon Appel, et; toe Secretaris de Wel Eerwaarde Heer Benucus Volkers , by welken als nog het plan ter teekeninge is leggende, L1U1 3 West. Rol rET- DAM.  ijrto NIEC WE JSJEDERLANDSCHE We si ZAA1SE Westzaanen.. Door Schout, Schepenen en Vroedfchappen in de Banne Westzaanen, voor zo verre ons Dorp betreft, is, zo voor hun Ed. zeiven, ais iti naam van een gedeelte der Ingezetenen, ten getale van honderd Perfoonen, ingevalgen derzelver Schriftelyke toeftemming en verzoek , mede in 't begin dezer maand een Dankadies aan hun Ed. Gr. Mog. de Staten van Holland en Westfriesland ingeleverd. W o r m e r v e e r. Door veele Burgers en Ingezetenen is,benevens door die van Zaandam , een Dank adres aan Hun Ed. Gr. Mog. de Staten van Holland en Westfriesland ingeleverd. De Intekening in het Vaderlandsch Fonds hadt ook veel toeloop, zo dat men reeds in eene Vergadering van alle de Ingetekenden, in de Kerk gehouden, op den 21 November, tot Beftierders hadt verkooren , de Heeren J. Klirtkhamer Pietersz. Vasterd Vas en Simoti Schermer^ Welke de Heeren Vas tot Thefaurier, en Klinkhamer, tot Secretaris hadden benoemd. Het Genootfchap van Wapenhandel alhier s heeft ook by Request zig aan hun Ed. Gr. Mog. vervoegd , om mede als andere Ge> nootfehappen te werden gewettigd. Waarfp een gunltig befluit is genomen = Dus was  JAARBOEKEN, December, 1786, 15S1 het voornemen, 't welk aan alle Honoraire Leden van hetzelve Genootfchap wierdt be-; kend gemaakt, om op Maandag, den eerlten fanuary 1787, goed weer zynde, het Vaandel aan het Genootfchap aftegeven. ZEELAND. MlDDELBU r G. Den 10 December kwam alhier aan, het Oost-Indifche Compagnie - Schip het Slot ter Hooge, Kaptein Eigenhuize van Cevlon : hetzelve heeft vele reizigers medeo-ebrast,waar onder verfcheidene Engeltchen, en alle de Officieren van het aan de Kaap verongelukte 's lands Schip van Oorlog Holland, over 't welk den Kaptein Silvester het gebied gevoerd heeft. By de Ed. Mog. Heeren Staten dezer Provintie is den 18 dezer, een Placaat vastge. iteld, en den 29 afgekondigd, tot verbod van den In- en Uitvoer van Hooy of Stroo, en Hoorn of Rundvee , in en buiten deze Provintie, zonder voorgaand verlof; dog toelatende den vryen vervoer van al hetzel ve, uit het eene Eiland naar het andere bin nen deze Provintie. UTRECHT. Utrecht. Den 15 November is alhier de Algemee ne Vergadering van Gecommitteerde uit de gewapende Burger Corpfen in de Re publiek begonnen. Het ontbreekt in deze i} den niet aan Genootlchappen , Collegien Vergaderingen ; ook die zig willekeurig 01 ö ö LIUI4 we wor. mer- 'EER.J 1 > i-