NIEUWE
NEDERLANDSCHE
JAARBOEKEN,
of VERVOLG des. MERKWAARDIGSTE
GESCHIEDENISSEN,
DIK VOORGEVALLEN ZVTNIN DE
VEREENIGDE PROVINCIËN,
D E
GENERALITEIT S LANDEN,
IN DE t
VOLKPLANTINGEN van den STAAT.
VTF-EN-TWINTIGSTE DEELS TWEEDE STUK. m d c c x c.
Te LEIDEN, By P. van der EYK en D. VYGH.
Te AMSTELDA M, By j. vaw der BURGH en ZOON.






NIEUWE
NEDERLANDS CHE
JAARBOEKEN,
J u n y.
m D C C X C.
GELDERLAND.
Arnhem.
Wy hebben in onze Nieuwe Nederl. Arn> Jaarb. van 1789 bl. 1850—1858, hem. een Request van 7 Jonkers aan de Staaten van Gelderland medegedeeld, en (zo als ons affchrift luidde) mede ondergeteekend door C. J. van Nieuwkcrken genaamd Nyvenheim. Wy hadden geen vermoeden , en konden die niet hebben , dat deze naam ten onregte daar by Zoude gevoegd zyn: te minder om dat dat zelfde Request in verfcheidene gedruk te fiukken gevonden wordt, met die zelfde • Dddd naam»-



Arnhem.
HOL L A N D. Haarlem.
/Ten ziet in de dagpapieren het navol* J.VX §enc* berigt:
T Tit naam van Fefhiurders van het Haarlemsch Departerrien: der 'Maatfchappy.: 2 ui ma van 't Algeuica. . word bericht, dat Zondag laatstle. den, den 13 J-my, van wegen het gemelde Departement openlyke üitdeèftngèh van Èerepryzen, beit.ande in de Werken der gerelde Maatfchappy , zzyn gedaan, voordenmiddag in het Roomfche Wees-huis , aan zodanige Weeskinderen, die, by een alvoorens gehouden Examen, proeven van de mëeïle bekwaamheden gegeeven. hadden , in het Spellen, Leezeo en Schryven, zyude by die gele-
1110 NIEUWE NEDERLANDSCHE'
naamsonderteekeningen, zoals wy het zelve ontvangen en medegedeeld hebben. Onderwyl verwittigt ons Jonkheer C.J. van Nieuw kerken genaamd Nyvenheim by eenen brief, dat hy geen .volmagt tot het indienen via dat Request gegeeven heeft, en zelfs uitlandig zynde in het "inleveren van dat R'êquest niet is gekend geweest, en daarom die naamteekening ten eenemaale ontkent. Wy hebben gaarne, met zulks hier mede bekend te maaken , aan het verlangen van gemelden Jonker willen voldoen.



JAARBOEKEN, Juny, 1700. mï
legenheid Aanfpraaken gedaan door. de Heeren Adriaan Looiics Pfz. en Marcinus Bodisco.
Namiddags heeft hetzelfde plaats gehad omtrent de Weeskinderen en de Kinderen der Gealimenteerden van de Lutcrfchen binnen deze Stad, zynde de bekwaamfte in het Cyfferen , Schryven, Leezen en Spellen, met Èerepryzen begiftigd, en de aanfpraak by die gelegenheid gedaan door den Beer Chriuiaau Plaat. Beftuurders bovengemeld, vinden zich byzonder verplicht om van deze hunne handelvvyze het publiek kennis te geeven, of het mogt weezen, dat ook andere Departementen aangefpoord wierden , om op hun voetfpoor, de Jeugd van den Gemeenen Man aan te moedigen, tot meerder beoeffening van die hoogstnodigeKunften en Weetenfchappen , welke de grondflagen zyn van die befchaafüheid, waaraan bykans onmiddelyk het Volksgeluk verknocht is.
IZAAK van WESTERKAPPEL Junior.
Secretaris.
'sGravenhage.
Den Prins Erfftadhouder, die een togtje nar:r Gelderland, en de Generaliteits Landen, 'sHertogenbosch, Breda, Bergen op den Zoom enz. heeft gedaan, is den 16 dezer maand op 't Huis in 't Bosch terug gekomen. ' ,
Van wege den Raad van Staate ziet men deze bekendmaaking van den 29 dezer maand Juny:
Dddd 2 Word
Haar»
lem.



III2
NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHACE.
Bekendmakingyan den Raad yan Staate.
"WTord van wegens den Raad van Staate der Vereenigde Nederlanden bekend gemaakt P dat alle de geene, welke eenig recht van Eygendom , Actie of Pretenfie, hoe genaamd, zouden vermeenen te hebben , of konnen fustineeren op de Landen en Tienden van het zogenaamde moncado , het gedeelte van Reygerbos, het Schorre voor St. Jacob en de Varkens - Putten, alle op Axel-Ambagt gelegen, en, voor de generale Inundatie van den Jaare 1582, uitgemaakt hebbende bet middelgedeelte van de Parochie van Beoostenbly, als mede onder bet Hulfter - Ambagt, de Landen en Thienden van Absdaale, zich beftrekkende onder het voorfchreeve Ambagt en de Baronnie van St. Jan ten Steen, en nog aldaar de Landen van Rietdyk en Wulfsdyk, federt den Jaare 1582 mede bevloeid, inhoudende de zogenaamde Schorre van St. Anna en Reygerbos; en laatftelyk eenige gedeeltens van de Polders onder de oude Dyckagie van Stoppeldyke gelegen hebbende , zullende alle in Numbers en Gangen moeten opgegeven worden, zo als in de oude Everinge Boeken en Kaarten bekend ftaat, te weten, die van Rietdyk en Wulfsdyk ten Jaare ijjó , en omtrent ter zeiver tyd die van Stoppeldyk, mitsgaders die van Absdaale over den Jaare 1617 en 1Ó69, en die op Axel-Ambagt uit de Everinge voor de generale Inundatie van dé vyftiende Eeuw* zo die door het Gemeene Land ten Jaare 1788 en 17%»:, tusfchen Hulsten Axel in Scaats-Vlaanderen, gehouden zullen zyn, om zich binnen den tyd van twaalf Maanden na de Bekendmaakinge dezer, met behoorlyk bewys tot ftaving van hunne fustenueaan te geven, aan den Raad van Staten der Vereenigde IS'ederlanden voornoemt, allea op pcéne dat, de vcorfchreeven tyd veritreeken zyDüe, zonder dat hier aan zal wezen voldaan * alle de vacante Landeryen en Thienden van geme!»



JAARBOEKEN, >f^, 1750. iU3
melde nieuwe herdyk* Polders, -zuUen_worden
fehouden voor veriaaren en aan het Gemeene .and toe te behooren, en een yder gebrekige zal worden gehouden en verftaan van zyn recht veröeken te zyn, zonder dat eenige exceptien, hoe genaamd, daar tegens zullen worden geadmitteerd; wordende* wyders by dezen bekend gemaakt, ten aanzien van alle Sustenuen, Aftien of PretenOen, welke zoude mogen aangegeven worden en door geene minlyke Verdraagen zullen konnen worden getermineert, maar waar over een rechtelyke Uitfpraak zoude'mogen nodig zyn, dat de wederzydfche Partyen gehouden zullen zyn, zich aan Huö Hoog Mosenden de Heeren Staaten Generaal te moeten adresfeeren, ten einde een Rechter te deleseeren en te authorifeeren, om de ontftaane verfchillen enfustenuen op de fpoedigfte en minst kost. baarfte wyze te decideeren, zo als in goede Juftitie bevonden zal worden te behooren.
Wy hebben in ons voorgaand {luk, in eenige Nummers,het gewigtig Rapport van de Commisfie tot de zaaken van de Quota's «n het onderzoek der Financien van de Generaliteit medegedeeld, en vooraf een kort tafereel van den inhoud van dat rapport voorgedragen. Het zelve zou zonder de Byla. gen nog recht verftaan, nog grondig kunren beoordeeld worden. Het is dan van geen minder belang, dat wy nu die Bylagec op hunne orde laaten volgen.
De eerfte Bylage Litt. A. is eene breedvoerige Memorie van de Generaliteits Rekenkamer over de punten van Menage oi Dddd 3 be-
'sGra-
VEJNHA» GE.
Bekendmakingvan den Raad van Staate.



'sGra-
venha-
ge.
ii 14 NIEUWE NEDERLANDSCHE
befpaaring, tot verligtitfg van het Comptoir ' Generaal der Unie, van welke Memorie doorgaans in de tweedé Afdeeling van liet Rapport wordt gewag gemaakt, en daar op beroepen.
De tweede Bylage Litt. B. is een Copie Authentiek van de origineele Acte van Committimus van den 13 Augustus 1588.
De derde Bylage Litt. C. 1, a , en 3. behelst eene ftaat der Schryfloonen ter Griffie en ten Comptoire van den Commies van Hun Hoog Mog. en van den Klerk, over het geen eens gelchreven en voorts gedrukt wordt voorde Gezanten buiten 'sLands, over de jaaren 1786 en 1787.
De vierde Litt. D. 1, 2 en 3. zyn drie Memorien van den Heer Griffier Fagel en van den Commies van Hun Hoog Mogende, mitsgaders van den voorfz. Klerk, over het werk der Schryfloonen.
De'*vyfde Litt. E. behelst de taux der Depêchegelden, die ter Griffie van Hun Hoog Mtfgende betaald worden.
De Zesde' Bylage Litt. P. is een Concept-Declaratoir door de Klerken ter Griffie va-n Hun Hoog Mogende , in het vervolg onder hunne Declaratien te ftellen.
De zevende Bylage Litt. G. vervat eene Memorie van den Heer Griffier van Hunne Hoog Mogende over het werk der Translaat en.
De agtfte Bylage Litt. H. een ftaat- van de
kos~



JAARBOEKEN, Juny, 1790. mj
kosten, gevallen op het onderhoud der vertrekken van Hun Hoog Mogende in de jaaren 1740 tot 1753.
De negende Litt. l\ een provifioneel Rapport van de Coramisfie, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende uitgebragt den 5 Mei 1788, over de vermindering van het getal der Commifen ter Generaliteits Financien.
De tiende Bylage Litt. K, is eene Memorie van den Ontvanger Generaal van.de Unie, over de menage, in de adminiftratie van het Comptoir in te voeren.
De elfde Bylage Litt. L. 1 , 2, 3,4. zyn vier ftaaten van de Schryf behoeftens, geleverd aan de expedfeerende Klerken en de f ïeurwaarders ter Griffie, de Kamerbewaarders van Hun' Hoog Mogende en de Kamerbewaarders van den Raad.
De twaalfde Litt. M. een flaat van de Capitaalen , genegotieerd door het Kwartier van Nymegen, by gelegenheid van het plan van rcforme in den jaare 1752.
De dertiende Litt. N. 1, 2, 3 en 4. zyn twee modellen van Lysten, waar na de ontbreekende manfchappen kunnen gekort worden, mitsgaders twee Memoden tot opheldering van dezelven.
De veertiende Litt. O. is een modellyst. door de bevelvoerende Officier van iedei Regiment, by den inmarsch en voorts alle zes weeken, over te geeven aan den Ma giftraat dex Stad of den geenen , die naDddd 4 mem
'sGft.fi-'
VENHAGE.



iu6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha-
GE, ...
ME-
mens dezelve tot betaaling der Logisgelden geauthorifeerd is.
De vyftiende Bylage Litt. P. een ftaat van Traélement en Bylagen, uit de post tot de Defroyementen voormaals betaald , en als nu op den Staat van Oorlog gebragj.
De zestiende Bylage Litt. Q. i, 2 en 3. bevat de opgaven van de kortingen op de Soldye - Ordonnantiën en Militairen Traéte? menten in de Provinciën , mitsgaders van de Jura, welke door de Officieren by hunne aanftelling en het bekomen van aéles, betaald worden ter Griffie van Hun Hoog Mogende, Secretarie van den Raad, Secretarie van Zyne Hoogheid en verdere Comptoiren van de Generaliteit en de Provinciaa* le Secretariert.
Eindelyk Bylage Litt. R. 1, 2 en 3. is eene fchema of ontwerp van een nieuwe Ordinaris en Extraordinaris Staat van Oorlog, mitsgaders een Lyst van de posten, die voor het vervolg kunnen blyven vaa den Staat van Oorlog.
Zie hier dan de eerfte Bylage Litt. A., zynde de Memorie van de Generaliteits Rekenkamer, over de pointen van menage, tot verligting van het Comptoir Generaal der Unie.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1x17
MEMORIE van CONSIDERA-1 TIEN m ELUC1DATIEN, nopens de Pointen van Menage, tot yerligting van het COMPTOIR C5FNERAAL van de UNIÜ, doorde GENE RAL IT EIT S REEKENKAMER, by Misjive van den 2 Maart 1717, aatl™ Extraordinaris VERGADERING, en nadere van den 26 April 1754, fm de Ordinaris VERGADERING van HUN HOOG MOGENDE voorgedragen.
De Gecommitteerden in de Generahteits Rekenkamer door de Leden, die uit hunmidden bywoonen de Conferentie.! en. de Befognes van de Heeren Gedeputeerden van Waar ^oog Mo, tot onderzoek van het Financie Weezen van°den Staat, geïnformeert zynde, dat zy door de gemelde Heeren Gedeputeerden onder anderen waren verzogt om te geeven de nodige ouvertures van de middelen tot verbetering van de kas van de Generaliteit, en het uitvinden van cenigt "pointen van menage , en daar by door dezelve £unne Mede-Leden zynde geinfteerd, dat, gelyk r-eds in de jaaren 1717 en 1754 door de Kamer ec"ige Pointen van redres en menage aan haar Hoog Moe. waren voorgedraagen, de Kamer ook nu dezelve wilden in Itaat Keilen, om aan het voorfz. gerequireerde te voldoen; hebben.eenige tyd in beraad geftaan, op wat wyze zy zig daai omtrent gedraagen zouden, . ,,
Zy willen niet verbergen, dat zy wel badder Fewenscht, dat, daar zy reeds tweemaalen in dezt eeuw van hunne conlideratien over het vooriz onnerwerp hadden gediend, met geen ander ge gevolg, dan dat eenige van de voorgeilagenPoin
sGal-
l/ENHASE.
Memorie van de General, Rekenkamerover bezuiniging



ïiiS NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGraVenha-
ge. •
Memo rit van de General. Kekenkamerover bezuiniging.
ten, zo door haar Hoog Mog. als door den Raad van Staate, en de Generaliteits Rekenkamer zyn ingevoerd, zonder dat over de andere eenige deliberatie gehouden, veel min reiölutie genomen is , zy zig van een ander onderzoek daar omtrent hadden kunnen ontllaau;
En als zy daar by hebben geconfidereerd de omllandigheden, waar in de Republiek zig tegenwoordig bevindt, en dezelve vergeleken met de toeftand van zaaken in de jaaren 1717 en 1754, hebben zy zig niet kunnen vóórhellen, dat zy eenige meerder vrugt van hunne te doene irbeid zouden zien:
Immers in den jaare 1717 jouisfeerde de Staat iezer Vereenigde Landen, na eenen gelukkig geroerden Oorlog en een vry voordeelig gemaakte 7réde, van eene gewenschte kalmte en inwenlige rust, en wierd door geene Partyfchap nog betten gefchud; de zeven Gewesten waren in :o volmaakte unie en harmonie, als naar de ver'chillcnde belangen van ieder derzelven mogelyk vas, en volkomen overtuigd van de noodzaakeykheid , om zo nopens de gebreken van het taats - Gebouw, als de beflommerde toeftand van Ie Financie van de Provinciën ia het gemeen, n van elk van dezelve in het byzonder , de lodige voorziening te doen.
In den jaare 1754 was de Financie'van de Ge:eraliteits eensdeels door de kosten van den )orlog, in den jaare 1748 geëindigd, andersde Is oor de agterftallen van de meefte Provinciën 'P de renten en interesfeu van de Capitaalen oor dezelve ten Comptoire - Generaal van de Jnie genegotieerd, op nieuws in zodanig verval ;craakt, dat men de zaaken maai- even wist aande te houden; de deliberatien van de Staaten er refpeclive Provinciën wierdtn zo gelukkig ledierd, dat dezelve naauwlyks eenig bewys aan e hand gaven van oneenigheid, en dat zelfde
jaar



JAARBOEKEN, ■ Juny, 1790. nip
jaar 1754 leverde daar van een overtuigend voorbeeld op in de fchikkingen, die met alle de Provinciën over de rigtige betaaling van derzelver Quotes in de verfchuldigde renten en interesfen m de inpalming der agterftallen gemaakt wierden ;
En niet te min is van de aangelegde deliberatien, om de Financie vatn de Generaliteit door het invoeren van Pointen van menage te verbeteren , te dier tyd even weinig als in het. jaar ,1717 gewórden. • \
Van de tegenwoordige toeftand" van de Republiek kan men misfehien met regt -zeggen, dat dezelve in geen tydperk door inwendige twisten fterker en gevaarlykcr is gefchud,; dat de oneenigheid en verdeeldheid tusfehen-de Iiooge Bondgenooten ende Staats Leden van ..ieder Provincie hoöger geklommen en heviger uitgebarften zyn, en daar door, het gezag van den tot nu toe bekenden Souverain in ieder Gewest, minder geëerbiedigd is, zo dat men dagelyks zaaken ziet gebeuren , die niets minder voorfpellen , dan dat de band van de Unie . die. tot ■> voor, weinige jaaren gelukkig heeft gefublilleerd, tot ruïne van den Staat in het gemeen en van elke Provincie in het byzonder geheel verbroken, en alle ordre en ondergefchiktheid vernietigd ftaat te worden;
En wat goed gevolg kan men dan verwagteil van de deliberatien over zaaken, die meer dan eenige andere vorderen de meest roogelyke haraionie en eensgezindheid tusfehen de Provinciën. . .
Deze Confideratien hebben ook de Kamer in overleg doen neemen, of meft zoude kunnen voldaan,met zig eenvoudig te refereeren tot haare vorige adviferi; dog. als "ze dezelven met dat oog heeft gerevideerd , heeft ze aanftonds opgemtrkt, dat het Advis
van
's Gra '
VENHAGE.
Memorie van de General. Rekenkamerover be-r zuiniging, '



Mfeé NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
t'ÉN HACE.
Memorie yan de ■iieneral. Rekenkamerover bezuiniging.
] i
van den jaare .1717 in zo korten tyd was te zamen gefield, dat het meer te verwonderen is, dat zo veeïe Pointen hebben kunnen worden by een gezameld, dan dat dezelve niet zo grondig zyn onderzogt, als wel vereischt wierd, om ter conclufie te kunnen worden gebragt: trouwens het oogmerk van dat Advis fchynt meer geweest te zyn , om Pointen van deliberatie etj nader onderzoek op te geven, dan voorflagen te doen , die aanltonds geampleéfceerd kóndes worden:
En met opzigt tot zommige van de Pointen in den iaare 1754 voorgedragen, zyn aan haar naderhand refleclien voorgekomen, die een nader anderzoek vorderden.
En dewyl ze zou Je kunnen worden gerekend, i\% met alle de voorflagen by die Advifen gelaat! te conformecren, indien ze zig tot dezelire refereerde, is ze van zulks te doen wederïouden;
Ze heeft daar en boven begrepen , dat het iOodzaak=)vk was , M opgegeeven wierd , lan welke "Pointen voldaan is, en welke kunnen en behooren te worden gehouden voor ver-
En ze heeft zig dan eindelyk gedetermineerd >m haare roerige dehberatien over het voorfz. jnderwerp te refumeeren, verder naar te gaan il het geen daar omtréut naderhand is voorgetomen j en in eene Memorie te doen vervatten !e informatien en confideratien, die zy zal wee-, :en aan de hand te geeven, terwyl ze zig vleit laar mede aan de Commisfie tot het onderzoek /an het Financie■- Weezen van de Generaliteit te tullen geven een onwraakbaar bewys van haare jereiuwilligheid en volvaardigheid, om in al dat ïecue, dat maar cenigzints kan worden gerekend :e behooren onder den kring van haare bezig-
he-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1121
heden:, mede te werken, tot bereiking van het oogmerk , waar toe de voorfz. Commisfie is gedecerneerd 5
Dan ze voorziet, dat deze Memorie zo wyd zal uitloopen , dat ze zal hebben het gebrek van te lang te zyn , en daar door misleiden verveelend of langdradig te fchynen; ze vleit 2ig egter daar van ligtelyk verfchooning te zullen verwerven by de Leden van de Commisfie, aangezien dezelve nog tyd nog moeite fpaaren, om de Financie van de Generaliteit te leeren kennen, en omtrent de behandeling van al het geen daar toe betrekking heeft, de nodige onderrigting te krygen, waar toe de Kamer vertrouwd, dat deze Meaiorie eenigzints zal kunnen dienen.
Alvorens nu tot de Pointen zelve over te gaan, zal het nodig weezen eenig verflag tè doen van de generaale deliberatkn, die over de verbetering van de Financie van de Generaliteit en het inVoe ren van Pointen van menage zedert het begin var deze Eeuw hebben plaats gehad.
Na dat in den jaare 1716 de extraordinarii Vergadering van Haar Hoog Mog., die te be kend is, clan dat daar van iets zoude behoever te worden gezegd, was by een gekomen, vond ze op den 13 en 28 January van het volgend< jaar goed, van den Raad van Staate en de Ge neraliteits Rekenkamer, als mede van den Ont fenger-Generaal van de Unie te requirecren der zeiver confideratien en advis omtrent de Pointet van menage, welke tot verligting van het Comp toir- Generaal'van de Unie gevonden en gepraki feerd zouden kunnen worden.
De Ontfanger - Generaal voldeedt daar aan reedi by eene Memorie van den 26 February, in di welke hy eenige weinige Pointen opgaf, die to
vet
's Gba-
vejshage.
Memorie yan de General. Rekenkamerover bezuiniging*
t



H22 NIEUWE NEDERLANDSCHE
tsGra-
venhace.
Memorie yan de General. Rekenkamer . ■ over bezuiniging' ■
verbetering van het Comptoir- Generaal naar zyne gedagten..zouden kuutien. verftrekkeu, en tie Rekenkamer by eene. Misfive van den 2 Maart, van het zelve jaar, die het voornaame onderwerp zal uitmaakan van deze: Memorie..
Dog de Raad van Staate, die hoe zeer nog tweemaal aangemaand , om aan Haar Hoog Mog.vte laaten toekomen de Berigten, Advifeh en Staaten , raakende het Huk yan de Generaliteits ï'inancien, welke van dezelve by voorgaande Refolutten waren gerequireerd, maakte daar in zwarigheid, eensdeels om dat ze vermoedde.» dat liet oogmerk van de Vergadering was, out dezelve, uil te- fluiten yan het aandeel, dat ahyd spbckl heeft dati de deliberatien over. zaaken van de natuur der 'geene, waarover deszetfs ady/'c/s gevraagd waren; anderdeels, om dat een Conferentie gedecoreerd was alleen2 (zo het fcheen ) om de co; Siqpikfcn van- de Gecommitteerden uit den Raadva-i Stnate in te neem enen droeg die redenen voor Jn eene Misfive aan de extraordinaris. Vergadering van den 13. Mey.1717.
Haar Hoog Mog. namen, daar. mede geen genoegen, en-Jverzogten> den Raad' nader by Refo-lutio.van. d~en. 22 uerzëlve maand* om de gerequireerde Berigten,,..Staaten en Advilen aan haar vals nog;.te willen.doen!toekomen ;
Dan de Raad wel bewust,; dat zonder zyne -uitgewerkte Advifen niet veel zoude kunnen worden uitgevoerd , en teffens waarfchynelyk vreezende, dat de Vergadering door het onder zoek van de huishouding van de Genernliteits Collegien, en de' adminiltratie der middelen van het Diftrict- van de Generaliteit zoude worden afgetrokken van de vo'ornaamfte Pointen, waar óver de' extraordinaire deliberatien waren aangelégdf, beantwoordde de voorfz. Refolutie met vrymoedigheid.en met veel digniteit; deduceerde
daar



JA ARBOEKEN, Juny, 1790* 1153
daar by, op wat voet Conferentien met Gecommitteerde uit den Raad van Staate moesten worden gehouden, en periïfteerde met te vorderende explicatie, die daar omirend verzogt had, alvorens te dienen van de gerequireerde Berigten en Advifen.
Het zelve had geen ander gevolg, dan dat de Heeren Hun Hoog Mog. Gedeputeerden , in welkers handen gelteld waren de Misfiven van de Generaliteits Rekenkamer en van den Ont. fanger - Generaal, den 19 van de volgende maand Juny,van hunne confideratien op dezelve rapport deeden, waar in de meelte, zo niet alle de Pointen, die door de Rekenkamer en den OntfangerGeneraal waren opgegeeven, zyn overgenomen, en het welk tenens bewyst, hoe weinig men zig van den Raad van Staate te dier tyd pasleerên kou , aangezien het zelve medebragt , dat genoegzaam over alle de Pointen met denzelveri Raad moest worden geconfereerd, waar op dan ook het gerapporteerde wierd gelteld in handen van dezelfde Heeren Hun Hoog Mog. Gedeputeerden , om met Heeren Gecommitteerde uit den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer, over de Pointen daar in vervat, refpectivelyk in Conferentie te treden;
Dog de Vergadering is gefcheiden zonder dat die Conferentien gehouden zyn.
Na dien tyd voornamentlyk hi de eerde jaaren zyn wel yerfcheide Propofitien ter Vergadering van Hun Hoog Mog. gedaan, en Conferentien gedecerneerd , om de Befoignes over de menage in de huishouding van de Generaliteit voort te zetten, dog zonder eenig fucccs, en het zal dan ook niet nodig zyn, zulks omftauciiger te vermelden.
De reden, waarom dat werk niet is voortgezet, is gemakkelyk op te maaken uit den Brief var E e e e der
VENHAf GE.
Memorie van de Generah Hekenkamerover bezuiniging^



's Gra-
venhace.
Memorb. van de General Rekenkamerover bezuiniging.
1124 NIEUWE NEDERLANDSCHE
den Raad van Staate , den 10 Jiifiy 1719 aa*i Hun Hoog Mog. gcfchrceven; .
Den Raad namentlyk begreep, dat op de huishouding en middelen van de Generaliteit de menage minst te vinden was, maar dat die moest worden gezogt in de voorflagen door hem gedaan , om de Militie te brengen op eenen onkoitehker voet, en over de verdere ingrediënten van den Staat van Oorlog , dog de Bondgcnootciï zig daar omtrent niet hebbende kunnen verdaan, is^derzelver iever-om de menage te zoeken op de huishouding van de Generaliteit, merkelyk verflaauwd, waar toe verder niet weinig zal hebben gecontribueerd , eensdeels de traagheid en gebrekkelykheid van zommige Provinciën, in het opbrengen van haare Quote in de renten en iriteresfen van de Capitaalen voor dezelve ten Comptoire-Generaal van de Unie genegotieerd, waar door ten minden die Provinciën wederhouden wierden op het onderzoek van de Financie van de Generaliteit te infteeren;
Anderdeels het ongundig oordeel, dat den Raad by de zo evengemelde Misfive geveld heeft over het Rapport van den 19 Juny 1717, waar omtrent dezelve aannam te zyner tyd te zullen aanwyzen, „ dat zommige van de vyf en twintig
Pointen, daar in gedetailleerd , geen andere ' grond hebben dan gebrek van informatien; " dat andere inpraclicabel zyn, andere wederom " zo gering, als of ze tot geen ander einde daar
in gebragt waren , dan om te grosfeeren het *•* getal der Pointen; dat het Diftrift van deGe-
rteraliteit zo verarmden zo belast is, dateer* der moet gedagt worden om het te foulageereiï " dan om ra het zelve zwaarder Schattingen
in te voeren, en dat het voordeel, het welk „ in de verdere Pointen deekt, van weinig be-
» l3ng iS-" He,



JAARBOEKEN, >«y, i7Üb. liflj
7:fe brengen van de Militie van den Slaat op eenen onkostelyker voet is tot gelukkiger tyd en gereferveerd geweest, en eindelyk in het jaar 1752, door het arrefteeren van het bekende plan Van reforme werkfiellig gemaakt.
Dog op de voorflagen over de verdere ingrediënten van den Staat van Oorlog, zo te dier tyd als naderhand door den Raad van Staate gedaan, en met zo veel kragt van redenen aangedrongen , is tot nu toe geen belluit genomen.
De Kamer wenscht ieverig, dat de Bondgenooten dat Point niet uit het oog zullen verliezen , op dat 'er geen gelegenheid zy , om op derzelver deliberatien toe te pasfen de reflexie by gemelde Misfive van den Raad Voorgedragen.
Omtrent .het Financie - Weezen van de Generaliteit is in het jaar 1751, op nieuws door dé Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Holland en West-Friesland uit naam ende vau wegens de Heeren Staaten hunne Principalen Verzogt en geïnfteerd, dat het zelve m'ogt worden onder zog t, en by Hun Hoog Mog. en den Raad van Staate overlegd, wat middelen tot redres zouden kunnen worden gevonden, wat Pointen van menage geïntroduceerd, en welke middelen gedppliceerd} om de lasten van de Unie egaal te doen dragen.
En Hooggemelde Heeren Staaten zulks by hunne Conlenten in de Staaten van Oorlog voor de jaaren 1753 en 1754 hebbende geïnhereerd, zyn den Raad van Staate en de Generaliteits R_ekenkamer by Hun Hoog Mogende Refolutie van den 14 April 1753 verzogt zig daar op te bekwamen, ten einde de Befoï: nes daar op met vrugt hoe eerder hoe beter zouden mogen wordtn geëntameerd en tot een goed einde' gebragt, en E eee 2 is
's Gra* venhAoe.
Memorie van de Generah Rekenkamerover h»* zuini* §i»S'



ii 26 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- \
VENHA-; GE. J
Memorie, van de General. Keken- ■ kamer over bezuiniging.
i l «
s de Rekenkamer nader by Hun Hoog Mog, lefolutie van den 16 April van het volgende aar 1754 verzogt ten fpuedigfie aan Hun Hoog Mog. op te geeyen zodanige middelen van menaie, als zy zoude meen en, dat buiten ondiénst vanden Lande geïntroduceerd zouden kunnen worden.
De Kamer heeft daar aan met den eerften voldaan, en reeds by . Misfive van den 26 derzei ver maand April aan Hun Hoog Mog. overgezonden een Plan van menage, vervattende zodanige Pointen, als zy oordeelde, dat werkftellig genaakt zouden kunnen worden.
Dit Plan hebben de Heeren Staaten Van Holland ende West - Friesland gemaakt tot een onderwerp van hunne deliberatien, en onder andere op de Pointen, daar in voorgedragen, den 5 Maart van het volgende jaar genomen eene Refolutie , die den 10 daar aan volgende ter Vergadering van Hun Hoog Mog. is ingebragt. ï Of de Staaten van de andere Provinciën daar 3 ver ook eenige deliberatien gehouden en eenige Refolutien genomen hebben , is aan de Kamer onbekend.
Zeker is het, dat tot nu toe by Hun Hoog Mog. deswegens geene Refolutie genomen is.
De Kamer zal in deeze Memorie volgen de eidraad van haar Advis van den jaare 1717, /ervolgens van het bovengemelde Rapport in den telfden jaare ter Vergadering van Hun Hoog Vlog. uitgebragt, voor zo veel daar in Artikeen voorkomen, die in het gemelde Advis niet revonden worden , en eindelyk van het Plan van nenage van den jaare 1754.
Zy zal op ieder Point geven die informatien, lewelke nodig zullen zyö , om het te beöorleelen.
In



JAARBOEKEN, Jms\ 1750. 1127
In het byzonder zal ze opgeeven, welke werkftellig gemaakt en dus vervallen zyn,
Omtrent zommige zal ze zig vergenoegen met voor te dragen de confideratien, die op dezelve vallen.
Andere zal ze nader aandringen, en tot betoog van dezelve verllag doen van den voet, op welke de zaaken, waar over ze gaan , behandeld worden, het welk is nagelaatcn,
Nopens eenige zal ze voorlieden de bedenkingen , die by haar zyn opgekoomen.
En by de Pointen van menage bevorens voorgedragen , verder voegen zodanige , als zy zal vermeenen, dat nog zouden kunnen worden in. gevoerd.
En gelyk de Kamer zig in vorige Advifen bepaald heeft aan het geen voorkomt in de Rekening van den Ontfanger-Generaal van de Unie, wegens het Resfort van de Generaliteit, en de huishouding van de Generaliteits Collegien, zo zal ze ook in deze niets zeggen van de adnrrnïdratie van de particuliere Ontvangers en Rentmeefters, en zulks te minder , om dat de Rekeningen van-alle dezelve door de Leden van de perfoneele Commisfie met de uiterfle naauwkeurigheid zyn geëxamineerd , en vervolgens byaldien tegen verwagting in die Rekeningen eenige posten zouden mogen worden gevonden, waar op remarques vallen, dezelve aan de Commisfie n.iet zullen zyn geëchappeerd, zullende de Kamer bereid zyn, om des gerequireerd wordende, op zodanige Pointen nader te geeven die iriformaden en confideratien, waar toe zy zig in Raat zal vinden.
Eindelyk zal de Kamer, indagtig dat den Raad van Staate in zyne boven aangehaalde Misfive van den 10 Juny van het jaar 1719 aan Hun Hoog Mog. gefchreeven heeft, dat in het RapEeee 3 pon
'sGra-
venhage.
Memorie van de Genera!. Reken-, kamer over bezuiniging.



ii28 NIEUWE NEDEKLANDSCHE
's Gra-
VENHA-
PS.
Memorie
van de
General,
Jleken-
kaïner
over be-
i-uini-
Be Sleden Breda en Bergen cp den Zoom, worden als nog in de Rekeningen van de Beden yan Braband en het (Jptartier van Antwerpen by Memorie gebragt,
Wegens de Verpondingen in de Stad Breda word mede nog 'niets verantwoord.
Van gelyke word voor de kleine Zegels te Breda gebruikt, by aanhoudendheid een derde minder dan op alle andere Plaatfen betaald.
En hét raiddel van den twintigjlen Penning, .van de fuccesfien in adfcendenti & Cotlaterali Linea, mitsgaders dat van den veertigflcn Penning yan alle verkopingen en verbanden van
viss¬
port yan den jaare 1717 zo weinig gcfproken word yan het geen de Generaliteits Rekenkamer raakt , dat daar uit genoegzaam af te neemen is, dat de Rekenkamer, wiens Misfive van den% Maart 1717 gefumeerd heeft de meefle materie tot het Rapport, Jcherpziender geweest is omtrent andere , dan omtrent haar zelfs , niet nalaten melding te maken van de weinige Pointen haar zelve rakende , waar op zy meent dat eenige reflexie zoude kunnen vallen , en daar omtrent alleer, nog remarqueeren, dat het niet wonder is, dat iu de voorfz. Misfive weinig gefproken word van het geen de Kamer raakt, aangezien de huishouding van dezelve van weinig omflag, en de dispofitie, die ze over 'sLands Penningen heeft, zeer gering is, terwyl zy zig verzekerd houdt, dat by onderzoek zal worden bevonden, dat de Kamer in het geen van haar Departement js, geen minder fpaarzaamheid betragt heelt, dan andere Collegien.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. iiaf.
vas!e Goederen worden zo te Breda als in het JbijiriÜ- van den fynaart nog niet geheven;
Dan met opzigt tot dt Beden, waar in de Steden Breda en Bergen op den Zoom met dragen, komt het aan de Kamer by nader rcfkxie voor, dat het oogmerk nooit geweest is om dezelve daar mede te bezwaren en, dat 'er ook geen reden is om zulks als nog te doen.
Na dat in het jaar 1609 gefloten was het twaalfiaarige Beftandmet den Koning van Spagne, en by Hun Hoog Mog. gercfolyeerd, dat de o-eneraale middelen voortaan mede zouden wérden verpagt in het Land van1 Breda, het Marquizaat van Bergen op den Zoom en het Land van Cuykj is in het jaar 1611 gedelibereerd over het invorderen van de Vcrpomdngen of henen honderdfen Penning over de onroerende Goederen in Braband en Vlaanderen en op den "o December van het zelve jaar by Hnn Hoog Mo°- gerefolveerd, dat in plaats van eenen hon. derditen Penning , die geoordeeld wierd, dat bezwaarlyk zoude kunnen worden ingevoerd overmits de ongewoonheid van dezelve belastin«- in de Ouartieren van Braband, de Steden'niet uitgezonderd, zoude worden geheeven een vyfde Penning over alle onroerende Goederen , dewelke daar by word gezegd al van den jaare 1581 af by de Steden en Dorpen byzonder van het Quartier van Antwerpen te zyn gepractlzeerd en toen nog gepractizeerd te worden. . ,.,
Dog in het volgende jaar 1612 hebben zig de Gedeputeerden van het platte Land van Breda Bergen op den Zoom en Steenbergen, zonder de Steden, aan Hun Hoog Mog. geaddresteerd, en verzogt, dat het zelve platte Land niet meer mogt bezwaard worden, dan voor dezen geweest was, ■ E.eee 4 eu
"sGra-
VENHAGE.
Memorie Mn de Jeneral. [tekenkamerover bezuiniging.



n3o NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhaue.
Memorie yan de Gcih ral. Reken? kgnitr over bezuinig
en daar op is ten zeiven dage verftaan, dat dezelve Gedeputeerden zouden maaken eene taxatie, hoe veel elk Dorp of Gehugt zoude moeten dragen in eene fomme van twintig duizend guldens, tot invordering van dewelke , naar de tauxatie daar van gedaan, vervolgens op den 7 September van het gemelde jaar 1612 ordre gefteld is; dog nog in het zelfde jaar door den Rentmeester zynde voorgedragen, dat de geordonneerde twintig duizend guldens niet fufficient waren, om daar ,uit te betaalen de geasfigneerde lasten, is op den 23 November nader gerefolveerd, dat nog vyf duizend guldens zullen worden opgebragt; in .het volgende jaar 1613 is by Refolutie van den 9 Maart geconfenteerd, dat de Dorpen van Braband in plaats van den vyfden Penning voor dat jaar op te brengen, zouden kunnen volftaan met te betaalen eene fomme van vyf cn twintig duizend guldens, en na dat in het jaar 1614 de Gedeputeerden van het platte Land van het Marquifaat van Bergen op den Zoom, de Baronnic van Breda en Steenbergen hadden verzogt, dat de last van de Redemtie van den vyfden Penning moge worden gemodereerd op de helft van het geen in de twee vorige jaaren betaald was, of ten minften op de fomme van twintig duizend guldens, waar voor die Redemtie het eerfte was geaccordeerd, en na dat daar op was verftaan , dat de Supplianten den vyfden Penning voor de jaaren 1614 en 1615 zouden mogen redimeeren met vyf en dertig duizend guldens jaarlyks; is die Redemtie op nadere doleantie van gemelde Gecommitteerden, by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 16 Augustus van het zelfde jaar 1614, verminderden bepaald op dertig duizend guldens 'sjaars, die dan ook geduurende de Treves jaarlyks zyn opgebragt.
Tegen het uitgaan van het Beftand begreep den Raad van Staate, dat, aangezien de onzekerheid v^n de continuatie van dezelve, het voordeeliger goude zyn de generaale middelen ten platten Lande
te



JAARBOEKEN, 'Jüny., 1790. 1131
te redimeeren, dan dezelve wederom te verpagten, met dar gevolg, dat in conformiteit van deszelfs advis by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 26 Juny "1Ó21 , met opzigt tot de Baronnie van Breda wierd verftaan, dat dezelve zoude mogen volftaan met de betaaling van vyf en vyftig duizend guldens jaarlyks in plaats van de generaale middelen, de Redemtie van den vyfden Penning en den Impost op Hoornbeesten en bezaaide Landen ; dan 'dewyl de Redemtie van den vyfden Penning was gedestineerd tot betaaling van de renten , gehypothequeerd op de Landen van Braband, nebben de Renderen van die Renten zig by Requeste deswegens aan Hun Hoog Mogende geaddresfeerd, en over het fonds, waar uit die Renten zouden worden betaald , een en andermaal gevraagd zynde het advis van den Raad, heeft deze eindelyk op den 20 van de maand Ottober aan Hun Hoog Mog. geadvifeerd, dat het zync intentie niet was geweest, en nog niet was, dat in de vyf en vyftig duizend guldens, waar mede hy op den 26 Mei laatstleden had geadvifeerd, dat de Baronnie van Breda jaarlyks zoude mogen voldaan , in plaats van het equivalent van de generale middelen, zoude begreepen zyn de Redemtie van de Beden van Bra'oand ofte den vyfden Penning, en is vervolgens by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 20 October 1621 verdaan, dat de redemtie van den vyfden Penning zoude continueeren, en dat de Ontfangers zo generaale als particuliere dezelve zouden invorderen van de tyd, dat ze onbetaald is geblceven, en daar uit betaalen de Renderen op de Landen of Beden van Braband gebypothequeerd, zo ah geduurende de Treves was gefchied.
Niette min heeft na de expiratie van dezelve Treves de voorfz. redemfie ter oorzaake van het wederom uitbarden van den Oorlog niet verder kunnen worden ingevorderd, maar zyn toen wederom als voor de Treves ten platten Lande-ingevoerd de Èeee 5 Con-
s.G:<a-
v-EMiA3E.
Memorie i>an de General. Rekenkamer•jyer beztiini- .
§*»% ■ -.



's Gra-
venhage.
Memorie, van de General. Kekenkamerover bepulni-
i
113a NIEUWE NEDERLANDSCHE
Contributien , van dewelke de dertiende Penning tot betaaling der gemelde Renderen is gefebikt.
Eindelyk is na het fluiten van de Munlterfche Vrede by Hun Hoog Mog. Refolutie van den 7 January 1651 verftaan, dat de Beden ofte de Redemtie van dien op het exempel van de voorgaande twaalf jaarigen Treves wederom zullen worden geheven over alle de Kwartieren van Braband onder Hun Hoog Mog. Jurisdictie ftaande, ende zulks mede over hst Marquifaat van Bergen op den Zoom en de Baronnie van Breda, en vervolgens is van dien tyd af* tot nu toe onder den naam van Beden van Braband in het Kwartier van Antwerpen jaarlyks opgebragt gelyke fomme van dertigduizend guldens, als°geduurende de twaalf jaarigen Treves in Redemtie van"den vyfden Penning is betaald geworden.
Uit het" voorfz. detail der deliberatien verbeeld zig de Kamer, dat ten klaarrten blykt, dat de Redemtie van den vyfden Penning, die in het jaar 161 r is ingevoerd, naderhand genoemd is de Beden of de Redemtie van dien, en deze dus dezelfde last is ils de Redemtie van den vyfden Penning; dat de Steden Breda en Bergen op den Zoom nooit eenig aandeel in die last gedragen hebben, en dat dezelve lileen is gefchikt geweest om daar uit te kunnen vinden de verfchuldigde Renten op de Beden van, Braband gehypothequeerd.
Dit laatfte Point word daar en boven bevestigd door eene Misfive van den Raad van Staate, den »4 Mei 1653 aan Hun Hoog Mog. gefchreven, in dewelke met zo veel woorden gezegd word, dat ie Beden worden gegeven voor de lienticren > als mede door eene Misfive van den Ontfanger Sweers den 19 Mei 1666 aan den Raad van Staate gefchreren en den 20 daar aan volgende ingekomen, waar by dezelve berigt, dat de Bede is de interest van de Capitaalen, die de Staaten ende de Landen tran Braband goedwillig aan den Koning hebben toei-eftaan, waar voor de voorfz. Landen van Braband : aan,



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1133
aan de particuliere Crediteuren zyn gercalifeerd, ende dat dienvolgens Hun Hoog Mog. niet tegenftaande veele oppofitien van de Contribuabelen , willende de gemeene Lands Middelen in die fchuld cngageeren , het voorfz. middel altoos feparaat gehouden hebben, mitsgaders door bet Rapport, het welk eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate over de verbeetering van de Financie van de Generaliteit den 19 February 1695 aan denzetven Raad hebben gedaan, en in de Notulen van dien dag word gevonden; want die Heeren hebben daar by'onder andere voorgedragen, dat de Reductie dei- Losrenten, gchypothequeerd op de Beden van Braband, die reeds" op dien 11 February des jaars 1665 by Hun Hoog Mog. was gerefolvcerd , dogby nadere Refolutie van den 4 Juny des volgen de jaars geflaakt, tot dat zulks by middelen van een< goede conduite geëffectueerd zoude kunnen worden , toen ter tyd, daar zo confiderabele losfingei ren Comptoire Generaal gedaan wierden, gevoegly! zoude kunnen worden in het werk gefield; dat daaj jn wel eenige zwarigheid fcheen te Reken ten op zigte der Capitaalen, die'opgezegd zouden mogeï worden, om dat men door dezelve te Iosfen me gelden gedeftineerd tot aflegging van Obligatien lo pende tot lasten van de Generaliteit, een gedeelt< van de Losrenten, gehypothequeerd op de Bedel van Braband, op eene indirecte wyze zoude over brengen tot laste van de Generaliteit, dog dat be niet zeer apparent was, dat veele Capitaalen opgc zegd zouden worden, en men daarom zonder vee zwarigheid een proef van de zaak neemen kon, in zonderheid daar het overfchot van de Beden, na ai trek van de renten daar op gevestigd, nu zo veel jaaren by de Generaliteit genooten was, ook he profyt van de Reductie by dezelve genootea zoud worden.
Immers indien de zogenaamde Beden niet allee tot bstaaling van vooriz. Renten, maar ia het g
's Gravenha-
^e.
Memorie van de General. Kekenkameroves bezuiniging.
t
I
{
\ l
i
f
l
£
C
s a
!♦



H34 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Memorie van de General. Rekenkamerover bczuihiging.
'1
<
1 t
c
: E
h
j
l v
v
d
S
neraal tot verval van de lasten van de Generaliteit waren gefchikt, zoude en de voorfz. zwarigheid, en de allegatie van het voordeel, dut de Generaliteit uit de voorfz. Beden genoten had en verder genieten zoude, weinig gepast geweest zyn.
En, dewyl dat de Beden niet alleen genoegzaam zyn tot het einde, waar toezy zyn ingevoerd, maaide Generaliteit .daar op een merkdyk voordeel heeft, het geen dan ook waarfchynclyk de reden zal zyn, waarom alleen over de Stad en Meyery van 's Hertogenbosch, de Baronnie van Breda, het Marqüifaac van Bergen op den Zoom en het Land van Steenbergen, en overgeene andere Diftricten Beden geheven worden; oordeelt de Kamer als nu, dat 'ergeen reden is,om de Steden Breda enBergea op den Zoom van nieuws met Beden te bezwaaren.
Voor het overige moet men weten, in de eerftq plaats.dat de ftaat die vooraan in de fuccesfiveRekeningen van dc Beden in het Kwartier van Antwerpen gevonden word, van de fomraen van Pendingen , die de Godshuizen, de Steden en Diftrie:ëri'onder het voorfz. Kwartier gehoord hebbende, n de Beden moeten betaalen, in welke ftaat de Steden Breda en Bergen op den Zoom ook gevonden vorden, is de Repartitie van het aandeel', dat die jodshuizen, Steden en DiftricL-n hebben betaald 1 de Beden, die in vroegere tyden aan den Koning 'an Spagne.-zyn opgebragt, dog welke Beden by en Staat nooit zyn ingevorderd ,. dan mislcbien y retorfie-, zo voor als na het twaalf jaarig beïtand, oor zo vee! de kans van den Oorlogen de gelegenteid zulks zullen hebben toegelaten; en in de tweede laats, dat jhoe zeer in de Rekening van den Rentléefter der voorfz. Beden verantwoord word eene >mme van drie duizend guldens, als ontfangen 3or het aandeel van de Stad Steenbergen in dezel: Beden, de Kamer in het zekere is onderrigt, dat e last geheel gedragen word door het Land van :eenbergen, zónder dat de Stad daar toe helder



JAARBOEKEN, Juny, 1750. 1135
of Penning contribueert; trouwens dezelve is daar toe ook nooit verpligt geweest, gelyk kan worden opgemaakt uit het geen hierboven omtrent de invoering van de voorfz. Beden is voorgedragen , en voor zo ver by de bovengem. Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 7 January 1651 was verftaan, ,, dat voortaan de Beden ofte de Redemtie van dien, op het exempel van de twaalf jaarige „ Treves, zouden worden geheven over alle de „ Kwartieren van Braband onder Hun Hoog Mog. ,, Jurisdictie ftaande , ende zulks mede over het „ Marquifaat van Bergen opden Zoom, de Baronnie, ,, van Breda ende de Stad van Steenbergen," zo is zulks nader geïnterpreteerd en gereftringecrd by de aanfchryving door den Raad van Staate den 12 Mei van het zelve jaar iöji, tot invordering van de voorfz. last gedaan; want by die Refolutie is verftaan, ,, dat aan de Drosfaarden, Schouth tteq ,, ende Regeerders van de Kwartieren van Breda, „ Bergen op den Zoom, en Steenbergen zoude wor,, den gefchreven, dat de Hoog Mog. Heeren Sta-' ,, ten Generaal by Refolutie van den 7 January „ 1651 hadden goedgevonden en verftaan,dat van ,, toen voortaan de Beden ofte de Redemtie van „ dien op het exempel van den voorgaande twaalf,, jaarigen Treves zouden worden geheeven over ,, alle de Kwartieren van Braband onder Hun Hoog „ Mog. Jurisdictie ftaande, ende zulks mede over ,, het Marquifaat van Bergen op den Zoom, Baronnie ,1 van Breda ende van Steenbergen ," en by aldien daaromtrent nog eenige bedenkelykheid zoude mogen overblyven, zal dezelve geheel worden weggenomen door het advis van den Raad den 9 Augustus i6jiop een verzoek van de Ingezetenen van de Baronnie van Breda ende het Marquifaat van Bergen op den Zoom, om furcheance van de gedreigde executie tot betaling der Beden, aan Hun Hoog Mog. gegeeven; want daar in word met zo veel woorden gezegd dat bv de meergemelde Refolutie van Hun
Hoog
s Gra-
venha3e.
Memorie >an de Jeneraf. Rekenkamer . over be* zuini%ing*



136 NIEUWE NEDERLANDS CHE
>sGra-
venhace.
Metnorït van de General. Rekenkamerover bezuiniging-
Hoog Mog. was begeerd, dat den Raad van toeö voortaan de ordinaris Beden, naar het Exempel van den twaalf jaarigen Treves, aan de Baronnie van Breda, het Marquifaat van Bergen op den Zoom, en hei Land van Steenbergen, zoude opleggen en doen betaalen.
Tot de voorfz. Beden is dan door geene Stad in het Kwartier van Antwerpen iets gecontribueerd, en de reden daar van is niet bezWaarlyk op te fpooren; zodra namentlyk eene der Steden den Vyand wierd ontweldigd, en onder de magt van den Staat gebragt, wierden de generaale middelen , zo alsmen toen fprak, in dezelve ingevoerd en verpagt; dog men ondervond ras , dat die Steden niet in ftaat waren, om de Militie in dezelve Guarnifoen houdende van Serviesgeld, en de Wagten van Vuur en Ligt te voorzien, als mede om Poorten, Bruggen en andere Werken te onderhouden , en verdere Stedelykc Lasten te draagen, en men was vervolgens verpligtom aan die Steden daar toe een gedeelte van de inkom ften van de middelen of eenig ander fubfidietoe te leggen.
Zo vindt men onder anderen,dat by eene Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 24 Maart, van het jaar 1500 aan de Magiftraat der Stad Breda, en by eene andere van den 3 November van het jaar 13-92 aan de Magiftraat der Stad Bergen op den Zoom , een gedeelte van het rendement der generaale middelen is vergund geworden.
En het is vervolgens zeer ligt te begrypen, dat de Steden te dier tyd van het opbrengen van andere lasten zyn bevryd, en dus ook van het dragen van eenig deel in de zogenaamde Beden of Redemtie tan dien zyn verfchoond gebleven.
De Verpondingen zyn in de Stad Breda nooit ingevoerd, hoe zeer den Raad van Staate by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 14 Maai t 1652 verzogt is geworden dat middel onder andere over
de



JAARBOEKEN, fuay, 1750. 1137
de gemelde Stad in train te brengen, en in de rekenirtS, die begint met den 1 Augustus 1653 en verfcheide volgende genarreerd word, dat de Rendant, daar over verfcheide remonftrantien zo aan Hun Hoog Mog. als aan Heeren Gecommitteerden uit den Raad gedaan en gefchreven zoude hebben.
De reden daar van is ongetwyfeld deze, dat by de Capitulatie, waar op de gemelde Stad in den iaare 1637 onder de magt van den Staat is overgegaan beloofd is, dat aldaar geene meerdere lasten zouden worden gefield, dan 'er gelteld waren ge weest van den jaare 1590 tot den jaare 1625, immers word daar van in meer dan eene Misfive door den Raad van Staate, hoe zeer over een ander onderwerp aan Hun Hoog Mog. gefchreeven, melding gemaakt. (*) '.
Ook is by Hun Hoog Mogende Refolutie van den 14 Mey 1638 nader verklaard, „dat de Stad Breda zal blyven geconferveerd en gemaintineerdj " by derzelver Rechten, Privilegiën ende Gerech" tigheden, gelyk ze dezelve heeft genooten voor " het jaar 1625 , in welk jaar die Stad aan den 3' Vyand is overgegaan , en voorts by het geen ", hun by de Capitulatie in het voorleden jaar iï
geaccordeerd." ' Niet te min is nog by Refolutie van den gemelden Raad van den 23 Oclober 1714, op eene Misfive door den Ontfanger der Verpondingen ter vol. doening aan een apoftil van de Kamer in zyne Re kening geteld, aan denzelven Raad gefchreven. verftaan, „ dat aan de Magiftraat der Stad Bred; „ zoude worden gelast, dat zy in conformiteit var „ de Placaaten, op den ophef der Verpondingei geëmaneerd, optelle en aan den Ontfanger over „ leevere een behoorlyk Quohier van Verpondinj „ over alle de Huizen en Erven binnen haar ' ,, Stad
(*) Zie de Misfivcn van den Raad van 26 juny 1648 28 January 1649 en, 24 Mei 1653.
s Gra-
yENHA3E.
MemortAvan de General. Kekenkamerover bezuiniging.
\ \
1
1.



ii 38 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Mei nori •van de General Kekenkamerover bezuiniging*
„ Stad, of dat zy binnen 'smaands aan den Raad overleevere het Odtroi, Privilegie of ander deug„ delyk befcheid, uit krachtc van het welk de Stad „ Breda zoude vry en exemt wezen van Verpon-
•„ dingen," dog het antwoord, dat de Magiftraat van gemelde Stad daar op gefchreven heeft, is bui-
, ten finaale dispofitie gebleven.
En hoe zeer de Kamer te meermaalen gemeend heeft, dat de Verpondingen in de Stad Breda hadden kunnen en behooren te worden ingevoerd, be ■ fluit zc daar uit, dat by den Raad op de voorfz. Misfive van de Magiftraat derzelver Stad daar toe geen ordre is gefteld; dat den Raad te dier tyd op goede gronden van andere gedagten is geweest: zo berust dan ook daar in tegenwoordig , en oordeelt in allen gevalle zeer bedenkelyk de Ingezetenen van gemelde Stad voor het toekomende te bezwaaren met een last , van dewelke zy omtrend een honderd en vyftig jaaren dadelyk is bevryd geweest.
Hier komt nog by , dat Breda de eenige Stad niet is, in dewelke geen Verpondingen ten behoeven van het Gemeene Land geheven worden; alle de Steden in Vlaanderen zyn in het zelfde geval.
By Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 27 February 1676 was wel verftaan, dat in het Resfort van de Generaliteit alomme geïntroduceerd zoude worden eene Verponding over de Huizen en Gebouwen zo binnen de Steden als ten platten Lande, daar die nog niet was geïntroduceert, en de Ontfanger dier Verpondingen binnen Hulst en Hulfter Ambagt,is by nadere Misfive van den Raad van Staate van den 5 Maart 1678 wel gelast van de Stad Hulst te vorderen en te ontfangen eene fomme van zes honderd een en dertig guldens, in redemtie van de ordinaris Verponding op de Huizen en Gebouwen binnen dezelve Stad; ook is die fomme aanvankelyk met het jaar 1676- tot den jaa-
. re



JAARBOEKEN, Jimy, 1790. 1139
rè ï717 incluis verantwoord, dög by Hun Hoog Mogende Refolutien van den 10 April 1725 en 1 Jüly 1726 is de gemelde Stad, overeenkomftig de voorflag, daar toe door den Raad van Staate in confid'eratie van het groot verval van derzelver Finantie by Misfive gedaan , van de betaaling van de voorfz. Verponding ontlast, en dezelve gelaaten tot ondcrfbnd vart derzelver Financie, en by nadere Refolutie van den 1» September 1727, is aan dezelve verleend remisfie van de agteritallige Verpondingen.
In de Steden Sluis, Aardenburg, Oostburg, Yfendyk, Pbilippine en Sas van Gent , zyn dezelve nooit betaald, immers riet verantwoord, en wanneer den Raad van Staate in den jaare 1721, by Refolutie van den 31 July ,aan de Magiflraaten van de gemelde Steden had aangefchreven, dat niet gevonden wierd, dat zy in eenige jaaren betaald hadden de Verpondingen , waar mede zy in conformiteit van Hun Hoog Mogende Refolutie van den 27 February I676 waren aangeflagen geworden, en dat zy derhalvcn zouden berigten, uit wat reden zy dezelve Verpondingen niet betaald hebben; of zo zy vermeenen daar van bevryd tevwezen, uit wat hoofde zy tot die vrydom luftineeren gerechtigd te zyn, hebben de Hoog - Bailluw, Burgemeesters en Scheepenen der Stad Sluis, Waterj recht en Nieuwmuiden, Bailluw, eerfte en andere Hoofdmannen van Yfendyk, Bailluw, Burgemeefters en Scheepenen der Stacj en Scheependom van Aardenburg, en Bailluw, Burgemeefieren Scheepenen van het hooge en laage Sas van Gent eenparig berigt, dat zy wel bevinden, dat zy in de Verpondingen zyn aangeflagen, dat zy zelfs dooi 'sLands Ontfangers zyn bedreigd, dat dezelve by parate executie zouden worden ingevorderd, dog teffens dat zy daar tegen zo aan Hun Hoog Mogende als aan den Raad menigvuldige remonftran. tien en vertogen hebbende gedaan, in het laatlte Ff ff van
'sGra-
venha-» ge.
Mcmorié van de 'Jenerah Rekenkamerover bez'./rni-



•sGra-
venhage.
Metnor ie yan de General. Kekenkamer■over bezuiniging.
:i4o NIEUWE NEDERLANDSCHE
van den jaare 1678 is verleend furcheance van executie , eu dat toen alle de remonftrantien tot exemtie van de voorfz. Verpondingen door BunHoog Mogende ten fine van advis zyn gezonden aan den Raad; dog dat, voor zo veel aan hun bekend is,, van dat advis nooit is gediend, ongetwyf-. feld om geene andere redenen, dan dat Hun Edele Mogende volkomen geperfuadeerd zullen zyn geweest, dat de bewuste Verpondingen voor de Ingezetenen van de voorfz. Steden , uit hoofde van derzelver onvermogen en armoede waren eene ondragelyke last, en daar en boven, dat by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 27 February 1676 uitdrukkelvk was bepaald, dat de in te voeren Verpondingen alleen zouden worden geëmployeerd tot de Legerlasten , en dat derhal ven, de Vrede in den jaare 1678 zynde gefloten, het einde, waar toe de in te voeren Verpondingen waren gefchikt, ten eenemaal was vervallen ; en dat de gemelde Steden dus van de voorfz. last waren vry gebleven, en dezelve nooit ingevorderd nog betaald. •
Het effect van die Bengten is wederom geweest, dat die zaak by den Raad is gebleven buiten verdere dispofitïe, en dat de Verpondingen in de bovengemelde Steden van Vlaanderen tot nu toe niet zyn ingevoerd.
Wat betreft de drie Extraordinaris Verpondingen , die over het geheeleResfort van de Generaliteit, volgens Hun Hoog Mogende Refolutie van den 34 October 1695, hebben moeten worden geheven, waar omtrent de Kamer in haar advis van den 2 Maart 1717 gemeend heeft zonderling in confideratie te komen, of, de exemtie van de Stad Breda van de or Jinaris Verpondingen al ten genoegen van Hun Hoog Mogende bewezen zynde, dezelve evenwel niet gehouden zoude zyn de voorfz. Extraordinaris Verpondingen te betaalen, oordeeld de Kamer
on-



JAARBOEKEN, j'ur.y, 1790. 1141
onnodig, om tegenwoordig, na dat het gemelde point voor omtrend zeventig jaaren is gebragt ter kennisfe van de Bondgenooten, en tot hu toe bui ten dispoiltie gebleven , zorgvuldig te onderzoeken, of de Stad Breda zoude kannen worden gerekend,, gehouden te zyn geweest, de voorfz. extraordina-< ris Verpondingen op te'b'rengen., en zulks niet te-1 gen ftaande by" Refolutie van fcfujrj Hoog Mogende den i3 OéTobcr 1691 , in conformiteit van het; advis van twee 'sLands Advocaaten is verftaan, dat, de Stad en 'Lande yan Breda, van alle Extraor-, dinaire Belastingen zullen zyn en blyven bevryd^ ende gcëximeer.d'; aangezien het aan de Kamer toe-' fchynt, dat het zelve na verloop van zo veel jaaren niet gevoegjyk een onderwerp van deliberatie kan uitmaaken.
De mindere betaaling van de kleine Zegels, te Bi é '-a gebruikt wordende, heeft zyn oorfprong in eene Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 22 Mey 1066.
N'J dat in den jaare 1654 het Middel van het klein Zegel op de Ordonnantie van den 18 Mey 1635, onder andere in de Stad en Baronnie van Breda, volgens iterative Refolutien van Hun Hoog Mogende, en laatftelyk die van den 1 July 1653 -was ingevoerd , is het zelve middel by eene nadere Ordonnantie gearrefteerd den 21 Mey iööj, met een derde verhoogd.
Over de introductie van deze verhoging heeft de Magiftraat der Stad Breda zig by Requeste aan Hun Hoog Mogende bezwaard, fuftineerende dat zulks aanliep tegen het zesde artikel van de Capitulatie, waar op dezelve Stad in den jaare 1637 onder den Staat was gereduceerd; en daar op is de Burgery van Breda, na dat die Requeste door Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogenden met eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad .van Staate was geëxamineerd, bv de gemelde Refolutie van 'Ffff 2 den
s Gra-
/•jenha-
ïE.
Memorie >au de General, 'ieken:amer>ver be'dtiniling.



'sGravenha-
ce.
Memorie van de GeneraU Rekenkamerover bezuiniging-
1142 NIEUWE NEDERLANDSCBE
den 22 Mey 1666,. by provifie van de introductie der voorfz. verhooging geëximeerd, voor zo veel haar zulks alleen raakt, en binnen de voorn. Stad voorkomt, zondermeer, en. dat ter tyd en wylen, dat de voorfz. Capitulatie nevens-het gantfche werk rakende de voorfz. introductie, nader zal wezen geëxamineerd.
De Kamer wil hier niet verbergen, datzy op dit artikel., immers naderhand van andere gedagten ge-; weest zynde, den Commisfaris van het Klein Zegel op deszelfs rekening over den jaare 1707 gelast heeft by den Raad van Staate aan te houden tot aricnatfing van de voorfz. exemtie,.waar van.dezelve zig aok heeft gekweeten by eene Misfive van den 19 Mey van het jaar 1708 , dog die Misfive is by Refolutie van den Raad van Staate, van den 21 derzelver maand commisforiaal gemaakt, en buiten verdere dispofitie gebleven, terwyl de Kamer gerefumeerd hebbende de grond , waar op haar vorig begrip heeft berust , dezelve tegenwoordig niet van dat gewigt oordeeld,om de Burgerye van Breda, na dat by meer dan eene Refolutie van Hun Hoo°- Mogende in verfchillende tydperken genomen , de fuftenue van de MagiiTraat van gemelde Stad uit hoofde van het 6 artikel van de Capitulatie, waar op dezelve in den jaare 1637 is overgegaan, in opzigt van verfcheiie onderwerpen gewettigd is van de voorfchreve vrydom, na een zo langduurig genot, te ontzetten..
Hit middel van den twintigfën Penning van de licccsfien in adfcendenti & collaterali linea, en ie Veertigjlen Penning van alle Vcrkoopingen en Verbanden van vaste Goederen, zyn in de Stad-Breda nimmer ingevoerd. .
De reden daar van is ongetwyffeld gelegen m het meergemelde 6 artikel van de Capitulatie, waar op de Stad in het jaar 1637 onder het Gebied van den



JAARBOEKEN, 'Juriy, 1790. 1143
Staat is overgegaan, en dit zal te meer buiten be-1 denken voorkomen, als men let, dat ook reeds by Refolutie van den Raad van Staate van den 14, Maart 1642 is verftaan , dat het middel op den Tabak over de gemelde Stad niet zouden worden . verpagt, nademaal de Capitulatie mede brengt,dat geene middelen opgelteld zullen worden, dan 1 die in het jaar 1625 zyn opgefteld geweest, en die Capitulatie gehouden moet worden, en dat by na- / dere Refolutie van denzelven Raad, van den 11 Ocfober van bet jaar 1717 gelet zynde op het 6 artikel van de voorfz. Capitulatie , als mede op Hun Hoog Mogende Refolutie van den 14 Mey' 1638 hier boven aangehaald, eade de zo evengemeldevan den 14 Maart 1642, is goedgevonden, dat de Impost van Tabak zedert de reductie niet geheven, nog binnen Breda in train gebragt zynde , voortaan ook aldaar niet zoude worden geheven of verpagt.
Met opzïgt tot het DiftriSt van de Fynaart, en de vrydoin yan den 20/len en 40/len Penning, waar yan het zelve jouisfeerd, heeft de Ontfanger van die middelen over de Stad en het Marquizaat van Bergen op den Zoom , in den jaare 1713, by gelegentheid dat hem door de Generaliteits Rekenkamer was gelast de voorfz. middelen ook over het voorfz. Dilirict te verantwoorden of v/el te produceeren valabel bewys, dat het zelve van het betaalen van die middelen is exemt, aan den Raad van Staate voorgedragen, dat die van de Fynaart fuftineeren van de voorfz. belasting te zyn bevryd gebleven, uit hoofde van bet Traclaat tusfchen Prins Maur/ts yan Nas/au en de Ingelanden van den Eilande van Willemftad, waar onder de Fynaart zoude gehooren, in den jaare 1585 gefloten, waar op by Refolutie van denzelven Raad van den 15 Augustus 1713, aan die van de Fynaart is gekit , om binnen den tyd van eene maand aan ge-
sGra-
/ENHA1E.
Memorie >an de leneral. R.eken:amer'>yer be-: zuiniïtftg.



TI44 NIEUWE NEDERL ANDSCHE
'sGp.i-
venhage.
Memorie yan cle General. Rekenkamerover bezuiniging-
\
melde Ontfanger over te geven Copie van het Ocirooi, uit hoofde van het welk zy fuftineeren de voorfz. vrydom te hebben; of en in hoe verre daar aan is voldaan', is aan de Kamer onbekend ; dog by nadere Refolutie van den Raad van den 12 February 1715 , is aan den voorfchreven Ontfanger aangefchreven , dat hy tot nader ordre furpefedere met de executie, tot invordering van den 2often en 4often Penning in de Fynaart ondernomen.
En wanneer in het jaar 1743 eene Negotiatic van Lyfrenten , onder fpeciaal verband van Goederen, in de Fynaart gelegen, wierd gedaan , is by Refolutie van den Raad van Staate 'van den 26 September van dat jaar verftaan, dat, dewyl de Fynaart tot dien tyd toe het middel van den vcertigften Penning niet heeft betaald, het zelve in het voörfchreeve geval ook niet betaald moet worden.
De Kamer heeft naar het voorbeeld van het geen in het'jaar 1717 is verrigt, de Qjiohieren van de .Verpdgiingen van de gemeen e Middelen, die over de verfchetde Diftricten van het Resfort van de Generaliteit in het jaar 1784 en 1785 zyn gedaan, welke dc laatfte zyn, die aan de Kamer berusten, wederom tegen eikanderen als mede tegen de onderfcheide Ordonnantiën op die middelen geëmaneerd, vergeleken, en ook wel bevonden dat alle die middelen, die over de eene plaats en het eene L~nd zyn verpagt, niet van gelyken over anderen verpagt zyn , omtrent enkelde van die verfcheidenheden zoude ze wel eenige informatie kunnen geven, dari dewyl ze geen deel heeft aan de adpniftratie van deFinantie van de Generaliteit, en daar óver; limmcr geraadpleegd word, gelyk ze ook daar loc plét is ingefteld, maar dat beituifr aan den Raad van' Staate door de Bondgenooten is- aan-
be-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 114:
"bevolen, heeft de Kamer geen kennis van de Refolucien, die omtrent de invordering ende de verpagtin" van de voorfz. Middelen van tyd tot tyd by ■denzelven Raad zyn genomen, en ze kan vervolgens van alle de bevonden verfcheidenheden geen reden «even, gelyk ze onder anderen ook daarom niet kan oordeelen, of en in hoe verre de voorfz. Middelen zouden kunnen worden verbeterd, en ze verkiest dan ook wederom even als in het jaar 1717; zig omtrent het een en ander tc refereeren tot de kennis van den Raad van Staate, die de Kamer vertrouwr, dat uit zyne Registers zeer gemakkelyk zal kunner opleveren alle de onderrigting', die omtrent deQuohieren van de Verpagtingen zouden mogen wordec vereischt, en door zyne kundigheid van den verfchillenden voet, waar op de gemeene Middelen, die in het openbaar worden verpagt, in de onderfcheide Diltrióten van het Resfort van de Gene raliteit ingevorderd en geheven worden, als mede van de verfchillende gelegentheid van die en andere Diftriclen van het zelve resfort, en van het vermogen en de middelen van beftaan van derzelver Ingezetenen, genoegzaam in ftaat zal zyn om te oordeelen en aan de hand te geven, of en in hoe verre de voorfz. middelen, zo die verpagt als die aangefchreven worden, zouden kunnen worden verbeterd. „ , j TT
De Kamer zal hierby alleen voegen, dat de Hee ren Staaten van Holland en West- Friesland in hunne Refolutie van den 5 Maart 1755 > den 10 daai aan volgendeter Vergadering van Hun Hoog Mog. ingebragt, op het voorfz. fubject hebben te kenner gegeeven • „ dat wel by den Raad van Staute it
lyne Misfive den 10 Juny 1719 aan Hun Hoog ' Mogende gefchreven, was gezegd, dat het Di" ftricf van de Generaliteit zo verarmd en belasi " was, dat eerder moest gedagt woruen om hei
te foula^eeren, en dat ook om die redenen tk Z thiende verhooging^ fof deMeyerye en Kwartiert
's Gravenha-
ge.
Memorie yan de General. Kekenkamerover bezuiniging- ■
1



H4ff NIEUWE NEDERLANDSCHE
's GRAVENHAGE.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging.
>, van Braband was afgefchaft, by Hun Hoog » Mogende Refolutie van den 20September 1724, » dog dat daar door niet wierd weggenomen , dat de Ordonnantiën zouden kunnen gerevideerd, en geëxamineerd, of de Middelen tot derzelver „ executie voldoe: de zyn , en of daar door wel eene egaale praclyk word geobferveerd, dewyl eene inogaale praótyk nietftrekc tot foulaas, maar alleen de Fraudateurs beneficeert, en dat voor „ zo ver door eene betere praktyk eenig meerder „ bezwaar aan verarmde Diftriclen zoude kunnen „ worden toegebragc, het zelve zoude kunnen worden geremedieert, door permisfie aan zoda„ nige Diltriclen te geven , om op zekeren voet „ te compofeeren, en dat Hooggemelde Heeren „ Staaten vervolgensmeenen,dat, dewyl 'erin bet „ Resfort van de Generaliteit zekerlyk Diiftricten l, zyn , welke behoorlyke lasten kunnen dragen, „ de Middelen van de Generaliteit buiten be„ zwaar van de verarmde Ingezetenen op die wyze zouden kunnen en behooren te worden ver„ beierd." '*)
S 3<
Na dat in jaar 1717, het yerkaopen, van de Heerlyklieden, mitsgaders van de Molens,, Hoeven, Landen en Huizen, ter dier tyd aan de Generaliteit nog toebehoorenae, door de Rekenkamer was voorgedragen, en de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden, tot de zaaken van de Extraordinaris Vergadering by hun Rapport den 19 Juny van het zelve jaar uitgebragt, geoordeeld hadden, dat
die
(*) By de Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 20 Séptërnber 1724 zyn boven en behalven de affcbaffing van de thiende verhoging, verfcheide fchikkingen tot important fqulaas. van het Staats-Uraband beraamd en yastgelleld,



JAARBOEKEN, Juny,xi$o. 1147
die voorflag behoorde te -worden vastgefteïd, heb- > ben de Heeren Staaten van de Provincie van, Utrecht, by Misfive van den 8 Maart van het jaar ( 1725, om daar by geallegueerde en bekende redenen aan Hun Hoog Mogende in bedenken gegee-; ven, of het niet over tyd en ten hoogfte dienflig 3 zoude zyn, dat op het voorbeeld van de Heeren; Staaten van Holland en West-Friesland en van de Provincie van Utrecht, publikelyk wierden verkogt de Landen, Molens, Huizen, Tienden en diergelyke vaste Goederen en Effecten van den Staat, onder de directie van den Raad van Staate zynde, dewelke door particulieren met meerder zorg ende' minder onkosten kunnen worden beheerd, waargenomen en verbeterd; en hebben in aanmerking, dat zy reeds in de jaaren 1715, 1716, 1717 en 1718 , daar over ferieufe reprefentatien hadden gedaan , met te meer aandrang verzogt, dat de voorfz. zaak na zo lange deliberatien in diervoege mogte worden by der hand genomen, dat daar op zoras doenlyk moge volgen eene Refolutie, overeenkomende met het waare interest van de Republiek: die Misfive den 19 derzelver maand ingekomen, en gefield zynde in handen van de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Finantie, om met eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate te examineeren , en de Befoignes ten fpoedigfte voort t< zetten , heeft gemelde Raad by Misfive van der 22 daar aan volgende , ter Vergadering van Hur Hoog Mogende ten zelve dage ingekomen, kenni gegeeven, dat niet alleen daar over ook reeds zy ne gedagten had laaten gaan, maar ook op den < daar te voren , en nader op den vorigen dag vai de Rentmeefters der Domeinen en Geestelyke Goe deren gerequireerd fummiere Lysten van alle Mc lens, vaste Goederen en Tienden het gemeene Lan toebehoorende, als mede eene opgaaf van het gee ieder Perceel in tien jaaren bevorens by verpagtin Ff ff y ge
sGra-
enha:e.
Memorie •an de ieneral, R.c:xnkamertyer bezuiniging*
1
a
r 1



H48 NIEUWE NEDERLANDSCHÊ
'S GrA-
VENHAGE.
Memorie van de General. Rekenkamerover be. zuiniging.
j 1 i
€
F
i
t f I c
t t
\
c \ \
|
gerendeerd had, als mede van de onkosten, die op ieder Perceel jaarlyks vallen, met verdere betuiging, dat gereed was daar over met de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden aanftonds in Conferentie te treden.
En reeds op den t 8 Mey van het zelve jaar is by den Raad van Staate nader gerefolveerd, dat dewyl de voorfz. vaste Goederen niet alle zyn van :ene en dezelfde natuur, de eene meer, de andere minder voordeel opbrengende , en ook omwend de verkooping van de eene meer bedenkelykbeid vallende, dan omtrent de verkooping van de andere, in de-Conferentie met Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende te houden, van wegens den Raad zoude worden voorgedragen , dat tot eene proeve een begin zoude kunnen worden gemaakt, net het verkoopen der Tienden in de Baronnie van Breda, en dat die verkooping zoude kunnen worden gedaan , door de Heeren Gecommitteerden van den Raad tot de Verpagting der Tienden, met /erzoek, dat Hun Hoog Mogende den Raad daar oe gelieven te authorifeeren, even gelyk dezelve >y Refolutie van den 6 April 1699 was geauthoifeerd geweest tot het verkoopen van de Molens n Hoeven, zondernogtans, dat dezelve verkooing met vrugt beeft kunnen worden gedaan; voorts yn de Heeren Gecommitteerden tot de verpagng der Tienden daar by verzogt en geauthori:erd, om de voorfz. authorifatie by Hun Hoog logende verleend zynde, de voorfz. Tienden in e Baronnie van Breda te verkoopen, als mede om eduurende hun aanweezen te 's Hertogenbosch zig e informeeren, of 'er meerder gelegentheid zoude vezen dan te voren, om met vrugt te onderdaan e verkooping der Molens en Hoeven en andere aste Goederen in de Meyerye van 's Hertogenbosch oorfchreven, Op dit voordel zoude een ieder ongetwyffeld ver'agten, dat (jen minden de voorfz. Tienden zouden



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1149
den zyn verkogt geworden; dan geenzints: de Conferentie by de gemelde Refolutie van Hun Hoog Mogende gedecerneerd, is niet gehouden, ten minden daar van is geen rapport gedaan, veel min nog over het voorfz. onderwerp eenige Refolutie genomen, en niet alleen de Molens en Hoeven, maar zelfs de Tienden in de Baronnie van Breda, zyn on. verkogt gebleven; men zoude byna denken, dat Hun Hoog Mogende, en in het byzonder de Heeren Staaten 'sLands van Utrecht, niet tegenftaande hunnen betoonden iever zig te vrede gehouden hebben met de bereidwilligheid van den Raad van Staate.
Zed'ert dien tyd egter is aan het voorftel door de Rekenkamer in het jaar 1717 gedaan, en aan de inftantien van de Heeren Staaten var Utrecht zo even voorgedragen, gededtelyk voldaan. .
De Hoeven, voor zo verre die niet reeds van tyc tot tyd in een altoosduurende Enp'.gt waren uitge geeven , zyn alle in het jaar 1740 ingevolge d< Refolutien van den Raad van Staate van den %i Augustus en den 1 September van dat jaar publiel
verkogt. . „ r a
De meefte Molens, zo niet alle, zyn luccesti velyk,naar maate dat zig daar toe Gegadigdens heb ben opgedaan, verkogt of in altoosduurende Erf pagt uitgegeeven.
Van genoegzaam alle de Landeryen, uitgezon derd die in de Landen van Overmaaze zyn gele gen, zyn aanvankelyk met het jaar 1750 van ty tot tyd op de minst kostbaare wyze publieke Vei koopinsen aangelegd, en dadelyk verkogt die geenc dewelke tot eene convenabele prys gelogen waren zo dikwyls zig tot het koopen van een of ander Pel ceel Gegadigdens opdoen, worden dezelve nog d£ gelyks afgezet, en de Kamer vertrouwt, dat de Raad van Staate daar mede zal continueeren-, e wanneer in het vervolg weder geoordeeld zoude m<
&
■s Gra-
fENHA3e.
Memorie van de General, Rekenkamerover bezuiniging,
\
1
ji
n n )n



n5o NIEUWE NEUERLANDSCHË
'sGra-
vehhage.
Meinori van de General Rekenkamerover bezuiniging.
gen worden, dat met eenig fucces eene openbaare verkooping van de nog overige Partyen zoude kunnen worden aangelegd, eene proeve daar van nemen.
; De Penningen,die van de verkogte hoeven, molens en landeryen zyn geprovenaeerd , zyn altoos ten behoeven van de Comptoiren der Geestelyke Goederen, tot dewelke de verkogte Perceelen hebben behoord, aangelegd in Obligatien, ten laste van bet Comptoir - Generaal van de Unie , en de Penningen daar voor aan het zelve gefourneerd, onver» wyld gebruikt tot iosfing van andere Obligatien, ten laste van het zelve loopende.
Van de Huizen, die aan het Land hebben toebehoord, zyn veele van tyd tot tyd verkogt, zo dat, voor zo veel de Kamer heeft kunnen nagaan, f*een meerder overig zyn, dan een Huis te 's Hertogenbosch, het welk voor dertig guldens jaarlyks word verhuurd, en behoord tot de Goederen van zeker Beneficie in Baxchoor, dewelke door den Rentmeefter der Episcopaale Goederen in de Stad en Meyerye van 's Hertogenbosch worden geadmif niftreerd,
Eenige weinige Wooningen voor Predikanten en School meefters in Vlaanderen en het Marquifaat van Bergen op den Zoom, en de Huizen gefehikt tot Wooningen voor Gouverneurs, Commandeurs, Majors en andere Bedienden in de meefte Frontier^ Steden van den Staat.
De Kamer zjet geen reden, waarom de eerstgemelde Huizing niet zoude kunnen worden verkogt.
En de Wooningen voor de Predikanten en Schoolmeefters, waar van het onderhoud telkens voor eenige jaaren publiek wordt aanbefteed , zouden mogelyk aan de Gemeentens in iedere Plaats, op convenabele Conditiën kunnen worden overgedaan, en aan die Gemeentens eene aariykfche fomme voor huur vaq de nodige Wo-
nin-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1151
Dingen betaald, gelyk in de meefte Plaatzen,. vooral in de Meyerye van 's Hertogenbosch, ge-,
De Kosten van het onderhoud der Huizen,in de derde plaats gemeld, zyn van meerder aanbelang,, en het zoude waarfchynelyk voordeelig voor het Land zyn dezelve te verkoopen, en aan de Officieren en Bedienden, voor dewelke ze tot Woningen gefchikt zyn , een convenabele fomme voor huishuur toe te leggen; dog het komt aan de Kamer bedenke!yk voor, eensdeels of wel overal Gegadigdens- zouden worden gevonden om dezelve te kooDen, in aanmerking dat verfcheide Huizen, als te groot zynde, aan weinige zullen convenieeren; anderdeels of ingevalle die Huizen verkogt wierden de Gouverneurs en Commandeurs, in alle Plaatzen wel bekwaame Huizen te buur zouden vinden, waarom dan ook de Kamer van gedagten is dat den Raad van Staate zoude behooren te worden verzogt, om te overweegen, wat gevoeg]yk met de voorfz. Huizen zoude kunnen worden gedaan , en daar omtrent na gedaan oBderzoek ea ingenomen informatien zodanig te disponeeren, als ten meeften dienfte en voordeele van den Landen oirbaar zal vinden. , ' ,
Dan de Tienden en Heerlykheden zyn' als nog onverkogt.
In het jaar 1717 heeft de Kamer voor het ver koopen der Tienden niet geadvifeerd, om dat dezelve een liquide inkomen uitmaken, en aan zo veek lasten en inconvenienten, als andere vaste Goede ren niet onderhevig zyn;
Hier bykomt nog, dat derzelver rendement ver beterd, naar mate de prys der Graanen ryst; en du verbetering is aanmerkelyk, als men vergelykt he geen dezelve nu opbrengen, tegen het geen ze op gebragt hebben omtrent het jaar 1717; dit word t het advis van de Kamer aan de Extraordinaris Veï gadering in het zo evengemelde jaar gegeeven, be & 0 groo
sGrA*
'enha-
;e.
Memorie
jan de
General.
Keken-
'camer
overbe-
zuini'
•ring.
c i



\
'sGravenha-
ge.
Memori, yan de General, Rekenkamerover bezuiniging'
nya NIEUWE NEDERLANDSCHE
groot op omtrent tachtig duizend guldens jaarlyks, en in het jaar 1784 zyn dezelve verpagt voor ruim een honderd en drie duizend guldens, zonder te rekenen de dominiaale Tienden, en zelfs de Geestelyke Tienden in de Landen van Overmaze, die onder de begrooting, in het jaar 1717 gedaan, ook niet begrepen zyn.
Dit rendement is daar en boven zo aanzienlyk, dat het bedenkelyk is, of wel Gegadigden genoeg zouden gevonden worden, om ze te koopen; zekerlyk zoude men niet veel te gelyk te koop moeten prefenteeren.
Daar tegen zyn de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende tot de zaaken van de extraordinaris Vergadering, by hun rapport den 19 Juny 1717 gedaan, van advis geweest, dat de verkooping onder anderen ook van de Tienden zoude behooren te worden vastgefteld; en hoe men daaromtrent in het jaar 1725 gedagt heeft, is hier boven reeds aangeteekend.
Voor de verkooping zoude tegenwoordig nog kunnen worden geallegueerd, dat de Tienden merkel yk zyn bezwaard door het Placaat van Hun Hoog Mogende van den 16 January van het jaar 1778, waar by geftatueerd is, dat het bouwen , vernieuwen , repareeren onderhouden der Kerken ten platten Lande, en van de daar aan vast zynde Ge» bouwen met al het geen daar toe behoord, niets uitgezonderd , mitsgaders van de Torens en van de Tiendkiok, is een last leggende op de Geestelyke Tienden.
Ook zyn de kosten , die op de verpagting jaarlyks vallen, zeer merkelyk; dezelve bedragen over de Tienden in de Baronnie van Breda en Meyerye van 's Bosch eene fomme van iets meer dan een duizend en drie honderd guldens, zonder nog te rekenen de Rantfoen • Penningen tot eenen halven Huiver van de guluen, die een emolument uitleveren voor de Heeren Gecommitteerden van den
Raad,



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1153
Raad, die de vcrpagting doen en 'sLands Rentmeelters-; daar en boven bedraagen de daggelden van de Heeren Gecommitteerden van den Raad en de verdere kosten op die commisfie vallende jaarlyks .eene fomme van twee a drie en twintig honderd guldens.
He: is waar , de voorfz. Tienden zouden kunnen worden verpagt door 'sLands Rentmeellers, eelyk in Vlaanderen en te Maaftricht om het andci'e jaar gefchied, en dan zoude de commisfie, die daar toe by den Raad jaarlyks word gedecerneerd , indien dezelve tot geen andere einden is sefcbikt, het geen aan de Kamer onbekend is, kunnen worden afgefchaft; waar door het Land niet alleen zoude profiteeren de kosten op het bekleeden van die commisfie vallende, maar no£ ruim negen honderd guldens, die voor leges aar de Pleeren Gecommitteerden betaald worden', ei begrepen zyn onder de onkosten op de verpagtinj vallende, als mede het geen die Heeren uit dc rantfoen Penningen genieten, het welk dan aai het Land zoude moeten worden verantwoord.
Omtrent hei verkoopen van Heerlykheclen heef zedert het jaar 1717 by den Raad van Staate geei deliberatie plaats gehad.
In de Refolutie van de Heeren Staaten van Hol land ende West - Friesland van den 5 Maart 175; word op den voorflag, door de Generaliteits Re kenkamer in den jaare 1754 gedaan, om de Do meinen, te weten de Heerlykheden, Molens &c te verkoopen, tot elucidatie gezegd: „ dat in d „ jaaren 1657, 1,658, 1659, 1660 en rööidaa , over al deliberatien zyn gevallen , dat den 1 Juny 1658 de verkooping gearrefteerd, den 1 November 1659 eenige verkogt, en den 2, „ September 1660 gerefolveerd is eenige verde „ te verkoopen, dog den 21 September 1661 w< „ derom gefurcheerd om een different, zo als he „, in de Notulen van Hun Hoog Mog. voorkomi
tu.
s Graver hage.
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuiniging.
\ 1
1
sr \ V
r-
r
t
i



ii54 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ
*s Gra-
venhage.
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuiniging.
„ tusfchen Hun Hoog Mog. en den Raad varf „ Staate, fuftineerende den Raad, dat het zel„ ve alleen ten overftaan van hem gefchieden ,, moest."
De Kamer is als nog van gedagtèn, dat het verkoopen der Heerlykheden zeer voordeelig zyn zoude, en zulks niet alleen om de bekende en te meermaalen geallegueerde redenen, maar ook om dat het gemeene Land uit die Heerlykheden niets trekt, en ze oordeelt het daarom de moeite wel waardig in eenig meerder detail te treden van de deliberatien in de voorfz. Refolutie van Holland aangeroerd, en daar by te voegen, het geen verder op dat fubjecl tot haare kennis is gekomen.
Na dat den isjuly 1655 ter Vergadering van Hun Hoog Mog. gelezen waren zekere lysten van de verpande Heerlykheden, is de Raad van Staate den 10 November 1657 verzogt ten fpoedigfte te willen procedeeren en doen procedeeren , tot aflosfing van de verpande Heerlykheden ende andere Goederen, gelegen in het Resfort van de Generaliteit, en dat voor de penningen daar voor dezelve verpand, ende voorts te willen doen opftellen en aan Hun Hoog Mog. laatcn toekomen de conditiën ende voorwaarden, daar op de voorfz. Heerlykheden en de Goederen , of een gedeelte van dien ten meeften oorbaar van den Lande zouden kunnen worden verkogt.
De Raad heeft daar op by Misfive van den ao May 1658 aan Hun Hoog Mog. overgezonden een dubbeld van de voorwaarden en de conditiën , waar op by denzelven verkogt zouden worden verfcheide Heerlykheden en Jurisdiétien in de Meyerye van 's Hertogenbosch, mitsgaders eene Memorie van zodanige Heerlykheden, als men eerst zoude mogen verkoopen; en vervolgens is by Refolutie van Hun Hoog Mog. van
den



JAARBOEKEN, Judy, 1790. u5j
den 6 Juny daar aan volgende verftaan, dat de Heerlykheden en Jurisdictiën, te verkoopen voorgeflao-en , ten overftaan van eenige Heeren uit Hun°Hoog Mog. Vergadering en den meergerri. Raad van Staate refpeftivelyk te cömiteeren, Verkogt zullen worden op de overgezonden conditiën en voorwaarden , die daar by met eenige kleine veranderingen zyn gearrefteerd, en is de Raad verzogt alles te praeparercn, het gunt ter bevordering van de voorfz. verkoping zoude mogen ftrekken. , .
Den 28 December 1658 is ter Vergadering van Hun Hoog Mog. ingekomen eene Misfive van den Hoog' Schout der Stad en Meijerye van 'sHertogenbosch , die alhier verdiend genoteerd te worden, by dewelke hy aan Hun Hoos Mog. heeft kennis gegeeven, dat hy derzelver Hoogheid en Heerlykheid in de te voren beleende en toen afgeloste Heerlykheden bewaard had, vooi zo veel het crimineel en arbitraal gezag aldaai coiicerneert, en dat hy dienvolgens de Vorltcr: der voorfz. plaatzen den behoorlyken eed hac afgenomen, en de Schepenen aldaar aanbevolen alle regtsplegingen te doen op den naam var Hun Hoog Mogende.
In het volgende iaar 1659 hebben de Pand Heeren van de Heerlykheden Deurne, Berlicun met Middelrooi, Nieuwland en Vlierden zig aai Hun Koog Mog. geaddresfeert en verzogt di< Heerlykheden te mogen redimeren en vrytnaken waar omtrent de Raad op den 12 May van he gemelde jaar is verzogt om door de Heeren, di eerstdaags zouden gaan op de verpagting de Tienden in de Meijerve van 'sBosch, zig per tinentelyk te doen informeeren op de tauxati en de estimatie van de waardye der voorfz Heerlykheden , om daar van rapport gehoord nader des aangaande gerefolveerd te worden tn is daarby teffens verftaan, dat middelerwy Gggg va!
s GrA-
yENHA* GE. . .
Memorie van de General. Kekenkamerover be* zuinigWgt
i 1
t l 3



'sGra
venhage.
Memorie yan de General. Rekenkamerover bezuiniging.
1156 NIEUWE NEDERLANDSCHE
van alle dezelve Heerlykheden, gelyk van andere , het crimineel zal blyven aan den HoogSchout , ende het civiel onder den QuartierSchout.
Vervolgens is de Raad by R.efolutie van den 11 November 1659 verzogt en geauthorifeerd om met de Pand Heeren der voorfz. Heerlykheden ten meesten profyte van den Lande te handelen , en die Heerlykheden aan dezelve in koop over te laten, dog voor niet minder dan dezelve waren getauxeerd, ende dat alles zonder dat het ten reguarde van andere Heerlykheden in confequentie zoude mogen worden - getrokken.
In het jaar 1660 heeft de Raad van Staate by Misfive van den 26 Augustus aan .Hun Hoog Mog. kennis gegeeven, dat bevorens door hoogstderzelver ordre van de verpanding waren afgelost de Heerlykheden Deurne, Berlicum met Middelrode , Vlierden , Nieuland , Helvoirt , Esch, Oerle, Merefelthoven, Dommelen, Bergeyck, Nunen , Gerwen ende Wetten in de Meijerye van 'sBosch, daar aan eene merkclyke fomme gereed geld was gegeeven, en dat daar van alleen verkogt waren de eerde vier, tenvyl men van de andere zeer weinig voor het Land was trekkende, en heeft vervolgens in bedenken gegeeven of Hun Hoog Mog. niet zouden goedvinden, dat men ook de andere publiekelyk zoude verkopen op de Conditiën, vermeld in Hun Hoog Mog. Refolutie van den 6 Juny 1658 , wanneer de verkoping ook was gerefolTeerd, dog daar na weder opgehouden.
Waar op den Raad den 24 van de volgende maand September is verzogt alle de voorfz Heerlykheden publiekelyk, endeniet onder de hand te doen verkopen, volgens en in conformiteit van jem Conditiën.
In het volgende jaar iööi op den 22 Sep-
tem-



JAARBOEKEN, >j, 1790. 1155
tember ter Vergadering van Hun Hoog Mog. geëxhibeerd zynde zeker gedrukt Billet, waarby van wegens den Raad van Staate , ingevolge Hun Hoog Mog. Refolutien van den 2 January en 6 Juny 1658, mitsgaders van den 24 September 1660 te koop wierden gefield verfcheiden Heerlykheden , Molens , Huizen , Hoeven en Landen, gelegen in de Meyerye van 'sBosch, is na gehouden conferentie met eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, op het voorfz. fubjecT: den volgenden dag gerefolveerd, dat de voorfz. verkooping gedaan zoude worden ten overftaan van eenige Heeren Gedeputeerden uit het midden van Hun Hoog Mog. Vergadering met ende nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den welgem. Raad van Staate, waar toe op de volgende 27. vief Heeren benoemd zyn, na dat in dezelve Refolutie was vastgefteld, dat de Heeren Gedeputeerden uit liet mid" den van Hun Hoog Mog. Vergadering ende den Raad van Staate, zullende verfchyneu op de verkooping van de bewuste Heerlykheden ende Goederen, dezelve Heerlykheden ofte Goederen niet zullen vermogen te koopen door hun zeiven ofte door andere directelyk of indireéklyk in geenerhande maniereu,
Dog tegen die Refolutien heeft de Raad zig met veel ernst verzet, zynde ten dien einde en corps verfcheenen in de Vergadering van Huü Hoog Mog. en met de redenen daar toe dienende verzogt, dat de voorfz. twee Refolutien in zo verre zouden worden gealtereerd, dat het doen der voorfz, verkooping alleenlyk ende privativelyk aan den Raad, ingevolge van deszelfs Inftruclie, ende opgevolgde praktylt gelaaten werde.
Vervolgens heeft de Raad de redenen door hem mondeling voorgedragen op het herhaald verzoek van Hun Hoog Mog. in eene Misfive Gggg 2 vtr-
1
's Gravenha*
ce.
Memorievan de Genera/, Reken* kamer over bizaini-ging.



'sGra*
venhage.
Memorie yan de General. Kekenkamerover bezuiniging.
li58 NIEUWE NEDERLANDSCHE
vervat, die den 19 October ter Vergaderingvan Hun Hoog Mog. is ingekomen, en te dier tyd geen ander gevolg heeft gehad, dan dat op den 21 van dezelfde maand October is gerefolveerd, dat met de geprojecteerde verkooping der Heerlykheden en Geeftelyke Goederen zoude worden gefuperfedeerd tot nader ordre van Hun Hoog Mogende:
Dog naderhand heeft de Raad zig daar over by gelegenheid, dat zeer zware reparatien aan de Molens van Sou en Hooidonk moesten worden gedaan, in den jaare 1663 nader aan Hun Hoog Mog. geaddresfeerd, en eindelyk by Misfive van den 10 January 1664 verzogt te mogen verftaan Hun Hoog Mog. goede meninge ende intentie nopens het repareereu of verkoopen van de voorfz. Molens, als mede dat afgedaan moge worden de furceanfe, dewelke Hun Hoog Mog. omtrent het verkoopen van eenige geloste Heerlykheden in bet gemeen, by hunne Refolutie van den 21 October 16Ó1 goedgevonden hadden te interjecteeren.
En daar op is de Raad by Hun Hoog Mog. Refolutie van den 17 january 1664 geaurhori. feerd, om de verkooping niet alleen van de voorfz. Molens, maar ook van de Geestelyke Goederen by provifie ingevolge Hun Hoog Mog, Refolutie van den 24 September 1600 door Gecommitteerden uit den haren ter bekwamer tyd te laaten doen, alzo Hun Hoog Mog. onnodig agten eenige Gedeputeerden uit den 'haren daar by te voegen , en wyders zyn de defectueufe Provinciën verzogt zig op dë verkooping van de afgeloste Pleerlykheden ten fpoedigfte te willen perklaaren.
Dog hier by is het, voor zo veel aan de Kamer bekend is, verbleven, immers tot nu toe geene Refolutie op het verkoopen der geloste Heerlykheden genomen.
in-



JAARBOEKEN, juny, 1700. ¥159
Integendeel is op den 30 December 1677 by den Raad van Staate gerelblveerd, dat voortaan de zaak zo veel doenlyk daar heen zoude worden gedirigeerd, zo by Hun Hoog Mog , als by de Provinciën, en wyders daar zulks vereischt zoude worden , ten einde geene Heerlykheden ofte Heerlyke Goederen, gelegen onder het resfort van de Generaliteit werden verkogt ende veraliëneerd om wat redenen, en onder hoedanigen pranext het zelve zoude mogen zyn, inzonderheid niet aan eenige Paapsgezinden.
Of nu de Heerlykheden, die de Raad by Misfive van den 26 Augustus van het jaar 1600 aan Hun Hoog Mog. gefchreeven heeft, dat van de Verpanding gelost waren, alle de Heerlykheden zyn, die verpand zyn geweest, dan of'er nog meerder zyn , die nog gelost zouden kunnen .worden, is aan de Kamer onbekend, gelyk mede, of onder de overige Dorpen in de Meyerye van 's Hertogenbosch , die niet aan byzondere Heeren toebehooren. eenige gevoeglyk zoudeö kunnen worden verkogt.
Zeker is het, dat, behalven de hier voor gemelde geloste Heerlykheden, aan den Staat ook toebehoord de halve Heerlykheid van Oirfchot, als mede de halve Heerlykheid van Hilvarenbeek , Diesfen , Riel en Weftelbeers, en dat een en andermaal aanzoek gedaan is om dezelve in koop over te nemen.
Daar en boven heeft de Heer van Nuland in het jaar 1671 aan Hun Hoog Mog. verzogt, dat ze uit haare Souveraine magt by de voorfz, Heerlykheid en de Parochie van Nuland wederom volkomentlyke zouden willen voegen het gehugt en de uithoek van Heeze, met alle Jurisdictiën ende Gerechtigheden daar aan coinpeteerende, of wel de geheele Heerlykheid van Rosmalen met alle Jurisdictiën aan dezelve anGggg 3 nex,
's Gra-
VENHAGlï.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging.



'sCra-
venha6e.
Memorie van de General Relen-
over bczuirh-
xi60 NIEUWE NEDERLANDSCHE
nex, by koop ofte anderzints aan hem laatea toekomen.
En de Raad, wiens advis daar op is gevraagd, heeft tegen het voorfz. verzoek niets anders geallegueerd, dan dat oordeelde by die conftitutie van tyden niet geraaden zoude zyn eenige Heer. lykheden in de Meyerye van 's Bosch te verkoopen ofte te demembreeren in het geheel ofte ten deele, en dat men in allen gevalle eerst behoorde af te wagten de Refolutien, van de gemeene Bondgeftooten op het verkoopen der Heerlykheden voor dezen aangenomen in te brengen, overeenkomftig welk advis het voorfz. verzoek dan ook by Hun Hoog Mog. Pvefolutie van den 14 November 1671 is gedeclineerd.
Voor het overige kan men niet nalaaten te remarqueeren , dat uit de voorfz. retroacta blykt, dat in alle de Heerlykheden aan het Land toebe- ' hoorende het crimineel behoord tot het Amptvan Hoogfchout over de Stad en Meyerye van 's Hertogenbosch , en het civile tot de Ampten van Quartierfchout; en dat vervolgens by aldien die Heerlykheden met het hooge gerecht wierden verkogt , de voordeelen van den Hoogfchout, en in allen gevalle die van de Quartierfchouten daar door zouden verminderen. Waarom eene zonderlinge opmerking verdient , het geen de Raad van Staate bv zyne bovengemelde Misfive van den 18 Oétobe'r 1061 onder andere ter kennis aan Hun Hoog Mog. gebragt heeft, dat ze. dert het drukken van de Conditiën en de Billetten op het ftuk van de verkooping der Heerlykheden, aan denzelven zyn voorgekomen eenige propolitien uit den naam van eenige Regenten van die Heerlykheden, ten einde om met den Raad by form van redemtie te mogen handelen over de afgeloste Pandpenningen, ofte over den eigendomvan JieHeerlykhcden zelfs, voegende den Raad
daar



JAARBOEKEN, funj, 1700. 1161
daar by, „ dat zulks oordeelde van zeer groote „ confideratie te zyn , en dat met zodanige
handeling wel ligt een goed expediënt zoude „ kunnen worden uitgevonden, om aan de eene ,, zyde de Financie met eene redelyke fomme
weder te ftyven tegen het verichot tot af„ losfing der Heerlykheden gedaan, ende aan ,, de andere zyde alle die partyen zouden kun„ nen blyven geünieerd , onder de Domeinen,
gebragt aan de directie van den Hoogfchout
ende de Quartierfchouten refpectiyelyk."
Daar en boven worden de Secretarisfen in de voorfz. Heerlykheden, voor zo verre die niet erffelyk zyn, gelyk 'er fommige zyn, als mede de Vorfters aangefleld door Hun Hoog Mog., die dan ook van die begeevingen door het verkoopen der Heerlykheden zouden worden ontzet. \
Eindelyk oordeeld de Kamer niet te moeten verzwygen, dat de Schepenen, Gezworens, en Raaden der Stad 's Hertogenbosch in den jaare 1658 by Misfive van den 6 Juny. den 8 daar aan volgende ter Vergadering van Hun Hoog Mog. ingekomen, hebben gefuftineerd, dat de voorgenomen verkoopingen en aliënatie van eenige Heerlykheden, Dorpen, Chynfen, Landen , ende Goederen niet zouden mogen gefchieden, als ftrydig met de generaale Privilegiën van Bra. band, die niet zouden toelaaten, dat de Prins van den Lande eenige Heerlykheden, hebbende hooge , lage of middele Jurisdictie , Dorpen , Chynfen, Landen, Bosfchen, Beemden en diergelyke Goederen , 'aan de Domeinen van den Prinfe refpectivelyk toebehoorende , verzette ol verkoope, ten zy met expres confent ende vrywillige toeftemming der Leden en de Hoofdlieden van Braband.
Wel is waar, dat Hun Hoog Mog. by Refolutie van den 15 derzelve maand hebben verGggg 4 klaardj
's Gra-
VENHAGE.
Memorie van de General. Rekenkamerover be zuini-



ii62 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha" ge.
Memorie van de General. Rekenhamerover bczt/ini-
klaard, dat de Privilegiën by gem. Schepenen, Gezworens en Raden der voorfz. Stad gealle» gueerd, het voorfz. fubject gansch niet concerneeren , nog raken, en daarom aan dezelve wel ernllelyk belast, dat ze hun met de voorfz. ver. kopinge gcenzints zullen hebben te bemoeyen , veel min dies aangaande eenig gewag te maken of te fpreken van eenige proteftatien ofte anderzints, op dat Hun Hoog Mog. niet genoodzaakt werden daar tegen te voorzien.
Dog des niet te min zyn 'er naderhand twee advifen gegeeven, het eene alhier in den Haag den 16 November van het gem. jaar 1658 door negen van de meest gerenommeerde Advocaten, cn het andere te Utrecht den 7 November van het volgende jaar 1659 door vier Advocaten , welke beide gevonden worden in het tweede deel van de Utrechtfche confultatien, waar by de voorfz. fustenue van Schepenen, Gezworens en Raaden der Stad 's Bosch insgelyks word gevoerd en geadürueerd, waar over de Kamer zig zal onthouden eerig oordeel te vellen , maar zulks aan de Bondgenooten en de Heeren derzelver Gedeputeerden over laaten,
§ 4.
De Refolutien van Hun Hoog Mog. by de welke vastgefteld is, dat alle canonifyen en Geeslelyke Beneficiën, ter collatie van hoogstdezelve ftaande, niet zullen worden begeeven, maar dat derzelver inkomften zullen blyven ten voordeele van de Gcestelyke Comptoiren, zyn zedert veele jaaren naauwkeurig geobferveerd, zo dat tegen' woordig geen eene van die canonifyen of andere Beneficiën begeven zyn, en de inkomften van alle dezelve by het Land genoten worden, en vervolgens komt het aan de Kamer onnodig voor, dat die Refolutien wierden vernieuwt, of verftaan
dat



JAARBOEKEN, Juuy, 1790. 1163
dat van dezelve om geene redenen zoude mogen . worden afgegaan..
§ 5-
Het middel van het klein Zegel van de Gene-, raliteit rendeert nog niet meer dan omtrent der.tig duizend guldens, en de Kamer is nog van gedagten , dat het zelve zeer gevoeglyk kan en behoord tc worden verbeterd.
Tot betoog daar van zal alleen behoeven te worden gezegd , dat volgens de Ordonnantie, naar de welke het zelve word gecollecteerd, en die gearrefteerd is den 2 November 1695^ het hoogfte Zegel, dat tot Ordonnantiën ,Actcn yan verzoek op de refpecfive Provinciën of eenige andere Acten, waar by eenige betalinge word geordonneerd, is van vier en twintig Huivers. . _ „ .
Dat tot Commisfien van Ampten en Bedieningen geen hoger Zegel bekend is, dan van een honderd en vyftig guldens.
Dat alle Testamenten, Codicillen, Acten van Donatie ter zake des doods en generalyk allerbande foorten van uiterften wille, zonder eenig reguard te neemen op de gegoedheid van de testateurs, of op de grootheid van de fomme var Penningen, die gedonateerd word, moeten worden gel'chrceven op een Zegel yan agt en veertig ftuivers, waar van nog uitgezonderd worder die van Ouders ten behoeven van hunne Kinde ren, welke kunnen volftaan met een Zegel vat vier en twintig ftuivers.
En dat het hoogfte Zegel, het welk tot minu ten van Obligatien als mede tot minuten vai ïluurcedullen moet worden gebruikt, is vai twaalf ftuivers.
Hier komt nog by, dat de Commisfans vai het voorfz. middel, met den gqene die deszelf Gggg 5 Comp
sGra-
/ejsha-
;e.
Memorie ?an de General. Kekenkamerover bezuiniging.
I
f
t (
t



ii64 NIEUWE NEDERLANDSCHE'
'sGra-
venhage.
Memorh van de General, Rekenkamerover bezuiniging.
Comptoir waarnam , by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 20 September 1769 gecommitteerd en gcauthorifeeid zynde geweest om op den voet en in conformiteit van den inhoud der Ordonnantie, den 2 November 1695 geëmaneerd, in het Diftrict van de Generaliteit, en alomme ter plaatfe, daar de omftandigbeden en 'sLands nut zulks zouden mogen vereisfchen, te mogen ncemcn zodanigen informatien en perquifitien als diertfrig nodig zoude oordeelen om_ na te fpeurcn de fources der misbruiken, die hy had voorgedragen met opzigt tot het voorfz. middel te zyn ingcflopcn, op den 18 April van het jaar 1771 aan Hun Hoog Mogende heeft overgeleverd een verbaal en rapport van zyne bevinding, en hoedanig hy had ontdekt, dat de-ordonnantie en opgevolgde Publicatien alomme wierden gepractizeerd en geobferveerd, als mede eene Memorie van de gronden, redenen en motiven, waarom hy van oordeel was, dat in de Ordonnantie in veele opzigten notabele veranderingen , verbeteringen en vermeerderingen zouden behooren gemaakt te worden, gelyk hy dan ook daar by heeft gevoegd een concept Placaat en Ordonnantie, volgens welke het voorfz. middel zoude kunnen worden gecollecteerd.
Alle welke Stukken ten zeiven dage zyn gefield in handen van de Heeren Hun Hoog Mog, Gedeputeerden tot de zaaken van het klein Zegel , om met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate te vifiteren en te examineren;
Dog het zelve is tot nu toe buiten eenig vervolg gebleven.
Daar en boven zoude omtrent de adminiftratie vari bet voorfz. Zegel, en de Bedienden, die tot het teikenen en kloppen der Zegels
wor-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. n6jr
worden eébrüik; naar de gedagten van de Ka-» Ter, wefeenige menage kunnen worden aange-
wend. • . . *Ts.nl.
De Commisfans geniet voor irac-
. . i„ t 1000 : o • o
tement ïaarlyks J het welk by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 31 October , 1686 verhoogd is met ƒ o . o
voor huishuur jaarlyks ƒ aoo : o . o
en wegens verfchot der Materialen om de fubthntie te maken, waar mede het Papier word geplakt, waar op het Zegel word getogen, mitsgaders voor brand en • ligt, nog jaarlyks J 200 * _J_
en dus te zamen eene, fomme van ƒ ïóoo : o Deze fomme komt aan de Kamer voor een Jm f beloning met betrekking tot het beloop van deir ontfang, en dewyl daar en boven tot m het Zegel geen papier meer word
gebrmk , dan alleen by de Francynen verEde Kamer, dat de laatst gemelde toeleg Sr de opvolgers van den tegenwoordigen Commïfarisluct «>ude behooren te worden goedge-
daVoor verdere vermindering advifeert de Kamer niet, om dat de ontfang, hoe zeer niet
gTn^nV"e\WlyzVir niet Voor het intrekken v,„ de huishuur, om dat de Commisfans ver ma is voor de Bedienden van het Zegel een vemek te verzorgen tot het teikenen en kloppen
deDfargen'boven word ten behoeven.van de Zeeelkloppers voor leverantie van Papier, dienende tot Eitllag van de Zegels, of zo als in vroegere rekeningen gevonden word, tot de ruiten, d ar 1 e klein Zegel op geflagen word , jaarlyks
sGra-
/enha3e.
Memorie yan de Genera/.' Rekenkameroyer bezuiniging'
>



NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezin niging.
Voorts word aan een ContrarolJeur en aan eén Teikenaar van het klein Zegel, aan ieder betaald eene fomme van zeven honderd guldens, en aan vier Kloppers ieder eene fomme van vyf honderd guldens voor jaarlyks Tractement.
En daar en boven is 'er nog een Teikenaar en Didnbuteur van bet Zegel alhier in den Haag, die daar voor, boven het profvt op het Papier, voor ieder vel van het welk "hy ontfangt drie duiten, op den voet van het 60 Art. van de Ordonnantie, geniet den twintigften Penning van de Zegels door hem gediilribueerd, het welk over het jaar 1785 bedragen heeft ruim drie honderd guldens.
Nu zoude by het overlyden van denzelven het teikenen en diftribueeren van de Zegels in den Haag zeer wel kunnen worden gedemandeerd aan den Teikenaar van het klein Zegel, en daar door by het Land geprofiteerd het collectloon van de gediftribueerde Zegels.
En het getal der Zegelkloppers zoude zeer gemakkelyk op twee kunnen worden verminderd, want in het jaar 1784 zyn niet meer dan ruim zeven en zeventig duizend, en in het jaar 1785
wei-
geleden, als van ouds eene fomme van zes en zestig guldens, dog vermits het Zegel niet meer op ruiten gellagen word, dan alleen bv Francynen en deze, voor zo ver buiten den Haag gebruikt worden, door de Kloppers worden geleverd op een voet, dat zy daar op winst hebben,en dus de Papiere ruiten ligt kunnen bekostigen , zoude die post wel kunnen worden verminderd met zestig guldens, zo niet geheel ophouden, vermits de Papieren ruiten alleen behoeven verzorgd te worden voor de Francvnen, waar op het Zegel alhier in den Haag'geflagen word , en in beide de gevallen zoude zulks by het overlyden van elk der tegenwoordig in leven zynde Kloppers voor een vierde behoren Hand



JAARBOEKEN, jfuny, 1790. nrj?
weinig minder dan zes en zeventig duizend en zes honderd Zegels geilagen ; men ftelle het getal der Zegels die jaarlyks geflagen worden op tachtig duizend, en rekene het jaar op vyftig weken, en dar. in ieder week vyf dagen gewerkt word, het welk oplevert tweehonderd en vyftig werkdagen in het jaar, en dan zullen op ieder dag niet meer dan drie honderd en twintig Zegels behoeven geilagen te worden, dat buiten twyfel zeer gemakkelyk door twee Kloppers kan worden verrigt,
§ 6.
De combinatie van oiufangftcn by het advis" van den jaare 1717 voorgeflagen, en zelfs van nog meer anderen, isby Refolutie van den Raad van -taate van den 24 April 1721 vastgefteld, die ook reeds voor een geruime tyd herwaards volkomen effect heeft geforteerd.
De kamer oordeelde verder, dat gelyk de ontfang der gemeene middelen in de Quartieren van Oosterwyk en Maasland gecombineerd is, zo ook op den voet van de gemelde Refolutie gecombineerd zoude kunnen worden de ontfang van dezelve middelen in de Quartien n van Peelland en Kempeland, die nu door twee Ontfangers worden geadminiftreerd.
En dat gelyk de Verpondingen in de Stad van 's Hertogenbosch en het Quartier van Maasland door eene Perfoon , en de Verpondingen, in het Quartier van Oosterwyk, en de twintigRe Penning van de fuccesfien in adfcendenti & collaterali linea met de veertigfte Penning van de verkopingen en verbanden van vaste Goederen in de Stad en Meijerye van 's Hertogenbosch , mede door eene Perfoon worden ontfangen, van gelyke op den voet van de gemelde Refolutie door eene Perfoon zoude kunnen
wor-
's GrA-
YENHAge.
Memorie yan de Generale Kekenkamerover bezuiniging-



»sGra-
vf.nhace.
Memorie van de General. Rekenkamerover be-
Zu'l7ii~
ging.
§ 7-
De Raad en Rentmeefi er-Generaal der Beden van Braband in het Kwartier van Antwerpen , geniet nog voor ordinaris Tractement eene fomme van negen honderd guldens, voor extraordinaris Traclement eene fomme van een honderd en vyftig guldens, voor een Clercq eene fomme van vyftig guldens en voor jaarlyks Tractement van twee Commifen en Collecteurs der Beden eene fomme van vyf honderd guldens, en daar en boven nog eene fomme van twee en zestig guldens en tien" ftuivers voor het overbrengen van penningen tot betaling der Rentieren in Holland en Zeeland,
1168 NIEUWE NEDERLANDSCHE
worden ontfangen de Verpondingen in de Kwartierenvan Peelland en Kempeland, het geen nu door twee Ontfangers gefchiedt.
En by aldien dit een en ander mogt worden vastgefteld, zouden de Borgtochten kunnen en behoren te worden gereguleerd op den voet van de Refuiutie van den Raad van Staate van den 21 November 1732.
Verdere combinatiën vermeent de Kamer niet te kunnen nog te moeten voorflaan, om dat het niet wel mogelyk zoude zyn de Borgtochten zodanig te regelen, dat zy in evenredigheid zouden zyn met de fommen , die verantwoord moeten worden , of zy zouden zo hoog moeten worden genomen, dat het zeer bezwaarlyk zoude zyn dezelve gefteld te krygen, welke confideratie den Raad van Staate reeds in het jaar 1732 by het bepalen van de Borgtochten, die voor de adminiftratie van 'sLands Ontfangers en Rentmeefters in het vervolg zouden moeten worden gefteld , bewogen heeft, om in navolging van het geen in het jaar 1695 was in het oog gehouden , geen Borgtocht tot hoger fomme te fixeren, dan van vyf en twintig duizend guldens.



JAARBOEKEN, Juny, 1700. .1169
land, die in Holland betaald worden, en eene fomme van dertig guldens voor Briefporten, het geen zekerlyk geenzints evenredig is met den voet, op welke behandeld word de Ontfanger Generaal der Beden in het Kwartier van 's Hertogenbosch, die niets meer geniet dan voor Tractement de zestigfte penning van de ontfang, het welk weinig meer dan negen honderd guldens bedraagt , daar deze aan Renten, op zyn Comptoir geaffecteerd, betaalt eene fomme van weinig minder dan dertien duizend en negen honderd guldens, in omtrent zeventien honderd posten, zonder nog te rekenen de interesfen, die door denzelven betaald worden van de Capitaalen , die zedert het jaar 1757 door Diaconien, Godshuizen, en .ndere pieufe Geftichten in de Meyerye van 's Bosch op het zelve Comptoir beiegd zyn, en welke interesfen over het jaar van de laatfte rekening hebben belopen op eene fomme van weinig minder dan zestien duizend guldens, die betaald zyn in meer dan twaalf honderd posten, terwyl de eerstgemelde aan Renten niet meer betaalt dan eene fomme van ruim zeven duizend guldens in omtrend drie honderd en vyftig poften.
De Kamer is daar en boven geïnformeerd , dat de Rentieren in Ho'land en Zeeland niet meer in Holland betaald worden, en vervolgens vervalt de reden, waarom voor het overbrengen van de daar toe nodige Penningen twee en zestig guldens en tien ftuivers worden goedgedaan.
Daar en tegen worden de Beden van het Marquizaat van BergeD op den Zoom, te Bergen op den Zoom aan een Commis of Collecteur van gemelden Rentmeefter Generaal betaald.
Nu is in vroeger tyd de fomme van vyf honderd guldens, die voor twee Commifen of Collecteurs uit kragte van Hun Hoog Mogende Refolutie van den 5 Mey 1663 als nog word geleden , onderfcheidentlyk, en wel eene fomme van twee honderd guldens voor eenen Commis, of Collecteur
van
's Gra-
venhage.
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuiniging.



n7o NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhace.
Memori, yan de ■Gencrat Rekenkamerover be zninï-
van het Comptoir der Beden in het Kwartier van Bergen-op den Zoom, en de overige fomme van drie honderd guldens voor eenen Commis of Collecteur der Beden in den Kwartiere van Breda : gebragt.
En vervolgens komt het aan de Kamer voor, .dat aaa de Opvolgers van den tegen woordigeö Raad en Rentmeefter Generaal der Beden in het Kwartier van Antwerpen, eene fomme van twee • hcnderd guldens voor eenen Commis of Collecteur te Bergen op Zoom zoude behooren te worden gecontinueerd:
En dat voor het overige derzelver Tractement zeer gevoeglyk zoude kunnen worden gelyk gefteld met dat van den Ontfanger Gf neraal der Beden in het Kwartier van 's Hertogenbosch, en dus bepaald op den zestig ften Penning van zyn ontfang, het geen zal uitmaken eene fomme van vyf honderd guldens jaarlyks , en aan dezelve niets geleden voor extraordinaris Tractement, nog voor een Clercq nog voor een Commis of Collecteur der Beden in den Kwartiere van Breda, nog voor Briefporten, veel min nog voor het overbrengen van Penningen om eenige Renderen in Holland te betaales.
Adn den Raad en Rentmeefter-Generaal der Episcopaale Goederen in de Stad en Meyerye van 's Bosch, als mede van de Geeftelyke Goederen in het Kwartier van Maasland, word als nog goedgedaan een Tractement van een duizend guldens, en voor Huishuur eene fomme van twee honderd guldens;
Daar en boven adminiitreert hy de Goederen, toebehoord hebbende aan het Capittel van St. Jan en aan de Beneficiaten van het zelve, mitsgaders aan tien Conventen , welke in de voorige eeuw ten behoeven van het gemeene Land zyn aangeflaagen, en verantwoord dezelve in een 'afzonder-
ly-
\



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1171
lyke rekening; hy geniet voor de adminiftratie van de Goederen van het Gapittel een Tractement van twee honderd guldens, en voor die van de Goederen van een van de voorfz. Conventen een Traüement van een honderd en vyftig guldens; voorts agt per cent van den ontfang van de Goederen aan de Beneficiaten van het gemelde Capittel behoord hebbende; de twintigfte Penning van de inkomften van twee der voorfz. Conventen, ec de veertigfte Penning van de inkomften van de ze ven overige.
Die Tracïementen en tantièmes hebben ovei het jaar r'84, na aftrek van die van het beloop van afgeloste pagten, bedragen eene fomme var omtrent zes honderd guldens.
In den jaare' 1717 heeft dc Rekenkamer voorgefteld, om het voorfz. Rentampt té begeven o\ t en Tractement van twaalf honderd guldens eens dog by refumptie van dat advis heeft ze geconfi dercerd, dat de adminiftratie van de Goederen vai de voorfz. Conventen en Capittel geen de minft gemeenfehap heeft met de overige adminiftrati van gemelde Rentmeefter , gelyk daar van ooi voor deze in twaalf afzonderlyke rekeningen verantwoording is gedaan , die naderhand tot verroy ding van de nodelooze omflag en kosten in eene re kening is vervat, en dat die adminiftratie aan vr veel omflag onderhevig is, aangezien die Goederei beftaan in Landpagten, Tienden, Rogpagten, Rer ten en Chynfen; en daarom oordeeld de Kamer te genwoordig, dat het gevoeglyker zoude zyn, da voor die adminiftratie .by continuatie een tandem van den ontfang wierd goedgedaan, en dat het ze ve voor de Opvolgers van den tegen woordigen Ren meefter zonder onderfcheid van de Conventen zoi de kunnen worden bepaald op den veertigften Pei ning.
De Huishuur, die reeds in de voorige eeuw ;
Hhhfa tot
's Gra-
venhage.
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuinigt'^-
1
1
ji 1
t
5
:-
i-
1-
s



U72 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VEN1IA-
oe,
Memorie van de General Rckcnk\amerover bczuinifffig.
toegelegd, om dat de Predecesfeur in een 'sLands Huis gewoond had, zoude voor het vervolg kunnen worden gemortificeerd, aangezien tegenwoordig geen een Ontfanger of Rentmeester in een Lands Huis woont, en aan geene eenige Huishuur word goedgedaan, uitgenomen den Rentmeefter der Geestelyke Goederen in de Stad en het Marquifaat van Bergen op Zoom, aan den welken, als zelfs in een 's Lands Huis gewoond hebbende, wanneer dat is verkogt, voor Huishuur is toegelegd eene fomme van een honderd en vyftig guldens, dan waar van het genot by de eerfte vacature moet ophouden.
De Ontfanger dergemeene Middelen over Hulst en Hulfter Ambagt geniet als nog boven het bepaalde ontfangloon van het regt van den twintigflen Penning van de fuccesiien in adfeendenti & collaterali linea, en van den veertigften Penning van alJe verkopingen en verbanden van vaste Goederen, een Tractement van twaalf honderd guldens, het welk de Rekenkamer in evenredigheid van liet geen aan andere Ontfangers word goedgedaan by aan houdendheid te hoog oordeelt, en dewyl de hoorn'en gemetgelden met het jaar 1756 niet meer zyn verpagt, maar op eene b'paalde fomme per gemet zyn gefixeerd, en van dien tyd af door den Ontfanger der Verpondingen ontfangen , oordeeld de Kamer, dat het voorfz. Tractement by vacature zeer gevoeglyk op zeven honderd guldens zoude kunnen worden verminderd,
De Ontfanger der Verpondingen aldaar heeft nog een Tractement van zes honderd guldens, en geniet daar en boven voor ontfangloon van de Verpondingen der Landen en Gebouwen de veertigftu Penning van den ontfang ;
Van de Verpondingen der Tienden, Molens &c. de twintigfte Penning;
' Van de vier groocea Vlaams per gemet tot vinding



s
JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1173
ding van de Traclementen van den Raad var Vlaanderen de veertigfte Penning;
En voor het collecteeren van dezelve de tachtigHe Penning;
En eindelyk voor ontfangloon van de tweeschellingen Vlaams per gemet in plaats van hoorn- en gemetgelden de veertigfte Penning van den ontfang; al het welk te zamen bedraagt ruim twee duizend en >een honderd guldens.
Waaromtrent de Kamer van gedagten is, dat hec voorfz. Ampt by de eerfte vacature zoude be hooren te worden begeven op een Tractement van zes of uiterlyk agt honderd guldens voor den ontfang der Verpondingen, en eene proviüe van den veertigften Penning van het beloop van de vier grooten Vlaams per gemet, van den tachtigften Penning voor bet collecteercn van dezelve, en van den veertigften Penning v^an het beloop van twee Schellingen Vlaams per gemet, wanneer het zelve nog zal opbrengen weinig minder dan een duizend of twaalf honderd guldens.
Aan den Ontfanger van de Middelen over Sas van Gent, Philippine en onderhoorige Poldert word nog goedgedaan een Tractement van negen honderd guldens voor den ontfang der gemeene Middelen, en voorts vier per cent van het beloop van het regt van den twintigften Penning van c© fuccesfien in adfeendenti & collaterali linea , en den veertigften Penning van het beloop van het regt van den veertigften Penning van de verkoopingen en verbanden van vaste Goederen , van de Tienden, Verpondingen en Landpagten , al het welk te zamen uitbrengt eene fomme van ruim twaalf honderd guldens.
Uaar omtrent is de Kamer in het jaar 1717 van gedagten geweest, dat de Ontfanger op Sas van Gent niet meer zoude behooren te genieten dan het Tra&eraent van negen honderd guldens;
JHhhh a Dog
'a GttA-
VEtfHA'OE.
MemotU van de GeneraL Kekenkamerover be* zülni-



ii 74 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s Graven hage.
Memorie yan de General. Rekenkamerover bezuiniging.
Dog dezelve nader geconfedereerd hebbende,das by de Ordonnantiën op den 20 en 40 Penningen is bepaald , dat voor ontfangloon van het regr op den 20,Penning vier van het honderd, en van het regt op den 40" Penning de veertigften Penning van het beloop van hetzelve zoude worden goedgedaan , zoude de Kamer oordeelen, dat indien de inkomften van het voorfz.' Ampt, zo als die nu zyn, te hoog worden geoordeeld, het gevoeglyker zyn zoude de voorfz. tantièmes te laaten en het Tractement voor den ontfang der gemcene middelen by de eèrfte vacature te verminderen op zeven honderd guldens , hoe zeer ze' niet wil verbergen , dat voor den ontfang van zo veel verfchillende middelen, waaraan meerder moeite vast is, dan aan den ontfang van een enkeld middel, eene belooning van ruim twaalf honderd guldens aan haar niet te hoog voorkomt ;
Dog ze zoude van gedagten zyn, dat aan volgende Ontfangers voor het overbrengen van de rekening en het vervolgen en zuiveren van het flat yandezelve,in plaats vaneen honderd guldens,die daar voor nu worden geleden, niet meer dan vyftig guldens, zo als aan andere Ontfangers in Vlaanderen, zoude behooren te wprden gevalideerd.
De Ontfanger-Generaal der Beden in de drie Landen van Overmaze geniet als nog een Tractement van een duizend guldens, en daar en boven den veertigften Penning van den ontfang der Verpondingen over de Vroenhove, en der contributie van de"Dorpen van Redemtie, als mede den twaalfden Penning van den ontfang der Kerkelyke en Paftoraale Goederen van den Vroenhove, en van de Domeinen te Maaftricht enindenzelve Vroenhove; dog voor het overbrengen der rekening ingevolge de Refolutie van den Raad van Staate van den 9 ]«a ny 175a niet meer dan een honderd en vyftig guldens: .
Ook



JAARBOEKEN, juny, 1790.
Ook word ingevolge de zo evengemelde Refolutie aan denzelven niet meer goedgedaan eene fomme van drie honderd guldens, die aan deszelfs prasdecesfeurs voor een Clercq,en eene fomme van zestig guldens, die aan dezelve voor een Solliciteur in den Hage zyn geleden.
Het rendement van voorfz. Ampt dus reeds verminderd zynde met vier honderd en zestic guldens, Zoude de Kamer oordeelen, dat het op ..en regenWoordigen voet zoude kunnen worden ge'aateu, tec ware de twaalfde Penning van den ontfang de<- kelyke en Paftorale Goederen en der Domeinen mogt worden geoordeeld te groofe belooning te wezen, in welken gevalle zoude kunnen worden vastgefteld , dat ook van dien ontfang alleen de veertigfte Penning aan de Succesfour? van sden tegenwoordigen Ontfanger-Generaa' zoude worden gevalideerd, bet geen nog eeDe vermindering van ruim twee hondcrtl guldens zoude uitmaaken, wanneer het 'fractc-nent en de OntftngiooDcn tot bet vcorlz. Ampt ünande zullen beloopen eene fomme van omtrent dertien honderd guldens.
De Gecommitteerden in de Generaliteits Rekenkamer Verder fiebbtnde nagegaan, welke Tractementen of Ontfimdoonen en andere douceurs aarJ deoverigeOntftngêrs en Rentmeefters van 'sLands Middelen t:n Goederen worden goedgedaan, hebben bevonden:
Dar den Ontfanger van de Gemeene Mid* delen over de Stad 's Hertogenbosch , Schamfen en Vrydom van dien geniet een Traéte* ment van twaalf honderd guldens; en de Ontfanger van dezelve Middelen over het. Oiiartitr van Peeland een Tractement van een "duizend guldens, terwyl het Tractement van de Ontfangers over de drie andere Kwartieren bepaald is voor ieder op zeven honderd en vyftig guldens 5 Hhbh 3 en
's GrA»
ge«
Mc mor ié van de General. Reken* kamer over be* zuini* ging.



's Gra-
venha* ce.
Memorie van de Genera!. Kekenkamerover bezuiniging.
i
ii76 NIEUWE NEDERLANDS CHE
en dat van de Ontfangers der Gemeene Middelen in de Stad Breda , in de Baronnie van Breda en het Pnnsland, en in de Stad Grave en den Lande van Cuik niet meer bedraagt dan een duizend guldens;
Dat aan clen Ontfanger der Verpondingen over het Kwartier van Kempeland word goedgedaan een Tractement van zeven honderd en vyftig guldens daar de Ontfangers van het zelve Middèl over de Kwartieren van Peelland en Oosterwyk alleen genieten een Tractement van vyf honderd guldens;
Dat aan den Ontfanger van het regt van den twiutig/len Penning van de fuccesfien in adfcenienti & collaterali linea, en van den veerligjlen Penning van de verkopingen en verbanden van vaste Goederen in de Baronnie van Breda jaarlyks word goedgedaan eene fomme van tachtig guldens, °n aan den Ontfanger van dezelve Middelen in de Stad en het Marquizaat van Bergen op den Zoom in verfcheide posten eene fomme van vier en negentig guldens voor het vifiteren der Secretarien in de Baronnie van Breda, en in de Stad en het Marquizaat van Bergen op den Zoom refpectivelyk, tersvyl aan de andere Ontfangers van die Middelen niets liergelyks word gevalideerd;
Dat de Ontfanger van de Verpondingen in de 9t«djen het Marquizaatvan Bergen op clen Zoom, ie Stad en Lande van Steenbergen en de Heerlykheid Prinsland geniet een jaarlyks Tractement van vyf honderd guldens, als Ontfanger van de Verpondingen in de Stad Bergen op den Zoom , 2en jaarlyks Tractement van zes honderd guldens, ds Ontfanger van de Verpondingen in de Stad en Lande van Steenbergen, een derde van de Tractenenten van vyf honderd vyf en zeventig guldens , ;n van vyf honderd guldens, geftaan hebbende tot ie ontfang van de Verpondingen in het Marquizaar. ^an Bergen op den Zoom en de Heerlvkheid Prinsand, en daar en boven de veertigfte Penning van
de



JAARBOEKEN, Juhy, 1790. 1177
de fommen, waarmede de Verpondingen in het gemelde Marquifaat en Heerlykheid zyn verhoogd, ha dat de Traclementen gefixeerd waren, het geen te famen genomen merkelyk meerder bedraagt dan het geen aan andere Ontfangers word goedgedaan: Dat,daar aan de Ontfangers en Rentmeesters te 's Bosch niet meer dan veertig of aan foiumige vyftig guldens word geleden voor het overbrengen van derzelver rekeningen en het vervolgen en zuiveren der floten van dezelve, aan den Rentmeefler van. de Geestelyke Goederen in het Kwartier van Peelland voor het overbrengen van de rekeningen van, zvne verfcheide admmifh-atien , die bevorens wel
in verfcheide rekeningen zyn, uog nu in eene rekening worden vervat, jn vier posten word goedgedaan eene fomme var! twee honderd-guldens; het geen zyn oorfpong daar uit heeft, dat in vroegere tyd die adminifrratien niet door denzelfden Ontfanger en dus ook in afzonderlyke rekeningen verantwoord wierden;en datgemelde Rentmeester nog daar en boven geniet vyf en twintig guldens voer een Solliciteur in den Haag, die de zaken van het Comptoir waarneemt, hoedanige kosten behooren te worden gevonden uit het geen voor het overbrengen van de rekening &c. geprofiteerd word , terwyl ook aan andere Ontfangers en RenEmcefters diergelyke post niet word goedgedaan:
Dat aan den Ontfanger van 's Lands Middelen te Grave en in den LandevanCuik voor het overbrengen van zyne rekening van de gemeene middelen vyftig, en voor het overbrengen van die van den 20 en 40 Penningen nog vyf en twintig guldens worden geleden, daar de verantwoording van die beide middelen in eene rekening gedaan word, èn dus voor het overbrengen van dezelve niet meer dan vyftig guldens zouden behoren te worden goedgedaan r
Dat op denzelfden voet aaD den Ontfanger van de Verpondingen in hei Oost-Kwartier van VlaanHbhh 4 de-
s Gra-
VENHAÏE.
Memorie 'an de 'jenerah Rékenkamerwer bezuini--



'sGrAvenha-
ce.
Memorie van de General Rekenkamerover bezuiniging*
juat, naar voor oenrynoon van de rekening aan de meeste Ontfangers en Rentmeefters worden goedgedaan vier en een halve Rui ver per blad, de dubbelde daar onder gerekend, aan eenige in vroeger tyd met een goed oogmerk eene bepaalde fomme by uitkoop is toegelegd, dog dat in 'c vervolg verfcheide van die rekeningen minder omflagtig geworden en verkort zynde, die betaling niet meer even^ redig is aan de groote der rekeningen.
Eindelyk dat de Hoog Bailliuw van de Stad en het vrye van Sluis, in qualiteit van Superintendent van de Lenen, gehouden wordehde van den Burg van Brugge in Vlaanderen, ingevolge Hun Hoog Mog. Refolutie van den 13 January 1713, van het zuiver beloop der Heergewaden en van den tienden PenniDg van verkogte, vermangelde of verbonde Leenen , dewelke ingevolge de gemelde Refolutie eerst met denzelven jaare 1713 aan het Land verantwoord zyn, en bevorens een volle door de gemelde Superintendent' genoten wierden , de helft voor zig behoudt, terwyl hy van het zuiver provenu van onbeheerde Boedels en Baftaaft Goederen,
die
«781 NIEUWE NEDERLANDSCHE
eieren-word gepasfeerd vyftig guldens voor het overbrengen van de rekening van de Verpondingen der Landen, en nog vyf en twintig guldens voor het overbrengen van die van de Verpondingen der Dy* ken, Visfcheryen &c.
Als mede aan den Ontfanger der Kerkelyke Gce-> deren ie Aardenburg en Oostburg,. van de Goederen van wylen den Ontfanger van der Swalm é?f. vyftig guldens voor het overbrengen van de rekening van de gemelde Kerkelyke Goederen, en nog vyf en twintig guldens voor het overbrengen van die van de Goederen van Van der Swalmdaar ook aan ieder van die Ontfangers niet meer dan vyftig guldens zouden behooren te worden geleeden voor het overbrengen van derzelver rekening, in dewelke aan hunne geheele adminiftratie verantwoording gedaan word-



JAARBOEKEN, $mj, I79°- llT?
die door hem mede verantwoord worden, ingevolge Hun Hoog Mog. Refolutie van den n April 1620 , alleen een derde profiteert,.en de eerst Praafiderende Raad in den Raad van Vlaanderen als Superintendent van de Lenen in Vlaanderen, alleen een vierde geniet van den zuiveren Ontfang van de Heergewaden , en van den tienden Penning van verkogtte Leeöen. ,
En de Kamer is vervolgens van gedagten, dat by de eerfte vacature het Tnöemenc van den Ümfaneer van de gemeene Middelen in de Stad s iiertogenboich, Scbansfen en Vrydom van dien op eene fomme van een duizend gulden-;
Dat van den Ontfanger der gemeene Middelen m het Kwartier van Peelland op eene fomme van zehondert en vvfdg guldens; :■_
En dat van den Ontfanger oer verpuuum&cu iu het Kwartier van Kempeland op eene fomme van vyf honderd guldens zouden kunnen en behoren te worden verminderd;
En aan de Ontfangers van den 20 en40 Penning in de Baronnie van Breda en inde Stad en het Marquizaat van Bergen op den Zoom voor het vifiteeren der Secretarien niets goedgedaan;
Dat zoude behoren te worden vastgelteld, dat d« Opvolgers van den tegenwoordigen Ontfanger m de Stad en het Marquizaat van Bergen op den Zoom, dp Stad en Lande van Steenbergen en de Heerlykheid Prinsland, alleen zullen genieten een Tractement van vyf honderd guldens als Ontfanger van de Verpondingen in de Stad Bergen op den Zoom; een Tractement van zes honderd guldens als Ontfanger van de Verpondingen in de Stad en Lande van Steenbergen , en een derde van de Tracte aenten geltaan hebbende tot den ontfang van de Verpondingen in het Marquizaat van Bergen op den Zoom en de Heerlykheid Prinsland , en gehouden zullen zyn daar voor ook te ontfangen de fommen, waar mede de Verpondingen in het zelve Marquizaat en Prins-
s Gra;enha-
3e.
Metnor ic van de Qenerah Kekenkamerover bezüini- j ging.



'sGra-
Venha-
ge.
Memorit yan de General, Rekenkamerover bezuiniging*
der UeesteiyKe Uoederen in het Kwartier van Veelland niets meer voor een Solliciteur, en voor het overbrengen van de rekening en het vervolgen en zuiveren van het Slot van dezelve, alleen eens vyftig guldens zouden behooren teworden goedgedaan; en van gelyke aan den Ontfanger van 's Lands Middelen te Grave en in den Lasde van Cuyk; aan den Ontfanger van de Verpondingen in het Oost-Kwartier van Vlaanderen; en aan den Ontfanger van de Kerkelyke Goederen te Aardenburg 'en Oostbrug , aan ieder voor x het overbrengen van deszelfs Rekening, en het vervolgen en zuiveren van het Slot niet meer dan eens» vyftig guldens zouden behoren te worden goedgedaan.
Dat aan de Opvolgers van zodanige Ontfangersen Rentmeefters, aan dewelke voor Schryrloon van derzelver rekeningen tegenwoordig eene bepaalde fomme by uitkoop word geleden, daar voor zal behoren te worden gevalideerd vier en een halve ftuiver per blad , de dubbelde daar onder gerekend;
En eindelyk dat by de eerfte vacature de Superintendent van de Leenen, gehouden wordende van den Burg van Brugge, niet meer zoude behoren te
ge-
nöo NIEÜWE NEDERLANDSCHE
land zyn verhoogd en in het vervolg nog verhoogd zouden mogen worden, wanneer hy nog zal genieten eene fomme van veertien honderd agt en vyftig guldens jaarlyks, het geen aan de Kamer niet te veel voorkomt, voornamentlyk om dat gemelde Ontfanger ook ontfangt den "twintigften Penning van de fuccesfien in adfcendenti & collaterali linea, en»den veertigften Penning van de verkopingen en verbanden van vaste Goederen in de Stad en het Marquizaat van Bergen op den Zoom, en daar voor alleen geniet een derde van de gewoone tantièmes:
Dat by de eerfte vacature aan den Rentmeefter



JAARBOEKEN, ?"«r- 179°- 1181
genieten dan eene vierde van het zuiver beloop van de Heergewaden en van den tienden Penning van de verkogte , vermangelde en verbonde Leenen , ■waar van de ontfang dog zeer liquide en gemakkelyk is, terwyl aan denzelven van het zuiver provenu van onbeheerde Boedels en Badaard Goederen, die zelden voorkomen en welker adminiftratie van meer omflag is, dan de eerstgemelde ontfang, by continuatie een derde zoude kunnen worden gelaten.
Voor het overige moet hier nog met een woord worden genoteerd, dat niet over het hoofd gezien ;.. Har rlp Onrfrinnrr-Ccncraal der Beden in het
Kwartier van 'sBosch, en de Rentmeefter- Generaal der Beden in het Kwartier van Antwerpen ieder voor het overbrengen van zyne rekening geniet een honderd guldens, het geen eens zo veel is als andere Ontfangers te 's Bosch en Breda refideerende, op het meest genieten, en hier boven is voorgedragen , dat maar zoude behoren te worden goedgedaan aan die geene, die meerder hebben, dog dat niet word geadvifeerd om zulks te verminderen , om dat de eerstgemelde Ontfanger - Generaal voor zyne lastige adminiftratie zeer matig word be-. loond, waarom hy ook meer dan eens verhoging van, zyn Tractement of tantième aan den Raad van Staa^ te beeft verzogt, en gemelde Rentmeefter - Generaal , indien mogt worden vastgefteld de voet, 09 welken hier boven is voorgeflagen, dat dezelve iq bet vervolg zoude behoren te worden gehandeld, ook geen groot inkomen zal hebben»
§ 8.
Het Controllcurfchap van den Ontfanger van de Verpondingen in den Lande van Valkenburg en van den Vroenhove, het welk waarfchynelyk in hec Advis van den jaare 1717 is beoogd4 is reeds by
'sGra-
ge.
Memorie van de General. Rekenkameroven bezuiniging



ii82 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhaCE.
Mcmoric van de Gèileral. Reken kamer over 0czuintging.
Or deze vervulling geicmed is oy inaavertentie, dan of den Raad geoordeeld heeft, dat niet tegenft'aande een Directeur van 's Lands Fortificatiën te Maaftricht beftendig zyne feüdentie houdt, en 'er doorgaans verfcheide Ingenieurs in Guarnifoen zyn, -*er evenwel een Opzïgter van de Fortificatiën nodig is , of van dienst kan zyn, is aan de Kamer onbekend.
Wat hier van wezen móge, zeker zyn de kosten van weinig aanbelang, en daar van zoude in deze Memorie geen melding zyn gemaakt, indien 'er in het advis van den jaare 1717 niet van gefprokén was.
§ 9-
Zo lang de Comrnifen van de Magazyncn in de Forten in WêÜttc en Wes'woldingerland, van dewelke de Commis in de nieuwe-of Langakkerfchans op den Staat van Oorlog ftaat, en die in de Bourtange en in de oude of Beliingwolderfchans uit de Generaliteits Middelen wordep betaald, ieder een Tractement van agt honderd guldens genoten heb.ben, zyn zy verpligt geweest daar uit te bekostigen -de leverantie van Turf en Kaarsfen voor de Wagten;
Dan
Refolutie van den Raad van Staate van den 9 Maart 1718 gemortificeerd; en by dezelve Refolutie is het Opzigtcrfchap van' d-c Fortificatiën te Maaftricht opgezegd, en de Opzigter daar van ontflagen; dog op den 9 January 1750 is by den Raad een nieuwe Opzigter , dog alleen op een jaarlyks Tractement van twee honderd guldens, aanvang nemende met den 1 January 1748 aangeftéld, en zulks in confiderade van byzondere dienften, door dezelve perfoon, geduurende het beleg van gemelde Stad gedaan; en by hét overlyden van denzelven is in het jaar 1764 weder een ander aangefteld. v



JAARBOEKEN, Juuy, 1700. 1183
Dan is het Tractement van den Commis in de Bourtange, by Refolutie van den Raad van Staate yan den 23 December 1754, dat van den Commis in de oude of Bellingwolderfchans, by Refolutie van den 9 January 1755, en dat van den Commis in de Nieuwe of Langakkerfchans, by Refolutie van den 1 j van dezelfde maand en jaar, verminderd op vier honderd guldens jaarlyks, zonder dat zy verpligt zouden zyn daar uit vuur en licht voor de Wagten te leveren, op de verzorging van het welk ten laste van den Lande vervolgeus ordre gefteld is, en dus is ook in dit opzigt aan het voorftel van de Kamer voldaan.
§ 10.
Met opzigt tot de Commisfie yan Heeren Commisfarisj'en Deoifeurs naar Maaftricht, in het advis van den jaare 1717 in bedenken zynde gegeeven , of het niet zodanig zoude kunnen worden gefchikt, dat die Commisfie, welke alleen ftrekt tot nut van de Stad Maaftricht, ook by dezelve betaald wierd, hebben de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de extraordiüaris4 Vergadering op den 10 Juny 1717 gerapporteerd, dat zulks zoude aanloopen tegen de Conventie met de Stad Maaftricht aangegaan, ende dat dewyl dezelve Tweeheerig is, de Prins van Luik voor zyne Commisfarisfen Decifeurs het zelfde zoude eisfchen, het welk voor de Stad ruineus zoude zyn, ende dat over zulks de voorfz. voorflag niet behoord te worden aangenomen.
De Kamer,die geeri kennis heeft van de voorfz. Conventie met de Stad Maaftricht aangegaan, en even weinig weet van den Staat, waar in deFinantie van gemelde Stad zig bevindt, berust gaarne in het voorfz. Rapport.
Omtrent de Commisfie, die by Hun Hoog Mog. word gedecerneerd tot hei opueemen der rekeningen
's Gra-
VENHAGE.
Memorie yan de General. Kekenkameroye'r bezuiniging-



nS4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
VENHACE.
Memorh 'yan de General. Rekenkamerover bezuiniging.
Dan de Kamer begrypt niet, waarom het opneemen van de reekeningen en het beftellen van de Magiftraaten tegenwoordig aan meer inconvsnienten onderhevig zoude zyn , dan het gewe est is in de jaaren 1672 en 1673 , en ze had daarom wel gewenscht, dat by het voorfchreeve Rapport die incoovenienten waarcn opgegeeven;
Ze begrypt even weinig hoe zulks tot groote kosten van de Ingezetenen zoude ftrekken, voornamentiyk zo gevolgd wierd de voet van de zo evengemelde jaaren, want toen is alleen gerequirecrd, dat de rendanten van rekening met den Griffier of Secretaris van ieder plaats zouden overkomen met de rekeningen, en met eene perfecte Lyst van de Magiftraats - Perfoonen, die in dienst zyn , van de afgegaane, en van de notabelfte en gequalificeerde Burgers, en Ingezetenen in ieder Plaats, om de rekeningen opgenomen en gefloten, en uit de voorfz. Lyst de Magiftraat veranderd, vernieuwd ofte naar gelegenheid eenige van dezelve in hunnen dienst door de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden daar toe fpeciaal gecommitteerd en geautbori-
feerd,
gen van de Steden in Staats-Vlaanderen en beftellen van de Magiftraaten aldaar, was by het meergemelde advis voorgedragen, of het een en ander niet in den Hage zoude kunnen gefchieden, gelyk zulks gedaan is in de jaaren zestien honderd twee en drie en zeventig, ingevolge Hun Hoog Mogende Refolutien van den 22 Juny van het eerstgemelde en van den 14 October van het andere jaar;
Dog ook deze voorflag hebben de bovengemelde Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden geoordeeld , dat niet behoord te worden aangenomen, aangezien het zelve aan verfcheide inconvenienten fubject zoude zyn, en tot groote kosten van de Ingezetenen aldaar ftrekken, die dezelve niet in ftaat zouden zvn te funnnrteeren•



JAARBOEKEN, Jany, 1790. 118
feerd, gecontinueerd te worden, gelyk zulks ka! worden gezien uit Hun Hoog Mog. reeds gemel de Refolutie van den 14 October 1673.
Het komt veel eer aan de Kamer niet onwaar fcbynelyk voor, dat de Stedelyke Finantien, dit dog alle worden gezegd in flegten ftaat te zyn, b] de "voorfz. fcnikkihg zouden profiteeren.
Het is waar, ze weet niet, of en hoe veel aan dt Heeren Gedeputeerden door de Steden word ver ftrekt; ongetwyffeld zullen zy zeker recht genieten voor het opneemen van de rekeningen: trouwens dit zoude zo al niet geheel, ten minfte vooi een gedeelte by aanhoudendheid betaald moetei
worden; daar en boven blykt uit Hun rioog Mog. Refolutie van den 2.5 Augustus 1671, die nog telkens aan de Heeren Gedeputeerden word mede gegeeven, dat derzelver verblyf ih de Steden en 'plaatzen in Vlaanderen tot eenige onkosten aanleiding geeft; uit welker beloop in zommige plaat> zen de kosten van het overbrengen der rekening zorykelyk zouden kunnen worden gevonden, dac het zelve daar toe niet geheel zoude behoeven te worden befteed, terwyl aan andere Plaatzen, by aldien de voorfchreeve Commisfie wierd afgefchaft, uit het geen het Land daar by zoude profiteeren, zeer gevoeglyk eenige toeleg tot goedmaaking van die kosten zoude kunnen worden gedaan.
Voor het overige moet de Kamer alhier noteeren, dat, daar de voorfchreeve Commisfie in het jaar 1717 jaarlyks plaats had, ze zedert het jaar 1752 alleen om het andere jaar word bekleed , gelyk hier na breder zal worden verhaald.
In de Commisfien van den Raad van Staate is zedert het jaar 1717 meer dan eene verandering ten voordeele van de Finantie van de Generaliteit gemaakt.
Aanftonds in het jaar 1718, is by den Raad liü op
i'sGra- .
' venhage.
: Memorie ' van de Genera!. ! Keken- ' ■ kamer over bezuiniging-
1



VENHAGE.
Memorie yan de General Kekenkamerover bezuiniging-
en Dy nadere i\ciuiuug vau utu xj juij volgende verftaan, dat de Gemeene Middelen in alle de Diftritten van de Generaliteit van dien tyd af voor een geheel jaar zullen worden verpagt, en dus is, het geen daar omtrent in het advis van den jaare 1717 is in bedenken gegeeven, dadelyk werkftellig gemaakt, waar door niet alleen zyn uitgewonnen de kosten op de afgefchafte Commisfien, maar ook die op de verpagting der Gemeene Middelen vallende, welke laatlte te zamen bedraagen eene fomme van ruim vyf duizend guldens; .
Daar en boven is by de gemelde Refolutie van den 12 Mey 1718 nog goedgevonden, dat de Heeren Gecommitteerden, die om het andere jaar naar Maaftricht gaan, mede zullen gaan naar Namen, Venlo en Stevenswaard, zonder meerder tyd te befteeden tot de Commisfie naar de voorfz. vier Plaatzen, dan de twee maanden, welke by het Re-, glement op de binnenlandfche Commisfien bepaald zyn voor de Commisfie naar Maaftricht alleen-
Dog het geen by het affchaffen van eene van de twee ordinaris jaarlykfche Commisfien tot de verpagting der Gemeene Middelen, en het vifitee-
nSS NIEUWE NEDERLANDSCHE
op den 13 January vastgeftelddat de ordinaris
Commisfien naar Wedde en Westwoldingerland en langs den Neder-Khyn en Tsfel, dewelke tot dien tyd toe even als de twee Commisfien tot het verpagten der Gemeene Middelen en het vifiteeren der Fortificatiën en Magazynen in Braband en Vlaanderen, tweemaal des jaars gedaan wierd,. alleen eens gedaan zoude worden;
En by Refolutie van den 12 Mey van het zelfde jaar, is een van de twee ordinaris jaarlykfche Commisfien ' tot de verpagting van de Gemeene Middelen in de twee andere Kwartieren van het DiflriSl van de Generaliteit, en tot het vifiteeren der Fortificatiën en Magazynen in dezelve, afgefchaft,.



J A A RBOEKEN, Jttny, 1700. I 1187
ren van de Fortificatiën en Magazynen in Bra band en Vlaanderen is uitgewonnen, is niet gehee tot voordeel van de Kas van de Generaliteit gebleven;
Want by de reeds meergemelde Refolutie van den t2 Mey 1718, en de nadere Refolutie van den 3 Mey 1725, is om de Leden van den Raad te meet te animeer en, om in het Collegie prefent te wezen, ingevoerd een prefentie-geld van agttien guldens daags, gerekend op vyf dagen van de ordinaris Vergadering in de week, om onder de twaall Heeren, naar maate ieder prefent is geweest, ver rWJd te worden . en aan den Heer Thefaurier-
Generaal in plaats van prefentie-geld toegelegd eene fomme van twee honderd en vyftig guldens 's jaars, het welk , hoe zeer tot het voorfz. prefentiegeld is geaffecteerd het Konyne- en Flambouwgeld , het welk de Leden van den Raad tot die tyd toe genooten hébben, en jaarlyks ruim een duizend guldens bedragen heeft , nogthans een bezwaar uitleverd van ruim vier duizend guldens.
Eindelyk in den jaare 1752 by den Raad in bedenken zynde genomen, het affchaffen van een van 's Lands Buiten - Jagten, is, ten einde zulks zoude kunnen worden werkfteiüg gemaakt, by Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 31 January van dat jaar vastgefteld , dat de Commisfie van Hun. Hoog Mogende naar Vlaanderen om het andere jaar «Slftaan, en met die naar Maaftricht te alterneeren, en vervolgens ook by Refolutie van den Raad van Staate van den 21 Maart daar aan volgende befloten, dat de Commisfie, door denzelven jaarlyks gedecerneerd wordende naar Staats-Vlaanderen en een gedeelte van Staats - Braband , van toen voortaan alleen om de twee jaaren zal worden waargenomen, en mitsdien om het andere jaar ftilftaan; gelyk mede, dat de Gemeene Middelen tel Iiii 2 kens
'sGttA-
V£NHAGE.
Memorie van de General. Rekenkamerover be'zitinigi»3-



ir88 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuitiiyging-
de reis vier Heeren worden gecommitteerd naar Vlaanderen, tot het hooren en opneemen van de rekeningen en het veranderen van de Magiftraaten in de Steden en Plaatzen, aldaar onder den Staat resiörteerende;
En telkens op het derdejaar twee Heeren om hier in den Haag te vifiteeren üe authentique inftrumenten en acta van het nationaale Synode, in den jaare1619 gehouden en te Leyden de autographa of authentique inftrumenten van de nieuwe verlie des* ouden en nieuwen Testaments,. die op het Stadhuis aldaar berusten; .
En dat door den Raad van Staate mede in het eene jaar twee Heeren worden gecommitteerd naar Maaftricht en Venlo, tot het vifiteeren der Forcifir catien en Magazynen aldaar, zynde de Stad Namen , zo als over bekend is, zedert eenige jaaren niet meer door Troupen van den Staat bezet, ende Fortificatiën van bet Fort Stevenswaart geabandonneert en de Magazynen ontledigd;
En in het andere jaar twee Heeren naar Staats-
Vlaan-
kens voor twee jaaren zullen worden verpagt, waas door om het andere jaar niet alleen zyn geprofiteerd de kosten op die Commisfie vallende; maar ook nog, na dat by Refolutie van den Raad van den 12 December 1753 is verftaan, dat van die verpagtingen, offchoon voor twee jaaren gedaan wordende, maai? enkelde leges en emolumenten zullen worden genoten , de kosten vallende op die verpagtingen Üe te zamen bedragen eene fomme van twee duizend, drie honderd een en veertig guldens en tien ïluivers.
Derhalven worden tegenwoordig geene andere ordinaris Commisfien gedecerneerd, dan dat door Hun Hoog Mogende ih het eene jaar twee Heeren ds Commisfarisfen Decifeurs worden gezonden naar Maaftricht; .



JAARBOEKEN, Jany, 1700. 1189
Vlaanderen en een gedeelte van Staats-Braband, tot het verpagten der Gemeene Middeien en het vifiteeren der Fortificatiën en Magazynen al-
d£1Voorts jaarlyks twee Heeren tot het verpagten der Thienden inde Baronnie van Breda ende Meyerye van's Bosch, die tot de Geeftelyke Goederen
b6T wee Heeren tot het verpagten der Gemeene Middelen te 'sHercogenbosch, Breda en Grave, ert het vifiteeren der Fortificatiën en Magazynen aldaar, als mede te Nymegen;
En twee Heeren tot het vifiteeren der Fortificatiën en Magazynen in Wedde en Westwoldmgerland, en langs den Ysfel en Neder-Rhyn, welke Commisfie zig derhalven uitftrekt tot de nieuwe Werken buiten de Stad Groningen, de Forten de Bourtange en de Langakkerfchans , de Stad Coeverdun en de Ommerfchans, en de Steden Lampen /Hasfelt, Zwol, Deventer, Zutphen, Doesburg en Amhem.
Hoe lang de voorfz. Commisfien mogen duuren, is zedert het jaar 1717 , z° a- niet °y "icdrukkelyke Refolutien, ten minften door een beflendig gebruik bepaald. .
Bv het Reglement op de binnen en buitenlandfche'Commisfien, was reeds bevorens vastgefteld, dat de Commisfarisfen Decifeurs te Maaftricht niet meer tyd zouden mogen toebrengen in de Commisfie dan uiterlyk drie maanden , de reis heen en weder daar in gerekend, en de Gecommitteerden van den Raad vau Staate niet meer dan twee maanden; het welk nog tegenwoordig word naaraekomen , uitgezonderd , dat de Heeren Commisfarisfen Decifeurs , aanvankelyk met het jaar i7<i6, altoos zes en negentig dagen tot het uitvoeren van die Commisfie hebben befteed , Iiü 3 .. iraj
's Gra-
VENIIAGE.
Meina'le van de General. Rekenkamerover bezuiniging-



iiqo NIEUWE NEDERLANDSCHE
's'Gra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkameróver bezuiniging.
immers over zo veel dagen daggeld gebragt, het geen by den Raad en" de Rekenkamer, ongetwyffeld om het gering verfchil, ongemerkt is gepasfeerd.
By Refolutie van den Raad van Staate vnn den 3 Öftober 1742 is bepaald , dat wegens de Commisfie naar Wedde en Westwoldingerland, niet meer maar wel minder dan vyftig dagen zoude mogen worden gedeclareerd ten laste van den Lande , en van dien tyd af, hebben de Heeren, welke die Commisfie hebben waargenomen, altoos over vyftig dagen daggeld gebragt, en dus is hier mede in effecte voldaan , aan het geen de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de extraordinaire Vergadering by bun Rapport in den jaare 1717 in het eerfte Lid van het een en twintigfte point hebben voorgedragen.
Dé Refolutien yby dewelke de tyd tot het waarnemen van de andere Commisfien is bepaald, zyn aan de Kamer niet bekend; zy twyffèlt, of daar toe wel Refolutien genomen zyo.
Tot de Commisfie uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende , tot het vifiteeren van de Papieren van de Nationaale Synode alhier , en van de Autographa te Leiden worden twee dagen hefteed;
En tot het doen van die naar Vlaanderen is van en met het jaar 1744 altoos over twee en veertig dagen gedeclareerdDe Heeren, die wegens den Raad van Staate zyn gecommitteerd geweest naar VlaandereD, en een gedeelte van Braband , hebben zedert het jaar 1750;
En die, welke bekleed hebben de Commisfie tot het verpagten der Gemeene Middelen te 's Hertogenbosch, Breda en Grave, en het vifiteeren der For-
II - ti-



JAARBOEKEN, Juny, -7S». uot
■tificatien en Magazynen aldaar, en verder te Nymegen, zedert het jaar 1758 beftendig over een gelyk eetal van twee en veertig;
En die, welke de verpagting der Thienden in de Baronnie van Breda en de Meyerye yan 's Hertogenbosch hebben gedaan ., zedert het jaar 1759 altoos over een en dertig dagen daggeld sebragt. . .
Derhalven is ook in opzigt van dit point de voorilag door de Kamer in het jaar 1.717 gedaan, in effecte werkftellig-gemaakt.
Ondertusfchen en niet tegenftaande de merkelyke menage, die omtrent de voornoemde ordinaris Commisfien door den Raad van Staate van tyd tot tyd is ingevoerd, als hier boven is verhaald, bedragen de kosten, op alle de voorfz. Commisfien vallende, no? eene aanzienlyke fomme jaarlyks, gelyk uit den hier nevens onder No. 1. gevoegden Staat yan het beloop der Declaratien van de Heeren, die dezelve Commisfien zedert het jaar J730 hebben waargenomen, met een opflag van liet oog kan worden
gCOp'dat men zig egter eeen verkeerd denkbeeld vormevan het beloop der Declaratien op den voorfchreeve Staat gebragt, moet alhier worden genoteerd , dat onder het zelve begrepen zyn niet alleen de daggelden van de Heeren Gecommitteerden , maar ook derzelver reiskosten cn eenige verfchotten, mitsgaders het dag- en kostgeld van een Secretaris en van een Bode, uitgezonderd de Declaratien van de Heeren, die wegens Hun Hoog Mogende om het andere jaar gaan naar Vlaanderen , en om het derde jaar worden gecommitteerd tot het vifiteeren der Autographa te Leyden, in dewelke niets voor een Secretaris gejbragt word»
ïiii 4. Voor
'sGra-
VENHAGE.
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuiniging.



-hq2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
VENHAge.
Memorie yan de General. Rekenkamerover bezuiniging.
i
i
] I
Voor het overige is het voorfchreeve onderwerp rrnsfchien van eenige meerder menage fusceptibel.
Roven en behalven de confideratien, die in deze zelfde § omtrent de Commisfie uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende naar Vlaanderen, en het geen hier boven in de 3. § omtrent de Commisfie uit den Raad van Staate tot het verpagten der Tienden is voorgedragen, meent de Kamer in overweging te moeten geven, or de eerstgemelde Commisfie , indien dezelve niet gevoeglyk zoude kunnen worden afgefchaft, niet door twee in plaats van drie of vier Leden zoude kunnen worden bekleed, het geen mogelyk ook eenig voordeel aan de Finantien van de Steden en plaatzen in Vlaanderen zoude kunnen toebrengen.
En als men verder let, dat, wanneer den Raad van Staate m het jaar 1752 by zyne Misfive van den 27 January aan Hun Hoog Mogende heeft voorgedragen de fchikkingen, die vereischt wierden om een van 'sLands Buiten - Jagten te kunnen affchaffen , daar by is ter neder gefteld, dat het geen merkelyk nadeel aan den dienst van den Lande zoude toebrengen, dat de vifitatie der Fortificatiën en Magazynen in de Steden en Forten in Staats- Vlaanderen om de twee jaaren gefchiedde, 2n dat het verpagten der Gemeene Middelen voor :wee jaaren volgens het eenpaarig gevoelen van de Ontfangers dier middelen , zo al niet voordeelig, ren minden niet nadeelig zoude zyn, fchynt men :e kunnen vragen , of ook de Commisfie tot het /erpagten der Gemeene Middelen te 's Hertogenxisch , Breda en Grave , eo het vifiteeren der fortificatiën en Magazynen aldaar en te Nymegen liet alleen om het andere jaar zoude kunnen wor:en gedaan , gelyk in opzigt van de Commisfie ïaar Vlaanderen in het gemelde jaar 17^ is vastjclteld.
Pog,



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1193
Dog de Kamer word weêrhouden om zig daar omtrent verder uit te laten of eenige Heilige voorflagen te doen, om dat by den Raad van Staate, uitwyzens deszelfs hier boven reeds gealiegueerde Refolutiëvan den 12 Mey 17x8, de ordinaris Commisfien worden geconiidereert te zyn een emolument, van lief Ampt van de Leden, waar van dezelve, zedert immemoriaale tyden in posfes/ie zyn , cn waar door zy eenigzims in {laat worden gefield, om op hunne geringe TraStcmenten hun Ampt buiten hunne merkclykc fchade te kunnen behoorlyk waarnemen in een Collegie, van het welk de Leden niet kunnen den een den anderen verva?! gen en afiosfcn, gelyk in de Vergadering van Hun Hoog Mogende, maar in hei welk ieder hoofd voor hoofd zyn post moet waarneemen, en niet kan zig alfentceren, dan met vcragtering van 'sLands dienst en van de expeditie der zaaken.
Daar en boven is de Kamer ten vollen overtuigd, dat het niet alleen zeer nuttig , maar zelfs noodzakelyk is, dat de Fortificatiën en Magazynen in de Froptierfteden en Forten, door Gecommitteerden uit den Raad van Staate werden gevifiteerd,
Niet te min meent de Kamer eenen voorflag op dit fubject gevoeglyk te kunnen en dan ook te moeten doen, of namentlyk de Commisfie naar Wedde en Westwoldingerland en langs den Ysfel en Neder- Rhyn, diezedert dat de Gemeene Middelen in Wedde en Westwoldingerland niet meer verpagt, maar telkens voor eenige jaaren rot eene bepaalde fomme van penningen aangefchreven worden, alleen gefchikt is tot het vifiteeren van de Fortificatiën en Magazynen in de Steden en Schansfen in die Kwartieren, niet om de twee jaaren zoude kunnen worden waargenomen. . En ze heeft te minder geaarzeld , om zulks in Iiii 5 be-
's Gravenha-
3e.
Memorie tan de ' General, Kekenkamerover bezuiniging.



JÏ94 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGra-
venhace.
Me mori van de General Rekenkamerever bezuiniging-
bedenken te geeven , eensdeels, om dat de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de extraordinaris Vergadering, by hun meergemelde Rapport in den jaare 1717 reeds
< geadvifeerd hebben , dat de voorfchretve Commis/ie in plaats van alle jaaren, alleen alle
. twee jaaren zoude behooren te worden geëxerceerd.
Anderdeels om dat in de Refolutie van den Raad van den 13 January 17-Ü hier boven reeds gemeld, gezegd word, dat de voorfchreeve Commisfie van alle de ordinaris Commisfien, de moeijelykfte en met een de minst voordeclige is, wanneer ze uitgevoerd wordt -naar de letter van het Reglement op de Binnenlandfche Commisfien.
De Kamer kan egter niet verbergen, dat zig tegen de voorfz. voorflag twee zwarigheden opdoen, waar van de eene is, dat de vifitatie der Fortificatiën en Magazynen in de Schanfen van Westwoldingerland gedaan word met een Heer wegens de Provincie van Friesland, en een Heer wegens de Provincie yan Stad en Lande daar toe gecommitteerd;
En de andere, dat door die gezamentlykeHeeren jaarlyks word gemaakt eene verdeling van de lasten, die over ieder jaar moeten worden betaald , en vastgefteld, welke door den Raad, en welke door ieder van de gemelde Provinciën, zullen worden voldaan. .
Dan de Kamer vertrouwt, dat, indien het geen merkelyk nadeel aan den dienst van den Lande zoude toebrengen, dat de voorfz. vifitatie om de twee jaaren gefchiedde, de Heeren Staaten van de gemelde Provinciën geen bedenken zullen dragen,om daar in zo veel baar betreft, te bewilligen , aangezien zulks ook voor dezelve een vermindering van kosten zal te weeg brengen.
En zv ziet geen reden, waarom de voorfz. ver* de-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1195
deling of liquidatie ook niet om de twee jaaren zoude kunnen worden gemaaktMet opzigt tot de Commisfie, die door Gecommitteerden uit den Raad van Staate naar Maaftricht en Venlo word gedaan, zoude nog wel in overweging kunnen worden genomen, of tegenwoordig, nu die Commisfie zig niet meer uitftrekt tot Namen , en doorgaans te Stevenswaard niets te vifiteren valt, de tyd van twee maanden tot die Commisfie gefchikt, niet wel met ten minften agt a tien dagen zoude behoren te worden verkort; dog daar tegen komt in confideratie, dat tot bet doen van de Commisfie naar Maaftricht alleen, by het Reglement op de binnen en buitenlandfche" Commisfien is bepaald de voorfz. tyd van twee maanden, en dat by de reeds boven gemelde Refolutie van den Raad van 12 Mei 1718 is verftaan , dat de Heeren Gecommitteerden, naar Maftricht gaande, mede zouden gaan naar Namen, Venlo en Stevens waard, zonder uit dien hoofde meerder tyd tot dezelve Commisfie te hefteden, dan de twee maanden by het Reglement daar voor bepaald;
En het is om die reden dat de Kamer zig vergenoegt met zulks hier alleen aan te tekenen, dat men niet vermoeden zoude, dat dit point over het hoofd was gezien.
Of eindelyk omtrent den voet, op welke alle de voorfz. Commisfien worden bekleed, en de emolumenten die daar voor gefchikt zyn, eenige menage te vinden zoude wezen op eene wyze, dat dezelve met decentie en buiten fchade van de Heeren Gecommitteerden kunnen worden waargenomen , zal de Raad van Staate beter dan de Kamer kunnen opgeven.
'§ 11. Met
'sGra-
venha3e.
Memorie van de General, Kekenkamerover bezuiniging.



's Gra-
venhage.
Mcmorh van de General, Rekenkamerover bezuiniging,
n96 NIEUWE NEDERLANDSCHE S %
Met het voorilel, in het advis van de Rekenkamer van den jaare 1717 gedaan, omtrent her bverbren■ gen van'sLands depêches, hebben zig de Heeren Hun Hoog Mog. Gedeputeerden tot de zaken van de extraordinaris Vergadering by hun rapport in het zelfde jaar gedaan , genoegzaam geconformeerd , en de Kamer heeft nader in het Plan van menage, door dezelve by Misfive van den 16 Mei 1754 aan Hun Hoog Mog. gezonden, voorgedragen, dat inogelyk op dat werk eene meerder menage, dan door het affchaffen van eenige Postillons en Paarden zoude ontftaan , betragt zoude kunnen worden ,, conform de idéés vervat in het zo evengemelde rapport; dog dc Heeren Staaten van Holland en West-Friesland hebben daar op in hunne Refolutie van den 5 Maart 1755 gereflecteerd, „ dat de Posteryen in Holland van natuur veranderd zyn" de, de fchikkingen daar omtrent voorgeflagen, „ ten decle vervallen; dat 'er ook toen geen extra„ ordinaris Bodens meer, en maar vier Adfiftenten waren, en dat volgens informatie de depêches " door de ordinaris Posten wierden geëxpedieerd, zo ver eenigzints gefchieden kon met aan de Bodens een ordentelyk beftaan te laaten behouden, ' zo dat daar op alreeds behoorlyke menage wierd „ betragt, met verdere by voeging, dat by aldien , egter nog gemeend zoude mogen worden, dat ' eene vermindering van Bodens zoude kunnen „ worden vastgefteld , zulks met den Raad van Staate zoude behoren te worden overlegd, mits ! dat de digniteit van den Staat in het oog werde gehouden, om in het geval van publieke Cere„ monien van een genoegzaam getal te blyven voorzien."
Tegenwoordig nog zyn 'er geert extraordinaris Bodens, en het getal der Adfiltenten is op twee
vei».



JAARBOEKEN- Juny , 1790. H97'
verminderd, die zelfs ingevolge Hun Hoog Mog. Refolutie van den 10 January 177O moeten uitfterven , zo dat vervolgens alleen zullen overblyven de twee en twintig ordinaris Bodens. <
Ook nog tegenwoordig wordenv.eer veele depêches met de ordinaris posten verzonden, zonder dat daar voor dubbeld port betaald word; dog tot nu toe is nier bepaald, dat alle depêches naar alle binnenlandfche Plaaifen dqor de ordinaris Postmeeftei moeten werden befteld, en vervolgens ook zyn dt Tra elementen van de Bodens niet verhoogd.
Voorts worden aan den Postmeefter ingevolge Hun Hoog Mog. Refolutie van den 4 February, 1784, by dewelke laatftelyk is bepaald het getal van Postillons en Paarden, die door denzelven in dienst moeten worden gehouden, niet meer goedgedaan , dan vier Postillons en vyf Paarden, zo dat op- dit point aan het geen door de Kamer in het jaar 1754 is voorgeflagen, voldaan is.
Ondermsfchen bedragen de Post en Bodenloner by continuatie eene zeer aanmerkelyke fomme jaar lyks, en die kosten zyn niet alleen zedert het jaar 1717, maar zelf» zedert het jaar 1754 conüderabe; verhoogd.
Om zulks met een opilag van het oog te doen zien, zyn geformeerd Staaten van het geen de voorfz. reizen zedert het jaar 1730tot het jaar 1785 incluis bedraagen hebben, dewelke hier nevens worden gevoegd 'onder N9. 2.\en 3.
En de Kamer oordeelt vervolgens, dat daar omtrent r.oodzakelyk eenige voorziening gedaan, et menage betragt behoord': te worden; dog alvoren op te geven. waar in het een en ander zoude kun nen beftaan, zal het nodig zyn in eenig detail t< treden van de wyze, op welke de Postmeefter en Bo dens gi nandeld worden, als mede van de reizen die door dezelve worden gedaan, en van de voet waar op zy voor de reizen worden betaald.
'sGeu- •
VENHAGE.
Memorie van de GcncreL Rekenkamer , overbe». zutnii ging;.
1
t »



lijré NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha-
ce.
Memorii van de General Kekenkamerover bezuiniging.
De Postmeefter van dé Generaliteit geniet jaarlyks voor Tractement niet meer dan ƒ 100 : o : o voor een nieuwe jaar van Hun Hoog
Mog. 25 : o : o
> van den Raad van Staate 24 : o : o
van de Generaliteits Rekenkamer ij : o : o
dus te zamen ƒ 164 : o : o
Voor de Postillons en Paarden die hy verpligt is in dienst te houden , word hem voor ieder Postillon , ingevolge de Refolutie van den Raad van Staate van den 4 Maart 1718, door het Land goedgedaan negen ftuivers, en voor ieder Paard tien ftuivers daags, die hem egter gekort worden over de dagen, die de Postillons en Paarden op reis zyn.
Daar tegen moet hy dragen de kosten van de Levrey van de Pastillons , de inkoop en onderhoud der Paarden, als mede de inkoop en reparatie van Zadels, Tomen en Valiezen.
De ordinaris Bodens van de Generaliteit, die tegenwoordig twee en twintig in getal zyn, zonder daar onder te rekenen twee adfiftent Bodens, die, gelyk zo even reeds gezegd is, ingevolge Hun Hoog Mog, Refolutie van den 1 o January 1770 moeten uitfterven, en waarom van dezelve niet verder zal behoeven te worden gefproken, genieten ieder een jaarlyks Tractement van (*) f 250 : 0:0 voor een nieuwe jaar vanHun Hoog Mog. 75 : 0:0
van den Raad van Staate 75 : 0:0
van de Generaliteits Rekenkamer 75 : 0:0
/47J : o : o voor
(*) Dit Trattement heeft tot het jaar 1669 toe niet meer bedraagen dan ƒ 100 : o : p.. Het zelve is by Refolutie van Hun Hoog Mog. van' 30 Maart 1669 verhoogt tot op ƒ 150 : o : o. En by Refolutie van 11 December 1680 op ƒ 250 : o : o.



JAARBOEKEN, 'Juny, 179.0. 1199
Tranfp. ƒ 475 : 0:0 voor het oppasten aan de Banken in de Klooster Kerk te zamen ƒ 300: o: o makende voor ieder. 13 : 12 : o
en dus te zamen ƒ 488 : 12 : o
Zy krygen daar en boven nog wel nieuwe jaaren van de refpective Provinciën en het Landfehap Drenthe, als mede van verfcheide, zo niet alle de Collegien ter Admiraliteit;
Zy genieten ook nog wel andere douceurs wegens het adfifteeren van extraordinaris Commisfien , en in het byzonder van de ordinaris jaarh'klche Commisfien uit de Vergadering van Hun Hooi? Mogende, en van den Raad van Staate;
Het adfifteren by deputatien ;
En by de trekking van de Generaliteits Lote-
rye; . „ .
Het doen van eed van nieuw aangeftelde Amptenaaren, zo by den Raad van Staate als by Hur, Hoog Mog., in het byzonder van Generaals Perfoonèn, dat aanmerkelyk is;
Het dragen van Lyken;
En misfchien nog meerdere.
Dog aangezien alle die douceurs of voor het aandeel van ieder Bode van niet veel belang, of onzeker zyn, oordeelt men dezelve in de berekening van de vaste inkomften der Bodens niet te moeter. brengen.
Dewyl dan de Tra&ementen van de Postméeftei én de Bodens niet hoger zyn, is het zeker, dat on aan dezelve en voornamentlyk aan'den Postméeftei te geven een convenabel beftaan, dezelve moeter worden gebruikt tot het doen van reizen, waai toe zy ook in den oorfprong voornamentlyk zyr gefchikt, en dat zy daar voor moeten worden be
's Gravenhagen
Memorie van de GeneraL Rekenkamerover bezuiniging- '
E



9sGra-
venhace.
Memorie yan de' General. Kekenkamerover bezuiniging.
i
iaoo NIEUWE NEDERLANDSCHE
taald op eene wyze, dat zy daar uit eenige overwinst kunnen hebben.
Nu is by een Reglement, den 14 Oftober 1651 door,Hun Hoog Mogende gearrefteerd, bepaald, welke reizen door de PostmeelTers, en welke dooide Bodens moeten worden gedaan, en tenens welke plaatzen een reis uitmaken.
Tot verftand van dat Reglement moet men weten , dat 'er ten tyde, wanneer het zelve is gearrefteerd , 'verfcheide Postmeefters zyn geweest, die bevorens eenvoudig Posten genoemd zyn, en gehouden waren de reizen zelfs in Perfoon te doen;
Het geen egter ten tyde van het arrefteren vari voorfz. Reglement geen. plaats meer moet hebben gehad; want na dat_ by het 5 Artikel is gezegd, dat dc Bodens de reize zelfs moeten doen, 'is by het S Artikel bepaald, dat de Postmeefters de reizen met hunne Paarden moeten laaten doen.
Naderhand is het getal der Postmeefters fuccesfivelyk verminderd, tot dat het eindelyk in den jaare 1710, by Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 29 Maart tot een gebragt is.
Verder valt op het voorfz. Reglement aan te nerken j
1. Dat by het 6 A'tikel is vastgefield, dat de Postmeefters hunne reizen met hunne Paarden en niet te voet moeten laten doen, waar uit fchynt te volgen, dat de Bodens hunne reizen te voet moesten doen; en dat dan ook deze niet zyn gefchikt geweest om reizen met haast te doen, maar dat de Postmeefters de zodanige hebben moeten laten volbrengen;
2. Dat by het 9 Artikel is bepaald, dat,om alle disorders en confufie voor te komen, des Generaliteits reizen maar tweemaal ter weeke zullen mogen worden afgezonden, ten waare de Brieven haast vereischten.
Het



JAARBOEKEN, Juny, 1790. iaói
Het welk aanleiding geeft om te denken, dat 1 ook reizen zonder haast voor den Postmeefter zyn gefehikt, en in dit denkbeeld word men verfterkt, als meri agt geeft, dac alle de reizen naar zekere bepaalde Plaatzcn alleen door de Postmeefters moeiten worden gedaan , of men zoude moeten vast fielten, dat geen andere reizen met haast konden voorvallen dan haar die Plaatzen, of dat alle reizen naar dié Plaatzen met haast moeften worden gedaan ,welk een en ander ongerymd zoude zyn 5 zelfs, fchynt men in het algemeen by het voorfchreeve Reglement voornamentlyk reizen zonder haast in het dog gehad te heb. ben.
Dat in het voorfchreeve Regiement van geert reizen buiten 's Lands gefproken word , eh dat in de Lyst der reizen geen Piaatzefi buiten het gebied van den Staat genoemd worden , dan eenige weinige, in welke te; dier tyd Troupen van den Staat bezettinghielden;
En dat all:die Plaatzeh Onder de Postreizeri zyn gefchikt , uitgezonderd alieen Embderi en Lierqort, die met Friesland Groningen eh de Schansen in Westwoldingerland gecombineerd zyn, en tot de reizen der Bodens gehoren.
Overeenkom (tig het voorfz.Reglemeht zyn dan wel aan de Postmeefters gegeven reizen, die1 geen haast Vereischteri , dog dezelve zyn voornamentlyk gebruikt om tè laten doen reizen met baast, eh haar Plaatzen buiten het gebied van den Staat;
Én doof de Bodens zyn tot voor weinige jaarcri toe, waar van nader zal worden gehandeld, alleeü gedaan reizen zonder haast;
En dewyl dezelve uit die reizen móeten vinden een gedeelte van hun beftaan , is het loon , dat aan dezelve voor ieder reis betaald word, zodanig Kkkfc gV
sGW
3e.
Wemorié
mn de Ircnerah Rekenkamerover bei zuini-



's Gra-
VENHACE.
Memorie yan' de General. Rekenkamerover be? zuinlging. ■
1202 NIEUWE NEDERLANDS CHB
gereguleerd, dat als zy de reis al niet te voet doen, maar zig daar toe van de ordinaire Schuiten en Scheepen ; of daar geene varen, van de ordinaire Rytuigen bedienen, zy uit het vierde gedeelte van dat loon kunnen goedmaken de kosten van de reis heen en weder, hunne verteering op reis vinden uit het tweede vierde, en de overige twee vierden voor zuivere winst overhouden, welke twee vierden de Bodens ook gewoon zyn by een te brengen en onder elkanderen gelykelyk te verdeden.
Op dien voet is laatftelyk in het jaar 1727 opgemaakt en gearrefteerd een Lyst van het geen voor ieder van de reizen , die door de Bodens gedaan worden. zoude worden betaald.
By die Lyst is wel voor verfcheide reizen geduurende de Winter iets meer toegelegd, dan in de Zomer, dog door dien de Bodens doorgaans de reizen niet meer te voet maar met de ordinaire Vaar en Rytuigen doen, gelyk ook door zodanige Bodens , die bejaard geworden zyn , niet wel anders gedaan kan worden, heeft de. voorfz, Lyst niet kunnen worden gev h..', , wanneer de reizen by befloten water &ëdaan zyn.
In dat geval heeft de Kamer gerequireerd, dat zouden worden opgegeeven de reiskosten, die dadelyk zyn gefupponeerd, en het beloop daar van doen fubintreeren in de plaats van het een vierde part van het loon , dat voor die reis by open water gedaan, in de voorfz. Lyst bepaald is , en daar by gevoegd de drie. overige vierde parten van dat loon, waar door dan een Bode van die reizen het zelfde voordeel geniet als van ordinaris reizen by open water;
Dog hier door word veroorzaakt, dat, hoe zeer de Kamer gewoon is de opgegeeven reiskosten
zees



JAARBOEKEN, 0ffïf^. «föj
geer merkelyk te fnodercercn < en niet meer goed te doen, dan zy kan ontdekken dat heeft behoeven betaald te worden , het overbrengen van eene enkele Brief aan het Land niet zelden meer dan een höndefd guldens kost, gelyk kan worden gezien uit de hier nevens onder No; 4. gevoegde Lyst Van het loon, dat voor eenige reizen by open en by belloten water betaald w*ord, terwyl vodr port van dezelve, indien -met de ordinaris Post verzonden was, niet méér dan weinige lluivets betaald zouden zyn; en ondertusfchen klaageh de Bodens doorgaans nog, dat zy uit hoofde van de koude en ongemakken, die zy op zodanige rei2en moeten ukftaan , zcej liegt betaald Worden.
Hier by is zedert het jaar 1760 of daar om* trent, ( wafrt om het precies te kunnen bepaaler zoude meerder moeite moeten worden genomen dan de zaak waardig is,) nog gekomen , dat nier begonnen heeft de Bodens ook tot het doen van reizen met haast te gebruiken, waar van bevorens geene, immers zeer ,weinige voorbeelden tc Vinden zyn.
Zelfs zyn dc Bodens in het jaar 17-5 ook tot het doen van réizen buiten 's Lands gebruikt; dog dit na dien tyd geen plaats meer gehad hebbende , zal men daar van niets meet zeggen.
Het geen de eerfte aanleiding gegeeven hëefl Cm Bodens tot het reizen met haast, en zelfs tot buitenlandfche reizen te gebruiken, is waarfchynelyk geweest, dat, als Zyne Hoogheid zig buiten den Haag bevond, men in Holland verlangd heeft j dat om de Brieven èri Depêches aan HoogstrienzelVen oVt;r te brengen, eok Hollandfche Bodens zouden worden gebruikt, daar zulks bevoorens alleen door Postillons van de Postmeester van de Generaliteit gefehiedde, en verbolgens heeft die fchikking ftand gegreepen , Kkkk 9. m
\
's Graven ha-
GEi
Memorie van de General: Kekenkamerover bezuiniging:



'sGravenha-
CE.
Memorie van cle General. Rekenkamerqyer bezuiniging.
1
i 1 I 1 1 i
^ i t
T \
Z
d b
$
rr d rr h ft
W
yt
aao4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
dat de Generaliteits en Hollandfche Bodens tot het overbrengen van voorfz. Depêches by beurten geëmployeerd zyn, en dewyl die reizen oikwils met haast moesten worden gedaan, zvn vervolgens ook tot het doen van andere reizen met brast Bodens gebruikt.
Dan dit gebruik, het welk by aanhoudendheid piaats heeft, verftrekt tot merkelyk bezwaar van 'sLands Financie, want die reizen «hebben mede niet kunnen worden afgedaan volgens dc bovengemelde Lyst, maar s de Kamer verpligt geweest daar omtrent :ven eens te handelen als met reizen , die >y befloten water gedaan worden, waar door Ie Bodens met alleen dezelfde overwint op die eizen hebben als op reizen zonder haast , maar mg die winst in korter tyd verkrygen: daa iet gevolg daar van is , dat voor die reizen vrv neer word betaald, dan betaald zoude worden ndien dezelve door Postillons van den Postneefter gedaan wierden, gelyk by vcrgelykin* -an de nier boven overgelegde Lyst der Boenloonen, tegen de hier nevens onder No < vergelcgde Lyst van het geen voor die zelfde sizen aan den Postmeefter word betaald, kan morden gezien.
Men zwygt nog, dat men omtrent alle reien niet naauwkeurig kan opmaaken de kosten ie tot het doen van dezelve moeten worden ïfteed, en men dus veel afhangt van de oplaf, die de Bodens van dezelve doen terwvl en niet dan al te veel proeven heeft, dat on;r de Bodens gevonden worden, die niet fchrooen, om door te hoogen opgave eene onbe. Dorlyke winst te doen, het aeen niet teo-enïande daar toe verfcheide middelen zyn in'het eik gefteld, zelfs door het requireeren van, rklaanngen op den eed aan den Lande ge.
daan.



JA ARBOEKEN, Jttnf, 179©. 1205
daan, niet'heeft kunnen worden voorgekomen; het welk ook al gedeeltelyk daar door is veroorzaakt , dat doorgaans aan de Hollandfche Bodens, zo de Kamer geïnformeerd is, word betaald het geen dezelve opgeven uitgefchoten te hebben, en dezelve rykelyk worden beloond.
Omtrent de voorfz. reizen met haast heeft nog een ander misbruik plaats, daar in beftaande, dat tot het overbrengen van Depêches, die door eenen Bode zouden kunnen worden verzorgd, twee Bodens geëmployeerd worden, om dat de ordinaire reizen, die zonder haast kunnen worden gedaan , in dier voegen verdeeld zyn:—wanneer by voorbeeld Depêches moeten worden gezonden naar Bergen op den Zoom, Hulst, Sas van Gent en Sluis in Vlaanderen, word een Bode afgezonden met de Depêches naar Bergen op den Zoom en Hulst, en een ander met de Depêches naar Sas van Gent en Sluis, om dat die reizen, indien geen haast vereischten, in dier voegen zyn verdeeld en ge. fehikt, en zulks niet tegenftaande de Bode, die naar Sas van Gent en Sluis reist, de route over Hulst nemen moet, het geen in ordinaire yeizen zonder haast geen plaats heeft, als wordende die te water afgelegd.
Ondertusfchen is het gevolg van die fchikking, dat de kosten van de reis naar Hulst en terug, tweemaal ten laste van het Land worden ge« bragt, daar het dezelve die maar eens zoude behoeven te draagen.
In de reizen , die door Postillons van den Postmeester worden gedaan , word doorgaans niet uitgedrukt, of dezelve met haast moeten worden afgelegd , en daarom worden ze alle meerendeejs op den zelfden voet betaald, her.
Kkkk s geen
's Gra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuini%in£.



?ae« N|EUWE NEDERLANDSCHB
Memorie
van de
Qeriér-ah
Keken-
huntr
oy.er be-
zuini-
geen misfchien altoos, immers zedert veele jaaren heelt plaats gehad, met dat oogmerk ongetwyfeld, dat de meerdere kosten, die op reizen met haast vallen, zouden kunnen worden gevonden uit de meerdere winst, die op reizen zonder haast gemaakt word.
In eukelde gevallen egter wanneer meer dan gemeene fpoed is gerecommandeerd, word daar op wel eens reflexie gemaakt, en voor zodanige reizen iets meer toegelegd.
De voorfz,. reizen nu worden betaald by het uur, en gerekend naar de aflland van de Plaats, van waar de Postillon is geëxpedieerd, tot die daar de Depêches moeten worden overgeleverd.
Voor reizen naar Braband en Vlaanderen word ingevolge de Refolutie van den Raad van Staate yan den 13 Augustus 1712, wanneer de Plaats, werwaards de Depêches moeten worden overgebragt , gelegen is binnen de twintig uuren van de Plaats daar dezelve zyn gedêpecheerd, geduarende den Zomer over ieder uur goedr gedaan twintig ftuivers, en zo die Plaats verder dan twintig uuren is gelegen, dertig ftuiyers. •■„».■•
En des Winters word dat loon, het welk volgens de zo even gemelde Refolutie in redelykheid zoude moeten worden verhoogd naar adVcnant van de moejelykheid van de reizen, volgens de Refolutie van de Generaliteits Rekenkamer van den 27 December van het zelfde jaar Ï712, en van den 20 November 1753, waar by zulks op eenen vasten voet is bepaald, verhoogd mee epn vierde, en dus voor reizen binnen de afftand yan twintig uuren goedgedaan vyf en tw.ntig ftuivers, en voor verdere reizen zeven en < ertig duivers en een half per uur, des dat alle extraordinaris kosten, zo coor onbruikbaarheid



JAARBOEKEN, Juny, 1750. 1207
heid der wegen en door Ysgang als anderzints veroorzaakt , door den Postmeester gedragen moeten worden.
Voor reizen binnen de zeven Provinciën en de Landfchap Drenthe, is tot het jaar 1756, zonder onderfcheid van de diftantien der Plaatfen werwaards de Depêches moeten worden overgebragt, eene gulden per uur zo des Zomers •als des Winters betaald, dog by Refolutie van den Raad van Staate van den 31 May^van het wemelde jaar , is, in confideratie dat 'er geen minder reede was om in de betaling van die reizen agt te geven op de afftand der Plaatzen, en de moeijelykheid van de reizen in de Winter, dan omtrent reizen naar Braband en Vlaanderen, vastgefteld, dat voor reizen, die binnen de Provinciën gedaan worden , en meer dan twintig uuren ver zyn, op den voet van de Refolutie van 13 Augustus 17*12, insgelyks dertig Huivers per uur geduurenden den Zomer zouden worden betaald, en dat geduurende den Winter dat loon in redelykheid zoude worden verhoogd naar advenant van de moeijelykheid van de reizen, mits de Postmeester onder hei Billet van zodanige reizen verklaare, dat de reis gedaan is met expresfe Paarden, ende niet met ordinaire voitures of te Water.
En deeze verhoging is eindelyk by Refolutie van de Rekenkamer van den 15 Augustus 1782, tot affnyding van alle difficulteiten, die zig daat omtrent vry dikwyls opdeden, mede bepaald op een vierde van het ordinaris loon.
En hoe zeer zo wel ingevolge de gemelde Refolutie van den 31 Mey 1756, ^ ingevolge die van den 20 November 1753■> alle extraordinaire kosten door onbruikbaarheid der wegen , ysgang en andere redenen veroorzaakt, vooi rekening van den Postmeester moeten blyven is-, men eeter gewoon daar omtrent in ongemee Kkkk4 «<
's Gra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover be zuini-



VENHAPE-
hletnorit yan de General. Rekenkamerp »er bezutniglfigf
ïaoS NIEUWE NEDERLANDSCHE
ne gevillen wel eenige confideratie te gebrul-' ken. °
Voor reizen buiten het Resfort van den Staat, die onderfteld worden altoos met haast te moeten worden gedaan, word ingevolge de Refolutien van den Raad van den 4 Maart 1718, en van de Rekenkamer van den 12 November 1728 op Franseh Territoir dertig ftuivers , en daar buiten twee guldens per uur betaald, en deze twee guldens worden over reizen naar ver afgelegen Plaatzen goedgedaan van den Haag af, hoe zeer een geruimen tyd na het nemen van die Refolutien die twee guldens alleen wierden gevalideerd buiten het Resfort van den Staat, het geen omtrent fommige reizen nogplaats heeft: — hetontbreekt egter niet aan voorbeelden, dat door Postillons depêches buiten 'sLands met de ordinaire yoitures overgebragt zyn, en in dat geval is aari den Postmeester voor zodanige reizen eene gulden per uur betaald. -
Wanneer een Postillon met antwoord te ru<* (tornt, word over reizen binnen de Provinciën en het Resfort van den Staat, op den voet van de Refolutie van den Raad van den 22 Mey Ï706, voor het retour aan den Postmeester °-eleden de helft van het geen voor de heenreis is toegelegd, en over réizen buiten het Resfort van den Staat even veel als voor de heenreis.
Dog als de Postillon zonder antwoord te nip komt, word over reizen binnen de Provinciën en het Resfort van den Staat, voor het retour niets, en over reizen buiten het Resfort van den Staat, eene gulden per uur, ofwel in fommige gevallen voor de uitreis vyftig ftuivers per uur, en dan niets voor het retour goedgeiaan. °
Voorts heeft omtrent de reizen , die doop Postillons met haast moeten worden gedaan ?e.
'jyk



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1209
lyk misbruik plnats, als boven is aangetekend, dat plaats heeft omtrent reizen, die door Bodens met haast , gedaan worden, namentlyk dat de Plaatfen werwaards depêches met haast moeten worden overgebragt even eens worden gecombi neerd, als gebruikelyk is omtrent reizen , die geen haast vereisfchen.
Om dit te verftaan , moet men weten , dat volgens het Reglement van den jaare ióji , hier boven breder gemeld, door Postillons moett-n worden gedaan de reizen naar Utrecht en Gelderland , als mede gedurende de zes Win* termaanden naar Overysfel, waar by naderhand nog gevoegd zyn de reizen naar Venlo.
Die reizen nu, als ze ponder haast kunnen worden gedaan, worden naar aanleiding van het voorfz. Reglement zodanig gecombineerd, dat het overbrengen van depêches naar Utrecht, Arnhem , Doesburg en Zutphen, in een Billet word: vervat;
De reizen naar Bommel, St. Andries, Thiel en Nymegen in een Billet;
De reizen naar de Steden van Overysfel in een Billet;
En de reis naar Venlo in een afzonderlylc Billet.
En zulks hoe zeer op den zelfden dag worden afgegeven depêches , die naar alle die Plaatfen moeten worden overgebragt, en de Brieven naai? Venlo zeer gevoeglyk zouden kunnen worden overgebragt door den Postillon, die overbrengt de depêches naar Nymegen, gelyk even eens de depêches naar de Steden van Overysfel, doorgaans zouden kunnen worden verzorgd door den Postillon, die de Brieven naar Zutphen oyerbrengt.
Ook worden die reizen niet gedaan door zo veel onderfcheiden Postillons, als 'er Reisbibletten zyn afgegeven , maar zulks wórd door Kkkk 5 den
's Gra*
VENHAGE.
Memorie van de General, Rekenkamerover be* zuinïging.



i2io NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhace.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging.
den Postmeester gefchikt op zodanig eene wyze , als hy zonder veragtering van 's Lands dienst met zyn voordeel het meest overeenkom» ftig rekent, en hy word voor die reizen betaald , als of ze door zo veel onderfcheiden Postillons , als 'er Reisbilletten zyn, afgelegd waren.
Wanneer nu reizen met haast, zelfs met meer dan gemeene haast moeten worden gedaan, worden dezelve op gelyke wyze gecombineerd 2 in zodanige gevallen word daar op by de Kamer wel agt geilagen, en dc betaling gereguleerd naar het getal van de Postillons, die zy oordeelt, dat de depêches dadelyk overgebragt hebben, dog dit geeft aan den Postmeester aanleiding tot klagten.
Van gelyke geeft het gebruik, dat, wanneer" aan een Postillon Brieven in retour worden mede gegeeven, voor de terug reis even veel als voor de uitreis, of in fommigc gevallen de helft word goedgedaan , aanleiding tot misbruiken ; want het gebeurd niet zelden, dat Brieven, die in retour worden mede gegeeven, geen antwoorden zyn op de overgebragte depêches, maar van geheel andere Perfoonen, dan die, aan welke dezelve depêches waren geaddresfeerd; daar en bo*ven blykt niet, of die Brieven van dien aart zyn ,„ dat haast vereisfehen , of niet gevoeglyk met de ordinaire post zouden hebben kunnen worden verzonden, zynde daar omtrent tot nu toe geen voorziening gedaan , gedeeltelyk om reden , dat men begreepen heeft , dat diergelyke voordeden aan den Postmeefter behoorden te worden gelaaten, in confideratie, dat hy voor veele reizen, niet ryklyk wordt betaald, en hy zonder diergelyke voordeden, vooral in tyden, dat 'er niet veele . in 't byzonder geen bqitenlandfche reizen voorvallen , niet zoude kunnen, goedma-



JAARBOEKEN, J'H'j, 1790. 1%*
ken de kusten, die voor zyne rekening loopen, veel min zo( convenabel middel van beltaan hebben..
Uit bet voorfz. verflag zal men reeds voor een gedeelte hebben kun,-ra opmaaken, welke voorziening omtrent de S>Vst- en Bode reizen zoude kunnen en beh oren te wirden gedaan.^
De Kamer is namentlyk van gedagten, dat de misbruiken, die in het itnk van de liouenreizen zyn ingeflopen , behooren te worden tegenge gaan, en ten dien einde vastgeftekl , dat geen Bodens zullen worden gebruikt tot reizen naai Plaatl'en buiten het resfort van den Staat; gelyk mede niet tot reizen, die met haast moeten worden gedaan , maar dat tot het doen van zodanige reizen behooren te worden gebruikt. Postillons van den Postmeester van de Genera-
iiteit' , , Verder, dat zo veel mogelyk zal moeten wor
den vermyd, om by befloten Water depêche
door Bodens te doen overbrengen, en daar'te
•wen aan dezelve by open Water zo veel ordina
lis reizen te geven , als nodig zal zyn om aai
dezelve een convenabel beltaan te verzorgen.
Dan dit is niet zo gemakkclyk te regelen, ui
'hoofde dat alle reizen niet uit een en het zelfd
Comptoir, maar gedeeltelyk uit de Griffie va:
Dun Hoog Mog. gedeeltelyk uit de Secretarie
van den Raad van Staate en van de Generali
teits Rekenkamer, en gedeeltelyk uit de Secre
tarie van zyne Hoogheid , den Heere Stadhoi
der van de relpeftive Provinciën, en Kaptein e
Admiraal Generaal van de Unie worden geë;
pedièeerd , en daarom heeft de Rekenkamer i
overweeging genomen , of niet het doen va
reizen door Bodens in het geheel zoude kunne
worden afgcfehaft , en vastgefteld, dat alle d<
's Gra-
venhage.
Memorie
van de
General,
Reken-
kamer
over be*
zuini-
|
t 1
ti
a a
n
t„



r.2i2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuiniging. 1
<
] ( c (
c
1
t
c r a 1 c 1
r a
i i
r
T
pêches, welker verzorging geen haast vereischt, met de ordinare posten zullen moeten worden verzonden, op gelyke wyze als zulks tegenwoordig in alle de voorfz. Comptoiren met verfcheide depêches gefchied ; en dat door Postillons van den Postmeester geen andere reizen zullen worden gedaan, dan die met haast moeten worden afgelegt, en die , hoe zeer geen haast vereisfchende, egter om byzondere redenen niet gevoeglyk met de ordinaire Post zouden kunnen vorden verzonden, als mede die naar Plaatzen juiteri het resfort van den Staat gerigt zyn.
Dog daar tegen doen zig twee zwarigheden >p, waar van de eerde is, dat uit de Griffie rzn Hun Hoog Mogende welvoeglykshalve met Jodens worden afgezonden alle depêches aan ie Heeren Staaten van de refpective Provinciën n van het Landfchap Drenthe, aan derzelver iedeputeerden Staaten of Gecommitteerde Raaen, aan de Collegien ter Admiraliteit, aan de Jagiftraaten van Steden, en in het generaal aan an alle Collegien.
De tweede, dat Bodens wordengeëmployeerd ot het overbrengen van Placaaten, Publicatien, Vaarfchouwingen en andere Pakken, die om erztlver grootte niet wel met de ordinai: Posten zouden kunnen worden verzonden, Is mede om te doen affigeeren Billenen van rerpagtingen , het geen niet gevoeglyk op ene andere wyze zouden kunnen worden verorgd.
Koude de eerfte zwaarigheid worden weggeomen, zouden de reizen met Publicatien en ndere Pacquetten, voor zo ver dezelve zonder aast kunnen worden gedaan, als mede die met .illetten van verpagtingen aan de Bodens kunen worden gelaaten, aangezien dezelve niet meigvuldig zyn, en 'er geen gevaar is, dat daar
door



JAARBOEKEN, Jttny, 1790, 1213
door het overbrengen van depêches met Bodens weder langzamerhand zoude kunnen worden ingevoerd.
En met opzigt tot de eerfte zwarigheid, wil de Kamer niet verbergen, dat zy niet zien kan, waarom Brieven van Hun Hoog Mog. aan de Staaten van de refpeetive Provinciën , aan de Collegien ter Admiraliteit, en andere, niet wel met de ordinaire Post zouden kunnen worden Verzonden, te meer daar zy geïnformeerd is, dat in de Secretarie van den Raad en in die Van zyne Hoogheid het zelfde gebruik niet even bellendig plaats heeft, maar diergelyke Brieven ook wel met de ordinaire post worden geëxpedieerd, gelyk mede dat de Brieven van zodanige Collegien niet alle door Bodens worden overgebragt.
In allen gevalle begrypt de Kamer , dat in confideratie van de aanzicnelyke befpaaring, die door het affchatTen van Bo^enreizen zoude worden te weeg gebragt, zulks tioor de Bondgenooten zoude kunnen worden goedgevonden , terwyl zodanige Brieven, die om deze of geene redftï niet wel met de ordinaire post zouden kunnen worden verzonden, door Postillons zullen kunworden overgebragt.
Indien nu konde worden vastgefteld, dat geen Bodens meer zouden worden gebruikt tot'het doen van reizen, dan alleen met Placaaten, Publicatien en andere zo grootte Pacquetten, die niet met de ordinaire Posten kunnen worden verzonden , als mede met Billetten van Verpagting, die niet gevoeglyk op eene andere wyze zouden kunnen worden verzorgd , zal het Tractement der Bodeus dienen te worden verhoogd, ten einde dezelve door die bedieningen mogen hebben een convebenabel middel yau ,befiaan.
Gm
's GravenhAgE.
Memorie van de General* Rekenkamer'tver bezuiniging.



12 H NIEÜWÈ NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Memorie van de 'General. Rekenkamerover bezuiniging.
Om vervolgens te bepaalen , hoe groot die verhoogiug zonde behooren te zyn, moet men zig herinneren, dat de ordinaris reizen vrn dc Bodens zodanig zyn gereguleerd, dat de helft van het geen voor ieder reis betaald word, uitmaakt de zuivere winst van den.geene, die de reis gedaan heeft, en dat die winst over alle de reizen, of' liever de helft van het geen voor alle de reizen, die in een jaar voorvallen, word be ■ taald , door dc Bodens gelykelyk onder elkande* ren word verdeeld.
Ën men behoeft dafl alleen te zamen te trekken de helft van het geen voor alle de reizen in eenige jaaren van zo lanige tydperken, in welke door de Bodens geene andere dan ordinaire reizen zonder haast gedaan zyn, betaald is., en voorts uitrekenen, hoeveel het aandeel van ieder Bode daar in geweest is.
Als men dat doet over het jaar 1730 en negen volgende, zal men bevinden, dat de winst' die ieder Bode in die tien jaaren op de reizen gehad heeft , bedraagt een fomma van f 2036 : o : o, het geen voor ieder jaar beloopt ruim ƒ 203 : ö : o.
Doet men het zelfde over de tien volgende jaaren , zal men bevinden, dat de winst WA Ieder Bode in dien tyd heeft bedragen eene fomma van ƒ2966 : o : o, het geen vüpr ieder1 jaar uitmaakt ruim ƒ 296 : o : o.
Doet men dit nog eens over de tien jaaren' beginnende met 1750, zal men bevinden, dat de winst van ieder Bode over dat tydperK heeft bedragen een fomma van /'2366 : o : o, het geen over ieder jaar beloopt op ruim f 236 : o ï o.
Eu als men eindelyk te zamen trekt het geen! de Bodens geduurende de voorfz. dertig jaaren hebben geprofiteerd, zal men bevinden, dat het!
zei-



JAARBOEKEN, Jttny, 1790. 1Ï15
zelve voor ieder Bode bedraagt de fomma van f 7362 : o : o, en dus jaarlyks ƒ 245 : o : o.
Hier by moet nog in aanmerking worden genomen , dat een vierde van het loon van de ordinaire reizen, en dus de helft van de zuivere winst, die op dezelve valt, gefchikt is, om daar uit de verteering van de Bodens op reis ie vinden , en dat zy dns uit dien hoofde, ihv dien men op het voordeeligst rekent , dat de kosten van de verteering op reis niet hooger loopen dan in de plaats van derzelver woning, over de bovengemelde eerfte tien jaaren nog, hebben geprofiteert ƒ 101 : o : o, en over de tweede tien jaaren ƒ 148 : o : o, over de derde tien jaaren ƒ 118 : o : o, en over die dertig jaaren te zamen genomen ƒ 122 : 10 : o. (*)
Uit dit alles volgt dan, dat om de Bodens ten. eenemaal klagteloos te ftellen, en dezelve te doen hebben een zo ruim beftaan, als zy geduurende de voorfz. tyd gehad hebben, derzelver Traéternent zoude behooren te worden verhoogd met drie honderd vyftig of uiterlyk vier honderd guldens, wanneer ieder Bode boven het geen hy nog zal profkeeren op de reizen, die aan dezelvfc nog zouden worden overgelaaten , die niet te min in de voorfz. berekening reeds zyn begre> pen, en boven alle de douceurs hier boven in deeze zelfde § opgegeven, dog onder de vaste inkomften der Bodens niet berekend, jaarlyks zal trekken agt honderd agt en dertig of agt honderd agt en tachtig guldens: het geen te meer convenabel word geoordeeld, om dat het vast Traftement van de Kamerbewaarders van den Raad van Staate en van de Rekenkamer niet meer bedraagt dan agt honderd en vyftig guldens jaarlyks, en dat van den Controlleur der Boden en Posten niet meer dan zeven honderd guldens, waar onder dan nog gerekend is de fomma van
twee
C*) Zal denkeiyk moetsn zyn f 367 : o : o.
VENHAGE.
Memorif ?an de General. Reken-' kamer }yer be- 1 zuiniling.



I2i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s Gra-
venha* ce,
Memorie yan de General. Rekenkamerover bezuiniging,
twee honderd guldens, die aan denzelven jaarlyks voor extraordinaire dienden door Hun Hoog Mog. word toegelegd.
Men pasfeert de Adfiftetit Bodens met ftilzwygen, om dat het onzeker is, of 'er nog overig zuilen zyn, wanneer de voorfz, fchikkingen gearrefteerd worden, terwyl het als dan niet bezwaarlyk zal vallen, om aan dezelve een convenabel beftaan toe te leggen.
Voor het overige, indien de gemelde voorfiagen ooit effect mogr.cn forteeren, zal het getal der Bodens op zestien kunnen worden verminderd, het welk genoegzaam word gerekend om in geval van publieke ceremoniën de nodige dienst te praefteeren , aangezien nu de Bodens reizen, eh 'er twee en twintig zyn, het niet zelden gebeurd , dat 'er meer dan zes op reis» zyn; en door die vermindering zoude ieder van de zestien Bodens uit de drie honderd guldens, die voor het oppasfen aan de banken in de Klooster Kerk worden gegeeven , vyf guldens meerder trekken, dan nu 'er twee en twintigzyn.
Met opzigt tot de Postreizen moet men in' het oog houden, dat,het zy vastgelteld worde,-, dat geen reizen door Bodens zullen worden ge-' daan, het zy dezelve daar toe by continuatie' gebruikt worden, in het eene zo Wel als in hel andere geval reizen zullen voorvallen, die door Postillons zonder fpoed zullen kunnen worderigedaanj eh derhalven is de Kamer in het algemeen omtrent de Postreizen van gedagten, dat telkens, als eenige het zy buiten het zy binnen^ Jandfche reis door een Postillon van den Posmeester met haast zal moeten worden afgelegd, zulks op het Billet zoude moeten worden aangetekend.
£n dat de Plaatzen, werwaards Depêches, net



JAARBOEKEN, Juny, 1790. i2IJ
zy met, het zy zonder haast moeten worden overgebragt, niet zouden behooren te worden gecombineerd, zo a]s tot nu toe gebruikelyk is, maar dat zulks zoude moeten worden gefchikt raar de routes, waarop de Piaatfen liggen, zo dat tot het overbrengen van Brieven naar alle Piaatfen, die op eene zelfde route gelegen zyn, en de welke vervolgens door een Postillon kunnen worden Verzorgt, alleen een reisbiljet werde afgegeeven; of wel dat de Postmeefter op den Eed aan den Lande gedaan zoude behooren op te geven, door hoe veel Postillons hy de aan hem by verfcheide reisbiljetten aanbevolen Depêches heeft doen overbrengen.
Dat voorts, wanneer aan een Postillon in retour eenige brief word mede gegeven, de afzcn. der zulks niet alleen op het reisbillet zoude moeten aantekenen, zo als tegenwoordig gebruikelyk is, maar ingevalle die brief met haast moet worden overgebragt, zulks daar by uitdrukken, en dat by ontltentenis van dien voor het over, brengen van zodanig een brief alken een matig douceur aan de Postillon zoude behooren te wou den gegeven.
Dat voor het overige de Postreizen by continuatie zouden behooren te worden betaald op zodanigen voet, als tot nu toe gebruikelyk'is, ten zy de Postmeefter op eene voldoende wyze konde aantoon™, dat hy , vooronderileld -dat de voorfz. fchikkingen worden gearrefteerd , uit dien hoofde niet meer in ft at is om de reizen voor dat loon te laaten doen en daar en boven in het zelve een convenabele overwinst vooi zig te vinden, waar op als dan behoorlyke reffexie zoude dienen te worden gemaakt, en zodanige andere voet beraamd, als rcdelyk zal worden geoordeeld.
Misfchien zal het aan een oplettend lezer eenige reflexie baren, dat zo even is voorgedragen , L111 dat
'sGra-
VEPTHACE.
Memorie van de General. Kekenkamerover be« zuini*



I2i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhage.
Memorie van de General. Keken^kamerover bezuiniging-
»
3
! j <
] < c c
3 ] 1
(
Jat de Piaatfen,wenvaards Depêches zelfs zonIer haast door Postillons moeten worden over» gebragt, niet langer zouden behoren te worden ïecombineerd, zo als tot na toe gebruiketyk is, Jaar zulks omtrent Boden-reizen , die zonder haast worden gedaan, hier boven niet is voorgedragen ; dog de reden van dat onderfeheid zal ras in het oog lopen , als men let, dat de ordinaire Bodenreizcn , meerendeels te water kunnen worden afgelegd, wanneer de verfcheide Plaatren -in een zelfde Diftriér, niet zo zeer kunnen ivorden gezegd langs eene zelfde route te legren , en dat daar tegen de meeste Postreizen liet wel anders dan te Land kunnen worden redaan , en vervolgens de route van de eene plaats op de andere loopt.
Plet getal van de Postillons cn Paarden, die noeten worden aangehouden, kan niet wel anlers dan naar de omftandigheden der tyden worlen bepaald; naar mate veel of weinig reizen voorvallen, moeten 'er meer of minder in vasten lienst zyn.
De vier Postillons, die tegenwoordig worden langehouden, kunnen naar de gedagten van de Camel* niet gevoeglyk worden verminderd, aangezien een van de vier is de Postkuegt, wiensunctie is de belangen van den Postmeefter in Ie refpective Comptoiren van de Generaliteit vaar te nemen, en daarom tot het doen van eizen niet word geëmployeerd , het geen te minier gefchieden kan, omdat hy daar en boven in e Griffie van Hun Hoog Mog. op den voer van en Comptoir-Bode word geëmployeerd, voor velke extraordinaris dienfteu hem door Hun Joog Mog. driemaal in het jaar word toegeegd een douceur van een honderd guldens tellens.
Onder de drie overigen bevindt 'er zig een, die loor een ongeluk hem in 'sLands dienst over-
ge-



JAARBOEKEN, Jutiy, tf$p. tij£
gekomen, tot het doen van groote reizen niet meer in ftaat is , waarom ook de Postiheefter dikvvyls verpligt is zig yan noodhulpen te be dienen.
Zo nu het getal Van vier Postillons verminderd wierd, zoude de voorfz. ongelukkige man moeten worden afgedankt, en dus van alle middel van beftaan beroofd worden, aangezien de Postillons als particuliere bedienden van den Postmeefter worden geconfiderecrd, en vervolgens door het Land niet worden gegageerd, en het van den Postmeefter niet te vergen is, dat hy uit zyn privé beurs iemand zoude betalen, van wien hy weinig of geen dienst zoude heb. ben, en die hem door het Land niet word goed. gedaan.
Dog, indien by continuatie Bodens tot he doen van reizen met haast worden geëmployeerd, zoude het getal der Paarden die aangehouder Worden , nu 'er weinig buitenlandfche reizei voorvallen, Wel op vier kunnen worden verminderd.
Voor het overige wil de Kamer niet nabter t» remarqueeren,dat de voet,op welke het Post wezen van de Generaliteit word bediend ei door het Land betaald , aan een en ander ge brek laboreert.
Men is mamentlyk onkundig, welke de wins is, die de Postmeester op ieder reis heeft, ou dat men niet weet^de effecfive kosten, die o] het doen der reizen vallen, en vervolgens zou de die winst op zommige reizen wel te groo kunnen zyn; men ignoreert daar en boven, ho hoog de kosten lopen, die door den Postmees ter worden gedragen, en vervolgens is men bui ten ftaat te bepalen de winst, die hy op de rei zen hebben moet.
Men weet al verder niet dlftinct nog zeker,o wat voet de Postdlons over de reizen, die doe LUI 2 d«
's Gr k'
VENHA* GE.
Mcmofit
van cle General, Kekenkamerover bes zuini-
i i
L
r t
t
J
r



1220 NIEUWE NEDËRLANDSCHE
's Gra-
"venhage.
Memorie van de General, Rekenkamerover bezuiniging.
dezelve worden gedaan , door den Postmeefter betaald worden ; en al wist men zulks precies, zoude men nog buiten ftaat zyn te oordeelen, of zulks genoegzaam dan te weinig is , om dat men niet weet, hoe hoog de kosten van de reizen dadelyk lopen, terwyl op de opgaaf van de Postillons geen volkomen ftaat kan worden gemaakt.
Het is misfchien ook niet buiten bedenken, dat de Postillons particuliere bedienden van den Postmeefter en niet in 'sLands dienst zyn; het is ten minften aan de Kamer bekend, dat daar op wel reflexie'is gemaakt, even als of men daar op derzelver bekwaamheid , veerdigheid en trouw minder gerust zoude kunnen zyn.
Dan de Kamer ignoreert, of'er voorbeelden zyn, dat 'sLands Depêches door Postillons niet naar behoren en niet getrouwelyk zyn overgebragt.
Ze heziteert even zeer, of men daar op meer ftaat zoude kunnen maken, indien de Postillons 's Lands bedienden waren; dit is ten minften zeker , dat de geene, die ze in dat geval zoude aanftellen , of op wiens recommandatie ze zouden worden aangefteld , indien al op derzelver bekwaamheid en deugdzaamheid nauwkeurig agt wierd geflagen, voör dezelver goed gedrag minder verantwoordelyk zoude zyn , nog daar in meerder belang hebben , dan de Postmeefter, zo lang ze door'hem aangenomen en gebruikt worden.
De Kamer heeft egter niet nagelaten by gelegentheid van haare deliberatien over deze Memorie, de voorfz. zwarigheden zorgvuldig te overwegen, en in hec byzonder te onderzoeken , of het Postwezen op zodanig eenen voet zoude kunnen worden ingefteld, dat het aan de voorfz. zwarigheden niet Onderhevig zoude zyn ; dog zy moet geredelyk erkennen, dat zy daar in niet is geflaagd.
Zy heeft in de eerfte plaats in overweging genomen , of het ook beter zoude zyn, dat het Ampt van Postmeefter wierd gemortificeerd , en daar
te*
/



JAARBOEKEN, jtmy, 1790. 1221
tegen eenige Postillons in 's Lands dienst genomen;
Dog die voet is aan niet minder zo geen meer-, der zwarigheden onderhevig dan de tegenwoordige, want voor eerst zoude men de zaken dan we-, der brengen op den voet, waar op ze geweest zyn in de eerfte tyden van de Republiek, wanneer 1 men , voor zo veel uit de notulen van dien tyd, welke uittermate kort zyn , kan worden opge-, maakt, in dienst gehad heeft eenige Posten of, Boden te Paard, die de reizen zelfs deden; dan. van dien voet is men al vroeg, ongetwyffeld om, goede redenen, hoe zeer men die niet aangetekend vindt, afgegaan , gelyk in het begin van deze § is gemeld.
Ten tweeden doet zig de vraag op, of men ook Paarden zal aanhouden, en zo ja, wie ze zal inkopen , voor derzelver onderhoud en het verder nodige zorgen, in een woord, wie de direct ie van dat alles hebben zal, of zal ieder Postillon zyn Paard inkopen en onderhouden ? wie ziet niet dat zulks ook aan verfcheide inconvenienten onderhevig zoude zyn.
Ten derden is- de vraag, hoe veel Postillons men zal aanhouden ? in ftille en geruste tyden zouden drie a vier doorgaans genoeg zyn, dog in die zelfde tyden kan het gebeuren, dat men 'er eene enkelde reis meer nodig heeft: wie zal dan de noodhulpen verzorgen, of zoude men 'er altoos zo veel aanhouden, dat geen noodhulpen ooit nodig zouden zyn ? dit zoude zekerlyk niet ftrekken tot vermyding yan nodeloze kosten.
Eindelyk zal men omtrent den voet van betaling in het zelfde geval zyn, waar in men tegenswoordig is, en men zal met geen minder zwarigheden dan nu te worftelen hebben, in tegendeel daar men nu maar met één Mensch te handelen heeft, zoude me) dan met verfcheide moeten handelen.
In allen gevalle komt dit aan de Kamer zeker Llll 3 voor,
's Gra-
venhaïe.
Memorie >an de 'yeneral. lekenïameriyer be'Mini'ring.



ÏS23 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'^Gra-
VEN0ACE.
Memorie var, de Gè'nèrdf, Relcenk irdëf over bp'
zuïrt'h
voor, dat die voet veel kostbaarder zyn zoude das
de tegenwoordige.
In de tweede plaats heeft de Kamer in bedenken genomen, of men ook eenige Postillons in dienst van het Land aannemende, evenwel een Postmeefter aanhouden zoude, om de directie van het werk te hebben, aan denzelven een vast Tractement toeleggen', en aan ieder Postillon betalen de kosten van de reizen, die door hem zouden zyn afgelegd;
Dog ook dit plan word door verfcheide zwarigheden gedrukt, want al aanftonds doet zig de vraag op, naar wat rigtfnoer zal men de reizen aan de postillons betalen ? en hier omtrent zoude men zig in dezelfde verlegentheid bevinden als tegenwoordig; zo men die kosten zoude voldoen volgens de opgaaf van de Postillons, kan de Kamer door de ondervinding, die ze door de reizen, dewelke de Bodens met haast doen, gekregen heeft, wel voorfpellen, dat de kosten van de postreizen exorbitant hoog zullen lopen, en dat dat Werk nog veel minder in. eenige ordre te brengen zal zyn dan dat van de Boden-reizen, om dat men van de opgegeven kosten van buitenlandfche reizen in het geheel niet zal kunnen oordeelen, en daar van ook geen voldoende informatien kunnen krygen.
Daar en boven zullen 'er dagelyksmoeijelykheden zyn tuïfchen den Postmeefter en de Postillons, en deze zo wel 's Lands Bedienden zynde als den andere, zal 'er naauwlyks mogelykheid zyn om die gedurige oneenigheden uit den weg te ruimen.
Het zoude niet moeijelyk vallen meerder zwarigheden nopens de voorfz. twee plans aan de hand te geven, en even weinig om in een groter detail van ?Je geopperde te treden;
Dog de Kamer oordeeltgenoeg gezegd te hebben, om de Heeren Gedeputeerden tot het onderzoek van de Finantie van de Generaliteit in ftaat te ftellen o:n het werk te beöordeelen; misfebien geven de voorfz. confideratien aanleiding om een beter
pro-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1223
project te maken, en het postwezen op eenen geschikter voet te brengen; dog ondertusfchen meent de Kamer te mogen befluiten, dat de voet, waar op het zelve zig tegenwoordig bevindt, boven de idéés, die zoeven voorgedragen zyn, te prefereren is,terwyl aan zommige refleclien,die ze weet, dat op denzelven gemaakt worden, en waarom wel eens geöordeeld is, dat het werk op eenen anderen voet z >ude behoren te worden ingerigt, het geen ook de voorname, zo niet de eenige reden is, waarom de Kamer zig daar over zo verre heeft uitgelaten, zoude kunnen worden voldaan : is men by voorbeeld van gedagten, dat de Postillons over de reizen, die zy doen, ruimer zouden behoren betaald te worden, dat zy buiten 's Lands een hoger daggeld zouden behoren te genieten, dan het Land aan den Postmeefter goed doet, en deze aan dezelve betaalt ; niets zoude gemakkelyker zyn, dan het geen aan den Postmeefter voor de reizen en voor daggeld van de Postillons word goedgedaan, met zo veel te verhogen , als men meent, dat aan de Postillons meerder zoude behoren te worden verftrekt.
Dan dewyl de Kamer van de noodzakelykheid daar van niet overtuigd is, en zulks eene vermeerdering van kosten zoude veroorzaken, daar deze Memorie gefchikt is om Pointen van menage op te geven, zal ze zig onthouden, om eenige voorflagen tot verhoging te doen , en hier mede van haare confideratien over het voorfz. onderwerp een einde maken.
§ 12'
De remarque, die by het advis van den jaare 1-17 is gemaakt, dat de briefporten hier in den Haag niet gereguleerd wierden naar zekere Reglementen, maar alleen naar de discretie der Postmeefters , en dat het derhalvea vao dienst zoude
lui 4 zyQ*
's Gra-
VF.NHAGE.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging'



's Gra-
VENHAGE.
Memorie van de General, Kekenkamerover bazuint*
1234 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zyn, dat de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland door Hun Hoog Mog. wierden verzogt daarin te voorzien, het welk ook door de Heeren Hun Hoog Mog. Gedeputeerden tot de zaken van de extraordinaris Vergadering by derzelver Rapport den 19 Juny 1717 gedaan, is gegouteerd, is geheel vervallen, door dien de Posteryen alhie? in den Haag niet meer door particuliere PostmeeKers , maar door Commisfansfen van de Heeren Staaten van Holland ende West-Friesland befficrd worden.
Waar by de Kamer alleen zal voegen,dat onder de rekeningen van de porten der brieven aan Hun Woog Mogende, voor zo ver die door derzelver Kamerbewaarders -worden beraald , dewelke van weinig belang zyn, terwyl de overige door Commisiarisieri van de uitheemfche depêches voldaan, en door de Provincie van Holland uit de post tot de defroijementen , gerembourfeerd worden, en van de Brieven aan den Raad van Staate geaddresfeerd, dewelke de eenige zyn , die uit het Comptoir-Generaal van de Unie worden betaald', fn dus ook alleen tot deze Memorie behooren, door de Commifen van -de Posterye word verklaard , dat de briefporten daar op niet hooger georagt zyn, dan tot laste van particuliere gerekend worden, en dat d :ar onder gcene brieven voor particulieren zyn begrepen.
Md § 15.. - ' •-airrrï p&
Aan de voorfiag by het advis van den jaare 1717 gedaan, en in bet Rapport van de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaa<en_van de extraordinaris Vergadering van hetzelve jaar overgenomen, om aan ieder Heer, in de Vergadering van Hun Hoog Mog., in den Raad yan Staate en de Generaliteits ■ Rekenkamer gerommitteerd,en aan derzei ver-Ministers in plaats
van



JAARBOEKEN, Jany, 1790. 1225
van Schryf- en Comptoirbehoeftens, die aan dezelve geleverd wierden , Couranten en de jaarlykfche zilvere Almanach daar onder begrepen, by uitkoop te doen betaalen eene fomme van tachtig guldens jaarlyks, en het dubbeld van dien aan den Griffier van Hun Hoog Mog., den ThefaurierGeneraal ende den Secretaris van den Raad van Staate, is voor het groo'fte gedeelte voldaan;
Want by Hun Hoog Mog. Refolutien van den 24 Juny en 7 July van het jaar 1738 is verftaan, dat voortaan de leverantie van Schryfbehoeftens en Couranten, als mede de diftributie van Almanakken aan de Heeren Gedeputeerden in derzelver Vergadering, den Griffier, Commis en Agent, als mede aan den Hofmeeftcr zal cesfeeren, ende dat in de plaats van dien aan ieder zal worden betaald jaarlyks vyftig guldens voor Schryf behoeftens , tien guldens voor een Almanak, en dertig guldens voor Couranten , te zamen negentig guldens;
Als mede dat de Heeren Gedeputeerden wegen* Hun Hoog Mog. gaande in Commisfie, ook geen Schryf behoeftens zullen genieten, maar in plaats van dien, ieder vyftig guldens in hunne declaratie zullen mogen brengen.
Reeds bevorens was by Refolutie van den Raad van Staate van den 8 April 1738 afgefchaft dc leverantie van Schryf behoeftens , die aan iedei van de Leden naar zyn goedvinden wierd gedaan, cn vastgcfteld , dat in de plaats van dien aan ieder van de twaalf Heeren, in denzelven Raad fes fie hebbende, by uitkoop zal worden gegeevei vyftig guldens jaarlyks;
En voorts in plaats van de Comptoir- en Schryf behoeftens, die door de Heeren in Commisfie gaan de worden mede genomen , voor ieder Commisfii toegelegd eene fomma van honderd guldens, di< Llll 5 dooi
's Gra-
veinhaGE. '
Memorie yan de General. KekenkameroVer bezüïni-
1



1225 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha-
ce.
Memor'u van de General. Rekenkamerover bezuiniging-
<
1 <
I
f <
i 1
door de twee Heeren van ieder Commisfie in hunne declaratie zoude worden gebragt;
Dog aan de Heer Thefaurièr- Generaal en Secretaris van den Raad gepermitteerd , om by continuatie de nodige Comptoir- en Schryfbehoeftens aan hun te doen leveren;
En laatftelyk was daar by nog verftaan, dat de Schippers van de twee buiten Jagten, als mede die van het binnen Jagt niet meer pro lubitu zullen mogen doen leveren Comptoir- en Schryfbehoeftens, maar dat de Schippers van de buiten Jagten in een rond jaar niet meer zullen mogen vorderen , dan eene quantiteit, in waarde niet excedeerende vyf en twintig guldens, en de Schipper van het binnen Jagt niet meer dan eene quantiteit niet excedeerende vyftig guldens, dog deze bepaaling is by Refolutie van den 20 November 1752 verminderd, en insgelyks gefteld op vyf en twintig guldens.
Vervolgens is by Refolutie van den Raad van den IS April 1738 vastgefteld, dat aan ieder van de zierCommifenvan deGeneraliteits-Finantiein plaats -an Schryfbehoeftens jaarlyks zal worden gegeeven eene fomme van zes en dertig guldens.
En eindelyk by Refolutie van den Raad van den >7 December 1740 verftaan, dat de leverantie van ille Couranten, de Prys- Couranten en verdere Nieuwspapieren, niet alleen die aan de Ministers :n Beampten van den Raad, maar ook die ten diente van de Tafel van Hun Edele Mog., en verder lie ter Kamere van des Generaliteits Finantie, aan len Kamerbewaarder en Clercq van dezelve gedaan vierd, voortaan zoude ophouden , als mede de aarlykfche diftributie van Almanakken met zilver icflag, of de waarde van dien bevorens op tien ;uldens getauxeerd geweest, en dat in plaats van Couranten, Nieuwspapieren en Almanakken aan ielervan de twaalf Heeren, inden Raad fesfie heb•ende, aan den Heer Thefaurièr-Generaal, den
Se-



JAARBOEKEN, Jfu&y'i 1700. '1227
Secretaris, den Commis van de Thefaurie, en den • Commis van den Raad, als mede aan ieder van de , vier Commifen van de Generaliteits Finantie - jaar-, lyks zal worden betaald dertig guldens voor Couranten en tien guldens voor een Almanak; aan ieder van de twee oudlte Clerequen ter Secretarie van den Raad, zo voor dezelve als ten behoeven van derzelver Confraters in plaats van de Couranten, dewelke dagelyks ter Secretarie gebragt zyn ger worden, aan ieder van de twee Kamerbewaarders van den Raad, aan den Clercq ten Comptoire van de Thefaurie; aan den Kamerbewaarder, als mede aan den Clercq van de Kamer van de Generaliteits Financie vyf en twintig guldens.
De Generaliteits Rekenkamer had reeds by Refolutie van den 29 November 1695 goedgevonden, dat de fomme van een honderd en zestig guldens, die jaarlyks in de declaratie van den Leverancier van Schryfbehoeftens voor zestien Almanakken met zilvere Sloten geleden wierd, en daar in niet meet gebragt zoude worden, voortaan onder de veertien Leden in de Kamer fesfie hebbende , en de bei' de Sccretarisfen zouden worden gediflribueerd, om door dezelve naar welgevallen belteed te worden.
En by Refolutie van den 30 April van het jaai 1714, na dat reeds by Refolutie van den 9 Aprt 1700 had bepaald, dat door ieder van haare Lc' den en van de beide Sccretarisfen , als mede dooi den Commis, van zes tot zes maanden, voor nie meer dan agttien guldens rSchryf behoeftens zou den mogen worden gevorderd , vastgefteld , da van toen voortaan aan ieder van de Heeren Leden en van de beide Secretarisfen, mitsgaders aan dei Commis ter Secretarie in plaats van Schryf behoef tens zouden worden betaald zes en dertig gulden om daar toe geëmployeerd re worden.
En heeft eindelyk by Refolutie van den 13 Me
va
sGra-
'enha* 3e.
Memorie van de Oeneral. Rekenkamer , over bezuiniging.
» l
I
? 1



l»8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHAGE.
Memoru van de General, Kekenkamerover bezuiniging*
I 1
l ti t( d d o g<
van het jaar 1740 verftaan, dat in plaats van de Couranten, die geleverd wierden aan de Heeren Leden en Minifters van de Kamer, als mede aan den Commis, voortaan aan ieder van dezelve zouden ! worden betaald dertig guldens jaarlyks ; en by Refolutie van den 1 February 1741, en nader appointement van den 17 November 1747, aan ieder van haare Kamerbewaarders voor Couranten toegelegd vyf en twintig guldens.
Dog het geen verder by het advis van den jaare 1717, met opzigt tot de Vergadering van Hun Hoog Mogende is voorgedragen , dat namentlyk ieder Provincie op zes portien behoorde gereguleerd te worden, even eens als de Flambouwen in dezelve Vergadering, volgens Hun Hoog Mogende Refolutie van den 13 September i66e verdeeld worden, is niet gevolgd, want de toeleg van negentig guldens, by Hun Hoog Mogehde boven gemelde Refolutie gedaan, is jaarlyks voldaan aan alle de Heeren Ordinaris Gedeputeerden, uitgezonderd den Heer Raad-Penfionaris en de twee Hee•en Gecommitteerde Raaden van Holland , aan iewelke alleen tien guldens in plaats van een Alnanak met zilver beflag, die bevorens aan dezelve ;eleverd wierd, is ter hand gefteld, aangezien aan lie Heeren nooit Schryfbehoeftens nog Couranen ten laste van de Generaliteit geleverd zyn; en lerhalven is de voorfz. toeleg aan agttien Gedeuteerden van de Provincie van Gelderland jaar/ks betaald.
Dit heeft aan de Rekenkamer aanleiding gegeeen, om by haar Plan van menage van den jaare 754 voor te dragen, dat, dewyl de Heeren Staa:n van Gelderland aan de Heeren hunne Gedepu:erden niet meer dan zesTractementen betaalen, ; Generaliteit die Heeren op denzelfden voet zou: kunnen behandelen , en dus het voorfz. dour :ur van negentig guldens alleen voor zes Heeren . :ven. m
Eo



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1229
En de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland hebben by hunne Refolutie van den 5 Maart 1755, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende, doen voordragen, ,, dat die voorllag
op alle billykheid fteunt, en dat geen begrip te J, maaken is, boe die betaaling voor agttien Hee-
ren heeft kunnen worden gepretendeerd , daar ' by de Provincie zelfs maar aan zes Heeren '! Tractementen worden betaald, en dat, wanneer " dezelve Heeren op den'voet van zes worden 9) getrafteerd, dezelve zig niet kunnen beklagen, " genietende dan zo veel als de Provincie, die het ,, meefte geniet, en meer dan de Provincie van ,! Holland zelfs."
De Rekenkamer zal omtrent dit point alleen remarqueeren, dat de voorfz. toeleg door Hun Hoog Mogende is gedaan by uitkoop in plaats van Schryfbehoeftens, Couranten en Almanakken, en vervolgens aan alle die Leden, aan dewelke dezelve bevorens geleverd wierden, waarom ook aan der Heer Raad • Penfionaris en aan de beide Heerer Gecommitteerde Raaden van Holland, gelyk hiei boven reeds is genoteerd, alleen tien guldens ir plaats van een Almanak zyn verftrekt;
En voor het overige zal de Kamer het oordee over de bovengemelde voorflag aan de BondgenoO' ten overlaaten.
By het gemelde Plan van den jaare 1754, i verder omtrent de voorfchreeve toeleg voor Schryf behoeftens voorgedragen , dat de Kamer oor deelt, dat de vyftig guldens die de Heeren Ge deputeerden van Hun Hoog Mogende , de Com mis, Agent* en Hofmeefter trekken , te vee zyn, en mitsdien dat douceur zoude kunne: worden gereduceerd op vyf en "twintig guldec jaarlyks.
Dat vervolgens de fomme van vyftig guldens, di de twaalf Heeren Gecommitteerden in den Raa van Staate;
's Gra*
/emha» 3e.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuïniging.
1 I
l
l
1 s
e i
'6



i23o NIÉUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
Vï'NHACE.
Memorie yan de 'Gtneral,
Hfflr
kamer over bezidnt-
De fomma* van zes cd dertig guldens, die de,Commifen van de Generaliteits Finantie;
Als mede de fomme van zes en dertig guldens , die de Heeren Gecommitteerden in de Generaliteits Rekenkamer, de beide Secretarisfen en de Commis ieder voor Schryfbehoeftens jaarlyks genieten, ook op vyf en twintig guldens voor ieder zoude behooren te worden verminderd;
En die voorflag is by de Heeren Staaten van Holland cn West - Friesland, uitwyzens derzelver bovengemelde Refolutie, mede gegouteerd, en geoordeeld , dat dezelve zoude behooren te worden geampleclcerd, te meer in confideratie, dat de Heeren Gedeputeerden vergaderd zynde , daar en boven van Schryf behoeftens tot brieven, zulks requireerende, worden voorzien.
En zekerlyk indien de voorfz. toelagen alleen gedaan zyn , om de Heeren Gedeputeerden in de voorfz.'Collegien, derzelver Mini fiers en verdere beampten in ftaat te ftellen, om zig van de Schryfbehoeftens, die zy tot hun particulier behoef nodig hebben, te voorzien, zoude eene iömme van vyf en twintig guldens zeer voldoende zyn, dog als men dezelve befchouwt als een emolument, gefubintreerd in plaats van Schryfbehoeftens, die dadelyk geleverd wierden, en om daar in menage te betragten, zoude de zaak met een gunftiger oog kunnen worden ingezien.
Dan de Rekenkamer , die aan haare Leden en Minifters de minfte toeleg gedaan heefr, en daar toe eenige jaaren vroeger dan de andere Collegien heeft gerefolveerd", begrypende dac zy het voorbeeld moest geven , zal de beoordeeling van de voorflag , door haar in den jaare 1754gedaan, aan de Bondgenooten volvaardig over laaten.
Verder heeft de Kamer in den jaare 1717 voorgedragen, dat ieder Collegie behoorde zorge te
dra?



JAARBOEKEN, %my, 1706. 1231
dragen, dat de leverantie voor hunne Tafel, Griffie of Secretarie, en Bedienden met alle mogelyke menage gefchiede.
'Met dat oogmerk heeft de Kamer kort daar na en misfehien al vroeger , bepaald de quantiteit Schryfbehoeftens, die zoaan de Kamerbewaarders voor" haare Tafel , als voor de Secretarie zouden moe'.en worden geleverd, en in den jaare 1734 dezelve nog verminderd, van welke tyd af altoos dezelfde quantiteit jaarlyks geleverd is, zonder dat daar in eenige verandering is gemaakt, dan alleen dat zedert" weinige jaaren van het geen aan de Kamerbewaarders geleverd moet worden een klein gedeelte aan den .Chartermeelter is toegewezen.
Daar en boven word op ordre van de Kamer nog geleverd eene bepaalde quantiteit Schryfbehoeftens voor het Comptoir van den Commis, aan den Clercq in de Griffie van Hun Hoog Mogende, die de zogenaamde Nouvelles ten dienfte van de Kamer fchryft, en aan den Opzigter over de Vertrekken van de Kamer en het Huis, waarin haare Chartermeefter woont.
Van alle die leverantien gelyk mede van de Couranten , Naamregisters en Almanakken , die voor de Kamer en Secretarie geleverd worden, wordt eene Staat hier nevens gevoegd , onder No. 6.
Ën dewyl by gelegentheid van de deliberatien over deze Memorie bevonden is, dat aan de Clercquen in de Griffie van Hun Hoog Mogende, gelyk mede aan den Clercq, die de zogenaamde Nouvelles voor den Raad fchryft, geen Schryfbehoeftens ten koste van den Lande geleverd worden, is by de Kamer vastgefteld, dat,wanneer in het vervolgeen ander Clercq zal worden benoemd, om de Nouvelles voor haar te fchryven, in plaats van den geene, die daar toe tegenwoordig word geëmployeerd, aai
den-
s GRAZEN HAGE.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging.
I



's Gra-
venhag£.
Memorie van cie General. Kekenkamer ' ever bezuiniging-
\ 1 «
1232 NIEUWE NEDERLANDSCHE
denzelven van gelyke geene Schryfbehoeftens tea koste van den Lande geleverd zullen worden.
Voorts zyn in den jaare 1759 door de Minifters van den Raad van Staate bepaald geworden de Schryfbehoeftens, die de Clercq en Kamerbewaarder van de Finantie ieder eens in het jaar by Memorie aan den Raad zullen verzoeken;
Gelyk mede opgegeeven het getal Naamregisters en Almanakken, die voor den Raad, de Finantie, de Thefaurie en de Secretarie van toen afgeleverd zouden worden.
Voor het overige komt het aan de Kamer voor, dat het dien (lig zoude wezen, dat door den Raad van Staate verder bepaald wierden de Schryfbehoeftens, die aan deszelfs Kamerbewaarders en Secretarie, als mede de Schryfbehoeftens, Couranten Naamregisters, Almanakken en Lysten van de Generaliteits Loterye, die aan het Comptoir-Generaal aarlyks geleverd zullen mogen worden;
Gelyk ook door Hun Hoog Mogende de Schryf>ehoeftens, Couranten, Naamregisters, Almanak;en en Lysten van de Generaliteits Loterye, die loor derzelver Kamerbewaarder, de Deurwaarder /an de Griffie en de expedieerende Clercquen ia lezelve jaarlyks zullen mogen worden gevraagd-
En ondertusfcb'en word hier nevens onder No '7 ;evoegd een Scaat van de kosten, die op de léveantie van Schryfbehoeftens, Naamregisters, Alnanakken, Couranten, mitsgaders het inbinden van 3oeken &c., in de laatfte twintig jaaren ten diente zo van Hun Hoog Mogende, als van den Raad an Staate en de Generaliteits Rekenkamer gelooen zyn. 0
§ l\>
Hoe zeer de Kamer in haar advis van den 3 blaart van het jaar 1717, in het generaal,had t«
kets-



■
JAARBOEKEN, Juny, 1700. jzv
kennen gegeeven, dat zy zig verbeelde, dat mede eene merkelyke menage te vinden zouden zyn op de Schryfloonen in de Griffie van Hun Hoog Mogende , indien punclueelyk wierden agtervolgt Hun Hoog Mogende Refolutien van den 13 September 1661, en 24 October 1009, en al het geen, gelyk het by de laatfte gefteld is, gedrukt wierd , en daarby gevoegd wierden de Staaten van Oorlog, en de Nouvelles voor den Raad van Staate en de Kamer, fchync dezelve met het vermelden van de Schryfloonen in de Griffie alleen in het oog te hebben gehad de Schryfloonen van de Nouvelles voor de Mini/Iers buiten 'sLands; immers hebben de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Extraordinaris Vergadering het in diervoege opgenomen , en vervolgens in hun Rapport, den 19 Juny 1717 gedaan, geadvifeerd, dat doordien ten aanzien van de menage op de Schryfloonen in de Griffie, by het aan/lellen van deneerflen Clercq, om de Minifters buiten's Lands van de gedrukte Nouvelles te bedienen, reeds wasvoorzien , het zenden van de Nouvelles aan de Collegien geheel afgefchaft, immers dezelve niet gefchreven maar gedrukt zouden behoren te worden, met flilzwygen voorby gaande het drukken van de Staaten van Oorlog.
Dog in het Plan van menage , by Misfive van den 26 April 1754 aan Hun Hoog Mogende gezonden , heeft de Kamer op de Schryfloonen van het geen gefchreven word , zo in de Comptoiren van den Heer Griffier en van den Commis, als in dat van den eerften Clercq, meer dan eene remarque gemaakt, en voorgefteld het affchaffen van het bladfchryven, en daar tegen het verhogen van het Tractement van den Heer Griffier en dat van den Commis, en het fixeeren van vaste Tractementen voor de twee expedieerende en verdere Clercquen van de Griffie.
Het voQtfz. Plan vervolgens zynde geworden een Mmmta ob«
'sGra-
VENHA* GE.
Memoriê
van de General, Kekenkamerover bezuinigi"£>



.Memofit
yan de
freueral.
Reken*
kamer
QVcr be-
zii'ni-
iinh -
ï£34 NIEUWE NEDERLANDSCHE
objeól van de Deliberatien van de Heeren Staatea yan Hoiland ende West - friesland, is door de Heeren derzelver Gecommitteerden tot de zaaken van de Finantien, bet zelve geëxamineerd hebbende,op den 30 November van het zelfde jaar 1754 gerapporteerd, „ dat dc Heeren Gedeputeerden van de Provincie ter Generaliteit behoorden te worden
' gelast, ter Vergadering van Hun Hoog Mogen„ de voor te dragen, dat op de gemelde voorflag „ te remarqueeren viel, dat van de ereftie van de „ Republiek af, voor Refolutien, Brieven enStuk5, ken ter Griffie gefchreven, altoos is gedeclareerd, „ zo als nader by de Inftructie voor den Heer ,, Griffier, den 1 September 1646 gearrefleerd, „ art. 15. is geordonneerd, dat hy de Gcdeputeer' den van de 'refpedive-Provinciën ten allen tyde \, des verzogt zynde, zal geven zoelanige E.vtrac„ ten en Copien van Rcfohtticti en andere zaaken, *; als by dezelve begeerd en afgevorderd zullen ' woraen , zullende de Schryfloonen van dien, als ,, voor deze, worden betaald by de Generaliteit ',, of de Provinciën, voor wien dezelve gefchreven
, zullen zyn.
" „ Dat den Heer Griffier op die Inftrudtie, en op „ eene Commisfie, waarby hem alle de Rechten, „ Digniteiten, Prcceminentien , Preerogatlven , „ Projylen en Emolumenten, lot zynen ftaat bc„ hoorei Je, toegeftaan worden, zyndq aangefteld, „ het niet redelyk , en mogelyk met den dienst „ van bet Land niet overeenkomftig zoude zyn, „ daar in verandering te maaken, bebalven dat de„ ze bedenkingen daar op vallep moeften, dat de „, expeditien in de Griffie van Hun Hoog Mog. var» „ die patuur zyn, dat die meest altyd prompt moe„ tende gefchieden, het zelve best kan worden ver» „ wagr, wanneer de Clercquen naar mate van hun „ werk worden beloond, dat die belooningen niet te 3, fchaars'moeten worden genomen, om het groqt „ belang dat de Republiek heeft in de conferva-
„ tie'



JAARBOEKEN, funj, 1790. i&$f
tic van de Secretesfe, eri om voor te körhen , 7 dat luiden, die de Secreten van den Staat in J hdnden hebben , in geen verzüekmge werden
* |n'tfa dat vervolgens is verflag gedaan van het Ëeen de Kamer by haare Misfive van den 2 Maart 1717 over het voorfz; point heeft gelchreven, en na vermelding van de Refolutie by Hun Hoog Mogende den 2 5 Maart 1717, by gelegehtheid van d" uanftelling van den eerften Clercq Rhmpf, op het fchryven van de Nouvelles voor de Minifters bulten'sLands genomen, voorgedragen, het geen door de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaken van de Extraordinaris Vergadering op den 19 Juny 1717, ^ omtrend is gerapporteerd, word uaar verder bygevoegd, „ dat
uit liet voorgaande blykt, dat men nog nooit van " be»rip was geweest, dat het fchryvèh in de Grif'■' fie°op vaste Tractementen zoude behooren te " gefchieden, en dat het dus niet zonder reden is,
* dat zwarigheid behoord te worden gemaakt daar \, toe te refolveerefl; . .
„ Dat belangende de voorflagen, by dè Misfive vafi de Generaliteits Rekenkamer van den i ' Maart 1717 gedaan , de obfervantie van Hun
* Hoog Mogende Refolutie van den 22 Maart " 17'7, en het Rapport op de gemelde Misfive "„ van den 19 Juhy i'7Ï7 uitgebragt, dewyl niet
, geoordeeld kan worden, of en boe verre de bo* ',<, vengtmelde Refolutien van 1661 en * 669 hebben kunnen worden geëxecuteerd, of niet, en £ öf daar van in der tyd om goede redenen beeft -. moeteft worden afgegaan , Huh Edele Groot ", Mogende menen, dat , gebleven wordende by •■ Hun Hóóg Mogende Refolutie van den 22 Maart " 1717 ten refpedte van den eerften Clercq in de " Griffie genomen, zó verre die in zyne executie " practicabel is gevonden, met den Heer Griffier i. behoorde te worden overlegd, of op dit refpeö Mm mm z eew-
sGfti»
Memor'ié yèfi de | Gencrah Rekenkamerover hè" züinigif'g*
l



i23<S NIEÖWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhage.
Memori van de General Rekenkamerever be. zuini-
„ eenige, en zo ja, welke menage buiten ondienst ,, van den Lande zoude kunnen worden gepracti„ feerd, zo dat egcer gebruik gemaakt zoude kun„ nen worden van het bovengemelde artikel van de '„ Inftru&ie van den Heer Griffier, en geordon„ neerd, dat ,de Rukken, door de Heeren Gede„ puteerden van de refpective Provinciën te i equi„ reeren, en dewelke volgens de ordre aan dezelve s, niet moeten worden geëxpedieerd , of aan de; „ Provinciën verzonden , door dezelve op haa-
re Provinciën zullen moeten worden betaald."
Met dat Rapport egter hebben de Heeren Staaten van tlolland en West - Friesland zig niet geconformeerd , maar ingevolge hunne Refolutie van den 5 Maart 1755 j ter Vergadering van Hun Hoog Mogende doen voordragen , dat zy omtrent dat point nog niet hadden gerefolveerd.
De Kamer heeft by de deliberatien over deze Memorie haare vorige advifen , mitsgaders bet voorfz. Rapport van de Heeren Hun Hoog Mr> gende Gedeputeerden tot de zaaken van de extraordinaris Vergadering , en inzonderheid dat van dé Heeren Gecommitteerden van de Staaten van Hofland ende West-Friesland, met alle aandagt en naauwkeurigheid overwogen ; en ze erkent gcredeflyk de gepastheid der bedenkingen, die by het laatstgemelde Rapport zyn gemaakt tegen het fchryven in de Griffie op vaste Tractementen; ze heeft zelfs daar by nog geconfidereerd, dat aldaar in den eenen tyd merkelyk meer dan in eenen anderen te fchryven valt, en dat dit zo notabel kan verfchillcn, dat het niet te vergen zoude zyn, dat iemand in eenen gerusten tyd zyn Tractement voor eenen matigen arbeid hebbende getrokken , naderhand niet eene enkelde reis, maar weken, maanden tn zomtyiüs jaaren agter eikanderen, meer dan eens zo veel werk tegen dezelfde belooning zoude doen ; en ze begrypt dan ook, dan het gevolg daar van niet anders zoude kunnen zyn, dan dat 'sLands dienst
mer-



JAARBOEKEN,.?:^, 170Ö. i ^7
merkelyk zoude lyden. Hier by komt nog, dat al het werk in de Griffie niet alleen door de ordinaris Clercquefi, waar op by het Plan van het jaar 1754 alleen gedagt is, kan worden verrigt, maar dat daar toe nog verfcheide Ónder-Clercquen , welker getal fiiet bepaald is, maar die alle in eed genomen en dus ook in 'sLands dieust zyn, worden gebruikt. , . . K'->
Dogzy is niet te min van gedagten, dat, daar de Schryfloonen in de Griffie van Hun Hoog Mogende een object van groote kosten uitmaaken, het ten hoogfte noodzakelyk is j dat oriderzogt worde of niet daar omtrent eenige nadere voorziening zoude kunnen en behooren gedaah te worden, en ze is daar in te meer verfterkt, wanneer ze nagegaan hebbende , hoe hoog de Schryfloonen zedert het formeeren van het Plan van menage van den jaare 3754 zyn geloopen, bevonden heeft, dat dezelve wederom merkelyk zyn vermeerderd, en in het byzonder die van het Comptoir van den Commis, dewelke tot het jaar 17^9 incluis geen agt duizend i en tot het jaar 1775 incluis, als men het eene jaai 1771 uitzondert, geen tien duizend guldens bedragen hebbende, in het afgelopen jaar 1785 dp' weinig minder dah drie en twintig duizend zyn gelopen , gelyk zulks zal blyken uit de Staateri, die ter continuatie van de geene, die nevens het Plan van menaee van den jaare 17.T4 zyn Overgelegd, hiernevens onder No. 8, 9 en 10 zyn ge; voegd. , , , ;'i 3 <•-
Om hét voorfz. onderzoek zd veel mogelyk te faciliteeren, zal men eerst opgeven de Refolutiea j die omtrent de voorfz. Schryfloonen van tyd tot tyd zyn genomen; vervolgens aanteekenen, in hoe verre aan de Kamer bekend is, dat van dezelve is afgegaan, en in hoe verre mitsdien dezelve worderi naargekomeh; -
En daar op eindelyk laaten volgen de conftuersMmmm 3 tien-:
VENHA» GE.
Metü'ofiè van de , Generak Kekenkamerover bs ■ züinigingi



1238 NIEUWE NEDERLANDSCHE
"sGravenha-
GE.
Memorie yan de General. Rekenkamerover be~ zuiniUi'ig.
tien, die de Kamer deswegens zal weeten te fup> pediteeren.
By Hun Hoog Mogende Refolutie van den 15 September 1661 , is, na darden Heer Griffier zyne remarques op een Reglement, door den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer geconcipieerd , fcbriftelyk had overgegeeven, en nog nader op alles was gehoord en veritaan, vastgefteld:
„ Dat van den eerften October toen naastkomen„ de, aan den Griffier van Hun Hoog Mogende in „ declaratie niet zal worden geleden nog gepas„ feerd het Schryfloon van aclen van verlof, aller„ hande Commisfien, Paspoorten , Brieven van „ Voorfchryven, Sententien, Extracten van Ret, folutien &c., dewelke by particuliere worden ge„ ligt, en daar van zy bet recht volgens de Lyst „ aan den Griffier hebben betaald, alzo men ver„ ftaat, dat zodanige depêches van het Schryfloon „ niet zullen kunnen worden gefeparcerd , ende „ dienvolgens die de depêches komt ligten, het „ Schryfloon met eenen betaald, zonder nogtans „ dat hy Griffier de Lyst van depêches daar mede ,) zal mogen verhoogen.
„ Ende dat, nadien verfcheide Refolutien, Brie„ ven, Rapporten ende meer andere Stukken worr „ den afgelchreven voor Hun Hoog Mogende Ge„ committeerden, om zig daar van te dienen ia' „ particuliei-e conferentien ende extraordinaris Com„ misfien als anders, de domeftique of andere or„ dinaire Ciercquen van de Griffie pertinentelyk in „ hunne declaratien zullen hebben te ftellen, Voor „ welke Gecommitteerden ofte Collegien, en op „ welken dag zy zodanige Stukken zullen hebben „ gefchreven, zonder het welk het zelve niet zal „ worden geleden.
„ Dat mede voortaan voor Schryfloon van ieder
„ blad,



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1239
„ blad ten minften van vyf en twintig regelen op „ ieder zyde van het zelve blad, niet meer zal n;o„ gen worden goed gedaan dan drie ftuivers, uit„ genomen het geen gefchreven word in Fransen, „ Latyn, Hoogduitsch, waar van een ftuiver meer „ van ieder blad zal worden gepasfeerd; ende dat, „ zo wanneer eenige regelen zullen worden gebragt „ op het tweede Folium ofte de tweede Rechter „ zyde, daar voor niet meer dan half geld geleden „ zal worden, ende voor de regiftrature van Hun „ Hoog Mogende Refolutien, Brieven, Aften &c. „ voor ieder blad twaalf ftuivers, genomen tegen „ vier ordinaris bladeren, mits dezelve naar ouder „ gewoonte en op gclyken voet compres worden gefchreven.
Ende dat voortaan de particuliere declaratien van Cunes&w Van Vliet, Domeftique Clercquen van den Heer Griffier zullen komen tot lasten van denzelven Griffier, als genietende de depê che-gelden van de Stukken , waar van by de „ gemelde Clercquen word gedeclareerd."
By Hun Hoog Mogende Refolutie van den 24 October 1669, is op het Rapport van de Heerei Gedeputeerden tot de zaaken van de Griffie, di< agtervolgens voorgaande Refolutien gevaceerd had den in zaaken, raakende het doen drukken van Hui Hoog Mogende Refolutien , Brieven, Acten ei andere Stukken, verftaan, „ dat by provilie en to „ eene preuve alle de Refolutien, Brieven, Ac „ ten en andere. Stukken , daar van vyf copië „ en daar boven zullen moeten wezen, gedruk „ zullen worden, en daar van minder dan vyf cc „ piën van node zyn, dat dezelve gefchreven zu „ len worden gelyk toen gefebiedde, ten ware ai ders wierde geordonneerd;
Gelyk ook dat de geheéle dagelykfche extei fie, vervattende de ordinaris Refolutien van Hu Hoog Mogende voor de Minifters van den Sta: „ by uitheemfche Potentaaten reUdeerende mee Mmmm 4 „ g*
'S Gha-
GEISHA» GE.
Memorii van de 'General, Kekenkamerover bezuiniging.
t
1 l c
r 1
\
\
u n a
Q



isï^o NIEUWE NEDERLANDSCSE
'sGra-
venhace.
Mcmorii van de General. Kc!:enLaiuerever beZ iiiniÈtt'éi
j
Tl
<
ij
!
i
£ gedrukt zal worden; en dat insgelyks de copiëti „ van dc inkomende Brieven, Memoden van dé „ Ambasfadeurs en diergelyke Stukken, daar vari „ dc Minifters van dezen Staat by uitheemfché fj Potentaaten refideerehde communicatie gegeeven' „ zal worden, zullen worden gedrukt."
By de Refolutie van den 22 Maart 1717, die ia het bovengemelde Rapport, ter Vergadering vari de Heeren Staaten van Holland ende West - Friesland uitgebragt, is gerheld, en in dat van de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tót de zaaken van de extraordinaris Vergadering ongetwyffeld beoogd, dog eigentlyk in de Notulen van den 30 Maart gevonden word, is niets nieuws vastgeftêld, fnaar de voornoemde Clerccj op den voet van vorige aan Hellingen benoemd om de directie te hebben, om de Refolutien , inkomende Brieven en Memoden, eens gefchreven zynde, aan den ordinaris Drukker van Hun Hoog Mogende, om dezelve te drukken, te behandigen, en voorts aan de Minifters van den Staat buiten 's Lands refideerende, op de refpeftive postdagen af te zenden,- volgens en if) conformiteit van Hun Hoog Mog. Refolutie vaü den 24 October iö"ö"q,zoeven gemeld*
Tegenwoordig nog word ingevolge de gemelde Refolutie van den 15 September \66\, geenSchryfoon gebragt van Aften van verlof, allerhande Co'mnisfien, Paspoorten, Brieven var) voorfchryvens, Sententien , Extraften van Refolutien &c.; develke by partye worden geligt, en daar van zy het echt aan den Heer Griffier hebben betaald;
Dog hetzelve word wel gebragt van Minuten van Commisfien, van Aften van approbatie op willige ondemnatien, van Oftroyen om tc tefteeren, vari Sententiën en diergelyke, "waar van particuliere on;etwyffeld het recht zullen hebben betaald.
En dit heeft reeds aanftonds na de voorfz. Refo-
1h-



JAARBOEKEN, Junj , 1790. 1241
lutie plaats gehad, trouwens voor het ftellen van de ordinaire Notulen en van alle Brieven en dus voor alle Minuten, uitgezonderd de fecreete Notulen en de Refolutien in Befoignes genomen wordende, welke beide door den Heer Griffier worden gefteld, als mede alle zodanige Brieven, als door denzelven worden geconcipieerd, word Schryfloon gedeclareerd: Van gelyke word nog tegenwoordig in de Declaratien van het geen ten Comptoire van den Heer Griffier, en van den Commis gefchreven is, aangeteekend de datum van de dag, op welken gefchreven zyn de Stukken, waar voor gedeclareerd word; dog daar by word niet meer gefteld, voor welke Gecommitteerden of Collegien dezelve gefchreven zyn: dit is alleen geduurende eenige weinige jaaren naargekomen, en in dien tyd zelfs nog niet beftendig, maar met interruptie, dan eens van drie maanden, dan eene zelfs van een jaar. Zedert meer dan honderd jaaren is het nagelaaten, waar van de reden voorzeker deze zal zyn, dat het houden van aanteekening van de Gecommitteerden ofte Collegien, voor wien alles gefchreven was, zo veel omflagza| hebben veroorzaakt, dat zulks te doen niet wel mo« gelyk zal zyn geweest, en daar het fchryven by vervolg van tyd zeer merkelyk is vermeerderd, moet de moeilykheid, zoniet de onmogelykheid van dtï voorfz. aanteekening te houden, meer en meer zyn vergroot.
Ook word als nog ingevolge de gemelde Refolutie voor Schryfloon van ieder blad Nederduitse!) drie ftuivers, en van het geen in eene andere taal gefchreven word vier ftuivers gebragt, uitgenomen , dat in de declaratie van het geen ten Comptoire van den Commis gefchreven word, voor het Notuleeren , dat is het ftellen van de ordinaris Notulen, word gedeclareerd zes ftuivers per blad.
Dit heeft reeds in de vorige eeuw plaats gehad , zonder dat aan de Kamer bekendis, of zulks op
eeni¬
's Gra-
venhage.
Mcmprit, van de GeneraL Kekenkamerover bi' zamiging.



1242 NIEUWE NEDERLANDSCHË
's GaA-
VENHAGE.
Menoi'ie
van de
GeneraL
Reken*
kamer
over be-
zuittï-
) i t
i i
eenige Refolutie is gegrond; voorts word voor de" regutratuure van Hun Hoog Mogende Refolutien , Brieven, Aden dcc. voor ieder blad als nog twaalf ftuivers gebragt;
Maar de regelen, die öp de tweede folium ofte de tweede regter zyde gelcbreven worden, of op halve bladen, zyn van den beginne af, dat is aanftonds na het neemen van de Refolutie van 1661, om redenen te dier tyd aan de Kamer voorgedragen, in plaats van daar voor half geld te brengen, even als de andere bladen berekend.
Voor het overige is misfehien nooit öp den voeÊ val de voorlz. Rdbluu'e gefchreven, dat is zödamg, dat op ieder zyde van een blad niet meer dan vyf en twintig regelen gefteld waren, te meer niet, Jaar By de vooifz Refolutie niet is 'bepaald, hoe veel letters op eene regei moeften worden gezet;. mmers vind men al kort ha de vöorfz. Refolutie, iat de Clercquen in de Griffie onder de Declar:* :\en van het geen ten Comptoire van den Heer Griffier gefchreven was, onoer andere verklaard lebben, dat al het geen , vaar over was gedeclareerd, zodanig was gefehreven , dat zy yan ea'et' ft Uk oeLwamelyk de regelen, tot ieder blad Terequirecrd, zou Jen hebben kunnen nitleeve■'en , als moetende om veele redenen alles curntres fchryJi'n. ' ' ■' "•
Indien tegenwoordig naar den letter vaö de* raorfz. Refolutie moest worden gedeclareerd , en er vervolgens voor Schryfloon van een blad, Van het ïVelk ieder zyde vyf en twintig regelen moest inhoulen, niet meer dan drie ftuivers mogten worden gebragt, zoude de Scfiryvèr daar van naauwlyks :en beftaan hebben, en den Heer Griffier daar vari sekerlyk geen voordeel kunnen genieten , het geefl togthans by het hier boven gesnelde Rapport, tef Vergadering v:in de Heeren Staaten van Holland :nde West-Friesland gedaan, aan denzelven is toegekend; even weinig zouden de Commis en de
Clercq,



JAARBOEKEN, 1790. 1243
Clercq die de directie heeft om aan de Minifters ■ van den Staat buiten *sLands rcfideerende, te zen-, den de Brieven, Refolutien en andere Stukken,, van dewelke geoordeeld word dat aan dezelve communicatie behoord te worden gegeven , daar van jets kunnen trekken;
Zelfs is reeds voor lange daar van afgegaan, zonder dat aan de Kamer bewust is, of van ieder Scuk hekwamelykde regelen , tot ieder blad gercquireerd, zouden hebben kunnen worden opgeleverd..
Aan de Refolutie van den 24 October 1669 voor zo verre daar by is verftaan, dat alle Retolancn, Brieven, Aften en andere Stukken d;iar van vyf Copiën en daar boven zouden moeten wezen, zouden worden gedrukt, is jn opzigte van het geen cefchreven is ten Comptoire van den Heer onthei cn van den Commis , niet dan geduurende eene zeer korten tyd en-in zeer weinige gevallen vol
d"En dit zal niemand verwonderen, als hyzal ge lieven te letten, dat, by tooi beeld, zo dikwyls aai pe Heeren Staaten van de refpeftive Provinciën eet gelyk luidende Brief moest worden gefchreven dezelve zouden hebben moeten worden gedrukt . het geen immers niet wel voeglyk zoude zyn ge weest.
Het is dan ook meer dan waarfcnynelyk, dat ge lyk de voorfz. Refolutie, voor zo veel het voorfz point betreft, .alleen by provifie.cn tot eene proev genomenis, met by voeging zelfs van de woorde tot vare anders vierde geSktenncerd, daar v£ zal zyn afgegaan, en van de naarkoming van c voorfz. Refolutie gedispenfeerd, hoe zeer aan c Kamer niet bekend is, dat daar van in de Non len van Hun Hoog Mogende aantekening is geho
Ëb de voorfz. Refolutie levert dus een voorbee on van het geen in de Republiek wel meer gebeui - is, dat men namentlyk ecuig misbruik willende t
; 9
'ENHA1E.
Memorie
van de
General,
Rckenj
kamer
over be*
zilifii-
I
1
B
a n e e t1-
d
d *



's Gua-
VElN HACE.
Memorie van de GeneraU Rekenkamerover bezuiniging-
i
.] 1 /
J I t •\
I i
I
I
t
d
v
a f
1244 NIEUWE NEDERLANDSCHE
gen gaan, zulks doet op eene wyze, die niet uitvoerlyk is, wanneer zelfs het goede, dat daar uit zoude hebben kunnen voortfpruiten, e^en effecl forteert.
Ce verdere inhoud van de voorfz. Refolutie voor zo veel betreft de Refolutien en andere Stukken, die aan dc Ministers van den Staat by uitheemfche Potentaten reiideerende, worden gezonden , is wel niet beftendig, dog nu en dan naargekomen.
In de eerfte jaaren na het nemen van die Refolutie vindt men niet, dat door den Clercq die gecommitteerd was om de Refolutien, inkomende Brieven, Memorien en diergelyke Stukken, van dewelke aan de gem. Ministers communicatie zoude worden gegeven, aaij dezelve af te ■jenden, eenig ander Schryfloon is gedeclareerd ian van Stukken, die eens gefchreven waren Dm gedrukt te worden.
Doch reeds in het jaar 1675 is ten Inste van het *and gebragt het Schryfloon van verfcheide Stukjen voor de Heeren Van Beuningen, Pesters en Valkenier Extraordinaris Envoyds aan het Hof ran Spagne, als mede voor de Refident IVolf. in en den Lieutenant - Admiraal de Ruller mtsgaders voor den Heer Klenck , Ambasfaeur by den Czaar van Moscovien, gefchreeren.
Met de Maand April van het jaar 1717 is de refolutie van 1669 wederom volkomen geobsrveert, in zo ver zelfs, dat niet alleen de inekomen Brieven van de Ministers buiten'sLands, laar ook losfe Refolutien, Memorien en Rappor;n gedrukt zyn om aan dezelve Ministers gezouen te worden. 1
Doch met het jaar 1728 is begonnen gefchreen Refolutien en andere Stukken te zenden in Hun Hoog Mog, Commisfarisfen deci:ursj
E»



JAARBOEKEN, jimy, 1790. 1245
En met het jaar 1729 aan de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mog. tot het veranderen van de Magiftraaten in de Steden en Piaatfen in Vlaanderen;
Daar cm boven zyn 'er in het jaar 1728 gefchreven voor de Heeren Ministers Plenipotentiarisfen op het Congres te Soisfons;
In het jaar 1730 voor de Heeren Gedeputeerden in Vriesland;
In het jaar 1737 voor de Heeren Commisfarisfen tot de conferentien te Antwerpen;
En vervolgens beftendig voor alle Gedeputeerden van Hun Hoog Mog. zo binnen als buiten 'sLands.
Het geen wederom tot gevolg gehad heeft, dat gefchreven Stukken gezonden zyn aan alle extraordinaire Ministers buiten 'sLands.
Met het jaar 1747 zyn 'er voor het eerst gefchreven voor pen ordinaris Minister, te weeten den Ambasfadeur aan het Hof van Spagne;
Met het jaar 1750 voor den Arabasfadenr aan het Hof van Vrankryk;
En voor den extraordinaris Envoyê* aan het Hof van Pruisfen.
En wanneer in het jaar 1769 in plaats en vermits het overlyden van den Heer Fan Haren, die in qualiteit van Hun Hoog Mog. Gedeputeerde by het Gouvernement der Oostenrykfche Nederlanden te Brusfel had gerefideerd, en van' gefchreven Stukken was gediend geweest, een ander Minister by het gem. Gouvernement is benoemd , zyn van dien tyd af ook voor dien Minister Refolutien en andere Stukken gefchre. ven.
Eindelyk zyn 'er ook gefchreven voor de Heeren die federt weinige jaarcu zyn benoemd tot extraordinaris Envoyés aan de Hoven van den Keizer en van den Koning van Groot -Brittannjen, en tot Minister in Araerica, als mede in
het
's Gra-
VENHAGE.
Memorie yan de General, Rekenkamerover be* zuiniging,



1246" NIEUWE NEDERLANDSCHE
•sGra-
venhace.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging-
i I
1
:
het afgelopen jaar 17S6 voor den Extraordinaris Envoyé aan het Hof van Rusland, zo dat 'er in dat jaar gezonden zyn aan den Ordinaris en den Extraordinaris Ambasfadeur aan het Hof van Vrankryk, iran den Exrraordinaris Ambasfadeur aan het Hof van Rusland; aan den Ordinaris Ambasfadeur aan het Hof van Spagne, aan de Extraordinaris Envoyés te Weenen, Londen, Berlyn en Petersburg, en aan de Ministers in America en by het Gouvernement te Brusfel;
Mitsgaders aan de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mog. naar Vlaanderen, naar Wee-., nen, en naar Harlingen tot het onderzoek van het Financie - Weezen van het Collegie ter Admiraliteit aldaar refideerende.
Zelfs zyn zo de gefchreven als de gedrukte Stukken in 1785 verzorgd aan den Extraordina* ris Envoyé aan het Hof van Weenen, aan den Minister by het Gouvernement te Brusfel, alsf mede in het afgelopen jaar 1786 aan de Heeren Gedeputeerden tot het onderzoek van het Financie-Weezen van het Collegie ter Admiraliteit in Vriesland, na dat dezelve herwaards geretourneerd waren.
Verder is de Kamer geïnformeerd, dat aan die Ministers , aan dewelke gefchreven Refolutien jezonden worden, naderhand geen gedrukte vertorgd worden; en dat aan ieder van de overige Ministers, naar mate dat de ordinaris Refolutien redrukt worden, een Hel van de zodanige, die jeöordeeld worden aan dezelve van dienst le cunnen zyn , en dus geen volledig Exem» >laar van de ordinaris Refolutien, word afgesonden.
Wanneer nu de Kamer haare gedagten heeft laen gaan over de nadere voorziening, die tot verHindering van de importante kosten, die op Schryf;-
lo-



JAARBOEKEN, Juny, ï?oö. IB47
jonen in de.Griffie vallen, zoude kunnen en behoren te worden gedaan , heeft ze ras . ondervonden , dat zy van het werk in de Griffie, en de directie daar omtrent zedert een lange reeks van jaaren tot volkomen genoegen van Hun Hoog Mog. gïhouden , niet eene zo volledige kennis heeft, dat zy in ftaat zoude zyn van te oordeelen , of en in hoe verre de bovengem. Refolutien van 1661 en 1669 in alle haare deelen hebben kunnen worden geëxecuteerd, en daar van in der tyd om goede redenen heeft moeten worden afgegaan, veel min om te bepalen, welke fchikkingen daar omtrent voor het vervolg zouden kunnen en behooren te worden gemaakt;
En ze Remt vervolgens volkomen in met het Rapport ter Vergadering van de Heeren Staiten van Holland ende West - Friesland den 30 Ne vember 1754 gedaan, en hier boven te meermalen aangehaald, dat men den Heer Griffier, die door zyne langdurige ondervinding en groote ervarentheid in de directie van de Griffie, betel dan iemand in ftaat is om te beöordeelen, in hoe verre de gebruiken in de Griffie plaats hebbendgj met den dienst van het Land overeenkomftig zyn, behoordt te worden overlegd, welke menage 0} het refpcël van voorfz. Schryjlonen buiten ondienst van den Lande zoude kunnen worden • gepraeïizeerd, zo dat egter gebrtiik gemaakt zoude kunnen worden van het 1,5 Artikel van deszelfs Infiructic, en geordonneerd, dat de f ukken, dooi de Heeren Gedeputeerden. van de refpecllve Pro vincien te requireeren s en' dewelke volgens de ordre aan dezelve niet moeten worden geëxpedieerd'iof'aan de Provinciën verzonden, door dezelve of haare Provincie zullen moeten worden betaald.
De Kamer zal niet te min naar de mate van -kundigheid, die zy door het examineeren en li« quideeren van de declaratien van alle de voorNnnn fchree-
's GrA-
VENHA-
ge. .
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuiniging'
i



1248 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Memorie yan de General. Kekenkameroyer bezuiniging*
fchreeven Schryflonen bekomen heeft, de Vryheid nemen van op te geven eenige pointen, die zy oordeelt, dat in overweging zouden behoren te worden genomen, en haare confideratien, hoe gebrekkelyk die ook zouden mogen zyn, daar by te voegen, terwyl zy dezelve aan beter oordeel geredelyk onderwerpt.
De Kamer geeft dan in de eerfte plaats in bedenken , of het niet dienftig zoude zyn, dat op nieuws , met overleg van den Heer Griffier, bepaald werde, hoe veel zal mogen worden gedeclareerd voor Schryfloon van een blad, zo als het dadelyk word befchreven , op ieder zyde van het welk dertig a twee en dertig regels gevonden worden, terwyl ieder regel nooit minder dan dertig maar wel meerder letteren inhoudt ?
Al-, mede hoeveel voor ieder blad van de regiftrature van Hun Hoog Mog, Refolutien, Brieven en andere Aften, zo als het dadelyk befchreven word;
Gelyk ook voor het formeren en fchryven van indices zal mogen worden gebragt;
Mitsgaders op wat voet voor het nazien en aantekenen van retroafta en diergelyke vacatiën zal mogen worden gedeclareerd.
Ze begrypt verder niet, waarom in de declaratie van het geen gefchreven word in het Comptoir van den Commis, voor het notuleeren of het ftellen van de ordinaris Notulen, gebragt word dubbeld Schryfloon; daar voor het ftellen van de Secreete Notulen en andere Stukken ,' dat door den Griffier word verrigt, niets wordt gebragt; terwyl ondertusfchen dit werk veel meer moeite en overweging vordert, en ook van veel meer belang is, dan het extendeeren van de ordinaris Refolutien.
Het is waar, in de declaratien van het geen gefchreven word ten Comptoire van den Griffier,



JAARBOEKEN, jury, 1790. 1240
fier, word wel gedeclareerd voor minuten van Brieven, Sententien en andere Acten; dog de reden daar van is , dat dat werk word gedaan door de eerde Clercquen, die geen Tractement trekken ; daar en boven word daar voor niet meer dan enkeld Schryfloon gebragt.
En hoe zeer hier boven is te kennen gegeven , dat men wel begrypt, dat de Refolutien van 24 October 1669, vour zo ver daar by is verftaan, dat alle Refolutien, Brieven en andere Stukken, waar van vyf copiën en daarboven zouden moeten wezen, gedrukt zouden worden, niet gevoeglyk kan worden nagekomen, komt het nogthans aan de Kamer voor, dat eenige Refolutien, Brieven en andere Stukken zeer gevoeglyk zouden kunnen worden gedrukt.
Reeds by Misfive van den 16 Juny van het jaar 1703,heeft de Kamer aan Hun Hoog Mog. gefchreven, dat de Staaten van Oorlog veel volumineufer geworden zynde, dan bevorens, de Schryflonen van dezelve hoger en hoger lopen, het welk haar had doen denken op de Drukpers, en hoe in vorige tyden de gem. Staaten gedrukt zyn geweest , in conformiteit van Hun Hoog Mog. Refolutie van den 24 October 166*9, en dat zy vermeende, dat ten aanzien van de veelheid der exemplaren , die niet alleen door de Clercquen ter Generaliteit en by den 'Raad van Staate , maar ook in de Provinciën gefchreven worden , een zeer goede menage zoude kunnen begonnen worden, indien Hun Hoog Mog. konden goedvinden re disponeren, dat in het toekomende de Staaten van Oorlog niet gefchreven , maar ten fpoedigften gedrukt zouden worden; doch die voorflag is door Hun Hoog Mog. niet gegouteerd, immers niet vastgefteld.
Ondertusfehen moet men weten, dat van de Staaten van Oorlog elf exemplaren worden verNnnn 2 vaar-
s Gra-
venha-
ge.
Memorie mn de OeueraL Kekenkamer'tVer bezuiniging,



'sGra-
VENHAGE.
■Memorie van de General. Rekenkamer . over bezuiniging-
125° NIEUWE NEDERLANDSCHE
vaardigd, en dat voor ieder exemplaar van den ordinaris Staat word goedgedaan agt en zeventig guldens, en van den extraordinaris Staat vyf en veertig guldens; en dat dezelve nog agtmaal worden gefchreven by den Raad van Staate, ieder ordinaris Staat mede voor agt en zeventig en ieder extra ordinaris Staat voor vyf en twintie guldens. ö De Kamer ziet geen reden, waarom van gelyke de generale Petitiën niet zouden kunnen worden gedrukt, als mede de Biddags-Brief,alle generale aanfchryvingen aan Ministers, Confuls en Commisfarisfen , en aan andere, hoedanige 'er vari tyd tot tyd voorkomen, mitsgaders alle Brieven dienende tot geleide van Placaten, Publicatien en andere aanfchryvingen.
In het byzonder komt het aan de Kamer buiten bedenken voor, dat met opzigt tot het geen gefchreven word voor de Ministers van den Staat by uitheemfche Mogendheden, ten fterkften behoordt te worden vernieuwd de Refolutie van den 24 October 1669, en dat even als in het jaar 1717 en eenige volgende jaaren in gebruik geweest is, voor dezelve, van wat rang ze ook mogen wezen, geene Refolutien of andere Stukken gefchreven behoren te worden, maar dat zodanige Refolutien, Memorien en Rapporten, waar van zal worden geoordeeld, dat aan dezelve in qualiteit van Ministers van den Staat communicatie dient te worden gegeven, zullen moeten worden gedrukt.
Dat van gelyken voor Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mog., zo in ordinaire als extraardinaire Commisfien of bezendingen , geen Brieven , Refolutien of andere Stukken zullen behoren te worden gefchreven, maar aan dezelve alleen gezonden een exemplaar van de Brievén, Hefolutien en andere die voor de Ministers
van



JAARBOEKEN, Ju?iy, 1700. 1251
van den Staat buiten 'sLands gedrukt wor den.
En dat, om voor te komen, dat daar van niei wederom werde afgegaan, aan de Rekenkamer zoude kunnen worden gerecommandeerd, om in de declaratie van den Clercq, dewelke met die dirctie is gechargeeerd, volltrekt geene andere Schryflonen te pasfeeren, dan van Stukken , die eens gefchreven zyn om gedrukt te worden.
Voorts zouden, ingevalle voor de Collegien ter Admiraliteit of eenige van dezelve, uit de Griffie worden verzorgd zogenaamde nouvelles, voor die Collegien al mede niet behooren te worden gefchreven zodanige Brieven, Refolutien er andere Stukken, die gedrukt worden, maar aar dezelve zoude een gedrukt exemplaar van die Stuk ken gezonden behooren te worden.
Daar en boven oordeelt de Kamer, dat het dienftig zoude zyn, dat bepaald werde van wel ke Stukken, die voor de Heeren Gedeputeerdei van Hun Hoog Mog. gefchreven worden , hei Schryfloon door de Generaliteit, en van welkt het zelve door de Provinciën zal behooren te worden betaald.
' En het zoude vervolgens te wenfchen zyn, dat het mogelyk was, dat op den rand van de declaratien van het geen zo in het Comptoir van den Heer Griffier als in dat van den Commis gefchreven wordt, aangetekend wierd, voor wie elk Ruk gefchreven is, op dat voor de naarkoming van de te ftellen ordres,niet alleen by de Rekenkamer, maar zelfs ookby den Raad van Staate, aan wien die declaratien worden geprefenteerd , gewaakt zoude kunnen worden.
Eindelyk remarqueert de Kamer, dat voor den Ontfanger-Generaal van de Unie word gefchreven een vry groot aantal van Refolutien, waarNnnn 3 van
's Gra-
venhagk.
Memorie van de General. Hekenkamerover bezuiniging.
t



*s Gra-
venhaGE.
Memorie van de General, Kekenkameróver bezuiniging-
252 NIEUWE NEDERLANDSCHE
van het Schryfloon in de declaratien over het jaar 1785 gebragt, beloopen heeftop eene fomme van j 1975 : ió : o.
En dat voor de Magiftraat der Stad Maaftricht als mede voor Commisfarisfen Inftruéteurs aldaar, gefchreven worden alle de Refolutien die Stad en de Landen van Overmaze betreffende, waarvan de kosten over een geheel jaar bedragen hebben ruim elfhonderd guldens.
Omtrent deze laatfte verneemt de Kamer, dat die Refolutien zeer gevoeglyk gedrukt aan gemelde Magiftraat en Commisfarisfen zouden kunnen worden verzorgd.
Met opzigt tot de eerstgemelde moet men weeten, dat in vroegere tyd voor den Raad van Staate en voor de Rekenkamer van gelyken, in de Griffie plagten te worden gefchreven alle zodanige Refolutien, die in de deliberatien van die Collegien van dienst konden wezén; doch dat na dat de ordinaire Refolutien van Hun Hoog Mog. zyn gedrukt geworden, van dezelve een exemplaar aan ieder Collegie is verzorgd , en vervolgens het fchryven van die Refolntien afgefchaft.
En dewyl aan den Ontfanger-Generaal mede een gedrukt exemplaar van de ordinaire Refolutien van Hun Hoog Mog. word geleverd, komt het aan de Kamer buiten bedenken voor, dat het Schryven van voorfz. Refolutien voor denzelven zoude kunnen en behooren te worden gelaaten.
Wat nu betreft de zogenaamde Nouvelles, die in de Griffie van Hun Hoog Mog. voor den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer gefchreven worden , en waar omtrent in het begin van deze § is aangetoond, dat in het jaar 1717 door de Kamer is voorgedragen, dat dezelve behoorden te worden gedrukt, zo heeft
de



JAARBOEKEN, Juny, 1790. «53
de Kamer in het Plan van menage van den jaare 1754, ten dien opzigte onder het Capittelvan de Generaliteits Rekenkamer geadvifeerd, datcte fchrvver van de Nouvelles zoude kunnen worden afgefchaft, en heeft daar by gedeclareerd, dat de Kamer daar toe bereid was, zo dra de Raad van Staate zoude affchaffen den fchryver , die de Nouvelles voor denzelven verzorgr, met byvoeging dat de Nouvelles dan gedrukt zouden moeten worden.
Na dien tyd is de Kamer bedagt geweest om de kosten, vallende op het fchryven van de Nouvelles ten haren dienfte, zo veel mogelyk te verminderen, en heeft ten dien einde in het jaar 177a, by gelegenheid van het overlyden van den Clercq, die dezelve reeds voor het jaar 1754 tot dien tyd toe verzorgd had, die voorziening gedaan-, dat in het vervolg niet meer zouden worden gefchreven de inkomende Brieven , die op ordre van den Heer Griffier van Hun Hoog Mog. gedrukt worden, om aan de Ministers van den Staat buiten 'sLands te worden gezonden, maar yan dezelve twee exemplaaren meer dan anderzints gebruikelyk is, ten dienfte van de Kamer zouden worden gedrukt, waar van de kosten eeu gering object uitmaaken.
En de Raad van Staate heeft dat voorbeeld in den jaare 1783 by dezelfde gelegenheid gevolgd. ■> ' '-■. :
Behalven de voorfz. Brieven zyn altoos, en worden nog voor den Raad en Rekenkamer, als mede voor de Heeren, die jaarlyks wegens den Raad bekleden de ordinaire Commisfien tot het verpagten der gemeene Middelen en het vifiteeren der Fortificatiën en Magazynen, gefchre. ven Brieven , Memorien, Requesten, Rappor*en en Refolutien, die daar toe in de Griflif van Hun Hoog Mog. afgegeven en niet gedruk; worden.
Nnnn 4 vai
's Gra-
venhage.
Memorie van de ■ General. Rekenkamerover bezuiniging.



1254 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*9 GravenhAge. :
Memorie van de General, Rekenkamerover bczuini-
I
Van het geen voor dat fchryven zo ten dien. fte van den Raad als voorde Rekenkamer federt het jaar 17Ó0 is betaald, worden hier nevens onder No. 11 en 12 twee Staaten overgelegd. . By aldien nu overeenkomftig de gedagten van de Kamer hier boven in deze zelfde Paragraaf voorgedragen, mogt worden vastgefteld , dat alle Refolutien , Memorien , Rapporten en andere Stukken, van dewelke zal worden geoordeeld, dat aan de Ministers van den. Staat by uitheemfche Mogendheden, communicatie behoordt te worden gegeven, zullen moeten worden gedrukt , en dat ook voor de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mog. geen Stukken meer zullen worden gefchreven , maar aan dezelve alleen gezonden een exemplaarvan.de zodanige, die voor de Ministers van den Staat buiten 's Lands gedrukt worden, fpreekt het van zelfs, dat de Raad van Staate die voorziening zoude behoren te doen, dat aan de Heeren zyne Gecommitteerden ook allen een exemplaar van die gedrukte Stukken gezonden wierd;
En, als verder van dezelve voor den Raad en de Rekenkamer twee exemplaren gedrukt werrlen, zo als in opzigt van de inkomende Brieven van de Ministers buiten 'sLands reeds ia gebruik is, zoude het Schryfloon van zodanige Brieven, Memorien, Rcquesten, Rapporten en Hefolutien , die dezelve Collegien verder zouden •equireeren, dat voor hun gefchreven wierden, waarfchyuelyk een object van weinig belang uitnaken, ■ • ■
Hoe zeer in het advis van den jaare 1717 ;een melding word gemaakt van het werk der 'ranslaten, die op ordre van den Heer Griffier -an Hun Hoog. gedaan worden, heeft hetzelve
2Q



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1255
zo veel relatie tot dat van de Schryflonen van dc Griffie , dat men oordeelt daar van hier ter plaatfe , na dat van die'Schryflonen gehandeld is, te moeten fpreken.
By het plan van menage van den jaare 1754 is gezegd, dat het werk der Translaten federt eenige jaaren meerder gekost hebbende dan te voren , zoude gunnen worden vastgcfteld, dat dezelve niet zullen gefchieden, dan up expresfe ordre van den Griffier of Commis, en dat geen declaratien van den Transbteur zullen worden geliquideerd, dan op eene verklaring van' den Griffier of Commis onder dezelve declaratie gefteld, dat die Translaten op hunne ordre gedaan zyn;
En dat by vacature van het Ampt van Trauslateur,in de Franfche en Latynfche Talen, zoude kunnen worden afgeichaft de vermeerdering van het Tradtement Van vier honderd guldens, by Hun Hoog Mog. Refolutie van den 27 Maart 1748 aan denzelven verleend;
En dat deze Translateur, mede zynde Clercq van de Cyrlers , teffens zoude kunnen worden afgefchaft en gelyke vermeerdering van vier honderd guldens aan denzelven in die qualiteit by dezelfde Refolutie geaccordeerd.
By de Refolutie van de Heeren Staaten van Holland ende West - Friesland van den 5 Maart *755»is da»r omtrent verftaan, dat ter Vergadering van Hun Hoog" Mog. zoude worden voorgedragen, „ dat het eerfte een point van , ordre zynde, zonder zwarigheid kan worden geadmitteerd, maar dat het laatfte wel eenige „ bedenking zoude kunnen lyden om het grootfte interest , dat de Republiek heeft dat de W Secrctesfe word geobferveerd, maar dat Hun Ed. Gr. Mog. oordeelen , dat, dewyl die ver„ hoging alleen is eene perfoneele conccsfie , M om byzondcre redenen, van dien tyd geaccorNann j deerd,
s Gra-
VEMHA3E.
Memorie
yan de General. Rekenkamerover bezuiniging,



ïajtT NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha-
ge.
Memorit van de General. Rekenkamerover bezuiniging-
,, deerd, het zelve een zaak is, waar op by de ,, aanlielling van een ander op nieuws gedelibereerd zal worden."
De voet, op welken voor het overzetten uit de Hoogduitfche taal in de Nederlandfche word gedeclareerd, is bepaald by Refolutie van Hun Hoog Mog. va*h den 6 Maart 1660; by dezelve is aan een Clercq ter Griffie van Hun Hoog Mog. voor het" overzetten van Hoogduitfche Brieven, zedert de maand Maart van het vorige jaar 1659, toegelegd de fomme van drie honderd guldens eens; doch wyders verftaan,dat hy voor het toekomende zoude hebben te declareeren, ende voor de Translaten trekken en genieten dubbeld , en voor de in het net daar van te maken Copie enkeld en gewoonlyk fchryfloon,
In de eertsvolgende jaaren liepen de kosten daar van niet hoog, doch dezelve zyn fpoedig zeer vermeerderd, gelyk uit de hier by onder No. 13. gevoegde Staat van de betalingen in vier tydperken telkens van tien jaaren deswegens gedaan, zal blyken.
De Kamer is ten eenemaal buiten Raat om te oordeelen, of alle de ftukken, die getranflateerd zyn, noodzakélyk getranflateerd hebben moeten worden , dan of daar omtrent voor het toekomende eenige menage zoude kunnen worden ingevoerd; en ze is vervolgens van begrip, dat de gedagten van den Heer Griffier van Hun Hoog Mog. daar over zouden behoren te worden ingenomen , en vervolgens met denzelven overlegd hoedanige verklaring voortaan onder de declararten van den Tranflateur zoude dienen te worden gefteld • ten einde de Kamer by het examineeren en liquideeren van dezelve de nodige gerustheid moge hebben, dat alle de Tranflatenj waar over gedeclareerd word, op deszelfs ordre , en dus niet buiten noodzaak,gemaakt zyn*
De Tranflaten, die uit de Engelfche, Spaan-
iche ,



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1257
fche, Portugeefche en Italiaanfche Taaien wor-> den gemaakt , worden op denzelfden voet betaald, en die kosten gebragt in de declaratien van het geen ten Comptoire van den Heer Griffier word gefchreven, zonder dat daar yan afzonderlyke declaratien worden ingediend of overgelegd. Doch die kosten zyn van geen groot belang , hebbende het geen geduurende het jaar I785 betaald is voor Tranflaten uit het Engelsch bedragen ƒ 190 : 7 : o, en voor Tranflaten uit het Spaansch , Portugeesch en ltaliaansch ƒ 565 : 4 t o.
By Hun Hoog Mog. Refolutie van den 29 December 1714 is aan den geene, die federt omtrent twaalf jaaren was gebruikt tot het doen van alle Tranflaten in de Franfche Taal, zonder daar voor eenige betaling te bekomen, voor zy ne voorleden dienften en gedaane Tranflaten toe^ gelegd eene fomme van twee duizend gulden! eens, doch teffens verftaan , dat hy voor hei toekomende volgens de ordre van het Lanc zal declareeren voor de Tranflaten, die hy za doen: '''V
Gemelde Tranflateur heeft vervolgens op der 17 january van het jaar 1716 by Requeste t< kennen gegeven, dat hy in het vorige jaar nie: meer had verdiend dan twee honderd een en ze ventig guldens, en verzogt dat hem een f< rta bel tractement mogt worden toegevoegd , ofti wel zodanig fupplement als geoordeeld zoudi worden te behooren; en daar op is hem by Re folutie van denzelven dag tot eene gratificati toegelegd eene fomme van twee honderd ei 'vyftig guldens eens, zonder dat het zelve daa na in confequentie getrokken zoude mogen woi
Dezelve zig nog in het zelfde jaar nader na Hun Hoog Mog. geaddresfeerd en te kennen g«
g«
sGra-
/enha3e.
Memorie
van de General. Rekenkamerover bezuini- ging-
i
1
r
1



I2j8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
"sGra-
VENHAce.
Memorie van de General. Rekenkanierever bezuiniging.
\ \
1 1
i
i
'
1
c
( 1
ïi x ó d e v h
geven hebbende, üac bet geen by geduurende de zes eerfte maanden van dat jaar gerranflareerd had, met meer dan vyftig a zestig guldens zoude bedragen, en derhalven op nieuw verzogt hebbende, dat Hun Hoog Mogende hem eene fomme van gratificatie tot fupplement . zouden gelieven toe te leggen ; is by Refolutie van den z z July 1717 verftaan dat, ingevalle de declaratien van den Suppliant in een rond jaar geen zes:honderd guldens bedragen, liet geen daar aae deficieert tot zeshonderd guldens toe, gefuppleerd zal worden.
De tegenwoordige Tranfiateur is in den jaare [738 op den zelfden voet aangefteld, om gebruikt te vorden tot het Tranflateeren van Hun Hoog Mog Refolutien en andere Stukken in de Franfche en Laynfche Taaien;
^ En wanneer in het zelfde jaar was overleden de Jercq in de Griffie, die geëmplojeerd wierd tot iet depechcren van de Patenten met den aankleven 'an dien, als mede tot de Cyffers en het in Cyffer lellen en ontcyfferen van Brieven , is gemelde r/ranflateur daar toe benoemd op het zelfde Tracfeoent van zes1 honderd guldens jaarlyks als de voori;e had genoten.
Eindelyk is aan denzelven by Hun' Hoog Mo" tefolutie van den 27 Mtiart 1748, in conlideratTê at deszelfs occupatien federt eenigen tyd merkelyk wen toegenomen, in qualiteit yan Clercq van de 3yffers eene fomme van vier honderd guldens jaar,'ks toegelegd, boven het tractement van zes honerd guldens waar op hy was aangefteld, als mede 1 quahteic van Tranfiateur een gelyke fomme van iet honderd guldens, boven de zes honderd gillens, die hem worden goed gedaan, by aldien zyne sclaratie in een rond jaar niet hooger loopt; daar 1 boven declareert dezelve voor het vervaardigen an ieder Cyffer op den zelfden voet als alle Schryflonen m de Griffie worden goed gedaan, waar van
de



JAARBOEKEN, Juny) 1790. 1
de betaaling gebragt word in bet geen gefchreven is ten Comptoire van deb Heer Griffier.
De Kamer, die geen kennis heeft van het werk, dat in de voorfz. qualiteiten word verrigt, is al wederom op dit fubject. buiten ftaat om te beoordeelen, of de Tractementen, die daar voor worden betaald, naar behooren worden verdiend, dan of dezelve voor het toekomende zouden kunnen worden verminderd; ze beeft daarom gemeend te moeten opgeven, op wat wyze daar omtrent federt het begin van deze eeuw is gedagt;
En zal alleen op de Refolutie van den jaare 1748 remarqueeren,dat,zo al de bezigheden als Tranflateur en als Clercq van de Cyffers waren vermeer derd, dezelve daar tegen als Clercq van de Patenten zeer merkelyk waren verminderd , door dier geen Patenten meer by Hun Hoog Mog. zyn gedepecheerd, na dat in bet voorige jaar de vrye magl over de Patenten op Zyne HcGgheid den Heere Princevan Orange en Nasfau, e qualiteit van Kaptein-Generaal van de Unie, was geconfereerd.
Misfchien zouden de vooufz. Traélementen we kunnen worden verminderd, indien in het vervolg een Clercq van de Griffie tot' het tranflateerer in de Franfche Taal en tot het werk der Cyffer! kon worden geëmploijeerd, zo als tot het tranfla' teeren uit de Engelfche Taal actueel gefchied, er omtrent de Cyffers vóór de aanftelling van der tegenwoordigen Clercq fchynt plaats gehad te heb ben.
En hier omtrent komt het aan de Kamer voor, dat het gevoeglykfte zoude zyn, dat met den Heei Griffier van "Hun Hoog Mog. daar over gefpro ken, en deszélfs gedagten ingenomen wierden.
§ 16.
By dezelfde Refolutie of Reglement van Hur
Hooj
*s GrA~
VEN hace.
Memorie van de General, Rekenkamerover bezuiniging.
1
1
1 1
i



i26o NIEUWE NEDERLANDSCHE
•sGra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover be» zuini' ging-
<
I )
I I < l c j ( \
V
h
Hoog Mog. van den 13 September 16Ö1, waar by ordre gefteld is omtrent de Schryfloonen in de Griffie, is tcffens bepaald, dat de kaars/en, die by den Griffier, Commis, Agent, derefpeétive Clercquen van de Provinciën en de Kamerbewaarders tot die tyd toe waren genoten geworden, voortaan zouden cesfeeren, en by dezelve niet me r geprofiteerd worden;
Doch dat voor de Tafelen van Hun Hoog Mog. als van ouds geleverd zouden worden zo veel kaarsfen, als 'er van noden zouden zyn, waar van dage • lyks pertinente notitie by de Kamerbewaarders zoude moeten worden gehouden;
Dat dezelfde voet op het Ruk van de Kaarsfen voor de Kamer ende de Tafelen , mitsgaders de Griffie van. den Hove van Braband, mede geobierveerd ende naargekomen zouden worden;
En dat met opzigt tot de kaarsfen voor den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer daar in zoude worden gehouden de voet en ordre, als van auds gebruikelyk, mits de Kamerbewaarders van beide Collegien mede pertinente notitie houden van ie diftributie derzelver, zonder dat de refpecfive Seeretarisfen, Commifen , Kamerbewaarders ofte :enige andere Bedienden van de welgem. Collegien, reene uitgezonderd, eenige kaarsfen voor hun geiruik tot laste van het Land in het vervolg meer wouden mogen genieten.
By for.n van interpretatie van het voorfz. Redement , is by nadere Refolutie van den 13 Decem>er 1670 verklaard, dat onder bet point aangaande le kaarsfen daar in nevens andere influerende, niet yn gecomprehendeerd, nog begrepen de kaarsfen, lie gerequireert worden op de Kamer van den Lgent, de Griffie , en in de beneden Kamers en ^omptoiren, daar de, eerfte en andere Clercquen an de Provinciale Clercquen fchryven ,-endat dien olgens, de Leverancier de nodige kaarsfen zoude ebben te leveren aan den Kamerbewaarder van de
Grif-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1261
Griffie, met verdere by voeging, dat deze op zynen eed aan bet Land gedaan zorge zoude hebben te dragen, dat die kaarsfen nergens elders, dan op en in de voorfz. Piaatfen werden geconfumeert en verbrand.
Bevorens had de eerfte Kamerbewaarder van den Raad van Braband, reeds in den jaare 1662 by Requeste aan Hun Hoog Mog. te kennen gegeven, dat met twee en zeventig ponden kaarsfen, die voor den gem. Raad geleverd wierden, het onmogelyk was denzelven Raad en de Griffie te dienen, waar op die quantiteit by Refolutie van den 25 Ociober van het zelfde jaar 1662 is verhoogd tot op een honderd ponden;
En dit getal ponden word tot heden toe jaarlyks voor den Raad van Braband geleverd.
Voorts zyn na de voorfz. Refolutien van 1661 en 1670, gedurende eenige tyd geene andere kaarsfen ten laste van bet Land geleverd, dan die voor de Tafelen van Hun Hoos Mog. en vcor den Raad ende Rekenkamer, alsmede voor de Griffie van Hun Hoog Mogende nodig zyn geweest.
Doch die benodigdheid fchynt al vroeg zodanig te zyn gerekend , dat de refpeótive Kamerbewaarders daar in voor zig een emolument hebben gevonden.
Ten minften heeft de Rekenkamer niet lang daar na aan den Commis en vyf Clercquen van haare Secretarie, als mede aan den jongflen Kamerbewaarder toegelegd eene fomme van een honderd vyf en zeventig guldens voor kaarsfengeld, om onder dezelve verdeeld te worden, welke verdeling zodanig is en nog word gedaan, dat de Commis daar uit geniet dertig guldens, ieder Clercq vyf en twintig, en de Kamerbewaarder twintig guldens.
De reede van die toeleg is ongetwyflelt geweest, dat die Bedienden genoegzaam geene emolumenten genoten, eu dus weinig meer inkomen, dan het be*
loof
's Gra-
VENHAGE.
Memorie yan de General. Rekenkamerover bezuiniging.



1262 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHAGE.
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuiniging.
loop vari hunne fobere Trac"ïementen gehad zullen hebben;
En die reede mili teert voor de Clercquen en den Kamerbewaarder als nog ten ftcrkfte, aangezien de Clercquen, na aftrek van den honderdften Penning die zy jaarlyks aan de Provincie van Holland moeten opbrengen, niet veel boven de twaalf honderd guldens ieder, endejongfte Kamerbewaarder wei* nig meerder overhouden, zonder nog te gewagen van betAmptgeld, dat dezelve by hunne aanftelling aan de gemelde Provincie mede betalen moeten.
Hier by komt nog, dat de Clercquen in tyd van Oorlog in meer dan één opzigt veel meer werk en geen duiver meer inkomen hebben, terwyl de Clercquen ter Secretarie van den Raad altoos merkelyk meer, en in tyd van Oorlog zeer aanzienlyke emolumenten genieten.
In faveur van den Commis kan dezelfde reden niet meer geallegueerd worden , vermits dezelve Zedert meer dan veertig jaaren, zo niet langer, op het voorbeeld van den Commis ter Thefaurie voor de regiftratie van ieder Ordonnantie van betaling omtrent gelyke leges Gevorderd heeft, als de gem. Commis, die daar toe geen meerder regt had, zig voor het opmaken heeft doen betalen.
Ook heeft de Kamer vastgefteld, dat by de eerfte vacature van het Commis Ampt het voorfz. kaarsfengeld zal cesferen.
' Van gelyke heeft de Raad van Staate in het begin van deze eeuw aan zynen jongften Kamerbewaarder dezelfde toeleg van twintig guldens voor kaarsfengeld gedaan, die by den jongften Kamerbewaarder van de Rekenkamer genoten wierd, waar uit fchynt te kunnen worden opgemaakt, dat de Raad te dier tyd ook begrepen heeft, dat zyne oudfte Kamerbewaarder in de quantiteit kaarsfen, die ten dienfte van denzelven geleverd wierd, een emo-
lu-



JAARBOEKEN, Juny, 1700. I2Ö3
1 urnen t van meerder waarde dan de voorfz. toeleg vondt.
Voor het overige zyh federt meer dan honderd jaaren ten dienften van de Kamer geleverd twee honderd ponden kaarsfen, ende Kamerbewaarder, of die in 'sLands huis woonde, heeft tot zyn voordeel genoten het geen daar van ten diende van de Kamer niet was gebruikt.
De quantiteit kaarsfen, die ten diende van den Raad van Staate gelevert is, heeft zeer gevarieert en fchynt naar de benodigdheid te zyn gefchikt geweest.
Ongevoelig egter is daar uit ontdaan dat niet aileen de oudfte Kamerbewaarder, maar ook al vroeg die van ie Generaliteits Finantie, en naderhand de Commiftii en Clercq van de Thefaurie een geringe quantiteit kaarsfen ten hunnen voordeele hebben gekregen.
Zelfs was voor eenige jaaren die quantiteit voor de laatstgemelde verhoogd , en ook aan andere eene bepaalde quantiteit toegelegd.
Doch den Raad heeft voor weinig tyd op nieuws verftaan, dat, overeenkomftig het Reglement van den jaare ió6i, voortaan aan niemand eenige Kaarsfen voor zyn gebruik ten laste van het Land zullen mogen worden geleverd, uitgezonderd nogtans die weinige Amptenaaren , die federt lange daar van in posfesfie zyn geweest, met welker-s overlyden of demisfie zulks egter mede zal ophouden', en dat alleen de oudfte Kamerbewaarder als voor deze van den Leverancier zal mogen vorderen de quantiteit kaarsfen, die ten diende van den Raad. en de Secretarie, en te zyner tyd ook ten diende van de andere Comptoiren nodig zal zyn.
Zelfs is daar by ook vastgefteld, dat het boven gemelde douceur van twintig guldens , met het overlyden van dan Kamerbewaarder, die het zeiv«f tegenwoordig trekt, zal ophouden;
Zo dat by den Raad in het vervolg geen afOooo wy-
's Gra-
VENbA* ge.
Memorie van de General. Rekenkamer ■ over bezuiniging-



1264 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGka-
venhage.
Memorii van de General. Rekenkamerover bezuiniging.
wyking van het bewuste Reglement zal plaats hebben.
Ten diende van Hun Hoog Mog» worden federt veele jaaren aan ieder van de Kamerbewaarders gelevert twee honderd en vyftig ponden kaarsfen , en in de laatst afgelopen jaaren zyn daar en boven zo veel ponden kaarsfen geleverd, als tot de extraordinaris Vergaderingen des avonds gehouden, nodig zyn geweest.
Uit de vyf honderd ponden, die aan de beide Kamerbewaarders worden geleverd, is de Kamer onderrigt, dat eene kleine quantiteit aan de Vuurftookder, en geduurende eenige maanden van het jaar weekelyks eenige ponden aan de Bodens verftrekt worden , terwyl de Kamerbewaarders bet overige tot hun voordeel behouden.
Daar en boven worden aan de Vuurdookfter jaarlyks nog een honderd ponden, en ten diende van de Griffie eene groote quantiteit Kaarsfen geleverd, die over het jaar 1785 bedragen heeft twee duizend en agt honderd ponden , waar van de Deurwaarder van de Griffie waarfchynelyk eene proviHe tot zyn gebruik behoud.
§ 17.
Omtrent de Jagten van den Raad van Staate, waar van in het advis van den jaare 1717 mede word gefproken , is federt dien tyd in meer dan één opzigt merkelyke menage geïntroduceerd,
Na dat reeds in het jaar 1699 by den Raad was gerefolveerd , dat de Kapteinsplaats van het binnen Jagt by het afderven van den geenen, die te dier tyd in dienst was, zoude worden gemortificeerd, heeft zulks in het jaar 1718 effect geforceerd , en van dien tyd af zyn op het voorfz. Jagt
al-



JAARBOEKEN, Jït&» *1&>. ll6$
alleen geplaatst een Schipperen twee Knegts, aari 1 ieder van welke voor dag- en kostgeld nog eene gul- • den daags word goedgedaan; doch aan den Schipper . is~naderhand boveh het daggeld van dertig ftuivers eene verhooging van zes ftuivers verleend, zo dat i dezelve nu voor dag- en kostgeld geniet zes en der. tig ftuivers daags; daar en boven is aan denzelven < zedert het jaar 1752 goedgedaan tien ftuivers daags vooreen vaste Jager, zodanig egter, dat dezelve Over de dagen, dat het Jagt dadelyk gebruikt word, betaald worden door den geene, die 'er zig van bedient , waar door het zelve een bezwaar van weinig belang voor het Land uitmaakt.
In het jaar 1721 is by den Raad vastgefteld, dat de Kapteins van de buiten Jasten zouden uitfterven, het geen ook ftand gegreepen heeft.
Daar tegen zyn de Gages van den Schipper en verfcheide andere Officieren zedert dien tyd ver hoo^d , gelyk kan worden gezien uit den ft.iat hiei nevens onder N. 14 overgelegd.
Eindelykis in het jaar 1752 een van de buiten Jag ten, by gelegenheid, dat groote reparatien aan hei zelve wierden vereischt, waar van de kosten, gemerkt de bekrompen fituatie^ waar in het Comptoir-Generaal zig toen bevond, gerekend wierder een object van confideratie te zyn, afgelchatten al het Volk, dat op bet zelve diende,gegageerd
Welke Collegien de Kamer in het ödg gehac heeft, naar welker voorbeeld zy meende, dat voo het Volk op de buiten Jagten alleen kostgeld zou • de behooren te worden goedgedaan, geduurend de tyd dat de Jagten op reis zyn , in plaats da het zelve toen, gelyk nog tegenwoordig, het ge heele jaar door wierd betaald , is tegenwoorui, aan de Kamer onbekend.
Het zelve heeft nu alleen plaats op het ja^t \ a het Collegie ter Admiraliteit in Friesland. Oooo 2
s G«A* ., jé1.
Memofie <an de a-éfte?itu\ Rekenkamerover bf zuinigi»è'
\ 6
T 1 I



1266 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Graven hage.
Memorie yan de General. Kekenkamerover bezuiniging.
Dog het komt aan de Kamer bedenkelyk vcor, of zulks in opzigt van het Jagt van den Raad, het welk te Rotterdam havent, wel zal kunnen worden gevolgd, aangezien voor het volk op het buiten Jagt van de Provincie van Holland, dat insgelyks te Rotterdam havent, en op die van'het Collegie ter Admiraliteit op de Maze ook het geheele jaar door kostgeld word goedgedaan.
Met opzigt tot het binnen Jagt oordeelde de Kamer in het jaar 1717, dat hetzelve beter koop zoude kunnen gehouden worden, indien naar het exempel van andere Collegien aan het Volk, dat daar op gebruikt word, voor ieder reis eene zekere fomme gelds betaald wierd , daar het zelve toen het geheele jaar door Gage trok, (het welk nog plaats heeft) en voor onkosten van ieder reis zo veel wierd geleden, als andere Collegien, die geen ftaande Gages geven, gewoon waren te betalen.
Of'er tegenwoordig Collegien zyn, die het Volk op hunne binnen Jagten by de reis betalen, is aan de Kamer onbekend, en zy twyffelt of zulks wel gevoeglyk omtrent het Jagt van den Raad zoude kunnen worden ingevoerd.
Voor de onkosten van ieder reis met het zelve, zoude niet meer behoeven te worden betaald, dan de kosten, die 'er dadelyk op vallen, ten minften is aan den Schipper niet gepermitteerd om meerder te vorderen; trouwens de Kamer weet niet, dat ooit bepaald is wat hy vorderen moet of nfeg; tot haar kennis is wel gekomen, dat de Raad meer dan eens in beraad genomen heeft, om daar omtrent eenige bepaling te maken, doch daar in zwarigheden gevonden heeft, die 'er telkens van hebben doen afzien.
Ongetwyffelt zal de Raad in ftaat zyn om daar omtrent meerder informatie te geven , en teffens am beter dan de Kamer te beöordeelen, of omtrent
de



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1267
de Jagten eenige en welke menage zoude kunnen worden ingevoerd.
S 18.
De Kamer begrypt niet, wat haarePredecesfeurs in het oog hebben gehad, wanneer zy op het einde van hun advis van den jaare 1717, voor zo veel de verligting van het Comptoir - Generaal van de Unie betreft, hebben voorgefteld , dat ieder Collegie zoude behoren te overleggen, of zyn dienst niet met minder Bedienden naargenémen zoude kunnen worden.
Zy kan voor haar zelve gerustelyk verklaren, dat zo het werk, aan haar aanbevolen naar behoren zal worden verrigt, geen een van haare Bedienden gemist kan worden.
Wat de Raad van Staate betreft, zo heeft de onl dervinding geleerd, dat deszelfs dienst met geen minder Bedienden heeft kunnen worden waargenomen, dewyl derzelver getal zedert dien tyd met drie Perfonen, te weten twee Commifen en een Chartermeester is vermeerderd:
En de Kamer ziet nier dat de Bedienden van Hun Hoog Mog. zouden kunnen worden verminderd.
§ 19.
De Kamer begrypt even weinig, wat haare Predecesfeurs hebben verftaan door de leverantie^ , die zy verder hebben geadvifeerd, dat ieder Collegie met de meeste menage behoorde te laten doen , zonder dezelve in Amptjes te converteren; tegenwoordig weet ze niet, dat iets diergelyks plaats heeft, ten zy men daar voor zoude willen houden, dat de Vuurftookfter van Hun Hoog Mog. levert de inkt, die ten dienfte zo van Hoogstdezelve, als van de Griffie nodig is, mitsgaders de Francynen, die in de Griffie worden gebruikt, als mede dat de ClercQooo 3 quen
'sGra- •
venhaoe.
Memorie van de General. Kekenkamerover bezuiniging.



>
Ï2<58 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'« Gra-
vemjaoe.
Memorit van ff» General. Rekenkamerover bezit in Ir
quen ter Secretarie van den Raad van gelyke leve rende Francynen,die tot het depecheren van Con> niisfien worden gereqaireerd.
Dan men moet daar omtrent weten, dat die Ieverantien op dien voet reeds in de vorige eeuw zyn gedaan; dat de inkt als nog betaald word tot dezelfde prys van twee en dertig ftuivers de Stoop, dat op zig zelve zeer weinig is , dewyl voor de Stoop inkt ten dienfte van den Raad van Staate geleverd wordende, volgens accoord betaald worden twee guldens; dat hoe zeer de quantiteit hakt, die jaarlyks geleverd word, groot is, als hebbende zedert eenige jaaren ruim tachtig Stopen bedragen, ze egter nog merkelyk minder is-, dan in de vorige eeuw plagt geleverd te worden; dat de prys, waar voor de Francynen geleverd worden, dezelfde is ais in het laatst van de vorige eeuw, hoe zeer dezelve zedert dien tyd merkelyk duurder zyn geworden, zo dat 'er tegenwoordig niet veel winst op die leverantie kan vallen.
En als de Kamer daar by confidereert, dat indien al de Francynen voor iets minder te bekomen zouden mogen zyn, daar omtrent misfehien dezelfde fpaarzaamheid niet zoude worden gebruikt als tegenwoordig , zo vindt ze geen reien om op de affchaf? fing van de voorfz. leverantien te urgeren.
§ 20.
Het affchafen van cle leverantie van Bloemen, Op de -Tafels zo van Hwi Hoog Alog. als van den Raad en Rekenkamer, die in het advis van den jaare 1717 onnodig genoemd zyn, en zo het fchynt met reden als zodanig genoemd hebben kunnen worden, is in den jaare 1754 nader als een point van menage opgegeven; en hoe zeer de Heeren Staaten van Holiand.ende West-Friesland in hunne meergemelde Refolutie van den 5 Maart 175J hebben verklaard, dtü zy da: point van zo geringe aange-
le-



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 12651
kgentheid hadden gevonden , dat daar op geen reflexie hadden gemaakt, heeft niet alleen de Reken "kamer, (want die is uit hoofde van den aart van haare bezigheden verpligt op kleinigheden te letten,) maar ook de Raad van Staate in den jaare 1760, en dus in een tyd, dat hy niet is verdagt gehouden zig aan kleinigheden te vergapen, het ftrooijen van Bloemen op hunne Tafels afgefchaft; trouwens de Raad van Staate had zig toen niet minder dan ooit tot een Hoofdregel gefteld, dat men in het beftier van de Finantie voornamentlyk wel op groote zaken moest agt geven, doch geen kleinigheden over het hoofd zien, en de Raad heeft misfchien nooit van meer confideratie gejouisfeerd, dan in dat zelfde tydperk.
Derhalven worden 'er tegenwoordig geen meer Bloemen verzorgd, dan voor de Tafel van Hun Hoog Mogende en het Congres, hoe zeer dit laatitc zedert veele jaaren geen plaats heeft, en daar voor word aan de Kamerbewaarders van Hun Hoog Mogende jaarlyks in declaratie geleden eene fomme van een honderd twee en negentig guldens.
§ 21.
Eindelyk heeft de Kamer haar Advis van den jaare 1717, nopens de verligting van het ComptoirGeneraal van de Unie befloten, met in confideratie te geven, of de dienst van de Trompetters van Sthat, welker Livryen een fraaye ftuiver kosten, wel nodig is.
Om daar over te beter te kunnen oordeelen, is begrepen, dat men moest nagaan, van wac tyd af die Trompetters in dienst van den Staat zyn ge« weest, en wat gebruik van de zelve plagt gemaakt te worden, en by die recherche is bevonden, dat in den jaare 1653 drie Tompetters, en inden jaare 1655 een vierde, die in dienst waren geweest Oooo 4 vaa
's Gra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging-



's Gra-
. VENHAGE,
Memo ra van de General Kekenkamerover bezuinigd-
'.
!
:
1
i ( i
e
1270 NIEUWE NEDERLANDSCHE
lan" Hnnhhcrenmrinfen. VaD 0ranJ'e Ho°g'- mem., aan Hun Hoog Mogende verzogt hebben in derzei' ver dienst gecontinueerd te worden", om by atte voorvallend e gelegen theden van bezendingen en S • zen van Ambasfadeurs geëraployeerd te worden , en datjulks te d,er tyd na ingenomen advis van dS Raad van Staate is geaccordeerd.
En dat ze vervolgens van tyd tot tyd zyn eeëmployeerd 10 het gevolg Van bezendingen van Ambasfadeurs en Extraordinaris Gedeputeerden van Hun Hoog-Mogende, gelyk ze reeds bevorens, wanneer ze nog waren in dienst van Hboe»ewaren; D ° ' ^'émPl°^ geweest
houden'.dk gCbrUik hCeft ■Cdert laDgeQ tvd °PgeGeduurendede Oorlogen, die met de Traftaaten van Vrede te Ryswyk en Utrecht gefloten, zyn geëindigd, hebben zy gediend om op uitgefchrevcn Dankdagen of oP de ontfangst van aangename tydmgen re blazen. ü
■ In latere tyden zyn zy gebruikt by publieke intreden en audientien van Ambasfadeurs van vreem Mogendheden - en verder by alle publieke Ceremoniënicn Fcftiviteiten, zodat hier jp misfchien van ïpplicatie zoude kunnen worden gemaakt de re lexie in de 'dikwils aangehaalde Refolutie van de dceren Staaten van Holland ende West Friesland net opzigt tot het verminderen van het getal der iodens voorkomende, dat namentlyk de digniteit ian den Staat in het oog behoord te worden selouden. 6
Den Raad van Staate heefc inmiddels niet nageaten, zo omtrent de Livéryen van de I'rompetters Ite nog vier-in getal zyn, als omtrent de Vaanen n Banüerohen der Trompetten , alle gepaste meiage in het werk te ftellen, hebbende ten dien inde, wanneer de tyd daar was, dat dezelve volens vonge ufantie zouden hebben moeten worden
ver-



JAARBOEKEN, Juny ^i-jgo. 1271
vernieuwd, ze nog eenige jaaren laaten gebruiken, en aan de Trompetters tot een dedommagement een zekere toeleg gedaan , merkelyk minder importeerendè, dan de kosten der vernieuwing zouden hebben bedragen.
§ 22.
Tot hier toe heeft de Kamer zig bezig gehouden met de voorflagen in het advis van den jaare 1717 gedaan, en bet geen waar toe dezelve aan-, leiding hebben gegeeven, en zoude vervolgens nu moeten overgaan tot de poinclen in het Plan van' menage van den jaare 1754 voorgedragen, voor zo ver die niet reeds zyn verhandeld.
Dan dewyl in het Rapport van de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot dc zaaken van de Extraordinaris Vergadering den \q Juny 1717, 'op het voorfz. advis van de Kamer uitgebragt, nog eenige pointen worden opgegeeven, van dewelke in het zelve advis geen gewag is gemaakt, en ze zig in Raat vind ten minften omtrent zommige van dezelve eene en andere meerder onderrigting te geven , zal ze zulks alhier laaten volgen, en daar by voegen de confideratien, die het zelve daar en boven zal opleveren.
In bet voorfz. Rapport word ten zeventiende, het welk het eerfte poinc is, dat in het advis van de Kamer, van den jaare 1717 niet is gemeld, voorgedragen , dat vastgefteld zoude behooren te gorden , het leggen yan eene belasting op alle Simpten van de Generaliteit, doch nader overwegen , op wat wyze die belasting zal worden gereguleerd.
In het Plan van menage van den jaare 1754 is daar op niet aangedrongen, en vervolgens is 'er iq de Refolutie van de Staaten van Holland ende WestOooo 5 Fries-
's Gra-
venha3e.
Memorie tan de General. Rekenkameriver bezuiniging.



ra72 NIE&WE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venha-
ge.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging'
i i i i i <
5 1 j 1
i c
I c I
<
c
I {
Friesland van den j Maart i7J5,geen melding van gemaakt.
Door de Ampten van de Generaliteit in het voorfchreeve point gemeld, moeten waarfchynelyk verftaan worden de Ampten in het resfort van de Generaliteit; want de Ampten van de Generaliteit binnen de Provincie van Holland ende West-Friesland wordende bekleed en waargenomen, waren door de Staaten van dezelve Provincie reeds in de voorige Eeuw belast met eenen honderdften Penning, en daar en boven in het voorige jaar 1716 nog getauxeerd op eene vaste fomme, by het aanvaarden van dezelve te fournecren; en vervolgens kan het Dogmerk van het voorfz. voorftel niet wel geweest syn, om op die Ampten nog te leggen eene beasting ten behoeven van de Finantie van de Geleraliteit, ten ware men in het oog had gehad, om ioor het doen van die belasting in effecte uit te wercen , dat de belasting by Holland gedaan zoude opv' jouden, en ten behoeven van de Generaliteit worlen genoten.
En zeker zoude het niet vreemd zyn , dat als impten van de Generaliteit moeten worden beast, zulks niet gefchiede ten behoeven van eene 5rovincie, maar ten nutte en voordeele van de Geleraliteit, waar in alle de Provinciën deel hebben.
Konde de Provincie van Holland worden geënga;eerd, om van de belastingen op de Ampten van :e Generaliteit gelegd, af te zien, en dezelve ten rofyte van de Generaliteit te laaten, zoude zulks ene merkelyke verbetering voor de Kas van de Geleraliteit opleveren.
Ten aanzien van de Ampten jn het resfort van de Generaliteit, is in het jaar 1695, by Refolutie van cn 13 October, door Hun Hoog Mogende vastefteld geweest, dat om te vinden de wederhelft an de dubbelde Interesfen van de Negotiatien daar y gearrefteerd, onder anderen zoude worden gene-



JAARBOEKEN, 1790' 'f*Z*
heven eene quotifatie op alle Ampten en Bedicnin-' gen in het resfort van de Generaliteit, groot en. klein, het zy de Generaliteit, aangaande, ofte de, Vafal- Heeren, Steden, Quartieren, Dorpen, Polders , ofte eenige andere corpora, zodanig dat alle Beampten naar gelegenheid en proportie van hunne tractementen, daggelden, baten en profyten zouden worden getauxeerd, en jaarlyks geduurende den tyd van tien jaaren , betaalen een gerecht twintigfte part van een fomme, waarop hunne Ampten en Bedieningen geuuxeerd zouden wezen.
Ter executie van die Refolutie, zyn vervolgens Lysten van alle de Ampten in alle Steden, Dorpen en Plaatzen , in het Diitrict van de Generaliteit geformeerd, en door den Raad met een project van tauKatie in November van het jaar 1697 aan Hun Hoog Mogende gezonden; zelfs is de tauxatie van de voorfz. Ampten, volgens dat project vascoefteld by Hun Hoog Mogende Refolutie van den 4 July van het volgende jaar 1698, uitgezonderd de Ampten van de Officieren van de Convoyen cn Licenten , ende ter recherche, waar van de tauxatie by provifie nog wierd opgehouden, zynde de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaken van de Finantie daar by verzogt, om de tauxatie van die Ampten nader te examineeren, _
Doch den Raad van Staate niet convenabel ooi> deelende,dat de voorfz. belasting ftukswyze zoude worden ingevoerd, en nog minder, dat zo mer« kelykeen aantal van Beampten, als die van de Convoyen en Licenten en ter recherche, daar van op eene indirecte wyze by provifie zouden worden geeximeerd , onaangezien de belastingen op de Amp. ten by eenpaarige bewilliging van de Bondgenooter zonder eenige, veel min zo notabele uitzondering was vastgefteld, heeft op den 8 van de voorfz maand July goedgevonden met den invoer van dc
voorfz,
sGaA-
'ENHAJE.
Memorie ;an de General. Kekenkamerover be'" iuini* ging.
:



1274 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuini- ' ging.
oen jaare 1717 is voorgedragen, brengt mede, dat zoude behoren te worden overwogen, of de Gemeene Middelen in het resfort van de Generaliteit niet kunnen worden verbeterd, en of het niet dienftig en voordeelig zoude wezen, die uit te geven in admodiatie, of aan de Magiftraaten der Dorpen tot eene zekere fomme van Penningen aaa te fchryven.
Beide die voorflagen zyn zekerlyk aan bedenkingen onderhevig.
Door de middelen of een gedeelte van dien in admodiatie te geven, verminderd het getal der Gegadigden om te pagten , en zo de admodiatie eenige jaaren wordt gecontinueerd , zullen 'er fn het geheel geen kundige Pagters gevonden worden, en men zal vervolgens van den Admodiateur afhangen , het rendement van het middel zal verminderen , en indien men wederom tot een verpagting zouden willen overgaan , is het meer dan waarfchynelyk , dat dezelve in de eerfte jaaren minder dan de admodiatie zal opbrengen.
En ingeval het middel, da; in admodiatie is gegeeven , niet wordt ingevorderd volgens de Ordonnantie, gelyk misfebien niet altoos gefchied, zal deze geheel in onbruik en langza-
mer-
voorfz. belasting nog eenige dagen te wagten, om te zien of de gedecerneerde befoigne,over de tauxatie van de Ampten der Officieren van de Convoyen en Licenten en ter Recherche gehouden zouden worden.
Wat verder gevolg dit gehad hebbe, heeft de Kamer niet kunnen ontdekken; doch het is zeker, dat de voorfz. belasting noch toen noch naderhand ingevoerd is.
S 23.
Het agttiecdc point, dat bv het RaDDort van



JAARBOEKEN, Junj, 1790. 1275
merhand onbekend geraken, en vervolgens als men zig by de admodiatie niet meer wel mogt vinden , niet zonder moeite weder kunnen worden ingevoerd.
Ondertusfcben zyn 'er verfcheide Specicn van tyd tot tyd, ongetWyffeld op zeer goede gronden, in admodiatie uitgegeeven, en derbalven zal den Raad van Staate misfehien reeds door ondervinding kunnen beoordeelen, in hoe verre de voorfz, confideratien gegrond zyn.
Wanneer de middelen aan de Regenten der Dorpen worden aangefchreven, gelyk zulks in de geheele Meyerye van 's Hertogenbosch, of aan de Vnlmnpten pelvk in de Heerivkheid van West¬
woldingerland plaats heeft, word de fomme gelds, waar voor dezelve zyn aangefchreven, by omflag over de Ingezetenen gevonden, en dan zekerlyk flapen de Ordonnantiën , en worden geheel onbekend.
Daar en boven worden de de middelen minder ifl evenredigheid van de confumtie van een ieder geheven.
In dezelve word door Vreemdelingen en andere Reizigers niets gedragen, het geen voor een Diftricf., dat aan de Pasfage ligt, gelyk de Meyerye van 'sBosch, van belang is.
En de aanfebryving een lange reeks van jaaren hebbende ftand gegreepep, het geen al wederom het geval van de gemelde Meyerye is,- zoude de verpagting niet zonder veel moeite en een misfehien oudraaglyk bezwaar van de Ingezetenen weder kunnen worden ingevoerd.
Voor het overige gedraagt zig de Rekenkamer nopens de verbetering der middelen tot het geen hier boven in de 2 § is ter neder gefteld, en houd zig verzekerd, dat den Raad van Staate, zo daar omtrent als omtrent de gemelde voorflagen, veel be-
tp-
's Gra»
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging.



U16 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhaCE.
Memorie van de General. Kekenkamerover be- • zuiniging.
■voor een van die pointen, waar van den Raad van Staate in zyne Misfive van den 10 Juny 1715 zegt, dat tot geen ander einde in het rapport fchynen gebragt, dan om te grosfeeren het getal der pointen.
Wat bier van wezen moge, de Kamer erkent onbefchroomd, dat zy geen gcnoegzaame grond vindt voor de gemelde prsetenfie, en zy is daar en boven van gedagten , dat in allen gevalle de portie, die het "Land zoude kunnen vorderen, van zo gering belang zoude zyn, dat het niet waardig zoude worden bevonden de moeite, die zoude moeten worden genomen om te bepaalen, hoe groot die portie zoude moeten wezen.
§ 25.
De affchaftng van de Huishuuren der Hul' èen voor Gedeputeerden te 'sHertogenbosch, Breda en elders, het welk in het voorfz. Rapport ten twintigfte word voorgedragen , verdient naar liet oordeel van de Kamer meerder overweging. De Heeren Staaten van Holland ende West-
Fries-
tere en meer gegronde confideratien zal weeten aas de hand te geven.
S 24.
De bedenking, die by het voorfz. Rapport in de negentiende plaats wordt geopperd, of namentlyk van wegens de Generaliteit, uit hoofde van de groote zwygcnde Laudtol in Braband, niet zoude kunnen worden gepretendeerd eene portie in de Briefporten van de Brieven door Braband in het resfort van de Generaliteit pafcerende , is door de Heeren Staaten van Holland ende West - Friesland, uitwyzens derzelver Refolutie van den 5 Maart



JAARBOEKEN, Jühy, 1700. 1277
Friesland hebben daar op in de nog zo evengemelde Refolutie te regt geremarqueerd, „ dat inzoda„ nig geval aan de Gedeputeerden naar die Plaatzen „ gaande , eenig dedommagement of verhooging „ van daggeld zoude dienen te worden gegeeven, }> wanneer getwyffeld word, of daar door wel mena„ ge zouden worden betragt, het geen met den „ Raad van Staate zoude behooren te worden over-
t, legd." 'Vt.
De Kamer Remt daar mede geredelyk in, en zal Zig verder vergenoegen, met op te geven de fchikkingen, die tot Logement van de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende en Gecommitteerden van den Raad in do Steden en en Piaatfen, waar over derzelver Commisfien gaan , gemaakt zyn, waar door de deliberatie over bet voorfchreeve Point zeer merkelyk zal worden gefaciliteerd, en teftèns kunnen worden geöordeeld , in hoe verre de voorfchreeve voorflag met betragting van menage zoude kunnen worden ten eifecte gebragt.
Te Maaftricht betrekken de Heeren Hun Hoog Mog. Commisfarisfen Decifeurs in het eene jaar, en de Heeren Gecommitteerden van den Raad in bet andere jaar, een aanzienelyk Huis, het welk aan het Land toebehoordt, en dat ook ten laste van het Land onderhouden word; hetzelve is van allerhande Meubilen en Huisraad voorzien , en word door een Castelein of Opziender bewoond, die boven de vrye woning jaarlyks eene fomme van een honderd guldens voor Gage geniet, en verder aan het Land in rekening brengt de kosten op het fchoonhouden van het Huis, dè Meubilen, het Linnen en verder Huisraad, als mede op de reparatien en het onderhoud van de Meubilen, mitsgaders op het onderhoud van den Tuin vallende, welke de tien laatfte jaaren door een gerekend eene
fom-
's Gra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging.



ss Gra-
venhage.
Me mor! •yan de Genera! Rekenkamerover bezuini-
1278 NIEUWE NEDERLANDSCHE
fomme van vyf honderd guldens jaarlyks hebbea' beuragen.
Het komt aan de Kamer buiten bedenken voor, dat du: Huis niet kan worden afgefchafc , al was hec alleen om die reden, dat Commisfarisfen Dealeurs da&r, ten minften twee maanden, en Heeren Gecommitteerden van den Raad ten minften eene maand vertoeven.
Te Venlo, daar de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mog en Gecommitteerden van den Raad van Staate zig maar weinige dagen ophouden word tot derzelver Logement door den Raad eed Huis gehuurd, het welk teffens door den Commis van 's Lands Magazynen word bewoond; hetzelve is laatftelyk in bet jaar 1782 wederom ingehuurd voor den tyd van agt jaaren, tegen eene fomme van vier honderd vyf en dertig guldens jaarlyks.
Het is van 'sLands Meubilen voorzien, en dé Commis geniet voor het onderhoud yan dezelve eene fomme van drie en zestig guldens jaarlyks, en brengt daar en boven in zyne declaratie van de onkosten in de Magazynen vallende, die van het fchoonmaken van het voorfz. Huis voor de aankomst en na het vertrek van de refpeclive Heeren Gecommitteerden, van het wasfehenen Opdoen van 'sLands Linnen, en de reparatie en het onderhoud van de overige Meubilen, welke onkosten de laatfte tien jaaren door een gerekend, bedragen hebben eene fomme van vyf honderd en dertig guldens iaarlyks. J
De Commiffien, die wegens Hun Hoog Mog. sn den Raad naar Vlaanderen worden bekleed worden met 'sLands Jagt gedaan, het welk dê •efpechve Heeren Gecommitteerden niet verlaten; m en dan egter gebeurt het, dat de Heeren Ge:omantteerden van den Raad een enkelde nagt te
Sluis



JAARBOEKEN. Juny, 1709. 1279
Sluis logeren in bet huis door den Commis van *s Lands Magazynen bewoond wordende, waar toe zig ook in hetzelve Huis bevinden eenige grove Meubilen aan het Land toebehorende, en zo dikwils die plaats heeft word daar voor aan den Commis en teffens voor het gebruik van deszelfs Meubilen eene fomme van vyfeig guldens betaald.
Te Nymegen, daar de Heeren Gecammitteefden van den Raad tot het vifsteren van de Forti1 ftcatien en Magazynen zelden agt dagen vertoe'I ven, logeren zy in de woning annex aan Het Magazyn, die door den Commis van 's Lands Magazynen word geoccupeerd; hy geniet voor het gebruik van zyne Meubilen eene fomme van twee • honderd guldens jaarlyks.
Te Grave, daar de Heeren Gecommitteerde!! van den Raad tot het verpagten der gemeene Mid delen en het vifiteeren der Fortificatiën en Magazynen zig misfehien nooit agt dagen hebben opge« houden, word tot derzelver logement een Huis gehuurd, en voor huur van hetzelve en gebru'fc van de nodige Meubilen jaarlyks betaald eenè' fomme van vier honderd en vyftig guldens.
Te *s Hertogenbosch word tot Logement van de Heeren Hun Hoog Mog. Commisfarisfen Dt> ! cifeurs op derzelver doortocht naar Maaftricht, a en van de Heeren Gecommitteerden van den Raas J zo tot het verpagten van 's Lands Tienden, als I tot het verpagten van 's Lands gemeene Middelen en het vifiteren der Fortificatiën en Magazynen,, alle welke refpeclive Gecommitteerden zig jaarlyks geen vyf weken aldaar ophouden, een Huis gehuurd, waar voor en voor het gebruik van de n<_1 dige Meubilen tot den jaare 1771 is betaald cent» I fomme van negen honderd guldens, en na dien Pppp tyd
*s GRAVENHAGEN
Memorie yan de Generah Rekenkamerover bezuiniging,



128b NIEUWE NEDERLANDSCHE
's GrA'
VENHAcë.
Memorit van de General, Kekenkamerover bezuiniging.
tyd een fomme van negen honderd en vyftig guldens.
Tot Logement van de Heeren Gecommitteerden van den Raad tot de verpagting van 'sLands Tienden in de Baronnie van Breda, als mede van die tot de verpagting der gemeene Middelen en de vifitatie der Fortificatiën en Magazynen in de gemelde Stad, waar toe die beide Commisfien te zamen niet meer dan ruim veertien dagen aldaar jaarlyks vertoeven, word een Huis gehuurd, van de nodige Meubilen en behoeften voorzien , en daar voor zedert den jaare 1780 betaald eene fomme van een duizend guldens jaarlyks.
Tn de Steden langs den Neder-Rhyn en Ysfcl worden de Heeren Gecommitteerden van den Raad van Staate tot het vifiteren der Fortificatiën en Magazynen aldaar, van geen Logement ten koste van den Lande voorzien ; zo lange het onderhoud van 's Lands Werken in de Steden door de Magiftraten van dezelve is aangenomen, wierden de Heeren Gecommitteerden in ieder Stad door de Regeering van dezelve gedefroyeerd , en ha dat zulks in de eene plaats wat vroeger, in de andere wat laater is veranderd, en omtrent hot onderhoud van 'sLands Werken andere fchikkingen zyn gemaakt, is aan de Heeren Gecommitteerden over ieder Stad een fomme van een honderd guldens voor ieder toegelegd en goedgedaan.
Te Groningen, daar de Heeren Gecommitteerden van den Raad tot de vifitatie der Fortificatiën en Magazynen in Wedde en Westwoldingerland en langs den YsfelenNeder-Rhyn verpligtzyn de Werken op de hoogte van Helpen te infpecleren, worden dezelve al mede van geen Logement ten koste
van



JAARBOEKEN, Jimy, 1790, ï28r
van den Lande voorzien, en zelfs word daar vooi aan dezelve niets goedgedaan.
Te Coevërdén eindelyk en in dë Sch'ansfen id Westwoldingerland logeren de gemelde Heeren Gecommitteerden in de 'sLands Huizen, die door de Commifen van 'sLands Magazynen aldaar worden bewoond; die Huizen zyn van grove Meubilen aan het Land toebehoorende voorzien; Linnen, Zilver, Pörcelein, Keukengereedfchap en diergelyke worden door de refpecfive Commifen verzorgd, en daar voor word aan ieder van dezelve jaarlyks eene fomme van vyftig guldens gcedgcdaari.
. § 2<S.
Omtrent hetgeen in het bewuste Rapport ten eert en twintigfte word voorgedragen nopens de Crt/A més/ie , die van fegens den Raad na Wedde en Westwoldingerland jaarlyks word waargenomen, en de declaratien over dezelve, is hier boven in dd ïo § voor zö veelhet belöóp der declaratien betref:, de nodige informatie gefuppediteerd, en het ver» dere daar by Overgenomen en nader in bedenken gegeven*
% 27.
Het is aan de Kamer geheel onbekend dat in heC Diftrict van de Generaliteit iemand anders eenige vydom van Accyfen, impojhien en dc gemeene Middelen geniet, dan die geene, die by bet 24 Art. van de Ordonnantie zyn geëximeerd, het welk in het twee en twintigfte point van het bewuste Rapport word onderlleld-
Ze is vervolgens buiten ftaat van op te geven, op wat grond die vrydom, indien ze plaats heeft., berust , en nog veel meer, om te beöordeelen, of daar tegen voorziening behoord te worden gedaan;
PPPP 2 DocÈ
's GrAvenhA*
GE.
Memorie, van de ~ Genera!. Réken? kenner over bezuiniging.



is82 NIEUWE NEDERLANDSCHE
"s Gravenha-
CK.
Memorit van de Genera/, Rekenkamerover bezuiniging-
Doch ze houdt zig verzekerd, dat de Raad van Staate deswegens de nodige onderrigting en opheldering zonder moeite zal kunnen geven.
§ 28.
Het geven van pillcgaven , waar omtrent to het 23 Point van het voorfz. Rapport word geadvifeerd , dat vasrgèftefd zoude behoren te worden, dat geene zullen worden gegeven , dan met eenparigheid van alle de Provinciën; is een zaak, die zo weinig voorvalt,dat de Kamer niet kan zien, dat het nodig is, dat daar omtrent de voorgedragen Refolutie genomen werde, en zulks te minder, om dat aan haar niet bekend is ,dat na het jaar 1717 eenige pillegave zonder bewilliging van alle de Provinciën is vergund.
§ 29.
Wat dè Raad van Staate in het oog gehad heeft v wanneer hy, gelyk in het 24 Artikel van het Rapport gezegd word, in eene van zyne Brieven gefchreven heeft, dat vermeende wei iets te, vinden te wezen tot verbetering van de Middelen van de Generaliteit, is aan de Kamer onbekend, en ze is dus buiten ftaat, omme daar van eenige opening te geeven.
§ 3°-
Waarfchynelyk zal tegenwoordig van den Raad van Staate niet meer worden gevorderd , dat hy Hun Hoog Mog- informere, waar uit de interesfen vtth de onaf geloste Capitalen, die glnegotieerd zyn op de contributien , welke gedurende defi gr ooien Oorlog, met de Vrede van Utrecht geëindigd, zyn geheven, veel min nog een ftaat van - die



JAARBOEKEN, Juny , 1700. 1283.
die contributien opgeve , waar toe tendeert het' 24 Art. van het meergem. Rapport.
Ten overvloede zal de Kamer daaromtrent alleen, remarqueeren:
Eerltelyk, dat de Raad reeds tevoren by eene Mis-. five van den 5 December van het jaar 1713, opeen voldoende wyze had aangetoond niet alleen de nodeloosheid , maar zelfs de genoegzaame onmogelykheid van een ftaat der voorfz. contributien te formeren , zo dat het te meer te verwonderen is , dat zulks in het voorfz. Rapport nader is aangedrongen dan dat de Raad met zo veel vrymoedigheid in zyne Misfive van den 10 Juny 1719, in den beginne van deze Memorie gemeld, gezegd heeft, dat van de vyf en twintig pointen , in het zelve Rapport gedetailleerd, fommigegeen andere grond hebben dan gebrek aan informatie, en andere impracficabel zyn, welke beide reflexien op het voorfz, noint wel kunnen worden toegepast.
Ten tweeden, dat de interesfen van de onafgeloste Capitalen op de contributien genegotieerd na de Vreede van Utrecht zyn gevouden uit het fubfidie by het Tractaat van Barrière aan den Staat beloofd; en dat na de wanbetaling van hetzelve de refpective Provinciën tot betaling van die interesfen ieder ha* aandeel hebben gefurneerd en nog opbrengen.
§ 31-
Volgens het 26 en laatfte Artikel van het meergemelde Rapport, zoude in confideratie moeten worden genomen, of niet behoren te cesferen de
lluishuuren , die gegeven worden aan de Leden ',van den Raad van Staate , als mede de vyf tien honderd guldens, die jaarlyks aan de Generaliteits Rekenkamer worden betaald.
Naar de gedagten van de Rekenkamer zal het fa die overweging alleen daar op aankomen, of de Staaten. van de refpective Provinciën hunne GecomPppp 3 mit-
sGra-
.e.
Memorie van de General. Rekenkamerover be* zuiniging..



Js GrA-
VENHAGE.
Memorie V'iu de Qerieral: Rekenkamerover oe. z-uini-
\
l
1284 NIEUWE NEDERLANDSCHE
"["eerden in de .gemelde Collegien zulke ruime lïattcmenten betalen, dat het voor dezelve moge lyk is zig ter by woning van de deliberatien van dezelve Collegien alhier geftadig op te houden.
Zo dit zo is, zoude 'er zekerlyk veel reden zyn niet alleen om de Huishuuren, die aan de Leden van den Raad en de vyftien honderd guldens, die aan de Rekenkamer betaald worden; maar ook alle andere emolumenten, die dezelve uit de Kas van de Generaliteit genieten, af te fchaffen, het welk dan zo wel op de Gedeputeerden ter Vergadering van Hun Hoog Mog., als de Gecommitteerden in den Raad van Staate en de Generaliteits Reekenkamer van applicatie zoude behoren te worden gemaakt, waar door zekerlyk eene aanzienelyke verligting van die Kas zoude worden toegebragt.
Doch indien de Gecommitteerden in de voorfz. Collegien door hunne Committenten niet zo min betaald worden, dat zy zouden kunnen misfen de emolumenten, die aan dezelve uit de Kas van de Generaliteit verftrekt worden, gelyk zulks aan de Leden van de Kamer by ondervinding bewust is, verwagt de Kamer niet, dat de Bondgenooten lig. telyk zullen overgaan tot affchaffing van die emolumenten, aangezien deze tot verjjgtipg van derzelver Finantie verftrekken, en het voorname oogmerk van het opereufe onderzoek, dat zy aan hunne Extraordinaire Gedeputeerden, hebben aanbevo, len, zekerlyk is om te zien, of ook de provinciale Finantien meerder verligting uit de Kas van de Generaliteit zouden kunnen bekomen.
Qok hebben de Staaten van de Provincie van Hólland ende West-Friesland reeds by de meergem. Refolutie yan den 5 Maart 1755 begrepen, dat omtrent de voorfz. pointen geen verandering behoort te wqrden gemaakt.
Voor het overige zal ongetwyffeld niemand oorkien, dat de fomme van drie honderd guldens, die lap ieder van de Leden van den Raad voer Huishuur -



JAARBOEKEN, Jutty, 1790. löSy
huur betaald word, te hoog zoude zyn, aangezien die fomme naauwlyks voldoende is om zig van behoor! yke Kamers geduurende een geheel jaar te voorzien ; menzwyge, om daar voor een bekwaam Huis te vinden. ' ' , ,.
De fomme van vyftien honderd guldens, die aan de Rekenkamer betaald word , is gefchikt om in plaats van Huishuur verdeeld te worden, onder de Leden in de Kamer fesfie hebbende ,op den voet van orefentiegeld , waar by ieder Lid uit zyne andere emolumenten nog voegt eene fomme van twee honderd en agt guldens jaarlyks, zo dat het zelve prefentieaeld geheel uit de emolumenten van de Leden gevonden word; terwyl het prefentiegeld voor de Leden van den Raad van Staate voor het grootfte gedeelte uit de Kas van de Generaliteit betaald word , gelyk hier boven in de 10 § is aangetoond.
En het zoude derhalven niet van hardigheid vry te fpreken zyn, indien men de Leden van de Kamer van het genot van de voorfz. vyftien honderd guldens wilde ontzetten.
S 32-
Het Rapport van de Heeren Hun Hoog Mog. Gedeputeerden tot de zaken van de extraordinaris Vergadering, den 17 Juny 1717 uitgebragt, dus afgehandeld zynde, zal de Kamer overgaan tot de coïnten by het Plan van menage van den jaare 1754 voorgedragen, voor zo ver dezelve niet reeds aangeroerd zyn, van dewelke met opzigt tot de Ferfaderingvan Hun Hoog Mogende alleen overblvft te'fpreeken van de kosten, vallende op heton. derhoud van de Vertrekken en Gebouwen tot die Vergadering behorende. . *
Doch alvorens oordeelt de Kamer in de eerïlc plaats te moeten noteren , dac op den 24 February van hetljaar 1738 , ter Vergadering van Hun Hoog Mog. is geadvifeerd, dat nader geëxamineerd beT ? ' Pppp 4 hoolt
's Gra-
17ENHA3E.
Memorie
van de General. Rekenkamerover bezuiniging.



'sGra-
Memori, yatf de General Rckcnkaïnerover bezuiniging.
128.6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
hoort te worden, of het Ampt yan Hofmcefler van den Staat by vacature niet zoude kunnen ou behoren te worden gemortificeerd, zonder dat zulks eenig verder geyolg heeft gehad. t De functie vau dien Amptenaar, voor zo ver de Kamer daar van kennis heelt, bepaalt zig aan het bywonen van publieke ceremoniën, daar de Vergadering yan Hun Hoog Mog. en corps vertchynt, en 111 het gaan ontmoeten of uitgeleiden van Extraordinaris en Ordinaris Ambasfadeurs, en het verzorgen van het defroyement van de' zelve , omtrent welk laatfte deel van deszelfs functie op den 26 November r<56r ter Vergadering van Hun Hoog Mog, eene Inftruftie voor hem is genrrefteerd.
Hetjs waar, zodanige, ceremoniën, waar by de Hofmeeftcr van den Staat paroisfeert, vallen wei. pig voor , en m deze Eeuw zyn 'er misfehien met meer dan twee voorbeelden van o-eweest
En federt dat geen publieke intreden van Ambasladeurs , en vervolgens ook geene defrovementen van dezelve meer plaats hebben, is het gemelde tweede, en in vroegere tyden voornaamste deel van zyne functie, geheel vervallen, zo m h? nu alleen geemployeerd word om af te halen de Ministers , die door den Keizer van Marocco, en andere Mogendheden op de Kust van Africa van tyd tot tyd aan den Staat dezer Vereguigde Nederlanden gezonden worden.
En hoe zeer vervolgens deszelfs bezieheden weinig zyn, ziet de Kamer evenwel niet, dat hy in het geheel zoude kunnen worden gemist er door eenig ander Amptenaar vervangen.
Deszefs Iraétement is niet meer dan een dui, zend guldens, en fchynt dus geen vermindering te kunnen ondergaan. * De Kamer vergenoegd zig derhalven met de poorlz mforraarien en confideratien te hebben s/öorgedragen.
§ 33- In '



v JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1287 § 33-
In de tweede plaats remarquecrt de Kamer, dat
van de Clercquen , die in de Griffie van Hun jHoog Mogende fchryven de Stukken , welke de re/peéHivc Provinciën concerneeren, aan eenen van ieder Provincie, en dus aan zeven, uit de Kas van de Generaliteit betaald word een jaarlyks Tractement van twee en veertig guldens en zeventien ftuivers.
Ornmp deze Tractementen heeft den Raad van Staate reeds in den jaare 1670 , uitwyzens deszelfs Refolutie van den 26 Augustus van dat jaar, begrepen, dat dezelve zouden kunnen worden gemenageerd, uit hoofde dat voorfz, Provinciale Clercquen aangefteld eu gefalarieerd worden by de Provinciën refpectivelyk , eu geen dienst doen, dan aan dezelve Provinciën.
Dit heeft egter geen effect geforteerd ; in tegendeel is by Refolutie van Hun Hoog Mog. varj den 31 December van het zeilde jaar 1.670 verftaan, dat, wanneer des voor- of des namiddags eenige particuliere Vergaderingen zulle:) worden belegd, de Provinciaale Clercq, wiens Provincie pratideert, gehouden zal zyn zig tegen dien tyc in de Griffie of wel in de Kamer van den Agcni te laaten vinden, om aan de Heeren Hun Hooi Mog? Gedeputeerden te fubminïftreeren ende te: hand te {tellen alle zodanige Boeken, retroact: ende andere Stukken, als dezelve zullen oordcelei van node te hebben, en zulks op het jaarlyk Tractement, het welk de voorn, Clercquen daa voor trekken en genieten.
Doqh de Kamer is geïnformeerd, dat de voorfz Refolutie geheel in onbruik is geraakt, en da de voorfz. Clercquen immers tegenwoordig ei zedert eene lange reeks van jaaren geen diens doen, dan aan dje Provinciën.
En zy zouden vervolgens van gedagten zyn, da Pppp 5 è,
'sGravemha-
ge.
Memorie van de 'Jeneral. Rekenkamerover bezuinigi"£*
1
t t
t



1288 NIEUWE NEDERLANDSCHE-
'sGra-
venhace.
Memorie van de \ General. Rekenkamerover bezat nl-
i
1 I
. i f
*•
de voorfz. Tractementen, van dewelke ze egter niet wil verbergen, dat zt den oorfprong "niet beeft kunuen opfpooren, en alleen ontdekken, dat ze in het jaar 1610 reeds als ordinaire Tractementen betaald zyn, wel zouden kunnen worden gemenageerd, en mitsdien verftaan, dat dezelve aan de Succesfeurs van de tegenwoordige Clercquen niet zullen worden verftrekt.
i i , § 34* _ ~ " , ^;V'':
Wat nu betreft het onderhoud van de Vertrekken en de Gebouwen tot de Vergadering van Hun Hoog Mog. behoorende, zo heeft de Kamer in het Plan van menage van den jaare 1754 voorgedragen , dat het tot vermindering van kosten en te gelyk tot beter in ftaat h.uiding van de Gebouwen zoude verftrekken, indien Hun Hoog Mog. Haar het voorbeeld van het geen de Raad en Re» leenkamer toen reeds gedaan hadden , mede een Opzigter over de voorfz. Gebouwen aanftelden op een gelyk Tractement van twee honderd guldens jaarlyks, als aan de Opzigters over de Gebouwen tot den Raad en Rekenkamer behoorende betaald word, ten ware Hun Hoog Mog. zouden kunnen goedvinden dat werk aan de Agenten te demandeeren, eu deze voorflag is aan de Staaten van Holland ende West-Friesland, dieeigentlyk de kosten van het voorfz. onderhoud betaalen , uit een post op den Staat van Oorlog ftaande, zo wel gevallen, dat zy by de meergemelde Refolutie van den 5 Maart 1755 hebben verftaan , dat ter Vergadering van Hun Hoog Mog. zoude worden voorgedragen , dat zy daar 'n met dc Generaliteits Rekenkamer zoude conveilceren, dat op eene Injlru&ie daar toe ie fqrmee'en, een Opzigter over de Gebouwen, op een' Trac» ement van drie honderdguldens, zoude behooren se vorden aaj/gc/leld.
De



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1289
De Kamer is nog van gedagten, dat het tot vermindering van kosten ï en weering van misbruiken , zo al niet tot beter in ftaat houdingder Gebouwen, ten uiterfte dienftig zoude zyn , dat door Hun Hoog Mog» een bekwaam Opzigter wierd aangefteld , die onder andere eenige kundigheid zoude behooren te hebben van de Bouwkunde.
En ze is daar in te meer verfterkt, als ze by gelegentheid van de deliberatien over deeze Memorie heeft laaten opmaaken een ftaat van de kosten, die in de jaaren 1781 , 1782, 1783» 1784 en 1785 zyn gevallen öp het onderhoud van de Vertrekken en Gebouwen tot de Verga', dering van Hun Hoog Mog. , den Raad vait Staate en de Generaliteits Rekenkamer behoorende, van welke ftaat een Cppie hier nevens on* der No. 15. word gevoegd , en zy uit dezelve bevonden heeft, dat de kosten van het onderhoud der Gebouwen tot de Vergadering van Hun Hoog Mog. behorende, in de voorfz. jaren'ruim het dubbeld hebben bedragen van de kosten, die in dezelfde tyd gevallen zyn op het onderhoud van dc Gebouwen tot den Raad van Staate en de Rekenkamer behorende.. te zamen genomen, terwyl de Vertrekken en Gebouwen tot de gemelde Vergadering behoren , weinig meerder >.yn, dan die van de beide andere Collegien te finnen : en als ze in de tweede plaatsheeft geconlidereerd, dat zedert eenige jaaren een Knegt van den Timmerman en een van den Venver het geheele jaar door in dienst zyn, en zo de Kamer 'geïnformeerd is veeltyds door den Deurwaarder van de Griffie gebruikt worden om hem te hïlpen in het wegfehikken van Registers en Papieren, die dagclyks gerequireerd worden, het geen in het jaar 1754 en verfcheide jaaren daar na nog 'geen plaats gehad beeft, ten minfte
sGra»
vknha3e.
Memorie yan de Gene ral. RekenLam er over be* zuiniginti



i2»o NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGra-
VENHAGE.
Memorie van de General. Kekenkamerever bezuiniging.
1 i
1 1
j
1 t \ ( t t
I (
niet tot zo ver, dat het geheele jaar door twee Arbeidslieden in dienst van het Land geweest zyn.
Het kan wel zyn, dat in dien tyd nu en dan een i immermans of Verwersknegt tot den voorfchreeve dienst is geë'mployeerd.
De Kamer wil ook wel geloven, dat de Deurwaarder van de Griffie eenige adfiftentie nodig heeft, maar ze is van begrip, dat her veel gefchikter en merkelyk minder kostbaar zoude zyn, dat aan den gemelden Deurwaarder eene jaarlykfche fomme van penningen wjerde toegek'"-d om zig daar door de nodige adfiltentie te verzorgen, dan dat hy arbeidslieden gebruikt, die liooge daggelden trekken.
En indien dit mogt worden vastgefteld, zoude teffens uitdrukkelyk behoren te worden verjoden , dat eenig Arbeider tot adfiftentie van jemelde Deurwaarder werde gegeven en geiruikt, terwyl het verder om voor te komei;, lat zulks niet weder inkruipe , yolftrekt nolig zoude wezen, dat een Opzigter aangefteld worde.
Omtrent deszelfs Trarftement is de Kamer niet illeen met de Staaten van Holland en West- Friesand van begrip, dat het zelve op drie honderd juldens zoude kunnen worden bepaald, maar xlfs zoude ze niet vreemd vinden, dat aan den:elven, in confideratie, dat de Gebouwen tot de /ergadering van Hun Hoog Mog. behorende liet minder zyn dan de Gebouwen tot den Raad n Rekenkamer behorende te zamen genomen, zo -eel voor Tractement wierd toegelegd , als dc Jpzigters van de twee laatstgemelde Collegien e zamen genieten, het welk is vier honderd ;uldens,
Eindelyk ftemt de Kamer met hooggemelde leeren Staaten volkomen in, dat voor zodanig >pzigter eene Inftrudtie zoude behooren te worden



JAARBOEKEN, Juny, 1700. *so#
den geformeerd, en'hetis tot dat einde dat hiernevens onder No. 16. word overgelegd een Co-, pie van de Inftructie, die de Kamer in den jaare ( 1781 voor haaren Opzigter heeft gearrefteerd , waar by de Kamer niets meerder weet te voe-, een dan dat by een afzonderlyk Artikel aan den aan 'te ftellen Opzigter zoude behooren te worden bevolen , van zorge te draagen, dat in de Huizen en Vertrekken, door'sLands Bedienden bewoond, generhande Meubilen ten koste van den Lande gemaakt of geleverd worden.
'S 35-
Met betrekking tot den Raad van Staate, heeft de Kamer bv bet Plan van menage van den jaare 1754 voorgedragen, dat het werk van den Raad federt de aanftelling van een Stadhouder en Kaptein - Generaal van de refpective Provinciën, eti door het maken van de Vrede in den jaare 1748 zeer verminderd zynde, alles aldaar op den ouden voet zoude kunnen worden gebragt, er mitsdien by de eerfte vacature afgefchaft , dt •vermeerdering van tractement van den Heen Thefaurièr-Generaal ter fomme van twee duizend en vyf honderd guldens,het geen te vorei in tyd van Vrede niet is genoten.
En zyn de Heeren Staaten van Holland endi West-Friesland, uitwyzens derzelver Refolutii van den 5 Maart 1755 van gedagten geweest dat de voorfz. verhoging om byzondere redenei en inzigten zynde gefchied, de deliberatien daa over behoorden te wordeu gediffereerd, tot da dat Ampt zoude vac'eeren;
Niet te min is het daar by tot hier toe gf bleven-
Ondertusfchen is zeer zonderling de voet. 0 welken het Tractement van dien hogen An pt< aaar, aan wiens zorg de fpaarzame adminiftn
t
sGra-
'ENH4-
)e. -
Memorie jan de General. Rekenkamerover bezuiniging.
! I
» t
r t
1 ï



ss Gra-
VEiN haCE.
Memorie yan de Generah Rekenkamerover bezuiniging.
by Refolutie van den 4 November ï7oo, i9 het voorz. ordinaris Traelement verhoogd'tÓt op vier duizend guldens. ë
By Refolutie van den 25 january ï7og, is aan denzelven lieer, in confideratie dat deszeis werk merkelyk was verzwaard door de admniifiratic yan de middelen, welke geheven Worde? 0de Landen waar van de Staat ged uuren de den Oorlog de po,fesfie heeft gekken , toegefid eene iornme van een duizend guldens jaarlyks -te betaalen uit de middelen van de voorfz! Landen. u'
En by eene tweede Refolutie van denzelven dag is aan gemelden Heer uit hoofde van de ver meerdering van zyne moeite en occupatien geduurende den Oorlog, zonder dat zyne emolumenten te gelyk waren vermeerderd , nog vergund een extraordinaris byllag van een duizend ïlyksdaalders jaarlyks, in te gaan met den eerHen January van dat jaar, en te continueeren, zo lang de Oorlog zoude duuren, te betaalen uit de Regten van de Paspoorten en Sauvegardes. • c
Deze byflag is met het einde van den Öorïos opgehouden. u» Doch hoe zeer de middelen van de Landen,
waaf
1292 NIEUWE NEDERLANDSCHB
tie van de Financie van de Generaliteit in hef byzonder ,s aanbevolen, federt het einde van de vorige eeuw iucccsfivelyk is verhoogd.
Het ordinaris Trafteuient is tot het jaar 1700 geweest uvee duizend guldens, en heef de ifi The auner - Generaal daar en boven voor iegild huishuur konynengeld, de diltributie van de fc nynetigelden porten van brieven, een domelticq Clercq en lalans van de adminiftratie van de penningen tot verval van de necesfiteiten van den Raad gefchikt, genoten de fomme van een du£ zend twee honderd negen en zestig gu e ens en zestien ftuivers. ° 8 s cu



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1203
•waar van de Staat geduurende den Oorlog was in bezit geraakt, met de Vrede zyn vervallen , is de toeleg , daarop geaffecteerd, niet te min ge continueerd, en vervolgens betaald uit het lub fidie by bet Tractaat van Barrière beloofd; en wanneer de betaaling van het zelve in 1744 ten grootiten deele is opgehouden, is de voorfz. toeleg van dien tyd af gevonden uit de middelen van het Overkwartier van Gelderland.
Met de introductie van het prefentiegeld in het jaar 1718, is aan den Heer Thefaurier-Generaal in plaats van prefentiegeld toegelegd eene fomme van twee honderd en vyftig guldens.
En voorts by Refolutie van den Raad van den 27 December 1740, voor een Almanak met Zilver beflag en Couranten , eene fomme van veertig guldens jaarlyks ■ Wanneer naderhand ontftaan zyn de troubles, die mét de Vrede van Aken zyn geëindigd, is by Refolutie van hun Hoog Mog. van den 9 July 1744, aan den Heer Thefaurièr-Generaal toegelegd gelyke byflag van een duizend Ryksdaalders, als in de vorige Oorlog by Refolutie van den 25 January 1708 was vergund, te beg men met den 1 April van het zelfde jaar 1714, eh te continueeren tot dat de toen fubfifteerende troubles zouden cesferen, te betalen uit de post van dc legerlasten;
joch die byflag is by Refolutie van den Raad va Staate van den 12 December 1748 , aan den Thefiurier-Generaal in der tyd gecontinueerd, zo lang hy dien ftaat zoude bekleden, en vervolgens uit de ordinaris kas van de Generaliteit betaald; en de volgende Moeren Thefauriers op denzelfden voei zynde aanbeeld als hunne Pnedecesfeurs. zyn dan ook in het genot van dien byflag geble . ven.
Eindelyk U by Refolutie van Hun Hoos
Mog
s Gra-
venha-
QEi
Memorie-
yan de General. Rekenkamerover be-zuini"ging..



1294 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhaCE.
Memorh yan de General. Rekenkameroyer bezuiniging.
i
<
1 ^
%
3 1 ( c
| (
I (
f
i
Mog. van den 21 February van het jaar aan den Heer Thefaurièr-Generaal toegelegd eene fomme van vyf ^tzes honderd guldens voor een Domeflicq Clercq, en wyders verftaan, dat tot egahlatie van hetgeen hy doordc refignatie van de post van Advocaat-Fiscaal by het College ter" Admiraliteit op de Maze ftondt te misten , de jaarlykfche inkomften van den Thefaurièr-Gene* raai van de Unie zullen worden gebragt op tien duizend guldens.
Tot executie van welke Refolutie de fomme van twee honderd vyftig guldens, die de vorige Thefauriers-Generaal voor een Domefticq Clercq hadden genoten , is verhoogd tot zes honderd guldens, en voorts by Refolutie van den Raad van den 1 Maart Ï7S5 verftaan, dat tot egalifatie van het voorfz. gemis ten behoeven van den Heere Thefaurièr-Generaal eene tweede Ordonnantie jit de middelen van het Overquartier van Gelderland ter fomme van een duizend guldens jaarlyks zal worden gedepêcheerd.
En dus zyn de inkomften van den Raad sn Thefaurièr-Generaal van de Unie federt het iinde van de vorige eeuw, wanneer dezelve beIroegen eene fomme van drie duizend en twee londerd negen en zestig guldens en zestien ftuiers, verhoogd met eene fomme van zeven duiend een honderd en veertig guldens , en over ulks gebragt op de fomme van tien duizend vier londerd negen guldens en zestien ftuivers, zónIer te rekenen deSchryf behoeftens enFlambouwen, ie aan den Héér Thefaurièr-Generaal in natura eleyerd worden , terwyl in dat zelve tydperk e Tractementen van zeer weinige andere Ampteaaren verbeterd zyn.
^ En daar en boven is aan den Heer Thefaurièr Jeneraal, die tegenwoordig jn funéiie is, by de emelde Refolutie van den 21 Febrirery 17S5, de iculteit gelaten , om ten allen tyden, wanneer
hy



JAARBOEK EN, Juny, 1790. 1295
t»y zulks geraden mogt oordeelen, zyne demisfie te kunnen nemen met behoud van het vaste ordinaris Traélement van vier duizend guldens.
De Kamer zal zig op dit Artikel wederom vergenoegen met het geven van de voorfz. informatien , en aan de Bondgenooten overlaten te beoordeelen, of en in hoe verre de inkomften van het voorfz. aanzienelyk Ampt voor het toekomende zullen behoren verminderd te worden.
§ 36.
By het Plan van menage van d«n jaare 1754 heeft de Kamer verder voorgefteld , dat ook zoude kunnen worden afgefchaft de nieuwe vermeerdering van het TraSlcment van den CoïiMii ter Secretarie van den Raad van Staate, by deszelfs Refolutie van den no Augustus 1753 geaccordeerd; als mede, dat by vacature zouden kunnen worden gemortificeerd de nieuwe gecreëerde Commifen, de eene in het Comptoir van de Thefaurie, de andere in de Secretarie van den welgemelde Raade; en dat de inkomften van het Ampt van Chartermeefter in dezelfde Secretarie, die boven eenige kleine emolumenten trekt twee duizend guldens 'sjaars, op een duizend guldens zouden knnnen worden gebragt.
Na dat in het begin van het jaar 1748 nog een Commis ter Secretarie van den Raad was aangefteld, en denzelven toegelegd eene fomme van twaalf honderd guldens voor jaarlyks Tractement , en eene fomme van drie honderd guldens voor jaarlyks extraordinaris Tractement, welk een en ander de oudfte Commis genoot; wyders voor en in plaats van leges, by den anQqqq de-
's Gra-
vekhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging-



1296 NIEUWE NEDERLANDSOHE
's Gra-
venhage.
Memorie van de GeneraU Rekenkamerover ber zuini-
deren Commis uit de Secretarie genoten wordende, eene fomme van twee duizend en vyf honderd guldens, het welk niet te hoog gjbao-i men was naar het geen de leges uit de Secretarie federt twee a drie jaaren hadden opgebragt , en daar en boven gelyke kleine emolumenten zo van Huishuur, Konynengeld als anderzints, waar van de oudfte Commis jouisfeerde, welke te zamen uitmaakten drie honderd vier en tachtig guldens en zestien ftuivers; bevondt het zig al aanftonds in het jaar 1750, dat de oudfte. Commis, vermits door de gemaakte vrede de leges uit de Secretarie merkelyk verminderd waren , op verre na zo veel inkomen van zyn Ampt niet had, als de andere Commis, het welk'niet redelyk geoordeeld zynde , aanleiding heeft gegeven,, dat eindelyk by Refolutie van den Raad van Staate van den 20 Augustus 1753 is vastgefteld.dat, om de inegaliteit der rendementen van de twee Commis-Ampten weg te nemen, het extraordinaris Tractement van drie honderd guldens , ftaande tot bet oudfte Commis -Ampt, van toen af zoude worden verhoogd tot dertien honderd guldens in het jaar, en dat daar tegen' de fomme van twee duizend en vyf honderd guldens, in de plaats van leges aan den anderen Commis toegevoegd , by overlyden of verlaten van denzelven zouden worden verminderd op vyftien honderd guldens in het jaar.
Hieruit volgt dan,dat de redenen, waarom de. voorfz. verfehikking is gearrefteerd, by de eerfte. vacature niet hebben opgehouden, gelyk de Heeren Staaten van Holland en West - Friesland in hunne z,o dikwyls geallegueerde Refolutie het hebben begrepen , maar dat de voorfz. verhoging aan den Succesfeur,by des Raads Refolutie Van den 6 December 1769,1e regt is gecontinueerd.
En in de daad, indien dit niet was gefchied,
zou-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1297
zmide het rendement van het oudfte Commis-: Ampt by aanhoudendheid minder geweest zyn, ■ dan dat van het andere, niet tegenltaande dit by., de gemelde Refolutie vari 1753 met duizend guldens was verminderd j en over, zulks zoude de-, zelfde inegaiiteit en oniedelykheid, dewelke de Raad by die Refolutie heeft willen wegnemen, by aanhoudendheid hebben plaats gehad.
Niet te min ziet de Kamer géén reden, waarom het oudfte Commis Ampt niet wederom zoude worden gebragt op den voet, waar pp Het voor de Refolutie van den 20 Augustus 1753 geweest is, terwyi de inegaiiteit van deszelfs rendement met dat van het andere Commis-Ampt, indien dat in wezen zal blyyen, zeer wel kan worden weggenomen j zo als liter na zal worden voorgetteld', na dac over het mortifieerèn van dat Commis-Ampt, en van het ter zei ver tyd nieuw gecreëerde Commis-Ampt ter Thefaurie zal zyn gèfprokeri.
Het is zeker, dat tot het jaar 1748 toe,nooit meer dan dén Commis ter Thefaurie en één ter Secretarie van den Raad geweest is, en dat niet te min het werk, dat 'er niet alleen gedüurendè de troebles, dié in 1743 zyn ontftaan , maar zelfs geduurende den grooten Oorlog, die met den Vrede van Utrecht .geëindigd is , en zo onb.egrypelyk veel bezigheden aan den Raad heeft verfchaft , is te doen geweest, verrigt is op eene wyze , dat zekerlyk de dienst van het Land geen het minfte nadeel heeft geleden. 1 ; „.„.
Het is Ook zeker, dat in een Rille en geruste tyd geen twee Commifen in de voorfchreeve Comptoire nodig zyn, te meer daar de Commis ter Secretarie door de aanfteliing van een Char .termeester nog merkelyk in zyn werk is ver.
Sgt. T Qqqq a P
s Gra7enha»je.
Memorie >an de Gener ah B-ekenkamerjv'er be* züihï-



*s Gra-
vekhage.
Memori van de General Rekenkamerever bezuiniging.
itoS NIEUWE NEDERLANDSCHE
Ja zelfs dat na de wederinvoering van de eminente charges van Stadhouder eu Kaptein-Generaal vande refpective Provinciën, waar aoor de bezigheden van den Raad zekerlyk zyn verminderd, her, werk
; ook in Oorlogs tyd met éénen Commis gemak kelyker zoude kunnen worden afgedaan dan be-
; vorens.
Niet te min is aan de Kamer door zo goede informatien, dat zy daar op meent te kunnen ftaac maaken, bekend, dat de bezigheden van den Raad in tyd van troubles van Oorlog zo menigvuldig zyn, dat het naauwlyks te begrypen is , dat het werk, voor al van den Secretaris, het welk altoos voor veel omflagtiger gehouden is, dan dat van den Thefaurièr - Generaal, geduurende de gemelde twee Oorlogen met behulp van maar éénen Commis heeft kunnen worden verrigt, en dat vervolgens een tweede Commis in beide de voorfz. Comptoiren by tyden van Oorlog kan worden gerekend noodzakelyk te zyn.
En dewyl het niet wel mogelvk zoude wezen by het ontftaan van troubles luiden te vinden, die zo> veel bekwaamheid in het werk van den Raad'zouden hebben, dat men aanftonds de vereiscbte dienst van dezelve zoude kunnen trekken, en men daar en boven by het eindigen van de troubles, dezelve niet weder zoude kunnen dimitteeren, zo zal de Kamer niet verder op het mortificeeren van de meergemelde Commis-Ampten aandringen; en zulks te minder, om dat ze weet, dat de kundigheden, die in de Minirters van den Raad vereischt worden, om hunne bedieningen in allen deele naar behooren waar te nemen , zo uitgeftrekt zyn, dat zy tot het acquireeren van dezelve wel nodig hebben de ruimte van tyd , die zy door de hulp van eenen tweeden Gommis , in geruste dagen verkrygen.
Doch de Kamer begrypc, dat het rendement van die Ampten zeer gevoeglyk zoude kunnen worden
ver-



JAARBÖÈKÉft, Juny, 1750.
Verminderd, en dat zulks zelfs noödzakelyk is, om dat anderzints de oudfte Commis ter Secretarie, ingevalle afgefchaft word de verhoging van duizend guldens, aan dat Ampt in 1753 toegevoegd j zb als nier boven reeds is aangeteekend, en misfchien ook de oudfte Commis ter Thefaurie, aan wiens Ampt geene verhooging is toegevoegd, minder inkomen van hunne Ampten zouden hebben, dan de jongeren.
Ten diert einde zoude kunneh, en haar de gedagten van de Kamer behooren te worden vastgefteld, dat de fomme van agttien honderd guldens, die aan den Commis ter Thefaurie boven het ordinaris Tractement van twaalf honderd guldens en de ordinaire emolumenten, zo van Huishuur, Konynengeld als anderzints by den gewonen Commis tet Thefaurie genoten wordende, welke kleine emolumenten te Zamen bedragen drie honderd negen erJ Vyftig guldens en zestien ftuivers, voor en in plaats van leges is toegelegd, zal worden verminderd op agt honderd gulderts , en dat de fomme van vyftien honderd guldens, die den Commis ter Secretarie voor en in plaats van leges is toegelegd, zal worden verminderd op vyf honderd guldens, wanneer de eerstgemelde zal behouden twee duizend drie honderd negen en vyftig guldens en zestien ftuivers , en de andere twee duizend, drie honderd vier en tachtig guldens en zestien ftuivers, doch dat aan dezelve ih tyden van troubles van Oorlog , Wanneer de leges van de oudfte Commifen merkelyk vermeerderen, een byflag van duizend guldens jaarlyks aan ieder zal worden goed gedaan.
En dewyl dan de jongfte Commis ter Secretarie weinig meerder inkomen hebben zoude dan de Chartermeefter j aan den welken by Refolutie van den Raad van Staate van den £3 February 1748 is toegelegd een jaarlyks Tractement van zes honderd guldens , en in plaats van leges eene fomme van Veertien honderd guldens jaarlyks, en daar en boQqqq3 V60
's Gra-
vknhagè.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging-



130© NIEÜWE NEDERLANDSCHE
-sGra-
VENHACE. -
Memorie van cle General, Rekenkamerover bezuinigingi . i
* l t
t ]
i i i 1
ven voor kleine emolumenten van Huishuur &e; de helft van het geen de Commis genoot en de nieuw aan te ftellen zoude genieten , zoude oofc: dit Ampt eenige vermindering behooren te ondergaan.
Doch deszelfs rendement te brengen op een duizend_ guldens, zo als by het Plan van menage van. dén jaare 1754- is voorgefteld, komt by nader reflexie aan de Kamer voor , dat het zelve te veel' verminderen zoude , aangezien het dan merkelyk ninder zoude zyn dan het rendement van de bediening van ordinaris Clercq in dezelfde Secreta•ie, en vervolgens zoude de Kamer van gedagten zyn, dat de fomme van veertien honderd guldens, die voor en in plaats van leges aan den Chartermeefter zyn toegelegd, met vier honderd guldens zoude kunnen worden verminderd, wanneer dezelve zal behouden eene fomme van zeventien honderd :wee en negentig guldens en agt ftuivers, doch dat lan denzelven in tyden van Oorlog een byflag van rier honderd guldens jaarlyks zoude behooren te morden goedgedaan.
Voor het overige is dé Kamer vam begrip, dat le voorfz. fchikkingen en verminderingen , indien iie al tegen verwagting fpoedig mogten worden t-astgefteld, niet behooren te verftrekken ten naleele van den jongften Commis ter Thefaurie, noch ?an de beide Commifen en van den' Chartermeefter :er Secretarie, dewelke die bedieningen tegenwoorSrg waarnemen, hoe zeer in de Tractementen, tofr iezelve gefchikt, nog niet ingevallen zyn, maar dat lezelve verminderingen eerst zouden behooren ftand e grypen in opzigt van die geene , dewelke na iet arrefteeren van dezelve zullen worden aangeleid, terwyl het tegendeel voor den Chartermeeter te harder zoude zyn, om dat die reeds zedere neer dan twee jaaren het Land zonder eenige be^ dod.ing gediend heefr,
i § 37- Het^



JAARBOEKEN, Junj, 1790, 1301
§ 37-
Het Ampt van Extraordinaris Commis van de Qencraliteus Finantie , is by de vacature van het zelve niet weder vervuld.
Dan de Gecommitteerden in de Generaliteits Rekenkamer vermeenen , dac het getal van de ordinaire Commifen van de gemelde Finantie van vier, waar op het by Hun Hoog Mogende Refolutie van den 18 July 1646, en dus reeds voor de laatfte Inftructie van de Generaliteits Rekenkamer, die gearreftéerd is den 30 September 1651, is bepaald, zeer gevoeglyk op twee zoude kunnen worden verminderd, gelyk by de meergemelde Refolutie van de Heeren Staaten van Holland ende West-Friesland van den 5 Maart 1755, overeenkom ftig het Rapport daar toe reeds den 9 February 1727 ter Vergadering van Hun Hoog Mogende uitgebragt, nader is in bedenken gegeven; want als men let op de InftruClie, voor de gemelde Commifen den 16 Maart 1600 ter Vergadering van Hun Hoog Mogende de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden gearreftéerd, zal roer in het 3 en 4 Artikel bevinden, dat zy zig moeften laten gebruiken tot alle Befoignes van rekenin gen , liquidatien , declaratien (onder andere ooü van de Provinciën, gelyk uit het j Artikel blykt,, of afrekeningen van dien ften, fluitingen van roller van Monftering, en alle zulke andere, als aan dezelve by de Heeren Staaten Generaal ofte den Raac van Staate ter band gefteld en aanbevolen zullei worden; gelyk mede in het monfteren en verpag een van de Gemeene Middelen, en alle zulke an dere lasten, als aan dezelve by de Heeren Staate] Generaal en Raad van Staate zouden worden op gelegd.
Nu is de Rekenkamer in den jaare 1607 onde andere in bet byzonder ingefteld, om te examinee ren de declaratien van de refpeftive Provinciën, e Qqqq 4 &
's Gal-
VEKHAGE.
Memorie yan de GeneraU Rekenkamerover be-zuini-
f i
i t
i



1302 NIEUWE! frÈÜERLANDSCHÈ
'ê Gra-
venhag5.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging.
i
I <
]
i
i
I
by dë nadere Inftructie van den jaare ióji is aan dezelve gedemandeerd het examineeren, opnemen en fluiten, van de rekeningen van alle Comptabele van de Generaliteits Middelen; als mede van Vivres, Ammunitie van Oorlog, en van alle andere inkomften!, geene uitgezonderd; als mede het vifiteeren , examineeren en liquideerefi van alle declaratien, waar op eenige Ordonnantiën van bctaaling zouden moeten worden geflagen.
En derhalven blyft 'er van 'het werk, &afi de Commifen van de Finantie oorfpronkelyk gedemandeerd, niets over dan bet fluiten van rollen van monfteringe, het geen zig in tyd van Vreede alleen bepaald tot de Monfterrollen van de Regimenten Switfers in dienst van deh Staat, terwyl dezelve zedert langen tyd tot het doen van monfteringen , en weinig of nooit tot bet verpagten van de Gomeehe Middelen of andere lasten 4 gebruikt zyn.
We! is waar, dat den Raad van Staate, na de' Inftructie van de Rekenkamer, nog by aanhoudendheid door de Commifen van de Finantie heeft doen examineeren, zo niet alle, zekerlyk de meefte declaratien j die aan denzelven geprefénteert wierden , om betaaling te erlangen van de posten in de jelve gebragt.
Doch haderhand heeft den Raad daarvan afgezien^ :n genoegzaam van alle de Declaratien , die vari sommige Amptenaaren wat vroeger, van andere vat laater, direcf aan de Kamer worden gezonden* ïo dat tegenwoordig geen andere door" de roeer;emelde Commifen geëxamineerd worden dari lie van Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog vlogende en Gecommitteerden van den Raad , ;ls mede die van de Minifters van den Staat mieen 's Lands; en hier omtrent zal de Kamer an den Raad van Staate gaarne over laaten te icoordeelen, of zulks zonder ondienst van den *ande pok niet zoude kunnen worden nagelaa-
teö,



JAARBOEKEN, Juny, 1700. i%o$
ten, en de Commifen van de Finantie van dat werk ontlast.
Het is van gelyke waar, dat de Kamer niet ten volle is geraakt in de behandeling van bet werk, by de Inftructie van den jaare i6ji aan dezelve aanbevolen, maar dat aan dezelve is onthouden het opneernen, liquideeren en fluiten van rekeningen en declaratien, fpruitende uit .Penningen gedeftineerd tot Legerlasten, Fortificatiën en diergelyke; en dat daar omtrent eindelyk na veele moeijelykheden by Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 21 January 1693 is gemaakt die fchikking, dat aan de Commifen van de Finantie zoude verblyver. het opmaaken van afrekeningen van Legerdienften. en van al wat tot den train en fubfiflentie van het Leger behoord; als mede dc rekeningen van de Penningen,dewelke de Commifen van de Artillerieën Ammunitie te Velde, de Wagenmeefter- Generaal er andere Bedienden van het Leger , geduurende der Veldtocht ontfangen, tot betaaling der daggelder van hun zelve, en van hunne onderhebbende Con ducleurs.
Het is eindelyk al verder waar, dat niet tegen flaande de voorfz. fchikkingen zig alleen uitftrekket tot een tyd van Ooi log, den Raad van Staate eg ter na de' Vrede van Utrecht, by continuatie dooi de meergemelde Commifen heeft doen opmaakei afreekeningen van de Tractementen van de Gou verneurs , Commandeurs en Majors in de Ste den van de Barrière , dan het welk door het in ruimen van die Steden nu is vervallen, van eeni ge weinige andere Amptenaaren , van Serviesgel den, als mede van Daggelden van de Ingenieur en andere Officieren, van welke laatfte het get« egter gering is, mitsgaders van Scheepsvragten tc het Tranfport van Militie en Ammunitie va Oorlog.
Doch ai het zelve is yan zo weinig omflag, da
bi
's Gra-
VENHACE.
Memorie
yan de Genera/,. Rekenkamerover bezuimtging.
1
!
i
t 1 < 1 t I
t
e



i3c4 NIEUWE NEDESLANDSCHÉ
*s Gra-
venhage.
Memorie, yan de General. Rekenkamerover bezuiniging.
het door twee Perfoonen gemakkelyk zal kunnen worden verrigc; zelfs meent de Kamer te mogen vastftelleö, dat tot het geen in tyd van Oorlog door de meergemelde Commifen moet worden gedaan^ geen grooter getal nodig is.
Ook is reeds den 9 April 1727 , door de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Zee, gelyk hier boven uit de Refolutie van de Pleeren Staaten van Holland ende West - Friesland van den 5 Maart 1755- is genoteert, voorgeflagen om vast te ftelleh, dat de Commifen van de Generaliteits Finantie zouden uitfterven op twee, en dat by abfentie, ziekte of andere toevallen in zaaken, waar in twee Commifen volgens hunne Inftruclie gelykelyk moeten befoigneeren, de Rekenkamer een van de Clercquen zoude authorifeeren.
En hier tegen hebben de Commifen op den 26 van dezelve maand April niet geprefenteerd, dat het ■werk door twee niet konde worden verrigt, maar wel dat aan de2elve groot nadeel zoude wordcri toegebragt, indien vastgefteld wierd, dat,wanneer derzelver getal op twee zoude zyn uitgeftorven.# by abfentie, ziekte of andere toevallen in zaaken, waar in twee Commifen te gelyk moeten befoigneeren , de Rekenkamer eenen van haare Clercquen tot derzelver adfiftentie zoude authorifeeren, nademaal daar door het employ van Commis van de Generaliteits Finantie ten eenemaal van aart en gedaante zoude veranderen, als voorheen en voor de erectie van de Generaliteits Rekenkamer, in die zelfde qualiteit zelfs gefungeerd hebbende, en naderhand als Commifen, het zy in het gaan in Commisfien met een Secretaris van de Generaliteits Rekenkamer, (gelyk zulks klaarlyk zoude blyken uit Hun Hoog Mogende Refolutien van den 11 Juny en 13 September 1630,} als anderzints, altoos waren geconlidereerd geworden bedieningen te bezitten, dewelke veel verfchillen van de zodanige, die volgens
de



JAARBOEKEN, Juny, 1700/ ï3oj
de voorfz. Propofitie aan dezelve zouden worden toegevoegd, en dat nog wel na daar toe door de Rekenkamer geautborifeerd te zyn, daar het zonneklaar was, dat zy JGomrnifen by hunne aanftellin» en het aanvaarden van hunne bedieningen alleen gehouden zyn te befoigneeren, op ordres van Hun Hoog Mogende , en onder directie van den Raad van Staate, en aan dezelve ook alleen wegens hunne befoignes refponfabel zyn, en by gevolg geen de minfie relatie hebben tot de Generaliteits Rekenkamer. (*) .
Hoe zeer nu de Commifen van de Finantie hy het inftellen van hunne voorfz. reprefentatie niet geconfidereerd fchvnen te hebben, dat het werk, dat zy voor de erectie van de Rekenkamer hebben ver.rigt, aan hun niet was gedemandeerd geweest als aan een Collegie, dat bevoegd was om het zelve finaal af te doen, zo als zoude oordeelen te behooren; maar dat zy alles voor den Raad van Staate heb ben geëxamineerd en geprepareerd, om vervolgen: na gehoord rapport by den Raad te worden afge daan; gelyk zy mede niet hebben geconfidereerd, dat het aanzien van de Rekenkamer na het jaar 1631 zeer merkelyk is vergroot door hot werk, dat b\ de Inftructie van den jaare 1651 aan dezelve ji gedemandeerd, zonder daar in aan Hun Hoog Mog. veel min aan den Raad van Staate gefubordonneerc te zyn, waar yan het gevolg is geweest, dat, 011 verfchillende begrippen tusfchen de refpective Col legien voor te komen, hoe langer hoe meer zaakei bv Hun Hoog Mogende met den Raad en de Re ■J ken
f*) By de Refolutie van 11 Juny 1630, een Cummi van de Finantie én een Secretaris van 'de Rekenkamer tr eene zelfde zaak gecommitteerd, en daar van door dc zelve den 13 September Rapport gedann zynde, worde in die beide Refolutien de Commis tin de serfte plaat? en dus voor den Secretaris genoemd.
's Gr V
venhaGE.
McmorU van de General, Kekenkamerover bezulni-
\ 1
l
i t
1



1305 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'S GRAyENHA CE.
Memorie van de 'General. Rekenkamerover beztiini'
I
leenkamer te zamen, of met de Rekenkamer alleen, gelyk mede by den Raad met de Rekenkamer zyn en nog dagelyks worden commisföriaal gemaakt , in welke conferentien niet alleen de Leden maar ook de Secretarisfen van de Kamer, als Gecommitteerden uit dezelve, de eer hebben in eene volmaakte gelykhcid met de Heeren Gecommitteerden van den Raad van Staate, en zelfs met de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende te verfchynen; in Zo verre dat ook hunne Remmen by het formeeren van de conclufie worden geteld, en vervolgens by het doen van het rapport van conferentien met Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende gehouden in Hoogstderzelver Vergadering te adfirteeren, zo begrypt egter de Kamer, dat de voorfz. reprefentatie niet geheel is ongegrond;
Doch daar aan kan zeer gemakkelyk worden te gemoet gekomen door vast te Rellen, dat by abfentie , ziekte of andere toevallen in zaaken, waar in twee Commifen volgens hunne Inftructie gelykelyk moeten bëfoigneeren , de Commis ter Thefaurie (die eigentlyk aangefteld word tot Commis van de finantie van de Generaliteit, anders genaamd het Comptoir van de Thefaurie,) door den Raad van Staate zoude worden geauthorifeerd.
En daar in zoude te minder zwarigheid zyn, indien het Ampt van tweede Commis ter Thefaurie niet wordt, gemortificeerd; zelfs zoude in dat geval de Commis ter Thefaurie, indien in tyd van troubles van Oorlog bevonden wierd, dat het werk door twee Commifen van de Finantie niet gevoeglyk konde worden afgedaan, tot derzelver adfiften;ie kunnen worden geëmploieerd.
Eindelyk, indien het getal der Commifen van de Finantie wierd verminderd, zoude misfehien verdienen overwogen te worden, of ook dan niet eenige vermindering zoude behooren te worden gemaakt n de emolumenten, die zy van particuliere genie-
ten,



JAARBOEKEN, Juny, 1790. ¥307
ten, ten einde deze in de betaaling van het geen van hun word gevorderd, en het welk, als men by een voegt, het geen in de refpective Comptoiren, zo van de Generaliteit als in de Provinciën, moet worden voldaan, niet nalaat van belang te zyn, verligt werden.
Tot nu toe is wel daarop niet alleen by de Bondgenooten, maar zelfs by de Collegien, tot welke de Comptoiren, daar eenige leges gevorderd worden , behooren, geen agt geflagen;
Dan daar door is ontftaan, dat in zommige , en misfchien wel in alle Comptoiren, in het eene wat vroeger, in het andere wat later, de leges van tyd tot tyd zyn verhoogd.
En het zoude vervolgens wel nuttig zyn, dat eindelyk zo by Hun Hoog Mogende als by den Raad van Staaten wierd bepaald, welke leges zo in de Comptoiren, tot dezelve behoorende, als door de ■ Kamerbewaarders zouden mogen worden gevorderd, gelyk door de Generaliteits Rekenkamer, alwaar men meent met vertrouwen te mogen zeggen, dat het voorfz. misbruik het minst heeft plaats gehad, gedeeltelyk reeds voor eenige jaaren en gedeeltelyk zedert korten tyd gedaan is , waar door alle verhooging kan worden voorgekomen, en zo zy al plaats mogt hebben, afgefcbaft, daar het anderzints moeielyk is na te gaan, zedert wanneer eenige verhooging is ingevoerd , en ze vervolgens word gerekend als door het gebruik gewettigd te zyn.
§ 38,
Met opzigt tot de Generaliteits Rekenkamer, is in het Plan van menage van den jaare 1754 voorgedragen, dat in dezelve één Heer van ieder Provincie in plaats van twee zoude kunnen worden gecommitteerd , waar door dan eenige menage gevonden zoude worden.
'sGra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuinirging.



iso.8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s Gra-
venha-. ge.
Memorie van de ■ Genera/, Rekenkamerover beznini-
$. 3««
De Heeren Staaten van de Provincie van Holland ende West - Friesland hebben zulks in hunne Refolutie van den j Maart 1755 befchouwd als een zaak van zeer verre uitzigt, en waar aan met reden mag getwyffeld worden, of daar door dc dienst van hetLand betragt zoude worden, en om de verdere difficulteiten, die daar in te gemoet wierden gezien,' geoordeeld , dat het zelve behoort te worden gelaaten, zo als het toen was, en tegenwoordig nog is.
De Kamer erkent geredelyk, dat, indien alle de Leden, ingeval van vermindering van derzelver getal,-de deliberatien met geen meerder asfiduiteit bywoonden, dan tegenwoordig door zommige gefebied, de dienst van het Land door die vermindering niet zoude worden betragt; doch ze had zich gevleid, dat de Bondgenooten , indien de gemelde voorflag hadden gegoutcerd, wel zouden begrepen hebben, dat eenige verdere voorziening zoude behooren te worden gedaan om te effectuceren, dat hunne Gecommitteerden geduurig in de Vergadering van dp Kamer tegenwoordig waren , dewyl aan dezelve niet onbekend kan zyn het gebrek» dat daar omtrend plaats beeft, waar van de reden moet worden gezogt, eensdeels in de korten tyd, vopr welke die Commisfien door zommige Provinciën worden begeven , anderdeels in de modique Tra&emea ten, waar op die Commisfien worden bekleed , waar door het j aan veele Leden zeer bezwaarlik valt zig deh geheelen tyd van hunne zending alhier op te houden;
Dan de Kamer zal hier niets meer by voegen, wel begrypende, dat het tegenwoordig de tyd niet is, om dat zoort van gebreken te corrigeeren, en vervolgens dat point aan de overweging van de Bond-* gsnootcn oyerlaaten.



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 130a S 39-
De overige pointen tot de Rekenkamer betrekkelyk, die in het Plan van menage van 1754 voorkomen, zvn hier boven reeds aangeroerd.
Doch bêhalven dezelve is 'er nog iets, daar van de Kamer niet wil nalaaten te ipreeken, om dat het zelve eenige reflexie onderhevig is.
Het raakt, tiet kusfengcld , dat alle drie jaaren aan de Leden, die in de maand Mey fesfie hebben of in dat jaar nemen, en aan beide de Secretansfen, die in functie zyn, tot zes en dertig guldens voor ieder word verftrekt.
In het jaar i6«o is in confideratie van de hoe langer zo meer befpeurde genegenheid van Heeren Leden van de Kamer , om te hebben , en voor de Memorie van hunne Commisfie te bewaren een Gedenk - Kusfen met het Wapen van de Generaliteits Rekenkamer voorzien, naar het voorbeeld van andere Generaliteits-Collegien, gerefolyeerd, dat in het verkenen van zodanige GedenkKusfens, zo veel doenlyk, zoude worden geobfer. veerd de menage voor het Land, daar toe inzonderheid in agting genomen zynde de veelvuldige veranderingen , die omtrent de Leden voorvielen, en dat dienvolgens toen aan ieder Gedeputeerden de Secretarisfen op de minst kostbaare wyze een Gedenk-Kusfen zoude wórden gegeeven, eb dat daar mede zoude worden gecontinueerd, telkens met het expireeren van het derde jaar, zonder dat aan iemand anders tusfehen tyden zodanige Kusfens toegeftaan ende gegeeven zouden worden.
Naderhand is in plaats van een Kusfen eene fomme van zes en dertig guldens daar voor betaald, ten einde een ieder, des goedvindende een Kusfen daar voor zoude kunnen laaten maaken.
En met de voorfz. febikking is zekerlyk de menage voor den Lande betragt, aangezien verfcheide Leden jaarlyks, andere om de twee jaaren veranRrrr de-
's GravènhA-
gé.
Memorie van de General, Kekenkamerover bezuiniging:



ï3-io NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
vénhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging
i
I < i l t
t
i c c
£ r I
deren, en weinig langer dan drie jaaren fesfie behouden.
Doch met opzigt tot die Leden, die of wel voor meer dan drie jaaren gecommitteerd, of met de expiratie van de eerfte drie jaaren gecontinueerd worden , en inzonderheid met opzigt tot de Leden wegens de Provincie van Zeeland gecommitteerd, die zo al niet voor hun leven, ten minften voor verfcheide jaaren in de Kamer fesfie hebben, en met opzigt tot de Sccretarisfen ontftaat uit de voorfz. fchikking dat inconvenient, dat zy verfcheide kusfens erlangen , het geen tegen den aart der zake fchynt aan te loopen.
Meer dan eens is by de Kamer zelve daar op reflexie gemaakt , en in overleg genomen, om de voorfz. fchikking te veranderen, doch ze is daar in wederhouden ,. eensdeels door dien dezelve reeds meer dan honderd jaaren heeft ftand gegreepen, anderdeels om dat, wanneer men het als een emo-lument confidereert, het een object, van weinig belang is, aangezien het niet meer dan twaalf guldens iaarlyks bedraagt.
Indien egter beter mogt worden geoordeeld, dat iet zelve veranderd wierd, zoude kunnen worden /astgefteld, of wel dat aan ieder Lid , wanneer iy fesfie neemt, gelyk omtrent de Gecommitteerlen in den Raad van Staate gebruikelyk is, en aan le Secretarisfen, wanneer in functie treden, een :usfen.of voor het zelve een fomme van zes en derig guldens zal worden gegeven;
Of wel zoude de fchikking van den jaare 1680 ot meerder menage van den Lande in wezen blyende, daar in deze alteratie kunnen worden genaakt, dat aan niemand meer dan één kusfen zoue worden gegeeven , ten zy het gebeurde,- dat en Heer, die in de Kamer fesfie had gehad, eenie tyd daar na op nieuws in dezelve wierd gecommitteerd, wanneer aan denzelve, ingeval hy fësilS ad in het jaar, in bet welk hetkusfengeld gegeeven
wierd ?.



JAARBOEKEN, 'ftftiyi 1700. 1311
wierd, het zelve wederom, zo het fchynt, betaald zoude behooren. te worden,
§ 4°-
Voor het overige is in het Plan vah menage van den jaare 1754 , met opzigt tot de Generaliteits Rekenkamer nog genoteerd, dat ieder der Secretarissen in tyd vari Vreede niet meer inkomen heeft dan ruim vier duizend guldens 's jaars, en dus niet meerder dan de Commifen van Hun Hoog Mog. eri van den Raad van Staate, en de Premier Clercq van de Griffie trekken zoude ^indien de fchikkingen, ten zynen opzigte voorgeflagen, wierden gearreftéerd.
De Secretarisfen van de Kamer kunnen nog niet meer maken, en hebben dus weinig meerder inkomen, dan de oudfte Commis van den Raad, (zynde dat van den tweeden Commis tegenwoordig minder , na dat de Refolutie van den 20 Augustus 1753, waar van hier boven in de 35 § is gefproken, ten opzigte van dat Ampt genomen, effect: geforteerd heeft,) doch zeer merkelyk minder dan de Commis van Hun Hoog Mog. en de eerfte Clercq in de Griffie, aangezien de voorflagen by het voorfz. Plan omtrent die Ampten gedaan, niet alleen niet zyn gearreftéerd, maar derzelver voordeden door de vermeerdering der Schryfloonen aanzienlyk zyn geaugmenteerd.
De Kamer moet hier verder byvoegen, dat haare Secretarisfen in tyden van troubles van Oorlog geen andere vermeerdering van inkomen hebben, dan alleen het geen oritftaat door het grooter getal van Ordonnantiën van betaaling, die als dan opgemaakt worden, waar door het regt, dat zy voor bet regiftreeren van ieder Ordonnantie van betaaling, meer dan een honderd guldens bedraagende, genieten, meerder oplevert ; doch dit recht word niet gerekend, zo als in andere Comptoiren, naar het Rrrr 2 be-
's Gra-
VEtfHACE.
Memorie van de General. Rekenkamerover be1zuiniging.



13,12 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenha-
ge.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging..
i i
beloop van de fomme van penningen, tot dewelke de Ordonnantie geflagen is, maar het zelve bedraagt voor beide de Secretarisfen alleen twaalf ftuivers van ieder Ordonnantie, zonder onderfcheid van wat fomme van penningen dezelve is, vermits dog aan de regiftratie en expeditie van een Ordonnantie vaa betaaling van eene groote fomme van penningen geen meer moeite vast is, dan aan die van eene Ordonnantie van eene kleine fomme.
Daar en boven moet men weten , dat van alle Ordonnantiën, die zonder Zegel worden gedepêcheerd, en dus onder anderen van alle Ordonnantiën ten behoeven van de Collegien ter Admiraliteit, het voorfz. recht nog gevorderd nog betaald word.
Egter word derzelver werk in tyden van troubles zeer aanmerkelyk verzwaard, eensdeels door dien 'er dan veel meer declaratien te examineeren en te vifiteeren zyn, waar voor. dezelve zo in Oorlog als Vredestyd niets genieten; andersdeels door dien verfcheide ordinaire rekeningen en declaratien veel omflagtiger zyn.
De Kamer kan wyders niet nalaten hier nog te remarqueeren, dat haare Secretarisfen zedert meer dan honderd jaaren , niet alleen geen de minfte verhooging van Tractementen of Emolumenten , maar zelfs geen de minfte hulp in haar werk gecregen hebben . terwyl uit het verhandelde in de 14 j 34 en 35 § blykt, niet alleen, hoe zeer de inkomften van de Ampten van Griffier en Commis van Hun Hoog Mogende, en van den eerften Clercq n de Griffie, als mede van het Ampt van Thesaurier-Generaal in dezelfde, ja minder tyd zyn vermeerdert, maar teffens, hoe aanzieneiyke hulp jan den Thefaurièr-Generaal en den Secretaris van den Raad'van Staate tot een important bezwaar van 's Lands Finantie is toegebragt.
Ondertusfchen aarzelt de Kamer geen oogenblik 3m te verzekeren, en ze beroept zig daar omtrent



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1313
op de kennis van alle de Leden van de Regeering. <üe in de Kamer ooit zitting gebad en de delibe raden van dezelve met eenige asfiduiteit bygewoonc hebben, dat de bezigheden van haare Secretaris len zo menigvuldig en lastig zyn, dat zelfs de diensl van het Land wel vorderen zoude, dat aan de Eelve ten minften eenige verligting wierdt toe< gebragt.
En dit .zal niemand kunnen vreemd vinden, al: hy zal gelieven te letten, dat aanftonds by de in ftelling van de Kamer twee Secretarisfen aan dezelv< zyn toegevoegd, en dat het werk van dezelve toei alleen beftondt in het opnemen en fluiten van de Rekeningen van den Ontfanger- Generaal van dc Unie, en van de Ontfangers-Generaal van deGollégien ter Admiraliteit, als mede in het examineerer en liquideeren van de declaratien van de Provinciën.
Dat dit laatfte naderhand wel geheel is vervallen. door dien alle de Provinciën, de eene wat voeger. de andere wat later hebben opgehouden haare declaratien in te leveren^
Doch dat daar tegen by de Inftructie van het jaar 1651 aan de Kamer is overgebragt het opnemen en fluiten van alle Rekeningen zo van 's Lands Ontfangers en Rentmeefters, als van de Commifen vaB *s Lands Magazynen, mitsgaders het vifiteren, exa raineren en liquiderèn van de declaratien van alle de geene, die eenige betaling van het Land te vorderen hebben, dewelke tegenwoordig een groot getal jaarlyks uitmaken, als mede het examineeren en regiftreren van alle Ordonnantiën van betaling.
Dat daar by naderhand nog gekomen is het adviferen op alle de verzoeken, die aan Hun Hoog Mog. worden gedaan, om de collatie van eenige Beurzen of zogenaamde Geestelyke Beneficiën, of wel om approbatie van de eollatien door andere gedaan te erlangen.
Men zwygr nog van de Conferentien met de KaRrrr3 mer,
*s Gra-
' venhage.
Memorie
■ van de
■ General. Reken-
■ kamer
■ over be• zuini-



ssGra-
v-e.nhage.
Memorie van de General. Rekenkamer '. over be- ' zuini- (
j
x \ i I (j \ t I
i
I
x
1
al
v;
i
f314 NIEUWE NEDERLANDSCFJE
mer, die zo by Hun Hoog Mog. als bv den Raad tïïrderdfdeCerDeerd' eD w^ getal dagelyks ver-
En dat al dat werk ongevoelig dóór den tvd omflagtiger word, eensdeels door dien bet getal der Refolutien, op welker nakoming moet worden geet, jaarlyks vermenigvuldigd, en andersdccls zo likwyls tets moet worden gerechercheerd en ondercogt een veel groter tydperk te doorlopen is, waar /an deze zelfde Memorie meer dan één voorbeeld iplevert. •
Het zoude vervolgens aan de Kamer niet moeieyk vallen , om tot verligdng van het werk van de .ecretarisfen , die nu niet in evenredigheid van hec ;elve worden beloond , en teffens tot betra^ang m sLands dienst eene convenabele voorna» te oen; dan daar dat oogmerk niet kan worden°bem zonder eenig bezwaar van de Finantie, en men egenwoordig voornamentlyk bedagt is op het uit'Woen yan pointen van menage, waar toe ook deze Memorie eigentlyk gefchikt is, vleit ze zig niet, at baar voorftel in dit tydftip veel ingang zoudé inden, en ze zal vervolgens afwagten , of daar elpeïrT6 genegentheid by de Bondgenoten word
tel '" 1 ' • • "/rzii jHkf ?jjp$.\'x Verder zyn aan de drie Generaliteits Collegien aeq Amptenaren , die minder beloond worden dan 2 Clercquen ter Secretarie van de Generaliteits .ekentcamer.
Hier boven is in de 16 § reeds aangetekend, dat l ieder weinig meerder dan twaalf honderd gulas jaarlyks kunnen maken. De premier Clercq geniet daar en boven, even s de premier Clercq ter Secretarie van den Raad n Staate, eene fomme van twee honderd ruldens irlyks, waar tegen hy onder andere verpikt is alde declaratien, die in de Secretarie worden in-



JAARBOEKEN, jany, 1790. 1315
•geleverd om geliquideerd te worden, te regiftreren in een Boek daar toe gehouden wordende, en daar by aan te tekenen de fomme van Penningen, waar op, en den datum van den dag, op welk ze geliquideerd zyn, als mede alle genomene Refolutien, geliquideerde declaratien en andere depêches te ex.pedieeren.
En het voorfz. gering inkomen ftaat met het afRcrven der Lyfrenten , ten Comptoire Generaal betaald wordende, het geen waarfchynelyk binnen weinige jaaren zal plaats hebben, nog verminderd te worden met een honderd guldens jaarlyks voor ieder, die aan dezelve voor het houden van contra Register van de voorfz. betaalde Lyfrenten zyn toegelegd.
Voor het liquideren, appointeren en expediëren van declaratien genieten zy niets hoe genaamd,uitgezonderd de nieuwejaarsgelden, die eenige weinige Amptenaren federt veele jaaren gewoon zyn te geven, en voor het vergelyken en expediëren van de Rekeningen der particuliere Comptabelen, behalven het geen in enkelde Rekeningen ten behoeven van dezelve word geleden , mogen zy niets vorderen, en het geen ongevorderd aan dezelven word verftrekt, is een ohjecl: van gering belang, het geen nog, om dat het niet kan gevorderd worden , van tyd tot tyd vermindert.
Zy trekken derhalven ook in tyden van troubles van Oorlog, hoe zeer hun werk dan merkelyk zwaarder is, niets meer dan in geruste tyden.
En de Kamer is vervolgens van gedagten, dat, daar de levenswyze veel kostbaarder is geworden dan voor deze,en genoegzaam alle Ampten zo niet in tractement, ten minften in emolumenten zeer merkelyk zyn verbeterd, de billykheid allezints vordert, dat ook de voorfz. Clercqs Ampten eenigfints verbeterd werden.
Rrrr 4 § 4*» EitJ-
's.Gra-
VENHA; ce.
Mcmoria yan de General. Rekenkamerover beging.



's GravenhA"
ce.
Memorie van de 'General, Rekenkamerover bezuiniging-
1316 NIEUWE NEDERLANDS CHË § 41.
Eindelyk heeft de Kamer mef opzigt tot het Comp' toir Generaal der Unie , by het Plan van menage van den jaare 1754 voorgedragen, dat, aangezien ijn den jaare 1715 de Commifen en Clercquen van den Ontfanger Generaal niet meerder hadden gekost dan vier duizenden zes honderd guldens 'sjaars, en zulks geklommen was tot dertien, duizend guldens, behalven nog driehonderd guldens 'sjaars voor een Comptoirknegt, en nog vier en twintig honderd guldens jaarlyks, die aan den Ontfanger Generaal by Hun Hoog Mog. Refolutie van den ij Juny 1720 zyn toegelegd , de Raad van Staate zoude kunnen worden verzogt daar oratent nieuwe ordres tot meerder menage te wijlen {lellen.
De Kamer remarqueert daar op, dat onder de fomme van vier duizend zes honderd guldens, die de Commifen en Clercquen in het jaar 1715 gekost hebben, niet is begrepen het Tractement van den, Deurwaarder ter fomme van drie honderd guldens jaarlyks.
En dat die fomme in bet jaar 1754 was geklommen tot dertien duizend en twee honderd guldens, het tractement van den Deurwaarder en dat van den Comptoirknegt daar onder begrepen , doch dat die fomme federt dien tyd is verminderd met eene fomme van agt honderd guldens jaarlyks, waar van, ip den jaare 1751 zes honderd guldens waren toegelegd aan den Commis, die gequalificeerd was om te betalen de interesfen van de negotiatie by form van lóterye in den jaare 1749 gearreftéerd, en twee aonderd guldens aan deszelfs Clercq, by provifie voor den tyd van tien jaaren,, met expiratie van welke tyd, na dat het'beloop van die negotiatie was afgelost, dé voorfz. toeleg niet verder is be:aald, zo dat de voorfz. kosten nu bedragen eene
Com.-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. mi
fomme van twaalf duizend en vier honderd guldens'
^Om verder te kunnen oordeelen, in hoe verre eeni- < oe menage omtrent het Comptoir Generaal zoude kunnen worden ingevoerd, zal het nodig zyn op te geven de veranderingen, die federt de laatfte Inïtruótie in den jaare 1707 voor den Ontfanger Generaal van de Unie gearreftéerd, gemaakt zyn, en den voet, waar op dezelve is gehandeld , waar door teffens zal worden voldaan aan de Refo utie van de Staaten van Holland fende West - Friesland van den j Maart 1755, waarby dezelve hebben gedeclareerd, dat behoorde te worden geëxamineerd , vat tot de refpeStive verhogingen in de Midive van de Generaliteits Rekenkamer gemeld, aanleiding heeft gegeven, en of die zelve redenen non pubfifleren. ■ ; „ • .
Bv het 52 Art. van ae vuuu*. i"'"^ « «.u.. den Ontfanger Generaal voor tractement toegelegd eene fomme van vyf duizend guldens jaarlyks, en daar by uitgedrukt, dat hy voor die fomme moet onderhouden zo veel Commifen en Clercquen, als hv zal nodig hebben, mitsgaders een Deurwaarder of Explóiéteur, en daar en boven dragen alle onkosten van het Comptoir dependerende, en nament* lvk het fcbryfloon van zyne Boeken en Maandfta, ten ende van Staaten ende Extracten, welke Hun H0Ó2 Mog., de Raad van Staate, de Generaliteits Rekenkamer en de Thefaurièr Generaal van tyd tot tvd zullen vorderen , ende generalyk alle andere fchrvfloonen, die van de rekeningen alleen uitgezonderd, item het approprieeren, repareeren, en fchoonmaken der Kamers, waarin het Comptoir gehouden word, het vuur en licht tot dezelve, het haaien en brengen van het geld hier in den Haag en alle diergelyke onkosten, zonder dat hy zal mogen verzoeken verhooging van de voorfz. Wedde, om wat oorzaakehet zoude mogen wezen, het zy e Rrrr 5 v "
sGra-
'enha-
;e.
Memorie van de General, Hekenkameroverbezuini'Zing-



'S"®aA" V*É« HACE. .30
Memorie yan cie General. Rekenkamerover be-' zuinigin§\
i
I
1
i
jj
H fa d d v d
ai ft d< m fe
K de W de ke
t
rps NIEUWE NEBERLANDSCHE
verzwaring van zyne adminiftratie, extraordinaris negotiatien of eenige andere, bedagt ofonbedae;t. ■ Voorts is daar by vastgefteld, dat voor fchrvfloon van de rekening en voor Briefporten jaarh'ks zal worden geleden zes honderd .guldens, en Cao s Lands wege gecontinueerd in de betaaline yan de volgende Traftementen ; aan den eerfte Commis f 1200 : o • o
aan den tweeden Commis ' öoo : o •' o aan drie reizende Commifen
fi 4:0 : o : o aan ieder 1200 : o : o
en aan den Deurwaarder 300 : o ; o
■Gelyk mede dat de Schuit- en Wagenvragten'eu lodige Convoyen op declaratie zullen worden goed,. ;edaan aan de reizende Commifen op behoorlyke trdre uitreizende.
Doch, wanneer in het jaar 1709 was gedaan eene gting van 'twee ntillioenen guldens op Lyf- en .osrenten, is de Ontfanger Generaal by Refolutie an Hun Hoog Mog. van den 17 July 1709 geau lorifeerd, om een Commis te mogen aan ftellen tot etaaling van de voorfz. renten, waar voor hy zouï genieten tot lasre van de Generaliteit zeven hpn:rd guldens jaarlyks zonder meer, ende zulks on;rkort het Artikel van deszelfs Inftructie, fpreken2 van de Commifen.
En wanneer naderhand was gearreftéerd een cn idere negotiatie by farm van Loterye, is de Ontnger Generaal by Hun Hoog Mog. Refolutie van :n 17 December 1712 geauthorifeerd, een Coinis te despicieeren tot het verwisfelen der Recepisn, en by nadere Refolutie van den 3 September 14 verftaan , dat de Ontfanger Generaal voor nzelven Commis zal genieten tot laste van de Geraliteit zeven honderd guldens jaarlyks , zonr meer; ende zulks mede onverkort het ArciI van de Inftructie, fprekende van de Commi-
Voorts



JAARBOEKEN, Juny, 1750. 1319
Voorts is by Refolutie van den Raad van Staate van den 11 daar aan volgende aan den Ontfanger Ge- ■ 'neraalvoor de Clercquen, die by uit kragte van eene voorige Refolutie van den 26 January 1713 had aangenomen tot het werk van de Loteryen, betaaling verleend tegen zes honderd guldens jaarlyks voor ieder, doch van die Clercquen is 'er in het jaar 1717 niet meer dan één aan gehouden.
By Refolutie vann Hun Hoog Mog. van den 15 juny 1720, is aan den Ontfanger Generaal voor zyne moeite, onderhoud van de Commifen, die hy bad te kennen gegeeven, dat hy verpligt was geweest aan te neernen, en anderzints ter zaake van het heffen en adminifteeren van den honderdlfen Penning in den jaare 1716 gefteld op alle Obligatien en Rentebrieven ten laste van de Generaliteit lopende, toegelegd eene fomme van vier en twintig honderd guldens jaarlyks, in te gaan met de dag van de Refolutie, waarby goedgevonden was den voorfz. honderdften Penning te herren, tot zo lang die last ten profyte van het Comptoir Generaal zoude worden gecontinueerd.
Wanneer naderhand by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den Q Juny 1724, uit drie Refolutien van den Raad van Staate van den 10 November 1722 tot de proviüoneele Adminiftratie van het Comptoir Generaal genomen, nader was vastgefteld bet fcrmeeren van maandftaaten, het geen reeds by het 29 Artikel van de Inftructie was voorgefchreven, en teffens ingevoerd eene byzondere'verrekening van de onafgehaalde Interesfen, heeft de OntfangerGeneraal op den ij daar aan volgende by Memorie aan Hun Hoog Mog- verzogt, dat zouden gelieven te confidereeren, dat het Comptoir Generaal niet alleen dr e vierde zwarder was geworden, zedert dat het Tractement voor den Ont-farjger Generaal was gearreftéerd, maar dat by de laatfte revivle van de Inftructie aap 4em was benomen de maandelyk-
fche
sGra-
,'enha-
"Memorie ;an de "General, Rekenkamern'er be* zuini- ■



Gra-
venha-
GE.
Memork van de General, Rekenkamerover bezuiniging,.
;
j <
1320 NIEUWE NEDERLANDSCHE
fche declaratie van Schryfloonen, en tot zyn laste gebragt het approprieeren en onderhouden der Comptoiren, mitsgaders het vuur, licht &c. voor vyf van dezelve, en dat nog boven dien in den jaare 17 £6 hem was afgenomen het falaris van den honderd ften Penning, waardoor jaarlyks miste tien duizend guldens, eu dat alzo met den anderen van hei Ampt van Ontfanger Generaal van de Unie was afgenomen omtrent vyf en twintig duizend guldens jaarlyks, waaruit Hun Hoog Mog. zouden zien, dat hy voor het overige Tractement naauwlyks in ftaat was om de onkosten van het Comptoir Generaal te fupporteeren, veel min zo een excesfief zware Adminiftratie aan te gaan als by de voorfz. Refolutie van den 9 Juny was gearreftéerd, en dat Hun Hoo» Mog. hem derhalven zouden gelieven te begunftigen met eene vermeerdering van Tractement, geproportioneerd naar de verantwoording van dezwaarfte Adminiftratie van de gebeele Republiek, of ten minften hetzelve gelyk te ftellen met het TraCtement van den Ontfanger Generaal van Holland en verder de Commifen en Clercquen te laten jouisfeeren van de Tractementen, die de Raad van Staate , op de provilioneele Adminiftratie van het Comptoir Generaal ordre ftellende, aan dezelve had toe. gelegd.
En beeft gemelde Ontfanger Generaal op den 22 Ier volgende maand July, omdispofltieop de voorfz Memorie by eene nadere infteerende, daar nevens wyders gevoegd een Staat van de extraordinaris onkosten en Tra&ementen, dewelke tot onderhoud /an het Comptoir Generaal indispenfabel volgens het lieuwe Plan van Adminiftratie moesten worden °e • hagen, waar uit Hun Hoog Mog. zouden kunnen den, dat hy niet in ftaat was de voorfz. Adminifratie voor zyne rekening te beginnen, zonder dat Hun Hoog Mog. alvorens hadden gecontinueerd ie Tractementeq voor de Commifen en Clercquen
by



JAARBOEKEN, Juny, 170©. 1321--
by Refolutie van den Raad van Staate aan dezelve 1 toegevoegd, mitsgaders aan hem vergund eenecon- ■ venabele fomme tot onderhoud van het Comptoir,, alzo hetzelve boven en behalven de voorfz. Tractementen van de Commifen en Clecquen jaarlyks , vyf duizend guldens meerder zoude bedragen, dani hét Ordinaris Tractement , het welk hy van het< Land genoot.
Na dat vervolgens de Ontfanger Generaal in het, zelfde jaar 17 24 nader over de lasten van zyn Comptoir was gehoord, en zyn belang in eene Memorie. had vervat, dewelke 23 Augustus ter Vergadering van Hun Hoog Mog. is overgegeven, zyn eindelyk by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 6 February 1725 gereguleerd de Tractementen van de Commifen en Clercquen van den Ontfanger Generaal , en dat van den eerften Commis verhoogd tot op twee en twintig honderd guldens;
Dat van den tweeden Commis , betaalende de Generaliteits renten en intereslèn, tot op agttien honderd guldens;
Dat van den derden Commis, betaalende de Lyfrenten, twintig en twee en dertig jaarige renten;
Als mede dat van den vierden Commis, betalende de renten en prasmien van de Generaliteits Loteryen , ieder tot op twaalf honderd guldens;
Voorts dat van vyf Clercquen bepaald op zes honderd guldens voor ieder;
En dat van een Comptoir Knegt op drie honderd guldens.
Wyders verftaan, dat de Commis geëmplojeerd tot de uitheemfche Negotiatien , alleen onder guarantie van Hun Hoog Mog. gedaan, niet kan komen tot laste van hen Land.
Dat aan den Ontfanger Generaal boven het geen gereguleerd is by deszelfs Inftructie, nog za]
war-
'sGra* /enha-
5e.
Memorie 'an de ~reneral. Keken'tamertver bewini\ing*



's Gra-
venhage.
Memoru yan de General. * Rekenkamerover bezuiniging.
1322 NIEUWE NEDERLANÖSCHE
worden goedgedaan eene fomme van vyftien hott.derd guldens jaarlyks voor onderhoud van de Comptoiren, fchoonmaaken van dezelve, vuur en licht zakjesgeld, valsch geld en alle andere onkosten' geene uitgezonderd, wat naam die ook zouden mogen hebben,;
En dat hy zal blyven genieten de vier en twintig honderd guldens jaarlyks, aan hem toegelegd by Hun Hoog Mog. Refolutie van den 15 Juny 1720, voor de Adminiftratie van den hcnderdften Penning, en zulks zo lang dezelve ten behoeve van de Generaliteit zal worden believen. ö
Boven en behalven de vyf Clercquen, welker" Tractementen by de zo even gemelde Refolutie zyn gereguleerd, is by continuatie betaald de Clercq, die m het jaar 1713 was aangenomen tot het werk van de Loteryen, en in het jaar 1717 ren laste van het Land aangehouden gelyk hier boven is aangetekend, van denwelken ongetwyffeld in dc voorfz. Refolutie geen melding is gemaakt, 0111 dat deszelfs Tractement reeds gereguleerd en voor rekening van het Land genomen was.
Eindelyk is in het jaar 1749 een extraordinaris Clercq aangefteld om geëmployeerd te worden tot het boekhouden , opmaken van Recepisfen en het aannemen van Penningen van de generaale collecte, by Hun Hoog Mog. Refolutie van den 8 Mey 1749 gearreftéerd, zo lang zyn dienst nodig zoude zyn, en daar voor aan hem toegelegd de fomme van drie honderd guldens eens;
Doch vervolgens is dezelve gebruikt tot adfiftentie van den eerften Commis, en uit krakte fan de Refolutie van den Raad van Staate van len 14 January 1751 van en met het jaar 17-0 setaald op denzelfden voet als de andere Clcr'c}uen ten Comptoire-Generaal.
Der-



J " TiBOEKEN, Juny, i79o, 132-3
Derhalv.en worden tegenwoordig behalven drie tt pende Commifen door bet Land betaald vierCormifen en zeven Clerquen, van welke laatfte twee worden gebruikt tot adfiftentie van den centen Commis, twee tot adfiftentie van den Commis , die betaalt de Generaliteits renten en interesfen, en de drie andere tot adfiftentie van de drie Commifen, die betaalen de lyfrenten en de twintig en twee én dertig jaarige renten, de renten en prsemien van de Generaliteits Loteryen, cn de interesfen van de uitheemfche Negotiatien. .
Om nu te kunnen oordeelen of hét Comptoir Generaal met minder Bedienden zoude kunnen worden waargenomen, heeft de Kamer nagegaan 3 wat fomme van Penningen over het jaar 1726, zynde het eerfte jaar , na dat de Tractementen van de voorfz. Bedienden ten laste van het Land genomen zyn, en hoeveel over hetjaar 1785, (zyrtdé van het jaar 178Ó nog geen rekening gedaan,) hebben bedragen de ordinaris renten en interesfen, de lyfrenten en twintig en twee en dertig jaarige renten , cn de renten en prsemien van de Generaliteits Loteryen , en ze heeft bevonden, dat over het jaar 1726 heeft moeten worden betaald ,
aan ordinaris renten en interesfen ƒ 2311421 : 0:0 aan Lyfrenten betaald, is 480483 : 17 : 5 aan 20 en 32 jaarige renten heeft moeten worden betaald . 428840 : 7:9 en aan renten &c. van de
Loteryen 312441 : o : o
En dat over het jaar 1785 uit hoofde van de eonliderable aflosfingen de Kapitaalen , ten laste van het Comptoir - Generaal gelóopen hebbende:.
s Gka-
fENHA-
Mcmoric \>an de General* Rekenkamerrver be~ zuini-



1324 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
Memorie yan de General. Kekenkamer over bezuiniging.
en dus te zamen f 606613 : 19 : 6
Het welk nog de helft niet uitmaakt van het beloop der ordinaris renten en interesfen over het bovengemelde jaar 1726.
Hier uit zoude dan volgen, dat tot betaaling van alle de renten en interesfen tot laste van het Comptoir - Generaal van de Unie nog loopende^ niet meer zouden nodig zyn dan uiterlyk een Commis en twee Clercqen, en dat derhalven twee Commifen en twee Clercquen zoude kunnen uit derven.
Doch de Kamer is van gedagten , . dat de Raad van Staate zoude behooren te worden ver. zogt, om het zelve met overleg van den Ontfanger-Generaal van de Unie nader te overwegen; ais mede te onderzoeken of de reden, waarom in het jaar 1751 is gepermitteerd, dat een tweede
Clercq
de, die voornamentlyk zedert het jaar 1756 gédaan zyn ; van de afgefforven lyfrenten ; van het afloopen der twintig en twee-en-dertig jaarige renteu , dat voor meer dan veertig jaaren reeds heeft plaats gegrepen; en van de vermindering van het Kapitaal der Obligatien uit de Loteryen gefproten, ter oorzake dat dezelve aangenomen zyn in de Negotiatie by form van Loterye in den jaare 1749 gedaan, met eene fomma van vier honderd agt en dertig duizend en drie honderd guldens alleen heeft moeten worden betaald,
aan ordinaris renten en interesfen ƒ 291205 : 0:0
aan Lyfrenten betaald is 16116 : 19 : 6
en aan renten &c. van de Loteryen heeft moeten worden betaald 299292 : 0:0



JAARBOEKEN, juny", 1790. ïgsj
Clercq aan den eerften Commis tot zyn adfiItentie wierd toegevoegd, daar dezelve tot dien tyd toe maar éénen Clercq tot zyn hulp heeft gehad, als nog fubfifteert ; en zo al by continuatie daar voor goede reden is, of dan die zelf' de Clercq;.en by aldien de eerfte Commis geen: tweede Clercq tot zyn hulp nodig heeft, of zelfs dan een van de twee Clercquen tot betaaling der ordinaris renten en interesfen gefchikt, daar en boven niet zoude kunnen worden gebruikt tot adfiftentie van den Commis, die de interesfen van de uitheemfche Negotiatien betaalt: en vervolgens aan de Commisfie voor te dragen, hoeveel Commifen en Clercquen van de geene, die, het zy ordinair, het zy extraordinair op Commisfie van den Raad in functie zyn , zouden kunnen en behooren uit te fterven.
Eindelyk blykt uit de opgegeven retroacta, dat de fomme van vier en twintig honderd guldens jaarlyks aan den Ontfanger - Generaal by Hun Hoog Mog, Refolutie van den 15 Juny 1720 geaccordeerd, aan denzelven toegelegd is onder andere voor onderhoud van Commifen ter zaake van het heffen en adminillreeren van den honderdften Penning op alle Obligatien en Rentebrieven.
Waar uit fchynt te moeten worden opgemaakt, dat die toeleg, immers voor een groot gedeelte, zoude hebben kunnen worden ingetrokken , wanneer het Land zig in het jaar 1725 belast heeft met de Tractementen van genoegzaam alle de Commifen en Clercquen van het Comptoir Generaal.
Doch dat die toeleg by Refolutie van den £ February 1725 is gecontinueerd, in confidera .
Ssss tie
'sGfcA-
VENflA* GE. • •
Memorie van de General) Rekenkamerover be»zttiniging. 1



ï32"<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gha-
venhace.
Memori van de Generai Rekenkamerover bezuiniging.
tie van de vermindering, die de Ontfanger-Generaal in de inkomften van zyn Ampt had geleden.
Dewyl nu aan de eene zyde de Adminiftratie svan den honderdffen Penning^ op de Obligatien tegenwoordig van weinig omflag is, vooral in .vergelyking van het geen voor het jaar 1716 was de Adminiftratie van de belasting, die toen op de Obligatien plaats had ten voordeele van zommige Provinciën , aan dewelke het beloop van dezelve moest worden uitgekeerd, waarom ook daar van afzonderlyke rekeningen zyn gedaan ; en aan de andere zyde de vermindering van het inkomen van het Ampt van Ontfanger- Generaal rykelyk is vergoed, door het geen dezelve profiteert uit het collecteloon Van de Loteryen die jaarlyks worden uitgefchreven; want hoe zeer hetzelve by Refolutie van den Raad van den iS February 1772 is verminderd op één percent, en daar uit alle de kosten op de Loteryen vallende uitgenomen die van de directie en de trekking^ moeten worden gevonden , vertrouwt de Kamer, dat daar van een aanzienlyk voordeel overfchiet; zo zoude dezelve van gedagten zyn, dat de voorfz. toeleg van vier en twintig honderd guldens met de eerfie vacature van het Ampt van den Ontfanger-Generaal zoude behooren op te houden, en aan den Opvolger van den tegemvoordigen Ontfanger - Generaal, immers zo lang de jaarlykfche Loteryen zullen blyven ftand grypen , niet worden goedgedaan.
Voor het overige geniet de Ontfanger-Generaal onder andere kleine emolumenten drie Leggelden; het eene als Minister van deu Raad van Staate, in welke qualiteit hy tot het lighaam van den Raad behoort; de twee andere even als de!
Lo



JAARBOEKEN, Jtir.y, 1790.
Heden en Ministers van dc Rekenkamer, waai op mogelyk wel eenige reflexie zoude kunnen Vallen.
Volledige elucidatie is de Kamer buiten ftaat daaromtrent te geven.
Zy vind in eene Refolutie van den 18 January 1629, dat de leggen eigeutiykhaaren oorj'prong hebben van het, hoeren en doen van rekeningen, en dat van alle ouden tyden by alle generaale en particuliere Rekenkamers tn gebruik geweest is op het doen van de rekening jaarlyks een zilver e leg te proftteeren.
En dewyl de rekeningen van den Ontfanger-Generaal van de Unie in de eerfte tyden gehoord en opgenomen zyn by Gedeputeerden van de Staa» ten Generaal, en de rekeningen van de particu» liere comptabele by den Raad van Staate; is daar aan ongetwyffeld toe te fchryven de oorfprong van het Leggeld, dat de Leden en Ministers van Hun Hoog Mog. en Van den Raad van Staate als nog trekken.
Wauneer vervolgens het hooren en opnemen van de rekeningen van den Ontfanger-Generaal van de Unie aan de Kamer by deszelfs inftelling is overgebragt, hebben de Leden en Ministers vait dezelve als mede de Ontfanger-Generaal en des«, zelfs eerfte Commis'aanftonds mede een gelyk Leggeld genoten.
En wanneer in het jaar 1651 het opneemen van de rekeningen van de particulieren comptabele van den Raad van Staate afgenomen en aan de Kamer gedemandeerd is, heeft dezelve, waarfchynelyk, confidereerende, dat de Leden van Hun Hoog Mog. en van den Raad by continuatie bleven genieten hetzelfde Leggeld ^even als te vooren, niet zonder reden begrepen , dSf-, dewyl zy het werk deed, dat die Collegien be» Sss9 i vo«
'sörAvjemhA-
ge. .
Memoriii van cle Geueralê Rekenkamerover bé*zuini--°ing*



1328 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Graven hage.
Memorit van de General, Rekenkamerover bezuiniging.
§ 42.
Het zoude hier de plaats wezen om voor te dragen, de kosten, die vallen oj> het af haaien van de gelden, die eigentlyk door de Provinciën ten Comptoire-Generaal zouden behooren te wor-den gefourneerd, en het bezwaar, dat daar door aan de ordinaris Kas van de Generaliteit, waar uit dezelve kosten moeten worden gevonden, toegebragt word, terwyl die Penningen door de Provinciën met veel minder kosten aan het'Comtoir-Generaal zouden kunnen worden verzorgd, en in alle gevallen de kosten, die nu alleen te laste van de Generaliteit komen, door de zes Provinciën en de Landfchap Drenthe zouden worden gedragen , en dus geen groot bezwaar voor ieder uitleveren.
Doch dewyl het onderzoek van de Financie van de Generaliteit door de Bondgenooten niet zo zeer is aangelegd om dezelve tot hun bezwaar te ontlasten, als wel om ze tot hunne verlïgting te bezwaaren, zo voorziet de Kamer niet veel
vrugt
vorens gedaan hadden, aan haar een dubbeld leggeld competeerde , en , rekende, dat zy het eerlte, het welk aan haare Leden even als aan die van Hun Hoog Mog. en van den Raad, in het begin van het jaar betaald word, op denzelfden voet als die Collegien genieten, in de rekening van den Ontfanger - Generaal een gelyk Leggeld voor haare Leden en Minister, als mede voor den Ontfanger - Generaal eu deszelfs eerfte Commis doen uittrekken, en dit is al het geen men van den oorfprong der voorfz. drie Leggelden heeft kunnen ontdekken.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1323
vru°t van haare te doene vertogcu , en zal 'er daarom niets meer van zeggen.
§ 43-
Doch de Kamer oordeelt niet te moeten nalaaten1 om by deze gelegenheid ter kennis van de Commisfie te brengen, dat de Provincie van Zeeland by continuatie alle betalingen doet in Zeeuwicbe Ryksdaalders tegen drie en vyftig ftuivers het ftuk, het welk een zeer merkelyk verlies voor de Kas, van de Generaliteit uitlevert.
Na dat de Staaten van Zeeland reeds in het jaar 1672 de cours van den Ryksdaalder binnen haare Provincie hadden verhoogd tot op een en vyftig ftuivers, hebben ze in het jaar 1714 beo-onnen in die Specie en tot dien verhoogden cours te betaalen, het geen ze aan de Generaliteit fchuldig was. .
De Raad van Staate heeft wel niet nagelaaten aanftonds aan Hooggemelde Heeren Staaten te reprefenteeren, dat dezelve de Penningen met hooger kon aanrekenen aan de Generaliteit, dan die volgens de ordre van de Generaliteit gangbaar zyn, zo als hetzelve gereguleerd en verdragen is by de Unie van Utrecht, en dat de fchade, vallende op zo irreguliere betaalingen, by dezelve gedragen moet worden en niet by de Generaliteit, met verzoek dat zodanige ordre moge worden gegeven aan den Ontfanger-Generaal van Zeeland, dat hy zig voortaan reguleere naar de ordre van de Generaliteit in het doen van betaalingen ten Comptoire - Generaal van de Unie; doch zulks is van geene uitwerking geweest. _
Wanneer in het jaar 1716 wederom eenige Ssss 3^ be-
'sGra-
venha}e.
Memorie tan de üeneral. Rekenkameriver bezuiniging.



1330 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra
venha-
CE,
Memorie yan de Genera!. Rekenkamerever beZ-uini-
] < 1
] 1
i
j I
1
1
betaalin^en op denzelfden, voet gedaan waren heeft de Kaad zyne reprefentatien aan de Staaten van Zeeland vernieuwd, en aan dezelve gefchreven , dat gelyk de Ontfanger - Generaal de fc'iade daar op geleden niet kon dragen , de Raad hem dnar van niet kon ontheffen , zonder de Provincie van Zeeland daar mede te belasten als jüe de eenige oorzaak van de (chade is} door den Ryksdaalder honger te hebben aangerekend aan den Commis van den Ontfanger-Generaal, dan die ten Comptoire-Generaal'van de Unie kan of mag uitgegeven worden; met verzoek, dat dezelve gelieven te vergoeden bet geleden verlies, en in het toekomende omtrent het ftuk van de Munte te blyven by de Unie, en by de ordres door de Bondgenooten gezamentlyk vastgelleld, ten minften zo ver, dat zy aan de Generaliteit zelve niet verge de Penningen aan te nemen, niet naar den voet van de Generaliteit, maar naar den particulieren voet daar op door dezelve gefteld.
Ter zeiver tyd heeft de Raad van de voorfz. redanne betaaling en het daar op geleden veries kennis gegeven aan Hun Hoog Mog., en laar by gefchreven, dat wel had gerefolveerd, lat het zelve verlies in het Register van belasingert gebragt zoude worden ten laste van de Provincie van Zeeland; doch dat zo lang 'er geen niddel was, om de Provinciën, die van de Unie ifweken ende van de ordres by de Bondgenooten rastgefteid, te brengen tot het naarkomen van lezelve, de Provincie van Zeeland konde aandien , dat zy belast wierd in het Register der beauingen, als zy ondertusfehen de Ryksdaalders ; n de Generaliteit kon opdringen tot een en vyfig ftuivers, door de betaaling van de Generalieits renten en interesfen op eenen anderen voet'
te



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1331
te weigeren; dat de Raad daarom genoodzaakt was aan de eene zyde aan Hun Hoog Mog. voor te draagen, dat het Comptoir-Generaal zo zeer, benodigd was, dat de Provinciën, die zig niet zouden believen te houden aan de generaale or-. dres , gelyk de Provincie van Zeeland in het voorfz. geval zig daar aan niet hield, in haare hand hadden 1 de betaalingen te doen op den voorfchreven ende . nog lastiger voet. . .
En aan de andere zyde, dat niet alleen by de Inftructie van den Ontfanger-Generaal uitdrukkelyk gezorgd was, dat hy zig moest reguleeren" naar de Placaateu van Hun Hoog Mog. op het ftuk van de Munt en op de cours van het Geld; maar dat het boven dien van een ver uitziende gevolg zoude wezen, zo de Generaliteit zelve de Penningen zoude moeten aanneemen niet naar den voet van de Generaliteit, maar naar den particulieren voet, die ieder Provincie zoude kunnen goedvinden daar op te ftellen ; dat dus Hun Hoog Mogende zouden zien hoe nodi°- het was, dat omtrent de voorfchreeve zaak voorzien wierd voor het interest van de Kas van de Generaliteit , zelfs buiten alle andere confideratien.
Hun Hoog Mog. hebben daar op de Heeren Staaten van Zeeland wel verzogt om het geleden verlies ten Comptoire-Generaal te zuiveren, en hunne Penningen ten zeiven Comptoire te furneeren in de Munte dezer Landen op den voet ende de evaluatie by de gemeene Bondgenoo • ten gereguleerd; doch zulks is al mede van geen vrugt geweest.
En hoe zeer de Raad nog m het zelfde jaar 1716, en nader in het begin van het volgende, van de voorfz. ongeregelde behandeling van de Provincie van Zeeland kennis gegeven heeft aan Ssss 4 dc-
sG*A-
/ËNHA3E.
Memorie
>an de üeneral. Kekenkamer-jyer bezuiniging.



"8 GRA-
VENHAC-E. .
Memorie van dc XJ-eneral. Rekenkamerover be~ znini.
! I ( ] i
1
3
o i
%
i '\
1332 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de Extraordinaris Vergadering van Hun Hoos Mog., die zig egter die zaak niet heeft afnJ? trokken, maar de Brieven van den Raad overgelaten aan de deliberatien van de Ordinarie Vel' denng; en hoe zeer deze in het begin van" et iaar de Heeren Staaten van Zeeland heeft: ver?o« de verhoging van den Zeeuwfchen Ryk daalde? tot een en vyftig Rui vers in te trekken, en deze ve a bre"Se"°P vyftig ftuivers courant geld voï geus de Placaten en den voet by de Unie'vlst gefteld , hebben dezelve aan alle die vertSe in het minfte niet gedefereert, maar m het vervolg de cours van den Zeeuwfchen RvSdS.
oTdVrfen°gtvStre *? ***** en ^ tot one en vyltig ftuivers, en geene bernlin
gen aan het Comptoir - Generaal^ d IJtZ
gedaan dan in Ryksdaalders tot den verhoogd^
Het verlies dat de Kas van de Generaliteit i ar door geleden heeft, bedraagt voTS de lantekemngen, die daar van in de ReeiS de? belastingen fuccesfivelyk gedaan zynf £ aannerkelyke fomme van een honderd en twi ï luizend1 zeven honderd en zeventien guldens8 he de Provincie vau Zeeland dus mindeF bSci .eeft da, ze fchuldig was, en tegen hL Se iondgenooten heeft geprofiteerd 1e
Hier uit blykt vervolgens, dat de Raad met iet hoogfte regt in het jaar 1716 aan Hun Ro£ dog. gefchreven heeft; dat het nodig Z.«1 mtrent de voorfz. zaak voorzien wiePdZorta 'iterest van de Kas van de Generaliteit, zeFs bu m alle andere confideratien J
En gewisfelyk zal niemand tegenfpreken dit«Iks by aanhoudendheid nodig is" doch dewv l nog geen middel is gevonden omdTpToS en, dte.van de Unie afyyken en vandeordrês
by



JAARBOEKEN, Juny, x7go. 1333
'by de Bondgenooten y ast gefield, te brengen tot het naarkomen van dezelve , gelyk den Raad zig in het jaar 1716 uitdrukte, en hetzelve misfchien nog niet fpoedig zal worden gevonden; verwagt de Rekenkamer geen het minfte fucces van de deliberatien van de Bondgenooten op het voorfz. point, terwyl het alleen is tot kvvyting van haar pligt, dat zy hetzelve vermeld heeft.
§ 44-
Nu blyft 'er van alle de pointen, die in het Plan van menage van den jaare 1754 voorkomen , nog alleen onaangeroerd over, het geen daarby is voorgedragen omtrent de Ministers van den Staat by buitenlandfche Mogendheden refideerende.
Doch de Kamer zal hetzelve met ftilzwygen pasferen, om dat ze " onderrigt is, dat de Heeren , die uit haar midden bywonen de befoignes van de Commisfie tot het onderzoek van het Financie - Weezen van den Staat, van hunne confideratien deswegens reeds hebben gediend.
Ze wil daar en boven niet verbergen , dat zy van begrip is, dat dc voet, op welke Ministers van den Staat buiten 'sLands moeten worden behandeld, waar door zy verftaat het caracter, waarmede zy dienen te worden bekleed , en het Traftement of Daggeld, dat aan dezelve behoort te worden toegelegd , niet fufceptibel is van vaste bepalingen , maar dat zulks altoos zal en moet afhangen van de omftandi"-heden der tyden, in welke, en van de meer of minder kostbaarheid van het Hof, aan hetwelke een Minister ftaat gezonden te worden, en zelfs Ssss 5 V3H
's Gra-
venhage.
Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging. '



1334 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Memori van de General Rekenkamerover bezuiniging-
i
van het gebruik van andere Mogendheden o» dien tyd.
Het is zeker, dat een extraordinaris Minister, die voor eenen korten tyd by extraordinaire ge; legentheden aan het Hot'van een buitenlandfche Mogendheid word gezonden, ruimer moet wcrden gefalarieerd , dan een Ordinaris Minister, die door een langer verblyf aan het Hof, aan het welk hy gezonden'word, kan inpalmen de meerdere depenfes, die in den beginnen moeten worden gedragen; om niet te fpreken van de kostbaarder voet, waarop een Extraordinaris Minister wel eens verpligt kan zyn zig te ftellen.
Doch daaruit volgt dan ook, dat in zo een geval een Extraordinaris Minister niet lange op dien voet zoude behoren te worden gelaten, en of wel gerappelleerd, of op eenen minderen voet gebragt.
Dit is het geval geweest van den Extraordinaris Ambasfadeur, die eenige jaaren aan het Hof van Rusland heeft gerelideerd, en het is noch dat van den Extraordinaris Ambasfadeur aan het Hof van Vrankryk, die niet alleen by continuatie trekt een honderd vyf en twintig guldens daags , en de verdere voordeden aan den Staat van Extraordinaris Ambasfadeur geattacheerd, maar ook ingevolge het Reglement op ie binnen- en bditeulandfctie Commisfien, alle agt maanden erlangt drie duizend guldens voor 3e vernieuwing der Livreien.
Ondertusfchen is het rappel van den eerstgenelden , en word dat van den tweeden gemelien om byzondere redenen wederhouden, tegen roedanige redenen door vaste bepalingen niet te 'oorzien is.
Waarfchyaelyk zal ook niemand tegenfpre-
ken,



JAARBOEKEN, funy} 1790. 1335
ken, dat aan een Minister, die aan een kostbnar Hof word gezonden, hoger appointemen ten behoren te worden toegevoegd , dan aan eenen anderen Minister , die in de .plaats van zyne refidentie aan minder kosten onderhevig is.
En de Kamer ziet niet, hoe dit, voor dat het geval exteert , en men in ftaat is van de kostbaarheid van een Hof, dat van tyd tot tyd veranderen kan, en niet zelden door de dood van den Souverain dadelyk verandert, te beoordelen, kan worden bepaald.
Eindelyk komt het aan de Kamer weinig minder bedenkelyk voor, dat men in het bepalen van het Caractcr cn het Tractement van een Minister niet uit het oog moet verliezen het gebruik by andere Mogendheden.
In de vorige Eeuw kende men geen andere Ministers, dan Ambasfadeurs en Relidenten, doch langzamerhand is zulks zodanig veranderd, dat tegenwoordig misfehien geen eene Mogendheid eene Ministei aan eene andere Mogendheid zendt met het Caraéter van Refident, het geen de Republiek ook langzamerhand heeft moeten volgen, doch in den beginne op dien voet, dat alleen aan Refidenten is gegeven het Caracter van Envoyé of van Minister, zonder eenige verhoging der oppointementcn; doch dewyl zulks tot gevolg had, dat Se{ aan die Ministers on* mogclyk was met die van andere Mogendheden te onderhouden de relatie en omgang, die de dienst van den Staat vorderde, en in eenige gelykheid met dezelve aan de Hoven te parois fereu , is men wel verpligt geweest de ap. pointementen van dezelve ook te verhogen, zo dat de Republiek tegenwoordig niet meer dan éénen Refident onderhoud, te weten aan hel
Hoi
's Gra-
VENHAGE.
Memorie yan de' General. Kek enkamerover bezuiniging-



i33<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
VENHACE.
Memorit van de ' General Rekenkamerover bezuiniging.
Gelyk de Kamer in haare advifen van de jaa» ren 1717 en 1754 geen melding gemaakt heeft van de emolumenten, die in de declaratien van de Kamerbewaarders van Hun Hoog Mog., den Raad van Staate en de Rekenkamer, als mede van den Chartermeester van de Kamer, mitsgaders van de Vuurftookfters van Hun Hoog Mog. en van den Raad gebragt en geleden worden, zo zal ze ook in deze Memorie van die "posten in het byzonder niets zeggen.
Zy heeft in het algemeen geconfidereerd, dat de Tractementen van de voorfz. Kamerbewaarders en Vuurftookfters gering zyn, gelyk trouwens dat het geval is van de meeste Amptenaren , en dat waarfchynelyk "claarom aan dezelve
Hof van Rusland, en dat noch op eenen veel kostbaarder voet, dan eigentlyk die van Refident is.
Hier by komt nog, dat genoegzaam alle Ministers van den Staat buiten 'sLands door de Provincie van Holland en West-Fiiesland betaald worden, en dat mitsdien de andere Provinciën, voor zo veel haare Financie betreft, en de Kas van de Generaliteit, geen belang hebben in den voet, op welken die Ministers benoemd en geëmployeerd worden.
Terwyl aan de Kamer geen geval bekend is, dat tegen de zin van gemelde Provincie en zonder concurrentie van dezelve bepaald is de voet, op welke eenig Minister ftondt te worden gecommitteerd , of eenige verhoging van Tractement vergund is.
S 45-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1337
ve al vroeg eenige emolumenten zyn toege-, kend. v
Hier by komt, dat de meeste , zo niet alle c de posten, die aan dezelve worden gevalideerd, reeds in de vorige eeuw in derzelver declaratien 1 gebragt zyn, en daar onder verfcheide als ver- 1 ichotten, die naderhand jaarlyks tot dezelfde 1 fomme uitgetrokken, eindelyk als ordinaire vaste . posten zyn goedgedaan.
En met opzigt tot de posten , die aan den Chartermeester van de Kamer zo voor het wegleggen en gadeflaan van Rekeningen en andere Boeken, en Papieren , als voor het doen fchoonmaken der Vertrekken en het aanleggen der vuuren worden geleden, moet de Kamer remarqueren, dat tot het werk, het welk die Bediende , dewelke teffens Clercq is ter Secretarie, verrigt en doet verrigten, by den Raad van Staate drie Amptenaren zyn , die elk een vast Tractement trekken, daar de Chartermeester van deze Kamer alleen in qualiteit van Clercq een Traftemenj: heeft.
En de Kamer vertrouwt vervolgens, dat deszelfs emolumenten op dien voet befchouwd, geen ftof tot refiexien zullen opleveren.
Hier mede is volbragt de taak, die de Kamer zig heeft voorgefteld.
Zy heeft voorgedragen al, het geen zy oordeelt tot verbetering van de Kas van de Generaliteit te kunnen dienen, en aan de hand gegeven zodanige Pointen van menage, als naar haare gedagten zouden kunnen worden werkftellig gemaakt.
Alle de gedaane voorflffien zyn egter niet yan
die»
sGra.-
ENHA" E.
Memorie
'an de
Iteneral.
R.eken-
zamer
/ver bgf
'Mini~
ling.



j-338 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGrave^ha-
ce.
Memorl. yan de General Re&as'ksinerove: be* zumïr ging.
dien aart, dat ze een merkelyk voordeel aan de Kas zullen Toebrengen.
Daar zyn 'er, die alleen tot oogmerk hebben h^t betragten van de goede ordre , terwyl andere; i^en dit ziet voornamentlyk op het geen in bedenken is gegeven omtrent de Tractementen en emolumenten van 's Lands Ontfangers en Rentmeesters,) alleen gefchikt zyn, om meerder evenredigheid in dien opzigte in te voeren.
Voor het overige heeft de Kamer zig niet ingelaten in een onderzoek, of de voorfz. Kas , het zy door het invoeren van nieuwe Middelen, het zy door het verzwaren der geene, die reeds geheven ; worden , verder zoude kunnen worden verbeterd, om dat zy in de kring van haare bezigheden geene Middelen aan de hand heeft, om genoegzame. kennis te krygen van het vermogen van het resfort van de Generaliteit, als mede van de gcaartheid cn van de middelen van beftaan van de Ingezetenen in de' onderfcheiden DillriSen van hetzelve , zonder welke kennis het aan haar niet wel mogelyk voorkomt het voorfz. point te beöordeelen, te meer ala zy heeft opgemérkt, dat over al dezelfde middelen niet geheven worden, en dat in verfcheide Dütricten nog by aanhoudendheid remisfien moeten worden verleend op de middelen , die 'er worden gedragen: het zoude aan de Kamer wel niet moeyeiyk zyn gevallen op te geven , welke nieuwe middelen in vroegere tyden in overweging zyn genomen , welke zelfs zyn vasrgeIleld, dat ingevoerd zouden worden, doch daar zeer weinige dadelyk ingevoerd hebben kunnen worden, en men verpiigt is geweest die geene , die noch, hoe zeer niet zonder veel moeite, in-
ge-



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1330
gevoerd waren, naderhand weder aftefchaffen ; en zelfs tot ontlasting van een groot gedeelte van het resfort van de Generaliteit uit'sLands Kas gedurende veele jaaren eene geen geringe fomme van Penningen te contribueren, het welk ai één Diftrict van hetzelve noch geen einde, heeft genomen; heeft ze geoordeeld, dat zoda-, nbe opgaaf van geen dienst zoude zyn, en dus deze Memorie zonder nut zeer merkelyk zoude ] Verlengen.
Zy heeft daartegen geconfidereerd, dat al hetzelve aan den Raad van Staate veel beter be-' kend is, en dat vermits aan denzelven is aan-' bevolen en toevertronwd het beftier over het resfort van de Generaliteit , hy dan ook alle de nodige middelen aan de hand heeft om die kun? digheden te verkrygen, welke vereischt worden, om te beöordeelen, of eenige middelen in een tyd van Vrede, in dewelke de Staat dezer Landen zig tegenwoordig bevindt, op nieuw over het resfort van de Generaliteit zouden kunnen worden ingevoerd, en zulks niet tot verval van de lasten, die door hetzelve gedragen moeten worden, waartoe de inkomften toereikende zyn , maar ten einde de refpective Provinciën daar door zoude erlangen eene verligting van de lasten , die door dezelve altoos gedragen, en nimmer op de Ingezetenen van het resfort van de Generaliteit overgebragt zyn, en indien zulks zonder bekommering voor kwade gevolgen uit hoofde van de denkWyze, die tegenwoordig onder genoegzaam alle de Ingezetenen van den Staat heerscht, en in fommige Diftricten van het voorfz. resfort mede niet onbekend ist zoude kunnen en behoren te gefchieden, welke middelen dan in ieder Diftrict naar de verfchillende legging en vermogen van hetzelve,
de
s Gra-
VENHAp 3E.
Memoris mn dc Icneral. leken'zameriver bê'Mtnijing.



'sGra-
VEjvflACE.
N°. ss
1340 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de geaartbeid en middelen van beftaan van deszelfs Ingezetenen de gefchiktfte zyn.
(Was geparapheerd) i
L. KUYSTEN van HOESEN, Vt.
C Lager ftond) Accordeert met 't Register.
XJVas geteekend")
F. VAN DER HOOP.



Pag. 1340
No, 1. Specificatie der Declaratien van de Keer en Gecommitteerden van Hun
Hoog Mogende en den Raad van Staate, wegens Daggelden > Reiskosten en Verfchoüen ui dé onderjiaaande Commisfien, zedert Anno 1730»
Commisfarisfenj | Gecommitteet-I Gedeputeerden Gecorhmitteer- Gecorrimitteer J Gecommitteer- Gecorhmitteer Geeommitteer! Decifeurs van den van den Raad van Hun Hoog den van denRaad den uit den Raad Ideh uit den Raad den uit den Raad den uitHunHoög Annó Hun Ho»g Mo- van Staate na Mog. na Staats van Staate na van Staate na de 1 van Staate langs .van Staate na Mogende na Leggende na Maa- Maaftricht, Ven- Vlaanderen. Staats - Vlaande- Meyery van 's de MaflZe» Wedde en West .ten. Ilrichu 10 en INamen. ren* Bosch en Baron- jvvoldirigerland, ^ ! nie van Breda. |
ï73° ƒ 62811111 o — -i - ƒ253915 c ƒ1673 2 o ƒ1579 4 ° ƒ2757 15 0 ƒ460112 d t * *
1731 — " I 4 ƒ4451 r4 0 17B7 9 c 1710 8 o 1365 8 o 285514 o 4705 2 o ƒ54213 d
1732 6986161 o —« - - 2710 5 o 1073 7 o 1795 1 o 288419 o 425218 o —
1733 — - • 375i ro 0 1788 16 o 1650 2 o 146a 5 o 2480 io[ 0 4821 40 *f ) *■;• -*~\ ï?34 6116 a| U\ '— -i - 2841 12 o 2392 5 0 1817 17 o 2088 2 0 3502 6 o 463 b o '735 •-« - - I 4371 12 o 1884 15 o 1523 3 c 1846 t8 ö 2909 16 c 4417 ip o —
1736 6496 2. o .— - - 2569 15 o 1668 6 c 2600 9 o 2656 6 o 4470 ió o «* • »
1737 >— - - 4849 3 0 I71Ó 5 o' 2956 9 o 1798 17 o 2696 17 o 4421 iö o 486 9 o
1738 63661© o k— 04Ó0 10 o 1929 9 o 2160 ia o 275314 o 4593 15 0 ~ - 5
1739 " ■ 5009 13 0 i757 I7 0 1872 10 o 2046 5 o 3100 7 o 459° 20 -*
1740 6426, 815 — - - 2921 7 o 1678 13 o 2290 14 o 3847 3 o 4301 12 o 534 7 o i74r . - - 5015 13 o 1946 lo o 1602 8 o 2034 5 o 2951 9 o 4446 o o — -
1742 7255 110 —' - 2878 17 o 1699 11 o 2078 14 o 3088 o o 3930 80 — ' «
1743 • - - 4434 l7 0 1971 r9 0 170014 o 2210 4 o 2814 12 ol 479ói3 o 544'x9 ©
1744 728816 o • • ' 3064 i4 o 1860 16 o 1990 14 o 294219 o 4357 70 — -
1745 ' - - 5150 4 0 1931 1 8 169915 o 18Ó7 13 o 2827x0 o 44^613 o — - -
1746 7256 y 6 *— - - 2,996 9 8 1707 19 o 2107 7 o 378915 o 461914 o 503 2 o ï747 t « — " - »_* .. -! *-. . - 213410 0 'f4 - - 456i !n o ''• *• " 1748 »-, . _^ . - ^ . '-1 . . *-»• é J 4516 70 «Sr » • » j749 _j . . ■ - • i_ -| 1602 6 c 2197 10 ol 298Q io o 4515 o o 580 6 o i7o° 6164 129 <—• • - 1763 14 oj 1742 13 0 2261 17 o 2589 6 o 4403 5o a— . ?
1751 — - - 494° 12 0 2830 13 o! ■*» -. . 1237 4, o 3417 i° o 4845 14 o - -
1752 7631 13 4 »_< ■»• ••- .- 171015 o 1963 12 o 2675 a o 4982 7 o 680 3 o ï753 —■ - - 5060 17 o 1773 jn0 —• - . 1923 o o 3900 3 o 4706 50 * *
1754 8311 15 o *— - ■ L* - - 184312 o 1486 8 o 2879 8 o 506317 o — : *
1755 _ . - 575810 o .acj62 o o k* - 2007 1 o 2928 5 o 3715 10 712 5 o
1756 7729 2 o ( ~— • • - - 2045 o o 2039 11 o 2943 16 o 4192 -6 o '— -
1757 _ . - 6316121 o I?,9I g o ~* . . 127417 o »-» -l *I| • 5004 13 o r* o "
1758 8434,6 o —< - • - - 1573 3 0 162013 o 3214 17 o 4975 60 850 8 o 1750 . . 6596 4 0 2888 10 1-4. * . 1436 3 o 2946 2 gJ 3620 15 o — x £ l7Ó0 7002 c o •— —4 1958 o o 1438 1 o 2962 8 o 4964 40 — - -
1761 '1Z : - 5590 18 o 1783 16 o - . 2028 9 o 3258 14 0 5033 2 o 792 *2 d
1762 8225 18 12' — - - — - - 20Ó5 4 o 141113 o 355° i° o 5093 90
1763 - * 5773 '8 o 2912 19 o ~T - • 1455 17 o 3257 4 O 5130 7o Ma-'
1764 82.515 O ~ - L - - 2086 14 0 1362 6 o 3669 11 o 458815 o 88618 o
1765 _. 5870 11 o 1050 13 o w 1 i - ir.39 8 o 326d 8 o 513! 17 o , 1 -1
1766 8263 2 o — - - _ - - 1471 6 o aioi 9 o 3757 » o 5181 6 0 ~^ ' •
1767 . - 6505 3 o 3139 12 o — - - 209919 o a6i? 9 o\ J178 8 o 92412 o
1768 8cm 60 — . • - - 2069 0 0 I587 r4 o 2643 12 o 4090 90 *** 4 *
1769 Ü . - 680017 o 1071 80 - - 1562 19 o 376oI7 0 4079 13 o *- - '-
1770 847512 o 1—» -V - - flioi o o 2198 6 o 3758 9 p 538219 o 9«5i7 o
1771 _^ - 6796 o o 0058 90 - - 2185 1 o 3346 13 o 5130 IO O f— i * 177a 84.1416 o -» - ^ - - 2170 5 o 1623 8 o 34°8 16 o 5258 90 *
1773 33 . - 673814 o 1998 19 o - - 1669 10 o 3651 '9 o 5201 11 o 120513 o
1774 90-019 o -I — - - 2217 16 o 1605 7 o 3633 3 ol 5190 19 0 ~ . =
1775 C . - 7062 3 o 0151 1 o i-é - - 2258 10 o 3526 12 o 5259 16 o —' ; 1'
1776 881911 o A . - ^ - - 2162 1 0 1671 2 o 3697 17 o 52531° o, liioia o
1777 . - 7053 4 o 2007 9 0 *--» - « 2296 3 o 3675 14 o 5172 14 ol —* " ■ ■
1778 841713 o — - ^|- - 2164 17 o 2274 4 0 3624 o o 5439 14 o r* : ^79 ll • 6957 6 0 3187 50 ^ - . 2295 16 o 3645 I» o 5352 7 o 1116 16 ö
1780 882811 o —4 - .*»*. - - 2692 3 o 2322 5 o 3662 8 o 5350 15 o " • «■
1781 — - - 7056 18 o 2145 10 _ - . 2294 9 o 3654 2 o 535i 9 0 ~ ' •
1782 928-16 o — . *»-'-'• 2231 5 o 2324 0 o 3663 2 o 5343 19 0 n59 a. ©
1783 _ . - 6316 15 o 3177 10 0 " • 2311 4 o 365* 10 o 542.5 90 — - .
1784 886812 o - ~ - - 2648 2 o 232417 o 364612 0 53P3 00 -
I7«5 _ . . 646417 o 1878 20 ~ - - 2319 3 o 3040 '9 o 5342 4 o 1159 15 o






jaarboeken, Juny, 1700. 1341
n'>. 2. Staat van het bedraag der Bo- >s gra.
denreifen, venha-
In de jaaren 1730 —— \f9lH™\ o ,
1733 94i6 ® ö*^£,
I7<ï4 7921! c| opener at.
1735 8863,10, o*gy
17i7 8266 o oover be-
I7^8 8052 o ozuini-
1739 8504 io! oStyt
1740 ■ 14.918 i o o
1741 ■ 11801 O O
1742 —1 12757'n O
1743 1 ?247il5 o
1744 —— 1186-! 10 o 1745 11986 7 o
1746 ■ 11972 6 o
1747 < 22059 11 o
1748 ■ 15126 O, O
1749 ——— 106891I9 o
1750 —— 12072 17 O
1751 ■ 8923 15 o
1752 1—— 11249 18 O
1753 —— 11232 i o
1754 8463 1 O
1755 886. 15J o
^756 — 94^2 8i O
1757 l2794 12 O
1758 8840 4 o
1759 12243 2 0
1760 ■ 9938 14 o
1761 .10570 18 e
1762 -—— 842317 o
1763 10010 14 o
1764 —— 8651 10 o
1765 ioi^ 6 o
' Tttt J Ia



1342 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- Ia de jaaren 1760" ; „Q
venha" 1767 ^
ge' 1768 I2i4(\ i0
Memorie ~ ^433 00
General, ^ ~ 5*2» 7°
tor Hl4, 20131160
over te, \l7j56 2*273 5 0
.„ J/77 18660 iq o
S*n& 1778 . 17390 18 O
1779 15084 OO
1780 2388o 00
1781 —. , 31261 7 O
1782 »r. 16552 6 8
1783 ■ 18582 14 o
J784 ——p 42356 2 O
ï?8j 1 42864 IQ Q



Pag. 1342
Staat van het geen tian de Bodens van de Generaliteit voor de onderjlaande reizen word betaald.
By open Water. By befloten Water.
Naar Zonder haast. Met haast. Zonder haast. M^thaast.
Amfterdam ƒ900 / 27 0 o /' 18 o o 732 o o
Arnhem 24 o o 62 o o
Bergen op den
Zoom 25 o o 50 o o zomers ^ j
J 54 o o winters 73 00 j8 0,0
'sBosch ai o o ;o o o 72 ol o 80 o o
Breda 18 00 48 0 0 60 o o 65 o o
Campen 24 o o 70 o o
Deventer 24 ;o o 70 o o
Dordrecht 700 26 o o
Enkhuifën 24 o o 56 o o 60 o o
Grave 31 o o 68 o o 82 o o 93 o o
Groningen 45 o o zomers 110 o o .
48 o o winters 115 o 0 yH0 0 0 170 0 o
Harlingen 25 o o zomers V
27 o o winters i 4 144 0 o 165 o o Hoorn 20 o o 50 o o 50 0 o 60 o o Hulst 34 o o 75 o o zomers .
80 o o winters >I25 0 0 130 0 0 Leeuwaarden 36 o o 110 o o zomers
! 115 ojo winters
Leeuwaarden 6 ^mers
en als Groningen. . £172 o 0 190 o o
woningen 136 o o winters
Het Lol» 30 o]o 75 0 o 78 o o
Om dat Holland aan haar Bodens, nieti minder betaald, an derzints zoude het
te veel zyn. . Maaftricht 60 o o 112 o 0 120 o o 132 o o
Middelburg 27 00 zomers c g o0
28 o o winters c 13 * * v Rotterdam 300 10 00 70010°° Zas van Gent 34,0 o 86 o 0
Sluis in Vlaanderen 30 o o 92 o 0 154 ° o 165 o 0 Utrecht 10 jo o 31 o 0 Zutphen 24i°|o 70 o 0 Zwol 24 o o 70 o 0
_,0 Pag. 134a
" • 3» Staat van beloop der Poslreyzen van
Anno 1730 tot Anno 1785 incluis.
Ordinaire. | Extraordinaire.
Ao. 1730 ƒ3355, 4!° NaSoisfons ~~ | f 8483 15 o
1731 5295, 9 0 NaSoisfons 2Wi 1 o
1732 56931130
1733 4924 8 0
1734 2757! 190 Na Weenen en Parys 1194 00
1735 3684 n o Na Parys 3o9 10 o *736 3733180
1737 3817 2 0
J738 3656 0 0 Na Parys en Antwerpen 425 12 o
*73° 373* 190 NaCompiegne 289 10 o
x740 5341 13 0 Na de Barrière 389 13 o
1741 5722 17b
1742 5195 190
1743 5313 5P
1744 9254 4 0 By de Auxiliaire Troupes 7656 3 o
1745 10525 17 o By de Auxiliaire Troupes I7JOÏ ï8U>
1746 8513 160 By de Auxiliaire Troupes 11426 4 o
1747 22JÖÖ IOO Byde Troupes 12477 17 °
Aan extraordinaire Posteryen 1798 5 0 Aan buitenlandfche Postmees
tcrs 19 O
By den Heer extraordinaris Minister in Frankryk 3259 5 0
1748 35670' 9 0 By de Troupes 22712 5 o
1749 23419 10 o By de Troupes. 18194 2 o
1750 27580130
'751 15434 90 Na Zeeland 2457 18 o
1752 15263 iojo
1753 10681150
1754 8284 15 o
1755 8886 00 17 J6 6629 13*0
1757 11820130 Na de Orange Zafl 715 10 Q
1758 5562 00
1759 9443100
1760 3307 16 o
1761 4251 i3'o *762 4336 90
1763 6523 13 o I
1764 6108 1 o
1765 9499 15 o
1766 7544 8 o
1767 12093 140 Na'tLoo 1138 6 c
j Na Brunswyk, Berlyn, enz. 3455 3 c
1768 710410 o Na'tLoo 834 2 c
1769 10288 n o jNa'tLoo 1361 13 c
1770 117561110 jNa'tLoo 869 12 c Ï771 11551 80 j Wegens reizen by Zyn Hoog 1
heidte Breda,'sBosch, Maa- I I ftricht en Namen, enz. 2533 16 <



Ordinaire, j E^tracrdinaire;
~Ao. 17721/ 13370"1,14'O I ~T r
1773 8923 j Q.o, Nog van 't Loo, Dieren, Leeu-
I waarden en Groningen , by | \ Zyn Hoogheids verblyt at i ! d™ f 1027- 17 0,
1774 10052 j i-6 g Van Soestdyk en't J_oo 533, <\0.
1775 12219 120 Va»'c Loo r 655 o \ a> J77 > 10194 00 Van'c Loo 1 XI38 0©
1777 85JÖ153 o, \}rTan ',c Loo 811 q 1 0;
1778 8661 | 9 0; iVan't Loa 4I0 I0 Ï779 10882 Il Oj.j
1780 13828 jVo jVan t Loo f 2
1781 28372 19. 0 Reyzen betaald uit 1 verhoog-
, de Last-en Veylgeld go68 o a
Nog reyzen na St. Petersburg, \ met de legdagen dsr Pos til-1 lons, van July 1780 tot April.'
1781 So8i ö ö,
3782 19621 6a. .7
1783 1344.9 20 I f784 27057 80'
ij$y 2jj4i 19,0 Vantï-oö- ,311]



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1343
N°'. 5. Staat van 't geene aan den Post- >sQ^m
meefler van de Generaliteit voor venhade onderflaande reizen word èe-Gg taald.
Byl. der
NB. Wanneer de Piaatfen verder zyn Memorie dan 20 uuren, Werd goedgedaan 3a van de ftuivers in de Someren 37 f ftui- General. ver in de Winter per uur, en an- Rekenden in de Somer 20 ftuivers eU kamer in de Winter 25 ftuivers per uur. over fa.
IndeSo- In de Win■ f^'" mer. ter. *>
Na Arnhem zyn 24 uuren ƒ36"! öo ƒ 45! 00
Amfterdam n n 00 13 iy.'o
Bergen op den Zoom 20 30I 00 3 io'o
Breda 15 22 10 o 28[ 2 8
's Bosch 20 30' 00 3710 0
Campen 30 45 o'o 50"! j o
Deventer 28 42 o|o j2jio'o
Dordrecht 7 ■ 700 8'ijIq
Grave 24 j 36 00 45! o o
Groningen 52 78 o o 97 10 q
Harlingenin 1745 ge , > I 1
rekendop 53 791001 99 7 8
Leeuwaarden '52 78! 00 P7, iöjö
Dito met Groningen 66 99 o o 123 150
Het Loo 25 37100I 46 17 8
Maaftricht 40 60 00' 75 0,0
Middelburg 24 36 o;o 45 o o
Rotterdam 3 *-— 3 o o 3 15I0
Sluis in Vlaanderen 49 73 100 91 17 8
(in 1769 gerekend op 49 uuren)
Utrecht 12 pi 12 00 ij 00
Zutphen 28 - 42 00 52100
Zwolle 3° 45 00 56 5 °
Tttt 2 N». 6.



*s Gra-
venhace.
Byl der Memorie van de GeneraL R ekenkamerever bezuiniging.
1344 NIEUWE NEDERLANDSCHE
N". 6. Memorie van Schryf 'behoef 'eens,NaamRegisters, Couranten, &c. , die ge* leverd worden ten dienjlevan de Generaliteits Reekenkamer.
Aan den Commis eens 's jaars om i-n zyn Comptoi? gebruikt te worden. 1 Riem Schryfpapier.
6 Boeken quarto Postpapier verguld op Snee,
6 Bosfen Overvliegers Scbagten.
1 Pond best Lak.
3 Stukken rood Band.
1 Streng marling Touw.
1 Doos Ouwels.
1 Boek Vloeypapier.
En voorts,
1 Papier Schaar. 1 Liniaal. 1 Priem. 1 Vouwbeen en 1 Pennemes.
Wanneer die zal nodig hebben*
Aan yder der Clercquen by zyne aanftelüsg,,
1 Riem ordinair Papier.
2 Bosfen Schagten.
a Oneen Lak. , 1 Doos Ouwelen.
3 Kloenrjes Zegelgaren. 1 Tinne Incktkoker.
1 Pennemes. 1 Liniaal. 1 Papierfchaar ea 1 Vouwbeen.
Es



JAARBOEKEN, juny, fj&A *34J
Ën vóórts ifi het begin van yder maand, die van September (zynde Vacantie) uitgezündert, voor de Secretarie.
i Riem ordinair Papier.
5 Bosfen Schagteü. 7 Oneen Lak.
3 Kloentjes Zegelgaren. Vlóeypapier en Ouwels haar verejscB.
Aan den Charter meejl er.
taarlyks in drie termynen, të weeten in February, Juny en Oftober, . 3 Riemen ordinaris Sehryfpapier. 9 Boeken groot quarto vergulds
3 Dito onverguld. j8 Bosfen Schagten.
6 Stukken rood Lak. 6 Stukken zw?rt Lak.
9 Kloent:es Zegelgaaren. 9 Stukken rood Band. 6 Doosjes Ouwelen.
Aan de Kamerbewaarders yder h$ hunne aanftelling.
6 Boeken ordinaris Sehryfpapier* 2 Bosfen Schagten.
4 Oneen Lak.
l Doos Ouwelen.
6 Kloentjes Zegelgaren*
i Stuk rood Band.
i Tinne Incktkoker*
l Schaar.
i Liniaal.
i Priem.
i Pennemes*
i Vouwbeen.
ïttt j twr
's GravenhAge.
Byl. def Memorió van de General* Kekenkamerover be* zuinigingt
i
'S



's Gra-
venhage.
Byl. der Memorie van de General. Rekenkamerover bezuiniging-
1346 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Vyorts alle drie maanden.
1 Riem ordinaris Schryfpapier. 7 Boeken groot quarto verguld.
5 Dito onverguld. 25 Bosfen Schagten. 13 Oneen rood Lak.
2 Oneen zwart Lak.
7 Kloentjes Zegclgaren.
3 Stukken rood Band en
2 Doosjes Ouwelen.
Waar uit zy de Tafel zo ten Burele als in de Vertrekkamer, en in die van de Secretarisfen van db voorfz. Schryfbehoeftens moeten voorzien.
Aan den Clercq ter Griffie van Hun Hoog Mog., fuppediteerende de Nouvelles aan de Kamer, alle drie maanden ,
1 Riem Papier
3 Bosfen Schagten.
3 Oneen rood Lak en
4 Kloentjes Zegelgaren.
Aan den^Opzigter over de Kamers en Huizinge alle twee jaaren,..
1 Riem Papier. 4 Bosfen Schagten.
6 Stukken Lak.
3 Stukken rood Band.
6 Kloentjes Zegelgaren en
4 Potlooden.
fan yder van de volgende Naam-Regïsters, &c worden Vsor de Tafel, Voor 16 Heeren,
Voor



JAARBOEKEN, >«y, 1790. 1347
Voor de Commis , Clercquen en Kamerbe waarders yder een Exemplaar geleverd, al;
Van de Naam-Registers der Heeren Leden van dt Regering in de 7 Provinciën, des Landfch >ps Drenthe er de Steden onder het Resfori van de Generaliteit.
Van de Naam-Registers van Heeren Gecommitteer den in de Admiraliteiten en Bewindhebberenvan deOost en West • Indifche Coropagnien.
Van de Hooge Regeerin^ flec. in Indiën. Van de Militie. Van den Haag. En de Genealogien van Hubner.
NB. Van de Berigten van den Haag word aan voornoemde Clercq ter Griffie van Hun Hoog Mog. méde een ge leeverd.
'Er worden geen Almanakken dan drie Plak-Almanakken in de Comptoiren geleverd, en een groO' te Zak-Almanak aan meergemelde Clercq ter Grifflï van Hun Hoog Mog.
Dagelyks worden 'er vier Couranten geleverd, als twee voor de Tafel van Hun Edele Mog. ei twee voor derzelver Secretarie.
Laatftelyk word voor de Tafel een Exemplaa van de Prys-Couranten geleverd.
Tttt4 N". 7
's Gra- .
venhage.
iïyl. der . Memorie ' v in de
General,
■ Kekenkamer
■ „ver bezuiniging.
1



1343 NIEUWE NEDERLANDS CHE
'sGra- No. 7. De Schryfbehoeftens, Naam-Regis-
venha- ieri , Almanakken , Couranten ,
ge. Loterye Lysten, mitsgaders het inbinden van Boeken, &c. hebben in
Byl. der de volgende twintig jaaren bedra*
Memorie gen, zo ten dienfle van Hun Hoog
van de Mog. als den Raad van Staate en
General. de Generaliteits Reekenkamer, als
Reken- volgt.
kamer Over de Voor Hun I! Voor de Voor de Ge-
c'ver be- jaaren. Hoog Mog.URaad van neraliteits
zuini- Staate. Rekenkamer
Ï766 ƒ4424! 9(o| ƒ2848 100 : p/847 2! o
1767 3Q20|Iq!o, 2588110; 763 8 o
1768 4203' 8 0! 2277 i9!o 749 4 o
1769 53081 2|0j 283I ö'o' 72514' o
1770 48l4 ö 01 2561 11 o 787 v o
1771 4121 90 2858 50 87418 o
1772 4418 12 o 2468 13 o | 81b ió o • *773 , 5973 14 ° 2525 5 ö j 855 9 o
1774 5o6"8 1310 2998 op I 842 1 o
*775 5233 i° ° 252813 0 I 859 6 o
1776 4797 10 2497:10 o 1 7381 9 0
1777 5802 8jo 2591,140 720 ioi o
1778 4270 6,0 2878 20 744 3 o
1779 4331 ip' 2793, 40 744 IJ &
1780 4621 15 o 2882.170! 73317 o
1781 5263140 ; 2877|i2jo| 753 4 o
1782 797o 90, 3492I 30 756 61 o
1783 6583| Jf° I 3-ön 3P 75ÜÏ4! o .1784 6018113 o 3969 16 0 769,11 o
J785 6453! 16 o I '4580 2|0 786 io o
NB. l i U>terj#
NB. DeDrukloonenzyn Xn?£h£
, , i onder met be.
I onder de VOOrfz. grepen, worden-
föromen niet begre- de daiir voor ten
pgrj lasten van den
" * , Lande niet ge¬
declareerd.
No. 8.



JAARBOEKEN, Juny, 17OÖ. 134$
No. 8. Staat der Schryfloonen ten Comp- «s gra.
toire yan den Heer Griffier yan venhaHun Hoog Mog. over 1752 tot GE_ 1785- -__ , ,
«— VJ'. t«"
Anno 1752 f66021 5 o Memorie
1753 67969100 Van de
1754 62813 170 General.
1755 63368 l£\a Reken-
i7T6 687i9'i8|o kamer
1757 —— 67555 I40 oy£r be*
1?58 66389 120 zuini.
1759 ^4I28r/o
1760 64747 r4io
376i 67705'13I0
j7Ö2 « 61052 4 0
I7ó3 ... 1 ■ 62619} 4 o
1764 61322 30
1765 - 61603 17 o
1766 — . 61602 80
1767 , 60587 140
l7o"8 . — 62229 1810
ï769 __— 595l<5 7P
1770 65577 12 o
1771 6736o 50
a772 , 70416 30
1773 73864 i°o
3774 I 75218 ió'o
3775 73352 00
1776 75209 17 o
1,777 ~ 75903 14 o1
1778 765H 130
I?79 77466 19 o
1780 . • 77924 11 o
1781 75358,1°°
1782 . ■ 79147 i9'o
1783 ,, .,— 7828611 o
1784 . 7813915°
ï78y ,—I 77773 i9[o
No. p.



i35o NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- no- 9' Staat der Schryfloonen ten Complot
vi xn'ha- re van d&n Commis van Hun Hoog
ge. Mogende over 1752 tot 1785.
joyt. aer "—
Memorie Anno 1752] . ƒ 7oi(y| 7'Q
General, I754 . # ?39J Q
7? eken- n55 , 7Ö35 8jQ
Awfcr i75ö . 7s37 J0
w r I7J7 . ; ?8o5 2 0
zutnt- 1758 . , 793Q I9[0
ging. 1759 f ■ 7920 O o
• I7ÖO . t . 78i2 9I0
I7ÖI . . 7872 50
I76"2 4 , 7910I140
1763 . . 7948180
1764 . . 7883 3 o I7^5 . . 7651 140 l76f • . 7555 10 1707 • . 7342 50 i?68 . 1 . 7414 40
1769 . 7931 7I0
1770 . . 8964 30 J771 • < 10224 20 1772 . . 9326180 !773 . . 8370170 1774 . • 9416" u!o *775 . . 9958; 14 o 1776" . . 11063)180
1777 . . 10621 00
1778 . . IJ359 10
1779 . . 11805 4 0
1780 . . 12582 18 o
1781 . . 19039I15I0
1782 . • .19027 19:0
1783 . • 20224 4[° '
1784 • • 20800 7 o
1785 • • 22982 ijo
No. 10.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1351
No. 10. . Slaat der Schryfloonen van denClereq we- 's GrAgens het houden derCorrespondeullen venhametdebuitcnlandfchcMiniflcrs,'tgeen ge. eens word gefchreven en vervolgens gedrukt,over de jaaren 1752 .'0/1785. Byl. der
. — , \/T„. •
Anno 1752 . . ƒ14193140 yan de
1753 • • 122431 90 Qencral.
1754 • 10775I180 Reken.
1755 • >■ 10571 3 o kamer I7J6 . . 109471 8 o overbe*
1757 . . 11374' i5 o zuini-
1758 . . 110071100 Rim
1759 . . 10981 15 o 1760I . . 11091! 17 o
1761 . . 11952; 90
1762 . . IO33O 2 o
1763 . , 8303 6 o
1764 . . , 9448! 15 o
1765 » • 8245; 2 o 176Ó . . 8478|19;0
1767 . . 6593! oio
1768 . . 7105 2 0 I7Ö9 . , 7243 610
1770 . . 9772 3 0
1771 . • . 9742 7,°
1772 • • \ 8468 i9 o
1773 • • 8629 8|o
1774 • • 8998 20 I77J . • ' * \ 8521 70 I77ö • • [ 8948190 ,3 777 • r 854x[io;o
1778 • • 9072 11 o
1779 • • I 8595 90
1780 . . 8681 18 o
1781 • • 11064 12 O
1782 . . 13268 3I0
1783 . . 1509010 O
1784 . . 17026 i'o
1785 • • 16222 o'o
No. ix.



i352 NIEUWE NEDERLANDSCHE
, q . No. II* Staat der Schryfloonen ten dien ft e van vfnha" den Raat* van Staate ter Griffie van
r ' Hun Hoog Mogende over de jaaren
1700 tot 1785.
J?v/. der _ i
Memorie
van de Anno 1760 . . /3I29 1 o
.General. 1761 . . 3163 90
Reken- 1762 . . 2879 16 o
kamer 1763 . . 2759 3 o
cverbe- 1764 . . 2921 120
auini' 1765 • . 2990 4 o
ging, 1766 • * 2842 7 o
1767 • • 2871 12 o
1768 * • 2686 14Io
1769 . * 3276 18 o
177.0 . . 3583 30
ï77i • • 3777 12 0
1772 • . 3507 o(o
1773 * • 3800 12 o
1774 • . 3754 9,o
1775 * . 4344 130
1776 * . 4608 13 o
1777 . * - 4332100
1778 • . 478310°
1779 • . 4855: 2 0
1780 « . 4439 op
1781 • . 5298 17 lo
1782 • . 3865140
1783 • . • 3497 ;i ip
1784 • . 3500: oio
1785 * ; J 3558! 8|o
No. 12.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1353
No. 12. Staat der Schryfloonen ten dicnfle 'sGravan de Generaliteits Rekenkamer venhater Griffie van Hun Hoog Aiogen- ge. de, over de jaaren 1760 tot 1785.
Byl. der
No. 13.
memorte
Anno 1760 . . /2r.45|i4o van de
1761 . . 2098 1,0 General.
1762 . . 2305 2 0 Reken-
1763 . . 2267 8!o kamer,
1764 • • 2491 17!o over be~
1765 . • 2601 11 o zutm-
1766 . . 24(53 5 0 £lll£*-
1767 . • 2714 8 o
1768 • • 2674 7 o
1769 • ' 3060 17 o
1770 • * 3555 70
1771 * ' 3320100
1772 * * 3139 60
1773 • 1714190
1774 * ' ' i902 2\Q
J77J •! | 2201 i|o
177ÖI • *• " 2242140
1777 • * ■ 2120' 8 o
J778 * ) ' 2325! 40
1779 * . 2894 16 0
• 1780 • \ 2754I110
1781 • * 3161 12 o
1782 • ** 2179 12 o
1783 • " 2237 160
1784 • . - 2447 50
1785 . . 210$ 16 Q



1354 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sOra No. 13. Specificatie van betaalingen wegens venhA- Translaat en uit de Hoogduitfche
ce. Taal.
Memorie Amo l6f6 ' ' -f 553 op
van de x6J>\ ' ' 5*4 ",o
General. ^ ' \ 574 *7,0
Reken- * ' 970 10,0
kamer ' *. 879140
over be- . c*W ' ^ 70
zuini- !702 • • 1214 40
^ing. l7°3 ' 1239 17 o
1704 • ' 1120 90
1705 • * 1190 11 o
1722 • \ 1481'n o
1723 • )• I2ÖI II O
1724 . ] 2086 60
1725 • m> 2825 3 o
1726 . j 3025 IfjO
1727 . .' 3087 3°
1728 . .• 3293 II O
1729 . . 3050 8 o
1730 . .' . 2436 13 o
1731 • 2338 1 o.
1742 . . 1859 13 o
1743 . . . . 1728 16 o
1744 . . 1282 16 o J745 * • 2562 6 o
1746 . . 2357120
1747 • • 2440 1 o
1748 « • 2008 17I0
1749 • • 3041 20
1750 • . 2899 7 0
1751 - • | 2Ö0I 9,0
v Anue



JAARBOEKEN, jutij, 1790. 1355 Anno 1776 • • ƒ 2352 3 0 '&GkA*
1777 . • 2546 2 0 VENH-i"3
1778 . • 2<5QÏ 180 GE„
1779 * • *W915,0 ft , :
1780 . * 233011!© Byi. dëf
1781 • • 2256 60 Memofié
1782 . * 2626 7 o de ^83 # • 2441'160 General» i784 - • 25O0! is© Reken* X7gj « • [ 20281 010 kamer
over bt*
No. Ï4« vtf« de maandelykfche 'Gages zuini-
yan de Officieren en Matroozinging* op het 'sLands Buiten-Jagt.
ïn 1717 y 111" 178'6;. De Schipper . ■ ƒ 22 o oj ; 30 o o
By Refolutie van 15 Mey
1721- verhoogt- op / 30. 1
De Stuurman ao o o 22 da
By Refolutie van 22 April j 1727 verhoogt op / 22.
De Bootsman . ij0 ó 16 o ö
By Refolutie van 22 April
1727 verhoogt op J ló. 1
De Trompetter 22 ° ° 22 o a
Als Barbier 40° 4'°!°
Als Schryver 5i0o\ J;Q<y
De Cajuitwagter öf Hofmee» |
n-er 16 00 26 o <é?
By Refolutie van 4 December ■ I
1724 verhoogt op ƒ 18. L
By die van 21 Maart 1752 is de Kok aangefteld tot Ca- ! , ƒ
Vvvv



I3J6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'*G«a- In 1717. In 1780-,
venha- juitwagter, op de gage by f "
t;e. hem als Kok genoten.
n /' a En by die van 10 Mey 1768 |
bp. eter ,s een amJer Cai uitwas- | Memone ter, op dezelve voet, aan vmde gefteld.
General. I
Reken- De TCnt _. I „ ,
lr.n.,r %> t> /- t - „ ƒ2400 / 2(5 O o
#«w*p By Refolutie van 24 Februa- ' «tor ry l ?34 verhoogt metƒ2.
^ DeConftapel ' ,4 X
De Kwartiermeefter 13 op; 130*0
De oudfte Matroos 13U0' 12'00
Vier Matroofen, ieder 12 00 120*-
No. ij.



JAARBOEKEN, Juny, 1750. 1357
No. 15. Memorie van de kosten gevallen op het onderhoud vxi de Vertrekken, tot de Vergadering van Hun Hoog Mog., den Raad van Staate en de General;/ titf Rekenkamer behoorende, in de jaaren 1781 tot 1785,.
Hun Hoog Raad van Generaliteits
Ao. 1781. Mogende. Staate. ; Rekenkamer._
Timmerman ƒ1620 o'o ƒ 156.17.0 ƒ 21914°
Meizelaar 1 775 8,c 51 6,0 114 70
Loodgieter 905 0 0 74140 19 9 o
Verwer 1443 12(0 • 1— - 75 o o
Glazemaker \ 2521510 1251 i b | 25 2 o
Smit 158 80 64 00 _ 45 00
Yzerkramer 39914b ———■ - 12 ip
Behanger 58Ó 17b 7Ó'„5 O _ _ —*— ~[_-
" ƒ6141 3?' T548 3 0 ƒ 510
Aö. 1782. | ! „
Timmerman ƒ1417110 °j ƒ 75° °P ƒ1541100
Metzehar 922 17 oj 409 po \ 312 18 a
Loodgieter 888 7'Q,1 201 6,0 - 390 2 o
Vervver 826 160 459 7'p ui 20
Glazemaker 262130 422 13 o 105 11 o
Smit 16319b 448 20 168110
Yzerkramer 261 19 p 48 18 o p
Behanger 575 14P 102! 6 o 333 19b
Steenhouwer 63 '150 2871 20
Stoelenmaker ~r_- ■ jH - 63 JJ b
" 1 ƒ5383 "o o ƒ3128] iê\o ƒ 3027 1 0
Tknirierman ' ƒ 1526! 8 0 I ƒ 757 60 ƒ 264 18 o
Met7elaar 615 130! 251 9 o| 245,19°
Loodgieter 700:00 129 14 oj 35ji6°
Verwer > 805 18 o 94 ij o: 78 130
Glazemaker 218, 3 0 -96 2 0 17 00
Smit igöioo 9613:0, 42170
Yz.-rkramer ' 2931 00 63 2^ 6 00
Bchatiger 263160 8p| 5p j j— "
Koperflager \~ ,H- j 4°L8i°
___ ƒ4535 18 ° lJ^^.?\\Aj^Ur
' 1 Vvvv 2 ' Ao. i2'*4



J.-K8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
No, 16.
I Hun Hoog || Raad van 'Generaliteit»
Ao. 1784. Mogende. Staate. 'Rekenkamer.
Timmerman ƒ 1620I190 ƒ1134 00 ~f 37, 3,o
Metzelaar 789 i8lo 471 120 41 nlo
Loodgieter 901. jjo . 165 id 66)190
Verwer 11531010 203 00 38 7'o
Glazemaker 243 40 165,180 1515)0
Smit 236 18 o 140J 3 0! 64' 5 0
Yzerkramer 302 30 146 8'o 7100
Behanger j0q 80 85 14I0 — • -
Steenhouwer . ,—. j 177I16/0 —, < .
Kabinet werker —,—. i2ij 00 < '
. ƒ5757 ~5 0 ƒ2810 ï2 Ö ƒ 27110,0
Ao. 1785. | " I j I
Timmerman ƒ2248190 ƒ 494 50 ƒ 32' 80
Metzelaar 1261 190 310 190 25 oio
Loodgieter 1014 60 167 4I0 27 100
Verwer 1445 2Q 407 4i0 19 70
Glazemaker 307 n'o 113 r|0 15 140
Snit. 503 I4'!o 154 8 0 11 10!o
Yzerkramer 629 i2'o| 5S>\is\o. 16 i4'o
Behanger 454120) 741 o'ol S—•'—L
Steenhouwer ■ _ - 9413 0 -—— —
/ 7865 15 oj 7^875, 9Q| ƒ 148 "3 ö
RECAPITULATIE.
Hun Hoog ! Den Raad j Generaliteits Mogende. [ van Staate. | Rekenkamer. Ao. 1781 ƒ6141, 40 j ƒ 548 30 ƒ 510 19 q
1782 5383' 00 3128140 3027 i0
1783 4535180 1583 60 731 11 o
1784 5757 50 2810 120 271 10 o
1785 7865 15 o 1875 9 o 148 j'Q
In vyf jaaren j ƒ 29683 2 o I ƒ 9946 40 / 4689 "4J0



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1359
No. 16. InflruBie voor den Opzigter over de Vertreiiken en de Woning , gehorende tot de Generaliteits Kekenkamer.
Art. 1.
Hy zal het opzigt hebben over de voorfz. Vertrekken en Woning en zorge dragen, dat de nodige reparatien en vernieuwingen daar aan behoorlyk worden gedaan en ze dus wel onderhouden worden.
2.
Ten dien einde zal hy de voorfz. Vertrekken en Woning van r> d tot tyd moeten infpecteren, cn als hy zal bevinden, of hem anderzints zal worden kennis gegeven, dat eenige reparatie of vernieuwing moet worden gedaan, zal hy zulks door de rëfpéetivé Bazen, die gewoon zyn voor de Kamer te werken of eenige Leverantie te doen, met kennis van eenen van de Secretarisfen van de Kamer laten verrigten.
3*
Des zal by, ingeval eenige reparatie, vernieuwing of leverantie van belang zoude mogen zyn , en eene merkelyke fomme van penningen bedragen, daar van alvorens met overleg (zo hy dat verlangt) van de Bazen, die dezelve zullen moeten doen, opmaken eene begrooting van de kosten, die daar op zullen vallen, of zodanige begroting van die Bazen requireren, en dezelve met by voeging van zy ne conlideratien in het laatfte geval, zo hy 'er eenige mogt hebben, aan eenen van de Secretarisfen van de Kamer overgeven, om daar op by Hun Edele Mog. te worden gerefolveerd, zo als bevonden zal worden te behoren.
Vvvv 3
4. In-
's Cra-
i'ENHASK.
Byl. der Memorie van de Genet til. Rekenkennerover bezuiniging.



i3öo NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
vk.nhage.
Byl. der Memorie yan de General. Rekenkamerover be■tuiniging.
4-
In geval van eenige reparatie, vernieuwing, of leverantie een bedek zoude moeten worden gemaakt, zal hy Opzigter daar toe gehouden zyn.
5-
Wanneer aan de voorfz. Vertrekken of Woning gewerkt word, zal hy zorge dragen, dat de Materialen , die gebruikt worden, goed in haar foort en tot het v#£rk bekwaam zyn, en ten dien einde der zelve, alvorens ze verwerkt worden , zo hy het nodig oordeeldt, aan zig doen vertonen, en by aldien by ze niet goed in haar foort nog tot het werk bekwaam mogt bevinden, zal hy de zodanige moeten afkeuren,
6.
Voorts zal hy toezien, dat het werk naar behoren, en met de vereischte en behoorlyke ievcr en naarffigheid verrigt werde, en ten dien einde zal hy.. zo dikwyls als het nodig zal zyn , om daar van te kunnen oordelen, na.r het werk moeten zien, en zig daar by laten vinden,
- 1 *• "wwjwrflo Snrw
By aldïen hy zoude mogen bevinden , dat het werk niet naar behooren gemaakt, of het Land niet wel behandeld word, zal hy niet alleen zodanig Arbeider, als zig kwalyk zal gedragen, van het werk kunnen wegzenden, 'en van deszclfs Baas vorderen, dathy eenen anderen en beteren Kncgtzende, maar by zal ook zodanige Bazen of Leveranciers, die hy bevinden zal, dat niet wel handelen of gehandeld hebben , met kennis van eenen der Secretarisfen van de Kamer kunnen dimitteren, en met kepnis van denzelven Secretaris andere gebruiken.
8. Wran-



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 13*1
«.
Wanneer eenige Baas tot zyn werk Materialen zal moeten gebruiken,die by eenen anderen moeten worden gehaald, zal die Baas , die ze vordert, daar van een getekend Briefje aan die Leveranciers moeten geeven, en deze zullen gehouden zyn die Briefjes by hunne declaratien te voegen.
p.
Wyders zal de Opzigter gehouden zyn de jaar lykfche declaratien van de refpeclive Bazen en Leveranciers, naauwkeurig te examineeren, en in het byzonder te letten:
1. Of al het werk en alle de leverantien daar ingebragt, met zyn kennis gedaan zyn.
2. Of daar toe gebruikt zyn alle de Arbeiders, van dewelke het loon ten laste van het Land gebragt word, en befteed de tyd,over welke het zelve word gebragt. En 3. Of de pryzen daar voor uitgetrokken redelylc zyn: En vervolgens onderdie declaratien eene verklaring van zyne bevinding ftellen.
10.
De refpeöive Bazen en Leveranciers zullen derhalven geen werk of arbeid nog eenige leverantien mogen doen, veel min eenig Knegt aan de voorfz. Vertrekken of Woning, of ten dienfte van eenig Bediende van de Kamer zenden, dan met kennis ea goedvinden van den Opzigter, uitgezonderd nogtans de leverantien in het 8 Artikel gemeld; ook zuilen dezelve Bazen, op dat de Opzigter in ftaat moge zyn derzelver declaratien ingevolge het vorige Artikel te examineren, cn van zyne verklaring V v v v 4 ce
'sGra-
VENiiAGE.
Byi. der Mèmerie yan de General. Rekenkamerover i>eziaging.



f$62 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
ce.
/ij/, de;
JManorn van d^ General, Kekenkamerover be? zuinl* ging,
Zo dikwyls brand mogt ontihan binnen de drie buiten Poorten van het Hof, als mede op het Bui. tenbof, en de Cingel van het Hof, de Hofftraat, de korte Poten, op het Plein, de korte en lange Vyverberg en de Plaats, zal de Opzigter zig ten eerften en zo fpoedig mogelyk begeven naar de voorfz Vertrekken ep Woning.
En ingevalle eenige voorziening tot precautie of anderzints zoude mogen worden vereischt, zal hv met overleg van den Chartermeefter van de Kamer Veliy/erk'bazen , die ter voldoening van Hun £dele Mog. Refolutie van den 14 Maart 17™ zi2 mede aan de vo rfz. Vertrekken zullen bevinden! pet nodige moeten verzorgen.
12, Voor
te voorzien, op het einde van ieder week, geduurende dewelke eenige arbeid aan de voorfz. Vertrekken of Woning of eenige leverantie daar toe gedaan zal zyn, verpligt wezen den Opzigter eene fnecifique Notitie ter hand te ftellen, inhoudende eene precife opgaaf van het werk, bet wplk is verrigt, van de Arbeiders en de tyd daar aan geëmployeerd,met uitdrukking van het dagloon, het wel ke die Arbeiders hebben verdiend, als mede van de Materialen of leverantien daar toe verftrekt.
En moeten de voorfz Bazen en Leveranciers verdagt zyn , dat hunne declaratien op gelyke voet moeten worden ingerigt, en dat in dezelve geene posten geleden zullen worden , van dewelke niet beboorlyk in der tyd door hun JNotitien, als voorfz. is, overgegeven zyn.
Als mede dat ge Jne declaratien zullen worden aangenomen, veel min geliquideerd of betaald, die niet voorzien zyn van een verklaring van den Opzigter.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1303
Voor zyne vacatie by gelegentheid van brand zal c hy telken reize genieten vier guldens, die hem door eenen van de Kamerbewaarders van Hun Edelei Mog. tegen quitantie zullen worden betaald- ;
1
n- (
Eindelyk zal hy Opzigter jaarlyks nazien, en ] onderzoeken of in eene behoorlyke ftaat zyn de( Brandgereedfchappen , die ingevolge Hun Edele. Mog. Refolutie van den 14 Maart 1758 aange-^ fchaft zyn, en gedeeltelyk onder de bewaring van^ den Chartermeefter van deze Kamer en gedeeltelyk onder de refpective Bazen berusten, beftaande in:
60 Brandzakken van Brugsünnen. 25 Brandemmers gemerkt Generaliteits Rekenkamer.
3 geverwde Dekkleden.
2 Ladders van in de 30 Sporten.
2 dito van 22 Sporten.
6 Blikke Lantarens voor 2 Kaarfen.
4 dito voor eene Kaars.
15 Mutzen van Doek voor de Knegts van "> Ve™ de Werkbazen, gemerkt Geniraü-V^"£ê" teits Rekenkamer. jBazca.
5 geverwde Brandmeefters Stokken.
6 Flambouwen. 2 Ysbylen.
1 Veuist.
2 Breekyzer8, 2 Handbomen. 4 Handzagen.
2 Schippers Dwylftokken met Dwylen.
6 Houte Sneeuwfchoppen en
1 Kist met Blik gevoerd, en van boven doorge
V v v v s 04
sGra-
ENHAE.
'yl. der
iemorli
an de
General.
leken-
:amer
•ver be*
lufriï-
'jngl



's Gra-
ve iiace.
£jf. det
Hemorh van Je Genera/, Kekenkat ic r over 3c-
ZUlui-
gidg.
oen 13 Augustus 588 op Gecommitteerde Raaden van Staaten van Zeeland, en door de Heeren Gedeputeerden van die Provincie in originali vertoond in de perfoneele Commisfie tot het Financiewezen:
Y)le Rade van State der Vereeniciide Nederlandtfche Provinciën, Doen te weten: Alzo Wy veritaen dagelicx vele quefficn ende gefchillen te vallen jn de Quartiercn van den Lande van Vlinderen 't Onzen gebiede llaende ter zake van Uirckagft, Po.icie, gemeene Middelen, Domeijnen ende andere geannoteerde partbiea van goederen, toecomende Perfoonen contrarie partie houdende, enae dat by gebreke van behoorlick beleydt ende retort, of dat de Luijden niet weten, aan wien baer te adure&ieren, zoo wel de Gemeene zake als veele particuliere Perfoonen gei'nteresfeert zyn ende clachtich blyveq, SOO EEST DAT Wij begerende daar inne te voorfien ten meeflen dieniten van den Lande ende gerreve van de Ingezetenen van den voorsz. Quamere totten beleyde ende direftie der
▼oorsz»
1364 NIEUWE NEDERLANDSCHE
flagen met lugtgaten , gefchikt tot gedeeltelyke berging van voorfz Goederen.
En van zyne bevinding zal hy aan gemelde Chartermeefter eene behoorlyke verklaring geven.
: . oèfa t ■ ' 1 . ...
De Opzigter zal nog yan de Bedienden van de Kamer, nog van de Bazen, die door Hun Edele Mog. geèmployeerd worden , eenige giften of gaven mogen ontfangen dircciclyk of indire&elyk.
De tweede Bylage is eene Copie Authentieck van de origineele Acle van Committimus, door den Raad van Staate verleend.



JAARBOEKEN, Jwy, *79°- ^5 r^meene middelen, Domeijnen ende an-':
r^^SSfr^Sfe *goederen' °rockv
*Celegcoi kenr^fe ende dccifie van de que&eo( nrTe «èfèhillen op dezelve, mitsgaders op de -dij-
^■tie ende politie vallende, gecómitteert ende ïll hoStPhebben, cómitteren ende authonfe-(
g „ h? lezen by provifie ende tot wederzeggen,i
g GecomTt?eerLPRaden van de Staten van Zee;
Sdt als naest gezeten zynde, om bij hun daer «ï c?r5 .ente wordden zoo zi nae rechte en
1? wrwiifen der ordonnaü. ende Inftruftien daer-
de wtwlSr mgoede confeientie zullen bevinKS&i Behoudclick dat indijen ijemandt
den te behwren. uto oinaemente van de
voorsz. uei-uiui q_s lleQ
fwaert vmden , d.t zn daer v Ontfangers
Se^antoe Officieren van de voorsz. gemeene ende fn'ter£n^--en en geannoteerde goeden by ^dd^1%èn worddaj. Gedaen in 'sGra.
tachtich ____ ey.j„„kif**'t-A
A. van M IJ L E.
<;« Jorfipo:>tq ronder /land")
Afte vaiï Rade -j;er ordonnantie van den
van State daer Raad van State.
«He Gecommit- ■ P&gSfc
teerd. Rade va. V' » _____
.State van Zei. ge". CHR- HUYGENS.
mineert word» Accordeert met het Origineel
«ot hec bd-jt en *g£g, Heer Gedeputeer-
«ïmimftraDe van de van Zeeland aan de Com-
Domeijnenenln- yertoond. comea van Vlaen-
£^ getedend)
P. A» de MORAAZ.
Nu
iGRAenhae.
iele van
)ommU-
imus
ranZcü"
'and.
)
i



itf6 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- Nu volgt de derde Bylage Litt. C i _ ,
venha- ' ' ' 9'
ce. C. i. Staat der Schryfloonen ten Comptoire van
Staat ^f»^
7clryf- AM78J. 1 / 73047 f 3I O
j£s. ' r—
C, 2. »SW? Schryfloonen ten Comptoire yan den Commis van Hun Hoog Mo" over de jaaren 1780" en 17S7. ö'
Ao. I786. | 7 . q
C. 3. Staat der Schryfloonen van den Clercq wegens het houden der Correspondent tien met de Ministers van den Staat buiten '1 Lands, 't geen eens word s'è* fchreeven en vervolgens gedrukt, over de jaaren 1780" en 1787".
A°'tÊ' ~—; \ fT72\ U ° 1787. —. ] IB?35 j ö j o
([Onder ftond)
Accordeert met de opgave daar van aan de Commisfie gedaan.
QPas geteekend)
P. A. de MORAAZ.
Bylage D. No. t. is de Memorie van den Heer Griffier Fagel aan de Commisfie tot
het



JAARBOEKEN, Juny, 1790, 1367
het Financie-Wezen, over de Schryfloonen; in de Griffie van Hun Hoog Mog , gedagteekead den 18 Juny 1787.
Aan de Edele Mogende Heeren Gecommitteerden tot de Rivifte der Quotes.
De Onderget-ekende Griffier van Hun Hoog Mogende uit handen van den Heere Grave van Randwyk ontfangen hebbende eea ExtraS uit het Register der Refolutien van de Edele Mos Heeren Gecommitteerden tot de Rcvifie der Quotes, waar by aan hem verzogt word op te e^ven op welk eene voet buiten ondienst van den Lande, de Schryfloonen na zyn gedachten vermindert zouden kunnen worden, zal z,g alleen bemalen tot de Griffie; (de Declaratien van den gommis Ouarles en van den Directeur Tinne met doóTzyne~handen pasfeerende,) de eer hebbende voo af te obferveeren, dat by de voorfz. Refoïutie demarqueert word, dat de Schryfloonen zedert1 eenige jaaren , en voor al zedert 174C merkelyk geaugmenteert zyn.
De redenen van die vermeerdering zyn ligtelyl nn te maken, als men de moeite wil neemen vat Sa e Si , wac in de Republiek is voorgevallei
rw hPt .aar 1740, zo omtrent de buitenland ^abbiSbStclle zaaken, welken zodam, zvn vermeerdert, dat de Registers voor die tyd het zy fecreete of ordinaris, alleen behoeven ge compareert te worden met de jegenswoordigen om ÜertuVt te zyn , dat meer dan eens zo vet
ScSBteeft ^ word<*; Z°nder" Igte van de laatst afgeloopene jaaten te fpreeke van den jongften Engelfchen Oorlog, en van d
sGra-
/ENHA* JE.
Memorie over Schryfloonenter Grif' fie.
t 1
>
»
s



1368 NIEUWS NEDERLANDSCHE
's Gra-
venijage.
Memorie ever SchryfloonentcrGriffie.
<
i ] i
1
i
i
ƒ
4 <
1
menigvuldige Schriftuuren en Retroadtas welken de wederlegging van de Eisfchen van den Keizer hebben veroorzaakt.
2<\ Daar men zedert eenige jaaren in alles verandering wil maken; daar men alles uit de grond wil opbaalen; daar men honderd hemels breed van elkander verfchillende zaaken te gelyk over hoop haalt, eu daar men ten dien einde een menigte Registers moet nazien, van alles Extraót'en, dan door den een, dan door den anderen werden gerequireert, enden Griffier, volgens het ij Artikel yan zyne Injlructie, geen Copyen aan eenig Heer Gedeputeerde mag weigeren, is het niet te verwonderen, dat zulks meer werk en gevolge jk Dok meer kosten veroorzaakt.
Daar komt by in de 30. plaats, dat zedert weinige jaaren een gewoonte is geworden, die nooit voor dezen plaats heeft gehad, dat ieder Provincie gedient moet werden van Copien van alle InIrudtien, Memorien en Brieven, zelfs de aller fe:reetfte, in Cyffer gefchreeven, waar door de Cyf"ers byna onnut zyn geworden ; en hoe veel dit /erfchilt van de wyze, waar op voor dezen de fe:reete zaken zyn behandelt, kan gezien worden lit een Misfive van Hun Hoog Mogende over le fecretesfe, Copielyk hier nevens gaande. (*)
Meer zal den Griffier om redenen, hier niet by raegen; maar durft zig verzekert houden, dat de joveuflaande eenvoudige oplosfingen het zelfde ef'e£t tot gerustftelling van Heeren Gecommitteerden tot de Revilie der Quotes zullen hebben, als
ceni.
(*) De aangehaalde Misfive door FfiirJ Hoog Mog. len 5 November 17.8 aan de Provinciën «efchreevcn, :n aldus ter Generaliteit en by de BsndgeMporói bekend ;ynde, zo oordeelt men om die re„en onnodig üeZele alhier overteleggen,



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1369
eenige van die zelfde oplosfingen gehad hebben tot wegneeming van den argwaan, nu ruim dertig jaaren geleeden, veroorzaakt, door den Brief welke de Rekenkamer als toen goedvond, op het zelfde fubjecf, door de pen van de Secretaris Buys, aan Hun Hoog Mog. te fchryven; en welk geen ander gevolg beeft gehad, als dat daar op den 30 November van het jaar 1754 in Holland een Rapport is uitgebragt, waar in men duidelyk gewaar word, dat de gehazardeerde voorflagen en projecten in de voorfz. Misfive vervat, ter dier tyd weinig ingang hebben gevonden ; wanneer anders de Heeren Staaten van de gemelde Provincie in hunne Refolutie van den 5 Maart i'yy, over de Pointen, in gemelde Misfive vervat,'ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende ingebragt, zig ook wel op dal point zouden hebben uitgelaaten ; en de Rekenkamer zelfs, wiens hoofdpoint men gaarne erkent te moeten weezen het betragten van 's Lands menage. indien haar toenmalige indéen op regt en billykheic hadden gefteunt, dezelve by voorkomende geleegentheid wel weder zoude hebben verleevendigt.
Heeren Gecommitteerden totdeRevifie derQuo» tes vinden, dut het zoganakkelyk niet is hier omti en. bepaalingen temaken, nadien aan de eene zyde alle billyke reden tot klagten voor hen, welke'uit de ze posten worden gefalarieert, moeten voorgeko men, eu aan de andere kant 's Lands dienst in hei oog gehouden moet worden: en zekerlyk is het zei ve zo gemakkelyk niet, en zoude den Griffier liefsi geëxcufeert zyn, zyne Confideratien op te geeven om niet verdagt gemaakt te worden, zyn eigen be lang in het oog te hebben gehouden, wanneer een< ondervinding van ruim een halve Eeuw hem ver pligt rondborftig te declareeren, dat alle verandcrin gen geen verbeeteringen zyn, en dat zyne gevoelens omtrent de weezentlyke puinten van Me kage, waar op de werkzaamheid van Heeren Ge
corn
's Gra-
venhage.
Memorie over Schryfloonenter Grif fie.



'sGra-
vénhage.
Memorï over Schryfloonenter Gr ij fie.
1370 NIEUWE NEDERLANDSCHB
committeerden zig met vrugt zouden kunnen vestigen, en waar die Menage zonder ondienst van den Lande, werkelyk te vinden zoude zyn volkomen inftemmen met de gevoelens door dèn Raad
'teerd 6 1719 iD bUDne Misfive 8emaDifes-
Om echter te voldoen aan het verlangen van Hee-ren Gecommitteerden tot de Revifie der Quotes . om op de pointen in hunne voorfz. Refolutie vervat zyne confideratien te zeggen, zal hy de vrvheid neemen zig tot de onderftaande refleftien te refereeren:
Ad. i". Het meerder doen drukken van Stukken van welke verfchcidene topten moeten worden geleevert.
Alle Stukken, van welke men uit hoofde van derzelver importantie , voorziet dat veel navraag zal zyn, en dus veele Copien zouden moeten worden gemaakt, (welke den Griffier ingevolge van het 15 Artikel yan zyne Initru&ie niet kan weigeren ) iaat men zedert eenigen tyd meer als ooit drukken.
Als men hu nagaat de importante en voJummeufe Stukken, welke zedert korte jaaren zo van de Oost en West Indifche Compagnien, als van den Raad van Staate en Admiraliteiten ter Vergadering van Hun Hoog Mogende zyn ingebragt, die allen ten gerieve van de Heeren Gedeputeerden op voorfz. wyze zyn gedrukt geworden , vertrouwt den Griffier niet te veel te zeggen, wanneer hy avanceert daar door het Land verfcheide duizende gefpaart te hebben , waar mede anders zyne Declaratie
ten



Jaarboeken, juny, 1700. 1371
ten Zynen profyte zoude vermeerdert zyn geweest.
Dog de ordinaris Depêches, als generalate aanfchryvingen in de Generaliteit, of aan de Ministers , Confuls en Comraisfarafën buiten 'sLands, zouden meertentyds niet ais rnet groot retardement, endös ^ ondiemt van den Lande kunnen gedrukt worden* alzo het zetten, drukken, en vervolgens invullen van dezelvcn .zeer vee! tyd zoude verebicberi, daar verfcheide Clercquen j onder dfclamen, die Depêches met veel meer fpoed kunnen .vervaardigen ; hetgeen waarfchynelykde reden is j waaróm al aanftonds in dat opzigt. is afgegaan van Hun Hoog Mogende Refolutie van den 24 October iotfo, welke Ook alleen provifioheel en tot een preuve is genomen geweest:
Egter, hoe zeer de ordre van het Land medebrengt, dat van de ordinaris en extraordinaris Staaien van Oorlog over dag èn nagt, voör de Provinciën de vereischté Copien moeten worden gemaakt, èn daar aari óok met alle prorr.pticude Voldaan word, erkend den Griffier, dat hier in, rrfsfchienj buiten' grooten ondtenst van den Lande ; die verandering zoude kunnen worden gemaakt, dat dezelve voortaan zouden kunnen werden gedrukt, zo voor de Provinciën als vóór Zyn Hoogheid, en dé verderd Leden van Staat welken volgens gebruik daar van gedient worden.
Insgeiyks zpudett'/fè*generaale Petitiën'/ én, indien de Bondgenooten het goedvinden,? zelfs de BiJdags Brieven kunnen. g(.«*r>.<-. tyorden.
's O» u
VENH_= GÈ.
Memoriè over Schryfloonen . ierGrifi ftei



1372I NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- Ad.z°
VENHACE.
Memorie over Schryfloon en ierGrif. fie.
De Provinciaale Clercquen, moeten elk voor dc Provinciën door wien zy betaald worden fchryven i°. de dagelykfche Nouvelles en Notulen; 2«. alle Stukken uit de ordinaire Notulen, die door hunne Provincie worden overgenomen. Hier van komt derhal ven niets op de Declaratie van den Griffier.
Doch alle zaaken, die eenigzints fecreet zyn, engevolglyk ook de zodanige, die de relumtie nog niet gepasfeert zyn , kunnen volgens de ordre van den Lande, en om confufie te vermyden, niet door de Provinciaale Clercquen gefchreeven worden: en worden egter, als het Stukken van aanbelang zyn, dikwyfs door de Heeren Gedeputeerden gerequireert, wanneer hec toevallig op hun Postdag valt, maar voor af door den Heer Raadpenfionaris als de Vergadering van Holland by een is.
En dit is dikwyls van bet grootfte aanbelang niet alleen voor die 'Provinciën, maar zelfs voor het gemeene Land, voor al-wanneer-'de refpective Landdagen vergadert zynde, op het punt ftaah van te
fchei-
Eene verandering in het veelvuldig rcquireeren van Copien en Affchriften van Stukken en Refolutien &c.
Hier op zoude den Griffier zig kunnen vergenoegen met tc zeggen, dat zyne Inftructie , als dan, moet verandert worden; doch of dat buiten ondienst van den Lande, eenige weinige gevallen uitgezondert, zoude kunnen gefchieden, kan uit de volgende reflexien opgemaakt worden.



JAARBOEKEN- Juny, i 79 a 1373
fcbèiden, eri de imporrantfte zaaken dus dikwyls toe het weder by een komen van dezdven onafgedaan zouden moeten bly ven leggen. Wanneer 'et hu interesfante Stukken ter y rgaderirig zyn ingekomen; > : Of Rapporten zyn Uitgebracht, kan dit < fchryven voor de Heeren Gedeputeerden,* , of voor den Heer Raad pen fionaris de , Clercquen van den Griffier diKwyls tot j diep in de nacht occupeereri, om dat allé ^ die Stukken met hunne extenftert,. bok noch' voor den volgende ochtend iri de' ordinaris en fecreete Notulen moeten gebracht zyn j om ge'refumeert te kunnen worden: en hoe veel overleg en werk dit allés ondertusfehen vereischt eri veroorzaakt i kan ligt begreepen worden, wanneer geconiidereert word, dat men in deze laatfte jaaren dikwyls Notulen van ééner] dag gezien heeft die 3 a 400 folio' Bladzydén groot waren ,' houdende zaaken' waar by' dc zeven Bondgenooten ever. geïncéresfeert waren. In een veelhoofdige' Regeering, gelyk de onze', moet dit natüurlyk meer ichryvens veroorzaaken , als ii3 e'erieé'nhdöfdige;en echter'vertrouwd mén, dat 'er weinige Secretaryeri van Staat gevonden1 zullen worden, die na even'réëdigp heid vari 'c werk, dat daar in vsrrigt word j minder kosten.
Mert heeft adtucéi, buitenfandfc'hé CdrnV rfiisfiea aan een enkel Hof, welke vee. meer in een jaar aan t Land kosten alsr de' vief Declaratieri van den Griffier in één? geheel jaar belopen , waar uit egter allé zyrie Clercquen gefalarieért moeten' worden , en hy zelfs zyn' beltaan moet viófëèn. . v
'sGRi-
Memorie
>ver .
fc-hryf-
ootieri
erGrif"
Ui



ij
'sGra-
VENHACE.
Memorie
over
Schryf-
loone/i
lerGrif*
fie.
74 NIEUWE NEDERLANDS CHE
Om dit nu ieder door zyne Provincie re laaten betalen-zo als wel eens is voorgeflagen, is een zaak die impradticabel is. Voor eerst kan het van den Griffier niet gevergt worden , dat hy de Clercquen, die niet na hunne Schryfloonen kunnen wagten, uit zyn eigen middelen zal betalen; ieder Provincie zou derhalven een Fonds dienen daar te ftellen, waar uit hunne Declaratien, met dezelfde promptitude konden werden voldaan, als nu gefchied uit de Generaliteit» Kas. Ten anderen zou dit, voor al in drukke tyden, aan de grootfteineenvenieuten onderhevig zyn.
Deeze Stukken , zo wel als de dagclykfche menigvuldige Depêches over het geheele Comptoir van den Griffier verdeelt moetende worden, is het voor de Clercquen, die dezelve f hryye/i, (en die niet en zyn die geene, die dezelve expedieeren,) onmogelyk om precies te weeter* en dus op hunne Declaratien te annoteeren, voor wien die Stukken gefchreeven zyn; en indien de Clercquen, die dezelve expedieeren , daar van vooraf differente declaratien en uitreekeningen moeften maaken, zouden die Stukken meeftentyds te laat aan de Gedeputeerden ter band komen : ook wanneer de Stukken te grooc zyn , worden dezelve om meerder Ipoed gecompasfeert, en dus een enkeld Stuk door diverfe handen gefchreeven, en dan vervolgens weder door anderen verzamelt, het welk dikwyls in drukke tyden met een onbegrypelyke vaardigheid moet gei'ehieden.
Dus zouden hier door niet &b confufie
,ver-



JAARBOEKEN, Juny, 1700. mt
veroorzaakt worden, en veeltyds de eene Provincie voor de andere betaalen. En geen minder confufie, zonder van andere ïnconvenienten te fpreeken, zoude het veroorzaaken, indien men die fecreete of ongerefumeerde Stukken, een ieder door zyne Provinciaale Clercquen, wilde laaten fchryven , cn dus buiten het Comptoir van den Griffier doen rouleeren, alwaar alles in ordre gehouden en voor de refumtie bereid moet worden ; behalven dat ieder Provincie dan noch wel een half douzyn Clercquen diende te falarieeren , die in flappe tyden meeftendepls ledig zouden loopen.
Daar en tegen, zodra mende Griffie van Hun Hoog Mogende confidereert, niet als een particulier Comptoir, maar zo als dezelve onder de diredtie van den Griffier m der daad is, als een generaale Secretary van Staat voor de zeven Bondgenooten, wat is dan natuurlyker, en minder confufie onderhevig, als dat alles op eene generaale Declaratie komt, en uit de generaale Kas betaald word. Voor het overige renvoyeert den Griffier de Heeren Gedeputeerden dikwyls aan hunne Provinciaale Clercquen, wanneer zy Stukken vragen uit de ordinaris dagelyklche Notulen, die de refumptie reeds hebben gepasfeert; en hier in zoude den Griffier gefterkt kunnen worden door een expres daar toe te neemen Refolutie, waar by teffeus vastgefteld wierd, dat van de ontcyfferde Brieven de Heeren Gedeputeerden zig zouden moeten vergenoegen met een eenvoudige lecfuur of korte annotatie.
Xxxx 3 Ad»
'sGra-
VENHAGE.
Memorie over Schryfloonen'ei-Grif1e.



>sGra- Ad. 3°.
VENHA-
Memorie over Schryfhonenpi-Griffe-.
NIEUWE NEDERLANDSCHE
Eene precifcre bepaaling van het geene aan de refpective Cierequen, zo voor het tegenwoordige ah voor het vervolg, zoude moeten worden goedgedaan, wegens Schryfloon, voor ieder Blad, inhoudende ter wederzyde 32 regels en 40 letteren op teder regel.
Deze bepaaling is, voor zo veel de Clercquen van den Griffier betreft, zo precies als men zou kunnen begeeren: agter hunne Declaratie verklaaren zy, op den eed aan den Lande gedaan, zig gereguleert te hebben na bet Reglement van ï66i. Dat Reglement brengt mede dat voor een Blad fchrift, ter wederzyde 25 regels houdende, (doch zonder bepaaIing hoe veel letters op ieder regel,) drie ftuivers door het Land zal goed gedaan worden-
Het kan in geen gezond verftand opkomen , dat daar doör verftaan moet worden ?5 regels, ter heeler Blad en zo compres gefchreven als nu gedaan word, en voor de depêches (wil men van de geringfte geen Boekdeelenmaaken,) gefchreven moet worden , alzo als dan een Clercq hoe naarftig hy was, gewis minder zou verdienen als de geringfte Daglooner, en den Griffier daar yap mets hebben. Men heeft derhal ven in vroegere tyden onderzogt, hoe veel Bladeren van 25 regels op ieder zyde, ruim la'-ge Sclvift, compres ter heeler blad gebiagt kunnen worden, en bevonden dat od pene Zyde compres van 32 regels ter heelei Klad en 36 a 40 Letters op eene regel , v\f biad gebragt kan worden, door welke manier van declareeren (en dit kan
als



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1377
als een proef op de fom geconfidereer worden,) de naarftigfte Clercquen van dei Griffier, zig ter naauwer nood een inko men kunnen bezorgen, evenredig aan dal van de Clercquen van den Heer Raadpensionaris van Holland.
Op deze wyze heeft men tragten te voldoen aan een Reglement, zonder behoorlyk onderzoek in de Waereld gebracht, in een tyd, dat de levenswys voorzeker de helft van de tegenwoordige koste, en de Levensmiddelen gewis twee derde beter koop waren. Deze regel wordt als eene -ftaale wet, zedert onheuchelyke tyden in het Comptoir van den Griffier gevclgt; en kan den Ondergeteekende gerust verzekeren, dat by zyn tyd geduurende byna o"o jaaren, nog by die van zyn Oom meer dan 60 jaaren, nog by die van zyn Oud-Oom, die allen den post van Griffier niet zonderbetuigingen van het genoegen van Hun Hoog Mogende bekleed hebben, geen nieuwigheden daar omtrent zyn ingevoerd. Welke verandering men dan ook in de manier van declareeren wil maaken, is den Griffier als een eerlyk Man verplicht te declareeren , dat indien men in de prys der Schryfloonen eenige vermindering wilde introduceeren, hy voor zyne Clercquen, die dikwyls in drukke tyden als Slaven dag en nagt moeten werken, niet gaarne mee. verantwoordelyk zoude willen zyn, als voor Lieden, die fecreeten van den Staat in handen hebben , waar toe men gevolglyk niet als fatfoeneiyke Lieden kan verkiezen, en aan wien men dan ook een fatfoenelyk beftaan, zo als in alle Landen gefebied, moet bezorgen.
Xxxx 4 Ad.
:'s Gra-
1VENHAGE.
Memorie over SchryfloonenterGrif. fie.



1375 hCRA- Ad. 4°.
yENHA-
Memorie over
'frhryft: ioonen terGriffie.
Ad. 5°.
NIEUWE NEDERLANDSGHE
//óf fthryven in vreemde Taaien ü5r.
Hier voor werd door het Land een lTuivcr meer per Blad goed gedaan, waarfchyoelyk en toetreden , om datdegeenen, die dezclvennjct kundig zyn, meer tyd nodig hebben om epn Stuk in een vreemde TaaJ te copieeren, als een Stuk in hun Moedertaal : en het zoude een groote hardigheid en te gelyk bcuzelagtig zyn , die geenen, die zo een vreemde Taal magtig zyn , van dat gering voordeel te priveeren,
Het maaken van Indices &c.
Hier voor werd, op den Eed aan den Lande gedaan, gerekend na den tyd, die daar aan hefteed word, een Clercq weetende, hoe veel hy in een uur kan fchryven: en kan dit niet anders gereekend worden, als men nagaat, hoe veel zoekens en hoe veel lezens het vordert om een goeden Index en Retroa&a te maaken. Dit is een van de moeielykfte en teffens noodzakelykfte werken, zonder het welk de deliberatien van Hun Hoog Mogende, welken zo velerhande re/petten uitleveren, een Chaos van verwarring zouden zyn. De Griffier durft zich gerust beroepen op het getuigenis van de Heeren Gedeputeerden, nopens het nut en gemak, welk zy ondervinden in de vaardigheid, waar mede hy hun, te regt kan helpen uit de generaale Indexen door hem Zelrs in vorige jaaren gemaakt, en waar voor hy nooit iets aan het Land inrekening heeft gebragt, alzo min , als voor bet geen met zyn eige hand dagelyks zo' in de ordiparis, ais vooral in de fecreétè Minuten
wprdj



JAARBOEKEN, Juny, 170©. 1379
word gefchreven. Deze Indexen en Reirpaftas moeten telkens vernieuwt en vervolgt worden, en zyn omflagtiger als ooit, zedert het veelvuldig overnemen, het doen van Aanteckeningen en het accroeheeren in de Confenten, van de eene zaak aan de andere; zonder te fpreeken van het omhaalen van een oneindig getal zaaken , proflueerende i]it de tegenwoordige omftantligheden_ van tyden en de heerfchende onecnigheden tusfehen de Bondgenooten ; al het welk zonder goede Indexen en Retroaclas, voor den Griffier onmogelyk buiten confufie te houden zouden zyn.
Ad. 6° f&f reglfreeren van Notulen &c.
Hier door verftaan Heeren Gecorsmitteerden waarfchynelyk het ordinaris Register van Hun Hoog Mogende en dat deiPaspoorten. De wys om daar voor te declareeren komt volmaakt op het zelfde uit, het Land voor een Cohier blad, houdende vier in plaats van vyf ordinaris Bladen, 12 ftuivers betaalende. Daar en boven werden op expresfe Refolutien van Hun Hoog Mogende nog geregiftreert alle inkomende en uitgaande Brieven met hunne Bylagen en Memorien , als mede de Aften, Commisfien, Tractaaten, Conventien &c. welkelaatftcn, volgens fpeciaale Refolutie, niet eens in originalï mogen gebruikt worden , al het welk is ingevoert om voor te komen het wegraaken der origineele Stukken, wanneer die gerequireert zynde, door zo veel handen pasfeeren, zo als daar uit blykt, dat voor het jaar 1640", wanneer Xxxx j zulks
's Gra-
venha3e.
Memorie over SchryfloonenterGrifi fie-



's Gka-
VENHAGE.
Memorie over. SchryfloonenUi Griffie.
ï38o NIEUWE NEDERLANDSCHE
zulks eerst in train is gebragt, genoegzaam weinig of niets racer voor banden is, en daar en tegen zedert dien tyd de Charterkamer van Hun Hoog Mogende in zodanige compleete ordre is, dat niet alieen Heeren Gedepu eerden en de Gecommitteerden • ter Admiraliteit, wanneer alhier befehreven zyn, maar zelfs de Minifters van den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer, daar toe telkens, als tot eene generaale Secretarye van Staat, hunne toevlugt neemen.
Eindelyk word by de voorfz. Refolutie van Heeren Gecommitteerden tot de Rivifie der Quotes voorgeflagen, dat al verder zoude aehouren te werden vastgefleld, dat het te bepalene Schryfloon alleen zonde komen ten profyle van de Clercquen zelve &c. — dan dat in zodanig geval van nu af aan na dig en met dc billykheid overcenko-nende, behoort befchouwt ,cn vastgefleld te worden, dat de TraStementen van den Griflier, Commis en Clercq Tinne worden verhoogt , zo als na een billyk onderzoek bevonden zal worden dezelyen hier door in hunne Emolumenten te zyn bena■ deelt &c.
Of deze fchikking tot wezentlyke menage zal ftrekken, en nog minder of dezelve by vervolg van tyd en vooral in drukke en m'oeielyke tyden, geen nadeel aan 'sLands J)/en.u zz\ toebrengen , zal den Griffier, liefst niet benaalen: dog, over het geheel, kan den Griffier, voor zo veel hem betreft, reclameeren den voet, waar op hy,zo wel als alle zyne Prasdecesfeuren van de eerfte
erec-



JAARBOEKEN, juny, 1790. i38r
erectie van de Republiek af, zyn aangefteld, namentlyk alle de Rechten, Digniteiten, Pratcminentien, Prarogativcn, Profytcn en Emolumenten, tot zynen ftaat beloorendc &c. Nu zyn die Profyten eq Emolumenten, altoos geweest het deel, heti geen hy in de Schryfloonen heeft. Zyn Tra&ement is geringer als dat van den Ontfanger- Generaal; de Lyst van zyne Depêche- Gelden is nog dezelfde als in het jaar 1640", fchoon die van anderen Co!le-J gien propria auttoritate zyn verhoogt; het Amptgeld, welk hyaan Holland by het aanvaarden van zyn post heeft moeten betaalen , heeft beftaan in eene fomma van dertig duizend guldens, aan welke Provincie ook daar voor nog 'sjaarlyks 1200 guldens moet opbrengen; en zyn ftaat, als dat van een publiek Perfoon , welke door alle dc uitheemfebe Mogentheden, en' gevolgelyk hunne Minifters alhier altoos werd aangezien als de Secretaris, niet van een enkelde Provincie maar van de gantfche Republiek, vereischt meer depences. Het Ampt van Griffier ja uit dien hoofde altyd wel als een van de lucratieffte , maar ook te gelyk als een van de allermoeielykfte , flaqfagtigfte en verirouwelykftc' geconfidereert. De voordeden, die den Griffier van zyn Ampt heeft, kunnen geëqujparcert worden met die van een van Hun Hoog Mogende «Minifters van den tweeden rang buiten 's Lands; of zyne arbeid en maeitedaar aan geëquipareert kunnen worden, zal hy aan bet oordeel van anderen overlaaten, en zig voor het overige ten opzigte van zyn toekomend beftaan, aan het goedvinden van Hup Hoog Mogende met voile fiducie op.
, hoogst-
sGra,.
ViiNHA3E.
Memorie iv er Schryfloonen'erGnfi. Ie, .



«sGrA-
venha6e.
Memorie ever Schryfloonenter Grif-
** i
En hier mede hoopt den Ondergeteek'ende aan het verlangen van Heeren Gecommitteerden, ten opzigte van de pointen in hunne meergemelde Re- : folutie vervat, te hebben voldaan, en zal dus deze I Memorie befluiten met zyne vierige wenfchen, dat ! de lofwaardige en onvermoeide pogingen van Heeren Gecommitteerden tot de Revifie der Quotes in allen opzigten gezegend mogen worden, ten einde' deze, zo wel als de meer importante oogmerken van hunne gewigtige Commisfie, tot heil van den Lande
6B
382 NIEUWE NEDERLANDSCHE
hoogstderzelver bekende equiteit en met een dankbaar hart voor de reeds genootene weldaaden, en het tot nu toe in hem betoond vertrouwen, gewillig onderwerpen.
Doch dan verwagt hy teffens, dat zyne twee eer/ie of expedieerende Clercquen, waar van 'er maar één in de Refolutie van Heeren Gecommitteerden genoemt wordt, fchoon belde als zodanig in de Registers ! van Hun Hoog Mogende bekend zyn, op : wien de gantfche directie in de Griffie, en : van de menigvuldige Depêches uit dezelve, | rouleert, die zedert hunne aanfielling nog j niets, als troubele tyden hebben beleefd, en wiens voornaamfte inkomen^evonden moet worden uit de Schryfloonen, in dier ! voegen refpeótivelyk getraeïeert zullen worder), als het toekomt aan Lieden aan het hoofd van zo een aanzienelyk, omflagtig ; en vertrouwelyk Departement geplaatst, , en van wiens y verige werkzaamheid, in deZe moeielyke tyden, de Heeren Gedepu- > teerden ter Vergadering van Hun Hoog Mogende, zo min als den Griffier, zekerlyk geen zwarigheid zullen maaken, de beste getuigenis te geeven.



JAARBOEKEN, Juny,ii&t. 1383
cn bunne eigene fatisfa&ie mogen uitvallen en bereikt worden.
'sHüge den 18 Juny 1787.
(Was geteekend")
H. FAGEL
De Vierde Bylage Litt. D. No. 2. is de Memorie van den Commies Quarks, over de Schryfloonen ten Comptoire van dea Commies:
/^ntfangen hebbende U Edele Mogende Refolutie. ^ van den 19 December des gepasfeerden Jaars, waar by, vermits den Heer Griffier Fagel zich by deszelfs Memorie niet heeft geëxpliceert in opzigt onder anderen van de Schryfloonen van myn Comptoir, het U Edele Mogende heeft behaagt, van my zelfs te requireeren, eenige informatien en elucidatien omtrent het bovengemelde poincl:, als med.e welke menage na myne gedachten, zonder ondienst: van den Lande, daar omtrent by vervolg van tyd zoude kunnen worden gemaakt; heb ik gemeend, dat de extenflevan voorfz. Refolutie natuurlyk aanleiding gaf tot twee differente poincten, voor eerst eenige informatien en elucidatien over het gepasfeerde; en ten tweeden, poincten van menage voor het toekomende.
Ik zal derbalven de voorfz. leidraad volgen, eo dan komt in het eerfte afpeft, Informatien en Elucidatien over bet gepasfeerde.
U Edele Mogende zullen in het hoofd van myne
D««
's GrA*
venba* «e.



1384 NIEUWE NEDERLANDSCHÊ
'sGra-
venhace.
Memorit over Schryfloonenbyden Commis.
Ook
Declaratie, dewelke alle drie maanden word ingeleverd, gezien hebben het Declaratoir van myne' .twee Clercquen J. Washington en P. Tinne, houdende , dat al wat in dezelve is geibeeifïceerd, gefchreven is op ordre van Hun Hoog Mogende, Hoogstderzelver Griffier of Commis, als mede dat 'er gedeclareerd is, op den voet van Hun Hoog Mogende Reglement van den 13 September i6ói , beveelende onder anderen, dat ieder blad j waar' voor drie ftuivers aan Schryfloon zal worden goed gedaan, ten minften 25 regelen zal moeten inhouden : dewyl nu ieder mensch een differente manier van fchryven heeft, word ter Griffie van Hun Hoog Mogende bewaard een Legger, dewelke tot bafis dient van de Declaratien, en wélke Legger zedert meer dan eene Eeuw van de eene Clercq overgaat tot de andere, zynde dezelve bekend onder den naam van gegrosfeerd Blad, en inhoudende, volgens het, Reglement, 25 regels op ieder zyde van bet Blad.
De differente posten op myne Declaratie voorkoomende, en aldaar volgens ordre van den Heef Griffier wordende gebragt, Worden na de voorrchi-eeve Cynofure bereekend, dat is te zeggen drié ftuivers voor ieder blad Nederduitsch , en vier ftuivers, wanneer het een andere Taal is, except lat voor bet notuleeren , het geen door my word gedirigeerd , word gedeclareerd zes ftuivers per Blad.
Het laatfte heeft reeds in de vorige Eeuw plaats ;ehad, hoewel ik 'er eigen tlyk de eerfte origine van ignoreere, doch men zoude kunnen fuppoaeeren, dat de Rekenkamer by de eerfte gelegendtieid , dat die post aldm in de declaratie is gebragt, moer overtuigd zyn geweest van de redelykheid van dezelve.



JAARBOEKEN, Juny, ifgö. i3$:
Ook is het zeker, dat het notulecren, het welk it het generaal door geen Clercq kan gefchieden, die alleen gebruikt word om te copieeren, dagelyks hei meefte en zwaar fie werk verlchaft, wordende des niet te min, wanneer, hetgeen door my genotuleerd word, voor de Minut blyfc, daar niets voor gedeclareerd , doch omtrent deze post referveere ik -my eene voordragt aan U Edele Mogende te doen, wanneer van de poinclen van menage zal fpreeken.
Het woord eluaidatiea in U Edele Mogende Refolutie voorkomende, heeft my doen vallen in het begrip, dat U Edele Mogende nagegaan hebbende het poinct der Schryfloonen op myn Comptoir, en gezien hebbende, dat het montant der declaratie zedert eenigen tyd was géaccresfeert, daar omtreuc ook eenige elucidatie van my begeerden.
Het fpreekt van zelfs,dat het beloop der declaratie volftrekt afhangt van het meerder of minder werk, het geen wederom depeadecrt van het gunt ter Vergadering van Hun Hoog Mogende word voor- en ingebragt en van buiten 's Lands inkomt, als mede van het geen geordonneert word te fchryven, contribueerende bier niet weinig toe de conjunfture van tyden, ja zelfs het fesfie hebben in hooggemelde Vergadering van Leden, dewelke zich bekwaam willende maaken in 's Lands zaaken, cn gebruik maakende van de gelegendheid hunner fesfie, Copie van het een of ander Stuk requireeren het welk aan dezelve volgens Inftructie niet gewcVcrt mag worden.
Als men nu nagaat bet gepasfeerde zedert weinige jaaren, in welke de Engelfche Oorlog fchielvk'is opgevolgd door de troubles met den Keizer en de innerlyk disfenden in de Republiek, zal men ligt begrypen,dat de Notulen ,eu by gevolg al het geen
da-ar
's G«a-
GE.
Memorie
"'ver Schryf*.
honen l>y clen Commis*



1386 NIEUWE NEDERLANDSCHË
^Gra-
venhage.
Memorie over Schryfloonenby den Commis.
daar uit refulteert, oneindig gcëxtenJeert hebbed moeten zyn, zo als, wat de Notulen aangaat, kan gezien worden by confrontatie der gedrukte Notulen van 1774—1778, met die van 1779 en de volgende jaaren.
Hier' Uit volgt, dat, wanneer het werk minder opereus zal zyn , natuurlyk het beloop der declaratie na evenredigheid zal moeten decrescce • ren, zo als reeds merkelyk in 178Ö en 1787 is ge* bleeken.
Alvorens hier van af te flappen , eri over te gaan tot het tweede poindt, zy het my:geoorloofd U Edele Mogende te doen refledleeren , dat de differentie in net beloop der declaratie vari bet èene jaar of het andere met zich brengt een bewys, dat Jn het formeeren van dezelve de allerftrikfte eerlykheid plaatsheeft, eh dat het zelve ook alleen 20 als bovengemeld is, afhangt van het meerdere of mindere werk.
Nu is my no» overig te fpreekeri over de pointen vari menage.
Iö het Plan iti 1754 door de Heeren GecommitJ teerden in de Generaliteits Rekenkamer aan Huri Hoog Mogende overgegeeven, word geproponeerd Om het blad fchryveu voor het Land af te febaffen, en de Tradtementen van dc Heeren Griffier en Commis en van de twee eerfte Clercquen te vermeerderen , doch tegen de voorfchreeve Pröpofitid zyn in het generaal zodanige bondige redenen geallegueert, dat men van het zelve fchynt afgegaan te zyn; ook kan ik U Edele Mogende verzekeren, dat volgens de ondervinding, die ik vari het cp:reufe werk vari de Griffie heb, hetzelve door deskundigen niet eens in fèrieufe aanmerking kan geBomen worden; dus alleen overbiyfe, of de postcrï
op



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1387
op myne Declaratie voorkomende, kunnen afge fchaft, of op eene andere voet tot lasten van den Lande gebragt worden.
Op dezelve ftaat voor eerst en wel voornamentlyk de post bekend onder den naam van Notuleeren.
Hier omtrend zoude na myne gedachten deze verandering kunnen gefchieden, dat voor het zelve in plaats van zes ftuivers niet meer als vier ftuivers zoude geleden worden; maar dan zoude de billykheid vorderen, dat rayn eerfte Clercq J. Washington, traftement kreeg. Die Man zedert 39 jaaren met allen yver en trouw zich in die bediening hebbende gedragen, word uit die post voornamentlyk gefalarieert, heeft f 1500 : o : o Amptgeld betaald , moet jaarlyks voor een honderdfte en tweehonderdfte Penning mede 100 guldens aan de Provincie van Holland betaalen, fchoon geen tractement geniet, en moet altyd na het afloopen der Vergadering zyn werk beginnen, dus dikwyls tot laat in den nacht geoccupeerd is, het welk zyn werk lastig maakt, cn ook van dien aart is, dat zonder dagelyks onderwys, handleiding en yverige applicatie in het geen tot zyn Departement behoord, niet zoude kunnen voldoen aan het geen van hem word gerequireert.
De andere posten in myne declaratie voorkomende , en welke alle a drie ftuivers worden bereekend, zyn niet van dat groot belang als het poineï; der Notulen.
Alleen zoude men kunnen vermeenen, dat het fchryven der Refolutien voor den Ontfanger Generaal van de Unie zoude kunnen worden afgefchaft, en aan hem een gedrukt Exemplaar van dezelve gelcvert; doch als men confidereert, dat voorgemelYyyy ' dea
's Gra-
VEMHAGE.
Memorie
over
Schryf-
loonen
by clen
Commis.



Ï388 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s Gra-
VEHHAGE.
Memorh
over Schryfloonenby den Connnls,
den Ontfanger alleen worden gefchreeven. Refolutien het Financieele raakende, en dewelke tot zyn post perfé behooren, en wel zodanig als dezelve ter Vergadering worden ingebragt, daar in de gedrukte Notulen dikwyis maar een Éxtract- van dezelve gevonden word: als mede dat hy dezelve direct krygt, het geen hem dikwyis te pas moet komen, daar de gedrukte Notulen eerst maanden daar na ter zyner kennisfe zouden komen , geloof ik, dat men 'sLands belangen daarmede niet zoude bevorderen: in allen gevalle zoude die Heer het best daar over kunnen oordeelen.
Het zoude ook, Edele Mogende Heeren! een poinct van menage, hoe wel van geringe natuur voor de Generaliteits Kas zyn , indien de Stukken, waar van Copie word gerequireerd, en volgens de ordre niet wordende geëxpedieert, of aan de Provinciën verzonden , wierden betaald door de Provincie, uit welke zodanig een Heer is gecommitteerd ,
Behalven de bovengemelde pointen weetik, Edele Mogende Heeren! geen andere", die tot myn Comptoir behooren.
Waar mede hoopende aan de intentie van U Edele Mogende voldaan te hebben, de eer heb my met alle fubmisfie te noemen,
EDELE MOGENDE HEEREN!
Uw Edele Mogende onderdaan nigfte Dienaar,
(Was geteekend')
W. qUARLES. 'sHage den 3 Maart 178,8.
De



JAARBOEKEN, Juny; 1790. 1389
De Vierde Bylage Lett. D. No. 3. is de • Memorie van den eeriien expedieerende « Klerk Tinnt, over Schryfloonen van 't geen ( eens gefchreven en gedrukt wordt, en gezonden aan de Minifters buiten 'sLands.
Aan de Edele Mogende Heeren GECOMMITTEERDEN, tot de REVISIE der QUOTES.
EDELE MOGENDE HEEREN 1
t>y Refolutie van den ig December des afgey loopene jaars 1787, hebben U Edele Mogende van den Ondergeteekende gelieven te requireeren, om tegen den 3 van de maand van Maart van het volgend jaar , aan U Edele Mogende te doen toekomen, de nodige informatien en eiucidatien, ten opzigte van de Schryfloonen, wegens het houden der Correspondentie met de Minifters van den Staat buiten sLands, en welke menage, na zyne gedagten, zonder ondienst van den Lande daar omtrent by vervolg van tyd zoude kunnen worden gemaakt.
Den Ondergeteekende zal dus by dezen aan die hoogstgerefpecteerde ordres van Ü Edele Mogende, volgens zyn beste vermogen, tragten te voldoen; dog voor af de vryheid nemen, aan U Edele Mogende voor te dragen eene kleine fchets van de pose van Directeur van de Correfpondentie met de Minifters van den Staat buiten 's Lands, welke pose men vind, dat reeds in vroege tyden, by de opkomst van de Republiek, noodzakelyk is geoordeeld, en daarom moet men voor zeker onderftellen, dat de opregting van dien, tot oogmerk moet hebben gehad , om de Minifters van den Staat buiten 'sLands, zo veel als mogelyk was au faic te houYyyy 2 dea
i Gra-
'ENHA-



'sGra-
■venhage.
Memorit
van den
Heer
Tinne
over
Schryf-
honen
enz.
1300 NIÉUWE NEDERLANDSCHE
den van bet geen in hun Vaderland en andere Ry« ken oinme gong, ten einde daar van zodanig nuttig gebruik tot bevordering van 's Lands dienst in de plaatzen van hunne refpective Reüdentien te kunnen maaken, als oordeelen zouden te behooren.
In de allervroegfte tyden wierden daar toe eenige Clercquen geëmployeert, dog men vind reeds in den jaare 1637, dat den Heer Griffier van Hun Hoog Mogende geauthorifeert wierd, om een bekwaam Perfoon te gebruiken tot het extraheeren uit de Notulen, Infertien, Memorien en Brieven, zodanige Stukken, als waar van de Ministers buiten 's Lands noodzakelyk kennis behoorden te hebben, en dit zelfs op een Tractement van /' 1000 : o : o 'sjaars, dat in die tyd als zeer important kan en moet gerekend worden, en nogtans zo als men befluiten fnoet, niet toereikende is geweest, vermids in den jaare 1656 den Heer Griflier op nieuws weder geauthorifecrd wierd, daartoe eenige van zyne beste Clercquen te gebruiken, het geene gecontinueerd beeft tot den jaare 1670, wanneer den Heer Griffier andermaal verzogt wierd, aan Hun Hoog Mogende voor te draagen een van zyne bekwaamfte Clercquen, om de directie te hebben over bet geene aan de Ministers van dezen Staat by uitheemfche Potentaten refideerende, op de refpective Postdagen moeste afgezonden worden , volgens en in conformiteit van Hun Hoog Mogende Refolutie van den 24 October 1669; deze voet is verder tot op den huidigen dag ge volgt, en den Ondergeteekende, die nu reeds in verfcheide qualiteiten den tyd van 41 jaaren in de Griffie van Hun Hoog Mog. geëmployeert is geweest, is op den 12 October 17Ho, op voorftel van den Heer Griffier /v?^/aangefteld tot Expedkerende Clercq, en op den 6 Augustus van het daar op volgende jaar, by het overlyden van Hariger van Goor, ook nog als Directeur
van



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1301
van de Correspondentie, Vóór welke belde posten zwaare Amptgelden heeft moeten betaalen , en daar en boven voor yder apart ook nog jaarlyks moet opbrengen, zo der dat tot een van beide eenig vast Traftement bepaalt is, dan alleen, dat van drie tot drie maanden, op een daar toe over tegeevene Memorie, by den Raad van Staate eene Ordonnantie gedepecheertwor 1 ter fomme van/396:0:0 onder verfcheide benaamingen, welke als dan partageert met den Tweede Expedieerende Clereq , en dus zyn verder beftaan alleen moet vinden uit de Schryfloonen als directeur van de 'Correspondentie.
Wat voor yver, trouwe en onophoudelyke werkzaamheid aan deze beide moeijelyke Departementen verknogt zyn, zonder dewelke men dezelve niet in ordre kan houden, voor al in trouble tyden, zo als den Ondergeteekende dezelve nu reeds zedert eenige jaaren heeft waarge omen, laat den Ondergeteekende gaarne over aan het getuigenisfc van den Heer Griffier, en durft zig ook met vrymoedigheid beroepen op dat van veele der aanzienelyke Leden van de Vergadering van Hun Hoog Mog , welke aldaar een langduurige fesfie hebben gehad, vermids het onmogelyk is, dat buiten dien daar van na waarheid kan geoordeeld worden, door de verkeerde denkbeelden, die 'er al dikwyis geformeerc worden omtrent het beftier en de behandeling def zaaken in de Griffie van Hun Hoog Mog., die men gemeenlyk wil gelyk ftellen met de Comptoiren van andere Collegien, daar dezelve in der daad is een Departement der Algemeene Staaten, waar uit niet alleen alle de buitenlandfche zaaken, maar ook de binnenlandfche, de refpective Provinciën en de Generaliteit concerneerende,gedepecheert worden, en dus niet anders dan eene generaale Secretarye van Staat, waar toe alle de Bondgenooten hun recours hebben, moet geconfidereert en aangezien worden.
Yyyy 3 Vo1*
'sGa/>«
VENH.V* GE.
Memorie van den Heer
Tinne
over Schryfloonenenz,



i392 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhage.
Memorie van-den Heer Tinne over Schryfloonenenz.
Volgens en in conformiteit van de Refolutie van? den 24 October 1669, moet den Directeur van de Correspondentie alle de Refolutien, inkomende Brieven en Memorien niet meer als eens fchryven of laaten fchryven voor den Drukker, en als dan dezelve gedrukt, en niet gefchreeven aan de Ministers afzenden, en gevolgelyk niet meer als voor eens fchryvens declareeren; in zo verre men heeft kunnen nagaan , is dit voorfchrift door zyne Prtedecesfeuren, even gelyk als door den Ondergeteekende zo veel als het mogelyk is geweest in ftille en tranquile tyden, agtervolgd.
Dog het is met deze post gelegen als met veele anderen, dat 'er zig tyden en omftandigheden opdoen , waar in het niet mogelyk is het gewoone voorfchrift zo letterlyk te volgen : want zedert een lange reeks van jaaren, dat het werk in de Griffie zo aanmerkelyk vermeerdert is, waar van de Registers van Hun Hoog Mogende en de verdere Chartres en Papieren levendige bewyzen uitleveren , zoude het ondoenelyk zyn geweest alle Refolutien, inkomende Brieven en Memorien, van den eenen Postdag (ot den anderen te laaten drukken, gelyk 'er ook in diergelyke tyden veele Stukken inkoomen, welke abfolutelyk niet dan met grooten ondienst van den Lande ter Drukpersfe kunnen gegeeven worden , terwyle de ondervindinge maar al te vee! leert, hoe zeer een gedrukt Stuk, waar van gemeenlyk de ruimte van Exemplaaren genoomen word, dadelyk in handen van een yder komt, en dikwyis gebeurt het zelfs, dat 'er expresfe ordre uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende gegeeven word, om deze of geene Brief, Memorie of andere Stukken niet te doen drukken, en waar van den inhoud nogtans van veel nut aan de een en ander Minister buiten 'sLands kan zyn, en in dat geval, is men dan wel genoodzaakt, het zelve gefchreeven af te zenden; daar zyn ook verfcheide exempelen, dat'er directe ordre
uk



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1303
uit de Vergaderinge van Hun Hoog Mog. komt om > Copye van deze of geene Brief, Memorie of ende-, re Stukken , die op Postdagen inkomen, nog dien-, zelfden dag aan een of ander Minister te bezorgen. .
Na maate dat de Republiek in de vorige Eeuw reeds in aanwas en luifter was toegenomen, zyn de buitenlandfche Commisfien ook vermeerdert, en de Caratters verhoogt; dit zelfde geval exteert, wanneer 'er troubles in Europa zyn , welke Ne-1 gptiatien veroorzaaken, en waar toe als dan extra-, ordinaris Bezendingen gedaan worden, het geene dan ook natuurlyk de Schryfloonen voor de Correspondentie vermeerdert.
De dagelykfche inkomende ordinaris Brieven van Nouvelles werden altoos dadelyk gedrukt, en ook zodanig aan alle Ministers indiftinftelyk afgezonden , zonder dat 'er ooit een diergelyke Brief gefchreven afgaat; doch dit kan, zoals hier vooren reeds gezegt is, niet altoos plaats hebben met andere Stukken , die niet dan tot grooten ondienst van den Lande zouden kunnen gedrukt worden, fchoon den inhoud daar van nogtans van esfentieele nutte aan fommige Ministers kan zyn.
In vroegere jaaren wierden zodanige Stukken op de Declaratien gebragt, zonder by te voegen-voor wien die gefchreeven waren; want voor het jaar 1747 zyn 'er zo wel, als zedert dien tyd diergelyke Stukken voor deze en geene Ministers gefchre| ven, dog na die tyd is het zekerlyk nog vermeerdert, nadien 'er zedert ruim 40 jaaren meer Leden direct uit de Vergaderinge van Hun Hoog Mog. tot buitenlandfche Commisfien geëmployeeri zyn , en waar van 'er veele gevonden wierden, welke boven dien nog andere posten, tot de Ge aeraliteit behoorende, bekleedden, die zy teften Yyyy 4 z<
sGra-
'enha-
:e.
Ifemori*
>an den
Heer
rinne
iver Schryf* 'oonen :nz.
1



's Gravenhagen
Memorie 'yan den Heer ' Tinne over Schryfloonenenz.
i '
{
1394 NIEUWE NEDERLANDSCHE
70 lange buiten 'sLands waren ook behielden, en daarom by hun vertrek verlangden om fpeciaai geduurende hunne abfentie geïnformeert te worden, van alle het geene 'er ter Generaliteit mogte inkoomen en tot voorfz. posten fpecteerende zyn, op dat by hun retour au fait mogten weezen, van al het geene daar omtrent in hunne abfentie mogte zyn voorgevallen; en om hier van onder eene groote menigte van exempelen, die men op dit fubject, zoude kunnen allegueren, maar een of twee aan te haaien, zo dient, dat den Heer Brantzen , die eenige jaa>en als Extraordinaris Ambasfadeur te Parys gcrefideert heeft, teffens Muntmeefter Generaal was, zo dat geduurende al dien tyd aan hem fpeciaai ook gezonden zyn die Stukken, welke tot de zaaken van de Munte fpecteerden, en welke voor anderen weder niet van dat zelfde nut konden zyn, èn dus voor een Exemplaar niet ter Drukpersfe konden worden gegeeven. Insgelyksis iet gelegen geweest met den Heer Van Lynden geduurende zyn Gezantfchap in Engeland, en welle teffens behouden had de post van Bailiiuw van Buist &o , waarom ook aan dien Heer fpeciaai gezonden is, alle het geene 'er op dat fubject geduurende zyne abfentie ter Generaliteit is ingekoomen.
Op deze wyze zoude men nog een menigte voorbeelden kunnen bybrengen, en het welk dan ook de •eden is, dat men zedert eenige jaaren diergelyke losten op de declaratien apart heeft gefteld, om by iet formeeren van dezelve dés te beter en accurarer :e kunnen nagaan, wat 'er door yder Clercq, die :ot het fchryven voor de directie geëmployeert wierd, gedaan w:.s, en dus is dit alleen gefchied net een goed oogmerk om dc zaaken in des te be:er en behoorlyker order te houden. Dat 'er zedert :enige jaaren voor de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mog. tot de binnenlandfche Commisfien geëmployeert, ook (behalveo al weder de gedrukte



jaarboeken, i79o. 1395
Brieven van Nouvelles) veel apart is gefchreeven,. is veroorzaakt door dien deze Commisfien maar ze-. kere korte en bepaalde tyd van een , twee of uicer- ( lyk drie maanden duuren, dc Hee~en Gedeputeerden gemeenlyk t'huis kwamen, zonder dat iets wisten , van het geene 'er geduurende hunne abfentien ; ter Generaliteit was voorgevallen, vermids de gedrukte Notulen, zedert een lange reeks van jaaren, niet alleen maanden ten agteren zyn geweest, maar zelfs in de laatfte troubles en drukke tyden tot an-, derhalfjaar, terwyl het niet doenlyk was, door de volumineusheiu' der Notulen van Hun Hoog Mogende, al was daar toe een geheele aparte Drukkery opgerigt, dezelve zo naby aan den gang te houden , en dit is teffens ook een weezentlyke oorzaak geweest, dat 'er van tyd tot tyd meer en meer voor de buitenlandfche Ministers is moeten gefchreeven worden, wilde men in veele gevallen, geen ondienst aan den Lande doen.
Verders kan men met waarheid verzekeren, dat aan die Ministers, waar aan de gedrukte Notulen van Hun Hoog Mogende toegezonden worden , da?r van altoos een volledig Exemplaar toekomt, alleen met uitlaating van fommige voor al voor buiten 'sLands geheel onverfchillige particuliere zaaken, ten einde de port, die daar voor betaald zoude moeten worden , en ten laste van den Lande komt, te menageeren.
Wat nu aangaat de Schryflocnen wegens het houden der Correspondentie, kan den Ondergeteekende niet anders dan in gemoede verklaaren, dat zo veei het menfchelyker wyze doenlyk is, daar inne exacl gevolgd word, de manier van declarecven, welke in het Comptoir van den Heer Griffier Fagel plaat) heeft en aldaar geobferveert word.
Dat 'er ook tot het fchryven voor de directie,
siei
sGra-
,'enha*
;e.
Mcmorit
'an den
Heer
Tinne
~) ver Schryfloonen•niz.



1396 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGrA-
venhage. .
Memorie
van den
Heer
Tinne
over
Schryf-
honen-
enz,
i
' J 1
i
1 (
j
s
- .\
f
t
V
a e
i<
y
» t
niet dan vertrouwde Perfoonen, die in eed en dienst van den Lande geëmployeert zyn, gebruikt worden ; dat alles hier omtrent met de uiterfte exadtittide dagelyks werd nagegaan en geëxecuteert, ea dat zulks altoos geduurende den tyd van ruim 41 jaaren, dat den Ondergeteekende ter Griffie geëmployeert is, op dezelfde voet getradteert is.
Dat men ook moet confidereeren , dat uit de ■Jchryfloonen, welke door het Land voor de Direcae betaald worden, verfcheide en zelfs in eontimeele drukke tyden, tot het getal van zes a zevea Perfoonen hun beftaan moeten vinden , en welke len gantfchen dag en dikwyis tot des nagts geoccuneert zynde tot geene andere zaaken kunnen geëm)loyeert worden.
Den Ondergeteekende durft U Edele Mogemij :e1fs na waarheid betuigen, dat in de laatfte ongeluk:ige troubles, waar innc dit Gemeenebest aan eene :o gevaarlykc fchok bloot gefteld is geweest, uit iet aandeel, dat hem toekomt uit de Schryfloonen, lie door het Land voor de Directie betaald worden, Heen in de twee laatfte jaaren ruim duizend guldens an Schryfloonen heeft betaald , waar van nooit ets aan het Land in declaratie is gebragt, en zulks Heen om te voldoen aan het aanhoudend verlangen an zommigen Heeren Ministers,om van hier geïnarmeert te zyn, wat 'er pasfeerde, terwyle het hun ;b alleruiterfteJ onaangenaam en zelfs fmertelyk •as, dikwyis het eerst van vreemde Ministers van idere Hoven te moeten verneemen, wat 'er in hun igen Vaderland ommeging en pasfeerde.
Uit alle het hier voor geallegueerde zullen U EdeI Mogendeligtelyk kunnen opmaken, dat het moei:lyk zoude zyn eenige poindten van menage ten deen opzigten, zonder ondienst van den Lande, op ? geeven. Dog den Ondergeteekende maakt geen
zwa-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1397
! zwarigheid om met een vast vertrouwen, dat zulks 1 voikoomen bewaarheid zal worden, te verzekeren, : dat de menage op deze en andere foortgelyke pos; ten, welkers beftiering aan tyden en omftandighei den fubject zyn , uit zig zelfs ras zal koomen, wanineer het lieve Vaderlandt, dat door de ongelukkige ] Tweedragt zo lange verdeelt en byna van een geIfcheurt is geweest, door de allergelukkigfte omwen; teling van zaaken en door de wyze en voorzigtige f beftiering van die kundige Mannen van Staat, die : thans aan het Roer van de voornaamfte posten van :de Republiek gefteld zyn, en onder de gelukkige imedewerkinge van het eminente dierbaare Hooft, 1 tot voorige rust en eensgezindheid gebragt zal wee:zen, en hetGulde Devies van Ecndrcgt maakt \Magt wederom herleeve, en zo als van ouds den :zo zeer gewenschten invloed op alle deliberatien zal hebben. Den Almagtige zegene ten dien einde ook die van U Edele Mog , op dat dezelve eerlang tot algemeen heil en voorfpoed, en tot des te nauwer . toehaling van de Band der Unie, welke de zeven Py ■ . Jen aan een knoopt, eerlang mogen uitvallen , en dit eertyds gezegent Gemeenebest daar door tot ,zyne vorige luifter en aanzien wederkeerende, dan idaar in tot het einde der Eeuwen zonder nieuwe 'verftooring moge voortgaan.
, Den Ondergeteekende,die in dezen na zyn beste igeweeten en langduurige ondervindinge ter goeder : trouwe heeft te werk gegaan, verhoopt hier mede laan de intentie van U Edele Mogende te hebben voldaan.
(JVas getcekend~) P H. FR. TINNE. 'sHage den 2 Maart 1788.
De
"s Gra-
VENHAGE.
Memorie van den Heer Tinne over Schryfloonenenz.



'sGrA-
venhage.
Lystc ende Taux rakende de depCchegelden voor de Heeren Griffiers, gearrejlecrt den i September 164.6 by het 26 Artikel van derzelver Inflriicile.
Commisfien Militair.
Van den Generaal van de Cavalle
rie ƒ 25 o o
Van den Veldmarfchalk 2j o o
Lt. Generaal van de Cavallerie. 18 o o
Commisfaris Generaal van de Cavallerie 15 oio
Den Meefler Generaal van de Artil- | lerie ij 0 0
Gouverneurs van de Steden en Piaatfen daar onder gehoorende i2| oj o ■
Commisfien van Polilique Ampten.
Raaden van Staate / 8 o! o
Raaden in de refpective Collegien j
ter Admiraliteit 8 o! o
Raaden in den Raade van Brabant 800
Raaden in den Raade van Vlaande- I
ren 800
Thefaurièr Generaal der Vereenigde
Nederlanden 80a
Ontfanger Generaal derzelver Landen 800
Secretaris van den Raad van Staate 800 Cotn-
1398 NIEUWE NEDERLANDS CHE
De Vyfde Bylage Lett. E. ïs eene Lyst ?nTaux, raakendede Depëchegelden voorde Heeren Griffiers, vastgefleld den 1 September 1646, by het 26 Artikel van derzelver Inftructie.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 139?
Commifen van des Generaliteits Fi- J nancien ƒ8 o c
Secretarisfen des Generaliteits Ree- < kenkamer 800
Fiscaal van de Generaliteit 8 o o.
Fiscaalen van de refpective Collegien ter Admiraliteit 8 o o;
Ontfangers Generaal van de gemelde 1 refpective Collegien ter Admiraliteit 800
Secretarisfen van dezelve Collegien 8 o o
Commifen Generaal van de Convoyen en Licenten der Vereenig- | de Nederlanden 8j o c
Particuliere Ontfangers van de Con voyen en Licenten 6 0 o
Gontrerolleurs van de gemelde Con-
yoyen en Licenten 4 o o
Superintendenten van de Beden van Brabant 4 o o
Fiscaal van den Raad van Brabant 6 o o
Griffier van den Raad van Brabant 6 o o
Procureur Generaal van Brabant 4 o o
Fiscaal van den Raade van Vlaanderen 600
Superintendent van de Leenen van
Vlaanderen 600
Griffier van den Raade van . Vlaanderen 600
Ontfanger van de Exploicten in .Vlaanderen 4 o o
Drosfaard van de Landfchap Drenthe 12 o o
Groot Bailluw van 't Vrye in Vlaanderen ] 8 Oj o Schepenen van 't Vrye ó o o Griffier van 't Collegie van den
Vrye 4 o o
Hoogfchout Ampten 6 ol o
Bail-
sGra-
'enha- •
;e.
Lyst van 'Jepéhegelkn enz.



'sGra-
venhage.
Lyst van Depéeh egelden enz.
I
1400 NIEUWE NEDERLANDS CHE
Bailluw-Ampten ƒ4 00
Schout-Ampten 4 00
Ontfangers Ampten van de Middelen van de Generaliteit, als Contributien , Gemeene Middelen , Domeinen en de Geestelyke Goederen 600
Contrerolleurs-Ampten van de gemelde Ontfangers van de Contributien 4 00
Generaals van de Münte der Vereenigde Nederlanden 6 00
Esfayeur Generaal van de Munte 4) o o
Ordinaris Clercq van de Munte 3 oj o
Commisfarisfen Inftrufteurs tot Maa- j ftricht 4 00
Schout van dèn Vroenhove binnen
Maaftricht 4 • o o
Refidenten, Commisfarisfen, Agenten en Confuls buiten 'sLands 6 00
Commisfans van de Schepen in 't Leger 6 00
Contrerolleür van den gemeldenCommisfaris 4 00
Commisfarisfen van de Monfteringe 6 o 0
Commisfien voor Generaals, Prafidenten , Hoogc, Secreete, Poli* tique Raaden, ende diergelyke voornaame Officieren in de Oosten West-Indien 8 b q
Agent in de Griffie van Hun Hoog "Mog. 6 o o
Doftor van St. H^. en d'Hren. Ge- , deputeerden te Velde 4 o o
Commisfaris van 't Klein Zegel van f de Generaliteit 4 o q
Tevkenaarvan de Blanken van Klein 1 i Zegel 3J o! 9
Klop-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1401
Kloppers van 't Klein Zegel ƒ 2I oj o
Diftributeurs van 't Klein Zegel 2 01 o
Tollenaars van des Generaliteits Tol- j
len 4 o| o Tolfchryver 3 oj o Bezienders van de Tollen 300 Commisüe voor de Ordinaris Drukker van de Generaliteit 40c Reftors van de Latynf'che Scholen in Steden reforteerende onder de Generaliteit 30c Minder Ampten na advenant, dog niet boven de (20^
ABe ende andere Depêches,
Mandamenten in eas d'appel, van Revifien, Reformatien ende andere de een door de andere ƒ 4 o < Requesten Civil 4 o ( Sententien tusfchen Parthyen 3' o < Executorialen 3 o < Abolitien , Pardonnen en diergelyke <S| o < Aften van Maintenne 3| o > Sauvegarden, Sureté de Corps, item
Sureté de Corps et des biens 301
Aften van Creatien van Notarisfen 3 o i Aften van Vrygeleide l 3 0 !
Item van Naturalifatien 7 o 'Aften van Approbatie van Accor* den tusfchen Parthyen gemaakt
•werdende 3 °t '
Mandementen van ■ Complainte 4 o •
Aften van Confirmatie 3 o i
Item van Neutraliteit 5 o f
Item van Difpenfatien 4 o i
Pasporten voor Perfoonen 1] oj Zzzz Pas-
's Gra-
VENHAGE.
Lyst van Defëch egelden enz.
> > > >
> J
3 3 ? 3
3 3 3 3 3 3



«s Gravenhagen
Lyst van Depêchegelden enz.
1402 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Pasporten voor Waaren en Koop- |
manfchappen ƒ3 0.0
Maas Pasporten 1 o p
Pasporten van. vry Wynen 300
Brieven van atterminatie ofte refpyt 200
Item van Legitimatie 7 oj o Aften van Canonifyen ende andere
Beneficiën 500 Voor alle ongenomineerde, gea-
rnitteerden ofte gemeene Aften 1 ol o
QStro.ycn van groote en kleine Importantie,
Van Oost-Indiën ƒ 25 00
Van West-Indien 25 o o
Noordfche 16 00
Ënded'AmpIiatien, ook Prolongatien van dien, half geld van de bovengenoemde fomme refpeftivelyk
Oftroyen van bedykingen 12 o o
Oftroyen voor Steden ofte Piaatfen tot het heffen van eenige middelen ofte andere vergunningen 7 o q
Oftroyen van nieuwe Inventien 500
Item van Handwerken 500
item van andere kleine ofte mindere importantie als Boeken ofte diergelyke. 400
Oftroyen om te resteeren van Leenen andere tydelyke Goederen 700
Brieven ende andere Depêches.
Nederduitfche Brieven voorfchry- I
ven s en andere ƒ20» Franfche 3 00
Latynfche 4 o -o
Aterbc'.;ide Copyen, ieder Blad van )
*s Ne-



JAARBOEKEN, Jong, 179c. 1403
Nederduits vyf ftuivers. Hoogduits , Fransch ende Latyn zes ftuivers. Hier agter zouden volgens den voorflag pag. 110 van het Rapport gedaan moeten gevoegd worden deze woorden , mits ieder Blad het zy Ntder-
; duitsch, Hoogduiisch, Fransch of Laiyn niet minder bevatte dan twee en dertig regels ter heeler
f Blad, en zes en dertig a veertig Letters op ieder regel.
Extracten uit Hun Hoog Mog. Registers der Refolutien,'t zy groot ofte klein / o 15 0
Alle Apoftillen o ij O
Van Apoftillen en alle andere befcheideti voor de geenen, die arm ende onver:,.ogend zyn, en zal geen depêchegeld werden betaald.
(Onder ftond)
Accordeert met het Exemplaar, veftoond aan de Commisfie.
(Was geleekend)
P. A. de MORAAZ.
De zesde Bylage Lett. F. is een Concept* Zzzz st ver-
« Gra* venhA-
ge.
Lystvati Dtpéchegeldeu enzt



*s Gra-
VENHAGE.
I
Conceptverklar.voor Klerken.
1404 NIEUWE NEDERLANDSCHE
verklaaring by Hun Hoog Mog. te arrefleeren en voordaan door de Klerken ter Griffie van Hun Höog Mog. te ftellen onder de Declaratien van Schryfloonen by dezelven verdiend, en zulks op den eed in den aanvang van hunne bediening aan den Lande gedaan.
Verklaaren wy Ondergeteekenden op den Eed by den aanvang van onze bediening aan den Lande gedaan, dat deze declaratie van verdiend fchryfloon in ailes is gefteld en gedresfeerd , agtervolgens en in conformité van het Reglement den 13 September 1661 op het ftuk van de Schryfloonen, door Hun Hoog Mog. voor derzelver Griffie gearreftéerd en Hun Hoog Mogende Refolutie van
den ...' waar by eene nadere bepaaling
dien aangaande is gemaakt, en dat dien volgende geene Schryfloonen van Voorfchryvens, Sententien , Extracten van Refolutien &c, dewelken by particulieren zyn geligr, en daar van aan den Heer Griffier zyn regt is betaald, in de'boven ftaande declaratie zyn gebragt; gelyk ook geene Brieven, Rapporten en meer andere Stukken , voor Hun Hoog Mog. Gecommitteerden ofte Coliegen, die zich daar van hebben iiJoeten dienen in particuliere Conferentien, extrao: dinaris Commisfien , als anders, dan daar voor gefteld zyn de naamen van de Heeren ofte Collegien, die zich daar van uit oorzaak als vooren hebben gediend: en dat de alhier aangeteekendé en geëxtendeerde Bladeren , zyn befchreeven geweest in maniere als volgt, te weeteu, dat.ieder"Bladz,yde ten minfte zyibelcbre-
ven



JAARBOEKEN, Juny, 1790. i4qy
ven met twee en dertig Regelen, en- ieder Regel met zes en dertig a veertig letters,
(Onder fioncf)
Accordeert met de Minute.
(Was geteckend*) P. A; de MORAAZ.
De zevende Bylage Lert. G. is eene Memorie van den Heer Griffier Fagel, aan de Perfoneele Commisfie gedagteekend 26 Maart 3788 over het werk der Translaaten.
Aan de Edele Mogende Heeren Gecommitteerden tot de Keyifte der Qiiotes.
T\c Ondergeteekende, uit handen van den Heere Grave Van Randwyek weder ontfaflgen hebbende een Extraft uit het Register der Refolutien yan de Edele Mogende Heeren Gecommitteerden tot de Reyifie der Quotes, waar by höogstdezelvefy alvorens iets te arrefteeren op 't werk der Translaaten , goedgevonden hebben dëszelfs advis in te neemen, of in dezen opziclue niet eenige, en zo ja, welke menage of verbetering geïntroduceerd zou kunnen worden: heeft de eer te berichten, dat Zzzz 3 gee-
sGrA-
rENHA3e.



's Gra-
venha-
ce.
Memorie over de Translaten.
L
■
[4o5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*eene Trarislaaten op zyne Declaratie werden georagt, als die uit de Engelfche, Spaanfche, Portueeefche en Itahaanfche Taaien, en dat de kosten daar van , door de zorg die hy draagt van niet als noodzakelyke Stukken te laaten Translateeren , 't eene jaar door 't andere, uitwyzens zyne Declaratien , zo een gering object uit'maaken, dat hy uit hoofde van de moeijelykheid om fubjectente vinden , die Taaien magtig, aan wien men vertrouwde Stukken kan laaten translateeren , niet wel kan advifeeren van op dat gering object eenige menage te zoeken.
Dat,wat de Translateurin de Hoogduitfche Taal betreft, deze een aparte Declaratie inleevert van de Stukken door hem getranslateerd, waar in al weder door den Ondergeteekende dezelfde voorzorg word gebruikt van nu en dan zodanige Stukken te rug te houden, welke hem voorkomen geen vertaaling waardig te zyn.
Dat, wat betreft de Translateur in de Franfche en Latynfche Taaien, welke te gelyk is Clerq der Patenten en van de Cyffers, en wiens Tractement in de laatstgemelde qualiteit, by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 27 Maart 1748 met ƒ400:0:0 is verhoogd, den Ondergeteekende van 't zelfde gevoelen is, als de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, vervat in hoogstderzelver RefcIntie van den 5 Maart 1755, namentlyk, „dat „ de vermindering daar van wel eenige bedenking zoude kunnen lyden, om het groo e interest dat „ de Republiek heeft, dat de fecretesfe werd ge„ obferveert, maar dat het zelve een zaak is, waar „ opby de aan (telling van een ander op nieuws kan gedelibereerd worden;'' ten minften voor zoveel de "Patenten raakt; dewyl zederd de herftelling van het Stadhouderfchap het werk der Patenten,
aan



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1407
aan den Kaptein Generaal van de Unie is overgelaa ten, en het niet te vermoeden is, dat ooit wederom gedacht zal worden , om 't zelve aan Zyne Hoogheid te ontneemen.
Dog wat aangaat de ƒ 400 : o : o welke aan denzehe by evengemelde Refolutie van 27 Maart 1748, in qualiteit als Translateur in de Franfche en Latynfche Taaien, boven de ƒ oco : o : o die aan hem werden goedgedaan, is toegelegd , kan den Ondergeteekende gcenzints advifeeren tot het Verminderen uerzelve; — zo uit hoofde van de moeijelykheid om een fubject. te vinden, die beide Taaien in de grond verftaande, wil riten den Ondergeteekende , die reeds op zich genomen heeft het ftellen der Latynfche Stukken, niet verpligten om de Franfche Vertaalingen telkens ook na te moeten zien, en zomtyds geheel te refundeeren, gelyk nu dikwyis genoodzaakt is te doen, fchoon het'zyn werk niet i:,, en veel al meer moeite in heeft, als een geheel nieuw Translaat te maaken: — als uit hoofde van de importantie daal van; die Translaaten altoos gedestineerd zynde. of om aan de uitheeir-fche Ministers uit naam var Hun Hoog Mog. ter "hand gefteld te worden, ol om zelfs onder het oog van gantsch Europa ge bragt te worden , wanneer dikwyis door een ge brekkige Vertaaling en ongepaste uitdrukkingen de achtbaarheid van den Staat kan ten toon ge fteld worden, en deszelfs wezendlvkfte belangen benadeelt, het welk te verhoeden een object i van te veel gewigt, dan dat men door 't intrek ken van de verhooging van ƒ 400 : o : o van be Tractement van den Translaten- zich in de on rnoogehkheid ftelle, om na het oveilyden van dei tegenwoordige, een ander kundig en bekwaam fut jeft in deszelfs plaats te vinden.
Zzzz 4 E
's Gra-'
venhage.
Memorie over de Iranslaten.
t l
1



ï4o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhaGE.
'sHage den 26 Ma?rt 1788.
De agtfte Bylage Lett. H. behelst de navolgende ivlemorie van kosten, gevallen op het onderhoud van de vertrekken tot de Vergaderinge van Hun Hoog Mog. behooxende, zedert 1740 tot 1753.
De
En hier mede verhoopt de Ondergeteekende aan de intentie van Hun Hoog Mog. in 't requireeren van deszelfs advis andermaal te hebben voldaan.
(Was geteekend)
H. F A G E L.



Bylaage Litt. H»
Pdg. i4©8
Memorie van de hstefti gevallen op hei onderhoud van de Vertrekken tot de Vergadering
van Hun Hoog Mogende beboorende, zedert bet Jaar 174.0 tot 1753 incluis.
A», 1,740"jITimmerman ƒ 8601 o o. 1 A". 1749 j Timmerman • • •• • / 553 0 °f
242 o oi ; Metzelaar . ƒ 190 o o-,
__L| f /II02 o o 388 o oV
Metzelaar . . . 202 o o . 57» 0 0
Lootgieter, Leydekker en Pompma- i Lootgieter &<:.••• 345 o o
ker ƒ 162I oj ö» Glazemaker .. . - • 150 o o
f 1044 o o> Leverancier van Laken, Fluweel,
, |_|._J 1206 00 . &c. 1 ƒ 5OI| °| °\
5 Verwer 3°° o o 174\l5 °>
Yzerkramer ƒ 136 c| o. | i 1—I—' 07515 o
I 33° 0 ° r
—|—} 4.66 o o' Yzerkramer / 911 o 0% .
— — —; ƒ 3276 00 861 oj o S
mij Timmerman . . S ƒ1080 00 . _i—1—J 177 |o o
74 Metzelaar . . . 78000, ; Spiegelmaket . . . ° 1
Lootgieter &c. • • • 131000! ! Stoelmaker . . . . 74| o o • |
H Verwer .... 200 o o! ' r*^TP~ ' 1 201212
1 Glazemaker . • M4 o Q; t7p. Timmerman . . . ƒ580 00
\ Leverancier van Laken, Fluweel &c. 208 o o! ? s Metzelaar . . . 1045 o o
Yzerkramer 1 ƒ 200 o o, Lootgieter &e. . . . 800 o o
245 ol o.v . Verwer . . . . 137 o o
' : — i» 445 o o . || Glazemaker .. . . 161 o o
* _—„ ^ ft 0 Leverancier van Fluweel &c. . 509 o
i742 ! Timmerman ƒ 125 o ó\ J 4^ Yzerkramer \f 84 0 0
1 f /ÏI25 00 ] 140 o oj o
Metzelaar .... 546 o o, I J ƒ 3346 3 0
Lootgieter &c. . . • 93° o o ,.. /"toto oio
Verwer . . • .25500 1751 Timmerman • . . / I2*° 1 Q
| Glazemaker . . . • 14 J o oj 1 Lootgieter fe. • • • ^ ' 0
Smit . . 107 u o Verwer .... 1040
i Yzerkramer ƒ3640 0. | Glazemaker . « . . ^° 0' 0
150 o oV Yzerkramer , ♦ 219 o o
—, 1 514 o o| JStoelemaker . • • 39_o_^ ƒ3248 0+0
I StoelemakeT • . • 214 81 01 > . % f 6x 0 0 {
1- ƒ383619 o J7Sa | Timmermatt * - «o O o
1745 1 i Timmerman . . • ƒ1231 o, o .Metzelaar . . . • 35»
!! Metzelaar ... 47 o o ' | Lootgieter . • • 5":
'l Lootgieter ...» 917 °i o Verwer » • • d/«
|| Verwer . . , . 287 o o' Glazemaker . . . • 169 o o
\ Glazemaker -...21300; j Yzerkramer | ƒ 187 o o*
Yzerkramer , ƒ 249 o o, 79 ° °f 266 o o
| I JÏZ^lï 8I 0 o| ' ~~ Z22^ o ö
I j ƒ 3496 o o J753. Timmerman . • • / 337 ° ° . j .
Metzelaar » • • 0- 0
' , f Lootgieter &c. 4 . • 41600
1744 Timmerman 1 ƒ 731 o o 5 Verwer • • iqq o 0 '
j 2095 o o H I li Glazemaker . • ; * 1 •* -H
I j * ƒ2826 o! o M Yzerkramer ƒ iii o-0\
I Metzelaar . ... . 552; o 6 140 0 P/ f 4 Q Q' f i Lootgieter &c. . * 1374' 0.0 | . 100 o o
Verwer . . • 375: o o Stoelemaker . . • °_° -
Glazemaker r/öj o, o: ' l
II Leverancier van Laken en Fluweel &c. 873 i o! 1! 1 I Yzerkramer ƒ 161 ol ojl 1
I 120 o o ? '
I I—Ij -si o 01 . . -, .
! Stoelemaker . . • 91 3 o Recapitulatie* I . ƒ6548 4 o
1745 j Timmerman i ƒ1618 o! o
" ! Metzelaar . • 759 151 O 1740 1 ' 1 ƒ3270! 0 °
I Lootgieter &c. . 1079 sri o 1741 ■' 11 • ' 4257! 0 0
Verwer . 338 bi O • 1742 ' • " 3%26 l9 o
| Glazemaker . . • ■ ^9 o! o X743 • ■ 3496^ o o
\ Yzerkramer \ f 336\ °\ 01 1744 • ' 6548,4.o> .,
20415! o i \_ J • . . 4.5-2415, o
{ . 1— J40I5 o j7lö • ■ 35" 15 o
s| . — ƒ452415 o Ï747I • 2327 3 o
1746, Timmerman ƒ 413 o 0% 17481 * 1 2205 0 °
447 0 °f 1 ——■ 261212 o
fi | 1- J f 860: o 0| I?jo • ' 3346' 3 o
II Metzelaar .... 745 0 0 17511 ' ■ ~ 3248: o o
Lootgieter &c \f 35915 ~" 2275! oi o
i 800 o oV • iVrol —— ' 195S 0 0
L ' 1159 ^ 0 - ;—1—
I M Verwer . . . ijo Q! 0 j Vas in veertien jaaren ƒ4742211 o
I j»Glazemaker . • • 197 o' 0 ' 1! Het welk uitmaakt ieder jaar, (de ge- ' j j| Yzerkramer ƒ 2001 01 o\ I Ij melde veerden jaaren door een ge- j
200 o o > jl reekend,) —-—1 *" ƒ3387 6 8
. j—' 400: o. o
f ! — —— ƒ3511150 (Onder pond}
1747 j 'i Timmerman . . . .] ƒ 603 0 o
I Metzelaar . .... . 271 0 o; Accordeert met de opgave, aan de Commisfie gedaan.
II Lootgieter èic. . . - . 565 0 o
SV£mer f 4S l\ o} , f (msgeteeUnéï
! Glazemaker . . 7 .1 gj | J.' . P. A. DE MO RA A 2.
I j Yzerkramer ƒ 80I o| o»
63 °l °> ] I
143 o o 1
IJ Steenhouwer ..... 48 G 0
1748 ' ] Timmerman . . . . J ƒ 0*22 o o j Metzelaar . . . . j 467 oi o
Lootgieter &c. . . . 603 o' o;
Glazemaker , . . . 1 180 o o 1
j Yzerkramer l/ ifi^ o oj I
I 164 o o > '
I . < j 333 .q o
I —-—i ƒ22051 ot o






JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1405»
De negende Bylage Lett. I. is het Provifioneel Rapport van de Perfoneele Commisfie tot het Financie-Wezen; raakende het verminderen van het getal der Commifen van des Generaliteits.Financie op twee, ter vergaderinge van Hun Hoog Mog. uitgebragt op den 5 Mei 1788.
De Heeren Van Randwyck en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de eerfte Perfoneele Commisfie hebben ter^ Vergaderig gerappor* teerd dat door de Heeren Gecommitteerden in de Generaliteits Rekenkamer by derzelver ampele Memorie nopens de Pointen van menage, met betrekking tot de Commifen van de GeneraliteitsFinancie in de 37fte § onder anderen is voorge* draagen.
Dat 't getal van die Commifen van vier, waai op het by Hun Hoog Mogende Refolutie van det 18 July 164.6, en dus reeds voor de laatfte In ftructie van de Generaliteits Rekenkamer van 3c September iöji is bepaald , zeer gevoeglyk of twee zoude kunnen worden verminderd , zo al zulks mede by Refolutie van de Heeren Staatei van Holland en Wes-Friesland van den 5 Maar 1-755 * overeenkomftig het Rapport daar toe reed den 9 February 1727 ter Vergadering van Hui Hoo^ Mog. uitgebragt, nader was in bedenken ge geven.
Dat, wanneer men lette op de Inftructie voor d gemelde Commifen den 16 Maart 1600 ter Vei g.d-iring van Hun Hoog Mog. gearreftéerd, me in het 1 en 4 Artikel zoude bevinden, dat zy zi
mo«
's Gra-
venhage.
Provif. Rap. tot verminderingvanCom= mifen.
1
»
1 t
I I
"
a
i



's Gra-
VENHAGE.
Provif Rap. tot vermirtderingvanCommifen.
t
i
<
- j
r4io NIEUWE NEDERLANDSCHE
moeflen laaten gebruiken tot alle Befognes van Re* keningen , Liquidatien , Declaratien (onder anderen ook van de Provinciën, gelyk uit het j Artikel blyktj of afreekeningen van Dienfteri, fluiten van Rollen van Monftering, en alle zulke anderen, als aan dezelven by H tin Hoog Mog. ofte den Raad van Staate zouden worden ter hand gefield, gelyk mede in het monderen en verpagteu van de Gemene Middelen, en alle zulke andere Lasten, als aan dezelven by Hun Hoog Mog en den Raad zouden worden opgelegd.
Dat de Rekenkamer in den jaare 1607 in 't byzonder ingefteld zynde om té examineeren de Declaratien van de refpective Provinciën, en by de nadere Inftrudtie van denjaare 1651 aan dezelve zynde gedemandeert het examineeren , opneemen en fluiten van de Rekeningen van alle Comptabelen van de Generaliteits Middelen, als mede van Vivjes, Ammunitien van Oorlog en van alle andere Inkomften, als ook het vifiteeren, examineeren en iquideefen van alle Declaratien, waar op eenige Ordonnantiën van betaaling zouden moeten worden ;eflaagen: en derhalven van 't werk aan die Commifen Kirfprongelyk gedemandeert,niets overblyft dan't flui;en yan Rollen van Monfteringen, het geen zich n tyd van Vrede ajleen bepaalt tot de Monfter•ollen van de Regimenten Switfers in dienst van len Staat, terwyl dezelve zedert langen tyd tot het loen van Monfteringen, en weinig of nooit tot het verpagten van de Gemeene Middelen of andere Lasten zyn gebruikt.
Dat wel waar is, dat na de Inftruclie van de Rekenkamer by die Commifen nu nog worden geëxamineerd de Declaratien van de Heeren Gedejuteerden van Hun Hoog Mogende en Gecom-
mit-



JAARBOEKEN, Juny , 1730. 14.U
•uitteerden van den Raad van Staate, als-mede die van de Ministers van den Staat buiten *s Lands.
Dat ook aan hun is verbleeven het opmaaken yan .afreekeningen, van Legerdienften, en van al' wat tot den train en fubfiltentie van 't Leger behoord : als mede de Reekeningen van de Penningen, dewelke de Commifen van de Artillerie en Ammunitie te velde, de Wagenmeefter Generaal en andere Bedienden van 'c Leger , geduurende den Veldtogt ontfangen tot betaaling der Daggelden yan hun en hunne onderbebbende Conducteurs.
En eindelyk, dat dezelve Commifen na de Vreede van Utrecht, by continuatie hebben opgemaakt afreekeningen van de Tractementen van de Gouverneurs, Commandeurs en Majors in de Steden van \ de Barrière, dan 't welk door 't inruimen van die Steden was vervallen, van eenige weinige andere Amptenaaren, van Serviesgelden, als mede var Daggelden van Ingenieurs en een gering getal andere Officieren , mitsgaders van Scheepsvragtec tot 't Tranfport van Militie en Ammunitie var Oorlog.
Dog, dat al het zelve van zo weinig omflag is, da 't door twee Perfoonen gemakkei yk zoude kunnei worden verrigt, en dat de Generaliteits Rekenka mer vermeent te mogen vastftelien, dat tot't gee; in tyd van Oorlog door de meergemelde Commi fen moet worden gedaan, zelfs geen grooter ge tal nodig is.
Dat ook reeds den 9 April 1727 door de Hee ren Hun Hoog Mog. Gedeputeerden tot de za: ken van de Zee, gelyk uit de Refolutie van rj
Het
's Gra/f-nha-
ProvifRap. tot verminderingvanCom* mifen.
l )
e



ss GravenhA-
ce.
ProvifRap- toi verminderingvanCom mifea.
1412 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Heeren Staaten van Holland en West - Frieslandvan den 5 Maart is genoteerd, voorgeflagen is om vast te ftellen , dat de Commifen van de Generaliteits Financie' zouden uitfterven op twee, en dat by abfentie, ziekte, of andere toevallen in zaaken waar in twee Commifen, volgens hunne inftruftie gelykelyk moeten befogneeren , de Reekenkamer een van de Clercquen zoude autorifeeren.
Dat de Commifen daar tegen op den 26 van dezelve maand April, niet hebben gereprajfenteerd, dat 'c werk door twee niet konde worden verrigt, maar wel dat aan dezelven groot nadeel zoude worden tocgebragt, indien vastgefleld wierd, dat'wanneer derzelver getal op twee zoude zyn uitgeflorven, by abfentie, ziekte of andere toevallen in zaken , waarin twee Commifen te gelyk moeten befogneeren , de Rekenkamer een van haare Clercquen tot derzelver adfiflentie zoude autorifeeren, nademaal daar door 't Emploi van Commis van de Generaliteits Financie, ten eenemaal van aart en gedaante zoude veranderen, als voorheen en voor dc erectie van de Generaliteits Rekenkamer, in die zelfde qualiteit zelfs gefungeerd hebbende, en naderhand als Commifen, het zy in het gaan in Commisfien met een Secretaris van de Generaliteits Rekenkamer , (gelyk zulks klaarlyk zoude blyken uit Hun Hoog Mog. Refolutie van 11 Juny en 13 September 1630,) als anderünts altoos waren geconfldereerd geworden Bedieningen te bezitten, dewelke veel verfchillen van de zodanige, die volgens de voorfz. Propofitie aan dezelven zouden worden toegevoegd , en dat nog wel na daar toe door de Rekenkamer geauthorifeerd te zyn, daar het Zonneklaar was, datzy Commifen by hunne aanflelling en het aanvaarden van hunne Bedieningen alleen gehouden zyn te befogneeren, op ordres van Hun Hoog Mcgende >en onder directie van den Raad van Staate,



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1413
fe, en aan dezelve ook alleen wegens hunne BeJ fognes refponfabel zyn, en by gevolg geen de minfte relatie hebben tot de Generaliteits Reekenkamer.
Doch dat de Kamer heeft begreepen, dat daar aan zeer gemakkelyk kan worden te gemoet gekomen, door vastte ftellen, dat by abfentie, ziekte of andere toevallen in zaaken, waar in twee Commifen volgens, hunne inftrudtie gelykelyk zouden moeten befogneeren, een der Commifen van de Financie van de Generaliteit, (anders genaamt 't Comptoir van rde Thefaurie J door den Raad van Staate zoude worden geauthorifeerd.
Die zelfs, indien in tyd van Oorlog bevonden -wierd, dat het werk door twee Commilèn van de
Financie niet gevoeglyk konde worden afgedaan . - tot derzelve adfiftentie zoude kunnen worden ge
e mployeerd.
En dat eindelyk, indien 't getal der Commilèn vai de Financie wierd verminderd , misfchien zoude verdienen overwogen te worden, of dan ook nie eenige vermindering zoude behooren te worden ge maakt in de Emolumenten, die zy van particub'e ren genieten, ten einde deze in de betaaling v'ai 't geen van hun word gevorderd, 't welk met he geen in de refpective Comptoiren zo van de Ge neraliteit als in de Provinciën moet worden vol daan , niet naliet van belang te zyn, verligt wer
Dat, wanneer zy Heeren Gedeputeerden reed voor eenigen tyd die confideratien geëxamineer< beoben, zy dezelven van zo veel gewigt hebbel geoordeeld , dat zy voorneemens waren ge wees | oinme hetzelve by het tedoene Generaliteits Rap
's Gra- '
VENHA* GE.
Provif. Rap. toe verminderingvanCom* mifen.
t
1
I
l l t
t



!4i4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
•sGra-
VENHAGE.
Provif. Rap. tot verminderingvanCommifert.
Jan
port aan Hun Hoog Mog. mede voor te dragen; doch dat nu zy geïnformeerd zyn geworden, dat ingevolge Hun Hoog Mog. Refolutie van den 23 April dezes jaars eene dier Commisplaatfen was komen te vaceeren , zy gemeend hebben dezelve confideratien, zonder dien tyd af t2 wagten, als nu ter kennis van Hun Hoog Mog. te moeten brengen, ten einde Hun Hoog Mog. daar op zodanig reguard zouden kunnen neemen, als zy zouden begrypen met den dienst van den Lande best oorbaar te wezen.
En hebben gemelde Heeren daar by wyders in bedenking gegeeven , of niet in geval Hun Hoog Mog. de voorflag tot vermindering van het getal dier Commifen ter Generaliteits Financie mogten amplecteeren, met den Raad van Staate, zoude behooren te worden overlegd hoedanige vermindering mede in de Emolumenten, die door de gemelde Commifen van particulieren werden genooten, zoude behooren te worden gemaakt.
De tiende Bylage Lett. K. is de Memorie van wylen den Ontfanger Generaal Fan Stryen, den 17 April r, 88 gezonden aan de Commisfie tot het Financie - Wezen , over de vermindering der kosten, vallende op het bellier van 't Comptoir-Generaal der Unie.



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 141 j
Aan de Edele Mogende HEEREN G E C OM Mi T TEER DEN m de REVISIE dei QUOTES.
"p\cri Ondergeteekende Ontfanger Generaal, zich ^ vereert vindende met een Extract uit 't Register der Refolutien van de Edele Mogende Hee ren Gecommitteerden tot de Revifie der. Quotes, in dato 20 Maart laatstleden, door derzelver Secretaris aan hem ter handen gefteld, en die teffens van wegens Heeren Gecommitteerden uit de Generaliteits Rekenkamer aan hem heeft verzorgt een Exemplaar vaü de Memorie van Confideratien en Elucidatien nopens de poincten van menage tot verligting van 't Comptoir Generaal van de Unie, door de voorfz. Reekenkamer aan Hun Hoog Mogende by Misfive voorgedragen, en by welke Refolutie U Edele Mogende hebben gelieven goed te vinden, den Ondergeteekende te verzoeken, om Hoogstdezclven te dienen van zyne confideratien op het voorftel van de Generaliteits Reekenkamer, en daar by tevens te advifeeren,- of ook eenige verdere menage in de adminiftratie van zyn Comptoir geïntroduceert zoude kunnen worden s beeft dan , ten, einde aan U Edele Mogende gerefpecteert verzoek na behooren te voldoen 4 met alle attentie geëxamineert en nagegaan,den inhoud van de 41 paragraaph van de voorfz. Memorie, 'i> Comptoir Generaal van de Unie alleen- fpecteerende, en bevonden, dat in dezelve ten opzichte van de billyke redenen van bezwaar door de vermeerdering van de Comptoir-Bediendens en ver: hoogiug der Tractementen, zo vool- die als' van den Ontfanger Generaal zelve, alles za ampel en x. Aa a-a» Étf-
's GrA"
VENH/jS GE.
Memorie
over kos-
tenycn't
Compt.
Gener.
derünits



'sGra-
venhaCE.
Memorie over kosten van't Compt. Gener. derUnie-
4iö NIEUWE NEDERLANDSCHE
iccuraat is gedetaillcert cn uitgewerkt, dat den Ondergeteekende voor zo verre hem de zaaken bekend kunnen weezen, niet in ftaat is om eenige meerdere Elucidatien, ofte omftandigheden deswegens aan U Edele Mogende te fuppediteeren, en zal derhalven dan maar ten eerfte met zyne confideratien toetreeden tot 't principaale but, of'er voor het vervolg by de aankomst van een nieuwe Ontfanger Generaal ten zynen opzichte eenig menage zoude kunnen werden geïntroduceerd, zo ook of zulks met relatie tot een dadel yke vermindering by uitfterving Van de Comptoir-Bediendens sreen°plaats zoude kunnen hebben, en dewyl den Ondergeteekende hier door nu de gunftige occafie heeft om eerst en vooraf U Edele Mogende eens eenige Elucidatie en Informatie te kunnen geven, 3an welke embarras, zorge en onkosten een Ontfanger Generaal van de Unie, by het aanvaarden zvner Post, al is geasfujetteert, en waar toe verplicht word , zo zullen dezelven , daar uit ligteIvk ktïrinen oordeelen, of 'er met gevoegelykheid eenige menage op deze Posten te zoeken ofte te vinden is.
Het is met dezelvedan dusdanig geleegen, dat, selvk het bekend is, dat 'er van wegens de Generaliteit geen Comptoir exteert, zo als zulks byde Provincie van Holland plaatfe beeft, waar inne 'sLands Penningen kunnen worden gelegt en bewaart, den Ontfanger Generaal, die gehouden is jmmediaat de Kasfc ter zyner verantwoorünge. van de Erfcenaamen van den overieedene over te neemen zich als dan ten eerften geëmbarrasfeerc vind ' en m de verplichting is om een convenabel Huis te moeten zoeken en koapen, waar aan een groote ruimte dient te weezen, om zo een Comptoir te kunnen bouwen, ter plaatziog van 'sLands
Gsi»



JAARBOEKEN, Jmj, 1700. 141?
Gelden, en te approprieeren om de Commifen en Clercquen ter verrigtinge der zaaken van bekwaame plaatzen te voorzien, waar toe niet alleen eenige maanden nodig is , eer alles in gereedheid is gebragt,enin die tusfchentyden eene niet tevoorkomene verlegendheid geeft, waar zo lang de Penningen te bergen en 't Comptoir gaande te houden, ingevalle de Erfgenaamen, die daar toe ongehou den zyn, niet langer hun Huis gelieven te laaten gebruiken, doeh waar toe ook een grooten fomme gelds word gerequireert.
Zo ook ter directe beraaling van een Amptgeld van ƒ 20000 : o : o, waar op ƒ 8000 : o : 0 reëel komt te verliezen, kunnende den Ondergeteekende de kosten voor 't een en ander geruste! yk op ƒ 70000 : o : o bepaalen, die een Ontfanget Generaal by zyne aankomst nodig heeft, nadien alles, niets uitgezonderd, ten zynen kosten moet doen. om die Post te aanvaarden, en voor welk een en ander, als weinige zynde, die zo veel con tante Penningen bezitten , men genoodzaakt is te moeten negotieeren, interest te betaalen, en voor aflosüng te zorgen, waar by nog komt de verantwoording voor zyne Commifen en Clercquen, ali mede de reizende Commifen,die wel eensoy goede tyden, met eenige tonnen gouds onder weg zyn, en welken alleen zyn ftaande ter tj/ner pericui en rifico, al fchoon in zyn vermoogen niet heeft om, hoe dezelven zich ookconduifeeren, of zich tegen den Ontfanger Generaal oppofeeren, van zyn Comptoir te kunnen dimitteeren, zonder eenefpeciale toe< ftemming en na examinatie van zaaken van dep Raad van Staate. En werden 'er daa nog al jaaret leevens in dier voegen vereischt eer men eenig< avantages van zo een Postkomt te genieten, en dm jn dezelve fpoedig overieidende, zoude men dan d< Aaaaa 2 . eei
's Gra» '
VRNHAGE.
Memorie over kosten van't Compt. Gener. derUnie.



-VENHAGE,
Memor'u over kosten van't Compt. Gener. derUnie,
ï.41-8 NIEUWE NEDERLANDSCHS
eer hebben gehad een aanzienelyk Ampt te hebben bekleed, en 'c ongeluk aan zyn Familie geprocureert om (niet rykelyk van middelen voorzien) genoegzaam geruineert na te laaten: en om alle deze redenen , kan den Ondergeteekende in goeden gemoede voor geen vermindering of eenige menage omtrent deze Post by de Memorie voorgeflaagen, advifeeren, want wat zoude 't geringe zyn, dat een Ontfanger Generaal van de Unie, 'qua talis, dan zoude overhouden in comparatie van zyne groote adminiftratie en verantwoordinge, die in geenen deele met den jaare 17.07, toen de Inftructie voor eu, Oi.'f^-.gcr Generaal is gearrefteert, te vergelykea is, vomeer het Slot der Reekeningen van dat Comptoir nog geen 8ooco gulden importeerde, en zo ai van tyd tot tyd is geaccresfeert; hier by komt nog dat 800 guldens jaars aan de betaaiingvan ioofte Penningen moet "misfen; zulks den Ondergeteekende alles overlaat aan de verlichte confi* deratien van U Edele Mogende, of door eene te doene vermindering , 't zelve aan de moeite, zorge en rifico eenigerrnaate zoude kunnen repondeeren.
De Ondergeteekende kan echter niet ontveinzen, dat de Loteryen, zo lange did'blyven fubüfteeren en ^ aan de yoqriz. Post geattacheert, het een en ander door de tyd ^kunnen sp moeten goedraaaken, maar als U Edele "Mog. daar by gelieven te coniiderceren het ge en iiüco, welke een Ontfanger daar inne alm .... loopt omtrent zyne Collecteurs, die hy dient te vertrouw»a, en onder welke 'er zyn, wagr mede hy b\ 'c arloopeu van ieder Loterye drie ja tot zc touüc-'- gouds beeft te vereffenen, en Tvaar van zype Prssecesfeur ook al onaangenaams en fch?-.-.ut.iyke bndervindinge heeft gehad; alle de ^nkosten welke voor ?| houden van een Commies,
vier



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 141S
vier Clercquen en alle andere noodwendigheden , als van drukken der Lotbriefjes &c. moeten worden afgetrokken, zo vertrouwt den Ondergeteekende al mede, dat, daar het Colleclloonal bereids voor hem met een half per cent is vermindert; en nu al •weder met nog een half per cent minder voor zy nen Succesfeur is gefteld, ü Edele Mog. ligtelyk zullen begrypen, dat hy ('t zy hem als in deze geheel en al ook ongeïnteresfeert ten goede genoomen,) dat hy met die gemaakte fchikkingc in gemoede niet wel kan conveniceren, als vindende 't voor den Lande van te veel aangelegen theid om op een Post van die natuur te veel menage te zoeken , en die niet rykelyk te (alarjeeren , daai mogelyk op anderen van vry wat mindere aangeleegentheid , wel eenige meerdere fpaarzaamheid zoude kunnen gevonden werden.
Wat dan nu vervolgens *t Artikel van de Comptoirbediendens betreft, zo komt uit de voorfz. Memorie ook te blyken, welke de redenen der vermeerdering cn toeneemend bezwaar voor 'sLands Financie zyn geweest, en wel tot en met den jaare 1785 bereekent, cn geconfidereert, dat 'er zedert weder twee Negotiatien zyn geweest, en 't werk daar door merkelyk verzwaart, zo zal aan U Edele Mog. nu verder blyken , hoe nodig 't tegenwoordig getal van dezelven is om 't werk na behooren te kunnen verrigten cn af te doen, en nsoet den Ondergeteekende dan de eer hebben , U Edele Mogende hier omtrent te inforrneeren, dat op 't eerfte CoT.ptoir, alwaar zig bevinden de eerfte Commis met tweeClercquen, alle de Penningen, welke ren Comptoire worden gefurncert, aldaar door den CoTimis worden overgenoomen, ontfongen en met behulp van den Comptoirknegt (die ter verrigting van dit, en te doenc boodfehappen van 't CompAaaaa 3 tok
's Gra-
venhage.
Memorie
' over kos-
tenydnt
Compt.
Gener.
derUnie.



sGra-
venha ge.
Memorie over kosten van't Compt. Gener, (lerïJnie.
] i t
i
■ i
i <
i 1
?4AO NIEUWE NEDERLANDSCHB
toir niet kan worden ontbeert,) werden gewoogen getejt, en ieder fpecie op zich zelve tl boek ge' fteld, door de Clercquen msgelyks op de JournaaJen gebragt, waar van 'er een voor den Ontfanger Generaal word gehouden, de Quitantien in gereedheid gebragt en opgemaakt, en alle de Penningen met den anderen te zam<3n in de Casfen ge-.
Daar en boven worden in dit Departement alla de Ordonnantiën yan Tractementen, Aanneemers, Vacatiën en Reiskosten, als ook de refpeétive Admiraliteiten betaald, by tyden van Negotiatien die Penningen ook ontfangen; alle de Recepisfen in ge•eedbeia gebragt en alles weder geboekt, Zo dat 'er eerder een Clercq meerder aldaar zoude kunnen waden geérhpbyeert als een daar van te misfen ;n by mdispofine van de eene of andere men veel noeite zoude hebben om zonder hulp 't werk gaanIe te kunngn boqden, terwyl daar en boven nu en Jan ook al eens een Clercq daar van ten dienfte van Jen l-ande word geroepen, en een apart werk van igt Comptoir word gedemandeert qm 't zelve od :ene bepaalde tyd te fugefteeren. r v Mt!
Het tweede Departement, alwaar de Interesfen ran d? Ordinaris Obligatien worden betaald , en vaarinne zig msgelyks een Commis met twee Clercmen bevinden, JS van geen minder opereusheid, en rporal m tyden van Negotiatien, zo als in deze, :ypde er zedert den jaare 1780 over de 5000 lluks 3bligapei) meerde bygekomen, waar van door den „ommis de Interesfen op zyn verfcbyntyd moeten sjorden betaald, eu met dag en datum en jaar afgephrpcven, en geboekt, en door hem en de Clercjuen alle attentie op 't uitgeeven der Penningen noet worden gemaakt ; vervolgens, moeten dje ■ ' ■ Qerc-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1421
Clercquen alle de Obligatieniri de Registers nazien, en ook daarinne affchryven; alle de Obligatien van Negotiatien invullen en in gereedheid brengen, en dus rykelyk hun werk kunnen vinden; en by indispoütie van een of anderal mede eer hulp nodig hebben, dan dat 'er een zonde kunnen worden gemist.
Het derde Departement betaalende de Intresfen van de Lotery - Obligatien van de jaaren 1712 en 1713, en welkers Capitaalen omtrent nog by de tien Millioenen bedraagen, word door een 'Commis en Clercq bedient, en hebben daar aan zo veel werk, als met mogelykheid afkunnen, en dus is hier op zo min als op de voorige eenige menage te vinden.
Het vierde Departement is dat van de betaaling<« der Interesfen op de Lyfrenten, waar op zig ook een Commis en eene Clercq bevinden ; maar dat van een geringe omflag zynde, door dien de Lyfrenten al van tyd tot tyd verfterven, zouden die door de tyd, wanneer de betaalingen wat meer komen te verminderen, by uitflerving kunnen worden afgefchaft, en daar door een profyt van/1800:0:0 met den anderen voor den Lande worden geprocureert, zo ook nog / 300 : o : o by aflyvigheid van den Deurwaarder van 't Comptoir , die zeet zeldzaam word geëmployeerd, en dan in Cas van noodzaakelykheid den Ontfanger Generaal zoude kunnen worden geauthorifeerd om voor zo een enkeld geval een bekwaam Deurwaarder te mogen ge bruiken.
En wat het vyfde of laatfte Departement betreft waar op betaald worden de Intresfen van de uit. Jbeeoifche, en op Credit van de Generaliteit gedaa Aaaaa 4 ai
's Gra.
venhasb.
Memorie
over kos~
tenvan'e
Compt.
Gener.
ierUnie,
I



•1422 NIÉUWE NEDERLANDSCHE
3TENHAGE.
Memort over ko: -ten van Compt. Gener. derUnit
ne Negotiatien, en waar op zig eene Commis ea Clercq bevinden, daar van komt ten opzichte van den Commis niets ten laste van den Lande, als wordende uit de privé beurs van den Ontfangers e Generaal zelve gefaiarieerd, en met minder dan eene - Clercq van 't Land zoude die Post waarinne ook (nog al vry wat werk is, niet wel kunnen waargenomen worden.
. Men zoude mogelyk wel kunnen avancecren , dat,als 't werk van de bovengemelde Departementen zo volhsndig is, waarom dan niet meerder tyd daar toe genoomen , en des middags mede geva«eert.
Doch hier omtrent gelieven U Edele Mogende te remarqueeren, dat het Tractement van de Clercquen maar bedraagt eene fomme van ƒ 600: o: o, waar van na aftrek van de betaalinge der ioofte Penning , maar /' 540 : o : o overhouden, zonder eenige Emolumenten te mogen genieten, ofte dat extra douceurs, gelyk wel anderen, verkrygen, en zulks geen crdentlyk beftaan zynde om mét een Huishouden daar van te kunnen leeven, moeten dan het een of ander buiten het Comptoir aan de hand neernen om daar van te kunnen beftaan, en de verdere tyd van den dag ter waarneeminge daar toe employeeren, 't geen een Ontfanger Generaal, die voor dezelve moet inftaan en verantwoorden, izantsch niet onverfchillig is, en zig nog meer geïnreresleert vind omtrent dc reizende Commifen , waar van 'er drie van de vier maar ƒ 400 : o : o Tractement genieten, en na aftrek van dc betaa'ing der ioofte Penning maar ƒ ^40 ! O * o overhouden , en het meerdere uit hunne daggelden , jls op reize zyn na de Provinciën om Gelden af te haaien, moeten vinden, en dit ais nu dcor de
om-



JAARBOEKEN, Ju:rj, 1790. 1423
-OTiftandigheden der tyden weinig plaatze hebben • de, worden dezelven van bun beftaan by provifie geheel gepriveert, offeboon veel reden hebben om te verwagten, dat 'er eerlang een behoorlyke en wel noodzaakelyke fchikking voor hun beftaan zaj worden gemaakt, hebbende de vierde Commis op de. Provincie van Zeeland reizende , hierinne zo veel belang niet, om dat met die tot hier toe door overmaaking van Wisfelgeld en vaste bepaalinge der reisdagen, een andere fchikkinge plaatfe heeft.
De Ondergeteekende verhoopt hier mede aan de intentie van U Edele Mogende te hebben Voldaan , en zal de eer hebben , na over U Edele Mogende wigtige deliberatien , Perfoonen en Familien alle heil, zegen en voorfpoedt toegewenscht te hebben, zig met alle veperatie en hoogagting te noemen,
EDELE MOGENDE HEEREN!
(Onder flond)
JJ Edele Mogende Onderdanige ea gehoorzaarne Dienaar.
• (iPas geteekend) q. van STRY£N._ tsHage den 17 April 13788,
Dc
'sGsa-
venhage.
Memorie over koften van''t Compt. 'Gcner. derUnie.



IjGba-
penha«e.
De elfde Bylage L-ett. L. N. 3. wyst aan de Levering van Schryfbehoeftens ten dienfte van Hun Hoog Mog.
Leverantie van Schryfbehoeftens ten dienfle van Hun Hoog Mogende.
T}e Expedieerende Clercquen en de Deurwaarder van de Griffie als op de bygevoegde Staaten fub Litt. L. 1 en 2.
De Commisfarisfen van Hun Hoog Mog. uitheemfche Depêches.
In 1741 driemaal. Van 1763 tot en met telkens 1 Kiem Papier. 1785 gemeenlyk drie-
* Mediaan, maal en dan telkens
6 Boek 4to. 1 Riem ordinaris Pa-
1 flt Lak. pier.
4 Bosfen Pennen. § Mediaan.
en by de 6 Boek groot 4to. te.
«de Leverantie daar boven of wit. r ffl WaschLicht. 2 Lak. 1 Pennemes, en 4 Bosfen Pennen. , T by de 1 Wasch Licht.
3de Leverantie daar bo- 2 Stukken Band. •wen de eerfte. En by een der Leveran-
a Stukken Band. cien ï Doos Ouwels. Een kan Inkt.
De
t**4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
De elfde Bylage Lett. L. N. x. is eene Staat van Schryfbehoeftens geleveri aan de expedieerende Klerken ter Griffie /anHun Hoog Mogende in den loop van 25 jaareu.
De elfde Bylage Lett. L. N. 2. is een Staat van Schryfbehoeftens gekeverd aan de Deurwaarder van de Griffie van Hun Hoog Mogende in den tyd van 25 jaaren.



Byïaage Litt. Ir. i. De Schryf behoeftens; geleverd' aan de expedieerende Clercquen ter Grille van Hün^Kooïï
Mogende, hebben in de volgende vyf en twintig Jaaren bedragen.
li74ili7J2!iff31i764Ii76-Jl^
Ordinaris Papier. Riemen | 17 I 28 I aff 1 22 | 30 i 30 I 28 1 28 1 22 j 38 [ 30 i 4_gj_.34 I 36T4Ö" \ 37 1 40 ( 38 [ 40 TToPTTTTa" 1 40 TlaTao7"
Post-Papier Folio, dito I 15 1 31 I 14 I 'Q 1 '5 ' 10 I *3 ' H * 10 1 20T 4~TïöT 10 I jo I 12 1 i5 [ 18 I 16 j 13 ; 18 1 20 1 aa- | 26 1 28 I 18
Groot Folio verguld of wit. Boeken I aa I 20 I ff i 4 | j I j I ff I 8 I 2 i 4 i 4^ ^ 1 _3 J_Tj_ r I 4 | 4 \ JT— | 4 pg^Vff ] _g 1 18 I 12
Klein Folio dito — of wit. Boeken f 20 1 20 I 12 | 4 I 5 1 61 6 1 10 I —- 1 10 1 4 | — i 3 j. 3' | I — 1 ''-^"i"""!!"!—gTT^"'" 12 | ia | 8
Klein Mediaan. Boeken | 14 I 3ff 1 12 1 2 1 - | 10 1 12 | _ i8_l_0 _"_l - TTl^'T^TXïZZIif 1 2o1'' 18 1 - 1 ™ I gr > an | »n | 'T1
Groot Mediaan. Boeken I iö I 16 I 4 I 2 I — I 6 ) 8 I 12 I — i — I —- \ —. I -■—j f™*4 I 7~~4~7~— I — I 8H^8~~^n*^^r^
Groot Quarto wit. Boeken! \ pQ I, 4 ! ~ 1 ~-,. i — 1 8 1 4_1 , 5_J[_ J _Lt._ f.l_L-4_I_zJ ïo 1 IG> 1 20 I 10 1 — I iff | 30 | Zp [ gp t 30 | 20""
verguld, dito f I. J_*±zi±.^.J2±J^±^Jl.. * 1 - I 6 1 4 1 -■ j iö 1 10 1 10 \ i4T^"l 10 1 30 r7o 1 ffo 1 60 1 40
l7ak. Ponden | 14 1 26 r 22 | 20 | 28 j 2(5 | 28 ; 24 1 18 1 36 1 rff 1 28 ! sff i 26 | jz'o 1 2r5 I 36 I 30 1 24 I 21 j 34 ] 36 1 1 1 24
Overvliegers Pennen. Bosfen | 20 | 34 I 30 [ $6 ' 38 1 54 I 62 ! 60 1 40 1 70 1 3ff j 56 I 44 | 44 , J4 , 6o , ^oTToT^^ I 7oT'r5o*7*72T72 | 72 I 48
Cohieren I 48 I 72 | 70 1 56 i 60 | 40 U ffo 1 65 I 50 I 60 1 50 | 95 f 75 j 75 1 8j 1 iiq! 90 | 55 | 75 I ff5 , 8^"'| 90 I 90 I po | 60
Gelinieerd Papier. Boeken 1 1.8 i 40 I 14 i ff 1 ff 1 9 | 14 1 12 ) — 1 — I 3. | — \-—. \ — 1 — | — 4 — | _.. | — | 6 | — 1 — I I -T~PZT
Oliphants dito, dito _______ _ — 1 12 j 8 1 8 1 7 1 10 1 20 | iff i 8 I 14 I 12 I 13 I 10 1 10. F~^8" 1 ~| Tir5~j 4H~~iTT~~1''oH~iTT^!S T~Ï8~\ 18 i 12
Cateriiemgeiinieerd Papier. 1 Boek 1 — I — i 6 i 6 | 7 I 8 1 10 I 4 1 —18 1 41 8 1 10 I ïo 1 —~"mTÏTT2~T^8~1 4 I 7T"ïTT 14 | Ts | 18 I 1,2
Portefeuilles met Linten I 8 1 12 ! 12 I — 1 6 | 4 I 4 1 — 1 — \ 8 i — ! — I ~- | — |_|__|_|_|_| ~. | |"__ | j j
" zonder dito |: — I — j — 1 — 1—1 4 I — I — I — | —• j — [ — | —~7"IT~|"H" | ~Z!~f 1 __. |. _ | "tl"~T~_^"f_- I — | — | —
Kleine Onwels. Ponden "m" 3 1 3 1 3'1 4 1 2 [ 3 j 4. I — 1 —i — I — "f — I — | -TTf x | —T ; — j — [""~Tj""--~ y-_7y-_3.;T~—
Groote Ouwels. | 1500^3000:9:0 j ij^l^ooi 8001130011500' 10001 ijqol i000i 1500113001 i8ool — j r.5001 500110001 laool iylxTs^o^^
Touw. Ponden ' 1 I 8 1 ff, | 6 1 2 j — 1 10 | 2] 8 I 8 j 8 1 8*1 7 l 9 | 8 1 12 ) — | Ia \ laTTT^liTTÉri"18~T 18 I ia
Bindgaaren. Pakjes j^ff | 20 | 12,| 8 | 4 j 22 j 20 J 12 | 18 | 28 | 14 | 10 j 22 j 22 | 30 | — | 32 | 14 j 18 | 24^24^04^4^
Rood Band. Stukken I 12 I 24 [ 24; I 12 I ™ I 3° I jfJ 18 ' 12 1 18 1 *4 1 24 I 24 j_ '28 I 24 1 — I 24 1 24 | 18 1 12 I 22 | 32 1 36 I 36. 1 24
Pennemesfen 1 — I 6 \ 6 I 4. I 6 1 6 j__öj 6 I 2J 6_J 3 | 3^ 4 I 4 I 4 I 6. I 6 1 6 | 4 ! 6 1 ff | 6 | ff 1 ff | 4
Scjisaren I a I 61 6 1 6 1 6 1 ff 1 6 j 6 j 2 1 ff I 4, I ff 1 4™! ff"~i 6~ï 6 I 6 1 6 I 6. | ff I 6~| ~6~\ ffTj ffT] ^
Gelinieerde Notaboekjes™ ~7^"i-__.-jTZ_ ; — , — , — j — | — | rj 1 4 ■ _ | __. | —']'"~yH 2*T 2 1 ,3 1 y"j 5"~~ff~v~6Ti8-1 18 1 18 \ m
Potlooden | — | — I — i — 1 — I — I — I — [ — 1 — f — I -T | -Z~\~~~2 I — I — | — | — 1 — | — | — I — I — , |'__/.
Klein Quarto: verguld7*^oeken, ~J~ZTTZZ~\ — | — i_— I —\ — 1 —": ["" ^."T"—"T^*ï —1 — f -—I 5 1 —1 ~ ' — I —•-1 — I —I — I —
Priemen." " "fZTJ~Z. , — ] 1| — 1 — 1 — f — | — — 1 -.- [ — 1 ^ | T I — 1 — I — 1 — I — I — 1 — 1 — | —I —
Gro^Folio^Zwart. Böeken- " 7"— 1 — I ~J~ 1 —.L~J — l_ —_ i "—*1 — 1 --1 — j — 1 ~-i^J^—.LtÏTtÏJ.ZIL" 1 ".J. —" ' — |~
Quarto^Zwart. ^Boeken | — | — 1 — I — I — ; — [ — \ — \ — I — I — [ — l — 1 — 1 — 1 — I 10 1 — I -— 1 — 1 — \ —1 — 1 —I —
B'aauw VbcyTHBOelkên"" "*7"ZTfTir| j— j^- ! — 1 — 1 — ! — I — I — | — — ! —' 1 — j__t" 1 ~ 1 2 J — I — | — i — 1 — 1 — | —
Kluwen 'i'üirv".' ' 1 — |' — | —I — I — i — I — I — j tttii^"^P— "| --~\~ — | — [ — | — I 6 1 — 1 — [ — [ — |
V.ouwbeerjen ". ; |- — \ — | — ! — j — I •— j — | — | — 1 — | — I — i — 1 — j — -| — I —-1 — 1 — 1 2: 1 — | — 1 — j — I —
Poppetjes Brodflof; | 0: ;• 41- — | — ( — | — I — 1 — ! — j — | •— | —• | — | — ] —1 — | — | — I — I — | — I — | — 1 — I —






P''g- '424
Bylaage Litt. L. 2. De Schryfbehoeftens, geleverd aan den Deurwaarder van de Griffie van Hun Hoog
Mogende, hebben in de volgende vyf en twintig Jaaren bedragen.
"""*""" | 174111752117631176411765117(5611767j 176811769,177°: *77ii 1772.I I773 J774 ^7751177^' J7771 '77» 11?79| i78° 1781 1782 17H3 1784 i78?
Ordinaris Papier. Riemen I 4T 4 I " 4_V_4~~T~~4~iT 4 I 4 1 6 1 3 i 7 I '° 1 10 i 6 1 11 1 8 I 10 I 8 I 10 1 7 1 9 ; 12 \ 12 1 12 > 12 1 12
Groot Quarto verguld. Boeken 1—1 — < 32 1 30 I 34 [28 1 32 I 34 I 32 1 34 _l 50 [ 50 I 30 | 40 I 30 1 40 | 40 1 40 I 4°J 4° ' 4° I 30 | 3° 1 30 I 30
~ "—— zwart, dito I 22 I 39 1 7 I 9 I 8 1. 12 1 9 I n I 6 [ 18 1 20 I 20 I 12 | 16 ) 12 | 16 I 16 1 16 i 12 I 24 I 24T 30 | 30 | 30 ( 30"
wit. dito i — | — I — 1 — [ — 1 — | — | — i — I 10 i 20 1 20 ; 12 1 16 I 24 1 12 1 16 I 16 | 12 | 24 1 24 I 30 l 30 1 30 ' 30
Overvliegers Pennen. Bosfen | — i — \ ~ }_ 2 I — | — 1 — I 40 I 60 I go I 1001 100 [ 6oj 80 I 80 ] 80 ] 80 | 80 I 00 | 60 | 80 i 76 I 76 i 76 1 72
Beste Pennen, dito | 32 I 50 j 40 I 48 1 44 | 50 1 46 | 26 I — 1 — 1 — I — I — I — l — 1 — I — I — 1 — I — [ — ! — 1 —1 — T —
Ordinaris."'dito" piTTtr7"i "g "ï — I 6 I — [ — | —. [ — T~l"""|~— I — | — I -— _ | — I — l____J_j__J — 1 - I — I — i - , — ; —
Lak. Stukken | 59 I 68 ■ 64 i 62 1 64 ' 60 | 66 1 80 1 64 1 96 1 160j 160: 96 1 i6ol 16c 1281 128! 1281 112I i6o\ i6oi 1921 1281 96 96*
Rood Lint Stukken I 16 | 16 1 24 I 14 1 16 I 16 I 14 I 20 1 18 | 30 1 30 I 30 ( 18 1 24 i 24 1 24 I 24 1 24 | 18 I i$ | 18 \ 14 1 16 | 11 | 18
Zegel- of Bindgaaren. Pakjes ||6kb 3j 5 | 4| 3J 4| 4, 3| 3[ 4| 4J 4 2 | i| 3| 4| 4 | 4 ~~~3 ?~j~~3~j 1 \ 2 | 2~]~~i
Onwels. Doozen I 21 41 4 [ 4 | 4 I 7 1 2 | 3 I 5 I 4 I — | — l' — Ï~"T"~2~ I •—~ | — j —T'—T~"^" 1 — f—"T Tl 3" 2
Pennemeslen 1 2 I 7 | 7 | 3. \ 2 \ 8[ 6 I 71 61 12 I 4 fPH~~4 j_ 2 I 1 I 3 | 4 I _ 4 I 1 I 4 | 4 | 4 I 6 ] 6 | 6
Scharen _ " I 31 1 1 1 I 2l 1 | 31 — 1 4 1 '^jztj" 1 ]~~ 2 I — 1~" 2 I ~~7JIX "JZF^^^ILJJIj
Vouwbeenen L,.2,!.,.—_1 1 ~ I 1 ' 3 1 ~ 1 1 | — ] "5 | — | _~, _ l_— 1 — I — I —1—1 — 1 1 I —"1~T)~4.'~6T~^
Pnemen_ I — t — \ — j — | — 1 1 1 — | — 1 — | 4 1 — I — | — I — I| — | — 1 — I — | — '~_ ( ( | j _
Touw. Kluwen 1 — 1 — \ — \ 1 I 1 | 1 | —• I — 1 1 1 4 ( — j __ p j-~___ _ j y"_~~T"'-_ [ ZITJ^ZT^ __ | _ | _ | __ |
Inktkokers _ | il 1 | _ | 1 1 — j — f — | 2 I — | — I — | _ | — T — | ~ | — f" _ 1 — 1 —"' | — | _ | _ | _ | _ , __,
Kopere Waschlicht - Blaakers I — ! — | — I — i — I — j —~j W\ Tl 1 i — ! — I — | -— | _ | _ _ — | — —
Brodftof-Doosjes ■ I 4 ~\~—'T"""~— I ~ i~— I 2[ —1 —1 | — "T^-l —J_^'' — I __■ f*— T — j —. | pTTj" _ |^ , 1 ?~T
Groot Mediaan Papier. Boeken 1 — l — | 5 I — I — | —i — [ — ) — | _ | — | | _ _ ; —Tf^L.' | UT] | — | _ | | __ 1 _ j
01irAants_dito. dito | — | 1 | — I — j — i — | — 1 — 1 -- | — f — j | — f I ~ZT _■ * _" j II _ ~j ___"] _,_,_(__ P_TT"IZ
—-dito bïaanw 1 — ] — [ T 1 — ; — 1 — ,— 1— |— , - | - , — f — ^! — | — f — | —
gelinieerde Notulboekjes '» 16 | 22 f' 12 | 24 I 22 , 12 , i8~; 18 1 18 j 3tf 1 30 TI0TT8 | 24 1 30" I 24ï 24T 24 I 18 1 18 1 18 1 16 I 12 ! 12 I 12"
Groot Quarto met breede zwarte randen I — | — | , — | — , — , — , — , _ , ITf_ , ^_|_|^.l__[^1__|J[IO rVT^7T^7^~ïï'
Groot of klein Folio verguld of wit. Boeken 1 11 21.— 1.— | — \ ■— j — | — j — j-J | — 1 — | 1— 1 | | — | | 1— 1 1 | \
Best Fransch Papier voor den Index. Boeken l 81181— | — I — i — I — I — t — (—1 | — 1 1 1—1 1 1 1— 1— :— i , , __






JAARBOEKEN, Juny, 1750. 142J
De Tranflateurin de FraDfcheen Latynfche Taa- »sGmlen en Clercq van de Patenten en Cyffers. venha*
GX.
In 1741 (zynde de vroegfte tyd, waar van de Behoeftens voor handen zyn,> reeds als in 1763 en Schryf1764, zederd welke gemeenlyk driemaal 's jaars eene behoefLeverancie vanSchryf behoeftens is gedaan, en als dan tem voor 1 Riem ordinaris Papier. Hun
i groot 4to. wit. H00g
4 Bosfen Pennen. Mos.. 1 g Lak. * 1 f9 Wasch Licht. 6 Doofen Ouwels. 1 Pint Inkt. En vorders het geen tot de Cyffers nodig heeft» als Portefeuilles, Mediaan Papier, Papier Borden , roode Inkt &c. NB. In 1783 en 1784 heeft van drie Leverancien een van een dubbele portie genooten, en in het jaar 1785 wederom als ordinaris.
De Contrarolleur van Posten en Boden van da Generaliteit.
; Het eerfte gevonden 1747 Vervolgens van 1763 tot als doe eens. en meti78jeens'sjaars.
12 Boek ordinaris Papier. 12 Boek ordinaris Papier. 8 dito gr. 4to verguld. 8 dito gr. 4to verguld. 8 Stukken Lak. 8 Stukken Lak.
16 Bosfen Pennen. 16 Bosfen Pennen. 6 Kluwen Touw. 6 Kluwer Touw.
i Doos Ouwels. 2 Doofen Ouwels»
1 Schaar. I Schaar.
I Pennemes. I Pennemes.
1 Wasch Licht. 1 f# Wasch Licht.
2 Potloot Pennea. 1 Potloot Pen. a Stukken Lint. 2 Stukken Lint.
1 Vouwbeen en een enkelde rys 1 Inktkoker , en wanneer 't nodig heeft een Register in Hoorn.
De



Ï42Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGra- De Commis, bedienende de Admiraliteiten ten venka- dienfien van de Heeren Gecommitteerden.
ce.
• In- i74t. Van 1752 tot en met'
Schryf- 2 Riemen Papier — 1780. leh'ocf- 12 Boeken groot 4to.— 3 * tem voor 12 Bosfen Pennen. — 12 * llün 1 Lak. — 18 *
Hoog' 8 Stukken Lint. — ii* Mog. 1 Blaker met Wasch- 8 Licht. 1 1 Schaar. 1 1 Pennemes. —■ 1 1 Kan Inkt. ■— 1 x Almanak van Magn. 1 en daar en boven
' * 12 Boek groot Folio verguld. 1 Liniaal, ~ 1 Inktkqpker. t',, CU n 1 Priem.
1 Pakje Zeegelgsa- . a , ; int»*» - ; .t
ï Doos Ouwels.
in 't jaar r78i als voor die tyd, except Tan die Posten, welke hier boven met een (*) zyn geteekend, waar van het dubbel heeft genooten.
• . .. . ... .wi;o'f tewul i 0
I782^als in 1781, except 4 f§ Laken 2 Doozcn 17855 Ouwels.
.«sman ' . aac-Minstt 1
Bovendien verfcheide gebonden Registers.
.'. 4WCB^ Mofcfaft £
De Kamerbewaarders van Hun-Hüog..Mogende- • -i-.ywuuV 1 i
De oudfte Kamerbewaarder Oofterdyk en zyff Guecesfeur VaupcU.-
:./r51' SL ' i»



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 14^
In 1741. ƒ! 'sGr&-
20 Riemen ordinair vêkha-
Papier. ge. 80 Boeken gr. 4to. ♦
zo lg. vfic als Buiten dien Schaaren , Schryfzwart. j Pennemesfen, Priemen, behoef-
440a Schachten. | rood Band , Ouwels , tcnsvoor ' 100 Stukken Lak. ^ Potloot Pennen , Vouw- Hun In 1752. beenen en verderekleinig-//oo_r
18 Riemen ordinair heden. Mog, Papier. 126 Boeken groot 4to. 5400 Pennen. [ 144 Stukken Lak. /
De jongfte Kamerbewaarder Overdnyn*
In 1741. ') ,
21 Riemen ordinair
Papier. 102 Boeken groot 4to, 1 5200 Pennen, ioo Stukken LaK. } rjtfupra.
In I752- . * 23 Riemen ordinair
' Papier152 Boeken groot 4to. ©OQO Pennen. 176 Stukken Lak. _
De oudfte Kamerbewaarder Overduyn , en ca hem deszelfs Succesfeur, hebben jaarlyks genooten van 1763 tot en met 1785, uitmaakende den tyd van 23 jaaren, door een geflaagen.
«o



"sGra-
VENHACE.
Schryfbehoeftens voo) Hun Hoog Mog.
Zederd j jaaren, van 1781 tot en met 1785, zyn zonder eenige verandering de Porden van ieder Kamerbewaarder telkens geweest '
2 Riemen ord. maakt voor 10 Portien in 1785
n ti 1 71 . ^ Riemen.
18 Boeken Postpapier iö 180 Boeken.
40 Stukken Lak . 10 400 St. Lak*
öoo Pennen . 10 6000 Pennen.
In voorfz. y jaaren heeft de Kamerbewaarder
Vaupett gehad 49 en Pybtnga 48 Portien, dus na genoeg in ieder jaar 10 Portien.
By extraordinaris gevallen, als de Commisfie wegens Brest, wierden eenige extra Behoeftens geaccordeert.
De Clercquen ter Griffie zo ordinaire als extraordinaire, die van den Commis, de Provinciaale en de Onder • Clercquen genieten geen Schryf behoeften». J
Dc
1428 NIEUWE NEDERLANDSCHE
20 Riemen ordinaris Vi* pier.
150 Boeken gr. 4to. 6000 Pennen of 240 Bosfen.
47o Pypen Lak of circa 30 ponden.
_ De jongfte Kamerbewaarder Vaupell genoot wel iets Minder, doch zulks heeft men de moeite beipaard, na te gaan, om dat zederd 5 jaaren, van
llll'pJiï Tk178j Kamerbewaarders egaale Portien hebben genooten,
JP??1, ^e7°?^z- Leverancien hadden zy van tyd tot tyd de hier voor gemelde kleinigheden , waar omtrent geen excesfen hpKK«n * _"j 3



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1429
De elfde Bylage Litt. L.N. 4. vertoont de levering van Schryfbehoe tens Kamerbewaarders van den Raad.
De Schryfbehoeftens aan de Kamerbewaarders van den Raad geleverd, bedrangen in de volgende jaaren.
aan de
lubben
Oudfte Kamerbewaarder.
_735 1740 1755 I76J *775_ 1781 17S5
OrdinarisPapier. Riemen
zoafalsonafgefneeden 10 9 9 10 9 9 i'$ Postpapier q°. verguld,
wit en zwart. Boeken 66 90 86 100 80 90 190 Lak. Oneen 116 120 128 160 144 166 448
Schachten 3JOO 5500 4000 3200 3200 2500 4300
Vloeipapier. Boeken . _ 3 1 2 3 1
Bindgaren. Strengen 18 f-
Zegeigaren. Kloentjes 18 18 36 50 12 6 Ouwels. Doozen 18 18 18 18 18 26 ——
Lint. Stukken 18 18 12 18 18 i2 —-
Schaaren 6706673 Pennemesfen 6 6 6 6 6" 6 3
Vouwbeenen 6 7 5 245
Priemen 3 3 3
Liniaalen 2 2 ——
Strykleeren 1 '
Bindtouw. Kluwen 2
Potloot Pennen 9 3
Doosjes Harst 9
Oliphants Papier 2 - •
Inktkookers . 2 1 1 — ——
Kopere Wasl. bl. 1 1 1 I——
Jongfte . Kamerbewaarder. OrdinarisPapier ui 10 | 10 14 6 18 76
Groot q°.verg.,wit enz. 60 140 \ 66 110 50 j 92 190 ■ Schachten 75°° 55°° 35°° 3000 2200 4000 91.?$
Lak ' 92 144 | 184 \ 256 144 272 448
Ouwels 24 15 12 12 6 6 ~—
Lint 11 9 6 6 6
Schaaren 8 7 14 1 2 —-<
[ Pennemesfen 12 7 2 1 1 2 3
Vouwbeenen 3 7 ■ 1 1 3
Priemen , 7 1 .1 ——*
! Zegel Gaaren 26C. 6 12C. 2P.! 4P.i ——
i Potloot Pennen 6 — 2 j . ——
Doosjes Harst 3 - — ! —-
IBindbaren. Strengen 26 — 2K.! 2K. ——
'Touw. Kluwen —.— —— 1 1 j— -—=—
I Blaker met Waschlicht ■ 2 —— — —1 ——•
Bbbbh ' ~ Os



ï43© NIEUWE NEPERLANDSCHE
'B Gra-
tfENHAGE.
-~-1 ö — i
De twaalfde Bylage Lett. M. is eenehier ne* vens bygevoegde Memorie of Staat van 't geen het Kwartier van Nymegen van den 25 Maart 175a tot den 12 September 1753, en das in ia lange en een korte maand, volgens het plan van reductie en incorpora , gearreftéerd den a Maart 1752 ,ter betaalinge van deszelfs agteritand van twee Compagnien Cavallerie en 12 Compagnien Infanterie, by fubdivifie op dat Kwartier gerepartitieerd, zal nodig hebben, om na inhoud van dat plan by eene Negotiatie gevonden te worjjen, uit het profyt van de vierde Man, die by provifie niet zoude aangewonnen worden.
De dertiende Bylage Lett. N. N°. ï. behelst de nevens ftaande{.yste van de Sterkte yan de Compagnie.



Pag. 1430
B Y L A A G E Litt. M.
Memorie van het geen het Quartier van Nymegen van den 25 Maart 1752 tot den 12 September 1753, en dus in 12 lange en een korte maand, volgens het Plan van reduStie en incorporatie, gearrefteèrt den 2 Maart 1752, ter betaalinge van deszelfs agterftand van 2 Compagnien Cavallerie en 12 Compagnien Infanterie, by fubdiyifie op dat Quartier gerepa'rtitieert, zal nodig hebben, om na inhoud van dat Plan by eene Negotiatie gevonden te worden uil het profyt van de 4 Man, die by provifie niet zouden aangeworven worden.
Bedraagende de agterftand van 2 Compagnien Cavallerie in j 12 lange en 1 korte maand. ƒ 46585 2 10
Van een Compagnie Grenadiers 14064 10 10
Van elf Compagnien Fufeliers 130039 31 2
ƒ190688 16 10
De agterftand der Hoofdtradtementen 1 4509 4 o
De Wapengelden van zeven uitgevallen Compagnien ad/i2co:o:o
ieder 8400 o o
Item van twaalf Compagnien in wezen gebleeven 14400 o o
7217998 Oio
Ter betaalinge van dezen agterftand zoude volgens gemaakte fchikkingen de penningen genegotieert, en tot vinding der Interesfen en aflosfinge van het Capitaal 4 Man per Compagnie van de Soldye Ordonnantie worden gekort, ingaande den, 25 Maart 1752, bedraagt jaarlyks ƒ 7213 9 °"i
En daar en boven, om dat die kortinge niet j toereikend was, nog 2 per cent 2238 15 6
ƒ 9452 5 o
Uit welke Fondfen dit Capitaal cum Intenesfe in 40 jaaren zoude afgelost zyn, volgens geallegeerde fchikkingen, en Plan van aflosfinge by des Kwartiers Refolutie van den 14 November 1752 in het breede vermeld, bedraagende de gedaane kortingen en aflosfingen uit dezelve gedaan tot den jaare 1786 incluis, dus 34 jaaren ƒ168124 814
Rest. ƒ 49873 "I12 Waar by volgens geallegeerde Refolutie nog moet gevoegt worden de Wapengelden van 4, Compagnie van 8 ondergefto- 1 ken Compagnien van het Regimont van 1 Oyena ƒ 1120:0:0 f 5°4° 0 I °)
Hier van afgetrokken voor 2 Man ad ƒ24-10:0, van 5 Compagnien van Broekhuizen en 10 ^ Compagnien van Brakel uit de maanden ingaande 1 Jan. en 12 Feb. 1752. 784 o o
;—'ƒ 42,61 o o
/ 54129 1112
Welke ƒ 4256-0:0 in de Staat van aflosfinge niet begrepen zynde, zo zoude het Quartier, na dat nog 6 jaaren de kortingen | van 4 Man en 2 per cent gedaan had, be- | draagende ƒ 4P873 0 8
Daar en boven nog moeten korten 4256 114
1 1—1— / 54129.n 12



Ree apituit
TSe agterftand op de Soldy Höofdt
Wapengelden bedroegen zich Nog de Wapengelden der p Compagnie ltokene Compagnien vm Oyen per res
Waar op volgens geallegeerde Staat v; betaalinge der Interesfè is afgelost in d(
1753 1754 I7JJ I7JÖ »757 1758
1759 1760 1761
I7Ó"2
1763 1764 1765
1766
1767
1768
1769
1770.
1771
1772,
1773
1774
1775
1776
1777 1778
!779 1780 1781 1782
Ï783 1784 178? 178Ö



"Oereekening in hoe veel jaaren de resJJ teerende ƒ54129:11:12, die het Quartier van Nymegen met 17S7 nog fchuidig was op de Nationaale Soldyen, volgens het Plan van reductie en incorporatie , gevolgtdoor een gemaakte fchikking in 1752, wegens ter dier tyd genegotieerde penningen , ter betaalinge van Militaire agterftallen , zouden afgelost zyn, inval behalven de kortinge der 4 Man maar 1 per cent in plaatfe van 2 per cent op voornoemde ordonnantiën gekort wierd.
>* _
"uveintaauue resranr. / 54129 11 12
Ge korting in 1787 . . 1 ƒ 7041)14 9
1788 . . 7252 19 8
1789 • . 7470|i 1 5
1790 . . 7694113 10 J79i . . 7925ao 6 1792 . . «163 5 11 1/93 • • 8408 3 10
53956 18 11
Dus nog te kort l/7*!^ 7rtï
T)e korting in 1787 te f 1
doen bedroeg zich ƒ79561 o 0 Af 1 per cent minderkorting 1119 7 8
rest. ƒ6836 12 j 8 Intr. 205 2' 1
Dat in 1787 ƒ7041 14 9
Intr. 211 415
. 1788 • ƒ7252 19; 8
Intr. 217 11,13
1789 1 /747c 11 5
Intr. 224 2 5
— —1790 —— ƒ7694] 13(10
Intr. 23016^2
1791 . ƒ7925 10I 6
Intr.. 237 15! 5
1792 -—ƒ,163 5I11
intr.j 244 17 15
— 1793 . — I/ÏU08 <ïlTffl
Het geen rykelyk een maand korting t'van 1 per cent zoude bedraagen,
(Onder fiond) ■
Accordeert met de opgave door de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Gelderland in de Commisfie gedaan.
(Was geteekend)
P. A. de M O R A A Z.



I-



Pag. 1430
B Y L A A G E Litt. N. No. x. Lyste der Sterkte van de Compagnie (Cavallerie of Dragonders) van den Gehoorende onder het Regiment
; van van de Maand, ingaande op den en vervallen op den Guarnizoen houdende te
t*. ' Manquee- Moeten , „ . . ,-, .
SS«- 0 • 3 rentotcom- zyntotcom- Veranderingen in deze Heere Maand voorgevallen, zo wei aan de Prima Plana,
a g.g3 % pieen, z00 pleet met de als in Ryen en Gelederen,
ö iggj Sc I wel aan de Prima Pla-
« ËE3 SJS H Prima Pla- na, volgens —■ -— — —;~—~ "fc—:—" — ;
ow 3£ " «Ö na' aIs in den voet van 1 PERSOONEN_ j PAAR D_E N. 1
S^^S^S «§ Ö --5 a .RyenenGe' betaalinge. ~ ~ lg _ ± g jflO « i ë la I
Ö ,0.9 e: u£ «3 g fa -i g leederen. u 0 a i.ö * -c ■§ - aï" S.2i ^ " Ji L
_— . — — m«s u a ^ „ *p> ^ g M« g, ej E«Seje 3 h | 5 ^ gv, §|
dëdSagg- ëgëBglega ^ g 1-g g-s g d % ë ^ i8s " -bM M 3 W if" ° - §
« g ^ § V H ^ ^ t ^8 v £ b-S b,-§ fi -3 o 0g . | s> ^af^c S 18 3 i
fa^fa^faS: S 4Ëra^TË&i£fa.SË 0*0 iH o o. tDrt"i:D 3 £ 9 (="0 c a 5 :Q a
Wy ondergefchreve prefente Officieren van de voorfchreven Compagnie, verklaaren by dezen op den Eed door ons refpeclivelyk'
aan den Lande gedaan, en op poene van als Meineedigen aangezien en geltraft te worden, dat deze bovenftaande Lyst ter goeder trouwe en naar waarheid is opgefieid, en dat! daar op geen meerdere of andere Manfchappen en Paarden zyn gebragt, als die waarlyk en met der daad tot da voorfchreven Compagnie gehooren. Actum den
Verloore Manfchappen van de voorafgaande Maanden, Geremplaceerde Manfchappen in deze ^anqueerende Paarden vae de voorafgaande' Geremplaceerde Paarden in
als mede van deze Maand. Maand. Maanden, als mede van dezeMaand. ^ezQ Maand.
Charge. Naam en Toenaam. Op wat wyze van de Compagnie Charge. Naam en Toenaam* Wanneer Nommer.j Charge. Op wat wyze van de Compagnie Nommer. Charge. Wanneer
afgegaan, en wanneer. goedgedaan. 1 afgegaan, en vwmneer^j aangefchaft.
** ...... .... ■».*.. . . ...... ••• ** ** » ... • .-»■■•• . . . . »•.•,-.«■■•
• • •»•••• .... .... . . ••«•«• ... .. •• «... ....
• - .»•*•• ••««»•.♦ ». .. .... ••♦-»!
Deze bovenftaande Lyste is volgens ordre met het Stamboek geconfronteerd, en (Op deze Plaats word die Lyst onderteekend door den Ritmeefter of
verklaart hier mede de ondergefchreeve Collonel of commandeerende Officier Kaptein Propriétair, of by abfentie door den commandeerenden Of-
van 't Regiment of Esquadron, dat dezelve wel en exact bevonden is. ficjer van de Compagnie.)



■



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1431
De Dertiende Bylage Litt. N. No. 2. ver.' vat eene
Memorie, diene?ide tot 1 opheideringc der* nevensgaande Betaalings - Lyste , ingerigt voor alle de Compagnien Cavallerie cn Dragonders, in dien/Ie van dezen Staat, als ook hoe dezelve vervaardigt, en by alle voorvallende omftandigheden '■ ingcvult moet worden. /~\p den Vervaldag van ieder Heeremaand, wordt ^ de Betaalings-Lyste, in gevolge het nevensgaande JVlodel, door ieder Compagnie Cavallerie en Dragonders opgemaakt, en moet by het invullen van dezelve, al het hier ondergefpecificeerde exact geobferveert en nagekomen worden. 1. De Officieren, die werkelyk tot een Com' pagnie behooren , en dus by dezelve betaalt worden, moeten in die Colonnes geplaatst wor-
• den, volgens welker Charge zy hunne Tractementen trekken, al is het dat den een of den andere Officier een hoogere rang bekleed, het welke evenwel met een enkeld woord in die zelfde Colonne moet bygevoegt worden ; als mede indien 'er Officieren zyn, welke gedispenfeert of by de Armée geplaatst zvn.
-2. In de agter/le zestien eWrinei vandebo-
c ventte Lyste word geplaatst, alle de veranderingen, welke geduurende deze Heeremaand
3 by de Compagnie zyn voorgevallen: En word by de Officieren, en de Paarden van de Officieren , den dag gefpecificeert, wanneer de ■ zelve afgegaan, en wanneer zy aangefteld zyn,
- conform de Acte van Zyne Hoogheid, het zy
• van aanftellinge, of van verleende dimisfie; alsmede den dag, wanneer zy van hunne Paarden afgefchaft, en nieuwe aangefchaft hebben: Enindien het van een Wagtmeefter,Trompetter, Tambour, of vaneen Corporaal is, word altyd zo wePifl de Colonne van Perfoonen als
Bbbbb 2 Paar-
sGra-
'ENHiw



'» Gra-
venhage.
Memoru yan betaalingyoor Cayallerie,
1432 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Paarden de Charge by het getal gevoegt, maar van alle gemeene Ruiters af Dragonders* en Paarden van de Ruiters of Dragonders, niets anders, als eenig en alleen het getal. : 3. Het fpreekt van zelfs, dat de bovenfte Lyste van de fterkte der Compagnie onder heC Formulier van den Eed gerekend moet worden, door den Ritmeefter of Kapteïn - Propriétair, en de Officieren, welke tot die Compagnie werkelyk behooren 1 en indien het een of het ander by de Compagnie nog diende genoteert te worden , zo moet zulks onder den Eed gefchieden. 4. In de Colonnes van de onderfte Lyste van yerloaren Manfchappen yan dc voorafgaande maanden, als mede yan deze maand word geplaatst , boven aan de Manfchappen, welke het allerlangfte by de Compagnie gemanqueert, en zelfs mede op de voorafgaande Lysten geflaan hebben, indien dezelve op de laatfte Lyste van de gepasfeerde Heeremaand, nog niet geremplaceert zyn geweest: en moeten dezelve op eikanderen volgen, zo als zy van de Compagnie zyn afgegaan, boven aan de gene, welke het allerlangfte gemanqueert heeft, en zo voorts-, dus in deze Lyste geenediftinótie van rang moet «emaakt worden, of de afgegaan© Onder - Officieren, Trompetters, Tambours, Corporaals, of gemeene Ruiters of Dragonders zyn, het welk blyken moet, uit de Colonne van Charge. e, In de Colonnes, op wat wyze van de Com'pagnie afgegaan, en wanneer, word in de eerfte Colonne gezet, op wat wyze zy van de Compagnie afgegaan zyn, en in de tweede Colonne, wanneer zy by de Compagnie in afgang zyn
gebragt ColQnne^ gerempiaceerde Manfchap. "pen in deze maand, worden die Manfchappen geplaatst, welke in plaatze van de afgegaane



JAARBOEKEN, Juny, i?pö. 1433
aangenomen zyn, en wel in dezelfde Linie, zo als in de Model - Lyste verbeeld word, door de gepuncleerde Linien; zynde in de Model-Lyste veronderiteld, dat by die Compagnie vyf iVfan behoorden geremplaceerd te worden, maar dat die Compagnie in deze Heeremaand niet meer dan twee Man heeft kunnen rcmplaceeren; zo dat by deze Compagnie by het expireeren van dien Heeremaand, nc? drie Manblyven manqueeren, het zy Ónder - Officieren, Trompetter, Tambour, Corporaals cf gemeene Ruiters of Dragonders; het welke ook exacl moet overeenkomen, met de Colonne manuueeren tot compleet &c. in de bovenfte Lysten.
• 7. In de Colonne satineer goed gedaan, moet ftaan, den dag en maand, wanneer dien aan-? genomen Man door den Collonel - Commandant ©f commandeerenden Officier van bet Regiment of Esquadron is geapprobeert; en moeten die Leeningen of Daggelden, welkeeenRit» meefter of Kaptein aan den een of den anderen Recrut van te voren mogte gegeeven hebben, by de. overige Werf - Onkosten gebragt worden.
8. In de Colonne, manqueerende Paarden van de voorafgaande maanden, als mede van deze maand, heeft dezelfde explicatie plaats, wat hier boven van de verloore Manfchappen aan» gehaald is; wordende in de Colonne Nommer, die Nommer gezet, dewelke het afgegaane Paard in de Coinpagnïe gehad heeft: blykende wyders uit de Colonne Charge, of het een Paard van een Wagtmeefter, Trompetter, Tambour, Corporaal, of van een gemeene Ruiter of Dragonder is.
Verders moet gefpecificeert ftaan , in de Colonne, op wat wyze van de Compagnie afgegaan , waar dat 'Paard gebleven, en in die daar naast, wanneer, den dag en maand, dat faet zelve van de Compagnie afgegaan is, en Bbbbb 3 wel
sGra-
venhage.
Memorie
yan betaalingvuur Cavallerie.



1434 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
Memorie van betaalingvoor Cavallerie.
wel op ieder Betaalings - Lyste, tot dat het zelve door een ander Paard is geremplaceert geworden.
De laatfte Colonnes geremplaceerde Paarden in_deze Maand', hebben geene-verdere explicatie nodig; wordende in deze Model - Lyste veronderfteld, dat 'er by die Compagnie vier Paarden manqueeren . co dat van die vier, maar een Paard in «fcze Heeremaand is gerem* placeerd gewogen, p. Het fprecKt van zelfs, dat die Manfchappen en Paarden, welke afgegaan waren, en in deze Heeremaand geremplaceerd zyn, op de Lyste van de volgende maand afgelaaten worden.
:i0. De onderfte Lyste word door den Coiïonel- Commandant of-commandeerende Officier van het Regiment of Esquadron ondertekend ,
" na alvorens deze Lysteu met het RegimentsStamboek geconfronteert te hebben.
{Onder 'ftond')
Accordeert met de Minnte,
(Was geteekem,)
P. A. de MORAAZ.
De Dertiende Bylage Litt. N. No. 3. verr toont de nevens ftaande



I B Y L A A G E Litt. N. No. 3; ** w*\
Lyste der Sterkte Van de Compagnie Infanterie van den Gehoorende onder het Battaillon van het Regiment!
van van de Maand, ingaande op den en vervallen op den Guarnizoen houdende te
Manquee- Moeten
ren tot com- zyn tot cora- Veranderingen in deze Heere Maand voorgevallen, zo wel aan de Prima Piana,
<g pleet, zoo pleet met de a!s in Ryen en Gelederen.
oj j wel aan de Prima Pla- " -
u Prima Pla- na, volgens . ■ ■ ■ — _ !
*o na, als in den voet van ] ■' ' " ' 1 ' ~ " ;
w . Ryen en Ge- betaalinge. SÉ a -g a
J 1 leederen. O o % b , «t ■ . |
t) s • tic es c -
8-g • cHc"3 • 'E ï ^ ^ E £ 5 .
9^2 d aj ~- feD D>u«- ■ ön tt. ■ q SfB
u i . I a« ' is oSg §; |..ü«|
£ o m s - 1 sJ § ï_ _.S i • § 1 l<* Is. I lol
a gl^ S.ls^lB & g. <_ ,1 §- Si •jSJi -1 5
M |H|>w,MH. £u O . M w Q ö I (2 rj , rj
Wy ondergefchreve prefente Officieren van de voorfchreven Compagnie, verklaaren by dezen op den Eed door ons relpectivelyk
aan den Lande gedaan,.en up poene van als MeineediMen aangezi n en geftraft te worden, dat deze bovenftaande Lyst ter goeder trouwe en naar waarheid is opgefteld, en dat daar op geen meerdere of andere Manfchappen zyn gebragt, als die waadyk en met der daad tot de voorfchreven Compagnie gehooren. A&um den
Verloore Manfchappen van de voorafgaande Maanden, Geremplaceerde Manfchappen in deze
als mede van deze Maand. Maand. Charge! ~H Naamen Toenaarm " Op wat wyze van dc Compagnie Charge^ j Na^rTen Toenaam. | \ Wanneer
I afgegaan, en wanneer. i ______ / ' goed gedaan.
Deze bovenftaande Lyste is volgens ordre met het Battaillon? Stamboek geconfron- (Op deze Plaats word die Lyste onderteekend door den Kaptein Prot?<-ri en verklaar! bi*.-, «nede de ondergefchreeve Collonel of commandeerende priétair, of by abfentie door den commandeerenden Officier van de Officier van't R gime it of B-rtfillon , dat dezelve wel e. ex-ét bevonden is. Compagnie.)






JAARBOEKEN, juny, 1790. 143}
De Dertiende Bylage Litt. N. No. 4. is de volgende
fie? jttooi , i'^so'.'u»; levjp led .yd 3it—riO "b » Memorie, dienende tot ophelderinge van de hier nevensgaande Betaalincss-Lyste , ingerigt voor de Nationaale, Duitfche cn Walfche Compagnien Infante-rie in dienst van den Staat ; als ook hoe dezelve vervaardigd , en by alle voorvallende omftandigheden , ingevuld moet worden^
f\p den Vervaldag van ieder Heeremaand, word v de Betaalings-Lyste, in gevolge bet nevensgaande Model opgemaakt, en moet by het invullen van dezelve al het hier onder gefpeeificeerde exacï geobferveerd worden.
1. De Officieren die werkelyk tdt ëeh Compagnie behooren, en dus by dezelve betaald worden , moeten in die Colonnes geplaatst worden, volgens welker Charge zy hunnö Tractementen trekken, al is het dat den een of den andere Officier een hoogere rang bekleed ; het welk evenwel met een enkeld woord in die zelfde Colonne moet by gevoegd worden4 als mede indien'er Officieren zyn, welke gedispenfeerd of by de Armée geplaatst zyn.
S. in de agterfte tien > Colonnes vatt de bo* Ven de Lyste word geplaatst, alle de veranderingen , welke geduurende deze Heeremaand by de Compagnie zyn voorgevallen; en word by de Officieren den dag gefpecificeerd - wanneer- zy aangefteld zyn, conform de Acte van Zyne Hoogheid, het zy iad Bbbbb4 aan-
sGra-
3EJ



X43Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
Memorie van betaalingvoor Infanterie»
aanftellinge of van verleende demisfie. En indien het een Sergeant, Kaptein des Armes, Tambour, of een Corporaal is, word altyd de Charge by het getal gevoegd, maar van alle gemeene Soldaaten niets anders, als eenig en alleen het getal.
' 3. Het fpreekt van zelfs, dat de bovenfte Lyste van de fterkte, onder het Formulier van den Eed geteekend moet worden, door den Kaptein Propriétair, en de Officieren , welke tot die Compagnie werkelyk behooren: en indien het een of het ander by een Compagnie nog diende genoteerd te worden , zo moet men zulks onder den Eed plaatzen.
In de Colonnes van de onderfte Lyste , van verloore Manfchappen van de voorafgaande maanden, als mede van deze maand, vford geplaatst, boven aan de Manfchappen , welke het allerlangfte by de Compagnie gemankeerd , en zelfs mede op de voorafgaande Betaalings - Lysten geftaan hebben, indien dezelve op de laatfte Lyste van de gepasfeerde Heeremaand, nog niet geremplaceert zyn geweest ; en moeten dezelve op eikanderen volgen , zo als zy van de Compagnie zyn afgegaan, boven aan de geene welke het allerlangfte gemanqueerd heeft, en zo voorts; dus in deze Lyste geene diftinctie van rang moet gemaakt worden, of de afgegaane Onder - Officieren, Tambours, Corporaalsof Gemeenen zyn geweest, het welke als dan moet blyken uit de Colonnen van Charge.
5, In de Colonnes op wat wyze van de Compagnie afgegaan en wanneer, word in de eerfte Colonne gezet, op wat wyze zy van de
Com«



B Y L A A G E Litt. O.
Lyste der fterkte van het . Battaillon van het Regiment van
zo als het zelve zich bevind by hec inkomen in het Guarnizoen te den
Pag. 1436I
Nota bene Adjudant. Geteekent door den commandeerende Officier
Veld Prediker. van het Regiment of Battaillon.
Tambour - Major.
(Onder flond'}
Accordeert rrïet de Minutev
(Was geteekent,)
P» A, d, M OR AA Z,
Kaptein Kaptein Sergeanten. Corporaals. j Tambours. Gemeenen. t Manqueert tot Compleet. Moeten zyn.
enKapt. Lieut., _. [ —=— ________
Com- Lieut. - « j "~ ;
man- enVaan- ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ % n f H . O g o H CV
COMPAGNIEN. *-, *• | | | | | f | | | | | | 3 | | g .
I
Grenadier N. ^ SI Compagnie N. N.
- ______w II ■ t miai .!!.■■■!»■„.- ,
co ra 1 1 """" ~" I
O a
1-J N. N.
ij ca'
«a, _________ — — — ~ 1 1 ' «
fis N. N.
N. N. I | |
If N. N. |
. Q. 1 ' _
| o - __________ ~~j " | I
S Si N. N. .
_ l
.yo ______ —-_—__,„. - . „„ - - , 1 ..,„ 1 .1
"^TTTT^irTT i TTTT~> 'I II~TTT~



'om* eeri de om*



JAARBOEKEN, Juny. 1790. 1437
Compagnie afgegaan zyn, en in de tweede Co lonne, wanneer zy by de Compagnie in af-, gang zyn gebragt. <
6. In de Colonne geremplaceerde Manfchap-'i 'pen in deze maand, worden die Manfchappen -1
geplaatst, welke in plaatze van de afgegaane, aangenomen zyn , en wel in dezelfde Linie,zo als in de Model-Lyste verbeeld word, door^ de gepundteerde Linien, zynde in de ModelLyste veronderfteld , dat by die Compagnie vyf man behoorden geremplaceerd te worden , maar dat die Compagnie in deze Heeremaand maar twee Man heeft kunnen remplaceeren ; zo dat by deze Compagnie by het expireeren van dien Heeremaand, nog drie Man blyven manqueeren, het zy Ónder - Officieren, Tambours, Corporaals of gemeene Soldaaten; heC welke ook over een moet komen, met deC lonne manqueeren tot compleet &c. in de ba* venfte Lyste.
7. In de Colonne wanneer goed gedaan, moet ftaan, den dag en maand, wanneer dien aangenomen Man door den Collonel • Commandant , of commandeerende Officier van hetRe* giment of Battaillon, is geapprobeerd; en moeten die Leeningen of Daggelden , welke den Kaptein aan een of den anderen Recruut van te vooren mogte gegeeven hebben, by de overige onkosten van dien Recruut, volgens ordre op het Leenings-Boék in uitgaave gebragt worden.
8. Het fpreekt van zelfs, dat die Manfchap "pen, welke afgegaan zyn , en in de Heere
maand geremplaceert zyn geworden op d< Lyst van de volgende Heeremaand afgelaatei ' worden. _, Bbbbb 5 9' D
'ENHA-
:e.
Memorie 'an beaaiingwor In'anterie,
1



•sGra-
venha' cs.
(Was geteekend")
P. A. de MORAAZ,
De Veertiende Bylage Litt, O. is deze nevensgevoegde
1459 NIEUWE NEDERLANDSCHE
9. De onderfte Lyste word door den Colloöel Commandant of commandeerende Officier van het Regiment ondertekend, na alvorens deze Lyste met het Battaillons Stamboek geconfronteerd te hebben.
(Onder ftond)
Accordeert met de Minutc.



JAARBOEKEN, Junyt 1790. 1439 -> ■:
De.vyftiende Bylaage Lett. P. is deze
' ■ Staat van de fom van Penningen waar mede 'het' ' Capictel van Gedeputeerden buiten de Provinciën zoude worden verhoogd, en welke tot n'u ioe uit de Post van de Defroyemencen zyn betaald geworden.
T\e eerfte Predikant te Parys extraordi- I 1
■—^ naris Tractement ƒ 600 0 0
De tweede Predikant ordinaris en extraor- l
dinaris Tractement, Mondkost en Wis-
felgeld te zamen , 1475 o or
De extraordinaris Envoyé en Plenipoten--'
tiarisaan het Hof van Groot Brittannien 1000 o o De Ambasfadeur by de Ottomanifche Porte jooo o b De extraordinaris Envoyé cn Plenipoten-
tiaris in Weenert 6900 o o
De Minister te Lisfabon met ƒ4000:0:0,
waar van tot nu tóe uit de defroyemen-
ten zyn betaald 3000 o o
Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris
aan het Hof van Berlyn IJ900 o 3.
Teweeten op deordinarisStaatj ƒ 9000]oio En op de è-trabrdinaris Staatl 69ocjo|o De Minister by het Gouvernement der 1
Oostenrykfche Nederlanden 4000,00 Te weeten op de ordinarisStaat
met / 2000 o o
En op den extraordinaris Staat
met 2000 o o
De extraordinaris Envoyé aan het Hof
van Denemarken 4000 o o
De extraordinaris Envoyé aan het Hof van
Petersburg 21900 o o
De Refident by den vereenigde Staaten
van America 10000 o o
De Minister by de Keurvorst van Keulen yooojo o
v Tranfporteer ]ƒ 7PG75 lo o
Waar



i44o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Tranfport ƒ706751©'® Waar van op de ordinaris Staat I/'3000 jo o
En op den extraordinarkStaatl 20ooio|o f
De Minister by den Pn nsvanLuyk jooo o o
De Minister by den Ryksdag te Regens- | j
burg 65700,0
De Minister aan bet Hof van den Keur- | |
vorst van de Paltz 6000 ojo De Secretaris waarneemende de zaaken aan
het Hof van den Keurvorst van Mentz 4380 0 0
ƒ101625 ;o'o
Tot hier toe heeft op den ordinaris Staat van Oorlog ter Repartitie van Holland onder bet Capittel van Gedeputeerden buiten de Provinciën, tot betaalinge der Declaratien van Ministers buiten 's Lands geftaan een Post van - . , t 5°°°°0 0
En daarenboven onder het Capittel van andere onkosten van den Oorlog, voor defroyementen van de Generaliteit, vereeringen aan uitheemfche Ministers en extraordinaris bezendingen eene fomma van _23736> o e>
Dus te zamen ƒ287404 o,o
Af de voorfz. 1016250 0
ƒ185839 oio (Onder (lond) Accordeerd met de Mmute. Was eeteekencT) P. A. de MO RA A Z. De zestiende Bylage Lett. Q. N. 1. ié de ne_ vensgaande Staat.
Van deze Bylage Lett. Q. N. I. is hier byger voegd het eerfte vervolg: En ook het tweede vervolg: Hier op volgt N.-. van de zelfde zestiende By» lage Lett. Q. zynde een Staat van Kortingen:
"En vervolgens N. 3. van die zelfde zestiende BylageLett. Q. zynde ook een Staat van Kortingen:



Bylaage Litt. Q. Num. i. Staat van Leges, die door Generaals . Lieutenant-Generaals, en Generaais-Major ter Secretarie van Zyne Hoogheid, in de^riffie
van Hun Hoog Mog., Secretarie van den Raad en verdere Generaliteits Bedienden moeten worden betaald. '
i Secretarie j Comptoir- I Grime, i Kameibe j Kamerbe- Bodens. Urompetters.l Dienders, i Postknegt. | Contra j Secretaris I Commis en I Kamerbewaar- Voor de Aöe van betaaling i Commis en inerommi™! rvh ,.i
I vanZyne I Bode. I l waarders van waarders vanI l J Zegel. { Raad van I Clercquen. I ders Raad van van het Traftement indeSe- Clercq in de(de Rekenka. m„!
j Hoogheid. I j |H. H. Mog.j de Griffie, j { j Staate. j j Staate. eret. van denRaad van Staate. Thefaurie. j™er>daar raonunu
I t | i | i f i \ I i ! ËE&l
[ 1 I I I byde Secreta-I
I | ! i Secretaris. | Commis en l nsf. van de Re-
_, ' » I ' 1 [ 1 ' ' 1 1 I - I 1 Clercq.
Generaals, by de aanftelling I / 75 lOiOi / ihoioi / 25 , o ioi J 80I olol ƒ 25 ioioi / 30I0I0I ƒ 2j|oio| ƒ c7|olol £ 6[olol ƒ 36I0I0I ƒ 24I0I0I / _3o|o[ol /i2-i2ofl/9[9l —I -1-1 —1 -l-l — I -I-I""""— | '"\~-Tf2j6\~a\0
by't bekom, van Tractement I iyoiolol —1 -1-1 — —I — l-j-l — I-I-I — l-l-l — I-I-| — — l-'-l — '-I -I —1-1-1 i -| -I ƒ 311 iolol ƒ 311 io|o| ƒ 131 o^of/ iprplol ' asffl oio
Lieut. Gener.,by de aanftelling 1 751010' iliolol iSioloi 481 oiol 18I0I0I 22!olol i61d|o| 4I010I jlolol 20I0I0I 2o!olol 23 loio l 1 919I — | —1 -|.| _[ -t^t~~^t^^22jïïgTö
_by't bekom, van Traclement 1 ioooioi —, -l-l — l-l-l — . -1-1 — 1 -T-i ~~ |-|-| — —. -JTTTT~^"' -1 -1 ~ l'1'1 — l-l-l — I -1-1 15U5I0I 15 i 15! o I"~~'6TÏq7o I j]~oïo~I43~ 0\q
Gener.Majors,by de aanftelling l 75 lolo, ijiO'Qi 15100 37 16.o, 1210 Q| i6jo;o| 12I0I01 31 ol op 3I010I 15I0I0I 15I0I0I _i4l2lo| I 6161 —1 -l-l —| -|-| —| 7jTi —-I -i-l 22511410
by't bekom, van Traclement | 50I0I0I —: -1-I —i-l-i — - -i —l-i-i — I -i., —I -1 -, — —l-l-l —-i-I-I —l-'-l —l-l-l ,1 -l-l i2ii2]ol 12112101 3I tl"öl 2 io|oi So'iolo
Staat van Leges, die door CoIIonels en verdere Officieren moeten worden betaald.
NB. De Brigadiers, Exempts, Guidon en Cornet in Secretarie van , Comptoir-Bode. Lüima-Z__el. t Secretaris Raad , Commis en I Kamerbewaar-1 Bodens. Postknegt. Dienders. I Voor de Aöe van betaaling van I Commis en I Commis van deRe-l Geheel montanr I
de Gardes du Corps, betaalen de Leges in de Zyne Hoog- | van Staate. < Clercquen. I ders Raad van I I net Traöement in de Secretarie I Clercq in de |kcnkamer,daaron-| '
Secretarie van Zyne Hoogheid, naar den rang heid. ■ I Staate. , van den Raad van Staate. I Thefaurie. |tler grepen dei
die aan dezelve Qualiteiten is geattacheerd;} | I . rvallte^I
doch de tweede en eerfte Lieutenants, reeds 1 I | 1 f 1 ' Jdonnamiei.ydese[
hebbende bekomen den rang van Collonel, be-j 1 } 1 Secretaris. ; Commis en I jcretarisfen van del
taaien alleendeLegesvaneenLieut.tePaard.J | 1 | | J \ 1 Clercquen. 1 I^n gfno'ÖTen!'0'*I
Eerfte Lieutenant van de Gardes du Corps, | 1 , 1 I 1 1
als hebbende rang van Collonel /22liolo ƒ iliolol ƒ iylolo' ƒ 36I6I0I ƒ 30)010' ƒ 12112joj ƒ 4l2l°l / / il4'-l j /" 124I 4I0
Tweede Lieutenant,_utl'. I 221 iojo| i|io|o| 15M0I 3616 lol 30I0I0I 12I12I0I 4I2I01 jdo|o| i|4l°l Tot betaaling van de Tractementen van deze OfR- | 12414)0
Cornet, utf. I 62|io|o| iliolol ljlo|o| 36l6|oj 30I0I0I 12I12I0I 4I2I0I ilolol 1I4I0I eieren worden geen Aflens van verzoek gedepêchëat^ j ic74| 4|0
Guidon, als hebbende rang van Lieut. Collonel 1 371101o|"~ ij 5[of """"" 8|o|o| ~~3018.Ioi ""24'l'oTol 12J12I0I 4I2I0I 1I0I0J 1I4I0; als zynde die Traflementen in de Ordonnantiën" van~"| i2®7~i7o
Exen^t7Tirhebbend^ rang van Major""" T" 311 5l°7~~ ol 18|oï 4I0I0I 34I8I0I 74I0I0I 9I g|o| 412)0! 11 oioi_ 1141o 1 Soldye begreepen. ï uoj 6\°
Brigadier, als hebbende rang van Ritmeefter I 311 5 l°l o!18Io|~~ ~ 81 o I o f 30 [ 81 o |" 24 j o 1 o | 9' 9lpl ^zl°l ll0'01 Il4l°' —l-l-l —l-l-l —| .| .f _—\~~.) -] ïTot 6\o
Coliróf Coll. Comma^dTvIndeGardelel'aard | öziiolol : 111 o 1 o f ~7j I o I o I 36161 o I f301 o|ol 421 o.ol 4^jol HQ'.Ql Il4'°' / 6\6\o\ ƒ <5|6jol ƒ 3| 181 ol ƒ 31 0 \o\ 2131™2 fo
■ Dragonders 1 62[ioio| ~ TiToTól Ï5TÖTÖ1 3<J|f5|ol 30I0I01 251 4I0I 41210! i :o?ol 114'°' 6lgl°! 6\6lo\ 3118 lol 3"r"o'~oT igóf^Yo.
, ——te Voet r~~62,ioioi ITToTol TjTcïïoj ^jrjp ^jTpi ^jToTo^ ~{ ~} ^^oj--^^-^^!^- SjTcTpj 51 ojoj j—p
- Zwitfers 1 62I10I0I ï| iolo; ïyjolol "36 \6]o\ jo\o\o\ 3 x ^ x q | o i 412I01 i\o'o<, H4101 g|gl°l 6>6\°\ -Cl 51°[ 12! 1 o|o| 22479T0
~"~*~~""ordrRejunTCavaiïerie | "ga11 o{o| "Tfio|o"| 151o!o'f 36l6To| "^ololol 12112101 4 210' 1 - ° 6 6io' CiQjol 3U8'|oI 31 o|o| 1831141o
• ■ Dragonders | 62"|"ïo7o7~ 1110]o| 151oToï 3616foj ""30lolo| i8i i8|oi 4 2 ol i o:oi , H4'°l <S|6|Q| 6I6I°I 3U8]o| 31 o[oj ïgój o|o
~ ~ —— -—te Voet | 62 ioioi ï| io|0'| 151 'o'lol ^Slël'oT^^.3""10101 I21I2'°' 41201 I,0!o' " 1 4:01 6!6'0' 6'6|oi 3I'8|°I 31 olol '8311410
----- "— Zwkfer- | 62110101'11101o|* ïylolöj 3-|6|ö| 30|°lo' 4101 4 10 0 i;4loi 6;6joi 616101 i6| j|ol ia|io[Q| 2t8| 3;o
~~IZ1 Artillerie" j~~ 62"\io]o| 111 o|o| 151ojo( 36]6lo[ 3010101 44' 2!o 4l2!o; iioio.- 114,0 6|6}o| 6|g|o[ 31181o| - g|io[o| g'ijTï^i'c
T~": ■ '^^~kuiair'va'n"de Artillerie j 621iofoj 11iojoj ~TyTö]öj 3.6"|6|,0j ^oio|o| feé-31!10'0! 4'2-Ql i'o'oi 1:4 ol —1 -| -| —| -I -| —I -1 -| —1 ■).[ 1831 2I0
Mineurs en Sappeurs | ^ajioiol ï~\*°W\ ij[o|o| _ ""36 6;o| 3o|oioi 25j4'Q' 41210' 1 ° o i|4;oi 6\6\°\ 6j6[o| 3li8|o[ 31 olol 1961 6|o



Bylaage Litt. Q. No. 2. Staatvande Kortingen, die3 20 van de Militaire Ordonnantiën, als van de TracTrementen, ten voordeele van de Kas \ran ieder der
refpective Provinciën worden gedaan; ais mede van de Lasten, die door de refpective Officieren moeten worden opgebragt, zo als dezelve door de Heeren Gecommitteerden tot liet revideeren der Quotes der refpeétive Provinciën zyn opgegeeven.
Kortingen van Militaire Ordonnantiën.
_BY GELDERLAND. HOLLAND. ZEELAND. "üTRK c"ÏT~T. FRIESLAND. OVËRYSSEl. jl'AD en LANDE.
Vier Man van ieder Comp.die Vier Man van ieder Vier Man by ieder Compagnie. Vier Man by ieder Gom* Vier Man by ieder Compagnie. Vier Man by "ieder Vier Man by leder Compagnie. —1
minder worden aangehouden. Comp. als op Gelderl. pagnie. Compagnie.
Van alle Mil. Ordonnantiën Van alle Ordonn. bui- Ad idem 3 percent, en nog Van ieder Ordonnantie bui- Ad idem buiten de Zwitfers 2's, perct. Ad idem 1* perct. Ad idem & percent buiten de Zwitfers
buiten die derZwitfers-ï; perct. ten de Zwitfers * perct. ƒ 10 : o : o van ieder Ordonnantie, ten de Zwitfers li perct. buiten de Zwitfers.
Nog voor het Wapenfchuld by hetQuartier Nimmegen 2 perct.
By het Quartier ' «eluwe. 1 perct.
Ue Tractementen op den Staat van « . • j_„ a ,1 • « • , _ ,
Oorlog van de Staven en Ingenieurs Ad Idem. -AU Idem. Adldem. Ad idem. . . j_„m> «j
Worden becaald in Maanden van 32 lutm. dagen, zo dat liet Land 19 dagen of
5 pweene daar i>y profiteert. Niets ten agterert by de Niets ten agteren. Twee Maanden Soldy ten Niets ten agteren. NiPts ten acteren Niets ten a-n^™
Deze Provincie is geene Soldyen Zwitfers, Guardedu Corps, 0 A„. A„ VnnrUr,^ iV-ia itll agteren. TNieo ISD agrerCO.
ten agteren. Guarde te Paard en Guarde agteren, ZO dat de Kapteinen
Dragonders; maar byde Ca. . drie Maanden Interest aan de
vallede en Infanterie 6 Maan- Solliciteurs betaalen.
den, 't welk een koning van - NB. Volgens bet advis van de He*
2 PK™CUi?TVeÜ 1 gJehee be,0.°Pt- ren Gedeputeerden van Utrecht, den
NB. Na het doen van deze Ju, s3 > in Je Comtnisfie t0£
opgave is door de Provincie m Jrevideeren der Ol)otes uitgebragt,
van Holland van de 3 maanden is dezelve Provincie, bebalven <je
Soldye die aan het Regiment loopende Maand alleen een Maand
Guarde Infanterie ten agteren • So|d tcn en m efl heef[
was, 4 maanden, en van de deze Maand na h£ ^ van v00rfz>
6 maanden die aan de verdere | f aanbetaald zo dat 1)iet meer
Militie ten agteren was i maan- £° de loopende Maand ,en agteren ;Sk
den afbetaald, en is dus met 1 a meer dan 4 maanden ten ag teren, zonder de loopende maand te rekenen.
Kortingen van Militaire Traclementen.
<*éide, land kort niets van Holland kort van alle Zeeland kort als Holland de vier Utrecht ontfangt van Collo Friesland ontfangt jEquivalent en Offidegeld. [Overj^/ontfangtniets. Stad en Lande ontfangt ^Equivalent en Officiegeld.
de Tradementen voor het Militaire Tractemen- magere jaaren van alle Hoofd- nels, Lieutenant-Collonels, ^Equivalent. OfficiegeldT " ^cmïvalent. I Officieeeid"
Land, maar alleen voor de ten, van Collonels af Traktementen tot Kapteinen in Majors, Ritmeefters en-—' ,_ ■■ iaarlvrT • — ' :—ff—'
Secretarien en Comptoir- tot Ritmeefter of cluis. Kapteinen de vier magere r il J f rt Gpnpi-aal n n„„ i , , ,. lP jaarlyks.
Generaal. . Kaptein incluis, een Nog van het Traftement van Inge- jaaren. f?11;°n*L r ... 7 5 °° S L M,i /lJ00° Collonel ƒ 6000 oo Lieut. Generaal ƒ20000
jaar Traftement in nieurs 9i perct. Van mindere Officieren by ^TTl\nf^u\Pr 3 m£ T ° ° Leut.Collonel 20000 o Generaal-Major 150 00
deviereerftejaaren. VaneenKaptein/8 : o:oL de aanftelling tt« n n fleu? Arlmir^ Sergeant Major 2000 00 Collonel 7200
é^r-roiofL^ 1 IStoM lol 1-ftVoet ^;Co.lonel o
IVn-in^ff In-o'a Lieutenant te Paard 750'o o Sergeant Major 4500, Lieut. te Voet joo o a Kaptein . Com-
vuauuwg ••u-° Cornet 750 o oj Generaal Adjudant 24 0)0 Vaandrig 400 o 8 mandant 10 c o
Kapt. Guarde te Voet 3000 o o, Ritmeefter 36 oio Worden in zes Kaptein van de
Ander Kaptein 1500 o o l Uitgevallen Ritmee- | jaaren betaald. Guarde 5ooo
Grenad. Kapt. en Kapt. f fter iSojo Lieutenant 2000
Command.vandeGuar- [Kaptein 300 6 Cornet 2o 00
de te Voet, kortende zo I Uitgevallen en Gre- | Vaandrig 1Q i0
veel te voren alsLieut.en I nadier Kaptein 18 00 Kaptein'van de
Vaandr. hebben betaald 375 0 0 Adjudant xg o o Artillerie <0 o'o
Lieutenant 22j o o Lieutenants, Sous- • 1 Lieutenant __ 0 o
Vaandrig 22500.1 Lieutenants, Corfj ' Ord. Vuurwcr 'f
Van Vaandrig of Cor- ^ nets en Vaandrigs 1200 ker jtf 0 0
net tot Lieutenant niets Directeurs en Inge* ! Sous-Lieut. )0
'Adjud. en Chir. byde nieurs betaalen zo I, Worden alle
I Cavall. en Infant, bene- veel als deüffi- 1 jaaren betaald. '
Ivens de Piqueur ieder 225 o o eieren van de In-
iWordende in 4 jaaren fanterie vandezel \ 1
j betaal ', Generaals en I ve rang. | landeren niet genoemt,
bt taaien een jaar Trac | I 1 j
I Itement in 4 jaaren. | i |l i. I li ' . I |



I«e Vervolg van Bylaage Litt. Q. Num. i. Staat van Leges, die door Collonels en verdere Officieren moeten worden betaald.
Pag. 1440
Secretarie van ) Comptoir-Bode. j Contra-Zegel. Secretaris Raad , Commis en Kamerbewaar- . Bodens. Postknegt Diende^ TT? "T£ T ■
Zyne Hoog- van Staate. Clercquen. ders Raad van I mttnegt. Diender,. Voor de Aöe van betaaling vanl Commis en I Commis van deRe-l Geheel momant.
'je;d. Staate. 1 het Traaement inde Secretarie | Clercq in de I kenkamer.daar on-J
I i > van den Raad van Staate. j Thefaurie lder begrepen dei
I I t I | f5' twee Schellingen,
} { \ • — I | die van ieder Or-1
j } I I IdonnantiebydeSe-
1*1 I I tl Secretaris. * Commis en I {cretarisfen van de
'7- 1 ' 1 ' 1 J | Clercquen I | Rekenkamer wor-t
Lieutenant-Collonel van de Garde Dragonders 1 ƒ 37U0I01 f n 5loi ƒ 8I001 ƒ 3ol8lo) / 241 oio' f iR| 18 ol f 4jslol ƒ ii0|o, ?"i'u7^ ƒ ,,T,,8, / ,tl',T, 7 lde" 1
Lieutenant-Collonel van de Garde te Voet 1 37I10IÖ— il Ji0, 8I0I0I 30I8I01 *4i o,ot ,5140' i.oio 1,40, 91 000 —"°' /- 11 6I°' 8L?
Lieutenant-Collonel van de Garde Zwitfers 1 37liQjQ| ilj~ 8I0I0I 30I8I01 24I oiol 2514,01 4.2,0( TJ^c7j -j \ \ ^ 21 q!°' 1561 310
Lieut. Coli. van de ordinaire Regimenten Cavallerie I 37I10I0I il 5|Ql sToTo"! 30I8I0I 24I oiol ol Piol' 47210! iTolol ~*M\o\ J1418I F"! "I"'- ~~' 13811310
Lieut.Coll. van de ordinaire Regimenten Dragonders j 37U-o;o| il5iol 8|0|o| 30I8I0I h\ o|q| iJTTTol '4Ï2ToT~ nolol ~7f^ TTiaÏs T^ÏÏTT 1^ il glol 128I1910
Lieut. Coll. van de ordinaire Regimenten te Voet I 371101 o I _j\ 51 o, " 81 o I oj 3018 |ö I 24"ï~olol TTqÏoI 4"! 2'"ol ÏTokTi uTs"1 —4™ —~ 11 '35' 5lo
Lieut. Coll. van dê ordinaire Regimenten Zwitfers 1 37U0I0I 1I5I0I IfoTol 30I8 01 24! oloi 18180! 4120; i|o|ol JV*.|' — | 8' 11 gl°l il 6?o) 128I19I0
Lieutenant-Collonel van de Artillerie 1 37,10 0| 115I0I 8-|o|ol 3018,0! 2410101 25nTo" 4^Tol TJcJïö\ TuTcTl 4I1418I ~ ~~\ ""' "' "' ~' "' *' I2<S| 7'°
Lieut. Coll. van de Mineurs en Sappeurs (titulair) | 371 löTö f i r 5101 8(Q|o| 30 8io, 241 oiol i8ji8io| 4|2|0| j^jjj ZJ{ * ~. ->l:t4181 6|°' 11 6|el M4IH1Q
Major van de Garde te PaaTd"~ I 31IJ101 o|i8|o|- 4io,ol 34IBIQI 24I q!q| aalHoi 4|2|ol iTökTj M4~c"j TTïïol """"7^" "~' *',"' 126L71?
Major van de Garde Dragonders i 311 5I0I oli8|ol 4'oïoT 34 «jo' 241 o'q' i8|?èTö| I12TÖI "IcTjöl ÏT4TÖT <vTs7ol 3j-3'° —7-7 iL?.!2! 131I
Major (Eerfte) van de Garde te Voet i 3H5101 q'i8!o! 4,oiol 3V&ïö\ 24I Qioi j8|i8:qI 4i21o; i|olol ""^ —3 -3-'- 11 6|01 "8l'3[o
Major (Tweede) van de Garde te Voet i 311 jiol o|i8loi 4lolo. ~34181 o | 241 oiol i8n8|oi l^ïlïol ï\ö\o\ "TuïZi * "7—TT ÜI9'.2J 1I10I0' i3Jliglo
Major van de Garde ZwitfeTs I 3n 5|OI oli8|o' 4:0101 34'87o7 24I o;ol 25I 4 01 4l2.pl ïl0lö\ ï^ïcj\ =TT1 -\ ^^i 6'°' ïa8|I3°
^ajorJ^n de ordioaire Regimenten Cavallerie I 31I 510! o)i8lo| 4ioiol ""34I8I0I 241 oloj 9i 90l 4~ï^l ^7^] "|Q] , " ^ TT~ " "' "' ^ ^°
Major van de ordinaire Regimenten Dragonders - l 311 5101 oj 18I0I 4 0)0! 34:8 lol 241 o[ol ~ïYï\ '5~o^ 4^1ol i\o\o\ i7ï\ö\ 3ï1öi ~ ~ 6 l| 119L4!?
Major van de ordinaire Regimenten te Voet I 31) 0I18I0! 4I0I01 34;8 jof """241 oio, 9,90 42;ol i|0|0| I|4|0| { [Q| 3{ 3|°{ 11 I25^olo
Majorjan de ordinaire Regimenten Zwitfers | 3M jlol o!i8!ol 4lO]Q| "^Slol 241 00' 18' 18 01 42I0I i|o|0[ "Tj^ tt]—Tl ~| 'V| ~L 6'°' 11 6101 1191 4'°
mot-vande Ardlleric I 3'! Jtol o|i8io| 4I0 Ql 34I8I0I 241 oio| 25:40 4!2lol ~> 7^1 ^j^l fH'oI TT^T-
Major van de Mineurs en Sappeurs {_ 311 j!ol oliSlo, 4io|0| 34,8,01 24,010, 18H80" 4|2|CI ïïoTo, "i741^7 ,f «f^ JCXZ TTrTT] "^P 12*112^
Ritm.efT. met rang van Coll. van de Garde te Paard | ,3115101 oi8iol 8'o[o| 3o[8fo| 24rdoT i8| i8|ol 4I2I0I /fo'ol Tï^\ , , , T \ \ P I ^ ~ I28'I3l°
Ritm. eff.me"t rang vanLt. Coll. van deGarde te Paard 1 3*I5|q| o|i8ló| 8|o|o| 30 !8lo| 241010! 15:1510; 4;2!ol tIqio, ~i?4|ci ~—j~j j—j-j r ! 1 1 II9lij'o
Ritmeefter van de ordinaris Regimenten Cavallerie I jj 11 51 o | oli8Foj 8lo,o| 30|8lo| 24., 01 o j 91 9 0 4~~2~ïo'- ïlo|o| "*H4|o' 1 i i—fl ' ' 1 1 1 nOligp
Ritmeefter ter repartitie van Friesl. en Stad en Lande. | 1501 olo[ oli8|o| "~*8|o|o| "3o"i87o| 2410)01 91901 4!g~ TJoioi "*U4|o| i—M i—1*1 " 1 ' ' ' 1 Iiq1 6|q
Kaptein van de Garde Dragonders | 31' . q»i8|q| 8lo|o| 3o^?|0| 24^!^' igi Ta,o> 4,2/0, rfo,o, "77^ T~Ti ïl i ' ' ' ' 2291 t|c
Kaptein van de ordinaris Dragonders 1 3*1 SW oli8|o| 8lo|o| 30181 o, aTT^i 91 910! 1T0T0I ""i^'io' i \ " j \~T1 ' ' 1 1131 91°
Kap^vanc'eGardeteVoetalshebb.rangvanLt.Coll. I 31! 5I0I o|Ï8|ol 8|o|o| 30,8101 24! oi'o! 9! 9!^ \~To~) ÏTöTol ' I)4,0! ; ~" j—' — 1 1 1 IIQ' 6lo
Kapt^van de Garde Zwitf. als hebb. rang van Lt. Coll. 1 311 51 o I ' o 118 [o, 8 j 3°18j^cj 241 o^i jf7s^ö"\ 7^7i ïTö|ö| " 114101' i—TT !—T~ " ' ' IIQ| 6{°
Kaptejn Van de ordinaris Regimenten te Voet I 31IJI0I o\*Z].°\ 4löjol 281210, Ï7!ijToT 6 go 4!2|o| ilo^oT i|4|oi Tot betaaling van de Tra~k m^ ^
K^einvan de ordinaris Regimenten Zwitfers , 31I yld oji8|o| 4701^1 217270! ïf^{ IT^l ^ ÏTO iWlieren worden geen Aflens 1™. f^"1
^Pt«n van de Artillerie | jo| o|o; o|i8,ol 4l°|q| ^T8|2io| i7Jj4 o_ 18 i8^T 4 g|o! noio, ""41.01 Soldye begreepen. '
IEglyan de Mineurs en Sappeurs , I 311 5,0, o«i8|0| 4|0|0| 28|a,o| i7|i4'|o| 12112I01 T7^\ i^o~o" 77~o~\ ' T77 i . ,- ; "5 '°
I



Il^yjrvolg van Bylaage Litt. Q. Num. x. Staat van Leges, die door Collonels en verdere Officieren moeten worden betaald. '"I
7vneeaHnn^n I ComPtoir-fiode. j Contra-Zegel. I Secretaris Raad / Commis en Kamerbewaar. , Bodens. I Postknegt. ' Dienders TvZTTTTZ Z 7- i—i ~ —
Zyne Hoog- j StMte j CIercquen. ders Raad van raiKnegr. JJienderj. Voor de Aöe van bernhng van Commis cn ICommi* van deRe-l Geheel meutant.
ne,a« | ^ etaate i . i *et Tractement in de Secretarie I Clercq ;n de |kenltamcr,daaron-J
I i | f I I van den Raad van Staate. I Theliiurie. |Jer ^grepen dei
Li f I , L I I |twea Schdlingen.j
J j I I — — | (die van ieder Or-J
l I i I IdonnantiebydeSe-
^^y^^^r^r^^^ / 3I| „o| f 0,, 8 ^T^^rTTo I 8lo| / a4l o,o, / gf C|o, / 4, 2,Q| f „ 0|0, f „ J , , ^ { , , ^ ' ,
%^™*&^m^u.c* i 31'^ ~- sioioi ao, sip. 24, co,—9,9,0, 4i 2i0i lloo ,; ol—Hi—rH—HH—; 1 /lo7;3:°
^fP^Commandant van de ord. Regimenten te Voet. I vTTïolTTTsT^ TTTT, oTTtTT ^rTT r : 41 11 1)1 111 1 1 ' nol ö!o
KaDtóiTT7"" — Q'i8lo| 4!o!o 28I alol 17114I0I 6\ 6\o\ 4( a ol i| o|ol i| 4io| Tl PTi i—7", \ i T—
*aptein-Lieutenant van de Artillerie i8li?lo»■ ff■ _, n n r—. ;—r- , " , !—! —LZl 1 1 1 111 ' > I | I 94ln o
KukZPTT?—— 1 ' 101 3101 0 ° ° De Commis- I 17I 4lo 1 61 6I0I 6 6 0 2, i|0| oiioioi olTTioi Tl T —. ■
*aptein*Lieutenant van de Mineurs . 18UÏI01 Z « n, c 1 LJTil ,', T~\ \— 2112111 °|I2|°' 1 ' ' 'li II 1 | f « ja| o!o
Üeuten,,,, r .. . rr t~ T*t~t ! 1 ^1 5'°f ol 6101 fien van de- i i4| Hol 9 oiol PI 91oI aI 11oI o|io|o|0I12I0I M \—H *~x—f — ™h ~
6g?"fr™*MT" ^ L-i^L ~°,den van geen, ,„,|., 4, 3lo, , ,1 o,o. „,,0! ^ ~ TTT TH Ni *' ?'°
f-^e„,e„,r,tvandeArt,lle,,e I ZZ^Qio^ o, 6!ol contraZegel , ,317,0! 616,0, 3,0,0! ,, 8Ï0I oTld TTJit, TH PTI r4l 1~^
— van e Gare Dragonders 1 ,81 „Ie! "TOi „00, i«ïï8!^ ,?l oiol 6,6,0, ,„JO| olloio; 0 0 ^ / ' f 'T r '"0|°' H^
van de Garde te Voffl jêi 1JT0I oTaioi jjoM ^hal^i ITolol JlTIol TTTiZ'] oTo^i cT^l TT^T i7i1^ ^L__UJi2.L_iiL^
&-ïa0 ^ °^is Regiment Cavanerie; 1 _jr^-ST!^, ^ TfH^ öToTSl Tïï^ Sïïolol oTI^ T~ 11 «"»■
C&S , -„co, -i * 'o, 4i°o, ■01.8,01 ToToTol J-^i TTTm oTotoi „-Tïï^ ~-~ " 15101 11 wui.
^___n de Gard^Paard 1—^1^—-, ■„, ilen van de | .^o ,o| ol 6, o o', TTJ^, ^ iiJ^^'Ll]fL_jÏÏ-
5_=__p.q_*P^S5S^_n_l7l«.|0i -i -ïo, chirurg i ToTT^ 6Tlb ïff$ otIioT oTT^ ^ " 4'°'
van de Garde ,e Voe. [__11^> ^^,0^ vaTr "u,,.!.- - 6, oiol ifo^ ~ oTS^ oTTol ^ ^ U^L-^
— vande ordinaire Regimenten Cavallerie 1 7^~ -lol geen comr, I T^TTÏ^, ~713 TTotcT rTTT^ ofo^ ÏÏTT^ '!'"8' °Ji£^L-_°Jijj°l ♦OI14I.
.^__v__ordinaire Regimenten Dragonders, '7|„lo, -| .l0| Zegel voor- I i4|.,lol ToTT^ ToTo^ TTTol oT~=1 oTVH -T--r|r ^—^ Ü.4'°l -H 41°'"" 44?^.
van de Infanterie ,i,olol ~i—;-|--:" ——— — ■ ' 7 0 °' 6'°' °' 7I°I ,I,,[8I il,,|8l ,| 4lol ,. .,„; -.—■
PireCr.Generaal —— ~ "' ' '4|1"°' 0101 41 0 °' 1 7'°' °' ^ÏT^ TÏTTÏ8I TTTlsI , !, ' - ' 43—
C^el D„-ee-|eu, , og,lolor' l|lolo, ^ — 5 4 ■ ° - -IQ. 3,l„|OI 3., .0|0l 7|_5I,| 61 ~~t
ffi^^H_^to-d.T^Cla,fe I _ rl-,o, —i -loi 8lo,oj " a<?, tf|0| ,p, 0,ö, TsiTs^l T~ ^ ^ 51 4|ol ..^[g^TTT'
Mjgdant^^ , --rp^ —.|0| 4|0|Q| gTr^ ,8ji Q| -f^ ";-10' °l|0|°' ^^'^ aTIöTöl ÏTaTTTó
rB. TVTnmm:.. . . ' ' ' ' — ■ ■ ■ ' • ° "|o1 4li4'8l 4li4!8l aiiaiol TTTrT^, öTTTT-
pe ,ngenieurs betaalen in de Secretarie van den Kaad van Staate, voor de Acte vandebetaalin? van hunne Trafteraenten, by derzelver eerfte aanltelhng tot Lieutenants, vanieder/100 :o: o J 3 : 3 : o, en voorts by avancement wederom 73 : 3 o van ieder f 100 : o : o, welke zy als dan meerder Traktement bekomen..



Bylaagc Litt. Q. No. 3. Staat van de Kortingen, die van de Militaire Ordonnantiën, als mede van de Tra&emênten, ten voordeele van dc Wt9riPn^
worden gedaan; gelyk ook van het geen zo voor Commisfien als anderzints moet worden betaald, zo als dezelve door de Heeren fiP(-nmm;^ / , occrccanen OCC. ; der refpeétive Provinciën zyn opgegeeven. a«e.ve _oor de Heeren Gecommitteerden tot het revideeren der Quotes
Kortingen van Militaire Ordonnantiën*
: G E L b E R L A N D. ; _ HOL L A ND. ZEELAND. UTRECHT. I FRIFST.Awn n v v x> v c * ^ r "
^y,_^ Zut^ ^f— V'^ë^^on-! ^^T--—— N^^t^^t STADewLANDE'
: STUT' ■ P™.«, 7 1 nantierardd^kS'VaniederÖrdonnanüeT^e| fl Taart^ ' ' -^fc
Van ieder Ordonnantie „ Boven bet Zegel. , / 5: io^methet Ritmee(WfY.ilnn tU^T t7 -j Jaa"yKS- ;
/ 24 f 11 1 o ƒ 32 | 12 | o /31 100 Van ieder Ordonnantie 3 Stuivers klein Zegel. ÏSSniS f toLL ^ ^P38"8 i8™. ! Ied? ^''Wiei Ordonnan- Nihil
Guarde Zwitfers. Voor N. jaar 21 6 o! van de ico gI., en j 5: j:o Van de laatfte Or H™eTonMtetT^ed^i^ / 3 T pedlt,e f 25 1 8 1 °1 tie / 3 I 3?o
/2J| 2|o ƒ o| o|o 1 000 van ieder Compagnie jaarlyks. donnantie jaarlyks Als5 Coll^lor ft LU r r • n 1 r
G^adiers. 1 Infanterie. aKh S (ƒ «J H Voor ieder Comp./17 I 14 [ o /<w*<r/*.
/I4l «|a /i6| 6 [o fljijol _ . Boven het Zegel. KS^hSd/rio-o °° ComPaSDies Ordonnan-
Mutqucttiert. 3 Stuiv. van rcoguld. van ieder «iuona.net^gei/j 10.0 tle ƒ 2 j 10 I o
/i3f l|o /i6j 6jo ij 150 Ordonnantie, en / 3:3:0 van Infanterie
Voor een Comp. Voor N. jaar ( ieder Compagnie jaarlyks. j Met Coll. Traftement 13! 00
Cav.enlnf. jaar- van een Com- 1 1 Hier nnH her 7^1 f*.rn.n
lyks / 9f Plopagnielnf. 10] 13 o ,r Artillerie en 'Zwitfers, I .. :L£*^ Collonel S^ IO , J
,. Ordinaris Zwtifen. \ J Van de Ordonnanties als voren,' i I HSon^^K^erplW.rn^ * 3
/24fnjo / 31 i 10 | J 11UJ en/6:6:o van ieder Com-'j ' < Ma^Trïg^/5' '° 7 10 ó
I - iVoorN. jaar ] pagnie jaarlyks. (| Kondfhet^I/3: J 7 19 ° f!
IvaneenCom- ,! ; Zonder Hoofd -Tractement 4160
pagnie Zwit- 1 !. dier ond. het Zegel , 3: 6:0 I
fers 21 6 o jj a J J
w I j - Zwitfers. \ .!,_...
, ! Van een X ompagnie 810© , ' - - -
.. \}\ Hierond. het'Zègel ff'io-.o • '/<- -. -, :' -
• ' Nieuwjaar Comp, Cavall. 6 60 '.']•.. I
- • ' : Infant. 330 I "c :,
In Gelderland'word voör de Ordonnantie van Tra<3ement jaarlyks betaald van Bv // Hand word voor de Tom 1 ïü ?„i„n *mnrj i-r/ , . ~~~ • ' —■ «_
HeneraaT 7 'Jj„J TtJ—q ~*~ o r , :' « n«ets voor de Se 1 Bels, Lieutenant- Collonels, een ^6 u vin J word mets betaald,
gr:,regtoe &c.vandeC^^ , I^^C^^ÖS teta^ föein^ °f , , . ^ ^ Collonel ƒ78! If' öffc^/*Afle * h Vh°r
Lieutenant Geheraal 4811801 ï|?»b!o &Sl^Mairl -5r^ n ^ \ , v , /i3» 5 o, Generaal of Lieut. I Lieut. Collonel ^ Jo SS . ^ b^h?
Wegens de Commisfie 88 41. 50! 8,0 jcÖHonefre Sd en 36 ° ^ 88l 1 °t ?enTaI f 6& °° M^ 59 <7 o ^ ^deQ ^
Generaal Major 28 0 0 42100 I te Voet öoL' ' Lie-itenant vanHp Tavnlw;» 71 -ii^Hotiel 37 o o Rrtmeefter 78 iy o
Wegens de Commisfie 56.40 3? 16 o iLieutenant-Collond ll _ 3 £fc?|^?*0£^^ ° ft^^T1 « pPtein^ S 3 o-
Adjudant Generaal van Zyne Hoogheid — - -j 29100 ;|Major li a'olf I ^— j1 18 o Lieut. of Cornet 3Ö 5 o
Wegens de Commisfie — - -1 25 4 o I Ritmeefter tJ JJ Cornet *J nfi-> ■ -—Vaandrig 2800
Collonel Ca^aïerie 3020 37 16 o ƒ 37 16 o I Kaptein Dragonders Si l _ Het Ze-el 'er onder 5? f« Mthtcure JBen. Nog van Tradtement
Wegens det Commisfie 132 60 103Ü90 69 6o Kajtein Giiarde In- 5 7 j 44 n--n/;- Ordonnanties1 V,
Collonel Infanterie 28180 utf.| utf. fantérie" 7n , J Kant Commandant- -~Kegntratie voor een Boveoen totƒ1501:0:0 6 60
Wegens de Commisfie 132 6 o ^ utf. ütf. Kaptein Infanterie gf \ _ " ffatZ^ ÏSdtt ■ 3? ?rilSrf8^ 1 • o Van 1 joo tot rooi: o: 9 4
Lieutenant-Collonel ... 16 i|o aj 40 18.18 o Kaptein Artillerie 53 4A °i . _t0ei er onder 2 5,0; Collonel titulair a89 o o van 1000:0-o ?oo ' ^'
Wegens de Commisfie 66 3I0 76160 40 19 o ' Kapt. Lieut. te Paard ^ 4 ' Lieutenant Lieut Collonel 139 10 o Daar benee- d J
Major 14150 .18180 18 18 o en Dragonders te > Het Ze^el 'er on^r V? ^l°1^laJor. 77 9° den en tot 6oi:0;o 2 I00 .
Wegens de Commisfie 56*4° 6960I 37160 Voet * 7ol «et ^ei er. onder n 1 |Q Kap tem - Afte 1 130 6 o Daar benee-
Öuartiermeefter van de Cavallerie — -- 14 00 9 00 Lieut. en Vaandr. van ' 1 Vaandm ^Aan Gedeputeerden 1000 00 den en tot 401:0,; o _ 00
^- Wegens de Commisfie — - - 9 90 1019,0 Dragond. en Guar- Het Zeeel 'er nnHer 7 5 ° nPuGotnmandaDt 73 6:0 Daar benee-
Adjudant van de Cavallerie 161,0 * j . y de te Voet l0 rt «et zegel er onder j 44 j 0 By .changement tot den en tot 361:0:01 1I60
Wegens de Commisfie 36 3 o -i , Lieut. en Vaandrig te Ji°0 Voorts van alJp T™rt«iu»n.«, u r .Urenad,er Kapt ■ 59 610 Daar benee*
Adjudant van de Infanterie , y 10 o ; no'o 9 00 Voet t0tt8'; heteenïalf^^?r%toH fe1CUT-ant " 51 30 den en tot 181 :o:o , lo0 \{
Wegens de Commisfie 23 ii!d|L 880 : Lieut. en Cornet te " " 8| i " * sSLS* ^ö^?p* ■^aaI^ 51) 3/0 fVan 180 tot 100:0:0 l™ Q
Chirurgyn Major 8180 9 00 | < Paard rj OQ ■ vincie. i>ecreca«s van de Pro- Qnder de i»o:o:o ©liy o
Wegens de Commisfie 15 15 o ! 6 ij o 3 3p Quartierm. te Paard iojn 8
Ritmeefters wegens de Commisfie 148: 1 01 126 00 69 öö Adjudant te Paard 10118 - '- -j.
Kapt. van de Infanterieof Kapt. Comman- 1 I Adjudant te Voet 8 c o
dant van een Grenadier Compagnie 72 9 o 63 oj 34130. Quartierm. te Voet 8 00' f
Lieut. te Paard wegens de Commisfie ja'iólo 27 12 o 27^20 iChirurgyn Majorte li)
Sous-Lt. en Cornet wegens de Commisfie ' 49I i|o 23:170 23I170 | Paard io'ii 8
Kaptein-Lieutenartt wegens de Commisfie 33' op 20, 80 20! 8 0 iChirurgyn Major te li j
Lieutenant wegens de Commisfie 33 op 20I 8 o 2of> 8|o ' Voet 8 001 .
Sous-Lt. enVaandr.wegens de Commisfie 26140 if 50 171[ j 0 'Provoost te Paard 10118! !
Directeur - Generaal 61 iojoi I iProvoost te Voet j g| o o1 j
Collonel - Directeur 34 ö |0 58'10 o 1 r
Wegens de Commisfie , — 4y 50 . A
Lieutenant - Collonel Directeur 25 18 o 401 ° o %
Wegens de Commisfie — -pj „x 100
Major-Ingenieur < | 2212 0. 30 00
Wegens de Commisfie . , -\- _3 io oi '
Kaptein-Ingenieur 19 10 0 24 o!o!
Wegens de Commisfie — - - 18 18.0 , f H
Kaptein - Lieutenant Ingenieur 13 jo 18 10 . l\ [j ''''
Wegens de Commisfie j ~! -f- ia! 3 o l >
Lieutenant-Ingenieur 9100 J2 00 J fj V . ,
'Wegens de Commisfie —-f - - „; g 0' \\ jj 'i f ■*
Dan ook van Gepenlioneerden. . . ' ; [i '
Collonel ƒ.1000:0:0 oJ op. 9 g 0 [ l . 1
Lieutenant-Collonel 900:0:0 o 00 si 40 i li 1
Major ' «50 : o : o o opl 800 k\ ij
Kaptein 750:0:0 « °i° .•-3 ^0 10 o o M . ■- \
Lieutenant 350 : o : o 5 3|° 6 160 ;i DO ij 1 \
Sous-Lieuten.en Vaandrig 300 : o : o 4| 5 16 °, 4| 8 o , ■
' : . . ■ Kortingen van Militaire TraBemmttn. ■ . -" ■" " —






j 'JAARBOEKEN, Juny, 1790. *441
lDezeventiende Bylage Lett. R. N. 1 ver-'sGiu>nt de volgende
Schema van een Ordinaris Staat van Oorlog, welke voor een zeker bepaald getal van jaaren zoude kunnen worden vastgefleld, en volgens de fuccesflve Refolutien by de Commisfie tot het revideeren der Qjiotes genoten, van alle posten ~die niet betaald worden, gezuivert is, en verder in alle op-
' zigten geredresfeert is.
CAVALLERYE. (*) ■
nquadron Guarde du Corps ƒ 89589 2 i«
ïgiment Guarde te Paard 122431 8 6y
Is Regimenten ordinaris Caval-
llerve ieder a/" 121805:14:3'? 73°834 5 s* DRAGONDERS -
jgiment Guarde Dragonders 121319 oiif
wee Regimenten ordinaris Dra-
ponders _ . 242«38 1 107
Regiment Luikfche Dragon «r^ q ^
trSHUSSAAREN.
«nReeiment 109500 o o
VOETVOLK,
en Regiment Guarde te voet 257883 15 **f
5 Ordinaris Regimenten Natio- t 1 nale, Duitfche en Walfchc In •
fanterieiedera/i 28627:14:9?»} - ,
dus voor 33 Regimenten 42447*5 7, ^
en Regiment ligte Troupes 13-495 1J ioj
'weede Regiment Walen 13"^ _4 _3_r
Tranfporteer /ö30z91ï 19 5_*r
f*') Deze aangehaalde posten zyn bereekend naar het lan den 17 Maart 1789 door Zyn Hooghad tot verbel'ring van de Armée aan Hun Hoog Mog. voorgedraagt



144* NIEUWE NEDERLANDSCHE
»sGra- Tranfbort ƒ0302911' 9 8f*
vbnhA- De Compagnie Friesfche Guardes 26158 6 8
ge. « ! GroningerGuardes 10172 4 o£
Regiment Zwitferfche Guardes 219492 o o j Schets Drie Regimenten Zwitfers, ieder van een a ƒ 254707:4:0 764121 22J
Ordina- De twee Regimenten Zwitfers . ris Staat van Hirzel. en Neuforn, ieder vanOor* a ƒ 246892:16:0 O 4937^5 12 °!
De20Compagnien Artillerie, na aftrek van dejMan die perCom- pagnie minder worden aange-1 • houden 513281 10 ol
Regiment Mineurs 47064 8' o
Het Corps Pontonniers, volgens I
Refolutie 7 Méy 1789 10413 röj 4 De Compagnien teAmfterdam 46890 o] o' ^_ —
V- ■ƒ8434200 18 8Hf
TRACTEMENTEN. ——= ~ !Zyn Hoogh. als Kaptein Generaal ƒ T2oeoo o o Idem als Kaptein Generaal van ' de Provincie van Friesland 24000 o o
Idem als Kaptein Generaal van dc
Provincie van Stad en Lande 12000 0 o DeVeldmarfchalktot/20ooo:o:o, . dog deze Post thans vacant zynde, word alhier uitgebragt ivoor Memorie Een Generaal van de Cavallerie 10000 o o
Tranfporteer ƒ 166000 oj o
: ■ , Een j
ft ' , i X*T , ' ' _
(*) Deze twee Regimenten zyn uitgetrokken op den voet Van Hun Hoog Mogende Refolutie van 7 Maart ] J788> Volgens de Refolutie van 21 Augustus 1788 I bqW3?rcn de Compagnien Artillerie en "Mineurs voor- | taan tegen 4a dagen te worden betaald, even als de aa* • dcre JVJiiiu'e,



JAARBOEKEN, juny, 1790, 144*
; Tranfport ƒ 166000 o o »s rjRA,
Een ueneraal van de Infanterie 10000 o OvenhaTwee Lieut. Generaals van de GE, •
Cavallerie 9600 00
Vier Lieut. Generaals van de In- 'Schets
fanterie 19200 o o yan een
Twee Generaals Major van de Ordina-
Cavallerie 4800 o o ris Staat
Vier Generaals Major van de In- vanOor*
fanterie 9600 o' ofog.
De Quartiermeefter Generaal van 1
het Leger 1620 p o
Oe Quartiermeefter Generaal vanl
de Cavallerie 790 o o
Oe Gouverneur te Maaftricht 3000 o o '
— — 's Bosch 2400 o o
r — Breda 3000 cn o '
- ■—. Bergen opden
Zoom 1600 q o !*■ • A — Sluis in Vlaanderen 3ooo o o
— - — ■vVüli.uirtaa guu w o.
ïerfte Adjudant van Zyn Hoogheid _ 3600 o o-i
De Iweede en derde Adjudant
ie er ƒ 2500:0:0 t 5000 o o
Dgvyfoverlge.ieder/iooo:o:o(*) 5000 o o
lyh Hoogheid *als Collonel van
de Garde du Corps 3600 o, o
Staf van het Regiment Guarde te ;
Paard 7°5<5 o o
Staven van zes Regimenten Cavallerie, ieder a ƒ6876:0:0 41256 o o
Trarifporteer ƒ300632 o o Staf
(*) NB. De Vyf laatstgem. zouden in tyd van Oorlog voar zo verre dezelve zyn Hoogheid te Velde zoude verpellen, gelyk gefteld behooren te worden met Adjudanten van particulieren Generaals. Zie Notul.2 April 1789, •



1444 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGra- Tranfport ƒ300632 o o
venha- Staf van het Regiment Guarde
CE< Dragonders 6876 o o
Staven van 1 Regimenten DraSchets gonders, ieder a ƒ 6876:0:0 13752 .0 o yan een Staf van het Regiment Luikfche Órdina- Dragonders (*) 6876 o o
risStaat Staf van het Regiment Husfaaren • 6553 13 o ydnOor- Staf van het Regiment Guarde l0« • te voet 18072 o o
Staven van de 32 Nationale, Duitfche en Waalfche Infan-, terie, ieder a ƒ7608:0:0 243456 o o
Staf van het eerfte Regiment
Walen 7608 o o
Staf van het tweede Regiment
Walen (ï) 7°°8 0 °
Staf van het Regiment ligte Troupes 7608 o o, 7 Cappelanen by 7 Duitfche Re-
gimenrp", ipH«* °/".<5«~-'~>,'~> 4900 o o
Cappelaanby het eerfte Regiment
Waaien 600 o o
Cappelaan by het tweede Regiment Waaien 600 o o Staf van het Regiment Zwitfer-
fche Guarde 12060 o o
Staven van do 5 ordinaris Zwitftrfche Regimenten, ieder a ƒ 12060:0:0 60300 o o
Staf van het Regiment Artillerie 6240 o o Staf van het Regiment Mineurs 3120 o o
2 Summa J ƒ 706161 13 o Uit
(*) De aangehaalde posten zyn bereekent naar het Plan den 17 Maart 1789 tot verbetering van de Armée aan Hun Hoog Mog. voorgedraagen.
rf1 Onder deze Staven is de Staf van het Regiment Zwitzcrs van de Cantons Glans, Schafhauzen en Appcnfel, uitgetrokken tot dezelfde (brn als die van de andere Regimenten, ingevolge HunHoogMog. Refolutie7Maarti788.-



JAARBOEKEN, Juny, 1190. 144J
Uit dit bovenftaande Capittel zyn gelaaten:
I.ïn gevolge Refolutie Raad van Staate 23December 1782.
De Tradementen van drie Predikanten van de geweze Schotfche Regimenten om voor hun leven gebragt te werden op den extraordinaris Staat van Oorlog.
». In gevolge Refolutie van de Commisfie van 26 Augustus 1788.
Het Traöement van de Quartiermeefter Generaal van de Infanterie a / 700: o: o, het geen op de extraordinaris Staat geduurende het leeven van den tegenwoordigen Quartiermeefter Generaal zal worden gebragt. • Voorts zyn de Tra£tementen van de vyf jongfte Adjudantenvan Zyne Hoogheid alleen tot /' 1000:0:0 uitgetrokken. Als zynde by de gemelde Refolutie overeenkomftig de Confideratien van Zyne Hoogheid begreepen, dat de Quartiermeefter Generaal van de Infanterie zoude kunnen uitfterven.
En het Tractement van den vierden Adjudant van Zyne Hoogheid met /' 1500:0:0, en die van de vier overige ieder met f 500:0:0 zoude kunnen worden vermindert, zodanig nogtans, dat die vermindering eerst zoude behooren in te Ceccc gaan,
'sGra*
venhace.
Schets van een Ordinaris Staat vanOorlog.



ï
Gra-
VENHACE.
Jchets
van een
Ordina-
risStaat
vanOor-
log.
W6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
gaan, na dat alle de tegenwoordige fupernumeraire zullen zyn ingevallen , terwyl het geen dezelve meer genieten tot zo lang zoude behooren te worden gebragt op den extraordinaris Staat van Oorlog.
CORPS MARINIERS. ( j f
Twee Regimenten ieder van drie
Battaillons. (*) ƒ516188 4!3|
Komt nog by voor drie Adelbor- I
ften by ieder Compagnie een
dubbeldTracrem. van /15:4:0,
het welk bedraagt in 't jaar. _ 11888 nkj Twee Staven van de beide Regi- I |
menten I9776! 0 0
Een Adjudant Generaal 2500 o. o
Twee Adjudanten Generaal ie- f
der a ƒ 1500:0.0 3000 ó o
3« Somma ƒ 553352 '5j8f
GEDEPUTEERDEN BUI- I TUN DE PROVINCIËN. Ambasfadeur aan het Hof van
Frankryk(t) " / 3oco° 0 0
TweePredikanten,iedera/6oo:c:o
en ƒ 6co:o:o extraordinaris ,
dus /' 1200:0:0 2400 o o
Aan dezelve voor Mondkost en
Wisfelgeld ieder/275:0:0 55° ° o
Extraordinaris Envoyé en Pleni
potentiaris aan het Hof van ■ ■
Tranfporteer \f 3-95° 0 ° Groot-
(*) Deze Posten zyn uitgetrokken volgens het meergeme'de Plan van 17 Maart 1788.
(O NB. Dc Posten onder dit Capittel, Voor zo verre niet met voorige Staaten accordeeren, zyn gebragt over; eenkomftig de Refolutie van den 1 Augustus 1788.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 144?
Tranfport f 32950! o o >s gra.
Groot-Brittannien a J 60: o: o venha-
daags, komt voor 365 dagen 21900 o o GE> Ambasfadeur aan het Hof van
Spagne 20000 o o Schets
De Predikant Tracie- yan een
ment /óoo o o Online
Mondkost en Wisfel- ris Staat
geld 275I00 vanüur-
Dog vermits deze Post thans va- fagm
cant is, zo vvord dezelve alhier
gebragt voor
Memorie.
Extraordinaris Envoyé aan het
Hof van Zweden 10000 o o
Een Predikant 600 o o
Montkost- en Wisfelgeld 275 o o
Ambasiadeur oy de Ottomanifche j
Porte 14500 o o
Extraordinaris Envoyé en Pleni-
potentiaris aan het Hof van
Weenen 21900 o O
De Predikant Tradte- I ,
ment /«Scoop Mondkost en Wisfel- |
geld 275'o o
Dog vermits deze Post thans vacant is, zo werd dezelve alhier
gebragt voor
Memorie.
Extraordinaris Envoyé aan het
Hof van Portugal loooo o ©
De Predikant ƒ600 pp
Mondkost en Wisfelgeld 275|o|o
Dog vermits deze Post thans vacant is , word dezelve alhier gebragt voor Memorie.
Extraordinaris Envoyé en Pleni-
Tranfpprteer | ƒ132125 0 o Ccccc 2 po»



1443 NIEUWE NEDERLANDSCHE
>sGra- Tranfport ƒ132125 0 •
venha- poten tiaris aan het Hof van Berlyn 15000 o o CE. Dit Tractement word alhier
gebragt volgens Refolutie Schets van den 1 Augustus 1788,
van een het geen de tegenwoordige
Ordina- Envoyéboven de/i5O00:o:o fis Staat geniet, zal op de extraordinavanOor- ris Staat geplaatst worden. log. Commisfaris te Dantzig 1500 0 O
Ministers by het Gouvernement der Ooftenrykfche Nederlanden 8000 o o
Dit Tractement word al mede gebragt volgens Refolutie van den 1 Augustus 1788, het geen de tegenwoordige Minister daarenboven trekt te brengen op den extraordinaris Staat. De Predikant 600 o, o
Mondkost en Wisfelgeld 275 °j o
Extraordinaris Envoyé aan het Hof |
van Denemarken loooo o. o
De Predikant 600 o o
Mondkost en Wisfelgeld 275 0 o
Minister byde Nederïaxifche Kreitz 5000! o o Het geen dc tegenwoordige Minister daarenboven geniet te brengen op den extraordinaris Staat Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris aan het Hof van Petersburg ƒ 21900:0:0 Dog vermits deze Post thans vacant is , word dezelve hier gebragt voor
Memorie.
Refident by de vereenigde Staaten inAmericaj 10000 o o
Tranfporteer fi 83375 o o De



JAARBOEKEN, jtmy, 1790. 1440
DEFROYEMENTEN.
Voordedefroyementen van de Ge. 1 neraliteit en Vereeringen aan de Uitheemfche Ministers , en extraordinaris Bezendingen van wegens den Staat te doen, als mede tot betaaling der Briefporten van de Ministers buiten 'sLands, waar van de beide Commisfaris { fen van de Uitheemfche Depêches gewoon zyn te declareeren, word ingevolge Refolutien van 22 Mey 1780 en 5 Maart 1790 uitgetrokken /-3ocoo o o
Deze Post zoude fubintreeren voordePostvan 300000:0:0 voor de Defroyementen &c op den ordinaris Staat van Oorlog geftaan hebbende, onder'aftrek van zodanige Tractementen van Ministers buiten 's Lands, als tethier toe uit de Defroyc s, -l Ccccc 3 men
Tranfport 1183375 o o -s gea-
Dc Minister by den Keurvorst en v ei\ha-
Magiftraat van Keulen en den ge.
Westphaalfchen Kreitz 6000 o o
Het geen de tegenwoordige Schets
Minister daar en boven trekt vaneen
zal op den extraordinaris Ora'ina-
Staat gebragt worden. ! risSiaas
Minister by den Prins van Luik 5000] O; oyan0or-
De Commisfaris te Elfeneur 200, Oj o hg.,
Commisfaris van de uitheemfche i I
Depêches
4 Somma /i9JJ75 °! o



j
's Gra-
venhage.
Schets van een Ordinaris Staat vanOor-
450 NIEUWE NEDERLANDSCHE
men ten zyn betaald, en ingevolge de Refolutie van 2 Augustus 1788 onder het Capittel van Gedeputeerden buiten de Provinciën op de ordinaris en extraordinaris Staaten van Oorlog zyn gebragt, bedraagende de fomme van ƒ ioió"25:o:a. j Als mede voor de ƒ 50000 0:0, waar uit gevonden zyn de Declaratien van de Ministers buiten 's Lands , op den ordinaris Staat onder het Capittel van Gedeputeerden buiten de Provinciën tot nu toe gebragt. 5 Somma. \
SECREETE CORRESPONDENTIEGELDEN.
Voor Secreete Corresponden-
tie-Gelden eene Somma van ƒ40000 Ingevolge Refolutien van 20Junyi78Öen
5 Maart 1790.
En dewyl daar voor
op den ordinaris Staat
tot hier toe geftaan
heeft eene fomme van ƒ75428:0:0, zal daar op worden geprofiteerd f 35428:0:0.
6 Somma.
WAGT-



JAARBOEKEN, Jany, 1790. i45i
WAGTMEESTERS en >sGra MAJORS.
Major te Nymegen ƒ 600 0 o GE
Arnhem 360 o o
Zutphen 300 o o Schets
Doesburg 360 o o van em
in den Haag 480 o o Ordina.
te 's Bosch l 600 o o ris Staat
—- Geertruidenbsrg 480 o o yanOor-
i Gorinchem 360 00 i0«,
—— en Commis te Wou-
drichem 360 o o
te Heusden 480 o o
—— en Commis op Loeve-
ftein 360 o o
■ in den Briel 360 o e»
• i - de Willemftad 300 o o
—— te Schooven 380 o o
■ Oude water 240 o o
Breda 600 o o
Maaftricht 600 o o
Steenbergen r,0o o o
en Commis op Creve-
cceur 360 o o
te Bergen op den Zoom 600 o o
op hetZuidfortby Bergen 300 o o
• en Commis op het Fort
Rovere 300 o o
• te Axel 240 o o
Hulst 600 o o
1 Sluis 600 o o
Sas van Gend 600 o o
« Yzendyk en Juf-
frouwfchans 360 o o De tegenwoordige Major op de Juffrouwfchans te brengen op den extraordinaris Staat.
Transporteer ƒ - 11540 o o
C c c c c 4 Ma-



t45& NIEUWE NEDERLANDSCHE
*»sGra- T'-a-ifport f i:iJ4© ° °
•venha- Major te Philippine 3°°. ° ° GE —— op het Fort Henricifs
by Steenoergen 3001 o o
Schets „ '
yen. ten te Utrecht 480, o o
O r 41 na.
risStaat te Leeuwaarden 480 o o
yan Oor-— Grave 4M o o
los.- op de Oudefcbans 300 I o o
Ommefchans 120 o o
—— te Deventer 4801 o o
Zwol 48o- o o
Campen 480; o o
Hasfelt 24°j o o
Groningen 6o°\ ° 0
Delfzyl 36o| o o
Langakkerfchans 30^1 o o
Bourtange 3°° o o
Coeverden 480 o o
7 < Somma ƒ 17720I o o
Onder het voorfz. Capittel zyn niet gebragt
i. Volgens'Refolutie Raad
van Staate 20 December
17 84 de Major op hetFort
St. Anthony,maardaar te
gens op het Schema van
den extraordinaris Staat
gebragt , als zynde by die
Refolutie begreepen, dat
de/e Bediening zoude uit-
fterven. *. Volgens Refolutie van de
Commisfie van 18 April
1786.
L Dc



"JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1453
De Major te Thiel ƒ 360 o o 's Gra-
—- — Bommel 36a' o o venha-
St. Andries 300J o oge.
En volgens Refolutie van [ 15 July 178Ó • I Schets
De Major in de Clundert 360 o a van een — —— en Commis op het OrdinaFort Ifabelle 300 o o risStaat
op het Fort Pinfen 300 o o vanOor-
— Moer- * log. ..
mont 300 o o
de Juffrouwfchans 300 o o
— Moerfchans 432 o o
En volgens Refolutie 18 Mey 1789
De Major te Tholen 240 ol o
Veere 240I o o
Vlisfingen 4^0 o o
— Harlingen 360 0 0
Als zynde by die Refolutien begreepen dat de Majors op de Forten Pinfen en Moermontmet de Major en Commis op het Fort Rovere en de Major op de Juffrouwfchans met die van Yzcndyke zouden behooren te worden gecombineert, en die in de overige Piaatfen, als zynde van geene defenfie , uitfterven , en inmiddels voor hun leeven gebragt op den extraordinaris Staat van Oorlog, o. Ingevolge de Refolutie van 19 en 20 April 1786", 31 Maarten 18 Mey 1789. De Wagtmcefter te Noordbos by Geertruidenberg 300 o; o De



1454 NIEUWE NEDERLANDSCHE
"sGra- De M.jjor °P het Fort Hol-
venha- r"3!?!?1? , „ , ƒ 300 o •
GE De Major op het Fort Neder-
hefnert , „ 24c o 3
Schets — ' — de Forten by
van een Steenbergen „0O Q Q
Ordina- — WagtmeefteropdeNoord-
risStaat dam 2^Q Q Q
van Oor- — 1 — hetZuid-
log- fort by de Clundert 2<to 0 0
* De Major te Delft 2j£ °! °
Neufen 0 0J 0
opdeSandberg AZn o] 0
— —— - het Fort Moer- J |
S,A0. =40 o o
te Caüfant ^° o o
— —— - Yzendvke Ambagt en Schoondy'k 240 Q
De Kaptein van de Timmerlieden 2.Q 'De Major te Swartfluys 2CO o o
De Commis te Blokzyl 2QOi 0 Q
De Boomfluiter aldaar 200j 0 0
De Opziender van de Koter -
fchans 2g8 Q Q
De Boomfluiter van het MepPeierdiejj 0 0
Als niet meer betaald wordende.
4. In gevolge Refolutie 31 Maart 1789.
De Major op St. Donaas 300 0 o
Ais zynde dit Fort door den Keizer geoccupeert, en dus niet meer onder de magt van den Staat De Major te Lillo 300I 0| o
— Liefkenshoek 300 0 o
—- ——- op de Kruisfchans "óoi o o De I



TAARBOEKEN, Juny, 1790. 1455
De Major te Frcdenk Hen- 'sGradrik ƒ 300 0 0 venha-
Als zynde die Forten by ge. het Traftaat van Fontainebleau aan den Keizer Schets gecedeerd. van een
Zullende de vier laatstge- Ordiuameide niet te min voor ris Staat
hun leevea behooren ge- vanOor* bragt te worden op den /0g. extraordinaris Staat, terwyl die op het Fort St. Donaas niet meer betaald word
5. In gevolge dezelfde Refolutie De Boomfluiter en Haven meefter te Geertruidenberg 72 o o De Boomfluiter te Delfzyl 120 o o
--—- Coeverden 120 o ®
De Conducteur van 'sLands Militie door de Landfchap Drenthe pasfcerende 2oo o o
Als zynde by gemelde Refolutie begreepen , dat dewyl geene andere dier. gelyke Bedieningen op den Staat van Oorlog worden gevonden , dezelve voortaan daar van zouden behooren te worden gelaaten; dog voor hun leeven gebragt op den extraordinaris Staat. f. Eindelyk volgens Refolutie 19 April r;86. De vier Trompetters van den
Staat, ieder a / 240:0:0 960I o 9
Als zynde begreepen, dat dezelven wel kunnen gemist



1455 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhaGE.
Schets van een Ordinaris Staat vanOorhg.
mist worden, des dat inmiddels voor hun leeven op rJen extraordinaris Staat zouden behooren te worden gebragt. Daarentegen is volgensRefolutie 2 April 1789gebragt
De Major indeBourtange met ƒ 300:0:0, 's jaars, die tot nu toe uit de Kas van de Generaliteit betaald is, als zynde by gemelde Refolutie begreepen , dat 'er geen reden te vinden is, waarom dezel ve minder op den Staat van Oorlog zoude worden geplaatst dan de Majors in de twee andere Forten van Westwoldingerland , die met gelyk Tractement op dezelve gevonden worden.
En by Refolutie van 31 Maart 1789.
Dat wanneer nodig zal worden geoordeeld een Major en Commis op het Fort Gelderfoort.
En een Major en Commis op het FortteBath aan te ftellen , dezelve mede op den ordinaris Staat met een Tractement ieder van ƒ 360:0:0 's jaars zouden behooren te worden gebragt.
Dus zal door het aflaaten van de Majoriteken en ver»



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 3457
verdcreBedieningenwel- 'sGrake niermeer betaald wor- ve nha-
den, geprofiteert wor- ge. den ƒ4386 0:0 's jaars.
Schets
ARTILLERIE, VIVRES *a» een
en MAGAZYNEN. Ordinaris Staat
De Commis te Nymegen l ƒ 360 o o yan Qor.
. .. Arnhem 300 o o log. .
—■ —> —— - Zutphen 360 o o
— — Doesburg 300 o o
De Kaptein van de Guides 866 13 o
De Lieutenant van de Guides 405 o o De Lieutenant Wagemeefter Ge
neraal 480' o o
De Contrarolleur van de Artillerie 900 o o
De Schryver van de Artillerie 600 o o De Verbusfer van 'sLands Ge-
fchnt 800 o o
Deszelfs Knegt 300 o o
De Kaptein van de Blikke Ponten 720 o' o
De Commis van den Veldtrain sjoo o o
Deszelfs Conducteur 150' 0 o
De Commis Stapelier van de Ge l I '
neraliteits Magazynen te Delft 400; o[ o
DeCommh Stapelier van hetHol- )
lands Magazyn te Delft 400I oi o
De Conducteur te Delft waarnee- | |
mende de Magazynen 219 0 ° Die het opzigt heeft en behoofTyk
zorg draagt voor het ftuwen van 1
de Schepen 100 o o
De Commis Stapelier te Dordrecht 400 o o
Deszelfs Conducteur 150 o o De Equipagiemeefter van 's Lands
Bruggen te Dordrecht 300] o o
~, „ I' !
Tranfporteer i£»3iou3| o
Dis



I4J8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- " Tranfport ƒ931013 9
venhA- Die aangenomen heeft het waarge, neemen en calfateren van
's Lands Ponten te Dordrecht 25510 o Schets Die aangenomen heeft de Boomen vaneen aan de Werf te openen en te | Ordina- fluiten 18 o, o
risStaat De Commis te Maaftricht 600 o( o
vanOor- Deszelfs Conducteur 150 o o
log. De Commis te's Bosch 5°°'° o
Deszelfs Conducteur 150 o o
De Commis te Breda 360 o 0
.,, • Grave 360 o o
—. —in de Klundert 250 o o
— Ammunitiemeefter te Geer truidenberg 36° 0 0
— Commis in de Willemftad 300 o o . te Gorinchem en by
leggende Guarnizoenen 4°°! ° o
— Commis in den Briel 3Ö° o o —, f ~ te Steenbergen 3Ö° ° o
— Ammunitiemeefter te Heus-
den 36° 0 0
— Commis te Muyden, Weesp
en Naarden . 480 o o
— Commis te Oudewater 24° o o De Opzigter van 's Lands Maga.
zynen in den Haag 45° ° »
De Commis van de Magazynen en Opzigter van de Fortificatiën te Bergen op den Zoom 480 o •
Deszelfs Conducteur ij° o o
De Commis van de Vivresen Am-
; munitiën van Oorlog in Zeeland. 3:° 0 0
De Ammunitiemeefter te Sluis in
Vlaanderen 5°4 0 0
Deszelfs Conducteur. 15° ° 0
De Commis,te Hulst 48° 0 0
Tranfporteer ƒ17268 310



J AARB OEKEN, Juny, 1790. 1450
. ., r , A Tranfport ƒ17268 3 o.sgra.
Deszelfs Conducteur yo o °vfnha-
De Commis te Sas van Gent 480 o oGE
Deszeifs Conducteur ijo o o '
De Cominis ce Yzendyke 300 o o Schets
De Commis te Phiiippine 300 o o ,•„</« een
' ~~ Axel ' 3°°, o o Órdina^
De Baakmeefter te Sluis 300! © Qrit&faöi De Actillefey- en A'mmunitiemee- yanOor-
fter van het generaal Magazyn I
te Leeuwarden, 400! o o ö"
De Coaimis in de Ömmerfchans 240 o o Denzelven voor het onderhoud
der Vivres 104 o o
De Commis te Deventer 300 o o
Zwol 3oo o o
Zynde by Refolutie 19 April 1786 begreepen , dat deze Commis by vacature zoude behooren te worden gebragt op / 300:0:0 en de tegenwoordige Commis met het geen hy meerder geniet geduurende zyn leven op den extraordinaris Staat. De Commis te Campen 3001 o o
De Commis te Hasfek 240 o o
De Opzicnder van 's Lands Zeefiuis te Hasfelt <5o' o o
Artillerymeefter te Groningen 400 o o
De Proviand- en Ammunitiemeefter te Delfzyl 406 o: o Zynde by Refolutie 29 April l 1789 begreepen, dat deze | J Proviand en Ammunitiemee- 1 fter by vacature zoude behooren te worden gebragt j '
Tranfporteer ƒ21992! 1 o Ddddd op



M6o NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- Tranfport venha- op/ 400:0:0, en de tege. genwoordige met het geer
hy meerder geniet geduuren Schets de zyn leven op den extra van een ordinaris Staat. 1 Ordinaris Staat De Opziender van de FortificavanOor- tien te Delfzyl log. De Proviand- en Ammunitiemeefter in de Langakkerfchans
in de Bourtange
in de Bellingwolder Schans
Commis en Ammunitiemeefter te Coevorden
8 Somma
Onder het voorfz. Capittel is de Commis van de Veldtrain gebragt met een Tractement vanƒ800:0:0,
** in plaats van ƒ 400:0-0, waar mede by tot hiertoe op den Staat van Oorlog -Jieeft geftaan.
En daar tegen de Commis van de Ammunitien te Velde, die op den Staat van Oorlog gevonden word met ƒ400:0:0, van dezelve afgelaaten, vermits by Refolutie van den Raad van State 21 Jan uary 1751, is verftaan, dat de twee Commisplaaczen van de Artillery te Velde in het vervolg door een Perfoon op een Tractement van ƒ800:0:0
ƒ21992 3 o
\'\ O O
400 O O
400 O O
400 o o
400 O O
ƒ23756 3 o



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1461
ƒ 800:0:0 zouden warden
waargenomen. Verder zyn niet gebragt: i3, Ingevolge de Refolutien 20 April 1786 en 20 Mei 1789. De Commis te Thiel
— Bommel
— op het Fort St.
Andries De Conducteur van 's Lands
Militie door de Provincie
van Gelderland pnsfeeren-
de
De Commis op het Fort Haak
De Ammunittemeefter. te U ■ trecht
Als zynde by die Refolutien begreepen, dat dezelven zouden behooren uit te fterven en voor hun leeven op den extraordinaris Staat van Oorlog te worden gebragt. 20. In gevolge de Refolutie van 2 Augustus 1786. De Commis of Ammunitiemeefter van het Noorder Quartier
Als zynde door Heeren Gedeputeerden van Holland gedeclareerd, dat deze Post altyd uit de Kas van het Noorder Quartierisbetaald, en dus op den Staat van Oorlog kan worden geroyeerd.
30. In gevolge de Refolutie van 20 April 1,36. De Commis te Amfterdam Als zynde by die RefoluDdddd H
's Graven hace.'
Schets
ƒ 300 d o y(m een 300 o o Ordinaris Staat 300 o o yanOor-
200 O O 240 O O
200 O O 400 O o 100 O O
tio



i462 NIEUWE NEDERLANDSCHË
"s Gra-
VÊNHAGE.
Schets yan een Ordina- 4 ris Staat yan Oorlog'
s
tie begrepen , dat dezelve van den ordinaris Staat zoude behooren gelaaten en geduurende zyn leeven op den extraordinaris Staat overgebragt te worden. . In gevolge de Refolutie van
Ïo Mei 1786. >e Post voor huur van het Huis toebehoorende St. Anna Gasthuis te Sluis in Vlaanderen De Commis op het Fort
Moerfpuy en St. Mark De Commis te Cadfant De Post voor het onderhoud van een Wagen tot vervoering van Ammunitie 4 Turf, &c. De Commis van de Servicien te Sluis
te Sas van Gend
DeAmmunitiemeefter teSluis in Vlaanderen, voor hei waarneemen, doen opvoeren en uitdeden van de Turf en Kaarsfen
Als niet meer bet-aalc wordende. >. De Ammunitiemeefter t< Lilloen Liefkenshoek
Als zynde die Fortei by het Traciaat van Fon tainebleau aan den Keize gecedeerd, zullende nie te min voor zyn leeve lang behooren gebragt t worden op den extraordi naris Staat.
Daar en tegen is in gevolg tpril 1789.
ƒ 200 o O
300 o O 300 o O
100 o o
600 o o 400 o o
■ r
IOO o O 360 O O
l
f : 1
2 Refolutie van 2
De



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 146-;
De Opzigter van 'sLands Magazynen alhier in den Haag gebragt met / 450:0:0.
En de Commifen in de Bourtange en Bellingwolder Schansieder met ƒ400:0:0.
Als zynde by die Refolutie begreepen, dat dewyl aan de gemelde Opzigter boven de f 50:0:0 waar mede op dea Staat van Oorlog ftaat, nog ƒ 400:0:0 uit de ordinaris Kas van de Generaliteit word betaald, aangezien het Tractement van ƒ50:0:0 te gering is, het zelve met die lomme zoude behooren te worden verhoogd.
En dat 'er geen reden te vind n is, waarom de gemelde twee Commifen, die tot nu toe uit de Kas van de Generaliteit zyn betaald , niet even zeer op den Staat van Oorlog zouden worden gebragt, als de Commis in het derde Fort van Westwoldingerland ■, die met gelyk Tractement op denzelven gevonden word.
Dus zal door het aflaaten van de Commifen en verdere Bedieningen , welke niet meer betaald worden, geprofiteerd worden ƒ iooo:o:o'siaars DIRECTEURS en INGE- ' NIEÜRS. Volgens Hun Hoog Mogende Refolutie van 13 Mey , en die ' van den Raad van 22 Augustus 1786 , beftaat dit Corps tegenwoordig uit: ï Directeur ƒ 6000 o o
3 Collonels Directeurs , ieder a ƒ 3600:0:0 10800 o o
.4 Lieut. Coll. Directeurs, ieder a ƒ 2600:0:0 10400 o o
Tranfporteer ƒ27200 o o
Ddddd 3 10
t
'sGra-
venhage.
Schels yan een Ordinaris Staat vanOorlog.



146*4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHAGE.
Schets van een Ordinaris Staat yan Oorlog.
f99000 0 o
ƒ 600, o O
240 o O
600 o O
240 o 0
300 o o
9co o o
30O o q
1392 0 O
f 4J7^ ° o Pro-
OFFICIEREN van de JUSTITIE.De Provoost in de Graaffchap
Zutphen De Scherpregter te Zutphen De Provoost te Nymegen
Volgens Refolutie van 18 Mei 1789, uit confideratie dat de Provoasten te Thiel, Bommel en St. Andries zynde afgefchaft , die van Nymegen zoude behooren getracleerd te worden op denzelven voet, * "als die in de Graaffchap
Zutphen. De Scherpregter te Nymegen De Provoost te Arnhem De Fiscaal van de Generaliteit De Provoost in den Haag De Provoost van den Hove voor i zyn Perfoon ƒ 648:0:0, een Stokkeknegt / 216:0:0, twee Trawanten ieder ƒ 144:0:0, en twee Stokkeknegts ieder ƒ 120:0:0, te zamen
Tranfporteer
Tranfport 'ƒ272001010 ló Majors Ingeni-!
eurs , ieder a
ƒ2000:0.0 | 20000 00 21 Kapteins In^e-, | j
nieurs, ieder a |
j lC-o:o;o 33600'ojq! 26 Lieutenants a j j
ƒ 700:0:0 1 18200 Op
9 • Somma



JAARBOEKEN, Juny, l^go. 1465 ,
Tranfport ƒ 4572 o o 'sGr\-
ProVoost te Maaftricht 300 o o Venha-
1 Breda 300 o o GE>
— — Steenbergen 300 o o
. — in de Klundert 180 00 Schets
—. te Geertruidenberg -t 300 o o yan ccn
, , — Gorinchem 360 o o Ör'dina-
. Heusden 300 o o ris Staat
> in den Briel 300 o o yanOor-
—— Willemftad 240 o o fog.
. Grave 300 o o
te Naarden 300 o o
1—— Hellevoetfluis 240 o o De Scherpregter te 's Hertogenbosch 250 o o
De Provoost te Vlisüngen 86 18 o
— Veere 100 o o
Volgens Refolutie van 18 Mei 1789, als zynde volgens de opgave door de HeerenGedeputeerdenvan Zeeland gedaan gebleeken, dat aan die beiden niet meer betaald word. De Provoost te Bergen op den
Zoom 300 o o
— . ■ Sluis 300 o o
— ■ ■ Yzendyke 300 . o o
, Hulst 300 o o
Philippine 300 o 0
_ Axel 120 o o
—. — Sas van Gend 300 o o
De Scherpregter te Bergen op
den Zoom 260 o o
Provoost te Utrecht 600 o o 's Bosch 30-» o o
Tranfporteer ƒ11508 18 o
Ddddd 4 De



1466 NIEUWE NEDJ5RLA NDSCHE
Onder dit Capittel zyn niet gebragt:
i". L)e Provoost te Lieroort, als zynde by Refolutie van de» Raad van Staate van i$' November 1744 verftaan , dat dezelve by vacature van den Staat van Oorlog zal worden geligt, om welke reden hy dan ook op den extraordinaris Staatzon behooren ce worden gebragt. %°. Ingevolge Refolutien van 1 21 April 1780 en 18 Mei J789.
;s Gra- Tranfport venha- De Provoost te Leeuwarden voor qe. zyn Perfoon, een Stokkeknegt
T en een Scherpregter
Schets van een
Ordina* Provoost tè Deventer
ris Staal —— —• Campen
van Oor— — Zwol
Jog.
De Provoost te Groningen voor zynPerfoon, tweeStokkeknegts en een Scherpregter
De Provoost in de Langakkerfchans
, — Bourtange
j > te Coeverden
10. Somma
ƒ11508 18 e
756 o o
300 o o
[ 300 O O
300 O o
996 O O
240 O o
240 O O
300I O O
ƒ14940 1,8 o



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1467
De Fiscaal van het Krygs- 's Gra-
volk in de Provincie van venhaGelderland ƒ 200 0 0 ge.
De Provoost in de Polder van Namen 192 o o Schets
De Provoost in het Re- I van een
tranchement van Cad- Ordinafandria 300 o o ris Staat
De Provoost in het Fort j vanOor-x
Moerfpuy 300, o o log.
De Scherpregter te Sluis, Sas van Gend en ande- \ re Piaatfen 300 o o
Als niet meer betaald wor* dende.
38. Ingevolge de Refolutie van
30 Mey 1786. De Gerigtsfchry vervan het
Graaffchap Zutphen 120 0 q
De Provoosc te Bommel 300 0 o
Thiel 180 o. o
St. An-
dries coo o o
Ingevolge HunHoogMog.
Refolutie 17 Mey 1786. De Griffier van den Hoo-
gen Krygsraad 900) ° o
De Provoost Generaal met
zyn Corps 3384' 0 0
Ingevolge de Refolutie van
de Commisfie vaniSMei «,
1789.
De Provoost te Woudri chem 3oo 0 o
Ingevolge Refolutie van 30 Mei 1786.
De Fiscaal van het Krygsvolk leggende in Zeeland 200 o o
De Griffier van de Krygsraad 240 o o
Ddddd j De



's Gra-
VEjN'HAGE.
Schets van een Orainaris Slaat vanOorlog,
I
t4o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
De Auditeur Militair der j Stad en Provincie van Utrecht, die bevoorens op den Staat van Oor- . log ge ftaan heeft onder de benaaming van Ge rigtsfchryver van den Krygsraad ƒ 240 o o
Gerigtsbode van de Krygsraad te Utrecht 120 o o
Als zynde by die Refolutien begreepen, dat deze Perfoonen zouden behooren (rit te fterven, en alleen geduurende hun leven op den extraordinaris Staat van Oorlog te worden gebragt. 40. Ingevolgede Refolutie van 30 Mei 1780".
Dè Provoost te Lillo 300 o q
Als zynde dat Fort by het Tractaat van Fontainebleau aan den Keizer gecedeert, des dat voor zyn leven op den extraordinaris Staat zal behooren te worden gebragt.
50. Ingevolge de Refolutie van
30 Mey en2i Juny 17 86. De Gerigts Schol tes, twee
Adfesforen,de Secretaris
van het Krygsvolkende
Gerigtswybel of Bode
in Friesland. Als mede De GerigtsScholtes, twee
Adfesforen en Gerigts
fchryver en Gerigtswybel te Groningen.
Als



JAARBOEKEN» Juvy, 170*0. 1469
Als zynde by die Refolu ' 's (jRA.
tien begrepen, dat daar venha-
tegens voor hun leeven GE> op den extraordinaris
Staat zouden behooren Schets
te worden gebragt. van een
De) geweezen Kaptein Ge , Ordina-
weldige met ƒ 1055 o o risStaat
De geweezen Lieutenant- vanOor-
Geweldige met 320 o o log.
Eneen geweezen Helbaar-
dier met 125 o o
En een Adfesfor van het Krygsgerigt te Groningen met 192 o, o
Daar en tegen is, volgens Refolutie van den 2 Maart 1790, het Tractement van den Provoost in 'sHage verhoogd met ƒ 60 0:0, en alzo gelyk gefteld met dat van andere Provoosten , en ingevolge Refolutie van 29 April 1789 , de post voor den Scherpregter te 's Hertogenbosch verhoogd tot / 23-0:0:0.
En daar en boven onder dit Capittel gebragt de Scherpregter te Bergen op den Zoom met ƒ 260:0:0.
Zynde by die Refolutie begrepen, dat 'er geen reden is , waarom die twee Traclementen, die tot nu toe uit de Kas van de Generaliteit zyn betaald, niet even zeer op den Staat van. Oorlog zouden worden gebragt, als dc Traclementen van de andere Scherpregters, die op denzelven gevonden worden.
Voorts is by Refolutie van 18 Mei 1789begrepen , dat wanneer nodig zal worden geoordeeld , een Provoost op het Fort te Bath aan te ftellen , dezelve mede op den ordinaris Staat met een Tradlement van ƒ300:0:0 'sjaars zoude behooren gebragt te worden.
Dus zal door het aflaaten der Officieren en verdere Bedienden van dejuftitie, welke niet meer betaald worden, geprofiteerd worden ƒ 20^6:0:0 'sjaars.
DOC^



ï47o NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- DOCTOREN en CHIRUR-
venha- GYNS. ge.
De Lyf-Medicus van Zyne HoogSchets heid , ingevolge Hun Hoog van een Mog. Refolutie van 23 Maajt Ordina- 1759. ƒ ioqq 0 q
ris Staat Voor zyn Dienaar I 100 o o
vanOor- De Lyf -Medicus van Zyne Hooglog. heid ter repartitie van Friesland
ftaande ƒ 150:0:0, voor zyn
Perlbon, en een Knegtƒ 100:0:0
dus te zamen 2y0 0 0
11. Somma ƒ Q Q OFFICIEREN van de MUNT.
Drie Raaden en Generaalmeefters van de Munt, ieder met
f 1200:0:0 ƒ 3<j00 0 Q
Aan ieder derzelve voor Reiskosten/ 6oo:o:q !80o 0 o
Esfayeur Generaal van de Munt 700 o 0
Den zeiven voor Reiskosten tot
Esfayen aan te wenden 200 0 o
Secretaris van de Munt 600 0 o
Kamerbewaarder van de Munt 150 o ö
12. Somma / 7050 ~o* o ONKOSTEN ter zaake van het
fluiten derRYKSMUNTEN.
Voor de Stad Nymegen / 4000 o 0
Zutphen 40oo 0 o
Deventer 4000 0 ó
• Campen 4000 o o
" Zwol 4000 o o
Groningen 4000 o o
13. Somma /24000 o, o
RE-



JAARBOEKEN, Juny, 1700. rtft
RECAPITULATIE. 'sGra-
venha*
1. Somma ƒ 8434200 18 8*r ge.
2. 706161 13 o
3. J53352 15 87 Schets
4. - 195575 o O y«« een
5. 130000 O o Ordina-
6. 40000! o o ris Staat
7. 17720 o o yanöor-
8. 23756 3 0 hg.
p. 95000 o o
10. ■ 14940 18 o
ti. j 1350 O o
12. , 7050 OO,
jj3.j 24000 Q_o_
Dus bedraagt de Ordinaris Staat t v*n Oorlog ƒ 10247i°7 ö 5ï
De



's GRAtfEN HAGE.
U O OCGQQ i ' . _ ï u
MILITIE ten behoeven van de ■ GEOGTROYEERDE WEST INDISCHE COMPAGNIE.
Voor het oöder van 200 Mannen ƒ38600 o o ,ia. Somma per fe.
iX. » ,rzi — ;.MILITIE ten behoeven van de' COLONIE SURINAMEN.
In gevolge de 8 § van het Plan van reforme in den jaare 175a gearreftéerd 36000 o o
2*. Somma per fe.
SÜBSIDIEN.
Aan dcnFurst van Waldek, voor
he/c onderhoud van het vyfde
Battaillon in zyn Staaten 38500 o o
Aan den Keurvorst van Keulen 163470 o o
3a. Somma ƒ201970 o o
TRACTEMENTEN.
De Generaal d'Envie, opLt. Generaals Tractement 4800 o 0
De
1472 NIEUWE NEDERLANDSCHE
De zeventiende Bylage Litt. R. No. 2. is
deze
Schema vf/u een Extraordinaris Staat van üuriog, op welken gebragt zyn alle zodanige posten, die niet permanent zyn of-daar voor zouden kunnen worden gehoud-en, als mede die moeten uitjlèrven , ■mitsgaders die niét ten volle jaarlyks worden Uitgegeven.



JAARBOEKEN, Juny, 1750. i473
's Gea-
venhage.
Schets van ExtraordinarisStaat yjnOorlog-
De Generaal Maillebois, op Ge | j neraals Tractement (*) ' f 10000 ó o
Denzelven extraordinaris Tractement 5000 0 0
!De Quartiermeefter Généraal van
de Infanterie. 700 o o
De vierueAdjudant vanZyn Hoogheid . a it00 o o
De vier overige ieder /500 0 o 2000 0 o
;DcdriePredikanten van dedrie gewezenSchot-
fe Regimenten ieder 60000 1800 0 o
4». Somma' ƒ25800' 0 o
GEDEPUTEERDEN buiten de PROVINCIËN.
De extraordinaris Envoyé enPlenipotentiaris aan het Hof van Berlyn, het geen hy geniet boven het Tractement op den or dinaris Staat van Oorlog ftaande (f) / o c,
De Minister by het Gouvernement der Ooftenrykfche Neder landen utf. 2000 0 0
De Minister by den Neder-Saxifchen Kreitz utf. 1000 o 0
De Minister by den Keurvorst en Magiftraat van Keulen en Westphaalfche Kreitz utf. 2000 o o
Tranfporteer /nooo' o| o
D«
(*) Zie over deze posten de aantekeningen apterhet Cap. van Tractem. op het Schema van de ordinaris Staat gefteld,
(f) De posten onder dit Capittelzyn gebragt overeenkomltig de Refolutie van den 1 Augustus 1788. En voorts volgens de aanteekeningen in het Schema van den ordinaris Staat onder het zelfde Capittel gefteld.



1474 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s Gra- Tranfport venha- De Minister by de Ryksdag te ge. Regensburg
De Predikant aldaar Schets De Minister aan het Hof van den yan Ex- Keurvorst van de Paltz traordi- De Refident aan het Hof van Penaris tersburg
Staat De Secretaris waarnemende de yan Oor- zaken aan het Hof varr den log. Keurvorst van Mentz
De Predikantte Algiers voor Tractement, Kostgeld en Huishuur ƒ1000, doch deze Post thans vacant zynde word alhier alleen gebragt by Mem.
5a. Somma WAGTMEESTERS en MA- '
JORS. De Major te Thiel
Bommel
. St. Andries
in de Clundert
1— en Commis op het Fort
Ifabelle
te Tholen
Vlisfingen
—. 1 Veere
■ . en Commis op 't Fort
Pinfen
• Moermont
■ — te Lillo
—. '— Liefkenshoek
■ in de Kruisfchans
—_ Moerfchans
— op 't FortSt. Anthony
Tranfporteer
{*) De posten onder dit er. de twee volgende Capirrelen zyn gebragt o vereen kom ibg de aanteekeningen aster dezelfde G\r. in het Schema van den ordinaris Staat gefteld.
f IIQOOj ol o
6570 O O
875 O O
OOOO O O
11760 O O
4380 o O
f 41485 O o
f 360 O O
360 O O
360 O O
360 O o
300 O O
240 O O
480 O O
240 O O
300 O O
300 o- O
360 o O
360 o O
300 o O
432 o O
300 o O
f 505a oj O
De



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1475
Tranfport De Major op de Juffrouwfchans
te Harlingen
De Boomfluiter en Havenmee-
fter te Geërtruidenberg De Boomfluiter te Delfzyl
— Coeverden
De Conducteur van 'sLands Militie pasfeerende door Drenthe
De vier Trompetters van den Staat ieder /' 240:0:6
6* Summa
ARTILLERIE, VIVRES en MAGAZYNEN.
De Commis te Tbiel
—— Bommel
—— St. Andries
De Conducteur van 'sLands Mi litie door de Provincie Gelderland pasfeerende De Commis te Amfterdam De Ammunitiemeefter te Lilloen
Liefkenshoek De Commis op 't Fort Haak De Ammunitiemeefter te Utrecht De Commis te Zwol, het geen hy meerder heeft dan het Tractement waar mede op den ordinaris Staat van Oorlog is gebragt
De Proviand en Ammunitiemee fter te Delfzyl, utf.
7a. Somma . - Eeeee
ƒ5052 o o 'sGrA-
300 O O vEtiHA36O O O GE.
72 0 0 Schets 120 o o ^an Ex-
I20 o o traordinarisStaat
200 o o y.tnOor\ log.
960 O | O
ƒ7184 O O ƒ 300 O O
3OO ' O O 300 O O
20Ö O O IOO O O
360 O O 200 O O 200 O O
132 O O
400 O O
ƒ 2492; O O
OF-



I476" NIEUWE NEDERLANDSCHE '\
'sGra- OFFICIEREN van de JU-
venha- STITIE. ge.
De Gerichtsfchry ver in het GraafSchets fchap Zutphen van Ex-£)Q Provoost te Thiel
traordi- Bommel
naris — St. Andries
'Staat -4 1 ' Woudrichem
vanOor-De Fiscaal van het Krygsvolk, log. leggende in Zeeland
De Griffier van de Krygsraad De Provoost te Lillo Auditeur van de Stad en Provincie van Utrecht, bevorens onderde naam van Gerichtsfchryver van de Krygsraad De Gerichtsbode van de Krygsraad te Utrecht De Provincie van Friesland op der Staat van Oorlog gehad hebben' de de Gerichts Scholtus, twee Asfesforen , een Secretaris . een Wybel of Bode, Lt. Ge weldige , twee Helbaardiers, alle gthoord hebbende tot hei afgefchafte Krygsgerigt in die Provincie, en te famen geno ten hebbende ter loopende maand ƒ 125:0:0, of in hei jaar ƒ 1500:0:0, zo word de zelve fom alhier gebragt, on daar uit te vinden , zo vem ftrekken kan, de Penlioenen by eenige Perfoonen worden de genoten, d'e tot het voorfz . Krygsgerigte hebben gehoord als tot het Penlioen vai ƒ 1200:0:0 aan
Tranfporteer
ƒ 120 o o
ICO o' o
30e O O
3O0 Oj O
300 O O
200 o o
240 o o
300 o! o
240 O O
120 o o
i
i
ƒ 2300( O. O



JAARBOEKEN, Juny, 179°. 1477
Tranfport / 2300 © o 'sGra-
yl. van Lgnnip , gewezen venha-
Kaptein Geweldige , toege- ge.
legt ƒ r°JJ °;o
Het Penfioen van Schets
Tresling, Lt. Ge- van Ex-
weldige 320 o o - traorcli-
J. B. Hofman, Hel- . naris
baardier 12500 I500 o o Staat
De Provoost te Lieroört 240 o o vanOor-
De Adfesfor te Groningen 192 oi o log.
8a Somma ƒ4232 o ©
MINISTERS en SCHOOL MEESTERS. Ingevolge de Refolutie van 19
july 1786, worden alhier voor
hun leeven gebragt de volgen• de Predikanten en Schoolmee-
fters. I De Predikant te St. Andries ,
waarnemende de combinatie te
Rosfum ƒ 600 oi o
Clasficale onkosten joj 0 0
Schoolmeefter op St. Andries ioO| o| o
'sGraven weert 1001 o c
De Predikant te Blokzyl met de \
Huishuur 600 o o
De tweede Predikant aldaar met
de Huishuur 500 0 o
De Predikant op het Fort Swartr
fluis I 45c o o
De Schoolmeefter te Blokzyl ico o o
• Swartfiuis ico o o
Predikant te Coevorden 300 ój 0
Tweede Predikant aldaar 300 Oj o
Schoolmeefter aldaar 40 o o
Nog een Schoolmeefter 20 o o
9a Somma /32C"o o o Eeeee 2 On-



'sGra-
VENHACE>
Schets
van Ex
traordi-
naris
Staat
vanOor-
log*
1478 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Onder dit Capit telzynnietgebragtdePredikanc te Yzen-
dyke ƒ 600 o a
■ De Duitfche en Walfche PredikantenonderhetXruis ieder met/6oo:o:o,
dus 1200 o o
De Predikant te Delfzyl met ' 500 o o
De Schoolmeefter aldaar met 150 o o
Ais zynde by die Refolutie begreepen dat dezelven uitde Generaliteits Kaszoudenbehooren te worden betaald. I
Mitsgaders nog,
De Predikant op de Ommer- • fchans met 300 o o
De Koster aldaar met jo o o
Als niet meer wordende be
taald. [—.
Ën derhal ven wordopvoorfz. Capittelgepro-
fiteert ƒ 280c oj o
INGENIEUR S.-
lIottinger als Kaptein Ingenieur! | j
met de fbm van ƒ 900 : o : o die het Tractement van Ca-I I |
pi-



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1479
pitein Ingenieur dat van Lieu- f 900 o o
tenant te boven gaat Leuthaufen, als Lieutenant In- 700 o o
genieur Zynde de eerfte als Lieutenant Ingenieur en de andere als extraordinaris Ingenieur geëmployeerd geweest tot eene reize naar de West-Indiën, en aan dezelven voor hun vertrek door Zyne Hoogheid toegezegd , dat by hun retour de eerstgemelde tot Kaptein en de ander tot Lieutenant Ingenieur zoude worden aangefteld , en de Tractementen daar toe ftaande genieten , tot dat als ordinaris Kaptein en Lieute nant Ingenieurs zouden kunnen invallen.
Nog word hier gebragt, doch alleen by Memorie, de fommen van ƒ 900:0 o en ƒ 700: o: o die aan de Ingenieurs van Lie en Schenk, actueel geëmployeerd rot het doen eener reize naar Oost-Indien, by derzelver retour jaarlyks moeten betaald worden, tot dat zullen zyn ingevallen, de eerfte als ordinaris Kaptein Ingenieur, en de ander als Lieutenant 1 effectief Ingenieur , als zynde j onder die conditiën tot de . voorfz. reize geëngageerd. 1
J. N. ie Fevre de Moutigny J
'sGra-
venhage.
Schets van ExtraordinariiStaat van Oorlog.
Tranfporteer | ƒ i6cü| c| o Eeeees Kapt.



rtfb NIEÜWE NEDERLANDSCHE
c Tranfport ƒ ï«&| o o
iri Kapt. Lt. • ' 200 o o
ge Als hebbende de gemelde Ingenieur voor de ver-
Scheii andering in het Corps ge -I
yan Ex- ™a*kt > genoCen een Trac'
traordi- tement van ƒ 900: o: o ,
naris waarvanhymet ƒ ?oc:c:o|
' Staat is gebragt op den ordinaris
yasöór, Staat van Oorlog. __|
log' ïo" Somhia ƒ i8oo| cj o
LOSRENTEN. j
Dezelven bedraagen eene fomma van ƒ38600 c o
11 Somma per fe | ■
LYFPENSIOENEN.
•De Perfoonen, die voor het te' genwoordige zyn begunftigd met eenige Penfioenen uit de Post van ƒ 10000: o: o, voor, onderhoud van eenige Franfche Vrouwen van conditie om de) Religie herwaardsgevlugt, volgens Hun Hoog Mogende Refolutie 19 September 1690 op den ordinaris Staat van Oorlog onder het Capittel van Lyfpeniioenen gebragt. De twee Princesfen Caroline 'Charlotie en Jeannertc Charlotte yan liesfcti Philipsthal, ieder ƒ1000:0:0 , in gevolge Hun Hoog Mogende Refolutie



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1481
^ 29 January 1767 ƒ 2000 o o 'sGra-
Me vrouwe de Princesle Fr ede- venha-
rica Louifa Wilhelmitia,- vol- ge,
gens Refolutie 3 December
1770 ïoooo o o Schets
Zyn Hoogheid Willem Fredrik, yan Ex-
Prins van Orange en Nasfau, traordi-
volgens Refolutie 26 Augustus naris
1772 10000 o o Staat
De Vice-Admiraal Zoutman, vol- yanOor-
gens Refolutie van Hun Hoog log.
Mogende van den 21 October
1784. 2400 c o
De Generaal Major Du Moulin,
ingevolge Hun Hoog Mogende
Refolutie van 29 December
1786 6co o o
De Penfioenen van de Leden en
Bedienden van den gewezen
Hoogen Krygsraad , volgens
Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 6 Mey 1786
bedraagen H756 0 °
i2a. Somma ƒ397561 0 o
Onder dit Capittel zyn niet gebragt de Penfioenen van
Jacbbvanllergen f 75 o o Maria Dolliers,
Wed. wylen
den Predikant
Brousfon 600 o o
Mevrouw dePrincesfeCarolina 6000 O o
Maria van Velfen 2J O O
Jan Robbert 800 o O
Anna Rolleer 600 O o
Tranfpotteer ƒ 8100 0 0
Eeeee 4 Zy-



1482 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- Tranfport ƒ8100 o o venHA- Zyne Koninglyke oe, Majefteit van
Pruisfen 4000 o o
Schets Anna Elifabeth, van Ex- van Volkering I 800 c o traordi- Henrictta Amelial ■ ■ naris gebooren PrinStaat cesfe van QranVanOor- ge , Furftinne l0v% van Anhalt 8000 o o
Piet er Waas , 'ioo; o o Adam Hasfelhout, genaamt Stokkum 400 0 ;o
Walter van Emb-
den ' 300 o o
Als zynde alle af? geftorven,
Waar door mitsdien op dit Capittel word uitgewonnen de fomme van 1/21700 0 0
GEREFORMEERDE OFFI-I CIEREN.
Deze Penfioenen bedragen ƒ 2200 o o
i3a Somma per fé
PENSIOENEN der Zwitfer-
■ fche Officieren van het Regiment van budé, ingevolge Hun Hoog Mog. Refolutie 2j 6'e,3tember 1749. I
Dezehe: bedragen 52)° _2 0
14"o Somma per fé
PEN-



JAARBOEKEN, Juny, 1700: 1483
PENSIOENEN van de Zwit- 'sGraferfche Officieren der zes Com- venhapagnien van het Regiment ge. van Chambrier en de Compagnie Jagers gelicentieerd vol- Schets gens Hun Hoog Mog. Refolu- van Ex-
tie van 22 December 1751 tiaordi-
Denzelven bedragen f 475°| 0 0 naris.
15» Somma per fé Staat
vanOor-
PENSIOENEN van de Offi- hg. eieren van de Compagnien Dragonders, die uit de Regimenten van Trips , Mas/au en Ditfourh gecasfeerd zyn, om de gemelde Regimenten van haare fchulden te ontlasten , volgens Hun Hoog Mogende Refolutie van 3© December 1749-
Deze Penfioenen bedragen 300 o o
ïo"3. Somma per fé
TRACTEMENTEN der uitgevallen Hoofd - Officieren, Ritmeefters en Kapteinen by Hun Hoog Mogende Refolutie van 2 Maart 1752 aan dezelven toegelegt.
Deze Tractementen bedragen 16548 14 o 17a. Somma per fé.
TRACTEMENTEN der uitgevallen Kapteins Commandanten van de Grenadier Compagnien, by Hun Hoog Mogende Refolutie van den 2Maart 1752 bepaald.
Deze Tractementen bedragen 500 o o
18». Somma per fé. j
Eeeee 5 TRAC-



'sGra-
ge.
Schets van ExtraordinarisStaat VajiOorlog. ■
1484 NIEUWE NEDERLAND3CHE
TR ACTEMENTËN van Officieren by de Debris en a Ia ' Suite, volgens Hun Hoog Mo gende Refolutie van 24 January 1740.
Dezelven bedraagen ƒ 5373 o o
19* Somma per fé.
PENSIOENEN van Krygsge-j vangen geweest zynde Officieren , gepen fioneerd in gevolge Hun Hoog Mogende Refolutie van 24 January 1749
Dezelven bedragen 31552) o o
20a. Somma per fé.
PENSIOENEN van Officieren
uit hoofde van de refpective
reductien op Penfiocn gefteld!
volgens Hun Hoog Mogende
Refolutien.fuccesfivelyk op dat
fuhjecl: in de jaaren'1748 en
1749 genomen. Dezelven bedragen 27691 i0 o
21. Somma per fé.
PENSIOENEN van de Officieren uit hoofde van de reductie en reforme by Hun Hoog Mogende Refolutien van den 22 December 1751 en 2 Maart 1752 gearreftéerd, op Penlioen gedeld.
Dezelven bedragen 43000 o o
22a. Somma per fé.
PENSIOENEN van eenige) Zwitferfche Officieren van de fes Compagnien van het Regiment van Chambrier in 1749 gecasfeerd , gemeld in Hun
Hoog



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1485
Hoog Mogende Refolutie 12] j 'sGra-
January 1752- L- T^J „ vENHA" Dezelven bedragen ƒ iooo| o o ge. WK Somma per ie.1 0 l Schets PENSIOENEN der Officieren! yan Exvan "de Corpfen , ingevolge troordtHun Hoog Mogende Refolu- naris tien van den 15 December . Staat 1785 en 12 April 1786, ge- yanOorreduceerd. I .1 n '0&' Dezelven bedraagen 64205 5 0 24a. Somma prr ie.1 |
PENSIOENEN voor Officieren door ouderdom of anderzints buiten ftaat geraakt om
den Lande langer te dienen,
volgens het Plan den 17 Maart
1789 door Zyn Hoogheid tot,
verbetering van de Armée aan
Hun Hoog Mog. voorgedraa-
gen.
Dezelven bedraagen 150000 ° °
25a. Somma per fé.
APPOINTÉES, OUDE IMPOTENTE en VERMINKTE SOLDATEN.
Ingevolge Refolutie van 26 Julyl
1786, word deze Post uitge 1 trokken op öocooo o o
Waar door dus ƒ70000 0:0 op dit Artikel word befpaard.
26a. Somma per le.
LOGISGELDEN.
i
Ingevolge de Refolutie van denl ia Mei 179° , word dezel
Post



fs Gra
venhac'e.
Schets
van Ex-
traordi-
naris
Staat
vanOor.
log.
1 l
1 < ] t
i
1486 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Post uitgetrokken op [/208174I 3 ©
27Somma per fé.
ANDERE ONKOSTEN.
KOSTEN en MISEN van MILITAIRE JUSTITIE by raming IÓOOO o O Ingevolge Refolutie 21 Augustus 1788.
Reiskosten en Vacatiën van Officieren ten dienfte van den Lande uitreizende by raming ioo:o| o o Ingevolge Refolutie 29 Juny 1786.
Scheeps- en Wagenvragten, tot ■ vervoering van het Krygsvolk en Ammunitie van Oorlog hy raming 30000 0 o
Ingevolge Refolutie 29 Juny 178(5.
Alle andere voorvallende zaaken , bedagt of onbedagt, hier vooren niet genoemd, geraamt op 25000 o ©, Ingevolge Refolutie 2 Au- I gustus 1786. j
Deze vier Pos-, en zouden fubin reerén in plaats 'an de Post
Voor Scheeps'ragten , Vacatin, Reiskosten, vlifen van Mili* aire Juftitie en )le andere^ voorallende zaaken,
Qp,



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1487
op den ordina-j 's Gra¬
tis Staat ter re- venha-
partitie van Gel- ge.
derland ftaan
de ter fomme Schets van ƒ 4742 1 o van Ex-
Vooi Scheepsvrag- | ' traordi-
ten tot vervoe naris ring van het Staat Krygsvolk,mits- vaaQergaders Ammu log. nitie buiten de | Provincie 1200© 0 0
/Voor Reiskosten en Vacatiën van Officieren ten dien ff e van de Generaliteit uit
reizende 26090 2 0
Voor dagelyks
voorvallende
zaaken, daar onder begreepen
de kosten van
de Militaire Ju-
ftitie, en kosten
van de Magazynen alhier in den
Haag, verfchei
de necesfi teken
van Hun Hoog
Mogende, mits
gaders het leveren van Flam
bouwenenKaars-
fen 6000 o| o
Voor Mifen van
Militaire Jufti-
tie vallende in
Tranfporteer ƒ48841 3' o
de



1488 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- TraDfport ƒ48841! 3 o
venha- de Frontieren.
GE> van 's Bosch 4500 o Q
Alle op Hol Schets land ftaande. van Ex-
traordi' Voor Reiskosten naris en Vacatiën van Staat Officieren ten vanOor- dienfte van de, log. ■ Generaliteit uit-
reizende 2130 12 0
VoorScheepsvrag-
ten tot ordinaris
vervoering van
het Krygsvolk
buiten de Provincie 3774 irj o VoorBodeloonen, \
Mifen van Mili- (
taire Juftitie,
verdagte en on-
verdagte zaaken 3000 o o Alle op Zee
land ftaande.
Voor Bodeloonen, Reiskosten, Secreete dienften, kosten van Militaire Juftitie en andere voorvallende zaaken 2309 18 o
Op Utrecht ftaande.
Voor Vacatiën en
Tranfporteer 6j ijö q[ o
•Reis-



JAARBOEKEN, Juny, 1709. 1489
Tranfport ƒ65156i 9 O 'sGra* Reiskoeten van venhaOfficieren ten ge. dienfte van den ,
Lan ;euitreizen- Schets de 1620 0 0 van Ex*
Voor Scheeps- en] t, mét*
Wagervragren naris tot ordinaris ver Staat voering van het vanüorRrygsvoiK bui' log. ten de Provincieenan.ierzints 24°° 0
Voor Spie en Bodeloonen en kosten van Militaire Juftitie, verdagte en onverdsgtezaakenvanden Oorlog. 3°9° 0 0
Op Friesland ftaande.
Voor Scheeps- en Wagenvragten, voorziening van Turf en Kaarsfen in de Frontieren 1200 o O
Voor Vacad n en onkéstan van de Militaire juftitie , Secreete dien ften , verdagte en onverdagte zaaken 0 9
Op Overysfel ftaande. I
Tranfporteer ƒ7537*1 9 9
Voor



149° NIEUWE NEDERLANDSCHÉ
'sGra- Tranfport [ƒ75370 9 o venha- Voor vervoering I ge. vanSoldaatenen
diergelyke Va- l Schets catien en Reisvan Ex- kosten, raakentraordi- de des Generalinaris teits Secreete Staat dienften, Milivan Oor- taire Juftitie en log- anderzints 7847 17 ®
Op Groningen ftaande.
Voor voorvallende onkosten van Vacatiën , Bodeloonen en onverdagte zaaken van den Oorlog 1 1224 o o Op Drenthe 1
ftaande
ƒ84448) 6 o
En dewyl de vier Posten hier boven gemeld te zamen bedraagen / 81000:0:0, zo zal door deze verandering geprofiteerd worden ƒ 3448:6:0.
Voor Mifen van Juftitie voor de Raad van Vlaanderen ƒ 1000 o o
Scheeps- en Wagenvragten van l Zyn Hoogheid deu Heer Erfftadhouder en Kaptein Generaal, of voor de geenen, die , by occafie zouden mogen geemployeerd worden in eenige



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1491
ge zaaken bier van dependee- 'sGkArende, of daar toe fpecteeren- venhade ƒ10000 o o ge.
Voor het jaarlyks doen campee- Schets
ren van een gedeelte van de yan Ex-
Troupes van den Staat , vol- traordi-
gens den voorflag daar toe ge- naris
daan by den Staat van Lasten > Staat
den 19 April 1789 geëxhi- yanOorbeerd 5°°°o 0 0 log.
Tot verbetering van de defenfie der Frontieren van den Staat, en om de Magazynen van het nodige Gefchut en verdere voorraad te kunnen voor* zien, ingevolge Refolutie van 15 Mei 1786. 300000 o o
Tot onderhoud van de Fortificatiën binnen de Provinciën en derzelver Frontieren 200000 o o
Om te worden verdeeld over de refpective Provinciën naar derzelver Quotes.
En daar en boven ter repartitie van de Provincie van Gelder land de fom van Penningen , waarmede de voorfz. Post fuccesfivélyk is verhoogd geworden , bedraagende eene fomme van '5775 ° O
En ter Repartitie van de Provincie van Overysfel de fom van penningen, waar mede derzelver Quotes in de voorfz. Post fuccisfivelyk is verhoogd
Fffff ge-



:i492 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'« GrA- geworden , bedraagende een | venha- fom van f 6858 .7 q
ge.
En laatftelyk ter Repartitie van Schets Stad en Lande, volgens Hun yan Ex- Hoog Mogende Refolutie van! traordi- den 23 November 1729, dienaris nende hoogtens van Helpen Staat buiten Groningen , een fom j yanOor- ma 1 250,0 o Q
log.
Voor de kosten dagelyks vallende in de Stapel Magazynen van de Generaliteit , als mede in de Magazynen in de Frontieren van den Staat, zo in de Provinciën van Gelderland en Overysfel, als in het Resfort van de Generaliteit, ingevolge de Refolutie 22 Mei 1789, 80000 o o
Voor Pulver het geen jaarlyks ?an de Militie binnen de Pro vincien van Holland, Zee land , juicht > Friesland en Stad en Lande, tot derzelver Exercitie behoort 'te worden uitgegeeven, volgens Refolutie van den 26 Mei 1789 een fomma van 28850 o o
Om over de gemelde Pro ' vincièn naar het getal van
de Troupes jrj dezelve
Guarnifoen houdende jaar
lyks te worden gereparti
tieert.
Voorts volgens de Refolutie van ■ 22 Mei 1789. 1
' ; Tm.



JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1493
Ter repartitie van Holland. 'sGra-
vftfriA-
Voor onkosten dagelyks vallen- GE. de in de Magazynen in de bezette Piaatfen van de Provin- Schets cie van Holland, bet Magazyn yan Ex±
te Delft daar onder begree- trawtfï.pen ƒ 5600 o o naris
Si aai-'- ■ o 'rttiO Griet Repartitie van Zeeland. hg.
Voor Onkosten dagelyksvallende in de Magazynen in de bezette Piaatfen van de Provincie van Zeeland, mitsgaders Axel j een fom van 2200 o o
• * -<-OrU> SOOTÏ' 'IJ 1 t br"'f
* \tm*fA iooV Ter Repartitie van Utrecht.
Voor Onkosten dagelyks vallende in de Magazynen in dei bezette Piaatfen van de Pro-j vincie van Utrecht. 1200 o c
Ter Repartitie van Friesland.
Voor Onkosten dagelyks vallende in de Magazynen in de bezette Plaatzen van Friesland. 2400 o o
Ter Repartitie van Stad en Lande.
Voor Onkosten dagelyks vallende in de Magazynen in de be zette Piaatfen van Stad en Lande 500 o o
Fffff a . De



1494 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra- De voorfz. Posten venha- zouden fubinge. treerenin plaats
van de navolSchets gende, tot hier yan Ex- toe op den Staat traordi- van Oorlog genaris ftaan hebbende. Staat
vanpor- Ter Repartitievan log. Gelderland.
Voor Onkosten
vallende in de
Magazynen van
de bezettePlaat-
fen van Gelderland / 550O o o Voor Onkosten
vallende in de
Magazynen van
's Gravenweert
en St. Andries I4°° 0 0
TerRepartitievan Holland.
Voor Onkosten dagelyks vallende in de Magazynen van de bezette Piaatfen in de Provincie 5600 o o
Voor de Kosten vallende in de Magazynen te Dordrecht en Delft, en voor het Onderhoud van 'sLands
Tranfporteer ƒ12500 o 0
Pon«



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 149J
Tranfport /12500 o o 'sGraPontenenAken venhaen diergelyke 14400 o o ge.
Voor Kruid, Loot _ ,
en Lonten, het Sch^s welk aan de Mi- van Ex-
litie moet wor- bjejfjr tl ft f*0."*' den uitgedeeld 28666 n o
Voor de Kosten Staat vallende in de ,f0or' Magazynen van l0&' 's Bosch , Breda,Willemftad,Steenbergen, de Kruisfchans, Bergen op den Zoom met de Forten mitsgaders deHuishuuren van de Commifen te'sBoscb, l Breda en Bergen op den Zoom I2500 0 0
Ter Repartitie van Zeeland.
Voor Kosten vallende in de Magazynen van de bezette Piaatfen binnen Zeeland, mitsgaders Axel &c 2200 o o
Voor Kruid, Loot en Lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld 150" 0 0
Tranfporteer ƒ85278 o| o
Ff fff 3 Voor



1496 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGrA- Tranfport 1/85278 o o
venha- Voor de Kosten)
ge. vallende in dei
Magazynen van
Schets Hulst met de'
van Ex- Forten, hetFort
traordi- St. Anne , de
naris Polder van Na-
Staat men , het Sas
vanOor- vanGent,Moer-
iog. fpuy, Philippi-
ne, Yfendyke, Sluis , Aardenburg en Oostburg 10400 o o
TerRepartitie van Utrecht.
Voor Onkosten dagelyks vallende in de Magazynen van de o * bezette Piaatfen binnen Utrecht 1200 o o
Voor Kruid, Loot en Lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld io8<5é 13 o
TerRepartitie van Friesland.
Voor Onkosten ' dagelyks vallende in de Magazynen van de bezette Piaatfen
Tranfporteer /i 07 7 44 13 o 300V bin*



JAARBOEKEN, >«j, i79o. 1497
Tranfport ƒ10774413 o 'sGrabinnen Fries- venhaland 2400 o o ge.
Voor Ammunitie! -
en andere In- Schets firumenten van van Ex»
den Oorlog bui- traorditen de Provin- naris cie ; item Om-j Staat merfchanSjCoe- vanüorverden, Bour- • ïog.
tange, BellingwoloerenLangakkerfchanfen 4800 o o
Voor Kruid, Loot en Lonten, het welk aan de Mi litie word uitgedeeld 54<53 3 0
Voor de Kosten in de Magazynen van de bezette Piaatfen als de Bourtange, BelIingwolder en Langakker-
fchanfen buiten j de Provincie ge-
leegen 1100 0 0
TerRepartitie van
Overysfel. j
Voor Onkosten dagelyks vallen- I de in de Maga- 1 zyn n van de bezette Piaatfen
Tranfporteer ƒ121507 ió o
Ff fff 4 fain.



1498 NIEUWE NEDERLANDSCHB 'sGra- Tranfport ƒ12150716 o
VENHA- binnen de Fr°-
GE> vincie 3200 o o
Schets
yan Ex- TerRepartitie van traordi- Stad en Lande.
■naris
Staat Voor Onkosten vanOor- dagelyks vallenlog. ' • de in de Magazynen van de
bezette Piaatfen
binnen de Provincie ISoo o o Voor Kruid, Lood
en Lonten, bet
welk aan de Mi- .
litieworduitge-f
deeld 95°ö 8 0
Voor Ammuni
tien mitsgaders
Materiaalen van
Oorlog, binnen
Coe verden, Bel -
lingwolder en
Langakker-
fchanfen en de
Bourtange 3°° 0 o
TerRepartitie van Drenthe.
Voor Kruid, Lood
1 en Lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld 1733 2! o
Tranfporteer ƒ137747 6j o
Voor



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1490
Tnnfport ƒ137747 6I 0 'sGraVoor het have- venhA* nen, fchoon en ge. in orure hou
tien vandeGoe- Schels deren en Am- van Ex-
munitien van traordiOorlog te Coe naris verden 1000 0 °l * Staat
— » vanOor*
ƒ138747 6 0 . log.
En dewyl de Rosten bier boven uitgetrokken, te zamen bedraagen een fomma
van A21750 0 o
Zo zal door deze verandering geprofiteerd worden een
fomma van ƒ 16997 6 0
28a Somma /?88883 \ °
KOSTEN van de MARINE.
Tot vinding der Kosten van een jaarlykfche Equipage, Aanbouw en Reparatie van Sche- q &
Ingevolge Refolutie van 15 Mei 1789-
29a. Somma per fé.
In-



1500 NIEUWE NEDERLANDS CHE
'sGra- Ingevolge Hun Hoog Mogende
venha- Secreete Refolutie van den 11
ge. January 1786 en 8 January
1787, mitsgaders Hun Hoog
Schets Mog. Refolutie van den 6 Ju-
yan Ex- ny 1788, zoude voor Interester^- fe van een Capitaal van agt-
naris millioenen , tot betaaling van
Staat het verfchuldigde aan den Kei
yanOor- 2er» als mede van een Capi-
l0gm taal van ƒ 420350 : o : o tot voldoening der Aanritsgelden voor de Brunswykfche, Anfpachfe en Meckienburgfe Troupes kunnen gebragt worden ƒ 252610 : 10 : o; dan vermits niet meer dan vier millioenen tot het voorfz. einde dadelyk zyn genegotieerd, zo worden alleen wegens Interesfe van die fom gebragt ƒ120000 o o
30» Somma per fé.
RE-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. iyot
RECAPITULATIE. >s Gra-t
VENHA-
1 \f 386OO O O GE.
2 360OO O O
3 201970 0 o Schets
!--■ƒ 276370 o o yan Ex-
4 25800 o o traordi'
5 41485 00 naris
0 7184 OO Staat
7 2492 o o yanOor-
g 4232 o o' I log.
9 3260 o O
ïo 1P00 c O
j 1 38600 o O
12 39756 °0
13 2200 o O
14 5350 O,O
15 4750 00
16 —— ; 300] o o
17 16548 i4 o
18 500 ojo
19 5373 2 0
20 31552 00
21 27691 i9 jo
22 43600 o o
23 —■— 1000 o o
24 —— 64205 5 o .
367680 o o
25 1.50000 o O
26 ' 300000 O O
27 298174 3 9
28 7888-83 7 o
29 IOOOOOO o o]
30 120000 0 0 2657057 10 9
Dusbedraagt de extr. Staat f 3301307' 10 9
Van de voorfz. Staat zullen de Posten op de 4°ea volgende Capittels tot 24 incluis met ter tyd uitwerven , en dus zal de extraordinaris Staat verminderen met de fom van ƒ 367680:0:0.



ijoa NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- De feventiende Bylage Lett. R. No. 3, venha- is de navolgende
ge.
Staat yan de Posten die volgens, de Refolutien in de Commisfie tot Revifie der Quotes genomen, zouden kunnen geligt worden yan den Staat van Oorlog.
Van de Repartitie van Gelderland.
De Post voor Turf en Kaarsfen ten behoeven van de Wagten van 's Gravenweerd en St. Andries f 900 o o
En voor Turf en Kaarfen voor Wagten te Bommel looo o o
Beide volgens Refolutie van 18 Mei 1789 , vermits vcor de kosten van Vuur en Licht voor de Wagten binnen de Provinciën geen andere Post op den Staat van Oorlog gevonden word, en 'er geen reden te vinden is, waarom voor Turf en Kaarsfen voor de Wagten te Bommel meer dan in andere Steden van de Pro vincien eenige fomme zou de behooren te worden goed gedaan , terwyl de onkosten vallende op de verzorging van Turf en Kaars' ien voor de Wagten op Sr. Andries voor het vervolg zouden kunnen worden ge- '.
Traniporteer ƒ 1900' o o bragt



JAARBOEKEN, Juny, 1790. Ï503
Tranfport ƒ 1900 o o 'sGra-
bragt in de Declaratie van venha-
den ,Commis van het Maga- GEzyn.
De Post tot reparatie en onder- Posten
houd van de Ryswerken te te ligten
's Gravenweerd en den Ysfel- van den
ftroom , volgens Hun Hoog Staat
Mogende Refolutie van 21 yanOor-
October 1710 nader gebragt, I /™
volgens Refolutie van 25 July 1 1788 , vermits niet betaald word 3737 17 o
Van de Repartitie van Holland.
De Post voor Turf en Kaarsfen
in de Frontieren en Piaatfen
buiten Holland r,Qnn o o
En die voor Turf en Kaarsfen J
ten behoeven van de Wagten
buiten Sluis, Aardenburg en
Cadfand 2225o 0 0
Beide volgens Refolutie van den 18 Mei 1780, by welke begrepen is, dat de verzorging van Turf en Kaarsfen in de Steden en Forten: van Vlaanderën en Braband ten laste van de Generaliteit zoude behooren te worden gelaten.
De Post voor Gierbruggen te Nymegen, Arnhem, Grave, met de repa ra tin van de Ponten en Aken en de Traótementen van den Kaptein en Brugmeefter, een Lieut. drie
Tranfporteer ƒ30920 17 o
Cor-



i504 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- Transport ƒ3002017 o
venha- Corporaals en twintig Pontge. gasten, aangezien het Corps
Pontonuiers, dat alleen uit Posten dezelve Post betaald word , te ligten afzonderlyk onder het Capit- | van den tel van de Militie is gebragt 47°2 o o Staat De huur van het Huis, daar de vanOor- Ambasfadeurs gedefroyeerd ' log. worden , volgens Refolutie
van 22 Mei 1786 , als daar
toe niet meer nood'g, aange
zien die defroyementen zyn af-
gefchaft 5<500 o o
Van de Repartitie van Zeeland.
De Post tot onderhoud van de Fortificatiën buiten de - Provinciën , dewyl het foulaas , dat door deze Post aan de Provincie is toegebragt, zal vervallen , indien de Quote van dezelve word verminderd 300000 o o
Van de Repartitie van U trecht.
De Post tot reparatie en onderhoud van de Ryswerken te 's Gravenweerd en den Ysfelftroom, volgens Hun Hoog Mogende Refolutie van 21 October 1710 nader gebragt volgens Refolutie van 2-5 Ju ly 1788, vermits niet betaald word 3883 10 o
Tranfporteer ƒ3451661 7 o Va*



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1505
Tranfport [f345166 7,' o 'sGra-
j 11 VENHA-
Van de Repartitie van Fries- ge. land. '
Posten
De Post voor Turf en Kaarsfen te ligten
in de Ommerfchans, volgens van den
Refolutie van 18 Mei 1780, Staat zullende de kosten daar op van Oor-
vallende voortaan in de Decla- log. ratie van den Commis in de Ommerfchans kunnen worden gebragt 3°° 0 0
De Post tot onderhoud der Fortificatiën buiten de Provinciën, als zullende de reden, waarom deze Post op de Provincie gebragt is, vervallen, indien de, Quotes van dezelve word ver- | minderd 34638 0 0
Van de Repartitie van Overysfel.
De Post tot reparatie en onderhoud van de Ryswerken van 's Gravenweerd en den Ys felftroom, volgens Hun Hoog Mogende Refolutie van 21 ■ October 1710 nader gebragt volgens Refolutie van 2t July 1788 , vermits niet betaald word 2378 13 4
Van de Repartitie van Drenthe.
De Apothecar te Coevorden, volgens Refolutie van 30 April!
Tranfporteer 1/382483 o' 4 Cgggg iz*9-



1506 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sGra- Tranfport ƒ382483 o] 4
venha- 1789- 150 .0 o
ge. Uus zal door - het aflaaten van de voorfz. Posten op den
Posten Staat van Oorlog worden
te ligten geprofiteerd een fomme van ƒ382633 1 o 4 yan den Voorts zal nog uit hoofde van Staat het aflaaten of verminderen yanOor- van eenige Posten onder de lo". byzondere Capittels van den
Ordinaris Staat van Oorlog' worden geprofiteerd. Op het Capittel van Wagtmee 'fiers en Majors 4386 0 0
Artillerie ,
Vivres en Magazynen 1000 0 0
Officieren
van de Juftitie 2036 0 o
Ministers
erf Schoolmeefters 2800 o o
, Lyfpenfi-
oenen 21700 o o
Appointées] 70000 q 0
Op de defroyementen -;i 18375! 0 0
Op de kosten van Militaire Juftitie , reiskosten en vacatiën van Officieren, Scheeps- en Wagenvragten tot vervoering van het Krygsvolk, en alle andere voorvallende zaken 3448 6 q
Op de Secreete Correfponden-
tie gelden 35428 o o
Op alle de Posten tot de Magazynen behoorende, het Kruid voor de Militie daar onder begreepen 16697 6 o
Somma 7658503 ib 4 * Zit



JAAR E O EKEN, Juny, i ~oo. i50?
Zie ook hief nog een Berigt van 't Genootfciiap tot verdeeciiging van den Chris» telyken Godsdiensten:
TJet Genootfchap tot verdediging van den ChrisA telyken Godsdienst tegen deszelfs hedendaagfche'beftryders, alhier opgericht, heeft heden deszelfs algemeene Vergadering gehouden, en is metde hooge tegenwoordigheid van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder vereerd geworden. De Wel Eerw. Deer D. „ /. Reguleth, Predikant dezer Gemeente, heeft, by deze gelsgenheid, eene aanfpraak aan de leden gedaan," naa welke de plegtige uiifpraak gefchiede, over de jagekomene prysverhandelingen over de opheldering en bevestiging der waarheid door middel van de beftrydinge derzelve, over de eenheid van den weg der gelukzaligheid , over het. gebruik en beden daagsch misbruik der Critiek in de behandeling der H. Schriften, en over de vraage, op verzoek der Synode van Zuidholland voorgefteld , aangaande de gereedfte middelen, om, by een 'gevreesd gebrek van Predikanten, veelen in ons Vaderland tot den Predikdienst op te wekken. De fchryvers dezer verhandelingen, die met de uitgeloofde eerepry-
; zen bekroond worden, zyn Miblï m Pap Szatlmars Nob. Transfylv. Hüng. Prof. in ColIeg.ClauJeopoI , Jacvbus Engelsma Mcbius, Pred. te Ryperkerk en Hardegaryp; JfiO&cu? Heringa Eliza's Zoon, Pred. te Nykerkop de Veluwe, en Corn. Swavatg , Pred* te Naarden. Ook is op eene pratticale verhandeling aan MatiViy\ Pannebakkei te Delft,een pra3:nié van tien dukaaten of een zllvere Medaille toegewe-
: zen ,en zyn de op nieuw uitgefchreven Vragen'voorgedragen , welke eerlang in het programma des Gaf
: nootfehaps zullen vermeld worden.
Ggggg a Enk*
's GrA<
VENHA' CE.



ijo8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Enkhuizen.
Enkhuizen.
ZEELAND,
Middelburg.
De Wethouderfchap alhier heeft uit hoofde van de tegenwoordige droogte en vrees voor het daar uit te omftaan gebrek van water, geboden: „ dat niemand, „ geduurende deze droogte, en zo lang het „ den Hemel niet beliefd regen te geven, „ van wat ftaat of conditie hy zyn mogte, „ de ftraaten, floepen en dorpels van de hui„ zen met water mag fchuuren, fpoelen of „ dweilen, als mede glazen wasfen, of door „ hunne dienstboden of anderen laten fchu-
„ ren ,
De dag tot het uitzeilen der Haring Schepen, ten getale van 61 Buyfen , uit deze Haven, zo uit de Ryp als van deze Stad, is bepaald op Maandag,den i4dezer maand Juny, des voor- en namiddags, zynde, ter affrneeking van den Goddelyken zegen over het behouden vaaren dezer Schepen en derzelver Visfery, vastgefleld het houden der Buyfen-Biddag, op daags te vooren.



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1509
„ ren, fpoelen, dweilen of wasfen, op ver„ beurte van een pond Vlaams telken reize."
Wy hebben te voren reeds gefpioken van het geen omtrend de teruggave van de Amtgelden aan de ontflagene Regenten is voorgevallen. Daar toe zyn ook de volgende Stukken betrekkelyk:
Voor eerst een befluit van de Staaten dezer Provincie, op den 22 der afgelopene maand Maart genomen op het verzoek van de Regenten , te Middelburg en te Vlisfingen ontllagen, van dezen inhoud:
De refpective Leden verzogt zynde zich te expliceeren op het Rapport den 7 December 1789, ter Vergadering uitgebragt, over 't Request van wylen Mr. Dayid van Visvliet en anderen, van hunne fundtien als Raaden te Middelburg en Vlisfingen refpeclivelyk, door zyne Hoogheid , uit krachte van de qualificatie op Hoogstdenzelven, by Hunne Edel Mogendens Refolutie van den a Oétober 1787 geftrekt, ontllagen Regenten, onder 't genot nogthans vaa zodanige voorrechten, als gewoonlyk aan OudRegenten worden geaccordeerd, waar by de Supplianten verzoeken refritutie van hunne , aan den Lande in derzelver onderfcheidene funclien betaalde , Provinciaale Recognitiën : als mede dezelve Leden (exempt die van Vlisfingen) gefommeerd zynde op 't Request den i4den December daar aan volgende aan Hun Ed. Mogenden geprefenteerd door Jan Jacob Bilheimer, Burger van evengenoemde Stad, houdende verGgggg 3 zoek
Mid.
delborg.



15X0 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mid-
pel" burg,
Rcfofut. omirena RecognitieGelden.
zoek tot dispofitie op 't bovengemelde Request, met relatie tot den Oud-Raad J. W. Bomvens, vermids hy aan den Suppliant Cesfie van Actie had verleend op zyne Recognitiën, als fustitieerende dezelve hem van den Lande te compcteeren, alles brecder ouder de voorfchreeven Notulen: hebben de Raad Penfionaris voor den HeerEcrfte Edele,midsgaders de Heeren Gedeputeerden van Goe's , Vlisfingen en Vecre, aangenomen, zich deswegens nader te vcrklaaren; die van Middelburg gezegd daar op nog ongelastte zyn; die van Zicrikzee zich geconformeerd met Int tweede alternatief van het voorfchreeven Rapport, waar by, met allegatie van reden, favorabel tot reftiuitic van de betaalde Provinciaale Recognitiën aan de'Supplianten'word geHdvjfeerd; en heeft de aanwezende Heer Gedeputeerde van Tholen gezegd bereid te zyn, in faveur van der Supplianten verzoek te helpen disponeeren.
Den 29 Maart namen Hooggem Heeren Staaten omtrend het zelfde onderwerp nog dit belluit:
TT\e refpective Leden (uitgezonderd die van *^ Zierikzec cn Tholen,) gefortuneerd zynde op het Rapport van 7 December 1789, ovor 't Request van wylen Mr. David van Visvliet, en anderen van hunne functien als Raaden te Middelburg ea Vlisfingen' refpecïivelyk outflngen Regenten , verzoekende reftitutie van hunne betaalde Provinciaale Recognitiën, hebben de Raadpenfiónaris voor den' Heer Eerfte Edele en de Heeren Gedeputeerden 'van Middelburg en Veere, aangenomen zich daar op nader te zullen verklad-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. ryii
klaaren; die van Goes hebben gezegd, door de Heeren hunne Committenten fpeciaai gelast te zyn, om het verzoek van de Supplianten te declineeren, op grond, dat by eenige van dezelven zodanige functien van Commisfien en Ontfangflen als nog bekleed worden, die ieder van hun, uit hoofde van het Radicaal, 't welk hy in de Regeering had, geacquireerd heeft, en dat de Supplianten bovendien ook blyveu jouisfeeren van zodanige Voorrechten, als gewoonlyk aan Oud-Regenten geaccordeerd worden. En hebben die van Vlisfingen zich geconformeerd met het voorfchreeven Rapport, voor zoo veel tem.eert, om aan de Supplianten dc betaalde Recognitiën aan den Lande, te reftitueeren.
De Heeren van deze Stad Middelburg tei Staats vergaderinge afgevaardigd, gaven omtrend het Rapport van den 7 December 1780. op den 12 der maand April dit advys in:
Dat Hun Ed. Aclitb. by een attente overweging van de redenen, die by het voorfz, Rapport voor entegen het verzoek der Supplianten zyn aan de hand gegeeven, geen oogenblik hebben geaarfeld, om aan de eerstgemelde verre de voorkeus te geeven: dat het 'er immers hier niet op aankomt, of by fommigc derzelven eenige Ambten zyn bekleed geweest of nog bekleed worden, die zy uit krachte van het radicaal der Regeering veikreegen hebben, nadier zodanige Ambten wederom titulo onerofo aam vaard zyn, en de Supplianten by de Publicatier van zyne Doorluchtige Hoogheid van den jaare 1788, in het vreedzaam genot van dezelve zyi: bevestigd geworden: ook niet, of zy zyn bly Ggggg4 ™
Middelburg.
Nadere Refolut. omtrend RecognitieGelden.



Middelburg.
Adyys der Stad Middelburg wegens RecognitieGe Iden.
1512 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ven jouisfeeren van zodanige voorrechten, als gewoonlyk aan Oud-Regenten geaccordeerd worden , terwyl m allen gevalle de geringheid derzelve met de uitgefchooten Recognitiën , in geene yergeykmg kan gebragt worden: even weinig eindelyk of de Retroacta eenige voorbeelden van zulke relhtutien als thans verzogt worden, aan de hand geeven; nadien de billykheid en het recht, die de Supplianten ten dezen in hun voordeel hebben, niet uit de denkenswys van onze Voorouderen maar uit de zaak zelf moet beoordeeld worden ; behalven dat zo men de Retroaéta al eens wilde te baat neemen, men te vergeefs naar een voorbeeld zoude zoeken, op t welk de weigering der voorzeide reuMtutien. zoude kunnen gegrond worden.
Maar dat hier maar alleen de vraag is, in hoe verre eene Souverein ex vi fupereminentis Domum, ten algemeenen nutte zyner Ingezetenen, een geacquireeid recht ontneemende, zonder dat dezelve daar door gekwetst worden in hunne goeden naam en faam, veel min gefufpiceerd zich 111 de Regeering van Land of Stad niet naar behooren gedraagen te hebben, tot fchadeloosHelling van dezelve, en in dit geval tot reftitutie van de door hun aan den Lande betaalde Recognitiën, gehouden is? En dat Hun Ed. Achtb. geene de minfte zwaarigheid maaken zich te :onformeeren , met het allertoepasfelykst antwoord van den onfterfelyken de Groot, wanneer ly in zyn <tdf Boek de' Jurc Belli & Pacis C. [4. §. 7. zegt: fed ut per regem ex vi fuperenintntis dominii Jas qua fa urn fubdilis pos fit auerrt, requirivur, ut, fi fieri potest, cotnpenfatio lat et, qul juum amiftt, ex communi. En welke woorden de Prsfident van Bynkershoek, in zyne QjiasHW^furis Publ. £. ƒƒ. c. 25. hoofdzaacelyk als de zyne overneemende, nog nader aanbind,



JAARBOEKEN, Juny', 1790. 1513
bind, met daar by te voegen: Qui aliter in animum induxcrit jïtum, Prado potius est quant Princeps.
Dat Hun Ed/ Achtb. diensvolgens ten einde de toepasfïng van dit gezegde te ontgaan, van oordeel zyn, dat het verzoek der Supplianten behoorde te worden ingewilligt, en de door dezelve aan den Lande betaalde Recognitiën, volgens de verzoeken by Requeste gedaan, gereftitueerd ; mitsgaders dat onder deze favorabele dispofitie de Heer J. F. Pottey Turcq, voor dezen Raadsheer in den Hoogen Raade, mede behoorde begreepen te worden.
Dog de Heeren Staaten wezen de Verzogte teruggave van Amtgelden af, by het navolgend befluit van den 26 dec maand April 1790.
TT\ë Raadpenfionaris voor den Heer Eerfte Edele, en de Heeren Gedeputeerden van Veert verzogt zynde, zich te verklaaren op het Rapport van den 7 December 1789, over het Re* quest van eenige, van derzelver Functicn, als Raaden , te Middelburg en Vlisfingen refpeftivelyk, ontflagen Regenten, verzoekende reftitutie van hunne betaalde Provinciaale Recognitiën ; heeft eerstgemelde Heer gezegd, daar op niel gelast te zyn , en hebben die van Veere ziel geconformeerd met het geadvifeerde der Heerer van Goes, van den suften Maart laatstledenj, om naamelyk het verzoek van de Supplianten t< declineeren, op de gronden daar by vervat.
Het welk gehoord , heeft de Raadpenfionari: gezegd, dat, offchoon hy wegens de Heer Eer Üe Edele zich niet finaal konde expliceeren Ggggg 5 eek
Middelburg.
Advys der Stad Middelburg wegens RecognitieGelden.
1 >



ij H NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Afivy-
zingya.
réflilut
yan
Amt-
geldeü.
echter in aanmerking, dat dit poincl: als nu moest worden afgedaan, zich verplicht vond, om, als Minister van de Provincie, de conclufie op te maaken, teudeerende om het voorfchreeven verzoek van de Supplianten te declineeren, nadien i maar vier Leden zich favorabel hadden geëxpliceerd, en volgens de 4de § van het 16de Articul van 't Reglement op de Vergadering, eene vulkomene éénrjaarigheid der ftemmen van alle de Leden van Staat word vereischt, tot uitgaaf van 'sLands Penningen , in die quantiteit , als de reftitutie van die betaalde Recognitiën te zamen genoomen, zoude komen te bedraagen.
En vervolgens by Kcfumptie en tot finaale afkomst op heden, volgens Hun Edel Mogendens Refolutie van den i2den dezer maand, gedelibereerd zynde op het Request, door Mr. Davld yan Visvliet, Oud-Raad en Oud-Burgemeester der Stad Middelburg, (overlecdenj, Mr. Bonifacias Mathias Pous , Oud-Raad derzelve Stad, Mr. Lennard Confiantyn van Sonsbeeck. Mr. Comelis Verjluys, Oud-Raadeu der Stad Vlisfingen, Mr. NicolaasComelis Lambreclufen, Oud Raad en Penfionaris, Mr. Franpois Adrlaan van Rofivelt Caieau , en Jacob IVonter Boawens , Oud-Raaden derzelve Stad, den 15 September 1788, aan Hun Ed. Mogenden geprrefenteerd, waar by te kennen gaven, dat zy Supplianten , door zyne Doorluchtige Hoogheid, oen Heer Erfftadhouder dezer Provincie, volgens quaüficatie van Hun Ed. Mogenden, by Refolutie van den 1 October 1787, op Hoogstdenzelven geftrekt, zyn ontüagen van hunne Fuuctien, als Raaden, en een derzelve van zijne Ministerieelc Functie; en wyders, om geallegueerde redenen, verzoekende reftitutie van hunne, aan den Lande, in derzelver onderfcheidene Functien, betaalde eu door hun opgenoemde Provinciaale Reco-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1515
fiognitieo; als mede by Refumptie, op bet Rap. port den 7 December 1789, over het voorlchreeven Request ter' Vergadering uitgebragt , en breder onder voorige Notulen vermeld.
Is goedgevonden eu veritaan , het verzoek van de Supplianten, zo als het legt, te declineereu en te wyzcn van de hand, gelyk gefchied by dezen.
De Afgevaardigden der Stad Vlisfingen, deeden ook op den 12 April 1790 een voorltel ter Staatsvergadering, nopens eene uitlegging van den Eed op de Conftitutie. door den Heere Mr. C. Verfluys Oud-Raad der Stad Vlisfingen verzogt:
Edkle Mogende Heeren.'
"YV7y zyn door de Heeren onze Committenten ** fpeciaai gelast, U Ed. Mogenden voor te draagen, dat de Heer Mr. Comelis Ve-i;jluyt, in quahteit als Ontvanger van het Stedelyk Lasten Lantaarngeld, behoorlyk aangefchreeven zynde , om ingevolge U Ed. Mogende Refolutie van den 15 May 1788, te komen afleggen den ééd op de Conftitutie der Hooge Regeering, met het Erfitadhouderfchap in het Doorluchtig Hu» van Oranje en Nasfau enz. enz. enz. ,'by Mis-, live aan Hun Ed. Achtb. heeft te kennen gegeeven, dat alvoorens daar aan te kunnen voldoen, onderrichting was verzoekende, of in het Formulier van den céd, 't woord bcfimnde Haat op de beide voorgaande woorden Conftitutie en lCegecringsfonn, of alleen op 't laaf!, ? . Dat Hun Ed; Achtb. rbegrypeude, niet bevoegd
Middel- • burg.
/tfvjzing yan rejlii at. yan Amtgelden.



iji5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mid-
DEI> STJ8.G.
(Was getekend)
F. F. L. PESTEL.
UTRECHT.
'Utrecht.
De gevolgen van de onlusten die voor de omwenteling in September 1787 plaats hadden, duuren nog, gelyk blykt uit het navolgend Vonnis, door den Gerechte der Stad Utrecht, op en tegens Bogislaus Fredericus von Liebeherr, op den 28 February laatstle; den uitgefproken.
gezien by den Gerechte der Stad Utrecht, ^ den Intendith onder denzelven Gerechte, gefurneerd en overgegeeven, by, of van wegen Jonkheer Frederik Christiaan Reinhard, Baron van Reede en Agrim, Graave van Athlone, Vry-
heer
yoegd te zyn, daar omtrent eenige elucidatie of interpretatie te geeven, geoordeeld hadden 't zelve ter kennisfe van U Ed. Mogenden te moeten brengen, ten einde daar op te refolveeren , zo als U Edel Mogenden zullen meencn te behooren.
(Onder ftond)



JAARBOEKEN, Juny, 1790, W
heer van Jmerongen &c. &c. Hoofd - Officier dezer Stad, rat. offic Eisfcher, op en jegens Be* sislaus Fredericus von Liebeherr, Gedaagde m Perfoon by Edicte en Defaillant. .
Gezien mede de Inthimatien , Verificatien, Aften en Munimenten, by den Heere Eisicher geproduceerd; waar by gebleeken is, dat de Gedaagde Defaillant in de troebles, welke inde laatfte jaaren, voor de omwendinge van zaafcen , hebben plaatfe gehad, een byzonder aandeel gehad heeft; dat hy zulks onder anderen ten iterkften heeft betoond, door, tot een bewys zyner eoedkeuringe, te onderteekenen, en in den Raad dezer Stad in Jcriptis te doen inleveren de twee onderfcheidene licentieufe en met de hoonendfte bedreigingen opgevulde harangues, door den Perfoon van Mr. Pietcr Philip 'jurtaan Ondaatie, in de Vergaderingen van de Vroedfchap den 7 en n Maart 1785 gehouden, en tendeerende tot vernietiginge der gedaane eleclie van Mr. jonathan Sichterman tot Raad in de Vroedfchap dezer Stad; dat de Gedaagde Defaillant het daar bv niet selaaten heeft, maar dat hy zich in den jaare 1786, als Officier by de Schutters dezer Stad hebbende geëngageerd, op eene byaondere wyze zyn werk gemaakt heeft cm d< eoede Burgery tegens haare wettige Regeenng< op te hitzen , en met eene opgezette menigte mei alleen te helpen uitvoeren de wederrechtelyklt< daaden, by gelegenheid van de remqtie van he *root meerder getal der wettige Regenten, ei het aandeden van andere pretenfe Raaden m der zeiver plaatfe gepleegd; maar ook byzonderlyl te onderteekenen , en alzo in te leveren ofv doen inleveren aan den pretenfen toenmaahgen Raad, verfcheidene haatelyke Memorien en Ad dresfen , als eene in dato den 7 July, eene in da ♦ien 9 July, eene in dato den 14 July, eene 1
U-
rRECHT.
Sentent* regens B-F-Liebeherr.
»
1



u-
TRECHT.
Sentent. tegeas Bi'F.Liebcherr.
]
1
j J i 1
1
j J * C
1
iji8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
dato den 16 July, eene in dato den 18 Tulv 1787 mitsgaders de. ichandelyke Memorie of Deductie' van den sden. Augustus deszelfdeu jaars ten* deerende om rjuajt te betoogen bet Recht tot het neemen van reprefailles op onfchuldi°e Burgers en Ingezetenen, wegjns de handelingen van den wettigen Souverein dezer Provincie , als toen te Amersfoort vergaderd; en welke feitelyk 011dernoomene reprefailles tot aevolg hadden eehad, het decerneeren van zogenaamde Hui*- en, Stads-arresten tegen verfcheidene notabele Burgers en Ingezetenen, geduurende de ontwettio-. lyk geulurpeerde Magilïrature, en byzonderlyk mede het gevangen neemen en in detentie houden van de Heeren Mr. Jacob Antony Manens en Paul Engelbert Voet yan Winsfen, Hgere yan Zevenhoven, en zulks tot zulke boosaartige en godvergeetene oogmerken, als by die Memorie zelve onbewimpeld zyn ter neder gefteld; dat len Gedaagden Defaillant, boven dit alles nog leeft beftaan te ondeneekenen , en aan den 'voort chreeven pretenfen Raad tc doen inleveren, zeter Addrcs in dato den 7 Augustus 1787, in zich ^vattende, de buitenipoorigite eu onbefchaamdte eisfchen nopens de Perfoonen en Goederen :o van zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere. >rinie Errltadhouder, als van de refpeftivc Staatsleden, ter Vergaderinge binnen Amersfoort ais oen compareerende: alle welke feiten, breeder ly bovengemelde Intendith vermeld, imporreeren eer zwaare en atroce delicten, in het algemeen legaan tegen de Hoogheid en wettige Regeerin;e dezer Stad en Provincie, welke dus fn een .and, daar goede Juftitie vigeert, niet konnen vorden geconniveerd, maar anderen ten affchrik n exempel behooren te worden geftraft. Zoo is 't , dat het voorfz. Gerecht doende Lec-ht, den Gedaagden Defaillant heeft verltee.
ken,



JAARBOEKEN, >»J> i7»o-
Ven en verfteekt by dezen van alle Exceptien, •aeclinatoir, dilatoir, peremptoir, weeren en defenfien volsens de Ordonnantiën , verklaarcnde hem Gedaagden Defaillant te hebben gecommitteerd het Crimen t*fa Majeftatis-, eu musdien te zvn infaam en inhabiel tot eenig ambt of officie ■ bannende, hem uit deze Stad en derzelver Vrvheid, mitsgaders uit de Elooge Heerlvkheid Vreeswyk, anders genaamd de Vaart, ZVn keven lang geduurende, en verklaard wyders ten behoeve van den Lande, verbeurd en vervallen alle zyne goederen, welke zullen worden bevonden over te fchieten, boven de kosten en roifen van Juftitie; condemneerende dep Ue. daagden Defaillant in dezelve, ter tauxatie van dezen Gerechte , alles onverminderd zodanige ver-'ere lytftraffen, indien hy Gedaagden Detaillaat in handen der juftitie zal geraaken , als tei caufe van het voorfchreeven Crmen, bevondei zal worden te behooren.
Aldus geprommtieerd in de Audiëntie van der Stadhuize, den aS February 1789.
Geëxtraheerd uit 't Register vai Crimineele Sententien, van dei Ed. Ach tb. Gerechte der Sta< Utrecht, en na gedaane Colla tie accordeert! deze, voor z< veel 't geëxtraheerde aangaat daar mede by my Secretaris vai welgemelden Gerechte.
Aftum den 3 April 1790.
(JVas getekend.')
C. A. van WACHENDORFF.
Dei
U-
trecht.
Sentent. tegens BF-Liebeherr.
I
1 1 l
»
1.
1



u-
TRECHT
^ j
è I c
3 f ti e
. k
1520 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Den 3 April laatstleden wierdtby den Hove Provinciaal van Utrecht deze Sententie geflagen op en tegen Jacobde Joncheere, Raad enz. Gezien by den Hove van Utrecht, het Intenditn onder denzelven Hove gefurneerd bv den Prokureur - Generaal dezer Provincie 'rat. oj/w. Impetrant, op ende jegens Jacob de Jon. cheere Gedaagde by edicte en affixie van billetten, Defaillant; gezien mede de ediótaale Citatien, Informatien, Aften, en Munimenten, waar ^ictTi' tn den Gedaagden Defaillant als Mede-Lid der Burgerye, heeft geteekend, verfcheidene met opzicht tot de wettige Regeering hoonende en violente Addresfen, en andere gefchriffeö; en onder dezelven fpeciaalyk mede het Addres of zogenaamd Manifest in dato den * Tulv 17S6, en de circulaire Misfive aan de Bondgenooten van datoden 5den July daar aan volgende; Bat hy al mede heeft onderteekend verfcheidene Inlinuatien, zo aan de Heeren Ordinaris Gedepu•eerden , Burgemeesteren, en Raaden in deVroedchap dezer Stad, ter Staaten Vergadering comjareerende, als aan andere Raaden in de Vroedchap, en aan de Heeren van de voorftemmcnde --eden, gedaan de datis 2, 8, 17 Augustus 1786, trekkende zo tot remotie van verre de meeste taaden , als om onder zwaare bedreigingen de 'oorftemmende Leden en Heeren Ordinaris Geeptiteerden in hunne Ambtsbezigheden te verinderen ; en door welke Infinuatien ook is verorzaakt dat de Heeren ordinaris Gedeputeereii zich genoodzaakt hebben gevonden om de ;dele Al ogende Heeren Staaten dezer Provinie te Amersfoort te befchryven tegens den a Augustus 1786. Dat den Gedaagden Deullant, zo daar door als andere daadeiï heeft ge)ond geweest te zyn een voornaam uitvoerder, i een van de eerfte fauteursvan de troebles, -weli binnen deze Stad en Provincie hebben plaats
ge-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1521
gehad; dat voorts hy Gedaagden Defaillant op den 28 Augustus 1786 alhier op de Neude, zich ■ op eene wederrechtelyke wyze als Raad in de Vroedfchap heeft laaten inftalleeren en beéédigen, , op zeker onwettig gearreftéerd en geïntroduceerd \ Regeerings-Reglement, en in die qualiteit daade- ( lyk heeft gefungeerd; dat hy Gedaagden Defail lant alzoo heeft medegewerkt in het formeeren; van een pretenfe Raad dezer Stad, het inconftitiuioneel inroepen van vreemde en zelfs gewapende hulp, het doen uittrekken van gewapende Manfchappen tegens de Militie van den Staat, fpeciaalyk op den 9 May 1707, en het via fa&i zich meester maaken van de Penningen en Wapenen dezer Provincie, mitsgaders het pleegen van foortgelyke euveldaaden meer. Dat wyders hy Gedaagden Defaillant op eene Commisfie van den pretenfen Raad dezer Stad, op den 11 Juny 1787 is gecompareerd in de opgeworpen Staatsvergadering binnen Utrecht, door den voorfz. pretenfen Raad dezer Stad onwettelyk befehreeven; en die Vergadering aldaar heeft bygewoond, en blyven bywoonen tot den isden September des voorleeden jaars; dat den Gedaagden Djfaillant zich hier door mede heeft fchuldig gemaakt aan het ufurpeeren van de Uooge Regeering dezer Provincie, en vervolgens niet alleen heeft medegewerkt in 't onttrekken van de goede Inen Opgezetencn aan de gehoorzaamheid jegens hunne wettige Overheid; door dezelve te gelasten van geene andere Staats-Refolutien of Beveelen, van welk een aart die ook zouden mogen zyn, te refpecteeren, dan die geenen. welken op den naam der alzoo vergaderde Perfoonen zouden wezen afgevaardigd, en voorts in de Militie, behoorende tot de drie Regimenten, ter Requiütie van de wettige Overheid op beid h h h h" hoor.
U-
•RECHT
icntent. egeh Ja :ob de [onchce •e.



UITRECHT.
Sentent. tegen Jacob de Joncheere.
IJ22 NIEUWE NEDERLANDSCHE
hoorlyk Tatent en Attaché binnen deze Provincie ingernarcheerd, en ter betaaling van dezelve itaande, af te trekken van de getrouwheid aan hunnen ééd en plicht, door hen te ordonneeren , van zich zo dra mooglyk uit eikand eren, en naar de Stad Utrecht of elders te begeeven, rner be* lofte van protectie en indemniteit, niet onduidelyk den naam van Geweldenaars toepasten e op die geenen , welken de wettige Regeering dezer Provincie uitmaakten; maar ook in het ftyven en voortzetten van eenen gewapenden opftand regens de Oppermacht dezer Provincie; en voorts in het op naam van de Staaten van den Lande van Utrecht onvvettelyk afzenden van Gecommitteerdens ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal, en in het plcegen van alle die verdere zo met opzicht tot de Hooge Oppermacht dezer provincie la;five, gewelddaadige en vyandelyke, als voor dezelve Provincie zeer verderflyke daaden, welken uit hoofde van de voorfchreeven onwettige Vergaderinge zyn ontftaan, en die niets minder ten gevolge zouden gehad hebben dan een totaale ruïne dezer Provincie, indien die poog'mgen niet in tyds waren verydeld geworden.
En nadien den Gedaagden Defaillant daar door met een boos en vyandelyk opzer, de Hooge macht dezer Provincie aangetast, en alzoo het Crimen Iczfs^ Majeftatis & perduellionis begaan heeft ; en zodanig delicl: in een Land, alwaar eene goede Juftitie vigeert, niet kan worden ge-, ieeden, maar anderen ten exempel naarverdienften moet worden geftraft.
Zoo is 't, dat het voorfz. Hof doende Recht, verfteekt den Gedaagden Defaillant van alle Exceptïen declinatoir, dilatoir en Peremptoir, weeren



JAARBOEKEN, Juny, 1790. 1523
ren en defenfien, welke by eenigzins bad mogen proponeeren of te baat neemen; bant voorts den Gedaagden Defaillant zyn leeven lang geduurende uit de Stad, Steden en Lande van Utrecht, mitsgaders uit de Provinciën van Holland, Zeelanden West - Friesland, zonder ooit daar weder in te mogen komen; onverminderd zodanige verdere ffraf aan lyf of leeven , als het zelve Hof, byaldien den Gedaagden Defaillant t'eeniger tyd in handert van de Juftitie mogte geraaken, als dan zal oordeelen aan hem te moeten worden geïnfligeerd, en confisqueert ten profyte van den Lande alle de goederen van den Gedaagden Defaillant, welken zullen overfchieten boven de kosten enmifen van Jnftitie, den Gedaagden Defaillant daar inne condemneerende by dezeu, ter tauxatie van den Hove.
Gedaan te Utrecht by myne Heeren Mr. Hcrmanus Oosterdyk, Prajfideerende; Daniël Pran'pois van Goens; Jacob Adriaan yan den Heuvel; Gerard Munniks, Heere van Gerverscop en den Breuclyk ; Willem Graayyanger; Jan Adriaan van Wacliendorff; Jan fioth Hendrikfen en Willem van der Pauw, Raaden in den voorfz. Hove, en gepronuntieerd den 3 April 1790.
Accordeert met zyn Principaal ten Register» In kennisfe van my, (Was geteckencT)
CORNELIS de WYS,
Hhhhh a
Ock
U-'
TRECHT;
Senrent. tegen Jacob de Joncheere.
i



1524 NIEUWE NEDERLANDSCHE
U-
TRECHT.
Ook nog een Sententie van den zelfden Hove op en tegens Leendert Blanke, Kamerbode van de Staaten 's Lands van Utrecht, van den zelfden dagteekening:
gezien by den Hove van Utrecht, het Inten^J dith onder denzelven Hove gefurneerd by den Prokureur - Generaal dezer Provincie rat. ofic. Impetrant, op ende jegens Leendert Blanke, gewezen Kamerbode van de Edele Mogende Heeren Staaten dezer Provincie, Gedaagde in Perfoon by edifte en affixie van Billetten, Defaillant; Gezien mede de ediftaale Citatien, Informatien, Aften en Munimenten, waar uit tólykt dat den Gedaagden Defaillant, offchoon onder ééde verbonden aan en in dienst van Hoogstgemelde Heeren Staaten, echter, zo de pretenfe Staaten, als derzelver pretenfe Gedeputeerden binnen Utrecht vergaderd, federt den n July 1787 en vervolgens als Kamerbode heeft gedient, en dit ook niettegenllaande door de hooge en wettige Overheid dezer Provincie, toenmaals te Amersfoort vergaderende, by derzelver Publicatie in dato den 12 Juny 1787 aan de Suppoosten en Bediendens van Hun Ed. Mogenden en dus ook aan den Gedaagden Defai'lanr als Kamerbode, was verboden, om de voorfz. pretenfe Staaten - Vergadering en alle verdere zodanige wederrechtelyke Vergaderingen te dienen of behulpzaam te zyn ; dat vvyders den Gedaagden Defaillant heeft geadfifteerd by het fpolieeren van 'sLands Comptoiren binnen de'ze Stad, en voorts behulpzaam geweest is, in het vervoeren der Penningen en Manualen uit handen en de macht van zodanige Ontfangers, aan welke de adminiftratie van dien, door de wettige Overheid dezer Provincie was toevertrouwd ,



JAARBOEKEN, I7D0.
trouwd , en het overbrengen van die Manualen en Penningen, aan handen en ten huize van dezulken, welke daar toe geenede minfte wettige qualificatiehadden; mitsgaders ook in hetfeitelyk vervoeren van eene groote fomme gelds den Lande toebehoorende, naar Amfteldam; zonder authorifatie, ja zelfs zonder kennis van de Ed. Mogende Heeren Staaten dezer Provincie, ofte derzelver Heeren Ordinaris Gedeputeerdens, als toen nog te Amersfoort vergaderende.
En nadien den Gedaagden Defaillant zich hier door heeft fchuldig gemaakt aan zodanige misdaadcn, welken in een Laud, alwaar een goede juftitie vigeert, niet kunnen worden geleeden, maar anderen ten exempel naar verdienften moeten worden geftraft.
Zo is 't, dat het voorfz. Hof doende Recht, verfteekt den Gedaagden Defaillant van alle exceptien , declinatoir, dilatoir en peremtoir, weeren en defenfien welke hy eenigzints had mogen proponecren of te baat neemen ; verklaart voorts den Gedaagden Defaillant inhabiel om immereenig officie, ambt of bediening binnen deze Provincie te kunnen waarneemen of bekleeden, en bantwyders hem Gedaagden Defaillant voor den tyd van twaalf jaaren uit de Stad, Steden en Lande van Utrecht, zonder geduurende dien tyd daar weder in te mogen komen, op poane van zwaarder ftraffen; condemneerende daarenboven den Gedaagden Defaillant in de kosten en mifen van Juftitie ter tauxatie van den Hove.
Gedaan te Utrecht by myne Heeren Mr. Hermdnus Oosterdyk, Prajfideerende ; Daniël Francais van Goens; Jacob Adriaan van den Heuvel; Gerard Munniks, Heere van Gerverscop en den Breudyk ; Willem Craayvanger; Jan Adriaan van Wachendorf; Jan Both Hendrlkfen en WilHhhhh 3 lem
U-
TRECHX.
Sentent. tegen L. Blanke.



isz6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
U-
(Was geteekend)
CORNELIS db WYS.
FRIESLAND.
Leeuwarden.
By de Staaten van deze Provincie is by Placaatvan den 8 Juny 1790, eenige veranderingen in de Ordonnantiën op 't ftuk win de Impofitien gemaakt. Zie hier dat Placaat zelve:
De Staaten van Vriesland, allen den gcenen, die deezen zullen zien, ofte hooren leezen, Salut! doen te weeten: dat Wy na deliberatie op het Rapport, aan Ons gedaan door de Heeren Onze Gecommitteerden tot revifie der Ordonnantiën op het Stuk van de Impofitien, en na daar op ingenomen te hebben de hoogwyze Confidera-
■m tien
lem van der Pauw, Raaden in den voorfz. Hove, en gepronuntieerd den 3April 1790.
Geëxtraheerd uit het Register der Crimineele Sententien 's Hoofs van Utrecht, en accordeert daar mede by my,



JAARBOEKEN, Juny, 1750. 1527
tien van Zyne Docrlugtige Hoogheid den Heere Prince Erffiadhouder, hebben goedgevonden en verftaan te Statueeren, gelyk Wy Statueeren by deezen, dat in de
GENERAALE ORDONNANTIE.
Pag. nx, Art. 57. zodanig als 't zelve thans volgens Placaat van den 17 May 1789 is ingerigt tusfchen de woorden Makkum en Joure word ingevoegd Molcjuerum.
ORDONNANTIE op de HAVEN SPECIËN.
'' Pag. 97. Art. a. word geroyeerd , en op nieuws aldus gefteld, van ieder pond fchoon ge. maakt en geheekeld Vlaseh en geiweerende Garens zal men by den Invoert betalen een Sluivet eu vier Penningen.
Pag. 99, Art. 8, word tusfchen Coffymokn er Pi/hol gefteld Slrykyzer.
Pag. 100. Art. 10. word tusfchen de woor. den Hars en Agt geplaatst Harpuis.
REGLEMENT op 't WEEGEN der GOEDEREN.
Pag. 102. en feq. ftaande, word geampliceri met dit volgende Articul:
Dat insgelyks volgens dit Reglement voor dei opflag zullen worden gewogen alle ongebrand, Co fy bonen en Thee, welke binnen Lands verzon den worden, en meer dan vyf en twintig Pondei bedragen, zonder dat de verzondene quaiititci mag worden gefplist, en zullen de Opzigters, ój by gebreeke van dezelve de andere Weegers, if dit Reglement bepaald, op de peil of uitzet Ce Hhhhh 4 dtil
Leeuwarden.
Ver and. in de Impofitien.
t



Leeu-
w \rden.
Verand. in de Impofitien.
1523 NIEUWE NEDERLANDSCHE
dullen deezer Goederen, indien met eikanderen apcordeeren, moeten fchryven byOns nagewogen, en accoord bevonden anderzins, hoe zwaar de Goederen bevonden zyn, met meldingc van de plaats en datum. Welke weeginge door. der Kooplieden Schalen en Gcwigten, by ontbreekinge van andere, zal mogen gejehieden.
Geen Cedul van ongebrande Coffybonen en Thee boven de vyf en, twintig Ponden, waar op zodanig een verklaringe niet gevonden word, en welkers goederen voor den opflag niet zyn nagewogen, zal in den peil worden aangenomen.
De Overtreeder van dit Articul zal telkens vervallen in een boete van één hondert e?t vyftig Caroli Guldens, boven confiscatie der Goederen, gelyk ook de verzender, indien bevonden word, dat de Goederen met het Cedul meer dan agt Ponden op de hondert verfchillen, welke fpelinge in deezen word toegelaaten.
ORDONNANTIE op de ZOETE WA AREN, VRUGTEN enz.
Pag. 108. Art. 2. word agter 't woord Caneel gevocgt, daar onder begreepen Casfia lignea en flor es Casfia; cn agter Nagelknoppen, de woorden daar onder begreepen Casfia-Caryophilli of Caryophillata.
Voorts agter 't woord Terpentyn Oly, by Placaat van den 1 Juny 1787, in dat Articul gebragt, gefteld daar onder begreepen, de Terpentyn Vernis.
ORDONNANTIE- op de THEE en COFFY.
Pag. 127. Art. 2 word geamplieerd met deeze i 1 woor-



JAARBOEKEN, jany, 1790.
woorden, &
tusfchen het 10. en n. gefteld deeze twee Ar-
^üTverzending van ongebrande Cofybonen en Thee boven de '<x$ Ponden zal niet mogen gefcheden ah door de Ordinaris Veer- en Irek-ócheeten en gèvoóni Vragt- Wagens. 1 DVBiLenlandfehe%hippers en Voerheden zullen geene ongebrande Cofyboonen en Thee boven Te L Ponden-mogen laden en los/en, dan alken op de Plaatzen, van waar en op weke hun Veer legt.
ORDONNANTIE op UITLANDSTHF BRANDEWYN en GEDESTILLEERDE WATEREN,
Pa" 141. Art. 1. word tusfchen de woordei
Gedefinieerde Wateren, en zal gevoegd, wem onder de Elixers ook zyn begreepen.
ORDONNANTIE op 't KLEIN ZEGEL.
Pa* 17*. Art. 21. worden geroyeerd è woorden by pane van tien Goudguldens op tedt ongezeegeld billet te verbeuren.
ORDONNANTIE op 't WAAGRECHT.
Pas. 186. en 187. worden geroyeerd. Art. 8 n en 10. en op nieuws aldus geiteld.
Art. 7. De'aangevinge der Goederen, we, ia deeze Provincie worden gevoerd, en groot Hhhhh 5 1
>Et>
WAR-
)EN..
Verand. In de Lnpofitien.
e
r
7-
ke tn •n-



Leeuwarden.
Verand, in de lm pafitien,
t i «
i
iJ3° NIEUWE NEDERLANDSCHE
Impost onderhevig zyn, zal ten opzigte van dit middel gereekend worden op de pavenen en Raeeen gedaan te weczen, wanneer de Goederen aldaar ten CAle tie der Impofitien aangegeven zyn. , ö ö Art. 8. De Goederen, welke ingevoerd worden en geen Impost, maar wel IVaagrecht onderhevig zyn, zullen door de Invoerders op de Havenen volgens Dam-Cedullen by de Haven-Collec. teurs van dit middel moeten aangegeven worden die na gedane boeklnge daar van Blanches zullen moeten afgeven, evmals van Impost fubie3e Goederen.
Art. 9. De Collecteurs van den grooten Impost op de Havenen, zullen zoo wel als de Haven Collecleurs van dit middel na het omkomen van ieder vierendeel Jaars, van alle Goederen Waagregt onderhevig Dubbelden zenden aan de Collecteurs van hetWaagregt in alle de Steden, als mede aan de Collecleurs van het IVaagregt te Makkum,Molquerum,Jourc, Heerenveen, en.de Lemmer, voor zo verre het aangegevene na die Plaatzen is gedeftineert, en van't geene verders ten platten Landt verzonden is, zullen de Dubbelden daar van verzonden worden aan den Generalen Collecteur van dit middel te Leeuwarden, wordende die Collecteurs gelast by 't ontvangen cleezer Dubbelden daar van Reclpis te pasjceren, by pcene van 35 Guldens.
Art. 10. Het IVaagregt van Goederen en Waaien van buiten in deeze Provincie komende, zal foor 't geheel betaald worden door den geenen, lie het Invoert, en het IVaagregt van Goederen 'nnnen 's Lands verkogt , komt ten lafte van ïooper en Verkooper ieder voor de helft, dog de iangevinge ten lafte van den Kooper uitgezon» ïerc -in het geval Art. 4. hier voren gemeld, /elke aangeevinge ook voor den opflag zal moeen gefchieden.
Pag.



JAARBOEKEN, Jany, 1700. ig&
Pag. 189. Art. 14. word geanjpliecrd door aanvoeging dezer woerden.
Ook zal in het weegen der Impost en H'aagrest onderhevige Goederen een egaale voet gehouden, en op ieder hondert Ponden voor uitjlag geseven worden één Pond, en op vyftig Ponden een 'half Pond, zonder op minder gcwigt centg Mitflag ie moogen geven.
Pag. 191. word het 20 Arttcul geroyeerd, en op nieuws aldus gefteld, De Collecteurs van ' het IVaagregt worden wel byzonder gelast aan de Commifen van 'sLands Middelen kennis te .geevcn, van de overtreedingen raakende dit mididel, welke zy komen te ontdekken.
ARTICULEN op de SCHOORSTEENGELDEN.
Pag. 278. Art. 2. word agter het woord betaald op de 5de regel van onderen, gevoegd, gelyk ook van de Sclioorfteenen of Stookplaatzen ', der Trekkasftn. . , ,
Put. 28*. Art. word geamplieerd door agtei aanvoeginge der woorden, of Vrygezellen zyndt ter Plaatze, daar de Schipper woond.
En op dat niemand hier van onkundig zy, Oite eenige ignorantie voorwende, zal dit ons Placaat alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar men gewoon is Publicatie en Affiótiete doen.
Aldus gerefolveerd en gearreftéerd op 'tLand fchaps - huis binnen Leeuwarden den \ Juny 179°'
U. van BURMANIA, Vt. Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mog.
A. J. van SMINIA. J Om
Leeuwarden.
Ver and. in de Impofitien.



ij32 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeü-
warden.
GcëxtraJ/cert vit hel Refojntie-Boek der Edele Mog. Heeren STAATEN van FRIESLAND.
HTer Vergaderinge" voorgedragen zynde , dat in x den voorledenen Jaare by de Revifie der Reeele Cohieren eene quseftie was voorgekomen omtrend de reëele Penning der verfchotten, of opgefchotcne huuren door Meyers van Plaatzen, waar van het onderhoud der huizinge ten laste der Eigenaars is, aan die Eigenaars gedaan, namentlyk hoedanig de reëele Penning van zodanige verfchotten moet worden uitgetrokken , tegens de vierde of wel tegens de ji Penning.
Is na deliberatie en ingenomen prsadvis van de Heeren Hun Edele Mogende Gecommitteerden in het Mindergetal goedgevonden en verftaan , te verklaaren, dat de intresfen , van verfchotten tegens 4 percent gereekend, moeten dienen tot verhoginge der huuren, en dat van het een en ander te zamen genomen de reëele Penning moet worden uitgetrokken, zodanig, dat van 100 c£ verfchotene Huur vier Guldens voor interest moet worden gerekend , zonder onderfcheid of het onderhoud der Huizinge, ten laste der Eigenaars of Meyers is,-dog dat in 't eerfte geval daar van de yè en in het laatfte de vierde Penning moet worden uitgetrokken en betaald.
Wordende wyders voornoemde Heeren Gecommitteerden gelast hier van kennis te geeven aan de
re-
Omtrend de reëele Penning.van verfchotten op huuren is door de Staaten op den ïo Juny 1790 eene verklaaring gedaan, welke door de Gecommitteerde Staaten in 't Mindergetal verzonden is en aldus luidt:



JAARBOEKEN, Juny, 1750. 1533
refpective Geregten en Magiftraaten tot derzelver narigt.
Aldus gerefolveerd op 't Landfchaps - Huis den 10 Juny 1790.
Accordeert met voorfchreven Boek, In kennisfe van my, J. van IDSINGA.
Op den zelfden 10 Juny 1790, is ook by de Staaten nopens de Klynlanden met Flo reen bezwaard, deze Publicatie beraamd:
De Staaten van Friesland , allen den geenen , die dezen zullen zien, ofte hooren leezen, falut, doen te weeten: alzo aan Ons is voorgedragen, dat wel by Ons Refolutien van den 18 Maart 1718 en 6 Maart 1725 is geftatueerd, dat by vergravinge van Klynlanden met Floreen bezwaard of ook van Klynlanden, wanneer na de vergravinge niet fufficient zouden zyn voor de Lasten, voor ieder Floreen in 'sLands Comptoir zal worden geconfigneerd een Landfchaps Obligatie ter fomma van 500 Carolie guldens, voor mindere quantiteit van Floreen na advenant, alles breder vervat jn voorfchreeven Refolutien en daar op gevolgde No ■ tificatien, by Onze Refolutien en Publicatien van den 16 Maart 1786 in zo verre verandert, dat aan de Ingezetenen is gegund de Vryheid, om aan 't
Comp-
Lf.euwar-
DEN.



ij34 NIEUWE NEDERLANDSCHE
LEEUWARDEN".
Public, nopens Floreen der Klynlandenenz.
i
< <
I
i i
c
V
Comptoir Generaal der losfe Rentben in Gelden fe mogen overbrengen voor ieder Stuiver Floreen , waar mede die Landen zyn bezwaard een fomma van twintig Caroli Guldens, zo daar van de Lands, Dyks, Deels, en Dorps-Landen worden gegeeven, en van twaalf Guldens, zo alleen daar van de Dyks, Deels en Dorps Lasten moeten betaald worden ; zynde wyders by die Refolutie en Publicatie 't Collegie der Heeren Gedeputeerden zo wel als de refpective Gerechten en Magiftraaten gelast, ieder, zo veel hun aangaat, ten fterkften te vigileeren, dat het geftatueerde ten opzigte der gemelde Confignatien punctuelyk werde nagekomen , en fpeciaai te effectueeren, dat by aldien be • vonden mogteworden, dat eenige vergravingen reede waren gefchied , waar voor by genoegzaame onmogelykheid, om evenredige oude Obligatien te bekomen, nog geene confignatie was gedaan, deselve te doen gefchieden voorden i November doen lanftaande, zonde rdaar omtrent de anderzins geflaneerde Boeten te vorderen, die echter na 't voorchreeven Termyn wederom volkomen effect- zoulen heoben.
Dat derh3lven zo veel doenlyk by genoemde On!e Refolutien zorge is gedragen voor de confervatie Ier Floreenen in cas van vergravinge der Landen, log dat daar by geene genoegzaame bepaalingen ;yn gemaakt, waar door de Officieren en Magitraaten worden in ftaat gefteld, om aan de hun ;edemandeerde ordres promptelyk te kunnen voloen.
Zo is 't, dat Wy, tot ampliatie van Onze vori;e Refolutien , op die materie genomen , hebben ioedgevonden en verftaan te ftatueeren, gelyk Wy tatueeren by dezen, dat die geene, welke Klyn f losfe Klynlanden met Floreen bezwaard willen ergraven, gehouden zullen zyn, zig by Reques-



JAARBOEKEN, Juny, 1790, iyzs
te te adresfeeref) aan de Officieren en Magiftraaten ] van de Diftriclen , waar onder het te vergraven ^ Land gelegen is, verzoekende confent tot vergra- j vinge van zodanig Land, met byvoeginge van een naiuwketirige befchryvinge van 't zelve , en een j nette opgave der hoeveelheid van Floreen, daar, op leggende, mitsgaders van de Nummer, waar. op dat Land ten Register word gevonden: en dat, vervolgens gedagte Officieren en Magiftraten, bevindende , dat de aangave der Floreen over een koomt met het Register , die Requesten door de Refpective Secretarisfen zullen doen appoincleeren in dezer voegen, Gezien ,clat de aangave der Floreen accordeert met het Floreen-Register, habeat, of 'habeant, confent tot de vergravinge van 't Land ten Requeste gemeld, des obferveerende de Refolutien omtrend deze materie door de Heeren Staaten gearreftéerd en op derzelver last gepubliceerd,en binnen zes weeken a dato dezes vertonende de nieuwe 'Obligatie voor de confignatie der Floreen bekomen, by pozne van anderzins te vervallen in de boete van een honderd Gouden Friefche Ryd.crs, by Staats Refolutie van den 2 Mei 17 zö gefteld, Welke boete Wy verftaan, dat in dezen mede plaats zal vinden.
En ten einde aan deze Onze welmeeninge te be» ter voldaan werde, ordonneeren Wy 's Lands Fiscaal , om toe te zien, dat de refpeftive Officieren en Magiftraaten, dit Ons Placaat ten ftrikften agtervolgen, zullen zy anderzins zelve voor de geftatueerde boete van honderd Gouden Vriefche Ryders aanfprakelyk zyn.
En op dat niemand hier van onkundig zy, ofte eenige ignorantie voorwende, zal deze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar men gewoon is Publicatie en Affictie te doen.
Aldus gerefolveert en gearreftéerd op 't Land-
fchaps-
V.\R)EN.
°ubllc.
1 opens
^loreen
lerKlyn*
'anden
mz.



Leeuwarden.
Veel is gefproken van eenen brief, door I Domnicus van der Schaaf, Predikant te Minnertsga, onder het E. Clasfis van Franeker, aan den Heer Mr. C.L.van Beyma, die eenen voornamen rol in de voorvallen van deze Provincie in 't jaar 1787 gefpeeld heeft, en-thans uitlandig zynde, te öt. Omer in Frankryk zich ophoudt,gefchreven ,en die, onderfchept geworden zynde, ernltige gevolgen heeft gehad , zo als wy ter zyner plaatze zullen melden. Die brief, gedagteekend uit Minnertsga, den 26 dezer maand Juny, was van dezen inhoud:
Wee Ed. Wel Geb. Gestr. Heer!
-nPoen ik U Eds. Misfivens van den i8den en -1- Juffen May bykans gelyktydig ontfing, gevoelde ik leevendiger dan ooit, de ontwynelbaare waarheid van het zeggen des gekroonden Spreukfchryvers, dat eene goede tyding- uit een verrs afgelegen land, is als koud water op eene ver* moei»
iy36 NIEUWE NEDERLANDSCHE
fchapshuis binnen Leeuwarden den 10 Juny 1790.
U. van BURMANIA, Vt. Ter O.donnantie van Hun Ed. Mog.
A. J. S M I N I A.



JAARBOEKEN , Juny, 1790. mï
maeide ziek, QSpr. 23. vs. 25); door het aangenaam bericht doch, 't welk U Ed. Wel Geb; my hebt gelieven mede te deelen, wierd myn vermoeide en onder den drukkenderi last van tnoeijelykheden en zorgen gebukt gaanden geest ^ dermaate verkwikt en opgebeurd, dat ik eene aanmefkelyke verlichting op dat oogenblik Ontwaar wierd; waut waariyk, t'chöon ik hét my tot eene wet gefteld heb, om ten fpyt myner vyanden de my omringende moeilykheden en gevaarenmet eene koele onverfehilligheid, bedaarde ftandvastigheid « en oriverfchfokkene heldhaftigheid te trotfeereh; nogthands kan ik niet ontveinzen, dat ikfomtyds in zWakké öogenblikken het fmertelyke myner Worfteling leevendig gev'oele, en juist in zulk een tydftip ontfing ik de vertroostende brieven tan Ü Ed. Wel Geb.; als een fchuldige plicht brenge ik Ü Ed. Wel Geb. dan door dezen hét offer van dankerken. tenis voor Uwe aangewende moeite en betoon* den yvef in het behartigen myner belangens.
Ben ik ooit op eene aangenaame wyze verrast geworden, het was zekerlyk door U Eds. Wel Gebs.- hoogstgéëerde letteren, nimmer had ik my doch kunnen verbeelden, dat, fchoon ik Uwer en aller braaven met het hartelykst medelydeil dikwyis gedenke , Ü Ed. Wel Geb.' ongevraagd voor myne belangeris Zoo waakzaam en werkzaam zoude zyn , daar de ir.oeijêlykheden dié U Ed. Wel Geb= omringen,- buiten twyffei groot genoeg zyn om dén aandacht van tüweu geheelen geest tot zich te trekken. — Dan het -door Ü Ed. We! Geb. in dezen gehouden gedrag bevestigd my hoe langer hoé meer iri het denkbeeld t dat belangelooze eri onbaatzuchtige yv.r in het behartigen van de zaak der orirechtvaardiglyk aangerande en mishandelde onfchuld» «en der hoofdtrekken van Üw karakter is. Mojjt het ondertusfeben den Hemel behaagen* ïiiii mj
LEÊii*
WARDEN.
Onder*
fchepté
v<rkfaaii
detilleer
C. L.
Beymg.



1538 ' NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
OnderfilhefteErLjaj, de //fee. C. L. Beyma.
mv zulk eene gunftige wisfeling van myn lot te befchikken, dat ik tot de door U Ed. Wel G«b. aan my aangevveezene en befchikte onderfteuning mynen toevlucht nooit behoefde te neemen, maar over myne vyandeu volkomenlyk mogt zegcpraalen ; — het is met dat oogmerk dat ik 1 voorneemens ben op aanftaanden dingsdag, zyn' de den 2Qften dezer, met 21 Getuigen" reprobatie te doen , welke, zoo ze wel gelukt, de gehcele battery van mynen vyand vernielen, en
my van de overwinning verzekeren kan.
'Doch misfchicn vleije ik my te veel met gunftige vooruitzichten, daar de ondervinding my reeds geleerd heeft, dat men in zyne verwagting wel eens bedroegen word, gelyk gebeurde, toen ik op grond van 13 beéédigde Attestatien vastelyk vertrouwde, dat 3 Getuigen van den Klager, tegen welke ikoppofitie gemaakt had, rechtens niet admislibel waren om tegen my te getuigen , en echter tot myne verbaazing en leedwezen ondervond, dat dezelve by finaale Sententie wierden toegelaaten , en ik nog daarenboven gecondemncerd in alle de kosten van dat Pleidoóy.
Dan het ga zo het wil, befef van onfchuld en ccn gerust geweeten , 't welk beter is dan duizend Getuigen, doet my op den byftand van den Rechtvaardigen Albeftierer vertrouwen, en in het midden der verdrukkingen met alle Braaven nog juichen, Hellende ik 'er eene eer in, dat ik, o n myne verkleefdheid aan de beginfelen van gerechtigheid en deugd, waardig geacht ben fmaadheden en verdrukkingen te ondergaan en erkennende ik met dankbaarheid het voorrecht, dat de Schepper my eene ziel gegeeven heeft te "verheven geftemd, om door het begaan van laagheden, de gunst en genade van de zodanigén af te beedelen,- die met een oog van verachting op hunne medemenfehen , als fchep-
ftt-



JAARBOEKEN, Juny, 1790. ip9
felen van eenen minderen rang, nederzien; een zich zelveu vernerende Slaaf moge de zodamgen eerbiedigen, ik verachte dezulken m myne ziel; de rechten der menschheid zyn by my veel te heilig, dan dat ik derzelver moedwillige vertreeding mét onverfchillige odgëfi zoude kunnen aanfchouwen, ik laate ttaan, dat ik daar toe de hand zoude leenen,
De groote vakantie thands omnen korten tyd invallende, zal myn Proces zekerlyk niet eerder dan diep in de herfst afgedaan kunnen zyn, uit hoofde dat ik verwagtc, d t de Klager nog contra-renrobatic zal doen, en ik daar na nog Re-
rnonftr'antie zal moeten leeveren ; in uien
tusfeheutyd kan. 'cr nog veel water door den, Rhyu loopen, de .tyd zal moeten leeven, of veeIer wensch in dien 'tyd ook vei boord en vervuld z ' worden, zoo zulks niet gebeurd , 'zal ik wanrfchynlyk door dit kostbaar Proces geruïneerd worden; daar ik tot hier toe met een iuber inkomen van 500 Guldens 'sjaars my en de myne heb moeien geneereri , waar van met bvèf> fchiet om de kosten van een Proces goed te maaken. •
Jonkheer B. T). van Sixma verzoekt zyn compliment aan U Ed. Wel Geb. en aan alle braave feiükkigerï', waar by wy de onze voepen, terwyl ik onder heilbede de eer heb my te tee-
jteneu ,
Wel Ed. Wel Geb. Gestu. Heer! U Eds, Wel Gebs. Geftr. Dw. Dienaar,
(JVas geleckincf)
D. van der SCHAAF.
Minnersga, den 26 Juny 1790.
li Ui 2 Fra*
Leeuwarden.
Onder-
Cchepie
Hriefaan
ienHeer
C. L.
Beyma.



NJEUWE NEDERLANÜSCHE
Franerer,
FbaneSM-
Den 7 dezer maand Juny heeft den Hoog Geleerden Heer L. Wassenbergh, Ling, Grac, ö? Antiq. Profejfor t >rd. by 't plechtig overdragen van het Reétoraat dezer ACuderaie aan den tot deszelfs Opvolger verkozen, Hoog Eerwaarden Heer J. van Voorst , Tbeol. & Hifi.Eccl Profejjbr Qrd. & Coftcjonator Aead. eene redevoering gedaan , De bonarum hodie Literarum & Era* gitionis in Belgio commodis & incommodist eaaue vel atfiplificandi', vel tollendi modis.
Men ziet ook omtrend het behandelen van het Hooi, en voorkomen van ongelukken door het broeien van *t hooi, dit berigt;
Daar de Hooityd begint te naderen, heeft de Ondergeteekende gemeend, zype Landgenooten een zeer eenvoudig middel te moeten aanpryzen , dat hy door menigvuldige proefneemjngen bevonden heeft, het Hooi voor het Vee fmakeJyker en voedzamer te maken; als mede een uitmuntend voorbehoedzel te wezen tegens het Hooy broeien, Waar door dikwyis zo veele ongelukken gebeuren.
Dit beftaat eenvoudig, in eene hoeveelheid van pen'Kalf' Loopje Zout te ftrooien in elke Ryd^ Weyde, of ongeveer duizend pond Hooi, wangeer het in de Gol gebragt is \ alleenlyk drage men
zorg.



JAARBOEKEN, Juny, 1700. 1541
zorg, dat het Gol in 't midden iets hoger wordt gehouden, naardien de vogtige deelen, door het fmelten van 't Zout veroorzaakt wordende, an ders te veel na 't midden zonden zamenloopen.
Niet alleen de Ondergeteekende , maar ook veele andere Boeren , die van dit gering middel de proef namen» hebben 'et zich mtftekend wel by bevonden.
(JPas getetkentf) P. A. BERGSMA. Pamwolds den 3 Juny 1700.
liüi } . VER.
Fr' rt*
Berigt voor Landlieden,



Veranderingonder
de hooge en lage
Amte-
kaars, enz.
i t
i
^
ij42 NIEUWE NEDERLANDSCHE
VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AM TEN AARS, ENZ.
, .j wik »' optrad «naoüd *. • [
El euro. Den Heef Burgemeefter Th. Vos, is door Zyne Doorluchtige Hoogheid aangefteld tot Rentmeefter van de Geeflelyke Goederen, over het Convent van Munnikbuizen en r encum, in de plaats van wylen den Heer Burgemeefter Van Apeldoorn van, HarderwyL
's G r a ve n h a g e. Door Hun Hoog Mogende de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlan en, is den Heer üornelis Duvelaar yan de Spiegel, aangefteld tot Ontfanger - Generaal van het Verhoogde Last- en Veilgeld, en heeft in die hoedanigheid ter Vergadering van Hooggemelde Hun Hoog Mog. den Eed afgelegd, in plaatze van den sp deszelfs verzok ontfiagen Heer Christiaan Willem van Boetzelaar, die tot tweeden OntfangerGeneraal van Holland en West-Friesland is aangefteld.
Door Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere 'rins Erfftadhouder, is ook tot Bailluw der Hooge Seerlykheid Monfter, Poeldyk, Terheyde en half ^oosduinen aangefteld, den Heer Petrus Méjan, Dud- Bailluw van Rhynsburg, Boscoop, enz.
Go es. Den 24 Juny is uit eene aan Zyne Dooruchtige Hoogheid den Heere Prinfe van Orange a Nasfau toegezondene Nominatie, zyn door ..... Hoog0?- . g""I



JAARBOEKEN* Juny, 1790. 1543
Hooggemelde Zyne Hoogheid voor den tyd van twee jaaren verkozen, tot Burgemeefter den Heer Mr. Aarkoud Wilhem van Otters, Heer van 's Gravenpolder ; en tot Scheepenen de Heeren
Adolf Qsjèwaarae, Laurens Jan van de Spiegel, Marünus Slaober en Michael Confiantyn van Dorth; en is verder door Zyne Doorluchtige Hoogheid tot 24 Juny 1791, tot Scheepen benoemd den Heer Johan Hendrik Eversdyk.
Tholen. Door Hun Edele Achtbaarede Magiftraat dezer Stad, is in plaats van den Heer Jan Comelis van Stapele, rot Secretaris aangefteld den
Heer Marlnus Anthony Catslioek.
Leeuwarden. Den n Juny 1790, is alhier tot Raad in de Vroedfchap verkoren den Heer en Mr. Gysbertus Antonius Nama , Commis ter Secretarie der Edele Mogende Heeren Staaten van Friesland, en Hopman van de Schuttery dezer Stad.
Verders is den 11 Juny 1790, alhier in den ouderdom van 39 Jaaren en 3 maanden overleden den Heer Wat ze Aait mga, Gecommitteerde Staat ten Landsdage , Oud - Burgemeefter en Mede-Raad in de Vroedfchap dezer Stad.
In wiens plaats den 12 daar aan volgende wederom tot Raad in de Vroedfchap is verkoren den Heer Johannes Groenia.
LYST
Veranderingonder de hooge en lage
Amte-
naars, enz.



,544 NIEUWE MED. JAARB., Juny, i7<&.
tYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS*
J Xotterdam den 14 Jwty. 1 Rotterdam den 14
by de Z Zak. Havjjh VriefeBrouw. 25 a
Tapw n<eaweZeernn fcfasogk Zeeuwsenz.ditoira ilrf
— >Usnwe 21 a 32 g Paardbbooneh 2ifa22idf
--- - corner 23 a 25 fi Duiveboohe» 34 a as „Ê
Rcccr 52-euw enz. ï8 a 19 8 Mobtw<w 7»dfdeaoVt. ÏMjTMG,™ i4t«*f , byden!tee„;
—-groene 16 3 178 Vla* Allerbeft 46 a 5tfft,
witte 16 a i/J Beït 3Ö 34511.
„ °y t Labt — Midcielfoort 31 a as ft.
Bukt Winter 17* • 19 d6 —. Allergemeenst » a 26 ft* -Zomer 27»



NIEUWE
NËDERLANDSCHE
JAARBOEKEN,
J ü 1/ 1*
M D C C X C.
HOLLAND,
Haarlem.
De groote Vergadering dar Hollandfche HaAr* Maatfchappy der Wetenfchappên is den LEIjj. 21 Mei 1790 gehouden. Het verhandelde aldaar blykt uit het navolgend kort verflag:
In de Groote Vergadering van dé Hollandfche Maatfchappye der Weetenfchappen alhier gehouden den 21 Mey 1790 is beflooten de Vraag wegens eene Theorie der AstronoMijbiie Refractie , waar van de Termyn ter beantwoording met prima November 1789 was verfcheenen, en geen Kkkkk nmp



IJ46* NIEUWE NEDERLANDSCHE
Haarlem.
Berigt
wegens
de Holl.
Maat-
fchappy
derWee-
ten-
fchap-
pen.
antwoord op ingekomen is, weder optegeeven, om te beantwoorden voor primo November. 1793, onder aanbod van den dubbelen Eerprys.
De Vraag, wegens een middel om eet) Jlerkere Schuuring of afvoering der vuile Stoffen in de Rivier te Batavia te bezorgen, insgelyks met primo November 1789 moetende beantwoord worden , geen antwoord zynde ingekomen, weder optegeeven onder dezelfde Uitlooving van een Gouden Medaille vcor een onbepaalden tyd, dat is, dan en wanneer eenig Schryver zulks mogt goedvinden,
De Vraag over de Genees- en Pleclwyze der Oost-Indifche^ Volkeren Sc. — onbeantwoord zynde gebleeven op Primo November 1789, ter beantwoording weder optegeeven voor primo November 1795, onder aanbod van den Dubbelea Eerprys.
En eindelyk, de Vraag over de In- en Uitademing der Planten insgelyks niet beantwoord zynde op primo November 1789, is het bellooten de* zelve niet weder optegeeven.
Voorts heeft de Maatfchappy goedgevonden als nieuwe Vraagen optegeven voor dit Jaar, om te beantwoorden voor primo November 1791.
Een der voornaame gebreken van de gewoons Schepradmolens is ongetwyffeld daarin gelegen, dat het Rad ondieper in het Water ftaat, naar maate het fneller omloopt, en dus dat de weeritand of last verminderd naar maate de beweegkracht toeneemt, en omgekeerd. Daar echter in dit geval buiten kyf, kracht en tyd nutteloos verfpild, mitsdien ook tegens de eerfte Regels der Werktuigkunde, gehandeld word; zo word gevraagd : op welke wyze kan liet gewoone fcheprad behoudens deszelfs overige volkomenheden, zodanig verbeterd en toege/teld worden, dat de toevoer van water geduurig aan de ontlasting geevenredigd zynde, het rad altoos het zy het zelve



JAARBOEKEN, Ph> -547
ve fnel of langzaam beweege, even diep in het water hange ? - Als een tweede gebrek moet men aanmerken dat, volgens de tegenwoordige gefteldheid der Schepradmolens , de weerftand of last niet verminderd of gematigd kan worden, naar maate de beweegkracht vermindert, waar do jr de Molens by verflapping van den wind, genoodzaakt zVn ftil te ftaan; welke het gefchiktfie middel zy, om dit gebrek te vergoeden, mits hetzelve zonder aanmerkelyk tydyerlies, werkjlelllg gemaakt kan worden, en geene groote nog geduurige oplettendheid van den Molenaar vereisfchen.
En uit het Fonds van wylen den Heer N. W. Kops om te beantwoorden voor primo Novem-
Wat le'eren de laatere ontdekkingen in de Scheikunde omtrent den aart der Gisting; en welke voordeden zouden fommige Traficquen hier uit kunnen trekken, by welke gistende ftojfen gebezigd worden F
Tot Directeuren zyn aangefteld de Heeren
Hendrik van Stockum, Directeur-Generaal van Nederlands Indien &c. &c.
•Jacobus van der Steege, Med. Doctor, voorheen dirigeerend Lid van het Bataviafche Genootfehap, Directeur van de Maatfchappy t© Vlisfingen &c. &c. te Groningen.
Tot Leden de Heeren
Ridder Jofeph Banks, Prasfident van de Ko
ninglyke Sociëteit van London. Jacobvan Breda, Med. Doctor, Oud-Schepen
en Raad der Stad Delft. 7 Veirac, Med. Doftor, Oud-Schepen van * de Edele Hove en Hooge Vierfchaar van
Schieland &c. &c. te Rotterdam.
Kkkkk 2 W*
Haarlem.
Berigt wegens de iloll. Maatfchappyder Weetenfchappen.



1543 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Haarlem.
Berigt wegens de Holl Mafltfchappyder Weelenfchap*
pén*
'SGRA-
W. L. Brown, Ph. & Theol. Doctor, Philofophia? Moralis 6c Juris Naturae Profesfor ordinarius en Predikant der Engelfche Gemeeste te Utrecht.
Henrjcus Fridericus Deüus , Prof. Med. Primarius &c. &c. te Erlangen.
Jacobus Lodov. Schurer, Prof. Phyf. Experim. aan de Uaiverfiteit te Straatsburg.
Frider., Lodov. Schurer, Prof. Phyf. en Chem. aan de Ecole Royale d'Artillerie te Straats* burg.
Mr, Gerrit van der Voort , Profesfor Ordin. Phijofophia; &c. te Groningen.
Theod. Vermeer, Pred. te Batavia.
Steven Jan van Geuns, A. L. M. Phil. Dr. i% Med. Licentiatus.
De Vraagen in voorgaande jaaren opgegeeven en waarvan de Termyn nog niet geëindigd is, worden verder in het Programma van de Maatfchappy gevonden, alsmede de verdere vernachten tot het beantwoorden van haare Vraagen.
De Hollandfche Maatfchappy der Wetenfchappen, zal op den ïo Augustus 1790, in de Lutherfche Kerk dezer Stad, haare jaarlykfche Argemee-? ne Vergadering van den (Economifchen Tak houden; en heeft beflooten hier van ten dienfte van alle Heeren Directeuren , Donatcuren en Leden van den (Economifchen Tak, dewelken mogten goedvinden om daar als dan te verfchynen, by openbaare Couranten kennis te geven, ten einde dezelven zich zouden voorzien van een behoorlyk bewys x dat Leden van dezen (Economifchen Tak zyn s om liet zelve by den ingang te vertonen, zullende gééne andere Perfoonen , hoe genaamd, buiten dezelven, tot deze Vergadering worden toegelaaten,



JAARBOEKEN, July t 1790. ij4S>
'SGHAVENHAGE.
De onlusten in het nabuurig Ooftenryka Braband gaven gelegenheid tot eenige onderhandeling van de drie verbondene Mogendheden, Groot-Brittannien, Pruisfen, en de Republiek der Vereenigde Nederlanden , met h*t Hof van Weenen. Deze ftaat gelaste zynen Gezant te Weenen, Jonker Van Haeften, „ aan den Koning Leopold de „ oprechtfte gelukwenfchingen te doen, over „ de hoop, welke zyne Hongaarfche Majefteit „ heeft, om eerlang de Noordfche enLevant„ fche zaaken, door eene gelukkige bevre-
diging te zien befluiten; en dien Monarch „ teffens te betuigen, dat deze Republiek „ ten allen tyde eene innige droefheid ge„ voeld heeft over de onlusten der Neder„ landen; dat zy van derzelver begin alle „ de gevolgen hadt voorzien, maar dat zy,
gelyk ook haare Geallieerden , zich ten „ wet gefteld hadt daar niet in te treden, ten „ waare daar toe verzogt door den wettigen
Souverain der Nederlanden, of dat haar „ eige rust daar door mogt bedreigd wor„ den ; dat haare grondbeginfelen ten dien „ opzichte nog fteeds dezelfde zyn; en het „ met hartzeer is, dat zy de hoop op eene „ bevrediging zich meer en meer ziet ver„ wyderen; dat zy, in verlangen tot het
voorkomen der rampfpoeden, welke ge-
reed ftaan , die fchoone Provinciën te „ overvallen , vermeent aan den Koning „ van Hongaryen het voordel te moeten Kkkkk 3 », doen,
'sGra-
VENHAGE.



'sGra-
venha'
ik.
iSjo NIEUWE NEDERLANDSCHE
„ doen, dat Zyne Majefteit by de bewilli„ ging van eenen Wapenftilftand, tusfchen „ de Oorlogende Mogendheden, de fchors„ fing van Vyandlykheden tot de Neder„ landen gelieve uit te ftrekken , en den „ marsch te ftaaken der Troupes , welke „ die Monarch naar die Landftreeken af„ zent, mits de Brabanders ook van hunnen „ kant niets tegen de Ooftenrykfche Trou„ pes onderneemen; dat, ingevalle Zyne „ Ma>efteit dit voorftel aanneemt, de voor„ noemde Mogendheid gereed is haare goe„ de dienden aan te wenden, om hem die „ verzekering te verzorgen."
Hier op is va*n wege den Koning Leopold den o July 1790 de navolgende Nota, door deszelfs Gezant de Baron Buol-Schauejïein, aan de Algemeene Staaten evergeleverd.
De Memorie, welke den Heer Baron VanHaeften heeft geprefenteerd aan den Prins Van Kaunitz-Rietberg, heeft zyne Apoftolifche Majefteit genoopt den Ondergetekenden te gelasten, om aan Hupne Hoog Mog. tot antwoord te communiceeren, de vvederkeetige gevoelens van den Koning zynen Meefter, over de voorwerpen daar in vermeld , en Hun dien volgens té doen kennen.
Dat Zyne Majefteit zeer gevoelig was geweest over het vriendlyk belang, het welk de Staaten Generaal der Vereenigde Provinciën hem hadden laaten betuigen over de gunftige keer, welke de onderhandelingen fcheenen té neemen, die aangevangen waren tot herftel en handhaaving der ruft; eu Hun teffens te verzekeren, dat Zyne



JAARBOEKEN, July, 170°. WJi
Majefteit van zynen kant gewisfelyk tot derzei-, ver goeden uitflag zoude medewerken, door alle, infchiklykheden, die beftaanbaar waren met de, waardigheid zyner Kroon, en zyner eigene veiligheid , zo als Hunne Hoog Mog. en geheel^ Europa zich by het vervolg daar van zullen, kunnen overtuigen, hoedanig de uitkomst er ook, van zyn moge.
Zyne Apoftolifche Majefteit zal, overeenkomftio- met hoogstderzelver Bondgenooten, de KeiTinne aller Rusfen, ook zonder zwaarigheid de handen leenen tot eenen ftilftand van Wapenen met de Porte , zo dra dezelve zal gedeclareerd hebben, dat zy bewilligt en toeftaat als Preliminairen de Conditiën *van de allergrootfte gemaatigheid, welke Haar zullen worden voorgefteld en men door die mits gegrond zal zyn om redelyker wyze het fpoedig en vast herftel van den vreede te hoopen.
Maar het is by wisfeling alleroumogelykst, dat Zyne Majefteit op denzelfden voet zoude kunnen handelen, ten opzigte zyner Belgifche Onderdaanen. ,
1. Om dat een Souverain, direct or indirect, met rebelleerende Onderdaanen niet kaï handelen gelyk van Mogendheid tot Mo gendheid.
£. Om dat, na, zonder eenige vrugt, alle be denklyke middelen van goedheid en toe geeflykheid uitgeput te hebben, aan Zyn Majefteit tot zyn groot leedweezen nie anders dan den weg van Wapenen overi blyft, om hen onder de gehoorzaamhei van hunnen wettigen Souverain terug t doen keeren. 3. Om dat het voorgeftelde middel, wel verr van dat begeerlyk oogenblik te vervroegen alleen gefchikt zou zyn, om dat nog meer 1 >, yervvylen, en eindelyk:
Rkkkk* 4-°
sGra*
enha:e.
Vota <an '£ WeenerHof aan ie Staaten.
1 t
r •>
i e
c
e
rj



ij52 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGsa-
venhace.
Nota van 't WeenerHof aan de Staaten.
Majefteit voor, dat de tegenwoordige ftaat van zaaken in de Nederlanden, niet kan worden beichouwd als meerder dringende, dan dezelve was toen de wederfpannige Onderdaanen der Nederlanden zich ftraffeloos de grootfte bedenk, lyke buitenfporigheden van allen aart jegens hunnen Souverain hebben kunnen veroorloven; en dat, zo toen de veiligheid en de rust der Republiek niet bedreigd gefcheenen hebben, dezelve het niet meerder moeten fchynen op dit oogenblik, het welk den Koning, tot herftelling der orde en rust in de Nederlanden of om te behouden, het geene hem daar van is overgebleeven, niets anders overlaat dan die middelen Welke de blinde halftarrigheid zyner weerfpannige Onderdaanen hem gedwongen heeft te gebruiken.
Zyne Apoftolifche Majefteit meent te moeten onderdeden, dat het van Hunner Hoog Mog politiek belang, dat der grondbeginfelen van* goede Nabuurfehap, en van 't belang der Souveraine Mogendheden is, dat de Belgifche Provinciën eerder vroeger dan laater terug keeren onder de heerfchappy haarer wettige Souverain! En zyne Majefteit flatteerd zich, ten warehoogstdezelve zich daar omtrent in dooling mogt bevinden, dat Hunne Hoog Mog. wel verre van middelen als preferabel te befchouiven, welke
4. Om dat rebelleerende Onderdaanen, welke van het eene oogenblik tot het andere, zich zelve den vreede kunnen geeven, en hunne volmaakte rust voor allen toekomftige» tyd kunnen verzekeren, door het aanvaarden van het herftel hunner oude Conftitutie, onder de Guarantie der Zee-Mogendheden, en volkome Amneftie voor het gebeurde , geenen Wapenftilftand nodig hebben.
Het komt ten ntlrlprpn «ion A„„n._i:/\_i_-



JAARBOEKEN, July, 1790. ijj3
enkel gefchikt zyn zouden om de herftelling van rust te verwylen in plaats van te vervroegen, iegen» zyne rebelleerende Onderdaanen die taal zullen gebruiken, die Hun" het meest gepast zal voorkomen om deze tot zich zeiven te doen komen en om door eene fpoedige en volkome onderwerping, op de bovengemelde Conditiën, de rampen te doen ophouden, aan welken zy zich blootftellen door de voortduuring hunner ftiafwaarde handeling jegens hunnen Souverain.
Zyne Apoftolifche Majefteit zal 'er Hunne Hoog-Mogenden, de Staaten Generaal der Vereenigde Provinciën zeer verpligt voor zyn; en verzekerd hun wel hartelyk, dat het hoogstdezelve zeer aangenaam zyn zal, daar door op nieuws te zien aanknoopen en bevestigen de banden der oprechte vriendfchap en goede ver ftandhouding, welke Zyne Majefteit verlang jn het toekomende met Hunne Hoog Mog. aar te kweeken.
Gedaan in 'sHage den 9 July 1790.
(JVas geteektnd) De Baron de BUOL-SCHAUESTEIN.
Die zelfde G&zant hadt nopens het afzenden van Geweeren uit dit Land naar de Brabanders, den 29 der afgelopene maand aldus geklaagd:
De Ondergetekende Chargé des Affaires van Zyne Apoftolifche Majefteit, heeft van zeer goederhand berigt ontfangen , dat 'er onmiddelyk 5000 Snaphaanen moeten afgezonden worden, met 't Schip van den Kapt. Van Leeuwen, van Rotterdam, zo 't niet bereids onder
'sGra-
venhage.
Nota van 's WcenerHof'aande Staaten.



1554 NIEUWE NEDERLANDSCHK
's Gra-
venhace.
Klagten yan 't WeenerHóf'wegen H zenden yan Geweeren.
riet zou, ongerwyireia, eene verkorting zyn Tap het recht verfchuldigd aan Hunne vriend, fchappelyke dispofitien voor zyne Majefteit, als mede aan de gevoelens, welke de aart van 't geval Hun zal inboezemen, waar van de gevolgen de menschlievendheid flegts oneindig zouden kunnen bedroeven, zo men niet met vertrouwen hoopte, dat 'er kragtdaadige maatregelen zullen genomen worden om te beletten, dat die Wapenen derzelver noodlottige beftem» ming bereiken.
Gedaan in 's Hage den 29 Juny 1790.
(Was getekend") De Baron de BUOL-SCHAUESTEIN.
De Algemeene Staaten hebben goedgevonden eene geldleening van 550,000 gis. ten laste der Generaliteit te doen, losbaar binnen 11 jaaren met een voordeel van vier ten honderd, volgens dit Plan:
De Raad van Staaten der Vereenigde Nederlanden heeft, goedgevonden, ten dienfte dee-
zer
zeil is gegaan; dat binnen de dagen eene tweede Expeditie moet gefchieden, met het Vaartuig van den Kapt. Van Gooi, en misfchien eene derde van een gelyk aantal Snaphaanen, en andere Krygsbehoeftens , gedestineerd tot het wapenen van Boeren omftreeks Brusfel. De Afzender is een Duitfcher, welke eene onbepaalde Commisfie heeft voor Kooppartyen van denzelfden aart.
De Ondergetekende meent het zyne ftriktfte pligt te zyn om den Heere Griffier Fagel tes verzoeken, daar van zonder uitftel kennis te willen geevên aan Hunne Hoog Mogenden.



JAARBOEKEN, July, i7S>®- ^SS
«er Landen, te arrefteeren eene Negotie, groot Vyfmaa honderd en vyftig duizend Guldens, 2 ordinaire Obligatien a 4 fen in 't Jaar; iubjeft de gewoone roofte lenigen voorts op'deeze fpec ale Conditiën i. Dat deeze Negotiatie zal worden afgelost binnen den tyd van n Jaaren, zullende al?Jaaren (en wel het eerfte Termyn der i Augustus 1791) worden uitgeloot en afgelost ƒ 50000 : o : o, wel meerdermaal niet minder. . ,
& Dat bv de aflosfinge van ieder Obligatu ' betaald zal worden tot een Pramie (bo ven en behalven het Kapitaal en de Inte resfen) 4 per Cento, zynde voor ïede
Zullende van deeze Negotiatie worden ungeceeven «o Obligatien, ieder grootƒ1000:0:0, ' op Naam of in Blanco, ter keuze der E'pnaan, alle n dato den 1 Augustus 179° en de aflosfinge der Kapitalen en de Interesfen Jaarlyks, promptelyk worden betaald, ten Comptoire-Generaal van de Unie in 'sHage, alwaar ook de Furnisfementen zullen gefchieden op Provifioneele RecepTfen, door den Ontfanger-Generaal ge ekend welke 6 Maanden na dato tegens de Oigineele Obligatien zullen kunnen .worden mtgewisleld.
Wy hebben in onze (tukjes dezer Nieuwe Nederlandsche Jaarboeken voor de maanden Mei en Juny 1790, voor eerst: het Rapport van de Commisfie tot de zaaken van de Quota's en de Financie van de Generaliteit medegedeeld, welk Rapport op den 21 Mei 1790 ter Vergaderinge van de Algemene Staaten is ingeleverd. Zie bl. 497 en volgg. Vervolgens hebben wy de Byla-
'sGrA*
VENHA» GE.
( t



"sGra-
venha ce. '
ijjtf NIEUWE NEDERLANDS CHE
gen, tot dat gewigtigRapport betrekkelyk, • op orde mede gedeeld. Zie bl.iiisenvolgg. waar mede dit ftuk volledig in onze Jaarboeken vervat is. Dog de Heer Mr. H, Fagel Griffier van Hun Edele Groot Mogende , meende, dat Hy eenige wettige bedenkinge hadt op voorgemeld Rapport van de Commisfie tot de zaaken van de'Quota*s en 't Financiewezen, en bragt diè bedenkingen ter tafel van Hunne Hoog Mogende, op den 21 der afgeloopene maand Juny 1790, op deze wyze:
HOOG MOGENDE HEEREN!
"T)e Ondergeteekende, ingezien hebbende het *~ Rapport door de Heeren Gecommitteerden tot de Revifie van de Quotes en het FinancieWeezen, den s.i Mey laatstleeden, ter Vergaderinge van Uw Hoog Mogende ingebragt, vind zig in de noodzakelykheid de precieufe attentie van Uw Hoog Mogende eenige oogenblikken te moeten fixeeren op dat gèdeelte van het gemelde Rapport, het welk rouleert over het Departement, aan welkers hoofd hy geplaatst is, en waar mede de Commisfie zig byzonder fchynt bezig gehouden te hebben.
De Ondergetekende zal niet opnaaien de om. Handigheden4 waar in de Republicq zig bevond, toen deeze Commisfie, en die van her Defenfie-Weezen, in de Waereld zyn gekomen; — een tydftip vrugtbaar, voorwaar, in kostbaar e perfoneele en buitenlandfche Commisfien! —■ Hy zal dus alleenlyk remarqueeren, dat de Le^ den van dee^e twee Commisfien. in aanm^rkelyke gei aller; uit de refpective Provinciën té zamen zynde gekoomen, en, zo als de meeften
zelfë



JAARBOEKEN, July, 1700. ïyy?
zelfs openhartig bekend hebben, weinig of geen kennis kunnende hebben van de zaaken, waar over zy hun oordeel moesten vellen, met reden 1 hün eerfte werk hebben gemaakt van het inwinnen van de vereischte informatien. 1 De Commisfie van het Financie-Weezen zig^ tot dat einde vooraf geaddresfeerd hebbendei aan de Generaliteits Keekenkamer, heeft deeze; daar .aan voldaan door eene breedvoerige en wel uitgewerkte Memorie , waar toe het Rapport van de Commisfie zig dan sok telkens refereert. Doch de gemelde-Kamer, in haare voorfchreeve Memorie, gekomen' zynde tot het Articul van de Griffie, en ten dien opzigte volkomen inftemmende met hét Rapport ter Vergaderinge van de Heeren Staaten van Holland en West- Friesland den 30 November 1754 uitgebragt, na alvoorens opgegeeven te hebben het geen haar daar omtrent bekend was , refereert zig voor het overige aan den Grifier van U Hoog Mo gcnde, die, (zoo als de gemelde Kamer, zig gelieft uit te drukken,) door zyne laugduurige ondervinding en groote ervarenheid in de direclh yan de Griffie, beter als iemand in ftaat was om te beoordeelen in hoe verre de gebruiken, in de Griffie plaats hebbende, met den dienst yan den Lande overeenkom/lig waren; het welk dan ook dat natuurlyk gevolg heeft gehad, dat de gemelde Commisfie, ter bekoming van de benoodigde Informatien , zig by hunne Refolutie in dato den ïo April 1787, aan den Ondergetee. kende heeft geaddresfeert.
Van deeze Refolutie neemt de Ondergetee^ kende de vryheid hier nevens Copie aan Uw Hoog Mogende, fub Lt. A, te prefenteeren, op dat ÜW Hoog Mogende daar uit zouder kunnen gewaar worden, waar in dë poinciei hebben beftaan, waar over de Commisfie de con ïideratien van den Griffier hebben ingenoomen
'sGra-
/enhaje.
lonftde-
•atievan
griffier
?agel,o;>
Rapport
vegen
ijuota's
\n Fi-
'iancitm
\
[
1



i55S NIEUWE NEDERLANDSCHÊ
'sGra-
vénhacê.
ConfideratlevanGriffier FageI,o/> Rapport wegen Quota's en Financie.
en te gelyk zouden kunnen zien dat de gemelde Commisfie , ten opzigte van een van dé voornaamfte dier poincten , naamentlyk het daafftellen vah vaste Tractementen voor die geenen* welken uit de Post der Schryfloonen wierden gefalarieerd, haar gedagte reeds bepaald had.
De Ondergeteekende heeft zig egter niet onttrokken aan het Verzoek door de Commisfie aari hem gedaan; en zoo dra dezelve , na een vry langduurlg Reces, veroorzaakt door de tusfcheri beide voorgevallene Revolutie, weder by den anderen was gekomen , heeft hy aan. dezelve overgegeeveh eene ample Memorie, waar van hy mede de eef heeft, Copie hier nevens, fub Lt. B., aan Uw Hoog Mogende te prefenteeren , en waar in hy , na alvoorens met die cordaat* heid, welk aan een oud en eerlyk Minister be^ taamd, te hebben aangetoont de waare oorzaaken van de aanmerkelyke vermeerdering van dé post van de Schryfloonen, zedert het jaar 1740, op alle de poincten in de voorfz. Refolutie aari hem opgegeeven, voor zoo veel zyn Departe ment betreft, in het breede zyne gedagten aart de Commisfie heeft medegedeeld; en wel met die openhartigheid en uitvoerigheid, dat hy zig durft vleijen, dat een ieder die zig de moeite wil geeven zyne voorfz. Memorie met aandagt jn te zien, daar door zig een volkomen denkbeeld zal kunnen vormen van de Conftitutie van de Griffie, geconfidereert ais een generaale Secretarie van Staat voor de zeven Bondgenooten t en dus in dat opzigt zeer verfchillende van alle andere Departementen, die een bepaald object van Directie hebben, zoo als de Raad van Staate, de Generaliteits Rekenkamer, de Admiraliteiten &c. die daar en tegen, in hunne deliberatien en befognes alhier , dikwyis verpligt zyn hun toevlugt te neemen tot de Charterkamer en Griffie van Uw Hoog Mogende; zoo als de
Le»



JAARBOEKEN, July, ï?oo. tyyg
Leden van de Commisfie zelve gedaan hebben 5 — dog fpeciaai de Subalterne geëmployeerden;, van dezelve, — en welken in die qualiteit byna dagelyks van alle de Registers van Staat en andere Documenten zyn bedient geweest; hebbende den Ondergeteekenden, om de Commisfie, zo Veel in hem was, in haare naVorfchingen behulpzaam te zyn, daar toe de benodigde ordres gegeeven.
Den Ondergeteekenden had zig dus met reede mogen vleijen, dat hy ook van zyn kant de Commisfie na genoegen bediend had; ten minfteii had had hy zig mogen vleijen, dat zyne beweêZene bereidwilligheid die uitwerking op de Commisfie zou gehad hebben, dirt, indien aanhaar, t»p het een of ander poiht, in zyne voorfz. Memorie vervat, eenige twyfTeling was overgebleeVen, zy zig daar over by preferentie aan hem Zoude hebben geaddresfeerd , alvoorehs zig op het zelve finaal té bepaaleri, öf geloof te geeyert aan zoodaanige Informatien , zyn Departement concerneerende,, als den Ondergeteekenden nü tnöet veronderftellen, dat haar, bulten hem om, zyn toegekomen: — zeker is hét althans, dat hy in het Rapport van de Commisfie mentié vind gemaakt van gebruiken, welken men té vergeefsch ih zyne Memorie zal zoeken; gebrulken, Welkers befchóuWing echter de Voornaamfte groildflag fchynt gel?gd te hebben tot dé ' bezwaarende denkbeelden, welken de Commisfie zig van de Griffie heeft geformeerd, en dus dé éerfte aanleiding gegeeven te hebben tot dert voorflag öm 'er de Conftitutie geheel van te ver-
\ ; anderen en den bodem in te fiaan; — doch gebruiken, Welken hét dén Ondergeteekenden leed doét ömbewimpeld te moeten declareeren,
' . dat alleen hun exiftehtie hébben in dé inbeelbeelding van die geénen, welken dezelven aan de Commisfie hebben aangebragt, en die dus dé Lllll Le-
's GrAt
VENHASE.
Confide-
ratievan
Griffier
Fagel,o/>
Rapport
wegen
Qtiota's
Tn Fi-
nancici



i56o NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
ce. -
Confidcratievai.Griffier Fagel,o/ R::f>por, "vi'gen Otiotds en Financie;
Leden van dezelve in dit voornaame point hebben misleid.
Den Ondergeteekenden bedoelt het geen op pag, 105 van het Rapport van de Commisfie op datfubjecf. te vinden is; en alwaar, na alvoorens Uw Hoog Mogende te hebben gcïnformeert, dat van het Schryfloon , het welk door liet Land betaald word, alken de helft aan de Clercquen word goedgedaan, .terwyl de wederhelft word genooten by den Griffier, die daar uit egter gehouden is te falariceren zyne twee eerfte expedieerende Clercquen voor zódanig werk, waar voor zy geen Schryfloon kunnen declaree* ren5 — men aldus voorgaat: „Tntusfchen is «de helft, die de Clercqen van het Schryfloon ontfangen, voor hun eene zoo ruime belooning, dat een ordinaris Clercq, gelyk over bekend is, zyn werk aan een Ön~ „ der-Clercq voor minder/..':';/! aanbefteeden, eri' „ voor zig zelfs nog wat overhouden &c." — en welk overfiiot, dat de ordinaris Clercquen, volgens deeze ftelling, zonder'iets' daar voorgedaan te hebben , in hun zak kunnen ffeeken»; een weinig lager word bepaald op een derde.
De Ondergeteekende fielt zig gaarne in deplaats van'Heeren Gecommitteerden, toen dezeinformatie, in voegen voorfz. het eerst aan hun gefuppediteert is geworden, want men zal ftraks zien,tot welke extravagante gevolgtrekkingen dezelve kan en moet aanleiding gegeeven hebben; en hy kan zig dus ligt-verbeelden de indignatie, met welke zy daar over hebben moeten weezen aangedaan.
Geen wonder derhalven, dat zy dat aanbefleeden vooral den bodem hebben willen inflaan, en tot dat einde advifeeren om het Schryfloon van de Clercquen met dat derde, ten profyte van den Lande te vennindefén; waar na de Commis-



JAARBOEKEN, J///j/i7po. 1561
Kiislle, op pag. 110, zig ten befluite in deezer voegen uitlaat.
Zullende het Schryfloon ; op de voorfz. 9, voet bereekend , voor ieder van de twaalf
Clercquen van den Heer Griffier, en voor de „ twee Clerequen van den Commis, als men 3, daar by voegt het geen door particulieren
word betaald, en wulk zy al mede zullen ge„ nieten K (+), een inkomen Van ten miuften j« 1500 a 2000 guldens 'sjaars uitmaaken." .
Men overweege nu eens , tot welke buitenfpoïige en egter gegronde gevolgtrekkingen deze ftelling heeft aanleiding moeten geeven, en waar Over meri dus natuurlyk eerst met den Griffier had moeten fpreeken,- voor zig finaal daar op' te bep'aalen, of daar aan geloof te geeven: De acfueele belooning van de Clercquen zegt men is zo ruim, dat een ordinaris Clercq zyn werk voor twee derde aan een onder Clercq k,an aanbefteeden, en dus ecu derde in zyn zak ftee-
ken. <—
(*) 5n genieten zy dat actueel dan hiet? -— Zou' men in de daad uit die paslage niet moeten veronderftellen i dat de Clercquen van den Griffier, voor, bet geen zy voor Particulieren fchryven, thans geen Schryfloon genooim. Het tegendeel is waar, en zy wordeii daar voor betaald even als voor alle andere Schriftuüfen»' — Schoon 'er niets van op de Declaratie van het Land komt, om dat de Griffier hun daar voor uit zyn zak betaalt; —- Dus word hier niets meer aan de Clercquen gegeeven als 't geen zy reeds genieten; ja jaeUfe een derde minder. — Doch het zou veel te lastig vallen alle zoortgelyke paslages in het Kappoit te .relevceren ^ ■— het is "genoeg, als men iraar argwaan .tegens den Griffier en zyne Onderhoorigen kan inboèrfseitiea i m men geeft zich niet eens de moeite dit eenigzints {n manqueeren; — waar door die 'geerieft, 'die niet dan eenen oppervlakkige kennis van zaaken kunnen hebben, zig ongevoelig hebben haten mede flesten. ' ■ LH11 2
's GrA-
venhage. .
Confidc-
ratievati
Griffier
FageI,ö/>
Rapport
wegen
Ouota's
in Fi-
nanciel



I5Ó2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sSGra-
VEiSHAGE.
ConfideratievanGriffier Fagel,o/ Rapport wegen Quota's en Financie.
ken. —— Men neemt hem vervolgens dat derde af, en egter begroot men zyn inkomen nog op 1500 a 2000 guldens. Het is dus zonneklaar, dat de ordinaris Clercquen van den Griffier, volgens deze ftelling (de Schryfloonen op de actueeïe voet, en dus een derde hoger, berekend zynde,) zig, door aanbejleeding van hun werk aan de onder Clercquen, een inkomen kunnen maaken van ongeveer 750 a 1000 guldens, en dat zonder daar voor een Letjter op het Papier te zetten: welk een misbruik, welk eene fchreettwende verfpilling van 's Lands Penningen! —
Den Ondergetekenden wil niet ontveinzen, dat hy op het leezen van deze Articulen , en de overweging van de gevolgen, welken daar uit konden worden getrokken, zig allergevoeligst heeft aangedaan gevonden. In zyne hooge Ouderdom , na het Land geduurende meer als een halve Eeuw getrouw gediend , en door zyn voorbeeld getoond te hebben, en nog dagelyks te toonen, dat hy van begrip is, dat men'sLand geld niet voor niet moet trekken, (waar van getuigen zy, het geen van zyn eigen hand in de Griffie en in de fecreete Notulen en Indexen te vinden is,) eensklaps voor Uw Hoog Mogende, en voor het gantfche Bondgenootfchap, verdagt gemaakt te worden, als of hy zo onverfchillig over de verfpilling van 'sLands Penningen was, dat hy, liever als zelfs voor te flaan om die pretenfe ruime belooning van zyne Clercquen te verminderen, in zyn Comptoir een gebruik zou dulden, welk tot gevolg zou kunnen hebben, om van dezelven een twaalftal Lediggangers te maaken, die met een derde van de helft, van het geen het Land 'sjaars aan Schryfloonen betaalt, zonder daar voor iets te doen; zouden kunnen heenen gaan; mits hunne Declaratien, het zy dan dat zy werkten of niet, ten zynen profyte maar altoos even hoog liepen! —- waar-



JAARBOEKEN, July, 1700. 1563
Tyk, Hoog Mogende Heeren! men kan het den Ondergeteekenden niet kwalyk duiden over die fleirisfure zyne gevoeligheid te betoonen.
Ondertusfchen is deze geheele Helling, welke, zo als hy boven reeds geremarqueert heeft, de voomaamfte aanleiding fchynt gegeeven te hebben tot de nadeelige denkbeelden , welke de
1 Commisfie zig van de Griffie heeft geformeerd,
1 en dus onder anderen tot de voorflag om het Comptoir van den Griffier zo ongehoord te benadeelen, eene volftrekte onwaarheid.
Het is onwaar-, dat zyne Clercquen het recht zouden hebben, of daar van gebruik maaken, om hun werk ten hunnen profyte aan de onder Clercquen te kunnen aanbefleeden.
En het is zo onwaar, dat dit, direct of indirect, plaats zou hebben, dat daar en tegen, wanneer in drukke tyden, zcLals wy zedert veele jaaren beleeft hebben , het lopende of ander werk, door 0verkropping, uit het Comptoir van den Griffier op deszelfs ordre aan eenige van de Onder-Clercquen heeft moeten gegeeven wor-
1 den, (dan waar omtrent ook al geen aanbeftee.
1 ding plaats mag hebben,) deze altoos de geheele helft daar voor genooten hebben, zonder dat de ordinaris Clercquen van den Griffier , die ondertusfchen zelfs over dag en nagt moesten fchryven, een duit daar van in hun zak hebben geftooken.
Met een woord, Hoog Mogende Heeren! dat pretens gebruik is en blyft eene yalfirehe on' waarheid; en om aan Uw Hoog Mogende op dit important point, alle twytïeling weg te neemen heeft den Ondergetekenden zyne Clercquen op den Eed aan den Lande gedaan, en welk zy hoofd voor hoofd bereid zyn voor een alweetend God daar op te vernieuwen , de Verklaaring doen ondertekenen, die Uw Hoog Mogenden L1H1 3 me"
'sGra-
VENHAGE.
ConfideratievanGriffier Fagel,o/> Happart wegen Oiiota's cn Financie.



?s Gra-
venhace.
ConfideratieyanGriffier Fagel,o/> Rapport wegen Quota's en Financie,
] i
4 t
i 3
j
ijó-4 NIEUWE NEDERLANDSGHE
mede hier agter, fub Lt. C., zullen gelieven te vinden.
Doch het zy verre van,den Ondergeteekenden pm deeze gehazardeerde .Helling pp,rekening yan Heeren Gecommitteerden te piaatfen, waar van de rheeile hem, geduurende hun aanweezen alhier, en vooral by hun vertrek, te veel hartelyke yriendfehaps blyken gegeeven hebben, dan dat dit in hem. zou kunnen opkomen. 'Het is waarfcbynlyk, dat die geenen, welken den Griffier en zyne ónderhoorige wangunftig zyn, om de Commisfie te misleiden, gebruik hebben gemaakt van eene uitzondering, waar van den Ondergeteekende hier ter plaatfe mentie moet maaken; — want h.-t feliyat. dat men hem in de noodzaaklykhëid heeft willen brengen om van zyne,eenvoiidigfte daa'dên rekenfehap te geeven.
Het. is eenige jaaren geleden, dar de Clercq, he gechargcert is met het in bet net fchryven ier dagelykfche Notulen, een werk, dat meest 's nachts moet gefchieden, alzo de Notulen 's anieren daags, ,hoe groot dezelve ook mogen wezen, voor de refuratie gereed moeten zyn' . zig ian den Ondergeteekenden addresfeerde, met versoek dat zyn Zoon, die" Ouder- Clercq is, hem iu en dan .aan de zwasrlTe Notulen , mogt te hulp , komen. . Den Ondergeteekenden heeft van zig' niet kunnen verkrygen , om deze geringe, gunst te weigeren aan een Man, die zig zedert 3yna. veertig jaaren gedeeltelyk aan dat lastig ■verk had afgellooft , en altoos een trouw en ïaarftig Clercq was geweest; ~- te meer "daar hor dte fchikking de Heeren Gedeputeerden tui Ier zeiver Provinciaal Clercqen des te eerder van. h.loopende Notulen konden gediend worden.
Maar neen, Hoog Mogende Heeren ] het gin ruik waar over men doleert, refideert niet jm iet Comptoir van den Griffier. Met heeft plaats a dat der Onder-Clercquen, waar van zommi-



JAARBOEKEN, July, 1700. 1565
sten met vaste posten voorzien zynde, zo als het fchryven der Notulen en Nouvelles voor deze of geene Collegien, als anderzints, dan, wanneer het werk al te menigvuldig is, oi dat zy zei ven ziek of afcfent zyn, wel verpligt zyn (vermits de post niet ftil kan ftaan) om zig door hunne Confraters te laaten helpen; en het is niet te verwonderen, dat onder deze OnderClercquen, welker getal vry groot is, om dat telkens door de een of ander der Heeren gedeputeerden 'er één word aangefteld voor wien men alsdan gaarne eenig werk had, (uan het welk de Ondergeteekende zo. menigmral heett zoeken tegen te gaanjzommigen.gevonden worden die, om maar een ftuk brood te hebben, aanneemen om onder de prys te Ichryven ; dog welke pariteit is rer tusfchen deze laat/ten en de ord-naris Cl-rcquen van den Griffier, voor welken hy, als Lieden die de feerceten van den 'Staat in handen hebben , verantwoorudyk moet kunnen zyn, en die derhalven een ordentelyk beftaan moet hebben? .
Das dan aangetoond hebbende, hoedanig men door eene vaïfchc peiling, op emzvolftrekte 011kia iriteid berustende , de Comuus'iie tegens den Griffier en deszelfs Comptoir, heeft tragten m te neemen, en waar in men werkeiyk, door deze en veelerharide andere middelen, en aanhoudende mondelinge InducYien, zelfs tén opzigte van de toegcrieegenfte Vrienden van den Grit. fier, maar al te wel fchynt gereusleert te hebben , — zal den Ondergeteekenden ,van dit voor hem zo onaangenaam point afftappen; om nog op déze en geene gehazardeerde (tellingen en vöorfiaagen, in het Rapport ter neder gefield, dog buiten overleg met den Griffier , zyne confideratien aan Uw Hoog Mogenae mede u deelen. . .
LlllU Na
's GRAVEN HA* GE.
ConftdcmtievanGriffier Fagel,o/j Rapport wegen Qjwta's eu Financie.



ij6<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGra-
vknhagr.
ConfideraiieyanGriffier FageI,o/>
Rapport wegen 'Qjiota's en Financie.
Na het geen den Ondergeteekenden hier hoven onwederfpreekelyk betoogt heeft, van den soest. waar ui het Rapport ten zynen opzigte is ingerigt, is het zekerlyk niet te verwonderen, dat het Articul, de Griffie concerneerende, en waar in men telkens affefteert het Comptoir van den Griffier, met dat van den Commis en van den Direfteur te vermengen, begint met eene breedvoerige uitmccting van de vermeerdering, welke zedert eenige jaaren in de post van de Schryfloonen heeft plaats genomen.
De Ondergeteekende zal" niets zeggen van de keus der jaaren die men goedgevonden heeft te
vergelyken; dog dan zy het hem ook ge-
permitteert eene andere vergelyking te maaken;
namentlyk, van ' de geest van menage ten
opzigte van den Ondergeteekenden en zyn Departement, met dg geest van verfpilling van 'sLands Penningen in andere objecten, welke iri het zelfde tydvak, waar in men voornam en vervolgens executeerde om den Ondergeteekenden jn zyn Departement aan te vallen, heeft plaats gehad, zo als hy reeds in het hoofd van deze Memorie heeft aangetipt. Zonder te fpreeken van de kostbaar e Perfoneele Commisfien, en ande* re geldverjlindende maatregelen, welken in dat tydvak, zo by de Generaliteit, als in de Provinciën zyn doorgedrongen, heeft men onder da direftie yan die zelfde Lieden, die het op den Griffier gelaaden hadden, dog in andere zaaken yan geen menage wisten, fuccesfivelyk zien plaats neemen de kostbaarfte Buitenlandfche Commisfien — als twee extraordinaris Ambasfades in Petersburg, alwaar men reeds een Refident had: c- een tweeden Ambasfadeur in Vrankryk; —~ pn drie Ministers Plenipotentarisfen teBrusfel:—. Wanneer men nu, zónder te reekenen de importante Prafenten in die zelve tyd by verfcheide gelegenheden gedaan, a{lten optelt, het geen



JAARBOEKEN, July, 1790. 1567
die extraordinaris Commisfien aan 'sLands Fi- ' jiantien gekost hebben, zal men vinden , dat het, zelve een objeét maakt van by de twee tonnen, gouds 'sjaars. — En wat is in vergelyking van deze fom, de fom van 78 a 80 of 81 duizend( guldens, waar op in dat zelve tydvak de De-} claratien van den Ondergeteekenden, tot welkers( verhooging die Extraordinaris Commisfien, en] de alles over hoop haaiende geest van dien tyd, niet weinig gecontribueert hebben, beloopen, hebben, en waar uit hy, niet gelyk de Minis-( ters aan vreemde Hoven, een k twee Secre-| tarisfen, maar volgens het zeggen van de Com-, misfie zelve, twaalf en meer Clercquen te falarieeren had, zonder te reekenen zyne twee Expedieerende, voor welken het Land hem niets betaald, en dat in een Departement, dat in alle Landen van Europa voor het eerfte gehouden wordt, en ook meest overal het ruimfte betaald wordt ?
Dog den Ondergeteekenden heeft zig nopens die vermeerdering der- Schtyfloonen reeds in het breede in zyne Memorie aan de Commisfie uitgelaaten: — hy heeft dc Commisfie verzogt d; Registers van de laatfte jaaren (waar van fommigen twee, drie ;\ vier Boekdeelen uitmaaken,) met de Registers van voorgaande Jaaren te compareeren: — Hy heeft het 15 Anicul van zyne In/lruélie aangehaald, en het misbruik dat daar van is gemaakt, in een tyd dat zig in de Ver. gadering van Uw Hoog Mogende bevonden Le den, die honderd Hemelsbreed van elkander verfchillende zaaken te gelyk over de vloer haal den, en van alle fecreete Inltructien, Memorier eu Brieyen walden gediend zyn. — Hy moei zig derhalven nogmaals, omtrent dat point, re fereeren-afot zyne voorfz. Memorie; te mee; daar de Commisfie, zyne gegeevene oplosfingei met ftilzwygen voorbygaande, zig vergenoeg L1111 5 me
sGra-
enha!e.
lon/ide-
atievan
Griffier
rageljO?
Zap port
vegen
Ouota's
n Fi'
janeie.
1
1 t t



ïjö8 NIEUWE NEDERLANDSCHS
VENUAÖE.
Confidefêneynt'Grifer
Ra-fpor-i Wigcn Quota's é?i Financie!
met woordelyk aan te haaien de reden, door den gewezen Commis van Uw Hoog Mogende in zyne Memorie aan de Commisfie opgegeeven, ter juftificatie van de zekerlyk 'zeer aanmerkelyke vermeerdering der Schryfloonen in zyn Comptoir. Men zal den Ondergeteekenden wel. willen dispenfeeren om ,zyne gevoelens daar omtrent te uiten. Dog de gew'eezenë Gommis, in zyne defenfie daariaatende, zal den Ondergeteekenden zig vergenoegen met/de Bondgenooten te renvoyeeren tot de Lysten, welken dc Rekenkamer van de Declaratien', van het Comptoir van den Commis heeft gegeeven, ten bewyze dat ,Hy, nog de Zyne, geduurende den tyd , dat Zy die post bekleed hebben, nooit zo veel daar van gemaakt hebben; en'ten befluice daar by voegen, dat de Declaratie van zyn Kleinzoon, over het afgelobene jaar van 1789, reeds over de zeven duizend guldens minder bedraagen heeft, als die van den % w.-rzen Commis over het jaar, welk men in het Rapport heeft aangehaald.
Én wat aanbelangt de redenen, welken den eerften Clercq, die de directie heeft om de gedrukte ftuk'ken.aan de'Minifters bulten.'sLands te zenden, voor de vermeerdering van de Sciiryfl'oorien in zyn Comptoir hem' opgegeeven', : Vertrouwt den Orjdergeteekenden dat" dezelven voldoende zullen zyn bevonden. ' J '..'.. ,'.'''
Voorts tragt de Commisfie,. op pag. 105, hét voordeel, dat de Griffier uit'de Schryfloonen trekt, op losfe fchroeven te ftellen; zeggende geen Refolutie gevonden te hebben, waar uit hem eenig voordeel daar uit is toegekend. Den Ondergeteekenden refereert zig tot het geen hy daar omtrent in zyne Memorie aan de Commisfie heeft gezegd, en tot het conftant gebruik, het welk ten dien opzichte, zedert het begin van de Republiek heeft plaats gelad, waar van den oorfprong waarfchynlyk moet jezogt worden By de aanftelling van den Griffier i '■' fi"*» ' '• "-<• « ■ ■ Aers-



JAARBOEKEN, July, fjgQ, 1569
Jersfen, dewelke, wanneer hy in het jaar 1584' tot die post, die toen genoemt wierd den Stom van g \ /•, wierd 'iijtèfiógt, dezelve, ouder andere Con-1 "diticn ' niet aannam,* als onder beding, dat hy van o tot '3 maanden regulier betaalt zoude worden , •voor hm en zyne Clercquen,. en. dat men hem een fonds zoude'asfigneeren, waai' öp hy immediaat betaaling 'zoude ontfangen, waar toe hy voorfioeg den -Impost- op het Zout en Zeep , het geen de Staaten Generaal hem accordeerden.
Eindelyk vindden Ondergeteekenden, op pag. 106 van het Rapport, een nieuw bewys van het geen hy reeds hier boven door meer als. een voorbeeld be-toogt heeft. Na aldaar gezegt te hebben dat de Clercq'ien,op den Eed aan den Lande gedaan,hun eigen Schriftuuren begrooten, ihjld, 'de Commisfie dat werk zodanig voor; als'of, nog de Griffier, nog de Gommis, nog zelfs een van de twee expe dieerende' Clercquen daar over hejj oog hielden. Het contrarie is,al weder waar: dc Griffier, zo dra hy gewaar, word,.dat de Declaratb van de ,eeh öf ander van zyne Clercquen .te hoog loop:,, informeert daar op, en zyne twee Expodiaèreude Clercquen hebben geftadig het oog daar over , dit de 'Clercquen hun werk niet te hoog berekenen; ten ■welken einde in-bun Comptoir, even ah ia dat van den Commis, een gegrosfeerde Leggpr voor hunden is 3 met de Rekenkamer ■ voormaals geconcerteert. En om zig te overtuigen, dat $t ,van alle oude tyden zodanig het gebruik is geweest, behoeft men maar de oudfte Registers en Schriftuuren in te zien, Vind men 'er een eenige, waar var gezegd kan worden dat-.pp iedere zyde jji st eet Reglement Blad ftaat,.en niet meer? Ter. contrarie 'zyn de meeften zo .onaangenaam en pómtyd: onkestaar compres gefchreven, dat. 'er geen ogen blik bedenking kan ovèrblyven, dat rnen te diei tyd, even als nu, een vaste regel had, orn te we . te:
sGra-
'enha-
;e.
lonfide•atlevanGriffier FageI,ö/>
lïapport wegenQuota's'trt Financie,
t
1



' i5?o NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHAGE.
Confide-
ratieva;,
Griffier
Fagel,^
Rapport
wegen
O nota's
en Fi-
nancie.
'. 1 i i
] j c t
z
l
ten, hoe veel men op een zyde bragt. — Dog, zo als den Ondergeteekende reeds heeft geremarqueerd, het fchynt 'er thans maar op aangekomen te zyn, om argwaan en jaloufie tegens den Griffier en zyn geheel Departement te verwekken.
Van dit laatfte vind den Ondergeteekenden op pag. 108 een ftaaltje, het welk waarlyk beneden de waardigheid van de Commisfie is; en dus ook al aan haar niet moet geattribueert worden. Aldaar fchynt men den Ondergeteekenden v3n ter zyde te willen verwyten, dat hy aan den eenen van zyne twee Expedieerende Clercquen, heeft toegevoegt de post van Ontfanger van de Turkfelie Paspoorten, en aan den anderen heeft bezorgt dat van Commisfaris van de Uitheemfche Depêches, welke laatfte men incompatibel wil doen voorkomen, fchoon 'er meer als eene rede is, waarom die post nooit anders als aan een vertrouwt Perfoon in de Grifte behoorde gegeeven te worden. Den Ondergeteekenden zal daar op eenvoudig antwoorden , dat de Turkfche Paspoorten in de Griffie gereed gemaakt wordende, de post van Ontfanger van dezelven natuur!yk in de Griffie t'huis hoort, en ook altoos daar in geweest is; —-en lat de Leden van de Vergadering van Hun Hoog Mogende zekerlyk goede redenen zullen gehad hebaen'bm op zyn recommandatie aan den tweede, die nede een zeer werkzaam Man is, en met een zwaar mishoiiden beladen, de post van Commisfaris toe e voegen. —■ En wat doet dit alles ook ter zaake >f tot verligting van 'sLands Finantien, daar het mmers geen nieuw gecreëerde posten zyn ?
Voor zo veel nu betreft dat gedeelte van het iapport, welk de Commisfie aan de Bondgenooten 'oorflaat, om dadelyk in een Refolutie te veran'eren, den Ondergeteekenden heeft niet beter weten e doen, dan zyne remarques daar op in margine an te tekenen; en hy neemt de vryheid zig tot dat fcuk, het welk Uw Hoog Mogende mede hier agter
fub



JAARBOEKEN, July, 1790. iJ7»
fub Litt. D. zullen gelieven te vinden, ootmoedig' te refereeren.
Dog nublyft nog een voornaam point over. De voorflag, namendyk , welke de Commisfie doet, van den voer,, op welke de Opvolgers van den Onreïgeteekenden, als mede de Commis, en de wee Exfedieerencle Clercquen, te gelyker tyd datM hun belast laat met het omflagtig werk van de difeftie èn het opzigt over de Griffie en de ordinans Clercquen, zouden behooren te worden gededommageert, voor het gemis van het profyc, welke zy, vohensden tegenwoordige voet, uit de SchryfiooJennekken; en met welke laatften, namendyk het Commt-AiV, en dat van de Expedieerende Ckrcquen, men al dadelyk fchynt te willen beginnen; ten minften zo den Ondergeteekenden wel bevat den zin van dat Artikel van het Rapport, alwaar men, op pag. 105, na alvorens te nebben aangemerkt, !£ het de intentie van de Comnusfie geenzintsis, om aan de tegenwoordige Griffier iets tc ontneemen van de rechten en emolumenten, waai on hy zo wel als zyne Predecesfeurs is aangefteld en dus de voorteflaane verandering omtrend d( Schryfloonen in de Griffie geen ftand behoort te gry pen als omtrent zyne Opvolgers , aanftonds laa volgen deze pasfage, - ten minften voor zo vee betreft het geen ten Comptoire van gemelden Hee gefchreeven word, - het welk den Schryver va dat gedeelte van het Rapport, op dat het zelve d Bondgenooten, die daar over delibereeren moeten wel in het oog zoude vallen, met een dikke ftree onderhaald heeft; - pasfage, welke, fchoon er d volgende periodes weder eenige dubieteit aan gever ten klaarften fchynt te kennen te geeven, dat d Griffier alleen van de dadelyke uitvoering van c voorgeflagene pointen van menage is uitgezonden Zo deze uitzondering rust op dien regel van ree) en billykheid, welke in deze Republiek altoos
s Gra/enha-
3e.
Confide'•aticvanGriffier Fagel,o/> Rapport wegen Quota's en Financie.
C l f \
■>
?
>
e e 1. t n :t



*sGra.
VENHAGE.
ÏConfide-
ratievat Griffier
Rappc-n wegen Oj/ota's en Financie.-
1572 NIEUWE NEDERLANDSCBE
het oog is gehouden, in alle plans van menage, & namendyk, dat wanneer men de inkomften van een Ampt voor/laat te verminderen , zulks nooit tot prejudicie van den aciueelen bezitter van dat Ampt moet ftrekken, — dan ziet den Ondergeteekenden : niet,waarom hy alleen na dien regel van billykheid moet behandeld worden. Ishetduseenë gratie,é\é men hem doet? — Maar den Ondergeteekenden verlangt geene gratie, maar dat hy en de zynen na regt en billykheid worden behandelt: — en hoe kart men den Ondergeteekenden, zonaby het eindevart zyn loopbaan gekomen, al weder zo onverfchillig agten, over hetgeen zyn Kleinzoon, en des Ondergeteekendens twee Expedieereode Clercquen aangaat,- die 20 I 30 jaaren het Land nevens hem gadient hebben, om te veronderftellen, dat, mus tïy zyne overige dagen maar ongemoeit mogt eindigen , het hem om het even was, wat lot hun na zyrt dood wedervoer. — Neen, Hoog Mogende Heeren ! den Ondergeteekenden zal zig by dit fchoonfchynend gunstbewys niet ophouden: — want om niet te fpreeken van de naauwe betrekking, welke' hy met den tweeden Griffier , thans de post van Commis waarneemende , heeft, — hoe kan van den Ondergeteekenden gevergt worden,- dat hy het Lot van zyne twee Expedieerende Clercquen, aan welke men, zonder iets tegen hen in te brengen dadelyk ruim dc helft van hun inkomen wil afneemen, finaal op eene wyze ziet beflisfen, welke,het zy den Ondergeteekenden ten beste geduit hy pnbewimpelt moet zeggen , dat met alle regt en Mlykheta ftryd ; wordende hier in zelfs afgegaan van het geen, de Commisfie zelve in de prr°misferi van haare eerfte Refolutie, van den 10 April 1787, als een gfti .dflag en bazïs van alle haare toekomende handelingen heeft ter neder gelc?t • en ook ten opzigte van alle de'andere adueele bezitters van' Ampten in de Generaliteit, waarvan men de infcomften m het vervolg voorflaat te befnoeien, re-
M-



JAARBOEKEN, July, 1750. iffi
li'meus geobferveert heeft, en fpeciaai, zo als men Se 120 van het Rapport kan zien, ,, ten opzigte van de iorigft'e Commis ter Thefaurie., en van de. " beide Commifen en Ch art ermee fier ter Secretarie " van den Raad, dewelke die bedieningen tegens-1 " woordig waarneemen." Het is dus ten opzigte, van de twee Expedieerende Clercquen van deni Griffier alleen, dat men afgaat van dien regel van hillvkheid, hier te Lande altoos plaats.gehad heb-, i* 'de : _ en dat wel omtrent Lieden, die hoe. zeer zv nog in de Registers de modeste naam van Clercquen dragen, (waarfchynelyk om dat hunne Pradecesfeurs in de eerfte tyden van de Republiek, wanneer de Vergadering van Hun Hoog Mogende noa niet fedehtair was, en den Raad van Staate de voornaamfte directie en expeditie van alle zaaken had weinig te verrigten hadden,) actueel gecharseertzvn met de directie ;en expeditie van al het geene uit dé thans fermauenie Vergadering van Uw Hoog Mogende,' alwaar men van geene groote en kleine Vacantien weet, émaneert.
Dog, Hoog Mogende Heeren! dit is de eenigfie en voornaamfte reden niet, waarom den Ondergeteekenden gaarne nog by zyn leeven, ütes wat hei Departement raakt , aan welkers hoofd hy zig bevind, finaal ge f hikt zag. Het is het belang, dal Uw Hoog Mogende Vergadering, dat alle de Coilec^n welken relatie met haar hebben, en uit haaleChafterkdmer en Griffie bediend worden, me een woord, dat den dienst van den Lande en vai het gantfche Bondgenootfchap daar in hebben. — Hy voorziet 'by het invoeren van veranderingen welken men 'ren opzigte van zyn Departement voor flaat, het zy men dezelve Jiuksgcwyze, (het gee impracticabel is) of eensklaps by zyn overlyden wi jntroduceeren, de grootfte verwarring te gemoet 11 de Griffie van Uw Hoog Mogende en in de De partementen, die'er van afhangen. En wannes r di
s G$&-
JE.
Zonfide-
-attevan
Jrifler
?agel,o/>
Rapport
vegen'
Oiwta's
Ttt Fi- .
'lancis.-
(
1 I
1 v
r t



ss GrA-
VENHA* CE.
ConfideratievanGriffier FageI,op Rapport wegen Qjtota's en Financie.
> (
I
i
IJ74 NIEUWE NEDERLANDSCHE
dit kwam te gebeuren in trouble tyden van buiten* iandfche onlusten of anderzints, is het niet wel te berekenen, welke gevolgen daar uit, tot groeten ondienst van den Lande, zouden kunnen fefulteeren, vooral na dat men de Lieden, die de voornaamfte directie onder hem moeten hebben, door allerlei wegen gedecourageert heeft. Hy wemchte dus zyn Departement voor zyn dood, of by zyn overlyden, in zodanige ordre aan zyn Opvolger over te geeven, dat men daar van den zelfden dienst en vaardigheid kan verwagten waar van men in drukke tyden, en onder anderen noch geduurende de laatfte onlusten met den Keizer, zo menig voorbeeld heeft gezien; wanneer het meef als eens is gebeurt, dat, na dat Uw Hoog Mogende Vergadering twee of driemaal was by een geweest, en dus de Lieden van de Griffie den gantfchen dag op de been waren geweest, eindelyk kort voor middernagt van een fcheidende, niet alleen alle de gearrefteerde Depêches, na dat dezelvegeminuteert waren, nog voor Zonflenopgang in be* hoorlyke ordre zyn gedepecheerd geweest, maar ook de Heeren Gedeputeerden, voor derzelver reIbedtive Provinciën, mitsgaders Zyne Hoogheid, bedient zyn geweest van de Copien van alle de ftuk* ten en Bylaagen, waar over men "savonds te voren, zonder refumtie, gerefolveert had.
Deze confideratien wegen zo zwaar by den OnJergeteekenden, dat hy met waarheid aan Uw Hoog Mogende kan zeggen, dat zyne gedagten, zedert lat het Rapport van de Commisfie is ingekomen, 5yna onophoudelyk daar mede geoccupeert zyn geweest, zo dat 'er geene facrifices zo groot zyn, die ly niet bereid is te doen ; eensdeels om Uw Hoog Mogende en de verdere Bondgenooten te overtuigen , dat hy en zyne Familie die eigen belangzoekende Lieden niet zyn, welke het Rapport, op de wyze, zo als het zelve is ingerigt, en de publiciteit lie mea 'er aan fchynt te willen geeven, hun aan de
gin*.



JAARBOEKEN, July, 1790. 1J7$
gantfche Waereld moet doen voorkomen ; ander- ' deel; dm een bewys te geeven , dat zyn éenigfte \ dbelwit is, Om den dienst van Uw Hoog Mogende ( Vergader nge en die van de Bdfidgetiodtetf, zo veel in zyn vermogen is, te bevorderen, en de re vre-1 zene wnnordre in Uw Hoog Mogende Griffie voor, te komen. 1
De Ondergeteekende neemt derhal veri ootmoedig de vryheid Heeren Gedeputeerden te verzoe ken, van deze Memorie te willen voor neemen , om te gelyk met het Rapport van de Commisfie by de Heeren Staaten hunne Princlpaalen in deliberatie te kunnen warden gclegt.
En ten einde Hoogstdezelven volkomeri kennis tnogen dragen van zyne waare gevoelens, moet hy tenbefluite daar by declareereni
lv. Dat by de uii/luitendje gratie, in het Rap-* port ten zynen opzigte voorgeflagen, na het geene voorafgegaan is, nog Kan nog mug aan'neemen; en dat by dus, indien de Bondgenooten die fchikking ten beste van den Lande oord elen te ftrekken^ Volkomen bereid is om van de voordeden, welken! hy, uit hoofde van zyne Commisfie, uit de Schryfloonen geniet, af te zien i
T'. Dat Hy al verder zig te vrede zal hoüdeö met zodanig Tractement ais de Bondgenooten, r\é överweeging van de confideratien van dé Ondergeteekende in de Bylaage Litt. D. vervat,- voor zyn Succesj'èürs gelieven vast te (tellen; mits als dan ook, ten réguarde van de actueele Bediehdens van de Griffie > die regel van regt eh billykheid worde gevolgt, die altoos hier te Lande heeft plaats gehad; en ten opzigte van de overige pointen van het Rapport zodanig reguard op dê confideratien van den Ondergeteekenden, mede in dé Bylaag Litt. D vervat, worde geflagen, dat hy in ftaat moge zyn om de Griffie van Uw Hoog Mogende in ordre te kunnen houden, eu zyn ora,M m m m ra #a£.-
s GèA-5
'ENHA-
Zonfide* •dtievdti 3r:f.er ?dgëtiOp Rapport vegen Quiotd'i zn Financies



1576 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venha" GE.
Confuleratievar,Griffier Fagel,o/ Rapport wegen Quota's en Financie.
fiagtig, en waarlyk onophoudelyk werkzaam Ampt, na genoegen van de bondgenooten, en ten meeften dienfte van den Lande, na behooren te kunnen waarneemen; het welk anderzints vol/lrekt on/nogelyk zal zyn , niet alleen voor zyne Opvolgers, maar ook voor hein zeiven.
2K'. Eindelyk moet hy nog declareeren, ten zy men genoege gelieve te neemen met zyne gegeevene oplosfingen, dat wel verre, dat hy zoude'verlangen , dat deze zaak aan de fpyker blyve hangen, zo als wel eens verdagt is gehouden, hy met ongeduld een heilzame Refolutie van de Bondgenooten daar op zal afwagten.
Het is niet zonder aandoening dat de Ondergeteekende, in deze menigvuldige, en zomtyds vernederende details, is getreden; dog hy heeft zig daar toe eindelyk verpligt gevonden, zo uit hoofde van het geene hy aan Uw Hoog Mogende verfchuldigt is, wiens eerfte Minister hy de eer heeft te zyn, en van wien hy zyne Commffie en Inftructie ontfangen heeft, als uit hoofde van het geene hy, niet alleen aan zig zelfs, maar ook aan zyne Voorouders, die altoos voor Lieden van eer te boek gedaan, en de reputatie daar van, zobinnen als buiten 'sLands genoten hebben, verfchuldigt is. Hy twyffelt geenzints, of hy zal die genen, die Zig ongevoelig hadden laaten mede liepen, dog die hy altoos een goed en getrouw hart heeft toegedragen, volkomen overtuigt hebben- Indien hy hier of daar zyne gevoeligheid een weinig te vee'1 den teugel heéfc gevierd , vleid hy zig, dat Uw Hoog Mogende, volgens Hoogstderzelver gewoone Condefcendence, dit wel zullen gelieven te excufeeren in een Man, die zig, volgens de gewoone loop der Natuur, zo naby zyn einde wetende, gaarne met eere wilde ten grave daalen; dog waar in hy egter zal mede voeren die gevoelens van dankbaarheid, voor de menigvuldige goedheden van Uw
Hoog



JAARBOEKEN, julj, 1700. -577
Hoog Mogende, die hy altoos ifi zyn hare heeft •omgedragen.
QVas giteekencT)
H. F A G É L 'sHage den 21 Juny 1790.
Tot voorfz. Bedenkingen van den Griffier Mr. H, Fagel op het Rapport van de Commisfie tot de Quota's en't Financie - Wezen, behooren eenige Bylagen , welken wy nii zullen laaten volgen : als
Voor eerst Bylage A, zynde het navol* gend
EXTRACT uit het REGISTER der RESOLUTIËNv.™ de Edele Mogende Heeren GECOMMITTEERDEN lot revijie der QUOTES.
Martis 10 April 1787.
De Heeren Van Buren, Laan, Bisdom eö Gavanen, ingevolge het gerefolveerde op den ia January dezes jaars, in overweging genomen hebbende de Schryfloonen, welke zo wegens de Griffie van Hun Hoog Mogende , als het Comptoir van den Commis, en dat der Correspondentie met de Minifters buiten 'sLands jaarlyks verdient , en in rekeniHg aan den Lande worden gebragt, rapporteerden , dat gelyk bereids in de jaaren 1717 eö 1754 op dit point reflexien gemaakt, en eenige re* dresfen (hoewel tot hier toe nog niet ten effecten gebragt) voorgeflagen waren, ook nu met alle re* den de attentie van deze Commisfie by het exaMm mm ra 2 ini*
's GfiA»
vënra3e.



1578 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'» Gra-
venhaGE.
Refolut. yan
Commisfie tot de Qiwta's.
mineeren van de Generaliteits Kasfa zich daar op had gefixeert, te meer daar de voorfz, Schryfloonen zedert eenige jaaren zo merkelyk geaugmenteert zynde, dat die in het laatfte jaar 1785, byna eens zo hoog waren als voor den jaare 1740 , noodwendig de Generaliteits Financie een eindelyke fchikking daar omtrent kwam te vorderen , zulks dan ook de Geriferaliteits Rekenkamer zich wederom by hunne Memorie van Confideratien dien aangaande in het breede hadde bezig gehoudendan hoe zeer ook het redres ten dezen opzichte allernoodzakelykst voorkwam moeiten zy Gecommitteerden teffens advoueeren, dat de daarftejltng niet zo gemakkelyk was, nadiea aan de eene zyde alle billyke reden tot klachten voor hen, welke uit deze post wier den gefalarieert, moesten voorgekomen, en aan den anderen kant 's Lands dienst in het oog gehouden worden; dat zy Gecommitteerden om aan beide einden behocrlyk te voldoen, nodig oordeelden, alvorens eenige fchikkingen by U Edele Mogende in deliberatie wierden gebragt, de confideratien van den Heer Griffier, welke allezints de vereischte kunde en ervarentheid bezat, te doen inneemen, en dezelve verzogt aan U Edele Mogende op te geeven, op welk eene voet na zyne gedachten de Schryfloonen by vervolg , buiten ondienst van den Lande, vermindert zouden kunnen worden , zo door het meerder doen drukken van Stukken, van welke verfcheidene Copien moeten worden gelevert, als door eene verandering in het veelvuldig requireeren van Copyen en affchri'ften van Stukken en Refolutien, en vooral ook door eene prascife bepaaling van het geene aan de refpeeïive Clercquen zo voor het tegenwoordige als vervolg zoude moeten worden goed gedaan , wegens Schryfloon , voor ieder blad, inhoudende ter wederzyde32 regulen, en 40 letters op ieder regel, gelyk mede voor bet fchryven in vreemde taaien, hec maaken van Indices, regiftreeren van Notulen, en ver-



JAARBOEKEN, 31*//, i79o. W
der van al het geene na de gedachten van Hem Heer Gri fier op de Griffie van Hun Hoog Mogende ten profyte van den Lande, en zonder prejudicie van 'sLandsdienst zoude kunnen worden gemenageerd, en verbetert, waar toe de flipte obfervantie van Hun Hoog Mogende Refolutie , omtrent het copieeren van Nouvelles en Correspondentie met de Minifters buiten'sLandsook allezints dienftig voorkomt, gehk dan ook al verder zoude behooren te yo'rdén vastgefleld, dat het te bepaalene Schryfloon alleen- zal komen ten profyten yan de Clercquen zelve, zonder dat daar van iemand, wie ook, eenig voordeel zal genieten, buiten hem die de Stukken zelve zal hebben gefchreven, dan dat in zodanig geval van nu af aan nodig en met de billykheid overeenkomende behoort befchouwd en vastgefield te worden, dat de Tractementen yan den Heet Grifier, Commis en Clercq Tinne, worden verhoogd, zo als na een billyke onderzoek bevondet, 'zal worden dezelve hier door in haare Emolum'inten te zullen zyn benadeelt, gelyk ook haare Sugcesfeurs in Officio insgelyks een' matige verhooginge (fchoon in een mindere proportie als de tegenwoordige zich in posfesfie bevindende/) van tradte ment behooren te worden geaccordeert.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonder en verftaan , den voorflag door Heeren Gecom mitteerden gedaan te amplefteeren , en den Heei 'Vm Raudwyk als voorzittend Heer te verzoeker en te commïtteeren, gelyk dezelve verzogt en gecommitteert word by dezen, om aan den Heet Griffier Fagel, uit naam van Hun Ed. Mog. der opgemelden voorflag te communiceeren, en gemcf de Heer Griffier te verzoeken, Hun Edele Mogende daar op te dienen van deszelfs confideratiet en advis, ten einde de Commisfie na gedaan exa■ men van het voorfz. advis, zich in ftaat bevin dende dienaangaande zodanig te refolveeren , al Mmmmm 3
sGra-
,'enhaje.
Refolut.
van
Commisfie tot de Quota's.
1 I



NIEUWE NEDERLANDSCHE
*§Gra-
vejjha-
Accordeert met voorfz. Register.
(JVas geieekend')
,A. HOIJNCK van PAPENDRECHT.
De tweede Bylage B. is eene Memorie van den Griffier van Hun Hoog Mog. aan de Commisfie tot de Quota's en 't. Financiewezen overgegeven den 18 Juny 1787, tot antwoord op voorgemelde Refolutie van de Corornisfie van den 10 April 1787.
Aan de Edele Mogende Heeren GECOMMITTEERDEN tot de REVISIE der QUOTES.
De Ondergeteekende Griffier van Hun Hoog Mogende uit handen van den Heere Grave Van Rauawyk, ontfangen hebbende een Extract uit het Register der Refolutien yan de Edele Mc~ gende llecrcn Gecommitteerden tot de Revific der \jiioies, waar by aan hem verzegt word op te geven » op welk ecue voet buiten ondienst van den Lande, de Schryfloonen na zyn gedachten vermindert zuiden kunnen worden /zal, zig alleen bepaalende tot de Griffie, (de Declaratien van den Commis Ojuirles en van den Directeur Tinne niet door -synetlanden pasfeerende,) de eer hebben voor af té obferveeren, dat by de voorfz. Refolutie geremarqueert word, dat de Schryfloonen zcdei 1 eeni-t g- jaireii, en vooral zedert 1740 thcrkelyk ge■^t^menleert zyn.
De
zy op gronden van equiteu ten nutte van den Lande zal vermeenen te behooren.
(Onder ftond~)



JAARBOEKEN, July, 1750. 1581
De redenen van die vermeerdering zyn Iigtelyk op te maken, ais men de moeite wil neemen van na te gaan, wat in de Republiek is voorgevallen zedert het jaar 1740 , zo omtrent de buitenlandfche als binnenlandfche zaaken , welken zodanig zyn vermeerdert, dat de Registers voor die tyd, het zy fecreete of ordinaris, alleen behoeven gecomparcert te worden met de jegenswoordigen, om overtuigt te zyn , dat meer dan eens zo veel gefchreeven heeft moeten worden; zonder ten opzigte van de laatst afgeloopcne jaaren te fpreeken, van den jongften Engelfchen Oorlog , en van de menigvuldige Schriftuuren en Retroattas, welken de wederlegging van dc eisfehen van den Keizer hebben veroorzaakt.
20. Daar men zedert eenige jaaren in alles verandering wil maken, daar men alles uit de grond wil öphaalen, daar men hondert hemels breed van elkander verfchillende zaaken te gelyk over hoop haalt, en daar men ten dien einde een menigte Registers moet nazien, van alles Extracten, dan door den een, dan door den anderen werden gerequireert, en den Griffier volgens het 15 Artikel van zyne Inflruciie geen Copyen aan eenig Heer Gedeputeerde mag weigeren, is het niet te verwonderen , dat zulks meer wérk en gevolgelyk ook meer kosten veroorzaakt.
Daar komt by in de 30 plaats, dat zedert weinige jaaren een gewoonte is geworden , die nooit voor dezen plaats heeft gehad, dat ieder Provincie gedient moet worden van Copienvan allelnftructien, Memorien en Brieven, zelfs de allerfecreetfte, in Cyffer gefchreeven, waar door de Cyffers byna onnut zyn geworden; en hoe veel dit verfchilt van de wyze, waar op voor dezen de fecreete zaaken zyn behandelt, kan gezien worden uit een Misfive van Hun Hoog Mogende over de fecretesfe, copielyk hier nevens gaande.
Mmmmm 4 Meer
'sGra-
venhage.
Memorie tQtaritw', ip deliefol. van de Commisfie.



i;8a NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s Gra
fy'ënha-
Mcuork ptamv?. op deKel'ul. van 'dc Con) tnisjie.
Meer zal den Griffier, om redenen, hier niet by voegen; maar durft zig verzekert houden, dat de bovenftaande eenvoudige oplosfingen het zelfde effect; tot gerustftelling van Heeren Geeommitteerden tQt de Revifie der Quotes zullen hebben, als eenjge van die zelfde oplosfingen gehad hebben , tot wegneeming van den argwaan, nu ruim dertig jaaren gebeden , veroorzaakt, door den Brief welke de Rekenkamer als toen goedvond, op het zelfde fubject, door de pen van den Secretaris Buys, aan Hun Hoog Mogende te fchryven ; en welk geen ander gevolg heeft gehad, als dat daar op den 30 November van het jaar 1754 in Holland een Rapport is uitgebragt, waar in men duidelyk gevaar word , dat de gehazardeerde voorflagen en projecten jnde voorfz. Misfive vervat, ter dier tyd weinig ingang hebben gevonden; wanneer anders de Heeren Staaten van de gemelde Provincie, in hunne Refolutie van den yden Maart 1755, over de pointen, in gemelde Misfive vervat, ter Vergaderinge yan Hun Hoog Mogende ingebragt , zig ook wel op dat point zouden hebben uitgelaaten; cn de Rekenkamer zelfs, wiens hoofd point meu gaarne erkent te moeten weezen het betragten van 's Lands menage, indien haare toenmaalige idéen op regt. en billykheid hadden gefteunt , dezelve by voorkomende gelegentheid wel weder zoude hebben vgrlpe^errdjgt,
Heeren Gecommitteerden tot de Revifie der Quotes vinden , dat liet zo gemakkelyk niet is hier omtrent bepaalingen te maken, nadien aan de eene zyde alle billyke reden tot klagtcn voor hen, welke uit deze posten worden gefalarieert, moeten voorgekomen , en aan de andere kant's Lands dienst ifj het oog gehouden moét worden: En zekerlyk is het zelve 7.0 gemakkelyk niet, en zoude den Griffier liefst geëxcufeert zyn, zyne Confideratien op tg geeven, om niet verdagt gemaakt te worden ,



JAARBOEKEN, >/)', 1790. i5§3
zyn eisen belang in het oog te hebben gehouden,' wanneer eene ondervinding van ruw een halve Eeuw > hem verpligt rondborftïg re declareeren, dat alle ver-, andcringen geen verbeeteringen zyn;, eri dac zyne «evoelens omtrent de wEEzentlyicf pointen van, Menage, waar op de werkzaamheid van Heeren, Gecommitteerden zig met vrugt zoude kunnen vestigen, en wam die Menage, zonder ondienst: Vaa den Lande, werkelyk te vinden zoude zyn , volkomen in (temmen met de gevoelens door den Raad van Staate Ao. 1719 m hunne Misfive gemanifesteerd.
Om egter te voldoen aan het verlangen van Heeren Gecommitteerden tot de Revifie der O otes: om op de poinren in hunne voorfz. Refoluue ver vat, zyne confideratien te zeggen , zal hy de vry heid neemen zig tot de onderftaande reflexen ti refereeren:
Ad 1° meerder doen drukken van Stukkei
'' vanwelkcverfeheidenc Copien moeten woi 1 en geleevert.
Alle Stukken van welke men, uit hoof de van derzelver importantie, voorziet, da veel navraag zal zyn, en dus veele Cc pien zouden moeten worden gemaakt f welke den Griffier ingevolge van het i; Artikel van zyne Inftructie niet kan wei geren,) laat men zedert cenigen tyd mei als ooit drukken.
Als men nu nagaat de importante e volumincufe Stukken, welke zedert kon jaaren zo van de Oost- en West-Indifct Compagnien, als van den Raad van Sta te en Admiraliteiten ter Vergadering v; - Hun Hoog Mogende zyn ingebragt, d Mmmmm 5 i
sGra-
?ENHA-
:e.
Memorie otantw, >p deRe'ól. van ie Commisfie.
1
t »
*
n
e
e
1- . n ie h



iSU NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhage.
Memorie totantw. op deliefol. van de Commisfie.
allen ten gerieve van de Heeren Gedeputeerden op voorfz. wyze zyn gedrukt geworden , vertrouwt den Griffier niet te veel te zeggen, wanneer hy avanceert daar door het Land verfcheide duizende gefpaart te hebben, waar mede anders zyne Declaratie ten zynen profyte zoude vermeerdert zyn geweest.
Doch de ordinaris Depóches, als generaale aanfchryvingen in de Generaliteit , of aan de Ministers, Confuls, en Commisfarisfen buiten 'sLands, zouden meeftentyds niet als met groot retardement, en dus tot on dienst van den Lande, kunnen gedrukt worden; alzo het zetten, drukken, en vervolgens invullen van dezelven zeer veel tyd zoude vereisfchen, daar verfcheide Clercquen, onder dicfamen, die Depêches met veel meer fpoed kunnen vervaardigen; het geen waarfchynelyk de reden is, waarom al aanftonds in dat opzigt is afgegaan van Hun Hoog Mogende Refolutie van den 24 October 1669, welke ook alleen provifloneel en tot een preuve is genomen geweest.
Egter, hoe zeer de ordre van het Land medebrengt, dat van de ordinaris en extraordinaris Staaten van Oorlog over dag en nagt,voor de Provinciën de vereisch e Copien moeten worden gemaakt , en d3ar aan ook met alle promptitude voldaan word , erkent den Griffier, dat hier in , misfehien buiten grooten ondienst van den Lande , die verandering zoude kunnen worden gemaakt, dat dezelve voortaan zou. den kunnen werden gedrukt, zo voor de Provinciën als voor Zyn Hoogheid, ^n de
ver-



JAARBOEKEN , July, 1790. 1585
verdere Leden van Staat, welken volgen; gebruik daar van gedient worden.
Insgelyks zouden de generaale Petitiën, en , indien de Bondgenoten bet goedvinden , zelfs de Biddags Brieven kunnen gedrukt worden.
Ad 2°. Eene verandering in het veelvuldig re quireeren van Cofien en Affchrhften vai Stukken cn Refolutien &c.
Hier op zoude den Griffier zig kunne: •vergenoegen met te zeggen, dat zyne Ir ftruttie, als dan, moet verandert worden doch of dit buiten ondienst van den Lat dc, eenige weinige gevall' n uitgezonden 1 zoude kunnen gefchieden, kan uit de vo gende reflexien opgemaakt worden.
. De Provinciaale Clercquen, moeten ë ' voor de Provinciën door wien zy betaai worden fchryven, i".de dagelyklche N01 velles en Notulen ; 2". alle Stukken uit c ordinaire Notulen, die door hunnne Pr< vincien worden overgenoomen. Hier v£ komt derhalven niets op de Declarat van den Griffier.
Dog alle zaaken, die eenigzints fecre zyn, en gevolglyk ook de zodanige, die < rcfumtie nog niet gepasfeert zyn, kunm volgens de ordre van den Lande, en c confufie te vermyden, niet door de Pr vinciaale Clercquen gefchreeven wordei en worden egter, als het Stukken van aa belang zyn, dikwyis door de Heeren G deputeerden gerequireert, wanneer het tc vallig op hun Postdag valt, maar voor
do
's Gra-
venhage.
Memorie totantw. of dcRe-' Jol. van ■de Com' mis/ie.
1
»
l-
k
d 1!e»nie
it le :n ra >
neealDr



«
•s Gra-
venhace.
Memorie totantw. op de Keft!, van de Commisfie.
Men heeft attueel buitenlandfche Gom-
mis»
586 NIEÜWË NEDERLANDSCHE
door den Heer Raadpenfionaris als de Vergadering van Holland by een is.
En dit is dikwyis van het grootfte aanbelang, niet alken voor die Provinciën , maar zelfs voor het gemeene Land, voor al wanneer de refpective Landdagen, vergadert zynde, op het punt ftaan van te fcheiden , en de importantfte zaaken dus dikwyis tot het weder by een komen van dezelven onafgedaan zouden moeten blyven leggen. Wanneer 'er nu interesfante Stukken ter Vergadering zyn ingekomen , of Rapporten zyn uitgebragt, kan dit fchryven voor de Heeren Gedeputeerden , of voor den Heer Raadpenfionaris,de Clercquen van den Griffier dikwyis tot diep in de nacht occupeeren, om dat alle die Stukken , met hunne extenfien, ook nog voor den volgenden ochtend in de ordinaris en fecreete Notulen moeten gebragt zyn , om gerefumeert te kunnen worden : en hoe veel overleg en werk dit alles ondertusfehen vcreischt en veroorzaakt, kan ligt begreepen worden, wanneer geconfidereerc word, dat men in deze laatfte jaaren dikwyis Notulen van eenen dag gezien heeft die 3 a 400 folio Bladzyden groot waaren, houdende zaaken, waar by de zeven Bondgenooten evengeïnteresfeert waren, In een veelhoofdige Regeering gelyk de onze, moet dit natuurlyk meer fchryvens veroorzaaken, als in een eenhoofdige; en echter vertrouwd men dat 'er weinige Secretaryen van Staat gevonden zullen worden, die na evenredigheid van 't werk, dat daar in verrigt word, minder kosten.



JAARBOEKEN, 1750. 1587
misfien aan een enkel Hof, welke veel ■ meer in een Jaar aan 't Land kosten als de < vier Declaratien van den Griffier in een ge-< heel jaar belopen, waar uit echter alle zyne Clercquen gefalarieert moeten worden, ; en hy «elfs zyn beftaan moet vinden. 1
Om dit nu ieder door zyne Provincie te. laaten betaalen, zo als wel eens is voorgeflaagen , is een zaak, die impracticabel is. Voor eerst kan het van den Griffier niet gevergt worden, dat hy de Clercquen , die niet na hunne Schryfloonen kunnen wagten uit zyn eigen middelen zal betaalen; ieder Provincie zou derhalven een Fonds dienen daar te ftellen , waar uit hunne Declaratien , met dezelfde promptitude konden werden voldaan , als nu gefcbied uit de Generaliteits Kas. Ten anderen zou dit, voor al in drukke tyden, aan de grootRe inconvenienten onderhevig zyn.
Deze Stukken, zo wel als de dagelykfche menigvuldige Depêches, over het ge heele Comptoir van den Griffier verdeeli moetende worden , is het voor de Clercquen, die dezelve fchryven, (en die mei en zyn die geenen die, dezelve expediee ren,) onmogelyk om precies te weeten ei dus op hunne Declaratien te annoteeren voor wien die Stukken gefchreeven zyn en indien;de Clercquen, die dezelve expe dieeren, daar van vooraf differente decla ratien en uitreekeningen moesten maaken zouden die Stukken meeftentyds te laat aa de Gedeputeerden ter hand komen: 00 wanneer de Stukken groot zyn , worde dezelve om meerder fpoed gecompasfeert en dus een enkeld Stuk door diverfe hai
de
sGra-
'enha-
;e.
Memorie otantw. >p deRc' 'ol. van de Commisfie.
1
» l c 1
9
1-
a



'sGra-
venhage.
Memorit ■tocantw. 'op deRefol. van de Commiifie.
1588 NIEUWE NEDERLANDSCHE
den gefchreeven, en dan vervolgens weder door anderen verzamelt, hetwelk dikwyis in drukke tyden "met een onbegrypelyke vaardigheid moet gefchieden.
Dus zouden hier door niet als confufie veroorzaakt worden, en veeltyds de eene Provincie voor de andere betaalen. En geen minder confufie, zonder van andere inconvenienten te fpreeken, zoude het veroorzaaken , indien men die fecreete of ongerefumeerde Stukken, een ieder door zyne Provinciaale Clercquen wilde laaten fchryven , en dus buiten het Comptoir van den Griffier doen rouleeren , alwaar alles in ordre gehouden en voor de refumtie bereid moet worden; behalven dat ieder Provincie dan nog wel een half douzyn Clercquen diende te falarieeren, die in flappe tyden meeltendeels ledig zouden loopen.
Daar en tegen zodra men de Griffie van Hun Hoog Mog. confidereert, niet als een particulier Comptoir, maar ,' zo als dezelve, onder de direct ie van den Griffier, in der daad is, als een generaale Secretary yan Staat voor de zeven Bondgenooten, wat is dan natuurlyker, en minder confufie onderhevig, als dat alles op eene generaale Declaratie komt, en uit de generaale Kas betaald word ? Voor het overige renvoyeert den Griffier de Heeren Gedeputeerden dikwyis aan hunne Provinciaale Clercquen, wanneer zy Stukken vragen, uit de ordinaris dagelyklë Notulen, die de refumtie reeds hebben gepasfeert; en hier in zoude den Griffier gefterkt kunnen worden door een expres daar toe te neemene Refolutie, waar by teffens vastgefleld
wierd,



JAARBOEKEN, July, 1700. 1589
•wierd, dat van de ontcyfferde Brieven de * Heeren Gedeputeerden zig zouden moeten vergenoegen met een eenvoudige lectuur < of korte annotatie.
Ad 3*- E£ne precifere bepaaling van het geene aan de refpedtive Clercquen, zo voor het tegenwoordige als voor het vervolg, zoude moeten worden goedgedaan, wegens Schryfloon, voor ieder Blad, inhoudende ter wederzyde 32 Kegels en 40 Letteren op ieder regel.
Deze bepaaling is, voor zo veel de Clercquen van den Griffier betreft, zo precies •als men zou kunnen begeeren; agter hunne Declaratie verklaaren zy, op den eed aan den Lande gedaan, zig gereguleert te hebben na het Reglement van 1661. Dal Reglement brengt mede, dat voor een Blad fchrift, ter wederzyde ay Regels houden de, (doch zonder bepaling hoe veel let. ters op ieder Regul,) drie ftuivers door he Land zal goedgedaan worden.
Het kan in geen gezond verftand op komen , dat daar door verftaan moei worden 25 Reguls, ter heeler Blad en zc Compres gefchreeven als nu gedaan word en voor de depêches (wil men van de ge ringfte geen Boekdeelen maaken,) gefchre ven moet worden, alzo als dan een Clercq hoe naarftig hy was, gewis minder zoi verdienen als de geringfte Daglooner, el den Griffier daar van niets hebben. Mei heeft derhalven in vroegere tyden onder zogt, hoe veel Bladeren van 25 Reguls o] ieder zyde, ruim largo Schrift , op een zyde compres ter heeler Blad gebragt kun
sGra-
'enha-
;e.
Memorie lotanlw. op deRelol. van de Com~ mis/ie.
»
t 1 1 l
I



i$9o NIEUWE NEDERLANDSCBE
's Gra-
venhaGE.
Memorie tot aniw. op deRe* lol. van de Commis/ie.
nen worden , en bevonden, dat op eene? zyde* van 32 Reguls ter heeler Blad, ert 36 a 40 Letters op eene Regül, vyf blad gebragt kan worden - door welke manier van declareeren (cn dit kan als êen proef op de fom geconfidereert worden,) de fiaarffigfte Clercquen van den Griffief , zig ter nauwer fiood een inkoomen kunnen bezorgen . evenredig aan dat van de C!err«|uen van den Heer Raadpenfionaris Van Holland.
Op deze wyze heeft mén trdgten te voldoen aan een Reglement, zonder behoorlyk onderzoek in de Wereld gebracht in een tyd dat de Levenswys, voorzeker de helft van de tegenwoordige koste, en de Levensmiddelen gewis twee dërde beter koop waren. Deze Regul word als een ftaale wet, zedert önheuchelyke tyden in het Comptoir van den Griflier gevolgt; en kan den Ondergeteekenden gerust verzekeren , dat by zyn tyd geduurende byna 60 jaaren, noch by die van zyn Oom meer dan 60 jaaren, noch by die van zyn Grootvader, noch by die van zyn Oud-Oom, die allen den post van Grillier niet zonder betuigingen van het genoegen van Hun Hoog JVlog. bekleed hebben, geen nieuwigheden daar omtrent zyn ingevoerd. Welke verandering men dan ook in de manier van declareeren wil maaken , is den Griffier als een eerlyk man verplicht te declareeren, dat, indien men in de prys der Schryfloonen eenige vermindering wilde introduceeren, hy voor zyne Clercquen , die dikwyis in drukke tyden als Slaven dag en nagt moet werken, niet gaarne meer verantwoordelyfc
zou.



JAARBOEKEN, July, 1790. 159'
zoude willen zyn, als voor Lieden die fecreeten van den Staat in handen hebben, waar toe men gevolglyk niet als fatfoenelyke Lieden kan verkiezen, en aan wien men dan ook een fatfoenelyk beftaan, zo als in alle Landen gefchied, moet bezorgen.
Ad 4Q. Het fchryven in vreemde Taaien &c.
Hier voor word door het Land een ftuiver meer per Blad goedgedaan, waarfchynelyk en met reden, om dat de geenen, die dezelven niet kundig zyn, meer tyd nodig hebben om een Stuk in een vreemde Taal te copieeren als een Stuk in hun Moedertaal; en het zoude een groote hardigheid en te gelyk beuzelagtig zyn, die geenen, die zo een vreemde Taal magtig zyn, van dat gering voordeel te priveeren.
Ad 5a» Het maaken van Indices &c.
Hier Voor werd, op den Eed aan den Lande gedaan, gereekeht na den tyd,die daar aan befteed word, een Clercq wee* tende, hoe veel hy in een uur kan fchryven; en kan dit niet anders gereekent worden, als men nagaat, hoe veel zoekens en hoe veel leezens het vordert om een goeden Index en Retroacfa te maken. Dit is een van de moeijelykfte en teffens noodzakelyk* ffe werken, zonder het welk de deliberatien van Hun Hoog Mogende, welken zo veelerhanden refpecten ui tleeveren , een Cahos van verwarring zouden zyn. De Griffier durft zich gerust beroepen op hec getuigenis van de Heeren Gedeputeerden, nopens het nut en gemak, welk zy onderNnnün. vin"
's Gra-»
VENHAGE.
Memorie tot aniw* op deRe* fol, van de Gommis fie.



'sGra-
VENHACE.
Memorie tot antw. op de Refol. van de Commisfie.
1592 NIEUWE NEDERLANDSCHE
' vinden in de vaardigheid , waar mede hy hun te regt kan helpen, uit de generaale Indexen door hem zelfs in voorige jaaren gemaakt, en waar voor hy nooit iets aan het Land in reekening heeft gebracht, alzo min, als voor het geen met zyn eige hand dagelyks zo in de ordinaris, als vooral in de fecreete Minute word gefchreeven. Deze Indexen en Retroadtas moeten telkens vernieuwt en vervolgt worden, en zyn omflagtiger als ooit, zedert het veelvuldig overnemen, het doen van Aanteekeningen en het accrocheeren in de Confenten, van de eene zaak aan de andere ; zonder te fpreeken van het omhaalen van een oneindig getal zaaken, proflueerende uit de tegenwoordige omftandigheden van tyden en de heerfchende oneenigheden tusfchen de Bondgenooten; al het welk zonder goeden Indexen en Retroactas voor den Griffier onmogelyk buiten confufie te houden zoude zyn.
Ad 6°. Het regifireeren van Notulen &c.
Hier door verftaan Heeren Gecommitteerden waarfchynelyk het ordinaris Register van Hun Hoog Mogende en dat der Pasporten. De wys, om daar voor te declareeren, komt volmaakt op het zelfde uit, het Land voor een Cohier blad, houdende vier in plaats van vyf ordinaris Bladen, 12 ftuivers betaalende. Daar en boven werden op expresfe Refolutien van Hun Hoog Mogende nog geregiftreert, alle inkoomen ■ de en uitgaande Brieven met hunne Bylagen en Memorien , als mede de Aóten , Commisfien, Traftaaten, Con ventien &c, welke laatften, volgens fpeciale Refolutie
niet



JAARBOEKEN, July, 1700. 1593
niet eens in originali mogen gebruikt worden ; al bet welk is ingevoert om voor te koomen het wegraaken der origineele Stukken , wanneer die gerequireert zynde, door zo veel handen pasfeeren, zo als daar uit blykt dat voor het jaar 1646, wanneer zulks eerst in train is gebragt, genoegzaam weinig of niets meer voor handen is, en daar en tegen zedert die tyd de Charterkamer van Hun Hoog Mog. in zodanige compleete ordre is, dat niet alleen Heeren Gedeputeerden en de Gecommitteerden ter Admiraliteit , wanneer alhier befchreeven zyn, maar zelfs de Ministers van den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer, daar toe telkens, als tot ca:êgeneraale Secretarie van Staat, hunne toevlugt neemen.
Eindelyk word by de voorfz. Refolutie van Heeren Gecommitteerden tot de Revifie der Quotes voorgeflaagen, dat al verder zoude behoercn te werden tait gefteld, dat het te bepalene Schryfloon alleen zoudt koomen ten profyte van de Clercquen zei ye Sc. — dan dat in zodanig geval van ni af aan nodig, en met de billykheid over eenkoomende, behoort befchouwt, cn vast gefteld te worden , dat de TraSiementa van den Griflier , Commies , cn Clerct Tinne worden verhoogt zo als na een bit lyk onderzoek bevonden zal worden de zet ven hier door in hunne Emolumenten t zyn benadeelt Sc.
Of deze fchikking tot wezentlyke mena ge zal ftrekken, en ïjog minder of dezel ve by vervolg van tyd, en vooral in drukke ei moeielyke tyden , geen nadeel aan 'sLana Nnnnn 2 Dkm
'sGravekha-
ce.
Memorie tot antw. op delie' fol. van de Co'.n-t misfie.
!
i
r
1
i t



3594 NIEUWE NEDERLANDS CHE
'sGra- , Dienst zal toebrengen, zal den Griffier, venha- liefst niet bepaalen: dog, over het geheel,
ge. kan den Griffier, voor zo veel hem betreft,
reclameeren den voet, waar op by, zo wel Memorie als alle zyne Pradecesfeuren van de eerfte
tot aniw. erectie van de Republiek af, zyn aange¬
ef deKe-< fteld, namendyk alle de Rechten, Dig-
fol.van niteiten, Praëmlnentien, Prarogativen,
de Com- Pr of pen en Rmolutnenten ,tot zynen flaat
misfie. behoorende &c. Nu zyn die Profyten en
Emolumenten, altoos geweest het deel, het geen hy in de Schryfloonen heeft. Zyn Tractement is geringer als dat van den Ontfanger - Generaal; de Lyst van zyne Depêche-Gelden is nog dezelfde als in het jaar 1646, fchoon die van anderen Collegien propria auctoritate zyn verhoogt; het Amptgeld,v/e\k hyaan Holland by het aanvaarden van zyn post heeft moeten betaalen , heeft beftaan in eene fomma van dertig duizend guldens, aan welke Provincie ook daar voor nog 'sjaarlyks 1200 guldens moet opbrengen; en zyn flaat, als dat van een publiek Perfoon , welke door alle de uitheemfche Mogentheden, en gevolgelyk hunne Minifters alhier altoos werd aangezien als de Secretaris, niet van een enkelde Provincie maar van de gantfche Republiek, vereischt meer depences. Het Ampt van Griffier is uit dien hoofde altyd wel als een van de lucratieffte , maar ook te gelyk als een van de allermoeielykfte , , flaafagtigfle en vertroinvelykfle geconfidereert. De voordeden, die den Griffier van zyn Ampt heeft, kunnen geëquipareert worden met die van een van Hun Hoog Mogende Minifters van den tweeden rang buiten 'sLands ;of zyne arbeid en moeite daar aan geëquipareert kunnen worden, zal hy aan
het



JAARBOEKEN, July, 1700. ijqj
het oordeel van anderen overlaaten, en zig voor het overige ten opzigte van zyn toekomend beftaan, aan het goedvinden van Hun Hoog Mogende met volle fiducie op hoogstderzelver bekende equiteit en met een dankbaar hart voor de reeds genootene weldaaden, en het tot nu toe in hem betoond vertrouwen, gewillig onderwerpen.
Doch dan verwagt hy teffens, dat zyne twee eerfte of expeclieerende Clercquen , waar van 'er maar één in de Refolutie van Heeren Gecommitteerden genoemt word, fchoon beide als zodanig in de Registers van Hun Hoog Mog. bekend zyn, op wien de gantfche directie in de Griffie, en van de menigvuldige Depêches uit dezelve, rouleert, die zedert hunne aanftelling nog niets, als trouble tyden hebben beleefd; en wiens voornaamfte inkoomen gevonden moet worden uit de Schryfloonen , in dier voegen refpedtivelyk getracteert zullen worden, als het toekomt aan Lieden aan het hoofd van zo een aanzienelyk, omflagtig en vertrouwelyk Departement geplaatst, en van wiens yvenge werkzaamheid, in deze moejelyke tyden, de Heeren Gedeputeerden ter Vergadering van Hun Hoog Mogende, zo min als den Griffier, zekerlyk geen zwarigheid zullen maken, de beste getuigenis te geeven.
En hier mede hoopt den Ondergeteekenden aan het verlangen van Heeren Gecommitteerden; ten opzigte van de pointen in hunne meergemelde Refolutie vervat, te hebben voldaan, en zal dus deze Memorie befluiten met zyne vierige wenlchen, dat de lofwaardige en onvermoeide pogingen van Nnnnn 3 Hee-
's Gra-
venhage.
Memorie tot antw. op deRefol. van de Commisfie.



fjSM NIEÜWE NEDERLANDSCHE
's GuAVENHAGE.
(Was geteekent,')
H. F A G E L.
'sHageden 18 Juny 1787.
De derde Bylage Lett. C. zyn twee Verklaaringen van de Klerken ter Griffie van Hun Hoog Mogende.
"W7y Ondergefchreeven , alle Ordinaris Clercquen van den Heer Griffier van Hun Hoog Mogende, verklaaren mits dezen op den Eed by den aanvang onzer Bediening aan den Lande gedaan, en weike wy hoofd voor hoofd bereid zyn daar op te vernieuwen, dat wy geen kennis draagen van eenig gebruik, welk in ons Comptoir zou plaats hebben, om werk aan de Onder -Clercquen aan , te belteeden ; dat wy nooit direct of indiredt eenig werk aan dezelve hebben aanbefteed, of daar toe geauthorifeert zyn geweest, veel min van zodanige aanbefteeding eenig voordeel hebben genooten: Voorts dat wy voor het geene voor particulieren in ons Comptoir word gefchreven, en door dezelve gelige moet worden, altoos betaald worden
Heeren Gecommitteerden tot de Revifie der Quotes in allen opzigten gezegend mogen worden , ten einde deze, zo wel als de meer importante oogmerken van hunne gewigtige Commisfie , tot heil van den Lande en hunne eigene fatisfactie mogen uitvallen en bereikt worden.



JAARBOEKEN, jufy, 1790. U97
den op denzelfden voet, als voor het geen wy voor het Land fchryven.
(Was geteekend)
CORNELIS BONNET. C. van den ANCKER. C. KUYPE.
W. A. van BEROKEN.
H NIEÜWENHUISEN.
L. P. ROEST.
T. C. NIEUWLAND.
P. A. DEHONDT.
1. L. CUSSY.
J. WASHINGTON.
T. van der EEM.
JAN PIETER PERRIN JAQUET. Aaum 'sHage den 17 Juny 1790.
(L. S.)
Ik Ondergefchreeven oudfte Ordinaris Clercq van den Heer Griffier van Hun Hoog Mogende, gechargcert met hét in 't net fchryven van de dagelykfehe Notulen uit de Minuut, erkenne met dankbaarheid, dat ik eenige jaaren geleeden van den Heer Griffier, op myn aanzoek, en uit hoofde van de buitengewoone volumineusheid van de toenmaalige Notulen, geobtineert hebbe de permisfie om my door myn Zoon j. van der Craght, welke als Onder-Clercq van de Provincie van Gelderland is beëedigt, te mogen doen helpen; en verklaare wyders, op den Eed by den aanvang myner Bediening aan den Lande gedaan, dat ik geen de minfte kennis draage van eenig gebruik, dat in ons Comptoir zou plaats hebben, om werk aan de Onder-Clercquen aan te be/leeden, als in Nnnnn 4 welk
'sGra-
venhage.



's Gra-
vl-N haGE.
1 (
1598 NIEUWE NEDERLANDSCHE
welk geval ik geen authorifatie zoude hebben behoeven te vraagen.
(Was geteekend}
S. H. van der CRAGHT.
A&um 'sHage den 17 Juny 1790.
De vierde Bylage Lett; D. behelst eenige bedenkingen van den Griffier Mr. H. Fagel, op een gedeelte van het Rapport van meergemelde Commisfie tot de Quota's en 't Financie-Wezen , en is aldus ingerigt.
Confederatie van den ExtraSt van dat geGriffier van Hun deelte van het Rap-' Hoog Mogende, port van de Com¬
misfie tot de Revifie der Oiiotcs en het Finantie Weezen, de Griffie van Hun Hoog Mogende concerneerende, welke door haar wordvoorgeflaagen om dadexyk in een Resolutie te werden ceconverteert.
i°.f"\m redenen in zyne i°. "T)at in het ver-
^Memorie geallegu- ^ volg alleen aan =ert moet den Griffier voor de Clercquen zullen wordeze uitzondering be- den goedgedaan deSchryfdanken ; hy heeft daar loonen hierna te bepaalen, ;n boven beweezen , dat met dien verftande egter, jet allernadeeligst voor dat omtrent den tegenin dienst van den Lan- woordigen Heer Griffier de de*



TAARBQEKEN, July, 1700. 1599
de zou zyn, om met het introduceeren van eenige verandering in de Griffie tot na zyn overlyden te
wagten. Voor zyn
Perfoneel verlangt hy niets meer als een vast Tradtement; dan is hy van alle chicanes bevryd: — maar dan moet dat Tractement ook evenredig zyn aan de moeite en arbeid, die aan de Post verknogt zyn , en den Staat die denGriffier moet houden.
Om intusfehen een begrip te hebben, hoe lugtig men hier met de Inkomften van den Griffier omfpringt , verzoekt hy » dat men de Lyst van zyne Jura eens vergelyke met die van de fura van alle andere Collegien. De meeste van dezen hebben de hunnen fuccesfivelyk op eigen authoriteit verhoogt. De zyne zyn zedert het jaar 1646, altoos op dezelfde hoogte gebleeven, en dus de laagfie van allen; ja zommige zo laag, dat hy 'er tel kens geld op moet toeleg gen. Voor een Refolu tie, by voorbeeld , be taald een Particulier hen aiet meer als 15 ftuivers he
deze verandering niet behoord plaats te hebben, maar de zaak geduurende zyn leeven gelaaten op den voet, waar op hyzya Ampt zedert zo veel jaaren tot volkomen genoegen van Uw Hoog Mog. heeft bekleed. Doch dat aan zyn Succesfeur en verdere Opvolgers, voor de directie, die hy by continuatie zal behooren te behouden over het geen ter Griffie word gefchreven, en tot een dedommagement van het voordeel, het welk hy volgens den tegenwoordigen voet uit de Schryfloonen zoudegenieten, zal worden toegelegd een fom van .zek tien duizend'guldens jaarlyks', boven deszelfs or dinaire Traclement, el zulks zonder onderfcheit van tyden van Vrede oJ Oorlog, met buitenland J'che Mogendheden , 0 van andere extraordine ris tydsomjlandigheden 0 gevallen, die gezegd zoi ^den kuunenverden,meei der omflag te verwekken
■ en verder met dien vei
■ ftande,datook^&/;;-i; . loonen voorParticulierc 1 op den voet hier voor g , meld, en dus alleen a; t Ncnnn 5 <
's Gra-
venhage.
Confid.
van den
Griffier
op een
gedeelte
derRcfo-
lutie.
r
F
r f
c
u
n le



'sGra-
venhage.
Confid.
van der.
Griffier
op een
gedeelte
ïderHcfo-
lutk.
i
i
j i i
i
xrjcb NIEUWE NEDERLANDSCHE
het zy die Refolutie 20 de Clercquen zuilen worRegéls of 20 Paginas den betaald, en de /dra groot is. Dit laat men ingevorderd, volgens de zo, en des niettegen ftaan- Lyst, in de 26 Paragraaph de kan men goedvinden, der Inftructie vandenzelzonder eensmet den Grif- ven Heer Griffier te vinfier daar over tefpreeken, den, en agter dit Rapom hem ook te beroven port gevoegd onder de van hét profy t, het welk Letter E., (welke na onIiy en zyne Predecesfei rs ze gedagten zoude behoaltoos genooten hebben ren gedrukt te worden op de Schryfloonen voor en opgehangen in de GrifParticulieren , waar door fie van Uw Hoog Mog., alleen de modiciteit van even zoals ditplaatsheeft zyne andere jura eenig- in de Secretarie van Zy zints vergoed wierd, en ne Doorluchtige Hoogdie nu byna tot niets zul- heid, met betrekking tot len gereduceert worden, de Lyst der jura, die alHy laat derhal ven gaarne daar worden gevorderd,) aan de onpartydige Wae- zullende deze fom van reld over om te beoor- f iooco 0:0 gevoegd by deelen met welke naam deszelfs ordinaris Traótezo eene behandeling be- ment en de Eroolumenftempeld moet worden. ten, mitsgaders het geen Ook is het 'er zo ver- hy van Particulieren wcre van daan, dat hy kan gens Depêches geniet, ivoueerendebegrooting, ongetwyffeld uitmaaken welke vervolgens hier ne- een fom van ƒ 25 a fens gedaan word, van 30000:0:0 'sjaars, en 3e toekomende Inkomften dus te boven gaan het van zyn Ampt, (na dat inkomen van een Midvoorensvan de jura die nister van den tweeden ly actueel van Particu- Rang , waar mede de ieren geniet, het voor- Heer Griffier de tegenieel van de Schryfloonen woordige voordeden van s afgenomen) dat hy wel zyn Ampt heeft geëquilegelyk tegens deze be- pareerd. yootmg moet profetieën, of dac die geëqul-
Pa- 2 e.



JAARBOEKEN, July, 179C iCol
pareert zoude kunnen worden met de Inkomften van een Minister ' van den tweeden Rang, zo als ander in flille en vreedzame tyden gedaan kan worden. Doch wat dit aanbelangt, is de vraag eigentlyk of zyne moeite en arbeid, zelfs in de ftille en vreedzaamfte tyden , geëquipareert kan worden met die van eenig Minister van den Staat buiten 's Lands, geen Ambasfadeur uitgefloten?Hy moet egter een Staat houden om met Ambasfadeurs te kunnen omgaan, het welk het geval niet is van de Ministers van andere Collegien , ( den Heer Raad-Penlionaris van/io/land uitgezonderd,) die allen daar van gedispenfeert zyn. Daar en tegen zyn de Ministers van vreemde Mogentheden, door de Inftruftien, die zy van hunne Souverainen hebben, allen aan den Griffier, als de bekende Minister yan de geheele Repubicq, direct, geaddresfeert.
's Gra-
venhace.
Confid.
yan den
Griffier
op een
gedeelte
derRefi-
lutie.
2e. De Commis van 2e. Dat den Commis
Hun Hoog Mogende V*r- voor het gemis derSchryf-
gadering kan dikwyis ver- loonen, en boven dezelfs
pligt or-



'sGra-
VENHAGE.
Confid.
van den
Griffier
op .een
gedeelte
derRefo-
lutie.
l
J I l
i i
r
d z t n ri b t; h rf h
1602 NIEUWE NEDERLANDSCHE
pligt wezen den Griffier ordinaris Tractement zal "
te vervangen: zyn werk genieten vier duizend 'f
is mede zeer omflagtig. gulden 'sjaars, en ieder l
Is het dus niet ten uit- van de twee expedieeren- 1
terfte onbillyk zyne In- de Clercquen twee dui- \
komften zodanig te ver- zend vyf/ionderdeuldem *
minderen? — Doch de en zulks mede zonder 1
Griffier refereert zig tot onderfcheid van tyden 1
het geene hy daar om- even als by den Heer '
trent, en ten opzigte Griffier is opgegeeven. 1
van zyne twee eer fie ex- Dat aan den Clercq J
pedieerende Clercquen in die de directie heeft over 0
zyne Memorie gezegt het geen gedrukt en ge- 1
heeft; en hy moet nog- fchreeven moet worden 1
maals, zo voor hem zelfs voor en gezonden aan de 1
ils voor zyn Kleinzoon, Ministers van den Staat 5
lerhaalen, dat indien men buiten 'sLands, mede 1
laar op geen regard wil voor het verlies van het 1
leemen, het hun onmo- voordeel der Schryfloo- 2
;elyk zal zyn hunne Pos- nen zal worden toege- 1
en na behoren waar te voegd een fom van vyf- £
leemen. tien honderd guldens '
Teffens moet den Grif- 'sjaars, zonder nonhans 1
ier nog eene Remarque uit hoofde van extraor- 1
naaken, die hier te pas- dinaris bezendingen aan ';
ï komt. By de Raad denzelven eenige verhoo- '
an Staate, om dat de ging goed te doen, en 1
atuur van het werk al- zonder dat hy zig in zo- 1 aar beter toelaat om het danige gevallen om een
elve te fplisjen; heeft extraordinaris Byflag aan 1
ïen zes Commifen; na- Uw Hoog Mog. zal ver- 1
lentlyk drie ter Trefo- mogen te addresfeeren. 1
e, die eene Clercq heb- Dat wyders noch den 1
en, en drie ter Secre- Heer Griffier noch den 1
irie die zes Clercquen Commis , noch ook de 1
;bben , — zonder te voorfz. expedieerende 1
kenen de Commifen van Clercquen eenig voor- 1
;t Comptoir Generaal, deel zuilen mogen ge- !
it een apart Dëparte- nieten, direct of indi- '> ment rc£t



1AARB0EKEN, July, 1790. 1603
ment is, en drie Commifen ter Finantie, die een Clercq hebben. — De vaste Traktementen van alle deze Commifen, by een gereekend, maken al een Capitale fom uit, en of hun werk daar aan evenredig is, zal de Griffier niet beoordeelen. Het zy verre van hem om die Lieden hun inkomen , of de rust die zy tusfchen beide kunnen genieten, te misgunnen. Hy is altoos van gedagten geweest, dat het erg met de Republiek moet zyn, als men hm behoud moet zoeken in het befnoejen van amgefubalterne Amptenaaren, vooral wanneer zy Posten van vertrouwen en directie hebbenden aüueel in de posfesfie zyn. Al bet geen de Grifher dus wil zeggen, is, dat, terwyl 'er in andere Departementen zo veel van dat zoort van Amptenaaren zyn , het hard is , dat, daar 'er in zyn Departement, alwaar den aart van het werk geen meerder fplilfmg toelaat, maar twee zulke Amptenaaren zyn , deze twee aan hem nog fchynen te wer-
rect, uit de Schryfloonen , het zy dezelve door het gemeene Land worden gedraagen, of door Particulieren betaald , en dat daar mede de Inftructien of Commisfien van de twee eerstgemelde uitdrukkelyk zullen worden geamplieert, en dewyl voor de gemelde Clercquen geene Inftructie bekend is, noch vooi dezelve Commisfien gedepêcheerd worden, dai zulks zal worden gebrag in de Refolutien , waai op aangefteld worden ei daar op door dezelve dei Eed gedaan.
3
'sGra- •
venha-, ge.
Confid. van den Griffier op een gedeelte der Refolutie.
l 1



•sGra-
venha6e.
Confid.
yan den
Griffier
op een
gedeelte
derRefo-
lutie.
3e. De Griffier heeft in zyne Memorie van heden aangetoond op welke valfche grond men voorflaat om zyne Clercquen van een derde van hun actueel Schryfloon te beroven- Hy protcfteert derhalven nogmaals ten fterkften daar tegen. Doch hy mag wel lyden dat zyn 2 Clercquen behandelt worden als de Clercquen van den Heer Raad - Penfionaris van Holland, in wiens Comptoir, even als in 't zyne , de fecreete buitenlandfche Stukken alleen gefchreeven worden. Men heeft wysfelyk in Holland begrepen,dat den Haag eene gevaarlyke en duurt
3e. En «ouden Uvr Hoog Mogende by deze Refolutie al verder dienen te bepaalen, dat
op eene bladzyde, zullen moeten gebragt worden twee en dertig Regels ter heeler blad, en op ieder Regel zes en dertig a veertig Letters, dat voor zodanig een bladzyde , Nederduitscb, aan den Clercq, die het gefchreeven heeft, zal worden goedgedaan vyf ftuivers, en indien het in een andere Taal is , zes ftuivers, en dus voor een geheel Vel in het eerfte geval eene gulden, en in het tweede vier en twintig ftuivers,
4*«
16-04 NIEUWE NEDERLANDSCHE
werden misgund, en althans niets gefpaard werd om die Lieden, op wien alles wat het depêcheeren aangaat rouleert, te decourageeren.
Ook is het al vry remarquabel dat men van de directie en inkomften van geene van de Provinciaale Secretarien opening heeft willen geeven; doch hier omtrent zal de Griffier zig voor als nog niet uitlaaten.



JAARBOEKEN, July, 17S0. 1605
re Plaats is, alwaar de verleidingen voor zulke Lieden menigvuldig zyn, en de geringfte Levensmiddelen ten duurfte betaalt moeten worden.
4e. De Griffier begrypt 4e. Dat eyen eens zal ook dat het acces tot den moeten gereekend worSouverain zo weinig kost- den het Schryfloon van baar gemaakt moet wor- het geen ten kosten van den als mogelyk is; doch Particulieren word geals men hem het voor- fchreven, en dat voorts deel, van het geen Par- in de Lyst der jura of ticulieren voorSchryfloon Depêche-Gelden hier bobetaaien, afneemt, had ven genoemd, en door men ten minfte zyne an- den druk gemeen te maadere jura evenredig aan ken , agter de woorden die van andere Collegien, allerhande Copien ieder moeten verhogen. blad van Nederduitsch
vyfftuivers;PIoogduitsch, Fransch enLatyn zesftuivers; zal gevoegd worden het navolgende:
5«. Heeft dit plaats 5e. Mits ieder blaa
op dé Lyst van de jura het zy Nederduitsch ,
van andere Comptoiren ? Fransch of Latyn niet
waarom dan ten opzigte minder bevatte dan twee
van het Comptoir van den en dertig regels tc'rhee-
Griffier alleen deze mis- Ier blad, en zes en der
trouwende precautie ? — tig è veertig Letters of
moeten de expedieerende iedere regel; nadien be:
Clercquen van den Grif- acces tot den Sou verair
fier, die geen voordeel zo weinig kostbaar moei
van de Leges trekken , worden gemaakt als mo-
hun tyd doorbrengen, om gelyk is. met deProcurcurs-Clercauen .die Stukken komen
lig- 6'.
s Gravenha-
ge.
Confid.
van den
Griffier
op een
gedeelte
derRefa»
lutie.



*sGra-
venhace.
Confid.
van den
Griffier
op een
gedeelte
derRefb-
iutie.
1606 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ligten , de Reguls en Letters daar van na te tellen? Men fpaart zig waarlyk geen moeite om de Griffie van Hun Hoog Mog. te avilifeeren en te degradeereu.
6e. Dit heeft altoos 6e. Dat op den zelf. zo plaats gehad. den voet zal worden
goedgedaan het geen ter ; Griffie word geregi-
flreerd, mits zulks even compres gefchreeven werde.
?e- le.Vooreerstmoet de ?e. jjat voor ilet ^
Mlnut, even als de tuleeren, het geen ten Notulen zelfs, altoos Comptoire van denComter halver bladgefchre- mis gefchied, voortaan ven worden, om de aan den Clercq, die nodige veranderingen daar toe geëmployeerd daar in te kunnen word , niet meer dan maken. 2e. Indien de - zes ftuivers van zodafiinevenftaande bepaling ge bladzyde als boven hplaats nam, zou die fchreeven is, zal worClercq veel minder den betaald, waar mekunnen maaken als de de dit werk, het welk ordinaris Clercquen; naar onze gedagten niet want wel verre dat veel hoofdbreeken kan dit werk zo weinig veroorzaaken convenahoofdbreeken zou kos- bel zal zyn beloond , ten, als men hier voor- doch dat voor het geen geeft, zyn de Brieven door den Commis zelen Stukken, waarvan ve word gedaan, in den korten inhoud in geen geval iets zal mode premisten van een gen gedeclareerd worRetolutie moeten uit- den , maar zulks door gedrukt wórden, zom- denzelven voor zyn tyds Traktement verrigt.
8e.



JAARBOEKEN, July, 1700. 1607
tyds zo duiller en in? 's Gra-
gewlkkeld ,(men leeze venhamaar eens onder au. ge. deren de Stukken die
uit ^«/o en de ande- Confid. re Generaliteits Plaat- van "en
fen komen,) dat het Griffier al veel oordeel en over- °?
vereischt om daar gedeelte van iets te maaken. derRefoDoch de Griffier refe- Wfltó reert zig tot het geene de ££wf.z<j Com« mis op dat ftuk in zyne Memorie aan de Commisfie heeft gezegd. —
8e. De valfiehe grond 8e.ZulIendehetSchryf'waar op dit Artikel ge- loon op den voorfz. voet bouwt is , heeft der» bereekend , voor ieder Griffier in zyne Memo- - van de twaalf Clercquen rie van heden ten klaar- van den Heer Griffier , ften betoogt; en refe- en voor de twee Clercreert zig voorts , om- quen van den Commis, trent de behandeling van als men daar by voegt, 'zyne Clercquen, tot de' het geen door Particuvoorflag hier boven ge- lieren word betaald, en daan. — het welk zy al mede
zullen genieten, een Inkomen vantenminfte vyftien honderd a twee duizend gulden 's jaars kunnen uitmaaken.
9e. Dit heeft altoos ge. Wyders zouden zo plaats gehad. Uw Hoog Mog. beho¬
ren vast te ftellen, dat by continuatie , gelyk ioe. Ooooo zulks



i6o8 NIEUWE NEDERLANDSOHE
'sGaa-
VENHAGE.
Confid.
van den
Griffier
op een
gedeelte
derKefb-
lutie,
loe. Dit approbeert den Griffier ten hoogften; — mits die korte aanteckeningen in 't Befogne zelve gefchieden, alwaar zo een ontcyfferde Brief ten dien einde langzaam voorgeleezen word. Want als hy , na dat 't Befogne van een gefcheiden is, die Brief tot dat einde onder de Deden moet laaten r onteer èn , kan hy niet inftaan voor ongelukken; en daar en boven zal 't hem onmogelyk weezen in tyds de benodigde Extenfie voor de fecreete Notulen daar uit te maken ^ 't welk hy, of zyn Kleinzoon, altoos zeiven doen. Het fchynt men hun Ampt zo moeijelyk en lastig als
zulks volgens de Mejnorie van den Heer Griffier tegenwoordig gebruikelyk is , door de provinciaale Clercquen yoor de Provincie zullen worden gefchreeven de dagelykfche Notulen èn zogenaamde Nouvelles, als mede de Stukken die uit de ordinaris Notulen 'worden over? ^enoomen.
ro?. Dat volgens de voorflag door den Heer Griffier gedaan , geene Copyen zullen mogen gefchreeven worden van ontcyffèrde Brieven , maar dat, de Heeren Gedeputeerden zig zullen behooren te vergenoegen met de eenvoudige lecture van dezelve, en alleen de vryheid hebben , om daar uit korte aanteekenlng te maaken, het geen daar en boven dat nut zal hebben , dat de geheimen van Staat beter zullen worden bewaard , en de Ministers buiten'sLands in ftaat gefield , om de zaaken , welke betrekking hebben tot de Hoven , alwaar zy refideeren, met minder fchrooia aan



JAARBOEKEN. July. i7Q». 1600
als mogelyk is, wil maken.
Iie. Hoe moeten die woorden Q>f anders zul* len nodig hebbenf) verftaan worden? Is deze expresfie niet fingulier generaal voor zo een bepalend Artikel ? Of is deze uitzondering voor Heeren Gedeputeerden, die zulke Stukken aan de Heeren hunne Principaaien willen communieeeren ? Doeh dit laat den Griffier over aan de beflisfing van de Heeren Staaten van de refpective Provinciën.
iae. Dit is conform aan den voorflag van den Griffier in zyne Memorie aan de Commisfie ; doch ten opzigte •van de Brieven len geleide van Placaaien, &c. dienende , refereert de Griffier zig aan het geen hy daaromtrent in zyne voorfz. Memorie heeft gezegt. Egter, zodra men, door égard op zyn an-
aan Uw Hoog Mogende over te fchryven.
11*. Dat voor de Heeren Gedeputeerden geene Copyen, van Refolutien , Brieven en andere Stukken zullen mogen gefchreeven worden,dan voor zo verre zy die in particuliere Conferen* tien en extraordinaris Commisfien of NB. anders zullen nodic-
hebben. En dat niemand alleen tot zyn particulier nut, of om zig in 'sLand» zaaken bekwaam te maaken, eenige Refolutien, Brieven of andere Stukken ten koste van den Lande in eene der Comptoiren van de Griffie zal mogen doen fchryven.
i4e. Dat in het vervolg niet meer zullen gefchreeven worden dé ordinaire en extraordinaris Staaten van Oorlog, de generaale en particuliere Petitiën, de Biddagsbrieyen, en alk generale Aanfchryvingen , di» geen grooten haast vereifchen, mitsgaders alle Brieven tot geleide van Placaaten, Publicatien Ooooo 2 en
'sGra-
venha.» ge.
Confid. \ran den Griffier op een gedeelte der Refolutie.



i6ïo NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Confid. van den Griffier op een gedeelte der Refolutie.
andere confideratien te liaan, hem daar roe in ftaat wil ftellen, zal hy gaarne met zyne expe dieerendeClercquen overleggen, wat hieromtrent ook in practyk gebragt kan worden, zonder de noodzakelyke vaardigheid in zommige gevallen te benadeelen.
13'. Op de Declaratie van den Griffier ftaat altoos uitgedrukt of de Stukken fccreet zyn; doch wat het overige aanbelangt, heeft den Griffier, in zyne Memorie aan de Commisfie, reeds de on* uitvoerlykheid daar van aangetoont, waaraan hy zig nogmaals refereert.
14». Hier fiaat men den Bal geheel mis. Dit fpe-
cifiecj aan lee.-enen gefchied in een Boek, waar in de twee expedieerende Clercquen van den Griffier, ttx hunner decharge,, en op den Eed aan den Laude gedaan, omftandig <■:.* £ 01 no-/
en andere Aanfchryvingen dienende, maar dat die allezullen worden gedrukt, en alzo verzonden , gelyk zulks niet alleen in de Provincie van Holland maar ook by den Raad van Staate gebruikelyk is.
13P. Eindelyk dat in de Declaratien zal moeten worden uitgedrukt, of de gefchreven Brieven, Refolutien en andere Stukken tot de fecreete of andere Notulen behooren, en op den rand der De-* claratie aangeteekend , voor welke Gecommitteerden of Collegien dezelve gefchreven zyn, gelyk dit by Uw Hoog Mogende Refolutie vsn 15 September 1Ó61 is verftaan en ook eenige tyd in: gebruik geweest is, het geen minder bedenking kan onderhevig zyn "14O als men in aanfchouw neemt, dat aan de expedieerende Clercquen op derzelver byzondere Declaratien alle drie maanden betaald /' 50 : o : o voor het aoateekeneu en. houden van Notitie van. -üfi Stuk*



JAARBOEKEN, W> im
hoteeren, de Stukkeö eri Depêches uit de Notulen refulteerer.de, die zy afgezonden hebben [ en dit maakt 'sjaars een groot Boekdeel uit. Zo dit nu pp de drie maandelykfche Declaratien moet overgefchreven worden , (dat öm verfcheide andere redenen impracticabel is,) zouder) deze al mede een matig Boekdeel uitmaken; *t geen waarfchynlyk de réden is, waarom dit nöteerén op de Declaratien, nóóit volledig heeft plaats gehad, noch kunnen hebben, en dat men 'er al aanftonds geheel van is afgegaan, zonder dat het blykt,datdeRekenkamer, (waarfchynelyk om de bondige redenen, die haar daar Voor gegeeven zyn,) daar ooit tegens gereclatne*. rt liccffo
intusfcheri moet hef een ieder onpartydige iri 't Oog fpringet», dat, te gelyker tyd, dat voorgeflagen word om de Inkomften van de expediee rende Clercquen van den Griffier zo important te verminderen, alles uitgédagt wörd om hunne bezigheden te vermeerderen en dit alles om maar
Stnkken en Papieren, en *sGftl»: aan welke Heeren gezon- VEHaï> den zyn; en (NB) VAN ge. 3 a
het geen daar- zy van .
sp-reeken , welke tóeleg Confid. 3 aanvankelyk met de vier= van deè de drie maanden van het Griffier jaar 1661 aan huhis goed op een gedaan , ongetwyffeld , gedeelte om dat by het Reglement, der Hethet welk den 15 Septem- folutiii \ ber 1661 is gearreftéerd, en met den \ October daar aan volgende in gebruik gebragt, was verftaan , dat de Domefticque of andere ordinaire Clercquen van den Griffier in hunne Declaratien zouden moeten ftellebj voor welke Gecommitteerden of Collegien éii op welke dag zy gefchreeven hebben, de Stukkeü waar over zy declarefereüs
-oMiM-<s ni Jf:•.>.'<• •• - - „ na .4 es- naboj! ocv
OöOOÖ .3 i|e*



ïq-i* NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhase.
Confid. van den Griffier of een gedeelte der Refolutie.
15e. Dat voor het overige voor den Ontfanger Generaal van de Unie, geene andere Refolutien zullen worden gefchreeven , dan die aan denzelve moeten worden geëxpedieerd, maar dat aan hem ten koste van den Lande zal worden geleverd een gedrukt Exemplaar van de ordinaris Notulen van Uw Hoog Mogende.
io>. 'Dat van gelyke voor de Magiftraat der Stad Maaftricht, alsmede voor Commisfarisfen Inftruëteurs aldaar, geene Refolutien zullen worden gefchreeven, maar dat de zodanige als tot nu toe voor dezelve zyn gefchreven, zullen gedrukt, en aan gemelde Magiftraat en Commisfarisfen verzorgd worden»
Dat met opzigt tot het geen gefchreven word voor de Minifters van den Staat buiten 's Lands, Uw Hoog Mogende Refolutie van 24 Oef ober löfjo zal wordaa
maar argwaan te ver wekken.
15e. De Griffier refereert zig tot het geen de gewecze Commjs in zyne Memorie aan de Commisfie hier omtrend gezegd heeft.
io>. Dit mag den Grifier wellyden.
17e. De Griffier refereert zig tot het geen hy hier omtrent in zyne Memorie van heden aan Hun Hoog Mogende heeft gezegd , en aan de Memorie door den Directeur Tin-



JAARBOEKEN, july, 1790. 1613
Tinne aan de Commisfie 1 overgegceven. 1
Als boven»
19'
ien vernieuwd, en dien^GRA»nform even als in het venhajaar 1717 en eenige vol-ge. gende jaaren is in gebruik geweest, voor dezelve, Confid. van welken rang ze ook van den 4yn , geene Refolutien Griffier of andere Stukken ge- 0p een fchreeven zullen mogen gedeelte worden, maar dat zoda- der Renige Refolutien, Memo-folutie, rien en Rapporten, van dewelke men zal oordeelen, dat aan dezelve in qualiteit van Minifters van den Staat communicatie dient te worden gegeeven , zullen moeten gedrukt wordeu, met uitzondering nogthans van de zodanige, die op ordre van Uw Hoog Mogende of van den Heer Griffier , op denzelfden dag als ingekomen zyn, aan den een of ander Minifter gezonden moeten worden.
i8?« Dat insgelyks voor Heeren Gedeputeerden van Uw Hoog Mogende zo in Qrdinatre als extraordinaire Commisfien of bezendingen geene Re. folutien, Brieven of andere Stukken zullen mogen gefchreven worden, maar aan dezelve alleen . Ooooo 4 ge-



16-14 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
Confid. van den Griffier
op een tp?. Als boven.
gedeelte der Refolutie.
2Q". Als boven.
gezonden eeh Exemplaar van de Brieven, Refolutien, &c. die voor de Minifters van den Staat buiten 'sLands gedrukt worden.
190. Dat in het byzonder aan geen Mini fter van den Staat buiten 'sLands zullen mogen verzorgd worden, het zy gedrukte , het zy gefchreeven Brieven, Refolutien of ? Memorien, die betrekking hebben op zodanige bediening, als dezelve niet tegenftaande zyne afwe^ zigheid zoude mogen hebben behouden. En dat van gel yken voor Gedeputeerden van Uw Hoog Mogende in binnenlandCommisfien niets zal mogen worden gedrukt, veel min gefchreeven, alleen op dat dezelve niet onkundig zouden zyn van hetgeen geduurende hunne abfentie ter Generaliteit is voorgevallen.
öoe. Dat voorts in gevalle voor eenige Collegien ter Admiraliteit of anderen uit deGriffie worden verzorgt zogenaamde Nouvelles, voor die Collegien al mede niet zul-



JAARBOEKEN, July , 1790. 1Ö15
21». Dit is een van die generaale bezaaiingen , welken den Griffier niet kan begrypen, het zy met eerbied gezegd, dac ingang hebben kunnen vinden by Leden van Staat, die eenige kennis hebben van de Conftitutie van de Republiek , en van de manier waar op de zaaken , vooral de buitenlandfche, dikwyis moeten worden behandelt , en v/elke hy derhalven al mede denkt, dat onge merkt in het Rapport is ingeflopen.
De Griffier kan in dt daad aantoonen, dat 'ei dikwyis Stukken van d( allergrootfte aangelegen heid voor 't belwud vai de Republiek, en dat we menigvuldige en volumi nieule, door de mrsti uwe jle Lieden van zyn Comp toir hebben mecten gc fchreeven worden , die .noch in de Vergaderin van Dun HoogMogenc
zullen mogen gefchreeven > worden zodanige Bileven, ■ Refolutien , &c. die ge-, drukt worden, maar dat een Exemplaar van die Stukken aan dezelve zal worden gezonden.
21'*. En in het generaal, dat in de refpective Comptoiren van de Griffie geene Stukken zullen mogen gecopieeiu worden , dan die ter Vergadering van Uw Hoog Mogende ingekomen zyn,of tot dezelve behooren, immers dat voor hetcopieeren van andere Stukken geen Schryfloon ten laste van den Lande zal mogen gebragt worden.
Ten laatften dat de Clercquen onder hunnt refpeótive Declaratien o{ den voet van des Raad: Refolutie van 26 Jum 1664 zullen moeten ftel
: len de Concept- Verklaa
• ring bier agter gevoegc
i fub Litt. F.
I
S e
a - 22
s Gra-
'ENHA* JE. .
Zonfld. ■ tan den griffier) op een gedeelte der Refolutie.
I



*«Gra-
VENHAGE.
Confid. van den Griffier op een gedeelte der Refolutie.
\
t < c i c r
i
i.
e
V
d u h
E(
R
ï6i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zyn ingekomen, noch tot
dezelve behoorden , en
van niemand anders als
Zyne Hoogheid, den
Heer Raad - Penfionaris
van Holland, 9a eenige
weinige voornaame Leden van de Regeering, ooit gezien zyn geweest of konde worden. Zal by nu voor diergelyke Hukken geen Schryfloon mogen rekenen , of die uit zyn zak moeten betaalen, dan kan hy niet anders doen als daar voor te bedanken. Doch men fchynt 'er zo ieverig op uit geweest te zyn, om 3e Post van Griffier van [lut) Hoog Mogende te leperken , te bepaalen, e befnoeien, te verminleren en te degradeeren, at men 'er de wezentlye dienst van het Land oor uit het oog vertoorn heeft.
22°.Zondernaauwkeu- 22«. Eindelyk, Hoog ge en wel uitgewerkte Mogende Heeren! hebidices is het onmogelyk ben wy nog overwogen :n Vergadering , als die op wat voet behooren bem Hun Hoog Mogen- taald te worden het maa:, alwaar alles refor- ken en fchryven van inert, en dus meniger- drc«,hetnaarzienenaannde refpecten van zaa- teekenen van retroaiïa ea n zyn , te bedienen, andere diergelyke Vacaaad en Rekenkamer ko- tien, waar voor (zoals men de»



1AARB0EKEN, July, 1790. 1017
>Gra-
'enhase.
Zonfid. fan den griffier op een gedeelte der Refolutie.
I
e
1I
1-
'men ook telkens die indices confulteeren, zo ook ;de Gecommitteerden ter i Admiraliteit, wanneer die hier befoigneeren. Om ; die indices wel te maken, 1 moeten de Notulen en ! Stukken naarftig nagelei zen worden. Met zoeken en lezen gaat zo veel tyd weg, dat die geen, i die met dat werk gechargeert is, onmogelyk anders als na zyn tyd kan rekenen; en dit doet hy op den Eed aan den Lan, de gedaan. Verkiezende Bondgenooten egter lie1 ver een vast Tractement daar voor toe te leggen, dan moet den Griffier zeggen, dat 2000 gis. te gering voor zo een omfiagtig en geftadig werk is, en dat daar en boven meer als drie .Clercquen daar toe nodig zyn, als men de fecreete Indices en het maaken van Retroactds daar by voegt , vooral wanneer vereischt word, dat een zaak van hoog moet opgehaald worden.
23?. Dus dan heeft den Griffier zyne confideratien op dat gedeelte van het Rapport van deCommisüe, welk door dezelv<
ien Heer Griffier by zy-' iieMemotie zig uitdrukt,) 1 thans gereekend wordt ( naar den tyd, die daar aan hefteed wordt, we-1 tende ieder Clercq hoe • veel hy in een uur kan fchryven: dan wy kunnen ons geen dénkbeeld maaken , op wat wyze zulks gereakend word, terwyl daar en boven op dien voet ieder Clercq zyn eigen werk taxeert, het geen niet nalaat aan bedenkingen onderhevig te zyn, en om die reden zouden wy Uw Hoog Mogende aanraaden, om tot hèt voorfz. werk een byzonder Clercq aan te ftellen, opeen traÉtemeni van twee duizend guldens 'sjaars, waar vooi hy zig met dit werk al leen zou moeten bezij houden, zonder tot he fchryven van eenige an dere Stukken te wordei geëmployeerd.
23e. By aldien alle dt ze fchikkingen door d hooge Bondgenooten mc gen worden geapprobeer eu in eene Refolutie g< coi



i6i8 NIEUWE NEDERLAND3CHE
's Gravenha-
GE.
Confid. van dc/. Griffier op een gedeelte der Kefohf.tc.
ve werd voorgeflagen, om dadelyk in eene- Re/ólutie yan Staat te worden ge. converteert, vrymoedig gegeeven, en hy vermeend in dezelven en in zyne Memorie, heden aan Hun Hoog Mogende over gegeeven, op onwrikbaare gronden te hebben betoogt, dat, indien de voorflagen van de Commisfie, zyn Departement rakende , zo als die leggen, werdén geampletteert, hy gerustelyk kan verzekeren, dat dezelve wel degclyk zullen ftrekken tot zeer groote yeragteringe yan 'sLands dienst , en de totaale fubyerfie yan de Griffie van Hun. Hoog Mogende. Hy kan derhalven niet anders doen dan te herhaden, dat hy de Refolutien van de hoor ge Bondgenooten zal inwagten; alzo hy als dan alleen zal kunnen oordeelen , of hy zyn Ampt naar gemoede, en ten meefien dien fie yan den Lande en van de Vergadering van Hun Hoog Mogende zal kunnen blyven waaraeemen of niet; — en zyn Kleinzoon ftemt ten iien opzigte volkomen net hem in.
converteerd, kunnen wy Uw Hoog Mogende gerustelyk verzekeren, dat, zonder eenige veragtering van 'sLands dienst, de ingefloopen misbruiken zullen zyn weggenomen , en daar door een wezendlyke voordeel aangebragt .aan de Finantien van de Generaliteit, en vertrouwenwy derhal ven, dat Uw Hoog Mogende daar omtrent door het ampledleeren van onzen gedaanen voorflag, gcredelyk zullen tragten te voorzien.
By.



JAARBOEKEN, July, 1790. 3619
By deze Bylage D. waren nog gevoegd 's Graeenige Confideratien van den Griffier Fagel, venhaop de Concept-Verklaaring, door de Com-ge. misfie tot de Quota's en 't Financie-Wezen voorgeflagen.
Confideratien van den Grifier van Hun Hoog Mogende.
De Griffier heeft door meer als één voorbeeld, zo in zyne Me morie van heden, als in zyne bovenftaande fepa rate Remarques, bewezen, dat de Commisfie, in zaaken zyn Departement rakende,en zonder dat men zyne confideratien daar over heeft ingenomen , op eene verregaande wyze is misleid geworden. De nevenftaande Verkiaaring levert een allerfterkst nieuw be-
Concept - Verkiaaring (volgens de voorfiagvan de Commisfie) by Hun Hoog Mog. te arrcfteeren , en voortaan door de Clercquen ter Griffie van Hun Hoog Mogende te /lellen onder de Declaratie yan Schryfloon by dezelve verdiend, en zulks op den Eed én hét ftuk van hunne bediening, aan den Lande gedaan.,
\7erklaaren wy Onder* gefchreeve op den Eed by den aanvang van onze Bediening aan den Lande gedaan, dat deze Declaratie van verdiend Schryfloon in alles is gefteld en gedresfeert, agtervolgens en in conformité van het Reglement van den 13 September 1661 , op het ftuk van de Schryfloonen doorHun Hoog Mogende voor derzelver Griffie gearrefteert,' *■ en Hun Hoog Mogende Kt*



's Gra-
venhace.
Confid. op Concept-.Verklac, ring.
iffao NIEUWE NEDERLANDSCHB
bewys daar van op, als . zynde alleen ingerigt om verwarring en vertraging in de expeditie te veroorzaken, én dus de Griffie van Hun Hoog Mogende in dit impor- tant point, namendyk de ex attitude en vaardigheid van de expeditie, waar van in zommige gevallen, zo als by voorbeeld, dat van deCanonfchoot op de Schelde, om zo te fpreeken, de Vrede of Oorlog kan afhangen, geheel nutteloos te maaken : in der daad , een Clercq , zo dra hy een Stuk heeft afgefchreven, krygt het zelve niet meer in handen, meest al verpligt zynde dadelyk een ander te beginnen.. Hoe zal die Clercq nu in ftaat zyn de hevenltaande Verklaaring in gemoede te teekenen, ten zy de expedleerende Clercquen , de ordinaris Clercquen' telkens van hun werk aftrekken, om dezelve in hun Comptoir tot getuigen te roepen als zy de ftukken afzenden ? De verwarring en vertraging welk dit moet veroorzaaken, moet immers in het oog fpringcn aan een
Refolutie van den
waar by eene nadere bepaaling dienaangaande is gemaakt, en dat dien volgende geene Schryfloonen van Extracten van Refolutien, Sententiën , &c. dewelke by Particulieren zyn geligt, en daar van aan den Heer Griffier zyn recht is betaalt, in de bovenftaande Declaratie zyn gebragt, gelyk ook geene Brieven, Rapporten en meer andere Stukken voor Hun Hoog Mogende Gecommitteerden , ofte Co/ie-
fien, die zig daar yan ebben moeten bedienen, in particuliere Conferentien, extraordinair eCommisfien als anders dan daar voor gefield zyn de Naamen van de Heeren ofte Collegien, die zig daar van uit oorzaak als voren hebben gediend; en dat de alhier aangereekende en geëxtendeerde Bladeren zyn befchreven geweest in maniere als volgt, te weten, dat ieder bladzyde ten 'minften is befchreven met twee eti dertig Regelen en ieder Regel met zes en dertig a veertig Letters.,



JAARBOEKEN, Jufy, 1790," 1621
een ieder die maar het geringfte begrip heeft , van de om/lastigheid van zo een Departement als dat van den Griffier, en de vaardigheid welke daar in egter ,vereischt wordt. Mag den Griffier dus niet wel vragen, wat het geheim oogmerk kan geweest zyn van dia geen, die zodanige Verklaringen voor zweClercquen aan de Commisfie hebben voorgeflaagen , zonder die vooraf met hem te hebben geconcerteert; en is hy dus niet verpligt zig ten fterkften hier over te beklagen.
En voor zo veel de nevenftaande berekening aangaat, is de vraag al verder , hoe een Clercq voor een begonne zyde zal declareeren. Zal hy halve, derde en vierde gedeel» tens van zyden in Declaratie moeten brengen ? Hoe zal men in de Re» kenkamer die gebrooke getallen verreekenen ? Is het derhalvên niet waarfchynelyk, dat men juist om die reden in den ouden tyd de Reglement! Bladen zo klein, en op 20 een lagen prys genomen heeft, qjti dat dan be-
Ppppp
's Gra-
venha.-
CE.
Confid. op Con» ceptVerktafaring.



'sGra-
venhage.
Confid. op ConceptVèrklaaring.
1623 NIEUWE NEDERLANDSCHE
beter kan berekend worden hoe veel van dezelve op een zyde gaan, zonder in gebrokens te vallen ? Dit had men moeten bedenken eer men, op een verkeerde interpretatie van het geen den Griffier daaromtrent aan de Commisfie in zyne Memorie gezfcgt heeft, voorfloeg, om oude palen te verzetten, en nieuwe bepaalingen aan zyne Clercquen voor te fchryven , zonder die vooraf aan hem te communiceeren. '
(IVas geteekend)
H. FAGEL
Ook was nog by voorfz. Bylage D. in de tweede plaats bygevoegd eene Misfive van den Raad van Staate van den 10 December 1715.
HOOG MOGENDE HEEREN 1
T>y Refolutie van U Hoog Mogende van den 26 der voorledene maand, genomen op een Propofitie van de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Friesland, raakende het voortzetten der
be-



JAARBOEKEN. July, 1790. 1&-3
befoignes over de menage in de, (Economie van de Generaliteit en Admiraliteiten, zyn de Commisfarisfen van U Hoog Mogende tot de zaaken van de Finantien verzogt , de retroacla na te zien, Waar de deliberatien over de poincten van menage laatst zyn gelaaten , en te overleggen, wat methode tot het fpoedig voortzetten van dc voorfchreeve befoignes best gehouden zal konnen worden.
■ Waar in derzelver rapport beftaan heeft, is ons onbekend, als hebbende geen Gecommitteerden gehad by het befoigne. Maar de Pefolutie, door U Hoog Mogende den 31 op dat Rapport genomen, en zo aan ons, als aan de Generaliteits Rekenkamer gezonden, reduceert de deliberatien over het werk van de menage, tot den inhoud van lietKapfort den iq Juny 1717 in de extraordinaris Vergadering uitgebragt.
Wy laaten aan de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Friesland, welker Propoütie niet minder betreft de Admiraliteiten , als de (Economie van d& Generaliteit; mitsgaders aan de Generaliteits Rekenkamer, welke in haar Misfive van den 2 Maart 1717 , over het ftuk van de menage , veel meer te zeggen heeft gevonden op de huishoudinge van de Collegien ter Admiraliteit, en op de adminiftratie van de middelen te Water, als op de huishouding van de andere Generaliteits Collegien, of op de adminiftratie der middelen van het diftrict van de Generaliteit: Wy laaten aan die beiden (zeggen wej te remarqu; eren op de voorfchreeve Refolutie van den 31 der voorleden maand, dat, onaangezien het geproponeerde van de eerfte en het geadvifeerde van de laatfte, de menage op de huishuiiding van de Collegien ter Admiraliteit, ende op de adminiflratie van de Middilen te IVaPpppp % tif,
's Gravenea-
GE.
Misfivt van den Raad van State 10 Decemb. 17 lp.



1624 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGrA-
venhage.
Misfive van dei Raad van Sta te ïo Decemb, i7ip.
ter, geheel en al overgeflagen is, in dezelve Refolutie, zo wel als in het voorfz. Rapport van den 19 Juny 1717.
Voor ons, Hoog Mogende Heeren! wy zullen 1 ons voor jegenwoordig bepaalen, om , met permisfie van Uw Hoog Mogende op de voorfchreeve Refolutie te maaken de twee volgende remarques.
Eerftelyk,dat,wanneer dezelve Refolutie vergeleeken word met de retroacta, en fpecialyk met Uw Hoog Mogende Refolutien commisforiaal van den 11 Maart, 9 April en 14 Mey des voorleden jaars, mitsgaders met het verhandelde in de Conferentien , welke gehouden zyn ingevolge van die Refolutien, aanftonds komt te blyken, dat de Relblutie van den 31 der voorleden maand de deliberatien over de menage niet weder opvat, daar dezelve laatst zyn gelaaten: waar toe egter het nazien der retroacla, volgens Uw Hoog Mogende Refolutie van den 26 daar bevorens zoude dienen: maar dat dezelve, de voorige deliberatien aan een zyde Rellende, het werk aanvat aan een gantsch ander einde.
De Commisfarisfen, welkebygewoondhebben de voorige Conferentien, weeten, dat die, volgens het voorfchrift der aangetoge Refolutie Commisforiaal , begonnen zyn met het examineeren van het important advis van dezen Raad, van den 25 Maart 1717, over de posten van den Staat van Oorlog, waar op menage of meerder gelykheid tusfchen de Provinciën in het dragen der lasten, geen gering poinóf, van menage voor die Provinciën, welke lyden door de ongelykheid in het dragen derzelve, zoude kunnen gevonden worden: dat in de gehoude Conferentien verfcheide nadere advifen geformeerd



JAARBOEKEN, July, 1790. 1625
ïyn, om gerapporteerd te worden aan Uw Hoog Mogende, eu dat het verdere examen van het voorfchrève advis, om geen andere reden ïsblyven Reken , als om de abfentie van zommige Commislarisfen.
Zo dat, onder correctie, behoorde voortgevaaren te worden met het examineeren van het voorfz. advis, en het werk opgevat te worden, daar het laatst gelaaten is: in plaats van af te breken den draad der deliberatien, en, tegen het Plan, in de meergemelde Refolutien Commisforiaal gelegd, ovet te gaan tot andere zaaken.
Van wat importantie deze eerfte remarque is. zullen U Hoog Mogende best kunnen befluiten uil de tweede, daar in beftaande, dat, hoewel het di meening der voorfz. Refolutie van den 31 der voor leden maand niet wezen kan, de attentie af te trek ken van die zaaken, waar in de menage eigentiy te vinden is, ende dezelve te vestigen op zaaken waar in de menage, by vergelyking met de ande re, vergeefs zoude gezogt worden, egter de methc de van befoigneeren, by de voorfchreve Refoluti vastgefteld, oogenfchynelyk daar toe tendeert, be geen Uw Hoog Mogende zullen toeftaan, als z |elieven agt te geeven op het volgende.
Drie hoofdpoinclen zyn 'er, waarop de menag< voor zo veel die de Bondgenooten in het gemeen b treft, kan gevonden worden; eerftelyk, de Mn tie, ten tweeden, de andere ingrediënten van di Staat van Oorlog; en ten derden, de middelen , ■huishouding, van de Generaliteits en Generaliter Collegien: zo als wy voor deze meermaal, en n< laatst by de generaale Petitie voor het loope de jaar, aangeweezen hebben, voegende da PPPPP 3
s Gra*
^enhaïe.
Misfive yan den Raad yan Slate 10 Decemb. 1719»
t 1
2 t i
i-
n •n
ts
|
aar



i62ö NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Misfive yan dei Raad Van Sta te ïo Dccemb, I7I9-
I
by verfcheide éclaircisfementen, en importante reflexien.
Om hier niet meerder te zeggen van elk van die hoofdpoincten, als nodig is tot ons jegenwoori dig oogmerk: gelyk in de eerfte plaats, niemand kan ontkennen, dat de Militie nooit geweest is op een zo lastigen voet, als jegenwoordig; een voet» te lastiger om de exorbitante, en gantsch arbitraire incompleetheid der Compagnien, zo kan ook niemand ontkennen, dat jaarlyks eenige honderd duizenden zouden kunnen gemenageerd worden, door de Militie te brengen op een voet, meer overeenkomende met die van de Militie van verfcheidene Princen, welke jegenwoordig de meefte naam heeft.
Gelyk, in de tweede plaats, niemand kan ontkennen , dat het meergemelde advis van dezen Raad, over de yerdere ingrediënten van den Staat van Oorlog, opgefteld is met veel onzydigheid, en met een opregt voorneemen, om niet alleen de Provinciën te ontlasten, maar ook weg te neemen de ongelykheid, waar' over eenige derzelve van tyd tot tyd geklaagd hebben, zonder in het zelve advis eenigzints te fpaaren die Provincie, voor welke de Raad van Staate zomwyl gefufpecteerd word te veel confideratie te hebben; zo kan ook niemand ontkennen, dat door het opvolgen van dat advis, een merkelyke menage zoude toepëbragt worden, zo aan de Provinciën in het gemeen , als in het byzonder aan die Provinciën, welke meest urgeeren op de menage.
Gaat de menage zo zeer ter harte aan de Provinciën , als zoude moeten befloten worden uit fü veel ernftige Brieven en Propofitien , en uit zo veel Refolutien Commisforiaal, als op dat fijbjecl;
vaa



JAARBOEKEN, July, 1790. 1627
van tyd tot tyd gevonden worden in de Notulen van Uw Hoog Mogende , hoe komt het dan , Hoog Mogende Heeren! dat een zo gereed middel om aan de Provinciën toe te brengen een zeer merkelyke menage , zonder ondienst van der gemeenen Staat, als het brengen van de Militie op een onkostelyker voet , geheel en al overgeflagen word, niet 'alleen in de voorfchreve Refolutie van den 31 der voorleden maand, maar in alle de Brieven , Propofitien en Refolutien Commisforiaal, welke tot onze kennis gekomen zyn ?
Hoe komt het, dat de deliberatien over een advis, zo zeer tendeerende tct de menage, als om meergemelde advis over de verdere ingrediënten van ildn Staat van Oorlog , na dat ze omtreni een jaar buiten ons toedoen, fi.il geftaan hebben, nu eindelyk geheel afgebroken worden , door d( voorfchreeve Refolutie van den 31 der voorJeder maand ?
Hoe komt het, dat, na zo groote ophef, der yver zig eindelyk bepaalt tot het voorfchreve Rap port van den 19 Juny 1717 , een Rapport, dai nergens van fpreekt, als van het laatfte der bo vengemelde drie hoofdpoincten, en dan nog maar. voor zo veel het laatfte hoofdpoinct concerneert dat gedeelte van de Generaliteits }U4i%oUÓing a middelen, waar op de menage minst te vinden is geheel en aloverflaande dat gedeelte, waar op de zelve voornamentlvk moet gezogt worden , im mers na het oordeel van de Generaliteits Reken kamer, wy meenen de Collegien ter Admiraliteit en de Middelen te Water?
Zoude men groot ongelyk hebben , Hoog Mo sende Heeren! zo men antwoordde op die vraa een, dat de Heeren Gedeputeerden van de Pro 6 PPPPP 4 V1D
's Gra-
venhage.
Misfive van den Raad van State ic* Decemb. 1719.
!
I 1
»



's Gra-
venha" gr.
Misfive van dei Raad van Sta te *o Decemb, + 7*9'
i
NIEUWE NEDERLANDSCHE
vincie van Friesland aangewezen hebben de waav re oorzaak, waarom op de bovenftaande wys gehandeld word, met de menage, die te vinden zoude wezen op de Militie, en op de verdere ingrediënten van den Staat van Oorlog , wanneer zv i m de voorfchreeve Propofitie van den 26 der voorleden maand, het Bondgenootfchap opwekken, om ■ gemeenderhand met cordlallteit, ongeintresfeertheid en zonder pasfie , maar wel voornamentlyk zonder erge belang, deze zaak aan te vatten, en tot een gelukkig einde te brengen: daar door niet duifterlyk te verftaan geevende, hoe de zaak tot nog toe, na haare gedagten behandeld is?
En zal het niet eenigzints dienen tot ftyving van die gedagten, wanneer wy ter zyner tyd zullen aanwyzen, dat zommige van de vyf en twintig poincten, gedetailleerd in het voorfchreeve Rapport van den 19 Juny 1717, geen anderen grond hebben , als gebrek van informatie, welke (onder correctie; had behooren gevorderd te zyn geweest, voor dat de Gedeputeerden van Uw Hoog Mogende het werk gebragt hebben buiten zyn geheel, zo veel m haar was, door haar gevoelen over ieder poinct te rapporteeren aan de extraordinaris Vergadering: dat andere van die poinclen inpracticabel zyn, andere wederom zo gering, als of ze tot geen ander einde gebragt waren in hec Rapport, als om te grosfeeren het getal der poincten; dat het Diftnft , van de Generaliteit zo verarmd en zo belast is, dat eerder moet gedagt worden rjm het te foulageeren, als om in het zelve zwaarder fchattingen in te voeren; en dat het voordeel, welke in verdere pointen fteekt, van weinig beiang is, *
Om te befluiten, wy ftellen aan de overweeJing van Uw Hqo& Mogende , of hef de regte
me-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1620
sGra-
'ENHA-
;e. •
Misfive •an den laad tan Sta'■e 10 Decemb*
I
\ 1
r [
1
n n P g »
methode is, tot het fpoedig voortzetten der befoi-' Scs over de menage , en tot het brengen der-., lelve tot het gewenscbte einde, geheel af te gaan, van de methode, by vorige Refolutien vastgefleld, en te leggen tot een plan van de volgende befoignes, een Rapport, dat nergens anders van fpreekt, als, alleen van dat gedeelte van het laatfte der voorfchreeve drie hoofdpoinften, waar op de menage minst te vinden is: en bovendien een Rapport, waar in de menage, voor zo veel die zoude betretfen de Vergadering van Uw Hoog Mogende, of voorbv segaan , of zelfs by avance van de hand sewezen is: waar in zo weinig gefproken word van het geen de Generaliteits Rekenkamer raakt, dat riaar uit genoegzaam af te nemen is , dat de Rekenkamer, wiens Misfive van den 2 Maart 1717 sefurneert heeft de meefte materie tot het RapBort, fcherpziender geweest is omtrent anderen, als omtrent haar zelve.: ende waar in (om de waarheid te zeggen) zo weinig gelyk aan den Raad van Staate gedpan is, dat die misfchien niet zondei reden zouden kunnen vragen, of de boven aange«yen periode uit de laatfte Propofitie van de Heeren Gedeputeerden van de Provincie var Friesland, zo ze dat Rapport niet m hat oog heeft, ten minften niet eenigzints daar op toe. pasfelyk is.
Dit is, Hoog Mogende Heeren! het geen da wv gemeend hebben voor jegenwoordig te moetei fchryven aan Uw Hoog Mogende, tot voldoenin aan derzelver meergemelde Refolutie van den 3 der voorleden maand, verzoekende, dat het ze ve rypelyk overwogen moge worden , en voor; met dien geest, welke de Heeren Gedeputeerde van de hooggemelde Provincie m de aangetoge periode gepoogd hebben, aan het Bondgenootfcha te infpireeren, cn welke in der daad hoognod PPPPPJ 1!



'sGra-
venha' ge.
i
% i
j
1630 NIEUWE NEDERLANDSCHE
. publS."^ Vem,,e Zaaken van d= HOOG MOGENDE HEEREN.'
M ÜW H°°g Mogende in Godos
In den Hage den 10 Juny 1719. (Was geparapheerd)
E. van GOLSTEIN.
■ (Lager fiond)
Ter Ordonnantie van den Raad van Staate der Vereenigde Nederlanden.
(Was geteekend")
S. van SLINGELANDT.
En eindelyk was nog- by voorgemelde By. .age D. tot de Memorie van Confideratien [fan den Griffier Mr. H. Fagel, op het Rap. ?ort van de Commisfie tot de Quota's en t Financie-Wezen, ook gevoegd de navolgende Brief van Hun Hoog Mogende an de zeven Gewesten, gedagteekend den 1 November 172,8.
EDELE MOGENDE HERREN.'
>
-Jet is een generaale klagte van alle de Mi■ niflers van den Staat buiten 'sLands, dae
de



JAARBOEKEN, July, 1790. 1631
de Brieven die zy fchryven direcïelyk aan Ons, of in zaaken Secretesfe vereisfchende., onder Adresfe van Onzen Griffier, doorgaans zo wei-w* gemenageert worden, dat dezelve genoegzaam als publiek worden, en dat de afichnrten daar van wederom komen op de Plaatzen en aan de Hoven daar gemelde Minifters reiiüeeren.
Wywenschten, dat deze klagten minder wel gefondeert waren, maar de ervarentbeid leerd dagelyks maar al te veel, dat dezelve welgegrond zyn. De effecten daar van zyn , dat het de Minifters veeltvds odieus maakt aan de Hoven daar zy refideeren, dat dezelve fcrupuleus en wederhouden worden om te fchryven al het geen tot haare kennisfe komt, en dat het die geene, die aan haar ïetwes zouden kunnen en willen communiceeren, ais zv verzekerd waren van het Secreet, zulks met derven nog willen doen, omdat zy daar van niet verzekerd zyn, waar door de Regeeringe alhier gepriveert blyft van de kennisfe van zaaken, welke anderzints tot haare kennisfe zoude komen, en die haar nut en nodig zouden weezen te weeten om te kunnen neemen goede en vaste mefures: van dit laatfte zal tot een vers bewys verftrekken, het geen de Heeren Hop en Van üosltnga . twee'van de Plenipotentiarisfen van den Staat or. het Congres, tegenwoordig zynde aan het Hof te Fontainebleau, dezen aangaande in een Brief ge geaddresfeerd aan onzen Griffier , van dato dei 28 der voorleden maand OQober, fchryven , na mentlyk, dat zy niet kunnen verbergen, dat mei aldaar niet al te goede opinie hadde opgevat, da het Secreet in de Republiek zodanig word geme nageert, als het in een Negotiatie van deze im portantie wel nodig zoude zyn, ende dat zy nu als al te klaar merkten, dat men haar zo weint, iuverlur.es gaf, als eenigzints mogelyk was, va zaaken, die men geloofde , dat zy zouden mocte t,yerfchryven, het w'elk haar buiten.ftaat ftelae
's Gra-
venhage.
Brief yanStat, Gener. aan de 7 Provinciën.
t
! f
t
> 1 1



i*3* NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha" ce.
Brief vanStat Gener. aan de ■ Provinciën.
om aan ons zo veel ligt te geeven als zy zouden wenfehen. - Deze zaake, ende particulierlyk deze advertentie, is aan Ons voorgekomen te weezen van zo grooten aangelegentheid voor den dienst van dep Staat, inzonderheid in een conjonfture .zo delicaat als de tegenwoordige, ende in een Negotiatie, daar van zo veel afhangt, en daar by de Staat zo grootelyks geïnreresfeert is, dat Wy gemeent hebben , daar van aan de refpeftive Bondgenooten kennisfe te moeten geeven, met deze reflexie, dat aan die geene, die een zodanige opinie van bet flegte menagement der Secreeten in den Staat hebben opgevat, die opinie moet worden benomen; of dat by ontftentenisfe van. dien, aan den Staat zal worden onthouden de kennisfe van zaaken, die tot haar nut en beste zoude kunnen dienen. Wy hebben te meerder gemeend deze kennisfe aan de Bondgenooten te moeten geven, op dat dezelve daar door geïnformeert zouden zyn ^ dat, behalven dat de Negotiatie in de zaaken, die tot het Congres fpecteeren , eenige tyd hebben ftille geftaan, terwyl antwoorden van de Hoven van Weenen ende van Madrid worden verwagt, ook nog een andere reden is, waarom zo weinig tydingen inkomt van het geene in die zaaken pasfeert.
Het gebrek van Secretesfe in de zaaken , die in Onze Vergadering ter deliberatie komen, ende van daar tot de Provinciën overgaan, is een oude kwaal, die van tyd tot tyd verergert, ende tegenwoordig tot een zeer fchadelyk excès gekomen is. De reden van deeze kwaal is te vinden, ten deelen in de conftitutie en forme van de Kegeeringe, welke vereischt, dat een groot getal van Regenten kennisfe moeten hebben van het geene pasfeert, en het object maakt yan de deliberatien, ende het van ouds bekend is, dat zelden Secreet kan blyven, hetgeen aan veele gecommuniceerd word; en ten dele in de
Co-



1AARE0EKEN, July, 1790. 1633
Conien van Refolutien, Brieven, en andere Stuk- keT dfe gedrukt of gefchreeven, door zo veel, v a ~ ™ , Hit het niet te verwonderen is, Sfperloo enfuie^toeïggen om de Secreeten van den Staat te penetreeren, gelyk geconf.de-, Sd moeten worden alle Ministers alhier reu- . deerenok,middel weeten te vinden, om die mag-,
^Wanne^mgegaan word de Methode, die genXveert is geduurende de eerfte zeventig of ^g^^vaWRcpubliek, kan igtafgemeeten worden, dat de communicatie van alle Onze SefoTutien, Brieven en Stukken, op verre: njzo treed niet is gegaan, als tegenwoordig, gefchied het ZY dat de refpective Bondgenooten in die: tyd meerder vertrouwen gefteld hebben in de HeeSTtaJe^dLputeèden in Onze Vergaderinge het'zy datzy zig vergenoegt^ebben, gelyk he niet onredelyk fchynt, dat me geene, die part en deel hadden aan de Regeeringe, ten alkn tyden acces konden krygen in de ^"ffien en Secretaryen, om aldaar te zien en te kezen de Pa. P ^en'Stukken, die zy meenden tot haare n formatie nodig te hebben, ende tot de delibera tien te fpefteeren ; tot een bewys hier van kun nen bekken Onze Refolutien van den n ea 3 October1645, waar by blykt, dat van een » importante Inftructie, als was die voor de Pkm notentiarisfen tot de Vredehandelingen teMun Ser, "een Copie is gegeeven aan eenige Provm He ende dat alleen gepermitteert is geweest aa de Heeren Gedeputeerden van de Provinc.e va Holland! om by lectuure, zonder dat leman daar van ktwes zoude aanteekeneu , die in c VeLde inge van Holland te commumcecren indïdaÏÏeop gelyke wyze alleen by eftm« aan de Heeren Ordinaris en Extraordinaris Ged pureerden van Zeeland , in groow» getale doe
sGra-
3Ê.
3rief
•anStat.
lener'.
ruin del
Provin-
zien.
ï 11 cl e
,
e
iris



1634 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHACE.
Brief
VatiStat
Qener.
aan 'de 7
Proviu-
eieu.
i ( 1 1 <
f
c
v
k
I ti S o
g ft $ iii Bi
maals alhier zynde, is gecommuniceert geworden.
Op welken voet ook in het jaar 1652 een Concept Traétaat met Deenemarken, door den Minister, van den Staat van daar overgezonden zynde , daar van wel een Copie is ter handen gefield aan een Heer uit ieder Provincie om daar mede over te gaan in ieders Provincie, endó het zelve te communiceeren, ende daar op fpnedige Refolutie te bevorderen, maar te gelyk geref ilveert, dat ciie Copien in Onze Vergaderinge zouden moeten worden terugge gebragt, zonder dar daar van eenige Affchriften in de refpective Provintien of elders zouden mosen worden gemaakt, gelyk uit een Refolutie Van den 24 De:ember 165a kan confteeren, die Refolutie ook ïxpresfelyk mede brengende, dat zulks voor dien ■yd te meermaalen was gepraftifeert geweest in hergelyke gelegentheden van zaaken van imporantie , die Secretesfe requireerden. Maar zelert, en tpecialyk, na dat het drukken is ingevoerd, is het een gebruik geworden, dat niet al;en ieder Provincie, en ieder Lid in de Provinren, maar veele Regenten in haar Particulier, an de Notulen en Brieven tot Onze Vergaderinge sccteerende, moeten worden gediend, zo dat ie niet veel meer als publieke Nieuwspapieren rorden geagt, en zelfs Secreete Refolutien en in • omende Brieven daar van niet geëxcepteerd woren. Maar Ons oogmerk niet zynde, om voor :genwoo'rdig de abuizen en excesfen, die in dit tuk begaan worden, aan te wyzen, maar alleen n aan de refpeftive Bondgenooten kennisfe te ;even van de reden , waarom , volgens het hryven van gemelde Heeren Plenipotentiarisfen :n Staat zo weinig ouvertures ontfangt, in zo iportante Negotiatie, als is die van het Congres, imentlyk het mistrouwen dat man heeft by de
bes-



JAARBOEKEN, July, i-joo. 163$:
beste Vrunden van den Staat, op het Menage-» ment van het Secreet in zaaken die Secretesfe ver-^ eisfchen, ende om vervolgens aan derzelver hoog-, wys overleg te ftellen, of het in deze conjunéture niet ten uiterfte nodig is, dat men op middelen bedagt zy, om de gemelde Heeren Plenipotentiarisfen tot het Congres in ftaat te ftellen om gerustheid tc kunnen geeven aan die geene, die aan haar eenige zaaken te confieeren hebben , dat die overgefchreeven wordende, behoorlyk gemenageert zullen worden. Op de groote Vergaderinge van het jaar 1651 op het Poincl; van faecretesfe gedelibereert z^nde, is goedgevonden, dat onder anderen, de Ministers buiten 's Lands, fchryvende eenige zaaken, Secretesfe vereisfehende , die haare Brieven zouden addresfeeren aan den Griffier van Onze Vergaderinge, die dezelve zoude communiceeren aan een ileer uit ieder Provincie, welke zulks eenige weinige dagen onder haai zouden mogen houden, maar als dan communiceeren in Onze Vergaderinge; maar die Methode is tot confervatie van de nodige Secretesfe niet fuffifant gevonden, niet tegenftaande kort daaraan by een nader Refolutie van den 4 December 16523 gerefolveert is geweest, dat van Secreete Brievea geen Affchriften ofte Copyen, aan de Provinciën of Leden van dien gegeeven zoude worden 3 aangezien met de Secretesfe van weinig dagen , het geïntendeerde oogmerk niet konde worden bereikt, en de zaaken gebragt wordende in Onze Vergaderinge , veeltyds gecompofeert van eer groot getal zo wel Extraordinaris als Ordinaris Gedeputeerdens, bezwaarlyk gehouden konder worden zonder te elimfneeren, het welk ongetwyffeld reden is geweest, waarom by vervolg van tyd, en fpecialyk in den tyd van de Engel fche en Munfterfche Oorlogen, wanneer zaaker te doen waren, die fpoed en Secretesfe vereisch t*n9 een Commisfie is gedecerneert, op agt Hee j, ren.
5 Gra-
'enh&;e.
Brief umSiat. Genet: 1 aan de 7 Provinciën.



163(5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
VENHAGB.
Brief yanStat, Gener. aan de 7 Provinciën.
ren , een uit ieder Provincie , en uit Holland twee , om over die zaaken te befogneeren , en zonder rugfpraake te disponeer™, met authorifatie op den Heer in die Befognes asfifieerende uit de prxfideerende Provincie, om alle Depêches uit die Befognes profiueerende, uit Onzen naam te parapheeren, en op Onzen Griffier om die te tykenen, ende in zaaken , waar in de Raad van Staate door haare Gecommitteerden in die Befognes asfifteerde, met gelyke authorifatie van den Raad van Staate,op den Heer,daar toe door haar geeommitteert, om mede zonder rugfpraak de Depêches , die van wegens den Raad gedaan moeften worden, insgelyks op den naam van den Raad te parapheeren , ende op den Secretaris van den Raad , om die te teekenen ; zodanige Commisfien en authorifatien zyn ook in die tyd gegeeven aan de Heeren Gedeputeerden uit Onze Vergade. nnge, tot het aangaan van Alliantien en Traétaaten, gelyk daar van tot een blyk kan ftrekken de Refolutie van den 28 February 167a, waar van wy Copie hier nevens voegen, om dat Wy oordeelen, die wel het naafte te komen aan het geval waar in wy tegenwoordig verfeeren, en daar uit blykt, dat men in die tyd gedagt heeft, dat het met de ordre van de Regeeringe, ende zonder prffijuditie van de Provintien beftaan konde, dat weinig Heeren wierden geeommitteert , om te Verhandelen zonder ruggefpraak zaaken van zeer groote importantie; mits blyvende by de gronden ende fondamenten by voorige Refolutien dienaangaande genomen en vastgefteld. Mogelyk dat dege Refolutie tot een model zoude kunnen dienen , tot een Commisfie voor gelyk getal van Heeren uit Onze Vergaderinge, om alle de zaaken .die tottegenwoordige Negotiatie op het Congres fpecteeren, te reguleeren ende te adjufteeren zonder eenige ruggefpraak, mits blyvende by de gronden en fundameaten vervat in de Preliminaire Articulen ,
in



JAARBOEKEN, july, 1750. gftf
in de Inftructie van de Heeren Plenipotentiarisfen tot het Congres, ende in de daar op gevolgde Refolutien, ende dat door zodanige Cominislie de Heeren Onze Plenipotentiarisfen op het Congres in ftaat gefteld zouden worden, om aan die geene, die aan haar eenige communicatie en ouvertures in vertrouwen zullen willen doen, meerder gerustheid te geeven, ten opzigte van de Secretesfe alhier te obferveeren.
Wy geeven derhalven aan de refpective Bondgenooten in bedenken, ofniet zullen kunnengoedVinden hier toe de Heeren haare Gedeputeerden te authorifeeren, ten einde daar door ten opzigte ,vandc Secretesfe, in den Staat te obferveeren j eenige gerustheid gegeeven, en de liadeelige opinie, die dieswegens is opgevat, weggenoomen mogen Worden; het welk wy agten een Point van een zeer presfante noodzaakelykheid , aangezien anderzints te gemoet gezien kan worden, dat den Staat zo wel als de Plenipotentiarisfen van den Staat op het Congres verfteeken zullen blyven van de communicatie Van zaaken, die voor baa£ nut en nodig zyn te weeten , ende dat weinig' part en deel zulien hebben aan een Negotiatie , waar by de Staat ten uiterfte is geïnteresfeert; tot meer* der gerustheid zoude door de Ileeren Gedeputeer* den invoegen voorfz. geauthorifeerd, pertinente aanteekeninge worden gehouden van alle het geen aldaar zal pasfeeren, om daar van aan de Provincien communicatie te geeven , wanneer den tyd , van het Secreet gepasfeert zal zyn. Wy verzoe. ken derhalven, dat U Edele Mog. hier op zodanige reflectie gelieven te maken als na haare hooge wyshcid zullen vinden te behooren, ende te cnfidereeren, dat in dezen de Refolutie lang uit te ftellen of geen Refolutie te neemen, op een zal Uitkomen; en daarom verzoeken wy, dat de Heeren Staaten van de Provinciën , die op den onti fang dezes niet vergaderd zouden mogen zyn y
Qqqqq
's Gka*
VENHACÈ. ,
Brief yauStaté Gener. aan def Provinciën.



1638 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhaGE.
door de Heeren van het Hof van Gelderland, en de Heeren Gecommitteerde Raaden of Gedeputeerde Staaten van de andere Provinciën, die dezen zullen ontfangen ende openen , aanftonds befchreeven mogen worden, om daar op te delibereeren ende refolveeren, alzo de zaak Onzes oordeels is van de hoogfte aangelegentheid.
Waarmede, &c.
Van wege de Gecommitteerde Raaden van Staate van Holland en West-Friesland is den 6 dezer maand July deze Waarfchouwing gedaan:
T~\e Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en West-Friesland , alle de geenen, die dezen zullen zien en leezen, falut, doen te weeten: alzo tot Onze kennisfe gekomen is, dat een groot aantal Bovenlanders op Zondag morgen den 27 Juny dezes Jaars zig niet ontzien hebben, om , na het uitgaan der Roomfcbe Kerk te Zevenhoven, te vergaderen voor het Rechthuis te Nieuweveen, alle gewapend met ftokken, waar van fommige met yzere punten en haaken waren voorzien; dat zy onder ten groot gefchreeuvv , gepaard met allerlei bedreigingen,/ onder andere ïeitelykheden, hebben getragt met een gewigt van 50 ponden de deuren van de Rechtkamer aldaar aan ftukken te flaan, ten einde daar door te verlosfen eenen Andries Ban en, welke des nagts te vooren door de Bediendens ter recharge van 'sLands gemeene Middelen '.n het Laagquartier van Rhynland was geapprehendeert en aldaar wierd bewaard , ter zaake hy met eenige andere Bovenlanders div rfe zakken of pakken met Brood van den Stichtfen bodem
bin-



JAARBOEKEN, July, 1750. 1^9
1 i binnen deze Provincie, zonder betaaling van 's Lands Impost, had gebragt.
Dat,hoe zeer 'sLands bediendens getragt had* den hun van het plegen van eenige feitelykheden af te houden, en gedreigd anders geweld met geweld te zullen keeren , zy egter de ge. melde deur van die. Richtkamer genoegzaam hebben geforceert, het welk van dat gevolg is gz* . weest, dat voornoemde Andries beuken uitéén der venglters van Voorfz. Rechtkamer is gefpron^ gen, en met dien hoop , onder een groot ge-
3 fchreeuw, zynde vertrokken , alzo de handen
•1 der juftitie is ontkomen.
Dat dit alle zaaken zynde van het grootïïe vooruitzigt, als mede van de nadeeligfte gevolgen voor 'sLands gemeene Middelen, en de hooge Overigheid 'er ten hoogften aan gelegen legt,
s dat de Daaders en uitvoerders van de voorfz»
i feitelykheden worden ontdekt, zodanig, dat de-
t zelve in handen van de Juftitie geraaken.
ü Zo is 't , dat de Gecommitteerde Raadeti voornoemt, door deze beloven een praJmie van drie honderd guldens aan den geene , die deii
k fchuldigen of eenige van dien koomt te ontdekken , zodanig, dat dezelve in handen van de Ju-
1 ftitie geraaken , om naar verdiende te kunnen
n worden geftraft; zullende des aanbrengers naam ,
l (des begerende) worden gefecreteert; en voorts alle en een ieder , zo In- en Opgezetenen als
a Vreemdelingen door deze op het ernftigfte wuar-
: fchouwen , dat zy zig onthouden van 's Lands Bediendens van de Collecte met woorden of met dadelykheden te beledigen, en vooral van dezelve te refideeren, of eenig geweld, hoe genaamd,
e te plegen, op poene, dat die geene, die het zei ve mogten onderneemen,zonder eenige connivefitie of verfchooning aan den lyve, en zelfs mei
r de dood na exigenüe van zaakenzullen wordsri
?. geltraftd
Qqqqq a Er
sGrA- '
VENHA* GE.
IVaar(cfutnr*yan Cé*
commit'
teerde
Raaden*



I04O NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhage.
Waarfchomv.van GecommitteerdeRaaden
En op dat niemand hier van eenige ignorantie zal kunnen pretendeeren, gelasten Wy, dat deze zal worden gepubliceert en geaffigeert in de refpective Diftri&en , grenzende aan het Sticht van Utrecht.
Gedaan in den Hage onder het klein Zegel van den Lande den 6 July 1790.
(Onder ftonS)
Ter Ordonnantie van Gecommitteerde Raadjn.
(Was geteekend)
A. J. R O Y E R.
Zyne Doorluchtige Hoogheid den Erfprins Willem Fredrik, heeft den 27 July aan den Voorzitter van Hun Hoog Mo-; gende, deszelfs aanftaande vertrek bekend gemaakt, en van Hun Hoog Mogende affcheid genomen. Den volgenden dag 'smorgens ten5uuren,is Hooggemelde Prins naar Breda vertrokken , zullende aldaar als Gouverneur ingehaald worden, waar toe eenige toebereidzelen gemaakt zyn.
Van wege het Genootfehap tot verdediging van den Christelyken Godsdienst, ziet men het navolgend Berigt:
Het Genootfehap tot Verdediging van den Chris. telyken Godsdienst, opgericht in 'sGravenhage, heeft deszelfs Algemeene Vergadering ,
in



JAARBOEKEN, July, 1790. 164!
in tegenwoordigheid van Zyne Doorluchtige' Hoogheid den Heere Prince Jirfftadhouder, den' eerften July 1790 gehouden. Ds. D. A. Regu-t lah, Predikant in 's Gravenhage, fprak in een Aanfpraak aan de Leden over de Redenen ter be-1 moediging, die den Vriend der Waarheid in de-1 zen tyd van tegenftand en ondermyning overig; blyven. . '
De uitgeloofde Èerepryzen zyn aan de Schry-i vers van eenige ingekomen Antwoorden op uitge-, fchreeven Vraagen toegeweezen , als:
Aan den Heer M. Pap Szaihriari, Prof. Theol., & Hift. Eccl. in Coll. Claudiopolitano, op eene Verhandeling over de Voordeden. welke de beftrydinge der waarheid aan dezelve, van tyd tot tyd heeft toegebragt.
Aan den Heer J. Engclfuc Mebius, Predikant te Ryperkerk en Hardegaryp, op eene Verhandeling over de eenheid van den Weg der Gelukzaligheid in dezen Staat van algemeen bederf.
Aan den Heer Jod. Heringa Elizas Zoon, Predikant te Nykerk op de Veluwe, op eene Verhandeling over het gebruik en hedendaags misbruik der Critiek, in de behandeling der H. Schriften.
Aan den Heer C. Swaying, Predikant te Naarden, op een Antwoord op de Vraag aangaande de oorzaaken van't klein getal der geenen, die zich in ons Vaderland tot den openbaaren Predikdienst voorbereiden, en de gereedfte middelen, om veele daar toe op te wekken.
Ook is aan Af. Pannebakker te Delft een Prys van een Zilveren Medaille, of 10 Ducaaten toege. weczen, op eene praéticale Verhandeling over den invloed van 't Geloove op de beoeffening der Zedenplichten.
Alzo de antwoorden op het derde Voorftel des Jaars 1788 , vorderende eene duidelyke en volledige opgaave van de Leere van Christus en de Apostelen, uit vergelyking van hunne eigene Qqqqq 3 VOOr-
sGra-
7enha'
;e.
7rogr. 'an'iGeloot/ch,les
'shrmc'yken'Jiodsiiensu



so-42 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'$ Gra-
VF.NHA-
CM.
Pfogr,
yan'i-Gt
tiOQlfl.ll,
fles
ChristelykenGitefs* ttje/fst.
voorftellingen in de Schriften des N. T. afgeleid , niet voldoende bevonden zyn, zo word dit zelfde Voorftel op nieuw voorgedraagen, om beantwoord te worden voor den i September 1792. Het Voorftel des vooileeden Jaars, eifcliende - eene kortbondige verdediging van de echtheid dier Boeken des O. en N. T,, welke in onze dagen meest beftreeden worden, mogelyk om de te groote uitgebreidheid der Stofte, niet beant. woord zynde , is het zelve nu in tweeën ver* deeld, en vorderd het Genootfehap. i. Eene Verhandeling, waar in dc Echtheid van die Boeken des O. Teft., welke in onze dagen meest beftreeden worden, kortbondig verdedigd word, En g, Eene dergelyke Verhandeling over de Echt; heid der Boeken des N. Teft., die ook te dezer dagen meest worden beftreeden. De Vraage over het Onderwys der Jeugd niet wel van de Schryveren begrepen zynde , word ten tweedemaale voorgefteld, en gevorderd eene Verhandeling over de Beste Manier, om de Christelyke Jeugd onderfcheiden en gegronde bevattingen van den geopenbaarde Geloofs- en Zedenleerc te geeven, zo dat zy al vroeg tegen de ver'eiding der dwaalingen van deze Eeuw gefterkt en beveiligd worde.
Noch begeert het Genootfehap eene opgaave fl2f beste middelen, om den gemeenen man het belang van den Godsdienst te doen gevoelen, en hun ter verkryging van rechtmatige begrippen omtrent denzelve bevorderlyk te zyn.
De Antwoorden op de vier laatfte Vraagen worden verwacht voor den eerften September 1791.
-Noch vraagt het Genootfehap, om voor den i January 1792 ingezonden te worden een BeïOog van de waarachtige en eeuwige Godheid van den Heere Jufus Christus, byzonder ingericht , om de voornaamfte bewyzen van deze
waar.



JAARBOEKEN, July, 1790. 1643
waarheid in volle kracht voor te draagen, en tegen de uitvluchten en bedenkingen der nieuwfte tegenftreevers te handhaven.
Eindelyk verlangt het Genootfehap, even als in de twee vorige Jaaren , voor den 1 September 1791, met aanbieding van eene Zilveren Medaille, of 10 Ducaaten, als: 1. Eene voldoende Verhandeling over eenige voornaam Leerftuk des Christendoms , 't welk in onzen dagen door de zogenaamde nieuwe Hervormers beftreeden word. %. Eene bondige wederlegging van eene der dwalingen, welke thans door dezelfde worden aangepreezen, en veld winnen.
3. Een oordeelkundige opheldering en handbaving van eene of meer der voornaamfte Bewysplaatzen uit het O. of N. T., bekend onder den Naam van loca clasfica.
4. Eene voldoende befcheidene en duchtig wederleggende Recenfie van eenig nieuwlings uitgekomen Waarheid ondermynend of Godsdienst hoonend Gefchrift.
5. En een uitneemend Vertoog over een of an. der Stuk van de beoefenende Godgeleerdheid.
Het Genootfehap verzoekt , dat de Schyvers hunne Antwoorden, leesbaar gefchreven, en liefst in 't Latyn of Nederduitsch opgefteld, voor den bepaalden tyd , vrachtvry, gelieven te zend«n aan Do. Adrianus van Asfendelft, Predikant te Leyden, Secretaris van het Genootfehap.
L E Y D E N.
Den 18 July heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins van Oranje en Nasfau, den Godsdienst bygewoond in de Pieters Kerk, onder het gehoor van den Qqqqq 4 Hoog
'sGra-
venhace.
Progr. yan'tGsnooifch.des
ChristelykenGodsdienst.



i644 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Hoog Eerw. Hoog Geleerden Heer Prof. te Water, welke op eene gepaste wyze den Prins , als zyne oeffening in de Weetenfchappen alhier hebbende voleindigd , en thans het laatst de Gemeente met Zyne tegenwoordigheid vereerende, wegens Hoogstdeszelfs aanftaand vertrek heeft aangefproken. De jonge Prins , welke geduurende zyn verblyf aan onze Univerfiteit ,zich eene algemeene achting heeft verworven, vertrok van bier op den 21 July naar 'sHage, om vervolgens naar Hoogstdeszelfs Gouvernement van Breda, en wyders naar Berlyn te reizen,
De Maatfchappy der Nederlandfche Letterkunde, alhier gevestigd, heeft op den aa der voorledene maand Juny, haare Jaarlykfche Vergadering gehouden, en als toen tot haare Leden aangenomen, den zeer Geleerden Heere Pieter Nicuwland, A. L. M. & Phil Dr. en Leélor in de Zeevaart- en Wiskunde te Amfteldam, en den Heer Mr. Jan Hinlopen, Secretaris van het Gerecht te Utrecht.
Wyders is ter dier Vergadering het volgende onderwerp vastgefleld tot eene Prysvrage om beantwoord te worden voor den eerften van Wynmaand 1792.
Meest volledige opgave van de nog „ onuitgegeevene Oud Nederduitfche „ Stukken, in de openbaare of byzon?5 dere Boekeryen berustende, met de
Lf.YpEN,



JAARBOEKEN , July, 1790. 1645
„ nodige Taal-,Oudheid of Gefchied„ kundige aanmerkingen en ophelderin„ gen, naar den aart der Stukken."
De Verhandelingen moeten vrachtvry worden toegezonden aan den tegenwoordigen Secretaris der Maatfchappy -Mr Jan de Kruyff, of derzelver Bneffchryver Mr. J. A. Clignett, beiden woonende te Leyden.
Amsteldam.
Door Myne Heeren van den Gerechte dezer Stad, is op 't laatst der afgelopene maand eene Publicatie gedaan, tegen onbehoorlyk bejegenen, zo aan de huizen dei Bakkers en Broodflyters, als langs 's Heeren Straaten,van de Broodwegers, in 't uitoefte< nen van hun ampt, op eene boete van 100 gis, en andere llraffe naar vereisen. Zie hier die Publicatie zelve:
Myne Heeren van den Gerechte der Stad Am fterdam, in ervaring gekomen zynde, dat niettegenftaande de Keure van Hun Edele Acht baare van den 19 January 1689 aan de Broodwee gers in 't exerceeren van hun Ampt, ten Huiz van de Bakkers en Broodflyters onbehoorlyke bi jegeningen worden aangedaan, maar dat bovei dien diverfe Perfoonen zich niet ontzien dezeh langs 's Heeren Straaten gaande fmadelyk te bej genen, en een vergadering van Menfchcn om d zelve te veroorzaaken, fchoon derzelver. Oflic alleen ten nutte en vocrdeele van de Ingezeten! 'dezer Stad werkzaam is, hebben goedgevondei by renovatie en alteratie van vorige Keuren,
Qqqqq 5 c
Ley.
den.
e
i'
e
ie n
ï» te r-



i64<S NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam-
Public, tegen mis har, deling der Broodwegers.
ordonneerert en te ftatueeren, gelyk Hun Edele Achtbaare ordonneeren en ftatueeren by dezen: dat niemand van de Bakkers en Broodflyters zal vermogen de Broodweegers in 't exerceeren van hun Ampt eenige onbehoorlyke bejegeningen aan te doen , op de verbeurte vaneen Boete van/'ioo - te appliceeren als na rechten, en arbitraire correctie na exigentie van zaaken ; zullende ieder Bakker, of Slyter voor deszelfs Familie, Vrouw en Dienstboden moeten inftaan ; en dat voorts niemand zal vermogen de Broodweegers langs 'sHeeren Straaten gaande fmadelyk te bejegenen, of eenige aanlyding te geeven om een vergadering van Menfchen om dezelve te veroorzaken, op gelyke pcene, te appliceeren als vooren, en arbi. traire correctie na exigentie van zaaken.
Aldus gearrefteert den 30 Juny 1790, prsefentibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr WlU lem Comelis Backer, Hoofd-Officier dezer Stad, alle de Heeren Burgemeesteren, demtis de Heeren Mr. Joachim Rendorp, Heer van Mar queue &c. en Mr. Willem Gerrit Bedel Salomonsz., en alle de Heeren Schepenen.
En gepubliceert ten zeiven dage , praafentibus den Wel Edele Geftrengen Heer Mr. Willem Cornelis Backer , Hoofd-Officier dezer Stad, den Heer Mr. Mauhys Straalman, Heer van Duy/t &c. Burgemeester, en de Heeren Pieter Comelis Hartfinck en Mr. Jacob van Ghefel Jansz., Schepenen.
In kennisfe van Secretaris H. van SLINGELANDT.
Met een Brief van Cochim, in dato 21 January dezes Jaars, over Engeland hier aangekomen, bekwam men bericht, dat aldaar



JAARBOEKEN, July, 1790. 1647
daar den 31 December 1789,in goeden ftaat zyn aangekomen 'sLands Schepen de Ze pbir, onder bevel van den Kaptein Vaillant, en de Havik, van den Kaptein Verheul; dat onder het Scheepsvolk geen zieken waren; dezelve Schepen waren den 12 December te Colombo aangekomen.
Den 17 Juny ging het Eskader van ia Oorlogfchepen, onder bevel van den ViceAdmiraal Van Kinsbergen in Zee, naar Portsmouth, gelyk ook de Koopvaardyfchepen naar de Oostzee, onder geleide van het Schip van Oorlog de Alarm, welke ondei gebied ftaat van den Kaptein Van Braam, By het eerstgemelde Eskader heeft zich ook Kaptein Bols, uit Zeeland komende,op der 18 Juny gevoegd. De Schout by Nachi Van Rynevele verloor dien zelfden daj zynen 'grooten fteng. Vervolgens kwan het Eskader den 8 July te Spithead aan Den 9 Jniy kwamen de Lord Howe en dei Vice.Admiraal Gower te Portsrnouth aan Zyne Lordfchap heifte den 10 July de Union Vlag op, aan boord van bet Schip de Kg ningin Charlotta, van 100 ftukken, als Op perbevelhebber der Vloot. Deze Vlag, wel ke van een groot aanzien in den Zeediens is, en volgt op die, welke de Lord - Opper Admiraal van Engeland van zyn Schip lat waayen, is zedert 40 jaaren niet gebruikt zynde den Admiraal Norris de laatfte gf weest, die dezelve gevoerd heeft. Dit 1 eene roode Vlag. in welke gefchreven ftaat Voor den Prouflantfcben Godsdienst en c
Vr
Am-
&ïeldam.
C
t I
s



Am-
stelDAM.
I
1648 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Vryheid vun Engeland. Het byzonder voorrecht, aan deze Vlag behoorende, is dat den Admiraal welke dezelve voert 'zvne Commisfie niet krygc van de Admiraliteit, maar van den Koning zelve, en dat die «' teekend zynde door een der Secretarisfen van Staat, hem door Zyne Majefteit in den Raad word ter hand gefield. 0 Toen zyn Lordfchap aankwam, wierdt hv door het riollandsch Jisquader met 17 fcho ten begroet, welke hy niet een gelvk eeril beantwoordde. 6 y gccal
Den Vice-Admiraal^* Kinsbergen hadt den Ridder Bentinck, Heer van Rhoon en Pendrecht, aan zyn boord, deedt met den zeiven een togtje naar Londen, alwaar beide die Heeren op den 14 July aan den Koning van Groot -Brittannie voorgefteld wierden.
y Lands Fregat van Oorlog de Waakzaamheid, onder bevel van den Kaptein J L, Bosch, is den 10 Mei van Livorno vertrokken naar Algiers , om de gefchenken van wege onze Republiek aan den Dey en zvne Staatsdienaars over te brengen.
Den Koning van Spanje heeft eene Ordonnantie uitgevaardigd, welker navolgende artikelen den Koophandel te na betreffen om niet te worden medegedeeld : *
Art. 9. Aangaande de Ladingen en Uitvoer •a v « ,u \m Goederen i Vruchten en andee Voortbrengt van myne Domeinen, die naar
Uit-



JAARBOEKEN, July. 1790. 1649
Oitheemfche Landen, door de Havens van hetJ Schier-Eiland en de Eilanden van de Cananen,s Maiorca, Minorca en Ivicagefchied, zal, inmid-i dels ik daar over verder disponeere, t geene ft «Odis oordeele, en ter uitvoering van gemelde Sta-1 tut de preferentie van Nationaale Scheepen bo-, ven'de Üitheemfchen gegeeven worden; zodanig, dat 'er Nationaale Sche pen zynde, die voor even gelyke Vragt de Goederen wilden overvoeren, dezelven moeten geprefereerd worden.
10 Onder de Nationaale Vaartuigen moeten t Z;ilken weezen, die den Aflaader zal verkiezen, en zo indien deze weigerde zyne Nationaale Goederen te laadcn, voorgeevende.dat ze niet in ftaat ZVn, om zonder gevaar overgevoerd te worden, zullen die worden geëxamineerd door den daa. toe geftelden Perfoon, en alleen m geval dezelven niet in vereischte order zyn , ot zonder lang vertoeven kunnen worden gebragt, daarvan uitgezonderd worden. .
11 Deze Preferentie moet niet verftaan worden omtrent de vreemde Scheepen, die met 0 Zo> der Laadingen in de Havens van t Schier oi andere Eilanderi komen, om aldaar Goederen Vi cfjten of andere Producten van myne Domei nen in Europa, America, Afia en Afhca. voo rekening van Uitheemfchen en geene Onderdaa nen van my zynde, te laaden en overtevoeren naa
: vreemde Landen, zullende met dezen als naar gr. woonte worden gehandeld; maar indien zulks, c w Ike vreemde Scheepen 't ook zyn, Goederen f cue Ëroduilèn van hun Land, maar van andi re Landen, of uit hunne Cohniën, aanbrengt en uitlosfen , zullen deszelfs geëtablisfeerde Inkc mende Rechten, voor tcgenswoordig met 3 pe Cent voor H'abiHtatie of Klaarmaking worden ve
ia» Aai] de geenen", welke met Scheepen a; Spaanfche Onderdaanen toebehoorende (en r ge
tM-
rEL-
)AM.
Irdonn.
'an den
honing
tan
Spanje.
1
t
f 9
r I» r
n ti



löjo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
geene andere) Goederen, in myne Bezittingen ge. fabnceerd , of Vruchten en Producten van dien naar vreemde Landen verzend, zal na de terugkomst van 't Schip, en na dat hy de ontlosfing daar van in den Vreemden zal be weezen hebben , eene vergoeding van a per cent van de betaald hebbende uitgaande Rechten genieten.
Wy hebben in ons voorgaand ftuk voor Mei 1790 een gefchrift medegedeeld, welks hoofddoel is, om de kosten aan de Kaap de Goede Hoop, welken allengskens tot eene ongelooflyke hoogte zyn gefteegen, te verminderen, en dus die bezitting voor de Oost-Ind. Maatfchappy te bewaaren, zonder dat derzelver bezwaarende kosten en lasten verder medewerken om de Oost-Ind. Maatfchappy in den grond te helpen Het bleek teffens uit dat belangryk ftuk, in welke ongunftigeomftandighedende Maatfchappy zich bevindt. Die omftandigheden zyn waereldkundig , hebben de hulp van den Souverein doen vorderen, en zyn nu mede de gewigtigfte onderwerpen van de raadpleegingen en zorgen van den Souverein geworden. Het zai derhalven wel der moeite waardig zyn, en vermoedelyk onzen Lezeren niet mishagen, dat wy de zaaken van de Oost-Indifche Maatfchappy dezer Landen, van wat hooger ophaalen.
Onder de menigvuldige zaaken, welken den Spaanfchen Oorlog, met zo veel moed en flandvastigheid door onze Voorvaders tegen den magtigften Vorst, voor Burger-
ly-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1631
lyke en Godsdienftige Vryheid gevoerd, en den opkomst van ons Gemeenebest aanmerkelyk maaken , zyn niet alleen vee le Stigtingen, aan welke men in Vre« denstyd naauwlyks zoude durven denken, maar ook byzonder den aanwas van Koophandel en Zeevaart, welke , hoe meer de Oorlogsrampen denzelven drukten, hoe meer de werkzaame nyverheid dien uitbreidde. In 't byzonder is de opkomst van de Oostlndifche Maatfchappy, en toeneming van derzelver aanzien en macht, te midden in het geknars der Oorlogswapenen, een byzonder verfchynzel, over 't welk de Nakomeling moet verbaast ftaan, en verdient wel, dat wy onze aandagt daar by een weinig bepaalen, 't Is bekend, hoe eertyds de Oost-Indifche waaren en ook byzonder de Speceryen over Venetien naar de Nederlanden kwamen; hoe vervolgens de Ponugeezen zich op 't ontdekken van nieuwe Landen in de XV Eeuw hebbende begonnen toe te leg« gen, eerst de Kaap-Verdifche of Zoute Eilanden vonden, vervolgens hunnen han del langs de Westkust van Afrika voortzet teden , en eindelyk in 't jaar 1498 onder hei gebied van Vasko de Gama, om de Kaar. de Goede Hoop, naar Indien zeilden; hot zy aan de Kust van Malabaar, onaangezier de tegenkantingen der Arabieren, hunnen han del vestigden,'en zich binnen weinige jaa ren van veele kusten en aanzknlyke eilan den en den meeften Indifchen handel, vooi al van die der Speceryen, meefter maakten
Amsterdam.



I6J2. NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTEL,DAM.
Op bevel van Karei V, vondt Ferdinanct Magellanes , in 'c jaar 1-520 eenen nieuwen weg door de Zuidzee naar Indien en byzonder de Molukfche Eilanden ; 't welk gefchil tusfchen de Portugeezen en Spanjaarden verwekte, dog die met den komst van Philipsll tot den troon, en zyn gebied ook over Portugal en de Portugeefche bezittingen in Indien, eindigde. Nu kwamen de Indifche Waaren niet meer over Venetien, maar wierden door de Portugeezen zeiven herwaards gebragt, tot dat de Hollanders en Zeeuwen zeiven die uit Portugal gingen haaien, het welk hun vervolgens verhinderd wierdt. Deze hindernis van Vaart op Spanje en Portugal, noopte de Hollanders en Zeeuwen, om hunne aandagt op de Vaart naar de Oost-indien te vestigen, 't welk de Zeeuwen in 't jaar 1594 met twee fchepen, by het welk dè Admiraliteit te Amiteldam een derde fchip by voegde, door het Noorden te vergeefs beproefden; werwaards in 't jaar 1595 vier fchepen, aan Amfteidamfche Kooplieden,die hunne maatfchappy de Compagnie van Verre noemden, toebehoorende, onder 't beltier van Comelis Hout' man, uit Texel zeilden, van welken drie, na veel zukkelens in 't jaar 1597 terug kwamen. Deze ongunltige uitflag belettede niet, dat voornoemde Maatfchappy ot Compagnie toenam, en in 't jaar 1598 agt fchepen onder 't beleid van Jacob Connelisz van Nek naar Indien zondtj van welken vier te bantam peper en nagelen inlaadden, en binnen
-5



JAARBOEKEN, July, 1706, X6S%
ïg maanden met die vragt terug kwamen, terwyl de andere Tchepen Amboina, Èaiida en Ternale bezogt hebbende, iri 't jaa? 2600 terug keerden. Van Nek, ih dat zelfde jaar wederom met 6 fchepen Uitgezeild, nam het misnoegen van den Koning van Ternate op'de Portugeezen tot zyn voordeel, en deedt eenen voordeeligen inkoop van peper te Patane.
Eenige Rottérdamfche en ZéeüwfcheKoöplieden hadden ook eene Maatfchappy opge^ ligt, en eerst in 159B met vier fchepen onder beleid van Jaques Malou , én daarna nog andere togten naar Indien beproefd. Tusfchen deze Hollandfche vlootjes en de Portugeezen vielen nu en dan gevegten Vöor. in welken de onzen doorgaans de óverhaiid behielden: en de ryke voordeden moedigden onze Kooplieden meer en meer aan. Geen wonder, dat Philips III den aanwas van den Hollandfchen en Zeeuwfchen handel in Indien met ongenoegen vernam en dien op allerlye wyze zogt te beletten. Dog/Fo/fert Hermans Zoon, over vyf Hollandfche fchepen het bellier of gebied voerende , (welke fchepen nu op brieven van Prins Maurits voeren,) overwon den Vlootvoogd! Hujiado de Mendoza by Bantam , verjoeg hem, en wierdt deswege met gröoté blyd« fchap te Bantam ingehaald, en floot met- die Van Banda een verbond, hy zou heh tegert i de Portugeezen befehermeh, riiids zy hünnö I Speceryen aan de Hóllanders alleen ver1 kogten, hoedanige verbonden ook mét atv*. Rrrri?
Am*
STELDAMi



Amsterdam.
1054 NIEUWE NEDERLANDSCHE
dere Koningen en Volkeren in Indiën wierden geflooten, als met den Koning van Ternate , een der Molukfche Eilanden; van Candi, op Ceilon, met de Koningin van Putane, op de Kust van Cocbinchina; terwyl de Koning van Achem op 't eiland Sumatra* door de Portugeezen tegens de Hollanders opgeftookt, zich liet beweegen, om een gezantfchap derwaarts te zenden,'t welk
een verbond van vriendfchap en koophandel <
met dien Koning floot, veel roem en aanzien <
voor de Nederlanders in Indiën , en ver- <
fcheidene voordeelige verbonden ten gevol* I
ge hadt. f
l")eze was de opkomst van verfcheidene :
op Indiën koophandeldryvende Maatfchap- i
pyen in ons.Vaderland, dog welker naary ver ƒ
eikanderen benadeelde , en welken afzonder- e
lyk niet genoeg beftand waren, om den han* (
del in Indiën op den 'duur. tegen de Span- i
jaarden te befchermen. De byzondere Oost- t
Indifche Maatfchappyen wierden dan op I
goedvinden der Algemeene Staaten in 't jaar c
1602 tot eene Algemeene Maatfchappy ver- I
eenigd, en met eeh Oclroy begiftigd, om \
voor 21 jaaren agter een, alleen beooften de 1
Kaap de Goede Boóp, en door de Straat van f
Magellaan te mogen vaaren. Zie Groot I
Placaat-Boek I D. bl. 529 In deze Maat- ï
fchappy wierdt ee'n hoofdfom ingelegd van 1
ƒ 6600000 : o : o, welke omtrend 90 jaa- c
ren daarna op f 6440200 : o : o verminderd J
is. Deze Maatfchappy bragt nog in 't zelf- |
de jaar 1602, onder bevel van den Admi- (
raai



JAARBOEKEN, -July, 1700. iój^
raai Wybrand van Warzvyk, een vloot van. 14 fchepen in Zee, welke nog 13 fche^: pen, onder ]t gebied van Steven lau derHagen, in 't jaar 1603 volgden; de uitrusting van deze twee vlooten beliep/^200000: o: o. De verrigtingen van gemelde Admiraal Steven-van der Hagen 1 het verdry ven der Por» tugeezen uit de Molukken, waar door hy den Nagelhandel bekwam; zyn verbond met den Koning van Tidor aldaar, als mede mee den Samoryn, langs de Kust van Malabaar, en het itigten aldaar van eene ilerkte, waren zodanige gebeurtenisfen , die de Vereenigde Maatfchappy aanmoedigden, om in 't. jaar 1605 wederom eene vloot van elf fchepen naar de Indiën te zenden, welke ƒ 1900000 : o : o kostede, en over welken eenen der Bewindhebberen zelve, teweeteti Comelis Maatelief'de Jonge, het bevel voerde , die moedige togten en dappere gevegten tegen de Spaanfche vloot ondernam en veel zege op hen bevogt: een bewys, hoedanige Bewindhebberen aan't ftu,ur der OostJndifche Maatfchappy ftonden. In 't jaar 1607 wierden wederom 13 fenepen uitgerust en in Zee gezonden, zo dat de Maatfchappy nu 41 fchepen in haaren dienst hadt. In '1 jaar, 1609 kwamen wederom vier rykgekujene fchepen, met peper, nagelen, ïiooten en foelie bevragt,^ behouden in 't Vaderland; terwyl een der Molulu*:b.e eilanden tyLackfati in de magt der Maatfchappy was gebragt, welke in dit jaar wederom t) fchejpen naar Indiën uitrustte, die het volgende Rrrrr 2 jaaar
!ÏEL3AM.



Am-
STËLjDAM.
1656 NIEUWE NEDERLANDSCHË
jaar onder bevel van Pieter Both, algemeenen Bevelhebber in Indiën , in Zee ftak. De Maatfchappy beproefde nogmaals eens, fchoon vrugteloos, door den Èngelfchen Stuurman Henry Hudfon, aan welken zy een fchip toevertrouwde, eene doortogt of vaart naar China, door het Noordwesten : van welken Stuurman de Hudfons Baay,omtrend op
6i graden gelegen,nog den naam draagt. In |
't volgende jaar 1610 wierdt een verbond met j
den Keizer van Japan gefloten, 't welk eeni- j
ge tegenfpoeden verzoette: ook kwamen vyf j
rykgeladene fchepen te huis. De Èngelfchen t
voeren nu ook fterker, dan voorheen, op ]
Oost Indiën, en vestigden met behulp van ,
twee Nederlanders eenen handel op de kust ,
van Coromandel: dog zulk zamenfpaniien ,
met vreemde Mogendheden ter vaart op L
Oost-Indiën, wierdt by Plakaten ftreng ver- |
boden. Zie Groot Plac. I D. bl. 549. Ver- j
langt men een bewys van hetgewigtder Ver- j,
eenigde Oost-Ind. Maatfchappy, men mer- T
ke flegts op, dat negen jaaren na haare op- f(
rigting, dat is in 't jaar 1611 in December, J
door de Maatfchappy 18000 balen peper toe ^
29> 31 ^ 33 grooten't pond verkogt wier- » den, waar van zy omtrend f 624000 : o : o
ontving,en wederom een vloot van 13 fche- [
pen uitrustte, die omtrend de Kaap- Verdi. .
iche eilanden de Spaanfche Vloot van 1/ c;
fchepen verfloeg. ' w
De rViaatfchappy bezat reeds in 't jaar 1616 R
45 groote fchepen, voerde op dezelven en l, op haare fterkten meex dan 400 metaalen ea
om-



JAARBOEKEN, July, 1700. 1657
omtrend 3600 yzeren ftukken gefchuts, tn, hadt ioüoofoldaaten en bootsgezellen in haa-s ren dienst; twee van haare fchepen in 1617 1 t'huis komende, bragten aan waarde 22 tonnen gouds aan. Zy voerde met veel voordeel op hare eigen kosten oorlog tegen de Portugeezen en Spanjaarden, veroverde Steden en Ryken, dwong Vorften tot gehoorzaamheid , maakte voordeelige verbonden met de Inlanders, en bouwde zelfs in 't Koningryk Jakatra in 1618 en 1619 op 't Eiland Java de Stad Batavia, welke zedert in gebouwen aangroeide, en eerlang de zetel van haaren handel en gebied in OostIndiën wierdt. De Èngelfchen, welken ook niet nalieten op Indien met voordeel te vaaren, hadden ook eene Maatfchappy opgejigt, met welke de Nederlandfche Maatlchappy een verdrag voor 20 jaaren floot,welkers bedingen wederzydfche werking en voordeel inhielden, dog welken de nayver van twee koophandeldryvende Volkeren niet toeliet, volkomen na te komen. Het uitrusten van fchepen naar Oost-Indiën ging voorfpoedig voort, en van tyd tot tyd ontving men van daar ryke ladingen te rug, die den rykdom, magt en aanzien van de Oost Indifche Compagniemet fnelle fchreden deedt opklimmen; zy veroverde ook in 't jaar 1641 Malakka op de Portugeezen, en bemagtigde de Stad Colombo, en eenige fterkten op Ceilon, van welken zy in het jaar 1656 volkomen meelte res wierdt, en welke het middelpunt van fs Compagnies bezittingen in de West van Rrrrr 3 In«
TEL)AM.



Amsterdam.
1658 NIEÜWE NEDERLANDS CHE
Indiën mag genaamd worden;:gelyk Macasfer van de bezittingen in de Oofterfche Gewesten in Indiën, en dus de fleutel van d« Groote Oost.
In 't jaar 1663 veroverde zy nog op de Portugeezen Cochim en dé vesting Cana* dor, en wierdt dus meefteres van degantfche Kust van Malabar tot aan Goa toe, waar, tegen zy het eiland Formofa, van 't welk Herken handel op China en Japan gedreven wierdt(, voor altyd verloor.
Dit is in 't kort de opkomst van eene Maatfchappy van Koophandel, die te midden van eérien gedugten oorlog met het magtig Spanje geboren, tot zo hoogen top is geflegen, van welken zy thans door haare eigene zwaarte eenen vreeslyken val dreigt, die den geheelen ftaat zou doen daveren. Het dagt ons toe, dat by de tegenwoordige ongelegenheden van de Oost-Indifche Maatfchappy, van welke wy zullen moeten fpreeken, het niet ongepast ware, dien opkomst en bloei kortelyk te gewaagen.
Daar nu de Oost - Indifche Maatfchappy tot zo eene laagte is gezonken,in zo verre zelfs, 'dat het aan veelen eenigzints bedenkelyk voorkomt, of het wel geraden zou zyn, haar met gevaar van den Staat zeiven te redden, zo reizen hier eenige Vragen, als:
I. Is de Oost-Indifche Compagnie waarlyktot zo eene laagte gevallen? en is zulks ontllain of
1. Door louter geval en onvoorkomen-
iy-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1659
lyke rampen en onheilen, buiten toe doen; of'
2. Door abuifen en verwaarlozing,ofook
3. Door beiden veroorzaakt?
II. Is de Compagnie uit dien ver-vallen ftaat ' nog op te beuren, en welken zyn daar toe de bekwame middelen ?
Te voren was het een der voornaamfte politique grondregels van de Maatfchappy, alles o-eheim te behandelen; dog nu moest alles openbaar worden, en 'er is zo veel over den ftaat der Maatfchappy gefchreven en gesproken , dat 'er geen fchroom meer behoeve te zyn, om zyne gedagten rondelyk te uiten. Het zal dan der moeite wel waardig zyn, de verfcheidenheid der gevoelens hier beknopt te berde te brengen.
I. De eerfte vraag was: Is de Oost-Indifche Maatfchappy waarlyk tot zo groot een verval gezonken, als door veelen wordt opgegeeven ? En hier omtrent zyn het de gevoelens al tamelyk eens; hoezeer dat verval van deze wat levendiger , van geenen wat flaauwer wordt afgefchetst, en aan verfchillende oorzaaken wordt toegefchreven. Maar omtrend den tyd van,dat verval,fchynt groot verfchil te wezen, daar anderen de ongelegenheden van de Maatfchappy eerst 'van 't jaar 1780, by het uitbarften van den èngelfchen Oorlog, anderen van veel vroegere tyden dagteekenen. Laaten wy hieromtrend eenige .aanhaalingen van gezach te Tierde brengen, in die aanhaalingen zullen wy ons van verfcheidene publique Rukken Rrrrr 4 be-
Am-
steldam.



Am*
STERdam,
ïö<5q NIEUWE NEDERLANDSCHE
bedienen , onder anderen ook van deMemoi ne van Confideratien van den Heer Mr G TmiNGfi, aan welke, hoe ook over dezell ve door deze en geen moge gedagt worden,niemant, nog den lof van rondheid nog eene ondervinding van 40 jaaren heeft durven of willen weigeren.
Wat dan den vervallen toeftand van de Oost-Indifche Maatfchappy aangaat de semelde Heer Mr. G. Tm^a^vangt Zy§nó
CONSIDERATIEN van EEN HoOFDPARTICI-
„ men ook denken moge over de oorzaaken „ van den zorgelyken ftaat, is men egter ,, over den ongelukkigen toeftand van de!» ?elve WM/ al te zeer eenftemmend enz." Dog dezelfden Heer Titsingh is 'er verre van al, om dien ongelukkigen toeftand der Compagnie eerst van den tyd van den laatft en verdervelyken oorlog te willen reekenen. » Zy, (zegt hykort na den aanvang) die ,, haar van naby kenden, hebben wel kun„ nen inzien en ook gezegd, wat haar lor, „ opdien voet voortgaande, zeker worden „ moest: en had niet de verandering met „ opzicht tot de vaart en handel op China
m udeV;aa« 1757' °P 'r voorftel van den „ Heer Th. Hope geïntroduceerd, haar toen merkelyk gerugfteund, of de verademing, „ die zy geduurende de jaaren van 1777 en }, 1773 mpgt genieten, haaren zwaaren las,t „ grotelyks verligt, zoude zy zelfsf\£ zon|? der cataftrophe van den Oorlog, — haaren
11 9»r



JAARBOEKEN, July, 1790. 1601
j, ouden weg blyvende volgen, evenwel onj, der den las: hebben moeten bezwyken.
Het is overtollig De Compagnie be-
zwykt en is bezweeken onder haare las5, ten; want deze zyn zo zwaar, dat geen „ uit te denken threfoor kan toereiken om 5, dezelven op den duur goed te maaken: deze waarheid is verfchrikkende; maar al „ verborg men die, zy zou waarheid blyven." Elders in die zelfde Confideratien bepaalt Hy de veragtering van de Compagnie hier te Lande, zedert het jaar 1736.
Veel is van anderen wederom tegen dezen vervallen Staat van de Oost-Ind. Maat fchappy ingebragt, en onder anderen haare toeneeming even voor het treurig jaar 178c als een bewys daar tegen aangevoerd. 2c verzeekeren Gecommitteerde Bewindheb bers uit de refpective Kameren van de Ge nerale Nederlandfche geoctroyeerde Com pagnie ter Vergaderinge van Zeventienen in hunne opening aan de Staaten van den j Juny 1783, niet alleen, „ dat de ongele „ genheden van de Compagnie aan geet „ vermindering van handel te attribueerei
was; (alhoewel zy verders den minderei „ bloei aan den meerderen vaart en hünde ,, van andere Natiën toefchry ven ,) dat gee „ ne continueele meerdere uitgaven dai „ bevorens hare kasfen hadden uitgeput
dat geene anderen dan temporaire oorzaa
ken haren val als 't ware van verre had „ den bedreigd;" maar verzekeren teffen A dat de Compagnie korten tyd voor he K rr rr 5 „ uil
Amsterdam.



i66z NIEUWE NEDERLANDSCHE
Au-
8TELDAM.
uitbarsten van den oorlog in veel favorabelder omftandigheid is geweest, dan „ 25 jaaren te voren; en rneenen te mo» „ gen befluiten, dat,wanneer zy Gegts een„ maal weder ia ftaat wordt gefteld den ,, handel als 't ware te doen herleven, de„ zelfde gelukkige tyden weder ftaan terug „ te keeren; dat Indiën ilegts wagt naar ge„ legenheid om haare fchatten van 1781 en „ 1782 en 1783 herwaards over te voeren." Zie Nieuwe Nederl. Jaarb. 1783 bl. 1037 en 1038. En bl. 1041 dringen bewindhebberen aan , dat de gevolgen van een onrechtvaar digen oorlog nimmer op één Lichaam kunnen worden gefchoven, „ en verzoeken op dien grond asfiftentie, „ die de Compagnie in haren toeftand vol„ ftrekt benodigd heeft, om met vernieuw5, de kragten eenen handel als op nieuws „ aan te vangen, die haar in ftaat zal ftel„ len, om by voortgang voor haar zelfs ger„ lukkig, voor 'sLands Ingezeetenen voor„ deelig, en dus ook voor den Lande ntit„ tig te zyn." Men ziet dan, dat de Bewindhebberen den laagen ftand van den Compagnie aan den laatften oorlog toefchryven. Zo verzeekeren ook Bewindhebberen ter Kamer Zeeland in hunne Memorie aan de Staaten van Zeeland den 14 April 1785 ingeleverd, „ Dat de ftaat van de Oost Ind. „ Compagnie by het uitbarsten van den oor„ log hier te Lande zeer voordeelig was;
,, zedert 1760 1780 verbeeterd was met
„ 81 tonnen gouds; en nu zonder den oor-
» *°g



JAARBOEKEN, July, 1700. 1663
„ log reeds op effen bodem zou zyn ge-. „ weest, en dus met opzicht tot haare Fi-: „ nancien in een ftaat zich bevonden, NB. „ zo gunftig, als in geen 50 Jaaren geweest „ was; dat haare Staatsreekening voor den „ oorlog mede een allergunftigfte vertooning in Indiën maakte; waarvan het baa„ tig Saldo der balance onder ultimo Augus11 tus 1780 bedroeg drie honderd tonnen jj gouds; een faldo, waar van het object- der Koopmanfchappen-, in koop waarde bereekend, verfcheide millioenen meerder " ftondt af te reekenen." Zy beweeren verder, dat daar en tegen zich den ftaat van , den Comp. hier te Lande onder 31 Mei 1784ten agteren bevondt/37,398,523:Q:8" 't welk nader opgehelderd wordt, „ alzo daar in geen baate komen's Compagnie's ' bezittingen, door gansch Indien, Gebou" wen, Pakhuizen, Werven, Fabrieken, " zo in Europa, als in Indiën, nog fchepen ' ("welken voor den Oorlog van 1700 bedra" gen 123 ftuks van 136 —150 voeten,) nog *' koopwaaren in Magazynen in Indiën of op
" Zee terwyl (dus gaan Bewind-
'' hebberen voort,) wy daar en boven L „ Ed. Mog. kunnen verzekéren , dat d< „ tegenwoordige voorraad van producten'ei „ koopmanfchappen in Indiën, en zeilende alleen meer als tot een volkomen zekerbeit voor het g-rntfche achterweezen kan ftrek „ ken." Wyders, „ dat de prefidiale Kame: „ van Amfterdam in 1700 aan Hun Edel „ Groot Mog. den onweerbaren Staat vai
„ In
iTELDAM.
I
1
J
1



1654 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
i
3 »
„ Indiën onder het oog heeft gebragt, en „ doen zien, dat by het behoud der Vrede „ de grootfte en uitgeftrektfle voordeelen by de Compagnie te wagten waren, en by „ het Oorlog den totalen ondergaan derzelve „ te dugten was." Zy tellen verders op de Hagen, door den oorlog aan de Compagnie toegebragt, als kostbaare uitrustingen , uit de havenen van Frankryk, van weerbaare fchepen , manfchappen, ammunitie van oorlog, contanten, behoeftens voor Indiën, nadeelige artikelen voor de Compagnie by het fluiten van het Tracfhat van Vrede enz. Verders: „ Dat zy ver„ trouwen, dat de Staten van Zeeland geen „ oogenblik zullen haïfiteeren, om de ten „ agterheid van de Compagnie in haaren zo ,, dringende jongften nood om gereede pen„ ningen, alleen aan den laatften afgeloo» f, pen Oorlog te willen toekennen."
Zo wierdt dan van zommigen voornamenlyk, van anderen alleen , aan den laatften Oorlog den ongunftigen ftaat der Oost-Ind. Maatfchappy toegefchreven. Onderwyl waren het de Heeren Gecommitteerdens van de Staaten van Zeeland, met Bewindhebberen ter Kamer Zeeland en anderen, die het oorlog voor den eenigfte oorzaak van de twaal hielden, niet eens; zy zeggen rondeyk in hun Rapport: „ Dat het ongerymd , zoude zyn te ftellen, dat het beftuur over , een zo uitgebreid Lichaam en beftaande , uit zo veele onderfcheidene takken vag Politieke, Commerciëele, Militaire, en
„ an-



JAARBOEKEN, $bh> *79ó. 1665
andere noodzakelyke kundigheden geheel „ zonder gebreken is , enz." De Kamer Amfteldam dringt in haar berigt aan Hun Hoog Mog. 9 Tanuary 1786 wel aan: „ dat het „ batig flot der Nederlandfche Balance on„ der 31 Mei 1781 de aanzienelyke fom be-
droeg van ƒ 16,300,000 : o : o „ terwyl de Indifche „ (China daar onder) „ den 30 Augustus „ 1781 bedroeg ƒ 29,600,000 : o : o „ Dus het vereenigd „ Saldo een Capitaal
van ƒ 45390ó>00° "• ° '■ f
„ Behalven dat ook nog om dien (treek van tyd, geduurende vier Jaaren wel ia Millioenen anticipatie penningen by de Compagnie zyn afgelost;" egter erkennen Bewindhebberen ter Kamer Amfteldam openhartig, „dat zomtyds abuizen begaan en ver zuimenisfen gepleegd worden , die mer ' NB. hadt kunnen vermeiden , en bereu *' te zullen zyn. op de eerfte grondige aan " wyzingen ten allen tyde die te verbeteren.' " Wy zagen dan , dat zommigen de ram pen van de Compagnie alleen aan den Oor log toeweezen, en zig tot bewys beriepen o] eenen voorfpoed, die zichtbaar was voor ' iaar 1780. Dog het is de moeite waardij daar omtrend ook de Hoofdparticipanteo de Oost-Ind. Compagnie ter Kamer Amfteldar in hun Berigt van 9 January 1786 aan d Algemeene Staaten te hooren fpreeken: „Dj 'er in de tegenwoordige fituatie van d 93 „ Maai
Amsterdam.
k
> t
r >
r
1 e it e



i666 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Au-
«TEE.DAM.
„ Maatfchappy verbeeteringen en redresfen „ tot fouten en herftel van dezelve nodig „ en nuttig zyn, kan naar ons begrip, Hoo^„ Mogende Heeren ! niet tegengefprokea „ worden; want affchoon de omftandighe„ den van de Compagnie zich by 't uitbars„ ten van.den Engelfche Oorlog in een gun„ ftiger ligt vertoonden, dan eenige jaaren „ te voren; zo is echter by de kundigfte „ Lieden van 't bewind dezer Maatfchappy „ voor lang geobferveerd en erkend , dat „ ook NB. in het beftier der zaaken hier „ te Lande zodanige wezenlyke gebreken „ refideeren, dewelke inderdaad als de ware en voomaame oorzaaken. waren aan „ te merken van de verkeerde directie en „ grove abuizen, in Indiën plaars heb„ bende; en zonder prompte en efficacieun fe voorziening zodanig de overhand moe. „ ten nemen, dat het noodzaakelyk gevolg „ daarvan niet anders konde zyn, dan de „ totaale ruïne van de Compagnie. Getui„ gen zyn hier van de Registers van Uw „ Hoog Mog. van 174 . en 1742,611 devoor„ Hellingen en raadplecgingen in 1754 en v 1755 by de Bewind hebberen en Hoofd„ participanten gehouden,^ einde te on„ derzoeken bet toeneem, nd verval." De Hoofdparticipanten zyn dan verre, van den toeftand der Oost-Indifche Compagnie zo voqrdeelig te befchouwen, of haaren nadeligen flaat ulleeu aan den laatften oorlog toettichryven, en als een bewys daartoe goed te keuren eene flikkering van voordeel, een
avan-



JAARBOEKEN, $utj\ 1700. 1667
avancement van 8 Millioenen , even voor de 1 uitbartting voor den oorlog. Hieromtrent 1 drukt zich ook de meergem. Heer litjingh in zyne hier na mede te deelen Considera■ tien enz.aldus rondborftig uit: „Even eens . „ is het gelegen met de hier vooren aange^ ; ■ haalde voordeden, uit den generaaien handel in de jaaren 1777 en 1778 geproflueerd. Zal men de waarheid zeggen , zo was de verbeetering van den Generalen Staat hier te Lande in die tyden niet toete„ fchryven aan eene beteren directie, maar „ louter aan eene temporede oorzaak, de „ neutraliteit namenlyk van de Republiek, „ geduurende den Oorlog tusfchen Enge„ land en Frankryk, en de gevolgen daar „ van voor onze Commercie."
In de zelfde Consideratien zien wy ook, dat in 167 jaaren de uitgaven en amptgelden in Indiën hebben bedragen ƒ782 LVlillioenen.
Uit de winllen en inkomften afbetaald 695 Millioenen. Dus te kort gekomen ƒ 87 Millioenen. Dit over 167 jaaren maakt een jaarlyks verlies van ruim 5 tonnen gouds. Dog den Heer Tüfmgh merkt te gelyk aan, dat de retouren in die 167 jaaren boven die fup pletie van 5 tonnen fchats jaarlyks, nog een Kopinglyke Schat hier ce Lande hebben op' gebragt, dog die in uitgaven is verfmolten
Maar uit niets kan den onvoordeeliger Staat van de Compagnie met meerdere ze kerheid worden opgemaakt, dan voor eersi
uii
>TEL3AM.



Amsteldam.
i6<S8 NIEUWE NEDERLANDSGHÊ
uit de aanzoeken, en wel de dringende aa* Zoeken aan den Souverein tot onderftand-
ZXJ* de p,ansen sporten
Z .6nta,atsy.erga^nngen wegens redresfen ,
ge^akd^°o^dlfChe C°mp^ie m0efte« Wat het laatfte aanbetreft, den 9 October ÏL^Tierdtte^taa;sverSaderingvanHo]land nn AVrredreSfen indebe""W van de wï£ . C°mPaSnTie» geformeerd naar het project van den ïo Juny 1783 door de Heeren Gecoramitteerdens tot het perfoneel befogne, overgegeven, en de remarques daaromtrend van de Heeren Gedeputeerden van Haarlem en van Amfteldam, den ^Augustus 1783 geexhibeerd, en het Rapport van de Heeren Gecommitteerde van de Staten van Zeeland op de Memorie van Confideratien van de Heeren Bewindhebberen ter Kamer Zee and in April 1785 ter Vergaderinge van Zeeland ingeleverd: als mede de Bernztea van de andere Kameren der Oost Indifche Compagnie, op de Pointen van Redres in 't begin van 1786 aan de Algemeene Staaten ingediend.
Maar vooral blykt de bekommerlyke toeftand van de Oost-Ind. Maatfchappy uit de menigvuldig en met aandrang gevraagde onderftanden. Het was reeds in February 1781 dat de Oost-Ind. Compagnie zich zo verlegen bevondt , dat zy genoodzaakt was, van den Souverain furcheance of opfchorting tegen haare fchuldeisfcheren te verzoeken* welk middel een zeer groote knak aan baar
Cre,



JAARBOEKEN, July, 1700. ïésp
Credit moest toebrengen. Zie Nieuwe Nederl. Jaaru. 1781 bl. 452. „ In den „ Oorlog verloor de Compagnie haare eta„ blisfementen Souratte , Sumatra's West„ kust, Caromandel, Bengale en Trinconomale" en moest in 't 1782 geldleeningen doen, die egter niet konden lukken, zonder voordeelige bedingen, en dan nog onder vrywaaring van de Staaten van Holland, wélke geldleening 27 IVlillioenen beliep. Zie Nieuwe Ned.Jaarb. 1782 bi 500,675en 676. In't Jaar 1783 vondt zich de Oost lnd. Compagnie nog in veel grootere verlegenheid, en om zo veel te meer hoop te erlangen van den byftand van de Bondgenooten, deedt zy in Juny 1783 opening van haaren Staat en aangelegenheden, en toonde aan, dat zy in dezen Oorlog, zonder de gebouwen en bezittingen te reekenen , alleen aan KoopmauIchappen verloren hadt, 'Op Süratte en Sumatra's
Westkust ƒ 1800,000 : o : o
Op Coromandel, Bengale , Trinconomale 8600,000 : o : o Door 't veroveren of vernielen van haare
ryk geladen Schepen 10300,000 : o : o
ƒ so/oo^ooo : o : o En dit alles behalven de zwaare uitgaven, waar toe de oorlog haar genoodzaakt hadt, en buiten 't gemis van retouren uit Oost-Indien. De Maatfchappy vroeg dus een onderftand van 14 Millioenen, waar mede de Sssss Com-
Am-
st eldam.



X670 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stei> bam.
Compagnie meende ftaande te kunnen blyven. In dat merkwaardig vertoog, of Opening behandelen deBewindhebberen der Vergadering van XVIIen deze dtie punten:
1. De oorzaaken, waardoor de Compagnie in deze rampfpoedige omftandigheden geraakt is.
2. De gegrondheid van hunne hoop, om met hulp der Bondgenooten, den handel te kunnen voortzetten.
3. De nuttigheid van dien handel voor den Lande.
Zy verzoeken op die gronden hulp van de Bondgenooten,en verzekeren, dat de Compagnie met die fom van 14 Millioenen „dart „ ook in ftaat zou zyn weder als te vooren „ te doen herleven een handel, die den Lan-
de altoos van het alleruiterst nut geweest „ is, en nog, zo men vertrouwt, zal conti„ nueeren te zyn."
De Staaten van Holland fchooten by voorraad ia tonnen gouds en benoemden eene Commisfie voor de zaaken der Oost-Indifche Compagnie, uit welker boezem de pointen van redresfen , hier boven gemeld , zyn voortgevloeid. Zie Njeuwe- Nederl. Jaarb. 1783 bl. 1123; en de Algemeene Staaten in December van datzelfde jaar 1783 leenden aan de Oost-Indifche Compagnie uit de Generaliteits Kasfe/j.Millioenen onder vrywaaring •van de Staaten van Holland, welken nog onder derzelver guarantie of vry waring eene geldlee-
ning



JAARBOEKEN, July, ï7S>o.
ning van 8 Millioenen vast fielden voor de Hollandfche Kameren der Oost-Indifche Maatfchappy. Zie Nieuwe Nederl. Jaarb. 1783 bl. 209j— 2093. Dog verre was het, dat de Compagnie met het een of ander gered ware. Zy vondt zich genoodzaakt om wederom in Mei 1784 eenen byftand van 12 Millioenen in drie termynen te verzoeken , gelyk wy ten zynen tyd in onze Nieuwe Nederl. Jaarb, van 1784 bl. 988 vermeld hebben: en nog wederom in dat zelfde jaar 1784 in de maand Augustus, uit geld gebrek zich tot de Bondgenoten te vervoegen by een addres, in 't welk Bewindhebberen de klagten herhaalende nopens den kommerlyken toeftand van Compagnie's geldmiddelen , onder anderen te kennen geven , de hooggaande en van dag tot dag, ja, var 5, oogenblik tot ogenblik toeneemende ver „ legenheid, waar in zy zich bevinden ... „ het akelig tafereel van Compagnie's om „ Handigheden; —- zonder prompte en toe „ reikende onderftahd .... de ontftenteni; „ van penningen, onder welke de Compa gnie zugt;en dringende noodzakelykheid „ om daarin zondereenig uitftel te voorziei „ .... dat zonder hulp binnen weinig tyd
„ moet te gronde gaan. • Dat zy den 1;
„ December 1783 nog de toegeftaane 8 Mi] lioenen niet hadden ontvangen: — Dat vol „ gens de Memorie van 19 November 178, „ boven de 8 Millioenen nog 4 Millioene: „ onontbeerlyk waren. Dat het gemis va „ dien onderftand hadt doentoevlugtneeroe
SSSSS 2 a, tc
Am-
steldam.
I
! »
t
5 Y
l
1 -
1 1 t



1672 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
S TELdam.
„ tot middelen nog egter dan de kwaal zei-
ve Ue Compagnie trok geen retou-
„ ren uit Indiën, moest zwaare kosten draa„ gen, en wierdt nog bezwaard met Asfig. „ natiën uit Indiën enz." Verder beklagen zich Bewindhebberen, dat zy de eerfte gevraagde 14 millioenen niet hebben ontvangen, waardoor zy meer uitrustingen gemaakt en meer retouren zoaden hebben kunnen ontvangen in 1785 •> endus in voordeliger omftandigheden zyn, en zeggen eindelyk: „ dat de „ val van de Maatfchappy thands niet meer van maand tot maand, maar van week tot „ week, ja van dag tot dag nadert." Vervolgens deedt ook wederom de Compagnie in February 1785 eene geldleening van ƒ 700,000 : o : o,by wyze van Lotery tegen 3 ten honderd, onder vrywaaring der Provincie van Holland. Zie Nieuwe Nederl. Jaarb. 1785 bl. 106. En een jaar daar na, den 8 February 1786, fchreeven Bewindhebberen en Hóofdparticipanten aan de Suaten van Holland : „ Dat, zo zy ge„ duurende den loop van deze maand Februa3, ry niet eeriigen onde'rlland erlangden, zy met het einde van de maand, alle betaa„ lingen zouden moeten flaaken." Welk zelfde onderftand zy ook aan de Algemeene Staaten verzogten. Zie Nieuwe Nep. Jaarb. 17L6 bl. 122. Waarop door de Oost-Indifche Maatfchappy, by wyze van Lotery in losrenten, ten behoeve van de Hollandfche Kameren eene geldlichting wierdt geopend van 10 Millioenen onder vrywaring
'van



JAARBOEKEN, July. 1750. 1673
van de Provincie Holland. Zie aldaar bl. 124. Dog ook hier mede was de Compagnie; nog niet gered, maar vroeg in 't jaar 1788 wederom nieuwen onderftand , de rampen, waar in de Compagnie van eenen zeer hoogen trap van voorfpoed was nedergevallen, toefchryvende,, aan 't vervoeren en verwoe„ ften van haare bezittingen om de West „ van Indiën, het prysmaaken en vernielen „ van hare rykgeladene bodems,- de nood„ zakelykheid, waarin zy gebragt werdt, om allerkostbaarste expeditien te doen uit vreemde havenen enz." Waarop dan wederom in Augustus 1788 eene geldleening van vyf Millioen voor de O. Ind. Comp. by wyze van Wisfelbrieven, tegen 4 per Ct. vry van alle belasting, gefchiedde. Zie Nieuwe Nbderl. Jaarb. 1788 bl. 1254. Alle deze opgenomene penningen bedroegen dan de fomme van ruim 40 millioenen, waar mede nogthans de Compagnie niet gered was.
Men was dan ook in Indiën zelve niet weinig verlegen om gereede penningen, en moest tot eene voor de Compagnie zeer bezwaarende geldneemingbefluiten. Zie Nieuwe Nederl. Jaarb. 1783 bl. 2*85 en 1784 b!, 985. Ja men was zelfs in Indiën genoodzaakt geworden, een gedeelte van den Peperhandel te Malacca, Palembang en Banjer Masfing te doen ftilftaan, mitsgaders om de Koffy uit Jacatrafche en Cheribonfche Landen voor reekening der Leveranciers opgefchuurd te laaten,en was naauwlyks in ftaat om op eene Ambonifche geldeischvan ruim een millioen, de fom van 90000 ryksdaalers te betaalen.
Sssss 3 Zie
iTEL3 AM.



i674 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Zie Nieuwe Ned. Jaarb. 1784 bl. 990 en 991.
En dit zy genoeg omtrent het eerfte punt namenlyk: „ Of waarlyk de Oost-Ind. Maat„ fchappy tot eene kommerlyke laagte was „ vervallen ?"
Maar nu volgen eenige andere vraagen,by wyze van onderdeden, of namenlyk die laage en vervallen toeftand der Oost-Ind. Maat* lehappy zy toetefehryven
1. Alleen aan louter toeval, en onvoorkomelyke rampen en onheilen., buiten menfchelyk toedoen ? of
fi. Aan abuizen, misbruiken, verwaarlozingen en nalatigheid*? of wel v
3. Aan beiden die oorzaaken?
1. Wat het eerfte gevoelen betreft, het zelve vindt wel niet veele, nochtans eenige, voorftanders. Zo hebben wy reeds gezien, dat Bewindhebberen der Vergadering van XVII. in hunne Opening aan de Staaten op den 3 Juny 1783 fchryven. „ Dat de onge„ legenheden van de Compagnie aan geen „ vermindering van handel te attribueeren „ waren , dat geen- continueele meerdere „ uitgaven dan bevoorens haare kasfen had„ den uitgeput, dat geen ander dan tempa„ raire oorzaaken haren val, als 't ware van „ verre hadden bedreigd ; en verzekeren „ met een goed geweeten, dat zy geen re„ den kunnen uitdenken, die het fucces van „ haren handel in 't vervolg zou beletten,
» ten
Am-
STELDAM-.



JAARBOEKEN, 'fuif. 1790. 1675
„ ten waare eene geheele verandering in 't „ politiek en mercantieel werde geïntroduceerd, en fchryven verders den minderen ' bloei aan den meerderen vaart en handel \^ van anderen Natten toe enz. Zie Nieuwe " N-.d. Jaarb 1783 bl. 1037-1041. De .Bewindhebberen ter Kamer Zeeland ftellen by hunne Memorie in April 1785 aan de Staaten ingediend, „ dat geen wandireftie „ van Bewindhebberen en beëedigde Hoofd„ participanten,maar een ander toeval,wel„ ke in de magt van Bewindhebberen en ' Hoofdparticipanten niet was, oorzaak is „ van de facieufe pofitie, waar in zich de Compagnie door geldgebrek heeft bevon„ den." Dezelfde Bewindhebberen ter Kamer Zeeland fchryven in hun antwoord aan de Algemeene Staaten 27 December 1785: „ Dat, zo het Hun Hoog Mog. mogt beha' gen, om van de Provincie Holland te reJ quireeren de gronden van aandrang om ' eene geheele omwenteling in het beftuur, " dan zouden Hun Hoog Mog. mogelyk al " zeer fpoedig ontdekken, dat de beichul" diging tegens het tegenwoordig bewind " (waar uit het plan van redresfen zyne '] fource heeft,) op zeer zwakke fundamen „' ten rust." En zo fchryven de Bewind hebberen der Oost-Indifche Compagnie bj hun addres tot onderftand in 't jaar 1788 d( rampen van de Compagnie toe, „aan'tver „ voeren en verwoeften van haare bezittin „ gen, om de West van Indiën; het prys „ maaken en vernielen van haare rykgelade Sssss 4 ,»n
Am-
;tel-
3 am.



Am-
stel«
1676 NIEUWE NEDERLANDSCHE
n ne bodems; de noodzakelykheid, waarin „ zy gebragt wierdt, om alle kostbaare » exPedltien te doen uit Vreemde havenen." Zie Nieuwe Ned. Jaarb. 1788 bl. 5u. '
2. Maar wat nu het tweede aanbelangt, ol ook de onheilen en tegenfpoeden der Compagnie aan misbruiken en nalatigheid is toe te fchryven, dit gevoelen vindt niet minder voorftanders. Zo heeft reeds de Vergaderingvan XVIl^op den 20 October 178c, rondborftig erkend, niet alleen, dat misbruiKen in de huishouding de oorzaaken van Compagnie's rampen waren; maar ook, „ dat de „ oorzaaken van 's Compagnie's verval en „ veragtering niet in de Indifche alleen, maar „ ook tn de Nederlandfihe Huishouding wor„ den gevonden." Het plan ook van redresfen in de beftuuring van de Oost-Indifche Compagnie, zo wel als het project, van den 10 Juny 1783, volgens welke voorfz plan is ingerigt en door Heeren Gecommitteerdens tot het perfoneel Befogne den 30 October 1783 ter Vergadering van Hun Edele Groot Mog is overgegeeven, en van 't welk de 23 eerfte pointen zyn gevoegd met het 24 en 25 van 't Hollandsch plan van redres van 9 October 1784, dit al toont, dat men vry algemeen van gevoelen was , dat 'er misbruiken en gebreken in het bellier der OostIndifche Maatfchappy waren ingeflopen. Zo zeggen ook de Gecommitteerdens van de Staaten van Zeeland, in derzJver happort aan de Sraaten van Zeeland 1785: „ Dat het „ egter ongegrond zoude zyn te ftellen ,• dat
„ het



JAARBOEKEN, July, 1790. 1677
„ het beftuur over een zo uitgebreid lichaam, „ en beftaande uit zo veele onderfcheidene „ takken van Politieke, Commercieele, Mi„ litaire en andere noodzakelyke kundighe,, den, geheel zonder gebreken is; maar dat „ de Maatfchappy dit gemeen heeft met alle „ andere groote Politieke Lichamen." De meefte Kameren erkennen in hun berigt aan Hun Hoog Mog. in 1786, „ dat het onmoge„ lyk zou zyn, dat in een beftuur van een „ lichaam van die uitgeftrektheid geen gebreken zouden zyn."
De Kamer Amfteldam in haar berigt van 9 January 1786,1. erkent de gebreken, aan alle groote lichamen gemeen; 2. fielt die gebreken onvermeidelyk, om dat de voorwerpen van beftuur zo verre afzyn van den boezem van't hoofdbewind; zy erkennen wyders rondelyk, „dat'er zomtyds abutfen be-
gaan en verzuimenisfen gepleegd worden , „ die men hadt kunnen vermeiden." Maar vooral verdient hier opmerking, de Misfive van beeedigde Hoofdparticipanten der OostIndifche Comp. ter Kamer Amfteldam aan Hun Hoog Mogende gefchreven in January 1786, in welke zy met zo veele woorden zeggen: „Dat 'er in de tegenwoordige fitua„ tie van de Maatfchappy verbeteringen en „ redres/en tot foutien en herftel van dezel„ ven nodig en nuttig zyn, kanna ons be-
grip. Hoog Mogende Heeren! niet te„ gengefproken worden: — Dat het bj „ de kundigfte bieden van het bewind vooi
lang geobferveerd en erkend is, dat ook
„ in
>TELDAM.



1678 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
„ in het bellier der zaaken hier te Lande „ zodanige wezenlyke gebreken refideeren, „ dewelken inderdaad als de waare m voor„ naame oorzaaken waren aan te merken van „ de verkeerde directie en groove abuifen „ in Indiën plaats hebbende, enz." Tot (laving van die abuifen beroepen Hoofdparticipanten zich op de Registers van de Staaten Generaal van 1741 en 1742: als mede op de voorftellingen en raadpleegingen in de jaaren 1754 en '755 by Bewindhebberen en Hoofdparticipanten over het toeneetnend verval der Maatfchappy gehouden. Toen "wierdt aantoond ("zeggen zy) „Aan wat gevaaren een a, comniercieerend Lichaam door eene igno„ ranue der eerfte elementen yan de negotie is bloot gefteld, en welk getal millioenen „ de Compagnie daar door in weinige jaa„ ren kan , en waarlyk heeft komen te mis„fèn: en ter contrarie, dat de ftaat der „ Compagnie niet meer als zorgelyk zoude „ aangemerkt worden, zo dra de Leden van „ 't bewind de daar in refideerende waare „ oorzaken van verval, byzonder in Indiën, „ met betamely ken ernst en cordaatheid zou„ den gelieven te redresfeeren : het welk „ echter ondoenlyk zoude zyn, inden niet „ deze dtfecten in de Nederlandfche huis« „ houding (in welk NB. zekerlyk die raer„ cantile fchikkingen niet gevonden wier» „ den , die tot een negotieerend lichaam „ behooren ,) praïallabel gecorrigeerd wier9» den., gelyk men ook reeds voor lan„ ge by het bewind zelve wel hadt begree-
t



JAARBOEKEN, July > ï679
„ pen, de gevolgen van dit gebrek aan de „ vereischte kundigheden, en een geduung i toezigt en onderzoek der verantwoording , van de Indifche adminiftratie enz. ten ein' de dus de vorige Lethargie, waar door ' de Nederlandfche Maatfchappy zich zo notabel diftingueerde, van die van haare
„ Competiteuren en daar aan die oude
„ activiteit, welke onze Voorouders als de „ ziel van het Vaderlandsch Opperbewind „ aanmerkte, te fubftitueeren. Dus fpraken in 1754 en 1755 Commisfarisfen van't be' foigne." Hier op laaten de Hoofdparticipanten in hunnen brief aan Hun Hoog Mog. zich verders aldus hooren : „ Maar wy houden het „ voorzeker,dat de tegenswoordige zo ach„ terlyke ftaat der Compagnie ook nog huiden eensdeels aan de hier boven vermelde oorzaaken toegefchreven moet worden, en , dat dezelve in de tweede plaats notabel ' is verergerd, enz." Zy verklaaren verders : „ dat Hoofdparticipanten zeer wel pe„ netreeren, en volkomen overtuigd zyn.
dat NB. de voorname fource van de ver " agterircg van 's Compagnies zaaken zeder " langen tyd in der daad te zoeken is in een " min oplettende en mogelyk ongelukkige be ftiering der eenige middelen van beftaan " dat is, van den handel der Maatfchappy " byzonder in Indien." Eindelyk blyken ooi die gebreken en misbruiken uit eene Memo rie van den Bewindhebber in het VyfdeDe partement, Mr. A. van der Hoop, onde den tytel van Confideratien over den {iaat va
J ■ i 6
\u*
ITEL-
»
>
X
1
e



i68o NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
de Compagnie, en de Middelen om haar en geheelen val te verhoeden, ter Vergaderinge van Zeventienen overgegeeven, maar door deze Vergadering ter zyde gelegd; hoe wei den Heer Titfingh dezelve doorwerkten treffelyk noemt met opzigt tot haar but, de menage en reductie in Indïén.
En alle deze aanhaalingen worden niet weinig gefterkt door verfcheidene pasfages in de Consideratien enz. van den Heer Mr. G. Titsingh, die, over de middelen van redres en herftel der Oost-Indifche Compagnie zullende handelen, de gebreken derzelver niet mogt, nog konde verbergen. Den Heer Titsingh erkent dan, reeds in 't begin van zyne Consideratien enz. „ Dat de Compagnie zelfs zonder de Cata„ ftrophe van den Oorlog, haren ouden weg „ blyvende volgen, evenwel onder den last „ zoude hebben moeten bezwyken." Hy ftelt wat verder, dat het minder voordeel of zelfs verlies van de Chinaafche handel, pi&t op reekening van den handel alleen behooi t gefteld te worden. Hy merkt aan, dat de Lasten,.die thans wel 8 miilioenen bedragen, en zomtyds tot 9, in 't jaar 1760 zelfs boven de 11 millioenen bedroegen, te groot zyn, en behooren verminderd te worden; dog merkt te gelyk aan, dat ze reeds voor eene halve eeuw weinig minder dan 8 millioenen waren, en fchryft veele zwaare lasten aan buitengewoone noodzakelykheden toe, en beweert, dat die lasten niet geheel aan verkeerd beftier in Indiën kunnen toegekend



JAARBOEKEN, July, 1790. 16S1
kend worden, dat zy uit het voordeel der retouren hier te Lande moeten gevonden worden , en daar toe de kosten en uitgaven hier te Lande ook moeten worden verminderd: „ Wy zyn ten volle verzekerd, „ (zegt hy) dat de uitgaven van de Maat„ fchappy hier te Lande , daar de finaale af„ reekening is, te groot zyn, om door win„ ften te worden goed gemaakt. Het is on„ der deze uitgaven, dat de Compagnie be„ zwykt." Vervolgens laat hy zieh aldus uit: „ Het is dan hoog tyd, om tot het cor„ daat befluit te komen, yan de betreden „ paden , die men zeker ziet, dat ten ver„ derve uitloopen, te laaten liggen,en daar „ men langs dezelven nooit gekomen is', en „ niet kan komen, waar men moet wezen, „ eindelyk geheel nieuwe te durven inflaan."
Wyders merkt den Heer Titfingb nopens het misbruik in de uitrusting der fchepen aan: „ Hoe veele artikelen, van welke par„ ticulieren zich zeer gemakkelyk pasfee. „ ren, zonder minder gelukkig te vaaren, „ worden dubbel en dwars in eene zo over„ vloedige ruimte medegegeeven , dat ze „ zelfs door dien overvloed aanleiding tot „ misbruiken geeven. — Gaan wy nu over „ van de fchepen zeiven, tot derzelver em„ ploy, daar voor wenschten wy liever een „ gordyn te mogen fchuiven."
Hy ; beklaagt zich openlvk en rondborftig, „ dat , daar geene Natie van de Waereldmeer „ uitgeleerd is in de Vragtvaart,en het daar „ in verder gebragt heeft, dan de onze — „ men op dit zo alleraangelegenfte ftuk , van
„ welk.
5TELDAM.



i68ï NIEÜWE NEDERLANDSCHE
AMsterDAM.
„ welks goed overleg en directie alles af„ hangt, by dat groot Cortimercieerend lig„ haam van de Oost-Indifche Maatfchappy, „ naauwlyks eenige de minfté adndagt ont„ moet, en de navigatie, welke by haar zo
uitgefirekt is, tracteert op eene wyze, as of men geen het min/ie denkbeeld hadt, s> zelfs van 't geen alle andere Navigateurs ■»■> in dit zelfde Land, buiten haar alleen, zo s, ernftig occupeert, ja 't geen den eerften
grondflag van de navigatie uitmaakt." Hier op vraagt Hy vervolgens : „ En kan men „ zich wel verwonderen, dat het lichaam ss der Maatfchappy by zulk een kanker zo
„ zwak is? Hoe is het nu met de be-
js vragting dezer fchepen gelegen ? Wat vragt „ maaken zy voor my ? dit is al mede een „ gewigtige vraag voor een Navigateur." Hy verhaalt, dat van 25 fchepen agter den anderen by de Kamer Amfteldam geëquipeerd, uit den hoop der Facïuurboeken, e'én voor de hand weggenomen, van Factuuren der naar Batavia verzondene goederen, „ vervoerd hebben een capitaal van nog si geen 20 millioenen aan Negotie-Goede„ ren en daar en tegen aan behoeften, „ behalven defpecie: — dat alles, wat voor „ Japan gezonden wordt, (dit is het groot„ fte gedeelte) door de Japonneefen is
gecommitteerd , die 'er den prys naar „ hunne zinlykheid op ftellen: — en al kon „ men op dat geheele capitaal van Negotie„ Goederen 100 perCt. avanceeren, hoe „ weinig nog zou dit afdoen, met opzicht
„ tot



JAARBOEKEN, July, 1683
„ tot de kosten van den vervoer? Min dan
een druppel aan den emmer. Hoé veel „ van die goéderen worden niet vaii de eene' „ plaats naar de andere vervoerd, zonder ,, ergens gewild te wezen? Hóe veele liggen
niet óveral als een dood capitaal jaaren „ lang onder de reftanteh? Eindelyk wor* „ den zy gedeeltelyk of met eene geringe „ winst verkogt, waar by geen intrest van
geid, gëen rifleo van de Zêe, geen vragt „ van vervoer, geen provifie van admiui,, ftrateurs enz. wordt bereekend: of, gelyk L veelal het geval is, met groote verliezen „ van de hand gezet: ongereekënd hét géeü „ in dien tusfenentyd, of werkelyk bedor„ is, of NB. den naam daar van gekregen
heeft." Dit omtrend, „ de artikelen vafi „ Negotie, op welke op vérre na, geen déj, dommagement voor de kosten kan gehaald „ worden; mét de Behoeften is het nóg veel l, erger ,* het welk door den Heer TilfwgB in 't breede ontvouwd wordt. „ Zo komt ,, ons (zegt hy) terwyl wy dit fchryven j
tot een Haaltje voor, de verzending vari „, 100 pond Amaril, kostende ƒ 7:0:0 „ Voor 't Vat 6:0: ö
zamen ƒ 13 : o : ö Verders roert den Heer ftellcr der Consideratien d-i misbruiken omtrend de Leverancien aan, en merkt verder op: „ Deze' ,, goederen kunnen niet altyd ingekogt wofden, juist op dat tydflip, dat men dezel-1 ?, ve moet verzenden: na de levering vvorTtftt „ deö
Am* si e£<
DAfik



Am-
S rEÏ> dam.
10-84 NIEUWE NEDERLANDS CHE
„ den dezelven des onaangezien aanftonds „ betaald met penningen , van welke de „ Compagnie interesfen geven moet; einde» „ lyk wordendezelven afgeladen; ter plaat„ ze der deftinatie gearriveerd worden de* „ zelve afgegeeve'n in de refpective Admi* „ niflratien; welke gedagten men van de
huishouding in dezen öp beweezene gron* „ den voeden moet, weet elk, die geen „ vreemdeling is in Compagnies papieren.
Hoe veel interest is 'er dus niet op ver„ lopen? — het bedorvene, het vermiste, „ en zo het dranken zyn, de lekkagie, fpil„ lagie enz. Wat moet het natuurlyk gevolg „ zyn van zulk een handeldryven ? men kart „ 'er niets op antwoorden, dan totaale on~ „ dergang. Want de excesfive onkosten der" „ uitgaande equipagien en de vragten zyrï „ geheel verloren, een zeer aanzienlyk uit„ fchot hier te Lande aan de weinige arti„ kelen van negotie, en de menigvuldigheid „ van behoeften, van welke, al gaat'alles
in de beste orde, eerst word gebruik ge* „ maakt,als men 't nodig heeft, en dus jaa1 „ ren na de betaaling, dit uitfchot drukt de „ Compagnie intusfchen met een allerzwaar„ fte last: de Interesfen,die zy 'er van moet „ betaalen, monteeren tot een alieraanzien„ lykst capitaal , en zyn, terwyl wy dit „ fchryven,reeds tot de verbaazende hoog„ te vanbyna83 millioenen kapitaal geklom„ men : waar van de interest door een, tot »> 3 perCt.gereekend,jaarlyks alleen 5*1 mil* „ lioen beloopt."
Niet



JAARBOEKEN, July, i?eo. i%
Niet min opmerkehk is het geen de fleller onmiddelyk laat volgen, en waar mede wy het punt der misbruiken en gebreken zullen fluiten; „ Is dit zo, als alles naar behooren j, wordt behandeld, wat moet men 'er dan „ van zeggen, daar men zo veele redenen „ heeft, om over inattentie , gebrek aan „ (economie, ja kwaade trouw en oneerlyke ,, behandeling (om het maar ronduit te zeg,, gen,) te klaagen ?"
3* Wat nü de derde vraag betreft, daar den Jaatsgenoemden, die den laagen toeftand van de Oost-lnd. Compagnie aan verfcheidene gebreken en abuifen toefchryven, nog* thans ook het beftaan van Veele onvoorkomelyke rampen en onheilen niet ontkennen j zo zullen het allen hier omtrend wel eens zyn, dat de aehterlyke ftaat van de Maatfchappy aan beide oorzaaken, en toevalli* gen,ea voorkomelyke, moet worden toegefchreven, uitgezonderd die alleen, welkenVolftrekt geen gebreken, geen misdagen, geen verzuim of misbruiken in 't beftier der' Compagnie zouden willen erkennen, en dus alle rampen alleen aan onoverkomeiyke &m heilen toefchryven. Dus hebben wy nopensde eerfte Vraag: of de Oost-Ind Compa* gnie waarlyk tot zulk eene laagte vervallen! is, en omtrend de oorzaaken van dat verval, de gevoelens, en wel de gevoelens van gezaeh, kortelyk ieder onder hunne klasfen, en als 't ware onder één oogpunt medegedeeld het welk ons toefeheen nietondientlig te zyn.
Ttttt 2 II. Nul
Am*



1685 i NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
II. Nu volgt dan de tweede Vraag, of i. de Compagnie uit haaren vervallen ftaat nog is op te beuren, en 2. welken de daar toe gefchiktfte middelen zyn ?
Wat dan liet eerde lid dezer vrage aangaat: i, Of de Compagnie nog uit haar diep verval zou kunnen gered worden ; hier omtrend fchynt men al tamelyk overe nfttmmende te gevoelen, en, onder het aanwenden van bekwame middelen, nog vry wat hoop tot herftel en redding te voeden. Niet alleen mogen wy veronderftellen, dat de Bondgenooten in 't"gemeen en de Staaten van Holland en Zeeland in 't byzonder zo gevoelen, als. welke geenzints zulke groote poogiugen,toc onderftand der Oost-Ind. Maatfchappy, uit 'sLands kasfen zouden gedaan hebben, zonder eenig gegrond vooruitzicht, dat die groote fomroen niet met de Compagnie te gelyk zinken, maar veel eer tot behoud en herftel derzelver zouden ftrekken;niet alleen bewyzen deze gevoelens en hoop die plans van redresfen, die door de perioneele Commisfie tot hervormirg van het bellier der Oost-Ind. Compagnie zyn ingediend, en ook andere Memorien van Confideratien daar toe dienende, vooral ook het Plan, voor de Oost• Ind. Compagnie den 11 February 1786 met 4 Provinciën by de Staaten Generaal tot ftand gebragt en uit 23 artikelen beftaande, en by 't welk een vyfde Departement van vyf tiewindhebberen is ingevoerd (zie Nieuwe Ned. Jaarb. 1786, bl. 461 en van 1787 bl. 658 : maar ook veele andere Lieden van
het



JAARBOEKEN, July, 1790. 07
hn bewind , het zy Bewindhebbers, 't zy Hoofd participanten, en ook amtelooze kundige Lieden, meenden reden te hebben, om die hoop te kunnen voeden , hoe zeer dezen wat lugtiger , geenen wat zwaarmoediger omtrend dit onderwerp dagten. Laaten wy dan ook hier van eenige Haaltjes by brengen.
Zo lezen wy dan in de meergemelde Opening van de Bewindhebberen van de Vergadering van Zeventienen van 3 Juny 1783: „ Bewindhebberen meenen te mogen bellui„ ten, dat, wanneer zy flegts eenmaal we„ der in ftaat wordt gefteld, den handel als
't ware te doen herleven , dezelfde geluk„ kige tyden weder ftaan terug te keeren:"— „ dat 'er gegronde hoop is, om den handel „ weder met fucces te entameeren, en daar „ door de Compagnie te redden uit de tempo„ raire omftandigheden :"zie Nieuwe Ned. Jaarb. 1783 bl. 104.1. Zy verzoeken onderftand , ,, om met vernieuwde kragten „ eenen handel als op nieuws aan te vangen, „ die haar in ftaat zal ftellen, om by voort„ gang voor haar zeiven gelukkig , voor „ 'sLands Ingezetenen voordeelig, en dus „ ook voor den Lande nuttig te zyn." Byzondeilyk hebben de Bewindhebberen ter Kamer Zeeland eene levendige hoop, als die in hunne Memorie aan de Staaten van Zeeland in 't jaar 1785 zich onder anderen aldus uitdrukken: „ Lat zy nimmer getragt „ hebben, den Souverain van den Lande >x in te wikkelen tot het opfchieten van Ttttt 3 „ pen-
Am-
steldam.



xé88 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
ite.Ï,»
penningen, waar omtrend zy geen voor„ uitzicht hadden van NB. jaarlyks behoor» „ lyke interesfen van te kunnen betaalen, en „ op zyn tyd door 's hemels zege in ftaat
gefteld te kunnen worden om NB de ca„ pitaalen zelfs te zullen reftitueeren, zonder „ daar omtrend den Souverein nodig zoude
kunnen hebben, hunne reprefentanten in
de beftuuring te ftellen: terwyl wy daar #, en boven U Edele Mogende kunnen ver-
zekeren, dat de tegenwoordige voorraad „ van Producten en Koopmanfchappen in
Indiën zeilende, alleen meer als tot een s, volkomen zekerheid voor het gantfcbe „ agterwezen kan ftrekken."
Eindelyk zeggen nog Bewindhebberen ter Kamer van Zeventienen, in hun adres aan de Staaten van Holland in Maart 1788 : „Het 5, is nochtans verre van daar, Edele Groot „ Mogende Heeren! dat wy de Maatfchappy «, zouden oordeelen tot die laagte gekomen ?, te zyn. dat zy niet als voorheen zoude „ kunnen zyn een ryke bron van welvaart
voor het Vaderland. Wy meenen in te-
lS) gendeel, dat wanneer ; de Maatfchappy
„ zelfs een ruimer veld zal kunnen openen „ voor den aanwas van 't vermogen van 't „ Vaderland, en den welvaart van deszelfs
Ihgezcetenen j dan tot nu toe heeft plaats
gehad" Zit Nieuwe Nederl. Jaarb. 178b bl. 511—514 Den Heer Titfingb ook, fteller van de meergemelde Consideratien enz. zou zyne geheele Memorie en middelen niet hebben gefchreven nog opge-
gee-



JAARBOEKEN, July, 1750. i63p
peeven, indien hy geene mogelykheid voor Compagnies behoud ftelde. Hy zegt daarom : „ Dan haasten wy ons tot eene meer „ bemoedigende asfertie, door met die zelfde 5, fiducie te verzekeren, dat gelyk de Maat„ fchappy,op denzelfden voet voortgaande, „ zeker zal en moet vallen; nogtans die fa„ taaie flag, naar ons inzien,niet noodzake. „ lyk is, en onder den Goddelyken zege „ niet alleen kan worden afgewend, maar „ zelfs dit zo zeer aangelegen lichaam weder „ in bloei en kragt gebragt enz."
De mogelykheid van herftel der OostInd. Compagnie wordt dan 'vry algemeen toegeftemd; maar, dewyl geen uitwerkzels zyn'zonder oorzaaken, zo veronderftelt die mogelykheid bekwame en gefchikte middelen. Maar was men het omtrend die mogelykheid eens, de gevoelens wegens de middelen tot herftel liepen niet minder uit een, dan men doorgaans befpeurt by verfcheidene anzen, die by denzelfden zieken lyder geroepen, en over de geneesmiddelen geraadpleegd worden. Laaten wy dan nu eens eenigen van die voorgefiagene middelen opgeven.
2. Om het eens te kunnen zyn omtrend de middelen tot herftel der Oost-Indifche Compagnie, moest men het omtrend de oorzaaken der kwaal eens zyn. Dog het laatfte niet zo zynde, konde althans het eerfte geen plaats vinden. Eenige oorzaaken echter van verval en eenige hulpmiddelen tot herftel zyn zo blykbaar, dat daar omtrend geen Ttttt 4 ver-
Am-
STELDAM.



NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STF,J> pAM.
yerfchil konde plaats hebben. Doch om niet te verre uitte weiden,daar wy al reeds 'tevooren de verfehillendegevoelens omtrend de oorzaaken van het verval der Oost-Indifche Compagnie hebben vermeld,laaten wy ons nu tot de gevoelens nopens de middelen bepaalcn.
Het meergemelde Plan van redresfen, behelst yerfchejdene middelen van redres, welken de Gecommitteerdens van Hun Ed. Groot Mog zeggen : „ dat als het eenig on* „ derpand van 's Compagnies behoud, en , de eenige waarborg voor de zekerheid
van 'sLands penningen zouden-moeten „ worden aangemerkt."
Wy kunnen niet alle die middelen aannaaien , die egter in dat Plan zelve ('t welk wy hierom zullen laten volgen) verdienen gelezen te worden. In het zelve wordt arr. 2. pp de nodige kunde en ondervinding in de zaaken yan de Commercie, of in de belangens pan de Compagnie aangedrongen; gelyk reeds by Hun Hoog Mogende by Refolutie van 4 January 1743 is vereisqht: „ dat in
de verkiezing van Bewindhebberen ook
gelet zon worden, om eenige Kooplieden, „ welke rot de directie van de negotie en ,, anderzints nuttig geoordeeld worden, daar „ onder te hebben," En art. 15. wordt voorflagen de vrye Vaart voor de Ingezetenen in Oost-indiën onder betaalinge van zekere recognitie, ten minden nadeele van 'sCompagnies eigen handel, waaromtrend een plan van de tndifcile Regeering zou worden . ■ ■ ' ge-



JAARBOEKEN, jiBjl 1790.' 1691
gevraagd. Art. 16. de direclie in Indiën te brengen op den meest êenvoudigen ouden voet. art. 22. In 't uitzenden van Qnaer Kooplieden enz. moet de keuze bepaald worden tot fubje&en, van welker bek waamheid goede hoedanigheid en betamelyke uitzichten voor de Oompagnie men de beste verzvagting hebben \an. Are. 23. In 't avancceren van dienaaren behoort boven al gelet te worden op verdienden.
De Hoofdparticipanten der Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Amfteldam, zeggen in hun 'berigt aan de Algemeene Staaten in January ij'66, dat men, behalven de groote redresfen en middelen van herftel van den handel, ook „ bedagt zal moeten zyn op „ middelen van menage en vermindering vart „ onkosten in 's Compagnies zo omjlagiigcn
en zo kostbaaren adminiftratie en huishour „ ding hier te Lande " het welk aldaar met een voorbeeld in de politique huishouding van de Provincie van Holland getraafd wordt.
Dewyl (zeggen zy) zonder groote enfpoe„ dige menages en meerdere fpaarzaamheid „ de Compagnie niet kan biyven fubfiftecrerj „ tot nut en voordeel van 't Vaderland ,nog „ van participanten," en dringen dan ook aan „ op de affchaffing van de zo kostbaar* „ en van zo weinig nut zynde en dus over* „ tollige Haagfche Befoignes," als med< „ van de zo kostbaare en thans voor hei }, gemeene welzyn der Sociëteit zekerlyl „ zeer fchadeiyke vermenigvuldiging, vat ,? haare differente kamers of departementen Ttttt 5 „me
Am*'
STBl,» DA.M.
I |
t



löps NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am»
steldam.
met al den omflag en kosten tot derzelver „ adminiftratie behoorende." Tot de middelen van herftel der Compagnie mag men ook wel brengen 't geen 13ewindhebberen •op den 22 November 1785 en in Maart 1788 aan de Staaten Generaal voordragen, „ dat „ met alle fpoed de bezittingen van de Oost„ Indifche Compagnie, buiten haar bezwaar, „ in goeden ftaat van verdeediging worden „ gebragt." Zie Nieuwe. Nederl. Jaarh. i78tJ bl. 508. De Bewindhebberen zeggen in dat zelfde A dres: De belchouwing aan ,, den eenen kant van het vermogen , en aan „ den anderen kant van de noodzakelyke „ befcherming en veiligheid van 'sCompa„ gnies handel en etablislementen, heeft ons „ thans dan ook op nieuws en ten fterkften „ overtuigd van de waarheid, dat namen„ lyk het zeer bezwaarlyk valt, de beide „ beginzelen, dat de Maatfchappy als een „ lichaam van Koophandel uit de voordee„ len van haaren handel eeniglyk moet beftaan; en dat haare bezittingen weerbaar „ behooren te zyn, tegen aanvallen zo wel ,, van Europeefche als inlandfche vyanden, „ zodanig te vereenigen, dat nog het een nog het ander van die beginzelen te kort gedaan worden." Egter is het niet te ontkennen, dat de Oost-Indifche Maatfchappy voorheen aan beide die beginzelen voldeedt: maar Bewindhebberen merken hier tegen aan: „ dat gelyk alle handeldryvende Maat„, fchappyen in Indiën, zedert eenigen tyd, „ hebben «aoeten yerkrygen een militair be-
„ ftaan,



JAARBOEKEN, July, 1790. 1693
ftaan, zo ook de Nederlaridfche Maat-.
" fchappy doch dat de buitengewoo-
ne bezwaaren volftrekt gaan boven
„ 't bereik van 't vermogen der Maat„ fchappy." .
Wy hebben dan gezien, dat vooral ook onder de middelen van behoud der Compagnie op fpaarzaamehuishouding, bezuiniging in uitgaven, en vermindering van onkosten is aangedrongen. De Heeren Bewindhebberen ter Kamer Amfteldam fchynen zich in hun berigt aan Hun Hoog Mogende van January 1706 te wilien verontfchuldigen, en, merken daar toe aan, „ Dat, indien de Com„ pagnie zich kon en mogt aanmerken, als „ eene particuliere Sociëteit van Commercie , aan geen andere belangen dan die „ van haar eigen voord el verbonden, zyals ■ dan haar fcheepvaart en handel op een veel „ qnkosteïyker voet, dan thans, zou kunnen dryven." Wy herinneren ons meermaalen dusdanige oplosfing te hebben hooren opperen, die tog evenwel, van naby befchouwd zynde, niet geheel voldoet. Immers is het eene algemeene waarheid, dat geen eomptoir van fcheepvaart en handel, geen lichaam, ook zelfs geen Staats - Lichaam, kan beftaan, ten zy de nodige uitgaven en onkosten gefchieden op den fpaarzaamften voet. Men ftelle dan eens, dat de Compa. gnie om het Land is, en niet het Land om de Compagnie; dan nog wordt die pligt tol alle aiogelyke fpaarzaamheid niet verminderd nog weggenomen, maar veel eer daar docu
ver-
OAM.



Amstel-
dam-
169-j- NIEUWE NEDERLANDSCHE
verfterkt; dewyl het Land belang heeft by eenen bloeyende, ren minften een ftaande Compagnie, maar niet by eene vallende, die het Land ten koste van zich zelveti en tot groot bezwaar van de Ingezetenen met millioenen moet ftutten en onderfchragen. Laat de Compagnie haar eigen, maar waarlyk etgen, voordeel behartigen, dan zal en moet den bloei van de Compagnie, in het hart van het Vaderland gevestigd, noodwendig duizende voordeden aan dat Vaderland toebrengen.
De Confideratien over den Staat van de Compagnie cn de middelen om haar en geheelen val te verhoeden ,bepaa]en zich alleen tot redresfen, tot menage en reductie in Indiën, namenlyk het intrekken van eenige Comptoiren; het uitbreiden der Koffycultuarehet verminderen van den omflag van dienaa' ren; wel te beloonen en wel te ftraffen: ,, doch het is (zegt den Heer Titfinsb ia „ zyne Consideratien enz.) met ?een pas„ five menage te redden; 'er moeten active »» operatien bykomen, of men is niet gehol„ pen; operatien , die op den duur en in „ haare gevolgen tot Indiën zelve meer kun„ nen afdoen, dan deze geheele reductie te 5 z™™" -Uen Heer Titfingh bepaalt zich dan hever tot middelen en verandering in beftuur hier te Lande, omtrend de uitrus:ingen der fchepen, het zenden van goederen van Koophandel, en van behoeften naar Indien, het welk hv onder zekere bepaaïngen aan de Ingezetetien hier te Lande wilde



JAARBOEKEN, July, 1790. 1695
de toeftaan. Hier door wilde Hy de uitgaven en kosten hier te Lande, die den kotnngly-; ken fchat van retouren verzwelgen vermin-1 deren; en zonder welke hulpmiddelen den Heer Titfingb verzekert, dat geen uittedenken Thresoor kan toereiken om de lasten der Compagnie op den duur goed te maaken. Op deze verzekering mogt iemant dan wel mismoedig worden , en vraagen, waar het dan heen zal met alle die millioenen, die de Republiek aan de Compagnie heeft toegeftaan , die de fchulden van het Land zo zeer bezwaaren, en welkers interesfen verhooging van verfcheidene lastenen impofitienveroorzaakende, daar door de levensmiddelen hier te Lande nog duurder maaken, en de zo zeer kwynende handwerken nog meer verjaagen! Zullen diefchatten niets helpen , en {net de Compagnie verzinken , dan fchier. 'er de Republiek ook wel ligt haaren bloei by in, enz. Wy merken hier op aan, dat wy het zeer zeker met den Heere Titfingb en andere kundige Lieden eens zyn, dat geen geldleeningen, geen uittedenken threfoor alleen in ftaat zyn, om de Compagnie te redden, en dat, zonder andere hulpmiddelen, den Heer Titfingb in zyne Considera.tien enz. te regt zegt: „ dat het Gemeenebest haar heeft onderfchraagd, fchoon met geen ander effect, dan om derzelyei * fchatten in dien zeiven grondelozen poel ', te zien wegzinken." Maar wy meenen, dat een onderfcheid moet gemaakt worder 'tusfchen oogenbiikkelyke middelen, die dt
noot
tel)am.
i



iSoó" NIEUWE NEDËRLANDSCHE
Am. sterDam.
nood tot behoud vordert, even als eene laating voor een Lyder,door eene beroerte overvallen; en tusfchen die, welken op den duur en op tyd werken, en eene volkomene herftelling moeten bewerken. Onder de eerfte foort rangfehikken wy de geldfchie tingen , zonder welke de Compagnie gewis* felyk ware verlooren gegaan, en alle andere middelen tot geneezing te laat, en dus overbodig zouden zyn. Maar onder de tweede foort plaatzen wy de middelen van beter beftuur , fpuarzamere huishouding zo hier te Lande als in Indiën, verandering in de wyze en in de voorwerpen van handel naar gelang der tyden enz. Of nu degeldleeningen, door den itaat aan de Compagnie te doen, geen bepaalingen hebben , in 't oneindige moeten voortgaan, en niet tot een al te groot bezwaar voor het Land en deszelfs Ingeze* tenen zouden kunnen ftrekken? Of de infchikkelykheid hier in niet zomtyds, daar men tog nu geholpen is, den yver tot waare ett duurzaame middelen van herftel zuu kunnen doen verfluauweti,en dus die herftelling veragreren ', dit zyn andere vraanen, die wy ons niet verpligt rekenen te beantwoorden. Dit is nogthans zeker dat met alle demogelykfte geldleeningen , zonder andere beftetïdigeen ware hulpmiddelen, de Compagnie tog moet zinken; en dat de ondervinding van ouds heeft geleerd, dat men met gaarne den ouden gang verlaat, zo lang nun daar toe niet door de nood geperst wordt; is die nood dan verzagt, dringt die niet meer zo fterk, dan
ver-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1697
verflaauwt het goede voornemen; de oude gewoontens, by welke voor deze en geenen goede rekening gevonden wordt, herkrygen haare kragt,en de reforme wordt veel moeilyker dan ooit: en wordt die ooit wederom ten eeniger tyd door de persfende nood verlevendigd, dan is het vaak te laat, hoe zeer men wel zou willen. Inmiddels hebber de Staaten van Holland ernfliglyk op de herftelling en verbetering van 's Compagnies wezen gedagt, en ten dien einde eene byzondere Commisfie van vier Heeren benoemd, om wegens deze Provincie omtrend de OostIndifche Compagnie, ende haar te bewyzene hulp, en de uitwerkzelen daar van,toezicht te hebben. Zié hier te voren bl 1004. en volgg,
Wy moeten nog een enkel woord zeggen omtrend den Vryen Vaart, waar omtrend veel gefproken, en veel gefchrever is, als behoorende tot de middelen vat herftel der Oost-Indifche Compagnie. Di< Vrye Vaart is ook eenigzints het denkbeeld van den Heer Titfingb, wiens woorden ts aanmerkelyk zyn, om ze niet hier uit t( fchryven. „ Oaar zy (India's Hoofdplaats^ „ nu kwynt (zegt hy) om dat zy als it „ handen is van een oppermagtig defpoot „ die zich alleen meeller wil maaken vat „ alle de voordeden en niets overlaatet „ aan zyne Onderzaaten, dan de noodzake „ lykheid om hem te bedriegen en fr „ belleden, zo grof zy kunnen , om ziel „ daar door zo fpoedig mogelyk aan zynei „ dwang te kunnen onttrekken." In de
daai
Amstel*
dam-
I
| l f
|
l 1
t
l
i
r
i



i698 NIÉUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
dam/
- daad eene zekere Vrye Vaart is nodig; eri hier past te regt, het geen anders tot verontfc'iuldiging van de groote kosten en uitgaven is" bygebragt,*,, dat d- Compagnie „ zich niet wel konde aanmerken, als eene „ particuliere Sociëteit van Commercie, aan „ geen andere belangen, dan die van haar „ eigen voordeel verbonden;" dat dus de Compagnie moest ftrekken tot alle rr.ogely.;e voordeel voor de Ingezetenen. Dit is eene: ge ivigtige waarheid, en uit dezelve volgt noodwendig, dat al hetgeen de Compagnie zelfs niet kan uitvoeren;den handel, die zy zelve niet dan met verlies kan dryven, dat zy verpligt is die aan particulieren over te laaten ; en dat het zelfs de hoogfte hardigheid, zo niet meer, zoude zyn, de Ingezetenen daar Van uit te fluiten, en dien winst, (die voor de Compagnie ondoenlyk is,) aan Ingezetenen te misgunnen. Den Heer Titsingh (zeiden wy) is eenigzïnts voor den Vryen liandel der Ingezetenen, zo hier te Lande, als in Indiën; dog hy ftek a4n die vryneid verfcheidene bepaalingen, die of zy volftrekt uoodzakelylc zyn , wy niet kunnen beoordeelen; maar dit fchynt uit den aart en natuur des Koophandels vry waarfenynelyk, dar zy die vryheid zodanig beknellen, dat die mogelyk op niets zou uitlopen, en dus, (zo ze niet allervolftrektst noodzakelyl; zyn) in dat defpotismus vallen, het welk den Heer Litfinsjj zeive zo kragtig en welmeenend hier bovën heeft afgefchetst. Den Heer Titfingb heeft te regt aangemerkt, dat, hoe meer men den
ny«.



JAARBOEKEN, July, 1700. 1699
nyveren Ingezetenen hier te Lande voorwerpen van Zeevaart en Koophandel onttrekt, hoe meer men hen noodzaakt om hun geld en yver in vreemde Landen te beneden rot Etablisfementen van handel, die en der Compagnie en ons Vaderland nadeelig zyn, zo als in de fsoordfche Oost-Indilche"Compagnien, die niet weinig met het geld onzer Ingezetenen gefterkt zyn,is gebleeken.
Wy agtten het niet ondienftig dit voorlopig voor te dragen, en,na een kort verflag van den opkomst en aanwas van de Oost-Indifche Maatfchappy, de gevoelens van Lieden van gezag voor te dragen : I. of de Compagnie waarlyk in zo ongunftigen Haat zich bevindt, als gemeenlyk wierdt geoordeeld? en zo ja, (gelyk zulks buiten allen twyffel is,) of 1. dit wederom ontftaan is doorlouter geval en zamenloop van zaaken, buiten menfchelyk toedoen? of a. door verzuim, nalaatigheid, misbruiken, gebreken? of wel 3. door beiden? 11, of de Compagnie uit haaren vervallen ftaat rog op te beuren is, en zo ja, welken daar toe de gefchiktfte middelen zyn ? Wy kregen door deze verdeeling gelegenheid , om de denkbeelden, tot ieder van deze klasfen behoorende, by een te zamelen, en by een getrokken als 't ware in ééns onder het oog te brengen. Inderdaad, het voorwerp is van gewigt genoeg om de aandagt van allen, die belang in den bloei, en voorfpoed van hun Vaderland ftellen, op te wekken. Bewindhebberen verzekeren in hunne meergemelde Opening van den 3 Juny Vvvvv 1783:
AMSTÉLDAM.



i7oo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsteldam.
1783: „ dat de circulatie van penningen, uit „ den directen handel provenieerende, ten „ minften 40 Millioenen 'sniars bedraagt, „ en die door deszelfs aaneenfchakeling met „ andere takken van Commercie nog wel „ op een derde meer mag gecalculeerd wor„ den. Eene verzending jaarlyks van 30 „ fchepen, en 't employ van 2500 menfchen „ dagelyks aan de Werven enz." Zie Nieuwe Nederl. Jaarb. 1783 bl. 1039, Men voege hier by het bezit van de beste etablisfementen in Indien; dat de Compagnie meefteresfe is van de Kaap de Goede Hoop, de fleutel van gantsch Indiën; van Ceylon en de Kaneel - Oogst, en dus de West van Indiën in bedwang heeft; ook meefteresfe van Java, de lleutel van de Oost, is.
Na dit voorafgaand verflag , zullen wy nu eenige Hukken mededeelen, die ons toefchynen volltrekt nodig te zyn, tot regt verftand der omftandigheden van de Oost' Indifche Maatfchappy dezer Landen. Die Hukken zyn voor een gedeelte reeds van voorgaande jaaren; maar op dien tyd gaven wy te kennen, dezelven voor als toen nog niet te kunnen mededeelen, en derzelver plaatzing in ons werk te moeten uitftellen. Thans volvoeren wy die beloften, en laaten dus naar tydsorde die Hukken, voor zo verre zy nog niet op hunnen tyd geplaatst zyn, nu volgen.
Voor eerst dan is aanmerkelyk een addres
aan



JAARBOEKEN, July, 1790. .1701
aan de Algemeene Staaten,door Gecommitteerde Bewindhebberen en beledigde Hoofd-. participanten uit de Kameren van de algemeene Geoétroyeerde Nederlandi'che OostIndifche Maatfchappy ter vergadering van Zeventienen, gezonden, en gedagteekend den 4 Augustus 1784.
HOOG MOGENDE HEEREN!
TTet is met groot leedwezen, dat wv zo dikwila A -*■ genoodzaakc zyn de Vergadering van U Hoog Mog. met onze vertogen te naderen, en Hoogsderzelver veelvuldige en zwaurwigtige bezigheden geftadig moeten ftooren door de herhaaling van on' ze verzekeringen en klagten nopens den 'kommerlyken toeftand der Geldmiddelen van de Oost-Indifche Maatfchappy, en de hooggaande en van dag tot dag, ja van ogenblik tot ogenblik, tbeneemehde verlegenheid, waar in wy ons uit dien hoofde bevinden.
Verfcheiden redenen , die U Hoog Mog. ligt kunnen nagaan $ zyn 'er , om op het vurigst te wenfchen, dat wy niet gedwongen waren op nieuw onder het oog van U Hoog Mog. te brengen het akelig tafereel van Compagnies tegenwoordige omftandigheden, en de jammerlyke gevolgen, welke daar uit zeer zeker geboren zullen worden, indien het U Hoog Mog. niet als nog behaagt dezelve door een prompten en toereikenden onderfland, kragtdadig te verhoeden.
Dan , Hoog Mog. Heeren ! de befchouwing van al het onzaglyke dier gevolgen, laat vol (f rekt niet toe, dat wy aan eenige andere overwegingen plaats geven, dan de zulke, welke tot voorwerp hebben de onftentenis aan gereede Penningen, onder welke de Maatfchappy zugt, en de dringenYvvvv 2 de
Am-
iTKL3 AM.



1702 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Adres yan Bewindhebberen en Hoofdpart.van Zeventienen.
i'
de noodzaaklykheid, om daar in zonder eenig verder uitftel te voorzien.
Gedoogt derhalveu, dat wy nogmaals ons by U Hoog Mog. vervoegen, en van Hoogstdezelven, als verleners en handhavers van Compagnies voorrechten, dien fpoedigen'hulp imceken, zonder welke de Maatfchappy van die voorrechten geen genet meer kan hebben en zy noodzaaklyk binnen weinig tyds te gronde zal moeten gaan.
Het zal onnodig zyn, dat wy tot dat einde in het breede ophalen al het geen wy ten aanzien van Compagnies belangen in dat ftuk nu zedert meer dan een jaar, by onderfebeiden Memorien, zo nadruklyk als het ons mooglyk was, vertoond hebben. U Hoog Mog. herinneren zich buiten twyffeU dat wy by onze laatfte van den 14 Mey dezes Jaars, de vrybeid hebben moeten neemen U Hoog Mog. te doen opmerken, dat niet tegenftaande by ons Adres van den 3 Juny 1783, den onderftand, die de Maatfchappy behoefde, op veertien Millioenen was begroot, en wy by onze nadere Memorie van den 19 November daar aan volgende, U Hoog Mog. vertoond hadden, dat, volgens de federt uit Indiën ingekomen berigten, zelfs die fom niet zoude toereiken, des onaangezien alle de gelden, die op voormelden datum van den 14. Mey van die jaar, zo uit de by de Provincie van Holland geopende Negotiatie van agt Millioenen guldens, als op rekening van dezelve Negotiatie uit de Kas van die Provincie, mitsgaders uit die van de Generaliteje by de Maatfchappy ontfangen waren, te famen nog in ver na niet uitmaakten de agt Millioenen guldens, die wy op zyn laatst den 1 j December des voorleden Jaars reeds hadden nodig gehad.
U Hoog Mog. zullen zich teffens te binnen brengen , dat, blykens het ter neêrgeftelde by onze Memorie van den 19 November 1783, in de maand January daar aan volgende, boven de voorzeide agt
Mil-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1703
Millioenen, een fom van vier Millioenen voor de Maatfchappy even onontbeerlyk was geweest._
Het gemis nu van dien onderftand, zodanig als wy denzelven hadden gevraagd, heeft ons tot een middel doen toevlugt nemen, het geen, indien wy ons dus mogen uitdrukken, al zo gevaarlyk is dan de kwaal zelve. .
De nare en yslyke gevolgen fchroomende , die wv onmiddelyk te gemoet zagen, zodra de Maatfchappy haare werven floot, den aanbouw, de vertimmering en uitrustiDg van Schepen met den verderen omflag van haare handelbedryven hier te Lande ftaakte, en ook aldaar derzelver betalingen, het zy geheel het zy ten deele opfchortte, hebben wy zo veel minder gelden naar Indiën gezonden,' als wy nodig oordeelden ter vermyding van die gevolgen , zo lang mooglyk.
Hier door hebben wy tot nog toe aan dit bepaalde oogmerk voldaan, maar het is juist het gebruik van dit middel, het welk ons zeer grootlyks bezwaart; U Hoog Mog. voelen gewislyk met ons ten klaarden, dat zo wy al op den gemelden voet konden voortgaan, hetzelve egter niet langer zou mogen gefchieden, als lynregt ftrekkende om den ftand van de Maatfchappy meer en meer haggelyk te doen worden, ja om haaren val te verhaasten.
Wy hebben de zekerheid van deze ftelling op onwrikbaare gronden betoogd by onze Memorie van den 14 Mey laatsleden; wy hebben by dezelve aan U Hoö°- Mog. doen zien, hoe de Nederlandfche Compagnie in Indiën, ook een Handel - Mogenheid zvnde, de voordeden van dien Handel ter vergoeding moeten ftrekken van de veelvuldige en volftrekt onvermydelyke lasten, die de Maatfchappy aldaar te dragen heeft. .
Door ons is als toen ook bewezen de onmooglykheid om tot dat oogmerk te geraken, zo lang men den voorzeiden Handel niet alleen met de vereischte kragt niet kon doorzetten, maar denzelven reeds Vvvvv 3 Sfi'
Am-
steldam.
Adres yan Bewindhebberen en Hoofdpart,van Zeventienen.



1704 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stéldam.
Adres van Bewindhcbieren cn Hoofdpart.van Zeventienen.
.!
i
! 1
(
» i
1 ]
gedeeltelyk moest doen ftilftaan door het gemis vaa de penningen voorden inkoop der handelrtoffen nodig , en wy hebben aangetoond, dat dit laatfte geval reeds daadlyk plaats had; wy zyn verder gegaan, en hebben opgemerkt, dat de Maatfchappy aanleiding gevende, dat den omloop van gelden geftremd wierd , de particuliere Handelaars onder Compagnies gebied niets van belang zouden kunnen onderneemen; dat uit deze werkloosheid van den particulieren Handel noodwendig geboren zou worden een allerdeerlykfte vermindering van 'sMaatfchappy's Tollen en foortgelyke inkomften; en dat mitsdien deze tweede bron, waar uit de middelen tot het dragen der Indifche lasten moeten geput wor3en, ook zou opdroogen.
Wierd 'er dus een geheele ftilftand in de Winsten :n inkomften geboren, die tot onderfteuning der Iniifcie Kasfen moeften dienen,dan volgde daar üitj, iat de Nederlandfche Kas des te fterker aangefpro* een, en dus nog al meer gedrukt moest worden.
Dit gevolg nu maakte in ons tafereel een nog reffender vertooning , om dat zich by hetzelve roegden de navolgende overwegingen:
Vooreerst, dat, zo al het verval van Compagnies Handel in Indiën eenigen, offchoon zeer geringen nvloed kon hebben op de vermindering van deze en ;eene omgelden, die vermindering nogthans in geele de allerminfte vergelyking kon komen , by de lanzienlyke voordeelen, welke de Maatfchappy als lan zou moeten derven.
Ten tweede, dat 'er in den noodzaaklyken omflag m Compagnies Huishouding in Indiën , altoos zeer ;waré lastposten zouden overblyven , met welke le voorzeide v ermindering van omgelden weinig of ;eene gemeenfehap kon hebben.
Ten derde, dat 'er verfcheiden van die lastposen een allergrootst bezwaar zouden moeten onderaan , uit hoofde van de meerdere en fterkere beïuiifrogen en bezettingen, door welke de Maat-
fchap-



JAARBOEKEN, July, 1700. 1705
fchappy zich zal moeten trachten te beveiligen in het vreeslyk gevaar , waar aan de onbelemmerde Vaart der Èngelfchen in de Oosterfche Zeeën, en het verblyf dier Natie te Nagapatnam, de Compagnie zullen bloot ftellen.
En eindelyk ten vierde, dat de herftelling van de aan de Compagnie nu weder terug gegevene Kanto- < ren, van de geruïneerde Gebouwen, Vestingwerken, &c. vervaarlyke onkosten onvermydelyk na zich zou Hepen.
U Hoog Mog. zyn dan ook buiten twyffel door die redenen overtuigd geworden, dat het voor de Nederlandfche Kasfen ten eenemaal onmogelyk is alle die lasten te dragen, indien niet de Maatfchappy een magt van Schepen en Volk naar Indiën zend om van daar ryke Retouren te halen, en uit den verkoop derzelve die Kasfen te ftyven: maar U Hoog Mog. hebben en uit onze Memorie van den 14 Mev dezes jaars, en uit de'twee vorige gezien , dat" de hooggaande lasten van den Oorlog, de verliezen door denzelven geleden, en het gemis van voordeden, het welk die Oorlog aan dê Maatfchappy veroorzaakt heeft, CompagniesGeld - Middelen hier te Lande zodanig verzwakt en uitgeput hebben, dat dezelve, zonder onderfteuning van buiten, die kragt niet meer kan oeffenen , hoe noodzakelyk zulks ook zou mogen
^En deze zeer natuurlyke en eenvoudige leidraad volgende, hebben U Hoog Mog. buiten twyffel ook gevonden , dat by gebrek van die onderileuning, en by de daar mede verbondene onmogelykheid om Indiën van de nodige Penningen te voorzien, de ftaat van de Compagnie, zo daar als hier te Lande, meer en meer moet verachteren, en wel in eene reden, die altyd fterk klimt, altyd met verdubbelde fchreden voorgaat.
Deze waarheid, zo als U Hoog Mog. bemerken, van een volftrekt zekeren aart zynde, mogen Vvvvv 4 wy
Am-
3teldam.
Adres van Bevhiclhelberen en Hoofdpart,van Zeventienen.



Am- '
6teldam.
Adres van Bev/indhebberen en Hoofdpart.Van Zeventte-
1706 NIEUWE NEDERLANDSCHE
wy met een verder betoog van dezelve de aan. dagt van U Hoog Mogende niec ophouden
De belchouwmg van die waarheid in het afgetrokkene achten wy ook te onnodiger, naar mate het U Hoog Mog. uit onze vorige Memorien reeds gebleken zal zyn , dat de tegenwoordige zo diep vervallen ftaat van Compagnies Geld-Middelen voor een groot gedeelte aangemerkt moet worden, als veroorzaakt door een minder ontfangst van Retouren en het dragen inmiddels van zeer zware lasten, zynde onder andere de Adfignatu-n uit Indien op de Compagnie hier te Lande getrokken, tot veel hoger Coursfen dan naar gewoonte, en de Hooge Regeering tot dit fchadelyk middel gedrongen door haare verlegenheid om den gereeden Penning : ja Hoog Mog, Heeren! het volgend jaar zal zeer zeker nieuwe bewyzen opleveren van de waarheid , die nopens het meer en meer verachteren van den ftaat der Maatfchappy, uit hoofde van gebrek aan tydige hulp, door ons zo even aangevoerd is.
Hadden wy in het voorleden jaar mogen genieten , zo al niet de volle fom van veertien Millioenen , door ons in de maand Juny van dat jaar reeds gevraagd, ten minsten dien van agt Millioenen en was "ons alsdan te gelyk de gevraagde verzekering gegrven, dat wy met de verdere noodige Geld<=n ten fpoedigften zouden worden gerieft, wy zouden een onvergelykelyk ruimer ontzet van Penningen naar Indiën hebben kunnen zenden en meerdere Schepen derwaard uitrusten.
Een groot en rykRetour in het jaar 1785 zou van die ,hulp als dan het aangenaame uitwerkzel zyn geweest, en wy zouden het heuchlyk tydftip hebben Kunnen zien genaken, dat de Maatfchappy het hoofd weder'begön op te beuren.
Het tegendeel ftaat nu te wagten,, en U Hoog Mog. zullen het met ons erkennen, datdeoor-



JAARBOEKEN, July, 1700. 1707
zaaken daar van leggen in hertellingen, dewelke. van ons niet hebben afgehangen. <
Die beftellingen gaan ondertusfchen niet alleen j aan Compagnies Kasfen, zo hier te Land als in In diën, zy raken ook zeer onmiddelyk Let Financie-. wezen van de Republiek zelve.
Na de herhaalde verklaringen , welke door U • Hoog Mog. zyn gedaan , kan het niet meer pro-, blematicq wezen, of U Hoog Mog hebben vastelyk befloten van de Oost-Indifche Compagnie de hand niet af te trekken; maar dezelve integendeel," als een voor ons Vaderland zeer nuttig en noodzaaklyk lighaam, in ftand te houden ; is het dan de uitdruklyke begeerte van U Hoog Mog., dat alle de Provinciën hier toe kragtdadig zullen mede werken, en hebben wy betoogd, dat de onder fland, die de Maatfchappye behoeft, grooter en grooter zal worden, naar maate dat dezelve langer agter blyft, dan is het teffens zeker, dat de nadeelige en fchadelyke gevolgen, welke uit de verwylde onderfteuning van de Maatfchappye of reeds zyn geboren, of nog verder ftaan te ryzen, langs den gemelden weg ook noodzaaklyk zullen komen tot bezwaar van het Land zelve
Als U H :og Mog. nu hier by zich voorftellen het klimmende, en in fnelheid van voortgang geftadig toenemende van dat bezwaar, dan zullen Hoogstdezelven op het levendigst gevoelen hoe de aangelegenheden van de Republiek zich met die van de Compagnie in het gemelde opzigt ten fterkften vereenigen, ja als het ware inëen fmelten; en de vraag, of door een langer uitftel van toereikende hulp, de ftaat van Compagnies zaken niet eindlyk geheel onherftelbaar zal worden; krygt op die wyze voor de Republiek een gewigt van een gelyken aart als dat, het welk in die vraag voor de Maatfchappy zelve is opgefloten.
Inmiddels zyn het niet alleen de regtftreekfte invloeden der Financien van de Maatfchappy op die Vvvvv 5 vat
TEL)AN(.
ddres 'an Bevindhebteren en Hoofdoart.van Zeventienen.
1



i7o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Adres van Bevindhebberen en Hoofdpart,van Ze. venttenen'.
i
i I I l
£ f ï I \ I* \ o
4
van de Republiek, welke in deze naar het ons toe fchynt in overweging behooren te komen-
Wy meenen, dat altans geene mindere opmerkzaamheid vorderen zodanige handelbedryven van de Compagnie, dieoffchoon van ter zyde en middelyk, egter op 'sLands Schatkist eene zeer wezenlyke betrekking hebben.
Wy doelen op de onderfcheiden Eehoeftens en Koopwaren , welke de Maatfchappy jaarlyks van hier naar Indiën zend, uit de Fabryken, Trafyken en den Koophandel van dit Land: hoe ontelbaar vele lieden vinden niet in die leverantien hun beftaan, en hoe deerlyk moeten zy dus in de middelen van dat beftaan niet lyden, zodra de Maatfchappy door eene al te groote bekrompenheid, of een, volflagen gebrek aan geldvermogen, haren Handel op en in Indiën verminderd of geheel intrekt ?
Wy doelen op de voordeden, welke den Handel, die de Maatfchappy uit Afiën op Europa dryft, in den boezem van de Republiek uitftort; voordeden, die naar elders afdryven, wanneer die Handel door gebrek aan het ter onderfteuning van denzelve verïischte geld moet inkrimpen en verfcheiden der In. iifchc of Chinafche Manufacturen en Produ&en , lie de Neder-Iandfche Maatfchappy voorheen aaniragt, en welke de Ingezetetien van dit Land niet :unnen of niet begeeren te misfeh, het zy geheel of en deele buiten hetzelve moeten gekogt worden.
Wy hebben ons over dit aangelegen onderwerp n in het byzQrjdeï over die niet volgbare aaneen:i*akelirjg, welke'er tusfchen den Öost - Indifche landel en de overige Takken vaiji den algemeenen koophandel van de Rep'ib'itk plaafs grypt, breedoerig uitgelaten by onze Memories van den 19 lovember van het voorleden, en oy die van den \ Md van dit jaar, en wy gebruiken de vryheid ns daar aan eerbiedig ce gedragen. Wy meenen ook voor her tegenwoordige best te jen, met niet te tredun in eene uitbreiding, min
nog



JAARBOEKEN, July, 1790. 1709
nog in eene toepasfing van de waarneeming, die uit het zo even verhandelde onmidlyk voortvloeid, en hier in beftaat, dat, terwyi de penningen, die anders in den kring van ons Land omloopen, langs den aangewezen weg uit denzelven zullen gaan, door die zelfde omftandigheden het vermogen van andere Natiën toe zal neemen, naar mate het onze daalt.
Het derhalven latende by het geen deswege dooi ons nu laatst is gezegt, zullen wy 'er ter dezer plaatfe nog eeniglyk by voegen, dat alle de onderfcheidene winstdervingen en nadeelen , zo die , welke buiten de Compagnie, als by dezelve t'huis hooren, waar van wy zo even geïproken hebben, niet meer louter zyn denkbeeldig, niet meer zich eeniglyk opdoen als in hec verfchiet en in het toekomende, maar in tegendeel als daadlyk aanwezig ; want om niet te herbalen, het geen hier ba ven aan U Hoog Mog. door ons voorgedragen is, wegens de oorzaaken, die reeds zo fterk gewerki hebben en nog verder zullen werken tot vermin dering en nadeel van Compagnies activen en pas< fiven Handel hier te Lande en in Indiën, en zon der te treeden in een vertoog van de fcbadelykt gevolgen, welke uit die vermindering van den al gemeenen Handel der Maatfchappy reeds buitel het lighaam derzelve niet dan maar al te veel heb ben moeten ondervonden worden, zal het genoeg zyn hier aan U Hoog Mogenden kennis te geven dac de hooge en andere Compagnies Regeerin gen in Indiën reeds meermalen verpligt zyn ge weest, ter erlanging van de noodige Penningen al daar, aan vreemde Natiën af te ftaan zodanigi Vrugten van het Land, welke de Maatfchapp] anders zelve naar de Indifche of Europefche Mark ten ter verkoop doet brengen; maar dit als nu tel aanzien van die Koopwaren niet gefchied zynde hebben, en de Maatfchappy, en met dezelve eei aanzienlyk getal van Luiden, welke Compagnie
om
Am-
stfx-
dam;
Adres van Bemndheb*beren en Hoofdpart,van Zeventienen,
t
1
r 1 1
5



Amstel-
DAM.
Adres van Bev/indhebberen er, Hoofdpari.van Zeventienen.
\ i
I < £ C t
a
F Ji
h b
\
Vv g<
rii hi w
1710 NIEUWE NEDERLANDSCHE
omflag en handel doet leven, vele zeer wezentlyke voordeelen daar door gemist: wy zwygen van de fchade, die zulks aan het Land zelve onmiddelyk toegebragt heeft.
Indien U Hoog Mog. nu by dit alles zig nog herinneren, dat, blykens het ter neer geftelde by 'meergemelde onze Memorie van den 14 Mei laatstleden , de Hooge Regeering reeds genoodzaakt was geweest, om de Koffy uit het Jakketrafche en Cheribonfche Landen , tot welker volkomen betaling men geen kans meer zag, voor rekening der Leveranciers opgefchuurd te laten, en daar op flegts zo veel Geld te verftrekken als nodig was, ten einde de Regenten en Koffyplanters eenigzints in ftaat te ftellen, om aan den gemeenen Man zyn dagloon te betaalen, en hier door, was het mooglyk, het vervar van die Cultuur te voorkomen; dan can het niet anders zyn, of U Hoog Mog. moe:en met de allerdiepfte indrukken aangedaan wezen sver den gevaarlyken toeftand, waar in Compagnies dierbaarfte Eigendommen en Bezittingen , foor de verlegenheid om Penningen, zyn gebragt; n om deze gronden zouden wy ons mogen vleyen, at onze herhaalde vertogen, ter erlangingen van Dereikenden en fpoedigen hulp, by U Hoog Mog. 1 dien ingang zullen vinden, en voor de Maatfchapy die vrugten voortbrengen, welke wy lèdert zo ing gewenscht hebben.
In de daad, Hoog Mog. Heeren! onze bezorgt2id voor het lot van zo veel duizend Ingezetenen innen deze Republiek, welke door de Maatfchapy, en door de Maatfchappy alleen, gevoed worStt'i onze getrouwe, en ("gelyk wy voor een aletend God betuigen) onze tot het uiterfte reeds bragte pogingen tot voorkominge van die verwarïgen, welke wy dugten, zo ras de Maatfchappy re verpligtingen moet breken , dit alles zoude einig baten, indien door gebrek aan het nodige
ont-



JAARBOEKEN, July, 1790.. 1*1*
ontzet van Penningen, Compagnies Zaken in Indiën geheel verliepen. ;
De Gelden, die men anders derwaart zou moeten zenden, hier te Lande beftedende, om Compagnies omflag in deszelfs onderfcheiden Vakken gaande te houden, verfchuift men hier door nog wel voor een poos het tydltip der onheilen, welker vertegenwording ons reeds zo beklemd maakt, maar het word alsdan teffens nog zo veelte zekerer, dat dit tydftip eindelyk zal komen.
Het was ook, Hoog Mo;;. Heeren! uit e n bezef van deze waarheid, dat wy by onze meergemelde Memorie van den 14 Mey allervreeslykst noemden het alternatief, waar in wy ons als toen bevonden, om Indiën aan deszelfs noodlot te moeten overlaten, of door eene geheele ontlediging van Compagnies Geldkasfen hare gewone Handelverrigtingen hier te Lande te ftaken.
Dan , hoe treffende deze omftandigheden voor de Maatfchappy toenmaals reeds moge zyn geweest, die van het tegenwoordig oogenblik is nog ongelyk meer benaauwende.
Wy hadden, Hoog Mog. Heeren! in onze laatstgehoudene Vergadering de Gecommitteerdens uil de onderfcheidene Kameren tot het waarnemen dei Haagfche Befoignes verzogt, om te overwegen ol de ftaat der Kasfen van die Kameren eenige verzen ding van Gelden mar Indiën zou toelaten.
Dan wel verre, dat die Gecommitteerdens tol dat einde eenig Plan van verdeeling zouden hebbel kunnen ontwerpen, is de gelegenheid dier Kasfei zodsnig bevonden, dat wy naar de ftrikfte waar heid kunnen, en aan U Hoog Mog. ombewimpek moeten zeggen, dat de val van de Maatfchappy • door ons, uit hoofde van het agter blyven van dei gevraagden baftand, reeds zedert zolang voorzien en gelyk Uw "Hoog Mog. weeten, door ons feder zo lang reeds voorfpeld, thans om zo te fprekei niet meer van maand tot maand, maar van week to
week
Am-
iTEL3AM.
Adres van Bewind!lebberen en Hoofdpart,van Ze» ventienen.
[ l
i <
>
e 1 t 1



Am-
s'j eldam.
Adres yaa HeWind/ieOberen tt UunfdfatX,v Hi Zeventienen. .
m
17-12 NIEUWE NEDERLANDSCHE
week, ja van dag tot dag naderd. En dit alles levert dan ook een zeer 'fterk fprekend, maar tevens een allerfmertelykst bewys uic, dat het verzoek bv onze laatstgemeide Memorie gedaan, om Hoogstderzelver voorziening, ten einde de Maatfchappy voor den eerften July van dit Jaar met een fom van ■zes Millioenen Guluens, voor den eerften September daar lan iet drie Millioenen en met een gelyke fom voor den eerften December hier op volgende mogt worden onderfteund, niets minder dan oncydig is geweest, en dat de redenen tot aandrang van dat verzoek bygebragt, en om op hetzelve een fpoedig befluit te erlangen in geenen deele vergroot zyn.
Ter liefde dan van het lieve Vaderland, welker ibelangen U Hoog Mog. zeiven zeggen, dat met •die van de Oost Indifche Maatfchappy op het teederst zyn verbonden; om zo veler Steden wille, als welke met de Maatfchappy te gronde zouden moeten gaan, en in den naam van die duizenden van Lieden, welke de val van de Compagnie in de alleruiterfte etende zal ftorten, Lidden en fmeeken wy van Hoogstdezelve nogmaals, dat de Maatfchappy van de zo evengemelde voorziening van U Hoog Mog. niet langer moge worden verftoken gelaten, maar aUes geweerd, wat daar in eenige verdere vertragpng zou kunnen veroorzaaken.
Wy bidden vooral ook, dat die voorziening volled./r zyn moge, en mitsdien over het geheel van bovengemeld ons verzoek zich uitftrekken
Onder de posten van Uitgaaf, welke wy opgeteld lebben by het bepalen van ons verzoek, om voor lezen jaare te worden onderfteund met een bedraden van twaalf Millioenen Guldens, vinden 'er zich verfcheiden ,die aan zo veel toevalligheden zyn on» ierhevig dat het onmooglyk is, daar op voor af een Mm pyl te trekken; doch welke ook de ware uitromst derzelve zyn moge, hier op kunnnen U Hoog Mogende ftaat maken, dat wy mee de voormei-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1713
melde fom van twaalf Millioenen niet te veel ge vraagd hebben.
Wy verzoeken dus, dat door U Hoog Mog. de nodige maatregulen mogen worden genomen, ten einde wy verzekering krygen, dat boven de voorzeide zes Millioenen Guldens,de Maaatfchappyook nog geworden zullen de zes overige Millioenen.
De billykheid van dit verzoek en de noodzaaklykheid om aan hetzelve te voldoen , zullen, gefyk wy vertrouwen, U Hoog Mog. aanftonds in het 00e; vallen, wanneer Hoogstae^elve gadefiaan, dat, ' gelyk in alle bedryven, het toekomende altoos in aanmerking genomen moet worden, het zelve vooral ook dient pjaats te hebben omtrent de verrigtingen van een Handeldryvend Lighaam van die uitgeftrektheid, als de Oost-Indifche Maatichappy.
En het zy ons geoorloofd U Hoog Mog. te verzekeren , dat in het geval van de Compagnie eene te gemoetkoming, die flegts by Stukken gefchied, aan het oogmerk niet alleen niet voldoet, maar zelfs hare kragt van werking dermate verliest, dat dezelve byna op niet uitloopt.
Wy zouden dit denkbeeld met verfcheiden voorbeelden kunnen ophelderen, die tevens de gegrondheid van hetzelve zouden ftaven.
Dan wy zullen ons flegts tot een enkel voorbeeld bepalen, ea hetzelve ontkenen uit de tegenwoordige ondervinding van de Maatfchappy.
Het is aan U Hoog Mog. overbekend, dat het hoofdoogmerk van den aanleg der Werven by de onderfcheidene Kameren in den aanbouw beftaat van Compagnies eigen Schepen, en dat den omflag , welke hier toe word vereischt. zodanig tot bet wezen, tot het conftitutioneele van de Compagnie behoord, dat het een van het ander niet gefcheiden kan nog mag worden.
Die Werven dan gefteld moetende blyven op al den omflag voor den aanbouw van Schepen nodig, fpreekt het van zelfs, dat de kosten, welke
Am-
steldam-
Adres
vindheb-
beren en
Hoofd-
Dart.
ion Ze-
'emie-
ten.



Am-
s'i'ÈLXlAM.
Adres yan Bevan dh eb beren e? Hoofdpart,yan Ze yentienen.
1 i I
(
■ s
' s
\
V
d
ze
1714 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de onderhouding van dien omflag na zich fleeot. aan het oogmerk niet beantwoorden, wanneer de Maatfchappy, in plaats van.zelve haare Schepen aan te bouwen , tot het bevragten van gehuurde Schepen haar toevlugt moet nemen.
Dit is egter federt eenigen tyd het geval geSenVap de.Maa^cilaPPy> en het gebrek aan den gereden Penning heeft tot het zelve niet weinig aanleiding gegeven. ° In de bekrompenheid harer Geld-Middclen tegen de zwaare Jnkoopen opziende der Scheepsbouwfloften, en van alle die kostbaare Behoeftens. welke tot de uitrusting der Schepen worden verdacht, heeft zy 0m die te ontwyken van het voorzeide middel zich bediend. En hoe zeer het dikwyis aan de Maatfchappy vry beter zou hebben gevleid de Schepen te kopen dan te huuren, heeft men egter aan het laatfte herhaalde reizen de voorkeur gegeven, alleen om hier door een Ipoeoig uitlchot van penningen te ontgaan; maar dergelyke fchadelyke hulpmiddelen zoude men niét hebben behoeven te gebruiken, zo de voorraad der penningen in de Kasfen van de onderfcheide□e Kameren grooter geweest ware, of ten minfte zo dezelve Kameren by tyds eenige zekerheid gelad hadden, dat aan die Kasfen niet zouden ontjreeken de nodige penningen tot goedmaking harer utgaven; wy zwygen van het nadeelige, hetgeen w her huren van Schepdn onder anderen daar uit voorkomt, dat men dezelve in Indiën niet kan anhouden, en mitsdien Compagnies navale Ma«t Idaar niet genoeg verfterkt, zynde de Maet fetërt het begin van den jongften Oorlog zodanig fgeftómén dat zo men met Compagnies rjelahi 1 dat opzigt alleen te rade kon gaan, men verre an Compagnies aanbouw te verminderen, denzeien ten ftejkften zou moeten doorzetten.
Wy ver weken dus nogmaals op het ootmoedigst, at de geheele onderftand van twaalf millioenen,



JAARBOEKEN, July, 1750.
zrj als wy dien als nu op nieuw gevraagd hebben, tot een voorwerp moge.wordefi gemaakt van' het befloit vari U Hoog Mogende, teh einde wy in de allerrioodzqaklykite vérrigtihgeh ter opbeuring Van de Maatfchappy niet verder belemmerd mogen 'worden door onzekerheden, rnaar té werk zouden kunnen gaan met een béhóorlyk vóoruitzigt; en het is op de gronden, welke in" den gantfchen loop van deze Memorie zyn gelegt, dat wy meden vöor ^eker te moeten ftellen , dat Ü Hoog' Mog. zelve oordeelen zullen, dat eene dusdanige volledige voorziening met het belang van de Republiek zelve vry beter beftaanbaar is, dan eene die enkel gefchied ftukswyze4
Het voegt niet, Hoog Mdg. Heeren! dat wy ons ihlaateh in de overleggingen,, welke U Hoog Mog. of reeds gemaakt hebben of nog zouden mo* gen maken, ten einde de Maatfchappy in den allerhoógften nood , waar in zy immer zich bevond, door het een öf ahder fpoedig en zeker werkend middel te'gemoet te komen : maar zo het U Hoog Mog. behagen rhogt daar op te vorderefl de gedagten van Bewindhebberen en beëedigde Hoofdparticipanten , dan hoopen zy in ftaat te zullert wezen; óm voor Ü Hoog Móg. een of meerder plans vari éene Negotiatie open te leggen, door welke med vertrouwd, dat de noodige Penningen fpoedig te' bekomen zoüdert wezen.
Na deze onze vernieuwde én uitvoerige vertogen, en in een famenloop van zo veele omftandigheden * wei' é allé, zö wy meenen voor een gunftig befluiu op die vertogen ten fterkften pleiten, zouden wy vreezen aari ohbefcheidenheid ons te zullen fchuldig maken, zo wy niet mét eeri volkomen vertrouwen dat befiuit nu eerstdaags te gemoet zageü.
Was de Oost Indifche Maatfchappy egter zö ongelukkig , dat wy ons iq die hoop bedrogen hadden, dan verzoeken wy van U Hoog Móg. met geen minderen nadruk om van Hoogstderzelver goedvinden mei Xxxxx des
Ari*
S I ELUAM.
Jdres van Bemhdhd*beren en Hoofdpart,van Ze& venttenen.



ijï6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STüL13 am.
Adres yan Bewindhébberen en Hoofdpart,yan Zeyentienen.
den eerften onderrigt te worden , ten einde wy zonder het minfte uicftel ons zouden kunnen beraden , wat in dat geval, ten overftaan van het gczamentlyk Ljgbaam der Participanten van de Maatfchappy, door ons zal behooren te worden verrigt, ten einde wy buiten alle verantwoording blyven.
Hebben wy aan het einde van onze voorige Memorie ter neergefteld , dat wy geen tbelang, geene redenen hoe ook genaamd hebbende, om eenig gedeelte van ons beftuur voor U Hoog Mogende verborgen te houden, of van het zelve de aandagt van U Hoog Mogende naar andere voorwerpen af te leiden, wy mits dien ook gereed waren en ten allen tyde van ganfeher harte zouden bereid wezen, om voor U Hoog Mog. geheel ons beltuur naakt en open te leggen, op dat Hoogstdezelve by eigen waarneming zouden kunnen nagaan, waar de oorfpronglykeen eenige oorzaak van de beflommeringen, onder welke de Maatfchappy thans zugt, te zoeken en ook te vinden zy; wy herhaalen die betuigingen by deze in derzelver volle kragt en op het plegtigst, en wy verzoeken U Hoog Mog. zeer ootmoedig daar op een byzonder acht te willen geven
Het onderzoek, Hoog Mog. Heeren! van den ftaat der Maatfchappy, zo als dezelve voor een Oorlog zich bevond, in vergelyking van den tegenwoordigen, is zeer eenvoudig, en de uitflag van hetzelve kan tot den aUerboogften trap van klaarheid gebragt worden.
Nimmer kan het voor ons onverfchillig zyn, dat U Hoog Mog. met juistheid weten, of onze meermalen gedaane verzekeringen, dat, zoo de Oorlog niet was tusfchen beide gekomen, de Maatfchappy in een by uitftek bloeijenden ftaat zich bevonden zou, hebben, op goede gronden fleunen; maar het is vooral tegenwoordig, dat wy in deze bewustheid van U Hoog Mog. een zeer aanmerklyk belang moeten nemen.
Het voorheen zo fchocn gebouw der Maatfchap-



JAARBOEKEN, July, 1700. iftf
py thans jammerlyk aan het waggelen zynde ge raakt, en het ogenblik van deszelfs inftorting mis fchien na by wezende, gaat het ons alle even zeei aan, dat de waare oorzaak van dit zö treurig verfchynfel wel en onderfcheidenlyk gekend worde.
En vermits in deze volgens de aard der zake alles getoest kan worden aan gronden van de allerbaarblyklykfte zekerheid, en van het allerltrengst betoog , zo zou 'er voor ons niets zo aangenaam we* zen , dan dat ü Hoog Mog. dit onderzoek daadlyk wilden werkftellig maaken.
Wy bidden den grooten beftuurder vati alle dingen , 'dat hy ons dierbaar Vaderland en alles wat U Hoog Mog. daar in lief en waard is, in zyn hoede en befcherming nemen , en Hoogstderzeiver raadfiagen en beiluiten met zynen Goddelyken zegen bekroone.
Wy zyn altoos met den diepfien eerbied, enz4
Niet minder opmerkelyk is een Plan van Redresfen in de beftuuring van de Oost indifche Compagnie , ingerigt naar een ontwerp van den 10 Juny 1783, door de Heeren Gecommitteerdens tot het Perfoneel Befogne ter Vergaderinge van de Staaten vari Holland den 9 October i-thj. overgegeven, te gelyk met de Aanmerkingen van den Afgevaardigden der Steden Haarlem en Am» lleldam, den 12 Augustus 1704daaromtrent! ingeleverd, en welk plan door de Pro vin* cie Holland den 5 January 1785 ter Verga.» deringe der Algemeene Staaten wierd ingeleverd. Zie hier hetzelve van dezen inhoud:
Art. 1. T-Tet getal van beëedigde Hoofdparticipanten, waar van 'er jegenwoordig Xxxxx a vier
Aa*
stbIi 1.
fiAM.
Adres van Bewindhebberen cii Iloofdi<arc.van Zè* ventic* neru



1718 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Planvan Redresfen voor de OostIndifcheCompagnie.
vier te Amfterdam, tweein Zeeland, een te Delft, geen in Rotterdam, een te Hoorn en een te Enkhuizen zyn , zal worden vermeerderd met zes ts Amfterdam, tweein Zeeland en een te Rotterdam.
De twee eerfte vacatures van beëedigde Hoofdparticipanten thans te Amfterdam in wezen zynde, zullen worden geremplaceert met Perfoonen de vereischtens hebbende hier onder gefpecificeert, doch zullen de twee andere vacatures blyven onvervuld.
Het zal egter de beëedigde Hoofdparticipanten thans in funétie vry ftaan om op hun gewoon Tractement en Emolumenten even als de nieuw aan te ftellenen Hoofdparticipanten de Befoignes en Vergaderingen waar te neemen, zullende met dezelve een Collegie uitmaken.
2. In de beëedigde Hoofdparticipanten zal voortaan worden vereischt de noodige kunde en ondervinding in de zaaken van de Commercie of in de belangens van de Oost Indifche Compagnie.
De aan te ftellene Hoofdparticipanten, zullen niet mogen bekleeden eenige Bedieningen, Ampten of Digniteiten hoe ook genaamd, .bedieningen van agrement alleenlyk uitgezonden.
Dezelve zullen in Jaaren en onderlinge parentage gelyk ftaan met Bewindhebberen, en by hunne beeediging even veel als deze moeten hasrideeren in de Kamer, alwaar zy relideeren.
3. Aan beëedigde Hoofdparticipanten zal worden toegelegd zodanig Traktement als Bewindhebberen van dezelfde Kamer zuiver na aftrek der honderd* fte en twee honderdtte Penningen genieten, zonder dat dezelve beëedigde Uoofdparticipanten gehouden zullen weezen eenig Ambtgeld aan den Lande re betaalen, zullende dezelve in hunne Vacatiën en Reiskosten egaal met Bewindhebberen ftaan, gelyk ook in de verdere Douceurs, als van portie, Kruid en dergelyke: hier van nogtnans uitgezonderd de begeeving van Ampten en Bedieningen tegen-
vvoor-



J AARBOEKEN, July, 1790. 1719
woordig ter dispofitie van Bewindhebberen ftaande , als mede van eenige posten aan Scheepsboord en de benoeming van Onderkooplieden en Asfiftenten, behoudens evenwel hun ftem in de Vergadering van de Kamer van Zeventienen omtrent deaanftellingen, welke aldaar zouden mogen gefchieden. _4« De aanftelling der zes beëedigde Hoofdparticipanten te Amfterdam en één te Rotterdam, zal voor het eerfte gefchieden door Hun Edele Groot Mogende, als deze verandering in de directie, uit hoofde van het interest, het geen de Provincie van Holland in de Compagnie heeft genomen, byzonder vorderende.
Zullende de Heeren Gecommitteerdens tot het perfoneel befogne worden verzogt, gelyk verzogi worden by deze, om zig na bekwaame Subjecten te informeeren, en dezelve aan Hun Edele Groot Mog ter aanftelling voor te draagen.
En zullen voorfchr. Hoofdparticipanten worden beëedigd by de Magiftraat van de Plaats hunner relidentie , na dat zy aan dezelve zullen hebben doqn blyken, dat zy behoorlyk in de Compagnie zyn geïnteresfeerd.
Voorts zullen by volgende vacature Hoofdparticipantcn in de Kamer, daar de vacature is, uiterlyk binnen den tyd van zes weeken by denuntiatie en affixie van Billietten worden opgeroepen tot het formeeren eener nominatie van een dubbeld getal Perfoonen , Hoofdparticipanten wezende , en in manicre als voren gequaüficeerd: en zal voorfz. nominatie alzo geformeerd zynde aan Hun Edele Groot Mog, by Misfive worden toegezonden, met verzoek om daar uit een te eligeeren.
Tot het formeeren van zodanige nominatie zal egter niemand mogen concurreeren, dan die bevorens reeds twee Jaaren als Hoofdparricipant heeft bekend geftaan, de beëedigde Hoofdparticipanten hier van nogthans uitgezonderd.
En zal de denuntiatie en affixie van Billietten en X.xxxx 3 het
Amsterdam.
Planvan Redres[en voor de OostIndifcheCompagnie.



17*3 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
P-1M-
flnnvar.
f n vooi de 'OostIndifcheCompagnie.
het afzenden der nominatie gefchieden door beëedigde Hoofdparticipanten: en by de Kameren van het Zuider- en Noorder Quartier door den in dat Quartier overgcbleevene beëedigden Hoofdparticipant , zullende ook een der beëedigde Hoofdparticipanten in de Vergadering van Hoofdparticipanten als Pra üdent fungccren.
De aanftelling van beëedigde Hoofdparticipanten in de Kamer Zeeland, zo nu als in het vervolg, zal gefchieden op zodanige manier als de Heeren Staaten van die Provincie zullen goedvinden.
5. Deze aldus aangeftelde HoofdparticipanteH zullen acces hebben tot alle Boeken en Papieren, de zaaken van de Compagnie concerneerende, geene uirgezondert, dan die van particuliere Commisfien, vair toe alleen toegang zullen hebben de Ploofdparticipantcn , welke tot dezelve zullen weezen gecommitteert.
En zal ten dien einde door Bewindhebberen aan alle derzelver Bediendens worden gelast hun van alles zodanige opening te geeven, als zy zullen vereifchen, waar toe zy dan ook aan Hoofdparticipanïen zullen moeten ten dienst ftaan.
6. Voor gemelde beëedigde Hoofdparticipanten zullen op het Oost-Indifche Huis te Amfterdam denodige vertrekken worden vervaardigt , alwaar zy hunne byeenkomften en befoignes kunnen houden en hunne Comptoir-Bediendens plaatzen: en zullen in de andere Kameren de nodige fchikkingen worden beraamd, om Hoofdpartiejpanten bebooriyk en afsoaderlyk te kunnen doen arbeiden.
7. Nadien het nodig is, dat 'er iemand zy, die het Ministerieele werk van Hoofdparticipanten waarneeme , en het egter niet convenabel worde geoordeelt, dat daar toe een apart Minister werde aangefteld, zal dén der Hoofdparticipanten zig daar nv.ïe naoetjtf) chargeeren, om als zodanig in de befognes van Hoofdparticipanton en niet buiten dezelve te fungeeren,'zullende aan denzelven een dubbel



JAARBOEKEN, Jtdy, 1790. 1721
bel Tractement worden toegelegt, en de eerfte reis door Hun Edele Groot Mog. op voorflag der Perfoneele Commisfie benoemd en in het vervolg door beëedigde Hoofdparticipanten aan Hun Edele Groot Mogende ter approbatie voorgeflagen.
Voornoemde Minister zal aan de overige beëedigde Hoofdparticipanten voorflaan zodanige Bediendens, als hy tot zyn asfiftentie en het Comptoirwerk zal oordeelen benodigt te zyn, ten einde dezelve door beëedigde Hoofdparticipanten , indien zy op het getal of de Perfoonen geene remarqués hadden, te worden aangefteld, zullende de kosten voor voorfchr Bediendens uiterlyk mogen bedraagen gl. 6000 : o : o 'sjaars.
8. De beëedigde Hoofdparticipanten in de refpecüve Kameren zullen zig met het waarneemen der Departementen thans zynde niet bemoeyen, maar op en onder zig zei ven arbeiden.
Het hoofdwerk van de beëedigde Hoofdparticipanten zal zig over het algemeen bepaalen tot een naauwkeurig onderzoek van den ftaat der zaaken van de Compagnie zo hier te Lande, als in Indien in het gemeen en in het detail, daar by niets verzuimende om de waare belangens van de Maatfchappye in alle deelen te doorgronden, en na hun beste vermogen te helpen bevorderen: onder elkander beraadflagende door welke wegen en middelen, als by voorbeeld het intrekken van fommige Comptoiren en het vermindei en van den omflag van anderen , zy dit gewigtig oogmerk best, prompt en efficacieust zullen kunnen bereiken , verder om naarftig te onderzoeken en zig ter opvolging voor te ftellen de refpective ordres van Hun Hoog Mog. en Edele Groot Mog. hier toe betrekkelyk, byzonder ook de drie en twintig pointen gevoegd by het Rapport den 30 October 1783 ter Vergadering van Holland uitgebragt, waar by zoude kunnen worden gevoegt als een 24 ooi Generaal Xxxxx 4 en
Am-
stfxdam.
Planvan Redresfen voor de OostIndifcheCompagnie.



Am" ëtel-
pA*ï.
Planvan Redres Jen voor de Cfi;(IndijclieQowpa?
i
j
( I ] I
■j
j
I <
( 3
17" NIEUWE NEDERLANDSCHE
en Raaden en andere hooge en voorname Amptenaaren in Indien te verpligten, om na mate hunner posten met één of twee Adien in de Compagnie te wezen geïnteresfeert, en als een 2j om kragtdaadig te weeren den invloed der recommandatien van Lieden, welke by de Compignie te Lande eenig gezag of credit hebben op de bevordering van Lieden in. Indiën zynde of derwaards gaande.
Ook zullen voorfchr. Hoofd participanten in het particulier en naauwkeurig behooren na te gaan de Advyfen , Memorien en Jnftruétiven Schriftuuren van ervaren Mannen zo hier te Lande als in Indiën, over algemeene en byzondere kundigheden , het wezen van de Compagnie betreffende , en reeds by haar voor handen zynde, boven dien verder zig in het generaal beyverende, om in alle opzigten zodanige meerdere Advyfen en informatien Te sekpmen , als zy ter hunner nodige elucidatie omTent verfcheide poincten van wezentlyk belang iroor de Compagnie na de tegenswoordige gefteldSeid derzelve meest dienftig zuilen oordeelen.
o. Hun voornaam oogmerk byzonder in de Kaneren Amfterdam cn Zeeland moet gaan over den :isch van behoeftens jaarlyks uit Indiën wordende »edaan, welke zy niet alleen zullen moeten coni-ontoeren met de reftanten op Batavia, maar ook net die op de buiten' Comptoiren, om daar uit le meerdere of mindere noodzakelykhcid der volIqetung te kunnen beoordcelen: tot dat einde zul en zy ook de generaale en Batavifche Negotiejoeken en Journaalen , Admjniftratier en Kasboe:en, rendementen van gedrecvene Handelen derjjelyke motte:: nagaan, om te zien, welke EuroMfc'he Goederen genoegzaame winsten afwerpen, n zullen omtrent het noodzaakelyke van de zulke, srelke met geen genoegzaam voordeel worden van le har-d gezet , de conüderatien van de Hooge legeering of Ministers moeten worden gewaagt;
om-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1723
omtrent di" aangelegen Artikel van de voldoening van den eisch van behoeftens, zullen de Hoofdpar ticipanten van de Kamer Amfterdam een Project formeeren, en het zelve met concurrentie van Bewindhebberen van alle Kameren in een befogne van alle de Kameren of Vergadering van Zeventienen helpen arrefteeren en verdeden.
10. E»e Vergadering van Zeventienen zal als van ouds beltaan uit Zeventien concludeerende ftemmen, waar toe zullen worden gecommitteerd zes Bewindhebberen van Amfterdam , drie van Zeeland , één uit elk der vier Kameren, twee Ploofdparticipanten van Amfterdam en van Zeeland en uit eender Kameren van het Zuider-of Nbordcr-Kwartier één Hoofdparticipant; doch indien geen Hoofdparticipant van het Zuider- of Noorder -Kwartier zal kunnen compareeren, zal deszelfs plaats door een Hoofdoarticipant van de Kamer als dan Pi zildiaal zynde worden vervangen , en zullen de beëedigde Hoofdpartieipanten in de Vergadering van de refpeftive Kameren voorgedragen de Hoof.iparticipant of Hoofdparticipanten door hun tot de Vergadering van Zeventienen gedespicieert, ten einde met en benevens Bewindhebberen van de nodige Brieven van credentie te worden voorzien.
In alle extraordinaire zo wel als ordinaire Vergaderingen van de Kamers zullen alle beëedigde Hoofdparticipanten derzelve mogen verfchynen , en tot de eerfte by Billietten eveo als Bewindhebbers moeten worden geconvoceert; en zullen in voorfchr. Vergaderingen ieder een concludeerende ftetn hebben.
En vermits daar door zo wel de Vergaderinger der Kameren, als die der Zeventienen, by Hoofd particinanten, zo-wel als Bcwindhebbcrcn zal wor den gehouden, zal het geen in dezelve gerefolveen. of uit dezelve gefchreeven word , gelchiedcn of naam van Bewindhebberen en beledigde Hoofdpar ticipanten,geïvk ook de Articulbrief en de Eed aar Xxxxxj Be
Am-
sterdam.
Plarivah
RedresCen voor de OostIndifcheCompagnie,



AMSTERDAM,.
Planvau Redresfen voor de Oost' Indifche Compagnie,
i | 1
i
1 I
c c d •»
v |j
Zi V
2 ei
1724 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Bewindhebberen gedaan wordende daar mede zullen worden geamplieert.
Voorts zullen Hoofdparticipanten ook compareeren en een concludeerende ftem hebben in de volgende befognes:
By het befogne tot het uitfchryven van de Verkooping tusfchen de refpective Kameren gehouden wordende, zullen prafcnt zyn één Hoofdparticipant van Amfterdam, één van Zeeland en één van Rotterdam,
By het waarnemen der Verkooping één of twee Hoofdparticipanten van de Kamer, daar dezelve gehouden word, ten ware men om een egaliteit in de Verkoopmgen by de refpective Kameren te hou-
irj ^VerKooping in alle de Kameren door dezelfde Leden, zo Bcwindhebberen als Hoofdpartinpanten tevooren te benoemen, kondelaaten waarleemen, als wanneer daar toe ook twee Hoofdparïcipanten (onbepaald uit welke Kamer; dienden te porden geeommitteert.
By het befogne tot het formeeren van den eisch 'an retouren, twee van Amfterdam, één van Zeemd en eea uit het Zuider-of Noorder Kwartier, ;ul lende het niet min aan beëedigde Hooftparticianten vry ftaan om hunne confideratien op dit perigtig poincl: aan Bewindhebberen te Amfterdam , relke zig met het concipieeren dier eisch zullen hargecren, in tyds te fuppediteeren, ten einde daar p zodanig reguard zoude kunnen genomen woren, als by voornoemde Bewindhebberen nodig zal -orden geoordeeld. By den inkoop van Hout één an die Kamer, van welke een Bewindhebber wordt ecommit teert.
By de Haagfche befognes, zo lang dezelve nog )Uden mogen fubfifteeren, twee Hoofdparticipanten in Amfterdam, één van Zeeland en één van het uyder- of Noordcr Kwartier. In de Chinafche Commisfie één van Amfterdam 1 eén van Zeeland, zo ook in de vifitatie van de
Bos-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1725
Boeken , dog in deze beide laatfte Commisfien . bepaalde Perfoonen door de Vergadering _ van Zeventienen op voordragt van Hoofdparticipan-; ten te eommitteeren.
In de befognes van de Kamers, welke tuslchen alle de Departementen gehouden worden zullen zo veele Hoofdparticipanten kunnen compa-. reeren ais 'er Bewindhebberen uit één Departement toe worden geconvoceert, wel verftaande, in zodanige befoignes , alwaar een geheel Departement met één of twee Hoofdparticipanten zullen mogen verfchynen.
In het befogne over het projecteeren van ce intfchryving der Verkooping, zullen zo veele Hoofdpartkipauten als Bewindhebberen ashfieeren.
Wanneer Hoofdparticipanten met het een of ander particulier Departement zouden verlangen een befogne te houden , zal het hun vryftaan daar van het oudfte Lid van dit Departement kennis te geeven,, cn onderling eene convenabele tyd te beraarnenj zullende Bewindhebberen van het een of ander Departement, verkiezende eenbefoignc met Hoofdparticipanten te houden, op gelyke voet naderen.
11. "Uit hoofde van het important interest, het geen de Provincie van Holland tcgenswoordig in de Maatfchappye cn derzelver behoud er voorfpoed is hebbende, zullen Bewindhcbberei' en Hoofdparticipanten jaarlyks aan een Commis fie door Haar Edele Groot Mog. daar toe te be noemen, naauwkeurigrapport doen van den ftaa der zaaken van voorfz. Compagnie, en van d< verbetering of redresfeii daar omtrent gerbaak of nog te maaken , ten einde daar toe zodanigi nadere ordres of authorifntie van Hun Hooi Mog. te effectuceren, als bevonden zal wordei te behooren.
En ten einde zodanig rapport zoude bevitte: alie dc poincten, welke zo wel Bewindhebberc
al
\M-
T ELMM.
Planvan Redres (en voor de Ófis.v Indifche Compagnie,
1
t \
S



Amsterdam.
Planvan Redrcsfen voor de OostIndifcheCompagnie.
, i
< 1 < < i i < ] i i
r c t I
v
r
5 u
1725 NIEUWE NEDERLANDSCHE
als Hoofdparticipanten zouden oordeelen daar inne te moeten worden gebragt , zullen Bewindhebberen en Hoofdparticipanten ieder afzonderlylc belogneeren over dc ingrediënten van dit Rapport , omme vervolgens daar over gezamentlyk te delibereeren en een geconfolideert Rapport te kunnen uitbrengen, zo nogthans, dat wanneer of Bewindhebberen of Hoofdparticipanten oordèellen, dat deze of geene poincten geen materie van iet Rapport moesten uitleveren , daar in <?een ïverflemming zal plaats hebben,maar als dan van jodanige pointen , of door Hoofdparticipanten ïedaan' Bevviadhebberen aPart Rapport worden
JJa di! tfra^.ernenten, Vacatiën en Daggelden ran de Hollandfche Hoofdparticipanten, en derjelvcr Bediendens zullen worden gedragen, door le Heeren Staaten van Holland en West-Friesland ut de honderdfte en twee honderdftePenning van le Obligatien en Actiën geheven wordende, wordende die geene, die tot den ontfangst in de repechve kameren gcquaüficcert zyn , geauthorieerd, om het door de Compagnie uit dezen hoof. e betaalde aan dezelve by het fluiten hunner toeken te reftituteeren, en de daar voor te bekooen Quitautie of Quitantien te doen ftrekken in aindenng van betaaling der ontfangene gelden.
Zullende door dc Heeren Staaten van Zeeland iet opzigt tot de Zeeuwfche Hoofdparticipanten n het daartoe nodige, zodanige arrangementen unnen worden gemaakt, als Hoogstgemelde leeren Staaten meest dienstig zullen oordeelen.
Op voorbaande Pian van Redresfen, het -elk by de Staaten van Holland op den qo •ecember i734 wierdt goedgekeurd, en den
January 1785 ter vergadering der Algeieene Staaten ingebragt, vorderden de Staate»



JAARBOEKEN, $uty, 1790. 1727
ten van Zeeland van de Bewindhebberen in hunne Provincie een Berigt. Welgemelde Bewindhebberen der Oost-Ind. Compagnie ter Kamer Zeeland fchreeven eene Memorie, gedagteekend den 1 April 1785, en zonden dezelve ter Vergadering van Hooggemelde Staaten, zynde aldus ingerigt:
EDELE MOGENDE/HEEREN!
Alvorens te voldoen aan de geveüereerde ordreJ van Hup Edele Mogende de Heeren Staater, van Zeeland, vervat in Hoogstderzelver Refolutie, van 28 February laatstleden, hebben Bewind hebberen van de Oost-Indifche Compagnie ter Kamet alhier, de eer by deze hunne hartgrondige dankerkentenis te betuigen, voor Hoogstderzelver goedgunftige dispofitie van niet alleen aan hun gelegent. heid te willen geeven , om onmiddelyk ter Tafe van Ü Edele Mogende te brengen zodanige confide raden, welke aan hun in het plan van redresfen ir de beftuuring van de Oost - Indifche Compagnie b\ de Gecommitteerdens tot het perfoneel Befoigne tei Vergadering van Hun Edele Groot Mogende d< Heeren Staaten van Holland geformeerd en overge geeven, zyn voorgekomen, maar dat meer is, de' zelve confideratien dadelyk van Bewindhebberen t< requireeren;een voorregt, Edele Mogende Heeren welk by de Hollandfche Kameren niet heeft mogei genoten worden.
Om vervolgens als nu te Kunnen toetreeden to een behoorlyke examinatie, of en in hoe ver he voorfchreeve plan van redresfen in de beftuuring vai dc Oost- Indifche Compagnie voor dezelve nuttig ei dienftig zouden kunnen zyn, zo dient alvo; ns t< werden onderzógt, of de facheufe pofirie, waar in d Compagnie zig door geld gebrek heeft bevinden en zig nog dadelyk, tot haare retouren behouden i
Amsterdam.
i i
I
1
t t' 1 1
»
1



17SS NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
ConfideratienVan de Kamer ■Zeelano op voorgemeldePlan.
i i i
i
; 1 i c ( r r
I M f( tl
rj
den Vaderlande zullen zyn gearriveerd, ftaat te bé' vinden, is toe te fchryven aan eenige wandire&ie van Bewindhebberen en beëedigde Hoofdparticipanten , dan wel aan een ander toeval, welk in de magt van Bewindhebberen en Hoofdparticipanten niet heeft geweest te kunnen afweeren.
Wat het eerfte betreft, had eenige wandirefh'e, het zy dat dezelve voort was gefpröten uit onkunde , pligtverzuim, eigenbaat of onnodige uitfpillingen, oorzaak gegeeven, dat de Compagnie in de onaangenaame omftandigheid was gekomen,om haare toevlugt tot den Souverain van den Lande te moeten neemen om onderfteuning te erlangen, wilde zy ftaande blyven; zo zoude dezelve als een invreetende kanker, reeds van jaaren herwaarts zyne fource moeten vinden, aangezien onder Bewindhebberen by alle de Kameren gevonden worden zeer aanzienlykeen voorname Amptenaaren, aan welke in het Stads- en Landsbeftuur de dierbaarfte zorgen van 's Lands Gemeenebest worden toevertrouwd , en waar van het dus niet kan gewagt worden, dat zy, zedert naauwlyks vier jaaren , alle gevoelens van :erzugt, trouw en liefde voor hunne post en Valerland zouden hebben ter zyde gefteld en Comparnies dierbaare belangens verwaarloosd hebben.
Dit zoude niet te min , Edele Mogende Heeen! het gedrag in deze van Bewindhebberen en >eëedigde Hoofdparticipanten hebben moeten zyn, Ddien men hun als de oorzaaken van het verval van e Compagnie wilde aanmerken, waar door nog het Jemeene Land, nog ieder Provincie langer, zonder lerkelyke redresfen in hun beftuur te maken, en hun ieuwe en (gelyk men dezelve by het voorfchreeve lan wil doen voorkomen) kundiger Leden toe te oegen, haare reeds opgefchotene en nog op te :hietene Penningen aan hun kan nog mag toeverouwen.
Bewindhebberen kunnen niet wel beflisfers in hun3 eigene zaak zyn, zonder aan het verligt oordeel
van



JAARBOEKEN, July, 1790. 1720
van U Edele Mogende, aan derzelver doorzigt in i vereischtens toe het nagaan van een goede of kwa- < de directie in het Commercie-Weezen te kort te j doen, ingeval zy zelve de conclufie opmaakten of haare directie zedert jaaren herwaarts de Compagnie tot nut, dan wel tot nadeel is geweest, en; in welken tyd men de Compagnie heeft voorwaarts zien gaan, en zedert wanneer de Compagnie dagelyks in fchulden is toegenomen.
De ftaat van de Compagnie, zo als dezelve by het uitbarften van den Oorlog hier te Lande zig vertoonde, was allezints voordeelig; zedert het Jaar 1760, tot dat van 1780, en dus in den omtrek van twintig Jaaren is dezelve verbeterd met een capitaal van niet minder dan een en Tagtig Tonnen Gouds, en had de Republiek buiten den Oorlog mogen blyven, dan zou de Maatfchappy, in het tegenwoordig oogenblik, met haare fchulden reeds op eene effene bodem zyn geweest, en mitsdien ten opzigte van haare Finantien, zig in een ftaat bevinden \ zo gunftig als haar zedert vyftig Jaaren niec gebeurde, terwyl haare ftaatrekening voor den Oorlog mede een allerguniflgfte vertooning in Indiën maakte, waar van het batig faldo der balance onder ultimo Augustus 1780, bedroeg drie honderd Tonnen Gouds.
Een batig faldo, E«JeIe Mogende Heeren! welk< niet in hersfenfehimmen beftond, maar waar var het object der Koopmanfchappen inkoops waard» berekend zynde, verfcheide Millioenen meerde: ftond af te leveren.
Hier tegen bevind zig den ftaat van de Compa gnie hier te Lande onder 31 Mey 17H4 ten agte ren f 37398523 : 9 : 8.
Doch terwyl wy ons in de noodzakelyke verplig ting bevinden om dit Tableau onder de aandagt vat U Edele Mogende te moeten brengen, op dat dt fource van Compagnies verval door U Edele Mogende zelfs zoude kunneu worden opgefpoord, oi
de
TEIi)AM.
Zonfide* 'atien van de. Kamer Zeeland op voorgemeldePlan.
1
f



Amfteldam.
Confideratienyan de Kamer Zeeland op voorgemeldePlan.
1730 NIEUWE NEDERLANDSÖHE
dezelve in de directie van Bewindhebberen, dan wel in den jongst afgeloopene Oorlog gelegen zy, zo vinden wy ons niet minder verpligt, om de nadeeligé vertooning van de Iaatstgemclde (bat van de Compagnie onder 31 Mey 1784 eenigzints op te helderen , U Edele Mogende te moeten informeeren, dat op dezelve geénzints in baate komen:
Compagnies Bezittingen gantsch Indiën door.
Geen een eenige van haare gebouwen, als Huizen , Pakhuizen, Werften, Fabrieken, zo in Eu-< ropa als Indiën.
Geen een eenig vafi alle haare Schepen, zo in Indiën als varende en in Europa leggende, nog geene van die geene, welke aangebouwd worden, welker getal te zamen voor den Oorlog in 1780 bedroeg 123 ftuks van 136 tot 150 vöeten.
Geen enkeld pond, of Baal van haare Koopwaaren, leggende in Compagnies Magazynen in Indiën af pp Zee zynde.
Geen eenig ftuk kanon, zó metaal als yzér, of verdere Ammunitie van Oorlog, Welke of in Indiën eggende zyn , of tot de voorfz. Schepen behoo:ende.
Geen enkeld ftuk der Goederen én Koopraanrchappen voor Indiën geladen, zo min als een eenige duiver der Contanten , welke tyden van bet apmaaken van den ftaat in Indiën leggende waren', dan wel zeilende of zelfs afgefcheept-
By dit alles komt nog, dat de Speceryen en Koopmanfchappen in Europa leggende, op den ftaat nimmer hoger gebragt Werden dan tot circa den inkoopsprys in Indiën.
Deze korte, dog teffens na waarheid opengelegd den ftaat, Edele'Mogénde Heeren! zal, zo wy vertrouwen, U Edele Mogende doen zien, dat Be* Windhebberen en beëedigde Hoofdparticipanten, nimmer getragt hebben den Souverain van den Lande in te wikkelen tot het opfchieten van Penningen, waar omtrend zy geen vooruitzigt hadden van jaarlyks



JAARBOEKEN, July, 1790. 1731.
iyks de behoorlyke Interesfen van te kunnen betaalen, en op zyn tyd door 'sHemels zegen, in ftaat gefteld te zullen worden, om de Capitaalen zelfs te kunnen reftitueeren , zonder daar omtrent den Souverain nodig zoude kunnen hebben hunne Reprefentanten in de beftuuring te ftellen , op dat ss Lands Penningen daar door eenige fecuriteit zouden bekomen en niet onnut verkwist zouden worden, terwyl wy daar en boven U Edele Mogende kunnen verzekeren , dat de tegenwoordige voorraad van Producten en Koopmanfchappen in Indiën en zeilende, alken meer als tot een volkomene zekerheid voor het gantfche agter wezen kan ftrekken.
Na dit gededuceerde, Edele Mogende Heeren l zy 't ons thans vergunt te mogen vastftellen, dat de gehoudene directie van Bewindhebberen en Hoofdparticipanten in een beter dagiigt by U Edele Mogende zal mogen voorkomen, als wel het voorfz. Plan van redresfen zoude kunnen doen vermoeden, en dus het zo geheerscht hebbende geldgebrek, nog aan hunne wandirectie, nog zorgeloosheid zal worden toegefchreeven.
Wy gaan dus nu tot het tweede lid van ons onderzoek over, namendyk, of het voorfz. geldgebrek is te imputeeren aan eenig toeval, welke in de magt van Bewindhebberen geweest is om het zelve te kunnen weeren.
Bewindhebberen rekenen het overbodig U Edele Mogende te herinneren, met welke nadruk de pras-fidiaaleKamer van Amfterdam, inden jaare 1780. aan Hun Edele Groot Mogende den onweerbaaren ftaat van Indiën door gebrek aan en fterfte onder dc Manfchappen, zo in Europa als Indiën hebben onder het oog gebragt; hoe die praefidiaale Kamei heeft doen zien, dat by het behoud der Vrede, de . grootfte en uitgeftrektftë voordeelen by de Compa gnie te wagten waren, en by het Oorlog den totaalen ondergang derzelve te dugten was.
Wy rekenen het onnodig U Edele Mogende eene Yyyyy ©1»
Am- -
STE-LDAM. •
Confideruilenyan de Kamer Zeeland op Voor'gemeldPla*i>



173* NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Confideratienvan de Kamer Zeelana op voor gemeld Plan-
omftandige opnoeminge te doen van alle de zwaare flagen, die de Compagnie van het begin tot den einde van het Oorlog, zo in haare Schepen ais Bezittingen hebben getroffen , welke niet by Tonnen Gouds, maar by Millioenen moeten opgeteld worden.
Wy zouden de attentie van U Edele Mogende te veel vergen, met U Edele Mogende berekeningen voor te leggen van de buitengemeene kostbaare uitrustingen , die de Compagnie, zo uit de Havens der Republiek als Frankryk , geduurende den Oorlog heeft moeten doen, om Indiën van weerbaare Schepen, Manfchappen, Ammunitie van Oorlog, contanten en behoeftens te voorzien.
Wy moeten met onderwerping aan den wil vaa de Souverain zwygen, van de gevoelige wonde, die de Compagnie by het fluiten van het Tradtaat van Vrede uit het Oorlog heeft behouden, en waar van de gevolgen veelligt nog erger dan den Oorlog zelfs zouden kunnen zyn.
Deze bloote aanftippingen rekenen wy meerder als genoegzaam, om de gehoudene directie van Bewindhebberen en beëedigde Hoofdparticipanten in een favorabelder dagligt te doen voorkomen, als dezelve na het voorfz. Plan van redresfen aan U Edele Mogende, ja aan de geheele JNatie, moeten toefchynen.
Wy hebben redenen om van de bekende denKwys van U Edele Mogende niet alleen te verwagren eene volkomene vrykenning van wandiredlie en verzuim van pligt in Bewindhebberen en Hoofdparticipanten, miar dat meer is, wy vertrouwen, dat U Edele Mogende geen oogenblik zullen hsefiteeren, om de ten agterheid van de Compagnie en haare zo dringende^jongften nood om den gereeden penning , alleen aan den laatst afgeloopen Oorlog tewillen toekennen.
U Edele Mogende zouden met reden Bewind* hebberen van verwaandheid kunnen befchuldigen „
in-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1733
ingeval zy zich verbeelden, dat hunne directie over zo een uitgebreid lighaam, hun beltier over zo vee le afgelegene Landen, hunne kennisfe in het Politieke^ Commercieele, Scheepsbouwkunde, Navigatie en in het Militaire, tot zo een graad van volmaaktheid was geklommen, dat zylieden in geene van alle deze takken konden feilen.
Ver zy het daarvan daan, Edele Mogende Heeren ! wy bekennen gaarne voor ons zeiven, en wy vertrouwen, dat beëedigde Hoofdparticipanten van^ deze Kamer < en Bewindhebberen en Hoofdpartici- j panten der Hollandfche Kameren, met ons volkomen zullen toeftemmen, dat hunne en onze leeftyd te kort is om alle die raderen van het beltier, welke het geheel van de direcfie uitmaken, en dezelve in eene altoosduurende beweeging houden, niet alleen in de grond te leeren kennen, maar ook die tot eene volmaaktheid te brengen.
Het is ook om die redenen, Edele Mogende Heeren! dat onze voorzaaten, wier doorzigt en beleid in het leggen der eerfte gronden van de Maatfchappy /by ieder onzer niet genoeg geëerd en geprezen kan worden, nodig geoordeeld hebben het beftuur van de Compagnie in takken van Commercie' Navigatie, Pecunieelecn Militaire Adminiftratie 'te verdeelen, en tot de directie van ieder derzelve, een getal Bewindhebberen te affecteeren, welke by voorkomende zaaken, in ieder dier bran. ches, elk afzonderlyk, de gezamentlyke Vergadering voorligten.
Wy kunnen niet ontkennen, Edele Mogende Heeren! dat niet tegenftaande alle die voorzorgen , 'er nog dagelyks aan Bewindhebberen in ieder der Departementen, abuizen voorkomen , maar verHaaren teffens, dat, zo dra wy daar in doorzigt bekomen en middelen tot redres kunnen uitdenken, ■wy dezelve, is het mogelyk, met wortel en tak trapten uit te roeyen. - . j .'■;■>
Wy zyn niet minder overreed, dat de CompaYyyyy 2 gnie
Am-
steldam.
[lon/ide"atiénra/i de Kamer Zeeland ip voorgemeld°lan.



• J734 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstk4-
DAM.
Coii/tder at len -jan de Kamer Zeeland rp voorgemeldPlan.
gnie mogelyk op een vry onkostbaarder manier de beheering over de Indiën zoude kunnen doen, Schepen aanbouwen, Goederen inkoopen, en daar door met meer voordeel haaren handel dryven , maar, terwyl de Oftroyen, door den Souverain aan de Compagnie verleend, ten allerkiaarlten aantoonen, dat haare wil en begeerte niet alleen is om aanzienlyke fehatten in handen der deelhebberen te doen komen, maar ook om dezelve in het Commercie - Weezen en Burgerlyk beftaan van de In» woonderen der Republiek in roulement te brengen, en daar door tevens, voor een groot gedeelte, in haare eigene fchatkisten te doen ftortcn, zo begrypen wy, dat alle middelen van coconomie hier inde Republiek, niet aan het bedoelde oogmerk van Hun Hoog Mogende en van iedere Provincie, daar zig een Kamer of Kameren bevinden, zouden voldoen.
Wy kunnen ons niet genoeg bewonderen, hoe Heeren Gecommitteerden tot het perfoneel befoigne, in een zeer korten tyd en eeniglyk onderfteund door twee Compagnies bediendens, zo een ruim veld als het lighaam \ en beheering van de Maatfchappy opleverd, niet alleen van een Jaar, maar van menigvuldige Jaaren, herwaards , hebben kunnen doorlopen, om zodanige wandirectien in het beftuur van Bewindhebberen en Hoofdparticipanten te vinden, dat zyzig, volgens hun declaratoir, verpligthebben gevonden om middelen van redres aan de hand te geeven, welke, gelyk zy Gecommitteerdens zig elders uitdrukken, als het eenig onderpand van Ccmpagnles Behoud, en de eenige waarborg voor de zekerheid van 's Lands penningen zeilden moeten, worden aangemerkt.
Een Declaratoir, Edele Mogende Heeren! onderfteund door het opgeeven van een Plan, ter beter beheering van dë Maatfchappy, door het toevoegen van negen beëedigde Hoofdparticipanten, waar van zes boven het" tegenwoordige getal te



JAARBOEKEN, July> 17*0. 1735
Amfterdam, twee by deze Kamer, en een te Rotterdam zouden'moeten worden aangefteld.
U Edele Mogende kunnen beter dan wy zelfs nagaan, in hoe ver de tegenwoordige Bewindhebberen en beëedigde Hoofdparticipanten ter Kamer Zeeland, het vertrouwen van U Edele Mogende perfoneel verdienen. .
Uit den ftaat van de Compagnie voor het Oorlo<*, kunnen U Edele Mogende best ontwaaren, of de" Compagnie gebloeid, dan te rug gegaan is onder het beftuur van Bewindhebberen en Hoofdparticipanten , zo als het zelve van de erectie van de Compagnie tot heden heeft plaats gehad; of de ongunftige denkbeelden van voorfz. Heeren Gecommitteerdens omtrent de gehoudene directie van Bewindhebberen , van die natuur zyn, dat dezelve niet langer aan hun alleen kan en mag toevertrouwd worden, en dan eindeling, of 'er in Amfterdam, Zeeland en Rotterdam zo veel verhevener verftanden en lieden van beter trouw te vinden zyn, welke, zonder de minfte onderleiding, en als een lighaam op zig zelfs uitmaakende, Bewindhebberen en Hoofdparticipanten de weg zouden kunnen leeren, om alle abuizen, zo in Indiën als Europa, te remedieeren , en Bewindhebberen tegen te gaan in het onnut verfpillen van 'sLands opgefchotene penningen.
Zyn 'er zulke lieden niet te vinden, (gelyk: zulks ook boven het menfehelyke zoude gaan,) zo begrypen U Edele Mogende van zelfs, dat de vermeerdering van beftuurders , geen andere uitwerkzels hebben kan , dan het fpreekwoord bewaarheden, hoe meerder hoofden hoe meerder zinnen, en wel van beftuurders, welke eeniglyk dienen zouden om Bewindhebberen in hun gezag te verminderen, en hun in alles, wat niet in hun brein zoude voorko-. men, te contrarieeren, waar door niet alleen aanftonds den lust tot het werken en onderzoeken aan Bewindhebberen zoude worden ontnomen, maar al fpoedig het gantfche beftuur der Maatfchappy, door Yyyyy3 een
Am-
STELDAM.
Confideratienvan de Kanier Zeeland óp voorgemeld . Plan. '



NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am- .
y; Kil dam.
Confideratienvan de Kamer Zeeland op voorgemeldPlan.
een verdeeldheid onder de Leden, in het diepst verval geraaken, om niet te fpreeken van het permanent Jaarlyks bezwaar, 't geen door het adopteeren van het voorfz. Plan , op het Financie-Weezen van U Edele Mogende Provincie zoude worden gelegt, als een zaak zynde, welke aan Bewindhebberen niet past te beqprdeelen, en dus niet verder mag werden uitgehaald.
Wat aanbelangt, Edele Mogende Heeren! de" zaaken, welke proviOoneti by Heeren Gecommitteer-. dens aan de nieuw te benoemen Leden ter onderzoek worden opgedragen, namendyk, het intrekken van zommige Comptoiren en bet verminderen van omflag van andere , benevens de uitvoering van de differente opgegeevene poincten, vervat in de 23 artikelen by het eerfte Rapport van 30 October 1783, en het 24 en 25 by derzelver laatfte van 9 October 1784 vermeld, daar omtrend zy het ons vergunt te remarqueeren, dat, indien Bewindhebberen zo gelukkig hadden mogen zyn in eigener perfoon de nodige elucidatien aan Heeren Gecommitteerdens te mogen geven, zouden welgemelde Hunne Edele Mogende meest omtrent alle de opgemelde poincten zodanige elucidatien hebben gekreegen, dat verfcheide van dezelve, of reeds zedert lange Jaaren by Bewindhebberen getoetst zyn, en reeds werkelyk in trein gebragt of dadelyk onderwerpen hunner deliberatien waren geworden: van zommige derzelve zouden Bewindhebberen dè onmogelykheid der nakoming in de uitvoering hebben aangetoond: zy zouden die geene, welke by Heeren Gecommitteerdens nieuw wierden uitgedagt en uit te voeren waren, met gretigheid en dankbaarheid hebben ontfangen; daar thans Edele Mogende Heeren! Bewindhebberen en beëedigde Hoofdparticipanten geheel onverdiend by Hun Edele Groot Mogende, by U Edele Mogende en by de gant.fche Natie, waar onder zo veel behoeftige deelgenooten in de Maatfchappy zich bevinden , door.
htt



JAARBOEKEN, July, 1790. 1737
het uitgebragt Rapport in de grootfte verdenking van wandireclie , die 'sLands penningen en hun eenig beftaan aan het uiterfte gevaar zoude bloot ftellen, zyn gebragt.
Wy betuigen niet te min, altoos bereid te zyn, om alle zodanige middelen van redres, welke wy eenigzints zouden kunnen oordeelen, tot betere beftuuring en tot welzyn van de Compagnie te kunnen dienen, voor zo veel van ons af hange, te doen in het werkftellen, hoedanige egter, immers niet dezulke, welke met de conftitutie en het waare oogmerk van de erectie van de Maatfchappy over een komen, wy voor het tegenwoordige in ftaat zyn aan U Edele Mogende te kunnen voordragen.
Wy vertrouwen, Edele Mogende LIeeren! met dit onsjRapport, zo kort en zakelyk als ons eenigzints doenlyk is geweest, aan de intentie van de Heeren Staaten dezer Provincie te hebben voldaan.
Wy hoopen en verwagten van de equiteit van Hun Edele Mogende , dat Hun Edele Mogende niet alleen Bewindhebberen volkomen vry zullen kennen van wandireéfie, maar teffens daar van de duidelykfte blyken zullen gelieven te geven, dooi de verdere beheering van de Maatfchappy, vooi zo ver dezelve in deze Provincie is gevestigd, al leen aan Bewindhebberen en tegenwoordige beëedig de Hoofdparticipanten, op den ouden voet te laten en aan Bewindhebberen dat gedeelte van 'sLand: penningen, welke tot heden aan hun verftrekt is, en in het vervolg nog verftrekt zoude mogen wor den , gerust toe te vertrouwen: immers en in allei gevalle, dat Hun Edele Mogende de zaak ter Ver gadering van Hun Hoog Mogende wel daar heel zullen gelieven te dirigeeren, dat, geduurende dei loop van het tegenwoordig Octroy van deze Maai fchappy, geene verandering in de directie van de zelve werde gemaakt, maar alles ten dien opzigt gelaten op den ouden voet, cn zo als 's Lancls w$ Yyyyy4 2
Am-
5TEL-' } JAM.
Zonfidc ratien ■ van dc Kamer Zeeland op voorgemeldPlan.
1
i' '
\ 1
e e



Am- •
stexpam-
Confideratienvan de Kamer Zeeland op voorgemeldPla;,}.
t ( (
I
]
1733 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ze Voorvaderen altoos en by continuatie hebben gemeend, dat het beftuur dezer aanzienlyke en wel nog kortling zo bloeyende Maatfchappy, behoorde te zyn en te blyven ingerigt.
Wy beveelen ten dien einde de dierbaarfte belangens der Maatfchappy en onze Perfoonen in de protectie van U Edele Mogende , en fineeken des Hemels dierbaarfte zegeningen af, zo over U Ed. Mogende Perfoonen als Familienen gewigtige Raadsbefluiten.
EDELE MOGENDE HEEREN!
U Edele Mogende onderdaanige en gehoorzame Dienaaren , de Bewindhebberen van de Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Zeeland , en uit dezelve H
A. HUYSMAN.
D. RADERMACHER.
B. MAÏHIAS POUS. DANIËL STEVEN SCHORER. I. D. GHYSÉLIN LE SAGE. CORNELIS KIEN van CITTERS. SNOUCK HURGRONJE.
P. E. van DE PERRE.
In derzelver Vergadering. Middelburg den 1 April 1785.'
Op deze Memorie van Bewindhebberen er Kamer Zeeland, wierdt door de Heeren Commisfarisfen tot de gewone Befoignes, op len i4April 1785, byzonderlyk tot onderzoek 'an voorgemelde Memorie van Confideratien ienoenid, het navolgend Plan uitgebragt:
r\e Secretaris van 't Land heeft gerapporteerd, ^ uit naam der Heeren Commisfarisfen tot de
or-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1730
ordinaire Befoignes, by Hun Edele Mogende Refolutie van 28 February laatstleden, fpeciaai zynde gecommitteerd, tot examinatie van de ten zeiven dage gerequireerde, en den 14 April ingekomen, fchriftelyke Confideratien van de Heeren Bewindhebberen van de Oost - Indifcha Compagnie ter Kamer Zeeland, op het Plan tot verbetering in de beftuuring van gemelde Compagnie, den 30 December 1784, door de Heeren Staaten van Holland en West - Friesland , ter Vergadering van Hun Hoog Mogende geëxhibeerd , en op de verdere middelen van Redres, die zouden geoordeeld worden tot welzyn van de Compagnie te kunnen worden ingevoerd; dat Heeren Commisfarisfen uit het bovengemelde Berigt hadden gezien, dat het zelve voornamelyk tot oogmerk hadt, aan te toonen, dat de facheufe pofitie, waar in de Compagnie zig, door geld gebrek, heeft gevonden, en zig nog dadelyk zal bevinden, tot dat haare retouren behouden in 't Vaderland zullen gearriveerd zyn, niet ii te wyten aan wandirectie, onkunde of pligtverzuirc van Bewindhebberen en beëedigde Hoofdparticipan ten, maar aan een accidenteeie oorzaak, welke hel in de magt der Directie niet geftaan hadt, om af te weeren,daar mede beoogende den laatst gevoerde! Oorlog met de Kroon van Groot - Brittannien ; waai omtrent Bewindhebberen onder andere, allegeeren. „ dat de prsefidiaale Kamer Amfterdam in den jaa „ re 1780, aan Hun Edele Groot ■ Mogende 01 „ Heeren Staaten van Holland en West-Friesland „ den onweerbaaren Staat van Indiën, door extra „ ordinaire fterfte en gebrek aan Volk, hadt onde „ het oog gebragt, en doen zien, dat by het be „ houd van den Vrede de grootfte voordeden, ei „ by den Oorlog, den totaaien ondergang van d „ Compagnie te dtïgten was."
U t weike gronden, die breedvoerig in 't Berig van Bewindhebberen worden voorgefteld, dezelv dan verder tragten af te leiden, dat het gepropc neerd plan van verandering ia het beftuur, onnodi
c
Amsterdam.
Rapp.op voorfz. Confiderat. op Plan van redresfen.
1
\
t
e
W. n



1740 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stelbam.
Rapp.o voorfz. Confidt rat. op Plan van redresfen.
en ondïenffig voor de Compagnie zoude zyn: terwyl zy , ten aanzien van de XXV byzondere poincten van Redres, waar toe het voornoemde plan zig ook refereert, alleenlyk remarqueeren, dat ver-
? fcheiden van dezelve, of reeds lange jaaren by Bewindhebberen getoetst zyn, en reeds werkelyk in
- train gebragt, of onderwerpen van deliberatie geworden, of onmogelyk in de uitvoering zyn bevonden.
Dat nogthans aan Heeren Commisfarisfen dit Berigt niet, in allen opzigte, voldoende is voorgekomen aan het oogmerk van Hun Edele Mogende; vermits, welke ook de oorzaak van de tegenwoordige laagte der Oost-Indifche Compagnie moge zyn, de poincten, die tot verbetering en herftel worden voorgeflagen, altoos verdienen in aanmerking genomen, en van ftuk tot ftuk overwogen te worden; dat zy derhalven gemeend hebben, aan de Gecommitteerde Bewindhebberen in het Befoigne prefent, te moeten voorhouden, dat het plan, waar over Hun Edele Mogende derzelver Berigt hadden gerequireerd, tweeledig was, en voor eerst behelsde een geprojecteerde verandering in de form van 't beftuur; en ten p»eede$ eenige noodzakelyk geoordeelde Redresfen in de Objecten van het beftuur zelve, en daarom verlangden, dat de Gecommitteerde Bewindhebberen nadere omftandige informatien zoude geeven, wat door de Directie van de Compagnie, ten aanzien van de voornoemde XXV poincten, alof niet, was in 't werk gefteld, of in 't werk gefield konde worden; en dat Bewindhebberen zig hier toe volvaardig getoond hebbende, de voorfz. poincten ieder afzonderlyk zyn opgeleezen en beredeneerd; waar op door de Gecommitteerde Bewindhebberen , zyn gegeeven, in fubftantie de informatien, welke de Heeran Commisfarisfen, tot meerder klaarheid, in margine van de geproponeerde poincten hebben gefteld, en dezelve nevens dit Rapport overleggende, daar toe refereeren. Dat zy Commisfarisfen, na dat de Gecommit-
teer-



]A AR BOEKEN, 1 1750. 1741
teerde Bewindhebberen uit bet Befoigne waren vertrokken, dit alles in overweeging genomen hebbende , zig onbezwaard vinden, om Hun Ed. Mog. te advifeeren: dat aan hun, in de tegenwoordige directie van de Oost-Indifche Compagnie, geene redenen zyn voorgekomen, die het ftaan of vallen van dat aanzienlyk lighaam zouden doen afhangen, van een verandering in de form van het beftuur by het Octroy bepaald: dat men in tegendeel redenen van vreeze heeft, dat de geprojecteerde toevoeging, of nieuwe aanftelling van een Collegie van beëedigde Hoofdparticipanten, die afzonder] yk van Bewindhebberes zouden moeten arbeiden, nadeelige gevolgen voot de harmonie in de Directie kan hebben, ook geen middel zal zyn, om meerder fpoed en kragt aan de expeditien bv te zetten, zonder te fpreeken van de depenfe aan Tractementen en andere behoeften de; Leden en Bedienden van dat nieuwe departement en die (buiten een klaar bewezen noodzaak) vooi een Maatfchappy, reeds zo zwaar belast als deze, behoord gefpaard te worden.
Daar het egter ongerymd zoude zyn, te ftellen dat het beftuur over zo een uitgebreid Lighaam en betraande uit zo veel onderfcheiden takken vai Politieke, Commercieele, Militaire, en andere nood zakelyke kundigheden, geheel zonder gebreken is maar dat deMaatfchappy dit gemeen heeft met all andere groote Politieke Lighaamen, die, of uit de aart van hunne Conftitutie, of bykomende omftar digheden van den tyd, of zelfs door de bekromper heid der menfchelyke vermogens, aan gebreken moe ten onderhevig zyn , het welk de Beftuurders, a' lieden van eere en trouwe, moet aanfpooren tot g< duurige oplettenheid , tot verkryging van nieuw kundigheden, en toe aandagtige overweegiiig va de middelen van verbetering, die hun, door andt ren, worden onder het oog gebragt; dat in dit laa fte vooral, de kennis van alle de betrekkingen een< Maatfchappy, en de omzigtigheid in het verkieze
Amstel-
dam.
Kapp.of voorfz. Conjiderat. op ■ Plan van re- dr&sfenï
>
» 1
» 1
s
e 11
T n



17,42 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Rapp.op vootfz, Con/lderat. op Plan yan redresfen.
j j
i •i
4 t
j ,i
i i
cler middelen te pas komt; daar 'er wel verfcheidea zaaken kunnen geproponeerd worden, welke in- het afgetrokken befchouwd, voorkomen als zeer gefchikte middelen van verbetering; maar die, in haar verband met andere zaaken, genomen zynde, in de uitvoering fehadelyk of ondoenlyk moeten geoordeeld worden, gelyk het, met betrekking tot de OostIndifche Compagnie, volkumen zeker is, indien deze Maatfchappy zig zeiven kon en mogt aanmerken ds een particuliere Sociëteit van Commercie, die aan geene andere belangen vast is, dan aan haar eigen voordeel, dat de navigatie en handel van dezelve , op een veel onkostelyker voet, zoude kunnen gedirigeerd worden ; maar dat dezelve dan zoude misfen één der groote oogmerken van haare op■igting, en waar aan zy geduurende haare exiftentie ponder Gods zegen) zo gelukkig heeft beantwoord, /an te zyn een fource van 't beftaan van duizenden van menfchen in de Republiek , en de fteun der linnenlandfche Commercie , Scheepvaart, Hand« werken en Fabrieken.*
Dat op deze gronden Heeren Commisfarisfen van sordeel zyn, dat Hun Edele Mogende zoudeökunlen verklaaren, zig voldaan te houden met de tegenwoordige form van het beftuur der Oost-Indiche Compagnie, en geen dringende noodzaak zien, >m , geduurende den loop van het tegenwoordig Dctroy, verandering in dezelve te maaken, maar lezelve zoude laaten op den van ouds bepaalden /oet, onder ernftige recommandatie aan de Bewindlebberen, om. alle mogelyke attentie te hebben op iet geene tot verbetering en menage van de Directie, zo in 't Vaderland als in Indiën, kan dienen, voor zo veel zulks met de Conftitutie en het waare oogmerk van de oprigting der Maatfchappy overeenkomt.
Dat Hun Ed. Mog. in dier voegen refolveerende, aok van dit hun fentiment opening ter Generaliteit zouden kunnen geven, en deBondgenooten verzoeken, Qevens deze Provincie, daar toe te concurreeren.
Dat



JAARBOEKEN, Jiify, 1700. 174.3
Dat egter, by een afzonderlyke Provinciaale Refolutie, zoude kunnen vastgefteld worden , dat Bewindhebberen van de Oost-Ind. Compagnie ter Kamer Zeeland, jaarlyks aan een Commisfie uit Hun Ed. Mog. te benoemen, zullen moeten openleggen een duidelyken ftaat van het beftaan en actueelen toeftand der Compagnie in haare Bezittingen, Finantie en Commercie, met aanvvyzing van de merk-, waardige veranderingen, telkens na den'laatst overgelegden ftaat, ten voordeele of nadeele daar in gevallen: welke ouvertures Heeren Commisfarisfen oordeelen , deze nuttigheden te zullen hebben, dat de Leden van Staat, van tyd tot tyd, blyken zullen ontvangen van het bedoeld employ der Penningen door het Gemeene Land verftrekt, en van de vorderingen in de verbetering der Politieke, Militaire en Mercantile directie .van de Maatfchappy: dat het ook een waarborg temeer zal zyn vöor de Participanten, dat hunne belangen wel beftuurd worden, en (indien zulks nodig ware) ten allen tyden een aanfpooring voor Bewindhebberen, om zig meer en meer te evertuecren in alle de takken van het gewigtig bewind, dat aan hunne zorgen blyft toevertrouwd.
De Heeren Bewindhebberen der Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Zeeland, hebben verders ook hunne confideratien opgegeeven op de porncf .n van Redres in de beftuuring van de Oost-Indifche Compagnie, waarvan de 23 eerfte zyn gevoegd by het Rapport den 30 October 1783 ter Vergaderinge van Holland uitgebragt; en het24en 25 voorkomen in het te vooren bl. 1717 en volg0-medegedeelde Hollandfche plan vanRedresfen van 9 October 1784. Zie hier en die poinéten, en die confideratien rer zyde de poinften geplaatst ;en gedagteekend 13 Mei 1785.
Art. 1.
STELDAAI.
Happ.op
toorfz.
^onjide-
•at. op
Plan
uin re-
Ir'dsféiiy



am-
STEL-
»Am.
Pointen van Re' dres en Confideratiender KamerZeeland.
1744 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Art. I. T*\at bereids Art. 1. pkp den inkoop -'-'met een zeer ^ vanGoede-
goed oogmerk geïntro- ren en het bepaalen der duceerd zynde, dat de pryzen, die voor dezelreipecYive Kameren el- ve worden befteed s kander om de veertien wordt alle mogelyke atdagen kennis geeven tentie gevestigd., waar van den inkoopen der van onder anderen ten Goederen , by elk ge- bewyze kan itrekken de daan , en de' pryzen , Refolutie van de Vergadaar voor befteed, de- dering van Zeventienen zelve Kameren , na de van den 30 Maart 1768, verdeeling van den eisch waar by reeds als een der Goederen, welke ftaande ordre is vastgeelk naar Indiën moet fteld, dat. al vorens eenige verzenden, elkander ins- inkoop of aanbefteding gelykskennis zullenmoe- van Goederen by de een ten geeven van de pry- of andere Kamer gezen, welke voor Arti- fchied, voorafmoet worculen van eenige confide- den nagegaan de Memoratie worden gevraagd, rie der befteede pryzen, op dat daar door voor- welke de Kameren alle gekomen worde, dat de- 14 dagen elkander toezelve niet duurder vver- zenden, en ingeval die den ingekogt, dan el- Goederen by de overige ders te bekomen zyn. Kameren nog niet zyn ingekogt, als dan by die Kamer informatien werden genomen, welke men kan fupponeeren de bekwaamfte gelegenheid tot het doen van zodanigen inkoop te hebben; gelyk de Kamer Zeeland zeer dikwyis die informatien inneemt by dé Kameren Amfterdam en Rotterdam : en wordt voorts dit geheele werk a. Ter der



.JAARBOEKEN, July, iyso. 1745
der befteede pryzen na- Amdér t'elken Jaare in dè steeVoorjaars Vergadering dam-. van Zeventienen , op , , een fpeciaai poincf. van Pointen Befchryving,naauwkeu- van Réi. Hg verhandelt, by ton- dres en Frontatie der befteede Confid*» pryzen Voor ieder arti- ratien
el, en daar op vervol- derKaHens de nodige Refo- merZee. * Futie ter nakoming fciland-
vastgeftelde ordres genomen.
Ter efficacieufe 2. De aahhaaling van ftuiting van den parti- ongepermitteerde Goeculieren Handel, en het deren zoude men geheel vervoeren van ong^per- kunnen doen komen ten muteerde Goederen met voordeele van den aande Schepen van de Gom- brenger; het fchynt échpagnie , behoord te wor- ter niet onredelyk, dat den geftatueerd, om de de Compagnie, die doof gantfche aanhaaling te den vervoer dier Go'e* doen komen ten profy- deren alleen zo veel nate van den aanbrenger, deel lyd, voor een gedeelte in het profyt vari de aanhaaling participèere.
3. De prompte expe- 3. Men twyffel t zeef ditie der Schepen een of dit voorftel, om Voor notabel object zyndé , nietmeef dan twee Serie zal ter bevordering van pen teffens Volk aart ié dien, nodig zyn , dat wetven , niet fomtydg by de Kameren , wel- 2eer nadeelig eri hinderke verfcheiden Schepen lyk vöor dé 20 hoog equipeeren , voor niet nodige prompte expedimeer dan twee teffens j tie der Schepen zoude die, Zzzzz kait-



i74<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
8 t
die,na genoeg,gefykty. kunnen zyn; ondertus»
stel. dig kunnen gereed zyn, fchen worde by de Ka-
dam. volk werd aangeworven, rner Zeeland zeer zeldzaam voor meer dan een
Pointen Schip te gelyk , Volk
van Re- aangeworven , het geen
dres eiï met de conftitutie van
Confide- die Kamer best over-
ratten eenkomt.
der Ka- .
merZee- 4. Het verdient alle 4. Byde Refolutie van
land. oplettenheid , om de Hun Hoog Mog. van
Schepen te depecheeren den 4 January 1743 is
in de faifoenen , welke de tyd bepaald , y/an-
voor de reize doorgaans neer in de differente jaar-
voordeeligst bevonden faifoenen de Schepen na
worden, en vooral niet Indiën gedestineerd, uit
in die tyden , welke , deze Landen moeten
na de ondervinding, de vertrekken , en het is
langfte reizen geeven , alleen door een oyer-
en daar door de meeste groot gebrek aan Volk
Zieken en Dooden ver- geweest, dat die bepa-
oorzaaken. ling niet altoos is kunnen werden nagekomen.
5. In de prafente om- 5- Men erkent volko" ftandigheid, is het voor men de noodzakelykh.id de Compagnie ten hoog- van een ruime uitzenden raadzaam, om zo ding van Schepen en Veel Schepen naar In- Volk na Indiën, gelyk diën te zenden, als de- ook in de twee afgelozelve maar kan in ge- pene jaaren dadelyk is reedheid brengen , om gefchied en nog by conIndiën van Volk te voor- tinuatie plaats heeft, zien, en ter afhaal van hebbende de Compagnie den grooten voorraad by gebrek van eige aanvan Goederen, welke gebouwde Schepen, dïdaar aan handen is; daar verfe bekwaame Schetoe des noods boven ha- pen aangekogt en een re groot



JAARBOEKEN* July» 1790. 174^
re eige Schepen andere groot getal ingehuurt , Aübekwaame huurende. die alle ter afhaaling van stelretouren kunnen dienen: dAm. doch 't was te wenfchen geweest, dat met de Pointen reeds vertrokken Sche- van Reppen teffens de zo hoog dres eh. benodigde contanten na ConfideIndiën hadden kunnen ratten worden verzonden, ter- der Ka" Wyl men op den &uüt merZe& geene groote retouren land. kan verwagten, indien men niet by continuatie voortgaat met het uitzenden der gepetitio= neerde gelden, die tot het inhandelen dier rëtouren moeten dienen»
6. By de 'conftructie 6. Volgens 't berigt Van nieuwe Schepen in en advys van des künhet oog te houden om digen kan men niet anzo veel zulks zonder ders doen, dan de drumgroote prejudicie van pels der poorten tusde belaading gefchieden fchen deks zo hoog té kan, dezelve bekwaam leggen, als de gefteldte maken , "tn teffens heid der Schepen toégefchikttezyfitot Sche- laat, ten einde daar doof pen van Oorlog. de onderfte battery zö
veel mogelyk te doenrjfzen; en hier in is omtrent eenige nieuw aangebouwde Schepen * reeds de nodige voorziening gedaan.
7. Alles in het werk 7.DeCompaghieheeft te ftellen, het welk kan van tyd tot tyd, by on-
ftrek. Zzzzz a deï-



i748 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AM. ftrekken, om de Mari- derfcheide Refolutien
stel- ne van de Compagnie van de Vergadering van
dam. te brengen op den'bes- Zeventienen, voorna-
'. ten voet, en asmulaüe mentlyk gegrond op de
Pointen te verwekken onder haa- confideratien van wylen
van Re-te Officieren. den Gouverneur Gene-
jreS en raai Van bnhof, reeds
Confide- getoond , dat de yerbe-
ratien tenHS van de Marine
jer jra haar gantschniet onver-
merZee- fthillig tó , en fchoon
land. de destyds beraamde
middelen aan t daar mede bedoelde oogmerk niet hebbenbeantwoord, heeft de Vergadering van Zeventienen nu zedert iwee Jaaren weder op nieuw getragt door 't geeven van hooger tituls aan de Scheepe-Officieren, een pryswaardige semulatie onder dezelve te verwekken, zorder egter 's Compagnies Financien daar door eenigzints te bezwaaren.
8. üe confideratien 8. Reeds federt eenider Hooge Regeering in ge Jaaren hebben BeIndiën te vraagen, om windhebberen zich beook het Militaire wezen zig gehouden, om met aldaar op een beter voet overleg van den Goute brengen. verneur Generaal en
Raaden van Indiën, welker confideratien over deze materie te vooren
fevraagt waren , het lilitaire wezen door 9. Jaar- gantscl»



JAARBOEKEN, July, 1700. 3749
gantsch Indiën op e*n^M_ beter voet te brengen; STEL« en de Vergadering vanDAM# Zeventienen heeft onder anderen ook tot een be- p0inten ter beftuur van 's Com- van Repagnies Militaire belan- dres en gens aldaar , aan het ConftdsHoofd der Militie te Ba.-ratien tavia zitting verleend in ger %a. deVergadering van voor- merZcemelde Hooge Regering ian(f. van Indiën.
«. Taarlyks onder de 9. Byhet generaal verfecreete Papieren te doen flag van al t voorgevaloverkotnen een gedetail- lene op Batavia en de leerd Rapport van des- refpeéhve Buitencompkundigen, wegens den ren vanlndiën, en voorts waren Staat der Fortifi- by de brieven van de catien op alle Piaatfen, Hooge Regeering zelve daar dezelve gevonden aan de Vergadering van worden , mitsgaders het Zeventienen wordt jaargetal der Bezettelingen, lyks ter kennisfe van ** de Compagnie gebragt
den a&ueelen ftaat der Fortificatiën en 't getal der Militairen, die zich zo op de Hoofdplaats als op ieder Buitencomptoir bevinden , terwyl bovendien , ingevolge het gedaane aanfchryvens van de Vergadering van Zeventienen aan de Hooge Regering van Indiën van den 11 November 1776, jaarlyks herwaarts wordt 3©. Het Zzzzz 3 over-



175© NIEUWE NEDEELANDSCHE
Am- overgezonden een be-
JpgL» hoorlyke Staat en In-
pAj^ yentaris van de Artille=
" * rie en Ammunitie goe-i
Ptinten deren, die te Batavia,
van Re~ op Ceylon en aan de
dres en Kaap de Goede Hoop.
'Confide- Voorhanden zyn ; ten
ratten welken einde men ook;
der. Ka* van hier de nodige ta-
merZee- bellen derwaarts gezon-
lapd'« den, heeft, om te- die¬
nen tot een formulier, waar na die gerequireerde Staat en Inventaris met de vereischte klaarheid en exactitude zorgde kunnen werden op* niaakt.
ia. Het is nodig , 10. Men is reeds fede Militairen altyd aan dert 'langen tyd by de Kaap de Goede Hoop Compagnie volkomen óp; de uitreize te ont- geperfuadeerd geweest fchepen, één Jaar in van de nuttigheid en dat frisch en gezond noodzakelykheid om de Climaat te doen over- Militairen op den uit" blyven, en daar behoor- reis aan Cabo de Goelyk te dresfeeren en te de Hoop te ontfchepen, disciplineeren, en dan en één jaar in dat geWeder met de Schepen, ZOnd climaat te doen, die het volgende jaar overblyven ; doch de uitkomen , de verdere tydsomHandigheden en, reize naar Indiën te doen aanhoudende inft-antiert volbrengen. ' ' van de Hooge Regering,
om Indiën ten fpoedigften van Militie te voorzien , hebben de "Compagnie, verhindert dat tl,.'Eer plan



JAARBOEKEN, July , 1790. 1751
plan in allen dele te ex- Amecuteeren; het zelve is stelen blyft -echter by con- dam. tinuatie niet alleen een voorwerp van ernftige Pointen overweging , maar is van Reook reeds by de Ver- dres en gadering van Zevende- Conftde nen in 'f voorleeden Jaar ratien finaal befloten om de der R~a„ Kaap tot een Kweek- merZet, fchool van Militairen land. voor geheel Indiën te maaken, ten dien einde een aantal Recruten derwaards te zenden, daar mede van tyd tot tyd te continueereu , en vervolgens uit de aldaar eenige tyd vertoeft hebbende en gedisciplineerde Manfchappen , de nodige renforten verder na Indiën voort te fchikken.
11. Dewyl Batavia 11. De Hooge Reeen zeer ongezonde ver- geering van Indiën is blyfplaats is voor de federt veele jaaren chkMilitairen,zal het diens- wyls onderhouden, over tig zyn , het Guarni- de meest gepaste midfoen binnen de Stad op delen, ter bevordering een zo klein mogelyk van de gezondheid op Ingetal te bepaalen, en op dias Hoofdplaats, en in de naaste gezonde plaats 't byzonder ter voorko. buiten de Stad de ove- ming van de groote fterfrige hun verblyf te doen te onder de Militairen houden, waar over de aldaar, en men kan met confideratien der Hooge grond avanceeren, dat Re- Zzzzz 4 i"



ï75» NIEUWE MEDERLANBSCHE
ktt Regeering moeten wor. de Hooge Regeering by den ingenomen. continuatie en door
STEL- & i inflaan van velerhande-
pAM.; wegen, met y ver werk-
„ zaam is geweest ,-om,
Pomin aan 't groot en heilzaam
vf" Z' pogmeïk van de Com-
KSyS- pagnie in dezen te vol-
doen.
£ ' De Vergadering van.
der Zeventienen heeft onder
ZZf ■ anderen, by Misfive van
r . 8 October 1777, aan de
Hooge Regeering in confideratie gegeven, ora <een gedeelte der Recruten, die uit Neder- land aankomen , direcT;
yan de Schepen naar de Buitenposten of andere gezonde piaatfen op Ja; va te zenden, als mede
. . om de Militairen, die
voor de Buitencomptoi%e gedestineerd zyn, direct te doen overgaan, 1 op de derwaards beftem-
» , de Schepen, ten einde
dus voor Batavia geen meerder Recruten worden aangehouden, als voor de bezetting aldaar volftrektniet gemi&tkun,nen worden,
*a. Het Eiland Cey- is. Het Eiland van,
lon'vbrderd zd we! om Ceylon en de Etabhsfe-
deszelf&eige veiligheid, menten van de Compa-
als om de BezittiHgeri gnie aldaar, zyn altoos, op



JAARBOEKEN, July, 1790. J753
Op de Kust van Cor- geconfidereert, als het Am- ' mandei en Mf.lab.ar , middelpunt van 's Com- SXEL. fpoedig te hulp te kun- pagriies Pofesfien om DAM> rfen komen, een groot de West van ;Indiën_, Guarnifoen, en terwyl de Militai- Pointen
re magt van dat E\-Van Reland, ook dienen moet, dres en om de nabuurige Gou- Confidevernementen vin Chor- ratten mandel en Malabar, in der Ka. cas van nood te hulp te merZee* komen, heeft men ze-land. dert langen tyd en by continuatie , ingevolge de van ouds vastgeftelde ordres, op 't gedagte Eiland altoos , zo veel het groot gebrek heeft toegelaten , een groot Guarnifoen gehouden , ten welken eir.« de ook reeds zedert eenige Jaaren is gerefolveerd,de uitgaandeSchepen voor dit Gouvernement beftemd, met een grooter aantal Militaire, als te vooren gebruikelyk was, te bemannen, zynde boven dien geduurende den laatften Oorlog aldaar overgebragt het Regiment van den Prins van Luxemburg , in omtrent 1200 Man bettaande,tot welker voltallighouding , de nodige Recruten door de Kamer Zeeland van Een Zz.zzz 5 tyd
\
%



Ï754 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am- tyd tot tyd derwaards
stel- gezonden worden.
dam. 1
13. Een ander groot 15. Men heeft van ouPointen Garnifoen zal 'er dienen de tyden af, Macasfer yan Re- te zyn in een der ge- voor de gefchikfle en dres en zondfte Oosterfche Pro- beste plaats gehouden, Confide- vintien, om altyd digst om van daar de verderatien by de hand te weezen, re Bezittingen in Oosder Ka- als eenig derzelver fé- terfche Provintien temerZee- cours behoeft. cours te verkenen, én
land. . daarom gemeenlyk ge-
noemt de fleutel van de Groote Oost ; om die reden is altoos nodig geoordeelt aldaar een groot Garnifoen te houden , doch door 't gebrek aan Volk in Indiën, 1 en de onmogelykheid , waarin men zich alhier bevonden heeft, om derwaards een genoegzaam getal Recruten te zenden , is het voorfchr. Garnifoen thans zeer vermindert; men hoopt echter, dat de Hooge Regeering van Indiën, door 't bekomen van een aan zien elyk renfort vanMilitairen uit Nederland , mag werden in ftaat gefteld , om van tyd tot tyd de Militaire magt van de Compagnie om de Oost van Indiën, na behooren te verfterken, fchoon 'er nog een 14. De ge.



JAARBOEKEN, July, 1790. 1755
geruimen tyd zal nodig am. zyn, eer men in allenSTEL. opzigte en op alle plaat-DAM. len aldaar, die vereischte verfterking zal kun-Pointen nen effectueeren. Van Redres en
14. De Kaap de goe- 14. Het Gouverne- Canfidede Hoop moet altoos ment van de Kaap Atratien van een toereikend Gar- Goede Hoop is voov der Kanifoen, gecommandeerd de Compagnie en voov merZeedoor bekwaame Officie- de Republiek ra het ge, W. ren, voorzien worden, neraal, van zo een groot en alles aangewend, om aanbelang, dat mets bede goede verftandhou- hoord verzuimt te wording tusfchen de Die- den, om t zelve door naaren van de Compa- een groot en toereikend gnie en de Burgery te Guarnifoen, tegen alle bevorderen. aanvallen zo veel mo¬
gelyk in veiligheid te ftellen.
In voorige tyden was het Guarnifoen aldaar , op flegts 400 Koppen gepaald , doch het is zeker, en de ondervinding heeft in den laatften Oorlog ten overvloede geieert , dat 't voorfchreeve Gouvernement, zo lang het zelve door zo een klein Guarnifoen moet verdedigt worden , niet beftand is tegen den aanval van een Europeefche Vyand, de Compagnie heeft hier in ook xeeds voorzien , door het



i7jo- NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am- het in haaren eed en
stel- dienst neemen , van het
dam. ui* Frankryk verzonden
Regiment Zwitfers van Pointen- Meuron, hetgeen thans
yan Re- aan de Kaap in bezet-
dres en ting legt, en volgens
Confide- het plan van de Capi-
ratien tulatie uit 1169 zo Of-
der Ka- ficieren als Gemeenen
mcrZee-*- . beftaat, welk getal door
land, van tyd tot tyd van hier
derwaarts gezondenwerdende Recruten , voltallig wordt gehouden, terwyl de overige Compagnies Troupen van het Guarnifoen thans reeds tusfchen de 800 a 900 Man bedraagen, endoor de op nieuw beraamde fchikkingen, eerlang nog merkelyk ftaan geaug. menteerd te worden.
Ter bevordering van de goede verftandhouding tusfchen 's Compagnies Dienaaren en de Burgery, is de Compagnie reeds federt een mimen tyd werkfaam geweest, gelyk ook ter wegneeming van ingebragte klagten overvoorgegeeven verongelykingen, zynde deswegens ter laatstgehoude Vergadering van Zeventienen , door eene daar 15» Men toe:



JAARBOEKEN , July, 1790. ^757
toe fpeciaai benoemde Am-. Commisfie , nog een Stk£,zeer ampel en volle- dam. dig Rapport uitgebragt, 't geen waarfchynelyk Pointen eerstdaags finaal zal wer- yan Re-. den tot conclulie gt-dt'es en bragt, waar door men Confidt* vertrouwd, dat niet al- ratten leen alle redenen toton- der Ka~ genoegen geheel zullen merZeeophouden , maar ouk \land, geheele beftuur van de Kaap, voor 't vervolg, op eene goede en permanente voet zal zyn gebragt . tot nut en welzyn van deze importante Colonie en deszelfs In- en Opgezetenen.
lï. Men behoort aan 15. De Vergadering de Leden der Hooge Re- van Zeventienen heelt sering hoofd voor reeds in den jaare 1773 hoofd,'gelyk ook van van de Hooge Regering de Opperhoofden en Ra- gevorderd, een berededen op de Comptoiren neert plan, om aan de te vragen een berede- Ingezetenen van sCornneerd Plan, om aan de pagnies bezittingen in refpective Ingezetenen Indiën, onder betaling in de posfesfien van de van zekere recognitie, Compagnie te kunnen te kunnen accorderen, accordeeren, onder be- de vrye vaart , zo als taaling van zekere re- dezelve buiten prsejudicoemtïe, de vrye Vaart, cie van de Compagnie zoalsdezebeftaanbaarst zoude kunnen gefchieis met de minfte prayu- den; en, na darde Ledicie van 's Compagnies den van gedagte Hoo-
eieen Handel. ge Kegeermg , hoofd?
16. Het Vö»f



I7J8 NIEUWE NEDÈRLANDSCHE
voor houfd, een zodaSTt£i. nig plan hadden inge-
DAM> levert, zyn daar op dé
ïioodige dispofuitieii gePointen genomen , en heeft daar
van Re- door dit werk zyn vol=
dres en komen beflag gekregen.
Confide- _ TT ,
ratten 10* Het IS voor °e l6r De Voorgemelde der Ka- Compagnie raadzaamst, gevorderde en ingedienmerZee-^ directie jn Indiën te de plans, en de daar op land. brengen °P den meest genome befluiten, hebeenvoudigen ouden voet, ben mede daar toe geten welken einde behoo- ftrekt, om den omflag ren te worden ingeno- van de Compagnie op "men de confideratien der de Buitencomptoiren , Hooge Regering over de zo veel mogelyk in te beste wyze om daar toe trekken, en de diredtie te geraaken in het gene- aldaar , door een verraai, fpeciaai , of niet mindering in het getal het prefent Gouverne- en den rang der bedien^ment van Java weder dens, op een min kost*" zoude kunnen worden baaren voet te brengen, gebragt op den voet van Men vermeent echter, eenCommandement, en dat met het belang van het plaatzen van Raa- de Compagnie niet zouden van Indiën , als Gou- de overeenkoomen, by verneurs afgefchaft, ex- een pofitive ordre vast cept op Ceylon. te ftellen, dat geene Raa¬
den van Indiën teffens Gouverneurs, dan'alleen op Ceylon, zouden mogen zyn, om dat die ordre ten gevolge zoude kunnen hebben, of, dat een bekwaam Gouverneur , indien het Interest van de Compagnie Hiogt vereisfehen, oen17. Voorts ze-1-



JAARBOEKEN, July, 1700. 1759
zeiven in datGouverne- Amment te laaten, zich om steldie reden van zyne be- dam. vordering zoude verdoken zien , of (at de Com- Pointen pagnie anders haar eigen van Re* belangaan hetzyne zou -dres en de moeten opofferen, Confideen in weerwil van zich ratten zeiven hem na Batavia der Ka* doen opkomen, 'io dra. vierZeehy tot Raad van Indiën land. was aangefteld.
17. Voorts zullen 17. Men zoude met de confideratien van ge- een menigte van brieven, melde Hooge Regeering door de Vergadering van moeten worden gevor- Zeventienen aan de Hoderd over het voordee- ge Regeering gefchreligst emplooy der Sche. ven, kunne bewyzen, pen in Indiën in het al- dat liet best en voordeegemeen , en byzonder lig employ van's Comof niet veel Indifche pagnies Schepen, een Voyagien zouden kun- gedurig voorwerp is van nen gefchieden metSche- den aandagt van Bewindpen van kleinder Char- hebberen . gelyk 't zeitres , dewyl dezelve veel- ve ook by de oevordertyds wanlaaden vaaren , de confi. eratien van de en de te groote ruimte Hooge ivegering, in argelegentheid geeft tot tikel 15 vermeld, en de particulieren Handel; als daar op gevallene dispomede in hoe verre de fitien, bepaaldelyk in 't Burgervaart meer open- oog gehouden, gefteld zynde, daar van Ondertusfchen heeft zoude kunnen worden de Regering by hareMisgebruik gemaakt tot een five, aan de Vergadering beter koop tranfport van van Zeventienen van 16 Goederen, welke van. October 1773, aangewede- zen



1760 NIEUWE NËDERLANDSCHE
Am- deze of geene piaatfen zen het nadeel, Het geeri stel- worden afgehaald. 'er in het gebruik van
-pAMi Schepen van een klei¬
ner charter, dan van 150 Pointen voet, voor de Compa-
van Re- gnie gelegen is.
dres en De Burgervaart in In-
Confide- diën , is reeds zedert een
ratten geruimen tyd gebruikt,
der Ka- tot het tranfporteerert
merZee- van 's Compagnies Goe-
la/id. deren en noodwendig¬
heden ; echter is men zeer bereid, om het berigt van de Hooge Regeering te vorderen, of en in hoe ver van die Burgervaart , ten voorfchreven einde , nog een uitgebreider of grooter nut voordeCompagnie, zoude kunnen worden getrokken.
18. Dewyl de Recog- 18. De vergunning hitiegoederen en geac- van den jaare 1742, tot cordeerde Bagagie der het vervoeren van zoOfficieren op de van hier genaamde Recognitievertrekkende Schepen goederen , fchynt tot eene zeer groote ruimte groot bezwaar van de . wegnemen, zal het no- Compagnie te ftrekken, dig zyn , dat, ten hun- alzo die Goederen een nen voordeele, eenig aanmerkelyke ruimte in ander middel werde uit- de Schepen beflaan ; gedagt, om die Scheeps- doch hier tegenkomt ruimte voor de Compa- in aanmerking, dat het guie zelve te employee- oogmerk van de voorgeten. melde vergunning is ge-
19. De weest-



JAARBOEKEN, >/y, ï7öo. 1761
weest en nog is, om de Officieren * die eigentlyk gefchikt zyn, tot het over zee brengen van de Schepen, in het behouden overvoeren van dezelve,een byzonder belang te doen hebben, en dezelve te gelyk daar door tot den dienst van den Compagnie te animeerenj dan ■&lzo deze redenen niet zo zeer applicabel zyn op Onderkooplieden , Adfifteuten, Zicketroosters, Commandeurs van de Soldaten , Conftapels, Boddeliers en dergelyke, zo zoude mr>
felyk in opzigt vaii alle" ie Dienaren , de gedagte vergunning kunnen worden ingetrokken % doch wanneer men ook ten dezen rega'rde in confideratie neemt, dat de voorfchr.- Recognitiegoederen, Welke die Dieiiaaren , zo wel als de Scheeps Officieren, uit hoofde van opgemelde vergunning met zich overvoeren,genoegzaam alleen beftaan in dranken van Wynen en Bieren, die Voor 't gebruik in Indiën moeten dienen, en aldaar volftrekt nood10. De Aaiaaaa za«
STEIy* DAM.
Pointen yan Redres en Confideratiender Ka* mcrZe&* land.



1762 NIEUWE NEDERL ANDSCHÉ
Am- zakelykzyn,endeCom* ST£L. • pagnie dus die vergun-
2)am. B™n8 intrekkende , ver»
pligt zoude zyn, zelve Pointen voor eige rekening di«
van Re- benoodigde dranken in
dres cn Indiën aan te brengen ,
Qonfide- zo vervalt ook de voor-
raiien name reden, die de Com-
der Ka- pagnie tot het intrekken
mcrZ.cc- van de voorzeide ver-
IdncL gunning zoude kunnen
•doen befluiten, terwyl, by aldien de voorfchr. dranken, op de een of andere wyze niet met 's Compagnies Schepen na Indiën werden overgebragt , en men dus aan andere Natiën overliet, die na Batavia te voeren , hetzelve voor veele voornaameKoopIieden van de Republiek, zeer nadeeligen ruïneus zoude zyn,en een zeer frayen tak van buiten- en bin■ nenlandfen handel, geweldig zoude drukken.
19. De verkoop van • *9? De geelde orEquinagiegoede.en aan dres tegen het VerkooVrcomden moet op alle P™ van Equipage Goewyzep.vane-.gebénoo- c,eren Vreemden , digdheids weten, vver- zvn van tyd tot tyden zo im seLWeerd. d kwils herhaald en aan-
B gedrongen, dat het over¬
bodig zuiidezyn dezelve wederom te vernieuwen; se» Tos b5i*-



jAARBÖÈON,>/j> 1790. 1763
buiten en behalven dat Aü* de eigen benodigdheid stel= daar zynde, men te fter- dam. ker van dieri verboden Verkoop zal werden Xz-Pointèft rug gehodden.' van Ref
dres en
ad. Tot de gernoët- 20. Het invoeren van Confidtkoming der zwaare !as- eenAmptgeldopdeAmp- ratten ten i welke de Compa- ten en Bedieningen van der I\dgnié Voor , haare Bezit- 'sCompagniesDienaaren merZet" tingeri ili Indiën heeft óp haare onderfcheidêne land: fnöeteri dragen, zal het Etablisfementeiï - koint dienftig zyn , dat een zeer faifabel voor - en Amptgeld aldaar werd het verdiend één naauwgeïntrodticeerd, keurig onderzoek , of '
men zo in Indiën, als aan de Kaap de Goede Hoop niet deze of geene belastingen zoude kunnen introduceeren, die in ftaat zouden zyn dé Maatfchappy in haare' zwaare lasten eenigzints' te gemoef te komen, gelyk daaromtrent. reeds1 wefkelyk by de Verga^ dering van Zeventienen' deliberatien zyn aangelegd; doch men zal hier" in met veel omzigtigheid moeten té wérk gaan , om de byzóndere confideratien , welke de Com« pagnie by het invoeren van eenige belastingenbehoort in het oog taf houden.
.ét* Ge- Aaaaaa 2 si*- Éfc



1764 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am- 21. Gelyk mede by 21. De voorwaarden SJfEL- expiratie van het Oélroy van 't Octroy der Amdam. der Amphioen Sociëteit, phioen Sociëteit , zyn overwogen dient te wor- reeds verfcheiden maaien Pointen den, in hoe verre dezel- een voorwerp van deliyaih Re- ve zoude kunnen ftrek beratie voor de Verga(Tres en kentot een meerder voor- dering van Zeventienen Coufide- deel van de Compagnie, geweest, ten einde deratlen , zelve op een beteren voet
der Ka- te brengen, entotmeer-
merZee- der voordeel van deCom-
latidt pagnie te doen ftrekken,
't geen voor de expiratie van 't nog loopend Octroy nader zoude kunnen worden onderzogt. Ondertusfchen betaald deze Sociëteit nu reeds Veel meer aan de Compagnie , dan by haare oprigting , en byaldien dc vrye vaart van de Èngelfchen in de Ooftcrfche Zeeën eenigzints wort * • doorgezet, zal de voor-
lihreeve Sociëteit de nadeelige gevolgen daar van ook omtrent de ge. woone vervoer van Amphioen zeer fpoedig on* dervinden.
22. ïn het uitzenden. aa. Men zal fteeds alvan Onder-Kooplieden lemogelyke attentie zoeen Dienaarenvanhooger ken te gebruiken tot het 1 Rang, moet de keuze vinden van bekwaame bepaald werden tot fub- cn goede Subjecten , om jeften, van welker be- voor Onder Kooplieden fwaamheid , goede hoe- of Adfiftenten , of tot da- hes



JAARBOEKEN, july, 1790. 1705
"danigheden en betame- hetbekleeden van bedielyke uitzigten voor de ningen van hooge rang Compagnie,men de beste te worden uitgezonden, vcrwagting hebben kan, alzo men ten fterkften en daar toe niet geëm- penetreert de noodzaployeerd werden de zul- kelykheid, om niet alken , welke door een dis- leen hier te Lande, maar folut gehouden gedrag ook in Indiën eqrlyke en of onbekwaamheid wei- kundige Lieden in de Big hoop geevenkunnen. Directie van 's Compagnies zaaken te hebben.
23. In het avanceeren 23. De nakoming vau van Dienaren behoord de Ordre en het oogboven al gelet te wor- merk, vervat in de Reden op yerdicnften,met folutie van Hun Hoog ter zyde (telling van al- Mogende van den 4 Jale recommandatien en re- nuary 1743, fchynt volladen ;. en altoos voor doende te zyn, om teeen vaste regul gehou- gen te gaan het misbruik den, om wel te loonen der recommandatien ter en wel tc llrafl'en, ten bevordering van Dieuaaeinde braave Dienaaren ren, die de nodige verdaar door mogen wor- eischiens en bekwaam. ,den aangemoedigd, en heden niet bezitten, als anderen afgefchrikt,ver- zynde de recommandabeterd of geremoveert, tien zelve zeer bezwaar-
lyk te beletten,
24. Om Generaal en 24. Het voorftel, om Raaden en andere Hoo- de Leden van de Hooge en voornaame Amp- ge Regeering en andere tenaarenin Indiën te ver- voornaame Bediendens pligtcn,omnamateljun- in Indiën voor een zener Posten, met één of ker aandeel in de Comtwee Actiën in de Com- pagnie te doen haeride' pagnie te wezen geïnte- ren, komt zeer aanneresfeert, melykvoor, en is reeds
een object van ferieufe
05. Ojn Aaaaaa 3 de-
Am-
STELDAM.
Pointen van Redres cn Conftde* ratten der Ka?ncrZe,C'land'!



Amstel»
DAM»
Pointen van Redres en Confideratiender KaWcrZce-
i?Ó6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
deliberatien by de Vergadering van Zeventienen, die waarfchynelyk wel ras daar op een finaal befluit zal nemen. 25. Om kragtdadig te 25.Hetgeremarqueerweeren den invloed der de op't 23 Poina is alhier reco.umandatien van Lie- ook van een byzondere den, welke byde fom- applicatie, zynde buiten pagnie hier te Lande eenig des zeer moeifyk, om met gezag of credit hebben op effect den invloed van rede hevoTd3'ing van Lie- commandatien van verden in Indiën zynde, @f mogende of geaccrediderwaards gaande. teerde Lieden tegen te
gaan.
Middelburg den 13 Mey 1785.
De Bewindhebberen van de Oost - Indifche Compagnie ter Kanier Amfteldam, bleven ook niet in gebreken, om hunne Confideratien op voorfz. pointen van Redresfen in de beftuuring van de Oost-Ind. Compagnie snede te doelen. Wy zullen de Confideratien op ieder artikel alleenlyk mededeelen, zonder dat het nodig is, die pointen zeiven jiier te heihaafen.
Art 1. f>P den inkoop van Goederen en het be- ' W paaien dei pryzen, die voor dezelve worden befteed," woidt alle mogelyke attentie gevestigd, waar van onder anderen ten bewyze kan ftrekken,'de Refolutie van de Vergadering van ZeVenthienen van den 30 Maart 1768, waar by reeds als een 'ftaande ordre is vastgefleld, dat, alvorens eenige inkoop of aacbefteeding yan Goederen by de fgp of andere Kamer gefchied, vooraf moet wor-
VHS



JAARBOEKEN, Jv!y, 1700. 1767
den nagegaan de Memorie der befteede pryzen, welke dc -Kameren alle veertien dagen eikanderen toezenden, en ingeval die Goederen by de overige Kameren nog niet zyn ingekogt,.als dan by die Kamer informatien worden genomen, welke men kan fupponeeren de bekwaamfte gelegenheid tot het doen van zodanigen inkoop te hebben, gelyk de Kamer Zeeland zeer dikwyis die informatien inneemt by de Kameren Amfterdam en Rotterdam, en wordt voorts dit geheele werk der befteede pryzen nader telken jaare in de Voorjaars Vergadermg van Zeventhienen op een fpeciaai point van befchryving nnauwkeurig verhandelt, by Confrontatie der befteede pryzen voorj ieder artikel, en daar op vervolgens de nodige Refolutie ter nakoming der vastgcftelde orders genomen. ' Alle deze hei Izaame ordres egter hekben niet kunnen beletten, dat -byde eene Kamer veel meer word bedeed, dan by de andere, en wel omtrent zodanige artikelen, welke by publieke aanbeftecding, ter-opvolging van de Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 4 January 1742 gekogt worden, waar voor veeltyds 5 , zomtyds 10, ja zelfs 20 en meerder percent befteed worden, dan waar .voor die Goederen op den zelfden tyd uit de hand te bekomen zouden zyn, zulks het belang van dc Compagnie fchynt te vorderen, dat Hun Hoog Mogende gemelde Refolutie van den jaare 1743 ten dien effecte altercercri, cn aan Bewindhebberen de vry. beid laaten om met opzigt tot den inkoop der Goederen zodanig te handelen als zy in gemoede ten mee ften nutten van de Compaguie vermeenen te zullen ftrekken.
En behoeft men ten betooge van de noodwendige fchadelykheid der publieke aanbefteedinge eeniglyk in 't oog te houden:
a. Dat verfcheidene der Goederen. waar van aanbeftecding wordt gedaan , flegts in-eenige weinige eerfte handen gevonden wordende, het oogmerk der aanbeftecding, het opwekken namelyk der nayver Aaaaaa 4 van
AMFTELDAM,
Con ft'denatiënvan de Kamer Amfict■fam op voorfz. -edresren.



?7«? JSflEUWE NEDERLANDSCHE
STÉLDAM.
Confideratienvan de Kamer Amfteldam o p voorfz, redresfin.
van verfcbillende met den anderen dingende Koop* lieden hier doqr wordt gemist, waar uit;
b. Volgt, dat niet alleen de pryzen door de Kooplieden niet lager, dan onder de hand, maar veel eer hooger worden gefteld, terwyl, zo 'er zig al meer dan een opdoet, die weinige de handen in een flaan, en ten koste van de Compagnie hua gemeen belang bevorderen, daar
c. De infchryvers in agt nemende, dat de aanbefteede Goederen, wanneer dezelve niet op hec naauwkeurigst aan het Monfter voldoen, aan afkeuring onderhevig zyn, hier om ook by hun de pry.;en hoger wqrden gefchreven , als onder da hand zoude gefchieden , en dit moet te eerder plaats grypen, daar de Kooplieden die Goederen, voor welke zy bewust zyn te zullen moeten inftaan, veel al ten tyde der infehryving nog niet ontfangen hebben, en mitsdien niet weeten hoe dezelve zul-; len uitvallen, waarby
d. Kan worden gevoegt, dat de Leverantien der aanbefteede Goederen niet zelden om deze of geene redenen door de aannemers worden uitgefleld, ja dat de aannemers ook wel in het geheel in gebreken blyven, derzelver Leverantien te doen, zonder dat de Compagnie zulks kan verhoeden, en het behoeft geen verder betoog ,' dat door foortgelyke toevalligheden 's Compagnies Equipagien , grqoce belemmeringen ondergaan, en dat deze belemmeringen de Maatfchappy merkelvke verliezen gunnen toebrengen..
%. Het geheele voordeel van de ontdekte onge^ permitteerde Goederen , kan zonder eenig nadeei |ap den Aanhaajer Worden tocgeweezen.
g. By de Kamer Amfterdam zou-de het voorge-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1769
Relde Plan zonder twyffel nadeelig zyn, nademaal de meer of min bevaaren Matrozen, wanneer de toeloop van Volk groot is, en verfcheide Schepen te gelyk in Equipagie zyn gebragt, by laatstgemelde Kamer zodanig worden verdeelt, dat op ieder derzelver een genoegzaam getal van meest bevaarenen worde geplaatst: daar in tegendeel, wanneer niet meer dan voor twee Schepen te gelyker tyd Manfchappen zouden mogen aangenomen worden, het gevolg daar van zoude kunnen wezen, dat op zodanige twee Schepen , of te veel of te weinig bevaarene Matrozen geplaatst wierden:
Blykende uit het bovenftaande, dat aan Bewindhebberen behoord te worden overgelaaten, hoedanig daaromtrent te handelen.
4. De order om de Schepen in de bekwaamfte gaifoenen af te zenden, is dadelyk gefteld by dc Refolutie van Hun Hoog Mogende, en het heef alleen aan het groote gebrek aan Volk gehapert, zc men dezelve niet altoos even ftri&elyk heeft kun nen ter uitvoer brengen.
5. Men erkent volkomen de noodzakelykhcid vai een ruime uitzending van Schepen en Volk naa Indiën, gelyk ook in de twee afgeloopen Jaare; dadelyk is gefchied, en nog by continuatie plaat heeft, hebbende de Compagnie by gebrek van eige aangebouwde Schepen , diverfe bekwaame Sche pen aaugekogt, en een groot getal ingehuurt, di alle ter afhaaling van retouren kunnen dienen; maa voor alle dingen is nodig, dat met Schepen teffen de zo hoog nodige Contanten na Indiën werde verzonden, terwyl men op den duur geene groot retouren kan.„verwagten, indien men by continu: tie niet voortgaat met het uitzenden der gepet tioneerde gelden, die tot het inhandelen dier rt touren moe;cn dienen. .
Aaaaaa $ %. E
Amsteldam.
Confideratienvan de Kamer Amfteldam op vwrfz. redresfen.
1
t r 1 5 1
r 1
2
e
i



i?7o NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
CunfJde-
raticn van dc ■ Kamer /hnflcldam op voorfz. redresfen,
i i
] i
I
6. By den aanbouw van Compagnies Schepen, kan men volgens het berigt van de-kun ligen, niet anders doen, dan de drumpelsder poorten van tusfchen deks zo hoog leggen, als de gefteldheid der Schepen toelaat, ten einde de onderdie battery te doen ryzen, en waar in omtrent de Schepen , by de Kamer Amfterdam gebouwt, reeds voorzien is.
7. Op de verbetering van de Marine is van tyd tot tyd, en voornamentlyk ook by de Confideratien van wylen den Gouverneur - Generaal Fan lm* hof, en de daar op gevolgde beiluiten der Vergadering van Zeventienen, agt geflagen: En fchoon die middelen de bedoelde uitwerking niet hebben gedaan, heeft men egter op nieuw gefragt door het vergunnen van hoger tytuls aan de Scheeps-Officieren een pryswaardige nayver -onder dezelve te verwekken.
8. Reeds zedert eenige Jaaren hebben Bewindhebberen zig bezig gehouden, om met overleg vaa den Gouverneur - Generaal en de Raaden van JnÜiën , welke Confideratien over deze Materie te vooren gevraagt waar-en, het Militaire Wezen door gantsch Indiën op een betere voet te brengen, en 3e Vergadering van Zeventienen heeft nu laatst Sot dat einde verfqheiden fchikkingen beraamd en .'astgetteld, zo als daar van aan Hun Hoog Mogende kennis is gegeeven by de Memorie van Bewindhebberen ven den 22 November 1735.
9. By het generaal verflag van al het voorgevalene op Batavia en de refpective Buiten - Comptoi•en van Indiën, en voorts by de Brieven van de hlooge Regeering zelve aan de Vergadering van ie/entienen, wordt Jaarlyks ter kennis van deComHguie gebragt den actueëlen ftaat -der Fortificatiën sn het getal der Militairen, die zig zo op de Hoofdplaats als op ieder Buiten - Comptoir bevinden, jjj' 9 •.. . ter-



JAARBOEKEN, July, i79°- V&%
terwyl boven dien ingevolge het gedaane Aanfchryyens van de Vergadering van Zeventienen aan de Hooge Regeering van Indiën van den 12 November 177Ó Jaarlyks herwaarts word overgezonden een behcorlyke ftaat en Inventaris van de Artillerie en Ammunitie-Goederen, die te Batavia, op Ceylon en r4n de Caap de uoede Hoop, voor handen zyn, ten welken einde men ook van hier de nodige Tabellen dervasrds gezonden heeft, om te dienen tot een Formulier, waar na die gerequireerde ftaat en Inventaris met de vereischte klaarheid en exncTitude zoude kunnen worden opgemaakt.
10. Men is reed? zedar-teenigen tyd byde Corm pagnie volkomen geperfuadeerd geweest yan _ de nuttigheid en noddzakelykheid, om de Militairer op de uitrüis wan Cabo de Goede Hoop te ont fcheepen, en een Jaar in dat gezond climaat U doen overblyven: dog de tydsorn Handigheden ei aanhoudende inftantien van de Hooge Regeering om Indiën ten fpoedigfte van Militairen te voorzien, hebben de Compagnie verhindert dat Plai in allen deelen te execcteeren : het zelve is ei blyft egter by continuatie niet alleen een voor ■werp van ernftige overweeging, maar is ook by d Vergrdering van Zeventienen in het voorleden jaa finaal befloten, om de Raap tot een Kweekfehoc van Militairen voor geheel Indiën te maaken, te dien einde een aanz'crihk aantal Recruten derwaarc1 te zenden, daar mede van tyd tot tyd te conunuee ren en vervolgens uit de aldaar eenigen tyd vei toeft hebbende en gedisciplineerde Manfchappen de nodigerenforten verder na Indiën voort te fchiï ken, terwyl men zig wyders refereert tpt de Me morie artikel 8 vermeld.
11. De Hooge Regeering van Indiïn is zedei Yeele Jaaren dikwils onderhouden, over de mee!
Am-
stejX
dam.
Confideratienvan a's Kamer Amfteldam op voorfz. redresfen,
I
1 >
i 1
I r 1 1 s
»'
t t



1772 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Confideratienvan de Kamer Amfiel* dam op voorfz. ridresferi.
gepaste middelen ter bevordering van de gezondheid op Indiüs Hoofdplaats , en in het byzonder ter voorkoming van de groote flerfte onder de Militairen aldaar, en men kan met grond avaaceeren, dat de Hooge Regeering by continuatie, door het inflaan van velerhande wegen, werkzaam is geweest om aan het groot en heilzaam ooguierk van de Compagnie in dezen te voldoen, wordende voorts op dit artikel, al weder tot voorzeide Memorie gerefereerd.
ia. Het Eiland van Ceylon en de Etablisfementen van de Compagnie aldaar zyn als het middelpunt van 's Compagnies posfesüen óm de West van Indiën, en, terwyl de Militaire magt van dat Eiland ook dienen moet om de n^buurige Gouvernementen van Coromandel en de Mallabaar, in cas van nood, te hulp te komen; heeft men zedert langen tyd en by continuatie,ingevolge de van ouds vastgeftelde orders, op het gedagte Eiland altoos, ' zo veel het groot gebrek heeft toegelaaten, een groot Guarnifoen gehouden, ten welken einde ook reeds zedert eenige jaaren is gerefolveerc, de uitgaande Schepen voor dit Gouvernement beftemd, met een grooter aantal Militairen , als te voren gebruikelyk was, te bemannen, zynde boven dien geduurende den laatften Oorlog aldaar overgebragt het Regiment van Luxemburg in omtrent 1200 man beftaande, tot welker voltallighouding de nodige Recruten door de Kamer Zeeland van tyd tot tyd der waards gezonden worden.
13. Men heeft van oude tyden af, Macasfar Toor de gefchiktfte en beste plaats gehouden, om van daar denverdere Bezittingen in de Oofterfche Provinciën fecours te verleenen, en daarom gemeenlyk genoemd, defleutelvan de groote Oost: pm die reden is altyd nodig geoordeelt, aldaar een groot Guarnifoen te houden; dog door het groot



JAARBOEKEN, July, 1700. 1773
gebrek aan Volk in Indiën „, en de onmogelykheid, ■waar in men zig alhier bevonden heeft, ora derwaards een genoegzaam getal Recruten te zenden, is het voorfz. Guarnifoen thans zeer vermindert; men hoopt egter, dat de Hooge Regeering van Indiën, door het bekomen van een aanzienlyk renfort van Militairen uit Nederland, mag werden in ftaat gefteld, om van tyd tot tyd de Militaire magt van de Compagnie om de Oost van Indiën, na behooren te verfterken, fchoon 'er nog een geruimen tyd zal nodig zyn , eer men in allen opzigte, en op alle piaatfen aldaar, die vereischte verfterking zal kunnen effecfueeren.
14. Het Gouvernement va/f de Caap de Goede Hoop is voor de Compagnieën voor de Republiek in het generaal, van zo een groot aanbelang, dat niets behoort verzuimt te worden , om het zelve door een toereikend Guarnifoen, tegen alle aanvallen, zo veel mogelyk in veiligheid te ftellen.
In vorige tyden was het Guarnifoerr aldaar op flegts 40b koppen bepaald; dog het is zeker en de ondervinding heeft in den laatften Oorlog ten overvloede geleert, dat het voorfz. Gouvernement, zc lang het zelve door zo een klein Guarnifoen moei verdedigd worden, niet beftand is tegen den aanva van een Europeefchen vyand: de Compagnie heef hier in ook reeds voorzien, door het in haaren eec en dienst neemen van het uit Frankryk verzondet Regiment Zwitzers van Meuron, het geen than aan de Caap in bezetting legt, en volgens het Plat van de Capitulatie uit 1169 zo Officieren als ge meenen beftaat, welk getal, door van tyd tot tyc van hier derwaards gezonden werdende Recruten voltallig wordt gehouden, terwyl de overige Com pagnies Troupen van het Guarnifoen thans reed de voorfz. bepaaling van 400 man ver te bovei gaan, en, door de op nieuw beraamde fchikkingen eerlang nog merkelyk ftaan geaugmenteerd te wor
den
Am-
STEL-" DAM»
ConfiaC" rallen yan de Kamer Amfteldam op voor/s. redresfen.
i
\
1 >



1774 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELeam.
Conftde ratten yan de Kamer Amfteldam op yoorftz. redresfen.
den, gedragende men zig in dezen al weder tóf voorzeide Memorie.
Ter bevordering van de goede verftandhouding tüsfchen 's Compagnies Dienaaren en de Burgeryé ■ van de Caap de Goede Hoop, is de Compagnie reeds zedert een geruimen tyd werkzaam geweest , gelyk ook ter wegneeming van ingebragte klagten over voorgewende verongelykingen.
En vertrouwt men, dat door de in deh voorfz.jaare by de Vergadering van Zeventienen gemaakte fchikkingen, waar van de Kamer Zeeland aan Hun Hoog Mogende kennis heeft gegeeven, alle redenen tót ongenoegen geheel zullen ophouden, en ook het geheele beftuur van de Caap, voor het vervolg , op een goede, en permanente voet zal zyn gebragt, tot nut en welzyn van deze importante Coionie en deszelfs In- en Opgezetenen*
ij. De Vergadering van Zeventienen heeft reeds In den jaare 1773, van de Hooge Regeering gevorderd een beredeneerd Plan, om aan de Ingezetenen van 'sCompagnies Bezittingen in Indiën, onder betaaling van zekere recognitie, te kunnen accordeeren de vrye Vaart, zo als dezelve, buiten prcejuditie van de Compagnie, zoude kunnen gefehie* den: en na dat de Leden van gedagte Hooge Regeering, hooft voorhooft, een zc danig Plan hadden ingclevert, zyn daar op de nodige dispofitien' genomea, wordende by deze gelogentheid onder L. B. 1 loco, overgeltgt een Extract uit den Brief der Vergadermg van' Zeventienen, aan Generaal en Raaden van den jaare 1784, § § 23, 24, 25, 26, 27 en 28.
16. Het voorgemelde by Art. iy, heeft mede:, ge i< nt om den omflag van de Compagnie op haar. 1 i riptcirerj in te trekken, en denzelven doof een v-j-iMadaïng in het getal en den rang der
Dier



JAARBOEKEN, July, 1700. 3775
Dienaaren , op een mia kostbaaren voet te brengen.
Het zoude egter niet raadzaam zyn, by eene pofitive ordre vast te fteSen, dat geene Raaden van Jndiën te gelyk Gouverneurs van eenige Comptoir zouden mogen wezen, om dat diö ordre ten gevolge zöüde kunnen hebben, of dat een bekwaam Gouverneur, zo het belang van de Compagnie vorderde denzelven in dezen post te laaten, zig om die reden van zyne bevordering zoude verftooken zien, of dat de Compagnie anders baar eige belang aan het zyne zou moeten opofferen , en in weerwil van zig zei ven hem na Batavia doen opkomen, zo dra hy tot Raad van Indiën was aangefteld.
17. Het best en voordeeligst gebruik der Schepen is een geduurig voorwerp van aandagt, gelyk Bewindhebberen het met menigvuldige Brieven, a'an de Hooge Regeering gefchreeven , kunnen bewyzen, zynde het zelve nog bepaaldelyk in het oog gehouden by de Confideratien van de Hooge Regeering, in Art. 15. vermeld, en de dispofitieq op dezelve, by de Misfive van die van Zeventienen van 26 October 1773, aanwyzing gedaan van het nadeel, het geen 'er in het gebruik van Schepen van een kleiner Charter dan van 150 voet voor de Maatfchappy is gelegen.
Wyders is het zeker, dat de Burgervaart zig bedient heeft tot het overbrengen van 's Compagnies Goederen en noodwendigheden, zo als het zelve in den voorleden jaare nog nader aangefchreven is, uitwyzens de bylage B- 2, loco, vervattende eeö Extract uit den Brief der Vergadering van Zeventienen aan de Regeering van Indiën van den jaare 17-84, § 36 en 37.
18. De vergunning van den jaare 1742, tot het vervoeren van zogenaamde Recognitie-Goederen, fchynt tot groot bezwaar van de Compagnie te ftrek.
kea.
Amsteldam.
Vonfids" >~atien van de Kamer Amfteldam op voorfz. redres* fen.



Am-
steldam.
'Confideratienyan de Kamer Amfieldam op voorfz. redresfen.
1770- NIEUWE NEDERLANDSCHE
ken, alzo die Goederen een aanmerkelyke ruimtes in de Schepen beflaan; dog bier tegen komt in aanmerking, dat het oogmerk van de voormelde vergunning is geweest en nog is, om de Officieren, die eigentlyk gefchikt zyn tot het over Zee brengen van de Schepen, in het behouden overvoeren van dezelve, een byzonder belang te doen hebben, err dezelve te gelyk daar door tot den dienst van de Compagnie te animeeren : behafven ook dat de voorfz. Recognitie-Goederen, welke Compagnies Dienaaren met zig overvoeren , genoegzaam alleen beftaan in Dranken van Wynen en Bieren, die voor het gebruik in Indiën moeten dienen, en aldaar- volftrekt en noodzakelyk zyn , en de Compagnie dies die vergunning intrekkende, verpligc zoude zya, zelve voor eigen rekening die benodigde Dranken in Indien aan te brengen, waar door dan ook de voornaame reden vervalt, die de Compagnie tot het intrekken van de voorfz. vergunning zoude kunnen doen befluiten, terwyl, by aldien de voorfz. Dranken op de een of andere wyze niet met 's Compagnies Schepen na Indiën worden overgebragt, en men dus aan andere Natiën overliet, die na Batavia te voeren, bet zelve voor veele voornaame Kooplied n van de Republiek zeer nadeelig en ruïneus zoude zyn, en een zeer fraaye Tak van Buiten- en Binnenlandfchen Handel geweldig zouden drukken.
ïo. De gefielde orders tegen het verkoopen van Equipagie-Goederen aan vreemden, zyn van tyd tot tyd en zo dikwyis herhaald en aangedrongen, dat het overbodig zoude zyn dezelve wederom te vernieuwen, behalven dat de eigen benodigtheid daar zynde, men te fterker van dien verboden verkoop zal werden terug gehouden.
20. Het invoeren van een Amptgeld op de Ampten en Bedieningen van 's Compagnies Dienaaren op
haa-



JAARBOEKEN, July, 1750. 1777
oaare onderfcheidene Etablisferaenten komt niet neigen voor, dog men zal hier in met veel omzigtjgheid moeten te werk gaan, om de byzonderc Confideratien, welke dc Compagnie by het invoeren van eenige belastingen behoort, in het oog te houden.
Intusfchen gedraagt men zig, zo aan de Bylaage B, van de hier voorgemelde Memorie van Bewindhebberen van den 22 November 1785 , als aan de hier nevens o der L. B. 3 loco gevoegde Extracten (*) uit de generaale Brieven der Vergadering van Zeventienen in de twee laatfte jaaren aan de Regeeiïng van Indiën gefchreven, en aanwyzende het verhandelde ter invoering van middelen van Ménage en Finantie: zullende uit de ftukken,die de Kamer Zeeland Hun Hoog Mogende onlangs toegezonden heeft, kunnen blyken, het geen op dit ftuk, ten aanzien van de Kaap, verhandelt is.
21. De Amphioen • Sociëteit betaalt nu reeds veel meer aan de Compagnie dan zy by haare oprigting deed; en zo de vrye Vaart van de Engelfche in de Üofterfche Zeeën eenigzints word doorgezet, zal de Sociëteit den fchadelyken invloed daar van ook ten nadeele van het gewoone vervoer van Amphioen v/el ras ondervinden ; dog, hoe zeer de voorwaarden van het Oftroy dier Sociëteit reeds verfcheide maaien een voorwerp van onderzoek hebben uitgelevert, om dezelve hier door op den besten voet te brengen, kan men niet te min dit voorftel in nadere overweeging neemen.
22 Men zal fteeds alle mogelyke attentie zoeken te gebruiken, tot het vinden van bekwaame eu goede fubjecten , om voor Onder Kooplieden of
As-
(*) Wy he&ben die l?riever> en andere in deze Confideratien aangehaalde Stukken, uit hoofde van plaai.s gelvtefê, niet kunnen mededeelen. Ook zyn zy ni« zu noodza-i keiyk tot het oogmerk van eene algemeene keanii vw Compagnie's toeftand.
Bbbbbb
Am-
s'J ELDAM.
Confideratie n van de Kamer Jmft elda a op voorfz. ] redresfen.



1778 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Confideratienyan de Kamer Amfteldam op voorfz. redresfen.
Asfiftentet), of tot het bekleeden van Bedieningen van hooger rang te worden uitgezonden, alzo men ten fterkften penetreert de noodzakelykheid, ortt niet alleen hier te Lande, maar ook in Indiën eerlyke en kundige Lieden in de Directie van 's Compagnies zaaken te hebben.
23. De nakoming van de ordre en het oogmerk vervat in de Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 4 January 1743 , fchynt voldoende te zyn, om tegen te gaan het misbruik der recommandatien ter bevordering van Dienaaren, die de nodige vereischtens en bekwaamheden niet bezitten, als zynde recommandatien zelve zeer bezwaarlyk te beletten.
24. Met opzigt tot dit artikel gedraagt men zig aan de Refolutie der Vergadering van Zeventienen, van den 14 November 1785, hier by gevoegt onder L. B. 4« loco.
25. Het geremarqueerde op het 23 PoincT: is alhier ook van een byzondere applicatie.
De Algemeene Staaten vorderden in December 1785, van de Bewindhebberen der onderfcheidene Kameren der Oost-Indifche Compagnie, derzelver berigt en Confideratien op voorgemelde Plan van Redresfen. De Kamer Hoorn fchreef daarop aan Hun Hoog Mogende den 24 December 1785 dezen brief:
HOOG MOGENDE HEEREN!
Ons gehonoreert vindende met Uw Hoog Mogende Misfive van den 19 dezer, vergezelt van een Extract- uit het Register uit Hoogstderzelver gevenereerde Refolutie van denzelven datum,
en



JAARBOEKEN, july, 1790. ij?p
en Copie van het Plan der Redresfen door de Heeren Staaten van Holland en West Friesland op den 5 January dezes Jaars aan Uw Hoog Mogen de gecommuniceert, terf einde berigt en Confideratien binnen den tyd van veertien dagen, na de receptie van voormelde Refolutie Uw Hoog Mogende re laaten toekomen;
Zo hebben Bewindhebberen over het voormelde Plan heden ferieufelyk gedeiibereert, en na ingenomen advis van de beëedigde Hoofdparticipanten dezer Kamer , geoordeeld Uw Hoog Mogende te moeten berigten, dat deze Kamer voor een zestiende en dus een klein gedeelte in de generaale Oost-Indifche Compagnie dezer Landen participeerende , wy ons in dezen met alle veneratie fubmitteeren aan her hoogwys goedvinden van Vvt Hoog Mogende
Het zy ons egter gegund met alle onderwerping daarop in het gemeen te remarqueeren , dat onzes bedunkens, door de vastftelling en introductie van het voorfz. Plan van Redresfen het bedoelde einde tot nut en voordeel van de Maatfchappye niet zoude worden bereikt.
Wy wenfchen van harten, dat het den Hemel moge behagen, de hoogwyze en gewigtige deliberatien van Uw Hoog Mogende tot heil van ons dierbaar Vaderland, in het byzonder tot herftel, bloey enwelvaard van de Oost-Indifche Compagnie met zyne zegeningen te bekroonen , en gebruiken de vryheid ons met alle eerbied te teekenen,
HOOG MOGENDE HEEREN!
(Ouder ftonct)
Uwer Hoog Mogende Onderdanige Dienaaren,
De Bewindhebberen van de Oost-InBbbbbb a di-
Au-
5TELDAM.
Berigt yan dc Kamer fftftrtt*



1780 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stfldam.
difche Compagnie ter Kamer Hoorn, en uit dezelve
(Was getetkena")
PIETER SCHAGEN. PIETER OPPERDOES. H. van de BLOCQUER7. J. van BREDENHOFF. A. van STRAALEN.
Hoorn den 24 December 1785*
't Berigt van de Kamer Delft op voorfz. Plan van Redresfen , van den 26 December 1785, luidde aldus:
HOOG MOGENDE HEEREN!
Het heeft Uw Hoog Mogende behaagt, by gevenereerde aanfchryvens van den 10 dezer maand, aan ons te zenden Hoogstderzelver Refolutie met Copie van het Plan der Redresfen, door de Heeren Staatert van Hollanden West- Friesland op den 6 January dezes Jaars aan U Hoog Mogende gecommuniceert , met expresfe last om elke Kamer afzonderlyk derzelver berigt en confideratien binnen den tyd van veertien dagen, na de receptie van bovengenoemde Refolutie, aan Uw Hoog Mogende te doen toekomen.
Wy., ter voldoeninge aan deze hoogstgerefpecteerde ordres, in eene vergadering, expresfelyk tot dat einde geconvoceert en gehouden, over het gedagte Plan , met dien ernst, als den aart en het gewigt der zaak vereischt, gedeiibereert hebbende, zyin wy eenpaarig gevallen in begrip, dat wy (het zy met allen eerbied gezegt) ons niet konden nog veraiogten te arrogeeren, om ons van wegens deze



JAARBOEKEN, -july, 1790. i?Si
Kamer alleen , als een gering gedeelte van het geheel uitmaakende, in het byzonder uit te laaten over zodanige poincten , die het algemeene lighaam , mitsgaders de generaale directie, en het huishoudelyk beduur, zo hier te Lande als in Indiën, concerneeren, vermits de Indifche Papieren , daar toe ; nodig,meest alle eeniglyk by de Kameren khiftér*, dam en Zeeland worden ontfangen, en dat mits-, dien de zaaken van Indiën alleen met de beste vrugt by die Kameren in detail kunnende worden nagegaan, wy dus aan die Kameren moeten overlaten zig te expliceeren over zodanige middelen, waar door 's Compagnies wezentlyk belang het meest zoude kunnen bevordert worden. Dat wy voorts, wat ons betreft, ten vollen bewust zyn, na ons vermogen, zo ten aanzien van het algemeene belang van de Compagnie, als met opzigt tot dc particuliere huishouding in deze Kamer, alles te hebben gecontribueert, wat wy na eed en pligt geoordeelt hebben ten meeften welzyn te kunnen ftrekken.
Dat wy niet te min , met dien gepasten eerbied en fubmisfie, die wy aan Uw Hoog Mogende verfchuldigd zyn, van oordcel zyn , dat, in wat Maatichappyen, "Sociëteiten of Corpora het ook wezen mag, en hoedanig ook, het zy in de eene meer, en de andere min volkomen , derzelver raderen, na maate van het beftuör, bewogen worden, vooral in lighamen van zulk eene wyde uitgeftrektheid , als de Oost-Indifche Compagnie, welkers meerdere of mindere bloey of beftaan onder anderen al mede voornamenlyk afhangt van de juiste werking van alle derzelver werktuigen , en waar van de meefte hunne werking moeten doen in zulk eene verre afftand, daar trouwe en eerlykheid aldaar de hoofdwerktuigen behooren te zyn, geene van dezelve tot die volkomentheid kunnen gebragt zyn, ten minften niet beftendig blyven , dat daar inne «eene veranderingen , het zy ter verbetering, het Bbbbbb 3 zy
Am-
ïtel3am.
berigt >an de vamer Delft.



1783 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stéL-
üaM.
B-iigt ven Se Kamer Dtlft.
zy ter verkryging wederom van eene, door cafueele toevallen, te veel verminderde vastigheid, zouden kunnen, nogte behoeven plaats hebben, daar het egter onzes oordeels, onder reverentie, eeniglyk aan komt; of de middelen , in zulke gevallen aan te wenden , het zekere en bedoelde effect met zig brengen kunnen; en dit, Hoog Mogende Heeren! moeten wy in cas fubjecl, met opzigt tot het geval , waar in de Oost-Indifche Compagnie zig thans bevint, aan'de hooge wysheid en het meer verligt oog en doorzigt van Uw Hoog Mogende eerbiedig o verlasten.
Intusfchen betuigen wy, Hoog Mogende Heeren! wat ons afzonderlyk betreft, dat het toevallig verval van Compagnies credit — het aanhoudende groot gebrek aan den gereeden Penning — de alles overkfimm nde noodzakclykheid van eene fpoedige hulp en kragtdadig ontzet door eenigzints genoegzaame gelden, om de gewigtige redenen by U'-v Hoog Mogende reeds bekend — het gedeciareert begrip van Hun Edele Groot Mogende over de/en gevrajgden bydand, zo als die ook aan ons uit den inhoud van meergemelde Uw Hoog Mogende Refolutie is gemanifefleert, — het vertrouwen op de hooge wysheid en cequiteit, welke in alle Uw Hoog Mogende Vergaderingen en Raadsbefluiten altoos doordraaien, —dat deze alle, (zeggen wy.) san ons niets meer overlaaten , dan deze te befluiten met die nederige betuiging, dat wy onsverpligt vinden te acquisceeren in alle zodanige beduiten van redres, mitsgaders te obedieeren aan alle zodanige ordres, als Uw Hoog Mogende deswei gen*, en 'gelyk wy niet anders dan zeker dellen kunnen,) overeenkomdig met het nog loopend Octroy, na Hoogstderzelver Souveraine magt en hooge wysheid , ten meeden nutte van deze OostIndifche Maatfchappy, nodig zullen oordeelen.
Waar mede, Ho.tg Mogende Heeren! wy God Alaii-gtig bidden, dat hy Uw Hoog Mogende luider-



JAARBOEKEN, July, 1700. 1783
fterryke Regeering zegene , en nog lange voor fpoedig maake toe heil van het Vaderland. Wy teekenen ons met alle veneratie,
HOOG MOGENDE HEEREN!
(Onder fiond)
Uwer Hoog Mogende zeer Onderdaanige Dienaaren.
De Bewindhebberen van de Oost - Indifche Compagnie ter Kamer Delft, en uit dezelve,
(IFas geteekent
EOUWENS.
KRAAYVANGER.
G. van HOOGEVEEN.
W. van BLOMMESTEIN.
J. C. van ALDEWEERELD.
A. van GOES.
Delft den 26 December 1785.
De Kamer Zeeland fchreef den 27 December 1785 aan de Algemeene Staaten dit berigt:
HOOG MOGENDE HEEREN!
"W7y vinden ons vereerd met Uw Hoog Mogenw de aanfehryving en daar by gevoegde Relblutie van den 19 dezer, waar by Uw Hoog Mogende van ons binnen den tyd van veertien dagen na de receptie derzelve, requireeren berigt en conBbbbbb 4 fide-
Am-
steldam.



17«4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
st€ldam. -
Berigt van de Kamer Zeelanu
fideratien op het Plan van Redresfen by wel gemelde U Hoog Mogende Refolutie gevoegd.
Het zy ons geoorloofd, Hoog Mogende Heeren ! vdeze Kamer thans Prajfidiaal zynde) U Hoog Mogende met de vereischte eerbied, by deze onder het oog te mogen brengen, dat den tyd van veertien dagen by voorfz. Refolutie aan ieder der Ka. meren eeniglyk vergund, zodanig bepaald is, dat het eene volftrekte onmogelykheid is, om in die tusfchentyd en vooral in dit winterfaifoen, eene byeenkomst van alle de Kameren te kunnen beleggen, omme daar inne, ingevolge de Conftitutie der Maatfchappy, als gezamentlyk maar een enkeld lighaam uitmaakende, zodanig berigt en Confideratien te kunnen concipieeren , als U Hoog Mogende volftrektelyk nodig hebben omme te beoordeelen, of het Plan van Redresfen door Hun Edele Groot Mogende de Heeren Staat n van Holland ter Generaliteit voorgefteld, in der daad van die natuur is, dat zonder het zelve te amplecteeren, 'er geene genoegzaame zekerheid zoude te vinden zyn vc or het aanbelang j dat welgemelde Provincie in die Compagnie alleen tot derzelver behoud hadt genonen.
Wy kunnen niet veronderftellen eenige oogmerken by U Hoog Mogende, om in deze aanfchry ving te hebben willen afgaan van het conftant gebruik lw U Hoog Mogende van de erectie van de Compagnie tot heden geobferveert, waar by, in geval van requifitie van eenige Rapporten, aanfchry ving van Orders, als anderzints, U Hoog Mogende altoos dezelve hebben gelieven te requireerèn van de Vergadering van Zeventienen, dan wel, van de prasfidk.ale Kamer, welke laatfte, in gevallen van gewigt, gelyk deze, de andere Kameren by den anderen convoceerde, en uit zoaanige Vergadering, U Hoog Mogende de nodige elucidatien deeden toekomen.
Wy begrypen dus, dat deze kamersgewyze aanfchry-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1785
fchryving eeniglyk ten doelwit gehad heeft, om dat, terwyl deze Kamer thans prafidiaal is, het een;-; meerdere tyd zoude vereisfchen om aan de Hollandfche Kameren, door dezelve, U Hoog Mogende Refolutie te doen toekomen, en dus ten einde zy zig in die tusfchentyd eenigermaate zoude kunnen prepareeren.
Geene andere van de aïquiteit van- U Hoog Mogende kunnende verwagten , zy het ons vergund U Hoog Mogende te 'doen obferveeren, dat niettegen ftaan de die voorzorg, de tyd nog te zeer bepaald is om met de vereischte accuratesfe, klaarheid trouwe, U Hoog Mogende de Confideratien der refpective Kameren op de geproponeerde redresfen te kunnen fuppediteeren, terwyl het allernoodzakelykst in dezen is, dat de eene Kamer den anderen hun ligt omtrent dezelve mededeelen.
Wy folliciteeren dezen meerderen tyd nog des te meer , aangezien , het gedaane Rapport vaa Heeren Gecommitteerdens uit Hun Edele Groot Mogende , waar uit deze voorgeftclde Redresfen hunne fource hebben, in allen deele zodanig laefief is voor het beftuur van Bewindhebberen, dat. wil len zy zig voor U Hoog Mogende, ja, voor dc geheele Waereld verontfchuldigen, zy lieden hjjé volftaan kunnen met hunne Confideratien op wel gemelde voorgeftelde Redresfen aan U Hoog Mo gendc te laaten toekomen, maar dat meer is, ver pligt zyn hunne gehoudene directie zodanig opei te leggen, als zy ter confervatie van hun eer et goede naam, noodzakelyk zullen oordeelen.
Mogt het U Hoog Mogende behagen. om vai de Provincie van Holland te requireeren de gron den, die hun tot een aandrang op eene geheele om wenteling in het beftuur (volgens het door d 'Maatfchappy van U Hoog Mogende regtmatig vei kreegen Octroy bepaalt,) bewoog, dan zouden 1 Hoog Mogende mogelyk al zeer fpoedig ontdekker dat de befchuldigingen tegens het tegenwoordig b< Bbbbbb 5 win
1m-
;ïel-
3am.
Berigt san de. Kamer Zeeland.
l l
J
3
i



1785 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam-
Berigt van de Kamer Zeeland
j
' j J
> 1 |
I
wind (waar uit het Plan van Redresfen zyn fource heeft,) op zeer zwakke fundamenten rust.
Bevonden □ Hoog Mogende het contrarie van dien, en hebben Bewindhebberen hun eed en pligt tot dien graad overtreden, dat zy het vertrouwen van U Hoog Mogende onwaardig zyn , zo verdienen zy even min dat van de deelhebberen in de Maatfchappy, en verlangen als dan, immers voor zo verre de Kamer Zeeland betreft, ook niet anders dan U Hoog Mogende regtinatige ftraf en diepfte indignatie; daar,by tegen overgeftelde bevinding , zy op U Hoog Mogende Vaderlyke Protectie in de' toofervarie van de voorregten , by Oöroyen aan hun als beftuurders vergund, zonder eenige de minfte alteratie verzoeken gemaintineert te worden.
Deze Kamer heeft reeds zo gelukkig mogen wezen, om op voorengenoemdc Redresfen door Hun Edele Mogende Commisfarisfen uit de Staaten dezer Provincie te zyn gehoord; zy hebben by die gelegenheid hunne bczwaaren tegen het disfavorabel Rapport van Heeren Gecouamitteerdens uit Hun Edele Groot Mogende mogen inbrengen, met die gelukkige , egter van de regtvaardigheid van die Heeren allezints verwagte uitfiag, dat welgemelde Heeren Commisfarisfen geene de minfte zwarigheid lebben gemaakt, om een allezints favorabel Rapport by de Staaten uit te brengen, het geen wy ale redenen hebben om te vertrouwen, dat binnen weinige dagen ter conclufie zal worden gebragt.
Wy wilien hoopen en vertrouwen, dat U Hoog vlogende, na de gronden en redenen van ons verwek van uitftel van tyd te hebben overwogen, gee1e zwarigheid zullen maaken, ons eene ruimere "tyd 'an ten minften zes weeken of twee maanden te villen accordeeren, ten einde de refpective Kameen gelegenheid hebben, om, na ryp overleg, en net volkomen kennis van zaaken, gemeenfehappejk aan U Hoog Mogende het van hun gcrequi-
reert



JAARBOEKEN, July, 1700. 1787
reert Berigt te doen toekomen; terwyl, indien de refpective Kameren zig daar toe eerder, en voor de expiratie van de door U Hoog Mogende nader te bepaalene tyd mogten in ftaat bevinden, zy geen oogenblik zullen verzuimen om aan de geëerde beveelen van U Hoog Mogende ten fpoedigften te voldoen.
Wy bidden 's Hemels dierbaarfte zegeningen af voor U Hoog Mogende raadflagen en perfoneele belangens, en hebben de eer ons met den diepften ootmoet te onderfchryven,
HOOG MOGENDE HEEREN!
(Onder ftond')
Uwer Hoog Mogende zeer Onderdaanige en gehoorzame Dienaaren,
De Bewindhebberen van de Oost-Indifche Compagnie ter Prafidiaale Kamer Zeeland, en uit dezelve
(TFas getekencT)
P. D. GHYSELIN LE SAGE.
DANIËL STEVEN SCHORER.
P. E. van DE PËRRE.
H. HUYSMAN.
SNOUCK HURGRONJE.
G- F. GODIN.
PIETER van VISVLIET.
CORNELIS KIEN van CITTERS.
B. MATHIAS POUS.
Middelburg den 27 December 1785.
Ook waren de Heeren Bewindhebberei van de Kamer Roiterdam niet nalaatig
maa
AMSA'el»dam.
Berigt van de. Kamer Zeeland*
\
» r



1788 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Berigt yan de Kamer Rotterdam.
maar zonden hun berigt in op den 3 January r '86. Het zelve luidde aldus:
HOOG MOGENDE HEEREN!
T Tit U Hoog Mogende veel gerefpeóteerde Aan^ fchryvens en bygevoegde Refolutie van 19 December pasfato, duidelyk ontwaard hebbende, dar. Hun Edele Groot Mogende de Heeren Staaten van Holland en West - Friesland voor gedecideert houden, de onder veele zo lang betwiste questie, of 'er redresfen , alteratien of verfchikkingen in het beftuur der Oost - Indifche Compagnie nodig waren , en verder ziende, dat U Hoog Mogende als nu alleen komen te vragen ons afzonderlyk bericht en confideratien op het plan der redresfen door Hooggcmelde Heeren Staaten aan U Hoog Mogende gecommuniceert, oordeelen wy onze refcriprie alleen te moeten bepaalen tot het gemelde plan; en dan confidereeren wy, dat het zelve principaal, zo niet alleen, buteert herftel, verandering of verfchikking in de beftuuring in Indiën, ten welken eimde aan de op nieuws te kiezene beftuurders het examen der Indifche Papieren, Negotie-Boeken, journaalen, Adminiftratie, Kasboeken, Rendementen van gedreven handel enz. zoude worden gedemandeert, en dat dus wy, die, als onder de minfte in de Compagnie hasrideerende Kameren forteerende, niet dan zeer weinige van cleze documenten ontfangen, waar van de compleete ftellen, alleen aan de Kameren Amfterdam en Zeeland gezonden worden, buiten ftaat zyn al dat Indifche Werk, na vereisch en aangelegendheid der zaak, na te gaan, te examineeren en te beoordeelen, waar uit dan ook natuurlyk volgt, dat deze voorgeflage verandering in liet beftuur by de Kamer waarfchynlyk het gewenschte nut niet zouden ople veren.
Daar egter Hun Edele Groot Mogende alle
ver-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1789
verder onderftand aan de Compagnie, en haare medewerking toe derzelver confervatie en herftelling, en dus de zo hoognodige hulp en adfiftentie, aan eenige redresfen , veranderingen of veifchikkingen accrocheercn , zo .betuigen wy niets meer te verlangen , als dat de befiuken, die ü Hoog Mogende, door welkers gunftige Concesfie, wy het uitfluitend privilegie, ons Octroy ontfongen en tot hier toe behielden,op dit zo aangelegen point, na overweging der gevraagde confideratien van alle de'refpective Kameren dezer Maatfchappy, mogten neemen, de kenbaarfte en overtuigenuite blyken en bewyzen agter na mogen opleveren van 's Hemels zegen en de goedkeuring tot herftel en vernieuwde bloey eener Maatfchappy, met welkers welvaaren dat van het dierbaar Vaderland zo naauw verknogt is, terwyl wy U Hoog Mog. kunnen verzekeren , dat wy ons fteeds bey veren, om alle mogelyke menage, in zaaken tot onze directie behoorende, te betrachten en daarin onafgebroken hopen voort te gaan, en by alle gelegendheden daar van preuves te blyven geven, door gepaste voorftellingen daar toe zo onder elkander, als in de Vergadering van Zeventienen , of waar het anders mogi nodig geoordeelt worden, te doen.
Wy fmeeken 'sHemels dierbaarfte zegen over t Hoog Mogende raadflagen en perfoneele belangens hebbende de eer ons met het diepfte refpecl; t< noemen,
HOOG MOGENDE HEEREN \
(Onder Jlond) J
ü Hoog Mogende Dienstwillige e Onderdaanige Dienaaren,
De Bewindhebberen van de Oost-Ie
d:
Am-
stel3 am.
Berigt van de Katner Rotterdam,
i



Amsi . u
dam»
1790 NIEUWE NEDERLANDSCHE
difchc Compagnie ter Kamer Rotterdam , en uit dezelve
(JVas gefeekcnd")
J. van der HE1M.
JEAN BICHON van YSSELMONDE.
W. PRINS
IS van TEYLINGEN.
j. CORNETS DE GROOT.
P. H- van der GOES.
Pvotterdam den 3 January 1786*.
Vervolgens kwam ook ter Vergadering è' • Algemeene Staaten het navolgend Berigt in van de Bewindhei>rtren ter Kamer Enkhuyzen , gedagteekend den 3 January 1 b'6.
HOOG MOGENDE HEEREN I
TLTet 'heeft U Hoog Mogende behaagt, by Refolutie en aanfchryvinge van den 19 December laatstleden, aan alle dc Kameren van de Generaale Nederiandfche en door U Hoog Mogende Gcoctroyeeide 0 >st - Indifche Compagnie, en dus ook aan dee. e, te zenden Copie van een Plan tot redres in de d'ireclie van gemelde Compagnie, door de Heeren Staaten van Holland en West - Friesland op den j Jarwafy des voorleedene jaars 178J aan U Hoog Mogende gecommuniceert, ten einde elke Kanier afzonderlykaeszelfs bericht en confideratien, binnen den tyd van 14 dagen na de receptie van gen.cl.le Refolutie, aan U Hoog Mogende zouden laten toekomen.
Ter fchuldplichtige voldoening aan deeze Refolutie, en dit requifit, en met dankzegginge voor de
ge-



JAARBOEKEN, July, 1750. 1701
gegeevene occafie om ter Vergadering van U Hoog Mogende te konnen en te mogen inbrengen zodani ge Confideratien, dewelke aan ons in het Plan van redres mogten zyn voorgekomen, zouden wy getragt hebben daar aan te voldoen , indien de termyn van bericht, wat langer was genomen geweest, endaar door gelegenheid gehad hadden, om met de Kameren van gemelde Compagnie over voorfz. Plan te kunnen correspondeeren, nadien alle Bewindhebberen onderling Leden zyn van een lichaam, en dat de zaak, waar over de confideratien worden gevraagt, van zeer veel gewigt, en van eenen gemeenfchappelyken aard is, zo dat het raadplegen by de Kameren met en onder malkanderen nuttig en ncodzakelyk hier door kan werden geoordeeld : dan indien U Hoog Mogende by deze bepaalde tyd gelieven te perfifteeren, en geen prolongatie kunnen verleeneu, zo zullen wy in dezen niets kunnen doen, dan deze onze wensch maar aan te flippen.
Wy befchouwen de directie van de Generaale Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie, tweeledig.
1*. Zo als die in de Indiën gefchied, en 2Ü. Zo als die hier te Lande plaats heeft.
Met betrekking tot de beftuuring der zaaken m Indien, daar over kunnen wy ons afzonderlyk niet uitlaaten, zo als wel behoorde, en nodig zoude wezen , nadien wy niet hebben de Boeken en Papieren , waar uit de huishoudelyke omflag aldaar kaa werden nagegaan, gemerkt dezelve alleen aan de Kameren van Amfterdam en Zeeland werden gezonden : want, indien wy ten dezen opzigte ingefloopene abuizen zouden w Hen allegueeren, zo zouden daar van de bewyzen door ons moeten werden opgegeeven, om dat een betere directie en een geredresfaert beftuur, uit beweezene misflagen, best
kua-
AM'
STEL-
DAjtf.
iïerlgt van de Hamer Ennliuyzen.



Am-_
s'i ;c;r.-
DA ï.
Berigt yan de Kam r Enkkuy zen.
1792 NIEUWE NEDERLANDSCHE
f
kunnen geïntroduceert worden; dog die ons, om voorfz. reaenen ontbreekende, zyn wy niet in ftaat om ons daar op in, of daarover uit te laaten, en dus moeten wy zulks overlaatcn aan die Kameren, die daar van meerdere kunde kunnen hebben: dari dit fchynt al een vry algemeen gevoelen, dat mogelyk in de Indiën, de omflag te verminderen en poin- ten van menage te introduceeren zouden wezen, en hier op heeft de Vergadering van Zeventienen meermaalen hunne attentie gevestigd , en onlangs nog dit tot een point van onderzoek gemaakt.
Komen wy Hoog Mogende Heeren tot het tweede point, omtrent dc directie en het beftuur van de Oost-Indifche Compagnie hier te Lande, en tot de middelen van redres in voorfz Plan voorgeflagen, dan hebben wy, ten dezen opzigte, deeze en geene confideratien, die ons zelfs doen vragen, hoe zig in deeze te gedraagen?
Berusten wy flilzwygende in het Plan zonder onze belangens te zeggen, en adopteeren wy de woorden van een betere directie en redres in het beftuur, zo zouden ons, zelfs de klank der woorden, en nog veel meer de zaaken zeiven verwyten, als of men van alle de Kameren in het generaal, en van iedere Kamer in het byzonder, overtuigt ware van een kwaade directie en verkeert beftuur, ten minften ons zwygen zoude tot die verdenking aanleiding kunnen geven, en een adveu kunnen veronderftellen; ja, wy zouden fchynen de middelen, ter obfervantie en nakoming van een goede directie van oudsher geïntroduceert, als daar zyn, het houden van de Vergaderingen van Zeventienen, de Commisfie tot de Vifitatie van de Boeken, dc opneem om de vier jaaren van de Keekening van de Generaale Conpagnie , by iedere Kamer afzonderlyk gefchiedende door expres daar toe Gecommitteerde Hoofdparticipanten, als niet voldoende doen voorkomen.
Bren-
»»



JAARBOEKEN, July, i7go. 1793
Brengen wy Hoog Mogende Heeren J onze be langens en Confideratien tegens voorfz. Plan in, ei men houd vast, dat 'er iets moet gedaan wor den, dan zouden, met voorfz. belangens, dooi ons andere middelen , in plaatze van de by hei Plan bepaalden , moeten aan de hand gegeever worden.
En dit is geen werk van een dag of week; want, kend men de kwaal niet in zyne oorfprong, foori en algemeenheid, difficiel is het om gepaste midde len uit te denken, of op voorgeflaagene te advi feeren, om dat men zo aanftonds de kragt der ge neezinge en herftel niet kan kennen, en dit kan on der eerbiedige correctie beter door alle de Kamera dan door elk van dezelve afzonderïyk gefchieden en voor al van die Kameren daar de behecring vai zaaken, in depjrtementen verdeelt is.
ja , zouden wy onze belangens tegens het Plat inbrengen, het zoude ook zyn op een gearrefteerdi Refolutie van een Provinciaale Souverain, waar o[ de meefte Kameren van de Oost- Indifche Compa gnie, als zodanig, zo veel relatie en betrekking heb ben, en van wiens hulp en asfiftentie in de finan eieele belangens zo veel preuves zyn ondervonden de omzig-tigheid en voorzigtigheid in deze te adhi beeren, learen ons teffens, dat tot zulk een wei; meerdere tyd nodig is, en heeft ons doen befluitei daar op als nog, by dit ons afzonderïyk bericht niets te zeggen, in hoope, dat prolongatie van ty< verleend zal worden, ten einde alle de Kameren vat de Oost-Indifche Compagnie gelegenheid krygen, 011 met malkanderen ten dezen opzigte tecorrespondee ren of te confereeren, en dus als uit eenen mond v fpreeken, en hunne Confideratien gezamentlyk ii eene Memorie te vervatten, met vryheid, om de zelve nader in te brengen, het zy ter tafel van l Hoog Mog. dan in een gedecerneerd befoigne, z< als Hun Hoog Mog. mogten komen goed te vinder
Te beklaagen is het ondertusfehen, dat de Neder Cccccc land
Am-
i stel■ dam.
Berigt yan de Kamer Enkhuy: zen. >
1
1
|' >
l
1 t 1
l
1 \



Am-
stfx-
pam'.
Berigt van de Kamer Jinkhuy zen.
1794 NIEUWE NEDERLANDSCHH
landfche Oost - Indifche Compagnie, zedert weinige jaaren, door zo veele rampen en onheilen, zo te water als te land, als daar zyn de Oorlog , blyven van Schepen en anderen, (dan dit komt van hogerhand ,) is gekomen tot dien (laat, dat wegens gebrek aan geld, zulken zo zeer bezwaarende financieelt adfiftentien hebben moeten worden gevraagt* - en daar toe zulke extraordinaire middelen zyn aangewend : ja jammer is het, dat deze geadhibcerde extraordinaire middelen om aan benodigde penningen te komen , aanleidinge hebben gegeeven, om te doen vreezen, als of voorfz. Compagnie naby haar ondergang, en als verboren was, daar de ongelegenheid, waar in gemelde C > ipagnie by gebrek aan geld en credit is geraakt, to: die extraordinaire middelen alleen het be weegmiddel is geweest, en wat Koopman is 'er niet, die wel gebrek aan geld heeft, fchoon pakhuizen vol met goederen van groote waarde ? Eene op te makene balans over de ftaat van de Oost Indifche Compagnie, zo hier te Lande, als in Indiën, zoude dit akelig denkbeeld ras doen verdwynen, en dezelve Compagnie, als in haaren ftaat zo vervallen, niet doen aanfchouwen. ' Smertelyk is het ondcrtusfchen , dat door toevallen buiten het beftier van Bewindhebberen, de directie van de Generaale Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie hier te lande zo ongelukkig in verdenking is gevallen.
Wy vertrouwen, Hoog Mogende Heeren! wat de van ons gevraagde particuliere Confideratien aangaat, dat wy het hier by kunnen en behooren «e laaten, en hier mede proviiioneel kunnen volftaan , in afwagting, wat U Hoog Mogende, omtrend de verzogte prolongatie van termyn, zullen gelieven goed te vinden én verdaan. * Waar mede U Hoog Mogende illuftre perfoon^n, gewigtige deliberatien , en de belangens van bet lieve Vaderland , aan Godes veilige protectie
aan-



JAARBOEKEN, July, 179©, im
aanbeveelen, en wv mee waare hoogagting ead'epe eerbied verblyvLÖ,
HOOG MOGENDË HEEREN f
{Onder flond'y
Uwer Hoog Mogende zeer Onder* danige en Gehoorzame Dienaaren ,
De Bewindhebberen van de Oost-In* direne Couipagnie ter Kamer Enkhuyzen,
(Was geteekend)
H. van STRAALEN.
A, J. DE JONG van PERSYN,
J. K.AARDA.
E. PAN.
J. Z. APPELMAN. J. BLOK
ABEL. van der WILLIGE, Eckhuyzen den 3 January 178C).
Eindelyk volgt no het Berigt der Ka«> iner Amsteldam , zynde wat breedvoe* riger ingerigt, gedagteekend den 9 Ja« nuary 1786, en van dezen inhoud:
Cccccc s HOOG
Aif*,
STEL1* DAM»



1796 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Berigt der Kamer Amfteldam.
HOOG MOGENDE HEEREN!
"Vy/y hebben op Woensdag den 21 der voorige" ™ maand ontiangen Uwer Hoog Mog. Refolutie en aanfchry ven van den 18 tevooren, waar by hst aan Hoogstdezelven behaagt heeft van deze Kamer, even als van de overige Kameren der Oost-Indifche Maatfchnppy, afzonderïyk te vorderen , bericht en confideratien op het Plan der Redresfen door Hun Edele Groot Mog. op den 5 January van het jaar 1785 aan Uw Hoog Mog. gecommuniceert en nevens Hoogstderzelver Misfive van den 19 December van dat zelfde jaar ons toegezonden , hebben Uw Hoog Mog. teffens gewild, dat wy het een en ander Hoogstdezelve zouden doen toekomen binnen den tyd van veertien dagen na de receptie van voorzeide Refolutie.
Het belang , het geen in de voorwerpen van het geëerd aanfchryven van Uw Hoog Mog. zo voor de Maatfchappy. in 't algemeen als voor elk derBeftuurderenin het byzonder geleegen is, mitsgaders de onderfcheidene betrekkingen , die wy by de overweging en beoordeelmg van die .voorwerpen moeten in agt neemen, heeft ons dezelve niet anders kunnen doen befchouwcn, dan als wezende van het uiterfte gewigt en van een zeer tederen aard, zo,'dat derzelver onderzoek en behandeling de allergrootfte omzigtigheid aan onze zyde vordert.
Het is dan ook om die redenen, dat wy ons met die hoop durven vleyen , dat Uw Hoog Mog. niet geheel ongepast zullen vinden, onze eerbiedige wenfchen, om , tot het voldoen aan, Hoogst,, derzelver ordres in dezen, eenige meerdere ruimte van tvd te hebben mogen genieten, en dat U Hoog Mog. op die zelfde gronden gunftig zullen verfchoonen, dat wy aan die bepaaling met zo flipt'hebben kunnen voldoen.
Wy



JAARB ÉR" EN, July, i?Qö. 1797
Wy zuilen als nu trachten anti het oognier!: van Üw Hoog Mog. te beantwoorden , en neeme" tot dat einde de vryheid vooraf in het algen een aan te merken.
Dat het froote denkbeeld van een beïïuür, zo uitgeftrekt, als dat van "e Ousf-Iiidü'che Maatfchappy , het geen uit zo veele on ïerfcheidene takken beftaat, het geen een zo groote menigte van Politike. Commecieele, M'litaire en andere kundigheden noodzakelyk Vordert, onzes bedunkens genoegzaam is, om de on mogelykheid' te doen zien, dat 'er in dit lighaam geene gebreken zouden plaats hebben.
Dan, dat hetzelve lichaam, zo als wy otlder verbetering meenen, dit gemeen heeft, met alle andere lichaamen van feen foortgelyke natuur, die of uit den aart van derzelver Conftitutie, of uit bykomende omftandigbelen van den tyd, ofzelfi door de bekron-penheid der mehfchelyke vermogens aan gebreken onderhevig moeten zyn.
En dce waarheid zal rnet betiekkinge tot de Öost-Indifche Maatfchappy zig nog fterker vertoonen, wanneer üw Hoog Mog. zig voorftellen , dat een zeer groot gedeelte der voorwerpen, om,trent welke dat beftuur geoeffend moet worden, op een zeer grooten afftari i van den boezem van het Hoofdbewind zyn geplaarst, wanneer het zeer dikwyis in den allerhoog ften graad moeilykis, die voorwerpen op zig zeiven wel te kennen, of in derzelver betrekkingen tot anderen, met de vereischte juistheid af te meeten.
By deze moeten wy nog eene andere algemeene aanmerking voegen, naar het ons toefchynd, Hoog Mogende Heeren! van geen minder gewigt. Wy doelen op den langen tyd, die 'cr verloopen moer^ tusfchen het geven en het uitvoeren der ordresa welke tot Compagnies zaaken in fnd'ën haar opzigt hebben, zo dat het riet alleen kan, maar volgens den aart der dingen niet zelden noodCccccc 3' wetf-
Am-
STEL" DaM.
Berigt der Kamer Am (leldam<



Am-
stki> dam.
Brelgt der Kamer Amfteldam.
1798 NIEUWE NEDERLANDSGHE
wendig gebeuren moet, dat op het oogenblik der uitvoeringe, verfcheide van die zaaken een zoda.nigen keer genoomen hebben, dat de ftand en deomftandigheden derzelve geheel verfchillen van die, waarin zy waren, toen die zaaken ter kennisfe kwamen van het bewind in Nederland, zo maar dezelve niet reeds op dat pas eene zeer merkelyke verandering ondergaan hadden , dart van het \Velke Bewindhebberen geene kennis konden hebben, aangezien den afftand tusfchen de beide waerelddeeten.
Deze aanmerking nu, omtrent welker gegrondheid Uw Hoog Mogende zeer zeker geen den allerminften twyffel zullen hebben, is byzonder ook toepasfelyk op voorwerpen van een mercantilcn aart, dewyl niemand., die in den handel in het algemeen eenige ervarenis heeft, zo wy vertrouwen , zal' willen tegenfpreeken, dat de loop van denzelven veeltyds kan afhangen, en niet zelden dadelyk afhangt, van oorzaaken, welke zelfs niet met de allergrootfte maat van fchranderheid voor uitte zien, of Vooraf te bepaalen zyn.
Wy verbeelden ons, dat allen , welke in dit ftuk de nodige ondervinding bezitten, uit eenen mond gereedelyk zullen toefternmen , dat de oorzaaken , welke op den handel invloed hebben, in haaren aart en werkingen zodanig verfchillen, dat dezelve zodanig verafgelegen, zodanig toevallig kunnen zyn, dat zelfs de allergefleepenfte verftanden in dat flag van zaaken die oorzaaken, aile inhaaren gantfchen zamenhang , by geene mogelykheid kunnen omvatten.
Wy gelooven, dat diezelfde Luiden eenparig zullen erkennen, dat zelfs omtrent takken, welke onmiddelyk onder hun oog liggen , die zy daaglyks kunnen gadeflaan , omtrent wtlke zy dagelyks kunnen waarneemen de invloeden, welk? op dezelve werken, de beste combinatiën,, met de hoogstmogelyke kragt van hun vernuft



JAARBOEKENj JWy> 1790. 1799
gedaan, waarin zy hun verkreegene kundigheden zo hadden zaamgevoegt, dat de uitkomften, die zy beoogden, zeker fcheenen te zyn , nogtans by het iïot hunner onderneming meermaalen bevonden zyn , gefeild te hebben.
Is 'er nu op den eb en vloed, om zo te fpreeken, die zig in den handel vertöonen , niet altyd eene vaste rekening te maaken, zelfs niet dan, wanneer men daagelyks op dezelve het oog kan houden, hoe veel te minder, Hoog Mog. Heeren! zal dit kunnen gefchieden by het bewind , het geen hier te Lande over Compagnies Handel in Oost-Indiën gevoerd word?
Die onmogelykheid, als uit de natuur der zaken voortfpruitende, heeft, zo lang de Compa gnic geftaan heeft, plaats gehad, en zal, zo lang dezelve ftaan zal , noodwendig blyven plaati hebben. — Maar de oorzaaken, welke hierii zamenwerken, zyn in de jongfte tydperken vai Compagnies mercantile verrigtingen in Indiëi nog merkelyk vermenigvuldigd, door den toege noomen iever van Mededingers , en de zo ont zaggelyke uitgezette magt van zommigen onde hen.
Hierdoor is de kring der gebeurtenisfen, oj welke voor af geen de minfte peil te wekken is en die egter op den handel kunnen werken, no zo veel grooter geworden en met dezelve op vermeerderd de noodzaakelykheid om op het ftu van dien handel niet altyd te werk te gaa naar bepaalde voorfchriften, maar veeltyds na; voorkominge van zaaken.
Als nu Uw Hoog Mogende hier by voegen het geen wy te vooren gezegd hebben, zo n< pens den verren afftand, waarop dat gedeelte d< voorwerpen van Compagnies beftuur, het gëe in Indiën t'huis hoort, befchouwt moet worde als wegens den lmgen tyd, die 'er insgelyks moi verloSpen tusfchen het geven en uitvoeren d< Cccccc 4 0
A«-
STEL« DAM.
Berigt der Kamer Amfteldam.
| I
) ,
t Z>
Z £ 1 t
s (-
:r n n
:r r-



x8oo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Berigt der Kamer Ai nfiekianii
i
ordres daar omtrent, met de gevolgen, wlké van het een en andere onafscheidbaar zyn, dari zullen ü Hoog Mog. annltonds bemerken, hoe zeer de voorzigtigheid aan het Bewind hier té Lande allenthalve gebied om in de beveelen, die men naar Indiën afvaardigt, niet altoos even ftellij; te zyn, maar ook zomtyds iets over te laaten aan het" doorzigt en beleid van hun,aan wien de hoogfte Regeering'al<:aar is toebetrouwd: zonder die b-hóedzaam ieid zoude men zigzelven aan de alkrgrootfte misfLgen nog meer bloot ftellen, dan men zulks reeds is door'de Veelheid en verfch'.'idcnheïd'der voorwerpen, over welke ha beftuur muet gaan, e» door de bykomende omHandigheden, van welke wy zo aardtonds gewag maakten; dog hier uit volgt dan ook , dat men uit de mi'-taf iuig; n , welke in het beftuur van zaaken in Indiën rriogten voorvallen, ja zelfs, uit de misflagen, dieby het bewind hier te Landen mogten begaan worden, geenfints volftrekt, en in allen gevalle b'èfJüitfeti kan, dat hetzelve bewind of verkeèrdelyk isingerigt, of in het algemeen verkeerdelyk tieoeffend word.
Na het leggen van deze gronden, alle, zo wy ons niet vergisièn , even onwrikbaar, moeten wy nu, om nader te koomen' tot het geëerd aanfchry ven van Uw Hoog. Mog. de groote vrnag iiean twoorden, of'er by het bewind gebreeken en abuizen zvn van dien aart, dat dezelve niet jeredresfeert kunnen wo dén, zonder eenige vermdering te maaken in het zamen fte! van de Maatchappy , zp als hetzelve by verfcheide agtereeil-< volgende Öctroijen , en by het tegenwoordig looiend Octroy door Üw Hoog Mog. is bepaald en /astgelteld.
Van gct.n zodanig wanb'eftuur by ons zeiven jewust, meenen wy ons 'niet te veel te laaten joorltaatt, wanneer wy den' ftaat, waar in de Compagnie by het uitbarsten van den Oorlog met



JAARBOEKEN, July, 1790. 801
de Kroon van Engeland, zo hier te Lande als iri Indiën zig bevond, by Uw Hoog Mog. doen. voorkomen, als ten minfte een vermoeden uitleverende ten voordeéle van de farm van het beltuur, zo als het zelve nu laatst door Uw Hoog Mog. is geöctroijeérd!
En om Hoogstdezelven nader te doen zien de; gronden, waar uit, zo wy meenen, dat vermoe den kan worden opgemaakt , zonder nogthans Hoogstderzelver aandagt al te lang op te houden met eene omftandige verhandeling der Balancert op de Nederlandfche en Indifche ftaat, zullen wy by dezen alleen kortelyk aanhaalendat volgens berekeningen op den een en ander hier te Lande gemaakt, het batig flot der Nederlandfche Balan. ce onder den 31 Mei van het jaar 1781 ,eene aanzienlyke fom bedroeg van wel 163tonnen Goud-, Terwyl dat van de Indifche (China daar onder begreepen) onder den laatften Augustus 1781 geklommen was
tot wel 206" — ™
Zo dat het vereenigt batig faldo hier, en in Indiën te faamen naar die berekening een Capitaal brengt van niet minder dan 459
Na dit vertoog aan Uw Hoog Mogende eerbiedig overlaatende, om uit den to.enmaligen ftand der Maatfchappy het gehouden beftuur van Bewindhebberen te beoordeelen, durven wy ons mtusfchen verbeelden -dat Uw Hoog Mog. zij geenzints beklaagen zullen , het Oftroy van d< Maatfchappy, zodanig en op die voet te hebber verleent, als zulks op den 12 December van hei laar 1776 door Hoogstdezelven gedaan is: neen, 'Hoog Mog. Heeren! als Uw Hoog Mog. wy-
,TELXAM.
Berigt ier Kaner AmIcldanu
f



i8o2 NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Berigt der Kamer Amfieldam.
I
ders nog Vcnneenen, dat 'er om den {treek van dien tyd, geduurende een termyn van 11 rs vier jaaren , eene aflosfinge van wel tien M-Ü) oenen aan Anticipatie-pe/mingen by de Oost-Indifche Maatfchappy heeft plaats gehad dan behaag het U Hoog Mog. zeiven üitlpraak te doeu°over het waarichynlyke of onwaarfehynlyke, dat de laagte,, tot welke het pecuniëel vermogen van do Maatfcnappy thans is gedaald , door de vorm ot oeffening van Compagnies Bewind veroorzaakt zou weezen.
Trouwens de waare redenen van het zo deerlyk verval in Compagnies Geldmiddelen, en de eenige Bron, waar uit de benaauwde omltandig. heden, onder welke de Maatfchappy thans zugt haare hoofdoorfprong genoomen hebben — dit alles is aan Uw Hoog Mog. by voorige gelegenheden breedvoerig vertoont, en wy zouden Hoogstderzelver aandagt misbruiken, zo wy ter dezer plaatze het zelve herhaalden.
Eene optelling van de fchaadens, de verliefen, de winstdervingen, die de Maatfchappy door den Oorlog geleden, de lasten, die zy uit oorzaake, en door de gevolgen van denzelven, in veelerhande manieren gedraagen heeft, en nor; draagt; eene zodanige optelling is ook naar onze gedagten te minder nodig, 0m dat U Hoog Mog. gewisfelyk ten vollen zyn overtuigt, dat lie ongelukken en bezwaaren, welke te zamen hl elk op haar zeiven den flaat van de Compagnie en hier te Landen en in Indiën, zo gewei* hg aangedaan en gedrukt hebben , door de Maatfchappy met hebben kunnen worden afre.vend; maar heeft zy dit niet kunnen doen, dan sullen Uw Hoog Mog. in den zamenloop van lie oorzaaken zeer zeker geene (tof vinden om lan het Octroy , het geen U Hoog Mog. niet, lan na eene zeer rype overweging aan de Maat-
fchap-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1803
fchappy hebben verleend, geduurende den loop van hetzelve door de invoering van redresfen de geringfte alteratie toe te brengen.
• Nimmer, Hoog Mog. Heeren! hebien Be windhebberen beweert, en nooit zullen zy (bande houden, dat 'er in hun beftuur geene gebreken, geene m'ksflagen zouden plaats hebben: zy hebben dit reeds erkend door het onvermydeiyke derzelve hier boven aan te toonen.
Nimmer hebben wy ons ingebeeld, dat 'er in hetzelve beftuur niet zomtyds abuizen begaan , niet zomtyds verzuimenisfeti gepleegt worden die men had kunnen vermeiden, maar wy betuigen op het plegtigfte, dat by de eerfte grondige aanwyzinge van dezelve wy ten allen tyde bereid zullen zyn die te verbeteren
• En met deze waaragtige betuiging hebben wy dan ook zelve voor het oog van Uw Hoog Mog. onzen pligt geftaaft, om door een daaglykfche en onafgebrooke toezigt op alles, wat de belangens van de Maatfchappy maar eenigzints kan aangaan, de gebreken, die hier of daar onder het bereik van Compagnies Bewindmagten zyn ingefloopen, te herftellen en met eene dubbelen iever te zorgen, dat die of dergelyke in het vervolg geweerd bly-
Met dit alles, wy zeggen het onder het gunstig welnfiemen van Uw Hoog Mog. nogmaals , zullen 'er altoos onder Compagnies beftuur onvolkomenheden blyven Itandgrypen, en hoe veel vervormingen men het Lichaam der Maatlchappy, zo als hetzelve tegenwoordig is geoctroijeerd, ook zou willen doen ondergaan, nooit zullen de eis'fchen van het denkbeeld' volmaakt kunnen voldaan worden.
De algemeene waarheid, welke reden en ondervindiüg daaglyks leeren en bevestigen - dat naamiyk' middelen , die in het afgetrokken befchouwd. als ter bevordering van deze of geene oogmerker
W ' zeei
n el=
oam.
Berigt der Ka*, mer Am* /leldam»,



i8o4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
dam.
Berigt der Kfi mer An fteldam
zeer gefchikt voorkomeh , niet zelden wanneet men die in hun verband met andere zaaken neemt, in de uitvoering fchadelyk of ondoenlyk geoor deeld worden; die waarheid is vooral ook toepasfelyk op de bezorging der aangelegenheden - van de Oost-Indifche Maatfchappy, > Uw Hoog Mog. weeten, dat, indien dezelve . zig kan en mogt aanmerken als een particuliere Sociëteit van Commercie, aan geen andere belangen, dan die vpn haar eigen voordeel verbonden , zy als dan haare fcheepvaart en handel op. een veel onkostelyker voet, dan thans, zoude kunnen dryven: maar dat zy als dan niet zoude voldoen aan een der groote oogmerken van haare oprigting en bevestiging, om naamlyk een middel van beftaan te zyn voor die-duizenden van Ingezeetenen, welke binnen deze Republiek door de Maatfchappy, het zy geheel, het zy ten deele gevoed worden: een oogmerk, Hoog Mog. Heeren! waar aan de Maatfchappy onder den zeegen van God Almagtig tot hier toe al den tyd van haar aanweezen, in een zo ruime maate beantwoord heeft, en waar aan wy den Allerhoogiten vuurig fmeeken, dat zy nog lang mooge kunnen blyven beantwoorden.
Het geen, waarop het in dezen naar ons inzien aankomt, is, dat men onder eene behoorlvke ken.nis van Compagnies belangen,de middelen, welke de Maatfchappy volgens fianre aart en wezentlyke eigenfehappen, zo tot haar eigen nut, als tot voordeel van anderen in het werk kan fteöen, met naarftigheid en vlyt aanwende , en ter uitvoer brenge, en dat men door kunde en een geftaadige oplettenheid tragte te verkrygen, om van die middelen, wanneer onder dezelve een keus te maaken zy, altyd de beste te verkiezen.
Gelyk dit een en ander nu het groote doelwit moet zyn van ons bewind, zo ftellen wy al het zelve ons ook onophoudelyk alzo voor oogen, en
wy



JAARBOEKEN, July, i#0, ï8oy
yty wenfchen van harten , dat 'er by Uw Hoog Mog. geen twyffel moge huisvesten, of onze dadelykebetragtingen en werkzaamheden, daarmede overeen Remmen.
Wy zeggen, Hoog Mog. Heeren! dat wy dit van harte wenfchen, en hier uit zullen U Hoog Mog. ligtelyk kunnen opmaaken, hoe gevoelig wy zyn aangedaan geweest over de verklaaring van Hun Edele Groot Mog. de Heeren Staaten van Holland, dat niets, dan de invoering van het Plan van Redresfen in de beftuuring van de Oost Indifche Compagnie, zo als hetzelve met Uwer Hoog Mog. Refolutie van den 19 December 1785 ons is toegezonden, aan Hoogstgemelde Heeren Staaten eene genoegzaame vryheid zou kunnen laaten, om in de verdere behoeftens der Oost Indifche Compagnie, te helpen voorzien, en mede te werken tot derzelver behoudenis en herftelling , gelyk zulks in voormelde Refolutie van Uw Hoog Mog. uitdrukkëlyk is te kennen gegeven.
Nimmer door Uw Hoog Mog. of door Hun Edele Groot Mog. van de abuifen , welke men uit die redresfen onderftellen moet, dat by de Compagnie geagt worden plaats te hebben, eenige kennis erlangd hebbende, zyn wy dus ook buiten ftaat, om daar op ons te verantwoorden.
Wy zouden het egter, en voor ons zeiven, en voor de generaale Maatfchappy, als een voorregt hebben opgenomen , indien aan ons gelegendheid verfchaft ware, om die verantwoording te" beproeven.
Door die kennis ook,en door die kennis alleen, konden wy in de mogelykheid gefteld worden , om over het nut en de noodzaakelykheid van het voorfz. Plan een regtmatig oordeel te veilen.
Dan van dat voorregt verftooken zynde gelaaten , en volftrekt onkundig van de beweegreedenen , die Hun Ede'e Groot Mog. op de invoering vaa die redresfen zo zeer hebban doen aan-
drin-
Am-
steï> oam-
Berigt der Ka'ner Am'leldam^



ïfbtf NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Berigt der Kamer Atn fieidattu
dringen, zyn wy niet weinig verlegen om over het voorfz. Plan ons uit te laaten.
Evenwel, daar het befluit by de Heeren Staaten van Holland vastelyk fchynt te zyn genomen , om, zonder eene invoering van redresfen, de Maatfchappy geene verdere hulp te biedea; daar dezel• ve Maatfchappy die hulp niet kan ontbeeren, en daar het ons meermaalen voorgekoomen is, als of 'er by Hun 'Edele Groot Mog. begrippen waren , dat in het Lichaam van de Compagnie niet wierd gevonden eene toereikende masfa van mercantile kundigheden, hoe zeer aan het eerfte Artikel van Uw Hoog Mog. Refolutie van den 4 January 1743 , waarby Hoogstdezelven gewild 'hebben , dat in de verkiezing van Bewindhebberen ook gelet zou worden , om eenige Kooplieden, welke tot de directie van de Negotie en anderfints nuttig geoordeelt worden, daar onder te hebben, fteeds, zo veel deze Kamer betreft, gelyk wy eerbiedig meenen, voldaan word.
Zo hebben wy onze Confideratien , ten aanzien van het voorfz Plan, gefchoeid op den leest eener onderftelde noodzakelykheid van een meerderen toevoer van mercantile- 'kundigheden , naar den boezem van de Compagnie, en begrypende, dat zulk een oogmerk bereikt zou kunnen worden door de aanftelling van een getal van zes extraordinaire Bewindhebberen , met zodanige vereischtens voorzien , als die by voorfz. Confideratien door ons zyn aan de hand gegeeven , zo hebben wy teffens by die Confideratien, onze gedagten ontvouwt over den dienst, welke de Maatfchappy van deze nieuw aan te ftellene Bewindhebberen zoude kunnen hebben , zo als het zelve uit de voorfz. Confideratien onder Littera A. hier nevens overgelegt aan Uw Hoog Mog. nader blyken zal; weshalven wy verzoeken ons ra allen eerbied daar aan te mogen gedragen.
En nadieif wy by htt 8fte Ar. van het voorfz.
Plaa



JAARBOEKEN, Jïdy, i7Qö; ï8o?
fclan van Redresfen ook \inden meldinge gémaakt Van 23 poincten , die gevoegt zyn geweest by een rapport den 30 Ofitöber 1783, ter Vergade ring van Holland uitgebragt, en welke volgens het voorfz Rapport met nog twee andere zoude moeten worden vermeerderd; zo hebben wy, offehoou de voorfz» 23 poincten door Uw Hoog Mog. ons niet zyn toegezonden, zo min als het rapport, tot het welke dezelve behoren ,nogthans onderfteld, dat het oogmerk van Uw Hoog Mog. is, dar. wyona op den inhoude van die poincten zouden verklaaren, Wy hebben överzulks van dezelve ons voorzien, en daarop, als mede op de twee andere, by het Plan der redresfen uitgedrukt, zodanige berichten
fetteld , els wy de eer hebben by deze U Hoog dog. onder Littera B (*) aan te bieden, zullende Hoog.stdezelve uit die berigten verneemen , hoe veele van de zaaken, welke in de pointteh ver^ vat zyn . die by het plan der redresfen aan bewindhebberen ter onderzoek en opvolging worden aanbevoolen; reeds een geruimen tyd te vooren werkelyk in train gebragt, of getoest, dan wel feeds tot voorwerpen van deliberatie gemaakt zyn geweest. Wy verzoeken ook aan die berichten óns te mogen gedraageri.
Vermits n i, zo wy rrieenen, aan het door uw Hoog Mog. van ons gevorderde is voldaan, zynde vari alles vooraf opening" gegéven^aan de beëedigde Hoofdparticipanten van deze Kamer f éri vermits wy aan Uw Hoog Mog. reeds ten klaarfteri hebben doen merken, hoe allesoverklimmend zwaar' bv ons weegt de nóodzaaklykheid, dat de val van de Maatfchippy in allen maniërë verhoed 5 en het bewind in deszelfs getrouwe pogingen tët dat einde kragtdadig onderfteund worden , zo kunnen' nög mogen wy dit oris bericht befluiten, zónder te vooren aan Uw Hoog Mog. op het ootmoedigst, eö inet al den aandrang mogelyK i by dezen te vefzöe-
ketlji
C*) Zie deztiye hlsf ie 1 oren. v J Dddddd
ST ELDAM.
Berigt der Kamer /m~ fteldam*



i
Am-
steldam.
Berigt der Kamer Amfteldam.
808 NIEUWE NEDERLANDSCHE
<en, dat. het aan hoogstdezelve gunftig moge believen > de geduurende de twee laatfte jaaren herhaal3e verzoeken van de Maatfchappy, ter erlanging van den noodigen byftand in h^are verlegenheid om penningen ten goede indachtig te zyn, en daar by zig te herinneren de veelvuldige en zwaare rampen , welke de Maatfchappy door het verongelukken en agterblyven van zo veele Schepen weder geleden heeft; alles, ten einde zy door een fpoedige en toereikende hulp, uit den hooggaanden nood, waar in dezelve zig thans op nieuw bevind, gered werde.
Wy beveelen daar toe haare belangen in de vaderlyke zorgen van Uw Hoog Mog., en wy bidden God Almagtig, dat Hoogstderzelver -Raadflaagen en Perfoonen altyd mogen zyn gezegend. Wy noemen ons met diepen eerbied,
."OOG MOGENDE HEEREN! (Onder flond)
Uw Hoog Mogende zeer onderdaanige en gehoorzaame Dienaaren, De Bewindhebberen van de Oost-Indifche Compagnie, ter Kamer Amfterdam , en uit dezelve
(JVas geteekend)
P. C. HASSELAER,
J. GRAAFLAND Pietersz.,
P. van WINTER N. Z.,
M. A. BEELS,
M. STRAALMAN,
N. FAAS,
ANTONIE SLICHER,
P. CLIFFORD,
JACOB ELIAS Arkoudz. ,
JOHAN FREDERIK d'ORVILLE,
J. C. HARTSINCK.
Amfterdam den 9 January 1786.
Aan-



JAARBOEKEN, July, 17SSÖ. iÜ&
Aanmerkelyk en gewigtig is ook het Be- . jrigt van de beëedigde Hoofdparticipanten ! van de Oost-Ind. Compagnie ter Kamer Am : fteldam , 't welk zy afzonderïyk aan Hun Hoog Mog. op den 10 January 1786 verzonden, en van dezen nadrukkelyken inhoud was:
HOOG MOGENDE HEEREN!
TJeeren Bewindhebberen van de Oost-Indifche Compagnie ter Kamer alhier, hebben ons Ondergeteekende beéédigde Hoofdparticipanten , op dén 28 December laastleden, kennis gegeven van de Refolutie van Uw Hoog Mog. Van den 19 daar te vooren, en dien conform by Hun Edele Achtbaare ontfange aanfchry ving, om binnen dec tyd Van veertien dagen, aan Uw Hoog Mog. te laaten toekomen het afzonderïyk bericht, en de Confideratien van deze Kamer, op het plaft van Redresfen, door de Heeren Staaten van Holland den 5 January 1785 aan Uw Hoog Mog. geeommuniceèrt.
Vervolgens hebben welgemelde Heeren Bewindhebberen ons ook, op den 6 dezer, opening gegeven van het bericht door dezelve, ter voldoening öan voorfz. Uw Hoog Mog. gerefpecteerde ordres geformeert.
Dewyl wy nu by de Befognes van Bewindhebber ren over deze materie niet geaslifteert hadden, en de geprajfcribeerde rermyn door Uw Hoog Mog. met toeliet, het gedachte bericht op te houden, tot dat wy hetzelve behoorlyk overwogen, en occafié zouden gehad hebben, onze gedagten op het plaü der RédrCsfeb daar mede by te voegen, gebruiken wy m. de vryheid dezelve in het byzonder aarj Uw Hoog Mog. te laatch toekomen.
Wy hebben gemeend in dezen niet geheel te kun4 nen ftil zitten, zo, om dat wy door BewindhebbéDddddd 2 ten
ut»
TEL» 3AMtt



iSio NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Berigt yan Hoofdparticipantente Amfteldam.
ren op eene legaale wyze, van voorfz. aanfchry* ving hebben kennis gekreegen, als om dat wy, volgens de Octroijen en Conftitutie van de Compagnie verp'igt zynde tot de waarneeming der belangens van de gemeene Participanten, in zaaken de generaale Comoagnie concerneerende, geoordeeld hebben, in een geval van zodanige importantie, als het tegenwoordige, niet te mogen nalaaten, onze geringe Confideratien mede, na ons beste weeten, aan Uw Hoog Mog voor te draagen.
Byzonder aangenaam was het ons, Hoog Mog. Heeren! te verneemen, dat Uw Hoog Mog. hadden kunnen goedvinden, omtrent dit werk der Redresfen dit Bericht te requireeren van de Leden der Directie, by de refpective Kameren der Maatfchappye, en daar door aan Bewindhebberen en beéédigde Hoofdparticipanten gelegendheid te verfchaffen, om hunne gedagten en remarques dieswegens aan Uw Hoog Mog. te fuppediteeren, ten einde zodanige esfentieele veranderingen in de Adminiftratie van deze Sociëteit niet finaal te arrefteeren en te introduceeren, zonder Bewindhebberen en ons daarop alvoorens te hebben gehoord.
En wy flatteeren ons derhalven, dat door dezen weg nu eerlang eens van deze presfante zaak eene, voor de Compagnie gelukkige afkomst, zal kunnen gemaakt worden.
Dat'er in de tegenwoordige fituatie van de Maatfchappy Verbeteringen en redre.-fen tot fouiien en herftel van dezelve nodig en nuttig zyn , kan naons begrip, Hoog Mogende Heeren! niet tegengefproken werden.
Want,offchoon de om Handigheden van de Compagnie zig by het uitbarften van den Èngelfchen Oorlog, in een gunftiger ligt vertoonden , dan eenige paren te vooren, en de verbetering derzelve dus mogelyk zonder dat fataal Evenement, had kunnen blyven continueeren ;
Zo is echter by de kundigfte lieden van het Ee«
wind



JAARBOEKEN, July, 1790. i8ir
wind d'zer Maatfchappy vöo- lang geobferveert, en erkend, dat ook, in het beftier der zaken hier te Lande, zodanige weezentlyke gebreken refideeren, dewelke inderdaad, als de waare en voornaame oorzaak waaren aan te merken, van de verkeerde directie en grove abuizen, in Indiën plaats hebbende, en zonder prompte en efficatieufe Voorziening, zodanig de overhand moeten neemen, dat het noodzaakclyk gevolg daarvan niet anderskonde zyn,dan ' de totaale rui'ne van de Compagnie. \
Getuigen hier van zyn de Registers van Uw Hoog Mog. van 1741 en 1742, en de menigvuldige Deli-' beratien toen gehouden, over de Redresfen in de Adminiftratie der Oost - Indifche' Compagnie te in troduceeren.
Getuigen hier van in het byzonder, de zeer ernftige Voorftellen en Raadplegingen over hetzelve onderwerp in de jaaren 1754 en 1755 by de Bewindhebberen en beéédigde Hoofdparticipanten gehouden , ten einde te onderzoeken het toenemende verval, ende daar ui r eindelyk onftaane zorgelyke ftaa der Maatfchappy, en welke voldoende middelen van redres tot behoud en herftel van dezelve, in het werk zoude kunnen worden gefteld.
Commisfarisfen tot die Befogne begreepen toen ook wel, dat men met het maken van Redresfen en veranderingen in de Conftitutie der Directie , zeer omzigtig te werk moest gaan, maar dat men egter het zelve daarom niet geheel moest nalaaten of uitftellen, voor al, als daar door aan de Regecring van Indiën een blyk gegeven wierd, dat men bier, niet alleen met woorden , maar daadelyk en met allen yver, het werk doorzette , zonder het welk men van alle aangewende pogingen alhier, ten minften in Indiën, geen fucces te wagten had.
Uit de befchouwing en overweeging der nadeelen, uit een verkeerde Directie van de Indifche, en de weinige oplettenheid der Nederlandfche Regeering, in het ftuk van den Handel refulteeiende, Dddddd 3 toon.
AMSTEE.DAM.
Herigt >an
Hoofdlarticilandene AmIcldam.



rti» NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-. ,
8tfx-
TJAM?
Berigt van Hoofdparticipantente Amfeldam
toonden gemelden Heeren aan, aan wat gevaa-
ren een Commercieerend Lichaam , door eene ignorantie der eerfte Elementen van de Negotie , is bloot gefteld , en welk getal Millioenen de. Compagnie daar door in weinig jaaren kan, en waarlyk heeft komen te misfen, en ter contrarie dat de ftaat der Compagnie niet meer als zorg-, lyk zonde aangemerkt worden, zodra de Leden van het bewind, de daar in refideerende waare oorzaaken van het verval, byzonder in Indiën, . met betaamelyken ernst en cordaatheid zouden gelieven te redresfeeren, het welk egter on doenlyk zoude zyn, indien niet deze defecten, in de Nederlandfche Huishouding, in welke zekerlyk die mercantieele fchikkingen niet gevonden wierden , die tot een Negotieerend Lichaam behooren, praalabcl gecorrigeerd uierden, gelyk men ook. reeds voor lange by het Bewind zelve, wel had begreepen, de gevolgen van dit gebrek aan dc vereischte kundigheden, cn een geduurig toezigt en onderzoek der verantwoording van de Indifche Adminiftratie, en ter fuppletie van het zelve ook wel bedagt was geweest, om eenige , dog weinige voldoende middelen te introduceeren, wordende vervolgens uit deze eenvoudige opgaave der gebreken afgelegt en aangeweezen de natuurlyke en efficatieufe middelen van Redres , hoofdzakelyk daar in moetende b. ftaan, dat volgens de primitive gronden van de Conftitutie der Compagnie de middelen van deszelfs beftaan, ende Directie daar over, niet by continuatie werden overgelaaten aan de Ministers der Compagnie in Indien, die eigentlyk alleen moeten gehoorzaamen, maar niet gebieden, en aan. wien zo, een voornaam gedeelte van het Bewind niet geheel mag werden toevertrouwt , maar dat t'e Leden van het Bewind alhier zel< ve op zig neemen een naauwkeurig onderzoek; fan deze middeknvan beftaan der Maatfchappy,
die.



JAARBOEKEN, July, 1790. 1813
die alleen in derzelver Handel zyn gelegen, en 1 waar van in den boezem der Compagnie en uit s deszelfs Papieren en Retroacta door applicatie en j oplettenheid, de vereischte kunde tot behandeling dier zaaken kan worden verkreegen, ten e'm-j de dus de voorige lethargie, waar door de Ne-i derlandfche Maatfchappy zig zo notabel distin-j gueerde van die van haare Compediteuren, als; door een imperceptibel middel te corrigeeren ,j en daar aan die oude Activiteit, welke onze voor-1 ouders als de ziel van het Vaderlandfche Op-j perbewind aanmerkten, te fubftitueeren.
Wy hebben gemeend deze begrippen van deLejr|en der Directie, te dier tyd aan U Hoog Mog. korte, fyk voorgedragen, te moeten allegueeren, ten einde daar uit te doen zien, dat men nooit gefchroomd heeft cordaatelyk te advoueeren de gebreeken die men in de Exercitie der Adminiftratie van Compagnies belangens, bevond te zyn ingefloopen; dog ook , hoe men teffens bedagt is geweest, om dat gebrekige te verbeteren door ge; fchikte middelen, hoe wel wy echter twyffelen, of het geene met dat heilzaam oogmerk ti en beraamd , en in het werk mag gefteld zyn aan de verwachting heeft beantwoord.
Maar wy houden het voorzeker, dat de tegenwoordige , zo achterlyke ftaat der Compagnie, ook nog huiden eensdeel aan de hier boven vermelde oorzaaken toegefchreeven moet worden , en dat dezelve in de twede plaats notabel is verergerd, en door den laatften Oorlog in zo akelige omftandigheden gebragt, dat de Maatfchappy zonder adfiftentie van den Souverain , en zonder nieuwe en buitengewoone efforts in zich zelve, onmogelyk te fouteneeren, veel min te herftellen is.
Het is wel niet dan met weerzin en het uiterfte displaifier, dat men zig dit ongunftig Tafereel van 'sCompagnies zaaken voor oogen fielt; maar Dddddd4 te
IEL)AM.
'erigt .
an
ioofd>artici-'.•anten e Amleldam.



Am-
5tel-
Berigt
van
Hoofd-
partici
panter,
te Am
(leldan
ÏS14 NIEUWE NEDERLANDSCHË
te vergeefs en verkeerdelyk z'mle men trachten voor zich zeiven en voor Uw Hoog Mog. te verbergen , of te deguifeeren eene waarheid , van welkers recht bezef en overtuiging in dit tydftip het behoud van dit zo important Lichaam geheel fchynt aftehangen, En waarom zoude men ook zwarigheden maa- ken , even gelyk onze Pradecesfeuren, rondborftig te erkennen, dat 'er in de beheering en be. diening van een zo omllagtige en uitgebreide So!. cieteit diverfe abuizen en gebreeken kunnen zyn ' ingeflqopen, en ook thans nog plaats hebben, die gecorrigéert kunnen en behooren te worden.
Daar men doch'gerustelyk vertrouwen mag , dat geen redelyk en kundig Mensch , dezelve, zo min als de Calamiteiten van den Oorlog, welke de Maatfchappy den laatften (lag hebben toegebragt, zal toefchryven aan verkeerde practykers of moetwillige verzuimen van het Nederlands^ opperbewind , "het welk even weinig, als dePoütique Regeeriiig der Republiek, deze uiterfte gevolgen yiUi de verfchillen met het Ryk van Engeland had k'unnen voorzien of in tyds zich daar tegen wape« hen.
Hoofdparticipanten hEefiteeren derhalven niet, om' met Bewindhebberen toe te ftemmen, dat 'er volgens hun begrip en kennis van 's Compagnies zaaken ook nog tegenwoordig in de behandeling der wezentlykfte belangens en middelen van 's Compagnies beftaan gebreeken reiideeren, dewelke ver-, betering vcreifcheh,
En daar de middelen ten dien einde by de Refo. lutie van Hun 'Hoog Mog. van 1743 vastgeltcld, ende federt aangewende pogingen by de Leden yan het bewind zelve, zekerlyk niet hebben gehad dat compleet fucces, het geen men 'er zich van had vooi gefteld, 'en de Redresfen thans by Haa? Edele Groot Mog. na behoorlyk onderzoek
xype Deliberatie geprojecteerd, eeriiglyk gegrond



JAARBOEKEN, July , 170°. i8ij
Eyh op dezelve obfervatien , en ingericht, tot verbetering derzelve defecten, als hiervooren gebleeken zyn, de ernitigfte Deliberatien van Bewindhebberen en Hoofdparticipanten reeds voor lange te hebben bezig gehouden , doch inderdaad meer en recht gefchikt , om op eenmaal en met energie de Hoofdkwaal in deszelfs waare Source aan te tasten, en het werk, dat'ten dien einde begonnen en verricht moet worden, dadelyk en ernftig te onderneemen en behoorlvk uit te voeren. _ _
Zo kunnen wy ondergeteekende Hoofdparticipanten, Uw Hoog Mog. mede zullende dienen van ons nedrig bericht, niet anders zeggen, dan dat wy het ter bevordering van de belangens van de Compagnie en van de Participanten onze Committenten hoogstnoodzaakelyk achten , en dus m'ets meer verlangen, dan dat eindelyk eens zodanig of foortgelyke middelen van Redres, als by het Plan van de Heeren Staaten van Holland zyn voorgefteld, of by Uw Hoog Mog. na overwogen te hebben de Confideratien van Bewindhebberen, dienstig zullen worden geoordeeld, mogen vastgefteld en effeétivelyk , zonder verder dilay, in train gebragt worden.
Op dat dus door eene zo fenfibele, en Conftitutioneele verandering in de Nederlandfche Directie, en door de vereende pogingen , en een dragtelyke medewerking van alle deszelfs Leden, onder de gunftige en aanhoudende Befcherming , en efficatieufe onderfteuning van den So'uveraiti , de verva'le zaaken en Commercie dezer, eertyds zo magtige en voor het lieve Vaderland in het algemeen altoos zo onontbeerlyke Maatfchappy, eens weder opgebeurd,en dezelve langzamerhand tot haar voorig credit, en vermogen herfteld moge worden.
Op deze wyze de vryheid genomen hebbende, aan Uw Hoog Mog. voor te dragen de gedagtev van Hoofdparticipanten , over de nuttigheid.de Dddddd 5 Re
ka-
iTELDAM.
Berigt van Hoofdparticipantente Amfleidam.



iSiff NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stelDAM.
Berigt van Hoofdparticipantente Amfteldam.
Redresfen in het generaal, zy het ons nog vergund , op de voorgefiaagene middelen in het byzonder , eenige weinige refleélien hier by te voegen.
En dewyl Heeren Bewindhebberen dezer Kamer aan Hoofdparticipanren wel opening hebben willen geven van de Confideratien by Hun Edele Achtbaare g vallen , op het Plan door de Provincie van Holland geproponeert, zo kunnen wy dit point zeer kortelyk behandelen.
Uit dit gecommuniceerde hebben de Ondergeteekende met veel genoegen vernomen, dat Bewindhebberen ten opzigte van het wezentlykfte Hoofdpoint, te weeten: de introduétie van eenige nieuwe Leden, in het beftier der Compagnie hier te Lande , mitsgaders het groote oogmerk van deze nieuwe inrichting, en het werk , het geen aan dezelve zoude werden gedemandeert, genoegzaam o vereen (temmen met de intentie der Hollandfche Relolutie , immers geene zodanige e<4entieele remarques daar omtrent inbrengen , waar door de executie van het geheele Plan, als ftrydig met het welzyn der Compagnie en dus niet raadzaam, voorgelteld zoude worden.
Komende het ons veel eer voor, dat by eene nadere overweeging en infchikking dezer gefuppediteerde Confideratien, het Plan der Redresfen inderdaad nog tot meer perfectie gebragt zal worden.
Want immers, of aan deze nieuwe Leden den titul van Bewindhebberen , dan van beéédigde Hoofdparticipanten zal werden gegeeven, fchynt vry onverfchillig te zyn, als maar derzelver perfoneele qualiteiten, kundigheden en merites gefchikt zyn, ter bereiking van het groote oogmerk : waar van het wel of kwalyk (lagen dezer gewigtige Operatie ten eenemaale zal dependeeren.
Komende ons de Confideratien van Bewindheb-



JAARBOEKEN , July, 1700. 1817
hebberen , omtrent het getal, de rang, en het hooftwerk derzelve, zeer gegrond enaannemelyk
V°Maar daar, volgens het Plan der Heeren Staten van Holland, de Commisfie van beéédigde Hoofdparticipanten merkelyk van natuur zoude veranderd en geampüeerd werden, zo dat dezelve van notabel meerder influentie op de behandeling, en het beftier der zaaken van de Compagnie zoude werden', verzoeken wy op du Point als wel byzonder deze onze post concernerende , onder het oog van Uw Hoog Mog, te mogen brengen, dat waarfchynlyk by Heerer Gecommitteerden van Haar Edele Groot Mog tot het onderzoek van 'sCompagnies zaaken, in aanmerking zal zyn genomen , tot welk oog merk deze post van Hoofdparticipanten is mge richt, te weeten om voor het interest van di gezamentlyke Participanten te waaken, en me alle attentie en asfiduiteit toe te zien , en z.< veel mogelyk te zorgen , dat de Adminiftratr der belangens van hunne Committenten in alle] opzigte tot het meeste profyt en de voorfpoe der gemeene Sociëteit werde gevoerd en waai genomen. i ]■ ,
En dat derhalven met de geprojecteerde vei andering en vermeerdering van dit Collegie z< kerlyk bedoelt is, om het zelve, als repreler teerende het geheele Lichaam der Participanten van meer nut te doen werden , en des te beti in ftaat te ftellen, om met effect, te voldoen aa het but van deszelfs inftelling.
Dat bygevolge , indien aan deze op nieuw aanteftellene perfoonen, niet gegeven wierd ee qualiteit, die hun in eenige meer directe betrel king op het Corps' der gezamentlyke Gemtere feerdens, en als uit dezelve fpeciaai gecommi teerd tot waarneeming hunner belangens, dee voorkomen en verpligtte , aan de intentie v:
Am-
steldam.
Berigt van Hoofdparticipantente Amfieldum
>
1
1
>
t
n
1 n
st-
i
m
ie



1318 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
st^l15 am.
Berigt vin H>ofd. panici-
fnten te Amfteldam,
de Hollandfche Gecommitteerdens niet zo volkomen zoude beantwoord worden.
Wy vinden ons te meer verpligt, Hoog Mog. Heeren! alhier deze remarque maken, daar wy by ondervinding overtuigd zyn , dat, zal deze' onze post tot wezendlyke dienst en ter bevordering van den wehtand der Maatfchappy, te gelyk met die van Heeren Bewindhebberen, ooit kunnen ftrekken en vervuld werden, de by het Hollandfche Plan daaromtrent beraamde verandering zeer nodig en gefchikt zoude zyn.
Wy voor ons ten minften willen gaarne erkennen, van deze onze pligt ons niet te kunnen acquiteeren, zo als derzelver inftelling fchynt te vereisfchen, gelyk Uw Hoo/ï Mog. dit gemakkelyk zullen begrypen, winneer in aanmerking gelieven te neemen:
Dat wy wel by de Vergaderingen en Befognes der gezamentlyke Kameren , en ook by de Deliberatien van onze Kamer over zaaken de generaale Compagnie raakende, kunnen adfifteeren , maar dat wy
i°. Overal, niet dan eene prsadvifeerende ftem hebben.
a°. Dat wy nooit eenige reguliere Befognes houden , gelyk daar toe ook, nog plaats, nog tyd, nog Ministers of Bediendens, nog Register, gedestineerd of voor handen zyn.
3". Dat het geadfigneerde Traétement van ƒ200 weinig geproportioneerd is, na den arbeid, en het nut, dat Hoofdparticipanten, ook na de idéés van het perfoneel Befogne , zouden kunnen en behooren te prefteeren.
En dat eindelyk, behalren alle de voorgaande redenen, ook de andere qualitetten en bezigheden, zo van ons Ondergeteekendens, als van de meeste onzer Praedecesfeuren, en Confraters, by de andere Kamers de beéédigde Hoofdparticipan. ten meest al volftrekt verhinderen, om zich met



JAARBOEKEN, Juty, 1790. 1819
asfiduiteit, en ernst toe te leggen op het onderzoek en de behartiging van 's Compagnies zaaken..
Om alle deze redenen zoude het dus naar onzej gedagten, aan het oogmerk der Hollandfche Refolutie, om ons, zekerlyk thans defectueus Colle-j gie, tot het nut der Compagnie, en tot dienst en gerustheid der gemeene 1 articipanten, onze Committenten te verbeteren, veel meer bea twoor den , indien dat Plan , immers in zo verre ge volgd wierd, dat de op nieuws in de meuedireéhe geïntroduceert zullende worden Leden, Sumntreerden in de plaarsder tegenswoordi<ie be-' éé igde Hoofdpa.itiC'p;mten, ten minsten by de Kamer Amfterdam, alwaar dog het groote werk door deze nieuwe Leden zal moeten verrigt worden , en alwaar ook altoos verre het grootfte deel der Geïnteresferrdens gevonden word.
Het zy dan, dat déze Heeren den titul hadden van beéédigde Hoofdparticipanten , of van Bewindhebberen , gelyk dit by de West-Indifche Compagnie plaats heeft, kunnende zy in dit laatfte geval ook zeer gevoeglyk in (tem , rang en regten of agrementen, met de andere Heeren Bewindhebberen gelyk gefteld worden, zo als deze, om goede redenen, meer toonen te verlangen.
Terwyl wy Ondergeteekenden , indien zulks ter faciliteering van dit voorftel kan ftrekken , bereid zyn, vau nu af aan onze posten te refigneeren, en geheel ter dispofitie van den Souverain te ftellen.
Omtrent de te requireeren qualiteiten dezer nieuwe Leden , zouden wy denken , dat het vermei de by het 2 Artikel in het Hollandsen Plan genoegzaam ware, immers dat men om alle captier voor te komen, de hoegrootheid van de Direc tien, die Kooplieden nog zouden mogen behou den , niet aan eenige Taxatiën zouden behoorei onderhevig te maaken.
£n wat aangaat het groote Point, daar he
voor
tel-
)AM.
'terigt >an
Hoofd' i.artici'>ciatente Amt'teldam*
1
t



Am- .
STELTjAM.
Berigt van Hoofdparticipantente Amfteldam.
1820 NIEUWE NEDERLANDSCHE
voornamentlyk op aan zal komen , te weeten het werk, dat door hun verricht zal werden, zienwy dat de idéés van Bewindhebberen , tegenwoordig zeer wel overeenkomen, met die van de Leden der Directie; in de jaaren 1754 en 1755 , zo als dezelve hier boven breeder zyn gedetailieert, en ook met de gedagten, en de intentie van de Hollandfche Heeren Gecommitteerden.
Wy verzoeken alleen te mogen remarqueeren, dat, zo wanneer Hoofdparticipanten in funclie blyven, en dus by de Befognes over de Concept-Re fcriptien na Indiën zullen adfifteeren, die Concepten, en het Verbaal, door de. Leden van het nieuwe Departement geformeert, als dan ook aan hun te vooren, ten fine van examen, ter hand gefteld behooren te werden.
By het (lot van Art. 8 der Confideratien verzoeken Bewindhebberen permisfie, om na de eerfte Vergadering van Zeventienen, indien eenige zwaarigheden in de executie van de middelen van Kedres zig mogten opdoen, Uw Hoog Mog. de noodige alteratien voor te liaan: wy meenen , Hoog Mog. Heeren! dat zulks aan de Directie niet alleen, na die eerstgemelde Vergadering, maar reu allen tyde behoord vry te ftaan; ja dat dezelve hier toe uit zig zeiven gerechtigt en allezints verpligt is, waar toe het jaarlyks Rapport, door de Leden van het Bewind, aan Uw Hoog Mog. of Haar Edele Groot Mog. volgeris Art. 9. van het plan te doen , telkens eene gefchikte gelegenheid zal aan de hand geven.
Omtrent het getal dezer nieuwe Leden, die by de differente Befognes, volgens Art. 10 zullen adfifteeren , zy het ons vergund aan te merken , dat by die, welke over het Verbaal, en de Refcriptien na Indiën , door gemelde Leden geconcipieert, en dus over het Hoofdwerk van hun Departement niet in 'sHage, maar veel beter, en zo als wy begrypen , dat het nut der Compagnie
vol-



JAARBOEKEN, July, 1750. 1821
völftrekt vereischt, alhier gehouden zouden moeten werden, om even gemelde reden ; wyl de groote helft of vier van Hun, behoorden tegen. Woordig te zyn
De aanftelling dezer nieuwe Bewindhebberen komt ons voot, dat zeer gevoeglyk op den voet van het Hollandfche Plan zal kunnen gefchieden.
En ten opzigte van de Tradementen aan dezelve toe te leggen, con formeeren wy ons met de remarque van Bewindhebberen op 't 3 Art. van het Plan.
Alleenlyk folliciteerende, dat deze nieuwe en buitengewoone kosten mogen gevonden werden buiten bezwaar van de Compagnie, en dus van de Participanten in dezelve, die nu eenige jaaren agter den anderen, alle genot van Hunne, in het Fonds dezer Maatfchappy geplaatfte Capitaalen, hebben moeten misfen.
En dit laatlle point, Hoog Mog. Heeren! meriteert inzonderheid de attentie van den Souverain, gelyk uit de Addresfen daar omtrent aan Uw Hoog Mog. en Haar Edele Groot Mog. meermaalen, en nu nog onlangs gemaakt, ten overvloede condeerd, waarom wy ook niet mogen nalaaten, by deze gelegenheid, de belangens der Participanten , ja de zeer kommerlyke en benauwde omftandigheden, vau zeer veele onder dezelve , veroorzaakt, door het evengemelde langduurig ge mis van alle vrugten hunner eertyds jaarlyks rendeerende effecten, aan de gewoone edelmoedig' heid ,• en benevolentie van den Souverain jegeni deszelfs goede, dog behoeftige Ingezetenen, or. het ernftige te recommandeeren.
Gelyk wy reeds voor lange, tot apui van der zei ver verzoeken, alle gevoeglyke pogingen, vo*
gens onze, pligt mede in het werk zouden geftelc
hebben, indien wy daar van eenige vrugt haddei kunnen voorzien, hangende de Deliberatien vai
Uv
Am-
5teldam.
Berigt van
Hoofd-^ participantente Amfteldam.
I 1 1 r



Am-
st'ldam.
Berigt yan ■ Hoofdparticipantente Amfteldam,
i8aa NIEUWE NEDERLANDSCËE
Uw Hoog Mog. over het Plan der Redresfen, het welk wy ons "gevleid hadden, dat voor een geruimen tyd reeds op een of andere wyze, tot conliftentie en effect zoude zyn gebragt.
En het zyn deze zelve belangens der Participanten , welker behartiging en bevordering ons fpeciaai is aanbevoolen , en de hooge noodzaakelykheid , om derzelver, inderdaad zo gegronde,zo billyke, en teffens met zo veel menagement en eerbiedige difcretie onder het oog van Uw Hoog Mog. en de Heeren Staaten van Holland, gebragte verzoeken , en hunne daarby na waarheid voorgeftelde nooden en behoefteus, eenmaal door gepaste voorzieningen te voldoen, en zo veel mogelyk te gemoed te komen, dat wy de vryheid moeten neemen, aan Uw Hoog Mog. by dezen nog een reflectie voor te dragen, omtrent den tegenwoordigen ftaat der Compagnie, en de middelen welke tot redres ftaan aangewend te worden , hier in beftaande, dat Hoofdparticipanten zeer wel perietreeren, en volkomen overtuigt zyn , dat de voorname fource van de veragtering van's Compagnies zaaken , zedert langen tyd, in der daad te zoeken is in eene min oplettende, en mogelyk ongelukkige beftiering der eenige middelen van beftaan, dat is van den Handel der Maatichappy byzonder in Indiën, en dat derhalven de 'groote redresfen en middelen van herftel ook ingericht moeten zyn, ter verbetering van deze hoofdkwaal, en om de gemelde Adminiftratie op een betere voet te brengen, gelyk dan ook daar toe, het Plan van Hun Edele Groot Mog. zoude moeten ftrekken.
Maar, wanneer wy, Hoog Mog. Heeren! m aanmerking neemen de importante verliezen, welke de Compagnie by den laatften Oorlog, zo m Schepen, Goederen, als in haare Rechten en Posfesflen in Indiën , heeft geleden, het gevaar,
waar



JAARBOEKEN, i7Jö« xgag
waar aan dc verkregerie voorrechten, en de blytebaare oogmerken der Èngelfchen, de Maatfchap- : py, in een van haare voornaamfte branches van Commercie komt bloot te ftellen;
De vermindering j welke dc Compagnie waar-, fchynlyk uit dien hoofde in haare revenuen zal« komen te ondervinden;
De extraordinaire en groote onkosten j Welke; zy ter reparatie van geledene fchadens en ter be- ■ veiliging en defenfie van haare kostelyke Posfes*-, fien en Effecten nog verder zal moeten aanwen-, denj ten einde haar aanzien en credit bv de -Afiatife Vorsten te herfiellen, en haar Commercie tot voorige bloey en activiteit te brengen, en ein* delyk de oneindig zwaare last van nieuwe fchulden , welke de Compagnie federt eenige jaaren i-eeds heeft gecontracteert, en apparent nog zal moeten vermenigvuldigen, om haare zaken gaan* de te houden, cn welke zo ten aanzien der jaarlykfche interesfen , als noodzaakelyke aflosfingen aanmerkelyke buitengewoone uitgaven zullen requireeren ;
Zo vreezen wy niet alleen 4 maar houden on£ verzekert j dat de geprojecteerde Redresfen , hoe gepast en nuttig j ook nogthans nooit van die goede en prompte uitwerking Zullen zyn $ dat 's Compagnies inkomften daardoor binnen zo korten tyd* en zo aanzienlyk gebenificeert zullen werden, als volftrekt vereischt fchynt te werden $ om dit Lichaam zonder contiiiueele fubfidien of Negotiatien by provifie (taande te houden, laat ftaan aan do deelgenooten weder eenig genot van Capitadlen te bezorgen.
En het zyn deze Confideratien $ welke Hoofd* participanten doen begrypen , dat men, bshalveri de beraamde middelen ter verbetering van het be-» ftier van 'sCompagnies Handel , als de Hoofdzaak, die de vermeerdering van haare inkomften" ixiet 'er tyd zal moeten effectueeren, ook teffens Eeeeee wsl
Am-
iTEL-3
)AM«
'Ist'igt <an
Hoofl > artiet3 santen e- Anu Icldam,



i824 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Berigt yan Hoofdparticipantente Amfteldam,
wel bedagt mogt zyn op middelen van menage, en vermindering van onkosten in 's Compagnies zo omflagtige en kostelyke Adminiftratie en Huishouding hier te Lande.
Hoofdparticipanten willen daarmede niet te kennen geven, dat 'er in dit opzigt grove misbruiken of verkeerde practyken, by hun weeten zouden plaats hebben.
Maar een Sociëteit van zo grooten omflag en uitgebreidheid, die wegens alle haare diverfe Departementen, Huishoudingen, Werven, menigte van Direfteuren en Bediendens &c., önmogelyk altoos onder even goed opzigt en met de beste ordre en oeconomie kan werden geadminiflreert, zal niemand ontkennen, dat fufceptibel zoude weezen voor diverfe verbeeteringen, en menages in de onkosten en uitgaven van haare dagelykfche huishouding en beftier.
Op gelyke wyze als deze operatien, om geen presfante redenen, eertyds by fommige Provinciën , en voor al by die van Holland , nu ruim 25 jaaren geleden, ondernomen, en met gevvenscht filcces volbragt zyn , waar van men thans het vrugtbaar effect zo notabel tot nut van het geheele Bondgenootfchap ondervonden heeft.
Even als by het 8 Artikel der beraamde Poincten, by de Hollandfche Refolutie , en by de Confideratien van Bewindhebberen op het zelve, gefprooken werd van het intrekken van fommige Comptoiren in Indiëu, en het verminderen van den omflag van anderen, zouden dergelyke en andere Pointen tot vermindering der excesfive kosten van de Directien en den omflag alhier, ook wel meriteeren eens in aanfehouw en overweeging genomen te werden.
Dewyl, wat ook het heilzaam gevolg der Hoofdredresfenmet 'er tyd moge weezen, zonder sroote en fpoedige menages, en meerdere fpaarzaam. heid, de Compagnie na het inzien van Hoofdpar-



JAARBOEKEN, July, 1790. iftaj
ticipanten niet kan blyven fubfifteeren tot nut en voordeel van het Vaderland, nog van de Participanten.
Wy zullen, Hoog Mog. Heeren! op dit iujet üiet treden in eenige byzonderheden, als ten dezen niet te pas komende.
Alleenlyk wilden wy nog aanmerken, en hierop imploreeren wy in het byzonder Uw Hoog Mogende ferieufe attentie, dat het affchaffen der Haagfche Befognes ("een werk zo kostbaar, van zo weinig nut, en daar door immers thans zo overtollig, om niets meer te zeggen , dat zeer veele Bewind-* hebberen zig de bywooning derzelve geheel en al' onttrekken,) en met dezelve ook van de gantfche Haagfche Huishouding een zeer nuttige zaak voor de Compagnie zoude weezen, dewelke gepaard met eene vermindering, zo veel mogelyk, der zwaare onkosten van het beftier en de bediening van dit zo geëxtendeert Lichaam, een dadelyk profyt zoude aanbrengen , waar uit terftond voor een gedeelte zoude kunnen gevonden worden de interesfen der laatst gecontracteerde fchulden*
Hoewel het ons eer wenfchelyk dan waarfchyn-% lyk voorkomt, dat de Maatfchappy zich op den duur zal kunnen ftaande houden, zonder nog wezenlyker en gewigtiger reformes en reductien, of combina' tien van de altoos zo kostbaare en thans voor het gemeene welzyn der Sociëteit zekerlyk zeer fchaadelyke vermenigvuldiging vaö haare differente Kameren of Departementen, met al den omflag en kosten tot derzelver Adminiftratie behoorende.
Om nu van geen andere daar uit refulterende in* convenienten en nadeden te gewaagen.
Ten zy de Souverain door aanhoudende gunsten en fubfidien mogt goedvinden haar efficatieufelyk te adfifteeren en te onderfteuncn.
Wy vragen eerbiedig verfchooning, Hoog Mog. Heeren! indien wy door deze remarques de paaien van het van ons gerequireerde Bericht geoordeeld mogtea werden, te buiten te zyn gegaan; maar het is alleen het belang en de zo billyke kiagten der Eeeeee 2 " Par-
Am*
STEl> DAM»
Herigt van Hoofdpar tic i* pariten te Am* 'leldantt



AMst eldam-
Berigt
van lïwfdparticipuntente Amfteldam
i826 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Participanten , welke ons bewoogen , en als verpligc hebben, dezelve by deze occafie te opperen, of het misfchien mogt ftrekken, om de attentie op dit ftuk eens wakker te maaken, en eer het te laat zal zyn,aanleiding geven, om ook daaromtrent gepaste en noodige veranderingen en redresfen in her; werk te ftellen.
■ Betuigende wy hier mede geen ander oogmerk te hebben, dan het waare nut en welzyn der Maatfchappy en van zo veele ongelukkige Deelgenoo-
. ten in dezelve, na onze geringe begrippen, en zo veel in ons is, te bevorderen.
Omtrent de 23 Poincten, behoorende by het Hollandfche Plan, begrypen wy Hoog Mog. Heeren, dat eigentlyk geen bericht is gerequireert, gelyk wy dezel ■ e zo zeer ook niet aanmerken, als opgegeven middelen van redres, dan wel als zodanige, welker obfer vantie ferieufelyk zoude werden gerecommandeerd En daarom zullen wy ons nopens dezelve ook met
inlaaten , ;• , n 'ai
Hoewel wy moeten erkennen, dat de refiettien bv Bewindhebberen op het eerfte der Pointen, aan Uw Hoog Mog. gemaakt, ons mede zeer gegrond en folide zyn voorgekomen.
Voorts in alles ons fubmitteerende aan het verKgt. oordeel van Uw Hoog Mog.
Zullen wy deze beffuiten, onder afbidding van Gods Heilige Zegen over de Perfoonen en Deliberatien van U Hoog Mog., terwyl wy de eere hebben ons refpectueufelyk te noemen,
HOOG MOGENDE HEEREN! (Onder flond) Uw Hoog Mog. zeer gehoorzaame Dienaaren , QVas getekend') HUIDEKOPER van MAARSEVEEN, G. de GRAAF, N. GEELVINK, W. C. BACKER. Amfterdam den 10 January 17SÖ.
Om*



JAARBOEKEN, July, 1790. 1827
Omtrend het beftier of bewind der Oost . Indifche Compagnie, was by de Provincie! Holland voornamenlyk in aanmerking geko-1 men , het oprigten van een Vyfde Departement, en deswege een Plan ter Vergaderin. ge der Algemeene Staaten op den 11 February 1786 ingebragt, en aldaar met vier Remmen, tegen drie, byzonder tegen de allerfterkfte protesten der Provincie Zeeland, befioten.
Omtrend dat ontwerp van een vyfde Departement, hadden Bewindhebberen der Kanier Amfteldam, alvorens, aan de Staaten van Holland voorgedragen de navolgende
Confideratien yan de Kamer Amfterdam, op de 12 Poincten van redres, gearreftéerd by Plan Edele Groot Mogende, en zo yerre dezelve na het oordeel yan Bewindhebberen eenige verandering behoorden te ondergaan.
Art. 1. Tn plaats van het getal Hoofdpartici* pantcn by de refpective Kameren te vermeerderen , het jegenswoordig getal van Bewindhebberen by de Kamer van Amfterdam te vermeerderen met zes.
Deze als in eene vyfde Departement in gemelde Kamer te doen arbeiden.
Hun Departement te noemen, dat tot de Indifche zaaken.
En hun werk te bepaalen, als by Art. 8 en 9 zal worden vermeld.
Het fpreekt dus van zelve, dat deze nieuwe Leden, Bewindhebberen wordende, zy vervolgens behooren te zyn de jongfte in rang, met dien verftande, dat, wanneer daar na de plaats van een der jeEeecee 3 gens-
Slm-
tee)am.



jg28 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
UAtit
Confideratien■yan de Kamer /imfieldam op de l% pointen.
genswoordige Bewindhebberen vervult zoude moeten worden, de als dan aantekomene den rang agter de thans aan te ftellene zouden behooren te hebben, en zo vervolgens hunnen rang behouden na de jaaren, iü welken zy zyn aangekomen.
2. Dat om alle die zelve redenen, waarom de nieuwe Leden geene Ampten of Bedieningen mogen bekleeden, ook daarom de requiliten voor de Leden kundig in de Commercie, deze behooren te zyn, dut zy of Kooplieden moeten zyn geweest, of zo zy dit nog werkelyk zyn, de directie van hun Huis zo veel mogelyk immers voor het grootfte gedeelte moeten overgeven aan anderen, en geene directien of adminiftratien hebben,zo groot, dat daar door belet zoude worden, zig geheel aan de belangens van de Maatfchappy over te geven.
Deze nieuwe aan te ftellene Leden behooren dezelve eeden te prafteeren, als de jegenswoordige Bewindhebberen vcrpligt zyn.
3. Daar nu deze Leden geen ander Hooft werk om handen mogen hebben , zoude men vermeenen dat aan hun toegelegt behoorde te worden een Tractement van ƒ jcoo : o : o in het jaar, daar by in confideratie gevende, om daar van ƒ 2500:o: o aan vast geld toe te leggen, en de overige f 2joo : O : o by weege van praefentiegcld, des hoods tusfchen haar zelve te reguleeren.
Deze Leden zouden voorts, in alles, even als Bewindhebberen moeten geconfidereert worden, zonder dat daar omtrent eenig onderfcheid in het een of ander gemaakt zoude moeten worden, en hier door vervallen alle zodanige Artikelen, als by welke iets afzonderlyksaan Hoofdparticipanten was toegekend, of van dezelve gerequireerd.
4. Omtrent oit Artikel meenen Bewindhebberen geene reflectien te mogen maken.
5. Be-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1829
5. Bewindhebberen zouden vermeenen, dat dit Are. vervalt door het flot der confideratien op het 3 Artikel.
6. Hebben Bewindhebberen geene confideratien.
7. Deze Leden in een vyfde Departement van de Kamer Amfterdam werkende , vervalt de bedenkel ykheid van eenen Minister.
Voorts meend men, dat de aanftelling der benodigde bediendens voor het vyfde Departement door de Kamer zoude kunnen gefchieden op voordragt van de nieuw te ftellene Leden, welker kosten men vermeend, dat uiterlyk ƒ 8000 : o : o in plaats van ƒ 6000 : o : o zouden mogen bedragen, om daar door Lieden van meerder bekwaamheid te kunnen engageeren.
Deze bedienden behoorden dezelve Eeden te prfjefteeren, als de andere bedienden van de Compagnie.
8. Het werk van deze aan te ftellene Leden behoord te beftaan in het nagaan van de Indifche Brieven en Papieren,.van alle de boeken, geene uitgezonden , die betrekking hebben tot den Handel van dc Maatfchappy,in de Indiën, in het nagaan, welke verandering kan te weege gebragt werden in den Handel zelve , welke meerdere of mindere uitgebreidheid aan den Handel, als mede de vrye Vaart in de Indiën zoude behooren toegedaan te worden, welke Comptoiren ingetrokken, of derzelver omflag vermindert zoude kunnen worden, en voorts niets verzuimen om de waare belangens van dc Maatfchappy te helpen bevorderen.
Zy zullen onder hun opzigt doen concipieeren het verbaal uit de Brieven en Papieren, geméénlyk genaamd het Haagsch Verbaal, de refleeïien, die hun zouden voorkomen te moeten werden voorgehouden aan Generaal en Raaden, op atle voormelde Eeeeee 4 zaa-
Am-
steldam.
Confideratienvan de Kamer Amfteldam op dc 12 Pointen.



|83<5 NIEUWE NEDÈRLANDSCHE
Am uw*
Csnfedc.
fiiïtèfi
y/m de Kar/u r Amfteldam op de 12
pAiilcn
zaaken den Handel en Commercie concerneerendej zullen zy by Pointen in Gefchriften vervatten, en dezelve nevens het verbaal aan de Kamer van Amfterdam ter hand ftellen, ten einde het een en ander door die Kamer gebragt wierd ter kennisfe van de overige Kameren,om dezelve te examineeren,even als de ordre by de Compagnie dicteert voor het Verbaal en de Concept-Refcriptie, die thans in het Haagfche Befoigne vervaardigt wordt.
Zy zullen ook vepder zig moeten toeleggen om zig te bekwaamen tot zodanige verdere kundigheden , die betrekking hebben op het generaale en byzondere bellier in de Indiën, wordende de vryheid aan hun gelaaten om hunne refiectien daar omtrent by pointen ter refcriptie dienende, even als ■voren voor te dragen.
En ten einde de Kameren de gelegenheid te ge» ven, óm alles ook van hunne zyde te kunnen nagaan, zouden zy, daar het Verbaal ende Refcriptie op dc Brieven in de ordre der Comptoiren worden jngerigt, moeten zorgen, dat deze ter handftelling aan de Kamer van Amfterdam gefchiede, zo dra het Verbaal, en de Pointen voor de Refcriptie van jeder Comptoir, in het byzonder by hun zouden zyn gerefumeert.
Altoos zouden zy moeten zorgen, dat hun gantfehe werk met relatie tot het Verbaal, en de Pointen , ter Refcriptie dienende, bearbeid waren, met het laatfte van de maand Maart.
Na het afloopen van de Voorjaars - Vergadering van Zeventienen, in den Haag een Befoigne, beftaande uit Leden van alle de Kameren, daar onder begreepen eenige van de nieuw aanteftellene Leden , voorts het gewoon getal van beëedigde Hoofdparticipanten, en de Minifters van de Compagnie, jn welk Befoigne alleen zoude behooren te worden gelezen het geconcipieerde Verbaal, en de 'fointen ter Refcriptie meermaalen vermeld.
In dat Befoigne zouden behooren te worden gebragt



JAARBOEKEN, July, 1790. 1831
bragt de fchriftelyke adviefen van de refpective Kameren en verdere Leden van het Befoigne, bevattende hunne refiectien op voormelde Pointen, en zodanige anderen, alszy zouden vermeenen objecten ter Refcriptie uit te leveren, de verfchillende adviefen overwogen, en eindelyk daar uit geconftateerd worden de ingrediënten voor de ConceptRefcriptien.
Na het afioopen van dat Befoigne, zouden de Minifters van de Compagnie uit het geconftateerde volgens derzelver Inftructie de Refcriptie moeten coucheeren, dezelve, zo ras doenlyk, immers uiterlyk zes- weeken voor het houden der Najaarsvergadering aan de refpective Kameren doen gewor den, om Haar door gelegendheid te geven tot eet bekwaam examen van die Concept-Refcriptie, ter einde als dan de finaale Refcriptie in gemelde Na jaars - Vergadering, na een zeer ryp overleg te kun Den arrefteeren.
Endaar het wenfchelyk ware, dat de generaali Refcriptie op de Indifche Brieven en Papieren eer der konde gefchieden, als het gebruik mede brengt zoude het voormelde vyfde Depjartcment niets on beproeft moeten laaten, om te onderzoeken,in hoi verre den aart der zaak toelaat, daar in eenige ver andering te weeg te brengen , en de nodige voor Hellingen in de Vergadering van Zeventienen def wegens doen; en, in zo verre de Brieven uit Indië pointen mogten inhouden, die, zo zy zouden vei meenen, een fpoedige Refcriptie vorderden, zot den zy de pointen exactelyk moeten opneemeu, di in gefchriften vervatten, en aan de refpective Ks meren met derzelver advifen communiceeren, veei tien dagen,zo eenigzints mogelyk. voor het aar gaan der eerfte Vergadering van Zeventienen, d; gehouden zal worden na de Refcriptie van geme de Brieven, ten einde die pointen benevens al zu ke, welke door de overige Leden der Vergaderir van Zeventienen, het zy uit die Brieven, het z Eeeeee y u
Am-
steldam.
Confideratien * van de Kamer Ahijlef dam op de 12 poiritcïX'-
|
i
1
2
e 1-
E
y
it



1832 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
dam.
Conficle ratten van de Kamer Amfteldam op
dc 12
pqïntèd.,
uit nadere inkomende, als pointen, eene fpoedige Refcriptie vorderende, mogten geconfidereerd worden , overwogen , en als dan finaal gearreftéerd worden.
En daar het zoude kunnen gebeuren, dat in de executie van dit Artikel, en het tweede Lid van het zelve, beginnende na lut afloopen der Voqrjaart Vergadering van Zeventienen , zig by vervolg eenige zwarigheden opdeeden, zo moeten Bewindhebberen de- vryheid neemen om van Uw Hoog Mogende te imploreeren, dat het Hoogstdezelven behaagen moge, óm aan de eerfte Vergadering van Zeventienen, die gehouden zal worden, en dat dit geproponeerde nieuwe Departement zal zyn in train gebragt, over te laaten aan Uw Hoog Mogende, in dat geval zodanige alteratien voor te dragen , als zy ten meeften nutte van de Maatfchappy zullen oordeelen te kunnen ftrekken, ten einde door Uw Hoog Mogende daar op zodanige nadere Refolutie zoude kunnen worden genomen, als Hoogstdezelve zullen meenen te behooren.
9. Van den eisch van behoeften, die jaarlyks uit Indiën word ontfangen, behooren zy na een zeer fyp overleg, wat al, of niet voldaan moet worden, na aanleiding der Negotie-Boeken cn verdere Papieren een project te formeeren, na ingenomen te hebben de Confideratien van de refpective Equipagiemeefters, ingevolge de Refolutie der Vergadering van Zeventienen, in dato 10" April 1785, het zelve met concurrentie van Bewindhebberen van alle de Kamers in een Befoigne of Vergadering van Zeventienen helpen arrefteeren en verdeden.
10. Tot de Vergadering van Zeventienen, zullen altoos twee Leden uit het vyfde Departement werden geeommitteert.
Het fpreekt voorts van zelfs, dat alle die Leden zullen hebben een concludeerende ftem in alle



JAARBOEKEN, July, 1700. i8j3
Je Vergaderingen en Befoignes, en dus ook in alle Befoignes vafl de Kamer met een gelyk getal compareeren, als uit de andere Departementen.
Tot de volgende Commisfien zullen van de Leden uit het vyfde Departement moeren gecommitteerd worden, als:
Tot het Befoigne over den eisch van Behoeftens een of twee.
Tot de Haagfche Befoignes een of twee, tet befchikking van de Kamer.
Tot het Befoigne over den eisch van retouren, een.
Tot de Chinafche Commisfie, een.
11. Bewindhebberen vermeenen, dat door de vo rige Confideratien de Kamer van Amfterdam hel verlangde rapport zoude kunnen doen.
12. Het laatfte Lid van dit Artikel door d« Confideratie i. komende te vervallen, hebben Be windhebberen geene verdere Confideratien.
De Heeren, door de Staaten van Hollant en West-Friesland gecommitteerd tot di zaaken van de Oost-Indifche Compagnie bragten dan op den n February ]/86 te Staatsvergadering van Holland dit rappoi uit, het welk wy zo even te voren bl. 182 zeiden, op dien zelfden 11 February ter Vei gaderinge der Bondgenooten te zyn inge bragt, en met vier fternrnen befloten te zyn
De Heeren De Gy zeiaar, Van Berckel, Nedes burgh en Ryfer, refpective Penfionarisfen e Secretaris der Steden Dordrecht, Amfterdam , Ro terdam en Alkmaar, met den Raad - Penfionaris
ve
Am-
stf. Ijdam.
Con ft de.raticnvan de Kamer . Amfteldam op dc 12 poihicttl
l
» t t
T
n
»



1834 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Rapport nopens redres in dfi OostIndifcheCompagnie.
\ I
vervangende den Heer Van fFyn, Penfionaris der Stad Gouda, als by Hun Edele Groot Mogende Refolutie van- den 4 Juny 1783, tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie gecommitteerd, uit 'kragte van Hun Edele Mogende Refolutie van den 9 dezer, geëxamineerd hebbende de berigten en confideratien van Bewindhebberen der refpective Kameren , tot voldoeuing aan Hun Hoog Mogende Refolutie van den 19 December 1785, op het Plan van redresfen tot verbetering van het Huishoudelyk beltier der Oost-Ind. Compagnie door Hun Edele Groot Mogende beraamd, enden 5 January 1785 ter Generaliteit ingebragt, welke berigten fuccesfif ter Generaliteit waren ingekomen, als den 27 December 1785 van de Kameren Hoorn en Delft., den 30 December van de Kamer Zeeland, den 4 January 1786 van de Kameren Rotterdam en Enkhuyzen, den 10 January 1780" van de Kamer Amfterdam , den ie? January de Confideratien van beëedigde Hoofdparticipanten der Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Amfterdam, en op den 4 der gemelde maand January een Refolutie van de Heeren Staaten van Zeeland van den 29 December 1785, omtrent de Confideratien van Bewindhebberen ter Kamer Zeeland op het voorfz. Plan van redresfen; alle welke Rukken onder de Notulen yan den voorfchreeven 9 February zyn geïnfereerd.
Hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat het overtollig zoude zyn, om by deze gelegendheid eene breedvoerige adftrucïie te geeven, van de nuttigheid en noodzakelykheid van het invoeren eeniger verbeteringen in het huishoudelyk bellier van de Oost-Indifche Maatfchappy, daar Hun Ed. Groot Mogende by meer dan eene gelegenheid hun begrip dien aangaande ten duidelykften hebben genanifefteerd, zo wel als hunne volledige overtuiging , dat langs dezen weg alleen 's Lands Penningen en Crediet tot onderfteuning en opbeuring van
het



JAARBOEKEN, July, 1790. 1835
het Financieel vermogen dier Maatfchappy op eene wyze, waar toe men zig met behoorlyke veiligheid genoeg bevoegd zouden kunnen rekenen , aangewend zouden mogen worden.
Dat alle de tegenkantingen, die van tyd tot tyd tegen dit heilzaam, en alleen tot nut der Compagnie zelve ftrekkende oogmerk van Hun Ed. Groot Mogende befpeurd zyn, wel verre van de gronden , waar op eene verbetering in het bellier aangedrongen is, te verzwakken, in tegendeel dezelven allezints hadden verfterkt, voor zo verre daar uit meer en meer is gebleken, dat zodanig denkbeeld van verbetering niet alleen niet nieuw of gezogt is, maar te meermaalen den aandagt van Bewindhebberen zeiven heeft bezig gehouden, en in de kragtigfte termen door hen als noodzakelyk ea onontbeerlyk erkend is.
Datbok niemand, die het cordaat berigt door beëedigde Hoofdparticipanten der Kamer Amfterdam , by Misfive van den 10 January laatstleden aan Hun Hoog Mogende ingeleverd, inziet, hier aan kan twyffelen ; alzo dit bewys, dat uit den boezem deiCompagnie zelve moet gerekend worden, ontleend te zyn, zeker de fterkfte bevestiging in zig bevat van het Svftema, door Hun Edele Groot Mogende Keeds té voren op gronden, die toen voldoende gekeurd zyn, gemanifefteerd: terwyl men ook de redenen nagaande, die zo veel oppofitie tegen de ontworpen fchikkingen van Hun Edele Groot Mogende verwekt hebben , ras ontwaar word, dat dezelven niet zo zeer ontleend zyn uiteenbezef van het onnodige eener verbetering, (trouwens men erkend pasfim, dat het beftier in veelerlei opzigt vooi verbetering fusceptibel is,) maar in tegendeel uil eene gevoeligheid en verkeerde argwaan, dat eent introductie daar van op zodanige wyze, als by ck «emaakte ontwerpen voorgefteld is, de kenmerkei zoude dragen van eene te onvredenheid van der Souverain over de Directie der Beltuurderen vai
di
Am-
STELf OAM.
Rapport nopens redres in de OostIndifche.Compagnie.
1
k



1836 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
st eldam.
Rapport nopens redres in de OostIndifcheCompagnie.
de Compagnie,en eene openlykebefchuldigiDg, dat dezelve zig aan verkeerdheid, en aan wandevoiren zouden hebben fchuldig gemaakt. Daar hoe ondertusfehen zeker is, dat, indien 'er zelfs maar vermoedens of verdenkingen van die natuur by de refpective gedaane onderzoeken waren opgekomen, in dat geval geheel andere maatregelen hadden moeten zyn voorgeflagen, dan welken tendeerden om aan de gemelde Beftuurderen al het voordeel, genoegen en invloed hunner bedieningen te laaten behouden, en hen zelfs in hunne pogingen tot bevordering van het nut der Maatfchappy op eene gepaste wyze te fecondeeren. Terwyl een nader bewys van de waare gevoelens van Hun Edele Groot Mogende op dit refpect, en van derzelver geëloigneerdheid van alle inzigten, die op eene gevoeligheid omtrend het gedrag van de gezegde Beftuurderen der Compagnie berusten zouden ,* overtuigend te vinden is, zo in de reeds gemaakte veranderingen, ten aanzien der ontworpen Poincten van verbetering, als in het onlangs gedaane voorftel ter Generaliteit , om de confideratien van elke Kamer op de geconcipieerde Redresfen in te neemen.
Dat het dus tyd wierd, dat eindelyk eens een afkomst van dit werk wierde gemaakt, te meer, om dat de aandrang der Compagnie tot verkryging van oecunieele hulp allerpresfantst is, en ondertusfehen, volgens de belluiten van Hun Edele Groot Mogende niet kan ingewilligd worden, ten zy het arrefteeren van gepaste verbeteringen vooraf gefchied zy, of ten minften daar mede gepaard gaan.
Dat wel de gereedüc weg, om hier toe te geraken , zoude ?yn het finaal bekragtigen van het plan van Redresfen, by Hun Edele Groot Mogende Relolutie van den 30 December 1784 geadopteerd, en den 5 der volgende maand January ter Generaliteit ingebragt , als contineerende zeer gepaste en wel overwogen middelen, die op eene allezints contti-
tu-



JAARBOEKEN, July, 1700. 1837
tutioneele wyze zouden kunnen worden ingevoerd; terwyl ook geene bedenkingen van eenige wezen lykheid , daar tegen gemoveert hebben kunnen worden.
Dan gelyk in de geheele behandeling dezer zaak op de overtuigendite wyze getoond is, dat Dun Edele Groot Mogende niecs anders bedoelden, dan om het beftier der zaaken van de voorfz. Maatfchappy te verfterken, en aan het zelve alle mogelyke kragt by te zetten, ten einde in het byzonder ook door vermeerdering van kundigheid in de Commercieele belangen, zo van Europa, als van de Indiën , gepaard met een onafgebroken arbeid, de meefte vrucht van zodanige gemeenfehappelyke popingen te kunnen trekken;' als mede, dat het Hun Edele Groot Mogende onverfchillig was ;« welke middelen, mits maar tot bevordering van het gezegde oogmerk regt gefchikt zynde, daar toe zouden worden aangewend; het ook alzo zeker tot een nader blyk van Hun Edele Groot Mogende volharding in dat fysthema, zo wel als van Hoogstderzelver aanhoudende toegeevenheid, en belangelooze zorg voor het behoud der Oost-Indifche Compagnie zal ftrekken, indien men, met ter zyde Helling voor een oogenblik van de voorige ontwerpen, hoe nuttig en gefchikt die ook zouden mogen zyn, liefst beproefde, of het plan van verbetering, door de Kamer Amfterdam aan Hun Hoog Mogende gefuppediteerd, waar van, als door Bewindnebberen zei ven geformeerd, het Conftitutioneek althans niet kan worden in twyffel getrokken , aar de hoofdbedoeling in deze zoude kunnen voldoen.
Dat het fpoedig kwam te blyken, dat het zelve in zyn voornaamfte but zeer wel quadreert met hei ontwerp, in Hun Edele Gróót Mogende Refolutie van den 30 December 1784 voorkomende, als insgelyks ftrekkende, om eene vermeerdering van kun digheid in het beftier der Compagnie, vooral var
der
Am-
steldam.
Rapport nopens redres in de OostIndifcheCornpa • gnie.
t



1838 NIEUWE NËDERLANDSCHÉ
Am-
steldam.
Rapport 'ïwpètti redres in de Oost' Indifche Compagnie.
i i
1 ] 1
j I
i
i
] i
i 1
i
: I i
derzelver mercantile belangen , en van eene gezetU? j;
;n geduurige werkzaamheid daar omtrent te effec. »
:ueeren, als mede om in het byzonder aan te vul- [
en en te remedieeren het defectueufe , dat 'er in |
le nog plaats hebbende Haagfche Befoignes, Waar' l
n thans de gewigtigfte zaaken moeten woeden be- j
randeld, gevonden wordt; terWyl het voorftel, om tl
lit alles in de plaats van door een wel ingerigt etï s
/ergroot Collegie van Hoofdparticipanten, te docri c
jitvoeren, door de aafiftelling van eenige meerdere! \
Bewindhebberen, die by de Kamer Amfterdam irj <j,
:en byzonder en bepaald Departement werken zou- v
len, wel een notabel onderfcheid behelst van het |j
)lan van flun Edele Groot Mogende; doch egter" I liet geconfidereert kan worden van die natuur, daé
iet gedeclareerd verlangen van Bewindhebberen, e
m hun aangevoerd begrip,dat-de nieuw aan teftel- t
en Leden, meerder flut zullen aanbrengen in de t
ïoedanigheid van Bewindhebberen, dan in die van \
rloofd- Participanten, daarom ten dien effecte zou- c
le moeten worden verworpeö , dat hier . van ten \ ninften niet de proef genomen zoude worden.
Dat ondertusfehen , gelyk zy Heeren Gecom- fc
nitteerdens te voren by derzelver Rapport vandeU l
to. Juny 1784, uit de primitive inrigting der Com- t
jagnie aanleiding genomen hebben , om den aan- 0
lacht te vestigen op het nut, dat de beëedigde J
hoofdparticipanten künnen en behooren aan te e irengen, in allen gevalle dit poindt niet uit hét oog
;on worden verboren; daar het in tegendeel billyk ï
s, dat het voorfz. plan tot aanftelling van nieuwe (
bewindhebberen vastgefteld wordende, als dan, i
laar aanleiding der rechtmaatige bedenkingen, wel- o,
:en de beëedigde Hoofdparticipanten der Kamer ï<
\mfterdam aan Hun Hoog Mogende by hun be- i
icht gefuppediteerd hebben , ook ten hunnen op- t
iichten, ingevolge een nader te inftituceren onder- l soek, het nodige redres uitgewerkt worde.
Dat het intusfehen zeker was , dat doör het t:
adep-



JAARBOEKEN, ï7$o, i83Q
ladopteeren van het Plan van verbetering, door Bewindhebberen der Amfterdamfche Kamer aan Hun Hoog. Mogende voórgefteld, dé kosten der nieuwe inrigting ten laste dezer Provincie grooter zouden worden , dan waar op Hun Edele Groöt Mogende die by hun ontwerp hadden gecalculeerd; doch daar men niet kan ontkennen , dat de importantie en uitgebreidheid van het werk, aan de nieuwe Leden té denandeeren , zal men anders bekwaamè eri geïchikre lieden daar toe vinden kunnen, eene meerdere bezoldihg vereischt, dan by het voorig Plan was voorgellageri, en daar dé aangelegenheid der rigtige waarneeming van deze bediening voor de Provincie van Holland is van het afernotabeist aanbelang, Zo fchynt men te mogen twynelen, of in eene diergelyke vermeerderde uitgave, de zaak op eene gepaste wyze tot eeu einde gebragt wordende, eene genoegzaame reden voor Hun Edele Groot ÏMogende zal zyn, om het voorfz. Project te declineeren, of om het gemelde poincl: te veranderen.
Dat deze de voornaamfte bedenkingen waren öp het Plan, door de Kamer Amfterdam aan Huc Hoog jMogendeh ingeleverd , daar het zelve anderzints zeer goede voorfchrifteri bevat, die in de hoofdoogmerken met het ontwerp van Hun Edele Groot Mogende zeer wel overeenkomen , eh het zelve hiér en dnar nog meerder kragt byzetten.
Dat vervolgens dat Plan als een zeer gefchikt Project tot provifioneel redres in het beftier der Oost Indifche Compagnie kunnende wordeti befchouwd, het dan ook alleen inaar zou aankomen öp de vraag. bf, eh iri hóe verte het zelve vatbaar Zy voor verbeteringen, die in de meerdere bevordering van het bedoelde hut gefchikt zouden kuW nen worden gerekend, om de in deze té maaketi kósten eenigzints op te weegëri.,
'Dat aanftonds de attentie viel óp het getal dér' aah te ftellen nieuwe Leden, het welk alleen óp zei Ff ff ff W*
AMsteldam.
Rapport u opens redres in 4e Oost* Indifche 'Qump'dgnie.



1840 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stcldam.
Kaf port nopens redres in dé OostIndifcheCompagnie. ■
l
>epaald word: dan welk getal, hoe zeer het in den reginne eenigzints-voldoende zoude mogen worden ;ekeurd, egter in het vervolg, indien de nieuwe in•ichting het bedoeld en uitgebreid nut zal aanbrengen , met nog eenige Leden zou dienen te worden idngevuld, ten einde het menigvuldig werk, hier ian verknogt, door eene gepaste onderlinge verieeling behocrlyk waargenomen en uitgevoerd zoule kunnen worden.
Dat het ook aldus was gelegen met de vereischtens, die volgens het 2 Artikel, in de nieuwe Leden , en ten aanzien van hunne perfoneele omftaniigheden. zoude gevorderd worden; want, daar het waarfchynelyk niet weinig moeite zal inhebben, □m het nodige getal gefchikte perfoonen tot deze Bedieningen te vinden, het ook te veel gehazardeerd zoude zyn, indien men in avans die keuze nog moeijelyker maakte.
Dat deze twee bedenkingen dan ook aanleiding, hadden gegeeven, om in het voorfz. Plan de twee eerfte Artikels eenigzints te yerfchikken, terwyl, wat de overige Artikelen belangt, daar in ook wel senige weinige veranderingen nodig geoordeeld waren, doch welken al'en zyn van de latuur, dat ze of by de bloote lectuur , of by eene vergely■ring van de bovengemelde Misfive of bericht van aeëedigde Hoofdparticipanten der Kamer Amfterïam aan Hun Hoog Mogende aanftonds blyken aleen te ftrekken, om het geconüateerde oogmerk in leze te meerder te bevorderen, zonder hét Plati , jy het bericht van Bewind hebberen der gemelde Kamer voorkomende, eenigzints in zyn aart en weien te infringeeren.
En dat zy Heeren Gecommitteerdens op dien voet hadden ontworpen een nader Plan , in het welk zy meenen, dat zouden zyn weggenomen de tfezendlyke objeétiën , die tegens het Plan, by Hun Sdelè Groot Mogende Refolu'ie van den 30 Derember 1784 vastgefteld, zouden kunnen worden



JAARBOEKEN, july, 1790. iS4i
den geopperd, het welk zy de eer hadden , by deze eer tafel van Hun Edele Groot Mogende te brengen.
Wy deelden in onze Nieuwe Ned. Jaarb. van 1786, bl. 122 en 123 eenen brief made tot aandrang van hulp voor de Oost-Ind. Compagnie. Die aandrang wierdt den 8 February wederom met de allerdrin-
gendfte redenen herhaald in eenen brief van Bewindhebberen en Hoofdparticipanteri der Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Amfteldam, in dezer voege:
EDELE GROOT MOGENDE HEERÈN!
Daar wy op den 17 January jongstleden met de anderen Hollandfche Kameren van de OostIndifche Compagnie ons verpligt gevonden hebben , aari U Edele Groöt Mogende te vertoonen, de groote vei legenhcid , waarin uie Kameren gebragl waren door het gebrek aan gereden penningen, — oordeelen wy het van onzen indispenfable gehoudenis U Edele Groot Mogende thans ter kenni; te brengen, dat de nood by onze Kamer zo hoog gerezen is, dat, indien wy geduurende den loop van deze maand February niet eenige onderftanc erlangen, wy met het einde van de maand alk becaalingen zullen moeten ltaaken.
Ten einde aan te wenden alles, wat van ons af hangt , om 'dat vervaarlyk oogenblik voor te ka men, en ons daar door buiten alle verantwoordih| te ftellen by onze dcelgenooten , hebben wy o] heden de vryheid genomen, ons by Hun Hooj Mogende té vervoegen, en van Hoogstdezelve me alle rr.ogelyke aandrang te verzoeken, dat het Hü Hoog Mogende behage, alles wat van Hoogstde zelve moge afhangen te willen toebrengen, ten eir de de val der Maatfchappy e en daar door de ot Fff fff 2 de!
Afvidam
I t
t i



184a NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Aandrangtot hulA voor de Oost-In difehe Compagnie.
dergang van het lieve Vaderland voorgekomen worden.
Het zy ons veroorlooft, Edele Groot Mogende Heeren! dit verzoek ook thans by U Edele Groot Mogende te herhaalen, en eene zo gunftige als fpoedige Dispofitie op ons Adres van den 17 Ja-
) nuary heden te imploreeren, — en daar door de belangen van zo veele duizenden aan het gunftig
. aandenken van Hoogstdezelve te mogen aanbeveelen , terwyl wy ons verzekert mogen houden , dat door deze herhaalde ernftige, dog ootmoedige verzoeken , wy voldaan hebben aan alle de plichten, waar onder wy gebragt zyn , en ons daar door buiten alle verantwoording hebben gefteld voor de fchroomlykfte gevolgen, die den val der Maatfchappye na. zich moeten fleepen.
God biddende, dat hy de Perfoonen en Regeering van U Edele Groot Mogende met zyne zegen bekroone ; terwyl wy met de diepfte gevoelens van hoogachting en eerbied ons noemen,
EDE~E GROOT MOGENDE HEEREN? (Onder Jlond) U Edele Groot Mogende zeer Onderdaanige en gehoorzaame Dienaaren ,
De Bewindhebberen en beëedigde Hoofd Participanten van de Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Amfterdam, en uit dezelve (ffas geteekend~)
A. van GERWEN.
P. C HASSELAER.
M. A. BEELS.
T. HUIZEN.
J. F. D'ORVILLE.
J. GRAAFLAND P. Zoon.
M. 1EMMINCK.
A. S. van der HOOP.
G. DE GRAAF. Amfterdam den 8 February 1786".



JAARBOEKEN, July, 1700.- 1843
Omtrend dezen verzogten OFuIerftand, wierdt ook ter Vergadering der Staaten van Holiand en West-Friesland, op den 14 Fe bruary 1/36 dit rapport ingebragt:
De Heeren de Gyzeiaar, Van Berkei, Nederburg en Ryzer, refpective Penfionarisfen en Secretaris der Steden Dordrecht , Amfterdam, Rotterdam en Alkmaar, met den Raad-Penfionaris dezer Provincie , vervangende den Heer Van Wyn. Penfionarii der Stad Gouda , als by Hun Edele Groot Mogende Refolutie van den 4 Juny 1783, tot de zaaken van de Oost-Indifche Comp. gecommitteerd, uit kragte van Hun Edele Groot Mogende Refolutie Commisforiaal van den 18 January dezes jaars 1786 , geëxamineerd hebbende de Misfive van de Bewindhebberen en Beëedigde Hoofdparticipanten van de Oost-Indifetie Compagnie ter Kamer van Amfterdam , en van het Zuider en Noorder - Kwartier, gefchreven te Amfterdam den 17 tevooren, verzoekende de Guarantie van Hun Edele Groot Mogende voor een Fonds van honderd duizend Guldens 'sjaars, tot het doen der aflosfing van een te negocieeren Capitaal van tien millioenen Guldens, geduurende den tyd van 50 jaaren, mitsgaders vrydom van alle honderdfte en twee honderdfte penningen, en verdere ordinai re of extraordinaire Lasten, nu reeds zynde of die namaals zouden mogen geheeven worden, voor de gemelde te negocieerene Penningen, met qualificatie op alle Weesmeefteren, Voogden, Adminittrateurs of Curateuren, om in deze Negotiatie deel te neemen.
Hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat zy Heeren Gecommitteerdens te meermaalen zig by anterieure rapporten hadden uitgelaaten over de huantieele gefteldheid der Maatfchappy; en uit dien hoofde daar omtrent thans in het byzonder niet zouFfffff3 dea
Am-
steldam.
Rapport nopens onderftandaan de Oost-IndifcheCompagnie.



i?44 NIEUWS NEDERLANDSCHE
Am-
STEJ> 1T4AM.
Rappor, nopens ander* fiand aan de Oost-IndifcheCompagnie.
den uitweiden, doch dat sy Heeren Gecommitteerden zig niet konden dispenfeeren, om aan te merken , dat de Penningen, door deze Provincie, Aleen ten behoeven der Qost-Indifche Compagnie, ■ zedert den jaare 1781 uitgegeeven , gevoegd by de confiderable Capitaalen , ten lasten der gemelde Compagnie loopende, en door Hun Edele Groot Mogende geguarandeert, te zamen meer dan veertig iMillioeucn guldens kwamen te beloopen, waar door het belang en de welvaart der Compagnie een meer byzondere attentie van Hun Edele Groot Mogende vorderde; — dat vervolgens, het geval daar zynde, dat gemelde Compagnie zig wederom op nieuws in de noodzakelykheid vond gebragt, om de interpofitie van het crediet dezer Provincie in te roepen, Heeren Gecommittea-den geen vryheid vonden, om dit verzoek, in abftraclo befchouwd, met een ongunftig oog in te zien; doch dat zy hadden geconfidereerd, dat Hun Edele Groot Mogende tot nog toe geetf hel min/ie ejjicl hadden gehad van de onophoudclyke reprelêntatien en pogingen tot het doen amplecteeren der zo hoog nodige redresfen in het beftier en de huishouding der Compagnie, zonder het welke de zaaken dezer Maatfchappy meer en meer zullen agterwaards gaan, en in. zodanige ftaat van kwyning geraaken, dat alle hulp en adfiftentie eindelyk niet toereikende zouden, zyn om dezelve Compagnie te doen ftaande blyven; en dat zy Heeren Gecommitteerden dienvolgens zig verpligt vonden, aan Hun Edele Groot Mogende, voor te draagen, om., met postpofitie van alle confideratien , die anders een nieuwe onderfteuning zouden moeten aanraden, hoe genaamd, geene pecunieele adfiftentie, van wegens deze Provincie aan, Bewindhebberen der Hollandfche Kamer te accordeeren, of voor dezelve het credit dezer Provincie, te interponeeren, ten zy voor af het nadere Rian", by het Rapport, mede op heden uitgebragt, vervat , en by Hun Edele Groot Mogende gearreftéerd,
met.



JAARBOEKEN, July, 1790. 1845
met de Sanctie van Hui. Hoog Mogende bekragtigd zal zyn.
En dat zy Heeren Gecommitteerdens diensvolgens van advys zouden zyn , dat Bewind hebberen en beëedigde'Hoofdp:micip inreD van de Oost Indifche Compagnie ter Ka lere van Amrterdam, en van bet Zuider-en Noorder Kwaitie- / ■ Oh dan zouden behooren te worden geautnerifeerd, lot bet doen der verzogte Geld-Negotiatie, ter fomme van tien Millioenen'Guldens , vry van Honderdfte en Tweehonderd fie Penningen, mitsgaders van alle verdere ordinaire en extraordinaire Lasten, nu reeds zynde of die namaals zouden worden geheven; en dat teffens aan dezelve zoude behooren te worden toegezegr de guarantie van deze Provincie , voor een Fonds van Honderd Duizend Guldens in hec Jaar, ter jaarlykfche aflosfinge geduurende den tyd van 50 jaaren; en dat eindelyk alle Weesmeefteren , Voogden, Adminiftrateurs of Curatooren zouden behooren te worden gequalificeerd, om in de voorfz. Negotiatie deel te neemen, ten dien effefte, dat welgemelde Bewindhebberen en Hoofdparticipanten , zo dra liet voorfz. nadere Plan met de Sanctie van Hun Hoog Mogende zal zyn bekragtigd, van deze qualifkatie gebruik zouden mogen maaken, zonder zig diensaangaande nader te addresfeeren.
Waar op gedelibereerd en Copy van het voorfz. gerapporteerde verzogt zynde, door de Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht tot Alkmaar incluis, om daar op te verftaan de intentie van de Heeren Hunne Principaalen, is de finaale Refolutie uitgefteld tot nadere deliberatie.
Wy worden nu, door den overvloed der ftoffen en de uitgebreidheid der gewigtige nu medegedeelde ftukken, genoodzaakt de belangryke Memorie van Consideratien, Fff fff 4 van
Am- '
5'! eldam.
Rapport 1 opens onderHandaan de Oost-IndifcheCompagnie.



STEL-
pam,
484<S NIEUWE NEDERLANDSCHE
van welken wy te voren gewaagden , tot de volgende Maand Augustus te yerfchuiven.
Op. den 30 Juny kwam de eerfte nieuwe. Haring aan by Daniël Top, aangebragt doorFrans van, Vin: de Ton heeft by den; aflïag gekost ƒ 500 : o : o.
E n k e| U I z ï n.
Wy hebben voorheen wel eens gelegenheid gehad van te fpreeken van eeue Maat? fchappy van Vischvangs.t, Koop.vaardy en Negotie , in deze Stad in het jaar 1783 op.gerigt. Z''e Nieuwe Nederl. Jaarb. 1783 bl. 275 en 467. Zedert is deswege weinig tot onze kennis gekomen, en wy kunnen dus. niet beflisfen, of die Maatfchappy voorfpoed dan tegenfpoed gehad hebbe: alleen]jyk zien wy in eene bekendmaaking, in een, Dagpapier van den 27 July 1790 geplaatst, dat die Maatfchappy geëindigd is.
O■ V E R T $ S, E JL Zwolle.
Wy hebben te vooten reeds wegens-, een zeker Request of Declaratoir gefproken, en verfcheidene advyzen van Rechtsgeleerden daaromtrend. mede gedeeld. Zie hier voren bj. 402 en yolgg Ue Heer B(Ir.' W. de Lük dat Request of Declaratoir,
heb-



JAARBOEKEN, July, 1790. • 1847
hebbende ontworpen, enz , zo heeft zulks op den '-o juny 79° ten gevolgen gehad het navolgend woordel\k ! ecreetvan Scheepenen en Raaden der Stad Zwolle.
Alzo uit de dieswegens ingewonnen Informatien, zo wel als eigene Confej-fien is gebleeken, dat Mr. de LiÏÏ&i zynde praelent geweest in eene Vergadering van Gecommitteerdens der destydes in deze Provincie exteerende gewapende Burger-Corpfen, gehouden binnen deze Stad den 12 September f787, in welke is befloten, een Request aan Hun Edele Mogende de Heeren Staaten dezer Provincie te prsfenteeren , waar van de intentie in het algemeen fchynt geweest te zyn, om den toen gevraagden doormarsch en inkwartiering van Prui'fifcbe Troepen te weigeren, of, zo dezelve niet te min zoude ondernomen worden, dan dezelve gewapenderhand indien het mooglyk was te beletten , en daar toe hunnen gewapenden arm aan te bieden; het opftellen van dit Request aan gemelden Mr. W. de Lille en den Scholtus van Heino J. Bannier is gedemandeerd, en hy eerstgenoemde het zelve heeft geprojecteerd, en met zyn MedeGecommitteerden , in een nadere Vergadering nog op dienzelven 12 September des avonds om vyi uuren gehouden, de Minute van dat Kequest heefi gecommuniceerd, waar in toen op goedvinden dei Leden , of wel zo het fchynt der meerderheid var dezelve, verfcheidene veranderingen zyn gemaakt, eenige perioden zyn geroyeerd, en anderen op der rand gefchreven, of anderzints bygevoegd, en m veele debatten over die veranderingen, welke lanj geduurt hebben, het Request is gearreftéerd, z< als het vervolgens na die Minute is afgefcbrevez door die genen, welke in gemelde Vergadering al Prasfident en Secretaris hadden gefungeerd, getee kend, en den volgenden dag ter Vergadering vai Ridderfchap en Steden geprtefenteerd.
Ffffffj Da
Zwolle.
1



i848 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Zwolle.
Decreet tegen Mr. W. de Lille.
Dat voorts in het meergemelde Request gevonden worden, zeer ongefchikte en onbetamelyke uitdrukkingen, welke niet alleen, op zich zelfs bei fchotfwd, onbezonnen en fchandelyk zyn , maar ook vooral in hun verband en zamenhang, zo als daar by gebezigt worden, voorkomen als laefief en minachtend voor de Heeren Staaten dezer Provincie, hoonend voor de Doorluchtige Perfoon van Zyne Hoogheid den Heere Erf ftadhouder, en wraakdreigend tegens die genen , welke in denkenswyze van de Kequeftranten destydes verfchilden.
En wyders geconfldereerd:
Dat, uitwyzens de Informatien, meergenoemde Request, befloten , geprojecteerd , veranderd en gearreftéerd zynde, op een en denzelven dag, met zeer veel overhaasting en brandende drift in onberaden gemoede, welke met de hevigfte fchrik en ontroering bevangen was, daarom de daar in voorkomende , op zich zeiven zo verfoeijelyke en onbetamelyke uitdrukkingen , by nadere overweging fchynen te kunnen worden befchouwt, als uitwerkzels van een verhit en verbyfterd brein, en alzo het opftellen en concurreeren tot het arrefteeren van dit Request, wel uitdien hoofde voor eenige verfchooning vatbaar is, hoewel het zelve nogthands altoos is een onbetamelyk fait, tegens de wettige Conftitutie van Regeering dezer Provincie aanloopende, en met alle orde en ondergefcbiktheid ftrydende.
Maar ook inzonderheid gereguardeerd, de door genoemde Mr. IF. de Lille, iuccesfivelyk gepra> fenteerde Requesten van fubmisfie, en daar by ervintelyke erkentenis en herroeping van het laefive der uitdrukkingen in voornoemde Request gebezigd, betooning van berouw daar over, en herhaalde verklaaringen: van geen oogmerk, hoe genaamd,
gehad te bebben, om Hun Edele Mogende de „ Heeren Staaten, Zyne Doorluchtige Hoogheid „ den Heere Etfftadbouder, of iemand wie het
,, ook



JAARBOEKEN, July, 1700. 1849
ook zy, niet woorden of uitdrukkingen , voor-1 ?, bedachi-ejyk te hoonen. of iet* te committeereni *', tegens derzelver' Hoogheid en Gerechtigheid,
n i.ii in tegendeel nu en altoos bereid te zyn van .
zich daar Van met Eede te zuiveren ; en ook;
nimmer te zyn afgeweken van die gevoelens van * ontzag, welk hy aan Hun Edele Mogende alsi '„ den Souverein der Provincie, en aan den Heere „ Erfftadhouder in die eminente qualitdt verfchul„ digd is- en welke hy ten allen tyde wilde be„ waaren."
Zo is het, dat Burgemeefteren , Scheepenen en Raaden, na gehoudene deliberatie en rype examinatie van zaaken, hebben goedgevonden en verftaan:
Dat voornoemde Mr. W. <le Lille , ter zaake voorfchreven , behoorde te worden gecondemneerd, zo als hy gecondemneerd word by dezen, om alnog op den eerften Rechtdag na de aanftaande groote vacantie, zo wezen zal den ij September eerstkomende , aan de Hooge Bank alhier een Declaratoir in te leveren.
Waar in hy ,, zyn erreur ingenue profiteert, „ zyne vorige daaden verzaakt, en zyn groot leed„ wezen, in fpecie mede met betrekking tot het on„ betamelyke der expresfien den Heere Erfftadhou„ der concerneerende, die in het Request aan Rid„ derfchap en Steden den 1,3 September i787geprse„ fenteerd voorkomen, betuigende;om vergeeving
verzoekt, met belofte de tegenswoordige alleen „ wettige Conftitutie van Regeering in Overysfel te y} zullen agnosceeren, en dezelve als ook den Heer „ Erfftadhouder ten hoogften te zullen eerbiedigen."
En dat, by zo verre meergenoemde Mr. II'. de Lille onvermoedelyk mogte in gebreke blyven, op voormelden termyn zodanig Declaratoir invoegen voorfchreven in te leveren, hem in dien val, als disobedient aan de Hooge Overigheid, behoorden te worden ontzegd, zo als hem in dien gevalle ontzegd word by dezen, de inwooning binnen deze Stad,
Vry-
^wol.e.
Decreet cgen Mr. W. le Lille.



Zwolle.
VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ.
'sGrAvenhage. Alhier overleedt in deze maand den Heer Francois Hemsterhuis, oudfte Commies ter Secretarye van den Raad van Staate der Vereenigde Nederlanden , Zoon van den grooten Letterkundigen Tibekius Hemsterhuis, en den roem van zo groot eenen Vader waardig. Hy hadt de diepdenkende Overnatuurkunde met grondige kennis der oude Taaien en Wysgeerte, gepaard, en heeft eenige fraaije werkjes, in cierlyk .Fransch , en zommigen in den fmaak van de geiprekken van Plato gefchreven, en alleenlyk ter uhdeeling aan eenige goede Vrienden zeer fraay
iZ$o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Vryheid en Schoutambt van dien, met condemnatie in allen gevalle van denzelven in de kosten.
Pro vero Extractu. (Was getekend') GEORG ROYER, Secref.
GENERALITEITS LANDEN.
Breda.
T^^e oudfte Prins van Oranje, Gouverneur dezer Stad, is hier aangekomen, en heeft dus b.zit van het Gouvernement genomen. De Burgery hadt zich voorgefteld , om Zyne Doorluchtige Hoogheid plegtig in te haaien; dog de Prins heeft voor die heusheid bedankt.



JAARBOEKEN, July, 1750. 1851
gedrukt, en met vignetten, die hy zelf graveerde , verrykt, nagelaaten. Van deze werkjes zyn eenigen in vreemde Landen nagedrukt: zyne werk-, jes zyn eenen -brief aan den Heer de S'meth, OudScneepen der Stad Amfteldam over eenen gegraveerden Steen; een fransch .werkje Sur les dejirs, en eene franfche Lofrede op den Heere Mr. Franco is Fagf.l, als Griffier toegevoegd aan zynen Vader Mr. H. Fagel, en door eene ontydige dood aan zynen Vader en aan 'c Vaderland ontrukt. Verders gaf Hy in 't jaar 1772 uit: Lettre furl'homme '& fes rappor 1; in 't jaar 1778 Sophyle ou de la philojophie; in 't volgende jaar 1779: Ariflêe ou de la Dlyinhé* opgedragen aan Diotime, zynde 7,vne Vriendinne, de Prinfes van Qaïïitzin , gemalin van de Gezant van 't Rusfisch Hof van dien naam , die Verkozen heeft , thans ftil voor zich, zyne Vrienden en voor deWetenfchappen te leeven, en in 'sHage te blyven woonen. Eindelyk het laatfte werkje van den Heer Fr. Hemsterhuis, (voorzo veel wy weeten) is: Alexis ou l'age d'or, insgelyks aan Diotime opgedragen. Alle deze werkjes zyn üitgègéeven zonder naam van den Schryver. en den tytel der meeften teekent: tiPqris; fchoón zy hier te Lande gedrukt zyn Het laatfte werkje heeft or) het tytelblad: A Riga chcz Jean Frede, te Hartk'nóch 1787. Alle deze werkjes hebben de kenmerken van diepdenkende weetenfchap en een overfraai vernuft, en voorval de zamenfpraaken ademen de eigenaartige wyze en leertrant van den grooten Plato, wien de Schryver en wilde en vernuftig wist natevolgen.
Door Hun Hoog Mogende is den Heer Jan Willem IJogguer , thans Gezant van den Staat aan het Hof te Lisfabon, aangefteld tot Extraordinaris Envoyé aan het Hof van de Keizerinne van geheel Rusland.
Hun
Verandering
)r\'der oe hoo3e en lage
Amte-
naars, enz.



1852 NIEUWE NEDERLANDSCHE
veranderingonder de hooge en lage
Amte-
naars , enz.
Hun Edele Groot Mog. hebben, op verkiezing van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prins Erfftadhouder, aangefteld rot gewoon Raad wegens Holland, in den Hove Provinciaal, in plaats 1 an den Heer Mr. Dirk A/eerens, die van de evengemelde post zyn ontflag verzogt en bekomen beeftj den Heer Mr. A!rahamGroeneve/d/\ Raadpenfionaris der Stad Gouda , en tot Collecteur van de Tolle van Geervliet op de Principale wagten te Dordrecht, in plaats van den Heer Mr. ficter Alatthys Bedaar is, Heer van Enomickhoven , dewelke van die post zyn ontflag heeft verzogt en bekomen ; den Heer Mr. Agaihus Cbrvttiu. Beelaarts, Raad in de Vroedfchap der Stad Dordrecht , welke beide aangeftelde Heeren bereids hunne eeden hebben afgelegd.
Leyden. Door Hun Hoog Mog. is, óp voorftel van Zyne Doorluchtige Hoogheid, aangefteld tot Lyf-Medicus van hooggemelde Zyne Hoogheid, den Hooggeleerden Heer Nicolaas Paradys, Pro- l fesforin de Geneeskunde aan 'sLands Üniverfiteit.
De Heeren Curateuren over 'sLands Üniverfiteit alhier, en Burgemeefteren dezer Stad, hebben tot gewoon Profesfor Juris Civilis aangefteld den Hoog Geleerde Heer Mr. Nicolaas Smallenbnrg, Profesfor in de Rechten op 's Lands Hooge School te Franeker.
Amsteldam- Den 16 July is op deszelfs Hofftede aan den Amftel, in den ouderdom van 81 Jaaren, overleden den Heer Nicolaas Muilman, Oud-Scheepen dezer Stad.
Middelburc. Den 7 July is alhier in den ouderdom van ruim 57 Jaaren overleden, den Heer Mr. Willem Thibaut, Heer van Aagtekerke, Secretaris by het Edel Mogende Collegie ter Admira-
li-



JAARBOEKEN, July, 1790. 1853
liteit in Zeeland, Kiesheer dezer Stad en Voorzitter van het Collegie der vier en twintig Commisfa risfen uit de Gelanden des Eilands van Walcheren. (
Utrecht. Alhier is na eene korte onpasfelykheid aan het voeteuvel, door een daarby komend toeval van een beklemde breuk. in den ouderdom van 78 jaaren en byna zes maanden,ov rieden,den Heer Mt.-jun André van Westrenen, Heere van Sterkenburgh, Canonicq in den Capittele St. Marie alhier, Geëligeerde Raad ter Vergadering van de Edel Mogende Heeren Staten 's Lands van Utrecht, en Hun Edel Mogende Ordinaris Gedeputeerden, enz.
Tn wiens plaats Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erffbidhouder wederom tot geëligeerde Raad aangefteld heeft den Heer Mr ... aa den Heuvel, Raad in den Uove Provinciaal van Utrecht, Kanonik van Sc. Marie.
Leeuwarden. Den 8 dezer maand July ovcrleedt in den ouderdom van 68 jaaren Jonkheer
Schelle Hes fel Ruorda van SyJ. ga , Grietman over Haskerïand en Gecommitteerde Staat ten Landdage.
Brïida. Door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins van Orange en Nasfau &c. &c. &c., als Heer en Baron der Stad en Landen van Breda, is, in plaatze van wylen den Heer R. M. Damlsfc, aangefteld tot Prefident of Binnen-Burgemeefter dezer Stad den Heer Mr. Giïrard Johan TV ree, en in plaatze van denzelven tot Buiten - Burgemeefter den Heer Nicor aas Caspar van Huls, en in plaatfe van den Iaatstgemelden tot Scheepen den Heer Theodorus Knlbbe, wel e Heeren in hunne Bedieningen zyn ingehuldigd ge ■ worden.
LYST
Verandering
)ndf.r >e hoo-
3e en .age
Amte-
naars, enz.



1854 NIEUWE NED. JAARB , July, 1790.
LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS.
Rotterdam den 19 July. 1 Rotterdam den 19 Jtily.
by dc Z. Zak. Haver dito Voer 15 a 16 Tarw nieuwe Zeeuws 22 a 275 § Paardeboonem 21 a22e€
Rogge Zeeuws enz. irja 17 ^ Koolzaad Zeeuw* enz.32 a 36 <£ Erwten Grauwe 14. 3 16 $ by den Steen.
groene 15 a 17 8 Vlas Allerbeft 46 a 56 a,
by 't Lasi-j Best 36 a 45(1.
Boekweit op 154 ffi 3 32 hCi Midilelfoort 30 a 35 ft.
Haver VriefeBrouw. 21a 23 od Gemeen 27 a 49 ft.
dito Voer ifi a 17 ^ ——» Allergemeenst 22 a 26 ft;
—-Zeeuws enz.Brouw.16 a ifdfj