D E
POËTISCHE SCHRIFTEN.






D E
B IJ B E L
VERTAALD, OMSCHREVEN
en DOOR. AANMERKINGEN
OPGEHELDERD.
ZESDE DEEL,
ii utrecht en amsterdam, bij G; T, van PADDENBURG en ZOON en J. ALLARTó m 0 6 ci i i x z x i ii



APPROBATIE.
De Theologifche Faculteit van 'sLands Hooge School te Leyden geeft op denzelfrien voet als aan de vorigen, ook aan dit deel des BijbelWerks van den Wel Eerw. zeer Gel. Heer W. A. van Vloten hare goedkeuring, zonder nogthands zich te vereenigen met alle de uitdrukkingen des Schrijvers, zoo aangaande den trap der kundigheden, die 'er voor de komst van Jefus Christus omtrent zekere leerftukken, met naame omtrent den Haat der menfehen na hunnen dood, hebben plaats gehad, als met opzicht op het recht verftand van eenige Pfalmen, die door de Schrijvers van de boeken des nieuwen Verbonds uitdrukkelijk op den Mesfias gebragt worden. Zij wenscht voor 't overige hartelijk, dat God over deczen arbeid, en over alle de poogingen , door den geleerden Man, ter bevordering van waarheid en Godvrucht aangewend, zijnen vruchtbaar - maakenden zegen overvloediglijk gebiede!
Leyden den 13 Junij 1792.
EWALDUS HOLLEBEEK. jEGIDIUS GILLISSEN. CAROLUS BOERS. BRÖERIUS BROES. JONA WILLEM TE WATER. SEBALD FULCO JOH. RAU.



VOORREDE.
Il> ene vertraging, waar van ik geene oorzaak ben, is wederom de reden, Lezer! dat dit Deel u niet eerder ter hand gefield is; daartegen heb ik het vermaak u te berichten dat de billijke klagten over veele drukfouten voortaan, zo ik vererouwe, zullen zwijgen; 't grootfie gedeelte van mijn arbeid over de Pfalmen is door een'' waarin vriend van mij gecorrigeerd; hij was edelmoedig genoeg om mij met den aanvang van het Werk reeds zijne hulp aantebieden, edoch die is door mij toen niet aangenomen, gedeeltelijk om de vertraging, welke uit de afftand van woonplaats noodwendig in de tijd der uitgave moest ontftaan zijn, gedeeltelijk om dat de kring zijner bezigheden zo uitgeftrekt is, dat ik het naauwlijks van mij zeiven verkrijgen konde die te bezwaren; zijn verplichtende drang haalde mij over, de vrees voor belemmering in de fpoedige uitgave hield door zijne vaardigheid haast op , en zijne bekwaamheid doet mij vertrouwen, dat alle verdere klagten van dien aart ongegrond, en gezogt zullen ■wezen. —■ Tot dus verre heb ik 't vermaak niet, dat 'er aanmerkingen op mijn arbeid in het licht gekomen zijn, die den geest van waarheid- liefde, mijns oordeels , naar behooren uitdrukken ; beoordeelingen , die dat zuivere doel misfen, en uit bijoogmerken aangevoert worden, zal ik altoos ftilzwijgen-
de



VOORREDE.
de vo orbijgaan. Mijn jaar en en mijne krachten vorderen van mij, dat ik al mijn vermogen tot heil van mijn evenmenfchcn , en niet tot eigen inzichten aanlegge. •—* Mijne handelingen moeten mij voor de waereld en mijn geweten voor mij zeiven beoordeelen; dat ik omtrent lof, voordeel, en eene algemeene lezing vrij onverfchillig ben, moeten mijne daden bewijzen; de eenvoudige aankondigingen van elk Deel in de nieuws -papieren, de fiille gang des Werks, en zoo mijne beoord.elaaren nog een weinigs geduld willen hebben, de uitgaave voor mijn rekening, zullen mij altoos voor het algemeen beter verdedigen, dan een welbefpraakte en meesterlijk ingerichte apologie immer zoude kunnen doen. P"an nu af gelieve daarom niemand mijner lezer en een Deel mijnes arbeids, als V mijne te ontfangen, dan wanneer het dus eigenhandig doorrij ondertekend Ut



INLEIDING
OP DE
BIJBELSCHE DICHTKUNST.
D aa r de Verzamelaars der oude gedenkftukken , aan den Joodfchen Godsdienst 't meeste gezag geevende, gewoon zij* die agter den anderen te plaatfen, zonder de order des tijds, waarin zij gefchreven zijn, in achtte neemen, zullen wij daardoor in de gelegenheid zijn om, na de onafgebrokene behandeling van de gefchiedkundige Boeken , het poëtisch gedeelte nu ongeftoord na den anderen te behandelen. Met genoegen begaf ik mij tot dezen arbeid, en zal, hoewel minder gevoelig voor poëzij als poczij, even daarom alle mijne poogingen verdubbelen , om den rijkdom en de majefteit der denkbeelden die daarin voorkoomen, te kunnen gevoelen. Elk minnaar van het fchoone en verhevene , vooral in het poëtiefche vak , zal hier eene fchat van denkbeelden vinden , en tevens eene onnavolgbaare zeggens - kragt en oorfpronglijkheid, die zo na aan de natuur blijft als moogelijk is, zo dat de geroemfte ftukken der oudheid, in welke taal ook gefchreven, en als clasftek geroemd, in zijne fchatting nu naauwelijks meer aanmerking verdienen zullen; vooral als de vraag in hem VI. Deel. A mogt



t
INLEIDING op de
mogt opkoomen, of die eenigzins met de gewijde zangftukken om den prijs kunnen dingen ? ja, al wie aan deze (tukken, fchoon een gedeelte der Goddelijke openbaaring voor het menschdom, dat gezag niet toeftaat, en nochtans poëtiesch genie bezit, zal hier zich verlegen vinden; want, zij die gewoon waren door geestige (lagen zo dikwils het Bijbelgezag te verkleinen , hebben nochtans, als zij zich recht verheven wilden uitdrukken van de denkbeelden en bewoordingen , die de Bijbel -poëzij aan de hand geeft, zo menigwerf gebruik gemaakt. Niemand mijner leezeren denke bij zich zeiven, dat dit een vooroordeel zij, door de opvoeding ingezogen, en door het gezag verfterkt ; neen , al had ik geen ander bewijs , als dat uit den aart der taal genomen is , dan had ik alreeds genoeg voor de (telling , welke ik beweer. Het kan immers niet ontkend worden, dat de eene taal boven de andere meerdere gefchiktheid tot de poëzij heeft en hoe zeer verdiend dan de Hebreeuwfche hier onzen aaudagt? Herder heeft dit in zijne Oosterfche poëzij L Deel bladz. 18. beknopt en tevens duidelijk getoond: „ hunne werkwoorden, zegt hij, zijn geheel beweeging, „ derzei ver wortels zijn beelden en gewaarwordingen; hun„ ne naamwoorden, half werkwoorden, zijn dikwils wer„ kende wezens, in eene geduurige perfoons-verbeelding; " hunne voorzctfels koomen fterk vooruit, zo als in de " taal der hartdogten gebeurt, het gebrek van bijvoegzels " weeten zij ook'zeer wel te vervullen," daar komt nog bij, dat de paralclismus, aan die taal en poëzij zo eigen, zo'wel die welke rijst, als die door tegenftelling ophelderd, zulk eene fchat van ftoute vindingen geeft; terwijl voetmaat en rijm in andere talen binden, zo dat wij ons bij dien eenen bron alleen bepaalende, reeds aan de Hebreeuwfche poëzij den voorrang geeven zouden: men voege hier nog bij , dat de woordlpeeling, fchoon in zommige taal ook vallende, in het poëtielche dikwils evenwel



BIJBELSCHE DICHTKUNST.
3
wel tot verkleining der denkbeelden werkende, in de Oos~ terfche poëzij door de kleine verandering van een letter dikwils de fchoonfte aanleiding tot de verhevenfre en rijkfte inventie geeft: J. G. MiCHAé'Lis, heeft in eene dorwrogte Disfertatie de Paronomapa Sncra dit zeer wel aangetoond: en bepaalen wij ons tot de denkbeelden zo als die de Oosterfche poëten gebruiken, dan word het onbetwitsbaar voor elk vernuft, dat noch Homerus noch, Virgilius, en wie men ook zou durven noemen, hier niet eens zo veel opmerking verdienen, dat wij hen op den lijst zouden durven zetten van zulken, bevoegd om naar den prijs te dingen. De kwijnende, de gansch verbasterde mijthoiogie, wat is zij doch, in vergelijking van het origineele denkbeeld , het welk ift de Bijbel heerscht ? Goden alle de gebreken van het menschdom in zich vereenigd hebbende maar te vermogend om in dien loop gefluit te kunnen worden, de willekeurigfte tijrannen, die immer kunnen heerfchen, en die ten kosten van het menschdom zich vermaaken; dit zijn de (lotende en het menschdom zo verlaagende denkbeelden, welke alles bezielen; maar in de Hebreeuwfche dichtftukken , die wij overig behouden hebben , is God de werkende oorzaak , de groote Huisvader der waereld , en wel naar mate men meer opklimt tot de grijste oudheid; — de gaafche Natuur is daarin leevendig, bezield door de Godheid, en dit alles in de fchoonfte harmonie, die de reden billijkt: ik beken dat deze denkbeelden wel eens al te ftout vereenigd worden , waardoor zij in plaats van grootheid inteboezemen, het voorwerp aanmerklijk verlaagen; — bij voorbeeld, den oceaan bezingende onder het beftier der Godheid , dan in zijne natuurlijke duinen en omtuiningen te vergelijken bij een gezwagteld wigje : — een magazijn van donders en blixems in den hemel aanteleggen ; is voor onze ooren (tuitend: maar in dit geval behoorde ook elk hier bij te denken, dat A a de



4
Inleiding op de
de oudfte 'poëzij niet gewoon aan afgetrokken veel mirt wijsgeerige denkbeelden , natuurlijk zich zo vcrklaaren moet , en hoe ftout , hoe onnatuurlijk zulke fpeelingen fchijnen te zijn , dit hebben zij nochtans boven anderen vooruit, dat zij, hoe onnatuurlijk, hoe oneigen zij ook fchijnen te zijn, evenwel nooit tegenftrijdigheden of in zich zeiven laffe verkleiningen behelzen ; alleen het ongewoone treft onze ooren, maar met dat al voelt elk, dat dit hulpmiddelen zijn, waardoor de ervaaring uitgedrukt , en de armoede omtrent afgetrokkene denkbeelden het best te hulp gekoomen word; — had elk dit meer in het oog gehouden , men zou Job het oudfte dichtftuk des Bijbels zo niet verwrongen hebben: hoe meenig wijsgeer heeft uit eerbied voor de Goddelijke openbaaring, hierin door Nieuwentijd voorgelicht, ja zelfs tot op den jongften toe, dén Sülzer zich hier in niet te buiten gegaan, en aan Goddelijke ingeeving toegekend, het geen alleen als een eigenfchap van die t kragtige poëzij moet befchouwd worden. — Wijsgeerige ervaring en poëtilche vinding moeten hier nimmer vermengd worden: — zo, om een voorbeeld te geeven , als wij Job over de bergwerken leezen, zal men hier wel alles vinden, het geen die wetenfchap, door rijpere ervaring tot ftand gebvagt, inftemt, (dit heeft MieHAëtis in zijne Oriënt* Bibüoth.. XXVII. d. bladz. 338. uitvoerig behandeld ;) doch wie zal onbedagt genoeg zijn om te durven be« weeren , dat alle die denkbeelden uit de meer volkoomen' bergwerk - kunde ontleent zijn? een oordeelkundige zal liever in eene ftille verrukking de kracht der poëtifche denkbeelden bewonderen, terwijl hij tevens het oog van den Goddelijken Geest eerbiedigd , het geen zorgde y dat geen een denkbeeld zo ftout wierd dat het laatere ervSaarwg en oeffening tegen fprak, en hoe gemakkelijk en vertrouwlijk kunnen wij dan die oude dichtftukken beftudeeren, zonder dat ons immer eenige vrees behoeft . s. A te



BIJBELSCHE DICHTKUNST.
5
te bekruipen, dat wij onnatuurlijk zullen worden: doch ik bcdwinge mij om hier in het algemeen verder uitteweiden , wij hoopen gelegenheid genoeg te vinden dit bij de voorbeelden nader te ontwikkelen.
Als wij de poëzij des Bijbels zullen behandelen, kunnen wij die zeer gevoeglijk in driederiei clasfen verdeelen, die haar weder alleen eigen zijn. Spreuk , gezang en profetie: hoe weinig wij ook van de Oosterfche poëzij weeten, dit onderfcheid gevoelt evenwel elk aandagtig leezer. In het Boek van Job, in de Spreuken van Salomo, en in den Prediker 3 heerscht de fpreuktoon, die zich meestal door twee eigenfchappen van de andere zoorten onderfcheid. — Vooreerst dat deze bijna altijd de paralelismus ex oppojito volgt , (uit tegenftelling der vergelijking tragt opfehelderen,} vervolgens zelden onderling , gelijk in eene aaneengefchakelde rede , verbonden is, maar op zich zeiven ftaat; -r- hierin wijkt het gedicht van Job en ook de Prediker weder van den gewoonen weg af, in deze fpreuken word eene draad , die onafgebroken doorgaat, gevonden; fchoon beiden weder daarin van den anderen ondericheiden zijn , dat wij in den Prediker den wijsgeer vinden , dóór en door in menschkunde geoeffend, in Job meer den oorfpronglijken ftillen geest, door de tafcreelen der Natuur en cenige weinige bijzondere openbaaringen en overleveringen, fchoon vrij donker en algemeen geleerd en voorgelicht, nochtans- alles zo krachtig en bondig gefield , dat het grootfte meesterftuk, het geen men gewoon is naast dit dichtftuk te plaatfen , ik bedoel Homerus , fchoon 1000 jaareu jonger, daar mede vergeleken , alle zijne fchoonheid verliest, en eene aanmerking van een' origitieelen geest, mijnen dierbaaren vriend, is hieromtrent regt gepast: hadden de bewonderaars van Homerus, Madame Dacip,r, Pope en Fenelon, over het hfeldenzang fchrijvende, hier geftaag Job vergeleken en A 3 tot



6 INLEIDING enz.
tot model genomen, (Weslei in zijn Disfertatiom, m Jobum, heeft daarvan eene proeve genomen doch niet gelukkig,) zij zouden ja wel ontdekt hebben, dat hun geliefde Schrijver bij hem vergeleken zeer weinig betekenende , maar ook ongetwijfeld uit de vergelijking in der daad m Homerus ichoonheden ontdekt hebben, waar voor zij nu ongevoelig waren; dat dit elk liefhebber der poëzij ter harte neeme, op dat hij de poëzij des Bijbels beoeffenende , leere, zijne denkbeelden zo te verhoogen, zo te verfraaijen, dat zij eene trap van volkoomenheid verkrijgen, die hij buiten die beoefening gewis nimmer bekomen zal : men verge van mij niet , dat ik mij verldaare over dc maat der Hebreeuwfche poëzij, als een gevoeglijk hulpmiddel tot verftand der Bijbelfche poëten, -de dragelijkfte gedagten hieromtrent door den Engelfchen Bisfchop Hare opgefierd, en door Edwards in pro!, ad Libras F. T. poèticos verdedigd, heeft bij mij zo veel graad van waarfchijnlijkheid niet, dat ik mijn' leezer daar aan wil doen denken, en al vermeerderde die waarfchijnlijkheid, het gebruik, het welk Hare daar van maakte, door vele plaatfen aantevullen of' te veranderen, zou mij veels te los zijn : ik hel het naaste over tot de gedagten van Stark, dat de Hebreeuw fchc poëzij geen voetmaat, of iets daar na gelijkende heelt, maar het naaste gelijk Haat met het geen wij poètisch profe gewoon zijn te noemen , waarin Lueling met betrekking tot IJo-ung ons de leesbaarire proeve gegeeven heeft. In dat gedeelte, het welk wij eigentlijk gezang noemen, is iets meer te ontdekken, zodra wij maar op het getal der woorden letten, die eene regel uitmaaken; daar dit nochtans maar zomwijlen plaats heeft in een weinige liederen, begeeft ons dat licht- al ras , en 'er is weinig hoop, daar wij niets weeten van de uitfpraak van die taal, welke anders zo veel invlocds op de voetmaat der taaien heeft. Daarom haastte ik mij maar om mijnen leezer met dit oudfte cn fchoonfte heldendicht meer bekend te doen worden.
Na de-



NADERE
INLEIDING
tot opheldering van
JOBS
DICHTSTUK.
X)aar de ftotïè zo aanmerkelijk is, zullen wij weder dien weg inflaan, dat wij bet gewoone, het welk mijn leezer in elke Bijbelverklaaring kan vinden, voorbij zullen gaan en ons alleen bepaalen bij dat geen, het welk noodzaakclijk tot regt verftand van dit Boek dienen kan, fchoon het aan verfchillende uitleggingen bloot gefield is. — Des dichters rang, vaderland, leeftijd, en perfoneel karakter, vereifchen het eerst onzen aandagt.
Zeker is het dat hij hier niet als een Koning, maar ^als een Oostersch Emir, ten minde, als een patriarchaal boofd van zekere aanzienlijke en rijke familie ten voorschijn treed ; een man die volgens zijn leeftijd de Souvevein in zijn huisgezin, de Hoogenpricstcr voor den Godsdienst , en met betrekking tot zijne medeburgeren , een Emir of liever, dewijl hier geene*oorlogszugtige tafereelen inkomen, de richter onder zijne landgenooten is; hieromtrent meer te willen weeten is vmgtcloos, en doed niets af tot nader verftand van zaken,
A 4 Vl*



8
Nadere INLEIDING
Van meer invloed op het dichtftuk is het, 'smans F* aj'and nader te bepaalen.' Het word Uz genaamd, en hier raaken wij reeds in de bedenking, wat te kiezen, doordien 'er een meer dan een Uz is, het een in Sijrièn gelegen, anders Gutha genaamd, in den oord van Dat* cus , een teek lands , als een paradijs bij de oude dichters bezongen; een tweede Uz , deszelfs naam van den oudften Zoon van Na hor (Gen. XXII: ai.) bekomen hebbende, fchijnt niet ver van Babijlonien te moeten gezogt worden; het word door Bosciiart Ju fit is genaamd; doch dit is veel minder bekend dan het eerde, en laat ons daarom geheel in het onzékere: eea derde ftreek van dien naam fchijnt van een vorst van Kir, als bcvolker van dat landfehap, zijnen naam ontfangen te hebben; dit gelegen in den omtrek van Ëdem, word Jerem. IV: ai. duidelijk befchreeven. - Laatere geleerden hebben op het gezag van J. D. Mi chablis lipt eerde Uz den voorrang gegeeven; 1lge m heeft die gcdagten zoeken te verderken en zich alle moeite gegeeven om de fchoonheid van dien oort te befchrijven, fchoon de natuurkundige tafereelen in het dichtduk voorkoomende, zulks niet vereifchen , maar men integendeel uit de voortbrengzels , daarin befchreeven , veeleer tot andere gedagtcn overgaat: alles word vreemd en moeielijk in de verklaaring, als wij het in Gutha zoeken; zulke verre reizen, als dan de vrienden van Job moesten gedaan hebben, zijn in die tijden ongehoord, en men zou ten voordeele van hunne vriendfehap dan meer gebruik daar van gemaakt hebben; maar daarenboven is het zeker dat daar Jdumea het Vaderland van de oudde en egde geleerdheid is, verre boven Egypte, gelijk Eichhorn recht gepast heeft aangemerkt, dit landfehap zal de voorkeur verdienen , ja onze volkoomen indemming, zodra wij zien, dat de fchat van geleerdheid in dit dichtduk bedoten, juist vordert, dat zij op dien grond verzameld
is;



op JOBS Dichtstuk.
S
is; en ik vleie mij, dat elk leezer bij de overweeging van het dichtftuk zelve de fprekendfte bewijzen tot bevestiging van die gedagten zal vinden, waarom ik mij hier ook niet langer ophoude, maar overga tot de leeftijd van den. held in dit dichtftuk.
'Er zijn fterke trekken om ons beflisfende te bepaalen; Hoefnagel zegt daarom zeer wel: — ,, hier vind men geen wet, geen geordend Priester , geen uitwendige Godsdienst, maar Goddelijke verfchijning, het juiste tijdperk waarin Abraham leefde, ik gevoel hier iets meer dan dooi dien geleerden uitgedrukt word, daar wij het geluk hebben in Genefis nog oudere ftukken te hebben; de gefchiedeuis van Adam, Kaïn, La me ch enz., ik vind hier alles dien fmaak het allernaaste bijkoomende: ■het licht waarin de Godheid geplaatst word, zo wel in het gefchiedkundige als in bet poëriefehe, de naam, de invoering van eenen geest, die zulk eene aanmerkelijke aanleiding tot de beproeving van Job gegeven heeft, zijne bezigheid — dit alles komt zo nabij de vroegfte tijden, dat ik, fchoon de ervaaring, die in het dichtftuk heerscht, mij noodzaakt om bijna tot den leeftijd van Abraham te koomen, evenwel Uz befchouw als dien oort die het meest de ooriprongliike oudfte denkbeelden onveryalscht behouden heeft, en dus het naaste bij den' ooripronglijken ftaat van het menschdom legt, en fchoon wij op zijn plaats onderzoeken zullen, of 'er hier en daar iets van veel later tijden, en door een jonger hand ingevuld zij, zal evenwel niemand, hoe vol vooroordeelen hij ook zijn mag, durven ontkennen , dat hier de hoogfte oudheid zelv' boven do andere gefchriften des bijbels, den hoogden toon voert,
Nog eene vraag in den gewoonen fioaak behandeld , kunnen wij vervolgens onbelemmerd voortgaan : alles was eigenlijk gefproken, ons tot wegwijzer moet dienen, oni dit uitmuntend gedenkftuk der grijste oudheid A 5 . w \



ïo Nadere INLEIDING
wel te verdaan, is het onderzoek naar den Schrijver: — nier is het weder zo veel hoofden zo veel zinnen, de een zal voor Job zeiven, een ander voor Moses, een derde voor Salomo, en die bijna geen gevoel voor de inwendige fchoonheeden daar in heerfchende heeft, voor Es ra pleiten. Van deze gevoelens is geen draagelijker, dan dat Moses in zijn verblijf te Midian het zou opgefteld hebben, men geeft verfchillende redenen voor deze gedagten, en niemand heeft daar toe meer kragten ingefpannen dan J. D. Mi c h a ë l i s , fchoon ik met dat alles zijn voordel hier en daar met oplettenheid leezend, duidelijk genoeg zag, dat hij veel te veel ongelijk aan zich zeiven was, om met genoegzame helderheid voor zich zeiven overreed te zijn: met meer vertrouwen fpreekt He zee met anderen beweerende, dat Moses veel te jong is om zulk een grijze oudheid in zijnen ftijl en wijze van voordrage te kunnen volgen. — Indedaad het heeft charasteristiek bezien , al was 't zelfs in den Pfalm aan Moses toegekend gene gelijkheid in den leerdelligen voordragt, niets, waarin men Moses kan vinden. Voorzeker moet de opdeller een inboorling van Uz geweest zijn, wiens familie geworteld en daar in aanzien was, waar de geleerdheid van dien tijd bij overlevering als in een middenpunt door gemeenzaamheid en gezag zamenvloeide: geen omzwervend leeven, geene afwisfelende lotgevallen, geene reizen door verfcheide landen, geen verblijf aan een koninglijk hof, maar eene dille afgetrokké leevenswijze eenes diepdenkend' regt geaard' befchouwer der Natuur en van dien kring der zamenleving, waar onder hij behoorde , is de algemeene en dandvastigen toon, overal heerfchend, en fchoon ik niet vreemd ben van die gedagten, dat Moses de man zou zijn, doorwien het ftuk het eerst ondev zijne natie is bekend geworden, geloof ik nochtans niet, dat het zijn plan is geweest het algemeen te maaken; dit drookte niet met zijne magtén als Wet-



<op JOBS Dichtstuk. *r
gever befchouwd, ten doel hebbende het patriarchaak met het nat ionaak te verwisfelen: de Wetgever van Israël keude het volk onder zijn beduur te wel, om zaaken van zo veel afgetrokkenheid en inwendige verhevenheid aan hun domp doorzigt toetevertrouwen; ik voor mij geloof dat het tijdpunt, waar in het algemeen bekend geworden is , te zoeken zij in dat tijdvak der natie ,^ toen zij de hoogde trap van geleerdheid en befchaaftheid bereikte; Salomo heeft in zijn Spreukboek niet alleen bewijs gegeeven, dat hij het gelezen heeft, maar zo als het mij voorkomt, de duideüjkfte trekken, dat hij dit oorfpronglijk ftuk, fchoon hij het niet noemde , zeer hoog waardeerde, en het tot een model van navolging gebruikte , waar door het onder zijn beleid bij de befchaafde Israëliërs bekend en als het volledigfte monument der oude openbaaringen, door overlevering medegedeeld, en dus een eige gezag met zich brengende, onder de rolle der fchrifïen, welke in den Tempel bewaart wierden, is gevoegd geworden : het doet derhalve zeer weinig ter zake , of Jog de Schrijver zij dan niet , het benadeelt niets aan de waarde van het zelve, het heeft ja iets onnatuurlijks, dat de held van het Dichtftuk zich zeiven bezingen zoude. Maar op dat wij met het oudfte gefchrift der waereld nader zoude bekend worden, zal ik mijnen leezer zorgvuldig opleiden om het gefchiedkundige gedeelte , in de twee eerde en het laatde Hoofddeel voorkoomende, te onderfcheiden van het Dichtduk zelve; dit is zo zeker eene andere hand , dat zelfs veel; Uitleggers tot de gedagte vervallen zijn, om het aan een anderen en lateren Schrijver toetekennen , ja vastdellen dat ze in de fmaakelooste tijden voor den Joodfchen Godsdienst door Esdra of door een ander onder zijn opzigt zijn opgedeld. Warburton heeft zijne uitdeekende beleezenheid, zijne uitgebreide eruditie» tot dat einde bedeed;, doch een liefhebber der waarheid
eu



Hl Nadere INLEID, ING
« bekend met den fmaak van dien tijd, waarin het Qaaldaume m ftijl en voordragt , zelfs fa denkbeelden den aanmerkelijkften invloed maakte, zal duidelijk vin. feft, dat hier alles van eene geheele andere geaartiieid is; er is gewis voor den onpartijdigen in het Historiesch bericht wel tets het geen de grijste oudheid tekent, 'er is ook fet een en ander het geen eene later-leeftijd en Godgeleerde denkwijze in den berigt-Schrijver fchijnt re veronuenleUen, en dit laat zich zonder de minfte moeieliikhqd het best dus vereffenen, dat bij het Dichtftuk'eenige aantekeningen gefchiedkundig gevoegt zijn, die den held van het Gedicht ons in eenige weinige bijzonderheden leeren kennen; deze heeft de Uitgeever aan den anderen gefcuakeld, zo gefchakeld , dat hij. tevens eenige zwaarheden welke mogelijk bij zijn leezer mogte opkoomen, ftdzvyijgend heeft willen opruimen; deze zijn evenwel van de meeste Uitleggeren , zo het mij voorkomt, niet wel behandeld, alleen uit onoplettenheid of voor ingenomenheid , waarom men hier dieper moet indringen in den UiSLorielchen voordragt, zullen wij 'gelukkig kunnen flaagen in de uitlegging vm dit bericht.
Het (laat bij mij vast, dat het gefchiedkundig gedeelte zeer ondericheiden is van het poëtiefche, ik wil tot dat einde mij niet op het onderfcheid in den ftijl beroepen, want behalven dat dit zeker, maar in een en ander, nader met andere Oosterfche taaien in vervvandfehap (laat, zo zou dit bewijs ook niet kragtig genoeg zijn; dewijl de IL.tonefche ftijl v.an zulk eene verhevene dichterlijke altoos aanmerkelijk verfchilt, al wasze al van eenen hand; meer zegt het, wanneer wij deze overweging inbrengen, zoq de opftellcr van beiden dén was, zou zijn voornaamfte zorge geweest zijn in zijne inleiding de eenheid met het hoofddoel van het Dichtftuk te behouden; zoo hij zulks niet in den be? gmne van het Dichtftuk zelve gedaan had, het geen hier niet te pas kwam, dan in zijn gefchiedkundig bericht zulks uit-
voe-



op JOBS Dichtstuk. *3
roerig nu te doen. •— In gene bijzonderheden, in beide voorkoomende, is eene fchaduw van verbintenisfe. Herder vint wel iets diergelijks (I. Deel bladz. 198. Oost. Poézij) wanneer hij fchrijft: „ 'er is een dubbeld toneel in den hemel en op aarde, — in den hemel hebt gij de Ra:td der Godheid met zijne dienaareu, die het bcftuur in de beneden waereld hebben, — en dan op aarde J r, met zijne vrienden over zijne Godsvrugt in overweging. " Edoeh behalven de bedenking, die ik heb tegen deze bemelfche Raad en voor het geheel van het fchilderftufc niet eenvoudig genoeg is, zo zouden wij, indien alles zo hermoniesoh afliep, op 't einde in het Historieseh bericht den aanklaager weder moeten zien, door zijnen Heer over zijn valsch vermoeden in de uitkomst, als zoeenen treffend geftaafd, openlijk beftraft: hier komt nog iets bij , het geen veel meer afdoet, t. w. , daar de openbaring der : Godheid meer onmiddelijk was , en dus de leer der Geesten hier noodwendig, zo het fcheen , moest invloeien, werd 'er nochtans van een hunner als aanklaager in het geheel niet gerept in het Dichtftuk , — alleen in de tekening van het voorbericht, fpeelt hij de voornaamfte rol als oorzaak in de rampen , die den braaven getroffen hebben ; dit zou anders in het Dichtftuk van veel belang geweest zijn . en de zaak in verfchil tusfehen Job en zijne vrienden ongetwijfeld, op eenmaal zo niet volkoomen, ten minfte op eene andere wijze beflist hebben; daarenboven was 'er analogie tusfehen voorbericht en gedicht \ alles zou in een ander licht ftaan: hoe natuurlijk zou het dan zijn, dat uitfteekende deugd het meest de nijd van den verleider des menschdoms moest opwekken; onder de Goddelijke toelating is het dan gewis, dat niemand meer rampen te wagten heeft van die zijde dan de Godvrugtigen ? uit deze weinige proeven merkt elk duidelijk, dat de opfteller van het Historisch bericht gansch andere bedoelingen heeft dan die
van



H Nadere INLEIDING
van het Dichtftuk; men kan het wel vinden, dewijl alles toch een geheel maakt, het geen tot elkander in eenige betrekking ftaat, maar het is niet in eenen draad aan den anderen gebonden en doorlopende; - m de introductie voelt elk dat de opfteller eene bedenking heeft zoeken opteloslen; hoe het moogelijk is, dat de goedertiernc Vader van het menschdom dulden kan, dat een opregte zo hevig aangevallen wierd; - dit ftrookt niet met de inhoud van het Dichtftuk , waar het verfchil is 0f het genot, het geluk der waereld, het deel van den braaven hier al of niet is; dan is het volgens de inleiding uitgemaakt, dat hoe uitmuntender de deugd is, zij dan ook aan zo veel te meer beproevingen is blootgefteld, daarbij is 'er in de uitkomst van het gefchiedkundige op het einde geen harmonie met de uitfpraak deiGodheid in het Dichtftuk ; het is ook in de ervaaring van het menschdom op die wijze niet te ontdekken. — Volgt het altoos dat een vroom mensch, op de treffendfte wijze beproefd , in de uitkomst altijd gezegend zal worden? - uitkomst in het Dichtftuk en in het gefchiedkundige, loopt derhalven zeer uit elkander, en moet nimmer onderling zo naauw verbonden worden: - maar de groote vraag blijft, zo wel in het Historisch bericht als in het Dichtftuk over: moeten wij alles als waarlijk gebeurd befchouwen, of moet alles leerfabel zijn? - men vind in het gefchiedkundige zo veel onwaarlchijnlijks, daar alle de rampen Job op eenen dag troffen; de gefprekken van den aanklaager met de Godheid, mishaagen ook den vroomen Sander, hij vind het beneden de hoogheid der Godheid zich van zoortgelijke wezens met die vertrouwlijkheid te bedienen, den braaven door zulk een nijdigaard zo zeer te kwellen: edoch al is het gefchiedkundige ook fiBie, dit neemt geenzins het harde het aanftootelijke in den voordragt weg: jammer is het maar dat men hier niet natuurlijk genoeg denkt, zich zeiven niet genoeg



op JOBS Dichtstuk. %$
noeg plaatst in den leeftijd, waarin dit bericht is opgefteld. — Homerus, zo veel laater leevend, voert ook eenen Raad der Goden in over Ulijsses zittend, dit is enkel aanleiding tot het Dichtftuk in den fmaak van dien tijd, dit was bijna altoos de gewoone inleiding, om in het Dichtftuk zo veel te beter de Goden geduurig te kunnen invoeren; daarenboven heeft deze inleiding nog iets bijzonders , het geen niet alleen het ftelligfte bewijs voor haare oudheid is, maar inderdaad de overredende proeve geeft, dat de opfteller der openbaaring, aan het menschdom door overlevering medegedeeld, als de grondflag zijner Godgeleerdheid, zeer wel dit wist te gebruiken, om de invloed des verleiders van het eerfte paar menfchen op deszelfs nakomelingfchap intevoeren; dit moet in alle gewigtige gebeurtenisfen fpreekende zijn: al vroeg had men de ftelling ingevoert; hij en zijn aanhang had eenen nadeeligen invloed op het menschdom, evenwel zo, dat dit niet tot 's menfchen wezentlijk nadeel zoude zijn , maar in de uitkomst hunne redding te zekerder zoude daar Hellen; de Schrijver is verre af van deze begrippen, welke in laatere leeftijd ingevoert zijn geworden, en den grondflag tot het Manichaeisme gelegd hebben. Herder heeft dit grondig bewezen in zijne Oosterfche Poëzij I. Deel bladz. 189.; de aanklaager, fchoon het hoofd der onzalige geesten, blijft niet alleen aan de Godheid ouderworpen , maar is hier alleen een bediende in het groot huisgezin der Godheid, waar noodwendig verfchillende geaartheden moeten plaats hebben, en naar deze is ook der huisknegten verrigting geregeld; in alles is nochtans hun invloed over den Godsvriend bepaald, over den braaven vermogen zij niets dan in een enkel geval bij vergunning: — was 'er vijandfchap gezet tusfehen het menschdom. en hun, ook die moest van hunne zijde werken, zo lang tot dat hem de macht geheel benomen wierd; het is dan natuurlijk dat, toen de Semiten zo plechtig begon-



W Nadere INLEIDING
gonden zamentekoomen ter vcreermg van de Godheid, dé verleider dit met nijdige oogen begluurde, en alle gelegenheid moest zoeken om hen te ben'adeelen: — uit den mond van den partijdigen den verllag van iemands gedragingen te verneemen heeft zoms nuttigheid. — Hoe naauwkeurig hij alles opneemt, hij ontwijkt in alle die woelingen het doorzigtig oog van Hem niet, die boven alle ërvaaring doorzigtig is; — waarom hij doordat Alweetend oog over zijné inzigten ondervraagd wordende, beftendig met den naam beftempeld is , die ziine bediening in het groote huisgezin uitdrukt. — Hij bekomt vrijheid Job door rampen te beproeven, om dat hij kwaadaartig genoeg is hem te verdenken , daar zijne 'vutftekende Godsvrugt alleen naar zijn oordeel op zelfsbelang gebouwd was : en deze beproeving zal hem in de uitkomst befcha'amen , eh de zegenpraal over hem als aanklaager zal aanmerkelijk zijn, en hem in het vervolg bedagtzaamer maaken ; het is waar hier komt dan vervolgens dé magt'van den aanklager in om Job een fchakel van rampen te bezorgen, die en zijn vermógen over menfchen, lucht -vernevelingen, en over ziekten verondcrftelt, doch dit geloof ik is gewis van een later hand , en in de aantekeningen j waar van de bericht-Schrijver zich bediende, ingevuld geworden, dit evenwel met Eichhorn Voor louter fictie te verklaaren , acht ik onbedagtzaamheid; ervaaring had het eerfte paar menfchen geleerd, dat de Engelen eenigen invloed op de verhevelingen hadden, bij gelegenheid van de uitdrijving uit het Paradijs; latere Hellingen hieromtrent zijn minder ruim, en koomen nader aan een Godgeleerd ftelzel omtrent den invloeid der Geesten , het geen inderdaad onwaarheden in zich behelst; fchoon nu het gefielde in het Historisch bericht daar uit het beste kan verklaard worden, is men nochtans 'er niet volfirekt toe genoodzaakt , maar alles kan zeer wel langs den weg hier door mij aangewezen, bevat



op JOBS Dichtstuk. 17
vat worden. In het overige werd 'er niets in het Histöriesch bericht gevonden , of het duid de grijste oudheid aan en pleit ten flerkte voor eenen Godsdienst, die zuiver op overleveringen gebouwd, niets van den naiionaalen en afgezonderden Godsdienst der Jooden heeft, en dus naar de gewoonte der gefchiedkundige berichien, a's inleiding voor zoortgelijke Dichtftukken ingericht is , Ilgen, zo ervaaren in zoortgelijke kundigheden, heeft dit zeer wel opgemerkt.
Wat het Dichtftok op zich zelve betreft, hier komt bij de Uitleggeren, als eene eerfte vraag, aanftonds de bedenking: zouden de gefprekken zo pcètiesch gefteld, ook zo gefproken en naderhand opgefchreven zijn? een groot man, de beste Uitlegger van dit Boek, heeft dit ftaanda gehouden, ja zelfs door voorbeelden uit de Arabifche poëzij zoeken te bevestigen; — evenwel deze Helling heeft bij mij zo veel onwaarfchijnlijks, en onnatuurlijks, dat ik mij verwonder hoe lieden van doorzigt daartoe konden overgaan. — 'Er is niets het geen 'er ons toe noodzaakt: waarom zonden wij dan niet mogen ftellen, dat de gefprekken , wat de zaaken betreft , inderdaad zo gevoert zijn geworden, doch naderhand door een' van het gezeldfchap, die het meest belang bij de bekendmaking van den inhoud en daartoe ook de gaaf had , is opgefteld geworden? en waarom dan niet door Job, ia eene betere lichaam- en geest -gefteldheid, toea zijne aandoeningen een nieuw vuur en leeve aan zijne dichterlijke gewaarwordingen konden geeven? —
Een andere vraag komt hierop noodzaakeliik voor den geest, t. w. onder welke clasfe dit Dichtftuk behoort gebragt te worden ? aan welke regels het dan meest vol-* doet ? die voor de ficlie in het poëtiesch voorlid zijn ^ zullen met J. D. Michaülis aan leer-fabel denken, een wijze van dichten reeds van eene grijze oudheid; de Ridder is daar bij ftandvastig gebleven in zijne inlei-
VI. Deel. f ding



iS
Nadere INLEIDING
ding op het Boek Jobs, niet lange geleden uitgekomen; ik weet nochtans niet, na datc ik alles overwogen heb, wat ons daartoe zoude beweegen ; ik geef hem gaarne toe dat Lowth, het voor een drama houdend, het geen aan de regels van zoortgelijke Dichtftuk ook naast voldoet, hier zijne gewoone dooling begaan heeft; en al was het drama, zo zou het belaglijk zijn, dat te willen toetzen aan regels, in befchaafder tijden uitgedagt , toen men de theorie van de dichtkonst begon te beftudeeren: dit is bij mij vergeeflchen arbeid. — Al bepaal ik mij het naast bij de gedagte, door Ilgen bondig bewezen, dat het heldendicht zij; dan moet hier nochtans dezelve regel gelden, dat men het niet aan de gewoone wijze van opftel kan onderwerpen , maar meer acht moet geven op het natuurlijke, het ongedvvongene naar den leeftijd ingerigt: het is dan een heldendicht van dien aart, dat 'er noodwendig verfchillende fpreekers in moeten voorkoomen , anders meer vreemd, zo nochtans dat hunne geiprekken alleen dienen om den held in het gedicht te beter te doen uitkoomen ; zulk zoort van helden-dichten vallen zeer in den fmaak der Oosterlingen , die in wigtige gefprekkén altoos zo veel verlustiging zoeken.
Maar wat is dan de hoofdzaak welke in het Dichtftuk heerscht ? en waartoe alles moet gebragt worden; hier verfchtllen de Uitleggers wederom aanmerkelijk, en onderlcheiden niet genoeg, wat Job, wat zijne vrienden van hem verfchillende, bedoelen, en hoe dit zo zeer verfchillende tot een hoofddoel behoort, en daarvan hangt evenwel het recht verftand Van het Dichtftuk geheel af; — de meest algemeen aangenome gedagte is, dat de hoofdzaak in het leerftellige is: geluk en ongeluk in dit leeven zijn geenzins doorllaande bewijzen van deugd of ondeugd. Was dit waar, dan had de opfteller van het Dichtftuk zich zo veel moeite niet behoeven te geeven, en de oplosfing zon hij dan eenvouwig daarin gèfzbgè
heb-



op JOBS Dichtstuk.
19
hebben , dat bij de wczentlijke beloning of echte flraf tot een toekomftig leeven zou bepaald hebben; dit vermeid hij evenwel zorgvuldig, zo dat men hier die duidelijkheid van begrippen , door eene nadere openbaaring voorgelicht, noch vinden kan, noch mag; ten zij mert het opftel ten minfte een paar duizend jaaren verjongt, en het dus tot een zamenftel van oude en nieuwe zeer wanftallige denkbeelden maakt; het is bij elk' onbevoordeeld leezer zeker, dat de leer van een toekomftig leeven, voor zo ver dit een leeven in gelukzaligheid is , daarin geenzins heerscht; fchoon een leerftuk uit ervaaring door hun gekend, en met verfcheide Hellingen üit hunne verbeeldingskracht opgehelderd en uitgebreid, namentlijk de ftaat van het menschdom in het rijk der dooden daarin voorkomt; hierom, zodra men zich voorftelt dat in dit Boek duidelijke kundigheden omtrent een toekomftig leeven gevonden worden, is het verfchil onderling onder de vrienden gevoert, inderdaad, met een woord beflist.
Nader koomen die Uitleggers , beweerende dat het algemeen heerfchend in het ganfche Dichtftuk de volgende zo gewigtige waarheid zij: het is vermetelheid de lotgevallen, welken de mensch iri dit leeven treffen, van de zijde der rechtvaardigheid te beoordeelen, die theodicee, de Godheid gaat hier langs duiitere en ons onbekende wegen; Eichhorn heeft hieromtrent zeer veel goeds gezegt; N i e m e ij é' r , fchoon mij anders omtrent het Boek van Job het oppervlakkigfte, komt hier het naaste bij , vastfiellend dat de eenheid van het Boek het ondoorgrondelijke vari het Goddelijk beftuut over 's menfchen lotgevallen behelst: Salomo heeft in zijn Prediker iets in dien trant; maar het is onmoogelijk, dat dit het heerfchende in het Dichtftuk zou kunneil wezen , want dan zouden de gefprekken gansch anders ingerigt geweest zijn; enkel in de uitkomst van het verfchil, 't geen het Dichtftuk opgeeft, komt deze Helling in, B a en



Nadere INLEIDING
en wel voor zo Ver de vrienden onderling in hunne gesprekken den invloed der Godheid op 'smenfchen lot, jJaar hunne bijzondere Helling verwrongen hadden, maar Verder niet; was dit nu het heerfchende doel van het gedicht geweest , dan zou de uitkomt in het Historiesch berigt daar geenzins mee itroken , want daar zien wij Job niet alleen in zijne genoeglijke (land herlteld, maar ook begunftigd met het dubbel van zegeningen welken hij te voren genoten had.
Anderen zouden hier ge^vis niet gedoold hebben, indien zij een Schrijver van laatere eeuwen , maar bij ons van gezag , hier gehoord hadden; ik weet zeer wel, dat wij langs dien weg zeer dooien kunnen, maar zulks ontllaat alleen uit onze vooroordeelen; de aanleiding daartoe moet nimmer bij den Schrijver, die de aanhaaling doet, gezogt worden. — Zeer opmerkelijk namelijk zijn die woorden: gij hebt de lijdzaamheid Jobs gehoort en hebt het einde gezien; langs den meest aangenoome wijze van verklaaM* ontdekken wij waarlijk zeer zeldzaam de trekken zijner lijdzaamheid; alleen vinden wij daarvan iets in het voorberigt: — in allen dezen zondigde J ob niet, en nochtans opent die zelve man het eerst het gefprek met eene taal, zo weinig overeenkomende met een lijdzaam karakter; maar met die van het diepst gevoel der fmarten en der hoopeloosheid van redding in de Merkte bewoordingen voorgedragen. Ilgen is het naast bij aan dat gene, hetwelk hier alleen als de hoofdzaak in het Dichtftuk moet in het oog gehouden worden, — als hij het een tijtel zoude geeven, waaruit men den inhoud van het gefprek tevens met h2t hoofddoel des Dichters in het gefchiedkundige verbonden zag , zou hij het neemen : de beproefde en geredde onfchuld; indedaad zoo wij de voorbehoedmiddelen van het gefchiedkundige in het dichterlijke wel van den andere gefcheiden in het oog houden, kunnen wij op die vereiïJerftelling veiiig voortgaan. — Dj berigt-Schrijver voert
den



op JOBS Dichtstuk.
2,
den held van het Dichtduk niet verder aan dan in zijne zedelijke deugden, bijzonder in die van lijdzaamheid, voor zo verre hij d ar onder de hooge bedeeling eerbiedigde in weerwil van den raad zijnes haisvroiws.
Gansch anders is het doel van het Dichtduk; dit voert Jou fprekende in, doet hem de taal van de hevigde aandoeningen het imartelijkde lijden fpreeken; — evenwel is hij zo groot van ziel, dat hij zich niet beklaagt over de verliezen, welke hij geleden heeft; neen, de bron van zijn klagte legt in zijne ziekte , en de noodzaakelijke invloed, die deze noodwendig op de denkbeelden van zijn' geest moest maken, ten zij een hooger en buitengewoone invloed dit verhinderde. — Nu werden wij regt gemeenzaam met de hooge beproeving, waa<r onder de held gebragt werd, en kunnen een waar denkbeeld van zijne toedand vormen ; daarop zal nog fcherper beproeving, dan de ziekte is voor het hart van den braaven, wegens de fchatting zijner vrienden, ingevoert worden: en niemand kan daar het treffende het bijtende van gevoelen, dan die aan edelmoedige vriendfchap zich zo gewend heeft, dat deze alleen zijn geheel uitmaakt; juist deze gefprekken , en het zomwijle al te derk gloeiend vuur van den held in het Dichtduk, moeten dienen om hem in onze fchatting zeer te verhoogen : — hoe natuurlijk is cian alles! — lijden , bitter lijden , en dus zwakheid van geest daaruit geboren , werd met de leevendigde trekken getekend; maar welk eene edelheid, welk eene fierheid, welke verheffing gen van zich zeiven door gevoel van zijne waarde , treed dan ook op den voorgrond, waar door hij in onze achting zo aanmerkelijk groot word, dat wij zijn wederga naamvlijks vinden ; dan kunnen wij ook begrijpen , hoe de reinde beoordeelaar der daaden, fchoon hij in zijn dichterlijke uitfpraak Job binnen de boorden van betaamlijkheid en een ootmoedige bedaan omtrent God teruggebragt heeft , hem evenwel- volgens het Historisch B 3 be-



22 Nadere INLEIDING
bericht in het verfchil met zijue vrienden , eene meerderheid en grootheid toekent, zo ver dat zij alleen vergiffenis door zijn tusfchenkomst verkrijgen kunnen.
In dat licht dit Dichtftuk bezien, hier aan de bedrijvende perfonaadjes getoetst , en beoordeeld , dan ftelt men zich in ftaat, om nauwkeurig alles, wat ze befpreken te bcoordeelen; wij zijn genoodzaakt hiervan iets te zeggen; zeer beknopt en niet onaartig zijn de grondtrekken van den held, zo als ze door Niemeijer gefchetst zijn. — „ Een man worftelende onder den firoom der elenden; — nu met zagtmoedigheid, dan met drift fpreekend — nn hoop, dan wanhoop — dan eens teder klagend, dan eens bijna woedend, — nu ootmoed, dan opftand tegen zijn maaker, — zijn karakter in de Maatfchappij gevestigd beeft hij zeiven gefchetst en in het Dichtftuk ingevoert bij wijze van apologie — hij is daarin groot in deugd; misfchien evenwel overdreeven, maar dit is het fchoone van het Dichtftuk, dat hij juist in zijne gefprekken de man is, die onder al zijne manlijke deugd de zoon van Adam is." Zeer veel zou men kunnen aanmerken over deze vrij fterke uitfpraken, doch ik wil mij bekorten — en zeg alleen: de diepe menschkunde, welke de opfteller van het Dichtftuk omtrent den held betragt heeft, is onnavolgbaar konftig, en moet naar het doelwit onvergelijkelijk konftig werken; zullen wij de beproefde onfchuld kennen, wij moeten noodwendig weeten, hoe veel kracht de beproeving door ongefteldheid van lichaam op den geest werkende hadde, hoe Job dan gefteld was: na eene langduurige paufe, waarin hij alle zijne gevoelige denkbeelden opgekropt had, barst hij op eenmaal uit, zo uit, dat men in den eerften opflag verwonderd vragen zou: is dat de man waar van de Godheid zulk een voortreflijk getuigenis gegeeven heeft; gelukkig intusfehen is het voor den Zoon van lijden en fmarten, dat zulk eene tekening in dit Dichtftuk geplaatst is, omtrent iemand,
die



op JOBS Dichtstuk.
=3
die niet door ziine aanbidders of bewonderaars als groot in Godvrugt, maar door den doorzigtigen Vader wtn het menschdom daar voor gehouden was; - dat alles word hij onder het fpreeken, hij ontlast zich zeiven, bevorderd daar door de omloop in zijn bloed en vogten, hierdoor zal zijn ziel een heüerler werking krijgen, en die zou weder afgenomen hebben , beftendig kan dat niet zijn, zoo niet van buiten aankoomende beproevings-middelen, (ik doel hier op de gefprekken zijner vrienden) zijn bloed meer wrijving en zijne ziel door nieuwe pooging tot meerdere kracht, dan anders de zwakheid vergunde, hem tot eene overdreven' fierheid hadden aangezet. De karakters dezer vrienden zijn ook in het algemeen door de uitleggeren niet wel beftudeerd en daarom zeer mishandeld geworden: de een is bij zommigen een windrig huichelaar, terwijl dezelfde perfonaadje bij anderen een regtfehape weldenkend, maar al te driftig man is: zeker is het, dat ze in bedaardheid van ziel opgefteld zijn geworden , hoe konftig ook als werkend ingevoerd , — van daar de gelijkheid in ftijl over het algemeen, fchoon weder het carakteristieke, het welk elk in zijn gefprek moet vertoonen, in den ftijl zeer wel in acht genomen is — Eliphas de eerfte die ingevoerd werd, moet noodwendig, in gevolge de fchatting van rang en meerderheid, de eerfte in fchranderheid wezen; de man is ook in den beginne, zo als het den doorzigtigen men&chkundigen betaamt , befcheide , maar ftouter wordend op het geleerd gezag der ouden, en vooral op eene openbaring hem gegeven , en die de fchoon fte en verhc ventte waarheden behelsde, maar niet gelukkig door hem nu toegepast wierd, werd hij vrijmoediger, en durft bedenkingen op den man inbrengen, wiens deugd tot nog toe buiten alle verdeuking gebleven was; hij werd heviger door tegenfpraak, het geen natuurlijk vallen moet in hem, die zo veel gezags voor zijn gedagt meende te hebben , — hl begint B 4 daar-



24- Nadere INLEIDING
aharom hoe langer hoe meer verdagt over Jo b* deugd te denken, - nu moet ook Job tegen hem alle zijne Merkte van geest zamenroeperi en ieveriger worden, fchoon met minder melancholie! gevoel, evenwél zo dat het grootfche het heldhaftige daarin begint gezien, te worden, - beIcheiden, vrij van alle zelfs-roem, was hij evenwel tot nog toe gebleeven, doch een ander zal zich in het geiprek inmengen, en hem verder uithaalen: het is Bildad, yuurig in zijn voordragt, waar door hij den gloed, welke in Job anders verflaauweu en in afgematte neerflagögheid uitgeblust zou zijn, weder op nieuws opblaast: in het begin is hij vrij befchétden , maar zijn vuur tegenftand ontwaar wordend moet overal langs kruipen, om door felle uitbarsting, te lang befloten, lugt te krijgen; var^daar, dat hij op 't einde regt bitter word, als dan leeren wij Job kennen voor een man waarlijk gtoot, die al zijn verhevenheid op daad-zaaken grond; mi komt Z op har de minde te voorfchijn, verre de minfre in ervaaring en kundigheeden, waardoor Job op rust komen, en meer de taal van verachting dan van verhitting voeren kan, waardoor zijne grootheid ook in rust, meer bekoeld van driften, komt: — eindelijk komt Elihü onverwagts in, van wien men in den eerden opilag zou zeggen, de opdeller zou hem kunnen agterlaten, doch elk gevoelt dat zulks alleen gefchied om de overgang tot het invoeren der Godheid, beflisfende voor den lezer, natuurlijker te maken - hij is een jeugdig, zelfs boven zijne jaaren befcheide man , veel achting voor Job hebbend, waarom hij zich tot dus ver gansch buiten het gefehil gehouden had, — hij is nochtans de man, die met omwegen en windrige geleerdheid weinig tot het hoofd-oogmerk dienende, zijne gïfprekken beduurt, - het best daarom dat Job zwijgt; zijn achting, die hij voor Jon had doen blijken, houd den lijder daarvan af; en zijn waanwijsheid acht de grote



op JOBS Dichtstuk. »5
te ziel des lijders ook wederlegging onwaardig, want over zulken te zegenpralen betekend fniets bij hem, — Die was ook reeds te ver van het verfchilpunt afgeweken, dan dat Job daaraan zou willen denken: — onnavolgbaar is de uitfpraak der Godheid, — na eene zagte voorbereiding daar toe: — niets, van het geen de oudheid ons als allerberoemst en onnavolgbaar heeft nagelaten , kan hier bij met eenige fchijn in vergelijking gebragt worden; het delkatt om de Godheid door gemeenzaamheid niet te verhagen of door ontzaglijke trekken eene overdrevenheid in onderwerping aan Gode te veroorzaken, word zo meesterlijk in aeht genomen, dat wij niets treffender kunnen vinden ; geen wijsgeerige, geen alle menschkunde overtreffende, ophelderende denkbeelden , gene nieuwe openbaariugen, maar eene opgaave van de werking en einden in zommige natuurgewrogten zigtbaar, worden aan het vernuft van Job, zo doordringend anders , ter toctfe gebragt om hem te leeren , dat het vernuft overal, hoe rijk in kundigheeden en door ervaaring geiticrt, hare grenspaalen heeft, — en het is dan geenzins vreemd in dit gedeelte van het Dichtftuk , dat daar zulke zaaken aangevoert worden, die niet op Idumea's bodem geboren waren ; — het ganfehe opftel is zich zeiven gelijk, alles is Idumeefche kundigheid, waaronder de fprekers geboren en waarmede zij opgegroeid zijn, — maar doordien de Idumetrs al vroegtijdig met de Egyptenaaren verkeerd hebben, is het niet vreemd, dat ook eenige beelden uit dat land ontleend zijn ; zommigen zijn zo geheel overgenomen , dat zelfs de Egyptkfche benoemingen behouden zijn , gelijk in Bchemouth door EicinioRN bewezen is: verwonderlijk is dit alles gefteld, hoe vreemd ook, het is alles natuurlijk, door de grijfte ervaaring ingeftemt, evenwel zo ftout in de denkbeelden , met eene verfcheidenheid, die aan alle kanten treft; zoms afgebroken, dan eens raadzelachtig, dan eens B 5 on-



ao" Nadere INLEIDING
onze kundigheeden ten hoogde top voerende, dan on$ wederom als niets weters in ons zeiven doende inda-, Jen, zo dat wij eindelijk, ali'choon ons beflisfende openbaaringen der Godheid naar onze wijze van denken vreemd geworden zijn, nochtans een dil verlangen gevoelen, dat de Godheid daardoor beflisfen mogt; — hierom zegt een man, die ik voor zeer groot in het gevoel van het fchoone eerbiedige; Clemens de XIV. namelijk, van dit Dichtduk met ronde woorden „ in alle Boeken van de waereld zijn geen trekken van welfpreekenheid te vinden bij deze te vergelijken, - zijne ipreuken worden ontzenuwd, wanneer men ze tragt uittebreiden I. Deel der brieven bladz. 130. Deze les van dien daarin waarlijk onfeilbaren grooten man, hoope ik in mijne omfchrijving niet te vergeeten,^ en zal mij daarhene fpoeden, niets bijzonders in mijne inleiding meer hebbende , dat eenige algemeene nuttigheid kan opleveren ; want met dilzwijgenheid ga ik dan andere weegen voorbij, of Job de opdeller van, het gedicht zij? het naade is dit bij de waarheid, en reeds door Spanheim ingevolge het doorzigt , het Welk zijne leeftijd hem aan de hand gaf, behandeld: of liet opdel in het Arabiesch oorfpronglijk gedeld is dan in het Hebrcetm'sch, uk het Arabiesch vertaald? dit is eenvrugteloos onderzoek op zulk een afdand van tijd: de taal waarin het gedeld is, fchijnt zo oud, en tevens zo algemeen in gebruik geraakt te zijn, dat daarin allengskens Arabismi, Sijriasmi, Chaldaismi, met een woord, de zaden of wortels van verfcheide tongvallen , als op eenen vrugtbaren bodem, moeten gevonden worden, fchoon mogelijk ook eenigen die de kenmerken van eene veel jonger tijd met zich voeren , in de laagde tijd van den Joodfche daat , tot nadere opheldering ingevult , of veranderd, — bepaalingen omtrent 'smans leeftijd hebben wij ook niet willen maken, het naast kan Niemeijer hier in gebruikt worden, fchoon ik gevoel dat
wij



op JOBS Dichtstuk.
27
yvij nog tot vroegere tijden dan die van Abraham behoorden optcklimmen; gebrek aan berichten van dien-tijd maakt, dat wij hier evenwel in het onzekere blijven fwerven, en niets dat wezentlijk is kunnen aanvoeren.
Omtrent de fchrijveren, behalven de gewone door mij gebruikt, blijft onder hen, die bepaald over dit Boek gehandeld hebben, A. Schultens de voomaamfte, te meer dewijl hij de gefchriften van vroegeren zo als Mercerus, met zijn fcherpziend oog zo wel doorwandeld heeft, dat wij het veilig op hem kunnen laaten aankooinen.
C ar ijl , hoe uitvoerig ook, is te oud in fmaak en affchrikkend door langwijligheid.
Weslei, een fchat van geleerdheid, dog weinig ter zaake , beter.
B0uillier , Aiiimadvcrfwncs in Jobum , de antagonist van Schultens, dog niet bij hem te vergelijken, als Wijsgeer fpreekt hij zoms mannen taal.
De Engeifche hebben verfcheide uitleggers over dit Boek geleverd, waaronder Pe ters, die met opzet Warburtons gedagte omtrent dit Boek wederlegt, en
Hodges Eiihu; vol vreemde en ongegronde uitlegging, Herve ijs gezag had mij dit Boek doen aanfchaffen, het boek noemt Hod ges de revelatie der patriarchen, behelzende de leer der verzoening meer ontwikkeld. Elihu is bij hem de Mesftas, fprekende ingevoert; het verwonderd mij dat Ernesïi dit Boek nog zo gematigdgerecenfeerd heeft.
Schott's Job: — noch overzetting, noch de omflagtige omfchrijving van dezen man is van eenig gebruik; hier en daar vind men eene enkele goede aanmerking uit reisbefchrijvingen.
Onder de latere Duitfchers hebben hier zommige meer verdiende; onder dezen behooren
Eckerman Animadverfwnes in Jobum; bijna niets nieuws behelzende.
Rus-



*S Nadere INLEIDING enz.
Reiske, Conjecturae in Jobum: goede aanmerkingen maar of niet genoeg gefchikt, of niet bruikbaar toegepast. °
Kesler's Hiob: regtzinnig, maar oppervlakkig zo in overzetting als in noten.
Bahrdts Joh: volgens het getuigenis van zijn zoon zonder fpraak-kennis gefchreven, - het hoofddoel van het werk, de gerechtigheid des geloofs zonder de werken te beweeren, in verband met het Historiefche liaan dan de' hevigde aanvallen van den vorst der duisternisfe tot onderdrukking van het geloof.
C u b e heeft Schultens vlijtig gelezen, de erondtcxt tot in de conflruBie zelfs in het Hoogduitsch behouden _ is dus getrouw en heeft daarom zijne verdiende.
Hufnagel, zo wel in de beknopte verfie als in de fchoone critifche aanmerkingen van veel belang, doch niet beflisfend genoeg.
Moldenhauer voor de overzetting volilrckt onontbeerlijk.
Ilgen, van veel belang tot eene inleiding op dit Dichtftuk.
H. A. Schultens overzetting, ten nutte van de Academilche jeugd, geeft eene proeve van 'smans zeldzaame eruditie , maar heeft dit daarenboven nog, het welk men bij algemeen geleerden zo zeldzaam vind, de zuiverde en eenvouwigde fchoonheid word met zulk eene gemakkelijkheid van taal en denkbeelden voorgedragen, dat men den Bijbelminnaar beklagen moet, die buiten de gelegenheid is van 'smans overzetting te doorbladeren.
Het



Het BOEK
l
VAN
J O B.
L HOOFDDEEL.
i. In het land beroemd door deszelfs eerfte bevolker Uz, een der naneeven van Sem, woonde weleer een zeer aanzienlijk man, wiens naam Job was, niet minder beroemd wegens zijn zedelijk karakter, zijnde zuiver omtrent den waaren Godsdienst gezind ; in zijn wandel daarmede overeeuftemmend, zo wel in de zanienleving als omtrent zijnen God , alle gelegenheid tot zondigen ontwijkende. 2. Zijn gedrag wierd ook roet zegen bekroond, want in zijn huisgezin had hij den besten uitwendig; zijn wederhelft had hem 7 kloeke zoonen en 3 dochteréii gebaaid. s- Zijn rijkdom was zo aanmerkelijk dat onder de Vorften van zijn land wei- , nigen hem gelijk waren; hij had eene kudde ; van 7000 fcbaapen , en 3000 kernelen van 1 zulk eene algemeen nuttigheid in de Arabiefchs \
vs. 1. Daar was een man n 't land Uz, eiin naam was [011 : en dezelve man was zonder tnzich' ten vroom, en Godvrezende , ;n wijkende van het kwaad.
vs. 2. En
ïem wierden leven zoonen , :n drie doch:eren geboren.
vs. 3. Daar
oe was ziin >ce zevenduiend Ithapefl , :n drieduizend lemelcn , en 'i^fhondTd <aar osfen, en



Het BOEK
vijfhonderd ezelinnen : ook was zijn dienstvolk zeer veel: 7,0 dat deze man groter was dan alle die van het Oosten.
vs. 4. En zijne zoonen gingen , en maakten maaltijden in ieders huis op zijnen dai»: en zij zonden lienen, en nodigden hunne drie zusteren , om met hen te «aten , en te drinken. ]
vs. 5. Hetge- ] fchiedde dan , als de dagen der maaltijden | omgegaan waren , dat Job j henen zond. en hen heiligden , < en des morgens 1 vroeg opftond, en brand-ofte- < ren offerde , [naar] hunner < allergetnl: want Job zeide: mis- ' fchien hebben . mijne kinderen gezondigt , en \ van Elobim met hunne ^eiagten 1 afgeweken : zo , deed Iob alle 1 die dageu. \
1
C <
c <
i
ftreeken. Tot den landbouw gebruikte hij een fpan van 500 kloeke osfen , en tot den overigen arbeid op 't land 500 ezelinnen; om van zijn flaven niet te iprecken, dus kan men ligt afneemen, dat onder zijn landgenoten zijn weerga niet gevonden wierd. 4.. In zijn geflagt heerschte eene aangenaamé :ensgezindheid , zijn genoegen aanmerkeijk vermeerderende. Een bewijs hier van was , dat zijne zoonen reeds gehuuwd , de gewoonte hielden om op elks geboortedag )ïj den anderen vrolijk te zijn , en fchoon nïnne zusteren in 't huis van haaren vader ïog ongehuuvvd woonden, lieten zij niet na >p deze vrolijke dagen ook deze plegtig te ïodigen. 5. 't Was Jobs beftendige gevoönte, daar hij in alles oplettende was, ot welzijn van zijn huis, altijd, na dat die 'eest- en geboorte - dagen rondgegaan waren, :n met zö veel genoegen en eensgeziudleid onder zijne kinderen gevierd , dan >p zekere bepaalde dag daarna zijne kinleren te ontbieden, inet verzoek hun bij ijds te baaden, met een woord zich te beeideh tot den offerdienst; naauwelijks waen zij bij den anderen of de Godvruchtige 'riester liet voor elk een gansch brand - offer lereiden, hij was daar in niet kaarig ; daar iij moest elk dan tegenwoordig zijn en de anden op 't óffer leggen, want de rede die eze waardige man had was Godvruchtig. — Ichoon zulke feesten zijn blijdfehap vermeererdc, was hij altoos nog bedugt of 'er iets mbetaamlijks gedaan ware, waar door 't gerouw aankleeven aan Gód Verminderde en



van JOB. Ho 0 FDD. I.
in eenige verlaating veranderde ; deze gewoonte nu onderhield hij gezet, zo dikwils die feesten wederkeerden. 6. Op zekeren bepaalden dag , in welke,,Sems nakroost gewoon plechtig te zaamen, den naam des Heeren aanteroepen, nu weder bijeen waren., om zich aan Jehovah en zijnen dienst te weien, gebeurde 't, dat de oude tegenftrever van Gods kinderen , uit beftendige vijandfchap , zich daar ook vertoonde om waren 't moogelijk iets te zamelen ter hunner befchadiging. 7. Jehovah altijd gaade fiaande op alles , bijzonder met zijn Voorzienigheid werkdadig ter begundiging van Gods kinderen , ontbied hem ftraks voor zich om zijne oogmerken uit zijn mond te hooren, en vraagt: <— van waar koomt gij werkzaame geest, wat bedoelt gij hier? — 't antwoord is: ik heb nu bepaald eenige tijd de vlakte van Arabïèn omgedoold , en daar de uitvoerer van uwe tugtigingen geweest; ik heb hier en elders gewoed. 8. 't Is wel, zegt Jehovah, zulks is ingevolge Mijn bevel, maar dat gij nu in de vergadering der kinderen Gods waart, doet mij denken, dat gij met iets tegen hen zwanger zijt. Hebt gij ook eene heimelijke aanflag in den zin tegen mijn' getrouwen dienaar Job; want hij fteekt niet alleen boven
vs. 6. Dit fchijnt uit £en oud Dichtftuk woordelijk overgenomen te zijn, misfcnieh om d$ (telling aangaande de Engelen én hun invloed op de waereld, waar van in dit Dichtftuk zo weinig gefproken word, het fchijnt zeer oud te zijn, de vergadering Jtr Gids kindertn , heeft alles van de lceffijd van He noch.
31
A
vs. 6. Daar
was nu een lag , als Elo'rims kinderen twamen , om iich voor Jebo•iab te Hellen, iat de aanklager }okin 't midden iran hen kvvaoi.
vs. 7. Toen zeide Jehovah tot den aanklager : van waar komt gij ? en de aanklager antwoordde Jehovah , ca zeide: van om te trekken op de aarde , en van die te doorwandelen.
vs. 8. En Jehovah zeide tot den aanklager; hebt gij [ook] acht gedagen op mijnen knecht Jób ? want niemant is op de aarde gelijk hij, een man zon-



3*
Het BOEK
der inzichten vroom , Godvrezende , en wijkende van het kwaad.
vs. 9. Toen antwoordde de aanklager Jehovah, en zeide: is het om niet dat Job Elohini vreest?
vs. to. Hebt gij niet eene bctuining gemankt voor hem , en voor zijn huis, en voer al dat hij heeft rontom ? h< t werk ziiner handen hebt f;lj gezègent , en zijn vee is [in menigte] , uitgebroken in 't Ij ml.
vs. 11. Maar doen frrek nu uwe hand uk , entast aan alles wat hij heeft: of hij u niet onder tie bewijzen van uwe. ttgenwotrdigbeid zal verlaten.
vs. i-.En Je. In vat zeide tot tien aanklager; zie, al wat hij heeft zij in uwe hand; alleen aan hem ftrok uwe hand Biet uit: en de fatan ging uit van jibovab's aangezicht.
vs. ij. Daar was nu een dag , als ziine 1 zoonen , en ziiJic dochtcreu {
vt. 8. MoldenhAuSk kragtig maar niet na de letter: een man vttn een ver dulde rechtfehapen Gèjfvrugt f afkcerig van hel kwaad.
alle de lieden in die flreek uit, maar ook onder de kinderen Gods is geen een zo welmeenend van hart, zo overeenkomende daar aan in zijn wandel, zo Godvruchtig, en zo teeder omtrent de vermijding van 't kwade. 9. Zijn antwoord is de list en de nijd zelve — hij was niet onkundig omtrent Jobs karakter; verwonderde hem ook geenzins, dat Job zo uitfteekeiid fcheen; de man vond 'er zich zeiven 't best bij, al wat de eigenliefde vermogt, was om hem daarin te bevestigen, zo te doen was zijn hoogst belang. 10. Wie nog eens door 't kwaade overvallen word , deze man gaat altijd vrij door Uwe bijzondere befcherming, Uwe Engelen bewaaken zijn huis en alle zijne bezittingen , al zijn arbeid word van den hemel gezegend , zijn veehoederij bedekt in dezen oort alle de velden. 11. Maar zo 't U behaagde hem op de proef te Hellen, beneem hem zijn ganfche welvaart , hij zal voorzeker 't momaangezigt van geveinsdheid afleggen, en U openlijk den dienst opzeggen. 12. Toen gaf Jehovah, om de Godsvrugt van Job met nieuwen glans te doen" fchitteren, vrijheid aan ien aanklager, om al wat Job lief was aanpasten , alleen moest hij zijn perfoon ontwen : daarop vertrok de geest wel vergerocgd , daar hij nu tot de uitvoering zijner oogmerken zoude koomen. 13. Al rasch mtdekt hij eene gelegenheid die hem zeer (unfüg was; 't was weder een dag van feest



van Job. Hoofdd. i.
33
onder Jobs geliefde kinderen, en wel aan 't huis van den oud (ren zoon , alwaar allen vergenoegd en vrolijk bij den anderen waren. 14. De eerwaardige man , wegens zijn ouderdom en ui.(tekende zeden, was niet gewoon bij die maaltijden tegenwoordig te zijn, hij is gerilst en vergenoegd in zijn wooning , toen 'er een van zijn gevolg hem de beroerende ti ding komt brengen , dat alles op zijn landhoeve in de uiterfte orde geweest was, zonder eenig kwaad te vreezen, dat men ploegde, terwijl de ezelinnen weidden. 15. Maar dat op 't oriverwagts de roofzugtige Sabeërs met een aanzienlijke troep aan kwamen fnellen, alles neer maakten wat maar weerftand bood, daarop pionderden en alles wegvoerden, en dat hij voor zo ver hij wist de eenige was, die den dood ontkoomen was, en nu met zulk eene droevige boodfehap kwam. 16. Terwijl deze nog met zijn verhaal van alle die omftandigheden , daar bij voorgevallen , bezig was, komt 'er een ander knegt in, niet minder beroerd dan de vorige, — hij ontlast '. zich terftond ; — ik, bij de fchoone kudde ' fchaapen gefteld, zegt hij, ben de eenige die 1 in (laat ben om u derzelver noodlot te , verhaalen: — een allervreeslijkst onweer van \ donder en blikfem heeft de fchaapen, her- i> ders en alles verzengd en vernield; — de ver- " woestin;; is onbefchrijflijk. 17. Terwijl 't ( gefprek en de ondervraaging van Job met z< dezen nog duurde , komt een ander dienaar Q!
vs. 17. Hat h ganscli met vreemd, dat Ch.iUtïrs et leeven voerende, zich zo verre van hm Vaderland 0111
VI. Deel. C
aaten , en wijn dronken ^n 'r. huis van hunnen broeder den eerstgeborenen :
vs. 14. Dat een bode toe Job kwam, en zeide: de runderen waren ploegende , en de ezelinnen weidende aan hun» ne zijden.
vs. 15. Doch de Sabeërs deden eenen inval, en namenze, en floegen de jongens met de fcherpte des zwaards: en ik ben maar alleen sntkomen, om :iet u aan te zeggen.
vs. 16. Als leze noch rprak, zo kwam '-en ander , en seide : een enveder Elobims 'aaide onvervagts uit den lemel, en tref •nder de fchaien, en oncL-r e jongens, en erteerdeze: en t ben maar !leen ontkolen , om hei u ui te zegden.
vs. 17. Alsde: noch fprak, 1 kwam een ider, en zei:: de Cbaidectt
n zwervend eenea inval ts



,m drie hogeii, en violen óp de kemelen aan, cn nanei;zc, en flaegen de jongens met de fcherpte des jswaards: cn ik ben maar alleen on'koraen, om het u aan te zeggen.
vs. 18. Als deze noch fprak, zo kwam een ander, en zeide : uwe zoonen, en uwe dochteren aten, en dronken wijn in 't huis van hunnen broeder , den eerstgeborenen :
vs. 19. En zie, een groote wind kwam van over de woestijne , en (liet aan de vier hoeken van het huis , en het viel op de jongelingen , datze ftorven: en ik ben maar alleen ontkomen, om het u aan te zeggen.
vs. eo. Toen Hond Job op , cn fcheurde zijnen mantel , en fchoer zijn hoofd, en viel op de aarde , en boog zich neder:
vs. ai. Enhi; zeide : naaki ben ik uit mijn:
te doen, ven tigJ.
Het BOEK
te voorfchij'n, in geen minder vervoering dan ic andere; hij komt van een ander oort en was bij de kemeltroepen gefteld, — ftraks barst hij uit: op 't onvervvagts wierden wij van drie zeiden overvallen door de Chaldeën, zij vernoegen al wat hun voorkwam , zij voerden alle de kemelen weg, en ik ben alleen in ftaat om u zulk een onaangenaam bericht te brengen, alles is vernield of weggevoerd. 18. Nog was de ondervraagiug met dezen niet geëindigd, of een van hun die in 't huis van Jobs eerstgebooren zoon bekend was , komt met de grootfte beroering aan, brengende nog een veel treuriger bericht, — gij weet, zegt hij, dat alle uwe kinderen bij hunnen oudften broeder ter maaltijd waren. 19. Op 't onverwagt verheft zich een felle wlid uit de woestijn opkoomend, in zijne zuiging omfingelde hij 't geheel gebouw van alle kanten en deed 't dus gelijklijk inftorten, zo dat alle de aanzienlijke gasten omkwaamen; ik alleen ben ter naauwernood die ramp ontgaan, om dit droevig berigt te brengen. 20. Deze beroerende tijding hoorde Job met de uiterfte bedaardheid aan , fchoon niet onverfchillig in 't leed hem wedervaren ; hij Hond van zijnen zetel op, fcheurde ten bewijze van zijne diepfte rouw zijn oppergewaad, fchoor zijne hairen, ging uitgeftrekt ter aarde liggen en gaf alle bewijzen van aandoening over 't leed. 21. Zo nochtans, dat hij betuigde zich niet onmaa-
fijderden. Schott heeft dit uit rcisbefchrijvers beves-



VAN j O B. HoOFDDi li
tig te willen aanteftellen over 't gemis dier gewenschte zegeningen, hij was zonder dezel- ! ve, dit was zijn taal: ja van alles ontbloot \ ter waereld gekoomen , en verzekerd zo op die zelfde wijze die vaarwel te moeten zeggen; ! alles vervolgde hij, dat ik had, was van den ! Heer vtit ongehouden goedheid, 't be- 1 haagt Hem 't nu weder opteeifchen , wat blijft 'er overig dan te danken voor 't langduurig genót ? 22. In all' deze wegen was 'er geen de minfte onftandvastigheid in 't gedrag : van Job te befpeuren, veel min eene God- « Jasterrijke wanhoopige taal tegen God, maar [ hij behield zijn karakter volkoomeu.
ï. Bij zoortgelijke plegtigegelegenheid ab de Vorige, waarin de verklaager vrijheid bekomen j; had om Job in zijn goederen aantetasten,is hij * weder tegenwoordig, te verneemen of Jehovah n hem ook iets te bevelen had. 2. Hij bekomt l andermaal vrijheid door zoortgelijke vraage als d de vorige, te weten: 3. Jehovah vraagt den d geest naar verflag omtrent Job, of hij hem l nu niet bevonden had, zo als Hij hem gemaalt t( hadde; ja, tot vermeerdering van zijn roem, z voegt Hij 'er bij, dat hij ondervonden zal gt hebben hoe Job als een held pal ftond in | zijne oprechte grondbeginzelen, en dat fchoon ar Jehovah nu op 't verzoek van den verklaa- d< ger, zonder merkelijke oorzaak, hem zo ge-ara
wandelen, vs. 3. En Jehovah zeide tot den aanklager: li' acht geflagen op mijnen knecht Job? want niemand is op lijk hij , uit zuivere inzichten Godvreezende, en wijki kwaad: en hij houd vast aan zijne godsdienjlige grondberi gij mij tegen hern tragten. ojitezetteti, gm hem envsrdim,
c %
SS
nocders buik ;ekomen j eri ïaakt zal ik laar henen welerkeeren: je>ovah heeft gegeven , en Jetovah heeft gelomen , Jebo•ah's naam zij lelooft.
vs. ii. tn die
Hes zondigde ob niet, en chreef Elohim iet omgerijmts se.
tt. HOOFDD.
vs. 1. Weerom was 'er fn dag, als da inderen van 'lohim kwalen , om zich oor Jebovab ■ ftellen , dac - aanklager 3k in 't mid:n van hen ivam, om zich 5or Jebovab
ftellen.
ys. 2. Toeh 'ide Jehovah t den aanklar: van waar unt gii ? en : aanklager twoorddeyevab , en zei: van om te :kken op de ede , en van : te door:l)t gij [ooi:] de aarde geilde van het nzels, fchoon ! te vermis»



3ö
Het BOEK
vs. 4. Toen antwoordde de aanklager jehtvnb , en zeide: huit voor hult, en al wat iemand heeft , zal hij geven voor zijn leven.
vs. 5. Doch ftrek nu uwe hand uit , cn tast zijn gebeente , en zijn vleesch aan : zo hij U niet in uw tegenix»ord:ghsid zal verlaten'.
vs. 6. En Jehova!' zeide tot den aanklager: zie, hij zij in uwe hand:docti verfchoon zijn le rai.
vs. 7. Toen ging de aanklager uit van Jehovab's aangezicht , en doeg Job met boze zweren van zijnen voetzool aan , tor zijnen fchcdcl toe:
vs. 8. En hij nam zich een potfeherf*) »m zich d:iar mede te fclirabben cn hij zat neder in 't midden der aslenen.
\s. 9. Toer zeide zijne huis vrouw t"therrt houd gij nocl
vs. 4. De Jrahiers enderfchciden de buitenfte huid van de binnen kuid.
ftrengelijk tugtigde. 4. De nijdige lasteraar antwoord dus: zulk een uitkomst verwondert mij' niet, om 't leeven en de gezondheid te bewaaren zal een mensch niet alleen nog afftand doen van goederen , maar zelfs van iets het geen hen meer treft dan de berooving van kinderen, — 5. Maar als Gij' hem in zijn eige perfoon bezogt, zo trof, dat 't door vel en vleesch doordrong , dau durf ik bijna bezweeren, dat hij zelfs onder de bewustheid van Uwe voorzienige hand, zo onbefchaamd zijn zal om met bitter jammergeklag U te verzaaken. 6. Jehovah ftond den verklaager toe ook deze proeve te neemen, •— Hij zou hem daar in niet verhinderen, doch met welke ziekte hij hem ook overviel, ze moest niet doodelijk zijn, daar zulks tegen Zijn oogmerk ftrijden zou. 7. Met deze vrijheid vertrok de verklaager fpoeclig om de proef met Job te neemen; de ziekte die hij hem deed gevoelen was de Elephantïafts, zich openbaarende door zweeren en jeukerige puisten, die in den beginne 't uiterfte der leden bezetten, vervolgens zich over 't geheel lichaam verfpreiden. 8. De eerfte jeukingen zijn zo ondragelijk, dat de braave man die in rouwe en verootmoediging 11ederzat, onder de flaande hand Gods , zich daarom met een fcherpe fcherf van een pot overal krabde. 9. Zijn huisvrouw nu reeds afgemat door de langduurigheid en de . heftige vermeerdering der fmarte, valt einde-



VAN JOB. HoOFDD. II.
57
lijk dus uit tegen hem: 't is lang genoeg dal gij uwe hulp , uwe uitredding in de getrouwe aankleving aan God gezogt hebt , — gij verkrijgt geen verzagting, ik zou nu God en Godsdienst vaarwel zeggen, want van daar is geen verwagting, en zou mijn troost in den dood zoeken. — 10. Die rede mishaagt den vroomcn man, zulk een taal, zegt hij, past best in den mond van ongodsdienftige zottinnen, — voegt dat aanhangelingen van 't hoogde Wezen alleen de bewijzen van Zijne gunden aanteneemen, en zo rasch Hij finarte wil geeven, Zijn dienst te vcj baten en dus dit te ontwijken? — hoe fierk deze beproeving ook was , zijn lippen bragten niets oir betaamlijks voort; integendeel zulke en dergelijke redenen fprak zijn vrome mond. — ir. Ondertusichen verfpreidde zich de maar dezer imartelijke omdandigheden al rasch; dri< van zijne aanzienlijke vrienden kwamen hen bezoeken , Eliphaz van leman in Idu mea, Bil d ad de Subiet er, en Zophar d< JSamathieter , zij hadden zamen afgciprokei die reize te doen, alleen om htm aandee aan zijne fmarten te betuigen- en alles toe tebrengen, wat tot zijn vertroosting mogelijl was. — 12. Zo rasch zij Jou van vern zagen, donden zij verbaast, zij zouden hen niet gekend hebben, te meer daar deze ziek
vs. ii. Benoemd naar Theman een zoon van Enoti; Biloa vatt Suab, een afftammcling van Aeraham uit Ketura, een zwervend volk in Arabiën , EtlHU, een Bufit, een tweede zoon van Nahor., Zophar van Nacmty mogelijk dezelve ft,-.d die wij naderhand in jtid-:* vinden.
c s
va^r aan uwe gadsdidvfiSge gevoelens , zvoetrp Ehbim af of fterft.
vs. io. Maar hij zeide tot hiar: gij fpreekt als eene der zottinnen fpreekt _ ja zouden wij het goede van Ehbim ontfangen , en het kwade niet onrlangen? in dit alles zondigde Job met zijne 'lippen niet.
vs. 11. Ais nu Jobs drie vrienden \<1hooit hadden ' al dit kwaai- , dat over hem gekomen was ,
■ kwamen zij een ieder uit zv'-t
' plaats, Eliphaz
de Tbemaniet , BlI.dm) de Sit. chier.en Zopimr de b.'aamatbiet,
■ zij hadden zamen ovcrleg't ,
1 een bezoek bij
[ hen om te beklagen , en om
• hem te vertroosten,vs. ii. Vu
, toen zij hunne oogen van ve;-
I re ophieven , kenden zij hcrrt
■ niet, en hieven



35
hunne (tem op, cn weenden : daar toe (cheurden zij een ieder zijnen mantel , en ftrooiden (lof op hunne hoofden raar den hemel.
vs. 13. Zo
zatenze met hem op de aarde zeven dagen , en zeven nachten : cn niemand fpnk tot hem een woord , want zij zagen, dqt (
iii. hoofdd. AT
vs. 1. Daar 1•> -• -LN a deze ftilte breekt de in diepe op opende Jqb fmarte inderdaad gedompelde man eindelijk
ziin mond en .. ™ , ■
vervumett zijn zijne paufe van fulzwijgenhcid ar — en iaat dllg' zich in, een bitter geklag op eene treurigeu
vs. 1. Tlii be- 1 j
g<m dus te fprs- maar tevens hevigen toon 111 dezer voege kc" ■" hooren:
VS. 3. Vernietigd vierde de dag waarop ik geboren wierd, De nagt waarin men riep: 'er is een zoon'.
3. ó Dag die mij ter waereld invoerde , rampen voor mij opende, geen zegen maar ondergang zij eeuwig uw' deel, — cn gij nagt , ooggetuigen mijner wording en eerst gefchrei, nooit moet gij zoortgelijke blijdfehap meer beleeven :
vs. I. Alles word onnatuurlijk als men hier wijsgeer of ftreng beoordeelaar wil zijn , hevige hartstogten , door een ongefteld lichaam, tot eene buitengewoone fterkte opgevoerd , in de ftoutfte mengeling , — onder dat alles eene zekere edele bedagtzaamheid, zo dat de verwenfchingen niet op zich zeiven lijnregt dalen, als men anders vcrwagten zou; dit is het, 't welk alles verklaren moet.
Hct BOEK
te 't aangezigt llerk aantast, zij konden zit» niet bedwingen luid te fchreien over zijne fmarte , en door fcheuring van hun mantel, en 't ltroojen van asch op hunne hoofden, hunne droefheid uittedrukken. 13. Na de gewoonte van dien tijd duurde zulks 7 dagen, dat zij dan eens op elkander zagen, dan eens op Job, zonder een woord te fpreken of iets tot zijne vertroosting te zeggen , zij zagen zich buiten ftaat in zulk een allerbitterst geval iets gegronds aantevoeren.
[e frneit zeer groot was.



van J O B. Hoofdd. III.
3S
VS. 4. Die zelve dag zii fcbrik duister!
Ehbim zie op denzelven uit den hemel niet néér. \ Geen licht beflrale hem 1
Vs. 5. Duisternis en de akeliglie fomberheid grijpe hem aan} Wolken omgeven hem ! Alle de onheilen van een dag treffen hem!
VS. 6. Donkerheid omgeevc die nagt!
Onder de dagen des jaars vierde zij niet geteld! Onder het getal van die eenes maands konie zij niet!
VS. 7. Voor altoos zij die nagt dor!
'Er doe zich geen vrolijk gezang in horen!
vs. 8. De bezweerders vervloeken baar op den dag, Zo vaardig in bet monfter te beleezcn.
VS. 9. Dat de Herren in den aanbrekenden morgen verduisteren, Te vergeefs wagte men naar licht! Noit zie zij de oogenleeden des dageraads.
4. Neen mijn eerde dag zij gelijk aan den eerden voor zijne wording ; de Godheid verwaardige hem nimmer met haren aandagt, in vergetelheid begraaven brenge hij nooit eene draal van genoegen aan, 5. 6 Dat hij geheel tot dign grijzen en eerden daat voor zijne wording terug kon keeren, omhuld van de dikde wolken , dat niemand aan hem dagt, ja dat alle de jammeren, die zich op eenen vereenigen kunnen, dien zo treurigen dag eeuwig beroerden! 6. En gij eerde nagt mijner wording , blijf gij omhuld in het fchrale noorden met dijve banden , heb nooit de eer onder de dagen op een jaar gxlevert, in aanmerking te komen, — altans in de berekening van de maan-feesten moet gij voor altoos uitgefloten blijven; 7. Gelijk da die nagt met den aardelozen klip , waar geen fchijn van vrugtbaarheid op te zien is; nooit beleve zij de eer, dat men al koutende zich in gezeldfchap op dezelve vermaake , 8. Veeleer worde zij vervaard gemaakt door eene bende welgeoeffende klaagers voor de rouwdatiën ; lieden die zelfs dout genoeg zijn om het fchrikkelijke nijl-monder daar mede annteranden: 9. ó Waren de morgenderren , als eerde aankondigers van dien dag, nimmer te voorfchijn gekomen, dat de tintelende darren zich van dien last onttrokken; dat zij C 4



4°
Het BOEK
vrugtloos zwoegen om de morgenfchcmering te ontdekken,; nimmer hebbe die nacht het genoegen d. eerde lonken van den dageraad op haar te zien neêrwerpen; 10. Aile deze
VS. io. Om datze het lichaam mijns wotdcr; niet toefloot,
En zo het leed voor mijne oo„ci: verbergde. VS. IJ. Waarom ftorf ik niet van rlen baarmoeder af.
Waarom gaf ik den geest niet. toen ik te veorfebijn kwam. VS. 12. Waarom hebben mij kriiën ontfangtnt
Waartoe borften om mij te doen zuigen! VS. 13. Vrij van beroering zou ik dan Jlil leggen,
In een diepe dood'laap zou ik zi.'n,
Daar zou verkwikking voor mii wezen. VS. 14. Te gelijk met de Vorfien en Groeten ,
Die praatgraven deeden ftigtcn. VS. 15. Groeten die fchatten bezaten ,
Wier graven met zilver vtrfierd waren.
genoegens , voor haar anders geregeld, misfe zii daarom, wijlze eenigzins de moederlijke pooging tot ver! sfing begundigde, dat gordijn opfchoof', waar agter ik voor alioos voor zulk eene ongundige ervaaring beveiligd zou gtb'eeven zijn; 11. Kon dat niet zijn, waarom mogt ik dan, fchoon voldragen, mijn graf in de baarmoeder niet vinden; waarom dan onder de werkzaame handen mijn geest zijnen kleinen kerker niet ontvlooden? 12. Ei! waartoe dienstbaare vrouwen om mij met alle zorge te koesteren ? waarom bood mij de bezorgde moeder hare volle borden aan? 13. Bij al dat gemis zou ik veel gewonnen hebben; niets had mij dan kunnen doren in mijnen roerlozen daat ; in dien altoosduurende doodflaap zou mijne veiligheid geweest zijn; deze alleen had mijn dand genoeglijk kunnen maaken'; 14. Dan alleen zou mijn lot gelijk gedaan, hebben met anderen, met de Vorden zelfs, weleer de orakels onder hunne landgenoten , voor wier gedagtenis men te vergeefs prachtige gedenktekens, in deze dille oorden geen invloed liebbcnde , gewoon is opterigren; 15. Het zelfde genot zou jk dan hebben met hun, die weleer door aanzienlijke fchatten zich zo eerwaardig hadden gemaakt: cn al waren hunne begravenis - tempels met kostbaarheden verfierd , evenwel zouden zij daar niets meer genieten ;



van JOB. Hoofdd. III.
VS. iö. Als een verborge misdragt zou niemand op mij gelet lebben,
Of als -de kindjes die nimmer hec licht zagen. ^
VS. 17. Daar zijn de veroordeelden vrij van beroering! Daar rusten de afgefolterde kragten.
VS. 18. Daar genieten de gebondene gezamentlijk ftiltt, Daar noort men des drijvers Item niet.
vs. 19. Daar is groot cn klein bij den anderen, De /laaf vrij van Heeren - dienjlen.
vs. 2ï. Waarom geeft men elendigen het licht!
Waarom den bitter bedroefden het leeven.
1(5. En had ik in dien ftaat meer gelijkheid gehad met het ongeboren wicbtjen , waaromtrent men als onbezield niet veel tederheids betoond, ik zou dan met het zelve zonder omflag aan de verrotting zijn overgegecven ; gewillig zou ik in dat lot gedeeld hebben: 17. Hoe ligt zou ik mij daarin getroost hebben; dan was ik toch veilig in een plaats, waar de onfchuldig veroordeelde eindelijk geene nieuwe folteringen meer te wagten heeft; iS. Daar de afgemartelde, door zo menig grievend jammer, eindelijk zijnen cenigcn wérisch verkrijgt; daar, waar de onderdrukten de knellende banden der tijrannij niet meer gevoelen; daar, waar het ontzettend dreigen der dwingelauden geen kragt meer doet; 19. Want elk geniet daar dezelve voorregten; daar zwijgt de rang der Grooten boven de geringen,-zo menigmaalen misbruikt; al is de flaaf daar digr. h'<\ zijn Heer, ui deez' IHUe wijk is hij van Heeren-1. . n i .ij. ao. Bekoorlijk graf! — ach, waarom moest hij, die zwoegt omU r etende , de waereld der woelingen intreden; waarom moest hij, bij WÏen het leeven toch geen genot meer is, onderviuden dat liet werd uitgerekt;
vs. 10. Ik geloof dat de Ontirlfng 20 itlltt.il OTKP.-nt de Majefteits begrippen , zeer zelden Hf gebruiken, van d? Godheid fprekende: de konftige zorgvuldigheid cn bciljfiKLimheld hitrormrem in dit lied heerfchende, heb ik hier In de vertaling zo veel gevel;-.'., als doenlijk was, door men voor bij te ncemen.



4*
Het BOEK
vs. 21. We naar den dood te vergeefs verlangen,
Meer naar bet graf dan naar verborge fchatten. VS. 22. Die bllide den kuil te gemoet gaan ,
Triumpb roepen als zij het .^ral inzien'. VS. 23. Waarom [endervond~\ dit niet den man, wiens weg verborgen is ,
Dien Ehbim omtuint heeft, vs. 24. Mijn gekerm diend mij tot brood,
Mijn klagt valt als ingefebonke drank. VS. 25. Wat ik vreesde A-imj»,
En waar voor ik fchroomde, dat overviel mij. VS. 26. Geen rust g-ee» fluimtr voor mij,
G«« y?(7f« 2e//> — angflen naderen !
s.ï. Waarom treft het hun die reikhalzend naar het einde uitzien, en zo menigmaalen hunnehoope verijdeld vinden , met geen minder oplettenheid daarop uitziende, als zij die pogingen doen om ergens kostbaarheden , voor het roofzugtig oog beveiligd, optedelvcn; 22. Zulken die in plaats van fchuw te zijn, den weg naar het fombere graf zich zeiven genoeglijk maaken, en in plaats van huivering bij het geopende graf te gevoelen, zich op dien rand Van verrukking niet onthouden kunnen , op een gezicht, voor hun zo bekoorlijk ; 23. Ach, waarom was dat het lot niet van hem, wiens gunftige uitzigten op redding voor altoos fchijnen in het donkere te zullen blijven, daar de Godheid zelve hem in zulk een zaamenloop van elenden befloten bewaart; 24. Helaas! welk een ftand! ik ken naauwlijks ander voedzel dan het bitter kermen onder mijne fmartc, en de eenigfte verfrisfing geniet ik dan, vvanHeer tranen van mijne verbleekte wangen rollen ; 25. Gene fombere verbeelding is het : neen , naauwlijks is 'er het voorgevoel van fmart, of de ramp zelve VerVangt dat; fchrik ik voor nieuwe jammeren , zij zijn alreeds in vollen kragt werkdaadig, zelfs eer ik ze mij vertegenwoordig; 26. Ai mij! geen vrije fiille adeinhaaiing, geen bedwelming voor een oogenblik ! niet een bedaard tusfehenpoos! neen — wat! — ik voel dat ijslijke benaauwdheden aandringen.



van JOB. Hoofdd. III. 42
i. Na eene kleine tusfchenpoos fprak Eli- iv- hoofdd. de oudfte in jaaren, de ervaarenfte ^J^J^'tr aden uit het gezelfchap, den *n^*p"£*'
ö man, bij begon
tan dus aan: dmt,
vs. 2 / ■ wij een woord inleggen, zult gij het kwalijk necmen, Wie kan zich nochtans Hu van woorden onthouden?
vs. 3. Bedenk, boe tnenigen gij onderrigtcde, Hoe menig zinkende hand gij fterktte.
vs. 4. Hoe uwe gefprekken den ftruikelenden flaande hielden, En de bevende knieën fterktten.
vs. 5. Nu het uw benrt werd, zijt gij verdrietig, Daar het u treft, zijt gij verflagen.
2. Waardig vriend ! — uw hartbrekend klaagen hebben wij dus verre zonder ftoornis gehoord, want in zodaanige geest-gefteldhcid is het bijna niet moogelijk iets te zeggen, zonder u moeijelijk te maaken: wie is nochtans zich zeiven meester als hij zulk eene taal hoort; 3. En dat uit den mond van u ; hoe ernftig, denk dit toch in, heeft diezelve man anderen beftuurend berispt , hoe meenig diep moedeloozen door uwe opwekkende reden opgebeurd. 4. Hoe menig een , die door dezelve tot ergenisfe zou overgeflagen hebben , verftandig bemoedigd , die onder den last der tegenheden knikte , met kloekmoedigheid bezield om hun leed ftandvastig te draagen ; 5. Nu in perfoon onder de ondervinding van tegenheden , zijt gij wegens uwe verregaande moedeloosheid een ongefehikt voorbeeld voor andere menfchen , ja nu gij in uwe eige boezem fmarte gevoelt, zijt gij zo geweldig ter neérgeflagen, dat 'er geen fchijn van bemoediging in u overig is;
vt. 1. Eliphas zal elk vinden de doorzichtigfte van allen te zijn, in den beginne do befcheidenfte, doch op het einde word hij driftig en beledigend.



44
Het BOEK
VS. 6. In uwe Godsvrugt lag uwe hoope ,
ln de oprechtheid uwer gedragingen uwe vcrwagting.
Vs. 7. Denk toch, wanneer is de onfchuldige vergaan? En wanneer de oprechte verdelgt?
VS. 8. Ondeugd te p'oegen, verdriet te zaaien,
Doet bet zelfde volgens mijne ervaring inoeften.
vs. 9. Zulke vergaan door den adem van Ehbim, Door het fnoeven zijnes torens koomenze om.
vs. 10. De brulling des leenwins, de donderende (icm des manne.'ijken leeuws, En de vernielende toon der jonge leeuwen doen zich horen-
VS. 11. De oude leeuw vergaat evenwel van honger,
En de jongen dezer e-uderen fweeven -.voedend om.
6. Welk eene ongelijkheid ! te voren fchecnen alle uwe gunftige uitzigten te leggen in uwe godsdienflige gevoelens; toen hield gij u verzekerd, dat de zegeningen Gods op de zuiverheid onzer handelingen volgen; 7. Op dat gij tot indenken zoudt koomen, moet ik u herinneren, dat het zonder voorbeeld is , eenen mensch, vrij van wanbedrijven , jammerlijk te zien omkoomen, en een ongeveinsd mensch in den druk voor altoos weggeraapt , 8. Neen , dit leert mijne ervaring; die zijn kragten aanlegt om boosheden te kunnen begaan, en verdriet voor anderen geveinsd te ftrooijen , zo een krijgt de vrugten zijner fnoodheid tot ftraf. 9. Steeds treft denzulken de flaande hand Gods, en een vertoornde Godheid zal men in hun uiteinde altoos kunnen opmerken; 10. Hier tegen kan men zich nimmer verzetten, hoe zeer de zorge van de moederleeuwin voor hare jongen in honger zich mag doen zien; 11. Hoe fel de woede van den mannelijken leeuw, hoe ijslijk bet geluid der welpen ook mooge zijn, het gebeurt nogtans wel eens dat zij door gebrek van voedzel fterven, en dat het geflagt dier moedige dieren, zonder voedzel, verhaten daar heen zwerven.
ti. 6. Wij volgen hier de lezing van Kennicot weder, waar tegen het gezag van overzettingen volgens Hbinacbl niet btftand kan zijn.



van JOB. Hoofdd. IV. 4.5
vs. 12. Tot mij kwam eenmaal fiuijierend een fnel orakel, Mijn oor vattede evenwel iets daarvan.
vs. 13. Op een tijd dat de gedagten door verbeelding gefiierd worden, Onder den diepen flaap der menfchen.
vs. 14. Overviel mij fclirik en beeving,
Huiveiing ging door alle mijne heden.
vs. 15. Langs mijn gezift voelde ik eenen wind, Zo Jlerk dat mijn haïren overal cpreefen.
12. Doch om alle gezag aan mijne gezegden op eenmaal bijtezetten, moet ik 11 verhaalen den inhoud van eene goddelijke openbaring, uit hare omftandigheden kennelijk als uit het binnenfte heiligdom gekomen. Hoe fnel, hoe roerend alles toeging, ik verftond evenwel de zaak duidelijk genoeg. 13. Het was op een tijd, waarin de gedagten wel eens door gezigten verrijkt worden, fchoon men in eene diepen fiaap bedolven is ; 14. Op zulk een oogenblik word ik van angst cn vervaardheid overvallen , mijne beevende leden fcheenen tegen den anderen te ftooten; 15. Een geluid als v dat van een ruifchende wind fchoot langs mijn gezicht zo dat mijn hair van de zuiging en door fchrik naar boven ging;
vs. 10. Alle Uitleggers hebben met reden opgemerkt , dat het zeer moejelük is zoortgelijke gezegden overtezetten ; wij hebben dien rijkdom in woorden niet , de verfcheidenheid van namen aan den leeuw gegeeven, heb ik zo na gevolgd als moogelijk was; — ik geloof nochtans niet; dat deze woorden hier in 't verband dat betekenen , het geen de Uitleggers willen. — Bij den Oosterling geloof ik.is de leeuw wel een zinnebeeld van magt maar niet van tijrannij.
vs. 12. SciiRoëDER heeft.deze betekenis fchoon opgehelderd.
vs. 13. Het fchijnt een egt Goddelijk gezicht in den fmaak van dien tijd geweest te zijn; de woorden alleen denkbeeldig, kragtig ten tijde van eene onbefchrevc openbaaring, — de inhoud is rijk en edel, maar de toepasfing, hoe nuttig voor Joï, is door den fpreker verkeerd aangevoert,



\6
Het BOEK
vs. iö. Hierop flilJ2e.nr! zonder zigtbaare gejlaltc;
Een fcbaduvjbeeld ztveefde voor mijne oogen ,
Daar was diepe ililte,
Op eenmaal hoorde ik eene zagte item: vs. 17. Zou een mensch zuiver zijn bij Ehbim'i
Een man vrij van allen misdaad bij zijn Maakcr? vs. 18. Daar Hij op zijne dienaaren niet vertrouwt,
En in zijne Engelen plichtverzuim ontdekt. vs. 19. Hoe veel minder dan op de bexvooners van <e««»-huizen^
Wier grondllag in 't ftof is, En als motten -koppen verbrijzeld worden, vs. eo. Van den morgen tot den avond duurt die vermorfeling, Of onvoorziens zijnze voor altoos 'Jicg.
16. Aan eene plaats bepaalde zich toen de beweging, ik zag daar bene, want daar vertoonde zich deze fchaduw zweevend; opt eenmaal hield de fuifing op , en met de ftilte hoorde ik zagt, maar verftaanbaar, de volgende woorden: — 17. Zou een iterveling bij het aldoordringend Oog der Godheid volkomen zuiver kunnen zijn, zulk een uitftekende kunnen wezen, bij vvien nimmer wangedrag plaats vond, if>. Hoe kan dat zijn, daar de gunftelingen die rontom Hem ftaan zó niet zijn, dat hij 'er zich volkomen op durft vcrlaaten? daar dat onvergelijkelijk Oog zelfs in Zijn hemelboden de kcnnelijkfïe onvolkomenheden ziet; 19. Zou dan een fterveling zich vleien , die als de mot in den koker, in leem - woningen huist, wiens geboorte en vastigheid van dezelve Hof is met zijn lichaam ; ■ zo ligt fterft hij als de mot die men doodvrijft: 20. Van de geboorte tot aan het graf, fluipt die weeke ftaat, hem tot de vernietiging brengende, al in , en gebeurt dit al niet, met de beste zappen zijn menfchen zoms in een oogenblik als een mot die dood gewreven is, uit de gedagtenis ;
vs. 18. Is 'erin hun grondbeftaan onvolkomenheden, dan behoeft de Godheid geene verzoekingen te gebruiken om die te doen uitkoomen. De aanmerking van Miciiaölis, fchoon ik Datiie initcm datze in het oogmerk hier niet te pas komt, is deze „ zou hij het beftüur der waerefd dan aan de Engelen overlaten , ook hiertoe is hunne volkoomenheid zelfs veels te bekrompen."
vs. 19. De kop der mot is alleen vrij en komt uit zijn koker, — men zie, om het fcHoone van de tekening ie hebben Scheuciizer. in.



VAN JOB. HOOFDD. IV.
47
VS. BI. Met hun vertrekt alle uitneemenheid,
Zij (terven, doch nsg niet volleerd. N
21. De lierkst geluierde ledemaaten , alle zaprijkheid word in een oogenblik gedoopt, en fchoonze gelegenheid tot ervaaring gehad hebben, wanneer gebeurt het, datze volleerd uit het fchool des leevens gaan?
V. HOOFDDEEL. VS. I. Roep nu vrij of iemand u beantwoorde,
Tot wien der Engelen zult gij u zelfs keercn? vs. 2. Den wreevelen brengt de toorn om,
De wrake dood den roekeloozen. VS. 3. Ik heb wel een dwaas geworteld gezien,
Allengskens voorzag ik bet ongeluk van zijn buis, VS. 4. Hoe verre was zijn kroost van geluk,
In het gericht kwamen zij om,
Geen redder deed zich op.
i- INfu mijn vriend! fchiet 'er op zulk een gezag voor u niets overig; 't is te vergeefs zich op iemand te beroepen, wie zal verdedigende antwoorden voor u hierop vinden kunnen, geen Engel zelfs, zijner eigen' zwakheid bewust , zou hier tegen iets durven inleggen ; 2. Wie is hij, die zijn verderf gewis verhaast, die zijn gramfchap tot een vermeetel woelen over de Goddelijke bedoeling doet ftijgen; voor den ftouten onbedagtzaamen is het zelfs moordend - vergift het gevolg zijner wandaaden. 3. 't Is waar mijn ervaaring deed mij wel'eens opmerken, dat een onbedagtzaame zoms tot groot aanzien kan koomen; maar alles meer doorziende, zag ik zijn aanftaanden val leevendig voor mijn oogen ; 4. Hoe verre was het 'er. af, dat zijn kroost zich in geluk baadde ; door de burgerij veroordeeld, Itorven zij onder de hand der richterlijke wraake, nergens deed zich een trouwhartig vriend op , die op zich nam hunne zaak te verdedigen:
vs. 1. Dit vers behoorde zeker aan het vorige Hoofddeel nog verbonden te zijn. — Be man denkt nu, J o b is verdomt door het gezag van het orakel, is hij verlicht hij behoort hem nu maar te beltieren.
vs. 2. Schultens kragtig maar vrijer: bij is dwaas wien de veragtiug dood, een zot wien de nijd ontzielt. \



4*
Het BOEK
VS. 5- Den oogst roofde de hongerige,
Leegde de volken korven, De roover loerde daar op.
vs. 6. Uit het ftof komt doch het onrecht niet,
De onoprechtheid fpruit niet uit de aards.
VS. 7. De mensch word tot onedelheid geboren,
De fcbitterende pijlen vliegen zeer hoog boven zijn boefH.
vs. 8. Naar Ehbim zou ik vraagen,
Mijn zaak aan Ehbim aanbevolen,
vs. 9. Die groote dingen doet ons ondoorzoekelijt, Wonderen door ons niet te berekenen,
VS. 10. Die regen op bet woeste geeft, En ftromen op de weilanden,
5. Schraale lieden vielen toen op de fchatten als op een rijpe oogst, rasch was alles onvermoeid weggedragen , het gierend oog van den roover ftond bij elke gelegenheid opgefpert. 6. Leerzame ervaaring , mij bevestigende , dat onrechtige daden niet gevallig als het onkruid uit de ligte aarde te voorfchijn komen; geenzins is een onoprecht beftaan een vrugt van een meer gewortelde aard-plant. 7. Maar van 's menfchen geboorte af groeit een onzuiver beftaan met hem op, en iet is te vergeefs de pijlen van zijn ongeluk, onverwagts over zijn hoofd gefchoten , te ontgaan: het is boven zijn bereik. 8. In uw geval zou ik mij geen oogcnblik bedenken , wat te doen; ik wendde den aandagt in mijn toeftand naar God , ik drong aan om redding; 9. En het geen ik in mijn lot niet doorzien konde , zou ik Hem toevertrouwen , het is doch zeker, dat Hij zoms de treffende gebeurtenisfen daarftelt, waar van wij vergeefs de oorzaak nafpeuren, en niet zeldzaam , zo wel in getal als in zonderlingheid, boven ons beperkt vernuft. 10. Zelfs in de dagelijkfche voorvallen ; daar Hij in een dorre zandwoestijn zo wel doet regen, als door de alles overflroomcnde plasregen in de weilanden;



VAN JOB. H 00 FDD. V.
49
Vs. ii. Om den, vernederden tpt aanzien te brengen,
Treurigen door geluk te ber/lellen. n
VS. 12. De overleggingen der arglistigen vernietigt Iïïj 0 Hunne banden brengen niets voort,
VS. 13. De kloekheid der doortrapten verijdeld Hij, overleg der arglistigen Itoort ƒƒ;'ƒ.
TS. 14. O/i rfrrc vollen dag omringt hem duisternis.
En rt/y in de middernagi tasten zij op den middag om.
VS. IS. Den hulpelozen ontrekt hij rfe» A>/£,
Den veriatenen uit den vernederenden arm,
VS. 16. Zo is 'er dan voor den geplaagden nog hope $ En de boosheid ftaat vtijtomd.
11. Van agterèri ontdekken wij dan eerst , dat zulks wel eens dient öm dolende fchamele lieden tót eene gevestigde Hand te brengen , en den door droefheid verflenschten op eenmaal reifig en weeldrig te doen voortfchieten — wie zal Hem hier verhinderen. 12. Vrugteloos tragt de doorzigtige het wel bekoökt beleid dan ter uitvoer te brengen, alle de konftige in een 'geweve middelen ontknoopt ITij zeer gemakkelijk. 13. De bedenkingen met het fchranderfte overleg fmoort Hij in de geboorte, en wat zij doen tot de uitvoering, het is als of hunne handen verkeerd ftaan. 14. Dit gaat zo ver, dat zij de gedugfte moeilijkheeden aantreffen, waar alles onbelemmerd is , en tot de fchreuwenfte misdagen koomen , waar de minfte aanleiding niet was. 15. Gansch anders doet Hij den onfchuldigen ervaaren ; hulpeloos in het uiterfte gevaar red Hij nogmale van den dreigenden dood, en rukt hem zelfs uit het beflote geweld zonder dat 'er fchijn van hulpe was, waardoor hij ontzet zou kunnen worden. 16. Dus blijft 'er altoos nog verwagting over voor den ongelukkig bezogten man ; de onverwagte redding doed dan menigmale. den nijdigaard, met inzigten zwanger, verlegen ftaan.
W. is. Wij hebben se Rossi gevolgd, die hier eene andere lezing ingevoerd heeft.
VI. Deel.
D



Het BOEK
V3. 17. Zo gelukkig werd een mensch door Elohitn gttugtigd , Riits bij di ka^Cjjdiil.; van Elobim niet veragt.
vs. IS. Want diet Hij fmarten aan, Hij zelfs verbind, H:j wond , maar die zelve handen heelen.
Vs. 19. In zes benaauwhcden zal Hij redden,
ln de zevende zal de fcbaade 11 niet beroeren. VS. ar. In den honger bevriid Hij 11 van de pest,
En in den oorlog voor het geweld des zwaards. VS. el. Voor den tong des lasteraars zult gij veilig,
Voor verwoestende verratfcbhg zult gij niet bedugt zi.'n.
VS. 22. De algemeen verwoestende honger belagt gij,
En ha vernielend «in»,/-gedierte kan u niet vervaard maakt::.
17. Zo word een mensch waarlijk gelukkig, onder de kalbidende hand der Godheid gebragt, indien hij ze niet door wederftreven, door afkeerigbeid tragt aftewenden. 18. Dat gevolg is altoos te wagten; die zelfde hand die het pijnlijk gevoel verfpreid, vrijft ook fterk met den verzagteude baliem, die zelfde vingers, die eene infnijding in een pijnlijk lid maaken, doen het heelvleesch weder groeijen. 19. Al volgt dan de eene bezoeking op de andere, geen nood, de redding is zeker — als de laatfte bezoeking ten hoogden top fteeg, is de bevrijding het naasts bij. 20. Op de verhongerde kaaken mogen kwijning <-n ziekte huisvesten, deze werd nochtans verfchoont , den ramp des ooiiogs, zo onmedendogend, niets ontziende, ontkomt hij. 21. Voor de tong des lasteraars, waar tegen, men zich zo zeldzaam wegens de bedekte werking venveereu kan , is die mensch zeker , en voor eene dopende inval , waar op men zo weinig rekenen kan , behoeft hij zich niet te bekommeren. 22. Gebrek, al treft het nog zo algemeen, berooft hem niet van zijne vergenoegde kalmte , en al hoort hij het gegil der woudcliereu, hij bekommert 'er zich niet over.
v»., 21. Dit vers is zeer verfchillende vertaald, door HntDCvca m;u weJ natuurlijk en kra^ti^ , maar te willekeurig als wij or.» aar. de le.ter hvuden.



van Job. Hoofdd. v. 51
vs. 23. Met uwe ^nW-fteenen zvlt gij in verbintenis ftaan , v
En in boudgenootfibap mee het woi/rf-geclierte. vs. 24. De diepe rast zal in uwe tente aanhoudend zijn.
En de weljtand van uw buis Zal zonder mislukking Mezen. vs. 25. Ervaaren zult gij een talrijk kroost rondom u (zien,)
Uw nageflagt als de digte gras-planten. vs. 26. In den winter uwes leevens daalt gij ten grave, Als bet rijpe kooru daalt in de voorraad-groevt. vs. 2?. Ziet dit alles wel doorzogt is zo;
Luister 'er na, overleg het bij u zeiven.
23. Hij gedraagt zich even zo als of de mertpaale* van zijne landhoeve den verdere indrang konden voorküomen, als of hij een verdrag van niet-befchadiging met de roofdieren aangegaan had. 24. Een man van die ervaaring zal op den duur het ftil genot zijner voorrechten hebben; zelden zal men zien dat dit door deeze of gene onvoorziene ramp werd afgebroken. 25. Hij zal zich zien herleven door de talrijkheid van kinderen, die beftendig het genot zullen hebben; en hoe verre hij in jaaren toeneemt, hoe meer hij kroost, als frisfche veldplanten digt bij den ander {taande , te voorfchijn ziet treeden. 26. Uitgeleefd verzadigd van genot, begeeft hij zich dan naar het ftille graf, niet minder vergenoegd als de landman het rijpe graan naar den fchuur voert. 27. Zie hier mijn vriend, het geen mij de ervaaring zo veel jaaren aan den anderen geleerd heeft, als gij het onbevoordeeld onderzoekt zult gij het zo bevinden, en ten nuttige gebruikt belteeden.
Dvi. hoofdd. e ze beftraffende reden beantwoordde vs' »• Jo» Job in deze bewoordingen: ITr^deluTt'
VS. 2. Och wierd, wen men müne verdrietelijkheid woog, Mijn Jmarten eok ia de andere fchaal gelegd.
■ 2. Och was men zo rechtvaardig, dat men mijne moe* deloosheid met mijn lijden tegen elkander berekende.
vs. 23. Aan de fteenen te denken, waar van de reizigers met Ja*3* »ich bedienden, is mij te ver gezogt, 'er kooit van geen reizea in. D 2



5?
Het BOEK
vs. 3. Zwaarder zou men dit vinden dan het zee-zant, Van d^ar dat mijne uitdrukkingen zo warm zijn.
vs. 4. Piilen van Scbaddaï btgten in mij ,
Welker bevis, gift mijn bloed drinkt,
Elobimi verfchrikkingen ftaan tegen mij in f.agorder.
vs. 5. De woud-ezel rueheit niet bij het malfcbc gras, De ftier bij de ruimte van voeder,
vs. 6. Waar word het laffe met graagte gegeeten, Vind men 1'maak in Aracbs bezien?
VS. 7. Ik Caltans) beb geen trek tot bet geen gij mij vtorzet, Het is mij alles te lal' tot mijn gebruik.
3. Op de proef zou men dan vinden, dat mijne fmarte in zwaarheid het zand , door het zeewater aanhoudend doordrongen , verre overtreft ; van daar was alleen dat buitengewone vuur in all' mijn gefprekken. 4. Ach hoe aandoenlijk is mijn ftand ! hoe treffend mijne fmarten ; het is als of afgefchote pijlen uit des Almagtigen koker in menigte mij in de huid fteeken ; mijn bloed trekt dat dodelijk vergif, waarin haare fcherpe punten gedoopt zijn, greetig naar zich; nog radelozer maaken mij de uitzigten mijner ziekte; rampen, de geregeld in zulk een toefland volgen , ftaan reeds gereed; is zo te denken dan onnatuurlijk ? 5. Een woudezel zal onder het eeten van het jeugdige gras geen pijnlijk geluid geeven ? geen ftier zal bij den voederbak een klaagend geloeij maaken. 6. Niemand van eene goede fmaak zal met graagte zonder zout de onfmakelijke groenten eeten, en waar is hij die der Bedouwen nood - voedzel met graagten van den heester leest ? 7. Verwoder 11 dan niet, dat ik , in mijn ftand zo natuurlijk, geen trek tot uwe gefprekken gevoel, voor mij is zulks het regte voedzel niet, neen 't is te laf voor mijn zielstrek.
vs. 5. De wilde ezel zal men bij het jeugdig gras, 't geen liij zo zeer bemint, veel al vinden.
vs. 6. Ik geloof dat Hezel hier boven alle dt Uitleggeren het naaste bii het oorfprongliike is; Haluma een (treek van Arabiën geeft die
- . Bt ■ ' '■ ri v i-,- .'.2 ..v
hecs.er in overvloed, naauwlijks dragelijk tot fpijs dan door zout.



van JOB. Hoofdd. VL
53
VS. 8. Maar ach kwam mijn trek , N Gaf Ehbim mij mijne verwagting.
vs. 9. Geliefde het Ehhim mij aftemaaken,
En met uitgejirekten arm mij te vernietigen.
VS' 10. Dat zou mij verkwikking wezen;
Opfpringen zou ik onder de beftigjie ftr.arten,
Niets ontziende zou ik den Heiligen evenwel niet enteeren,
VS. II. Hoe weinig zijn de overige kragten om moed te hebben , Hoe na mijn einden om naar verlenging te ftaan.
VS. 12. Zi/» mijne kragten «V»; van marmer? Is mijn vleesch van koper?
VS. 13. Waar is 'er voor mii boopei
Waarom vlied het uitzicht op middelen van mij?
VS. 14. Dtn gejlagentn zou rf« Godsvrucht bij zijnen vriend ontzien,
Of hij mcüjf </« eerbied voor den Alvermogende!! verzaakt hebben.
S , 9. Mijn begeerte, fchoon die u ook onnatuurlijk zal wezen., al mijn uitzicht, het geen ik van de Godheid vraage is alleen , dat ik fchielijk in mijne toeftand Hikken moge, of voor het toeneemend geweld van de ziekte eindelijk zwigte. 10. Zo onnatuurlijk ben ik geworden, dat zoortgelijke gedagten mij verkwikkingen zijn; onder de hevigfte pijnen zou mijn hart nog eenige verheuging gevoelen, hoe hevig hoe onnatuurlijk die laatfte lluipen ook waren, ik zou evenwel mijn Godsdienst niet verzaaken. 11. Daarbij is 'er de minde hoope niet, op welken verren affland ook; als ik op mijne deerlijke zwakheid zie ; mijne ziekte reeds tot de doodelijke uiterftcn gekoomen, zou mij onnatuurlijk het uitdel der verrotting doen begeeren. 12. Daarbij overweegende wat ik aireede doorgeworfteld heb , dan mag ik wel vraagen: kan mijn kragt als marmer wedcrftand bieden, is mijn lichaam als het koper tegen alles gehard. 13. Alle uitzichten zijn vervlogen, waarom zou ik mij dan vleien, waarom angstvallig op geneesmiddelen bedagt zijn, daar de ziekte toch ongeneeslijk blijft. 14. Zeker godsdienftigheid zou voor den elendigen zieken verre het beste zijn, die bron van mededogen zou dan ook mijn vriend niet verdopt hebben, ten zij hij ontwaar geworden was, dat men eerloos ook de Godheid verlaten had. -D 3



J4
Het BOEK
vs. 15. Mijn broeders zijn zo trouwloos als zoms eer» heek',
Als een waterval uit veretnigde beken gaan zij fnel veer?. ts. IS. Gelijk de drabbige ft • nomen door ijs opgezwollen,
IV.tar in de lheeuw zich verliest. TS. 17. Die door de eerfte ftralen der 'on fmelt,
Door de hitte oogenbiiklijk verdwijnt, vs. 18. F en zijgang op den weg ncemende ,
Ve, liezen zi} zich in de zandwoestijnen. vs. 19. Ticmans reizigers fpoorenze op,
Scbebn's karavane wacht op baar. VI. 20. In hunne verwagting befchaamt,
Slaan zij aan de plaats met verlege glzigttn.
15. Maar geen mijner waardige vrienden, rondom mi) gezeten , hebben aan dees verwagting beantwoord, zoo nog, dan ais een beek aan 'sreizigers verwagting, wen hij zich 3n het zand verloren heeft, of door zijn zwaare val in zijn loon te zeer verfnelt is. 16. Hoe beloovend ook in haren rijke oorfprong, cn hoe zeer het gefmolte ijs der bergen haar buitengewoon mag doen fvvellen, fneeuwhopen daarin doen nederftorten, i7. De doordringende firaalen der zonne veroorzaaken de fmelting van het ijs, de warme bodem doet de fneuw al rasch verdwijnen, en zo de beek zwellen. iS. Door de aanftuwing voortfnellende, maar eene kronkelende loop neemende, waar door haar drift aanmerkelijk mindert, neemt zij geftaag af, tot dat zij zich in dien dorren oort door het hecte zand opgeflurpt ziet, dan mag de reiziger te vergeefs naar haar zoeken. 19. Themans bereisde kooplieden , Saheërs nog meer afgemat, mogen hunne treden verdubbelen om de plaats te bezoeken , waar zij zich meermaale verkwikten. 20. Daar de rijkheid der beke geen vermoeden van verijdeling plaats kon geeven , ftaan zij bedremmeld in de uitkomst ; zij zien malkander aan, en de verbaazing neemt toe.
vs. ij. Gemeenzaam is deze poëtifche trek bii de Oosterlirgen , de »riendfchap bij een beek te vergelijken, die in het zand veidwijnt. Nieburh/b zijne Reize, vohens zijne vooronderfteliing omtrent Jobs Vaderland, heeft ons eene fchoone tekening van Damastus beek gegeev»n.



VAN J O B. HOOFDD. VI.
55
Vt. 21. Even 7.0 ziit gijlieden mij geworden,
De beroerer.de toeft and maakte u verflage». n VS. 22. Heb ik gezegf: fta mij bij!
En brengt gefchenken naar uw vermogen, vs. 23. Of red mij van de maebt des tijrans.
Of verlos mij uit de hand der dwingelanden. VS. 24. Overtuigt mij, dan zal ik zwijgen,
Betoogt mij waarin ik dwaalde. Vs. 25. ó Hoe kragtig zijn nadrukkelijke gezegden,
Wat baat het kibbelen van ulieden. vs. 26. Gij ioaf op woorden om te beftralTen,
De gezegden van een moedeloos memcb zijn doch fcbuldeloes. VS. 27. Gij valt op eenen weerlozen aan,
En graaft «o«r uwen vriend (een kuil.')
si. Even zo was uw gedrag voor mij , het was als of mijn beklagelijke toeftand uwe hoop verlegt had: 22. Ik mogt iets dergelijk vcrwagt hebben, indien ik om uw hulp verzogt, of om uwe onderftcuning uit uwen overvloed, naar gelang mijner behoeften, gevraagd had. 23. Had ik aangehouden : u is magt om mij van onderdrukking te bevrijden, offchoon met veel gevaar uit de wreede overheerfching der dwinglandij te bevrijden.
24. Verwijtende zeidet gij, dat ik anderen onderwezen had, maar geloof mij dat ik met ftille onderwerping aan u mij zal overgeeven, zodra men overtuigend bevveezen heeft, waarin mijne misgrijpingen beftaan. 25. De invloed van zenuwrijke en overtuigende vermaaningen is mij niet vreemd, maar wat heeft men te wagten van gefprekken, wier fterkte. in woorden-vitterijen gelegen is. 26. Uwe beste berisping rust op een enkel gezegde van mij , fchoon gij zelfs fchijnt te veronderftellen , dat men op de taal van ecu verdrietig mensch niet nauw letten moet. 27. Welk een onedel beftaan, een man te bczwaaren , wien de kragten ontnomen zijn; de redenen zo interjehten, dat men een oud vriend in gevaar brengt tot uiterften te koomen.
vs. 21. Welke lezing hier te volgen liet Rossi onzeker, dat r.itt uitvallen moest, leert mijns bedunkens de conftruilie vrij duidelijk.
D 4



66
Het BOEK
VS. 28. Verwaardig mij tocb met een g.edgunfiig.» blik,
Vooi uw gezigt wit ik tocb niet liegen. VS. 29. Komt terug van deze onrechtvaardigheid
Komt terug om mijn onfcbutd te vinden. vs. 30. Zon mwfmaakgecn onrecht meer kunnen proeven.
Mijn gehemelte *„ verkeerde niet meer onderfcbciden.
28. Gaat toch op dien voet niet voort, laat ik ten mitifte een teken hebben , dat u iets bevalt, overreedet mij ; gij kent mij immers voor de man, die niet onbefchaamd genoeg is u aanhoudend te misleiden. 29. Wat ik u bidden mag verlaat dien onrechtvaardigen handel, omtrent mij gehouden, vattet de zaak anders op, en gij zult mij waarlijk mijn onfchuld ontdekken. 30. Denkt niet dat dit alles overdreven is, zou ik dan reeds zo diep bedorven zijn, dat ik het gevoel van rechtmatigheid verloren had, zou mijn fmaak zo verbasterd zijn, dat ik het bedorvene niet zou kunnen proeven.
VII. hoofddeel. VS. 1. Heeft de mensch niet een Jlaavenleeven op de watrcld, '
Zijn zijne dagen niet zo (verdrietig,-) als die van een daglooner. VS. 2. Gelijk de Aa/hijgt naar de avondfcheme, ing,
Gelijk de daglooner haakt naar bel einde van zijn werk,
1. Inderdaad als wij het geheel overzien, is 'er aan den ftand van den mensch op dees waereld niet veel anders gehegt dan onaangenaamheeden, vrije keuze heeft hij niet, geen meerder lust en aanmoediging tot zijn taak, als de voor geld gehuurde arbeider. 2. Daarin zijnze elkander gelijk, datze afgemat van het werk, beiden naar den vallenden avond haaken, die hen de eenigfte verkwikking bezorgen zal.
91. 30. Velen brengen het laatfte vers tot het volgende Hoofddeel, doch het kan zo wel een befluit dan eene ftelling zijn nader uitgebreid we/dende.



VAN J O B. Ho O FDD. VII.
5?
TS. 3. Even zo zijn maanden van etende miin deel,
En nagten van verdriet mij tocgeteld. N
VS, 4, Ter rajie leggend, verlang ik om epterijzen, Maar de nagt werd wij uitgerekt, Afgemat van woelingen, oer de dag aanbreekt,
VS. 5. Mijn vleesch is met gewormte en vuiligheid bezet, Mijn vel gekloven, afzigtelijk:
vs. 6. Mijn dagen zijn gezwinder dan een wevers fpoel, Veorhijgefchoten zijn 2e weg zonder eenige boope.
VS. 7. Denkt dat mi jn leeven maar enkel ademhaling is , Mijn oog het goede niet zal zien wederkeeren.
3. Nog veel moeijelijker is mijn ftand; geen dagen maat? maanden van aaiieengefcliakelde elenden zijn mijn lot, en den loon op mijn arbeid zijn de vervaarlijke flaapelooze nagten , daarop geregeld volgende. 4. Ysfelijke nagten! met een afgefolterd lighaam heb ik naauwlijks de eerfte verkwikking daarvan genoten, of mijne fmarten doen mij woelen, flaaploos verlang ik dan weder maar opteftaan; ja die trek is zo fterk, dat de nagt zich fchijnt uitterekken boven gewoonte, en komt de morgen, in plaats van verfrischt te zijn, voel ik mij pijnelijker dan toen ik ging leggen. §. Want knagende wormpjes en jeukende etter hebben het vleesch nog overig van mijn lighaam geteifterd, op andere plaatfen is de verouderde huid door den brand gereten ; alles ziet walgelijk. 6. Mijn leven voel ik dat in het genot gezwinder is voorbijgefnelt dan het fchietfpoel over het getouw glijdend door de hand van den bedreven - wever; hope van te rug te keeren is 'er toch nimmer, 7. Het leeven , nog in mij overig , is zo gering , dat ik het wel een aanhoudend moeilijk ademhalen mag noemen , waarom zou ik mij in dien ftand vleien met wederkeerend genoegen.
vs. 7. Wormen fchijnen in deze ziekte meer toevallig te komen, door zekere vliegjes werden de eitjes waarfchijnlijk daarin gelegd. Mukraij hfeft in eene Disfertatie Gtttingte 1769. die vrij naauwkeurig befchre,•ren,
D 5



5S
Het BOEK
vs. 8. De onïcn , die mij eerst zager , zullen mii niet mttr zien,
Als uwe oogen mij zoeken zul ik 'er niet meer zijn. VS. O. Even zo als een nevel voortfnelt en verdwijnt,
Even zo is hij die ten grave gaat, bij komt niet op. vs. 10. Naar zijne wooning keert hij niet terug,
Zijn Vaderland ziet hem niet weder, TS. II. Daarom zal ik mijn mond niet bedwingen,
In bennauwrtcid van geest zal ik blijven fpreeker.
Onder bittere y.ieli-fmerten klaagend blijven. vs. 12. Of ben ik een zee, die men bedijkt?
Een krokodil die men bewaakt? vs. 13. Denk ik, mün bed zal mijn trooster zijn,
Mijn leger deel in mijne kïagte neemen, vs. 14. Dan word ik door dromen ontrust,
Door verfebijningen ontzet,
S. Binnen kort zal niemand, zelfs mijn oudfre bekenden mij niet meer ontwaar worden, mogelijk ben ik al verfcheiden eer gijl. het weet. 9. Als een dikke nevel door den wind verfirooit , haare dampen vervlogen zijnde, even zo is hij die door den orkaan van ziekte naar het graf geftuuwt werd , terugkoomen is niet moogelijk. 10. Wat 'er ooit gebeurt, dit verfchijnzcl niet, zijn wooning blijft van hem verlaaten , zijn geboorteplaats mist hem voor altoos. 11. Eer dan de gelegenheid afgefneden word om te klaagen , zal ik mij bot vieren ; mijn x beklemde ziel voelt onder het fpreken nog eenige lugt, de fpraak der gefolterde aandoeningen zal ik blijven voeren. 12. En waarom niet? wie fchade ik daarmede, mijn vloed behoeft niet omdijkt om verwoesting te verhinderen ; ik zal als het m'jlmonfter geen ijslèlijkheeden aanrigten. 15. Mij is niets meer overig: — denk ik, de ruste zal mij een weinig doen bedaaren , bet bedde , de fmarte door het rusten mijne leeden een weinig leenigen. 14. Naauwlijks zijn dan mijn oogen berdiooten, of de ijslijkfte droomen ontflellen nog veel meer de vogten , en al flaapc ik niet , zo zijn naauwlijks mijn oogleeden op een , of beeltenisfen ontroeren uit zwakheid mijn brein.
vs. 11. Men heeft hier zeker te denken aan de bedijkingen vin tien Nijl, de reizigers in Egypten nog bekend.



VAN JOB. HOOFDD. VII.
55
▼s. IS. 7.0 dat ik mensch te flikken.
Den dood veer iit elendig gebeente.
VS. 16. Ik ivanboop , maar hoor1 bet zal niet altijd datirtn , Het houd op, want bet leeven is een fcbaduvi.
VS. 17. Ach wat is dan de mensch dat gij zo r.aa'ivi ep hen let, Dat Gij uw harte tegen hem zet?
VS. 18. Dat Gij hem in eiken morgen bezoekt? Op ieder oogenblik hem proeft?
Vs. 19. Zult Gij niet eenmaal van mij afteerenl
Zo lang ten min/ie, dat ik mijn fpeekzel inzwelg?
VS. CO. Heb ik misdaan , wat U gedaan befebottzver der menfchen, Waarom mij tot een aanfloot gertekl? Zo dat ik mij zeiven tot een last ben ?
15. Zo hoog gaat het zoms, dat ik vvenfehen durf, mij zeiven te kunnen redden, en dat geraamte van het flauwe leeven te bcrooven , maar 16. Dan hervat ik mij eens weder met die gedagten: het kan tog altoos niet voortduuren, het zal dog eens eindigen , het leeven is toch maar een fchaduw-beeld. 17. Maar waarom op zulk een niets betekend wezen met zo veel naauwkeurighcid dan gadegeflagen, waarom zo veel bewijzen van tegenftand aan een fchaduw verfpilt ? 18. Het is evenwel zo, elke aanbrekende dag, begint met Uw vonnis fprake, elk ogenblik is een pijnbank van beproeving. 19. Ach hoe lange! zullen dan Uwe bezoekingen niet ophouden, niet zo lange zelfs dat het bruisch mijner benaauwde lippen, door ftille ademhaling geflonken is? 20. Al ben ik dan een fchnldige , naauwkeurig beoordeelaar der menfchelijke bedrijven ! waarin heb ik mij nochtans bijzonder tegen U misgrepen, waarom ben ik dan de merkpaal van ellende, zo zelfs , dat ik van verdriet en verveeling mij zeiven niet meer ben. 21. Ach waarom mij dan niet grootmoe-
vs. 15. Dat hier eene gedagte van zelfsmoord in hem opkomt, maar ftraks verworpen word , is het niet onwaarfchijnlijk gevoelen vas Mus., altans zijne aanmerking bij deez' gelegenheid is allerleerzaatnst.



6c
Het BOEK
vs. 21. Waarom niet (liever) mijne overtreding vergeeven? Miine ongerechtigheid verwijderd} Binnen kort ben ik in het (tof, Morgen mag men vrugttloos zoeken.
dig die wandaden zo als wel eer kwijtgefcholden , de oorzaak daarvan voor altoos weggeruimd? maar ach ik voel dat daartoe weinig hoope is; neen, eerlang is door mijn dood de gelegenheid daar toe weg, en de gedagten de beflislènde gedagten met mij.
VIII.HOOFDD. ,yt
heamwóorde^ iN u nam Bil d a d op zich om het geBildad de sa-fprek te vervolgen, hij begon dan Tob te
bieter, in dezer , , J ° •>
voege begon bij.- wederleggen:
vs. 2. Hoe lange zult gij zoortgelijke gefprekken voeren?
Uwe gezegden als een hevige jlorm wezen? vs, 3. Zou dm Ehbim het recht buigen?
De alvermogende rechtvaardigheid omkeeren ? vs. 4. Uwe kinderen hebben ongetwijfeld Hem beledigd,
Daarom zijnze in hunne overtredingen weggerukt.
2. Gefprekken , zeide hij, opgevuld met wanhoopend klaagen fchijnen u geheel eigen te worden ; als rukwinden zijn ze, voor een oogenblik zwijgende, om met nieuwe woede aantevallen , altans zo fchijnen uwe gezegden te werken. 3. Waar heenen vervoert uw drift u: zou dan God, in uw geval, de gevolgen van boosheid en braafheid eenen zonderlingen zwaai geven? zou zijn Alvermoogen door niemand belemmert in de uitfpraak over de daden, het tegendeel Zijner vastftelling doen ? 4. Als gij indenkt , moet het u duidelijk zijn, dat uwe kinderen zonder twijfel zich aan fchandelijke bedrijven overgegeeven hebben; de fchielijke dood , en dat onder hunne maaltijd , zo lustig, doet u niet verre zoeken , welke.
w. 1. Bildad is niet ftekelig , maar een man, die zeer veel drift bezit, cn daarom fterk in zijne uitdrukkingen is.
vs. 4. 't Schijnt dat Bildad in hunne vrolijke maaltijden hun misdaad gezogt heeft.



VAN JOB* HOOFDD. VIlI.
6s
VS. 5. Zo gij nu ieverig Elobims gunfte zoekt,
Nu den Alvermogende om erbarming fmeekt,
VS. 6. Zo gij nu oprecht en recbtfcbaapen u draagt, Zo zal Hij ten uwe votrdeelc ieveren , 3* de wooning uwer onjibulds weer opregte».
VS. 7. Uw beginzel mag gering wezen,
Maar </e uitkomst zal zeer aanmerkelijk zijn.
VS. 8. Vraag it*"/ het vorig geflagt,
En doorloop de ervaaring der vaderen,
vs. 9. Want wij zijn van gisteren, niet weeters,
Onze leeftijd op de waereld is maar eene fchaduw.
VS. 10. iKTaar die z«/ U leeven , uitleggen (zelfs,") Be taal van bet hart voeren.
5. Daar gij gelukkig gefpaart zijt , behoorde gij die gunftige gelegenheid om Gods gramfchap aftebidden nu waarteneemen; op de ootmoedigde wijze bij Zijn alvermogen om omwending aantehouden. 6. Inderdaad zo gij dan die man zijt, zo braaf in uw beftaan als in uwe grondbeginzelen , gij behoeft dan zo niet te ijveren , dat zal de Rechtveerdige voor u wel doen, zo ver zelfs, dat Hij uw gezin, zoo het onfchuldig was, weder zal doen herleeven. 7. Geduldig dit afwagtend mag het in het begin langzaam voortgaan, op het einde zult gij nochtans gewaar worden, dat uwe voordeeleii uitfteekende zullen zijn: 8. Ik weet wel, dat mijne gezegden weinig bij u zullen gelden , maar het is nochtans volgens de ervaaring onzer voorouderen , van zulken, welken wij nog leevcnd daar over kunnen raadpleegen. 9. Bij wien wij in vergelijking van hunne jaaren en ondervinding niets zijn; onze jaaren doen ons naauwlijks fchaduw van het wezen onderfcheiden; die lange ervaaring zal u niet alleen de waarheid van mijn gezegde bevestigen maar zelfs de rede daarvan opgeeven. 10. Geen befpiegeling maar overtuiging tot het hart doordringend zal de inhoud zijn.



tl
Het BOEK
VS. II. Schiet tic papierriet zonder flijk op?
Groeit het rietgras zonder water? vs. 12. Hoe groen eek en onafgeüieden,
Ziet men het nochtans voor ander gras verdorren; Vt. 13. Even zo zijn de uitkomften van den godvergetenen,
Dut is de verwagting van den huichelaar! VS. 14. Zijn' hoope zal hem doen flerven,
Zijn zekerheid viai eea fpinnen paleis* VS. 15. Hoe bros ook hij /leunt 'er gerust op;
Houd 'er zich nog aai) vast, als het hem begeeft. VS. 16. Eenfrisfche (hoorn) door de morgen zon gekoesterd ,
Mag zijne takken ovei den heining uitbreiden.
11. Eene aantekening: het papier - riet hol zijnde, cn hoog opl'chietende, bemint noodzakelijk eene vogtige grond; het langwerpige blad van het rietgras heel'c veel waters nodig; 12. i\I lar wat gebeurt, fchoon boven anderen in wcetdrig groen opgefchoten, en onaangeroerd van den leis, is het op de minftc droogte boven andere planten verflenscht. 13. Even zo gaat het met de aanlaggende voorfpoed van den fnoodaard, hol maar waterrijk - neemt hij een hoge fcheut, maar op de minfte verandering is het over; de huichelaar mag een fchoon blad maaken, hoe ras is al de vertooning gedaan. 14. Juist in zijn zo veel beloovenden ftaat vind hij zijn fchielijke dood, en geen wonder, zijne vastigheid was als het fpinrag , waar in de bewooner zich zo prachtig in het midden vertoont; 15. Hoe fijn van draad, agt het dier zich veilig ; hij heeft ook in zich het vermogen het ongeftclde te verbeteren, — al grijpt de wind het fpinrag, nog met hoope bezield, houd hij zich aan den draad vast: — den veinsaard kan het voor een tijd gelukken. 16. Eene andere als een vruchtboom aan eene voordeelige plaats en door de zon befchenen, moo* gen zijn fchaduwrijke takken tot buiten den muur van den moeshof zich uitflrekkeu. 17. Hem mag zelfs het
vi. 11. Celsius heeft vrij naauwkemig dit rietgras omfchrevcn.



VAN JOB. HO O FDD. VIII. 63
VS. 17. Zijn wortelen zich in een fieengrond begten, Aan bet maar-werk zich vasthouden ,
VS. 18. Nochtans werd hij uit de grond ontworteld, Zijn fiandplaats verlochent zijn aanzijn:
VS. 19. Ziet dat is bet einde van zijn lot,
Uit zijn ftof komen nu weder anderen.
vs. 20. Hierom zal Ehbim den oprechten niet verwerpen, De boosdoeners evenwel ook niet onder/leunen ,
VS. 21. Zo zal hij uw mond met vrolijkheid vullen, Uwe lippen blijde doen zingen,
VS. 22. Uwe benijdigers zullen dan befchaamt,
Het verblijf des boosdoeners gejïoerd worden.
geluk treffen, dat zijne diep gewortelde aderen doordringen tot de koele klip, in'ooorende, om vogtigheid, en in de fchaduw van het muurwerk verkoeling en bewaaring van zappen te zoeken. 1*8, iMet dat al vind men hem dikwils in den moeder grond gevelt, gedoopt, zo zelfs dat men geen overblijfzels van zijne zo wceldrigen ftand meer vint.
19. Dat is wel eens het lot van den door lof zo rijk gekroonden boom , al dat nog overig is , alle gedrgtenis van hem door de ledige plaats is ras weg, en binnen kort ziet men uit den vermolmden grond andere planten te voorfchijn koomen, die de plaats aanvullen.
20. Al is het dan dat de Godheid de weeldrige ftand van den veinsaard duld, zulks is geenzins een bewijs van zijn verfmadende blik over den braven, neen, nooit zal Hij den boosaard in het kwaad Herken. 21. Even zo mijn vriend, zijt gij de man die gij beweert, dan zullen uwe gefprekken eenmaal vrolijk zijn, de lofliederen zullen van uwe lippen rollen. 22. Uw benijdigers zullen genoodzaakt wezen. van gedrag te veranderen, en de hardnekkige zal geene duurzaame vastigheid in zijn kwaad hebben.
OIX. h001dd. p Bildads rede brengt Job zijne vs 1. jop-bebedenkiusen weder dus in: ' b{ °™ootde fK



$4
Het BOEK
vs. 2. Ik weet wel, dat het zo Is,
Geen mensch kan rechtvaardig zijn bij Ehbim , VS. 3. Behaagt bet hem te dagvaarden ,
Niet op één uit duizend zal hii iets inbrengen. VS. 4. Beproefd in doorzigt , onvergelijkelijk in kragt,
Wie kan zich verzetten en 'er veel afkoemen , vs. 5. Die op het onverzvagtt bergen verzet,
In zijn toorn zelfs omkeert! vs. 6. De aarde van haren vastigheid driift,
Zo dat hare znilen waggelen : VS. 7. De zon nevelende , vertoont zij 2*V£ niet;
Hij verzegelt de ftarren. vs. 8. Die de /nrfr (tents-wijze uitfpant.
En op de hoogten van bet (wolken) meir flaf.t.
2. Daarin ben ik het volkoomen met u eens, ik ben ten fierkfte overreed van die gewigtïge waarheid; geen mensch is zuiver bij het naauwziend oog, overreed zó ver zelfs , dat al was zulks moogelijk, niemand dan nog beftand zou zijn om zijn zaak te verdedigen. 3. Neen, behaagt het Hem vieifcliaar te houden , den mensch daar te hooren , zou hij, vvat hij ook mdgte' doen , wel een ontzenuwend bewijs der befchuldigi'ngen kunnen geeven. 4. Waar zijn kundigheden zo doordringend te vinden, en eene uitvoering van befluiten zo onbelemmerd? wie zou zich verbeelden, dat een appel tegen het vonnis ongeitraft zou blijven. 5. Daar Hij zelfs in de diépftc kalmte der natuur wel eens heure bergen van de grijze fondamenten affc'huift ! met eene hevige ademhaling omgekeerd in den afgrond fielt. Cu Het vlakke land van'deSzelfs zo menigvuldige fietmzels al waggelende afdrijft, zo zelfs dat hare diepstgaande grondzuilen tegen den anderen ftootcn. 7. Aan den hemel mag van de fchepping af alles geregeld Zijnen loop houden, zonder dat iets daarop invloed hebbe , gelust het Hem, de zonnefiralen oogenbliklijk intetrekken, het gerégelde fierren-heïr, als gekerkerd te beletten zich te roeren. 8. Daar Hij zonder fchijn van hulp den ruimen boog des blaauwen hemels als een tent-gordijn uitfpant, en beneden zich, op de toppen det wolken orrbefchroomd wandelt. 9. Overal bekend daar Hij zelfs



VAN J O B. HO 0 FDD. IX.
VS. 9. De Schepper van den watten, zo veel als van d2n morgenjler ,
Het zeven-^elternte, de a'gterftt hoeken van het zuiden, Vs. 10. Die zulke groote daaden ondoorzoekelijfc ,
En wonderen daar fielt zonder getal, VS. ii. Inderdaad hij zal op mij aanvallen zonder dat ik zit ,
Hil zal z;V£ weiden en ik niets merken: vs. 12. Hij zal wegrukken y wie zal hem ;si de wedergave verplichten ;
Wie hem vraagen wat doet gij ï vs. 13. Elohim ligt zijne majeffeit niet «ƒ",-
vernederen zich voor hem de kloekjte verdedigers
de maafcer is van al Hei gefternte in het ons meer vreemde noorden,' den verwelkomende morgenfter voor elk een , het zo nuttige zeven-gefternte , en de verder afgelege flerren in den zuidpool verzinkenden. 10. Bij mij (laat het dan vast , dat de yerrigtïngen van zulk een wezen door geen ftérfehjk vernuft kunnen' berekend , en Zijne zcldzaamheeden door geen menfeheiijk brein kannen nagegaan worde". 11. Hoe diep verholen leggen démiddelen voor ons waar van Hij zich bediend; Zijne bezoeking mag mij op het allcrzwaarfte treilen , Zijn komst was doch onverwagts: en verminderen al deze aanvallen , ik héb van die tè rug deinzende macht geene gewaarwording, ia. Wat Hij ons fchielijk ook mag ontneemen , lange als in eigendom bezeten, om wedergave te denken is dwaasheid, wie zou het durven onderneemen reken'? fchap van Zijne handelwijze te eifchen. 13. Hij heeft gene zwakke ogenblikken, nooit legt hij Zijn' kohïnglijk gezagvoerenden ftaf ter neder ; de ftoutmoedigfte Goël vond het altoos het veiligst zich in de diepfte houding voor hem' te vertoonen. 14. Zou ik dan, ik, zulk een
vs. 8. Bij conjectuur moet men hier wolken leezen, want de beteke» nis des woords zet voor wolken is tot nog toe niet voldoende.
vs. 9. S and er denkt vrij laag over der Oosterlingen fterrekunde, ik volg hier meest Nieburh die uit de berichten der Arabieren ons bevestigt dat de groote beer, de firiui of de hondfter, de fhitUtt of het ? gefternte hem zeker bekend waren.
VI. Deel.



66
Het BOEK
vs. 14. Hoe zou ik hem dan wederleggen,
En woorden tegen hem (bondig) uitvinden? VS. 15- Tegen wien al had ik regt. ik niet opkomen zoude,
VeeUer zou ik bet fmeken voer mijn Rechter verkieztn. VS. 16. O/ik al roepe, hij zal mij niet antwoorden;
Ik geloof zo ligt niet dat hij mijn klagte te harte neemt. vs. 17. -Doe hij mij door zijn onweder zo getroffen heeft,
Dat mijne wonden onbekend vermeerderd zijn. VS. 18. Hi' vergunt mij geene vrije adem-baaling }
Maar voed mij met bitterheden: VS. 19. Word 'er kragt toe gevorderd dan is hij fterk!
Zo regt, wie zal hem dagvaarden. VS. 20. Al was ik rechtvaardig zou mijn mond mij doemen,
Al was ik oprecht, ii zou mij een huichelaar noemen.
kragteloos mensch, verwaand genoeg zijn mij ter verdediging te bereiden, mijne vermogens willen uitmergelen tot gepaste aanfpraaken. 15. Neen , ik denk, dat, gefteld , dat ik zelf volkoome vrijheid hadde , op de billijkde gronden , dan liever altoos den ootmoedigen toon van nedrig verzoeken te verkiezen. 16. Maar in mijne tegenwoordige omftandigheeden geloof ik, dat ook dat alles te vergeefs zoude zijn, mij ontbreeken alle gronden om te vermoeden , in mijne hoopelozen (taat , dat 'er omwending door Hem zoude koomen. 17. Onverwagts als door een onweder in mijn bloeienden daat geveld, ontdekken zich de kneuzingen als bronnen van nieuwe fmarten. 18. Daarbij heb ik geene heldere oogenblikken , eene beklemde ademhaaling laat zulks niet toe, op nieuwe kragten valt niet te hoopeu, want mijn voeding is toeneemende fmart. 19. En daarbij hoe vruchteloos zou alles wezen , want werd 'er in de uitvoering doorzettende magt gevorderd, die berust doch bij Hem, zo richterlijke uitfpraak ; wie zal de Hoogde tot richterlijk onderzoek noodzaaken? 20. Neen, veronderfteld dat ik volkoomen onfchuldig ben, ik zou mij zeiven in dat geval veroordeelen wegens mijne vermetelheid, höe onbevlekt anders ook, zou ik mij zeiven voor den verwaanden onder de nedrigfte houding verklaaren. 21. lader-



VAN JOB. H 00 FDD. IX. 47
vs. 21. Ik reien op mijne oprechtheid niet meer,
lk heb reilen om mijn leeven te verfmaden. vs. 22. Dit zonderlinge durf ik beiveeren,
Braaven en fnooden doet hii te gelijk onikoomen 1 vs. 23. Als de geesfel verwoestende dood ,
Befpot hij ook de verzoeking der oi.fchuldigen. vs. 24. De aarde komt onder de magt der geweldigen f
Het gezicht der handbaveren van let recht ondekt Hij 3
Zo niet (Hij) ivie doet zulks dan? vs. 25. Mijn dagen zijn fntlier geweest als een ionper,
Weggevloden zijnze zonder het goed- te z:en; vs. 26. Ais papier - fcheepen ziinze voorbii gefneld,
Ja als een arend vallend op het aas.
daad ik reken wegens mijne ziedende driften niet meer op Onberispelijkheid, ik gevoel maar al te wel dat mijn akelig rampzalig leeven niet mag verlengt worden.
12. Maar dit durf ik (taande houden, en dit dringt mij zo veel woorden uit de borst, dat in algemeene bezoekingen de hooge God geen onderfcheid tusfehen den edel handelenden en den openbaare fclienner van alle deugd maakt.' 23. Zodra déze of gene verwoestende landplaage een volk doodelijk treft, merkt men niet, dat die bezoeking den benaauwden toeftand van den braaven met de minfte verzagtiug behandelt. 24. Meer durf ik zeggen , hoe menigmaal ziet men den godvergetenen een uitgeltrekt land met de onbepaalde magt beheerfchen; — braave verdedigers van billijkheden in de maatfehappij ter dood gedoemd, is dit niet door het hoog beftuur, men verklaare mij dan de waare oorzaak 'er van.
25. Het is waar ik heb lange het goede genoten, maar helaas die leeftijd is ook als de felle rappe bode op den weg, veels te fnel weggefchoten om 'er het waar genot van te hebben. 26. Sneilcr dan de ligte fchepen, de baare klieven van den afloopenden ftroom, als de arend met onbezefbaare fnelheid op den roof ftort. 27. Wat
vs. is. Omtrent de fnelheid van loopers in het Oosten , leeze reen Sh a w.
vs. 2ö. Dit brengt ons op de Egyptifcbt Nijl • fchepen, zo men op
E 2 dcQ



ÓS
Het BOEK
ys. 27. Denk ik , kern dat ik miin klaagen vcrsreete!
Mijn gcklag zal ik door kloekheid verdrijven, vs. 28. Dan tergen mij mijne fmarten,
Ik weet toch, dat gij mij niet vrij zult latent vs. 29. Wij moet ik Ano; wezen,
Waarom zou ik dan toch vergeeffche moeite doen: vs. 30. Al waschte ik mij geheel met 1'neeuw - water,
Al zuiverde ik mijne handen zorgvuldig, vs. 3i. Toch zult gij mij in den modderpoel duwen,
Zo dat ik afgrijzen van mijn klederen zal hebben. vs. 32. Inderdaad bet is mijns gelijken niet,
trien ik zou ftaan, Zodra wij in het gerichte kwamen. vs. 33. Daar is geen goede man tusfehen ons,
Die zijn hand op ons beiden lag.
baar alles, wil ik al eens mijn toeftand uit mijne gedagten zetten , aan mijn treurig gelaad ' een nieuw leeven geevcn , 28. Dan is het inderdaad als of mijne fmarten door de inhouding nieuwe fterkte hadden verkreegen , dan voel ik maar al te duidelijk, dat Uw oogmerk geenzins is mij te herftellen. 29. Onbeflist ftervend, zal men mij toeh voor een fnoodaard houden, waarom 20u ik mij dan verder afmatten met verfchooningen, 30. Al badede ik mij geheel in het zo zeer afneemend fneeuw-water , al maakte ik mijne handelingen zo zuiver als de gereinigde handen, 31. Zou mijn magtige vervolger mij echter opneemen en in den modderpoel dompelen, zo lang zelfs dat mijn kleederen afzigtelijk doortrokken waren. 32, Wat zou ik doen in dit geval; 'er is niets op , zeer wel zou ik het weten, indien wij den anderen gelijk waren, hoe mannelijk zou ik mij gedragen, onbefchroomd mijn zaak verdedigen ; 33. Maar aan bij leggen door onzijdige ook achtbaare mannen valt niet te denken , het is niet moogelijk een derde hand te vinden i die beiden bij een brengen zoude : 34. Was het maar moegelijk , had het maar
den gang blij'ft ftaan, zou men aan den Euphraat kunnen denken met C 11 ardin, om den handel in Jobs tijd al bekend.
vs. 33. Men kan ook met de Ros si gevoeglijk leren: ach was 'er een e:.z. c>ie ïüij voor uwe vervolgingen beytilótffe



van JOB. hoofdd. IX. 69
vs. 54. Wil hij evenwel zijne tucht- roede eerst intrekken, En met zijne verfchrikkingen mij niet meer beroeren.
vs. 35. Zo zal ik onbefcbroomd fpreeken!
Ik ben mij zeiven doch niets bewust.
fchïjn dat de bezoeking die mij diep getroffen beeft zo ver verligt werd , dat zware benaauwdheden mijn geest niet langer bewolkten ; 35. Dan had ik nog moeds gei" noeg om te durven ftaan en met mannen -iever voor mij zeiven te pleiten; zo durf ik fpreeken, daar mijn geweten niets dat vooroordeelt weet optegeeven.
X. HOOFDDEEL, vs. 1. Zielsverdriet heb ik over zulk een leeven;
Mini klagte wil ik dan bot vieren!
Vit een beklemd hart fpreeken ! VS. 2. Eerst tot Ehbim I waarom mij veroordeeld?
Doe mij eerst weten, waar over gij mij vennist? VS. 3. Betaamt het U te verdrukken ?
Bet meester/luk uwer handen te verwerpen?
En over den godloozen overleg bet licht te doen fchijnen?
11 n afgefolterde ziel ftuuwt met moeite mijne uitgemergelde levenszappen voort; over mijn befcbreienswaardige toeltand moet ik aanhoudend mij uitlaaten, fpreeken zo als ik mij inwendig gefteld vind; 1. Verftotiten durf ik mij zelfs in de eerfte plaats tot God te klaagen; klaagen over het gevoel van zijn bezoekende hand, zonder dat ik wee ten mag welke de waare oorzaak van dit alles zij. 3. Verftoiitende mij zeiven te vragen, of zulk een ervaaring op de billijkheid, die zijne volkomenheden Hem voorfchrijven, gegrond zij; — iets waar aan men zo veel moeite bedeed heeft om het te vormen, te onderhouden, zonder rede te verwoesten, en dan nog godvergetene menfchen in de kwaadaartigde onderneemingen voorfpoedig te maaken: 4. Waart Gij als de aan zinnelijkheden verflaafde
vs. 1. Konftig is het voordel, — op het laatst van het vorige Hoofddeel is de man bijna wanhoopend, — hij zal eerlang bedaaren, — zija vermetelheid, uit zijn toeiland geboren, zal in bidden zich oplosten.
E 3



ym Het BOEK
vs. 4. Hert gii dan zwakke oogen?
Zijn uwe Hikken, als die van een mensch ? vs. 5. Zijn uwe dagen als dis eens mensch?
Uwe jaaren als die van een rustig man? TS. 6. Ze onderzoek vrij naar mijne onngtvaardigheid,
En entdei mijne misdaad: vj. 7. U is het fsri bekend, dat ik ^ee« fnoodaard ben;
Nochtans acet z<VA niemand op om mij van uwe roede te bevrijden. vs. 8. De handen, die mij 'gemaakt hebben, doen mij fmarten aan;
Die mij omvat bebben, verwoesten mij. vs. 9. Denk toch, dat gij mij als leem bereide,
Om mij tot ftof te doen wederkeeren. vs. 10. Hebt gij mij niet ah melk gefebudi
Als een kaas doen runnen;
mensch , of bezaagt Gij alles met de grijnzende blikken van eenen nijdigaard, 5. Was het ongeftadigheid in U uit zwakheid geboren, die u deed haasten om U te eerder te bekoelen, of moet ik bet aan het forfche en min gevoelige van de beste mannelijke leeftijd toefchrijven : 6. Wel haast u dan vrij om mijn zaak met alle naauvvkeurighcid richterlijk optcmaaken ; laat ik dan in Uwe uitfpraak ten minfte duidelijk mijn wangedrag als oorzaak moogen weeten. 7. Ach, ik weet gij houd mij met dat alles niet voor den man die met ftout overleg zondigde , en evenwel mag het mij niet gebeuren iemand te hebben die mij voor uwe vervolgingen beveiligd. 8. Vingeren der Almacht, die mij zo wel als anderen vormden , zijn voor mij alleen werkzaam om mij in wanorder te doen verteeren, die zelve handen die mij zorgvuldig koesterden, arbeiden nu om dat konstftuk te vernielen, 9. Herinner u vrij dat gij, even als de ■vlijtige konltennar, met genoegen mij uit den klei tot een konstgevrogt v rmde, het mag zijn om mij weder te vernielen , maar moet zulks dan leevend gefchieden? — 10. Moest Gij daarom, met zo veel zorgvuldigheid, als de melk in het Iedere vat, de eerst vloeiende (toffe, waar uit ik gevormd ben, affcheiden, en even als de vastere deelen van de wateragtige in de melk gefcheiden, de kaas vormen,
93. 10. Men moet hier zeker denken aan he: kernen der melk bij de
Om-



van JOB. Hoofdb. X.
71
vs. ll. Met vel en vleesch mü bekleed,
Met beenen cn zenuwen konftig doorvlogteu:
vs. li. Boven het leeven mij weldaaden btweezen ; Met uw toeverzigt mijn geest beveiligd?
vs. 13. Met dat alles bad gij verborge veomeemens} Ik ondervindt dat dit zo geweest is,
vs. 14. Zodra ik zondige, vat gij dat op,
Zonder mij in mijn wangedrag eenigzins te verfchonin.
vs. 15. Hierom zo mijn gedrag waarlijk fnood is, wee mijner! En al ben ik onfchuldig, durf ik mij niet vertoonen , Daar ik zat ben van fchande en vernedering.
11. Vastigheid aan die dril-(toffe geeven, die omtrekken met een vliesch, dat het aangroeiend vleesch in zich befloot; eene (toffe, door konftige beenderen met peezen en zenuwen verbojiden, om eene meerdere fterkte te geeven.
12. Welke zorge, wat al toeverzigt onder den groei van het dierlijk leeven, voeding, verwarming en beveiliging, en dat meer is met zo veel zorgvuldigheid op den aanwas mijner zielsvermogens gelet, en niettegenftaande dat alles zwanger te gaan met zulke overleggingen, zo lange evenwel agtergehottden', wie kan zulks vermoeden, 13. Maar helaas de ervaaring leert dit maar al te zeker , op de minfte misgrijping, niet ongelijk aan jeugdige onbedagtzaamheden, trekt Gij u zulks ten fterkte aan; 14. Door de vingeren te zien, iets grootmoedig te vergeven, fchijnt in mijn gedrag U vreemd te zijn. 15. Wat heb ik dan te wagten , indien mijn gansch beftaan door hebbelijke fnoodheid mij vervoerd had, — gedugte uitzigten dan! en al is het tegendeel waar, waar toe dient het mij, ik kan 'er niet gerust mede te voorfchijn treeden, ik ben reeds voldaan over den fmaad en de verguisfmg waar mede men mij behandelt. 16. Wil ik mij tegen moedeloos,
Oosterlingen , — Job volgt de waarnemingen in zijn tijd mogelijk: *t zaad gedromd, word gebonden, loopt te zamen tot de Embrio, door Ru ij sc h allernauwkeurigst befchrevén.
E 4



7*
Het BOEK
vs. ig. I>i /rijgende eltr.de vervolgt gij mij als den fiere leeuw,
En hervat uwen aanval met nieuwen aandrang, vs. 17. Voor nieuwe en vreeslijke aanvallen koelt gi; uwen toorn,
l'erfcbe kragten in gejlooten gelederen drongen aan ; «VI • vs. 18. WaaiMm deed jij mii uit den baarmoeder keomen?
Waarom fiierf ik niet ongezien van eenig oog? vs. 19. Dan zou bet zijn, als of ik 'er niet geweest ware,
Zo van Jen buik naar het graf gebragt zijnde, vs. 20. Mijne neg overige dagen zullen rasch ophouden;
Houd af, dat ik mij een weinig v«rkwikke; vs. bi. Eer ik heenen ga zonder weer te koomen,
Kaar het land AdVdonkerheid , en de doods - fchaduw. vs. 12. Een (lik donker land, maar geen licht-ftraal is ;
Geen febemering in die wanorder ;
Waar miaderuagt en middag een is.
heid beveiligen, dan koomen nieuwe fmarten, waar mede Gij als de hongcrigen leeuw zijn prooi-, mij op de hielen volgt; gaf mij een klein tusfehenpoosje eenig moed , dan merk ik dat het alleen is om eenen nieuwen aanval te oridernéemen; 17. Want inderdaad zulken zijn altijd gedügfer dat; de vorigen , bewijzen van uwe hijgende wraake; zij zijn als verfche manfehap met vercenigende kragten eenen aanval doenden. 18. Waarom zulk een elendeling het Ieevenslicht gefchonken ? 't ergfte was dan geweest dut ik onbekend gebleven ware. 19. Maar dan zou ik als een niet-wezen ook gene beroering verwekt hebben ; de eenige dienst men mij dan te bewijzen, zou geweest zijn van de levendige kerker mij na die der doode te draagen ; 2c. Daar mijn aanftaande leevensdagen door de felle ziekte zo weinig zijn, gun mij doch die kleine tijd om mij tot deeze verandering te bereiden. 21. Mag ik die gunst niet hebben, eer ik in de onherroepelijke fraat ben, eer ik tot de donkerheid van de doodnagt overga, waar ik aan akelige fchimmen overgegeeven zal zijn. 22. Voor dat ik kom tot het land , waar geen enkel aanblik van genoegen is, waar geene andere ► voorwerpen zijn dan die der vernieling , waar geen andere orde heerscht dan die van wanorde — altoos de zelve zomberheid, onafgebroken, dc ftikdonkere akeligfte ftilheid f



van J O W. IIoofdd. XT. 73
xi. hoofdd.
i. 1^/ oor. Zophar werd deze bittere aelvJm«>«"fer
klagte met vrij veel hevigheids dus beant- ^^g*^
woord : gefprek op de¬
ze wijs:
vs. 2. Zou zulk een vloed van woorden onbeantwoord blijven? Zou een zwetzer daartoe recht hebben?
vs. 3. Zulk een gefuap braaven lieden doen zwiigen,
En gil maar voortgaan onbefchaamd den fpot te dr ij vent
vs. 4. Gij Beweert: mijn beflaan is zuiver,
In uwe oogen (ö Elobim.') ben ik rein.
VS. 5. Maar ach! als Ehbim zelfs fprak,
Maar even begon zijn reden tegen U;
2. Wie kan zich nu weerhouden, ten zij hij zich door een vloed van redenen wil laat overbluffen , hoe ? zou iemand , wiens fterkte alleen in zijn tong is, daarom vrijheid hebben al te zeggen wat hem voorkomt. 3. Het is als of het u toekwam alleen te fpreeken; gij verbeeld u zulks , om dat de braaven u niet naar evenredigheid antwoordden; in die verbeelding zult gij ftout genoeg wezen den zegenpraalende fpot-toon aanteneemen.
4. Gij fchaamt u niet te zeggen, in mijn grondbeftaan ben ik de man , die vrij van misdaaden is, ja het geen verder gaat, gij durft u voor de Godheid beroepen op Zijn zuiver doorzigt omtrent het beproeven uwer daaden. 5. ó Ais die God zelve door zijne openbaaring eens tot u fprak, hoe rasch zoudt gij dien toon veranderen , maar even begon uwe handelwijze aftekeuren,
vs. 1. Elipiias had met het gezag van anderen zich verdedigd, B 1L-
iiad had naauw de gezegdens van Job gezift, maar deez' man zoekt doer hevigheid te overweldigen, doch rasch zwijgt hij; hij is het met de anderen eens: Jor. is ergens aan fchuklig, bepaalen durft hij het niet, maar beroept zich als bewijs op de Goddelijke alwetenheid.
E 5



n Het BOEK
VS. 6. Boor u in geheimen Zijner wijsheid te ontvouwen.
Die alle fout dubbel overtreft,
Dan zoudtgij begrijpen, üsxhlohim geene uwer ongerechtigheden tvtrzitt, VS. 7- ff Ut gij de geheime overleggingen van Elohim vinden?
Den Alvermogendcn in zijne vulkoomenheid berekenen? Vs. 8. Hooger dan de hemel isze, wat onderneemt gij dan,
Dieper dan de afgrond! wat veilt gij peilen , vs. 9. In baare tiitgeflrektbeid ianger dan de aarde,
Broeder dan de oceaan zelf, vs. 10. Indien Hij aanvalt, u overlevert!
U openlijk voorfielt, wie zal dat hinderen? VS. II. Gewis kent hij de bedriegelijke lieden ,
Beziet de ondeugd naauw, fchoon hij V niet op fchijnt te letten;
6. Maar even u ontvouwende de inzigten , welke Zijne hooge wijsheid met u had, die altoos veel meer ja heb duobei van onze berekening te boven gaat, dan zoudt gij altans dit leeren, dat het naauwkeun'g Uog, niets ontvlugtend , geene wandaad van u kan voor bij zien ;
7. Maar gij wilt meer, gij wilt tot den ichakel der God-geheimen doordringen, het geheel van alles in den alvermogenden God gansch omvatten. 8. Gevaarlijke misleiding ! welk een geheel is dit, in hoogte Hijgt het boven de onmeetbaare hemelen, wilt gij die beklimmen, dieper dan de peilloozen afgrond daalrze neer, en wilt gij dan zo ver delven ? 9. In hare grenzen eene ruimte beflaande, die het vaste land ons in haare eindpaalen onbekend , voorbij (treeft: eene breedte waar bij de Middelandfche zee in aanmerking niet kan koomen. 10. Onmeetbaar vermogen! wie durft zich daar tegen verzetten; zult gij u redden, indien Hij u wil vatten , u aan de ketenen des misdadigers leggen, u als eenen veroordeelden wil bekend maaken ; 11. Wie zou zelfs dan nog het vermoeden van onregt durven behouden , daar Hij met alle zekerheid fchijn van zijn weet te onderfcheiden: 'er is geen vertooning van diepe infpanning noodig, om alles naauwkeurig opteneemen; 12. Om zoortgelijke waarhe-
vt. 6. Veele Uitleggers vermoeijen zich over het tweede lid, eenvou-
wigs



van J O E. Hoofdd. XT. ?5
« ij, Zo belust dan de aUeronbidagtzaamJie kloek te worden,
Zo *«» si* het veulen een woud-ezels ecu mcasc\\ ■veerden geboren. TS. 13. JV* dan hebt gij daar uw tierte toe bereid!
Breid dan uwe handen tot hem uit: VS I4> Verfoei dan uwe ondeuaende bedrijgen, ...
Laaf gee» onrechtvaardigheid bij u »;«er verblijf vinden , VS. 15. ZiWer gebrek zult gij dan uw gelaat vertoonen,
Blinken zult gij dan zonder te betrekken , VS. 16. -^1 "vi verdriet zult gii dan rasch vergeeten,
U dat herrinneren, als een fnel voorbiigigaane vlied. VS. 17. Uw oogeleek zal als de middag Zons glanzen,
De nagt bij u in morgen-rW veranderen. VS. 18. Met eene zekere verwagting zult gij vertrouwen,
Wel omtuint zuic gij gerust fiaapen.
den behoorde elk, in wien het hart anders hol is, beda<nzaam, overleggende te worden, al was iemand zo wulpsch, dat 'er naauwlijks temmen aan is , behoorde hem dit m een bedagtzaam mensch te herfcheppen. 13. Nu mijn vriend, is uw hart zo gefteld, wilt gij dit u eigen maaken ? kom , verhef dan vr\j met aandoening uwe begeerte hemelwaards, maar belij dan ook ootmoedig en met afkeer uwe wanbedrijven, 14. Koester dan in uwen boezem geene verkeerdheden meer; hoe vervallen uw gelaat nu ook mooge zijn, gij zult dan fris en gemoedigd het hoofd weder opfteeken; 15. Beftendig, zonder omwentelingen in uwe genoegens, zullen dan uwe uitzichten zijn, alle de folteringen waar over gij nu zo bitter klaagt, zult gij dan u niet eens meer herinneren, 16. En zo dit al gebeurt , zal het ü geene andere aandoening verwekken, dan die eene fnel voorbij vlietende ftroom den wandelaar geeft. 17. Aan uw genoegens zal dan niets ontbreeken", zo volkoomen als de middag/.on zullen zij wezen , en dat alrasch , zodra de akelige fomberheid van uw gelaat door het gloeiend rood op uwe kaaken vervangen werd. 18. In uwe gunftige uitzigten zult gij dan nimmer ber fchaamd worden, zonder te waaken, zult gij veilig die verkwikkende rust genieten mogen; 19. En niemand zal
wige en natuurlijker dan deze vertaaling, aan J. J. Schultens verfchuldigd, weet ii 'er gene.



7*
Het B 0 E K
vs. 19. NederJeggen zult [gij zonder dat iemand verfehrikke,
Ue aanzienlijke zullen zelfs uw vriendfcbap zoeken. VS. 20. Maar de oogen der gbdloozen zullen broeken; Hunne toevlugt zal hen begeven;
Hunne verwagting, zuilen zij.mij let leeven uitblttzen.
het waagen u onverhoeds te overvallen, want de vermoogendfte lieden zelfs zullen het hun belang rekenen met u verbonden te wezen, 20. Anders is het met de fnoodaards, hoe zeer zij fteroogen moogen op eene goede uitkomst , eer zal hun gezicht breken, dan dat 'er iets van dien aart gebeurt, in den bangen nood zal niets hen eenige aanlachgende hoope geven , en hoe vast zij in hun vertrouwen mogen wezen het zal afbreken als de laatfte mikken des doods.
XII. HOOFDD. -p-v
vs. r. jon i. 0or Zophar verhit, kaatst Tob de
hierop antwoor- ••■ , , _
dende, begon pijlen door hem afgefchoten fpoedig terug, en wel zo dat men al terftond voelt, waar hij *t meest gevoelig over is:
VS. a. Waarlijk gij zijt de mannen'.
Met u zal de wijsheid uitlterven. TS. 3. Zo veel verftands als gij, bezit ik evenwel ook,
Wnarom zou ik dan voor u zwigten ;
Wien zuiden zoortgelijke zaken niet bekend zijn? VS. 4. Ik verjirek ten fpot van eenen vriend!
Ik roepende tot Ehbim om zijn uitfpraak ,
De rechtveerdige, de oprechte een fpot!
2. Uit alles zegt hij kan ik duidelijk opmaaken dat gijl. in vernuft en dooizigt orakels zijt, die men vraagen moet ; bij u verfcheiden mag de nakoomelingfchap op zoortgelijken niet meer hoopen, 3. En met dat al wil ik niet voor u zwigten, men moet toch zwetzen, als men u gelijk wil zijn: ligt bezit ik zo veel , het zijn toch niet anders dan de bekendfte waarneemingen; is dat wijsheid? 4. Dat een man, zo diep met fmarten gewond, door een vriend gekomen om hem te troosten, befpottelijk werd gemaakt, en dat daar ik mij op God met



VAN JOB. Ho 0 FDD. XII. 77
allen ernst durf beroepen, (dat hij over mijn gedraagingen gelieve te vonnisfen,) op Hem den wreeker des onrechts , den befchermcr des onfchulds — intusfchen de braave, de onfchuldige met ftekeligheid getergd! 5. Welk een ontaart
vs. 5. Zal dan de ftllle gerustheid den elendigen verachten, De vastftaande den waggelenden doen (tiuikelen.
vs. 6. In de wooningen der venvocsters beerscht kalmte} Die Elobim tergen zijn in zekerheid; Daar zij bunn' Elobim in bunnen vuist hebben.
VS. 7» Laat ons hierom de dieren raadpleegen, Elk van die zal onzen teeraar wezen;
De vogeleu des hemels zelfs zullen nader opheldering!/! geeven :
gedrag houdt gijlieden, bevoorregt met voorfpoed en ftille kalmte, zijt gij verkeerd genoeg die te misbruiken orn den elendig gefolterden meer te plaagen ; daar gij naar uwe mening in uwe gedagten zo vast flaat , past het 11 altans niet den zuizelende zwakken aanleiding tot mispasfen te geeven. 6. Voor de ervaaring is dit evenwel geen vreemde zaak; — de plunderaaren ziet men menigmaale de ongeffoorde geneugten hunner roofzugt genieten; die de Godheid door hunne wanbedrijven uitdaagen , hebben geen fchaduw van vrees, en waarom ? zij vinden onbelemmerd de magt om zich te verdedigen in zich zei ven; 7. En waartoe zo veel gezags der ouden aangevoerd, het geen ik beweere is in het dieren-fchool bij ervaaring bekend, naauwelijks is 'er een onder het dieren-rijk wien deze ervaaring vreemd is, zelfs de vogelen, fchoon buiten het bereik der menfchen, zullen door hunne fprakelooze bedrijven ons daar van overtuigen'; 8. De beat. 7. Kor.ftig werd hier de leering zelve verzweegen, die Mus, zeer fchoon behandeld, geweld en recht is het onkruid dat altoos gelukkiger flaagt en voorteelt dan de nuttige fchepzelfs , evenwel moet dit met behoedzaamheid overgenomen worden. Bij ReImarus, driften der dieren, is hiertoe meer gezameld dan Jobs leeftijd gaf. Scheuchzer. behoort de lezer hierin donker raadtepkgen.



& Het BOEK
C
VS. 8. Het gaiifcbt «ardriji zal eenjtémmig in dat onderwijs zijrt, Tot de visfchen des meirs toe zullen dit veriaalen,
TS. 9. Dïib zrï/ uit 'die leerïngen kunnen opmaaitn ,
De hahd <fc Almagtigen werkt alles zo. TS. 10. D/e hand, de adem van r/*«j| hevciden iefluitende',
Den geest van e/i- vernuftig mei sch beflunrende. VS. II. E«b wel gefield oor Zal de ret'ercn zo wel proeven, ^/i het gehemelte de ({rijzen doet.
VS. 12. ScSoob /-e; «Jmris i/«f de mdervit ding 'ii de grijzen is, En het geoefend verftand i*» /.-j7>£ leeven.
wooners van het klippig Arahièn onder het dieren-rijk zal dit ftaaven; de bewooners van een ander element, de water .ieren zullen in hunne taal het choor volledig maaken , o. De (tem van allen, hoe vreemd voor ons vernuft 4 alians voor het uwe is eenpaarig: het vermoogen van hem die onbeperkt in magt is , (tuurt dit alles om Zijne bedoelingen te bereiken , 10. Die zelve raagt, die ons leeven beveiligt , elke gedagten van onzen geest onder Zijn bedwang heeft. 11. Inderdaad 'er is weinig moeijehjkheid in om in ons verfchil de waarheid te vinden , al is ons verftand al niet geflepen, zo zal het zoortgelijke waarheid zo duidelijk onderfcheiden , als onze mond het onderfcheid der fpijzen bij ervaaring kent, 12. Al blijft het dan waarheid, dat men de beproefdfte kundigheden bij den langften leeftijd, en 't geoefTcnfte verftand bij lieden van jaaren zoeken moet, ben ik daarom befpotring waard ; maar laat ik mij van het zelvde gezag bedienen, die zelve waarheid van mijne jeugdige ervaaring zal ik in het dachtlicht ftellen.
vs. 9. Daar in het ganfche Dich fink de naam van Jetevab zorgvuldig vermeld werd, datrze hier in het verband weinig kracht heeft, hierom is de 'lezing van eenige Handfchriften door Kenni cot gegecvcn waarfchijnïijk , ik bij conjeBuur, die van Atfonal de v orkeur geeve.
vs. li, 12. Moldenhauer verp'aatst deze twee vcrfen met alte tvaarfehiinliilfheid tusfehen 4 en 5, waar zü zeker zeer wel vleien, in de -gewoone plaat1; niet dan met invulling van d'-nkbedden; mijn lezer proeve zelv', ik ftelde dit zo om hem keuze te laaten.



VAN JOB. Ho OFDD» XII.
79
vs. IJ. Ja bij Hem woont weishcid en magt! Raad en doorzigt is zijn eigendom.
YS. 14. Hij breekt af, nimmer werd bet dan weder opgebouwd} Kerkert hij iemand, vrij zal deze nimmer komen:
vs. IS. Doet hij de vlietende wateren ftaan , dan drogen zij uit,1 Stuuwt hij bun voort, dan verwoesten Zij landen}
Vs. 16. Bij Hem is kragt en weisheid!
Den doolenden en de oorzaak der dooling beftuurt bij beiden:
VI. 17. Den kloekften raadgever voert hij ia triumpb! En de beflisfers maakt hij zot:
13. Al de beproefde kundigheden, de grootfte fterkte van zielskragt, loopt te zaamen, alles ftapelt zich op den anderen in dat wezen ; de uitfteekenfte middelen , het kloekfte vooruitzicht, dit alles is het onderfcheidings kenmerk der Almagt, hier is niets tegen inteleggen, niets kan gedaan worden tot ftuitiug. 14. Lust het Hem iets te verwoesten , geen vernuft, geen kragt kan het weder herftellen; lust het Hem den mensch van veele woelingen te kerkeren, wat hij doen mag , ontkoomen is hem voor altoos ontzegd. 15. Hoe lang een lïroom de oevers mag geflagen hebben, evenwel toevoer van water misfende , doet Hij ze niet alleen ftaan maar uitdampen , en als het Hem behaagd ftort hij weder zo veel waters in de rivieren, dat zij ganfche velden geheel onderzetten; 16. Nimmer is het evenwel een ongedagte uitkomst, daar onbeperkte magt en onuitputbaar beleid zijn beftuur kenmerken en dit moet zo zijn, daar' oorzaaken en inftrumenten beiden werken door Zijn beleid. 17. Van daar dat ons zo raadzelagtige ; de vraagbaak tegen alle gevaaren zoms ten fpot van de onbedagtzaame overwinnaaren, van daar de zotfte befluiten in hen , die de orakels in de moeijelijkfte gevallen waren. 18. Emir: die het zwaard aan
vs. 13. Ik twijfel niet met zommige Uitleggers of hier word een oud monument gevolgt om de Helling vs. 6. te flaven.



8® Het BOEK
TS. 18. Al de magt der Vorjlen ontbind hij;
En doet hen den flaaven-gorüel daar voor om:
VS. Ip. De aanzienli/kfic Staatsman word een fcbouwfpel, Zuilen in vermogen keert hij om.
VS. 20. Trouwen beneemt hij de gaaf van te fpreeken, Het beproefd oordeel ontneemt hij den ervaren;
vs. 21. Over de Edelflen ftort hij verachting uit; Den gordel der belden verflapt hij:
VS. 22. Het geen in duisternis begraaven was, openbaart hij;
Dat in doods fchaduw lag,/Iaat in 't volle licht: VS. 23. Hij vermeerdert volkeren, en doet ze weer verfmeltett •
Hij geeft een natie een uitgeflrektergebied en bet berouwd hem weder,
hunnen gordel aangebonden , zo wel gebruikt hadden , weet Hij van dat gezag te ontzetten ! tot den flavenfland beftendig overtebrengen. 19. Mannen, die in de donkerde gevallen voor eenen ftaat der Vorften vraagbaak waren , worden van het gemeen uitgejouvyt , — lieden waar op een Haat alle vastigheden gronde , rukt Hij om: 20. Trouwe voorftanders van billijkheid, die zo menigmale door hunne aanfpraaken alles bezielden , doet Hij ftamelende niets zeggen: het verrukkend beproefd oordeel maakt hij op eenmaal ftomp. 2i.Edeldenkenden , die door hunne grootfche bedrijven zich alleen de weg tot roem gebaand hadden, maakt Hij op eenmaal tot veragte fakkels, die door dapperheid zich een gezag verkreegen hadden, maakt Hij gansch weerloos: — 22. Om daarvan iets te ontdekken flaagt geen middel ; de diepfte overleggingen , met het uiterfte geheim genomen, zijn voor Hem niets; met doodsgevaar toevertrouwd aan weinigen, maakt Hij algemeen bekend. 23. De bevolking voor eene natie van zo veel belang weet Hij langs onbekende wegen te bewerken , en weder te verzwakken , de bezitting van eenen ftaat verder uittebreiden en hen weder in een veragtelijken hoek te dringen als het Hem lust, dat is Zijn werk.
vs. 18. Een fferk bewijs voor de oudheid in de landgewoonten van dien 'lid, geen kroon maar een zwaard, — en het teken vari berovingder vrijheid. 11



van JOB. hoofdd. XIII.
Si
ts'. 24. De Hoofden van hterfcherj over tiitgeftrektc landen beneemt Tiiï den Zo datze in ongebaande woeJenijen omdoolen. (fnoed;
vs. 25. Zij tasten dikke duisternis zonderftraal van licht, Hij laatze tuimelen, als een dronkaard.
24. Al zijn verfcheide magtige Emirs ook vereenigd tot een oogmerk, Hij weet door verwerring hen op eenmaal in die vereenigde macht zo te verzwakken, dat menze menigmaal onbefchroomd in de woestenijen ziét omzwerven, om daar gevaarlijk en raadeloos te leeven zonder de minfte uitkomst; 25. Grijpenze al eens moed, elke onderneeming van hun is als de ftap van een' waggelend' htfchonken mensch.
xiii. hoofddeel.
VS. I. Nu zoortgelijke bob ik zelfs gezien,
Of door eige ooren vernomen, en viel opgemerkt.
vs. 2. Dus het geen gij weet, weet ik ook; Hierom zwigt ik voor u niet.
VS. 3. Maar ik zal voor den Alvermogenden mijne zaak openleggen. Mijne zaak begeer ik voor Elobim te bewijzen.
VS. 4. Want gij zijt niet anders dan valfcbe beoordeelaaren, Altans zijt gij allen ellendige artfen ,
1. Z^oortgelijke waarneemingen heb ik niet door anderen , maar ik ben zelfs oor en ooggetuigen van dergelijken in mijn. leeven geweest, niet vlugtig maar met eene denkende ziel heb ik ze nagegaan; 2. Dus merkt gij dat ik geene mindere ervaaring in zoortgelijke waarneemingen heb dan gij; ik weet derhalve niets uittedenken, het geen mij verpïigten zoude voor u te zwijgen. 3. Maar ik wil veel liever in mijne verdediging het wendèii tot Hem, die alle ftervelingen in hoogheid oneindig overtreft ; ik wil veel liever de rechtvaardigheid mijner zaak voor de Godheid bepleiten ; 4. Want met ulieden valt niets,te doen, partijdige, die onwaarheden op den anderen ftapelen, zijt gij allen, altans zijt gij zonder onderfcheid, niet betekenende artfen, de minfte verligting niet aanbrengende. 5. Hadt gij in dat beftaan maar VI. Deel. F



§2
Het BOEK
vs. S. Och badt gij maar gezwcegen ,
Dat zou voor u de beste wijsheid geweest zijn.
vs. 6. Hoort dan mijne verdediging aan '.
Wees vrij opmerkzaam op de uitfpraak mijner lippen !
Vi. 7. Gij wilt immers niet ten voordeele van Elobim onrechtvaardig vonnisfen, In bet voorfpreeken van Hem u niet van bedriegerijen bedienen;
VS. 8. Wilt gij voor Elobim partij trekken ?
Begeert gij Elobims zaak te verdedigen?
vs. 9. Zal dat u voordeelig zijn , als Hij uw gedrag opneemt;
Zult gij Hem misleiden, zoals men sen mensch gewoon is tl doem
VS. 10. Gewis zal hij u openbaar beftralFen!
Al is het dat gij beimlijk zijne partij koos:
VS. II. Zijn Majefteit zal u beroeren;
Zijn dreigende blik u ganscb ter neder jlaan.
geheel gezwegen, dat zou het beste geweest zijn, dan zou men u niet ontdekt hebben, en dat zou het fchranderfte overleg in u geweest zijn.
6. Nu dit eene nog; hebt zo veel geduld, dat gij" mij maar als hoorders in mijn verantwoorden nagaat; verdubbelt uw aandagt vrij op het begin mijner rede. 7. Gij begeert immers niet uit zekere list, uit eigenheid u aan de zijde der Godheid te houden, in weerwil van uw geweeten; en in het bepleiten van de zaake Gods u van konstgrepen , die wel bezien (treeken zijn , te bedienen. 8. Zoudt gij u verbeelden, dat het gelukkig zal aöoopen, als gij aan de zijde der Godheid u bieldt, fchoon ongegrond, en in de verdediging uwe wederlegging daarop bouwde, <j. Kan het wel nitkoomen, zodra Hij onpartijdig ook uw gehoude gedrag opneemt? denkt gij dan dat gij, even als helaas maar al te veel ouder menfchen gefchied, door een konftige list Hem de oogen zult blinden: 10. Neen, gelooft vrij dat Hij zo rechtvaardig is, dat Hij openlijk een ftreng vonnis over u uitgeven zal , al had gij onder een Godsdienftig huizei en listig, maar zonder overreding, voor Zijne belangens geftrceden; n. Zijne ontzettende grootheid zal dan uwe gewaande kalmte al rasch ftooren , en Zijn onvergenoegd uitzicht zal alleen genoeg zijn om u geheel en al te vellen. — 12. Alle uwe



van J O B. Hoofdd. XIII. S;
V3. II. Uwe redenvoeringen zijn uitgebrand hout;
Uwe zwellende hoogte leemc borstweeringen i
VS. 13- Verontrust mij niet meer in mijn fpreeken; Mij overkoome dan, wat kan.
VS. 14. Mijn vleesch durf ik zelf- in mijne tanden neernen} Mijn leeven in mijn hand ftellen.
VS. 15. Al dood Hij mij, zonder dat ik hoope behoudt,
Durf ik evenwel mijne gedragingen voor Z/ez» verdedigen],
VS. 16. ƒ/« zal mij altijd voordeelig zijn ,
iJVf een huichelaar voor zijn aangezigt niet komt.
VS. 17. Hoort dan oplettend op mijn gefprek!
En wees opmerkzaam op mijne (nadere) verdediging.
VS. 18. Ik heb de zaak nu in het gewigt voorgefteld , Nam; dat ik zeker weet onfchuldig te zijn.
aanvallen hadden omtrent zo veel kragt als asehe om warmte te veroorzaaken , en uwe verdedigingen tegen mijne aanvallen waren befchanfingen zo zagt als natte leem-aarde. 13. Wat ik u dan bidden mag, vermijd als ik voortga , zorgvuldig het fpreeken, laat het vrij voor mij over, wat daar van de gevolgen mogen weezen , zulks raakt mij alleen. 14. Het uiterfte durf ik waagen, daar de roofdieren hunne jongen in den vlun als het gelieffte zelfs opneemen, zo wil ik ook doen tot beveiliging van mij zeiven, door zelfs - verdediging het uiterfte wagen, 15. Wat zwarigheid ligt daarin, gefteld dat ik dan omkoome, zonder de minfte fchijn van redding te hebben , dan heb ik nog die voldoening gehad dat ik mijn zaak dorst opneemen , 16. Zulks kan niet anders dan voordeden geeven , het bewijst de waarheid mijner zaak, hoe het zeker is dat geen veinsaard dit zou hebben durven onderneemen; 17. Nu dan uwe aandagt gefcherpt op mijn reden, en uwe oplettenheid verdubbeld. 18. Het ftrijdperk intredend , zal ik de hoofdzaak in verfchil vooraf zenden , ik hou ftaande, dat ik mij zeiven geen misdaad , waarom ik zo zwaar geftraft zou kunnen worden, bewust ben. 19. Wie
vs. 14. Dit vers is moeijelijk, ik heb deze fpeling nog de draaglijkftr gevonden,
F 2



Het BOEK
VS. 19. Wie is hij, die nu aanklaager durft zijn , Verft om ik tegen hem , dan wil ik ft erven.
VS. 20. Twee dingen beding ik vooraf evenwel,
Dan zal ik in Uwe tegenwoordigheid onbedekt fpreeken. -
V6. 21. Verwijdert Uwen mii drukkenden hand , Uw fcbrikbeelden verontrusten mij niet.
VS. 22. Ondervraag mij dan gerichtlifk, ik zal antwoorden ; Oi' ik zal eerst fpreeken , en wederlegt gij mij.
VS. 23. Hoe veele fnoodbeden en welke mhgriiinngen leggen 'er tegen mij} Leg wanbedrijven en fnoodbeden mij duidelijk voor oogen :
VS. 24. Gil verbergt Uw aangezicht voor mij.
Waarom gedraagt Gij u omtrent mij vijandig;
durft nu als aanklaager daar tegen opkoomen, dien dage ik uit, ik zweer dat ik gaarne wil fterven, als hij voldoende bewijst. 20. Evenwel heb ik twee zaaken van de rechtbank te bedingen, wil men dat ik onbelemmerd zonder agterhoudenheid zal fpreeken. 21. De vuist van Uwe rampen, door mij zo lang gevoeld, ruste een wijl, en de benaauwdheden , waar onder ik zwoege , belemmeren in die oogenblikken mijnen geest niet; 22. Begin dan vrij de zaak met Uwe richterlijke ondervraagingen , op alles zal ik (tipt en open U antwoorden, of behaagt het U eerst mijne verdediging te hooren om mij dan zo veel te bondiger te wederleggen, het is ook wel; 23. Laat ik vraagen, hoe veele zijn mijne misdraagingen, welke zwaarte hebben mijne wanbedrijven ? ontdek nu vrij mijn fchuld, leg mijn misdaad bloot; 24. Ik veronderftel, dat Gij dit doen zult uit Uw gedrag, waarom anders Uwe vriendelijkheid mij ontzegt, waarom anders mij, daar zulks Uw gewoonte niet is, als een rebel behandeld. 25. Denk toch
vs. 19. MotDENiiaüer heb ik hier gevolgd, die dit fchoon vertaalde.
ui. 20. Het delikate om in het ftoute, al te ftoute, de Godheid niet t« noemen, heb ik getragt te volgen.



van JOB. Hoofdd. XIII. 85
vs. 25. Wilt gij dan een gedreven blad voort/luwen,
En een dorre ftoppel vervolgen: vs. 26. Want gij befwaart mij i»ef bittere dingen,
Koor de jeugdige misdrijven doet gij mij io«(e« : vs. 27. Miine voeten dgt gij in den ftok;
Bezit alle miine uitgangen;
Gij graaft zelfs in mijne voetzooien. vs. 28. Hierom is hij als een wormen - aas verouderd,
Als een kleed dat de mot opknaagt :
veel eerder dat de partijen hier ongelijk zijn , wilt Gij dan een verdord blad door valwinden in beweeging brengen; het drooge, korte, uitgemergelde ftrooi agter na jaagen. 26. Zeker mijn klagte is niet buiten de maat vergroot, want iadedaad in de gevolgen, die ik lijde, fchijnt het dat Uwe richterlijke uiti'praak fterk is; tot de onbedagtzaamheden mijner jeugd toe fchijn ik in de onaangenaamheden zelfs te oogften , en al is 'er het vonnis in de uitvoering noch niet, wat zijn de voorbereidzelen. 27. Geketend aan voeten cn handen, naauw bewaart, zo dat 'er geen ontvlugten is, ja zelfs onder mijne voetzooien getekend om mij te kunnen ontdekken. 28. En in dien toeftand ben ik nog daarenboven, fchoon een wormen - aas, verdroogd , van zappen ontblood, waar naar zij anders gretig zijn, mijn huid zelfs is als een kleed door het ongedierte aangerand en doorvreeten.
xiv. hoofddeel.
VS. i. De mensch van een vrouw geboren beeft eene kleine tijd. Voor bet leven, evenwel overvloed van onrust daar in,
1. De mensch, de vrugt van eene zwakke moeder, heeft maar eene zeer korte leeftijd afteleggen ; maar hoe kort ook, zij fchijnt lang door de menigvuldige moeijelijkheden. 2. Hoe fchoon hij zich in zijn prilfte
vs. 27. Doederlin merkt wel aan, dat men bij de Oosterlingen tot nog toe van die gewoonte niets vind, en denkt liever aan de ziekte in het uiterfte der ledematen woedend, — men behoeft den zieken maarte vraagen in langduurige fmarten, wat hij dikwils ondervind in het hol zijner voetzolen.
F 3



|f Hst BOEK
v:. i. Als een hïoem ontluikende, verwelkt lii.i weder; Als eene fchaduw warende, ftaat £ƒ/ niet.
VS. 3. 0/> zulk eenen jtaat Gij uwe donkere blikken'. Mij betrekt gii ooor uwen rechtbank!
VS. 4. Wie ia» een volkomen mensch aanwijzen;
Wegens den onreinen (oorfprong) kan 'er niet één 2>y»; vs. 5. Waarlijk zijne dagen zijn nanuw beperkt,
Het getal zijner maanden bij U i.erekend;
Zijne grenzen zijn door u beperkt,
Nooit zal hij die overfcbreien.
vs. 6. Wend uw oplettenheid af, dat hij ruste.
Dat hij als de daglooner in zijn dag verheuging mag hebben.
vs. 7. Van een boom fchoon omgehakt, is ss£ boop van groeien, Daar hij altijd gewoon is /oof?» te fchieten.
jeugd als de lente-bloem vertoond , op den vollen dag Iaat hij zijn hoofd op zijn fteel hangen , als de fchaduw van een lichaam de zon voorgaande, gaat hij geftaag vooruit, 3. Op zulk een zwak, niets betekend mensch, blijft Uwe yerftoordrieid aanhoudend ftaaren; mij, gansch uitgemergelden man, betrekt gij onder uwe gerichtelijke beproevingen: 4. Ach wat verwagt Gij van mij, wilt Gij het beproeven een volkomen mensch te vinden ! uit eene zwakke moeder kan immers geen zo reinen te voorfchijn treeden. 5. Boven den gewonen leeftijd, door U binnen naauwe grenzen gebragt , is zijn leeven door de ziekte nog naauwer ingetrokken , hoe veel maanden hij 'er nog zal zijn, is reeds door U vastgezet; wat gebeuren mag, de afloop der ziekte is bij U beperkt, boven dien gewonen zal hij altans niet leeven : 6. Maar vergun hem in die weinige dagen flilte, - moet hij als de daglooner onder het oog van zijn Heer den dag doorbrengen , laat hij dan het fül genoegen daar onder hebben , dat hij een weinig zich onttrekke, 7. Van het leeven eens weggenomen is niets meer te wagten; een boom door ouderdom mag van den tronk afgekapt worden tot brandhout , zo lang de tronk blijft is 'er nog een uitzicht dat hij looten zal geven , zijne plaats bekledende , 8. Al is de wortel zelf door ouderdom reeds



VAN }- 0 B. Ho O FDD. XIV.
17
vs. 8. Al is zijn wortel in Je aarr"e reeds verouderd, En zijn tronk in bet vermolmde geflorven;
vs. p. Door de koestering der vogt'gbeden liaat hij weder of, Maakt takken als eene nieuwe plant.
vs. 10. Alleen de mensch fterft gansch uitgemergeld,
De mensch geeft den g'-est, wat blijft 'er dan? nietss
vs. It. De wateren van een mcir mogen verlopen,
Een rivier ophouden te Jlroomen , ja uitwaatfemen.
vs. 12. Evenwel ligt de mensch ftil zonder weder op te ftaan,
Als de hemelen 'er niet meer zijn, ontwaakt bij (noch) niet, Niets doet hem uit den flaap verreizen.
vermolmd , zijn knoest, boven de aarde uitftekend, verteerd in zich zeiven , en word met ftuifzand bedekt, 9. Op de minfte befproeijing door een waterbeekje ziet men hem weder herleeven , het jonge plantfoen komt met een leevendig groen ten voorfchijn. ic. Alleen de mensch , de zwakke man is ftervende geheel dood; zodra heeft hij den adem niet uitgeblaazen, of alles is voor altoos daar heen : 11. Het gaat hem dan als met moerasfige (taande wateren ; loopende wateren, zonder nieuwe toevoer, of naar elders geleid, moeten dan zelfs ophouden, wij zien 'er niets van dan de droge uitgedampte holte: 12. Even zo ligt de geftorvene roerloos aan eene plaats, de afloop der eeuwen mag zich ten einde fpoeden, hij ligt 'er nog; niets, wat ook gebeurt, brengt hem uit die langduurige flaap weder terug. 13. Ach was het mooge-
vs. 10. Hij is 'er niet meer, zo leest de Rossi, die Handfchrifte» Welke met den voorrang geven, heb ik hier in gevolgd.
vs. 10 —21. Zeer behoedzaam moet men hier zijn, men kan in dit Hoofddeel van de leere der onfterfelijkheid geen gebruik maaken, fchoon ik geloof datze in die leeftijd bekend was, geloof ik daarbij, dat de leer der opftanding des lichaams toen nog voor J o b en zijne tijdgenooten gansch verholen was. — Mus. heeft het verwrongen, denkend hier aan eene heimelijke hope in Job van weder te zullen herftellen: kon dit doorgaan dan was »Ues minder moeijelijk, doch dat ftrookt niet met zijn ycmoedsltund.
E 4



88 Het BOE K
vs. 13. Ach , megt gij mij (nu) in het rijk der dooden verbergen!
Daar bewaaren tot dat uw grarr.fchap geftüt was,
Dan een nieuw perk ftellen, waarin gij gunjiig om mij dagt, vs. 14. Een man eens geftorven zal helaas niet herleeven!
Anders zou ik in de dagen mijner weifelingen geduld hebben,
Zo maar deze verandering mogte koomen; vs. 15. Waarin gij riep en ik u antwoorden kon de,
Waarin gij uwen trek tot tiw eige maakzel vertoonde. vs. 16. Taus let gij fcherp op alle mijne treden!
Gij rekent mijne feilen mij toe: vs. 17. Mijne wandaad is als in een zak verzegeld,
En mijne mis/lagen zijn maar op den anderen gelegd;
lijk , mijn God! dat ik voor een wijl door U naar het ftilie graf wierd gevoerd, om daar zo lang te vertoeven tot dat Gij weder bekoeld waart , en dan van daar weer terug gebragt om te loopen in een anderen baan, waar Gij mij gunftiger uitzigten toezeidet. 14. Maar nu, daar het zeker is dat de kloekfte mensch geftorven , nooit weder herleeft, kan ik mij niet wel anders gedraagen ; met welk een taai geduld zou ik anders mijne folteringen doorgedaan hebben ; mij geduurig daar mede verfterkend : eerlang komt uwe vernieuwde ftaat ! 15. Die ftaat, waar in uw Alvermogende ftem weder uit den diepen doodsflaap roepen , die ik blijd en lustig hooren, en onder dat al]cs Uw genegenheid tot mij als Uw dient weder zien zal herleven. '16. Helaas hoe verre zijn zulke uitzigten; hoe tegengefteld alles, op alle mijne zedelijke gedragingen in zulk een elendig leeven let Gij ten naauwfte, zulke misdragingen , die Gij anders voorbij zoudt zien , rekend Gij mij tot misdaad, 17. Zorgvuldig als het vogt, in een zak bij den anderen wel gefloten voor de uitdamping beveiligd werd, is het geheel van mijn tegenwoordig gedrag , bij U verzameld, als in den voorraad-febuur van leevensmiddelen, legt alles wel bewaard. 18. Ach
vs. 16. H. A. Schultens heeft dunkt mij vrijheid om in weerwil van het gezag der Handfchriften, hier niet te doen uitvallen, dit eischt de grammaticaale cor.ftruflic, in de zaak zelve geeft het ook gene verandering.



van JOB. Hoofdd. XIV.
59
173. 18. F.en berg mag inftorten , en dus verdwijnen;
• en rors uit zijn vaste plaats gerukt worden, s« 19 Stortende wateren fteenen uitboolen,
Het (lof der aarde allengskens den plaats overfcelpcn,
Even zi laat gij de verwagting der menfchenaliengskens ondergaan. vs. 20. O'ttwederftaênlijk is hij voor altoos weg;
Kil e-.ne verandering van zijn gedaante floot gij hem weg, vs. 21. Komen dan zijne kinderen tot aanzien, hij weet 'er niet van,
erminieren zij, hij beeft 'er 'geene aandoening van. vs. 22. Kaar zo lang zijn vleesch gevoel heeft, is bij in fmarte,
En zijn ziei treurt zo lang ze 'er is.
.val zou 'er mij doch overig blijven; een grijze berg die 1 uwen verduurde, mag nog eens door aardbeving of re rampen verzinken in den afgrond; een graniet^ klip mag uit zijn Randplaats gefcheurt worden. — 19. De hardfte marmerfteenen worden door het lcekend water met den tijd uitgehoold; de wind mag het zand allenskens woelend op de gewasfchen brengen, zover, dat zij eindelijk in den fchoot, die haar het leeven gaf verdikken , even zo moeten de gunftigfte uitzigten der menfchen eindelijk op niet uitkoomen. — 20. Hoe lang de natuur het, mag uithouden, zij moet voor altoos zwigten, hoe lagchend in uitzicht, op eenmaal vervalt 'smans gelaat, en hij is 'er niet meer. 21. Wat zijne kroost dan ook na hem mag genieten, hij heeft 'er geen vreugd over; en of zij afneemen in vermogen, hij kent geen fmarte, £2. Maar zo lang hij 'er nog is, is hij vatbaar voor de knaagenfte pijnen, en zijne levendige denkbeelden zijn alleen treurige gedagten , tot het laatfte toe.
EXV. HOOFDD. liphas , nog het best over Job vs. i. Ei.idenkend , doch nu om dat hij met wint , ,„a„;eter , i,eallengskens heviger wordende, hervat zich en antwoordde^ fpreekt:
vs. 18. Over het inftorten van bergen cn rotzen is de befchrijving fclülderagtig en belangrijk in den Bijbel der Natuur, VI. Deel, bladz. 479.
V 5



99 Het BOEK
TS. 2. Bn Züï.een man, zi wijs, niet dan windrige geleerdheid Mtmtrt*t
ZH nij zijne ingewanden met oosten wind vuüen?
VS. 3. Wederleggende met fcherpe redenen.
En door gezegden , die nutteloos zijn ?
VS. 4. Zo dat gij den Godsdienst zelv" verzwakt.
En den eerbied omtrent de tegenwoordigheid van Elobim vagKtmT.
VS. 5. Uw e/f« nv-iid uwe verkeerdheidl
Defpraak der bnicbelaaren verkiezende.
VS. 6. Niet ik, maar uw mond veroordeelt u , Uw «£* lippen getuigen tegen u.
VS. 7. Zijt gij als Adam de eer/leling der menfchen Of'waart gij voor de bergen daar gefield? '
VS. 8. Hebt gij de geheimen raad van Elobim bijgewotnd. Daar de wijsheid op uwe zijde gehad?
2, Zal een mans, die ik altoos voor doojzigtig kende , met niets beduidende geleerdheid zic'i ophouden, met gefprekken niet minder fehaadelijk voor zijn geest dan de famum voor de ingewanden; 3. Zich verdedigende met magtfpreuken die niets afdoen, met gezegden, die zelfs eenen fchaadlijken invloed kunnen hebben; 4. Zo ver dat gij de gevoelens van Godsvrucht daar door de Godvrugtige gedagte omtrent den Alierbeftierder, haren aandrang ontneemt ; 5. Ja zo ver, dat wij bijna geen ander bewijs van uwe wangedrag behoeven dan uwe gefprekken, zo ftout uwe oprechtheid bewcerende, fpreekt gij de taal van den zich zeiven altijd verfchoonenden huichelaar. 6. Dus behoef ik niet te veroordeelen; uw eige gezegdens beiluiten uw vonnis, de dubbele getuigen die het ftaven, zijn uw eige gefprekken.
7. Gij redenkaveld als of gij de eerfte, de oudfte mensch waart, die de waereld voortbragt, ja gij gaat verder in uwe ervaaring , den fchakel van grijze heuvelen kan bij u in ouderdom niet haaien , 8. Is dit zo, wel dan hebt gij in het geheim-Kabinet der Godheid de beraadingen bij Zijne onderneeming aangehoort, en daar uwe gedagte met de voordeeligfte gevolgen opgegecven. 9. Maar mijn



VAN J O B. HOOFDD. XV.
91
VS. 9. Wat weet gij, dat wij niet weeten ï
Wat vcrftaat gij, dat ons onbekend is *
VS. 10. Wij hebben zelfs grijze hoofden, ja één zeer oude, Ouder dan uw vader zelfs.
vs. II. Zijn Elobims vertroostingen u te gering?
Acht gij verzagtende gefprekken veer niets?
VS. ia. Waarom vervoert u uw trots? Waarom fonkelen uwe oogen?
VS. 13. Daar gij tegen Elobim uw geest verzet, Door zulke gefprekken uittebraken.
VS. 14. Wie kan de geheel zuivere man zijn,
Waar een van eeue vrouwe geboren gansch volktmtn;
vriend ik kan van dit alles niets ontdekken , gij geeft nu niets meer op dan wij weeten , ik merk niet dat gij iets aanvoert, het geen boven onze ervaaring rijkt; 10. Zo het op den ouderdom aankomt, dan hebben wij iets vooruit, meest bedaagde lieden, ja zelfs een grijs hoofd, dat zeer Sgt uw vader zou hebben kunnen zijn.
11. Ach mijn vriend waar toe dit alles, is dan uw toe■fland zo wanhoepend , dat de verzagtende en verkwikkende invloed der Godheid 'er geen kragt op kan hebben ; zijn dan opbeurende vriendelijke gefprekken voor u dan niets meer waard? 12. Waarom geeft gij u zo zeer toe in dat vermeten beftaan, waarom moet een wanhoopend gram het verflauwd vuur in uwe oogen opwekken. 13. Bedenk toch dat gij met zulk een beftaan de Godheid zelv' en niet ons beledigt, vooral door vervoeringen van drift, die uwe gefprekken zo walgelijk bezielen. 14. Ik moet mij nogmaals beroepen op één hooger gezag 't geen mij vergund wierd; die edele zuiverheid kan toch in geen mensch vallen , welke gij beweert : geen fïerveling, naar den gewoone loop geboren, zo naauw met de volkoomenfte regelen van billijkheid overeenftemmen ,
vs. 10. Zo die grijsaard geen één der fprekende vrienden is dan denkt hij aan zich zeiven, het kan ook wezen dat het een zwijgend lid van het gEzelfchap geweest is.



9* He t BOEK
vs. 15. Op z;jne heiligen ka» hij ziel niet vtrlaaten,
De hemelen zijn in Zijn oogen niet rein. vs. 16. Wat wil jat, een man affcbu-jwelijk, verrot,
Die onrechtvaardigheden als water Inzwelgt: VS. 17. Ik wil httflaande honden, hoor mij maar ,
Wat mijn eige oogen gezien hebbel), zal ik u verbaalen, VS. 18. Wat verflandige geleeraard hebben ,
En door hunne vaderen ben medegedeeld it. VS. 19. Die maar een Vaderland gekend hebben,
Waar geen vreemdeling zich neergezet had; VS. io. De fnoodaard is oorzaak van zijne aanhoudende fmarten,
En (zoertgeltjke) jaaren zijn £,« aW voor den geweldenaar.
15. Die Zuiverheid verondcrfteld geenzins de hoogfte reinheid in die genen , welke in dien reinen kring Hem de naasten zijn; Zijn onbefmet oog zoekt naar zulken in de woningen van licht en zuiverheid niet eens. 16. Wat wil dan een man , door zijn driften zo gansch afzigtelijk geworden, in zijn oorfprong en door hebbelijkheid walgelijk ontaart, met wat oog moet dan de Reine zien op hem die onverzadelijk is in het ftillen van fnoode begeerten. 17. Indenkende op alles wil ik nader bevestigen, het geen ik beweerde, mits gij maar geduld hebt mij te horen; 18. Ik zal ter bevestiging geene nieuwe orakels, maar eige beproefde ervaaring opgeeven , overeenftemmende met de taal van beproefde kundigen, en die zulks uit de zuiverfre bronnen hunner voorouderen geleerd hadden. 19. Onderwijs zuiver onder hen bewaart, die zich vergenoegden met het Vaderland, door de verdeeling der aarde hun toegewezen, zulks niet uitbreiden wilden, en waar geen doortrekkende Karavane kwam of een vreemdeling, die dit zuivere vermengde.
20. De boosdoener berokkend zich zeiven al dat leed, het welk hun aanhoudend doet fidderen, en waar een onderdrukker op rekenen mag, zulks zijn jaaren van de uiterfte beroering; 21. Van daar dat hij nimmer gerust
Vs. 18. Hier kunnen wij ten minde klimmen tot den leeftijd van Noach de grenspaal van de nieuwe wacrcld in de ervaring. tt. ao—30. Die oude ftukken zijn vrij eentoouig, hebben den fmaaak
van



van JOB. Hoofdö. XV. 93
VS. SI.' Verfchrikkende geluiden klinken/leeds in zijne oorenj In de diep/Ie kalmte /lelt bij zicb den verwoester vaar.
vs. 22. Maar gelooft hij de duisternis te zullen ontvlugten, Fan eiken berg- beloert bem dan bet zwaard.
vs. 23. Waar het ook wezen mag zwerft hij om voedzel,
Hij werd ontwaar dat de dag der duisternis bij de hand is.
vs. 24. Angst en benaauivdheid verfchrikken, overweldigen hem, Gelijk een Koning onderdrukken z'j bem ten Jlerk/le.
VS. 25. Tegen Elobim bad hij ook zijn hand uitgeflrekt, Tegen Scbaddai zich geweldig vergreepen.
ys. 26. Met Uitgerekten hals tegen hem aangedruist, Met gekromde rug in fchild gedekt.
is, waar geen fchein is, meent bij plunderend, woest gefchrei te hooren ; als niets rontom hem zich beweegt, gedraagt hij zich, als of een wreedaard zo op hem aanvallen zoude. 22. In wezentlijke gevaren is hij gansch wanb.oop.end, geen fchijn van hoop blijft hem overig, al vlugtende door het land, vreest hij van elke beplante heuvel den gewapenden roover te zullen zien afdaalen. 23. Voortvlugtig kiest hij de onbewoonde (treken, waar het hem moeite kost iets tot onderhoud te vinden; dit gaat zo hoog, dat hij de akeligfte tijden van doods-gebrek al ziet naderen. 24. Nieuwe beroeringen, bitterder angften komen , en overmeesteren hem geheel, hij vind zich als door den veroveraar daardoor zwaar geboeid. —■ 25. Dit alles trof hem regtmatig, om dat hij tegen zijn weldoener had gemuit , tegen Hem , wiens onbeperkte magt, hem had behoren te bedwingen; 26. In plaats van dat, had hij vermeten genoeg, wanneer Die dreigde, in de fierfte houding geftaan, ja zelfs met een (taaien rug al krommend tegen Hem ingedrongen. 27. En dat alles om
'van den leeftijd voor de Zondvloed, zo als wij daar van monumenten
h:bben, cn fchijnen daarom daar te huis te hooren ; gebrek van be-
fchaafdheid naar de Zondvloed, heeft die tijden ook aan de eerfte min «f meerder gelijk gemaakt.



"9 r
Het B O E K
ts. 27. Zijn aangezigt glansde van let vet,
Zijne lendenen hadden plooijen:
vs. 28. Verdelgde Heden zal lij bevvoonen ,
Onbewoonde buizen gereed zo in tejïorteit,
vs. 20. Rijk zal hij niet worden, altans niet beftendig.
En z»y» aanzien in het land zich niet verfpreiden.
vs. 30. De donkere bui zal hij niet ontwijken,
De blixem zelfs zijne ff ruiten uitmergelen, Door «e» vuurige wind zal hij weggerukt worden.
VS. 31. Op fchijn-geluk, waar door hij vervoerd werd, vertrouwe bij me}, Sclijn-goederen zijn z« i&wi .•
vs. 32. .Eer zijn dig afgelopen is, isiis» z?y ,-esflV gedaan, Zijn tak zal niet weder uitfpruiten.
voldoening voor zijn lusten te vinden, en dat genot zag men in zijn glad aangezigr, in zijne zo zaprijke lendenen , de zetel der wellust. 28. Voor dat alles zal hij nu in de puinhoopen van verwoeste (reden , waar niet dan verfchrikking woont, een fchuilplaats zoeken, verlatene woningen, reeds boven zijn hoofd dreigende inteftorten, zal bij uit nood bezoeken. 29. Nooit zal hij zich weder hervatten, beftendig geluks - goederen verzamelen; nooit zal zijn geboorteplaats het verdriet hebben, dat hij nieuw aanzien onder landgenoten verwerven zal; 30. Nooit zal hij de beflisfende opeengepakten donderbui ontwijken; zijne geringde uitfprtiitzels , waarin hij herleven koude , zullen verzengd worden; terwijl hij zelfs door den heeten rukwind van zijn wortel werd afgefcheurt. 31. En wat maakte hem zo ftout, wat dompelde hem in die ftand, dat hij op niets betekenende dingen, dan alleen die jammerlijk vervoeren , zijn verwagting ftelde " want welke naam men 'er aan geven moge, dien naam dragen zij zonder onderfcheid met regt alleen; 32. Eer hetire genieting voor hem ophoud, geeven zij al geen voordeel meer, en als hij 'er niet meer is, hebben zij geen invloed om hem te doen herleven; 33. In de beloovenfte



van JOB. Hoofdd. XV. 95
Ys. 33. Onrijp floot zijn wijngaard de druiven af,
Als rijpende vrugieu van den olijfboom: vs. 34. Het rot der godloozen werd eenmaal verlaten,
En het vuur verfline der roveren woning. vs. 35. Met elende bezwangeren zij zicb zrlven,
Baaren niets als wind, eindelijk den ondergang.
ftand zelfs is niet te vertrouwen, dan reeds vallen de beste uitzichten als verdorde onreipe druiven - beziën, en als de verzengde olijf de rijpende vrugt uit gebrek van voedzel doet vallen. 34. Hoe talrijk het rot der fhoodaarts mag wezen, eindelijk raken zij uit den ander in de woningen, waar de aanzienlijkfte geroofde fchatten bijeen gebragt zijn , op eens Haat een ligte laije vlam uit , 35. En al komt het verderf langzaamer , zij bevrugten zich zeiven dan zo veel te eerder met het aanftaande ijslijke van hun lot, en in hunne baring is niets wezenthjk en levendig dan hun eige verderf.
JXVI. HOOFDD. ob niet bekoeld maar driftiger door vs. 1. Job dat gefprek geworden , gaat dus voort: %htSuiSr
vs. 2. Zoortgelijke gezegden heb ik veel gehoord,
Gij allen blijft tocb lastige vertroosters. vs. 3. Zal het laffe gezwets dan geen einde noemen !
Gij ftijft u in meerder tegenfpraak. vs. 4. Zou ik op dien toon fpieeken ,
Indien uw toe/land als de mijne ware,
Zo veel magt-fpreuken op den anderen flapelen,
Over u mijn hoofd fchudden ?
2. Zoortgelijke vernaaien van het lot der ftervelingen, zijn mij geenzins vreemd, maar wat doen ze ter zaake, niets anders mijns oordeels, dan dat ze nader bewijzen, hoe ongelukkig gij de post van vertroosters bekleedt, 3. Moe lange zullen die fnoeverijen nog aanhouden; mij dunkt onder het geduurig fpreken wordt gij al van tijd tot tijd heviger. 4. Wat denkt gij van mij, indien gij zo bezogt waart, zou ik , meent gij, ook zo handelen , ik beroepe mij op uw eige woorden , wat ik in die gevallen deed, altans dit weet ik, dat ik zo veel fcherj>e gezegden zonder kragt van overtuiging niet aanvoeren en in mijne gesten die veragting niet uitdrukken zoude.



96
Het BOEK
vs. s. Zou ik met mijn mond hevig op u uitvaaren,
Zou 'er geen aandoenlijk moord van mijn lippen koomen? vs. 6. Of ik f,ireke mijn fmarte werd 'er niet geringer door,
Ai zwijge ik eoi ^ar verligt mij »/e/? vs. 7. Waarlijk men heeft mij zeer afgemat,
Gij (Elobim') hebt <ie» *r««jr mijn gezelfcbap ftomp gemaakt, vs. 8. Gij bindt mij, e» dat is getuigen rege» mij,
Mijn vervalle ftaat getuigt de onrust der ziele,
En weerfpreekt mij in Aet aangezigt; vs. 9. De«z' «V bitter op mij vergramd!
Ja hXi is verbittert zelfs,
Hij knerst op zijn tanden over mij,
En flaat vijandigs blikken op mij:
5. Al klimmende in den vloed mijner redenen, al heviger befchtildigeudc , zou ik altans zorgvuldig zijn dat geen één onmedelijdend gezegde mij ontglipte; 6. Hoe het zij, mijne beklagelijke toefiand blijft, in het fpreken krijg ik geen verligting, én in mijn zwijgen voel ik altans geene verzagting. 7. Ik voel maar al te wel dat het gczeldfchap mij geen voordeel aanbragt, ik ben 'er zeer door afgemarteld, ja het is Uw beftuur dat vrienden gekomen om mij verkwikking aantebrengen, nu zelfs ongevoelig geworden zijn omtrent mijne waare belangen. 8. Daarbij houdt Gij mij beftendig aan het bed der fmart geketend, hier uit trekt men gevolgen ten mijnen nadeele, en de betrekke gelaats-trekken geeven genoeg op wat 'er in de ziel moet omgaan, en fchijnt mijn onfchuld, welk ik beweere, door de onrust daar op heerfchend, verdagt te maaken. 9. De laatfte fpreker zelf openbaard in zijn gefprek, dat hij boos op mij was, ja onverzoenlijk ieverde; onder mijn fpreken bijt hij op de tanden en ziet mij aan mtt ijslijke onftuimige blikken. 10. Allen zijn het
*»• s- Dit vcrs is "MJ taöeij«Hjfc, vele Uitleggers hebben zich daarop vermoeid; doch Sc u nu er er heeft deze vertaling eindelijk op vaste gronden beflisfend gezet.
vs. 9. Hier is de te« zeer moeijelijk, ik wist mij niet beter te redden dan op deez' wijze , fchoon ik over mij zeiven niet voldaan ben', beter vond ik zulks evenwel dan met Da the den text hier te verbeteren en alles in het meervoud te leezeu.



van JOB. Hoofdd. XVI.
97
VS. 10. Eenparig ,»ls ze den mond openen, is bet tegen mij,
Verfmadelijk kinnebak-daan is bet,
Eens zijn ze 't om zich met mij te vermaaken :
VS. II. Elobim heeft mij 20 den kwalijk gezinden in banden gefield, In de handen der gewetd'gen afgeleid:
VS. 12. Ruste had ik , mair mt is die vernield,
Bij den nek gegrepen Hen ik , op den grond geworpen : Ik ben bet wit, bet geen Hij opgerigt heeft.
VS. 13. Een drom ziiner pijlen zijn op mij vorfcboten.
Hij heeft zelfs mijne nieren onmeedoogend getroffen , Mijn gal heeft hij op de aarde gefiort.
VS. 14. Met wond op wond getroffen ,
Hij heeft als tegen een moordenaar op mij aangevallen.
eens niet te fpreeken dan om mij te kwellen, grievende taal erger dan hoonende flagen in het aangezigt, en dat alles met zo veel iever als of dit waarlijk hét wel overlegd genoegen der verkeering uitmaakte.
11. Ja het is de Godheid zelve, die door haare invloed mij onder het kwellend verdriet van zulke valfche vrienden gebragt heeft, die mij onder zulk een dout bedwang aanhoudend gefteld heeft. 12. ó Welk een ftand in vergelijging van de vorige, welk eene kalmte genoot ik in mijn ftille woning, van dat alles is nu niets meer overig; wat! als een misdadiger als een fnoodaard ben ik bij den keel gegrepen , tegen den grond gefmeten met de hoogde veragting, — en dit was niet genoeg —• neen, al mijn kragten waren nog niet weg , mijne oprichting gefchiede om ten fpel te dienen als het wit der boogfehutteren , — welk eene menigte van pijlen zijn 'er op mij verfpild; 13. De Godheid, meer inwendig treffende, heeft de' tederde deelen, de bron van genoeglijke aandoeningen gekwetst, zo zelfs dat mijn gal zich ontlaste en met die de gewoone werking der ingewanden ophield. 14. Geen verademing, de eene kwetzuur kwam op de andere , onder het onophoudelijk gegons der pijlen: niet zo als een edelmoedig krijgsman zijn partij behandeld , maar wen men een wreeden moordenaar wil om hals brengen; 15. Tekens van ootmosd en droefheid
VI. Deel. G



9?
Het BOEK
vs. 15. Een zak heb ik over miin huid genaaid. Mijn eartzicn in het ftof verft'oken;
vs. 16. Mijn aangezigt is afzigtig deer bet fcbreien,
Doodsfchaduwen huisvesten in mijn wenkbraauwen.
vs. 17. En evenwel 'er is geen bedrog in mijne handen Mijne kle.gte is zuiver!
vs. 18. ó Aarde bedekt mijn bloed niet!
Mijn wraak-gefcbreeuw vinde nimmer rustplaats!
Vs. 19. Daar, daar, in den hemel is mijn getuige 1 Mijn wreeker in de hoogte,
wederhielden niet, met dat al zat ik in den treurzak, al was mijn deftigheid door de asfe reeds onkennelijk, 16. Al was mijn aangezigt bijna niet zigtbaar door het aanhoudend gefchrei , al was 'er niet dan treurige zomberheid op mijn neergeflage oogen te lezen. 17. En hoe zeer ik op dien pijnbank gebragt ben , blijve ik evenwel bij die belijdenis, — geen fnoode handel is oorzaak van dit alles , in mijn bittere klagte fchuilt de minfte agterhoudenheid niet.
18. ó Sombere aarde, waarop ik ongedekt zit, ach, vei* berg mijn ramp in uwen fchoot niet, voor dat mijn onfchuld gered is, — en wat ook gebeuren mag mijn klagt om herftel van mijn eer waare als een fchim overal, zonder ergens belemmerd te worden; 19. En zou ik niet zo fpreken, ik durf naar den hemel opzien , ó binnen uwen omtrek woont Hij die mijn pnfchuldig beftaan gezien heeft, in de onmeetlijke hemelen heerscht Hij, die alleen de macht heeft mijn eer te verdedigen; 20. Dit verkwikt
vs. jo en ai. Over deze twee verlen heeft men zich zeer vermoeid, de eene eenjtStuur op den anderen geftapeld, zie onder anderen Dathe. — Zeer konftig is door den Dichter hier ingevoert, het geen in het XIX. Hoofddeel in het volle daglicht zal ftaan, het is hier eene voorbijgaande ftraal , genoeg wen 'er door zagte overgangen tot verandering der ziele getekend worden.



van JOB. Hoofdc XVI. $9
vs. 20. Dat vrienden vrij mijne befpotters zijn,
Mijn zagtkens traanend oog ligt zicb tot Elobim op.
vs. 21. Hij zal zelfs tusfcben .mensch en Elobim moeten befti.ftn, Tusfehen eenes menfchen zoon en zijn vriend.
vs. 22. Het getal der jaaren is al baast vervuld,
Dat ik treede in het pad, waar van men niet wederïteerd.
mij, — hier haale ik een ruime ademhaling: — ga dan voort weleer trouwhartige vrienden, over mijn beftaan den fpot te drijven, mijne oogen, hoe vol tranen over zulk eene grieving , hebben nog kragt en moeds genoeg om op God als redder te zien. ai. Ik zie 'er niets anders op dan dat Hij zelfs tusfcben den bezogten man en den God die hem bezogt, de ware oorzaak ontvouwe, even als men gewoon is tusfehen een mensch en zijnen verbitterden vriend te doen. 22. Och dat het gebeurde! — dan zal het fpoedig moeten zijn, binnen kort heeft mijn gefolterd leeven den eindpaal bereikt, nog een weinig en ik ben in de doodsvaleie, waar uit niemand te rug komt.
XVII. HOOFDDEEL. ts. i. Mijn adem kondigt reeds verderf aan,
Het leevenslicht gaat uit, Het graf is (bet naaste") voor mij: vs. 2. Spotters ftaan in die lattfle flovden mij bij.
Mijn oog ontdekt niets dan hunne verbittering.
ï- IVÏiJne ademhaaling leert mij reeds, hoe het inwendig gefteld is, mijne inwendige rotting doet mij billijk denken , dat de weinige leevens-kragten haast verteerd zullen, wezen, en dat gene verandering in mijn ftand mij nader is, dan die van de overgang tot der dooden. wijk. 2. In die gewigtige oogenblikken ben ik nog omringd van lieden mij jbezwaarende met ftekelige fpot, en als ik mijn flaauwe oogen nog even opfla, zie ik in plaats van treurigheid, verftoordheid in hunne gelaatstrekken. 3. Ach, had ik nu iets bijtezetten ten onder-
vs. 22. Brengt Schultens bet«r tot het volgende Hoofddeel. vs. 1. Dit is naar de getuigenis van allen, die deze ziekte waarnamen, eene eigenfehap van dezelve.
G 2



tbo Het BOEK
TS. 3. Act geefwat bij, of bezorg mij een borj bij u, Wie zal 'er in mijn hand klappen.
TS. 4. Want dezer harten zijn verdekt, Onvatbaar voor waarbèli;
Hierom zult gij ze immers niet </«e» ZegenviereH, vs. 5. Vleiende zyse vrienden <«/r te beieoven ,
Zal in zijn kroost bet vrugtloos verlangen beantwoorden.
VS. 6. Doch ben door Hem tot een voorbeeld onder de volkeren eelteld lk ben eene ofenbaare fcbande voor elk een:
VS. 7. Hierom is mijn £«z;£/ wegens verdriet zo vervallen
Hierom zijn alle mijne leden als een fcbim uitgeteerd :
vs. 8. De braav» mag hier over ontzet zijn!
De eerlijke hierom den huichelaar weder/laan.
vs. 9. De rechtveerdigen zal met zijne gedragen zieb zeiven gelijk blijven t Wiens handelwijze onbevlekt is, die Zal zijn hart verfierken
pand mijner trouw, of had ik iemand die voor mijne oprechtheid inftond, 4. Waar is iemand kloek genoeg, die mij dat belooven durft, want van de omftanders is niets te wagten , die zijn hoe langer hoe ongevoeliger geworden; dit alleen doet mij nog hoopen, d3t Gij rechtveerdig Richter hunnen zegenpraal niet zult gedoogen. 5. Vreeze was 'er altans voor mij niet, dat door mijne vrienden mij tot verzagting iets zou toegezegt worden, het welk zij niet dagten natekoomen; dit be(laan weet ik, dat het kroost van den trouwloozen zich waard maakt, op zoortgelijke wijze gewroken te worden. 6. Neen, Gods flaande hand heeft veroorzaakt, dat men mij tot een opgerigt teken van zwaare ftraf zal ftellen : ja ik ben het fchouwfpel, waar toe het gemeen werd zamengeroepen; 7. Geen wonder dan, dat ik 'er zo diep vervallen, zo neerilagtig uitzie; het inwendig verdriet heeft mijn vleesch zo verteerd, dat ik eerder een geraamte dan mensch gelijke: 8. Een enkele, wel gevoelend, mag hier over peinzend en in beroering nadenken, de eerlijke man mag den veinsaard, mij bezwaarende, nog tegenfpreeken, 9. Want de eerlijke 'man blijft toch in zijn beftaan altoos dezelfde, de edelmoedige man word om zijn gedrag altoos kloeker om zich openlijk te verzetten. 10. Als gij mijne vrienden ! het



VAN JOB. HOOFDD. XVII.
lOl
vs. 10. Maar gij alle u veranderende, komt dan weder,
Tot mg toe beb ik onder u de wars wijsbtid nitt ontdekt j vs. II. Mijne dagen zijn voorbijgegaan,
Afgebroken mijne overleggingen,
Alle de geneugten van mijn hart weg! VS. 12. De nagt is nu mijn dag geworden ,
Toen de duisternis kwam, dagt ik aan licht; vs. 13. Ik wagt nu op het graf als miine woning,
In die duisternis zal ik mini bed fpreien. V5, 14. De graf-aarde noem ik reeds mijn vader,
Het gewormte mijne moeder en zusters, VS. 15. Wat zou 'er dan van boope worden'.
Hoe zou ik verwagtingeu kunnen vervult zient
beeltenis dezer lieden word , hervat dan vrij uwe gefprekken, tot nog toe heb ik geen fchaduw van zulk een wel beraaden gedrag in uliedcn gevonden.
11. Maar wat zeg ik, ik voel het, het is met mij gedaan, mijn leeven loopt ten einde, alle mijne uitzigten in het toekomftige zijn van hare wortel afgefcheurt, genoegens , die mijn leevens - zappen voorftuwden, houden op te vloeien, alles is omgekeerd; 12. De vale nagts-overleggingen maaken nu het geheel mijner werkzaamheden uit, en zulks op het onverwagts, ik voedde mij nog brigëftoord, toen dat donker onweder zich vertoonde; 13. De eenige leevendige denkbeelden mij eigen gaan omtrent mijn aanftaand verblijf, de eenige leevendige verbeelding is, hoe mij te vleien tot dat rustbed. 14. Het gezekifchap in mijne leevendige verbeelding, waar mede ik reeds gemeenzaam ben, is de losfe aarde, die mij omgeeven zal; nadere bloedverwanten zal ik niet kennen ais het gewormte, dat het overblijfzel verteert. 15. Ach, waarom kwam 'er ft; aks een ftraal van hoope , wat heb ik toch te wagten , als ik indenk , hoe zou het moogelijk zijn, dat 'er zich nog gunftige uitzigten opdeeden.
vs. 12. Dit vers heeft de Uitleggeren veel gekost, ik ben over mij zeiven hier niet voldaan , ben evenwel zo na aan den text gebleven als mij mogelijk wa?; in dit geheelsKooiddeel zijn Uier en daar merkelijke droeve
G 3 zi«



102
Het BOEK
VS. IÖ. Allen zullen gaan naar liet eenzsame graf, Daar zullen zij te zaam rusten in het ftof.
16. Neen, neen , alle die uitzigten zullen wel met mij naar het graf gevoert worden, en daar met mij in dien eenigen kerker befloten roerloos blijven.
xviii. hoofddeel. t|
vs. 1. bildad i. JL3 ildad nu geheel driftig, maar evende Subieter be- , • , • , , , , .
antwoordde vvel eenigzuis bedekt, begmt dus:
tem , bij begon dus:
vs. 2. Het is lang genoeg door woorden gefioken,
Spreeket duidelijk, en wij zullen 11 daarin volgen; VS. 3. Zeker worden wij gefchat als domme dieren,
Niet minder verachtelijk zijn wij in deze oógen, vs. 4. Gij bijzonder reit vw ziel door driften van een,
Wat denkt gij, zal de aarde om uwentwille veranderen*
Eene rots uit haare beftendige plaats wijken 1
2. Het is lang genoeg waardfte vrienden! met eenige bedektheid en behoedzaamheid uwe beftraffende redenen interigten; ik verzoek ulieden in het vervolg maar op den man aan te fpreken; dan zal ik en waarfchijnlijk Job ook op die zelve wijze u volgen , en dan koomen wij eenmaal ten einde. 3. Zeker het is lang genoeg , dat wij als het ftomme vee verachtelijk bejegend worden , 'smans verontwaardigende blikken duiden inderdaad niets anders aan; 4. Gij mijn vriend de waare oorzaak van alles, wat woelt gij gedugt tegen u zeiven in door alle uwe vervoeringen, wat denkt gij toch? moet dan de hoogen God om uwent wille de regels' der natuur verleggen, beftendige gewrogten Zijner grootheid om' uwent wille verwoesten? 5. Denk liever op dien regel in , in het re-
ïlnnen , die niet dan door kleine afwijkingen konden verminderd worden.
vs. 2, s. Daar alles hier in het meervoud (laat, en men eerpnarig onder de Uitleggers denkt, dat hier Job alleen aangefproken word, heeft men alles te hulp geroepen, wat taal cn Rbetcrifcle figuur aan de hand {af, en dan meen ik de r.aiuurlijkfte weg gekozen te hebben.



VAN JOB. HOOFDD. XVIII. lOJ
TS. 5. Ta "crlt van <*'n fnoodaard zal tikt beflendig zijn'.
Zijn vuur zal getn vlam maaken. vs. 6. In zijne wooning zal bet licht allengsken; uitgaan;
Zijn brandende lamp worden uitgeblazen : vs. 7. De ftoute flappen van zijn geweld zullen inrfer worden j
Zijn overleg zal hem te» u«/ brengen. vs. 8. Met zijne voeten zal hij in het net raaken,
En zal over het war-gaarn onbedagt gaan ; VS. 9. Tot dat de frrik iem bij de hiele vat,
En de /fi:oo^ hem overweldigd: vs. 10. De JÏV/i Zag- in de aarde verborgen,
Het pad, bet welk bij betrad, was overal bezet : VS. 11. Geweldige fchrikken zullen hem overal verrasfcben; En hem bij eiken voetflap volgen ,
delilk bcftuur der waereld zal Hij daarvan niet afwijken; de voorfpoed zal bij den boosdoener nimmer bcftcndig zijn intrek neemen; voor een tijd mag hij het huisfelijk genot daar van hebben , elk zal zien , dat het op den duur die uitwerking niet heeft, die men 'er van vérwagtte.
6. Zijne huisfelijke genoegen verminderen van tijd tot tijd , en hoe zeer de vrolijkheid in zijne gezeldfehappen fchijnt te bloeien, op eenmaal word dat afgebroken.
7. Al rasch ziet men, dat zijne ftoute onderneemingen, waar door hij zulke vorderingen maakte, al minder worden , door vreeze voorzichtig , brengt juist dat beleid hem zijn val aan , 8. Want daar door geraakte hij in. omftandigheden, die hem even zo zijn als de ftrikken, konftig onder de aarde gemaakt wordende , 9. Hoe naauw ziende, uit angst zal hij reeds tusfehen de gefpanne ftrikken zijne voetftappen zetten, tot dat de een of ander opfpringt en zijn voet omvat; verfchrikt zal hij in plaats van zich ftil te houden , door de ruk de ftrikknoop toehaalen; 10. Ontkoomen was 'er voor hem nietop, overal waren onder de laagen van de aarde voetangels, het kon niet misfen , zo was alles bezet, of hij moest gevangen worden, n. In dien toeftand zullen ijslijkheden als zo veele pinnen, die in de ftrik-kuilen meestal zijn, hem van rondsomme bezetten , en op elke beweeging , die hij mogt maaken, hem nieuwe angst verwekken*
G4



JC4 Het BOEK
VI. 12. Zi'm kracht za] door den honger vergaar. ■ Het verderfftoot bem reeds in ie zijde:
vs. 15 Zij woont in zijn tent, dan de zijne al niet meer , fllet vuur-jioffe word zijn r«<fr overftort.
vs. 16. Onder den grond fierven zijne wortelen; boren g ve,dorren zijne arW#«,
VS' '7' n''inf geda8tenis verdwijnt op aarde;
Up de markten werd zijn naam meer genoemd.
vs. 18. 17/,: het.licht ftoot men hem voert in bet donkere, Onder de tnwooneren word bij verjaagt:
12. Met een holle maag zal hij allengskens in kragten verflaamven , hij gevoelt reeds, dat zijne edellre deelen aangetast zijn, en zijn lot voorjpellen. 13. Het ia als of de honger reeds zich ftilt met zijn eige vleesch, zo yerbaazend fchielijk vermagerd hij , fchoon nog leevencag, knaagt het doods-verderf reeds aan de eelfte deeWU 14- In zulk em fland blijft 'er zelfs de minile fcnijn van ontkooming anders nog verademing geevend, voor hem niet meer overig ; de koude fchnk door den gcbiedvoerder des doods aangevoert, overweldigd hem geheel. 15. Yslijke vervaardheid heeft al zijn vermogen waar van hij nu al geheel verwijderd is, beheerscht; en eene zwavelige vuurgloed heeft reeds alles verwoest16. Alles raakt dan weg, al wat voedzel aan zijn wel' vaaren moest geeven, fterft weg, en de zigtbaare tekens daar van verwelken; I7. Zelfs de herdenking van zijn aanzienclijken fland verdwijnt uit het geheugen , onder zijne medeburgeren zal men nu niet meer, daar hij zo menigen febrik aanbragt , aan hem denken. 18. Op eenmaal flort bij van de praaiende hoogte in de fombere vergetelheid; en zijn nagedagtenis vermijd men op het zorgvuldige zich te verlevendigen. JQ. In zijg geflagt



van JOB. Ho o fdd.' XV1I1. 105
'VS. 10. Zoon of kleinzoon zal hij niet nalaaten,
Geen volk zal 'er overblijven in zijne wooning: vs. 20. Over zijn lot zullen de Westerlingen verbaast ft,ian,
De Oosterlingen met fchrik bevangen worden ; VS. 21. Wat word 'er van de wooningen des fnoodaarts :
Dit is de ftand van bem die Elobim veragt.
Zal die niet overblijven ; want nakoomclingen van hem zullen 'er niet overig zijn; geen getrouwe dienstbooden, geen gast- of tafel-vriend zijne gedagtenis verlevendigen, 20. Het eenige herdenken zal wezen, dat zelfs de befchaafdfte nabuuren met aandoening daar over denken, en de meer vrijere vervaardheid hebben zullen over zulk eene uitkomst; 21. Zo gaat het altoos met den perfoon en het gezin van den onrechtvaardigen geweldenaar, dat word 'er van hem die den eerbied voor God uit zijn hart verdrijft.
T XIX. H00FDD.
ii ij os is al terftond met zijn antwoord vs. 1. Hierop gereed , daar allen gelijken lijn trekken, be- ]0T"zegginde .• fluit hij nu allen in een:
vs. 2. Hoe lange zult gij mijn ziel nog bedroeven?
Mij moorden met woorden! VS. 3. Wel tienmaal hebt gij mij fmaadbeden aangedaan,
En fchaamt u ook niet, omtrent mij u nog meer te verharden;
2. Is 'er dan geen emde, zult gijl. dan nooit ophouden met uwe zielgrievende verwijtingen, zullen dan uwe gefprekken maar dienen om mij te pijnelijkcr dood te doen fterven ? — 3. Hoe menigmaale hebt gij al uw gal tegen mij uitgebraakt, en dat zonder de minfte aandoenlijkheid, ik merk zelfs , dat gij hoe langer hoe hardnekkiger in uw tegenftand word: 4.Maar gelteid dat ik jammerlijk dool,
vs. 20. Vind iemand dit te gedrongen , dat ik denk aan de verfchiliende karakters der volkeren, die ten oosten en ten westen van Idnmën woonen , dan vatte hij het eenvouwiger : die na bem koomen en voor bem zijn.
Q$



100 Het BOEK
VS. 4. Ma»«fM«f telgegeven, dat ik */ƒ faeB,
i>«/ ;* rfe oorzaa* Vr zelfvan veede : '
VS. S. #We« triumpheert gij «/a„ 30 «,«,. m;;, En vermeerderd daar do,r mijn lijden.
VS' Ö' En 5* d« mijn heeft,
En mi] <» Zijn frik brfloten. * '
VS. 7. M riep ik dan geweld i z.« »
fchrecuwde ik , wie zou mij recht befehikken t vs. 8. Mijn weg ft ,*„„•„,, 'er i, „iet uittehreken.
De uitgangen mijnes weg, zijn deer Hem verdonkert. VS. 9. Mijne eere heeft Hij mij ontrooft!
Het fieraad mijns hoofds mij ontrukt!
genoomen dat mijn verkeerde denkwijze mij zo eigen is, en ik 'er mij in verkerk , 5. Geeft dan dat beftaan u vrijheid om over de ohdekking van zulk een waarheid zo eenpaarig onvergenoegd te zijn, wat wint gij 'er mede, dan alleen dat gij juist daardoor mijn toeftand verzwaart. 6. Medelijdend moest u die gedagt alleen voor oogen zijn: het is de Godheid die op zulk eene zonderlinge wijze 'smans lot veranderd heeft, en die aanhoudend zonder hoope van redding hem zo deed leeven ; 7 En hierom is ook alles te vergeefs, - het noodgefchrei kan in mijn geval met baaten , al mijn gegil zou niemand opwekken om mijn rechtvaardige zaak zich aanretrekken. 8. Helaas, hoe akelig is de toeftand, voor mij is geen ontkoomen,' digter dan een beestenhok ben ik bezet, 'er is geen doorbreeken aan uit het hol , waarin ik bewaard word , de ingang is toe gedemt, 9. En daarbij is al mijn aanzien mij als een fierkleed van het lijf gerukt, het voornaamfte teken van onderfcheid, tevens tot dekking van het hoofd dienende, heeft men mij geweldig ontnomen. 10. Mijne
v,. 8. De onderaardfche voorraadfehauren dienden ook wel tot gev.mgenisfen, en worden voor de roovers wel eens door aarde op de ingang geworpen, onzigtbaar gemaakt in het Oosten.



van JOB. Hoofdd. XIX. J&T
VS. 10. Overal mij gefibeurt, op dat ik zou omloomcn, Mijne verwagting uitgerukt gelijk een boom.
VS. II. Meer en meer is Zijn toorn onder alles ontvlamt;
Even als zijne erg/te vijanden beeft hij mij behandeld.
rs. 12. Gelijker hand zijn zijne benden gekoomen; Zij hebben een dijk om mij been gclegt; En een kring om mijn tent gefloten:
VS. 13. Mijn' landgenoeten zijn van mij verwijderd;
Mijne vertrouwlijke vrienden hebben zich been gewend:
VS. 14. Mijne naastbeftaanden zijn 'er niet meer,
En mijne gezellige vrienden gedenken mijner niet meer:
VS,. 15. Mijn huisgenooten, de vrouwelijke dienstboden behandelen mij keelf Even als of ik tot bet gezin niet behoorde , 20 behandelen zij mij:
kragten zijn als de zijmuuren van een huis, overal geweldig gefpleten ; hoe vast ik in mijn eige grond door jaaren en goeden groei fcheen geworteld te zijn, toen ik uitgerukt wierd, lagen alle mijne belovende uitzigten op eenmaal in duigen, n. En evenwel fchijnt alles zijne hoogte noch niet bereikt te hebben; want onder die treffende fmarten voel ik duidelijk , dat de Goddelijke gramfchap meer klimt; ftrenger word ik behandeld dan Hij zijne grootfte vijanden gewoon is te bejegenen. 12. Op eenmaal en gelijkerhand rukten zijne troepen op mij aan , wel gefloten en geregeld hebben zij mij belegerd, zo naauw bezet, dat 'er geen fehiju van ontkoomen is; 13. En van waar zou ook mijne hulpe koomen.; mijne medeburgers houden zich wegens mijne reddeloosheid op eene verren afftand; mijne beste vrienden zijn in hunne deelneeming zo veranderd, dat zij tot mijn bezwaar werken. 14. Mijn familie is of mij ontrukt, of heeft zich gansch vervreemd; vrienden' dagelijks met mij verkeerende , gedragen z-ich zo als of zij het geheugen omtrent mij ganséh verloren hadden ; 15. Geen heul is 'er in mijn huis, tot de dienstmaagden toe behandelen mij zo koel, als of ik geen betrekking tot haar hadde ; ik zwijge om als het achtbaar hoofd yan het huis mij te bejegenen. iö\ Mijn huisknegc die



i°8 Het BOEK
vs. ijj. Roep ik mijn knejt, naauwelijks antwoord hij mii Al geef ik hem de biste woorden zelfs : *
vs. 17. Miine huisyroudraagt wel zorg niet te kort onder mijn adem te Home** Om het gezeldfcbap van mijn eige kmderen fcbrei ii vergeefs:
vs. 18. De kinderen der buis/laven veragten mij zelfs •
Openlijk verzetten zij zich op de minfte beweeging.
VS' '9' MUrlï'Z'J* «"T*^!"" ,riO*l"w.. hebben een «/W vanmij;
ttlljne gunft<ilingen verzetten zich bet eerst: >
vs. ao. Tusfcben het vel en i« vleesch r„» mi:n gebeente: Naaowilijks behoud' ik de huid mijner tanden.
mij gewoonlijk bediende , doet op mijn roepen even als of hij het niet hoorde; vermanende, met zagte woorden hem tot zijn plicht te brengen, baat niet; ijl Dat mijmeer grieft, mijn lotgenoot draagt wel zorg dat zij niet te veel bij mij is, en al mijn geroep om mijn eige kinderen kan mij niet helpen. 18. liet gaat zo ver dat de kinderen mijner dienstboden zelfs geen eerbied meer bewijzen; wil ik mijn gezag doen gelden daa vwftouten zij zich mij opentlijk tegen te fpreeken. .9. Zij in wier boezem ik zo menigmaale alle mijne geheimen ontlastede , houden zich niet alleen op een aflhmd, maar zijn van mij gansch fchuuw; hoe meer weldaden mijne cliat? ten door mij genoten hebben, zo veel te ftou er zijn ze nu; 20. En onder dit alles lijde ik nog zulke onlijdelijke fmarten , tot in mijn gebeente zelfs ; dat al knaagend leevendig verderft, naauwelijks heb ik iets onbezeert, tot mijn tandvleesch toe is weggeknaagt,
vs. zo. Men heeft hier verfchillende vertaalingen die alle veel fchija hebben, de meeste denken aan de hairen van den baart; Hufnagel aan de lippen; ik houde mij bij de aanmerking van ARtims, verJiaalenci hoe de Elepbantiafts het gebeente ten ftcrkfte aantast ; wat 'er van de inrottende ziekte van het tandvleesch worde is eene zeer beken de ervaaring;



Van JOB. Hoofdd. XIX. 109
VS. 2t. Och mijne vrienden,hebt mededogen, hebt tocb meedogen met mij! Elobims hand is het, die mij getroffen heeft.
Vs. 22. Wilt gij ook als Ehbim mij »»£ vervolgen! En aan mijn vleesch u nog zat eeten.
vs. 23. Ai tekende men mijne voorzeggingen, op,
Wierden zé op eene relle naauwkenrig bewaard!
VS. 24. Wat! met eene iizere griffie gedrukt in het lood, Of geheel geplaatst ter gedugtenis in een graniet.
21. Niets is mij overig dan alleen nog dit verzoek; vrienden die mij aanhoudend met uw gezeldfchap bijftonden, hoe het ook ga, u bidde ik, hebt ontferming met mij; denkt toch dat het Gods hand alleen is, die mij verkoos zo zwaar te bezoeken. 22. Wat ik u bidden mag, tragt niet als God mii met bitterheden te treffen , dat voegt u als medemenfehen niet , waarom dan aangevallen als roofdieren, die op eene rijke maaltijd zich Willen vergasten.
23. Wat mij overkoomen mag, beneveld door treurige denkbeelden, ik gevoel iets, juist het tegengeftelde van alles , 't geen wel eens flaauw aanflikkerde, maar weder verdween; ik zal het mededeelen , en ik weusch dat die woorden door u opgetekend, en tot de uitkomst zorgvuldig bewaard zullen worden. 24. Ja even als een fpreuk op de begraafplaatzen in eene loode plaat op de graniet der vergetelheid ontrukt worden. 25. Wat ook gebeuren
vs, 23. De aanmerking van zommigen is hier niet zeker, noch natuurlijk genoeg; de wijze van fchri'vcr. ter gedagtenis in dien tijd fchijnt geweest te zijn een loode plaat, in een rots geplaatst, in welke vorea gemaakt waren , die op dat ze niet met dof zouden gevuld worden, dan met een zeker deeg van een andere kouleur, het geen in de lugt hard wierd, aangevuld was.
vs. 25. Kondig, meesterlijk, zegt Ilgf.n, is hier de wending, de man is nu ten hoogde top droefheid , enkel droefheid, hij fchijnt zich geheel te ontlasten , op eenmaal op het onverwagrs komt de lichtdraal , welke wij nu en dan even in zijn Dichtduk zagen
flik-



Ho Het L O E K
vs. Hg. Daar hen ik zeker van, mijn bloedwreler leeft!
Hij zal de laatlie in het ftrijdj,crk treden ; vs. 0.6. Mijn huid mag nu doorknaagt zijn,
In mijn eige vleesch zal ik (anders) Elobim zien.
mag, hoedaanig de uitkomst ook moge wezen, dit houde ik voor zeker, zo veel Godsvrucht is in mij leevendig, de verdediger van mijn eer en van mijne handelwijze zal eenmaal ten uiterfte werkdadig zich mijne zaak aantrekken; overwinnen zal Hij, Hij alleen zal tegen alle mijne tegenftanders als held ftaan. 26. Mijn lichaam mag nu reeds leevendig door de wormen ten voedzel gebruikt worden, de bewijzen daar van zo zigtbaar in mijn huid wezen, dit fchrikt mij op dit oogenblik niet af", mijn hoope geheel verwoestende; neen, eer ik een wormen-aas Word', geheel hun prooi, zal ik nog met geheeld vleesch en gezond, mijn God, omgewend in mijne zaak , met een blijd oog ontdekken, verrukkend aanfchouwen. 27. Voor
flikkeren, vooral Hoofdd. XVI: 18 — 21. in allen krachten glans te voor* fchijn, cn fchoon 'er weder wolken zullen opkoomen , word het nimmer zo donker meer. Het komt hier alles aan op het woord Goïl; aan regter te denken is vreemd , gansch onnatuurlijk aan borg , in den zin, zo als wij het woord bezigen, dagt Job in zijn leeftijd niet, en Salomo's leeftijd zo veel later, geeft daar voor een ander woord; in Jobs leeftijd kan men alleen aan een bloedwreeker denken, het ee»ige uitzigt voor den gedrukten, en dan moet men de aanmerking van la Rocque, d'Arvieux en anderen, die der Oosterlingen zeden befchrij» ven,zich weder herinneren; dat iemand onder de Arabieren,zich willende wreken jaaren lang met het grootfte geduld wagten kan , zij zoeken tltiid naar de beste gelegenheid om zich voldoening te bezorgen, om dat zij zeker ligt vuur vatten , zou men zich daar van al ligt sene andere gedagte vormen ; maar zij kunnen zich meesterlijk tot den bekwaamen tijd bedekken. Al voor lange heeft men opgemerkt, dat de misleiding uit de klank der woorden, en de verwarring van verfchillende betekenis hier aan de woorden eenen gansch vreemden zin gegeeven ieeft. MicHAëLis in Disf. ad b. I. «en maa van eruditie en teven»
van



VAN J O Bi IIOOFDD. XIX.
ni
vs. 27. Ja Dien zal ik zien ten mijnen voordeelt ftaan,
Dan zal mijn oog niet meer afwijken l * Hoe zeer verlangen naar dat ftond mijne uitzichten!
vs. 28. Dan zult gij otk zeggen: och waarom vervolgden wij hemï Zodra de grondoorzaak omtrent mij ontdekt zal zijn.
mijnen begunftiger zal ik mij onbelemmerd over mijn onfchuld moge vertoonen, vervrijmoedigd door Zijn doorflaande gunst, dan zal ik door geen droefheid, door geen fmarte verdiept , dien Weldoener, dien Befchermer niet weer uit het oog en uit de gedagte verliezen. — 28. verrukkend uitzigt, hoe veel fchooner dan het fombere graf, ik voel dat mijne verlangen mij overmeesteren , ik zwijge dan en zegge alleen, op dat ik mijne voorfpelling belluite, dan zult gij kibbelende vrienden, die mij zo zeer vermoeid hebt, de eerften wezen, die belijdenis zult doen van uwe verkeerdheid , zelfs ongevergd die doen ; zodra u rde zo diep leggende oorzaak mijner fmarten ten duidelijkfte bekend zal worden. 29. Weest
van regtzinnigheid , heeft dit lid als taalkundige reeds dien zin gegee' ven, „ hij zal in het ftrijdperk de laatfte ftaan; aan de opftanding van eenen Coé'I, of aan eene algemeene voor Job heeft de man niet durven denken , fchoon hij de herdelling van Job eerst na dit leeven verwagt. — Het ganfche gedigt is misvormt, verliest de meeste kragt, de uitkomst is onwaar , zodra wij hier in het gewoone vallen; geen fchaduw van erkentenisfe , van doorzicht in de leere der opftanding van het ligchaam, is in dit voordel te vinden, de eerfte Bijbclfchrijver zou dan reeds met Jesus Christus, die de onfterfelijkheid heefc aan het licht gebragt, gelijk ftaan , het verfchil tusfehen hem en zijne vrienden was dan in een woord afgedaan geweest, hij bleef ftaande houden dat de Godheid zo treffend den braaven kan bezoeken, zonder dat de reden in 's maa» gedrag lag, daarin legt nu het uitneemende van zijn Godsvrugt , zonder voorbeeld, dat hij zulke ruime gedagten van de Godheid heeft, zo dat hij gelooft, het mag nog donkerder worden , in de aart der ziekte mag geen waarfchijnlijkheid zijn, zijn inwendig gevoel door een leevendig vuur aangeblazen deed hem van de rechtveerdigbeid der Godheid
alles*



$» Het BOEK
vs. 29. Beeft vrij voer het^/-«/"-zwaard,
Over al wat onrecht werkt. iom* «e»f de wraak e: Bedenkt tocb dat 'er eens ricbtdagen zijn.
dan gewaarfchuuwd , en houdt op zo te handelen", vreezende voor de wraake Gods; het is toch zeker dat vroeg of laat, de onrechtvaardige over die handelwfze geftrafr. zal worderi, bedenkt dan toch, dat uitftel, dat vertraaging geènzins de zekerheid en gewisheid van rechtdoening wegneemt.
xx. hoofdd. r-f vS. 1. Toen i. ophar fchijnt voor die aanflikkerari-
antwoordde Zo- j • . . ,.
phavx deNama- dc noope van Job niet gevoelig geweest te 'ge'xdZ' ZCg' zij'1' maar alleen gewaarwording van het laatfte hem en zijne vrienden betreffend gehad te hebben, waarom hij ook dit terflond in zijn antwoord opvat:
V3. 2. Daar mijne gedagten mij voortfauwen,
Word ik tot antwoord gedreeven : VS. 3. Eene beledigende beftraffing heb ik gehoord,
Wat mijn doerzigt mij hieromtrent voor den geest brengt zal/i opgseveiu VS. 4. Weet wat van ouds altans plaats had,
Zints Elobim den mensch de waereld deed bewoonen.
1. Onder u fpreeken, de zaak al helderder inziende, vermeerderden mijne denkbeelden; ik neem dan de eerfte
gelegenheid de beste waar om u te beantwoorden.
Uwe fchampere verwijtingen heb ik zeer wel' begrepen, ik zal openhartig voor de vuist, wat mij hieromtrent tans te binnen komt, u mededeelen. 4. Zeker alweder geene nieuwe zaak, maar een bekende menschkundige waarneeming , die al voor eeuwen plaats gehad heeft, zints de aarde door de Godheid bevolkt is geworden; 5. Zij is
•H«s verwagten, hoe bensauwd het zijn vrienden hem maakten, dit hoopte — ja dit geloofde hij zeker, God zelve zou zijn wreker zijn, zijne vrienden overwinnen , hij herfteilen, en zij 'er ooggetuigen van we. zen.



VAN JOB. Ho 0 FDD. XX. Hg
VS. S. Het is dit dat het gejuich des fnoodaards kort van duur tuis;
En de vreugde van een veinsaard voor een oogenblik: VS. 6. Zodra zijn //-o» /e» hemel /leeg.
Zijn hoofd z/cè tot de wolken fchffif uitterekken; vs. 7. Zal hij als kaf voor altoos vergaan,
Die hem In dien ftand kenden vraagen dan, waar is hij ? VS. 8. Wegvliegen zal hij als een droom, die men vergeet,
Verdwijnen als een x\:\%X-verfcbijnzel; VS. 9. Die fc'nerp op hem zagen , zullen het niet meer doen,
Zijn buis geen bezoek meer van hem hebben, vs. io. Zijne kinderen zullen behoeftig omdooleu,
De vrucht zijner verrigtingen zalbijzelfs genoodzaakt zljauitiegeeven :
deze: de blijdfehap , bet genoegen, mag in de wooning der baatzugt zich vertoonen, zij neemt 'er toch zeer kort verblijf in; alle de genoeglijke uitzigten van een mensch, die zijne fnoode oogmerken bedekt uitvoert, zijn zeer kortftondig. 6. Naauwelijks heeft hij den dampkring van zijn vermetelheid bereikt, en is tot de wolken in zijn vleiend aanzien gedegen , 7. Of hij werd weder vernederd , ja als kaf voor de wind overal verdooid ; die zich over zijn hoogheid verwonderden, zullen vrugtcloos naar een teken van zijn aanwezen zoeken ; 8. Van hem zal niets meer overig zijn ter nagedagtenis dan van een droom , welkers inhoud nu geheel vergeten is, weder ontwaakt zijnde; als een nagtverfchijnzel, het geen voor een oogenblik ontroerde, maar waaromtrent men geen denkbeeld vatten kon; 9. Zo menig mensch, die angdig, op zijne bedrijven zag, zal daardoor dan niet meer belemmerd worden ; aan gene plaats van zijn wooning , zal men zich over zijn bijzijn meer behoeven te bekommeren. • 10. Zijn kroost zal dan als niemand toekoomend , bij niemand mededoogen vinden; radeloos zwerven, men zal hem noodzaaken, om al wat hij nog verdienen kan, wat hem nog overig was, te moeten uitkeeren als boete. 11. Inwendig
vs. 6. Dit beeld fchijnt een weinig onnatuurlijk, ten zij men het neemt •yan den nevel, die in het Oosten hoe dik ook hoe hoog geftegen in een oegenblik valt.
VI. Deel. H



H4
Het BOEK
vs. ii. Zijne beenderen zijn met ie fmarten zijner boosheden vervuld}
Eik van dien legt op het ftof. VS. 12. Hoe zoet ook de boosheid zijn gehemelte fmaakte ,
Hoe zorgvuldig hij die onder zijn tong verbergt, VS. 13. Ja die fpaart zonder ze nederteduuwen,
En wel bezorgd in zijn mond houd, vs. 14. Die fpijs zal voor zijn ingewand fchadelijk zijn,
Als /langen-gul zal het inwendig werken. vs. Ig. Het goed door bem ingellokt, fputiwt hij dan uit,
Elobim zal het zelfs uit zijn buik deen opkoomen. vs. 16. Adderen vergif zal hij zuigen ,
De heet Jer flange zal hem doen fier ven: VS. 17. Vlietende rivieren zullen zijne oogen niet zien.
Geen beeken van honig en boter zien ftroomen.
zal hij ook gene ruste hebben , de ftraffende gevolgen zijner onrechtvaardigheid vervullen zijn ganfche ziel, hoe diep verholen zij voor anderen waren, leggen zij nu voor tlks oog ten toon. 12. Hoe verlekkerd hij ook mogte zljii om in zijne boosheden zich te verzadigen, met hoe veel bedagtzaamheid hij die, als de flang het vergift, zorgvuldig fpaarde, 13. Hoe verzot hij 'er ook op was, om 'er zo lang moogelijk de fmaak van te hebben, hij zal 'er in verduuwing de grootfle onaangenaamheden van gevoelen , 14. Als fel fenijn zal het aan zijn ingewand knaagen; 15. De walging, die het veroorzaakt, zal hem dwingen de zo gretig ingezwolge fpijze weder terug te geeven ; met het grootfte geweld en met de iimigfte fmarten zal hij tot de uitbraaking genoodzaakt worden. 16. Zo geweldig zal het zelfs werken, of hij aan een f angenkep gezogen had, en de tederfte deelen gekwetst waren geworden, en in de gevolgen noodwendig dodelijk moesten wezen. 17. Nooit zal hij, of in dit, of in een ander leeven, ware geneugten meer fmaaken ; de aangenaame beekjes van verkwikkingen zullen nimmer over hem vloeien, 18. 't Afgeknibbeld arbeidsloon, zo gretig door
vs. 17. Of dit eene Oosterfche trek is van het toekomftig leeven gelijk Mus. denkt naar den fmaak der Oosterfche poéten, hier aan twijfel ik eenigzins om de ouderdom van liet Dichtftuk.



VAN JOB. Ho 0 FDD. XX.
115
VS. 18. Het arbeidsloon door bem ingeflokt geeft hij weder te rug,
Het verraoogen, bet geen hij overhoud, zal hem met vervrolijken!
VS. 19. Altoos bad hij gedrukten hulpeloos gelaten ,
Huizen geplunderd, door bem niet gebouwd,
VS. 20. Om dat hij aan ziin bulk geen ruste gunde,
Hierom zul hij van bet gretig ingeflokte niet behouden.
Vs. 21. Van zijne gulzigheid zal niets overig zijn, Hij zal 'er zelfs met meer na hegeeren 1
Vs. 22. De cpeenfcapelifig van geluk maakt hem angffig, Élke elendigen dreigt hem rf<j» me/ z/j« iw'jf.
VS. 23. Andere fpijzen zullen 'er dan zijn tot opvulling zijner ingewanden, Als Elobim de hitte zijner gramfcbap hem doet gevoelen , ■Zal Die fpijze voor hem </»e» regenen,
hem gefchraapt, zal hij gedwongen weder uitleveren, en wat hij nog heeft, hem in 't minfte geen genoegen aanbrengen , 19. Om dat hij geltadig indenkt, hoe veel berooide .hij bedroefde, en gansch verzuimde; en hoe veel welvaaren hij geroofd had , waar op hij 't minfte fchijtl van recht niet bezat, 20. Doordien hij gansch onverzadelijk was, en zich geen tijd tot de vertecring gunde, zal het hem gaan even als in de roering der ingewanden , onverteerd zal hij ze loozen, 21. Dan zal zijne gretigheid niet dan holle ingewanden overlaaten; terwijl de walg, hoe flaauw hij ook mag zijn, allen trek van hem weggenomen heeft; 22. Ten hoogfte opgevuld begon alles met doodelijke angften bij hem te werken, die zich over zijne fchraperijen bezwaard vonden, zullen hem gene verligting, maar wel dreigende bezwaaren toebrengen. 23. Wat anders zal clan zijne ingewanden opblaazen , maar anders fpijze hem bezwaarende, naauwelijks is hij onder het gevoel der Goddelijken gramfchap of die vuurgloed , zal dan zijne gewoone verfrisfehing zijn.
vs. 23. Kookend water in de ftaat der verdoemenis op iemand te dot» regenen is bij de Oosterfche poëten geen ongewoone fpeling.
H 2



It6
Het BOEK
ts. 14. Voor alle ijzere wapenen zal hij vlieden,
De kopere boog zal hem evenwel treffen ; vs. 25. Het uitgetoogen zwaard zal in zijn rug nitkeomeii ,
Glanzig uit de gal te voorjcbijn koomen:
Doodsangjlen zullen hem dan overvallen: vs. 26. Het is als of alle akeligheden voor hem bewaard waren ,
Een vuur niet uitgeblazen zal verteeren,
Al wat overig was zal het aangrijpen; vs. 27. Zo zal de hemel zijn misdaad openbaar maaken f
De aarde zich ovér hem wreektu: vs. 28. Zo zullen alle zijne Cchatten gerooft worden ,
IVeggeraapt in den dag rfer grimmigheid : vs. 29. Dat is het deel m« rfe» fneodaard,
Het erfgoed door Elobim, bem toegelegd.
24. Schuuw omtrent alles, zal hij op het gezigt van het moordend ftaal het reeds op een vlugten zetten, op eenen verren afftand zal de pijl van den fterk gefpannen boog hem wonden. 25. Straks zal het moordzwaard hem geveld geheel doorfteeken , glinziger door het vogt zal men het uithaalen, — terwijl de gekwetfte onder doodsftuipen zich kromt, 26. Allerlei zoort van rampen zullen hem opeengeüapeld overvallen; eene onzigtbaare hand zal als een voortloopend vuur alles aantasten, al wat andere onheilen hem nog overig lieten, zullen dan door het zelve aangetast worden; 27. Zo zullen de elementen des hemels zijne wandaaden openlijk bekend maaken , de aardbewooners zamenfpannen om zijn ftraffe op allerlei wijzen te voltooijen. 28. Op deze wijze zuilen alle zijne geroofde fchatten uit het duister zijner voorraad-huizen op het Iterkfte bekend worden, en in den dag der wraake zal alles deerlijk verwoest worden. 29. Dit is het lot over den fnoodaard voor altoos beftemd ; ingevolge den wil der Godheid , hem als zijn deel voor altoos nagelaten.
XXI. I100FDD. -1» ff
f. vs. 1. Job i. i_Vj.ET meer bedaardheid , maar evertzeKie:C'ruende' we' 'dandvastig in zijne denkbeelden geeft Jon hem weder het volgend antwoord:



VAN JOB. HOOFDD. XXI. ïl?
vs. 2. Hoort met aandacht mijngefprek! Dal zal in de plaats van ti oost zijn.
VS. 3- Duld mij, zo lang ik fpreeke;
Als ik gedaan heb, kunt gij (Zophar) vrij fpetttis*
vs. 4. Was het zo dat mijn klagt over menfchen ging, Zou mijn geest dan geen vrij klagen hebben:
.vs. 5. Zie mij maar aan om beroerd te vierden, Legget dan de hand op de mond.
VS. 6. Wanneer ik indenke, dan ontroert ik;
En mijn ganfche lichaam ondervind buivering:
VS. 7. Waarom leeven de fnoodaarts gelukkig,
Worden grijs onder aanvoasfend vermoogen %
2. Nogmaals verzoek ik gehoord te moogen worden in mijne verdediging; doet gij zulks ongeftoord, ik zal het zo vriendlijk opneemen als of gij waarlijk den vrienden-plicht beoeffend hadt. 3. Gij in het bijzonder Zophar, die zo driftig zijt, geef mij ten minfte de vrijheid van uittefpreken; lust het u dan weder met uwe fnijdende fchertzerij te koomen , ik zal zulks tragten te dulden. 4. Zoo mijn bezwaar, waar over ik gevoelig ben, over mijn evenmensch ging, zou ik dan over zijne mishandelingen niet vrij natuurlijk kunnen en mogen onvergenoegd zijn , 5. Maar het is iets anders, buiten 'smenfchen bereik ; om het gevoel optewekken behoeft men mij maar alleen aantezien, hier valt niet te onderzoeken; eerbiedig fiilzwijgen zou het beste wezen. 6. Maar op mijn lot peinzend, raak ik als buiten mij zeiven door aandoening, en als mijne aandoeningen mij overmeesteren is het als of een koors door alles heenen dringt. 7. Doch ter zaak , wat is doch de egte oorzaak, dat booswichten meestal een leeven van het onftoordfte genoegen hebben? waarom genieten zij dat geluk, meestal op den duur in Hijgend aanzien? 8. Onafgebroken genie-
vt. 3. Daar hst in het enkelvoud ftaat, moet men het natuurlijk aUeea »p den laatlten ipreeker brengen.
H 3



Het BOEK
VS. 8. Hun zaad is bertcndig in hun tegenwoordigheid.
En hunne opgefchoote kinderen zijn (rfc taf) hunner oogen:
VS. 9. ƒ» hunne wooningen woont de vreedc ongeftoord, Elohims roede is eorfer hen onbekend:
vs. 10. Zijn ftier befpringt zonder mis/en, Zijn koe kalft zonder misdragt:
VS. 11. Hun J-rooj/ wandelt als een kudde, Hunne jongens huppelen!
VS. Iï. Vermaaken zich met trommel en harp;
Op het geluit van den trompet zijn allen lustig :
VS. 13. Zo flijten zij hunne tijd in geneugten ,
Tot dat zij in weinige oogenblikken ten grave daalen.
ten zij het vervrolijkende gezeldfchap hunner volwasfen kinderen , vermaaken zich zelfs met hunne klein-kinderen , die onbelemmerd opgroeijen: 9. Niet minder is het huis-genoegen , daar is alles enkel genot; de klcinfte ramp zelfs, zo natuurlijk anders in eene talrijke familie, fchijnt de Godheid zelfs zorgvuldig aftewenden. 10. In zijn voornaamfte welvaaren, het vee, is ook alles geluk : de fterk gefpierde Hier komt op zijn tijd bij de koe , die weder op haar tijd een gezond welgefchapcn kalf geeft. iï. Op de landfeesten ziet men bij die vrolijkheid hunne kinderen als eene kudde fchaapen dartelen; het klein gezin als de lammertjes fpelen; ia. Met dans en muziek vermaaken zij zich onderling , en naauwlijks word 'een familie - feest door de trompet aangekondigd , of elk is vaardig om aan het blijde feest door zijn vrolijkheid nieuw leeven te geeven. 13. Zo rollen hunne dagen in de grootfte genoeglijkheden voort, naderd hun fterfuur, dan worden zij niet eerst afgemarteld , neen, uitgeleefd druipen zij als het herfsblad zagtkens op de aarde:
vs. 8. Pc fpeling is op een zoort van boomen , die zich zelve voortzetten, ïijne zoonen zijn al volwasfe (lammen, rondom hen op een meerdere tfftand, fchicten airede rijzige loten uit den grond.
vt, u. Als hij ten tvreedcmaale befpringt is de bevrugtüig meestal
mii.



YAN JOB. HoOFDD. XXL
119
rs. 14. Evenwel waren zij bet die tot Ehbim zeiden: wijk van ons!
Aan de kundigheden van den Godsdienst hebben wij geen trekt
TS. IS. Waarom zouden wij Schadaï als Jlaaven dienen ,
En wat zou bet ons nutten ootmoedig Hem te fmeeken.
TS. 16. Zeker is het dat hun geluk niet in hun macht is, Hierom heb ik afkeer van des fnoodaarts gedrag.
TS. 17. Zeldzaam evenwel word de lamp des godlozen uitgebluscht; Zelden komt de ondergang, in toorn met f.narten vergezeld.
vs. 18. Zo dat ze als ftroo voor de wind worden, En als kaf dat een ruk-wind wegftormt,
vs. 10. Ehbim fchijnt al zijn geweld voor zijne kinderen te fpaaren , Hem te vergelden, dat hij 'l recht gevoelt.
14. En evenwel die zelfde lieden waren het, die openlijk in hunne gefprekken en met hunne daaden leeraarden, dat zij in den Godsdienst nimmer eenig waar vermaak hadden' gevonden , en zich daarom met dien niet belemmerd hadden , 15. Zij hadden naar hunne meening dien zeer wel kunnen ontbecren, ongeftoord daardoor hunne vrijheid behouden, en hadden het nimmer noodig gehad fmeekfchriften aan den Alvermogendeu te doen. 16. Daar het nochtans vastgaat, dat hun voorfpocd en het genot daar van, niet uit hun eige vermooge fproot, hierom heb ik de uiterfte afkeer van zoortgelijke denkwijze. 17. Ik verdedig alleen maar dit, hoe zeldzaam het gebeurt, dat de boosaard fchielijk en geweldig fierft , altans niet dat 'er zigtbaare bewijzen voor hem en anderen zijn van het Goddelijk ongenoegen. 18. Hoe zeldzaam is het, dat ze geftraft worden, zo dat 'er geen. nagedagtenis van hun overig blijft, en zij als het ftroo op den dorsvloer verftuiven , of als het vuilnis dooiden wind en de lucht veritrooid word , 19. Als men ervaaring raadpleege, zal men zien, dat zijn nakootneltngen dat genot wel niet hebben, maar geftraft worden,. zelfs beleeven en gevoelen de omwending in hun lot
vs. 19—21. Lange heb ik hier in bedenking gcfiaan om de algemeen, aangenoome denkwijze te verlaaten cn dit op den rechtveerdigen te
H 4



1 3 Het BOEK
rs. 20. ?.o dat ziine eige oogen zijne ondergang zien,
Hij uit den zwijmel-kolk van Scbaddaï drinke. vs. ai. Wat lust zal bij /of zijne wooning hebben,
Als het getal zijner maanden do/ is: vs. 22. Wil men Elobim beter leeren,
Door fc beweersn, dat Hij </< geweldenaar Jlraft. vs. ^3. Immers die derft in de kragt h«b zijn pc/ai
Gansch (lil en vergenoegd, vs. 24. itfef g-oerf zappige melkvaten,
Met beenderen door merg gevoed : vs. 25. Een ander van een tegengeweld beftaan derft fmartelijk,
tonder van s leevens aangenaamheden genot gehad te hebben.
10. Zo ver zelfs dat hij m zijn eige perfoon gewaar word, Wat het zegt zijn welvaaren te overleeven, wat: liet in hebbe den beker van hef Goddelijk ongenoegen geheel te moeten leedigen ; ar. Hij zelf nochtans heeft daar geen gevoel van gehad, hij had zelfs den trek niet meer om terug te keeren, uitgeleefd en ongevoelig voor alle genot, was de fombere fiilte voor hem het aantrekkelijkst.
22. Wie zal hierover berispingen durven inbrengen ? wie dit als onverftandig in de Godheid afkeuren ? en daarom befcheïden en befchaafd willende zijn, maar hardnekkig ftaande houden , dat het tegcngeftelde waar is.
23. Zo lang de waereld bevolkt is geweest, heeft men de geweldenaar zelden zien fneeven , voor dat zijn geweld,zijn aanzien haare hoogte bereikt had; in de grootfle kalmte' en verzadigd van alle genot , verliet hij de waereld;
24. Had geduurende zijn genot gezondheid gehad, leevensgeesteu die overvloedig gevoeid waren en fterkte , die hem onvermoeid in alle bcjaaging maakte. 25. TerWijl de braaven den veegen adem uitblaast, in de bezwaardfte toeftand gansch afgemarteld, zonder zijn gansch keven door bijna eenig genot gehad te hebben , fluit hij zo akelig zijne oogen l 0.6. Dan eerst houd die verfchei-
brengen. Elobim befpaart voor zijn eige kinderen; liet 21. vs. alleen deed mij daarvan afzien.



van JOB. Hoofdd. XXI.
VS. 26. D«« leggen ze beiden in het ftof,
Beiden zijn van het gewormte overdektj
VS. 2?. Ik weet boe gij bier ever denkt;
In welke tegenwerpingen gij mij maakt» zuil.
vs. 28. Gii zult zeggen: wijs mij het huis van den tnrfgtveerdlgln grootetst De woontent van den geweldenaar.
vs. 29. Z/arf gij den eer/Ie , die it ontmoet, zulks gevraagd, Gij zaudt hunne gedenktekens rascb herkennen:
VS. 30. Daar de fioidaard zelfs in dagen van aller verderf verfchoont, En in die dagen het wraaktoneel zelfs ontvoert worden,
VS. 31. Wie durfde hem in het aangezicht zijn gedrag voorhouden, Wie 20» zijne verrigtingen gewroken hebben.
denheid van lotgevallen op, — de aarde is dan beider rustbed , — beider gezelfchap is de woelende worm. 27. Ik begrijp zeer wel, hoe gij dit opvat en verklaard, en op wat wijze gij dit al weder zult tragten te wederleggen : gij wilt dat ik dit door haatelijke voorbeelden van leevendigen bewijzen zal ; 28. Daarom daagt gij mij uit om de wooning van zulke vergenoegde haatelijke geweldenaaren aantewijzen; de uitgeftrekte bezitting en de kostbaare hoofdtent van zulke booswigten optegeeven. 29. Inderdaad dit alles is een niets betekend voorwendzei ; gij hebt maar te vraagen aan elk mensch die u tegen komt; wat, — gij hebt uw oogen maar zelfs opteflaan bij het zien der praal - graven, en u zeiven te vraagen, wat was hun karakter? 30. Het gaat zelfs zo ver, dat wen eene natie bezogt word door de kastijdende Voorzienigheid , de fnoodaarts die rampen het meest ontgaan , in de dag van hoogftijgende wraake hebben zij meestal alleen de vrijlaating. 31. Daarbij , wie zou het hebben durven onderneemen, zijn gedrag hem met naakte woorden voor oogen te houden, daar het niemand durfde onderneemen zich of anderen over zijn geweld voldoening te bezorgen; 32. Zo leefde hij dan onbezorgt, zonder
H 5



** Het BOEK
W. 32. Eenmaal werd hij zo inftaatfe ten grave gebragt. En leeft in zijne graftombe.
vs. 33. De aarrf-kluiten drukken hem zelfs zagt, Zijn lijkftatie word door elk een gevolgd, Die vooraf gaan zijn ontelbaar:
vs. 34. Waarom mij dan met niets betekend* vertroost? Uwe wederleggingen zijn enkel dooling.
tegenftaiid, — en fterft zo als hij leefde: met de uiterfte pracht voert men zijn lichaam ten grave, en verzuimt niet ter gedagtenis van zulk een leeven nog een gedenknaald voor hem opteiïgten; 33. Alles word zo ingerigt en zo zorgvuldig behandeld, dat hij op dat bedde van verrotting zagtkens leggen kan; een aantal van bloedverwanten hadden hem naar dat ftil verblijf vergezeld, een aantal van aanfehouwers, even als of hij belangrijk geweest ware, gingen vooruit om bem de laatfte plicht te zien bewijzen. 34. Dit alles is zeker vrugteloos, dat zijn ook alle uwe gefprekken, en het is zeker dat uwe tegenredenen door de ervaaring ten kragtigfte wederlegd worden.
xxii. hoofd- -r
DEEL. I » . . ,
1. ,1 ob had uit de ervaaring znne Helling
vs. 1 Eli- i j 0
phas de Tbo- vnj bondig betoogd, hier was niet op te "óbtd'de.^rl zeS§en- Eliphas Haat dan den weg in ,p zeggende: die men in zulke gevallen gewoon is, hij gaat fchelden, haatelijke gevolgen trekken, maakt dit de inhoud uit van zijn antwoord, in het begin is het nog koel:
vs. 33. De vertaling van anderen: zijn familie volgt, ouete van dagen vergezellen in menigte bet lijk, door Cu ben gegeeven is fraai, maar voldoet minder aan de fpreekwijs zelve dan deze, die ik aan h. j. Scubltiks verfchuidigd ben.



van JOB. Hoofdd. XXÏÏ.
Ï23
TS. 2. Kan een man Elobim voordeel aanbrengen?
Voor zich zeiven is de doorziglige alleen voordeslig.
VS. 3. Geeft het Scbaddai geluk , indien gij braaf zijt ?
Voordeel , indien uwe bundelingen volkomen voorden ?
vs. 4. Of zou Hij om uwe vroomheid u (Iraflen? ^i/f Hij richterlijk met u handelt.
VS. 5. Uwe boosheid »»«» hooggaande wezen , En uwe fnoodbeden talloos:
vs. 6. CPïO '1CDt B'J uwe broederen zonder fcbuld pand genomen, En de fobergedekten van kleederen beroofd;
2. Gij fpreekt van de braafheid in zulk een toon, even als of de Godheid daardoor de merkelijkfte geneugten had, die Hij niet konde ontbeeren; het is 'er evenwel zo ver af, dat de man van het grootfte overleg alleen daardoor zich zeiven wezentlijkc nuttigheden zoms aanbrengt, 3. Ik bidde u welke geneugten zoude uwe rechtfehapenheid aan de onuitputlijke geneugten des Alvermogcnden kunnen toevoegen, welke aanwas zou 'er door uw toenecmen in dat hoogfte goed kunnen koomen ? 4. Of moet gij tot het fchandelijk uiterfte koomen, in de engte gedreeven, dat gij ftaande hield; uwe braafheid kon hij niet dulden daarom deed hij eene ftralfe uitipraak over u.
5. Ik ga hier in niet voort, ik gevoel mijne verontwaardiging hierover, wij hebben reeds uit uwe zwaare en langduurige bezoekingen ontdekt, wat man gij zijt, uit uwe ftraflen kunnen wij lecren, hoe zeer gij huichelt, hoe verbaazend uwe boosaardigheid, hoe ontelbaar uwe gruwelen zijn. 6. Uwen medeburger dreef gij heimlijk in zulk eene engte dat hij daardoor genoodzaakt was u zijn beste bezitting tot onderpand te geeven; ongelukkig was hij die u waarlijk iets fchuldig was, bijna naakt uitgefchud, liet gij hen zo veel niet overig, dat hij zijn fchaamle leden konde dekken. 7. Gastvrijheid zo heilig
vs. 6. Hij werd nu zo fVherp als of hij door den duivel aangeblazen wierd, inderdaad hij befchuldigd hem van zulke daaden die hem den eerloosten man van zijn leeftijd maakte, en waar van niemand iu ftaat was
des



Het BOEK
vs. 7. Den motden geen water zelfs toegereikt, Den hongerigen het brood onthouden,
vs. 8. Voor den man van geweld was een akker (ten dienst A
Hen man van aanzien mogt zicb daar op nederzetten: vs. 9. Weduwen zend gij ledig weg;
Der weezen armen verbrijzelde gij, vs. 10. Va„ d,ar xijt f|y „ rontom ftrikken)
^«1» , angst u z, aangevallen heeft,
vs. II. Eene duisternisle overviel u ' EeneJlortregen overdekte tl'. vs. J2. Is dus Elobim niet hoger de hemelen?
Ja Ut] ziet oMr de fterren verheven ooi.
onder ons, gold bij u niets, al verfinagte de reiziger van dorst, geen dronk water was voor hem ten beste; en hoe uitgehongerd ook, van u verkreeg hij niets. 8. Ja gastvrij waait gij voor den geweldenaar , uwe landhoeve was ten besten voor den grooten , en de man van rang door wiens invloed gij veel kondet doen , mogt zijn tent zo lang het hen luste op uw grond opflaan. 9. Schoot een arme weduw op dar gerucht toe , verachtelijk ftiet gij haar uit uwe wooning , en hoe erglistig wist gij der wezen befchermers, of in uw belang overtehaalen, of den invloed te beneemen. 10. Geen wonder dan dat zulk een gevaarlijk man nu omtuind is , geen wonder dat uw geweeten plotfeling ontwaakt, u zo veel angften gebaart heeft. 11. Eene vreeslijke onweders bui, die met ïjslijke verduiftering aankwam, borst op eens uit, een plasregen uit den wolk-breuk ovcrftelpte u. 12. Nu ondervind^ij dat God in verhevenheid alles overtreft, dat Hij hoe hoog de fterren voor ons zijn , nochtans naar beneden ziet, als Hij een blik op hen flaat. 13. Maar helaas gij dagt;
den fehijn van te vinden, dit gaat zeker boven alles. — Ja met het 13. moeren zelfs zijne godsdienftige begrippen Zo eerloos wezen als die der Nimrods voor den Zondvloed.



VAN JOB. Hoofdd. XXII. Iï|
VS. 13. Evenwel dagt gij: wat weet Ehbim hieromtrent i Kau Hij door den donkeren kring doorzien ?
vs. 14. Dikke wolken beletten Hem bet doorzigt,
Al wandelt Hij al door 's hemels kreitzen : VS. 15. Zulks is het pad der oude waereld te volgen,
Dat die boosaards zo lang betraden.
VS. 16. Die voor den tijd ook grijs geworden zijn,
Over hunnen bodem is dien vloed toen gegaan; VS. 17. Zij dorflen tot Ehbim zeggen: wijkt van ons!
Wat kan Scbaddai ons doen :
vs. 18. Hij evenwel had hunne huizen verrijkt,
Docb ik buiver van der boosdoeneren overleg, vs. 10. De braaven zien dit, en zijn blijden,
De oufchuldigcn befpotten hen.
die aflfand, die hoogheid in God, maakt dat zijn invloed op de benede waereld gering is, het is waarfchijnlijk dat de wolken, het gordijn zijn, waar agter wij veilig woonen; 14. Altans zwarte wolken verhinderen hem dan menigmaale, zijn genoegen word daarom ongeftoord door hem in zijne hemelfche wandelingen genooten. 15. Zo denkende, (lelt gij n'w gelijk met hun, wier eeuw door de boosheid vermaard geworden is. 16. En die zich lange in dat kwaad ftooreloos verfterkten, tot dat ze, in den mannelijken leeftijd, reeds de wrange vruchten des verwelkten ouderdoms aten, en op eenmaal heeft de ijslijke vloed weggefp^eld die fnoodaards, die boven alle waereldbewooners fnoevende hunnen maaker durfden verachten ; hoe Hij ook waarfchuwde, het was: bemoei U toch met ons niet, wij kunnen het buiten U wel redden, wij hebben het minfte belang in u Uw Alvermoogen niet, 18. En evenwel was het zeker, dat zij al hun vooifpoed, hunne grootheid aan Hem verplicht waren; fnoode ondankbaarheid, ik grieve zo van u, dat ik uw denkwijze niet verder wil in denken. 19. Eene andere uitkomst wil ik liever béfchóuwen, de Noachs in alles braaf maar befpot, zijndan, wanneer het treurtoneel geëindigd is, regt vergenoegd in de handelwijze der Godheid, de onfchuld zo menigmaal door hun befpot, verfmaaden zulk een



125
Hei* BOEK
vs. 20. (Zeggende:) onze vijand is tocb verdelgd; Het vuur heeft hunne bezittingen verteerd:
VS. 21. Wend u doch tot Hem en verzeen u; Dat zal of nieuws u het goede geeven.
vs. 22. Onrfang eerbiedig bet bevel Zijns monds ,
Bewaart zijne raadgevingen in uw binnenfle.
vs. 23. Wederkeerendo tot Schaddai, zult gij tfewiV berjleld worden, Het onrecht vérre van uw buis verwijderende,
vs. 24. Zo het goud aft (lof laat leggen,
0/>i/>f goud c«« de kei der beeken,
vs. 25. Dan zal Scbaddaï uw onfcbatbaar goud zijn , En uw allerbest zilver:
beftaan op hun beurt, met aandoening1 van biijdfchap zingen zij : 20. Onze geweldige vervolger is eindlijk roerloos geveld, het blixemVuur van wraake heeft alles, waar op zij zo ftout waren , vernield.
si. Deze fchrjk en troostbeeltenisfen moeten u tot leering dienen, beproef het hoe eer hoe liever om waarlijk vroom te worden , de beledigingen uitgewischt te krijgen, dit, dit alleen is de weg, om weder in eene gezegende ftaat herfteld te worden. 22. Begin daarmede, dat eiken bevel der Godheid door u eerbiedigst ontfangeu worde; nimmer wijken, voor een oogenblik zelfs, zijne hooge vermaaningen niet uit uw geheugen, 23. Dan durf ik u gerust verzekeren, hoe vreemd het mogt luiden, om dat voor het goddelijk vermogen niets beltand is, gij zult weder in alles gelukkig wezen , uwe wooning , nu door rampen omfingeld, zal, als het onrecht verre daar uit verdreven is , vrij zijn. 24. En wen gij u door geen fchatten laat bekooren, maar het goud in zo verre gelijk fchat met het zand, waarop het ligt, en het beste goud gelijk Helt met den kei, dien het ophield bij den waterval. 25. Dan zal de Alyermogenden u meer waard zijn als het zuiverfte goud in overvloed, en bij u meer gelden dan het blanke zilver. 26". Verrukkende ftand in



van JOB. Hoofdd. XXII. 127
VS. 26. Hoe zeer zult gij u dan in Schaddai verlustigen , Hoe blijde zult gij tot Elobim opzien !
vs. 27. Op elk ernftig verzoek van u zal hij u gunftig antwoorden , En de belofte daarbij zult gij altoos kunnen vervullen.
vs. 28. Wat gij befluit, dat zal o«jf wezen;
Want in alle uwe onderneemingen zal voorjpoed zijn.
vs. 29. Inderdaad greotfpreekers worden vernederd ,
Maar laag gevoelenden worden opgeholpen. vs. 30. Dan zou hij redden, die We™ fchuldig was,
Ja hij red als dan dien die zijne handen zuivert,
dien algenoegzaamen u te vermaaken', dan niet met een angstvallig vvanhoopend oog, maar met een vriendelijke, vertrouwlijke blik op God te zien. 27. Zo zult gij nimmer kermend zugten, en vrugteloos; neen, als gij tot meerder aandrang iets daarbij beloofde , nimmer zal het misfen , het genoegen van woord te houden. 28. Alles wel beraaden door u overlegd, flaagt zonder faal, en fchoon minder bedagt mislukt zulks nochtans niets. 29. Aan zulk een uitkomst behoeft niemand te twijfelen; trotsaards, vermetenen , komen wel ten val , gewisfelijk tot hun ondergang, maar de ootmoedige, die in het fbf kruipt, word door de Goddelijke ontferming daar uit opgebeurd. 30. Ja zo mededogend is Hij, dat al is iemand niet vrij van misdaaden, waarom Hij hem billijk onder zijn ftraffende hand konde laaten, dat Hij op oprechte bekeering van fnoodheid hem altijd weder herftellen zal.
Txxiii. hoofdob over het geheel bedaarder , word DEEI" zo bedagtzaam , dat hij in zijne wederleg- vs- ';. Joï
. J 1 antwoordden-
ging zorgvuldig alle nieuwe aanleiding ver- dc> zcide: meid, — hij vervolgt dan dus :
vs. 30. Dit is in den fmaak van Abram omtrent de Sodomieten, &% woorden zijn moeijelijk in de conjlruaie, Moldenhauer, en H. J. Schultens hebben mij op den weg geholpen.



12$
Het BOEK
vs. 2. Nog neemt msn mijne klagte weerfpannigheid,
Schoon mijn fmarte zwaarder is dan mijn gekerm:
VS. 3. E;, merkte ik dat ik Hem ontdekken konde, Ik zou rftf» zelfs tot Zijn ze/e/ doordringen'.
VS. 4. My» Züa.i- hem geheel voof co£«» leggen,
Aan redenen ten mijnen Verdediging zou bet mij niet ontbreken:
VS. 5. Dus zou ik ontdekken, welke oorzaaken Hij W, En bevatten wat Hij re» mijne laste bad.
VS' 6" 5t°u naar zijn onbePerkte magt lia» met mij bandelen, Neen, ik verwagte een gunftig deelneemen.
vs. 7. £ü» oprechte zou zijn gerechten zaak bepieiten,
Geen wonder, als ik voor altoos van mijn rechter vrij erkend tuierde,
2. Zoo ik mijn vorig klaagen al weder hernieuwde , zou men dit moogelijk hardnekkige opftand noemen ; fchoon het zeker is, datze naar evenredigheid van mijn toeftand beneden de oorzaak is. 3. Maar ik gevoel tans iets, dat mij boven alles treft, mogt ik de gelegenheid ontdekken om de tegenwoordigheid van Hem' te hebben , dien ik wel eens gunftig ondervond; hoe achtbaar zijn Majefteit mij is, mij dunkt ik zoud zelfs tot Zijn richtcrlijke zetel durven verfchijnen, 4. Op dat gezicht mag een veinzaard huiveren, maar mijne vrijmoedigheid zou daardoor gefterkt, mij befpraakter maaken ; ik ben niet bekommerd, dat ik in mijne verdediging ftamelen zoude. 5. En al ontdekte ik niet meer dan de waare oorzaak van mijn toeftand, dat zou mij verligten; gewoon op mij zeiven te letten, zou ik de bewijzen tot mijn bezwaar, zeer wel kunnen nagaan. 6. Ik verwagt niet , zo als het wel eens onder menfchen gaat , dat overmacht hier beflisfen zoude; in het overweegen van mijne verdediging zou altoos de menfëhenHefde heerfchen. 7. Verrukkend gedagt! deonfchuld, voor het oog des doorzichtigen Gods, alles openleggend — geen oogenblik verwondering, als ik met den zegenpraal de waarheid mij voor altoos ontflagen zag. S. Tot nog toe is al mijn poogen te vergeefs, tot



van JOB. Ho 0 FDD. XXIII.
VS. 8. Ziet, tot nog toe is mijn flreven voorwaards , zonder Htm te vinden z lerugdemzende, ontdek ik ook niets van Hem.
Vs. 9. Ter (linkerhand worftclende, o«»rf ik f«» tanbltk w» Hem, ■rfa» ae rechterhand zie ik altans niets va» Hem.
VS. 10. Den weg dien ik bewandel, kent Hij tvtnvttl,
Hij beproeve mij, ais zuiver goud zal «e uitkomst zijn.
VS. II. Op Zijn baan hebben miine voeten z/ci beftendig bewoceen Zijn weg (heb ik) zorgvuldig zonder afwijkingWtó*»
VS. 12. i)e bevelen Zijn's mond nimmer ter zijde gejleld De aandrang zijner redenen in mijn ƒ gelegd:'
vs. 13. Maar tegen Hem sa// nftrjr /e aVwa.' Wat ƒƒ«« behaagt, voert Hij »//.
zulk eene ontmoeting: 's morgens mag ik daar aan reeds denken, het is toch vragteloos ; en 's avonds afgemarteld maar in mij zeiven daalen, de avündfehemeringen voeren mets van dat verlangde aan. 9. In de woelingen van den middernagt, anders de tijd van fombre ftilte en ontdekking, verfcliijnt geen eene lichtftraal; en op den vollen middag is altans geen fchijn van het verlangde te ontdekken. 10. Troosteloos ben ik evenwel niet, hoewel Hij mij onzigtbaar is, ben ik het voor Hem niet, opmerkende op mijne gedragingen is en blijft Hij, en hoe zwaar de beproevingen ook zijn , onvervalscht en gered zal ik 'er toch af koomen. n. Hoe onzienlijk, hoe onbekend Hij mij is, ik volgde zuiver, met mijne voetftappen, den gebaanden weg zo zorgvuldig, dat ik niet dagt om mij op zij-wegen tot verkorting te begeeven. 12. En wat men mij ook verwijten mag, dat weet ik; om miine neigingen te volgen, gaf ik nimmer aan zijne Godfprake cenefwenk, neen, altoos zonk Zijn bevel mij diep in het hart, en behield den voorkeur:
13. Hoe troostrijk dit alles is, het verandert nochtans mijn ftand niet, en ik kan daar ook niets aan doen, — hooger kan ik niet, onverhinderd doet iiij daarom, zonder iemand te ontzien, het geen Hij wil. 14. Wat Hij mij VI. Deel, ï



i3o Het BOEK
VS. 14. Hierom zal Hij uitvoeren wat Hij mij toegcdagt leeft,
Diergelijke beramingen zijn Hem meer moegelijk. VS. 15. Dit maakt mij voor Zijne tegenviooriigheid beangfllgd,
lk ben in het onzekere en daarom febroom ik Hem; VS. 16. Het is tocb Ehbim die mijn hart fmeit,
Het is Scbaddai die mij van febrik builen mij zeiven bragt. VS. 17. Uitgedelgd ben ik nog niet, fchoon het donker om mij viaard,
En mijne uitzigten met donkerheid omhuld zijn.
nog verder wil doen ondervinden, moet ik afwagten; een aantal van overleggingen, voor ons zo geheel onbekend en onzeker, zijn 'er in Zijn beftuur, ontelbaar zelfs. 15. In die onzekerheid omtrent het toekomftige leevende, is het geen wonder, indien ik vervaard wierd, meer bewijzen van Zijn Alvermogende kragt ziende naderen; ik weet niet wat daar op volgen zal, en dat maakt mij fchuuw, 16. Het was toch geen grootfpreekend mensch, maar God zelv', die mijn mannen-moed geheel ter neer floeg; het was Zijn alvermogende ftraf-hand, die mij gansch en al onmagtig en roerloos maakte. 17. Dit alleen is nog eene flikkering: opeengepakte wolken , enkel donderbuien zijn anders rondom mij, en blijven woeden, nog ben ik verfchoond, en alfchoon het onweder nog geen fchijn vertoont van zich te zullen uitfpannen, zo is de fluier des doods mij noch niet op het gezicht gelegd.
XXIV. HOOFDDEEL.
VS. I. Zou Scbaddai de tijden zijner wrake verbergen ?
Zouden zij die Hem kennen, dan die niet voorzien?
ij is het zeker dat de Alvermoogende zo handeld, dat Hij zijne gerichts-oeffeningen wel eens verfchuift, de tijd daarvan voor onze waarneemingen verbergt , zo dat eerbiedige vereerders der Godheid den triumf over der bozen ondergang niet vinden; hoe veel voorbeelden kunnen dit ftaaven. 2. Wat ondervinden gewel-
vs. 1. Dit vers is zeer moeijelijk en al veranderd men de leczing daa; is gewoone fout ons onzeker laai, ü: ben nog niet voldaan.



van JOB. Hoofdd. XXIV. 131
vs. 2. Men tast landpaalen aan ,
De kudden rovende, weid men ze gerust, vs. 3. Der weezen ezel drijft men weg,
Der weduwen os neemt men te pand: vs. 4. Nootdiul'tigcn doet men van den weg wijken ^
De weerlooste» in bet land zijn genoodzaakt zich fchuil te bcuden ; vs. 5. Als woud-ezelen in de woestenijen leeven zij,
Vroeg uit op roof, als hun taak;
Een dorre oort voedzel voor zlcb ,
En voor bun kroost leverende. V3. 6. Op het veld maaien ze floppels,
En gaan op de wijngaarden der geweldenaaren de nalezing doelt. vs. 7. Naakt flapen zij zonder kleedereu,
Zonder overdek tegen de koude; ,
denaaren , die Hout genoeg zijn het erf - landgoed van hunne medeburger aantevallen, die den beste fchat het vee rooven, en origeftoord daarvan hét vrucht - gebruik hebben, 3. De medelijdenswaardigfte voorwerpen worden door hun niet ontzien , ouderlooze kinderen van hunnen eenigen werk-ezel te berooven , of der weduwe ploeg -o5 van haar klein ftukje gronds voor geleende leevensmiddeleii te neemen , ontziet men zich niet. 4. Behoeftige lieden moeten altoos voor hun ruim baan maaken ; zij kunnen hun gezigt niet verdraagën ; voor den wecrloosten blijft niets dan in een hoek bij den anderen hun tijrannij te ontvlugten. 5. Schuuw als woud-ezels der onbezogftc oorden, durven zij niet uit hun fchuilhoek koomen; in den prilfte morgen, walmeer nog geen mensch op weg is, zoeken zij in de zandige vlakte om leevensmiddelen , zo wel voor zich zeiven als voor hun ongelukkig hongerig gezin; 6. Dan durven zij nog op de akkers reeds gemaaid, en in de wijnbergen der tijrannen, reeds afgelezen, influipen, of zij voor zich of voorliet weinige vee dat zij hebben , nog eenig voedzel kunnen vinden; 7. Zo fchraal hun voedzel is, even zo is hun dekking, niet minder behoeftig; naauwelijks zo veel om het lijf, dat het hunne fchamele leden dekt, misfen zij daarboven in de koude nagten, waar zij wegens hun kleeding het dubbel noodig hadden, nog overdek. 8. Hoe treurig is hun woqning, daar is zoms Is



*S* Het BOEK
vs. S. De Deftigheid van rle bergen af laaiende maakt hen door nat,
En onbefbut verbergen zij zich in klippen:
VS. 9. Het zuigend kind word van de borst gerukt.
Wat den behoeftigen nog overig was, word als pand genomen; VS. IS. De naakte zond men ongekleed weg,
Uitgehongerde laat men gerven draagen:
VS. II. Tusfehen de olijven moeten zij op bet heetst van den middag werken. Of doritig 111 de wijnpers treeden :
VS. II. Veele lieden mogen om dien fmaad zugtcn, De lijder mag om wraake fclireeuwen; Elobim merkt op bun geklag niet.
VS. 13. Zii zijn van allen licht beroofd,
Bet genot des leevens kennen zii niet eens , Hebben nimmer iets daar van gefmaakt :
geen verblijf wegens de koude dampen der bergen, is hun gewaad vogtig, en zij huiverig, en zijn zoms'al wel te vreeden , zo zij eene droge fpelonk mogen vinden. 9. Anderen nog in de zamenleeving, ondervinden de grootfte ijslijkheden der fchraapzugt; men ontziet zich niet het zuigend kind de moederlijke borst met de vrijheid tevens te berooven , en of de behoeftige iets met eerlijkheid voor zich behouden had, ook dat moeten zij voor des fchraapers veiligheid nog misfen. 10. De fchamele iu hunnen dienst zich begeevend , moet aan het werk, uit hun gezigt zonder hen daarin gemoet te koomen, men laat hun den vollen oost met een ledige maag in de fchuuren brengen, 11. Op het heetst van den middag de olijven zamelen , of amcgtig door hitte den verfrisfehende druif uittrappen. 12. Gevoelige lieden, die opmerkend zijn, moogen overzulk eene handelwijze treuren , zij zijn buiten de gelegenheid meestal om het te hinderen, de elcudeling zelv' in de hoogde fmarten het uitgillen, wie merkt dat de Godheid hunne redding daarom befchikt. 13. Den fchijn van vertroosting blijft hun meestal ontzegt, de algemeenfte zelve , en dat blijft zo zonder de minfte fmaak van iets te moogen hebben , als of het hun voor altoos ontzegt was. 14. Maar on-



van JOB. Hoofdd. XXIV.
133
VS. 14. De» vellen dag ontziet de moordenaar niet,
Hit' durft dan den armen en weerloozen dcoden ,
*sNachts doet hij 't dïets-gotoijzo. VS. IS. Het overfpeelig oog bediend zich van de fchemerins,
Zich vleiende dat niemand bem ontdekken zal ,
Zijn ge/igt is omfluierd door de duisternis, VS. 16. In de middernagt graaft hij in de huizen.
Bij den dag verbergen zij z/cii ,
Het licht worden ze ongewoon: vs. 17. //e* morgen-roorf is hun als de naderende dood;
/Tij»/ «er defcbimmeii der duisternis zijn ze gemeenzaam, VS. 18. ^?/> rtW ee» watervloed worden zij verdelgd,-
Dan verwenfcben zij hun deel op aarde,
En koeren niet meer naar den weg der wijngaarden:
belemmerd is de frioódaard in al zijn doen, bij ontziet niets , zelfs niet in het aanzien van ieder een den bchoeftigcn , den hulpelozen uit den weg te ruimen, of anders indien zi>ne belangen zulks eifchen, dit bui'en het gezigt der menfchen ter fteels te doen. 15. Een ander fpeelt de rol van den gehaaten echtbreker; bij de avondfchemering loert zijn welluftig oog; hij is gewoon zo listig te handelen, dat hij voor geen mislukken vreest; hij weet zich van alle gelegenheid om zich fchuil te houden , meesterlijk te bedienen; 16. Of al verder gaande, weten zij in de huizen ter plaatfe door hen afgeloerd, intebreeken, bij den dag om geen nadenken te geeven hadden zij zich niet vertoond; 17. Aan de gewoone leevenswijze reeds ontwend , is de aanbrekende dag, waar in zij in gevaar kunnen komen om ontdekt te worden, hen afgrijzelijk; ja de nagt hoe verfchrikkelijk voor anderen, is voor hun alleen wellust: iS. Dus naakt hun einde, zonder angst of fmarten, zo al vroegtijdig, dan worden zij als in een watervloed gefmoort, in die weinige oogenblikken zijn ze afkeerig van hi-ince vorige genietingen met eene fKHe woede , en kunnen zich dan niet bedienen van de gewoone middelen , waarin zij hunne vervrolijking zogten. 19. Hoe koel het fneeuwwater ook
vs. 13. ttüe vermalingen hadden dit vers in het verband te onpas gelaten; doch Sc ii nu nii er heeft dit herltcld door cer.e enalogifcbe eenvouwde verualiug, die ik gevolgd heb.
1 3



134
Het BOEK
vs. 10. Zo als droogte en hitte bet Gieeuw water uitdampt, Zo bekoort liet graf" den Jhoodaard te doen.
vs. 20. De baarmoeder vergeet zijner, wormen zijn zijn wellust. Aan bem word niet meer gedagt, Als een boom word doch het onrecht geknakt.
vs. ci. Onvrugtbaare kinderloozen teerde hij af,
De weduwen wierden nimmer door bem goed gedaan.
vs. 22. Maar machtigen bad hij door zijn vermogen op zijn hand;
Hierop is men op bun onderneeming zijn's leeven niet zeker.
vs. c3. Zo lang Elobim hun rust laat, verlaat hij zich op dien Cfcand,') Met verfcboner.de blik ziet Hij op hun.
moogen wezen, het word door de brandende zon evenwel uitgedampt, even zo doet dan het graf hunne verkwikkende ftaat verdwijnen. 20. Ongevoelig is hij dan voor de groote verandering, die hij ondervind ; geen andere voorwerpen van wellust zijn 'er voor hem aan die plaats dan de wormen; de boezem der wellust ftaat voor hem niet meer open; bij wellustige is hij een vinnige boom op eenmaal geveld. 21. Het aandenken aan hem bij de fexe is allen akelig : vrouwen die om onvruchtbaarheid op den duur verftoten waren, mergelden hij verder uit, mishandelde de ti'oostelooze gebrek hebbende weduwen , 22. Niets weerftond hem ook , die in ftaat van vernedering waren , had hij listig door het gezag van anderen gefterkt , zich onderdaanig gemaakt, daarom moest elke onderneeming, zonder met gevaar vermengd te zijn, hem gelukken; 23. God befchikte hun dien ftand, zij erkenden zulks niet, maar bouwden alleen op dat geluk, zo het al nader op 's hemels invloed aankwam, zag men duidelijk dat zij bevrijd bleven. 24. Zo dan in hun genot grijs geworden, ftierven
vs. 18 en 19. Zijn ten uiterfte moeijeliik; Mus. denkt met ftoute poctifche trekken, aan den ftaat des doods, zo ik verder wilde afwijken van de letter zou ik Hufnagei.'s vertaling volgen; het laatfte lid van iR voldoet mij in het geheel niet , maar ik kon het niet beter vinden.



van JOB. Hoofdd. XXIV.
Ï3S
VS. 24. Oud geworden , fterven zij in een oogenblik,
Net merg verdroogd, dan fterven zij met alle anderen,
Als de top v«» een air uitfpringd:
vs. 25. Is het zo niet men overtnige mij van leugen, En weder/egge mijne redenen.
zij zonder merkelijke ziekten, uitgeleefd en dus met weinig gevoel ondergingen zij het lot van alle ftervelingen, en dan nog in 't midden van den fchoonften overvloed als de dikgezwolle ader berst ; 25. Is het zo niet men houde het dan als niet gezegd en toone mij het tegendeel aan.
BXXV. hoofdildad wil met zijn heet gefprek mE '• ^ hierop bewijzen, dat 'er niets meer noodig op antwoordde is tot wederlegging , dan alleen de inhoud van het orakel te herhaalen, dat hij nog met de-. eenige toeeigening dus doet:
VS. 2. Majefteit en ontzag zijn Zijne!
Schoon de vrede in zijn hoog verblijf woont:
VS. 3. Ziine ic/r-henden zijn ontelbaar,
IFaar is iemand die door Zijn luister niet ovirftriomd word,
2. Hoogheid, beftaan en eerbiedenswaardige hoedaanigheden tekenen alleen de Godheid; cn nochtans genieten Zij, die de naaste bij Hem zijn, de diepfte kalmte; 3. Behoefde Hij verdedigers , Zijn heirbende is niet te berekenen : elk wezen Hem onderworpen , want wie word niet door een ftraal van Hem verwarmt: 4. voor zulk een
vs. 24. Was de applicatie van hec Per/isch op het Ilehreenwsch meer bekend, ik zou met Ilgen durven lezen in het laatfte lid: als rofert voor de z'w's hitte; H. J. Schultens was de duidelijkfte , ik heb
hem gevolgd.
t;,'. 2. Ik zou haast in het vermoeden koomen, ais of vil reeds iets van den donder gehoort wjrjrd , welke de Dichter zj meesterlijk op zijn 1 4 tijd



I36
Het BOEK
vs. 4. Geen r-.rnsch kan voor Ehbim zuher zijn 1
Geen vrouwen zoen beeft die reinheid: vs. 5. Da<: is zelfs de maan weg met laar fchiinzeï.
Het üenen-getintel heeft in zijn oog geen zuiverheid: vs. 6. Hoe veel minder de mensch dien worm,
De zoon der aarde, die made.
God kan niemand die zuiverheid hebben, die voor Hem -voldoende is ; geen mensch, naar den loop der natuur geboren, kan daarop eenige aanfpraak maaken: 5. De blanke maan mag in haar ontleend licht eene zuiverheid hebben onder de onzuivere vermengd, zij verdwijnt voor Hem ; fterren mogen als de zuiverde edel - gefteente tintelen, in Zijn onbevlekt oog hebben zij geen goede watering: 6. Waar durft de mensch dan aan denken, als een worm in het verderf leeven de , daar van gevoed wordende; eene maade die bij zijn geboorte reeds zijn natuur -openbaar maakt.
XXVI. HOOFD- T
deel. 1. J ob beantwoordde dit met eene zeer (rmwoordde °* datige rede, die men veeleer uitbreiding dan tjerep, zeggen- wederlegging noemen mag, doch in 't begin fpottend:
vs. e. Hoe, helpt gii den zwakke» man '
En onder/leunt den arm des magteioozen. vs. 3. Hoe , ftuurt gij den man, dien het aan doorzigt ontbreekt:
Dat is nu de zaak in baar volle Hebt te ftellen !
c. Zo mijn vriend! dat is nu met uw gezeldfchap en gefprekken den magteioozen zieken bijgedaan , de verflaauwde verdediging van den afgematten man onderfchraagd, dat mag zelf beleid heeten, 3. Een man die geen doorzicht genoeg heeft, zulks in den mond te leggen , dat is nu in bevallige beknoptheid de zaak in het hellcrfte dachtlicht geplaatst. 4. Maar bedagt gij wel tot
tijd zal doen hooren, en dar Bii.dad dit met her orakel niet zeer gelukkig wil verbinden, waar uit Jobs fj>ottcrnij ontftond.
ts. j. De fchoone Poe.tifhe beelden van dit HoofddeeJ, hee.'t HerKEt Oost. foizij D. 1. toJauz. J30. zeer goedomfluierd.



VAN JOB. H00FDD. XXVI. 337
VS. 4. Wien beboerde die redenen?
En door wiens geest £eM gij dit bijeen gefmeei.
VS. 5- De fcbemerende onderaardfcbe wateren (zijn) als barende , Alle hare inwooners (zien of) al bevende.
vs. 6. De afgrond legt voor Hem o/>e» :
'Er is geen deKzel voor dat verwoestend rijk.
VS. 7. Hij breid de nagt-lemel uit over eene woestenij, De aarde doet Hij aan niets hangen.
vs. 8. Wateren bind Hij ojd in wolken,
Niet ce» (ckeurt 'er door die zwaarte.
VS. 9. Hij houd rfs vloer zijn's troons A/jjf > Hij omhult dien met wolken:
wien die gezegden gericht waren, zo onvatbaar; welk een naam moet hij dragen die u holp om dit zo keurig te verbinden.
5. Doch ik wil ook ernfiig zijn, en om te toonen dat ik iets weet, zal ik met mijn gedagten mij tot den afgrond begeeven , om daar de Almagt der Godheid te zien: de machtigde geesten, bewooners van den onderaardfche vloed, krommen zich op Zijn gezigt als eene barende vrouw , en geen bewooner is 'er in dat onmeetbaar rijk niet voor Hem zidderend. 6. Hoe onnaakbaar die gewesten voor ons zijn , welke ijsiijke deuren, voor Hem is geene omtuining; en dat zo vernielend rijk is voor Hem als of het niet met aarde overdekt was. 7. Wederkeerende tot onze aardbol, vinden wij de helft, reeds zo onmeetbaar voor ons, in haar oppervlak met den vaalen-fluier des nachts omhult, terwijl de andere helft zigtbaar zweeft in onzigtbaare ftromen. 8. Welk een fchat van wateren is 'er in de wolken, als in een ruim linnen kleed bij den anderen gebonden , en daar over hangende, en hoe zwaar geladen, leekt 'er niets uit, 9. Dat plaveizel van zijn hemel-zetel houd Hij alieen zo gefloten , bediend zich van de hoogere wolken als van gordijnen rontom denzelven. 10. Wie anders dan Hij'
I 5



S38
Het BOEK
VS. io. Hij I,ceft den cirkel cm den omtrek der wateren getrokken,
De nette maat van licht en duisternis, VS. li. 'sHemels grondzuilen fcbudden ,
En beeien op Zijn gebiedenden toon. VS. Ii. Door Zijn bevel jlaapt de zee,
Onder Zijn beleid /lilt bij haare verbolgenheid, vs. 13. Door Z\]n geblaas heldert Hij de hemelen op,
Zijn hand vernield den noord-jlang , VS. 14. Dit ziin munt ftaaltjes Zijner verrigtingen ,
Iloe fnel en voorbij gaande is bet geluid bet welk wij horen ,
Wie zou al de kragt van die majestueufe donder kunnen dragen.
heeft dien onmectbaaren kring , de grenzen van haaren loop gemaakt, die tot de juiste maat van licht en duisternisfe verkort en verlengt, n. Schijnbaar rustende op de kruinen der bergen, betekent dit tot zekerheid niets; op zijne loeiende donders immers zidderen zij op hunne :grh>e wortels, en zijn beroerd als een blad. 12. Het is alleen zijn vermoogen, waardoor de oceaan in de ftcrkfte ebbe fchijnt te fluimeren , gansch werkeloos te zijn, en in de hoogfte vloed met verbolgenheid gaande, weet I-lij alleen haar te gebieden: zijt ffil! 13. In den felfien frorm en onweder gebied hij den wind , in de hemel is enkel hellere bedaardheid, de noord-(langen worden door Zijn magt, hoe vervarend ook in hun verfchijnen., weggedreven. 14. Flaauwe omtrekken, niets betekenende trekken Zijner bedrijven! alles is voor ons, als een fchielijk voorbij rollend geluid op den verften afftand; wat zou het zijn als dit alles van nabij kwam , al zijn kracht op eenmaal uitliet, wie zou dat kuhnen wederfiaan ?
vs. 13. Ik ben onzeker, wat door Noord-/langen te verftaan, zec-monfters of met Mus. fterren, dien naam hebbende; het laatfte ftrookt het best in het verband, maar heeft geen gezag uit de oudheid voor zich: — ik heb hier en daar, om meer kragt te geeven aan de uitdrukking, het een cn ander vooronderfteld boven de kundig'icden van 'smans leeftijd; niet om mijn lezer te beduiden dat bij zo dag£, maar om te bewijzen, hoe a&Bgvuldig de woorden gekoren zijn, zo nat ze nieuwere waarneemingen niet te rug (loten.



VAN JOB. HO 0 FDD. XXVII, 139
NXXVIT. u rust de zwakke man eenige oogen- H00iDDEELblikken, om weder met nieuwe kragt en lui- velloigL' zl°a der Item zijne ervaarings-fpreuken optegee- ^^dragên^ ven, en hij laat zich verder dus hooren: dus/prekende:
vs. 2. Bij Elobim die mijn recht 17a».'
Bij Scbaddai die mijn ziel bedroefd heeft! vs. 3. Zo lang mijn adem in mij zijn zal,
Het geblaas van Elobim in mijn neufe, Vs. 4. Zuilen mijne lippen geen onrecht fpreeken,
En mijn tong geen leugen zeggen : VS. 5. Verre is het 'er a/, dat ik u rechtvaardige,
Tot mijn laatjle adembaaling zal ik mijne oprechtheid verdedigen: VS. 6. Aan mijn zuiverheid houd ik onvermoeid vast;
Mijn geweeten veroordeeld gene mijner dagen: VS. 7. Mijne vijand mooge dan een /noodaard zijn ;
Die zich tegen mij verzet, de /huldigen.
2. Bij dien God, die helaas! ditmaal mijn rechtvaardige zaak niet deed gelden , bij dien vermoogenden, die de zoetigheeden mijns leevens zo zeer verbitterd heeft, zweere ik: 3. Dat zo lang mijn fpraak mij niet door bezetheid van borst begeeft, zo lang geen ingetrokke en afgebroke ademhaling mij noch niet overvalt, 4. Zo lang zal ik voortgaan zal, om de regtvaardigheid te verdedigen en het onrecht te verdoemen ; in dat geval wensch ik nimmer door bedriegelijke toegeevenheid de waarheid te verbergen , het ga dan zo het wil : 5. Ligt kunt gij dan begrijpen, dat 'er in mij geene verfchooning van uw gedrag zal plaats grijpen, ten minlte wil ik, zo lang mijn hart klopt, mijn ongeveinsd karakter voorftaan. 6. Onvermoeid-, ja verveelen zal het mij nooit, mijn onberispelijk gedrag verdedigd te hebben, daar ik geen tijdvak in mijn leeven ken, waarover mijn geweten zich bezwaard voelt. 7. Laat dan vrij door regtmaatige gevolgtrekking mijn tegenftrever die fnoden mensch zijn, waar voor men mij houde, laat hij die mij betigt dan voor de gevolgen dier misdaaden moeten boeten.
vs. 7. Hoe delicaat is het gevoel van den grooten man, fchoon een
O os-



14C
Het BOEK
vs. S. War !s des huichelaars uitzlgt, h.e gierig hij ook :vat?
i*n jLhcsr. Elobim kern zelfs zegende. VS. 9. Zal U.Um*z\]* geklag leUenl
•nis benaiunvdheid hem overvalt
vs'I0' Mi %&kr¥*&&"# *«w >•*>».
in alle omjtandigotden Elobim inroepen?
/ rf„„ w,i lk niet veniooktrMa > * W *'
Waarom zW/ gij „ rfas door waan , ,
vs. 13. Df jiortle van fiede mcnrcben door Elobim,
L" nct u'Uced der tijrannen van Scbaddai ontfangen (<V>
8. Hierop indenkende, wagt ik van den veinsaard, hoe gelukkig hij ook was, wat zijn fchraapzugt ook bij een bragt, en hoe zeer de Godheid hen ook fchecu te begunüigen, dat 'er een tijd komt, dat hij komen zal, waarin hij te vergeefs tot God bidden zal , hoe hartelijk dan ook door benauwdheid geprangd ! als alles hen dan ontvalt, $>. Dan zal hij de man niet zijn, die in den Almagtigen zijn vertroosting zal vinden, of die met vrijmoedigheid in allen nood Gods nulpe zal durven inroepen? io. Ik bedenk de ijslijkheid van 'smans wanhoopenden toeftand — liever wil ik volgens de ervaaring in de menschkunde u het Goddelijk beduur ter uwer ieering ontwikkelen; n. Het is verre af dat ik met mijne verdediging een zweem zou willen vertoonen van het Alvermogen der Godheid in Zijn beduur te willen bezwaaren, ï2. Dat ik beweer, is ook uwe oplettcnheid niet ohtvjugt, zoo gij maar onbevooroordeeld denkt, indien gij niet los over die dingen wilt heenen redenen. i3. Het lot van alle fnöode menfchen, zij zijn dan in rang wie ze ook zijn, het lot door God hun toegefchikt, de rcchtmaatige toefchejding voor den geweldenaar door den magtigen, en de onwedetftaanbaare kragt van den Alvermoogcnden is, 14. Dat zij in hunne kin-
Ocsterling in wien de leer van dezen GoV levendig was; hier is eene venvenfching maar hoe veel «rfchild ze van dien , welke BILI AM deed.
I



VAN JOB. Ho 0 FDD. XXVII.
141
TS. 14. Zo butlltl kroost talrijk werd , voor het zwaard;
Zijn nakomeling/hap zal nimmer overvloed hebben.
vs. 15. In de pest zat zijn familie omkoomen , Gene weduwen zuilen ben beweenen.
vs. 16. Hij mooge vrij zo veel zilver als dof bijeen gebragt hebbe, En voorraad van klecderen zo overvloedig als leem:
VS. 17. Schoon door hem bereid zal de braave ze draagen; De onfchuldigen zullen het zilver deelen:
vs. 18. Zijn huis door ben gebouwd is als een motte woning; Even als de hutte van den land-hoeder,
vs. 19. Rijk' ligt hij neder, hem ontbrak niets; Maar opjlaande is 'er niets.
deren meestal de ftraffende hand eerst zien, dan ontbloot zich het richterlijk zwaard eerst, en hunne verdere familie ziet men dan meestal met het gebrek worftelen; 15. Zonder eerlijke begraavenis ziet men zijne familie, als in de pest wegvoeren ; niemand zal 'er overig sblijven van naastbeftaanden die zijn verlies hartelijk betreuren. 16. Stel vrij dat hij in dien ftand zo veel fchatten, als het oeverzand had bijeengebragt, dat hij wegens het groot getal van huisbedienden, de aanzienlijk (te kleerkamer had, wat baat hem dit alles, 17. Eerlijke lieden door hem zo zeer gedrukt , zullen ze verflijten, de braave man zal de erfgenaam zijner opeengeftapelde fchatten wezen: 18. Hoewel gehuisvest, even als het de mot gaat, zo zal zijn wooning ook te gelijk met hem vernield worden: zijn nagt-verblijf flingert zo ligt, hangt zo gevaarlijk, als de tuinmat in het geboomte van den moeshovenier. 19. Verbaazende verandering, toen hij zich ter ruste vleide, baadde hij zich in het ftil genoegen over zijn .rijkdom; met zijn ontwaken is veeltijds alles weg, als door huisbraak hem beroofd; 20. Angften , gewetens -angften, val-
vs. 18. Dit zijn d: hangmatten aan een boom gebonden, om de vrugten 'snagts ie bewaren , die door de minde wind bewogen worden. Mhs.



142 Het BOEK
vs. 10. Verfchrikkingen vattin als vruei-vloeden hem aan t
's Nagts rukt hem ccn wervel-wind weg: vs. si. De vuurige Oostewitid zal hem overvallen,
Hem zeiven uit zijn fiandplaat wegvoeren, vs. 11. Haar aandrang is doch zonder eenige verschoning ,
Al tragt hij baar geweld te ontvlieden: vs. 23. Onder het handen-geklap ruischt hij voort;
Al zisfende komt bij uit Zijn boek.
Ien dan met een ruifchend geweld op hem aan; of een felle wind, die hij bij de nacht in haar aankomst niet ontwaar wierd, overvalt hem in eens, en ftormt hem weg.ai. Of de vcrfchrikkclijk zuigende pestwind, zonder te waarfchuuwen, overvalt hem zonder den tijd te hebben op den grond te gaan liggen, is hij reeds verflikt; men vind hem zelfs een eindweg voortgezogen door haar geweld, 'er was geen middel tegen te bedenken, haar kragt was onwederflaanlijk: 22. Geen pooging om hem te' doen ontkoomen, zou gelukt hebben; die wind fchijnt het gedrag der leevendigen over zijn verlies natebootzen, 23. Haar geluid is als het handen-geklater van eene blijde menigte: bij nieuwere aanval is het even als of iemand uit een verborgen hoek een fpottend geluid maakte.
XXVIII. HOOFDDEEL.
Vs. t. Wis heeft men voor het zilver een middel gevonden.' En een plaats voor het gefmolten goud:
ï. rva ring en diep doordenken, kan gewis ons tot het genot van de fchoonheeden der natuur brengen; de' ader die het blanke zilver in zich bevat, kan ontdekt en in heur loop gevolgd worden; de plaats waar het fiofgoud, gefmolten, zo glansrijk het meest bij een vloeit. 2. Uit
vs. 22. Het natuurlijkfte Mol den ii au er, die mij het naast bij ge« Volgd is.
vs. 23. Is ftoüt in de gelijkenis, mogelijk zeer fchoon, indien wij meer van dien wind wis:en in hasr geluidmaking. vs. 1 —11. Hier is niets in den text boven de ervaaring der bergwerkkun-



VAN J O B. IIOOFDD. XXVIII.
vs. 2. Ijzer word ook uit losfe aar do gehaald,
En uit fteen koper genomen. VS. 3- Aan de duisternis heeft (de mensch) grenzen gemaakt,
Met naauwkeurigheid doorzoekt hij alles,
Der diepe duisternis do'odsfchaduwe zelve, VS. 4. Aan de voet des bergs houwen zij een beek,
De voet des wandelaars denkt om bem niet;
Ver van de aardbewooners dolen zij af: vs. 5- Uit de aarde van boven mag graan uitfpruiten,
Terwijl onder alles ais door een vuur doorwoelt word: VS. 6. Daar is de plaats der Saphijr-fteenen,
Doorfpikkeld met goud:
moer-gronden mag men door konst het harde ijzer-arts haaien; uit kïippige brokken de koper-arts ter finelting. 3. De vernuftige mensch heeft zelfs de ondcraardfche holen, die nimmer ligt zagen, beperkt door het konstlicht; zo dat hij behoorlijk zien kan, welke rijkdommen zij in zich bevat; hierin gaat hij zo ver, dat hij zoms tot de diepfte afgrond daalt, naastbij tot aan de grenzen van het doodenrijk zelfs. 4. Tot zijn oogmerk wist hij zoms in een berg het water door een nieuwe beek te ontlasten, voert dat uit onder den grond, terwijl hij die den berg beklouterd aan niets minder dan aan menfchen onder zich denkt; hij werkt intusfehen voort, en graaft al dieper en verder van de bewoonde aarde af. 5. Niemand zou zelfs hier van het vermoeden hebben, daar de berg van boven dikwils pronkt met het fchoonfte graan, word haar ingewand inwendig van den mensch doorwoeld. 6. In de granietfteenen van dien oort vind hij dan menigmale de blaauwe lazuur-fteen, door de nabijheid van zwavel-aderen zo konftig met goudvlakken bezaaid. 7. Ondcraardfche ho-
fcunde van dien tijd gaande, 't zijn meestal poëtifche fchoonheden, cn geenzins natuurkundige trekken.
vs. 4. Dit vers is zeer moeijelijk, veele taalkundigen hebben daar aan gewerkt, veel te ftout; ik beken, daar ik Moldenhauer gedeeltelijk volgde, om de eenvouwigheid, dat de kragt van zeggen dan vrij verflaauwd is, doch ik wist geen getrouwer vertaaling te vinden.



144
Het BOEK
VS. 7. De berg-vngel kent dat pad niet;
Het oog der gier heeft het nimmer gezien: vs. 8. De trotfcbe wottddicrcn hebben 't niet betreden,
Nooit heeft de rappe leeuw daar over geflapt j Vs. 9. Aan de klippige rots flaat bij de hand, En omivoelt de bergen aan den wortel: vs. 10. In den graniet houwt hij watergoten;
Zijn oog ontdekt het kostbaare. VS. II. De beek bind hij in baar loop naauivkeurig op}
Op dat ze bloot geve 't geen baar bodem bedekte , VS. 12. Laat de wijsheid zich zo vinden?
Is zo de plaats van bet beleid? VS. 13. Haar zetel weet de mensch niet,
ln de woelingen van het leeven word ze niet gevonden.
kn, waar de vogel, de natuurlijke bewoner der bergen, nog nimmer zich verftoutede intedaalen , waar het doordringend oog van den gier nog nimmer de grond van zag; 8. Waar het onverfchrokkenfte woud-dier nog nimmer een klaauw durfde zetten , de rappe leeuw geene fprongen waagde. 9. Daar flaat de mensch met een noeste vlijt door de klippige rots heenen, dringt door tot het diepfte der grijzen gebergten. 10. Wat hem in den weg ftaat, weet hij aftewenden, al graavende door water - aders belemmerd, ontziet hij zich niet een voor in den harden fteen uitteholen om het afteleiden, en zo onbelemmerd de bedding natezien, of 'er het gewenfte in mogt verholen leggen. 11. Is hem in de onderaardfche waereld een beek in den weg, om zijn oogmerk te bereiken, heeft hij 't middel gevonden die aftetappen, zo afteleiden, dat naauwlijks een druppel meer doorzeipele, en zo vind hij uit wat hare bedding in zich verzameld had. 12. Dit alles hoe moeijelijk het is, was door ervaaring, door beleid uittevorfchen, maar de hooge wijsheid die den geest verfierd, het beleid het geen het hart regeert, waar is dat cdelgefteente, waar die kostelijke mijn te vinden? 13. Helaasl haar recht - verblijf kan de kortzigtige mensch niet uitvinden, en wat de aardbewooners ook woelen en graven moogen, nimmer word die mijn geopend. 14. Men be-



van JOB. IIOOFDD. XXVIII.
J45
vs. 14. De zee roept: in.mij is ze niet!
De afgrond: bij mij woont ze niet! vs. 15. /^tft»" goud kan ze niet bekomen ,
En met zilver 1» gewigt niet verruild worden, vs. 16. Tegen 0;*i/Vj goud kan ze niet ingeruild worden,
Nog voor den kostelijken 0«/.v of Sapbir. vs. 17. Goud Kristal kan met baar niet cm «> waarde twisten,
Voor ieji bewerkt goud is ze niet te verwisfelen , vs. 18. Aan Koraal en Paar! valt niet te denken ,
■ ÜPaf is de fnoer der Robijnen bij die der wijsheid ?
hoeft de zee niet te bevaaren om ze optezoeken; 'dé eerfte ervaaring in bare wérkinge zal ons leeren , dat men ze daar niet moet wagten, de diepfte afgrond zal u rasch. verzekeren, dat zij hem onbekend is; 15. Nog veel minder is ze te koopen; voor het beste ftofgottd kan 'ié niet verruild worden ; nog veel minder voor zilver , hoe aanmerkelijk deszelfs gewicht ook moge wezen; 16. Ophirs goud moogen wij boven alles, wat kostbaar is, de voorkeur geeven, men kan dit niet hefteden om haar te verkrijgen; al voegt men 'er de rosfe doorfchijnende Onix bij, ja de hemels -blaauwe Saphier. 17. Goudglas, mag wegens haare zeldzaamheid bijna onwaardeerbaar zijn, zij is 'er niet voor interuilen, cn de konst van" bearbeiding mag aan het goud eene nieuwe waarde gcgeeven hebben, de inkoop van wijsheid valt evenwel in het onmoogelijke; 18. Met hoe veel moeite men ook bezitter van het koraal en paarl mooge geworden zijn, men kan Ze niet afzetten, om haar te bezitten, haar konffige fnoer is zo fchoon, dat die der Robijnen bij haar gansch haar waarde verliest. 19. De beste Topaas hoe heller in wa-
vs. 17. Wat dit goudglas zij weet ik niet; Mus. denkt aan glas waar in druppen goud door de konst gebragt zijn, dit (leunt op de vroege uitvinding van het glas in Pboenicien, eene Berke vooronderilelling, ik wil liever niets bepaalen.
ft. 18. Hier heb ik SchroSdf. r en Schultens gevolgd. Niïburh denkt aan roode koraalen in zekere groene (leen, doch geeft geen gronden tot bewijs.
VI. Deel. K



146
Het BOEK
VS. 19. Ciifcbmfs Topaas is haar niet gelijk te ftellen, Het zuiverfte goud bij baar niet te fchatten.
VS. 10. Maar wijsheid waar is ze te baaien?
Waar is de woonplaats van bet beleid?
vs. li. Verholen is ze voor alle aardblwoenerett, Voor 'shemels gevogelte is ze onbekend.
VS. 22. Vernietiging en dood betuigen :
Dit hebben onze ooren op een verre afftand van haar vernemen.
vs. 23. Elobim kent haar weg,
Hij alleen kent dien oort.
VS. 24. Hij alleen blikt tot aan 'swaerelds eindpaalen , Overziet alles, wat beneden den hemel is:
tering, het goud met de grootfte zorgvuldigheid gezuiverd, kan ze u nimmer befchikken. 20. Neen wijsheid, de edelfte fteen der wijzen, kan niet door konst gezogt worden, nimmer kan de zitplaats van het edele doorzicht uagefpeurt worden. 21. Hier is alles vrugteloos, de flikkerende hoop in alle flervelingen word door de ervaaring hieromtrent verdoofd, de hooge lucht, voor haar bewoners en niet voor ons toegangelijk, zal ze in haar kreits niet vinden. 22. Noch op noch boven de aarde, noch minder dan onder de aarden; verrotting', beftendige affcheiding , de plaats der ftille afzondering , waar het diepst nadenken wonen konde, zal op zijn best ons zo veel leeren, dat wij befluiten kunnen, waar hare nabuurfciiap is, 23. Betuigende, het is God alleen die de toegangen kent, welke tot haar wooning leid, waar zij werkt, en geen wonder! 24. Dat oog alleen is het, dat met eenen blik het geheel van onze onbegrensde aardbodem overziet, en den gaufchen cirkel onder den blauwen boog eenmaal doorloopt. 25. En dat niet alleen met een befchou-
vs. 21. Veel te ftout is Mus. hier aan vogelen te denken die voor» fpellings-konst zouden bezitten naar de mening van zommigen, dit denkbeeld is onnatuurlijk en naar alle waarfchijnlijkheid in de oorfprong van de vertelling nog daarenboven valsch.



van JOB. Hoofdd. XXVIII. x47
TS. 25. Om den wind baar bepaalde kragt te geeven, En de oen»»--wateren haare beperkte zwaarte,
TS. 26. Den regen een geregelde orde te befchikken , Den weg voor het vuur des donders ,
TS. 27. Toen bezag Hii haar, berekende ze, Slierde ze en peilde haar,
TS. 28. Den mensch openbaarde Hij i eerbied vtor Jthovah ÏS (uk) Wijsheid, En van het hozen te wijken is uw beleid.
wend nieuwsgierig joog, maar om de ganfche natuur te ftuuren, dan door de winden hare ftreeken, of wisfelende kragten te bezorgen, dan aan de wolken om haar bepaalde zwaarte te fluiten. 26. Dan door de moesfons regen in behoorlijke maat aanhoudend uittelaaten, dan om den kronkelende blixem in haar voor ons ongeregelde loop te ftuuren. 27. Bij zulk een gelegenheid bezoekt de Godheid de wijsheid, beziet haar waarde, füert het beleid, en wikt haar vermogen. 28. Te vergeefs is ze dan het voorwerp onzer befchouwing, nafpeuring; maar de hooge Godheid heeft ons door eene zuivere verlichting zö veel geleerd, dat de wijsheid die wij zoeken moeten, egte Godsdienftigheid omtrent het eenig wezen is, en dat het beleid heur zitplaats in ons hart neemt, wen wij alle af« Wijkingen van dien eerbied ten hoogfte fchuwen.
Jxxk. hoofdoe naar een wijl gezwegen te heb- wel. ben, niet bemerkende dat 'er iemand was die verl'0ig/s' iy* zich tot fpreeken bereidde ; vervolgde daar- "** op:
VS. 2. Och, beleefde ik vorige tijden ,
Dagen, waar in Elobim mij befchufU.
2. Ei kon ik mij met de herinnering tevens mijn genoeglijk leeven weleer wedergeeven, toen de Goddelijke gunfte mij op de inneemenfte wijze toelachte, en mij zo zorgvuldig in den ftand behield. 3. Toen was het ge-
EL»



14S
Het BOEK
vs. 3. Toen Zijn lamp boven mijn hoofd fcheens Bij Zijn licln de duisternis doorwandelde,
VS. 4. In de daien van mijn levens-riipbeid,
Toen Elohims vertrouwlijkbeid mijne tente (bekotlde.")
VS. 5. Toen Sc'addai altoos op mijne was,
Als ik mij >"« £/•;'»£ mijner kinderen bevond;
VS. 6. Toen ik mijn voetzolen in boter-we/i wiesch, De rots era beek olie leverde.
VS. 7. Toen ik naar (rads poort 'ratf,
Om mijn zetel op de markt inteneemen :
duurig feest in mijne wooning, 't was Zijne weldaadigheid die geftaag nieuw voedzel aan mijne geneugten gaf; ik was toen ook zo gerust, dat ik ongeftoord door dreigende gevaren onbelemmerd mijn plicht volgde. 4. Vooral in die milde herfst mijns leevens, welke de fchoonlle voldraage vruchten gaf; behoorlijke tijden die mij en mijn gezin, als Onder het verhemelte van den Goddelijken troon, veilig en gemeenzaam deed nederzitten. 5. 6 Toen was de alvermogende uitdeeler der voorrechten mij zo genegen, dat alles mij toelachte, en achting en liefde mijner kinderen , bij alle gelegenheeden daar van de wederkeerende invloed gaf. 6. Dagen van zo veel genoegen, dat op vermoeijing mij de dierbaarfte voortbrengezclen mijner kudde, tot alle verkwikking moeste dienen , de klippigfte ftreeken mijner landerijen mij Lal den overvloed van fmakelijken olie leverden. 7. Dagen van achting, luste het mij ftedewaarts te gaan, dan was ik de algemecne bewondering van elk een , naauwlijks ter poorte ingetreeden, vond ik op de markt het tapijt gefprijd en mij de eerwaardigfte zitplaats ingerüimt. 8. De kring van omfLan-
vs. 3. In de avond-partijen zijn de lampen het vervrolijkende fieraad der vertrekken.
vs. 6. Men klaagt algemeen over het onnatuurlijke van dit zinnebeeld, doch ik geloof dat een voetbad van zoete room izoms de veriwikkclijkfte en verzagtenfte medicijn in dien oort wss, tot nut en aangenaamheid tevens.



van JOB. Hoofdd. XXIX.
149
VS. 8. Jonge lieden mij ziende weken te rug,
Grijsaarts rezen op en (tonden eerbiedig:
vs. o. Hewintmannen zwegen tnen,
En lagen de hand op den mond.
vs. 10. 'sRaadgevers ftcra hield zich in, ( o/ <fc tong aan ie; gehemelte kleefde.
vs. 11. E k oor het weüt mii hoorde prees mij gelukkig,
£tt oog , dat mij zag, verlangde mij w»'r f« z/'»."
VS. 12. Den elendeling k/aageude , redde ik;
D^n wees van huiper ontblood (onderfleunde ik.)
ders was niet minder aantr'eklijk: jonge lieden reeds door hunne begaafdheeden in achting deinsden te rug, als of zij zich aan mijn beproefd oog niet dórffén vertoonengrijsaards, anders volks-vraagbaken, waren eenpaarig in de nedrigfte hou.iing vervvelkoomcnde. 9. De ftedelijke overheeden in gewigtige gevallen mij hoorende, voegden op mijn ad\ies 'er nimmer iets bij, als het eerbiedigde teken van goedkeuring: 10. Zij, die in de gewigtigfte beramingen het vertrouwen der burgerij hadden, en die naar hun hand Huurden, repte niets van hunne inzigten : mijne achtbaarheid was genoeg om hen een bedeesd ftilzwifgeri opteleggen, ii'. Algemeen was die achting! ik herinner mij nog als ik mijn advies geëindigd had, hoe algemeen de bewondering dan was; elks mond gaf een zegenwensen ten bewijze van zijne innige goedkeuring, ik behoefde mij maar eenmaal aan iemand vertoond te hebben, om hem te doen haaken , om nogmaals dat geluk te hebben, 12. Geen zweem van laffe vleierij was hierin te zien, neen, geen grooten ontzag ik als een gedrukte mijn hulp noodig had, die een magtig befebermer behoefde vond dien altoos in mij. 13. Wat al toejuiching! welke harte-
rj. 11. Reiske zal voor de vertaling van dit tweede lid de bes.te beT grijzen gqeven.
K 3



i5o Het BOEK
VS. 13. Ds zegeningen van ie reddtloosten rusteden op mij.
Het hart der weduwen toni over mij innig vernoegd. vs. 14. Kleede ik mii in rechtvaardigheid, zij paste mij,
Mijn vonnis Jlrekte mij ten vormelijke mantel en tulband, VS. 15. Den blinden verjlrekte ik tot oogen,
Den kreupelen tot voeten, vs. 16. Den behoeftigen was ik een vader,
Het belang van den vreemdeling beoordeelde ik fcberp. VS. 17. De jlag-imiin der geweldenaaren verbrak ik;
Rukte zo den roof uit hunne tanden. y5. 18. Ik vleide mij : aan de plaats mijner geboorte zal ik Jlerven,
Na opeengepakte dagen als het oet>»r-zand.
Jijke dankzegging heb ik genoten van hun, die uit het pnvermijdelijkile verderf door mij gered waren; hoe menig troosteloze weduw lag den glans van vergenoegen als de fpiegel van het hart op het gelaat. 14. Geen verbeelding, woeste volksachting was het; rechtvaardigheid in mijn doen, ftond mij zo wel als een kleed , dat zich naar het lichaam natuurlijk plooit, en niet de praal van den mantel of tulband, maar mijn billijke uiifpraak bezorgde mij den diepften eerbied. 15. Algemeen was de invloed, daar; ik mij aan niemand onttrok, menfchen wien het aan doorzigt ontbrak omftraalde ik met mijn beproefd licht, zwakke lieden, onderfchepte ik jn hunne bedrijven, zo dat zij merkelijke misftappen ontgingen; 16. Behoeftigen konden, op mijne weldaadigheid, maar daarenboven op een vaderlijkhart daar onder rekenen; bevrijd van nationaale vooroordeelen, ftond ik ten llerkfte op de rechten, die de natuur-wet aan den vreemdeling toegewezen had. 17. ZeLden, nimmer kwam ik met mijn hulp te laat, hoe menigmale heb ik de geweldigfte middelen, waar van zich de onderdrukker bediende, voor altoos werkeloos gemaakt5 ik rusre niet voor dat ik den prooi van hun tijrannij hen onttrekt en in veiligheid gebragt had. 18. Niet on-i gegrond dagt ik, ik zal zo geëerbiedigd in mijn Vaderland onder mijn naastbeftaanden, eindelijk afgeleefd , fterven, onder het genot van zegeningen , die als 't oeverzand fteeds ongevoelig aanwasichem 30. Niet ongegrond, want-



VAN JOB. Hoofdd. XXIX. l$t
rs. 19. Mijn wortel reikte ook tot aan de leek, Dauw levogtigde mijne takken;
VS. 20. Mijn kraclt werd ver jeugd:
Als een boog zich in mijn hand berjlellenie.
VS. SI. Elk hoorde mij aan, met geduld,
En vond ziel door mijne gefprekken verkwikt,
vs. 22. Naar mijn woord fpraken zij niet weder; En mijne rede drupte op hen.
vs. 23. Men wagte op mij als na de lente regen,
Met geopende monden naar den zwellende «'gjjf-reiren.
VS. 24. Hen vriendelijk toelagchende dorst men naauwlijks dat geloven,* Mijn gelaat maakte niemand neerftagtig.
VS. 25. Verkoos ik hun raad, dan zat ik aan bet hoofd, Was als een Vorst onder zijne foldaaten. Doch zo dan als die neergelegene verkwikt,
mijn ftand was als die van een boom, die de felfte hitte en droogte niet kan fchaaden , daar de wortels uit eene voorbijvlietende beek voedzel zuigden en mijn uitgebreide kroon de verfrisfchende uachtpaaiien droeg. 20. liet was als of elke verrigting mij weder nieuwe kragten gaf, mijn pezen en zenuwen door ouderdom drammende, fpanden zich weder bij elke daad , met het gewenschte gevolg. 21. Tegenftand had ik ook niet, waardoor ik verzwakken konde, nimmer hoorde men mij met eene inwendige tegenzin , in tegendeel elk voelde de verkwikkende invloed mijner redevoeringen. 23. Begon ik, dan was elks hart als de gezaaide gronden in de lente, naar regen tot ontkieming verlangende , en hoe langer ik fprak, de monden waren dan als de koorn-airen, die op de laatfte zwelling tot rijpen wagtede. 24. Mijn vrieudfehap was elk een dierbaar, mijn vriendelijke lach maakte elk zo verrukt , dat hij zich naauwelijks met dat geluk dorst vleien, ik had ook geen aanleiding om verftoord te zijn, en met die houding dan iemand te bedroeven. 25. Ongemaakt, onbelemmerd leefde ik in dien ftand, zelfs in de burgermaatfehappij liet ik het mij welgevallen hun met mijn raad te dienen, ik werd met blijdfehap tot hun Emir verkoren — men eerbiedigde mij zorgvuldig even als de Vorst onder zijn lijfwagr,
K4



Het BOEK
maar nimmer had ik dat verfchriküjk aanzien des krijgsplans , wel van eenen menfehenvriend, die den moedeloosten zeiven txagt optebeuren.
XXX. HOOFDDEEL.
vs. i. J«"gere dan ik fretten nu openlijk met mij,
Wier ouderen ik met der kudde «-^/-honden zou gelijk gefteld hebben. VS. 1. Geen meerder nut bad ik van bun dienst,
■ Het was als of de kragt des leevens in hun gebluscbt was.
vs. 3- In gebrek en honger, verlaten zwerven zij in iet woeste, Ja in het akelige, dorre en verwoeste.
vs. 4. Zamelende de fcbraale vrugten van den heester, Zich met de geniste wortel geneerende;
, V.i anderde tijden! door ramp op ramp be-, ftormd, met gebroken krachten hebben mij daarenboven jongere lieden tot het voorwerp van fchimp gemaakt, en wel zulken , wier ouders ik in mijn bloei nauwlijks het bewind over mijn fchuts - honden zou gegeven hebben; 2. In hunne, beste leeftijd zelfs onvatbaar, zo traag zo magteloos iii hun doen als afgewerkte grijsaards. 3. Een gellagt dat gewoon is aan een zwervend leeven, uitgeteerd van alles , hun kost in onbewoonde oorden te zoeken ; in oorden die eene dooufche fomberheid door de ftroperijen hebben, waarom zij ook gansch verlaten zijn. 4. Die meestal leeven van de bittere peul, die ze aan de firuiken vinden, of kouwen gretig de gegrave wortel tot flilling van hun honger. 5. De zamenleeving wegens fchimp eu
vs. 1. Dit tweede lid verre afwijkende van het gewoone, is door NanNinga analogice geftaafd in Disf.
vs. 4. Forskall heeft in dit vak iets bepaald dat voldoet, melochia bjlj de Arabieren melachit is de eerfte , de andere is de meer bekende geniste wortel, bij de Arabieren onder den naam van vetam overvloedig bekend.



VAN JOB. IioOFDD. XXX. t&
TS. 5. Uit de gezelfcbappen voor altoos verdreven,
Een pfcbrcèuw als omtrent een dief op de eerfte ontdekking,
VS. 6. Zo woonen ze in de fchuilplaatfen der valeien, In de holen der hoornen of (t&en-klippep.
VS. 7. Maaken een (ezels-) geluid tusfehen het kreupelhout, Of onder de netelen waar zij zich vermengen , .
ys. 8. Als een dom kroost, eerlooze kinderen, Waren zij uit de zamenleving gefloten ,
VS. 9. Zulken verlirek ik nu ten fpot, Tot een febimpend vermaak.
Vs. 10. Afkeer maakt ia» niet alleen febumv van mij,
Maar zij ontzien zich niet 1» mijne tegenwoordigheid te fpuwen.
verfmading fchuvvende , want men behandelde hun op de eerfte ontmoeting, als een betrapte dief door het gemeen. 6. Moerasfige bosfehaadjes, kundige uitgehoolde tronken, onnaakbare rots - holen, zijn hunne beftendige woonplaatzen. 7. Ontwend aan de zamenleeving z>ijn ze gansch fchuuw, de reiziger merkt zoms iets van hun uit het digst van het korte hout, van tusfehen hoog opgefchoten on-; kruid, verneemt men zoms zo veel, dat men de dierlijkheid hunner driften daar uit opmaken kan: 8. Dit zijn de nakomelingen van een woest eerloos volk, niet minder ontaard door hunne wijze van leeven, en daarom met zeer veel reden uit de befchaafde zamenleving verbannen. 9. Dat zulk zoort van lieden zich ten mijnen koste vrolijk maaken, al hunne ruwe geestigheid om mij te beledigen, verfpillen, is mij ondraagelijk. 10. Het is evenwel zo, op hun beurt ontwijken zij mij als het onreinfte af-, fchuwlijkfte mensch, of blijven zij al ftaan, het is dan qm hunne ruwe uitjouwing mij te doen hooren, 11. Ze-
vs. 6. Jors doelt naar aiien fchijn op de Troglodieten die bijni als de dieren leefden, waarom hij in de tekening omtrent hun zo uitvoerig is, kan niet wel opgegeeven worden, het raakt zeker zijne vrienden of een Tan liun, die hij daarmede fteekt.
K 5



Het BOEK
VS. II. Mijn waarde is weg! ik ben diep vernederd'
Hierom durven zij den breidel in mijne tegenwoordigheid afwerpen. VS. 12. Aan mijn rechterhand ftaan hunne eerlooze jongens
Stoten mijne voeten van onder mij;
En bereiden mil allerlei fcbadelijke onheilen.
VS. 13. Zo om mm val --bevorderen brecken zij mijn pad af,
D«3rf« hebben zij thans geringe liulp noodig, VS. 14. Als door eene groote fcheur dringen zij in,
£.n komen met den puin aanrollen.
mijn getuk is als een »ei>-/ verdweenen. (wind ,
TS. 16. Hierom fmelte ik in frc«e« weg,
Dagen v«» druk omgrijpen mij geheel:
VS. 17. 'sNagts worden mijne beenderen doorboord £><e mij knagen jlaapen niet, '
ker ik gevoel maar al te wel, dat mijn bedwang kragteloos is, ik ben te laag gezonken, hoe meer ik mijn wil doen gelden, zo veel te eerder ontflaan zij zich van alle onderwerping. «: Aan mijne hoge hand ftaan hunne lompe opgefchoote jongens, zich uit vermaak op {pottende eerbewijzingen toeleggende, om mij plotzcling te doen vallen; vernuftig genoeg zijnze om mij allerlei grievende onaangenaamheden aantedoen. 13. Om mij in mijne tegenwoordige ftaat te belemmeren, mij weerloos te doen vallen, daartoe is tans weinig nodig; dit kunnen zij zonder hulp wel af. 14. Zij kunnen mij zonder veel moeite tans overvallen, ik ben als een wijde fcheur in een zijdmuur, mijn bouwvalligheid begunftigd hen als de aanrollende Henen uit den wand. 15. Alles is verloren, al mijn agtbaarheid is als door een felle orkaan weggerukt, mijn welvaaren is als een nevel door den wind uit elkander gedreven. 16. Dit is het waarom ik in flapelooze nagten mij zeiven in traanen bade, mijne folterende pijnen geeven mij op den dag geene oogenblikken van ftille genoegens. 17. De flapelooze nachten vallen mij nog moeielijker* afgemarteld door de pijnen in mijne leden, en wat rondom mij mag flapen, mijn pijnelljk gevoel lluimert zelfs niet.



van JOB. Hoofdd. XXX. 155
ra. 18. Mijn huid is zelfs door de fmarte veranderd,
Als de Afl/i-kraag van mijn onderkleed mij belemmerd'. VS. 19- Kin heeft mij in den modder ge/loken ,
Als ftof en asfche zelfs zie ik 'er uit: VS. 20. Tot U fchreie ik, maar vrugteloos!
Ik boude aan, maar gij bekt geen oplettenbiid op mij, VS. SI. Als een onverzoenlijk vijand gedraagt gij » omtrent mij:
£» door «e;; geweldigen weeiltand vertoont gij uwen haat, VS. SS. «" rai-wind heft gij mij op,
Gij voert mij op den zeiven , tot dat al mijn vastigblid verdwijnt. VS. S3- > dood zal mij vinden ,
Dat zamel-hais der levendigen.
iS. Verhitting, welke zulke pijnlijke woeling vergezeld maakt mijn huid zelfs ftram, de zwelling maakt het mij moeijelijker als een enge halskraag. 19. En daarbij in de dieplte veragting, mijn roem bemorst, ben ik veragtetijker als de grond waarop ik in diepe fmarte ootmoedig neder zit.
20. Tot u weleer mijn Weldoener! fchreit mijn hart, maar te vergeefs, hoe zeer ik u nakerm, gij houdt mij op eene verre afftand zelfs, 21. Integendeel uw gedrag is als of ik Uwen bitterften vijand ware, en wat ik mag doen om U te gewinnen, ik merk aan den tegenftand dat Uw afkeer nog vermeert. 22. Als in een rukwind heft Gij mij door rampen in de hoogte, Gij kaatst en rolt mij dan voort, tot dat ik allengskens uit malkander gefold ben.
23. Maar wat bij mij nu zeker is, eene zaak ftaat mij altans te wagten — een bezoek van den dood, dit gevoel ik, ja eerlang ben ik in dien wijk der ftille afgefcheidenen, maar hoe ijslijk voor mij in zulke omftandigheden, mijn wensch, mijn hoop is weg, 24. Ik voel nu al te duidelijk, het is beflist; de rukken naar den grafheuvel
■es. 23, 24. Is ten uiterfte moeijelijk bijna mij niet vertaalbaar, in zulke gevallen moet men zich eenige vrijheden veroorloven; de verbeteringen door de beste Uitleggeren hier gemaakt zijn mij te gedrongen, het. naastbij kwam Moldeniiauer.



^ Het BOEK
VS. 24. Onverbiddelijk Jlrekt hij <fe hand reeds uit: ^« vergeefs is ie; gefchréï in «V«a
VS' £» mhn^^/T^0^Sdf "! r'm hu harde neodlot va,, andere»
*-n mijn ziel «■-«/«■, 2„ den druk beloefiigen,
VS. 26. Waarlijk zo op geluk rekenende kwam het ««/«*.
l cht verwagtende omringde mij donkerheid, vs. 27. Radeloos woelt mijn ingewand,
De dagen der benaauwdbeid verrasfcben mij. vs. iü. Verbrand ben ik mMr riïet van de zon
Ik fchreeuw in gezeldfehap bet luide uit. VS. 29. Een gezel van den krokodil,
Een niedg zei »«« «va jongen ftruis. VS. 3«. Mjjn huit h gansch zivart, gefpanne»,
Mijn gebeente is *>/> »n baarafiede uitgebrand.
op mijn gegil, met nieuwe aanftoot mij voortdrijvende maken het mij zeker, - verbidden is 'er niet op L_ heb ik mij zulks tog waardig gemaakt. 25. Hoe menigmalen fchreide mijn hart, zogt ik heul toetebrengen , als iemand eene felle ramp trof, en hielp met een gewonde ziel den beroofden, om zijn leed te verzagten. h6'. Niet ongegrond hoopte ik op zoortgelijke deelneeming in de minfte gevallen , ja dat niet alleen, maar zelfs op vermeerdering van genoegen , op een helderder hemel naar het verdwijnen der onweersbuien, maar helaas, het tegendeel heeft plaats, 27. Inwendig geiroffen zijn mijne ingewanden als een ziedende pot in eene geftadige koking, en voor het vervolg kon ik niets gunftig bemerken , daar ik geltaag door aanvallen van benauwdheid belemmerd wordt sü. Taanig en veibrand zie ik 'er uit, maar helaas, niet door de felle lucht, ook dat genot is mij ontzegt. 29. Zoms kan-ik niet nalaten , in weerwil van het gezeldfehap , het door pijn uittegillen , even als of ik die fprank van' den krokodil geleerd had, en in het gezeldfehap van den gulzige jonge ftruis mijn noodgeluid verkregen had, ik kan mij niet verza ligen in mij zeiven te bezien, 30. Uitgemergelde, verta inde, üramme huid, knokken die door het inwendig vuur alle vastigheid misfen; 31. Ik kan geen



TAN JOB. Hoofdd. XXX. 157
vs, 31. Hierom /peelt mijn harp de doodzang,
Mijn hart blijft op een treurtoon ge/lemd:
ander gezang dan de lijkzang, geen ander muzijk klinkt in mijn ooren dan dat der rouwklagereu bij eene lijkiratie.
xxxi. hoofddeel.
vs. j. Met mijne oogen bad ik zelfs de verbintenis gemaakt, Om geen wellustige blik op een meisje te flaan,
vs. 1. Want wat is dan Elobims toelage uit den hemel. Wat SchaddaVs eri'gocd tan de hoogten.
VS. 3. Verderf voor den verkeerden! Schande voor den wellusteling.
VS. 4. Zag Hii niet mijne wegen,
Telde Hij niet alle mijne treden.
1. Zulk een elendel'ng word nog zo lievig befchuldigd, zo gruuwzaam verdagt, daar ik om de laatfte hand aan mijne verdediging te liggen, mijn braafheid met de gronden waar uit ik werkzaam was, zal ontvouwen. Mijne minne driften waren volkomen onder het bedwang van mijn geest, een eerloze blik op een onbevlekt meisje te flaan dat verfoeide ik: a. En dat niet om bijzonder te zijn voor het oog der menfchen, neen, de bedreigingen der Godheid aangaande het lot der fchuldigen waren mij levendig door de aandacht. 3. En wat al rampen den bevlekten, hoe veel eerloosheid den onreinen op de regtmaatigfte wijze treffen. 4. Zou ik fnood genoeg geweest zijn zulks in 't heimelijk te doen — het was mij onmogelijk, de gedagte wegens Zijn fcherp doorziend oog was mij daartoe veel te levendig; geen daad, geene beweging van ijn hart was 'er die door Hem niet berekend was.
vs. 1. Reiske Conject. in Jolum pag. 117. maakt hier eene zeer geWigtige aanmerking , die ik mijn lezer bidde te overweegen met alle bedaardheid en onpartijdigheid; dit geheele Hoofddeel agt hij misvormd w zijn, hoe dit komt blijft altijd onzeker; op volgende wijze wil hij
zulks



i5S
Het BOEK
VS< 5' 2™ 5k ff* huichelarij mijfchuldig bad gemaakt, Ufjijn bedrog m mijne daden gefpeelt had,
VS. 6. Dat Hij mij „ry inlA naauwkeurigfie weegfchaal tegge .
zal dan zelfs mijne oprechtheid zien. ▼«. 7. i-Faf mijn gang uit den regten Weg gegaan, Had m\)\\ hart mijn oogen gevolgt, Was 'er wat aan mijne handen blijven kleeven. vs. 8. Dat dat vrij een ander eete ie* «W r*tf gezaide;
Dat bet door mij geplantte dan ontworteld worde, vs. o. Was mijn hart vervoerd omtrent gebauwde vrouwen Had ïlc mijn vriends deure beloert.
VS' '°' utir"/r r'7„miin nuisvrouw «/* veragte Jlavin behandelen, naar «/> ief laagftt onteerendl.
5- Heb ik den veinsaard gefpeeld op de boste wijze mij. «er daaden bedekkende, zö als gij denkt, dat vrij de Godheid zelfs dit ten nauwfte ontdekke, ik ben niet bevreesd, voor God zal ik zelfs vroom wezen: 7. Voof Hem betuige ik plegtig en indagende, zoo ik in het algemeen den fchonen weg der deugd ontweek, zoo ik mijdoor mijne zondige togten op den duur heb laten vervoeren, zoo ik in de behandeling van eenes anderen eigendom , mij iets onregtvaardigs toegeëigend hebbe. 8. Gaarne mag ik dan zien, dat niets van mijn eigendom mij* eenig genot verfchaffe ; ik wil 'er mij aan onderwerpen dat het niet alleen mij ontrukt, maar zelfs dat allen fchijn van hertel voor altoos vernietigd worde. 9- Indien het ooit in mijn ziel opkwam, om een gehuuwde vrouw te misleiden, indien ik immer tragte het egte bed van mijnen vriend ter vergelding van zijn vertrouwelijken omgang te bevlekken. i0. Dan mag ik zeer wel dulden, hoe zeer ik anders van deze gedagte gril, dat mijne ei* gene echtgenoote op de veragtelijkte wijze mishandeld, dat ze op het geweldigte zelfs onteerd worde; n. Ik
xulks herfteld hebbe» vs. ,4, 18, ,, 6-i0, w| i3>is_17,
11. 19.



van JOB. Hoofdd. XXXI. 159
VS. O. Altoos waren dit de eerlooste daden, Zelfs bij den Overheden flrafhaar.
vs. 12- Een vuur dat inwreetende alles opteert,
En al mijn geluk tot den wortel zou uitgeroeit hebben.
vs. 13. Had ik de regten miiner jlaven onderdrukt, Of der Jlavinnen zich over mij bezwaarende.
VS. 14. Wat wilde ik dan als Elohim ge/laan had,
Wat ZOU ik op Zijn onderzoek geantwoord hebben?
VS. 15. Die mij frmeerde in den baarmoeder, deed het hen ook, Eveneens worden zij in de lijfmoeder gevoed.
VS, 16. Haiiik der hehoeftigen begeerten afgejlagen, De vege weduwen laten verfmagten.
heb niet alleen altoos met verontwaardiging over zoortgelijke bedrijven gedagt, maar zelfs door mijn invloed beweert, dat zulke wangedragingen door de maatfehappij openlijk geftraft moesten worden, 12. Ik zie te duidelijk in wat overfpel is, een pestvuur dat nimmer ftaat, maar alles invretende aantast, een helfche brand het geen de fchoonfte uitzichten voor altoos, en op eens met wortel en tak verflint. 13. Verdenkt mij iemand van wreedheid omtrent mijne mindere, heb ik dan immer de regtmatige eifchen van mijne dienstbaren onvoldaan gelaten? kan zich ooit een flavin betreuren over mijn gehoude gedrag ? 14. Neen, hoe bedekt zulks voor menfchen kon blijven, ik wist maar al te wel, dat ik gezidderd zou hebben op de gedagten als God zich hunner aantrekt, als Hij mij over geweld en onderdrukking voor Zijn vierfchaar daagd, wat dan ? 15. Daarbij dagt ik veels te teeder omtrent de' rangen der menfchen , dan dat ik daarvan misbruik zoude gemaakt hebben, een en dezelve God heeft immers hun en mij het aanzijn gegeven en in de moederlijke fchoot gekoesterd. 16. Had ik immer den behoeftigen in eenig geval, waarin hij regtmatige aanfpraak op mijn mededogen had, zijn verzoek afgeweerd, of de treurende weduwe in hare hulpeloze flaat aan haar zelve overgelaten.



i6o Het BOEK
vs. 17- Mijn maaltijd alleen genietende,
Zender den weezen rfa«r van iets te deen genieten. vs. 18. (Of lem~)\ die van zijn jeugd af bi] mij opgekweekt was,
Eu van z/j'n kindsheid door mij als een bezorgde vader opgekweekt. vs. 19. Z/arf ik iemand berooid ongedekt laten Weggaan,
De armoedige zonder nacbt-ditk gelaten. vs. ao. ^ zegende mij zijne lendenen,
-tfAr £;>' de verwarming door mijn lammeren-vellen gevoelde , Vs. 21. /W ik den weezen met den vuist gedreigd,
Zogt ik bij bet geriebt mijne hulpe. vs. 22. Zo valle mijn fchouder van het boen,
En mijn elleboog breeke van den pijp af.
17. De geringde maaltijd zelfs gehouden zonder daarvan andere, indien de gelegenheid zich daar toe aanbood, te bedienen , nimmer den ouderlozen het vermaak vergunt aan mijne tafel eens fmakelijk te mogen fpijzigen. 18. Dat men vrij vragc hem die in mijn huis onder mijn oog opgevoed is, die van zijne geboorte af door mij ais een bezorgde vader behandeld is geworden. 19. Heb ik immer met een vereeld gemoed den fchamcleu met naakte leden heen gezonden, of den behoeftigen in zijn woning aan de grillende nacht koude overgelaten, dan mogt men vrij fpreken —, maar de eenparige (hm van allen zal zijn: 20. ó Welke verkwikking genoten wij door dien man, hoe aangenaam was onze ruste, toen wij de verkwikking zijner fchapen - vagten ondervonden voor onze verkleumde leden. 21. Heb ik immer mijn macht omtrent den hulpelozen misbruikt, of zelfs vervaart gemaakt, of mij van de list der groten bediend, vertrouwende wegens mijn aanzien op de uitfpraak der richteren. 22. Zo 'er de fchijn van waar is, dan mag ik zeer gaarn lijden, dat de uiterfte woede mijner zo fmartebjke ziekte mij treffe, mijne ledematen rotten dan vrij bij mijn leeven van mijn uitgemergeld lichaam af. 23. Het berouwt mij zo te moe-
«
vs. 17. Men denke hier aan de gastvrijheid der Oosterlingen bij de reizigers zo geroemd, en door Hutschfeed zo aangenaam en leerzaam befchreven.



van JOB, Hoofdd. XXXI. jöi
fs. 23. Inderdaad voor Elohims ftraf beefde ik',
Ik wagte mij iels tegen zijne hoogheid te deen: vs. 24. Had ik op rijkdom mijne verwagting gezet,
Het bene goud mijn vertrouwen geweid. VS. 25. Mi; verheugd oiïi dat mijn vermogen aanwies,
En mijn Wi)7 »# 2a veel bef bikt had. VS. 2S. Eerbiedigde ik rtV zo» 0/. het ho-gst fcbijnende,
Of de maan in hare luister voortgaande. VS. 27. Vervoerde miln hart mi'/ heimlijk,
Zo dat mijn hand rtlijiï mond kuste. Vs. 28. Zulks was bij mij ook misdadig voor den Rechter,
Daal- door zwoer ik Elehitr.s hoogheid af. vs. 29. ik blijde over de onderdrukking mijnes vijands,
Vermaakte ik mij ais leed hun
ten fpreken, ik heb anders te veel ontzag voor de (Treffende hand der Godheid, — de Majefteit der Godheid, weegt bij mij te zwaar dan dat ik mij zulke gezegden gemeenzaam zou maken. 24. Was vervloekte geldzucht mijn voornaamfie wandaad? heb ik ooit bij het openen van mijn fchatkist, mijn goud beziende, gedagt: mijn troost! 25. Of wierd ik naar evenredigheid trots, naar mate mijne inkomften aanwiesfc'hen, laatdunkende naar mate mijn vlijt, mijn ijver gunltiger bekroond wierd. 26. Kwam het in mij op, dat ik de heerlijke zon in haar middag-luister met eene aanbiddende trek bezag s of de aanwasfehende maan in hare (talige luister, door bijgelovige gedagten vervoerd aanzag. 27. Om eerbiedige kushanden aan deze hemellichten toetewerpen, 't een zo wel als het ander was mijne leiding gansch vreemd ; 28. Als rechter als overheid zou ik in het laatfte geval iemand geftraft hebben , en wat men ter bedekking zeggen mag, het is bij mij Godlochening: 29. Was trotfche wi'aakzugt mijn beftaan , kan iemand zich herinneren , dat ik mijn vergenoegen over mijns benijders vermindering te kennen gaf, was ik recht in mijn fehife até iets gebeurde het geen hun vat voltooide ? 30. Wat! ik droeg wel zorg, dat geen ver-
vs. 27. Hii tekend het oudfte bijgeloof der Arabieren omtrent de maar,, door handknsfen; omtrent de zon hebben wij gene aneedoten.
VI. Deel. L



j6% Het BOEK
vs. 30. Neen, ik zorgde dat mi'n gehemelte mij niet verrasehte.
Veel min bem /loek toewenschte VS. 31. Hebben miine bui<g-noten immer geiUagt:
O.ivetzadelijk maren «ij , als wij zijn vleesch dorflen eeten. VS. 32. Nimmer vernaittede .le vreemdeling op ftraat,
Daar mijn bui,deur voor den reiziger open Jioni. vs. 33. V/«rf ik a/j Adam mim wandaad bedekt.
M;jn mis ree;> uit eigenliefde verdonkerd. VS. 34. Ik bad zeker wel magt genoeg om een aantal te onderdrukken,
M.iar ik z>u voor den gering/teu in mijn hui- dun vervaard zijn geweest,
Geiwegen 11; biet alleen, maar zelfs weggejlopen. TS. 35. Ach ik iemand, die miin bezwaar opnam,
Hoe gaarn wilde ik lal Scbaddai mij uitfpraak gaf,
Dat mijii partij z//'«e bef huldiging opgaf.
wenfchiug in mij opkwam , veel min dat ik met eene Godsdienftige fraaiigheid mijne vloekfpraken zou uitgefloten hebben; 31. Wie durft 'er onder mijne huisgenoten zeggen, dat ik in eenig geval mijn vee fpaarde, vleeschmaaltijden waren voor huisgenoten zo wel als vreemden geen zonderling verfchijnfel in mijn huis, 32. Ging mijn gast ■ vrijheid niet zo ver, dat mijn zorge altoos een ongedote deur liet, op dat de reiziger zijn intrek en zijn ruste bij mij mogte neemen. 33. Het lust mij niet verder te gaan; ik weet wat wij overgeërfd hebben van onzen eerften vader, onze wanbedrijven te verwisfalen uit ftrelende eigenliefde, alle ontdekking daarvan in den boezem te finoren, 34. Dit zou mij, zo gevoelig is mijn geweten, niet in rust gebragt hebben, was onderdrukking mijn hoofdzonde geweest, ik zou uit innige overreding voor den weerloosten mijner huisgenoten beangftigd geworden zijn, in plaats van verdediging zou ik het oog der zamenleving zorgvuldig ontweken zijn. 35. Gij zwijgt op zulk eene ftatige rede? ach! nam iemand het plegtig richterlijk onderzoek over dit alles op, ó deed het de Alvermogende Godheid , na dat mijn partij ook zijne belangen ingebragt hadde , hoorde ik dan Zijn vonnis -f met dat vonnis zou ik als de brief-drager in plechtige gelegenheid pronken. 36. Op mijn fchouder, die rolle
vs. 35. Mhs, wil dat deze redenvoering vesls te fteik, naar zelfi-roem-
rie.



VAN JOB. HooFDD. XXXI.
IÓ3
Vs. 30. Op mijn fchouder zou ik die leggen,
o/als een tulband op mijn hoofd binden.
VS. 3?. Mijn belden-fcbreden zou ik dan hem vertonnen , Moedig zou ik aanftappen.
VS. 38. yïflrf mijn land-ioeue zich over mij bezwaart, Hadden de bewerkte vooren over mij getreurt.
VS. 39. Had ik onbetaald bare inkomjien genoten, Het leeven des iandmans doen hijgen.
VS. 40. Het geven dan vrij voor doornen distels» Voor gerfte giftige kruiden.
zou ik om mijn tulband flingeren, — dan zou ik mij ook niet onedelmoedig in eenig geval onttrekken; zo als de huichelarij gewoon is te doen. 37. Neen, elk mijner bedrijven zou ik dan de monftering laten doen, en bij elke befchuldiging zou ik als een held moedig flappen in mijne voortgaande rede. 38. En op dat ik niets vergete, maar ook tevens dit plegtig befluite, heeft mijner landhoeve beftier over mij, hebben de uitmergelde landen over mijne winzucht te klagen; 39. Hebben mijne arbeiders iets tegen mij intebrengen, hebben de bewerkers zich over mij te bezwaren , zo dat hen keven verbitterd was, dan wensch ik den vloek over mijne landhoeve nog te beleven. 40. En maaje dan vrij de distels in plaats van koorn , het gevaarlijkfte onkruid voor gerfte. Nader heeft Tob niets meer ter verdedi- Hier eindi-
J gen Tobs gs-
ging gefproken, maar bewaarde onder verdere forck'ke,.. gefprekken de diepfte Itilzwijgenheid.
rieke, en geen zweem van ootmoed vettoone, hieover was ik gebelgd, dat lezende: een man van die verheeve deugd, bijna gcli.k aan dien ia de berg-predikatie door den alleen vlekkeloozen leeraar getekend is, een man van die grootheid van ziel kan niet anders fpreeken ; ootmoet uit zelfs - veroordeeling pastin de mond van hem, wiens geweten over wandaden klopt, hoe weinigen zijn 'er onder de fterveHngea 30 gefteld, dat zij Job hier grondig verftaan kunsen.
L 2



i6a Het BOEK
XXSIt. — _
HOOFDDEEL. f\ , . . , ,
vs. i. Doe *• -L t iemand der vrienden vond net geflaaktende irie raden ]iem meer te andwoorden, 't was dog
mannen bun be-
zwattren t/gen vergeeilcbe moeite, een man zo hoog gevoede» , hif'bhii lende van zichzelven en zo ftijl daarin vole'nfibui^g. ™°r hardende, te bewegen , daaraan was niets te vs. 2. Dit doen. — Een Elihu, waarfchijnlijk een
mishaagde Eli- , ,
hu, berache- landsman van Job, terwijl de vrienden er £uziter°"' J/t «wen hem bezoekende, had met allen aan-
rams gefiagt; fja!Tt geluisterd, onbevooroordeeld beide partegen Joe was '
bi,- onverge- tijen nagegaan, en was in de eerlte plaats
■ntegd, om dat , T , ^ .
hij ziel zeiven onvergenoegd over Job, die het laatst geten beste van rproicen jia(j en Vvicns hevige uitdrukkingen
Elehim regt- r ' ° u
veerdigde; ter zijner verdediging, ten koste zelve van 2ijnS'dr!e vnen" de Goddelijke billijkheid, hen billijk verltoord tta-^iT'luvref- 'iac^5 met minder was hij op de vrienden onóe, om dat zij vergenoegd , die zonder voldoende bewij-
Job buiten eene , ■ , , , T
gegrondeweder- zen voor hun vermoeden te hebben, Job deSegid'ef>.VSr°°r~ voor een huichelaar hielden — hij had met V;]$\ret zeer veel geduld Jobs laatfte reden gehoord
geduld had Eli- dj o
hu Jobs verde- hebbende gewagt, wat hierop door de vrienife'r"fzendirn den zou geandvvoord werden , dog vrugte-
vs. i. Elihu, een klein-zoon van Bus, die Naiior ten vader had, was in het gezelfchap ingekomen, had met ingefpanncn aandagt geluisterd , en dus in ftaat onpartijdig zijne gedagt' te kunnen zeggen , hij is fchrander, liefde tot regtveerdigheid woont in zijn boezem, maar hij is eok te zeer met zich zeiven ingenomen, heeft geen vuurs genoeg, waarom hij in herhalingen valt, cn een weinig windrig is in den voordragt, en niet veel zegt het geen in de hoofdzaak afdeed; omtrent Job fchijnt hij vrij gunftiger te denken dan de andere vrienden; hij fchijnt te hoopen,dat Job op eene buitengewoone wijze zal gered worden, en dat dan de bedenking over zijn gedrag van zeiven vervallen zal. *
vs. 4. Celsius heeft tegen zijn gewoonte het vrij w'aarfdiijn'ijk etfmaakt, dat hier aan de Napellus moet gedagt worden.



van J O B. H oofdd. XXXII. 16$
loos, — want niemand hunner fchoon ouder
in jaren dan hij, wien bij de voorrang wil- ouder waren , , , , V , 1 " ■ dan hij.
de laten behouden , had iets meer aange- Vs. 5. Maar
voerd, en fcheen dus hem te regtvaardigen, [""£11"meer
dat indenkende, maakte hem dat gedrag nog hrak m «i-
meer gaande: 6. Nu oordeelde hij het meer werj bij gaan-
.... .. ■ . de ia drift.
dan tijd te weezen zijne pogingen ter we- ,s. &.Euhv, derlegging van Jobs fteEÏng aantevoeren: hij \^c^n\zi.
begon dus: ter,begon zijne
" wederlegging
dus:
Daar ik jong in jaaren ben, cn ziutedtti grijsaards zijt, Huiverde ik mijne gedagten te zeggen.
V!. 7. Mij dagt, Iaaten de oude fpreken, Jaaren van ervarenheid lesjen geven :
vs. S. Maar zeker een geest in de mensch alleen,
En de aanblazing van Scbaddai geeft doorzicht.
VS. 9. Anders ziin aanzienlijke niet wijs,
En grijsaar ds geen beproefde Regters ;
Daar ik in vergelijking met uwe jaaren wel een jongeling moge genoemd worden, daar uwe grijze hoofden de gelegenheid tot de rijpfte ervaring bewezen , fchroomde ik mij zeer om in het onderlinge verfchil mijne gedagten aantevoeren, 7. Het voegde beter dagt ik, dat bedaagde lieden het woord voerden, in zulk een diep gaande onderzoek grijsaards van de beproefde ervaring fpreken, 8. Doch nu heb ik bij ervaring ook geleerd, de geest van den mensch mag door geoefenhcid al meer en meer toenemen, in zommige gevallen moet nogtans zoms eene zekere buitengewone werking van den Alvermogende invloeijen , en zoms alleen die ophelderingen aan het verftand mededeelen, die hem in Maat ftellen een rijp oordeel over zaken te kunnen vellen: 9. De rang onder de menfchen, de hoogachting die men hier aan bewijst, zijn niet voldoende om hun voor doorzichtig te houden, en grijsaards zijn buiten dat niet altoos de bevoegde ge-
fchil - beflisfers; 10. Deze gedagte in mij opkomend, maakte t 3



%6i
Het BOEK
V5. 10. Hierom begon ik nu, en verziet aandagt, ik mijn gevoelen zal voordragen:
TS. II. Op »-j>* gefprekken wagtede ik.
Luisterde naar uwe aanmerkingen ,
De treffendfte redenen door u uitgedagt:
VS. 12. Zo met m<jn oog op U ftarende ,
Merkte ik niet dat iemand jou trof, Veel min hem bondig wederlcidde:
TS. 13. Denk (evenwel) niet: wij gedragen ons wijs,
Elobim en geen mensch kan hem van zijn hoogte afbrengen.
TS. 14. Tot nog toe heeft hij mij niet aangefproken,
In navolging van u zal ik tot hem niet fpreeken;
VS. 15. Men is ontzet, het antwoorden is gedaan;
Men heeft eindelijk geene uitdrukkingen meer kunnen vinden.
mij" vrijmoedig om mij in het gefchil ongevraagd intemengen, en ik verzoek van uwe befcheidenheid geduld om mij aantehoren, wen ik mijne gedagten openhartig zal openleggen: 11. Lang heb ik gezwegen, met ingefpannen aandacht geluifterd; alle uwe bewijzen gewikt , de treffendfte door u aangevoerde getuigenisfen nagegaan: 12. Maar niet kunnen ontdekken dat iemand uwer daarbij iets gewonnen heeft, de man is te fterk in zijne denkbeelden gevestigd, dit zag ik duidelijk, en daarbij gij hebt hem niet regt doorgrond in zijne gevoelens , ik laat ftaan ontzenuwd; 13. Bedekt dat alles niet met die gedagten: wij hebben al gedaan wat men van doorzichtige lieden zou mogen verwagten, het is evenwel onmogelijk, God alleen en geen mensch is in ftaat het trots van dien man te doen vallen; 14. Ik kan onpartijdig fpreeken, daar hij mij in het verfchil tot nog toe niet betrokken heeft, dus niet beledigd zijnde, zal ik in het zwak van u niet vallen, om fcherpe uitdrukkingen te gebruiken 15. Dat ook de gewone uitwerking gehad heeft, het vuur is verdoofd, de helden belemmerd, en de vlugge welbefpraaktheid, zo Van ontkragt dat 'er geen eene gezegde meer overig is.



van JOB. Hoofdd. XXXII. 167
VS. 16. Geduldig Wagtende, zonder dat iemand meer fprak,
Gansch ophoudende, fpraakMs zeloe: VS. 17. Zal ik op mijn fpreeken ;
Mijn gevoelen ook openleggen? VS. 18. Opgezwollen ben ik n'cor redenen,
De «Ak benauwt mij zelfs in mi;n ingewand. VS. 19. Als oe wi n zonder lucht is mijn ingewand,
Het zou »# n/ï cle nkuwe berlréïide zakken, vs. ao. Spreeken zal ik, op dat ik lucln krijge,
Mijn lippen tot antwoorden openen: vs. 31. Zo dat ik niemand ontzien zal,
En niet op den man aan fpreeken. VS. 22. Want op den man aan te fpreken ,
Laat ik mijn Schepper over.
16. Ik heb nu lang genoeg met het taifte geduld gewagt, ik vind elk uitgeput , 1111 hope ik onbelemmerd mijne gedagten te kunnen zeggen, tijd om alle de bijzonderhecden te ontwikkelen 17. Ik ontveins niet dat eene menigte van gedagten in mijne ftilzwijgenheid gezameld, nu mij zo aandrijven, dat mijn boezem zwelt van de opgekropte woorden, 18. Aangeltuuwd door drifien als de nieuwe mos, werkend, en ergens eene opening zoekende om zich uittezetten, zonder de minfte vermetelheid zal ik mij dan in dien aandrift toegeven, 19. Ik moet lucht hebben, en tijd tot bedaarde redenkaveling, 20. Hartelijk wensch ik binnen de palen te blijven , maar evenwel ook dat ik zonder omwegen openhartig mii verklare, en wel zo, dat ik de waarheid niet agterhotiden zal, om dees of geen van het gezeldfehap niet te beledigen , 21. Dat alleen wil ik vermijden, het perfoneele van iemand, enkel flekeligheid, en den zo handelenden nimmer bewijs opleverende, zal ik zorgvuldig vermijden, 22. Dit pas: nimmer, wij kennen den anderen te weinig om daarvan gebruik te maken, ik laat zulks altijd aan onzen Maker, die ons alleen beoordeelen kan, over.
vs. 21, 22. Schnurrer met verandering van de punctuatie, en zo het mij voorkomt verre van zijne gewoone orgedrongc wiize van vertalen, Jeest hier , wanneer ik iets met eige naam bencemtie , en God geen
L 4 mm*



i6S
Het BOEK
XXXIil. HOOFDDEEL, vs. I. Hoor daarom Job mijne redenen,
En wees op mijn gefprek opmerkzaam: vs. 2. Ik he'.j reeds begonnen te fpreeken,
Mijn tonn is nu los geworden; 'vs. 3. WÏÏ'me gezegden zullen .de eerlijkheid van mijn hart,
In mijne gefprekken open kaken, vs. 4. Jlhbims Geest heeft mij gemaakt,
J.'et geblaas van Scbaddai mij bez'e'd. vs. 5. Grond lebbende , kunt gij mij wederleggen ,
Verzet li dan vrij, maar flaat dan pal. vs. 6. Bij Elobim fta ik met n gelijk,
eene klomp leem afgenomen: vs. 7. /.'oor fchrik zal ik u niet beroeren,
iY£ minder zal aW mijn vermogen u bezwaren.
1. ï k verzoek van u mijnen waardigen vriend! in de eerfte plaats opmerkzaamheid , als ik mijne redenen bepaald tot u rigten zal; 2. Ik heb het nu reeds ondernomen te fpreken, ik gevoel onder het fpreken dat mijne vrijmoedigheid toeneemt, om ongedwongen mijne gedagten te kunnen zeggen, 3. Ik fpreek in geen drift maar bedaard; verwagt van mij dat in alles de opregte gevoelens van mijn hart zonder eenige agterhoudenheid heerfchen zullen, 4. Dat fcheppende vermogen het geen mij vormde is het geen nu met eene meer bijzondere kracht aan Zijrl alvermogen alleen eigen mij tans aandrijft. 5. Niettegenftaaude dit zal het u evenwel geoorloofd zijn mij te wedeifpreken, niet overtuigd kunt gij u vrij daar tegen verzetten, maar mits dan ook daarin u zeiven gelijk blijvende. 6. Want fchoon ik mij nu bezield gevoel, ftaan wij in dit geval nogtans bij de Godheid in eenen rang, het geeft mij geen meerderheid, ik boude mij met u voor een aardsch mensch. 7. Door u te beangftigen hope ik niet ever u te zegenpralen, mijne meerdere kragten en meerdere invloed begeer ik niet tot uw meerder bezwaar te gebruiken.
mensch noems , de' betekenis van iets met zijn eigen naam te benof men, heeft hii grondig bewezen, maar het overige kan ik niet overneasee, en fta duj in bet onzekere.



VAN JOB. ÏIOOFDD. XXXIÏÏ. 169
VS. 8. Oaierfcheiden hebben miine onren,
Woord raoori A»I gezegden duidelijk aangehoort: vs. O. Rein ben ik zonder eene vlek ,
Zuiver zender eene befmettende daad. VS. 10. £oK«r voorwendzels beeft Hii tegen mi],
Waarom Hij mij fl/J vijand behandeld; VS. II. Mij geleid op een pad vol frikken,
En toen op mijne gangen gelet: VS. 12. Zie ronttiit zeg ik u: dat is verkeerd,
Want Elohims hoogheid overtreft die van eenen menseh. VS. 13. Waarom u tegen Hem zo verzet,
Daar Hij van zijne daden » geene verantwoording fcbuldig ts :
8. Ik ga ter zaak over. Duidelijk heb ik u horen Zeggen, gij hebt het herhaald, het klinkte mij nog in de ooren, woordelijk zelfs heb ik het in mijn geheugen ingeprent. 9. Mijn gedrag is onbevlekt, zonder eenig misdaad volkomen onfchuldig, zonder fchiju van eenige wandaad; 10. Zonder eenige oorzaak, met de minfte fchijn zelfs niet, heeft de Alvermogende mij bezogt, mij behandeld , als of ik Zijne bitterfte afkeer verdiend hadde, 11. Mij in omftaudigheden gebragt, die wegens mijne aandoenlijkheid als zo veele ftrikken voor mij zijn, en dan nog daarenboven naauw gelet, hoe ik gefolterde, mij gedroeg; 12. Ongemerkt moet ik het u zeggen, mijn vriend zulke gevoelens zijn niet zuiver, dat is bij mij misdadig, al had gij in de zaak zelve gelijk: 13. Het voegd u niet, gij hebt 'er geen regt op; zo de Godheid te bezwaren, uittedasen zelfs wegens zijne verhevenheid, is Hij zulk eene rekenfehap aan geen mensch verfchuldigd , en al was het uit billijkheid voor de zaak, dan voegde u nog dat heyig gedrag niet , maar geduld; de oorzaak Zijner handelingen met u is Hij niet verplicht u te ontdekken;
vs, 11. Het fchijnt uit deze redenen als of hij de grond van onderwerping aan Gode in de Goddelijke hoogheid zoekt, doch men hebbe geduld, hij zal zich nader verklaren, men moet altoos tusfehen de magt. en het recht der Godheid onderfcheid maaken; de eerfte is onbeperkt, dan alleen door het laatfte , hierin, beperkt de Godïeid zich ze!» «e.
L 5



JTo Het BOEK
VS. 14. Eenmaal fpreekt Elobim heflifcnd, Hij herhaald nochtans niet/
VS. 15. In dromen of in nacht-gezicht,
AK de diepfte flaap den mensch overweldigd, Of in de eerfte bedwelming op het leger,
vs. if. Fluistert Hij het /» «V'ooren der lieden,
Of drukt zijne beflraffende reden vrij flerk:
VS. 17. Op dat de mensch van ziin gedrag afzie, En de kloeke man z/'/n' trots laat vallen:
vs. 18. Zo word Zijn gezondheid den fcbadelijkjle ziekte beveiligd, Zijn leeven van eenen geweldigen dood.
14. Het is waar dat beken ik , Hij verklaard altoos de billijkheid zijner handelwijze, Zijn v nnis plegtig uitgevende, maar wegens Zijne grootheid behoeft Hij altans dat niet bij herhaling te doen, 1^. In een zeer duidelijkeii droom, of bij gelegenheid van een nachtgezicht, mag Hij, fchoon de mensch dan in de gevoellooste fiand is, of in de eerfte bedwelming tot de gevoelloosheid overgaande , zulks doen; 16. Hij mag het doen met ftille overredende gezegden, of door zulke gezegden en tekenen, die de bewijzen van Zijn beftraffend ongenoegen in zich hebben; 17. Hoe Hij zulks doe, het is gewis met geen ander oogmerk dan op de mensch , in plaats van vernuftig den zamenhang te doen natevorfchen, wat recht zij, de oorzaak van het Goddelijk ongenoegen wegteneemen, en de man van ongepaste ftoutmoedigheid dat beftaan in zich te doen onderdrukken; 18. Dit is alleen den weg om het graf reeds openftaande, te ontwijken, en het uiterfte gevaar van fchielijk en geweldig jfterven voortekomen; 19. Of de
vs. 17. Mns.en Dathe zijn mij hier te sekunfteld ,Htjfnage l fchijnt het naast aan de kracht der fpreekwijzen te zijn — cn hen voor hoogmoed beveilige; uit de uitkomst leren wij dat de zin een weinig kragtiger kan wezen.



VAN JOB. H 00 FDD. XXXIII. 171
TS. 19. Of bij word vieleens met een zitkked geftraft,
Zo dat 'er eene geitadige ft rijd ii zijn gebeente is; vs. 20. Zo dat bij voor eetlust afkeer beeft,
Geen trek tot eenig begeerlijk genot. vs. ai. Naamvelijki is 'er meer vleesch aan bem te vinden,
Beenderen , anders onzichtbaar , Heken dan uit: vs. 22. Zo naderd zijn natuur tot de ont floping,
Ziïn hjaven tot de doodende gewrogten: VS. 23. Treed dan een Gezant, een uitftekend voorfpraak te voorfchijn,
Om 's mans regtmatig gedrag te bevestigen ;
Godheid verkiest daartoe het . middel van een langduu'"• krankbedde, zo dat het fterkfte geflel met de gevoeliL,,t ■ fmarten moet worftelen; 20. Zo verregaande zoms dat Hij fchrikt voor de middelen, waar door hij dat elcndig leeven moet gaande houden , '■■ en hij in niets van het aardfche genot de minfte verkwikking kan hebben ; 21. Hij vervalt dan zo zeer dat 'er naauwlijks "meer vleesch aan zijn lichaam te bekennen is; menigirale is hij een levendig geraamte waar over het vel ftrak gefpannen is; 22. Zo gefteld komt hij al van trap tot trap tot den ftand waartoe alles moet komen, en de kwaaien die zijn geftel aantasten worden hoe langer hoe meer dood barende , voor zo eene blijft niets overig, van gewoone middelen moet hij afzien, 23. Maar mag hij dan het geluk hebben dat eene hemelbode verfchijnt, die opmerkzaam zijne belangen voorgeftaan, en gronden gevonden had om zijn onberispelijk gedrag te kunnen verdedigen, 24. In dat geval zal men gewis het Goddelijk mede-
vt. 23. Rkimarus denkt hier aan iemand die wij gewoon zijn Advocaat te noemen, een onnatuurlijk denkbeeld, al word het dan waar'fchijnlijker gemaakt door de gedagten, dat Elihu van zich zeiven denkt dien man te zijn, en dus die uitkomst hoopt, zo verwaand zié ik hem evenwel niet aan: van alie de Uitleggeren behaagt mij in dit ftuk niemand meer dan Ilgen, hij meent dat Elihu hier voorfpcld door aandrijving wat gebeuren zal, dit is \eel te Merk, maar zeer wel dagt T.Linu dat zulke bezoekingen altoos geen ftraffen waren, maar wel «ens beproevingen tot nadere opheldering en verbetering van een edel
ka-



1?Z
Het BOEK
vs. 24. Zo z->! bet mededogen Elehims in bet bevel beltend worden,
Red hem, dat bij niet verderve, ik ben voldaan:
vs. 25. Frisfcher dan in ziin jeugd word zijn uitzicht,
Als of de dagen van zijner jongelingfchap te rug kwamen:
vs. 26. Zn zijn nadrukkelijk gebed zal Elobim genoegen neemen,
Zijn aanbeveling -.veder in zijn juichend beftaan met genoegen zien» En dien mentch zijn geregtigd deal te rug geven.
dogen dan weder in de bevelen aan dien bode zien zegepralen : bet is genoeg beproefd, breng hem nu te rug van voor den rand des grafs , met mijne beproeving heb ik mijn oogmerk bereikt; 25. Welke verandering! dan vlied de doods-engel , de bloei der gezondheid vertoond zich in het zagte malfche vleesch, als in de kindsheid; in zijne volkome herftelling ziet men de fris'fche kragten van den rustigen jongen weder herleeven. 26. In zijn gevoelige , regt dankbaare , ootmoedige bede neemt dan de Godheid een waar genoegen, zijn aandrang onder al zijn vrolijkheid om zich Gode geheel waardig te gedragen, doet de Godheid befluiten hem het gezegend genot van allerlei genoegens te voren genoten, weder te fchenken. 27. Zo
karakter, hij vertaald daarom het laatfte: lid, — die 's menfchen zuiverheid bevestigd ; in het laatfte lid van het 24 vers: ;* fta in voor zijn Godsvrugt , vind ik in alles de eenheid van dit lied weder fterk heerfchend , en met het gefchiedkundige verbonden, — een verklager brengt hem die ziekte aan, een voorfpraak kan redden. Job wagtend op eenen Goèj; dit fcheen Elihu te ftout te zijnz een Engel der gezondheid was in zijn geval genoeg,en dan wierd hij bewaart voor een trots, waar voor hij anders in zijn zegenpraal door den invloed van den Gogl kan blootgefteld zijn ; ik heb geen grond om van den man te denken, dat een buite.igewoone aandrift hem tot deze gedagte gebragt heeft, de uitkomst heeft zijn voorfp^lling in de omftandigheden en niet die van Jobs vertrouwen volkomen geftaafd ! welk een analogie in het geheel van dit Dicütftuk! hoe onnavolgbaar fchcon is alles.



VAN JOB. II0 0 F D D. XXXIII. 173
Vs. 2?. Onder de menfchen zal hij openlijk bekennen: Ik heb misdaan, onrecbtmat g geoordeeld; Naar verdienfle had men zo met mij kunnen bandelen j
VS. 28. Maar mün natuur is de ontfloping ontkomen, Mijn leeven vermaakt zich weder in hec licht.
VS. 29. Zohan'detd Elobim met den mensch, Hij herbaalt 'r met dien man,
VS. 30. Op dat hij zijn leeven van het graf te rug hrenge ,
En hij weder met het vervrolijkend licht beflraalt worde.
VS. 31. Merk hier op J01 en luister verder naar mij, Zwijg, want ik heb meer te zeggen.
vs. g2. Zo gij gegronde redenen hebt, antwoord dan ,
Verdedig u, want in uwe zuiverheid zal ik mij verblijden.
een beweldadigde zal dan in de zamenleving de zaak der Godheid in de vorige bezoeking befchermen, hij zal bekennen, ik heb niet wel gehandeld, mijne gevoelens aangaande de Goddelijke regtvaardigheid waren onzuiver , billijk had de beflisfing in de omkoming daarvan het gevolg kunnen geweest zijn : 28. Niet mijn onfchuld, maar ontfermende goedheid, bragt mij van den rand des grafs te rug om het blijde genot dezes leevens weder te mogen genieten. 29. Zie daar mijn vriend! dat is het uiterfte van de Goddelijke handelwijze met den mensch , met hare fpaarzaame maar evenwel ftandvastige herhaling beproeft Hij dien mensch, 30. Met dat vaderlijke oogmerk om hem niet alleen te redden van het gevaar, maar om hem zelfs tot het genot en de gezondheid te rug te. brengen; 3T. Nu mijn vriend herkouw dit in ftüheid, en als ik uwe vrienden aanfpreek, ftoor mij dan niet, want hun heb -ik meer te zeggen: overleg dan intusfchen alles, 32. Hebt gij regtmatige redenen tegen mij inteleggen , in plaats van boos te worden, zal ik blijde zijn over die uitkomst, 33. Zal het zo niet zijn, zwijg dan en luister op
vs. 29. Is en blijft mij duister in de vertalm; zo wel als in den zin, mijn lezer zij te vreede met die vmrfchuwing, op dat hij mij hier niet blindeling volge.



174 Het BOEK
vs. 31. Zo niet, blijft dan vertier naar mij luisteren ,
Zwijg^, ik zal U regelen tet befticr genoeg aan de blind geven.
dat gij u niet meer bezwaart, ik denk dat voor u in dien ftand in mijne gefprekken beftuurs genoeg zal op gewonden zijn.
xxxiv. -■—\ nootDDEEL. i# lihu geen antwoord bekomende ,
vs. i. Elihu
vervolgde, dus vaart voort tot Job te fpreeken , doch zo antwoordende. ^ j^-j 'cr >t ganfcne gezelfchap in betrekt,
terwijl zijn toon onder het fpreeken telkens hoger rijst:
vs. Hoort Wiizen mijne redenen;
Doorzicbtigen geeft mij gehoor :
vs. 3. Want liet oor moet toch de gezegden beproeven, Even als het gehemelte de fpijze;
vs. 4. Op dut wij kiezen dat recht is,
Laat ons uitvorfchen wie 'er gelijk beeft:
vs. 5. Job beweerde: ik ben regtvaardig,
Maar Elobim heeft mijn recht genomen.
vs. 6. Zo dat in mijn recht nu fchijnbaar bedrog is; Mijn lot fmartelijk zonder misdaad:
2.. Doorzichtige lieden zegt hij, die ik het genoegen heb in dit gezeldfehap te zien, verleent mij aandagt, want bij mij is zulk een vernuft het zelve, als de fmaak voor de fpijze. 3. Laaten wij als lieden van eene gozonde fmaak het geen billijk is den voorkeur geven , eenftemmend beproeven, wie in dit twistgeding de waarheid aan zijne zijde heeft.
5. Wat dunkt u van Jobs Helling; ik ben onfchuldig, maar God heeft mij buiten ftaat gefteld mijne rechten te handhaven, — of nog fterker: 6. Hoe onfchuldig in mijne bezoekingen, ik moet om dezelve als een veinsaard verdagt gehouden worden , alleen om dat eene doodende pijl mij trof, fchoon onverdiend ? 7, Is het wel mogelijk



VAN JOB. Ho 0 FDD. XXXVI.
K5
VS. 7. Kan een man ah Job het onrecht,
Als waa r dm gretig inzweig^n. VS. 8. En Un i.ad gaan mei Godvergeten ,
Beftendig wa a,kii mei hard'iekk'ge fnooiaarts, vs. 9. t\on hij beweren: wat 'aai b c ee.. man?
//•eu hij Ehbim hartelijk eert, VS. 10. Hierom verzoek ik uwen aundagt, doorz'gtigeu'.
Foor altoos na immers Eiobim. {handelingen) af van faoodleid ,
Is Scbaddai {warsj van het onrecht. VS. II. Ieder mensch beloont Hii u .ar verdien/Ie,
En zo ais zijn gedrag is, is ook zijn lot. VS. 12. Nimmer handelt Ehbim geweldadig,
Scbaddai buigt nimmer het recht. VS. 13. Wie anders is de regeering der aarde toevertrouwd?
Wie anders voert den teugel van bet heelal.
dat zulk een man als Job, die wij eerden, zo ver kart komen , gretiger in zulke redenen is , a!s de verhitte, bij herhaling het water drinkt. 8. Is dat Godsvrugt, of is het ééuen weg te gaan met lieden van Godverzakende beginzels ? is het wel iets anders als met verharde lieden zich te gewennen aan zulke verkeerdheden ? 9. Ik zeg niet te veel; hij heeft heimelijk meer beweert, gefteld, dat de brave mensch in het hartelijk aankleven aan Gode weinig voordeelen te vervvagten hebbe; dat zijn naauwgezette wandel zijn geluk niet bevordere.
10. Ik verwagt van ulieder doorzicht , waardige mannen! de grootfte oplettenheid in een zaak van dat gewigt; bij ons ftaat het vast, dat God de hoogstmogelijke afkeer heeft van al wat geweldig tijrannisch is , neen, nimmer zal de' Albehecrfcher het heilig recht naar Zijne oogmerken buigen. 11. Integendeel Hij volgt altoos in het waereld-beftuur den billijkften regel, naar den aart der daaden richt Hij Zijne vergeldingen , geen willekeur, maar de bedrijven der menfchen bepalen hun geluk of ongeluk. 12. Nimmer is in Hem het beftaan der tijrannen, of het gedrag der onregtveerdige Richters te zien; en dit gaat door, dewijl Hij in het beftuur van een land, of in het bewind over de geheele waereld zulks niet gewoon is aan anderen overtedragen. 14. In alles



Het BOEK
VS. 14. Wil Je Hij gekrent met den mensch handelen ,
Zijn geest zou te gelijk met Zijn adem deer Hem weggenomen werden,
VS. 15. Al wat leeft, zou omkomen.
Het menfclielijk geflagt tot hes vorige (lof vergaan,
VS. 16. Zo 'ar doorzicht hij nlieden is, hoort dan al verder; En verleent aandagt van mijne redenen.
vs. 17. Zou Hij den viiand van recht zagt behandelen? Wat? de Allerregtveerdigile veroordeelen.
ziet men duidelijk dat Hij in betrekkin!?; tot den mensch niet eens naar' het flrikfte recht handeld , deed Hij dit, alras zou men zien, dat met de fterkte van geest , den kroekften zelfs de adem zou ontnomen worden; 15. Al ftemde het ganfche menschdom met hem in, het zou niet baten, allen zouden moeten zwigten, het ganfche geflagt der aardbewooneren zou in dat geval tot hun eerfte niet veeleer wederkeeren: 16. Een man van verftand zal dan den naderen aandrang van dit bewijs met allen oplettenheid, door mij aanhoren. 17. Is het mogelijk dat de Godheid den mensch, beftendig afkeerig van alle billijkheid, tot op het einde toe met allen tocgevenheid zou behandelen ; wat is dat anders vriend! indien gij zulks doet dan den Allerzuiverften in Zijne handelingen van onrechtmatigheid te verdenken. 18. Wie onderneemt het zelfs een Sou-
vs. r$. Uit de gehcie aanrpraak blijkt het, dat 'er meer lieden in het gezeirchap waren dan de fprekers. — Het is donker hoe verre Elihu de befchuldiging tegen Job drijft, hij keurt zijn gedrag af, houd hem naa? alle gedagten in zijne daden voor dien man die Job beweert dat hij is, maar fchijnt ook heimlijk in de gedagten te zijn dat de beproevingen nimmer zo hoog zouden hebben kunnen gaan, indien 'er niet iets verkeerd in zijn gemoed huisvesttede.
vs. 17. Ik heb hierom de lezing niet te veranderen, de vertaling van jMoi.denhauer. boven den»lezing van J. H. Schultens den voorrang gegecven.



VAN JOB. hoofdd'i XXXIV.
J77
VS. 18. Wie zal den Koning openlij'; booswicht j
Den Vorst fnoodaard noemen ? v /
VS. 19. dloe Hem) bij uien geen Vorften gezag geld. Die nimmer rijken voor armen trekt, Beiden hebben doch een oorfprong bij Hem.
VS. 20. Die plotzeling weggerukt werden ,
In eenen nagt word ecir volk beroerd en virwoe't,
En de grootjle word weggtraapt zonder menfcbelijke macht.
vs: ai. Zijne oogen flareii op ieders inzichten, Hij let naauvj op elke daad:
VS. 22. Nergens is zo eene duisternis of fchaduw des doods,, Waarin zich de fnoodaarts verbergen kunnen.
Vs. 23. Hij bepaald geen dag.
Waar in de mensch tegen Elobim verbeord word.
vs. 24. Den tijran vermorzelt Hij zonder verboor, En fielt in zijn plaats een ander.
rein hoofd, hóe hij handelen mag, den naam van booswigt te geven, wie durft den Vorst oproermaker te betijtelen. 19. Nog minder past het dan van Hem ingewikkeld zo te fpreeken , die niet gelijk onze heerfekers5 de perfooncn behoeft te ontzien, die nimmer 't recht der armen om aanzienlijken behoeft te buigen , daar alle zijne onderdaanen in oorfprong van macht gelijk flaan. 20. Op het onverwagts rukt Hij hem weg die wederftreeft, ééne middernagt is genoeg om een Volk, in t:e diepfte rust, in beroering te ouder te brengen, de held flerft dan geweldig, zonder dat men overwinnaar ontdekt; 21. Geen misgreep kan hier plaats hebben, de geheimfie beramingen van den mensch leggen voor Hem naakt , geen daad ontglipt immer Zijn aandagt. 22. Voor Hem te veinzen is vergeefs, geen fchuilboek is 'er voor den misdadiger, aan de grenzen van het doodenrijk zelfs niet. 23. Hierom is het ook niet nodig , dat in Zijn bewind gericht-dagen bepaald zijn, nog veel minder waarin Hij als partij kan verhoord worden. 24. En evenwél Hij ie 't die den tijran zo handelende verdelgd , ook zonder hem te hooren, en Held tot elks verwondering weder lieden van dezelve grondb'eginzeleu in "zijn plaats, 25. Vei» VI. Deel, M



|jt$ Het BOEK
TS. 25. En dat om dat Hij hunne bedrijven doorziet, Word bet nagt h'j bun ■> waarin zij omkomen.
VS. 26. Hij volt bun ter aarde als fnoodaarts,
Men ziet maar overblijfzeh van bunn' ondergang.
VS. 27. En zulks ongetwijfeld om hun afval van Hem , ' En bun nalatigheid omtrent alle Zijne inzichten.
vs. 28. Maar tot Hem *oi»f (««*) het geroep der armen , De klagt van den elendeling hoort Hij;
vs. 29. Stilt Hij, wie zal beroeren ;
Wil Hij zich verbergen, wie zal Hem dan kunnen zien ? En dit raakt een volk zo wel als den mensch alleen.
VS. 30. Zo fluit Hij het bejlier van den huichelaar, En komt de misleiding van een volk voor.
lig kan Hij zulks doen dewijl Hij ook op hun let, en zodra hun tijd daar is , hen weder doet omkomen op dezelve wijze. 26. Openbaar ftraft Hij hun geweldiger hand, hoe hoog hun aanzien, flauwe bewijzen mogen 'er overig blijven , zij bewijzen niets meer dan het gevvisfe van den val. 27. En dit alles billijk, fchoon wij dit niet ontdekken, de grondbeginzelen van navolging in hun beftier , hadden zij zeker met opftand verwisfeld, en tegen zijne oogmerken gewoelt. 28. Zo ondervinden zij dat de Godheid opmerkend is, en op de klagten van geringe weerloozen menfchen let, hun die geweldig onderdrukt word, redding befchikt; 29. Behaagt [het Hem anders , wil Hij alles een wijl in dien ftand in ruste laten , alle pogingen om zich tegen geweld te verzetten baten dan niet; te vergeefs zoekt men bij Hem gehoor te verkrijgen , als Hij zich verkiest fchuil te houden, even zo handeld Hij hierin met eene geheele natie zo wel, als omtrent een enkeld perfoon, de meerderheid geeft Hem geen aandrang. 30. Zoms evenwel met de beste inzichten ftremt Hij den bedekten huichelaar in zijne gevaarlijke, heimelijke oogmerken , en komt dus de fchadelijke verwarring van een geheel volk voor. 31. Een kortzichtig mensch



van JOB. Hoofdd. XXXIV.
17 9
VS. 31. Een andersdenkend fpreekt tot Elobim : Ik heb geduld, ik wil niet verderven.
vs. 32. Ik zie mijn fout, leer mij duidelijk:
Verkeerd heb ik gedaan, ik zal het niet herbalen.
VS. 33. Zal Hij herjlellen door 11 kwalijk gedaan ,
Is dat geen fmadiug van Hem zoo gij dat verkiest, Ik altans niet, weet gij iets anders?
VS. 34. Ik heb hier in de tee/femming van verftandige lieden, Een doorzichtig mensch zal mij bijvallen.
VS. 35. Dat Job met geen beleid gefnroken heeft, En zijne gezegden geenzins doordacht zijn.
maar van braven gevoelens die uitkomst niet ziende, fpreekt in zijne klagte tot God dus: ik wil wagten met alle toegevenbeid naar U, en wil door verkeerde drang eene regtmatige zaak niet verderven ; 32. Ik gevoel dat ik reeds te verre ging , ó verlicht mij duidelijker omtrent mijn misftap 5 ik beken, ik heb mij reeds misdragen, maar wensch mij te behoeden , bet niet andermaal te doen. 33. Spreekt gij anders, dan beweert gij dat de Godheid verplicht is de vervverringen door uwe verkeerdheid veroorzaakt, door Zijn macht weder in orde te brengen ; dat de voorkeur in onze denkbeelden te geven, is de Godheid te vernederen, ik kan hier niets anders uitdenken , men geve mij dan vrij eene andere verklaring , 34. Ik ga niet verder, ik merk uit het fülzwijgen dat verftandige lieden mij inftemmen, het beproeffte oordeel heb ik op mijne zijde 35. Hierin, dat Job niet bedagtzaam gefproken , en in zijn vuur meer drift dan wel diep nadenken vertoond heeft, 36. Hierom geloof ik voor mij dat
Van vs. 31. af legt hier alles in het donkere, en niemand der Uitleggeren heeft genoegzaame grond voor zijne gedagten, zo lange de woorden niet beter kunnen vertaald worden dan tot nog toe gedaan is, en men tot dus verre heeft kunnen doen, moet ook de lezer zich die onzekejv hcid vergenoegen.
M 2



i8o Het BOEK
VS. 36. Het is zeker, dat Job nader moet beproefd worden,
Al was bet alleen om zijne verdediging die onrecht was:
VS. 3?. Anders zou hij de misdaad van blijde triumpb 'er bijvoegen, En hij zou zijne bedenkingen tegen Elobim vermeerderen.
Jobs beproevingen tot ontdekking nader zullen moeten komen, al was het alleen om eene buiten de Boorden van betaamelijkheid gaande verdediging; 37. Want gelukte zijrt wensch , dan zou hij in die ftoutmoedighcid meer gefterkt, door zijne overwinning zijne ftoute hoogheid, in plaats van ootmoedig te zijn, tegen God verdedigen.
xxxv.
HOOFDDEEL. H .
vs. 1. Elihu J-lrfLIIIu iiog niemand hebbende die vervolgde, dus hem vervong, vervolgde naar eeiie korte prenen e. ftilzwijgenheid dus:
vs. 2. Keurt gij zulk een gezegden billijk?
Mijne regtvaardigheidy?ee*f meer door dan Elobims.
VI. 3. Gij hebt geklaagt, wat batet dit ?
Welk voordeel beb ik van mijn niet Zondigen?
vs. 4. Hierop zal ik u antwoorden, Eenjlemmig met uwe vrienden.
VS. 5. Sla 't oog ten hemd, en merk op:
De boveufte wolken zijn immers verre boven u verbeven,
2. Durft gij mijn vriend in bedaardheid van geest nog uw hoofdflelling (taande houden? denk aan het regtmatig gevolg daaruit afgeleid; mijne braafheid overtreft die van mijnen God ontrent mij; 3. Dit ligt gewis in die klagte uit u,v mond gekomen: wat win ik met mijne vroomheid, wat met mijne tedere behoedzaamheid omtrent het misdoen; 4. Hierop zal ik nu bepaald tragten te antwoorden, en ik denk dat ik daarin de iriftemnüng uwer vrienden hebben zal.
5. Met een befchouvvend oog het ruime uitfpanfel beziende, ontdekt gij duidiijk dat de hoogde wolken eene verbazende afffetnd met u Lebben : 6. Hoe weinig is dan uw



VAN JOB. IÏOOFDD. XXXV.
vs. 6. Zop gij zondigd , gij benadeelt eigenlijk Hem niet?
Al vermenigvuldigen uwe overtredingen welke af breuk is dit voorWeiw f
vs. 7- Zoo gij rechtvaardig zijt, wat wint Hij daarbij? Wat »»j Hij ia» uwe hand onilangen ?
vs. 8. Menfchen u gelidc , worden door uw verkeerdheid benadeeld, Uw regtveerdigheid voordeeiig voor 's menfchen kinderen.
vs. 9. D;'e roepen, wegens de menigte der onderdrukkers; Luider fchreuwen over het geweld der grooten:
vs. 10. Niemand hunner denkt in waar is Ehbim mijn Schepper, Die liedeten in de ftilte kan geven.
vs. 11. Die ons daarom indenkende, gemaakt boven bet woud-gedierte, Ja doorzichtiger dan de vogelen in de lucht.
invloed op de hemel - bewoneren, wat ? kunt gij den Heer van die gewesten doren, al ftapelde gij fnoodheid op fnoodheid , kunt gij daardoor Zijne flille genoegens afbreken ; 7. Zijt gij het tegendeel in uw beftaan , daar van plukt de Hemel-koning de voordeden niet, of zoudt gij door een aangenaam gefchenk die kunnen vermeerderen; 8. Neen mijn vriend, broze ftervelingen worden door verkeerde bedrijven alleen benadeeld, zwakke menfchen plukken de aangename vrugten van uw billijke gedragingen alleen, y. Zulken bijzonder die in bange noot zijn wegens het aantal van hun die hen mishandelen , die over het openbaar geweld der tijrannen zomwerf het luide uitgillen. 10. Doch de toeftand van zoortgelijke lieden fteeg zo hoog, om dat zij zich onder dien druk ook niet regtmatig gedroegen: de ondervinding leert dat weinigen hunner in dien angst aan hunnen God. en Maker denken , die de beklemde nachten in vrolijke avondmaaltijden veranderen kan, 11. En Die juist ons daartoe meerder inzichten, en Zijn invloed boven het woudgedierte gaf, om een hoge Hijgen met ons vernuft dan de vogelen in den ruimen hemel, 12. Al klagen zij in hunne
vs. 9. Mhs. naar zijne gewoonte veranderd hier de fundatie, de conjectuur is hier gepast. De Rossi geeft Handfchriften die met oude overzettingen onderdrukkers lezen, hier meer gepast.
M 3



iSa. Het BOEK
VI. 12. Hierom roepen zij, maar zonder Zijn antwoord te hebben, Schoon onder bet trots der fnoodaarts.
VS. 13. Elobim ban dat losfe roepen niet hooren;
Scnaddaï ban hem niet gunftig aanfehomven.
VS. 14. Voegde gij bier bij, dat gij hem ooi niet aanfehouwen zult, Hij bereid zich ten gerichte, wacht maar.
VS. 15. De toorn waar mede Hij tref, word niet geacht.
Om dat men de grootheid zijner (overtreding') niet doorziet.
VS. 16. Hierin deed Job zo vermeten zijn mond op, En vermeerderde oubcdagt de woorden.
denkwijzen tot God, het is niet vreemd indien zij geen gehoor vinden, al klimt het geweld der iïjrahrién nog meer; Ij. Dat klagen zonder eerbied mishaagd God , is oorzaak dat zijn Almagt niet ten zijnen voordeele werkdadig is. 14. Gij hebt in uw klagte ook al gezegd, dat gij die^voordeelige aantrekking van uwe belangens niet verwagt : uitftel is geen bewijs, mij dunkt Zijn komst zie ik vooruit, hebt maar een weinig geduld: 15. Redenen van uitftel kon ik met alle waarfchijnlijkheid geven, Zijn ongenoegen word niet met die diepfte eerbied ter harte genomen, om dat men de oorzaak van het Goddelijk ongenoegen niet genoeg in zich zeiven zoekt, 16. En dit gebrek mijne vrienden deed Job zo trots fpreken, en in Hijgende driften zijne zelfsverdediging herhalen.
xxxvr. t-> H°vl u Ê- ^-t^Linu tragt zijn gezegde te verftcriiü ging nog op ken, word vinniger en verhevener:
deze wijs voort:
vs. 14. Ik ben in het vermoeden , maar heb geen gezag van Ilandfchriften voor mij, dat hier niet te veel is, en dat Elihu op de hoope van Job In het XIX. Hoofddeel het oog heeft, de twee volgende verfen zijn ook in hare vertaling ten uiterfte moeijelijk, en ik ben in het vermoede dat zulks door verplaatzing der woorden door de affchrijvers ontftaan zij.



van JOB. Hoopdd. XXXVI. 183
TS. 2. Nog eeu weinig geduld verzoek ik!
Om u de gronden voor Elobim se ontvouwen.
VI. 3. Hooge inzichten op een af ftand zal ik aanvoeren, Om te bewijzen dat mijn Maker regt handeld:
VS. 4; Waar zijn die gezegden zonder bedrog,
De zuiverheid dier gedagten zult gij zelfs toegeven.
vs. 5. Zie Elobim is enwederftaanlijk groot, zonder verfmading, Grootmoedig in Zijn gansch beftaan }
VS. 6. Nimmer laat Hij den fnoodaard gelukkig leeven, De belangen der verdrukten ftaat Hij voor :
VS. 7. Van den braven onttrekt Hij nimmer zijn oog; Hij zer ze «/* Koningen op den troon, Voor altoos zet Hij ze in die hoogheid:
2. Naar eene kleine pauze verzoekt hij nog zo veel opmerkzaamheid , als de bewijzen en de billijkheid van het Goddelijk beduur afeischten. 3. Grondig zal ik tragten mijn zaak te ontwikkelen, zegt hij, zulke bewijzen, die het minde verband in de zaak fchijnen te hebben, en die geen voorwerpen onzer befchouwing gewoonlijk zijn, zullen het volledigde de regtvaardigheid van mijnen H e e r. in al zijn doen daven. 4. Houd u in mijn voordel daar van verzekerd, dat mijne voordragt zuiver zonder de minfte bedoeling is, en dan twijfel ik ook niet of gij zult Hem in zijne zuivere denkbeelden toevallen.
5. Ik da toe dat de Godheid eene onbeperkte macht bezit, maar beweer tevens, dat Zij die nimmer misbruikt tot bezwaar van den zwakken mensch: neen, waare grootheid van ziel, zich in weldoen ontlastende , maakt het geheel van Gods beduur uit. 6. Nimmer een zweem van gelijkheid met de tijrannen hierin, om de magtige boosdoeners gunde te doen ervaren, integendeel is Hij altijd op de zijde van den onfchuldig gedrukten. 7- Edel handelenden zijn altijd de voorwerpen van Zijne zorgvuldige agting, als koninglijke gebieders vestigt Hij hen in verheven dand; «aar verdiende befchermt Hij hert in dien rang. 8. OnM 4



««♦ Het BOEK
vs. 8. Maar gebondene in boeiien,
. Cehondene in ftrikken ïan elende,
V3. 9. OhtJekt Hij hunne handelingen ,
En fielt bun hunne fieigende overtredingen voer!
VS. 10. Ontdekt hun van nabij de km tijding,
Vermaant ben van verkeerdheid afttftaan ;
VS. II. Horen zii. onderzverpen zij zich,
Dan eindigd hun leeven in hei genott Hunne jaaren vervliegen in geneugten:
VS. 12. Zo niet, treffen hun deods-pijlen, Zij fierven onvatbaar.
vs. 13. Diens hart huieheld, is ook fierk ,
Zulken in ketenen ge/lagen roepen ook niet onmoedig.
gelukkige lieden, die of door openbaar geweld, of volgens vonnis de vrijheid misfen, of die door pijnlijke ziekte aan hunne legerfteden aanhoudend gebonden zijn. 9 Zij'n ongetwijfeld in dien ftand gebragt om hun tot nadenken over hunne handelwijze te brengen : de misbruikte voorregten zal Hij in de dilte van den kerker, 'door indenken hun kennelijk maken. 10. Overtuigend zijn dan voor hun de redenen Zijner bezoekingen, het leevendige berouw in hunne ziel wekt Hij meer op en leid het tot een beftendig voornemen zoortgelijke bedrijven voor altoos te fchuwen. n. Heeft dit alles de regte uitwerking, verootmoedigen zij zich over dat beftaan, cn k'ëflHSn zij de ftraffen billijk, dan veranderd Hij hun leeven, men kan zich verzekeren het zal gelukkig eindigen, onder bet langduurig genot van de gewende zegeningen. 12. Blijven zij hardnekkig, zonder dat de roede eenige uitwerking ten goede heeft, dan vliegen de pijlen der Goddelijke gramfchap van den boog zo lang, tot dat zij met eene verltokte ziel den laatfte adem uitblazen. '13. Een fnode veinsaard is niet minder trots en onhandelbaar in zoortgelijke gevallen; al maakt hij een andere vertooning , zelden zal men zien dat zij met een week gemoed de firaifer.de hand Gods zullen billijken. 14. Hier-



VAN JOB. HüOFDÜ. XXXVI. J8s
VS. 14. Ontijdig word luin leeven itn ontrooft ? Onder de verwijfden ft erven zij;
vs. IS. Den elendeling bevrijd Hij van druk,
Na dat Hij'hem de onderdrukking ontvouwt bad.
VS. 16. Zo zou reeds uw angst met vreugde afgew'nfeld; Geen benaauwing meer o"er geweest, Uwe tafel-gerichten vol overvloeds geweest zijn,
VS. 17. Maar gij hebt de zaak des fioedaards verdedigd, Wen gij de regtmatigheid van uw zaak vasthield.
VS. 18. Om uwe wrevel kon Hij u fcbielijk wegroten, Zonder dat een zoen-ofter u'daar van bevrijdde:
om ziet men ze ook in het best van hnn kragten veelal fterven; en fchoon verre van ootmoed, hebben zij nogtans in htm omkomen een beftaan, zo laag, zo laf, dat de grootmoedige daar van een walg hebben moet. 15. Maar de ootmoedige bedrukte ondervind niet alleen leeniging in zijn fmarte, maar altoos redding, zodra het einde der bezoeking bereikt is geworden, 16. Mijn waarde vriend, had gij ook zo gehandeld, reeds voor lange was uw fmart in vrolijkheid verwisfeld; geen verzagting maar volkome redding zou u te beurt gevallen ; 't aangenaamfte genot der zegeningen uw overvloedig deel geweest zijn. 17. Nu hebt gij door uwen onvoorzichtigen ijver meer verdedigd de belangen van den booswigt, %ij zijt daartoe vervoert door al te fterk op de onfchuld .van uw eige perfoon te blijven ftaan: 18. Dit heeft u met hun gelijk gefteld; uw onverzettelijkheid is in ongenoegen , opftand ovcrgcflagen: billijk zoud gij hier over met den dood kunnen geftraft worden, zo fcbielijk, dat 'er geen gelegenheid tot een zoen-offer voor u overig was. 19. In die
is. 18, 19. Hier moest ik mij redden, beide de verfen zijn bijna ondragelijk, zonder zin in het oorfpronglijke, van daar dat de verfchillende verklaringen geen zweem van gelijkheid hebben, hier moeten wij op betere hulpmiddelen wagten,
M 5
\



l8<S
Het BOEK
TS. 19. Zou dan uw gewaande (deugd) u van de benaauwdhcïd redden , Of u nieuwe kragten bijzetten.
Ts. 20. Haak docb niet naar dien nacht,
Waarin volkeren uit hun ftand gezet worden.
TS. 21. Behoed 11 zoortgelijke ongerechtigheid te begeeren, Gij fchijnt wegens uwe elende daar bene te hellen :
V*. 22. Ziet Elobim is ie boog/ie in kracht, Wie een Heer gelijk Hij:
TI. 23. Wie heeft hem van zijn doen reden gevorderdt Wie durven zeggen: gij deed onrecht.
TS. 24. Denk dat gij Zijn doen behoort te f rijzen, Waar over braven verrukt zijn.
ijslijke oogenblikken, zou uw fchat van deugden u niet baaten tot ontkoming, zelfs niet zo veel invloed hebben , dat zij met grootheid van ziel aan uw lot u dede onderworpen zijn. 20. Hoe onbedagt gij dan ook in uw klagen mogt geweest zijn, ik bid u mijn vriend, weest geraden, haakt niet meer naar de uitvoering van het Goddelijk vonnis over u, eene fombre nacht van wrake, die een gansch volk zo menigmale ontworteld, indagende: 21. Held niet over tot zulk een ontaard beftaan, wees op uwe hoede; uwe hoogftijgende fmarten fchijnen 11 daar hene te flieren; 22. Heil is 'er bij niemand te wagten dan alleen bij de Godheid, hier is niets voldoende tegen Hem uittedenken, Zijn onbepaald gezag over den mensch laat hier niets toe, 23. Het is buiten voorbeeld, het is zelfs niet mogelijk Hem te dringen, om Zijne handelwijze ons vreemd, te regtvaardigen, — gij ftemt dit immersin, wie zal ooit in bedaarde zinnen rondborftig durven zeggen: Gij hebt u misgrepen! 24. Herinner u vorige tijden, en behoud gelijkvormigheid in uw gedrag, u voegt het altoos in alle gevallen Zijne handelwijze te billijken, hoe menig edeldenkende hierop peinzende ftaat opgetogen van verwondering, 25. De bekrompenst denkende ftervelingen,



van JOB. Hoofdd. XXXVI. i5?
vs. 25. Aller menfchen oog is daarop ge/lagen.
De kundigfla ziet het maar op een aj'jiand.
vs. 26. Elobim is groot maar onbegrijpelijk, Ondoorgrondelijk Zijn leeftijd,
vs. 27. Druppelen trekt Hij in de wolken f
Dampen naar evem edigbeid der vcgtcn.
vs. 28. Die de wolken weder uitgeven ,
En over de menfchen in overvloed forten:,
vs. 29. Wie kan bevatten, boe de wolken fcheuren? De donder van zijn fc«(.
VS. 30. /re/ blikfem-McbX verfpreid Hij overal, Tot zelfs aan de uiterften des oceaans.
vs. 31. Daardoory?ra/> Hij volkeren,
En rfee/f fpijze ;'» pvervloed,
ja allen zonder onderfcheid, hebben daarop eenige oplettenheid, fchoon de doorzichtige bekennen moet, dat hij nauwlijks daarvan den omtrek leert kennen, en met ons dit befluit trekt, 26. Oneindig verheven is dé Godheid in zijne volkomenhccden, maar voor ons onbevatbaar, zo als de oorfprong van Zijn beftaan is, zijn Zijne bedrijven voor ons in haren zamenhang. 27. Hier zijn geen bewijzen nodig in alles onnagaanbaar, zelfs in verfcheinzels, waar aan wij gewoon zijn, 28. De bewolkte lucht deed de vogtigheid flraks op een ogenblik bij eentrekken, en eene deinzing naar evenredigheid veroorzaken, eerlang zullen de wolken zich daarvan weder ontlasten , en zo de bewoners van het uitgeftrekte land aangenaam verfrisfchen. 29. Hoe zeer daaraan gewoon, weeten wij niet, hoe de regen, uit de o'peengefchove wolken zo"nauw gefloten zich ontlast, nog minder hoe de loeijcude donders uit het middenpunt te voorfchijn komen, 30. Dit alleen zien wij, de flikkerende blikfcms vliegen door de lucht, zelfs daar waar oceaan en lucht zich fchijnen te vereenigen, 13. Zonderling fchouwfpel zo vcrfchillend in werking, waardoor onder de aardbewoners zo meenige verwoesting aangericht, zo menige zegening tevens aangevoerd word. 32. Onuitdrukkelijke grootheid! — in



Het BOEK
VS. 32. Vat den blikfem met handen .
En beveelt dan , maar te treffen. vs. 33. aankondiger van zijn geklater.
beide de vuisten met blikfem' voorzier,, losgelaten moeten ze in heure kronkelende loop nog gehoorzamen, wie te treffen, 33. Terwijl ze tevens ten voorloper van den zo ftatigen donder zijn
XXXVII. HOOFDDEEL. VS. I. Welk ten jlagl bet hart beeft' En fpringt op in den boezem ! VS. ». Hoor Je majestuenfe donder ,
De trilling „„ Zijn ftem. VS. 3. Ze verfpreid zicb over den ganfchcn hemel,
het blthfim-htixt tot aan 's waereld, grenzen: VS. 4. Agter na hervat zich het donderend geluid Het pra;tigfle geluid rolt voort , ' / Eens begonnen , word bet door niet; ge/luit, VS. 5. Elobim dreigd door Zijn donder gedugt,
ferrigt er Hingen door voor ons onbegrijpelijk.
1. ó Treffende verfchijnzels, mijn vriend! telkens voel ik aandoening, zo dikwils ik het hore; eene trilling gevoel ik in mijn binnenfte, 2, Ik bid u luider met een befchouwend oor dat gerommel der donderen, welk een geloeij maken de rollende (lagen. 3. Onder den ganfchen dampkring fchijnt het geluid zich te verfbreiden; het Uitterend blikfem-licht verliest zich in de kimmen van het aardrijk. 4. Nauwlijks heeft zich de blikfem verfpreid, of ze word weder gevolgd van den ftantigen donder, dat majefteufe geklater gaat voort, zonder vertraging , tot de kracht verloren is, 5. Dat geluid is menigmaal een beeld van Zijne zo majefteufe bedreigingen: uitwirkzels doed ze die ons verbazen , cn die wij niet verklaren kunnen ; 6. In zommige tijden laat Hij op. den
vs. 33. Aan het laatfte lid kan ik geen zin geven: met Da the cn anderen mi) hier zo veele vrijheden te veroorloven, waar van ik mijn lezer nooit overtuigen kan , agte ik onbetaamlijk, liever dan dien weg irigeflagen, eu het open gelaten, tot dat wij Handfehriften hebben, welken ons toelichten. _ Misfchien is het oorfpronglijk afgebroken geweest om het volgende.



van JOB. Hoofdd. XXXVII. 189
VS. 6. Hij gebied de fneeuw; val op aarde neer,
De. ftortvlagen, en 'er zijn aanhoudende plasregens; VS. 7. Dan doet Hij de hand der vlij tigen runen,
Hij doet hun de uitvoerders Zijner macht kennen. VS. 8. Het gedierte gaat dan in onderaarfebe plaaifen ,
Elk blijft fiil in zijn hol: VS. 9. Uit het Zuiden komt rfaaro/i de jlorm ;
En de Noorde (wind) brengt dan vieleens Vorst aan, VS. 10. Al blazende maakt Elobim bet ijs,
Zo dat de breede wateren zelfs vei (lijven. VS. II. Ver-jiisfeld Ac donkere wolk met den heldere, En verltrooit eindelijk de ligte van zelfs,
donder een ander verfchijnzel volgen : veel zagter in werking, maar niet-minder verwonderlijk; op zijn bevel vallen dan de fijne fucuwvlokken, bedekken het aardrijk of hij bericht de bezwangerde wolken regen te geven, en men ziet de fterkfte ftortvlagen langduurig werkdadig, 7. De vlijtige landman is dan niet in flaat in het open veld iets te verrigten, al zijn oplettenheid kan hij nu vestigen op die verfchijnzels om hem nader van Zijne grootheid te onderrigten. 8. biet woud-gedierte, anders zo zeer aan de lucht gewend, verbergt zich in 011deraardfche fpelonken, zo lang deez' regentijden duuren, fluit elk zich wegens de natte koude vrijwillig op: 9. De met regen bezwangerde wolken, uit het zuiden aangedreven , hunne fchatten uitgegeven hebbende, worden dan menigmaale vervangen door den Noorden wind, die brengt met de hellerheid dan wel eens verblijvende koude aan: 10. Doorwaiende brengt hij het zo zeldzame ijs te voorfchijn, de brcedile waterkommen ftaan dan als gegote metaal ftijf binnen hare lijst befloten , n. Welke afwisfelingen zonder moeite: de zwaar bezwangerde wolken die wij tans zien, worden vervangen door dunnere vaale;
vs. 6. Op de fneeuw volgt in het Oosten veelal plasregens;
vs. 7. Ik denk hier niet aan het branden der (laven in de hand , deez* gewoonte is mij te jong, de gewoone eeuvouwige betekenis heeft hier plaats.



ip» Het BOE K
VS. 12. Die woelen en wemelen om naar zijn bevel,
Zo lang lot dat ze gedaan hebben, bet geen Hij gebood, En worden dan als bet vlakke land des aardbodems :
vs. 13. En bewaart door Hem tot eene roede, Of tot heil van den lande.
VS. 14. Merk dit naauwkeurig op Tob ,
Stel 11 te befcheuwen Elobims wonderen.
Vf. 15. Doorziet gij boe Elobim over dezelve beveelt,
Als Hij het w«r-lichc uit de wolken doet fcbilteren:
ts. 16. Hebt gij kundfcbap van de zwaarte dier wolken,
Anders zeldzaamheden, niet voor Hem die de volkomenfte kunde bezit,
vs.' 17. Waarom uwe klederen u vcrveclen,
Zodra Hij de aarde uit het Zuiden verhit:
vs. 18. Dan hebt gij ook met Hem de hemelen betredens Zo digt als een gegoten fpiegel.
12. De wind doorzettende verdwijnen ook die, zij vliegen met verbazende fnelheid door de lucht, en worden door den wind zo lang gefolterd, tot dat ze verdund vervlogen zijn, tot dat eindlijk de lucht als een valeie zeer effen ziet;
13. Zij zijn dan weder opgefloten en op zijn tijd weder op nieuws bezwangerd, of verwoesting of weldadigheid den aardbewonercn aantebrengen, 14. Ik bid u mijn vriend, laaten deze treffende verfchijnzels u leeraaren ; gedraag u eerbiedig onder de befchouwing van de verrigtingen des' hogen Gods, ig. De eeefte kering zou dan altans zijn, of gij immer in ftaat zoudt wezen de oorzaaken te kunnen ontdekken, waarom het weer-licht, zo onophoudelijk door de dunnere wolken doorflikkerd. 16. Weet gij dat, dan weet gij ook hoe de wolken uit de bovenfte kring dalende, dikker kunnen worden, anders ontdekkingen die alleen voor Hem de bron van alle kundigheden bewaart. 17. Maar vriend wat doe ik, ik zal den toon lager neemeu, — hoe komt het dat op een ftille zomerfche dag het zo heet is, dat de dunfte kleding u verveelt ? 18. Indien gij dat weet, dan zijt gij bekend in de hoge lucht-kreizen, voor ons eenigzins zigtbaar door den fpakerig hellere blaauwe boog boven ons ; dan kunt gij het geen ons van meer belang is ons duidelijk maken, 19. Hoe



VAN JOB. HOOFDD. XXXVH. ID1
vs. 19. Ei onderrig* ons dan boe wij onze reden tot Hem moeten inrichten ^
Want wij weeten geen woorden wegens onze donkerheid, vs. 20. Als ik verzoekend fpreeken, zal het hem bericht worden ?
Kan iemand zulke flerken gezegden uitvinden die Hem bewegen? V5. 21. Men ziet nu geen zon, voor dat de hemel weder opbelderd,
De wind opfteigende zuivert dien. vs. 22. Aan het Noorden vertoont zich het fchitterend goud-geel,
0 Welke eerbiedigswaardige Majefteit is Elobim! vs. 23. blij' is Scbaddai voor ons ondoorgrondelijk ,
Alvermogend is Hij, maar billijk hoogst regtvaardig,
Zonder (fchaduw') van den tijran.
wij met een goed gevolg onze verzoeken moeten voordragen? hoe behoeftig wij zijn hier zoms verlegen, om dat wij geen doorzicht genoeg ontrent ons belang hebben , 20. Daar de Godheid op zulk eene onmeetbare afftand is van mij, zult gij mij tot mijne gerustftelling kunnen zeggen, hoe mijne verzoeken onder die aandagt gebragt worden , en gij zult mij daarbij kunnen opgeven , welke woorden de beste zijn, om op mijne bede eene gunftige uitflag te verkrijgen.
21. Zonderlinge luchtgefteldheïd, — donker, daar de zon zich geheel verfchuilt, evenwel als de bui breekt zal alles weder ophelderen; de wind zich al meer en meer verheffende zal die eerlang zuiveren, 22. Reeds van agteren in het Noorden vertoont zich eene helderheid in een hoog geel, (eene fchittering hebbende als het Noorder-licht tegen het zwart); 6 Welk eene ftatige deftigheid vertooont zich in dit gewrogt der Godheid! 23. Wie is niet verrukt over de grootheid van God , dit ziende, fchoon voor ons anders onbegrijpelijk; — onbeperkte Almagt! — evenwel enkel werkdadig en beperkt door zuivere grondbeginzels, in het gansch beftier kennelijk; geen fchaduw zelfs van willekeurige overheerfching ontdekt men hier. 24. Billijk word
vs. 22. Wesleij heeft met alle waarfchijnlijkheid en geleerd bewezen, dat hier op het Noorderlicht kan gefpeeld worden; van Swïnden heeft in eene kleine maar keurige verhandeling het uitgemaakt, dat de ouden, fchoon onder eene andere benaming, daarop dagten, het verband fchijnt evenwel het rood, doorbrekend naar een onweder, te begunftigen.



ïq* Het B Ó E It
VS. 24. IV erom v:ord Hij van neldenkenden gel'erhiedigd ! leder die wijs in zijn denkwijze is vereert Hem.
Hij daarom van den regtgeaarden mensch ook hoog gefchat, de doorziclitigfte der dervelingen rekent het voor de hoogde trap van wijsheid, Hem de hulde zijner grootheid ie bewijzen.
xxxvm. ~XT hoofddeel, J>J u \kt de Godheid zich bij gelegen-
. vs. ï. Daar . J- ■ ■■•
op amwoorde held van het onweder met een datig en
frr^fwedei" verdaanbaar geluid hooren : het ganfche gc-
mj fprak dus: ze]dfchap was enkel aandagt, de aanfpraak
was evenwel alleen tot Job gericht:
vs. 2. Wie is hii die in den denkeren raad veerzit ? Gefprekken voerende zonder doorzicht.
a. Wie is hier de man, die als voorzitter in de vergadering over Mijne handelingen zo ongelukkig oordeelende, den hoogden toon voert, met redenvoeringen die het gebrek van doorzicht zo kennelijk openbaar maken ? 3. Tree
vs. 24. Het laatfte lid hoeft eene kleine verandering in het gewoone woord niet.
vs. 1. Het invoeren der Goddelijke Majefteit in dit Dichtftuk gefchiet meesterlijk: een onafhangüjk weldoenend God treed op den voorgrond der tekening met pracht en ftatigheid, maar geenzins vervarende ; de ftaügheid legt in de otrutandigheden, maar gemeenzaamheid in de aanfpraak zelve, zo ingericht, dat de driften in Joe hoog gedegen, cn de verkeerde wer ding die zijne groote ziel daardoor gekregen had, getalmd worden, op eene wijze die hein vernederen konde, terwijl zijn oprechtheid ongefciionden blijft; de Majefteit der Godheid word in die eenigzins pottende, gemeenzaamheid delicaat bewaard: men verneemt niets het geen ontwikkeling van het gefchil is, waarom Joe zo getugtigd was, waarop de man zo fferk geftaan had: alleen vragende aangetoond hoe groot de Godheid in de gewrogten der natuur is, hoe weldadig, hoe zeer zich zeiven gelijk, en elk lezer, al voortgaande te luisteren, gevoelt zich heimliik bezield met de fteeds toeneemende gedagte, zulk een God kan J oc onmogelijk onrecht doen, met een woord alles is onnavolgbaar.
vs. 2. Ik heb uier gedeeltelik Csivs gevolgd.



van J O B. Hoofdd. XXXVIII. 193
TS. 3. Gord ian mannelijk uwe lendenen!
Ondcrrigt Mij, ü vragende? TS. 4. Waar waart gij toen Ik de aarde grondde ?
Verklaar liet Mij, met uw kloek verltand? VS. 5. Wie mat het waereli-gebeuw, dit weet gij al tans i
Wie fpanie over haar iet meet-ïnoer? vs. 6. Waarop zonken haare grondzuilen ?
Wie lag den vooruit/lekende grand/leen ? VS. 7. Toen het tenfiemmig morgen-gefrernte zong,
En alle ie Elobims zoenen jubelden :
dan ook voorwaards , zamel uwe kragten, fpVeek mannentaal , Ik zal uwe wijsheid door vragen inffikken , Ik wagt het leerzaam antwoord voor Mij van den Voorzitter.
4. Toen het waereld - gebouw door Mij daargefteld wierd, in haare eerfte grondflagen, waar was toen uwen Sgtbaaren zetel, waaruit gij uitfpraken deed? hoe dagt gij over de uitvoering van Mijn plan? die gewoon zijt met zo veel fnedigheid zaken te doorgronden, 5. Hoe ging het bij gelegenheid dat den buitenfte omtrek van het geheel gebouw gemaakt werd? wie had daar het opzicht? wiens hand hield de meetftaf om te beoordeelen , of het gemaakte aan het beltek voldeed? zulke kleine bijzonderheden zijn u dan altans niet ontglipt. 6. Bij de legging der fundamenten tegenwoordig zijnde, hebt gij opgemerkt, welke de bedding was waarop alles zonder verdere verzakking onbeweeglijk konde ftaan, in de voorfpits van het gebouw (taande, hebt gij op het kunstftuk gelet, het welk de voorgevel fehraagt. 7. Aangenaame dag, niet waar, toen de darren van den èerftca morgen al febitterende den lof des Makers ontvouwden, toen de reiën der Gods-zoonen zich met zo veel verrukking deden horen. 8. Doch ik ga verder; wie holp
vs. 6. Over den hoekfleen moet men Pocock raadplegen, fchoon-in ie bouwkunde de ouden weinig licht is, en daarom geene toepaiiing mogelijk.
VI. Deex. N



194
Het BOEK
VS. S. Wie ontfloot de deuren des oceaans ?
Zo dat ze worfielende zicb den baarmoeder entvreng:
Vs. 9. Toen de nevel haar ten kleeding diende, Donkere wolken hare windzels waren ;
VS. 10. Toen ik voor haar de grenzen bepaalde, En als met deur en grendel baar injloot;
vs. ii. En zei: tot hier toe mogt gij gaan en niet verder, Hier zal zich bet trots uwer golven breken.
VS. 12. Hebt gij bij uw leeftijd de morgenftond éénmaal vtortgebrart! Het morgenrood zijnen ftand gewezen?
VS. 13. Om de grenzen der aarde te omfcbrijven. Waar uit de fnoodaard zelfs gefloten word:
Vs. 14. Zii word in gedaante gevormt als zegel-wascb, Of als een prachtig gewaad uitgefpannen ;
den oceaan, toen haar lijfmoeder zich begon te ontfluiten ? en ze met de gewoone woelingen baren kerker jpntvrong; 9. En met deinzige wolken gekleed, met de gewoone zee-nevels omzwagteld werd; 10. Toen Ik haren loop en werkdadigheid bedwong, en door duinen naauwkeuriger dan met wel geflote deuren beperkten ;
11. Toen ik Mijne vaderlijke bevelen haar gaf, hoe ver te lopen, en geen flap verder te doen, en haar verzekerde waar dan haar kracht zich gewis breken zoude;
12. In die aangenaame uitgeflrekte leeftijd hebt gij wel eens het genoegen gehad, in navolging van den eerften dageraad, de flralen van licht te voorfchijn te brengen, de purpergloed aan de cerfle kimmen geregeld. 13. Dit licht aan den zicht-einder, zich al meer en meer verfpreidende ontmanteld zelfs de fchuilplaatfen van de werkers der duisternis ; 14. De dageraad, in haar eerfte vertoning vuurig als het zegel-was , en niet minder handelbaar , latende zich als een pragtig gekouleurde mantel al verder en verder uitbreiden; 15. En zo hare weldadig?
vs. 8 — 15. Het beeld van den dageraad vereenigd met den dief ons meer vreemd, heeft Herder opgehelderd, die in de ftoute beeldeu van ct Hoofddeel geheel moet nagezien worden.



TAN JOB. HoOFDDi XXXVIII. 195
VS. IS. Zoms den glans voor den fnoodaard intrekkende ,
Op dat de moedige fnoever verbrijzeld worde. VS. 16. Hebt gij de bronnen van bet breeds meir gevonden ?
Den bodem van den oceaan bewandeld? vs. 17. Zijn u des AooAs-deuren bekend?
En zijt gij tot aan de poorten van bet deodenrijk geioment VS. 18. Hebt gij de breedte der aarde al berekend?
Ontvouw het, als gij alles daaromtrent bevat? VS. 19. Wijs den weg tot de vjooning des lichts?
En waar de duisternis haren zetel hond. vs. ao. Hare grenspalen zijn door u bezogt,
De paden tot bare wooning zijn u duidelijk.
beid algemeen makende , onttrekt zij zich alleen voor den nachtdief, ftout geworden op zijne onbelemmerde verrigtingen, vond hij zich op eenmaal uit zijn bedrijf gezet. 16. Op een ander tijd hebt gij u verlustigd in de befchouwing der inrigting van de voorraads-huizen die aan de breede waterkommen fteeds overvloed verfchaffen, en hebt den vloer des oceaans zo veel in zich bevattende , betreeden. 17. In die uitgeftrekte wandeling zijt gij ook gekomen aan het voorportaal des doods-woning, en hebt ongetwijfeld de verfchillende toegangen naar de vertrekken van het doodenrijk gezien. 18. Tot 'swaerelds aspunten gekomen, hebt gij hare uitgeftrektheid op de proef afgemeten, en kunt nu vrij alles wat gij daaromtrent opgemerkt hebt, ontwikkelen. 19. Geef dan in uwe bereisde ervarenheid eene naauwkeurige aftekening van die zalige gewesten waar de zon altijd fchijnt ? en waar de eenige nagt ook voor altoos tot vermeerdering der rampzaligheid haar woning heeft. 20. De fcheids' palen van die zo zeer verfchillende rijken kent gij , en door uwe herhaalde togten weet gij de naaste wegen tot die woningen lijdende; 21. Als gij bij de ordening van
vs. 18. Geograpbisch is dit tot nog toe onmogelijk, hoe veele ontdekkingen door de Wijsgeerige reizigers aan de Polen gedaan zijn; as trimgniscb is met behulp der wiskundige dien afftand tans zeker.
N a



j96 Het BOEK
VS, 21. Gij verplant dat alles, ter dier tijd reeds aanwezig zijnde, Hoog is tocb bet getal uwer jaaren ge/legen:
VS. 22. Gij hebt dan ook bezogt de magazijnen van fneeuw, De meer verborge vertrekken des hagels doorwandeld :
VS. 23. Anders door Mij bewaard voor de fombere winter, Of voor den aanval in mijn oorïogs-treffen :
vs. 24. Waar begint de eindpaal waar bet weerlicht \zicb verdeeld? Wanneer de Oosten wind bet over de vlakte verfpreid:
VS. 25. Waar is de waterleiding voor den plasregen ?
De richting van blikfem voor den donder, hoe is die*
VS. 26. Stortregens vallen op onbewoonde landen,
Op valcien, tusfcben rotfen , waar geen menfchen (yoetflap) is.
VS. 27. Om het fcbraale en uitgebrande rijklijk te drenken, En de kleinjie vezels der plautgewasfcu te voeden :
dat alles aanwezig waart, kunt gij zeer ligt de oorzaken van alles aanwijzen; de verbazende ervaring in die uitgeftrektbeid van tijd gezameld maakt u alles ligt; vervorderen wij den togt: 22. De voorraad-fchuur waar de fnecuwvlokken gevormd worden, hebt gij dan ook opgenomen ? de koudere holen voor de hagelfteenen met eenen bezien , 23. Ontdekt Mijne inzichten , om de eerfte te gebruiken tot verlevendiging van den graauwen winter, terwijl de andere bij de zwaare onweders meestal het toneel van verwarring openen: 24. Het flitterend lieht aan den hemel zo woelend werkdadig , hebt gij in haar eerfte uitlating leeren kennen; wanneer de Oosten wind de donkere bui aanvoerende, de ganfche vlakte verlicht: 25. Bij die gelegenheid hebt gij nagegaan, waar de plasregens weder afgeleid worden om overftroming voortekomen, de geregelde wetten , die de blikfem in hare onregelmatige loopt volgt, hebt gij gevonden. 26. De reden ontdekt waarom wolk-breuken meestal in onbebouwde landen en tusfehen klippige rotzen , voor reizigers gansch onbekend, zich ontlasten; 27. Hier door worden de fchraale beddingen , de verbrande kluiten, weder zo doortrokken met vogt, dat de teerfte wortels van 't jonge malfche gras daardoor gevoed worden, 28." De oorzaak



van JOB. Hoofdd. XXXVIII. 197
VS. 28. Wie is de varier van den regen?
De moeder van de itamv-druppels? VS. 29. Waar is de buik, die het lis haart?
Uit ivelke baarmoeder komt de rijm voort? vs. 30. Wateren verharden zich als een fteen,
Het oppervlak des al'gronds word gebonden; VS. 31. Hebt gii den band van het zeven-geftarnte gcfterkt?
Orions leeuwen-huid los gemaakt? VS. 32. Kunt gij de wagen op den tijd aanvoeren?
De heerin tot hare kinderen leidende? vs. 33- Gij weet doch 's hemels wetten ,
En befiiert hunne regelen voor de aarde; vs. 34. Kunt met een plegtige. ftem tot de wolken ft eigen?
Op dat een overvloed van regen u beftproeie.
van de 'aanhoudende regenvlagen in de moasfous is u niet onbekend gebleven , de tallooze dauw-droppelen weet gij ook in haaren vrugtbaare baarmoeder te verklaren. 29. De oorzaak van het zo vreemde verl'chijnzel, het gedolde water, was voor u ligt te ontdekken , de bevrooze morgen - dauw , in het vallen eerst vastigheid krijgende, hebt gij in hare foimcering befpiegeld. 30. Water? golfjes zich veranderende als in een gladde marmerdeen, ijsfchorzen die de altoosduurende beweging der kabbelende oppervlakten binden. 31. Gij hebt uw reis verder uitgedrekt; het vervrolijkend morgen - gedarnte altoos in gezeUlfchap zich vertonende, hebt gij onaffcheidelijk aan elkander gebonden, en de Orion van darren in het winter-faifoen haren affcheid bij de faifoens verandering gegeeven; 32. Dan het lente-gedarnte als een wagen doen aanrollen; — 't gedarnte voor een wijl aan den zichteinder onbekend tot hare moeder^ die bedendig fcheen , weder te rug gebragt. 35. Alle deze zo regelmatige bewegingen in 'shemels kreitzen zijn door u nagegaan, cn gij bragt het uwe toe om haren invloed op .zulk een afdand voor de aarde aangenaam te maaken. 34. Tot uw eige verkwikking hebt gij de vernevelingen in uw togt geboden niet als de bezweerders , maar met een doordringende dein door lucht en wolken , en deed de milde regen tot uwe verkoeling wel eens komen. 35. Hiep N 3 .



J9S Het BOEK
vs. 35. Kunt de blikfem bevelen dat ze veert/nellen, En al kronkelend u zeggen! hier zijn wij.
vs. 36. Wie heeft in die wpes»JiH&Mt zo veel ordentlijkl Wie dat verfcbtjnzel zo veel bezef gegeeven?
vs. 37. Wie de wolken met beleid doen bedaren Wie 's hemels roa/er-Oesfon, neergezet ?
w. 38- Als het Hof doortrokken zamcnvioeit,
En zo kluiten «a» dén »«fcH|?» klevend (baren.)
de blikfem uit zijne fcbuüplaatfen, deed ze fchichtig tot H naderen, al kronkelende fchoorvoetende vroegen zij wat gij te bevelen bad , 36. Zo ontdekte gij in die kronkelende en tegenflrijdige richtingen eene keurige regelmatigheid , in Ate wijze werking die elk bewonderd, als ingegeest, 37- Zaagt wie en op wat wijze de trots op een fchuivende en woelende donderwolken bij een bedaard deed zamelopen tot eene regelmatige bui, wie die waterflesfen beltierde in de ontlasting en weder optilde , en merkte naauwketirig op de uitwerking ; 38. De door de hitte tot ftof vermale klei-aarde allen-skens weder zamen^ brengende, tot dat de fchcone bouw-kluiten en zaadbeddingen zich vertoonden.
xxxix. Hoofddeel.
vs. 1. Den volwasfe leeuw helpt gij in zijn ronf-jacbl* En verzadigd de graagte der jonge welpen.
1. Zulk een wijs man laat zijn oplettenheid op alles gaan, 't dieren-rijk ontvlugt dan uwe zorge niet, gij bezorgt den leeuw zeker in haar jacht voor hare welpen eene goede prooij , en verkwikt zo de verflinde graagte van dat kroost; 2. In de bergholen leggende tot
vs. 38. Zie daar Gods poenen, waar de natuurkundige geen hand aan mag flaan, waar geen poëfle mede kan vergeleken worden, waar Ossian naar de gedagten van fommigen, het naast bij komende, inder» daad zwellend beuzelt.



VAN JOB. Hoofdd. XXXIX. 195
IVS. 1. Vitgeftrekt in bare /oer-holen liggende,
Of in een bindcrlang op prooi loerende; VS. 3. Wie zorgt voor der raven beboeften?
Als haar kroost tot Ehbim fchreit;
En zij angftig om voedzel rontom zweeven ? VS. 4. Wanneer baart de fteen - geit?
Wanneer is de geboorleftond van den ree ? fvs. 5. Gij wee* de maanden va» iare dragt?
Het tijditip van hare werping. VS. 6. Waarin zij zich krommende <ft jongen uitdringen,
En met eenen de fmarten hozen. VS. 7. /ft* hare jongen groeien, fterk worden in de woestenij?
Het nest verlaten zonder tot de ouden wedertckeeren. VS. 8. Wie gaf aan den woud-ezel -die ongekende vrijheid?
Wie heeft den wilden-ezel de bandeloosheid bezorgt?
befcherming van hare jongen, of zich fchuil houdende om zich met alle fnelheid op den prooi te werpen.
3. De konstdrift der raven, zo menigmaale fchreiende om voedzel , hebt gij geprikkeld al flodderende en gierende uitziende naar voedzel, niettegenftaande hare fchuuwheid.
4. Zeg mij hoe vermenigvuldigd de fteen-geit, aan zo veel gevaaren blootgefteld, en zijt bezorgd tegen het ftond waarin het teder rheetje baart; 5. Let op hare ftaat geduurende hare dragt, en ftaat haar bij in dat zorgelijke ftond, 6. Helpt haare kragten om het jong uittebrengen , cn doet haar ras door nieuwe kragten de pijn vergeten; 7. De jongen hoe fterk aan de ouden gewoon , worden allengskens grooter cn dolen door het woud, vergeten eindelijk de geliefde ouderen in hunne levenswijze geheel.
8. Hoe komt bet dat het woud-ezel, zo gansch onderfchciden van dat zoort der dieren anders dienstbaar en gewillig , zo gevoelig voor vrijheid is ? hoe komt het dat de bosch-ezel alle middelen om hem te temmen vrugtloos maakt ? 9. De digte woestenijen gaf Ik hun
vs. 8. De ongelooflijke vaardigheid van dit dier bewonderen de jagers, hebbende de fierheid en raphoid van het p..ird.
N 4



200
Het BOEK
vs. 9. Di?n Tk woestijn tot ziin verblijf.
De onvrugtbaaifie oen tot zijn buis gaf. vs. 10. Daar belagc hij ft ids gewoel,
Daar hoort hij het herbaalde gefchreeuw van den drijver niet: vs. 11. Op <ie bergen fp ur' bij eene grasweide op,
/.'■ekt naar kruiden,
vs. 12. Zal if/ woud-rund u willig dienen.
Aan uwe kribbe zijn nagtrust neewen:
VS' I3' £u,fó»Xl* T w «nden?
/.ai nij *e( najieepen om de vare» eggen.
vs. 14. Durft gij « op zijne geweldige kracht verlaten» fcn uw «Mer-arbeid hem aanbevelen
tijm zijne pennen als die van Hen kauw en den fperwert
ten dier-gaarde, en deed hem in de zand-woestijn beftendig Jeeven vergenoegd in zijn lot, 10. Schuuwt hij de geregelde zamenleving der menfchen de flaaffche onderwerping aan den ezel - drijver, mist hij daardoor alleen , 11. En is vergenoegd, al moet hij dan, met veel moeite op het gebergte naar een plek gras zoeken, en fpeurt overal eetbaarè groenten op.
12. De wilde buffel hoe ontembaar ook, zult gij dan ook weten te gewennen tot den land-arbeid, mak zijnde geworden zal hij op (hl bij den voederbak zich ter ruste vleien; 13. Daar zijn kragten zo groot zijn, hem dan ook voor den ploeg gebruiken, of in het eggen meer los zijnde^ evenwel naauwkeurig uw bellier doen gehoorzamen. 14. En zijt gerust hoe gedugt Zijne kragten ook zijn, dat hij die niet mi .bruiken? maar alleen tot de zo nuttige veldbouw ten uwe voordeele aanleggen zal? 15. Dan durft gij ook al geloven dat hij uw gezaide zal helpen inoogften en het werk voor den dorschvloer met alle bereidvaardigheid verrigten.
16. Gij zijt als maker bekend met het zonderlinge gebruik der vleugelen voor de druis, daarmede de lucht flaande in zijn loop; daar hij niet zo als de kauw en fperwer pennen en vederen heeft, en dus zich van den grond niet kan verheffen; 17. Waarom handeld Se



VAN JOB. HOOFDD. XXXIX. 201-
vs. 17. Dit baar eijeren in de aarde legt, En laat broeien in zand.
VS 18 Niet denkende aan den voet die ze verbrijzelen kan, En «a» de 4o«i-clieren die ze vertrappen kunnen:
vs. 10. Zo onnatuurlijk omtrent haar kroost als of fr* haar niet behoord,, ^//« poging is te vergeefs om «7« tfitfatgeumtyd.
vs. 80. Wanti/oWm heeft haar a\if WeM niet gegeeven , Noch aan haar «Vjf soe>7«g medegedeeld.
ftrijdig met de geaartheid van andere vogelen zo zorgvuldig omtrent hare eijeren, waarom moet het heete zand cn niet de moeder die uitbroeijen? 18. Van waar die domheid in plaats van wijze zorgvuldigheid, het vogelen-geflagt zo eigen, een enkelde voet van den reiziger kan dus hare hoop vertreden, en is het dat zij wegens de afgelegenheid der plaats zulks niet heeft te dugten, kan zulks onverhoeds het een of ander woud-dier doen. 19.Waarom doch zo onnatuurlijk omtrent baar kroost, boe figt kan alle hare verwagting van een talrijk kroost dan veriedeld worden, 20. Of is het dat de Godheid haar dat onthouden heeft, wat andere vogelen in de grootfte kracht bezitten ; noch het geheugen , noch de bedagtzaamheid is haar in dat geval bekend, iï. Hoe onbe-
vs. 16. In dit vers zo moeijelijk , heb ik meest Schrocder gevolgd, evenwel geloof ik niet dat ze bij haar eigen naam genoemd is.
vs. 17. Sparman, de beste waarneemer in dit vak, bericht dat ze 00 eijeren legt, daar wel op broeit, maar om de kost 'te zoeken lang daar van afwezig moet zijn, en op het minfte gerucht die verlaat. — Ik ben haast in het vermoeden dat hier een andere lezing geweest is: al ie groote bevreesheid maakt zulks vrugteloos, en dan zou men voor want vs. oo. moeten lezen: daarbij, — zommige natuurkenners neemen waar dat zij zoms vergeten is waar hare eijeren onder het zand door haar begraven zijn;
vs. ai. Dc Arabieren verhalen , dat dit inftrument onder de vleugelen zit, en dat zij zoms zich zeiven tot bloedens toe daar mede fteekt.
N 5



202
Het BOEK
vs. 11, Zich zelfs prikkelende huppelt zij in fprongen,
Spot met ruiter én paard. vs. 22. Kunt giï het ros dien moed bijzetten?
Zijne golvende manen doen rijzen. vs. 23. Het doenfpringen als een fprinkhaan.
Zijn fnirive'n zo majeftueus baart zelf ontzetting. vs. 24. Hoe graaft het in den grond met huppelende moed
Als het den krijgsman te gemoet trekt. vs. 25- Zonder eenige ontroering kent het gene fchuwbtid,
Keert niet om op bet zzvaien van het zwaard, vs. 26. Al raast de pijlkoker tegen hem,
Algllnsterd de fpips en de lance.
vreesd kan ze anders zijn in haren loop , zich zeiven als met fporen ftekende , doet ze een loop fneller dan die van het beste paard draaft, befchaamt in beiden in rijde i en paard,
22. Het paard bij 11 zp in achting, tot den fhïjd gewend , bezit eene fierheid zonder weerga , hoe komt zulks ? kunt gij den fterk gefpierden hals van dat dier die trillende beweging in de manen gebieden; 23. Die gezwindheid in kracht als een goed rijder hem geven , zo dat hij als een fprinkhaan met de agterfte pooten verregaande fprongen doet , zonder een wijl den grond te raaken , ftil ftaande is zijn trotsch hinneken alleen in ft? at om iemand vervaard te maken, 24. Met den gewapende voet graaft het een kuil al trippelende, aangevoert wordende tegen den vijand. 25. Ontzettende toebereidzelen teld het niet, het gliiifterend zwaard der dagordening verdoofd zijn vuur niet. 26. De pijlen mogen rammelen in dep koker, reeds half verfchotcn; fpies en lance mogen geveld'bij den indringende vijand fchitteren, hij deinst uiet terug, maar vol krijgsvuur beeft hij van begeerte om intedringen; 27. Hij is regt ongeduldig,
vs. 22. De tekening van een paard, van een ftrijd.paard, moeten wij bij de Aralieren zoeken, en niet bij Homerus en Virgilius. Beattie heeft zeer wel opgemerkt, dat het beleid van Joï, zich het paard onder het geruisen der wapenen voor den geest brengende, dees* tekening juist onnavolgbaar maakte.



VAN JOB. IIoOFDD. XXXIX. EOJ
VS. 27. En al bevende en' trekkende trippelt het Op den grond, Gaat niet uit zijn plaats op net geluid des trompets,
vs. 23. In liet iaat/ie trompet-gelitlt zegt het: heah! Briescbt den aanval te gemoet,
Deforfcbe fiem der damteerdere», het krijgs-gefchrei.
vs. 29. Vliegt de Aan/*-, door u geleerd,
/lis bij zich op de vleugelen fet ivinds verlaat.
vs. 30. Sfe<'£f de arend op uw bevel 2» hoog?
Maaiende zijn nest éntiaakhaar,
vs. 31. Wonende en overnachtende in cb rotze, Vindende o\t fpitze roize zijn burchtt
VS. 32. Vin waar Bij op rtof loert,
Op den verlten alïland met zijn oogen ziende.
vs. 3;. Ziin jongen flurpea bloed,
Waar een lijk is laat hij zici vinden.
maar tevens geregeld in » zijn doen, merkt op het cowmando, het eerfte veld-muziek dringt hem niet uit het gelid, 28. Word het veld-muziek algemeen, rollende door de bende als de donder door de lucht , hij hinnikt even vrolijk, vermeerderd zijn fnuiven op het hevige bevel tot den aanval , het geen overal klinkt en met het ontzettend krijgs - gefchrei beantwoord word.
29. Gij hebt zeker den havik geleerd, een goed gebruik van zijne fterke pennen te maken, zo dat hij ftout boven de andere dieren zich veilig op den wind, met of tegen waijende , verlaten durft; 30. Gij hebt dan ook zeker den arend ftoutmocdig boven alle dieren doen ftijgen , verre boven het bereik van onzen oogen ; onnaakbaare fteiltens, hem tot een veilig verblijf vergund, 31. Waar hij zich legert, bellendig zijn nest voor de jongen maakt; puntige rotzen van rondsom ontoegankelijk den voorrang gevende ; 32. Met dat oog rondom al broeijende ziet, op den verfte afftand met die verziende blikken alles nagaande. 33. Hoe vroeg verkrijgen zijne jongen zijne geaartheid , hoe gretig zwelgen zij het geronnen bloed door, hoe vervaarlijk valt hij uit de lucht, zodra hij een dood aas vind.



?<H Het BOEK
vaT'f*'J''Tu 34- Een oogenblik maakte Jehovah paujè, Job nan, zeg- eh fprak toen in (teigenden toon:
genie: °
vs. 35. Die met Schadda'itwist meet onderrigten!
Die Elebim berispt meet altans antwoorden.
35. Hoe nu belemmerd, die met den Alvermogenden het wagen durft, moet in ftaat zijn, in zijne wederleggingen Hem beter te (tieren , die met het beftier der Godheid niet te vreden is, moet altans op de vraagen Hem voorgehouden zonder vertraging kunnen antwoorden.
vs. 36. job 36. Nh fprak Tob, hij beantwoordde fe-
beantwoordde , . . , J ,. J
teen jehovah, novah, maar in eene houding waarin onnazeggende: volgbaare eerbied te lezen was:
vs. 37. Wat zou ik lage ziel u antwoorden!
Ik leg mijn hand op de mond: vs. 38. Eenmaal fprak ik, maar fcaak zulks,
Andermaal zal ik 'er niets bijvoegen.
37. H gevoel mijne oneindige;af(tandUwer hoogheid,mijn nij-s, k zal mij wel wagten hierop inteleggen; in den diepften e rbied, wil ik met mijn hand op den mond, mijne onderwerping aan U betuigen ; 38. Eenmaal deed ik anders, in gefprek met mijne vrienden, — maar voor altoos zie ik 'er van af, altans nu voor U zal ik zorgvuldig genoeg zijn mij van den fchijn van vermetelheid te onthouden.
vs. 35- Ik ben hier genoodzaakt met de meesten Uitleggeren kleine afwijkinge vanjden text te maken, zo weinig evenwel als mogelijk is; fchoon is de vertaling van Greve, maar mij een weinig te vrij, iie met den Alvermogenden twist moet beter weten, ie berisper van God moet antwoorien.
vs. 37, 38. Verrukkend is deez' uitkomst, de man is verflonden in den oceaan der Goddelijke hoogheid, in algemeene zorgvuldigheid werkdadig voor bet woeste dier zeiven, hoe uitneemend dan voor den mensch: het is eene belijdenis van een groot njan die in de hoogde trap van ootmoed groot blijft.



van JOB. Hoofüd. XL.
205
XL. HOOFDD.
1. vinder het voortduurend onweder vs. ,. Met vervolgde het Goddelijk orakel tof Job: onwedeV^be-
antwoordde Jehovah Jou, verder dus voortguar.de :
vs. 2. Gord als een man uwe lendenen!
Vragen zal Ik, onderrigt Mij daarop:
VS. 3. Gij wilt Mij Mijne regtvaardigheid ontnemen, Wilt Mij veroordeeien door u te regtveerdigeii.
VS. 4. Hebt gij dan een arm als Elobim ?
Kunt gij ook zo met kracht donderen:
VS. 5. Ziert u dan nu met glans en grootheid, Omkleed u xact pracat en luister,
VS. 6. Uitgietende den vuur-gloed uwes toorns,
Sla een blik op den tri.saard om hem tt verneederen.
VS. 7. Breng den trntsaard onder uw macht,
Verniel den fnoodaard in zijn h'huilplaatS.
2. Wel aan nu nogmaal gepoogd als een heldhaftig man met kloekmoedigheid gewapend u te dragen; Ik zal in Mijn vragen voortgaan, en zal op uw befcheid wagten, 3. Uw doel moet het zijn Mij van de ware eigenfchap eens Richters te ontzetten, ten minfte ten Mijne nadeele hier omtrent het een en ander aantevoeren omdat uwe verdediging zulks vereischt, 4. Maar welk eene ongelijkheid blijft dan nog maar, volg Mij dan na, en meng ook onder uwe redenen de majefteufe donders, door u regttijdig aangevoerd; 5. Pracht en luister aan uw rang moet u dan ook eigen zijn; bij de vorftelijke mantel moet gij de uitgebreidfte hoedanigheeden van vermogend aanzien voegen, uwe daden moeten daar aan gelijk zijn; 6. De ftroom van uwe ontzettende gramfchap moet ook op zijn tijd alles vermeesteren, maar een fronfchende trek moet dan in ftaat zijn om den rebel voor u te doen krimpen; 7. De ftoutmoedigfte moet zich onder uw hoog beftier fchikken, de hardnekkige in zijn verftokte wijkplaats geveld worden, als overwinnaar handelende naar welgevallen, 8. Vel met geweldige (lagen den een naar den ander , overdekkende hun overblijfzel in de ftuif-



206 Het BOEK
vs. 8. Steek iin voor lin in het zand,
Verzegel hun uitzicht in holen, vs. 9. Dan zal Ik 11 roemen,
En uw helden-arm , u redding hefehikkende ,
.vs. 10. Merk op der dleren-reut, door mij zo wel als u gemaakt. Hooi eetende als een rund : gemaal",
VS' "' TïZSu™S:J,y, **"*ƒ*' dat in zijne lendenen woont, Geweldige fterkte onder aan zijn buik : *
vs. 12. Bij ziin drift dertoond zich ziin lid als een ceder. De zenuwen zijner fehaam-,fce/e„ z;jn doorvlogen.
aarde, terwijl gij anderen in de fchrale rots de altoos^ duureode kerker doed bewoonen; 9. In de tütkomftcn zal ik op mijn beurt u als overwinnaar komen geluk wenfehen, erkennende dat uwe dapperheid alleen u die treffende uitkomfteu "bezorgd heeft.
10. Nog een enkele proef Mijner grootheid wil Ik u onder den aandagt brengen; den koning der landdieren u eemgzins bekend, door mijn hand ook gevormt, maar hoe fors ook, zo min woest en verfcheurend, en daarin u nabij komende, gaat hij even als een rund met eene ftadige tred grazen ,11. Verbaast ftaat gij evenwel over zijne kragten, zijne fterk gefpierde ruggegraad, de fterke zenuwen, aan de tederfte'deelen van den onderbuik bewijzen dit klaar; 12. In minnedriften fchijnt een ceder opterijzen • fpieren maaken de fpanning der nabij gelege zaadbuizen niet minder aanmerkelijk, 13. Zijne knokken zijn een mees-
vs. 10. Welk dier dit zij ftaat in den grondtext onbepaald, de Hip. fopotamus cn de Oliphaut, zijn de twee die hier met de meeste fchijn in aanmerking kunnen komen, voor den eerften pleit Scheuchzer. ▼rij goed, Buffon vind de befchrijving meesterlijk, wen ze op den Oliphant gebragt word. - Doederlin op den Oliphant, doch met net 14. vs. de zee-koe.
vt.ii, 12. Men is hier verpligt de kragt der woorden een weinig te verdonkeren; met Mns. aan den fnuit van den Oliphant te denken heeft veel fchijn, mits men de woorden van den texc uit het oog verliest, en den fnuit befpiegeld.



VAN JOE. II00 FDD. XL.
VS. 13. Zijne beenderen zijn als gegoten koper,
Zijne knokken als ijzere lviiubomen: VS. 14. Gewis is hij een meesterjluk van Elobims werken ,
Z/;'« Maker heeft hem ter verdediging zijn zwaad gegiivm. VS. 15. Schoon hem de bergen voeder verfchaffen ,
£» de velddieren gerust rontom hem dartelen. vs. 16. Onder Z3«/-boom legt hij gewoonlijk ter rust;
Of verfchuilt zich in bet riet der moerasfen. vs. 17. Eene ffchadurrjke booni bemint bij,
y/ct loof der beek-wilgen omringt hem; vs. 18. //er geweld der rivieren doet hem niet vrezen, niet haasten,
Hij tl onbevreesd, til rijkt de Jordaanaun zijn mond.
terftuk van vastigheid waar bij het gegote koper niets is, geen hefboom van ijzer kan bij zijne beenderen in vergelijking komen, 14. In het dierenrijk is hij zeker een pronkftuk van voortrefiijkheid, en fchoon geenzins het oogmerk was, hem geweldig te maken , die kragten had de hand van zijn Maker hem bezorgd voor zijne verdediging, 15. Hij blijft evenwel als de huisdieren, van kruiden die op de duinen groeijen zijn kragten onderhouden, geen van tamme velddieren is voor zijne meerderheid en kragten in het minde bevreesd, 16. Geen woest gerèn, maar een meer logge levenswijs bemint hij; onder den daalboom , vleit hij zich meestal; of tot bekoeling vind men hem aan de oevers in het riet, 17. Altoos de fchaduwrijkfte boom verkiezende , of het groen der beek - wilgen , tot zijn hoogfte wellust makende, 18. Schoon hij voor niets behoeft te vreezen, een rivier doorwadend die fnel loopt, behoeft hij zich niet te verhaasten al is ze diep, gelijk meestal de Jordaan, hij laat onbekommerd het water tot den mond gaan. Hoe zagt van aart, zult gij hem tegen zijn
vs. 14. Het is eenigzins onzeker of dit zijn fnuit is, dan of het zijne tanden zijn , om het enkelvoud moeten wij het eerfte verkiezen, doch dewijl ik het hier onbepaald gelaten heb, is 'er in de omfchrijving geen gebruik van gemaakt.
vs. 18. Op beiden past dit , de zee-koe kan onder het water adei« halen, en de Oliphant hoe diep onder water kan door zijn uitftekende Xhuit lucht genoeg krijgen.



2c3
Het BOEK
vs. 19. Zou man hem daar van bewust, kunnen vangen,
Met een toom zijn neus doorboren.
vs. 20. Wilt gij den krokodil met den angel vangen, 01' zijn tong met de zinkende ftrik omvatten.
vs. 21. Kunt gij den gevlogten ftrik door zijn neus krijgen* Met pinnen zijn onderkaak doorboren :
vs. 22. Zal Mi in dien ftand uw medelijden tragten te verwekken , En ziet) voor u zeer onderdanig vertonen?
vs. 23. Zal hij een verdrag met u aangaan?
Zo dat bij voor altoos « onderdanig zal wezen:
VS. 24. Wilt gii als met een vogeltie « met hem vermaken,
Tot genoegen van uwe meisjes hem ««» ee» ioorrf leiden.
vs. 25. Zullen de visfebers over hem rfe maaltijd vieren? Hem aan de kopers >'» deelen leveren.
wil evenwel niet kunnen temmen, met toom cn gebit naar uw genoegen leiden.
20. De water koning flaat in dat opzicht met hem gelijk , zoudt gij in flaat zijn hem als andere dieren van dat geflagt met den angel te lokken, cn al heeft hij het zinkend aas_ingeflokt en is in den ftrik geknoopt; wat baat 't:
21. Aan temmen is niet te denken, geen (frik door den neus , geen weerhaaken in de onderkaak kunnen iets baten,
22. Schoon gevangen zal hij voor unimmer kruipen, of fchijn van onderwerping u vertonen, 23. Door verdrag zult gij het niet met hem vinden, om in bet leven te blijven zal hij zich niet onderworpen maken, 24. Even zo tam als het vogeltje voor uwe jongen , hem door uwe dogters, met een touw overval voerende, 25. Is 'er voorbeeld dat de visfchers over zijne vangst onderling eene vrolijke maaltijd gehouden, en aan de kooplieden van den visch hem gekapt in Hukken geleverd hebben, 26. Alle pogingen om zijn
vs. 20. De betekenis van het woord, de ftreek des lands, de c'asfe der rivier-dieren, doet ons niet aan den walvisch maar aan den krokodil denken: naar de eenparige getuigenisfen beit het alle werktuig om hem te vangen in ftukken, en daarom is zijn vanfist zo moeijsiijk.



van JOB. Ho 0 fdd. XL.
209
V3. 26. Kunt gij zijn huid met haken.
Zijn hoofd mee visfehers weerhaken doorboren? VS. 27. Strek de hand dan vrij uit, maar denk aan het\gevaar ,
Gij zult geen lust bebben het te herhalen. VS. 28. Zal zijn moed mis/en? V
Zal hij 1» zijn eerjle aanblik ter neergefiagen worderr?
hand door haken te kwetzen, om weerhaken in zijn kaken te flaan, zijn te vergeefs, 27. Nuch moed noch handigheid baat, alles is even gevaarlijk, die het onderneemt zal 'er op de pröef andermaal van afzien, 28. Nimmer mislukt het hem, zoo het niet onverhoeds is, is zijne te onderbrenging niet mogelijk.
xli. hoofddeel.
VS. t. De onverzaagjle durft hem , fluimerende, niet of floten,
Wie durft het dan waagen mij ouder de oogen te komen ? VZ. 2. Wie Mij door weldadigheid aan zich verplichten?
Alles wat onder den hemel is , behoort lot Mijn eigendom. VS. 3. Doch Ik wil de befchrtjving van de deelen dezes diers voortzetten,
Eene befebrijving van zijn magt en regelmatige gedaante : VS. 4. Wie zou daartoe ziin panzier durven ligten ?
Wie het dubbel gebit durven naderen?
ie durft, hoe oiwerzaagd hij ook moge zijn\ de rust van dit dier ftoren ? wie zonder fchroom zelfs een ogenblik onder zijn bereik ftaan? 2. Gij denkt misfchien, de zaak is anders, een redeloos dier of het edelfte wezen, 't laatfte kan men door zulke bedrijven gewinnen 'die het verplichten met toegenegenheid aan ons gedrag te beandwoorden , maar wat is 'er in de ganfche natuur 't geen Ik niet als mijn eigendom kan befchouwen. 3, Dog ik zal mijne befchrijvilig van dit gedtigte monftei' voortzetten, — iets van zijn kracht, en de harmonie, daardoor in alle zijne ledematen zigtbaar, 'er nog bijvoegen. 4. Zou iemand zijn opperhuid, hem van meer dienst dan den krijgsrok voor den foldaat , durven opftropen , om zo veel te beter den breidel van eene zonderlinge fterkte hem te kunnen aandoen ? — Wie hem noodzaken tot dat einde de VI. Deee. O



aio
Het BOEK
vs. 5. Wie de baaien zijn muili open doen? De verfcliriklijke rei'e zijner tanden,
VS. 6. Zijn mg is met fterke fchiirlen,
Als door een vas/ drukkend zegel gefloten.
vs. 7. De een flaat den anderen zo digt bij, Dat geen lucht 'er tusfehen kan komen.
VS. 8. 'r Is als of ze aan den anderen kleven,
Zo gebegt dat geen fcheiding mogelijk is:
vs. o. Elke niezing maakt een blikfemflraal,
Zijn oogen glinfteren als Z»er morgenrood,
VS. io. F.ikkcl o/amm»» gaan uit zijn »e«ï, Vonken fpaiten 'er uit.
vs. II. Uit Zijn neusgaten komt «e» damp. Als uit een kokende ketel water.
VS. II. Zijn adem zc//ï vonkelt als vuur , Een vlam uit zijn mond.
geflote muil te openen, wie zou op het gezicht van de dubbele reie tanden waar mede zijne kaaken gewapend zijn, daarvan niet afzien? 6. Welke fchubben bedekken zijn rug, ondoordringbare fchilden aan den anderen gevoegd, en zo digt op een gefloten als of zij aan den anderen gezegeld waren. 7. En dan nog zo konftig over den anderen gefchoven, dat de lucht zelve niet in ftaat is daar in te dringen, en hoe beweegbaar zijn ze als met vogel-leim gehegt aan malkander, het is onmogelijk daarin te komen.- 9. In zijne beweging is bet dier niet minder vervaarlijk, het fnuiven het geen hij met zijn neusgaatcn doet, geeft eene flikkering niet ongelijk aan den biikl'eaiftraal, met eene verkoelen zijn oogen met een gloed, als het vuur van den aandagende morgenftond. 10. De kragt is zo aanhoydend als fterk, blazende maakt het ftralen, als fakkellichten zich verfpreidende gelijken het vonken met kragt zich uitzettende, n. Met dit alles is nog zekere wafem vergezeld , die opfteigt als van een felkokend water. 12. Bij elke ademhaling vertoond zich een vuurgloed van glimmende kolen, het is als of hij, toorifeu fpuwt, 13. Hoe verbazend is zijn nek ge-



VAN JOB. Ho 0 FDD. XLI.
211
1 *s. 13. In[zijn nek herbergt de fterkte,
Ve/iirik gaat vour hem in triumpb. vs. 14. Alle zijne geleien begten aan den anderen, Zijn zelfs onbeweegbaar verbonden. \ vs. 15. Zijn borst is zo »«rr als marmer,
Gefloten dan de onder molenlleencn; VS. 16. Op ziin dreigende moed beeft de onvervaarde,
Op zijn doorfcbieten gaan ze op de vlagt. vs. 17. Durft iemand hem aanranden ,
Zivaart, fpies, lans en peil, niets be/pt. I vs. 18. Yzer is hem ais een Rro-balm, Koper als verrot hout. vs. 19 De pijl zal hem tot bet vlugten niet brengen, Slingerfteenen ziin hem ftoppelcn ;
fpierd , zo dienstbaar in zijn gang om allen wederftand te verijdelen, in zijn vaart mag men ook zeggen; verfchrikkingen dartelen in de golven die hem aankondigen vooraf, 14. Zijn ledenen zijn allen zo vast aan elkander als of het gegote metaal was, alles is even fterk, 'er is geen buigen zelfs aan. 15. Zijn borst zelfs heeft eene vastigheid als of het marmer was, en kan alle zwaarte en geweld zo ligt wederftaan als de onderfte fteen van den koren molen. 16. De kloekfte visfehers ftaan bedremmeld , als hij aan het woelen is, fchiet hij toe, zij weeten naauwlijks waar zij zich bergen zullen, 17. Aan verdediging is niet te denken, ik zwijge hem aantevallen: het gewone wapentuig is niet in ftaat hem eene dodelijke wond aantebrengen. 18. Yzere inftrumenten van het hardfte zelvs, zijn bij hem als riete Raven; de in het vuur geharde kopere , zijn in het gebruik als vermolmd hout, 19. Een pijl met een geweldigen kragt afgefchoten doet hem nimmer te rug deinzen, een aantal van gladde keien uit den flinger wel gemikt, doen zo veel kragt als of eenige ftoppelen bij elkander daarin verbonden waren. 20. De gewapende ftokken waar van de vis-
vs. 16. Hier ben ik genoodzaakt geweeit eene kleine verandering te maken, eenigzins Dathe navolgende, wil men de gewoone lezing beO a hou-



au Het BOEK
VS. 20. Knodzen zijn hem ftro-halmen,
Het konftig beftier van den lans belacht hij. VS. 21. Van onderen met fcherpe punten ,
Doorboort hij met dat puntige het flijk. VS. 22. Als een pot borrelt hij de diepe wateren op ,
Het uitgeftrekte meir is als een dikke zalf. VS. 23. Agter hem is een lichtende voor,
Onder bem is alles grijs. VS. 24. Het aardrijk geeft zoortgelijke niet op,
O.n onverfcbrokken te zijn zamengefteld. VS. 25. Stout ziet hij neder op alles wat hoog is;
Een Koning is hij ouder bet w«;er-gedierte.
fchers zich veel bedienen, zijn in werking even als of hij met flro-halmen gebeukt wierd; hoe wel men ook met den lans mag omgaan, hij is niet bedugt dat hij op eene zwakke plaats daardoor zal gewond worden. 21. Aan den bnrk is hij zelfs gewapend, en maakt daarmede op het flijk vooren even als de puntige dorschwagen. 22. Als hij aan het flaan is bij den oever, geven de wateren niet alleen zulks door eene fterke beweeging te kennen, maar het is zo troebel, door het geflage flijk, dat het eene verbonde zalfüoiïe gelijkt, 23. Hij fchiet fnel voort, laat een voor na die fonkelt door de Vrijving, — terwijl door dat zelve geweld alles onder hem troebel is. 24. Zeker de bekende aardbodem heeft geen tweede, waarin dat oogmerk zo fterk gelegd is, om niet alleen te kunnen befchadigen, maar om zulks zonder zelfs gevaar te kunnen doen, 25. Hierom durft het ook onbevreesd al wat fterk mag genoemd worden, aanvallen, ongetwijfeld is hij de eerfte in geweld onder al het watergedierte.
XLS. HOOFD- "\T
deel. 1. |^ u zweeg de Godheid en Job vond beantwoord^ zich tot andwoorden gedrongen, hij deed het
houden , dan moet men denken aan het fmelien om genade van iemand die ter dood gedoemd is.



VAN JOB. Ho 0 FDD. XLII.
213
in eene houding, en met een toon gelijk aan zijne woorden:
vs. 2. Voor V is gent onderneeming te groot!
• Uwe bef uiten kunnen niet tegengegaan worden. VS. 3. Wie is hij die onbedagt Uw raad zou durven afkeurent
Ik fprak van het geen ik niet verftond,
Voor mij te hoog , die ik niet begreep. VS. 4. Vergun mij dit alleen te zeggen ,
Ik wensch te vragen en onderrigt mij, Vs. 5. Met opmerkzaame ooren hoorde ik U aan,
Maar nu beeft U mijn oog geizen '. VS. 6. Ik verfoei mijne gezegden ,
Met berouw herroep ik alles ootmoedig.
2. Ik fta eerbiedig toe, hoe groot Uwe gewrogten in onze oogen mogen zijn, fprak Job, datze nog niets zijn in vergelijking van die macht die Gij bezit; onuitputbaar is dat vermogen, wat zou 'er dan kunnen uitgedagt worden om Uwe voornecmens met eenige uitflag te wederftreven. 3. Billijk moogt Gij in eene beitraffende toon
vragen; wie durft vermeten genoeg iets tegen Mijne fchikkingen inbrengen ? ik ben die man geweest, helaas ! ik oordeelde onbillijk over een onderwerp mij te vreemd, voor mijn vernuft zelfs nimmer bevatbaar. 4. Ik zal dan nu ook zwijgen, dit alleen past mij, daar houde ik mij aan, — alleen mag ik eerbiedig om die vrijheid vragen , als ik fpreken moet, mag ik dan als een leerling mij gedragen, en het geluk hebbeu Uw onderrigt te genieten. 5. Met veel aandagt heb ik op Uwe redenen gelet, vergezeld met omftandigheeden , die mij nadere blijken uwer majeftueuze tegenwoordigheid gaven. 6. Dit heeft dien invloed op mijn har' gemaakt, dat ik mijn gehouden gedrag ten fterkfte afkeur; 't gaa hoe het kan, in boetvaardigheid wil ik mijne fmarten torsfen , al kwijnende langmoedig U afwagten.
v;. 2. Kennicot heeft gelukkig deze egte lezing gevonden , welke noodzakelijk moet ingevoert worden.
O 3



214
Het BOEK
vs. 7. Na dat 7- Zo liep het flatig gefprek af, toen dé l[ónV"ge"j™j rec^n va" Je!lovafl tot Job afgelopen was, fprak had, fpmk je- }\u ook E li p h as aan, als het hoofd , de
bovab Eiiphas „ , , .....
van Tieman eerfte onder de twee vrienden die het eerst ü"teSi"rS gesproken hadden: Ik ben op ulieden onvertegen uwe twee oenoep;d ot? hebt Mii niet wel verdedigd,
vrienden ont- p D ' ° 1 3
ftoken , gijl. dit mishaagd Mij ; gij hebt ook de ongeniét' gefpro^en veinsde Godsvrugt van Job zeer verdagt van mij, •«* gehouden , ook dit mishaagt Mij, hij was
tegen mijn ö ~ o j 7 j
knegt job. doch Mijn gunfteling. 8. Wilt gij geraden «mncrnet^voor z'Jn■> 'aat een volkomen offer van var en ram uiieden zeven bereiden, brengt die aan zijn huis, en laat
varren , zeven , -•■». •■ v
rammen , te- hij als de Priester van zijn gezin, die tot een SSfiftSft offer in gereedheid brengen ; dat hij voor iaat ee» brand- u\iQr\cn de plegtige bede om vergiffenis uit
offer daar van r o o o
voor u gereed uwen naam doe; zulks rade Ik u, want uit
dUnadr "job zijn mond wil Ik die horen, en u ontdaan,
tTor'Kf"d^ ^czs verootmoediging [eisch Ik van u, wilt
want ik zaï ge- gü niet om uwe onzuivere veronderftellin-
mls bem gun- °J
fiig antwtor- gen omtrent Mij , en het verdenken van n"J °laidliln Jobs Godsvrucht , billijk getugiigd worden. met u naar uwe g- jje vrienden luisterden naar dien raad ,
dwaasheid; '
want zeker gij hoe vernederende die anders ook icheen te
vtn'iVRjgëfpTÓ- zijn , zij begaven zich eenparig tot Job,
ken; zo minais verzop-ten eenftemmig dat offer en die bede,
van mijn die- ° °
naar Job. eri de uitkomst was voor hun ook gunftig, gingen Eliphas zi gtbaar in het offer. io. Ook kwam 'er én Ki'de in de omftandigheden van Job eene aller-
Subieter en ZorHAR de Namathittrom te doen bet geen Jehovah bevolen had, en 7elevab nam gunftig Jobs bede aan. vs. io. En Jehovah wendde het leed van Job, na dat hij voor zijne vrienden gebeden had, en Jehovah gaf
vs. 7. V ene ma heeft bij conjectuur al gezien, wat hier behoorde verbeterd te worden; de Rossi heeft de lezing welke wij hier volgen, ons aan de hand gegeeven.



van TOB. Hoofdd. XLII. ai5
gunftigfte omwending , hij werd niet alleen ^f®^'**^ herfteld van eene ziekte, anders ongeneeslijk bij. u vore,, gt-
i . bad had.
111 haaren aart, maar zijn treurig lot ver-
wisfelde met blijde dagen van genoegen, en
dat niet alleen, maar hoe gezegend hij ook
te voren geweest was in zijn uitwendig be- Vs. n, ook
ftaan , hij had in alles nu het dubbel van *^&mnmmtbt\
die genoegens, welken hij in het gemis zo ftaanden van
00 3 heide J> xen . at-
zeer betreurd had. n. Het gerucht dezer ien die hem omwending verfpreicfde zich al rasch onder j^™. mit,M/} zijne landgenoten ; van alle kanten zag men jj£ ^ h^n» zijne naastbeftaanden, zijne medeburgeren die ^"■te"merkvl'!" hem te voren gewaardeerd hadden, zonder «w, en veronderfcheid van rang of fexe, naar hem zich "'°°rstch"c fjgf. begeven : de vrolijke disch aan zijn huis {"* het f"»
° 3 J Jehovah tiem
was geftaag met die vrienden bezet, nu het had doen onVoorbij was verklaarde elk hoe veel deernis ve'rIVrdl"' hem hij met hem geoeffend had; elk beijverde zich g**^e ^ om ftriïd om ten bewijze van zijne hooge raadjes.
VS. 12. jebo-
achting hem een gefchenk te brengen; elk Vah ' zegende ontfloot zijne kostbaarheden van vaatwerk of %"p,-jd fieraadies tot den kostbaaren dragt behorende, dan zijne eer-
3 lte , hij bezat
12. Zijne bezittingen wiesfehen nu zo aan, dat veertien duihij de rijkfte voordeeien van het groot getal dufzendTefchapen, van het aantal kemelen, hadde; die van den akkerbouw waren niet minder aanzien- zend ezelinnen, lijk. 13. Daarbij had hij't genoegen erfgenamen had"'»»* zeven voor die zo uitgeftrekte vermogens te hebben, 5°°^™ dnE behalven 7 zoonen had hij 3 dochters ; te- vl- j4- f>e
' 30 ' eerffe noemde
gen 's lands gebruiken niet ten voordeele van hij jemina, de
vs. 11. Het woord in den text kan niet wel overgezet worden, het is zeker dat in dien tijd 'er geen gangbaar gemunt geld was, miar dat waarfchijnlijk toen goud vaatwerk alleen gangbaar wns ; Mus. heeft dit uitvoerig behandeld.
O 4



*iö Het BOEK van JOB.
tweede Kezia, de üerde Kere.s-iiapuch.
vs. 15- Zo fchnone vrou. wen werden 'er in gansch Arabic» niet gevonden als JoBSdochteren, liaar vader gaf haar een uitzet met hare broederen.
vs. 16. En leefde neg tot zijn 140 jaaren, zag zijne kinderen en kindskinderen tot in bet vierde lid.
vs. 17. Zo ftierf Job vlei oud en verzadigd ven bel leven. ■
vs. i(S. Uit den leeftijd befluit Deurhof dat hij een afftammeling yan Uz, Ara sis zoon, en de kleinzoon van Sem geweest is.
Dc Alexandrijnfcbe overzetting heeft hier nog eenige bijzonderheden ten beiluite, welke ik niet opgeven zal, daar de gronden van gezag voor dezelve zo weinig zijn, dat ze de mirifte opmerking niet verdie? nen.
zijne bezittingen uitgehuwd, maar haar zelfs eene kostbaare bruidfehat, in waarde zo kostbaar als of zij met hare broederen} deelden, gegeeven; zij waren unneeuiende in fchoonheid, daar van beroemd , en naar den fmaak in dien tijd waren haar namen gegeeven, om dezelve uittedrukken. 15. Zo fchoon als de dager and, zo geurig als parfum , hoorn van fihoonhei ■. ; zij Kragten dus aan bare egtgenoten bij hare beminnelijke hoedanigheden , ook een aanzienlijk vermogen aan , en dit alles in een genot van eene nitgeftrekte tijd, 16. Na dien leeftijd tot in het vierde lid had hij het genoegen zijn kroost te zien uitbreiden; 140 jaaren van genot en verzagting van vorig leed, deed hem verzadigd van genieting en vergenoegde ouderdom , als het gedenkteken der Goddelijke gunffe, naar de ontflaping verlangen; 17. Afgeleefd blies hij den adem uit.



HET
BOEK
DER
PSALMEN.






INLEIDING
op de
PSALMEN.
De dichterlijke boeken des O. T. zullen ons weder eene aangename verfcheidenheid van denkbeelden geven; nauwelijks hebben wij het Leer- of Helden - dicht , dat Jobs oprechtheid en grootheid onder lijden afmaalt, met genoegen , ja zoms met verrukking doorgelezen, of wij worden weêr verrascht door een ander zoort van Gedichten, die meer op het hart dan op het verftand werken, door de lierzangen: dit zoort fchijnt al vroeg bij de Hebreen in achting geweest te zijn; gelijk wij gezien hebben uit het gezang-boek der braven, en de achting van Koning Sa ui voor de muzijk, vooral de fmaak van Davio vdor deze gezangen, hebben met weinig toegebragt tot den voorrang, die men ter dier tiid aan de lierzangen boven andere gedichten gat, ja zelfs den grond gelegt, dat deze verzameling bijeen gevoegd , naar hem , die in getal en rang den voorrang verdiende, benoemd geworden is. De opftellers zijn ons veeltijds onbekend, en het is in de daad te bejammeren dat men zo onnauwkeurig geweest is in het optekenen hunner namen en der onhandigheden, die fcm
dicht-



830 INLEIDING op de
dichtftukken deeden geboren worden: zeer velen zijn wel van David, fchoon zijn naam 'er niet bij ftaat: maar er is ook zoms een gegronde waarfchijnlijkheid, dat of de naam of de aanleiding verplaatst is geworden , dit geeft dan verwarring en dwingt ons om minder gezag aan de titels toetefchrijven , en meer uit eenige trekken die heertellende in een dichtftuk zijn, dan wel uit de opfchriften , opremaken , wie de ftcller zij en in welke omftandigfteden het gedigt wierd. De bekende opftellers van dezen bundel zijn Da vin, He man, Azaf en Etiian of Jeduthijn. Het karakftmstieke van elk dezer dichteren is voor den Uitlegger zo wel als voor den nauwkeurigen Lezer van het uiterfte belang, en ver. dient daarom dat wij 'er een weinig naar onderzoeken.
David heeft zeker boven de overigen veel vooruit; zijn werkzame ziel aan het hoofd van een leger geplaatst, verdient niet alleen krijgsmans bewondering, maar is ook hoogst achtenswaardig , wen wij hem, in zijn kabinet als Dichter voor den openbaren Godsdienst, befchouwen; hier verbeelde ik mij op den weg te zullen zijn om den regten naam aan zijne opftellen boven die van anderen te kunnen geven; de man in het veld waarlijk groot, vol edel krijgsvuur, is tevens de man met een teder, zagt gevoel begaafd, het geen aan zijn opftel met alleen malscbheid geeft, maar hem juist voor gezangen het' meest gefchikt doet zijn. Schoon nu de bezielde taal der hartstogten meestal is of diepe moedeloosheid, of het edelfte vertrouwen, zo is 'er nochtans in zijne dichftukken zulk eene mengeling van hartstogten , dat wij daar uit de uitgebreidheid' van zijn zielskragten zeer wel kunnen opmaken; hier van daan dat hij zich zo meesterlijk weet te fchikken naar het onderwerp , het welk hij bezingt: aan het krijgs-muziek go wend , is het geen wonder, dat hij het geweldig geluid
der



P S A L M E N, 221
der triumf- liederen zo fchoon weet nateb'ootzen; >— maar op eene andere tijd is hij weder de eenzaame herder, die onder het lommer van het geboomte bij een zagt ruifchend beekje zijne ftille denkbeelden ontlast. Dezelfde, die met koniriglijke praal onder hooffche manieren zoms te voorfchijn treed , is op een ander tijd de eenvouwige volks-Leeraar, in wiens gefprekken geen fchaduw van fieraad maar enkel overreding te ontdekken is, alleen om onzen aandagt enkel op dat ft uk te houden, 't welk hij ons wil aanprijzen, wat zeg ik, ongekunfteld in ons wil overbrengen. Het is gewis dat een opfteller altoos de begaafdheid behoorde te hebben om zijn taal en denkbeelden naar den inhoud te regelen , maar zou men dan nog wel dat ongedwongene , dat ligte , dat vloeibaare en dien rijkdom van denkbeelden daarbij vinden, welken wij in zijne opfteller altoos bewonderen moeten? ■— Gaarn wil ik den Heeren Muntinghe en Cramer toegeven,'dat het verhevene geenzins het onderfcheidende in Davids gezangen zij, ik leide zulks nochtans uit andere oorzaken af, dan door die doorzichtige mannen gefchied is. Mij dunkt , dat wij Davids ziels-beftaan en vooral den invloed welken zijne lotgevallen daarop hadden, ons meer levendig moeten voorftellen, om hier regtmatig te kunnen oordeelen. Laat ik mij nader verklaren: kan de lezer in zijn opftel de verhevenheid wel verwagten van eenen Job, een' ftatig Arabiefchen Emir, eenvouwig in zijn bettaan en lotgevallen, zonder de minfte afwisfeling, tot den tijd zijner ongefteldheid toe , in wien de driften, al waren ze hem eigen, al bepaalden zij zijn temperament , altoos (liepen , en wiens onafgebroken' geluks- dagen aan zijne tot afgetrokke befchouwingen zo zeer gewoone ziel, eenen kiefchen rijkdom van de verhevenfte denkbeelden gaven ? immers neen! want gansch anders waren de omftandigheden van Davids leeven. — Welke lotgevallen, welke verbazende omwente-
lin-



INLEIDING op de
Kagen hadden 'er bij hem plaats. — Een der jongfte zoonen onder broederen, die hem hunne meerderheid in jaaren weieens bijtende deden gevoelen — cn aan het herder-leeven gewoon zijnde, ontdekt zich op eenmaal zijn genie, zo lange door opvoeding en leevenswijze gansch onderdrukt, langs welke ongedagte wegen ontluikt het echter! — van herder muzijkant, en toen hoveling, werd hij kampvechter, triumfecrend held, Generaal, 'sKonings fchoonzoon , balling buiten zijn Vaderland , vafal van een der dodelijkfte vijanden zijn's Vaderlands , Koning enz. welke (raats- wisfelingen, die de fterkfte fchokken , de tredende denkbeelden in eene aandoenlijke ziel moesten verwekken; (tel zelfs dat David zeer koel en onaandoenlijk was geweest , zulk eene afwisfeling moest hem wel regtgevoelig gemaakt hebben; eüoch) hierin ben ik het met Cramer. en Herder volkomen eens, 'smans hoofdtrek was aandoenlijkheid van ziel, in de levendigfre hartstogten zich ontdekkende; maar daarin verfchil ik ; ik kan mij niet opdringen, dat het tedere , het aandoenlijke , in hem verre boven het verhevene, het grootfche uitfiak, noch met Blair beweeren , dat , hoe vuurig, hoe verheven hij ook zoms in zijne gezangen moge zijn , hij nochtans al rasch tot het tedere zagte als hem natuurlijk te rug zal keeren: noch veel minder kan ik wegens menschkundige gronden aan deze tweede (telling mijne goedkeuring hegten, dat de grootheid van Davids geest daarin gelegen ware, dat hij altoos de Merkte zijner aandoeningen wist te temperen , en dus meester van zijne hartstogten was: ik ontken wel niet, dat de ware grootheid van ziel vooral in het meester zijn zijner driften, gelegen zij; maar ik ontken dat de ware grootheid van Davids ziel de hevigheid zijner driften altoos in tederheid van ziel oplosfen moest; het komt mij voor dat hij juist in zijn beftaan tot het digten van die liederen het best gefchikt is, waar
in



PSALMEN- £23
in het hart het meest moet fpreken , terwijl de aandoening, die aanleiding tot het opftel gaf, altijd daarin overheerscht; daar de aanleiding bij hem zo zeer onderfcheiden is, vind men bem nochtans daarin zich zei ven altoos gelijk , zonder dat iemand ontdekken kan, dat hij tot het zagte heimelijk wederkeerd. Hierin verfchil ik dan van anderen, dat niet zijn zagte geaartheid, maar alleen zijn godsdienftig gevoel de oorzaak is, waarom hij de hevigheid zijner aandoeningen zo meesterlijk weet te beteugelen ; van daar dat vertrouwen, die hope eene zekere edele onderwerping hem zo bijzonder eige, zo menigmalen het fiere en minder natuurlijk krijgsmans - vuur in hem uitbluschten; ik vleie mij dat elk, die genegen is de Pfalmen in dat oogpunt te bezien, den Heer Stark, een man van zo veel fmaak en belezenheid hierom toe zal ftaan , dat deze Oden de reinfte denkbeelden voor het Godvrugtig gemoed behelzen; hij geeft daar verfcheidene voorbeelden van op, en voor mij zeiven heb ik die ondervinding, dat ik hier en daar trekken van diepe zelfkennis en Godgeweide ervaring gevonden heb, waarvan ik geen fchaduw vinden kan in andere fchriften, die anders van het zelfde gezag zijn ; doch mijne aanmerking omtrent 'smans karakter , zal dien Lezer in derzelver waarde eerst duidelijk worden, die, hoe ingenomen anders met deze zangftukken, nochtans de verwenfcb'mgen niet verdragen kan , welken zo menigmalen met hevige woorden worden uitgedrukt ; is David zulk een man, zal elk zeggen , die eene zó tedere gefteldheid heeft ? neen , hij is veel eer eene hevig fiormende ziel , die bijna zonder voorbeeld woed. Dan , ik voor mij heb hier gene zwarigheid; David is de man met hevige driften, zegt gij, wilt gij dit — het is wel; hij is dan ook in zo verre aandoenlijk, maar die zelfde gevoelige man is groot van ziel, is zoms bruifchend in zijne driften, — vervvagt dan niet altijd den zagten vader den
teder-



224 INLEIDING op m
tederhartigen vriend zijnes volks, maar meest den krijgs-> man, den veroveraar;- edoch wiens hart zo aandoenlijk * zo vuurig, zich door den Godsdienst laat- leiden , dus nimmer den tijran: zijne hevigheid mag zich boven onze maat in verwenfchingen uitlaten , waar toe de theoeratiefche denk-, beelden, in zijnen Godsdienst ingeweven, in zijne beftemSjmg tot Koning en vermeerderaar des rijks hem meerder vrijheid gaven; wel bezien, zal men zulks in plaats van ftotend vrij natuurlijk vinden ; elk doold hier op zijne wijze. De een met den Jood gansch niet ingenomen , meent, dat zulke liederen , aan de volks-haat, zo heerfchend in dat eigenzinnig volk, nog meer nadeelig voedzel gegeeven hebbe; dit behaagt mij niet , liever wil ik dan met anderen dit verzagtende nog beweercn, dat men hier uit zien kan, dat de zuivere gronden van menfchenliefde voortedragen , voor het Euangelium befpaart was: maar laat ik meer zeggen , ik voor mij geloot', indien Davtd in de meer befchaafde tijden, door den invloed der Romeinen al vrij algemeen geworden, geleefd had, hij als held , minder hevige denkbeelen , als krijgsman, veel menfchelijker zoude geweest zijn: maar ik kan ook met Cramer dit weder niet zo verre trekken , dat wij zulk een beftaan als Godsvrugtig het meest bewonderen moesten; al was hij zo verre in liefde Gods gevorderd geweest, dat hij in weerwil van zijn zagte geaartheid, zijne aandrijving hem roepende om de oordeelen Gods aantekondigen, daarin dan boven alles hevig was, dat alles zou nog even kunnen doorgaan, zo lange men niet uit zijne eigene woorden ontdekte , dat zijn hart ook van wrake gloeide op dat zelfde ftond, waarin hij zulke ontzettende uitfpraken deed: nooit zal ik die bewijzen verdonkeren , om hein te verfchonen: zijn hart moet hiér niet. getuigen tot zijne verdediging, maar wel zijne daden, en dan kan ik de hevigheid van zijn drift in zijne gezangen zeer wel dulden. De held die zo menigmale het
ge-



PSALMEN.
2*5
geluk had, volgens, zijne begunftigde uitdrukking., zijn voet op den nek zijner vijanden te zetten, heeft inderdaad in zijne heerfehappij over overwonnene volkeren het tegendeel betoont; hoe dragelijk was meestal dat bewind, maar het geen juist een proeve van egte godsdieiifligheid is, om dat men dan behoudens alle grootheid van ziel evenwel de waarde van die van andereu kent; hoe veel pogingen deed hij ofn den Godsdienst onder zijne nieuwe onderdanen, niet door geweld, maar door zagte denkbeelden , aangenaam te maken, hiervan getuigt zo menig gezang met dat oogmerk door hem opgefteld. — Wie vind daarin iets van dien Pkarizeemvfchen ievcr , welke naderhand in den Jood , meer waarde op zijn Godsdienst ftdlend, doordak: neen, nimmer verdedigd hij daarom de kleinfte bijzonderheid van zijn nationalen Godsdienst, dringt hun eenige, door hem geliefkoosde, (tellingen op, maar de grootheid, de regtvaardigheid, het mededogen •van zijn Jehovah weet hij in de aantrekkelijkfte bewoordingen hen a.inteprijzen. Wat hier en daar in de gefchiedenis , fchoon donker, ten zijne nadec.le fchijnt te zijn, vervalt, zodra wij woorden en daden onderling vergelijken bij de gevallen, waarvan wij de uïtvoerigfte berichten hebben, dat zal elk Lezer dwingen om mij bijte vallen. Grooter vijand heeft hij nimmer gehad, dan zijn voorzaat op den troon, een Vorst die met de hoogstmogelijke laaggeestigheid, cn verregaande onftuimigheid, hem vervolgde , fchoon hij zo veel aan hem verplicht was; maar hoe edel gedraagt hij zich nochtans, omtrent dezen man; het is waar in zijn dichtftukken beklaagt hij zich zoms over Sa ijl, maar waar is een fchaduw', van wrake te vinden, kan men zich edelmoediger vijand uit eenige gefchiedenis voor den geest brengen : neen', men moet over hem verrukt zijn, en seen ilaatkundige trek, die zeker daar onder fpeelde , kan het qteeaeritlijke van dien roem bij den weidenkenden eenigzins bezwalken : VI. Deel. P doeh



22*5
INLEIDING op de
doch ik keere van deze uitflap weder tot de algemeene befchouwing der liederen, welken deze bundel bevas en met zo veel reden de bundel zijner gezangen genoemd word.
Het getal, met zijn naam aan het hoofd, is zeer aanmerkelijk, maar daarbij geloof ik dat de meeste naamloze ook door hem gedicht zijn, fchoon die naderhand eerst als zijn maakzel bekend geworden, en 'er toen eerst bijgevoegd zijn; dit is eene goede aanmerking van Eichhorn, welke een oordeelkundig Lezer zich veel behoort te herinneren; maar in de naamlooze gezangen den auteur te vinden', heeft gewis eenige moeilijkheid, vooral om dat ik niet twijfel of de meeste Dichters, zijne tijdgenoten, hebben zich al veel naar zijn trant gefchikt; op eene enkele uitdrukking derhalven, paralel met zulke gedigten van hem, die den naam aan het hoofd hebben, moeten wij ons dan uiet verlaten; omllandigheden in het lied moeten perfoneel vleien, en het een met het ander vereenigd kan ons alleen onderrigten, of iets een uitvloeizel van zijnen dicht-geest zij. Intusfchen verwonderen wij ons geenzins, dat het lierdicht toen de heerfcheude fmaak was: daar een Koning ervaren in de muzijk , en zelf Dichter, al zijn aandag daarop liet vallen om den openbaren Godsdienst luisterijker te maken, en door denkbeelden nieuw voedzel te geven, kon het niet anders uitvallen, of dit zoort van zangftukken moest algemeen in den fmaak zijn; zij wierden niet alleen algcmeener, maar ik durf zeggen volkomener , zo dat zij baren hoogften trap onder Davids opzicht verkregen. Het is zo, dit behaagt niet aan Herder, wien men anders in dit vak het meest behoorde te volgen. In zijn IV. Deel bladz. 115. zegt hij, „ de poëzij had toen aireede veel verloren, geene, zo fchoon als die van Moses en Debora vinden wij in het Pfalmboek ; 'er heerscht meer eenvormigheid, — want het geen de poëzij
toen



PSALMEN. $if
«eert van den kant van het godsdienftige of ftaatkundige ,• of in de befchaafdheid dier tijden won, verloor zij mis., fchien van den kant van hare natuurlijke fterkte. " — Maar ik kan dien waardigen man hierin niet bijvallen; wat isr het, het welk in Moses, Deborascii Bileams gezangen meer poëtifche kracht genoemd word ? men vind 'er, ja, ftoutheid van denkbeeld, en tour en zonder wederga; maar kan men die wel zo zeer natuurlijk noemen , zijn ze ten minfien niet het uiterfte vermogen, de grenspaal van het poëtisch gevoel, zo niet door hare vuurige aanblazing een bewijs van boven natuurlijke fterkte; een Lezer mij vattend, zal mij reeds zijne inftemming niet weigeren ; ik zal mij evenwel nog nader en zo duidelijk mo* gelijk, op dit ftuk verklaren. Het lierdicht heeft mijnsoordeels 'er bij gewonnen, zodra die buitengewoone fterkte minder wierd, en zoortgelijke uitdrukkingen in de aandoeningen en roeringen van het hart met eenvouwige bewoordingen wierden opgelost , en dit is bij mij het karakteristieke der lierzangen van dien leeftijd, al wat ongekunfteld is in de beoordeeling moeten wij als proeflteen hier in de hand neemen , want de theorie der lierzangen bij ons van gezag, mag hierin geen ftem hebben; zulks is de dooling geweest, waarin Lowth verviel. Stark heeft hier veel meer behoedzaamheid ge» bruikt, en wel bezien zijn ook die regels der theorie veel te algemeen om hier eenige hulp biftezetten. Cramer is wel voorzigtiger, maar mijns oordeels te oppervlakkig, als hij het karakteristieke der Pfalmen alleen bepaalt in het aandoenlijke ; in gezangen van weiken aart, moet dit als de taal der hartstogten altoos gevonden worden, maaf die van David hebben dan nog dat bijzondere, dat de taal der hartstogten daarin niet alleen ongekunfteld, zuiver is, maar dat zij ook altoos eene betoverende' kracht uit zijn godsdienftig gevoel verkrijgen. — Zijn voordragt roert daarom niet minder, maar dwingt onze overreding af,
P 2 C!ï



a23 INLEIDING op de
en wekt ons geestelijk gevoel verwonderlijk op, Zonder eenige gedrongenheid , onnatuurlijkheid of dweepcrij m Otts gaande, té maken: cn in dat licht de Pfalmen bezien, zullen zij altoos de fchoonfte modellen van gezangen blijven voor den openbaren Godsdienst ingericht, ja ik ben niet ver af van de handelwijze door Watts gevolgd, die om ze voor den Christen Godsdienst meer bruikbaar te maken, alleen eenige woorden, in het N. T. meer gebruikt, met die welke in de Pfalmen voorkomen verwisield heeft, en ■ ze daardoor alleraangenaamst en nuttigst voor de Christen-vergaderingen gemaakt heeft: een Lezer die mijne gedagten hier overneemt , zal duidelijk ' genoeg bevatten, waarom ftoute poëtifche trekken hier zelve opzettelijk vermeid zijn geworden, zodra hij aanneemt, het zijn gezangen voor den openbaren Godsdienst meestal gemaakt; hét beftudeerde fchoone, de uiterfte kracht der vervoering in de dichtkunst komt dan hier niet te pas, en David had in zijn eigene lotgevallen,1 en die van zijn volk, voorraads genoeg tot ftoute en tevens duidelijke Vindingen ; uit zijn Godsdienst zoms meesterlijke, maar ons minder kragtig, om dat wij dat uitwendige majeftueufe in den Christen-dienst niet hebben; hier van daan dat hij zeer zeldzaam zijn toevlucht neemt tot de fabel- fchool der Oosterfche Dichteïeu, en in dat enkel geval doet hij 'zulks zo klaar en met zo veel fmaak , dat de kleinfte verftanden daardoor niet in gevaar van dooling konden geraken; mij dunkt ik heb genoeg gezegd van het onderfcheidende in David als Lierdigter.
Ik era over tot Azaf, den tweeden in rang, een Leviet, een leerling in het fchool der Profeeten, het achtbaar hoofd van het mm.ijkanten choor door David aangcfteld. De Pfalmen aan hem toegekend, zijn maar XII. en gaat de aanmerking van Muntinohe door over het verkeerd plaatfen der opfchriften , dan zijn 'er maar VI, te weten, de L«« , LXXIL^ , LXXV*> , LXXVl«e ,
LXXVUite



PSALMEN.
229
LXXVIIJfte en LXXXII»e. Ik durf hier niets bepalen: het veüigfte is te onderzoeken, of het geen Azaf boven anderen onderfcheid , wel kan bepaald worden. De algemeene Item der Uitleggeren is, dat hij zich daarin van David onderkent, dat hij meer door redeneering overtuigt, en minder op de hartstogten werkt: zeker is het dat de Lfte Pfalm eene proeve is van zijn methode in het ftellen, het Profeetcn - fchool zo eigen maar tevens van zijne hellere ziel otn de waarde van den inwendigen Gods? dienst boven den . uitwendigch in het kragtigfte licht te plaatfen. Eichhorn drukt zich zeer gelukkig ontrent hem uit, wen hij zegt: „ zijn ziel was zo aandoenlijk niet als die van David, — maar tevens ook veel vrijer, om dat zijn leeven nooit door lijden en rampen zo aanhoudend gedrukt is." Maar die zelfde man, hoe uitftekend in kundigheden, is fmakeloos mijns oordeels omtrent de taal van het hart , en drukt zich daarom hladz. 490. zijner Inleiding daarover zeer ongelukkig uit. Davids ziel, zegt bij, was in lijden fterk aandoenlijk , droefheid, verontwaardiging liegen bij hem hoog, maar op een oogenblik veranderde alles : blijde hoope ,, godsdienftige uitzichten Vervoerde hem gansch en al; — gansch anders is Azais ziel gevormd, indenkend van aart, droefgeestig, zinkt zijn hoofd op zijn borst, en gaat mtusfchen den ganfchen fchakel van goede en kwade bedrijven na, en rust niet, rigt zijn hoofd niet weder op, voor dat bij den laatften fchakel van den keten gezien heeft , — verbazend onderfcheid! — daarbij is hij niet zo zeer bedroefd om zijn eige lijden , maar hij ziet meer op den kring die rontom hem met hem in lijden is, — al zijn klagen is geen gevolg van zijne aandoeningen zo zeer, dan wel van .zijn diep zwaarmoedig indenken.
Over He man en Etiian, ook als Dichters in deze verzameling opgegeeven , zal ik geene vertoning maken van iets te willen zeggen; hun leeftijd zo wel als ander P 3 re



g$l I N t E LD ING op öe
re nodige berichten zijn ons gansch onbekend, hunne gezangen te weinig om iets uit den inhoud te bepalen. Omtrent den Heller van Hammüloths liederen durf ik ook niets zeggen. Eichhorn die ze als de prachtigfte oden, rijk van vinding , vol zwier, rond en vuurig bewonderd , fpreekt te Heilig, wen hij zegt, David kan ze niet gefteld hebben , want zijn ziel was door lijden veel te diep gezonken om zulke vrije ftukken te geven: zeker is hij de man vol tranige aandoeningen wegens de wisselvalligheden in zijn leeven; maar hij is ook de man, door wien de geluks-goederen tot eene verbazende hoogte op den anderen geftapeld genoten zijn; doch ik wil in het onzekere niets bepalen. Van meer belang zou het zijn, indien ik van bet muzijk iets tot opheldering kon zeggen: men voelt duidelijk dat de woorden zoms naar de tonen gefteld zijn; maar wij zijn hierin gansch onkundig. Pkeiffers Verhandeling uber die muzijk der alten He' bre'ên , heeft Etijmologisch wel iets bruikbaars , heeft goede figuuren van de inftrumenten, maar is veel te oppervlakkig om 'er iets wezentlijks uit te leeren. Van Davids begunltigde inftrument , de harp heeft Niebuhr de waarfchijnlijkfte en eenvouwigtle tekening gegeeven, in zijne Reizen I. Deel bladz, 174.
Het lichaam der Muzijkanten en Zangers voor den openbaren Godsdienst was ongemeen aanzienlijk in dien tijd , tot 4000 in getal, dat choor werd gettaag in die konst geoeffend, en daar de Dichter tevens Mtizijkant was, wierden dikwils de wijzen door hem bepaald, of de muzijk-inftrumenten welke het best dienden tot het accompagneeren, hiervan in het opfchrift voor harp, voor fluit, enz. Duidelijk vind men ook fporen , dat cantaten of beurtzangen in deze verzameling gevoegt zijn; de oudheid wederfpreekt dit niet, en als men ze niet te fterk aan theoritifche regelen bind, zullen ze hierom door mij altoos natuurlijk gevonden worden: wij moeten evenwel zorgen
om



PSALMEN. 231
om bun getal niet te vermeerderen. — Over de verfenmaat durf ik niets zeggen , tot nog toe heeft niemand duidelijker en uitvoeriger daar over gehandeld dan Crawe r in zijne Verhandeling over de Pfalmen, die tevens eene verfcheidenheid van gevoelens opgeeft. Anton heeft later eene Verhandeling de metro Hebrazorum gegeeven , bedenking verdienend , maar zo min als C r ajier of anderen iets gegeeven dat ons bepalen kan. Herder en Niemeijer roemen eene Verhandeling van Lewtin verfuch einer richtige theorie der Bibhfehe verskunst, doch mijne poging om ze te doorbladeren is vrugteloos geweest.
Over de verdeelmg der gezangen en boeken, de orde in de verzameling onder het oog gehouden, is Eicuhorn de uitvoerigfte, maar mij te kunftig, en dan nog van geen invloed op het beter verftand van den inhoud : ik zegge alleen dat het mij voorkomt, dat de rangfchikkjng daarin voorkomende het fterkte bewijs van toevalligheid in zich heeft, en een ongezogte orde daarin gebragt heeft. De eerfte verzameling fchijnt onder het oog van David zeiven uitgegeeven te zijn, de tweede door Salomo. Deze, zo veel bij de muzijk des Tempels gefchikt hebbende , heeft ook het openbare gezangboek met eene tweede bundel vermeerderd , terwijl Hiskia aan de verbeteringen van den openbaren Godsdienst zich laater overgevend, ook eene vermeerdering in het zangboek gaf, en Es ra zo bezorgd voor den Godsdienst, en zo belezen, heeft daarbij nog verfcheidene Pfalmen of korte tocpasfelijke aantekeningen gevoegd.
Omtrent de opfchriften willen wij den middenweg houden , offchoon geen groot gezag aan dezelve toekennende, verlaten wij ze echter niet al te ligt, zij zijn toch van eene grijze oudheid, en de verplaatzing, die haar gezag verzwakt, kan niet herfteld worden dan alleen door het gezag der Handfchrilten.
P 4 Nu



23* INLEIDING op de
No moeten wij nog iets over het algemeen aanmerken, tot ophel&ririg van de hcerfchende denkbeelden in deze gezangen. In het JeerlWjige vind men hier onbetwistbaar de fchoonfte godsdienstige begrippen, zo omtrent het Opperwezen en dcszelfs volmaaktheden , als omtrent andere leerftellingen, te voren nog in het donker liggende, altans aangaande de goede Engelen, hun invloed op de waereld, word 'er veel duidelijker gefproken;:deze denkbeelden onder de bef'chaafde volkeren van dien tijd bekend, heeft de Dichter voor de beoefening van den Godsdienst met opzet uitgebreid , en troostrijk voor den godsdieuftigen gemaakt; van de kwaadc engelen fpreekt hij minder om het misbruk in zijn leeftijd. — Het denkbeeld van eene meer algemeenc uitbreiding van den Godsdienst onder andere volkeren, is hier ook duidelijk, en was zeker in dien tijd nieuw: het een en ander ftrookt wel met den geest der theocratie van dien tijd , maar hier komt de vraag in , die bij zommige van zo veel gewigt is, 'of men de meeste gezangen niet vcrfterken moet , door profeetilche inzichten daaraan toetekennen ? of deze profeetilche oden niet bezield zijn door het middelpuntig denkbeeld , den Mesfias, ja of die hooge perfoon niet de ziel cn het leeven aan de meeste gezangen moet bijzetten ? het Profeetifehe of Mesfiaanfche, op deze wijze bepaald, is door van Til fïjstematisch behandeld. Cramer heeft met meer fmaak en poëtisch gevoel dit verfraaid en verfijnt. Met weinige woorden kunnen wij het ftelzel daarover den Lezer duidelijk maken. — Het komt hier op uit: de leevensbefchrijving van den' Mes fis, 'zo als die de Euangclisten geven, moeten wij enkel bezien, als gcfchiedenis van zijn leeven. Maaide Pfalmen, ook eenige profetien, zijn enkel gefchiedenis van zijn hart. Cramer heeft zeker hier de meeste yerdienfle, cn heeft dit met de meeste bondigheid 'boven anderen behandeld; al doolt de man in zijn iever,
hij



PSALMEN.
233
hij doet het zeker het dragelrkfte, hij heeft alle kragten ingefpannen om zijne gedagten aanneemelijk te maken: hoe gunftig wij hierin oordeelcn; dooling, gevoelen wij nochtans, blijft altijd dooling, al heerscht ze in het hart van . den braafïten man: gelukkig is het, dat wij omtrent het profeetilche dezer oden tans meer algemeen de Item der natuur gehoor geven. Noch de rangfehikking der Pfalmen, noch de aanleiding tot het dichten , begunftigen een gevoelen, dat ouwlings al vrij algemeen was: elke ode ltaat toch op zich zelve , en elke heeft een bepaald inzicht naar des Dichters doel: de inhoud geeft z- kien fchijn om onze gedagten naar het toekomlüge te wenden , in dat geval zich te gronden op de bepaling van tiid aan de Htbreeuwfche werkwoorden eigen, is zich op de grootfte onzekerheid neertezetten , en voor godsdienftige gezangen tot den openbaren Godsdienst zijn voorzeggingen, ten zij ze algemeene beloften zijn, het ongefchikfte , vooral in den leeftijd van David, toen bijna geen Israëliet op de gedagte kon komen van betere tijden naar het uitwendige voor zich te begeeren , ik laat ftaan, die met blijdfehap uit de gezangen te gemoet te zien, — ik durf wel rondborftig zeggen, dat ik omtrent dit (tuk weinig onzekerheid gevoel. — Alle Pfalmen in dezen bundel , toekomftige tijden bezingenden, zijn zeer gemakkelijk • te onderfcheiden , zij hebben alles het geen tot den volks-toon het karakteristieke van den leeftijd, behoort, en niets van dien gedwongene fijstematieke voordragt, welke aanleiding gegeeven heeft, dat zeer veele Pfalmen Ze onnatuurlijk voor profetien uitgegeeven zijn.
Veel moeijelijker en onzekerder is het*' gefehil omtrent de Pfalmen, waarin van den Mesfias gefproken word; de regels waarop de Mesfiaanfche Pfalmen, als zodanig, behandeld worden , zijn en blijven mij bedenkelijk ; zelfs de egte grondftag dier verklaring is nog niet van alle p 5 be-



S3* INLEIDING op de
bedenking ontheven, zijnde de beloften aan David zeer duidelijk gegeeven , dat hij in den Mesfias eenen beftendigen troons-opvolger hebben zoude , doordien dezelve Je algemeen is; hoe veel meer zijn dart zulks de gewoone regelen , als 1°. de aanhalingen in het N. T. a°. de gelijkheid van lotgevallen in David en den Mesfias: omdandigheden zo van leeftijd , karakter als anderen zijn menigmale zo drijdig in de aanhaling en in het eerfte cogmerk , dat deez' regel gansch onbruikbaar word. Gelijkheid in lotgevallen , namentlijk van lijden, is weder veel te onbepaald , en men zou dan betere overeenkomften tusfehen Job en Je sus, dan wel tusfehen David en den Mesftas kunnen vinden. — De algemeene beloften (2 Sam. of 2 Kon. XXIII: 2 — 6.) is zeker de beste grondflag ; maar men is voor misleiding door dezelve niet beveiligd, zodra men daaraan verkeerde begrippen hegt; eenvouwig legt de belofte dus: de Mesfias zou de troons - opvolger zijn, die na verloop van eeuwen, op de reie van Koningen, eindelijk als de egte naneef beftendig, en met den grootden luister, heerfchen zoude; was David de grondlegger en vermeerderaar des rijks geweest. Deze zou hem hierin nog verre overtreffen; was David de gekozen gunfteling , die door overwinningen en goed beleid zijn rijk in bloei gebragt en uitgebreid had, in Hem zou dit met meer nadruk bewaarheid worden; maar nog iets moet in de overeenkomften het treffende in het gelijke wezen : niet zonder de grootde moeijclijkheden en wederwaardigheden was David tot dat aanzien gedegen , ook dit fchijnt hij in den Mesfias te veronderdellen , hierover had geen Profeet voor hem eenig denkbeeld gehad , want het is wat anders zich den Mesfias als een zoen-offer door lijden voortedellen, wat anders zich dien Vorst, onder lijdingen zijn troon bedeigende, voor den aandagt te hebben :



PSALMEN. «35
bent de Profeeten naderhand zo uitgebreid zijn benieuwt in de kleinfte bijzonderheden befchrijvende , hebben daaromtrent een diep ftilzwijgen bewaart, iJefaia m zijn LUI. Hoofdd. alleen uitgezonderd:) het denkbeeld loopt zelfs in het tegen ftrijdige; het zagte , het vreedzame, afkecrig van al wat ooorlogzugtig m eenen _ veroveraar doorfteekt, word alleen getekend ; en zo ik in deze ingewikkelde en zeer donkere wijze van voordragt eenig doorzigt heb, is het juist daar, waar niemand het zoekt, en waar in mijns oordeels al de kracht, al het bewijs voor het Mesfiaanfche in de Pfalmen moet gevonden worden : op zulk eene wijze als David zich den Mesfias voorfteld, moest dit hem opgehelderd worden, om dat zoortgelijke voorftellingvoor hem de kragtigfte, de meest vertroostende was, nam. hoe zijn groote naneef ook niet van zoortgelijke moeijelijkheden zoude bevrijd zijn, maar hoe die juist tot de vermeerdering van den bloei des rijks zouden dienen; zulk een voorftel kwam niet te pas onder volgende Koningen , zij hadden inderdaad geene vertroostingen van dien aart nodig , zij waren meestal onderdrukkers, ondergravers van 'srijks vastigheden en het bemoedigend voorftel aan de braven was daarom: eene zagtgeaarte regeering, vrij van alle woelige, oorlogszugtige onderneemingen , zal het rijk van den Mesfias onderfcheiden : elk opmerkzaam Lezer vind het natuurlijk, eigenaartig , dat die waarheid, hoe de Mesfias zich door moeijelijkheden en lijden den weg tot ziin troon zou bereiden , juist toen en niet vroeger of later bekend gemaakt wierd ; het was ongetwijfeld, dat David, hoewel niet zonder gebreken, een heerfchenden iever had om zijn volk gelukkig te maken; hij had evenwel de grootfte zwarigheden alvorens doorteworftelen; aandoenlijk van geftel zijnde moest hij zoms diep moedeloos daar onder worden; <— nu werd hem de ontdek-



*3<5 INLEIDING op de
dekking gedaan, dat zijn naneef, over wiens opvolging hij zo innig vergenoegd was', nog veel grooter vernederingen en lijden ondergaan zoude : dit denkbeeld kan in niemans ziel dieper zinken dan in de zijne, en wierd hem zo eigen , dat hij met doffe tonen menigmale zijn fmarte bezingende , meestal ongevoelig tot die zuivere bronnen van vertroosting dan gevoerd wierd; hij bezag de doornen in de kroon van zijn naneef met andere oogen dan die der veragting, en dit bragt hem inderdaad tot zich zeiven terug: niemand zal zich dan meer verwonderen, waarom hij in zijne gedichten zo menigmale ongevoelig op den Mes/tas komt, zonder het minfte teken van perfoons-verandering te maken: zodra wij ons in den fchakel zijner gedagten plaaifen, is dien overgang altoos zagt en natuurlijk , en op dezen grondflag rust bij mij de verklaring van de meeste Mesfiaanfche Pfalmen : hier behoeft niet veel behoedzaamheid in agt genomen te worden, welke ons anders eigen moet zijn in de uitlegging van de Pfalmen op den Mesfias. Hufnagel heeft dit in Disf. de Pfalmjs Mcsfianis wel behandeld, doch meer de zwarigheden verzwaart dan wel getragt opteheffen : hier zijn wij veilig voor alle aanllotende denkbeelden omtrent den Mesfias, waartoe zo menig Uitlegger vervallen is: — die zelve hooge geest die Wde Dichter bezielde , wilde ook zorgen, dat elk Lezer \-jor zoortgelijke misleiding zo veel mogelijk was, beveiligd werd, en hoe duidelijk is daartoe alles ; de oorzaaken van Davids moeijelijkheden, waren van eene andere geaartheid dan die van den Mesfias, en daarom zeer duidelijk in de overgang van den anderen onderfcheiden ; buiten de rampen, eer hij den troon befteeg, waarin zijn hart zijn onfchuld gcduurig betuigde, en waarom hij ook meer de rampen die den Mesfias treilen zouden , zich gevoelig voor den geest koude brengen, waren de meeste
ge-



P S A L M E Nv
237
gevolgen van zijn onvoorzigtig beftaan; anders was het met den Mesfias , geen fchaduw van misftap kon in zijn handel ontdekt worden; het was zelfs niet mogelijk en evenwel was zijn lijden menigmalen zo hoog gaande, zo diep vernederende: maj; ik elk mijner Lezeren fmeken, die inderdaad eerbied voor de hoogheid van den perfoon van Je s u s Christus heeft , dit zich eigen te maken , dan zal zijne huivering op zo menige overbrenging en Vergelijking door Uitleggeren , niet ten gevolge hebben de onbetaamlijkfte invallen , maar kalmte zal de op dien vasten grondflag bouwende, in zijne ziele wederkeeren.
Doch daar ik zelfs behoore te bcoeffenen het geen ik anderen aanprijs, gevoel ik mij genoodzaakt om omtrent de gewoone regelen ter verklaring van de Mesfiaanfche ■Pfalmen mij verder te verklaren, het geen ik anders befpaart zou hebben tot dat ik de Euangflim met opmerkingen ophelderde. — Wat die bekende regel betreft, „ een Pfalm ten minfte een gedeelte van den zeiven, ziet ongetwijfeld op den Mesfias , zodra 'er door de Schrijveren van het N. T. uit dezelve toepasfmg op Ji> .sus Christus gemaakt werd; dit algemeen zo aanjeueemen is een bewijs van de grootfte losheid, en voert dikwils de aanftotelijkfte tegenftijdigheden in: die hier de grootfte vooroordeelen heeft ter begunftigïng van dien regel, zal zich zeiven niet kunnen voldoen, als hij maar MattJn XIII: 34, 35. met Pfalm LXXVIII: 2. vergelijkt; zo lang wij de eerfte trekken van gezond menfchen verftand gehoor geven, kunnen wij veele aanhaalingen in het N. T. niet op den Mesfias brengeu: maar het is gansch niet onnatuurlijk, dat een Godvrugtige ziel in den Godsdienst van zijne natie onderwezen, en naderhand de Christen , zo menigen Pfalm met een beklemd gemoed onder zijn lijden zingende, al menigmale aan het groote voorbeeld



Stf INLEIDING op de
beeld van alle lijden dagt, dit op hem toepaste, fchoon *er geen fchaduw of fchijn vour was in den Pfalm zeiven. Anders kon hieromtrent David donken, in hem fprak, als hij van lijden digte , het hart en zijne ervaaring, hij had hierin gansch andere inzichten dan Job in zijne klagten had; maar die zelve ervaaring op alle zijne tijdgenoten overtebrengen, daar voor is de minfte grond niet in den bundel dier gezangen ; wij willen hier elk zijn vrijheid laten , mits hij dien niet te verre trekt, gelijk velen omtrent dezen regel doen. Onder de Uitleggeren van dien aart, hebben zij, die den weg van accommodatie inflaan veel vooruit boven hun die den dubbelen zm verkiezen, zo' onbeftaanbaar met de aart en het oogmerk van elke taal, die voorftanders van de accommodatie hebben zeg ik veel vooruit: niemand kan ontkennen dat in de fchriften der kerk - vaderen , menigmale de fpreekwijs: doe is vervuld geworden het geen gefchreven is, niets anders betekende dan dit: nooit heeft de Spreker of Dichter zich beter of kragtiger na den aart der zake kunnen uitdrukken, dan dit gezegde in den mond van den Mesfias naar zijne omftandigheden gelegd : het gebruik der accommodatien in dien tijd, zo vér die onder zekere regels ongetwijfeld gebragt zijn , is ons tans onbekend, en daarom zijn ze in het gebruik zo moeielijk en onzeker; dit heeft anderen, losfer in hunne denkbeelden, en minder eerbiedig omtrent de Bijbelfcbrijvcren tot het uiterften gebragt, dat zij openlijk durven beweeren:' de Euangelisten en Apostelen, hebben enkel uit toegevenheid voor de godsdienftige vooroordeelen der Jooden zulke aanhaalingen gedaan, fchoon bij zich zeiven overreed ,dat zulks tegen het oogmerk der Schrijveren was: eene ftoute Helling inderdaad, die laagheid van ziel in de Séhrijveren van het N. T. en een bedrieglijkheid in het karakter als volks - Leeraars zoude aanduiden, die hun waarlijk



PSALMEN. 239
lijk met rede allen gezag zou beneemen: onnamurlijk is daarenboven de vooronderftelling , dat het volks-dwaling in den Jood was, de fpreekwijzen des O. T. zo ligt op den Mesfias te brengen; — als ze uitwendige luister aankondigden, kon dit wel geweest zijn, maar als ze fombere vernederende gedagten voor den Mesfias inlloten, waren zij daarvan gansch afkeerig : het ruwe, het beledigende, van dit gevoelen heeft de nieuwfte Uitkggeren, wel rekkelijk in hun voorftel, maar zorgvuldig omtrent de agtbaarheid der Bijbelfchrijveren, bewogen eene andere ftelling aanteneemen, welke in den eerften optlag beter luid ; in den grond nochtans mij nog veel zorgelijker is , zij ftellen vast dat de Dichter van de meeste Mesfiaanfche Pfalmen in zijn opttel op niemand anders dan zich zeiven gedagt hebbe, fchoon de Geest hem bezielende , daar mede hogere inzichten bedoelde, welken Hij bij gelegenheid van de aanhaling der Schrijveren des N. T. mededeelde , of waar heen Hij hen ongevoelig ftierde. Ik vrage hier eenvouwig aan allen zoortgelijken Uitleggeren, hoe eerwaardig zij mij anders mogen zijn, hoe ligt anders hun gezag mijn' toeftemming afdwingd. — Leggen die hogere gedagten of uitzichten des Geestes in de woorden zeiven, of in de verlichting aan de aanhaleren medegedeeld? zo het eerften, dan moeten voor hun en ons beiden daarvan karakteristieke bewijzen zijn, en wij zouden die altans in den brief 3an den Hebreen, waar in alles van dien aart het kragtigfte voorgedragen is, zeer duidelijk vinden; — maar geen fpoor ontdekken wij hier, ik zwijge dat deze gedagte , uitgevonden om het karakter der Bijbelfchrijveren, van onoprechtheid vrij te pleiten, met meerder bezwaar dan valt op dien Geest, wiens zorgvuldigheid omtrent de duidelijkheid der voordragt , vrij van alle dubbelzinnigheid, eene eerfte plaats behoort ingeruimt te worden.
Wei-



£40
INLEIDING op de
Weinig zal i!c zeggen van den derden grondflag , waar op zommige Pfalmen aan den Mesfias toegekend worden, het voorbeeldige uit de overeênkomften tusfehen David en den Mesfias geboren; gelijkheid zagen' wij boven, was 'et ongetwijfeld tusfehen de regeering van den Mesfias en die van David; maar zo zulks in hetkoninglijk beltier is , daar is 'er gene, of die 'er' is, kan noch niet bepaald worden, om dat ze nog maar toekomftig is; de minfte tegenftrijdigheid, welke hier zich dan opdoet, neemt allen gezag voor de vergelijking weg, en de overeênkomften tusfehen het rijk des Mesfias en dat van Salomo', zijn veel meer harmonisch en treffender, dan in het onrustige bewind van David.
Geen woord zal ik 'er bijvoegen over Pfalmen, die naar de gedagten van zommigen op de lotgevallen van het N. T., volgnS zommigen zelfs op de onderfcheide tijdvakken van de Christenheid zouden zien. Ik wil niemand hier beledigen, anders zou ik met Sta r k hier vrij fterk kunnen eindigen, — „ hoe ongepast zou het zijn, indien wij in onze kerk-liederen, bezongen de oorlogen'van Turken, Tartaren; of de invallen der Gothen tot een ftof voor onze openbaare gezangen maakten." - Hier fluitc ik dan liever mijne algemeerie aanmerkingen over deze liederen , die het egte gebruik en de beste Tegelen tot verftand van het Pfalm -bock nog meer uitgebreid wil lezen , beveele ik de inleiding van den Heer Profr, Munt i n g » aan. —
Alleen wil ik nog verflag doen , hoe veel gebruik ik gehad heb van de fchriften over dk boek. — Onder vroegeren zijn 'er-gewis die aanmerking verdienen, als
Rud/noehus in Pfalmos; over de opfchriften allernauwkeurigst; een man van gewicht omtrent de letterlijke verklaring: veel te konftig is hij nogtans in de bepaling van de aanleiding en opfchriften. Dathe fchijnt
dit



P S A L M E N. 241
dit werk niet gebruikt te hebben, anders kon hij onmogelijk op die gedagten gekomen zijn, dat Venema dit
:: meest gebruikt had.
■ Flahmimus kt Pfalmos 1545. in Folio herdrukt
I 1785. in Svo ; de grootlle Italiaanfche Godgeleerde van dat tijdvak, een boezem vriend van den Kardinaal ,Po-
i lus in eene Ciccroniaar.fche ftijl fehrijvend , doortrokken
\\ van eenen geest van leering, die dit boek vooral voor den Predikftoel ten hoogden aanprijst.
Fe li kus id efl Bucerus in Pfalmos - om ftijl en taal in zijn leeftijd een benijdenswaardig geleerde.
I Va tablus in Pfalmos, door Vogel en Noesselt
i weder uitgegeeven , om de letterlijke verklaring altoos be-
:j langrijk.
F oord in Pfalmos; Lond. 1646. m 4to« Reeds DodI dridge bekend, maar niet wel door hem beoordeeld.
Zonder praal van geleerdheid, in de fchoonfte beknopt' heid eene fehat van waarheden , vooral omtrent het oogmerk der Pfalmen, behelzende; ik geloof dat dit werkje het handboek van den Heer Venema geweest zij.
Ajiijraldus in Pfalmos; voor zijn tijd in zijne donkere fchrijfwijze goed, doch de omfchrijving is veel te breedvoerig voor een poëtisch boek.
Venema aÜerbruikbaarst, in alle zijne uitleggingen heerscht evenwel den geest van aaneengefchakelde veronderftellingen zo fterk niet dan in de verklaring van dit boek.
Langeois Traduction Nouvelle des Pfcaumes, Paris 1762. heeft in Frankrijk veel gerucht gemaakt, maar is in zijne vertalingen mij te willekeurig.
Stark Daridis carmina: wij betreuren het, dat de doorkundige man dit werk niet ten einde gebragt heeft, waaromtrent alle hoope bijna verdwijnt.
Knapp, een bruikbaar handboek voor de Academiejeugd.
VI. Deel. Q Men-



242 INLEIDING op de PSALMEN.
Mendelzohn: 't best in den beknopten geest vaü het oorfpronglijke, in de overzetting evenwel niet fterk. genoeg door behulp van het oorfponglijke.
Muntinghe's overzetting, een gefchenk voor Neerland, uit de pen van een Godgeleerden , de uitgebreidfte kundigheden in bijna alle vakken van geleerdheid bezittend.
Van der Palm, geestig, bezield dooreen edel vuur, doch zoms een weinig te hoog nijgende.
Het



Het BOEK
DER
PSALMEN.
F! P S A L M.
VS. li Hei! hem !
Die in den raad der fnoodaards niet komt, JViet in den weg der hoosdeeneren treed, Noch in den kring der fpoiteren zit,
immer blijft den wensch omtrent den braven öii* vervuld , zo als zijn gedrag is, is ook zijn genot, zich nimmer febikkend naa de bedoelingen der onrustige tijrannen, niet in zijn gedrag den zweem van dat der fnode overtreders hebbend , nimmer gemeenzaam verkeerend aan de maaltijden der dartele wellustelingen. 2. Maar zijn
Venema had aireden opgemerkt , dat de eerde en tweede Pfalm aan elkander verbonden waren, en deze maar ten inleiding diende. D s Rossi heeft de ineenfmelting dezer twee Pfalmen duidelijk aangewezen ; ik ben geenzins afïteerig van de gedagten die Rudincer beweert, dat de opiland van Absalom de aanleiding zou gegeeven hebben, mits men het teder gemoed van David omtrent zijn lieveling bewaart, hij denkt dan meer aan het rot in zijne befchrijving, dan wel ïan het hoofd. De aanhaling in de Handelingen der Apostelen , ii waarfchijnlijk van den kant in den text gebragt.
Q2



244
Het BOEK
vs. 2. Wiens vermaak Jebovabs wet is,
Bij dag en nacht overpeinst hij die. vs. 5. Hij is als een boom aan beekjes geplant, »
Cp zijn tiid vraat-dragend,
Geen blad ontval' hem ,
ƒ» zijn groei is 'er geene mislukking. vs. 4. Zo is het met den fnoodaard niet ,
Alles kaf, dat elk windje voartjluuwt. vs. 5. Hierom houden fnoodaards in het gericht geen Jiand ,
Boosaards nimmer in den kring der braven. vs.'6. Der braven lot beveiligd Jehovah,
Dat van fnoodaards is altijd verderf.
plicht-betragting tot zijn vermaak fielt; de Godsbevelen hem medegedeeld zijn de voorwerpen van zijne onafgebroke verlustigende bepeinzingen. 3. Hierom is zijn ftand niet ongelijk aan die van eene vrugtboom befproeit wordende door een kabbelend beekje^, dus faprijk om de fchoonfte vrugt te kunnen geeven; hoe fel de zon ook mag Heken , geen blad word dor, geene mislukte vrugt bedroefd het verlangen. 4. Gantsch tcgengefteld is het lot van den fnoodaard in zoortgelijke tijden; in zich zeiven geen zappen hebbend, verzengd alles op eenmaal; het behoeft geen Samum te zijn, dén koeltje is in flaat zijne dorre bladeren, als iieU kaf op den dorschvlocr opteneemcn en voortterollen, 5. Hierom worden des fnoodaards pogingen in de vierfcliaar van billijkheid altoos afgewezen: nooit hebben ondeugdzamen beftendige vriendfchap en het genot der braven. 6. Altoos zorgt de Godheid voor den ftand . des oprechten, in de moeijelijkfte gevallen verliest hij nimmer zijn ftand, maar hoe lachend alles de boosaart fchijnt te begunftigen, inwendige kwijning, zappeloosheid kondigd de uitkomst aan.
vs. 3. Het laatfte lid moest een weinig veranderd worden, de paralelismus duldde niet dat men hec zinnebeeldige verliet. — Schoon is de aanmerking van Fl amminius, „ de boom van den weldenkendcn is niet tot eige voordeel, het geen hij uit de aarde gehaalt heeft, geeft hij aan het mcnsclidom verkwikkend wede r.



der PSALMEN. Psalm. R 245
Ilde psalm, fs. i. JPif al gewoel der volken '.
Wat vrugtloos fcbuimen onder de natiën ! vs. 2. Koningen van een nitgeftrekt gebied rusten zich toe,
Tegen Jehovah en tegen zijn Gezalfden. VS. 3. (.Het is} dat wij hunne banden fcbeuren,
En hunne ftrikken afwerpen, vs. 4. Die in den hemel woont lacht hier over ,
Adona'i befpot ben. vs. 5. Spreekt hen verbolgen aan,
Terwijl zijn gram hen vervaard.
ifi' Rcije.
1. \|^aartoe dienen alle de poogingen van onderfcheide volkeren, de vrugtelooze opftand onder verfchillende natiën, eenftemmig met hun denkenden. 2. Hoofden des volks, troons-bezitters en legerhoofden zijn gezamcntlijk in zamenzweering om Jehovah''s 'eerdienst, cn het bewind van zijnen aangeftelden gezagvoerder weerftand te bieden. 3. Waartoe die eenparige oproer-kreet! — aan Gods 'verbintcnisfen willen wij ons niet langer onderwerpen, aan het gezag der wetten ons geweldig onttrekken. 4. Hoe algemeen de famenfpanning moge wezen, Hij wiens troon in de onmeetbare hemelen ftaat, belacht al dien aanflag", ja de Alvermogende grimlacht over zulk eene verwaandheid, 5. Naauwlijks ziet Hij hun ,aan met een vergrimde blik,of, zij over Zijn ongenoegen getroffen , ftaan te ziddcren, — geen wonder ! die majeftueufe uitfpraak moet al hun woelen doen bedaren: 6. „ Mijn
Dp maker van dezen Pfalm is' waarfchijnlijk David, de aanleiding een opftand of van Aesalom of van Adonia; het bemoedigend denkbeeld, door Muntingh zeer wel beredeneerd; eenmaal komt een naneef ten troon, dien die eigentlijk behoort, dan zal allen oplhnd niets betekenen, en het bewind algemeen zijn. — De gronden waarop dit alles fteunde hier ontwikkelc). '
vs, 3. Hier is geen teken van verandering, maar waarfchijnlijk dat lüex bij 't gebruik andere Zangers gehoon zijn geworden.
Q 3



Het BOEK
vs. 6. Ik heb mijn Koning gezalfd.
Ik zelf cp Zion mijn geweide berg.
VS. 7. Bij de verordening zal ik bekend maken,
Jebovab fprak, tot mij: miin zoon zijt gij. Heden verklaar ik u gegenereerd.
TS. 8. Op uw aandrang gaf Ik u volken ten erf, ' 's Aardrijks grenzen tot uw eigendom.
vs. 9. Verpletter met een ijzeren fcepter, Slaa ze in fiberven als aarde vaten.
wil was het Mij een Koning naar mijn genoegen te benoemen; zijn rijkzetel op Zion, mijn eerwaardig verblijf te vestigen.
a^f Rei je,
7. Het koninglijk ftatuut mijner aanftclling wil ik gaarne u bekend maken om u de billijkheid uwer onderwerping kennelijk te maken, het was Jehovah zelf die de aanftelling verkondigde en die mij aan fprak; Als mijn zoon, maar ook als Mijn troon - opvolger, verklaar Ik u thans plegtig, Mijn eigene, Mijn wettige zoon zijt gij. 8. Begeert gij algemeene onderwerping, allerlei volkeren zullen uwe onderdanen , de afgelegenfte oorden der waereld zelfs onder uw rijksgebied gebragt worden? 9. U geef ik vrijheid hen die weerftand bieden , door eenen overwinnende heldenarm te onder te brengen , en verwagt gij niets beftendig van hun, verniel ze dan naar uw welgevallen.
vt. 6. Wel zegt v. d. Pal ui, Jehovah moest niets meer fpreken.
vs. 7. Fi.AMMisios verklaart de kragt dier fpreekwijs dus: ik heb » van eeuwigheid gegenereerd, beden doe ik zulks weder, u ten leeven invoerend onder de aardbewoners om te heerfchen. Jehovah fprak toen dut tot mij, zo moet het geheel opgevat worden: Schrocder. Kopten rnet veelcn oudvaders vertalen het: leden heb ik u herboren door opftandig uil den deoden , men kan dan aan geene generatie denken.



der PSALMEN. Psalm IT.
247
vs. 10. Koningen, handel <lan w.el'ieraden, Laat u zstrd-bebecrfcbers pieren.
vs. ii. Dient Jehovah met eerbied, En jubelt met ontzag.
vs. 12. Huldigt den zoon op dat Hij niet vergramt , Eer gij op uwen weg omkomt, Als Ziin gramfcbap ontvlamd was. Heil hem! die ///ƒ befchermt.
10. Gij ziet dus gekroonde hoofden! dat al 'het woelen vrugteloos is, U, gebieders der volkeren, voegt het met overleg naar die rijksbevelen u te fchikken. n. Niets blijft u overig dan jehovah , als den eeuigen hemel - Koning de Godsdienftige hulde te doen, en bij de kroons-aanftelling uwe vreugde door ontzag te laten (lieren. 12. Vooral u te haasten, den zoon door Hem aangefteld, het eergefchenk te brengen; haast u, eer uwe oproerige voornecmens Zijne verbolgenheid ontvlammende, u het leeven zouden kosten.
Allen te gelijk. Het eenftemmig choor der onderdanen zal bekennen: dat allerlei genoegen het doel dier onderdanen, is , die met onderwerping aan Hem zich toevertrouwen!
lilde PSALM.
1. Davids vertrouwlijke zang bij
genheid van zijn afwezigheid uit de hofftad f^/ju^r
door den opftand van Absalom. zimzoonAcsA-
lom:
m. 11. Jubelt heeft eene andere betekenis, — het naast bij komende bij de dansfen der dervisfen bij de Turken.
vs. 11. Op uwen weg en niet den weg: zoo het laatfte, dan zou de fpeKog van Herder op de famum kracht gehad hebben. — Niet onaartig van der Palm, ftraks, ftraks, ontvlamt zijn toorn.
III. De inhoud voldeed aan het oprdirift, 'er word ongetwijfeld mede bedoeld, dat deez' Pfalm bij gelegenheid van Davids afwezen uit de
Q 4 h"f_



54^
Het BOEK
vs. 1. Jehovah! boe talrijk ziin mijne vijandin!
Hoe velen die zich openlijk verzetten"! ' V vs. 3. Velen heweeren rondbirfilg van mijn leeven:
Voor hem is geen hulp h\{Elobim , Sela. vs. 4. Gij nochtans Jehovah zi;t mijn fcliikl; •
Mijn eer, die mijn hoofd opbeurt. vj. 5. Met /»/<*« ftcm riep ik Jehovah om hulp,
Van Zijn ge-.veidcn berg'hoorde Hij mij: vs. 6. Toen vleide ik mij ter rust cn Hiep.
Ontwakende bcfcbcimde Jehovah mii. vs. 7. tX;t hen ik vom geen bende' van tienduizend bedugt,
Schoon rontom mij gelegerd.
=. Jehovah! lioc ontzettend is mijn tegenwoordige ervaring, hoe aanmerkelijk het getal der wcerfpannelingen, hoe aanzienlijk de hoofden, die zich openlijk tegen mij verklaren? 3. Velen hebben zelfs het vermoeden, dat het met mij gansch gedaan is, en zeggen daarom in hunne gefprekken: hij hoeft op God niet te rekenen, ook daar is alle verwagting verloren. 4. Maar neen, anders is mijn ervaring: gij Jehovah zijt mijne eenige befchermer, de eenige oorzaak van het aanzien, het welk ik reeds onder mijne landgenoteu heb, die zelfs mij, ter nedergedrukt door de grootfte moeijlijkheeden, verademing, ftille hope geeft. 5. De laatflc benauwde toeftand bevestigt zulks, in^ dien bangen nood bm hulp zoekende bij Jehovah, kreeg ik niet alleen van den troon op Zion eene gunftige toezegging, maar dadelijke omwending. 6. Van toen af leide ik mijn hoofd gerust ter neder onder alle de gevaren, flicn niet alleen gerust, maar bevond des fmorgens al vroeg dat Jehovah mij merkelijk nabij was. 7. Dit werkte üt dat ik voor geen vijandlijke aanval meer bevreesd was, al was het dat 10 duizend geregelde vijandlijke manfehappen mij ingefloten hadden. 8. Nu nog deze zaak; beflis Jeho-
hofftad gemaakt zij, zender te bepalen of zulks in den beginne, dan op het einde, toen de omftandigheden gurrftiger wierden, geweest zij.
vs. 3. Selah, Herders gedagte is mij de waarfchijnli;kfte, dat het een teken was van de overgang tot eene andere melodie.
vs. 5. Toen Achitofels raad niet gevolgd werd, veranderde de fcenaauwde toeftand, teer mogelijk wierd dit door hem vooraf gevoeld.



der PSALMEN. Psalm III. 249
VS. 8. Sta op , Jehovah wees als Elobim mijn rtdder liet gebi'd mijner vijanden vermaalt gij {docb.} Snoodaards tanden vermoffelt gij.
VS. 9. Bij Jehovah is hulp I
Uw'zegen overfebaduwd uw volk (Sela.)
yah als regter in mijn tegenwoordig geval, mijn BefchermGod zij wederom hierin mijn redder — het is tocli uw zaak den gapenden muil van wreede vijanden te verpletteren, rebelligé tanden, reeds in mijn vleesch geflagen, te verbrijzelen. 9. In alles blijft het zeker, bij Jehovah alleen is redding, dat weldadigend toeverzicht is de Schechïna voor zijne getrouwe onderdanen.
-ip^ , IVde PSALM.
1. _L/avids lied, aan den eerften zang- vs. ,. Da. meester ter hand gefteld op Neginoth: ™sr Ac^_
f.tn Zangmeester op Neginoth:
VS. 2. Roepende hoor mij, Elobim miins beils! In nood mij reddend, Zijt mij genadig! Hoor mijn gebed.
2. Mijn getrouwe befcherm-God, geeft mij doch eene proeve, dat Gij in mijne benauwde omftandigheeden op mijne bede let, van U is alleen mijne verwagting, in den prangenften nood heb ik van U de gunftiglte omwending genoten, dat ik ook ditmaal gunfte vinden in het inwilligen mijner verzoeken. 3. Waartoe onophoudelijk
IV. De aanleiding van den Ff,lm is niet wel te bepalen , dan alleen dat de Dichter reeds verheven was tot troons - opvolger, en belasterd wierd aan het'hof van Saul ; meer hebben wij ook tot verftand van het lied niet nodig, het kan zijn dat hij reeds doolde, en vervolgd wierd, dit verhoogt dan zijn vertrouwlijk beftaan; het kan zeer wel wezen dat het bijzonder bij de opftand van Ziblag gebeurt ware. — Het is niet wel te bepalen of Neginoth het teken voor de harmonie of de keuze der muzijk-inftruffienten bepaalde, het laatfte is het waarfcïüjnlijfcfte.
Q 5



Het BOEK
VS. 3. Hoe lange aanzienlijken!
Zil mijn ecrc gefchonden warden; Waar toe de valsheid bemint, Ln leucens gezogt.
vs. 4. Hij Jehovah was het vast,
Z;ch eenen gunlteling te kiezen; (Hierom) hoort Jehovah , Ais ik Hem aanroep.
VS. 5. Beeft, verzet u- niet meer; Over/eg in uw hart, Op u.ve rustplaatfen, Hout op met woelen , Sela !
gewoeld, listige hovelingen ! waarom geftaag mijne achting op allerlei wijze verdagt gehouden, beklad? waarom ten hove u aanhoudend vermaakt om door valfche geruchten mij in verdenking te brengen? met de verfoeijelijke leugentaal mij als^eenen dinger naar den kroon beklad. 4. Het is toch een vergeefs woelen, het gerucht is zeeker, Jehovah heeft zelf eene keufe tot rijks-opvolger gedaan, reeds vooreen wijl eenen gunlteling daartoe benoemd; en hierom ben ik wat 'er ook gebeurt, in kalmte, verzekerd dat die Jehovah de gewigtigfte verzoeken ten mijne beste onk altoos gunftig zal inwilligen. 5. Dit indenkende was het veiliger voor u lieden om uwe eigene gedragingen bij alle gewigtige gelegenheid beroerd te zijn; altans zulke eerloze maatregelen te verlaten; overweegt vrij alles bij u zeiven ten nauwkcurigfte, doet het ongeftoord op uwe rustbedden, en laat het gevolg wezen, dat gij uwe inzichten ten hove laat varen, en de zaak aan de uitkomst overlaat. 6. Zijn uw 's rijks belangens dierbaar
vs. 3. Om dat 'er bijgevoegd word in uw hart, — kan ik r.iet denken aan de fophaa's in de hoeken der vertrekken , waar de verrouwlijke gefprekken het meest gehouden wierden , zo als ScuRoëDER. meent.
vs. 5. Van der Palm met veel vrijheid, Tranar anders fchoon : grijpt u woede aan, zondigd niet, uw leger geve nagedagten , sn kalms uwe driften, brengende dat dan op S a u L.



der PSALMEN. Psalm IV. 251
ys. 6. Brengt zuivere offeren, Betrouwt op Jehovah'.
vs. 7. Velen klagen:
Wanneer komt 'er heil? Een hlik uwes aanfehims! Strale op ons, Jehovah.
▼s. 8. Meer harte-vreugde geeft gij,
Dan bij een overvloed van brood en wijn.
vs. 9. Vredig ga ik ter rutt en flaap! Gij aileen Jehovah, Stelt mij 1» veiligheid.
agt het veiligst door vrijwillige offers, Jehovalis gunde in dit geval te zoeken en verlaat u dan zonder woelen .op Zijne keuze. 7. Ik beken wel dat de uitzichten nog donker zijn , de beste treuren hopeloos , en zien nog gene redding te gemoet, — verwagt het ook van mij niet; neen, een vriendelijk toeknikken van u Jehovah is genoeg om ons het gewende heil te bezorgen. 8. Dit kalmt mijne ziel, die zo menigmale ondervond, dat in het genot uwer vriendfehap de beste offer-malen van ware genoegens zijn, waar in het harte deelt, wat zijn daar bij de rijke maaltijden, waar de vervrolijkende wijn niet vergeten is, 9. Hierom ga ik in mijne donkere omftandigheeden, ontlast van alle zorgen, mij aan den flaap overgeven; geniet die verkwikking der natuur ongeftoord, dewijl gij Jehovah, mij in dien zo zorgelijke tijd van alle onheilen beveiligd.
EVde psalm. en gezang van David aan den eer vs. i.Davids 0 , . ., zang voor dca
ften Zangmeester ten openbare gebruik gege- et1fen Zang-
, , , • meester , op
ven, op bepaalde wijze. tiamchiiotb .■
vs. 7, 8. De vrijwillige offeren waren altijd de rijkfte maaltijden, hier van de aanleiding.
V. De aanleiding is onzeker, — 'er is niets in den Pfalm dat tot bepaling noodzaakt., om de fpeling die 'er in heerscht, geloof ik met de Sijricfche Verpe dat ze voor den morgen-Godsdienst eenes aanzienlijken
al-



252
Het BOEK
vs. 2. Jehovah Jla mijne redenen gade '. Merk op mijne innige gedagten.
VS. 3. Let op bet luide fineken ,
Wen ik mijn Koning, mijn Elobim'. Tot V bidJc.
vs. 4. 's Morgens Jehovah , iSoc-f gij mijn ftem 'sMorgeus trede ik ooor U, Wagtende gehoor,
vs. 5. Geen E/oWm zijt gij, fa trek tot geweld is,
Een fnoodaard vind geen gemeenzaame toegang bij U}
vs. 6. Voor uw oog heftaat He roekelozen niet, Gooejfenden in onregtvaardighcid haat Gij:
vs. 7. Lengenlprekers verdoet Gij,
Van bloeddorfiigen valsaards heeft Jehovah afkeer.
2. Jehovah! weest gij opmerkzaam op de verzoeken die ik U voofftelle , ja ftcl U voor dien drang in mijnen boezem door vermenigvuldigde gedagten. 3. Het luid geroep om hulp mishage U niet, zo dikwerf ik mijn fouverein, mijn befcherm-God, mijne verzoeken U voordrage. 4. De gewonen tijd van verhoor is ook die van mijne ootmoedige verzoeken, Jehovah! in het vroegfte van den morgen ben ^ik aireede in beweging, om ten hove te gaan: en wagt geduldig raar gehoor. 5. Met dat voorregt vleic ik mij niet te vergeefs. — Gij zijt toch geen befcherm-God, in wien de minste overhelling tot misbruikte overmagt is; van daar, dat de onderdrukkende ambtenaar ook nimmer uw' gunfreling worden zal. 6. Hoe verre is het 'er af: woelige geesten, ftoute onderneemers, kunnen nimmer in hunne pogingen onder uw bellier blagen; wier gefradige bezigheid geweest is bedekte onregtvaardighcid, met vertoning van pligt, dezen zijn voor U niet bedekt. 7. 't Hovelings karakter, kwaad van anderen te fpreken, werkt bij U tot hun eige verderf; een bloeddorftige en die daar bij de rol van menfehenvriend fpeelt, is in de oogen van Jehovah een verfoeijelijk monifer. 8. Hierom zal ik af-
allerkragtigst is. liet onvertaalde woord ho.ude ik ook voor het tckoh der zangwijze.



der PSALMEN. Psalm V.
*5j
vs. 8. Ik door IJ we'groote goedheid, Mag vrij Uw wooning besreden, Mij eerbiedig huigen , Naar Uw geheiligd palt-is;
VS. 9. Stier mij in Uwen regten weg, J.bovab! Om miiner verfpiederen wille; Maak Uwen weg voor mij onbelemmerd.
VS. 10. In hunnen mond is niets waar, Inwendig bcerscbt verrotting , Hun keel is een open graf, Schoon hun tong vleit.
VS. 11. Verklaar hen fchuldig , Elobim,
Dat ze van hunne beramingen e.fgedreven worden, Om hunne menigvuldige ovcrtrc-dlgen,,/?»™ ben voort; Zoo zij tegen U wéerfpannig zijn.
keerig van zulk een beftaan , cn mij verlatende op Uwe onvergelijkelijke goed^unttigheid, onbevreesd mij naar Uw paleis begeven, en durf met een open gemoed b:j de eerfte nadering van uwe geweide zalen mijne eerbiedige hulde bewijzen mijn verzoek U voordellen: — 9. Uwe rijksverordeningen worden door mij onder Uw opzicht in mijne verrigtingen nimmer uit het oog vërlöorën; kleine misftappen uit onbedagtzaamheid overziet Gij met een groot gemoed, maar zijn mijne benijders van belang, en ach! mogt ik door Uwe hulp onverhinderd Uwe verordeningen volgen. 10. Van de zulken is doch niets goeds te verwagten , daar eerlijkheid nimmer in hunne gefprekken heerscht; geen wonder, verderfelijke grondbeginzels hebben hun hart aangeftoken, hunne lispende tong mag vleitaal voortbrengen, het is dodelijk vergif, het naast bij den gewisten dood leggende. 11. Zittende tot het richterlijk gehoor, zult Gij mijn befcherm-God eens vonnis over hen uitfpreken, de middelen voor hunne veiligheid zullen dan hun begeven, zij in den droom hunner wanbedrijven voortgeftuwt worden, zulks-is het gewisfe lot van hun die rebellen zijn tegen U. 12. Laat Uw bewind bevestigen



-54
Het BOEK
vs. ie. Dat allen die Op U betrouwen, zich verheugen:
Dat ze altoos blijde zijn ,
Om dat ze onder Uwe hefchutting zijn;
Laat in plegtige reije gaan ,
JJc liefhebbers Uwes naams, vs. 13- Qij Jehovah zesent toc-h den braven.
Uw gunst Is het febild voor zijn hoofd.
dat zij die in Uw hoge macht zich verlaten' , altijd blijde iiitkomften zien, zo onafgebroken als uwe befchutting is zal dan ook hun vergenoegen zijn, — dat zelfs de getrouwe aankleevers van Uw eer en belangen het toppunt van vreugde, in de feestviering van overwinning, moge ervaren. 13. Het is doch gewis dat gij Jehovah den braven voorfpoedig zult maken, het grote fchild , waar onder hij de grootfte gevaren durft onder de oogen zien , zijt Gij doch.
Vide PSALM. Tpv
vs. i.davids i. JL/avids lied ter hand gefteld aan «^««""zans- Ethan, de inftrumenten en wijze bepaald.
meester, op Neglnotb, op de Scheminith :
vs. 1. Jehovah in Uwen toorn ftraft mij toch niet, Tuchtig mij niet grammoedig!
a. Ei! Jehovah laat ik onder Uwe bezoeking door U niet als van een vergnmd vader behandeld worden! geen fteïgende verbolgenheid vermeerdere de maat mijner folteringen. 3. Jehovah! mag ik dan niet op vaderlijk mede-
vs. 13. Hier is het groote fchild dat vooral bij ftormiopen ouwlings gebruikt word , 't geen vooral diende ter beveiliging van het hoofd; wij moeten den krijgsman en den hoveling, zullen de fpreekwijzen veel betekende ziin, nimmer uit het oog verliezen, dat zij eens vooral mijne lezeren herinnerd.
VI. Een treurlied met de bas te fpelen; — dit is klaar, ook dat eene ziekte de za'igftof leverde; Fi.amminius meent de ziekte van zijn geest is wel het zwaarfle; fchoon is de ilag die Her des. doet: de afgetobde zieke held herleefd als 't ware op het woord vijand, — Bij van des.
Pal H



der PSALMEN. Psalm VI.
*C5
VS. 3. Ontferm V Jehovah! Verzwakt ben ik, Her/lel mij Jehovah! Mijn leden zijn afgemat:
Vs. 4. Ja mijn ziel is afgemat;
Gij Jehovah (weet) hue lange.
VS. 5. ZTck</ U Jehovah! red'Blij n leeven.
Bevrijd mij wegens Uwe goedgunftigheden!
VS. 6. In den dood is geen aandenken aanV, Wie zif/gf liederen in liet doodenrijk ?
VS. 7. Afgemat van zuchten ben ik!
Ceduurende den nacht zwemt mijn leger , Doornat »J mijn alkove wegens fehreijen :
dogen hopen , denk ik hoe ver mijne kragten reeds verminderd zijn, dan wen?ch ik, ach! mogt alles den hoogde trap bereikt hebben: mogt Gij mijne geneezing begunftigen Jehovah, en wel regt tijdig, want ik gevoel dat ik afgefolterd ben. 4. Mijn geest zelve is gansch vermoeijt, deerlijk afgemat; — doch het is Uwe bezoeking, Gij hebt tijd en mate bepaald, aiigftig denk ik bij mij zeiven: zal het nog lange duuren. 5. Schenk tijdig gvmftige omwending, eer mijn levensdraad afgefneden word; 't gevaar is 'er, Uwe toegenegenheid doed mij hopen dat Gij mij nog tijdig van de doods - zwagtels bevrijden zult. 6. In dien ftaat immers houd dat overpeinfen van Uwe volkomenheeden in onze lotgevallen werkdadig, gansch op, en welke gedagt het fchimmenrijk ook bezig houd, daar voegen de dankliederen voor geneezing niet, als men omgekomen is. 7. Deerniswaardige toeftand, afgemarteld is mijn geest en lighaam door zuchten en hikken, zo dat de plaats waar in ik legge niet alleen door het klamme zweet vogtig is; maar het aanhoudend fchreicn in de flapeloze nagten ovcrftroomd mijn rustbed. 8. Het levend vuur uit mijne oogen
Palm eene ziekte tiit zwaarmoedigheid, onder het zelve onaardigheden ipwmn hij zich bevond, toen hij alleen over Jtida regeerde, en zich i» burger-ooilog ingewikkeld zag.
vs, 7. H*t woord eigenlijk hikken, bet grootfte bewijs vaji verzwakking



a.56 Het BOEK
vs. 8. Door verdriet is mijn oog verdonkerd, l'erftijft door al mijn fmarte;
vs. 9. Uit mijn oog Met gij boosivigten'.
Jehovah heeft mijn weenend geklag gehoort.
vs. 10. Jehovah heeft mijn Klieken gehoort! 'jehovah zal mijne bede geven.
vs. ii. Miine haters zullen bcfehaamd verbazen, Te rug op het ftond, — zij zijn te febande!
is verdwenen; —- welk eene kwijning, hoe vefflijfd zijn de oogen lecden, daar mijn lijden zo menigvuldige tranen geeft. 9. Gunftige omwending , voor mij zo ongedagt, als voor hun die mijn bewind vijandig zijn; rusteloze vijanden, beftokers mijner clende! vlied uit mijn gezicht, gij fnoodaards, mijn angftig klagen heeft Jehovah getroffen. 10. Ja den aandrang om fpoedige redding nam Hij gunftig op, — mijne wenfehen van volkomen herftel zal Hij gewis bezorgen. 11. ó Hoe zeer zullen dan de nijdigaars, hakende naar mijne laatfte adem, te leur gefteld zijn , hunne gedagte zal hun beftaan ontdekken, — uit mijn gezicht op het ftond veinsaards, veragting volge hen op de hielen.
Vilde PSALM. "pV -o '
vs. 1. davids i, jlJ avids klaaglied Jehovah gzwziü, toen scbiggajon, je- | •• ^oov ]£ u s c h den Benjaminiet, ( een hove*
hovah toege- J . . .
zongen bij de ling) zo'zeer belasterd werd.
valTche betig-
tiiig van KusCH, zoon van Jemini:
king bij de ouden , maar hier meer een bewijs van het overkroppend fchreien.
pt. 8. Niet van het oog maar van het gelaat, noemt het SciiRoëdkk. vs. 9. Da the heeft hier eene lezing aan de hand gegeeven die ik niet onwaarfchijnlijk vind: «* ben verouderd.
VII. Van der. Palm denkt met alle waarfchijnlijkheid aan de moord van Abner door Joab; veel is 'er in den Pfalm, die gedagte bcgunftigende, maar ook veel dat hier mede niet ftrookt; Abkers wreker i; dan Kuscn, gedrongen is dit ongetwijfeld.



der PSALMEN. Psalm VII.
257
VS. 2. Jehovah , mijn Elobim, mij» betrouwen zijt Gij! Van alle mijne vervolgeren bevrij, red mij!
vs. 3. Dat men mij niet als een leeuw rove! verfcheurende zonder redding,
VS. 4. Jehovah, mijn Elobim, bad ik misdaan! Was 'er rebellie in mijn bedrijf'.
VS. 5. Vergold ik den goedgezinden met boosheid,
Of drukte zelfs ben die mij onfcbuldig bateden,
vs. 6. En evenwel vervolgt de viiand mijn leeven,
Onderhaalt, vertrapt al mijn kragt op den grond j En overdekt mijn roem in het ftuif-zand.
g. Jehovah mijn eenige behoeder, op wien ik mij altoos als de beftendigfte hulp verliet! het is nu tijd mij uit eene fchakel van wederwaardigheeden te heffen, mij uit de lagen door eenen nijdigen hoveling gefpannen, los te maken. 3. Anders zal hij als een woedende leeuw op mij aanvallen, mij bemagtigen; aan bevrijding zal niemand denken wanneer zijne fterke klauwen mij van een rijten. 4. Ja Jehovah, mijn fchutsheer, regtmaatig was dat alles mij overkomen, en ik zou zwijgen, zoo ik misdreven had, zoo 'er maar fchijn van opfland tegen de wettige troonbezitter in mij opgekomen was, dan was 'er fchijn voor de befchuldiging. 5. Stond ik mijn eige belangen zo voor, was ik zo onedelmoedig , dat ik een vorst, zo wel omtrent mij gezind, verraderlijk behandelde ? had ik zelfs mijn magt gebruikt om hen heimlijk te doen vallen, die mij een vijandlijk hart ongegrond toedroegen. 6. En niettegenfiaande ik mij niets onregtmatigs bewust ben , zoekt men mij van kant te maken; men berokkend vei volging die wanneer ze daagt, mij aan de veragtelijkfte dood in mijne rijzende waardigheid moet bloot ftellen, en al mijn heldendaden met veragting in het nadenken belonen zal.
vs. 5. Ik ben hier nader bij onze overzetting gebleven, in de gedagte Jai de paralelismus eene tegenftelling eischt.-
VI. Deel.
R



25S Het BOEK
vs 7. Rijs op Jehovah in grammocd!
Rijk boven de woede mijner verdrukkeren , lever voor mij, daar Gij het recht Jltert. vs. 8. zal de *r«>« M» routom TJrff«« ,
^/r Gij of Uwen bogen troon zult geklommen zijn. vs O lebovab recht volkeren!- recht ook mij,
JiJosoi o»/ge»j «fi/ en boort mij vs 10 D" boosheid der godlozen over mij doe eindigen'. VerSerk den regtvaardigerr! Hart- en nieren-proever! regtvaardig Elobim. vs ii Mijn fchild is onder Eleiim,
Die oprechte harten beveiligt. vs ie. SM/* is regtvaardig Richter,
7?™/' evenwel niet eiken dag.
7 Nu is het meer dan tijd dat gij Jehovah ! Uw «kitten met weldadigheid verwisfeld; dat de item Uwer dreiging ven- boven die der woedende bedreigingen mijner bateren nitfteke, Gij alleen, regtmatige rechter, Gij alleen wensch ik da- mijn belangen ijverig voorftaan zult. 8. Gebeurt dat, hoe blijde zal ik den kring van aanlchotiwereli, op Uw uirfpraak wagtend , onbelemmerd rondom U zien-ftaan, wen Gij den rechterftoel bekleed. 9- »> ^ie banden is het veilig; het is Jehovah, die alle natiën als Richter beoordeeld, zoudt Gij het dan mij weigeren; naar mijne billijkheid en 2-nivere inzichten beoordeel mij toch. io. Stuit eenmaal dat woelen van fnoodaards, toon dat Gr| den braven nieuwen moed inblaast, - met hoe veel aandrang durf ik dat U bijzonder en niet S a u l voordragen , gij beoordeeld het hart, en zijt een regtvaardig Koning. IT Mijn Befcherm-I-lEEB , hoe billijk draagd Gij dien naam onder dïe befchutting vinde ik mij zo veilig, dus Vinden het allen , die onbevlekt van handelingen zijn. ta Zo-te overweging! die fchuts-Heer is tevens de re~°'tmatpfte recht - beflisfer, niet bloeddorftig, onftuinng, Hii geeft tijd; eiken dag doodvonnis uitiebrengen is Hem gansch vreemd, ij. Indien partij voor Zijnen ftoe? ge-
„ 1 ik heb eene kleine verandering gemaakt , die niet eiken d*? toornt, hier van zijn meer voorbeelden, dit eischt het verband «M£



der PSALMEN. Psalm VII. 259
vs. 13. Piot- dien die zich niet verbeterd, wet Hij let zwaard, Spant Hij den boog, mikt Hij.
vs. 14. Doo iende wapens zijn altijd in gereedheid, Pi'len gloeijend gehard , worden bereid.
vs. 15. Zo mort bii bezwangerd door onregtvaardigheid, Verdriet draagèn . Tot dat hi: mi.geboorte geeft.
vs. 16. Een kuil sraa'"t hii. zeer diep zelfs,
In den buil met moeite gegraven, valt hij.
vs. 17. Zo daalt zi'n wielen op zün kop,
Zo daalt zijn onregtvaardigbeid op zijn fchedel.
vs. 13. Jehovabs regiva.irdigbcid zal ik roemen,
Deu riem van Jehovah Albeheerfcber vermelden.
dagvaard, zijn handelingen intusfehen niet verbeterd, maar verzwaard, bereid Hij het (trafzwaard, of rukt met pijl en boog op den gewaarfchuwden fnoodaard aan, 14. In zulk ëen geval zijn de middelen tot ontzieling altijd in gereedheid , aan ftaale glad gepunte pijlen ontbreekt het niet. 15. Dan baat gene poging tot ontkoming, — het gaat dan den fnoodaard als de ontijdig baarende; onrechtmatige wellust deed heimlijk fmarte aangrocijen, tot dat eindlijk de verwagting misgeboorte gaf. 16. Hoe zorgvuldig de onregtvaardige was, zo veel te zekerder is zijn val, hoe meer moeite hem den kuil koste, die hij groef om het ontkomen te verhoeden, na zijn val beproeft hij zelfs dat zijn arbeid niet te vergeefs is. 17. Dat is de vrugt van al zijn bedrijf, fchuldige handen op zijn eigen hoofd, vergeldende (lagen op zijne verharde fchedel. 18. Hoe billijk bezinge ik dan de regtvaardigheid van Jehovah als Richter, als troon-bekleeder, die geen wederga heeft, zich zeiven hierin altoos gelijk.
denkbeeld van God als Richter, in dit en de vols-ende verfén is zulks treffend , der Godheid waardig en juist overeenkomende met het waereldbeftier.
, vs. is. Men denke hier aan de gepaste aanmerking van Muntinghe Over de wind-gibeorti.
R 2



a6ö Het BOEK
VIIMe PSALM. ~f~\
vs. i. davids i. tv e n lied van David, voor bet open-
Pfalm voor den , n. , 1 j .. r .,„,,
terjien Zang- baar gezang gefteld, door eene tak van zanc,vef""'op4e gei"en> de Getthiters te fpelen.
vs. 2. Jehovah, onze Elobim '.
Hoe verbreid over de ganfche aarde is uw ro«w,
Uw Majefteit boven het zwerk geftegen. VS. 3. Uit der kinderen, ja uit zuigelingen monden,
Ontflaan de fondamenten van uw macht,
Gejligt voor muitmakers,
Vijand, wraakzugtige vermag daar tegen niets.
algemeen chaor. 2. Jehovah, Israëh grote Befcherm-God! mijn Koning, Uwe aangenaame volkomenheeden vallen als de zagte douw over het gansch heelal, — Uw grootheid ftijgt boven lucht en wolken. 3. Uw roem is niet gevestigd op de faam van grote helden of wijzen; neen, fiamelende kindermondjes, het lispen der zuigelingen , leggen reeds de grondflagen tot dat gebouw, zo hoog opgetrokken , dat geen weerfpannelingen dit beklimmen, geen wrevele geweldenaaren het beltonnen kan. 4. Verrukkend denkbeeld —
VIII. Voor het naaste denk ik dat D a vid in zijn herderspost bij een ftille avond dit ffelde, en bij zijn komst tot den troon dit wederom bewerkt en voor het openbaaae avond-gezang dienstbaar gemaakt heeft. — Het volftrekt onmogelijke van dezen Pfalm op den Mesfias te brengen heeft Stark voor elk, die gelieft intedenken, pag. 455- afgemaakt, befcheidener. Muntingh: over de aanhaling in de Hebreen mag ik hier niet fpreken , alleen zeg ik, dat de ganfche redeneering en opklimming in dien fchonen Brief alleen op de verklaring, dat hier van Ad ams kinderen gefproken word, gebouwd is.
vs. I. Gittbiters een huisgezin uit de familie van Obed-Edom.
vs. 3. Geen Demostiienessen, geen Cicero's, maar fiamelende kinderen; geen Cijrüssen,Alexan deus, maar zuigende kinderen , met hunne zagte gesten, zijn de roem -Predikers; il: moest hier eene meerdere vrijheid in de vertaling neemen, dan ik wel gewoon ben, om de kracht ie doen gevoelen; mijn Lezer moet hier aan tedere en zwakke , en niet aan fterkere zuigelingen denken.



der PSALMEM. Psalm VUL 961
vs. 4. Befcbouw ik Uwen hemel! Uw vinger - werk !
Maan, ftarren, door U daarin gezet.
vs. 5. Wat is dan de liervcling, dat Gij omtrent bem zorgvuldig zijt, • Adaiws erfgenaam , dat Gij hem begunftigt.
vs. 6. Hem bijkans Elobim gelijk maakt, Met eer en fieraad kroont.
vs. 7. Hem benoemt tot beheerfcher Uwer werken, Alles onder zijn macht doet bukken,
vs. 8. Klein en groot veld-gedierte, Woudbewooneren zelfs,
vs. 9- Vogels in de luebt,
Visfchen »'» rfe zeeé'n!
Wat op den boodem zelfs wemelt;
het geen de ftille avond in mij verfterkt! welk eene zagte pracht, zulk een fterren-dak ! — en dat maar het tijdbedrijf van fpelende vingeren, en daar in de blanke maan , de tintelende ftarren, zo keurig gefchakeld, en daninog zo zorgvuldig omtrent een hand vol bezield ftof. 5. Nog meer, een begunftiger van hem die uit ftof geboren is en het weder erven zal, — dien zwakken dien minderjarigen in het uitzicht zal erfgenaam wezen van eenen ftand! ó. Die hem bijna onder den rang der Godheeden plaatst, nu reeds boven de overige bezielde aardbewoneren met aanzien, en uitwendigen luister verfjerd. 7. Uw doelwit was doch hem ten onafhanglijken Heer over alle Uwe gewrogten te (tellen, en alles wat mogt wederftaan onder zijn gebied met alle onderwerping weder te brengen. 8. Het tegenwoordig genot is maar eene proeve ! van het nuttige huisgedierte af, tot dat der (terkere en vrije woestijn - bewoneren toe, zal hem dienen, 9, Het gevleugeld vak der luchtbewoneren, de Oceaan - klievers, en wat op den afgrond der zeeën weid,
vs. 6. Muntingh heeft mij de noodzaakelijkheid doen gevoelen, dk niet van Engelen te neemen, maar eene clasfe van wezens groter, ja meer onbepaald Elobim te behouden, dit is ^van veel belang.
R 3



a62
Het BOEK
vs. 10. Jehovah , onz' Elehim !
Hoe verbreid is £/n> roem over let ganfche aardrijk.
Chaor.
io. Elk zinge met volle overreding ! Jehovah, Isra'èh groten Koning! Uwe zo voordeelige volmaaktbeeden zijn als de verkwikkende avond douw over alle de velden verfpreid.
IXde PSALM. "W" 7"
r,rV,s' ',\ Een !• Voor het gebruik aan den Opperzang-
Pf.üm Davids °
voorden eerften meester doorDAvm overhandigd, zangswij-
Zangmeester , . , ,
op Muth-Ub- zc bepaald:
ben :
vs. i. Met mijn ganfche hart wil ii Jebovab Iooven! Alle Uwe wonderen vermelden.
vs. 3. Orer U in blijdfehap ten reije gaan!
Uwen roem bezingen, opper-Majefteit'.
2. Een lied uit de innigfte aandoeningen mijnes harte gevloeit, wil ik Jehovah weiden, de zeldzame reddingen mij door U befchikt wil ik daarin bezingen. 3. Niet over het muzijk, maar over uwe bedrijven wil ik verrukt de reijen der vrolijken vergezellen, en Uwe volkomenheeden, Koning der Koningen, zal ik in het accoord verhogen.
IX. Allerwaarfchijnlijkst is deez' Pfalm bij gelegenheid van de overwinning op de Ammonieten gedigt i Sam. X. de afwisfclende invallen der nabuuren van Hoofdd. VIII tot XII. daar befehreven; Munthinghe heeft dit genoegzaam zeker gemaakt.
vs. t. Over M:itb - Lallen is niets te zeggen, daar het waarfchijnlijk de eerfte woorden van ecu lied zijn, de verfchillende lezingen door de R o s s i opgegeven , maaken het nog onzekerder.
f vs. a. Ik fta in twijfel of hier U niet uitgevallen is , maar heb geen Handfchriftcn ter bcgunftiging.



der PSALMEN. Psalm IX. 263
vs. 4. Daar mijne vijanden reed' te rug gedeinst zijn,^
trat? — gevallen , vernietigt zijn ze of Uw gezicht.
VS. 5. Mijn recht, mijn belang reeds nitgevoert'.
Regtvaardig Richter! gezeten op Uwenftoel.
vs. 6. Gij volkeren geftraft, barbaren verdaan, Voor altoos huun' roem uitgerteit.
vs. 7. Vijand, de verwoestingen zijn geëindigd! Steden hebt gij wel verwoest, Maar met die gedenktekens is ook alles vergaan.
vs. 8. Jehovah zal beftendig heerfeben ,
Zijn' troon tot regt-oaardigheid geftigt, ftaat vast.
4. Schielijk zijn mijne vijanden uitgetogen met allen moed, alle voordeden aan hunne zijde hebbende, maar te rug gekeert, uit elkander gellagen, gansch verdweenen, zelfs zo dra Uwe grimmende tegenwoordigheid zich ten mijne voordeele werkdadig betoonde. 5. Daar .bij de billijkheid mijner zaak, de regtmatigheid mijner eifchen ftaafde Gij in de beftiering der uitkumften , en dit deed Gij niet, om dat Gij mij als uwen gunfteling verkoos te behandelen , maar als de billijke Richter die het belang dier waardigheid onder bet oog had. 6. Op die uitfpraak volgde geene verwenfehingen , maar een plegtig ftraffen van woelende volkeren, onftuimige, ftropende natiën werden zo gellagen dat voor altoos hun aandenken verdweenen is. 7. En dat zulk een beroemd vijand , inval op inval doende , nu voor altoos daartoe buiten ftaat; die zo menige wel bemuurde fteden geflegt had, en niet dan de puinhopen en gedenktekens van overwinning had laten ftaan, al die praal nu met zijn aanzijn gefloopt.
8. Zulke verbazende omwentelingen hebben wij nier te wagten, Jehovah zal beftendig het gebied voeren over Z/W, de zetel van Zijn magt is op billijkheid gevestigd en dus onveranderlijk. 9. Het ganfche heelal word door
vs. 6. Eene fpeling op de Richters die wel eens ouwlings in hun post als Bileam bij het vonnis vervloeking uitfpraken.
R 4



464 Het BOEK
vs. 9. Hij recht de waereld (alleen) naar recht,
En de volkeren vonnist Hij naar billijkheid.
vs. 10. Jehovah is de burg der verdrukten ,
He ounaakbaare vesting in treurige tijden.
vs. II. Die V godsdicnffig kent, betrouwt U, , Nimmer begeeft Gij Jehovah hem, Diu zich of U verlaat,
XI. II. üezinget Jehovah, den bewoner van Zion,
Zijne bedrijven werden onder de volkeren vermaard.
vs. 13. Bloeditortingen zoekt Hij , Hij denkt 'er aan,
Het armen-gefcbrei vergeet Hij niet.
vs, 14. Ontferm U mijner Jehovah'.
Mini lijden door mijne haters,
Voer mij van de doods-poorten te rug.
Hem, zo niet met die goedgunftigheid ten minde met dezelve regt vaardigheid beftierd; dit is kennelijk in alle de ftratfende lotgevallen der volkeren, hd. In zulke tijden ondervind men ook dat Jehovah als eene veilige vesting voor den bekommerden is , in eene ftroom van rampen onbekommerd, om dat die fterkte op eene hoogte ligt. 11. Hierom zal ook elks gemoed voor Godsdienftige indrukken vatbaar in ongelegenheeden niet radeloos zijn , maar op U zijn uitzicht bouwen, wel bewust dat Gij hem die zo denkt nimmer te leur ftelt.
12. Dat wij dan vrij Jehovah, in zijn hofflot, zich zo vermaard makende, met blijde toon bezingen, dat den roem Zijner heldendaden zich al meer en meer onder de volkeren verfpreiden. 13. Hij is de regte bloedwreeker! nimmer vergeet Hij de onnozele moorden, al roept de aarde niet, denkt Hij 'er evenwel aan, nimmer vergeet Hij het kermen van den onderdrukten. 14. Wel nu flaa dan ook een ontfermend oog op mij, Jehovah, onder al den druk door mijne beftendige tegenftanders, in gevaaren zijnde, ondervinde ik dat Gij in het uiterfte zelfs altoos red. 15. Dan zal ik ook
vs. 13. Ik volg hier Sciirocder in zijne Aanmerkingen op moegelijke Pfalmen, die mij hier tot een beflisfend denkbeeld bragt.



der. PSALMEN. Psalm IX, £65
rs. 15. Ban zal ik Uw roem in de poorten,
Van Zions burg vermelden, Juichend over Uw hulp 1
VS. 16. Verzonken zijn de volken,
In den kuil door ben gegraven,
Hun voet is verflrikt,
ïn het net rfour ien gcppannen.
VS. 17- Jehovah is daardoor vermaard geworden, Recht heeft Hij verfcbtft; De fnoodaard is gettrikt, In zijn eige net. Higgajon, Sela.
vs iS. Ten afgrond zonken de fnoodaards,
Alle rf« volkeren den Godsdienst fmadenden.
in alle de plegtige vergaderingen op den koninglijke burg met verheffing van Uwe Majefteit fpreken, en over Uwe hulpe de vrolijke triumph aanheffen, zingende. 16. Omgekomen zijn die oorlogzugtige volkeren in den krijg door ben zelfs beftookt ; listen waar van zij zich bedienden om in hunne oogmerken te flagen, hebben den grond tot hunne eigene ondergang gelegd. 17. Door deze overwinning klimt Jehovahs roem, terwijl de billijkheid van Zijn bedrijf tevens daarin duidelijk te zien is, - de gewelddrijver is door al zijn woelen zo rusteloos zelfs gevangen.
18. Zo zal de uitkomst altoos wezen, — booswigten moeten, uitgewoeld vroeg of laat, naar hunne ijslijke wooning, in het dooden-rijk met alle Godsdienst-veragters zamenwoonen. 19. Maar al is het dat de be-
vs. 17. Higgajon is ongetwijfeld een groot bas - inttrument , het geen dan opgevat moest worden; Sela komt hier niet wel bij of dit moest een pcst-ludinm wezen.
vs. iS. Hier begint volgens fommigen de X. Pfalm, niet onwaarfchijnJijk , vooral om het 10 vers. — Ik heb niet willen bedisfen, fchoon Cur.iciiER in de Sijmhol. Hagan: dit als een fout der affchrijveren bezien heeft, en uit de bijvoeging van Uiggajen Sela beflist. De gedagte van Vknema dat IX, X. één zij, heeft ScBRoëDER billijk tegengegaan.



z66
Het BOEK
vs. 19. Aanhoudend word de behoeftige niet verlaten, Niet voor altoos verdwijnt, des armen uitzicht,
vs. 20. Rijs op Jebo -tb! geen fterveling verheffe zich, Dat bijgelovige volkeren door U geftrafd worden.
VS. 21. Jehovah, breng hen onder veragting, Doe ongezeede volkeren gevoelen, Dat zij vjeeke menfchen zijn, Sela!
hoefu'ge donkere dagen beleefd, de uitkomst zal veranderen , geheel den belioefiigcn aan zichzelven te laten, is hier eene vreemde uitkomst. 20. Wel aan Jehovah! bereid U maar ten vounis , duld niet dat de fterveling opfta ter zelfsverdediging , volkeren die uit enkel Godsdienst-haat woelen, zult Gij niet ongeftraft laten. 21. Hoe ontembaar zij ook fchijnen te zijn, Jehovah, U kost het geen moeite hen te verneederen, en hoe magtig ook in liet veld dat aantal barbaren moge wezen , U kost het niets hen de ondervinding te befchikken, dat zij een handvol ftof zijn bij U.
Xde PSALM.
VS. I. Waarom Jehovah'. ftaat gij zo ver? U niet vertonende in bange tijden;
1. Jj^N Jehovah waarom op zulk een afitand U gehouden, zo gansch ftille, in tijden waarin de overmoed en bet geweld, Uw hoog toeverzicht, Uw beleid en richterlijk beftier vorderd. 2. Welk eene ftoutheicl bezield
vs. 10. Leg het fcheermes aan, dat is beroof hun van iie mannelijke eerwaardigheid, het denkbeeld is Oosterscb.
X. Alles pleit voor eene latere pen dan die van David; de hand is evenwel onbekend. Met Aciiab of Man as se vleit zich de inhoud zeer wel , of dan Hiskia, of een der Proprieten de maker zii, weeten wij niet; de beelden zijn ftout, zijn zichzelven gelijk, maar zwaar; hierom is den ganfehen Pfalm door Sc KRO Sders naastbeftaande van dien zeiven naam opgehelderd.



der PSALMEN. Psalm X. 267
B<r . T)es froodaards woedend trots belaagt den armen, " En vangt bem door een wel bcdagte hst.
<. ne rnoodaard pocht vrolijk op lijng'ti geluk: '•' VS' 3' Oenfebraper van fchatten zegent bi,, en geef Jehovah affchetd.
A De fnoodaard verheft zich in zijn verwaardbeid', Zonder indenken fielt bi) maar, Elobim is niet (werkdadig.}
_c , 7;;ne wegen maaken altijd krtmtens;
IJwellrafgerichten leggen op eene hoogte, verre van hem; Op d'n drom zijner tegenftanderen behoeft hij maar te blazen.
6 BH zich zelve denkend ik wankel niet!
Jfxisfeling als in ^ /»ƒ»ƒ*• van ie;/, zich belovend.
de tijrarmen; vol van eigewaan, vermetenlieid, legt hij 'er op toe om den minderen burger, als het febuim door de branding der zee herwaards en derwaards te flino-eren- 3. Lang genoeg hen gefolterd hebbende, bediend Hii zich'van het beste aas, om den ongelukkigeu voor altoos in zijn geweld te houden; al wat zijn fnood hart maar begeert dat verkrijgt hij , op dat luisterrijke van zijn voorfpoed beroemt hij zich, hij is een vriend van allen die groot worden door fchraperijen, maar van Jehovahs vriendfehap, die hem niets geeft, onttrekt hij zich geheel. 4 Niets ftuit hem in zijn loop , geen vrees voor de Godheid, daar voor zorgde hij door bij zichzelven vastteftellen: eene'lange en oplettende ervaring leert mij duidelijk genoeg, dat de Godheid zich om al die zaken niet bekommerd, die haren loop laat neemen. 5- Het best agt hij daarom, maar in zijne overleggingen zich naarftig°van alle flingfche middelen te bedienen : — voor U vreest hij niet — de bedreigingen zijn op eenen afftand ! zo hoog dat zij geen kragt kunnen hebben, en voor menfchen heeft hij niet te vreezen, met veragtmg kan hij hun magt ligt wegblazen. 6. Als gegrond fteid hij zich dit voor: tot nog toe, heb ik met eenmaal geknikt in mijn tred; tijdkringen mogen verandering geven , maar zullen geen ichadelijke invloed op mij hebben. 7. Zijn gefprekken zijn de vrugtbaare voortbreng-



268
Het BOEK
vs. 7. In zijn mond is meineed, bedrog cn list,
Onder zijn tong hartenleed en onregtveerdigheids vs. 3. In der hoeven , hij paden hert hij,
Om heimlijk de onfcliuid te wringen;
Zi:n oogen loeren op den elendigen; VS. 9. In bedekte plaatfen hond hi j zich fchuil,
Even ah de leeuw in zijn hol,
Hij overlegt boe best den clendeling te grijpen. VS. 10. Den elendigen griipt hij met gefpalkte nagels,
Die neder/Inkt, zich kromt, En in zijn haken valt.
VS. II, Ehhim denkt hij bij zich zeiven, zal 'er niet opletten, Hij wend 'er het gezicht af. En zal 'er nimmtr aan denken :
zeis van. vervloeking, valfche eeden, bedriegelijke vervoeringen ; listige afwending is het fenijn het geen hij verbergt; zijn doel is leed dat door alles dringd, en onregtvaardigheid dat allen omloop fïremt. 8. Als een Itruikrover loert hij op onbetrede eenzaame wegen, daar brand hij van verlangen om de onnozelheid Uil aftemaken , geftaag fonkeld zijn oog om maar elendelingen optefpeuren van verren. 9. Hij verfchuilt zich in plaatfen , waar men hem niet zoeken zoude ; als in hoogten met blar den gedekt, of moediger als de leeuw in zijn familiehol , bedenkende wanneer het best op zijn prooi toetefchieten. 10. Op eenmaal vat hij den elendeling zonder hoope van ontvlugten in zijn fcherpe klaauwen , roet gekneusde leden , bloedende huid, zeeg die in flaauwte ter neder, kromde zich nog eenmaal, en in zijn val ontfangt hij hem in den gapende muil. 11. Niets behoeft hem te wederhouden; hij had vastgefteld, dat de Befcherm-God zich door zoortgelijke bemoeijingen niet aftrekt van zijne verlustigingen, Hij bemerkt 'er niets van, in plaats van het bloed te bezien , trekt Hij als Go'èl zijn aandagt 'er geheel van af, ia. Anders denk ik: Jehovah, onze God nu
vs, 9, 10. Hier is de verdeling der verfeii door mij veranderd, dit was verplaatst , hier en daar zijn ook kleine vrijheden door mij genomen, minder evenwel dan de nieuwftc Uitleggers deden.



der PSALMEN. Psalm X. 269
VS. 12. Rijs op Jehovah'. ElobimX
Nu met 'uitgerekten arm den clendeling bedagt: VS. 13. Waarom lastert de fnoodaard Elobim door die gedagte»!
Nimmer zult gij het wreken '. VS. 14. Gij Iet op, Gij beziet de moeite en het leed,
Gij weegt die met uw hand ;
Des armen toeverlaat zijt Gij;
Altoos der wezon helper: TS. 15. Breek den arm des fnoden dwingelands'.
Beftraf zijne fnoodleid!
Tot dat alles bedekt is. VS. 16. Jehovah blijft Koning door alle de eeuwen ,•
'Woeste volkeren worden uit zijn rijk verdreven. VS. I". Jehovah , der behoeftige» wensch hoort Gij,
Sterkt hun hart, terwijl Gij Uw oor neigt,
niet langer ftil gezeten: het is meer dan tijd, — nu met een helpende hand den verdrukten gerukt uit het midden der gevaren. 13. Met hoe weinig fchijn lastert de tijran onzen Befcherm - God , als hij zich tot onbevreedsheid aanprikkeld, met wat regt houd hij vast: Gij zult alles ongewroken voorbijzien. 14. Neen, gansch anders handeld Gij, al zit Gij Uil, niets ontvlugt daarom Uwe oplettenheid; onderdrukkingen , kwellingen ontvlugten Uw aandagt nimmer ; integendeel Gij waardeerd die naar hare zwaarte , om naar evenredigheid te vergelden, de allerhulpelooste vind bij U veiligheid, kragtelozen noemen U altoos vader. 15. De magt van den fuooden volks - kweller zult Gij altoos vernietigen, over de gevolgen zijner bedrijven, zo lange 'er tekens van zijn tijrannij overig zijn, bettrairingen billijke weerwrake geven.
16. Wij alleen betuigen, dat elke uitkomst, hoe het ook ga, deze wezen zal : dat Jehovah dezelfde beftendig is, zich altoos gelijk als Beheerfcher der waereld; — altijd zorgend dat aanvallen van ftropende volkeren afgeweerd, en zij verre van den Vaderlandfchen grond verdreven wor-, den. 17. Der bedrukten, moedelozen toeftand wend Gij, altoos, en terwijl Gij op weg zijt, bezielt Gij hen r.1reede met verfterkende hoop , terwijl Gij intusfehen met fcherpe ooren naar alle hunne verzoeken luiftert. iS. Weer-



2?o Het BOEK
vs. j8. Om wezen en bedrukten regt te doen,
Op dat de broze mensch niet meer uit bet Vaderland gejaagd worde.
lozen, geptaagdeh door uitmergeling, nergens hulpe vindende in de maatfchspprj, zullen die wis bij U vinden, zo zal het vlugten uit het Vaderland van den weerlozen burger eindelijk eens ophouden.
X!de PSALM. TT-v
vs. i.Davids j. J^avids dichterlijke gedagten ten*
Pfal:n voor den J '- ■
eerden Zang- openbare gebruik dour hem gegeeven:
meester :
Op Jehovah blijft mijn vertrouwen! Waarom dringt .eij dan op beveiliging aan : Vlied als een vogel naar gindfebe bergen! vs. 2. Reeds fpanneri fnoodaards den boog, Plaat/en den pijl aan den boog, Oin den door en door braven onversvagis te trefrln.
Niet kleinmoedig, maar met een bezadigde geest, blijft al mijn uitzicht alleen op Jehovah redding ! dring dan doch niet verder aan met redenen om mij te overtuigen van de noodzakelijke vlugt: — Gij wilt dar ik naar ginfche fchakel van bergen mij niet onbekend , even als een vogel met eene fuelle vlucht zonder ruste, mij begeven zal, in die eenzaamheid alleen veiligheid vindende; 2. Met de levendige vertegenwoordiging van het ge-1 vaar, dringt gij dat aan; boosaartige hovelingen, zegt gij, bereiden zich op u ter jacht, met gefpannen boog, met pijlen goed gemikt, zullen zij zich van den eerfte onverwagte gelegenheid bedienen, om hem in wiens boezem de zuiverfte oprechtheid woont, van kant te maken;
vs. 18. Schnurrer heeft deze vertaling ongemeen wel geftaafd. SciiROëDER in zijne latere aanmerkingen ook doen gevoelen. — Dit vers bepaalt ons zeker bij Manasse's vervolging, toen zo veele ballingen wierden om den Godsdienst, in andere tijden weder om de onderdrukking der Grooten.
XI. Flamminius gelooft, dat de P/alm eene zamenfpraak zij tusfehen David en zijne aanhangelingen, liever denk ik aan het gefprek met Jo-
na-



der PSALMEN. Psalm XI. 271
vs. 3. Als fundamenten omgerukt worden, Wat zal dan de eerlijke man doen:
vs. 4. Jehovah bewoont Zijn geweld paleis'. 'jehovah troont in den hemel! Zijne ooïen overzien alles ; Zijne blikken doorgronden menfchen.
vs. 5. De braven fmaakt Hem ,
De fnoodaard. de vriend van geweld, Walgt Hem zeer.
vs. 6. Dan regent Hij op den fnoodaard,
Gekntcpte blikfems , zwavel! »k Een brandende Ooi<ca-wind is het or.derfte dis bekers:
3. Waarom gebleevcu? aan tegenftand vak niet te denken, wen de grondflagen van, billijkheid, waar op elke maatfcbappij in hare veiligheid rust, gansch ondermeind worden; als de richtbank werkeloos is , wat wil de brave verdediger van het recht met zijn pleidooi] dan uitwerken? maar genoeg.
4. Wat 'er hier gemist word, vind ik in het paleis, waar de tekenen van Jehovahs tegenwoordigheid zijn altans Jehovahs onbereikbare Richter-zetel ftaat vast in hogere kringen; — geen bedwelming bevangt Hem , het geheel overziet Hij, voor alle hovelings misleiding beveiligd, door Zijne onnavolgbare menschkunde. 5. Verkwikt zich in het gedrag des braven, dat der lhoode hovelingen, dat van eenen onfluimigen geweldenaar mishaagd Hem. 6. Op eenmaal fnellen de kronkelende blikfems uit den vuist, een vuurgloed valt op den fnoodaard als een ftortregen, inwendig treft hem verftikking, ijslijke verhitting , 't bczonke vergif: van den doodenden kelk. 7. Zo regtvaardig vergeld Jehoveih altoos , maar
nathan (1 Sam. XIX.) om zijne vriend optebeuren en zijn' aandrang tot vlugten te wederleggen; 'er is verbazend veel warmte in, maar bedaarde egale warmte, een gevolg van zijn Godsdienflig gevoel en niet vaa zfln temperament op dien tijd.
vs, 6. Touwen, noemen de Arabieren, ja geknoopte touwen de wederkeerende flingerrmjen van den blikfem hoeken makende.



27& Het BOEK
vs. 7. Zo regtvaardig is Jehovah!
Altcos bemint Hij braafheid,
En blikt met vergenoegen of den fchuldelozen.
op Zijn tijd; — altoos geeft Hij vriendelijke goedkeuring op daden den proef van eerlijkheid hebbende, _ het fchuldeloze gemoed beurt Hij altoos door belovende tocknikking op.
X'Ide PSALM. X-S
P&Tm davids *' -t^EN pfalm van David voor den efirvof»r 'meerden den Zangmeester, om met bas - inftrumenten Zangmeester,0p' r i de scbcnivitb. te Ipelen.
vs. 2. Help Jehovah'. goedhartige zijn verminderd,
Trouwe «'« de zamenleving is gansch zeldzaam, vs. 3. Elk gefprek mét zi*n vriend even valscli,
Vleijeri] met een dubbel hart, vs. 4. Jehovah fnij af vleijendc lippen,
Oer fmekende tonge.
2. Ei Jehovah! fta in deze tijden tocb bij; deugd, weldadigheid is naauwlijks in de zamenleving meer te vinden, waar vind men iemand op wien men zich verlaten kon, als braaf, zichzelven gelijk ? 3. De onderlinge gefprekken zijn glad, wel befpraakt, inneemende, maar ongemeend; een ander hart en een andere mond is de harmonie dier vlijtaal. 4. Och Jehovah! draf zulke boosaartige vleiende lippen; ruk de tong uit den mond dier grootfpreekers , misdadig durvende fnoeven : 5. Wij
vs. 7. Het laatfte lid moet verbeterd worden volgens verfeheide overzettingen daarin den weg aanwijzenden.
XII. Beflis.rend is mij de geestige gedagte van den Hr. van der Palm: dat dit Dichtftuk door David gemaakt zij , na dat hij een wijl aan liet hof van Saul verkeerd had, in zijn herders - ftand aan eenvouwige zeden gewend , de Arcadifche cenvouwigheid van dat leeven gefmaakt hebbende, word hij op eenmaal aan een hof geplaatst, waar een ongenadig, onftuirnig Vorst heerschte, of van vleiers beheerscht word. — ProvincUah onb-.-fchaafdheid heb ik in dit Dichtftuk evenwel niet me! van der Palm gevonden.



der PSALMEN. Psalm XII. 273
vs. 5. Zeggende: door onze tong zcgcnprdlen wij,
Lippen hebben wij tot onze dienst,
Wie is onzen meester hierin. vs. 6. Om der geplunderden bulj>?eCcbrei ,
Om het zugten der behoef.igm ,
Zal ik oprijzen . betuigt Vebevab)
Om in veiligheid te brengen,
Zo dat hij fr/y ademe. vs. 7- rein ziin Jehovabs toezeggingen, ' '
Als zilver in de aarde «//een gereinigd.
Ja zevenmaal gezuiverd. vs. 8. Ach, Jehovah! Gij zult ons behoeden.
Gij ons voor ü/(ooj voor dat rot beveiligen:
vertrouwen op de konst van welfpre'kenheid , daardoor vermogen wij alles; de edele konst om onze lippen tot ons oogmerk te leiden ^ verftaan wij door en door: wij kennen hierin niemand ons te boven gaande. 6. Maar wat beloofd Jehovah? die verre van te fnoeven , altijd doet het geen Hij toezegt: — het akelig gegil der lieden die jammerlijk mishandeld worden, het angstvallig ftil gekerm van noodlijdende beweegt Mij altoos tot redding ; lk zal uit die beklemdheid brengen , ik zal den gedrukten de vrije ademhaling te rug geven : 7. Welke taal, hoe open zonder agterhouding zijn Jehovahs toezeggingen, zo rein, zo blank als zilver in de moederaarde zelfs gezuiverd, op de volkomenfte wijze zelfs.S. Wie zou zich daarmede niet bemoedigen, wij weldenkende geloven oprecht, Gij zult onzen val, onder zulke menfchen verkeerenden, verhoeden, en zorgen dat hunne boze famenrottingen nimmer een gewejiseht einde bereiken,
vs. 6. Het laatfte lid is van genen der Uitleggeren regt begrepen * 20 als wij het vertalen heeft het eene bcflisrende zin', door Scimo.ëBer onwederlegbaar vastgezet.
*s. 7. Scheidius heeft dit wasfehen varr het zilver in de aarde duidelijk gemaakt, ik ben nog zo geheel vreemd niet van der Egyptenaarea' gewoonte het zilver te ftampen en verfcheide malen vervolgens' te wasfehen om het laatfte lid.
vs. 8. De Rossj heeft de verandering in de lezing aan de hand go geeven.
VI. Deel. S



£74
Het BOEK
TS. 0. Overal woelen de fioodaards,
Zodra de laagfte menfchen in aanzien Jtijgen.
t). Maar geduld behoren wij te oefienen; zo gaat het als laage geesten het hoogde aanzien in een ftaat verkrijgen, dan is het eene veilige tijd voor tijrannifche groten om overal vrij hun roofzucht en geweld onbelemmerd urtteoerfenen.
XlIIde PSALM. TT^
vs. x. Een t. en lied van David ten algemeen ge-
PtïJ-n Davids
voor den eerften brtllK. Zaugmcest.r.
vs. 2. Hoe lang Jehovah mijner ganscch vergeten!
Hoe lang Uw gezigt voor mij bedelt! VS. 3. Hoe lanee zullen vooruitlopende gedagten mijn ziel,
Er droe'fn's mijn hart telkens nog «we.ienl
Hoe lanu' zal mijn vijand over rttlj zegenvieretii VS. 4. Schouw 'neer, hoor mii Jehovah, mijn Elobim,
Licht het treur-floers af;
Op dat ik in doods-fmarte niet fiape:
2. Is 'er dan geen einde aan — Jehovah, — kan mijn kermen U niet langer bewegen; onttrekt Gij u zo geheel in mijne fmarten; geen eene toelachende blik Uwer goede voorzienigheid in mijn lot, en dat zo [aanhoudend ! 3 Moet dit nog voortduuren? zal 'er dan geen einde ziin aan de angstvallige, flingerende, gedagten? moet dan dé droefheid haar beftendige zitplaats in mijn gemoet hebben ? moet mijn verbitterde vijand nog langer zo vergenoegd in al zijne woelingen fiagen? 4- Mijn Jehovah, mijn Befcherm-God, één blik uit Uwen hogen hemel, één bewijs dat Gij op mijn klagen let, eer het te laat is; neem de oorzaak van mijne diepe treurigheid weg, eet ik in mijne kwijning den veegen adem uitblaaze. 5- Dan
vs. 9. m het tweede lid verblijde ik mij door Schroüdiï in die gedagte gebragt te zijn.
XIII. De tijdomftandigbeden waarfc'.iijnlilk toen hij naar de Pbilift.j„en om veiligheid te vinden zich begeven moest.
vs. 4. Ik denk niet aan eene gewoonte bij ons in gebruik, maar aan den doek, waar mede het gezicht der overledenen bedekt wierd.



der PSALMEN Psalm XIII.
=75
ts. 5. Mijn vijand roemend: over hem zegenpraalde ik,
En zo mijn tegenpartij over mijn' val zich vervrolijkten.
vs. 6. Docb op Uwe goedheid verlaat ik mij;
Otier Uw g«Ktf zal miin hart blijde zijn, Jehovah mijnen weldoener zal ik bezingen.
zou mijn vervolger verwaand genoeg zijn te zeggen; hoe moedig, hoe bemind hij was, voor mij moest hij doch zwigten; de vleiende hofftoet zou dan regt in hun fchik zijn, als op die wijze mijn val verzekerd wierd: 6. Nu ik doe geene verdere aandrang; Uwe edelmoedige goedgur.ftigheid is mijne fterkte; een gunfteling van U te zijn, geeft mijn hart ware blijdfebap, Jehovah mijne begunfliger wil ik alleen het loflied weien.
\V~T XlVde PSALM.
i. W eder een van David voorden vs. i. david»
Plalm voor den
Zang geichlkt. eerften Zang¬
meester.
De denkloze beweert: wat Elobim! VerdefflijR gruivei is bij bun aanwezend, Niemand hunner verrigt eene goede daad.
De wellustige, roekeloze zot, niet gewoon over zijne handelingen intedenken, komt al ligt tot het befluit; zou Godsdienst mij hinderen , de Godheid bemoeit zich niet met ons, — hierom zijn zij menfchen, die onbelemmerd het kwaad ten hoogfteu top bedrijven, fteken daar mede anderen aan; onder dat zoort ziet men ooit een die eene menschlievende daad verrigt. 2. Valfche waan, het is zee-
XIV. De Pfalm is bij mij gewis gedigt door David, toen hij [Nabals gedrag met zo veel verontwaardiging bezong. — Venema heeft bewezen, fchoon de vcronderftelling te fterk door hem ingevoert werd, dat in of na de Sabijlonifche gevangenis , ja in de Macabeefcbe tijden het een en ander bij wijze van algemeen choor 'er bijgevoegd geworden zij, altans het ?de vers is daar van eene proeve, het geen niet wel dan met de grootfte verwerring op den tijd van dit Dichtftuk kon gebragt worden.
S a



&7C Het BOEK
ts. 2. Van den hemel blikt Jehovah op die zwakke menfchen* Of een zicb beter bezint, Elobim erkent,
vs. 3. Dan vind hij allen afgeweken, Allen verzuurt , Niemand goed, niet een !
vs. 4. Ziin dan die licbtzinnigen gansch onzinnig. Die mijn volk als teefpijze behandelen, Zonder Jehovah te bidden.
vs. 5. Eens zullen zij verbleekt beeven,
IVen Elobim in den "kring der braven is.
vs. 6. TVilt gij des elendeling vertrouwen befpotteni Daar Jebovab zijn uitzicht is.
ker dat Jehovah uit zijne hoge wooningen alle ftervelingen gadeöaat, met de Uiterfte nauwkeurigheid zelfs nagaat, of iemand onder Zijn' invloed tot betere gedagten komt, die afffand van geweldenarijen doet uit eerbied yoor God. 3. Maar Hij vind dat, zoort altijd gansch afkecrig van alle zedelijke banden , hunne onfchukligfte handelingen zijn door hunne geaartheid bedorven, een weldoend mensch vind men onder de zulken niet; niet eenmaal één zeldzaame. 4. Met rede vraagt men of die losbollen dan in het geheel geen indenken hebben , verflandeloos zijn; getrouwe lieden , om hunne onderwerping bij Mij gefchat, misbruiken rij zo roekeloos, als zij hunne maaltijden van overvloed houden, zonder Jehovah te erkennen. 5. Overal komen 'er vakken in hun leeven waar in zij, gewoon niemand te ontzien, op eenmaal te neer geflagen, van angst zidderen, zodra zij bemerken dat onzen Befcherm-God de zaak der braven zich aantrekt. 6. Sta dan af in uwe roekeloosheid der gedrukten ver- wagting belachüjk te maaken; kan hij gewisfer uitkomst zich beloven, dan wen Jehovah die bJliert. 7. Ach, dat
lis. 4. In de Goddienst - vriend , leest men daarom : mijn volk eetende, eet brood, maar roepen'God niet aan, Bosman heeft dit al vroeger «angemerkt.
vt, 6. Hier hebbe ik Kennicotts lezing in het eerfte lid gevolge.



dek PSALMEN. Psalm XIV.
277
TS. 7. ^ch, kwam Isracls redding van Zien.
Slaakte Jebovab de banden zijnes volles, Hoe zou Jacob zich verheugen, IsraSl verblijd zijn.
'er in deez' beklemde tijden voor bet Israël eene gelukkige uitkomst aandaagde; mogt Jehovah zijn onderdanen weder uit de llavernij te rug roepen, hoe zeer zouden alle de Hammen zich verblijden , die het meest geleden hadden, dan de grootfte vrolijkheid hebben.
- ^ XVde psalm.
i. Jl1/en lied van David. pr™m };an
vip.
Wie verkeert gemeenzaam in Uw Tent Jebovab1 Wie woont beftendig op Uwen heiligen berg?
vs. 1. Die eerlijk bandeld,
Regtvaardigbeid voorftaat, De taal zijnes harte fpreekt;
Reije die het nrahel vraagen. Wie onder Uwe onderdanen durft zich dagelijks onbe* lemmerd naar Uw verblijf op Zion in de veldtent begeven, om daar de plegtigheeden van den dienst bijtewonen? wie durft op Uwen geweiden berg als ingezeten zich beftendig ophouden, burgerrechten genieten?
Andwoord.
2. De man, die zonder waggeling naar de een of andere zijde in zijne verrigtingen , niet onder het bedwangder wetten zijnde , altijd braaf is ; die altoos naar de wetten van billijkheid in de maatfehappij handeld; wiens gefprek altcos de egte gedagten van zijn hart opgeeft.
XV. De beste Uitleggeren komen daarin over een, dat deze Pfalm gedigt zij bij gelegenheid, dat de arke op Zien geplaatst werd; dit is mij te algemeen , wij moeten meer in den geest van die tijden denken, hoe veel beklemdheid had de arke in Semuöls tijd gebaard, van de PbiHftijnen te rug gebragt? hoe veel .opziens had het ftraffen van hem, die hand aan de arke doeg verwekt; zijnen Koning binnen zijne muuren te hebben was een yoorregt voor Jirufalems burgeren , maar bcangflig-de S 3 ■ VK"



»?8 Het BOEK
ts. 3. Die met ziin tong niet woekert,
Zijn naasten niet beledigd.
-Dfn icon zijnes naasten niet duld} vs. 4. Wiens oog den booswigt veragt, k. Maar Jebovahs eerbiedigen vereert.
Die plechtig woord boud tot fchade zelfs; vs. 5, Die geld zonder woeker febiet
liet gefchenk tegen de OnfehuM wegert —
y« die 20 bandeld, waggelt nimmer.
3. Die de ergerlijke handel van agterklap niet gewoon is te drijven , alle belediging van zijn medeburger op het zorgyuldigfte vermijd , en altijd voor zijn medeburger m de bres ftaat wen hij laag beledigd word. 4. Die de verenende weet te fchatten, den onderdrukker nimmer vleit maar veragt, evenwel Godsdienftigen altoos met den diepften eerbied bejegent en voor zich altoos zichzelven gelijk blijft, al heeft hij onbedagt en tot zijn nadeel in de uitkomst iets beloofd. 5. Die zijn geld bij den burger nooit uitzet om daar mede winften te doen; onder geen voorwendzel tot bezwaar van den onfchuldigen eenig gefchenk zich iaat gevallen; ja de man, die dit alles <p het oog heeft, heeft voor. geen dreigende ontburgering te dugtcn.
XVIde PSALM. J~\
^;\|^EN Hed van David njk in ver. Davi.k Jclnllende denkbeelden, maar nogtans zamen-
hangende:
Bewaar mij Elobim, tot wien ik vlugt >.
Mijn Befcherm- Go), neem mij onder Uwe hoede als Uw gunflehng op nieuws op-enomen, in fteigende doódsangften begaf ik mij onder Uwe befcherming. 2. Zou ik niet? daar
vcelen op de minfte vergrijping. - Hoedanig moest dan des burgers gedrag wezen, als hij veilig ten hove mogt gaan, dit word hier vastgefteld , en is zo als wij z >udcn fpreken , des fchutters eed.
vs. 3. Schoone figuur, waarlijk volzinnig ; de agterklapper koopr nieuws , loopt overal om het te veilen, door Jbijvoegzelen word de waarde zwaarder.'
XVI. Deze Pfalm is in zijn doelwit afgebroken, regt donker, m het
woord



der PSALMEN. Psalm XVI. *79
rs. a. Tot Jehovah fprak ik.
Mij» Aionaï, mijn febat i
Niets boven U. vs •>. Ia'de braven in den lande, ,
ƒ« de aanzienlijken (is) mijne verlustiging,
ik zo memgmale, daar ik eenmaal zo plechtig betuigde voor voor mijn Opperheer, auvwiens hogen wi
ik mij onderwerpe , ik erken dat voor U altijd , altoos wil ik dat; en zou ik niet, liefde dringd mij ét toe, Gij zijt ook het eenig al van mijne wenfchen_, mets, kan bn fJ in vergelijking komen. 3- Kuiten U bemm ik allen, d.e als waare onderdaanen van U zuiverheid van , hart en zeden bezitten; zulke eerde voorgangeren in oen buiig der maatfehappij zijn mijne vertrouwelingen, met welken ik gemeenzaam verkeer. 4- Waar zij die al meer en
woord goude kleinood is geen licht te halen, al had het zelfs de betck* nis van graffchrilt, fchoon ik die van vast ineengedrongen den voorrang geve ; van dek Palms gedagte, de omwending na Sauls dood » Davids onhandigheden befchrij vende, en Juda's troon beklimmende, heeft geen invloed op het Dichtftuk, en is te vreemd met het 4de vers. Geen fterveling heeft immer geleefd in gelijkheid van onhandigheden, welke hier bezongen worden, 10 en ii.; alleen Jesijs Christus alles volbra.t h:hbende kon in de ftilte, toen het vertrouwen weder volkomen m z..:ne Ziel heerschte , zoortgeliikc gedagte uiten, hoe David aan die denkbeelden kwam, en of hij die verftond , betuig ik niet te weten Evenwel hebben de zwarigheden van Koppen hier tegen de verklaring van den Mesfias bij mij weinig gewicht.
vs i De Rossi heeft de Handfchriftén. die deze lezmg begunfttgen! men vind zich hier door het gezag der oude overzettingen en de eenftemmigheid derzelve, daartoe verplicht. (>
vs 3 Sciinurrer vertaald dit: de heiligen die op aarde zijn, zal n Aderen bewijzen; in ben is doeb mijn lust, dan vind ik de vertaling van Herder met verandering van eene letter fchooner : de heilig, £es fonds', boude ik in hooge waarde, aan deze hangt mijn bar t ; Km overzetters hebben hier naar hunne gewoonte zeer getrouw aan de grondtext geweest; Sciirocder heeft mij zeer in mi.ne vertaling g«ffterkt.
S 4



Het BOEK
vs. 4. ff*»», fmarten zal vermeerderd worden, Die te rug deivfen; ' Nooit fpreng ik hunne bloedige offers; iveott neeme ik bun naam op mime lippen:
T5' 5' U^yf^r"^^ 'ff"-ftV*> en wijn, Mijn deel hebt Gij vergroot.
vs. (5. Mijn méejfnoerwerd in oort gefield.
Mijn erfenis Aec/W mij «•«/,• * 1 '
VS. 7. , mij zulks belovende , prees ik
Zelts ,» bange nagten prikkelden mij daartoe de nieren :
VS. 8. Jehovah heb ik gsflaag voor , Am mijn rechterhandflaat Hij; Hierom wankel ik niet.
peer afwijken van de veifehnldigde onderwerping , die «ch hoe langer hoe meer onttrekken, hunne onbedagtpamheid zu Jen z,j met meer toeneemende grievende ftrafT
ZZT eU d3ar Zij hct 20 opstel!* doen,
gedraag ik m,j nimmer als Priefter die voor hun een zoen!
ofte, /' 5' ? °Cd C" gee" Wij" biJ' h™ dran£ offeren, daarom fchuwe ik het die wraakzugtigen in mijn hand op eggen inteüuiten. 6. Men kan mij niet gewinnen
s altid vofm l r'-rijke 0frergiften' n^i" offermaal 15 altijd vol overvloeds; in U Jehovah is doch mijne verzachging daarbij hebt Gij goedgunftig onder de menfchen mg ruimer deel beftemd; de omtrek van mijn prieS deel bevat de fchoonfie landsdouwe , mijn pnnfelijl erfportie behaagde mij uirneemend. 7. jLal dit mi toeleggend, dankte ik met een vrolijk gemoed, zelfs i, benauw e tijden vpnd ik onder al mijn gemis daarin zo veel verkwikking, dat mijn verlangen reeds een danklied gaf. 8 Wat gebeure nooit verlies ik Jehovah uit mijn aandagt, altoos vind ik zijn bijftand en invloed voor mij JL' geen zweem van bezwijken, van ontrouw zal daarom j„ Jn gedrag ZiJn. 9. In den bangften doods-nood zelfs nie^
vs. 6,ln de landmeetkunde der ouden deed men zu;!ts met een ton-, boven den grond, waar men dat liet ya,lpn daar wierden dan de grenepalen gefield. * v



der PSALMEN. Psalm XVI,
fs. o. Daarom zal ttu de blijdfchap in mij herleven,
Mhn ziel zicli innig verheugen, Mijn lichaam veilig rusten: ts. 10 In den afgefcbetdsn flaat, zult Gij V van mijn ziel niet fcheiden,
Uwe gun/teling beleeft geene verwoesting. VS. IX. Den weg tot herleven doet Gij mij weer vinden, Vol vreugde is Uwe tegenwoordigheid, Altoosduurende geneugten febenkt Uw rechterhand.
want eerlang zal de blijdfchap als in de lente weder groenen ; innige vrolijkheid zal mijne ganfche ziel inneemen, terwijl mijn lichaam in het ftille graf, vrij van alle hatelijke vervolging, roerloos ligt, ia. In het geestenrijk onder dat onbekend gebied, zal ik Uwen vertrouwelijken invloed niet misfen, geene verrotting, geen innige vergetelheid treft immer uwen lieveling, n. In die ongebaande yalei, waar nimmer uitkomen is, zuit gij mij het pad tot herleven in altoosduurend genot doen vinden , na een Jclcine poos herlevend, ga ik tot de woningen van altoosduurende ware wellust, en wisfel de droefenisfen af met onafgebroke gelukzaligheeden, als Uwen eerften gunlteling en medeheerlcher.
XVIMe PSALM. TpV
vs. i. Een Ge- \, JL/AVIDS bede. $ed van David.
Jehovah merk op het richtige, Let op mijn gefchrei, Meem mijne bede ter ooren! Met lippen zonder valsheid ;
Ei Jehovah! verleen mij de gunfte, dat mijne zo billijke zaak door V met oplettenheid behandeld worde ; — mijn gekerm doe mij fpoedig redding verwerven; mijne aandrang zult Gij gunftig opneemen, daar ik oprecht naar piijne toeftand voor U fpreke. 2. Dat Uw beflisfend von-
ts. 10. Nu kan elk Christen de gedagten nagaan die 'er in de ziel des Heilands omgingen , welke hem eindelijk in de ftilfte gelatenheid deden zeggen: Vader in Uwe banden beveel ik mijn geest. — Hoe duidelijk is hier het graf van de ftaat der afgefcheidenheid onderfcheiden. ff Men heeft geen keus om hier heiligen in het meervoud te neeS 5 raen,



282
Het DOEK
vs. 2. Mijn regtmatig vonnis brengt Gij uit, Billijkheden zijn in Uwe blikken;
vs. 3. Gii proefde mijn hart;
Zelfs in den nacht doorzogt Gij bet. Gij toetite en vond niets:
vs. 4. Noch in mijne gedagte noeb in gefprekken , Was (ooit) mishandeling van menfchen, JNaar Uw bevel mishaagde mij de tijran :
vs. 5. Zo in Uwe paden tredende,
Ontging ik alle kwelling in mijn vaste tred.
nis over mijn gehoude gedrag onder mijne landgenoten bekend worde; ik verwagt zulks; daar alle de bewijzen Uwer oplettenheid op 's menfchen bedrijven reeds Uwe onpartijdigheid aankondigen. Daarbij, hoe menigmale hebt Gij mij niet verhoort; de inniglte gedagten in mij gewoogen, in flapeloze (tonden zelfs op de vermenigvuldigde gedagten in mij nauwkeurig Uw aandagt gehad; Gij vergeleek dan of in mijne oogmerken ook rebellij verholen lag, Gij vond mij van allen inbreuk op 'sKonmgs regten onfchuldig. 4. Ja, Gij weet dat, even zo vrij als mijne gedagten, zo onfchuldig ook mijne redeneeringen waren; vrij van allen inbreuk op de belangen mijner evenmenfehen, fchoon mij, volgens Uwe voorfchrifren het gedrag van den willekeurig drukkenden Vorst zeer tegen ftond. 5. Noch vleiende navolging dier gedragen, noch list om het misnoegen in anderen tegen den Vorst optewekken, maar de ftipfte onderwerping aan mijn lot en plicht, deed mij onbevlekt verkeeren. 6. Hierom durf ik U als mijn Bcfcherm-God
men; zo men eenig gezag voor'Handfchriften heeft, moet men de lijst van Kennicot en de Rbssi volgen. Die Mus. over dezen Pfalm leest moet Sciinurrers Disf. 'er bij lezen.
XVII. Het is niet onwaarfchijnlijk dat deze Pfalm in eenig verband ftaat met den vorigen, altans in orden van tijd, Davids omdoolen voor een vcrvolgenden S a v l is hier duidelijk. Om liet 3de vers kan ik onmogelijk van der Palm bijvallen; het laatfte lid van het 5de vers vertalend: al dagt ik al iets kwaads, bit kwam over mijne lippen niet.



der PSALMEN. Psalm XVIL «83
VS. 6. V roepe ik aan Ehbim, mij horende,
Neig Uw oor mijwaards, hoor mijn drang. VS. 7. Too» Uw zonderlinge goedheid,
Gij die rerf die op U vertrouwden,
Van de muitelingen tegen Uw beftuur: vs. 8. Bewaar mij als den binnenfte appel des oegs,
Onder Uwe vleugelen dek mij: VS. 9. Voor het geweld der bozen, mij vervolgend,
Hunne woedende kring om mij flaanden: VS. 10. Gansch verbard van ziel;
Spreekt hun mond niet dan dreiging, TS. II. Overal ftaan de voetftappen hunner influiting , Met een loerend oog, em mij te doen vallen .-
den verdrukten met aandrang vragen, om gunftig gehoor, mijn verzoek met vermeerderde drang doen ? 7. Onverwagte en meer kragtige redding zij de eerfte proeve Uwer goedgunftigheid; zou ik dat niet hopen, daar Gij uwen onderdaan altoos beveiligt tegen de overmagt van hun, die'rebellen zijn tegen Uw regtmatig bewind: 8. In alle mijne omdolingen zorg doch zo oplettend voor mij, als Gij voor het gezicht in den oogappel doed; daar ik eene ganfche bedekking nodig heb, laat ik onder Uwe breede zomen, als onder moederlijke vleugelen mijne veiligheid vinden. 9. liet is nodig daar de moedwil der fnoodaards ftiigt, daar ik vervolgt, omringt word, van eene bende van verhitte jagers; 10. Ongevoelige zielen , met het booste opzet, die niet verleegen worden op het gezigt mijnes toeftands, maar veragtelijk hun dreigend gefchreuw verdubbelen. 11. Zeker eene benauwende toeftand; van alle kanten doen zich de bewijzen op, dat zij mij digt ingefloten hebben, dat zij maar wagten naar het gunftig ogenblik van mijn laatften vrijheids-ftap. 12. 't Hoofd der
vs. 10. Scbnurrer heeft met behulp van het Arabisch een treffende Zin aan deez' fprcekwüs gegeeven : het hartvlies fluiten , ik geve dit de voorkeur, fchoon ik ScunoéDER inftcm, dat die betekenis in het gebruik niet gemeenzaam is in de Bijhtlfchriften ; als de energie volgens het verband daardoor vermeerderd word zijn wij 'er toe verligt.



284 Het BOEK
vs. 12. Als een leeuw, vlammend naar roof.
Als een jonge leeuw in hinderlaag loerend,
vs. 13. RHs op Jehovah, ga tegen, vel neer!
Uw zwaard tedde mijn leeven van den fnoodaard:
VS. 14. Met Uwe hand Jehovah van aanhangelingen, Aanhaugellngen , in het beftendig genot, Wier deel dit Keven is. tVier buik vervuld is met verfcheidenheid , Wier kinderen ook verzadigd zijnde, Aan hunne kinderen weder genoeg overlaten.
VS. 15. Maat ik zal in oprechtheid Uw tegenwoordigheid genieten Ontwakend zal ik onder Uwe fchaduw verzadigd worden.
Vorst neemt het gedrag aan van een hongerigen leeuw, als een fiere jeugdige leeuw legt hij gereed op mij fel." toetefchieten. 13. In zulk een tijdftip is het meer dan tijd Jehovah! dat Gij u vertoont, U verzet, ter neder maakt; en mijn leeven door uw flrafzwaard van de overmagt des tijrans beveiligt. 14. Van naastbeftaande, hovelingen , die wel gefloten zijn in hunne oogmerken , moet Gij mij Jehovah beveiligen, hun eigen belang houd hun belloten; zij zijn in het genot van alle weelde, met fchatten verrijkt, even als hun gedarmte met keure van fpijze, zo rijk dat hunne erfgehaameri daar van onbezorgd het genot kunnen hebben, en weder hun kroost daarvan etfgeuaamen kunnen maken. 15. Anders wensch ik van Uwe goedgunfiigheeden, van Uwe edelmoedigheid een genot te hebben, ik wensch daar van een behoorlijk gebruik te maken, en zal op eene ftille ruste tot het genot eenmaal tot het volle genot, geraken, in de nabijheid en, onder de trerfenfte bewijzen van Uwe glansrijke luister.
vs. 15, De fpcling ongetwijfeld op het Heilige der Heiligen, waar het teken der Goddelijke tegenwoordigheid was, het is niet bcllist of hier op het toekomftige leeven dan op de volkomen redding door den Dichter in dit leeven, gefpceld word: ik volg het meest van der Palm; het naast aan den tejtt : maar ik kan Uw aangezicht aanfehonwen in mijne onfchuld, bij het ontwaken, verrukt mij Uwe tegenwoordigheid.



der PSALMEN. Psalm XVIII. ^5
EXVIIÏde PSALM! en lied van David door hem aan djis- l: den eerden zangmeester ten gcbruike gege- Zangmeester
, .... , , van David, den
ven, toen hij reeds de gunttcling als onder- minister varJ koning van JehsvahWas, onder zijne geduufige ^'inboüd van overdenkingen over zijne lotgevallen en de ^tJay mba0air uitreddingen, die de Godheid hem in zo mee- bijgelegen. nige bange omftandigheid bezorgt ■ had, bij-
vab hem van
zonder die dringende onder Sauls bewind, ^stf-ta en zichzelven zo tot dankbare erkentenis aan- bijzonder van
. ,. i . , Saul ; hij begon
prikkelende, heeft hij dit lied uit erkentenis dus: aan Jehovah gefield.
vs. 2. Hartelijk lieve ik U Jehovah mijn Merkte,
vs. 3. Mijn rots, mijn burcht, mijn redder, Jehovah! Mijn Elobim , de bewaarplaats mijner veiligheid , Mijn fchild, 't punt van mijn moed, mijn fterkte'
, c Jehovah! oorfprong van al mijn kragt, al mijn aanzien , de gloed mijner genegenheid tot XJ vlam in mij, alles vinde ik in U beminnelijk. 3. Mij zijt Gij een rots voor anderen ongenaakbaar, mij eene onverwinbaare landvesting, mij in het open veld een bevrijdend held, mijn waare, Befcherm.-.God, bij wien mijne belangen allen veilig bewaard worden, mijn- fchild in den flag, de bezieler mijnes heldenmoed, de oorzaak mijner overmagt. —
■ XVIII. Over de verfchillende uitgave van dezen Pfalm hebben wij ons reeds te voren verklaard, het is ongetwijfeld dat het opftel van eene vroegere leeftijd is, toe de Vorst zo veele mishandelingen van Saul ondervond , maar deze naderhand ten algemeene gebruikc fchikkcnde, heeft hij zommige uitdrukkingen ruimer gemaakt, hier en daar kleine veranderingen gedaan. Stark, een man van veel eruditie, niet ligt met iets. ingenomen, betuigt van dit zangiïuk geen wederga, onder alles wat fchoon is, te kennen, daar 'er zelfs in de klank der woorden oorfpronglijk harmonie met de denkbeelden in heerscht.



286
Het BOEK
vs. 4. Sidderend riep ik tot Jebovab , En wierd van vijanden bevrijd.
TS. 5. Daoite-zwagte/s flingerden zicb reeds om mij;
De drai-kolke» des afgrondt verfchrikte mij; VS. 6. Omvangen van de grenzen des dooden-rljks ,
Belemmerden mij de doods-banden. ' vs. 7. ƒ« mi in ar^jf /W ik tot Jebovab'.
Ik riep mi.,n Elobim om hulp aan'.
Uit Zijn paleis hoorde Hij mijn Item,
Mijn gefchrei vond gunftig toegang tot zijn gehoor;
TS. 8. Toen daverde en beefde de aarde, De vjortels r.er '>erj.en pdderden , En daverden op zijne grammoed ,
VS. 9. Damp fteeg uit ziin neus op.
Uit /.ijn mond een fel gloeijend vuur, Vuur-flron.en gingen voor:
4. Hoe menigmaale heb in bange nood, bevend wegens' de benauwde omftandigheeden, waar in ik mij bevond, Jehovah gefmeekt; altoos ondervond ik in de uitkomst Zijne redding uit vijaudlijk geweld. 5. In zulke gevallen' zelfs waar, wegens het doodsgevaar, mijne verbeelding mij reeds met doods-zwagtels beklemde, waar ik de oevers van den afgrond reeds voor mij zo ontzettende befchouwde. 6. Toen geen vlugten meer mogelijk fcheen , reeds aan de grenzen van het dodenrijk gedreven, en belemmerd in mijn tred met de lijkbanden. 7. In zulk eene bange nood riep ik Jehovah in, ik kermde om hulp bij mijn Befcherm-God; niet te vergeefs, mijn Item drong éoor tot het binnenfte van Zijn verblijf, mijn klagte werd van den troon gunftig opgenomen, dit zag men aan de gevolgen. 8. Op eenmaal was alles in beweging, aardbevingen , felle orkanen, deeden de vaste aarde fchokken en golvend trillen, de voet van zeer hoge bergen waggelde en beefde op Zijne gefronfte tegenwoordigheid; 9. En dit was maar de aanvang van dat treffend toneel ; het fnulven van Zijn grammoed maakte eene ligte wolk, de dreigende mond was als de gloed van eene fel brandende oven, zo gloeide Zijn gansch gelaat, dat vuurftralen als ganfche lava's daar uit voorkwamen. 10. Toen het



der PSALMEN. Psalm XVIII.
287
TS. 10. Hij drukte bet,zwerk, teen bij daalde,
Onder zijne voeten was de zwarte lucbt. vs II Op den donderwagen voer Hij zeer fnel,
Hij rende voort op de vleugelen des wmds. vs 12. bedekt was t\\i nogtans deer de donkere bui,
Zijne tem-gordijnen, epeengefebove beladc wolken, vs. 13. Op zijn ioMtf-glansden de wolken,
Van hagel en vuur. TS. 14. Jehovah t'onderde teen door den hemel,
ï)e Majefteits-ttcm deed zich boren;
Toen viel hagel en vuur. vs. 15'. Te geliik fcbeot Hii pijlen af, maar verfprcide die,
De menigvuldige blikfemen in hunne trillende loop;
onweder nader kwam, was bet als of 'shemels boog door zwaarte werd ingedrukt, Hij kwam nader, terwijl de vloer „die Hij betrad, de ijslijkfte donderbui was. 11. Van verre hoorde men de rollende donderwagen aan den hemel , het geluid daarvan werd door den wind, de bui aandrijvend, nog verder en fneller voorgeftuwt. 12. Noch, outlasiede zich het onweder niet, daar de Majefteit zich fchuil hield agter de zwarte wolken , terwijl zij , die aan de randen meer verlicht waren , te kennen gaven, waar het middenpunt, de zetel van het onweder was. 13. Nader komende zag men de wolken meer één geheel vormen, bezwangerd met hagel en weerlicht, vertoonden zij zich'in deze dreigende gedaante. 14. Toen begon Jehovah den donder kragtiger door de lucht te yerfpreiden, het zwaar geluid van den donderenden Majefteit verhefte zich meer en meer! de zich ontlastede wolken deeden den aanval met ruifende hagels en een geftadig gefchitter. 15. Nu volgde een aantal van felle blikfems, zo fchiehjk als pijlen maar te gelijk afgefchoten, evenwel die eenen verfpreidendc richting hadden, overal zag men de bhktemen 111 hare kronkelingen ijslijk voortfehieten. 16. Hare kragten
ii, 9. Muntinghe heeft uit Volneij cn Knapp aangetoont, daï bij een onweder eene damp de bergen omringen. vs. 14 en 15. Liever heb ik het vuur dus verklaard, dan met Cuand-
ler,



233
Het BOEK
Vs. lö. De wellen van wuer-rijï? meiren lagen bloot, s Aardrijks fundamenten waren ongedekt,
Op Uw dreigen Jehovah'.
Vergezeld met Uw grammend gefnuis : VS. 17. Uit de hoogte reikte Hij mij de band,
Greep mij en rukte mij uit bet water : vs. 18. Zo verloste Hij mij van mjjnen magtigen vijand ,
Mijne hatereu mij veel te fterk. vs. 19. Die in mijn ongenade op mij aangevallen hadden,
Schoon Jehovah mij beveiligde. vs. 20. Die bragt mij in As volle ruimte,
Ligte mij uit rf/e» kring om Zijne toegenegenheid 't mijzvaardtr
deden zij meest op de wateren, vergezeld van eene hevige orkaan, weken de llromen niet alleen te rug, maar fel gedrukt, werden de wollen ja zelfs de onderaardfche vas» tigheeden, die de waterkommen befluiten , bloot gezien , en dat zonderling verfchijnzel vertoonde zich enkel op Uwen dreigenden blik Jehovah'. vergezeld met de bewijzen van Uwe verontwaardiging. 17. 't Bleek al ras, waar toe die ijslijke uitwerkzels dienden; ik door tegenheeden als door een vloed bedolven, was reeds op den grond gezonken, van Uwe hoog geftoelte reikte Gij mij op een Ogenblik den reddenden hand toe, magteloos en roerloos, ligte Gij mij met een zagte greep op , en bragt mij op het droge* 18. Zeker niet minder treffend was 't gevolg mijner redding uit de overmagt van eenen dwingeland, mijn geflagen vijand, en van den llreng der hovelingen mijne benijderen, mij veel te fterk. 19. Lieden die misbruik maakten van mijne verdrukking , het hunne tot vermeerdering toebragten; fchoon zij duidelijk zagen, dat Jehovah mij in de dringende gevaren behoede. 20. Doch Hij wilde ook alleen de eer van redding hebben, Hij was het die mij niet alleen in. vrijheid fiekle, maar voor altoos van dat rot ontfloeg , deed zulks met de fterkfte bewijzen Zijner gunfte 't mijwaards.
leb. en Me ij EU mij minder natuurlijk., en ik behoef daarom het woord hagel niet eens te doen uitvallen.



der PSALMEN. Psalm XVIII. 285
VS. 21. Evenwel vergold Jehovah mij naar mijn gedrag,
En her/lelde mij evenredig mijne zuiverheid: VS. 22. Want ik had inderdaad Jehovabs leidingen gevolgd,
En had nergens in mijnen Elobim verzaakt. VS. 23. Zijne rechten had ik voor oogen,
Zijne inzettingen verweiderde ik niet. VS. 24. In zijn dienst was ik oprecht,
En was zorgvuldigheid omtrent het naastbijleggend kwaad, VS. 25. Daarom handelde Jehovah naar mi'n billijk gedrag ,
Volgens mijn onfihuld Hem duidelijk (bekend;) VS. 26. Den goedhartigen behandeld Gij regt goedertieren,
Den zuiveren man regt efen : vs. 27. Den reinen behandeld Gij rein,
Maar den man van bijoogmerken leid Gij van de zijnen af.
21. Niet willekeurig evenwel, maar naar mijne getrouwe gedragingen, waarin geen fchijn van muitzucht geweest was, naar mate mijn belangloosheid gefchittert had, wierd mijn ftand door Hem verhoogt. 22. Want wat men voorgaf, ik had mij gehouden aan het beftier, waar onder Jehovah mij bragt, mijn God had ik nergens in trouwloos afgezworen ;
23. Integendeel Zijne grondwetten waren mij altoos levendig voor den aandagt, ik had eerbied voor Zijne godsdienftige bepalingen, al koude ik die in alles niet opvolgen.
24. In al mijne bedrijven hield ik mij als een afhangeling van Hem, blank van alle heerschzugtige inzigten; ik was zelfs op mijn hoede omtrent zulke verkeerdheeden, die daartoe de meefte aanprikkeling konden geven.
25. Van daar dat Jehovah mij zo zorgvuldig behandelde, goedkeuring op mijne billijke handelwijze gaf, overreed van de valfche betigtingen, de bron mijner vervolgingen. 26. Hoe fchitterend van regtmatigheid v is Uw gansch befiier, hij die zich omtrent anderen regt gevoelig, hartelijk gedraagd, word door U met koninglijke goedheid begunftigt, die in al zijn doen regt, gansch vreemd van bij - oogmerken is, behandeld Gij ook zonder de minde fchijn van bedektheid, of agterhoudenheid. 27. Die vrij van aangetuigde misdrijven is behandeld Gij zonder fchijn van vermoeden omtrent hem te houden; maar heeft iemand zugt om in zondige bij - oogmerken zich toetegeeven, dien brengt Gij in een ftroom, die hem van zijnen genomen loop afleid.
VI. Deel. T



20o Het BOEK
VS. 28. Gïi tocb red het onderdrukte volk, Het trotscb oog doet Gij vallen:
VS. io. Gil z»r£» i»«r bet fchijnen van mijn licht,
Jehovah mijn Elobim belderd mijne donkerheid op.
VS. 30. itTef U </) /»§■ ik door e^are gelederen door, Met mijne Ehbim beklom ik een Ac£«,v muur.
VS. 31. Elobims handelingen zijn volkomen, Zijne toezeggingen zijn vast, Een fchild voor elk die 'er zich van bediend.
VS. 32- 'Er is £ee» Ehbim buiten Jehovah , Geen rots buiten 01.zen Ehbim.
VS. 33. Elobim omgord mij met kragt,
Mijne onderneemingen voltooiend,
'TS. 34. Als der hinden vasten gang bekwaamt Hij mijne voeten, En doet mij dan zijne boogie beklimmen :
28. Altoos zijt Gij de vriend en helper van de verdrukte onfchuld, maar zij: ook ogenbliklijk werkzaam om den troti'en geweldenaar te verneederen : 29. Gij alleen zijt omtrent het vergenoegen mijns leevens ten uiterften bezorgd, het is waar veele angstvallige donkere tijden heb ik beleefd; maar het is Jehovah mijn Befcherm-God, die ze gelukkig verdreven heeft. 30. Hierom ben ik ook zo gemoedigd, zo kloekhartig — als Gij mij begunftigd, hoe onbefebroomd ben ik dan; in het midden van een heet gevegtzelfs, en als mijn Befcherm-God mij nabij is, durf ik de eerfte zijn in het ftorni- lopen op eene vesting. 31. Om alles te befluiten, het is toch zeker, de bedrijven van onzen Befcherm-God zijn zichzelven gelijk, 'er ontbreekt niets aan; Zijne beloften zijn zo ondoordringbaar als het fijnfte goud, ja dat meer is, voor elk die 'er goed gebruik van maakt dienen zij tot een middel van beveiliging. 32. Niemand buiten Jehovah verdiend den eernaam van BefchermGod, — want 'er is geen beftendige toevlucht buiten onzen God bekend. 33. Het is God die mij met dapperheid in den oorlog wapent, die mijne pogingen met de gelnkkigfte uitkomst bekroont. 34. Zeker van daar is het, dat ik als krijgsman eenen vasten tred en marsch boude , zo dat ik de meest weerbare hoogte ftoutnioeclier durf' belegeren. 35. Met krijgsbeleid oeüeut Hij mij in



der PSALMEN. Psalm XVIIL apn
vs. 35, Mijn hard leert Hij de wapenoefening ,
Miine armen behandelen kragtig den ftalen boog; M. 36. Mei het fchild Uwes heils begunstigde Gij mij,
Uw regterhand fcbraagde mii,
En Uw (acif maakte mij waarlijk groot: vs. 37. Wijde (lappen deed Gij mij toen maken,
Zonder dat mijne enkelen vermoeiden. vs. 38. Toen joeg ik nvjne vijanden b«, trof'ze,
En zonder verjlaan keerde ik niet te reeg : vs. 39. Zo gewond dat ze niet konden oprijzen ,
Bliezen ze onder mijne voeten adem uit; vs. 40. Met moed in den ftriid r;«; Gij mij toe,
En dost mijne vijanden voor mij vallen t
vekiflagen, de gonzende pijl vliegt met een kragtigen arm zo menigmale van den boog. 36. Aan mijn flinkerliand heb ik Uw zo heilzaam fchild, mij zo menigmale voordeelig , terwijl Uw kragtigen invloed aan mijnen gewapenden arm iets bijzet; de afwisfelingen van moeijelijkheeden, waar mede Gij mij oeiFent, dienen onder dat alles om mij regt ervaren en mitftekend te maken. 37. Zodra nu beproevingen hare einde bereikt hadden, deed Gij mij de grootfte voordeden den een op den anderen behalen, en droeg zelve zorg dat ik in die wending door verflapping ■ niets verzuimde. 38. Daarom durfde ik mijn vijand kloek op de hielen volgen, met hunnen buit belaaden, in hunne legerplaats hen aantreffende, keerde ik niet weer van het flagveld, voor dat ik volkomen gezegenpraald had, 39. Ik was geen bloot aaufchouwer, neen, mijn eige hand bragt doodelijke wonden toe; hoe meenïg een zag ik vertrapt op het flagveld den laatften fnik geven. 40. En Hier Onder blijft Gij beftendig, in alle mijne veldflagen gevoel ilc dien moed, voor een legerhoofd zo nodig, en nooit kom ik te rug zonder louweren van overwinning. 41. Vijan»
»r. 34- Nooit in de vlugt maar met eenen vasten tred tegen eene hoogte opklimmende, is het derde van vergelijking met de hinde.
vs. 3S. Anders worden de ftale boogen, zegt Muntinghe , met do Voeten gefpannen , zoo men geen buitengewoons fterktu in de iani heeft.
T ft



2pa Het BOEK
Vs. 41. Gij doet mij op den vijandlijke nek flaan,
he muitelingen tegen mij jla ik. »// elkander , vs. 41. Zii roenen, maar zonder hulp,
Tot Jobovab zelfs , Zonder antwoord. VS. 43. Als fuivende a<ch vergruis ik 7C ,
Als droog ftraten-flijk betreed ik ze, vs. 44. Buiten de twisten der volkeren houd Gij mii.
Steil mii zelf tot een Heer over tieidenfche volken,
Een mij onbekend diend m/y ze//}, vs. 45. Op mijne bevelende fiem gelioorzaamen zij,
Vreemden vinden zich verpligt gedwongen te volgen; VS. 46. In de engte zijn zij gedreven ,
Sidderend komen zij uit hunne floten ,
den volkomen onder mijn bedwang te brengen is mij geene vreemde ervaring, en muitzugtigen in mijn rijk, hoe wel ook onderling vereenigd , weet ik heldhaftig te verftrooijen. 42. Hulp is 'er voor hun niet, wat zij roepen wat zij fchreuwen! al zijnze als landgenoten met Jehovah bekend, hunne verzoeken om bijftand vinden geen gehoor. 43. Geen wonder dan dat de gevolgen zo aanmerkelijk zijn, uit elkander drijf ik ze als de asch van verbrand hout door een dwarl-wind vermalen werd; ik flap gemakkelijk in mijne overwinning voort, even als of ik door het ligte droge zand op den weg trad. 44. Geen bondgenoot heb ik onder nabuuren, Gij beveiligd mij voor de onrustige macht der altoos twistende mogenheeden, geeft mij het genoegen dat ik verfcheide afgodifche volkeren onder mijn rijksbewind gebragt zie; dat gaat zo ver dat eene natie, mij bijna bij gerucht onbekend, mij de hulde deed als opper-Heer. 45. Het kost mij zelve weinig moeite, zo vermaard ben ik geworden, om mijne eifchen, als bevelen met onderwerping, door hun te zien nakomen , en hoe veelen anders onderdanen, maar zich als vreemden gedragen hebbende, moeten, alfehoon niet van harte, mijne maatregelen goedkeureu; 46. Zij vinden zich meestal zo belemmerd , dat 'er voor hun niets overfchiet , de fchrik over mijn heldhaftigheid is onder hen zo groot, dat ze in de onnaakbaarfte landvestingen op het gerucht van mijn aanmarscli z elfs in brroering zijn.



der PSALMEN. Psalm XVIII. 293
•vs. 47. Jehovah leeve !
Mijn rocfteen zij geroemd,
Verbeven de Elobim mijnes gelukt. vs. 48. Elobim, mii voldoening bezorgend,
En volkeren mij onderdanig makkend. vs. 49. Mij vin mijne vijanden reddend,
Die mij over oprocrigen doet zegenpralen.
Mij van des dwingclands geweld bevrijd: vs. 50. Onder afgodifche volkeren wil ik U Jehovah roemen,
Uwen roem ftatig bezingen. vs. si. Die de voordeden van zi.nen Koning vergroot,
Zo veel gunst bewijst aan zijn Gezalfden.
Aan Davjd en zijn kroost voor altoos.
47. Eere zij Jehovah voor al dat heil , Hij die mij tot eene onverwinnelijke vesting verftrekt, zij altoos geroemd , op hoge tonen worde mijn Befcherm-God ais mijn geluks-God geroemd. 48. Het is die God die mij als mijn Go'èl de lïerkfte weerwrake bezorgt, die zelfs Volkeren, mij in mijne vlagt drukkende, aan mijn Scepter onderwierp. 49. Eere dien God , die alle mijne vijanden verdreef, die mij over muitelingen, mij inwendig verzwakkende, doet heerfchen, en mij van zo eene onftuimige verbittering eenes Vorst' bevreidde. 50. Hierom wil ik zorgen, dat Jehovah ook onder bijgelovige volkeren in Zijnen zuiveren dienst bekend worde , ik zal zorgen dat ook Uwe grootheid in het midden van hun land vermeld worde. 51. Daar Gij het zijt, die hunnen Koning nog bij aanhoudenheid nieuwe voordeden bezorgt, en in Uw eigen rijk de zigtbaarfte bewijzen geeft, dat Uw onder-Koning Uwen gunfteling is; dat David de beminde is , en dat Gij dat geluk in zijn huis bij erf-opvolging zelfs beftendig zult maken,
~T\ XIXde PSALM.
1. J^/avids Pfalm in het openbaar uit- vs. ,. Ecn gegeeven. Pfaim van i>a-
vid voor den Zangmeester.
xix. David komt hier reeds als Koning voor, het lied fchijnt bij zijne morgen-overdenkingen opgefteld te zijn, en mogelijk onder de T 3 mor-



2^4 Het BOEK
vs. i. Hemelen vertellen FMhims eer,
De lucht kondigt Zijn handen-werk aan. vs. 3. De eene fa* ftroomt Jat r'en anderen toe,
De eene nacht op oen anderen fchuivend geeft daar vastigheid san. vs. 4. ^/ ij 'er geen reden, al zijn 'er ge»« woorden,
^/ word i««>- ftem niet verft aan; VS. 5- Haar fnaar toont over ier ganfche aardrijk,
In eene klank die doordringt tot de grenzen der waereld.
Daar is de tent der zonne zelf. vs. 6. Waar uit zij 'als de bruigom uit het had-vertrek komi ,
Maar heldhaftig en vrolijk onvermoeid lopende:
Reije.
2. 't Onmeetbaar lucht-gewelf vermeld met een Billen gang de eerbiedige grootheid van zijnen God; de uitgeftrekte dampkring bevat in zich de proeven van Zijn vermogende kracht. 3. Hit dien rijken ader vloeijen aanhoudend nieuwe opmerkingen, die als de kabbelende golfjes van een beek tot den volgenden dag voortfnellen, terwijl nacht aan nacht, onder begunftiging van het fterrenlicht zo verfcheide, nieuwe vastigheid aan deze opmerkingen geeft. 4. En fchoon men van haar nimmer een» welbefpraakte redenvoering in vloeijende woorden hoort; nimmer een onderfcheidend fpraak - geluid door haar bekend is , 5. Zo verfpreid de onderwijzende toon, die zij van zich geeft, zich evenwel doorliet gansch heelal, het fteeds toeneemende geluid reikt tot aan 's werelds grenzen, eer het verflauwt, waar een ander onderwijzer haar weder vervangt. 6. Aan het einde van het halfrond is de woonplaats der zonne , die uit de morgen-nevelen als uit het morgenbad oprijst, lustig als een bruigom met nieuwen moed, regt verfrischt , regt gefchikt om zonder fülftand den taak aftelopen: 7. Van het Oosten begint die lustige tred,
morgen-liederen voor den Tempel een plaats gekregen te hebben; Je eerde reije befchouwd Jehovah als de God der Natuur, de tweede.als die der Openbaring.
vs. 3. De fpeling op de opborrcling van een fontein - fprong door ScHROCDER, wien ik in dit gcheele vers volgde, is kragtig. vs. 6. Om een rein denkbeeld te houden, cn teven» gelijk aan de Natuur



der PSALMEN. Psalm XIX. =95
VS. 7. Haar tred is van het Une einde des krings tot let andere,
Niets is verft'aken van haren g/rtM : VS. 8. Volkomen is Jehovahs wet,
Herftellende de ziel;
Jebovals geUiigenisfen zr>'n zeier,
Makende flegten wiis. vs. 9. Billijk zijn Jehovahs bevelen,
Hart-wrAc;/g-e»rf,
Het gebod van Jehovah is onlaatzugtig , Vervrolijkende de oogen. VS. 10. Jehovahs dienst is rein,
Altijd duurend;
Waar zijn Jehovabs voetten ,
Zij regtvaa'rdigen zich onderling.
eindigt in liet Westen, zij heeft gediuirende dien togt overal hare weldadige invloed onbaatzuchtig verfpreid. 'Je Reije.
8. Rijne Zon! gij hebt vlakken, in vergelijking gebragt bij de Zou der ziels - verlichting, dat volkome ftelzel van Jeho'.ah, want daardoor worden de kwijnende leeveusgeesten verfrischt en herdeld, ja nog veel fterker is de invloed der Goddelijke openbaring, die zelfs den ftompden met de diepftc kundigheden verrijkt. 9. Hoe regelmatig ook de loop der Zonne zij, zij is bij Jehovahs rechten bij de'deltige geboden van Jehovah vergeleken, vcrfchroeijendc, dezen brengen het warm genoegen zelfs tot in het hart zonder verveeling, cn hoe heller der Zonne-dralen zijn, elk gebod van Jehovah fchittert helderder, verfpreid zelfs blijdfchap op des menfchen gelaat , en doet de oogen fonkelen van vreugde. 10. Welke uitwerking de Zou ook op het aardrijk doet, in volkomenheid en duurzaamheid komt zulks niet bij de uitwerking, welke Jehovahs dienst op de harten der menfchen heeft; hier zijn geen bij-zonnen, alle rijk-verordeningen van Jehovahs hebben den dempel van echtheid, al fchijnen zij zoms met den anderen te drijden; bij elkander vergeleken, maaken zij een billijk allerzuiverst geheel, n. Hierom hebben zij
tuur te blijven, moet men aan geen (kapkamer maar wel aan een bad kunnen denken, het eerfte werk eens Oosterllngs eer hij de lucht proeft. vs. 3 — ie. Ik heb hier eene invulling moeten doen, een Oosterling is ge-
T 4 w0°



*9<5 Het BOEK
vs. Ut Beieerjijker dan goud, dan bet fijr.fte goud,
Zoeter dan honin en honig-zeem. VS. 12. Uiv knegt word *#r kliar door opgehelderd,
Aan het einde dier betragting is grooten loon : VS. 13. Maar wie zal de dwalingen onderfcheiden kennen?
Reinig van de verborgenen. vs. 14. Behoed Uw knegt van zondige verheffingen,
Dat die nimmer over rnij bcerfcften,
Zo zal ik over het geheel zuiver,
Ja onberispelijk wezen. VS. 15- Mijn gefprekken en mijne overdenkingen bevallen V
Jehovah 1 mijn rots mijn verlosfer.
eene aantrekkelijkheid verre boven het zo begeerlijke goud, boven het hardde cn glansrijkde zelfs, en zijn (makelijker voor de betragting der ziele' dan de natuurlijke honig, of de plant-honig. 12. Hoe menigmaale ondervond dit Uw dienaar in tijden, waarin hij verdenking nodig had; hoe verlevendigd werd zijn oog, hoe heller zijn verdand , hoe zeer tot volmaking werkend door deze zagte prikkeling, of dille uitzichten op de gundigde uitwerking. .3. Maar ach, wie zal onder dat alles, de donkerheden , de verkeerde werkingen, in hare ware oorzaak regt kunnen onderfcheiden ; hier wanhoop ik , terwijl ik ze ieverig tragt te ontdekkan ; ik wensch alleen maar dat de Godheid zelve mij zuivere van zulke vlakken in mijn bedaan door mij noch niet opgemerkt; 14. Vooral van zulken , die de meesten invloed bij heure vertoning maken ; trotfche opwellingen mogen in mijne ziel opkomen, ach hoed dat ze mij niet als een damp overdekken , en mijne ziel geheel verdikken, beveiligt Gij mij daar voor, dan zal ik in mijn loop, in mijn taak als Vorst, meer voldoen; men zal dan geen vlakken in mijn bcfticr kunnen opmaken. 15. Och, dat alle mijne godsdienllge voordellingen, de vrugt van mijne dille overdenkingen, zo wel als deze aan U ook geweid, U behaagden Jehovah ! mijn onveranderlijke toevlucht, mijn heil bezorger.
woon aan de vergelijkingen , fchoon niet uitgewerkt, dit is ons race? vreemd.



der PSALMEN. Psalm XX.
=97
XXfte PSALM.
i. Voor den eerften Zangmeester tot al- P(^m dWdMgemeen gebruik door den Maker. JS^SSSS^
TS. 2. In benauwde dagen liore Jehovah,
Jakobs beroemde Elobim /lelie u in een veilige vesting,
VS. 3. Uit Zijn heiligdom helpe Hij u, Uit Zion onderfteun Hij u.
vs. 4. Hij herinnere zich den jlerken geur uwer fpijs-offeren, Denke aan de vette brand-off.-rea.
Ti, 5. Uw begeerte geve Hij!
Uwe beramingen dee Hij Ragen'.
Reije van Pr ie ster en, 2. In ongelegenheden, in zorgen, die uw hart beklemmen, 6 Vorst! merke Jehovah op uwe plegtige verzoeken , de eer van onzen Befcherm-God reeds kennelijk bij den Vader der natie werde openbaar; 3. Hij beveilige u in alle togten, als of gij op eene onnaakbaare landvesting gelegerd waart, Zijne hulptroepen, Zijne lijftrouwanten, dalen zelfs uit Zijn paleis, op u koome heldenmoed van tusfehen de Cherubs-vleugelen. 4. Uwe rijke offers deez' plegtigheid vergezellende, met keur van toefpijze , behagen Hem zo , dat Hij aan geur en fmaak nog denkt , wanneer gij reeds in 't flagtveld ftaat. 5. De zo billijke wensch omtrent de uitkomst van den veldtogt werde vervuld, uwe voorzichtige maatregelen doe Hij gelukken,
XX. In het geval van Saul enz. blijkt het dat voor een veidtogt, of eene (lag, plegtige offers gedaan wierden, hier is het eene godsdienstoeffening, bij gelegenheid van de optogt eenes Armie: reijen zijn hier gewis, maar ik kan met de nieuwfte Uitleggeren hier niet aan foldaten, maar wel aan Priestcren in de eerfte reije denken ; elk voelt uit de inhoud hoe natuurlijk dit is, het doet niets ter opheldering al konden wij de tijd bepalsn.
T 5



2p5 Het BOEK
vs. 6. Dan zullen wij juichen over uwe «verwinning.
Bij de ontrolde banier ter eere van Elobim ,
Jehovah begnnftige daartoe uwe wenfben. VS. 7. Ik heb ondei vonden dn Jehovah zijn gezalfden helpt, • Uit zijn heiligen hemel zal Hij nu hi 'ren ,
Het overwinnen zijns macht zal treffend wezen, vs. 8. Dat anderen roemen op wagenen en paarden,
Wij roemen op 'jehovah onzen Ehbim. vs. 9. Ah zii rf;"e zich krommen vallen,
Dan ftaan wij weder, of hebben ftand gebuide»! VS. 10. Jehovah helpe den Koning , E« fese onze ierfc gehoor.
Reije van Legerhoofden.
6. Dan zullen wij met eenen algemeenen ophef uw zegenpraal bezingen, de ontrolde zegen-tekenen in de tegenwoordigheid van onzen God brengen, hierom is onze hartelijke wensch, dat Jehovah uwe dappere pogingen begunftige.
Ijie Koning.
7. Ja menigmale heb ik in vorige veldtogten ondervonden , dat Jehovah den Koning Zijnen gunfteling ook hierin voor (bat, uit Zijn geweid palcis verwagt ik ook nu een gunftige inwilliging op mijn verzoek, aan de beflisfende flag door Zijn onverwinbaaren arm alleen wil ik geen oogenblik twijfelen. 8. Onze vijanden mogen den zegcnpraal van het getal hunner krijgswagens, van hunne fchoonc ruiterij verwagtew, wij verlaten ons op Jehovah den Befcherm-God, voor ons een leger; 9. Als diefnoevers. met hunnen moed doodftuipen op het flagveld ondervinden , dan hervatten zommigen onder ons weder hunne kragten, of zijn met mannen-moed op het flagveld blijven ftaan.
Algemeen choor. 10. Onze Koning worde door Jehovah begunfligd, op de beflisfende dag geve Hij op onze tegenwoordige, bede acht.
vs. 6. Niet heil maar overwinning, dit volgt Pfalm XXI: 2. v. io Dit is eene andere lezing, die volgens vs. 7. behoort ingevoert te wor.!en.



der PSALMEN. Psalm XXI. 299
XXIfte PSALM.
T. Een lied van David ten openbaare ^ g« gebruike , een antwoord de uitkomst van ™orZadn™ den vorigen Pfalm opgevend. meester.
vs. 1. Jehovah over Uw magt is de Koning regt vrolijk ,
Zijn vergenoegen over Uw zegenpraal is groot. vs. 3. Z ins harten-wensch gaap Gii,
Zijne plegtige belofte weigerde Gij niet. VS. 4. Met milde gaven trok Gij hem te gemoet,
I Met een kroon van het digtffe goud bekroonde Gij zijn hoofd. VS. 5. Een gelukkig leeven verzegt hij, gaapt Gij,
En rekt dit onafgebroken uit: VS. 6. Aanzienlijk word zijn roem door Uw hulp,
Luister cn majefteit befchikt Gij hem. vs. 7. Mer altijdiuurende zegeningen begunftigt Gij hem,
Een glans van Vreugde in Uwe tegenwoordigheid is 'er op hem.
Reije uit naam des Ktnings. 1. Over de treffende bewijzen van Uw macht, in den veldtogt zo zigtbaar gebleken , is de Vorst regt vergenoegd ; het beflisfende door de overwinningen behaald, maakt dat genoegen volkomen : 3. Zo hebt Gij jehova!/, niet alleen zijn verzoek, hier zo ftatig gedaan, ingewilligd, maar aan zijn moedig hart alle voldoening bezorgt, Gij naamt gunftig zijne belofte aan, die hij nu wenscht te vervullen, 4. In zijnen togt ondervond hij hoe Uwe weldadige zorge hem onderfchepte, om zijn moed meer aantevuuren; overwinningen bezorgden Gij hem niet alleen, maar hij draagt het koninglijk teken van heerfchappij over de overwinnnaren; 5. Om eene gelukkige regeering .bad hij U , maar Gij, zo edelmoedig, ftond hem daarenboven een lang leeven met voorfpocd toe, en bevestigde dat geluk beftendig in zijn huis. 6. Met deze veldtogt is door Uw invloed zijn aanzien weder aanmerkelijk geftegen, zijne koninglijke praal en zijn gebied zijn beiden aanmerkelijk vergroot. 7. Ja verder gaat Uwe groote goedheid, hij zal in den lijst der Koningen als het groote voorbeeld
vs. 7. Gezegend als David is het formulier, het geen men naderfcand invoerde cn dit bevestigt.



3<=o Het B O 1Ë, K
eener gelukkige regeering pralen , zonder daarin verdrongen te worden, door éénen boven hem uitftekende; geen wonder dat in dit dank-feest het vorftebjk gelaat" de zigtbaare teken van vergenoegen draagt.
VS. 8. Op Jebovab verliet zich de Koning,
En door Scbaddaï's begunft-ging wankelt hij niet vs. 9. Uw hand dringd door tot de viiamien,
Uw regterhand treft al do muitelingen aan;
VS. 18. Als een brandende oven verteerd Gij ben Als (in den fag) Uw gramfcbap gloeit: In grammoed vertind ben Jebovab , Dat vuur [eert alles op.
vs. 11. Hun vrucht verdelgt Gij van de aarde, Hun zaad ander bet menschdom.
Levieten.
8. Het is Jehovah op wien onze Vorst zijn oog beftendig gevestigd heeft, en door dien Alvermogenden Koning der Koningen in zijne onderneemingen begunftigd, ziet men hem zelfs in de moeijelijklte omftandigheden , onbeweeglijk in zijn geluksftand. 9. Gij bereid de overwinning voor hem, boort door de digt gefloote legerbende heenen; zulken, die heimlijk met de vijanden aanfpannen , weet Uw heldhaftige arm onder den troep der vijanden te vinden. 10. Als een fel woedend vuur tast Gij alles aan alle kanten aan, Uw gramfchap als een fterk vuur vernield doch alles. 11. Zonder hoope van herftel; daar zelfs hunne mannelijke zoonen uit de maatfchappS verbannen zijn, en hunne nakomelingfchap onder de aard. bewooners gansch vergeten zal worden. 12. Door onder-
Vi. 9. Ik ben nog niet in de gedagten dat hier eene fpraak - wending is, dan zou meer de krijgsmoed van David dan die van Jebovab bezongen ziin. Het 2de lid van het 10de vers fchünt dit wel te begunftigen, naar de fpraak ■ wending van Jebovab in de derde perfoon , terwijl van hem geheel door gefpfoken werd, is in de Pfalmen zeer gemeenzaam.



der PSALMEN. Psalm XXI. 301
VS. 12. Onheil dagtin zij U te bereiden,
Berade bedekte listen vermogten niets, vs. 13. Tot een wit field Gli bun'.
Wel aangelegde pijlen fcbiet Gij ben in 't gezicht: vs. 14. Verhoogt werde Uw macht Jebovab,
Zo zingen, zo fpelen wij Uw grooibeid.
linge verbiutenisfen zogten zij zich tegen U te verfterken , hoon en list in hunne behandeling zigtbaar werkten allen ten hunne nadeele. 13. Hun hoogmoed befpot Gij; met al hun woelen werken zij niets meer uit dan dat zij het doelpunt zijn, waarop de pijlen Uwer gramfchap verfchoten worden ; hun trotsch gelaat moet de eerfte ondervinding van Uw treffend vermogen hebben.
Allen te gelijk. 14. Dat Uw roem jehovah, door bewijzen van Uw macht, geftaag hooger rijze, zulks bedoelen wij met ons eenparig gezang, met muzijk - inftrumenten aanmerkelijk verfterkt en verhoogd.
XXIIfte
EPSALM. en lied van David, op bepaalde vs. 1. Een
Pfalm van Da-
WIJZC ; V1D , op A,s-
leth-bafcbafcbar.
XXII. Deez' beroemde Pfalm is op zichzelven niet moèijelijk, maar de gedagte, wie de fpreker zij, of wiens toeftand hier bezongen word, maakt alles ten uiterfte bezwaard: de algemeenfle is die , dat de lijdende Mesfias hier fprekend in komt, geen perfoon in de rolle der gefchiedenis bekend , heeft meer gelijkheid in omftandigheden dan J e s u s Christus, dit gaat zeiven tot kleine bijzonderheden over; hij zelfs heeft zich van de woorden uit deez' Pfalm bediend, en de aanhalingen door de Schrijveren van het N. T. hebben dit bevestigd; om zulke redenen zou men met den Heer van der Palm al ligt hen die anders durfden denken, bevooroordeeld ,tti fhoofdig noemen : onder de laatften zija 'er altoos nog edelmoedigen geweest, die hunne bedenkingen tegen het door han gretig aangenoome gevoelen, toen zij die vrugteloos zogten optehelfen , openlijk 'bekenden ; om maar een voorbeeld te geven , noem ik den Heer Cremer in de Biil. Hagantt VI. Deel bladz.
125. —



302
Het BOEK
■*S. e. Mijn Ehbim, mijn Elobim! waarom mij verlaten! Verre van mijn geroep, mijn-brullende flem.
2. ó, God mijner hulpe, mijn God! zo menigmalen mij gered! en nu mij in den prangenfte nood gansch aan mij zeiven overgelaten, niet bewogen op mijn toeftand, maar doof voor mijn geroep, fchoon vertwijfelende angst mijn woedend geklag verhoogt. 3. Het is alles te ver-
ie5- — Zodra zulke bedenkingen ftand hielden , helden die lieden over tot de gewoone toevlucht der Uitleggeren zo onuitputbaar : een gedeelte ep den Dichter te brengen, een gedeelte op den Mesfias; of de aanleiding uit het leeven van David te neemen, de flaauwe trekken op David, en de hogere op den Mesfias te brengen. Venema verfpilde daartoe al zijn kragt. — In de omftandigheden denkt een Dathe aan de omrïnging te Mabon: van der Palm aan David door Saul vervolgd, zich in zijn beangftigde verbeelding voorftellend, wat gebeuren zou, indien Saul hem overmeesterde; anderen aan eene veldflag van David, zeer tot zijn nadeel uitgevallen, waarin hij zelfs gewond en zijn bagagie geroofd is, fchoon daarvan niets opgetekend is; — niets van dit alles voldoet evenwel, en ruimt de zwarigheden weg, zo lang liefde tot waarheid ons dierbaar is, zo lang wij in Jesus Christus een Borg eerbiedigen, die vrijwillig leed, met eene onbevlekte ziel, zullen wij huiveren deze klagten in zijn mond te leggen; hij zelfs heeft in den bangften nood die zorgvuldigheid gebruikt; woorden gebruikend die met de meeste kragt zi;n toelland uitdrukte , onthield hij zich evenwel van een gezegde het geen hem niet voegde , die als een lam ter flagting geleid wierd; geen woedend mensch, die zijn fterkte kent, en zo al brullend in de handen der overmagt zinkt en gebaeit werd, kon het beftaan wezen het geen in hem valt,anders fchetst ons JefaiasWn het LlIIlte H. den lijdende Mesfias. — Geen verzagting in het lijden, maar bevrijding van alles, is de hoofdzaak waarom hier gebeden word, in alle de JJesliaanfche Pfalmen worden geene uitdrukkingen gevonden, hier mede ovcreenkomentle, wij zijn dan bedagtzaam genoeg hier niets te bepalen, en omtrent de aanleiding van den Pfalm altans alles in het onzekere te laten , tot dat wij nadere verlichting krijgen : men zie mijne Inleiding op de Mesfiaanfche Pfalmen , en men zal de jorgUe Uitleggers Muntingh en van der Palm dan niet kunnen bijvallen.



der PSALMEN. Psalm. XXII. s°3
VS. 3. Mijn Elobim op den dag roep ik tot U maar zondir antwoord, .
In den nacht, maar vond geene verkwikking, VS. 4. Gij nogtans vereerenswaardige!
Omringd van dankbaare Israëliërs , vs. 5. Gij waart reeds bet vertrouwen onzer voorvaderen ,
In dat vertrouwen Jlerkte Gij door redding ben altoos, vs. 6. Nooit riepen zij U aan zonder redding!
Nimmer zijn ze in bun vertrouwen gefaald: VS. 7. Maar ik een worm, geen beid (meer,)
De fpot der menfchen, volks- veragting: vs. 8. Elk die mij ziet drijft met mij den fpot,
Met uitfteking der lippen fchudden zij bet hoofd;
geefs, mijn God! geen onafgebroke gefmeek om hulpe brengt de minfte omwending in mijn toeftand te wege; de bange nachten in plaats van kalmte in de golvende gedagten te geven, matten mij nog meer af: 4. En dit gedrag houdt Gij, wien men anders met zo veel recht als de voortreflijkfte Beheerfcher van alles eerbiedigd, die zo menig Israëliër door verpligtcnde goedheid zo naauw aan Uw befiier verbonden hebt. 5. In den bangen nood, waart Gij altoos het eenige gunffige uitzicht der damvaderen, en van dat denkbeeld werden zij door eene tegengeftelde uitkomst nimmer afgebragt; altoos maakte Gij het wel. 6. Hoe aanmerkelijker hun vertrouwen was, zo veel te treffender was hunne bevrijding, 'er zijn geen voorbeelden in hun levensgefchiedenis dat zij eenmaal te leur gefteld wierden. 7. Maar ik helaas! ik alleen fchijn uitgezonderd te zijn, ik alleen de worm die men aanhoudend met de voeten veragtelijk trapt, niets minder is tans mogelijk dan door heldenmoed, mij anders niet vreemd, nu mij los te maken. 8. Wat wil ik doen, een fpeelbal der aanzienlijken! de fpot van het graauw; zij die van nabij mijn treurige toeftand kennen, in plaats van tot mededogen opgewekt te worden, neemen 'er aanleiding voor hunne veragting uit, de honende gesten ben ik genoodzaakt te dulden. 9. Men rand zelfs mijne godsdiendige
vs. 1. Eene kleine verandering van eene letter met SCHS.OËDSR was hier nodig, vstlosfug vloeide hier niet.



3^4
Het BOEK
VS. 9. {Het (s~) hij wentelde het op Jehovah dat die nu helpe ,
Dat die hem redde, daar hij 'doch Zijn gunfteling is. vs. 10. Gij ziit immers van den built af mijn weldoener geweest?
Ik lag gerust aan de moederlijke borltcn. vs. 11. Ja in de baarmoeder lig ik gerust daarop,
En van de geboorte afwaart Gij inijn Elobim. vs. 12. Weest dan nu niet ver; in angst ben ik'.
In gevaar zonder eenige hulp. VS. 13. Als omfingeld door fterke os/en,
Eafans weeste ftieren fluiten een kring; VS. 14. Met opgefpierde muilen greinzen zij mij aan,
Leeuwen woedend brullende ,
gevoelens aan, men durft bij gelegenheid van het genoegen over mijne beflote toeftand openlijk zeggen, hij fnoefde zo menigmale op zijn aandrang bij de Godheid in hangen nood, dat hij ze daar dan ook nu zoeke, redden moet Hij zeker, want hij acht zich als Jehovahs lieveling. 10. Evenwel kan ik die gedagte onmoogelijk vaarwel zeggen ; neen, mijn begunftiger waart Gij airede, toen ik in de worftelingen mijner geboorte geen begrip had om mij zeiven te helpen, toen ik aan de borst zuigend zo gansch gerust influhnerde, 11. Ja zelfs in de baarmoeder dreef ik op dat goedgunftige van Uw invloed, en van het eerfte ogenblik dat ik de lucht inademde, kon ik U reeds mijn begunftiger noemen. 12. En zoudt Gij U dan nu, daar ik in doodsangst en hulpeloos ben, U op eenen afftand houden, zou ik nu in de uiterfte nood gansch van alle befcherming verftoken blijven. 13. ÏJslijke toeftand! eene bende krijgsknegten mij mgeffote houdende , met mannen fterkte, gefpierd als osfen, de bevelhebbers van dien ijslijken kring om mij geflagen, vertonen alleen eene woede als Bafans ftieren. 14. Men wagt op het oogenblik om mij te vermeesteren , aïs hongerige leeuwen met gapende muil èn gefpierde nagelen ftaan zij; hun gefchrei is als het geluid der vergramde leeuwen. 15. Kon 'er zorge-
vs. 10. De gedagten van Kajjtelaar door Schrobde» gefterkt., heb ik gevolgd.



der PSALMEN. Psalm XXII. 3°S
vs. 15. Als water vleej ik.weg,
Miin gebeente is 'tos,
Mijn hart als wasch,
Gefmolten in mijn berst; vs. 16. Miin lecvenskragten als 'de fiberven van een pit,
Mijn tong kleeft aan mijn gehemelte,
Gij legt inij op het doods-rtof: vs. 17. Honden hebben mij omfmgeld,
Een rot van fnoodaards mij omringd,
Handen en voeten zijn misdandeld: vs. 18. Mijne beenderen zou ik kunnen tellen, .,
Met een vergenoegde blik zien zij 'er op:
Éjker toeftand bedagt worden, — al mijn kragt is weg, gansch geledigd, als uitgegote water, mijn ledematen fchijnen van flapheid geen banden meer te hebben, mijn beangfiigd hart mag nog kloppen, de veerkragt is weg, week als wasch is het. 16. Mijn levenszappen zijn omtrent als de fcherven van een pot, door al te grote hitte geborften , van de inwendige angst verfmagt ik van dorst, nauwlijks meer leèvend, leg ik roerloos en weerloos als op ecnë graf bedding ter neer; 17. Daarbij werde ik in zulk een toeftand bewaakt door menfchen, niet minder hongerig dan honden , op de wegen hun kost zoekende ; de uitgezogfte fnoodaards ftaan rondom mijne legerftede, van de bitterfte mishandeling draag ik de kneuzende tekenen aan handen en voeten. 18. Hierom ben ik ook zo uitgeteerd, dat beenderen, anders met vleesch bedekt, nu mede zigtbaar zijn ; en dat eenen elendeling altoos het meest bezwaart, ik kan uit de ogen lezen dat men inwendig daar over verblijd is. 19. Reeds maken zij fchikkingen het
vs. 16. Het denkbeeld eigenlijk een misbakke pot die door hitte in ftukgefprongen is, doch ik heb dit om de ftoutheid van de conjectuur in den, text niet willen brengen.
tij. 17. De Rossï fchijnt aan de betekenis van doorgraven hier do voorkeur te geven, hij is waard gelezen te woiden, en fchoon de Alexanirijnfibe verfe die ook heeft , kan ze toch uit den aart der taaie, als te verre van haar eerfte betekenis verwijderd , niet wel goed gemaakt worden, waarom ik ze heb laten varen, en die van bemorst of wreed mishandeld behouden. — DaRVietjx's aanmerking, dat honden de legers itr Arabieren bewaken, moet men zich hier verlevendigen.
yi. Deee. v



io6 Het BOEK
vs. 19. Miine Moederen deelen ze (reeds} onder zisb, Mijn overkleed word veriooc.
▼s. 20. Maar Jehovab wees </»rA /;» niet ver, Mijn lterkte fjioed U tot mijn hulp;
vs. 31. Mijn leeven bevrij van liet zwaard,
Blij verlatene van het honds-geweld;
vs. 22. Ruk mij uit der leeuwen - mui!,
Red mij van tusfcben der ftieren hoornen, vs. 23. Ban zal ik Uw etr bij mijne broederen roemen ,
In de volks-vergaderingin Uw lef vermelden ,
.vs. 24. Eerbiedigers van Jehovah prijst Hem! Jakobs kroost doe Hem *r.'Ws.' Israéjlert hebt ontzag voor Hem.
mijne te vermeesteren, dat deelbaar is zullenze onder elkander eigenen, het overige, vooral mijn opperkleed,zal den gelukkigen door het lot te beurt vallen. 20. Nu Jehovah is de nood ten hoogde top gedegen, ik kan Uw afdand niet meer dulden: — bron van al mijn fterkte, nu zult Gij moeten vloeijen, of alles is afgedaan.- 21. Maar één leeven te verliezen hebbende , en dit door het drafzwaard bedreigd wordende, zult Gij mij uit zulke handen moeten redden; zonder befcherming, zonder aanhang, raak ik anders gewis tot een prooij.der honden, jagt op mij makende. 22. Ik ken de magt van mijnen vijand ; mijn toedand is als of men mij uit den muil eenes fleren leeuws wilde uitrukken, maar dat kunt Gij doen, al daan die dieren wel gefloten, met hunne koppen naar beneden om mij opteneemen, .Gij kunt mij uit dien kring, waar niemand durft naderen, uitrukken. 23. Gered ! gansch bevrijd wil ik met al mijn hart U daar van onder mijne naastbedaanden, onder de mij lievende landgenoten, daarvan de eer geven, onder een talrijke feitaar van godsdiendigen wensch ik die dan te bezingen.
24. Gij getrouwe , regt Godvreezende landgenoten, met hart en mond Hem groot gemaakt! gezegend kroost van vader jakob, Hem als uwen Koning geroemd, aanzienlijke Israüllers vertoont het diepst ontzag voor zulk eene weldoende Majefteit , 25, Zeker Hij is geen



Der PSALMEN. Psalm XXII. 307
vs. 25. De fmaat des gedrukten bezwaart Hij niet meer, Nog wend Zijn gezicht van hem af, Maar hoort ais zo een' Hein fmeekt.
VS. 26. Mijn lof-Hed zal in de velks-vergaitringen klinken.
Mijn gelofte onder de godsdienftige fihaar volbreng sk.
VS. 27. Vergetenen eeten daarvan tot verzadiging, Kik prijst Jehovah onder de godsdienjligen , Ja uw hart zal innig vrolijk zijn.
TS. 28. De verafgelegenfle zullen i;fr«j» indenken, Zich tot Jehovah bekeerende, Zullen alle Heidenfche volkeren Hem aanbidden:
vs. 29. Het troonen behoort Jehovah'.
Het heerfchen over Heidenen (soi.)
Souverein in den fmaak dier volks - Hoofden, de veragting die gemeenlijk den hulpelozen treft, helpt Hij niet vermeerderen, nooit zelfs is Hij doof voor hun geklag, altoos verleent Hij aan bange fmekelingen gelegenheid hun bezwaar intebrengen. 26. Eerlang zal ik het eerlied aan Jehovah met (tem en muzijk in de volks - vergadering vergezellen, en zal, onder een aantal van trouwhartige aanbidders, mijne offeren die ik bij eene redding dagt te zullen geven, op den altaar doen branden. 27. De offermaaltijd zal zeer ruim, het getal der èeteren aanzienlijk zijn; geringe maar getrouwe burgeren zullen dan door den overvloed een ruim maal hebben; elks hart onder de Godlievenden zal gloeijen van vrolijke en warme lofzangen; het inwendig genoegen zal alle de hartstogten over de maaltijd gaande maken. 28. Het gerucht van dat dank-feest mag zichzelven buiten de grenzen des lands verfpreiden, het zal bij de afgodifche volkeren bij nader indenken die uitwerking hebben, dat zij tot den zuiveren Godsdienst zich wenden , en den {huigen openbaren eerdienst alleen Jehovah geven. 29. Het regeeren is doch de eigenfchap aan Jehovah het best voegend, met zulk een vermogen het onbepaald bewind over afgodifche volkerente hebben, 30. Groote maaltijd! die dan de dank-
ms. 28. Volgens KïNNicoT bem.
V 3



308 Het BOEK
VS. 30. Alle aanzienlijken eeten in de eerbiedigfte houding. Die in het ftof gewoon zijn te leeven, bid Hem aan, Die naauwlijks het leeven konden gaande houden.
VS. 31. Tor het nage/lagt zal die rijken,
Het zal foor £;;» Heer opgefehrevcn worden:
vs. 32. ISlet bun overgang zullen zij Ziin goedheid verbreiden. Zelfs onder het opvolgend geflagt de voltooijing derzelve.
offeren zullen vergezellen! daar zullen de eerften in rang op de waereld, vervuld met hoogagting, aan tafel bij den anderen zijn; die gewoon zijn van den bloten grond hun fchamel deel te genieten, zullen met oogen van ftille aanbidding zitten; die nauwlijks zo veel hadden dat zij buiten flauwten bleven , zullen hunnen trek volkomen voldoen. 31. En dat beftendig; de kinderen dier beweldadigden zo veel eer genoten hebbende, zullen zich gewillig en blijde als Zijn onderdanen laten optetekenen, zulk een Heer te dienen dat zal hun wellust zijn. 32. Bij dat inweijingsfeest, door hun plegtig gevierd, zullen alle hunne gefprekken van de mildheid hunnes gast - Heers gewagen , en met aangename inzichten voor het toekomftige in hunne nakomelingfchap, het hoogfte toppunt dier gelukkige ftand te gemoet zien.
XXIIIfte -,—k PSALM. I_j
vs. 1. Een *• J_vEN dichtftuk, een herderszang van
Pfalm van Da- J)a viq,
Jehovah is mijn herder , Niets zal mij mangelen :
Jehovah is een trouwe hoeder , de goedgünftige beftierder van mijn lot, ik verwagt geenzins uit de tegenwoordige leiding, dat mij iets tot vermeerdering van mijn genoegen dienend zal onthouden worden. 2. De bezorgde herder
vs. 30. Tegens de betekenis van vetten heeft Ka-ntelaar bedenkingen gemaakt, en eene betekenis ingevoerd die beter fchijnt te ftroken; noch de taal, noch de aart van het paralelismus duld dit, volgens Sciirocders waarfchijnlijke gedagte. — In het laatfte lid Is ScRoécERS gedagte: mijn ziel Zal aan Hem gewend zijn; eene verbetering



der PSALMEN. Psalm XXIII. 309
VS. 2. In grasweiden doet Hij mij nederleggeni,
Uit zacht-ruizende beeken drenkt Hij mij. Vs. 3. Mijn leeven verkwikt Hij;
Hij leid mij in het rechte fpoor,
Tot roem van Zijn naam : vs. 4. Al trok ik door een doodelijk gevaarlijk dal,
Ik zou voor peen onheil bedugt zijn ;
Daar Gij tocb bij mij zijt,
Uw drijl'ftok, Uw knots — die zy» mijn heul.
brengt mij in beemden, welke mij Bethkhems (treken levendig herinneren; met tocgevouwe kniën leg ik daar op mijn gemak te herkouwen, of ga met eene langzame tred op Zijn voorgang naar de kriftal - heldere beekjes , om daar op mijn gemak uit te (lurpen; 3. Afwisfelende genoegens, elk op zijn tijd, maken mij het leeven door Zijne hoede regt genoeglijk; altijd houd Hij den gebaauden weg, in 't gaan kooijwaards; Hij mag bij uitftekenheid een goede herder genoemd worden; 4. Al moest ■ ik zoms, als 'er geen anderen weg was, door een oort trekken, waar het korte hout het allerwaarfchijnlijkst maakte dat zich daarin roofdieren ophielden; ik weerloos fchaap , zou dan noch niet bevreesd zijn; Uw herderlijke zorgvuldigheid is • elk ogenblik werkdadig, terwijl Uw ftok mij met de eene drijft, hebt Gij den knods om eenen aanval aftewenden in den andere hand. Hoe zeer hebt Gij mijn ftand
ring in den gewoone trant en door overzettingen en twee Handfchriften bevestigd.
XXIII. Erkelens over het liergezang voert de Pfalm met regt aan als een model, om de zagte rust van den (lillen geest, de bedaarde ziel des Dichters te fchetzen, men ziet hier dat het eenvouwig verheve, het zagte aandoenlijke, niet minder treffend is dan het grootfche, de man van den besten fmaak in de Oosterfche dichtkundige. Herder is hier het fpoor bijfler. — Tobler heeft eene zeer geestige gedagte, die hier beter vloeit, hij denkt niet dat hier een fchaap ingevoerd word, dit is hem te onnatuurlijk, maar wel een onder-heider, die op zijn gedaane werk kij den opperden Herder te gast is: doch in de Oosterfche dichtkunde zyn zulke doute vergelijkingen meer gewoon, een herder en een volksV , be-



fiio Het BOEK
VS. 5- Voor mij hebt Gij een vreugden-maal aangerigc,
Voor het oog mijner vijanden, Miin hoofd word met olie gezalfd, Mijn beker is tot boven toe vol: VS. 6. Mij zal goedgunftigbeid, en weldadigheid volgen , Door alle mijne leevensdagen benen, Beftendig zal mijn inwoonen zijn in het huis' van Jehevai.
verhoogt, het Koninglijke gastmaal het geen Gij voor mij en ter eere van mij, voor mijne landgenooten aangericht hebt, is mij nog levendig in het geheugen, toen de kostbaarfte olie, tot een heilig gebruik alleen bewaard, mijn kruin deed glimmen, en ik als Gast-heer de vrolijke beker aan de maaltijd tor den rand vulde. 6. Zulke proeven doen mij denken; mijn lot zal beftendig wezen als de op den anderen fchuivende golfjes, zullen perfoneele gunst, en voordeelige omftandigheeden wezen, en dat mijn ganfche leeven door, daar ik zeifin Uw koninglijk hof-paleis een vast verblijf hebben, en dus nimmer van Uwe tegenwoordigheid verwijderd zijn zal,
xxivrte «
psalbï L/
vs. i. Een *• JLL/EN lied van David.
Pfalm van David.
De aaide met al wat ze bevat is Jehovahs eigendom , De waereld met alle bare bevolkers.
Algemeen gezang. Jehovah'. die wij bezingen , is niet de Befcherm-God van een enkel land; neen, het ganfche aardrijk met al den fchat in haren fchoot, de ganfche uitgeftrekie bekende waereld met alle hare redelijke bewoners, zijn onder Zijn Opper-beftier, Zijn erf-rijk. 2. Der bergen - wortelen fpreidde Hij
befluurd;r , een bHrger en een fchaap worden veel verwisfeld; hij die een fchaap was onder het opzicht van Jehovah, in zijn herdersftand werd de eerfte burger onder de Gods - regeering, toen hij onder-herder wierd.
XXIV. De inhoud bepaald zich van zeiven, de plegtige vervoering der arke op Zions burg, waarin nogtans deez' Pfalm onderfcheiden is van den lXV/IIfte, bij dezelve gelegenheid in het gebruik, weet ik niet.



der PSALMEN. Psalm XXIV.
311
VS. 2. Hij grondet die op breede meinn, En op rivieren breide Hij die uit,
VS. 3. Wie zal Jehovahs berg befleigen ? Wie op dien geweiden vloer liaan J
VS. 4. De reine van handen, de zuivere va» hart, Hric»s trek niet naar vreemde goden gaai , Hoor geen meineed vervoert word ,
VS. 5. Die verkrijgt Jehovahs zegen ,
En weldadigheid van den Elobim zijnes gelukt:
vs. 6. Zo loopt de leeftijd af van hun die omtrent Hem heztrgd zijn, ' Die als Jakod om zijn gunst fneeken.
eenmaal uit over de onmeetbare onderaardfebe dromen ; bouwde uitgeftrekte vlaktens op fnelvlietende wateren.
Choor van vragende zangeren.
3. Wie durft in deze vreugd onbefchroomd den Godsberg Zion met den koninglijke ftoet beklimmne? wie durft onbevreesd voor den glans Zijner tegenwoordigheid in de koninglijke voorzaal het verhoor afwagten?
Andwoordende zangers.
4. De burger van dat Godsrijk mag gerust het hof betreden , wiens bedrijven regtvaardigheid met blanke oprechtheid van hart vereenigd, die geen zweem van overhelling tot afgoderij in zich gevoelt, die door geen vervloekingen zich zeiven en zijn medeburger onteert. 5. Als in O beu.-. Edoms familie woont de voorfpoed ook in de hunne, ook Jehovahs gefchenk; op al zijn genot ftaat gefchreven, het is het geluk van den geluks- God. 6. Dit is die gulde eeuw door het ganfche' leeven dier burgeren heerfchende , 'die Godsdienftigheid aankweeken, en als Jakob met aandrang hunne verzoeken weeten interichten.
6. Schoon een Handfchrift hier Elobim leest, denk ik nogtans dat julks hier niet behoeve.
V 4



3" Het BOEK
vs. 7. Poorten verhef uwe hoven-drempels! Gil ««Ar-deuren maakt ruimte t Dat de Koning doortreede.
VS. 8. Wie is die Koning van zo veel aanzien ? Jehovah zo kloek, zo vo! helelenmted , Jehovah de groote krijgskold.
VS. 9. Poorten verhef uwe hoven-drempels! Verweider u aloude deuren ! Dat de Koning van zo veel aanzien doortrede.
Vs. 10. Wie is Hij, die Koning van zo vee! aanzien' Hij is Jehovah Zrbaoth , Deze is de Koning van zo veel aanzien.
Reije van zangeren voor de arke genaderd aan de poort van het hofflot.
7. Uw toeftel kan niet ftatig genoeg weezen om uwen groten vorst te ontfangen binnen uwe muuren, — maakt den ingang zo ruim, zo groot, als wen gij den grootften overwinnaar binnen u ontfongt.
Zangeren aan de poort [taande en andwoordende zonder muzijk.
8. Wie is doch de Monarch, zo bijzonder eerwaardig?
\8* Reije andwoordend. Het is Jehovah! reeds van ouds vermaard als rustig, zo vol heldenmoed, Jehovah! altoos overwinnaar.
Herhaling met muzijk. f). Zionieten ontfang met alle Matigheid die Majefteit, vergroot den ingang, op dat de doortogt allerprachtigtst zij. Eerfte vrageren met muzijk. 10. Wij zijn bereidvaardig, zodra wij weeten wie die Majefteit is, zich zeiven altoos zo gelijk.
Andwoord.
Het is Jehovah! de aanvoerder der hemelfche legerbenden , deze is de Monarch , aan wien wij zo veel Batigs verfchuldigd zijn.
vs. 7. Wij vooronderftellen dat de ingang van overwinnaaren in paleizen en poorten door verhoging gefchiedde.



der PSALMEN. Psalm XXV. 313
DXXVfte PSALM. avids ftigtelijke poëtifche overeten- vs. Eea
king. Pfalm Dav.bs.
Elobim Jehovah, miin ziel verheft zich tot Ut Dat niet mijn vijand juicbe ,
vs. 2. Op U Elobim vertrouw ik,
Blaak mij docb niet befchaamd.
vs- 3. Nooit worden zij die aan U hangen , befchaamd ,
Trouwlozen worden, in bunnen wrok zonder oorzaak, befchaamd,
vs. 4. Uwe wegen Jehovah ontdek mii,
Onderrigt mij omtrent Uwe paden: •
Mijn befcherm-God, ware Godheid! tot U alleen fteigt mijn ter neder gedrukt gemoed in zijn ftille overdenkingen op; zorg doch dat mijne vervolgers niet blijde zijn, wen zij zien dat mijn yertrouwe mij niet bate. 2. Ik verwagt zulks niet, kan ik niet meer op menfchen vertrouwen; op U Jehovah durve ik mij verlaten, draag dan zorg dat mijne verwagting nergens in fale. 3. Wat zeg ik, daar ik fchijn te dobberen; die gerust, zonder woeling, regt onderworpen, U volgt, zal nimmer te leur gefteld worden, maar ontaarte vrienden, die zelfs overreed zijn dat hunne wrokkige vervolging geen grond hebbe, die.zullen in de uitkomst bedrogen wezen. 4. Overijling, drift, zou mij kunnen vervoeren, hierom bid ik U Jehovah.' mij den weg aantewijzen , waar door ik Uwe eind - oogmerken ontdekken kan, ja duidelijk mij de middelen aantewijzen om die te bereiken. 5. Mijn zwakke geest heeft zelfs Uwe
XXV. De tijd, waarin deez' Pfalm gedigt zij, is uit de inhoud niet te bepalen, zeker geduurende zijn vlucht voor Saul. Het is de eerfte Pfalm waarvan elk vers met de letter van het Hebrteuwfche Alphabet begint; bijzonder Godvruchtige oogmerken, ons meer onbekend, hebben flen Dichter die meer gebonde dichtwijze doen verkiezen.
vs. 1, 2. Hier zijn fouten, waarfchijnlijk door verplaatzing, onze Oversetters Elobim onvertaald gelaten hebbende , is het 2de lid van het ifte vers door affchrijveren verplaatst.
v5



3^4 Het BOEK
vs- S. Leid mii in Uwe waarheid,
Wur.t Gli zijt de Elobim miins heüs:
Li ert mij U den eanfchen d:g te verwagten.
Om Live goedertierenheden wille :
TS. 6. De. k Jehovah nan Uwe barmhartigheden, Zo duurzaam als de eeuwigheid.
VS. 7. Mijne jeugdige misdrijven, (latere") overtredingen heliunere V niet» Naar Uwe genade, dtan goedgunftig Jebovab.
VS. 8. Goed en regtvaardig is Jebovab,
Dooiende wijst Hij den regten Weg:
VS. 9. Ooimoedigen leert Hij Zijnjj rechten,
Ootmoedige» ontvouwt Hij zijn oogmerk :
leiding op den gebaanden weg der waarheid «oodig; ik wagt dien invloed, daar Gij als befcherm-God waakt voor mijn geluk; ik bid dat Gi;, welke onverwagte uitkomften 'er ook voorvallen, mij toch altijd wilt leeren, om in alles onafgebroken op Uwen invloed te hopen: al ben ik het onwaardig, door mijn gedrag, Uwe zugt tot weldoen drijve ü daar gunftig toe aan. 6. Herinner U veel Heer, hoe onuitputbaar Uwe ontferming Uw mededogen zij, hoe duurzaam, eeuwen befchaamt zij. 7. Maar dan moet Gij U tevens de zonden van mijne dartele jeugd, niet voordellen noch minder van mijne meer overlegde mannelijke bedrijven; neen, Uwe neiging tot vergeving omtrent mij hebbe den invloed van Uwe toegenegenheid meer optewekken. 8. Weldadigheid en billijkheid gaan bij Jehovah altijd hand aan hand, hierom zal Hij hem, die van het d >el zijns Heers afgedoold is, weer op het regte fpoor met de hand geleiden. 9. Vernederden leeren dan, hoe billijk Zijne handelingen waren, welken hen tot dien fbnd bragten, die daarin ootmoedig zich gedragen ontvouwt Hij nader de gunltige oogmerken, welke Hij daarin voor hadde. 10. Ja
vs. 5. Weder eene verplaatzing bij conjectuur berftcld met veel fchijn, de Handfchriften helpen ons hierin tot nog toe niet.



der PSALMEN. Psalm XXV. 315
vs 10. Goedgunftigheid en trouw is in al Jehovahs beflier,'
Altans voor bun die aan die betrekking en deszelfsftaving beantwoorden.
ts. ii. Ter eere van Uw naam Jehovah'.
Vergaaft Gij mijn wanbedrijf, hoe groot ook ;
ts. 12. Elk mensch die voor Jehovah eerbied heeft,
Toont Hij zelfs het pad, 't geen Hij verkiest,
ts. is. Door zijn ganfche leeven heerscbt het flil genoegen,
Zijn inios» is erfgenaam van uitgcjlrekte bezittingen.
vs. 14. Vertrouwlljk gaat Jehovah met de godsdienftigen om, Verzwijgt voor hun »;'(■;, waartoe hij zich verbond.
vs is- Miine oogen ft aren aanhoudend op Jehovah, Mijne voeten zal Hij uit den ftrik ontwarren .-
alle de middelen waar van Jehovah zich bediend zijn, wel bezien, alle proeven van ftandvastige toegenegenheid; dit ondervinden gewis allen, die van hunne zijde de verbintenis en de uitwendige bewijzen daarvan nauwkeurig bewaren. 11. Gij ftelde 'er zelfs eer in, Jehovah, mij om misgrepen , hoe aanmerkelijk ook, niet geduurig te ftralfen, maar genadig mij te verlchonen. 12. Dit ftaat dan bij mij vast; niemand wiens hart eerbiedig omtrent den Heer gezind is , zal Hij verlegen laaten omtrent de egte oogmerken welke Hij bedoeld; Hij zal zelfs hen tot dat einde op den weg brengen. 13. Waar op hij zijn ganfche leeven door niet dan ftille genoegens zal fmaken, het zal zelfs zijn kroost voordeelig gaan, zij zullen weder het geiïot van eene overvloedige bezitting hebben! 14. ó Hoe openhartig , hoe regt gemeenzaam behandeld Jehovah hen, wier Godsdienst hen vertrouwlijk maakt, dan legt Hij voor hun open, tot welke beloningen zijner trouw Hij zich zeiven verplicht had. 15. Geen wonder dan, dat mijne uitzichten geftaag op zulk een edeldenkenden Heer zijn; geen wonder dat ik verwagt dat de hof-lagen die mij reeds belemmerd hadden, eenmaal zullen losraken, waar, in anders geen menfchtlijk verftand iets doen kan. i6> Bange
' vs. 13. Het sde lid heeft Muntinghb door eene fraaije aanmerkinj* Verfterkt,



Si<* Het BOEK
v?. iS. Wend TJ mijwaards, wees mij genadig! Verlaten cn elendig ben ik.
VS. 17. Qntfpan de beklemdheden miines gemoeds , Uit mijne henaauwdbeden red mij:
VS. 18. S/« <^> «m mijn karmen en woelen te bezien, Vergeef mij dan mijne wanbedrijven:
vs. 19. Zie zeer mijne vijanden vermeerderen,
Hoe wrokkig zij mij haten:
vs. 20. Bewaar mijn leeven, ja red mij,
Hat mijn verwagting op U niet verijdeld worde:
vs. 21. .Dar enCchuld an vroomheid mij hoede, Daarin wagte ik U:
tijden zijn de tegenwoordige evenwel! hierom roep ik om Uwe hulp, om Uwe koninglijke gunst; Gij ziet mijn toeftand, van vrienden ontzet, in fmarten gedompeld. 17. Daarbij in de uitzichten noch meer bekommerd, kalm doch mijne gemoeds - angften en bevrij mij van de gevaren die mijn angftig hart voorziet. 18. Op dan! met een ontfermend oog, op mijn angst, en worftelingen gade geflagen, het verkeerde daarin ingefchakeld, niet in opmerking genomen; 19. Maar veel eer op de toeneemenele magt van de hof- ftreng gezien, hoe onverzettelijk hoe wreed hun opzet is. 20. Zo ver is het gekomen, dat ik om leevens-veiligheid U moet fmeken, ja doe meer dan zal mijn uitzicht mij niet bedriegen ; herftel mijn ftand geheel. 21. Zo lang gij verbeid, wensch ik dat opregtheid van hart en innige Godsvrugt mij in den moeielüken weg regt ftieren, dien gunftigen invloed wagte ik door. Uw beleid!
vs. 17. Door de kleine verandering van het werkwoord kan men met ScHROëDER het vers herflellen, men moet dan daaraan vooral de betekenis geven van zenuwen te entfpannen, dan zal die gisfing kragtiger wezen.
vs. 18. Een woord fta op, fchijnt uitgevallen te zijn; Venema heeft hieromtrent overtuigend gefchreven.



Der PSALMEN. Psalm XXV. 317
VS. Iï. Elobim , red docb Israël, Uit alle zijne noden.
Algemeen Choor. 22. Jsraêfs befcherm- God , red toch Uwe onderdanen altoos en in alle gevallen uit de hen drukkende omftandigheeden.
WXXVIfte PSALM. edér van David. vs- een £>f'lm
wan David.
Jebovab! recht zult gij mij befchikken,
Daar ik oprechtlijk verkeer,
Op Jehovah vertrouwende,
Zal ik niet wankelen. vs. 2. Proef, doorzoek mij Jebovab,
Befcbouvj zelfs mijn nieren en mijn hart. Vs. 3. Onder bet ooz. heb ik Uwe goedgunftigleid ,
En gedrage mij getrouw daaraan.
Jehovah! hoe 't ook ga, daar aan twijfel ik niet, Gij zult over mijne zaak op onderzoek eene richterlijke uitfpraak doen, hieromtrent ben ik niet bekommerd, daar ik mij zuiver gedraag , en niet bevreesd, dat ik mij intusfchen misgrijpen zal, daar ik mij op U in alles verlaat. 2. Hierom durf ik U zo gerust uitlokken tot een nauw onderzoek omtrent de zaak, waarmede men mij betigt ; bezie ze vrij van alle zijden,. onderzoek zelfs waar mijne genegenheeden 't meest naar uitgaan, wat de roerfels mijner neiging zijn. 3. Die toegenegenheid, welke Gij wilt dat ik zal betragten, houde ik als Uw voorfchrift, die trouw die Gij in de zaamieving eischt, betragt ik. 4. Dit
»x. 22. Venema meent dit een aanhangzel van de Bahijlonlcfcbe terugkomst of van de Maccabeefcbe tijden te wezen, mogelijk dat die al;emeene chooren op het flot 'er bijgekomen zijn, toen die liederen in den openbaren Godsdienst ingevoerd wierden.
XKVI. De aanleiding eenigzins onzeker; of toen hij door den ftreng der hovelingen onder Sauls bewind gedrukt werd; of aan de regeeïing gekomen, de gedragingen van Joae en anderen moest dulden, en bezorgd was, dat hij verdagt mogt gehouden worden als mede inftemmend in zulke geweldige handelingen.



3iS Het BOEK
vs. 4. Bij huichelaren vertoef ik niet,
En met bedekte lieden heb ik geen verkeers VS. 5. Snoodaards zamenkomften fcbuvj ik ,
Den kring der oproerige» bezoek ik niet:
vs. 6. Ik wasch mijne handen onfchuldig,
En ga flatig om Uw altaar Jebovab. vs. 7. Om voor U den lofzang eptebtffen ,
En Uwe wonderen te roemen.
vs. 8. Want Jebovab de plaats uwes verblijft bekoort mij,
De grond, viaar de tent Uwer Majcfielt is. VS. 9. Verkort mijn («ms nietWer fnoodaards ,
Dat ik met bloeddorftigén niet geweldig ft erve. vs. 10. W;>r handen afzigtig beCmet zijn,
Wier regterhand bet gefchenk der misleiding beeft.
blijkt uit alles, in de geheime vertrekken der^veïnzende hovelingen vind Gij mij niet; lieden, die zich tot hun oogmerken kondig weten te verbergen, zijn geenzins mijne gemeenzame vrienden. 5. De diepde afkeer heb ik van het rot der fhoode onderdrukkeren; onrustige woelgeesten in den daat kunnen nimmer van mij wellevenheid wagten. 6. Zeer gerust durve ik het plegtig water van mijn onfchuld - betuiging ten bewijze neemen, en zonder dat het harte mij klopt het datigde van den openbaaren Godsdienst verrigten. 7. Onder het bezingen Uwer volkomenheeden , rondom den altaar gaande, met hellere dem en een ruim gemoed bezing ik dan de zeldzame weldaden door mij genoten. 8. En dit niet om het volk te behagen; neen, Gij Jehovah, weet zelf welk een eerbied ik heb voor de plaats, waar ik weet dat Uwe beftendige woning zal weezen, de plaats die Uwe veldtent reeds beflaat is mij achtbaar. 9. Als Gij, en dit beangdigd mij, eenigzins de boosheid te huis zoekt, laat ik dan bij die gelegenheid ook niet weggcraapt worden, dit zou verdenking baren , altans geene geweldige dood, als de moordenaaren verdienen, ondergaan. 10. Wier handen nog rooken van het bloed der ontzielden, lieden, die door omkoping zich daar toe lieten vervoeren. 11. Hoe het ga, aan zuiverheid ea



der PSALMEN. Psalm XXVI. 319
TS. IIi Ik blijf in enfcbuld verkeeren,
Verlos mij dan, bewijs mij genade. VS. 12. Ik blijf op den gelijken weg,
Hierom zal ik Jebovab lof in de vergadering geven.
oprechtheid blijf ik mij hemden, en vcrwagt dus Uwe redding, ik hope op Uw koninglijke gunde. 12. Daar ik mij zelfs in mijn gedrag voor alle verleiding zorgvuldig hoede, blijf ik gerust verwagten, dat ik Uwe volkome redding plegtig bezingen zal.
WXXVIIfte PSALM. E DER Van DAVID. vs- »• Een Pfalnj
van David.
Jebovab is miin licht, mijn vreugd! Waarom zou ik dan vreezen, Jebovab is miin veilige plaats! Waarom zou ik dan beangftigd wezen. VS. 2. Toen boze tegen ft anders zicb verzet leden, Toen vijanden mij aanvielen, Leevendig mij wilden verf beuren, Was dat de aanleiding van bun (loot en val.
In donkere dagen, in bange Honden, blijft Jehovahs gunde mijn opklaring, mijn ziels zon, mijne vreugde; warom zou ik dan voor een ogenblik mij in angdige zorgen toegeven; is dan de Heer e ook, die omftandigheedert daar zijnde, geen fchuilplaats zeker genoeg; wat ik dan nog zien mag, mijn hart zal van angst niet meer klop pen. 2. Ervaring pleit hier voor, ik herinner mij levendig, hoe de hofpanij niet alleen heimlijk mij tegendond, maar zelfs openlijk uitkwam, eenen aanval deed als hongere roofdieren, zich bij mijn keven in wraake zogt te verzadigen , toen was de uitkomst, dat niet ik, maar zij hun hoofd dieten, en in ramfpoed kwamen. 3. Hierom, al
XXVII. Het naaste aan de oorzaak, waarom dit lied met'zo veel vutirs opgelteld zij, is Stark, denkende aan de omllandigheden, toen hij bij Abimelech een fchuilplaats vond, zeer wel ftrokende met de omftan. digheden , die invloed op zijn afwisfelend gemoeds-beftaan hebben; evenwel is 'er veel in deez' Pfalm, het geen wegens de menigvuldige ervaaring en de gedtmrjge gang tot den Tabernakel ons tot latere tijden verpligt, zonder dat hier het ioie vers in den weg (bat.



32o Het BOEK
VS. 3. Al omringde mij een leger!
Wil ik nog niet inwendig vreezen, Al verklaarde men mij den oorlog , Zifa ik nog moed houden.
VS. 4. Een zaak verzegt ik van Jehovah , E» zaM-j ik beftendig doen;
Al mijn leeven vrij te verkeeren in Jehovahs wooning,
Om rfaar de inneemenheden van Jebovab te bezien,
En 1* Zijn zelf in bijzonderheden die te uitwikkelen.
VS. 5. In dagen t« ongeval bergt Hij mij in »Ji« , Beveiligt mij in Zijn geheim-vertrek! En plaatst mij op onverwinbaare hoogte.
VS, 6. Ook nu zal /* fcef hoofd »«</;/* opbeuren,
2Ï£«» mijne benijèers , mij cecrfi omjingelende,
ƒ« Zijné tent zal ik hierom onder bazuiu-gefebal offeren,
Zingen zal ik, Jpelen zal ik, ter eere van Jebovab.
wierd nu de plaats mijnes verblijf geregeld door een Armée belegerd, zou ik ik mij nog onverrchrokken gedragen , mijn plicht doen; al wierd eene algemcene en langduurige oorlog op dien grond overgebragt, zou mij nog den moed tot verdediging niet ontzinken. 4. Een zaak alleen gaat mij ter harte en drukt mij; meermale verzogt ik den Heer plegtig en met aandrang, en hierin vertraag ik nog niet: — mogt ik nimmer verwijderd worden van den vrijen gang tot Jehovahs heiligdom, maar beftendig als de priesters mij verlustigen in die bekoorlijkhceden. van nabij tè bezien, in het Gods-paleis met een peinzend gemoed de diepe inzichten daarvan na gaan. 5. Geen wonder dat ik liegt op dien wensch, in benauwde tijden gaf mijn fchuts - Heer mij altijd vrijheid om mij bij Hem te vervoegen; klom de nood, ik had dan den vrije toegang daar, waar niemand zonder verlof durfde komen, dan vond ik mij zo veilig als op de onverwinbaarfte Iffndvesting. 6. Hierom zal ik nu onbezweken met nieuwen moed ftaan; al vind ik mij van mijne vijanden belegerd; het dank-offer zal onder het veld-muzijk voor de bevrijding uit tegenwoordige ongelegenheedcn opgaan; terwijl ik met gezang en muzijk den lof van mijnen Heer bezing.



der PSALMEN. Psalm XXVIL
3**
V5 7. Hoor mijn klttgte, miin geroep, Jebovab! Erbarme U mijner, geef gunftig antwoord.
VS. 8. Van U getuigt mijn hart:
Men zoeke MUg aangezicht;
We! nu Jebovab! Uw aangezicht zoek ik;
VS. 9. Verbergt dan Uw gezicht voor mij niet, Wijs Uw dienaar niet toornig af, Mijn bfgunftiger altoos, be;;eve mij nn niet, Elobim van mijn , onttrek U foei niet.
VS. 10. Vader cn moeder Hicg-e» 2/v2> onttrekken , Jebovab zal mij aanneemen.
VS. II. Leer mii Jebovab Uwen weg!
Doe mij het regte pad in fpjt van mijne baters gaan. \
7. Mijn vertrouwen verander ik in eene bede, naar mate de nood ftijgt, geef die toch, let op mijn drang, Uwe genade begtmftige mij nu met tóeftemmend andwoord.
8. Die echo van Uwe bevelende item Heer is toch altijd in mijn hart; maar zij omtrent mijne gunde altoos, maar vooral in benauwde tijden, het meest bezorgd, juist daarom verzoek ik om eene goedgundige toenadering. 9. Daar toegelaten, laat mij nimmer beleven, dat Gij Uw gezicht van mij afwend, ten bewijze dat Gij geen acht op mij flaat, veel minder een blik van ongenoegen op uwen dienaar werpt; noit hope ik mijn begundiger te zien zich mijner onttrekkende; noit beleve ik, dat mijn geluks-God terug dcinze. 10. Aangename ervaring op het ogenblik levendig; ouders, naastbedaanden, mogten veiligheids-halve zulks eenmaal doen, jehovah zal het tegendeel doen , den verdrukten, den vervolgden in zijn gezeldfehap toelaten. 11. Alleen is 'er nodig, wil men die uitkomst, dat Gij Jehovah mij van Uw doel omtrent mij nader bericht , en mij, hoe grimmig daar over mijne benijders mogen worden, de veiligde middelen doet kiezen.
vs. 8. Ik volg de 70, doch niet als ScHRoëDER, in de derde perfoon van het meervoud, maar onzijdig.
VI. Deel. X



3"
Het BOEK
vs. H. Am de wraaltztigt van miin pcftii flil mij »:*; W«r,
V Ifche hetigters fiaan r««<if ie0en mij,
£;/ <«o die w: eedheid ademt. vs 13. Z«*o<- geloof ik i rfi/ leeven
iV«- Jehovahs g<edg mft.g -eid te zullen gemeten. VS. 14. {IJ erom) wigt op Jehovah. hou moed'.
Hari-verlterking zal Hij u *«ï<ri»«B,
0" Ja, wagt dan op Jehovah.
T2. Duld daar toe niet, dat mijne wrevele partij ergens m flaie, men mag reeds zo verre zijn, dat elk mij openlijk durft betigten , men m ig een aanzienlijk hoofd hebben, dat enkel woede blaast. 13. In weerwil van dit alles houde ik vast, dat mijn réddings - dagen door Jehovatfi bezorgdheid naderen zullen. 14. Ik fpan de zenuwen van moed onder al het verlangen al meer en meer; ziin daartoe levensgeesten nodig, Hij zal haitverilerkends middelen verfchaffen ; hoe het zij, mijn ziel, in kort of lang ! hou moed! da vast!
xxviiïite r-v
va. 1 Een Pfalm u j\^/AVIDS dichtduk. Daviov
Tot V roep ik Jehovah ! Mijn rus, houd U niet op een af/land, O.i iat ik Gi' zwijgend, met gelijk worde Aan bun , die ten grave dalen.
Jehovah! tot U gaar mijn beangftigd kingen op; tot dus verre zi Gij.mij als eene rotze tot beveiliging geweest; zo Gij nu o genaakbaar voor'mij zijt, en niet gundig andwoord , door mij r dding aantewijzen , zal ik een treilend voorbeeld wezen van vnrlien die fchieljk en geweldig omkomen. 2. Och let toch op een klaag-dem U niet
vs. 13. Onze berijmers begrijpen hier eene fterke invulling , {anders was het gedaan) doch dit ftrookt minder met het volgende 14de vs. het geen in kragt naar de letter niet kan overgehragt worden.
XXVIII. Daar de Dich er zich in het koningrijk bewind bevestigd zag, moet men ain den opftand van Absalom of Scheba denken, de bepaling nogtans daarvan heeft geen invloed op het lied.
tij. 1. De rotstleen Jtom of hard gelijk 'er eigenlijk volgens de leer* zaa-



der PSALMEN. Psalm XXVIII. $23
VS. 2. Hoor mijn fineekfrem tot U roepend!
Baar ik met opgelicve banden naar Uw heiligdom fta,
TS. 3. Ruk mij met godlozen niet weg, Altans niet met fnoodaards ,
Wier gefprekken niet hun cvenmensch vreedzaam zijn, Terwijl hun hart hoosheid heeft,
VS. 4. Geef hen loon naar werk'.
Altijd fiood in hunne handelingen ;
Beloon zulke daden ,
Boor hun verdiende ftraf toeteleggcn.
vs. 5. Die nimmer o*> Jehovahs verrigtingen opmerken.
Veel min wat'llij daarfteld; Hierom Zal Hij ben afbreken, Zonder aan opbouw weder te denken:
VS. 6. Geloofd zij Jehovah!
Want Hij let op mijn luid gefchrei.
onbekend, met eene drang in mijn boezem, met handen hemelwaards reikende , fta ik voor Uw heiligdom, op Uw raad wagtend. 3. Zou ik dan in den draikolk van oproerige lieden mede weggefleept worden, een lot hebben met die gruwellijke menfchen, die voor het oog min* zaame vreedemakers zijn, terwijl hun binnenfte de fnoodfte toeleg fmced. 4. Oefen omtrent hen de billijke wet van wedervergelding, men kan zich nier misgrijpen; alle hunne bedrijven zijn befmet, geef loon op zulke werken, door een rechterlijke hand hun toegeteld. 5. Betere gedragingen is van hun niet te wagten, op Uw beftier over de menfchen hebben zij geen opmerkzaamheid; wat Jehovah alleen buiten de weg der middelen daarfteld, heeft bij hun geen gezag, ik twijfel niet of Gij zult hunne onderneemingen zo doen mislukken, dat aan hervatten niet meer te denken is. 6. De Heer hebbe alleen de eer van dees gelukkigen uitkomst, het bleek dat mijn luid, maar angftig gefchrei door Hem nimmer agteloos behandeld werd.
zaame aanmerking van Muntinghe ftaat, is een rotsfteen die weigerd den toegang door hare ongenaakbaarheid, dit kan niet wet uitgedrukt worden in de omfchrijving.
X a



Het BOEK
vs. 7. Mijn krach?, mijn fchild is Jehovah'.
Miin hart zich op Hem verlatend, werd{gered'_:
Hoe verrukt blijde ben ik, inwendig,
Ja loven zal ik Hem met mijn zang, vs. 8. Jebovab is Zijns volks fterkte ,
De voorraad van hulpe voor Zijn' gezalfden, VS. 9. Rod Uw volk, zegen Uw erfnis!
Stier ben en verhoog hun Jland voor altoos.
7. Hoe zeer ondervind ik weder, dat de Heer een onuitputbaare bron van moed voor mij is, terwijl Zijne zorge mij voor rampen daaronder beveiligd , miin hart zo gemoedigd, zo regt vertrouwlijk, werd niet misleid; welk eene innige vreugde gevoel ik op dit ftond, hoe verlang ik om het loflied plegtig optezingen.
Algemeen Choor. 8. Eenftemmig zal 'er gezongen worden: de Heer is de fefbn van vernieuwde kragten voor alle zijne onderdaanen, die altoos opwelt, bij Hem is een onuitputbaare voorraad van onderftand voor zijnen onder-Koning in gereedheid. 9. Vaar dan voort Uwe onderdanen van rampen te bevrijden, zij zfn Uw eigendom, datze onder Uw koninglijk beftier in hun bloeij beftendig mogen wasfehen.
XXIXfte \Y/
psalm. I< yy eder een lied van den digter
vs. 1. Davids _
Halm. David.
Brengt Jehovah , zoonen der Elobim , Brengt Jebovab roem en triumpb'.
Aanzienlijken, door geboorte erfgenaamen van grootfche tijtels en waardigheeden, fpoedt u z inder aarzeling Jehovah te huldigen, — erkent zonder agterhoudenheid dat Jehovah alleen roemwaardig het triump-gegalm behoort. 2. Zijn
vs. 8. Zo leest Rossi, zo lezen overzettingen, de verandering is noodzaakelijk.
" XXIX. Over de verhevenheid van dit lied heeft zich Muntinche uitvoerig verklaard, M1 c n A ë L i s dat natuurkundig wel behandeld, 't meest heeft mij getroffen , dat de Dichter zo konftig tegen der Dichteren gewoon-



der PSALMEN. Psalm XXTX. 325
Vt. z. Brengt Jebovab den roem zijnes naams,
Knielt voor Jebovab in bet (ierlijk j'ee.t-gewaad. vs. 3. Jehovah; ftem rolt over At- groote zee,
I)e Klo.im, de, eerwaardigheid A nderd,
Jehovah vertoont zich op den Oceaan ; vs. 4. fll»* krachtig is de ftem van Jehovah,
Hoe majestueus is de ftem van Jebovab. vs. 5. Jehovahs ftem fplcir cederen,
Libanons cederen fpleh Jehovah. . vs. 6. Huppelen als een kalf cloet Hij,
Libanon cn Sirjon als een jonge Jiier:
bedierxmderfcheid zich van dat van anderen in beroemdheid, niets komt daar bij in vergelijking, fchaamt u dan niet voor Hem te knielen met alle zorgvuldigheid, in het reine plechtgewaad voor Hem verfcheiuende.
3. De llatige donder van Jehovah doed zich van verre over de MiddeJatidfche zee met een rommelend geluid horen, de weeridank getuigd, /het is de zo eerwaardige Befcherm-God; Jehovah klimt in de meer naderende bui zeer prachtig uit de zee op. 4. Hoe kragtig word jehovahs donder, naar mate zij meer naderd, hoe ontzettend is de echo der bergen , jehovahs donder verhogend. 5. Welke uitwerking; ceders tot aan de wolken reikend, worden door dees onzigtbaare kracht van boven tot beneden doorgekliefd; de dikfte en grijsde cederen worden door Jehovah niet gefpaart; 6. •Libanons gebergte , — Sirjons lagere fchakel, daveren met een golvende ziddering op den ander, even als het huppelend kalf; in vernieuwde aanval, als de jonge trappelende dier. 7. IJslijk zijn
woonte vertrouwlijke eerbied weet optewekken. Ik kan met van des. Palm niet denken, dat het opftel zou wezen om onder de Priestcren , bij gelegenheid van een onweder, bezongen te worden, maar veeleer, dat Davids doel geweest zij, door dit majestueufe gewrogt zijne nabuuren afhangelingen;, onder afgodifehe volkeren , tot regte kundigheden opteleidcn.
vs. 6. Sirjon meest met fneeuw bedekt geeft het meeste water, aan dcu Jordaan.
X 3



3*ó
Het BOEK
vs. 7. De ftem van Jebovab Jlroomt vlammen viers. VS. 8. Jehovahs ftem doet de woestijn fchuidtn,
Siadesch vlakte doet Jebovab fchudden. vs. 9. Jehovahs ftem beangjligd de hinden,
Terwijl bet de bosfchen ontbloot.
Daar in Zijn paleis alles daverd van het eer-gegalm. vs. 10. Jehovah ftiert de ftortregens,"
Jebovab de altoosduurende lleerfcber. VS. II. Jebovab zal Zijn volk moei geven, Zijn volk met kalmte begunfligen:
de blikfems, die het onweder vergezellen, zo aanhoudend als of vuurftromen uit de lucht afftorten. 8. De echo der donders fchijnen in dat vuur zich te vermaken, lager in het gebergte gehangen hebbende, zijn de kragten noch niet uitgeput, maar verder trekkende word de ganfche vlakte aan de landzijde in beroering gebragt, de angst doed zich in Edoms en Moahs vlakte zelfs duidelijk voelen, 9. Zo zelfs dat de fchuwe hinde, zich meest in het dichtfte kreupelhoud onthoudende, van vreeze zidderd, terwijl de Hammen van de ontbladerde bosfchen gefchild worden , en de bui zich meer door den hemel verfpreidende, eene aanhoudende trilling in de lucht veroorzaakt. 10. Eindelijk ontlast zij zich door den ftortregen; die vloed zal niet algemeen zijn, Jehovah beftierd ze, beftendig is het heerfchen over alles bij Jehovah.
Algemeene Reije. 11. Onder dat alles is het volk, dat Hem eerbiedigd, niet in diepe angst , maar gelaten , ziende hoe verfchonend de bui omtrekt, Zijn begunftigd volk ziet het majeftueufe op een afftand, geen fchrikverwekkende toneelen zijn onder hen.
vs. 7. De jongfte natuurkundige waarncemingcn beweeren, dat zoms een ftroom van blikfem uit de aarde komt, Scheuchzek. of liever 'Meijer, heeft die verzameld, ik heb 't niet willen overneemen, om dat ik nog niet voldoende bevestigd ben.
vs. 9. De meesten: rukt de arke om; met eene zeer kleine verandering, lQwth heeft daartoe de aanleiding gegeeven; Schroéder heeft bc-
we-



DEa PSALMEN. Psalm XXX.
r-7
XXX^e
EPSALM. en Pfalm ongetwijfeld ook van Da- vs. i Een vin opgedeld, om als een lied bij het dig- ^lijUc'Z ten van zijn paleis-gebouw gezongen te worden.
VS. 1. U Jebovab teil ik op hagen toon bezingen ,
Die mij geduttrig fit de diepte opia It, Zonder dat mijn vijand bijlendig bhide zij:
vs. 3. ü Jebovab, miin Elobim, riep ik aan , En Gij berjielde mij.
2. U Jehovah, wil ik met al mijn hart op h^gen toon roemen , daar Gij zo gefïaag mij uit de treffende gevaren, die niet alleen dreigen, maar waarlik mii ter neder* drukken, zo zonderling red; de dreng in den daat, mij go vijandig, mag gundig uitzicht hebben, die dand duurt niet lange. 3. In de jongde bange (tonden, riep ik t'r U, als den Heer mijn Befcherm-God: van ziels-angden en lighaams - ongedeldheid bevrijdde Gij mij op eenmaal,
wezen, dat het taal - gebruik het niet kan duiten — De eonflrnttie eischt ook dat wij door het paleis den Hemel veiftam cn niet de Tabernakel. Van derPalm, in zijn Tempel zegge alles M,.jifleit; fchoon, maar niet getrouw.
XXX. Het opfchrift van deez' Pfalm geeft meikelijke bedenkingen, daar het aan de inhoud niet voldoet; alles laat zich op deze wijze vinden ; de volk - Helling had ''en Konirg en het volk onder de zwaare bezoeking der pestziekte gehrngt , hij ontfong bericht dat hij haren voortgang door een offer op den akker des Jebnflets moest voorkomen, zijnde de brand-altaar nog te Gibeon: herfteid doet hij dit plegtig, en. bij herhaling, neemt gelegenheid uit het voorgevallene, om zich te be* palen in de keuze der plaatze, waar J.bovabs Temp.1 ftaan zoude, en Zijn paleis voor zichzelven ftigtend, laat hij daar heeiien reed.- de arke des verbonds voeren, bij die inweijing van zijn paleis werd de aanleiding tot dit alles bezongen.
vs. 1. De fpeling is kragtig , — tpgetrekks» als de. emraer uit den put door bet rad bij herhaling.
X 4



3-"
IIf. t B O E K
vs. 4. Jebovab als uit liet doodcn-rijk ontrukte CHj mijn ziel, Gij maakte mij lee\ei!dig, in let graf dalend, .
vs. 5. Roemt Jebovab! gij, zijne gunftelingen! f'ertenigd Zijn roew; */ot?r few lof-lied :
vs. 6. Hij toornt in een blik ,
Mirtr is eoedgu-ftig, (bet-field) Hij let leeven.
Bij den avond trad dan de treurigheid om te vernachten in,
Maar 's morgens was al vreugd.
vs. 7. In mijne wceke tijden dagt ik wel; Ik wankel nimmer iu (mijn geluk :)
4. En hoe verre was ik reeds henen: mijn zielzo zomber, als of ze het dodenrijk reeds bewoonde, wierd op eenmaal in haar werking weder hcrfteld; de aart deiziekte zo befmettend als het graf, zo dodelijk in aart, doet mij met reden zeggen, Gij gaaft mij een nieuw leeven. 5. Godlievende landgenoten om mij, en om de verfchoning die gij zeiven ondervond, moogt gij uw ftem wel paren met de mijne, om Zijn lof in een danklied, met een verfl-erkend choor te bezingen. 6. Zonderlinge omfuindigheeden, waar in die fchitterde; regtmatig vergramd, wierp Hij een blik van ongenoegen op ons, terftond verfeheen de vale pest, in een oogenblik zag men goedgunftige trekken , dat gaf een nieuw leeven: met den avond trad de akelige ziekte in om de nacht overteblijven, maar met den vervrolijkenden morgen weck zij, trad de gezondheid in en bragt alles in vreugde. 7. ik beken, In mijn geluksdagen, was ik laf geworden in den overvloed', mij dagt ik had reden om mij te verzekeren, dat deszeifs beftendigfieïd in mijne macht was , cn genoegzaam verzekerd. 8. Het was waar, mijn troon was op fterke
vs. 6. Een blik cn niet een oogenblik; 3 dagen zou de pest dnuren, niet den avond openbaarde zij zich in de ftreek van Jcrufalem, doch hield reeds met den morgen op. — Het was eene lastige gast, die met zijn komst droefheid bragt, dit laatfte kragtig gemaakt door Muntingh e.
vs. 7. Eigenlijk gcfmolte boter door de warmte, de fpeling is kragtig.



der PSALMEN. Psalm XXX. 329
VS. 8. Zeker Jehovah, Gij mijn hoogte fÜ^VW^t'^ . j. Naauwlijks bad Vw gunst zich ontrokken e/ik was hetoera.
VS. 9. Toen riep ik U aan Jebovab!
Tot Jehovah ging mijn aanhoudend gebed op:
VS. 10. Wat voordeel zon miin dood? Wat mijn daten tot bet graf? Kan het ftof' U roemen? Kan het Uw trouw bekend malen?
VS. II. Hoor Jebovab, erbarm U mijner , Ei Jebovab, bewijs mij hulpc.
VS. II. Hoe rascb veranderde Gij mijn treur-klagt, In die van eene vrolijke reije, Gij ontnaamt mij het treui-kleed, Eri gordde mij niet vrolijkheid t
fundamenten gezet, maar zulks was alleen door U Jehovah uitgewerkt, ik wierd dit terl'tond gewaar, zo dra Gij met Uwe béfchermende gunst te rug deinsde, hoe verflagen was ik. 9. Toen kon ik geen ogenblik buiten U beftaan; van daar mijn aanhoudend klagen tot U Jehovah, mijn ftille bede was onafgebroken tot U! 10. 't Een en ander [kan ik mij leevendig herinneren, mijn leeven kan voor mijne misgreep geen verzoening brengen; mijn grafwooning kan Uwe beloften niet (laven, — onder de crafzark worden geen liederen van bevrijding gezongen, het ftof heeft geen ftem; afgefneden door de dood kan men in de vervulling Uwer toezegging zich onderling niet beroemen, iil Om Uw naams wille dan Jehovah ! red mij, en hebt mededogen met de fmarte die ik billijk onderga; alles is verdwenen, waarop ik bouwde, maar toon nu dat Uw bijftand alleen mijne redding beflisfen kan. 12. Hoe fchielijk was 'er omwenteling , hoe rasch brak de morgen aan, de treur-nacht veranderde Gij in een vrolijken morgen , de boden waren eene' reije van vrolijke Zangeren , cn voor de akelige ziekte, die mij reeds als een vaal doodkleed was, deed Gij mij het feest-gewaad aan , omgordde mij met nieuwe kragten in de herftelde gezondheid: 13. Geen wonder daarom , dat mijne aandoenlijke X 5



33o Het BOEK
»s. 13. Daarom Walm-zingt U mijn ziel, Zij rraakt gien < en Ie , Jebovab mijn Ehbim, V z.,1 ik innig bezit.gen,
ziel U beroemt met zang en fpel; dat ze nu onvermoeid daarin is , — hoe zeer wenst mijn hart dat ik nimmer zwijge , maar voor a:toos den roem Uwer uitftekeiiheden, Jehovah mijn Betcherm-God, bezinge.
XXXifte , -|—A vs 1 Een *' -t-> E N zangduk van den koninglijken pfalm van Da- Dichter aan het openbaar gezang geweid.
vin voor den r & & o
terften Zangmeester.
vs. 1. Jebovab op U betrruw Ik!
Laat mi) niet beftendig bcfc^aamt worden,
Maar red mij in Uw^ bilhjkLeid; VS. 3- Neig Uw oor, mij ffoèdig reddend,
Wees mij tot eene veilt rkte hoogte, | Een jlot, waar ik beveiligd woon:
2. Jehovah ! in nood zelfs blijft mijn uitzicht alleen op U, ach dat ik in mijne OiUe verwagting niet zo aanhoudend te leur gefield werde, doe eindelijk, daar Uwe xegtvaardigheid zo groot is, mijne redding aandagen, — 3. Dat ik Uwe gundige neiging in eene fpnedige redding zie , het geen mij ontbreekt, bel'chik Gij mij dat, wees mij zelfs tot een welgelege vesting, t »t een welgefterkt flot, waar ik voor vervolging, verraad, beveiligd ben. 4. ó Ja, Gij bedriegt daarin nimmer, als een on-
vs. 13. De 70, hebben reeds die verandering in de lezing gemaakt door Handfehriften geftaafd,
XXXI. De aanleiding tot het gedicht is niet zeer fprekende, het liefst zou ik donken aan 'sVorften toeftand te Macbanaim, indien hij daar belegerd was geworden; waartoe het ee.. vs. aanleiding geeft. Van dek. Pal m bepaald zich daarom bij zijne in'fluiting te Kecbila, dit alles ftrookt wei maar eene leeftijd in veelerlei ervaaring word hier vooronderlleld, ik zou haast Foord den meesten bijval geven, die de inweijing van zijn vrouwen-huis door Absalom onteerd, hier wil ingevoerd hebben.



der PSALMEN. Psalm XXXI. 33*
TS. 4. Mijn rots, tniin iandvestivg zijt Gii tocb, Leid mij, voer mij daar beene om Uw eer.
TS. 5. Bevrij' mii van het net,
Dat men bedektlijk gelpannen bad, Gij zijt tocb m\}ne'eenige redding,
vs. 6. Miin peest beveel ik in Uw hand,
Mijn redding is immers zeker, Jebovab, trouwe Elobim!
VS. 7. Gif' hatet hen , die afgoderij pleegen ,
Doch ik blijf beftendig op Jebovab vertrouwen,
VS. 8. Uw gunfle zal mij blijde doen zingen,
Gij zaagt terftond op mij elendigen neer; Kende inijn ziel in bare benaauwdheden:
vs. 9. Gij leverde mij niet in vijandelijke hand,
Maar voerde de vrije voeten op vrije baan ;
beklimbaare rots , eene hooge landvesting zijt Gij, mij' genoegzaam; alleen is 'er nodig, dat Gij mij daar henen veilig voert, dat vordert dan Uw eer. 5. Hoe weinig gedagt had ik van het gevaar; ik agte mij veilig in eene ftad, waar juist ftrikken lagen om mij te vangen, maar loos gelegt ; nu fchieten alle middelen in dien toeftand te kort , van U alleen moet uitkomst komen. 6. Mijn geheel Itel ik U als een pand in handen ; ik doe het vertrouwlijk: de uitkomst zal gelukkig ziin, Jehovah, die mijn Befcherm-God met zo veel kragt beftendig waart. 7. Afkeerig moogt Gij U gedragen omtrent hen, die afdwalende tot afgoderij, het vertrouwen verzaken; geen zweem van zulk een gedrag is 'er in mij; ik boude mij aan Hem die met regt den naam draagd zichzelven gelijk te wezen; 8. Ja , die koninglijke gunfte, in U zo beftendig, zal mij nog in triumph doen ten reie gaan; dit vcrwagt ik volgens voorige ervaaring ; in benaauwde dagen was eene gunftige , eene onderiiheidende blik op mij in den drom der omftanderen , genoeg. 9. Om mij uit vijandlijk geweld te rukken ,' en mij onbelemmerd in net genot der' vrijheid te doen verkeereu.
vs. 7. De aart der paralelismus vordert de lezing: gij baat, cn bellist «je- noodiaakelijkheid daarvan.



33*
Het BOEK
VS. 10. Ontferm V mijner Jebovab , ik ben angflig,
Van gejammer is gelaat, ziel en lichaam geteertl, vs. II. Door droefheid mijn gezondheid^ opgeteerd ,
ƒ/; zugten mijne jaaren ,
Al mijn kragt door de tegenfpoed vervallen,
lUiin beenderen zijn zelf. doorknaagd: vs. ia. Hoe zeer ben ik de fmaad mijner vijanden ,
Een list voor nrijne vrienden ,
Afgrijzen voor mijn beleenden,
Op d.' (Iraat mij ziende, vlied elk. rs. 13. G?< de gedagte ben ik, als een doode vergeten,
Als nutteiaos huisraad ben ik: VS. 14. Hoe veele fmaadtaal moest ik aanhoren,
Van kanten omringde mij febrik ,
.Daar zij vereenigd waren, om mij itf leeven te beneemen:
30. Hebt dan ook nu mededogen, ik ben innig beklemd over mijn toeftand, zulks ontveins ik niet, hoe vertrouwDijk ook ; 11. Want mijn tegenwoordige zorgelijke toeftand doet niet alleen mijn gelaat vervallen, maar knaagt aan mijn leeven, verteerd mijn lichaam, de bloei mijner kragten is weg; mijne leeftijd vervliegd in klagten , de aanhoudenheid der rampen teert al mijne kragten op, tot het merg mijner beenderen is die verdrogende hitte overgeflagen; 12. En geen wonder, ik , van wien men in reien zong, ben nu de fpot van vijanden , blijden over het gelukken van hun list; voor mijne naastbeftaanden is mijn invloed tot nadeel zelfs, die mij vertrouwelijk hunne vriendfchap gaven, zijn gamch fchuvv over mijn gedugte ftaat, op openbaare plaatfen ontveinst men zelfs eenige kennis aan mij te hebben. 13. Zo ver gaat het, dat zij die mij welmeencnd agten , nu denken: voor ons is hij reeds dood , en die belang in mij (telden , behandelen mij als een huis-vat, van geen gebruik meer; 14. Wat al bijtende hoon moest ik onder dat alles mij laten welgevallen, ik was toch van rondomme in gevaar, en onfingeld door hun die niet dau met mijn leeven te bevredigen waren. 15. In dien bange nood ontzonk mij
v. 11. De lezing door mijn gevolgd, heeft bijna de algetneene infteai. mir.g. „



der PSALMEN. Psalm XXXI.
333
VS. 15. Op U vertrouwde ik Jehovah,
En fprak mijn Elobim blijft Gij.
vs. 16. Mijn noodlot in Uw ha d,
En mij van bateren , ja verv dgeren te bevrijden;
VS. 17. Uw gunftig gelaat wende zich tot UW dienaar , Red mij door die goedgunfiigheid :
VS. 18. U Jehovah aanroepende laat mii niet verlegen,
Snoodaards aan hun graf jïotende, mogen zulks vinden.
VS. 19. Maar dat de leugen-mond verflomme;
Die hoogmoedig en verachtelijk den braven bedreigen.
VS. 20. 6 Welk een uitgebreid geluk '.
Bewaard Gij voor bun die U eerbiedigen:
Werkt bet zelfs voor Uwe vertrouwelingen uit,
In bet gezicht van eiken mensch. ! —
het hart niet geheel, neen ik leunde nog op U jehovah! ongeveinsd durfde ik nog zeggen: Gij blijft mijn God, bij Wien veiligheid is ; 16. De uitkomst van dit alles hangt alleen van U af, niemand buiten U is in ftaat mij van vijandige vervolging te ontlasten: 17. Nu alleen maar ééne goedgunftige blik op Uwen gunnelinggeflagen,hoe rasch zal dan Uwe edelmoedigheid de bevrijding völtoojeu. 18. Nu dan , laat mij in mijn angst niet zonder hulp verlegen zitten; fnoodaards mogen, overijlend zelfs , de middelen die hen in het graf ftooten, door hun gedrag veroorzaken , en zo bedrogen worden. 19. Dat het geftadige voedzel voor hunne verkeerdheden eenmaal ophoude, die valfche betigting, daar zij de onfchuld nu openlijk in hun trots met de uiterfte hoon behandelen. 10. Hoe rijk is de ader van verkoeling, die Gij zo vorgvuldig doet vloeien voor alle eerbiedigers van Uwen dienst; .voor een wijl mogen de wezentlijktTe voordeden ffil ftaan, op eenmaal brengt Gij voor Uwe lievelingen den vervrolijken fprong te voorfchijn, elk, die zelf geen opmerking op Uwe handelingen heeft , moet overtuigt worden dat Gij zulks doet. 21. Hoe getrouw zijt Gij, hoe zorgvuldig, in Uw



334
Het BÖEK
Vs. 21. Agter let gordijn van Uw verblijf, bergt Gij hun tegen de vetmestte ,
In Uw hutte 2/7'n ze veilig voor der zoué-leeten: VS. 22. Gelooft zij Jeloval •
Die mij 20 zonderling gun fee bewees,
In ö"e ftad wegens fterkte vermaard: vs. 23. In miin a«jjf Jag-; ik wel:
Afgefchuuwd bun ik van Uw gunftig aandenken ;
Dan Gij hoordet evenwel mi;n fmeeKftem,
Zodra ik die verbefte tot U. VS. 24, Vrienden van Jehovah mint Hem teder !
Jehovah zorgt voor den braven ,
Die trotsheid bedrijft geeft Hij een rijk loon. VS. 25. Wees dan wel gemoed'.
Hij zal u hart-llerking bezorgen.
Die a op Jehovah verlaat.
geheim - kabinet , waar het inzien zelfs verboden is, durft de ftoute niet indringen, maar daar is voor de gunlteling verademing, daar ware veiligheid, daar fchaad zelfs de lasterting niet.
22. Zonderlinge wending!— eere zij dien God, die zo buitengewoon Zijne goedheid in mijn redding betoonde , het eerst openbaar maakte in eene vesting wegens haar veilige ligging zo vermaaard. 23. Hoe befchaamd was ik; in mijne benaauwde tijden dagt ik zo menig* maale: alle hoope is weg; dagt ik aan U met vertrouwen , hoe tükwils viel het mij in , ja zoo maar de toegang niet afgefneden is; op dien afftand die mij mijne verbeelding maalde, hoorde Gij naar mij , met het fteigen dier aandoening, brak reeds het licht van goedgunftigheid door. 24. Gunftelingen van Jehovah, dat mijn lot u lcere , uwe genegenheden voor Jehovah in alle tijden en omftandigheden aantekwecken , de ervaaring zal u dan bevestigen, dat Hij den weidenkenden en weldoenden altijd vaderlijk behandeld, terwijl Hij zich over dun trotsaard, in verdrukken zijn genoegen vindende, op de volkomenfte wijze wreekt. 25. Spant dan den boog van uw vertrouwen geduurig, dit zal uw kragt door de geduurige oeffening vermeerderen , onder dat alles zal Hij zorgen, dat uwe leevensgeesten niet verfiaauwen, die op Jehovah getrouw blijven verwagien, ondervinden altoos bemoediging.



der PSALMEN Psalm XXXÏÏ.
335
XXXTWe
EPSALM. jïn gedicht uit de ervaanng tot on v, j Eeil
derCvfs van anderen door David opge- «Jjg "
fteld.
VS. I We! bem wiens misdri-'f opgeheven! W o,, -o .ie Verzoemi! bed ki is.
vs. 2. Wel die; mensch, wims ongerechtigheid Jebovab niet jlrafi,
\V. ns l.ari wf«r Ah ..lies ttibedrieg'iyk i»;
vs. 3. Toen ik /weeg werd miin gebeente zelfs geknaagdt
Ui/der mijn aunioudei:d f hreien.
vs. 4. Aanhoud ind druktt oik LLv hand,
Z* <fa« mijne leevenszappcn als m e*«e zomer-hitte werden.
Gelukkig hij, die z'ch van de drukkende gevolgen eenes zondigenbedfijfs ontheven voelt, die ondervind, dat,fchoon de fnoodè daad onder menfchen bekend werd , echter de wraak-vorderende herinnering door vergeving weggenomen zij. 2. Dubbel gelukkig hij, die de ftraf, welke zijne onrechtvaardige daad, wegens de wanorder, verdiend had, ontgaat, vooral wen hij die gunde niet misbruikt om huichelagtig de zaak te ontveinzen. 3. Dit was mijn geval, zo lang ik mij bedekt freld, mijn geweten door geene plegtige belijdenis oirlastede, werd ik diep getroffen door de knagencifte ziels-fmerten , in aanhoudend vlietende tranen fchreide ik , en gevoelde de minfte verkoeling niet; 4. Geene verligting, integendeel ik gevoelde dat een hoger hand mij te feller beangftigde, onder dat alles vervlogen de beste leevensgeesten , als een vogtig land, dat door de felfte zomerhitte werd uitgemergeld. '5. Hoe zeer, mijn God! veranderde mijn
XXXII. Over de aanleiding tot deze Pfalm denken de Uitleggers verfchiilend, het vleit mijns oordeels best zijn gedrag omtrent .Baïhseba, zijne gcdjdienftise gevoelens daar onder, te denken.



33<5 Het B Ö E K
vs. 5- Doch toen ik U mijn zonde bekende, ' Mijn fnoode daad niet zogt te bedekken, Maar zeide: mijn zvandaad wil ik zelfs Jebovab belijden, Toen vond ik voor de fiioodc gevolgen van mijn wanbedrijf vergeving.
VS. 6. Elk Godlievende zal daarom tot U bidden , In de lijdens-ftonden,
Eer de vloed mag buiten hare oevers lopen , Tot hem komt ze tocb niet. VS. 7. Mij zijt gij een veilige boogte , Red mij uit benaauvvdheid, .
En fterkt mij onder de verkvjikkende reaVj>gj-zai;gen» vs. S. U wil ik onderwiizen !
U den weg aanwijzen, door u te gaan , U wil ik raad geven! Terwijl mijn oog u beveiligd.
fland ; zodra ik daartoe kwam , dat ik vrij uit zonder bekleedzel mijn ontugt voor U beleed, en het verband van dezelve met nog grouwelijker daad niet ontveinsde, het ernfiig voorneemen nam om de ergenis, daardoor verwekt , in eene plegtige belijdenis te {tuiten , toen merkte ik al rasch de gunftige wending in de zondige gevolgen op mijn zo onteercndcn daad. 6. Elke ziel, waarin Godsvrucht woont, zal het daarom zijn hoogffen plicht rekenen zijne bede tot U te wenden , vooral wanneer hij gevoelt, dat zijne boetvaardigheid U mededogen heeft opgewekt; het bezwaar mag onder dat alles toeneemen, en buiten hare bepaalde boorden verwoesting aanrichten, hij zal 'er niet door weggeraapt worden; 7. Dit ondervond ik , die hoogte waar heene ik vlugtede ftrekte mij tot veiligheid Gij voltooid Uw gunfte, door eene volkome redding van alle zorgen , en laat in de gedenktekenen van vorige reddingen mij de regtc verfterking genieten. S. Mijn vernieuwde ziel gevoelt Uw antwoord : onderrigten zegt Gij, wil ik u gaarne, op welke bedrijven gij eene gunftigfte uitflag te hopen hebt , Mijn oog zal wenkend u leeren wat te doen, terwijl Ik belemmering daar onder afweeren zal; 9. Alleen zijt bezorgd voor een gedrag
vs. 6. In den genaden - tijd, hoe zeer taal en gezaa, van geleerden mannen voor deze overïettirg pleit, brengt mij het volgende lid; en de
cn-



der PSALMEN. Psalm XXXII. 33?
VS. O. Doeb gedraag u niet al: een paard of muil, Wier bek omtrent toom of gebit agtloos is,
Uit ziebzehen zal het nooit u naderen. VS. 10. Snoodaards hebben tocb veele onaangenaamheden,
Maar goedgunfligbeid omgeeft den vertrouwenden op Jebovab. vs. ii. Verheugt u in Jebovab'.
Weest vrij vrolijk deugd-lievenden,
Oprechten van harten zingt blijde.
meer voegende aan een jong paard of muil, dat nog niet gewend is aan de dwangmiddelen, waar van men zich gewoonlijk bediend, zonder dat zal het op uw bevel geen agfc daan. 10. Der boosdoeneren gedragingen zijn daaraan gelijk , hebben daarom veele pijnlijke Ragen te wagten, maar die met een gehoorzaam gemoed den Heer volgt, vind Zich rasch door gunde verkwikt. 11. Smaakt dan de wezentlijkde vergenoegen in Jehovah , betragters van ware Godsvrucht, weest vrij altoos blijde, onbevlekte of opene gemoederen , gij moogt van goeder harte het lof-lied zingen.
XXXIII. PSALM. ;
vs, I. Juicbt dan braven ter eere van Jebovab'. 'y Óprechten past het blijde te zijn.
u dan beminnaaren der deugdzaame handelingen nu Jehovahs luisterrijke boedanigheden bezongen, recht zich te verheugen over zulk een Heer voegt het best aan Hem die alles zonder vertooning doet. 2. Statiger
onzekerheid voor onze ervaaring van die genade tijd tot de gedagten, dat men lezen moest: in de tijdens tijden. — ScHRoëDER neemt hei teerheid voor teder mededogen te vinden.
vs. 9. Bijna ben ik door Schnurk.es. op de gedagte gekomen '< laatfte lid te vertalen : niemand durft bet naderen.
vs. 11. Ik ben in het vermoeden , dat dit vers verplaatst is en tot den volgenden Pfalm behoort, maar om belemmering voortekomen, heb ik het niet verzet.
XXXIII. Het dichtvuur in deez' Pfalm , bepaald ons bij den besten leef. tijd van David, gelegenheid en oogmerk is onzeker; van der Pal»»,
VI. Deel. Y de»t»



Het BOEK
vs. 2. Met cijiber-klauk Jebovab geroemd.
Verfterkt liet lied inct luit en harp. vs. 3. Een nieuw gemaakt lied beft vrij aan'.
liet z5flzzi;»-ge!chal zij de echo van uw gezang, VS. 4. BiUifk is Jebovab in Zijne belofte!,
Getrouw In de uitvoering. VS. 5. Regtvaardigbeid cn juistheid bemint Hij,
En nogtans rijkt Jehovahs weldadigheid door bet gansch heelal. VS. 6. Eén hevel van Jehovah doet de iiemelen aanwezig zijn,
Ouder Zijne ademhaling treed bet heir te voorfebijn.
word uw zang door het cijther - muzijk, dat uwe vingeren in verfcheidenheid van tonen de verfcheidenheid der volkomenheden uitdrukken. 3. Om de aandoeningen meer te treffen, hebt gij daar toe een nieuw zangftuk, heft het lustig aan , dat uw biijd gezang in die ruste door het zilver bazuingefchal vervangen worde.
4. De zuiverfte overeenftemming met alle de regelen van rechtvaardigheid heerscht zelfs in de toezegginge van Jehovah; Hij belooft niet als Vorsten doen, neen, de uitvoering Zijner beloften faalt niet. 5. Geen wonder, 't naauwkeurigfte recht, ijver en ftipheid in het volgen van billijke regelen is Zijne verlustiging; en onaangezien dit beftaan, ontdekt men overal de ontelbare bewijzen van Zijne onvergelijkelijke goedheid; 6. Onuitputbaar is ook Zijn macht, het was een enkel bevel van Jehovah , door het heelal rollend, en de onmeetlijke hemelen hadden aanzijn, op de kleine tusfchenpofing als Zijn ademhaling, vertoonde zich derzelver bevolkers.
denkt met eenigen fchijn aan het bazuin - feest, dit is ten minfte zeker dat het een dier dichtftukken is, die waarfchijnlijk door den opfteller onder zijne afgodifche onderdaanen zijn verfpreid, met een godsdienfh'g oogmerk ; de noodzaakelijkheid van reien intevoeren, zie ik zo zeer niet, fchoon ze hier zeer wel vleien, dan we! van patifen , waarin het muzijk bijzonder het bazuin - gefchal zich deed hooren.
vs. I. Het tweede lid vertaald van der Palm: de lof klinkt fchoon uit den oprechten mond, vrij aartig.
vs. 6. Of hier eene fpeiing is op de hieroglijpifdt figuur van den waereld-



der PSALMEN. Psalm XXXIÏL 339
VS. 7. Wateren van den oceaan Jritrgd Hii in den ba^rmetdcr,
Wijst baar in den afgrond verblijf aan ; VS. 8. liet ganfche heelal eerbiedige Jehovah,
Alle waettiAA-bewooners zidderen voor Hem: vs. 9. Want fpreekt Hii , dan is 't 'er ,
Gebied Hii, dan Haat alles. VS. 10. De beroeringen der volken blaast Jehovah weg ,
overleg tier natiën verbreekt Hij. VS. II. Jehovahs beramingen zijn alleen beftendig,
Zijn overleg gaat tot de nakomelingfcbap over t. VS. 12. Gelukkig volk, wiens Elohim Jehovah'h, Dat volk Z»y«i Z»y» eigendom.
vs. 13. Pa» den hemel ziet Jebovab'. Op alle aard-zoonen.
7. Bij dees vewigting drong Hij de wateren, die onzen aardbol bedekten, in baren oorfprong wedertekeren, en wees baar den afgrond tot eene beftendige verblijf toe.
8. Dat dan alle redelijke bewooners der waereld dien Jehovah Goddelijken eerbied bewijzen, als waereld-Schepper, dat allen zonder onderfcheid het diepst ontzag gevoelen; 9. Want uit Zijn mond rolde maar het woord: zijt aanwezig, 't bevel-: treed te voorfchijn bevolkers! - of allen ftaan bereidvaardig. 10. Niets kan dan verhindering te wegen brengen , de wel bekookte maatregelen van de befchaafdfte volkeren kan Hij zonder moeite van een fcheiden, en alle welberaamde verbintenisfen van onderfcheide natiën maakt Hij kragteloos. ïï. Alleen Zijne beraamingen houden ftand , en Zijne fchikkingen gpan over van het een geflagt tot het andere.
ia. Hoe verrukkend is dan de ftand van een volk, het welk dien Jehovah tot hun' Befcherm-God heeft gekozen, ja die zelfs door Hem tot Zijne onderdanen gekozen plechtig de voorkeur hebben.
13. Welk een beftendig voorregt uit de hogen hemel, 't paleis van den Heer ziet het aldoordringend oog op alles; geen zoon van Adam ontvlugt Zijn aandagt.
reld - Schepper bij de Egyptenaaren, zijnde een man die een bel uit zijn mond blaatst, durve ik niet bepalen, het is mij te rude voor iiie fijne gevoelens, welk hier heerfchen.
Y 2



340
Het BOEK
vs. 14. Uit Zijn beftendig verblijffebouwt Hij ter neder, Op alle aavd-hewooneren,
vs. 15. Stiert aller harten, Let op aller daden.
VS. 16. Geen aanzienlijk beir beveiligd bet gekroend hoofd, Geen held werd door zijn dapperheid gered.
vs. 17. Ruiterbenden geven de overwinning niet , Hare fterkte verhoed de nederlaag niet,
vs. 18. Jebevab is over allen die Hem vereeren, Die op Zijne genade leeven.
VS. 19. Hun leeven beveiligd Hij van den dood, En in hongersnood fneuvelen zij niet;
VS. eo. Onze ziel wagt op Jebovab, Die is onze hulp, ons fchild!
14. Van dien beftendigen troon blikt Hij ter neder, onbelemmerd tot op de bevvoneren van 'swaerelds grenzen. 15. Niet vlugtig, maar zo , dat de overlegging van elks hart door Hem werd opgemerkt, en geleid naar Zijn oogmerk, geen bedrijf van eenig fterveling ontvlugt Zijne oplettenheid; 16. Vorsten, geweldenaren moeten bukken, het gedugfte het geoeffendfte gezag, kan Zijne onderneeming niet fluiten; dapperheid in het beroemdfte legerhoofd regt niets uit. 17. De zegen hangd hier niet af van de talrijkheid der ruiterbenden, de beste toerusting tot den veldfiag baat niets om nadeelige uitkomst te verhoeden. -
18. Veilig mogen zij zich op Jehovah verlaten , die Hem hulden, als Koning Hem gehoorzaamheid bewijzen, en die al hun geluk alleen van Zijne milde goedheid verwagten. 19. De zulken hebben in de grootfte gevaren zelfs niet te vreezen; de veege pest, die alles veld, belaagt hun leeven dan niet, 't algemeen gebrek van levensmiddelen doed hun niet razend fterven.
20. Van daar, dat onze oogen in al onze verwagting altijd eerbiedig op Jehovah ftaren, van Hem verwagten wij kragten, van Hem alleen veiligheid, ai. Van daar dat



der PSALMEN. Psalm XXXIII. 341
Ts. 21. In Hem verheugt zich ons hart,
Óp Zijn onbevlekte riem verlaten wij ons ,
VS. 22. Uw goedgnnjlighcid overfchaduwen ons , Daar wij op U hopen.
alle de zoete neigingen van ons hart ons verlevendigen, onveranderlijk in Zijn beftaan, is Hij 't ook in al Zija doen, en hierom bedriegd ons de verwagting nimmer. 22. En wij hebben niets anders ten befluite te wenfchen; dan dat die Schechina van weldadige zorgen ons maar befchaduwe, die daar onder met de grootfte gerustheid en veiligheid woonen,
EXXXIVfte en van David, indenkende op het PSALM' vs. i. Een
laatfte gevaar aan het Philiftijnfche hof, zijn Pfaim Davids,
, . . , , i j? i •• tan het hof van
gedrag daaronder gehouden, even als ot hij abimelecu door al de druk zijn vermogen verloren had, vdeia"z"^ 'hem waardoor de Vorst misleid, hem met vcrag- wegjoeg, e»hij
dus gelukkig
ting uit zijne Staten verdreef, ontkwam.
XXXIV. De aanleiding moet hier wel van het oogmerk afgefcheïden worden; de aanleiding was, dat a c h i s der Philiflijnen Abimelech, hem, veinzend krankzinnig te zijn, ontfloeg uit de gevangenis, toen vlugte hij naar Gads gebied in een fpelonk Adullam, alwaar hij van veele aan» zienlijken bezogt werd, en een wijl verkeerde; hij herftelde zich toen van zijn gedrag, en zoekt elk waar mede hij omging, uit zijn gevoel meer optcleiden tot een onbevreesden eerbied en vertrouwen op Jehsvah. Men zie hier van der Palm, het is dan een leerdigt, vol kragt en leeven, rijk door de bedenkingen zijner vienden, die hij wederlegd; een model van een fchoon leerdigt, naar ftand en omftandigheden ingericht om te overtuigen en te leeren tevens; — wij moeten evenwel, bedagt zijn, om geen goedkeuring aan 's mans gedrag te geven, al zijn 'er meer helden geweest, die zo ver kwamen, door Chanbi. er opge~ geeven, zij hadden die fterkte uit den. Godsdienst niet, welke D-Avxa> !ton genieten.
Y 3



342
Het BOEK
vs. 2. Geflaag zal ik Jebovab prijzen,
Steeds zal Zijn lof mijn ïnon.l gaande bonden.
vs. 3. Mijne genegenbeden zullen Jebovab beroemen, De bedrukten zullen op het gehoor blijde zijn:
vs. 4. Verheft dan met mij Jebovab,
Laat ons Zijn roem op hoge toonen bezingen.
vs. 5. Naarnvelijks zoet ik Jehovahs gunst of\r was antwoord, Du*, zo was :k van alle vreeze bevrijd.
VS. 6. Ziet op Hem, en gij zult glanzen van blijdfchap, Uw gezicht dan van 1'chaamie niet blozen.
1. In voor- en tegenfpoed wil ik onafgebroken Jehovahs lof alleen bezingen; Zijne groote daden, en mijne onuitdrukbare verplichting, wil ik mij met een lied geduurig herinneren. 3, Met welk een vuur kunnen nu mijne aandoeningen werken om Jehovahs redding te bezingen, mijn vrienden, mijn lotgenoten, onder het zelfde juk gedrukt, zullen op het gehoor die zelve aandoening ondervinden , hope ik. 4. Komt dan lotgenoten met mij gezongen ter eere van Jehovah, yerfterken wij den anderen door het eenparig gezang in dien lof-toon.
5- In den hangen nood, overdreven door angst, kwam ik naauwlijks tot mij zeiven, of ik wende mij om hulp bij Jehovah, daar vond ik gehoor, gunftige uitredding; toen alleen week de overdreve vrees uit mijn hart. 6. Lotgenoten u kan ik niet genoeg zulk een gedrag aanprijzen, hoe bang gij het hebt, werpt eene vertrouwelijke firaal naar boven, op eenmaal zult gij gevoelen, dat uw geiaat door innige hope zal gloeijen, nooit zal dan liet blozen van uw gelaat uit misleide verwaaiing, uit fchaamte , komen. 7. Ja hij, die zeker wegens zijne deerniswaar-
v. 6. De verandering is gering, door Ve\-kma reeds opgegeeven , daarin andere overzettingen volgende, hier is een vers ïnsfehen uit, dat elk kan voelen , doch het geen nog uit geen Handfchriiten kan aangevuld worden, dit misfeu wij dus.



der PSALMEN. Psalm XXXIV. 34.5
VS. 7. De elendigc roepende hoorde Jehovah!
Uit alle zijne benaauwdheden 'bevrijde Hij hem,
VS. 8. Jehovahs Engel omfngeld allen ,
Die Hem eerbiedigen, hunne redding is zeker,
VS. 9. Proeft en hevim! do gunfe van Jehovah,
Hoe zalig is de man, op Hem 2!'cA verlatend'.
VS. 10. Vrees Jehovah , afgezonderd volk !
Zi/im eerbiedigers hebben nimmer gebrek.
VS. II. Van gebrek mogen roofzugtigen hongeren.
Jehovahs eerbiedigers misfen niets wezentlijks,
vs. 12. Komt kinderen! hoort mii,
Als ik u den dienst van Jehovah ontvouw,
VS. 13. Wat mensch begeert niet lang te leeven? Wie bemint niet de dagen van genot'.
dige toeftand elks mededogen verdiende, die m„
kon helpen, maar nu vrij voor U ftaat, wekte zijn moed onder zugten op , cn verkreeg een fpoedig verhoor niet alleen, maar beflisfende redding uit zijn beklemden ftand. 8. Nu mogen wij ons wel die waarheid herinneren , zo bemoedigend voor onze voorvaderen; Jehovahs engel bewaakt het gemoed dat onbevlekt Hem eerbiedigd , dat kan zeker op beveiliging rekenen. 9. Wel moogt gij nu mij gelukwenfchend zeggen: hebt lange den fmaak en het genet van deze goedgunftigheid : het is doch gewis , hij is alleen gelukkig , die in Jehovah al zijn veiligheid vind. 10. Ik beantwoordde dit met eene opwekking ; vrienden tot gewigtige oogmerken nu afgefcheiden van uwe medeburgeren , ik wensch u geheel overgegeeven aan de belangen van Jehovah! 11. Is dit zo, dan hebt gij voor niets te vreezen; wij zullen hier geen gebrek van iets behoeven te lijden. 12. Waardfte leerlingen in eenen kring om mij Maande, luister met lust als ik u tot de beste wijze van Godsdienst-oeffening in uwe daden aanprikkel. 13. Wen gij een trek gevoelt naar een lang gezond leeven, wie-maar lust heeft naar eene ouderdom onder hei; genot van wensrhbare zegeningen , die zorge. 14. Zijne tong zo te boeijen, dat ze in de zamenleving Y 4



344
Het BOEK
VS. 14. Nu bewaart dan uw tong van befinetting,
Bedrieglijk meren uwe lippen xicb nooit. VS. 15. Schnuwt het booze , doet goed,
Bemint de vreede, bejaagt ze. VS. 16. Jehovahs oogen flaren op den braven,
Kaar hun roepen richten zich zijne ooren. VS. 17. Maar op het gezicht des boosaards wend zicb Jehevti,
Hun roem moet v in de aarde verdelgd. vs. 18. Zu roepen . en Jehovah verhoort ,
n bevrijd Hij uit alle benaautvdbeden. VS. 19. Jebovab helpt verbrokene harten,
En Jlaat diep verllagenen hij,.
de gevaarlijke onrust niet kan verwekken, of vleiende anderen te lufnetten, openlijk of heitnlijk moet gij dit vermijden, 15. In geene uwer bedrijven moet de belediging van uwe paasten, maar wel het behartigen van zijne belangen te zien zijn; tragt door eene zagte ziel de ruste te bevorderen, mist gij ze in uw kring, rust niet voor dat gij ze u bezorgd hebt. 16. Zijt niet belemmerd onder deeze'verrigtingen; die God, die wij dienen, is ten uicerften zorgvuldig ontrent hem die hierin wel gezind is; in de minfte moeijelijke omllandigheid die ze Hem klagen, is Hij ter hunner hulpe ge-reed. 17. Het tegengeftelde is Hij voor den fnoodaard, Ilij doed al rasch Zijn ongenoegen blijken; gaan zij voort, Hij rust ook niet voor dat zelfs met hun val hunne gunftige gedagtenis uit de hanen vergeten is. 18. Het is dan niet alleen waar, dat de Godlievenden in hunne bede om hulp gehoort worden, maar op des Heeren tijd worden alle hunne zwarigheeden zelfs opgeheven. 19. Zonder vertragen , ogenbliklijk zelfs , wanneer harten diep gewond door fmarten voor bezwijken moeten behoed worden, hoe rasch herfteld Hij dan de levensgeesten in huu, die bezwijmen. 20. Ik beken het is,
vs. 18. Ook bier word iets gemist, doch fchijnt maar enkel verzetting te zijn, door de affchiijveren begaan» om dat zij het gebruik der eerfte lettei en in de Klaagliederen niet in agt genomen hebben, eerst diend vs. 17. telezen te worden, dan 16. en vervolgens U„



der PSALMEN. Psalm XXXIV. 345
Tl. 40. Veel tegenfpoed ervaart viel de brave,
Maar die hem altijd red, is Jebovab. VS. ei. Zelfs draagt Hii voor zijne beenderen zorg,
Geen van dien word gebroken. TS. 22. De fnoodaard f erft onder zijn boosheid ,
Die afkeer van den braven beeft word zelfs gedoemd. TS 23. Jebovab beveilig het leeven Zi ner dienaaren,
bie zich op Hem verlaat, word met veroordeeld.
het meest het lot van den weihandelenden mensch onaangenaamheeden in overvloed te crvaaren, maar het is ook waar, dat zij geoeffend, altoos door Jehovah behoed en gered worden; ai. Dit gaat zo verre dat Hij zelfs hunne uiterlijke ledematen dan befchut , geen veragtehjke flag verbrijzeld een van dien. 22. Maar wel gebeurt het dat een fnoodaard in het midden zijner wanbedrijven gerichteli jk fneuvelt, en hoe lange hun geluk ook duuren mag, die beftendig den braven fchuwt, krijgt ziju vonnis over deze verkeerdheid wis.
Algemeen Choor. 23. Jehovah beveilige altoos het leeven van uitbrekende mannen, — die zijn verwagting op Hem ftelt, zal met bedrogen worden, geweld nog list zal hun niet doen veroordeelen.
VXXXVfte PSALM. „ vs. 1. Een Pfalm
AN DAVID. Davids. Jebovab twiste met miine twisters , Strijde met mijns beftrijders!
Het word tijd Jehovah , dat nu mijne vervolgers een beurt hebben, door U aangevallen , dat Gij nu mijne vijanden uit weerwrake beoorloogd. 2. Maak U met groote
XXXV. Als de aanleiding tot dit lied wel bepaald word is de inhoud kragtig. Venema is hier, mijns bedunkens, het naaste aan het oogmerk , maar heeft geplooit omtrent de uitdrukkingen, ik geloof dat <le netelige toeftand van Saul David op de gedagte bragt dat's Konings val nabij was, al is het niet dat hij in een profetifche geest den dood van «avl voorzag, maar natuurlijk met 'sVorften ondergang den val zijner
Y 5 ha"



34ö Het BOEK
vs. 2. Grijp fchild en rondas ,
En zij toe mijn hulp bereidvaardig.
vs. 3. Treed mijn vijandin met lans en zwaard tegen, Laat mij beren: uw hulp ben Ik.
VS. 4. Daf zy for roedwordens tee zich fchamen Die mijn leeven belagen ;
Dat ze in de diepjie verlegenheid te rug deinfen. Die mijne val beeegen.
vs. 5- fat ze als kaf voor den wind worden Jehovahs Engel velge ben op ele hielen.
vs. ö. Duistér en glibberig zij bun weg, Jehovahs Engel helemmere hun: '
vs. 7. Onverdiend hebben zij mij bet bedekte net gefpannen, O.tverdiend voor mijn tot,,» ,fcs kuil gemaakt :
fehild en rondas bereidvaardig, om mij onder Uw opzicht «rijdend te befchutten. 3. Doe zelfs den aanval met lans en zwaard, en ik, onder Uwe befchutting in de gelederen inborende, werde door Uwe aanmoediging en hulp verkloekt. 4. Die zo fchaamtloos mijn leeven dorsten belagen, werden nu op bun beurt regt verleger*., datze verbazend op de vlugt zich begeven, die niet anders dan mijn ondergang beoogden. 5. In den (lag raken zij uit elkander verMrooid, ais het kaf op den dorschvtoer; de Engel van föhovah, die den Egyptenaar uit elkander floeg, zitte hen ook op de hielen. 6. Even zo donker, zo gevaarlijk zij hunne terugmarsch, niet minder als door e&en opkomenden vloed belemniere hun de aanvoerder van het heir. 7, Ik heb vrijheid dit te vragen, het was ook onfchuldig, u,t enkel euvelmoed, dat zij mij belaagden; onvoorziens zo, dat geen voorzichtigheid mij kon beveiligen gansch onfchuldig zogten zij mij in de moordende kuil te doen fneuvelen. 8. Dat hun verderf nu ook op hun
hatcren voorzag , en de regtmatige vrijheid die hij; dan had als gezalfu Voist om hem te vervolgen.
vs. 2. De rondas met een pen "voorzien, was tegen het indringen met den dolk.



der PSALMEN. Psalm XXXV. 34?
VS. 8. Hun ondergang kome vrij onverwagts,
, In den verborge ftrik door hem, worde hij zelfs gevangen, Tot zijn verderf zinke hij daarin: VS. 9. Hoe zal miin ziel zicb dan in Jebovab verblijden ,
En over Zijne redding juichen. vs. 10. Tot mijne beenderen zal de zang doordringen, Jehovah wie gelijkt U.
Die den magtelooze van de overniagt bevrijd,
Den hulpeloze behoeftige» van den geweldenaar : VS. II. Bloed- getuigen ftaan tegen mij,
Leggen mij te laste waar van iit niets weet. VS. 11. Voor bet goede belonen zij mij met kwaad ,
Belonen mij met de innigfte droefheid: Vs, 13. In hunne ongefteldbeid trok ik daarentegen een treurkleed aan,
Pijnigde mij zelve in vasten,
En bad voor bun met mijn hoofd op de borst:
beurt hun ongezien overvallen; de aanvoerder van die bende moge zelfs belemmerd worde in den ftrik die hij voor mij fpande; hij woele zich zelfs in den kuil waar in hij mij onhcrftelbaar dagt te doen zinken. 9. Als dat gebeurt zal ik blijde zijn, maar alleen om Jehovahs gunIte daarin betoond ; Hem zal ik als mijn redder het triumphlied weien. 10. Alle mijne levensgeesten zullen in die fpanning regt vervrolijkt zijn — niemand zal ik zeggen, kan bij U als regtvaardig Heer vergeleken worden; verdrukten van den magtigen te redden is Uw. werk, den beroofden uit de handen van den dwingeland te bevreiden. 11. Het fchijn van regt, waarop zij zich beroepen, is enkel voorwendzel; de getuigen tegen mij gehoort, zijn geen menfchen - vrienden , maar bloeddorftigen, die onbefchaamd mij zaken te laste leggen, waar van ik nimmer eenig vermoede kan hebben; 12. En dan nog menfchen, die ik niet dan goedgunftigheid bewees , tot dank doen die hatelijke hovelingen mij de grievenfte fmarte ondervinden. 13. Anders dagt ik, wanneer droefnis hun hart bezwaarde, ten bewijze van mijn deelneemen was het treur - gewaad niet genoeg; maar ik hield zelfs dagen van Godsdienftige afzondering, mijn zucht tot hun welzijn ging met het duikend hoofd dan tot het hart te rug, waaruit het zo welmeenend kwam. 14. Met een



34-8 Het BOEK
Vs. 14. Gedroeg mij omtrent hun als vriend, als broeder,
Duikende ging ik in het zwart,
Niet minder als <ƒ mijn moeder betreurde. VS. 15. Op mijn helling zijn zij verheugd,
Spannen zamen , die geesfelaars /luiten een kring,
Ongemerkt verfcheuren zij mij onophoudelijk : VS. 16. Op mijn waggelen, greinzen zij met een fcheve mond,
En knersfen over mij met hunne tanden: Vs. 17. Adonai, hoe lange zult Gij dit dulden,
Red mijn leeven uit dien dwerrelwind,
Mij weerlozen uit die leeuwen {klauwen.') VS. 18. Dan zal ik in talrijke vergadering U beroemen ,
En V onder bet gebeele volk vereeren. vs. 19. Die om valfche oorzaak mij vijandig zijn,
Verblijden zich niet over mij;
Uit febimp met oogen knippende,
Schoon mij onfchuldig hatende:
woord hun leed trof mij als of mijn Jonathan, mijn broeder, zich in nood bevond, ik ging ter nedergedrukt, en rouwdragend, als of ik fmarte had over haar, die mij onder bet hart gedragen had. 15. Zij integendeel op de minfte fchijn van misdraging in mij waaren regt vergenoegd, ftaken dan de hoofden bij een; die fchenners van mijn goeden naam dagten toen het gewonnen te hebben; onophoudelijk wierd ik dan door hunne lasterzugtige mond bij den vorst gefchonden; 16. Niet kennelijk, zoms in den eerften drift in mij opgekomen , gaven zij met »gclaads - trekken zulks te kennen; hervatte ik mij eenigzins het tanden-geknars van fpijt deed zich onder hen hooren. 17. Albeheerfchcr mijn eenig Heer, Gij zult immers niet langer aanfehouwer van dat alles wezen ; het is eene gevaarlijke drai-wind, die mij overvallen heeft, het zfa hongerige leeuwen, die mij weerloos aanvallen, waar van Gij alleen mij bevrijden kunt. 18. Dit doende, zal ik in de groote volks - vergadering bekennen , dat de redding door U was, cn zal voor de ganfche burgerij U de eer van bevrijding geven. 19. Draag dan zorg, dat zij die zonder de minfte fchijn van billijkheid mij belagen, niet in bun oogmerk blijde fiagen , of zo zij niet openbaar uitkomen, ten minfte mij in mijn onfcbuld met de fchampenfte veragting heimlijk bejegenen; 20. Zij mogen voorwenden



der PSALMEN. Psalm XXXV.
342
vs 10. Van vreede mag bun mond fpreken,
Hun bart woeli tegen den gefebokten burger:
vs. ai. Zij durven hun mond wijd opfparren ,
En zeggen: ha! ha! dat is een lust voor ons oogt
vs. aa. Ook Gij Jebovab ziet dat; zwijg niet, Adonai fa nu niet van verre.
vs. 23. Waak op , word regt wakker in mijn belang, Mijn Elobim , mijn Adonai , doe uitfpraak.
vs."l. VerTcbaf mij recht naar Uwe billijkheid,
Jebovab Elobim, <fo; ««««««i hunner over mij zegenvieret
vs. 25. Dat ze niet f»<ier in zicb zeiven denken, Heach, dat was onze wenscb , JYooit zwetzen zij: verflonden hebben wij hem.
dat zij niets meer begeeren dan de eendragt en het genoegen ten hove herfteld te zien, anders is hun hart gefteld, den verdienftelijke burger, maar nu geduurig voortvlugtig-, belagen ze heimlijk. 21. Durven, wanneer ze eenmaal in hunne listen fiagen , dan openlijk onder elkander al lagchende zeggen: dat is ons nu weder gelukt,
22. Dit ontdook Uwen aandagt niet, Heer; zit dan ook in'mijn zaak niet ftil, als mijn Heer zich nu op een afftand hield, wat zou 'er van mijn belang worden.
23. Nu niet alleen opgelet , maar met hellerheid mijn belan°- behartigd , — nu als mijn Befcherm-God , mijn Heer, den twist op eens beflist. 24. Ik vraag niet anders dan om 't geen mij naar Uwe] billijke handelwijze mag toegelegd worden, draag dan zorg mijn Heer en Befcherm-God, dat niemand hunner in het minfte zelfs zegenviere ? 25. Snijd alles af waar door hun moed weder zou opgewekt worden, en zij weder lagchend hun wensch bekwamen, nooit beroemen zij zich: eindelijk hebben wij zijn ondergang voltooid. 26. Veel eer
vs. 20. ScHRoëott heeft deze betekenis opgehelderd, die hier zeer te pas komt, daar die van ftille lm den lande, zeer oneigen is.



S5° Het BOEK
Schaamte, fchandc z,y bTn /hfier ■ ' sUie htm rrofj tegen mij oefenden: VS. 27. Laat ie» zingen , «j>f bliide zijn
JJ!C mun rcgtvaardige zaak zicb aantrekken
aI -Arende
va diè zo onnatuurlijk verheugd waren in miin on-eVal; die trotsaards ondervinden nu wat het in hebt de vo-o^eHden fluier op het ^ fc <jg» -7. Maai zij die verlangen dat mijn billijke zaak moge z genvieren, zmgen en ga ten reije in de befiisiing, w!r harten-vyei.sch het is Jeh^ah te leren kennen als de milde Wer van al den voorfpoed Zijnes gekoren onder!
heids-proeven, Uwe Ipflijke bedrijven zal de inhoud mij, r.er gezangen wezen. J
XXXVIfte
PSALM. "T>
Pflnn 'da^id ^en ,ied van Dav™ den onder-Ko-
Ltrvoorden" T% ^ >W ' V°OT dm Zang-
Zang- meeste1- openbaare gebruike.
meester.
vs. 2. fpreekt i„ het bart det fnoodaard,:
Op Godsdienst teld Elobim zelf/niets.
a. De ondeugd, dat orakel van'den fnoodaard, de Godmne welke hy zo gehoorzaamt, weet die Godfp aak van z n geweten 't best te verdoven, door die gedagten: d Godheid is onverfchillig omtrent der menfchen bedrijven, 3. Hij laat hun begaan, op die uitfpraak weet
XXXVI. Over den Pfalm in desze.fs doei word onderfcheiden gedagt;
Z mT ' mij' fCh°0n dE ^ * m,?S« — *£ di
van M e nhur s t in Sijmb. Uag. mij verre de kiesiijkfte, en vertind de *> tegengcfrelde onderwerpen in dit lied; de mo0rd van Abner na-
ment-



der PSALMEN. Psalm. XXXVi. 351
VS. 3. Zij vleid hem zelfs met haare oogen,
Om bem tot bet hatelijklle kwaad te vervoeren. vs. 4. Daarom ziin ziine gefprekken enkel belediging en bedrog,
Vernuft tot weldoen ontduikt hij zorgvuldig: vs. 5. Tot op zijn bed peiwt hij onregtvaardigheid,
Stelt zich op een weg zo zeer aftekeuren ,
En fcbtnvt daarop de fnoode daad niet: vs. 6. Jehovah Uwe goedheid ™/A-f den hemel,
Uwe trouw tot ««» de hoogfte lucht. vs. 7. Uw regtvaardigheid is als Elobims bergen.
Uwe ftraffèn zijn een peillooze diepte ,
Evenwel Jehovah behoedt Gij mensch en vee.
zij nog alle hare vleiende lonken te gebruiken, om hem tot eene fnoode daad , zelfs vreemd in zijn beftaan, en die hij in andere veroordeelen zoude , te vervoeren. 4. In die ftrikken verward , is hij een ander mensch ; brutaalheid en listigheid weet hij dan naar zijn oogmerken afvvisfelend in zijne gefprekken te gebruiken. 5. Wel bekookte maatregelen beraamd hij in de ftilte tot de onregtvaaroigfte daad; op den weg die hem aan regtvaardigheid herinnerd , Held hij zich gereed tot de uitvoering van de grootfle onbillijkheid , en als zijn list gelukt, fchuwt hij niet-'dc laffte moord te begaan.
6. Onteereade daad, hoe gansch regengefteld, met Uwe bedrijven Jehovah ! uit dit fnoode doet Gij de grootfte proeven Uwer goedgunftigheid geboren worden; .die breiden zich tot aan de wolken uit, terwijl Uwe trouwe tot aan de fchatkamer der wolken doordringd: 7. Als hemel-hooge bergen ftaat Uwe regtvaardigheid onverwikbaar, Uwe vonnisfen zijn evenwel voor ons eene diepte , die wij nimmer tot den bodem bezien kunnen, terwijl Gij ftraft, beftiert die zelve hand het zo, dat mensch en vee zelfs daarvan >voordeden hebben. -8. Mijn Bc-
mentlijk door Joab, in het eerfte gedeelte, cn het aanvaarden van het bewind over de 10 (lammen in het laatfte gedeele : deze vooronderftelling vleit fchoon in dit lied.
vs. 5. In de poort, waar de rechtbank gewoonlijk zat, ftond Joab op Abner te wagfen;
vs. 7. Eene fchoone trek, regtvaardigheid blijft in Cod al fterft Abner.



35* Het BOEK
vs. 8. Hoe on/cbatbaar is Uwe gunfte Elobim,
Billijk begeven zich daarom zwakke menfchen onder Vwe befcberming. vs. 9. Regt vrolijk worden zij bii het offer-vet in Uw huis,
En laaft ben uit wellust-beken, vs. 10. Bij U ftaat de leeVens-iue/,
Uw lustig licht verfebaft ons genoegen. vs. ii. Breid Uwe goedgunfl'g!~eid overxUwe vereerders uit ,
Over de braien van hart Uwe trouwe, vs. 12. Nimmer trappe mii des trotsaai ds voet,
De hand des boosdoeners doe mij niet vlieden,
fcberm-God hoe fchitierend is Uwe goedgundigheid voor Uwe lievelingen , in het donkere zelfs , hoe regtgepast zoeken dan weerlooze menfchen veiligheid en befchutting als door de SchecYina bij U. 0. Hoe blijde, hoe genoeglijk is"dan de uitkomst, in de Gód-hutte mogen zij dan van de dank-offer-maaltijden het beste en malde genieten, cn zich laven met frisfche teugen als uit Edens beken, lo. Daar daat geen wasch vat het geen weder gevuld moet worden, maar daar is eene wel die altijd fpringt, de glans van Uwe aanminnige tegenwoordigheid, ons verwarmende, geeft de genoeglijkde weerkaatfing. 11. Nu vervolg Uw wolk ter beweldadiging, ter befchutting over hen uittebreiden die U Godsvrugtig vereeren, die zuiver van hart zijn onder het . wanbedrijf van anderen , vergeld die naar Uwe toezeggingen. 12. Ach , dat ik dan nimmer ondervinde dat der vermetenen gezag mij geheel overmeesteren; moet ik zwijgen , laat ik nimmer door hem vertrapt worden , dien moordenaar; doe mij zijn geweld ontvlugten. 13. Ik verwagt
hes door eene moordadige hand, zijn karakter omtrent zijn Vorst wat ftrafbaar. — Dit neieiï;; geval diende evenwel om den burger-krijg voor mensch. en vee-verwoestend, aftewenden.
vs. 8 — 10. De offermaaltijden bij de inhuldiging tot Koning over de andere Hammen word bezongen.
vs. 12, 13. Dit op Abner. te brengen met Medburst kan ik niet wel, ik geloof dat David 'smans karakter doorzag, en het op verre na niet goedkeurde, maar zo fterk van hem hier te fpreken, daar hij een
treur-



der PSALMEN. Psalm XXXVI. 353
vs. 13. Op de plaats fierven de fnoodaards , En Horten , zonder bcrjiel, ter neer.
dit van Uwe regtvaardigheid, onder liet bedrijven hunner boosheid fierven die ontaarten, en leggen dooddelijk gekwetst, roerloos ter neder.
Tp\ XXXVIIfte psalm.
1. Jq>en lierdigt van David. ™- een pi"alra
vs. 1. Over fnoodaards zij niet ontdoken,
Bellij den onrcgtvaardigen nimmer ; vs. 2. Als gras zijn ze rasch afgemaaid,
En als het maifcbe groen verflenst ; vs. 3. Vertrouw onder liet goed doen op Jehovah,
Met trouw u voedend bewoon zo bet land,
Mijn waardige zoon! wagt u voor twee uiterften; behandel lieden, Godlijke cn menfchelijke wetten met voeten tredende , niet met de hevigfte verontwaardiging ; oordeel ook niet al te gunftig over hen , wanneer hun geluk u aanlaggende is : 2. Als het fappige gras door den feis weggemaait, zijn ze in de uitkomst, als de malfche kruiden zijn ze, zonder het minfte te kunnen wederftaan. 3. Zulke middelen tot voorfpoed zoek nimmer — de uwe , van uwe zijde, is een ftandvastig betragter der deugd te zijn, wagt dan Jehovahs loon; u met die ftille genoegens, welke getrouwheid verfchaffen, verfterkende, zult gij langs dien weg beftendig het genot der aarde hebben: 4. Is uwe uitfpanning Jehovahs volkomentreurlied op zijn dood vervaardigd had, is mij ook te fterk, ik breng zulks dan liever tot Joab.
XXXVII. Van aanleiding of het oogmerk word hier niets kennelijk, het komt mij nogtans voor, dat de Dichter dit tot onderwijs van zijn zoon Salomo en voor zichzelven hebbe opgefteld : het jeugdig vuur is geneigd tot wrake , zijn regeering had hem genoodzaakt die drift te beteugelen. — De hoofdzaak die men te betragten had, was deugd beftendig aantekweken , al wierden die handelingen niet altoos fpoedig met geluk bekroond, al fchoon het zelfs in het waereld - bellier omgekeerd
VI. Deel. Z fchecn



354
Het BOEK
VS. 4. U verlustigende in Jebovab,
Z.il Hi, 11 bezorgen 'f geen gij wensebt. vs. 5. B'tromv U • lot Jebo a>>,
Verlaat u in de üitko-st np Hem; VS. 6. Uw regt aardige zaak / 1 als de zon glanfen ,
Eu uw rei 1 ief iioWe daglicht: vs. 7. Zwijg IW ,
Waf» He n m,;
VS. 8. Wee! u\ct jaloers over i«f /„, „,„ den gelukkigen,
Den ma . w/esj listen (lag n. vs. 9. ioom,flaak grimmigheid,
Word n et ifiw-ff *ƒƒ een booze daad; vs. 10. Want fnoodaards worden weggerukt,
Maar lie op Jebovab bouwen'zijn erf bezitters van bet land. vs. 11. Nog maar een poos en de fnoodaard is weg, Zoek vrij naar zijn plaats, hij is 'er niet,
heden naufpooren, wees verzekerd dat Hij meerdere geneugten, die gij begeert, u niet onthou len zal. 5. Maken zorgelijke omftandigheden het u Qnfmakelijk, betrouw het bellier daar van aan Jehovah, houd u verzekerd zonder te woelen, dat Hij de uitkomst voor u bezorgen zal, 6. Js uwe zaak regivaardig waar onder gij lijd, ze zal voor elks oog daar voor trkend worden; de billijkheid van uwe eisfehen zullen heller en tot elks overtuiging fchitteren. 7- Verbeid dit, mor niet tegen Jehovah, maar wagt als de zwangere vrouw op hare verlosfing: 8. Behoed u dan bijzonder met geen nijdig oog op den bjoei van een ander te zien; voordl, wanneer hij door konftenarijen tot zijn oogmerk komt. 9. Ziet gij dit met afkeer, word daarom zo boos niet , dat gij wrokt; ievert niet te fterk over eene wandaad; 10. Denk veeleer: op Gods tijd moeten zij omkomen , terwijl de bra"e dan eerst raakt tot het ware genot van zijn regtmatig eigendom, n. Een weinig vertoeven* zal u leeren dat de Joabs door eene geweldige dood omk.men, onverwau'ts zelfs, zo dat gij vrugteluos naar eene gedagtenis voor hem zoekt, 12. De
fehven te zijn, men moest zic-b i„ zijn oordeel niet overhaasten, maar op het einde en de uitkomst blijven zien.
vs. 7. Dit was ligt te herftéllen, nw geeft ter waarfchuwing voor mijn lezer, andere nommeis in de verfen.



der PSALMEN. Psalm XXXVÏÏ. 355
VS. 12. Onderdrukten heeften bet land erfliik,
En verlustigen zicb in beftendig genoegen:
Vs. 13. Op lanen mag de fnoodaard zicb toeleggen, Kuers-tandeu mag hij over den braven.
vs. 14. Adonai belagcttt hem ,
Hij weet dat zijn flraf nabij is :
vs. 15. De fnoodaard mag zwaard trekken, hoog fpannen ,
Dm den elendeling,den beboeftigen te dooden,dcn weldoender te moerden.
VS. 16. Hun Zwaard doorboort bun eigen hart, In fiianen breken hunne bogen;
VS. 17. Des braven geringen bezitting is meer waard, Dan alle de fchatten des rijken vreks ,
VS. 18. Want fnoodaards vermogen word toch verbroken, En Jebovab onderfreunt altoos den weidenkenden:
Vs. 19. Jebovab berekend de leeftijd der oprechten , Bevestigt voor altoos hunne bezitting ,
weerlozen die niets deeden ter hunner verdediging , worden bezitters van een uitgeftrekt goed , en hebben daarvan een beftendig genot. 13. Konftenarijen moge hij gebruikt hebben om te fiagen , of in woede mag hij op hem aangevallen zijn : 14. De Algebieder fpot met die vertoning, waarmede hij den dag der wraake maar verhaast: 15. Dan baat ook al zijn woelen niet, het ontbloote zwaard, de welmikkende boog , mag hij gebruiken om den hulpelozen, den behoeftigen aftemaken, en den deugdzamen aan zijne wraake opteofferen. 16. Het is alles tot eige verderf, eene doodelijke wond door hun eigen zwaard doet hen zelfs vallen , hun boog verflapt, of te fterk gefpanncn, breekt. 17. Hoe weinig grond is 'er de zulken te benijden; het gering bezit van eerlijke lieden, door regtmatigheid verkregen, heeft oneindig meer genot dan de opeengeftapelde fchatten van den fchraper. 18. In kort of lang word dat vermogen verftrooit, terwijl het geringe van den regtvaardigen door Jehovah zelven zorgvuldig beveiligd word. 19. Jehovah telt zelfs de ongeluks - dagen van den oprechten af, op eenmaal word hun geluks-ftand voor altoos verzekerd; 20. Komt Z a



356
Het BOEK
VS. 20 In benaattwde tijden worden zij niet angftig , In hongersnood hebben zij genoeg.
VS. 21. Snoodaards komen om,
De haters van jebovab verdwijnen ,
VS. 22. Als de grazigjfe mijden, Vervliegen zij in damp.
vs. 23. De hoosaard leent zonder weder te geven, De brave is mededogend in bet geven,
Vs. 24. Die hij zegent, zijn erfbezitters van bet land,
Die bij vloekt, word uitgerukt;
vs. 25. Jebovab^ onder/Int den gang 0.1a dien man, Hij Heeft behagen in zijn.' oogmerken ,
vs. 16. Al valt hij, hij blijft niet leggen, Jebovab vat zijn hand.
'er al eens een wolk, doelen zij in ongenoegens met andere waereld-burgers, zij zijn niet zonder hoope; en al is 'er een algemeen gebrek in het land , zij derven het noodzaakelijke niet. 21. Maar in zulke bange tijden zijn fnoodaards de wraak- offers; 22. Dan ziet men de haters van deugd en Godsvrugt , als een veld door de heete wind verfchroeit, het hooi vervliegt zelfs in rook door de vreeslijke hitte. 23. Welk eene uitkomst van alles, de fnoodaard had alles aangewend om tot vermogen te komen ; onder fchijn van lecning eenes anderens bezitting gebruikt, terwijl de goedhartige uitgeleend had, al was 'er gevaar van het niet te zullen te rug ontfangen ; 24. Van daar dat zijne gunftelingen tot eige bezitting geraken , en zijne gevloekte vijanden rasch uitfterven. 25. Hoe bezorgd is Jehovah; de braave in zijne moedige, deugdzaame treden voelt Jehovahs verflerking, zijne inzichten, enkel Godsvrucht, ziet Hij met de uiterfte goedkeuring. 26. Nooit is zijn ongeluk in zijn loop tot zijn ondergang ; is 'er vrees, Jehovah richt hem al vallende door nieuwen moed en beleid weder op. 27. Van
vs. 21. Rammen vet, MiCHAëLis en Schroöder hebben met behulp der taal beflist , dat deez' betekenis hier geen ftand kan houden, maar wel die van groene weiden.



der PSALMEN. Psalm XXXVII. 357
TS. 27. Jong ben ik geweest e" oud geworden,
Nooit zag ik den braven verlaten, zijn zaad behoeftig,
TS. 28. Maar wel hem , aanhoudend mededogend, leenende, Zijn nakomelingfcbap hierom gezegend.
VS. 29. Schuw het kwaa 1, betragt het goede, Dan leeft gij altoos,
VS. 30. Jebovab mint het recht,
En onttrekt zicb van de Godvrugtigen niet.
VS. 31. Snoodaards worden altoos vervolgd, Hun zaat geheel uitgeroeid,
VS. 32. Maar braven worden bezitters van het land,
En woonen daar in beftendig.
VS. 33. Des braven mond brengt wijsheid voert, Zijn tong gewaagt van recht,
mijn jeugd of tot nu toe , eene vrije hooge ouderdom reeds bereikt hebbende, heb ik dat heftendig waargenomen : een uitftekend Godvruchtig man heb ik nimmer geheel hoopeloos in zijn Hand gezien, zijn kroost zag ik nooit tot het uiterfte van armoede vervallen : 28. Al Itonden zelfs zijn handen geflaag open voor den behoeftigen, nooit waren zijne erfgenamen kwijnende burgers, 29. Wel aan mijn waardige zoon! vlied zorgvuldig fnoode daden , Godsvrugt blijve uwe beftendige med-gezellinue, die bezorgt u een altoosduurend geluk; 30. Zijt daarvan verzekerd, dewijl Jehovah boven alles billijkheid voorftaat, nooit laat Hij zijnen gunftelingen, in hun ftand weerloos; 31. Maar onregtvaardigen volgt Hij met ftraffen op de hielen , en dringt door met ftraffen tot hunne naueeven. 32. Maar billijkheids - minnaaren geeft Hij geluks-goederen in overvloed, doet hen en hun kroost daarvan het beftendig genot hebben. 33. Schat dan weldenkende lieden hoog, wijsheid vloeit uit hun mond, zij zijn uwe beste raads-Ileeren, hun uitfpraak is altijd op billijkheid gevestigd: 34. Men kan daar op aan, dewijl
vs. 27. Ik vond door eene kleine verplaatzing de weg tot herftel dezer verfen zeci gemakkelijk en natuurlijk.
Z 3



35*
Het BOEK
vs. 34. Tsrteijl de wet van zijn Elobim zijn hart bezit,
Zo waggelen zijne treden niet. vs. 35- De fnoodaard belaagt den braven ,
Staat hen ze//s Baaj- ief leeven , vs. 36. Jebovab laat hen niet o»</«r */ï* macbt,
Veroordeeld hen nooit, ricbtdag boudend. vs. 37. Wagt op Johovab,
Bltjf beftendig in Zijn weg. vs. 38. Hij zal u tot eene erf-bezitting brengen,
Te'wijl gij voor uw oogen de boosaard ziet fneven. vs. 39- Een fnoodaard van groot geweld zag ik eenmaal,
Hij fcboot op , maakte eene groene kruin , vs. 40. Voorbijgaande was hij 'er niet meer,
Naar hem zoekende, vond men hem »;Vr.
Jehovahs wetten in hun hart gegraveerd zijn, en dus altoos bij hun worden overdagt, hierom waggelt hij nimmer in zijn voorftel gelijk als de veinsaard. 35. Snoodaards mogen als ftruik-rovers loeren om het leeven van den braven te belagen, niet te rusten met al zijn woelen voor dat hij hem ontzield heeft; 36. Geen nood, Jehovah zal die tijrannij niet beftendig dulden , en nim-i mer hebben zij in den dag der wraake een veroordeelend lot met hem te wagten. 37. Maar overhaast u niet in de uitkomfte te willen vervroegen, vertrouw dit aan Jehovah toe, en terwijl gij wagt, houd u in uw gedrag beftendig aan Zijne voorfchriften, 38. Allen genot van de bekende waereld zal u zelfs niet ontgaan , terwijl gij aanfchouwer zult zijn , hoe geweldenaaren van tijd tot tijd in dat afkeerig beftaan zullen omkomen. 39. £én voorbeeld daarvan geduurende mijn leeftijd is mij nog in het geheugen, het was dat van een zeer vermogend tijran , op eenmaal fchoot hij als een reizige ftam uit moederlijke grond op, verkreeg fterkte, ook fieraad, als eene bladen-rijke en fterk groeiende boom. 40. Maar op het onverwagts vond ik hem in den grond niet meer, ik zogt naar overblijfzels, maar geen teken van zijn vorigen ftand was 'er meer te vinden. 41. Maar let vrij op
vs. 39. ScHRoëDER heeft hier Dathe met reden van ontrouw be= tisnt, zich verheffen epfebieten is de ware betekenis.



der PSALMEN. Psalm XXXVII. 359
tl. 41. Merk op den braven, befcbouw den oprechten,
De uitkomjlen van dien man zijn altoos geluk, Tl. 41. Het rot der overtre.teren kimt gezamentlljk om, Jg}
2}« uitkomst des fnoodaards is verwoesting. TS. 43. Het f </»i der braven komt van Jebovab,
Hun lleri-te »'< fliy i* benaauwde tijde >,
Jehovah helpt en >•#</ ben, red hen • m fnoodaards ,
Beveiligd ben eis <fa< z# op Hem z/ci verlaten.
het lot des braaven met alle zorgvuldigheid, altoos kroont het einde ziin pogen met beftendig geluk. 42. De fchenners van het recht hebben in hun uiterlten gemeenlijk een lot, het is altijd geheele verdelging. 43. Maar de voorfpoed van den deugdzamen mersch is een vaderlijk srefchenk van Jzhovah, in bekomnurliike tijden houd hetzelve ftand en geeft dan genot, Zijne hulp onderlteunt hen niet alleen tegen fnoodaards, maar doet hen zegenpralen, altoos is die ftand de veiliglte , waarin men alleen op jehovahs beftier betrouwt.
EXXXVtTTfte en gedenkteken van de zorgelijke ^ALM'Ecn toeltand waarin de Dichter David zich pfaim van jja-
, , , viD.esogedenlt-
eenmaal bevond. jietj.
TS. 2. Jebovab. draf mii niet zeer toornig,
Kastij mtj niet in Uw grimmigheid; TS. 3. Diep ziin Uwe pijlen in mii gedrongen , Uwe hand zwaar op mi. gezonken,
2. Jehovah Uwe betbaffingen heb ik regtmatig verdiend , maar ach! laat ik met een gewonde ziel gena roepende, door Uw fel ongenoegen niet gekaftijd worden, als vergramd op mij, worde ik door U niet geflagen. 3. Uwe bedradingen zijn als pijlen van den fterk gefpaunen boog in mijn vleesch gedrukt, ik voel dat eene lhaffende hand vrij fterk mij drukt. 4. Wegens Uwe verbolgen-
XXXVIII. Aan de omftandigheden bij gelegenheid van ABS-al01:5 af. Tal denken de meeste Uitleggers; MuNtmHGHS heeft dit het sitgoIrtidfte bewezen.
Zé



3<5o Het BOEK
vs. 4. r1» wegen Uw gram niets gezond aan mijn lishaan
Wegens mijn wanbedrijf geen rust 111 mijne leden i VS. 5. £om» mijn hoofd klimmen mijne verkeerdheden ,
Als eene zw.iare last zijn ze mij ondraagbaar. VS, 6. Stank e» etter uit vervuilde (wouden ,)
Van wegens.mijn dwaasheid* VS. 7. Ik ben gekromd e i diep gebogen,
Ga den ganfehen dag in het treurgewaad. vs. 8. Voor mijn ingewanden woelt een ongemak,
Aan mijn vleesch is niets gezonds. VS. 9. Verzwakt ben ik, ongemeen mat door de leden.
Het woelen van mijn hart doet mij brullen. VS. 10. Ach Adenail al mijn verlangen,
Al mijn zuchten is vpor U ïliet verborgen, vs. 11. Mijn amfchud, mijn kragt zinkt weg,
Mijn oogen-licht is zelfs verflaauwt:
heid ben ik in alle mijne leden gekneusd , pijnelijk , de ftormen van aandoeningen over mijne verkeerdheeden geven mij geen ogenblik verademing. 5. Als een vloed ftegen mijne verkeerdheden , de gevolgen daarvan overüromen mij geheel ; het hoofd kan ik niet boven houden, de last is te zwaar, — ik zink weg, — de fmart is ondragelijk. 6. Als een wond, die wegens invreeteode etter een vervuilde flank van zich geeft, ben ik, en dat alles door mijn verzuim, geen zuivering maar invreeting begunfligde ik. 7. Nu ben ik diep moedeloos, vring mij in bogten, ga zeer ter neergeflagen; ik gedraag mij naar mijn fland, zit in het treur - gewaad, maar zonder baat. 8. Het is als of'er eene verzweering in mijn ingewanden is, zo pijnlijk klopt en woelt alles: geen uitwendig lid is van pijnen vrij. 9. Hierdoor ben ik gansch magteloos; alle mijne ledematen zwaar, alleen de intermitterende fiagen van mijn hart geven mij eene benauwdheid, zo dat ik een akelig geluid make. 10. Mijn Heer! die mijn ftand ziet, ik ben overmeesterd, ik kan mijn klagten zelfs niet uitbrengen, doch mijn innig zugten ontfnapt Uwe oplettenheid niet. n. ó Welke kloppingen aan het hart, welk eene flouwheid, _ ik raak weg, — 't vuur uit mijn oog is verdoofd, mijn gezicht breekt.



der PSALMEN. Psalm XXXVIII. 36*
VS. li. Vrienden, naastheftaanden blijven om dt zitktt ou ten afjland.t
Verre houden zich die mij de naasten zijn i VS. 13. Die mijn dood hegeereu bedenken lissen.
Die mijn ongeluk zoeken overleggen onheilen,
En fmeden onophoudelijk listen. VS. 14. Als een dove die niets hoort gedraag ik 017',
Als eene domme zwijg ik ftil. vs. 15. Als een man die niets kan horen, ben ik,
Die geen tegen-redenen kan voortbrengen. vs. 16. Op U Jebovab hoope ik nog, ✓
Gij mijn Adonai, mijn Eelobim zult horen. VS. 17. Ik weuscbjie dat men zicb over mij niet verblijdde,
Wankelde mijn voet, dan zouden zij zicb verheffen.
VS. 18. Ik dreig ten val,
Mijn fcbuld zweeft voor mijn aandagt.
12. Mijne gunftelingen ten hove, waardige vrienden dragen zich als of ik eene befmettende ziekte had, mijne naaste panden dragen zorg, dat zij niet lange bjj mij behoeven te zitten. 13. In tusfehen zijn mijne benijders niet ftil, die mijn leeven belagen zoeken naar iets dooddelijks, beflisfen'ds voor mij; fchrandere overleggingen tot mijn verderf worden 'er genomen, elk ligt 'er zich met de borst op toe, om mij te verftrikken. 14. In plaats van hun moedig te wederftaan, ben ik in een toeftand, als of ik gansch doof was, niets van dat alles bemerke ik; wat men ook verhaald van onderneemingen , ik doe 'er lusteloos her zwijgen toe. 15. En in der daad, al het uitwendige treft mij niet meer, ik gedraag mij waar* lijk als een doof mensch; ik heb noch lust, noch moed om mij zelfs te zuiveren van dat geen , waar mede men mij bezwaart. 16. Het eenige, het geen mij nog overig is, is mijn uitzicht op U Jehovah, bij ö mijn Heer mijn Befcherm-God zal ik gunftig gehoor verkrijgen. 17. Ach hoe hartelijk wenschte' ik dat mijn gedrag, tot onrechtmatigheid overhellende, niet in de gevolgen voor mijne benijders voordeelig mogte zijn, op het minfte zou hun trotsch daar door aangevuurd worden. 18. Nu gevoel ik door de akelige tekening van mijn geweten, hoe groot de neiging tot verkeerdheid in mij is; nu mijn geweten mij geduurig die beelden onder de aaadagt brengt. Z 5



5da Het BOEK
«. 19. Mijn wtndanj beken ik,
Mijn zoi de entrwt mijn «;</. tt. ao. Onverdiend worden mijne vijanden»™».
En die mij «,,/ fcbijn-gronden haten, /.#.
S° ed,ttf' J[wwdJ"ergelden, »y, „;W;>, Om dat ik tviV ' *'
Ti. 22. Jebovab Elobim verlaat mij niet,
Houd U niet of een «fjand. VS. 23. Adonai mijn ie//,
Z/aaj< V tet mijn
19. Maar aan bedekken denk ik niet, ik gevoel trek tot bekentenis, ja waarlijk mijne vcrkeerdhceden kosten mij meer dan mijne ziekte. 20. Onverdiend, en zonder grond van regtmatigluii, word mijne regenpartij van dag tot dag talrijker, en die door voorwendzels de harten vervreemden worden moediger. 21. De ondankbaaren, door mij groot geworden, doen mij het meeste kwaad, en juist om dat ik braafheid bemin, zijnze het bitterde. 22. Mijn Heer, mijn God ! - wie ontrouw is, zij Gij het mij niet, toon U doch niet beledigd, en houd mij niet van U verwijderd. 23. Mijn opper-Heer, mijn geluks-zon! aanvaard mijn zaak, befchik fpoedig een' uitkomst.
XKXTXfte TA
PSALM, . H - ^
vs. 1. Fen *' 1-'EN gedicht van David, aan een JoTdenDA*f def CCrfle ZanSeren Jeduthun ter hand
««yï-moeste?*" geltclJ.
JtCUTHUN.
vs. 20. Met eene kleine verandering voor levend het geen hier nietftrook* »ees ik anders; SciiRoëDER heeft de noodzaakelijkheid daar van aangewezen.
XXX'X. Men is over de uiterlijke toeftand, waarin de Dichter zich fcevond , toen hij dit fchreef, zeer onzeker; het gelijke, het welk dikwils in den klaag-toon van David heerscht, maakt de ontdekking te moeijelijker; zommige dei.kcn aan zijn vlucht voor Absalom, anderen aan een misgreep van hem aan Sauls hof, hem veel onheus gebaart hebbende; hoe het zij, zeker is het, dat 'er veel vuur in dit Dichtftuk is, Stark bevat het in weinige woorden: „ hij ftaat verwonderd, vet-
liöDl*.



der PSALMEN. Psalm XXXIX. $63
VS. i. Ik Sprak: tp mijne wegen wil ik letten,
Mijn tong zal mij niet doen dolen , Mijn mond wil ik breidelen , Zo lang de woelgeest gelukkig leeft. VS. 3. Verdomd werd ik door bet zwijgen, Van het nuttige zweeg ik zelfs,
Mijn finart werd toen verzwaard. 1 TS. 4. Mijn hart brandede in mijn Ao«r,
Een beimlijk vuur ontfitak mijne gedagten,
Mijn tong fprak: TS. 5. Jebovab, leer mij mijn einde f< letten,
Hoe beperkt mijne dagen zijn,
Dan merk ik mijne broosheid.
2.. Ter gedagtenis van de benauwde tijd, welke mij het voorneemen deed neemen, het geen ik ter verlevendiging bezingen wil: ik zal voortaan in mijn verkeer meer zorgvuldig op alle bijzonderheden letten, altans op mijne gefprekken ; welke gevolgen hebben misdagen van dien aart ? ik wil mij zo bedwingen in al mijn fpreken, dat ik liever van mijne onfchuldige gewoonte afwijke, altans zo lange, als die jaloerfche dreng mij belaagt. 3. Ik bragt zulks ten uitvoer, ik gewende mij, zo dat ik fomber werd, zeldzaam mengde ik mij in gefprekken in; dit ging zo ver, dat ik in geval dat mijn plicht mij tot fpreken riep, ik ook dan zweeg; dit had het gevolg, dat in plaats van verligting, mijn beklemde toedand merkelijk toenam. 4. Op die kalmte volgde een dorm; ik voelde in mijn binnende een geweldige aandrang, die heviger werd ; alle mijne gedagten wierden daar meede doordrongen; eindelijk raakte mijn tong los, en ik zeide met veel hevigheid: 5. Ai Heere, het is lang genoeg gefolterd, ik haak naar niets meer dan naar mijn einde; gun mij de verkwikking dat mijne gedagten daarbij bepaald blijven, dat de kortdondiglieid van dit leeven mij op mijne gewisfe verandering van dand bepaald doe denken, en ik dus af-, ftand' van woelingen doe. 6. Mijn leeven is altans, dat
ftomd, aanbid — het eenige het welk den fterveling overblijft; waar hij 3,idn wend, vind hij God."



Sfi4 Het BOEK
Mijn leeftijd Ac/eW voor U niets , Kik mensch, hoe is een omtrek.
Tl. 7. jf<» we/ auar/ de mensch als een jïbi'm
Een gewoel, /éi»,» men 2««««,
niemand weet wie het ^rac; rf««ro«» ieAfo» za!
VS' 8' 55 no-fnT V'V* Z°" ik verlaten,
Ai mijne uitzicht is op U;
vs. 9. JW// mij van mijne overtredingen ,
En mij niet tot (ten fchimp voor ongevoeligen;
vs. 10. G«»«* verdomd ben Ik, zonder mijn mond *«
■ Om dat. Gij het»« befehikt hebt ^ *
VS. II. j<7/<«r mogt de bezoeking wijken,
Want ik bezuijk ??<f?r Uwe drukkende hand;
voorzij ik, kort; nog maar een handbreed van de eeu, *igheid-j en die weinige dagen, welke gewigtige dagen behoorden te zijn, zullen in Uwe fchatting niet gewigtig zijn; zo is het met mij, zo is elks ervaaring; al fchijnt de mensch al iets beftendig in zijn ftand te zijn, het is met meer dan een bloote omtrek , niets wezentlijk duurzaam is er aan hem. 7. Zijne verrigtingen zelfs zijn van geen belang, zij werken omtrent zo veel uit, als eene voorbijinellende en geduiirig in beweging zijnde fchaduw, en al is het dat 111 dat gewoel nog een fchijnbaar geluk is, zo dat men fchatten daaronder zameld, wat geeft dit, daar men veelal met weet, wie eigenlijk eenig nut daarvan hebben zal. 8. Dit kalmt mijn gemoed, — ik kom dan nu tothet befluit; mijn eenig opper - He er, die ik ais beftendig ken, en aan wien ik mij durf betrouwen, ik wil van nu af, geen andere uitzichten hebben dan op U alleen. 9. Red mij van de treurige gevolgen mijner eige misgrepen, altans behoed mij dat ongevoeligen, gansch onyerfchilhgen, niet met mijn leed fpotten. 10. Ongepast zweeg jk zonder zelfs te fpreeken, hierin kan ik altijd veilig zwijgen, daar ik duidelijk zie, dat alles door Uw wijs beftel is. 11. Alleen mag ik dit vragen, daar de beftraffing van U is, die mij deed zwijgen, moet ook de ontheffing van U komen? daar ik nu gansch krngteloos worde, bid ik om verfchoning. M. Ik ondervind nu ht»



der PSALMEN. Psalm XXXIX. 3^5
vs. Iï. Zodra Gij om wanbedrijven iemand ftraft,
Zo is al zijn vertoning als door de mot verteerd,
Daarbij is elk mensch vergank/ijk. vs. 13. Hoor Jebovab mijne bede,
En ontf.ifgt gunftig mijn klacht,
Zwijg op mijn- vragen niet;
Ik ben toch Uw cliënt:
Scloo.t een vreemdeling met mijne voorouders , VS. 14. Wei d U af, op dat ik (of herhaal kome ,
Eer ik Vr oboV»- bezwijke en ophoude te zijn.
weinig de mensch betékent, als zijne misdrijven U tot bezoeking noodzaken, gaat al zijn aanzien zijne waarde weg, even als een kleed door de mot deerlijk doorknaagd; daaruit nog dat elk mensch, wie hij zij, hoe gelukkig óblc, dezelve veranderlijke mensch blijft, die eindelijk omkomen móet. 13. Mocht mijn bede evenwel bij ö gunftig gehoor vinden, Jehovah; mogt dat uit het antwoord blijken, — ik bid-U zelfs onder een vloed van tranen, het zijn immers de tranen van uwen gunfteling, en dat is mij genoeg; in mijn oorfprong mag ik een zwerver wezen, 'èt zöön van een vergeten burger, bij U ben ik in gunfte aangenomen. 14. ó Wend dan nu Uw vergramde blik af, laat ik tot bedaren komen, eer ik van verdriet omkome , en de gedagtenis van mij zelfs met mij verfterve.
tj* XLfte PSALM.
1. JlL«'En lied van den Koninglijken Dich- vs. t. Een
ter, tot openbaar gezang gefchikt en over- VI"^Voor de*n
handigd. *'rfl'n Zans-
a meester.
vs. ia. De oude Hollandfcbs overzetting is hier gelukkig, motten die de fieraad der kleederen wegneemen, Jefaïa l.
vs. 13. Men kan dit woord niet wel vertalen, een vreemdeling bij een Vorst in de befcherming genomen, en door hem met zorgvuldigheid als een bewijs van Koninglijke mildheid en vrije macht onder de befcherming genomen.
XL. Over de aanleiding tot deez' Pfalm, zo wel als over den Spreker zijn hier donkerheden: niet onwaarfchijnlijk komt de gedagte in, welke van der. Palm opgeeft, dat de verkiezing van David tot Koning
over



. Het B O E K
VS. e. Jebovab verbeidde ik,
Hij neigde zich tot mij,
Hoorde mijn klacht; VS. 3. Hij rechte mii uit den moord-kttiU
Uit het dikke (lijk,
S:elde mijne voeten op een rets,
verfterktc mijne treden ; TS. 4. Gaf m\\ ftof tot een nieuw lied,
Een lofzang voor Elobim,
Die dezen kennen eerbiedigen Hem ,
Sterken bun vertrouwen op Jebovab.
2. Een geruimcn tijd heb ik onder drukkende onaange» naamheeden op Jehovahs hulpe ge wagt, niet te vergeefs— ik merkte eindelijk dat Hij mijne belangen zich aantrok, dat Hij., op mijn zugten , gunftig antwoord wilde geven. 3. Allerzorgelijkst was de toeftand, waar uit Hij mij red» de, zo gevaarlijk als of ik een drenkeling was, die den ftroom des vallende waters boven zich had, en onder het Woelen in de modder, zonder de minfte hoop van boven te zullen komen, ingewoeld was geworden; uit dien ftand Wierd ik niet alleen gered , maar op eenmaal aan een veilige plaats gebragt, en voorts werden alle de maatregelen tot mijne verdere beveiliging bekragtigd. 4. In de jongfte omftandigheeden werd mij zelfs ftof gegeven, om uit gevoel van verplichting een nieuw lied op te ftellen , een zang aan onzen Befcherm-God geweid, in inhoud zelfs nieuw; en zij welken dien doorzien , zullen daardoor in hunnen eerbied verfterkt worden , en in alle gevallen al hun verwagting alleen op jehovah vestigen.
•ver alle de Hammen, de aanleiding is welke hij bezingt, om dat het 13. vers dan veel te fterk is, brengt hij dit tot den tijd der Babijlonifcbe gevangenis, toen 'er bijgevoegd; zulke ftoute gisfingen toonen ons de verlegenheid aan, waarin men zich bevind; Prof. Muntinghe voelt zich omtrent den Spreker belemmerd , door de aanhaling in het N. T,, en beweert, zonder evenwel een tweeërlei zin te willen ftellen dat David en de Christus hier zoms te gelijk fpreeken; een nieuw bewijs mijns bedunkens van de onzekerheid waarin men is ten opzichte van de verklaring; ik kan noch aan één, noch aan ander mijne toeftem-
ming.



ser PSALMEN. Psalm XL. 36?
TJ. S- Gelukkig doch is Hij veer wien Jebovab toev'ucbt is.
Die ep tretsaards niet bouwt,
Nocb tot bedrog a! wi kr. , vs. 6. Gn>o* ziin Jebovab, miin Ehbim, Uwe wo 'deren, vermeerderd aand'nken a .n ons.
Hier kan niemand om den voer a g mei U twisten,
Daar van te fpreken , die tr iezingei, kan men,
Blaar berekenen ii niet mogelijk. VS. 7. Tot fligt- en fpüs- fferen hult Gu geen trek ,
In het oor luisterde Gij m j,
Dat Gil geen bra,d- of /.'P id-. ff. rs begeerde: VS. S. Toen lejloot ik: zelf wit ik komen,
Van va\\ ftaat in de bock rol;
5. Eenparig van mij zeg^eiiue: gelukkig is hij, doch al* toos in de uitkomst, die den Weer tot zijn hulp alleen verkiest, en niet bij geweldige grooten zijn heul zoekt, of aan flinkfche hovelingen deel neemt, om zijn oogmerk te bereiken.
6. Ja gewis mijn Heer, mijn Befcherm-God ! allerzeldzaarrst zijn de bedrijven waardoor Gij redding bezorgd; het zijn doorflaande proeven, dat Uw gunftige ontwerpen al klimmende fteegen: niemand is hierom bij U, in goedgun(fitheid, in vergelijking te brengen: zulks ik zonder voorbeeld; befpreken, bezingen mag men ze, maar omvatten om dat ze onberekenbaar zijn, kan men ze niet; van waar dan vergelding, beantwoording? 7. De dank-offeren van het beste vee, vergezeld van de keurigfïe toefpijze, waren niet van Uw fmaak, en fchoon die door U verordend zijn, leerde Gij mij door nader en gemeenzaamer onderwijs, dat Gij van mij reuk-, brand-, noch zondoffer verwagtte. 8. Gehoorzaamheid wist ik, was U aangenamer; toen nam ik het vaste voorneemen; mij zeiven wil ik als het offer U welbehagend aanbieden , dit ftaat reeds als belofte door mij te volbrengen in den bundel der geweide fchriften opgetekend; 9. Gansch overgegee-
tning geven; de gevolgen zijn mij van te veel belang; betere verklaring weet ik ook niet, maar wil liever niets vastftellen, dan nieuwe zwarigheden daardoor intebrengen in de gewigtigfte leerftukken. Tr. 7. De fpeling door de Overzetteren gevolgd van het doorboren det
oors,



Het BOEK
vs. p. Uw tvit te doen mijn Ehbim is mijn vermaak , Daartoe is Uw wet fteids in mijn /ja/f ;
vs. io. Inyolks-vergadtring ontdekte ik Uwe gun/Ie, Mijn mond gaf ik daartoe vrijheid. Hiervan zijt Gij Jehovah zelf getuigen,
vs. ii. Uw gerechtigheid verberg ik niet ivp in net hart
iliW fpreek vrij uit oa« Uwe fronro e« goed'uiviigheid Uwe mildheid, Uwe beftendighcid, onthouw il de fchaar'niet,
vs. ia. ZWf Gij dan >£os«fc Uw mededogen omtrent mij
Orf, Uw milde goedheid, Uwe bejiendigbeid befeherme mij !
ven tot de betragting van Uwe begeerte is zulks mijn Èenigst vermaak, mijn Befcherm-God! en deze werkdadigheid is mij zo eigen, zo na aan het hart, als de onophoudelijke bewegingen daarvan. 10. In de openbaaré volks - vergaderingen , hoe ook gezind , ontvouw ik de zonderlinge goedgundigheeden, waarmede Gij het menschdom beweldadigd, mijn mond beteugel ik daarin niet, al mishaagd zulks; ik behoef mij hierin niet op anderen te beroepen, gij Heere zijt zelfs oplettend op al mijn doen. ii. Gij weet hoe verre het 'er af is, dat ik Uwe billijke aanfpraak op 's menfchen gedragingen zoude verdonkeren, integendeel van de beftendige vervulling Uwer toezeggingen , van Uwe, niet beloofde goedgundigheid, gewaagd mijn mond onbelemmerd; — nooit zwijgt mijn mond, welke denkwijze het volk ook moge hebben, van Uwe Koninglijke mildadigheid ; van het di-iurzaame dezer gunde.
12. Zulke beloften, zulke uitzichten, doen mij vertrouwen Heere, dat Uw ontferming omtrent mij niet werkloos zal blijven; — neen, het rijke Uwer gunde en het aanhoudende in dat bedaan, zal mij onder allen leed beveiligen. 13. Het is waar, onheilen hebben als eene ge-
eors, heeft geen fchijn, de gevolgen van een gezuiverd oor, het fcherj» hooren, komt hier in aanmerking.
vs. 11. Het kan zeer wel zijn dat deez' openbaring aan David medegedeeld , bij gelegenheid dat hij de gebruiken van den openbaaren
Gods*



öer PSALMEN. Psalm XL. 3^9
vj. 13. Ontallijke rampen hebben mij omringd,
Misdrijven zijn op mij aangevallen,
Miine oogen kan ik niet opjlaan,
Talrijker zijn ze dan mime hoofd-haircn,
Mijn moei is gansch bezweken: vs. 14. U behage het -Jehovah mij te redden ,
Ei Jebovab wees tot hulp bereidvaardig. vs. 15. Da: zij befchaamd , gansch fchaaita-rood worden )
Die mijn leeven zoeken te verderven :
Dal ze befchaamd, zelfs in fchande vallen , '
Die zo veel trek tot mijn onheil gevoelen! Vs. ii5. Verwoesting worde het leeven van ben, ja fchimp,
Die zo veragtelijk van mij zeggen: ha! ha! vs, 17. Vervrolijk Uwe aanklevers, maak bun regt blijde,
lij die Uw g%nst boog waardeerende , geftaag zeggen:
"jebovvh zij groot gemaakt.
wapende bende mij tans befloten, mijn eige verkeerdheden, zijn diepst doorgedrongen met eene gevaarlijke aanval in de gevolgen; mijn oogen durve ik naauwlijks opflnan, om mijnen toeftand bedaard te befchouwen; de drom dier aanvalleren is meêr dan mijne hoofd-haircn, hierdoor is ook al mijn lust tot verdediging gansch verdwenen.
14. In zulk een toeftand is mijn bede te reiner, Gij alleen mijn H iï e r zult mij hope op uitkomst befchikken , toon door daden Uwe gevociligheid over zulke uitzichten.
15. Dat zij eenmaal in alle hunne verwagting gansch te leur gefteld worden, die het 'er op toeleggen mijn leeven niet alleen te verbitteren, maar zelfs aftebrekcu; dat ze in hunne uitzichten niet alleen niet Hagen, maar dat die zelve. onheilen hun treilen, die zulk een fterke begeerte tot mijn verderf hebben. 16, Weerwrake voor al den hoon trefi'e hun, die met zulk eene doorfnijdende grimlach zich over mijn leed verheugen. 17. Dat zij die U getrouw blijven , niet alleen inwendig vergenoegd, maar Zelfs openlijk hun blijdfchap kunnen vertoonen; dat zij die Uwe gunst boven die der Vórften hoog waardeereu, het choor-zaug aanhcflen : de Heere alleen is waard'vereerd te worden. 18. Hoe jammerlijk, hoe bulGodsdienst bezwoor, voor zo verre wil ik van der Palm wel bij vallen.
VI. Deel. Aa



370
Het BOEK
vs. 13. Elendig cn behoeftig ben ik wel, D<icb Adonai denkt neg aan mij, Gij zijt mijn helper en redder, Wijn Elobim vertoef niet meer.
peloos mijn toeftand ook zij, dit is genoeg; de Albehecrfcher is mij genegen, Gij alleen zijt mijn befchermer, mijn Goll; ik fluit alleen dan met die bede : vertraag mijn Befcherm-God Uwen invloed niet.
XUite PSALM. "V T
vs. i. Een i. V oor het openbaar gezang van Da-
Pfalm van Da- . vid voor den eerften Muzikant.
vs. 2. Heil bem die den elendeling onderfchept,
Jebovab zal hen in bange dagen redden. vs. 3. Jebovab zal hem bebeeden. ziin leeven fparen,
Geluk zal hij op de waereld hebben,
Nooit zal Hij toelaten dat de wenscb zijnes vijands Jlage. vs. 4. Op het ziekbed zal Jebovab hem fterken,
Zijn krankheid-leger wenden.
2. Zegeningen zijn • het loon van hem , die met beleid den magteloze zieken verkwikt; hij mag zich vleien, dat Jehovah hierom in zoortgelijke zorgelijke omftandigheeden eene gunftige uitkomst bezorgen zal. 3. Ja in den prangenften nood , in het uiterfte gevaar zijns leevens zal de Heer hem bijftaan, op zijne eerlijke bedrijven in de Maatfchappij zal hij voorfpoed genieten , nooit zal de hatelijke wensch van zijne vervolger gelukken. 4. In zwaare krankheid, waar in zelfs zijne zappen bedorven zijn, zullen zijne kragten niet geheel bezwijken, op zijn langduurig krank-bed zal hij verkwikking en uitkomst ondervinden. 5. In zoortgelijke toeftand wensch
XLI. MtcHAëLis en anderen denken aan die trouwhartige vrienden, die hem in zijn vlugt voor Absalo.m van leevensmiddelen bezorgden. — Ik merk dat hier de gefchiedenis van zijn leeven ons niet te ftade komt; in ziekte geftort, had hij het ongenoegen dat de jaloerfche hovelingen het huis van Saul toegedaan, de hoofden bijeen ftaken, en naar
zUn



der. PSALMEN. Psalm XLI. 371
VS. $. Ik had Jehovah : ontferm U mijner , Herftel mij, tegen U heb ik wsdaak.
VS. 6. Mijne vijanden menfchen miin ongeluk: Wanneer derft hij, vergaat zijne achting.
VS. 7- Komt 'er al een mii bezoeken ,
Met va:fche vriendelijkheid bedenkt zijn hart onrecht, D/e verfpreid men, van »»y afgegaan zijnde.
vs. 8. Miine haters mompelen onderling , En overleggen alles tot mijn nadeel.
VS. 9. Eene fcbandelijke daad heeft hem zo ver gebragt, Daar ligt hij zonder weder te verrijzen.
vs. 10. Zelfs mijne zagtgeaarde vriend, mijn vertrouweling, Die gemeenzaam met nu f ijsde, Zogt mij «Ze» ooct te ligten.
ik erndig om Uw mededogen mijn Hëer, och mogt Gij mijn leeven beveiligen, fchoon ik beken dat ik mij tegen U misgrepen heb, onverdiend zal het dan wezen. 6. Och, denk, hoe zeer mijne benijders mijn omkomen begeeren, op mijn laatfte fnik wagten, en verlangen dat mijn achting met mijn dood moge verderven. 7. Van dat rot moge één onder fchijn van zorgvuldigheid mij aanfpreken, zijne zorge te kennen geven , het is valsch, zijn hart overlegd intusfehen heimlijk iets tot mijn nadeel, en naauwlijks is hij uit mijn gezicht, of hij brengt alles nadeelig over. 8. Alle mijne tegenpartijders overleggen druk met den anderen in het heimelijke, welke maatregelen te neemen, het beduit is altoos om mij te verderven. 9. Zij hebben een voorwendzel voor dat fnood bedaan, — eene onverbeterlijk fnood bedaan heeft zijn ziel jammerlijk befmet , van daar dat hij, die in al zijn verwagting zo plotzcling geveld is, niet ligt zich herdellen zal. 10. Dat mij het meest griefd, één die tot de dille genoegen van mijn leeven veel fcheen toetebrengen, die dagelijks bij mij de vrije tafel had, heeft het gevaarlijkde middel tot mijn val aangewend. 11. Dan mijn Heer handel Gij naar
zijn dood verlangden ; een trouwhartig vriend deelde hem alles mede wat voorviel en was hem zeer tot troost.
Aa a



5?2 Het BOEK
vs. ii. Doch Gij Jebovab hebt mededogen met mij, 2 -~t:
Richt mij op, en >* zal het hen vergelden. vs. 12. Hierin weet ilc tocb duidelijk Uw toegenegenbeid, • v>
Nooit duld Gij dat mijn vijand zegenviere. vs. ij. In alles mij betreffende flaat Gij mijne oprechtheid veer,
En bobt voor altoos mij vrije toegang gegund. vs. 14. Lof zii Jebovab Israêls Elobim'.
Door al de eeuwen benen.
Dit zij z», ja bet zij zo.
Uwe vrije ontferming met mij; betoon bijzonder de gunde in mij wederom te herftellen, dan zal ik toonen dat men niet ongettraft ontrouw is omtrent zijn Vorst. 12. Ik heb allen moed, mijne ondervinding heeft mij zo lange proeven Uwer goedgunftigheid opgegeeven, nooit zult Gij dulden dat mijner vijanden zegenpraal volkomen zij. 13. In voor- en nadeelige omftandigheden flaat dit altoos door, dat Gij mijn belangloos beftaan begunftigd, en mij altoos gunt met mijne klagten voor Uwen troon te mogen komen. 14. jehovah de zo waardige Befcherm-God van zijn Israël, zij de lof toegegaluid, beftendig onafgebroken brciïge men Hem de Hofanna's, dit worde door all' de eeuwen bevestigd.
XLUftePSALM.
vs.jivEen bf 1. Xl> ic n opleidend gezang van den Koningvoor'^dên 'eer- lijken Dichter , aan het hoofd der Korachiefe? I^rl- ten overhandigd.
cbieten.
vs. 14. Hier eindigt! de eerfte verdeeling der Pfalmen, en deze (lofzang is ongetwijfeld van later hand, onzeker is het nogtans wanneer en door wien dezelve geplaatst zij.
XL1I. Zommige Handfchriften hehben David als Maker aan het hoofd, en al hadden ze zulks niet, zouden wij nogtans de XLHfte en XLIIIfte als eenen Pfalm leezende, t verplicht zijn die verandering te maken, dit brergt de aart van het lied mede ; de driemalige herhaling geeft natuurlijk eep voor een midden- en dot-zang; ik geloof niet dat in die herhaling door verplaatzing eene kleine verandering gekomen is, maar 'dat zulks opzettelijk door den Dichter gedaan is, om het klimmend vertrol»-



der PSALMEN. Psalm XLII. 373
vs. ï. Ze als een hert fmagt naar bronnen, Zo beigt Ehbim mijn ziel naar V,
vs. 3. Mijn ziel dorst naar Ehbim die Ieevens-wel,
Wanneer zal ik terugkeerende voor Elobim verlchijnen.
vs. 4. Tranen zijn mijn fpijs bij nacht en bij dag, Terwijl men dagelijks mij vraagt, Waar is uw Ehbim nu ?
VS. 5. Hierop indenkend fmelt mijn ziel in tranen weg, Daar ik plag naar Elobims huis te gaan , Een fcbaar onder bet vreugd - gezang geleidde , Al loevende met de feest-vierderen.
Voorzang.
5. De hinde, door haar rappe loop verhit, kan niet meer naar frisfche beekjes heigen , dan mijn ziel trek gevoelt naar U mijn Befcherm-God; verhit door alle mijne tegenheden. 3. Ja hoe zeer verlangen mijn genegenheden naar dien God, de ware altoos vloeiende leevenswel, dien ik kende; maar helaas! daar van nu verwijderd , weet ik niet wanneer het mij gebeuren zal, naar Gods wooning te rug te keeren , en ter gehoor te treden. 4. Door droefheid overmeesterd, zijn bittere klagten 't eenige voedzel voor mijn geest , en dit aanhotir dend, daar men onder dat alles mij geftaag fchimpend voorhoud: wat is 'er nu van uw God geworden op wien gij u zo vertrouwlijk beriep? 5- Denk ik aan vorige tijden , vergelijk ik die met de tegenwoordige, dan word ik overftelpt door droefheid, hoe menigmale ging ik toen met de God-geweide fchaar naar 'sHeeren verblijf, om met lof-reijen en dank - liederen den feest-vierde' ren te verfterken. 6. Maai- waarom zo ter neder
trouwen uittedrukken; het eerfte gedeelte ziet ongetwijfeld o.p zijn verblijf in het Over • Jordaanfcbe. bij gelegenheid van zijn vlucht voor Aes al om; het 3de lid op de nieuwe opftand onder aanvoering van Se ba.
vs. 2. Gejaagd wordende komt hier niet te pas , want dan drinkt hes Riet, maar zwemt den ftroom over.
Aa % 1



374 Het BOEK
vs. 6. Wat buigt gij u neder mijn zit!!
Waartoe in mii onrustig,
Op Elobim gehoopt;
Loven zal ik Hem nog ,
Voor Ziine gu-flige reddingen. vs. 7. Mijn Elobim diep buigt zicb mijn ziel,
Aan U denk ik in lier land der rordaan,
Op de beuvelen van Her mom jlrèken. vs. 8. De golf beroept de golf,
Bii het gedruis Uw.r watervallen.
Waar baren en gol-'en mij oveiftelpen, vs. 9. Maar op den dag zal Jebovab Zijn gunst bewijzen.
sNaars zal ;* Zijn if bezingen,
En bidden tot den Elobim mijne* leevens.
gewagen, waarom aan droefheid u toegegeeven, waarom, flingeréil 11 geweldige aandoeningen , — troostloos is nw toeftand niet, op den Heer maar vertrouwt; de hoop voorfpeld mij: — voor verfcheide gunftige omwendingen, ongedagt en onvoorzien, zal ik Hem nog hartelijk danken.
Middenzang.
7. God van mijn hoope , naauwelijks kunnen de aandoenlijke omftandigheden waar onder ik leef mij onder die bedaardheid houden , jk mag al eens in de fchoone velden van het Over - Jordaanfciie mij uitfpannen , Herpions heuvelen beklimmen , om een ver gezigt op Kavaan te hebben , en met vermaak mij de plaats van Uw verblijf te herinneren. 8. De onderaardfche waterftortingen kunnen in deez' oort geen meerdere ecchos vormen , dan mijn klagte doen ; ganfche ftromen, breede golven van rampfpoeden vallen niet alleen op mij aan, maar doen mij bijkans verdikken. 9. Eene dille hoope flülpt nogtans mijne ziel in , de dag van redding zal ik beleven als eene gunde van mijn Heer; in het fombere eenzaam zal ik Zijne gangen bedichten, onder het datig gebed tot den befchermer van mijn leeven. 10. Gebeden,
vs. 7. Tjencx befchrijft dit hol waarop gezinfpeeld, word; de gefmolte fneeuw die hier watervallen maakt, helderen Korte cn Volne ij op.



der. PSALMEN. Psalm XLH. 375
TS. 10. Tot Elobim /prekende als toevlucht;
Waarom mij vergeten ?
Waarom ziverve ik treurig ?
Wegens vijandelijken opjland. VS. II. Hoe grievend voor mijn gebeente ,
Is de hoon mijner partij :
Die ge/laag vraagt,
Wat is 'er nu Van uw Elobim ? TS. 12. Wat buigt gij u neder mijn ziel!
Wat klopt gij onrustig in mij!
Hoop maar op Elobim ,
Loven zal ik Hem nog, ..uidirg'n Mijn Elobim voor de vermeerderde gun/lige wtnatngen.
waarin ik nu geftaag zugte. - Befcherm-God, mim bebeftendige toeverlaat , waarom tans geheel aan ronn zeiven overgelaten , waarom in benaauwdbeid buiten, mijn rijks-zetel, en dat wel wegens eene binnelandlcne opftand zo gevaarlijk; ii. Gefchimpt, gevloekt, door bimeïs mij fmadelijk toegefnauwd: wat word _er nu van uw godsdienftigheid, dit voel ik doorgriefd mij, dit geelt mij eene pijnelijke aandoening, i*. Maar waarom gefolterde ziel zo moedeloos, waarom zo door een ftroom van benaauwende gedagten , zo rusteloos als de fiagen van het hart? Geen wantrouwen meer, dit zou u grieven; hoope op God moet uw ganfche ziel inneemen, ja, ik zal in dit geval zijn redding bezingen; en mijn befcherm-God, voor de meer en meer toencemende bewijzen Van zorgvuldige toegenegenheid en beveiliging danken.
XLUIfte PSALM.
vs I. Elobim richt mij, bejlls bet gefchil, Bevrij mij van een ongevoelig vont . Van den zo listigen en onregtvaardigen metiseb.
Slotzang.
i tïoooE Majefteit! verfchaf mij recht in het gefchil over het bezit van den troon tusfehen burgeren, doe Gij uitfpraak, altans laat ik van dit oproerig rot, het welk tans op nieuws zamcufpand, ontflagen worden, vooral van hun hoofd cn aanvoerder, een man, zo onderacemend, zo fnood. a. Zoudt Gij niet, Gij lij. teen Aa 4



37<5
Het BOEK
VS. 2. Gij tocb ziit de Elobim mijner mant,
Hoe komt 't Jat Gij mij agter/lelde;
Waarom zwerf ik treurig ,
Wegens vijandelijke of/landt VS. 3. Zend mij Uw licht, Uwe waarheid!
Dat die mij geleiden,
Mij brengen op Uwen gewijdcn berg,
De plaats Uws verblijft. vs. 4. Op dat i'r tot Elobims altaar £uw>,
Tot Elobim die mijn vergenoegen tot blijdfchap voert,
Dan zal mijn cijtber klinken ,
Elobim mijn Elobim! ys. 5. Wat buigt gij u neder mijn ziel!
Wat klopt gij onrustig in mij,
Hoop maar op Elobim,
Loven za' ik Hem nog,
Voor de vermeerderde redding door Hem, mijn Elobim.
van al mijn gezag, van mijn Koninglijke magt, de eenige oorzaak, nog onlangs ondervond ik zulks, ach, waarom hebt Gij nu weder andermaal te rug gewezen, waarom wederom in droefheid en leed gedompeld door nieuwe oproerige onderneemingen. 3. Gij die Uw glans in de Schechina weleer vertoonde, gelieve mij zo te ltunren , zo te verlichten in deze netelige zaak dat ik veilig te rug keeren mag naar de plaats aan U gewijd. 4. Dan zal ik olferen met mijne dank - liederen paren , en betuigen , dat de Bezorger van alle mijne geneugten mij ook dien blijden dag gegeeven had, en de toon, die mijne fnaren voeren, zal wezen: God, mijn God! 5. Maar gejaagde ziel, waarom op nieuws neerflagtig, waarom woelen de bedenkingen weder In uw binnenfte? — geen wantrouwen maar hoope op God, moet 11 Herken: — mijn geest voorfpeld mij nog eene volkome redding voor de freeds vermeerderende bevrijding uit de tegenwoordige gevaren, en dat alles door mijn Bcfcherm • God mij bezorgd.
XLIVfte PSALM. TA ,.
vs. 1. Een 1. XI/e n onderwijzing - lied voor het alge-
leerl.ed voor , . , ,
den eerften meen, aan het ehoor der Zangeren ter hand
Zangmeester n-pffeld onder de Kora- beltem, fbieten.



der PSALMEN. Psalm XL1V.
377
VS. 2. Ehbim, onze eige ooren hoorden,
Onze grijsaards vertelden ons,
Wat Gij ai in hun leeftijd gedaan had,
In reeds lang geledene tijden : VS. 3. Door Uw magt afgodifche bewooneren verdreven,
Hen in het land geplaatst,
Volkeren tot den ondergang gebragt;
Maar ben veilig doen groeijen, vs. 4. Door het zwaard wonnen zii het land niet,
Hun magt deed hen niet zegenvieren ,
Maar Uw regterhand, ja Uw arm en Uw gunst,
Dewijl Gij vergenoegen in hen had: VS. 5. Gij zelfs zijt onzen Koning, 6 Ehbim!
Die over Jakob redding gebied:
a. Waardig Befcherm-God! ach, hoe menigmaalen hebben onze ouders , hoe menigmaalen veel wetende grijsaards , ons de zonderlinge bewijzen van Uwen invloed op den burgerftnat bij hunnen leeftijd, bij de grondvesting van den flaat zo doorflaande, verhaald. 3. Kanaam ongodsdienftige bewooners, als diep gewortelde bomen in dien aangenamen oort geplant , hebt Gij uit dcuzeiven gerukt, ons in de plaats gezet, ganfche natiën d 0 verdwijnen, terwijl ons plantzoen de fcboonfte takken mogt maaken. 4. De helden-moed van onze voorouderen werkte hierin gcenzins mede, dappere veldflagen bragten hun geenzins de overwinning aan , maar alleen Uwe geoefende krijgskunde, de magt van U zo onverwiulijk; ons gedrag dreef U daartoe niet aan, neen , vrije keuze, edelmoedige goedheid bezorgde ons dit alles. 5. Gij haalde de banden van verplichting nog naauwer toe, door U zeiven te verklaren voor onzen Koning en Heer, dit deed Gij, Befcherm-God! blijft Gij nog, Gij hebt maar te bevelen dat het kroost van vader Jakou beveiligd worde, en het zal zo wezen, 6, Volkeren ons
XLIV. Dit lied is ongetwijfeld in den geest en de denkwijze der Jooden na de vervolging van Antiochus; die zelve godsdienftige gevoelens Jieerfchen 'er in , bepaaldelijk worden 1 Macc.X. ais omflandigheden befchre* yen. Wat het opfehrift betreft, dit ftrookt geenzins met den inhoud, het
Aa 5 is



37S
Het BOEK
VS. 6. Onze ttgenftanders kunnen wij door u moedig aanviiletft
Door Uw moed onze partij vertrappen.
VS. 7. Op mijn boog vertrouw ik niet,
Mijn zwaard zal mij den zegen niet bezorgen ;
vs. 8. Maar Gij red ons van onze wederpartijders , En maakt deze benijders verlegen,
VS. 9. In Elobim roemen wij eiken dag! Uwen roem loven wij beftendig.
VS. 10. Nu evenwel hebt Gij ons agter-gifteld, gebragt tot fchande, £><»«r Gij met onze legerbenden niet z/y'; opgetrokken.
VS. II. Doet ons voor den vijand de-'nzen,
En ten rove voor onze hateren worden.
nijdig kunnen wij hoe groot hun overmagt ook mooge wezen , gerust flag leveren ; muitzugtige nabuuren, als Gij ons heldenmoed inblaast , gansch vernielen. 7. Op mijn krijgskunde vertrouw ik in dit geval niet, mijne behendigheid met den boog, noch mijn forfcbe arm in het behandelen van het zwaard zal mij de overwinning geven. 8. Neen , daartoe zijn onze kragten te weinig, maar van U is onze redding; held Judas ondervond dit tegen Antiochus Epiphanes, Eupators maakt Gij, in hunne onderneemingen , wantrouwend op hunne kragten. 9. Ik met alle godsdienftige Vaderlanders zullen alle onze reddingen aan Uw roem alleen toekennen, alle onze triumph-liederen zullen alleen daarvan gewagen. 10. Doch welke donkere wolken hangen tans over ons ; een held, die zo menige overwinnings- lauweren plukte, fneuvelde, Gij waart niet aan het hoofd van onze flrijdende foldaten. n. Toen deinsden wij te rug, werden geflagen, het gevolg was plundering, en overmeestering van onze vaderlijken grond. 12, Nu zijn wij
is geen leer - lied: de conjectuur van Eichhorh geloof ik dat met betrekking tot dezen Pfalm gegrond is , dat de Verzamelaars , in de verplaatzing der opfchriften zoms zeer onnaauwkcurig geweest zijn.



der PSALMEN. Psalm XLIV.
379
VS. 12. Als fchapen zijn. wij nu jlagt-ojferen,
Of zijn vertlrooit onder afgodifche volkeren. vs. 13. Uw v Ik laat Gij verkopen r»r geen prijs,
Gr zorgdt niet dat die prijs fleigt, VS. 14. Onze nahuuren zt'Vs ii)!; tot veragting,
Spot en £018 hebben wij van alle nabunren. vs. 15. Tot een fpreekwoord zijn wij onder de afgodedienaren,
Ganfche volkeren fcliuddcn vcragtclijk den kop. vr. 16. Den ganfehen dag door gevoel ik veragting,
Hierom bedekt febaamee mijn aangezicht; Vs. 17. Op het gejuich van den boner, den lasteraar,
Om 's vi|a>ids tijrannisch (beftaan,') vs. 18. Dii alles tri ft ons,
Schoon wii Uwes niet vergaten,
Noch bedrieglijk tegen verbintenis handelden;
als weerlooze fchapen, die de een na den andere hunne bloedige offers worden , of moeten buiten 'slands verftoken van den Godsdienst, omdolen. 13. Het aantal van gevangenen, Uwe eige onderdanen, is zo groot, dat ze als flaven geveild niet gelden, en op den flag volgt nog geduurig het wegvoeren tot den flaven-ftand; 14. Hierom neemt onze veragting onder onze nijdige nabuuren weder aanmerkelijk toe , fchimpende trekken zij neus en lippen op, die door hunne legging en toeftand met ons konden verbonden zijn: 15. 't Gaat zelfs zo ver, dat men in gemeenzame gefprekken fpreekwijzen van ons noodlot fchimpig ontleent ; onderfcheide volkeren behandelen ons met de uiterfte veragting. 16. Ik zelf, onder de weinig vrije overgeblevenen, fmakc dagelijks dien hoon, zo fterk zelfs, dat ik mij naauwlijks ergens weet te verbergen. 17. Want waarlijk het getal van fpotters en roovers, van onze eer, is niette berekenen , en dat, om dat wij voor onzen vijand, voor een magtig dwingeland hebben moeten wijken. 18. Dit alles heeft ons diep neerflagtig gemaakt, maar ons evenwel geenzins ontrouw doen zijn in ouze godsdienftige gevoelens, welk geweld men daartoe ook gebruikte, de verbintenis tegens afgoderij bij het herftel van den ftaat, hebben wij ongefchonden gehouden. 19. Niet eenmaal verried ons



jSo Het BOEK
VS. 10, Neen, ons hart trad niet) te rng,
Onze voeten bragten ons niet van Uw pad af: VS. 20. En evenwel zijn wij door U in een draken-in/ vermalen.
Wij zijn in doodsfchaduw gezwagteld: V«. SI. Hadden wij daarom onzen Elobim vergeten,
Hadden wij vreemde Elobims godsdienftig vereerd. VS. 22. Dan ZOU Elobim dit ontdekt bobben,
Hij die gewoon is harten te peilen. VS. 23. Om bet aankleven aan V worden wij gcftaag gemoerd,
tSXsfcbapen op den Jlagtbaek. VS. 24. Word wakker, zoudt Gii fhpen Elobim?
Word regt wakier, vcrfmaad niet aanhoudend. vs. 25. Hoe, zoudt Gij Uw gezicht verbergen ,
Onze ramp en druk niet achten. VS. 26. In het fl.if is/ff zich onze ziel,
üP»y leggen op onzen buik t«r neder.
hierin ons hart, noch minder gaf ons gedrag de min Se fchijn van afwijking. 20. Niettegenfiaande deze trouw duld Gij dat wij in fpelonken in flangeu holen onze veiligheid moeten zoeken , en elk oogenblik in het oogenfchijnlijkfte leevens.-gevaar verkecren. 2.1. Dit treft ons, hiervan weeten wij1 geen oorzaak, hadden wij van U als onzen Befcherm-God ons verwijderd, hadden wij de Godheden van onze overwinnaaren geëerbiedigd. 22. Dan zoudt Gij alwetende dit rasch ontwaar geworden zijn , al was het nog zo kondig door ons bedekt geworden, het zou Uw aandagt niet ontglipt zijn. 23. Het tegengefielde is veelal waar ;. ons beftendig aankleven aan den aartsvaderlijken Godsdienst, is de bron. van onze vermeerderde ramp, en wij worden juist daarom als fchapen aan hunne goden geofferd. 24. Magtig IIeerI trek eindelijk onze zaak eens aan, zijt niet langer werkeloos, toon eens dat Gij omtrent onze belangens werkdadig zijt. 25. Waarom eene fmarte zo aanhoudend als met onverfchilligheid aangezien, waarom ons Uwe gunr ftige Voorzienigheid langer onttrokken, waarom ons leed in de overheerfching zo fiilzwijgend aangezien. 26. Inderdaad al onze moed is in het ftof gedompeld , wjj jsijn niet alleen zeer moedeloos, maar gansch ^werkeloos..



der PSALMEN. Psalm XL1V. 3*ï
vs. 27. Sta Gij op ter onzer hulpe!
Red ons naar Uwe barmhartigheid.
ij. Maar alles zal veranderen zoo Gij onze zaak wilt aanvaarden, och, wij fmeeken U, doe zulks ! laat ons die nieuwe proeve van Uw Goddelijk mededogen ondervinden.
EXL Vfte PSALM, en gedagtenis-lied volgens eene be- Vs. 1. Een paalde wijze voor het Zangeren-choor gefteld. eéneM*'i^l«w«
wijze aan het hoofd der Koraebieten overhandigd,
vs. 2. Mijn hart geeft een bevallig Dicht/luk op, Jk wij mijn zang aan eenen Koning, Mijn tong is als de pen van een vaardig Schrijver.
1. Mijn digt-ader door harts- gevoel voortgeftuwt „ brengt een recht ftreelend en vrolijk lied in het licht; mijn helden-zang bezingt eenen Vorst, die alleen groot mag genoemd worden; gloeijende koeleuren voor dat tafereel behoef ik niet, geen fchrijvcr kan het vaardiger fchrijven, dan ik het vloeijend bedagt. —
XLV. De Dichter onbekend , de aanleiding onzeker, de nieuwite as waarfchijnlijkfte gedagte is in de JBibl. van Eichhorn opgegeeven; een heilwensch aan een Vorst, tegen een nabuur te velde trekkend, hier is meer in de inhoud, dan die gedagte bevat, ik geloof derhalve dat men het een weinig uitgebreider moet neemen, en onder pragtige beelden denken moet aan de gelukkigrte regeering eenes Vorst, zo wel in het veld als in zijn hof groot: noch op David noch op Salomo ftrookc hier de inhoud; het ganfche lied is volkomen in den fmaak der latere Profeeten, die in dien fmaak fchoon minder pragtig de regeering van den Mespas bezongen hebben , ik geloof dat dit lied het model voor hun altoos geweest is, het geen zij gevolgd zijn, alleen verandering makende naar de gefteldheid van tijd, waarin zij leefden.
vs. 1. Ik neem van Muntingh ever dat lied der liefde verplaatst is en tot het tweede vers behoort.



3St Het BOEK
VS. 3. Schoner zijt gij dan alle mannelijke zoonen,
Vriendelijkheid huisvest op uwe lippen , Daarom heelt u Elobim beftendig gezegend,
vs. 4. Het zwaard aan de heup gegord, mijn held, Dat ftrekke u tot agtbaarbeid en roem ,
vs. 5. Trek voorfpoedig uit in al nvt prial, Voor waarheid en gedrukte onfcbuld, Uw regternand zal gedugte daden doen}
vs. 6. Gefcherpt zijn uwe pijlen,
Ganfche natiën vallen voor u,
Doorboord is het hart van 'sKonings vijanden:
3. Behaagt in een Vorst het bevallig postuur, is men verrukt over de houding vati den jeugdigen Salomo, mijn held (treeft hierin alle zonen van Adam voorbij —• geeft de bevalligheid iets meer dan menfchelijk in den Allerheerfcher, welk eene fchoone ziel bezit hij die mij verrukt, ziel-innecmende goedheid hcerscht in het gelaat, (leekt in alle de bevelen door, geen wonder dat de hemel-Majefteit hem zo aanhoudend met zijne gunfte overlaad. 4. Geene verwijfdheid verbind zich met dat fchoone en zagte gelaad; neen, als gij mijn Vorst het zwaard van uwe magt u zeiven omhangt , word uwe eerwaardigheid, uwe grootmoedigheid, nooit door eene daad , maar aanhoudend vermaard; 5. Voor misbruik van uwe Koninglijke macht is niet te dugten, als gij te veld trekt, is het niet om rijken te veroveren en volkeren te plagen, maar om regtvaardigheid te befchermen en gedrukte onnozelheid voorteftaan, en in alle die veldtogten verwagt ik van uwen heldenmoed de treffenfte over . inningen, 't zwaard in uw vuist doed wonderen. 6. Doorlugtig held, hoe fchoon is de pijlkoker die over uw fchouder hangd, — niet tot fieraad, — hoe ongemeen fcherp is de punt, — ik verwant dat ftrijdbare volkeren zich aan zulk eene macht gewillig zullen onderwerpen, anders zie ik elk krijgsman voor uw voeten doodelijk gewond, zich krommen. 7. De erf - opvolging kan in Uw bewind gee-



der PSALMEN. Psalm XLV. 383
vs. 7. Uw troon mijn Elobim fiaat voor altoos vast,
Uw Scepter verdiend alleen den naam van regtmatigheid. VS. 8. Regtmatigheid mint Cij, onderdrukking baat Gij,
Daarom heeft u Elobim uw Elobim gezalfd,
Met roem-olie boven uwe mede-VorJien ; VS. 9. Uwe kleederen verfpreiden eene geur,
Fan Mijrrhe , aloë en kasfie,
Uit de elpenbecne paleizen treden de Zangers u tegen. vs. 10. Koninglijke dochters zijn uw beste buit,
Aan uw regterhand de Koningin in Opbirs goud, vs. 11. Hoort jongvrouw, merk op, neig uwe ooren,
Vergeet nu uw volk, uwes vaders huis.
ne gedugte omwentelingen veroorzaken, geen noodlottige flag Uw rijk in gevaar brengen, Uw rijks-zetel mijn Befcherm-God is duiirzaamer dan het goud des troons door alle de eeuwen been, en Uw gezag is aan geene afwisfelingen van gemoeds-neigingen in U of opvolgeren onderhevig. 8. Verdrukten regt te doen, boosheid, geweld te flraffen, maakt het geheel van Uw beltier uit t geen wonder mijn Koning en God, dat Uw voorganger, Uw mede-gebied-voerder, U boven anderen die den rang van Vorften bekleeden, tot zijn meden-genoot deed inhuldigen. 9. Uw huislijk genoegen en aanzien overtreft alleen de geur van de kostbaarfte perfum, Uw Koninlijk gewaad is 'er mede doortrokken, en als Gij plechtig Uwe pragtige paleizen bezoekt , komen de reijen van konftige Muzijkanten U met hunne ftadige gezang te gemoet. 10. De fchoonfte maagden van Koninglijke bloede, ten ' teken van Uwe beflisfende overwinning , treeden in de reijen van den zegenpraal vooraan; aan Uw zijde vertoont zich de koninginne op het prachtigst met een goud geborduurden mantel of hulk voorzien; n. In verrukking durve ik haar aanfpreken: gekoore gemalin van mijn dierbaren Vorst, vergun mij u te raden, dat het van nu af uw hoofdzaak worde om niet alleen uw geflagt maar uw vaderland zelfs geheel te vergeeten. 12, Gansch
vs. 9. Hierin volg ik Dathe, natuurlijker dan MiciiAëi.is, Mijrrhe en geen product van gelukkig Arahie , Aloi een gefchaafd hout van eene aangenaams geur.



584 Hét B O E K
ts 12. Dan zal de Koning uw fchoonheid behagen, Hij tocb is uw Heer, buig u ftatig voor hem.
Vs. 13. Tijrus maagd, de rijkfte der volkeren, Zal uwe gunst met kostbaarheden zoeken.
VS. 14. 'sKonings bruid is enkel bevalligheid, Haar kleding is met goud geborduurd,
vs. 15. In rijk geflikt gewaad tot den Koning gevoerd ( Een jioet van vrouwen agter haar, Met fpeelnoten tot u gevoerd:
VS. l5. Geleid door dans en zang,
Gaan ze in bet vorjielljk paleis.
ingenomen met de bevalligheid, met de mannelijke agtbaafheid van hem, die alleen uwe lielde moet hebben; dan zal zijn vuur aanhoudend gloeien, geen trotsch verdove die zorgvuldigheid, hij is en blijft uw fouverein, erken hem bij elke openbare plegtigheid daarvoor. 13. Be grootlle voordeden zullen u daardoor geworden, de dames vanTyrus de aanzienlijken, de vrouwen der kooplieden zullen om llrijd bij u gehoor vragen, en uwe gunfte door de kostbaarfte gefchenken tragten te winnen. 14. Ik fta verrukt over de bevalligheid van de koninglijke bruid, zodra de kostbare fluier afgelegt is , en de mantel met edelgefleente doorzaaid. 15. In ftaatfie ten hove gevoerd, omfhrwt van kamenieren , van vrouwlijke muzijkanten. 16. Met het verrukkendfte muzijk, de fchoonfle gezangen, gaan ze 'sKonings verblijf in. 17. Welk een geluk on-
v. 14. De Koninglijke Dichter beJoeld in de grondtrek niet de Kerk, maar het rijk zelve, waar over de Koning als vader heerscht; dit denkbeeld, ons gansch vreemd, vind men 2 Sam. II: 14.; dit is zeer gunftig: men kan niet vooronderltellen, dat de bruid met den ftoet gaande hare fluier afgelegd hebbe, daarbij zou, indien hier op het rijk niet geziea werd , het fchoon dat üllcen voor elk zigtbaar was niet bezongen zijn, dus behoeft men metl.AffCeos niet al te vrij in de vertaling te wezen; di: ganfche denkbeeld hoe vreemd ook voor iemand die gewoon is aan de Kerk van het N. T. te dtnken is veel natuurlijker, fchoon vreemder dan het duizendmaal herhaalde gewoone.



der PSALMEN. Psalm XLV.
383
VS. 17. Der vaderen plaats bekleden ttu de zoonen ,
Door u tot Vorften over een uitgeftrekl gebied gefteld.
vs. 18. Door alle gedagten been bezing ik uw 'Oem , Voor altoos zullen volkeren 'jan u gewagen.
der liet opzicht van zulk een Vorst te wonen, — uwe mannelijke zonen zullen niet alleen den zeiven rang hebben , maar in vorftelijke grootheid, door de geftadige uitbreiding van het rijk, toeneemen. 18. Wie kan ó .Vorst uw roem naar waarde bezingen, als andere groote Vorften reeds lange vergeeten zijn, zal door alle monden uwen roem in den mond van elk onderdaan onafgebroken nieuw wezen.
„, XLVIde lu . , , , , .. PSALM.
1. PvEN bed op eene bekende wijze, voor
-*—■* 1 , •_ , vs. 1. Een
het openbaar gezang aan het Zangcrcn-cnoor Iiid op jU_
, ,. , motb, voorden
Overhandigd. eerften Zang¬
meester, onder de Koracbieten •
vs. 1. Elobim is ons cén toevlucht en derkte,
Een hulp getrouw in nadd. vs. 3. Hierom vreezen wij niet,
Al wankelde bet maercld-rond ,
Al yvierden bergen in het hart der zee geplaatst:
VoorfpcUing.
1. Dat zich anderen vrij beroemen in de macht van hun achtbaar hoofd , wij roemen in onzen God , onze fchuilplaats, onze vesting in ongelegenheden, nooit feilt Zijn onderftand, zelfs in de dringende ongelegenheden, o. Geen eenparig geroep van het onmogelijke der uitredding fchrikt ons af: — wij worden niet vervaard, al werkte alles tegen , al waggelde het gansch heelal , al veranderde het zo van gedaante door aardbevingen , dat de fteilfte bergen in den afgrond gleeden, 4. Dat door
XLVI. Uit Jefdia VIII: 6. zou men opmaken dat hij de Opdeller van dit lied zij, altans de eernaam van Jebovab der Heirfcharen brengt ons op de tijd dat het rijk van Israël en Juda gefcheiden was; ik denk met den meefte fchijn aan de belegering der Asftr ers onder Hiskia, waar alle de bijzonderheden ongedwongen op 't huis kunnen gebragt worden.
VI. Deel. Bb



336
Het BOEK
vs. 4. Dat ■vrij hare wateren nbuimend bmisfchen, Haar fteigcnd geweld doe de bergen fidderen;
vs. 5. Hare bceken zullen nogtans Elobims frad verfris/ebt»,
ua afgezonderde wooning voor Scbaddai. vs. 6. Ehbim woont daarin , bierom wankeld zij niet,
Reeds b,j den aandagenden morgen is Elobim tot hulp gereed
■ VS' ?' H-,'*f•P*1*»» rijken waren in beweging, Hij donderde, de aarde kromp!
vs, 8. Der legerbenden Jebovab is aan ons êoofi/,
jakobs E/oi;«» is onze hooge fterkte. vs. o. /Te/ £ez/e Jehovahs verrigtingen,
*r<» fly ier /ani /„, e^„ woestijn maakt}
dien val haar grammend fchuim zich meer vertoone, dat de wortels van andere bergen door den flag des waters ftaan te beven , 5. Wij zullen ons onder dat alles in den zagten gang van onze beeken , door onzen Vorst zo wel geleid, in de fiad verkwikken , haar zagt gerommel zal elk vervrolijken tot in de bovenftad° toe , waar ze den Tempel onzes Gods verfrischt, 6. En geen wonder, daar woont Hij die met regt den naam van Befcherm-God alleen draagt, hierom beeft Jerufakm niet op hare bergen; Asjijrifche golven mogen daar tegen vrij aanflaan. _ Naauwelijks breekt de dageraad uit de kimmen, of men ziet haar God reeds werkdadig tot haar redding.
Uitkomst.
7. Eene verzamelde magt van afgodifche volkeren was in beweging, koningrijken waren vereenigd tot een oogmerk ; Hij liet Zijne donderende ftem maar hooren, Hij beroerde door aardbevinge den grond waarop zij ftonden; 8. Wij juichten , de Bevelhebber der hemelfche heir-bende was ook ons Hoofd! Jakobs God ftrekte ons tot eene vesting, moesten wij dan in eene belegering niet veilig wezen; 9. Nabuuren ons zo nijdig vloeit te zamen, beziet de uitkomst van 'sHeeren daden; beziet hoe weinig het Hem kost, eene fchoone landsdauwe tot eene woestenij te maken ; 10. Door zulk eene



der. PSALMEN. Psalm XLVI. 3S7
vs, 10. Die tot aan de uiterfte grenzen der vvaercld '/ oorlog ftuit, De bogen knakt, de fpiesfe'fi bieekt, De wagenen door vuur vernield.
vs. ii. Staak, erken dat ik Elobim ben,
OnJer de volkeren zal >'» i ochj ftijgtn , In bet galiscb beelal zal ze Jlijgen.
vs. 12. Jebovab der legermachten , helpt ons, Jakobs Elobim is onze hooge fterkte.
daad alleen kan Hij .aan de waereld tot op den verften afftand den (lillen vreede befchikken ; boog en fpies onbruikbaar maken , met blikfem - vuur de ftrijdwagens vernielen: 11. Dit toneel ziende laaten dan vijandelijke onderneemingen door u genaakt worden , het is jehovahs voorneemen onder de afgodifche volkeren zich vermaard te maken, ja, eenmaal zal die hoogheid over de ganfche aarde geëerbiedigd worden.
Algemeene choor. 12. Al juichende zingen wij Jehovah, der hemelfche leger-benden Gebied-voerder is aan onze zijde, de Befcherm - God onzer natie ftrekt ons ten onverwinnelijke vesting.
EXLVIIffe e n triumph - lied , Voor den eerden PSALM-
,,..„ 's. i. Eeu
Zangmeester ten openbaare gebruik. rraim voor den
eerften Zangmeester, onder de Koracbietcn,
vs. 2. Alle volkeren klappen in de handen! Zij zingen Elobim met jubel-zang.
1. Vereenigde ftammen, magtige vriendlijke nabuuren, bewijst alle Uwe openbaare vreugde , toon en ftem verheffen zich ter eere van onzen Befcherm-God! 3. Ze-
xlvii. Het is" eene bijna algemeen aangenome gedagte, dat deze Pfalm onder het getal der genen zij, die opgefteld wierden voor de vervoering der arke naar Zion, — 't 6de vers fchijnt meer een krijgstogt of liever overwinnings - togt te vooronderltellen; hoe het zij, eene bedaarde lezing
Bb 2



3"S
Het BOÉK
vs. 3. Jebovab .... is gedugt!
De Monarch der ganfche waereld.
vs. 4. Volkeren doel Hij onder ons bukken, Natiën onder onze voeten treden;
vs. 5. Koos voor ons de erfportie uit,
De roem van Jakob , Zijn lieveling.
vs. 6. Elobim vaart op met gejuich! Jebovab met bnzmn-gefcball
vs. 7. Jubelt! Elobim ! juicht!
jubelt on«en Koning! jubelt.
vs. 8. Elobim is de Koning van bet heelal, Jubelt met ver/laauhaare ivoorden.
vs. 9. Elobim beheerst de Heidenen,
Elobim zit op eenen luisterrijken troon.
ker Jehovah, der Heeren Heer is de hoogfte Majefteit, de ware Alleenheerfcher op de waereld. 4. Treffende proeven hebben wij, hoe veel ftrijdbaare natiën deed Hij onder Joschuas ftaf zich onderwerpen, die verftokt bleven, gansch en al door ons vernielen. 5. Zelf zogt Hij in Kanaans oorden ons eene vaderlijke landhoeve uit, aan onzen ftamvader Zijnen lieveling, door Hem groot gemaakt, nog daarenboven beloofd; 6. Onze Befcherm-God is aan het fpits onzes legers , onder het ontzettend krijgs-gefchrei; Jehovah onderneemt den aanval, onder het ftatig bazuin - gefchal. 7. Heft dank-Pfalmen aan! zingt eenparig, zingt tot roem van onzen grooten Koning, het triumph - lied. 8. Het is toch zeker dat onze God alleen de Beheerfcher is van het gansch heelal, en regt op onze hulde heeft; geen wild gezang maar ftatige denkbeelden make de inhoud uit. 9. Der Isra'èliten God is onbetwistbaar de Heer en uitdeeler van het lot der volkeren; — met Majefteit bekleed Hij den Richterftoel over het gansch heelal: 10. Tans ziet gij eene proe-
zal ons bij de overwinning van Koning Josaphat, 2 Cbren. XX, bepalen.



der PSALMEN. Psalm XLVII. 389
ts. 10. De Edelen des volks zijn bij den anderen,
Het volk van Abrahams Ehbim,
De fchilden der aarde zijn door Ehbim ,
Hoe groot is Hij dan '.
ve 'er van: de bloem der dammen is tans tot vereening bijeen, alle vorftelijke afftammelingen van Abraham, de grootfte gunfteliiig van onzen Befcherm-God, met hoe veel billijkheid , daar alle befchermers der volkeren al hun aanzien door Hem hebben, 'geheel door Hem beftuurd worden, als het fchild door krijgsmans arm; hoe onbeperkt moet dan Zijn magt niet wezen 1
XLVIIIfte
Epsalm. en helden-dicht voor het choor der V j** Zangeren. bet choor der
Zangeren.
vs. 2. Jehovah is gedugt, tevens rotmenswaardig'.
In Elohims ftad, zijn geweide berg. vs. 3. Zions berg beeft eene verrukkende legging'.
Ia bet geuoeglijkfte van het ganfche land ,
De noorderdeelen zijn de koninglijke verblijven.
o. Jehovah verdiend alleen den naam van eerwaardig, roemrugtig; dit toonde Hij van ouds omtrent de ftad waar van Hij de Befcherm-God is, waar eene hoogte in is, aan Hem alleen gewijd. 3. Hoe fchoon vertoont zich uw kruin boven de andere hoogten , waarop Jerufakm gegrond is; men kan haar den voorrang boven andere aangenaame ftreken des Iands niet betwisten ; de noordzijde des bergs onderfcheid zich door de vorftelijke tempel-gebouwen daarop pralende. 4. Maar
XLVIII Ik twijfel niet, of dit ziet op de belegering onder Josaphatv het 8(le vers is alleen genoeg om dit te beflisfen, fehoon later gebeurd;, dit berispende in Josaphats gedrag moest bier niet in eene profetifehe leerrede, maar in een openbaar gezang met alle mogelijke zorgvul. digheid behandeld worden; en tevens de kragt der verbintenis met God zonder misgreep in het oog lopen voor den oplettenden. Van vs. iï.. word, daar de ftiUe berisping voorafgegaan was, nu weder de zorgv.ü-
Bb 3



39° Het BOEK
vs. 4. Elohim binnen haar,
Bekend als fchuts-lieer. VS. S, Koningen vereenigden zicb,
Te zamen fe^-sn baar gelegerd; vs. 6. Zij befebouviden, flonden ,
Verfchrikten, vloden, vs. 7. Beroeringen overviel ben,
Smarten als die eeuer vrouwe jb barensnood; vs. 8. 7?t)cb als door den oostenwind,
Tbarjis fchepen vernield worden , vs. 9. Nu zagen wij ie; geen ons van ouds verzekerd was . In de Had aan Jebovab Zebaotb. De ftad van onzen Elobim , Dat Elobim die beftendig beveiligd.
dat boven alles gaat, Haar Befcherm-God werkdadig, als ftot-bewooner, die veiligheid aan de burgerij zonder voorbeeld bezorgd heeft. 5. Vermaarde Vorften hadden zich door bondgenootfehap gefterkt , en tot de verovering zamengefpannen, dit voorneemen door een dadelijk beleg uitgevoerd; 6. Op het eerfte gezigt waren zij verwonderd oyer de legging, ftonden bedremmeld hoe aantevallen, raakten door fchrik in verwarring, en zonder aanval te doen, deinsden zij af in den grootften fpoed. 7. De zonderiingfte angst overviel hen ook geheel , zij ftonden meer uit dan eene vrouwe in haare baa'rensweeën; 8. Zo wist Hij een bondgenootfehap te verijdelen , gelijk wij nog onlangs weder zagen in dat van twee Koningen; alleen een oostenwind was genoeg orn de vereenigde koopvaardij-vloot naar Tartesfus gefèhikt, te doen vergaan, waar door de verbintenis géftaakt werd! 9. Nu bevestigde onze ervaaring, 't geCn onze voorouderen ondervonden en door onze grijsaards verhaald was geworden ; in de hofftad was het befljst, dat Jehovah de Bevelhebber van het heir der hemellingcn is, dat Jerufalem de ftad Zijner keuze, Zijn hof - verblijf is , en dat Hij als üefeberm - God hare beveiliging, op zich nam. 10. Wij verrukt, zijn daarom in Uwen
djgheid van den Koning geroemd, die bij het belög der ftad zulke aanmerkelijke verbeteringen ondernomen had ; het cca en ander bevestigt
dat



der PSALMEN. Psalm XLVIII. 39*
VS. 10. 6 Ehbim in Uw heiligdom,
Beroemen wij Uwe gocdgunfiigbeid. VS. II. Uw roem is evenredig met Uw naam,
ö Elobim tot 'swaerelds grenzen,
Uw regterhand houd den regtvaardigen teugel:
VS. 12. Zions berg wees blijde,
Juda's maagden gaat ten reije ,
Uw vonnis/en zijn nitgefproken. VS. 13. Doet rontom Zien den optogt,
Telt vrij hare fterk tens; VS. 14. I-et wel op hare ringmuuren, _„,„;,.„
iVsemf ee» nauwkeurige oogen-fcbouw harer paleizen ,
Om het ««" ie; nageflagt te melden. VS. 15. Deze Elobim is wcr altoos onze Elobim,
Met alle onderfcheid zal Hij ons beftnuren.
voorhof aan den altaar bij den anderen , om door dankoiferen onze verplichting te betuigen, n. Is Uw naam als de Allerhoogfte over het gansch heelal bekend, met minder onbegrensd zijn de daden van Uw magt , groot zijt Gij door regtvaardigheid, in Uw gansch bellier doorfchitterende. 12. Geen wonder dan dat Zions berg daverde van het vreugden - gegalm, dat de voornaarafte maagden van het land in vrolijke reijen U ter eere zongen, toen Gij zo befiisfend toonde, wat Uw vonnis over der Vorften woelingen geweest was. 13. Statige reije uit Berachias dal, ik nodig u vrij tot den plegtitben omdragt; 14. Ik nodig u om de fterktens door onzen krijgskundigen Koning geftigt, naauwkeurig opteneemen , haar verbeterde vesting te bezien en 't amphithcater van vorftelijke paleizen voor u leggende te bewonderen; doe het zo dat gij 'er aan uw kroost eene naauwkeurige befchrijving van kunt geven. 15. Want wat ons ook nog aanftaande moge wezen, dit is zeker : onze God is zichzelven altoos gelijk gebleven als BefchermGod, als onzen eerften Gebieder zal Hij ons boven anderen waereld-burgeren beheerfchen.
dat het later op?elteld is, en mogelijk voor eene plegtige dank-dag, die naderhand tot die gedagtenis ingevoeit is, ge-U6t.
Bb 4



392 Het BOEK
XLIXfte "p^
vs. t. Een -* Jtl/e n ode voor den bundel der Korach'f
lied voor den /CT. terfien Zmg-
meester, onder de Koracbieten, vs. 2. Hoor f»« alle volkeren !
Luistert wnereld-bewooneren! vs. 3. Geringe» en aanzienlijken,
Zo wel rijken als armen , vs. t. Enkel wijsheid zal ik fpreken, .
De redevoering uit mijn hart zal ervaring zijn. VS. S. Miin gehoor fielt zicb tot fpreuken ,
Raadzels zal »* op mijn harp ontknopen ; VS. 6. Waarom zou ik in bange dagen bevreesd zijn,
fren t onrecht des hooiaards mij aglervo/gd;
2. Luistert alle gij landgenoten ! die tot bet geflagt van Abraham hoort, ja alle gij waereld - burgeren , die evenveel belang hebt in de zaak , welke ik bezing, vestigt 'er uwen aandagt op. 3. Veragte, vergete burgers, aanzienlijken, in eer-ampten verheven , fchamclen , armoedigen, zo wel als fchatrijken, gij hebt 'er allen evenveel belang bij, verwonderd u niet over zulk een opwekkend begin. 4. Het geen ik bezing is enkel zuivere afgetrokke waarheid , beleid en ervaring uit het binnenfte van mijne overdenking, manken het geheel van de rede uit; 5. Spreuks-gewijze om ze te beter in het geheugen te prenten, zal ik ze voordragen, en zal op de aangenaamfi-e wijze onder het muzijk de donkerde waarheden in het licht dellen.
6. Als dagen van druk en angst mij klemmen , waarom zou ik dan uitermate angdig wezen , fchoon het gevaar zo hoog dijgt, dat de onrechtvaardigheid der geweldenaren mij in eiken dap op de hielen volgt. 7. On-
XLIX. Omtrent den Maker van dit lied zijn wij onzeker:'er is meer in van de geest van Asaph dan van David, de aanleiding is niet minder onzeker, maar de inhoud viij duidelijk. — Herder fchijnt het beste licht over dit Dichtftuk verfpreid te hebben, die de ftoutheid van de trekken over den ue.tand der braven 11a dit leeven boven anderen, bewonderd,



der PSALMEN. Psalm XLIX. 393
vs. 7. Die op goederen zicb verlaten,
Op eene groote rijkdom fnotven, VS. 8. Niemand bimner kan zijn naastbeftaanden redden,
Elobim kan hij 'er niet mede af-.open. VS. 9. Veel te kostbaar is eenes menfchen ziel,
Nooit word daaraan voldaan, vs. 10. Zo dat hij vervolgens altoos leeve,
Zonder verderf te ervaren ; vs. II. Hij moet zien dat wijzen derven, Zo wel als dwazen , geestelozen; Stervend hun goed anderen nalaten: VS. 12. mif gedagten veel was aa.n een beftendig huis, Eene wooning altoosdnurend, Waarom zij landen naar zicb benoemden,
bevreesd te zijn wil ik leeren, dit mogen zij zijn, die op fchatten hun roem ftellen, wier kloekheid naar de ftapels goud berekend word. 8. ()ngelukkigen! geen een van hun kan niet eens zijn bloedverwant , ik laat (taan zichzeiven, met al zijn fchat van den dood afkopen, in de regtbank der Godheid geld die waar niet, om voor het fterven beveiligd te wezen. 9. Het leeven is veel te kostbaar, bij zulke fchatten vergeleken, geen fom kan daar voor uitgeboden worden, 10. Met dat gevolg dat men niet fterve, en bevrijd blijve van de gevolgen des d nis, de verrotting, li. Dit leert de ervaring dagelijks , de man van groote begaafdheid zo wel als de onvoi "gtige en onvernuftige dwaas, worden naar het graf gei ragen ; fchatten agtcrgelatcn zijn niet meer in hun magt, maar moeten zij in het vrij genot van anderen overlaten. 12. Het eenigfte, waar zij zich bij hun leeven nog mede fireelden, was : alles te doen om hun Hamhuis beftendig te doen zijn, en daarin te blijven leeven; hun familie in aanzien en talrijkheid fteigende, genoten zij de eere, ganfche ftreken naar zich te benoemen, en daarin te blijven leeven. 13. Maar wat zegt dit alles , de zoon van
derd, en tevens veel grond in dit Zangduk vind voor de opftanding der Godvrugtigen lange voor die der fnoodaards. w. 12. liet graf is bun eenig buis, zo neemen het verfcheide overzet.
bo 5



394
Het BOEK
vs. 13. r>» mensch, boe hoog 00b geftegcn, blijft niet, Word als de beesten die fierven;
VS. 14. Dit is de weg der dwaasheid voor allen;
Hun kroost behaagt even-wel dien zeiven gang.
VS. 15. Als fchapen drijft men ze naar 't fcbimmen-rijk De dood is bun hoeder,
In den morgen zal de brave bun behecrfchen. Want hun aanzien blijft in het doeder.riji: , Elk in zijn wooning,
Adam, fchoon tot zooveel aanzien geklommen, moet doch van de aarde affcheid neemcn, en moet in het llerven met de beesten gelijk ftaan, een lot ondergaan; 14. Onder den grond om de lucht niet te befmetten , dat is het einde van al de vleiende dwaaze overleggingen die alle trutsaards ervaren, en niettegenftaar.de deze, volgt hun kroost dezelve wijze van denken. 15. Als fchaapen wel doorvoed en bekwaam tot flagten, ziet men den een op den anderen naar den flagtbank voeren, opder het beleid van den dood, die over hun vroeg of iaat fterven het beftier heeft, terwijl de brave alleen de fiille hoope bij zijn verfcheiden geniet; in den aanbrekenden morgen zal de oprechte over zulken gebied voeren, want inderdaad alle de overblijfzels van hun aanzien , zijn in het fchaduwrijk niet geldig , daar is elk zonder meer te woelen in zijn ftille groep. 16. Gegronde vertroosting!
tingen, zij prijst zich door hare eenvouwigheid aan, doch niet begunftigd door Handfchriften, het geen mij anders daartoe zou overgehaald hebben.
vs. 13. Zoo men die uitkomst brengt tot de armen, dan moet de rede d 's rijken doorgaan, de zin is dan rijk, doch het ftrookt niet met de letter, dus men die fchoonheid hier niet inbrengen mag.
vs. t$. De braven zullen enz.; SciinoëDER heeft: duidelijk bewezen, dat men den morgenftond niet wel anders kan neemen; was het in dit leeven, het was in den avond. Herder, heeft hier de ruimte der denkbeelden omtrent een toekomftig leeven opgeklaard.



der PSALMEN. Psalm. XL1X. 395
vs. 16. Elobim zal mijn ziel uit de overbeerfcbing vanhet dcodcnrijk onljlaa.il, Hij zal mij tot zicb noemen,.
ts. 17. Ontziet niemani die fcliat rijk word, Wen bet aanzien van zijn huis klimt,
vs. 18. Niets iraagi hij bij zijn fterven mede, Zijn luister daald hem niet na ,
vs. 19. Bij zijn leeven bad zijn ziel geneugten, En u wen gij u zeiven goed deed,
vs. 20. moest doch w<7#r <fa wooning zijner vaderen, Tot zijn eeuwig buis, waar geen licht woont.
vs. 21. De menfche in waarde, rfsci zonder verftand, Vergast even als de dieren.
waar mede ik mij verkwikke : de hooge God zal mij niet lange in het rijk der dooden onder die tijrannifche magt laten, maar mij in het rijk des lichts bij zich overbrengen. 17. Braave fchamele ! geeft dan den moed niet verloren, zijt voor den rijken vrek niet bevreesd, zelfs dan niet, wanneer met zijn geld zijn vermogende invloed toeneemt; 18. Naar die plaats, waar uw geluk begint, kan hij niets van dat alles medevoeren , zijn lijkftatie moge prachtig zijn, zijn aanzien fluit zich niet mede in het graf in: 19. In zijn gezondheid moge hij genot gehad hebben, dat ook boven alles gewaardeerd hebben, en deed gij ook dus, dan had gij zijne goedkeuring, 20. Zoo gij u als een fchaap ook voor dien flagtbank voedde, onder het genot; hij moest evenwel naar het familie-graf, naar het fombere graf, waar noch genot, noch vrolijkheid te vinden is: 21. Dit is dan eene zekere ervaring, de zoon van Adam hoe hoog in aanzien genegen, maar de ware wijsheid en grootheid niet gekend hebbende, is 't alleen die als 't redelooze vee zonder nadenken fterft.
vs. 19. Lange ois vertaling fchoon niet naar de letter, geeft eene rijke zin : geduurende zijn leeven kende hij geen ander goed dan zijne, lusten i nu zal bij « prijzen dat gij een ander goed bebt.



S9Ö
Het BOEK
Lfte PSALM. -w-^
Een Pfalm T E N pfalm voor de Afcphietsn.
veer Azaph. j *
VS. I. Der Elohim El oh ah, Jehovah fpreekt,
Verheft de ftem tot de waereld!
Van bet oosten tot het westen. VS. 2. Op Zions envergelijk fchoone kruin
Vertoond zicb Elohim met allen praal, VS. 3. Onze Elohim komt, Hij zwijgt niet,
Vernielend vuur baant de weg voor Hem ,
£e«» woedende ftorm omringt Hem. vs. 4. Hij roept tot den hemel, boe boog!
Tot de aarde, wen Hij Zijn volk zal richten.
De Dichter fpreekt. De Godheid die boven alle godheden der aarde vermaard geworden is , door de onderfcheidings - naam jehovah bekend, zal in het openbaar een aanfpraak houden; de bewooners van het gansch heelal horen Zijne bevelende ftem, van de grenzen der aarde tot getuigen geroepen : 2. Even als weleer op Sindi bij Zijne ftatige wetgeving zal Hij nu op de meer aangenaame toppen van Zions vermaarde berg Zijne rïchterlijke zetel ftellen, alles is even ftatig. 3. Hij zal bij Zijn komst ongeftoord kunnen fpreken, alles zo in de dieplte ftilte zijnde, Hij baant zich den weg door blikfem-vuur, terwijl de loeiende winden van rondom den troon meer agtbaarheid geven. 4. Hij zal fpreken met eene ftem , die de bewooners der hemelen in hunne ftilte doordringend horen, en luisterend doen ftaan, alle aardbewooners zullen opmerken, wanneer Hij over Zijn begunftigd volk richterlijk uitfpraak doen zal. 5. Voor de plegtige uitfpraak hoort men het
L.Het onzekere der opfchriften, het verkeerd plaatfen derzelven, fchijnt altans in deez' Pfalm voorgevallen te zijn, de wijze van voordragt, de tijdsomflandigheden doen ons met veel fchijn denken aan Jesaïas, altans dit is zeker dat Jefaïa 1: 22. het best ftrookt met den inhoud, de ge7. fteldheid van den Joodfchen ftaat onder Hiskia, toen de uitwendige Godsdienst biocide , de natie hare verbintenis met Gode op Sinai zo
plcg-



der PSALMEN. Psalm L.
39?
V5. 5. Verzamel mi! miine onderdanen'.
Die of het offer de verbintenis floten. vs. 6 De hemel roemt Zijne billijkheid ,
Elohim zelf is de Richter, vs. 7. Luister miin volk, Ik wil fpreken,
Israël, Ik zal 11 bezwaren ,
Schoon Ik Elohim uw' Elobim ben. vs. 8. Om uwe offeren bezwaar Ik u niet,
Uwe brand-offers roken geftaag voor mij,
doordringend bevel, dat mijne begunftigde onderdanen , door mij met zo veel onderfcheiding en weldadigheid behandeld, voor Mijnen troon verfchijnen , die onlangs hunne verbintenis weder met Mij vernieuwd hebben, en ter nadere bevestigiug allen van de offer- maaltijden gebruik maakten: 6. Billijke oproeping des volks ! waar over de onbevlekte hemel - bewooneren hunne goedkeuring betuigen , — de eenparige ftem van allen is: — wat mag men anders verwagten als de Befcherm-God tevens Richter is.
God /preekt.
7. Verzameld volk , godsdienftige onderdaanen! luiftert met allen aandagt; Israëliërs, zo duur aan Mij verbonden, verdubbel uwe oplettenheid, wen Ik regtmatige klagten tegen u inbrengen zal; doch zijt niet bevreesd. Vooraf zegge Ik, dat Ik ftandvastig uw Befcherm-God ben, zulks denk te blijven. 8. Daar Ik Voorheen zo menige klagte hadde over uwe nalatigheid omtrent den uitwendigen Godsdienst, heb lk daaromtrent nu niets ten uwe laste; integendeel het getal, de waarde van de offeren , die geheel en al op Mijn altaar verteerd worden, is vrij aanmerkelijk, en geeft bewijs van uwe oplettenheid, maar het berispenswaardige in u is, de gedagte als of gij Mij daardoor meer aan u wilde verplichten. 9. Hierom verklaar Ik
plegtig gefloten (en waarop geftaag gezinfpeeld word) hernieuwd had: uitwendige Godsdienst zonder dadelijkheid, mishaagende den Heere, is het groote Huk dat behandeld word.



393- Het BOEK
vs. 9. Docb geen var uit uw Jlal gelust Mij, Geen bok uit uw kooi ,
VS. 10. Mij zeiven behoort bet woud-gedierte ,
't Vee dat hij duizenden op bergen graast j
VS. 11. Al het gevogelte onder den hemel ken Ik, Al wat het vlakke land geeft, zie Ik f
VS. 12. Hongerde Mij, Ik behoefde u niet te vragen, Mij behoort de waereld, met al wat 'er in is.
Vs. 13. Stieren vleesch behaagt Mij niet, Bokken bloed drink Ik niet;
VS. 14. Offer gij Elobim aw dank-of eren, Betaal Schaddaï uwe geloften,
VS. 15. Roep Mii vrij aan in den dag van uw nood! Dan zal Ik helpen en gij Mij eeren.
u, gebrek aan rund uit uw ftal of jeugdige geiten van uwe kudde heb Ik niet, dit begrijpt gij ligt, ic. Daar al het gedierte der wouden, waarop niemand aanfpraak heeft, Mijn wettig eigendom is , ook wat verfcheide onbewoonde grazige gebergten voed; 11. Daar Ik de keur heb van het onnoemelijk getal van vogelen , dat boven de hoogfte berg-toppen zweefc, wat de lagere landen als malsch vee ten gebruike heeft, Mij niet onbekend is: ia. Trek naar vleesch hebbende merkt gij dus, dat Ik op uwe gefchenken niet behoeve te wagten, daar Ik de Heer der aarde, met alle hare voortbrengzels, ben, zo wel als van Kanaans landsdauwe. 13. Helden-Goden moge men ftierenvleesch aanbieden, en hun den beker met bokkenbloed toereiken , 14. Van zulke offeren weet gij ben Ik gansch afkeerig, verbiede u zelfs dat onmenfchelijk gebruik: gij moogt vrij uwe dank-offeren naar Mijne bepaling brengen , gij moet zorgvuldig het geen gij uwen Souverein vrijwillig beloofde met de uiterfte getrouwheid tragten uittevoeren; 15. Zo gij in de zaak en niet alleen in de plegtigheid uw zorgvuldigheid betoont, dan kunt gij vrij ten allen tijden in den bangften nood u op Mij verlaten, uw redding zal dan al zo zeker wezen als uwe dank-feesten daarvoor. 16. Maar wie al het



der PSALMEN. Psalm L.
399
VS, 16. Tot den fnoodaard voert Elohim die taalt
Wat fpreekt gij van Mijne wettenI
En durft den vcrbontls-eeif op de lippen neemen. VS. 17. Daar gij de tucht verfmaad,
En Mijne waarfchuwing verwerpt; Vs. 18. Ziet gij een dief, gij boud een gedrag met hem.
En doet even zo als de overfpelers; VS. 19. Piert in het booze uw mond bot,
Terwijl uw tong bedrog aaneenfchakeld j VS. 20. Gij zit plegtig om uw broeder te lasteren ,
Ja den zoon uwes moeders te verderven. VS. 21. Zulks doet gii, en Tic zwijg,
Daarom denkt gij, ik doe als Gij ,
Maar «Taffen zal u ,
Het u alles voor oogen houden. VS. 22. Merkt dit 0/1 Godvergetenen!
.iï/f Ik verfcheur, </«« red niemand.
geboodene niet van harten maar huichelend verrigt, tot dien fpreekt God veel fterker: — wat ftoutheid Mijn Godsdienst te roemen, de billijkheid Mijner wetten anderen aanteprijzen, 't gewigtig Amen, bij vernieuwing uittefpreken. 17. Daar alle bettrafiïng door Mij u mishaagd, ja zelfs bedreigingen door u in den wind geflagen worden. 18. Uw guichelfpel zie Ik door , op de minfte aanleiding tot roofzugtige handelingen doet gij mede, bij elke overfpelige trek toont gij uwe graagte. 19. In uwe vrije gefprekken viert gij den ruime teugel, daar anders uwe listige tong niet dan van onderwerping fpreekt. 20. Daar gij anders al koutende uw naastbeftaanden durft bezwaren, uw allernaaste in rang en jaaren is niet veilig voor uwe listige belediging. 21. Gerust gaat gij daar in voort, om dat gij niet bemerkt dat Ik u hierover waarfchuwend bedreig, mogelijk denkt gij, dat Ik even zulk een beftaan hebbe als gij, wel wetten gevende, maar die niet handhavende, maar dat verzekere Ik u, Ik zal Mij wreeken, en zal dan toonen dat niets van dat alles Mijn aandagt ontglipt is. 22. Neemt dan deze waarfchuwing eenmaal ter harte , gij vermeteue God-verzakers, eer het te laat is, wanneer lk met de edele fierheid van een held op u aanvalle, dan is redding te laat.



4oö
Het BOEK
vs. 23. Die dank-offert eert Mij wel,
Dien weg inflaande ziet men Mijn heil.
23. Ik geve wel toe, dat al wie Mij zijne brand-offeren uit oplettenbeid brengt, Mij eer tragt aan te doen door openbaren dienst, wiens gedrag dan met zijne verplichting inftemt, heeft van Mij ook beftendig gunst te verwagten, zulks verzekere lk elk.
1,1de PSALM. TT> vs. 1. Een j, Tv en Dichtftuk van David, op de
viTvoor dên fcbande openbaar geworden, en daarom aan't „rjien. Zang- opentjaar gebruik gewijd. 2. Gedicht na dat mevs. 2.'N*dat jjjj mét Baths[eb a overfpel gedaan had, en SZt'rNATHAN hem in een gefprek zijn misVij'n" Nekpet drijf overtuigend had voorgehouden.
met Batbseba.
vs 3. Elohim hebt ontferming met mij, naar Uwe genade
Niar Uwe uitnemende menscbllevenheid, vergeet mijn fntode daad. vs 4. Dat ik van mijn onwaardigheid herhaald gewaslchen,
Van miin fnoodbcid zo gezuiverd worae ; vs. 5. Mijne vergrijpingen erken ik !
Mijn wandaad h mij geftaag onder den aandagt , vs 6 U, ja V alleen heb ik beledigd.
Doende dat Uw oog zo zeer mishaagde,
Daarom is Uw vonnis regtvaardig;
En de hoogfte zuiverheid m Uw handelwijze.
3. Diep getroffen, mijn God! - is 't eerfte woord mijner 'lippen, en fmeeken om vaderlijk mededogen, mijn bedrijf is allerfnoodst ; maar Uwe mededogen is onbegrensd. 4. Betreurenswaardige gevolgen door geen berouw uittewisfehen , de reiniging moet door herhaalde zuivering alleen van U komen, dan alleen 'zal die ijslijke vlek weggenomen zijn : 5. Nu eindelijk zie ik de zwaarte mijner misdaad door, en belijde die openlijk; ik heb geen zugt meer om die te bedekken; neen, geftaag is alles mij levendig voor den aandagt. 6. Daar de daad onbekend, en ik niemand verantwoording fchuldig was, heb ik U opzettelijk beledigd; Uw oog wist ik dat zulk eene daad ten uiterfte afkeurde ; Uw befluit mij medegedeeld, is billijk en tevens allergematigst, de zuiverde onpartijdigheid is ook hierin zigtbaar: 7- '« Overfpelige



der PSALMEN. Psalm LI.
401
VS. ?. Bevlekt wierd ik i'rboren,
Zondig koeterde mii mijne moeder ff»
vs, 8. Ziet de naak/Ie waarheid te zeggen , is U beftendig, Wiize vermaningen deeld Gij mij beimlifk mede.
VS. 9. Dier hijfbp *»// G;/ mii ontzondigen , rein zal ik zijn , Door Uecwa>fLheh, zal ik glanzen als fneeuw.
vs. 10. D'>e mii -ergeneegen en blijdfchap horen,
Tot in mijn binnen ft e waar ik Uw /mart gevoelde, dringe bet door.
kind mij omrukt, maai ik, fchoon in den egt geboren, trad met ongeregelde lusten in het licht; hoe veele zondige hebbelijkheden groeiden onder de moederlijke zorgvuldigheid in mij op; hoe behoedzaam had ik derhalven meten geweest zijn! 8. Door een trouwhartig vriend deed Gij mij onbewimpeld en ftandvastig dit onder de aandagt brengen; op buitengewoone en meer bedekte wijze mij door wijze vermaningen ontwaken uit mijn ongevoeligheid. 9. Nu is mijn bede dat ik door U gezuiverd worde, de misdaad hebt Gij airede mij vergeven , zulks is meer dan eene priesterlijke ontzondiging; worde ik door U geheel gereinigd, ö hoe glanzig wit, als de vers gevallen fneeuw , zal ik dan zijn. 10. Vergenoegen, ware blijdfchap , zal dan voor beklemdheid in de plaars treden ; voor de fmarten der verflagenhcid, die door alles doordrong, zal dan mijn innig vergenoegen weder herleeven: 11. En laat ik dan verder het genoegen fma-
- vs. 6. Eenigzins anders vertaald Munting he dit, en drukt het denkbeeld van geheim in de misdaad fterker.
vs. 9. Schoetgen wil dat hier op de reiniging der kleederen van de Priesteren door falpeter gezien word, dat zou we] ftroken als het dei Dichters bedoeling was geweest, waaraan ik twijfel. Muntingh'? vertaling is fchoon, komt in het hoofd - denkbeeld overeen: — zie Gif lisebt harten -deugd , leer mij dan Ü te dienen in bet verbergen. Zijne overzetting is meer de kern der denkbeelden in deez' Pfalm, dan wel pit en fchors; tevens bidde ik mijn lezer hem altoos, maar altans in deez' Pfalm te raadplegen.
VI. Deel. Cc



402
Het BOEK
vs. II. Wend bet geziene van mijne wandaden af, Verzoen tocb mijne misdaden!
VS. 12. Elobim! fchep in mij een gezuiverd hart,
Vernieuw mij inwendig met een' vasten geest. ;„
VS. 13. Van Uwe tegenwoordigheid ver/leek mij niet, Uwen Heiligen Geest ontneem mij niet;
vs. 14. Scieni mij de vreugde Uwer goedgunftigbeid weder , Een vlugge ziel zal dan mij fterken.
Vs. 15. iJaa zal ik afwijkenden Uwe wegen aanprijzen, Die misdaan hebben, zullen tot U wederkeeren ;
vs. 16. 0»f/?a mij van man/lag, Elobim!
Mijn tong zal Uwe goedgunftigbeid bezingen.
ken , dat Gij niet richterlijk op mijne misgrijpen blijft zien , laat ik ontwaar worden in de gevolgen dat zulke opzettelijke wanbedrijven volkomen door U vergeven zijn. 12. Dit field mij nog niet volkomen gerust, mijn oorfprong is te onzuiver , fchenk mij voor die misleidende nieuwe en zuiverdere neigingen; de neiging van mijn gemoed , de nieuwe iever, werde door Uw invloed een beltendige, zichzelve gelijke, ziels-gefteldheid. 13. Weiger mij, als Uwen onder-Koning, dan den vrijen en gunÉfigen toegang tot U nimmer, altans laat mij in mijn bellier den invloed van dien .geest, bij mijne zalving mij gefchonken, niet derven. 14. Schoon Uwe vergiffenis mij aangekondigd is, moet ik nogtans om die vrije, vrolijke, en leevendige bewijzen der herfïelde gunst U fmeeken; heb ik die, dan zal ik met een edele en ieverige ziel mijn werk verrigten ; 15. Dan zal ik uit mijn geval leeren, om lieden die misdaan hebben, zagtkens tot het wederkeeren, langs den weg der Godsdienst, te ftieren , dan zal ik het genoegen hebben, dat opzettelijke overtreders ook openbaar zich herftellen. 16. Onrcgtvaardig bedrijf en mandag, legt mij nog zwaar op het hart, zij zal mijn familie drukken ; och , kon het bedreigde afgewend worden! hoe zeer zou ik dan niet over Uwe vergevende goedheid, zonder voorbeeld, roemen.



der PSALMEN. Psalm LI. 4»3
Vs. 17. Adonai! uitfluit Gij mijn linpen,
Dan zal mijn mond Uw roem vermelden, vs. 18. In offers hebt Gii eecn genoegen, mciersgafik die,
Een brahtl-tjfrer 20a U niet bevallen. vs. 19. Elohim, offers zijn een verbrijzelden geest,
Een gebroice en verllage ziel wijst Gij £/oii»i niet af. vs. 20. Doe Zt'o» wel naar Uw behagen,
Eouw Jerufalcms tnUuren op. vs. 21. Offers zonder Cchuld bevallen U,
Brand-offcrs die geheel verteeren,
Varren komen op Uwen geviijden altaar.
17. ó Mijn Souvereiri! geeft mij ook hierin door Uw gunst ftof tot roem, Uw goedheid zal ik dan met dankliederen daar voor openbaar prijzen. 18. AVaren het offers, die in dit geval niet mogen in aanmerking komen wegens opzettelijke boosheid, hoe bereid zou ik anders zijn; aan offers die geheel verteerden zou het niet ontbreken. 19. Maar ik weet de rcgte offers voor God zijn zielen diep gewond, overtuigd van begaane wandaden; worden de ziels - neigingen daar toe beftuurd , neemt dit beftaan de ganfche ziel in , dan weigert Gij nimmer die offers. 20. Daar ik billijk vreesde, dat mijn rijks-zetel op Zion waggelde, mij SaulS ongenade herinnerde, worde mijne regeering naar Uw wijsheid weder gezegend, voltooi door mijn geflagt Jerufalems muüren. ai. Dan voorfpel ik, dat Gij in de vrijwillige offers meer genoegen zult neemen; hoe vrolijk zal dan het brand-offer in de hoogte ftijgcn , de beste varren zullen dan voor Uwen altaar aanhoudend afgezonderd worden*
TLIIfte PSALM. ot onderwijs in de wegen der Voor- vs. j. ven
.... 1 , 1 /eerlied van DA.'
ziemgheid , van den koninglijken Dicluer , vlD , voor den
vs. 20. Ik denk niet aan eene bijvoeging van later hand, maar wel met ScHRoëDEK. aan de voltooijing van 'jerufalem door Salomo, 5 Xon. III: i.
Cc 2



404 Het BOEK
meester ZmS" v00r °Penbaar gezang. 2. De aanleiding,
vs. 2. Tom DoëGS gevaarlijk gedrag in Saul te Doëo de Ede- , , °, , ', .. .. ,
miet ten bovt vleien, hem aanbrengende, dat hn zijn fchoon-
5ï**"nenS££ 20011 bedek£ biJ den Hoogenpriester gevon-
*«/!/</ bad, da- den had.
vids bezoek bij
AcHIMELECH.
TS. s. Geweldenaar! waarom op uwe boosheid gefnoeft!
Elobimsgunjie is voor den ganfehen dag;
TS. 4. Uw overleg is een draaikolk, Uw tong een feberp fcheermes, Eedriegelijk werkende:
vs. 5. Het booze mint gij boven liet goede, Leugen boven waarheid te fpreken.
VS. 6. Gefprekken die gevaarlijk zijn , mint gij , Enkel bedrog is uw tong.
3. Is dat uwe manhaftigheid, geweldenaar! over eeiï weerloos Priester te zegenpralen, een vlugteling te verraden ? durft gij op zulke wandaden nog fnoeven ? de Vorst is veranderlijk , is eigenzinnig , maar op Gods gunde mag ik ■ altijd rekenen. 4. Alle uw welbedagte beramingen zijn voor anderen allergevaarlijkst, die zich op uwe gefprekken verlaat , zal ze als een fcherp fcheermes vinden, waarvan altoos zorge is onverhoeds te blijden, niet wel gebruikt. 5. Is dat grootheid? door looze dreken en niet door edelmoedige daden beroemd te worden? door laster , niet door oprecht en voorzichtig verkeer u bij den Vorst intedringen? 6. Alle uwe gefprekken in den kring der hovelingen, zijn altoos zorgelijk; dit is het geheel van uw karakter, nimmer kan men uwe gezegden vertrouwen , 'er fchuilt altoos iets agter. 7. Denkt gij dien rol ongedraft te zullen blijven fpelen,
vt. 4. Vind men dit te gedrongen, men leeie met Muntinghe: gij Ktrker va» bedrog! het geen zeer wel vleit.



der. PSALMEN. Psalm LH. 405
TS. 7. Elobim zal u voor altoos wegrukken,
ln éinen draai gauscb uit uwe bezitting rukken, Uit de maatfehappij der menfchen ontwortelen, VS. 8. Braven zullen 'er op letten, Met ontzag aangeelaau, Zullen zij zijn lot dus bejehimpen. VS. 9. Dit was de man die bij Elobim niet veilig wat, Maar in zijn fchatten zijn vastigheid had, Zijn aanzien in bet benadeeleu van anderen had: vs 10 Ik daar tegen zal een altijd groenend olijfboom zijn \n ElobiensMis,
Op Elohims goedgunftigbeid verlaat ik mij geheel veer altoos. VS. ii. U loof ik beftendig in al Uw doen,
Oti Uw aanzien verlaat ik mij gerust,
Voor Uw gunftelingen is die enkel weldadigheid.
neen, uw gebouw zal van bet fundament afgerukt worden door God zeiven : een dwarrelwind zal uw tent op eenmaal op uwe hoeve opneemen ; al had uw ftam nog zo veel wortelen in den grond gefchoten , zonder moeite, zal hij op dien geveld worden. 8. Weidenkenden zullen met oplettenheid die uitkomst zien ; de magt der Godheid' in uw val eerbiedigen; en uw fuoevend trots tevens belagchen. 9. Dit was de groote man, die in de betragting van den Godsdienst, geen fterkte, geen grootheid genoeg kon vinden ; in rijkdommen moest die grootheid zijne beftendige kragt vinden; in den val van anderen moest hij zijn klimmend aanzien alleen hebben. 10. Akelige uitkomst - niets van dien aart vreeze ik voor mij zeiven; neen, als een bladrijke, zappige olijfboom, in Nobas tente voor den Tabernakel, zo veilig geplaatst, zal ik beftendig ftaan; geene wisfelvalligheid is 'er in die gunfte, ik durf mij veilig op die van mijn God verlaten , hierom kan ik onafgebroken danken voor alle lotgevallen die mij treffen, iu la de uitkomst loopt alles gunftig afL en kan altoos veilig en bedaard op de eer van mijn God mij verlaten ; — zijn hoogfte eerzugt is edelmoedig te zijn over alle zijne gunftelingen.
vi. 9. Schoon is Muntinghs vertaling: zijn teevlugt werd bem ten val.
Cc 3



Ao6
Het BOEK
LIï[fte P S A L M. Deze Pfalm' is met eenige weinige veranderingen dezelve met den XlVde; deze editie is zeker de laatfte, de veranderingen zijn in de Maecabeefebe tijden gemaakt; niet eenmaal vind men 'er de naam van Jebevab, veel gelijks is 'er tusfehen Nabai. en Antiochus Epiphanes, de meeste veranderingen zijn in het 6de vers; — de hcldenmoe 1 der Maccabelrs word dan bezongen, door God gefterkt, terwijl de Vorst ongelukkig omkwam, in weêrwil van de bedenkingen door Spencer, en later door Miciiaëhs gemaakt, geeve ik aan deze voorondcrftelling de voorkeur.
LlVfte PSALM. ~JT~\
vs. i. Een i. \_j en lied tot Davids eigen opwekjjavi'u , voor king , doch tot openbaar gezang gefchikt, zTngmee.ftef'" en de zang-wijze opgegeeven. 2. Toen de op Neginotb. inwooners van Ziph aan Sauls hof lie-
vs. 1. Nadat ' , .
de zipheërs den zonden , die den Vorst van den toe^re.SAuik°wer" ft?nc| zijns fchoonzoons onderrigtte, en zij-
baaid hadden: ne legging ontdekten als zo zorgelijk, dat 'er David is ze- cn 0 .
ker bij ons. geen ontvliigten mogelijk was , en hiervan den Koning verzekerden.
vs. 3. Verlos mii Elobim'. door Uw naam,
Uw macht bezorgt mij recht; vs. 4. Elobim '. hoor mijn bede.
Merk of mijne mondelinge verzoeken.
3. Mijn God ! die de edelfte eigenfehappen hebt, en dezelve in Uw bewind doet werken; red mij naar die edele hoedanigheden, daar mij, onder fchijn van gezag, onregtvaardigheden treffen, toon dat Uw gezag ter mijner redding meer vermogend is. 4. Geef toch acht op mijn verzoek, Richter der waereld! in perlbon breng ik mijne verzoeken om befcherming voor U. 5. Lieden ver-
LTV. Tweemaal fchijnt David door de ZJpbeëtij verraden te zijn, de eerfte rcize, 3 Kon. XXIU., de tweede, XXVI., de laatfte reizc word ïn bet gezang bedoeld welke afwending door een inval der Pbilijjijnen is veroorzaakt.



der PSALMEN. Psalm LIV. 4°7
?s. 5. Want trotfchen malen zamenzvjeering tegen mij,
Wreedaards belagen mijn leeven ,
Omzag voor Elobim geld bij ben niet. vs. 6. Ja Elobim is miin helper,
Adonai is ee« der ftontten mijns leevens. VS. 7. //er «■»£«// zal e/> mijne verraders heeren,
Naar Uw toezegging brengt Gij ze om ; VS. 8. Met vermaal breng ik U A»; bet offer,
£» zal Uw' roem bezihger»,
Zij is «ie/ te tloen; vs. 9. Hii red mi; uit alle benanuwdhedcn ,
Mijn oog ziet den val mijner vijanden.
waand op de gunst van het hof, hoe zeer anders aan mij verplicht, gedragen zich vijandig en fpannen zamen met hovelingen ; zo wreed, dat ze geen rust hebben voordat ze mijn leeven belaagd hebben: zij zijn lieden die door geene godsdienftige gevoelens in hunne uitzichten gehinderd worden. 6. Doch dit is mij genoeg, God is mij °t geen anderen een magtig bondgenoot is; mijn Heer is onder het klein getal van hun, die mijn geest fterken onder al het verdriet: 7. Ik geloof, dat die verraderij in de gevolgen, niet voor mij, maar voor mijne vijanden nadeelig zal zijn , Uwe beloften doen mij hopen , dat ze wis zullen vallen. 3. Met hoe veel vermaak breng ik dan U het vrijwillig offer, met hoe veel vuur bezing ik dan Uwe volkomenheden, die op edelmoedige goedheid uitkomen. 9- Daardoor is het toch dat alle mijne benaauwende omftandigheden zich wenden, en dat ik mijn oog mag laten weiden over het llagveld mijner vijanden,
LVfie rs ALM.
Evs. 1. Een en leerlied van David, doch aan utriiedvano^ • vio , yoor den
den openbaren Godsdienst gewijd, op von- etrJleu Zang.
meester , op
ge zang-wijze. neginotb.
vs. s. Men behoeft geene andere lezing, om hier trotsaards re vinden. ScHRoëDF.R heeft die betekenis van het weik-woord uit Pfalm lxxxv1: H- opgegetven. - -
Cc 4



4Ö8
Het BOEK
vs. 2. Ehbim ! hoor miin gebed,
Verberg U voor mijn 1'meken niet ,
vs. 3. Merk tocb op! verhoor mij!
Hevig fcbrei ik en ben beroerd.
VS. 4. O 1 viiands '.voelen, fnoodaards drang. Om egtvaardigbeden reien zij op mij aan, Hevig woed bun baal ;
vs. 5. Mijn hart klopt angliig in mijn binnenfte, JJood-fcbrikkeu oveiweldlgen mij;
vs. 6. Vrees en ziddering trceden mij tegen, Een koude fcbrik overvalt mij;
vs. 7. Ik zeg: bad ik duive n-vleugelen,
Ik. zou vliegen tot dat ik verblijf vonde,
2. Mijn Befcb.erm-God ! — geef toch acht op mijne verzoeken, toon dat Gij voor mijne klagte geenzins ongevoelig zijt. 3. Let naauw op mijn zorgelijken toeftand, dat 'er redding voor mij koome; geen dier kan door grievenden honger en door angst meer benepen wezen dan He: 4. Zeker, bittere hovelingen, geweldenaren , leggen het 'er op toe om mij met rebellie tegen den Vorst te bezwaren ; hun verregaande afkeer kent paal noch perk. 5. Aandoeningen door angstvalligheid voi rgeftuwt, waaren geftaag om mij heen, op het indenken van de gevaren die mij dreigen worde ik zoms door vreesagtigheid geheel overweldigd; 6. Moe meer ik dit doe, hoe meer zulks toeneemt, hoe bevreesder ik word ; een koude huivering gaat door mijn leden ; mij als een verrader van zijnen Vorst befchouwende, zoekt men mijne wisfe val, 7. Ik zeg m tugmaal in mijt zeiven : kon ik even als de duif mij op rappe vleugelen verlaten, hoe rasch ontweek ik het hof3 en zogt een ftil verblijf; 8, 9. Ver-i
LV. Men kan uit de inhoud zien dat het hof-leeven onder Sauls regetfHng hier befchreven word , wie zijn verraderlijke vriend was is ons Onbekend, aan Achitofet. met Mus. te denken is onnatuurlijk, om zijne verbazende genegenheid voor Absalom.



der PSALMEN. Psalm LV. 409
«. 8. Ver weg zworf ik dan af,
En zou in enkewoonden oord mijn nacht-leger houden ; VS. 9. Hoe zeu ik mij reppen onder let ontvtugtin,
Voor den ftorm en het onweder: VS. 10. Adonai verderf Gij ze, breng verdeeldheid onder ben ,
Geweld en twist beerfcbe in de ltad; VS. II. Als muuren omgeven die haar geftaag,
Onregtvaardigbeid en geweld voere let gebied over htm. VS. 12. Overal ontmoet men onheil,
List en bedrog waaren of de ftraten; VS. 13. Was het mijn vijand die mij hoonde,
Ik kon zulks geduldig verdragen,
Was het mijn hater die zich verzette,
lk zuu mij van hem onttrekken;
wijderd van de hofftad, hoe verdubbelde ik dan mijne fnelheid, om het dreigend onweder en den hevigen orkaan te ontvlugten. 10. Magtig Heer! Gij zelfs zult mijn zaak moeten redden , hunne raadflagén verderven , de gefmede zamenzwering moeten verbreken ; het kwaad is te algemeen; de hofftad zugt onder misbruikte macht en onderling misnoegen: 11. Dit fchijnt de ware fterkte van de ftad te zijn, waar billijkheid haar fcepter behoort te voeren, daar doet het de overmagt, ja de dwinglandij. ii. Men kan naauwelijks de ftraten betreden, of men ziet de treurige en fchadelijke gevolgen van dit alles ; hovelings erglistigheid , fchraapzugtige misleiding , (leken overal het hoofd op! 13. Maar het geen mij het meeste treft, is dit: het kwaad is zo algemeen; waren de fchuldige alleen zulke lieden , die ik als mijne vijanden reeds voor lange kende, ik zou met een grootmoedig .geduld mij wapenen ; was het iemand die uit jaloersheid over mijn rang, dewijl ik zijne bevordering daardoor ftremde, zich in de noodzaakelijkheid zag zo te handelen, ik zou zo veel mogelijk was mij tragten intebinden en 'er iets aan opofferen. 14. Maar dit al-
Wl 13 15. ik volg Schnejrrer, en vind in mijne vooronderftel-
ling omtrent den Pfnlm hier geene moeijelijkheden.
Cc 5



aio Het BOEK
VS. 14. Maar het is een man van dezelve waardigheid, 5
Mijn raad, mijn boezem vriend; VS. 15. Riet wien ik aangenaam omging.
Naar Ëlubims wooning vriendfehapiijk ging , VS. 16. De dood overvalle hem op bes onverwagts ,
Gezond varen zij naar bet doodenrijk;
Rampen overvallen hen in het midden hunner wooning; vs. r7. Maar ik za! aanhoudend Elobim aanroepen,
Jebovab zal mij tocb redden. vs. 18. 'sAvojids, 'smorgens, 'smiddags, klage, huile ik,
Hij zal eenmaal mijn fmeeken horen ; VS. 19. Mijn leeven rust bezorgen in de beoigjle opjlauditeren mij,
Hoe talrijk zij ook mogten wezen ; VS. 20. Elobim hoort en zal Jlrajfen 1
Zo is beftendig Zijn beftuur,
Als zij beftendig voortgaan , .
In Elobim niet te ontzien.
les te moeten ondervinden van een man, die in gelijken rang met mij ftond, en daarenboven mijn vertrouweling, mijn boezem vriend was; 15. Die ik voor mijnen vertrouwelijkften vriend aanzag, die dezelfde eerbiedige godsdienfige gevoelens met mij fcheen aantekweeken. 16. Grouwelijke veinsaards, vermomd onder den fchijn van godsdiendigheid! eene fchielijke dood, waaraan zij niet dagten, bedriege ook hen; als Kor ach, werden ze in het midden van hun woelen in den gapenden afgrond gevoerd, in het midden van hunne veiligheid overvallen hen doodelijke rampen. 17. Voor mij zelve ben ik niet bevreesd in zulke oordeelen, ik zal het oog naar God durven opflaan , van Jehovah wagt ik zeker dan redding: 18. Ik wil aanhoudend, op de gewoone tijden, wanneer mijne behoeften mij verplichten, tevens mijn nood klagen; ik wagt dat mijn klagten eenmaal gehoor zullen vinden. 19. 't Zou niet de eerfte reizc wezen, dat de rust vart mijn leeven herfteld was; hoe talrijk, hoe hevig de woede was , dit is meermaal gebeurd; 20. Ja ik geloof zeker , dat ook de uitkomst nu voor mij gunftig, voor hun treurig zal zijn ; zo handeld de Godheid altoos , wanneer fnoodaards zichzelven gelijk blijven, onverbeterd voortgaan, zonder den minden fchijn van ontzag; 21. Dan



der PSALMEN. Psalm LV. 4"
I
TS. si. Ziin hand verbreekt de vriendfcbap-banden,
Zijn eigen belofte fcbcnd hij. VS. 22. Olad ais room is ziin mond.
Inwendig nogtans fcberpheid,
^/j balzem ziin zijne gefprekken ,
En egter gefleepene dolken. vs. 23. Op Jebovab uwe zorgvuldigheden gewenteld,
H'j'zal voor u zorgen ,
Nooit rfa/rf Hij dai de brave wankelt, V5. 24. Gü Elobim doet zn/ien in /fc diepe groeven vallen,
Bloedgicrigen! valsaards!
Die de helft van bun leeftijd niet bereiken,
Terwijl ik vertrouwlijk op U voordleeve.
treft Hij hen die geen vriendfchaps - banden konden weerhouden , om de heiligde belofte te verbreken. 22. Zagt als boter mooge zijn gehemelte wezen , 'er is niet op te vertrouwen, de rauwfte fcherpheden beheerfchen zijne vogten, — hoe lieflijk, hoe geurig zijne gefprekken ook Zijn, wel bezien, zijn ze moordpriemen, fcherp gepunt! 23. Maar beangftigd gemoed ! hierom evenwel niet al te zeer bevreesd, alle uwe zorgen aan uw Heer vertrouwd , voor de uitkomst ftaat Hij in; nooit zal Hij den ondergang der braven gedogen ; 24. Dat de fnoodaard beeVe , in een moordhol waaruit geen redding is zal Hij neerftorten ; tijrannen , verraders , bereiken nimmer hun oogmerk volkomen ; lange zijn zij reeds afgefneeden , als ik mij nog vermaaken zal in het genot van dat geene, waar mijn hart te voren vuurig om bad.
LVIfle PSALM.
Evs. 1. Een en der fchoone gezangen van den /cboon zangfiuk
Dichter, voorden openbaren Godsdienst, om v*"r f^Ter-
de moeijelijke omftandigheden aan het W-^S'ii^m-
van Achis, opgefteld , op eene bepaalde de wijze,»«dat
?>■•-> hu :e Ga tb door
Zang-Wijze. de Pbiliftijnen
gevangen was.
vs. 23. De fpeling in dit vers op het pad van een reiziger heef: Muntingh best. LVI. Hoe veele gisgngen men ook over onzer Overzetteren onvcrtolkte
woor-



414
Het BOEK
VS. 2. Zijt mij geedgunflig Ehbim !
De mensen zoekt mijn vernieling,
Dagelijks word ik door mijn vijand beaitgjllgdf
vs. 3. Telkem zoeken mijne belagers mij te vernielen , Het getal mijner vijanden is groot.
WS. 4. El'.'wanneer, mijn angst rijst,
Wil ik te meer op u vertrouwen;
vs. 5. Op Ehbim.' beloften mij beroemen,
Op Ehbim enbeangfligd mij verlaten, Wat kan dan tunfehetjjk vermogen doen?
vs. 6. Mijr.e gezegden mag men een draai geven,
Dagelijks mag men mijn' ondergang bewerken;
2. Hebt deernis met mij, mijn Befeherm-God! Vorst en burger, elk onder de menfchen legt 't op mijn ondergang toe; naauwlijks ben ik het eene gevaar ontkomen of de wrevele foldaat is mij al wederom op de hielen, om mijn rust te verftoren; 3. Rust het openlijk gf eld, dan word ik nog door fpionnen omringd, die Q)i val zoeken: bij den dag -vermeerderd het getal mijner vijanden. 4. Maar dit is al mijn uitzicht in mijn angst, Gij alvermogend Heer! Gij zijt het, op wien ik 'mij zo veilig verlaten kan. 5. Daarbij komen toezeggingen van God, voor het toekomftige , mij edelmoedig gedaan, zou ik dan geen vertrouwen op mijn Befcherm-God ftellen, wat wil menfchelijke tegenftand doen, om dit te beletten. 6. Mijne gefprekken mag men bij den Vorst zo verdraijen , dat zijn vermoeden daar nieuw voedzel door ontfangt, men mag hoe langer hoe meer fiagen, om mijn val ten hove uittewerken; 7. De
woorden gemaakt heeft, 'er is geen zin aan te hegten : het is daarom waarfchijnlijk net begin van een lied, meer zeker is het dat de inhoud ziet op de beklemde omftandigheid, toen de Dichter op Pbilljlijnscb gebied geweken cn gevat was; en toen weder op Sauls grond-gebied zijn beveiliging moest zoeken, en dus van de eene zvvaiighcid weJer in eene andere verviel.
vs. 3. Ik heb El liever tot het volgende vers gebragt, dan met anderen, het te neemen: bejlrijders uit de hoogte deen mijn angst rijzen.



der PSALMEN. Psalm LVÏ. 413
ts. 7. Belagen , zich onder gedaante verbergen ,
Op mijne bedrijven naauw letten, mijn lieven belagen j
TS. 8. Hun onrechtvaardigheid ontwijken zij nooit,
Elobim jiraf die ontaarde volkeren in Uwe gramfchap.
ts. 9. Gij hebt mijne omdolingcn afgepast, Mijne tranen bewaart Gij, Berekend zijn ze bij V.
vs. 10. Op miin emflig geroep zullen de vijanden afdeinfen, IVant ik weet dat Elohim op mijne zijde is;
TS. II. Hierom beroem ik mij op Elobim! beloften , II: beroem mij op Jehovahs toezegging ;
vs. 12. Onbevreesd wil ik op Elohim vertrouwen,
Wat kan dan menfeheiijk vermogen uitwerken;
hoofden mag men aanhoudend daartoe zamen (teken, allerlei listen bedenken om mij onbedagtzaam te overrompelen , mij als de melk-koe de beenen binden om niet te befchadigen, en mij in hun magt geheel hebbende, dan van kant te maken. 8. Dit alles vervaard mij niet, Uw bellier over de waereld leert mij duidelijk, dat ontrouv niet ongewroken gepleegd word; — God ftraft ongodsdienftige volkeren zelfs, als Zijne verbolgenheid gaande word: y. Mijn geduurig zwerven , mijn vlugt van de eene plaats naar de andere , ontduikt Uwe oplettenheid niet, mijn tranen zijn niet minder zorgvuldig opgezameld , als de botermelk in de Iedere fles befloten; 10. Bij U ltaat alles, 't geen mij overkomt, op het zorgvuldigfte aangetekend , eenmaal zal op mijn klagen mijn vijand befchaamd afdeinzen ; ik ben daar gerust op, wetende dat ik de gunst van den Koning misfende, op die van God rekenen kan. n. Het zijn Gods beloften, ik verlaat mij op jehovah ftandvastig. 12. Ik blijf bij mijne gedagten, al klimt de zorge, al vermeerderd de menfchelijke tegen (tand, wat kan het alles tegen God uitwerken! 13. Hierdoor verplicht Gij mij ook van mij-
vs. 9. Hier te denken aan eene gewoonte , rouwtranen te bewaren, dufve ik noch niet met grond doen en moet het regtc Oosterfche daarom behouden en den veorkeur geven.



414 Het BOEK
vs. 13. Ja Elohim'. Cij verplicht mij ooi tot beloften,
In dank zal ik die ook betalen. vs. 14. Miin leeven bevrijd Gij toch van den dood,
Mijn voet van uitglijden,
Ik mag wandelen voer Elohim,
31e t genoegen onder de leevendigen.
ne zijde uit dank tot beloften, daaraan hoope ik mij bij de redding ook dankbaar te houden. 14. Al weder hebt Gij mijn leeven in het uiterfte gevaar gered: daar mijn eige gedrag zorgelijk was, zijt Gij mijn' val voorgekomen ; zo ver brengt Gij mij, dat ik nu onbelemmerd onder Gods oog, met eenige verruiming in een vrijer verkeer der maatfehappij, mij begeven kan.
Lvnrte TTT^
j?SALM, T; \f_j en lied van Davids keuze tot den ietirftuk' van openbaren zang, zijnde gedicht, toen hij ten denV1D ' eelflVn tweedemaale in de fpelonk zijn verblijf ge
Zangmeester,»/) nomen had. bekende wijze;
vlugtende voor Saul naar een fpelonk.
VS. 2. Ontferm U mijner, Elohim '. ontferm U mijner, Miin ziel verlaat zich toch op U ,
Daarom begeve ik mii onder de fchaduw Uwer vleugelen, Tot dat de gevaar-dreigende (tijden') zullen voorbij zijn. vs. 3. Tot Elobim den Allerhoo,ftcn wil ik roepen, Tot Elohim, die het voor mij uitwerkt.
\fle Zang.
2. Wel bedaard, maar beklemd, mijn God ! fmeek ik herhaald tot U om redding ; ik gevoel dat ik mij veilig op U durf verlaten , ik vind vrijmoedigheid mij onder Uwe koninglijke zomen te ftellen , tot dat de driftige en gevaarlijke vervolgingen bedaard zullen wezen. 3. Ja, tot mijn' God, den machtigden Heer, wil ik het wenden, mijn' Befcherm-God die alles volkomen tot mijn voordeel zal doen uitlopen. 4. Al fchijnt alles hopeloos,
LVn. Het blijkt duidelijk dat hier op Sauls en Davids ontmoeting van den anderen in de fpelonk, en het geen 'er vooraf ging en volgde, het oog is.



der PSALMEN Psalm LVII. 415
vs, 4. Uit den hemel zal Hij redding befchikken,
Hem befcbamen, wiens toeleg is mij te verderven. Zijne goedertierenheid en waarheid zal Hij zeugen;
vs. 5, Mijn leeven is onder leeuwen,
Onder wraalfpuwende menfchen leg ik,
Wier tanden lunzen en pijlen.
Wier tongen wel gepunte dolken zijn,
vs. 6. Verboog U, Elobim! boven den hemel! Uw Majefteit over de geheele aarde.
vs, 7. Voor müne voet/lappen ïs een net gefpannen, Mijn ziele is gekromd, Een kuil is 'er voor mij gegraven, Zij zeiven z\]n 'er in gevallen.
vreeze ik niet , al zou Hij onmiddelijk uit den hemel redding bezorgen; Hij zal zulks doen en daardoor hem, die nu zeker meent zijn oogmerk te zullen bereiken , befchaamd doen afdienzen; mij dunkt Zijne trouwe, goedgunftigheid, Zijne beftendigheid, zijn reeds in aantogt om mij te verblijden. 5. Dat alles verwagt ik, fchoon omringd door eene bende foldaten, die als woedende leeuwen zich gedragen ; hovelingen, die 's Vorften verbolgenheid geftadig aanblazen, en ik bijna weerloos; lieden die mij met hun grijns meer dan door lanzen en pijlen kunnen befchadigen , wier gefprekken voor mij fchadelijker dan moorddolken zijn. 6. Uwe hoogheid, van de hemelingen zo geroemd, rijze nog hoger, Uw oppergezag over alles worde over de bewoonde aarde in klimmenden luister bekend.
2<k Zang.
7. Overal waren voor mij de uitgangen bezet, het uitkomen was mij onmogelijk, met neergebogen moed zag ik mijne netelige omftandigheden in ; mijn val fcheen gewis , 't middel zeker, en zie wat 'er gebeurd, 't gevaarlijkfte oogenblik was dat mijner redding, en werkte volkomen ten nadeelen van de vijandelijke partij. 8. Zeld-
vs. 5. Om de verdeeling van dit liad kan ik de opvatting vanVfiNS" ma en Muntinghe niet volgen.



4iel
Het BOEK
vs. 8. Kloek is mijn hart Elohim , Kloek is mijn hart, Zingen wil ik , Pfalmzingcn! vs. 9 Wiak op mijn eere ,
Lustig harp en cijther , Den dageraat wil ik opwekken; vs. 10. Onder de nat'en wil ik u loven AionaV.
Oodt r volkeren u Pfalmzingcn; vs. n. Uwe goedertierenheid tot aan de hemelen,-
Uw trouw tot aan de bovenfle wolken; VS. Iï. Verloog u Elohim ! boven '!en hemel, Uw Majeiieit over de ganfche aarde!
zaame omwenteling, waardoor al mijn kloekheid op een= maal in mij verrijst , welk een hartfterking geeft mij dit , hoe gaarne wil ik nu den trek tot een danklied voldoen, lustig het gezang met muzijk vergezeld, U toewijden. 9. Met nieuwen moed zal ik mijn geredde eere nu bezingen; vat daarvan gelukkig de toonen, mijne begunftigde inftrumenten ! ik zelf wil hierin 't bevallig rood van den vrolijk aanbrekende morgen tragten voortekomen. 10. En wil zelfs zorgen,.dat men onder andere volkeren , waar men nu van mijn ongenade en vlugt fpreekt, ook ter Uwer eere van mijne redding weete, ik zal zorgen, dat buiten mijn Vaderland Uwe hoogheid in ftatige gezangen bekend w>rde; 11. Want dit is zeker, wat is de herftelling in Sauls gunfte, bij de Uwe; in hoogte overftijgt die den ruimen hemel-boog; wat is de koninglijke verzekering in vergelijking van Uwe beftendige getrouwheid , die is als de voorraad van wolken , boven den blauwen kring, zo onmeetbaar. 12. Uwe hoogheid door de hemelingen zo geroemd, rijze nog hoger, Uw oppergezag over alles, worde op de bewoonde aarde ia hare fteigende luister bekend !
LVIIIfte XT^
psalm. j jj^ FN uttgekoozen fuik door David,
vs. 1. Een , f _ , ., '
ieurdigt van voor het openbaar gezang gefchikt, en zangr'JwiF bepaald.
Zangmeester, oj> Altafcheth.



dér. PSALMEN. Psalm LV1II. 417
VS. 2. Is dat als Godin den band des recbts toetetrekbe.nl
Is dat als menfchen naar billijkheid gevonnlsd? vs. 3. IVatl — in het \\m\bocven-ftnklcen te bedenken,
En 'iet geweld in de zamenleving toeieweegen. VS. 4. Snoodaards zijn van bunne geboorte af reeds verbard,
Bedriegers brengen misleiding meè op de waereld. VS. 5. Hun vergift is zo Iiragtig als bet felfte (langen-^//?,
Als een adder doof, door het toeltoppen der ooren.
2. Is dat een bewijs dat gij in Gods plaatze op aarde in den Richter-ftocl, den zo nodigen teugel de* zamenleeving wel beftuurt? mag men van u geloven dat gij, zelfs menfchen zijnde, in uwe voimisfen die gematigde billijkheid, altoos in acht neemt? 3. Wat gij voorwenden moogt, ten mijne opzichte en voor de veiligheid van den Vorst word nu openbaar. Ook wat gij in uwe heimelijke overleggingen beraamt hebt, door de geweldenarijen, die gij openlijk in de verzwaarendfte omftandigheden hun toeweegt die onder uw vonnis geraken. 4. Hoe ontaard dit gedrag ook is , mij is het niet vreemd; zulke fnoodaards hebben zodanig een grondbeftaan, het geen met hun opgroeide : veinSaards leeren zulks niet aan uit de zamenleving, maar zijn het reeds bij hun eerfte verfchijnen op dit toneel. 5. Hunne kwaadfprekenheid is eene onzichtbaare, kragtige werking, fchaclelijker evenwel dan de felfte beet van den meest vergiftenden flang; geen kunst kan hier ook iets vermogen om het afteweeren, Zij altans verftaau het doof te zijn voor zoortgelijke middelen, die de uitwerking zoude kunnen verhinderen. 6. Geene belezing van den flangeii- bezweer-
lviii. Ik twijfel niet of de onregtvaardigheid aan het hof van Saul, waarover hij meermaalen geklaagd Ind, is weder het onderwerp van zijn gedicht; maar hier is alles te vuurig, om niet een bepaald geval on (er hec oog te hebben, bij de Priester-moord zou ik mii liefst bepalen , indien'er eene trek in was, die mij daartoe aanleiding gaf.
vs. s, 6. Dit is zeker zeer poëtisch, maar men is door WaarneemiHgen noch niet genoeg verzekerd van de kragt der fpreekwijzen; veel is
VI. Deel. Dd 'a



4iS
Het BOEK
VS. 6. Zo dat bet helmen de; bezweerders bem niet aandoet, lloe meesterlijk zijn konst ook moge zijn.
vs. 7. Elobim ! verbrijzel de tanden in hun muil, 't Gebit der jongen leeuwen, Jebovab !
vs. 8. Als vloeijend water driiven zij weg,
Zijne opgezette pijlen zijn als op de punt afgef.ieden.
vs. 9. Dat ze verdwijnen sis een fmeltende (lek,
Als eener vrouwe misdragt 'r Hebt niet ziende;
vs. 10. Eer dan «/* rf< pot de hitte des doorns ontwaar word,
Zullen zij door Zijn wind in volle kragt vermeld worden.
der, hoe ervaren zal hun in bedwelming brengen. 7. Maar Gij'God! Gij hebt magt om hunne zo zeer befchadigende middelen , hoe onbereikbaar ook, te vernielen, den gapenden muil, de kaak des leeuws te vermorzelen. 8. Hunne inwendige kragten mogen zo Hap, zo vloeibaar zijn als het water dat overal verfpreid, kragtelozer word, hunne pogingen ter befchadiging zijn in de uitkomst geftompte pijlen. 9. Hun aanzien verga , verteerd even als de flijmïge flik, zo vergeten hun eer als eene misdragt, welke men weinig telt. 10. De in zichzclve drooge en ligte doorn , kan een pot zo fchielijk niet doen zieden, als zij met al hunne grootheid , door een Goddelijk oordeel zullen vernield worden. 11. Een regt geaard mensch hoe
•er over gefchreven. Maretti heeft op ziinc rcize alle moeite gedaan, om te ontdekken of de «spit cijpriea wel ooren had, maar die „iet gevonden. In de Bijbel der Natuur is hier alles van belang bijeengezameld, het Hangen-gehoor vastgefteld ; fchoon het toegedaan word dat het uiterlijk niet zeer zigtbaar zij: een lezer die de beste waarnemingen omtrent de kragt van het feniju'begeert, zal gewis in Fontana's •Verhandeling de meeste voldoening hebben: over de famüien, die het geheim in 't (langen-bezweren bezitten, is Hasselqltst uitgebreid.
vs. 10. De beete, wind verfeb, oei den ftruik, terwijl bij bloeit, voor iat men kan zijne doornen voelen, zo Scnuocnr.r en MuNTINCiI.t, de doorn is hier ongetwijfeld de Rbamnus of Atad, een heester-gewas met doornen, ik kan hier 't gewo»ne 1102 niet verlaten.



der PSALMEN. Psalm LVIII. al|
VS. tl. De brave zij aanfchouwer der wrake, met vcrge::o'gin , Hij baile zijne voeten in net bloed der fuoodaat lis.
VS. ie. Elk mensch zegge: 'er is tocb voor den braven genot! Daar 'er een Elobim is die op aarde recht doet.
zagtmoedig zal van zulk een ijslijk toneel evenwel een genoeglijk aanfchouwer wezen, hij zal tot zijn uiterfte voldoening de ftrengfte wraake over de tijrannen kunnen nemen. 12. In zoortgelijke tijden zal elk, die maar cveu opmerkt, erkennen, dat 'er voor den braven altoos alle genieting is , hoe donker alles ook mooge wezen, en dat , hoe nalatig het recht ook mooge behandeld zijn, God doch op zijn tijd het zelve handhaaft.
ELIXfte PSALM. en fttik door Davids keuze aan «• i. Ecu het Tempel-gezang gewijd , bij gelegenheid david", v^r dat Saul getragt had hem 'snagts van het z^gmee»er!£ bed te ligten, na dat hij hem, als des doods 4'ffibet, toen
,. { , . i Saul zijn huis
waardig, gevonnisd had. had doe,, o».p»-
gelen om liern ie doden.
vs. 2. Miin Elobim] bevrij mij van mijne viianden.
Stel mij in eene hoge vesting tegen mijne muitere.
VS. 3. Ontfla mij van gemeld-bedrijvers, Red mij van bloed-dorjiigen.
2. Mijn God! in Gibeon aan het hof mijns fchoon.vaders is geen veiligheid meer voor mij, in U kan ik alleen een vriend, een befchcrmer tegen mijne vijanden vinden; ik weet geene andere plaats voor mijne veiligheid tegen een ftaatkundig rot, dan bij U; 3. Die rijrannen kunt Gij beteugelen , en mij van hun naar mijnen dood hakende, alleen ontdaan. 4. Tot die hoogte is het tans,
LIX. De aanleiding 1 Sam. XIX: n , ia,
Dd 2



429 Het BOEK
vs. 4. Zie ! mijn lieven belagen zij,
Moedigen /luiten een verbintenis tegen mij, Jebovab'. zonder mis/laf, zonder misdaad in mij.
TS. 6. Gii Jebovab'. Elobim der hemelmagten, Elobim van Israël! waak tocb op, Verdrijf«lle deze vijanden, Ontzie niemand die trouwloos bandtTd.
vs. 7. Tegen den avond bomen zij te voorfcbijn, Tierende als een bond, Zwerven zij door de ftad.
VS. S. Uit hun mond komt befcbadigend fcbuim, Hunne lippen zijn dolken-, Wie trekt zicb dit aan?
VS. 9. Docb Gij Jebovab.' zuit bem belagchen, Die met trouwlozen den fpot drijft.
van allen zijden werd mij het leeven bang gemaakt, zij hebben moeds genoeg om zich tegen eenen weerlozen te verzetten, en zulks vol te houden, fchoon wei overtuigd dat ik niets onregtmatig gedaan heb, cn altans geen misdaad tegen het gezag van den Vorst beging. 6. 't Gaat nu zo ver, dat alles gerichtelijk, bij wijze van'vonnis behandeld word', 't is nu meer dan tijd, dat Gij Jehovah 1 magtig God, ook in Israël zo wel, als over de waereld Richter, uitfpraak doet, en een rot vernield, het geen zich zo beledigend , zo trouwloos omtrent mij gedraagt. 7. Razend is hunne woede; met den avond komen zij als hongerige honden uit hunne holen, zij huilen op hunne mislukte poging als de hond in de nagt, aifnufièlende doorkruifen zij G7bea's ftraten. 8. Schuim van woede flaat op hun muil, de uitgeftokene tongen zijn befchadigende moord-priemen; zij doen zulks onbelemmerd, want niemand durft zich de zaak aantetrekken , zich tegen dezen ftreng verzetten. 9. Doch Gij, mijn Heer! zult het gewis onderneemen, al hun magt befchimpen; daar Gij zo menig ongodsdienstig , machtig volk in hunne beramingen veriedeld hebt*
»j. 6 en jo. Eene betere lezing door goede Ilandfehriften gevolgd.



der. PSALMEN. Psalm LIX.
J,2l
VS. 10. Mijne fterkte zal ik van IJ vragten,
Elobim is tocb reeds mijne hooge vesting.
VS. IJ. Elobims genade zal mij verrasfcbcn,
Elobim zal mij vergenoegd op mijne vijanden doen zien.
yj. 12. Breng ze niet om ,
Mijn volk mogt 't vergeten ,
Laat ben door Uw magt zwerven,
En eindelijk vallen, mijn Adonai en fchild.
VS. 13. Om de zon-len van hun mond, het woord hunner lippen. Worden die verwaanden gevangen, Om de ontrouw en de meineed, Overal vtrfureid geworden.
TS. 14. Doe ze in grimmigheid uitteeren,
Uitteeren zonder dit iets overblijve,
Zo moeten zii ervaren ,
Dat 'er een Elobim in Jakoe is,
Een beerfebtr tot aan 'swaerelds grenzen.
10. Gij zijt dus tegen de gedugfte zamenrotting mijne zekere beveiliging, en allen onderftand, mij weerlozen zo hoogstnodig, heb ik van U gewis te verwagten. 11. De goed* gunftigheid van mijn Jïefcberm-God zal mij zulks gewis befchikken, zegcnpralend zal ik mij dan verlustigen in den val mijner listige belageren. 12. Och , dat hun dood niet overhaastende zij, dan zou het te ras uit het geheugen raken van hun, die altijd zoortgelijke muiterijen onder de burgerij begunttigen ; neen , dat ze als bewijzen U.ver wraak eerst zigtbaar voor elks oog worde, eer ze door U mijn Heer en befchermer! weggeruimd worden. 13- Alle hunne gefprekken, alle hunne uitfpraken zijn enkel vloeken, bedreigingen in hun verwaand* hcid; zij fb/ekken tot een middel van hun val, hun gedrag hier in zo erglistig bedekt, worde elk openbaar. 14. Door Uwe gramfchap worden zij als door een langzaam gif uitgemergeld van alle kragten, geen geheugenis blijve 'er zelfs van hun overig, dan zullen zij gedwongen moeien erkennen , dat Jakobs God zo wel de Richter in zijn erfland is, ais over de gehecle waereld. 15. Dat ze dan vrij hunne woede geheel bot vieren, Dd 3



4*£ Hét BOEK
VS. 15. Dat ze dan vrij' bij den avond omzwerven,
Tierende als een hond,
Zwervende door de ftad. Vs. Ió. Doch laat bet zijn om fpiize,
Laat ze weder tot bun leger heeren,
Zonder fpijze gevonden te hebben. Vs. I?. Terwijl ik Uw raigt bezing,
Eu 't morgens ever U .ve goedheid juiche ,
Die mii tot eene hoo^e vesting zvaart,
Mijn fchuilplaats in bange dagen. Vs. 18. Van U mijne vesting! wil ic een loflied maken,
Elohim is mijn burgt,
Elohim is mij goedgnnf.ig.
andermaal woelen , huilende als honden door de ftraten lopen. 16. Maar zonder aas voor hunnen razenden honger te vinden, en eindelijk afgemat zich weder met eene ledige maag naar hunne fehuilhoeken begevende. 17. Zulk eene akelige verwagting heb ik voor mij zeiven niet; neen , in de gunftige ondervinding van Uw Alvermogen zal mijn dicht-ader vloeijen, — een morgenlied dat van Uwe gocdgunftighedeii gewaagt, zal het eerite offer mijner vernieuwde kragten wezen , — die geweest zijt mijn burgt bij omfingêling , mijn rots op mijne vlucht in de donkerde tijden. ifi. Op die zo hoog , zo fchoon , gelege vesting wil ik ecu loflied maken , het algemeen choor daarvan zal wezen : mijn Befcherm-God is mijne vesting , mijn Befcherm God is mijn' edelmoedige weldoener! LXlte PSALM. TT-\
VS: 1. Een i. Ui E n gekoozen dichtftuk, tot verfterking, DAvwf tot fee" vQ°r den openbaren Godsdienst, endoor de t^nbaren dcn koninglijke Dichter in de wijze bepaald. dienst.ovszeie- o. De tijdsomftandigheden, waarin het gedicht "vs!'Ss.."<;èfta- was, is zeer aanmerkelijk: de Sijriers van nï't <U%ft$o* Mefnpoiamien, vereenigd met die van Zoba,
U. 'Lr is merkelijk verfchil tusfcben dezen cn den CVIIlfte Pfalm, hier is bet uitlicht voor zich zclven nog donker, daar is de oorlogs-kans ireeds bepaald. 0;er de fout in de getallen van ncoojof iSooo, zie Mortis g h K.



der PSALMEN. Psalm LX. 4*3
hadden in Rubens erfdeel een inval ge- en daan, aan Jrmns beke had men geflagen, f^f/^ onder Toabs aanvoering, zo beflisfend dat-jwt, »a «».«
J » flavtinr onder
de veldtogt daarmede afliep, maar het oor- 'dê- f^mU„„ log niet eindigde; intusfehen hadden de ê*«*J 't'w*'*j «Mtfe» een inval gedaan, Joab met zijn duizend m het
,1 ,1 .- zoutdal.
overwinnende armcé hun tegen gerukt , was in het zoutdal met hun Haags geweest , toen de Edomieten ïaoco man verloren hadden.
VS. 3. Elobim'. te rttg doen deinzen'. Verdeeld, had Gij ons; Gil waart misnoegd, Wend V gunftig.
VS. 4. Het land zldderde door U, Het fpleet van een; Genees die fcbr.uren, Waardoor het zorgelijk blijft.
TS. 5. Een lot naauzvelijks te verduwen , Deed Gij Uw volk ondereinden. Met vergiftigenden wijn ons itfebenkende.
3. 6 Befcherm-God! wij worden gewaar dat wij van Uwe vriendfehap verwijderd, dan afgewezen worden, als men bij U gehoor vraagt : onze kragten door de onderfcheide invallen zijn aanmerkelijk verdeeld; wij gevoelen nu, dat Gij op ons geftoord zijt, wij verzoeken op het ernftigfte, dat Gij met Uwe goedgunftigbeid moogt te rug komen. 4. Voorzeker is ons Vaderland als door een aardbeving uit elkander gefchokt , reeten zijn 'er zelfs in den vaderlijken grond, herftel die toch weder fpoedig door gelukkige veldflagen, op dat onze zorgelijke toeftand zich wende. 5. Uw volk dat zo lange aanzien en ontzag onder andere volken had, moest een verneederende hoon , iri zijne gezanten en door invallen dulden, wij waren daarom ook zo beroerd, als of wij bedwelmende drank tot verdoving gebruikt hadden. 6. Gunftiger zijn [evenwel nu DJ 4



4:4
Het BOEK
ys. 6. l'venwel hebben de eerbiedigers van Uw roem , Dot» U weder eene vrij hoge /landaard, Waar onder zij veilig verzamelen.
VS. 7. Zo kunnen Uwe gunftelingen weder berfteld wordens Geef door Uwen arm daar toe zegen ,. Hoor onze bede!
VS. 8. Elobim antwoordde uit Zijn heiliedom,
Daarom begin ik reeds bet overwinnings-Iied: Weder verdeel ik Sicbem , Succotbt dal Iaat ik meeten.
VS. 9. Cilead zal ik naasten ,
Manosfe ook mij eigenen, Epbroim is mijn helm, jluda mijne gebiedende /laf.
onze uitzigten, Uw banier daar Gij als Veldheer een leger verzameld, doet zich in hare rijzige hoogte vrij verre zien, elk foidaat kan onbelemmerd uit zijn erfgrond daar heeiien zich begeven. 7. Langs dezen weg is 'er weder hoope , dat Uw geliefde foldaten hunne eer door een gelukkigen flag weder herftdlen zullen ; och , befchik' ons dien voorfpoed , dit verzoek wilt Gij ons niet afflaau. S. Mij dunkt uit de biunenfte vertrekken van deez' Veldshcers tent verneem ik reeds de belluiten, de maatregelen, hoe de veldtogt interigten ; ik ftel dir. reeds als gebeurt in mijn danklied, zo veel vertrouwen heb ik in het wel fiagen ; Sichem, uit de magt der Phüiflijnen gerukt, is het mijne weder; 't grazige Succoth in Gads gebied, zal ik weder tot burger weiden doen uitdeden. 9. 't Uitgeftrekte Gilead verder geheel in rust brengen ; Manasfe het vrije genot van alles doen hebben; Ephraim zal als miin hoofd-heimet ongefchonden zijn, en jttda onbelemmerd uit de hof-provincie de bevelen afgeven. 10. Moabs gebied zo lange ontrust zal ik zo
vs. 6. Dit woord door Faeek in de Waarn. III. D. bladz. 343. ui»-, voerig opgehelderd.



der PSALMEN. Psalm LX.
425
vs. 10. Moab miin wasch-rar.'
op Edom werp ik miin fchoe.' Huil vrij over mij Palejlinets '.
vs. 11. Wie voert mij in een welbemuurde ftad? Wie leid mij in Edom ?
vs. 11. Gii Elobim, die ons had te rug doen deinfen, Gij zult ons doeu voorwaard: gaan , Elohim die met onze hcir-bendc niet uittrok.
vs. 13. Ferfcbaf redding in de beklemdheid'. Menfchen huij> is doch te vergeefs.
vernederen , dat ik liet als vaatwerk tot den geringen dienst van voet - wasfehing gebruiken zal ; de trotf'che Edomiet altijd zo geweldig zal ik onder de voet-wasfehing veragtelijk den fehoen toewerpen en tot de laagfte dienden brengen: Gij oude laud-bevolkers, Philiftijnfche erf-vijanden! over deze overwinningen moogt gij vrij een treur-gefchrei aanheffen , want ongewroken zult gij niet woelen, n. In dat uitzicht wensch ik al: och, mogt ik maar reeds vijandelijke vestingen in het oog hebben , mogt ik onder dien Veldheer in het binnenfte van het ontoegankelijke Edom mij bevinden. 12. Dit was niet te denken , daar Gij ons zo kleinmoedig had doen te rug deinzen, en zo duidelijk toonde dat Gij geen veldtogt met ons wilde doen; 13. Hierom doet onze bezorgdheid in onze tegenwoordige omftandigheden om redding bij U vragen, — geen menfchen kragt, geen grijs beleid van den Veldheer, zal het ons anders bezorgen. 14. Maar
vs. 10. Al geef ik den Heer Nieuwland toe, dat het zo wel handfchoen als voeifchocn kan vertaald worden, zo brengt mij liet waschvat tot andere gedijen, latende de gewoonte doordien waardigen man opgehelderd , in waarde. — Met veel grond lezen anderen: Moab de doorn mijner vertreding, b. v. Sijpkens in Disf., doch ik zie hier toe gene noodzake; men denke veel eer aan de gastmalen Komos; SciiROëDER. heeft door bepaling der betekenis van het werk-woord, voor juichen builen, ons de noodzake tot verandering in de lezing benomen.
Dd 5



42Ö Het BOEK
vs. 14. In Elobim doen wij bcldcn-daden, Hij zal voor ons vijanden ver/laan.
dappere daden, helden-roem zullen wij behalen, als God ons begunftigd , als Ilij de menigte met de woede van onze vijanden heldhaftig vertrapt.
LXIlte PSALM. T>.
vs. i. Een i. JL^avid, voor den Oppcrzaiigmeestei' vo<!rm d"nV«r- °P eene bepaalde wijze.
ft en Zangmeester, op bekende wijs.
vs. 2. Elobim hoor mijn gefchrei! Lel op mijne bede!
VS. S. Van 'slands grenzen roep ik tot U,
In de dlcpfte neerjlagtigbeid van mijn hart: Ligt mij op eenen rots, voer mij onbeklimbaar;
vs. 4. Mijn fchuilplaats zijt Gij altijd,
Eene goede landvesting tegen den vijand;
2. Mijn Befcherm-God! och, neem doch opmerking op mijn aanhoudende klagte ! (la de verz -eken , welke ik telkens doe, niet af. 3. Nu niet alleen verwijderd van Uwe veldtent, maar zelfs tot aan de grenzen van het land gevloden, en in hooggaande moedeloosheid vervallen, wegens mijne zorgelijke toeftand, in vreeze voor Mahanaïm's weerbaarheid denk ik menigmaalen: weest Gij mij tot eene vesting zo fteil, dat ik, ik laat liaan eenig vijand , die niet beklimmen kan. 4. Die zugt is mij zo natuurlijk geworden, daar ik altoos veiligheid onder de afwisfelende lotgevallen van mijn leeven ondervond; hoe menigmaalen waart Gij, tegen den indringenden cn onverwagt komenden vijand, voor mij een land-kasteel, waar ik altijd tijding genoeg beveiligd was. 5. Och, ik kef
LXT. De omftsndigheid van tijd, toen David in het Over-Jordaanfch*
v.'or aesalom vlugttc, heeft Da the duidelijk gemaakt.



der PSALMEN. Psalm LX1. 4*7
ts. S. In Uwe wooning wensch ik altijd te verblijven ,
Onder Uw vleugelen ben ik geborgen, vs. 6. Of mijne gelofte antwoord Gij Elobim :
Gij berftelde de erf-bezitting,
Van bun die U beftendig eerbiedigen ; vs. 7. 's Konings leeftijd wilt Gij «og rekken; ■,
Dat bij tot in bei nagcfhgt leeve! vs. 8. Dat hij beftendig in Uwe tegenwoordigheid regeert!
Dat edelmoedigheid en trouwe hem naar Uw bevel ftuuren! vs. 9. Voor altoos zal ik U dein met VfAm-gezang vereeren ,
En zal dan dagelijks aan mijne geloften voldoen.
nog in de ftille hoope , Uwe Tabernakel te zullen bezoeken en onafgebroken daar bij te woonen , welk een genoegen 'er onder Uw koninglijk opzicht gefmaakt word. 6. Op zo veele verzoeken, door mij aangedrongen met beloften van vrijwillige offeren, hebt Gij de volkomenfte inwilliging befchikt; hoe menig godsdienftig Vaderlander mag zich verblijden, niet alleen in de behoudenis, maar ook in de vermeerdering van zijn familie-grond. 7. Mij dunkt, Gij zult het leeven van den Koning op hunne bede nog rekken: ó mogt hij in zijn erf-opvolgeren voor altoos zo gedenkwaardig blijven. 8. Laat hem dan onafgebroken onder Uw opzicht in het hof-flot weder regeeren , dat door Uw invloed zijne regeering verder veilig zij, beftuurd door goedgunftigbeid en edelheid. 9. Dat zal dan eene altoosdutirende verpligting op mij leggen om U ftatig te vereeren met zang en fpel niet alleen , maar met rijke offeren door mij U vrijwillig beloofd.
\\r~7~ LXIIfte PSALM.
1. W eder een lied van David, voor vs. i.davids het openbaar gezang, en de wijze bepaald. dutZn,°P voor
den eerften Zanger.
vs. 8. Schutte dat, — bem als het man voede, — anderen als cea
zonnefcheim befchutte, — doch de fpreekwijs legt eenvouwig.
lxii. Het oogmerk in dit dichtftuk heerfehende, is niet gemakkelijk te vinden, wegens de algemeenheid van het voorftel, ik geloof nogtans dat
de



4*5 Het BOEK
V'. ». gf.'-f» Ehbim is rfe r«.</ van mijn f*«*i
Van Hem «/ mijn heil: vs. 3. Hij is mini rots, mijn beu], miin hooge 'and-vesting
Zou mij dan merkelijk gevaar kannen bejegenen: ' vs. 4. Hoe lange dan onheilen eenen man bejiookt,
Wiens dood Rij zoelt,
Gij zult zelfs worden als een inbuigende zij'dmuur ,
Gansch bouwvallig, op bet inftorten; VS. 5. 't Eenig overleg ïs , boe hem van de hoogte te floten,
ral/che bejcbuldlgmg behaagt hen best,
Die zelfde mond die zegent,
Vloekt in bet hart.' VS. 6. -Mflar gij miin ziel! zoek rust in Elobim,
Van Hem ai mijn heil: VS. ?. Hij is mijn rots, mijn beul, mijn hooge vesting,
Geen gevaar zal mij bejegenen.
2. Als ik den vrijen toegang tot God heb, dan fiillen op eenmaal alle mijne bekommernisfen; zonder te woelen wagt ik geen genoegen dan alleen van mijnen Befcbcrm - God. 3. Hij is mij doch alles, een graniere rots, die onverwrikbaar is; mijne verkwikking in alle beklemdheid^ eene vesting voor vijanden ongenaakbaar. 4. Gednurige beroeringen mag ik geftaag voorzien , ik vertrouw dat ze nimmer te hoog zullen fieigen ; — waartoe dan zulk een gedrag? woelige flreng onder mijn bewind! waarom zo ver gegaan, dat gij zelfs aanllagen op mijn leeven doet? het zal met uw ganfche aanhang in de" uitkomst zijn, als met een muur ingebogen, en reeds van het fundament afgefchovcn. 5. Niets kan hun behagen dan den Vorst van den troon afrefchuiven, ongegrond nogta:;s, door hem te befchuldigingen van wangedrag, hun flreng te Herken, alles evenwel bedekt; openlijk wenfehen zij hem eene laiigduurige regeering toe, terwijl zij heimelijk naar zijn dood haken. 6. Hoe blijde ben ik mijn geest, dat al uw kalmte iu God is, — dat uwe geluks - goederen in Zijn hand zijn., 7. Hij bezit ook alles wat mijn hart verlangt, miine vastigheid, mijn fchuilplaats, mijn onverwinlijk kasteel; — van zulke fondamenten zal ik niet afgedreven worden: 8. Al mijn
de woelige flreng geduurer.de zijne regecring, die hem zo veel bezorgdheid bairde, hier bedoeld zal worden.



der PSALMEN. Psalm LXII.
422
Tl. 8. Mijn geluk , miin aanzien is bij Elohim!
Mijn rots van verweering, mijn fchuilplaats is bij Elobim\
TS. O. Verlaat u in alle omftandigbeden op Hem, w«r« onderdanen'.
Schudt vrij utv hart voor Hem uit, Elobim is onze eenige toevlucht!
VS. 10. Een aantal van burgeren betekent niets,
Grooten zijn bedriegelijk, Bij malkander berekend, Weegen 'tij noch niets :
VS. II. Verwagtniets van uitmergeling, roverij, Word nimmer verwaand, Als rijkdom toeneemt , Dan moet gij 'er altar.s niet op leunen:
TS. Iï. Eenmaal verklaarde Elobim ,
Meermaal heb il: 't ondervonden : Dat 4// Elobim alleen aanzien is.
vooifpoed, mijn koninglijke luister, is onder Zijn beftuur, in gevaaren, het zij openbaar of heimlijk , altoos bij Hem vooralle overrompeling beveiligd. 9. Getrouwe vrienden , ouderdaancn van God! volgt, zonder bekommernis over te houden mijn voorbeeld, door in alle ongelegenheden op dien Befcherm-God u te verlaten, Hem uwe bekommernisfen in handen te ftellen, — wij zullen niet behoeven te vreezen ; bij 'onzen Befcherm - Gad vinden wij ons gewis beveiligd. ,10. Wij hopen dan niet op het zo woest gemeen, wij verlaten ons niet op aanzienlijken aan onze zijde, hunvriendfchap .is bedriegelijk, en al hebt gij ook het gemeen en de grooten op de hand, groot en klein betekend in beftendigheid bij God niets. 11. Stel dan ook nimmer ecnigen prijs op eene grootheid, die op geweld of uitmergeling der burgerij haren grondflag heeft, en als gij zelve in aanzien Hijgt, word nimmer verwaant, zijt op uw hoede als uwe goederen vermeerderen , dan altans moet daarin uw rustpunt niet zijn. 12. Zo duidelijk mogelijk was, heeft God ons van het tegendeel gewaarfehuwd , cn ik heb die waarheid in de menfchelijke lotgevallen altijd bevestigd gevonden; alle wezentlijke grootheid, al, waarin fterkte is, moet van God ons toekomen, zal het iets betekenen, 13.. Edelmoedige grootheid, de groötfte guntten



43o Het BOEK
VS. 13. Genade, mijn Souverein ! woont alleen bij U, Elk beloont Gij naar zijne verrigtingen.
moet men alleen bij mijnen Koning en He er zoeken , regtvaardig is Hij nogtans , geen vleiend - kruipen doet die verkrijgen, maar naar verdienden handeld Hij altoos.
T.xnifte T""*
i's alm. T> Jo^en Pfalm van David, tot opbeuvcl\ia Ja» üT- T'mS v00r hem zeiven gedicht, toen hij zijn i\l,blniV'm% verbl'jf in de woestijn van Juda had.
Woestijn van Juda.
vs. 2. Elobim'. miin Elobim zijt Gij,
Al fmagtend zoek ik U,
Doiftend is mijn geest naar U,
Terwijl mijn ligchaam zwerft,
Door een dorren fcbralen , en waterlozen oort. ■VS. 3. Inderdaad ik kende U in Uw heiligdom ,
Waar ik zo veel van Uw macht en luister aanfebottwde. VS. 4. Uw gunst heeft groter waarde dan ons leeven,
Hierom roemen U mijne lippen.
2. Mijn God! zo nadrukkelijk mijn Befcherm-God! in alle omftandigheden , ik verlang naar Uwe tegenwoordigheid al heigende ; die mislende voelt mijn geest eene meer kwellende onrust dan de dorst mij kan geeven , vooral in een tijd waarin ik zwerf door een dorre zand-woestijn , overal even fchraal en waterloos. 3. Jiij ondervinding kende ik dat genoegen van in Uw hof - verblijf te verkeeren, en heb zo menigmaale mij verrukt voor de treffende bewijzen van Uw aanzien en vermogen. 4. Overtuigd ben ik dat Uwe gunfte de beste genietingen van dit leeven verre overtreft , en dat doet mij dan ook zo menigmaal hartelijk zingen. 5. Ik
LXIII. C11 and lek. hegt te veel gezag aan het Opfchrift; het kan niet zijn dat dit dichtftuk op de vlugt wegens s aui. naar de woestijn, gemaakt zou wezen; nimmer heeft David zich toen Koning genoemd , of hij andermaal die woestijn bezogt hebbe , bij gelegenheid van de vlucht voor zijn zoon , is r.iet bepaald. — Uitvoerigst en bondigst hier over is Mvntjnghe,



der PSALMEN. Psalm LXIII. 431
VS. S. Mijn ganfche leeven door wil ik U zo vereeren,
Uw naam onder het handen*oplieften verhogen. VS. 6. Dat zou mijn ziel meer verzadigen ,
Dan eene maaltijd van merg en vet,
Dan mijn mond'U met vrolijke gezangen prijzen. VS. 7. In miine overdenkingen op mijn rustplaats,
In »/ƒ» peinfen i<ï de !;ae&f »/> den morgen. VS. 8. Want tot hulp zijt Gij mij geweest,
Onder Uw opzicht heb ik werfer vrolijk-zingens ./?»ƒ", VS. 9. Hierom hangt mijn ziel aan U!
Terwijl Uw regterhand mij io»rf. VS. 10. .De belagers van mijn leeven zullen omkomen, In ie* doodcnrijk de dirpfte wooning hebben ; VS. II. Van het zwaard doorboord, Horten zij ter neder; En worden een prooij voor de jakhalzen.
heb 't vaste voorncemeii , om in alle omfiandighedcn, mijn leeven aan die genoeglijke bezigheid te wijden, en terwijl ik in eene biddende houding mijn handen hemelwaarts heffe, weder voor Uw heiligdom llaande, wil mijn hart U danken. 6. Zulk eene bezigheid , U met lied en ihftrament te beroemen, heeft veel meer. aangenaamheid dan de beste maaltijd, waar het keurige merg voor de meelfpijzen, cn het doorwasfe vleesch met vet niet ontbreekt. 7. Ik verlang zelfs daartoe bij mijne eenzaame overdenkingen; in flapelooze nachten, doffe te verzamelen, en in mijn eerde hellere gedagte, die de fchemering des daags te gemoet treed, hoope ik daarop reeds te denken. 8. Want het is doch zeker dat Gij al we.der Uwen gundigen invloed mij betoond hebt, dus Uwe bescherming aanhoudend genietende, ontbreekt het nimmer aan •lovens-dof. 9. Geen wonder dan dat mijne genegenheden aanhoudend naar U uitgaan, onbezorgd zelfs, daar ik ondervind dat Uw magpgen arm mij bijliaat. 10. Maar. zulk •een aangenaam leeven hebben mijne vijanden , dceds mijn ondergang zoekende, nimmer te wagten, geweldig zullen zij derven , en dan in de veragtelijkfte plaats van het dodenrijk bij de muitelingen zijn. 11. Reeds in dit leeven zullen zij veragting boogden, door het moord-zwaard ter aarde roerloos geveld, zullen zij onbegraven der jakhalzen maaltijd wezen; 12. Onder dat treurig toneel blijft



432
Het BOEK
vs. II. Terwijl de Koning zich in Elohim verheugt, Die Hem trouwe zweert, kan vrolijk zijn, Eenmaal word der trouwlozen moud gefetete.
de Koning zijn vrolijk genoegen behouden, die maar getrouw aan zijne zijde blijft kan op blijdfchap rekenen; de rrouwlooze ftoker van opftand moet eenmaal ophouden.
psalm. t. Weder een lied voor het openbaar prlim van dca" gezang van David.
Vid, voor den eerjlen Zangmeester.
vs. 2. Hoor Elohim ! mijn klagende (lem!
Onder vijandelijke beingftigingen behoed miin leeven;
VS. 3. Berg mij tegen de heiml'jkc beramingen van fnoodaards. Voor de uitberjlende woelingen der boosdoeners ;
vs. 4. Die hun tong als een zwaard fcherpen,
En hunne hevige bedreigingen als pijlen zetten;
VS. 5. Om beimlijk den braven te wonden,
Zij leggen maar terftond aan zonder iets te ontzien;
a. Mijn fchuts-God , hoor toch op mijn beweeglijk roepen ; eene woedende angst van mijne vijand brengt zelfs mijn leeven in gevaar. 3. Och , was ik eens veilig tegen de listige beftokingen van kwaadaartige hovelingen, voor de meer openbaare aanvallen van zulken, die zich niet fchamen openlijk geweld te gebruiken; 4. Alle hunne gefprekken zijn niet minder nadeelig als de wonden van een fcherp zwaard ; hunne befchuldigingen zijn in den aanleg zo gevaarlijk als wel beftuurde pijlen. 5. Om onverwagts te overvallen, ia het donkere, bedienen zij zich maar van de eerfte gelegenheid, onverzaagt zonder te dngten voor iets. 6. Op de minfte aanleiding
vs. 11. De jakhalzen zijn zo gretig op lijken, dat zij ze zoms bij nacht uit de graven halen.
LXIV. Geen fpreekwijs in den ganfehen Pfalm maakt het voor ons noodzakelijk te onderzoeken, bij welke gelegenheid die gedicht zij geworden.



Der PSALMEN. Psalm LXIV.
433
Vs. 6, Gretig fm'tlien zij een verderfelijker! toeleg ,
Overleggen alleen.: hos te \>erlinkkcn,
Bemoedigen malkander nat bet niet ontdekt zal word'tn, Vs. 7. Allerlei bedrog vinden zij uit,
War fncdig kan ttitgedagt worden,
In e'.k mans hart de uiterfte overlegging} vs. 8. Elobim zelve zal anvervoagt hem door een pijl vellen;
Op een oogenblik woeden hunne rampen. vs. 9. Hun »r£«B gebrek diend hen Ajb ten aanltoot,
Elk die Am bemerkt maakt zich weg. VS. 10. A7i' een met eerbied aangedaan erkent Elobims daden,
En let op bet beleid zijner verrigtingen ; Vs. 11. Terwijl zich rf« brave in Jebovab beroemd, Zich, ij baatóp Hem verlaat, En oprechte harten eenparig verheugd zijn,
zi n zij bij den anderen om mijn val te beramen , elk is dan even fncdig om de ftrik het gelukkigst te zetten, en den anderen aanporrende tot de uitvoering, twijfelen ze aan de uitkomst niet. 7. Zo uitgeleerd in allerlei booze overleggingen , moet men zeker over hunne zo konftigc argelistigheid verbaast ftaan; men leert bij ondervinding dat zij allen, die mannelijke harten behoorden te hebben, de bedekfte boosaardigheid koesteren. 8. Maar hoe zeer zal het toneel veranderen, zodra.de pijl der Goddelijke wrake van den boog gonst; op dat zelve flip begint gewis hunn' ondergang aireede. 9. Al fpoedig zijn ze zo verwart , dat hun eige gefprekken hun val veroorzaken; op deez' ontdekking van hun eigen gedrag, maken zich zommigen van deez' aanhang nog tijdig weg; 10. Zo overtuigend zal htm val zijn, dst elk een hierin de wrake Gods duidelijk erkennen zal , en de boo^e wijsheid in de uitvoering bewonderen. 11. Dit zal de deügdznaöc aaufporen tot een eenparig danklied aan Jehovah , en hem verfterken in de gedagten, van zich maar altoos in Zijne handen te ftellen; allen, wier hart in deri grond braaf is, zullen' over deez' uitkomst innig vergef/oeg'd wezen.
v$. 7. Behoeft gene andere lezing waartoe de Rossi anders aanleiding geeft. M v n t1 n c h e, volgende S c h n u r r e r en S c h r o efc F. r leesll gij vorsftben 'i menfchen binuenffc uit, het diepfte van het hart.
VI. Deel. Fe



43*
Het BOEK
LXVfte --—. PSALM. Ij
„ i. _L1/en dichtftuk van David door hem
vs. i. Een
Pfalm, een ge- zelvcn, tot het openbaar gezang gewijd.
dicht van I >A-
vid, voor den eerften Zangmeester.
vs. 1. De zagte gang van het loi-lied is tot U,
Tot Elohim óp Zion.
Waar men gewoonlijk de belofte betaald. vs. 3. Hoorder des gebeds!
Tot U hegeeft zich elk een. vs. 4. De ftraften onzer onregtvaardighcid drukte n ons zeer ,
Doch Gij vergaaft ons de misdaad: vs. 5. Gelukkig is doch de gnnfteling. tot U den toegang hebbende,
Jn Uwe wooning, in üvve vooriioven;
Ook vvi; hebben genot van den voorraad Uwes huizes ,
Voor Uw paleis gewijd.
1. Mag ik wegens bngefteldheid den ftatigen dienst van dank-betuiging niet bij woonen , mijn hart zal mij nogtans, op mijn hof-(lot, ftoife aan de hand geven , om naar mijn kragten het zagte van mijn ftem met een week gemoed aan het danklied te wijden: — al moet ik nog een wijl vertoeven om aan mijne verplichting te voldoen , ik wil nu echter niet zwijgen. 3. Nu ken ik Ü weder in dien eertijtel, U zo eigen, verhoorder der fmekingen; ik niet alleen, maar elk fmekeling vind het daarom het veiligst , om tot U te gaan. 4. Onregtvaardigheid zo wel in de burgerlijke vierfchaar als in mijne krijgszugtïge fehikkingen, hadden ons billijk onder Uwe roede gebragt, aanhoudend ftraft Gij niet, maar wend al rasch op het berouw het drukkende af; 5. Eerlang hoope ik met allen gunftelingen in voorregt te deelen , die tans het geluk hebben, U, als een afgezonderd volk, in Uw paleis, in Uw koninglijke gehoorzaal optewagten ; mijn brandend verlangen word eenigzins geftild , doordien ik uit Uwe koninglijken voorraad gevoed mag worden en van de aan U gewijde maaltijd gerichten ontvang'. 6. Beroerende ondervinding van Uwe
LXV. Die Pfalm komt mii voor op de droogte en hongersnood, die met de dood van Sauls zoonen met een vruchtbaren zomer vergoed
wierd,



der PSALMEN. Psalm LXV. 4:5
vs. (5. Cedttgte bedreigingen, regtvaardig evenwel, Deed Gij ons beren , Dj Elobim vat.' onzen redding. Het vertrouwen van al 't Iteela!,
Van de afgelegen zee-lusten, de onvruchthaarfte ecrdeni
TS. 7. Bergen werden door Uw macht gegrond, Toe» Gy U cc/ce niet kracht gordede.
vs. 8. D;e «ces 20 het bruizen »«« den oceaan ftilt,
D«» hunner gol"en, Alt de onrust der volkeren.
TS. 9. Verbaast ftaan over Uwe wonderen,
De bcwooners van de afgelegenftc oorden $ A's de morgen- en txviiwu dampen , Verfpreidcn zij zich overal.
grootheid eri itrengheid, fchoon ten uiterfte billijk, hadden wij ; ontzettende waren de bedreigingen van U, anders onzen fchü'ts'-God , op wien wij billi k, met alle weldenkende waereld - burgeren, hoe verre ook verwijderd van Uw erf-land, alleen ons in moeijelijkheden Verlaten. 7. Welk eene Majefteit is bij U! toen Gij iets van Uw vermogen wilde) doen zien, befchikte Gij alleen vastigheid en wel onverwrikbaar aan die landen, welke Gij begeerde te begiftigen, hier was niet tegen te doen. 8. Het hart van Vorften, hoe woelig, oorlogzugtig, doet Gij even als den fchuimende oceaan bekalmen, hun opftand, als de golven in een zware branding, op eenmaal ftillen. 9. Zo gedugt is die magt, dat deszelfs uitwerking op den verften afftand van Uw kohinglijk verblijf bekend word. Uwe wonderen zijn voor het menschdom meestal van eene nuttige en aangenaame uitwerking; zij zijn als de morgen- en avond-dauw op het land, die overal verfrisfching geeft; 10. Uw goedgunftig oog ziet in de be-
wierd, gedicht te zijn; een nieuw toeval, de vólks-telling had nieuwe rampen veroorzaakt, en den Koning door ongefteldheid verhinderd bui. ttn zijn paleis te komen. 1
Ee 2



43<*
Met BOEK
Vi. 10. Op het vlakke land (laat Gii een blik,
Gr f/ f»** het. maait het r;yi,
Etotimi rivier «»ri vol,
Zo bereid Gi' het land:
Brengt let koorn gereedheid; fS. ii. De /Inden van bet geploegde land,
Doortrokken, vallen in dit voren ;■
Doorweekt van den regen,
Zwelt ook let zaad; TS. 12. G<; bekroont zo een iaar Uwer zegeningen,
De ff oren van Uwe donderwagens zijn enkel vrugtlaarleid. TS. 13. Buien vallen op de /^tf landen,
De heuvelen zijn geheel genoegen. TS. 14. De AoMe» AHra Ar velden,
De dalen i»y« bekleed met koorn ,
■tMsr juicht en zingt.
lovende lente op dat land , 't welk de landman zodra het handelbaar is, bereiden wil. — Gij gebied den regen, brengt daar door op liet land de voedende zappen; de Jordaan zelve buiten hare oevers, befprocit de lage landen, zo word het aardrijk tot zaajing bekwaam. 11. Met veel noestigh'eid word het omgeploegd, de aanhoudende regen doet de hoogere ftroken zelf zagtkens en gelijk in de gemaakte dieptens glijden, eerlang kiemt het zaad, gezwollen door de rijken regen , 12. Gij bekroont die gunlb'ge uitzichten rnct een rijken oogst; gevreesde verfchijnzels , zware donderbuien, moeten dienen om dien overvloed van vogtigheid aan de gewasfen te geven , welke vette en groote druppelen gewoonlijk geven, 13. En hoe dor de weilanden ook mogen geworden zijn, zulke regen-vlagen vergoeden alles; hogere, anders fchrale duinen deelen in dien voorraad, hoe meer afrollende in legging, 14. Op dezelve ziet men de lustige bokken, met de fchapen en geiten vrolijk dartelen, terwijl de lagere landen de zware koorn-halmen, door hare vogtigheid, rijzig doen ftaan; de ganfche Natuur houd eenen vrolijken dank-dag, daar op alles een lagchend vergenoegen verfpreid is.
vs. 10. F a b e r in zijne Waarneemingen heeft genoeg verfterkt, dat hier op de Jordaan gefpeelt word.
vs. 14. De betekenis v.ta dekken ook bij ons uit befchaafdheid in gekruik, heeft A. Schultens het eerst duidelijk bewezen.



der PSALMEN. Psalm LXVI.
437
ELXVIfte en dichtzang als een Pfalm , voor a»JtOt het choor-zang van den openbaren dienst be- een pfaim, voor Paald. Zangmeester.
vs. i. Jubel voer Elobim'. bewoonde aarde, vs. 2. Pfalmzingt Zi oen roem'.
Vereert Zijne Maj Jleit'. ys. 3. Uw aanfpraak zi; : hoe zeldzaam zijn Uwe daden ,
Uw Atmagt noodzaakt den vijand zich te onderwerpen; vs. 4. Dat vrij 't gansch heelal U aanbidde ,
Pfalmzinge, Uwen roem bczinge. vs. 5. Welaan, befebouw Ehbims werken,
Hoe ontzettend Zijne verrigliugen onder de menfchen zijn, vs. 6, Een zee veranderd Hij in eene valeie,
Te voet trok men awars door de /hoon;.
Welk een gejuich ging 'er toe; op.
Het groote cho>r der aard - bewooneren heffe eenparig den jubelzang aan! 2. Ter eere van den Befcherm-God worde het Pfalm-gezang aangeheven, en zo die Majefteit op het ftadigfte vereert; 3. De aanfpraak tot God beginne dus:
Welk eene zeldzame grootheid verfpreid zich over Uw waereld - beftuur, hoe onwederftaanbaar is Uw alvermogen , dé hardnekkigfte vijand moet zich ootmoedig krommen. 4. Billijk js het dat elk aard-bewooner voor U kniele, dat elks mond Uwe volkomenheden ftatig bezinge. 5. Wij nodigen u, waereld - burgeren! ter uwer overtuiging, te horen, wat God nu ten onze voordeele doed, terwijl het tevens ontzettende proeven Zijner Almagt zullen zijn. 6. Ouwlings werd Hij beroemd door eene wonderdaad; de roode zee maakte Hij tot eene valeie, droog genoeg om ze te bewandelen, de jtordaau zo
LXVI. Aanleiding noch maker worden hier genoemd , het komt mij nogtans voor dat het onder Hiskias regeering opgefteld zij, en wel naar alle waarfchfjnlijkheid door Jesaïa; de tijden van orechcerfching, hier bezongen, zijn te fterk voor Davids leeftijd.
Ee 3



43S
Het BOEK
vs. 7. Altoos heerseht Ziin macht,
Op afgodifche volkeren let Hij naanw,
Nooit zal Hij afvalligen groot maken. TS. 8. 1'erhift gij volkeren onzen Elohim!
Dat de (rem van Uw roem overal dotraVlnge. VS. 9. Voor Hem die ons ieeven bevrijd,
Die zelfs niet duld dat onze V"ct ftruikeld. TS. 10. Beproeft hebt Gij ons wel, Elobim '.
Maar ook gelouterd zo als't zilver; VS. II. Liet ons in bet net verwarren, Onzen rog «er /air;» bezwaren. VS. ie. Menfchen mo'gten op ons rijden,
In vuur cn water geraakten wij,
Maar Gij voerde ons daarop tot een gastmaal.
fnel vlietende in haar afloop, kon veilig en droog doorwandeld worden , welk een gejubel ging 'er toen onder de Karavanen op ; 7. Nog blijft die macht haar zelve gelijk , wij zijn verzekerd dat Zijn oplettendheid altoos op de woelingen der machtigde volkeren zich bepaald , de verdekte geweldenaar zal in geen eeuw beftendig zegenvieren. 8. Komt dan volkeren! uw ftem met de onze gepaard, om het choor-gezang te verhogen, op dat uw roem-zang zich overal kan laten horen; 9. 'fer eere van Hém, die ons niet alleen uit doodsgevaren red , maar ons geheel herfteld; die zo zorgvuldig is, van niet te willen dulden, dat wij met den ondergang gedreigd worden; 10. Die ons wel in klemmende omftandigheden brengt om ons vertrouwen te beproeven, maar niet tot onze fchade; inregendeel om zo veel te glanziger weder uit die beproevingen', als het gezuiverd zilver, te voorfchijn te komen. 11. Hij duldde wel dat wij in den fuik gevangen , daar het net ontwaar wierden ; dat wij paarden - lasten dragen moesten om ons zo te gewennen aan hun beduur, ja zelfs dat wij zeer vernederend onzen rug moesten leenen tot berijding. n. In het uiterde gevaar raakten wij, zelfs onder alle onze woe-
vs. ie. Geestig is de gedagte van MicriAëï.is die het op het temmen der paarden geheel brengt: Gij Itebt ens van dm frik laten gevangen
Ker'



der PSALMEN. Psalm LXVI.
439
vs. is. Om brand-rfferen betreet! ik Uwen Tempel,
Om zo mijne beloften te betalen. VS. 14. Geloften, van mijne lip;icn gevloeid,
in angst plegtig uitgefproken ; VS. IS. Vette beesten breng Ik ten brand-olFer,
Rammen geurig reukwerk,
Stieren en hokken zal ik f.agten; VS. 16. Luister vrij , vctccrtlers van Elobim !
Wen ik vertel, boe Hij mij bchandeldde. vs. 17. Toen ik met mijn mond Hem aanriep,
Was de lofzang reedt onder mijn tong. vs. 18. Had ik boos overleg in mijn hart gekoesterd,
Adonai zou niet gehoort hebben; vs. 19. Gewis hoorde Elobim mij,
Eu lette op mijn klagendjmeken.
lingen, en konden ons niet voor vuur en water beveiligen. Doch op een oogenblik redde Gij ons niet alleen , maar gaaft ons een rijk drank- en gastmaal ten koste van onze geweldenaren. 13. Statig brengen wij daarom in Uw paleis nu op onze beurt U de brand-offeren, zo voldoen wij aan het geen wij U in den hangen nood toezeiden, mids Gij ons wilde redden. 14. Geloften met zo veel plegtigheid U in het openbaar gedaan, met vertrouwelijke tranen bezegeld.. 15. De keurige vette beesten , het rammehvet als het kostbaarst reukwerk, runderen en bokken tot het offermaal, zullen U nu gegeeven worden. 16. Komt eerbiedigers van God, komt nu Tempelwaarts! hbort uit mijn lied, welke verplichting ik aan Hem hebbe. 17. Och , hoe goedgundftig is Hij ; op mijn bede met aandrang gedaan, was het aireede in mijn vertrouwen, of ik een danklied begon aanteheffeh. 18. Had fnood bedrog , had wantrouwen mij behcerscht , mijn Heer zou zo rasch op mijn verzoek niet gehoord hebben. 19. Nu ben ik van de zuiverheid mijner oogmerken overreed ; daar God zo opmerkende was en terftond mededogen over mijn toeftand betoonde. 20. Ge-
worden, lasten op onzen rug gelegd, menfchen op ons laten rilden, gevende eene fchoone gradatie; zie de Verband, over de puurden -floeterijen bladK 156. ,
E e 4



4}o Het BOEK
vs. io. Geloofd zv Elobim die mij niet afwijst'. Ook uict Zijne goedgunftigbe'd (weigert.)
roem cl zij dnn dien Befcberm - God, die mij niet vrugte* loos deed roepen; in nood , nimmer mij Zijnen weidadlgen invloed onthoud , maar mij zo zigtbaar begiinftigd.
LXVHfte t-a
psalm. §i
vs j Een i- JL/kn zang met muzijk, voor het open» Pfalm, een Heet, baar gezang, zang-wijze bepaald.
voor den eer-
fieti Zangmeester, op Neginctb.
vs. i. Elobim ?n ons goeilgunflig, zegene ons,
Zijn aanf.Lou-.-een zij over ons glanzig; VS. 3. Op dat op aa; de Uwen handel gekend ,
En onder afgodifche volkeren Uwe gnnjle gezien worden. vs. 4. <}<"'fche volkeren zullen U Elohim loven,
■ Eeujlcmmig zullen zij U loven, vs. s. Natiën zulten blijde uichen,
Om dat Gij zo billijk over \ olkeren zult voxnisfen,
Ln de (bcrocmdftc) natiën der waereld beftieren zult.
2. Hartelijk wenfehen wij dat onze Befcherm-God de bewijzen Zijner goedgundighcid door milde gaven vermeérdere : dat Zijne Vriendelijke zorge over ons ook de jcKobpfte uitlichten geeve; 3. Dit zal den weg banen om Uw gedragingen omtrent hen, die U eerbiedigen , meer algemeen te doen bekend worden , de bevooroordeelde afgodifche volkeren zullen dan overtuigend zien, hoe veel waarde Uwe t< egenegenheid heeft. 4. 't Zal van dat gevolg zijn, dat de lof-zang meer algemeen onder volkeren worden zal ; het choor dat God vereerd zal eenmaal volkomencr wezen. 5. papten? befchaafde natiën zulle hunne ftenimen hier mede met veel genoegen paren, ziende met hoe veel billijkheid Gil onrustige, geweldige volkeren ftrafc ; de vermaarde tier waereld zul-
lxv1i. Wij kuuneil niet bepalen door wien, cn bij wol\e ee:e'enncid , d,czc lofzang ppgtfteld zij ; waarfchijnlijkst is au bet ecu Ml» 6 voor iea openbaren Tempel-d.eust geweest zij.



der PSALMEN. Psalm LXVII.
441
<rs. 6. Ja Ehbim U zullen volkeren loven!
Volken zullen U eenparig loven, vs. 7. Het aardrijk zal zijne vrugt geven,
Elohim onze Elobim zal ons zegenen, vs. 8. Ehbim zal ons zegenen,
Aan de grenzen der waereld zelfs zal men Hem dienen.
len dan nu aan Uw hooge bedoeling harmonisch beantwoorden. Cs. Zo zal de lof - zang onder volkeren , het choor dat God vereerd, algemeene'r worden, 7. Dat wij intusfchen ons in de aangename vrngten onzer akkeren verblijden , het is onze Befcherm - God , die ons allerlei zegeningen beloofd. 8. Ja gewis zal Hij ons naar Zijne beloften in alles begunftigen, eenmaal zal van het eene einde der waereld tot aan het andere de Godsdienst algemeen worden.
ELXVIIIfte en dichtftuk met muzijk, door Da- ^ -n£, vid, voor het openbaar gezang gefchikt. pfalm, een lied
van David , voor den eerften Zangmeester.
vs. 2. Elobim ftaat op!
Zijne vijanden worden verftrooid!
Zijne haters tntvlugten Zijne tegenwoordigheid.
ifte Reije van Zingende Priester;, toen zij de arke opnamen.
2. Als onzen God Zijne tegenwoordigheid vertoont, in een veldtogt, ziet men al rasch vijandelijke legers uit den anderen geflagen ; in de grootlte verwarring zetten zij, die Zijn gezag fchuwen, het op een vlugten; 3. Hoe
LXVIH. Met regt noemt van der Palm dit het meesterftuk van David: de plegtfgheid hragt mede, dat hij alle zijne kragten infpande om dit lied, dnar de arke nu beftendig haar verblijf óp Zion verkrijgen zoude, zo ftatig te maken als mogelijk was, — het is eene fchoone liefzang, waar in die eenheid heerscht: Gods zorge is beftendig,Hij is zichzelve gelijk; de ruste van de arke op Zion, verzekerd de Israëliërs van het beftendige Zijner gunde : — hier voelt elk dat ftropbe en antiftropbe ingevoert is; « eerfte onderfcheid zich door eene beweging in een kring van de regter
Ee 5 naar



44-a Het BOEK
vs. 3. Als rook wegtrekkende, fluwt Gij ze voort;
Even als wasch door de hitte fmelt,
Smelten de iszcw coor Elohims aanfchijn. VS. 4. Terwijl de braven vrolijk zijn ,
De uiterfte vreugd ƒ» 'tegenwoordigheid helhex ,
i;J "e vreugde-feesten regt vrolijk zijn. vs. 5. Zinget E/oiim, ^«/( ,er Zijner «enr
i?ö«flf de wegen voor //cm,
Die «W de woestijn Zijn neemt,
Jab is zijn naam,
.Da; de reijen voor Hem »«Be» trekken, vs. 6. Hij is der wezen Vader! Der weduwen Goel, Elohim, nu in Zijn heiligdom.
talrijk ook, als eene dikke nevel, eene zagte wind fluwt ze weg, zodra het wraakvuur ontvlamt, fmelten die trotsaards als wasch voor het vuur, — fnoodaards verdwijnen op Gods gramflorige blik. 4. Onder dat alles ziet men dan menigmalen de trouwe dienaaren van God regt vergenoegd, dat Hijgt bij het vreugden - feest, het welk zij vieren, waarin zij het door lustige danszerijen ten hoogften top voeren. Tegen reije van Rangeren uit de burgerij; de arke nu in beweging.
5. Lustig Israëlitifche burgerij! — ter eere van God gezongen, uw ftem door het muzijk verfterkt, — het is de optogt van een' overwinnaar; dat de weg voor Hem onbelemmerd, gemakkelijk, gemaakt worde; Hij is het die door de groote woestenij, zo ontzettend, menigmaalen rolde , en toen met Zijn naam zo vermaard geworden is, — dat de danzende reije met beur gezang, zich voor Hem begeeve, en zich lustig doe horen.
Ketje van Zangers.
6. Die Held is tevens zagt geaart, bij Hem is de tederfte zorg van eenen Vader der weerlozen, Hij vervangt de plaats van eenen Echtgenoot in de befcherming der weerlooze vrouwen, nu is onzen Befcherm-
naar de linker hand , de tegenreije van de linker naar de regter hand, bij de Efifode Hond men ftil.



der PSALMEN. Psalm LXVIII. 443
TS. 7. Een Elobim , die zwervers een huis geeft; De geketenden volle vrijheid bezorgt, Maar wederfpannigen in het woeste laat.
vs. 3. Elobim! toen Gij voor Uw volk zijt getrokken, Toen Gij de groote woestijn intrad ,
VS. 9. Zldderde de grond,
De lucht fmolt voor Elobims gezicht,
Zelfs het Sinai voor EloblmX Israëli Elobiml
VS. 10. Milden regen deed Gij, Elobim '. vallen,
Uw derflende erfkudde werd daardoor verfriscbt;
TS. II. Uw familie bad daar verblijf',
Uw goedheid, Elobim: verkwikte daar den elendigen.
God in een beftendig, Hem gewijd, verblijf; 7. Eer Hij dat verkoos, betoonde Hij zich als een Schuts - God, die ons buiten Vaderland zwervende, eerst wooning bezorgde, na dat Hij ons als de elendigfte Haven uit de wreedfte flavernij bevreidc; weerfpannelingen, muiters alleen laat Hij in de fchraalfte oorden hun beftendig verblijf vinden.
Reije van Zangers en Muzijkanten. 8. Ja Befcbertn - God! — wij herinneren ons nog Uwe heldendaden , ouwliugs verrigt, — toen Gij de Karavane uit Egypte trekkende, zo ftaiig met Uw Schechina in de fpitze vereerde, en in zulk eene deftigheid Si a'fs woestijn intrad;
9. De klippige grond zidderde op de drukking Uwes voets; de anders zo onbewolkte hemel fcheen tranen van angst uit te geven, ja zelfs de granietige rots van het zo wijd ujtgeftrekte gefchakeld gebergte Sinai, kromp in op de tegenwoordigheid van God , den Befcherm-God van Israël.
10. Hoe vermoeijeude de reize, hoe fchraal de oort was, hoe vreemd ook; verkoelende druppels bezorgde Gij; alles verfrischte zo de afgematte kudde; 11. En zulks om dat Uw geflagt, Israëls kroost, buiten hun Kanaan, daar toen een wijl verblijf hadde , — welke onaangenaamheden , welke behoeften hun daar ook overvielen, Uw toegenegenheid verzagtte alles, op de aangenaamfte wijze.



444
Het BOEK
VS. II. Adonai gaf het krijgswoord,
Reijen van maagden bezongen de uitkomst. vs. 13. Koningen met hunne legers zijn weg! zijn weg!
O vervloed van buit voor de te huis gcblevcncn, VS. 14.. U gevleid tusfehen de drenkgoten ,
(Gm zijt) als rfe zilvere vleugelen der duiven,
Vleugelen met y?o/-goud bezaait. vs. 15. Toe« Scbaddai de Koningen verftrooide,
Smolt de fneeuw op Zalmen.
Tegen-reije hun vervangende. 12. Naauwlijks had ons Legerhoofd het bevel tot den aanval begeven, of binnen kort zag men eerst herauten van den behaalden zegen: toen huppelende maagden! die den triumph, de eene na de andere, dus bezongen. 13. agtige Vorften, talrijke legers, vereenjgde magten der Kananeërs zijn geheel uit elkander gedreven, mei agcerlating van alles, — de gemaakte buit is zo overvloedig, dat zij die hij vrouwen, kinderen en vee agtergebleven waren, over hunne portie regt voldaan waren. 14. Later, toen onder'de Richteren, het krijgsvuur uitgeblust was, en men aan het Iand-leeven gewoon, zich lusteloos bij de drenkgoten van het vee ophield, herftelde Israël zich, en pronkte als eenduive, Boor de zon befcheenen, waardoor haare zilvere fchilden, en haar hals met eene goude kraag gefierd, meer fchittert; 15. Want zodra Schadda'i zelfs in optogt was om de vereenigde Vorften te verflaan, fmolt de fneeuw op Zahnons kruinen , Kedrons overftromende beek voerde de vlugtelingen toen weg.
vs. 14, 15. Ik was eertijds in andere gedagten, maar Herder voldong het dat alles hier op de overwinning onder D e b 0 r a gebragt moet worden.
vs. 15- Muntinghe neemt het tweede lid : toen blonk het hellere licht door V zwarte duister, ik ben nog niet ten volle overreed, dat men het zo m et nemen, om de volgende verfen , waar ook bergen ingevoerd worden en in zo verre volg ik Schutte niet, voor eene legerplaats van dien naam pleitende.]



der PSALMEN. Psalm LXVIII.
443
VS. 16. De berg Bazan is Elobims berg,
De berg Bazan beeft verfebeide toppen. VS. 17. Waarom veragtelijk gezien , toppen der beriren,
Deze berg begeerde Elobim tot Zijn verblijf,
jebovab zal daar een beftendig verblijf op noemen. VS. 18. Mijriaden zijn Elobims ftoet,
Verdubbelt is bun getal,
Adonai onder hen,
Als op bet Sinai Zijner Majefteit. VS. lp. Gil beftijgt de hoogte,
Gevangenen vóert Gij in ketenen mede,
Menfchen zijn de gaven, die Gij uitdeeld,
Weerfpanneliueeu maakt Gij tet inwooners:
Bij V, Jebovab Elobim \
Toen men ftllflond op de hoogte en een ruim gezigt had, begon een andere reije. 16. Hoe prachtig vertoont zich van hier Bazan met zijne veelvuldige toppen en pronkt onder de hoogten uit, hoe ligt onderfcheid hij zich van andere gebergten door hare gedaante. 17. 't Is als of ze met nijdigheid bezield is: — moest het u niet voldoende zijn dat Zion door God begunftigd is, ongeftoord zal Jehovah daar een beftendig verblijf hebben.
Eene reije op den /loet ziende. j8. Welk eene ftaatzie verzeld de pkgtigheid, duizende wagens zijn niet alleen in de voortogt, — maar het getal der duizende Cherubs is nader bezien, verdubbeld: onder allen vertoont de Souverein zich met eene ftatigheid niet minder als die bij Zijne eerlte openbare verfchijning op Sinai opgemerkt wierd.
Andere reije, de arke nu gezet Wordende aan hare plaatfe.
19. Prn^tige zetel der Godheid ! nu aan de plaats onzer begeerte, rust nu! —- de bewijzen Uwer tegenwoordigheid zijn tevens die van Uw triumph , Uwe zegen-koets is verzeld van een aantal gevangenen, zo groot in getal, dat 'er niet alleen overvloed is van rijke
vs. 18. liet Heiligdom tans een ander Sinai; — zo Muntinghe; liet is fraai maar mij te vrij.



44* Het BOEK
vs. ca. Degelijks Zij Adonai groot gemaakt,
Lasten legt Hij '.vel op ,
Maar Hij is ooi de Elobim van al ons beil. vs. Si. Die Elohim is ons een Elobim van «e volkomenlte J»/,?.
Z>»or Jebovab Adonai is zelfs redding van den dood. vs. 22. Zeker pletten Elobim den kop Zijner vijanden,
Den harigen fchedel van den baljlerrigen booswigt. vs. 23. Adonai fprak: uit zal Ik t« rug brengen,
Ja uit de diepte der zee!
buit voor de burgerij; maar hoe groot is het getal nu in Uw dienst aangenomen; weerfpannelingen, gewillige onderdanen geworden, woonen nu bij U Jehovah God!
Algemeen choor. 20. Onze Koning en Heer worde hier telkens en onafgebroken in Zijn luister geëert; een Vorst, die de onderwerping zo genoeglijk maakt, — Hij mag ons zoms bezwaren, moeijeHjke dienden van ons vorderen, maar Hij die ons daar onder befchermt, is tevens de bron van allen onzen voorfpocd. 21. Ja, dat hoger rijst, onze Befcherm-God red nooit ten halven, beflisfend , allergewenscht , is altoos de uitkomst; niets kan Hem hinderen , Jehovah onze Adonai heeft het dreigendst, het onvermijdelijkst dood - gevaar , en verwisfeld dat in triumphen.
Tegen reije.
22. Zeker is het dat het onze Koning en Schuts-God, nu hier rustende, eigen is den trotfehen kruin der moedigde vijanden te verbrijzelen; een booswigt mag op zijn derkte zich meer en meer verdomen, al rasch word zijn hoofd afgeflagen. 23. Al was de ganfche burgerij verdrooit en gevlugt naar alle oorden, zo blijft het de verzekering van onzen Beheerfcher; uit Bazans bergen zal Ik ze trinmpheerende te rug brengen , zelfs uit het midden van den grooten oceaan; 24. Mijne onderdanen,
vs. 23. Gefchiedkundig dit vers uitteleggen daartoe heeft Müntinche de beste aanleiding gegecven.



der PSALMEN. Psalm LXVIII.
447
Vs. 24. Dan zult gij uw voet in bloed baden,
Uwe bonden zullen bet bloed der vijanden lebben;
VS. 25. Elohim'. Uw pragtigc optogt mogen wij befchouwen , De optogt mijns Elobims en Koning in 't heiligdom!
vs. 2s. Vooraf bet choor der Zangeren, Dan volgen de Muzljkanien , Tusfcben beiden de trommelende maagden;
VS. 27. Nu looft ief volledig choor Adonai ,
£/i van bun, die rekent uit /tra?/ re zijn.
VS. 28. Benjamin de jongfic is </e aanvoerder,
Dd« volgen Juda's Vorften in ftaatfie-gewaad, Zelfs ook de Vorften van Zebuleu en Napbtali.
overal zult gij zegenvieren , zo beflisfend dat fchoon uwe voeten beipat zullen zijn door den marsch over het vijandelijk flagveld, de roofzugtige hond evenwel zich op zijn gemak met lijken zal kunnen verzadigen. Reije, toen de ftoet zich weder in orde fchaarde tot de terug marsch.
25. Aangenamer onderwerp bezingen wij, — de triumpheerende togt van onze Befcnerm-God na alle onderneemingen, om nu als onze Geluks-God , als onze Majefteit Zijn hof-verblijf hier te houden. 26. Hoe ftatig wierd die Majefleit tot Zijn verblijf geleid, — hoe aanzienlijk was alles, door eene wijze fchikking; eerst het Zangeren-choor, den (toet openende, niet minder talrijk die der Muzijkanten , — hoe aangenaam zijn de jeugdige maagden voor de melodij daar tusfehen gefchakeèrd. 27. Tot het algemeen choor is het aantal der vereerders van onzen Heer verbazend groot, elk een berekend het als een groote eer afflammeling uit vader Israël te zijn. 2S. Benjamin wel eens zwak en de jongfte, maar de naaste in de bijwoonir.g , opent den rang der vorftelijke grooten, hierop Judd's grooten, allen in hunne plecht-gewaden; niemand blijft agter, de afgelegenfte (lammen , Zebulon en Naphtaü ^munten met het getal hunner afgezondenen uit, en tonen dat het hun niet moeijelijk viel, zo ver te komen.



<4S
Het BOEK
vs. 29. Uw «/ s7«« macht,
Ehbim ! voltooi bel geen Gij W«r ons ge/ligt hebt. vs. 30. ƒ» Uw Tempel te Jerufaletn
Brengen de gekroonde hoofden hunne gefchenken. VS. 31. Beteugel het riet-gedierte,
De fta ke ftiereri, de kalveren.
Al wie (lukken zilver vertreed;
Reeds zijn oorhgzvgtlge ftammen verflrooit. VS. 3^. Rijke afgezonden zullen komen uit Egypten,
Cnsch zal met overhaasting Ehbim eerbiedigen, vs. 33. Koningrijken der aarde,
Zinget Ehbim!
Plalmzingt Adonai!
Reije de aanzienlijke aan/prekende.
29. Uw Befcherm-God! heeft u, achtbare mannen! at dien luister, die beftendige macht bezorgt; hartelijk wenfcheri wij en bidden zulks van onzen Befcherm-God, dat Ilij dit alles niet alleen beftendig make, maar tot de hoogfte trap van volkomenheid brenge. 31. Dat onze benijders dit ontwaar worden, — breidel Gij den leeuw, in het riet van de boorden des Jordaan's zich wel eens onthoudende ; nabuuren fterk gefpierd als Bdzans ftieren, — ftropers als kalveren woelig , zelfs zulken die uit krijgsmoed den buit veragten, werden te onder gebragt; reeds hebben wij de ervaring, dat oude oorlogszugtige familien de macht benomen is. 32. Ja meer gebeurc 'er; Egyptenaaren zo trotsch op hunnen Godsdienst, op hunne grijze onafhanglijkheid , zenden Vorften met gefchenken ten proeve hunner onderwerping ; de Arabieren, anders zo gansch afkeerig van zoortgelijke bedrijven, tragteu anderen daar in voortekomen.
Eene groote reije van Zangeren en Muzijkanten.
33. Met onzen rijzenden toon fterken zich onze uitzichten ; magtigfte rijken van deez' bewoonde waereld, aan afgoderij verflingerd, erkent dezen zegenpralenden Befcherm-God, vereert met godsdienltigheid deez' Adonai;
vs. 31. Schcocdec: beroerende den fieenigen grond van bet zilvere water; in die is het weidend gedierte, vooral de jongen, gewoon zich te war-
fen. —



der PSALMEN. Psalm LXVIII. 449
VJ. 34. Hem die rijd in den hemel der hemelen,
Zo grijs in oudheid ,
Daar don.ierd Hii, -
Daar is Ui Hem Zijner macht. vs. 35. Erkend het bewind van Ehbim!
Over Israël is Zijn bejlier;
Ziin Ahnagt over den blauwen boog. vs. 36. Elohim , gedag 1 zi)t Gij
In Uw lleiligjom, s
Israëls Ehbim ,
Geve Zijn onderdanen fterkte en aanzien, Men hve Ehbim'.
34. Acht zulks niet beneeden uwe waardigheid; Hij js Cczelve die in de onmeetbare hemelen 't hoogst bewind voert , daar Zijne bevelen geeft, van daar hoort men beneden het geluid Zijner rollende wagens , van daar Zijn Alvermogende fteffi. 35. Verzet u dan niet, het is de donder-God, kent den troon van Hem die tusfehen de Cherubs zit, Zijn wolk bedekt wel Israël als weleer door de ScHèchina, maar Zijn Alvermogen werd alleen door den hemel - boog beperkt.
Biddende reije. 36. Ja Befcherm-God! op Zion nu gemeenzaam woonende, ontzettende blijft Gij, fchoon nu. aan eene U gewijde plaats, — dat Israëls God nu aan Zijne onderdanen iets van die macht en dat aanzien mededecle.
Altjemeene ftem. Kroost van JAkob , beweldadigde Zioniten, waereldbewooners, Monarchen! werpt uwen Kronen en Scepters op dén grond, vereerd God eenparig knielende.
fen. — Het wil dan oitdrtikken hunne zugt om de grenzen van het land te beroeren, doch daar ik denk aan latere vijanden, dan die van Davids tijd, meerder roof- dan wei krijgszuftig, hliive ik-met een nader bij den text.
vs. 34. Driessen heeft dit in zijne Verhandeling bewezen, zijne majejiueufe Jlem zegt het eigelijk.
vs. 36. In het enkelvouwd volgens Keknkoi's betere lezing,
VI. Deel,
Ff



450 Het BOEK
LXIXrte -r '
PSALM. \/
vs. t. Een *• V an DAviD,voor het openbaar gePfaim davids, zamr 0p bekende wiize.
voor den eer- a r J Pen Zangmeester, op Scbcfcbannim.
VS. ï. ó Elobim red mij tocb!
't Water is reeds aan de lippen! VS. 3. In diepe m >dder zink ik,
Grond voel ii niet;
Ik drijf zelfs meer nf naar de diepten, Ik voel reeds de ftromen over mij gaande ;
2. Mijn God! fchiet ter hulpe toe, — mijn leeven ï» in het uiterfte gevaar, — de rampen zullen mij anders verflikken. 3. Aan redding valt niet te denken, hoe meer ik worflel, hoe meer ik belemmerd rake; ik merk zelfs dat ik al verder in het gevaar word ingewikkeld, van de hope van uitkomst glijde ik al verder en verder af; mij dunkt het zal niet lange meer duuren, of de laatfte maar tevens beflisfende onheilen zullen van mijn leeven een einde maken; 4. Afgemarteld ben ik zelfs door het
LXIX. Aan vele moeijelijkheden is deez' Pfalm omtrent het onderwerp hier bezongen blootgelleld: ze zijn bijna onoverkomelijk voor elk, die geen tocvltigt in den dubbelen zin vind; Stars heeft in weerwil van de aanhalingen in het N. T. uit dezen Pfalm de moeijlijkheden, ja tegenftrijdigheden, om ze tot den Mesftas te brengen, zeer grondig aangewezen. Koppen heeft zeer wel aangemerkt, dat de grievende omftandigheden welke David door Absaloms muiterij ondervond, en die hij meestal in zijn borst finoorde, het best hier ftroken; hier voeg ik bij dat dit hier duidelijker word, als men indenkt dat hij in de füiarten onder Sauls regeering een onfchuldig, niet vooroordeelend, hart had; hier is hij anders gefteld, I'owrd heeft dit al vroeg opgemerkt; ik weet geen weg ter redding, zoo ik Wij door het gezag der geleerdheid ftreng liet bindeni met waarfchijnlijkheid is haar ftem : ,, alle de Hebreen , de Oosterlingen , beminnen geenzins de twcefpraal: of zamenfpraak iri hunne gezangen. — Wij hebben te weinig voorraads van dichtflukken om dit zo ftouttebeweeren; voor elk die zelfs geen Oesterscb verftaat, maar de overzetting oplettend leest , is het onwederlegbaer dat hier twee perfooncn
tot



dër PSALMEN. Psalm LXIX. 45*
TS. 4. Vermoeid e«» htt fchremven,
Met eene reutelende borst.
Verdonkerd reeds mijn gezicht',
Neg ftarende op Elohim ! vs. 5. Meer dan ief g-efa/ mijner hoofd-liairerl,
Zijn zij die zonder reden mij haten,
De belagers van mijn leeven zijn talrijk,
Onder valsch voorweudzel mij vijandig;
Zij eifchen vergoeding van dat ,
' t JFe/& ik «/ƒ nimmer eigende. TS. 6. Gij Elohim kent mijne dwaasheid,
Voor U leggen mijne fchulden i/euf,
luid gegil om hulp cn redding.' — Ik kan niet meer, mijn borst, mijn long beeft geen kragt meer om lucht optehalen; ik gevoel eene zwakheid, als ik mijn oog, mijn God! naar U wende, die mij doet vreezen, dat het gezigt aireede in mij gebroken is.
5. Dit alles is treffend., maar hart-brekender is mijne toeftand, meer dan zorgelijk, vrienden heb ik niet; fchoon gansch onfchuldig , zijn mijne vijanden inderdaad ontelbaar; — het is niet dén weertpanneling, die naar mijn dood verlangt; een aantal verbazend groot heeft mij den dood gezworen, — teder godsdienftige oogmerken wenden zij voor als hen daar toe verplichtende, in het burgelijke vorderd men van mij eene herftelling, daar ik altans onmogelijk de minfte aanleiding niet kon gegeevcu hebben tot zulk een verval.
6. Neen, gewis dat is mijn geval niet, voor menfchen kan ik mij zuiveren; maar mijn God! voor U wil ik mijne verkleefdheid aan mijne lieveling, de bron mijner rampen niet verbergen; 7. Zo min als meer andere vergrij-
tot den anderen fpreken en hunnen toeftand onderling vergelijken ; iï£ verblijdde mij toen ik zag dat Muntinghe dit ook noodzakelijk onderHelde. — Het is David en de Mesfias, ■— de overeenkomflcn zijn treffende; de zoon van David zijn Absalom is de bcüoker, de aanleiding verkeerde vaderliefde, — de Zoon. van God, zonder eenige fchuld uit enkele onderwerping aan Zijn Vader, de Vader de beste oogmerken voer hot menschdom bedoelende.
Ff 2



452 Het BOEK
VS. 7. Dat maar deer mij niet in verlegenheid kernen,
Mijn Adonai' die op U aft Jebovab der beirmagten zien:
Door mi komen zij niet in veragting,
Die U , Israëls Elobim , zoeken. VS. 8. Om uwentwil verdraag ik fhnad,
'Er is veragting in mijn gelaat te lezen. VS. 9. Vreemd behandelen mij' mijne broc.'ers,
Zelfs de moederliike zoonen bonden -iicb onbekend, VS. io. lever voer Uw huis verteerd mij,
De fmaad van Uwe laslraaren valt op mij; vs. 11, Mijn leeven verteert in weenen en vasten, Men beantwoord alles met hoon ;
pingen en afdolingen van mijn plicht, die noch niet verzoend, en in de gevolgen herfteld zijn; dit indenkende zie ik van mij zei ven af en bid alleen; Jehovah mijn Heer! die ook Beheerfcher des hemels zijt, dat dit geen invloed op de Godvreezenden hebben, dat zij door hun godsdienftig aankleven aan mijne belangen, niet in de grootfte moeijelijkheden geraken.
8. Om zoortgelijke misftappen in 11 en anderen is het juist dat de grievende hoon , mij aangedaan, zo uitgezogt is: dit gaat zo ver, dat 'er, gedrukt door al dat vernederende in mijne gelaats-trekken zelfs eene laagheid fchijnt te heerfchen , waar over ik voor mij zeiven verlegen ben. 9. Onder familie, onder goede vrienden, moogt Gij nog getrouwe aanklevers vinden, mijne naastbeftaanden verzaaken mij met hun gedrag, geen moeds genoeg hebbende , iets daarvan met mij te deelen; maar hun eige grootheid zoekende; zij die onder een hart met mij gedragen zijn, onttrekken zich zoms zo ver, dat zij die betrekking lochenen. 10. Nooit had verzuim, lusteloosheid in mijn post, plaats; voor de belangens van de Gods-regeering beieverde ik mij bij nacht en dag, zo dat mijne kragten daar onder verteerden. 11. Dit ging zo ver, dat ik wel als hoofd erkend werd, als 'er moest geboet worden voor de Majefteit-fchennis door anderen begaan ; alle de veragting die de zulken in de maatfehappij' waardig zijn, bragt men op mij over. 12. Mijn treurig leeven, mijn godsdienftig



der PSALMEN. Psalm LXIX. 453
VS. Iï. In de treur-zsk kleed ik mii,
Daarom ben ik hun kwinkjlag. VS. 13. In i4e openbare gezeldfehappen fpreekt men van mij,
De minnaar, van [terken diank zingen van mij; VS. 14. Doch ik bidde tot U in de geboor-tijd, Jebovab'.
Elobim, naar Uw onpeilbare goedheid,
Help mij door Uwe trouwe onder/leuning. VS. IS. Ruk mij uit bet flijk,
Dat ii niet dieper zinke;
Reddet mij voor bet oog der hateren,
Uit den bodem der jlromen. VS. 16. De vloed overweldige mij niet,
De afyrend vcrzwelge mij niet,
De put fluite zich met boven mij;
vasten in ftilheid, gaf mij zelfs gene verademing , de vertoning daarvan in anderen mogt hooglijk geprezen worden, in mij was het belaggeljjk; vertoonde ik 'er maar in het openbaar iets van, dan wekte dit het medelijden niet op, neen, dan was men onuitputbaar in kwink-(lagen over de laagheid van mijn ziel. 13. En dit is algemeen zo onder groot en klein , bei'chaafden en zedelozen., in de gezeldfehappen der aanzienlijken zo wel als in de hutten der dronkaards, fpreekt men even veragtelijk over mij.
14, Neen gewis, dit is bij mij aanders, daarbij heb ik nog toezeggingen die mij verkwikken; ik durf U, Jehovah'. om redding vertrouwlijk fmeken, gunftig gehoor zal ik bij U vinden, mijn Befcherm-God is in zijne goedgunftigheid omtrent mij onberekenbaar groot, Uwe zo ftandvastige trouw in alle gevallen doet mij nooit rukeloos op middelen van redding geftaag hopen. 15. Dat ik dan gered Worde , altans dat het gevaar niet vermeerderen moge; maar mogt Gij zelfs mijne vijanden overtuigend doen zien, dat Gij het zijt, die in het uiterfte gevaar mij wildet brengen, om [hun te overtuigen dat Gij mijn redder zijt, 16. Zou ik U bepalen? neen, alleen laat ik in deez' opftand het einde van mijn leeven niet vinden, nog minder het gunftige en regtmatige van mijn bewind met mij in vergetelheid geraken, — altans niet in eene akelige gevangenis, voor altoos, mijn laatfte dagen doorbrengen.
Ff 3



454
Het BOEK
vs. 17. Verhoor mij Jehovah!
Uw goedheid is toch onpeilbaar ,
Wend U mijivuards ,
Kaar Uw onhegreusbaar mededogen.
vs. 18. Verberg Uw gezigt niet voor Uw dienaar In angst — haast U — hoor mij.
vs. 19. Ooi tot redding van mijn leeven, Help mij in fpijt mijner vijanden.
vs. 20. Gij ziet mijne verlmading, He veragting , hoon, Het getal der verdrukkers is U hekend.
vs. 21. De fmaad breekt mijn hart, Ik ben afgefolterd l Vrugfloos hope ik op mededogen, Op ccti' trooster, maar niemand daagd 'er op.
17. Zo kan ik niet fpreken , zo kan ik niet pleiten ; om verzagting mag ik roepen, en daarom bij Jehovah om gehoor vragen , bet zal goedheid zijn, onbegrensde goedheid , — een mededogende blik op mij geworpen , is Uwe" ontferming onuitputtelijk; 18. Wat Gij doen wilt tot meerder bezwaar, mogt ik daar onder dan alleen die gunst verzoeken , dat Gij mij, Uwen dienaar, geen yergramden blik vertoond. — In de uiterfte, alles te boven gaande angst , zeg ik alleen , ai! fchiet toe. 19. Kragten bezwijken — buiten ftaat word ik — dit ziet Gij immers, — het komt nu op mijn keven aan, hoe zeer zoude mijne vijanden zcgenpralen , indien ik nu omkwame, hierom houde ik aan. 20. Alziend oog! Gij alleen die mijne waarde kent, kunt den hoen peilen, dien men mij aandoet, de verbrijzeling, de inwendige grieven, — de harten zo wel, als het getal mijner heimelijke beulen kent Gij alleen. 21. De fmaad heeft zo veel invloed op mij gehad, dat mijne leevensgeesten verflauwd, mijn kragten uitgeput, zijn; ik behoef niet te rekenen op verzagting onder zulke lieden, ik mag onder mijn vrienden naar een zoeken, bij wien ik mij ontlaste tot ademhaling, ik weet het, ik zal 'er geen vinden. 22. Integendeel, bij allen, vriend of vijand, ben ik de



'der PSALMEN. Psalm LXIX. 455
VS. 2:. Cift bieden zij mij ten (Vijze,
Edik cm mijn dorst te /tillen; vs. 23. Hun voedzel zi; hun tot lobfpijzt.
Hun veedor-vergelding zij den ltrikj vs. 24. Hun oog duister worde!
Het zie niets meer'.
Hun voet waggele! vs. 25. Stort Uw ongenade op hun neder,
Uw blikfemgloed grijpe ben. vs. 26. Verlaten zij hun /?»/,
Onbewoond hunne tenten. vs. 27. Daar ze in de wonden door Ugemaabt, wroeten.
En overleggen boe de gewonden sjeer fm.uten aan te doen.
man die men onmededogeud behandeld , het verfterkend voedzel van mijne vrienden is knagend vergif tot vermeerdering van mijn verdriet, — in mijn onlijdelijken dorst bieden mij mijne vijanden den drank voor de ter dood gedoemden met genoegen aan.
23. Zo is het met mij niet; dit gedrag is allerfoeijelijkst, de grootfte vervloeking waard: der fnoodaards wellustige tafels, waar zij gretig alles inzwelgeu zonder rampen te kennen, veranderen voor hun in een doodelijk aas, en alle onderlinge verbintenisfen, dienen om hen zo veel te wisfer te verwarren. 24. In het verderf zonder fchijn van ontkomen ttorten zij, verkwijnen dan eindelijk, voelen van oogenblik tot oogenblik, dat het Levenslicht in hun afneemt, bij de laatfte en flauwfte poging die zij nog doen , bezwijken zij ; 25. Dan zij het hun in die laatfte oogenblikken nog bang, dan gevoelen zij den ganfehen last van U gramfchap op hunne hoofden , terwijl inwendig een heete gloed als blikfemvuur hun verteere. 26. Al hun aanzien verfterve met hun , zo wel hunne pragtige land - kalteelen als de tenten, waardoor zij hun rijk beftaan hadden. 27. Ik kan mij niet fterk genoeg uitdrukken, mijn God ! welk eene vermetelheid , welk eene ontaardheid! - zullen menfchen de door U geflagenen,
vs. 27. Zo vertaald het zeer wel Faeer in zijne Waarnemingen i1l Deel fclaiz. 163.
Ff 4



45<5
Het BOEK
VS. :8. Vergeld hunne bontheid met het boze,
Aan uwe goedgunftigbeid geraken zij nooit ; vs. eo. Dat ze uit het lecvensboek worden uitgcdelgd,
Onder de braven altans niet opgeteld ; vs. 30. Klendig ben ik, vol driefhtid,
U w redding alleen , Elohim '. kan mii veiligheid bezorgen, vs. 31. Elobims roem wil ik in een lied verbefreu,
Een danklied ter Zijner eere I vs. 31. Aangenamer is dat Jehovah.
Dan een jong rund wel gehoornd en geklaauwd. VS. 33. Merkt dit op lijdenden tot uwe blijdfchap,
Godzoekenden laat dit uw hart flerken'.
nog meer fmarten toebrengen, zullen zij bedaard en met overleg alks doen om zulk een nog meer te bezwaren. sS. Neen, dat de wet van wedervergelding, hoe zeldzaam het geval, hoe onmenfchelijk alles is, hier plaats hebbe; dat zij die fmarte gevoelen, eer zij tot verharding, tot gevoelloosheid. , die alle vergeving voor hun toeduite, geraken. 29. Zulke fchandvlekken der maatfehappij worden uit de rol der waereld - burgeren uitgefchrapt, altans nimmer met eenigen fchijn onder de godsdienftigen, onder de deugzamen, wat zij ook in fchijn mogten gedaan hebben, verward.
30. Zoortgelijke vervvenfehingen hebben geen klem , geven mij gene de minfte verzagting; mijne fmarte blijft onder dezelve voortduiireu ; mijne verllagenheid ftijgt zelfs daar onder ; menfchen - vermogen faalt hier , de redding kan alleen komen van mijn God, in Hem berust alleen mijn lot.
31. In mijne omftandigheden ftijgt mijne hope, ik wil mij reeds fchikken tot het ftellen van een dank-lied voor Jehovah, waarin ik Zijne zo edele hoedanigheden met een warm gemoed bczinge; 32. Dit zal mijn eerfte offer zijn, en Jehovah meer gevallen , daar ik van den openbaren dienst verftoken ben, dan het uitgezogfte offer-dier in de beste kragten en groei geveld. 33. ó Laat u dit bemoedigen , die als trouwe aanklevcrs van mijne belangen, met mij zugteden; tedere gemoederen die in ttilte met mijn leed begaan waren , denkt cjaar tot uw opbeuring»



ber PSALMEN. Psalm LXIX. 457
VS. 34. Jehovah ftaat de behoeftigen bij,
Brengt geen meerder veragting over Zijne flaven.
vs. 35. Hem love hemel cn aarde!
De zee, met hart wremelende hevjooneren'.
vs. 36. Elohim helpe Zion ,
Bouwe Juda's fteden,
Daar woone men weder,
En bezitte bet erflijk. vs. 37. Het nakomelingfcbap Zijner gunftelingen beweent bet,
Die Zijn dienst beminnen wonen daaiin geftaag.
34. Zo worde het al weder waar, dat Jehovah, den on-; derdrukten altoos bijftaat, en gansch afkeerig is om lieden onder Zijn gebied met meerder veragting te behandelen.
35. Dat het groot choor van allen te gelijk U daarom love, dat lucht, dat aarde, dat afgrond zich hier toe vereenigen.
36. Befcherm-God van Israël! - bevorder het berftel van Zion, Uw eerwaardig verblijf, - bevorder den opbouw der fteden, de bevolking, en beveiliging der uitgedeelde bezittingen. 37. Dat het kroost van vader Jakob het nu eens weder geruster bewone, godsdienftigen die zo veel geleden hebben , verlustigen zich eens weder onafgebroken in Uwen dienst.
LXXfte PSALM. Genoegzaam woordelijk het zelve met XL. van 't 14de vers; alle de gistingen nopens de oorzaak hier van zijn onzekere ftcllingen, vrugteloze, geleerde vermoeijingen, waarom wij vervolgen.
LXXIlte PSALM.
VS. J. Op U Jebovab vertrouw ik,
Dat ik nimmer daarin befchaamd werde.
1. In de zorgelijkfte omftandigheden verlaat ik mij op U, Jehovah! rooit gebeure het, dat mijne verwagting mij in het minfte ontga; 2. Altijd houdt Gij woord, zijt Uw
vs. 36, 37. Met Venema ben ik hier in dezelve gedagte dat deze verfen van veel later hand zijn; — beter konden zij toen niet vinden voor hunnen beklemden ftand en naar hunne godsdienftige lijding dan deez* Pfalm.
LXXI. Schoon de Maker hier niet genoemd word, is het nogtans on-
Ff 5 si'



*5*
Piet BOEK
vs. 2. Door Uwe goedgunftigbeid worde ik gered, gansch bevrijd,
Neig dan Uwe boren, eu help mij. vs. 3. Wees mij eene boogie!
Waar ik wooncn, waar ik geduurig wijken kan, Gij hebt mijn verlosfing bevolen,
Zijt (iutusfeben) mijn rots, mijn landvetiug, vs. 4. Van iet £rae,V;des fnoodaards mijn Elohim ! beveilig mij ,
Van £« geweld\eenes onbillijken en euftnimigen. vs. 5. ^/ mijn uitzicht zijt Gij Adonai , Jebovab!
Van mijn jeugd affibool ik bij U; vs. 6. dreef veilig voor mijn geboorte op U,
ƒ» ief moederlijk ingewand, waart Gij mijn voeder,
Geen wonder dan dat mijn lol altijd van (J is.
zeiven gelijk, door hulp en volkomen redding; nimmer ten halve, ó wilt dan ook nu op mijne verzoeken acht gegceven , en mij bij ftaan ; 3. Strek mij tot een fchuilplaats, waar ik veilig nachtrust vinde, waar ik onder mijne woelingen onbelemmerd mij mag henen begeven; mijne redding hebt Gij beloofd, en daartoe reeds fchikkingen gemaakt; beveilig mij intusfehen; cenc natuurlijke lterkte of landkafteel vinde ik in Uwe befchutting altijd. 4. Van de woelingen eenes booswigts, mijn God! beveilig mij nu bijzonder; — van den euvelmoed eenes Vorst, zo gansch onbillijk door gramitorigheid geduurig aangevuurt. 4. Al mijn verwagting is op U mijn Koning, mijn God! — reeds vond ik mijne veiligheid bij jj, toen ik aan zelfs-befcherming niet konde denken. 6. Ja onder dien hoeder was ik reeds voor mijne geboorte, eer borften mij konde laven, bezorgde Gij mij voedzel; is het dan wel te bevreemden dat mijn gezangen altijd op Uwen lof nederkomen. 7. In mijnen ganfehen leevensioop was ik velen
getwijfeld David, ik ben in het vermoeden of niet verfcheide zoortgelijke Pfalmen door anderen niet alleen verzameld , maar zoms onderfcheiden (lukken tot een gezang; op die wijze gemaakt zijn, want zeker is hier eene vroegere leeftijd, lotgevallen onder Saul en latere onder Au sa lom. duidelijk te onderkennen.
vi. 4. Daar het woord van gisten afkomftig is, kan het zo wel en hier altans wel beter onltuimigheid dan opgeblazenheid betekenen, en drukt veel beter Sauls karakter uit, waar op hier gezien word.



der PSALMEN. Psalm LXXI.
457
>TS. 7. Bij velen was ik een zonderlinge ,
Maar Gij waart ook mijn onfeilbaar uitzicht. vs. s. Dat mijn mond daarom vol zij van Uw lof!
Al den dag Uw luister vermelde! vs. 9. Begeef mij ooi niet in den ouderdom.
Ontzeg geen hulp als mijn kragten falen. VS. 10. Mijne benijders nemen gevaarlijke maatregelen,
Die mijn leeven belagen , zijn daarover in overleg. VS. 11. Elohim \ begeeft Hem,zeggen zij,
Nu vervolgt, nu moedig toegegrepen,
'Er zal geen redder opdagen. VS. 12. Elohim'. houd U niet op een affiand,
Elobim '. J'poed U om te helpen, vs. 13. Diebelagers m\\nesleevens worden befchaamt,
Vinden hun einde daarin ,
Smart, fchande overdekken ie»,
Die alleen mijn ongeluk zoeken. VS. 14. Ik wil telkens mijn hope fterken,
En Uwen lof op hogere toon brengen.
doorzichtigen een raadzel wegens de verbazende afwisfelingen , kloek hield ik mij , om dat ik mij onfeilbaar op U kon verlaten. 8. Hierom wil ik Uwen lof onafgebroken bezingen, met vinnigheid van aandoening Uwe uitftekenheden beroemen. 9. Die weldaad van mijn jeugd genoten hebbende, fmeek ik om die zelve zorge bij klimmende jaren, altans als mijne grijze ledematen een fttit nodig hebben, ontzeg mij dan die niet. 10. Zeker is zulks nodig, want de nijdige ftreng is weder aan het woelen; zij fmeden opftand, die mijn bewind moede zijn. 11. Zij meenen nu de regte tijd gevonden te hebben, — uit mijne tegenwoordige ongelegenheden befluiten zij, dat mijn Ber fcherm-God zich onttrekt, nu is het naar hun gedagten het regte tijdftip om mij in hun geweld te krijgen, daar alle hoop van ontzet weg is. 12. In zulke hagchelijke tijdftippen, mijn God! moet Gij bij de hand zijn , en dan niet dralen mij Uwe hulpe te bewijzen. 13. Dat de belagers van mijn leeven op het onverwagts in hunne hope befchaamt worden, dat zij dan zelfs in leevensgevaar daardoor komen , hoon en fchimp vervolgen dan dien rustelozen aanhang die nergens om woelen dan om mij maar te benadeelen. 14. Hoe het in de uitkomst zij, wil ik mijn moed maar telkens aan-



4*0 Het BOEK
vs. is. Uwe billijkheid wil ii in gefprekken roemen,
Den dag door van Uw hulp gewagen,
Hei geheel evenwel is ontelbaar. VS. 16. Op Uw Almagt mijn Adonai, Jehovah ! onderneem ik gilet,
En daarom zal ik Uwe ontfermende goedheid roemen ; VS. 17. Elobim '. reeds in mijn jeugd leerde Gi mij zo,
Tot nog toe beroem ik mij over Uwe zeldzaamheden. VS. IS. S/a »«y aac ook hij in klimmende jaren, in de grijsheid,
Zo lang~Elohim l als voor het opkomende geflagt,
Ja veer de nawaereld, als een proeve van Uw magt, nodig is; VS. 19. Uwe billijkheidfltigt hemel-hoog, Elohim'.
Groote daden deel Gij,
Elohim ! wie komt 'er bij U! VS. 20. Veel angst en lijden doet Gij mij proeven,
Riep mij zelfs in het leeven te rug,
En bragt mij als uit i«f doodenrijk weder,
vuuren, — en vertrouwelijk mij zeiven tot meer levendige gezangen opwinden. 15. Met de grootlle iever en welbeipraaktheid Uw billijk beftuur, Uw trouw, in alle mijne gefprekken invlegten, — bij elke gelegenheid mij Uwe magtige hulp voor den geest brengen, fchoon het geheel verband daarvan voor mij onnagaanbaar is; ,6. Maar de oplosfing legt in Uw Almagt, hierom durf ik, fchoon ik die niet bevatte , moedig alles ondernccmen , —. en al verlaat mij alles , op Uw mededogen durf ik mij onafgebroken verlaten. 17. Eu zou ik niet? daar Gij mij al vroeg zoortgelijke ervaring gaaft, die mij noodwendig tot zulke belluiten bragt; mij zijn nog niet vergeten al die zonderlinge leidingen , neen , zij bezielen alle mijne zangen. 18. Hierom, herhaal ik mijn verzoek, in mijn afdaalenden leeftijd, in ftrammen ouderdom, fta mij {bij! op dat het jongere geflagt, ja op dat zelfs zij, die nog moeten geboren worden, nog in de gelegenheid kunnen zijn daarvan overtuigende bewijzen te hebben. 19. Zo veel durf ik vragen; Uwe edelmoedigheid ftijgt boven allen menfebeli'k bereik, daden van dien aart doet Gij, ó God, onnavolgbaar niet alleen , maar onvergelijkelijk, ao. Dit fterkt mijn hart; veel heb ik in mijn leeftijd ondervonden wat al bekommernisfen, hoe veele treurige ervaringen !• — zj hoo^ zelfs, dat het met mijn leeven bijna gedaan was,



der PSALMEN. Psalm LXX[. 461
VS. ïl. Gij vermeerderde mijn aanzien.
En verleende van rondommc verzagting. VS. 22. U wil ik daarom met «ijSo luit vereeren,
Mijn FAebim il gewaag vau Uw trouw /» gezangen,
Da« j7<m/ «/ƒ« harp -.Heilige Israëls ■' VS. 23. Mi n lippen zijn in bewening ouder mijn fpeien,
Over mijn lecoen, door U geren; VS. 24. Dagelijks fpreek /i daarom vau Uwe biliijkbeid,
Zij ziin roei tefchtifamd,ffowi verlegen,
Die mijn «n£e;7 zogten.
maar evenwel bevrijde Gij mij van den dood , en riep mij uit mijne werkeloosheid, als uit het doodenrijk, weder te rug. ii. Dan verdubbelde Gij, met de kragten, ook mijn moed, mijne grootheid, en daar nog iets ontbrak, daar was nogtans inbinding, geen belemmerende invloed in mijn voorfpoed. 22. Op de zagte luit wil ik daarom met zagte grepen Uwe aannimmige handelingen uitdrukken, in mijn gezang zal de weerklank Uw trouw wezen, — en de llepende herhalende toon van mijn begunftigd inftrument zal wezen: — vereerenswaardige in Israël! 23. Ongevoelig onder het fpeien tot mijne vervrolijking over Uwe redding, rake ik al aan het zingen. 24. Waar ik kan , zal ik vau Uw trouw en regtmatigheid fpreken, dat elk het gevoele, wat ik verplicht was; ik mag toch vrij zo fpreken, zij zijn toch verftomd, zij zijn diep moedeloos, die altoos mijn nadeel zo gretig begeeren.
VLXXIKle psalm. oor Salomo. y>. 1. Van Salomo,
Vertrouw , Ehbim! den Koning de grondwetten, Het ricbterlijk bewind, aan den koninglijken zoon;
Mijn Koning, mijn God! hoor mijn vtiurige bede voor den troons - opvolger , onder wiens bewind mij belofte van ruste en bloei zijn toegezegd; — word hem het wetboek overhandigd, beftuur dan zijn hart, dat hij het als
LXX1I. Zo lang men zichzelven in de vertaling gelijk wil zijn, moet men het opfchrift naemen van Salomo, ik geloof niet dat dit opfchrift van



4ö2 Het BOEK
vs. 2. Of dat Mj Uw volk billijk beftuure ,
.öeK bedrukten ricbterlijk voorfia ; vs. 3. Bergen kondigen de natie geluk aan!
Heuvelen gewagen van regtmatige daden; vs. 4. Het gedrukte volk zal hij recht bezorgen,
De kinderen der besoeftigen zal hij bevrijden ,
Den onderdrukker vergruizen. vs. 5. Zo lang zon cn maan febijne,
Veretrc men u van bet eene geflagt tot bet andere.
van U ontvange , dat de Kroon - Prins het richterampt naar op Uw voorbeeld regele. 2. Dan alleen zal hij Uwe , onderdanen met de uiterfte billijkheid regeeren, en de gedrükten door grooten zullen dan de kragt van zijne richterltjke uitfpraak in de uitvoering ervaren. 3. Dat men bij het inhuldiging - feest , op de hoge bergen het groote geluk voor het volk aankondige, maar dat zclf3 op de binnclandfche heuvelen reeds de proeven van dat gelukkig beftuur in zijnen aanvang verfpreid worden. 4. Ja ik koestere de hope , mijn Salomo zal onbelemmerd den onderdrukten, het geen mij wel eens verhinderd wierd , billijke voldoening bezorgen, — de erfgenamen van uitgemergelde gezinnen zal hij uit dien laagen ftand weder opbeuren, en, om verder zoortgelijke wanorders te fluiten , de dwingelanden voor altoos kragtloos maken. 5. ó Dat zulks van duur moge zijn ! — het zal eindigen, — maar niet in mijn beloofden naneef, — zo lang de zon haar gloed, de maan haar zilveren glans aan de waereld zal geven , zult Gij door die eigenfehappen u vermaard maken, van de eene eeuw tot de andere zal dit voorduuren , door alle de geflagten. 6. Hij zal in
later hand is, gisfe dat het opftel van David is, aan Salomo bij zijne mede-bewind overhandigd, maar door dien Vorst bewaard tot vreedzame tijden, en bij een rcdenkd.ig zijner krooning om openbaar te zingen, door hem overhandigd; veel behoeft men niet aantemerken, over de hogere inzichten van dit lied, elks gevoel zal hier genoeg beflisren; — hoe gelukkig zijn wij dat de Bijbelfchriften, hoe ongedwongen behandeld, hare beilisfende zin zo volledig in zich fluiten.



der. PSALMEN. Psalm LXXII. 463
VS. 6. Hij vloeije nis een regen op het gecle gras, Als vitte druppen , de aarde doorwekende. VS. 7. Ter Her tijd bloeije de brave, Overal de eendragt, Tot dat de maan niet meer fchijnt? vs. 8. Hij zal heerfchen van de eene zee tot de andere,
Van den Èttpbrhdl tot aan de natuurlijke landsgrenzen, VS. 9. Woestljn-beviooneren knielen voor bem,
Zijne vijanden kusfehen het ftof; VS. 10. Vorften van T<;r/?f en andere zeekusten, Voeren gefchenken aan , Scheba's en Seba's Koningen , Zonden kostbaarbeden, vs. II. Alle Koningen knielen voor hem, Alle natiën gehoorzamen hem;
zijne aanvaarding wezen als de regen op de groene kruiden op eene brandende hitte, en voor anderen als de aanhoudende plasregens in de' lente de aarde doorwekende. 7. ó Dan zal in die gewenschte tijd den braven zich vertonen als de bloem op haren pragtigen fteel onder de groene kruiden; — niets zal dit ftoren of afbreken ; neen , ftille vreede, gewenschte eendragt, zullen, zo lang de maan de nacht verlicht, de ruste des volks, begunffigen. 8. Niet van de Mïddelanafche zee tot den Perfifchen boezem, maar van den eenen oceaan tot den anderen, de waereld omborende, zal hij gebieden; van den Euphtaat af tot de fcheidingen van woest - Arabiën, door de Natuur gemaakt , zal hij het erfland beheerfchen. 9. Uit die oorden zullen evenwel ganfche Karavanen komen, en de grenzen overtreden, doch om hunne onderdanigheid aan Hem te bewijzen. Zijne grootfte benijders zullen Hem de diepfte blijken van onderwerping geven; 10. Nabuuren, rijke ftaten door den zeehandel, Tartesfus en andere zee-oorden zullen de zeldzaamfte gefchenken , die hun ■uitgeftrekten handel opleveren hem brengen. Gelukkig Ar abt en zo uitgeftrekt van Teman tot Meroe, zullen het geen hunne rijke landen bevatten in overvloed ter huldiging aanvoeren. 11. Ja, dit onderfcheid Hém van alle lijks-befiuurdercu, — Hem zullen alle onafiiauglijke Vorften hun-



46*4
Het BOEK
Vs. ii. Wen de bedrukte klaagt, zal hij bevrijden,
Den onderdrukten gansch hulpeloos. VS. 13. Is gevoelig over don armen, den beboeftlgen ,
//er leeven van den ehndeling is bem dierbaar; vs. 14. Onttrekt hunne ziel van beimlijk en openbtar geweld,
In zijne oogen »'j hun bloed kostbaar; Vs. 15. Hij leeve! voien het goud van Scbeba toevloeit,
Onophoudelijk bidde men voor hem,
Dagelijks zegene men hem. VS. 16. Het iveir.ige zaad op de akkeren der bergen,
G<ïJtf evervloed van granen ,
ruislchen als Libanons (toppen,)
De fledelingsn bloeijen ;
Als rfe msej-kruiden (vermeerderen zij.)
ne króonen ten bewijze van onderwerping brengen, vrije natiën wien bet eenhoofdig beduur vreemd was, zuilen niet aarzelen hem de tekens van onderwerping te bewijzen. 12. En geen wonder; elk zal even gelukkig zijn; op de minde klagt van den geringden burger zaf Hij niet alleen acht geven , maar hem voor altoos vau alle banden beveiligen en niet rusten voor dat Hij zelfs den reddeloosten herdeld heeft. 13. Zijn zorg, zijn mededogen is regt gaande over den gansch uitgemergelden zo wel als over zulke die voor een wijl gebrek lijden ; het leeven van elk getrapten burger zelfs , is Hem van de gfootde waarde. 14. Geen daatslisten , geen muitzngtig dreigende opdanden zullen dit beletten, Hij zal redden; elke druppel bïoeds van hun is bij dien Go'él een paarl van waarde. 15. ö Hoe zal dan het lang leeve onze Vorst! in een algemeen gekreet opgaan, en dit zal altoos zo blijven; — bij elk gehoor geven, het kostbaarde goud Hem aangeboden worden , hartelijke zugten zullen ongedwongen en aanhoudend uit elks gemoed komen; vertoond hij zich, elk zal met een opgetogen gemoed hem geluk wenfehen. 16. En dit alles is geen volks-veroordeel, veel mag de landbouw naar de fmaak vau Salomo tans gewinnen, — de onbebouwde hoge gebergten zullen dan door de zorgvuldigheid, den arbeid en de kosten van den zaijer niet befchamen, integendeel het minde koele windje zal in het



der PSALMEN. Psalm LXXII. ifii
VS. 17. Altoosduurend zii ziin riem!
Zo lang de zon fchijnt, ga die roem d»or de gefagtcn,
Alle volkeren werden gelukkig onder hefn\
Afgodifche volkeren roemen voorfi/ocd; VS. 18. Gelooft zij Jehovah Elohim!
Israeh Elobim !
Die alleen wonderen doet. vs. 19. Gelooft zij zijnen roemrugtigen naam voor altoos,
Zijn luister ve'rjf reide zicb door het gansch heelal;
Amen, ja Amen. vs. 20. [De gebeden Davids, Isaï's zoon , eindigen bier.]
rijpe graan een golvende beweging geven, en een geruisch maken als de bladerrijke kruinen der ubanwjche cederen; — de zo talrijke, zo bloeijende dedelingen, zullen elkander niet benadeelen, maar als de moes-kruiden in den bof geregeld, elk malfche zappen zuigen. 17. Nooit zal zijn" roem verwelken, nooit zijn luisicr tanen , zo lang het hemellicht fchijnt,-zullen die dralen zijner aanminnigheid door de gedachten zich verfpreiden , alle befchaafue natiën zullen door zijn beduur regt gelukkig worden, en geene godsdiendige gevoelens dit belemmeren. IS. De bijgelovigden zullen dan overtuigd worden; geëerbiedigd worde Jehovah God, de God van Israël', die alleen Goddelijke daden verricht. 19. Het ganfche choor. elk weldenkend gemoed bezegele dit met het eerbiedig en herhaald Amen.
ELXXTime en leerdigt van Asaph, waarfchijn- psalm. lijk een tijdgenoot van den koninglijken Dich- prJlm ■j&Jjgu ter.
vs. 18, 19. Ik (tem de aanmerking van D atiie, Knapp en anderen toe, dat dit een formulier is op bet einde der vcrdeeling naar de gewoonte; der Jooden 'er bijgevoegd — maar gelove ook, dat vs. 20. door misvatting van Affchrijveren ontdaan is, en Itier niet hoort, cn zo al, dan nog van de Affchrijveren herkomftig is.
LXXIII. As ap 11 heb ik in de inleiding reeds gefchetst. Is hij een tijdgenoot van David, dan is evenwel zulk eene ervaring als hij bezingt ïo.
VI. Deel. Gg on-



466
Het BOEK
vs. i. Elobim is evenwel Israël goed!
Voor bem, wiens hart rein is! vs. 2. Biina hadden mijne voeten gejirnikeld ,
Mijne treden waren bijna uitgegleden ; vs. 3. Want ik benijde den verkeerden ,
Z'cnde 0/1 /je/ genot des fnoodaards; vs. 4. Zij hebben geen belemmeringen ,
Hunne kragten zijn tot hun dood onverminderd ;
Alles overwogen blijft het bij mij zeker, dat de Godheid, die zich altijd zo onderfcheiden gunftig omtrent Israël getoond, cn hun veel toegezegd heeft, zulks beftendig is, al beguuftigen uitwendige omftandighedeu, in den eerften opflag, die gedagten niet; — een ongeveinsd gemoed altans, zonder inzichten handelende, zal zulks, dewijl hij gene inteugeling behoeft, onbepaald oudervinden. 2. Een wijl wierdeu mijne gedagten hieromtrent afgeleid, en dit werkte zo veel uit, dat ik op het pad der waarheid geduurig aanftiet ; en wen grondbcginzelen wankelen , dan is 'er gevaar , zo voortgaande; altans ik was op het pad der deugd, zoms wel eens fteil cn ongelijk, niet vast genoeg gaande , deerlijk agtcn.ver gellagen. 3. De aanleiding was, dat ik niet kon dulden , hoe lieden van een zeer liegt gedrag zo veel voorfpoeds genoten , de fuoodfte hadden gewoonlijk de beste geluks - goederen. 4. En dit was zo, hoe naatiwkcurig ik het bezag, ongeftoord zonder bittere inmengzelen , hun ganfche leeven door; de blocijende gezondheid deed hun eigenlijk de geniefingen dezes leevens dubbel fmaken; 5. De moeijelijkheden
onze oogen vreemd, echter alleen in den eerften opflag:'er waren zeer aan. zienlijke familien in Israël omtrent het koninglijk bewind van David vijandig; deze grooter geworden onder de ongelukkige regeering van Saul, danr hij die niet had kunnen bedwingen, waren front genoeg geweest, willende verder bedwang voorkomen, een ftreng in tien burgerftaat en in het leger te maken, die htm in hunne onregtvaardige voorfpoed altijd befcherm 1c, — de fcliatkist van. (laat, cn het leger word door hun bii Davids tijd aanmerkelijk onderïteund — Asaph kon hier vrijer zien en vrijer fpreken.



der PSALMEN. Psalm LXXIII. 467
VS. 5- Va» let lijden der menfchen leunen ze niets.
Zij worden niet niet naderen menidieu verdrietig gemaakt; Vs. 6. Daarom is fteuibeid ban bals-keten,
Brutaalheid bun /eesr-gcwaad; VS. 7. Uit hunne oogen dringt de boosheid,
De overleggingen bunnes harten breken uit; VS. 8. Spotten , lasteren, dreigen ,
0^> ee«' hogen reo«. Vs. 9. £tie» a/j o/ zii Uit den hemel fpraken,
Door bet ganfche land gebied hun tong nogtans. VS. 10. Hierom -.venden mijne landgenoten zich naar die zijde,
Daar werd hun overvloed van water bedeeld. VS. II. Vielen zich: zou Elohim dat weten? Zou Scbaddai dat opmerken ?
aan onze natuur gehegt, wisten zij door verzagtende middelen bijna te ontduiken , altans van de kwellingen die de bedorve zamenleving in de maatfehappij geeft, ervaarden zij niets. 6, Dit maakte hun moedig; trotsheid was hun fchoonfte praal, waar mede zij zich boven anderen onderfcheiden; in woorden en daden was eene verregaande {foutheid het ruime kleed hunner agtbaarheid. 7. In hun gelaat leest men wat in hun harte woont, fel, dreigend, wellustig, reeds in de eerfte opflag; de vrugten zelfs hunner verbeelding krijgen aanwezen. S. In hunne gefprekken heerscht niets dan verwaande fpot, veragting der deugd, woedend dreigen zij hun die hun drift wedcrftaan,-en dit alles op een beflisfenden en meesterlijken toon; 9. In de uitwerking is dit niet minder, als of zij hunne bevelen met een donderend geluid verfterkten, altans door het ganfche land word hun bevel gehoort en hunne ontwerpen gevolgd. 10. Dit gaat zelfs zo verre, dat burgers, anders aan Gode en hun Vaderland meer getrouw, in plaats van wederftaud te bieden , al zagtkens cn ongevoelig volgen, verleid door de gedagten: zo kan men zijn dorst niet alleen eenmaal lesfen, maar het is de eenige weg , nog overig, om in het beftendig genot te blijven, n. Bedwelmd door zo eene voorftelling, is-het geweten wel eens ftil, ea dan word de Godsdienst verdraait: God ziet zo naauw niet, want anders zou het zo niet gaan , de Ai vermogende Gg 2



4SS
Het BOEK
vs. 12. tTant deze ziin regte fnoodaards,
Eclter genieten zij het genoegen .Ier waereld fa ftijgcnden overvloed. vs. 13. Vrngteioet reinig ik mijn hart,
7e vergeefs was ik mii * handen /o/ ot.fchuld; VS. 14. Eiken dSg iei ik nogtans nieuw verdriet,
Eiken morgen nieuwe ftnartc; Vs. IS. .07/ vastflaande. zou ik ia» aaw moc/e» overnemen}
Zij uwe lievelingen — trouwlooze uitfpraak.'. VS. 16. Ik snn ie/ indenken om V me^r ca» te bevatten
Maar dit was in mijn oog /« ia/-/;
zou het verhinderen , indien Hij het zijne opmerking waardig keurde. 12. Want het kan niet betwist worden, dat de grootfte fnoodaars de ujtdeelers der grootfte gunften zijn, en hoe beftendig en hardnekkig zij daar in voortvaren , hun rust word niet geftoord, maar hun aanzien en rijkdom ftijgt dagelijks. 13. Is dit zo, wel dan heb ik vrugteloos jaaren lang mijn hart door verloehening van onzuivere begeerten tragtcn te bevrijden , te vergeefs heb ik mij dan in de zamenleving toegelegd, op een beftaan , dat liiets wilde aanvaarden, niets uitwerken dan in de reinfte oiifchuH. 14. In plaats dat ik daardoor een hemel op aarde zou hebben , beleef ik nauwlijks een dag, of ik heb weder eene nieuwe en uitgezogte grieving in mijn ftand; de eerfte heldere gedagten , in den anders vervrolijkende morgenftond is neerdrukkende, is regt grievende. 15. Genot heb ik zeker niet, maar te denken dat dit bij toeval zo is, — zou mij wcer-voeren tot de gedagten van de verleide medeburgeren : — de gunftelingen van al wat voorfpoe d is , zijn ook uwe lievelingen, en dit is hun hoogde goed. 16. Het was onmogelijk tot zulk een bcfluit te komen , ik moest de zaak dieper indenken , om meer het geheel te bezien, want zo over de hoogde goedheid te denken was ondragelijk. 17. Ik
vs. 15. Lange heb ik gedobberd in de overzetting en ben over mij zeiven niet voldaan. Mus. en Herder hebben mij op dien weg geleid , het verband begunltigd mij , maar 'ik ben echter nog te vrij , fchoon ik minder afgeweken ben dan mijne voorgangeren.



der PSALMEN. Psalm LXXIII.
469
rs. 17. Ik drong door tot Elobims geboor-kabinet,
Om daar hun uiteinde te leren. VS. 18 Op gladde boogten zet Gi. ben.
Of dat ze in een Ijslijkt ffgrond forten; VS. 19 Plotzeling in den afgrond'.
Hun einde !i fchrilt alleen. VS. 20. Rasch voorbij als een droom naar het ontwaken.
Zo Adonai' doet Gij hunne grootheid verdwijnen. - *
ys. ei. W«j daarover mijn hart (eflB /jV/O «zwollen?
/W ik daarom zo veel fti- 1 lelijk gevoel gehad? vs. 22. //be dweus, boe onvernuftig was ik?
In Uw ooje» zo zinnelijk als een «Ver.' VS. 23. ó ^a» U wiV ik mij houden.
Gij mij bij de hand grijpende ;
zogt zo veel mogelijk was de minder oppervlakkige , maar inderdaad wezentlijke inzichten der Godheid hierin optefpeuren, en dit geleide mij natuurlijk tot de uitkomHen van alle zoortgelijke raadzels, wanneer de opIosTing duidelijk word. 18. Mijn God! eene huivering ging toen door mijn ziel! Uwe regtvaardigheid zag ik duidelijk , die bloemrijke weg was nu eene gladde klip, tusfehen een ijslijke diepte, daar plaatfte Gij hen ! 10. In plaats van bedagtzaam te wandelen, waar naauwelijks een voet vast kon gezet worden , liepen zij los , Horten in den afgrond , in een oogenblik verpletterd , ontzield; niets bleef 'er over dan het ontzettend geheugen. 20. Alle de verleidende toneelen waren mij nu als een droom, die al rasch door de eerfte morgen - kragten verdrongen word; naauwelijks was 'er geheugen van hun grootheid in deze of gene trek voor de zamenleeving meer overig. 21. Toen keerde ik tot mij zeiven te rug, heb ik daarom, zeide ik, mijne trotsheid voedzel gegeeven, moest nijd hierom mijn ziel ontrusten ? — verderfelijke aanfteking door lusten , Gij waart de oorzaak van mijn hartenleed ! 22. Oppervlakkig, onbedagtzaam zonder indenken was nu al mijn vorig gepeins, bij U wierd dit gerekend, als of ik geen hogere inzichten kende dan die der dierlijke driften. 23. Ik zal mij van nu af wel voor zoortgelijke flingeringen wagten , nu Gij mij geleerd Gg 3



4~o
Het ROEIi
VS. 24. Gii zult mij naar Uwe beffemming leiden.
Opgenomen in Uw glans, vind ii: bet leun. vs. 25. Wie heb ik in den hemel waarder ,
Wie op aarde boven L'! vs. 26. Wanneer lichaam cn geest bezwijken ,
Zo zijt Gij Elobim mijn rots,
Voor al loos mijn bcogfic goed. vs. ij. Maar die van U wiikt vind zijn verderf,
Rebellen vei'delgd Gij! vs. 28. Mij is het zaligheid Uw vriend te zijn!
Mijn vertrouwen grond ik dan op Adonai Jehovah!
Zijne daden wil ik verbalen. „
hebt op de uitkomst te zien , zal ik die les mij eigen tragten te maken, en in alles meer op Uw oogmerk en niet on 't geene 'er gebeurt, mijn oog flaan. 24. Over mijn lot wil ik niet meer peiufen of mij bekommeren , genoeg voor mij, Gij zult Uw einde met mij wel bereiken , cn daartoe mij wel getrouw beftuuren, — komt het einde dan komt het loon , de hand des doods voert mij in een ongekende heerlijkheid. 25. Voor altoos is nu mijn kfus gevestigd: geen hemelfche verrukkingen, geene aardfche genietingen zijn iets ja vergelijking van U , niets kan met U om den voorrang meer dingen. 26. Al zullen dan mijn ligchaams-kragten bezwijken, al fteryeu al de gevoelige neigingen mijner ziel , dan ftaat Gij nog onbezweken als een rots voor miju gebroken gezigt , altijd cn in het bangfte uur, de loon van alle wczcntlijk genot. 27. Vast blijft 't, wat ik nog beleef: die Uwe leiding niet volgt, hoe voorlpoedig ook, vind op het einde verwoesting voor al zijn genot, in Uw gebied komen rebellen, vroeg of laat, onder de uitvoering van het doodvonnis. .28. Alles wel bezien is dit zeker: al mijn heil is daarin , gerust fiijt ik miju dagen , wen ik getrouw Uw belangens blijf volgen, en al miju hope en uitzichten voor het tockomftige alleen op mijnen zo be-
\
vs. 16. 'Er is zeer veel dat pleit voor de verttóng van 'AI.uniinghe: tien vlce.e'} en bar: bezivtti.,



der PSALMEN. Psalm LXXIII. 471
minnenswaardiger) Heb 11 en God vestig, cn in mijne gefprekken wil ik Zijne bedrijven, zo roemenswaardig, bier ook zingende, ontvouwen.
LXXIVrte
EPSALM. en leerlied voor de Afaphitén. vs. i.asafhs
onderwijzing.
VS. I. Elobim'. waarom nu voor altijd verftoten? _ . • >
Moet dan Uw grim woeden over de fchapen onder Uw eigen opzichtVS. 2. Denk aan Uw gemeente euwllngs Uw geëigend ,
Als Uw erfftam in vrijheid gejleld!
Denk aan Zion, waar op CiJ woonde ! VS. 3. Steig met Uw voet tot de reeds grijze ruinen,^
Tot in het heiligdom heeft de vijand alles vernield. VS. 4. Uwe tegen/I'anders brullen in Uwe gehoorzalen,
Hunne voer/peilingen zijsi vervuld.
Onzen Befcherm-God, dien naam zo waardig dragende! zoudt Gij ons beftendig verlaten ? kan dat zijn , kunnen de fchapen onder Uw opzicht aanhoudend door felle onwedersbuien uit elkander geflagen worden? 2. Gij hebt U maar te herinneren , dat Gij. ze ouwliugs zelfs gefameld hebt, dat Gij zelfs eene familie verkoost om onafhanglljkheid te genieten; Gij hebt U maar te herinneren, hoe lange Zion Uw hof-verblijf geweest is, 3. Edelmoedig, maar vol verontwaardiging, behoeft Gij nu ar de hoogten te befteigen, waar de gedenktekens van verwoesting gebleven zijn, Gij hebt maar het paleis, daar alles met verdubbelde woede vernield is, te bezien. 4. Zij die U altoos vijandig waren doen U dien hoon aan, om in de vertrekken waar Uwe onderdaanen om Uwe befcherming dorften vragen, hun woedend gekras te verdubbelen, hunne bedreigingen, door Bels Priesteren bekragtigd , zijn inderdaad volkomen bewaarheid. 5. Zeker is het dat
LXXIV. Twee gedagten hebben den meesten fchijn; of het lied is, het zij door J.eremias of door een ander op de verwoesting van Ni. bucadnezar gedicht, of in de Maccabeefcbe tijden gemaakt. Venema pleit zeer iterk vi>or het laatttej, in de Pf"'™ zelve is gene uitdruVking d.e hier Vo.lu.tekt be-
Gg 4 fiiit>



472
Het ROEK
rs. 5. Men erkent int de bijl door het ferfcbe beuken,
Zelfs bet dici-fe geboomte velt; vs. 6. Even zo hebben zij het fnijwtrk vernield,
Boer bijl cn hamer verei nigd; vs. 7. Toen de godsdienftige gebouwen in brnnd gefloken ,
Uw beroemd paleis tot den grond gef egt; VS. 8. Met overleg beraamden zij:
Ifij willen bun gebeel ie onder brengen ,
Alwaar Elobims geftigten waren . hebben zij de vlam gebragt, VS. 9. Zinnelijke veoifpcliingen hebben wij niet meer Zelfs gci.n van die orde ,
Geen -Mensch die aangaande de uitkomst iets weet. VS. 10. Hoe hoge Elobim zal Uiv vijand bonen?
Zal />«>■//ƒ zender ophouden mogen lasteren?
een bijl door eene flerkc en konftige hand befhmrd , allen weeröand vau het digfte cn dikfte hout vernielen kan. 6. Want inderdaad zo hebben zij gedaan, — de lieraadjes van het hardde hout hebben den vernielenden bijl cn den verbrijzelenden breekhamer niet kunnen wederfraaii. 7. Zij hebben toen nog daarenboven alles in ligte laije vlamnie gezet, geen vertrek van het heiligdom is onbefebadigd gebleven, maar het pragtigfte gebouw met den vloer gelijk gemaakt. 8. De plegtigfte beramingen tot geheèle verwoesting zijn vervuld: wij willen als vrij vólk hun geheel vernielen, het is ook zo, alle die geiligren die voor een vrij volk, voor Godsdienst en Overheid dienden , zijn niet meer; het krijgsvuur verfchoonde niets. 9. Geen troost voor ons, zij en niet wij, hebben zinnelijke tekenen die gunftigcr tijden beloven , die ganfche order is uit elkander, niemand durft zich vertonen, niemand, zo neergellagen is elk, durft 'er aan denken om te bepalen of 'er uitkomst en omwending komen zal, noch wanneer. 10. Wel regtvaardig God! moet dan een vijand aanhoudend trappen, zal dan een VforSt, die Zsraëïs God altijd hoonde , daar gerust in mogen voortvaren.
flist, evenwel vleit het best alles op de gehele verwoesting van flad en Tempel door den Babijhnifcbe overwinnaar te brengen; — omtrent het opfchrit't kan niemand iets met zekerheid zeggen.



der PSALMEN. Psalm LXXIV. 473
,V3. li. Waarom Uw hand, ver al Uw rechterhand, ingehouden ?
Trekt die uit Uwen boezem, dan is 't gedaan. vs. 12- Niettegenflaande dit blijft Elobim der eeuwen Koning!
Die alleen zegen in de landen uitdceld. vs. 13. Door Uw magt fpleet Gij bet meir,
De hoofden der monjlers zijn daar verpletterd. vs. 14. Krokodils-hoofden zijn verbrijzeld,
Zij wierden een aas voor de woestijn-bewooneren, vs. 15. Gil opende bronnen c-n beekcn,
En deed iïerk-lopeude wateren jlilfr.an. vs. 16. U behoort de dag, ook de nacht,
Zon eu andere liciiten zijn Uw maakzel. vs. 17. 'skFacrelds grenzen zijn aoor U gefteld,
Zomer en winter door Ugeordend.
11. 't Is geen gebrek van macht, maar het is , om dat Uwe hand zich inhoud, vooral die wonderdoende regterarm; voor een oogenblik behoeft Gij die maar uit haar rustplaats te brengen , en hunne vernieling is zeker.
12. Wat al of niet gebeuren zal, dit blijft zeker; Gij, Befcherm-God! zijt onzen Vorsten Heer, fchoon wij nu » overwonnen zijn , weder geluk over de landen uittedeelen
is in Uwe monarchale magt. 13. Door die magt kliefde Gij de zee-boezem bij de woestijn, daar deed Gij de aanzienlijkfte tijrannen hun einde vinden. 14. De krokodil toen geheel de macht benomen, gaf het ftrand daar van de zigtbaarfte bewijzen ; de op aas verlekkerde woestijn-bewooneren. 15. Stufs woeste oorden gaf waterwellen! aangenaam vlietende beken, op Uwe begeerte; — de zo grijze jordaan moest in haar fterkfte afftroming zelfs gefluit worden. 16. Ja Gij zijt de God der waereld! over nacht en dag gaat Uw heerfchappij; zon en maan, zo algemeen als Goden geëerbiedigd, zijn flegts konstftukken van Uw hand. 17. De grenzen van eene monarchie niet alleen, maar van de gehele waereld zijn door U beperkt ; afwisfeling van Staten is in de hand
vi. 14. Knapp merkt uit Reisbefchrijvinjen aan, dat de krokodilten zelfs in die ftreken door menfchen gegeten worden, dan zou de betekenis nog ruimer wezen.
Gg S



474
Het BOEK
vs. 18. Gedenk dat de vijand Jehovah lasterde ,
Dat een dom volk Uiv eer wil roven. VS. 19. Wilt G»y </«« het leeve,, Uw tortels den roofvogel vertrouwen.
foor ecuwig den ganfche* hoop *tr elendigen vergeten ? VS. 20. Z)t;;/t ,ie beloften !
Nu deftil/le oorden des lands moordbolen zijn; vs. 21. Laat de gedrukte niet befchaamd afgewezen worden,
Hulpelozen, alles ontbrekende, behóren U te roemen. VS. 22. jjti/j op Elohim, aanvaard Uw zaak !
Denk reri aVw divazen Ugeftaag honen. VS. 23. Vergeet nooit het moordgefehrti van Uw vijaud,
Het getier der muitelingen tegen U »(>>•<< aanhoudend.
van Hem, die de zb zeer verfchillende zomer en winter daarftelde. 18.. Als Gij bij dit alles indenkende U herinnerd, dat die zelve vijand, met opzet, U als den landsGod niet alleen , maar U als Jehovah gehoond heeft, moet Gij dan altans U zeiven niet gelijk zijn; — hier mede hebben domme trotsaards Uw luister en Uw aanzien, zo lange Maande gehouden, zoeken te bezwalken. 19. Kunt Gij dulden dat Uw weerloze tortel, ontrukt van de befcherming heurer gade, door den klaauw van den roofvogel vernield worde? — moet dan zulk een aantal beklagenswaardige menfchen troostloos blijven? co. Zijn 'er dan gene belofte gedaan, gelden dan bij U gene verbiutenisfén? — moeten dan nu onze grijze fchuilplaatfen, waar veiligheid woonde, de flagtbariken van moordzugt wezen? 21. Dat de zo lang gedrukte burger nu niet vrugteL -os met zijn klagten van voor Uw troon te rug kome! bij tijrannen mag zulks gebeuren; maar weerlozen, gansch fchameleh, ziin ook gewoon de koninglijke goedheid te verheffen op de kragtigfte wijze. 22. Nu God! als Richter de zaak U aangetrokken; — 't is genoeg, dat trotsaards, fchoon diep onwetend, U in Uw gezag beledigen durven. 23 Nooit, als Uwe wrake wakker word, ontga U het ijs lijk gekrijs bij hunne ftormende verovering, en helaas ! nog heeft dit geen einde, — het verdiend geftaag Uwe verontwaardiging.



der PSALMEN. Psalm LXXV.
475
VLXXVfte oor liet zant? - choor der Afapht- '
'7 J 1 vs. i. Voor
ten, en gezang, en de wijze bepaald. den eerften
Zangmeester , of bepaalde wijze, een Pfalm, een lied.
vs. 2. Elohim wij danken U, wij danken V.
Uw roem is bekend.'
Elk prijst Uwe wonderdaden ! vs. 3. Wanneer ik tot mijn beitemming gerake ,
Dan hope ik onpartijdig te richten; vs. 4. Het land met al deszelf bewooners is beroerd,
Ik wensch bare grondzuilen vast te zetten. vs. 5. Tot den woelenden hope ik te zeggen :
Laat het gewoel'.
Tot den geweldenaar:
Dreig niet meer met uw geweld ï
2. Mijn Befcherm-God , ik cn alle de Vaderlanders, alle de godsdienttigen, zijn genegen eenftemmig U te vereeren, herhaald zulks te doen: — hoe vermaard zijt Gij in Uwe eigenfehappen , — elk ftaat verbaast over de zonderlinge daden door U gewrogt en roemt U daar over. 3. Word mij , ingevolge Uwe keuze en gelofte, het beftuur door de kinds-vergadering opgedragen , dan hope ik altans voor eene zaak boven allen te zorgen , ik heb ondervinding van dat gemis gehad, onpartijdig hope ik het gerichts beduur te doen werken. 4. Als een beroerde zee is tans het geheele land , verwarring tlingerd den burger en doot hen tegen den anderen ; de twee zuilen van den .Staat, Godsdienst en regtvaardigheid, hope ik eene meerdere vastigheid te bezorgen. 5. Ik hope daar in niets te ontzien, muiters altoos woelende, zal ik op eenen dreigenden toon dat verbieden; zij zijn wie ze zijn, den tijran, hoe magtig ook, zal ik ge-
LXXV. Men ziet uit dezen Pfalm dat de opfchriften met weinig naauwkeurigbeid gefteld zijn. De Maker is ongetwijfeld David, nu gegronde uitzichten hebbende op de koninklijke regeering, waarfchijnlijk is dit ftuk voor zijne inhuldiging tut, zijn eigene opwekking gemaakt.



47Ö
Het BOEK
vs. 6. Stijf'u niet vinier in het geweid,
Dreigende met een uitgerekten hals. Vs. 7. Noch uit icc oosten , nnch uit Aef westen,
Noch uit de woestijn zal de macht komen; VS. 8. Neen , Elohim is rf< Richter,
Z><£ dezen verhoogt en genen vernederd. vs. 9. Jehovahs hand iuaj w>//e» beker,
X«J is de wijn, en onzuiver'.
Alle geweldenaren de lands zullen uit dien vol gefchonkene drinken, Tot het onfehone zullen zij zelf legen. VS. 10. Ik zal 'er altooi over roemen'.
En Jakobs Elohim met Pfalmen groot maken.
bieden niet meer van zulke geweldige middelen gebruik te maken ; 6. Altans wensch ik te verhinderen dat zij in dat beftaan meer fterkte krijgen, en daarop in de zaroenleeving hoogmoedig zijn. 7. Uit mijn geval is het zeker dat het aanzien, niet van de grenzen door onderfteuning van magtige nabuuren, veel minder door onderfteuning van roofzugtige woestijn-bewooneren komt. 8. Alles hangt af van het beftuur van God, de regtvaardige Richter over alles; Hij is 't alleen die aan den een, doch naar billijkheid, aanzien en magt geeft, terwijl Hij weder een ander diep doet dalen. 9. Wij' hebben hiervan proeven gehad in onze dagen, den beker der veroordeeling kwam op Jehovahs hand, bloedrood was de wijn , onzuiver zelve ; — het zal nu de beurt van alle de geweldenaren in mijn Vaderland worden , den v Hen beker te drinken; ja zelfs het onzuivere het geen meest bedwelmd en onder legt, te ledigen. 10. Andere uitzichten heb ik voor mij zeiven, ik hoop beftendig mij te beroemen in Goddelijke beveiliging en redding , en mijne hoofd-bedrijf zal wezen voor den openbaren Godsdienst het ftatige gezang in meerder aanzien te brengen, n. Onder dat alles zal ik evener. 9. De Oosterfche wijnen, vooral wanneer ze geopend worden, raken al ligt onfehoon; dit is Mus. aanmerking, zijne gedagte is mij natuurlijker dan die van Fabers Waarneming III. D. bladz. 155.



der PSALMEN. Psalm LXXV. 477
VS. II. De misbruikte maclt des fnoodaards zal ik knotttn, Des braven macbt f erken.
wel de overheerfching van magtige Grooten tegenftaan en fnuiken , terwijl ik mijne poging verdubbelen zal om den braven vermeerderend aanzien te bezorgen.
ELXxvmo e n gezang met bet muzijk , voor WALM. het openbaar gebruik, wijze bepaald. pnim, een ried
van Asapii, voor den ttrften Zangmeester, op Neginotb.
VS. 1. In Juda is Elobim beroemd,
In Israël is Zijn naam verhoogd. VS. 3. In Salem ftaat Ziin tent, -
Zijn vast verblijf op Zion. vs. 4. Daar brak Hij de gevleugelde pijlen van den boog,
Den fchild, het zwaard, al bet oorlogstuig. VS. 5. Beroemder , veel uitftekcnder, Zijt Gij dan de roofbergen,
2. ja, God is in Zijn erfland regt vermaard, in de ftam, waar het koninglijk bewind is; daarenboven zijn door het ganfche land weder Zijn hoog bewind en doorlugtige bedrijven beroemd geworden. 3. 't Van ouds vermaarde Salem , weleer voor den Godsdienst zo achtbaar, heeft het genoegen, binnen zich , Zijn - ligte veld - tent opgeflagen te zien , 't voorneemen is op Zions burgt beftendig vast verblijf te houden. 4. Daar gebied Hij, van daar voert Hij den krijg , pijlen met geweld en fnelheid afgefchoten en wederftaat Hij alle dappere fchermutzélingen. Den krijg beflisfend te doen eindigen is ook Zijn werk. 5. Hierdoor juist zijt Gij vermaarder en hebt indedaad meer nuttige hoedanigheden dan de hogere bergen rontom vermaard geworden, deze zijn door
LXXVI. Omtrent de aanleiding van dezen Pfalm zijn wij onzeker; dat die van a s a p h gedicht is airede bedenkelijk, en het laatfte vers zou ons benevens andere uitdrukkingen op geweldige Monarchen , in Davids tijd nog niet bekend, liever bepalen; doch wij willen hier niets aanvoeren dat los is,
vs. 5. Dat de Libanon en andere Paleftienjcbe bergen de fchuilplaats der
re.



4?S Het BOEK
vs. 6. Moedigen ziin zelfs berooft geworden. Zij bobben den eeuwigen flaap gejlapen; Geen kriigs-mannan vinden zich gefterkt.
vs. -. 0/> Uw dreigen, Jakobs Elohim !
Vond ruiter en paard hun dood-ilaap.
vs. 8. Gii zijt alleen gedugt,
Aïm is tegen U heftand , Als Gij begint te toornen !
vs. 9. Als Gij uit den hemel bet ooordccl uitfpreekt, Dan beeft de aarde en zwijgt.
vs. 10. EP*;» Elohim ftaat om te oordelen, De benaauwde des lands reddende.
liare ongemene lioogtc van geen meerder gebruik dfln dat ze door het roof - gedierte bewoont worden. 6. Van hier gcfchicdcn andere jachten, van hiér wierden de dap perfte benden aangevallen , geflagen, en hun ganfche gevolg genomen; het getal der gèfneuvèldètl was niet alleen groot, maar het is zonder voorbeeld dat de overgeblevenen zich weder zo herdelden , dat zij een kans dorden wagen. 7. Zoms was voor Ja kous beftendige BefchermGod maar eene gedugte donderbui genoeg , om het moedig krijgs - paard met den dapperen bcduurder te gelijk bet einde hunner woeling te doen vinden. 8. Het is doch zeker , Gij alleen verdiend met regt den naam van agtenswaardig: wie durft moedig TJ wederdaan , als Gij maar de eerde tekens van ongenoegen toont. 9. Wen Gij uit Uwen vasten hemel, omringd van ontzaggelijke donderbuien, Uwe Richterdoel plaatst, en uitfpraak doet, dan grijpt eene aardbeving het land aan , en de bewooners zijn gansch roerloos. 10. Zo gaat het als die God maar in aantogt is om wanbedrijven te vonnisfen, om daardoor den weerlozen, maar gedrukten, uit de overheerfching te ontdaan; 11. Hoe meer aanzienlijken
roveren wien wil Datiie, doch het derde van vergelijking, zo dit al waar is, zou mij nog te laag zijn. vs. 7. De R0ss 1 heeft deze lezing geftaafd.



der PSALMEN. Psalm LXXVI. 479
ys. ii. De grimmigheid der grooten bezorgt U lof,
Wat 'er van hun gram overblijft, dat bewaart Gij!
VS. 12. Doe vrij beloften aan Jehovah Elobim l
Maar volbreng ze naarew , Gij die. hem omringt, Dat men vrij gefchenken brenge, Aan Hem die alleen eerwaardig is;
ts. 13. Die den hcldenr-oed als drniven-froi/ïn affnijd, En zelf voor Monarchen gedugt is.
hun afkeer tegen U in hunne maatregelen doen zien, zo veel te fneller en grooter word Uw zcgenpraal over hun bekend , en al is het dat Gij hun niet geheel verdelgt, Gij alleen weet nogtans hunne vijandelijke woelingen zeer naauw te beperken. 12. Dat vrij elk beweldadigde zijne vrijwillige offers aan zijnen God en Befchermer belove, maar dat hij alle naauwkcurigheid in de uitvoering gebruike, dat men uit den buit zelfs het beste zamele voor Hem die alleen als groot en achtbaar behoort behandeld te worden. 13. Dien Koning der Koningen! even als de wijnlezer de fchoone druiven-trosfen behandeld , om het vogt uitteperfen , zo weet Hij de helden tot Zijn oogmerk te persfen , — de grootfte Monarchen , anders geesfels der waereld, zijn voor Hem ten flerkfle bedugt.
ELXXVITrte PSALM. en zangfluk met muz'ik , voor het ,
° ■> ' vs. i. asaphs
algemeen choor. Pftim ««» uen
eerften Muzijkmeestcr, voor het zang-cboor.
vs. 11. Muntinghe heeft, met eene fteike invulling: haar ganfche woede trekt Gij als een trlumph aan.
LXXVII. De Dichter en den tijd wanneer dit Zargff.uk is gedicht, is weder alles onzeker, met Knapp uit den naam Joseph te befluiten, dat het na de feheuring der rijken van Ifraël en Jnda moet wezen, is mis gedagt. Joseph werd hier genoemd om dat zijn lot en dat van zijn geflapt in Egypte in veel opzichte zeer onderfcheiden geweest is van de andere kinderen van Jakou, en hij zeker toen in zijn geflat't het eerfte bewind gehad heelt.



4^o Het BOEK
ts. i. Tot Elobim klimt mijn fmeken, mijn roepen! Tot Elobim'. mijn fmeken mogt Hij hooren.
vs. 3. In ba'ige tijden , buijten gewoon , mijn Adonai zoekende , Onafgebroken flrek ik in de donkerheid mijn hand uit, Ik ben ontroostbaar in miju geest.
vs. 4. Denk ik aan Elobim dan ben ik onrustig ,
Verdiep ik mijn gedagten, dan word ik ovcrftelpt,
vs. 5. Gij mi' wel wakker,
Maar verflagen en fprakeloos.
vs. 6. Ik herinner mij dan vorige tijden, En klim of tot de eeuwen.
vs. 7. Dan denk ik aan mijn geliefd fpeeltntg, lk hou met miin hart zamenfpraak , Mijn geest vofsïii alles na-
1. God mijns Ieevcns ! in angst wend ik mij herhaald tot II, — ik gil het uit, ik verdubbel mijn fmeken tot God; ach mogt ik eenmaal gehoor vinden. 3. Meermalen was ik dat gewoon in bange tijden , hulpeloos, 'mijn Herken God aanteroepen, gaf mij verademing, maar helaas ! tans is al mijn fchrcuwen om hulp in de bangfte omftandigheden te vergeefs, en dit maakt dat mijn ziel gansch eh al ter neergedagen is. 4. Zoek ik mij zeiven vertrouwlijk optebeuren, door mij de ekenfchappen van mijn Befcherm-God voor den geest te ftellen, dat baat tans niet; in plaats van vertrouwen in mij optewekken werkt zulks het tegengeftelde; denk ik dieper in op vorige tijden en de redding toen mij befchikt , dan word ik gansch overmeesterd door de gedagte: zo ver kwam het toch nooit. 5. In zulk een ftand heb ik geen oogenblik kalmte, — ik ben wel wakker maar gansch verzuft , werkeloos en gansch fiom. 6. Om mij optebeuren ga ik oudere lotgevallen in vorige tijden na, en doorloop de gefchiedenis mijns volks tot haren oorfprong toe. 7. Dan denk ik eens weder aan mijn dicht -'kunst, aan mijn muzijk, ik hou in de eenzaamheid een gefprek met mij zeiven, mijn geest daardoor eenigzins opgewekt, doet mij een aantal van duistere vragen. b'. Kan dan ecu God die het aan



der PSALMEN. Psalm LXXVÏÏ. 4 Si
VS. 8. ('f Zr) 2»» dan Adonai altoos verftoten? Van nu af Zijn genade intrekken ?
VS. 9. Is bet voor altoos met Ziin goedgunftigbeid geilaan? Zijn de grijste beloften gebroken ?
VS. 10. Heeft Elobim bet ontfermen reeds vergeten?
Of werd Zijn mededogen door gramfchap beteugeld? VS. 11. Dan denk ik weder: het klagen is mij gelaten.
Maar die wegteneemcn is alleen onder bet beftuur des Alvermogenden. VS. 12. Ik 7t>i7 m/; evenwel Jehovahs verrigtingen te binnen brengen
Alle Zijne zo zeldzame daden van ouds af,
VS. 13. Uwe daden Qwil ik~) bepeinfen, Uwe verrigtingen bedenken,
VS. 14. Elohim ! Uwe oogmerken behoren tot Uw geheim-kabinet. Waar is een £/otó« zo groot als de onze !
de magt niet faalt, de vriendfehap voor altoos laten varen ? is 'er dan van nu af niet meer op een bewijs vafl koninglijke genade te rekenen ? 9. Is 'ef op Zijne koningrijke edelmoedigheid niet meer te tellen? — is 'er geen hope dat Zijue toezeggingen reeds voor eeuwen gedaan , ooit tot ftand zullen komen? 10, Is het al zo ver, dat God niet eens meer op het geen voorbij is eene aandagtige blik wil flaan , heeft gramfchap de gevoelige aandoeningen gansch verdoofd? 11. Dan denk ik weder, dat is nog de eenige ontlasting, die ik heb: ik mag vrij uit klairen^ meer kan ik ook niet , want de zaak te veranderen is geheel buiten mijn magt en alleen onder een hoger beftuuring. 12. Dit geeft lucht: - nu dan, ik wil op Jehovahs verrigtingen, waar door Hij't meest bekend geworden is, peinfen • Zijne buitengewoone reddingen van ouds mij leevendig voor den geest brengen. 13. Dit brengt mij tot een ftil gepeins, of tot een ernffig gefprek over alle Uwe verrigtingen , waar door mijne denkbeelden leevendiger worden. 14.. Ik zoek dan doortedringen, maar (tuit geduurig; ik kan de geheimen der Godheid in den zamenhangniet beoordeelen, dan alleen door de uitkomst, en dan is dat zeker, dat mijn God alleen onvergelijkelijk groot is. 15. Ja onze God, men mag verhalen wat men wil, doet VI. Deel. Hh



4S2 Het BOEK
vs. 15. Een Elobim'. alleen wonderdoende,
Beflisfend Lhv aimagt onder volkeren bewijzende,
vs. 16. Gif hebt !c>or Uw magt Uw begunjligd volk gered, Het ganfche geflagt van Jakoe en JoSEPH.
vs. 17. Wateren zagen U, Elobim! Stromen zagen U. Zii deinsden te rug, Diepten borrelden op.
VS. 18. Lage wolken ftroomden water, Hogere donder den , U.v pijlen fnelden voort;
vs. 19. De weerklank was onophoudelijk , 't Geheel rond was enkel blikfem, '/ Land beefde en sidderde.
VS. 20. Door de zee liep Uw weg, jDoor een meir Uw pad, £«» fpoor zo onbekend.
alleen zulke daden die de kragten der natuur overfchrijden j dit is geen volks - vooroordeel, maar de afkeerigfte volkeren in dien tijd hebben zulks ingeftemd. 16. Met welk een magt is Israël gered van onder zulk eene overheerfching ï Hoe is het vaderlijk erf zo wel als den vorstelijken Joseph, op wiens geflagt de haat het fterkfte viel, gered! 17. Dit vervrolijkt mijn toon, zodra in die gedenkwaardige nacht de bloedrode dromen ö tegenwoordigheid zagen, al meer en meer naderend zagen , traden zij ook zo veel te meer te rug, zij rolden niet alleen agterwaards; — maar de bodem zweette van angst. 18. Intusfehen had een zwarte donderbui onder het ijslijk geloei der hogere lucht, en der aanhoudende weerlichten zich ontlast. 19. Die bui verfpreide zich geheel over dien oort en bleef daar hangen ; onophoudelijk was de donder, de blikfem was geen oogenblik van de lucht, de oort daar om ftreeks, bergen zo wel als vlakke land , 't was alles in de uiterfte fchrik. 20. Gij baande door de zee een reisweg, (lapte vooraan , midden door een zee-tong maakte Gij een bckwamn gang-pad, — het wierd een wagenfpoor voor de Egyptenaren, maar verdween ook al rasch. 21. Toen wende Gij met verdubbelde zorgvrd-



der PSALMEN. Psalm LXXVII. 4"3
vs. 21. Als een kudde leidde Gij Uw volk,
Ouder bet opzicht van Moses en AaRON.
digheid Uw oog naar de menigte, die Gij als eene kudde weerloze fchapen onder Uw opzicht genomen had ,■ gaf hen twee getrouwe onder- herderen, zo geroemd geworden iu den Godsdienst en burgerftaat.
ELXXVIIIfle en Vaderlandsch lied van Asaph, 1>salm-
..... , . AsArus leer'
bij wijze van redenvoermg. md.
vs. i. Miin volk! wend uw aandagt tot mijn ouderwijs ,
Zijt opmerkzaam onder mijn reden; VS. 2. In fpreuken zal ik mij verklaren,
Gedenkwaardige zaken van oude tijden voordragen ; vs. 3. Die ons zelfs bekend zijn geworden, die wij weeten,
En door het verhaal onzer vooronderen tot ons kwamen. j VS. 4. Die wij hunne kinderen ook niet willen onthouden,
Zelfs niet voor het ganfche nageflagt,
Maar wij willen Jehovahs roem vermelden,
Zijn macht, de wonderen door Hem gewrogt.
i. Waardde landgenoten! ik verzoek tans uw aandagt, onder mijn onderwijs; mijne rede houde uwe oplettenheid gaande. 2. Iu fpreuken , die wegens beknoptheid en duidelijkheid meest behagen, zal ik alles aanvoeren, wat vorige tijden als aanmerkelijk voor onze natie opgeven. 3. Gebeurtenisfen ons verhaald, gedeeltelijk ons bij ervaring bekend, zal ik met die, welke door eene eerwaardige overlevering tot ons kwamen, tot mijn oogmerk aanvoeren. 4. Zulks is nodig op dat het opkomend geflagt daar van kundigheden verkrijgen, die tot het laatlle nakomelingfchap behoorden overtegaan, op dat die prijzenswaardige eigenfehappen van Jehovah, en de zonderlinge proeven van Zijn vermogen, onder'hen bekend blijven. 5. Tot
lxxviii. Dit is een leerzaame gefchiedkundige redenvoering, doch he£ oogmerk daar van zo wel als de opfteller is onbekend; te deuken aan Ephraim nu beroofd van de eer om een Koning uit hun ftam te hebben , is alleen gebouwd op het ode vers, waar van wij niets kunnen zej^> gen, doch het ware doel blijkt duidelijk, vers 67—7».
Hh a



4S4 Het BOEK
vs. 5. Hij richtte verordeningen in Jakob 175 ,
Wetten in Isreül gegeeven,
Hij beval onze voorouderen,
Die hunne kinderen te leeren; vs. 6. Op dat bun kroost daarvan niet onkundig zoude zijn,
En groot zijnde,dan weder aan de hunne verkondigen zouden; vs. 7. X>fl/ ze op Elobim zicb verlaten zouden ;
Elobims daden nimmer vergeten ,
En Ziine geboden nakomen. vs. 8. Ontgaande hunner vaderen gedrag,
Een oproei ig, een onhandelbaar volk,
OngcQadlg van hart,
En ontrouw in bun ziel jegens Elohim. vs. 9. D ■ Epbraimiten , de beste boogfehuttertf^
Wendden zich 't eerjle bij eene veldjlag.
dat einde maakte Hij zelfs fchikkingen', reeds in de familie van vader Jakob , en gaf Zijne koninglijke verordeningen aan het vorftelijke Israël, en bepaalde zelfs dat men zorgen zoude, dat de nakömelingfchap hierin behoorlijk onderrigt wierde. 6: begeerde das dat de gedagtenis daarvan niet alleen bewaard wierde , maar met alle naauwkeurigheid overgedragen werd aan hun, die hun plaats weder vervangen zoude. 7. Dit alles met dat gewigtige oogmerk, op dat zij door deze verhalen gefterkt zouden worden in die gewigtige waarheid, dat al hun uitzichten alleen op hun Befcherm-God zijn, en daarom Zijne verordeningen en wetten zich zö veel te kragtiger in het geheugen zouden infeherpen, en in betragting brengen. 3. Tevens kon hun dit tot de ernftigfte waarfchuwing dienen, om der voorvaderen gedrag niette volgen, en hunne nationale gebreken, ftugheid en verregaande muitzucht, te fchuwen, vooral in het godsdienftige, die onvaste grondbeginzelen omtrent de Godheid, en die fchandelijke afwijking tot bijgelovige eerdienften, eene neiging in hun zo heerfchende. 9. Van daar die ongelukkige uitkomften menigmalen , van daar dat een Ephraimy de krijgskundige Ephraimiet, die altijd in de lTagorde den voorrang om hun behendig boogfehieten had , door zijn te rug. deinzen, de oorzaak van een ongelukkige veldflag ware.



oer PSALMEN. Psalm LXXVIIL 4R5
TS. IO. Elobims verbintenis kwamen zii niet na,
Ei. begeerden niet volgens Zijn wet te leeven. VS. II. Zii ver utei Zijne roemrijke daden,
De wónderen die Hij bad doen zien vs. 12. Voor het .oa hunner vaderen had Hij wonderen gedaan,
Zo in Egypte als in Zoans veld. TS. 13. De zee fpleet, Hij leidde hun daar door,
De wateren ftonden als een dam ; VS. 14. Leidde bun des daags door de wolk,
Die des na^ts als een kaars lichtte, vs. 15. Kloofdde rotzen in de uoestcnije,
Als uit oorfpronglijke wellen wierden ze gedrenkt.
10. Eene nationale misdaad, zo algemeen in hun was clan de plegtigfte yerbinte;iisiën met hun Koning te verbreken, en halfterrig hun fmaak, vrij van alle wetten, te voldoen. 11. Beroemde daden , die hup uit dankbaarheid moesten aangeprikkeld hebben, wisten zij zorgvuldig uit hun geheugen te bannen, nimmer fpraken zij van die beroemde zeldzaamheden. 12. Waar van hunne voorouderen allen ooggetuigen geweest .waren , en derhalven door hun niet konden tegengefproken worden, waar van gansch Egypte gewaagde, maar vooral den omtrek van de koninglijke hofftad Tanis verbaasd ftond; 13. En belloten wierd door een aftogt midden door den Arcibiefcfo zeeboezem, die op hun aanmarsch zich van een fcheidde, zo dat de opeengeltapelde golven hun aan beide zijden dekten. 14. Toen de Godheid het behaagde, het teken van Zijne geleide zichtbaar te maken, daags door een wolk laag hangende, 'snagts als een veld-lantaarn de voorfpits genoegzaam verlichtende. 15. Die in alles bezorgd was; gebrek aan water, in Sins wocstenije gewoon, wierd door Zijne zorge voorgekomen. 16. Graniet-klip-
vs. 9. Voor dit vs. weet ik geen plaats, het kan op gene natuurlijke wijze hierin komen , en de beste Handfchriften geven geene aanleiding om het aan zijn plaats te brengen, want meer dan waarfchijnlijk is liet dat het uitgevallen is, en door een Affchrijvcr van weinig vernuft verkeerd ingelast; ik heb gedaan wat ik konde inliet verband.
Hh 3



436
Het BOEK
Vs. I<5. Van een (leen-*/!/) forto een waterval,
Het afvlielend water vormde zelfs een rivier, vs. 17. Doch zij vervolgden zich tegen hem te verzetten,
En den Allerhoogften zelfs 111 de woestijn te beledigen. VS. 18. Tergden Elohim door hunne bedenkingen,
Eifcbende fpijze naar hunnen trek. VS. 19. Tot vergramming van Elohim zeiden zij openlijk:
Zou Elobim in de woestijn eene behoorlijke maaltijd kunnen geven? vs. 20. 't Is waar, Hij floeg de rots,
Water vloeide 'er uit,
Stromen verfpreidden zicb ,
Zou Hij ook teefpijs kunnen geven?
En wel toegemaakt vleesch voor Zijn volk? VS. 21. Dit merkte Jehovah of in ongenoegen,
Een vuur ontvlamde tegen Jakob ,
Een wraak-vlam tegen Israël.
pen, maar even aangeroerd, gaven zulk een overvloed van water , als of zij op die hoogte natuurlijke altoosloopende bronnen, ontdekt hadden. 17. Zoortgelijke treffende vertoningen bragten evenwel geen weekheid in hun bedaan , • hun muitzuchtig hart was even woelig , en menigmalen brak het tegen de koninglijke Hoogheid opentlijk uit; 18. En dit niet in eene verrasfehing, in hevige drift, maar wel overlegd, en met de uitgezogde vernederingen; zij waren onredelijk genoeg om, in zulk een fchralen oort, de rijke leevensmiddelen welke Egypte boven andere landen geeft, op hunne tafel te begeeren. 19. Stout genoeg was men openlijk te durven zeggen: God die ons in de woestijn voerde, behoorde ons hier, daar wij in kragten door de reizen afgemat zijn, wil Hij zorgvuldig zijn, ons rijke maaltijden tot hartfterking te bezorgen", 20. Wij mogen dit vragen? want door een enkel aanraken van een klip bezorgde Hij ons water, en dit aanhoudende, maar wat hebben wij aan drank alleen? malsch Egyptisch vleesch en goede groenten zouden hier bij zeer wel voegen. 21. Dit kon niet anders dan het ongenoegeu van Jehovah hoe langer hoe meer opwekken ; het wraakvuur fmeulde lang , eer liet in de tenten van Jakobs nakomelingfchap uitborst, eer het de Isra'èllitifche burgerij aangreep, 22. 't Beledigende was,



der PSALMEN. Psalm LXXV1II. 4S7
VS. 22. Daar zij Elobiut niet eerbiedigden,
Op Zijn hulp geen vertrouwen hadden. VS. 23. Schoon Hïj de bovenwolken beval,
En 'sbemels fchatkameren opende; vs. 24. En Man op hen tot filjs deed regenen,
En hun dus hemels voedzel gaf. vs. 25. 7,o aten allen de fpijs der aanzienlijken,
Teefpijs hadden zij dus in allen overvloed; VS. 26. Daarbij deed Hij den oostenwind van den hemel komen,
En liet door Zijn macht de zuidenwind daar op volgen. vs. 2J\ Toen regende het vleesch op hen als zand,
Een vlucht van vogelen als zeezand.
dat in hun gansch beftaan altoos in plaats van diep ontzag het hooggaande wantrouwen heerschte , in weerwil van de treffende proeven welke Hij aan hen gaf cn die hun zo kragtig moesten overreden. 23. Daar Hij zelfs de orde der Natuur voor hunne behoeften dienstbaar maakte: den wolken gebood regen te doen druppen; 24. De voorraad boven den blaauwen boog, den voorraad aan de aanhoudende regenbuien der beneden wolken verfebaffende, beval Hij nu gedolde druppels tot aangename fpijze te geven , en dit niet nu en dan maar telkens, en bij aanhoudenheid, in de ruimde overvloed; 25. Eene fpijze zo aangenaam als het keurige ontbijt der greoten, en daar het op allerlei wijze kon toebereid worden , hadden zij verfcheidenheid van gerechten tot fpijze. 26. Daarbij bleef het niet, op eenmaal ontdak een felle oostenwind; een landwind menigmalen de felde hitte gevende, doch nu anders werkende; op eenmaal wendde die zich en fchoot in het zuiden, toen ontdekte men een vlugt van vogelen , door dien feilen oostenwind gevoerd naar de woestijne, en door die wending was de ganfche vlugt tot nedervallen gedwongen. 27. Nu viel 'er zeker een dortregen van vleesch, — 'er lagen vogelen opeengedapeld als het drand-zand aan de nabijgeleegen zee. 28. Met jagen en vangen behoefden
vs. ;-. De groenten, welken die trek-vogels eeten, veroorzaaken , vooral als zij onmatig gegeten worden, die toevallen, naar de opgave der ReisVefchrijveren.
Hh 4



463
Met BOEK
ys. ïS. Dit vielen in het midden van bet leger nier,
llontom hunne tenten. vs. 29. Toen aten zij tot overladens toe,
Zo tiet Hit hun hunnen trek voldoen. VS. 30. Hunne lusten waren n.;ig niet gcflild,
Schoon de fmank der fpijs nog daar was. VS. 31. Toen borst reeds Elobims gramfchap uit,
Hij (/trf hunne meest geiMstcn flikken,
Ve jeugdif/le Israëliërs 'met doodelljkc pijnen worjleleu. VS. 32. Zij gingen evenwel voort iu hunne euveldaden,
J'.n mierden door Zijne wonderen 1 iet afgefchrikt. VS. 33 Toen verdween hun leeven als een damp
Met fclirik liepen de jaaren «j/: VS. <U. Op dier. flagtbank begonden zij te zoeken,
Wendden zich en baden Elobim iu den eerften iever aan. VS. 35. Herinnerden zich toen Elohim als hun rots,
Elohim'. de Alvermogende, tw>' hu.i reA/«r.
zij niet aftematten , zij lagen te wórftelèii rontom hunne tenten, zij hadden ze maar te grijpen. 29. Toen aan het bereiden, het gulzig eeten was algemeen , tot de keel toe waren zij opgepropt; 30. Maar evenwel niet voldaan, niet regt vergenoegd, eer de nafmaak verdween, waren zij al weder aan het woelen ; 31. Nu brak Gods gramfchap Éindelijk uit, — de gezondfte , de beste eeters, wierden door eene verdikking op een oogenblik ontzield, de bloem van Israëls jongelingen zag men in de krimpende pijnen het einde hunner woelingen vinden. 32. Niets werkte dit op de' overigen uit , deze zo gedugtë waarfchuwlrig fcfirikte hen niet af. 33. Bij de terugkomst der verfpieders uit Kanaïm bleek zuil ?, — dit had ten gevolg dat het leeven van allen, even als de moreers nevel door de opkomende zonneftralen ópgéflórpt word, verdween; zij die het langde leefden bragten dat elendig uiterfte hunner beperking in angften door. 34. Eene kwalijk gcplnatfle moed en de nadeeligc gevolgen daar van foheen iets meer te werken , en verandering in hun bedaan te veroorzaken, altnns zij begonden den invloed der Godheid op hunne lotgevallen door gebeden meer te èi'. kennen. 35. Herinnerden zich de voorvallen, waarin God bedendig zich gelijk gebleven. was, en bekenden openlijk



der PSALMEN. Psalm LXXVIII.
489
Vs. 3<5. Dan bet aas vleien met den mond,
Een lengen onder de tong. VS. 37. Hun hart was nimmer omtrent Hem welmcenend,
En bun verpfutenis kwamen zij nooit na. VS. 38. Zijn mededogen gaf vergiffenis ever die misdaad,
Jn plaats van verdelgen koelde Hij menigmaal Zijn toorn,
En wederhield Zijne hevige gramjebtp. VS. 39. Hij ticdagt dat zij zondig vleesch waren,
(Hun leeven) een damp die gaat zonder wedcrteltecren. VS. 40. Hoe menigmalen begonnen zii opftand in de woestijn ?
Hoe menigmaal beledigden zij Hem in dien oort? VS. 41. Herbaalden hunne tergende proeven omtrent Elohlm\
En wilden den eerwaardigen in Israël zelfs de wet voorfchrijven. VS. 41. Zii dagten niet aan Zijne macht,
Morden neg in den dag hunner redding op den Vervolger van hun.
hun Bel'cherm God, zo alvermogend was tot nog roe t!e oorzaak van alle hunne reddingen. 36. Doch hat waren inderdaad niet dan goede woorden die de mond wel voorbragt, maar waarmede het hart niet overeenftemde, en hunne belofte, die zij gelukkig niet plegtig uitfpraken, was in den grond logen, zij hadden geen voorneemen daar aan te voldoen. 37. 't Was drang wegen? gevaren, maar nimmer overtuiging van hun hart, daarom waren hunne daden altoos Ihijdig met dat bellaan. 38. Hoe tergend zulk een bellaan ook is , het Goddelijk mededogen bleef niet werkeloos, Hij liet zich verbidden , wendde de gevolgen van dat beftaan genadig af, hond Zijn zo regtmatigen toorn in 39. Herinnerde zich hïïri heimelijk beftaan, en (telde zich voor hoe hun leeven eenmaal in de woestijn zo deerlijk eindigen zou , en zii allen, als wegfmelten zouden, zonder hope van het einde hunner reize te bereiken. 40. En hoe dikwils vielen zij in dat beftaan, geduurende hun verblijf aldaar, hoe beledigend was het bij elke aanleiding. 41. En dan meestal met honend overleg en met eene ftoutheid, als of het in hunne macht was de voorwaarde van onderwerping te bepalen. 42. Zijne hoge bedrijven, tot zelfs die zo verbazende redding aan de fcbelfs-zee uit de hand van hunnen onderdrukker, toen hun openbaren vijand geworden, werden als verpligtende niet eens in opmerking genomen. 43. Zo min als de overige bewijzen Hh 5



49o
Het BOEK
vs. 43. Toen Hij tekenen midden in Egypte ftelde, Zeldzaamheden in 'Loans velden.
VS. 44. Hunne flromen in bloed veranderde,
Zo dat zij uit hunne regenbakken niet drinken konden.
VS. 45. Een aantal ongedierte onder hun gezonden , plaagde lien , Vorfchcn onder hun verdorven alles.
vs. 46. Het veldgewas was voor den kruiJworm;
De fprinkhaan at bet uitirffé van hun vlijt.
VS. 47. Hun wijnftok werrf door den hagel vernield, Hun jeugdige vijg door koude.
VS. 48. Hun vee werrf te» prijs voor den iajs/,
Alle hunne beesten worden door bet onweder vernield,.
vs. 49. Zo gaf Hij Zijne beete gramfchap lugt, Wrevel, föorw en angst 1 Een heir van rampen zend Hij af;
VS. $0. Bereide zelfs den weg voor Zijn wreul-.' Spaarde niemands leeven in dat tijdftip, Zelf de dieren wierdeireen prijs der hefmetting.
van Zijn majestieus vermogen in Egypte of in den ftreek van Gofen gegeeven. 44. Toen de bevaarbare wareren van Egypte zo wel als hunne gewone drenkbakken , allen eene drabbige bloed-kolcur op een oogenblik aannamen. 45. Toen een heir van infec^en hen plaagde, en kikvorfchen alles onrein maakten; 46. Toen het veldgewas door de rups , en al de voortbrengzels van den akker door den fprinkhaan verteerd werden ; 47. Toen de fchoone wijnftokken door hagelbuien verpletterd werden, en de vrugt van den vijgenboom door de koude ftierf. 48. Het meeste klein vee in het open veld werd door den hagel gansch verpletterd, en het gtootere door het zwaar onweder. 49. De eene proef van Goddelijke. verbolgenheid volgde de andere, algemeen waren die, 't was als of een gansch leger van rampen op de trotfche Egyptenaaren afgezonden waren. 50. De vorige plagen fchenen maar voorbereidzelen tot de laatfte en z ■ aarfte; toen wierden de Egyptenaaren in perfoon aangetast, en daar toe voorbereid door eene algemeene pestziekte onder het vee. 51. Een ; onbekend?



der PSALMEN. Psalm LXXVIU. 491
VS. 51. Hij doodde Egyptens oud ft e zoonen,
De eerftelingen der kragten in Ciiams wooningen. VS. SS- Maar voerde Zijn vulk als fchïpen ,
En weidde ze in de woestijn als eene kudde. VS. 53. Zonder fcbrik voerde Hij bun,
Want hun vijand had in de zee zijn graf. VS. 54. Hij bragt ze in 't afgezonderd land,
Tot den berg, door Zijn rcgter-iirw zicb geëigend. VS. SS- Voor hun intrek verdreef Hij de bewoneren,
Verdeelde hun portie door het fnoer,
Liet Israëls ftammen in hun eigen tent woonen. VS. 56. Al weder beproefden zij Elobim !
En verbitterden den Allerhoogflen,
Zonder aan Zijne beramingen te denken. VS. 57- Maar wecken te rug, werden afvallig als hunne Vaders,
Sprongen zij waards uit als eene trouwloze boog.
kwaal doodde toen op eens de oudfte mannelijke zoonen der Egyptenaaren , geenen van hun tot C 11 a m s geflagt behoorende vvierden gefpaard. 52. In het midden van al die verwoesting droeg Hij zorg voor de Israëliërs, even als een herder die de fchapen in veiligheid brengt, en die zijne kudde weder tot rust en voeding daarop bezorgt. 53. Hij wilde zelfs befchikken dat 'er geen angst in hun zoude overig zijn , hierom moesten hunne vervolgers allen voor hun oog verdrinken. 54. Eindelijk naar vele moeijelijkheden bragt Hij hun in het beloofde land, en veroverde den fchoonften oort door Zijn vermogenden invloed. 55. De meeste landen wierden ingenomen door hun geweld, fchrik deed de krijgszugtigfte die ontruimen, cn gaf hun ruste om elk burger zijn portie toe te declen , cn de vorftelijke ftammen in hun aandeel te vestigen. 56. Die verwisfelde. ftand, hoe vrij, hoe meer befchaafd, bragt in hun geene verandering voort, de oude terging van God kwam al rasch weder boven, de verbittering van den Alvermogenden werd weder algemeen , en alle fchikkingen daar tegen werkten niets uit. 57. De zelfde weg die hunne voorouders zo veel gekost had, was ook die, welke zij betraden, en geen bepalingen , geen banden verhinderden hun die verkeerde gedragingen te ftakeu. 58. De zo zeer verboden hoogten en ge-



492
Het BOEK
VS. 58. Verbitterden Hem door hunne hoogten,
En maakten door beelden 21» iever-zncif gaande,
VS. 59. Elobim merkte op , werd gram ,
En vatte veragting tegen Israël op.
VS. 60. Toen verliet Hij Zijn viooning te Silo,
Dc tent die Hij otiuer cje me. ich».n bewoonde,
VS. 61. Liet Zijn teken gevangen noemen,
Ziin Jieraad in de magt der vijanden.
vs. 62. Liet Zijn volk <W £</ zwaard /heuvelen, Toornde op Zijn eigendom.
VS. 63. Het vuur verteerde hunne jongelingen,
Geen jeugdige maagden bezongen de bruiloften.
Vs. 64. Zelf Priesters fneuvelden in den firijd, En hurne weduwen weenden niet,
vs. és> Doch als een aie fcbielijk ontwaakt, kivam Adonai ep, Als een held verbit door den wijn.
wijde bosfchen waren door het land algemeen , afgodsbeelden onder allerlei gedaante waren ontallijk. 59. Eindelijk toonde God dat Hij ook hieromtrent niet ongevoelig was; Zijn verftoortheid dulde dat Zijn eige onderdanen in de diepfte veragting en overheerfching vervielen. 60. Zo zelfs dat Hij het teken van Zijne tegenwoordigheid te Silo liet vervoeren; nu was de veldtent onder de Ephraetniten van geen gebruik meer. 61. Hij liet Zijn arke zelfs aan Dagon aanbieden, dat pronkftuk werd in zegepraal onder de vijanden gevoerd ; 62. Terwijl de bloem der Israëliërs in den flag gefneuveld waren. Zo treffend toonde Hij Zijn ongenoegen op Zijne onderdanen. 63, Nu hield ook alie vorige geneugten op, want de beste manfehap was dood. en gebrek aan jeugdige mannen deed dc Isiaëllitifche meisjes liet huuwelijk misfen. 64. Zelfs waren aanzienlijke Priesters in den flag omgekomen, en de dood of gebrek aan gelegenheid ftelde de weduwen buiten Haat de laatfte pligt aan haare egtgenoten te bewijzen. 65. Eindelijk fcheen het als of de Godheid gelluimerd had, zonder geweeten te hebbeu wat 'er omging; op eenmaal vertoonde Hij zich weder werkdadig, als een jeugdig held door den wijn verlevendigd. 66. Toen overviel Hij den



dér PSALMEN. Psalm LXXV1II. 493
VS. 66. Toen viel Hij tien vijand in den rug,
En deed hen de uiterfte fmaadheid aan. VS. 67. Doch Josepiis geflagt bleef Hij veragten ,
En berftelde Epbraims ftam niet. VS. 68. Maar koos Juda nog,
Zions berg viaar van Hij genoegen had. VS. 69. Hij böuwde'jz/c£ een aanzienlijk heiligdom,
En grondzuilen beftendig als der aarde, vs. 70. Verkoos David tot Zijn lieveling'.
Onttrok heni bet barder-leeven. VS. 71. Ontvoerde hem iie melkgevende fchapen,
OniZün JakoS te beftuuren,
En /jr«ë/Zijn crl-volk. vs. 72- oprechtheid ü«« hart heeft Hij ben beftuurd,
Met kloeke daden onderriebt en ben geleid.
erf- vijand op eenmaal , benaani hun door ziekte de beste kragten en deed hun onbekende fmarten aan, die hen tevens zeer vernederden. 67. Merkelijke verandering voerde Hij in het hoofd - bewind ; J o s e p h s geflagt , dat dus verre altijd eene voorrang gehad had , bijzonder Ephraim, werd voor altoos dat trouwloos bewind ontzegt. 6$. jFuda werd de vorftelijke ftam, en de burgt op Zion de koninglijke hoofdftad, 69. Daar werd een praal-gebouw voor Hem geftigt op fundamenten , zo prachtig en tevens zo vast als die vaia het aardrijk. 70. David werd toen Zijn eerfte ftaatsdienaai en gunfteling, — Hij wilde hem, fchoon een veehoeder, daartoe zelfsopbrengen; 71. om zij'!e zorgvuldigheid omtrent het vee * nu met die zijner landgenoten te vervvisfelen , en als Koning over de kinderen van Ja rob te gebieden, ook de vorftelijke ftammen van Israël te gelijk ten hoofd te dienen als een bekwaam herder. 72. Met eene goede gezindheid heeft hij dat bewind gehad , en door zijn gansch beftuur hen zo geleid , dat het zeiven een fchakel van bra.ve bedrijven en heldendaden geworden is.
VLXXIXfte PSALM. oor de Afatkit en. 1.-BeoSfiimwi
AsArH.
LXXIX. De Uitleggers die meenen dat alles op de verovering van het laad door Nebucabnezau, ziet,, hebben de natuurlijkfte denkbeelden



494
Het BOEK
v*. i. Elobim'. afgodendienaars in Uw eigendom gedrongen!
Uwen geivijden Tempel verontreinigd !
Jerufalem tot een puinhoop gemaakt! vs. 2. De lijken van Uwe dienaren tot een aas der vogelen!
Uwe gunftelingen aan de <-«r>/"-dieren des lands! vs. 3. Bloed ais water in den omtrek van Jerufalem doen ftremen'.
Aan bet begraven der lijken niet eens ge dagt! vs. 4. Nu ten fpot.van onze nabuuren!
Hoon en fchimp van allen ,met wien wij omgaan! vs. 5. Wel Jebovab'. zult Gij dan onafgebroken toornen ,
Zal Uw icver een alvertecrend vilüT-glocd zijn? vs. 6. Stort die toorn uit over afgodifche volkeren,
Niets van U wetende,
Over ganfche Koningrijken,
Die U niet willen verceren ;
Wel Befcherm-God! — fla een blik op onzen toeftand: bijgelovige volkeren zijn in het bezit van Uw erf-land, Uw eigen wooning, waar niemand dorst komen, is gefchonden, beroofd, en met de ganfche hefftad tot eene fteenhoop gemaakt. 2. De lijken zelfs van Uw hofbedienden zijn onbegraven tot een prooi der raven, Uwe begtinltigde onderdanen zijn in den ftrijd gefneuveld, en een aas voor verflindende dieren. 3. Hoe veel burgerbloed fpatte op fchavotten , in den omtrek van Jerufalem, in de dalen! — wie zou het durven onderneemen de lijken van zo veel aanzienlijken, daar omgebragt, te begraven. 4. Eu dan nog zijn wij tot een geftadige veragting bij nabuurige volkeren, die wij te voren beheerschten; zij die nu met ons het land bewoonen, doen niet dan ons verguifen. 5. Is dat nu overeenkomftig Uw naam, Uw zeiven altoos gelijk, dat Gij op ons zoo aanhoudend toornig zijt ? zal dien iever dan altoos even zeer woeden , wie kan zulks denken? 6. Neen , bijgelovige volkeren mogen dit gevoelen, in welken alle godsdienftige gevoelens verdoofd zijn, — rijken van magtige Monarchen, die in de gelegenheid geweest zijn U te leeren kennen , maar U veragten , mogen Uwen iever-beker drinken. 7. Die daarenboven nog het
den van deze Pfalm: is de Opfteller al niet Jeremia, dan is het zijn tijdgenoot, die zijn eige woorden gebruikt.



dér PSALMEN. Psalm LXXÏX. 495
V5. 7. Die Jakob gansch vernield hebben ,
En zijn aangenaam verblijf verwoest.
vs. 8. Denk niet aan vorige misdaden,
Kom ons voor door verrasfend mededogen , Wij verlangen dat al fmagtende.
vs. 9. Help ons Elobim ' onze redding om Uw eigen' eere! Red ons , bevredig U met ons om Uw achting.
vs. 10. Waarom zou dan Heidenen langer zeggen: Waar is nu hun Elohim?
Het Moed Uwer knesten door bariaaren vergoten, Worde voor onze oogen door U gewroken.
vs. ii. Tot U dringe het klagen der gevangenen door ! De ter dood veroordeelde worde gered, (Dit kan) Uw verrr.ogenden arm.
kroost van Uw lieveling gansch verftrooid in het anders aangename Kanaan, deerlijk behandeld hebben. %. 't Is waar aan onze zijde is Uw handelwijze regtvaardig, maar ach! denk niet meer aan het groot getal onzer misdrijven , maar het vaderlijk mededogen ; volge verrasfend op het ilraf - gericht, — wij durven 'er niet om vragen, maar ons oog — eene aandoenlijke blik getuigt ,i wat wij wenfchen. 9. Ja wij durven vragen als wij gedenken dat Gij onze Befcherm - God , onze redder zijt; wij nu gevangenen ! — kan dat Uw roem gedogen ? ons te herftellen, vaderlijk onze wanbedrijven te vergeven, zal nieuwen luister aan Uwe zo vereerenswaardige hoogheid geven. 10. 'Er is immers geen rede , dat Gij aan het fmaaden der afgodendienaaren langer voedzel zoudt geven: — wat word 'er nu op den duur van de hulp hunnes BefchermGods! — ó dat wij eerlang mogen zien, dat Gij onze Goël zijt, die voldoening neemt van zo veel bloed door die barbaren geplengd, n. Uit de akelige kerkers dringt de klaagftem; — de in doodsangften , reeds gedoemden , worden door U bevrijd! 't is veel dat wij vragen , maatniet te veel voor Uwe kragten. 12. Laten onze zo
vt. 8. Koppen heeft door eene goede aanmerking, ons hier in de vertaling op den weg geholpen.



456
Met BOEK
vs. 12. Onze nabuuren werde Iuin fchimp overvloedig ter bewaring toegeteli,
Zij hebben 'er U Adonai door onteert. vs. 13. Dan willen wij als Uw volk, als fchapen door U gehoed,
U voor altoos roemen.
En Uwen roem door alle de eeuwen been vermelden.
honende nabuuren nu ondervinden dat al die veragting op hun rijkelijk te rug komt, want zij hebben den Koning der Koningen daarin zeer beledigd. 13. Doet Gij zulks, dan willen wij, als Uwe onderdanen, onder Uw vaderlijk opzicht, als een bezorgd herder levende, U den dank daar voor toebrengen ; volgende gedagten zullen de geheugenis dan daar van beftendig bewaren.
LXXXfte j~\ vfSA^M"Een l. Hf en opwekking - lied , voor het openleeriied en baar gezang, op bepaalde wijze.
Pfalm , voor
den eerften Zangmeester, op bekende wijze, van AsAPH.
VS. 2. Herder Israëls! merk op,
Gij die To'SEpfrs fchapen leidde, 'j
Uzettede tusfehen Cherubs, ,
En fchitlerde met Uw blikfem. vs. 3. Voor Epbraim, Benjamin en Manasfe, Uw magt getoond,
Schiet toe ter onze redding \
2. Gij die weleer als een getrouwe herder met zo Vëel zorge Israël beftuurde, Gij die de bende onder aanv ering van Joseph, door de neteligfte oorden leidde, die met de Schechina voorgaande, eindelijk boven den donderwagen uwe ruste naamt, en vau daar Uwen glans in fchitterenden luister door den blikfem vertoonde. 3. Die voor de voorhoede van het leger tradt, waar, bchalveu Joseph , ook Benjamin dc gelederen floot, en gij Uw pragt vertoonde; mogt Gij nu ook ter onzer redding eens ftatig aandagen.
vs. 12. ScHR'oëDEk denkt aan de zakken, die de opper-kleederen der Oosterlingen bij den boefem hebben, doch de toepasfing van die fpeling is mij hier te gedrongen.
LXXX. Men kan aan het opfchrift wel bemerken , dat de affchrtjvers hier de hand in gehad hebben. De tijd, zo wel als het doel des lieds, zijn ganscï
on-



der PSALMEN. Psalm LXXX. 4^7
TS. 4. 5 Elobim'. v»>r ons te mg!
Dal Uw gezictt ons aanla^dte,
Dan zijn wij gered. vs. 5. Jehovah Zebaotb ' hoe lange ,
/l/ef een toorn-nevel het gebed Uwes volks omhuld? vs. 6. Gij fpijst /jen met tranen Mof voedzel,
G// fc» uit Ah ie/ter W tranen.
vs. 7. Onze nabuuren zi/« omtrent ons verdeeld,
En onze vijanden drijven den fpot »ie; vs. 8. Elohim Zebaotb! voer ons re
Laat Uw gezicht «»r toelagehen,
Dan zijn wij gerei/!
4. Waardig Befclierm - God ! herflcld ons weder tot de vorige kragten; wij hebben daar toe niet meer nodig dan Uw vriendelijk toeknikken , en onze redding zal zeker wezen.
5. Jehovah 1 aanvoerder der herneifché bende ! ach , wanneer! wanneer! zal dat zijn, nog kan het reuk-werk onzer gebeden niet ojidijgen, ecu donkere wolk van verbolgenheid verhindert zulks. 6. Uwe eige onderdanen kennen naauwlijks ander voedzel dan het geen met tranen doorweekt is , en hun beker is tot aan den rand daarmede gevuld, — geen voeding, geen verfrisfehing of het is met droefheid voor Uwe onderdanen gemengd. 7. Bij onze nabuuren zijn wij niet meer gevreesd, neen, zij krijgen onderling, wie ons tot buit zal hebben, en die ons reeds vijandelijk overheerscht hebben belangen al onze overgebleve fterkte. 8. Befcherm-God, tevens de God der hemelfchc benden ! herflcld ons weder tot de vorige kragten , niets hebben wij daar toe nodig dan een vriendelijk toeknikken van U, en onze redding is zeker.
onzeker. De fpreekwijs van beirfebaren 7.0 wel als de ganfche inhoud, brengt ons tot eene tijd, waarin de twee rijken reeds van een gcfc'.ieiden waren, — doch wij willen liefst niets bepalen.
vs. 7. De Ros si én Kf.nnicot hebben beiden de egre lezing bpgegecven , wil men eene vrijer vertaling, men volgc dan Muntingh e uit de Paralelie, wiens aanmerkingen over de beelden iu deez' Pfalm behoort opgeflagen te worden.
VI. Deel. Ii



493
Het BOEK
vs. 9. Uit Egipten bragt Gij een wijnftok , Verdret ft volleren, Eer Gij die plantte, vs. 10. Zuiverde den grond voor hun ;
Drug zorg voor zijn wortel malen}
Op dat bij den grond Irjlaan konde; vs. ii. De bergen mierden door zijn loof befchaduwd,
Zi ne ranken fchoten op ais cederen; vs. 12. Hii maakte loten tot aan de zee,
Zlfzetzels tot aan den Euphraat. VS. 13. W#«r waarom z//» zijne mimren omgehaald'}
De voorbijganger kan nu veilig plukken, vs. 14. Het woud-zwijn heeft hem omgewroet,
Het y?«;;ewild leeft hem ofgeknaagt.
9. Dat wij tot aanmoediging onze vorige toeftand ons herinneren: in Egypte waren wij zeer ongunftig geplaatst, doch Gij, als een wel bedagtzaam landman, wist ons los te maken uit dien grond , na dat Gij alvorens de volkeren , die den grond heilagen hadden waar Gij hen planten wildet, ontwortelde, ic. De grond omgewerkt, van onkruid gezuiverd, zorgde Gij dat zijne tedere vedels nergens bcletzel vonden ; waar hij wilde , konde hij de kleine worteltjes veripreiden. 11. Het gelukte , heuvels zo gefchikt voor den wijngaard waren bekleed met het wijngaards-loof, hier en daar klom een rank tot een hoogte als de fteiffte cn rijzigfte ceder. ia. De zijloten , die de meeste vrugt geven , liepen aan de eene zijde tot aan de Middelandfihe zee, cn aan de tegen zijde was de Eupkraat heure beperking. 13. Van dat alles is nu niets meer te zien , in plaats van zo lustig te flaan, is zelfs de befchuts-hage rontom den wijngaard weg ; een voorbijganger kan nu zonder hinder 'er zo veel van plukken als hem lust. 14. En was het dit alleen; maar het woud-zwijn, zo geweldig verwoestende, heeft dc aarde omgewroet , zo dat de wortels bloot leggen, de takken die nog zappig gebleven zijn, worden dooide jakhalzen zo gulzig afgevreten. 15. Befcherm-God,
dj. 14. Mus. heeft in zijn Lexicon de betekenis van fout *M Waar» door de jakhals verftaan moet worden, duidelijk ger, ;e; bewezen,



der. PSALMEN. Psalm LXXX.
Ai9
VS. IS. Elobim Zebaotb \ keer te rug,
Let uit Urnen hemel,
Eezie, bezoek Uw wijngaard; VS. 16. De plant van Uw regterhand,
Het eerfte afzetzel door U verfterkt. VS. 17. Door vuur is ze gezengd,
Zelfs omgehouwen ,
Alles is vernield door het vuur van Uw dreigenden lift, VS. 18. De man van Uw regterhand worde door U gefterkt,
Die mannelijke fpruit door U opgekweekt'." VS. 19. Dan zullen wij ons van U niet afwenden ,
Doe ons herleeven.
Dan roepen wij Uwen naam aan'. VS. eo. Jebovab Elobim Zebaotb! voer ons te rug,
Laat Uw gezicht ons toelagcben,
Dan zijn wij gered.
der hemelfche Iegermagten aanvoerder! ó , keet3 ons niet langer den rug toe , een blik uit Uw hemelsch heiligdom, bezie met aandagt onzen toeftand, en denk gunftig over Uw wijngaard. 16. Het is doch het plantfoen van Uw eigen alvermogenden hand, Uwen Onder-Koning, die als Uw eerfte dienaar aan Uw regterzijde ftaat, hebt Gij in dien ftand gefterkt. 17. Het is waar, ze is deerlijk gefteld , Uw gramfchap heeft als dc Samum de bladeren gezengd, ftammen omgerukt, 'er is niets onbefchadigd gebleven door het alvernielend vuur Uwer gramfchap. 18. Maar dat edel afzetzel, de aanzienlijkfte van allen na U, behoeft maar door U aangemoedigd te worden, die zoon der helden, dat uitftekend afzetzel, behoeft maar door U befproeit te worden om uit zijne kwijning te herleven. 19. ó Doet Gij zulks, dan zullen wij, het omzwerven moede , ons niet meer verwijderen, — een nieuw leeven aan de dorre toeftand gegeeven , hoe zeer zullen dan de liederen van bevrijding tot Uw roem opftijgen. 20. Wel Jehovah God! Heer van het heelal zo wel als van 'de hemelfche legeren, ons weder tot vorige herftel
' vs. 18. Mijne overzetting vind ik de natunrlijkfte in dit verband, waar anders Uitleggers zich over vermoeijen, elk opmerkende zal dit zelfs gevoelen.
fi 2



5oo
Het BOEK
kragten ; niets anders is daar toe nodig dan een vriendelijk toeknikken van U, en onze redding is gewis.
LXXXlfte a
psalm. _ /X s A p H VQor den eern;en Muzijk-
v5. i. ASAPH , , .. , , ,
aan den eerfte» meester, dc wijze bepaald.
Zangmeester ,
op een bepaalde wijze.
vs. 2. Zaïgreije veer EleVim onze macht,
Jubelt veer den Elobim van Jakob. vs. 3. De fnaar aangeftagen tot den zangi
De pauken vprreftoken !
De barmonifebe hr.rp en luit. vs. 4. Op de bazuin voor de nieuwe maan geblazen,
'* Is de tijd, '/ is de feestdag! vs. 5. Eere bepaling voor Israël,
Een inrichting van Jahoiss Elohim !
Pricstcren.
2. Dat de reijen der voordanzende Zarigeren toetreden , om Gods grootheid en vermogen te bezingen, dat het hooge choor van Zangeren en Muziekanten den aanhef voor den God van Jakob beginne. 3. Stemt de cijther - fnaar tot den zang , dat de bas en de trommel in gereedheid zij, dat de zagte harp en de fchelle luit daar mede acctimpagneereri, het zilvere bazuin-geklank doe zich met hare ftatigheid horen ; 4. Op dat elk verwittigd zij, ja dat dc Israëliërs weten, dat in den voorhof de ftatige dienst voor het maan - feest haren aanvang neemt. 5. Dit is een verordening voor het ganfche nakomelingfchap van I s n a ë l bepaald , eene inrichting al vroeg voor den weldoener van den aartsvader Jakob gevierd. 6. Bij Jose'piis leeftijd naar Zijne
LXXXt. Dat deze Pfalm een dichtftuk zij op het maan-feest, hetwelk met nieuwejaar inviel, is mij gecne vreemde gedagte. Daar ik weinig gezag geef aan dc opfchriften, welk* wij hier en vervolgens hebben, en die telkens van Asaph fpreken, ben ik niet vreemd van de gedagte, dat het lied vanieen veel vroegere zamenflelling is. De Republiekijnfcbe geest van Moses en Joschua heerscht 'er fterlt iu; niets van den leeftijd
vaa



der PSALMEN. Psalm LXXXI. 501
VS. 6. Cefleld ter gedagtenls voor Joseph ,
Teen ik uit Egypte epirok :
Mam- zagt, — ik hoor een ftem mij vreemd, VS. 7. Ziin fchoudcr ontnam li; den last,
Zijne handen bevrijdde Ik van du potten. VS. s. In den nood riept gij,
Ik redde u,
Uit bet hol der donderende wolken ancwoorde Ik,
Beproefde tl aan Meriba'i wateren. VS. O. Luister, Miin volk ! Ik wil u wetten ge oen,
Israël, Ik wentch dat gij gehoorzamen zult. VS. 10. Geen vreemd Elobim zult gij veieeren ,
Op generlei wijze een ander Elobim Godsdienst - buide doen.
fchikking eene beftendige gewoonte, vooral in kragt zinds Ik Egyptens geweldenaar beoorlogd bad, — doch ik zwijge en luister naar eene rede ïr.ij meer ongewoon.
-, iirM)f|||'||jli:||i'i|illl' «bi;-; 'ilSi^W , t&vwL thié uil' 'ila'Sli 7. Ik ben bet die ken uit den flaven - ftand voerde, het torsfen van alle de materialen tot de aard-bakkerijen hield op eenmaal op , — bang viel het u, dat beken Ik. 8. Maar naauwlijks riept gij ook ernftig om redding of ftraks was 11c gereed; uwe bevrijding was 'er eerlang , en iu alle omftandigheden gaf Ik op uwe verzoen, ken en vragen uit dc Schcchina Mijner donderen gehoor, maar leerde ook uwe nationaal zwak al vroeg aan Meriba's bronnen kennen. 9. Toen was het., Mijne oudeiv daneii ! het is volfirckt nodig dat Ik bevelen voor u make en doe afkondigen om u te vormen, hoe hartelijk wensch Ik dat Isracls kroost daar aan door getrouwheid beantwoorden zal. 10. De eerfte , de hoofdwet was: geen zon, geen maan of Befcherm-Goden van andere volkeren zult gij immer erkennen ; allen eerdienst aan andere Goden voor altoos vermijden, 11. Maar dan,
van David: wij hebben hier evenwel geen betlisfende redenëp, ik zeg dus niets meer.
vs. 7. Dc invoering is ftout van dit Solo , maar door de toon van den Dichter. Door de Overzetters van het laatfte lid des 6de vers worden v/ij 'er van zeiven toe geleid.
L 3



502
Het BOEK
VS. II. Ik, Jebovab'. ben UW Elobim'. Die u uit E^ffe opvoerde, Toen gij uw mond opende, vulde 11; dien.
vs. ie. Maar Miine onderdaanen hoorden naar Mijne bevelen niet,
Israël bad geen trek naar Mij.
VS. 13. Ik Het ze toen aan hunne overleggingen over, En liet bun hunne beramingen volgen.
VS. 14. Hadden Mijn onderdaanen op Mij acir gejlagen, Had /jraéV Kaar Mijne bevelen geleifd.
VS. 15. Hoe rasch zou Ik hare vijanden vernederd hebben , En die zicb verzet hadden, met Mijn arm gewroken.
VS. ió. Jehovahs haters zouden , a/ war ier gedwongen, zich gefebikt hebben , Hun bloei zou altoosdtiurend geweest zijn.
eenen anderen Befcherm - God erkend dan Jehovah, dien naam heeft Hij zich gegeeven, en dien zich waardig gemaakt, toen Hij u uit Egyptens llavernij bevrijdde, — van dc offer-maal;ijd af, waarmede Gij uwe verbintenis gemeenzaam verzegelde , en vervolgens hebt Gij nimmer iets tot onderhoud begeert of het is in overvloed ook door Mij geworden. 12. Helaas! Mijne beweldadigde onderdanen, waren 'er ver af Mijne bevelen ter harte te neemen, het ganfche kroost van Isracl toonde niets minder dan eene begeerte om Mij boven alles te lieven. 13. Ik liet hun toen aan hunne verkeerde lusten en valfchen trek over , en de fchikkingen die zij openbaar, fchoon onbefchaamd maakten, daarin liet lk hun geworden. 14. Hoe menigmalen dagt Ik, toen Ik de gevolgen daar van treurig inzag, hadden Mijne onderdanen maar eenige oplettenheid omtrent Mij gehad: had Israël 'er zich maar op toegelegd, met ernst Mijne bevelen naar te komen. 15°Hoe rasth zou hun ftand veranderd zijn, hoe fcbielijk zouden dan de magtigfte vijanden voor hunne overmagt gezwigt hebben; die het had durven onderncemen hun aanreroeren, zou lk al fcbielijk Mijn magt hebben doen ondervinden. 16. Al de afgodendienaaren zouden dan, overtuigd of niet, vóór fehóvah's grootheid hebben gezwigt , de burgerftaat zou gebloeit hebben. 17. Ou-



der PSALMEN. Psalm LXXXI. 503
Srs. 17. De natie zou de beste tarwe in overvloed gebad hebben, Ja u zou Ik met honing der rotfen gevoed hebben.
derdaan en flanf, elk zou de beste middelen tot lecvcnsouderhoud gebad hebben, en u Israëliërs zou Ik op het beste gericht, de verkwiklijke dibs, dagelijks onthaald hebben.
VLXXXIirte PSALM. A N As A P H. Asapiis Pfalm.
VS. 1. Elobim'. (taande in alle de vergaderineen der grooten,
Vnnnis-vellende in 't midden der anzlenlijl.cn. vs. 2. Zult gijl. nog langer onregtvaardig vtnnisfen?
En de partij des onderdrukkers toevallen? VS. 3. Doet den beboeftigen, den weerlozen goed recht
Ilerjlel onderdrukten, berooiden. VS. 4. Bevrijd den armen, den fcbawelen geheel;
Door ben van des tijrans euvelmoed te ontflaan.
1. De waardige Befcherm-God vertoont zich als Voorzitter in alle de vergaderingen der aanzienlijken, in de regtbaiikcn zit Hij niet alleen voor, maar fpreekt daar ten befluite 't vonnis uit. 2. Beroerende denkbeelden; —zukGij U dan nog lange toegeven, richters ! aan het onrechtvaardig uitfpreeken van vonnisfen, en altoos des onderdrukkers belangen voortrekken? 3. Waarom den magtelozen burger, den weerlozen in de maatfehappij, niet naar billijkheidsregelen verfterkt en door Uw gezag naar recht behandeld"? waarom niet tot terug gave gedwongen, op dat de geknevelde, de uitgemergelde burger zich weder herftelle; 4. Waarom den tot den bedel- of flaven -ftand gebragten burger niet naar de wetten behandeld, en dus een vrij burger, zugtend onder eene tijrannifche behandeling , waar de wet wegens de eigendoms-voorregten geen kragt heeft,
vs. 17. Dit dibs bij de Arabieren, is fijroop van rofijnen; de betekenis is kragtig jn landen waar de druif tot wijn geperst word, geeft het maken van rofijnen-fijroop den overvloed van druiven te kennen.
LXXXII. Gelegenheid tot het opftellen cn den Maker van dezen Pfalm zijn beide vrugteloze onderzoekingen; de k.houd fpreekt fterk en helpt zichzelven in 't oogmerk. y li 4



5Q+ II ct BOE K
vs. 5. Die zulks niet mille» weten, nooit daar aan gehoor geven ,
Die in bel duister werken ,
IVaar door 'stands fundamenten ondergraven worden. vs. 6. Ik noemde u wel eens Goden ,
Ja zoonen van den Allcrhooglten. vs. 7. Als lage menfchen zult gii echter derven,
Als Vortten die door geweld omkomen. vs. 8. Rijt op Elohim ! oordeeld over het land;
Over aller natiën gebied gaat Uw regtbank.
niet vrij gelaten? 5. Hoe gevaarlijk zijn zoortgelijke menfchen , die of onwetend zijn omtrent hunne ambts,pligten, of daar aan onderwerping weigeren, vooral wen zij bedekt en onder fchijn vau regt zulks doen, gevaarlijker zijn ze dan de oproermakers, die den ftaat ontftellen , die de grond-conftitthte van den ftaat allengskens afbreken. 6. lk heb u wel eens om den eerbied des volks te vermeerderen, en om 't gewigt uwer bediening, Goden genaamd, en u tot het geflagt van den Allerhoogften gerangfehikt. 7. Maar gij zult niet alleen met alle menfchen fterven , maar als onwaardige leden der maatfehappij, als tijrannen , die meestal dooide hand van • het oproer , zonder vonnis , hun leeven eindigen, ook omkomen. 8. Welaan, waardig Befcherm-God! behartigd de rechtbank des lands, bewerkt daar hef» ftel, Gij zijt het regtmatig vonnisten, daar alle volkeren tot Uw hoogst gebied behoren , en door U gevonnisd worden, gewoon.
Lxxxmac psalm. -f-\
vs. 1. Een lied, een T. Jjv E N dichtftuk door ASAI'H. Pfalm van Asaihi.
vs. 8. Verschuur heeft dit wel vertaald: Gij ziet over alle volkeren.
LXXXIII. Deze Pfalm kon met veel gevoeglijkheid op Josaimiats regering gebragt worden, en de omltandigheden te dier tijd, zo niet Michaül is in Cosnm. Gott. II. I). ,pag. 89. ons aan een tweeden oorlog met den Koning van Stjrjën Zoba 2 Kou. VIII. had doen denken; in ie poëzij is ool# té ve-I van Davids g^est cn dichtraat



der. PSALMEN. Psalm LXXXIII.
505
VS. e. Elohim! waarom gezwegen,
Waarom U geveelhos gedragen ?
Elobim ! wees niet ftil. VS. 3. Geef acht, boe Uwe vijanden woelen,
Uw erfvijanden bet hoofd optieken, vs. 4. Listig en geheim zijn hunne maatregelen tegen Uwe onderdanen,
Hunne beramingen tegen Uwe bondgenoten. vs. 5. 't Bejlult was: — wij willen ze uitroeijen,
Altans geen vrij volk meer,
Aan den ftaat van Israël moet niet meer gedagt worden. VS. 6. Eerst heimelijk met den anderen overlegd,
Is 'er toen eene verbintenis te^en Ü tot ftand gekomen. VS. 7. Tusfcben Edoms hewooners en Ismaël,
Tusfcben Moab cn de Hagarenen. VS. 8. Tusfehen Gebal, Ammon en Amalek,
De oude Paleftiners met Tijrus gemenebest.
a. Ei Ecfcherm - God ! waarom zulk een diep ftilzwijgen? waarom in baiigén nood zo gansch onverfchillig ? zijt toch in eene dringende nood niet langer werkeloos?
3. Ei Waarom niet op de oorlögzugtige bewegingen der vijanden gelet , waar door de gezworen vijanden onzer natie zo veel te iterker aangemoedigd worden,?
4. Zamenfpanning , de fterkfte verbintenisfen , ontdekken wij, dat onder velen plaats beeft; het zijn maatregelen tegen U en hen die met U in verbintenis mogen ftaan.
5. Wij hebben hunne voornecmens ontdekt: — het is ; alle kragten willen wij vereenigen, om dat volk geheel te vernietigen, altans hun tot een onderworpen ftand te brengen ; 'Israëls volk, beroemd in de gefchiedenis der natiën, moet gansch in vergetelheid geraken. 6. Dit alles is eerst onder weinigen overlegd , en daartoe alles gereed zijnde, durft men nu openlijk voor het eed-genoodfchap tegen Uw ltaat en Godsdienst in de uitvoering, zich bekend maken. 7. Hoe aanzienlijk is 't, Edoms provintien , alle hunne troupen zijn vereenigd met de Isma'èllten, aan de zuid-westzijde; Moabiten vereenigd met Hagarenen. 8. Met Ammon cn Amalek vereenigd zich het Pho'ènifchichs Gebal; aan de zeekant de oude oorfpronglijke
»j. 8. Gibla anders Zijblas bij de Grieken.
ü 5
•



5o6*
Het BOEK
vs. o. Tot Asftjri'èn toe heeft zich ie verbintenis uitgeftrekt,
Die hebben Lots nakomelingen in hunne befcberming genomen. vs. 10. Behandel hun als MlPIAN,
Als Sisera en Jabin aan Kif eb ons beek. vs. ii. Verdelsd bun als bij Enior,
Doe hen mest voor den grond worden. vs. 12. Behandel hunne legerhoofden als Ou kb en Zf.öb,
Alle hunne gebieden als Zebaii en Zalmuna. vs. 13. Die onderling beraamden :
Wij willen de fchonc landen van Elobim aan ons trekken. vs. 14. Elobim ! maak bun tot woelend ftof,
Als ftoppelen, des wimls (fpeli) vs. 15. Even als een vuur een woud in de asfebe legt,
En een vlam van bergen opgaat; vs. 16. Zo grijpe Uw onweder ben aan,
Uw ftorin- w'wd jage ben fchrik aan.
landbewooners, door Tijrus handelaren gefterkt. 9. Op eene verdere afftand, geen nabuuren zijnde, hebben zelfs de Asfijriers onderftand in geval van noodzakelijkheid beloofd aan Moabiet en Ammoniet. 10. Dat die verbondenen een lot wedervaaren met de oude verbon delingen in Kanaaii, onder aanvoering van eenen dapperen S1sera en vorstelijken Jabin, aan Kifchoiis beek, waar zij gelegerd waren! 11. Endors vlakte was het flagveld waar de lijken haar grafplaats in zulk een aantal vonden. 12. Dat vrij hunne legerhoofden delen in het lot vau Oreb en Ze en, hunne onafhanglijke gebieders worden met Zebaii en Zalmuna in het krijgs-lot gelijk gefteld! 13. Zwetzende dorst men zeggen: de zo voordeelige landen door de magt van God reeds veroverd, zullen wederom herroverd worden. 14. Deez' vermetele taal koste hun den ondergang, als droog ftof wierden hunne Soldaten , als kaf door een felle wind hun beste krijgstuig door den anderen geward. 15. Met geen minder geweld werde alles verwoest: als wanneer het blikfem-vuur een gansch woud in de asfehc legt, wen men zelfs het, met hout beplante, gebergte op eens in den brand ziet ftaan. 16. Even zo worden ze door het onweder vernield , of vatten door Uwen zo zonderling werkenden wind, eenen dodelijken fchrik 17. In plaats



der. PSALMEN. Psalm LXXXIII. 507
vs. 17. Gloeiend van fcbaamte zij bun gezicht,
Om dat zij, Jebovab ! Uw eer, niet voor/tonden. VS. Iï. Verlegen, verfchrikt voorden ze voor altoos,
En vinden door hunne befchaamdheid bun ondergang. VS. 19. Dan zullen zij gevoelen dat Gij, Jehovah'.
Alleen ae Hoogte over bet heel - al zijt.
van heldenmoed leeze men in hun gelaat niet alleen blozing, maar angst en hitte door het zwellen, fchoon zij niet bloosden, toen Jehovah door hun gehoond werd.
18. Altoos hebben zij zoortgelijke ervaring, en zulks alles maar als een voorloper hunner gehele verwoesting.
19. Dan zullen zij eindelijk gedwongen zijn te erkennen, dat Gij, wiens eernaam bij ons zo waard is , tevens de Heer van het heel - al , de God, Heer, en beheerfcher zijt.
WLXXXIV. ede r om een openbaar gezang voor y^SA^^9? den eerften Zangmeester, op bepaalde wijze. Pfalm voor den
eerften Muzljk-
meester, onder Korachs zoonen, op gewoone wijze.
VS. 2. Jebovab der legermagten'.
Hoe aangenaam zijn Uwe tenten. vs. 3. Hoe zeer voel lk trek ,
Hoe fmagt ik naar Jehovahs voorzalen'.
Hart en leden zijn even vrolijk over Elobim den leevenden.
2. Jehovah! beheerfcher van alles, — hoe verrukt is mijn ziel, als ik aan Uw plaatfelijk verblijf denk, als ik mij voorftel al die woningen rondom U. 3. Dan worden miine neigingen te fterker geprikkeld om het voorportaal van 'sHeeren woning te mogen betreden! alles fpant zamen, de warmte van mijn hart, de huppelende beweging mijner leden , werken eenftemmig om mij eenen Befcherm-God te verlevendigen, altoos werkdadig om zich dien eernaam waardig te maken, — 4. Het vlugge maar
vs. 19. Muntingh e heeft dit voelen mij fmakelijk gemaakt. LXXXtV. De uitdrukkingen vleien zeer wel voor een openbaar , het liefst voor het loof-hutten-feest.



5o3
Het BOEK
vs. 4. De musch Jceutiart woning,
De zwaluw bet veilige nest voor haar kroost, Jk hij Uwen altaar.
Jebovab der \egermagtcn'. mij'n Koning en mijn Elohim'. VS. 5. Hoe gelukkig zijn Uw jjWe/V-bewooneren ,
Zonder floomis roemen zij U wïef gezang. vs. 6. gelukkig is de man d/e #ƒ U is!
Wiens gedagte altoos oji dien gcbaandcn weg is! vs. 7. Trekkende door het dtmrnigc dal,
Vinden zij 'er een Are;/ .
En werden door tien Aer/j'-regen verfrischt.
anders fchmve musehje kiest voor zich eene veilige woning uit, de gierende I wal uw, zo bezorgt voor haar kroost, is in h ar keuze gerust: ik vind voor mijne veiligheid geen betere plaats dan in den omtrek van Uwen altaar, mijn Jehovah! die iu den hemel gebied , mijnen Heer! en tevens mijn Schuts-God. 5. Dan denk ik menigmalen, hoe genoeglijk is de Band der Priesteren en Leviten, die om Uw paleis een vast verblijf hebben, wier Godsdienftige gezangen door gene bezigheeden afgebroken , nog geftremd worden , zo als ik menigmalen ondervond. 6. Niet minder genoeglijk is de ftand van hem die al zijn veiligheid in de neteligfte gevallen alleen vao U ver-, wagt , en die fchoon afwezend van Uw heiligdom, zich verkwikt in het uitzicht dat hij met de fchaar van feestgenoten de platgetredene wegen naar Jerufalem bezoeken zal. 7. De eenigftebekommernis is dan dikwils voor de zandige cott van Bakach, niet wel te ontgaan; doch hoe worden zij verfrischt, wanneer zij een bron mogen bezoeken, nog meer wanneer een ftortregen , eene aangename koelte in de zand-woestijn veroorzaakt. 8. Zo geur. 4. Forskall zegt dat de zwaluw een trek-vogel bij de Arabisren is, en dus bekend.
*j. 7. Veele overzettingen zijn 'er door verbeteringen , van dc Uitleggeren gemaakt , het komt mij voor , dat onze vertaling ongedwongen is. Driessen heeft met veel belezenheid tragtcn te bewijzen, dat men oudtijds bij den altaar gewoon was vogel-jongen te voeden. — Men zie de nuttige Aanmerking van Muntinghe tot opheldering in,



der PSALMEN. Psalm LXXXIV. 5°9
vs. 8. Dan verbatist zicb bun marsch,
Elk komt dan bij Elohim op Zion. Vs. 9. Jehovah'. Elohim der legcrmagten , hoor mijn bede,
Jakobs Elobim merk tocb op. vs. ic. Elohim 1 onze fchild,
Sla een gunftigen blik op onzen Gezalfden, vs. 11. Een dag in Uw voorzaal is beier dan duizend elders,
Naar mijn keus woon ik liever op den drempel van 't Godshuis,
Als inwooning te hebben in de tenten der fioodbeid. vs. 12. Elohim, Jehovah'. is zon en fchild,
Jehovah febenkt genade en eere!
Den braven weigert Hij nimmer gunst.
Iterkt verdubbelen zij hunne fchrceden , elk beklimt evenlustig Zions kruin, — daar hoort men dan van de reijen der godsdienllige burgeren zingen! 9. Jehovah! BefchermGod cn gebieder des hemelfche heir, gun onze verzoeken gehoor, ■— de God onzer vaderen, en grondlegger van onzen ftaat, zij opmerkzaam op het geen wij vragen. 10. Dien waardigen naam dragende, ftrekt gij voor ons vaderland en voor alles wat ons dierbaar is, ter beveiliging, ó laat dan ook de vorst door U verkoren, beftendig Uwen gunfteling wezen ! 11. Dit indenkende, iets van dat genoegen gevoelende, herhaal ik mijn keus: liever eenige weinige iiuren godsdienftig doorgebragt in den voorhof, dan duizend dagen elders in der grooten voorzalen, ja ik herhaal dit vrij , al mogt ik niet verder komen , dan aan de vernederende plaats des dorpels, en mij dus op een afftand houden , liever dat, dan in de paleifen der ondeugende grooten vrij naar keus te leven, ia. Niets ontbreekt ons dan; onze Befcherm-God, onze He er, is door zijn beweldadigende invloed een zon, zo wel als een fchild ter befcherming, Jehovah bewijst alleen weldadigheid, geeft alleen aanzien, en den waardigen vrager ontzegt Hij nimmer uit ongeftadigheid zijne bede.
vs. 9, 10. Dit fchijnt een zoort van formulier-gebed te zijn, ter dier tijd in gebruik.
vs. 12. Zon en fchild; — Muntinghe wil een fchild tot dekking tegen de zon; al was zullts gebruikelijk is het mij te flout.



5io Het BOEK
vs. 13. Jehovah der legermagten'.
Hoe gelukkig is de mensch die aan U getrouw O!
13. Zeker is het dat Jehovah .' de heirvoerder der hemelbenden is en dat de mensch zich alleen gelukkig berekenen kan, die als een waardig onderdaan zich altoos getrouw aan Hem gedraagd. LXXXVfte __
rsALM.
vs. t. Een i. jl2j en muzijkaal lied, aan den eerften ™jhn°°zmg- Zangmeester, voor het choor van Kor ach
meester derKe- beftemd. racbicten.
VS.. 2. Jehovah'. veeleer liefde Gij Uw land,
En bragt Jakobs gevangenen te rug. VS. 3. 's Volks misdaden vergun ft Gij,
Bedekte hunne misdrijven. VS. 4. Deed Uw toorn bijna gansch bcdaaren ,
Liet altans die niet tot het uiterfte '.verken. VS. 5. Keer tot ons nu te rug Elobim '. onzen redder,
Staak over ons Uwe gramfchap.
2. Heer ! te voren had Gij' groote genegenheid voor ons Vaderland, het land Uwer keuze, al vroeg zelfs toen Gij het kroost van Jakob, daar als beftendige bezitters uit Egypte terug bragt. 3. Der inwoonderen regtmatige ftralfen, over hunne ontrouw, hielden op, en Gij zaagt hunne oproerigheden met een toegevend oog voorbij. 4. Duidlijk zag men toen dat Uw gramfchap , wen ze ontftoken was, al rasch weder verflaauwde, ja nooit heeft het vaderland ondervonden , dat Gij alles tot het uiterfte deed komen. 5. Maar ach ! nu is onze toeftand anders ; ach, nu moeten wij zeggen: wees Gij onzen redder, anders is het onmogelijk dat wij Baande blijven! zo ver bragt ons het verlaten van U, maar keer terug: eh laat bet ons ervaren dat Uw gramfchap geweeken is. 6. Gij
vvj. 13. Herder drukt dit naar onze oude ftijl wel uit: houw en getrouw , van burgeren gebezigd.
LXXXV. Ik kan nog niet afgaan van het denkbeeld, dat dit lied tot den toeftand van Israël na de Bahijlonifche gevangenis zou behoren, fchoon
ik
\



der PSALMEN. Psalm LXXXV. fju
Vs. 6. Zoudt Gii beffendig op ons toornig wezen?
Zoudt Gij rfïe van iet ee« geflagt tot bet ander doen overgaan? vs. 7. Zoudt Gii ons niet weder deen herleeven?
Op dat Uw volk zich in U verheugt, VS. 8. Jebovab < bewijs ons Uwe gunjlt,
Èn befcbik ons Uw heil. vs. 9. Ik wil luisteren wat Elobim Jebovab antwoord,
Kil wil bei! beloven aan Zijn begunlligd volk ,
Blits zij vorige dwaasheid vermijden. VS. 10. Ja gewis is Ziin hulp bereid voor de Godvrugtigen,
En zo kan in het Vaderland bet aanzien weder huisvesten; VS. II. Zo kan goedgunj!:gheld en trouw malkanderen ontmoeten, Rigtvaardigbeid en. vrede malkanderen omhelzen.
kunt immers niet beftendig op ons vergramd wezen? het is onmogelijk , dat die regtmatige wrok tot een volgend geflagt zou overgaan. 7. Kan het zijn , dat onze Itaat in haren bloei niet weder herfteld zou worden , en Uw eigen onderdaanen zich nimmer in die wending zouden verheugen. 8. Heer! wij fmeken U om nieuwe bewijzen van de oude goedgunftigbeid , dat Gij ons proeven van welvaren bezorgt, — in ftille bedaardheid wil ik afwagten wat mijn aandrang mag uitwerken: 9. Wagt ik gunftig andwoord , zegen en voorfpoed wilde Hij altoos aan Zijne gehoorzaame onderdaanen, onbepaald zelfs beloven , ja gewis geven , mids zij zich maar wagten voor de oude trouwloosheid der afgoderij, zo misdadig. 10. Want dit is zeker, redding is 'er altijd te wagten voor hun wiens Godsdienst beftendig is; word die algemeen , de luister die ons Vaderland weleer had, kan zich dan weder vertoonen. 11. Hoe het ook gefteld mag wezen , dan zal een edel menschlievend beftaan en aankleven aan den waren dienst , geen verfchillend pad meer betreden, maar te zamen werken; braafheid, eerlijkheid en het genot van allen [voorfpoed algemeen den
ik gaarne toettaan wil, dat zuiverheid van taal, en zagtheid vau denkbeelden, eene vroegere opftel fchijnt te eifchen.
vs. 11. Ik ben met het woord verlejen geweest, het is dat denkbeeld kec geen wij -gewoon zijn piete-clt te noemen.



5ia Het BOEK
Vs. 12. Redelijkheid weder in het land bloei jen ,
Gerest.gheid van den hemel nederzien. vs. 13. Jehovah ! befehik ons heil ,
Dat bet land bare vocrtbrengzels gevel vs. 14 Gerechtigheid ga voor Hem henen ,
Hij Jlelle haar op Zijn betreden weg!
anderen verwelkomen. 12. De ganfche gedaante van het land zal daar door veranderen , overal zal men groen en de bloefems der lente zien, al wat billijk is in het burgerlijk gedrag, en het heilig recht, zal overal zo bediend worden , als of het door de hemelfche vierfenaar beflraald wierd. 13. Ei Heere! bezorg ons die weldadigheid, doe op onzen vadcrlandfche grond die vrugten uitbotten, dat wij van den hemel met dit uitzicht bcgunftigd worden. 14. Regtvaardigheid zij de Hemelbode die alles bereid, de weg Zijner voorzienigheid welke hij houd zij den regel naar welk zij zich beftendig fchikken.
LXXXVMc tta
psalm. H/ene bede van David, waar in ^davids be- gCtrouwiie;d cn onderwerping uitneemend fchitteren.
v6. 1. Jehovah'. neig Uw oor, verhoor mij,
Èlendig en behoeftig ben i!;. vs. 2. Beveilig miin leeven . het leeren van Uw eunSeling i
Elobim '. red Uwen dienaar zich op U verlatende.
1. Heer! zo algenocgzaam, dat Gij nu Weder gunftig Uw aandagt wendde op mijne verzoeken, die inwilligde, — ik behoef geen drangredenen , gansch zorgelijk en ten uiterftcn hulpeloos ben ik. 2. lk ï'mcek om beveiliging van mijn leeven , een leeven aan den Godsdienst geweid, mijn Befcherm-God, een uwer Ministers, die ge-
vs. 14. Of met Muntinghe: op ellen weg, waar hij zijne treden zet.
LXXXVI. Daar 'er hier gelijkheid in fpreekwijzen roet den LlVfte Pfalm
is, bieng ik de aanleiding, ook tot die tijdsomftauJikheden.



der PSALMEN. Psalm LXX.WI. 513
VS. 3. Adonai ! wees 111 ïï goedgunftig, U fmeek ik dagelijks.
VS. 4. Verheug den geest Utves dienaars,
Want Adonai ! tot U ftrekken mijne neigingen zicb uit.
VS. 5. Gij Adonai'. zijt goeigtinftig en vergevende,
Groot 1» goedgunftigbeid voor alle Uwe aanbidders.
VS. 6. Jebovab '. boor mijne bede !
Merk op mijn finekende ftem!
VS. 7. In tijd van wederwaardigheden roep ik U aan, Gij /oei verhoort mij.
vs. 8. Onder de Elobims komt niemand bij U, Adonai'. En zulke bedrijven als de Uwe zijn 'er «ï'ef.
vs. 9. De volkeren, door V gemaakt, Adonai'. zullen komen, Om in Uwe tegenwoordigheid neer /e knielen, En Uw hoogheid te verceren.
heel zich aan U vertrouwt roept om redding. 3. Vermogend Heer! ichenkt mij eene proeve Uwer gunde omtrent mij, ftandvastig ben ik om niemand hulpe te vragen dan U alleen. 4. Verras den neergedrukten geest van Uwen Onder-Koning op de aangenaamftc wijze; ik durf dit vragen? want mijn Heer! ik gevoel, hoe zeer mijne genegenheden zich aan U hegten. 5. Mijn Heer! zou ik mij hier in te veel vleien? neen, Uwe hoedanigheden zijn mijne waarborgen, - onvergelijkelijke weiwillenheid, neiging tot vergeving, onnavolgbaar mild omtrent alle uwe vereerders, daar voor erken ik U. 6. Wel nu Jehovah! willigd mijn verzoek dan ditmaal ook in, verleend aandagt op mijne zo hartelijke, zo aandoenlijke finekingen voor adresfen. 7. Ik vrage dit in tijden , waar in angften en zorgen mij treffen, dan immers is bij U de gunftige inwilliging zeker. 3. Onder de magtige befchermers kan toch niemand met U* mijn Heer! om den voorrang twisten, — daden fpreken hier, zulke proeven van macht geeft niemand, dan Gij alleen. 9. Valt de fluier van doling, dan zullen de volkeren , die hun aanwezen U verfchuldigd zijn , ook gewillig zich tot U begeven , voor Uw troon U hulde doen, en aan Uw oppergezag den regtmatigen roem g& vciij iOi Want Gij alleen verdient den naam van groot,* VI. Deel. jfek



5H
Het BOEK
vs. io. Want groot zijt Gij, wonder-doende, Gij alleen zijt Elobim 1
VS. Iï. Onderwijs mij, Jebovab'. in Uw vilt ,
Uw lier wil ik bttragtin , . ,
Harts-vereeniging ie// ik met de vereer;»ffUwer hoogheid.
VS. Iï. Adonai \ mijn Elobim'.
Met a//e »n'j»e neigingen wil ik U loven j
Geftaag Uw hoogbeid vereeren. VS. 13. Uw goedgunfligheid is uitjlekend omtrent mij,
Uit </e aVepre des grafs mijn /eese» reddend. vs u. Elobim \ Ronten virzettin zicb tegen mij,
Ganfche genootfcbappcn van geweldenaaren leggen ep mijn leeven aan j
^a» Uwe tegenwoordigheid denken zij met. VS. IS. Maar Gij Adonai zijt een EloblmX
Mededogend zo wel als goedgunftig,
Langmocdig, uitjlekend in gunst en trouw.
daar gij de gantfche natuur beheerscht en hare kragten zelfs overfchrijd, zo eenen verdiend alleen met regt deil naam van Befeberm-God. 11, Dit indenkende, verzoek ik alleen maar meer onderrigt in de wetten , welke Uw koninglijke wil mij bekend maakte: Uw Godsdienst wil ik met al miju daden volgen , ik gevoel eene heerfchende verkleefdheid aan alles, wat dc eerbiedigde hoogachting voor U vermeerderd. 12. Wel nu mijn Heer! mijn Befcherm-God! mijne neigingen op dit ftond zo harmonisch geftemd, willen Uwen lof bezingen , altoos onafgebroken wil ik Uwe grootheid bezingen. 13. Mijne ervaring geeft mij Bof aan de hand; onderfcheidende boven anderen is Uwe welwillendheid omtrent mij , uit doodsgevaren mijn leeven te redden is geen ongewone proeve van Uwe genegenheid t'mijwaards. 14. Zorgelijk is mijn toeftand tans, mijn God! vermetenen op vorsten gunst zetten mij den voet dwars; geweldige groten zijn hoofden van ondertcheiden zamenrottingen tegen mij, zij doen zulks ongefto»rd, want niemand denkt 'er aan, dat Gij omtrent mij zo goedgunftig, ook oplettend zijt, op dat alles. 15. Mij is het genoeg dat Gij, mijn Heer! een Befcherm-hee r zijt die de edelftc koninglijke hoedanigheden bezit, niet wrokkig maar regt ontfermend, niet opftuivend maar taai van geduld, niet wankelend in gunst,



der PSALMEN. Psalm LXXXVI. 515
vs. 16. Wend TJ mljwaards in genade,
Bezorg fterkte aan Uw dienaar ,
Helj> den zoon van Uw lijf-eigenen. vs. 17. Geef mij een gunftig wondcr-tcken, ,
Op dat mijne benijders op dat gezicht verlegen Worden^
Ziende dat Gij, Jebovab! mij helpt en troost.
niet agteloos in gegeeveii woord, maar onvergelijkelijk U zeiven daar in gelijk. 16. Ik heb dan niets meer te Vragen, dan om een blik van Uw gunfte , kragten vool' Uwen Minister in zijne ongelegenheden, — hulp aan den lijf-eigenen , U getrouw van zijn geboorte af; 17. Ik heb zelfs vrijmoedigheid te vragen om een buitengewoon bewijs Uwer gunfte, niet om daar mede te pralen, maar om dat mijn partij daar door overtuigd en verlegen mag werden, het woelen ftaken ; daar het uitgemaakt is dat ik in U niet alleen een helper, maar een voltoijer van mijn genoegen vinde.
ELXXXVIIfte psalm. en lied voor het muzijk, het choor vs. i. Een der Korackieten geweid. ,oor%Ö
kroost.
ts. 2, Jebovab bemint Zions poorten,
Wier fundamenten op heilige bergen zijn, Boven andere woonplaatzen Jakoes.
2. Gewis neemt Jehovah veel genoegen in de fchoone vesting, welke op Moria's, Ad-a's en Bezeiha's toppen, met den fchoonften omtrek en de ftatigfte poorten pronkt, geen wonder dat Hij ze den voorrang gaf boven de andere fteden aan Ja roes nakomelingen toegewezen ;
vs. 16. Lijf -eigenen of een gebooren flaaf, wier moeder flavin in her. huis was, is de regt gepaste aanmerking van Koppen.
LXXXVII. Wisten wij dat deze Pfalm DX viii ten maker had, dan zouden wij denken aan de tijd toen hem de plaats waar de Tempel zou ee* ftigt worden, bekend werd; veel natuurlijker is het met Venema te denken aan den leeftijd van Hiskia, zijne overwinningen op de Asftj. riers, en derzelver invloed op de hofftad a Cbron. XXXII: aa.
Kk 2



5i6 Het BOEK
vs. 3. Stad van Elobim! boe luisterrijk [is alles,
Het geen u befproken is. vs. 4. Rncbab en Jlabel noem ik onder mijne vereerders,
Pbilifiijn, Tijrier en ICufchiet zijn 'er in geboren, vs. 5. Van Zion za! g.mei, d worden,
DU" cn die is daar geboren ,
Zo zal de Allerhoogfte Zion verjlerken. vs. 6. Jebovab fcbrijft zelve in de vo\ks-lijst :
Ook d'?.e is geboren burger. vs. 7. De reijen vau Zangeren en Danzers zeggen te gelijk ,
Al mijn vermaak is in u.
Met regt Gods Bad , waar de Befcherm-God zijn zetel heeft, alles is daar pragtig naar ingericht, en hoe veele voortrefiijkheden zijn 'er voor U nog in de uitzigten. 4. -Egypte* en BabijIons hoofdlieden zullen U in de keuze zelve den voorrang geven; ik zie vooruit dat de vijandige Philiftijn, de handeldrijvende Tijrier, en de rijke Kufchiet , daar als geboren burger, zijn beftendige inwooning zal hebben. 5. Met zeer veel ophef zal men nog in de Chronijken dier Had aangetekend vinden , deze en die groote man kwam binnen hare muuren te, voorfchijn, der Goden-Heer ! zal in het Zion zijne keuze meer en meer billijken. 6. Jehovahs oog, van daar op alles wat de ftad betreft, lettende, zal de burgerlijsten zelve beftieren en daar in tot genoegen den, aanwas van elk nieuw geboren burger optekenen. 7. Het choor van Zangers en Danzers zullen te gelijk eenmaal aanheffen: ftad mijner keuze! - de lust mijner oogen! —
vs. 4. DatRacbab een der hoflieden van Egypte , die zo menigmalen veranderd ziin, genoemd word is zeker, fchoon de rede van benaming onzeker is het geen van de fteden al dikwils in het donker ligt; waarfchijnlijk is het Bubastls.
vs. 7. Het komt mij voor dat dit de gemakkelijkfte wijze van vertalen en van de verandering der ptmetatie is'; één exemplaar der Handfchriften begunftigd dit; Scunurrers verbetering ftrookt wel met het verband, maar is al te vrij.



der PSALMEN. Psalm LXXXVHI. S'7
ELXXXVfflrte I's ALM. en zangftuk voor de muzijk, tevens vs < Een
aan den eerften muziikus , voor het choor der lied, eenpfdm . . , voor der Kora-
Korachieten, — de wijze bepaald, een leer- Meten beofd,
lied, ten maker hebbende He man. &jZè ,heh"ee£
lied van Heman de Esrablei.
vs. i. Jehovah! Elobim mijner redding'.
Aanhoudend zugt ik tot U. vs. 3. Dat mijne gebeden bij U gehoor vinden ,
Wend aandagt op mijn bermen! vs. 4. De tegenheden maken mij bet leeven moede,
Mijne gezondheid is op den rand van het graf. vs. 5. Al geteld onder hen die in het graf zinken ,
Ben ik als een weerloos held.
1. Jehovah! Befcherm - God ! mij'n eenigfte redding, merk toch, dat ik onophoudlijk in mijne treurige toeftand mij tot U wend. 3. Och! dat mijn aandrang ingang bij U vinde, dat mijn jammcrklagten met geduld gehoord wierden. 4. Miju gefolterd leeven weigert langer de rampen te tonen, mijne kragten zijn zo ver weg, dat mijne fchreeden reeds op den rand des grafs ftaan. 5. In de zamenleving word ik wegens mijne werkeloosheid airede behandeld als iemand die in het familie-graf bijgezet is, op zijn best denkt men aan mij als aan een kloek man, maar die reeds in kragten gansch afgeleefd is. 6. Daar bij de
LXXXVHI. Wie Heman was is onzeker, of hij een kleinzoon van Semuël is, dezelve met die van 3 Kon. IV: 31. en 1 Cbron. VI: 33. hieromtrent durf ik niets bepalen; óf het lied voor zichzelven dan voor den zieken David opgeftcld zij , is niet minder onzeker; de gedagte van Schrocdek. is mij in zo verre de ' waarfchijnlijkfte, dat ik met hem geloof dat het lied een dubbel opfchrift heeft; hoe dit gekomen zij weet ik niet, met dien grooten man aan Jeremias in den kuil te denken, zijn lot daar beklagende, durf ik niet; eene befmettende ziekte word in het lied het meest bezongen, en dan denk ik liever aan de pestziekte van Hiskias. Mus. gedagte dat het een choor-zang zij, in den volgende Pfalm beantwoord, behaagt mij het minfte; tot Ussia fchijnt Muntinghe met Ik en het meest oveitehellen, — zijne gedagten dat bet maar Kk 3 een



5'iS Het BOEK
vs. 6. Onrein als een doede,
Als een verflagcne in het graf legt,
IVaar aan niet meer gedagt word ,
Voor altoos door Uw hand abelheden, vs. 7. In den diepften kuil deed Gij mij zinken,
In «/gnsnrfi-duisternisfen. VS. 8. Uw grimmigheid ie mijn zark,
Gij hebt mij door Uwe baren onderdrukt. VS. 9. Gij hebt mijne vrienden van mij verwijderd,
Hun ben tot affebuw door U,
Ingefloten ben ik zonder ontkomen. VS. 10. Van verdriet treurt mijn oog,
Jebovab'. dagelijks roep ik U aan, Hef mijne handen tot U op.
ziekte maakt mij voor anderen zo befmetlijk als een doode gerekend word, en als een gefneuvelde in] den veldflag , omtrent wien men naauwlijks tijd neemt hem onder de aarde te delven ; hope op herftel doet 'er zichj bij niemand meer op uit den aart der kwaal, men rekent mij door eene buitengewone ziekte aangetast, waar voor geen middelen zijn uittedenken. 7. Het is zeker dat Gij mij in den afgrond van akeligheden , en moedeloosheid hebt doen zinken. 8. Daar heb ik geen andere gedenkteken dat mij dekt dan uwe gramfchap, geweldige baren van rampen ftapelen zich op den anderen, en doen mij al dieper zinken. 9. Geene verkwikking hoe ook genaamd, onder dat alles, mijne vrienden op een afftand, fchuwer zijn ze omtrent mij dan omtrent een Livitisch onrein huisgenoot , men fchijnt mij wel te bewaren, om dat ik niet onverwagts mij ten nadeele van anderen vertoone. 10. De overmaat van verdriet perst aanhoudend mij de tranen uit de oogen, en zonder hope; want Gij, Heere! weet dat jk aanhoudend om hulp vrage, en dat mijn handen diep
een fragment van een groote zang is met choor afgedeeld, is mij vrij aannemelijk.
vs. 6. Deze vertaling geef ik de voorkeur boven die van Verschuib, fchoon die met het ade lid meer ftrookt, doch het denkbeeld is dan n'm rijk genoeg,



der PSALMEN. Psalm LXXXVHI. 5'9
vs. II. Zult Gij onder dootlcn wonderen doen?
Zullen afgefcbeidcne om U te loven ven ijzen? VS. 12. Zal Uwe geedgunjligbeid in het graf vertaald worden!
Uw trouw in derdcemlingen eert? vs. 13. Worden Uwe wonderen in de duisternis openbaar?
Uwe regtvaardigheid in het land der vergetelheid? VS. 14. Evenwel roep ik U, Jebovab ! nog aan ,
In den vreegen morgen breng ik U mijne bede. VS. 15. Jebovab! waarom m\\aleeven verftoten ,
Waarom Uwe gunjle voor mij ingebonden? vs. 16. Ik ben gedrukt, en jlerf onder Uive jlagcn ,
Gedrukt door verfcbrikkingen, raak ik buiten til) Ulvtn, vs. 17. Uw grimmigheid gaat over mij,
Uwe vonnis/en /Iepen mij weg. vs. 18. Dagelijks omringen zij mij,
Sluiten zicb rontom mij als water.
aangedaan, van den hemel hulpe roepen. 11. Hoe zeer vrceze ik dat alles vrugteloos is; met fterke fchreden nader ik mijn einde ; onder dooden verrigt Gij geene buitengewone genezingen , de geftorvene verrijzen niet meer om een lofzang van bevrijding U te wijden. 12. In het fombere graf zwijgen de gezangen van Uwe goedgunftigheid; waar verrotting woont, waar ijslijkheden zijn, daar word Uw, woord-houden niet geroemd. 13. In het rijk der fchimmen zijn wonderbare reddingen gansch vreemd; in het land waar fchuldigen en onfchuldigen beiden bedrijveloos zijn, daar word aan Uwe regtmatige bedoelingvan beloning cn ftraifen niet gedagt. 14. Nog op de lijst der levenden, wende ik mijne bede tot U, en wil met den aanbrekenden morgen , wanneer Uwe regtvaardigheid gehoor verleent, mijne klagten inbrengen. 15. Ei, Heer! waarom mij alle hope tot het leeven ontzegd, waarom de minfte trek van goedgunftigheid mij geweigerd ? 16. Zo diep moedeloos, gefolterd door de bezoeking, ben ik bijna redenloos , afgemarteld door alle de ijslijkheden, heb ik flaauwte op flaauwte. 17. Een vuurgloed van toorn, als opeengeftapelde golven, drukt mij, - Uwe ontzettende aanvallen voeren mij weerloos mede. 18. Ik leg in dien vloed rondom ingefloten, zonder verademing dringd het als water van rondomme in. 19. Ik ben mistroostig, daarenboven Kk 4



52J
Het BOEK
ys. 19. Vriend en vertrouwden zijn van mij verwijderd, En mijne bekenden mij ontrooft.
eenzaam , cn nog trouwhartige vriend, nog vertromvling vertoont zich aan mijn ziekbed, mijne bekenden zelfs zijn door hunne aanhoudende afwezigheid reeds onbekend voor mij.
LXXXIXfte 7-^
PSALM. li ,. . . . , .
vs j F ï- XI/en lied tot onderwijs omtrent dc vasleerüed vau tigheid van de erfelijken kroon in Da-
Etiian des Es- r ...
raebiet. VI DS familie.
vs. 1. Jebovab'. geftadig wil ik van Uwegoedgunftigheden zingen, Van Uwe trouw door de geflagten benen, openlijk gewagen.
vs. 3. Want Uwe goedgunftigbeid zal altoos ftaan, Uwe trouw is in de hemelen verzegeld.
vs. 4. Gij belt gezegd: Ik verbond Mij met Mijnen gunfteling, lk zweer Mijnen dienaar Oavid.
2. Mijn begunftigd onderwerp, het welk ik gaarne bezinge, en mij onuitputbaar is, zijn 'sHeeren weldadigheden: mijn dichtader vloeit, aanhoudend, jehovah! als ik aan Uwe milde goedheid, onverwrikbaare ftandvastigheid, omtrent de koninglijke familie, nu zo veel eeuwen aan den anderen betoond, gedenke. 3. Ongunftige tijden kunnen dien loop niet Buiten, Uw gunfte is een gebouw op onwrikbaare fundamenten gevestigd ; in dc hemelen kent men geen verbreken van de plegtigfte toezeggingen. 4. Woordelijk herinner ik mij die : vrijwillig verbind lk Mij met Mijnen gunfteling David, hoort Mijn Stedehouder wat ik uplcgtigverklaare. 5. Uw kroost zal niet verzwakken,
vs. 19. Tredend Sciinurrek.: duisternis is alleen mijn vriend.
LXXXIX. Twee tijdvakken zijn 'er in de gefchiedenis des rijks, welke hier als de aanleiding tot het dichten van dezen Pfalm, aanmerking verdienen , de dood van Josias in een veldflag gefneuycld, — en dc gevaarlijke ziekte van Hisku, toen de troons - opvolging zulke zorgelijke uitzichten baarde, ik helle het meeste tot de eerfte gedagte over; Muntingh e denkt ann de laatfte tijden van de koninglijke regeering, doch de taal is mij te zuiver voor die laatfte vcrwerde tijden. Wie Ethan
was,



der. PSALMEN. Psalm LXXXIX. 5*1
vs. 5. V-eer altoos zal Ik uw kroost ft'eiken ,
Uw rijks-zetel door de gedagten vast doen jlaau. vs. 6. Hierom weergalmen , Jebovab'. de hemelen Uwe zeldzaamheden,
Haar gewijde cbooren Uwe trouw. vs. 7. De hemel heeft niemand Jebovab gelijk ,
Bij Jehovah komen geen zoonen der Goden. vs. o. Elobim ! zo £flfl£ eerwaardig,
In den kring der onbevlekten,
Zo majestueus voor dc lijfwagten rondom Hem. vs. 9. Jebovab Elobim der legermachten !
Wie io?«» J*y {ƒ ƒ» grootheid?
Jebovab bekranst door trouw! ys. 10. Bevelen gevende aan de verbolgen zee , Gij gebied kalmte aan bruisfende baren.
Ik zwij'ge uitfterven ; eeuwen mogen 'er verlopen , geen naneef zal 'er voor den openftaanden troon om breken; milde toezegging! 6. De hemelfche gewesten zijn verrukt, de beurt-reijen bezingen de zcldzaame daden, waar door Gij Uw woord hebt geftaafd, — de algemeene chooren fpreken vau niets dan van Uwe trouw. 7. Die gewesten hebben geen mededinger U gelijk, Jehovah! daar zijn geen opvolgers tot den troon, van hoe veel verwagting ook, die U nabij komen ; daarom is de zang algemeen.
8. Befcherm-God! zo onvergelijkelijk eerbiedenswaardig voor hun, zelfs aan Uwe tegenwoordigheid meer gewoon, den kring van onbevlekte zuivere hemelgeesten Uw lijfwagt, zijn enkel eerbied ; Uwe gunftelingen, de naaste hovelingen bij den troon , zijn doordrongen van majeBieufe gevoelens. 9. Gij, de aanvoerder der hemelfche legerbenden, Jehovah God! Gij alleen hebt geen mededinger in dien ftand; de lauwerkrans, altijd groenende, die U fiert , is beftendigheid in Uwe toezegging. ïo. Daar toe moet ook alles dienstbaar wezen; fchuimende golven van eene grimmende zee zwijgen op het oogenblik als
was , daarvan durf ik niets zeggen, hij was altans naar mijn gedachten geen tijdgenoot van David, en die Ethan niet waarvan i Kon. IV: 31. gewaagd word.
Kk $



52a
Het BOEK
vs. II. Racbah maait Gij tut een veld van verflagenen,
Op Uwen uitgereiten arm verftruijen Uwe vijanden.
VS. 12. U beheert den hemel, U beboert het aardrijk.
De waereld en hare bewoneren zijn deer U gevestigd. VS. 13. Nacht en dag zijn door U gemaakt,
Uw roem vermeld Tbabor en Ilermom. VS. 14. Kragtig is Uw arm!
Vast Uw vuist!
Zegenrijk Uw rcchtcr-ari».' VS. 15. Billijkheid en regt-oeffening zijn de zuilen van Uw zere/,
Goedgunjligbcid en rroato jiraltn van Uwe tegenwoordigheid af\ VS. 16. //«e gelukkig is het volk
il/er het bazuin-gefchal bekend! VS. 17. Jehovah'. Gij verlicht bet door Uw glansrijk licht,
Bet verheust zicb dagelijks over Uw roem,
En word moedig op Uwe regtvaardigheid.
Gij haar woede niet duit, 11. Het vruchtbaar en bei volkt gedeelte van Egypte is dan een ijslijk flagveld, — men behoeft geen hulpmiddelen, als Uw gewapende arm zich vertoont, dan ftaat geen vijand meer. 12. Eenigzins evenredig aan Uw almagt is Uwe heerfchappij: het rijk der hemelen, de uitgeftrekte rijken der aarde, ja de onbekende ftreken der wereld met alle hare bezielde bewoneren, zijn onder Uw fcepter. 13. De ordeningen der natuur , zo wel als hare rijke voorbrengzels , zijn Uwe gewrogten; dag , nacht, den vruchtbaren Thabor, den be-: fneeuwden Hermon, alles is door U. 14. Werkdadig is Uw beftuur, onverwrikbaar, en allen tegenftand ligtelijk vermeesterende. 15. Maar het geen hoger rijst, — de wetten waar aan Gij U onderwerpt, in Uw onbepaalde macht, zijn zuiverheid en handhaven het heilig recht; op dit voetftuk rust Uw troon, — en al den glans des troons, het zilver en goud, in blanke glans zo ver overtreffend, is enkel weldadigheid en beftendigheid.
16. Hoe gezegend is dan een volk, dat door de zilveren bazuin tot bet vereeren van zulk een Koning ftatig opgewekt word. 17. Dat volk, als door de Schechina voorgelicht , is regt vergenoegd , en vind eiken dag nieuwe ftof tot blijdfchap in Uwe roemrugtige daden, t~ en



der PSALMEN. Psalm LXXXIX. 5^3
VS. ï8. Van al hun fterkte ziit Gii bet uitzicht. Op Uw genoegen groeit onze heldenmoed,
vs. lp. Ons fchild behoort Jehovah !
O.izen Koning is van den eerwaardig'en in Israël.
VS. 20. In een gezicht verklaardde Gij U weleer over dien geborenen, Sprekende: een held zal redding geven, Uit de natie heb lk dén gekozen tot dien hogen rang.
vs. 21. David, Mijnen dienaar, beflemdde Ik daar toe, Ik zalfde hem met de gewijde olie.
vs. 22. Mijne hand zal hem houden , Mijnen arm zal hem ftériien.
vs. 23. Geen vijand zal hem dringen,
Geen enregtvaardige hem dreigen.
vind zelfs in de ongclegenfte tijden hartfterking in Uwe billijkheid: 18. En dus moet de loon niet falen, de uitkomst van hunne wakkere daden zijn door fJ, en zodra zij maar van Uwe inftemming verzekerd zijn, durven zij veel meer ondernemen. 19. Onze verdedigingwapenen , al wat ons beveiligd , is door onzen Heer daar toe gewijd , en ons aanzienlijk legerhoofd is door Hem aangefteld, wien elk met regt de hoogfte eerbied geeft. 20. In eene openbaring, meteen duidelijke ftem aan ons medegedeeld, deedt Gij de toezegging: lk heb gezorgt dat u een legerhoofd zal gegeeven worden, door Mij zeiven tot dien vorftelijken rang verheven , die den ftaat herftellen zal. 21. De rijk-zetel verklaar Ik daarom open ten behoeven van Mijnen gunsteling David, die op Mijn last de gewijde olie ontfangen zal. 22. Hij is 't die het genoegen zal fmaken Mij ten leidsman te hebben , wiens heldenmoed lk geftaag nieuwe fterkte bezorgen zal. 23. Met eenen goeden uitflag zal geen vijand tegen hem vermogen, geen tijran hoe magtig ook, zal aanhoudend hem onder zijn ijzer juk brengen. 24. Hij zal de genoeg-
vt. 19. Ons fchild, ons Vorst; Muntingiie om de paralelismus. vs. 20. Zommige lezen: heiligen; de Rossi heeft geen Handlfchriftcn gegeeven die 'er ons toe noodzaken.



524
Het BOEK
vs. 24. Voor zijn oogen zal Ik zijn partij vernielen,
En zijn haters geesfelen. vs. 25. Mijn trouw en Mijn gunfte zullen hem vergezellen
Zijn groelbeid zal ep Mijn eer ftelgen. VS. 26. Zijn zal over de zee gebieden ,
Zijn regter-arm mer den Eupbraat. vs. 27. Hij zal Mij noemen, vader,
Mijn Ehbim ! mijn veilige rotze. VS. 28. Ik zal hem /en eerstgeboornen benoemen ,
En den eerften rang onder de aards-Koningen geven, VS. 29. Miin ga»j« oto»- altoos doen ftand houden,
En Mijn verbintenis met hem envrikbaar maken. VS. 30. Zijn nakomelingfcbap voor altoos bevestigen,
Zijn zetel als de hemel-dagen. VS. 31. Verlaten zijne zoonen Mijne wet,
Leeven zij naar Mijne verordeningen niet.
Mjke ervaring hebben , dat Ik zijne vijanden zelfs aantasten en geheel kragtcloos maken zal; en die een verborgen wrok in hun boefem koesteren, zullen door Mij met verborgen fmarten geteisterd worden. 25. Mijne onveranderlijke toegenegenheid , lievelings - gunsten , zullen op alles eenen zigtbaren invloed hebben, zijn koningrijk aanzien zal bij den dag, dit verzeker ik u, verbazend toenemen. 26. De middelaudfche zee zal de uitbreiding daar van niet verhinderen, maar door de zee zal zijn aanwas aanmerkelijk wezen , en zijn heldenmoed zal hem tot den Euphraat doen zegenvieren. 27. Regt vertrouwlijk, en met kinderliike eerbied, zal hij omtrent Mij verkeeren , Mij als zijn Befcherm-God, en onverwinlijke vesting altoos behandelen. 28. Zulk een gedrag zal Ik niet onbeandwoord laten, van alle de vorften door geboorte een' regt tot den throon hebbende , zal hij niet alleen de eerfte in rang, maar ook in roem worden. 29. Nimmer zal ik van hem Mijn gunst onttrekken, Mijne beloften niet breken, maar die tot zijn nakomelingen uitbreiden. 30. Ik zal hem niet alleen koninglijke troons-opvolgers geven uit zijne familie, en het koninglijk beftier in het rijk voor altoos beveiligen niet alleen, maar zelfs voorfpsedig maken. 31. Evenwel iu geval zijne nakomelingen de grondwetten van den ftaat, door Mij zeiven gegeeven, fciienden, Mijne burgerlijke in-



der PSALMFN. Psalm LXXXIX. 5^5
vs. 32. Ontwijden zij Mijne godsdienftige fcbikkingen,
Onderbonden zij mijn bijzondere bevelen niet. VS. 33. Zo zal Ik Iiunne trouwloosheid jlrctffen,
Hun onrechtvaardigheid hen doen gevoelen. VS. 34. Zonder evenwel Mijne goedgunfligheid intetreklen ,
Of Mijne trouw te doen feilen. vs. 35. Neen. nooit ontwijde Ik Mijne verbintenis,
Dat Ik ecuwaal beloofde neem lk niet te rug. vs. 36. Eenmaal zwoer Ik op mijn eerwaardigheid!
Aan David kan Ik dan geen trouwlooze worden. VS. 37. Voor alteos zal zijn kroost heerfchen,
Zijn rijks-zetel voor Mij als de ftandplaats der zonne. VS. 38. Altoos aan zijn plaats als de maan,
Omringd van getrouwen in de hemel.
richtingen niet behoorlijk in acht neemen. 32. Gaan zij echter zo ver dat zij den Godsdienst door bijgeloof bezwalken , en Mijne nadere bepalingen van Mijnen wil niet naarkomen. 33. Zo zal zulks Mijne aandagt niet ontglippen , over die ontrouw zal Ik gewis Mij zeiven wraak bezorgen, van hun onregtvaardig gedrag zullen zij de vrugten ongetwijfeld plukken. 34. Evenwel nimmer zo, dat Mijne gunst in haat veranderd , of dat Ik Mijn gegeeven woord breeke , en voor altoos Mij ontflagen reken van alle gemaakte verbintenis. 35. Koningen mogen zulks als flalen van hun mngt, behoudens hun eer, in gebruik brengen , hoe vrijwillig Mijne verbintenis ook zij, lk fchende die niet, en weet Mij wel te klerken zonder gevaar voor Mijn eenmaal gegeeven woord. 36. Evenwel geef Ik zulks op Mijne onfehendbare trouw, nimmer zal Ik David iets anders doen ondervinden, onder welk voorwcndzel ook, dan Ik beloofde. 37. Dat zijn nakomelingfchap , den vorftelijken fcepter voeren zoude, en dat zijn rijk zo laug de zon ftand houd, ook onvernietigd zoude ftaan. 38. Dat het zelfs zou ligten in donkere tijden, als de maan af- en toenemende, maar altoos van hare gezellen het gefternte omgeven.
vs. 34. Houbigant zag de noodzakel^heid vam deze lezing en vcrplaatzing alredc. vs. 38. Hier geloof ik dat men in het meervoud getrouwen lezen moet,
Kot-



5iö Het BOEK
vs. 39. Maar ach! Gii hebt verlröten eh verworpen'.
Gij zijt gram tegen Uwen Gezalfden. vs. 40. Nu is de verbintenis met Uw dienaar vernietigd i
Ziin kroon op de grond geworpen. VS. 41. In zijne mnuren is bres gemaakt,
Zijne vestingen zijn afgeworpen. vs. 42. Van de voorbijgangeren beroofd,
Is hij zijne nabuuren tot een fmaad. vs. 43. Gii hebt de regterarm van ziin partij gefierkt,
Gij hebt zijne vijanden het zcgen-gejuicb hef bikt. Vs. 44. Zijn zwaard hebt Gij geftompt,
En hem in den ftrijd niet ftaande gehouden. VS. 45. Zijn zegen hebt Gij doen taanen ,
Zijn troon met den grond gelijk gemaakt.
39. Maaf ach! evenwel hebben wij nu ondervonden, dat Gij lieden van dien rang van Uwe gunste verwijderd , jazelfs aflhijden kunt, en dat Gij de ftcrkfte bewijzen van ongenoegen Uwen gunftelingen kunt doen gevoelen. 40. Gij hebt met Uw verkorenen nu alle verbintenis gebroken, ja zelfs zijn koninglijke waardigheid op het flagveld Veragtelijk gemaakt. 41.Niet minder hebt Gij het rijk vernederd, hoe veel fteden zijn 'er niet geweldig veroverd, hoe veel fterkten tot den grond geflegt? 42. Het land is voor den eerften aanval van de ligte troepen blootgefteld, en in veragting bij nabuurige Vorften , die het zo Zeer ontzagen , gebragt. 43. Woordelijk hebtGij het tegengeftelde van Uwe verbintenis gedaan, de wapenen zijner vijanden door Uwen invloed gelukkig doen werken, en aan zijne grootfte vijanden den zegen befchikt. 44. Daarentegen Israëls krijgsmacht is gansch onbruikbaar gemaakt, en daar hij nog iets ondernam met moed, hebtGij bem voor de nederlaag niet behoed. 45. Ach! het is verder gegaan , zijn luister is weg , al zijn uitftekenheid is niet meer kenbaar. 46. Alle hoop is ver-
KorrEN het enkelvoud behoudende, heeft het dan zeer wel op de regenboog gebragt, doch die komt bij de maan als het naaste niet zeer gevoeglijk, waarom wij dit verkiezen van de darren te nemen ; het geftarnte lezende kan men het enkelvoud ook behouden.
vs. 40. Muntingue: gij werpt den vloek op het geen Uw knegt veer' fprak.



der PSALMEN. Psalm LXXXIX. 5*7
Vs. 46. Zijn jeugdige jaaren hebt Gij verkort,
En hem met boon overdekt. VS. 47. Acb, Jebovab'. hoe lange, aanhoudend U verborgen?
Zal Uw gram als een vuur branden? VS. 48. Denk, hoe ver mijn leeftijd reikt,
Zouden menfchen zoonen door U te vergeefs gefchapen zijnï VS. 49. Waar leeft de held die niet eenmaal flerftl
Wï« ioa ziYA van de overmacht des gral's vrij makent VS. 50. Adonai'. wat is 'er van Uwe vorige goedgunftigbeid ,
Aan David op Uwe trouw toegezegd. VS. 51. Denk,^on«i'! aan den Aoow Uwer dienaaren,
In (few boezem vau aanzienlijken volkeren opgeftoten. VS. 52. Door worrf Gij, Jebovab'. van Llwe vijanden gehoond,
Daar ># ook alle de bedrijven van Uwen gekorenen. VS. 53. Pöor fl/fooJ zij Jebovab geloofd,
Amen, ja Amen.
dwenen, de Vorst van wien wij ons zo veel beloofden, is in zijne jeugdige jaren afgefneden , afgefneden op zulk eene wijze , dat bij zelfs in de nederlaag veragtelijk gefneuveld is. 47. Ach, Heer! is 'er dan nu geen mededogen , duurt Uw verbolgenheid zo lang , moet ze als een fel vuur nog al meer vernielen ? 48. 'Er is geen evenreedigheid tusfehen de langduurigheid en kortheid van onze leeftijd , ach ! denk hier op , reeds hebben vorftelijke zoonen , naar onze gedagten , te vergeefsch geleefd, als ze in de beste uitzichten ftierven. 49. En al was zulks zo niet, de grijste held door ervaring onverwinlijk, moet eenmaal voor den dood zwigten , geen overwinnaar kan zich van de flavernij des doods vrij maken. 50. Magtig Heer ! wat is 'er nu van het genot Uwer goedgunItigheden geworden, zo heilig evenwel David toegezegd? 51. En noch is het einde 'er niet, mijn Heer! ftel U maar voor, waar mede de zegenpralende Vorften in hunne inzichten bezwangerd zijn. 52. Dit treft Uw eer in het bijzonder, Uw karakter is gehoont, zo wel als de maatregelen van Uwe Onder-Koningen, gefnuikt. 53. Hoe het ook ga, de Heer zij geroemd voor altoos onafgebroken!
vs, 53. Bet blijft mij bedenkelijk, of dit bijvoegzel niet van later hand en het werk van een Affchrijver is.



5-S
Het B.0 E K
XCllo PSALM. Q
Een bede van O T ATI GE bede Vati MOSES, dlCll gÜÜï
timsgünfieiing'. Heling bij zijn Beicherm- God.
vs. i. Adonai'! onze toevlucht,
Waart Gij, door alle de gedagten. vs. 1. Voor der benren oorfprong,
Voor de wording der woesienije , ja van dc waereld ,
Altoos blijft Gij Elobim ! vs. 3. Den mensch doet Gij tot ftof keeren,
Op bet bevel: Adams zoonen komt te rug. vs. 4. Ten Uwen aanzien zijn duizend jaaren,
Als de dag van gisteren voorbij gegaan ,
Als een waake van de nacht. vs. 5. Gij doet hen verfterven als graan,
Zij zijn als het gras 's morgens veranderd.
Magtig God! geen leeftijd is 'er waarin bet geflagt van Au ra 11 am niet de doorflaandlte bewijzen bad, dat liet bij U fchuilplaats vond. 2. Eer de grijze gevaartens van bergen, als proeven Uwer almagt, aanwezig waren , eer de onbegrensde woestenijen der waereld daar gefteld waren, ja tot welke eeuwen wij ook opklimmen, wij zouden altoos eene voorgaande vinden , waar iu Gij de SchutsGod van al het gefchapenen waart. 3. De voornaamlte bewoner der aarde de mensch, is verordend om in het graf zijn baarmoeder weder te vinden; over alle' Adams zoonen is Uw onbepaald vonnis: gij allen moet Weder tot uwe moeder , de aarde. 4. In Uwe ondervinding komt noch bloeijende jeugd, noch grijze ouderdom in aanmerking, — onze hoogfle berekening is bij eeuwen, maar wat zijn eeuwen in Uwe fchatting? een gedagre, zo leevendig als de verlopen dag, alle derzelver veranderingen zijn zo fchielijk als eene genoeglijken avond voorbij gerold. 5. In een oogenblik is 'de woelige mensch even zo roerloos, als iemand overvallen door den flaap , eer eene
XC. Over de inhoud cn den Schrijver duidelijk genoeg, zie men Mun-
tinche.
vs. 5. Driessen onder SchroSder denkt aan zeker kruid het welk fchielijk dort.



der PSALMEN. Psalm XC.
529
VS. 6. In den morgen ftond het groenende,
Des avonds lag het afgemaail en verdord. VS. 7. Door Uw toorn verwelken wij,
Schrikken y> Uwe grimmigheid, vs. 8. Stelt Gij U onze verkeerdheden voor,
Dan komen de geheimfte bloot voor Uw gezicht. VS. 9. Op 't vonnis-fpreken verdwijnen onze dagen,
Onze jaaren lopen af als een zamenkouting. VS. 10. Zeventig i»ar is het bepaald getal, Ten hoogfte tagtig;
Het beste daar van kommer en verdriet, Snel rollen zij voort, en zijn weg. vs. II, Wie gevoelt het gewicht van Uw toorn! En Uwer gramfchap zo zeer te dugten.
nieuwe dag zich vertoont zijn ze aireede als het gras van gedaante verwisfeld. 6. tiet ftond in de vroege morgen, door den daauw verfrischt en door de morgen - zon befchenen, regt genoeglijk, — maar 'savonds met den feis geveld is het reeds hooi. 7. Maar behalven onze beftemming komt 'er voor ons nog een ramp bij; wij ftervcn niet volgens den loop der natuur, maar door Uwe verontwaardiging, en doods-vreeze wegens Uwe gramfchap maakt ons zeer beangftigd. 5i. Dan herinnerd Gij ons onze fchandelijke oproerigheden : bij het gezicht der lijken, ontdekken wij wie al fchuldig waren, en dat de verborgenfte muitzucht door U ontdekt is. 9. Want niet de tol aan de natuur, maar Uw vonnis doet ons in de beste leeftijd fierven , en de beperkte leeftijd ons gunftig toegedaan , loopt dan nog daarenboven als de opeenvolgende redenen van een gefprek ongevoelig af. 10. Welk een verfchil met onze voorouderen, ook zoonen vau Adam, ons gewoone perk is nu 70, buitengewoon fterk worden wij gerekend zo wij 80 jaaren bereiken, de beste kragten worden in zorge en verdrietelijkheden doorgebragt, de beste en talrijkftc familicn als kaf door een zagt windje voortgeftuwt en uit den anderen verftrooit. 11. En helaas.' het geen nog het tretirigfte onder alles is , wie leert 'er regt te handelen op zulke doorflaande proeven van Uw ongenoegen niet alleen, maar van Uwe werkdadige vonnis-uitvoering, zo ontzaggelijk VI. Deel. LI



530 Het BOEK
vs. 12. Och'Aeer ons zo (dagen) te teilen, Dat wij een wijs hart verkrijgen.
vs. 13. Keer te rug Jebovab'. ach, hoe lang, Hebt mededogen met Uwe dienaaren !
\'S. 14. Laat ons al fpoedlg Uwe gunfte genieten,
Dan zullen de overige leevens-Aigca vergenoegd en vrolijk wezen.
VS. 13. De lange druk-Ja en verwisten in vreugdige, Jaaren lang hebben wij rampen gezien.
VS. ï6. Dat Uwe dienaaren Uw gunftig bedrijf,
Hunne kinderen de volmaking daar van zien'.
VS. 17. 0>'er ons glanze bet liebt van Jebovab, onzen Elobimt Dan ftaagt al onze arbeid, . . 1
Ja, mogten alle onze pegingen gelukken'.
anders. \i. Och ! mogt Gij dat onderwijs 't geen wij uit de ervaring hier van hebben, toch zelve voor ons zo vrugtbaar maken, dat wij daar door niet alleen bedagtzaam in onze handelingen , maar zelfs in onze groiidbeginzclcn wierden, waar door wij alleen in de verleidende gelegen* heden beftand zijn. 13. Och , Jehsvahl mogt de natie Uwe vorige gunde weder genieten , mogt het toneel van fmarte een einde hebben , het is nu aanhoudend, mogt het mededogen bij U zegcnpralen! 14. Mogt dat als het zonne-licht in den vroegen morgen voor ons verrijzen, welk een vergenoegden dag zou het ons baren, regt lustig zullen wij dan onzen dag eindigen. 15. Dat wij voor de donkere en voor ons zo uitgerekte jaaren van rampen nu eens weder eene fchakel van genoeglijke beleefden. 16. Dat Uwe gunftelingen, beftuurders van het volk, bewogen met hun toeftand , dit nog bekeven en hun kroost 'er het beftendig genot van mogten hebben. 17. Ja, Jehovah God! Uwe goedgunftigheid is nog meer voor ons dan dc Schechina, Uwe heerlijkheid verfpreide zich over allen, — dan zullen alle onze ondernemingen wel fiagen, — draag Gij zorg iu Uw goedgunftig bellier dat zulks zo zij.



der PSALMEN. Psalm XCI. , 531
XClfte PSALM.
vs. i. Die in de n»yi»plaats van den Hoogden gerust is, Woont onder de fchaduw van Scbaddai!
vs. 2. Hij ban Jebovab noemen: mijn toevlugt, mijn burgt. De Elobim vau mijn vertrouwen.
vs. 3. Hij red uit des doods ftrik, Van de moordende ziekte.
vs. 4. Met Zijne /lag-vleugelen dekt Hij u,
Onder Zijne vleugelen verfcbuilt gil u ; Zijn tromv Jirekt tot klein en groot fchild.
Zang van Joschua.
0 e gelukkig is hij, die, terwijl rondom gevaaren woeden , een wijkplaats vind bij den hoogden Monarch, waar hij geen oogenblik zich in bevreesdheid behoeft toetegeven, daar tegen de brandende dralen van rampen de Alvermogende genoegzame verkoeling geeft. 2. Zo een mag Jehovah veilig zijn fchuilplaats bij overrompeling, en zijn burg bij belegering noemen, — en draagt zo waardig den naam van Befcherm-God, waar op men zich verlaat. Moses.
3. Ja gewis red Hij uit ongelegenheden zo gevaarlijk waar in men met anderen ingewikkeld was, de pest-ziekte die alles afmaakt, moet hier zwigten. 4. Want even als de huisvogel al flodderende zijne wieken uitfpreid, zo doet Hij: onder die fchildcn acht gij u ook even zo veilig, en in meer geregelde aanvallen is men voor zwaard en pijl beiden beveiligd, doordien Hij U ten fchild verdrekr.
XCI. Dat deez' Pfalm met den vorigen in verband ftr.at, kan elk lezer duidelijk gevoelen; dat Mos es in zoortgelijke omitandiglieden als in de vorige Pfalm die gedicht heeft, komt mij het waarfchijnlijkfte voor; dat alles op zijn lotgenoot en lieveling Joschua ziet, komt mij ongedrougen voor, deez' gunfteling had ook bemoediging nodig.
•er. 2, 9. Hier moet de lezing op gezag van de Haodfchriften Veranderd worden.
LI 2



53a Het BOEK
vs. 5. Zender te vrcezen voor nacht-fchrikken ,
Voor den pijl op den da? vliegend, vs. 6. Voor de pest in de donkerheid overvallende.
Voor de deodclijkfte aanval, op den middag geruit makende'. vs. 7. Duizend vallen aan Uw //«A-er-zijde,
Tien duizend aan Uw regterhand,
Maar niets treft U! vs. 8. Alleen zijt Gij van nabij aanfchouwer,
En betragt fnoodaardt loon. vs. 9. Jebovab tocb is mijn toevlugt.
Den Allcrhooglten hebt gij tot Uw fcbuilplaats gekozen. vs. 10. U treft geen leed,
Geen plage omringd nw tent. vs. ii. foor u zijn zijne bevelen lot Zijne dienaaren, Om u in alle wegen te beveiligen.
5. Gevaaren die onder begunftiging van de donkerheid te zorgelijker zijn, maken u niet bekommerd , openlijke aanval hoe Berk ook doorgezet , op het beste van den dag, benadeeld u niet. 6'. Geen vrees is 'er voor befmettende ziekte, als eeu nacht-dief influipende, noch voorden feilen oostenwind zo fchielijk op het best van den dag ontzielende. 7. Zonder vervaardheid zult Gij het akelig toneel overzien, hoe duizend medeburgers weggerukt worden , eene ontelbare menigte anders even krijgskundig dan Gij, de beginzels dier ziekte zal zich niet eens bij U dreigende vertonen. 8. Bijna alleen zult Gij zijn, die inlUw leeftijd bloot ooggetuigen zijt , belevende dc uitvoering vau het vonnis over den oproerigen.
Joschua.
9. Ja, Jehovah ftrekt mij in deze benaauwde tijden tot de verligfte fchuilplaats, waar ik mij zeker bevinde. Moses.
Uwe keuze, de Alvermogende tot de rotze uwer beveiliging te verkiezen, heeft u de beste voordeelen aangebragt. io. Daar zijnde, hebt gij voor geen onheil te vreezen, terwijl de woningen van anderen mogen beroerd zijn door ongeval; kalmte woont in de uwe. 11. Niet alleen itaat Gij onder het opzicht van Jehovahs Engel, maar Zijn Jijfwagt heeft zelfs order voor uw beveiliging te waktn,



der PSALMEN. Psalm XCI. 533
VS. 12. Op vleugelen veer en zij u,
Zo dat uw voet aan geen (leen ftoot. vs. 13. Op leeuwen en adders treed gij,
Zet op jonge leeuwen en draken den vier. VS. 14. Hij mint Mij, hierom help Ik hem,
Hem wil Ik ïerhogen ,
Want hij waakt voor Mijn eer. vs. 15. Mij aanroepende hoor Ik hein,
In neerl veil lk bii hem zijn,
Redden en verheerlijken hem. VS. 16. Met lange dagen wil Ik hem verzadigen , Hem met Mijn hulp vervrolijken.
en zulks onbepaald in allerlei gevallen. 12. In 't midden van het gevaar zelfs zullen zij u, als de bezorgde vogel in de vlugt, beveiligen, cn hoe omringd ook vu1 gevaren geen een zal u dreigen ten val. 13. Een vijand openlijk of heimlijk op 11 aanvallende, zult gij onverzaagd onder de oogen durven zien; die woedend als leeuwen zijn, als de befchadigende kop van den draak, zullen voor u moeten zwigten.
Jehovah.
ïl\. Niet vreemd zijn die uitzichten , hij toont in al zijn gedrag dat hij agting en liefde omtrent Mij heeft , Ik zal zijn aanzien nog meer doen fteigen , want hij toont in de gevallen waarin Mijn eer beledigd word , hoe veel agting hij voor mij heeft. 15. Naauwlijks begint hij te vragen of zijn verzoek word airede ingewilligd, in gevaaren wil Ik zelfs bij de hand wezen, zijn redding niet alleen bezorgen, maar meer doen, met eer hem doen pralen. 16. Tot eenen hogen ouderdom zal hij gezond en voorfpoedig zijn, en geduurig door Mijn invloed zijne genoegens vermeerderen.
EXCIIfte e n zangftuk, voor muzijk en ftem , 1>S^LM. ten dienfte van den Sabbath. pfaïm, eén sab-
baths-lied.
XCII, Men was gewoon op den Sabbath Dent. XXXII. te zingen, wie der Vorften dit lied opgcltcld heeft, ten gebruike van den Sabbath, is on-
Ll 3 ■»



534
Met BOEK
VS. I. Jlangeraam is het Jebovab te loven !
Uw roem, Allerhoogfte! te bezingen. VS. 3. 's Morgens ÜW goedgv.njligbeid te prijzen,
Uw trouw bij tien avond'. vs. 4. Op het titnfnarijr Jf eettuig, op P/alter,
Op de harp, een gcj'cbikt lied. VS. 5- Jebovab ! Gij vermaakt mij rfour Uwe daden!
Over Uw handen-werk £e« ik re^r vrolijk. vs. 6. Jebovab! hoe groot zijn Uwe rfWe» ?
//os diep leggen Uwe overdenkingen? VS. 7. De verjlandeloze denkt daar «O» niet ,
De dwaze sief daarvan niets. VS, 8. //«e fnoodaards als plantin groeijen,
l)e onregtvdardigen in bloei ftaan,
En daar op seer altoos uitgerukt worden.
a. Hot is een der beste verrigtingen voor den beweldarïïgden Israëliet, den Heer eenen lofzang te wijden, in liet Batig Pfalm - gezang de hoogde Majefteit te roemen,
3. De ganfche dag brenge men daar mede door, met het aanbreken vau 't vrolijk licht al te gewagen van Uwe weldadigheden , in den diepen nacht nog niet te zwijgen van Uw getrouwheid in allen gevallen van den dag, is plicht.
4. Dat daar aan het fpeeltuig van hogen en lagen toon gewijd worde , dat de harmonifche harp het gefchakeld lied verderkc. 5. Bijzondere weldaden verpligten mij, IIeer e ! verrukt hebt Gij mij door de treffende daden, ik voel mijn blijdfchap buitengewoon over Uwe heldenbedrijven klimmen. 6. Waar ik mijn oogen wende, vind ik dat Uwe daden regt edel zijn, welk een diep doorzicht als ik op het overleg in dcrzelver beraming acht geve. 7. Iemand die zonder indenken gewoon is te verkecren, ziet daarvan niets; een zot kan daarin niets edels vinden. 8. Bijzonder, wen boosdoeners als de tuin-kruiden fchielijk cn weelig opfchieten, lieden die door geweld in de zamenleving zich beroemd maakten, als een veel belovende boom in de lente daan , — maar op het onver-
zeker, perzonecle omftandiglieden des Dichters komen 'er in, maar niet duidelijk genoeg om den perfoon te bepalen.



der PSALMEN. Psalm XCTI. 535
vs. 9. Gij, de Allerhoogfte, blijft
Jebovab voor 'altoos. VS. 10. Uwe vijanden, Jebovab! bomen om ,
Uwe vijanden bomen om!
Verftrooit worden de ouregtvaardlgen. vs. 11. Miin hoorn fteekt tilt,
Als die des wilden fiers ,
Met friste olie ben ik begoten. VS. 12. Mijn oog zal genoegen hebben van mijne benijdigers,
Mim oor zicb zat horen,
Omtrent boosaards tegen mij muitende. VS. 13. De brave zal als de palmboom groenen ,
Groeien als Libanons cederen. vs. 14. Als boomen in Jehovahs woning geplant,
Befcbaduwigen zij Elobims voorhoven.
wagts ziet men ze zonder hope van hcrftel, door een geweldige dood fneevcn. '9. Hoe magtig zij ook waren geworden , zij moesten voor Uwe hoogheid zwigten die onveranderlijk is , zo als Gij Jehovah altoos zijt. 10. Bij mij is het derhalven zeker mijn Heer! dat Uwe vijaii- ' den vroeg of laat het einde hunner woelingen zullen vinden, ja, zulks vinden zij gewis, .— weinig moeite kost het U tijrannen hoe wel vereenigd, uit elkander te drijven, ix. Andere ervaring zal ik hebben, dat de wilde buffel . onder de woud-bewoouers is, zal ik wezen door mijne fteeds toenemende magt in den aanval zelve, mijne verdroogde zappen zijn reeds door de frisi'che olie gelenigd, ia. Van alle zijden zal mijn geluk toeueemen, mijne heimelijke benijders zullen in alle hunne bedrijven mij kcnneliik wezen , muitzugtigen, fluülerendc overleggingen, zullen mij ontdekt worden. 13. Anders is het lot van den wel handelenden, in plaats van rampen zal hij als de palmboom, het beste , het Badigfte groen geven , en tevens in hoogte fchietcn niet ongelijk aan de rijzigfte Libanons - cederen. 14. In ftand zo welig als de boomen die in den omtrek van 'sHeeren heiligdom ftaan, en daar eene aangename
vs. 11. Hier voegd Muntinche een vierde lid bij, en leef in vreugd ,«« overvloed; gering is het verlies, indien die woorden uit den text uitgevallen zijn, want in de zaak zelve moest 'er dat genoegen wezen. LI 4



53ö Het BOEK
vs. 15. In den hoegften ouderdom geven zij nog vrugt, cstaan volzappig en groen.
VS. .16. Zo leert men Jehovahs regtvaardigheid kennen, is Hij mijn rotfteen niet wankelende.
verkoeling vnor de voorhoven bezorgen, 15. Zelfs in de grijste ouderdom zullen zij niet traag in het vrugt geven zijn, maar fleurig en zappig blijven. 16. Het eenBemmig choor - gezang verheffe 'sHeeren regtmatigheid, door zulke bedrijven zich beroemd makende, - Hij is de rotfteen die nimmer feild om eene aangename fchaduw tegen de felle zonjieftraJen te maken.
XCtlIfle P S A. L M.
VS. I. Jehovah is IToning ! Majeftieus gekleed, Jehovah is prachtig gewapend, Hij is vast gegord, Onwrikbaar flaat de waereld, Zij wankelt niet.
vs, 2. Van ouds ftaat Uw troon vast, Gij zelfs van eeuwigheid af.
1. J ehovah is onzen grooten Gebieder, Hij is niet alleen koninglijk gekleed , maar vertoont zich als legerhoofd, in het beste krijgs - gewaad; Zijn gordel is enkel krijgsmoed , voor de uitkomst behoeft men niet te vreezen, nög ftaat de waereld, door Hem gevormt, in haren ftand, zonder de minfte helling tot hare ondergang. Reije van Priesteren. 2. Neen, gewis 'er is niet te vreezen, de arke mag zich bewegen , Uw koninglijke zetel ftaat beftendig aan haar plaats, Gij als de Koning waart reeds in de onbegrensde eeuwen aanwezend. 3. Vijanden mogen als een
XCIII. Mijns oordeels is dit een veldfluk. Schoon de Maker onbekend is, geloof ik dat het van David is, en wel bij gelegenheid dat de Vorst zich met het krijgs - gewaad voor den veldtogt voorzag, — in het eerde vers hoort men eene reije van foldaten, aanheffende met ftem en muzijk, beantwoord door de Priesters in het overige van den Pfalm.



der PSALMEN. Psalm XCIH.
537
VS. 3. Stromen fteigen, Jehovah!
Stromen fteigen al bruifchendc !
Stromen op den andere gtfiapeld, fteigen ! vs. 4. Jehovah '. fteigt meer in de hoogte,
Dan de bruifchende wijde meiren,
Ja dan de grootfte zee-baren. vs. 5. Uwe toezeggingen blijven getrouw,
Jrhevahs heiligheid is bet fieraad ,
Van Uw huis veer altoos.
onftuimig meir in beweging zijn, — de gelederen als een digte drom den anderen voortduwen, bun trots onder den geweldigen aanval deigen. 4. Jehovahï over de bovenwateren heerfchend, kan meer geweld maken dan bet woeste geweld van een onduimig meir, dan de derkde branding der Miadelandfche zee. 5. Onze moed is gevestigd op de toezeggingen, voor ons godsdiendig gedaafd , en die allen Uw woord houden daven; ja, Jehovah! het grootde fieraad van Uw heiligdom , pragtiger en glansrijker dan het beste goud der arke, is de zuiverheid die zich in al Uw doen zo fchitterend vertoont. »
XCIVfte PSALM.
VS. I. Elohim'. wreeker, Jehovah!
Ehbim ! wreeker, vertoen U. VS. 2. Aards Richter, fta op '.
Geef den ftouten hun loon.
1. Schuts-God! verdediger der gefchondene rechten, Jehovah! wees in die hoedanigheden eens werkdadig.
2. Oeffent Gij over het gansch heel-al zo waardig het heilige recht, da dan van Uwen zetel op, vel vounis , dat de geweldenaar evenredig aan zijn gedrag gehandeld worde. 5. Hoe zorgelijk is onze dand, zullen dan fnood-
XCIV. Schrijver en oogmerk liggen in het donker, dit vordert ook de denkwijze der Oosterlingen , men voelt evenwel het ftille klagen over eene onregtmatige regeering,gelijk die van Manasse en andere Koningen, buiten allen twijfel geweest is, in volks - liederen kan men niet duidelijker fpreken.
LI S



53«
Het BOEK
vs. 3. Jebovab'. hoe lang zullen fnoodaards, \ Hoe lang fnoodaards juichen 'i
VS. 4. Ilee lange braken, dreigen?
Enkel onregtvaardige zwetzen.
VS. 5. Uw volk, Jehovah! onderdrukken, Uw erf-land drukken.
vs. 6. Weduw en den vreemdeling dooden, Wezen worgen.
VS. 7- Zeggende: Jehovah let daar niet cj>, JAKOUS Elobim acht ziilks niet.
vs. 8. Onvernu'tigen onder de let op,
Uij dwazen, wanneer zult gij bet begrijpen?
vs. 9. Zou die ief oor flelCe, ze/fs niet horen,
Die de oogen maakte, zelfs nitst feberp zien?
VS. 10. Die woeste volken tugtigt,
Qccn ftraf gerichte houden?
aards aanhoudend zegenpraalen, zich in hunne trïumf vermaken? 4. Zal dan hun lasterende mond niet ophouden, zullen zij moedig op hunne kragten elk vervaard maken, onbefchaamd op hunne fnode Rukken pocchen? 5. En dan nog dat alles aitoeffenen omtrent Uwe cigere onderdaanen , Heere! door knevelarijen Uw land gansch uitmergelen ? 6. De weerloze weduw, de vreemdeling, niet onder de befchutting der burgerlijke wetten , ontzien zij niet van het leeven te beroven, ouderloze doen zij moordadig fneven. 7- Hunne daden geven bewijs van hun ongeloof aan Jehovahs zorge , aan de trouw welke onze God voor het geflagt van Jakob zou hebben. 8. Onbedagtzamen onder een zedeloos volk, komt eens tot nadenken, onvernuftige beoordeelaars, tragt den zamenhang eens te doorzien. 9. Kan het wezen , dat Hij, die het zo konfiig zintuig van het gehoor aan het hoofd geplaatst heeft, zelfs harthorend zou wezen ? is het mogelijk dat Hij , die ons het oog in het voorhoofd plaatfte, niet naauwkeuriger op den verften afiland zien zoude? 10. Wiens moed de onbefchaafdfte volkeren, hoe tomeloos ook, door kastijdingen bekend is , zou die vrezen, om den rechtbank over u te fpannen? 11. Hier is geen grond voor, want



der PSALMEN, Psalm XCIY.
539
vs. II. Jehovah'. geeft den menfchen zelve inzichten,
Hij is bewust dat menfcbelijke overleggingen niets zijn. VS. II. Gelukkig is de man , Jpbovab ! Hoor Ugeleld,
Door U in de wetten onderwezen. VS. 13. Om kalm te zijn in engeluks-tijden ,
T. it dat de groef voor den boosaard bereid is. VS. 14. Nooit verftoot Jebovab Zijn volk ,
Zijn eigendom verlaat Hij niet. 1 VS. 13. Regtvaardigheid zal in liet regts-befnnr te rug keren,
Alle braven zullen dat navolgen. VS. 16. Maar wie ftaat voor mij teven fnoodaards?
Wie ftaat mij bij tegen den enrecbt-di ijveren ? VS. 17. Tfas Jebovab niet mijn redder geweest,
Ik had «/ in het land der (hits gewoont. VS. 18. Teen ik tfVig-f -• mijn voet knikt,
Teen hield Uw goedheid mij ftaande , Jebovab'.
de beste beramiugen der menfchen , waar van men iets wagten mag, is men aan den Heer verfchuldigd , Hem is ten overvloede bekend, dat alle gewone overleggingen op zich zeiven niets betekenen, ia. Ondertusfehen mag die man van geluk fpreken, die door U langs verfchillende wegen beftuurd word, dié door Uwe openbaring zo duidelijk geleerd word, wat goed en wat kwaad is; 13. En dus zich weet bedaard te houden in tijden, wanneer rampen algemeen zijn, cn geduldig den dood des tijraus afwagen14. Hij getroost zich daarmede , dat Jehovah nooit Zijne ondeidanen geheel laat varen , nimmer beftendig aan Zijn land Zijne tegenwoordigheid onttrekt. 15. Men zal nog beleven dat regtvaardigheid weder haren zetel door het ganfche rijk beklimt, en het voorbeeld aan den braven en eerlijken onderdaan zal geven, hoe in de gevallen te handelen. 16. Maar ach ! wie zal tot nog toe den vloed des fnoodaards eenen dam zetten , wié zich met mij in de bres ftellen tegen dat onregtvaardig rot? 17. Zo zwaar zijn de tijden dat buiten de befcherming van jehovah ik gewis al lang omgekomen zou zijn , buiten alle gelegenheid om mijn bezwaar intebrengen. 18. Toen mijn val nabij was, en mij niets overig bleef, toen ondervond ik hoe veet Uwe goedgunftigbeid , Jehovah! vermag. 19. Als de ecue



540
Het BOEK
TS. 19. Vermeerderen mijne angstvallige gedagten,
Dan verkwik ik mij met Uwe vertroostingen. VS. 20. Met verdervende rlcbter-Woel verecnigt Gij U nooit,
Die onheilen uit de wetten doen komen. VS. 21. In zamenrottingen den braven belagen,
En onfchuldig bloed veroordeeld. VS. 22. Maar Jebovab is mijn land-vestiw ,
Mijn Elobim ! mijn ongenaakbaare rots. VS. 23. Die zal ie.' onrecht vergelden,
In hunne boosheid ie;; fneuvelen
Jehovah'. onze Ehbim'. is bun verdelger.
gedagte de andere wegens de akelige uitzichten verdringt, dan wenden de invallende gedagten op Uwe toezeggingen die al ras af , tot verkwikking van mijn geest. ao. Dan indenkende befluit ik: ik verlaat mij daarop, dat Jehovah nimmer Zijn zetel zet bij de Boel der onregtvaardige Richteren, die den burger allen overlast doen , onder den fchijn van burgerlijke inrichtingen ftip te volgen. 21. Die de handen intusfehen in een liaan om den beminnaar van het recht ongelukkig te maken , onder allerlei voorwendzeis het doodvonnis over den gansch onfchuldigen onderfchrijven. 22. Hoe het ga, mijn Jehovah is mijn burgt, waar ik voor belegering veilig ben , en overvallen wordende , is mijn Befcherm-God mij een rotfe, voor anderen ongenaakbaar. 22. lk wagt dat Hij hunne fnode bedrijven op zijn tijd flraffen zal , iu hun godloos bedrijf hun den dood doen vinden ; zij vinden geen verdediger als Jehovah God zich wreekt.
XCVlte psalm. VS. I. Op, voer Jehovah gejuicht!
Den rots onzer redding bezongen!
Zingend en danzend choor.
,K . 0 m mijne broederen, lustig ter eere van Jehovah gezongen, onze vastigheid; de bron van ons welvaren in een lied geroemd. 2. De reijen van hen vergezeld die
XCV. Wanneer is onzeker, getvis bij den ftatigen Godsdienst, (misfchien bij het lezen van de wet, denkt Mustikoiie.)



der PSALMEN. Psalm XCV.
541
VS. 2. Met lof-zang Hem te gemoet getreden!
Hem-gejuicht met Pfalmen. VS. 3. Jebovab is een magtig Elobim!
Een Koning, grooter dan alle de Elobims! vs. 4. Onder wiens beftuur de holen der aarde zijn,
De berg-jpitzen zijn Zijnen. VS. 5. Zijns is de zee, door Hem gemaakt,
Zijne hanelen hebben het vaste land verfierd. vs. 6. Wel aan, dat wij aanbidden, buigen ,
Knielen voor Jebovab onzen Maker. VS. 7. Hij is onze Elobim I wij 'j lands volk,
De fchapen deer Zijn hand geleid,
Heden hoort gij Zijn ftem 1 i'S. 8. Wees niet onhandelbaar als te Meriba,
Als in de woestenije op den f roef-dag.
len voorhof intreden: onze ftem met het ftatig Pfalm-ge<ang vereenigd. 3. Jehovah is zulks waardig , Hij bekleed met zo veel roems den naam van Schuts-God; waarlijk Hij is een Koning , die alle aanzienlijken verre voorbij ftreeft. 4. De onbegrensdfte magt bezittend , de fchatten van de diepst leggende mijnen zijn de Zijnen, zo wel als de voortbrengzels van fteile gebergten. 5. Zelfs is de onmeetbaren oceaan ook Zijn gewrogt, Hij heeft de vrugtbare valeien zo konftig gemeubeld.
Naderende reije fliljlaande. 6. Dat wij in de eerbiedigde houding ons buigen op dat gezicht, dat wij niet fchromen neertevallen voor Jehovah ! die is onze maker, zulk een hulde toekomende. 7. Daar bij is Hij onze Koning-, onze Schuts-God, wij huldigen Hem als Zijne beweldadigde onderdanen, als fchapen worden wij onder den besten herder geleid, — gij hebt het genoegen Zijne wil hier te vemeemen: — Solo.
8. Wagt u voor dat onbetaamlijk gedrag, het geen uwe voorvaderen, bij Meriba, zo denkwaardig maakte ; toen men ftout genoeg was Mij vermeeten door onbetaamlijke verzoeken te tergen. 9. In dien treurigen oort
vs. 8. Mogelijk dat het Sele door den Koning of uit zijn naam gezongen word, tot vermeerdering van de ftaaiigheid.



Sm Het BOEK
vs. p. Waar uwe vad"rs Mij op dc proef zetlede»,
Mij op den proef fielden, Schoon ooggetuigen van Mijn doen. VS. 10. Veertig jaar had lk over dnt geflagt ongenoegen, lk zeide : bet is een volk fnood van beftaan , Mijne handelingen niet willende nagaan. vs. li. Hierom bezwoer lk in» in Mijn toorn,
Dat ze tot Mijne ruste niet zoude komen. •
hadden zij nog lust tot die vermetenheid, niettegeiiftnar.de zij uit Mijne daden Mijne bezorgdheid voor hun zeer wel konden opmaken. 10. En dit niet in eene onaangename vlaag, maar 40 jaaren lang hield het onwaardig beftaan aan, lk befloot toen: het is een volk dom ën onhandelbaar in grondbeginzcls niet alleen, maar het heeft zelfs geen trek om door Mijn beftuur tot • betere inzichten te komen. 11. Dit bragt Mij tot het ftreng belluit, dat zij op hun bedde niet fterven zouden, en nimmer tot het genot van dien ftand hun toegezegd zouden komen.
XCVlfte PSALM.
vs. 1. Jebovab, een nieuw lied gezongen!
Jehovah bezongen , aard-bewoners '. VS. 2. Jebovab gezongen, Zijn roem gedankt'.
Zijn hulp dag aan dag beleden! vs. 3. Onder de Heidenen Ziin luister -erbreid,
Onder alle volkeren Zijne zeldzaamheden.
1. Jehovah! ter eere een lied met opzet tot dat einde gefteld, opgeheven door de algemeene reije , mogt het zijn voor alle waereld-burgeren: 2. Hef aan niet gezwegen tot Zijn roem, elke dag is 'er nieuwe ftoffe om Zijnen gunftigen invloed te bezingen. 3. Dat langs dien weg onder afgodifche volkeren Zijn Goddelijk aanzien bekend worde , dat geene befchaafde volkeren onkundig bliiven van de wonderdaden ter begunlliging van Israël verrigt.
XCVI. Uit I Cbron. XVI: 23. blijkt het dat de Pfalm gedicht zij bij gelegenheid van de vervoering der arke op Zion ; jammer is het maar, daar wij meer Pfalmen, bij die gelegenheid gedicht, hebben, dat wij niet weeten, welke omltandigheden het verfchil voor het gebruik bepaalden.



dér PSALMEN. Psalm XCVÏ. 543
vs. 4. Gïoot en zeer lofwaardig is Jehovah'.
Vereerenswaardlg hoven a'lc Elobim '. VS. 5. De Elobims der volkeren zijn niets,
Jebovab is de Schepper der hemelen. VS. 6. Luister en Majefteit is in Zijne tegenwoordigheid ,
Aanzien en pracht in Ziin heiligdom, vs. 7. G-flaetcn der volkeren komt'.
Veor'jebovab'. met eer -en aanzien. VS. 8. Komt , 01» Zi .n roem te eeren!
Brengt bet oiXct-gefcbcnk ,
Betreed Zijne voorhoven. VS. 9. Aanbid Jehovah in £cf pragtig heiilgdom,
.Bee/ï op Zijne verfcbhjuing, anti-bewoners ' VS. 10. Verhaald de volkeren: Jehovah is Koning \ De waereld zal o«f J?.j<j» zonder wankelen, Regtvaardig zal Hij de volkeren oordeelen.
4. Zeker, Jehovah is zulks waard, zo groot, zo alleen hoogagting verdienende, - al wat geëerbiedigd word als verheven boven den rang der menfchen komt bij Hem niet eens in aanmerking. 5. Onzer nabuuren en bekende muien, Goden zijn afgodenniets wezentlijks , de Godheid die wij als Jehovah eeren is alleen de Maker van alles. 6. Geen wonder dat de openbare. Godsdienst daar aan evenredig is , alles even flatig, koninglijk, wat Zijne hoge tegenwoordigheid ons verlevendigd, het heiligdom aan Zijn dienst geweid, boezemt ons denkbeelden van verhevenheid en kostbaarheid in. 7. Kom aanzienlijke talrijke famüien, ftammen'tot volkeren uitgedijd, vertoont u iu de voorhoven van uw Heer, maar verfchijn 'er als onderdaanen , die in alles de eer van hun Koning voorftaan:
5. Wel aan, dat Zijne groote hoedanigheden in Zijn beftuur door u erkend en vereerd worden, daar toe de vrijwillige offers geflagt, daar toe de'voorhoven aanhoudend bereden worden. 9. Kniel bij die gelegenheid neder in bet zo kostbaar gebouw voor Hem geftigt, dat niemand der waereld - burgeren anders daar met den diepften eerbied voor Zijn luister zich vertone. 10. Zijt vrijmoedig op uw Koning, en verzwijgt voor uwe nabuuren niet: onze Jehovah is Koning van het heel - al , duurzaam zal dan ouk de waereld in alle hare afwisfeliugen blijven, en als



544 Het BOEK
vs. 11. De hemelen verblijden zicb,
De aarde fpringe op van vreugd,
De zee fehuitne onder haar bewoneren.
VS. li. Het vlakke land met al waf daarop huppele, De woud-boomen ruifeben vrolijk, Op de verfebijning van Jebovab !
VS. 13. Hij komt, Hij komt om 'f land te richten , De waereld zal Hij richten door billijkheid, De volkeren door onpartijdigheid.
de Richter van het heel-al zal Hij de verrigtingen der aard-bewoneren belonen. ïi. Dat juiche al wat kan; de kreirzen der hemelen jubelen , zijn 'er geen tongen genoeg voor het algemeen choor, dat dan de Natuur hare tonen leene, dat het bewoonde aardrijk huppele als een danzende reije, dat de fchuimende golven , dat de visfehen de tegenreije der danzenden make; 12. Dat uitgeftrekte vlaktens zo mild bewoont, al huppelende volgen, — de bladerijke wouden maken met hun gerufch en zagt gemurmel, hier een aangename melodij, dat dit alles zich vereenige als Jehovahs luister zich meer algemeen vertoont. 13. Hij is op weg , Hij zal zich vertonen als de Richter op Zijn zetel, over het lot van het Vaderland zal Hij beflisfen, de gronden waar op Zijn uitfpraak over alle volkeren gebouwd is, Zijn aHerbillijkst, de grootfte onzijdigheid heerscht 'er in de beoordeeling der volkeren.
XCVUlte PSALM.
VS. I. Jebovab is Koning!
Het vatte land is blijde,
De uitgejlrekte zeekusten zijn verheugd.
ï. ij juichen blijde, Jehovah is onzen Koning.' dat
de uitgeftrekfte valeiën in vreugde zijn, dat zelfs de vreugde tot aan en over de zeekusten zich verbreiden moge.
XCVII. Het is ongetwijfeld een triumph-lied, fchoon de Maker onbekend is.



der PSALMEN: Psalm XCVII. 543
Vs. 2. Donkere wolken omftmven Hem,- -
Recht en gerechtigheid zijn de zuilen van Zijn troon. Vs. 3. Vuur gaat voor Hem uit, -. ../
Overal vat het Zijn wederpartij aan. VS. 4. Het ganfche land is deer Zijn blikfem Verlicht,
Het aardrijk ziet zulks beèvend. vs. 5. Bergen verminderen als wasch op Jehovahs gezicht,
Op de verfchijning van den Heek des beel-als. vs. 6. Hemelen kondigen Zijne regtmatigheid aan ,
Alle volkeren zijn van Zijn grootheid overreed, vs. 7. Verlegen moeten de beo\den-dienaars zijn,
Die óp afgoden roem dragen ,
Voor Hem moeten alle hoogheden zicb buigen. VS. 8. Zion hoort alles met verheuging,
Juda's dochtcren zijn ever Uwe vohnisfen vergenoegd.
2. Welk eene ftatige pracht, omduwt van zwarte donderwolken, den troon omgevende. Zijn billijke wetten zijn niet alleen binnen de goude lade befloten, maar eene zeer billijke uitvoering derzelve maken de gróndflagen van dien zetel eerwaardig. 3. Oprijzende, hoe majedueus is die togt ? — zijn ligte bende, vooraf trekkende, zijn de donderwagens , waar maar eenige tegendand zich in den weg opdoet, daar word verwoesting geboren. 4. Het ganfche land in den omtrek word verlicht door den fchitterende gloed, de rollende donders doen den grond beven. 5. Met het onweder gaan plasregens vergezeld , die van de bergeri afrollen, en ganfche beddingen van zand met zich liepen, waar door der bergen - beddingen verminderen, — eu dat alles doet zich in de ontzettendde gedaante zien. 6. Zo verkondigen de wijde hemelen Zijne datige uitvoerende macht, de bevooroordeelde volkeren zwijgen niet van Zijn roem. 7. Verdomd daan , ja zeer verlegen zelfs zijn de minnaars der afgoden , die op zulk een dienst zich verlaten , daar de grootde gezag - voerders zelfs voor Hem oogenbliklijk zwigten. S. Zo veel fchrik onder* vonden Zijne vijanden op Zijne verfchijning, — Zions beur. 5. Wel bepaald ons Müntinghe, bij de bergen door zware regenvlagen verminderd in hunne beddingen.
VI. Deel. Mm



546" Hét BOEK
VS. o'. Gij, Jebovab'. ziït de Heer van bet beel-al,
Ver boven alle hoogheid aanzienlijk. VS. 10. De minnaars van Jehovah haten het verkeerde }
Hij beveiligd bet leeven Zijner gunjlelingen ,
Hi red ze uit fnoodaards huid. vs. ii. Het licht word over den braven verfpreid,
Vrolijkheid voor den weldeukenden. VS. ia. Billijken! verlengt u in Jebovab'.
Vereeuwigt Zijn zuiverheid in lot-zangen!
woners kunnen met een innig genoegen den donderenden God hooren , en de tedere maagden uit Juda's Mam, ten reije gaande , geven hun vergenoegen over zijne richterlijke toneelen te kennen. 9. Ja , Jehovah ! Gij zijt onbetwistbaar de beheericher vau het gansch heel-ai , geen hoogheid komt bij U in aanmerking, die afffand is te groot. 10. Welaan dienaars van dien Koning, zo eerwaardig, toond uw agting door deugden , door afkeer van alle misdrijven! gij ziet hoe veel zorg Hij voor het leeven Zijner onderdanen draagt, Hij fchaamt zich niet om ze uit de klaauwen der tijrannij, zelfs eigenhandig, te redden. 11. Geluk en voorfpoed verfpreiden ziel; dan onder de braven , geneugten op geneugten volgen hem na, die gezuiverde grondbeginZels volgt. 12. Weldenkende burgerij, zing, dans vrij lustig voor dien Jehovah! geen dartele vrolijkheid, maar eene door denkbeelden uit de gewijde gezangen verfterkt, verhoge den toon, als gij Zijne volkomenheid bezingt.
xevnifte p s a l m.
ys. i. Jebovab met een nieuw lied bezongen! ilij tocb heeft wonderen verrigt , Zijn gewijden arm hefchikie zicb den zegen.
1. JlIIen Pfalm, een nieuw zangftuk, tot meerdere opwekking gezongen , Jehovah ter eere ! hoe veel ftoffe hebben wij'? welke zeldzame daden zijn door Hem verrigt? Züne heldhaftigheid alleen, en niet zozeer begunftigende omftandigheden be*
• XCVIII. Uit de overeenkomfien van deez' Pfalm met den XCVI. is niets tot opheldering te zeggen.



der PSALMEN. Psalm XCVIIL 547
VS. 2. Jebovab maakte zelfs Zijn zegen bekend ,
Voor bet oog der volkeren, Zijnebfllijkbtid. VS. 3. Hij dagt op Zijn gunst en tromv omtrent israëls buis ,
Toen zag men aan 'j lands grenzen de zegenpraal van onzen Elobim \ VS. 4. Jubel Jebovab gij gansch beel-al!
Galmt het blij genoegen Hit,
Zing lustig, paart uw zang met muzijk! VS. 5. Bezing Jehovah op den eijtier.
Op cijtber en zangerig fpeeltuig. VS. 6. Op trompet en bazuin geblazen ,
Juichd voor den Koning Jehovah ! vs. 7. De zee , met alles wat zij bevat, huppele,
De aarde met alle hare bewoneren! vs. 8. De rivieren maken een hand-geklap,
De bergen tevens huppelen van vreugde
Op de tegenwoordigheid van Jebovab ! VS. 9. Hij komt om het land te richten,
De waèreld zal Hij richten deer billijkheid,
De volkeren door onpartijdigheid.
fchikten dat alles. 2. Jehovah ! was zelfs voor ons de eerfte aankondiger van Zijnen zegen in een achtbaar teken, ZO wierd -aan onze nabuuren Zijn billijk beftuur en handelwijze bekend. 3. Bij die gelegenheid Belde Hij zich ter aanmoediging voor Zijne oude gunst in de nieuwe toezeggingen aan Israëls familie gedaan, vooral zag men toen in het ftille leger van de Ovex-Jordaanfche Israëlieten de bewijzen der zegenpraal van den BefchermGod. 4. Dat al wat ademt U Jehovah love! dat elk verrukt over UWe daden dien toon verhoge ! dat muzijk en ftem malkanderen tot dat einde fterken ! 5. Leviten, lustig op den cijther, op het veeltonig inftrument het lied geftemd ter eere van Jehovah! 6. Priesterfchaar zo eerwaardig, uw zilvere trompet, uw bazuin, tot accoord aan den mond, om bet algemeen choor der juichenden voor Jehovah te verfterken! 7. Dat dc fchuimende golven van den gezwollenen oceaan vrij in de hoogte fteigen, dat het geheelal met deszelfs inwoneren in den lof zamenftemmen! 8. Snel vlietende ftromen maakt als de hand-klappende reijen eenen harmonifchen toon, en zulks op de plechtige verfchijning van Jehovah! 9. Zijne verfchijning is allerftatigst, het is om in het land te richten; de ganfche aardMm 2



5+8 Het BOEK
bol zal Hij Volgens de gronden van billijkheid vonnisfen.; in de uitfpraak van het vonnis zal elk de onpartijdigheid bewonderen.
XCIXfte PSALM.
VS. I. Jebovab Is Koning i
Volkeren heven ! >
Tusfehen Cherubs zit Hij,
lies aardrijk ziddere! VS. 2. Groot is Jebovab in Zion'.
Boven alle volkeren verbeven. vs. 3. Uwen bogen en gedagten roem vermelden tij,
Als allen eere-waard'. vs. 4. De macht onzes Konings is liefde ror het recht,-
Billijke westen verordend Hij ,
Regt en billijkheid betragi Gij onder Jakob. VS. 5- Verhef Jebovab '. onzen Elobim!
Bui; u voor Ziin voet-fcbabcl,
Hoe vereerenswaardig is Hij !
1. Jehovah is de eerwaardige Konning ! — op zijn gezicht zijn de krijgszugtigde volkeren bedeest, zijn troon is omduwt met Cherubs, het geluid der donderwagens doet zich door de ganfche vlakte horen. 2. Op Zii» s kruinen heeft zich Jehovah als vermogend beroemd gemaakt; Hij is in Zijn gebied uitftekende boven alle volkeren. 3. Hierom bezingen wij Zijnen roemrijken en hoogst eerwaardigen naam , die Zijns gelijken niet heeft. 4. En geen wonder, niet in geweld en overheerfching is het aanzien van onze Koning gegrond; het handhaven van het heilig recht maakt Hem ontzaggelijk, Zijne wetten hebben wegens gronden van billijkheid geene wederga , 'er heerscht in de rechtbank der zoonen van Israël de aangenaamde overeendemming tusfehen wet en uitvoering. 5. Billijk dan Jehovah onzen Befcherm-God bezongen! dat elk voor de arke op zijn aangezicht valle, het teken van Zijne tegenwoordigheid is zelfs eerwaardig. 6. Bij deez' bond - ark hebben de
XCIX. Duidelijk bij eene onderneerninj, of eerfte veldtogt, na de raadvraging is dezen Pfalm gedicht.



der PSALMEN. Psalm XCIX. 549
ts. 6. Moses en A5ron waren Zijne buii-belicnim ,
Scmuël onder de eerfte vereerders van Zijn roem, Allen Imeeklen Jebovab, En verkregen gehoor.
VS. ?. In een wolk-kolom fprak Hij tot hen,
Zijne bijzondere bevelen onderhielden zij,
En de bepalingen waar onder Hij hun gejleld had.
TS. S. Gij Jebovab'. onze Elobim! verhoorde ben , Gij waart hen een vergevend Elobim, Schoon Gij hunne daden wraakte.
VS. 9. Verhef Jehovah! onzen Elobim 1
Buig u 'voor Zijnen gewijden berg, Heilig is Jebovab! onzen Elobim !
zo waardige mannen Moses cn Aüron zo menigmalen hun ampt bediend, de groote Semuül haren luider zo fterk voorgedaan, allen hebben aan dien voet hunne fmekingen gedaan, en het genoegen van een gunftig antwoord gefmaakt. 7. In eene fchitterende wolk, omringt van Majefteit , gaf Hij Zijn eerfte datig gehoor; hoe zorgvuldig bragten die achtbare mannen de bijzondere voorfchriften aan hun om die dan verder intevoeren, en bleeven zorgvuldig bij hunne eige ir.firuclie. 8. Geen wonder, dat Gij Jehovah, BefchermGod! dan hunne verzoeken inwilligde; om misdrijven waarmede zij U eenigzins beledigden, deed Gij hun niet afzetten ; neen, Gij waart edelmoedig, maar deed hun evenwel de gevolgen hunner misgrepen gevoelen. 9. Naar waarde worde Jehovah onzen Befcherm - God vereerd! — val eerbiedig ter aarde op de hoogte aan Hem gewijd ; het is toch Jehovah onzen God die daar zo eerwaardig woont.
vs. 6. Semucl komt hier in .als het hoofd van die orde, die voor den Hoogenpriester met de Uriml de plaats vervong.
vs. 7. Dat daden hier kwade daden zijn is beflist, maar dat zulks hier pasjlve en niet aStive moet genomen worden wil Sciirocder en Muntingh e met eenigen grond, de laatfte geeft toe dat'er eigenlijk ftaat: en gij deed wrake over hunne daden ; en verklaart nogtans grammaticaal met SciiROëDER dan den zin: wrake doende over het geen ben van anderen aangedaan werd, ill geloof te onrecht daarliet naar de letter in het vet-
Mm 3 b™A



55»
Het BOEK
Cfte PSALM.
VS. ï. Jubel veer Jebovab!
Allen aard-bewoseren! VS. 2. Dient Jebovab blijde,
Verfchijnt met vrolijk gezang voer Hens! VS. 3. Ondervind dat Jebovab Elobim zij!
Hii heeft ons gevormt'.
Wij zijn Zijn volk!
Schapen Zijner weide, vs. 4. Treed danbend Zijne poorten in,
Lefzingcnde in Zijne voorzalen,
Prijs Hem, jubelt ter Zijner eere! VS. 5. Jebovab is tocb goed!
Zijne goedgunjligbeid is altoosdutirend,
Zijn trouw gaat de geflagten door.
1. "N^v^ aereldburgers! voor Jehovah met een talrijk choor van Zangeren en Muzijkanten aangeheven. 2. De Godsdienst , Hem gewijd, moet met een vernieuwd hart verrigt worden ; de opening daarvan bij uwe intreede met eene lustige zang gefchieden. 3. Uwe ervaring bevestige u dagelijks, dat Jehovah den naam van Befcherm-God zo waardig draage, die daarenboven onzen Schepper is, de grondvester van den Baat, wij dus Zijne onderdanen, die Hij bezorgt ais de fchapen in eene malfche weide. 4. Nu met gevoel van uwe verplichting den voorhof van alle zijden ingedrongen, ftaat daar met uw eenparige zang; het gegalm daarvan ter Zijne eer rolle door het ganfche gebouw, en doe zich ovoral hooren. 5. Zeker, Jehovah is alleen de milde goedheid 1 Zijne weldadigheid is onafgebroken , en Zijn trouwe, en beftendige toegenegenheid, gaan van het eene bewcldadigd geflagt tot het andere over.
band het meest ftrookt en men dus als het naaste verplicht is zich daar aan te houden.
C. Allen zijn het genoegzaam eens, dat dit lied bij gelegenheid der offeren gezongen zij, Levit. VII: 12.
vs. 3. Wij volgen de lezing der Randtekenaaren , ongetwijfeld de beste.



der PSALMEN. Psalm CL
55i
CHte PSALM.
IS rr n i Een Pfalm
J^AVIDS Zaïlgfluk. van David.
vs. I. Van menschlievenbeid en regtvaardigheid wil ik zingen ,
Wanneer ik voor U JelJovab muzlceere. vs. 2. Biet beleid zeek ik bet deugdenpad te beuden,
IVil nii, daarop ontmoeten ;
Uit zuivere grondbeginzels wil ik werken ,
In mijn geheim-kabinet. vs. 3. Geen wandaad wil ik voor mijn oogen dulden ,
Der muitzugligen handelingen haat ik;
Mij kleeft daarvan niets aan. vs. 4. De arglistige zal van mij wijken,
De boze nimmer mijn vriend zijn, vs. 5- Die zijn medeburger heimelijk lastert,
Dien zal ik vinden,
Tegen den vermetenen en tretsaard zal ik mij verzetten.
1. Mijne gedagten wil ik aan de befcbouwing der op• rechtheid in vrije handelingen, en aan liefde tot het heilig recht wijden, vooral wtti ik het ftatig muzijk voor Jehovah wil regelen, 2. Mijn vast voorneemen is , met bedagtzaamheid en beleid, zonder omwegen , de pligten mijnes befluurs te betragten ; veel wensch ik Uwen gunftigen invloed daaronder te ondervinden ; onder mijne hovelingen verkeerende, zal het mijn toeleg weezen de zuivere beginzels van mijn hart , in alle mijne geheime maatregelen te volgen. 3. Geen lijdelijk aanfchouwer van de daden der grooten wensch ik te zijn, maar 't verkeerde zal ik tegengaan ; afkeer heb ik in 't bijzonder van partijdige woelingen , die op muitzucht uitlopen ; altans van zoortgelijke handelingen, ben ik altoos ten uiterfte afkeerig ge-, weest. 4. Listige veinsaards zullen wel zorgen mij niet te na ouder de oogen te komen , en ik zal de verkeering van den geweldenaar voor altoos fchuwen. 5. De inblafers aan het hof, uitgeleerd in laster , zal ik in het bijzonder het zwijgen leeren; den trotsaard, die zich fterk genoeg rekent openlijk zijn rol te fpeien , zal in mij den
vs. s, 8. Verdelgen, Knafp heeft ons op de weg geholpen om eene andere betekenis te verkiezen.
Mm 4



55*
Het BOEK
vs. 6. Miine oogen /laren op de braven in den lande,
Die zet ik neven; mij,
Die aan eerlijkheid gewoon zijn zuilen mij diene». vs. 7. De bedrieglijke zal In miin huis niet vernagten ,
De leugenaar door dezelve bij mij niet klimmen. VS. 8. Eiken morgen wil ik den beesaard vinden.
Alle onregtvaardigen uit Jehovahs ftad verbannen.
grootften tegenftander hebben. 6. Ik zal fieeds waardige burgers wenfehen te ontdekken , die hun Vaderland regt genegen zijn zal ik als mijne Raden en Raadsheeren nevens inij plaatzen; ik begeer geene andere hof-bedienden dan die proeven van hun wclmeenend beftaan geeven. 7. Ontdek ik zulken die zich op de gewoone hof-Breken toeleggen , fpoedig zullen zij hun ontflag bekomen; de minnaar van het hof-geklap zal met geen aanzienlijken post bij mij beloond worden. 8. Integendeel wensch ik het heilig recht te bedienen, geweldige grooten , die men te vergeefs wederftond,'hope ik bun loon toetewijzen, mijn hoofdbezigheid zal het zijn uit Jehovahs hof-ftad den boosaard te verltrooijcn.
Cntte PSALM. "|-^
vs. 1. Eene i. en zeer ernftig gebed van iemand, die der In den"'ui- onder gevoelige befefféns van benauwde omftank'apé digheden zijn hart voor Jehovah in een ge-
hed voor Jeho- bed llitftoit. vah brengende.
vs. 1. Jehovah, hoor mijne bedel Dat mijne klagte tot U opga.
2. Ei Jehovah! mogt Gij nu eens op mijn bede achtflaan, en ik bemerken dat mijn fteigend klagen U behaagde. 3. Altans, laat ik de blijken van Uw gun-
CII. Dat het lied op de flaking der Babijl. gevangenis ziet bemerkt elk, zo het van DANiëi. is, dan ziet het op het IXde Hoofdd. vs. e. Tekenagttg zegt Herder omtrent den inhoud: de Dichter zinkt op den y/eg der beloften neder, de God der beloften is bij bem aanwezig.



der PSALMEN. Psalm GIL
5J3
SfS. 3. Ontrek mij Uwe tegenwoordigheid nier, Neig U gunftig roe mijn benaauwd kingen: Als ik U tot roepe , j'chiet dan fpoedig toe.
ys. 4. Als rook vergaat mijn leeven,
Als hcuts-kolen zijn mijne heenderen verdroogd. VS. 5. Mijn hart verwelkt en verdort als gras,
iVaar y^yr heb ik ze//> £ees 'rei- weer. VS. 6. Van wegens mijn aanhoudend klagen,
Bedekt enkel de huid mijn gebceme. VS. 7. De woestijn-ueje/ ben ik gelijk geworden,
De nacht-vogel van onbeweonae f reken. VS. 8. Als een vogel waak ik,
Eenzaam op het dak. VS. 9. Dagelijks honen mii mijne benijdigers,
En bezwoeren al tierende mijn val.
ftig gehoorgeven hebben , ja, dat Gij Iuifterde met aller» ernst naar mijne voordragt; ei mogt het wezen, wen ik het van angst uitgil , dat Uwe redding dan ogenbliklijk kwam. 4. De genoeglijke dagen van mijn leeven zijn weg , als de nevel voor den zon 's morgens verdwijnt, alle de zappen zijn uitgeteerd en befproeijen dus het dorre gebeente niet meer, als de doffe houts-kolen zijn ze. 5. Ik gevoel zelfs dat de bron van mijn leeven opgedroogd is , van daar mijne neigingen zo dor als hooij; de lust tot voedzel is zelfs geheel bij mij vergaan. 6. Uitgeteerd ben ik, geraamte met vel overtogen, en dit alles komt meest wegens mijn inwendige droefheid. 7. Als een woestijn-vogel van Arabien zit ik eenzaam, en zelfs als de fchuwe nacht-vogel, die door haar fteunend geluid de akelige verblijven nog meer fomber maaken. 8. Ik ben wel niet geheel fchuw, nog van de zamenleving uitgefloten, maar zit evenwel eenzaam, als een der hujsvogelen zonder, gade, op de naat van een huis, treurend, wakend wegens de inwendige onrust. 9. Van buiten heb ik evenwel ook geen rust, mijne vijanden vvoelen niet anders dan om mij
vs. 6. Niet vleesch maar buit is hier de betekenis door Knapp aangewezen.
in, 8. Geen muscb; Meijer heeft dit duidelijk aan gewezen, wij zijn «venwel onzeker, wat regel hier moet befchreven worden.
Mm 5,



55+
Het BOEK
vs. io. Zo eet ik asch als brood,
En vermeng mijn drank met tranen. Vs. ii. De oorzaak daar van is Uw toorn en hevige gramfchap }
Gij die mij verhoogd had. wierpt mij op der; grond. vs. ie. Mijn leeftijd is als de dalende fchaduwe ,
Als gras verwelkt ik. vs. 13. Gij, Jehovah! houd ecuwig (land,
Uw roem klinkt door alle leeftijden. vs. 14. Rijs op, erbarm U over Zion'.
De tijd harer redding ,
De tijd haar beloofd is daar. vs. is. U»e dienaren ftaren op Zions ruinen,
En denken weemoedig aan haar puinen. VS. 16, Afgodifche volkeren zullen Jehovahs roem eeren,
Vermogende Koningen Uwe Majefteit.
maar hoon op hoon aantedoen , en al het gewoel word' befloten met het voorneernen mijn ondergang te zullen bewerken. 10. Zo zijn bitterheden mijn dagelijks voedzel, en al is drank op zich zeiven verkwikkend, het ziltige mijner tranen maakt dit onaangenaam. 11. En geen wonder dat ik zo ben, Gij zijt op mij toornig, ja hevig tegen mij gaande , door U had ik eene aanmerkelijke hoogte van aanzien beliegen, door Uwe eige macht ben ik nu veragrelijk tegen den grond gefmeten. 12. Mijn leeftijd is als de lang gerekte fchaduw des zonnewijzers tegen den avond, kort duurt ze dan en is weg, als het verzengde gras ben ik zonder herltel. 13. Dit is zeker: ik mag afnemen, Gij houd altoos (land, het aandenken aan mij mag haast ophouden, maar het Uwe loopt door alle de leeftijden en gedagten der menfchen, 14. Gij zult dan ook nog leeven, om aan Zion te gedenken , ach, mogt Gij U nu bereiden om Uw mededogen uitteoeffenen , ik verlaat mij daar op , want Uwe llandvrstigheid is groot, daarbij is volgens Uwe toezegging hare omwending zeer nabij. 15. Donker ziet het 'er n. gtans uit, Uwe eige Ministers zien treurig de overblijfzels van het vervallene Zion aan, hunne oogen Baan met tranen, als zij hare fteenhopen zich voor de verbeelding brengen. 16. Hoe' zeer zullen dan bijgelovige volkeren door het gunftige



der PSALMEN, Psalm CII.
555.
VS. 17. Jehovah zal Z;öb herbouwen'.
Wen Hij zich in Zijn luister vertoont. VS. 18. Als Hij let op het kermen des reddelozen,
En niet mcsr 4«ai;j Aerfe verwerpt. vs. 19. 2)// */ƒ bcfchreven voor de nawaereld ,
Een ongeboren volk zal Jebovab loven. VS. 20. Als Hij uit Zijn heilige hoogte nedirziet,
Als Jehovah van den hemel op aarde blikt. vs. 21. Om het gezucht der gekote nden re horen,
En de ter dtodgeioemden te redden. VS. 22. Op dat men de roem van Jebovab te Zion vermelde,
Zijn lof te Jerufalem! VS. 23. Dan zullen volkeren zicb verzamelen,
Koningrijken Jehovah vereeren!
van ons lot den luister van Jehovah erkennen , magtige. Heerfchers U den voorrang geven als de Opper - Majefteit. 17. Zodra zij zien dat het hof-flot weder herbouwt word, en de luister weder daar haaren zetel door Uwe tegenwoordigheid innemen zal; iS. En daar van zullen wij de beginzelen zien, zodra Hij op de taal der ter dood gedoemden begint opmerkzaam te worden, en niet langer hunne verzoeken afwijst. 19. De uitredding zal dan in alle de bijzonderheden aan de nawaereld bekend worden , en dit zal lang in de geheugenis wezen: volkeren nu nog niet in aanwezen, zullen daar over Jehovah nog groot maken; 20. Zodra Hij uit Zijne hemelfche woningen heil befchikt, en Zijne hemelfche beramingen op de aarde uitvoert; 21. Wen Hij op de klagten Zijner gevangenen zal beginnen acht te flaan , en zich niet ontzien zal om uit doodsgevaren, zelfs hun door Zijn magt te regt te brengen ; 22. Zo zal de roem van Jehovahs. daden weder op Zions burgt vermaard, en Zijn eer binnen de hofftad openlijk bezongen worden. 23. Op dc plegtige feesten aldaar zullen allerlei zoort van volkeren zich laten vinden, afgezanten van vermogende rijken hunne gefchenken dan eerbiedig brengen. 24. Maar he-
vt. 18. Schnurk.ee. heeft het verklaard: van bet reutelen de taal der ftervenden.



555 Het BOEK
vs. 24. Hij die mijne kragten op den weg deed afneemen}
Die mijne dagen verkorte. vs. 25. Dott mij zeggen: miin Elohim'.
Netm mij in het i«r< wan mijn leeftijd niet weg,
Uwe jaaren zijn eeuwigheden op den anderen 1 vs. 26. Ouwlings gromie Gij het aardrijk,
hémelen waren Uwer handen-werk. ys. 2?. Nogtans zulle; zij vergaan als Gij nog flaat,
Als een verjleeten kleed e» vcrwi>feld gewaad,
Daa zullen nieuwe daar zijn. ys. 28.. Gij za/r dezelve blijven , ■:
Uwe jaaren kennen geen einde. vs. 29. De kinderen Uwer dienaren zullen duuren, 1
Hun zaat ia Uwe befchutting blijven verkeerett.
laas ! hoe ver zijn die uitzigten nog voor de gewone loop der Natuur; mijne kragten znn door de moeijelijkheden te veel verteerd om zich weder te kunnen herfiellcn , ik gevoel maar al te wel het afnemen van mijn leeven. 25. Van daar dat ik zo menigmalen zugte, mijn God! watv word 'er van mij , moet ik dan in het beste van mijn leeren jammerlijk omkomen; hoe zeer verfchilt Uw Band ? eeuwen flapelcn zich op den anderen zonder dat 'er in Uw leeven fchijn van afnecmen zich opdoet. 26. Van de grijze aarde zijt Gij zelfs de formeerder, de onmeetbare hemelen van vroeger oorfprong zijn Uw maakzel. 27. Hoe fchoon , hoe ftaudvastig heure ftand is , zij zullen eenmaal verlieten zijn als Gij nog geen fchaduw van afneemen kent, hoe weinig ftoornis zal het U aanbrengen, als een onbruikbaar kleed door ouderdom, zullen nieuwe hemelen uit Uwen voorraad zich vertonen. 28. Onder dat alles blijft U ftand altoos ongeftoord, en nkts kan Uwen leeftijd verminderen. 29. Hierom durf ik geloven dat het kroost van Uwe dienaren nog de vrugt van Uw beftendige geluks - bedoeling zullen ge-
vs. 27. Wel zegt Sterk, hier word niet van de ontfloping der waereld als een gevolg van het Goddelijk befluit, maar als een natuurlijk gevolg van 'swaerelds ouderdom gefproken, en dat moet men vvcl onderfcheiden.



der PSALMEN. Psalm CII. 557
nieten , en dat hun kroost zich in nog meer belovende
uitzichten verblijden zullen.
Veinde psalm.
AN DAVID. Een Pfalm Davids.
vs. 1. Mijn ziel, loof Jebovab!
Op bet innigfte Zijne hoge Majefteit'. vs. 2. Mijn ziel, loof Jehovah!
Zonder eene Zijner weldaden te vergeten? vs. 3. Die uwe zonden vergeeft,
Uwe kranktens wegneemt. vs' 4. Uw leeven voor ondergang beboed,
En u met goedgunftigbeid en barmhartigheid kroont. vs. 5. D/'etnet zegeningen uw mond vervuld,
En u als een arend verjeugi. vs. 6. Jebovab ! bandeldt billijk ,
Hij bezorgt recht den onderdrukten.
Voorzang.
1. Mijne ziel - vermogens, aandoeningen, nu geheiligd om met het diepfte gevoel, de Majefteit der Godheid te vereeren. 2. Een liefde - vuur , mijn ziel! brande'in U, zo dat 'er overeenftemming tusfehen maat en verpligting zij, en 'er niets ontbreke. 3. Welk eene goedheid! alle de walgelijke daden zo regt vaderlijk voorbij te zien , de ongefteldheden die het lighaam afmartelden, weg te nemen. 4. In zo veele onheilen waar onder het uiterfte leevens-gevaar dreigde, redding befchikt, met weldadigheid en voorfpoed , met een teder mededogen in tegenheden begunftigde; 5. De keur van zegeningen tot onderhoud des leeveus door U befchikt, in hoge jaaren jeugdige kragten gegeeven, zelfs de vlugheid der arenden!
Middenzang.
6. Gewis is het dat Jehovahs bedrijven in alles onze iuftemming verdienen wegens hare regtmatigheid; de beste proeven daar van ziet men in de door rampen verneder-
CIIl. De inhoud te algemeen om ta bepalen op welke omffandigheden van Davids leeftijd deez' Pfalm ziet, Dathe denkt aan zijn gemoed" wending na de dood van liet overfpelige kind uit Batiissda.



553
Het BOEK
vs. 7. Hij verklaarde Mosf.s Zrne inzichten,
Het geflagt van Israël Zijue bedrijven. vs. 8. Barmhartig en genadia is Jebovab'.
Langmoedig, onnavolgbaar goed. vs. 9. Niet aanhoudend ftraffende ,
Niet altoos verholgen indenkende. vs. 10. Neen, naar onze zonden bandeld Hij niet,
Naar onze misdaden regelt zicb Zijne vergelding niet. vs. ii. Neen, zo veel hoger als de hemel boven de aarde is,
Zo fteigend boog is Zijn goedheid over Zijne vereerder:. vs. 12. Zo ver den affiand van oosten en westen is,
Zo verwijderd Hij onzen fcbuld van zicb. vs. 13. Even zo als zicb een vader over zijn kroost erbarmt,
Niet minder doet Jebovab Zulks over Zijn vereerders. vs, 14. Ons beflaan kent Hij,
En denkt gefladig dat Wij Itof zijn.
derden en hulp behoevenden. 7. Van dit Zijn uitheemend karakter deed Hij reeds opening aan Moses, de grondlegger van den .Staat, en alle Zijne wonderdaden onder de Israëliërs bevestigden die ontdekking. 8.' Met eigen mond droeg Hij Moses voor, dat Hij verzekerd kori wezen, dat mededogen, goedgunftigbeid, taai'geduld, en onvergelijke edelmoedigheid Zijn beftuur kenmerkte. 9. Wel billijk, maar niet altoos Breng in de uitoeffening, niet onverzettelijk in Zijne wraak , maar gevoelig daar onder. 10. Altans de ftrikfte evenredigheid tusfehen misdaden en ftraffen niet houdende en opzettelijke vergrijpingen firaftc Hij zelfs niet altoos naar verdienste. 11. Neen, onmeetbaarder is Zijne ontfermende liefde dan de afftand van hemel en aarde, en zulks over allen die eerbiedigers van Zijne verdiende zijn. 12. Zo ver het oosten en westen van den anderen blijft verwijderd , op zulken afftand verwijderd Hij de gevolgen onzer misdrijven van Zich af. 13. Als een regt geaart Vader, altoos tederhartig bezorgt omtrent het welzijn zijner kinderen , is Hij omtrent allen die kinderlijke eerbied voor Hem hebben. 14. En dat met meer zorgvuldigheid dan die , daar Hij beter onze kragten en toeftand kent, en weet wat wij kunnen veelen , en
vs. 12. Niet van ons maar eene nieuwe lezing van zicb.



der. PSALMEN. Psalm CITI. 559
vs. IS. 'sMenfchen leeftijd is als het gras!
Als clii vcld-blocm pronkt hij. VS. iö. Maar ten adcmtogt des vvinds, en 'er is niets!
De plaats waar bij ftond is dan onbekend. VS. 17. Jehovahs genade is voor Zijne vereerders altoosduurend,
Zijn gunst gaat tot volgende geftagten over. VS. 18. Wanneer zii Zrti aan Zim wet houden,
Zijne geboden zicb herinneren om daar na te bandtien. VS. 19. In den hemel is Jehovahs koninglijke zetel'.
Zijn gebied gaat over alles. VS. 20. Looft Jebovab, Cij hemelboden'.
Moedige helden, op Zijn bevel,
Op Zijn donderende ftem naauw lettende! VS. 21. Looft Jebovab, hemelbende'.
Dienaren, Zijn uitvoerende.
denkt het meest aan de broosheid vau ons geitel. 15. Hij oordeeld het jeugdige leeven gelijk met het lente-groen, de beste kragten met de op de pragtige fteel pronkende lente-bloem. 16. Eene golf van den zuigende oostenwind is 'er maar nodig, en van al dien praal is niets, alles verliest zijne gedaante, men weet de plek niet meer waar de bloem boven de groente uitftak. 17. Maar dit is zeker , zo is de weldadigheid van Jehovah niet, die duurt door alle de eeuwen, Zijn goedgunltigheid verduurt de1 leeftijden zeiven, en rolt door de gedagten henen.
18. Als 'er maar zorgvuldigheid bij de menfchen is, om Zijne grondwetten niet te fchenden , en alle Zijne bijzondere bevelen geftaag zorgvuldig in de betragting te brengen.
19. En zeker, Zijne Majefteit vertoont zich niet alleen op Zion , maar vooral in de onmeetbare hemelen ; Kanaans bewoneren niet alleen, maar het gansch heel-al is onder Zijn fcepter.
Slotzang.
20. Welaan hemel - boden , voeg u bij het choor van hun die Jeho'rih roemen! heldhaftige uitvoerers van Zi;ne bevelen, de donder-wagen Zijn mogenheid beftuurende! 21. Aile legermachten dier gewesten , gij zeiven die nader bij Zijnen trpon den rang van hovelingen bekleed, paart uw ftem tot verfterking der reijen. 22, ja, at wat



5ö"ö Het BOEK
vs. 22. Alle zijne gewrogten prijzen Jehovah eenparig,
Aan al de grenzen van Ziin gebied , Mijn ziel looft ook gij Jebovab!
Hem als Maker kent, eerbiedige Jehovah met eenparigheid , in Zijn onmeetbaar gebied zij zulks algemeen; en gij mijn ziel befluit dit hoge choor met uw dankende ftille lofzang. Loof, mijn ziel! Jehovah!
CIVde PtAlM. Vs. i. Loof mijn ziel Jebovab,
Jebovab, mijn Ehbim'. boe groot zijt Gij?
Hoe Majeftieüs . boe prdcbtig gekleed? vs. 2. Hij bediend zich van het licht ten mantel,
Den Hemel is Zijn tent-tapijt. vs. 3. Wiens boveufie vertrekken boven de vjater-vjolken zijn,
Die van wolken zich als wagenen bediend, ■ '^tl
Die op de vleugelen des winds voortrold. vs. 4. Die de winden tot voorboden gebruikt,
Schitterende bïikfems zijn Zijne bedienden. vs. 5- Die de nar Je op hare fundamenten Jleldt ,
Nu, noch nimmer zal ze wankelen.
1. 2jiels-neigingen! vereenigd u nu om Jehovah te bezingen: — mijn God en Heer! waar is eene hoogheid bij U in vergelijking komende ? verfchijnt Gij in Uw praal, alles is even Batig en koninglijk. 2. Verrukkend gezicht! — het fchkterend licht ftrekt Hem ten wijde koninglijke mantel; wolken naar believen ontrold, zijn de tapijt-gordijnen dezer Majefteit. 3. Zijn Olia's ter verkoeling en verkwikking zijn op de voorraads - wolken gcftigt; van losfe wolken bediend Hii zich als van eene reis - zetel; op de wieken van den fnellen orkaan laat Hij zich gerust vervoeren. 4. Winden die de donderbuien aanvoeren zijn Zijne voorlopers; fchitterende bïikfems verfpreiden zich als vorftelijke dienaren overal op Zijne bevelen. 5. Hij zelve bezorgde de. fundamenten waar op het aardrijk geftigt is, voor ondermijning of verzakking is
CIV. De meeste Handfchriften hebben hier David niet ongegrond als Maker opgegeeven.
vs. 3. 0/i« zijn vertrekken in de Oosterfche paleizen waarin de- Vorften voor de Jtoelten huisvesten.



der PSALMEN. Psalm CIV. gJ5i
vs. 6. £a mef zes?» als in een kleed iarf gewonden,
Waar mede zelfs de bergen gedekt waren. VS. 7. Op Uw dreigen vloden rfVe tvateren,
0^ Uw donder-ftem verfcbuilden zij z;VA. vs. 8. Bergen rezen toen op,
Dalen zonken neder,
Aan den oort door U bereid. Vs. 0. Gij ftelde bun grenzen, niet te overfchrijen.
Om nimmer de arrde weder te overdekken. VS. 10. In de dalen Hij bronnen ontfpringen,
Tusfehen de berden ruisfeben zij. VS. II. Het veid-gedierte drenkt 'er uit,
De woud-ezel lest 'er zijnen dorst uit.
nimmer te vreezen. 6. Dat aardrijk was met een Zee als met een linne kleed omwonden, geen toppen van bergen fiaken hier of daar uit. 7. Maar naauwlijks fpraakt Gij dan , of de ftille wateren raakten in beweging, deinsden af, en borgen zich op Uw donderend geluid in de afgronden. 8. Toen zag in en de kruinen der hoge bergen zich in de wolken verftekeu , oumeettelijke valeien vertoonden zich al lager en lager van die hoogten , elk voldeed aan de eigenfehap , hen een gebruike toegewezen, g. Welke flag het geweld des waters aan de oevers ook moge maken, zij mogen de duinen door U. gefteld, niet beklimmen, veel min het ganfche land overdekken, hoe bepaald ook ontbreekt het het vaste land evenwel niet aan water. 10. Leevendige bronnen ontfpringen in vlakke landen , iu eene zagtruifchende kronkeling ziet men kristalle beken , tusfcben de bergen al kabbelend vlieten, of in een waterval al rtufchend voortfnellen, 11. Uit de hellere beek drinkt de weide bewoner frisfehe ruime teu°-en, — in de heete zand-woestijn drinkt de woud-ezel ongeftoort uit het frisfehe beekje. 12. Hoe veele verkwikken zich daar door, dc beeken door wilge en andere bomen
vs. 8. Biina helle ik tot de gedagte over om met Mi chablis te le» zen: het klimt in bergen op, bet fmelt weder in dalen, en blijft in de vlakte, eene natuurlijke gedagte, maar voor de waarneemingen van diea tijd te ftout.
VI. Deel. Ne



Het BOEK
vs. ia. Het /«cif-gevogelte woont boven dezelve,
Zingende tusfehen bet lemmer. ys. 13. Uf Zijn ween-vertrek voorziet Hij de bergen van water $
Met vrusten door U eezorgt, voorziet Gij bet aardrijk. vs. 14. Gras doet Gif voor de velddieren wa'fen,
Moer-kruiden door 's menfchen at beid.
üe peulvrugten uit den grond doende komen. vs. 15. Den wijn des menfchen neigingen opwekkende,
Het gelaat doende meer glinsteren dan den balfem ,
Terwijl het brood het harte fterltt. vs. 16. Jehovahs boomen worden zelfs gedrenkt,
Libanons cederen door Hem geplant. VS. 17. Waar in de vogelen ne<ten ,
Op -er dennen toppen bouwt de havik zijn woning. vs. r8. De hoogjle bergen aïe»«» aV« deen-bokken tot wining,
De rWM der klippen, de fchuilplaats der berg-mtuzen.
omzoomt, worden door tallooze vogels bewoont, en over bet water hoort men hunne ouderfeheide melodij tusfcben het lommer. 13. De hooge bergen zijn daarom niet geheel dor; neen , uit Zijne voorraad doet Hij dampen die een rijke douw maken , afdalen, deeze geven eene vrugtbaarheid die overal aan alle oorden uit den befproeiden grond in verfcheidenheid, te voorfchfjn komen. u. Veld - tapijten van gras fpreki Hij over de velden voor de huisdieren, moeskruiden in zoort worden door de vlijtigheid der menfchen overal verzameld, en peulvrugten tot fpijze in overvloed en met minder moeite Wasfende. 15. Niet alleen tot behoeften, maar tot verkwikking, geven heuvels den wijn, zo hart verheugende , meer dan de olie der olijven het aanzicht vervroüjkende, en het hartfterkende voedzel der granen, daar het best voortteelende. 16. Van den dauw worden zelfs de bomen, door geen menfchen handen geplant, verfrischt, tot Libanons cederen zelfs , die edele pronkftukken van Zijn bedrijf. 17. Waarop eene waereld woont, kleine vogeltjes daar hun nest makende , op de fpitze en ofc beweeglijken kruin zelfs de wout-vogel. 18. Onnaakbaare klippen vinden bewoners, en het ff een-geitje graast
vs. 14, 15. Omtrent het brood heb ik die vertaling gevolgd, welke ik minder onnatuurlijk vond dan Herders gedagte, die hier eene verplaatzing veronderftelt.



der PSALMEN. Psalm CIV. 563
Vs. 10. Hij deed de maan den tijd berekenen,
De zonnc-ondergang beftemde Hij. Vs. 20. Hij kleed bij nacht de aarde in het denker,
Wen het woud-gedierte te voorfcbijn treed, vs. 21. De ionge leeuwen brullen dan om roof,
Vragen om voedzel aan Elobim1 vs. 22. Zo «Va de zon zich vertoont koeren zij te rug,
En leggen uitgejlrekt in hunne holen, vs. 23. Dan begint de mensch zijne land-bezigheden ,
Zijn arbeid duurt tot den avond. Vs. 24. Hoe veel , Jehovah'. zijn Uwe gewrogten?
Met wiisheid zijn ze allen daar gefield,
Het ganfche aardrijk is wet Uwe meubilen vervuld. VS. 25. £e» zee zo groot, zo wijd in omtrek ,
Zo veel dieren daar in weemelende.
Klein en groot ontelbaar.
daar gerust , in de doorboorde rots - klippen heeft de berg-muis eene veilige woonplaats. 19. De zilvere maan gaat af en glanst weder vol op haar tijd , de zon doed zijn reis onafgebroken zonder verhindering, ao.. De nacht tot rust geichikt , kleed Hij in eene vale fluier, en dan is alleen het roof-gedierte in beweging om ter jacht te gaan. 21. Dan hoort men menigmalen de leeuwen in hun beste kragten zo verflindend, al brullende naar eene prooi voor hun honger verlangen. 22. Hoe moedig ook, naauwelijks komt de zon in hare pracht te Voorfchijn, of zij verlaten hun jacht-perk, deinzen te rug naar hun gewoon verblijf , waar zij meestal gerust en flaapende den dag doorbrengen. 23. De morgenftond is juist voor den noesten mensch weer het tijdfüp, zijn bed verlaten hebbende, durft hij onbeichroomd naar ziin akker gaan, - om daar ongeftoord zijn dagwerk te verrigten. 24. In zulk een uitvoerig tafreel verlies ik bijna alle gedagten, en zeg alleen maar : ja Heer! de pronkftukken Uwer Ahnagt aan alle plaatzen zijn ontelbaar, ze zijn niet na te gaan , en dan nog elk waar op on-, zen aandagt valt, zo keurig tot het oogmerk, geen vak is 'er waar men naar evenredigheid van de plaats niet rijklijk fieraaden vind. 25. Begeef ik mij naar het ftrand der Middelandfche zee,-zo uitgeftrekt in wijdte, wat kan Nn 2



5°4
11b t DOEK
vs. ef. Óji welke de groote waggelen, • •
Ook de Leviathan Uw kenstfiuk, Dartelende daar in.
vs. 17. Alle hoop Is op U,
Op behoorlijke tijd fpijze icagtende. VS. eS. Op Uwe gifte ary zamelen,
Door Uwe ry*« uitdeling worden zij verzadigd; VS. 19. 7-e Ara Gij U verbergt dan zidderen zij ,
Beneemt Gij hun den adem, jfen fterven zij,
En worden weder het vorige ftof. VS. 30. 7,o dra blaast Uw adem niet,
Of'er worden gewrogten geboren ;
Het gelaat na» iet aardriik vernieuwd Gij dan. VS. 31. De luister 'van jebovab is onafgebroken ,
Jebovab zich in Zijne werken vermakende.
ze dan in haren fchoot niet al bevatten, in zoort zo wei als in volkrijkheid, van den anderen onderfcheiden. 26. De grootfte vertonen zich met hare hooge ruggen zelfs boven water, al rijzende en- dalende, waar onder het pronkftuk de Leviathan , aan hare oevers zich vermakende. 27. Elk hunner werd door U verzorgd, en weet in zijn trek wat hen door U ter maaltijd toegelegd is. 28. Zodra Gij hun voedzel toefehikt , fchoren zij meestal in groote getallen bij den anderen, en zelden gaan zij onvoldaan henen, maar hebben hunne trek meestal in eene rijke maaltijd voldaan. 29. Dat dartelend genoegen is op de verfchijning van een tempeest al rasch geftoord en in vrees veranderd , hoe groot zij ook zijn-, (likken zij dan menigmalen in een oogenblik, en vermengen zich weder met den moederlijken flijmigen fchoot. 30. Die zelve adem zo doodelijk weder zagt gaande, is de oorzaak dat nieuwe aad-bewoners te voorfcbijn treden , hoe menigmalen veranderd dan een land van gedaante, door het nieuwe zoort van bevolkers. 31. Ja, de grootheid van dien Jehovah is niet te berevs. 16. SchroödeR heeft reeds voor lange aangemerkt, dat dit woord eene andere betekenis dan die van fchepen in de Bijbelfchriften zoms Beeft; te regt zegt iemand in de Vadert. JSibl. I. Deel bladz. 3. de fchepen behoren niet.onder de werken der Natuur, wel de groote visfehen; men zou het kunnen neeraen : de groote dauxen op bet water als fchepen.



der PSALMEN. Psalm C1V.
5*5
W. }S. Slaat Hii o/> de aarde een blik, dan ziddert zij,
Roert Hij bergen aan, dan roken zij. VS. 33. Zo lang ik leef wil ik Jebovab bezingen,
Ze lang ik 'er ben, èp Bfalmett Elobim loven, vs. 34. Mijn gezang zal ik lieflijk maken ,
Om inij in Jebovab te verheugen'. 7s. 35. Ou fnoodaard worde van de aarde verdelgd'.
De boosaard boude op*.
Blaar gij mijn ziel, loof Jebovab'.
kenen , hier zijn geen perken , niets fluit als het Hem lust Zijn vernuft werkdadig in het daarftellen van konstftukken te doen zijn. 32. Is het omgekeerd, dreigd Hij verwoesting, dan is de ganfche Natuur beklemd , een dikken damp fteigt boven de bergen dan zoms uit, in den brand geftoken zijnde door Zijn Almagt. 33. Dit ftoort mij evenwel niet, fchrikt mij niet af, ik wil dien Jehovah! zo lang in mij den adem overblijft, met lof-zang vereereu , mijn geliefkoosd muzijk aan mijn BefchermGod vooral wijen. 34. Mijn vlijt zal ik veel eer verdubbelen, om het zo genoeglijk, zo aangenaam te maken als mij mogelijk is , op dat mijne godsdienftige geneugten mogen aangroeijen. 35. Dat tijrannen vreezen, zij zullen eenmaal van het toneel met fchande en veragting verwijderd worden , eenmaal zal de naam van den magtigften tijran zelfs in vergetelheid geraken, door de ftille kalmte, — intusfehen zal ik voortgaan mijn ziels - lust en neigingen in befchouwingen omtrent Jehovah cptelosfen.
CVde psalm.
VS. I. Dankt Jebovab! erkent Zijnen roem '.
Dat Zijne d ideu onder volkeren verbreid worden.
1 • 13 eweldadigdeZiotiieten.' Zing een lof-zang voor Jehovah! erkend Zijne volkomenheden, laat door uwe gezangen Zijne bedrijven onder befchaafde volkeren bekend worden. 2. Heft een lied aan; paard het muzijk
CV. Verfcheide verfen zijn ongetwijfeld, vooral in den aanvang van Pavid — de uitbreiding is ongetwijfeld van eene lafcrej hand, bet kan Nll 3 zijn



566
Het BOEK
vs. 1. Zingt, fpeelt ter Zijne eere'.
Bezingt ftatig Züne wonderen! VS. 3. Verheft Ziin zo hoogwaardig beftaan'.
Het hart van Jehovahs vereerders zij blijde! vs. 4. Zoekt Jehovah en Zijne hefeherming,
Vraagt Hem gejiaag gehoor. Vs. 5. Denkt aan de wonderen door Hem verrigt ,
Aan de flraffen voer Hem zeiven bedreigd. vs. 6. Oij kroost van Abraham, Zijn dienaar.
Nakomelingen van JakoU , Zijn gunfteling. vs. 7. Hij Jehovah is onze Elobim !
Hij beoordeelt de gehele waereld. VS. S. Aan Zijne beloften boud Hij zicb altijd.
Om de toezeggingen tot duizend gedagten gedaan, vs. 9. Aan AnRAHAM gedaan ,
Bezworen aan ISAa'K.
daar mede ; wijd alles aan Hem; uw Godvrugtig gez moed verlustige zich in Zijne zonderlinge bedrijven. 3. Gij hebt roem-doffe over de voortreffelijkheden van dien zo inajeftieufen Heer; nu kan het hart van Jehovahs vereerders zich onbepaald daarin verlustigen. 4. De hooge gunst van Jehovah zij boven alles dierbaar, zoekt Zijn gunfte aanhoudend in uw gehoor-vragen. 5. Denkt ter uwer vrijmoedigheid veel aan de zeldzaamheden ten uwen beste, weleer door Hem gedaan, —■ de uitkomften van zo veele bedreigingen door Hem gedaan. 6. Echte zoonen van Abraham, dien lieveling! kroost vau Jakob, niet minder in die genegenheid delende! 7. Dien Jehovah, door ons als Befcherm-God gecert, voert zelfs het hoogde gebied in Zijne rechts-gedingen over de ganfche waereld. 8. Zijne gegeeven woord breekt Hij nimmer, en als Zijne gundige toezeggingen voor het nakomelingfehap gedaan zijn, mist 'er niets van. 9. Beloften het eerst aan Abraham bekend gemaakt , aan zijnen zoon zo Batig bevestigd. 10. Voor Jakob tot
zijn dat Datiif.'s gedagte gegrond is, willende dat bij de herdelling van den Godsdienst na de Babijlonifcbe gevangenis dit lied opgedeld zij, hoe het zij, het is een Vaderlandsch gedenk-lied uit de oude nationale gefchicdenis, tot een bijzonder oogmerk gedicht.



der PSALMEN. Psalm CV.
567
vs. 10. Jakob tot een grond/lag,
Een eeuwige verbintenis met Israël gemaakt. vs. II. U geef Ik, fprak Hij, Kanailn. eori,
Dat zij u bepaald erl-goed. VS. 12. En dat, toen zij nog niet talrijk waren,
En zelfs daarin omzworven. vs. 13. Zo dat zij volk op volk,
En rijk op rijk bezogten. vs. 14. Niemand mogt hun toen (reeds") onderdrukken,
Koningen beitrafte Hij daar over. vs. 15. Het was: Mijne Priesters zult Gij niet beroven,
En Mijne vertrouwelingen niet beledigen. vs. 16. Hij aeed honger in zulk een land komen,
En benam bun bijna allen voedzel. vs. 17. Zond ten veordeele een man weg,
Tot flaat' werd JoSEru verkogt.
de grondilag van het volks - aanwezen gelegd, en onder het vordelijk kroost door naauwere -betrekking verzegeld. 11. Hoe gewigtig was de inhoud; het beloofde erf-land zult gij' verkrijgen, in het bezit van uw erf-portie geraken. 12, En dat werd gezegd in eeii tijd toen 'er de minde fchijn niet was, de familie meer af dan toenam , en moeite had om de Nomadiefche voorregten overal in Kanadn, voor zich te behouden; 13. En daarom dikwils niet alleen van oort, maar zelfs van OpperGebieders in dien dreek verwisfelen moesten. 14. Hoe donker ook, Gij duldde nogtans niet dat ze mishandeld wierden; geen kouinglijk hoofd werd in zulk een geval voor Uwe draf beveiligd. 15. Hoe ontzettend was voor hun die taal: dulden zal lk niet dat de voordanders en bedienaren van mijnen Godsdienst eenige laagheid aangedaan worde , en die uit Miin naam hun volk beduuren , wil lk niet dat de minde minagting wedervaren. 16. Dan het bleef bij geen dreigen, een felle honger werd zo algemeen, dat elk het benodigde tot onderhoud miste , onder de aanzicnlijkden zelfs was 'er dat wel eens het gevolg van. 17. En op dat Zijn Israël geen gebrek zou hebben, had Hij al gezorgd, dat Joseph al lange te voren, fchoon als flaaf en in de donkerde uitzigten het koornrijk Egypte leerde kennen. Nn 4



563 Het BOEK
VS. 18. Aan de voeten geheeld,
Gansch omgord met ijzere ketens. vs. 10. Geoefend in Jehovahs hepreevingen,
Tot dien tijd dat 'er bevel kwam. vs. 20. De Koning om hem zendende, omfioeg hem,
De Sotiverein der volkeren bezorgde zijn vrijheid. ys. SI. Blaakte hem opziener over ziin hof,
Tot een beftuurder over alle zijne goederen. vs. 82. Met onbepaalde magt boven ,Jads Vorften,
Door raad de overheden ftuurende. vs. 23. Daar op trok Israël Egypte in,
Toen verkeerde Jakob onder Cham als zwervende. vs. 24. Ondet tusfcben deei hij i«r volk aanwasfen,
liet wierd talrijker dan £si>s« benijders. vs. 23. W;rr i arr 21'ch omkeerde tot haat,
ün trouwloos handelden omtrent Zijne dienaren.
18, In omftandigheden waar van men zich niets konde beloven , werd hij als een zwaar misdadiger in de veragtelijkfic ketenen geflagen. 19. Zo in den druk regt gevormd, en door vernedering regt gevoelig geworden, kwam het gerucht van het kbriinglijk opontbod in de gevangenis. — co. Van de poeljen bevrijd, werd hij tot het koninglijk gehoor gekleed, gelukkig geflaagt, verkreeg hij van den Vorst niet alleen volkomen zijn vrijheid , door vermogende Staats-dienaren hem benomen; 21. Maar werd zelfs aangefteld tot eerBen beBuurder van zijn hof-houding , hij vertrouwde hem het beduur van de koninglijke fchatten geheel toe. 22. Strekte zijn burgerlijke macht verder uit, dan zij ooit door eenige gr. .oten in Egypte bezeten was, onder de Hofraden had hij zelfs een voldrckt gezag. 23. Na zulke voorbereidzels, bezogt de grijsaard Jakob het nabij gelegen Egypte, en doeg (dien man) zich, met het herder-leeven blijvende geneeren , onder het nageflagt van Cham ter neder. 24. Wexlig woonden zij daar, namen buitengewoon toe in talrijkheid , zo zelfs dat het der Egypienaren bekommernis opwekte. 25. De achting voor Joseph verwisfelde nu in haat omtrent zijn natie, en de vrije bewoners van Cüfen werden töen op^ de fchandehjkfte wijze onderdrukt.



der PSALMEN. Psalm CV. S&9
vs. 25. Toen zond Hii Moses ah Staats-dienaar,
Met AaltON door Hem gekozen. vs. 27. Die vcrrlgtten op zijne bevelen tekenen ,
fVonderen in Chams land. vs. 28. Duisternis riep Hij in , zij kwam ,
Op zijn dreigen veranderden zij niet. VS. 29. Het water veranderde in bloed,
Hunne visfehen ftierven. VS. 3c. f'si; vorsfehen wierd bun land bedekt,
Tot in 'sKonings^«op-kamer ze//j. vs. 31. Op Zijn bevel kwamen vliegen ,
Zen zwerm van infeelen door bet ganfche land. vs. 32. Voor regen gaf Hij hagel,
Tslijke weerligten overal in /icf land. vs. 33. Trof hun wijnflok en hunnen viigeboom,
Tot de boomen op de Innd-fcbeidiug worden verfebeurt.
26. Niet lange duurde die benaauwde toeftand, Hij koos Moseo tot redder van Zijn volk, riep Aüron alsfprekcr voor volks belangen. 27. Deze beiden wierden gefterkt met gezag in hunne posten , en ftaafden hunne zending, en bevestigden den wil hunnes Heeren met zeldzame verrigtingen, onbekend in Chams oorden. 28. Donkere wolken omgaven toen geheel Egypte, en vorftelijke bedreigingen fchrikten deze dienaren niet af om voor het volks-belang te waken. 29. In dien tijd zag men alle de wateren van Egypte, door Natuur en konst daar aan gegeeven, een bloed-kouleur op eenmaal verkrijgen, het veranderde zelfs zo in geaartheid, dat de visch daar in flikte. 30. In die modderige poelen vonden vorsfehen in menigte voedzel voor hare eieren , op eenmaal groeide het getal zo aan, dat de koninglijke flaap-kamer voor haar bezoek niet kon beveiligd worden. 31. Toen vertoonde zich uit die verrotting een verbazend getal van paarden - vliegen, allerlei lastige infeelen vervulden Egypte. 32. De plasregens die 'er vielen, (tolden in de lucht en veroorzaakten in Egypte gansch vreemde hagelbuien , vergezeld van onophoudelijke onweders. 33. Toen werden de beste vrugten van het rijkfte land vernield, druif en vijg werd niet alleen beïchadigcf, maar 't geboomte zelfs'werd gefcheurd. 34. Op Nn 5



5?o Het BOEK
vs. 34. Op Zijn bevel vertoonden zicb fbrinkhanetl,
Ke-vers in onnoemelijke getalle.
vs. 35. Al het veldgewas opetende,
En geen vrugt van dien oort ontziende.
VS. 36. Alle oudfte zoonen des lands jlierven , De eerire vmgten der jeugd.
vs. 37. Met goud en zilver voerde Hij ze uit,
Onder alle de Hammen was geen- die waggeldf.
VS. 38. Egypte zag met genoegen bun aftogt,
Voor Israël waren zij nu regt bevreesd.
VS. 39. Hen firekte een wolk ten paviljoen , En tevens ten fakkel in bet donkere.
VS. 40. Op bun bede zend Hij wagtels,
En gaf bun overvloed van hemcl-Jpijze.
vs. 41. Spleet een rots die overvloedig water gaf, Beeken vertoonden zicb in een dorre oort.
het overblijfzel werd een heir van fprjnghaneu genodigd, ja kevers, nog op het geringe voedzel azende. 35.Nu werd geen kruidje meer gefpaart; wat nu maar eenigzins eetbaar was, werd gretig afgeknaagd; 36. En het toneel befloten met den dood van alle oudfte zoonen, de ftut en de eerfte vreugde van een huisgezin. 37. Toen zweeg de overheerfching: om hun het heengaan gemakkelijk te maken, voorzag men hun zelf van goud- en zilver vaatwerk , en de Israëliërs waren zeer gemoedigd en gefterkt bij het uittrekken. 38,. Nijd en overheerfching hadden uitgewerkt, zagen hun affcheid met blijdfchap, want de Egyptenaren hielden zichzelven zo lang zij bleven geen oogenblik des leevens zeker. 39. Op reize befchikte Hij hun een' wolk, die hun in de heete zand-woestijn als ten zonnen-fcherm diende , terwijl dezelve hun in de nacht-reize, om de koelte , de aanmerkelijkfte dienden deed. 40. In dien fchralen oort bezorgde Hij hun vleesch en toefpijze , aan wagtels ontbrak het niet, Man viel 'er dagelijks uit de lucht. 41. Ook hadden zij geen gebrek aan water ; deen - klippen werden gefpleten , de waterval was zo aanmerkelijk, dat zij een beekje konde maken eer zij zich geheel in het zand verloor, 42. Eindelijk,



der PSALMEN. Psalm CV*. 57*
ys. 42. Hij dagt om Zijn zo heilig woord,
ABRAHAM Zijn dienaar gedaan. VS. 43. Toen Hij Ziiri volk al juichend uitvoerde,
Zijne lievelingen zo blijde. vs. 44. Befcbikte hun de landen der Heidenen,
Z;>' verkregen in eigendom de W;'.U bezitting der volken. VS. 45. Af/ri zij Zijne inzettingen Volgden,
En Zijne wetten gehoorzaamden.
Halelu-Jah !
raar veel zwervens, dagt de Godheid aan de beloften Zijner gunfteling Abraham, het eerst gegeeven 5 43. En nu hij hun uitlogt en geduurende de reize bleek het, dat zij Zijne gunftelingen waren'. 44. Nu voltooide blij het genoegen, toen Hij hun de lande der afgodifche Kanatïnieten in bezitting gaf, en zelfs uitgeftrekte rijken in het Over - Jordaanfche hen deed veroveren. 45. En dit alles onder de voorwaarde, dat zij Zijne burgerlijke en godsdienftige fchikkingen zouden volgen , en de wetten door Hein ftatig gegeeven, zouden gehoorzamen. Halelu-Jah!
CVIde PSALM.
Halelu-Jah ! VS. I. Gelooft zij Jehovah'. zo goedig,
Zijne goedgunftigbeid duurt altoos. VS. 2. Wie kan de groote daden van Jehovah befpreken?
IFie Zijn lof vermelden? VS. 3. Gelukkig zij hij die de wetten volgen,
Altijd naar billijkheid handelende.
j. J~Je f aan gewijde fchare, zing ter eere van Jehovah! wat 'er ook gebeure de ftof Zijner goedgunfhgheid te bezingen , is altijdduurend. 2. Het is waar niemand kan naar waarde 's He eren verrigtingen verhalen , niemand naar waarde Zijn roem verbreiden. 3. Het best doet, hij die gehoorzaamheid aan Zijne bevelen betoont, en in alles zich naar het geweten richt. 4. Dat
CVI. Men kan uit het 47. vs.- duidelijk genoeg bemerken bij welke gelegenheid en tot wat einde deze Pfalm gedicht zij, zo naauw verbonden met de vorige; — het is genoegzaam eene uitbreiding van Exed. XXXII.



57*
Het BOEK
vs. 4 Gedenk miiner. Jebovab!
Volgens Uw vn}ks-lhfde!
Schenk mij Uwe hulp! VS. 5. Op dat ik het welvaren Uwer gunftelingen beleve,
Deele in de blijdfchap van Uw Volk,
En met Uw eigendom mij beroetne. VS. 6 Wii hebben gezondigd, ooi onze vaderen,
Onregt gedaan , fnood gehandeld. VS. 7. Onze voorouders in Egypten waren op Zf/a wonderen niet oplettende,
Het aantal van goedgnnftlgheden het snnerden zij zich niet,
Maar wierden oproerig aan de fcbelf-zee. VS. 8. Nogtans redde Hij iun om Zi n e/'^e eer,
Willende Zijri wnrii* bekend «oe» weiden. VS. p Hij rfeerf 4e( meir «Voo£ worden,
Zij wa. del len op d»u bodem,
A s door eene vlakte.
ik Jehovnh ! deele in de gunfte die Uw volks-liefde zo duidelijk bevestigd, verblijd mij door Uw bijftand. 5. Dan beleef ik nog, dat herftelde bloei onder Uwe begunftigde onderdanen zich vertooiie, dan deele ik in het genoegen van Uwe burgers, en verheffe mij op de eer dat wij tot Uwe Domeinen behoren. 6. Wij zijn het niet waardig , want wij zijn trouwlozen zo wel als onze voorouders, wij hebben tegen onzen plint niet alleen gehandeld, maar zijn zoms opzettelijk halfrerrig geweest. 7, Dit is een verouderd nationaal kwaad, zo deden onze voorouders reeds in Egypte , waar de gedugte wonderen door U gedaan hun hadden behoren aftefchrikken , waar zij de opeengeBapelde bewijzen van goedgunftigbeid en redding ondervonden, maar met muitzucht aan de roode zee beantwoorden. 8. Dit verhinderde de Godheid niet hun vrij te maken , Zijn eer was te voltooijen het bewijs van Zijn onwederflaanbare macht voor het aanziender waereld, 9. Hierom deed Hij hun door den zee-boezem, waar door zij ingefloten waren, te klieven, als een gebaand pad doortrekken ; een pad zo ruim dat het was als of zij door eene va-
vs. 4. Ik geloof niet dat men hier met Kennicot volgens zommige Handfchriften ons moet lezen.
vs. 7 Hier dunkt mij heeft Hqubigant wel gegist dat Ehbim uitge» gevallen is.



dér PSALMEN. Psalm CVI.
573
VS. 10, Van de macht hunner benijderen bevrijdde Hij bun,
Redde hun uit vijandelijk geveeld. vs. II. Een vleed bedekte den vijand,
Ze dat 'er niet een ontkwam. vs. 12. Toen geloofden zij Zijne gezegden,
En bezongen Zijn roem. Vs. 13. Dan bee haast waren die daden vergeten,
Zij wagten niet op de uitkomst der voorzeggingen, VS. 14. Zij werden belust in dc woestijn,
Verzogten Elobim in de wildernis. VS. 15. Hij gaf hunnen wensch,
Evenwel teerde hun leeven weg. VS. 16. Moses vergramden • zij in het ganfche leger,
Zelf, Aa'RON den Priester van Jehovah! Vs. 17. Zo dat de grond fpleet en Oathan injlokte ,
Het ganfche rot van Abiram bedekte.
leie trokken. 10. Zo ontgingen zij het geweld van den jaloer* fchen Egyptenaar, die nu al zijne kragten verzameld had om hun in eens te vernielen, n. Bene overftroming deed het ganfchen heir {heuvelen, niemand bleef 'er zelfs ovef om die droeve maare in het land te brengen. 12. Deeze proef maakte het volk gevoelig, de zangen van bevrijding wierden regt hartelijk gezongen. 13. Maar hoe fchielijk was die doorluchtige daad met de gevolgen reeds weder uit het geheugen ; zij dagten toen niet eens meer op het geen hun beloofd was , waar van het gebeurde maar een begin was. 14. Een wellustige en kwalijk geplaatlte trek naar vleesch in eene fchrale zand - woestijn , deed hun. in dien oort, hun Befcherm-God tergen. 15. Hij voldeed die trek volkomen, maar zij onmatig in hun lust, teerden uit door die te voldoen , in plaats van meerdere kragt door de vleesch-fpijze te vei krijgen. 16. Moses zelfs, die langmoedige volks-vriend, maakten zij gramfforïg iu het gezicht vau het ganfche leger, zelfs ASron, met zo veel achtbaarheid den rang van eerften Priester bekledende! 17. Dat woelen duurde zo lang, tot dat een muitzugtig hoofd door de fplijtende aarde ingezwolgen werd , en al den aanhang van die hoofden met hun den ijslijkften dood vonden. tS. Der Korachieten hoofden werden door hemels-



574
rlET BOEK
vs. iS. Onder de zamengezviorenen out/lak een vuur ,
De muttzugtlgeu vlierden door de vlam verteerd. vs. 19. ii'.] Iloreb maakten zij een kalf,
En knielden vaor een gegoten beeld. vs. 20. Zii bevoezen bun eerbied,
Aan bet beeld van een gras-eetend dier. VS. 21. Zo vergaten zij Elobim, bun redder!
Die zo veel grootsch in Egypte had gedaan. vs. 22. Wonderen in Chams landen,
Gedugte daden aan de fchelf-zee. VS. 23. Hierom bedreigde Mij ben te zullen verdelgen,
Had Moses Zijn indringen nies verhoed,
En Zijn zugt tot verdelgen niet geftilt. vs. 24. Met veragting fpraken zij van het gewenschte land,
Aan beloften geloofden zij niet meer. vs. 25. Stookten den anderen in' de tenten op,
Zonder op Jehovahs bevelen iets te letten.
vuur gedood, men zag duidelijk hoe flreng hun Koning en Heer zulk een muitzugt wilde draffen. 19. Aan Iloreb gelegerd, waar met zo veel achtbaarheid de wet tegen de afgoderij afgekondigd was , maakte zij een beeld van een Jpis der Egyptenaren, en bewezen godsdienftige hulde aan een door konst gemaakt beeld. 20. De tekens der Godheid zelfs tegenwoordig in de Schcchina, verwisfeleïeu zij nu met die van een ftil , graseetend en onder menfchelijk bedwang leevend huis - dier. 21. Zo toonden zij door hunne daden dat zij hunnen redder al vergeten waren, en hoe veel het gekost hadde hun uit de flavernij te brengen. 22. Waar het trotfehc geflagt van Cham nog de geheugenis van hadde, en waar van de gedenktekens aan de roode zee zo zigtbaar waren. 23. Toen begon Jehovah hen te dreigen , en het zou gedugt voor hun afgelopen zijn, had Moses door eene regt tijdige vrijmoedigheid, de wrake niet ingebonden , en de gehoonde Majefteit, niet verbeden. 24. Hoe veel verdienden dien man had, zij waren laag genoeg het land waar naar hij haakte te laken, wat hij hun 'ter aanmoediging zeide , daar aan wilden zij geen gehoor verlenen. 25. Maar zij ruiden malkanderen op , in weerwil van de afkondiging door Jehovah om



der PSALMEN. Psalm CVI.
575-
VS. 16. Toen dreigde Hij met opgeheven hand,
Dat Hij ze in de woesrijn wilde ombrengen. VS. 27. Hunne kinderen onder woeste volkeren zou doen vellen ,
Hun in vreemde landen verftrooijen. VS. 28. Zij verhonden zich toen aan Baai-Peer,
En aten dooden offer. VS. 29. Met zulke bedrijven vertoornden zij Hem,
Toen brak dc pest onder hen uit. VS. 30. Pinehas trad toe om te richten ,
Eer de pest ophield. vs. 31. Verdienstlijk word dit hem gerekend,
Hem en zijn nakomclingfcbap. VS. 32. Aan Meriba's wateren vertoornden zij hem,
IVaar Moses om hunnentwege leed.
de muitzugt te bekoelen. 26. Een oordeel, daarop ontftaan, deed zien, dat bun dood in de woestijn, indien zij voortgingen , zeker zoude zijn; 27. En dat hun kroost of door vijandelijke aanvallen fneuvelen zoude, of als flavan onder de volkeren zouden veritrooit raken.- 28. Nader aan de grenzen van Kanaiin gekomen, en met de Moaliet in kennis geraakt, zag men ze eerlang met den tulband der gewijden aan Peor pralen, en de offer-maaltijden gemeenzaam bijwonen, 29. Geen wonder dat dit hun Koning mishaagde, en eene doodeïijke ziekte al rasch hun bezocht ; 30. Die ijslijke vernieling zoude aangericht hebben, had de ieverige Pinehas niet een middel gevonden , waar door de oorzaak der ftraffe verminderde, en dus ook het gevolg. 31. Aanftonds deed zich de Goddelijke goedkeuring daarop zien , het waken voor Zijn eer werd met de Iloogenpriesterlijke waardigheid iu 'smans nakomelingen erff'elijk beloond. 32. Meriba s water-vallen zo vermaard , moesten weder ten gedenkteken van hun muitzucht dienen, hoe belangloos Moses ook was, daar waren zij zo achterdogtig, dat de zagte man, driftig wordende, zichzelven van het genoegen beroofde, Kanaan te zien. 33. Zijne groote ziel werd zo gaande te-
vs. 28. Dit woord word in het Arabisch van een hoofdband gebruikt ,
volgens Kkapp.



S7Ö Het BOEK
vs. 33. Zij verbitterden zijn ziel zo,
Dit hij onbedagizaam fprak. vs. 34. Die volkeren verdelgden zij nok niet,
Welke Jebovab wilde vei daan hebben, vs. 35. Maar verbonden zicb met afgodifche volkeren ,
Ën volgden hunne zeden. vs. 3(5. Dienende hunne afgod'en .,
Verjlrekten die hun te» ftrik. VS. 37. Z ionen en dochteren daarenboven,
Offerden zij aan zwarte Goden. VS. 38. Zo vergoten ze onfchuldig bloed,
liet bloed hunner zoonen cn dochteren;
Aan Kanaiins afgoden wijdden zij dat ,
Zo werd het land door moorden ontwijd. vs. 39- Zij verontreinigden zich door zulke daden ,
tn maakten zicb door alle verrigtingen ontrouw. VS. 40. Waarom Jebovab tegen Zijn volk gaande werd,
Afkerig omtrent Zijn eigendom.
gen hen, dat hij onbedagtzame redenen vöortbragt , zijnen Heer mishagende. 34. Onder zijn opvolger gedroegen zij zich niet veel beter, de afgodifche bewoneren uitteroeijen, anders een hoofdregel, kwamen zij niet na, maar wel het tegendeel. 35. Door verdragen met hun te maken, volgden zij in dat verkeer al rasch hunne zeden. 36. Vervielen tot die zelfde afgoderij , waarom deze verbannen wierden uit hun Vaderland; zo werd eene onbedagtzame verfchoning de bron van hun verderf. 37. Den Molochsdienst, de onmenschlijklfe van allen , het Ieevendig offeren van eige kinderen , om kwade Godheden te verzoenen, had bij hun plaats. 38. De kinderen, zo zorgvuldig gefpaart om Kanaiin te bezitten, werden nu aan de Godheden van het land overgegeeven, grooter verontreiniging kön het land Kanaiin niet ondergaan dan zulke weerloze offers te moeten dragen. 39. Zo wierden zij in hun eigen perfoonen befmet , en werden zo walgelijk als de hoeren, die zich aan elk een overgeven. 40. Geen wonder, dat Jehovah van Zijn eige onderdanen walgde, en omtrent Zijn land zo zorgvuldig niet meer was. 41. Maar
vs. 37. Zwarte Goden zegt Mus.; een dienst aan Bemens aangebeden cm 't kwaad aftewenden.



der PSALMEN. Psalm CVI. 5:7
VS. 41. Hij bragt ze onder de macht der volkeren, Toen heerschten over hen de vijanden.
VS. 4a. Hunne vijanden drukten ben,
Zij bukten diep onder het geweldl
VS. 43. Menigmaalen heeft Uil ze gered,
Maar zij beledigden Hem weder docr hunne beramingen , En teerden uit onder hunne onregtvaardigheid.
VS. 44. In angst was Ilii oplettend op hen, Zo dra hun gefchrei gehoord werd.
vs. 45. fl»7 daet onder hunne redding aan Zijne belofte,
En ontfermde zich naar Zhfie uitmuntende goedheid,
VS. 46. ƒ//ƒ J^ëifé ze/p- fee medelijden in hun , Die ie?; ma </e vrijheid beroofd hadden.
vs. 4-. ƒƒ<■/ƒ! ons Jelmvaiï onze Elobim <
Verzamel ons uit de Heidenen, '. v
Uwen veree'renswaardigen naam z»//e« wij dan erkennen. En Uwen roem bezingen.
hun onder de heerlchappij dier volkeren liet gevoelen, wat het in had , door tijrannij beheerscht te worden. 42. Men zag ook toen, hoe ver hunne vriendfehap ging, met verdrukking en geweld vergoklen zij nu.die onvoorzigtige vriendlchap. 43. Menigmaalen fchonk. Hij hun een ademtogt , maar naauwlijks vrij, maakten zij weder nieuwe beramingen tot wandaden ,* de zenuwen van. den Staat wierden hoe langer hoe flapper, zo dat zij aan gene verdediging konden denken. 44. Maar naauwelijks gevoelden zij dien toeftand, of Hij was aanftonds gaande , en fchoot toe ter hunner hulpe. 45. Hij wendde 'Zijne gcedgunftigheid tot hun , gedacht aan Zijne beloften, d; deed hun daar van de duidelijkfte bewijzen ervaaren.
46. Dit ging zelfs zo ver , dat Hij de harten zo wrokkig tegen hun , veranderde ten hunnen voordeele.
47. Zo ver fchijnen wij ook nu te zijn, fterk ons Jehovah, onzen God ! ei, mogt Gij ons die verilrooijelingen zijn voor Kanaüm akkeren verzamelen ; dan zullen wij Uwe hoogheid ftatig weder vereeren, en de lof-liederen van bevrijding in Uw heiligdom bezingen. 48. Dat hec
VI. Deel. Oo



5?S
Het BOEK
VS. 43. Gelooft zij Jebovab, Israëls Elehia! Door alle de eeuwen heenen. Al liet volk bevestige dit met Amen!
algemeen choor, Jehovah ! de Befcherm-God vm Israëli vereere ; dat dit door alle de eeuwen gefchiede; dat de wedergalmende echo van elk zij, Amen!
CVTIde PSALM.
Hal*e!n-Jah! Vs. I. Looft jebovab, Hij is r.'oed!
Zijne goedertierenheid duurt altoos! VS. 2. Dit herbalen zij , die door Jebovab zijn gered'.
Gered uit de magt der aarts-vijanden.
1. Dat Jehovahs lof algemeen bezongen worde' daar Hii alleen den eernaam van goedgunftig verdiend, want Zijne weldadigheid duurt onafgebroken voort.
n. Zulks betuigen in het bijzonder allen die door den Heere bevrijd zijn van de zo drukkende euvelmoet hunner Vijanden. 3. Van allen oorden des vasten lands geza-
vs. 48. Dit Ilalelu-jab hoort waarfchijnlijk bij het begin van den volgenden Pfalm , ilc ben in het vermoeden dat het ganfche vers van later hand zij.
CVII Met meer doorzicht dan alle de Uitleggers, heeft Scbnurrep. deczen Pfalm behandeld, en Hij is mijns oordeels op den weg geweest om het doel te treffen; het fchijnt mij ook toe dat hij gelijk hebbe, ten opzichte van den tijd der opftclling, een wijl na het herftcl van den Joodfche ftaat uit de Babijl. vervoering; maar niet om, ais in de vorige Pfalmen, gefchiedkundig te verhalen, wat den ftaat gefeeurt was; maar hoe de Godheid afwisfclende lotgevallen geeft, evenwel verbonden met do goede of kwade bedrijven van menfchen of volkeren, dit word in verfchillende proeven aangetoond, van daar de herhaling in zoortgelijke ftukken gebruikelijk.
vs. 2. Dat zulks zeggen, hier wil SchiJurrer dat wij zo dikwils dit voorkome , herhalen zullen : want zijn goedertierenheid enz., daar tic zegge wel durf neemen voor herhalen, zou ik dit gaarne ïhrtémmén, maar ik heb, om dat liet voor 't muzijk alleen kragt heeft, znlks agtergelaten.



der PSALMEN. Psalm CVII. 579
Vs. 3. Die door Hem gezameld zijn uit de landen,
Oüstwaard, westwaards, noord en zeewaards.
VS. 4. Dwalende in eene woestijn, een onbetreden oort, Waar geen Had ter hunner woning te vinden was.
vs. 5. Zij waren hongerig en dorftig, Hunne ziel was regt treurig.
VS. 6. Maar riepen zij tot Jebovab in bunnen nood,
Dan waren zij al rasch van angften bevrijd. VS. 7. Hij voerde ben dan op den gebaanden weg.
Die hen tot een ftad om 'er :e woonen geleide. VS. 8. Dat ze voor Jebovab Zijne goedheid roemen <
Zijne Wondcr-dartV» onder eene fcbare van menfchen ! VS. 9. Hij verfrischt den dorftigen ,
Den hongerigen bezorgt Hij met fpijs.
VS. 10. Zelfs hun die in donkere plaatzen zijn, Met zwaare ketenen geboeid.
VS. 11. Zij waren ook Elobims geboden engeboorzaam geweest,
Des Allerhoogftens beramingen hadden zij veragtelijk behandeld.
meld, en in hun Vaderland te rug gebragt, tot zelfs van over de zee. 4. Wel eer dooiende in eene fchraale vlakte, weinig bezogt en niet bewoont, 5. Waar hnn zoms de nodige leeftogt en water ontbrak , waar door zij zeer moedeloos wierden. 6. Naauwelijks riepen zij echter in die verlegenheid tot God, of hunne bekommernisfen namen aanmerkelijk af, altans die, welke hun deden klagen. 7. Hij zorgde dan zelfs, dat in hunnen ftand verandering kwam , voerde hun dan langs een bekende' weg , die hun tot bemuurde en bewoonde fteden geleide, 8. Dat zulken Jehovahs milde goedheid bezingen, Zijne zonderlinge bedrijven algemeen in de gemengfte vergaderingen niet verzwijgen. 9. Want het is onbetwistbaar, dat Hij den matten alleen verfrischt en laaft, en die aan alles gebrek heeft, overvloedig bezorgt.
10. Al waren ze zelfs tot het uiterfte vervallen geweest, veroordeeld om in fomberheid de boeijen in kerkers te dragen. n. Zulk een lot hadden zij evenwel verdiend omhunne ontrouw aan hunnen Befcherm-God, en den weerftand die zij aan de maatregelen van den Allerhoogften bewezen. 12. Dit zo veragtelijk beftaan moest hun door Oo 2



<JM Hêt BOEK
vs. 12. Dat bellaan vernederde Hij door fcbande ,
Zij vielen zonde? opbelper. vs. 13. In hun angst riepen zii Jebovab !
En veteren al ras eb van vreze bevrijd. vs. 14. Uit de donkeren plaatzen voerde Hij hen,
Verbrak de zvoaare ketenen. vs. 13. Dat zet Jebovab' goedgunfligleid loven!
Zijne vèhneieX'dadem voor een febaar van menfchen! vs. Ié. Want gewis Hii vernielde kopere deuren,
Yzere ftaven brak Hij.
vs. 17. Die dwazen wierden om hunne uenitgt daden,
In hunne fnode gruwelen zo gefolterd. 73. iS Ze zelf dat zij geen trek tot fpijze meer hadden,
En reeds op den rand des graf waren. VS. 19. Maar roepende in bun nood tot Jebovab,
Werden zij uit hunne angften gered.
vernederirig afgeleerd worden; zij vervielen in ongein!--, zonder dat zich iemand htm lot aantrok. 13. Evenwel niet gansch radeloos , bragt het hen tot fmceken , aaii alle zijden ten uiterfte beklemd, dan was hunne redding ook al fpoedig nabij. 14. Dan zag men ze uit de plaatzen zelve , waar zij volgens het vonnis over hen een treurig verblijf hadden, te voorfchijn treden; geen ketenen waren in ftaat hen tc honden. 15. Dat Zulken Jehovahs weldadigheid bezingen , en Zijne zonderlinge bedrijven onder een gemengde febaar vrij verhalen. 16. Het was toch onbetwistbaar, dat de ftcrkfte maatregelen om hen in dien ftand te houden , toen te vergeefs waren.
17. Het kan zijn dat onbedagtzame, bijna onzinnige, ' om hunne verkeerde bedrijven 4 om hunne zo verwoestende fnoodheden, zeer ftreng gekaftijd werden. 18. Het kan zijn dat ze zelfs zo ver komen, dat alle trek, alle begeerte in hun, weleer zo onmatig, gansch ophoud, en den afftand van hun graf maar eene fchrede is. 19. Dan nog in dien nood opziende tot Jehovah, wijken doodsangfien geheel. 20. Maar één bevel, en zij zijn bevrijd
vs. itf. Niet, zegt SciinurreRj dwarsijzers die Wj gmuleis ncemen , maar die fehuins tegen de deuren ftonden.



der PSALMEN. Psalm CVII. 581
VS. 20, Hij gaf hevel, en ze waren berfteld,
Geheel gered uit hunne graven. VS. 21. Dat ze Jehovahs goedgunftigbeid loven!
Zijne wondzr-daden voor,cen febaar van menfchenl VS. 22. Dat ze <ffl»i-oflers brengen ,
Al jubelende Zijne daden vermelden! vs. 23. Dat zij die met fchepen de zee benwen,
ïlandcl-drljvende op onderfebeide wateren j, VS. 24. Jebovab' daden opmerken !
Zijne wonderen in 'f midden derzeïven'. VS. 25. Hij fpreekt, 'er ontftaat een Jiorm,
■ De golven fteigen dan hoog. vs. e5. Zij klimmen tot den hemel, dalen in den afgrond,
Hun hart fraelt van angst. VS. 27. Zij zwieren en waggelen als een dronkaart,
Al £<f beraad is geheel weg.
van die uitteerende kwaal, en vinden zich van het doodzweet, waarin zij reeds lagen, gered. 21. Dat dezelve Jehovahs weldadigheid bezingen , in eene gemengde vergadering, en deze zeldzame redding niet verzwijgen. 22. Dat ze zulks in de openbare godsdienflige vergaderingen doen, met offerhande vergezeld, en met hunne vrolijke liederen van bevrijding.
23. Door niets word die weldadigheid beperkt; zij die gewoon zijn de zeellrauden met fchepen te bevaren , Jjangs de gevaarlijke kusten zeilende, om handel te bevorderen. 24. Ook die hebben gelegenheid, om Jehovnhs gewoon beftuur over dat element te leeren kennen , ep Zijne zonderlinge bedrijven, zo buitengewoon, in de boezem van den oceaan werkdadig te zien. 25. Hij wenkt, en fchuimende golven komen aanbruisfehen , aangevoert door een hevige wind, en zij fchuiven op den anderen. 26. Tot eene verbazende hoogte gedegen , als of zij den hemel wilden bereiken, dalen zij op eenmaal, en ftorten als in eene peilloze afgrond: de beklemdheid is op elks gelaat bij elke verandering ie lezen. 27. De minst aandoenlijke boots-lieden zelfs zijn buiten poftuur, en worden gcfiingerd, zo dat zij het niet op de been kunnen houden, en in de bedaarde pofen zelfs daan ze met al hunne zee» Oo 1



£$4 Het BOEK
ys. 28. Dan roepende tot Jebovab in bun nood, Werden zij al rasch van angst bevrijd.
X$. 2.0. Hij veranderde de ftorm in ftilte , De golven gingen niet meer.
VS. £o. Hoe blijde zijn ze in die ftilte,
Hun voerende tot de have hu nier begeerte.
VS. 31. Dat ze Jebovabs goedgunftigbeid loven!
Zijne wonderen onder een febaar van volk !
vs, 32. Dat ze Hem verhogen in de vo\\i<-vcrgadcringcn! Hem beroemen in raaitf der aanzienlijken'.
VS. 33. .D/e meiren in zandige woestenijen,
En doortrokken landen van water in een dorre grond veranderd.
VS. 34. Die bouwlanden tot een zoute grond fieldt , Om de fioodbeid der inwateren.
vaart-kunde bedeest. 28. Op zulk een ftond, Jehovah fmeekende in die omftandigheden, werden zij al fpoedig uit de grootfte bekommernisfen gered. 29. Op een oogenblik gebied Hij dat de ftorm zal gaan liggen, en de zee is als een effen fpiegel, naauwlijks ziet men kabbelende golfjes. 3®. Welle eene vreugde , welk een genoegen heerscht 'er op dat bulderend onweder, hoe genoeglijk lopen zij nu in de haven binnen. 31. Dat ze dan ook Jehovahs weldadigheid beroemen, en onder eene gemengde menigte Zijne zonderlinge redding verhalen. 32. Dat ze zelfs daarvan fpreken in de gezeldfehappen der aanzienlijken , ja zelfs voor de overheden daarvan, bij gelegenheid, niet ontzien te fpreken.
33. Want zeker, Zijn invloed gaat ook over de nationale 20 wel, als perfongele noodlottigheden, dezelve invloed die de gedugfte omwc ding in de ganfche Natuur geeft, zo dat binnelandfche zeeën in dorre woestenijen, en ongemecne waterrijke landen, in een onbebouwde oort verwisfelt. 34. De vrugtbaarfte akkers tot zout - beddingen maakt, en dat niet toevallig, maar om de wanbedrijven der bevolkeren van dien oort. 35. En omgekeerd ,
vs. 29. Wij moeten hier aan geen dood - ftilte denken, v/ant dan zouden
^ij op zee blijven dobberen.



der. PSALMEN. Psalm CVII.
583
VS. S5- weder woestijnen tos brecde mciren,
En dorre gronde» met water doorfuijd. vs. 36. Daar doet Hij dan de fcbamclen \\o len,
En zelfs een ftad tot bun veiligheid bouwen, vs. 37. Zij bezaaijen akkers, planten wijngaar ien,
Zamelen de veortbrengzcls op zijn tijd in. VS. 3!!. Hij zegent hun door talrijkheid,
Bezorgt dat hun vee niet afneemt. VS. 39. Zij neemen weer af, werden laag ,
Door druk, elende en kou.mer. vs. 40. Hij fcbut veragting op de Vorften ,
Duet hun in een ongebaanden oort dolen. VS. 41. Die door druk behoeftig waren geworden, verhoogd Hij weder,
En maakt bun kroost als een kudde vce's. VS. 41. De brave ziet zulks tot zijn blijdfchap,
De onregtvaardigen zijn verftomt.
weder dorre klippige oorden in binnelandfche wateren, en onbebouwde (treken , in bewaterde landen veranderd. 36. Dan doet Hij zulks gewis om den braven, maar behoefügen met genoegen te voorzien, zij neemen dan iu dien oort niet alleen toe, maar bouwen, wegens hunne toeneemen en ter beveiliging, dan daar wel eens een bemuurde plaats. 37. Dan neemen de graan-akkers al meer en meer toe, en de wijngaard word overal ten bewijze van welvaren aangelegd, zonder misgewas of inval zamelen zij zulks op hun tijd in. 38. Intusfchen groeijcu zij verbazend in volkrijkheid en niet minder in vermogen, doordien hun vee, fchoon niet kaarig geflagt , in de fchoonfte ftaat is. 39. Die zelve beweldadigden doet Hij zoms weder dalen, veragtelijk worden door een fchakel van geweldenarijen, rampen en tegenfpoeden. 40. Al Zijn Vorften zelfs om hun heldenmoed vermaard, Hij maakt ze dan zoms tot voorwerpen van beguicheling, en maakt hun zo vreesagtig dat zij in een onbewoonden oort zich alleen veilig rekenen. 41. Worden ze dan in den druk verftandig , dan herfteld Hij ze weder, die eenzamen geeft Hij dan wel eens een kroost zo talrijk als eene kudde fchapen. 42. De geredde armoede maakt den goedhartigen regt vergenoegt, terwijl de tijranncn bedeest, hedrijvcloos, daar op zien. 43. Al wie derhalveu door Oo 4



584
Het BOEK
vs. 43. Die wijs is merkt dit alles tip !
Dat men op de goedgunftigbeid van Jehovah verftandig lette!
ervaring wijs wil worden , brenge zich alle deze proeven onder den aandagt, en bcpaale zich bijzonder om öp 't oogmerk van Jehovahs goedgunfligheden te letten.
CVIIIfte PSALM. Daar vs. 2 — 6. bijna dezelve woorden zijn met Pfalm LVH: 8—12. era 7—12. met LX. zullen wij hier van niets opgeven, daii alleen de aanmerking, dat ik geloof, dat dit eene latere uitgave zij, waarom tweemalen opgcfteld, is onzeker; maar het heeft fchijn , dat volgens 2 Chron. XVIII: 12. en bij de eerfte uitgaaf hope tot de 'overwinning was, bij de tweede Joae de overwinning dadelijk behaald had, het fpreekt dus van zelvén dat de aanvulling uit deze enden vorigen Pfalm door den naauwkeurigen lezer behoort te gefchieden.
piXde PSALM. X-A
voorVdenP«™ ÜEn lied van david, ten gebruike van fien zangmees- het Zangcreii - choor.
ter.
Vs. 1. Ehhim mn'n's goede naams'.
Zwijg Gij niet! Vs. 2. Een fnoode trouwloze mond opend zich,
Arglistige tongen redenen tegen mij.
I. Mijn God ! zo waardig dien naam dragende , tot nog toe zelfs den verdediger van mijn eer en goede narm, nu is het meer'dan tijd, dat Gij beflisfend taktenen beide fpreekt. 2. Een fnoodaard , en tevens een geveinsd vriend , heeft eene befchuldiging van belang tegen mij gedicht, men bediend zich van egte hovelingen om door gefprekken met mij de zaak uit mijne tige redenen te bewijzen. 3. Ik weet mij naauwelijks inte-
CIX. Ongetwijfeld is dit dichtftuk onder de woelingen aan het bof van Saul door David gedicht, de woorden van het 6de vers in Davids mond te leggen, ik zwi;ge in zijn mond als voorbeelden van den Mesfias, is 'smans karakter buiten allen noodzaak te bezwaren; ik ben het met die Uitleggers een, die meenen dat het plegtige vloek - fpraken zijn
• van



der PSALMEN. Psalm CIX. $H
vs. 3. Omtuinen mij met hatelijke gezegden,
Bef rijden mij onfchuldig. VS. 4. Mijne liefde vergelden ze met opftand,
Terwijl lk Ah» het gw/e «oei/V. VS. 5. Zij vergelden mij mff kwaad voor goed,
Haat voor vriendfchap. VS. 6. Een zij zijn Richter,
Een fel aanklager (la aan zijn regterhand. VS. 7. Bij het rechts-gedlng zij de uitkomst veroordeeling,
Zijn fmeken worde zelfs misdadig. VS. 8. Weinige dagen leeve hij daar op,
Een ander trede reeds in zijn pest. VS. 9. Zijne kinderen moeten weezen,
En zijn buisvrouw eerlang weduw wezen.
houden wegens de hatelijke uitdrukkingen die ik dan ontdekke ; rusteloos woelen zij tegen eenen, vrij van die misdaad, altans waar mede men hem bezwaard. 4. Voor mijne genegenheid, die ik in alle opzichten omtrent hun getoond heb te voeden , fpannen zij te zamen, om in 't geringde zelfs mij'den voet dwars te zetten, en al blijf ik bedaard, zo dat ik hun welmeenend alles goeds toebidden kan en dadelijk bewijs. 5. Het baat niets, zij beantwoorden het vijandig, naar mate ik liefderijk ben, zo veel te heftiger word hun afkeer. 6. Tot welke hoogte kan men uit hunne verwenfehingen opmaken, het is: dat die huichelaar gevoele wat het zij een dwingeland tot Richter te hebben, de geoeffenfte aanklager zij bij zijn verhoor met de beste uitflag bezig. 7. De uitkomst zij alaltans zeker verdoemend, zijne aandoenlijke verdediging worde zelfs als bewijs van fchuld cii tot bezwaar gehouden. 8- De uitvoering werde verhaast, en voor zijn dood worde zijn bediening reeds vergeven. 9. Door verbeurd-verklaring bij zijn vonnis, worde dan zijn kroost al rasch berooide weezen , cn zijne gade eene hulpevan hovelingen tegen iemand die zij meenen dat de kroon belaagde; Knapp is hier wel van afgeweken, om dat 'er te veel godsdienftigheid in heerscht , ma r men heeft maar eenen Doec zich voorteftellen en alles is gevonden, en ftrookt zeer wel,
Oo 5



536
Het BOEK
vs. 10. Ziin kroost zwervc, bc<clc;
Uit de overblijfsels van bun verdelgde woningen zelfs gejaagd, VS. II. Zijne ganjcbe bezitting iome in banden van den wreeker,
Al lijn arbeid rove een vreemde band. VS. 12. Niemand bewijze bem de geringfte gunfle,
Niemand bekbe eenige ontferming met zijn briest. VS. 13. Zijn irstsfworae uiteeroeit,
Zijn naam zij tot een volgende geflapt eerloos. VS. 14. Jebovab rekene bun vaders/c/jbW ie» >oc ,
En vergeve de misdaad hunner moeder niet. VS. 15. hag-lijks berin, ere zich Jehovah hunner, \ Scloon hun aandenken of aarde vergeten raakt.
VS. 16. Afa»y/ hii aan ir.cnfchelijkbeid mei dagte,
Maar den elend Img en beboeftigen meer bezwaarde,
Den neergebegenen nog met den dood bedreigde.
loze weduw. 10. Haire belangens trekke zich niemand, aan, als fciiandviekken der zamenleving zwerven zij bedelend om, men vergunne hun zelfs geen verblijf ouder de puinhopen van de woningen der misdadigers, n. Een geldzugtige legge het beüag op al zijne bezitting , en wat hem oefc toebehoren mag, nooit zij 'er kans, dat het in de handen van iemand uit zijn familie kome. 12. Geen edelmoedige treffe hij immer aan die uit mededogen iets verzagtens doe ; nooit vinde iemand van zijn geflagt eenen die week word over hun lot. 13. Integendeel , elk dt;e zijn best om het kroost van dien fchandvlek uitteroeijen, en de naneef van een geflagt, waarin naauwelijks geheugenis meer van hun overig is, blijve nog een fchandvlek der maatfehappij. 14. En dewijl hij altoos met de Godvrugt wilde pralen, zo ondervinde hij dat de ware God zelfs hem de wanbedrijven van de vaderlijke voorouders roerekene , waar door hij tot dien ftand geraakt was, — voor demisgrepen van het moederlijke gedagt moet hij nog daarenboven betalen. 15. Op dat barmhai igheid met verzagting niet tusfehen beide kome, zo ftclle zich Jehovah zijne bedrijven altijd leevendig voor, als het aandenken daar aan bij menfchen reeds in vergetenheid zij. 16. Billijk treffe hem dat, daar Hij, onder welke voorvvendzels ook, nimmer het minfte medogen



der PSALMEN. Psalm CIX. 58?
VS. 17. Zo den vloek begeerende , treffe ze hem,
Den zegen fchuwende, -oliede uie van hem. VS. 18. De vloekJluite om hem als een kleed,
Als het water valle ze in zijn ingewanden,
En balzeme zijne ledematen. VS. 19. 'sNagts zij ze zi)-» deken'.
Zijn gordel a/J hij z;VA Jlerken wil. VS. 20. y« zo z«' Jebovab m\jne partij vergelden,
Al de belagers van mijn leeven. VS. 21. Jehovah, Adonai! handel met mij mar Uw karakter.
Uwe gviKjr is alleen gunst, hierom red mij! VS. 22. Want ik ben beklaaglijk en behoeftig,
Mijn hart is ze//j </rtp gewond. VS. 23. ^'r eene zwevende fchaduw ik,
En fpringe als een fprinkhaan.
betoonde omtrent eenig perfoon, wen niet alleen bloed verwantfchap, maar de menfchelijkheid van hem toegevenheid gevorderd had, daarbij den beichreienswaardigen, bczogten , en onder alle grootheid, waarlijk behoeftigen Vorst, niet alleen niet opbeurde, maar dien zo diep vreesagtigen Ichoonvader nog daarenboven naar kroon en leeven ftond. 17. Door die daad heeft hij zich de hoogde vervloeking waardig gemaakt, hij ondervinde ze; de fchijn van welvaren zelfs geniete hij om zijn trots nimmer. i3. Van nu af zij deze plegtige vloek-fpraak zo onaffcheidelijk van hem als zijn onderkleed, dat het befmette kleed in de huid dringende, die aan de vogten der ingewanden zelfs mededeele , en het merg zijner ledematen zelfs aanfteke. 19. Die vloek koestere hem in flapeloze nagten, verkloekt hij zich, dan dat die vloek hem eene woedende fterkte geve, — wie kan hierin zonder ijzing voortgaan. 20. Ik zeg dan alleen: Jehovah der Heeren Heer! zal mijn partij dit mogelijk doen ondervinden, die zamenfpannen om mij onfchuldig 't leeven te benemen. 21. Maar handel met mij, mijn God en Heer! naar Uwe hoedanigheden mij bekend, aan U heb ik genoeg, hierom zal ik gered zijn. 22. Gefolterd en weerloos is mijn uitwendige ftand, inwendig diep getroffen door die grievingen. 23. Als een fchim die nergens een vast verblijf heeft, moet ik overal



538
Het BOEK
VS. 24. Miine knieën wanlreUn wegens gebrek van voedzel,
Van mini lichaam is let vfoscti afgeknepen. vs. 25- Nog ben ik het voorwerp van fpot,
Mij ziende ichud men het bu nu. VS. 26. Jehovah, Elohim'. help mij!
w;7 naar Uwegoedgunftigbeid. VS. 27. Z>«.i zij Uw bedrijf ziende ,
Erkennen dat het Jehovahs werk was. VS. 28. Z/7 mogen vloeken 0/1 Ci: zegent,
Eedeest zijn als Uw dienaar vrolijk is. vs. 29. Zo worde mijn r/>>»rf fo febande gekleed,
En balie zich in verlegenheid als ia een mantel. VS. 30. Maar lk zal openlijk Jebovab loven!
Onder een aantal wil ik Hein roemen '.
dooien, en van de eene plaats naar de andere verhuizen als de vervolgde fprinkhaan. 24. Afgemarteld knikken mijne beenen, lust tot eeten heb ik niet, verbazende ben ik vervallen. 25. Dit brengt mijne benijders niet tot indenken, tot mededogen; integendeel, hier over grimlacht men of flaat het hoofd in de nek. 26. Ei Heer en SchutsGod! Ba Gij mij bij, Uwe zo alleen eigene goedgunBigheid, befchikke mij die uitkomst. 27. Dan alleen zullen zij overtuigend kunnen zien, dat 'de opvolging des troons niet het werk van mijn eerzugt, maar van Uw hogen wil was. 28. Dat zij dan voortgaan om vloek-fpraken te brengen over hun, dien Gij in dien Band geluk toegezegd hebt; dat vrij de uitkomst voor hun bedwelmende zij , als Uw dienaar dan het blijde genot begint te knaken. 29. Zo werde mijne vijand met veragting als met het fchande-kleed der vooroordeelden gekleed, het minst knellende , van al wat hun gebeurt, zij nogtans diepe verflagenheid. 30. Maar ik hoope nog met een blijde ziel openlijk Jghovahs redding te bezingen , in de vergadering der braven en getrouwen wil ik dat lustig doen, 31. En betuigen
vs. 23. Ik denk niet, met S n A ws befchrijving, aan het voorftuwen der fpnnghanen door den wind, maar aan Nif.buriis befchrijving x'an de middelen waar van dc Arabieren zich bedienen om de fpringhtnen te verdrijven.



dér PSALMEN. Psalm C!X.
5"9
73. 31. Den bebocftigen bijftaande,
llem reddende van hun die Item gedeemd hadden.
dat ik ond< rvonden heb , hoe Gij altoos den hulpelozen bii ftaat en kragteloos maakt alle de vervloekingen waar mede zij zijne ziel bezwaard hadden.
ECXde PSALM, en Zangftuk van David. davids Pfalm.
VS. t. Jehovah beval mijn Adonai: Zet U aan mijn rechterzijde, Toe dat Uw vijand onder Uwe voeten ii.
I. Het is Jehovah die Albeheerfcher die tot hem, wien ik als Onder-Koning met zo veel recht den naam van mijn Koning en Heer geven mag, in de duidelijkfte bewoordingen zeide:' plaatst Ü nevens mij, en voe? uit dien zetel met mij het bewind, zo lang , tot dat Uwe vijanden' voor öw voetbank in het ftof gebogen, ter neder-gelegd zijn. 2. Zeker is het toch, dat Uw zo Majeftueus
CX. Een Pfalm zo verfchillende van inhoud met de anderen, zo afgebroken in de voordragt, moest noodwendig verfchillende uitleggingen voortbrengen; onder die welke van de gewoone afwijken, verdienen die van Eichiiorn Btbl. iï. Deel bladz. 222. en van Mendèlzohn aanmerking, de een ziet op 2 Sam. XXI. de andere op XI: I, 12, 27. Eiciiiior.Ti vertaald ook vrij willekeurig, naar zijn oogmerk het begin van David; Mendelzóhn heeftin FRied'lander een verdediger gevonden, 'maar ook een wedcrleggcr in Persciike, die ik wenschte dat veel navolgers in befcheidenheïd en kundigheid onder de voorftanders van dé gewone denkwijze moge vinden. — Dat de Pfalm Mesfaanscb zii, daar over heb ik nimmer een oogenblik bedenking gehad; — hoe zeker dit voor ons ook zij, uit het gebruik het welk 'er de Apostelen van gemaakt hebben, mogen wij dat nimmer rot een bewijs aanvoeren; dan alleen om de bewezen gedagten te verfterken, —willen wij dat deze Pfalm met de Ude verbintenis heeff , en de uitkomst opgeeft van het geen dnarÜ'bedreigd' word, dan komt vs. 4. hier niet' zeer gelukkig in, dit voelt van der Palm zelfs, de voorft'ander van die gedagte, zijn oplosfing is nogtans zwak; Khapp heeft met een Woord de plaats aangewezen waar wij flaan moeten als wij dit zo fchoone (luk regt bezien
wil-



59°
Het BOEK
VS. i. Uw Xa/tfiiHsft Scepter van Zion:
Door Jebovab uitgerekt'.
Heerfche zelfs over vijanden ! vs. 3. Tot den dag der zameling ,
Stroomt Uw volk bijeen ,
Op de gewijde bergen:
Als de dauw uit des dageraads febeot,
Vertonen zicb Uwe jeugdige belden.
gebied over het geheel-al van Zion, het eerst in kragt en praal zal gezien worden; het is de wil van Jehovah zelve , dat die Scepter dan over de harduckkigBe vijanden hare bevelende tekenen geven zal. 3. Plegtige "dag, die de grondslag daar toe leggen zal! dag van opontbod, van monflering, hoe verbazend is de menigte die 'er deel in begeeren te hebben, de bergen van Zion en hare gewijde heuvelen zijn bezaaid met een getal van jeugdige helden , — de reijen vertonen zicb als de morgendaauw op de bergen , van agtcren door het morgenrood opgehelderd ! 4. Vreemd is dit alles niet, want Jehovah heeft
willen, het is: „ zijt als Mesfias mederegent over mijn volk, tot dat ik uhet zigtbaar bewind geheel overgeve". Het tegengeflelde van Mus.; — de onrustige regeering van David, het vervoeren van de arke naar Zien, de gedtiurige onderneemingen, veroveringen, welke door hem bij de arke bezongen wierd, bragt hem op de gedagte dat die naneef, hem beloofd, zo onafgebroken woelende niet regecren zoude: in die gedagte gansch verdiept en toegelicht, zijn Mesfias, zijn Heer, in zijn naneef herkennende, breekt hij op eenmaal in de overvloed zijner gedachten uit; — (bij mij is het zeker dat hier dan op het zigtbaar bewind van den Met lias over de waereld als de Heer van het heelal door den dich ter gezien word, dat nog aanftaande is, waarom wij hier de bijzonderheden niet ophelderen kunnen.)
vs. 3. Op den dag der zameling, Persciike heeft dit taalkundig getoond, bladz. 4e.
vs. 3. Herder en MichaSlis komen in een derde overeen, dat zij dc verkiezing van den mede-regent van zijn geboorte af bij de tekening van den morgen-dauw vereenigen, — h,e veel de generatie des zoons volgens Pfalm II. daar bij winnen mogte, vind ik alles te gedrongen, en gansch vreemd. — Ik heb eene lezing die volltrekt hier de voorkeur



der PSALMEN. Psalm CX.
591
VS. 4. Jebovab zwoer!
Het zal Hem niet rouwen:
Voor altoos zult gii. Priester zijn,
JN:i?r MelchiZEDeRs wijze, vs. 5. Jebovab• (Hij is) aap Uw regter-zyVe!
ƒ» Zijn grammen moed\
Zal Hij Koningen vernielen'. vs. 6. Hij wreekt zicb over dc Heidenen,
Bezaait den grond met lijken ,
Voor Zijn zwaard valt een groot Monarch! VS. 7. Op den weg drinkt hij uit eene beek, En Jleekt het hoofd weder op.
eenmaal op het plegtigfte beloofd, U zeiven dit gezegd, en daar het Hem nimmer berouwt iets gezegd te hebben , heeft ook niets in uw medebeftuur daartoe aanleiding kunnen geven : — voor altoos zult gij de Opper - Priester in uw rijks- bewind zijn , en ouder M e l c h i z e d e k , een regtvaardig Koning 5. Het zal zo zijn als Gij gezwooren hebt, Jehovah! hij is U de naaste, die , als Zijn regtvaardigheid te lang getergd word, grammoedig, trotfche volklïoö'fdeti verpletteren ; 6. En onder de afgodifche volkeren Zijn richterlijke zetel planten zal; 't wraaktoneel zal a's een flagtveld, met de lijken op den grond uitgeftrekt, bekleed Wezen, — de grootfte waereld-Vorst valt op eenmaal Voor den flag van Zijn wraak-zwaard. 7. Zonder veel vermoeijing, vermindering van kragt of praal, onder al die ontzettende omftandigheden bedaard, uit een beek langs den weg zagtkens vlietende, een teug drinkende , gaat hij weder moedig gelaten, verfrischt. en vrolijk voort.
keur moet hebben wegens het verband, cn door de Rossi opgegeeven, van bergen, ftrokende met latere voorzeggingen gevolgd.
vs. 4. Welke inzigten in het toekomftigej een Koning, en Priester te gelijk, 1— een Koning der geregtigheid; altijd Hoogenpriester daarenboven, dit alles was voor David weder nieuw, zijn naneef Koning.en Priester tevens, dit mogt hij niet zijn, zelf niet eens een Tempel bouwen.
»i. 5. Kesïjicot heeft de lezing van Jebovab aangevoert en beflisfend bewezen, dat ze de voorkeur verdiend.
vs. 7. Aan bloeddrinken te denken hoe poëtisch, is voor den opvolger van Melchizedek, zo eerwaardig door zegeningen, te vreemd.



55>2 Het BOES
CXlde P S At M.
Halelu-Jah! .., VS. i. Met mijn ganfche hart voil ik Jebovab lover,!
In de raad-za/e» , in de gezelfbappen der braver.. VS. 2. Groot ziin Jehovahs gezerogten <
Fermetelijk voor allen die "er trek .naar hadden. vs. 3. Mijeftieus fclittercnde zijn alle Zijne handelingen}
Zijn billijkheid (laat éedwig' valt. vs. 4. H'üftigtte een gedenbnaal'd Zijner wonderdaden'.
Jebovab'. de genadigfe, de mededogende'. VS. 5. #y bezorgde Zijne vereerders inkomfien,
Altoos aan Zijne beloften gedenkende. VS. 6. ƒ/>ƒ Zijn volk Zijne helden-daden,
Als Hij hun der Heidenen bezitting geeft.
1. Ï^.oept mij dc Batige Godsdienst, dan is miju geheele ziel bereid, om Jehovah ter eere te zingen, zo wel in de raadzalen als in de gemeenzame gezelfcbappen van alle die het met den Godsdienst en het Vaderland hartelijk meehen. 2. Onuitputlijke ftof! uitftekend is al wat onze Heer daargefteld heeft, elk wiens fmaak edel is, zij opgetogen! 3. Zijne koninglijke verrigtingen zijn altoos luistervol, altoos redelijk, ftandvastig, 'er is geen fchijn van verandering in. 4. Hij heeft zich zelf door wonderdaden een gedenkzuil voor Zijn Alvermogen opgericht, het opfchrift mag wel zijn: voor Jehovah dentgoedgunftigen den menschlievenden ! g. Ja, gewis voor Zijne trouwe onderdanen is Hij bezorgd, in droogte doet Hij het om hunnent wil van den hemel regenen, — al is Hij gefronst van gelaat, Hij handeld daarom tegen Zijn woord niet. 6. Neen, Hij doet groote daden tot heil van Zijne onderdanen, de veroveringen op der Heidenen landen zijn voor hun. 7. In dit alles is wel heldenmoed,
CXI. Maker, gelegenheid, enz. van dezen Pfalm zijn onbekend, Hij is mij te leevendig, te rein van fpraik om het voor een opftel na de Babijlonifebe gevangen-is te houden, — dit is zeker dat die in later tijd bij de paaschmaaltijden wel gezongen wierd. Wij weten te weinig van de poëzij om te kunnen zeggen waarom in de twee laatfte verfen drie regels zijn, of dit tot 'tfraaije behoort, of toevallig zij, kunnen wijniet beoordeelen.



oer PSALMEN. Psalm CXI. 553
VS. 7. Alle Ziine verrigtingen zijn billijk en recht.
Alle Zijne bevelen zijn aan ricb zeiven gelijk, VS. 8. Beftendig gehandhaafd. , voor altoos,
Naar billijkheid en zuiverheid opgemaakt, VS. 9. Hij bcfchlkte Zijn volk redding,
Zijn verbintenis ftaat duurzaam vast,
Eerbiedenswaardig en gedugt zijn Zy»e hoedanigheden. VS. 10. Godsvrugt is de z/e/ va» «//e kundigheden , Die /e betragten toond het beste doorzicht, Zij bezorgt onvergelijkelijke roem.
maar geen zweem van dwingelandij te befpetiren, redelijkheid, regtvaardigheid is 'er genoeg in te vinden, in alle Zijne koninglijke bevelen heerscht de fchoonde overeenftemming. 8. Daarbij altoos door het billijke gezag onderdeunt, zijn ze dandvastig in haar kracht; zij rusten op een voetduk zo vast als die van een gedenkzuil, op redelijkheid en belangloosheid rust alles. 9. In bange tijden bezorgde Hij Zijnen onderdanen altoos gelukkige uitkomflen; Hij hield daarin Zijn eenmaal gegeeven woord; en bevestigde dan al weder, hoe zuiver , hoe ontzag-verwekkend Zijn gansch beftaan zij. 10. Ons grootfte belang, onze beproefde fchranderheid, is de betragting Zijner bevelen; daarin herhaald werkdadig te zijn, is beleid, egte kloekheid; in de uitkomst bezorgt die roem en agting, onberekenbaar in waarde.
CXIIde psalm,
Halelu-Jah!
VS. I. Heil zij den man die Jehovah eerbiedigt! Die in Zijne bevelen waarde fielt!
l e r l e 1 genoegens zijn het lot van hem die gehoorzaamheid aan den Heer bewijst! Hem tot het hoogde doel van zijn gedragingen maakt, altoos zonder aarteling , of uitzondering, zich dipt aan de Goddelijke voorfchrlften houd. s. In Kanaan zal zijn nakomeling-
CXII. Het is gene ver gezogte vinding, dat deze Pfalm in eenig verband ftaat met den vorigen; daar werden Jehovahs handelingen omtrent den Godsdienst-vriend getekend, hier de hoedanigheden van den laatflen, den eerften nog al meer uitlokkende.
VI. Deel. Pp



£94
Het BOEK
VS. 2. Zi.in nakomelingfchap zal in bet land aanzienlijk zijn.
Het g-llagt der braven is altijd gelukkig! vs. 3. In zijn huis is overvloed en rijk lom,
Zijne mildadigbeid is duurzaam. VS. 4. De brave jlraalt in donkerheid licht aan,
Jebovab tocb is genadig, mededogend en billijk! VS. 5- Het gaat hem wel die uit mededogen leent,
En al zijn doen op billijkheid bouwt. ys. f5. Zo èln zal nooit wankelen ,
De nagedagtenis van den billijken fterft nloit, VS. 7. Hij is voor valfcbe betigtingen niet bevreesd,
Ziin hart Jleunt onver zaagt op Jebovab! VS. 8. Door dien ftut blijft zijn moed onoerzaagt, In de uiterfte nood van zijn partij.
fchap zelfs vveelig groeijen , het nageflagt van den eerlijken man zal altijd do. r bloeiende welBand onderfcheiden zijn. 3. Vaste goederen hem een verfcheidenheid van jeevensmiddelen en andere rijkdommen gevende , zullen in dat familie-huis niet ontbreken; hierom zal de bron zijner liefdadigheid ook nimmer opdrogen. 4. In ongelegenheden gaat 't hem, als wen in een donderbui de lucht fchielijk breekt, — niemand behoeft daar aan te twijfelen , die gedenkt welke de eigenfehappen zijn, waar door Jehovah zich onderfcheid: 5, Ja, hij heeft zegen te wagten die zijn evenmonsch onderdeunt door eenvouwige leening; al geeft de wet hem vrijheid tot renten, en in de zamenleving, in gevallen waar de wet hem niet bepalen kan, altijd dc grootde welvoeglijkheid in acht neemt. 6. Waarlijk men ziet nooit dat zo een ten ondergang dreigt; neen, zijn ftand is te vast ; al fterft de regtvaardige, immers hij leeft in 't geheugen van alle gevoelige medeburgeren. 7. Laster, die zo zelden kan beftreeden worden , ftoort zijne kalmte niet; hij is geenzins onverfchillig , maar hij voelt dat zijne neigingen gefterkt worden door zijn vertrouwen op den Bedierder van het hart. 8. Onbevreesd zet hij daarom zijn weg voort, zonder zich ergens aan te ftoren, al is het zelfs dat men tot uiterften
vs. 4. Het is uit verfcheide Handfchriftcn zeker dat het woord Jeif vab hier uitgevallen is.



der PSALMEN. Psalm CXIÏ,
595
TS. g. Hij ftrooit door aan den behoeftigen te geven ; Zijne mtldadigheid is duurzaam , Zijn magt klimt onder alles roemrugtlg. YS. 10. De fnoodaard ziet 'er op met vergramming, Al knarfende met de tanden vergaat hij, De wensch des fnoodaards word verijdeld!
komt en de laagfte aanval doet, hij ftaat en wint. 9. Hij verdubbeld zijne behoeftige en mildadige invloed in de maatfchappij, — de vrugt daar van is tot zijn blijdfchap beftendig , en onder dat alles klimt met zijn rijkdom zijn aanzien. 10. De fnoodaard alleen ontfteekt hier over geweldig , al maakt hij 'er zich woedend over, hij zal veel eer fterven , dan dat hij in dit geval zijne wraakzugtige begeerte verkrijgen zoude.
CXIIIde PSALM.
Halelu-Jah ! vs. i. Bedienaars van Jebovab, jubel;!
Jubelt, ter eere van Jebovab'. VS. 2. Geroemt zij Jehovahs beftaan'.
Van nu tot in eeuwigheid! Vs. 3. Van der zonnen opgang tot derzelver ondergang,
Worden Jehovahs boedanigheden bezongen ! VS. 4. Boven alle volkeren ft rekt Jehovahs hoogheid uit'.
Zijn luister fteigt boi'en de hemelen ! VS. 5- Wie is te vergelijken bij Jebovab , onzen Elobim?
In die hoogte gezeten.
i. 13 ed ie na ars van het heiligdom, reijen van Zangers en Muzijkanten , — doe u lustig horen! om Jehovahs volkomenheden te bezingen. 2. Zulke hoedanigheden werden aanhoudend bezongen , men heffe aan en eindige nimmer. 3. En zulks overal , van het eene einde der waereld tot aan de tegengeftelde grenzen , worden die verheven eigenfchappen geroemd. 4. Ai .wat onder de magtigfte volkeren als verecrenswaardig genoemd word, is bij Hem niets, — boven de magt der hemel-bewoneren fteekt ze zelfs verbazend uit. 5. Het is te vergeefs, hier iemand met Jehovah God te willen om den voorrang
CXIII. Waarfchijnlijk ook een Paasch-lied.
Pp 2



59« Het B O E K
VS. 6. En nogtans ze laag neerziende ,
Vim den hemel op de aarde. VS. 7. Die lagen van bet ftof opbeurt,
Den behoeftigen van den drievoet. VS. 8. //.'/i pla'atzende onder Vorften ,
Onder de edelen zijner landgenoten. VS. 9. Die kinderlozen een talrijk huisgezin bezorgt,
En tot vergenoegde moeders maakt.
doen twisten , — Zijn zetel is reeds boven ons bereik; 6. En nogthans is Zijn invloed tot in den afgrond werkdadig , — van dien onmectbaren afftand overziet Hij alles met de uiterfte naauwkeurigheid; 7. En geeft de treffenfte bewijzen van onbepaald gezag , met mededogen gebaard; :— hoe menig veragte brengt Hij op eenmaal uit dien ftand, wiens rang ten hoogften onedel was ; 8. En zet hen op de tapijten der aanzienlijken , doet hun op de divans onder de vorftelijke landgenoten den hoekplaats bekleedcn. 9. Vrouwen veracht om dat ze geen kinderen gaven in het gezin , worden dan fchoon al klimmende in jaren , vervrolijk door het koesteren' van eigen kroost op haren fchoot.
CXIVde PSALM.
Halelu-Jah! Vs. I. Israël trok uit Egypten ;
Jakobs familie van een volk anders befpraakt} VS. 2. Toen wierd jftida het heiligdom,
Israël het volkome rijt.
alelu-jah! Israël verliet de Ejtyptifche landen , de beminde familie van Vader Jakob , een volk in taal en zeden verfchillende ; 2. Zulks moest de aanleiding wezen , om Juda ten Heir-voerder onder hen tot koninglijken Gebieder te maken , cn de overige
vs. 7. M;ts. heeft in zijn Lexicon deez' betekenis geftaafd, het is het inftrument waar op de Arablers hunne potten zetten.
vs. 9 Uileltiiab is hier verfehrevcn en ■ hoort tot het begin van den Volgenden Pfalm.
CXIV. Herder telt dit onder een der fchoonfte lierzangen. Mü»> hnghe meent dat deze en de vorige maar een zijn.



der PSALMEN. Psalm CXIV. 597
VS. 3. Op dat gezicht vlood de zee,
De Jordaan deinsde te rug. VS. 4. De bergen huppelden als rammen,
De reijen van heuvelen als lammeren. VS. 5. Zee ! waarom zijt gij gevloden ?
Jordaan waarom te rug gedeinst? vs. 6. Bergen' waarom hebt gij als rammen gefprongenS
Heuvelen! —• als lammeren? VS. 7. Beef aarde op den blik van Adonai'.
Op een blik van Jakoes Elobim '. vs. 8. Die een rots in een vijver veranderde,
Een keij in een water-fprong.
families tot een welgevestigd rijk' te Verhogen. 3. Verandering van ftand , welke tafereelen leverde gij op ? —• Toen Israël tot den togt verzameld was , week de fchelfzee op het befchouwen van die Karavane ; de Jcrdaan zo fnel in loop, kromp in, keerde agtefwaards, toen daï volk den voet in hun êrf-Iand wilde zetten. 4. Bij de grondvesting van den' Baat dóór wetten, trilden de toppen van SinaTs gefchakeldé gebergten; de heuvelen, die de plechtige valei, waar het vulk Bond, omzoomden, waareiï nog fierker in beweging. 5. Zonderlinge verfchijnzéls i Statige zee zo' veel eeuwen' Voortgerold hebbende, waarom op dat gezicht zo ontzet ? en gij Jorclaah dén ingang van Kanadn zolang gedekt hebbendé, waarom den weg. tot den doortogt geopend? 6. Zuilen van graniet zo on-. beweeglijk, zo Batig , waaróm gebeeft ? Uw Band is onverwrikbaar ; heuvelen zo onbreekbaar aan den anderen geketend, waarom zo angftig? 7. Ja, volg het vrij na bewoonde aardbol , eén Blik van den grootften Héér is daar toe" genoeg; een kleine trek des luisters van Jakobs Befcherm-God!' 8. Die in eene rotzige oort een fiaand meir zonder moeite formeert, een graniet in een fpringbron hervormt.
vs. 2. Goede Handfchrifren lezen: gij Juda word het heiligdom, en die lezing verdient zeker de voorkeur boven de genen welke onze Overzet" ters volgen.
P.P 3



5oS Het BOEK
CIVde PSALM.
TS. I. Niet ons Jehovah] niet ons!
Maar Uwen naam komt don roem toel Uwe goedheid en trouw behoort ze.
vs. 2. Wat wil dan het geroep der Hcidenfche volkeren t Waar is nu hun Elohim ?
vs. J. In den hemel is onze Elohim?
Daar werkt Hij naar Zijn genoegen.
vs. 4. Hunne Goden zijn van zilver en gouden j Maakzels van konftenaren.
vs. 5. Met een mond zonder tong. Met oogen zonder gezicht.
vs. 6. Met ooren zonder gehoor , Biet een neus zender reuk.
j. (jTaarne bekennen wij, flat deez' gelukkige uitkomst niet aan ons moet toegekend worden, wij hebben daar in de minfte verdienfte niet betoont, ze behoort alleen Uwe zo edele hoedanigheden, Heere! bijzonder Uwe goedgunftigheid en ftandvastigheid omtrent Uw volk* 2. Ja wis, het was eene verdediging van Uw eer, het gefnoef der afgoden-dienaren was lang genceg geweest: waar is nu hun land-God tot redding? 3. 't Blijkt nu duidelijk dat onze Befcherm-God niet alleen de bergen maar den hoogen hemel ten woonplaats heeft , en van daar onbe^ lemmerd naar Zijn begeerte de gedugfte dingen op aarde daarftelt. 4. Maar wat is nu van hunne goden geworden ;• ja wel prachtig van ftoiTazie goud of zilver, fchoon bearbeid door meesters in die konst. 5. Gedaantens zonder leeven, zonder gevoel, te vergeefs zoekt men de nabootzing der zintuigen, — zij hebben geen fpraak, geen deelneeming door gezicht of gehoor; 6. Geen reuk, en dus kunnen zij niets aangenaams in het oifer gevoelen; 7. Beweegloze
" CXV. Mij dunkt "hier is alles duidelijk genoeg om ons te bepalen tot Sanheries leger onder Hiskia's bewind; — zelfs Dichter en een vereerder der gewijde boeken; 2 Kon. XVIII: S, 6. bevestigd alles van vs. 9. af; ia—14. ftrookt volkomen met a Cbron. XXXII: 22,



der PSALMEN. Psalm CXV. ; 5»
VS. 7. Met handen zender beweging, Met voeten zender gang. Geen geluid gaat uit hun binnenjie. VS. S. Hunne makers zijn hen gelijk,
Ze zij 'er mei anderen op vertrouwen. VS. 9. Gii Isrdtt, vertrouw op Jebovab'.
Hij is hun Helper en Schild! VS. 10. Gii Aa'RoNS huis vertronw op Jebovab I
Hun ia//> en fchild! VS. II. Gii eerbiedigers van Jebovab, vertrouwt op Jebovél l
Hun bulp en fchild! VS. 12. Jebovab denkt aan ons al zegenende, Hii zegent Israói s kroost, Hij zegent ASrons kroost.
handen, voeten die niet van de plaats kunnen gaan , in alles gansch (lom ; 8. Inderdaad gewrogten van hunne maakers, hen in hoedanigheden gelijk; gevoelloze gedaantens te zijn zonder ziel of leeven, dat is het lot van zo veelen tans , die zich op hen verlieten. 9. Anders handelt gijk Israëliërs, anders is ook de uitkomst: gij vindet in Jehovah alle de edele hoedanigheden uw aanbidding Waardig l algemeene reije, - ja, het bleek dat Die alleen de naam van Redder en Befchermer verdiende. 10. Ook dit betuigt de ganfche Priefterfcbaar, al hun eerbied en achting aileen Jehovah gevende! algemeene reije, —ja, Redder en Schnts-Heer is Hij gewis. 11. Alle die met oprechtheid den Godsdienst behartigen , hebben al hun uitzicht op Jehovah alleen 1 algemeene reije, — Redder en Befchermer van hun is Hij gewis. 12. Ja, het is Jehovahl die ons zo goedgunftig was, en allen het genot daar van doed fmaken, — dit ondervinden alle de aframmelingen van Vader Israël in het algemeen; dit ondervinden alle de nakomelingen van AiiRON ; 13. De reijen van
vs. 9. Van hier af fchijnt de Pfalm door verfchillende reijen gezongen te zijn, hoe die ingericht geweest zijn, is uit de ftclling der woorden niet optemaken.
vs. 11. Knapp denkt dat men hier frefelijten, die den waren Godsdienst eerst aangenomen hadden, invoeren moet, ik kan neg gene noodzake daar toe zien.
?P 4



6cg Het BOEK
vs. 13. Hij zegent alle eerbiedigers van Jebovab!
Kleinen zo wel als grooten. vs. 14. Jebovab vermeerdere die ,
Over u, zo wel als over uw broost. vs. 15. Gij z>• t dan door Jebouab gezegend!
Den Blaker van hémel en aarde. vs. 16. Want gewis de hemel is Jehovahs eigen goed.
De aarde deeld Hij uit lot 'a menfciien gebruik. vs. 17. Dooden loven Jebovab niet!
Zij zelfs nies die eerst in den afgefcbeiden ftaat gekomen zijn. vs. 18. Maar wij loven Jebovab'.
Wij beginnen, nimmer eindigen dat.
Godvrugtige betragters van den Godsdienst, jong of oud, ondervinden zulks. 14. Nu, wij zijn verheugt en wenfchen hartelijk, dat die go'edgunfiigbcid bevestigt en voltooit mag worden, dat gij vergaderde menigte, dat uwe nakomelingen daar vau nog het genot mogen hebben. 15. Gij zijt niet door priesterlijke handen , maar daar Jehovah zelvcn gezegend, en die is Heer over alles.' 16. De hemel is de plaats Zijner beftendige tegenwoordigheid , Zijne hofftad; groote voorregten en genietingen op aarde heeft Hij onder menfchen uitgedeeld. 17. Daar wij dan nu in het genot zijn, laat ons Jehovah daar voor danken, ontzielden zwijgen daar van , zodra men in het dooden rijk is begint die ftatige ruste ; 18. Maar wij willen aanheffen met den lofzang, altoosduurend zij ze, zo als Zijne waardigheid verdiend.
CXVIde PSALM.
Halehi-Jah! vs. i. Het is mij aangenaam !
Dat Jebovab mijn ftem, mijn febrijen beert!
oe aangedaan, hoe verrukt ben ik, dat de Heep.. op mijn klagen, op mijn kermen, zo veel acht geflagen heeft, met toegenegenheid luifterde., mijn verzoek aannam.
CXVI. Naar alle waarfchijnlijkheid behoort deez' Pfalm ook tot Hiskia's leeftijd, en fchetst ons zijn toeftand in de gevaarlijke ziekte welde hij hadde, in zijne gedagten beter geworden zijnde.
vs. 1. Begint zeker vrij afgebroken; Langeoijs heeft de zin wel getroffen, fchoon te vrij in de vertaling: mijn begeerte vervuld.



der PSALMEN. Psalm CXVI. 6ot
VI. i. Mij ter ftond een luisterend oor fcbenk.
Ze lang ik leefvvil ik daarem Hem aanroepen, VS. 3. Reeds was ik in éoüds-zwagtcls,
Omvat door beangffigeilie fcbimmen,
Diep beklemd, en ter neergejlagen. VS. 4. Evenwel beriep ik mij op Jehovahs hoedanigheden,
Jebovab red mijn leeven! VS. 5. Jebovab is goedgunftig, genadig,
Medelijdend is onze Elohim. VS. 6. Jehovah fpaart eenvoliwigen!
O/i Tïem !« benaauvidbeid [gezien^, — Hij i#e/> VS. 7. Mijn ziel icroaf uwe kalmte,
Jehovah deed u wel! vs. 8. Mijn leeven is van het graf gered,
Mijne oogen zijn zonder tranen,
Mijn voet is niet meer knikkend.
2. ó! ,Nu wil ik mijn leeftijd aan Hem wijden , ik wii van nu af in zorgelijke omflandigheden mijne klagten tot Hem alleen wenden.. 3. Uit welk een toeftand werd ik
■gered! alle toebereidzelen tot het fterven waren mij
reeds voor den geest; in de leevendigheid van mijn inwendig gevoel was ik dikwerf al bij de fcbimmen ; dan eens diep benaauwd , gansch neerflagtig onder die gefteldheid. 4. In zulk een hartbrekend beftaan , wendde ik het tot de edele hoedanigheden van Jehovah! van daar was uitkomst te wagten , en toen brak alleen een zugt los, - Och Heere! fpaar mij in het leeven! .5. Ja, ik heb ondervonden, dat 'sHeeren hoedanigheden altans goedgunftigheid cn edelheid zijn , en dat wij eenen Befcherm-God eerbiedigen, die ten uiterften oplettend, maar niet minder mcnschlievend is. 6. Vooral omtrent hen, die als de kinderen in hunne handelingen zonder inzichten zijn , zulken beveiligt Hij boven allen, —■. tuen 'er geen verdeeldheid in de uitzichten meer konden zijn , bleef zulks rein op Jehovah Baren, — de uitkomst zo gunftig was 'er rasch* 7. Het is doorgedaan mijn ziel! hervat nu uwe bedaardheid weder, gij merkt de aanhoudende bezorgdheid van Jehovah tot uw hcrdel. 8. Verbazende wending ! mijn leeven in het uiterde gevaar, begint weder te ontluikeu door nieuwe kragten,—
Pp 5



€oi Het BOÉK
vs. 9. Onder Jehovahs opzicht hen ik weer werkdadig,
In het land der lec/endigen. VS. 10. Ik zal ftand houden, durf ik nu toezeggen,
Al word ;k hard gedrukt. VS. 11. In miin angst zeide ik wel:
Alle menfchen zijn ontrouw. VS. 12. Maar b»e zal ik Jehovah vergelden!
Be gocilgunftigbeden door mij {genoten.) Vs. 13. Kom , laat mij de dank-ieier opnemen,
En Jehevab' waarde daarbij roemen. vs. 14. Jehovah'. Zal lk mijne belofte betaalen ,
Nu en voor het oog der ganfche febaar. VS. 13. In Jehovahs oogen
Is de dcod Zijner gunftelingen van belang, VS. IÖ. Jebovab'. Uw dienaar ben ik!
hen dienaar in Uw huis geboren,
Mijne bocijeu Zijn nu gcftaaki.
mijne tranen zijn afgedroogd, — eene zagte beweging, Zonder merklijke zwakheid te gevoelen , durf ik ondernemen. 9. Ja, allengskcns onder Jehovahs opper • bellier wil ik meer aan mijnen taak en beftemming arbeiden , ten voordeele van de tans leevende maatfehappij. 10. 61 Nu hope ik, dat ik nu maar mij zeiven gelijk mag wezen, mij verlatende op God; dat belove ik nu, al was het dat ik onder flerke beproeving gebragt werde. 11. Ik herinnere mij zeer wel, in de grootfte beklemdheid, waar in ik was, mijne gedagte: — hoe bedriegelijk is toch alle uitzicht op menfchen , zij zijn of ontrouw , of hunne hulpe faalt. 12. Hoe verrukt moet ik dan wel zijn over Jehovahs opeengeftapelde goedgunftigheden , nu reeds in mijne aanvanglijke herftelling zo doorflaande. 13. Ik denk aan mijne belofte in mijn angst gedaan ; nu wil ik reeds de dank-beker, bij offer-maal tijden in gebruik , in de hand nemen, en het lof-lied daar bij ter eer van Jehovah zingen , en daar in 14. reeds aan mijne ftille belofte op dat oogenblik voldoen , tot dat ik zulks met eene groote fchare hervat. 15. Elk zal dan overtuigend zeggen: — hoe veel belang ftelt Jehovah in Zijnen Gezalfden, Zijnen gunsteling , hoe bezorgt was Hij omtrent zijn gevaar? 16. Ja, ik erken met dank , dat ik de eer heb U te



der PSALMEN. Psalm CXVl 603
Vs. 17. Mijn offer is dan rfVjjJ-offer,
Onder aanroeping van Jebovabs naam !
ts. tS. Jebovab! zal ik mijne beloften betalen, Tans,voor bet oog Zijner onderdanen.
ts. 19. In Jebovabs gewijde voorzalen , Binnen xt,mijn Jerufalem!
dienen, een aanzienlijk lijf-eigenen in Uw ' groot gezin te wezen , en nog daarenboven door het redden van mijn leeven hebt Gij voor altoos aanfpraak op mijn dienst. 17. Wat zal mij van mijn plicht terug houden , ik wil zo rasch ik kan een Matig dank-offer U geven, en wil bij het opleggen der handen mijne betuiging van verplichting hervatten. 18. En zo voldoen aan de beloften, Jehovah gezworen, — die weldaad is voor het algemeen van belang; hierom doe ik mijn belijdenis voor het oog der burgerij; 19. In de gewijde voorzalen des Tempels, waar de menigte vergaderd omringd van geredde burgers der hoofdftad, mijne Jerufalemmcrs '.
CXVIIde PSALM.
TS. I. Afgodifche velkeren looft Jebovat! Allerlei natiën prijst Hem!
«s. 2. Vitftekend is Zijne goedgunftigbeid over ons, Jebovabs trouw is beftendig.
1. Afgodische volkeren , verflaafd aan den dienst der afgoden, wijdt nu uwe gezangen eenmaal aan Jehovah alleen ! dar de gantfche waereld, dat alle befchaafde volkeren daar in inftemmen. a. Altans wij hebben Hof, 't blijkt dat wij lievelingen, uitftekend beweldadigden'zijn, niet toevallig, maar volgens Jehovahs beloften, zo onveranderlijk als Hij zelve is.
CXVII. WaarfchijnHjk is deze Pfalm door David gedicht bij gelegenheid van eene overwinning, 4 Sam.VIII. en misfchien tot een algemeenen choorïang beftemt, tot een flot van andere gezangen, en hierom is die zo kort.



604 Het DOEK
CXVIIIde PSALM. vs. i. Dankt Jebovab! zo goed!'
Zijne goedgunftigbeid is onafgebroken! vs. 2. Israël zinge nu!
Zijne goedgunftigbeid is onafgebroken!
Algemeene reije,:
e Heer zo liefderijk, zo uitnemend weHSdig^ wierde met een dank-lied vereerd, waar in met eenparigheid betuigd word , dat Zijne gunde onafgebroken xde eeuwen verduurt ; e. Dit betnige eenftemfnig hef hewéldadigd kroost van Israöl, allen zónder onderfcheid, uit dat geflagt oorfpronglijk. 3. Ook getuige dit de
CXVIII. Lange ben ik in de gedagte geweest van Venema dat deez* Pfalm van een later opftel is, en of op de zuivering van den Tempel, door AntiocHbs verontreinigd, of op dc inhuldiging van Simon tot Hoogenpriester gedicht zij, doch bchalven het veelvuldig gebruik van den naam Jebovab, zijn 'cr nog andere fpreekwijzen in, die een vroegere leeftijd fchijnen te vorderen; 'er zijn weder andere fpreckwijzen die de vorige gedagte begunftigen, vooral als men door regtvaardige poort en regtveerdig volk verftaat, de regtzinnigen en de regtzinnigheid in den Godsdienst ; bij Davids leeftijd mij te bepalen , en op deez' of gene overWinnig in het heiligdom geviert, of op 'zijn kroning te denken, is oolc aan zwarigheden onderhevig; 'er is minder vuur in deez' pfalm dan wij" in hen gewoonlijk vinden , meer formulier - geest cn mnftcaale fchikktng dan wel origincelheld; aan den Mesfias zou niemand gedagt hebben was 'er in het 12. vs. niet eene gelijkheid van toon met de fpreekwijs elders gebruikt; die fpreekwijs is ongetwijfeld uit zekere gebeurtenis ontftaan, ouwlings meer bekend, en ons nu geheel vreemd, en zo lang wij dieniet'wetcn kunnen wij van dezelve met eenige waarfchijnlijkheid gean goed gebruik maken, alleen de toeeigening van deez'gebeurtenis op den Mespas gaat zeker maar doet niets tot opheldering van den oorfprongliike zin, — hoe het zij, het gebruik van deez' Pfalm in de tijd van het N. T. zo uitftekend de lofzang genaamd, zal ongetwijfeld de aanleiding gegeeven hebben tot de verfcheidenheid van reijen en fprekers daar in voorkomende.
vs. 2 — 4. Ik geloof dat die onderfcheidene welken hier aangebroken worden of dit nazingen: at Zijne goedertierenheid enz. of Amen riepen.



der PSALMEN. Psalm CXVIIL 635
VS. 3. Aa'RONS huis zinge nu!
Zijne geedgunfligbeid is onafgebroken'. VS. 4. Alle eerbiedigers van Jebovab, zingen nul
Zijne goedgunftigbeid is onafgebroken! Vs. 5. /« ang<t riep ik <»r Jebovab,
Jebovab hoorde, verruimde mij. vs. 6. Jebovab is bij mij, nu vreze ik niet!
Wat wil tocb een mensch mij doen? vs. 7. Jebovab is bij mij, onder de hulpbende!
Op mijn haters zal ik zien. vs. 8. Hoe veel beter 11 bet tot Jebovab te vlieden,
Dan op menfchen zj'rf te verlaten. vs. 9. ** /s beter tot Jebovab te vluchten,
Dan op Vorften te vertrouwen, ys. 10. Afgodifche volken hadden mij omringd, Om Jehovahs eer verfoeg ik ze,
ganfche Priesterfchaar, nu eene nieuwe proeve hebbende jn hunnen rang. 4. Laten alle de waare ijyeraars en betragters van Jehovahs dienst zulks eenparig betuigen. Solo aan de poort des Tempels. 5. In zeer bekommerlijke omftandigheden, diep beklemd, wendde ik het tot den Heere! ik merkte dat Jehovah mij gunftig was, cn van zorge mij bevrijde. 6. Ja, zeker zag ik duidelijk, dat de Heer mij gade floeg, nu ben ik onbevreesd in al mijne verrigtingen , wat leed kan nu de magtigfte onder de menfchen mij toebrengen ? 7. Nu de Heer het bevel voert over de bende, die als mijn lijfwagt mij dekt: nu durve ik meer onbevreesd hen die mijn lot benijden, onder de oogen zien. 8. De ervaring heeft mij geleerd, hoe veel verkieslijker en veiliger het is , in bange nood bij Jehovah te fchuilen, dan op ligtzinnige menfchen eenigzins te bouwen. 9. Ja , liever hulpeloos en alleen zich al vlugtende in 's Heeren befcherming te ftellen , dan op Vorsten als bondgenoten, of op legerhoofden, verwagting te hebben. 10. Bijna alle afgodifche nabuuren hadden zamengefpannen , hielden mij genoegzaam ingefloten , maar op
vs. 4. Hadden wij zekerheid, wij verftonden door die eerbiedigers geWis de Chasidaeï in de Mttecab, tijden.



tfcfj Het BOEK
vs. li. Ja omringd, gansch omringd ,
In Jebovabs naam verfloeg ik ze.
vs. 12. Als biien hadden zii mij ingefloten ,
Ze zijn geflikt als rfoor een doorn-vuur, In Jehovahs naam verfloeg ik ze.
vs. 13. Jff/y» ftoot «>3J zwaar, tor vallens toe, Z>oc4 Jebovab holp mij.
VS. 14. Jehovah is mijn nxW! /«ƒ! Hij war mij «« Redder.
vs. 15. In der *r«»e»tent is vreugd, Een ftem u^w zegenviering. Jehovahs regterhind deed 4«W#«-daden.
VS. 16. jebovabs regterhand zegenpraaide,
Jebovabs regterhand deed helden-daden.
VS. 17. Nu vrees ik uoor dood, ik wil leeven, Om Jebovabs daden te vermeiden.
de krijgs-eer van Jehovah mij verlatende , Boeg ik 'er dapper door heenen. 11. Niet alleen omringt, maar genoegzaam gevangen , altans zonder fchijn van hertret, Boeg ik 'er niet alleen door, maar zegenpraaide. 12. Als een zwerm bijen haren moeder koningin omgeeft, hadden zij mij ingefloten , maar het ging ook hen als die dieren, door den rook van een doorn-vuur geflikt, - Jehovahs krijgsmoed, deed ik ze fneuvelen. 13. Zorgelijk was het in den aanvang ; in den aanval fcheen mijn val, mijn nederlaag zeker, - doch ik voelde al rasch den magtigen invloed van God. 14. Alles was Jehovah mij toen eerst blies Hij mij moed in , vervrolijkte mij door overwinning, en was volkomen den ganfehen togt door mijn Redder. 15. Neerflagtigheid woonde reeds bij den beminnaar van den zuiveren dienst, nu juicht men daar op de tijding der zegenpraal! men hoort van alle kanten : Jehovahs krijgs-arm heeft de grootfte helden-daden verrigt! 16. Die zegenpraal was beflisfend, zodra Hij wonderen in den flag deed. 17. Voor doods-gevaren vrees ik nu niet meer, ik zal mijn leeven nog genoeglijk voortzetten om gelegenheid te hebben 'sHeer en gunftige verrigtingen td bezingen. 18. Het was waar, beklemd waren de om-



der PSALMEN. Psalm CXVIIÏ. 60?
W. IS. Jebovab kastijdde mij wel, Maar niet deedelijk.
VS. 19. Zit ntt de gewijde poort open!
Ik zal dan binnentreden om 'jebovab te loven l
VS. 20. Dit is Jebovabs poort,
Waar door de braven mogen ingaan,
vs. si. Nu wil ik U loven die mij boorde, En mi] tot bulpe geweest zijt.
vs. 22. De (leen door de bouwlieden verworpen, Is een hoek ■ fteen geworden.
VS. 23. Dit is door Jebovabs beftuur!
Schoon een wonder in onze oogen.
VS. 24. Dit is de dag deer Jebovab gemaakt,
Laat ons op den zeiven regt vrolijk en blijde zijn.
Handigheden, eene mgtigende hand van God was 'er in te zien , maar zij was gelukkig niet tot affnijding. 19. Dat men nu het gebouw aan den waren Godsdienst gewijd, openzette, ongeftoord kan die verrigt worden; ik begeer binnen te treeden om den ftadigen lof-zang voor Jehovah te zingen.
Nu in de poort Jlaande.
20. Ja , ik herken U weder voor die poort van het heiligdom, aan Jehovahs dienst gewijd, het is de poort, waar door elk zuiver minnaar van den Godsdienst den vrijen toegang tot den openbaren dienst erlangt. 21. Mijn Godsdienst zal daar in beftaan, dat ik Uwe gunste belijden zal , die mij mijn wensch zo genegen gaf, door mij de uitgeftrekfte hulp te tonen.
Eene reije den Spreker verwelkomende.
22. De fteen waar op het ganfche gebouw rusten konde, als kroonfteen de fieraad van het gebouw, wierd door de archite&en afgekeurd, ondiendig geoordeeld tot dat einde, werd evenwel de kroon-fteen. 23. Dit is gewis door Jehovahs beduur , maar ons is het ongedagt, onverwagts, zelfs vreemd. 24. 't Is nu een blijde feestdag, een dag die wij alleen Jehovah te danken hebben, dat wij dan ook recht vergenoegd zijn, dat wij alle tekenen van blijdfchap vertonen, 25. Biddende wijden wij het feest in, —



5o8
Het BOEK
VS. 25. 6 Jebovab , bezorg heil!
ö Jebovab, bezorg voorfpoed! VS. 26. Den binnentredcnden zij in den naam van Jehovah gezegendj
Wij zegenen U va» binnen Jebovabs huis. vs. 27. Jebovab Elobim , verlichte ons.'
iV« het feest met touwen gebonden word
Aan de hoornen des altaars, vs. 28. «ii zijt mijn Elobim 1 U loof ik,
6 Mijn Elohim! U mV ik verhogen, vs. 29. Loof Jebovab, wamt Hij is goed!
Zijne g»H/?e duurt altoos.
ei , weldadig H eer! geef ons Uwe gunfle , bezorg nu allerlei genoegens. 26. Bijzonder zij liij , die nu aan het hoofd binnen treed , het voorwerp van Jehovahs goedgunftigheid beftendig , dit wenfehen wij n niet alleen toe, 11 ftatig te gemoet tredende , maar uit de binnenvertrekken van het heiligdom, roepen onze gewijde broeders u dit toe. 27. Nu de fchitterende glans van genoegen bij Jehovah, onzen God is! — nu mijn broeders de offerdieren voor het fees^, worden een korte poos aan de altaars - hoornen geboeit: —
Solo van den Spreker voor den altaar. 28. fa gewis , Gij draagd met allen regt den naam van mijn Schuts-God! — Uwen lof zing ik daarom hartelijk, mijn begunftiger, tot Uwe grootheid wil ik alles toebrengen. 29. Dat de ganfche vergadering fluite met het algemeen choor: hoe gunftig is Jehovah,' Zijn gunst duurt onafgebroken, Zijn lof rolle door de eeuwen henen.
er. 27. Ik zou haast in het vermoeden komen, dat men lezen moet: tnen vervrolijke bet feest, door de bundels met bloemen, waar mede me* de hoornen des altaars fiere; zo het gezang in het loof-hutten-feest gebruikt wierd komt dit wel, maar daar voor is het gewis niet opgefteld, mogelijk dat bij een zegenvierende feest-dag in den Tempel ook alles bekranst was, en dat men naderhand bij die bijzonderheden zich bepalende, bet lied voorliet loof- hutten -feest als gefebikt oordeelde, dan behoeft men zich met de Uitleggers niet te vermoeijen om de ftoute figuur, het feest voor het offer-dier niet met veel angftige geleerdheid goed te maken, en overtebrengen.



der. PSALMEN. Psalm CXIX. 6„t>
CXIXde P S A L M.
VS. I. Gelukkig ziin zè Ai! ongeveinst bandelen, Die Jebovabs wet volgen !
er lei heil is voor dien rriensch altoos, wiens bedrijven de proef van oprechtheid hebben , die tot het hoofd* doel zijner betragting altoos zich 's Heer en wet, op Sinaï zo plegtig afgekondigd, als de grondwet voorftelt.
CXIX. Over dezen Pfalm denk ik vrij onderfcheiden van andereS; hfj heeft mij veèl moeite gekost, ik was 'er echter met genoegen omtrend werkzaam, daar ik 'er mede ingenomen was, en hierom mishaagde het mij dat Mendelzohn "er zo laag van denktj'cr is wel eenige dochongekunftelde zamenhang in, maer zo als den aart van fpreuken vordert. Verveelende herhalingen vinde ik daarin niec, op zichzelven geef ik Mendelzohn toe, dat ze onaangenaam leest, ja als zulke woorden geene vaste betekenis hebben, welke elders menigmalen verwisfHd worden, dan vind ik openlijk tegenftrijdigbeden in dk gedicht, zo fterk als men het gewoon is te noemen. Dat dit gedicht David ten Maker heeft is bijna zeker, de omfhndjgheden waarin hij verkeerde worden ook genoegzaam zeker, in deez* bundel bepaald tot. zijn zwerven buiten zijn Vaderland', afwezend van den openbaren Godsdienst; het is niet ver gezogt te denken, dat het een dagboek van 'smans godsdienfiig beftaan is, onder de uitwendige lotgevallen', van tijd tot tijd opgetekend; doch niet alleen, maar ook rekening houdende over zulken, die de voOrdeelen van den inwendigen Godsdienst onder allerlei wisfelvallighcden ondervindinglijk tekenen ; bevallig dan naar den aart der zaken , zielkundig naar' de egte bevindelijke Godgeleerdheid der Hebreen, word hier alles geftemd; evenwel hoe af keerig ik ben van vcronderftellingen, moet ik mijn lezer berigten dat ik 'er hier eene ingevoert heb, waar aan ik vrij vast houde en die mij. veel arbeids kosste; de Woorden: wet, woord, bevelen, geboden, rechten, getuigenisforf, inzettingen enz., hebben hier ongetwijfeld eene vaste betekenis, d'e, welke ik daar aan beftendig gaf en uit de overige Bijbelboeken genomen zijn ,zijn meestal de gewoonde, ten bewijze dat ik niet wringe djene, dat zodra ze nu in het verband eene goede zin geven, de natuurlijkheid d«r veronderftelüng zigtbaar is; verkiest mijn lezer dit niet te volgen, hij moff dan zoms onzin, ja tegen elkander inlopende gezegden verdauwen: ik
VI. Deel. Qq hotf7



610 Het BOEK
vs. e. Gelukkig zijn ze die Zijne getuigenisfen houden, En met onverdeelde harten Zijne gunst begeert».
vs. 3. Die geen boze daden doen ,
Maar Zijne paden bewandelen.
vs. 4. Gij hebt omtrent Uwe bevelen gebooden, Alle zorgvuldigheid in de betragting.
vs. 5. Och wierden mijne treden bejluurd'. Tot bet bewaren Uwer inzettingen.
vs. 6. Als ik op alle Uwe geboden let, Dan zal ik i*»ï» overtreden.
2. Ja, beil is het erf-goed voor hun , die Jehovahs bevelen als Heer en Befcherm-God, in de merktenen van Zijne Gods- regeering, zo zorgvuldig nakomen, en daar in zich Zijne gunst als hun Heer en Koning oprecht beieveren. 3. Die alle onrechtvaardige handelingen in de zamenleving zorgvuldig fchuwen, en integendeel al is bet in rampen die lotgevallen ondergaan, welken overeenkomftig 'sHeeren inzichten zijn. 4.Ja, Heer! met ernst, met de verpligtenBe drang, hebt Gij bevolen dat men Uwe rijksbevelen , zo plechtig bekend gemaakt, met dc uiterfte zorgvuldigheid en eerbied behandelen zoude. 5. Ach! wierden mijne gedragingen in mijne netelige omftandigheden zo beftuurd, dat ik Uwe godsdienftige voorfchriften, ons ter onderhouding gegeeven, noch overtrade, noch verzuimde. 6. Houd ik mij aan alle die zedelijke voorfchriften , die in mijn hart gedrukt zijn, vergelijk ik die onderling, dan is 'er geen gevaar dat ik geveinsd of onopletteud Uwen ingeftelden uitwendigen Godsdienst zal tegenftaan.
houde mij 'er dan aan tot dat ik iets beter vinde ; uit de omfchrijving zal een oplettend duidelijk genoeg zien, welke betekenis ik aan die 'herhaalde woorden hegt, waarom de uitbreiding zo beknopt niet heeft kunnen wezen dan wel anders. — Indien iemand nog moeijelijkheden overblijven, hij kan voldaan worden, uit het treffend zeggen van Gellert in zijn Zedekunde bladz. 21. daar is voor het harte eigenlijk maar eene deugd, en deze beftaat in het levendig en kragtig voorneemen cm overeenkoniftig de Godd. inftelling te leeven.



der PSALMEN. Psalm CXIX. 6u
vs. 7. Ik wil U loven met oprechtheid van hart,
Zodra ik de rechten Uwer gerechtigheid verft'a. vs. S. Uwe inzettingen wil ik bewaren,
Onthoud mij die niet te lang. VS. 9. //»e houd een jongeling zich onbefmet?
Als hij aan Uw wourd 2;'ci> vast houd. VS. 10. Ik zoek U met volkomenheid van mijn hart,
Doe mij van Uwe geboden niet afdeinzen. vs. 11. Ik tragt Uwe reden in mijn hart inteprentem
Alleen om niet tegen U re zondigen. VS. 12. Jehovah'. Gij zijt geroemt!
Dat Gij mij Uwe inzettingen leerde ! VS. 13. Mijne lippen verbeften ook,
Alle de rechten door U uitgefproken.
7. Alles zal ongemerkt toegaan , ik zal U vrolijk daar voor danken, met een ongeveinsd gemoed, zodra ik de. flat ut en van Uw regt - oeffening meer grondig ken. 8. Intusfehen wil ik, zo veel ik kan, godsdienftige bepalingen .onderhouden , mids Gij mij het voedzel uit den openbaaren dienst niet te lang onthoud.
9. Billijk vrage ik naar de beste wijze, waar op het jeugdige hart zo ligt verleid, zijn gedrag zuiver bewaart, .dit zeker maakt het regt aanvallig ! ik voor mij geloof dat 'er geen beter middel is dan aan Uwe openbaring alle gezag uit de diepfte overtuiging te geven. 10. Tot mijn blijdfchap vond ik, dat ik, met een onverdeeld hart van mijn jeugd af, eene tedere gezindheid omtrent U had , och! beveilig mij maar, dat ik Uwe voorfchriften die in mijn hart. ingeprent zijn, niet fchende. n. Menigmalen onder de onbedagtzaamheden der jeugd , verlevendigde ik mij die vermanende reden door U met zo veel nadruk gehouden , om ons te beveiligen voor zondige bedrijven, die U meer onmiddelijk onteeren. 12. Uwe zorge, Heer! moet ik intusfehen met een dankbaar gemoed erkennen , daar Gij mij de rechten welken Gij Israël gaaft, in haar ware oogmerk zo duidelijk gemaakt hebt. 13. Hierom heb ik menigmalen Uwe handelingen vrijmoedig geroemd en verdedigd, door Uwe openbare uitfpraaken en verklaringen, zijn ze gewettigd. 14. Ik ben door de fchoonheid van den Qq a



6ï4
Hét BOEK
vs. 14. In de betragting Uwer getuigenisfen,
Ben ik vergeneegder dan over Jcbattettt vs. 15. Op Uwe bevelen denk ik door,
En Ier op Uwe paden, vs. 16. Zo vermaak ik mii in Uwe inzettingen,
En vergeet Uw woord nimmer. VS. 17. Vervolg Uwe weldadigheid omtrent Uw dienaar,
Zo leevende bewaar ik Uwe geboden. vs. 18. Verfterk mijn gezicbt,
Om dc zeldzaamheden Uwer wet meer te bezien. vs. 19. Ik ben een vreemdeling in bet land,
Maar verberg Uwe geboden tocb voor mij niet. VS. 20. Bene trek breekt de kragt mi ner ziel ,
Een dagelijks verlangen-naar Uwe oordeelcn.
Godsdienst, endoor denaauwkeurigebetragting derzelve veelmaal verlevendigd, en dan was mijn ftand genoeglijker dan door het genot van veele fchatten. 15. Op al wat van U als mijn gebiedende Heer komt, ben ik zeer zorgvuldig, en ben omtrent Uwe Voorzienigheid werkdadig en tevens altoos oplettend. 16. Ja ik vinde zelfs veel genoegen in alle de rijks - wetten door U gegeeven, en houde mij aan de letter van Uwe befchreven openbaring.
17. Gij gelieve gunftig te denken aan hem als Uw Mifiifïer, tot den rijks-zetel beftemt , vervolg Uw opzicht, onder dat genot zal ik zagkens voortleeven, zonder mij door mijne gedragingen aanmerkelijk te vergrijpen. 18. lk voel het , mijn ziels-oog heeft meer fterkte nodig, zal ik niet alleen den geest Uwer grondwetten meer inzien, maar de donkerheid die zich zoms over den zamenhang derzelve verfpreid, doorzien. 19. Denk toch, dat ik hier een zwerver buiten mijn Vaderland ben , verftoken van openbaren Godsdienst ; verlcevendig dan die geboden welke meer het hart raken, voor mij hoe langer hoe meer. 20. Bc gevoel wel dat 'er iets in mij is dat de kragt van godsdienftigheid opwekt, het is de neiging om dagelijks meer
vs. 18. Ik kan nog niet zien dat men met Knap? het woord dat ik zeldzaamheden vertaald heb, door donkerbeden, nog veel minder atlegorien moet overzetten, zo als A, Se uur. i en s wil.



der PSALMEN. Psalm CXIX. 613
Vj. Si. Gij vloekt fnoode trotsaards,
Om da: zij van Uwe geboden gansch afdolen. VS. 22. Ach , onthef mij van hoon en veragting!
Immers onnerhoxide ik Uwe getuigenisfen.' VS. 23. Win Vorften gerust zaten, en mij bezwaarden,
Heeft Uw knegt Uwe inzettingen nog gevolge vs. 24. Inderdaad ziin Uwe getuigenisfen,
Mi]ne vertrouwelingen, mijne raaden. VS. 25. Treurig zit ik ter neder,
Beur mij o/> naar Uw woord! VS. 26. Gij hoordet het verhaal van mijn /of gunftig ,
Leer mij meer Uwe inzettingen ! VS. 27. Laat mij inzien de inzichten Uwer bevelen,
D«» za/ ik Uwe zeldzaamheden volgen.
van mijn lot, en meer van Uwe ftrafFende handelingen over verkeerdheden te zien. 21. liet is waar, Gij zijt afkeerig, van den trorsaard en bedreigd hem die vermeten genoeg is om de wetten, door Li aan het menschdom gegeeven , openlijk te verkragten, 22. Maar ach ! ik ben nog niet van den iVnaad en de verguizing , welke zulk zoort van lieden mij aandoen, ontheven ; zo veel ik kan , houde ik mij getrouw aan Uwe verordeningen. 23. Dat heb ik zelfs getragt te doen , toen Vorsten, door richterlijke uitfpraaken mij bezwaarden, toen zelfs heb ik niet een van die bepalingen, omtrent den eerbied aan de overheden door U gemaakt, gefchonden , fchoon ik zelfs ten opvolger gekoren ben. 24. Ik verkies geen hovelingen tot mijne raadslieden , maar .Uwe getuigenisfen, beloften en fchikkingen, raaden, beduuren mij, en daarop verlaat ik mij.
25, Daar wederwaardigheden mijn leeven doen kwijnen, laat mij ten minden die verfferking genieten, dat ik door Uwe openbaring , vooral door Uwe beloften, mij gedaag verleevendigd gevoele. 26. Menigmalen , heb ik onder de wisselvalligheden van mijn leeven, U mijn nood geklaagt , zulks mishaagde U niet, Uwe Majedeits - bevelen wensch ik verder van U zeiven te verdaan, 27. Geen gepaster middel is daartoe , dan meer doorzicht te hebben in de
xt. 21. Hier ziet het op de fiVer welke het gezicht bedekte.
Qq 3



6i+
Het BOEK
vs. 28. Van kommer ga ik langzaam en krom,
Recht mij naar Uw woord op. vs. 29. Hond mij te rug van het gedrag der valfchen ,
Begunflig mij met bet onderwijs in Uwe wet. vs. 30. Ik koos toch den waren weg,
En had Uwe rechten altijd voor de oogen. vs. 31. Ik hang Uwe getuigenisfen aan,
Jebovab 1 maak mij dan niet vei legen. vs. 32. Op de Uwer geboden wil ii vaardig gaan ,
Als Gij mijn ion* verruimt. vs. 33. Jebovab! leer mij de volkomen baan Uwer inzettingen ,
0/> rfdr ik ze geheel kan aflopen.
oogmerken van Uwe afgekondigde en bekend geworden verordeningen , dan zal ik meer met die duiBere, en mij zo gansch vreemde, handelingen bekend wordende, ook gerust op U aangaan. 28. Als een afgeleefd man, met een gekromden rug en al Botende, loop ik nu mijn baan, — Gij ziet het, door openbaring heb ik Uwe beloften, dat 'er omwending zal komen 29. Gelaten, afwagtende, verzoek ik intusfehen dit; behoed mij van eeii gedrag , 't geen ik in mijne vijanden ten hove zo zeer afkeur; hunne treden zijn vol valschheid , geef mij een goed geweten en onderwijs mij dagelijks. 30. Voor verleiding was ik ten hove doof, — den koninglijken weg der waarheid betrade ik rustig; niet vorstelijke gunst, maar Uwe verordeningen, waren mij toen geduurig onder den aandagt. 31. Waarlijk aan Uwe godsdienfiige fchikkingen, zo bemoedigend, zo belovend, hield ik vast; och mijn Heer! Gij zult dan mij ook tegenwoordig niet hulpeloos laten. 32. Dit belooft U mijn hart: ik wil met verdubbelde fchreeden het pad der deugd betreden , als mijn beklemdheid van gemoed met eene vrolijke en lustige verruiming verwisfeld zal wezen.
33. Heer! ik verzoek, dat ik Uwe rijks-bevelen, als mensch, als Koning, als allen even gewigtig, moge kennen, en doorzien, op dat ik geduurende mijn leeven, van pligtver-
vs. 28. Driessen onder Schroöder. heeft deez' fpreekwijs fraai ripgehe) 'crd.



der. PSALMEN. Psalm CXIX. 615
VS. 34. Geef mij kloekheid tot het houden van Uwe wet,
Dan zal ik ze met meer volkomenheid betragten. VS. 35. Doe mij op de baan Uwer geboden aanhoudend gaan,
Daar in heb ik regt genoegen. vs. 36. Voer mijne neigingen naar Uwe getuigenisfen,
Vrij van alle hebzugt. VS. 37. Leid mijn gezicht van iedelen waan af,
Maar verlevendig mij door Uwe wegen. VS. 38. Vervul Uwe toezeggingen aan Uw dienaar,
Hij is gezet op eerbied voor U. vs. 39. Wend dien fmaad af waar voor ik dugte ,
Uwe rechten zijn zelfs weldadig. VS. 40. Daarom heb ik trek naar Uwe bevelen ,
Verleevendig mij naar Uwe billijkheid.
zuim , de eene pligt flegts doende mnar de andere verwaarloozende, mag vrij zijn. 34. Gij zult mij zeker dien moed moeten geven, welke 'er nodig is om de grondwetten naar den letter en het oogmerk te volgen, maar dan alleen zal ik zonder praalzucht naar eene volkomenheid ftaan, die van zo veel belang is. 35. Doe mij intusfehen al wat billijk is voor mijn hart naauwketirig volgen; al wat redelijk , al wat betaamlijk is, dat fmaakt mij regt. 36. Mijne neigingen, die prikkels tot ware deugd, verfterk door Uwe zintuiglijken dienst meer en meer., dat ze vooral van winzugtige inzichten, voor het beftuur zo fchadelijk, bevrijd werden. 37. Trotsheid, dat ftruikel-blok voor een'Vorst, hebbe geene verleidende kragt voor mij , als mijn oogen 'er zich heenen wenden, verfterk en ftuur ze dan door het gezicht op de wegen Uwer Voorzienigheid. 38. Mogt de zo rijke beloften in de omwending van Uwes dienaars ftaat, vervuld worden , Gij hebt immers in zijne proefwegen gemerkt, dat hij aan Uwe hoogheid eerbiedig verkleefd is. 39. Maar zorg toch dat de hoon, de richterüjke veroordeeling in een geval waar in ik gansch onfchuldig ben, mij niet treffe ; och! wierd ik door U geoordeeld , hoe weinig vreeze zou ik hebben; Uwe uitfpraken zijn altoos menschlievend, altoos gunftig; 40. En dat is de oorzaak, dat ik alle Uwe koninglijke weiten zo hoog
Qq 4



die?
Het BOEK
VS. 41. Dat Uwe geedgtmjligbeden mii beflralen,
Jebovab'. Uw hulp naar Uwe toezegging. VS. 42. Dan weet ik mijnen lasteraar te antwoorden,
Op Uw woord verlaat ik mij, vs. 43. B. neem miin mond her woord der waarheid niet
Want ik heb moed op Uwe rech cn. vs. 44. Dagelijks wil itt Uw wet onderhouden ,
Voor altoos onafgebroken. vs. 45. In de ruimte zal ik nog wandelen,
Want ik z..gt Uivc bevelen op. vs. 46. Van Uwe getuigenisfen voor Koningen tt fpreken,
Zal ik mij geenzins fchamen.
waardeer; helder mijn geest op dat ik 'er de regtmatigheid van doorzoeken kan.
41. Hoe zeer verlang ik , dat ik de weldadige ftralen' Uwer goedgundigheid moge ervaren, ei mijn i'EEiU wil toch mijn verzuek dulden , daar het enkel gegrond is op Uwe edelmoedige beloften. 42. Al was 't alleen om der honende hovelingen valschheid aan den dag re leggen, als of ik uit Uw gunfte gevallen was; doch hoe bet zij, ik voor mij, verlaat mij gerust op Uwe openbaring mij zo plégtig medegedeeld , en geftaafd. 43. Behaagt bet U langer uiitcftellen , ik eerbiedig die weg, alleen laat mij dan niet verdoken zijn van de voordeden der belijdenis van den geopenbaarden Godsdienst , — dan zal ik in het uitftel niet moedeloos worden , Uwe geiichtelijke uitwijzingen ondergingen wel uitflel , maar bleven nimmer geheel agter. 44. Intusfchen wil ik mijn vlijt verdubbelen , om in den weg van ftille deugd mij te oeffenen, en mij daar op niet alleen in zekere tijden toeleggen, maar in alle gevallen , en op den duur. 45. lk heb toch allen moed, dat ik zulks nog eens met een min beklemde ziel zal kunnen doen, al was het alleen om mijn gedrag omtrent U te toonen ; Gü weet het, Uw koninglijke wil heb ik niet gedwongen gevolgd, maar ik deed moeite om die in alles te ontdekken. 46. Met een vrije ziel dunkt mij, zal ik dan voor gekroonde hoofden zelfs van Uwe gebruiken ter aanprijzing durven fprekea, geen zweem vaii bedekt-



dhr PSALMEN. Psalm CXIX. 61?
W. 47. Al mijn genoegen is toch in Uwe geboden, Ik heb dit; lief.
VS. 48. Met uitgefirekte handen wagt ik cf Uwe mij dierbare gebeden, Uwe inzettingen wil ik daarbij houden.
VS. 49. Ilerimer U ief woord u«« Uwen dienaar. Daar op Aea- Gij mij hopen.
7s. 50. Z><7 is troost in al mijn lijden,
Uw toezegging ga/ mij leeven.
VS. SI. Trotsaards befpottcn mij onophoudelijk, Echter wijke ik niet van Uwe wet.
VS. Sï. Jebovab'. ik Ain va» Uwe oordeelen!
ilee hoger die zijn hoe meer troost [ik 'er door geniete.]
held of agterhoijdendheid, zal 'er plaats hebben. 47. Met alle Uwe trdonantjen, van welken aart ook, vind ik overeendemming, zij zijn mij allen behaaglijk. 48. Ik verlang .naar den ftond , dat mij van dezelve nadere ontdekking gedaan worde, in de eerbiedigde houding wil ik die inwagten, en zal daar onder op alle godsdienftige gebruiken .niet minder zorgvuldig wezen.
49. Och, ftel U de belofte onder den aandagt, waar op Gij Uwes gunstelings-uitzichten zelfs gevestigd hebt, waar aan hij anders niet zou hebben durven denken. 50. Ondertusfchen blijft het in al mijn druk mijn beste voedzel, dat ik op alle Uwe beloften mij altoos veilig kon verlaten ; vorige ervaring, beurt miju ziel geheel pp. .51. Verwaande lieden mogen mij om dat bedaan tans befpotten , om dat ik 'er weinig voordeel van hebbe; ik Jeg mij dan 'er zo veel te meer op toe om de dem van, mijn geweten op te volgen. 52. Daar bij, mijn IIeerï herinner ik mij, hoe het trotsaards, als Gij vonniste, gewoonlijk op het cjnde ging, hoe hoger het gaat met den druk , hoe zekerder dat het einde yan dezelve naderd.
vs. 48. Was de betekenis niet ongewoon, ik zou haast denken dat de opheffing der handen, hier het beëedigen der wetten betekende, als Uo-» niii£.
Qq 5



6it
Het BOEK
TS. 53. Ontzettend» beroeringen grijpen mij aan,
Als ik indenk boe de fnoodaards Uw wet verlate!!. TS. 54. lk vermaak mij in mijn pelgrims ftaat,
Zoo met Uwe inzettingen als met gezangen. VS. 55. Tot in den nacht, Jebovab! denk ik aan U,
En ben zorgvuldig omtrent Uw wet. VS. 56. Dat gebeurt mij geftaag,
Om dat ik Uwe bevelen bewaard heb. VS. 5?. Jebovab is miin fcbat!
Üierout beloofde ik Uwe woorden te bewaren! vs. 58. Ik bid U ernftig en oprecht,
Zijt mij goedgunftig naar Uwe toezeggingen. VS. 59. Op mijn gedrag heb ik ingedage ,
En wend mijne voeten naar Uwe getuigenisfen.
53. In plaats dat ik jaloers zou worden op den voorfpoed der tijrannen , werd ik innig ontroerd, als ik indenk wat liet einde zal wezen van hun die alle banden van onderwerping fnood verzaken. 54. Dan kan ik in mijn eenzaam leeven, buiten mijn Vaderland, zelfs Bille genoegens hebben, hoe vreemd dit fchijnt; de ftttdie Uwer koninglijke bevelen geeft dan wel eens ftolfe aan mijn dichtgeest. 55. Zelfs tot aan den nacht kan ik zoms op Uwe verheven eigenfchappen denken, en dit prikkelt mijn trek naar deugd te fierker aan. 56. En inderdaad dit zijn geene zeldzame vlagen, ik geniet zulks aanhoudend , wen ik de pligtcn welke de Gods - regeering voorfchrijft, zo veel mogelijk is in acht neem.
57. Ja, de Heer is toch al mijn erf-goed! nu van alles verdoken is dit mijn troost: welke verpligting, hoe ruim kan ik dan geloven , daar ik alle afgekondigde bevelen van dien Heer dipt wil nakomen. 58. Ik beding daarom niets; mijn kragtigde cn zuiverde verzoeken gronden zich alleen op gunden, mij door U beloofd. 59. Ik zie zoms, als ik naar de reden van vertraging zoek, op mij zeiven , ga dikwils erndig op mijne gedragingen indenken , en volg dan meer tot aanmoediging van mijn iever den kragtigen aandrang bij Uwe bevelen gevoegd.
vs. 54. Veeltijds vermaakten zich reizigers in eenen fchralcn oort met iet zingen vau liederen.



der PSALMEN. Psalm CXIX. 619
vs. 60. En ijle dan zonder vertraging,
Tot bet onderhouden Uwer geboden, vs. 61. Snoodaards ftrikken omzetten mij,
Echter vergeet ik Uw wet niet. vs. 62. Ter middernagt fta ik zelfs op,
Om voor de rechten Uwer gerechtigheid te danken. VS. 63. Ik ben een makker der genen die U eerbiedigen,
En Uwe bevelen onderhouden. VS. 64. liet beel-al is met Uwe goedgunfigheid vervalt,
Jehovah'. leer mij tocb Uwe inzettingen 1 VS. 65. Ja, wel doet Gij Uw dienaar!
Alles Jebovab is naar Uw woord! VS. 66. Geef mij den besten fmaak en inzichten ,
Want ik heb geloot' aan Uwe geboden.
60. Zulks heeft dan ook de uitwerking op mijn geest, dat ik mijn iever verdubbel, om in den weg van Godzaligheid aanhoudend betragtend te wezen. 61. En dat niet alleen in kalme tijden, — maar dan zelfs, als fnode menfchen met hunne woelingen het mij onrustig maken; dan in mijn gedrag hun niet gelijk te zijn, maar naar de Goddelijke wet mij omtrent hun te gedragen , is mijn hoofddoel. 62. Ik kan dan zoms in het holde van de nacht, flapcloos, alles nagedagt hebbende, oprijzen , cn danken voor de gewoone uitwijzingen die volgens Uwe riehterlijke gronden mij bekend worden. 63. En dat ik heimlijk doe, daar over fchaam ik mij in het openbaar niet; >— neen, de eerbiedigers van den Godsdienst zijn mijne beste vrienden , daar ik het liefst mede omga, die ten uiterde zorgvuldig zijn om de burger - pligten, door U voorgefchreven, naar te komen. 64. Ja, Heer! wie zou daar in niet zorgvuldig zijn, de ganfche waereld door zijn de proeven Uwer menschlievenheid ; geef mij meer inzichten van Uwe gebruiken, als uitwendige tekenen door U gedeld, ik zal dan nog meer opleiding hebben.
65. Heere! bij U moet alleen trouwe gezogt worden , dat ondervind Uw gundeling, in alle wederwaardigheden houde ik die vast, Gij zijt, Heer ! Uw zeiven gelijk naar Uwe gezegden. 66. En ik heb niet meer te verlangen dan alleen eene meer gevestigde trek



Het BOEK
VS. 67. Voer mijn druk doolde ik om ,
Maar nu onderhoude ik Uw woord. VS. 63. Gij zijt goed en goedgnnffig ,
Vit leeren mij Uwe inzettingen. VS. 69. Trotsaards verdigten leugens omtrent mii,
Maar met ten onverdeeld hart boude ik mij aan Uwe beveleB. VI. 70. Hun hart is wiek als bet ejfer-vct,
Ik vinde meer genoegen in U we wet. VS. 71. Ot'der het gaaf i«f mij w»/,
iV» leer ik Uwe inzettingen best. vs. 72. De wet deer U ultgefproken ,
/f ■»ƒƒ waardiger dan duizend ft ukken gouds e» zilver. VS. 73. Uwe handen febiepen en beelden mij,
Geef mij doorzicht om Uwe geboden /e verftaan.
en ruimer begrip van Uwe zedelijke inrichtingen , die ik over het algemeen met overtuiging als mijn regel volge. 67. Hoe bevorderlijk zijn mij daar toe de tegënheden; te voren vervoerde mij mijne onbedag'zaamheid menigmalen , maar nu hegte ik Bipter aan Uw befchreven woord , en vergun mij daartegen geene vrijheid. 68. In Uw bellaan, in Uw gansch gedrag, zijt Gij de ware weldoener, elk Uwer rijks - bevelen wijst mij zulks ten duidelijklte aan. 69. Dat dan vrij trotfe hovelingen mij van muitzucht tegen den Vorst verdenken , ik weet dat ik ongeveinsd mij aan Uwe koninglijke bevelen boude. 70. Wellustig zijn intusfehen alle hunne neigingen, zij kennen geene andere geneugten , maar ik vind niets treffender voor mij dan Uwe grondwetten zo Batig gegeeven. 71. Hierom kan ik onder den druk, in het gemis van alle genot, zelfs vergenoegd en vrolijk wezen, dan leer ik best waarom Gij iets aan Uwe onderdanen, of bevolen , of geweigerd hebt. 72. Voor alle omkoping ben ik veilig, fchatten van goud of zilver, mij aangeboden, zijn niets bij de koninglijke wil, door U in perfoon opgegeeven.
73. Ja, Gij zijt het ! die mij in den baarmoeder reeds r vormde., en voor mijn groei bezorgd waart, 6! dan hebt Gij ook invloed op mijn edelen geest, ik begeer niet meer dan een ruimer doorzicht in mijn' zedelijke verplichting. 74. Wat mij ook te laste gelegd word, dit



der PSALMEN. Psalm CXIX. 621
VS. 74. Uwe vereerders zien op mij met genoegen,
Als ik op Uw woord hope. VS. 75. Ik bekin, Jebovab, dat Uwe rechten enkel regtvaardigheid zijtlS
5«, dat Gij mij gedrukt hebt »'j getrouwheid, vs. 76. Uwe genade is toch mijn troost,
Naar de toezegging aan Uw dienaar, VS. 77. Uw mededogen verkwikt mijn leeven,
Uw wet is tocb al mijn vermaak. VS. 78. Snoodaards, ze onfchuldig mij drukkende, worden beklemt,
Aan de betraeting Uwer geboden boude ik mij, VS. 79- Uwe eerbiedigers houden het met mij,
Allen die Uwe getuigenisfen kcnr.en. vs. 80. Miin hart blijve onverdeeld omtrent Uwe inzettingen,
Dan zal ik niet tot fcbande worden.
fterkt mij , dat Godvrugtigen met goedkeuring mijn gehouden gedrag zien, vooral als ik proeven geef,- dat ik zonder voor uit te loopen, maar lijdelijk wagt op Uwe beloften mij gedaan. 75. Ik word nu hoe langer hoe meer in de gedagten gefterkt, dat alle Uwe faii&ien op de wetten ten uiterlten billijk zijn, en ben voor mij zeiven zeker dat geen liefdeloosheid, maar tedere toegenegenheid, de inzichten mijner rampen zijn; 76. En daar ik niet vrij van misgrepen ben , is mijn heul en mijn troost in Uwe onwaardeerbare vergevende goedheid, ook daarom heb ik vrijheid zo gunftig te denken volgens Uwe verklaring, bij gelegenheid van de gunlfige beloften mij gedaan. 77. Ik wil dan niet om ontheffing, maar wel om verademing in mijn treurig lot U fmeeken, en wil mij intusfchen in de betragting der pligten, mij als een mensch opgelegd, verkwikken. 7S. De misleide ftreng , mij zo valsch betigt hebbende, zal toch eenmaal in al hun verwagting zich vergisfen; dat boude ik voor zeker,* maar zulks heb ik niet te wagten, zo lang ik de pligten opvolg die mijnen (tand van mij vorderen. 79. AI verlies ik onder dat alles vrienden , de minnaars van den Godsdienst blijven mij getrouw , ook zij die volgens hun ambt doorzicht in de Godsdienst-plegtigheden hebben. 80. Dit"verzoek ik van U alleen, dat al de gebruiken Uwer Gods-regeering zonder zweem van verdraaijing gevolgt worden; dan zal ik nooit



622
Het BOEK
vs. 81. Om Uw hnlp kwijnt mijn verianeen,
Ik bang evenwel aan Uwe toezeggingen. vs. 82. Met een kwijnend verlangen zie ik op Uwe toezeggingen,
En vrage , wanneer zult Gij mij vertroosten ? vs. 83. Als een Iedere zak in den rook zie ik 'er uit,
Onder alles vergeet ik Uwe inzettingen niet. vs. 84. Hoe veele dagen zijn 'er nog voer .Uwen dienaar,
Eer Gij recht doet over mijn vervolger? vs. 85. Snoodaards graven mij kuilen ,
Dit altans is ftrijdig met Uw wet. vs. 86. Aile Uwe geboden zijn waar ,
Hunne vervolging van mij is valscb, help mij!
beangftigd behoeven te zijn, dat mijne uitzigten mislukken zullen.
81. Mijn verlangen naar omwending doet mij intusfehen kwijnend leeven; het eenigfte mij overig , en dit is geen los vleien, is, dat ik mij op Uwe eige woorden verlaat. 82. lk ben afgemat door te Baren op de vervulling van die toezegging, welke nog op zulk een afftand is, en zugt menigmalen : och, wanneer komen mijne verademingstijden! 83. Onder dat alles is mijn uitzicht gansch niet bekoorlijk, ik ben als een Iedere zak te drogen hangende, en met rimpels trekkende; maar welke gedaante ik nog moge krijgen , aan Uwe gegeeven bepaling boude ik mij geheel. 84. Ik mag wel vragen , hoe veel tijds zal 'er nog verlopen , eer Gij de rechtbank fpant over mijnen zo gramftorigen Vorst? 85. Kwaadaartige trotsaards zijn onder Uw ftilzitten geenzins werkeloos, de eene laage op de andere fpannen zij mij, dit altans is flrijdig met de wetten van menschlievenheid , die Gij elk mensch gegeeven hebt. 86. Dit verkwikt mij, dat al wat Gij beveelt niet dubbelzinnig is, maar eenvouwig en duidelijk, doch hun ganfche befchuldiging rust op eene valfche uitlegging, hierom verzoek ik Uw bijftand; 87. Want het kan bijna niet hoger
vs. 83. Nieuwland zo belezen, meent, dat als de zakken door het vogt te flap geworden waren, zij dan in den rook gedroogd wierden, dus zou het in zeker opzicht een voordeelig beftaan der ziele uitdrukken, ik geloof dat dit hier zulks niet al te natuurlijk in het verband vlijd.



der PSALMEN. Psalm CXLX. 623
Ys. 87. Zij hebben mij bijna uitgeroeit vit het land,
Ik wijke echter van Uwe bevelen niet. VS. 88. Herflel mij naar Uwe goedgunftigbeid,
Dan zal ik het getuigenis van Uw e/ge» Jet>e/ volgen. vs. 89. Jehovah, Uw woord »j eeuwig'.
In de hemelen beraamd. VS. 90. Uw trouwe duurt door alle de gedagten,
Hierom ftaat de aarde, door Ugemaakt, vast. VS. 91. Alles beftaat Ingevolge Uwer fchikkingen,
Alles is U dienstbaar. VS. 92. Ware Uw wet niet mijn troost geweest,
Al lang was ik onder den druk bezweken. VS. 93. Nooit vergeet ik Uwe bevelen,
Door dezelve deed Gij mij bcrleeven.
rijzen, zij hebben mij bedorven in mijn Vaderland, en mij bijna als een eerloos burger, verdelgd; het is echter zeker dat ik geen der rijks - wetten gefchonden heb. 88. Uw goedgunstigheid herftelle mijn ftand, dan zal ik mij ftipt aan den letter Uwer bevelen mij dan te geven , met dubbele getrouwheid houden.
89. Laten Uwe uitfpraken in de uitkomst vertraagd worden, dit is nogtans zeker, zij zijn onveranderlijk; genoeg is het, dat zij, fchoon op aarde bekend geworden, in hooger gewesten beraamt zijn. 90. Daar bij komt nog, dat Uwe beftendigheid in de onderhouding der geflagten onnavolgbaar is, die duurt van het een geflagt tot het ander, en dit is een der oorzaaken, dat de bewoonde aardbol, Uw gewrogt , nog die zelve ftand behouden heeft. 91. Alles volgt nog door eene reeks van eeuwen Uwe wetten en gemaakte bepalingen , allen volgen (tipt cle bevelen ter berei'king van Uwe oogmerken. 92. Zoortgelijke overdenkingen beuren mij op , komt hier bij de overdenking, wat Gij ons voorfchreeft, waar in ik het liefst uitwijde, dan vind ik zo veel verkwikking , dat buiten die hartfterking ik door mijn druk zou hebben moeten zwigten. 93. Nimmer vinde ik elders geneugten, dien invloed hebbende welke ik ondervind , wanneer ik flipt Uwe rijks-bevelen als onderdaan tragt te volgen; de kalmte van mijn geweten en ,de ffille voldoening, geven mij onder Uw beftuur dan



S£4 He* KOEK
vs. 94. Ut beboore aan U, hierom wagt ik redding „
Ik zoek ook Uwe bevelen, vs. 95. Snoodaards loeren op m jnen val,
Ik maar op Uwe eetuiee.nisfen. VS. 96. In alle begeerte merk ik dat een eindpaal Is ,
Uw gebod ü echter onbeperkt. VS. 97. Hoe aangenaam is mij Uw wet ,
Zï/ is den ganfeben dag «nor mijne overdenking. vs. 98. Z)<r«r door ben ik wijzer als mijne vijanden,
Altoos blijft Uw Qicetj mij bij. vs. 99. Ik ben doorzichtiger dan mijne leera.iren,
Uwe getuigenisfen zijn mijne ftudie. VS. ICO. lk ben doorzichtiger dan grijsaards ,
Om dat ik zorgvuldig ben omtrent Uwe bevélen.
nieuwen moed. 94. lk ben onder het getal Uwer hovelingen en gunllelingen, hierom wagt ik ongetwijfeld eene gunftige omwending in mijn let, verdubbel mijn iever maar om Uwe Majeitueufe wil te n nauwkeuriger uittevoeren. 95. .^noode hovelingen mogen hier over anders denken, mijn val voor zeker houden, en elke gelegenheid daar toe zig ten nutte maken; ik verdubbel hierdoor mijne oplcttenheid om te zien, welke bemoediging mij zelfs Uwe uitwendige verordeningen aan de hand geven. 96. üoor alles te befchou. wen merk ik op, dat de fterk fte, de uitgebreidfte wensch grenspalen beeft, waarin ze befloten is; maar de gelukkige gevolgen van de betragting der deugd vind ik zo, dat ik 'er geen einde aan kan zien,
97. Hoe zeer vermaak ik mij in de fchoone grondwet- ten, door U zo plegtig gegeeven; zij beftuuren, zij bezielen mijne overdenkingen den ganfehen dag. 98. Dit rigtfnoer volgende , ben ik duizendmaal bedagtzauier dan mijn wederpartij, telkens misftappen doende; wantin de ongedaglte voorkomende omltandigheid ftaat Uw wil voor miju aandagt. 99. lk merk dan zelfs , dat ik hun die mij onderwjs in deszelfs zin cn doel gaven , in ichranderheid voor uit ben, de ware oogmerken vau uitwendige inrichtingen zijn toen mijn hoofd-ftudie. 100. De langduurige ervaring der grijsaards kan hun geen meer bedagtzaamheid bezorgen dan 'er in mijn zorgvuldigheid is,



Der PSALMEN. Psalm CXIX.
62.5
vs. lol. Ik trek mijne voeten van verkeerde voegen te rug, Uw woord wil ik onderhouden.
vs. 102. Ik wijk niet van Uwe rechten, Daartoe onderwijst Gij mij.
vs. 103. Hoe aangenaam finaken mij Uwe redenen, Geen honig is in mijne mond ze zoet.
VS. IC4. Door Uwe hevelen word ik doorzigtig, Hierom verfoeije ik finkfebe wegen.
vs. 105. Uw woord is een lamp voor mijn voet, Een fakkel op mijn pad.
VS*. 106. Ik heb gezworen en wensch 'er mij hij te houden, De rechten Uwer gerechtigheid wil ik houder..
VS. 107. Ii: ben nogtans diep neergebogen,
Jebovab'. verkwikt mij naar Uw woord!
om in -alles Uwen wil te volgen, mij verfchaft. 101. Zodra ik maar bemerk , dat ik van het fpoor zou afraken, fchaarh ik mij niet te rug te keeren ; het is mij genoeg dat Uw befchreven en onfaalbaar woord zulks cischt. Io2. lk ben verre van fchennis der Majefleits-rechten , wat men zeggen mag , Uwe ganfche inrichting met mij,is daar aan dienstbaar. 103. Alle uitvoerige verklaringen, door U opgetekend, zijn mij allerdierbaarst; de verksvikende zoetigheid welke ik daaruit hebbe , gaat alle , fmaak te boven. 104. Ik voel mij altijd verfrischt , verfterkt door de gehoorzaamheid Uwer bevelen, dit vermeerderd mijn afkeer van alle ilingfche ftreeken, vrij.van alle bijoogmerken zijnde.
105. Nimmer heb ik den invloed van eene befchrevene openbaring duidelijker gezien dan tegenwoordig ; zij ver* vrolijkt mij, ftuü'rt mijn tred, van nabij als een lamp, en op een afftand als een fakkel lichtende. 106. Toen Gij mij zo plegtig tot de kroon verkoost, heb ik den eed Van onderwerping gedaan, altoos wensch ik te volgen de voorbeelden van uitfpraaken, die Gij als Richter gegeeven hebt. 107. Hooggaande is en blijft evenwel mijn druk, och mijn Heer ! geef mij eenige verademing, zulks belooft Gij altoos den elendeling. 108. Als Gij mij redt
VI. Deel. Rr



626 Hët BOEK
vs. ioS. Laten miine beloften, plegtig uitgefproken , U behagen,
Onderwijst mij toch in Uwe rechten. vs. 109. Ik draag miin leeven in mime hand,
Evenwel vergeet ik Uw wet niet. vs. 110. Snoodaards leggen mij wel ftrikken ,
E tnwel dool ik van Uwe bevelen niet af. vs. iii. B-lijn beftendig erC-goed zijn Uwe getuigenisfen,
Zij zijn de wellust van mijn hart. vs. 112. lk buig mijn har* tot Uwe inzettingen,
Beftendig en volkomen. vs. 113. lk iew rfkeerig van afleidingen,
JVaut ik bemin Uw wet.
heb ik mij Batig verbonden, U een dank-offer te zullen geven; dat wensch ik, bevalle U; alleen mogt ik meer inzien hebben in Uwe richterlijke bedoelingen omtrent der menfchen lot. 109. lk tragt mij daar na te fchikken, — zelfs in het uiterfte jeeVens-gevaar', waar in alle zorgvuldigheid om het te bewaren te vergeefs is; zelfs dan , wanneer ik het mijne redden zou door een ander omtebrengen, denk 'ik aan de wet, het menschdom ingeprent, van geen menfchelijk bloed te vergieten. 110. Wat het rot van fnoode hovelingen ook uitgedagt heeft , zo ver hebben zij het niet kunnen brengen, dat ik aan Uwe rijks - bevelen in bet minfte ontrouw geworden ben. ui. Van alles verdoken , heb ik geen ander genot; mijn vaderlijk erf-goed zij de voortreflijke inrichtingen door U alleen vastgedeld , fchoon uitwendig daar van verwijderd, blijven zij nogtans mijne harts-keuze. 112. Alle mijne ziels-neigingen fterk ik daar door, dat ik mij op Uwe verordeningen meer toeleggen , en beiever mij o'in die altoos en in alles den voornaamften invloed te doen hebben.
113. Zeker, ik fchuw al wat uiterfien zijn ten hoogften, losbandigheid, ohbeieugdheid behaagt mij, die de ftem van liet geweten zoek te volgen, altans nooit. 114. In plaats
vs. 113. Dit woord is nog vrij onbepaald in de betekenis, en de toelichting uit het Arabisch door Knafp is zeer Saauw.



der PSALMEN. Psalm CXIX. 627
vs. 114. Gii zi't miin rots en fchild,
Atm LJ* woord boude ik mij. VS. 115. Ga »/* miin gezicht fnoodaards'.
lk moer de geboden mijns Elohims •ooigen. vs. nó. S'of mij naar Uwe toezegging rfa« leef ik,
Befchaam mij niet in mijn hoop. vs. 117. Sta mii bij dan ben ik gered,
Uwe inzettingen zuilen mij gcfladig verkwikken. vs. 118. Gij verwerft ben dte van Uwe inzettingen dolen,
Hunne bedriegerij is re vergeefs. vs. 119. Gii doet fnoodaards in den lande als /lakken fir.elten,
Maar ik Uwe getuigenisfen. VS. 120. As« Zf//i uiterlijk aangedaan uit ontzag voor L',
Ik beef voor Uwe oordeelen. .
van woelen Hel ik mij voor , dat Gij mijn toevlugt en befcherming alleen zijt , en dat Gij het in de driMgtmite gevallen gewis Zijn zult , bevestigt mij Uw woord. 115. Voor altoos wil ik mij dan gaarne van U affcheiden; veinsaards! waar mede ik zo lang moest omgaan; zoekr vrij 's Vorften gunst' te béhoudeh; in miju afgezonderd leeven wil ik de bevelen vau mijn God met alle zorgvuldigheid betragten. 116. Oiider alle bekommernisfen door Uwe beloften gefterkt, zal ik inderdaad genoeglijk mijtte dagen flijten, — nimmer, hope ik, zullen mijne zo gunstige uitzichten misten. 117. Onderfteuu mij maar, eh mijne . redding, zal, al gaat ze langzaam , wis wezen, — laat mij iniusfehen de ftille verkwikkingen die mijn Godsdienst mij aan de hand geeft, niet ontbeeren. 11S. Doügs daar van afwijkende , fchoon uitwendige vertoning vau gods-dienftigheid makende, zullen op het einde zich bedrogen vinden , — Gij zult hunne handelwijze vérfmaden. 119. Die ontaarten, zo veel onheils in het land veroorzaakende , zullen eenmaal als flakken veragtelijk verdwijnen, ik wagt dit voor mij niet, mijn liefde voor Uwe verordeningen, is oprecht. 120. Hoe afkeerig ben ik van Veinferij; uitwendige eerbied voor U, maakt mij huiverig
vs. 119. Dit is in de grondtext naif, zij werden niet vergeleken bij flakken, maar zo genoemd.
Rr 2



6;S Het BOEK
Vs 121. Ik oefen recht en gerechtigheid,
Breng mij tocb niet onder bet geweld der onderdrukkers. VS. 122. Befchut Uw dienaar tot zijn beil,
Dat trotsaards bem niet drukken. vs. 123. Mijn oogen kwijnen om Uw ia//,
Op de billijke toezegging, vs. 124. Handel naar Uwe goedgunfligbeid met Uw dienaar,
' Onderwijs mij maar »'« Uwe inzettingen. VS. 125. ik ben Uw in/'-knegt, onderrigt mij,
Op dat ik Uwe getuigenisfen begrijpe. vs. 126. jebovab'. (.Gij) weet de tijd p«« wreken,
jjf/j men Uw wet J'cbend. vs. 127. Ik /ciaf bietom ook boogst Uwe geboden,
Meer dan goud, het fijnfte goud.
io da verbeelding zelfs, en inwendig heb ik een diep gevoel van Uwe zo treilende flraf-gerichte.
iai. Hoe het ga, ik min gronden van billijkheid, op regtvaardigheid in gedrag leg ik mij toe, onder welke verzoeking ook; alleen wenfche ik , dat ik door het geweld van mijne belagers niet geftremd moge worden. 122. Och hoed daar onder Uwen gunfteling zo , dat het ten zijne beste uitvallen, laten verwaande grooten in hunne pogingen nimmer fiagen. 123. lk ben vermoeid , door het ftaren , het wagten op gunftige wending , betaamlijk is evenwel dit gedrag, het fteunt op Uw eigen belofte, fchoon in tijd onbepaald. 124. Ik -wil U dan ook niet bepalen , maar zal mij op Uwe gunfte , aan mij Uwen lieveling betoont, geheel verlaten ; dat ik intusfehen in Uwe gebruiken maar meer doorzicht bekome, om zo veel te beter te kunnen regeeren. 125. Behandel mij als een meer gemeenzaam huis - dienaar, die het voorregt heeft van nabij door U zeiven onderrigt te worden, dan zal ik gewis te beter in flaat zijn om het oogmerk van Uwe openbare inrichtingen te onderfcheiden. 126. Heere! hoe donker het 'er in het rijk tans ook moge uitzien, Gij alleen weet wanneer deszelfs belangens moeten aanvaard worden , offchoon alle wetten van billijkheid reeds gefchonden zijn. 127. Hoe algemeener, hoe fierker die proeven zijn , hoe meer de waarde van Uwe zedelijke



der PSALMEN. Psalm CXIX.
629
vs. 128. Ik fcbnt alle Uwe bevelen in alles billijk,
Alle bijwegen vet foei ik. vs. 1:9. Verwondering-waardig zijn Uwe getuigenisfen,
Hierom overpeinst ze mijn ziel. vs. 130. Een blik in Uwe woorden verfpreid al licht,
De domme word dan doorzichtig. VS. 131. Ik verlang als met een open inond,
Zulk een trek heb ik naar Uwe geboden. VS. 132. Zie op mij! wees mij gunftig!
Naar het recht van hun die Uwe eere beminnen. VS. 133. Vestig mijne treden door Uw woord,
Geen onrecht heerfche over mij. VS. 134. Bevrij mij van euvelmoed der menfchen,
Dan zal ik Uwe bevelen onderhouden.
verpligting bij mij toeneemt, geen fchatten zoude mij dan tot het verlaten van dezelve kunnen omkopen. 128. Zonder onderfcheid waardeer ik dan alle Uwe afgekondigde bevelen ; alle voorwendzel om daar van door valfchc uitlegging aftegaan, keur ik ten hoogde af.
129. Pralen de zichtbare tekenen van Uwe hoogheid met eene verbazende Majedeit, geen wonder dat mijn ziel, daar door diep getroffen, in hare overdenkingen zich daar over uitbreide. 130. Een klein inzicht in een gedeelte van Uwe befchreven openbaring geeft reeds zo veel helderheid , dat de onvatbaarde zoms daar door regt doorzichtig in zijne gedragingen word. 131. Mijn trek behoeft daarom ook niet geprikkeld te worden, als met een open. mond wagt ik 'er op; het is met geen woorden uit te drukken, hoe veel fmaaks ik in Uwe bevelen vinde. 132. Sla dan een blik van \ goedgundigheid op mij , bewijs mij gunde , ik vraag niet meer dan volgens billijkheids-rechten waar op alle de lief-hebbers van Uw eer aanfpraak hebben ? 133. Daar ik intuslchen dagelijks glibberige paden moet bewandelen, verzoek ik van U de kracht tot eenen vasten tred, nooit moet onbillijkheid over mij' zegenvieren. 134.. Laten de geweldenarijen van zommige menfchen toch geene fchadelijke invloed op mi} hebben, want dan alleen kan ik te zuiverder Uwe bijzondere bevelen in mijn geval ongefchonclen, bewaren. 135. Een Rr 5



C-so Het BOEK
VS. 135. Toon Uw vriendelijk gelaat aait Uwen knegt.
Lee - mij dan Uwé inzettingen!
VS. 136. Tranen vliet.en uit miine oogen,
Om dat men zicb aan Uwe wet niet houd.
VS. 137. Jebovab'. Gii zijt regtvaardi.»!
Alle Uwe oordelen zijn billijk.
VS. 138. Hoe fterk hebt Gii aanbevolen,
De gereebtigbeid en getrouwheid Uivcr getuigenisfen.
VS. 139. Mijn iever .deed mij uitteeren,
Om dat Uwe vijanden Uwe woorden vergaten.
vs. 140. Uw woord is gelouterd,
Daarom febat Uwen dienaar het zo boog.
vs. 141. lk ben gering en veragt,
Maar Uwe bevelen vergeet ik niet.
trek van openbare gunst, verzoek ik voor Uwen dienaar, en om die niet te misbruiken , verzoek ik nader inlichting in Uwe verordeningen. 136. Een vloed van tranen ftoit ik bij elke gelegenheid, wen ik ontdek dat men zich niet ontziet, alle wetten van billijkheid te verkragten.
137. Hoe juist, met alle regelen van regtmatigheid overeenkomende, zijn alle Uwe beramingen, mijn Heer! Uwe Braf-oeffeningcn , fchoon Breng, Brijden geenzins met Uwe menschlievenheid. 138. En gebruikt Gij menfchen tot de uitvoering , hoe Berk hebt Gij dan aangemaant, om billijkheid en getrouwheid in de uitvoering van Uwe verordeningen ten uaauwfte te volgen. 139. Mijn ervaring bevestigt dit, mijne al te groote iever doet al mijn kragten verdwijnen; ik kon niet duiden, dat mijn vijand zo openlijk Uwe afgekondigde bevelen weerfprak. 140. Hoe zeer ik afnam, Uw woord hield evenwel Band, bet wierd 'er zelfs glanziger door, dit gaf oorzaak dat Uw diemaar 'er nog al meer behagen in vond. 141. Ik raag daar door in een weerloze Baat gebragt zijn , van grooten veragt , dit is mij genoeg ; dc verandering van ftaat heeft geen ontrouw Uwer bevelen in mij veroorzaakt. 142. Mijn ftelregcl is, dat Gij in alle gevallen door billijkheid



der PSALMEN. Psalm CXIX. .631
vs. 142. Uwe gerechtigheid blijft altoos gerechtigheid, Uwe wet altijd waarheid.
vs. 143. Beklemdheid en angst treffen mij wet.
Maar Uwe geboden zijn mijne verkwikking.
vs. 144. Het billijke Uwer getuigenisfen duurt eeuwig, Geeft mij daarin doorzicht, dan leef lk.
vs. 145. Ik roepe Jebovab van ganfeher harte,
Hoor mij om te bewaren Uwe inzettingen.
VS. 146. Ik roep tet U , redt mij,
Dan zal ik Uwe getuigenisfen onderhouden.
vs. 147. Ik kom al in de eerfte fchemering fcbreiende , Aan U woord hang ik.
vs. 148. Bij elke nacht-*«*e zijn mijne oogen open , Dan overdenk ik Uw reden.
U zich zeiven gelijk zijt., en al wat Gij beveelt, heeft bet zegel van waarheid. 143- Angften en bekommernisfen moeten nu mijn aanhoudend voedzel wezen , dit is mijn deel; maar de ftille goedkeuring op deugds-betragting, is mij ook eene edele verkwikking. 144- f-e •'cgtmatigheid van alle Uwe verordeningen houden altoos en in alle omftandigheden ftand , maakt mij 'er meer ervaren in , en ik zal hellerder en vrolijker van ziel worden.
145. Komt weder met Uwe gocdgnnftigheid , al wr.s het alleen tot herftel van de verordeningen door U gemaakt, met een oprecht hart vraag ik zulks, gun mij dit alleen, al was het om te beveftigen wat ik U heilig beloofde. 146. Ja 4 ik durf om eene volkome redding uit mijn tcgenswoordige ftand vragen, als ik daar bij bedenk, hoe zeer ik mij verbonden heb , om alle de godsdienftige verordeningen van U te zullen voorftaan. 147. Niet ontijdig zal ik bij U ter gehoor komen , bij de ontluikende dageraad fta ik al met een befchreid gelaat, en blijf aanhoudend mij verlaten op de gezegdens , door U zei ven befchreven. 148. In flapelooze nachten , waar in het een uur het ander op dezelfde wijze vervangt , beu ik leevendig met mijne gedagten bij de ernüige vermaningen en waarschuwingen , die door U gedaan zijn. lir 4



63» Het BOE K
vs. 145; Merk op mijn ftem naar Uwe liefde,
Jehovah'. verkwik mij naar Uw recht! VS. ISO. Schenders naderen mij,
Hoe verre wijken zij van Uw wet! VS. 151. Jehovah! Gij zijt nabij !
Alle Uwe beramingen zijn getrouw ! VS. 152. Lange wist ik r««v van Uwe getuigenisfen,
JJoor U voor eeuwen vastgefleld. VS. 153- Maar zie op mijn /aar/* ter reddini
Uw wet /oei vergeet ik niet. VS. 154. Bejlis mijn twist-vraag, redt mij,
Herflel mij naar Uwe toezegginge. vs. 155. Het heil is verre van den fnoodaard,
Zij agten ook Uwe inzettingen niet.
149. ó , Denk dan aan mijn klagen , Gij zijt die ftem met ongewoon, - en ik ken Uwe goedwilligheid, min Heer! ik wagt verkwikking naar de billijkheids - regelen , bij U ongefchonden. 150. Wijkers van Uwe bevelen, al verder en verder, dringen ook nader cn nader op mij aan, — is de maat hunner afwijkingen dan niet beperkt zo wel als die hunner nadering? 151. Maar dit troost mij ook , Gij Heer! zijt digt blj mfj ? en alle Uwe plegtige wetten zo onfehendbaar in aart, pleiten voorzeker ten mijne voordcele. 152. Van mijne vroege jeugd vond ik aireede vermaak in de godsdienftige inftetlingen door U gegeeven, en in alles wat Gij voor eeuwen reeds tot Uwe regeering over Israël werkte, was mij uit mijne Vaderlandfche gefchiedenis bekend,
153- Redt mij, Gij hebt maar met een'vaderlijk oog daartoe op mij te zien, Gij hebt mij in dien weg willen beproeven, ik heb immers allé de pligt-regelen door U in mijn binnenfte gelegd , ongefchonden tragten' te houden. 3 54- De zaak met mijn Vorst in verfchil, kunt en moet Gij als Richter alleen beflisfen , en de uitkomst als ik .op Uwe beloften zie, zal ten minften zijn , herftel in mijn eer. 155. Den voorfpoed vergezeld fnoodaards in hunne handelingen nooit, het waar genot wijkt verder van hun, vooral als zij Uwe rijks-verordeningen zelfs niet meer ontzien*



der PSALMEN. Psalm CXIX. 633
VS. 156. Jebovab! Uw mededogen is uitgebreid! Herftel mij dan naar Uwe rechten!
TS. 157. Mijne vervolgers en tegenftrevers zijn velen, Evenwel wijke ik nier van Uwe getuigenisfen.
vs. 158. Ik zie met affcbuwen op de trouwloze baudelaaren, Die Uw woord niet naarkomen,
vs. 159. Merk tocb dat ik Uwe bevelen bemin, Jebovab l verkwik mij goedgunftig !
TS. 160. De grondftag van Uw woord is waarheid,
Het recht Uwer gerechtigheid is onveranderlijk.
TS. 161. Vorften vervolgen mij zonder oorzaak, Voor Uw woord beeft mijn hart.
VS. 162. Ik verbeug mij over Uwe toezegging, Als de vinder van eene groote buit.
156. Ik beken wel, dat Uw mededogen onbeperkt is, en mijne denkbeelden te boven gaat; maar ook de grenzen van billijkheid door U zeiven beperkt, zijn onveranderlijk en vorderen mijn herftel. 157. Het getal vau benijders en verVolgers neemt meer toe dan af, het is mij niet mogelijk hen te ontgaan , ik zoek mij evenwel geenzins te redden , ftrijdig met Uwe gemaakte fchikkingen. 158. Het is geen ongevoeligheid, neen ! die trouwloze verzakers van Godsdienst en plicht fchuw ik daarom het meeste , otri dat ze Uwe zo plegtige openbaring in haar gezag zelfs aanranden. 159. Alle Uwe koninglijke ordonnantiën waardeer ik, ze zijn mijn dierbaar, hierom,.mijn Heer! wagte ik van Uwe edelmoedige gunst verademing, ióo. Al wat Gij beloofdet of bedreigdet was altijd op billijkheid gegrond, en is daarom beminnelijk; maar ook Uwe vonnisfen, befluitcn en ordentlijke recht-gedingen, zijn onherroepelijk.
161. Schoon Vorften mij valsch zonder oorzaak , zonder fchijn van recht, de bitterfte fmaad en fchande aandeden , deed mij dit uit vreeze van mijn plicht niet wijken, — neen! voor Uwe bedreigingen alleen ben ik innig bevreesd, die ontroeren mijn hart; 162. En verkwikken mij. tevens innig over het geen Gij beloofd hebt , zoms meer als wen iemand onverwagts eene aanmerkelijke fchat ontdekt. 163. lk blijf in druk bij die gevoelens, welke ik Rr 5



634 Het BOEK
vs. 163. Ik fcbtr.ve de valschheid en heb 'er een gruwel van, Maar Uw wet liefkoos ik.
vs. 164. Ik loove U zevenmaal daags
Over de rechten Uwer gerechtigheid.
vs. 165. De lief bekkers van Uw wet hebben groot genoegen, Geen val dreigd bun.
vs. 166. Jebovab! op Uw gunst hope ik !
Daarom leef ik naar Uwe geboden !
vr. 167. Mijne neigingen houden zicb aan Uwe getuigenisfen, lk omhelze die hartelijk.
vs. 1ö8. Uwe getnisenisfcn en bevelen, onderhoudc ik, Alle mijne wegen zijn voor U open.
VS. 169. Jehovah'. mijn fcbreicn vinde gunftig gehoor, Maait mij doorzichtig naar Uw woord.
in genoeglijke tijden beminde; hovelings-flreeken zoek ik altijd te vermijden, ik word 'er hoe langer hoe afkeeriger van, en naar mate dit toeneemt, neemt mijn achting voor de wetten van billijkheid cn eerlijkheid, in mijn hart gedrukt, toe. 164. Dit gaat zo ver, dat ik op een en de•zelven dag, dikwils, zo veel mij mogelijk is, U danke voor de duidelijke uitfpraken die Gij plechtig bekend gemaakt hebt , en die mij in mijne denkbeelden Berken. 165. lk vind toch dat de beoeifeuaars der deugd een (lil onafgebroken genoegen fmaaken; voor eene wezentlijke belemmering hebben zij in het geringde niet te dugten. 166. Dit doet mij, Heer! nog meer op Uwe goedgunftigbeid njij verlaten, ik beiever mij maar onder mijn wagten op naauwkeurigcr gehoorzaamheid. 167. Al mijn lust is, om Uwe verordeningen ten ftipfte te volgen, mijn peinzende overdenking is mij als eene geftadige omhelzing derzelve. 16S. Godsdienftige beramingen , zo wel als alle Uwe.'dellige bevelen, tragt ik waar ik ben, optevolgen, — ik wil dit niet uitbreiden, mijne gedragingen mogen het menfchelijk oog ontglippen, het Uwe nogtans niet.
169. Toon dan ook, Heer! dat Gij miju klagen gun'lig opneemt, ten minde, maak mij in de tegenwoordige omdandigheden bedagtzaam en fchrander, op dat ik mij overeenkomende Uwe beloofde inzichten gedrage. 170. Mijn



der PSALMEN. Psalm CXIX.
TS. 170. Miin fmecken vinde gehoor.
Redt mij naar Uwe toezegging.
vs. 171. Van miin lippen zal de lof ryilijk vloelj'cn, Als ik in Uwe inzettingen onderwezen beu.
vs. 172. Van Uwe reden zal miin tong Inreken,
Uwe geboden zijn tocb enkel regtvaardigheid.
VS. 173. Onder/leun mii tecb door Uwe hand,
Want ik heb Uwe bevelen de voorkeur gegeeven.
vs. 174- Jebovab'. naar Uw hulp verlang ik, Uw wet is nu al mijn verkwikking.
vs. 175. Doe mijn ziel leeven 0»» U te loven, Uwe rechten zij mijne helpers.
vs. 176. Zoek Uw knegt op, die als een verloren fchaap doold, Nimmer vergeet ik daaronder Uwe geboden.
aandrang worde dan gunflig bij U opgenomen , ën de redding op Uw tijd , naar Uwe belofte voltooit. 171. ó, Dan zal het eene lof-lied op het andere U in het openbaar gegeeven worden , als ik dus Uwe godsdienftige inltellingen door en doorkenne, dan zal ik als Sauls huis voor de gevolgen van afwijkingen niet behoeven te vreezen. 172. Omtrent Uwe nadrukkelijke volks-vermaningen zal ik mij openlijk verklaren , en betogen, dat alle Uwe bevelen de uiterfte billijkheid in zich behelzen. 173. Maar Uwen machtigen arm zal mij in alles moeten onderfteunen,, ik wagt dit ook , want niet op driftige onderneemingen , maar op gehoorzaamheid wagt ik alles. 174. Hierom verlang ik ook alleen op Uw hulp , en al mijn troost is in de kalmte van mijn geweten, door de opvolging van mijn plicht. 175. Doe mijnen moed, doe mijne kragten herleven ; hoe zeer zal ik U dan roemen , Uwe flraf-oeffeningen over anderen , banen mij daar toe den weg. 176. Herder Israëls, een zwervend fchaap in eenen vreemden oort ben ik gelijk, Uwe trouwe zoeke mij op, en brenge mij terug; in al mijn dolen weet Gij, dat ik geene onbetaamlijke wegen heb ingeslagen.



6~3<ï Het BOEK
CXXfle PSALM. TT-v
mZauZ" 1-^E m Zang.
vs. i. lk roep tot Jebovab in mijn nood'.
Hij verhoorde mij. vs. 2. Redt mijn leeven van leugenagtige betigting,
Door eene bedrieglijke verklaring. vs. 3. Wat kan eene bedriegelijke verklaring uitwerken,
Wat loon kan ze geven? vs. 4. Scherp als moordenaars pijlen,
Als gloende gom'-kolen.
1. In de uiterfte bekommernis riep ik . met eene luide ftem mijnen Heer aan ! ik verkreeg gunftig gehoor. 2. De oorzaak mijner rampen verzogt ik dat mogt weggenomen worden , het was eene verregaande valfche bctigting, die allerplegtigst door getuigen richterlijk geftaafd word. 3. Toen ondervond ik wat eene valfche betigting kan uitwerken, wat ze den uitvinder of uitvoerder, toevoegen kan. 4. Ondertusfchen, waren ze voor mij nadeeliger als de wel gefcherpte pijlen van de rovers op de openbare wegen; hare vuurige hitte bragt in mij een brand,
CXX. Over de opfchriften van dezen en de volgende Pfalmen kunnen wij weinig gegronds zeggen; het oude Rabbijnfcbe verdichtzel van trapzangen daar latende, bepaal ik mij tot de gedagten van Tiling in eene opzettelijke verhandeling geftaafd, dat dit de liederen zijn, die zo niet gedicht, ten nainlte gefchikt zijn, om ep de terug togt uit de Babijlonifcbe gevangenis naar Paleftina gezongen te worden, — en dus liederen voor reizenden. Stark is met deze voorondcrffclling zo inpenomen, dat hij daarom David voor geen Maker van een dezer liederen houdt, men heeft uit dc oudheden hier te weinig grond. Wie dan de Maker zij is onzeker; die aan David denken, vinden hem te Zik.'ag onder de verraders kort voor Sauls dood, — ik blijf onzeker, fchoon het opftel in ftijl en fmaak mij veel ouder dan de Babijlonifcbe gevangenis voorkomt.
■ vs. 3. Mh s. vat dit anders *cn word door Uitleggeren daar in gevolgd , — bij wijze van invulling: God zal u ftrafen bedriegelijke tong enz.
vs. 4. Busching heeft ons bepaald tot het Mctlfcbe gebergte van hee Kupifcbe meer , waar onbefchaafde volkeren woonen.



der PSALMEN. Psalm CXX. 637
va. 5- Ongelukkig dat ik eenen zonderlingen Mefcher ban,
Onder Keders tenten mijn intrek bib. vs. 6. Te lang mijn leeven gefloten heb,
Onder de haters van allen vrede. vs. 7. Hoe zagt ik ooi fpreek,
Word het evenwel krijg.
meer dan den gloed van het fpiezen - hout. 5. Intusfchen waren de gevolgen voor mij treurig, ik moest als een zonderlingen , een mensch op zich zeiven leeven, onder zulken die in ruwheid de Mefckrs gelijk waren, en ileet mijn leefdjd onder zulken die als de Kechrenen van den roof leeven. 6 Hoe lang had ik reeds verkeerd onder menfchen die afkeerig waren van al wat rust en te vredenheid met zijn lot mag genoemd worden. 7. Een tegengeweld gedrag had geen invloed , wat ik deed om .hun te bedaren , hoe inneemend ik fprak, het was altoos een dreigend andwoord, het was belediging.
TPV cxxme IJr. 2de Zang. psalm.
Een andir.
vs. i. Ik wende mijn oogen naar gindfche bergen,
Van waar mij hulp moet komen. vs. 1. Mijn redding is van Jebovab \
Die hemel cu aarde fcbiep. vs. 3. Uw voet zal Hij niet doen uitglijden,
Daar uw hoeder niet fluimen.
1. Met veel verlangen en beklemdheid wend ik geftaag het oog naar de bergen, die op een afftand van mij leggen, want zal ik reizen, ik moet van daar eene hulp-bende tot geleide verwagten. 2. Doch hoe gelukkig is mijn verwagting ! al mijn hulp komt van Hem, die niet alleen de bergen, maar zelfs hemel en aarde vormde.
Tegenzang.
3. Veilig uitzicht, reis daarom onbekommerd, en uwen val zal Hij zorgvuldig behoeden , uw Gids, uw Eeveilï-
CXXI. Herder befchouwt dit zeer wel als een Reis-lied, maar niet van een Karavane der te rug keerende Babijleniers; het laatfte word meest door de Uitlejgeren gekeren, maar zonder aanleiding.



633
Het BOEK
vs. 4. Dc Hoeder Israëls fluimen niet,
Hij flaapt nimmer. VS. 5. Jebovab is uw Hoeder !
'jebovab uw fchaduw aan deze zijde'. vs. ö. De zen zal u des daa^s niet (leken ,
De maan des nachts niet benadeelen. vs. 7. Jebovab zal u van alle onbeil bewaren, ' U leeven zal Hij bewaren, vs. 8. Jebovab zal uw uit- en i.izang bewaren,
Van nu af tot in eeuwigheid!
ger komt nimmer in een oogenblik van onoplettenheid. 4. Hij is dezelve, die Israël hoede , met alle waakzaamheid, zonder oogenblikken van bedwelming, veel min vau diepe -werkeloosheid te hebben. 5. Jehovah zelf, uw Befchermer, uw Geleider ! is altijd bij u in het las'tigfte op de reize, tot verkoeling. 6. Dus verveelt de felfte zon op den hectften middag niet, en de nacht-dampen bij het maanlicht zo zigtbaar, verkouden u dan niet.
7. Van allen onheilen, de ongezienfte zelfs , zal Hij u gewis op de reis beveiligen, en voor u leeven zelfs inilaan.
8. Uw reizen , uw te rug komen, zal altijd onder Zijn opzicht zijn ; Hij bezit die edele hoedanigheid in het tegenwoordige, en beftendig voor altoos.
cxxnae
PSALM. I A Een ander, M_J'e 3de Zalig. door David.
vs. i. Ik wil mijne vreugde doelen met hen die mij aanmoedigen, Kom, dat wij tot"Jehovahs wooning gaan!
1. Bij 't aannaderen van het feest, verheug ik mij over den iever mijner ftadgeuooten , mij aanmoedigende : kom dat wij met onze Karavane afreizen , om Jehovah in Zijne ftatige woning, een plegtig bezoek te geven.
vs. 6. 't Steken van de maan voor het vcrveclende van de nacht koude, is eene fpreekwijs clasfique Schrijveren geenzins ongewoon; dit vind ik natuurlijker dan Knapps gedachten, die aan de valfche beelden deukt, welke men zoms van het maanlicht heeft.
CXXU. Of David de Maker zij, daar 'er Handfchriften zijn, door db Rossi aangevöert, welke eijn naam niet hebben, durf ik niet bellis-.
fen,



der PSALMEN. Psalm CXXII. 639
Vs. 2. Binntn uwe poorten , Jerufalem!
Staan vrij reeds met onze voeten. VS. 3. Jerufalem'. zo we! bemuurt,
Wooniig bij wooning digt aan den anderen'. vs. 4. Waar alle ile ftammen zamenkemen,
Alle de ftammen van Jebovab, op het dank-feest Isra'/h'.
Om Jebovabs naam te vereeren'. vs. 5. Waarde gericht-ftoelen zijn,
De .S'raa's-ftoelen van Davids familie. VS. 6. Wenscbt dit Jerufalem geluk '.
Wel gaat bet uwe minnaaren'.
In de ftad tredende.
2. Jerufaleml uwe poorten zijn niet gefloten, gij zijt niet in vreemde handen; wij hebben reeds het genoegen, om een wijl ftilflaande binnen iu u op onze verwelkomende broederen te wagten.
Langs de ftraten.
3. Jerufalem! zo wel, zo geregeld gebouwd, met ftraten van digt aaneengefloote huizen , die ons uwe volkrijkheid aanwijzen; 4. Zo regt gefchikt om alle uwe broederen , uit de andere ftammen, onder dak te kunnen bergen; op de plegtigé feesten voor Jehovah, ter gedagtenis voor alle de Israëliërs, nu is het dank-feest voor Jehovah! 5. Jerufalem! waar de hooge rechtbanken voor het heilig recht, met veel beleid opgericht zijn , waar de paleizen en de hof-houding van de landsvaderen , uit de koninglijke familie zijn.
Burgers hun verwelkomende. 6. Wel nu vernoegde Vaderlanders , die de Jerufalemmers gereed ziet u te ontfangen , wenscbt dit Jerufalem heil toe!
fen: als hij de Maker van het lied is, is mij de uitdrukking vreemd in het 5de vers, dan is altans die fpreekwijs van zijn hand aiet: zeer onzeker is 'er veel beken ik in deez' Pfalm het geen best vleit met do wijze waar op Jerufalem bewoont werd na de Babijlonifcbc gevangenis, bok zelfs die formalïer- groet, maar evenwel ook te veel zuiverheid van taal voor dien ti. d, — evenwel dit hangt meer »an den opfteller dan wel van den tijd af; ik wil liever niets bepalen.



6a° Het BOEK
Vt. 7. Ruste zij binnen uwe muureu1
Voorfpoed in uwe paleizen! vs. 3. Om broeders en vrienden wille,
Wensch ik u heil'. vs. 9. Om Jebovab Elobims verblijfs wille,,
Zoek ik uw weivaren!
Andwoord.
7. Van ganfeher harte wenfehen wij, dat geluk het lot van alle uwe begunftigers zij : elk burger verblijde zieh in het Bil genot van zijne burger-voorrechten; de pracht moge voedzel in de vorftelijke paleizen hebben! 8. Ten voordeele van land- en bondgenooten wensch ik u allerlei genoegens toe! 9. En daar Jehovah, onze BefchermGod! zijn woning onder u heeft , acht ik mij verplicht, al wat tot uw welfland bevorderlijk kan zijn toetebrengen.
CXXIÏIfte I'S ALM. j^V Een zoortge- JL/e 4de Zalig. lijk Lied.
vs. 1. Ik wend mijn oog tot 11,
Die in de hemelen troont. vs. 2. Zo als bet knegtelijk oog flaart op dc hand hunner Heeren,
Zo als bet maagden-oog op de hand der vrouwen ziet,
Zo ftaren onze oogen op Jebovab Elobim'.
Van Hem alleen is bet regte meiedogen'.
1. Tot U alleen, wiens rijk-zetel in den hemel met zo veel MajeBcit ftaat, breng ik tans mijn fmeekfehrift; a. En fta in eene houding en met een verlangend oog, even als de huis-flaven zoms van de hand hunner Heer eene milde gift verwagten, of als de flavinnen wagtende op de bezorgende baud van hare Vrouwen; niet minder ootmoedig wagten wij van Jehovah God bewijzen van Zijne milde goedheid, het genade bewijzen is Hem toch beftendig eigen. 3. Wij roepen bij herhaal, Jehovah! 0111
CXXIII. Alles is betreffende dezen Pfalm onzeker, brengen wij dien op Raissake's influiting van Jerufalem, dan fpreken de poëtifehe beelden, fchoon niet allen, vrij fterk. Wil men alle deze liederen voor reis-liederen verkiaarten, dan weet ik niet hoe dit lied daar aan dienstbaar te makeu is.



der. PSALMEN. Psalm CXXIII. 641
vs. 3. Hebt mededogen , Jehovah ! hebt toch mededogen !
Dc veragting is bijna niet dragelijk. Vs. 4. Hen fpot der.wellustigen en de vergui sfing der fnoodaards , /
Zijn wij walgend moede.
ontferming ; wij kunnen niets meer uitbrengen ; dan wij zijn der verguisfing, welke wij ondergaan, al zat. 4. De ftekelige fpot vau wellustige hovelingen , de ondragelijk trotlche reden van het aanzienlijk hoofd, kunnen wij niet langer geduldig aanhoren.
•1 j cxxivfte psalm.
JLJLe T 5de Gezang in dat ZOOrt. Een zoortgeltjk Lied
van David.
vs. 1. Was Jehovah niet met ons geweest,
Betuige tans Israëli VS. 2. Was Jehovah nies met ons geweest,
Toen de opftand der magtigen plaats had; vs. 3. Dan zouden zij ons leevendig opgeflikt hebben,
Toen hunne woede fteeg. vs. 4. De vloed zou ons overftroomd hebben,
Eene fterke ftroom zou ons den adem benomen hebben;
1. Gansch Israël moet uit eenen mond bekennen, dat zonder Jehovahs bij ftand zulk eene uitkomst niet mogelijk was geweest. 2. Buiten den Heer was geen redding meer mogelijk, daar de algemeene zamenfpanning der grooten alle uitzichten wanhopend deden zijn. 3. Vijanden, zo talrijk, zo krijgskundig, zouden zonder moeite, bij eene woedende aanval , ons als wagthonden hebben kunnen verfcheuren en opflokken. 4. En de overwinnende krijgsknegt zou, als eene inbrekende vloed, eene Berke overftroming aangericht hebben, waar in de overgeblevene manfehap , hoe!fchuil zij zich mogten gehouden hebben, ook gedikt zouden zijn. 5. Zulke bruifchende wateren,
CXXIV. Daar oude overzettingen David niet a's maker opgeven, daar niets hem eigen, zo wel in taal of zaak, ons in dit lied verplieht, durven wij niets bepalen; wij hebben ook geene gronden, om hier aan eene verbetering van de lezing te denken , en laten alles onbepaalt. Alles is oek z» algemeen, dat wij het ook zeer wel ontbeeren kunnen.
VI. Deel. Ss



642 Het BOEK
vs. 5. Ja fltjgende ft'romen,
Zouden aller leeven weggenomen hebben. vs. 6. Geloofd zij Jebovab!
Dat wij geen roof voor hunne honden gewerden zijn. vs. 7. Wij hebben ons leeven gered als een vogel,
Reeds in vogelvangers ftrik,
De ftrik brak en wij waren vrij. vs. 8. Maar onze redding was door Jebovab!
Die hemel en aarde daar ftelde.
waar voor niets beftand is, zou alles op geflorpt, aller leeven vernietigd hebben. 6. De lof komt dan alleen jehovah toe, dat wij nu niet de laatBe prooi van hunne honden, ons overal opfporende, geworden zijn. 7. Hoe fnel, hoe ongedagt was onze redding, even als het vogeltje, reeds in het net van den vogelaar, het door het worBelen gelukkig brekende, en zo ontkomende. 8. Hoe blijde juichen wij in onzen Jehovah , onzen Redder! hier was weder alles mogelijk, want Hij, de Schepper van het gansch heelal , Belde deze gebeurtenis ook daar.
CXXVfte PSALM. TT
Een Lied Hamma- J7J_e t 6de Gezang in dat zoort.
lotb.
vs. i. Die op Jebovab zicb verlaten zijn als Zlont gebergte,
Onbeweeglijk, en bejlendig in jïand. vs. i. Zo als Jerufalem van bergen omgeven is,
Zo omringt Jebovab zijn volk voor altoos. VS. 3. Der tijrannen Scepter over der braven bezitting boud geen ft'and ,
Op dat de braven hunne banden niet tot verkeerdheid gewennen.
i. Die op den Heere zich verlaten hebben inderdaad eene vaste grondflag , onbeweeglijker dan de fundamenten waar op het kasteel van Jerufalem geBigt is; aan bewegen , aan verandering, valt niet te denken. 2. Zo als de hoogten, die de ftad omgeven, een ringmuur zijn tot hare dekking; niet minder en beftendig is Jehovah zulks voor alle Zijne getrouwe burgeren. 3. Het kan wezen, dat voor een tijd het erf-land van een weldenkend volk door de heerfchappij van tijrannen gedrukt word;
CXXV. Over deez' Pfalm zo algemeen is niets aantemerken. »j. 3 en 5. Dit van den Godsdienst te verftaan, met de beste Uitleggers ,



der PSALMEN. Psalm CXXV. 643-
VS. 4. Jebovab maakt de braven voorfpoedig,
Die met hun ganfche hart oprecht zijn. VS. 5. Maar die bij-weeën minnen.
Zal Jehovah als fnoode misdadigers verdoen ,
Maar Israël zal welvaren genieten,
doch dit zal niet beftendig wezen; weidenkenden en weihandelenden moeten zich nimmer kunnen gewennen, om, door navolging in de zamenleeving , zich aan zoortgelijke handelingen over te geven. 4. Neen , Jehovah zal den deugdzaamen altoos geluk bezorgen, als zij zonder bij • oogmerken een zuiver doel erlangen. 5. Anders is de uitkomst in het gedrag van hun , die zich van onbetaamlijke middelen bedienden; met al de tijrannen, die plegtig gevonnist zijn, zullen zij omkomen: heil en voorfpoed zij Israëls lot beftendig!
HCXXVIfte PSALM. Et 7de Gezang in dien rang. Eei-
0 a Ittb.
vs. I. Toen Jehovah Zions gevangenen te rug bragt,
Waren wij als zij die uit den droom komen. vs. 2. Onze mond trok zich tot Iagchen,
Onze tong begon te juichen,
Men vertelde onder de volkeren eenparig;
Jebovab bewijst hun groote gunften.
1. Toen wij, die buiten 't Vaderland leefden, vernamen, op welke wijze Jehovah een gedeelte van Jerufalems burgeren vrij in hun land gevoerd had , was het ons , als wen wij uit eei-:e beroerende droom wakker wierden. 2. Vaderlands-liefde bragt ons terftond tot ons zeiven; in een oogenblik zagen wij vergenoegd , begonden verloszings-zangen te zingen, vooral toen. wij hoorden, dat de afgodifche volkeren ons zo nijdig, ongeveinsd betuigden : Jehovah heeft voor deze n2tie gewigtige voordeden bewerkt. 3. Ook dit erkenden wij , dien dit nader be-
gers , kan ik niet; het verband begunftigt deze gedagte niet, alles is enkel ingericht voor den burgerftand.
CXXVI. Knapp , anders Mhs. volgende, heeft hem hier met vëel grond beripst; de inhoud fpreekt fterk van den tijd waar iu de Pfalm moet gefchreSs 2. ven



641 Het BOEK
vs. 3. Ja gewis, Jehovah heeft voor ons groote zalen gedaan,
Met reden ziin wij verblijd. vs. 4. Ja, Jehovah! laat nu de gevangen te rug koeren ,
Als een rijke regen op den middag, vs. 5. Die dan al weenende zaaijen,
Mogen al juichend oegflen. vs. 6. Dat vrij de zaat-zoi-drager al weenende ga,
De garven-Aï&gQf komt juichende te rug.
troffen, en daar meer deel in konden neemen, wij waren daar over verrukt. 4. 'Er bleef voor ons nu maar eenen eenparigen wensch over: ei Jehovah! voltooi Uw goedgunftigbeid ; mogten nu al de gevangenen in zulk een aantal komen , als de regen - druppelen met dc donderbuien aanhoudend en overvloedig vallen. 5. Schept moed, aangekomenen in het land; die in donkere uitzichten iets ondernemen, worden in den uitflag dikwils het meest vervrolijkt. 6. De landman mag bekommerd wegens (Iroperijen, zijn akker het zaad betrouwen, wij wenfehen dat hij het welberaden , al zingende naar zijn koorn-fchuur mag te rug brengen(.
CXXVIIfte _ PSALM. T T
Een Lied JTJlet 8fte Gezang in dat zoort, van Sa-
Jlammalotb,vm Salomo. LOM O.
ven zijn, edoch de vloeijende ftijl kan ze niet tot Davids leeftijd te rug brengen, — een der Profeten, noch niet naar zijn Vaderland te rug gekeerd, fchijnt het gezang opgemaakt te hebben.
vs. 4. Wij moeten het meest zien op de regen - droppelen en niet op de bronnen,die tegen de herfst weder beginnen te fpringen;de Uitleggers, doen de kragt vallen op het wederkeeren cn ik op de talrijkheid en geflotenheid van regen-droppelen.
vs. 6. De fpeling op drager in de Peralelismus moet haar kragt be. houden. Fa eer in zijne waarnem. L D. bladz. 504. heeft zich over dit vers veel moeite gegeven.
CXXVII. In den eerften opflag zou men met zommige Uitleggeren al ligt vervoerd worden om deez' Pfalm op de zorgelijke toeftand na de Sabijlonlfcbe gevangenis te brengen, en dus de lezing, van Salomo, die
die



der PSALMEN. Psalm CXKVH. ^45
VS. I. Zoo Jebovab zelfs den Tempel niet bouwt,
Is der bouwlicdens arbeid vrugteloos ,
Bewaakt Jebovab zelfs de ft.id niet,
Dan is 'swagteis oplettenbeid vrugteloos. vs. 2. Te vergeefs vroeg op te zijn, laat op te zitten,
Met zorgen brood te eeten,
Hij geeft zijne vrienden alles in den flaap. TS. 3. Kinderen zijn bet vrf-goed van Jebovab,
De vrugt des baarmoeders is een gefchenk van Hem. VS. 4. Jongelingen zijn pijlen,
In de hand van den gewapenden.
1. Wat baten voorneemens, overleg, begunftigende omftandigheden , zelfs de onderneemingen van de grootfte bouw-kunftensren, bij Koning Davids leeftijd; het is van geen belang om bet Tempel - gebouw opgericht te zien; al dien toeftel is zonder vrugt, zo Jehovahs uitvoerende macht daar mede niet inftemt; al worden de beste maatregelen ter beveiliging van eene ftad bij dag en nacht beraamd , het is nogtans Jehovah alleen , die ze voor ongeziene rampen beveiligen moet. 2. Al het zwoegen, van den vroegen morgen tot den lakten avond, baat niets; het fpijs - gebruik van alles is dan veelal nog een genot met een beklemd hart; die zich zeer naauw bij Jehovah houden , genieten alles in eene ftille kalmte. 3. Het genoegen van een kroost te zien fchijnt natuurlijk in den echten ftaat, evenwel hangt het ook van Jehivahs vrije bedeeling alleen af, en alle de leevendige afzetzels , de ware bron van toenemend vermogen in een familie', hangen van de gunste des Heeren alleen af. 4. Pajzige, kloeke zoonen, zijn voor den vader, nog in het beste van zijn leeftijd, een zoortgelijke fieraad^ als de welgepolijste en gefcherpte pijlen zijn in de baud van den boog-fchutter. 5. Hij mag van geluk fpreken,
die niet algemeen is , geen gezag toe te kennen; doch hier is meer de pbilofofie van den Prediker , dan de profetifche klaagftem van Hagoai. Stark heeft vrij goed bewezen, dat Salomo als maker moet erkent worden.
Ss 3



646
Het BOEK
vs. 5. Gelukkig bij die vee! beeft, Van zulken in den koker, Die niet verlegen behoeft te zijn, Als hij met partij veer den rechtbank ftaat.
die 'er verfcheiden , die 'er voorraad van heeft, al ontvliegter hem een, als hun gedrag maar zo is, dat zij met partij onbevreesd voor den regtbank durven Baan, wel bewust van de regtmaatigbeid hunner zaak.
CXXVIUice PSALM. TT
Een Lied Hamma- I Jet ode Gezang in dat zoort. lotb. 0
vs. I. Geluk voor bem die Jebovab vreest!
En Zijne wegen bewandelt, vs. 2. Gij zult van uw arbeid genot hebben.
Wel zal 't u gaan , gij zult het goed hebben. vs. 3. Uwe vrouw zal zijn eene viel gerankte wijngaard ,
Aan de zijdmuur van uw huis,
Uwe zoonen als olijfboomen,
Rondom uwen discb geplant. ns. 4. Gewis word dien man zo gezegend!
Wien de eerbied voor Jebovab eigen is.
De Priester.
1. Geluk zij het beftendige huwelijks genot dier egtgenootcn, die den Heere godsdienftig in hunne belijdenis en met hunne deugdelijke bedrijven vereeren. 2. Doet gij zulks, al uw pogen tot onderhoud van uw huisgezin zal niet te vergeefs zijn; voorfpoed en vergenoegdheid in het genot , zal 11 op elke voetftap vergezellen. 3. Uwe huisvrouw zal, in het uitzicht wezen , als de wijngaart, die armen gefchoten heeft, en eene menigte vrucht dragende ranken kan voeden; uwe zoonen zullen geen minder verlustiging geven , dan uwe olijf- bomen tot fchaduw over uwe tafel, op het dak ter verkoeling gedekt. 4. Ja, zeker heeft de brave huisvader zegen te wagten , die God-
CXXVIII. Over het oogmerk van den Pfalm is met waarfchiinliikfceid niet veel te gisfen; het gebruik daar van bij een huuwlijk is duidelijker,
vs. 3. De Olijfboom ftond in bakken op de daken, en de wijngaard detaijtnaur bij de Qofierlingen, befchrijft Lurft het beste,



der PSALMEN. Psalm CXXVUI. 647
TS. 5. Jehovah zegen u van Zion,
Zie Hen welft and van Jerufalem,
Uw ganfche leeven door, VS. 6. Gij zult kinds-kinderen zelfs zien,
Heil zij Israëli ,
vrugtige eerbied voor Jehovah, in alles betoont! 5. Uit zijn koninglijk hof- flot zullen u gunsten toekomen , en gij zult als een welgefteld burger de bloei der ftad Zion mede genieten, en dat beftendig door uw ganfche leeven. 6. Grijs in uw Vaderland wordende, zult gij de afzetzels van den wijngaard in uwe kinds-kinderen, met genoegen befchouwen.
De Bruidegom en Bruid. Welvaren wenfchen wij den ftaat!
HCXXIXfte PSALM. et 10de Lied in dat zoort. , ELen Lied
Uth.
vs. I. Men drukte mij al vroeg,
Van mijn jeugd af,
Zo zong Israël 1 vs. i. Van mijn jeugd af hen ik gedrukt!
Maar niet overweldigd! vs. 3. Mijn rug is omgeploegd ,
Lange voren zijn 'er in gemaakt.
1. Toen wij door talrijkheid hope gaven eene natie op ons zeiven te zullen worden, belemmerden ons de nijdige Egyptenaaren ; zo zongen de Israëliërs onze voorouders, wel eens. 2. Wij herhalen deezen zang en voegen 'er met hun bij; edoch de nijdigaards hebben hun doel om ons geheel te verwoesten nimmer bereikt. 3. Zij mogen ons hard behandeld., met lange roeden onzen rug geteisterd hebben , en dit, met de inzichten van den bouwman, in het ploegen zijn voordeel beoogeude, gedaan hebben. 4. On-
CXXIX. Waarfchijnlijk is dit een der liederen waar van Jefaia XXVI: 1. gefproken word.
vf. 3. Mhs. leest: mijn akker hebben zij geploegd, had men tot die lezing vrijheid, 't beeld was zo ftout niet, ja minder onnatuurlijk.
Ss 4 )



04* Het BOEK
VS, 4. Jebovab vaas billijk,
Breekende der tijrannen ketenen. VS, 5. Verlegen, en te rug gedreven!
Worden alle vijanden van Zien, VS. 6. Als bet gras op de daken,
/'tor her. uitrukken verdroogd. VS. 7, Dus niet voor des g-raj-rnaijers hand,
Noch voor den arm van den garven-hinder. VS. 8. Door geen voorbijganger gegroet:
Jebovabs zegen zij over u,
Wij groeten u in Jebovabs naam!
der dat alles, ervaardea wij echter, dat de Heere zich zeiven gelijk, altoos even billijk blijft, want al rasch moesten'onze flaven-touwen door tijrannifche euvelmoed om de handen gewoeld , losgemaakt worden. 5. Hunne ondernecmingen belemmerd, en zij tot wijken genoodzaak worden, en zo gaat 't altoos allen den vijanden van onzen koninglijke hof-bewooner, 6, Het ga hun hier, op dat onze vreezc en beklemdheid niet vermeerderen, als het gras dat zoms op de daken groeit, en, het geen wel eens iemand daar laat ftaan om het met wortel en al weg te neemen, doch onverwagts is verdort, 7. Dan zal de grasmaiicr geen hand vol daar van afbrengen , de garven - binder geene lange ftengen voor dc koorn-halm daar van op de arm leggen. 8. Zo eenen al te wrekkigen worde door geen burger gegroet, met den gewöonen heilwensch: u zegene de Heer, wij wenfehen overeenkomftig Jehovahs karakter , u welvaren!
CXXXfte PSALM. T T
Een Lied Hamma- j^e T Ilde Zangftuk.
vs. I. Ik roepe uit den kuil,
Tot U 6 Jebovab !
i. A's uit de donkerfte , de akeligfte gevangenis, gaat pijn klaagftem op, tot U mijn Jehovah! 2. Mijn Sou*
vs. 6. 0'ver het grai op de daken zijn Maundrel en Siiavv verfchillende in hunne berichten, de beste toelichting uit de Rcisbefchrij* V- ;; om-rent dit ftnk, heeft H armer IVde D. bladz. 174.
f.'XSX. D* beste Uitleggers denken aan den tijd na de Babijlonifcbe



der PSALMEN. Psalm CXXX. 649
vs. 2. Adonai'. hoor mijn klagte,
Wees opmerkend op mijn veszoek'. vs. 3. Wilt Gij zenden gericbtlijk toerekenen,
Adonai \ wie kan dan bcltaan? vs. 4. Gij fchenkt vergeving,
Waarom Gij ook geëerbiedigd word! vs. 5. Ik wagt op Jebovab!
Mijn ziel wagt!
lk verlaat mij op Zijn woord! vs. 6. Op Adonai wagt !
Meer a/j de wagters op den dageraad
Op den aanbrekenden morgen wagten.
verain! zo vermogend , wees voor mijne klagte niet ongevoelig; het is mijn ootmoedig verzoek voor Uwen troon, met hartbreekend fchreien vergezeld. 3. Misdrijven bezwaren mij , zoo Gij nu op onze verkeerde daden ftraf eischt; ó mijn alvermogend Vorst! dan is het onmogelijk een oogenblik voor Uw richterlijken zetel, tot zelfsverdediging te blijven liaan. 4. Maar dit doet mij voor U komen: Gij zijt gewoon te vergeven, Gij kunt dat het onbelemmerde doen, en dat heeft geen onbedagtzaamheid ten gevolge omtrent overtreedingen , maar verwekt het beste ontzag voor Uwe hoogheid. 5. Hierom hope ik in mijne omftandigheden redding van U, Heer! ik voel mijne neigingen daar alleen toe geftemd; 't is geen vleierij, het fteunt op Uw eigen beloften. 6, Ja, op de gunfte van mijnen Koning en Heer zie ik uit, met meer naauwkcurigheid dan de Tempel-wagters naar 't eerfte morgenrood van den dageraad. 7. Och, mogt Istyiël uit
gevangenis , toen velen zich door huwelijken met Heidenfche vrouwen zo zeer misgrepen hadden; anderen aan David in een tijd van ongefteldheid , waarin hij zichzelven als oorzaak befchuldigen moest; men kan hier niets beflisfen, jammer is het dat dit klagend nadenken bij ongefleldheden buiten oeffening fchijnt te zijn.
vs. 6. De doorlezen Nieuwland heeft dit fraai opgehelderd: zodra de wacht-hebbende Leviet den dag zag, riep bij: verlichting! verlichting! de Priesters wien het morgen-offer toevertrouwd veas, ftonden dan op om dat in gereedheid te brengen.
Ss 5



650 Het BOEK
vs. 7. Israll hope op Jebovab1
Ontferming is Jebovab eigen'.
Hem is 'f beipen eigen. vs. 8. HU zal ooi /tra?/ redden,
Van alle </« fcbulden.
mijne omftandigheden leeren, zich in alle gevallen op Jehovah alleen te verlaten ; mededogende goedheid is het charakterilieke in Hem , allerlei redding, op vergeving, aan duizenden te befchikken , is de geftadige werkdadigheid van dien Koning en Heek! 8. Ik hope daarom dat ook alle Israëls wanbedrijven, maar vooral derzelver treurige gevolgen, eene algemeene verzoendag vinden zullen.
CXXXIfte psalm, -pv
Een Lied Hamma- l/£ 12de Zang. lotb, van Daviu.
vs. 1. Keen, jebovab'. mijn hart is niet trotscb ,
M'in blikken niet verwaand,
Grootfcbe &mg.enjlelde ik mij niet voor,
Voor mij te ruim. VS. 2. Ik heb miin bedwongen ,
Zo als bet zuigend kind onder de moeder,
Als zulk een gtfpeend wordend kind, ftaan mijne neigingen.
1. Mijn Heer! wat men ook van mij denken mag, eerzugt, verwaandheid, is mijn hart-zonde niet, veel minder heeft het uitzicht, de uitwendige vertoning, daar iets van ; wat in mijne omftandigheden mij als te groot , als te veel van den gewoonen weg afwijkende is , dat verkies ik voor mij geenzins. 2. Vrij van zoortgelijke drift ben ik geenzins, verre is het van daar; maar ik draag zorg, dat heure werking niet verder gaat dan de neigingen van een zuigend kind naar de moederlijke borst; als de 011-
CXXXI. Mij dunkt Davids dicht-geest is in dit ftukje kennelijk; lijn moedige vuurige ziel is evenwel omtrent de troons-beklimming zo geftemd als met zijn temperament , zijne oprechtheid en zijne Godsvrugt juist het best ftrookte. Dit is voor den mensch-kenner regt bevatlijk, die •hè: niet is zal het niet begrijpen, en zo al ja, 'er geen gevoel of nut van hebben.
vs. 1. Vloeibaar is de Verfte van Profr. Muntinghe. Ik beu Greve meest gevolgd.



ber PSALMEN. Psalm CXXXI. 651
VS. 3. Israël hope op Jebovab'. Nu en altoos.
rust van een kind dat gefpeent word , en allengskens ontwent aan 't verlangde , zo ben ik in mijne begeerte. 3. Dat Israël op Jehovah , in alle omftandigheden nu en altoos zich verlate!
HCXXXItfte PSALM. et 13de Gezang. j£..lied
ys. i, Jebovab'. denk aan David!
Aan al zijn ieverig, woelen ! vs. 2. Zijn eed voor Jebovab gedaan'.
Zijn Jlatige belofte aan den Beboet feber van Jakob! vs. 3. Ik zal mijn huis, nocb mijn Jlaapvertreb,
Nocb de alkove mijner ruste bezoeken. vs. 4. Mijne oogen geen flaap,
Nocb mijne oogleden geen fluimering toeflaan; vs. 5. Voor dat ik eene plaats voor Jebovab weete,
Eene woning voor den lieerfeber in Jakob. vs. 6. Bij gerucht hoorden wij iets van haar in Epbrata,
Wij vonden ze in Jaars velden.
1. Jehovahl herinner U, David Uwen gunfteling, verleevendigd onder alle zijne veldflagen, onder alle zijne pogingen tot rijks - welfiand, zijn ernftige gedagten en overleggingen. 2. Herinner U voor al zijne plegtige geloften U gedaan, en aan U als Koning van het kroost des worftclenden Jakobs, ter goedkeuring opgedragen. 3. (Zijnde) van nu zal ik in mijn hof j noch mijn rustkamer niet bezoeken , noch mij aan den flaap overgeven. 4. Van nu af zullen mijne oogen zich tot de zagte flaap, zelfs niet tot eene fluimering zich vleien; 5. Voor dat ik de beste plaats uitgedagt heb, waar het paleis voor de koninglijke Majefteit zal geftigt worden.. 6. Nu zijn de tijden anders; het verhaal zeide ons ouwlings, dat wij de tente van het Goddelijk verblijf in Ephraims ftam moesten zoeken; doolden wij door de boschrijke en donkere ftreeken van Jaar, dan vond men een hutte te Silo.
CXXXII.Het opftel, waarfchijnlijk van Salomo, of doorzijn beftuur vervaardigd , en wetom te gebruiken, bij gelegenheid dat de arke des verbonds vervoert



652 Het BOEK
VS. 7. Tans gaan wij in die gebouwen ,
En knielen voor den voet des troons \ VS. 8. Rijs nu op Jebovab tot Uw TUSl-zotfl.
tS) met de a ke Uwer Majefteit'. VS. 9. Uwe Priesters zijn in ft :atfie-gewaden ,
Uwe lievelingen al juichende l Vs. 10. Om Da vip Uwen begunftigden Minister,
Sla de verzoeke» van den Gezalfden niet af. VS. ii. Jebovab zwoer David trouw'.
Hij wi kt daar niet van af:
Een afjlammeling zal uw opvolger wezen. vs. ie. Zeo uwe zoonen Mijne voorwaarden zuilen houden,
En de nadere verklaring . hun onderrigt,
Dan zullen hunne nakomelingen voor altoos den troon bezitten.
7. Maar nu, haar bezoekende, zien wij op eene hoogte van de hoofdfiad, voor elk in het oog lopende, koninglijke gebouwen, en behoeven niet voor de veldtent van ons legerhoofd te ftaan, maar kunnen onzen eerbied aan den voet des troons afleggen.,
jfte Reije.
S. Nu nodigen wij U, als Koninglijke inwoner, Jehovah ! om 'er Uw beltendig verblijf te houden , boven het prachtig teken Uwer Majedieufe hoogheid , de arke. 9. Gij ziet tot dat einde Uwe hof-bedienden in plechtige llaaifte-kkeden, gereed om dat kleinood te geleiden: eene fchaar van Godsdienst - minnaren, willen den Boet onder plechtig gezang, vergezellen. 10. Dat nu , hij die tans 1 : bewind voert, aan deez' plaats iu zijn verzoeken niet en, maar hij als de Zoon van den gunfteling David, behandeld werde.
2^ Reije.
it. Het was de Onveranderlijke, die David plegtig i' i 'e , en die nimmer, de geringde verandering
11: : uwe familie zal naa u den troon bezitten.
12. Zoo die koninglijke naneeven, bchalven de grondwetten van daat , dipt mijne bevelen , die ik van tijd tot
voert en ean baar plaats in het Heilige der Heilige zoude gezet worden; in dat licht befchouwd, is 'er in dit dichtftuk niets moeijelijk, maar alles vloeit dan van zelve.



der PSALMEN. Psalm CXXXII. 653
vs. 13. Want Zeker Jehovah verkoor Zion !
Toe Zijn geliefde hofftad. vs. 14. tit] verklaarde : dit is Mi;n verblijf voor altoos ,
Hier zal Ik naar mijn wensch wonen. vs. 15. Ik zal voor Zions onderhoud zorgen,
Ik zal hare behoeftigen rijklijk onderhouden. vs. 16. Hare Priesters met gelat kleeden,
En hare lievelingen 'zeer verbeugen. Vs. 17. Daar groeit Davids hoorn aan,
Daar zal de lamp des Gezalfden heller fchijnen. vs. 18. Wiet fmaad (zal /i) zijne vijanden om/luieren,
Maar om zijn io«/;/ ie kroon doen glanzen.
tijd geven zal, eerbiedig nakomen, dan kunnen zij zich zeiven voor altoos van de opvolging des troons verzekeren. 3rf* Reije.
13. Wij zijn hier van voor altoos verzekerd , nu Zion het hofflot is , het welk de Majefteit zelve gekozen en beftendig voor haar hof-verblijf genomen heeft, 14. Onder de gunftige uitdrukking: nu ben Ik op Mijn ruste, dit is naar Mijn begeerte ; 15. En ten bewijze van Mijn genoegen, zal Ik voor Mijn hofhouding aan deez' plaats zorgen ; onder Mijn oog zal niet alleen de burger, maar de behoeftigen zelfs behoorlijk onderhouden worden. 16. Mijne hof-bedienden zullen naar evetireedigheïd vergenoegde dagen hebben, en de blijdfchap van de lievelingen des Godsdienst , zat geen ftatie , maar hartelijk. wezen. 17. Aan deeze plaats zal het aanzien van David en zijn opvolger, fteeds merkelijk toeneemen, — in deez' omtrek zal het licht zijner kundigheden , zich al meer en meer verfpreiden. 18. De ftreng, zijne keuze vijandig , zal veragting tot haar loon hebben, in plaais van in getal aan te groeien; de luister van ziju.koninglijk gezag, zal hoe langer hoe iterker fchitteren.
vs. 17. Zorgvuldig is de onderrcheiding door zomraige Uitleggeren gemaakt, hoorn in onderfcheiding' van heils - hoorn, door Zaciiarias later gebezigd, zodia dc hoorn in den Mesfias getekend word als bezeten, dan draagd ze eerst dien naam.



654
Het BOEK
CXXXIIIfte PSALM. TT
Een Lied Hamma- JHj_E T 14de Zangftuk , door ÖAVID. lotb, van David. ^ 03
VS. i. Hoé genoeglijk, hoe lief is het,
Wen broeders een gezin uitmaken. vs. 2. Het is als de kostbare hoofd-baljtem,
Druip pende op den baard, AiiRONS baard ,
Lopende tot aast de zomen van zijn opper-gewaad. vs. 3. Op Z/obj heuvelen valt nu dauw,
Als die o/i Hermen!
///'er Aec/f Jehovah den zegen bevolen, Beftendig geluk voor altoos\
i. Welk een genoegen, welke aangenaamheden te voren onbekend, genieten wij als broeders van eenen vader , een belang hebbende, en van een huisgezin zijnde, van denzelven Godsdienst, en een hoofd hebbende, z. Nu verfpreid zich de geur van godsdienftigheid over allen, — de kostbaren balzem mogt bij de inwijing van Aüron , alleen voor het hoofd van dien agtbaren man gefchikt zijn, zij rijklijk daar op gegoten , liep allcngskens op zijn baart, en zo langs zijn hoofd tot op den zoom vau zijn gewaad , alles deelde daar in. 3. Van nu af zal de dauw die op Zions gewijde heuvelen valt, vereenigd, die zelve uitwerking hebben als die, welke in de klippige oort van Sijrien Trachonitis valt; zij zal beken vormen voor het ganfche land , dit werken de vereenigde druppen: — aan deez' plaats heeft Jehovah welvaren toegezegd, beftendig heil voor Staat en Godsdienst!
CXXXIII. Ik verfchil niet alleen van die Uilleggeren, welke aan het opfchrift twijfelen, maar zelfs des Pfalms opftel lange na Davids leeftijd zichvoorftellen, — mij dunkt zijn geest, zijne verrukking,zijne geograpbifcbe fpelingcn heerfchcn 'er in; — ik denk niet dat hij voor een openbaar jaarlijks godsdienftig feest opgefteld zij, maar veeleer, dat hij gemaakt is voor het -kroning- feest, toen hij over alle de ftammen ingewijd was, en Jerufalem tot de hofftad benoemde; zonder Cbebron jaloers te maken, geeft hij in het beeld van de priesterlijke zalving, de rede dier keuze.
vt. 3. Alle de opheldringen derGeograpbistea enReisbefchrijvers,bijzonder



der PSALMEN. Psalm CXXXIII. 655
HCXXXIVfte PSALM. e t 15de Gezang. Een Lied v<">llam-
malotb.
vs. 1. Op, Jebovabs lof gezongen!
Gij allen bedienaars van Jebovab !
Eiken nagt in Jebovabs Tempel wagtboudende, vs. 2. Keert uwe handen naar het heiligdom,
Zingt Jebovabs lof'. vs. 3. Jebovab zegcne u uit Zion'.
Hij die hemel en aarde verinde'.
1. Beftuurt van nu af Jehovah ter eere in het heiligdom , als uw ambts - plicht, met lust, het gezang; gij daar toe verordende reijen van Levieten , en daar bij als Zijn lijfvvagt 'snagts den ordentlijken plicht waarneemende. , 2. Nu , ren bewijze van uw verbintenis en hulde de handen in uwe altoosduurende verplichting naar het heiligdom uitgeftrekt , onder het Batig gezang ter Zijner eere. 3. Gewillige belofte : van Zions toppen dalen nu allerlei geneugten voor uw orde, van Jehovah , uw He er! die u aanficlde, en tevens de formeerder van "het gansch heel-al is.
CXXXVftê PSALM.
Halelu-Jah! vs. i. Looft Jebovabs boedanigbeden,
Sezingt die , gij Jebovabs dienaren'.
1. Wei. aan dienaren van Jéfrbmh ! fchikt u om de voortreflijke volkomenheden van uwen H e e r , als de u opgelegde aangename bezigheid, in gezangen te vereeren.
der van Pocock, ziin geestige gedagten, waarop men geval'en is om het geliefdkoosd allegorizeeren te begimftigen; hier uit zijn aardrijks - kundige zwarigheden geboren, van zo weinig belang, dat ik biina zeker geloof, dat het doel des Dichters niet eens geweest is, om aan den eige naam van Hermen te denken, maar alleen aan de uitwerking van het zamenvleeijen van den daauw.
CXXXIV. Ik wil wel geloven dat de nacht-wagten van den Tempel gewoon zijn geweest dit lied te zingen, maar geloof tevens, dat het bij de aanftelling der Levieten in den dienst van Salomons Temp.-l hun 't eerst overhandigd is, om toen gezongen te worden.



Ö5ö Het BOEK
VS. 2. Gij dit in jebovabs Tempel dient,
Iu de voorzalen van bet Cïerfj-huis. vs. 3. Geloofd 2;; TeioMii!
Jebovab alleen ;'j goed!
Bezing Zijne eere!
fliV (i alleen goedhartig ! vs. 4. Jebovab verkoos zich Jakob ,
Israël tot zijn eigendom, vs. 5. Ja ik weet dat Jebovab groot is.
Dat onze Adonai boven alle Elobims is! vs. 6. Wat Jebovab behaagt, voert Hij »»'#,
In de hemelen en op de aarde,
In de zeën, en alle bronnen'. vs. Hji doet nevel van rfe» ürra/o der aarde bomen,
Verzameld weerlichten e;; regen.
En ontf.uit daarop bet verblijf des windt.
2. Gij die bij afwisfelinghet binnenfle heiligdom, den altaar, en alles wat tot de hofhouding behoort , waarneemt.
3. Wie zou Jehovah den lof niet hartelijk toebrengen, Hem komt den naam van goed alleen toe , en wanneer men Zijne voortreffijkheden bezingt, dan valt men van zeiven in het beroemen Zijner edele mildheid; 4. En die Jehovah begeerde nog daarenboven Jakob tot Zijn lieveling, en nam zijn kroost tot Zijne begunBigde onderdanen op.
5. Ik ben overreed, dat Jehovah alleen den naam van groot verdient, en dat onze Heer boven alle grooten uitftekend is. 6. Hoe onbepaald is Zijn macht, zo in uitwerking als in uitgeBrektheid; over de hemelfche gewesten , op de aarde, in de zee;:n , de afgronden zelfs zijn onder Zijn hoog gezag alleen! 7. Bij een heldere lucht doet Hij aan den gezicht-einder eene zwarte bui zamentrekken , allengskens pakken donder- en regen - wolken zich op den anderen, Hij weet den wind te leiden om de buien tijdig aantevoeren. 8. Die weerftand bied, dien
CXXXV. Een zamenftel uit andere Pfalmen, en dus ongetwijfeld naar de leerftellingen van den ftaat gedicht, cn in gebruik gebracht.
vs. 7. Weerlichten tot regen ftaat 'er, Mus. dat om dat op het weer* licht in Paleftina al rasch regenvlagen- volgen.



der PSALMEN. Psalm CXXXV. 6$}
*s. S. Hij ontzielde Egyptens ecrftelingen,
Onder menfchen en vee.
vs. 9 Hij deed wonderen en zeldzaamheden
In Egyptin, voor Piiarao en zijne bovelir.gsr..
VS. 10. Hij iioeg talrijke volkeren,
En ontzielde machtige Koningen.
vs. 11. Sichoiï, der Amoritèn Koning, Oc . Koning van Bafan, En alle de bebeerfebers van Kanaiin.
vs. 12. Hij gaf htm land afs een eigendom,
Als een beftendig eigendom aan Zijn volk Israël.
vs- 13. Jebovab < Uw luister is bejlendig ,
Uwen roem.loopt door alle geilasjten voort.
Vs. 14. Jebovab richt Zijn volk,
Eu heeft mededogen met Zijne dienaren.
vs. 15. Der volkeren Elohim zijn van zilver en goud, Enkel gewrogten der kunftenaren.
gaat het als de Egyptifche grooten, waar Hij de eerftelingen van mensch en vee wegnam. 9. Daden, zo zeldzaam als achtbaar, in het befchaafd Egypten, voor bet oog van P h a r a o , en zijn hot'hen zo gansch ongenegen % verrigt; 10. Daarop ganfche natiën verdelgende, en krijgskundige Vorften in veldflagen doende fheuvelen; n. Waar» onder het hoofd der ftrijdbare Amoriten was, en den beroemden veroveraar Og; met de beste Kanane'èfche legerhoofden; ia. Hij deelde hunne landen uit aan Zijn gekoozen onderdanen tot eene beftendige bevolking. 13. Jehovah'. Uw, aanzien is nog niet verminderd, Uw gedenk-naam word met het geheugen der gebeurtenisfen in den afloop der eeuwen niet verdoofd. 14. Wij zelve hebben daarvan de genoeglijke ervaring ; nu is het de tijd dat Jehovah de belangen van Zijn volk richterlijk beoordeeld, en Zijn ontferming toont over den druk waar onder Zijne hofhouding zugt. 15. Wat zullen de Befcherm- Goden hier tegen vermogen , de bekendtle en beroemdfte onder de befchaafde natiën zijn flegts van kostbaare metaal, door de konst des beeldhouwers in waarde verhoogt. 16, 17. Even» VI. Deel. Té



653
Het BOEK
vs. 16. Ze zijn met een mond voorzien zonder te fpreken,
Met oogen zonder te zien, vs. 17. Met ooren zonder te hooren,
Met een neus zonder te ademen. vs. 18. Derrelver kunjienaren zijn hun gelijk,
En allen die op hen betrouwen. vs. 19. Israëls huis, looft gij Jebovab'.
Aa'rons huis , looft gij Jebovab'. vs. 20. Huis van Levi, looft gij Jebovab'.
Eerbiedigers van Jebovab, looft Jebovab'. vs. 21. Jebovab vierde te Zion vereerd'.
Hij , die te Jerufalem woont. Halelu-Jah!
wel, hoe fraai ook, hoe evenredig, hoe menfchelijk, zij misfcn toch beweging en gevoel. 18. Kunftenaren en vereerders zijn hun daarin gelijk , dat zij wel de gedaante van menfchen hebben, maar verdandeloos en ongevoelig zijn, hoewel hen godsdienBig Vereerende.
19. Israëtitifche aanzienlijken en burgers! eerbiedigt Gij Jehovah ! 10. Doet dit insgelijks Priesters en Levieten! doet zulks, gij die Zijnen dienst uit ware overtuiging verkoost! 21. Hartelijk wenfchen wij, dat Jehovah weder op Zion vereert worde, en dat Hij in Jerufalem als Zijn hofftad beftendig moge gebieden!
CXXXVIfte PSALM. vs. 1. Looft Jebovab, want Hij is goed! Zijne goedertierendheid is eeuwig.
1. Dat nu de dankzegging aan Jehovah gegeeven worde, wiens bedaan niet alleen goedgundig is, maar dit blijft, en altoos onafgebroken , dit in de uitoeffening Zijner macht dit bewijst! 2. Hij worde vereert als
vs. 16, 17. Hier en elders vinden wij meest de befchrijving van het hoofd der beelden; Winkelman in zijne Gefcb. der Kunften I. Deel bladz.7. heeft duidelijk bewezen, dat het menfchelijk hoofd voor het meestentuk der kunst bij de ouden , niet zonder reden, gehouden werd.
vs. 17. Ik geloof dat hier de lezing noodzakelijk moet veranderd worden , elk voelt de noodzakelijkheid daarvan. CXXXVI. De aart' van deze Gezangen brengt mede, dat het tweede
lid



der PSALMEN. Psalm CXXXVI. 659
vs. 2. Looft Ehbim , die boven allen Elobims is'.
vs. 3. Looft de Adonai, van alle Adonais\
vs. 4. Hem, die alleen beroemde wonderen verrigt'.
vs. 5. Hem , door viien de hemel boogst viijs verordend is'.
vs. 6. Hem, die de aarde op water vestigde '.
vs. 7. Hem, die de groote lichten maakte!
vs. 8. De zon, tot beheerfcbing van den dag!
vs. 9. De maan en darren, om in den nacht te gebieden'.
vs. 10. Hem die Egyptens eerstgeboornen doodde'.
vs. 11. Die Israël uit het midden van bet land voerde '.
vs. 12. Met een fterke hand eii uitgeftrekte arm !
vs. 13. Die dc fciielfze kliefde'.
God boven alles , wat dien naam draagd! 3. Hij worde vereert als die Heerfcher , boven allen uitftekende ! 4. Hij , welke heldendaden verrigtte , alleen waardig den naam van wonderen te dragen ! 5. Hij een God, die met zo veel wijsheid den hemel daarltelde, en opfierde ! 6. Die zo zonderling de vaste aarde op het vloeijend element fielde! 7. Die de Maker is der hemellichten, van zo veel invloed voor Waereld-bewoneren ! 8. De zon, mild gebiedende door haare dralen bij den dag! 9. De maan en Harren cm de donkerheid van den nacht te temperen, iu tijd en wijze! 10. Die den Egyptenaar zijn vermetenhcid met de dood zijner eerstgeboorene deed betalen! 11. En de Israëliërs langs en door de volkrijke deden onbelemmerd naar de grenzen voerde! 12. Met een vuist zo fterk, met een gebiedende arm zo wel gewapend! 13. Die het beroemde Egyptifche meir een doortogt deed formen; 14. Waardoor Hij Zijne Israëliërs ruim deed
lid door een ander choor gezongen is, Esra III: u. markt dit nog waarfchijnlijker. Da the heeft over het gebruik van dezen Pfalm zeer wel gefchreven, ik geloof evenwel onderfcheiden van hem en anderen; dat het opftel vroeger moet gezogt worden; in Sa lomons tiid waren die herhalingen in dc chooren reeds fterk in gebruik, vooral bij de offeren ter inweijing des Tempels, - daar wij niet het muficah, maar de zaken toeligten, waren wij verplicht dit zo te fchikken.
vs. 13. Knapp fpreekt van het vormen der eilanden in de fchelf-zee T t a naar



66o
Het BOEK
vs. 14. F.n Israël daar door voerde!
vs. 15. Die Pharao met zijn heir in de fchelf-zee fineerde'.
vs. 16. En zijn volk door de woestijn geleide!
vs. 17. Die machtige Vorften verfloeg!
vs. 18. En Beroemde Koningen doodde!
VS. 19. SlCHON, gebieder der Amoriten'.
vs. 20. En Og, Baftins Konintf!
vs. ïij Die het land gaf tot eene bezitting'.
vs. 22. Een erf-bezitting voor Zijn dienaar IsitAëLÏ
vs. 13. Die aan ons gedagtig was in onze vernedering!
vs. 14. Hij ontrukte ons uit de magt der benijders'.
vs. 23. Hij fpijst al wat leeft!
vs. 26. Dankt tien Elobim des hemels!
trekken ! 15. Die den moedigen Pharao met zijn uitgezogt heir vin dat meir zijn graf deed vinden! 16. Die vervolgens in de Arahifche woestijn de Gids en Verzorger van Zijn volk was ! 17. Die krijgszugtige volkeren onder de beste legerhoofden den flag deed verliezen ! iS. En de magtigfte gekroonde hoofden in een veldtogt deed fneuvelen ! 19. Sichon over de geoeffende Amoriten gebiedende! ao. Og de zegenvierende bende van Ba fan geleidende! 21. Die al vroeg die landen aan Israël gaf! 22. En vervolgens gansch Kanaan tot een eigendom aan Zijn lievelings - zoonen! 23. Die nu ook ons goedgunftig is, fchoon wij lange in eene vervallene toeftand leefden ! 24. Doch nu ons van den euvelmoed der nijdige volkeren zo zonderling heeft onttrokken! 25. Die al wat leeft, het zij mensch, het zij vee, het leevens - onderhoud verfchaft! 26. Dat elk Hem loove, die als de ware BefchermGod in den hemel gebied, wiens goedgunftige bedrijven onafgebroken voortduuren !
naar den grondtext, wij kunnen dit niet vertalen noch verklaren, dc bijzonderheden waarop dit ziet zijn ons niet bekend geworden.



der PSALMEN. Psalm CXXXVII. 661
CXXXVIHte psalm.
vs. I. Aan Babels rivieren zittende,
Weenden wij, als wij aan Zion gedachtten. vs. 2. En hongen de harpen
Daar ter plaatze aan de wilgen. vs. 3. Die ons vervoerd hadden,
Drongen om een lied van ons te horen,
Onze vernielders wilden een vrolijk lied :
Zingt op , een Zienitisch lied !
en wij onze treur-dagen ter gedagtenis van het lot onzes Vaderlands vierden , waren wij gewoon in zak en asfche, aan de armen van Chabor, Chiddekel en Vldi , neer te zitten. 2. Hoewel niet in de treurigfle omftandigheden , toonden wij evenwel geen geneugten te kennen ; onze muzijk - inftrumenten werden bij gelegenheid van onze feesten weinig gebruikt, maar fieren meestal de takken der wilgen, welke hier in overvloed gevonden worden. 3. Daar wierden wij wel eens bezogt van de ftedclingen , en vertroost , tot vergenoegdheid opgewekt; men drong ons zelf wel eens om een Vaderlands lied te zingen. De berovers van onze vrijheid, die alles wat prachtig was, onzen Tempel op Zion in het bijzonder , verwoest hebben , wilden een vrolijk lied menigmalen op de gewijde toppen gezongen, van ons hooren.
CXXXVII. Men behoeft over den tijd, waarin dit Lied gedicht zou zijn,.niet te fchrijven; maar wie is de maker? zeker een Prcfeet van dien tijd; op Haogaï en Jeremia valt meest de aandagt; Stakk heeft het meeste voor den laatften; het is in den geest dier tijden, nationaal, voor ons is bijzonder het 9de vers zo ftotende, dat wij in plaats van 'er onbefchaamd voor te pleiten , of de befchaafdheid onzer tijden te beroemen, met verheffing van bet Christendom, bidden mogen, dat veroveraaren , voor altoos ballingen der waereld mogen worden; men herinnere zich dat de uitmuntende Cijrus dien wreker geweest is, en elk zal wenfehen, dat oorlogen te gelijk met het zorgelijke despetistnus verdwijnen mogen, op dat diergelijke ijslijkheden nimmer voorvallen, en dat nooit zulke wraakzugtige wenfehen in menfchelijke, ik zwijge Godvrugtige harten, meer mogen opkomen.
Tt 3



r5rj2
Het BOEK
vs. 4. Zouden wij een lied], ter eert van Jebovab, In een vreemd land zingen ?
VS. 5- Liever vergete mijn rechterband (het fpeien,") Dan dat ik u, Jerufalem'. zou vergeten.
VS. 6. Liever verftijve tong aan bet gehemelte, Dan aan u niet te denken, Gij Jerufalem ! zijt mij méér waardig Dan de uitgezogfle vermaken.
VS. 7. Jehovah! gedenk aan Edoms zoonen,
Mij den ondergang van Jerufalem roepende, Slegt het.' fiegt bet tot 'het fundament toe'.
VS. 8. Verwoester, dochter Sabels' Heil zij bem'. die wreeken zal, Wat gij aan ons deed'.
vs. 9. Heil zij hem I die uw gebroed aangrijpe, En aan dc rots verplette!
4. Wij weigerden zulks ftandvastig; wij zongen ter eere van Jehovah! op Zion tegenwoordig; maar buiten het Vaderland, verre van den . Tempel te zingen , zulks is ons niet te vergen. 5. Neen, dan liever de kunst van op de maat en met muzijk te zingen gansch ontwent, dan uwe aangenaamheden Jerufalem ! en uwe tegenwoordige toeftand ons niet te herinneren. 6. Liever dan door droefheid zo verhit en verdroogd , dat mijn tong in mijn mond onbeweeglijk is, dan dat ik mijn Jerufalem mij niet zou vertegenwoordigen ; afkeerig zijn wij van alle vermaken zo lang uw toeftand zo is. 7. Wij herinneren ons de kleinBe omftandigheden van haar noodlot, toen de afftammelingen van E s a u , onze nabuuren, het lot van de Bad ziende, den overwinnaren aanhitften, om de Bad tot de fundamenten toe te fleg'en; ach Jehovah! vergeet toch niet dat zeggen te wreken! <S'. Met meer genoegen herinner ik mij, wat u voorfpeld word, die de oorzaak van onze rampen zijt, aanzienlijke hofftad ! wij wenfehen hun voorfpoed die u vergelden zullen op uw beurt, door zoortgelijke ervaring, wat gij ons zo deerlijk deed gevoelen, y. Groote eer zal het dan voor hun zijn, die uwe ofimenschlijke wreedheden ons aangedaan , vergelden zullen, wen uwe tedere wigtjes door den onme-



der PSALMEN. Psalm CXXXVII. 663
dedogenden foldaat uit uwe armen gerukt, aan de klippen, de herfenpannen verbrijzeld zullen worden.
VCXXXVIIIfte PSALM. an David. davidspfalm.
VS. I. V wil ik me: mijn ganfche ziel loven 1
U ter eere in het gezeldfehap der groeten zingen en fpeien. VS. 2. Ik wend mij biddende naar Uw gewijd paleis.
Om Uwe goedgunftigbeid en trouw, zo beroemd, te vereeren.
Want gewis is door Uwe beloften Uw roem uitjlekend geworden. VS. 3. 0/> £ef y2o»i waarin ik riep hoorde Gij mij,
Hoe kragtig wektte Gij den moed in mij op. VS. 4. Alle Koningen der waereld zullen U Jehovah ! vereeren.,
Zorfra zij o«k Uwe waarfebuwende redenen horen. VS. 5. Dan zullen zij de handelingen van Jehovah bezingen!
Den luister van Jebovab ! zo onvergelijkelijk '.
1. Ja, U, mijn Koning! wil ik ter eere, met opwekking van alle mijne aandoeningen zingen ! in het gezelfchap van alle de grooten zal ik mijn harp en ftem oeflènen, cn van Uw roem alleen zingen, i. Al biddende keer ik mijn aangezicht daarom naar het gewijde heiligdom, voor U opgeflagen, om daar Uwe volkomenheden, bijzonder Uwe mildadigheid en flandvastige zorge te verheffen; voor mij is in Uwe belofte, van mij den troon erflijk te zullen geven, Uw roem onwaardeerbaar. 3. Zo dikwils ik in nood was, en ik mij tot U als Befchermer wendde, holpt Gij mij, en wen ik diep neergedrukt, of radeloos was, bezieldet Gij mij met heldenmoed. 4. Mijn lof verdiend Gij niet alleen, maar die van alle Sceptervoerders in het gansch heel-al, cn zij zullen U die geven , zodra zij Uwe openbaring en de nadrukkelijke taal daarin gevoert, zullen ontdekken. 5. Dan zullen zij in de lotgevallen Jehovahs opper-beftuur .erkennen , alle Zijne bedrijven voor onnavolgbaare bewijzen Zijner grootheid ver-
CXXXVIII. Men doolt wen men dit Lied aan David toecigend, derj tijd waarin het gemaakt is, voor zijn komst op den troon wil gefteld hebr ben; hij fchijnt al een hof - houding in Jerufalem gehad te hebben, en de arke had reeds aldaar haar verblijf, taen hij dit opftelde.
Tt 4



6Ó4 Het BOEK
VS. 6. Jebovab is verbeven '. maar Hij ziet op ncdrigen,
Op eenen verbazenden afftand kent Hij den tretsaard.
VS, 7. Toen ik in liet midden van den angst leefde, 1 ebt Gij mij gered:.
Uw hand rigt Gii tegen deii woedenden vijand, Terwijl Uw rechter mij befebermt.
TS. 8. Jebovab zal mijn zaak uitvoeren ,
Uwe geedgnnftigheid , Jebovab! is altoosduurende ,
Uwer handen-werk blijft nooit onvoltooid. /
heffen, ó. Ja zeker, wagt ik zulks, want hoe oneindig verheven Jehovah ook is, de verfchoveling ontglipt Zijn aandagt liet minst; maar op eenen verbazenden afftand van den troon ziet Hij met verontwaardiging de woelingen van den vermetenen. 7. Altoos dezelve , in het uiterfte gevaar hebtGij mij niet alleen geredt, maar hield met de linkerarm den aanvallenden vijand te rug, en dekte mij met het fchild van Uw regterarm. 8. Wat bekommernisfeu mij dan nog drukken, 'mijn Heer zal mijn belangens voorftaau, dat verwagt ik van Uwe zo beftendirr'c goedgunftigheid, Jehovah l wat Gij begint, brengt Gij gewis ten einde.
CXXXTXfte i~\
EenALIpfaim E N dichtftuk van David, tot algemeen Davids , voor gebruik , aan den eerften Opziener overhan-
dc" eerften Mu~ , zijkant. dlSd'
Vï. J. Jehovah'. Gij doorziet mij, Gij kent mij door en door'.
1. Gij mijn Heer! Gij altans zijt het die mijne inzichten , hoe diep verborgen ook, tot het uiterfte toe nagaat ; de aanhoudende oplettenheid op mijne handelingen , doen altans U niets ontglippen. 2. Of ik werkda-
CXXXIX. Het is zeer duidelijk, dat de verdenking van Davids liefde tot zijn Vorst aan het hof, en de ftille beproevingen zijner oprechtheid, ,de aanleiding tot dit Dichtftuk gegeeven hebben, waarin de poëtifche fchoonheden meer kragtig dan fierlijk zijn.



der PSALMEN. Psalm CXXXIX. 66$
VI. 2. Mijn zi'ten, mijn opflaan, ftaat Gij gaade,
Op een affland weet Gij mijn gedagten. VS. 3. In mijn gang, in mijn ftil zijn, omgeeft Gij mij,
AI mijn reizen is U bekend. ys. 4. Miin gezegde is nog »»er na» rfcn tong,
0/het ij 17 Jebovab aireede bekend. ' VS. 5- W*' m'j agter en voor bejegend is door U,
Die zelve hand ftuurt mij ooi! vs. 6. Zonderlinge kundigheid'.
Zij is mij te hoog, ik kan die niet bevatten! vs. 7- Waar 7ou ik Uwen geest ontgaan ?
Waar Uwe tegenwoordigheid ontwijken ? ys. 3. Steeg ik ten hemel, daar zijt Gij 1
Begaf ik mij naar den afgefcheiden ftaat, ook daar zijt Gij!
dig ben dan niet, zulks maakt in Uwe oplettenheid geen verfchil; van welke aart de denkbeelden zijn, welke mijn geest zullen bezig houden , in het opkomen zijn ze U alrcde geheel bekend. 3. In mijn reizen , in mijne ftille nacht-verblijven, verwijderd Gij U nimmer van mij; wat ik verrigte, fchoon het menfchelijk oog mij niet befpieden kan, is U gemeenzaam bekend. 4. Voor U mij te verbergen , zou mij niets baten, eer ik nog uitgefproken heb met mijne redenen, weet Gij Jehovah! het geheel daarvan, ten naauwkeurigfte. 5. Wat mij in alle gevallen bejegend, hoe onverhoeds, is door U, daar Gij 'er de oorzaak van zijt, en onder dat alles mijn geest zelfs de ware richting geeft! 6. Hoe dieper ik dit indenk, hoe onbevatlijker mij dit word ; ik gevoel dat zulks boven mijn vernuft' gaat, en dat dit veld voor mij te onbegrensd is. 7. Vond ik mij zeiyen fchuldig , hoe treurig was mijn toeftand, waar toch zou ik Uwe doordringende oplettenheid ontduiken? waar mij met eenige zekerheid van Uwe tegenwoordigheid onttrekken ? 8. Al begaf ik mij naar den hemel en verftak mij onder hare taliooze bewooneren, ik zou 'er U gewis werkdadig vinden; begaf ik mij naar het ftil verblijf der afgefcheidenen, hoe bedrijyeloos ook daar alles is, Gij toont dat Gij 'ér zijt.
•et. 5. Beter Müntinghe: Gij houdt mij om en om bezet.
Tt 5



'664. Het BOEK
VS. 6. Jebovab is verbeven', maar liij ziet op ncdrigcn,
Op eenen verbazenden afftand kent Hij den iretsaard.
VSf 7. Toen ik in liet midden van den angst leefde, Iebt Gij mij geredt. Uw hand rigt Gii tegen den -.voedenden vijand, Terwijl Uw rechter mij befebermt.
VS. 8. Jebovab zal mijn zaak uitvoeren ,
Uwe goedgunftigbeid, Jebovab! is alloosduurende ,
Uwer handen-werk blijft nooit onvoltooid. / '
heffen, ó. Ja zeker, wagt ik zulks, want hoe oneindig verbeven Jehovah ook is, de verfchoveiing ontglipt Zijn aandagt het minst; maar op eenen verbazenden afftand van den troon ziet Hij met verontwaardiging de woelingen van den vermetenen. 7. Altoos dezelve , in het uiterfte gevaar hebt Gij mij niet alleen geredt, maar hield met de linkerarm den aanvallenden vijand te rug, cn dekte mij met het fchild van Uw regterarm. 8. Wat bekommernisfen mij dan nog drukken, 'mijn Heer zal mijn belangens voorftaan, dat verwagt ik van Uwe zo beftendige goedgunftigheid, Jehovah! wat Gij begint, brengt Gij gewis ten einde..
CXXXTXfle -rp.
psalm. KEK Dichtftuk van David, tot algemeen
Een Pfalm *-* „ ' .' ° ,
Davids , voor gebruik , aan den eerften Opziener overhan-
den eerftenMu- \. , zijkant. dlgd.
VS. I. Jehovah'. Gij doorziet mij, Gij kent mij door en door'.
1. Gij mijn H eer! Gij altans zijt het die mijne inzichten , hoe diep verborgen ook, tot het uiterfte toe nagaat ; de aanhoudende oplettenheid op mijne handelingen , doen altans U niets ontglippen. 1. Of ik werkda-
CXXXIX. Het is zeer duidelijk, dat de verdenking van Davids liefde tot zijn Vorst aan iiet hof, en de ftille beproevingen ziiner oprechtheid, ,de aanleiding tot dit Dichtftuk gegeeven hebben, waarin dc poëtifch* fchoonheden meer kragtig dan ficrlijk zijn.



der PSALMEN. Psalm CXXXIX. 66$
ff. 2. Mijn zi'ten, mijn opftaan, ftgat Gij gunde,
Op een af/land weet Gij mijn gedagten. V5. 3. In mijn gang, in mijn ftil zijn, omgeeft Gij mij,
Al mijn reizen is U bekend. ys. 4. Miin gezegde is nog niet van den tong,
Of het ij U Jebovab aireede bekend. 1 VS. 5. 1%; mij agtcr en voor bejegend is door U,
Die zelve hand ftuurt mij oo&j vs. 6. Zonderlinge kundigheid!
Zij is mij te hoog, ik kan die niet bevatten'. vs. 7. Waar 7011 ik Uwen geest ontgaan ?
Waar Uwe tegenwoordigheid ontwijken ! ys. 3. Steeg ik ten hemel, daar zijt Gii!
Degaf ik mij naar den afgcfcbeiden ftaat, ook daar zijt Gij!
dig ben dan niet, zulks maakt in Uwe oplettenheid geen verfchil; van welke aart de denkbeelden zijn, welke mijn geest zullen bezig houden , in het opkomen zijn ze U alrcdc geheel bekend. 3. In mijn reizen , in mijne ftille nacht-verblijven, verwijderd Gij U nimmer van mij; wat ik verrigte, fchoon het menfchelijk oog mij niet befpieden kan, is U gemeenzaam bekend. 4. Voor U mij te verbergen , zou mij niets baten, eer ik nog uitgefproken heb met mijne redenen, weet Gij Jehovah! het geheel daarvan, ten naauwkeurigfte. 5. Wat mij in alle gevallen bejegend, hoe onverhoeds, is door U, daar Gij 'er de oorzaak van zijt, en onder dat alles mijn geest zelfs de ware richting geeft! 6. Hoe dieper ik dit indenk, hoe onbevatlijker mij dit word ; ik gevoel dat zulks boven mijn vernuft' gaat, en dat dit veld voor mij te onbegrensd is. 7. Vond ik mij zeiyen fchuldig , hoe treurig was mijn toeftand, waar toch zou ik Uwe doordringende oplettenheid ontduiken? waar mij met eenige zekerheid van Uwe tegenwoordigheid onttrekken ? 8. Al begaf ik mij naar den hemel en verflak mij onder hare tallooze bewooneren, ik zou 'er U gevris werkdadig vinden; begaf ik mij naar het £1:11 verblijf der afgefcheidenen, hoe bedrijyeloos ook daar alles is, Gij toont dat Gij 'er zijt.
me. 5. Beter Muntinghe: Gij houdt mij om en om bezet.
Tt 5



666
Het BOEK
ts. 9. Begaf ik mij op de vleugelen van 't morgenrood,
Om aan 't einde des oceaans te vertoeven; vs. 10. Dan zou nog Uw hand mij geleiden,
Uw rechterhand mij bonden. vs. 11. Dagt ik: de duisternis zal mij omheinen,
De nacht zal een nevel om mij maken. vs. 11. Zo belemmert de duisternis U niet,
De nacht licht voor U als de dag,
Duisternis en licht zijn voor U gelijk. vs. 13. Gij Aeif mijne ingewanden bereid,
Mij in mijn moeders lijf reeds gekleed.
9. Geen breedte kan mij van U verwijderen, al kon ik op de eerBe dralen der zonne bij den morgen mij plaatzen , en daarop in eenen dag afreizen , tot dat die zelve ftralen weder in de Middelandfchc zee duiken , en ik 'er wilde vertoeven ; 10. Dan zou ik nog den dillen invloed van Uw bedier ontwaar worden, en zou zelfs bemerken , dat Gij mij naar Uwe inzichten deed werken. 11. Zo ik in mijne overleggingen mij daar mede vleide ; dat ik in de duisternis wel eene gordijn zou hebben, het is toch zeker, dat de nacht zelve op zijn beste fchemering, meer belemmering dan opheldering geeft. ïz. Dan ondervind ik duidelijk genoeg, dat ook de duisternis U niet verhinderd, alles ten naauwde opteneemen; Gij ziet de voorwerpen zo onderfcheiden, als op den vollen middag, geen van beiden geeft eenig verfchil in Uw doorzicht. 13. En dit alles word door de omdandigheden U niet hellerder; neen, het delzcl mijne aandoeningen , waar door mijne ziels - werkzaamheden meestal beduurd worden, was bij het vormen van mijne ingewanden, waar mede zij ten naauwde verbonden zijn, reeds in haar aart bepaald, — dien zetel vau mijn ziel gaaft Gij reeds omtrek in de baarmoeder. 14. Hier
vs. 11. Knapp en anderen, Mus. uit het Arabisch door eene betekenis van het werkwoord zich willende redden, hebben niet gevoelt, dat dit gchecle vers eene tCtenfiellin» was van het volgende; Schrocder heeft mij op den weg geholpen om 't anders te vertalen, cn fchoon dit niet dan door de invulling van niet zus menigmalen uitgevaHen
door



der PSALMEN. Psalm CXXXIX.
667
VS. 14. Ik dank U dit zo wonderlijk door U gemaakt ben, Eerwaardig zijn alle Uwe gewrogten , Dit gevoelt mijn gebeele ziel.
vs. 15. Mijn gebeente was voor U niet verholen, Toen ik in de donkerheid gebouwd wierd, En overal, als met een dekkleed , gedekt was.
VS. 16. Uwe oogen zagen reeds de eerfie kieming, Toen ftond alles aireede in Uw boek, Niets was onopgetekend van de geboorte-dag afl
VS. 17. Hierom zijn a//e Uwe beramingen , mijn Elobim I onnoemelijk ! Hoe verbazend groot is heur je;»/!
op peinzende, ben ik reeds bij mijne geboorte, in mijn eerfte wording, een zonderling kunstfluit, en niet aileen ik , maar elk gewrogt geeft proeven van onuitputlijke wijsheid, mijn ziel is daarvan, bij de minfte oplettenheid op mij zelvcn, kragtig overreed. 15. Mijne ledematen hoe zeer in een gerold, waren U zo kennelijk, als of ik die reeds gebruikt had; en daar, toen ik allengskens ontwikkelde, in een plaats, waar geen licht- ftraal was, noch komen -kon , en waar ik zo naauw a's met een kleed omzwagteld ware dat in alles ondoordringbaar is. 16. Toen ik nog in de eerfte beginzelen der wording en mijne beweging voor het bloote oog niet zigtbaar was, toen was Uwe aandagt reeds op mij, alle mijne aanftaande bedrijven overzaagt Gij, als in Uw annalen opgetekend, en van den eerften dag mijner geboorte af, ontglipte niets Uw aandagt. 17. Dit alles mij voorftellemle, word ik met den huichelaar niet beangftigd , — maar integendeel, alle die verhevene overleggingen verfchaffen mij genoegens, welk eene rijkheid hebben zij, die de vrugtbaarfte voorbeelding overftijgd, want het zijn waarnemingen omtrent U ! 18. Het zeedoor de Affchrijveren , kan gefchieden , was zulks evenwel volftrekt noodzakelijk; ik volg Greve in den text.
vs. 16. Gaarne beken ik, dat de kundigheden in de omfchrijving verre boven de leeftijd van David waren, beter woord als kieming was 'er evenwel niet te vinden voor het oorfpronglijke ; de lezer moet alleen maar zorgen de oude en nieuwe denkbeelden, wel aftefcheiden.



66$ Het BOEK
vs. 18. Eer was bet Xff-zand dan die te berekenen,
Keme ik tot mij zeiven ik ben nog door U omringt. VS. 19. Elobim'. dat Gij den fnoodaard verdelgde,
Dat bloeddorftigen van mij wijken. , VS. 20. Zij fpreken van TJ veragtelijk,
Maar zij verheffen Uwe vijanden ongegrond. VS. 21. Zou ik, Jebovab'. niet haten die U haten ?
Geen affebuw hebben van bun die tegen U muitzuchtig zijn? VS. 22. Mijn haat is algemeen,
,Ze zullen altijd mijne vijanden zijn.
zrmd, aan de oever zo digt opeengepakt, zou eer kunnen geteld worden dan zij, — maar ik, verfionden in die gedagten, keer tot mij zeiven naar mijne tegenwoordige omftandigheden te rug, cn gevoel op dat wederkeeren, dat de waarheid Uwer tegenwoordigheid mij dan niet begeeft. 19. Och, mijn Befcherm-God! mogt Gij den tijran. wiens toeleg mijn ondergang is , eens doen omkomen, en dat hovelingen zo bcgcerig naar mijn dood, eens ophouden mij te belagen. 20. Maar 't geen mij meer treft, dan dat ik belaster word, is, dat ze zo handelende inderdaad van U kwalijk fpreken, en noodwendig partij moeten trekken ten voordeele van hun die Uw beduur vijandig zijn.
21. Alfchoon ik mij tegen hun niet verzette, is dit nogtans zeker, dat ik een innige afkeer van hun heb, Jehovah! die zo hatelijk zich omtrent U gedragen, — en hoe zeer zij mij van muitzucht verdenken , ben ik de man, die van hunne muitzugt tegen U ten uiterden veragtelijk denk.
22. Met geen van hun , zelfs om eige inzichten , kan ik verzoenen , mij veeenigen in alle omdandigheden , ik befchouw
dj. 18. Tweede lid Greve: een klein gedeelte overreiende ik en ik ben reeds verflagen.
vs. 11. Bij u en bij uwe ftad zwoeren zij, —• bedrog en meineed is bun formulier , zo vertalen het de roeesten , doch mijns oordeels te vrij, — de verfcheidenheid van lezing in de Handfchriften leert ons, dat hier misdagen door de Affchrijveren begaan zijn, doch men kan ze noch niet herdellen , hierom ben ik 't naast bij het ooorfpronglijke gebleven , evenwel wil ik niet ontveinzen , dat van dezen zo fchoonen Pfalm 19 — 21. de beste fieraadjes niet zijn.



der PSALMEN. Psalm CXXXfX. 669
Vs. 23. Elobim! doorzoek mij zelfs,
Doorzoek mijn nart om mij te beproeven,
Delf mijne overleggingen op. vs. 24. En zie of ik den ongeluks-wsg betrede,
En lei mij op den beftendigen weg.
ze als vijanden. 23. Mijn God! de gunst die ik vrage, is Uw eigen rigterHjk onderzoek? ja, dit kan geen ander "Richter doen: dring door tot mijn grondbeginzels, om de drijfveeren mijner werkzaamheden te ontdekken, zoek diep of Gij beramingen bij mij vind, die diep verborgen zijn. 24. Doorzoek vrij of ik den weg van rebellie tegen den Vorst ingeflagen heb , en onderfteHn mij, in die pogingen waar van ik beftendig geluk te wagten heb.
CXLffe PSALM.
\/ vs- Davids
1. V oor het zang-choor, door David pfalm,vop*aëh zeiven gefchikt. mefster. Za"g"
Vs. 2. Bevrij mij Jebovab ! van den boosaardi
Beveilig mij voor den gronzamen ! ts. 3. Die in zijn boosbeid fmeedt;
En dagelijks tot twist zamenrottet. vs. 4. Hun tong fcherper als een fcbeermes,
Ze is adder-gift brandende onder hunne lippen.
2. Mogt ik eenmaal de lagen van dien fnoodaard, het hoofd der benden ontgaan, en ontflagen worden van de vervolgingen van een woedend gram mensch , die niets, ontziet. 3. De een met den ander onder de hovelingen woelt onophoudelijk, om mij onheilen te berokkenen ; van vijandelijkheden zijn hunne gefprekken altoos leevendig. 4. Hunne befchuldigingen zijn zo kragtig in werking als een wel gefcheipt fcbeermes, ieverig zijn ze, en onvermoeid, zij hebben voorraad van vergif, even als de fchadelijkfte adder. 5. Nogmaals fmeke ik om beveiliging
cxl. Het doel van deez' Pfalm tekent zich leevendig. Hof-vleiers, die een boosaartig ongodsdienftig hart nog meer misformden , worden hier fterk doorgeftreken; het vuur is echter meer dat van den krijgsman voedend dan van den Godvrugtigen.



670
Het BOEK
vs. 5. Behoed mii Jebovab'. van 't geweld der fnoodaards! JSeveilg mij voor de tijrannifche grooten , Die alles doen om mijne voeten te doen glijden.
vs. 6. Trotsaards hebben mij ftrikken gelegd, En bedekte koorden (gefpannen ,) Een net zijwaards gefield, En overal ütik-koorden geplaatst.
vs. 7. Tot Jebovab riep ik: Gij blijft mijn Elobim! Heer, Jebovab! tiaar mijn fmeken!
VS. S. Jebovab, Adonai'. de oorzaak mijns geluks , Gij dekt mijn hoofd in den flag.
-VS. 9. Vervul den voenscb des fnoodaards niet! .Drtf hunne aanflageu nimmer gelukken '. Zij zouden 'er troticb op worden.
vs. 10. Op 't hoofd der genen die mij omringen, Daale de verkeerdheid hunner lippen.
tegen dat boos rot, en tegen het onBuiniig woeden van hun hoofd; aan niets anders word door hun gedagt, dan om mijn ondergang zeker te maken. 6. Reeds voor een wijl hadden baldadige hoogmoedigen mij belaagt, kundig overal mij aanleiding tot misdragingen voor het oog der burgerij willen geven , daarbij zo veel mogelijk gezorgd , dat ik mij niet redden konde; geen zaak van belang ondernam ik, of ik ontdekte 'er hun gevaarlijke bedoeling in. 7. In den bangflen nood, vond ik mij wel bij mijn klagte tot mijn Befcherm-God, en vond mijne uitzichten altoos geBerkt, hierom wende ik het weder tot U, Jehovah! om gehoor bij U te vinden. 8. Gij zijt de Heer. van alle onafhanglijke VorBen, mijn geluk is Uw keus, hierom dekt Gij mij in de grootfle gevaren , meer dan het fchild in den flag, het hoofd beveiligt. 9. Ik wagt dan ook van U, dat Gij fnoodaards hun genoegen niet zult doen geworden , erglistigen hunne oogmerken niet zult doen gelukken, Gij weet hoe veel het tot grooter verderf van hun verwaand hart zou werken. 10. Uwe Voorzienigheid wende zelfs de gevolgen van hunne openbaare woelingen of heimelijke befchuldigingen op hunne eige hoofden af. 11. Laten zij 'er op hegten, cn uitwer-



der PSALMEN. Psalm CXL. 6>i
vs. ii. Als vuurige kolen vallen zij 'er op,
Door het blikfem-mm florten zij,
Als een watervloed, zonder boop van herjlel. VS. iï. Geen lasteraar worde in bet land gelukkig,
De fnoodaard worde vervolgd ,
Tot dat zijn ondergang daar is. VS. 13. Dit weet ik, Jebovab flaat onderdrukten bij,
En red de zaak van den weerlozen. vs. 14. Braven zullen Uwen naam loven,
Oprechten onder Uw opzicht blijven.
king doen als gloeiende kolen gewoon zijn te geven; laten zij door het blikfem-vuur worden geveld, en door een geweldige .vloed weggedreven, zonder de minfte hoope van ontkoming. 12. Ik verwagt dit, want Gij doet de valfche befchuldiger in zijn ftand zelden gelukkig fiagen; de tijran worde zo lang vervolgd, tot dat zijn befchadiging voor altoos gedaan zij. 13. Hoe het zij, daarop verlaat ik mij; Jehovah onderfteunt onregtvaardig behandelde lieden , en trekt zich altoos de regtmatige zaak vau hun aan, die geen befcherming meer hebben. 14. Die oprecht zijn in al hun doen, zullen altoos Uwe edele hoedanigheden verheffen , die zonder kwade inzichten verkeeren, zullen in Uwe Voorziening altoos veiligheid genoeg vinden.
VCXLTfie PSALM. AN DAVID. Een Pfalm van Da«
VID.
VS. i. Jebovab! ik roep U aan , ijl ter mijner bulpe ,
Merk onder mijne klagte op mijn Item. VS. 2. Mijne bede zij in Uwe tegenwoordigheid als reuk-werk ,
Onder het opheffen mijner handen bij 't avond-offer.
1. Ach Jehovah! mogt Uw hulp fpoedig komen! als ik met zulk een aandrang roepe; Gij zijt aan mijn ftem reeds gewoon, die nu weder klagende zich tot U wend. s. Mijn tegenwoordige en afgezonderde avond-bede zij U als heiligdoms - wierook op den gouden altaar; niet minder behagen U mijn uitgeftrekte armen, als de klimmende
CXLI. Bij zoortgelijke omftandigheden als de vorige gedicht, doch de xvoelingen der vijanden nu meer openbaar uitgeborflen zijnde.



$7* Het DOEK
vs. 3. Jebovab] waak over mijn mond!
Beftuur de beweging miineV liepen. vs. 4. Behoed mij voor der hozen ion-del,
Om geen mcdefchuldigen 'n Jnooiheii te worden,
Met lieden die aan ffio'odbidin gewoon zijn ;
Kooit eete ik van hunne vreugde-maaien. vs. 3. De brave 11a en heftrajfe mij,
Ik acht dit liefde ,
Maar der fnoeden zalf kome nimmer op mijn hooftl. vs. 6". In hun ongeluk zij mijne bede liever voor hun,
Dat de rotzen waar zij vrij kwamen hier Richters zijn, Toen mijne redenen ben verzagtcden.
damp bij het offer op den brand-altaar. 3. Ik voel iets in mijn binnenfte woelen , het geen niet rein is; och , behoed Gij mijne rede, draag Gij zorg dat mijne lippen geen onbedagtzame gezegden uitbrengen. 4. Maar vooral, beveilig mij voor het bedrijven eener verkeerde daad; men mooge 'er mij al toe aanzetten; dat ik nimmer toeftemming geeve aan de aandrijving tot verkeerdheden; fchoon deze lieden, daar aan gewoon, zelden in den uitilag mislukken ; ik wil nimmer in de gunfHge gevolgen daar van een deelgenoot wezen; 5. Veel liever wil ik de fterke en herhaalde berisping van braave lieden ondergaan, dit is tle fterkfte blijk van welmeenenheid bij mij; liever wensch ik nooit de eerbewijzingen van fnoodaards te genieten , om van alle verleiding beveiligd te wezen. 6. In hunne ongevallen , voel ik op dit oogenblik eene neiging om voor hun behoud te zugten, en gelukkig blijft het bij de neiging niet: altans dat de graniet-klip, waar Koning Saul zich heenen begaf, hier Richter mijner bedrijven zij, dat mijn vervolger zelfs dit bevestige, dit door mijn taal zo week wierd, dat hij gunftig van mij fprak.
vs. S, 6. Onze Randteke^aaren hebben airede hier de noodzakelijk, heid gevoeld van eene vrijere vertaling; Doederlin zal hier mijn lezer het best voldoen, ik heb hem niet in alles ge volgt, en kan dus de opgave van zijn gedagte ontgaan; wil iemand zo ver niet gaan, ma:r meer omflag en omwegen volgen, hij raadplege dan Venema, vooral 4e aanmerking van Muntingh e.



der PSALMEN. Psalm CXLI. 673
vs. 7. Wanneer onze beenderen al op den rand des grafs lagen, Zo verftrooid als het graan in de omgeploegde voren. '
vs. 8. Mijn oogen zijn op U gevestigd, Jebovab Adonai'
Ik betrouw op U onder alle de gevaaren mijnes leevens.
vs. 9. Beveilig mij voor den voet-angel mij gefpannen, Voor alle dc ftrikken des fnoodaards.
vs- 10. Dat elk boosdoener zicb in zijn eigen ftrik verwarre, Tot dat lk gelukkig ontkomen zal zijn.
7. En zeker mijn toeftand was toen beklemd genoeg, om eene gelegenheid tot redding waarteneemen, _ onze verdeeldheid en de daardoor gebrooken kragten om niet ontdekt te worden, fcheenen onzen toeftand doodelijker te maken ; en wij lagen zelfs bloot als het graan in des landsmans omgeploegde voren. 8. Hierom is ook nu al mijn verwagting op'Jehovah, mijn Heer! op wien ik in de zorgelijkfle omftandigheden zo veilig mij verlaten kan. 9. Ik fmeek om beveiliging in het tegenwoordig gevaar en ontkoming uit alle de listen, die mij van tijd tot tijd door fnoodaards beraamd worden. 10. lk wensch, dat zij zo lang in hunnen eige verkeerdheden belemmerd en werkeloos mogen gehouden worden, tot dat ik de gevaren ontworteld zal zijn.
ECXLTIfte en ftigteüjke gedagte van David, psalmtevens een gebed, bij gelegenheid van zijn oplang l?» verblijf in de onderaardfche holen van En- bêdè^lr ee°«
geilt. ■ verblijf in de
vs. 2. Ik riep luide, al klagende tot Jebovab'. fpelonk. Ik fmeekte Jebovab luide'.
2. In mijn klagte riep ik Jehovah om hulp! in mijn angften klaagde ik Hem luids-keels! 3. Menfchen hulp
vs. 7. Zeker doeld David op het geval 2 Kon. of Om.) XXIV. Als men hier bij de inleiding op de Pfalmen vergelijkt, zal men de uiterfte agting voor het menschlievend karakter , voor het edelmoedig beftaan van deez' vuurige en regt driftigen held opvatten, het te rug keerea van drift werkt altijd op zoortgelijke harten zo kragtig.
CXLII. Over het oogmerk van deez' Pfalm zie men Chandlkr of Muntinghe.
VI. Deel. Vv



6>4 Het BOEK
TS. S. Ik bragr mijn leed In Zijne tegenwoordigheid,
Miine beklemdheid voor Hem,
Mijn geest was gansch neerflagtig, VS. 4. Gij kendde den weg dien ik betrad,
Hoe de ftrik gefpannen ftond ,
Waar lk treden moest. VI. 5. Niemand was in mijne belangen op mijne zijde ,
Hit tt ontvlugten was mij onmogelijk,
Niemand trek zich mijn gevaar aan. vs. 6. Ik riep toen tot U, Jehovah'. zeggende:
Al mijn toevlucht, mijn deel in dit letven. vs. 7. Let op mim eefehrei,
lk ben afgefolterd,
Red mij van mijne vervolgeren,
Ze zijn mij veel te magtig. vs. 8. Bevrij mijn leeven van dezen kerker ,
Dan zal ik U roemin ;
De braven zullen dan een kring om mij flaan, Als Gij mij zo bigunfligd zult hebben.
is iedelheid, ik bragt mijn toeftand Hem onder de aandagt ; in benaauwde uuren, begaf ik mij met mijne donkere uitzichten voor Hem, ten uiterfte moedeloos. 4. Gij, en dit alleen hield mij bedaard, Gij wist zeer wel welk een gedrag ik hield, merktet op al mijn doen , zaagt het gevaar, door list tegen mij bereid , om mij tot misgrepen te brengen. 5. Inderdaad regt zorgelijke omftandigheden voor hun die mijn partij kozen; om mij tot fterkte te zijn; was 'er geen magtige die het met mij eens was; doorteflaan was mij niet mogelijk ; om te ontvlugten was ook geene hoope; niemand had aandoening genoeg om mij uit het leevens-gevaar te redden. 6. In dien toeftand bleef mij dc klagte tot U, Jehovah.' over; Gij zijt miju eenig uitzicht in bange nood , de bron aller geneugten voor mij, op dit toneel van wisfelvalligheden. 7. Geef acht op mijn gefchrei, bijna zijn mijne kragten opgeteerd, — bevrijd mij nu uit de overmagt van mijne jagers ; 't gaat nu te boog, 'er is voor mij nu niets aan te doen. 8. Dat mijn' leeven in deez' fpelonk niet in gevaar gerake ; als Gij mij red, zal ik U den lof van bevrijding geven, de geluk-wensch van een aantal bra-
«. 4. Ook Knapp, brengt dit tot bet vorige 3de vers.



bêfc PSALMEN. Psalm CXLli. 675
ven zal ik dan hebben, die met mij over Uwe goedgun* ftigheid zien zullen verblijden.
EcxLnme e n Gezang voor de muzijk gefield, door ™ALMDavid. Davids Pfair».-
vs. r. Jebovab'. hoor miin bede!
Luister naar mijn fmeken ,
Uwe billijkheid en trouwe verhoore mij! ▼s. 2. Daag Uw dienaar niet voor den regtbanit,
Voor U kan geen leevendig mensch onfchuldig wezen; Vs. S. Maar een vijand belaagt mijn leeven,
Zoekt mij in bet fiefte werpen ,
Mi| in den ftaat der duisternis te brengen.
Onder bet getal der verftorvenen. vs. 4. Dit maakt mijn geest zo verflagen,
Mijn hart beeft in mijn binnenfte. vs. 5. f!; herinner mij de vorige dagen,
Overweege Ulve verrigtingen,
Mijn geheugen gaat al Uw doen na,
1. Jehovah! geeft nu agt op mijn Verzoek, let op rflïjri fmeeken ! ik vrage gunfte om dat Gij billijk in vergelding, en trouw in Uwe beloften zijt? 2. Want naaf het recht zult Gij niet met mij handelen, dan was 'etvoor mij geen hoope , geen fterveling zou dan onfchuldig uit het verhoor gaan. 3. Maar denk aan mijn toeftand; een vervolger, fchoon ik onfchuldig ben, belaagt mijn leeven, bedoelt niets dan mijn val; mijn tegenwoordig fpelonken- leeven doet mij met de afgefcheideneü bijna in de donkerheid der vergetelheid vefkceren. 4. Dit maakt mij ook zo geheel neerflagtig, en mijn hart klopt wegens bevreesdheid op de minfte ontmoeting. $ Ik herinner mij dan wel eens zoortgelijke tijden in mijn leeven , nu reeds doorgeftaan , ik ga 'er de oogmer^ keu van na, zo als zij mij van agteren kennelijk zijn,, en zoek al Uw doen aan den anderen te fchakelen, en mij te verlevendigen« 6< Dan vat ik weder moed, eö
cxliil Ik zou doeze Pfalm wel op de omftandigheden van Ab sa löss krengen, was de tekening van sijn vervolger niet voor Absalom, naar
Vv a > JÊM--



676
Het BOEK
vs. 6. Dan breide ik mijne handen tot U uit,
Mijne neigingen zijn voor U als een dor land. vs. 7. Haast U Jebovaè ! om mijn geest optebeuren,
Houdt toch nu uwe gunfte niet in+
Want ik ben niet verre van den ftand der bereiden tot bet graf. vs. 3. Ik hoore 's morgens vroeg van Uwe genade,
Ik verlaat mij op U,
Zeer mij hoe ik mij te gedragen hebbe,
Daarom trekken mijne neigingen t' V-waards. vs. 9. Bevrij, mij Jebovab'. van mijne vijanden,
lk verlaat mij op V. vs. 10. Leer mij «fl«r Uw te/7 fe bandelen, Gij foei zijt mijn Elobim ,
Uwe goedguntlige geest noere mij in een veilige oord. vs. ii. Jebovab! vernieuw mijn leeven! 2>r «ere tian Uw naam; üerf mijn leeven van augften, Wegens Uwe billijkheid.
bidde U plegtig aan, ik voel mijne aandoeningen, mijne dörftende begeerten zoo Berk, als het aardrijk dat naar den regen verlangt. 7. Och Jehovah! mijn tegenwoordige toeftand vereischt eene fpoedige opbeuring; ik wensch nu Uwe goedgunftigheid te genieten, want ik ben reeds als iemand, van wien men al rasch de uitvaart vieren zal. 8. De nacht is niet voorbij, of ik merke reeds Uwe verrasfende gunst , ik fteun daar op ; och ! wil Gij mij in mijne netelige omftandigheden verder beftuuren, zulks heb ik ten hoogften nodig, en daarom is ook mijn trek naar U ook zo fterk. 9. Och! ontlla mij ditmaal van den euvelmoed mijner vijanden geheel ! veilig verlaat ik mij in dit geval op Uw magt. 10. Alleen onderwijs mij, hoe ik ontflagen, dan in mijn verlosfing mij naar Uw begeerte verder gedragen zal; ik wagt dat, want mijn Befcherm-God wilt Gij dan ook blijven, Uw geest mij altoos zo genegen zal mij dah wel aan de beste oord van veiligheid, waar geen nieuwe lagen iets vermogen , brengen. 11. 6 Jehovah! wil mij weder voorfpoed bezorgen , Uwe eer zal daar van alleen den roem hebben, zor-
Davids gevoel te fterk, zoortgelijke toeftand als in de vorige faltn fchijnt de oorzaak van het opftel te wezen.



der PSALMEN. Psalm CXLIII. 677
TS. 12. Maar verflrooi mijne vijanden, Naar Uwe goedheid, Das mijne beangftigcrs verflikken , Want ik ben tocb Uw knecht.
gen en bekommernisfen vallen nu eens weg, ik wngt zulks van Uwe regtmatige gevoelens over mijn onfchuld. 12. Maar laat mijne vijanden uit eikanderen gedreven worden ; ook dit wagt ik van Uwe goedheid; dat zij die mij het leeven zo bitter maken , vau angst fterven, — ik wagt dit daarom, om dat ik Uwen dienaar ben, door U zelfs hier toe benoemd.
DCXLIVfte t. psalm. 00R DaVID' VanDAvtu. vs. 1. Geprezen zij Jehovah, mijn rotst Die mijne hand doet ftrijden , En mijne vuisten bet oorlogen leert. vs. 2. Mijn begunftiger, mijn flot!
Mijn land-kasteel, mijn redder! Mijn fchild en mijn vertrouwen! Die volken aan mij onderdanig maakt.
1. U alleen komt lof toe , Jehovah ! die beftendig mij een rots zijt, die mij zo veel heldenmoed in veldflagen, zo veel krijgskunde in alle de vijandelijke aanvallen, gegeeven hebt. 2. Die niet alleen mij begunftigde, maar in belegeringen mij een onverwiunelijk kafteel, in onverhoedfche aanvallen een land-toren waart, mijn; fchild in gevaren, waar agter ik mij altijd gerust bevond , en die zelfs de vijandigfte volkeren onder mijn macht beftendig deed bukken. 3. Ik fta verrukt, Jeho-
CXLIV. Over het uitneemend fraaie van dit Lied, zal men zich niet behoeven te verwonderen ; het fchijnt een zamenvoeging te zijn van denkbeelden, gezameld om de agting die men voor den maker had, van wien men niets wilde laten verloren gaan. Het is dan te vergeefs, opoogmerk en aanleiding te denken, waarfchijnlijk zijn het dichtregels in verfchillende gelegenheden opgefteld en bij den, anderen gevoegd M v N* tinghe denkt aan de behandeling van Hanün 2 San.. X,
Vv 3.



P7,S
Het BOEK
3. Och, Jehevab! wat is de mensch t
Dat Gij in hem zo ■veil titel neemt,
's Menfchen zoon, dat Gij bem acht. ys. 4. De mensch is gelijk een nevel,
Zijne dagen eene voorbijgaande fchaduw. ft. 5. Jebovab '. buig de hemelen en kom af,
Óp U'.v aanraken roken de bergen, y». 6. Slinger bïikfems , verfprei ze,
Schiet deze Uwe pijlen af, en doe haare kragt fmelten. vs. 7. Reik di handen uit de hoogten tot mijn ontzet.
Ruk mij uit hreede vloeden,
Uit de magt van vreemde volkeren. vs. 8. Wier mond leugens digt,
Wier rechterhand meineed is. ys. 0. Elobim'. ik z»/ U rfuw een nieuw lied zingen,
Met de luit 't en tienfnarig inftrument voer U fpeien. vs. io. Die alleen Koningen Woef zegenpralen,
Die David Uot«» dienaar van 4e» meord-zween bevrijd.
vah! dat Gij zo veel belang gefield hebt in een mensch; ach! waarom zo veel bezorgdheid omtrent den erfgenaam van zwakheden. 4. Al de hoogheid van een mensch ia toch maar eene nevel die ligt verdwijnt, de bedrijven yan zijn leeftijd zijn buigende fchaduwen.
5. Dat de blauwe hemel zich verlage, dat het onweder zo laag daale, en daarmede de toppen der bergen bezet worden en op Uw aanraken ontvlammen ! 6. Overal gieren Uwe fchitterende bïikfems, en treffen op verfchillendeu afftand, dat ze zijn als pijlen afgefchoten, wier pennen onder het voortfnellen nieuwe veerkragt fchijnen te verkrijgen. 7. Dat onder dat ftatige dier donder bui Uwe hulpe mij geworde , en ik uit een vloed, mij overftromende , uitgered worde; want zo geweldig is de overmagt van krijgskundige volkeren ; 8. Daar bij bedrieglijk in hunne vriend- 'en bondgenootfehap , die ■meineedig alle hunne kragten aanleggen. 9. Doet Gij zulks, mijn Befcherm-God! gaarne wil ik dan een reddings-lied U ter eere opftellen, luit en kfup wil ik onder het zingen daar mede paren. 10. Het lot van troon-gebieders en hunne zegenpraal hangt alleen van Uw goeddunken af; voor U die Uwen OnderKoning David van zo meenige gevaarlijke omftandig-



der PSALMEN. Psalm CXLIV. 679
ti. ii. Ontzet en red mij nu ook uit vreemde overmagt,
Welker mond bedrog is,
En wier rechterhand enkel meineed is. vs. 12. Onze zoonen geven een fieraad,
Als rijzige planten,
Onze dochters als pilaren,
Bebijteld om een paleis te fieren, vs. 13. Dat onze voorraads-vertrekken wel voorzien mogen zijn.
En onuitputbaar in bet uitgeven,
Dat onze kudden duizend werpen ,
Die duizend vermeerdere tot tien duizend op onze weiden. vs. 14. Dat onze runderen fterk zijn ,
Geen inval, geen uitval,
Geen mond-gefebrei zij op onze ftraten. vs. is. Gelukkig het volk dat dit beil geniet,
Gelukkig het volk wiens Elohim Jebovab is:
heid gered hebt. 11. Die ditmaal weder mij van vijandelijke overmagt hebt bevrijd, van hen die mij door fchijn van vriendfehap vervoerden, terwijl zij tegen alle beloften hun kragt verzamelden.
12. De voorfpoed keere weder tot ons rijk; onze jongelingen vertonen zich als planten die wel gevoed, zo breed als rijzig zijn , — onze meisjes als pilaaren van eene bekwaame groote niet alleen , maar zo fchoon gevormd, dat zij paleizen konden lieren. 13. Dat onze huisbehoeften van het fchoonfle zoort en in overvloed zijn, evenredig aan de rijkfte uitgaven; ons' melkvee , geiten en fchapen zeer talrijk, onze grazende kudde , het tiendubbel daarvan. 14. Ons groote vee zij fterk tot den landbouw en de fokkerij; geene vijandelijke inval, geen oproeping tot den oorlog, geene inwendige moordkreet, verontrusten onze ftille genoegens'. 15. Gelukkige natie die dit lot te beurt valt! Gelukkig volk, dat, daarbij, Jehovah als zijnen eenigen Befcherm - God eerbiedigd!
ECXLVfte PSALM. en lof - lied van David. davids loWtd.
CXLV. M«n kan omtrent maker,en inhoud, als te algemeen, niets gepalen,
Vv 4



6So
Het BOEK
rs. i. Mijn Elohim'. Gij Koning! U wiVik eere», Uw roem in eeuwigheid bezingen !
TS. 1. U zal ik dagelijks danken ,
Uw roem in eeuwigheid bezingen !
VS. 3. Jebovab is groot en hoogst lof waardig, Onbereekenhaar is Zijne hoogheid!
VS. 4. Laaten Uwe oW«» floor «We öe gefiagten geroemd, En Uwe wonderen erkend worden !
VS. 5. E/i bezinge den luister van Uw Mniefiiensch aanzien, Zo wel als Uwe zonderlinge bedrijven !
VS. 6. .rf/Ver fpreeke van de kragt Uwer mogenheid, Daarom wil ik r«» Uwe grootheid gewagen !
VS. De gedenktekens van Uwe uitneemende grootheid bezingen, De reijen verkondigen Uwe billijkheid.
VS. 8. Geiia.iig en barmhartig is Jebovab! Langmoedig, onbegrend goed'.
1. Mijn Befcherm-God! wien ik alleen als den onbepaald Heerfcher eerbiedige, Uwen luister wil ik geftaag met mijne gezangen verheffen. 2. Bij alle gelegenheden met lust U mijne verplichting betuigen , en Uw roem ook daarin vermelden. 3. Gewis is Jehovah den eernaam van groot, hoogst verdienBelijk, alleen waardig! 't doorzichtigfte vernuft kan geen perken in Zijne macht ontdekken. 4. Döor alle de gedagten, de een op de andere, rollen de galmen Uwer bedrijven in die daden, die het onbeperkte van Uw macht zo duidelijk aanwijzen. 5. Met al mijn hart wil ik den achtbaaren glans Uwer Majefleit in een lied vereeren, te gelijk met Uwe zo zonderlinge geruchtmakende verrigtingen. 6. Elk zal mij een mond leenen, om van die treffende mogeuheids-proeven te kunnen fpreken , en waarom zou ik dan nu ook niet het choor dier loveren met mijn zang verzeilen? 7. Schoon zij mijn lof niet behoeven, zij fpreken zeiven door heure uitwerking; met kennelijke en vrolijke trekken zal 'er Uwe uitftekende trouw in te lezen zijn. 8. Het algemeene choor-gezang zal wezen : goedgunftig en onvergelijkelijk mededogend % is Jehovah ! onnavolgbaar in geduld, en zonder grenzen jn goedguiiftigheid ! 9. Zijne goedheid, is onbepaald, Hij



der PSALMEN. Psalm CXLV. 681
vs. 9. Jebovab is allen goedgunftig ,
Is ontfermend over alle Zijne gewrogten. VS. 10. Hierom prijzen U, Jebovab! alle Uwe gewrogten ,
En Uwe begunftigden zegenen U. VS. II. Zij bezingen de luister van Uw rijk,
En de redenen van Uw aanzijn ; vs. 12. Om de menfchen kinderen die bewijzen te verkondigen,
De glanzende luister van Uw rijk. vs. 13. Uw rijk is een altoosduurend rijk,
Uw gebied gaat door alle de geflagten. vs. 14. Jebovab! beveiligt de vallenden,
En richt rfe gebogenen op. vs. IS. Alle oogen fiaren op U,
Gij bezorgt hen onderhoud op de regte tijd. vs. 16. Gij opent Uw hand,
En verzadigd de leevenden naar Uw genoegen.
betoont die aan allen; geen Zijner) fchepzelen kan klaagen daar van verfbken te zijn. 10. En dit is oorzaak dat bet dank-choor, dat al het gefchapene U Jehovah! zo algemeen vereert, en dat Uwe gunfieliiigen in 't bijzonder niet zo veel hartelijkheid, U hunnen wensch toegalmen. 11. Uw bewind over het rijk roemt de ganfche burgerij, en fpreekt in hunne volks-verzamelingen van Uw koninglijk gezag; 12. Op dat tot het overige menschdom , zo ver mogelijk is , die eigenfehappen verbreid wOr-' den , en dat zo zeer geroemde bewind , hen tot navolging wekke ; 13. En dit blijft beftendig zo, Gij kent geen opvolger anders gezind, maar Uwe beramingen hebben in volgende geflagten nog het zelfde gezag. 14. Jehovah vergeet het belang Zijner onderdanen nooit, een ftut is Hij voor elk burger die ten val dreigd, en die gebukt onder het leed ging, doet Hij weder vrolijk voortgaan. 15. Elk wagt zijn welvaren van U, en het mist niet, of zij worden op den tijd, waarin het voor hun best is, daarvan voorzien. 16. Uw milde hand ontfluit Gij geftaag, en niemand onder de leevendigen word
vt. 17. Nog maar een Handfchrift is 'er, 't welk dit vers opgeeft, de 70 hebben het ook dus: Jebovab is in Zijne woerden getrouw, en weldadig in alle Zijne werken.
Yv 5



68a Het BOEK
VS. I?. Jehovah is billijk in al Zijn doen,
En goedgunftig emirent alle Zijne gewrogten. vs. 18. Jebovab is nabij allen die Hem aanroepen,
Die Hem met ernst fmeken. VS. 19. Hij geeft de begeerte van Zijne vereerden,
Hij hoort hunne klagten en red ze. VS. 10. Jebovab beveiligt allen die Hem lieven,
Maar alle fnoodaards verdelgt Hij. VS. 21. Mijn mond zal Jebovabs lof zingen!
En alle vleesch Zijn heiligen naam in eeuwigheid!
uitgefloten; maar elk behoud naar Uwe wijsheid zijn aandeel. 17. Het is Jehovah alleen, die in Zijne mildheid, ook tevens de meeste billijkheid vertoont, en onpartijdig Zijne goedgunfügheden uitdeelt. 18. Voor Zijne onderdanen zonder onderfcheid, altoos genaakbaar, ter hunner hulpe bereidvaardig, die oprecht en ernftig zulks begeercn. 19. Bijzonder mogen de eerbiedigers van Zijn roem verzekerd zijn, dat hunne verzoeken niet zullen afgewezen worden : — naauwelijks is hun klagte voor den troon of hunne hulp is 'er, 20. Die hartelijk met Zijn beftuur ingenomen zijn , befchermt Hij tegen den nijd, en de boosheid der verkeerden; en laat de fnoodaard dan, hoe mededogend anders, Zijn ftraffend ongenoegen ondervinden. 21. Met reden bezing ik dan den roem van Jehovahs hoedanigheden , met reden vormen alle ftervelingen het algemeene choor, om dien eerwaardigen onafgebroken te roemen!
CXLVMe PSALM.
Hilclu-Jah! vs. I. Mi n ziel'.
Roemt Jebovab!
an genegenheden! ftemd u nu tot den lof, het is Jehovah die door u bezongen moet worden l
CXLVI. Schoon de gelegenheid niet bepaald is, kan elk lezer die duidelijk genoeg gevoelen: de edeldenkende Vorst, al te zeer in zijn voorfpped geroemd, heeft ongetwijfeld in dat gemoeds - beftaan , dit fermulier voor een godsdienftig Vorst gefteld.



der PSALMEN. Psalm CXLVI. 6B3
TS, s. Ik wil Jebovab'. geduurende mijn leeven mimen,
Mijn Elobim Pfalm-zingen, zo lang ik 'er ben. ?S. 3. Verlaat U niet op Vorften ,
Op een menfchen kind zonder ware bulp, fs, 4. Zijn adem begeeft bem ,
Hij word w«der aarde,
Met een gaat al zijn luister onder, vs. 5. Maar gelukkig is hij wiens hulp W/Jakobs Elobim fi,
Die at zijn inzicbten öp Jebovab Elobim beeft'. vs. 6. De formeerder van hemel en aarde ,
Van zee , met alle bewoners ,
Die fl/<oi>j woord houd. vs. 7. Die den gedrukten altijd recht bezorgt,
Wen beboeftigen fpijst,
'1 li Jebovab, die de ketent /laakt.
2. Gaarne wil ik dit doen; nu niet alleen, maar ook in mijn ganfche leeven; en mijn inftrumenten met mijn zang vereenigen en verfterken, om zo lang ik de kragten heb mijn Befcherm-God te vereeren. 3. Waardige landgenoóten ! hier kunt Gij veilig roemen; op het gelukkige bewind van Vorften te zingen, is wisfelvallig; zij zijn alle Adams zoonen, in den grond is bij hen geen heil; 4. De beste, de voorfpoedigfte fterft; al zijn hoogheid vermengt zich weder , met die aarde waaruit hij ook gevormd was, en alle de pracht en ftaatfie, hoe fchitr terend voor een volk, neemt allengskens af en word vernietigd. 5. Neen, die burger mag eerst van geluk fpreken , die al zijn onderfteuning verwagt van den BefchermGod zijns flamvaders Jakob, en die in geene verwagting denkt te zullen fiagen, dan die door Jehovah als BefchermGod en Koning, beftuurd word. 6. Want Hij is Koning van alle onbegrensde macht over het aardrijk, de hemelen zijn onder Zijn Scepter, de onmeetbaare oceaan met de tallooze bewooners vind zijn oorfprong in Hem, — en hoe groot ook, is Hij nooit ontrouw in Zijne toezeggingen. 7. Gedrukten , die bij de hoven zo zelden heul vinden, genieten die altoos bij Hem, naar het ftipfte recht; armoedigen ontgaan Zijne oplettenheid niet; ja, Jehovah is het die de ketens door machtige tijrannen opgelegd, Zijne onder-



tfSd Het BOEK
vs. 8. Jebovab opent de blinde oogen,
jebovab richt de neergedruktea op , Jebovab mint de braven; VS. 9. Jebovab befcbut de vreemdelingen, Onderbond weduwen en wezen , Hij verijdeld der onderdrukkeren oogmerken, VS. 10. Jebovab zal «/foor regeeren!
Z108! Uw Elobim leeft door alle geflagten ! Halelu-Jah!
danen ontneemt. 8. De ongeneeslijkfte land-kwalen Zijner burgeren kan Jehovah herBellen; Hij is het die de moedelozen onder Zijne burgeren , kragtig weet optebeuren ; nooit ziet Hij den billijken burger onagtzaatn voorbij, maar toont hem Zijne genegenheid. 9. Die buiten hun Vaderland onder de befcherming der wetten leeven, beveiligd Jehovah! en zorgt voor huisgezinnen, door het Verlies hunner hoofden befcherming ontbeerende, en laat nimmer uit eenig inzicht de geweldenaren, hun drukkende, ongeftraft. 10. Daarbij zal die Jehovah onafgebroken regeeren , Hij kent geen onwaardig opvolger; daarom hofbewoners ! verblijd u over uwen Koning en BefchermGod, Hij leeft niet lang maar eeuwig!
CXLVIIfte PSALM. VS. I. Looft Jebovab, want Hij is goed!
Vereert Elobim, zulks is recbt overeen/temmend. VS. 2. Jebovab bouwt Jerufalem ,
Verzamelt Israëls verdrevenen;
t. T vaat ons nu Jehovahs lof eenparig bezingen! Hem die alleen den grootBen eernaam van Beheerfcher draagt , Hij is goedgunfHg ! laat ons dien BefchermGod ! met Bern en muzijk vereeren ! 2. Jehovah is het die Jakobs kroost wijd en zijds verftrooid, tot een lichaam verzameld , en in Jerufalem eene goede woning befchikt; 3. Hij is het die de diepgaande
CXLV<I. Ik val de 70 bij , dat ZACHARias of Haggaï makers
zijn Herder meent, het tweede lid in dezen Pfalm is meest door
andere reijen gezongen, het is ongetwijfeld uit het 7de vers, dat ze door reijen gezongen is, de verdceling of het onderfcheid van die
reijen



der PSALMEN. Psalm CXLVII.
685
VS. 3. Hij heelt gewonden aan het hart,
En leenigt hunne fmarten; vs. 4. Hij beflemt der ftarren getal,
En roept ze bij namen, vs. 5. Onze Adonai is groot en veel vermogend,
Zijn vernuft is onbegrensd. VS. 6. Jehovah onderfeunt de onderdrukten ,
Hij doet de onderdrukkers aan de aarde kleven. VS. 7. De reije zingen al dankende Jehovah'.
Pfalm-zingen Elobim op de harp! vs. S. Die de hemelen met wolken dekt,
Die voor dc aarde regen bereidt,
Die het gras op de bergen doet groeijen. vs. 9. Die ai het vee voedert,
Zelfs de roepende jonge raaf.
fmarten verzagt, en de doodelijkfte genezen heeft; 4. Die zo veel acht flaat op de hemelingen, is dezelve, die het ftarren-heir zonder onderfcheid, elk in zijne hoedanigheden kent, en even als bij de monfterrol, hen kan bij naam oproepen. 5. Waarlijk onze Gebiedvoerder is onvergelijkelijk groot, en onbeperkt in macht; Zijn verftand en doorzicht is niet nategaan en onuitpubaar. 6. Jehovah is het, die de weerlooze in den zorgclijkften ftaat beveiligt, en dan nog de tijrannen, oorzaak daarvan , beflisfend vernederd en kragtcloos maakt. 7. De reijen nodigen wij bij beurten , hunne verplichting aan Jehovah in het Pfalm-gezang, gefterkt door de harp, aan onze Befcherm - God te wijden.
8. Hij is de weldoener van het ganfche menschdom , die alleen de regenwolken in het blaauvv gewelf te voorfchijn kan brengen , en tot een bui gevormd, dan in verfrisfchende druppen vallende, de bergen door geen beekjes befproeit, zelfs malsch gras bezorgen. 9. Waardoor het nuttige huisvee het bemindfte voedzel verfchaft, over alles doet Hij Zijne oplettenheid laat gaan, zelfs het jong van den raaf laat Hij geen gebrek lijden, maar bezorgt aan heure gulzigheid voldoening, 10. Zijn monarchaal gezag hangt van
reijen is in deez' Pfalm niet zeer duidelijk; de conjlructie van het ifto vs. heeft Schrocder hertteld.



686
Het BOEK
VS. 10. Die zijn genoegen niet in Hen ruiter.
Of in denfnellcn loper fielt; VS. II. Maar Jebovab heeft dat in Zijne vereerders ,
Die zicb op Zijne gunfte verlaten. VS. 12. Jerufalem'. roem in Jebovab'.
Zion1 loof Uwen Ehbim '. vs. 13. Hij verzekerd de grendelen uwer deuren *
En zegent Uw kroost binnen baar. VS. 14. Hij verzekert uwe grenzen,
Verzadigt u met de beste tarwe. VS. 15. Hij zend zijn wind over bet vaste land,
Hoe fnel rennen die boden'. vs. 16. Dan volgen fneeuw als wol - vlokken,
Hij ftrooit rijm als asfche;
geen armeën af, Zijn grootfte aandagt valt niet op eene fchoone linie ruiterij, Hij is niet verrukt over een aantal rappe foldaten. 11. Op den burger die eerbied voor Zijne wetten beeft, die op 's Konings weldadigheid en zorge zich volkomen verlaat, op dien valt al Zijn aandagt.
12. Burgers van Jerufalem , gij altans zijt verplicht jehovahs eer te bezingen ! bewoners van het hof - flot, vereert uw Befcherm-God die onder u woond, met verheffing van toon. 15. Bijzonder daar gij het genoegen hebt muuren en poorten weder, door Zijne bijzondere gunfte in eene goede ftaat te zien, en uwe weerloos gezin ongeftoord het genot Zijner gunfte moge hebben. 14. Die zelfs, ten voordeele van de landbouw en de veiligheid, de grenzen van uw gemenebest voor invallen beveiligt, en u het genoegen fchenkt mo eene rijke oogst van graanen in uwe voorraad-kelders te brengen.
15. Die zelfs over den winter zo Majeftieusdh het gebied voert , de vorst-wind op zijn bevel van over het vaste land , komende aanwaaijen ; deed rasch uitwerking. 16. De lucht betrekkende , zag men de fiieeuwvlokken in keurigheid en fijnheid, de beste watten overtreffende , zagtkens de velden dekken , — en bij vogtige nachten zagen wij ons 's morgens verrascht met de rijm , zo gelijk aan de witfte hout - asch, het meest gelijkende dooi. haare langvormige vezels*



der PSALMEN. Psalm CXLVÏÏ.
687
vj. I?. Zijn ijs valt in groote hageljltenen, Wie kan de vorst weerftaan ?
VS. 18. Hij zond een andere wind, alles fmelt,
Op bet geblaas van Zijn adem vloeijen de wateren tleer.
vs. 19. Hij maakt Jakob Zijne bevelen bekend, Israël Zijne inzettingen en rechten.
VS. 20. Geen ander volk genoot dit,
Zijne rechten waren bun vreemd, Halelu-Jah I
17. Dan eens de buiige lucht, in plaats van ftortvlagen, hagelfteenen daardoor deed te voorfchijn brengen, zoms gevolgt wordende van eene nacht, waarin de vorst bijna ondragelijk is. 18. Maar naauwelijks is het dag, of Hij laat een zagte wind waaijen, ftraks fmelr het krijstallige ijs, en de wind fterk op het water drukkende*, ziet men de gebonden golven weder haar loop neemen.
19. Maar boven dat woord van bevel, geniet Jakob dat Zijner zedelijke bevelen , Israël is met godsdienftige en burgerlijke inrichtingen beweldadigd. 20. Dit genoot nimmer een volk, die Konings rechten zijn hun gansch vreemd.
CXLVIIIfte PSALM.
vs. I. Looft Jebovab wolken-hamel! Looft Hem hogere verblijven!
1. Dat Jehovahs lof vermeld worde , in die ruime hemel - gewesten, die den wolken-hemel vormen, dat zelfs boven den wolk-hemel in het onmeetbaar blauwe ruim, haar klank doordringe. 2. Geen derzelver bewoneren zij
vs. 17. Veel koude is 'er in Palejlina, het kan 'er 'snagts fterk vriezen, maar het ijs is bedriegelijk, bij dag zagter weder zijnde dan in;d» Noorderlanden.
CXLVIII. Het kan wel wezen, dat dit Lied, in de Maccabeefcbe tijden met kleine veranderingen, tot een triumph-Lied gebruikt zij, maar het zamenftel is mij veel te ftout poëtisch , ora het tot die min befchaafde tijden te bresgen.



68S
Het BOEK
VS. 2. Looft Hem alle Zijne renboden 1
Looft Hem legermachten! Vs. 3. Looft Hem zon en maan!
Looft Hem tintelende ftarren! vs. 4. Looft Hem boog/Ie hemel!
En gif watev-voorraad daar boven! vs. 5. Dat ze Jebovabs naam bezingen !
Op Zijn bevel wierd allen aanwezig. vs. 6. Hij onderhoud ze voor altoos,
Heeft bun regels gegeeven, door hun nooit overtreden, vs. 7. Looft Jebovab op de aarde!
En gij'menfiers in de diepte der zeënl VS. 8. Blikfem, hagel, fneeuw, nevel,
Storm-winden, allen op Zijn bevel werkdadig'. vs. 9. Berger, en heuvelen.
Vruchtbomen, cn alle cederen ! vs. lo. Wild en tam gedierte,
Infeftenen gevleugeld geflagt'.
ftil, maar het Engelen-heir voor de aarde gebruikten dienstvaardig, fla in reijen, 't ganfche hemelfche krijgsheir vorme een algemeen choor; 3. Gebiedvoerder van 'den dag en nacht, doe zulks op uwe wijze! fchitterende ftarren , onderftcunt door uw getal deze ftatige beheerfchers! 4. En gij lucht, zo ver ons gezicht reikt, gij voorraad-kameren voor die verhevelingen, voor ons oog gefloten, zwijgt gij ook niet. 5. Alle bezingen eenftemmig den roem van Jehovah! gij hebt allen eene verplichting, want Hij fprak, en allen waren aanwezig; 6. En nog blijft hunne verpligting , daar ze in haar aanzijn blijven door die zelve macht, en heure onderwerping in heure bewegens naar bepaade regels betonen. 7. Aardbodem , vereenigd u ditmaal met den hemel , onderaardfche wateren, brengt daartoe zelfs uwe zee-monfters, als afgezondeuen te voorfchijn! 8. Schitterende bïikfems, ruifchende hagelfteenen , zelfs ftille fneeuwvlokken , bulderende winden , looft op uwe wijze ! 9. Onnaakbaare gebergten tot de wolken fteigende , reijen van duinen , boogaarden moeshoven omzomende, cederen, de grijze gebergten doorwoelende , doet zulks eenftemmig! 10. Treet gij ook toe, woud - gedierte , u zo zeldzaam bijeen vergaderende, bij



der PSALMEN. Psalm CXLVI1I.
689
ts. ii. Koningen der uitgeflrchte rijken, natiën, Emirs, alle Richters der aarde;
VS. 12. Jo1 treüngen , maagden, Ouden en jongen;
VS. 13. Dat allen Jebovabs naam loven! ffjj is alleen verheven! Zijn Majefteit gebied over aarde en hemel!
vs. 14 Hij heef- den hoorn van Ziin volk doen groeijen, Den roem Zijner lievelingen (ij) Israëls kroost, Zijne onderdanen en vrienden! Halelu-Jah!
kudde weidend huis-vee, dring bijeen, gij den lager? grond bevolkende kruipers , en gij hoogftijgende vogels , op uwe klapwiekende vlarken ! 11. Monarchen! van uwe prachtige zetels in reijen verzameld! vrije natiën , vorftelijke gebieders over vrije volkeren, al wat aanzienlijk in de maatfehappij is! 12. Frisfehe jongelingen, zuivere maagden, waggelende grijsaards, tedere wigtjes ! 13. Uw aller accoord zij tot roem van Jehovah! die alleen groot is, Hij verdient alleen den naam van Gebieder over het geheel-al! 14. De oorzaak van onzen lof-zang is, om dat Hij op nieuw het aanzien Zijner onderdanen, zo deerlijk vernederd, heeft doen aanwasfehen in overwinningen ; Israëls oude roem weder doen herleeven , Zijne onderdanen begunftigt en Zijne lievelingen doen zegenvieren !
cxl1x psalm, vs. i. Zinrt Jehovah! een nieuw lied!
Looft Hem in de aerzameling Zijner lievelingen l
1- Il^EN triumph-lied, een nieuw gezang voor Jehovah! zing dit in vergaderingen uwe godsdienftige ieveraren ,zo menigmaal gij bijeen komt; zing nu eenparig! 2. Dat de gan-
vs. 14. Het is ongetwijfeld, dat dit laatfte vers van later hand is, en naar allen fchijn tot de Maccabeefche tijden behoort; met reden vertaald Schnurrer: dit laatfte woord vrienden.
■ VI. Deel. Xx



6oo
Het BflEK
vs. 2. Israël'verheuge zich in Zijn tligter!
Zion- kroost zij vrolijk over haare Koning! VS. 3. Vereert Hem in den reijen-dans, . .
Onder bet Pfalm gezang met trommel en luit'. VS. 4. Jebovab neemt weder genoegen in Zijne onderdanen ,
De weet lozen zijn met overwinningen gekleed'. VS. 5. Zijne gunftelingen danzen lustig in reijen,
Zij juichen in hunne gefneenzaame zamenkomftcn'. VS. 6. liet krljgswoord, Elobim! zij in hun mond,
Gewette zweerden in hunne handen. VS. 7. Om wraake over de Heidenen te neemen,
En volkeren daardoor te tugtigen. VS. 8. Om gekroonde hoofden met koperen ketenen,
En edeten met ijzeren te boeijen.
febe natie zich nu verblijde over Hem, die hen tot een volk vormde, dat de burgers van de hofftad, die zo veel beklemdheid ondervonden hebben , nu over de bewijzen van Zijne koninglijke tegenwoordigheid regt blijde zijn! 3. Dat nu, ten bewijze van uitllekende vrolijkheid, de danzende reijen den anderen vervangen, onder het Pfalm-gezang met muzijk vergezeld! 4. Want nu is het geen flikkerende hoope meer , maar het is doorflaande ,. dat Jehovah Zijn begunfligd volk nog lieft, wij ziefi reeds de weerloosten onder hun met al den praal van overwinnaren te voorfchijn treden! 5. Dat nu de liefhebbers van den zuiveren Godsdienst lustig de reijen vergezellen, dat ze zelfs in hunne huislijke bijeenkomften, in hunne maaltijden, regt vrolijk zijn! 6. Dat men uit de tegenwoordige ervaring nieuwe moed zamele, in eiken aanval zij van nu af het krijgs-gefchrei: God! God! terwijl de gewette wraak-zweerden op de gefloote reijen inboren! 7. Zo worden afgodifche volkeren om hunne tijrannij gewroken ', en nijdige nabuuren over hunne trouwloosheid geftraft! 8. Gekroonde geweldenaren worden dan in zegenpraal gevoerd, en aanzienlijken tot flaven gemaakt. 9. Zo word
vi. 6. Niet op het gebed bij den veldflag in de IHaccabeefcbe tijden, maar op het krijgswoord is de fpeling.



der PSALMEN. Psalm CXLIX. 691
VS. 9. Zo worde het gefchreven vonnis voltrokken, Tot luiiter voor alle Zijne gunftelingen!
eindelijk over die volkeren het vonnis zo veel eeuwen uitgetteld, voltrokken, en daardoor het aanzien van Zijn' begunfiig volk ten hoogften top gevoert.
CLfte PSALM.
Halelu-Jah! Vs. I. Looft Ehbim in Ziin heilitrdom!
Looft Hem in Zijn prachtigen hemel'. VS. 2. Looft Hem om Zone zeldzaame daden'.
Looft Hem over alle de bewijzen Zijner Almacht'. VS. 3. Looft Hem met trompetten-geklank!
Looft Hem met harp en cijtber'. vs. 4'. Looft Hem met trommel en dans'.
Looft Hem met fnaar en fluit'. vs. 5. Looft Hem met heldere cijmbalen!
Met fchel luidende cijmbalen I VS. 6. Al wat adem heeft loove Jebovab!
Halelu-Jah!
oor het Tempelgebouw rolle de juich-toon ter eere van God! de echo daarvan weergalme door den {tangen hemel! 2. Voor dien God, die zulke helden - daden verrigt heeft, onbeiwistbaare bewijzen van Zijne onwederjftaanlijke macht.
3. Zagt en hooggeftemd muzijk, fchelklinkende trompet, zagte luit, muficale harp, ftreelende cijther. 4. Üe aduphe vorme de maat der danzende rei en , dat in flillere beweging de zagter gaande inftrumenten accompagneeren! 5. De groote zilvere bazuin, in den ftrijd gebruikt wordende, en de kleindere voor de muzijk, vereenigen zich, harmonisch. 6. Al wat bezielt is verfterke het groote choor, 't welk Jehovah looft!
vt. 9. De fpeling is ongetwijfeld op de Maccabeefcbe wetten omtrent het krijgsrccht betreffende afgodifche volkeren.






BIJVOEGZELEN,
die ik verzoeke aan zijn plaats interuilen.
JSiadz. 6 Regel 13 van onderen, dat ds Heb. poëzij geen voetmaat hebbe ; hier voege men bij : het tegendeel beweert de Heer Greve in een Werk van belang onlangs uitgegeeven, het geen wegens de onopgcüerde en diepdenkende voordracht de beproeving van alle Geleerden verdiend; groote veranderingen zullen daardoor. dan in het paralellismus ontftaan; het is in alles echter zo fijn niet gezift als Leutwin volgens Herders getuigenis gedaan heeft in zijne Theorie der Bibïifeben verskunst.
J9 vs. 7. Eerfte lid, beter is de vertaling van Greve: die nacht zij diepe ftilte, dit flrookt beter met het tweede lid.
42 vs. ai. Schatten kwamen hier vreemd in, dit voelde ik zelfs; veel fchoner vertaald Greve het tweede lid: baar uit bare innigfte fcbuilboeken tragtende te lokken.
53 vs. 14. Veel duidelijker is Sciinürrer's vertaling: de geftagene behoorde bij zijn' ■ vriend medelijden te vinden of bij fehud allen eerbied voor den Alocrmogenden uit.
91 vs. 10. Schnurrer veel eenvouwiger: aan onze zijde hebben viij ook bet gezag des grijsaards.
96 Noot op vs. 5. bij te voegen : wien ik maar gedeeltelijk volgde om dat ik alle verandering in den text hier onbelemmerd ontgaan konde. 206 vs. 10. Met eene kleine verandering in den text leest G r eve: buiten u heb ik den Pardus gemaakt; hij pleit zeer voor het Pantber dier, en bouwt fterk op de Sijrifche verfte.
209 vs. 26. Gansch anders is de vertaling van Greve, die op de Vischeéters door Arrianus uitvoerig befchreven , dit alles brengt. Het fpreekt van zelve dat het 1. vers van het XLIfle Hoofddeel, in de gedagte van den lezer nog tot het vorige Hoofddeel moet gebragt worden.
Eladz.



BIJVOEGZELEN.
Bladz. 213 vs. 6. Greve naar de letter getrouw: en berouw hebhenit werp ik mij in bet Jlof van den grond.
243 Mijne aanmerking over de twee eerfte Pfalmen zoekt Greve om de voetmaat geheel te ontzenuwen, mijn lezer des kuudig gelieve hier zelv te oordeelen.
319 XXVlIfte Pfalm, de lange voetmaat van Greve word uit dezen Pfalm waarfchijnlijker.
343 Hier begint volgens Greve eene tweede zang, de toon in den voordracht begunftigt dit ongetwijfeld.
345 vs. 21. Liever gelederen dan beenderen te lezen.
jöS vs. 12. Profr. Schrocder meent dat hier eene nieuwe Pfalm begint, of dat dit 'er haderhand bijgevoegd zij; tot vs. 12. lpreekt dan David, dan vervolgens de Mesfias, de aanhaling Hebreen X: 5 —10. fchijnt dien grooten man de aanleiding hiertoe gegeeven te hebben.
S74 vs. 6. Ik geloof volkomen met Profr. ScHRoëDER dat Elobim in het 7de vers tot vs. 6. behoort, en verplaatst is; uit vs. 12. word dit beflist.
434 INoot. Greve meent, dat dezen Pfalm niet van David is, kan dit critice bewezen worden, den is zijne vooronderftelling fchoon, dat het een Lied voor den verzoendag is, in Oflober of den oogst-tijd invallende.
473 vs. 14. Hier voor woestijn-bewoneren Vischeeters te lezen, valt zeer natuurlijk in.