NIEUWE NEDERL AND S CHE JAARBOEKEN, of VERVOLG der MERKWAARDIGSTE GESCHIEDENISSEN, DIE VOORGEVALLEN ZYN IN DE VEREENIGDE PROVINCIËN, D E GENERALITEITS LANDEN» EN DE VOLKPLANTINGEN van den STAAT. Te LEIDEN, By P. van der EYK en D. VYGH. Te AM&TELDA M, By j. van der BURGH eh ZOON. 4GT-EN-TWINTIGSTE DEELS TWEEDE STUK, MDCCXCIII.   NIEUW E NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN* J U L V. MDCCXCIIL H O L L A N L\ D ORDRECHT. Wanneer men in de ongelukkige nood- Dorzakelykheid is, van oorlog te moe-DRKHr. ten voeren, is dat oorlog voeren niet alleen allerhaggelykst om de veelvuldige voor- en tegenfpoeden, welken van geen menfchelyke voorzigtigheid afiiangen ; maar die oorloa, v/elke altyd een bron van vewfcft voor het raenschdom is, welke duizend? en nonderdduizénde ongelukkig maakt ,óienaauwlvks of geueel niet weten, waarom de wapenen worden opgevat en meulchcn tesen menfchen aangevoerd, om eUanderea dood te (laan; die oorlog, zeggen wy, welke zonder de noodige middelen van geld, krvgsbehoet'ten, manfchappen, ene. den onderging dreigt, die is, ouk zelfs in overvloei  ÏCQ6 NIEUWE NEDER LANDSCHE Boa- 1 < 3 i < i van deze middelen, dan evenwel nog een .gewisfe nederlaag, wanneer alle die midde en niet door verftand, werkzaamheid, beleid en kunde beftierd worden. Dit is ïp allen opzigten waar , maar vooral, in den kryg re water, welke eene byzondere vereeniging van verfcheidene zodanige takken van kennis vereischt, die de eene geheel vreemd van de andere en uie eikanderen fchynen te loopen. Immers, om dit alleen maar in 't voorby gaan te noemen , de Zeevaartkunde, dat is de kennis om een fchip door Zee naar zyne beftemde haven te brengen, hoedanige voor een Koopvaarder genoegzaam is, is geheel onderscheiden en verfchillende van de Zee Krygskunde, of de wetenichap van al dat geen , t welk nodig is, en van de middelen, welken' vereischt worden , om by ontmoeting van Vyanden ter Zee of op de ftroomen, derselver geweld af te keeren, hunne kragten :e verminderen , hunne oogmerken te verylelen, en de omftandigheden van weer èn wnd_ tot zyn eigen voordeel te nemen, en len Vyand daar van te verfteeken, Hoe gevaarlyker dan een Oorlog is, hoe noeilyker de noodige kundigheden voor al n den kryg ter Zee zyn; zo veel grooter roorregt is het, kundige Zee-Officieren mder zyne Vaderlanders te mogen tellenran zo veel onverrhydelyker pligt is het' |ie kundigheden hoog te agten , aan te ;weeken , en wanneer de nood zulks verïscht, daar van gebruik te maaken Wat ook de nayver moge denken Qf zeg-, gen,  jaarboeken, >6-, i7©3- icSf gen, en hoe zeer ook de verfchillende gevoelens omtrend regeeringzaaken mogen uit een loopen; de roem van bekwaamheid, van werkzaamheid en uitfteekende krygskunde den Vice-Admiraal J. H. van Kinsbeb.gen, is, zo binnen als buiten 'sLands boven allen twjffel, en allenzins gevestigd. Het ftrekte dus zo wel tot eer van hun, die van de bekwaamheden van dien kundigen Krygsman gebruik maakten, als het hemzel. ve een byzonder genoegen moest geven, in de noodlottige gelegenheid, zyne kennis te kunnen ontwikkelen, en met de zekerfte bewyzen aan den dag leggen. Dit moest en aan hem, en even zeer ook aan onze andere braave en kundige Zeelieden genoegen geven, aan welken het ons nimmer ontbroken heeft, gelyk de roemryke flag op den Doggersbank, in geheel Europa hier van nog hei overtuigendfte blyk heeft gegeeven. Om dan ter zaake te komen , wanneei in January 1793 , de Oorlog tusfehen de Franïchen en dezen Staat ongelukkiglyfc uitbarstte, en deze Republiek zig daar dooi in den haggelykften toeftand bevondt, waj het geen gering voorrecht, van de kundig' heden van den Heer Fan Kinsbergen, tol beleid der hoofdverdediging ter Zee en op de S'troomen , gebruik te kunnen maaken Hy wierdt dan ook fpoedig door den Erfftadhouder en Admiraal Generaal naar 'sHage ontboden, ten einde met Zyne Hoogheid en andere 'sLands Hoofd - Officieren de vereischte middelen tot verdeediging te bctaamen. De Vice- Admiraal vertrok op be« Qccc 9 ,v«1 DöR-  Jö58 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- Jfaficïrr vel van den Prins, in 't begin van Februa* ry naar 't eiland van Dordrecht, de Kille, de Willemftad , Heilevoetlluis en andere plaatfen in die oorden, om den ftaat van alles te onderzoeken , en met de overige Hoofd-Officieren, vooral ook den kundigen Generaal Du MouIin% de nodige middelen van afweering daar té ftellen. HoofdzakeIvk kwamen die middelen van voorziening hier op t'huis. r. Het eiland van Dordrecht, in eenen behoorlyken ftaat van tegenweer te brengen. 2. De nodige onderwaterzettingen , die voorname verdeediging van ons Land, vverkftellig te maaken, en de Linie op te nemen aan de zyde van Hollands Diep, de welke zig op eenen afftand van omtrend 10 mylen van de Hoornfehe hoofden to« de Kille uitftrekt. En 3. De noodzaakelyke batteryen aan Ooitjes-plaat op het eiland van Overflacquée te bepaalen, ten einde zo wel eenen inval op dat eiland , welke het indringen tot in het hart van Zuidholland konde gemakkelyk maaken, te verhoeden, als ook de doorvaart naar Zeeland te beletten, indien eens onverhoopt de Willemftad bukken moest, nadien Óoltjes-plaat, op den hoek van gemeld eiland gelegen zynde, de gefchikttte plaats was, om dat verder indringen dan tegen te houden. De Vice-Admiraal Van Kin»&£B.gen gaf dan een algemeen plan van ver-  JAARBOEKEN^ %é% I7S>5» verdeediging aan Zyne Doorluchtige Hoogheid in 't begin van February 171/3 over, naar het welk, als het höofdplan * alle krvgsmiddelen en fchikkingen zouden worden ingerigt. Dog de onverwag*e overgaaf van Breda, de vöorfpoed der Fruv fchen. diezig van geheel öraband ; Luik en Aken hebbende roeefter gemaakt, rae hunne krygemacht deze Republiek ten eenen maal omringden en als inflooteo en & waarfchynlykheid, dat de voutnaamfte poo ging van inval, op de Prov ncie van Hol land zoude gemunt zyn , en lang* Breda Of tusfchen Breda en Geertruidenberg naai het Biesbosch, over het Hollandsch Diet zoude beproefd worden, dit eau en,andei vereischte eenige veranderingen in f ont worpen plan, en bragt, Breda nu verlara zvnde, de noodzakelykheid te wege, tw allekragt van verdeediging tot de overig Fröntierfteden te bepalen. Dit een en *n der was zo veel moeilyker j als het dr.o niemant ontkend is of kan ontkend woi den, dat de middelen ter verdediging, z te Lande als te water, welke kaute ouz voornaamfte bórstweering is. w geen be hoorlyken ftaat van gereedheid waren ! mas het kwam'er nu op aan, niet om te kla; gen of te kibbelen, maar om fpoedige s/ooi Ziening té doen. De werkzaamé Vice-Admiraal was v( i-ver, liet op de onvoltooide batteryen te fpoedigften eenige ftukken gefchur ianvo( ren en piaatfen, en 't een en ander zo vél «io»elvk ten minftén in eenen , uiterly* Gccc 3 ho' Doi- ' t ■ * i t t r j i i I ii 4 é  loyo NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- »r£cht. ( ! i 1 1 ƒ I I a c v tl C t, o e d tv E 01 Z V In j; Si al houding brengen, terwyl de Schout by Nacht P. Melvill, door den Admiraal Generaal gelast wierdt, met de geringe machtdie voor handen was, zich ten fpoedigften naar t Hollandsen. Diep te begeven, en die posten te bezetten, welken het meest voor ienen aanval bloot Honden. Ook wierden illerlye vaartuigen gekogt , gehuurd, benant, en nevens de voorhanden'zynde katonneerbooten in gereedheid gebragt; maar [eene oorlogfchepen konden uit Texel en 1 Nieuwe Diep, gemiacht en naar Zeeland nz. gezonden worden , om dat de batteyen aan Kaap Hoofd by Huisduinen , en an den mond van 't Nieuwe Diep, welken e Overften Gilquin hadt aangelegd , nog nvoltooid waren. Al wat mogelyk was, nerdt egter in \ werk gefield, en een kot:r en gaffelfchip opgezonden , en voor •oltjes-Plaat geplaatst. De Kotter^ Panier moest van Hellevoet/luis opkomen, m post te vatten voor de Buitenfluis, en :nige gaffelfchepen met een bom binnen oor naar de Kil op 't Bergfche Veld, en nog roe gaffelfchepen, buiten om, tusfehen de uitenfluis en Stryen-Sas aan de Schuuring i het hooge Zant. De haggelyke omftandigheden bewogen yne Hoogheid, na een verflag van den ïce - Admiraal Van Kimbergen gehoord te :bben, aan den zei ven op den 3 Maart '93, het opperbevel over alle 'sLands :hepen en Vaartuigen op te dragen, 0p !e de ftroomen van Holland en West:iesland,iop de Schelde, en de ftroomen van  JAARBOEKEN, July, 1793. io?r van Zeeland, zo als blykt uit deze Com-] misiie: 1 Zyne Hoogheid last en ordonneerd hier mede' den Vice-Admiraal Van Kinsbcrgen, om tot( nadere ordre, op zich te neemen, hec commando over alle 'sLands Schepenen Vaartuigen, leggen-, de op de Rivier de Maaze, en ver . ere ftroomen binnen de Provincie van Hollanden West FrjeS-; land ; als mede over alle de geenen, welke op de! Schelde, en de Stroomen der Provincie Zeelsnd zyn geftationeerd; en zulks met expresfe last, om dezelve zodanig en in diervoegen te employeeren als hy ten meeste dienfte van den Lande, en toe de meefte afbreuk van den Vyand, zal dienftig oordeelen. . , £n word hy Vice - Admiraal hier mede nog ge • last, om goede correspondentie te houden met Zvne Hoogheid, den Heere Generaal van de Infanterie, Willem Fredrik, Erfprins van Oraüge en Nasfau, commandeerende 'sLands Troupen in het Nvmeegfche Kwartier, in de Graaffcbappen Buuren, Cuilenburg en Leerdam , en in het gedeelte van de Provincie van Holland en WestFriesland gelegen, bezuiden de Lek en Maaze; als mede met den Generaal Majoor de Brouw, commandeerende de Troupen van den Staat in de tro- vincie Zeeland. , , _»• «. En zal hy Vice-Admiraal aan de rerpective Admiraliteits-Collegien kunfien vraagen , al het seene hy voor zyn onderhebbende Schepen et Vaartuigen, met derzelver Equipagien, mogt benodigd hebben, om den meeften dienst aan der Lande te presteeren, ten welken einds hy mei alle de Collegien ter Admiraliteit, ea byzondei met die van de Maaze en Zeeland , goede correspondentie zal moeten houden, geiyk hy zulk ook zal moeten houden met de Heeren Gecornmic (eerde Raaden, zo in Holland als in Zeeland. Zullende hy Vice - Admiraal voorts nog gehoa Cccc 4 dei )RECHT. )pper- cv el aan lenVicC' idmi' ■aalVan iinsber- ^en. I %  iö72 NIÉUWE NEDERLANDSCtifi DORDRECHT Opper bevelaa denVict Admi- raa/Va\ Kinsber £60. < i 1 i j den zyn, öm aan Zyne Hoogheid van al het ges» .ne op de Sticomen als op de Vaartuigen onder zyne orders gerangeerd, mogt voorvallen, kennis te geeven,en zo het belang def zaakenhet vordert, izulks ten fpoedigften moeten doen, daar van tevens •rapport doende aan Hunne Hoog Mogende, wanbeer het zaaken van aanbelang zyn. ï Laatftelyk zal hy eene exaftediscipline aan boord van zyne ouderhebbende Schepen en Vaartuigen moeten doen onderhouden j zorge dragende dat dezelve faciliteeren en behulpzaam zyn aan depasfage van alle zodanige Vaartuigen, als ten dienfte van dezen Staat, 't zy met Troupen, Levensmiddelen, als anderzintSj worden afgezonden. Jsn word aan hem Vice-Admiraal overgelaten om op eene dier Schepen of Vaartuigen over té gaan, of wel aan Land té blyven , en van daar zyne orders te geeven; zo als ook aan hem word Vrygelaten , of hy zyne Vlag op een derzelvö Vaartuigen wil bysfen of niet. - Gegeeven in 'sGravenhage, den 3 Maart 1793. QFas geteekend,) W. PRINS viN OrANGE. Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid, (JFas geteekend,~) t. j. de larrey. De Vice -Adriilfaal Van Kinsbergen, gaf le noodige beveelen orntrend de feinen,en telde de nodige ordres ten fpoedigfte, en'' ;ertrok zelve den 5 Maart met den Hertog' yan Tor;\, en den Erfprins van Oranje ert ^aoiau, van welke de eerfte het Engelsch' m  JAARBOEKEN, $&Fi »793- ï6?3 en de tweede het HollandsenKrygsvolk zoude gebieden, benevens den Generaal Du MoulinMK Gorinchem, ter bezorging van de nodige Batteryen langs de Merwe en net Eiland van Dordrecht en de overige plaatfen, alwaar eene landing zou kunnen beproefd worden. Dus wierden langs de Merwe, voor de Werkendamfche Kille, de navolgende Batteryen aangelegd, als: Op de Merwedyk, van Sleewyk, Wet kendam, Gorinchem tot aan het Eiland var Dordrecht, , No. i. Een Infanterie post te Sleewyk met twee Veldftukken , agter een kien Epaulement. „ _ No. 2. Te Werkendam op de groote Dus fenfche Dyk, eene Battery gemonteerd me twee yzere twaalfponders , twee metaal lange zesponders, een houwitzer? drie m< taaie lange drieponders en twee yzere ze; ponders. t Op de Dusfenfche Dyk, agter eene pi lisfadeering by het Dorp, nog twee metaal zesponders. rt No. 3. Aan de Bakkers Kille, eene Ba tery, gemonteerd met vier metaale zespo ders; en op dezelfde Dyk drie geretiree de posten van twee metaale zesponders. No. 4. Op de Waard te Werkendam, b het uitkomen van de Bakkers Kille en Ste regat, eene Battery van vier metaale lani twaalfponders,twee dito zesponders; vooi nog op gemelde Waard geplaatst, Vier kt te Veldllukken drieponders. No. 5. Te Hardinxveld , eene Batte Dordrecht 1 i t I e i* t- © t« 1C- y i- 5? ta >r« rv  1074 NIEÖWE NEBERLANDSCHÊ Dordrecht i { i { r } o y r k de Erfprins, voor of tegen over de havetf van Werkendam, gemonteerd met vier agt» tienponders. No. 6. Op het zogenaamde Kerkhoofd, een emplacement voor een houwitzer, fchietende 24 pond yzer, en een korte metaale nvaalfponder. No. 7. Op het lange Hoofd, eene Batrery Oyen, met twee lange metaale twaaifponders, en twee korte dito. Nó. 8. Op den Dyk eene Battery Prins Frederik, gemonteerd met vier agttienponflers. Nog op dezelfde hoogte om ambu. lant te gebruiken, twee korte metaale zesponders. No. 9. Te Giefendam op den Steenhoek, eene Battery den Hertog van Tork, gemon:eerd met drie yzere twaalfponders. No. 10. Naast de voorgaande, eene laa. fe Battery beneden den Dyk, gemonteerd net vier yzere vierponders. NB. Nog te Giefendam, om ambulant té [ebruiken, twee korte metaale zesponders, No. 11. Te Slydrecht, eene Battery de ïonge Prins, benedensdyks, over het zogeaamde Visfersgaatje, gemonteerd met twee zere twaalfponders, No. 12. Te Slydrecht, eene Battery d« tadhouder, op de Kribbe, benedensdyks ver het Venusgaatje, gemonteerd met twee zere twaalfponders. Voorts bevonden zich : Slydrecht, twee metaale korte drieponders. De Ingemeur de Graaf hadt eene Battef aangelegd om het uitkomen van de Bakers en Steurekü en twee andereu, die trees VOOÏ  JAARBOEKEN, Juhj, 1793- io75 voor nit geplaatst waren,om de Bakkers Ki in 't opkomen te beftryken. Op 't liiland Dordrecht,wierdt eene Bat tery aangelegd op de kop van 't land, gc monteerd met zeven ftukken, zo twaalf al zesponders, vier lange twaalfponders, twe< korte dito, en een korte drieponder. Op de hoek van de Prinfe Polder, een Battery gemonteerd met twee vierentwintig ponders, vier twaalfponders, en vier zes ponders. . Aan het Nieuwe Veer, eene Battery gemou teerd met agt ftukken, zo twaalf als zes ponders, te weeten: vier lange twaalfpouders twee lange zesponders, en twee korte ditc Aan den Dyk twee korte zesponders. Aan den mond van de Dordtiche Kille eene Battery van vier Hukken twaalfpon ders, en twee dito zesponders. En wat voorlyker een Battery van vier ftuk ken twaalfponders, en twee dito zesponders Aan Stc'yen-Sas, eene Battery van vie ftukken lange twaalfponders, twee dit< korte dito, en twee korte drieponders Nasfau-Datn,eene Battery van tweeftuk ken korte twaalfponders , twee dito korti zesponders, en twee dito korte drieponders De Haven van E t 1 1  ï©?S NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor. PRECH1 I j Schuringfche Haven , eene Battery van ' drie ftukken lange twaalfponders, en een dito lange drieponder. Buitenfluis, eene Battery van twee ftukken lange twaalfponders, en twee dito korte "■ zesponders. In het Dorp een dito korte zesponder. Aan de Hitzert, eene Battery van zes ftukken zesponders. Op de hoek van Flacqué , by Ooitjesplaat , eene Battery van. twee zesendertig poaders, eene dito van twee zesponders, eene dito van twee drieponders, eene dito van twee agtüenponders, eene dito van twee agttienponders, en eene dito van twee zesendertigponders, Maar voor al was 'er ook aan deze kant Krygsvolk nodig, 't welk dan ook, onder bevel van den Overften fFesterloo, aan den oever van *t Hollands Diep, van den Buitenfluis af tot aan de Kille toe, op den i Maart aldus geporteerd was, te weten: Buitensluis , Collonel Ardesch , vier Compagnien Musquettiers van Orange Drenthe, gecantonneerd; drie Kanonniers en een korte 6 ponder ambulant. NB. Deze detacheert naar eene kleine post intermediaire, by het Sluisje tusfchen de Haven van de Buitenfluis en de Schuurman, een Detachement Dragonders tot het doen van Patrouilles, voornamelyk naar den Hitzert en den Korendyk, op welke poinéten ïog geen Troupen geposteerd zyn. Schüoringes Majoor Fan der Feltz'; wee Compagnien Grenadier* van Orange Fries-  JAARBOEKEN, July, 1793- I07? Friesland, een Bombardier, drie Kanonniers én één korte zesponder, ambulant;zes Mus quettiers van 't tweede Battaillon Bofc de la Calmette. Hoogezand , een Kaptein en twee Compagnien Grenadiers van Orange Drenthe, drie Kanonniers, en één korte zesponder, ambulant. Haven in 't land van Essen , Lieu« tenant Collonel Brydenbach , twee Compagnien Grenadiers van Orange Drenthe en Collonel Fan Dam, drie Kanonniers, en één korte drieponder, ambulant, een Corporaal, zes Musquettiers van het tweede Battaillon Bofc de la Calmette. Stryen-Sas, Kaptein Blanc , met eer Esquadron van Hesfen - Casfel, gecanton neerd, een Officier, een Bombardier, drie Kanonniers en tien Grenadiers, met twee korte zesponders, ambulant. Mond van de Kille, Kaptein Bofc dt la Calmette, een Kaptein , een Vaandrig. twee Sergeanten , twee Corporaals en 41 Gemeenen met twee Tambours. Detachement Orange Drenthe, een Offi cier, een Sergeant, een Corporaal, en ic Gemeenen met een Tambour. Detachement van den Lieutenant • Collo nel Geelinck, Artillerie, een Officier, een Bombardier, en elf Kanonniers. Detachement Kaptein du Pont, Artillerie. een Officier , een Bombardier met vieren twintig Kanonniers. De eerfte verdeeling van 't Engelscli Krygsvolk 4en a Maart te Helle voetfluis ! a.a,n Dordrecht* \ L  1078 NIEUWE NEPERLANDSCHE DORDRECHT "| ) aangekomen, wierdt binnen door langs de • Maaze, naar Dordrecht gebragt, alwaar weinige batteryen in gereedheid waren, terwyl naauwlyks 5 Kanonneerbooten in den mond van de Kille lagen, alwaar de Schout by Nacht Melvill, aan boord van een Jagt h-t bevel voerde. De Erfprins Van Orangb en den Hertog Van York , hadden hun Hoofdkwartier in 'sLands Jagten te Dordrecht, en den Vice Admiraal Van Ktns" hergen met zynen Adjudant den Zee-Kap* tein A. E. C Staringh, en den Secretaris van 'sLands Vloot Mr. J. D Hozufft , hieldt zyn verblyf in een Jagt op de Maas, in den mond van de Dordrechtfche Kille, naast den Schout by Nacht Melvill. De eerfte Linie van verdeediging van Zuid-Holland begon volgens 't plan van den Vice-Admiraal, van den Steenbergfchen Vliet, en eindigde op de Merwe by Hardinxveld, volgens deze verdeeling. Als Admiraal en Chef den Vice-Admiraal Van Kinsbergen; als Adjudant, den Collonel en Kaptein ter .Zee , A. H. C. Staringh ; als Secretaris.yan 's Lands Vloot MtrJrD. Hoeüfft. 1. De Regter Vleugel, ftrekkende zich van de Willemftad tot den Steenbergfchen Vliet, gecommandeerd door den Collonel en Kaptein ter Zee A. ven Halm, hebbende onder zyne orders den Kaptein ter Zee Ditmers. 2. Het Centrum, zich uitftrekkende van de Dordtfche Kille af tot de Willemftad en Hellevoet,gecommandeerd door denSchous  f AARBOEKEN, &ki i?S>3- iè?* by Nacht P. Melvill, en onder deszelfs or ders den Collonel en Kaptein ter Zee G Oorthuis van de Capelle, commandeerendi de Kanonmer-Chaloupen in de Kille* o. De Linker Vleugel, welke zich uit ftrekte van Hardinxveld tot aan de Dordt fehe Kille gecommandeerd door den Uol lonel en Kaptein ter Zee A. A Bols, wei dende by arrivement der Am|etdamlch Kanonneerbooten en gewapende pinken onder den Heere Graave tfan Rhoon, d Kapteinen ter Zee Aberfon, Bosch , har fink, en den Lieutenant Lemmers, ond< deszelfs orders gefteld, ; De Engelfche Kanonneerbooten, ond< de orders van den Kaptein Berkeley,w ren geposteerd langs het Hollands Diep van Stryen-Sas, Nasfauwdam , het Lar van Esfen, het Haventje van Sehauring o aan de Buitenfluis. . Dog alhoewel de Vaartuigen van de ove zyden der Rivier herwaards waren overg bragt, en zo-veel mogelyk de monden d Vaarwateren door het doen zinken van e lerlve hindernisfen , zo veel mogelyk g flopt waren, bragt het overgaan van Gee truidenberg op den 4 Maart , het eilat Dordrecht in het dringendfte gevaar. Eve Wel waren tustchen 'c Nieuwe Veer en d. Kop van 't Land drie gewapende Gaffclaa tot dekking geplaatst, en verder voor , Kille en Stryen-Sas de Kiel-hater , f/oop, Lieutenant Koek , en de Brik Pollillon, Lieutenant Valk, 't welk zo ve %* meet nodig was, alzo men 15„ verve Dddd &e : Dor- ,drecht k e i e fr ir j i r- ;£ 1er- 4 1;ti rs lé ie ft el •I-  icSa NIEÜWE NEDERLANDSCH2 Dordrecht, gens 0.0 Vaartuigen den mond van de Roovaartzag naderen. De Vice Admiraal overleidde dus met den Schout by Nacht om de Vaartuigen in de Kille,tot verdeediging van 't Eiland Dordrecht te gebruiken , en de nog onvoltooide batteryen der Linie van verdeediging met alle mogelyken fpoed in gereedheid te brengen. De Ingenieur Blanke, ^gelast, voor de dekking van de Haven en Sluis van den Hitzert te zorgen, was yverigbezig: i. „ Eene afpalisfadeering te maa„ ken over den Dyk en Spuikade Oostwaards ,-, de Haven, om vaa de zyde der Buiten3, Huis niet overvallen te worden; welke af„ païisfadeering men by gebrek van Palisfaden formeerde van de Salmvisfers haa„ ken, Boomen en Hout, 'dat maar voor j, handen was , en door een verhak van ,„ booceen vooruit zoude worden gefecu„ reerd." 2. „ Dat men bezig was, eene Battery aan 3, den mond van de Haven op te werpen, „ welke gemonteerd diende te worden met ?, vier ftukken 18 ponders, en twee lange 3, zesponders," „ De eerfte voor de Rivier, en dé laatfte voor de Land. avenuen van de zyde der „ Buitenfluis." „ Dat het Kanon binnen een paar dagen „ op die Battery zoude kunnen worden ge3, plaatst, dus dat het zelve met allen mo3, gelyken fpoed aangevoerd diende te wor3, oen, met alle geprepareerde approvifion„ nementen van patro ,nen als anderzints, „ miugaders één Artillerie - Officier en Ka- „ KOE*  JAARBOEKEN, Juiy, 1703- x, nonniers ter opvoering en bediening ge- „ fchikt." . „ Dat, indien 'er een Depót-Schip met een zekere trein Artillerie belaaden, ag' ter deze post in het Hitiersgat kon wor.. den gelegd , dergelyke posten daar uit konden worden voorzien en gemonteerd, ' en ook in zich zouden kunnen bevat11 ten de nodige voorraad van pulver, mei „ welks behoorlyke berging men anders „ meer of min geëmbarasfeerd zoude kun „ nen zyn." 3. Dat het fluiten van de haven me twee boomen, welke open en toe jredaai „ zoude kunnen worden, ter uitvoer zaud< worden gebragt." Dat 'er een Uitlegger ih den boven mond van het Hkfersgat diende gepos „ teerd te worden, te meer daar het locna om eene Battery te leggen aan den boven punt van de Tiengemeeten, niet zeer me „ dewerkte, in zo verre dat het ter ram 0 „ de Zomerkadens by eenige hooge Vloe ,,, den onderliepen, en dus de communies . ?, tie moeilyk zoude zyn." Geevende verders in bedenking, of he . 5, Kanon voor dergelyke Batteryen, niet 0 „ Scheeps-Rolpaarden zoude kunnen wo: „ den gemonteerd; waardoor de vestinge „ van• Brielle en HeÜevoetflüis , niet va haare nodige affuüagien ontbloot, en c bedieninge voor min bedreevene nh „ moeilyk zoude zyn; dewyl detransporte „ met gemonteerd Kanon op affuiten, 2 Dddd 2 „ w DORDRECHT! 6 i a l ï t j* n n iö ;t ni o il  io82 NIEUWE NEDERLANDSCHË Dordrecht. „ wel als op Rolpaarden in deze Streeken, „ voor als nog ondoenlyk waare." De Algemeene Staaten hadden den * Maart een befluit genomen: „ waar by op "liet ge„ prelenteerde aan de Heeren Hun Hoog „ Mogende Gedeputeerden tot de Militaire „ zaaken en Gecommitteerden uit den Raad van Staaten gedaan, of in de tegenwoor„ dige omftandigheden niet dienltig zouda „ weezen, dat het in en uitvaaren der Beurt>} en andere Scheepen, welke dienen tot de „ binnenvaart langs de Zuidholiandfche en „ Zéeuwfche Stroomen, wierd verbonden, „ Hoogstdezelve goedgevonden en verltaan „ hadden, alvorens finaal hierop te refol„ veeren, her Collegie ter Admiraliteit op „ de Maaze zoude worden aangefchreeven, „ aan Hun Hoog Mogenden op te geeven „ op welke meest gefchikte wyze zulks naar „ derzelver inzien, zoude kunnen worden „ geëffeéhieerd, zodanig dat de Vyand uit „ die vaart geen voordeel konde trekken, „ en dat tevens uit de ftremming van de ]9 voorfchreven navigatie, het minst moge„ lyk nadeel of inconvenient voor het Ge„ meene Land en Ingezeten mogte refultee„ ren, met by voeging van Hun"Edele Mo„ gende provifioneel antwoord op bovenge„ melde Refoutie; waarby dezelve aan den „ Vice-Admiraal eh den Schout by Nacht „ Melvill, verzogten hunne gedachten be„ trekkelyk gemelde Refolutie, Hun Edele „ Mogende te willen doen toekomen; hea )5 tevens geheel vrylaateade t om naar de „ om-  JAARBOEKEN, 1793- 1083 ,, omftandigheden te mogen handelen, oor„ deelende om redenen, in die Misfivé ., breder omfchreven, dat de gegeevene order tot het doppen van de Vaart behoor' de te blyven voortduuren." De Vice-Admiraal i' an Kinsbergert , en de Schout by Nacht Melvill Remden In den inhoud van deze Refoluüe volkomen in, en fchreeven aan den Zee - Raad op de Maaze den 7 Maart, hoofdzakelyk: „ dat vermids „ de Vyand, behalven de Willemllad, thans „ in bezit was van den gantfchen oever aan „ de Over- of Zuidzyde van het Hollandsen „ Diep, en dezelve op veele plaatzen mei „ kanon had bezet, waar door het vaarwa„ ter langs dien oever heen leggende, dooi hem wierdt gecommandeerd, en dat reed; " gebleken was, dat dezelve zich aan der \l Noordichans van twee Zeeuwfche Scheid' pen, één komende en één gaande had meefter gemaakt; zy zich volkomen con formeerden met al het geen Hun Edel Mogende by derzelver antwoord voor \\ gedragen hadden, en dat in aanmerking V, dat het niet.mogelyk was, die Vaartuj „ gen van en naar Zeeland gaande daar lang „ te convoyeeren; dat het al mede niet zon „ der gevaar was om voorby den Dintel e ,', Steenbergfche Vliet te pasfeeren, en du „ de Vaart over het Hollands Diep vice verj „ dient te blyven gefufpendeerd. Di „ egter alle Vaartuigen , op het Eüan , Flacqué vaarende , hunne reize onbf „ fchroomd langs het Spui kunnende dir „ geeren, het den Vice * Admiraal en de 9 Dddd 3 „ Schoi Dordrecht. 1 » s 1 8 I t i i- n it  io84 NIEUWE NEDER'LANDSCHK dordrecht „ Schout by Nacht voorgekomen was, ten . „ einde de vaart op Zeeland , voor zo verre die door hooge noodzakelykheid diende ,, te worden voortgezet, met alle apparen„ tie van zekerheid te continueeren, geen beter middel voor handen te zyn , dan „ alle van daar komende en derwaards gaan„ de goederen, in plaatze van in de ordi„ naire beurtfcheepen in te laaden, te trans„ porteeren met Koffen, Smakken en dier„ gelyke Vaartuigen de Maas uit, buiten om op het Brouwershavenfche gat, Vee„ regat of den Deurloo, waar door wel is „ waar de vaart langwyliger en met grootere onkosten gedreven, doch egter op die ,, wyza niet gediscontinueerd zou behoeven te worden, en dus ook de Vyand uit die „ vaart geen voordeel zoude kunnen trek„ ken, en wy door de ftremming van de „ hoognodige Transporten het minst moge„ lyk nadeel zouden komen te lyden." Breda , de Klundert en Gcertruidenberg waren nu reeds over, en dus oordeelde men den invul in 't Eiland Dordrecht, en verders in 'Holland niet anders te kunnen fluiten , dan door de minde beweegingen tot dien einde tegen te gaan: waar toe de fchikkingen vervat zyn ia dezen brief van den j Maart 1703, aan den Admiraal Generaal : DOORLUCHTIGS TE VORST en HEER! T\Ta alle omftandigheden, wnarin het Vaderland. zig bevind, fchynen de Franfchen intentie ee feehben, om zich rneeftet van "Dordrecht te maken, ' en  JAARBOEKEN, flWj, 1793- *o85 cn dus zo verder in Holland in te dringen. Het j verlies van Breda, Klundert en Geertruidenberg, I hebben hun Kanon, Ammunitie, en Vaartuigen gegeeven. De Dintel is op Uw Hoogheids ordre gc ftopt, door het zinken van Vaartuigen, zo wel ais die van de Roovaart; maar de fterke Oftewind heeft het water daar zeer doen vallen, en aan de Franfchen gelegenheid gegeeven om die twee ge zonkene Vaartuigen weer te losfen , en dus is de Roovaart voor hun weer ten vollen gebruikbaar. De Batteryen zyn nog niet geheel afgemaakt, dus weinig foutien tot het verhinderen van eene landing daar van te verwagten; de Linie van defenfie voor de Flotille, is tusfehen 8 a 10 mylen, daar en boven nog veel aan het compleet (volgens hier aan geannexeerde Lyst,) van dezelve manqueerende. Derhalven ons anders niet overblyft dan om den vyand op het lyf te zitten, zo dra hy eenige beweeging maakt, om zyn voorneemen uit te voeren; dat ik, onder Gods zegen, hoop in het werk te (lellen, als de gelegenheid toelaat om met de Flotille te kunnen ageeren; veronderfteilende , dat ik geflagec worde, zo hoop ik evenwel dat wy gelukkig ge noeg zulien zyn ora de vyandelyke Vaartuigen vooi eenigen tvd buiten ftaat te brengen , om iets te kunnen onderneemen, en daar door tyJ te winnet van alles op het Eiland in behoorlyken ftaat t< ftellen, om den Vyand het landen te verhinderd en het Vaderland te redden. Zo ons alles tegen loopt, zullen wy evenwel trag ten onzen pligt, als Soldaat en Burger, te doen. Ik ga den Generaal en Chef der Troupen alhier kennisfe van mync voornemens geven, cn met Zy pe Doorluchtige Hoogheid overleggen, wat in. alt toevallen best voor het Vaderland in het werk ka gefteld worden; dit gedaan zynde, vertrek ik naa de Flotille: het ware wenfchelyk voor het welzy van het Vaderland geweest, Doorluchtige Vors." dat men een oud Zeeman hadden gelieven te geit ven, drie jaaren geleden, wanneer by eerbiedig Dddd 4 ai pOR* > RECHT* nricf' inn den /IJmir. generaal. - I l jf 1 r ï i $ a  %qS6 nieuwe nederlandschê Brief aan de-, Admir. Generaak De Kille diende ook afgefloten en verzeIte d en het Vaanuig aan den Lantaarnpaal by den mond liggende, beveiligd, om nier, geënterd of vei brand te kunnen worden, waar roe de werkzaamheid v.;n de Heeren Van Kinsbergen en jiieivül goedvonden eer^ anker e;i eau v van den Kielligter de Hoop, over het Oosthoofd van de Kille, te leggen , en door een Kaapftander agter den, Lantaarnpaal te ftelien.. üyf te winden, eri d't kabeltouw met een ketting te be woelen, welke kettinghoom dus naar gelang konde worden opgevierd. Ondercuslchen zondt de Zee Kap;ein Ditmers, over de Kotter de Zeehond bevel voerende, aan den Vice-Admiraal dit rapport: „ Dat de Fraufchen op „ de Wesulyk , daar dezelve eene kor;a a, hoek maakt, in die verlenging eene ver% lchanzing opgeworpen hadden, hebbende; aan zyne Heeren en Meefters zeide, van als Sol-.daat, Matroos en Burger, zig verpligt te vinden , om te moeten zeggen, dat, als men geen meer zorge voor de Marine droeg, men dun, by het op-? i komen van eenen Oorlog, zig nog flegter zoude bevinden , als in den laatften En.^elfchen Oorlog Na my in de aanhoudende proteclie van Uwe Doorluchtige Hoogheid gerecommandeerd te hebben , zo hebbe de eet met alle fchuldige agting te zyn, DOORLUCHTIGSTE VORST en HEERS {PFas geteékendf) J. h. van KINSBERGEN*  JAARBOEKEN, July, I7Ö3- lo87 . hv Kaptein onder dezelve gekort, het welk de Kotter dt Panther, aldaar mede zoude doen om die verfchanzinge, wa! re het mogelyk, over hoop te werpen. Het getal dér Kanonneerbooten toenee mende, wierdt de linker Vleugel verfterkt; de verdediging van de Willemftad, de fleutel vai de Maas en geheel Zuid Holland,onderfteund en daar toe de gemeenfchap tusfchen de Kil le en de Maas open gehouden, om die ves tioff van levensmiddelen te voorzien: u welk een en ander de Vice-Admiraal de groot fte oplettendheid en kunde aan den da; leidde, en te gelyk den doortogt voor d vaartuigen door het Spui begunftigde, waa toe op goede gronden, de Regeering va Rotterdam aan de Vice • Admiraal dit aan goek hadt gedaan; HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Naardien wy tot foutlen van onze Koornmarkt e eisen proviandeering, veel belang Rellen d de Graanen , welke in bet eiland Flacqué voorhal den zyn, naar onze Rad worden g^transporteerc verzoeken wy Uw Hoog Edele Geftrenge ze vriendelyk van de doortogt door bet Spui, voor« Vaartuigen die tot dat e nde met onze kennis zv len worden gebruikt, zo veel de ivlihtaire fchikki gen van Uw Hoog Edele Geftrenge dit perm: teeren , te faciliteeren En dewyt wy oordeelen, dat hier mede on Srad en Provincie een aanmerkelyk nut en voorde zal worden toegebragt, vertrouwen wy dat U Ho Edele Geftrenge aan ons verzoek in dezen wel zi willen deferceten: terwyl wy ü Hoos Edele C Dddd S *>u< Dordrecht, i 1 r » . r 1 a K 1- !| tr le 1i- E- m el >g llt eWr  1088 NIEUWE NEDERLANDSCHE dordrecht ftrenge in de befcherming Godes aanbeveelendc % i blyven, HOOG EDELE GESTRENGE HEERl Uw Hoog Edele Geftrenge goede Vrienden, Burgemeefteren en Regeerders der Stad Rotterdam. Ter Ordonnantie van dezelve, j. van ZUYLEN van NYEVELT. Rotterdam den 8 Maart 1703. Deze brief wierdt door den Heer Van Kinföergen op den 10 Maart aldus beantwoord: EDELE GROOT ACHTBAARE HEEREN! r\p den ontfangst van U Edele Groot Acbtbaare J{ Miaive, oebbe ik ten eerften de nodige orders gegeeven, dat de doortogt door het Spui, voor de Vaartuigen , welke met U Edele Groot Achtbaare. kennis warden gebruikt, zoude worden toegelaatcn l'! kan Ü Edele Groot Achtbaare tevens verzekeren , dat onder de fchikkingen, welke gemaakt zyn, ten einde te beletten en tegen te gaan, dat den vya. d niet het minfte konde worde aangebragt; te gelyk de ftn'ktfte beveelen zyn gegeeven, tot facihteering van eene wettige Commercie voor deingezeetenen van de Rep; bliek. . Hier mede aan U Edele Gro^t Achtbaare intentie hopende voldaan te hebben, heb de eer met alle hoogagting te zyn. (JVai gcteckencly) j. H, van KINSBERGEN. Maar  JAARBOEKEN, july, *793- Io89 -Maar flaan wy eens een oog op den toeHand der Provincie Zeeland, alwaar ook alles ongereed was , en in welke het beve over 'sLands Landmagt aan den Generaal Majoor Braauw, en over 'sLands Vaartul gen aan den Zee-Kaptein J. S. Haringman, door den Erfftadhouder was opgedragen 'sLands Fregat Minerva was voor Vhsfin gen, en de Brik de Meermin in 't naauv van de Sloe, geplaatst, om de overtogt ui Braband en uit Zee te floppen, en op u gemeenfchap tusfchen Zuid-Beveland ei Walcheren een oog te houden. Den Hee Haringman vroeg twee Fregatten, twee Ad vysjagten,twee Waterpoonen,en twee Gai felfchuiten , als ook twee Hoekers om 1 het Keeten te plaatfen, en dus het Goere< fche Gat en de Vaart op Holland te del ken. Hy vroeg ook een Hulk en een gi wapende Ligter, om het Vlaak te beze ten. De Hoeker de Maasnimf, met tw< 24 ponders coronnades, twaalf'6 ponders t zes draaibasfen, onder bevel van den Lie tenant W. O. Blois van Treslong, wier door den Zeeraad op de Maaze, en 't Fr gat^e fPaaksaaab;id,ondet bevel van d( Zee-Kaptein Meurer, door den Zeerai te Amfteldam, naar Zeeland gezonden, 1 de laatfte liep voor Ter Veere binnen, t< wyl het eskader van den Zee-Kaptein V Byland door den Erfftadhouder uit Zee w opontboden , en op den 4 February 1 rheede van Vlisfingen gekomen zynde, Engelfche Oorlogfchepen aflostte. N waren 'sLands Hulk de Medufa, van Dordrecht» r 8 » 1 r ij n n i3 it e:ngf :n ;rinas :er de og 2* »k-  ic-90 NIEUWE NEDERLANDSCHE ¥ Dordrecht GE? ftukken 24 ponders en 220 koppen, onder ■ bevel van den Zee-Kaptein * van Braam, en de Kanonneerbooten ia Mefiante en la Levrette, onder gebied van den Ueutensms bcbutter en Souter, van Amfteidani naar Zeeland gezeild. Dit een en ander verzekerde Zeeland niet weinig. De geheele Linie van verdeedidng op de Zeeuwlche Stroomen, ftrekte zich uit van het Krammen tot op de Wester-Schelde by Bath, » De Linker Vleugel was geporteerd by Oost-Dm vei and, en gecommandeerd d or den Kapt-in ter Ze, M. J. Haringman. Het Centrum roor Vliegen en gecommandee; d door den Kcipcein ter Zee Grave van Byland, De hechter Vieugel ftrekte zich uit over de Schelde en hei ia ;d, en was gecommandeerd demr den Commandant f. Schreuder Haringman.. Zynde de Linker Vleugel zodanig voor het Zype tusfehen Oost-Duiveland en Over-blacqué geplaatst, dat deszelfs uiterfte) Vaartuig in het gezigt lag van de uiterlte post van de Hoilandiehe Linker Vleugel, en dus elkander konden befeinen; zvnde de Pofitie dier Vaartuigen op den Maart op eene lyst uitgedrukt. Zie hier die Lyst, van dezen inhoud:  JAARBOEKEN, July, 1793.' 109Ï GENERAAL R A PPORT van Dor* 'S LAN OS SCHEPEN en VAAR- drecht. TUIGEN , s.tflationeerd 0/. de ZEEUWSCHE STROOMEN. Voor Vlisfingen. Gelderland, onder commando van den Kaptein Gr ave van Byland; 'sLands Schip, Tuigen Ammunitie is in eenen goeden ftaat, except eenige def^aen die aan het Collegie ter Admiraliteit te Amfterdam, zedert het binnenvallen zyn opgegeeven, en voor het doen eener reize naar Zee, moeten geremedieerd worden. Is gevicftalueerd tot 15 April dezes Jaars, voor zeven weeken van water voorzien, en heeft 48 Zieken aan boord. 't Zeepaard, onder commando van den KapteiC Van Kerchem; 's Lands Fregat bevind zig in deielfde fitüarie als bovengemelde Schip Gelderland, zynde voor drie weeken van victualie en water voorzien , en heeft 24 Zieken aan boord. Op de Schelde , werwaards water werd gezonden. De Waakzaamheid, onder commando van det Kaptein Meurer; 's Lands Fregat, Tuig en, An* munitie is in eerien goeden ftaat, gevi&uaheerd vöü 22 weeken, is voor 6 weeken van water voorzun en heeft ij Zieken aan boord. Mcdufa, onder commando van den Kaptein E van Braam; "sLands Hulk, Tuig en Ammunitie is in goeden ftaat, gevieiualieerd tot ultimo Maar voor 14 dagen van water voorzien, en heeft 2< Zieken aan boord. Minerva, onder commando van den Kapteïi Helieman; 'sLands Fregat, Tuig en Ammuniti. is in eenen goeaen ftaat, gevieiualieerd tot ultimi Ocïober,-uicgezundért hard brood, heeft voor ze dagen water a n boord, en 22 Zieken, en éci Zieke van de equipagie aan de wal. Mas nappart van Kapt, Haring- man. [ t > 1 ) t  ïcoa NIEUWE NEDERLANDSCHE* ÖORDRSCHTi Rapport van Kapt, Haring" man. Maasnimph. onder commando van den Lieute» rladt W* O. Blois van Treslong; 'sLands Hoekef is met deszeifs Tuig en Ammunitie is in eenen goeden'ftaat, gevieiualieerd en van het nodige voorzien tot ultimo Juny aanftaande," heeft voor drie dagen water en 9 Zieken aan boord. La Meftante, 'sLands Kanonneerboot, onder den Lieuteaant Schutter; bevind zig met deszeifs Tuig, Ankers, Touwen en Ammunitie in goedin ftaat, gevieiualieerd tot ultimo dezer maand, dog heeft order om voor twee maanden langer te victualieeren, heeft voor vyf dagen water en 7 Zieken aan boord. La Leyrette, onder commando van den LjeÜr'è'aant Souter; 'sLands Kanonneerboot, benevens deszeifs Tuig en Ammunitie is in eenen goeden ftaat, gevieiualieerd tot ultimo Maart aanftaande, wordt van tyd tot tyd van andere Schepen van water voorzien, legt voor de Kieskasfen , en heeft vier Zieken aan boord» De Spion, onder commando van den Lieutenant Van der Zwam; 'sLands Galjoot bevind zig met deszeifs Tuig en Ammunitie in eenen redelyken ftaat, gevieiualieerd tot ultimo April aanftaande , van de nodige behoeftens voorzien : heeft order om tot ultimo Juny zig verder van viclua* [ie te voorzien , en heeft geen zieken aan boord» Op Crammer* De Flora, onder commando van den Kaptein M. J. H-riugman; 'sLands Goulette, deszeifs Tuig en Ammunitie is in eenen goeden ftaat, gevieiualieerd rot ultimo April, en voor 14 dagen van water voorzien, heeft vier Zieken aan boord. De Dolphyn, onder commando vm den Lieu:enant Verdoom; 'sLands Schooner is tot dienst ainnen Gaats in goeden ftaat, Ammunitie in order, mankeert Schanszakken om behoorlyk te kunnen verfchansfen, om dezelve is gefchreven aan dén  JAARBOEKEN, Julyf 1793.- 1093 den Heer Fiseaal Steengragt, gevieiualieerd voor 6 weeken, van zommige zaaken voor la.nger, en van eenige één week minder, heeft voor 3 weeken water en eene zieke aan boord. . Verder op Cramtner, De Triton, Comp. Hoeker, voerd 14 Rukken en 40 man; het Gaffelfchip 'het (l^hmmen van Veere , voerd 8 ftukken , 6 draaibasfen en 30 man. Het Gaffelfchip de goede Intentie, voerd 8 ftukken , 6 draaibasfen en 30 man. Het Bomfchip de Sopliia Elizabeth, voerd £ fiukken , 6 draaibasfen en 20 man. In het Slaak. Het Gaffelfchip de Vrouw Adriana , voerd S ftukken, S draaibasfen en 20 man. Voor Rammekens. Het Fregat het Vergenoegen, moet mede naa Crammer, en voerd 40 man en 14 ftukken. De bovenftaande hatst genoteerde Vaartuigec zyn door de Admiraliteit ingehuurd, hebben hu eigen volk aan boord, en worden door de Eig< naars van de nodige Victualie voorzien. In de Noordzee kruhfende. 'sLands Brik de Meermin, Lieutenant.Schal en 's Lands Kottertje de Zeemeeuw, Lieutena Gunofeau. Van het Fregat Walcheren geen rapporten n bekomen, heeft al het volk aan boord, legt ve Vlisfe)g.en. Dor- 7 drechx» Rapport van Kapt. Haringman. i r '* ï i. 3C >g or im  • Ïoo4 NIEUWE ïfEDERLANDSCHE Ingevalle de ömftahdi«hederj, daar de Franfchea zig in zouden kunnen bevinden , veroorzaaken en noodzakelyk maakten, hunne retraite op Antwerpen te formeeren ,, zoude het niet onvoegzaam , zyn, dat U Edele Geftrenge niet den Kaptein G'rate Van Byland overleide , het geen men in zulk geval ten af breuké zoude kunnen in het werk (lek lep, na dat door onze Flotille de posten Lillo es Lief kenshoek zouden zyn ingenomen Het zal my aangenaam zyn hierop eeri fchrifdélyk rapport te ontvangen, met overzending, zó Zulks nog niet gefchied ware, van de Rapporten en lysten, waar van in myne vorige hebbe meldirïg gemaakt, en dit alles my te doen toekomen aan het adres Dordrecht A&um aan boord de Flora, voor Oostdiiivë* ,Iand, den 13 Maart 1793. (fVas geleekendj) J. S. HARINGMAN. De Vicé • Admiraal Van Kinsberge-n , bevroedde te regt, dat de voorfpoed en het meer en meer indringen der Ooftenrykfche Legermacht de Franfchen ligt zoude noodzaken om op Antwerpen terug te keeren» wanneer het niet onmogelyk was, eenige voordeden op'hun te behaalen, indien men vooraf van Lillo en Liefkenshoek meefter was geworden, en fchreef aan den Kaptein Haringman tot dien einde, den 9 Maart de* zen brief: WEL EDELE GESTRENGE HEER!  JAARBOEKEN, j"?y, 1793- adres van den Heer Burgemeefter Repeteer, te DorDordrecht. drecht- Heb de eer, enz. Den p Maart 1793. QWas gcteekend,) J. H. van KINSBERGEN. De ErFprins fchreef aan den Vice- Admiraal op den iO Maart , uit het Hoofdkwartier te Dordrecht: „ dat deszeifs Broeder „ Prins Fri-drik van Oranje., den 8 „ Maart naar Heusden was gemarcheerd, „ met intentie om den post van Kappel te „ forceeren, waarna, zo deze expeditie moge reusfeeren, Hoogstdezelve zich voor Geertruidenberg zoude bevinden: proponeerende Zyne Doorluchtige Hoogheid aan den Vice-Admiraal, ten dien einde de „ Dongen met gewapende Vaartuigen te be„ zetten en de uodige orders daartoe te gee„ ven; Gecrtruidenberg geattacqueerd wor„ dende, waar van Zyne Doorluchtige Hoog„ heid, zodra Hoogstdezelve daar van ge'„ informeerd zoude zyn, den Vice-Admi„ raai kennis geeven zou; eindelyk nog ver„ zoekende, dat de Vice-Admiraal de no„ dige informatien zoude doenneemen, of „ de mond van het Steenbergfche gat vry was , en of men die haven tot aan het „ Fort Henricus anders genaamd de Leur/cAa«j,opvaaren kon?" Waarbynog door Zyne Doorluchtige Hoogheid,gevoegd was E e e e eene  xppS NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor. drecht, eene Lyst van de Schepen door de Franfchen in de oude Boschhaven gearrefteerd. Maar den Heer Van Kinsbergen agtte deze onderneeming, van wegens de droogtens en fchorren, welke het Sreenbergfche Gat by laag water ongenaakbaar maaken, zeer zorgelyk, en raadde die mondeling aan den Erf. prins op den n Maart te Dordrecht af, van waar hy 's avonds in de Kille terug gekeerd* van Kaptein Haringman rapport ontving: , Dat zo dra het ophouden van 'sLands Vaartuigen in Holland , die anderzints voor Zeeland beftemd waren, hadtverno99 men» Zyn Edele Geftrenge met alle em„ presjsment geraden had het in dienst bren„ gen van kleine Vaartuigen, principaal om in de naauwe Vaarwaters te kunnen ma„ nceuvreeren, en waar aan men werkelyk, „ maar langzaam bezig was; dewyl 'er vee„ le Vaartuigen in dienst geprest waren, tot het transporteeren van Ammunitie en ., Troupen uit Staats-Vlaanderen: — dat hy van voorneemen was, om zig 'sande», ren daags naar den hoek van Oost - Bui„ yeland te begeeven , ten einde aldaar ?, 'sLands Vaartuigen behoorlyk tegen den ,, Vyand te plaatzen, dezelve daar toe van „ de nodige orders voorziende: — dat Hy „ ook verlangde naar die Vaartuigen, welke „ aan den noordkant van Zuidbeveland dien„ den geplaatst te worden,dewyl de Vyand „ zich nog voor Steenbergen occupeerde, „ en dus zeer naby het Eiland van ter Thoo-. „ len was,en dit Eiland magtig zynde, van „ daar een overtogt op den noordkant vas „ Zuid-  JAARBOEKEN, 'jutf* 1753, 1097 „ Zuid Beveland niet geheel onmogelyk „ zoude zyn: dat Hy eindelyk dagelyks om de gemelde redenen aandrong op de meer,, dere verfterking, om alle de principaalfte „ plaatzen, naar tydsomftandigheden, zo „ naauwkeurig mogelyk te bezetten." Den 12 Maart zondt de Lieutenant Perreyn, die een der Kanonneerbooten in hét Steuregat te Werkendam geboodt, aan den Vice-Admiraal het volgend dagverhaal: Woensdag 7 Maart 1793. *s A/f°rgens ging de Ondergeteekende met een ■i-Vl kleine Hengst op de Kille recognosceeren3 was geïnformeert, dat zig verfcbeiden Vaartuigen aan de zuidzyde onthielden, als ook in Krecken en kleine Killen; 's middags weder terug kw^in, maakte rapport van dien dag aan den Overften Vm Oycn en vatte post met de Kanonneerboot ifl den mond'van het S:euregat; dien dag wierd my ern Loots, genaamd Jochem Klop, met goedvinding van den Heer Van Öyefi en den Beer de Gra^, toegevoegd , benevens zyn Hengst, Donderdag den 7, te middernagt, bekwam ik fchriftelyke order my in perfoon te hegeeven by den Commandant den Heer Van Oren, in het Hoofdkwartier fe Hardinxveld; en aldaar bekwam ik order om de geprefumeerde Vaartuigen te zien te bemagtigen, welke zig in het Paalgat onthielden , de*elve te vernielen en onbruikbaar te maaken, of zo mogelyk naar hier te brengen ; den Heer Commandant bood hier toe de adfiftentie van Militairen, dan daar dit een expeditie was voor Matroozen, verzogt ik aan zyn Edele my een wagt te wil.eo geeven op de Kanonneerboot van Soldaaren , en ik my met de Matroozen direft zoude begeeven van Eeee 2 de DoR- DRKCHf»  ioq8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht- Rapport van den Lieut. Perreyn. de Boot met twee Hengften tiaar de Bakkerskil, het welk zyn Edele goedvond. Ik vertrok dan ten fpoedigften metgemelde Hengften, 12Matroozen, de Schippers der Hengften, myn Kwartiermeefter en de Loots Jochem Klop. Ten 8 uuren zagea wy 13 'sGravemoerfche Aaken in het Paalgat, Relden terftond één der Matroozen op eene hoogte op fehildwagt, om te zien of de Vyand te Geertmidenberg ons konde furpreneeren. Op iedere Aak was maar één man, welke op onze komst wilden vlugten , dan wy beletteden hun zulks; zy gaven voor, hunne maats te willen haaien , die zich agter Geertruidenberg onthielden, om ons te helpen; doch dit de weg niet-zynde, zo ordonoeecde ik hun alle vlyt en yver te toonen om 1 ns te helpen, dan dit laatfté traag gaande, moest zulks met een weinig geweld gaan. Vonden hier mede nog een Poon, wiens Schipper aan boord was, genaamd Jan Andries van der Noot, t'huis hoorende te Oofterhout; deze zette ik mede direct aan het werk; deeden met al het volk veel moeite om de Aaken van hier te krygen , zynde het juist laag water , en dit gat was niet breder dan de Aaken, en drie kwartier uurs lang. Ten half één uur hadden wy dezelve allen aan het eind der bruine Kil, op 8 k 9 voet water, als ook de Poonfchuit; Relde daar een wagt op; laveerde en werkte naar Hardinxveld. De wind Noord-Oost zynde, met ftyve koelte, en de droom tegen, wa^ het my ondoenelyk met alle deze Vaartuigen naar Hardinxveld te komen, waarom ik refolveerde dezelve in den grond te hakken; ten twee uuren waren wy hier mede klaar, lieten het volk van de Aaken by dezelve, om hun goed te bergen zo vee! zy konden; ten 5 uuren kwamen wy te Hardinxveld; maakte Rapport van myne verrigtingen aan den Heer Commar*4ant Van Oyen, welke order gaf, my op de Kanonneerboot te begeeven , en vooral dien nagt goede wagt te houden, als loopende de tyding, dat dien nagc de Franfchen in aan-  JAARBOEKEN, fuly, 1793. 1009 aanmarsch waren; behielt by my een wagt van één Sergeant en agt Gemeenen. Saturdag den 0 zond ik 6 man om de Poonfchuit te haaien, welke in het gezigt was, maar door de contrarie wind niet op konde komen : 's middags bragt ik de Schipper van de Poonfchuit by den Heer Van Oyen , die hem by my in arrest gaf, en belastte een goed oog op hem te houden, en ik van zyn Poonfchuit konde gebruik maaken om myn volk te logeeren. Intasfchen naderden de Franfchen in den nacht van den 9 Maart langs de Oostdyk, meer en meer de Willemftad , om de verdeediging dier vesting door hunne batteryen te breeken, en de gemeenfchap met haare haven te ftremmen: waarom de Bevelhebber van de Willemftad'', de Generaal Van Boetzklaer, den 10 Maart aan den Zee -Kaptein Ditmers voorftelde, om een zyner vaartuigen in diervoegen te plaatfen , dat de vyandlyke werken befchoten konden worden. Dit volbragt die Zee - Kaptein, maar eene voltooide battery der Franfchen aan de Westzvde dwong hem af te houden, en de Franfchen nestelden zig hier door buitensdyks aan de uiterfte hoek. De Vice -Admiraal Van Kinsdergen zondt den Zee-Kap» tein Oorthuis naar Hellevoet, om het aldaar aangekomen Fregat Venus, onder bevel van den Kaptein Van Kervel, met 10 twaalfponders te wapenen, en voor de Willemftad te zeilen, in diervoege, dat de Westelyke battery der Franfchen in de flancq genomen en vernield wierde, terwyl 'er door den aanton van den Hertog Fredrik van Srunswyk Eeee 3 naar Dordrecht. Rapport fan den Lieut. Perreyn.  ïico NIEUWE NEDERLANDSCHE h H. van KINSBERGEN. Dor- prech1 naar de Meyery van den Bosch, de hoop op ontzet meer en meer aanlichtte, en Kaptein FanKerchem, bevel voerende over 't Fregat het Zeepaard, voor Vlisfingen, van den Fleer Fan Kinsterren bevel ontvong onze Zeekusten, Vaart en Koophandel te beveiligen, en ten dien einde tusfchen iejcd en Zeeland te kruisfen. Zie hier den bevelbrief: £)e Ondergeteekenden Vice - Admiraal van Holland en West - Friesland , commandeerende en 7 s1LanfJs' Schepen en Vaartuigen, getast hier mede den Kaptein Ifan Kerchem, commandeerenoe s Lands Fregat het Zeepaard, om na ontvangst dezes, ten eer Ren Zee te kiezen, en te xruisien tusfchen Texel en Zeeland, langs de kusten ; zo veel als Zeemanfchap toelaaten zal, om op deze kruisfingen den Vyand allen mogelyken afwcuk te doen, en alle mogelyke protectie te verkenen aan de Onderdaancn van den Staat en derWv« Cealheerdens, geduurende den tyd van drie we-.tan na zyn uitzeilen, en in Zeeland naar expiratie van dien weder binnen te vallen, zo veel mogelyk by alle gelegenheid kennis te geevtn-van zyn wedervar e am Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Kaad ter Admiraliteit te Amfterdam, en h?m Ondergeteekenden; moetende zig by zyn binnenvallen weder onder zyne voorige orders begeeven; laarendeaan hem Kaptein over, om des noods een ivoots mede te neemen. Adtum aan 'sLaDds Jagt in den mond van de Rtlle, den 13 Maart 1793. (Was geteekend,}  JAARBOEKEN, July, 1793. "°i Zie hier ook eèie Promemoria, in welke eenige overweegingen van den Prins Erfftad-: houder, door den Vice-Admiraal Van Kinsbergen , den Lieutenant - Generaal Ou Moulin , en de Óverftens Knoch en Gerbade overwogen worden. Om eene diverfie te maaken, de Willemftad te ontzetten, en de Schepen,door deFranfcher in de Roodevaart geëquipeerd wordende, te ver meesteren , en alzo de geprojecteerde landing ot 't Eiland van Dordrecht, het Land van Stryen ,ei uit Geertruidenberg door de Kille op de Hardinx veld, voor te komen en te verydelen, dient ne Toros van Prins Predrik, was 't mogelyk, vei Kerkt door de Pruisfifche Cavallerie en Infanterie welke zich omftreeks Heusden bevind, (terwyl ee aedeelte van dezelve het Guarnifoen van Breda zoi de dienen in echecq te houden,) te marcheere door de Linies van de Munnikhof of den Houi over ter Heide op Zevenbergen, laatende de Km de Mark op de linkerhand, en pasfeerende gedeelt ivk het Kanaal of Zevenbergfche Vaart, om lin en reets dezelve zich te begeeven tot aan de Ko devaart, alwaar de oude Werkjes, die in vroeg tvden zyn aangelegd, waarfchynelyk door de Fra fchen wel zullen zyn opgemaakt, . dog gemakkei zullen teemporteeren zyn, vooral indien men c zelve van den dyk, welke het uiterfte Poldertje o vangt, in den rug valt; 't welkgefchied zynde, rich meester van de voornoemde Schepen gemas hebbende , verder de Noordfchans perceerenc hun marsch naar de Willemftad kunnen verv "CTe Ter Heide zouden, om niet afgefneden worden, eenige Troupen kunnen worden Jagter laateo, of wel in het oude Fort aan de War Eeee 4 DORDRECHT. 1 t » n 1n» :r 3 * 3;rnyklenenikt e, ol- te sera* le,  noa NIEUWE NEDERLANDSCHE De Franfchen vorderden met hunne batteryen aan de Moerdyk, raakten de Kielligter en Kanonneerbooten, en zelfs onze batteryen aan de Kille: waarom de Engelfche Zee-Kaptein Berkeley verzogt wierdt, twee van zyne Kanonneer (loepen naar de engte van 't Land van Esfen te zenden, en drie naar de Buitenfluis, terwyl 80 man Zwitfers naar de Kille trokken, en aan de be. velvoerende Officieren op de posten van den Kop van 't Land af tot aan Overflakké, op den 13 Maart gelast wierdt, „ dat 1. geene Zoerelaars by de posten zouden werden geadmitteerd, zullende de Officieren, welke bevonden zouden worden aan deze order niet te hebben voldaan, naar behooren, ja zelfs met de Provoost worden gellraft." 2. Dat niemand by de batteryen zou worden geadmitteerd, als die geenen, welke by dezelve geëmployeerd\vierden, of met pasfen voorzien waren door Zyne Hoogheid , als commandeerenden Generaal geteekend."' » 3' Dar Dordrecht de. wanneer bet zelve niet door de Franfchen mogt \bezet zyn. \Wqs geleekend,) Lieut. Gen. du MOULIN. Vice-Admir. Van KINSBERGEN. Lieut. Col. KNOCH. Lieut. Col. GERBADE. Dordrecht 13 Maart 1793.  i JAARBOEKEN, 1793* "03 „ 3. Dat alle fufpeéte perfoonen zouden worden gearrefteerd " . 4 Dat de commandeerende Omciereri der Posten, byzondere attentie op dezelve moeiten hebben , om alle furprife voor tt komen zullende ten d>en einde alle de manfchappen tot den 17 der loopende maant 's nachts gekleed blyven, en daarenbovei van drie uuren 's ochtends de helft derzeive met het geweer in de hand blyven zou to 7 uuren; — Zynde door den Vice- Admiraal ten opzigt van dit artikel aan Zyne Dooi luchtige Hoogheid de vei andering der tyden na welke de Vy.nd, indien hy eer,e landt» wilde onderneemen, zich noodwendig gt-rc t > tt 'n a- n- in er an ut ia! ermenui;t."or;en  «O* NIEUWE NEDERLANDSCHR ' Dordrecht gen een fchip voor het hoofd aan de Roodevaart hebbende zien leggen, misfchien wel met kanon beladen, den Kaptein Berkeky hadt laaten proponecren, om het zelve met zyne Kanonneerbooten te laaten befchieten." „ Dat Zyn Edele Geftrenge's avonds tevoren eene Misfive ontvangen had van den Kaptein Ditmers , gefchreven 's morgens om 4 ciuren, aan boord van 'sLands Hoeker de Zeehond, liggende voor de WillemRad, in dato den 13 Maart, inhoudende: dat men uit de Willemftad middel gevonden had, om de naast aan de Stad gelegene battery der Franfchen overhoop te werpen daar in de Stad zelve alles nog vol moeds en in goede order, en in derzelver politie zedert den nacht geene veranderinge voorgevallen was." „ Eindelyk nog, dat de Vyand weder eene battery, halverwegen het hoofd, aan den Moerdyk opgeworpen, en dezelve juist op den mond der Kille gerigt hadt." Den 13 Maart, wierdt door denZee Kaptein Ditmers bengt, dat den Kaptein Berkeky met drie zyner Kanonneerbooten voor de Buitenihns aangekomen was, en te kennen gegeeven hadt, dat het hem ondoenlyk was met zyne Booten de Willemftad eenige hulp toe te brengen ; voorts dat het hem Kaptein voorkwam, dat de Vyand de vernielde battery verlaten hadt, en dat in de Willemftad alles nog wel en vol moeds was, gelyk hem zulks door den Lieutenant der Artillerie Kslthof, gefchreven was. Den  JAARBOEKEN, July, 1793- 1I05 Het Den 15 daar aan volgende kwam nog rap«ort in van den Kaptein Van Halm, van' Ooltiesplaat, „ Dat de Franlchen daags te vooren eene battery , voor zo verre hy zien kon, van 3 Rukken kanon, eene kabellengte van het haventje van de Heldyk opgeworpen hadden, waarop hy de Kotter de Patitber, verder op naar den Dintel had doen haaien - alwaar dezelve voor dien tyd bui. ten hun gefchut was liggende. - Dat ny ziende, dat de Vyand met het maaien van die battery bezig was, de Kotter op dezelve hadt laaten vuuren; doch dat het zelve, dewyl de Kotter maar 6 ponders hadt, van geen effect was geweest, en de kogel legts tot aan de Hikken hadden kunnen gebragi worden; meldende tevens, dat de battery voor Ooitjesplaat in twee zesendertig en d« rest tien ponders beftaande, het vaarwatei genoeg dekken, en nog dienzelfden dag 11 volkomene gereedheid zoude zyn.' En ver volgens van den Kaptein Ditmers: „ da het Guarnifoen van de Willemftad eenen uit val hadt gedaan, onder de Lieutenants BoJ de la Calmette , Kolthof en Rofs , van Regiment van Saxen -Qotha, waar m ne hun gelukt was., drie ftukken van den Vyan te vernagelen, en 25 zo dooden als ge var. genen te maaken, zonder dat 'er van onze kant een man verloren was." De Heer Van Kinsbrrgen, gaf van een en ander aan den Prins Erfftadhoudc by eenen brief van 16 Maart kennis, mt by voeging van deze Promemoria: )or- )recht. I t t t i t r t  , _ nes NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht Promem van den Vicc- Van Kinsbergen. < i I r E \ d e v. ni d d£ di ke |L|et zy den Ondergeteekenden eerMediest eP. . 11 permitteend, Uwe Doorluchtige HoogbéVte mogen voorftellen: "uugueia te mI";„?avhet.d-enklyk„is' dat de Fran^hen eene menigte Vaartuigen zullen armeeren, om daar mede onze Commercie en V/'sfchery, en die van onze Nabuuren, m de Noordzee te benadeelen : en deze Vaartuigen, die door haar ondiep gaan, de kusten runnen aandoen, en Dorpen op de ftranden zo met vernielen, ten minften altoos zeer alarmeeren ; onze Lootzen, door vrees, verhinderen om uit te gaan, en dus alle foorten van nadeelen aan mze goede Ingezetenen veroorzaaken; dus om dit illes zo veel mogelyk voor te komen, II. Zo is de Ondergeteekende van gedagten ™& f? u verrnyding vaD a»e deze nadeelen , eenige jaftelfcoepen te armeeren , en wel van dat foorc lis men Scbólders noemt, en van Middelharnas en Swartwaal ter visfchery vaaren. III. Deze Vaartuigen zyn fterk genoeg om 8 onders te kunnen voeren, die met 50 man te bemannen, en door een aclif Officier te doen comlandeercn. IV. Meenende de Ondergeteekende, dat deze aartuigen zodanig dienden geftationeerd te zvn n er altoos drie by elkander waren ,< om, in' ïvalle zy door een of ander groot Oorlogsvaartuig m de Vyanden overvallen wierden, zich te kun. m fouteneeren. V. By iedere drie divifien van deze Vaartuigen, eekene iedere divifie van drie te zyn,) een Fre- ' t, onder wiens order dezelve Ronden , welke n naar tydsomftandigheden, het zy met verannng van post of andere voorkomende noodzalykheden, konde ageeren. Zyn-  JAARBOEKEN, July, i?93- ««07 Zynde de Ondergeteekende van oordeel , dat; zulks eene groote zekerheid voor de Commerciee ■, rende lngezeetenén van deze Landen zouden zyn, als men zulks zo wel benoorden als bezuiden Texel in het werk Relde, en om dus ook onze Vislcherv bv Hitland te dekken, . Aan boord van 'sLands Jagt, leggende m de mond van de Dordfche Kille, den 16Maart 1793- (Was geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. Ter verfterking van den linkervleugel, als ook om van de menigvuldige Killen , iu welken de Vyand zich ligtelyk konde verbergen, meefter te zyn, was, met goed vinden van den Vice Admiraal Van Kinsbergen, dit bevel gegeeven: Den Lieutenant de Haan , voerende 'sLand Gaffelfchip No. 6. wordt mits dezen doo den Ondergeteekenden gelast, met en benevens d beide Bomfchepen, gevoerd door Schipper Duiven boode en Zuidcrduin , van hier ten fpoedigtte binnen door te verzeilen tot naar de Werkendan fche Killen, en zig aldaar provifioneel te pofteere bv den Kop van de Oudewiel, zo tot dekking va het Steuregat, de Bakkers Kil, de West Kil e andere Vaarwaters, die communicatie hebben m< het Bergfche Veld, nis tot het doen van alle m< felyke af breuk aan den Vyand; en fpeciaalzall .ieutenant met al zyn magt tegen gaan alle onde neemingen, die de Vyand zoude willen ondern men , om met Vaartuigen van Geertruidenberg 2 anderzints.met Troupen door die Vaarwaters do te dringen, en in het hart der Provincie Hollas te landen: tragtende dezelven in den grond 1 bc Dor- )RECHT> °ropiem. um den Vice' ddmifm Van Kinsbergcn. 1 r 1 1 n a :t u y ïs >r id te o-  no8 NIEUWE NEDERLANDSCHE PORDRECHT, i i n k u A te z< di V£ ns dt booten en te ruïneeren; en tot beter bereiking van dat oogmerk en tot voorkoming van alle furprife. za by Lieutenant alle particulieren vaart door diè Killen verbieden en tegen gaan. Overigens word aan hem gelast zig te begeeven onder de orders van den Kaptein Bols, X aan bet Nieuwe Veer of aan den Kop van het Eiland Ltardrecht onthoudende, naar te komen al bet eeen hem door gemelde Kaptein zal worde: bevoolen. üindelyk zal by,-offckoon met de beide Bomlchmten van hier te gelykertyd vertrekkende, dezelve egter niet by hem behoeven te houden bv aldien het Gaffelfchip fomtyds door gebrek 'van genoegzaam water niet vlotten konde, maar zal dezelve, zo dra by boven de Stad Dordrecht somt , niet moeten ophouden , maar ten eerden .etacheeren, met order van ten fpoedigften naar le post, hun aangewezen, zig te vervoegen. Aftum aan den mond der Kille, den iG Maart 793- (JVas ge teekend,) P. MELVILL. Vervolgens kwam den 16 Maart, in den amiddag berigt in: „ Dat de Vyand zyn anon van de batteryen aan den MoerdJc eggenomen hadt, en zich veel Volk verende op den Dyk , waar van de Vicedmiraal door den Kaptein Van CapeUen, r yerkrygmg van nadere berichten uirgemden verzekerd ivierdt, rapporteerende ize, dat hy omtrend tot op den afftand n een musketkogel aan den Moordvk Federd zynde, geen één ftuk kanon meer op ■ aldaar zynde batteryen hadt gezien, en vee-  JAARBOEKEN, July, 1793. 1109 veele Soldaaten op den Dyk regts aftrokken,] hebbende de Vyand van het mistig weêr,i het welk zyne retraite voor ons bedekte en voor hem gemakkeiyk maakte, gebruik gemaakt." Inmiddels ontving de Vice-Admiraal den 18 Maart, van den Schout by Nacht Melvill , de volgende berichten, omtrent de bewegingen van Vyand: „ Dat Zyn Edele Geftrenge'sLands Poon de Jager, dien morgen om te recognosceeren naar buiten gezonden hadt,en hetZyn Edele Gellrenge zonderling voorkwam, dat zedert vier uur dien morgen eene kleine attacque van den Moerdyk plaats hadt gehad, en van daar ongeveer no kanonfchoten uit drieponders waren gevallen: — Dat het zoude fchynen als of 'er aan de overzyde nog Vyanden waren , en dat het diensvolgens geraden zoude zyn, met de geprojecteerde landing in ftilte te laten beginnen:" en nog nader, Dat 'sLands Poon, dien morgen ter recognosceering uitgezonden, voor de Noordfchans gelopen was, als wanneer direct eene Prinfe Vlag van eene der fpriet-zeilen geheesien wordende, en echter geen lïootje uitkomende , de Schipper Tsbrands een loos fchot hadt laten doen, het welk met 4 fchoten met fcherp beantwoord wierdt uit Veldftukken , agter en over hem heen, waar uic bleek, dat de Klundert nog niet door den Vyand verlaten was. —Dat gemelde Schipper Tsbrands van gedagten was , dat het yuuren aan den Moerdyk dezen morgen vroeg, )0R» )RECHT»  iiio NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht ! 1 vroeg, plaats hadt gehad tusfchen eenige Kanonneerbooten die den gepasfeerden nagt aldaar geposteerd waren geweest, en eene Franfchen, die rerug gekeerd moesten zyn." „ Dat Zyn Edele Geftrenge den Gaffelaar en Bom weder afgezonden hadt, onder den Moerdyk , om nadere informatien te krygen, en toe te zien, of 'er, om iemand aan boord te krygen, wederom mooglykheid zoude zyn." Den io Maart deedt de Vice-Admiraal Van Kinsb?rgën verflag aan den Prins Frfftadhouder, en betoogde de noodzakelykheid der verrterking onzer Linie van verdeediging, aan deze kant van Zuid - Holland, van dè Willemftad tot Geertruidenberg, in deze Promemoria: JLTetzy den Ondergeteekenden eerbiedigst gepermitteerd , Uwe Doorluchtige Hoogheid te mogen voordellen : I. De Linie van Defenfie, aan deze kant van Zuidholland , zig ftrtkkende van de Willemftad tot Geertruidenberg , en deze zig uatuurlyker wyze verdeelende m twee deelen , als van de Willemftad tot aan de Moerdyk, en van daar laar Geertruidenberg, daar de hoek van de Moerdyk het voordelykfte of mee.it uitfteekende punt is makende , en regt over de Kil is geplaatst. II. Zo vermeent de Ondergeteekende , alzo iet diepfte water zig bevind langs de [trekkingen iran de Moerdyk tot aan de Willemftac!, en dus :en vyand van dat gedeelte zig meester gemaakt ïebbeade, alle vaart van groote Schepen, die van  JAARBOEKEN, july% 1793- van Rotterdam en Dordrecht naar Zee moeten , ten vollen gedopt is^éh byna mede Voor kleinere Vaartuigen^, de wil naar Zeeland ert elders hebi bende; dat deze (trekkingen ten allernoodzakelyklte dienden geïnfoeéleert te worden, en hier toe middelen te beramen, om door verwerkingen dat Vaarwater zekerder te maken, als mede om een vyand te kunnen ophouden, en zo niet onmoge]yk, ten muitten zeer bszwaarlyk in Holland te dringen. III. De ondervinding heeft geleerd, dat Batteryen aangelegd op de Moerdyk, met 24 ponders , de mond van de Kil befchoten hebben, en dat de Franfchen met hunne nieuwe inventie van Mortieren van 10 duim middellyn, hunne bomben op 2000 toifes werpen: de fituatie vim de Kil veroorzaakt, dót de Batteryen daar aangek legd, verre van de mond van de Kil moéten Geplaatst worden 5 daar by heeft de Vyand nog het voordeel van zyne Battery op de hoogte van deti Dyk te kunnen plaatfen; dit alles zamen genomen maakt, dat een Vyand eens van die Hoek zich meester gemaakt hebbende , de Vaart uit de Kil ten uiterften kan benaauwen. IV* Ook was het noodzakelyk , van op de hoek der Kil een Kat tot eene Battery aan te leggen, hooger dan de dyken van de overzyde, orri dus doende over de Batteryen, Welke daar, in eeval van eenen ongelukkigen Oorlog , mogteiï aangelegd worden, te kunneu dömineeren, en teffens daar door het uitkomen van Vaartuigen uit de Roodevaart bezwaarlyk te maken; tn dan een tweede Battery, daar de eerde nu legt, om den mond benevens de Vaartuigen te kunnen defendeeren: maar alles diende men in tyd.vafi Vrede in order te brengen, om 'er zig in Oorlogstyd yan te kunnen bedienen, en niet zo als au gefchied is, daar men alles in haast beeft Ffff bh>6 Dordrecht. Promem; van deri ViceAdmir.Van Kinsber>en.  iiia NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht. Promem. van den Vice- Admir. Van Kinsber* gen. ' j ] j « i I i \ i i moeten maken, om eenige defenlre te bekomen» waar door de dingen flegt worden gemaakt, en handen vol geld komen re kosten , en den Vyand zelfs daar toe dikwyls geen tyd geeft. Aan boord van 'sLands Jagt, legeende in den mond van de Dordfche Kille, den 19 Maart 1793:. (JVas geteekend") J. H. van KINSBERGEN. De Vice-Admiraal gevraagd hebbende, wat naar tydsomftandigheden ten meesten afbreuk van den Vyand op de Schelde zou kunnen worden in 't werk gefteld, wierdt den 19 Maart zulks beantwoord inde na/olgende Memorie: r\e Ondergefchreevene overwogen hebbende de= gedaane vraag, door U Hoog Edele Ge"trenge in deszeifs Misfive van den 10 Maart, /inden zig eenigzints verlegen daar aan te voldoen , uit hoofde dat hun de tegenv/oordigeïerkte der Forten, en aan de tweede Ondergechreevene de locale fituatie niet genoegzaam bedild zyn; maar vermenen egter, onder verbeteing, dat de Vaartuigen, door Landtroupen geecondeert, Lillo zoude kunnen attacqueeren , en laar toe geplaatst dienen te worden, als in de ïevensgaande Schets aangewezen is , wanneer e Hulk en Fregatten, met haar breede zyde teen de Batteryen komen te leggen , terwyl de Kaonneerbooten , welke haare Stukken vooruit, oeren, dezelve werken enfileeren. —■ Deze po. tie zal egter, na de operatien der Landtrouen, dienen gemodificeerd te worden. Liefkensoek zoude vervolgens op dezelve wyze moeten ;attac ce- Admiraal berigt: „ Dat hy den gepas, feerden nagt om half één eenige beweeging jn de Haven van de Noordfchans hadt ontdekt, zynde kort hier op door eenige kanonfchoten van den Schans zeiven gevolgd: — Dat hy Lieutenant hier op fein van onraad hebbende laten doen, terftond onder zeil was gegaan, om als dan beter te kunnen ageeren, niet wetende wat hier van worden kon." „ Dat hy oogenbliklyk daar na vuur op de wal zag maaken, zynde de Engelfchen bezig, om met hunne Kanonneerbooten eene attacque op den Schans te doen; — dat zy hier in niet gereüsfeerd waren, zynde mei verlies van één hunner Officieren afgefla Ffff 3 gen J Dordrecht. 1  i u6 NI EU WE NEDERLANDS CHE' DORDRECHT gen, hebbende daar en boven nog ééi Of» . ficier en één Matroos gewond. Dat het te verwonderen was, dat 'er door de Enfelfchen , wegens het Musquettevuur, °het welk van de wal zeer hevig was , geene grootere fchade geleden was, en meerder menfchen het leven 'er by verloren had» den; en eindlyk dat de Engelfche Kaptein met de gekwetlte by hem aan boord gekomen was." Ook ontving de Heer Van Kinsbergen dien zelfden 23 Maart door eenen Engelfchen Officier rapport van den Engelfchen Zee - Kaptein Berkeley, zo wegens het overvoeren van Krygsvolk naar de Willemftad, als ook nog, „ Dat hy dien nagt met agt zyner Kanonneerbooten naar den Noordfchans gez'.-ild was, om het locale aldaar nader te recognosceeren, wanneer eenige derzelve voor aan in den mond van de Haven hebbende laten avanceeren, de Vyand een kanonfchot hadt laten vallen ,en terftond zyn Musquettenvuur daar op begonnen , het welk met zeer veele hevigheid was gefouteneerd geweest : dat hy Kaptein met zyn kanon en musquerten vuur hadt doen riposteeren, maar dai het onmooglyk geweest was eene landing te doen; waarom hy nodig geoordeeld hadt de Chaloupen te doen retireeren na dat hy alvorens het vyandlyk vuur tot zwygen had gebragt; voorts dat de brave Lieutenant Western gefneuveld, en nog één gemeene waren geblesfetrd," De Vice - Admiraal gaf aan den Engel, fcaen Officier, welke dit rapport överbiagt, zyn  JAARBOEKEN, July, 1793. «'7 zyn leedwezen, over het mislukken van de ze onderneeming te kennen, en verbergde zyne gevoelens niet over de wyze , op welke hy oordeelde, dat die onderneming hadt moeten ingerigt worden. En waarlyk, deze onderneming, aan welke de Engelfche Zee-Kaptein Berkeley nu de houding en fchyn gaf van eene enkele recognosceering, was geheel en al zonder ordre van de ViceAdmiraal" gefchted: 't welk veroorzaakte, dat geene onzer posten hier van de minfte kennis draagende, de beide Kusten in beweeging geraakten. Volgens ons toegezondene berigten, hebben onze Hollandfche Zee - Officieren het voor een byzonder ge< luk gehouden, dat 'er niet eenige Kanon' neer - Sloepen door het vallen van 't watei aan grond geraakt en vernield zyn. De Secretaris van den Zeeraad op de Maaze, de Heer Van der Heim, gaf aan den Heer Van Kinsbergen by fchryvem van den ao Maart kennis: „ Dat Hunne Hoog Mogende op den 20 Maart goedge vonden hadden te refolveeren, dat men vat de rigoureufe ordres, ten opzigte van he ftremmen van de vaart op Zeeland, we zoude mogen afgaan, mits met overleg en de concert met de commandeerendf Officieren van 'sLands Vloot; verders me dedeelende, dat de Regeering van Tholei iemand naar Rotterdam afgezonden hadt om met allen aandrang en yver de pasfagi naar die Stad te vragen, voor een fchuit me levensbehoeften, welken de ingezeetenen die Stad, die van 't Land, en de Militairen al daar ten hoogden nodig hadden: — da Ffff 4 d Dor- DRECHT. i i r l > t r t  xiiS NIEUWE NEDERLANDSCHE E>CR- DRECHI de Schipper betuigd hadt met zyn Vaar* .tuig geen zee te kunnen bouwen, en zulks uit vreeze voor Franfche Kapers ook niet veilig fcheen: verzoekende tevens den Vice-Admiraal, deszeifs gedagten te weten, omtrent de beste middelen, welke in het werk zouden kunnen worden gefield, ten einde de Vaart binnen door op e nen zekeren voet wierdt bepaald; vermits de Vyand de oevers van enze Rivieren nog niet geheel en al verlaten hadt, en 'er zelfs gerugten waren, dat dezelve zig op de Kust by en omtrent de Willemftad hadt laten zien." De Vice-Admiraal antwoordde: „ Dat in zulk eene dringende noodzakelykheid, als waar van Zyn Edele Gcftrenge in deszelfs Misfive melding maakte, dezelve als ook de Schout by Nacht Melvill, ondes verbeteringe, van gedagten waren, dat de Schepen met levensbehoeften geladen, en met een behoorlyk bewys van hunne des» tinatie voorzien, het Spui konden uitlopen, en zig vervoegen by de Officieren, 'sLands Vaartuigen, geplaatst onder Ooitjes-plaat, commandeerende, ten einde te vernemen, of de verdere Vaart naar Tholen, langs den Dintel en de Steen bergfche Vliet, met gerustheid kon worden voortgezet? •— zo ja, als dan te lopen van het eene gewapende Vaartuig op het andere, en dezelve alzo aan de buitenzyde voorby zeilende,de Ooster-Schelde op te varen, naar het Tholenfche Gat; hier by egter voegende j van oordeel te zyn, dat van dit middel met alle menagement gebruik belieQrde te worden gemaakt, — Ook hadt 4«  JAARBOEKEN, Ju'fyi 1793- I11® de Vice-Admiraal de eer hier van terftond kennis te geeven aan de Admiraliteit te Ara fterdam, ten einde Hun Edel Mogende , des goedvindende, zig van deze middelen zouden kunnen bedienen, om het nodige, aan de Schepen van hun resfort op de Zeeuw fche ftromen leggende, te doen toekomen. Tot hoe groot een getal nu de gewapen de Vaartuigen, welken op onze Rivieren to eene goede en kragtige verdeediging onver mvdelyk zyn ,waren aangegroeid, blykt m eene Memorie, vervattende zo wel de Vaar tuigen, als derzelver plaatfingen en posten op den 11 Maart i?93' Voor de Steenberg- i" i: en Gaffelfchip gemonteen fche Vliet met 8 ft. en 40 man Lqmpagie f 2 Een Brik 6 ft. $Q ma" Voor den Dintel ^ 3 Een Gaffelfchip 8 ft 4° mar Voor oen u ^Gaffelfchip8ft.4°mar Oosthoek van't Ei- landFlacqué Een Cotter, 14 ft. 7° mar Tusfchen Willemftad en Buitenfluis. 6 Een Hoeker 16 ft. 9° taai Tusfchen Buiten- Huis en Hitzert 7 Een Engelfche Brik. AanhetHitzersgat S Een Cotter 14 ft. 80 ma. Voor het Spui 9 Een Engelfche Cotter. Aan deHoornfche „ , , Hoofden 10 Een Gaffelfchip 8 ft. 40 ma: „ f 11 Het Wagtfchip 20 ft. Voor Helvoetll.^ I2 Een Engekcli Fregat. Voor deNoordfch. 13 Een Gaffelfchip 8 ft. 40 ma Voor Stryen- Sas 14 Een Brik 6 ft. 30 ma Tusfchen Stryen - Sas en de Buitenhuis Engelfche Kanonneerbooten. 6 fi5 EenKielhgteri4ft. 8oma i 16 Een Bom 2 ft. 20 ma Aan de Kille gen gewapende Poon ïjms (_B!f Kanonneerbooten. Ff ff 5 A Dordrecht. t • s l 1. 1. , i. i. fi. :o n. n. n. an  ii2o NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht Aan het Nieuwe i 7 Een G affelfchip 8 ft. 40 ma» , , 18 Een dito s ft, Joma. Aan de Kop van t 19 Een Gaffelfchip 8 ft. 40 man. Eiland Dordrecht Zes Kanonneerbooten. In de Werkendam- 20 Een Gaffelfchip 8 ft 40 man fche Killen * Bomfchepen 2 ft. 20man. 4 Kanonneerbooten. 25 Pinkjes. Worden nog ge- Een Heeker 14 ft. 60 man wagt Een Gaffelfchip 8 ft. 40 man. Dubbelde Kanonneerbooten. Gearmeerde Hengften. (JVas gcteekcnd,) P. MELVILL. . In de Kille den sa Maart 1793. Maar de voorfpoed derOoftenrykfche wapenen noodzaakte eetlang de Franfchen, om ook den Noordfchans en Klundert te verlaten, zo als blykt uit dezen brief van de Regeering: HOOG EDELE GESTRENGE HEER! ~W7y kunnen niet afzyn U Hoog Edele GeftrenW ge hier mede kennis te geeven , dat, heden nademiddag ruim3 uuren, deFranfcheTroupen, die iK-r waren, uit deze Stad, en voor zo verre kennelyk uit het districl van dien, vertrokken, en, zo als gezeid wordt, zich naar den Ouden Bosch, en de Comreie van dien, 3egeev«n hebben. Waar mede wy met de meeste hoogachting tyn , en blyven , HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Uw Hoog Edele Geftrenge Ge« hoorzaame Dienaaren, Die van de Magiftraat van de Klundert, H. A E L M A N S. Ter Ordonnantie van dezelve, D. E L E M A N S. Klundert den 22 Maart 1793. , Defl  JAARBOEKEN, July, 1793. 1121 Den 22 daac aan volgende ontving del Vice-Admiraal, van den Zee-Kaptein Hal rinsman, van boord van 'sLand* Fregat deMinerva, voor Batz geankerd liggende, berigt: „ Dat in den gepasfeerden nagt tusfchen de Forten Lülo en Litf ken-hoek door zeven gewapende Sloepen, gecorninandeerd by den Lieute ants W<. O Blots van Tresion-, D. Schutter, M. Hoelands, C. J. Wolter heek, J. de Vry en J-fovery* prys gemaakt was, de Franfche Brik ofc Lucie, voorzien met 1 metaalen 24 ponders buiten de draaibasfen en een fournuis voor gloeyende kogels, als mede de gewapende Uitlegger: — dat niettegenftaande het Merk canonneeren van de Forten, aan onze zyde maar vier dooden en weinig gekwetden waren geweest, en wy 5$ krygsgevangenen hadden gemaakt: — dat hy niet genoeg de bravoure der Heeren Officieren en Matroozen, in deze expeditie betoond, kon roemen; voegende tevens by deszeifs Misfive, de Inftruétie, aan den Commandant dezer expeditie den bovengemelden Lieutenant Blots van Ireslong gegeven, het rapport van dien Officier, de Lysten der Krygsgevangenen en de In ventarislen der goederen, die men op deprys gemaakte Vaartuigen gevonden hadt." Zie hier dien brief zeiven, zynde var dezen inhoud: ' HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Dpze per Expresfe na Middelburg zendende 'heb ik de eer Uw Excellentie te «porteeren JORIRECHT.  1122 NIEÜWE NEDERLANDSCHE Dor- brecht. Rapport v*n Rapt. Haring- , man, : i ï i I t l h M V or de W< br va ve ren, dat wy op gepasfeerde nagt van tusfchen de forten Lillo, en Liefkenshoek met zeven gewapende Chaloupen hebben prys gemaakt, de bewuste Franfche Brik St. Lucie, voorzien van arie metaie 24. ponders buiten de draaibasfen, en net een gemetfeld fournuis voor gloeyende koïfls , als mede hunne gewapende Uitlegger: nettegenftaande het fterk kanonneeren der Foren, hebben wy maar vier dooden en weinig ge-wetlten 55„krygsgevangenen, welke ik hoop ay lpoedig zullen ontlast worden. Ik kan niet genoeg roemen de bravoure der leeren Officieren en Gemeenen in deze expedie; over het een en ander zal ik de eer hebben Jwe Excellentie nader rapport te doen. Na my bevolen te hebben in Uwe Excellentie ooge Proteftie, teekene met fchuldige eerbied, HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Uw Excellentie zeer Ootmoediger! en Onderdanigen Dienaar, J. S. HARINGMAN. Aan boord van de Mïhcrya, voor Batz, den »i aart 1793. Wanneer nu door de omftandigheden de aart tusfchen Holland en Zeeland weder1 binnen door fcheen te kunnen verbon , en alleen buitenom opengezet te >rden , gaf zulks aanleiding tot eenige even en berigten hieromtrend, welken 1 minder aanbelang zyn om te behoe1 geplaatst te worden. De Erfprins gaf den 20 Maart kennis aan  JAARBOEKEN* July, 1793. 1163 tan den Heer Van Kinsbergen, voornemens te zyn, om aan de Moerdyk post te doen vatten, ten einde een waakend oog te houden op al wat aan de overzyde voorviel. Dus gaf de Vice-Admiraal bevel aan de Ingenieurs De Man en VEfchelle om derwaards overtegaan, ten einde de gelegenheid opgenomen, en de posten voor 200 man Voetvolk wierden in gereedheid gebragt. Ook waren aan de wagthuizen aan de Kille, 't Spuy, de Steurkille en den Kop van 't Land bevelen gegeven, van geen Vaartuigen te laten doorzeilen zonder behoorlyke paspoorten, waar toe die wagthuizen ook met twee Kanonneerbooten wierden verfterkt. Zodra de Pinken onder beftier van den Graaf Van Rhoon te Hardinxveld kwamen, bepaalde de Zee-Kaptein Bols de fchikking der Pinken aldus: MEMORIE overgegeeven aan dei Heere Van RHOON, Gravt Van BENTINCK, commandeerende 'sLANDS PINKEN &c. ■ door den Ondergetekenden Kap tein ter Zee, commandeerende den Linker-Vleugel. De West - Kille of Hel, alwaar voornoemd Es. quader zich zal posteeren, is lang circa twee uuren, welke aan de zyde van het Bergfcht Veld heeft agt gaten, genaamd aan Werkendarr, beginnende: 1. de Bakkers Kil, 2. het Steuregat, 3. de Bevert, die in het Steuregat uitkomt 4. de Braspenning, 5. de Groote Kil, 6. de Wit boom, 7. het Diepe Gat, dog het uiinfte water, 8. een! Dordrecht. 1  UH NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht. Memorü van Kapt. Bols. i i l i 8. eene kleine Kille, de naam onbekend: de voor. naamfïe van deze gaten is het Steuregat. Aan den kant van de Merwede bevinden Zig vyf gaten, die in 4 gaten op de Merwede Uitkomen, gerekend van Werkendam; 1. de Hoge Kil, 2. de Korsfefloot, deze is gedempt; 3. de Pleun Louwenfloot, deze twee zyn met keitingen gefloten. Nu zouden myne gedagten zyn t om eene divifie te leggen by het Diepe Gat, eene divifie op de hoogte van Hoge Kille, by de diepe Guil en het derde vooraan in de West-Kille, welke eene brandwagt moeten uitzetten in de Steure-Kil, welke het ordinaire vaarwater is op Geertrui, denberg, en eene brandwagt in de Bakkers Kif Met deze posteering is het onmooglyk, dat eenig Vaartuig door de Killen kan doordringen. Dog indien de Vyand zig weder naar den kant van den Moerdyk verzamelde, zoude als dan asn den Heere Van Rhoon proponeeren, om eene divifie een half uur verder af te zenden, naar den kant van het Gat van Kielen. Geeve tevens tennis dat ik geplaatst heb een Gaffelfchip, ge. romroandeerd door den Lieutenant De Haan, ian den Kop van de Wiel, en voor de Hoge Kile en de Merwede, vier Kanonneerbooten, ge:oinmandeerd door den Lieutenant De Perrin. Aétum in 't Jacht leggende voor Hardinxveld. len 24 Maart. (JVas geteekend^) A. A. BOL % De Zee-Kaptein Bols gaf ook hier van ennis aan den Vice - Admiraal, welke hem ;elast hadt, om ook met den Generaal Goruikin de beste middelen te beraamen om Geer-  JAARBOEKEN, July, 1793- II25 Geertruidenberg, 't welk de Franfchen nog bezet hielden, in te fluiten. De Lieutenant Le Jeune kwam in de Kille aan mei drie dubbelde Hengften, gewapend met een 24 ponder, en bemand met ^Matrozen. Dog de vice-Admiraal verzogt den Zee-Raad te Amfteldam, dat de volgende Hengfter met ftukken van 18 pond mogten gewapend worden, zynde de 24 ponders te zwaar en minder handelbaar: gelyk dan ook vervolgens de overige Hengften du onder gebied van de Lieutenants Kervei en Gavannon te Dordrecht aankwamen, ie der met een 18 ponder waren gewapend Zy wierden naar de Kille gezonden, on der bevel van den Zee-Kaptein Van d Gapetten De Zwaluw zullende aangetast worden gaf de Heer Van Kinsbergen de nodig beveelen aan den Commandant van d Linker Vleugel, en ordre, dat een ge deelte Kanonneerbooten, by den eerfte: goeden wind naar dien kant zoude zeiler Maar het werkzaam vernuft van den kur digen Vice-Admiraal ging verder, e overwoog alle de nuttigheid van de Ks nonneerbooten op onze ftroomen , en dooi dagt de verbeetering, voor welken dezelve vatbaar waren: van welke overweeginge het befluit was, dat 'er drie zoorten va Kanonneer-Sloepen waren, die voor dez Republiek en derzelver Vaarwaters het a lerdienftigfte konden worden geoordeeh Dit is voorgedragen in deze Promemoria B Dor- DRECöT» I 1 I. tr I tl e Ll, et  1126 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht Confidt. ratten ever Ka nonneer booten, i ( I l \ < e t r b d z d d d I-Jet zy den Oodergeteekenden eèrbiedïöst gepermicteerd U Doorluchtige Hoogheid te mo. gen voorftellen: I. Daar de omftafidigheid, waarin de Republiek zich heeft bevonden, ons de noodzakelykbeid heefc aangetoond, dat zy Kanonneer-Chaloupen benodigd is, en deze zekerlyk , zo Wel als andere zaaken nodig tot defenfie, in tyden van Vrede dienen m gereedheid gebragt te worden, offchoon de noodzakelykheid niet direél daar is, om 'er ten eerften gebruik van te moeten maken. II. De Kanonneer- Ctwloupen dienen in drie di'frerente foorten verdeeld te worden; het eerfte foort fnoet zodanig geconftrueerd worden, dat men niet dezelve Zee kan bouwen. De tweede moet zo tyn, dat zy op groote binnen, erï diepe Vaarwa:eren , gebruikt kunnen worden; en dus aan een neer of min holwater kunnen refifteeren, en daar n ten anker leggen. Het laatfte foort, gefchikt /oor Bitmewateren, en ondieptens als Inundatien, ',yn'vodoende, als zy zeer ondiep of vlak gaan, :n fterk genoeg om zwaar gefchut te kunnen voe* en; men dient vooral nog by de twee laatfte fooren ce hebben eenige Kanonneer - Chaloupen met 6 (onden;, die tot een Avant Guarde, en om te reognosceeren voor den Chef noodzkelyk zyn: en ok moeten deze beide laatfte foorten, Vaartuigen y elke Divifie hebben, waarin het Volk kan loecren, hunne Provifle, hunne voorraad van Ammunitie, Behoeftens en verdere zaaken, welke hui" enodigd zyn, kunnen geborgen worden. III. De ondervinding heeft ons ook in deze tyen doen zien bet groot gebruik , dat een Chef oude hebben kunnen maaken , indien 'er Bombareerhoekers, by de Admiraliteiten, zo als in an. ere Landen, by de hand waren geweesthet is aarom, dat men by onze Admiraliteiten zig daarvan  JAARBOEKEN, >/j, 1793. 1I27 van behoorde te voorzien. Ik zoude van gedagten zyn, dat deze de beste waren, daar men bet bovenfte Ruk bedding met het mortier kon draayen; de rest het werk van de Heeren Conftrucleurs zynde zal ik my daar over niet verder uitlaten , als allèenig aan te raden van te tragten , zig goede tekeningen te verfchaffen van zulke Landen of Plaat» fen daar dezelve in Pradtyk zyn. IV. De daaglykfche ondervinding doet zien de noodzakelykheid , die 'er is, dat in deze Republiek eenige Ingenieurs aan .het Corps der Marine vasi geattacheerd worden, om redenen, dat onze waterdefenfie zulks hier meer dan elders vereischt, daar dit egter buiten dien evenwel noodzakelyk is, en plaats vind. V. Deze omRandigheid heeft ook ten allerklaar Ren aangetoond het nut, dat de Republiek zoude hebben kunnen trekken van een Corps Artilleristen. Was nu het Corps Zee «Artilleristen reeds geformeerd geweest, zoude men bqiten twyffel "ei een groot gebruik van kunnen gemaakt hebben or onze Kanonneerbooten , ja op de Batteryen, ei ook zeker getragt dit Corps te vermeerderen. Ooi moet ik herinneren, dat, na mate men de Kanon ineer-Chaioupen bepaalt, men ook het getal van d Artilleristen ter Zee zal moeten fixeeren ; het 1 zekerlyk niet in de momenten, dat men den Vyan op den hals heeft, dat de Menfchen kunnen ge dresfeerd en geformeerd worden , om denzelve met fucces van het lyf te krygen. VI. Men zal, zodra 'er eenigzints tyd is, ee infpectie, omtrent onze Waterdefenfie dienen t doen, die op de defenfie van deKanonneer-Chalot pen diend gegrond te worden, en waarom dan tc deze Infpeclie Zee-Officieren met Ingenieurs dk Bén gebruikt te worden. Gggg VII. H Dordrecht. Confidc' ratten oycr Ka» nonneer' booten. 1 t s 1 1 1 e t a  iieB NIEUWE NEDERLANDSCHfi Dor- urecm Confide ratten over Ka nonnee* b&vtcn. j t tl u d 4 VII. Het zy den Ondergeteekenden noe eeDer, ■ mitteerd, om te herinneren de noqdzakelvkheid, de 3lS -? gl'°nJdr?gd te houden , £ op - aHe Batteryen , die tot defenfie, tegens het inkomen van Schepen , worden aangelegd men tef- :zorgen'.00r & maake0 vau ^ moet VIII. Indien het Plan van 3 Januarv Hoi aan Uwe Doorluchtige Ho.gbeid èprefenSe dfmo 'e doorgaan zo zoude men altoos , uit het laatfte vierdedeel der Schepen,eenige groote kunnen klaar maaken, om, m geval van noodzakelykheid dia met zwaar gefchut te voorzien, en dus te kunnen gebruiken tot defenüe der Steden of Plaatfen waar de Iocaale fituatie het permitteert: als bv voorbeeld, zo ik een eenig Schip met zwaar gefchut voorzien, by de hand gehad hadde, zoude dit zekerlyk het beleg van de Willemftad, zo nies hE ^ miQÜeqzeer ^waarlyk gemaakt - i.'a ^m?* JaSt"-Ieggende in de mond van de Dordtche Kilie, 26 Maart 1793. •jTTWW" (Was geteekend',) j. H. van KINSBERGEN. Nu was het plan gevormd, om Geer. ruidenberg zo te water als te land in te uiten : om 't welk met vrugt te kunnen uvoeren, gaf de Vice-Admiraal Van lInsb^rg-en aan den Zee-Kaptein Bols en a'ó Maart dit bevel: £yne Doorluchtige Hoogheid den Heere Erf, -* prins van Qrange, aan dea ' Oridergefchkvi Vi-  JAARBOEKEN, -793. ïï9» Vire-Admiraal en Commandant en Chef vanDoit- ■ 'sLands Vaartuigen, gecommuniceerd hebbende,dRuchtHooastdeszelfs intentie van Geertruidenberg zo te Lsnde, als te water te blocqueeren ; zo is bef , Bevel dat de Ondergeteekende aan den Collonel en Kap-««« tein ter Zee Bols, commandeerende de Luiker-KapU vlèu4l, gelast, om met zyne onderhebbende Bols, Vaartuigen, zodanige pofitie te neeroen, en te doenneemen, om liet gemelde Oogmerk van blocaueeren te water te bereiken; permitteerende, de Ondergeteekende aan gemélde Commandant, om de Pinken, met overleg van den Heer Van Kifoont, de pofitie van de Moerdyk tot aan de hooge Zwaluwe, te doen nemen , ot Wel in de Westkil of Hel te plaatfen. In het Jagt voor Dordrecht, 28 Maart i?S?3' (Was geïeektnd,) ], tL van KINSBERGEN. Van de delfde dagteekenirig was ook deze ordrel De Ondergeteekeriden Vice-Admiraal vatt Hollanden West-Friesland, commandeerende ed Chef 'sLands Schepen en Vaartuigen , crdonneerc Sr mede"aü de Officieren, commanderende de VaamSen, dewelke geümployeerd worden en zulten w0 den tot de blocquade van Geertruidenberg. Dat zv niet «uiten permitteeren eenige het zy proote of kleine Vaartuigen met Pasfagiers , of gnige Goederen inhebbende, het zy , wat hes !v na voornoemde Plaats te vaaren, en dezel2'luSea voorkomende, te arrefteeren en daar van ten cerfien rapport te doen aan den kap-  H3o NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- tein Bols, commandeerende den Linkervleugel, of drecht.aan den Ondergeteekenden. Id het Jagt voer Dordrecht, den 28 Maart 1793. {JVas geteekend3)' J. H. va» KINSBERGEN. Hier toe behoorde ook dit aanfehryvetï aan den Schout by Nacht Melvill : Aan den Schout by Nacht MFLVILL. HOOG EDELE GESTRENGE HEER! TJ Hoog Edele Geftrenge zult de goedheid geheven te hebben, na ontvangst dezes, geene Vaartuigen hoegenaamd uit.de Kil te laaten vertrekken, als alleen die ten dienfte van den Lande zyn gefchikt; en deze ordre zal zo lange Rand houden tot dat Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Erfprins van Orange vier en twintig uuren met de Troepen vertrokken zal zyn; voeg bier by nevensgaande Copie ordre en Inftruclie voor dea Chef van onze Linkervleugel. Heb. de eer &c. (JVas getcekend,) J. H. van KINSBERGEN. Dordrecht 28 Maart 1793. Vrydag zynde den 29 Maart, verliet Zyne Doorluchtige Hoogheid de Heer Erfprins het Hoofdkwartier te Dordrecht, en zeilde met 'sLands Jacht naar de Rood" Vaart, gevolgd wordende door de Trans* port-  JAARBOEKEN,», 1793* «3* óortfchepen, aan boord hebbende de Troe Dorpen, beftaande in het tweede Regiment dreciït. Oranje Nasfau, een gedeelte van de Regimenten Hollandfche en Zwitzerfche Guardes, van Dopff, Bofc de la Calmette en eenige Emigranten. De Vice • Admiraal Hoogstdenzelven tot aan de Roode Vaart verzeld hebbende, Rapte Zyne Hoogheid aldaar met de troepen aan land , teritond voortmarcheerende door Zevenbergen naar den Ouden Bosch, in welke districten de troepen gecantonneerd wierden: waar van aan Zyne Doorluchtige Hoogheid,, als ooit aan de Collegien der Admiraliteiten door den Vice-Admiraal kennis gegeeven wierdt. ^Den i April ontving de Heer Van Kins* bergen, welke op den 30Maart ter bezor. ping enfchikking der Convoyen naar 'sHage was vertrokken', van den Schout by Nacht MEEViLLtyding, „ Dat de post by Drummelen door de Franfchen nog bezet, en een Hengst 's avonds te voren daar langs pasfeerende , met musqnetten en kanon befchoten was, waar van zelfs eenige kogels.door het zeil waren gegaan. Dat de lieden, die de posteryen van den Moerdyk op Stryen-Sas vice vcrfa bedienden, hem lastig waren gevallen, om de, brieven, die van en naar Braband en Frankryk gezonden wierden, hunnen gewoonen loop te geven: dat hy Schout by Nacht aan den Commis-Generaal der posterven l'Honoré daar over ge* fchreeven hadt", nodig oordeelende, dat die zaak finaal wierd uitgemaakt." Gggg 3 s»Dat  H32 NiEÜWE NEDERLANDSCHE ?0R' ^\D\hX dien zeIfden óaS weder eene »hecht. Misfive hadt ontvangen van de Adminiftrateurs van zeker fonds, door de Ingezeetenen van Delft opgerigt, ter bezorginge van ververfchingen voor de Militairen van den praat, met toezendinge van eenige verkwikkingen voor 'sLands Equipagien, zynde dezelve naar het Bergfche Veld gezonden, om aldaar onder de Equipagien te worden verdeeld. Dat hy Schout bv Nacht eene Misfive van den Secretaris van Zyne Komnglyke Hoogheid, den Heere Hertog Fan Tork ontvangen hadt, met verzoek dat een Matroos, cp onze Kanonneerbooten dienende, ontilagen mogte worden; dat Zy» Edel Geftrenge begreepen hadt in dit verzoek geene zwarigheid te moeten (lellen, en xiier toe de nodige orders gegeven hadt- en eindelyk dat de Heer Graave Fan Rhoon met de 25 Pinkjes door de Kille gekomen zynde, naar den kant van de Zwaluwe was gezeild, zullende zig den volgenden das in orde rangeeren." ö Hier op volgde nog een nader berigt van den zelfden Schout by Nacht, „ Dat Zyne Komnglyke Hoogheid, de Heer Hertog Tork m den agtermiddag met het Transport Êngellche f roepen, omtrent 3o fchepea ilerk, was komen afzakken; dat hy zig bv Zyne Komnglyke Hoogheid aan boord begeven hebbende, om zyne opwagtine te maaken door Hoogstdezelve geïnformeerd was, dat Geertruidenberg aan onze Troepen over gegaan zoude zyn. Dat Schipper Tsbrands met 'sLands Poon, om te recog- nos-  JAARBOEKEN, j»?». I793- "33 omwaar geworden was; dus veronderfteldë , dat eeneZVAw getroffen en misfchien reeds was gecapituleerd." Hun Hoog Mogende hadden nu op den *8 Maart 1793 het embargo, t welk den ;J February op de uitgaande Schepen gelegd was, opgeheven, als mede voor de Nlderlandfche Schepen naar Engeland, Noorden, de Oostzee, de Oost- en West SdhS Volkplantingen en ter Vischvangsr, detrye vaart'opengefteld. Dus^was nnweSerom de werkzame yver van den ViceAdmSaal Vïï Kinsbergen op de befchermnT«van de Zeevaart gevestigd, waar toe Ster het klein getal van Oorlogfchepen, gegatten en Vaartuigen, welke op den a9 Maart in dienst waren, of nog wierden aanoewórien weinig toereikende was; en tot ErSSonTn vagn die Oorlogfchepen en Vaartuigen was het afdanken van de kleine Vaartuifen, welke men op de ftroomen nu misfchen kon, zeer dienltig. De Zee-Kaptein Detmers fchreef den 30 Maart aan den Vice-Admiraal Van Kinsbergen dezen brief: HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Zeer gevoelig, dat op gisteren de eer niet heb gehad Uw Hoog,Edele Geftrenge myue oPb Gggg 4 was'  1134 NIEUWE NEDERLANDSE D^ft. DRECHl Brief van Kapt, Def.- mers- J | t c r tl c z ó b V et te d: 1T1 dt ke ho Hoogedele GeSeJjSrfS otl^^ weest, en zulks vernct^an A. fti nemen, gein arrest een Schuit !,aat ,eêc thafis &3 Proven X P^bTetlde aan ^hipper order van den SoSn r« nf fe"de' en haalt, zynde de S?S/rTev^'/aD daar nu wederom re mogen Pvaarfn T9 ^ Verzoekt voegd een Rapportoden L&^ S"5/8/" S^^t#^« , aan welke rfèE,' ? Llct»enunt fctf*. ie met Tronen SKÊffiBS S S oen bydraayen, dat k^eo " v-?fi ^Düe f te -nigezyn her op gewand TdeC ;' *W in die tusf&emyd kwamllfaan^h d°^e* n geene vertraagine aan 3?r L * ° en engen, heb ik denzelfden r*L mp0rt coe te aattuigen *»m^i^2 ™£ 3n waren, terwyl de^nï''v^th? "SS waren; dog dat ik t5nfl», " **** wie gee-  JAARBOEKEN, Ï7P3- «3* ««•ven ter plaatze daar zulks behoorde, ten einde Dorff 'Ive volg diergelyke zaaken anders mogten wor-DRKCHT. den 2eSa£teerd;d" heb ik gedagt Uw Hoog MeiP Geft enge te moeten rapporteeren , op dat üvt Brief « ™ iTdele Gcftreoee hier van dikwyls geene ver-v«« SS^formauen zou krygen, en op dat 'er mag/^. vonden worden, dewyl de transporten thans zpDetSgvuldTg zyn,' en ik zeer wel begryp, «i-tners. Süuren ophoudens, dikmaala van te veel belang |. de Collonel Middelaar commandeerde. Brenger dezes zend ik op naar.,Rotterdam, om Viftualie en Bier, terwyl het transport naar de Schepen alhier moeilyk is. Ik heb de eer met eerbied te zyn , HOOG EDELE GESTRENGE HEER-! Uw Hoog Edele Geftrenge zeer Gehoorzame en Onderdanige Dienaar* A. T. D E T M E R S. Aan boord de Zeehond, 30 Maart 1793Tot voorgemelde brief behoort ook het «volgende Morgen-Rapport van 'sLands Gaffelfchip No. 3. MORGEN-RAPPORT van 'sLand: Gaffelfchip No. 3., aan den Wel Ld Gefir. Hier A- J. van HALM, commandeerende 'sLands Schepen en Vaartuigen van de Rechter-Vleugel, voor den Dintel en Ooitjes-Plaat. Op dit moment arriveert myn Loots, en berigt mv, dat, aan het Stouter Gat gekomen zynde, waren de Franfchen reeds zedert Zondag weg, en SS Ouden Bosch gekomen zynde, hebben aldaar Levonden twee leegt Sprietfchepen als mede een IcT; ^ Franfchen zyn daar 31 dagen geweest  ngö NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht. MorgenRapportaan den Kapt. Van Halm. en hebben de Burgers van al haar Proviand berooft, als mede een groote quantiteit Koorn , en 6 duizend guldens aan geld, en zyu gepasfecrde' Zondag van daar vertrokken $ de weg neemeude naar Breda. Te Zanden buiten, legt een Poon, geladen mee Tarwe, was voor de Franfchen gedeftineerd, en wordt door een wagt van 8 man en een Ccrporaal van onze Troupen bewaard. de Franfehe zyn mede Zondag van daar vertrokken. In de Leur leggen drie Poonen, als mede een Spriedcbip, geladen met Steen, het moest zinken: voor de Roovaart, Ette en de Leur, zyn eergisteren gebrand* febat gevonden 200 zakken Rogge, 110 Beesten, maar de Schout heeft het afgemaakt, voor 150 Zak, 25 Beesten: de Franfchen waren mede daar van daan, maar gisteren heeft men een detachement uit Breda gezonden om het zelve af te haaien: van Roofendaal zegt de Loots, dat 'er 5 leege Pooflea waren, en twee Sprietfchepen geladen met Rogge, sn een leege Ferrie; daar legt twaalf honderd man Troupen van den Staat in Roofendaal ingecantonneert ; een Boer zegt, dat 'er eergisteren 200 karren met Meel in Breda zyn binnen gebragt; men zegt ook, dat de Franfche Linie • Troupen dezen middag uit Geertruidenberg kunnen trekken; dit is alles, waar van ik door myn Loots ben géïnformeert. Deze nagt is 'er niets gepasfeört, hebbende de navolgende Schepen: G.Sioffel;, komt van Duins, onder convooy van een Engelsch Fregat, het zelve hadt Transportfchepen by zich , en zyn den 24 dezer in Hellevoet binnen gekomen met Troupen; zyn pas was geteekend J. d. Blois van Treslong : J. Buytenhek, komt van Dordrecht, gaande naar Bergen op den Zoom , hadt een Compagnie van 't Regiment van (Valdeck aan Boord; de Pas was geteekend W„ F. Frfprins van Orange: L. yaii Kas fel, komt van Rotterdam, moet na de Nieuwe Tonge, geladen met Ktuideuiers Waaren; de Pas  JAARBOEKEN, July, 1793* "37 Pas was geteekend M. Onderwater en J. van ] der Heim, 3 J. C. MARCHAL. Aan boord van 'sLands Gaffelfchip No, 3, den 28 Maart 1793* De overgaaf van Breda en Geertruidenberg door de Franfchen aan de Krygsmacht van den Staat, gaf gelegenheid tot den navolgende brief van den Erfprins Van Orange aan den Vice-Admiraal Van Kinsbergen, die den 2 April uit 'sHage naar Dordrecht, en zig van daar naar Gorinchem begeven hebbende, den 4 April in de Kille was terug gekomen, Aan den lieerc ViwAdmiraal Van KINSBERGEN, of by deszeifs abfcntie aan den Schout by Nagt MELVILL. HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Vermits door het capituleeren van Breda en Geertruidenberg de gantfche omtrek, welke door den Vyand geoccupeert is geweest, nu ten eenemaal ontruimd zal worden, en dat dierhalven de pasfagie onbelemmert dient voort te gaan ; zo is royn verzoek aan U Hoog Edele Geftrenge de ncdige orders te geven , ten einde alle Vaartuigen, welke gearrefteert mogten zyn, te ontilaan, en alle andere vry en onverhiudert te laten Pieren. Waaj )OR)RECHT.'  113» NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- öseoht i ] 1 Waar mede met agting blyve, HQOG EDELE GESTRENGE HEER! U Hoog Edele Geftrenge Dienstwillige Dienaar, W. F. ERFPRINS van ORANGE, Commandant. Hoofdkwartier te Princen - Hagen, den 4 April In gevolge van dezen brief, wierdt deze loopende ordre naar alle de gewapende Vaartuigen door den Vice - Admiraal afgevaardigd : r)e Ondergeteekende Vice-Admiraal, commandeerende en Chef alle 'sLands Schepen en Vaartuigen, communiceert hier mede aan alle de Commandanten, en particuliere Chefs der Schepen en Vaartuigen , dat Breda en Geertruidenberg gecapituleerd hebben, en dat dus alle rioitihteiten van den kant van Geertruidenberg tusfchen ons en de Franfchen cesfeert: alle Vaartuigen ep Schepen zullen van den een tot den anderen, deze communicatie doen rondlopen, na ilvorens Copie van dezelve genomen te hebben • :en der Kanonneerbooten zal van deze Copie maten, en direét aan den Heer Graave Van Rhoon >ost hebbende tusfchen de Moerdyk en Hoose Zie hier ook eeneil brief aan den Criffiei Fagel. HOOG EDEL GESTRENGE HEER! TT.iti H002 Mogende Refolutie alle Binnenvaar trfen open,ettende, en de Vyand van ons „erwvdert zynde, zo heb ik gemeend, om ah ^ nhft-kcls die militaire kundigheden aan de t A hebben pep-even, tot het beletten van het fnïomen ofFfoS«n v'a.1 de Kil, te moeten doen Ifhouden en wegneemen, om daar door zo vee DoR- drfxht. AnderBeveh i  lua NIEUWE NEnFcr ATvrnor-u» Do». dsech1 Brief aan de Griffier Fagél. te meer fahciteit aan de navigatie te bezorgen ; ..thans te veel kleine Vaartuigen in dienst, en het volk van die beter en nuttiger tot het bemannen van Schepen, gefchikt tot het kruisfchen en con- «voyeeren, zynde, zo heb ik aan den Raad ter Admiraliteit een plan van vermindering voorgefteld, zodanig ingerigt, dat alles op eenen vasten voet blyft. (JVas geteekend,) j. H. van KINSBERGEN. Aan boord van 'sLands Jacht, in den mond? van de Dordtfche Kille, 5 April 1793. Het navolgende bevel dient ook te worden aangeteekend. J)en Kaptein ter Zee J. F. Diners, wordt Y 4°"r de» Ondergeteekenden gelast, om ten fpoedigften met zyn onderhebbende Hoeker de Zeehond en de Kotters de Brak en de Panther, en de Brik de Courier, onder de Lieutenant» Grotenray Van Hoey en Dusfeau, te zeilen tot voor Hellevoetjlms, en zig aldaar in ftaat te Rellen tot het doen van een convooy, zo als nader zal worden, geordonneerd. Alvorens van hunne Station te vertrekken, zuilen zy Officieren, zig van bevaren Matroo! zen en de nodige Onder-Officieren voorzien: den Lieutenant Grotenray, uit de GafFelaars No 1 en No. 3- gevoerd door de Lieutenants Beyer er! J^Z u- b e» denLie«tenant^;; Hoey, uit het Gaffelkhrp No. a., gevoerd door den Lieutenant W*nan% beide tot 80 koppen, en by aldien uit deze Vaartuigen de nodige Onder-,Officieren niet te vinden mogten zyn, z\s, als dan dieswegena te addresfeeren aan den Kaptein J. A. Bhis Val Ireüong, om dezelve als dan uit het Wagtfchjp as  JAARBOEKEN, I7P3* "43 di Arend te ftrppleren, en zodra de Schepen in ; gereedheid zyn, daar van aan den Ondergetee-; kenden rapport te doen. ... Verder z?l hv Kaptein Demtrs, de drie voorgemelde Gaffelfchepen ^ten ten anker gaan asfchen de Willemftad en de Buitenhuis, tot nader ordre. . (Was geteekend,) H. van KINSBERGEN. Atfum iri den mond Van de Kil, 5 April 1793* 'SGHAVENHAG É. Den 0 Tuly $ alhier het Zuidhoilandsch SynodeVeopend, eh de Predikatie te.: dier gelegenheid gedaan door den Wel Een*. Heer Joonnes Bosman, Predikant teGeer- /laar aan vobende s door den Wel Eerw. UeLTernarfusvaft Marken, Predikant te "cJavezande, het Znidhollandjehe Synode gefloten geworden met «neKerkelyke Re devoering over Mattb. XXVÜ1: vs. 10. het tweede lid. PPer liep omtrend het midden dezer maant] het ?érucPht, dat de Spaanfchen Gezant nft Venetien terng ontboden was , doos d en Ite? Hof van Madrid geraakt was ovei de onzydigheid van dat Gemeenebest. Dén Heer Willem Elliot, is door Zyne BritfcheMajefteitbenoemdw Secretaris bv de Staaten Generaal der ver S gde P.o»tacien, en #|MfÉ^ Doft- JRECHt. Bevel jan Kapt. Det- fnersf. i  1144 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. Hun Hoog Mogende hebben den Heer Jacoo Fagel aangefteld tot Hoogstderzelver buitengewoonen Gezant aan het Hof van Zyne Majefteit den Koning van Deenemarken, en den Heer Maarten van der Goes, gewezen buitengewoonen Gezant aan het Hof van Deenemarken , tot Hoogstderzelver buitengewoonen Gezant en Minirter Plempotentiaris aan het Hof van Zyne Majefteit den Koning van Spanje. t Den 8 Jnly is de eerfte Hollandfche Haringjager te Vlaaraingen aangekomen, medebrengende negen en zeven agtfte ton nieuwen Haring, zynde de eerfte ton verkogE voor een duizend en twintig guldens. Bovengemelde Jager verhaalt, dat alles in de vloot zeer wel was en hy op Zee geen ontmoeringen hadt gehad. w Te Tm?eSmaaIen is de h°oge nood der Oost-Indifche Compagnie gebleken. Om nie Compagnie, wederom met geld te onderfteunen, ziet men het navolgend Beriee te voorfchyn komen ; s BERICHT van Vefte NEGOTIA- TIE, tot den Intrest a ^.perCi. in 't /aar, >vry van alk belastingen en Collateraal. j^e Gecommitteerde Raaden van de Staaten van -•-'Holland en West-Friesland, als daartoe, by de refpeclive Refolutien van Ilonggemelde Heeren Staaten, in dato io en 12 Juiy 179, fpeciaal geauthorifeert; hebbreh goedgevonden en verftaan, de Bewindhebberen van dè Hollandfche Ka-  JAARBOEKEN, July, 1793. "45" Kameren der Oost- Indifche Compagnie te authorifeeren, tot het arrefteeren van eene Negotiatie groot vier Millioenen Guldens, in Casfa of Bankgeld, ten keuze der Geldgeveren, vry van alle Belasting en Collateraal; en dat by forme van Wisfelbrieven, op de navolgende Conditiën:« 1. Deze Wisfelbrieven zullen getrokken wor-i den door Bewindhebberen der Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Amfterdam, voor rekening van alle de Hollandfche Kameren, als hier toe fpeciaal geauthorifeerd, ten lasten van Hun Edel Oroot Mogende de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, en dat ten getale van 4000 ftuks, genommerd No. ï\ a 4000, ieder ten zal gerequireerd worden. 4, Gelyk dezelve ook zullen worden uitgegevch op Naam, of aan Toonder, na keuze.. 5. By ieder der gemelde Wisfelbrieven zuller worden gevoegd vyf Coupons a 40 Gulden, vooi ' Hhhh 3 * s Gra- t>ENHA3E. 'lerigt ■ener ■ Jeld/ig- ingvoor ■ie Oost- Tndifch: Jomp.  Ïi4« NIEUWE NBDBRLANDSCHK VSNHA- Berict éener Geldiïg. titig voor da 'Qostïndifclie ! 1 J de Jaarlykfche Intrest a 4 perCr. VrV van alle Belastingen , betaalbaar die in BankUd in do Wisfelbank der St.i Am^^&Q^ geld ten Comptoire waar op dezelve luiden. 6". En ten einde aan dezelve Wisfelbrieven alle moog.yke verzekeringen en foliditeit te doen erlangen zyn ue refpedlive Ontfaiigers onwederroepelyk geauthorifeerd, om deze Wisfels en Coupons, ten Comptoire, waar op dezelve luideu, ten pracifcn verfchyndagen te betalen: als mede, om dezelve op of na de verfchyndagen iti betaling aan te neemen, zo voor het recht der Collaterale fucceshen, IOofte en en apofte penningen, en alle 'sLands rechten en ImpofitieH, even als ware dezelve Hollands Courant-Gelden dat zonder eenige korting of onkosten, hoe genaamd , zullende de Agio der Bankwisfèls als dan gefield worden volgens de Middel-Cours ter Bemfe der Stad Amfterdam, 7. Wordende alle Voogden en Admiuifbateurs m Mmoerjangen, gelyk mede Regenten van vVeeskamers bocjeteiten en Corpora's geauthorileerd, mede jri deze Ncgotiatie te participeren! S. Deze Wisfels zullen uitgegeven worden m zal de mkhryving kunnen geleideden by alle LoKanafche Ivameren der Oost-indifche Compagme , cn beginnen op Woensdag den 24 Julv 1703, en de intrest in gaan op den 1 Augustus oe^a Jaars, op weiken dag ook de Wiiielbrie- m otmmiwtm. v^r* lerder „al cxtcmecrcn, ah tot een kapitale P # mm Guldens, uc, z7l e l ïokprovifioneelgcene meer van deze li sjlib ïew ' 1 1 Wy  JAARBOEKEN, July, I793- «47 Wv moeten thans ook wederom yerflag'sGMdoen van 't geen in onze legers en 't voe-™* ren van het oorlog in deze maand is voor-^ gevallen. Hier roe behooren in de eerfte plaats twee brieven van den algemeenen Bevelhebber over 'sLands Krygsrnacht den Erfprins. De eerfte brief, gedagteekend den 3 July, luidt aldus: HOOG MOGENDE HEEREN! Tk heb de eer ter kennisfe van U Hoog Mo1 eende te brengen, dat eergisteren morgen eene wederzydfche uitwisfeling der Krygsgevangenen te Pont k Tresfen heeft p aats ge^d en dat van de Troupen van den Staat 48 mannen terug gekomen ?yn. Voor het overige is 'er by de Armee niets voorgevallen, het geen den aandagt van U Hoog Mogende waardig zoude zyn. Waarmede, enz. W. F. ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Meenen den 3 July 1793* De andere brief is van dezen inhoud: HOOG MOGENDE HEEREN! Itr hPh de eer U Hoog Mogenden te berigten, kdat ik hedenmorgen, 3 het aanbreken, van den dag, de vyandlyke posten te Lincelle en indices gelegen, met omtrent vyf honderd bannen , benevens eenige Jgte Troupen e eenig kanon, gerecognosceerd heb.. Ik hadt te gelyLr tyd order ff|Jgn «a den Generaal-  i!48 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenha GE. Tweede Brief van de, Erfprins. •\ t. ^ 4 ■ s2 32 Major Prins. Van Hesfen-Dartnfladt, welke der, post van Werwiek commandeert, eene fterS recosnosceenng tegen Blaton en aan den Col lonel VanGcufau eene dergelyke uit Tourcoinï naar den kant van MouveauVte ®gf Dezelven zyn wel uitgevallen, zVnde 'er ? zelfs vyfog Vrywilligers tot in Bondkes Z \veest, alwaar zy den Vyand uit zyn Retrfn chementen en Coupures verjaagd hebben Ik kan nog het getal der dooden en eekwet Ren aan onze zyde met geene zekerheid beS. len, vermits de. jysten daar van nog niet in Zfg ae Kaptein Wrange/, welke de Vrvwilli. gen. met zeer veel beleid en dapperheid tót „ Bondices aangevoerd hadt en dof 'het beenVe fchoten is, henevens de Lieutenant van de Husfaren, die eene hVte conr,,^f i den arm bekomen heeft. g tüfie aa-n Waarmede, enz. W, F. ERFPRINS van ORANGE 9 Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Meenen den 5 July i793. Zie hier ook een Verflag van 't voordesilene by het leger van den Staat opTn i en 6 dezer maand: r &EthrZSYld n Gomma»^ercnde Generaal Eriprins fan Orange en Nas/au, een fteeke ecognosceenng langs den linker vleugel van de ^posten van Tpurcoing tot Werwiek wil! nde doen , om de waare pofi.ie der vyandelvkc Voorposten te kennen, gaf den 4 dezer n l ë d?n. CoI« VanGlfaZ o™ d zelve van •purepmg naar de kant yat, Mouveaux, en In den  JAARBOEKEN, July, 1793. 1149 den Generaal Major Prins Christiaan van TlesCen-^ Darm/lad, om van Werwick die naar le Blaton. te maken, ordonneerende verders, dat de aflos , ftng van de Post van Roncq, die 500 man fterk is, en alle morgen uit het Leger gefchied, den, 5, 's morgens om half 2 uuren, te gelyker tyd met een houwitzer en een kanon k 6 pond zoude uitrukken, en links af marcheren; dat het Bat» taillon Zwitzerfche Guardes, en eenEsquadron Guardes Dragonders, die de referve waren, mede zouden uitrukken, en de Wagt volgen; dat de Vrywilligers zig van Halluin naar Roncq zouden begeven, en dat de Jagers en Husfaren, believen twee kanons a 3 pond te Roncq gereed moesten ftaan, om op Hoogstdeszelfs aankomst mede te kunnen marcheeren. Zyne Hoogheid , vergezeld van Hoogstdeszelfs Heer Broeder, den Generaal Prins Fredrik var, Orange, van de Lieutenant-Generaals Vorsl Van Waldeck en Baron Van Münjler, en van de Generaal - Majors '1 Gravenmoer en Golowkin, be' gaf zig des nagts naar Roneq, en deedt de Hus faren, de Jagers van Byland, de Vrywilligers. en de nieuwe aflosfing met twee kanons h 3 pond en een houwitzer, en een kanon a f> pond links af marcheeren, volgende met dezelve de Chaus fde naar Rysfel. Zodra dit Corps een weinit geavanceerd was, begonnen onze ligte Troupei reeds rnet de vyandelyke Voorposten handgemeet te worden, de welke de Franfchen zodanig re pousfeerden, dat men in korten tyd op de hoog te van de Rousfet kwam, alwaar Zyne Hoog heid de Infanterie deedt opmarcheeren, de Fron tegens Linfeües en Bondues nemende , en d Flanquen door een gedeelte der ligte Troupei dekkende. Vervolgens avanceerde Hoogstdezelve met ee gedeelte der ligte Troupen en Infanterie op d Franfche Voorposten, die hoe langer hoe meei der verfterkt, edog by continuatie door ons ot Hhhh $ oj: s Gra- /énha3e. Verflag imtrend het Lever van den Staat. > 1 1 t 1 1 i- pfc  11 so NIEUWE NEDERLANDSCUE 'sGra- venhage. Fer/lag omirend het Leger van den Staat. il t i 1 i ] i ophoudelyfc vuur in hunne Retranchementen te. rug gedreven wierden. Aan het witte Kruis (0{ le Croix blanche) gekomen zynde, deedt Zyne Hoogheid, alzo men uit oorzaake van door eene fterke magt, die in Lin.elles, Quesnoy, Bondices, en verdere Posten zig bevond, afgefneden te kunnen worden, zig niet verder kon exponeren, het Corps lang! zaam terug trekken naar Roncq, alwaar de nieu. we aflosiing post gevat, en de Husfaren en lagers hun kwartieren betrokken hebbende, is de oude aflosfing met de referve naar het Leger gemarcheert. ° Zyne Hoogheid te Halluin gekomen zynde, deedt het Battaillon van Hesfen-Darmflad. het welk zo lang als de recognosceering geduurd heeft, onder het geweer gebleven was, en fterke Patrouilles naar Ronsbeek gezonden hadt, inrukken, en kwam ten 9 uuren 'smorgens te Meenen terug, & De Collonel Vdn Geufau heeft op het beftem3e uur de vyandelyke Voorposten tot ouder iet kanon van Mouveaux gerepousfeert: ook is de Windmolen, agter dewelke de Vyand altyd geposteerd was, en die hem als tot een ?bfervatormm diende, in brand geraakt. By de recognosceering, die de Generaal-Maor Prins Vin Hesfen - Darm/lad te gelyker tyd redaan heeft, met eenige ligte Troupen en Deachementen van het eerfte Regiment van Walleek en de Zwitzers van Gumöens uit Wervick, zyn de ligte Troupen, tot aan de Reranchementen van Le Blaton, dewelke met ;anon bezet waren, voortgerukt, en zyn van jnzen kant, na dat men ordre gegeven hadde lan de ligte Troupen om te retireeren, eenige canonfehotan op den Vyand gedaan, om de lunne te beantwoorden, en heeft zig vervolgens het geheele Detachement in orde weder erug getrokken, - ' He  JAARBOEKEN, July, 1793- \QS Het verlies der Franfchen is op de in front allarmeeren. Dan heeft het naderhand gebleken , dat de co-, lonnen van den Kaptein Hanger, welke met de referve colonnen van de Troupen van den Staat, onder den Major Van Bachiene te Beveren eenicen tyd was geposteerd gebleven, nu wederom ingerukt was; dat eerstgemelde zig door een nieuw aangelegd verhak voor de vyandelyke Retranchementen hadt weten door te werken, en met zyne en de Compagnie van den Kaptein llesfelberg van Orange Gelderland > de attacque op Ostcapell van zyne zyde volkomen uitgevoerd hadt; hebbende de Vyand uit vyf verfchanfingen verflaaen, waar van het grootlte gedeelte met de bajonet gedood was, waar op hy de veroverde verfchanfingen door Boeren heeft laten verftooren, en zig door Beveren over de brug te Stave] geretireerd. Het verlies aan den kant des Vyands beloopl over de honderd dooden; daar en tegens aar onze zyde maar op agt dooden , en tien gekwetftet van de Compagnie van voorfz. Kaptein Haugei en een man dood , en een geblesfterd van df Compagnie van Orange Gelderland, hebbend; de Kaptein Hesfelberg, en de eerfte Lieutenan Frehlich van Groen Laudon zig byzonder gedis tingueerd, en kunnende de Kaptein Hanger nie genoeg roemen de bravoure zo van deszeifs Com pagnie, als van die van Orange Gelderland, b deze affaire betoond. Waarmede, enz. (JVas geteekend,') W. F. ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Hoofdkwartier by Meenen den 9 July 1793- Or sGra- /enha3e. Brief \>an den Erf prins. 1 1 t t f a-  «54 NIEUWE NEDERLANDSCHE 4sGra- venha«e. i < < ] i Omtrend het midden dezer maand ontving men de tyding, dat deFranfche Stad Condé zig by verdrag aan de Vereenigde legers hadt overgegeeven , zynde net drie maanden na dat zy is ingefloten geweest* Dit is de bepaalde tyd, binnen welken geen ontzet komende, dè Nationaale Conventie de overgaaf voor noodzakelyk en wettig verklaart. Zedert de overgave van Condé, waaromtrent men vermoedt, dat de Emigranten misrekend hebben, waanende dat die Stad in naam van Lodetoyk XVII in bezit zou genomen zyn geweest, is te Brusfel een Collegie ingefteld, het geen onder den naam van Junta,de overwonnen en nog te overwinnen Landen, en alle de veroveringen ten behoeve des Keizers zal belluuren. De Franfche uitgeweekene, wanneer zy in dienst en foldy van den Keizer overgingen, deeden den eed, van den Keizer te zullen verdedigen ter Zee en te Land, om Louis XVII, Koning der Franfchen, wederom op den Throon te brengen. Te Condé, en zo verre als men in Frankryk heeft kunnen komen, is de volgendeProclamatie gedaan: ffrederik Jofias, Hertog Van Saxen-Cobür*« Marfchalk, commandeerende en Chef de telers van Zyne Majefteit den Keizer en Koning n van het Ryk enz. enz. enz. De Stad, Sterkte en Dittricr. van Condé, onlerworpen geworden zynde aan de nftgt van den Leizer en Koning, door de heldhaftige Tronen , die ik de eere hebbe te comrnandeeren, ver» klaa»  JAARBOEKEN, July, 1793. 115$ klaare Ik by deze, dat Ik van dezelve bezit neeme in den naam van Zyne Keizerlyke en Komnglyke Majefteit, en dat ik allen vreedzame Ingezetenen der veroverde Landen aile veiligheid en befcherming vergunnen. Ik verklaare dat Ik het gezag, het welk Ik uit kragt van het recht van verovering uitoeiï'ene, niet zal gebruiken, dan tot handhaving der publieke orde, en de veiligheid van Perfoonen en Eigendommen; en begeerende de eerde noodzaaklyke maatregelen te nemen, ter bereiking dier gewigtige bedoelingen, verklaare Ik ook te ve;ftaan, dat alle Clubs en alle ongewettigde Vergaderingen, hoedanig die ook zyn moge, on ftaanden voet zullen ophouden , zynde in het vast befluit dezelve te doen verbreken en betcu* gelen, door alle middelen, die in myne magt zyn; op eene ftrenge, militaire en voorbeeldige wyze te zullen doen ftraff'cn , allen die geenen. ■welke die Vergaderingen of Clubs houden zul len; zy die dezelven zouden zoeken te beleggen. en zy, die dezelve zouden bywoonen; zulkei die met woord en daad, iemand, wie het ooi zy, zouden beledigen, en, met één woord, al< lcn die op eenigerlei wyze de publieke ordre oi rust zoude Rooien. (JFas geteekend PRINS COBURG, F. M, Gedaau in myn algemeen Hoofdkwartier t Herin , 13 July 1793- Valenciennes verdedigt zig fiandvastig Men heeft den Generaal Ferrand, welk daar in het bevel voert, doen weten, da Condé zich heeft overgegeeven. sGra- cenha- Procla* tnatie \>a?i den Hertog Van Saxen- Coburg- \  iiytf NIEUWE N EDE RL ANDSCHE 'sGra- vbnhack. j i 1 1 \ 1 Zie hier ook nog een kort berigt uit het Hoofdkwartier van het Hollandseh Leger, gedagteekend den 15 July 170:3. 7"yne Hoogheid goedgevonden hebbende om hout voor de Armee te do..n hakken, heeft, den 12 dezer, eenige Pioniers, onder bedekking van eenige Jagers en Vrywilligers , naar de hoogte vaa Roncq gezonden , om aldaar, ter regter zyde, tegen over Lincelles, de kapping te doen. Na dat de posten, des morgens om 7 uuren, uitgezet waren, werden dezelven door een vyandlyk Corps van circa jco mannen aangevallen, dewelke voornamentlyk op den regter vleugel aandrongen , doch tot twee reizen toe, mee verlies van eenige dooden en gekwetften terug gedreven werden , waar na de vyand aftrok en de Pioniers hun werk vervolgden. Wy hebben vyf geblesfeerden gehad, waar onder de LieuteGant Van Nugenpath, van het Regiment Van Plettcnberg, en de Lieutenant IValdJmuer, van de Jagers Van By/and zyn; de eerfté heeft een fchampfchoot aan het hoofd, doch niet gevaarlyk, en de laatfte door het been bekomen. Op het zelfde oogenbük bekwam Zyne Hoogheid de tyding van de overgave van Condé, Welke des ivonds om half agt uuren, door 36 kanonfehoten, aan onze Franfche'buuren bekend gemaakt is. Gisteren, den 14, heeft Zyne Hoogheid de Armée doen in het geweer komen, en door dezelve, zo uit het kanon als musquetterie , een vreugdevuur naaken, over deze aangenaame gebeurtenis, het velk door alle de Arméecn van de Geallieerde vlogendheden op dien zelfden dag gedaan is. Men kan ook het navolgend egt verflag nededeelen van den algemeenen aanval, /elke de Franfchen op de Voorposter/ van iet Leger van den Staat op den 22 July ge-?  JAARBOEKEN, fcly, 1793. 115? gedaan hebben, van Tourcoin af tot Comtnines toes Des morgens half 9 uuren, hoofde mén in het Hoofdkwartier eenige Musquetfchöten doen , naar de kant van Werwick , Botisbeek, Roncq, Halluin en de verdere Voorposten, doch om 9 Uuren omring Zyne Hoogheid rapport, dat Werwi k van drie kanten geattaqueert wierd, waarop Hoogstdezelve direcïelyk het Leger deed onder het geweer komen , het Esquadron en Battaillon de Referve derwaards detacheerde, terftond hier van kennis gaf aan Zyne Hoogheid den Heer Prins Ft» drik te Yperen , aan den Generaal - Majoor Van Geufau te lourcoing, en aan den Collonel Grave Van Byland te Roncq, met last van op hunne hoede te wezen- i Een oogenblik daarna kwam rapport , dat de Voorposten van Halluin hadd-n moeten retiree ren , om dat de Franfchen langs de zyde van Bousbeek met een fterke m?gt avanceerden Hierop begaf Zyne Hoogheid zich in alle fchie* lykheid over Halluin, naar de zyde van Bousbeek, de ordre agterla uende aan den Collonel Van loaart, om met zyn Battaillon onder het geweer te komen, en de Poorten van Meénen fterker te bezetten Zo dra Zyne Hoogheid te Halluin gekomen was, liet Hoogstdezelve het Bartaillon Grenadiers l ar, Brcidenbach, met twee zesponders uit het Legei rukken, öm de redoute van Halluin te bezetten, en 'het Battaillon Z «itferfche Guardes , om lang! den weg van Bousbeek te marcheeren, ten eindt onze regter flancque te dekken. Het Battaillon van H s'en Darm/tadt en eet gedeelte van her Esquadron van IJcsp,:n-C.o marcheerd zynde en het zelve bezet hebbende, waren de Vrywilligers, die tot foutien der Voor posten uitgerukt waren*, reeds tot dus verre gea * ÜH vas 's Gra- venhage. Verflag van aanval op 't Leger van den Scaat, 1 1  nj8 NIEUWE NEDERLANDSCHE ?sGraVenha* GE. Verflag yan aanval op 'i Leger van den Staat. i < J 4 ■i i i 5 < I 1 3 i c t e ( vaoceerd, dat zy de FranfcheD, die de attacque met zo een groote overmagt begonnen hadden, en tot aan het Bosch van ia Granville voortgerukt waren, aan het wyken bragten, en dezelve vervolgens van daar tot op de hoogte, waar onze Voorposten ordinair ftaan, wederom terug gedreven hebben. ö Een gedeelte derzelVe is onder de ordres van den Kaptein Schaflner , met twintig Dragonders van tiesjen Lasfel langs den ordinairen weg van Bousbeek, tot voorby de Veld wacht van de Guardes te ifaard, in het Dorp Bousbeek, het welk van ce voren zeer fterk door de Franfchen bezet was, gerukt; de Zwitferfehe Guardes, die tot foutien jonden waren, hebben 'er ook eenige tyd post Na dat Zyne Hoogheid alle de dlspofitien aan de5e kant gemaakt hadt, kwam een tweede rapporc ?an Werwick, dat de Vyand niet meerder dan tot talf weg van Commines en Werwick genadert was ; dat onze Jagers en een Detachement van yroen Lat/don avanceerende,den Vyand tot Con> nines terug gedreven hadden ; dat de Collonel Van Lynden met de Husfaren, een Esquadron Wan Hesfen-Philipsthall, en drie Compagnien van Hirzel direft op Commines geavanceerd waren, >m den Vyand den overtogt over de Lys te heetten , en dat Zyne Hoogheid den Generaal - Maoor Prins Christtaan van ilesfen'--Darmftadt, de Grenadiers van Gumoens, met een Hauwitzernaar Commines gezonden hadde; en dus begaf Hoogstlezelve, aan deze zyde alles ftil zynde, zig naar Loncq, posteerende twee Compagnien van Hes/enyarmliadt op de hoogte, om de Vrywilligers te nderfteunen, ingeval de Franfchen wederom zouen komen. Zyne Hoogheid vond alle Posten tusfchen Roncq n üousbeek na behooren bezet, en ontfing raport van den Collonel Van luiandt, dat de Fransen van de Rysfeifche Chausfée, en van den kant  JAARBOEKEN, July, 1703. »JS> kant van Lincelles hunne attaque op Roncq al tt eclvker tvd gedaan hadden , dog dat zy door de Wagt, die'naar de zyde van Lincelles Rond. even als door de andere Posten, na dat een kanot op de hoogte by die Wagt gezonden w«s, gere pousfeerd geworden zyn , met verlies van ver fcheiden dooden en gekwetften. Hoogstdezelve kreeg vervolgens Rapport van dei Generaal Majoor Prins Van Hcsfcn-Darmltach ,da de Vyand door het vuur van onze Troupen, da byna twee uuren geduurd hadde, en door het zen den van de Hauwitzer naar Commines, genood zaakt geworden was, niet alleen over de Pontor brug, maar ook over die van de Lys, zig te: fpoedigften te retireeren; hebbende men by die n traite, behalven veele dooden en gekwetiten, di de Franfchen medegefleept hadden, ook drie Kryg! gevangenen gemaakt. Hierop deedt Zyne Hoogheid de Troupen wedei om in het Leger rukken, en zo dra in het Hoofc kwartier gekomen was, ontfing Boogstdezelv rapport van den Generaal - Majoor Van Gttffau commandeerende te Tourcoing, dac de Franfche heden morgen op het zeive uur van de zyde va Rysfel, en kort daarna meteen grote mag; van de we van Haut Caroli, de Posten Tourcoin geattaqueer hadden , dog dat hy ze niet alleenlyk gerepoi feerd en veriaagd hadde, maar ook dat de G vallerie hun "vervolgende , een Officier en vee tien man tot Krygsgevangenen gemaakt hadde waar van de Officier en vyf man geDlesfeet waren. Dat de Troupen van den Sïaat meer als vy tig geweeren veroverd hebben, en dat de Vyat eene meenigte dooden en gekwetften geh hGDat ze alle oogenbiikken nog doodgefchoofe' Franfchen vinden, en dat de Vyand des midda em één uur nog tene attacque gewaagt heef liii 3 e :»s GrA- ! venhage. i Verjlag ■ van aan* val op 't i Leger : van den t Hiaat, 1 e e a n T E> d iï- ♦ d i d d ie ■» ra  m& NIEUWE NEDE RLANDSCHE 'sGr/v- venhace. i Verflag van aanval op 't Leger , van den; Staat, ; ( I I \ ri c t li f k b •13 b £ HOOG 3m deszeifs dooden te kunnen begraven, dóch lat zulks de moeite niet waard was, om aan te laaien ■ * Dat de Cornet Sloet van Grimbergen, van het Regiment Van Thttl/i, een kogel door de borst en :en tweede door den arm by de affaire bekomen leeft; de Lieutenant Schnetzeler van 't Regiment Stockar, een door het been, en de Vaandrig Thona.fetvaa het Regiment May, een fchampfchoöt lan het hoofd, eh dat aldaar in 't geheel één dood n elf gebl sfeerden gehad heeft; in 't generail :o kan men niet genoegzaam pryzen de moed, [apperheid en onverfchrokkenheid der Troupen -an den Staat, met welke zy op de Franfchen langevallen zyn, in de differente voorvallen; en nen kan zich verzekerd houden , dat de Vyand log lang geheugeni» van dezen dag zal hebben, ;elyk ook , dat (hofi zeer eenige der Franfchen iet Orange Cocardes verci'erd waren , om hun oor Deferreurs uitgeevende , door dit middel >nze Voorposten te tragten te overrompelen,) ie Hollanders alle hunne Krygslisten weinig teb ;n, en telkens hunnen moed doen voelen. Het verlies van onze zyde, op de differente 'osten, beftaae uit een Cornet Sloet, dodelyk gewetst, en twee Officieren gekwetst, twee geleenen gedood, en twintig geblesfeerdens, waar rider drie Kanonniers, dewelke by het Battaillon au fftrzet waren; zynde ook de Bombardier zeer gt aan het hoofd gekwetst, door dien dat de af. rit van het kanon door een Vyandelyke kanonogel geraakt, terug geftooten wierd in het oogenlik, dat hy pointeerden; doch dit beletten hem iet, het Ruk direct daar na weder te pointeereü. Dit verflag is door den Erfprins by eenen rief van den 23 dezer aan de Algemeene taaien toegezonden;  JAARBOEKEN, July, 1703. l!6i HOOG MOGENDE HEEREN! Hebbe de eer Uw Hoog Mogende by dezen kennis te geeven , dat de Franfchen g stèren een generaale attacque od onze Voorposten ondernomen hebben, waarvan Uw Hoog Mogende de nadere om Handigheden in het bier nevensgaande relaas gelieven te vernemen, als waar toe ik de vry beid «ebruike my te refereeren ' „ Teffens hebbe ik de eer aan Uw Hoog Mogende te berichten, dat het vyfde Battaillon Van Wal deck op morgen te Cortryk zal aankomen, en dal ik aan het Débris van het Grenadier-Battaillon van den Lieutenant- Collonel Van Zillnhard ordre gezonden heb, om op overmorgen van Cortryk naar Breda te marcheeren , in dier vo-gen, dat het zelve aldaar op den 29 dezer maand zaj aan« komen. Waarmede, enz. (JVas geteekend,') W. F. ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 23 July 1793- Eindelyk ontvong men hier met de Frank forter brieven, de gewigtige tyding,dat dc Stad Mentz, zich tusfchen den 21 en 22 de zer maand by verdrag hadt overgegeeven, zvnde deze gebeurtenis door een aangekomen Courie? bevestigd. De hoofdzakelykt artikelen van het verdrag van overgav* luidden aldus: Art. 1. De Commandant zal de Stad ei ïiii 3 d 's Gba- 36. I 1  "6a NIEUWE NEDERLANDSCHE de Forten, nevens al het kanon, mortieren enz., zo vreemde als Franfche ftukken, Krygs- en Mond behoef tens overleveren 2. De bezetting zal met krygseer "uittrekken, Jö 3- Veld/lukken en Caisfons mede nemen Geweigerd. 4. Paarden en goederen aan de Franfchen toebehoorende mede voeren. Toegeftaan. 5. De bezetting zal 48 uuren tyd hebben, om de >Srad te ontruimen,en nog 24 uuren. indien het nodig is. ' 6. De Commandant zal zorg dragen voor de beraaluig der fchulden, en tot dat einde uyzelaars laaten. 7- De bezetting zal zig in verfcheiden colonnen op marsen begeven. De marschrouten zullen door zyne Pruisfifche Majefteit bepaald worden. 8. In geval de paarden der bezetting niet oereikende waren, zal men, tegen betaahng, anderen leveren. 9. Het vervoeren der Zieken zal te water langs de Moezel gefchieden. 10. De Inwooners zullen eerst na verloop aandoe dagen weder binnen de Stad komen. 11. Op het oogenblik van de definitive teekening,Zal zyne Pruisfifche Majefteit al ae torten en poorten doen bezetten. ia. De overgaaf der militaire effeéten zal ten eerften gefchieden. 13. Men zal Commisfarisfen benoemen, om alles te reguleeren." Deze tyding wierdt vervangen door eene an« 's Gra- venhace.  JAARBOEKEN, $ufy, 1793- II<53 andere, welke den 30 July P^^fe^lï dat de Stad Valendemm zig den a8 dezer vmua nmnd aan de Krygsmtgt der verbondene^ Mosendheden heeft overgegeeven. be Kwbeïetting zou den . Augustus me geweer en wapenen uittrekken, doch bui ten de Poort gekomen zynde, dezelve nederleien, en «ednnrende dezen Oorlog, op hun woord van eer, tegens de Vereenigde Mogendheden niet mogen dienen. Deze gebeurtenis wierdt ook door den Erfprins San Hun Hoog Mogende by dezen brief bekend gemaakt: HOOG MOGENDE HEEREN» i^vertnied van de waare deelneeming van Uw 0'Soof Mogende, in de gelukkige, en voor het woord, om geduurende d^n V^a b dTn°*ede vryheid U Hoog Mogen^me. dU ° lm 4  U6-4 NIEUWE NEDERLANDSCHE \sO*a ge. ] ] • zelve befchouwen zullen, als niet weinig toebrengende.ter bevordering der goede zaak Waar mede'ik de eer hebbe te zyn, enz. Geloofwaardige getuigen verzekeren, dat de Stad Vainciennes meestal eene verwoemng van puinhoopen vertoont, en voor hen, welkëMezelve voorheen gekend heb» ben, thans onkenbaar is. Amsteldam. Men zegt doorgaans dat geld, de zenuw van den Staat, en in 't by zonder ook van den Oorlog is. Het is zo, en het befluit is, dat, wd eenig Volk zyne onafhangelykheid handhaven, het moet zorgvuldig waaken dat zyne geldmiddelen in goeden ftaat zyn^ en verders, dewyl de kragt van 'sLands geldmiddelen in den welvaard, voorfpoed en gegoed neid der Ingezeetenen is gelegen, zo moet het dien welvaard, voorfpoed en gegoedheid der Ingezeetenen voorftaan belehermen en bewaaren. En wat byzon! der den Oorlog aangaat, het is onmogelyk dien zonder geld te voeren; maar al was er zeer veel geld , al bragten de 'Wezeerenen al hun vermogen op, dan nog was jat vermogen zonder krygsbeleid, en""zonder kunde geheel kragteloos. Het is ia len loop van dezen Oorlog, vooral in de Baanden February, IVJaart en April gebleten, wat het Krygsbeleid vermogt, wanïeer de kunde, werkzaamheid en oplettendheid y^n den Lieutenant-Admiraal J. H\ VüfS  JAARBOEKEN, July, 1793- van Kinsbergen, den overtogt ^r.Fra^AMfchen, onder 't bevel van den Veldheer iel.Dumourier,tn hunnen inval te water in de dam. ze Landen, heefc belet. De kunde en roem van den Vice - Admiraal Van Kinsbergen, zo hier als buiten 'sLands verworven,zyn bekend Het was dan met rede, dat Zyne Hoogheid, de Prins Van Orange en Nassau , als Admiraal - Generaal, m plaats van den overleden Lieutenant-Admiraal J. A. Zoutman, (welke het bevel over de Vloot van dezen Staat, in 't beroemd gevegt op den üoggersbank gevoerd heeft,; tot infpeéteur en Commandeur van 't Corps ZeeArtilleristen, benoemde den Lieutenant Admiraal en Ridder J. H. van Kinsbergen. De Vice-Admiraal Juflus Boot, is in plaats van dezen, tot Infpeéteur van eene Divihe, in gemeld Corps aangefteld. De werkzaamheid van ons Zee- Wezen is kenne.lyk uit eenige berigten, welken wy zullen mededeelen. Op den 6 July zeilde 'sLands Fregat de Prinfes HHlbeltnina, onder bevel van den Kaptein Haringman, met een goed getal Koopvaarders onder zyne befcherming, uit Texel naar Zee. Den 7 kwamen binnen 's Lands Schepen en Brik van Oorlog Gelderland, Kaptein S. F. Grave van Byland; "t Zeepaard, Kaptein C. van Kercbem; en de Mug, Lieute* nant F. F. van Braam, van Hitland. Den 8 en o July zeilden in Texel binnen, Iiii 5 'sLands  nes NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STELDAM» sLands Fregat en Brik van Oorlog de Waak' zaamheid, Kaptein F. A. Meurer , en Flora, Lieutenant Westerhout, insgelyks van Hitland. Voorts zyn in Zee gezeild 's Lands Fregatten van Oorlog Medea , Kaptein J. F. Wierds; de Argo, Kaptein R. van Braam, en de Snelheid, Kaptein Blots van Treslong, naar de West-Indien, en onder derzelfs Convooy voor de Kamer Hoorn, 't OostIndisch Compagnies Schip 't Cromhcut, Kapt. H. Holder, naar Batavia, alsmede nog verfcheidene Koopvaarders naar de West - indien. Ook zeilde nog uit, "sLands Fregat de Phoenix, Lieutenant^. van Kervel, en onder deszeifs Convooy 't Oost-Indisch Compagniefchip West Cape/le, Kapt. Corn. Laurentius, naar Zeeland. Den 24 zeilden met eenige Koopvaarders naar Zee, 'sLands Fregat van Oorlog de Eensgezindheid, Kaptein Overmeer, en de Kotter de Snelheid, Kaptein D. E. Hinnst. Op dien zelfden dag kwamen in Texel binnen , 'sLands Schepen van Oorlog de Admiraal de Ruiter, Kapt. J yan Woen/el; de Prinjes Fiederica Louifa Wilhelmina', Kapt. Fan Halm, beiden uit de Sond, en sLands Schooner Flora, Lieutenant Westerhout, uit Zeeland. Den „6 en 27 July zeilden in Texel binnen de navolgende Oost- Indifche Coronagnies Schepen, voor de Kamer Énkhuizen, de Frouw Maria Cornelia, Kaptein Jan Arendsyvan Batavia; voor de Kamer Hoorn, Oosthuizen, Kaptein G. Schuier, van China; en  JAARBOEKEN, Wi 1793- Il67 en voor de Kamer Rotterdam, de Refolutie, AmKaptein D. Hendriks, van de Kaap deGoe- stejde Hoop Wyders is weder in Zee ge-dam. zeild dePrinfes Frederica Louifa Wilhelmna, Kaptein Halm, naar de Maas. Aan de Kaap de Goede Hoop zyn ook nog aangekomen de volgende Oost - Indifche Compagnie Retourfchepen, als den 31 Maart Roofenburg, Kaptein Bengfon,^ van China; den 5 April de Ferwagttng, Kaptein . ..., van Batavia; den 7 dito de Sebilla Antonetta Kaptein . ..., en de Gerechtigheid , Kaptein Molenaar, beide van Ceylon; den 8 dito Zeeland, Kaptein A. Tjerks, van China, allen voorde Kamer Amfteldam, en den 1$ dito Dr echter land, Kaptein Westfaal, van Ceylon voor de Kamer Zeeland, doch deze laatfte buiten ftaat zynde de reis verder te kunnen doen, zullen de Goederen overgeladen worden in het mede terugkomende Schip Leyden. Zie hier ook een Lyst der Hollandfche Schepen, welken thans in de havens van Frankryk liggen: Te Nantes Galbe Kalverboer , Jeckele Piers Fisfer, Goytjen Sjoerds Oding, Reyndert Michieh, Anes Luytjes, Dirk Westra, Toon Hendriks, Omme Dirks,ljebbe Murks, Jan Alberts, Jan Kuyper,Jan Tennisban Blyer, Elias Tiedeman , Freek Jacobs van Dyk nog twee Smakken, een Bootje en een Brik; drie mylen boven Brest, zitten met haar volk in de gevangenis Andr. Kvk,  iisS8 NIEUWE NEDERLANESCHE Amstel dam. Freek Jacobs, Klaas Attes, en volgens fchry* Ven, zyn zy niet op hun geraak aldaar. Te Bourdsaux Claas Pieters, Jan BuneU da, Pieter Stuk, Jan Karften, Corn Hulsbof, Evcrt Piepers, Steffen J. Szvart, Cor* nelis Feykes, Hendrik A. Bakker,, Mar ten Jans, Jacob B» Koyflra, Freek Willems, Jan Broers, Tjeerd H. de Boer, Pieter Jacobs, Anne Foppes, Homme Jacobs, Har men Eylderts- Johannes Smitje, J. Swager, Feyke Ft, de Boer en 't Schip van P. Piebes, hy zelfs overgegaan met 't Schip van Douwe Jent} es, naar Holland, Te Marseille Syrnon Broers, Carel IlTenzel, Gerrit johannes, Ge. rit Springer, Gosfe T. Kieyn, Pieter Prater, Joost van d.r /Faal, Pieier Pieters, Wietfe Baukes, Melch. J. Schole, Martin Jans, .... Tomfon, Jan torn. ïiakker, Adriaan Freerks, deze bovengaande hebben alle hunne Vrypasfen van Frankryk ; dan leggen alhier nog zonder pasltn J Baade, Mart'mus de Lange. Heere S. Kro n, Gbrist. Fitman, en door de Kapers opgébragte Schepen zyn : FeyeSwatt, Jan Barends, Jan Kim en Lamb. Blauw, welke 4 üchepen tot goeden prys verwezen zyn. '.e Cette Klaas DykLuyfen, Dirk van de Wolf. Tj.rk Jooiten , Cotnelis van der Waal, Barend Nannings, Douwe Int es de Boer, Gerben H. de Loer , Sjerk Sjoerd, Int je Hendriks, Aart Wander s , Olde Pieters en .... Doekjen. Te Toulon Corn. J. Jongehoer, S. D, plunje, Corn. BooUs en Klaas Geerts, deze  JAARBOEKEN, July, 1703. Hffff ze zyn bevolen op de Rhefede te bly- Au- ' ven liggen; dan zvn nog 30 mylen land si el-' ■waards "ïngebragt Johannes Poort en Johan- dam. net Watfen, dewelke tot den a6 Mey op hunne Schepen geweest zyn. De navolgende Lyst der Koopwaren, wel* ker invoer zo te water als te i.and. in het Rusfiesch Keizerryk van den 1 Juny af aan; is verboden, heeft te veel betrekking tot den Koophandel, om niette worden medegedeeld : Batiste-Lion. 1'ezems en Borstels. Byouteries en Modes - waaren als hier onder gefpecificeerd: ~ .,, l. Gouden en Zilveren of Schildpadde «1 allerlei andere in goud of zilver gevatte fabateries of Snuifdoozen, als ook die van binnen met goud of zilver belegd zyn, die voorzien zyn met gravures, fchildermgeil of andere ornamenten; uilgenomen de met edel gefteenteii eii paerlen bezette en de ef. , fen gouden en zilveren. Etuis en Foudralen van allerlei foort, van goud en zilver of in goud en zilver gevat, met gravures, fchilderyen of andere ornamenten ; uitgenomen de met edel gefteente en paerlen bezette, en de eften guuden en zilveren. Parfumeer- en Spiritus-Flesjes en Flacons, van goud en zilvtr of in goud en zilver gevat, welke gegraveerd, gefchilder'd of ahders vercierd zyn; uitgenomen de met edel gelteente en paerlen bezette, en de efrea gouden en zilveren. Gou-  Am- STELDAM. Verbod van invoer van Koopwaren in Rusland. Ï170 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gouden en zilveren gegoten Knoopen .uitgenomen de gladde en die met edel geftJente bezet zyn. Ceintuur, Schoen- en allerlei andere gouden en zilveren Gespen , gegraveerd, fefchilderd, or met andera vercierfelen; uitgenomen de met edel gefteenten en paerlen bezette , en de gladde goude en zilveren. DiergelykeGespen met goud of zilver beleed. Gouden . Züwivm d;„c.u„i.i V s — , - w„ , x mauicKneu en van andere metaalen gemaakte Zakhorologies % «isgelyks Horologiekettingen en Aanhang! iers gouden en zilveren Horologiefleutels en Cachetten , welke gegraveerd, gefchilderd of anderzmts vercierd zyn; uitgenomen de met edel gefteenten bezette en de gladde gouden en zilveren. Allerhande Portefeuilles of Brieventasfen met naar toebehooren. Tahakspypen eri Verrekykglazen, in goud en zilver gevat, en met verderfden; uitgenomen de met edel gefteenten en paerlen bezette, en de glad in goud en zilver gevatte. Allerlei kleine Kostbaarheden, als: Berloques aan Horologien enz. van goud en zilver or daar in gevat. Gouden en zilveren en allerhande Kruislen Pretentions, Oorknoppen, Ringen enz. Kammen van Hoorn, Yvoor , Been en Schilpad. Brandewyn (Franfche^ enkele en dubbelde. Bontemutzen van allerlei foort. Bouteillen ledige, groore en kleine, halve, enz. Behangzds van Papier, gewold en met bladgoud otzi ver, ins;»elyks van d'.efc, met kleuren en bladgoud of zilver gedrukt; als ook alle ioorten van geweefdè en doeken, wollen en andere Behangfelen Franjes, en Galonnen van goud en zilver, Zyde met Git, ook van Floret en Garen. Gren-  JAARBOEKEN, July, W i*fl Grendels voor Deuren en Vengfters van yzer en Am* ftaal; diergelyke nut koperen vercierrelen; dier- STErgelyke met bronsarbeid,ges;ra veerde en vergulde. DAM. Knoopen voor Rokken en Vesten, van goud- en zilverdraad of koord, van glas, paarld'amour, Verbod in metaal gevatte fteenen , kameelshairen, wol- yaninle, hairen, tintten, Raaien, hoornen, bee-yoer van ne'n, zyden en van alle andere foort, uitgeno- Koopwamen gegoten effen gouden en zilveren. ren in Laarfen van alle foorten, opgenaaid of onop-Rusland. genaaid. Linten , allerleie, veelkleurige , gemoucheerde en geftreepte, uitgenomen de gantsch gladde eenkleurige. £ en banden, zonder goud en zilver, flu- weele, florette, wolle en catoene, kemelshaire en garene. papier, graauw, blaauw of van eenige andere kleur, geftreept, gefpikkeld, gemarmeld, verguld en verzilverd, als ook zeer fyn papier van zyden lompen. Pomade, van allerhande foort. Poeyer, witte en gekleurde. Poppen, van allerlei foorten. Scrioenen, Mans, Vrouwen- en Kinderfchoenen, als ook *alle foorten van Muilen, en met Bont gevoerde Schoenen, Spiegels en Spiegelglazen van allegrootens. Spelen en Speeltuig van Alabast en Hout; die in goud en zilver zyn uitgezonderd. Vlaainsch Linnen. Vrouwe Kleederen zonder goud of zilver, als: Busquieres, Palatynen, Halsdoeken en Schortekleeden, van Gaas en Kamerdoek, Mutzen en allerlei Kapzels van Kant of Blondes, ook Bloemen van Papier, Zyde, Pluimen, en andere diergelyke Opfchik. Wandelftokken van allerlei foort , uitgenomen deegte Rottingen, zonder of met gouden of zilveren gladde monteeringen. Waay-  1X7* NIEUWE NEDERLANDSCHË Amsterdam. . Verbod van invoer van .Koopwaren in Rusland. Waayers, yau allerlei foort. Wynen, Champager en Bourgondifche, en ahdere welke in het algemeen Tarif onder het Artikel Franfche Wynen zyn opgetekend, ars ook Ëlzasfer witte en roode Wyn, offchooh in het algemeen Tarif onder het Artikel Duitfche Wyn begreepeii. Wynen, alle foorten van Kersfen-Besfen- en andere Vrugt- wynen. * Wolle Stoffen, de volgende: Spanjoletten of Halflakens, dog alleen dè geftreepte'of gebloemde. Trypen,; van verfcheiden kleuren en geftreepte, uitgenomen de effene. Cafimier, de geftreepte en verfcheiden gekleurde, uitgenomen de effene. Yzer , of gegoten Yzer, in Kanonnen, Bombes Kogels , Plaaten , Ketels en allerlei gegoten werk; uitgenomen de op ordre te oritbiedea Kanonnen. Allerlei door waterwerk of handarbeid getrokken yzere ftaaven. Bladyzer, zwart dubbeld én enkel, als ook voor Dakplaaten , mitsgaders Gereedfchap en allerlei grof gefmeede Kramery. Draad. Allerlei uit wit Yzer en Blik gemaakte Dingen en Gereedfchap.> Allerlei Kramery van Slotemakers en gepolys't werk, hoedanig in het Tarif niet by. zonder gemeld wordt; uitgenomen de by verfcheiden handwerken gebruikelyke Inftlumenten Ankers. -Grendels, zie Grendels. lydè Stoffen, de volgende: Zydè Fluweele gefchóoren of ongêfchooren, uitgenomen de gladde en eenkleurige ruwe, gebloemde, geftreepte, geruite Van ver- i  ] A ARBQEKEN, July, 1793, 1173 verfcheiden kleuren van eene of van weerskanten , als ook allerlei Stoffen met fluwcele bloemen, mouches en flreepen. AUe foorten van Zyde Fluweel, met geweven of geborduurde randen voor Rokken of Vesten, mitsgaders alle andere in het algemeen Tarif begrepene Zyde Stoffen, met ingeweeven of opgedrukte, gefchilderde ol opgeplakte randen, als ook gebloemde en gcltreepte. Sjerpen met goud en zilver, als ook zonder goud en zilver. Zyde Troedels of Kwasten en Dragonner tot degens , als ook Horologie- en Rotting banden, of alle diergelyke van zyde me goud en zilver, of zonder goud en zilver. Ceinturen van zyde. Zyde Borduurfels voor Rokken enVestcii Zyde Franjes met git, ook Florette. Zyde, halfzyde eu kemelshairen Leizei en Paardekwasten, met overige toebehooren Zyde gebreide Geldbeurfen , mitsgadcr Hairbeurfen, opgenaaid eu onopgenaaid» Zyde gevlogten en genaaide Strikken c Brandebourgs. Zyde en halfzyde Doeken, dog alleen d geborduurde. Zyde en Florette gebreide Stoffen voo Vesten en Broeken. Zyde en halfzyde Floers en Marli van al! kleuren. • Diergelyke geweerde, als ook zwarte e witte Krip of Italiaansch Gaas, als ook all andere onder de benaming van Dymka e ïarlatanu bekende Krippen. Zyde en halfzyde Slopkousfen , Port< epées voor degens en hartvangers , kniebar banden, hoedebanden en alle andere die: gelyke. Zyde Schoenen, Zié Schoenén* . Kkkk Cait Am- steldam» Verbod van inyoer van Koopwaren in Kuilandi s f e f e 1 e S 1* '•  JI74 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstelde m. Verbod van invoer van Koopwaren in Rusland.' ( ] 5 I ] ] ] 3 Ceinturen van allerhande foort. Confhuuren, drooge in Suikeren in Siroop geglaceerde , ais ook Suiker Poppen en Suiker Speelwerk. —-— gekookte in Siroop en vrugten in Li. queuren. Saren, Franjen en Galionnen van enkel Garen of met Kameelshair doorgeflageri, en diergelyke Linten en foortgelyke dingen. Gevesten van Degens, Sabels , Dolken en dergelyke; uitgenomen gouden zilveren, welke in het algemeen Tarif onder de GalanterieWaaren gerekend zyn. 5ouden en zilveren Tresfen, Gazen, Netwerk, Kanten, Franjes, Kwasten en Snoeren. lairfpelden cn Hairnaalden van allerlei grootte. dandfchoenen, zyde mans en vrouwen geftrikte en geweevene, als ook die van Filofelie met of zonder Catoen. diergelyke en gemeene van wol, catoen, garen , leder en van alle foorten. luisraad, van allerlei hout, als Commoden en Cabinetten, met of zonder Spiegel, Secretaires , Bureaux, Kleêrkasfen , Gueridons, Talels, Stoeien, Canapés, Leunftoelen, Tabourets, Ledikanten met of zonder behangfels , groote . en kleine Casfettes , FlesfenKelders en andere Meubelen meer; uitgenomen groote en kleine Koffers en Kasten van welke de Reizigers zig op reis bedienen om 'er hunne goederen in te pakken, en die zy zelf mede brengen. •luiden en Schoenzooien. loeden van allerlei foort. [achelplaaten van yzer, of yzeren met kopere plaaten heilagen, als ook gebruineerde ea blanke Yzeren, insgelyks ■ koperen en dergelyke Deuren en Vengfterluiken van yzer. [anten, Garens met git, Zyde of Blonden van allerlei foort, Koffy..  JAARBOEKEN, fufy, 1703- KpfTynlolens van noteboomen en ander hout. L Koper VVaareh , de volgende: s „ Roode en geele koperen Thee-en KofFy-i ketels en Kannen, Kandelaars, Prefenteerbladen en andere diergelyke, vertind of niet/ vertind. . . 1 . Insgelyks de Gereedfchappen en kleimg-i heden van Koper of Latoen , verzilverd ofj verguld, van drgent haché of opgelegd. t Lantaarnen van Glas of van Marienglas, met oL zonder kas. Lysten voor Spiegels, Schilderyen en allerhande; uitgezonden die van gegoten goud eu zilver' „ X. 4 Manchetten, mans en vrouwen, van allerhande Matten van ftrooi of van riet, of Mandewerk daar van. Mesfen en Vorken, allerhande, uitgenomen gou' den en zilveren. MofTen van allerlei foort. Naalden , Naai- en Haimaalden van alle grootte* Paardetuig , Zadels, Dekken,Gebitten ofMondftukken, Hollters en alle verdere toebehooren. Ravendoek. Rytuisen, Koetzen en Calechen oude en nieuwe,"' mitsgaders Carlolen, Sleeden en diergelyke Rytuigen meer, hoegenaamd; uitgezou* derd die, in welke Reizigers aankomen. Slooten, Hangflooten van alle grootten; insgelyks Slooten en Slootcnbeflag tot Kabinetten. onverguld; insgelyks Deurfloten met beflag van koper, brons of brons verguld. Snoeren van zyde, catoen, kameelshair, wol, en van allerlei foort. Teer van allerlei foort. 'fabaksdoozen van Papier, Been,Hoorn, Schild pad en allerhande foort; uitgenomen de eflëi gouden en zilveren, van welken de Tol naa den Tarif zal geheven worden. Kkkk 2 ,Wasch LM- rEL* )AM. rerbod an invoer van Koopwaren in Rusland. r t T ! - *  U78 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- ptfl" dam. ring nopens den invoer van de verboden Koopwaaren, van dewelke verfcheiden ingekogt zyn in een tyd, wanneer het verbod geheel onbekend was, het geld ook in vreemde Landen geheel of ten deele be« taald zynde; en nadien men verneemt, dar. een zeker aantal Schepen onder weg is, alleen door tegenwinden opgehouden wordende ; goedgevonden den gemelden termya te verlengen ten voordeele haarer Onderdaan en en van de andere Natiën haare Vrienden, te weten in de Havens van St. Petersburg en Riga, tot aan den i July, en in die van Archangel tot aan den i Augustus dezes jaars. Dit is den inhoud van een op den 9 Juny gedagteekend bevel. Bellierderen van den Levantfchen Handel en Vaart in de Middelandfche Zee, hebben ter kennis van de Koophandeldryvende ingezeetenen gebragt,,, Dat het Hun Hoog Mogende, by Hoogstderzelver Refoïuue van den 22 dezer, behaagt heeft op de Regesten der Kooplieden, Klieders en Participanten van Schepen, handelende en navigerende op de refpeclive Havens van Engeland,Portugal, Spanje, Italië, de Golf van Venetië en den Levant,tot Smirna toe, goedgunftiglyk te disponeeren, en dienvolgens te accordeeren, de opheffing van het embargo. Wyders, omtrend de convoveencg derwaards, Zyne Hoogheid als Admiraal-Generaal is verzogt, de Supplianten het effecT: van Hoogstderzelver Refolutie, mede van den 12 dezer maand July, te doen tfe-  JAARBOEKEN, July, 1793. "79 genieten, voor zo veel de ftaat van 'sLands Navaale magt zal toelaaten. En laatftelyk, dat ingevolge de gedaane Declaratie van Zyne Groot- Brittannifche Majefteit, de Nederlandfche Koopvaarders van het Convooy der Engelfche Koningsfchepen gebruik zullen mogen maaken ; inhasreerende verders Hun Hoog Mogende Hoogstderzelver Re folutie van den 16 February laatstleden, omtrend het verbod der Vaart op alle Fran fche Havens, als mede Hoogstderzelver na der Placaat van den 26 Maart laatstleden^ met relatie tot de Contrabande Goederen. Den 8 July des morgens, ten half ag uuren, hebben M. Mooy, S. Tolder en ü Top, alhier de eerfte nieuwen Haring gekre gen, zynde dezelve op den afllag verkog voor ƒ 1020 : o : o de Ton, en is geredei door de Bas, Stalmeefter te Leyden. Daar is altyd eenige nayver, tusfchen d Stalhouders,omtrend het fpoedig overbren gen van deze nieuwe vrugt der groote Vis fchery, naar het vermaard Amfteldam. Du hebben de Stalmeefters G. van Kooten 1 Vardingen, en /L H. Geerlof, te Leyden in de Nieuwspapieren bekend gemaakt „ dat door hun , de nieuwe haring run twee en twintig minuuten eerder in d Haringpakkery by de Kooplieden Va Effm, de Groot en Comp., dan door de Stalmeefter de Bas, naar Amüeldam wa „ gereden." Uit berigten van Parys, is het zeker, da Kkkk 4 da; Am- STKLDAM. > t L I. > j % e 1 tt s r; ir  ïïSo NIEUWE NEDERLANDSCHE Am stel- Ï>AM, daar voorheen de VVisfelcours van 54 a ^4 grooren is geweest, de Asfignaaten of het in Frankryk ingevoerde Papierengeld, dien VVisfelcours zodanig hebben doen daalen dat men twee of drie honderd Livres aan Asfignaaten voor een honderd Livres aan geld moer geeven. Daar het goud en zilver de wezenlyke maatftok der waarden van allerlye benoodigdheden en koopwaaren door geheel Europa, ja ook in de meeste overige gedeeltens der Waereldis,zo is deftygering der pryzen van die benoodigdheden en koopwaaren een natuurlyk, een noodzakelyk en onoverkomenlyk gevolg van dat papieren geld. Het laken, 't geen voorheen c4 tot 26 Livres kostte, geld nu van 56tot 60Livres. De prys van het vleesch is van 10 tot 24 Uraulche ftuivers gerezen, en zo verders alles naar evenredigheid. Waar uit het nadeel van alle papierengeld kennelyk is, 't welk eene dugtige les voor alle Staatsbeftierderen is, indien zy maar zich aan anderen willen fpiegelen. In vorige dagen maakten ^én honderd Livres, tot 54'grooten, 45 guldens Hollandsch, en thans de Wisfelcours 15 grooren zynde, maaken die één honderd A^vresflegts 13gulden 10ftuivers Hollandsch int. En welke daaling nog te wasten is, is onbereekenbaar. Jn den aanvang van deze maand waren te Londen de pryzen der Fondfen aldus: TrJ;L^Cn Van de Êmk *?* k & OostcheACoffiP- ai3 a*. ZuidzeeComp, ge- m, 3 perCt.gefed, B3i]k Ann. 77\ w 3 perCt,  JAARBOEKEN, July,i193' «8l o perCt. geconfol. dito 78 a 77* * 78» 4 perCt. AmleconfoLBank Ann. 1780, 9g ^. Lange stel Ann Wisfel op Amfterdam 39, io.«** Zigt 39, 6. Rotterdam 39, 10. De Cours van de Wisfel was den 6 July alhier te Amfteldam op Madrid 931. Vtiboa. oil. Cadix 91?- Sivilien 92. Lisbon 53,. Porto «. Venetien 911. Livorno 92L ^enua 84 Parysi6iai6. Parys 161 a 16 a 15Bourdeaux 17, dito op 2 Ufo 17. London 59, 8 a 6i, dito op 2 Ufo 39, 5 * 3j- Ham* burg vifta 345. Hamburg 2 Maanden 34*. Breslau 6 weeken dato 44. Weenen 6 weeken dato 35*. Antwerpen, Brusfel en Oend 4i: Zeeland 2. Rotterdam *. De Agio van de Bank i|| perCt. ïn het laatst van deze maand waren de Fondfen te Londen op deze prys: De Aétien van de Bank 176* a ijfrk 1761. Oost-Indifche Comp. 2ie>i k 2095. Zuidzee Comp. geen vaste prys. Annuites 78. Duo Nieuwe geen vaste prys. 3 perCt. gered. Bank Ann. 77* ai a *• 3 perCt. geconl, dito 77 k 76I k 77* * 77- 4 P«Ct- 8econf- Snk Ann. 1780,921a 93. Lange Ann. 223. Wisfel op Amfteldam 39, 2. Zigt 38, 11. Rotterdam 39, £ En de Fondfen alhier te Amfteldam aldus; De Aélien van de Oost-Indifche Compagnie zyn 144. De Engelfche Oost-indifche Comp. 218 en 1 half De Engelfche Bank 178 en 1 quart. De Zuidzee '66 en 1 half. De 4 perCt. Anuiteiten 93 en 1 half. De 3 perCt. geconfolideerde 79 en 1 half. Kkkk 5 Al-  "Ss NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam. Allen op Augustus. De Agio van de Bank i en ii zestiende perCt. De Cours van de Wisfel den qi Tuly oo Londen 38, 9j è p>: dito op 2 Öfo 38, 8 a7. fcryg i* a 14 ; dito op 2 Ufo i2 a 15 Bourdeaux op 2 Ufo 14 Bilboa Q2. Madrid 02!. Cadixos. Sevilie9 .i. Lisfabon 52. Venetië 9n. Genua 85 a 84^ Livorno 021. Breslau 44|. Weenen 35 J a 35. Hambïrg |4Ji dito op|Ufo34i. Antwer^n^enten Brusfel $ Zeeland 2* Rotterdam L De Agio van de Bank tff perCt. Muyderberg. Het is bekend hoe het aanleggen van byzondere Kerkhoven ter begraving van Lyken buiten de Steden en bewoonde plaatfen , m plaats van in de Kerken, meer en meer begint in gebruik te komen! Ihans is ook alhier eene dergelyke begraafplaats tot ftand gebragt, op het veld van eenen Kant, wjonende te Am¬ fteldam, die by verzoekfchrift van den 23 january des voorleden jaars, van den Gerechte van Muyderberg daar toe Oclroov verzogt en bekomen hadt, welk Oclroovze. dert op den 27 April daar aan volgende op nader verzoekfchrift van den voornoemden Kant aan de Heeren Staaten dezer Province aan denzelven gunftig is toegedaan, en bovendien, aan den zeiven verleend, omUag van het ,5 Artikel der Ordonnantie op het Middel van Trouwen en Be-  JAARBOEKEN, July, 1793* «83 Begraven van 26 Oftober 169$; met byvoe-Muveina, dat de Lyken die ter begraaving der-ws*- • Saar'ds vervoerd worden , niet meer dan»** eens het recht van begraven fchuldig zyn te betaalen ter plaatfe, van waar de Lyken vervoerd worden. Het getal der graven is over de aoo ftuks; ieder van 4 tot 6 lyken diep, en allen 30 voeten boven waterpas. Ook is de inrigting zodanig, dat gemaklyK verfcheide kelders kunnen aangelegd worden, inden vorm, waar van zy er reeds eenen hebben aangelegd. Ter bezigtiging en deelneeming, kan men zig by den gemelden Kant, en by den Notaris Meyer m Amfteldam, of wel by den Heer Van Kei, Secretaris alhier, aanmelden. De Helder. Zvne Hoogheid, en Haare Hoogheden Mevrouwen de Prinfesfen van Oranje, zyn hier op 't laatst dezer maand aangekomen. Zyne Hoogheid heeft het gereedliggend WestIndisch Convooy bezigtigd, als mede de zWaare batteryen, door den Ingenieur Guilauin, alhier in't voorjaar aangelegd, waar van de eene een fterkte heeft van 30 vieren-twintig ponders, met fournuizen voorzien, waariS 50 kogels te gelyk kunnen gloeiend gemaakt worden. Zyne Hoogheid heeft zich 's anderendaags begeeven in de haven aan het Nieuwe Diep, omaldaar de nieuw aangelegde kiel en werkplaats voor 'sLands Schepen te bezigtigen, 1 door  11*4 NIEUWE NEDERLANDSCHE DiïHei der. i o v -door veele Vlag - Officieren vergezeld, ge- Sin!!? °r, de"Eben goedevonden om het Embargo, 0p de Schepen van le Ingezetenen dezer Landen, naar het Zuiden ■an Europa gedestioeerd, en fpeciaal naar de Haenen van Portugal Spanje, Italien, de Golf -au Venetten en de Levant, op te heffen, er. te■ens, om, zo veel 'sLands Navale Magt zulks zal errmtteren, derwaards Convooy te doen verlee!^ ™lvïrkk™S, dat Hoogstdezelven vertrouwen, dat Zyne Groot-JBrittanifche Majefteit, inevolge Hoogstdeszelfs gedaane declaratie, de Inezetenen van dezen Staat zal permitteeren, om Dk, by gelegenheid , van de Engelfche Conaoyen gebruik te maken; alles met dien verftande noi-  JAARBOEKEN, july, 1703- "3$ rnogthans, dat het Hun Hoog Mogende feneufe | intentie is, dat, rliettegenflaande het opheffen van i het voornoemde Embargo, alle kwade practyken Iten fterkfte zullen moeten worden tegen gegaan; Iverklarende Hoogstdezelven dienvolgende, welexIpreslyk te perfifteren by Hoogstderzelver Refoluj tie, van den 16 February laatstleden; verbiedende alle Vaart op de Franfche Havens, of opPlaat!fen onder het gebied van Frankryk, gelyk mede [by Hoogstderzelver Plakaat, van den 26 Maart 4daar aan volgende, zo ten opzigte van de Vaart j der waards, als naar neutrale Havenen, met Conj rrabande Goederen; mitsgaders omtrent de prsjicautienen het Rellen der Borgtogten by het geil melde Plakaat geftipuleerd; lasten en bevelen alinea en een iegelyk zig daar na te reguleren, en te ildoen reguleren, dien het aangaat. In de tegeiiwoordigen oorlog hebben de i'Vereenigde Staaten van Amerika bellooten, ieene flipte onzydigheid te houden, en des' (wege een bevel afgekondigd, het welk de ' Procureur-Generaal aan de Procureurs dei [ibyzondere Gewesten by dezen brief heef |toegezonden: [ Tk ben door den Prefident der Vereenigde Staatet [ gelast U ingefloten toe te zenden, zynde eene | Copie der Proclamatie, waar.by de Onzydigheia i van ons Gouvernement in den tegenwoordigen | Oorlog van Europa verklaard wordt: ten einde van Ide Waarheid te overtuigen, dat zyne verzekerin| gen oprekt en niet dubbelzinnig zyn; hy verlangt. ; dat gy ten uiterften oplettend zyt op al zulke in j breuken op de Neutraliteit, welke by onze Wet i ten ftrafbaar zyn, en dezelve vervolgen wilt zon | der aanzien van Perfoonen. De Vereenigde Staaten hebben ten allen tydi 1 veten voor te komen, dat hunne goede trouw nie ver Rotterdam. Public, van de Admir. op de Maaze. 1 c  iiSó- NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Brief wegens de otizy digheid der Sta ten van Amerika. verdagt: wierdt; en op dit oogenblik hebben zy niet alleen de beste gelegenheid, om dezelve te bevestigen, maar ook ieder Burger, die naar waarde belang fteld m de Vreede en Eensgezindheid met de oorlogende Mogenheden, behoort zyn best te doen om het zyne daar toe by te brengen. ■ Waarfchynlyk zult gy het nodig oordeelen , de medewerking van zommige, ten minften der Officieren van de Vereenigde Staaten te vorderen. Daar men niet twyfelen kan, of zy zullen alle overeenkomRig. hunne refpe&ve posten hier toe medewerken, zult gy wel doen correspondentie te houden met zulken, die meest gefchikt zyn om U nuttigeinformatien te geven; onder deze fchynen de Collecteurs door hunne politie meest gelegen tot zodanige correspondentie. Ik fpreek van de Collecteurs en hunne pofitie, wyl de Rivieren en derzelver nabuurfchap waarfchynlyk het toneel zullen worden van eenige vyandlykheden , die de trouw onzer Neutraliteit aan twyfelingen zou kuntien bloot Reilen. s Zo gy dcrhalven bevindt, dat de Wet der Volken, of der Vereenigde Staaten gefchondenis door ;ene onoehoorlyke uitrusting van gewapende Schepen, moet ik U verzoeken, niets na te laten om de lchuldigen hunne verdiende ftraf te doen erlangen ; en m het Proces, dat by zulke gevallen mozt p aars hebben, uw best te willen doen om het Publiek het gevaar van zulk een gedrag voor hun Vaderland te doen gevoelen, en het belang dat zy tobben daar van een einde te maken. Ik heb de eer, enz. (Was geteekend,') EDW. RANDOLPH. Het bevel der Amerikaanfche Staaten, nopens  JAARBOEKEN, 1703. pens de onzydigheid, 't welk alle Volkeren,? en.byzonder onze Koophandeldry vendeGe-i westen betreft, luidt aldus: Dewyl het alomme bekend is, dat 'er tusfchen/ Obftenryk, Pruisfen, Sardinië, Groot - Brit- c tanie en de Vereenigde Nederlandfche Provinciën 1 aan den eenen, en Frankryk aan den anderen kant,, een Raat van Oorlog plaats heeft, en dat de pligt; en her belang der Vereenigde Staaten van Amerika, verei?fcben,'dac zy, met oprechtheid en ter goeder trouwe, een vriendlyk en onzydig gedrag jegens de Oorlogende Mogendheden aannemen en volgen, heeft het my dienftig gefch.enen, door deze tegenwoordige Proclamatie te veiklaaren, dat de Vereenigde Staaten genegen zyn, het bovengemeld gedrag jegens de voorfchreeven refpeclive Mogendheden in agt te nemen, en de Burgers dier Vereenigde Staaren te vermanen en te waarfchouwen 5 ten einde al het geene, 't welk mogt kunner ftrekken, om zodanige geneigdheid tegen te gaan. zorgvuidiglyk te myden. Om .deze redenen, geef ik door dezen te ken Ben, dat alle en een ieder der Burgeren der Ver. eenigde Staaten, die zig, wegens het Regt dei Naden, ftraffchuldig ral maken, door eenige vyand lykheden tegen eene der bovengemelde Mogendhe den te bedryven, te bevorderen of aan te houden of door zodanige artikelen, welken het heden daagsch gebruik der Natiën voor Contrabande vei klaard heeft, de befcherming der Vereenigde Sta£ ten tegen eene zodanige ftraf niet genieten zal; e dat ik voorts de nodige onderrigtingen gegeven he aan de Officiereg, welken het toekomt, om all zulke perfoonen , die , zonder kennisgeeving aa de Gerechtshoven der Vereenigde Scaaten, tg Recht der Natiën ten aanzien der Oorlogende Mc gundheden of eene derzelven, zulien gefchonae hebben, in rechten te vervolgen. In getuigenis waar van, heb ik het Zegel d V< OT- ER"; iAM. level 'er Sta* en van imerika ot onzyligheia* > n b c 1 t • 1- n er X'  H88 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- TEH- Vereenigde Straten onder deze Proclamatie doeü Rellen, en dezelve eigenhandig ondertekend. PhiJadelphia den 22 April 1793, en het zeventiende der ünarhanlykheid der Vereenigde Staaten van Amerika. (JVas geteekend',) G. WASHINGTON. Het zal niet onverfchillig zyn, hier by te voegen den brief, welke den Heer Thomas Jffferfon, Secretaris van Staat in Amerika, den 24 Maart 1793, aan den Heer Dumas m 'sllage gefchreven heeft,luidende aldus: M Y N HEER' J-Jet toneel in Europa is zeer belangryk geworden. In 't midden van een algemeenen Oorlog, welk dat Waerelddeel fchynt te dreigen, hoopen wy, dat het ons vergund zal worden, neutraal te blyven. Wy wenichen ons nog met de binnenlandtche zaken van eenig Ryk nog met de algemeene zaken van Europa te bemoeyen! Vrede met alle Natiën, en de Rechten, welke die vrede ons met betrekking tot alle Natiën geert, zyn onze oogmerken. Het zal voor alle onze openbaare Agenten noodzaaklyk zyn, met waakzaamheid alle hunne pogingen aan te wenden, ten einde alle de rechten van Neutraliteit voor onze Schepen te verzekeren, en Schepen van andere JNatien te beletten, zich onze Vlag aan te maatigen. Deze aanmatiging ftrekt daar toe, om ons met de Oorlogende Mogendheden in twist te brengen, om die Schepen, welke waarlyk de onzen zyn, aan ftrenge onderzoekingen bloot te Rellen, ten einde ze van de valfche te onderfcheiden, en om den handel ons te ontnemen. Ik beveel u deze zaken op de beste wyze aan. Het zelve heb ik aan  JAARBOEKEN, >/y, 1793* ll8*> aan den Heer Greenhaf. onlangs tot onzen Konful ] te Amfterdam aangefteld, bevolen, enz. Uit de Maas zyn, behalven veele Koopvaarders naar Zee gezeild 'sLands Kotter de Kemphaan, Lieutenant Smeer; en van de Kamer Delft het Oost-Indisch Compagnies Schip Conftantia, Kaptein Cantfers, naar Batavia, en F. Zeeman, naar Sunnamen. Vlaas.dingï;n' De Hoekers en diergelyke Vaartuigen, ter Vischvangst uitgerust, leiden veel last, en verfcheidene worden door de Frardche Kapers genomen. Dit lot is den Bms-Convcoyer Kaptein Koor» ook overgekomen. De Franfche Kaper Saus Pareil, Kaptein J. de Meulenaar was zeer digt onder zyn eefchut gekomen, toonende fteeds een Hollandfche Vlag, en gevraagd hebbende van waar hy kwam en waar de reis was, hees hv, op bekomen antwoord, de Nationaale Vlag op, en riep: geef u dan thony van der IVal genaamd, en twee jongens, benevens twee bovenlanders, onder drie Franfchen, op den Hoeker liet. üan gemelde matroos en de jongens , geboeid zittende, hadden zich weten los te makeu , en na, met behulp der twee bovenlanders, de Franfchen, in hunne plaats, de boeyen aangedaan te hebben, zyn zy behouden binnen gekomen. De Kaper hadt verhaald, dat 'er nog verfcheiden andere Kapers in Zee waren, en hy zelve hadt, hoewel te vergeefsch, nog twee andere Hoekers gejaagd. Maassluis. Man heeft alhier den 3 July berigt ontvangen , -dat door een Kaper van Duinkerken, met 18 ftukken kanon gewapend, genomen was de gewapende Hoeker, tot Convooy van de Hollandfche Haringvisfchers dienende, van welk ongeluk, door verzuim ontdaan, wy zo even onder Gaardingen hebben melding gemaakt. Ook is genomen het Haringfchip van Stuurman P. den Admiraal, zynde de geen, waar mede hy in gezelfchap zeilde, het ontfnapt. Ook was alhier in de isaven gekomen een Sloep van Üitende, met het  JAARBOEKEN, July, 1793' "91 het volk van de Vischhoeker van J. de Jong, Maas. welke den 15 dezer met nog een Oftender sluis. Sloep door een Franfche Kaper genomen is, en waar door den volgenden dag nog twee Sloepen genomen zvn, welke twee Sloepen en Hoekèr hy zo gekapt heeft, dat dezelve gezonken zyn, terwyl hy op de derde het Volk gezet, en zo naar Oftende gezonden / heeft. Gemelde Kaper zeide, dat 'er nog zes diergelyke waren, en dat zy op de Haring- en Yslandfche Schepen wel pasfen zouien. Volgens berigt van een Schipper van Yarmouth in de Maas aangekomen , was het onlangs uit de Zond gezeilde Engelfche Convooy verftrooid , en niet meer dan 40 Koopvaarders op hunne beltemde plaatien aangekomen , zynde reeds verfcheiden in Noorwegen opgebragt. Bezooyen. Uit dit Dorp by Waalwyk in de Langeftraat liggende, is ons den 9 July berigt toegezonden, dat op bevel der Edele Vierfchaar van Zuid- Holland , met Militaire mast in de volgende Zuid Hollandtche Dorpen opgeligt zyn, als Zeylmans te Waspikj Konings te 's Grevelduins Capelle: de, Kooy, Huysmam, Fosfe en li. van Dongen, te Capelle ; eu twee perfoonen te busien , ,u t hoofde van hun gedrag in de tydsomftandigheden van dit voorjaar gehouden. Llll 2 NE-  NIEUWE NEDERLANDSCHE NEDEkLANDSCHE COLONIEN. Batavia. vu™" "TV" men ^ bewuste Commisfarisfen^ Generaal alhier verwagtte, namenlyk JVJr. Sebasuaan Cornelis Nederburgh, gewezen eerRe Advocaat van de Generaal T Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie, en Simon Hendrik Frykenius, Kaptein ter Zee, t5 ^ f"? Vau -den Staat der Vereenigde Nederlanden, beiden meten benevens Zyn Hoog Edele den Heer Gouverneur-GeneT ^Nederlandsen Indien Mr. Willem ArnoldAltmg, en den Wel Edele Groot Achtbaare Heer eerfte Raad en Directeur Generaal Hendrik van Stockum , vertegenwoordigende zo wel Zyne Doorluchtige Hooghem als Opper-Bewindhebber en Gouverneur-Generaal van de Nederlandfche OostIndilche Compagnie, als de Wel Edele Hoog Achtbaare Heeren Bewindhebberen ter Vergadering van Zeventienen ; to vondt men noodzakeyk, de nodige orde en beveSen Z\d«zeIver «^vangst te ftellen; waarvan fendidan1Llbe„rmd' *** "k de navo1' Aft* ZU"i°°P f van het arrivé- ment in Straat Sunda, van de op - ge-  JAARBOEKEN, Jtfff, 1793- 1193 geroeide Heeren Mede-Commisfarisfcn-Generaal, Batade Heeren Raaden Extraordinair Jan Hsndnk via. marman, en Gysbert Jacob IVelgevarc, vergezeld van den Heer eerften Secretaris P{fr™Z/lttl ck Ifoérn zig met een Schuit, begeven naar bstplcgtig* Eiland Onrust, en aldaar vertoeven , tot dat liet ontSchip, waarop Hun Hoog Edele Geftreöje zig vangst bevinden, het K.ia d Middelburg zal pasfeeren, van de als wanneer Hun Edelens, dien bodem te gemoetComrms* zullen vaaren, ten einde, aan boord komende,fiejut Hooastdeaetve, uit naam van Gouverneur- Gene- Nttorraai en Raaden van Indien, wegens derzelver ar- lam* rivé tot zo verre, te complimenteeren en verwelkomen. Art 2. Zal met het aanbreken van den dag , wanneer 'savonds bevorens de Hoog Welgemelde Heeren Mede - Commisfarisfcn ter dezer Kheede zullen zyn gearriveert, door het Hoofd van de Militie Mor nek, die daar van in tyds door den Heer Gouverneur - Generaal kennis zal worden gegeven, moeten worden bezorgd, dat boven de Poorten van het Kasteel en de Stad, item de vier Punten van het eerfte, en de voornaamfte Punten van de laatfte werden geplant alle de Vaandels, die alhier te vinden zyn, om aldaar te blyven waaven tot Zons ondergang , ten welken einde dezelve, onder een Corporaaïfchap, benevens oen Onder - Major , daags te vooren , aan en op de vöorfz. plaatftn, zullen moeten worden bezorgd, en daags daar aan, ten zes uuren 'savonds, ingenomen, en tot den aanvolgenden dag, aan gemelde Punten en Poorten geborgen worden, om vervolgens naar den ordinaire plaats weder overgebragt en bewaard te worden. v Art. 3- Zullen door den Commandeur ter Zee en Opper - Equipagemeester Audricsje moeten worden verleend de nodige ordres aan de pvernedea der op de Bataviafcne Rheede leggende ScheLlll 3 Psa»  U94 NIEUWE NEDERLANDSCHE Batavia. Orde da flegtige ontvangstvan de Com/nis/ie uit Nederland. 1 ] ] pen, en alle andere mindere Vaartuigen van ds Compagn.e aldaar, ten einde op den dag dat Hoog Welgemelde Heeren Mede - CommlsfaSfen-Generaal den avond bevorens, op de Rbeede zyn geamveerd, als mede met het aanbreken Z dag, tot nonnen ondergang, van dezelve Shrn'ikXTAn' dS by ^P'eg^fte ceremoniën gebrukeiyke Vlaggen en Wimpels, en waar toe ook de Gezagvoerders of Eigenaars van de Burger- en. Inlandfche Vaartmgen, zo op de Rheede als m de U.v.er en ,nde Vrymanshaven te vinden , door den Sabandhaar en Licentmeester Fincent zullen moeten worden geïnviteert. Art. 4. Ten gemelde dage, dat Hoog Welgemelde Heeren Comroisfarisfen, des mor£ens, aan de wal ftaan te komen, zaMeh zig in volle wapenen, voorzien met de nodige Hoboïsten, Basfonisten Wakhoornisten en ander gewoon Muziek, des morgens ten 6 uuren, voor de woomng, door hunne Kapteins daar toe te bepaalen moeten vergaderen, de beide Compagnien Pen! msten,namenclykdie van het Kasteel en die van de Stad, ten einae van daar, precies ten halfzeven uuren daar in, te marcheeren binnen de Hoofd wagt, op het Plein tusfchen dezelve en de Valbrug, voor den ingang van bet Kasteel. 0p een ifftand van ij a 16 roeden van gemelde Valjrug, makende front na het Westen, om zodanig .e blyven ftaan, tot dat de Koetfen van Hooi Welgemelde twee Heeren Mede CommisfarSfenSeneraal, en die van de Heeren $muh , *£rg, megerman en Welgeyare, nevens die van dé rleeren Damels en Fan de Weert, «ie hef Ge leraale Gouvernement komende, zullen zyn Msfeerd , dewe ke in 't voorby ryden naar de Pclrt 7 1 n t r X B lt  no6 NIEUWE NEDERLANDSCBE Batavia, Orde da flegtigt ontvangstvan de. Corwnis fie uit Nederland. brug, posteerende zig aan de wederzyde van dezelve, een einde aldaar post te houden, tot op de aankomst uit het Kasteel van de op Art. 4. verme,de vier Koetfen van Welgemelde Hoog Edele Geftrenge Heeren Commisfamfen- Generaal, en vier Heeren Leden van de Hooge Regeering,'met de Heeren Secretarisfen, om als dan de eene helft van dat Corps voor de eerfte, en de andere helft van het zelve agter de laatfte of vierde Koets op te fluiten, en alzo onder het gefchal van Pauken en I rompetten, dezelve Trein te escorteeren tot aan de Tuin en Woonhuis van de eerst aangekomene Hoog Edele Geftienge Heeren Mede - Cornmisfansien Generaal , gelegen buiten de Nieuw loort, aan de oostzyde van de Molenvlietfchen Dyk, circa een kwart uur zuid waards van de Stad. Art. 7. Voorts zuMen ten voorfz. dage en uure voor de wooning van haare Kapteins Daniël Jacobs en Mohammed Alie, in haare ordinaire kleeding en wapenen, moeten vergaderen, de Compagnie Prangers of Mardykers, en die van de Mooren, om vervolgens ten halfzeven uuren daar aan te marcheeren tot voor de Poort van de Hoófdwagt, alwaar zy in de Heereftraat een dubbcld ranquet op een voldoende afftand zullen moeten fermoren, te beginnen van gemelde Poort en tot zo verre als hunne Corpfen zullen ftrekken konnen; te weten.; de Compagnie Papangers of Mardykers aan de Oostkant van gemelde Straat, mee het Front naar het Westen, en da Compagnie Mooren aan de Westkant derzelve, met het front naar het Oosten, regt tegen over de Papangers, zuliende dezelve in het doorpasfeeren van Welgemelde hooge trein, dezelve moeten falueeren na haare gebruikc. Art. 8. Almede zullen ten dage en uure als by Art. 4,, gemeld, insgelyks onder haare Officieren, zynde den Kaptein . en. 6 Lieuteaams der Chinee- zen,  TAARBOEKEN, July, 1793- zen. moeten vergaderen op het Plem voor het. Raadhuis dezer Stad, een genoegzaam a.ntal van hunne Natie, voorzien met hunne gewon Eere Via-gen en zagte Blaas-In ftrumenten , teneinde om half zeven uuren precies van daar te marcheren tot aan het einde van het dubbeld ranquet door de Compagnien Papangers en Mooren, volgens Are. 7. geformeert, en dan van daar tot aan ae Nieuw-Poort, mede moeten rangeeren een ciubbeld ranquet op een voldoende breedte, teni cince de trein , als by Art. 4- in bet pasten met te belemmeren. Art. o. Nog zullen, op de aankondiging van den Gecommitteerde toten over de zaken van uec Inlander Engelhard , des morgens ten halt ze. uuren voor zyn woonhuis, met haare ordinaire wa penen, onder derzelver Officieren in 't generaal moeten compareeren, eenige Compagnien Babprs Bousineezen, Macasfaren, Boeiender s en Jmt» tieezen, in een toereikend getal, om, tegens ha zeven uuren daar aan, van de Nieuw - Poort ee dubbeld ranquet te formeeren, tot aan de luii by Art. 6. vermeld- Art. io. Zal almede, ten tyde en uure als b Art. 4. gemeld, binnen in het Kafteel, onde ?e wapenen moeten komen, de beide Bataljon van het Kafteel, om vervolgens een dubbel ranquet te formeeren, beginnende van de ruy van het Generaale Gouvernement, tot aan c plaats buiten de Water-Poort van het Kasteel alwaar Hoog Welgemelde aanko^endeAH^ Mede Commisfarisfen zullen aan land itappen ten einde aldaar geposteerd te blyven, tot a de trein van veelgemelde Hooge Commisüe aa. door gepasfeert, en in het Generaale Gouvern ment aangekomen zal zyn; zullende dezelve, ono het ftaan van de marsch met Vaandel en üewi gefalueert worden; waar na gemelde Bataillons a tre 3ata- ,'IA. Orde der blcgtige mtv angst van de Commisfte uit Nederland, i \ f 11 ï f r s e e » a » X ir :r :r f-  1198 NIÉUWE NEDERLANDSCHE Batavia. Ordeder plcgtige ont vangst van de Commis/ie uit Nederland. \ 1 1 ( i ^ e n v o 11 d r< ï v; c kl ck w de H m; B; W Bc ch trekken en, zig in gr lederen zullen moeten posteeren aan de Oostzyde van de Pinang-Poort, op het Plein tusfchen dezelve en de Land-Poort voor den ingang van het Kafteel, met het front naar het Westen, om aldaar dusdanig post te houden, en aftewagten de nadere order van den Heer Gouverneur - Generaal, tot het doen van de ordinaire drie Salvo's uit het handgeweer; iet welk verngt zynde, zal het zelve dusdanig ^rangeert blyven, tot dat de trein van Welgemelde Hooge Commisfie, in het na huis rvien , buiten de gemelde Kafteels Poort gekonen zal zyn, falueerende dezelve in het pasfeeen , weder onder het ilaan van de marsch, met /aandel en Geweer; zullende de distantie van le Puye> van het Generaale Gouvernement tot an de Water-Poort met rood laaken belegd v.rden. b Art. li. En om aan dezs plegtige inhaaling ï receptie al verder alle meest mogelyke honeurs en luister by te zetten, zullen ten half zeai uuren des morgens van gemelde dag, mede p de Voorzaale van het Generaale Gouvernelent, op prs- advertentie van de Heeren Prefixen der refpeclive Collegien , moeten compaeren: de Leden van den Achtbaaren R iad van iftitie; de Leden in het Eerwaarde Collegie \a Scheepenen der Stad Batavh, beide met haare fficieren; de Eerwaarde gecombineerde Kernraad, zo van de Gereformeerde, als die van : Lutherfche Gemeenre; de Leden van het Eerlarde Collegie van Weesmeesteren dezer Ste; de Leden van het Eerwaarde Collegie van ;emraaden der Bataviafche Ommelanden; Comsfarisfen en Kasfiers van de Bank - Courant en nk van Leening; Commisfarisfen van Huwe;fche en kleine Gerechtszaaken; de Leden van edelmeesteren der Chineefche en andere Oüistenen Serfhuiz.n; Beéedigde Hoofdparticipanten  JAARBOEKEN, july, 1793. H99 ten van de Arophioen-Sociereit; alle de voorgemelde Collegien met derzelver Secretansfen, gaande vooruit h3are Deurwaarders en Bodens, met hunne ordinaire fchilden op de borst, en exnloitf Hokken in de handen; zullende by aankomst van gemelde Collegien, en van de hier na te meldene Gequalificeerdens , tot den Sabandhaar inclufive op de Voorzaal, aan dezelve worden aangewezen twee apartementen in het Generaale Gouvernement tot haare vertoefplaats. Art. 12. Gelyk mede tot dat einde de navolgende Perfoonen ter voorfz. plaats en uure op Art. 12 gemeld, zullen moeten compareeren, te we ten: alle Militaire Officieren; alle Zee - Officieren iot Lieuteriaóts inclufive; de Officieren van de Ar tillerie, die van de Marine en Ambagtsgezellen zo mede die van de Burgery, voor zo verre al!< deze niet onder de wapenen of aan Scheepsboon en elders in employ gevonden worden; Diacouen met de refpective Regenten der Godshuizen e Hospitaalen ; item Stads Vendumeesteren ; d Landmeeters en Ingenieurs; het Hoofd van d Chirurgie, met alle de ?anwezïnde Practtzyns Chirurgyns, Stadsroeesters en Apothekers. Art. 13. Wyders zullen op gemelde Voorzas daar den eerften Secretaris der Edele Hooge Indi fche Regeering, op fchriftelyke ordonnantie, t order van den Heer Gouverneur-Generaal en < Raaden van Indien onderteekend, mede tegens ht zeven uuren des morgens geappoinöeerd worder de navolgende Heeren Gequalffi-eerdens, te w ten- den oud eerfte Secretaris der Edele Hoo; Indiafche Regeerrg Goetbhed; den eerfte Opp< koopman van het Kafteel/^» Maas; den oud eer Opperkoopman van het Kafteel Motn'; den twee Opperkoopman van het Kafteel Gransjen; den Co «ïandeur en Opper - Equipagiemeester Andnes/e den oud Commandeur en Opper-Equipagk me [)atav»a. Orde derplegtigeontvangstvan de Commi'S' (ie uit Nederland. ï i > 1 e 3 > 3- ;r !e !f 5 e;e tlede ÉI- n; 2s- ter  iaoo NIEUWE NEDERLANDSCHE Batavia. Orde dei plegngt ontvangstvan de Commis' fie uit Nederland. i 1 j ( i < \ c c d d ï C d h ol ia re z\ ve de £, n (ua'l; de£ ^'fitateur-Generaal tobden Boekhouder - Generaal Engere; het Opper• WJ rC SoJdy- CÓmptoir ffi- tln^', j Ge7omn"«eerden tot en over de zaaken van den Inlander Engelhard; den Sabandn«ar en Licentmeester Vincent; den oud Gecommitteerde tot en over de zaaken van den InftA Kiemjdyk; den Vice Commandeur r.S r r>^ Wemeester ^/i den Groot Casfier Van Ba,aarl, de Saphier en de Robyn;. 25 van de wf >unten van ae Stad, genaamd Amfterdam: Gelerland, Hollandia, Zeelandia en Groningen- 10 an de 6 Buiten - Forten, genaamd Meester Corehs, Jaccatra, Anké, Ryswyk, Noordwyk en Lntjol; 10 van de twee Veldfchanfen TangeranP' n Tanjongpoura; 7 van het Water-Kafteel- 21 an het ge weezen Admiraalfchip ; 19 van een weede Schip, 17 van een derde, 15 van een lerde, 13 van een vyfde, 11 van een zesde, en van een zevende Schip; en voorts van alle ande; Schepen en mindere Vaartuigen van de Rbeede a op Stroom ten Eilande Onrust, en dewelke kaun voeren, volgens Art. 21, ieder y , 21 van de danden Oniust en de Kuiper te zamen, en 9 m het Eiland Edara. Art. 29. Hier op zullen direct Hoog Welgeelde twee Heeren Mede-Commisfarisfen, benevens  JAARBOEKEN, >/y, 1793. I207 vens de vier Heeren Leden van de Regeering, roet haare refpe&ive Secretarisfen , na genomen affcheid , zig begeven in vier koetfen , d;e ten dien einde in gereedheid gebragt en voor de Puye van het Generaale Gouvernement gerangeerd zullen zyn, te weten: in de eerfte Koet» de aangekomen Heeren Mede-Commisfarisfen-Generaal, hebbende buiten de ordin ire Lopers; en Dragon ders op Art, 6. gemeld, nog vooruit vier Helmbar diers te-paard, en aan wederzyde van die Koets, één Helrnbardier met zyn ftaatiie monreering; ir de tweede Koets, de Wel Edele Geftrenge Heeren Raaden Ordinair Smith en Siberg; in de derde Koets, de Wel Edele Geftrengen Heeren Kaadet Extra- Ordinair IVeg'rman en Welgevare, en it de vierde Koets, de Heeren Secretarisfen Daniël. en Van dc Weert, mede alle met hunne ordinairi Lopers voor. uit ; wordende dezen trein agrer o] geëscorteert van de overige helfte van het Corp Dragonders, als op Art. 6 is bepaald ; ten einde in deze ftaatfie langzaam voortrydende, de twe aangekomene Hoog Welgemelde Heeren Mc ie Commi-farisfen Generaal , zodanig als hier voo is bepaald, te conduisfeeren tot aan de Tuin ei Woonhuis , door Hoogstdezelve daar toe reedi voor af beftemd, en op Art. 6, aangehaald, moe tende in het voorby ryden van de Hoófdwagt, on der het ftaan van den marsch en muziekgefchal met Vaandel en Sponton gefalueert worden. Art. 30. Na dit vertrek van Welgemelde Hee ren Commisfarisfen zullen voorgemelde Collegien benevens de Dienaaren en Burgers j uit naam vai de Regeering, door den Heer tweeden Secretari worden bedankt, voor derzei ver by wooning va deze plegtige ceremonie. Art 31. Vervolgens zal de aftnarsch van d onder'de wapenen gekomene Militie, en lnlandfch Troupen, in volgender voegen, moeten geobfei Mmmm 3 veer Batavia. Orde der plegtige, ontvangstv#H de ■ Gommisde uit Nederland* : 1 > ( jj l I t I 1 I  isot NIEUWE NEDERLANDSCHa Bata- ?ia. Orde de flegtigL entvangstyp n de Commis Jie uit Nederlands, 1 ] F j 1 d I p t ri 4 veerdgorden, namemiyk: de Battaillons, zo dra de laatfte .der vier koetfen buiten de kafteeis* Poort gekomen zal zyn; de Compagnien Sn L van de Hoófdwagt zal wezen gepasfeerd ; het Corps Papangers en dat der Mooren, zo dra de voormelde laatfte koets, op het Stadhu-snlein joor de Hollandfche Kerk 20 drf dezeive KoetsbJiten de jNieuw-Poort zal zyn gekomen, alwaar de Wan m die pasfeeren onder de wapenen komt, mettn Officier voor het front , en onder het pre&nteere! van bet geweer, en het Corps Dragonders, beDe vens de verdere Inlandfche Corpfen zo dra 1 f*- *W Koetfen geflapt?^ bmnen dj f uia gekomen zal zyn. a<* ia Raade vaH iodiën' de« «» SoüRACAüTA. fcbek™nd APlil *W> °nt™« ~>at ? Maart te Sa»™rang de tydine was aan/ gekomen van d'Jokja C^tI7erb,vf laats yan den Sultan; dat'die hoog bejaardeVoïst evaarlye ziek en zelf buiten toop vai SSn» m. Op de eerfte narigt, die men daar van kSS larcaeerde een Corps Wurtembergers , Grenf' tefe infantery en Jagers, naar h%vlalieSa •OEpagmes post r/ uuren van hier gelegen m aldaar tot nader order post te vatten! gelvk^dig marcheerde een Corps Cavalleryen InSt g ta#t& "«* dagen daar nf m réKS a> %i Atocnaafc Infantery en ArtiJlSj IZ  JAARBOEKEN,», 1793- 1209 Samarang naar Salatiga, om aldaar mede tot na-! %ZdVuX™*s « 7 uuren, kreeg men tydmg, dat'de Saltan ^->f,^X"2f F er de daaps te vooren, was overleden. JDenaj,' fefmorgens8vroeg, vemok de Heer Gouvetoeur. van lava's Noord - Oost - Kust Van Ovaflia" ten, benevens twee Raadspersonen et. een aanzienlyk gezelfchap, met een Corps Grenadiers en de Sam!rangfcheFCavallery, als mede met den Hoofd- en vier Strand-Regenten, verzeld door. 2000 man Inlandfche Troupen, van Satwang* over de posten, naar d'Johja Carta, wordende Tol gevoed door eene Compagnie Boegeneezen en Maleyers. Ondertusfchen waren de Troupen, die op de voorgemelde posten gefteld waren, op de tvding van des Sultans dood, reeds naar• FauU/2, fier uuren aan deze zyde van d.Jokj» Cartc'gelegen, gemarcheerd, om den Heer Gouverneur aldaar in te wagten. Den 28 daaraaD volgende, kwam de Heer Gou verneur aan het Hof van den overleden Sultan wordende, omtrent één uur buiten de Stad, dooi den Kroonprins en de Grooten des Ryks,, met:g uiterlte ftaatfie ontvangen en naar het Paleis geleid * daar de Heer Gouverneur, terftond , uil naam van de Maatfchappy, bezit nam van dei Sultans Troon, die, door den dood van dia Vorst, aan de Compagnie vervallen was. De vier volgende dagen, wierdt er mets ver riet, maar intusfchen alles vervaardigd tot de troo mne van den nieuwen Sultan, welke plegtigheid nn den 2 April, bepaald was. Dien dag, de morgens'tenS1 uuren, verfchenen alle de Compa SSlaopen, zo Cavallery, als Wurtemberger en Nationalen, als mede de Artilleristen, onde de wapensn en marcheerden , in eene juiste orde naar het Vorstlyk Paleis, alwaar aHe de Troupe van den overleden Vorst en den Kroonprins uu aelyks onder de wapenen gekomen waren. * ' Mmmm 4 1C >oura:arta. Vtrflag hr Kro* ting van ;en SuU •an van t Mat'arynrche Ryk ypjava* i 1 I r. 1 i  Mö NIEUWE NEDERLANDSCHE door Soura- CAR.TA. V.rftag der Kroning var, een Sultan van 't Mattarynfche liyk op Java. : < ] \ i e 3 n I o C h d ei d: w i d< Z' w fc Jg R be Ten 6 uuren,reedt de Heor Gouverneur, in e»n Koets met 6 paarden, waar by 6 Loper.», en ver- v' tC 7eteD: de Heer Co,!onel Hamel, de FiscaalWyvenheim, als Raads- Gecorr mitteer' S"/ ï e? Tweede Kefidenc aan des Sul- tan;< Hof, als ook de Tweede Refident aan 'c Keizers Hof en nog verfcheiden andere Heeren, a'le m Koetfen met 4 paarden befpannen, naar het Paleis, daar alles tot de trooning in gereedheid gebragt was Voor de eerfte poort eekomen zynde, traden de^ Heer Gouverneur en verdere Heeren uit te Koetien, en werden door den Kroonprins en indere Groten des Ryks ontvangen en net 17 choten uit het kanon begroet, i De ,HeeruG°uverneur, ging vervolgens met alle Ie verdere Heeren te. voet, in groote ftaatfie naar het 'dteis, wordende doorgegaan door den Koopman Z™™; ?P een ^oudcn fchote!> ^ acte an proclamatie droeg, zynde in het gevolg eene ïenigte Pr.nfen en Grooten des Ryks, buiten nog Sendïn vreemde,inêen en mindert In het Paleis gekomen zynde, zettede zig een vdep aar rang aarden grooten tafel, met een g/oen uwee1 met goud belegd kleed gsdekt. Na eenige ogenblikken gezeten te hebben, deedt de Heer «Uverneur eene gepaste aanfpraak, behelzende tt eedwezen, dat de Compagnie droeg over den Md van den overleden Sülran, en dat zy, tot :n Wyk van erkentenis wegens zyD gehouden geag, tot zyn opvolger hadt benoemd den tegenoordig.zynde Kroonprins. Hierop wierden de le obligatoir en de contracten geteekend, die, )or den nieuwen Vorst, op den Alkoran, be! voren werdenwaar op hy, door de Comm'isfie lerdt gefeliciteerd als Suljan van teMaS ie Kyk, onder den eertytel van Hamins Coer>nrI.ir :t :n *c ré esans i,  xsis NIEUWE NEDERLANDSCHE SoüRACARTA. Ver/lag der Kroning var, een Sultan var, *t Mattarynfche Ryk opjava. dood, die over de 200 kinderen en kindskinderen nalaat, eenige flrubbelingen zouden voorvallen, weggenomen is, maar ook Java in den gelukkigen Raat van volmaakte rust en vrede gefteld is, waar in het immer geweest heeft. Al, wien de toeRand van Java ecnigzints bekend is, zal genoeg kunnen bezefFen van wat belang de vrede op dit uitgeftrekt land voor de Compagnie is, dewyl dit eiland de koornfchuur is, daar geheel Indiën uit gefpyst wordt. Ondertuslchen kan men niet ontkennen , dat de vcrftandige fchikkingen en verrigtingen van den in het vorige Jaar afgegaanen Heer Gouverneur Greeve, toen Java, in het laatst van 1790, op het punt was om in een verderflyken oorlog te geraken, niet weinig hebben toegebragt, dat deze verwisfeling van des Sultans Troon zo gelukkig is afgelopen, het welk een onwaardeerbaar heil voor de Maatfchappy is, zo dat men het aan Zyn Edele te danken heeft, dat het gezegende Java thans de vrugten van een gewenschten vrede geniet, en de Compagnie daar van het voordeelig genot heeft, dat men 'er reeds 10 klaarblyklyk van ondervindt. St. M a x t 1 n. Het Hollandsch gedeelte van dit Eiland heeft zich meefter gemaakt van het Fransch gedeelte. Veertien man begaven zich in den nagt in het Fort Meragut, het welk net 17 man was bezet, en het geen door ïch wierdt ingenomen, zonder een fehot te noen, of iemand te dooden. Des anderen daags ogtends heistezy de Hollandfche Vlag Dp,en zonden een boden naar de Stad, welke zy met eene geheele verwoefting bedreigden, ingevalle van eenigen tegenftand. Des agïendate» 10 naren vertrok de Gouverneur niet  JAARBOEKEN, July, W *2I3 reet twee Compagnien Militie naar Meragut, Si-Ma», en onraiddelyk daar op gaven de: Ingezee-™. tenen zich over aan de Hollandiche Kegeering. EENIGE BERIGTEN VAN BUIT EN LAN DSC HE Z AAKEN. Nimmer kenmerkt zig het menfchelyk hart meerder door buitengewoone flappen, nooit klimt 'smenfcben Ziel tot hoogere geestdrift, dan in tyden van Godsdienfiige twisten of Burgerverdeeldheden. Anna Cordet, een jong.fchoon, en bevallig raeisjen, vanCaen geboortig, nam het befluit, om den bekenden en wreden Marat te Parysvan 't leven te beroven, en dus haar Vaderland van zo eenen pest te verlosfen. Zytragtte eenige reizen, dog te vergeeisch, Mar at te fpreeken. Eindelyk, wedergekomen zynde, deedt Marat zelve de deur open, en liet haar binnen. Zy fprak veel met hem over de gevlugte zamenzweerders te Caen. Hy antwoordde haar, dat deze zamenzweerders hunne fnoodheid wel dra op het fchavot zouden boeten. Op deze woorden ftiet zy hem den dolk m den boezem. Marat hadt nog maar even den tyd, om te zeggen: ik fterf. Zyne dienstjnaagd tradt btane» en gaf een fchreeuw; • 'j men  ï2i4 NIEUWE NEDERLANDSCHE men fchoot toe. Deze nieuwe Tifephone vertrok met ftoutmoedigheid; men vat haar. Zy kon zig zelve vermoorden ; zy heeft het niet gedaan. Toen men haar zeiden, dat zy haar hoofd op het fchavot zou verliezen, zag zy ailen, die haar omringden, met eenen fchamperen glimlach aan. Dtze Anna Cordé, of gelyk andere fchryven Cordet, heeft tot op het fchavot en zelf tot op haar laatlten oogenblik geene veran. dering in haar gelaat of houding getoond: » Ik heb geen medepligtigen , zeide zy, „ niemand heeft my aangezet tot de goede „ daad, die ik gedaan heb; indien men wil „ onderzoeken al het geen den dood van „ Marat is voorgegaan, en al het geen 'er „ op gevolgd is, zal men zich Ügtelyk „ kunnen overtuigen, dat eene waare Re„ publikeinfche Ziel, gelyk de myne, gee„ ne andere aanporring dan zyn eigen drift „ nodig heeft , om zyn Vaderland van „ deszeifs allergevaarlykften vyand te ver„ losfen." Men vergeleek tegen haar Faucbet. Zyne bedeesdheid maakte een zonderlinge tegenftrydigheid met haare onverfchrokkene houding. Zy ontkende , dat hy haar op de gaandery van de Conventie gebragt hadt: „ Ik agtte hem niet genoeg, zeide zy, om „ my van hem te bedienen. Ik heb hem „ te Caen maar van aanzien gekend." Voorts heeft zy twee brieven ove,rgegeeven, met verzoek om dezelven te laten bezorgen ; in den eerften, aan Barbaroux, geeft zy hem berigt van het geen zy gedaan heeft j  JAARBOEKEN, July, 1793* 1215 heeft; en in den anderen, aan haar Vader, fmeekt zy hem, dat hy zich niet aan droefheid overgeeve , nog traanen over haaren doodftortte, die hem en zyne geheele familie eer aan doet; eindigende mei deze woorden: De misdaad, niet het fchavot, onteert den Sterveling. Even zo werkte ook de verbittering omtrend die perfoonen , welken men als de oorzaaken van 's Volks rampen aanzag. Het Zoontje van wylen den ongelukkigen Koning, tot hier toe nog onder de hoede en toezicht zyner Moeder, hoewel in gevangenis, geweest, is thans in deze maand van dezelve af'gefcheiden* zo als blykt uit het volgende Ruk: EXTRACT uit de Registers van den RAAD des TEMPELS , (naam der Gevangenis,) van 3 july , des avonds ten half tien Uuren. XVfy, dienende Commisfarisfen, zyn in het ver" trek getreden van Maria Antoinetta , aan welke wy medegedeeld hebben 't befluit der Commisfie v m 't algemeen welzyn, van de Nationaale Conventie, in dato 1 July, met verzoek daar aan te voldeen. Na veele'iei aandrang, is de Wed. Capei eindelyk overgegaan, om ons haaren Zoon over te geeven, die gebragt is in 't vertrek, door den Raad des Tempé's a:ingeweezen , en gettdd in handen van den Burger Simon , die zich daar mede belast heeft. Wy merken voor het overige aan.  1216 NIEUWE NEDERLANbSCHE dïïnlvtLS fchlding is gefchied met alle de aan. doeDlykbeid, welke te gemoete moest gezien wor. d^elfromfta?,digheid» iD welke ^ MagiftS. ten des Volks alle egards hebben gebruikt die wïen! ^ hUDDer bedieDi^n Saanbaar Niemand, die gevoel van ouderlyke tederheid heeft, zal een oogenblik twyffelen aan de gemelde aandoenlykheid, over het gemis van een kind, 't welk thans in het zelve vertrek is geplaatst, alwaar zyn Vader deszeifs laatfte dagen heeft doorgebragt. Onderwyl is 'er tyding, dat het Leger der komngsgezinden, het welk by Names eenen nederlaag heeft ondergaan, en, ingel mTlël andere«mpfpoeden, Angers, h Fleche, Saumur, Chatülon en Parthenay met het grootfte gedeelte van de gemaakfé veroveringen , ontruimd heeft; iich wederom tot een lighaam vereenigt, om aldus den aanval der Republikeinfche mm af te wagten. 6 Het revolutionair Gerechtshof heeft den ia July wederom negen perfuonen tot de guillottme veroordeeld, als die zouden overtuigd zyn van te Orleans den Gedeputeerden £h «T!?» Le°nard Bourd™> mishandeld te hebben, met voorneemen om hem te dooden. In weerwil van de zeer bekomraerlyke onhandigheden van dit Land, is het egter in  JAARBOEKEN, July, 1703. in Parystamelyk rustig, dog de Beurs blyft nog gefloten, wordende de Koophandel in het Paleis Royal gedreven, maar geene Cours aangeplakt. Te Florence heeft Lord Hervey, Gezant des Konings van Groot - Brittannie, by den Groot-Hertog van Toskane, aan de Secretary van Staat aldaar kennis gegeeven van den aankomst der vereenigde Engelfche en Spaanfche Vloot, in de Middelandfche Zee: waar op deze Vorst, door zynen Minifter, den Heer lerriftori, daarop heeft doen antwoorden: „ dat hy niet meende af te gaan van de on„ zydigheid, welke hy tot hier toe Jegens „ Frankryk hadt in acht genomen." Dit antwoord gaf aanleiding tot eene nadere briefwisfeling, tusfchen den gemelden eerden Minifter van den Hertog en den Lord Hervey, waar by die Lord te kennen gaf, niet te kunnen begrypen , hoe Zyne Komnglyke Hoogheid het met zyn eigen waardigheid, met het belang van Toskane, met de onderftanden, die hem gegeeven waren en met de befcherraing, die men hem verleend hadt, konde over een brengen, van zich zo te gedragen omtrend eene natie, die zich fchuldig hadt gemaakt aan Konings. moord, in den perfoon van zyn Oom, den laatftcn Koning van Frankryk, die zich vyand verklaard heeft van zyn Broeder den Keizer, van zyn Oom den Koning van Spanje en van genoegzaam alle de gekroonde hoofde van Europa, enz.; dog zyne Vertogen zyn ter zyde gefield. Ze-  1218 NIEUWS NEDERLANDióCHE Zeden de Stad Daatzig onder Pruisfifche heerfchappy is gekomen, is wegens derzelver toekomend bewind nog niets wezenlyks geregeld. Men hadt wel alle Departementen beginnen af te fchaffen, maar de ondervinding toonde ras, dat uit zulke fchielyke en ongewikte veranderingen niets anders dan enkel verwarring te wagten ftondr. Men hcrirelde dus zommigen, en de beheeringen van Kerken, Hospitaalen, en andere Liefdeiligtingen, wilde men tot een foort van ondergefchiktheid en afhanglykheid Hellen, zo als in alle Pruisfifche Staaten plaats heeft. Doch de Beftuurders, niets voor hun bewind genietende , oordeelden die onderwerping niet te ftrooken met den aart hunner bedieningen, en toonden zich allen gereed tot het neerleggen derzei ven, waarop de Pruisfifche Regeering hun by een gunftig aanfchryven uknoodigde, „ om op den ouden „ voet aan te blyven, met verzekering dat „ zy in alle hunne achting zonder eeni„ gen inbreuk gehandhaafd zouden wor„ den/* . 'Er is nog niets zekers ten aanzien der Regeeringswyze alhier geregeld : tot hier toe is.nog geen Collegie van Rechtsoeffening ingedeld, en de Magiilraar van politie maar provilloneel. Even eens is het gelegen met het politiek en commercieel beftaan. Zedert het noodlottig tydftip van 1:73, kwynde alhier de Koophandel, door de belemmeringen, en tranfit-rechten, op denzei ven gelegd, ter bevoordeelwg van den handel'van Elbing en andere Pruisfifche Staaten.  JAARBOEKEN* July, 1793. iai* ten. Thans zal de zwaare belasting op eetbaare waaren , Wyn, Brandewyn , Koffy, Thee, Suiker en dergelyke Goederen het transport naar Poolen onderfcheppen. Men wenscht , dat de tyd eenige verandering in dezen onzekeren toeftand zal te weeg brengen. Uit Zweeden verneemt men, dat zommi- ge kwalykgezinden , eenige nadeelige geruchten nopens den toeftand van dat Ryk verfpreid hebbende, de Regeering te StokHolm daar tegen by eene Publicatie hëefÉ voorzien, in welke dezelve op het nadruklykst verzekert: „ Dat die gehuchten zonder „ allen grond zyn; dat dés Ryks toeftand „ zo goed is als dezelve na een hevigen Oor- 4, log, en na fchrikbaarende veranderingen, jj zyn kan; dat, ten aanzien van de betrekj, king met uitlandfche Mogendheden, men „ roet alle in de beste verftandhouding ftaat , en niet het minfte te vreezen hebbe. Wat f, aangaat de Ryks • Schulden,zo neemt het \, Crediet toe;de fchulden worden allernet l, meerdere tonnen gouds verminderd, en de interesfen zender vertoeven en behoorj, lyk voldaan: by des Konings Hof wordt: j, de ftrengfte fpaarzaamheid ingevoerd; Ook „ zyn de fchulden van wylen den hoogzaliit gen Koning, die over de 150000 Ryks^, daalders bedroegen, betaald, en de uit* 5, gaaven van 't Hof met 33000 Ryksdaal„ ders verminderd; en of wel de tegenwoor- dige Staatsbehoeften geene vermindering 4, van lasten gedoogen, kan men evenwel ' JNnnn 1, V*tf  1220 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ verzekeren , dat 'er geen nieuwe nodig ,, zyn nog begeerd worden." Nog wordt in 't flot de verzekering gegeeven, dat geduurende des Konings minderjaarigheid geen Ryksdag by een zal beroepen worden, als zynde eene zaak, die lynrecht tegen'sKonings Üiterften Wil zoude aanloopen. Het Verdrag, het welk den 25 Maart te Londen tusfchen Groot-Brittannie en Rusland geteekend is, beftaat uit de navolgende artikelen: Art. I. TJunne Majefieiten handelende volgens de oude banden van vriendfchap, by welke zy en hunne Doorluchtige Voorzaaten zyn verbonden geweest, en welke zy begeering zyn zo veel als mooglyk is aan te kweken en uit te breiden, zullen alle hunne pogingen aanwenden , en te zamen eindelyk overleg nemen, om elkander onderling by te ftaan en te helpen in den loop des tegen woordigen Oorlogs, ten einde voor zig zeiven, by eene Vrede, dat genoegen en die zekerheid te erlangen, welke zy een recht hebben té verwagten, mitsgaders voor het toekomende de openbaare rust en zekerheid van Europa vast te maken. Art. II. Tot deze bedoeling verbinden Hunne " . Majefteiten zig , hunne refpeftive krygsmagt te gebruiken, zo verre de omftandigheden, in welke zy zig mogten bevinden , zullen toelaten, tot bet voortzetten van den regtvaardigen en noodzaaklyken Oorlog, in welken zy gewikkeld zyn tegens Frankryk; en zy beloven wederzyds, hunne wapenen niet neder te leggen dan by gemeene toeftemming; niet zonder teruggave te hebben verkregen van alle de conquesten, welke Frankryk , mogt  JAARBOEKEN, July, 1793. 1221 oogt gemaakt hebben op een van gezegde Hunne Majefieiten, of op zodanige andere van de Mo- fendheden, Vrienden of Geallieerden van gezegde ïunne Majefieiten, als tot welke zy zullen goedvinden met gemeene toeftemming deze guarantie te extendeeren. Art. III. Gezegde Hunne Majefieiten verbinden zig wederzydsch om alle hunne Havens te fluiten voor Franfche Schepen; niet te gedogen den uitvoer, in eenig geval, uit de gezegde Havens naaf Frankryk, van eenige Oorlogs- of Scheepsbehoeften , Koorn, Graanen, gezouten V.'eesch of andere Provifien; en om alle anderen in hunne raagt ftaande maatregelen te nemen om den koophandel van Frankryk te benadeelen, en om haar door d;en weg tot billyke Vredesvoorwaarden te brengen. Art. IV.. Hunne Majefieiten verbinden zig om alle hunne pogingen te vereenigen, om andere Mogendheden, die niet in dezen Oorlog betrokken zyn, te beletten van by deze gelegenheid van al. gemeen belang voor alle befchaafde Staaten, eenige hoegenaamde befcherming , direttelyk of indireclelyk, te verleenen, ingevolge van hunne Neutraliteit, aan den Koophandel of Bezittingen dei Franfchen, ter Zee of in de Franfche Havens. Art. V. Hunne Majefieiten, onderling en flerl begeerende de vriendfchap en eenigheid thans tusfchen hen beflaande, zo veel mooglyk is te beves tigen, en den Koophandel tusfchen hunne refpec tive Onderdaanen te befchermen en uit te breiden zullen hunne Ministers authorifeeren om over t< gaan, zonder uitftel, tot de opftelling van eei difinitive fchikking tot een Tradbat van Alliantie ei Commercie. Middelerwyl, en intusfchen dat heil z' am werk kan tot fhnd komen, zyn zy overeei gekomen om provifioneel het Tracliat van 176» te vernieuwen, door een voorlopig verdrag va Nnrio 2 dt TraBaat tusfchen GrootBrit tan* ie en Rusland* 1 1 1 > 3 n  1222 NIEUWE NEDERLANDSCHE Traftaa tusfchei, , Gróut'br tilanje en ■ Ruslana i 1 1 \ J i < fden zelfden datum ais deze Conventie, en in geMinisTers!er uitgewisfeld CUifcheH de voorgemelde Art. VI. Zyne Britfche Majefteit en Haare Kei■ zerlyke Majefteit van alle de Ruslanden, verbinden zig de tegenwoordige Conventie te ratificeereö, en de Ratificatien derzelve zullen uitgewisfeld worden binnen drie maanden, bf eerder, zo het doenlyk is, te rekenen van den dag der ondertekening. Het provifioneel Verdrag, van 't welk in opgemelde overeenkomst gewag wordt gemaakt, bevat vyf Artikelen, behelzende het eerfte hoofdzakelyk, dat de overeenkomende aanneemen, het Commercie-Traétaat van 1766 te doen uitvoeren en nakomen, even als het voor het jaar 1787, wanneer hetgeëindigdis, wierdt uitgevoerd en nagekomen; uitgezonderd, dat volgens het tweede artikel van het tegenwoordig Verdrag bepaald wordt, dat, wyl het Commercie-"Collegie liet langer als een Rechtbank beftaat, de Procesfen en andere zaaken van de Engelfche Kooplieden in Rusland, zullen geoordeeld en geregeld worden by, de tot dat ïinde opgengte Rechtbanken , op dezelfde wyze als gebruikelyk is met andere Natiën, lie Commercie • Tra&aatea hebben : waar egen de-Rusiifche Onderdaarien, die in Enreland vvoonen, zullen ftaan onder de Jp> ïsdiélie. van dezelfde Rechtbanken, voor velke de zaaken van andore „Natiën, met ingeland Commercie-Traétaatén hebbenie, gebragt worden; By het derde artikel veE-  JAARBOEKEN, July, i?53- l223 verleent Haare Rus - Keizerlyke IVlajefteitaan de Britfche' Onderdaanen, dat dezelve in de havens der Zwarte Zee, en der Azuffche Zee alle de' voordeden en vermindering van'ToIlen genieten, welke bepaald zvn in het zesde artikel van het Edict voor den generaalen Tarif van het Jaar 1782, zynde van den volgenden inhoud: - , Offchoöü deze generaale Tarif moet „ dienen insgelyks voor alle onze Havens, geleden aar. de Zwarte Zee en aan de „ A&rjfPë Zee> verminderen Wy egter in de gezegde Havens, voor een vierde gedeelte, de inkomende Rechten, welke by Z dit Tarif bepaald zvn, ten einde den Koop" handel aan te moedigen, ten behoeve van " onze Onderdaanen en van die Natiën, met " welken Wy ten dezen opzigte wederzydfche voordeden zullen bedingen, in be" antwoording van de voorrechten, welke r' deze Natiën aan onzen Koophandel ver" leenen zullen, nogthans van deze vermin" dering uitzonderende de Koopmanfchappen, welke uitdrukkelyk in den tegenwoordigen Tarif genoemd worden , als moetende de zelfde inkomende Rechten be1 taaien in de Havens der Zwarte Zee, als aan de andere Tolhuizen van ons Ryk, musgaders die, voor welke by het te' genwoordig Tarif byzondere inkomende ! Rechten in de Havens der Zwarte Zee •1 vastgefleld worden." Dit verdrag, met de gemelde uitzonderingen zal beftaan, volgens het vierde artikel, voor den tyd Nnnn 3 van  I2S4 NIEUWE NEDERLANDSCHE van zes jaaren « en het vyfde artikel bepaalt de uitwisfeling der Ratificatien van het zelve op drie maanden of eerder, zo doenlyk. Zie hier ook nog een Verdrag, den 25 April te Londen tusfchen de Groot-Brittannifche Regeering en den Koning van Sardinie geteekend: Art. I. 'Yyne Sardinifche Majefteit neemt aan, om geduurende den geheelen loop des tegenwoordigen Oorlogs , op de been te houden eene Armée van 50,000 man , te gebruiken tot verdelging van zyn eigen Land, zo wel als te ageeren tegens den gemeenen Vyand; zyne Britfche Majefteit verbindt zig van zynen kant, om eene aanzienlyke Vloot Oorlogfchepen naar de Mid.ïekmdfcbe Zee te zenden , te gebrmken, waar de omftandigheden het toelaten tegens de Zeemagt, welke de Vyand mogt in dat gedeelte van de Waereld hebben. Hunne voorzeide Majefteiten zullen eindelyke affpraak nemen, aangaande de beftemming eu het gebruik van de bovengemelde refpective Krygsmagt. Art. II. Zyne Britfche Majefteit verbindt zig om aan zyne Sardinifche Majefteit, geduurende den geheelen loop des Oorlogs, een Subfldie van tweemaal honderd duizend pond Sterling Jaarlyks te verleenen, te rekenen van den dag der ondertekening ; welke Subfidie betaald zal worden punctueel alle drie maanden in voorraad, te rekenen van opgemelden dag. Art. III. Zyne Britfche Majefteit verbindt zig geen Vrede met den Vyand te fluiten, zonder daar by voor Zyne Sardinifche Ma;efteit de ge. heele refiitu ie te bedingen van alle de gedeeltens zyner Heerfchappy, welke hem toebehoorden by  JAARBOEKEN, J^y, 1793. 1225 bv het begin des Oorlogs, en van welke de opgemelde Vyand bezit getomen heeft, of welke hy hier na, geduurende de vyandlykheden mogt in bezit krygen. Hier tegen zal Zyne Sardinifche Majefteit vast en onaffcheidelyk vereemgd en gehegt blyven aan de gemeene zaak, en aan debelangens van Zyne Britfche Majefteit in dezen Oorlog, niet alleen voor zo lang als de Oorlog mogt in Italicn of in de Zuidelyke Gedeeltens van Europa duuren, maar tot aan het fluiten van den Vrede tusfchen Groot-Brittannien en Frankryk. Art. IV. Indien een van beide de Hooge Con traftanten mogt worden aangevallen , benadeelt of ontrust in eenige zyner Staaten, Rechten, Be zittingen of Belangens, wanneer en hoedanigcr wyz zulks ook mogt gefchieden , ter Zee of te Land ingevolge of in weerwraak van de Artkels vai Bedingen, welke het tegenwoordig Traótaat bevat of van de maatregelen, door de gezegde Contrac teerande Partyen , uit kragt vat» dit Tractaat t nemen; zal de andere Contracfant verphgt zy hem by te ftaan en met hem gemeene zaak te nu ken, in maniere als by de bovenftaande Artikelen voorgefchreven. Art. V. Het tegenwoordig Traótaat zal do; beide Partyen geratificeerd, en de Ratificatien ui gewisfeld worden binnen twee maanden or eerdei zo het doenlyk is. In Noord Amerika is den Heer Gene, Minifter der Franfche Conventie, te Cha lestown aangekomen, en nu op weg na Philadelphia. Het Fregat, welk hem ove gebragt heeft, is nu in de Rivier, en hee op zyne pasfage van Charlestown, een aa tal Engelfche Schepen genomen, waar v het twee herwaards opgezonden heeft. E van de twee zou de Regeering in eeni Nnnn 4 mo Tractaat tusfchen Groot» Hrittan» jcenSar- ctiniCs 1- > 1 > 2 3 | » r« ar r- % n- an ;n %@ ei-  1225 NIEUWE NEDERLANDSCHE moeilykheden kunnen brengen; vermits het binnen den afftand van vyftien Engelfche mylen van Kaap Delaware genomen is en ' gevolglyk niet voor een prys kan gehouden worden. ^De Paketboot is opgehouden, tot dat de (jtroot - Brittannifche iGezant een beparld antwoord van de Regeering alhier kon bekomen, betrekk- lyk de Pryzen, binnen de Grenen der Vereenigde Staaten genomen ■ en eenige andere zaaken, hun gedrag betreffende. ö b Deze Regeering heeft een ftellig bevel gegeeven, om alle de Pryzen onder de bovengemelde omftandïgheid genomen terug te geeven; en verzekert, dat zy de ftiptfte onzydigheid ftrepgelyk zal doen waarneemen, er. alle haare Burgers ftraffen , die in vyandlykheden tegen' Groot-Brittanie deel zouden neemen, onder den dekmantel van rranfche Commisfien. Verder heeft de Regeering beiloten, alle Commisüen, door den Franfchen Mimfter voor het toekomende bekragtigd, welke hy de floutheid hadt, terftond by zyne aankomst te Charlestown uit tegeeven, te doen ophouden. ' Omtrend het midden der maand Mei laatstleden , gaf den Heer Genet, door den StaatsSecretarisJeferfon ingeleid zynde, zyne Geloofsbrieven aan den Voorzitter der Vergadering over. Hy wierdt als Minister-Plempotentiaris der Republiek van Frankryk by de Vereenigde Staaten van Amerika ontvangen en erkend.  JAARBOEKEN, July, 1793* 1227 Maar met dit al, is de R.egeering te Philadelphia geenzints geneigd om de minde Happen van wege den Heer Genet te gedogen, welke haar van haar vuo^noraene onzydigheid zoude doen afgaan. VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ. Th iel. In plaats van wylenden Heef Francais van Altena, is den 29 Juny door Zvue f 'oor* luchtige Hoogheid aangefteld tot Scheepen, Raad j en regeerend"Burgemeester dezer Stad, de Heer Alex-nder Duïderik van Omphal , ytyheer van Yfendoorn , welke die voorfz. posten met 1 den behoorlyken Eed heeft aanvaard. 'sGravenhage. Jonkheer Gysbert Larel Cornelis Jan Baron Van Lyndcn, Heer van Sandenburg , heeft ter Vergadering van Hun Hoog f Mogende den Eed afgelegd, om wegens de. Provincie Utrecht zitting te neemen als Raad in het ] Collegie ter Admiraliteit te Amfteldam. jonkheer Jolian Sicco Baron thét'è Schwartzenberg en lïohenlandsberg , gefteld zynde op de I Nominatie der Heeren Staaten van Friesland, is | door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Prins Erfftad- I houder, verkozen, tot Raad der Kolonkn van den Staat in de West - Indiën, en heeft die post met het afleggen van den Eed, ter Vergadering ■ van Hun Hoog Mogende, aanvaard. Leyden. Den 25 July zyn, ingevolge de verkiezing van Zyne Doorluchtige Hoogheid dea Heere Prins Erfftadhouder, tot Scheepenen dezer '. Stad aangefteld: de Heeren Joost van Pboï^JM Amhony Pietermaet, Mr. Prancois Daniël Changition, Jr. Pieter van Panhuys, Mr. Hendrik  1223 NIEUWE NEDERLAND3CHE veranderingonder de hooge en lage Am te ■ naars, enz. Schim , Fredrik TFolphert Doorril' , Johannes Hendricus Prins van Lookhorst, cn Mr. Samuel Luchtmans S. Z,; zynde de zes laatstgernelde Heeren tot Scheepenen Commisfarisfen van de Gemeene Lands Middelen benoemd. Amsteldam. Zyne Doorluchtige Hoogheid de Heer Prins Erfftadhouder. heeft uit een Nominatie tot Bewindhebber der Geoclroyeerde OostIndifche Compagnie ter dezer Kamer, verkozen, den Heer Jan Jacob van Herfeele, en zulks ia plaatfe van den Heer Jacobus van de Poll, welke die post heeft nedergelegd. Leeuwarden. Het Ampt van OntvangerGeneraal der Floreen - Rente dezer Provincie, door den vlugt van Philip Hendrik Nering Pögcl, door de Edele Mogende Heeren Staaten dezer Provincie , openftaande verklaard zynde; hebben Hun Edel Mogende by eenen brief van den 16 Mey 1793 van deze opengevallene plaats aan Zyne Doorluchtige Hoogheid kennis gegeven, met verzoek, een ander in deszeifs plaats te willen benoemen. En heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid by antwoord van den itf Juny in plaats van dien voorfz. Philip {Hendrik Nering Bogel tot Ontvanger-Generaal der Floreen - Rente dezer Provincie benoemd, den perfoon van ddi tonus Gillis Camper, Volmagt ten Landsdage wegens de Grietenye Barradeel; met verzoek, dat Hun Edel Mogende denzei ven met de nodige Commiilie en Infiruclie wilden doen voorzien, en na afneeminge van den behoorlyken Eed , te ftellen in het bezit van de voorfz. Bedieninge, mits doende den Eed van zuivering, zo als by refolutie van den 17 July is gefchied; en heeft de nieuw amgeftelde Ontvanger-Generaal den 19 July met het afleggen van den gewoonen Eed in de Vergadering van het Mindergetal, en wel in handen van den Heere Voorzitter, den post aanvaard. Sluis in Flaanderen. By de Magiftraats- Veranderingen door de Edele Mogende Hec-  JAARBOEKEN» July, 1793. 1229 :|Heeren Commisfarisfen van Hun Hoog Mogen ie, |zyn voor den tyd van twee Jaaren tot Bwge[ meesteren aangebleven de Heeren Dr. G. W. 3 C allen fels , welke ook voor eenigen tyd was s aangefteld tot Rentmeefter van de Graaflyke Rennen, en JohAn Moslaart; en tot Voorzittend ï Scheepen A. Kkyman. Tot Burgemeeftereu te | Aardenburg, J. A. Stroes en J. Byijau. Te ; Oostburg in plaats van twee overledene Scheepenen, de Heeren N. Bril en Jozias Kisja.ir; : zynde aldaar en te St. Anne ter Muiden geene veranderingen gemaakt. Tot Burgemeefter van 't Vrye van Sluis in i Flaanderen is de Heer Danifl Sappius aangefteld, Hulst. De Edele Mogende Heeren Gecom• mitteerden van Hun Hoog Mogende de Hteret : Staaten - Generaal der Vereenigde Nederlanden, I tot de beftelling van de Magiftraturen in Staats j Flaanderen, hebben, voor den tyd van twee Jaa 1 ren, over deze Stad en Jurisdictie van dien, aan I gefteld tot Burgemeefter, Pieter Johannes Joly 1 tot Scheepenen, Hendrik van Qli'en, Voorzit l ter, Leonard Koning, Adriaan Antlipiiy acnvs, \ Ancmaat, Mr. Scipio Oudkcrk, Corndis 'Haa 1 en Mr. Leonard Conflantyn de Freytag. En voor gelyke tyd van twee jaaren, ovc i den Lande van Huh'ter-Ambacht. tot Burge meefter, Peter Lenshoek uot Kerkwyk; tc i Scheepenen, Jan Jacob van Dortmvru, Voo ; zitter, Adriaan Anthony Wouters, Willem £i bertus Theodorus Paris, Hendrik Adriaan An maat, Jan Bernard van Oifen en Dirk ve. den fiogaart. Axel. De Heeren Gedeputeerden van w gens Hun Hoog Mogenden, ter Magiftfita 1 b ftelling in Staats - Flaanderen, hebben ciun 6 Ju tot Burgemeefter over deze Stad en Arnbac benoemd den Heer Pieter de Jonge; en t Scheepenen, de Heeren Jan U(réttmdr, Sim, Drunkers, Cornelis Janfen van Kofendaal, P< i ^erai?» bering dmdkr. de hooge en lage a.mtenaar.s , enz. { * l k r it n > y it >n 6- er  mo NIEUWE NED, JAARB., %/Jt t79*. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHSI* DE PRODUCTEN ONZES LANDS, Rotterdam den 15 Juty. XT L bï d« L. Zak, Tarwe N. Zeeuws 22, 24 a 25 % - blaauwedito 1982048 RooGaZeeuwsenlnl. 17 a 18 F by '1 Last. Vlaaraf. en Biab. 143 a 145 ggi. Oofterfche i3oai36gg!« Gedroogde 140 a 144 g?l Mout Iulaadsch 19 a 20 ^ Veran derinc onder de HOO ge en lage Amte. kaars, enz. ■ ter de Regt, TFillem WtHlemfin en Machiel \ opronck. Philippine. Door de Heeren Gecommit. teerden 4 uit de Hoog Mogende Heeren Staateö Generaal, gefchiedde den 2 july de Magiftraatsverandering dezer Stad, en wierden aangefteld, voor twee eerstkomende Jaaren, tot Burgemeefter de Heer Hermanus van Baalen; en tot Scheepenen , de Heeren Dingenus de Lelye VoorScheepen , Matthias Peltzcr, Johannes. Trouw en Johannes Adïiaanfen. Sas van Gend. Door de Edele Mogende Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogenden, ter verandering van de Magiftraaten , ia btaats - b laanderen gecommitteerd , zyn den psjiVEBooKEM 30 a 32 5 Mouiwyn 7oede3(ïVt*  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, Augustus. MDCCXCIIt HOLLAND» D ORDRECHT. Wy hebben te voren van den y ver., Dorwerkzaamheid, en't beleid van dendrecht» Vice-Admiraal j. H. van Kinsbergen, in het uitvoeren van het aan Hem opgedragen bevel, en 't geen daar by voorviel, verflag gedaan. Zie hier te voren bl. 1067 en volgg. Alfchoon nu het dreigend gevaar aan de zyde van Zuid-Holland voorby was, zo was egter de noodzakelykheid van maatregelen , vooral tot verzekering van de zo nodige Zeevaart, niet verdweenen ; en dus is het niet te verwonderen, dat het opgedragen bevelvoeren van den Vice-Admiraal Van Kinsbergen nog voordduurde. De Vice - Admiraal ep den 31 Maart door O 000 eenen  ï 232 NIEUWE NEDERL ANDSCHE Dordrecht eenen brief vat) den Zee-Kaptein Graaf •Van Bylandt berigt hebbende bekomen, dat 'er West-Indifche Schepen op de rheede naar Convooy wagtten, zo gaf Hy voqr eerst den ó April aan den Erftladhouder over, eene Inftrucr.ie, voor den Bevelheb. ber van die Vaartuigen, welken onzeKoopvaardyfchepen uit de Oostzee zouden afnaaien. Die Inftrudie was aldus ingerigt: De Ondergeteekende Vice - Admiraal van Hol'and en West - Friesland, commandeerende en Cief •sLands Schepen en Vaartuigen van Oorlog: Gelast door dezen den Kaptein ter Zee A. F» Detmers ", commandeerende 's Lands Hoeker de Zeehond. I. Van onder deszeifs ordres te neemen, 's Lands Kotters de Brak eu de Panther, benevens de Brik de Courier , gecommandeerd wordende door de Lieutenants Grotenray', Van lloey en Dusfeau. II. Van met deze beneffens zyne onder commando hebbïnde Hoeker de Zeehond, met de eerstr gunftige gelegendheid te zejlen , uit Hellevoetfluis naar Eizeneur. Op deze zyne geheeje reize sn op alle plaatfen den vyand alle mogelyke afbreuk te doen , 't zy met hunne Oorlogfchepen, Kapers of Schepen van Commercie te nemen, ia den grond te booren of te verbranden, naar tydsomitandigheid, en vau alle mogelyke befchetming en hulpe te bewyzen aan de Onderdaanen van den Sr,aat, als mede aan die van deszelfl» Geallieerden. JII. Zal by Kaptein by deszeifs aankomst te Elfeneur,' langs de kortfte weg 'er kennisfe van gee ven Lyst der Batter^ mstdyk. Batte. 2 Metaale Kanons, a 18 pond, rJf»? 8 Dito Kanons, a 12 pond. \ « Rondeel of Vismarkt. a Metaale Kanons, k 8 pond. Bastion Orange, 2 Metaale Kanons, k 24 pond. En een Rooster voor gloeyende Kogels. 2 Veldftukjes by de Hoófdwagt. Op het Fort. Zeeburg. 6 Metaale Kanons, k 12 pond. 2 . Dito Ranons, k 6 pond. ' Op het Fort aan de Batzekade. 4 Metaale Kanqns, k 24 pond. io Dito Kanons, a 12 pond. En een Rooster voor gloeyende kogels. Battery Noord-Oosthoek. Van het Fort aan de Batzekade. io Yzere Kanons, a 12 pond. 4 Veldftukjes. En een Rooster voor gloeyende Kogels, Te Trfeke. 2 Veldftukjes. Battery te Bruinisft. f> Yzere Kanons, k 12 pond.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. "1253 Te Oud Vosmeer. Dor- drecht» 4 Veldftukjes. Lyst der Te Tholeu. Batte- 6 Metaale Kanons, a 12 pond. 9 Dito Kanons, a 8 pond. Batteryftukken. . • lal Veldftukken, » .20 Houwitzer. , . . ï Totaal Kanons en Houwitzers 142 ftuks. En 5 Roosters voor gloeyende kogels. G. J. SLOET, Kaptein d''Artillerie. Veere, den 10 April 1793. Zie hier ook eene LYST der 'sLands SCHEPEN eu ' VAARTUIGEN, geflationeerd op de Zeewwfche Stroomen. Voor Vlisfifigen. Het Schip Gelderland, gemonteerd met 26 ftukken, a 24 pond, en 26 ftukken ai8 pond, en 12 ftukken i\ 8 pond, bemand met 350 Koppen. ^ f Het Fregat het Zeepaard, gemonteerd N 2 I met 24 ftukken a 8 pond, en 2 ftukken ? S I 4 6 pond, en bemand met 150 Koppen.. ÉTa. I Brik Meermin, gemonteerd met 48 2 ~ 4 ftukken a 6 pond , en 4 Draaibasfen , en £,<-♦ j bemand met 70 Koppen, i «5 I Kotter voor Batz. ' LJ fvan nAHa!,^regatxdf. Waakzaa™heid, gemonteerd met 'sLands H ri.fr!}'} £Pond en bemand met i5o Koppen. Schepen ,r * "ulk a'Mcdufa , gemonteerd met 20 ftukenz. % P°nd en bemand met 200 Koppen. Het fregat Walcheren, gemonteerd met 20 ftukken a i2 pond, 2 ftukken k 6 pond, ent a 4 pond, bemand met 150 Koppen. ' ttïïlie\ k MTnimfl * gen,onteerd met 12 "ukken a 6 pond, 2 Coronnades a 24 pond en a Draaibasfen a 1 pond, bemand met 75 Koop™ a S!eer-b00t la Mefiante, gemonteerd met 4 mikken, a 24 pond, bemand met 49 Knrpen Kanonneerboot Se. Lucie, (Franfche Prys ) gemonteerd met 3 ftukken a 24 pond, en 4 Draaibasfen è i pond, bemand met 30 Koppen. V. ' ^ '&flr V0ör # * Oosterfchelde. Het Galjoot ^ , gemonteerd met 8 ftukken k 3 pond, 4 Draaibasfen a *pond, bemand met 60 Koppen. Ingehuurd Bomfchip /fc Sophia Elifabeth gemonteerd met 8 ftukken è 4 pond, en 6Draait basfen k 1 pond, bemand met 20 Koppen. Voer de Kieskasfen, Kanonneerboot la Levreite, gemonteerd met 4 itukken k 24 pond, bemand met 49 Koppen. In het Slaak. Ingehuurd Gaffelfchip de Vrouw Adriana, gemonteerd met 8 ftukken a 4 pond, en 6 Draai, naslen k 1 pond, en bemand met 20 Koppen. Voor Oostduiveland. Schoener de Flora, gemonteerd met 10 ftukken  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1255 iken a 3 pond, en 8 Draaibasfen a £pond, be-Dormand met 40 Koppen. drkcht. Schoener de Dolphyn, gemonteerd met 40 Rukken 3 ponders, en 8 Draaibasfen a £ pond,Lyst van bemand met 30 Koppen. o ; ? Ineehuurd Fregat 'f ^r«e« , gemonteerd met 14 Rukken a 6 pond, en 2 dito a 1 pond, enz. I en bemand met 40 Koppen. Ingehuurde Hoeker *M», gemonteerd met 14 ftukken a 4 pond, 2 Draaibasfen a 1 pond, il en bemand met 39 Koppen. Ingehuurd Gaffelfchip 't Welvaar en van Feere, ! o-emonteerd met 8 ftukken a 6 pond, en 6 Draaibasfen a 1 pond, en bemand met 30 Koppen. Foor Rammekens. Het Fregat de Wilhelmina, moet gemonteerd zyn met 36 ftukken a pond, en bemand worden met 230 Koppen, dog legd nog zonder commando. Volgt hier eene opgave van 't Krygsvolk, vervat in deze NOTITIE,waar deTroupen, thans in de Provincie van ZEELAND Guarnifoen houdende, zyn geplaatst. In Walcheren. Te Middelburg. De 4 Compagnien Grenadiers van de Regimenten van de Generaal-Major De Bons, eu | den Collonel Des Vilaites. Te Vlisfingen en Rammekens. Het eerfte Battaillon van het Regiment van  I2J6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor. den Heere Generaal-Major Prince Van 'krik* Brecht» Dartnftadt. Hesjen- ;>r,.,. n Dri.e, Compagnien Musquettiers van het eerfte ^tf(r-W y drecht.monteerd met 8 ftukken a 4 pond, en 6 Draaibasfen a 1 pond, bemand met 20 Koppen, ge* r^/^postêerd op het Land tuslchen de Ooster- en gewap. Westerfchelde. Vaarlui- De Vrouwe Adriana, Gaffelfchip, Gezaghebgen on- btv J. Zoute, van de Admiraliteit van Zeeland. ^r*w/gemonteerd met 8 Hukken a 4 pond , en 6 Draaivan ^basfen a'i pond, bemand met 20 Man, geposVice- teerd m 't Slaak. Admir. LYSTE Ar SCHEPEN e» VAARTUIGEN, KANONNEE RCHALOUPEN mand met 40 Koppen , geposteerd by het gen onderbève,van der, Vice~ Jtdm'm* REGTER VLEUGEL. Commandant en Kaptein ter Zee. A. J. van HALM. , De Zeehond, een Hoeker, Kaptein Detmers, van de Admiraliteit van de Maaze, gemonteerd met twee 24 pond Coronnades, 14 zes ponds ftukken en 6;\ 1 pond, bemand met 90 Koppen , geposteerd voor de Willemftad op de Westdyk. D:, Vcnus* Fregat, Lieutenant Van Kervel, van de Admiraliteit van Amfterdam, gemonteerd te HellevoetfUiis met 10 ftukken a 12 pond, was gefchikt voor de Willemftad, dog heeft geen dienst gedaan, als te laat gekomen. De Panther, Kotter, Lieutenant Van Hoey, van de Admiraliteit van de Maaze, gemonteerd met 14 ftukken a 6 pond, en 6 Coronnades k 4 pond, bemand met 70 Man, geposteerd van de Willemftad langs de Westdyk tot den Dintel, eerst voor den Hitzert. De Brak, Kotter, Lieutenant Grootenray, van de Admiraliteit van'de Maaze, gemonteerd met 14 ftukken k 8 pond, en twee 6 ponds Coronnades, bemand met 70 Koppen, langs.de Westdyk van de Willemftad tot den Dintel, eerst voor Ooitjes-Plaat., De Courier, Brik, Lieutenant Dufeau, van de Admiraliteit op de Maaze , gemonteerd met 6 vierponders en 6 k \ pond, bemand met 20 Koppen, geposteerd voor den Dintel. Willem George , een Gaffelaar , Lieutenant Hof mans, van de Admiraliteit van de Maaze, gemonteerd met 8 .ftukken a 8 pond, en 2 k 1 pond, bemand met 40 Koppen, geposteerd voor de Steenbergfche Vliet. Martha en Maria, een Gaffelaar, Lieutenant Marchal, van de Admiraliteit op de Maaze, gemonteerd met o ftukken 'a 8 pond, en 2 a 1 pond, be-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1267 bemand met 40 Koppen, geposteerd op het DorKrammer. dreciit. De ontworpene vermindering van gewapende Vaartuigen wierdt door den Vice Admiraal Van Kinsbergen den 14 April ter uitvoer gebragt volgens dit zyn plan, kenlyK uit de navolgende MEMORIE van orders, die gefield zyn , door den Ondergeteekende» VICE ADMIRAAL van HOLLAND en WEST-FRIESLAND , commandeerende 's Lands ZEE-ARMADE en Chef. De drie Bomfchepen opzenden naar Helvoet om te desarmeeren. De zes gehuurde Gaffelfchepen opzenden voor Hellevoetfluis, om de orders van den Raad aftewagten. , De vier gekogte Gaffelfchepen, nevens de Brik de Postiljon, te zenden naar de Zeegaten van de Goeree en de Maaze, refpeftivelyk. Twee en twintig Kanonneerbooten, in drie divifien met hunne Volgfchepen op te zenden naar Rotterdam om te desarmeeren, als mede een Hospitaalfchip. Zes Kanonneerbooten onder de Lieutenants Le jeune en Gosfeling, alhier in den mond der Kille te laten, tot nader order, daar by 2 Volgfchepen, een Magazyr.fchip, een Hospitaal. . De Kielligter de Hoop, te laten opzeilen tot voor de Willemftad, met 'sLands Poon de ja«er, na dat alvoorens door den Raad orders zullen zyn gefteld , omtrent de Vlotten en anQqqq 4 de-  IS«S NIEUWE NEDERLANDSCHE geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. VdAge«eee^ee' K*Ptei° M dit be- ORDER voor A» Kaptein BOLS Commandant der Linker Vleugel. B2 "iS^£& Ondergeteeken! Lieutenanr /)» IieilcniP No. 6, onder den HmgdySe d£ ,fP°««l!fc ^ kori voetOu s om . H Zeilen tot voor Helle- teit ni"e'wa0g;ede ^ van de Admirali- l^#ÏIS?^.d0Qt de Lieutenants 2Sa^?rhi^undCr rfea ^"tenant Coo, geplaatst te worden ^ Lr - d°°r denzelven Veer.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1269 Veertien Kanonneerbooten naar Rotterdam op D°£* re zenden , in twee diviüen daags na malkander, drecht. om de orders van den Raad af te vragen, om te desarmeeren, by ieder diviüe twee VolgfchepenOrde^ V°Tweee Kanonneerbooten ( Hengften ) onder Zeg den Lieutenant Le jeune, met een Vo gfchip op te zenden naar den mond van de Kille, om Bois. tut nader order te blyven dienen. Laatftelyk mede naar de Kille op te zenden het Hospitaal en Magazynfchip, om naar de Zieken en behoeftcns alhier te hebben overgegeven, ts worden buiten dienst gefteld. . De bovengemelde orders door hem Kaptein Bols behoorlyk gefteld zynde, wordt hy Kaptein van het commando van de Linker Vleugel van 's Lands Flotille door den Ondergeteekenden pnt- , flagen. (JVas geteekend f) ■ T. H. van KINSBERGEN. , In den mond van de Kil, den 14 April 1793. De Vice-Admiraal Van Kinsbergen, na al het voorgevallene , en na alle zyne verrignngen , zyne aan hem opgedragene uitgelirekte magt niet meer noodzakelyk oordeelende, verzogt den 15 April aan Zyne Doorluchtige Hoogheid zyn ontflag van dit Oppergebied, by dezen brief: DOORLUCHTIGE, HOOGGEBOREN VORST en HEER! Waanneer het Uwe Doorluchtige Hoogheid op den 3 Maart dezes Jaars behaagde, my te gelasten o,n tot nadere ordre, op my te nemen Qqqq 5 het  1270 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht. Brief Van den ViceAimir.Van Kinsbergen tot ontjlag. he: commando over alle 'sLands Schepen en Vaartuigen, leggende op de Rivier de Maaze, en verdere Stroomen binnen de Provincie van Holland en West-Friesland, als mede over alle de geenen, welke op de Schelde en de Stroomen der Provincie Zeeland waren geftationeerd, en zulks met expresfe last om dezelve zodanig en in diervoegen te employeeren, als ik ten meesten diende van den Lande en tot het meeste afbreuk van den Vyand dienftig zoude oordeelen; zoude ik gedagt hebben te kort te doen zo wel aan de pligten van mynen Staat, en aan die geene, welke ik als Burger aan myn Vaderland verfchuldigd ben, als aan de gevoelens, waar mede ik my.aan het Doorluchtig Huis van Uwe Doorluchtige Hoogheid verbonden rekene, by aldieu ik een oogenblik getwyffeld hadt aan dezen last van Uwe Doorluchtige Hoogheid te voldoen , en aldus het gezegde bevel op my te nemen. Ik verhoope geduurende den tyd, dat ik dit bevel hebbe waargenomen,my in hetzelve ren genoege van Uwe Doorluchtige Hoogheid te mogen hebben gcUveeten, terwyl myn ecnigfte inzigt is geweest die maatregelen, welke by^Uwe Doorluchtige Hoogheid tot redding van het Vaderland zyn genomen geworden, zo veel my mogelyk js geweest, te helpen bevorderen. Thans hebben de gelukkige opgevolgde gebeurtenisfen, het gevaar van eenen inval in de Provinciën van Heiland en Zeeland zodanig doen verminderen, dat het uitgeftrekt vermogen, in myne handen gefteld } my toefchynt ten dienfte van_het Land niet meer noodzakelyk te wezen; en ik neeme dus de vryheid hetzelve wederom in die van Uwe Doorluchrige Hoogheid over te geven, ten dien einde eerbiedig verzoekende, dat Hoogstdezelve my van dit Opperbevel te water wel gelieve te willen ontflaan. Ik kan egrer dit commando niet verlaten zon. Jer Uwe Doorluchtige Hoogheid alvorens te heb- ben  JAARBOEKEN, Augustus, 1703. 1271 ben betuigd, dat alle de hooge en mindere Offi-DoR. eieren, zo wel als de Matroozen en boldaaten,DRECHX. waar óver ik de eer heb gehad te gebieden, zich hebben gedragen met eenen yver,beleid en kloek-Brief moedigheid, weike door my met genoeg kan ge-van den prezen worden. En daar zy aldus in de gevaar- Vicelvke omftandigheden , waar in het Vaderland zig Admir. bevonden heeft, wel van hetzelve hebben ver-Van dient zo zy het my geoorloofd ze alle, zo veele Kinsberzv zvn, bv deze in de hooge befcherming van gén tot Uwe Doorluchtige Hoogheid te mogen aanbevee- ontflag. len terwyl de goedheden , welke door Uwe Doorluchtige Hoogheid san hun zullen worden betoond, my tot het aangenaamfte bewys van Hoogstdeszelfs genoegen voor myne verrigtingen zullen verürekken. (Was geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. Aan boord van 'sLands Jagt, leggende in den mond van de Dordtfche Kille, 15 April 1793. Na dezen brief verzonden te hebben, vertrok de Vice-Admiraal met 'sLands Jacht naar Rotterdam, en vervolgens te land naar ' 's Gravenhage. Dog Zyne Hoogheid oordeelde, dat de omitandigheden, vooral de zorg voor de Kusten, en de beveiliging van Koophandel en Zeevaart, nog de voordduuring van het beleid, en kundige werkzaamheid van den Vice - Admiraal VanKtnshergen volftrekt vorderden. Dus wierdt hem dit opperbevel op nieuw aanbevolen, en door hem wederom gewillig aanvaard. De Zee - Kaptein Detmers, bevelvoerende over den Hoeker de Zeehond, was op den  DORDRECHT l l 1 1172 NIEUWE NEDERLANDSCHE den 22 April met de Kotters de Brak, de •Pantber, en de Brik de Courier, onder bevel van de Kapteins Grootenray 3 Fan Hoey en den Lieutenant Dusfeau, ter afhaalinge van de Oostvaarders naar zee gezeild: ook was de Lieutenant Fan Kervel, die door Zyne Doorluchtige Hoogheid in plaatze van csen Kaptein Gervais gelast was, met eenige Koopvaardyfchepen naar de Rivier van Londen te zeilen, den sa in Zee was geraakt; welke den Vice-Admiraal berichtte, dat y den 24 aldaar aangekomen was. Drie West - Indifche Schepen intusfchen te Plymouth aangekomen zynde, gaf den Vice-Admiraal op ordre van Zyne Doorluchtige Hoogheid teritond last aan den Kaptein Z>, A, Haringman, gebiedende 'sLands Fregat Wilbelmina, leggende »oor Vlisfingen , om derwaards te zeilen, eb dezelve af te haaien: hem Kaptein zyne Inftructie toezendende, met byvoeginge van 2en bevel, om de Kotter de Zeemeeuw, onder bevel van den Lieutenant Guino/eau, onder zyne ordres mede te neemen. Zie hier die Inftruéiie voor den Zee-Kaptein Haringman: Qe Ocdergeteeken^en Vice-Admiraal van Hollanden West-Friesland, commandeerende eu Jier sLands Schepen en Vaartuigen, gelast hier nede den Kaptein ter Zee D. ,u Haringman x :ommandeerende 's Lands Fregat mihelmina, thans eggende voor Vlisfingen. I. Om met de raeefte fpoed en eerfte gelegfca. heiè  JAARBOEKÈN, Augustus, 1793* 1*73 heid te zeilen naar Plymouth, om van daar af tfe d0rhaaien alle de Koopvaardyfchepen van den Staat, DRECht« en zodanige der G< üllieerdens, welke er zig bevinden, en de wil hebben naar een der Nederland- Inftr. fche Havenen, en, zo hy Kaptein te Plymouth, voor Cvan waar zo fchie'.yk mogelyk zal moeten te-Kaptein tourneèren,) mogt hooren dat te Portsmouth of Haring, elders in de Engelfche Havenen in het Canaalman. eenige Koopvaarders lagen, zal hy hun ten eerRe kennisfe doen geeven , op dat die mede van dit zyn Convooy zoude kunnen georuik maken. II. Zal hy Kaptein van voor Vlisfingen, en die welke hy in zyn weg mogt ontmoeten , tot op de hoogte van Plymouth en de plaatfen tot daartoe in 't Kanaal gelegen , onder zyn Convooy neemen alle Koopvaarders van derzelver Bondge. nooten, welke hem hier om zullen vragen. III. Voorts zal hy alle de hem mogelyke afbreuk aan den vyand doen, zo met hunne Oorlogfchepen , Kapers, Schepen van Commercie , enz., te neemen, te verbranden, als in den grond te boorens naar tydsomftandigheden; zullende by tegenoverflelling alle de Hem doenlyke befcherming en hulp verkenen aan de Onderdaanen vaa den Staat, en aan die welkers Mogendheden deszeifs Geallieerden zyn. IV. Omtrent Schepen van vreemde Mogendheden , zal hy zig Riptelyk hebben te gedragen aan de Traftaaten tusfchen Hun Hoog Mogenden en dezelve gefloten. V. Zal hy van deze bekomene order en Inftructie kennis geeven aan Hun Edele Mogenden de Gecommitteerde Raaden ter Admiraliteit in Zeeland, als mede, zo hem gelegenheid voorkomt, aan den Kaptein Grave van Byiand, onder welkers ordres by den 9 April door den Ondergeteekendenis gefteld. VI. Na  1274 NIEUWE NEBERLANDSCHE Dordrecht. Injlr. voor Kaptein Haring- raau. i 1 VI. Na dat hy Kaptein aan deze zyne Inftrufticn voldaan heeft, zal hy met zyn onderhebbend Fregat in Texel binnen vallen, en daar nadere orders afwagten. VII. Eindelyk zal hy Kaptein, zo by zyn binnenvallen, en zo dikwyls mogelyk voor dien tyd, van zyne verrigtingen en ontdekkingen kennisfe geeven aan Zyne Doorluchtige Hoogheid, op het adres Rellende: Zeepapieren, af té geeven ter Secretary van Zyne Doorluchtige Hoogheid, gelyk ook mede aan de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden van Zeeland, en aan den Ondergeteekenden in het Paquet van Zyne Doorluchtige Hoogheid, zig ftiptelyk te gedragen aan de ordres en Inftruftien van Zyne Doorluchtige Hoogheid en Hun Edele Mogenden de Gecommitteerde Raaden ter Admiraliteit voorfz., zullende hy Kaptein in allen opzigten zig als Soldaat en Zeeman gedragen. (JVas geteekend, j J. H. van KINSBERGEN. 'sHage 29 April 1793. Maar vooral was het binnenkomen der rykgeladene bodems uit de Oost-Indien in de havens van de Republiek, (waar omtrend men tyding bekomen hadt, dat 'er twaalf, onder geleide van den Kaptein Vuillant en Verbeid den af February van St. Helena zouden vertrekken,) voor ons yan een groot voordeel: dus wierden tot bereikinge van dit heilzaam oogmerk, op jevel van Zyne Doorluchtige Hoogheid, ioor den Vice-Admiraal gemeenfchaplyk net Heeren Bewindhebberen hier toe de >este middelen beraamd; en in de verender-  ] AARBQEK EN, Augustus, 1793- I2?5 derftelllng, dat de Retourfchepen door de Dorreeds op hun uitgezondene Advisjachten of dricbt. Vaartuigen gewaarfchuwd zouden zyn, hadt de Vice- Admiraal de bevelen aan den Kaptein Grave van Byland^ die op den 22 April met zyn Esquader naar Zee gezeild, en door Zyne Doorluchtige Hoogheid tot het uitvoeren van deze togt was beftemd, zodanig ingericht , dat deze Kaptein zyne Kruispost om de Noord moest neemen , aan den Westkant van Hitland, in 't gezicht van het zelve, naamlyk zo wel benoorden als bezuiden Hitland tot aan Faierhil. Zie hier den lastbrief voor den Zee-Kapruin Graaf Van Byland: Order aan den Kaptein VAN BYLAND gegeeven. De Ondergeteekenden Vice-Admiraal van Holland en West-Friesland , commandeerende en Chef, enz. gejast den Heer Kaptein ter Zee Grave van Byland, commandeerende "s Lands schepen en Vaartuigen in de Noordzee van de Hoot- N d-n tot Texel * op ontvangst van deze ordre ttn eërften, met alle de by hem zynde 'sLands Schepen en Vaartuigen, naar de Hitzert te zeilen, en aldaar zyn kruispost volgens de hier geannexeerde orders der Edele Oost-Jndif-he Compagnie te neemen; dog het zal aan hem Kaptein vryftaao, zo dra hy eenige narigten ra'ogxe bekomen, wa ir door hy vermeend , om aan het groote bus van het behoud der ryfcc bodems meer te voldoen, zoJaqige alteratien in die ordres te maken, als hy tot bereiking van dat ut, dienftig zal oordeelen te zyn; ook zal hy Kaptein, zodra hy de Retourfchepen by zig heeft-, direct door een van zyne kleine Vaar-  1^6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht In/Ir. voor dei ZeeKapteinVan By land. j s ï 2 i i i t d d ii h d tuigen, of wel door eenig ander Vaartuig aan Zy* ne Doorluchtige Hoogheid en de Heeren Bewindhebbers van de Kamer Amfterdam, daar van ken^ nisfe geeven; tot onderrigting van hem Kaptein, verrwittigt hem de Ondergeteekeriden dat deze Compagniefchepen, door de Kapteinen Vaiilant en Verheul , geleid worden. Hy Kaptein zal ook de Engelfche Oost- Indifche Compagnie fchepen onder zyn Convooy neemen, en vervolgens zig gedragen naar de orders en Inftruftien door den Ondergeteekenden reeds aan hem gegeeven. {JVas geteekend,') J. H. van KINSBERGEN. Amfterdam 3 Mey 1793» De Vice - Admiraal fchreef ook aan de Bewindhebberen dezen brief: EDELE ACHTBAARE HEEREN! fk heb gemeend het aan U Edele Achtbaare niet onaangenaam zoude zyn van Copyen te hebben, ;o van de brief aan Zyne Doorluchtige Hoogheid, Is van de ordre aan den Kaptein Van Byland geonden, tevens ü Edele Achtbaare communiceeende, dat gemelde Kaptein ordre heeft, om te ruisfen met zyn Escader, tusfchen Texel en de loofden, en daarom eerbiedigst de vrydeid nee* ie, van U Edele Achtbaare voor te ftellen, i. at de beide Vaartuigen, met die ordre afgezonen, zodanig dienden te zeilen , dat één altoos 1 het gezigt van 't Land bleef, en de tweede in et gezicht van het eerfte zeewaards hielde , om us doende meer grond te beflaan. 2. Dat 'er ordre diende aan die beide perfoonen  JAARBOEKEN, Augustus, 1793* 127? gegeeven te worden wat te doen , by rencohtr van een vyandelyk Vaartuig, niet de papieren, z< die niet in een fecreete plaats in het Vaartuig zei ve konden geborgen werden. 3. Of ieder dier perfóonen, niet 20 yeele van d< Orders, die zy by zig hebben , diende gezegd ti worden, als nodig is om by het verlies der p^pie ren aan den Grave van Byland te gunnen zeg gen, dat zy gezonden zyn, om aan hem Kapceit te zeggen , dat hy by Hitland , op die Scheper moest gaan kruisfen, laatende dit verders aan he meer verligt oordeel van U Edele Achtbaan óver. - (JVas geteetiendi) j. h. van KINSBERGEN. Amfterdam den 3 Mey 1793- De Bewindhebber F. Aleivyn beantwoord de voorfz. Brief aldus: hoog edele GESTRENGE HEER' De twee vertrouwde perfóonen zyn bereids t?e zen avond naar de Helder vertrokken', en by Misfive ten geleide van de papieren,is onze Corn mandeur Beim gelast twee Lootsvaartuigen teti fpoedigften in te huuren ; dezelve ten eerften te depecheeren , en de twee perfóonen, aan welke een Inftruftie conform U Hoog Edele Geftrenge inten tie is gegeeven, op de twee Vaartuigen te verdeé len ; ook is aan den Heer Nagel gefchreevcn. Hebbe de eer met alle hoogachtig te zyn, hoog Edele Gestrenge heer.» Ü Hoog Edele Ootmoedige Dienaar, FREDRICK ALEWYN* Van Huis 13 Mey 1793- Rrrr , - Op = Doi*. 'drechï. . Brief aan Be: urindheb* > beren, 1 l  ia?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE DoR- DRECH1 Op den a Mei deedt de Vice-Admiraal • van deze zyne verrigtingen verflag aan den Prins Erfftadhouder, en Helde voor, of het niet dienftig ware voorfz. fchikkingen aan de Engelfche Regeering mede te deelen, ten einde zy ook tot behoud van haare en onze Oost.Indifche Retourfchepen, zo op de Gronden alsby de Sorlings, liet kruisfen. Na dat Zyne Hoogheid de fchikkingeis nopens het geleide en befcherming naar de Oostzee, zo als de Vice-Admiraal Vaw Kinsbergen die geregeld hadt, hadt goedgekeurd, wierdt door denzelven aan den Zee - Kaptein Van Woenfel, die over 's Lands Schip van Oorlog de Admiraal de Kuiter t gebied voerde, deze Inftruélie toegezonden : lnflructie voor den Kaptein VAK WOENSEL» T\e Ondergeteekende Vice-Admiraal' van HolAln7- fnT VVest-Friesland, commandeerende en L-ner sLands Schepen en Vaartuigen van Oorlog, gelast door dezen den Kaptein ter Zee J' v/™ ffoenfel, commandeerende 'sLands Schiovan Oorlog, de Admiraal de Ruiter. t Van onder deszeifs orders te nemen 'sLands Schip de Primes Frederika Louifa, leggende te Hellevoetnuis, en gecommandeerd wordende bv den Kaptein Van Halm, als mede de Allarm\ mgevalle die klaar zal zyn. u lh  1282 NIEUWE NEDERLANDSCHE 55».,^$ u's?dcn & Hak QRDRE aan den Kaptein Vaï* HALM, commanderende 't Lands Fregat DE PRINCES FREDERIKA LOUISA WILHELM!NA, leggende te HELLEVOET. Bevel -~. _ , aan Jje Ondergeteekende Vice-Admiraal, enz. Fopt. J'.ü;e,?s,t Jen Kaptein Fan P/alm, om met Van zyn onderhebbend 'sLands Fregat de Princes Halm. *redertka Louifa mihelmina, zich onder de orders van den Kaptein Fan IVoenfel te Rellen, commandeerende 'sLands Schip van Oorlog de Admiraal de Ruiter, leggende in Texel: en dus door deze ordre vervalt, die van zig onder de orders van den Kaptein Grave Fan Byland te Rellen, aan wie daar gelegenheid toe zynde, U Edele zal hebben kennisfe te geven. llk^Pf*®$* ?a den J5 dezer, met dc Winden, die door den Kaptein van IVoenfel aan hem zullen worden bepaald, met alle de gereed zynde Koopvaardyfchepen, de wü naar de Oostzee hebbende, uit Hellevoet zeilen, en zig met zyne onder convooy hebbende Schepen vervoe. gen op die rendezvousplaats voor Texel, weiken door den Kapteiq Van IVoenfel aan hem opgegeven zullende worden. III. Hy Kaptein zal zig in alles gedragen na de orders van den Kaptein Van IVoenfel aan hem te geven, en by alle gelegenheden met voorkennisie van zyn Commandant, aan zyn Collegie kennis van zyn wedervaren geven. IV. Ook zal hy Kaptein, zo veel eenigzints de gelegenheid zulks zal permitteeren, dagelyks zyn volk  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1283 volk methetGefchut, Handgeweer, en verders DoR•wat eenigzints nodig is om een goed Oorlogs- drECHT. fregat te formeeren , doen exerceeren, en als zulks gefchied, in het Journaal doen zetten, en Bevel verders de ftiptfte orders en discipline aan boorden van zyn Fregat, volgens de Krygsartikelen doen Kaphouden. H^m< V. Na ontvangst van deze orders zal hy Kaptein', Copie van dezelven aan zyn Collegie zenden, als mede aan den Kaptein Van IVoenfel, en verders zig in alles gedragen, zo als een braaf Soldaat en goed Zeeman behoort. (JVas geteekend,) 3. H. van KINSBERGEN. Amfterdam den 7 Mey 1793. In de daad de werkzaarae yver van den Heer Van Kinsbergen rustte niet; zy fttekte zich verder uit. Om 't gewigt van de Vaart op Archangel en dus de noodzaaïce van derzelver befcherming te doen zien, voorzag hy zich van deze Taxatie: TAXATIE der waarde van de in 't voorleden Jaar 1792» van ARCHANGEL naar deze Republiek, afgefcheepte GOEDEREN, te •weeten : a8oo Rrrr 5 was,  128(5 NIEUWE NEDERLANDSCHE SÏbt iW3S' deJV0,f^de bevelen ter hand te ftelpasCBT.ien aan die Heeren Kapteins; doch dat indien de Kaptein Haringman reeds gezeild was, dan de orders voor denzelven te verbranden; zullende zich als dan de Kaptein Helleman, als zynde zyne ordre niet uit te voeren, tot nader bevel te Vlisfingen houden: den Kaptein M. J. Haringman te gelyk gelastende , de kleine Vaartuigen, beltemd, om onder den Grave van Byland te dienen, niet zonder bevel van den Vice-Admiraal ontvangen' te hebben , onder zeil te doen gaan. De Ordre aan den Zee. Kaptein Helleman, over 'sLands Fregat Minerva bevel voerende, was deze: ORDRE gegeeven aan den Kaptein HELLEMAN, commandeerende sLands Fregat MINERVA. r)e Ondergeteekende Vice-Admiraal, enz. ge- TV 'jst den Kaptein Helleman, commandeerende s Lands Fregat de Minerva. li Om, in geval hy Kaptein niet onder zyn convooy medegebragt heeft, de » Zeeuwfche West - Indisch - Vaarders , in Portsmouth leggende, maar alle die uit Plymouth met hem gezeild zyn, ° ( ' ■'.; ■ II. Dan, zodra mogelyk naar Portsmouth te zeilen, om gemelde a Koopvaardyfchepen, daar van daan te haaien, en in de Havens dezer Landen, waar na gedestineerd zyn, binnen te bren. gen, en met zyn Fregat in Vlisfingen te vallen, ea  JAARBOEKEN, Augustus, 1793* Ia87 en de nadere orders van den Ondergeteekenden Dorafwaeten; dog die a Schepen binnen, ot wel dendu.echtv KVptein Haringen gezeild zynde, voor Vlisfingen tot nadere orders te blyven leggen, (Was geteekend,) j. H. van KINSBERGEN, Amfterdam den 9 Mey 1793» Veele Requesten wierden yan wege de KoopUeden ingediend, om.geleide, nor* West-Indien, maar men konde de^verdee dising der Kusten niet uit liet oog yeriie zen' Hieromtrend wierdt aldus geadvifeerd, Voude van advife zyn, dat hoe ze erJet:«! wcnfchen was, dat aan 't billyk verlangen van de fupplianten kon worden voldaan, hetverleenen van convooy altoos behoort te blyven gefubor. donneerd aan de nodige defenfie der Kusten f-n dir niet ot> een oogenblik aan alles te gciyiv kan wordln vT.daan; L de «ed. v«ten^jnvooven genoegzaam bewyzen, dat Hun Hoog Mogende geenzints het belang van de Commercie Stiet 00- verliezen, maar dat het fpoedigerot ?a e verleenen van convooy, volftrekt moetende af hangen van de meerdere of mindere toeloop der wervingen, daar van aan de fupplianten geen paakle toezegging kan worden Thans de Phyfique onmogelykheid daar is, om een convooy van hier te verleenen, het welk oe ryit Kaden Schepen uit de West-Indien voor het Se der Maand July van daar herwaards zoude kunnen geleiden; dat alle de Schepen yan den St altlos ord're hebbende de Nederlandfche Koopvaardyfchepen te protegeeren, he wagien is dat de Commandanten der uit de West-  1288 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht Advys nopens Con. voo.yen. TJ et convooy, dat naar de West-Indifche bezittiPgcn van den Staat zal vertrekken , dient na Indien t'huis gewagt wordende Fregatten, alle .de Koopvaarders, die van derzei ver geleide hebben verkozen gebruik te maken, herwaards zullen convooyeeren, boven en behalven het convooy, het welk de fupplianten voor hunne Schepen vaa de Engelfche kunnen erlangen; dat wyders Gopie van de voorfz. Requeste, zoude kunnen- worden gezonden aan Zyne Doorluchtige Hoogheid tot Hoogstdeszelfs informatie, en om aan de Collegien ter Admiraliteit, zo ven« de Commercie daar by is geïntresfeerd, van het reeds gemaakte, en verders te concerteeren gemeenichappelyk Plan van Operatien met het Hof van Engeland, zodanige openingen te geeven, als Hoogstdezelve dienftig zal oordeelen, op dat de Commercie onder de hand zoude kunnen worden gewaarfchouwd, ten einde de met hunne belangens, meest overeenkomende maatregelen te nemen., zonder dat de fchikkingen, welke voor den Vyand behooren verborgen te blyven, daar door openbaar zouden worden. En dat Extraér. dezer Refolutie hier op te nemen, aan Zyne Doorluchtige Hoogheid zoude kunnen worden gezonden, tot Hoogstdeszelfs informatie. Den 3 April 1793, Evenwel den Heer Admiraal Van Kinsbergen was onvermoeid in de middelen uit te denken tot befcherming ook van den Koophandel en Zeevaart, en hy leverde 3aar toe aan Zyne Hoogheid deze Memorie in: P. M.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1289 na het inzien van den Ondergeteekenden drie oog-Dokmerken te hebben: \ drecht. Lrflelyk. Het geleiden der Koopvaardyfchercn, we'ike derwaards uitgerust worden. Plan 1 Vervolgens? Het terug brengen der Schepen, yan den welke in de Coloniën gereed leggen. ViceErVlaatflelyk. Het afzenden van Fregatten, om Adm. Coloniën, welke door haar locaale fituatie voor Van verdediging vatbaar zyn, tegens eenen on verhoop - Kinsberten aanval van den Vyand te helpen befchermen. gen no. Aan het eerfte van deze oogmerken, ïtoratvinpensCon; zelve genoegzaam voldaan, byaldien onzelomftan-VSOyen disheden toelaten de beide andere te bereden enz. De vrage wordt dus alleen, welke magt tot dit laatfte vereischt wordt ? Het terugkomende convooy van de Kust van Guyana zoude, na myne gedagten, genoegzaam beveiligd zyn , wanneer hetzelve door twee zwaare Fregatten, en een ligt Vaartuig gedekt was. En deze beveiliging zoude nog veel grooter worden bvaldien 'hetzelve naar St. Kits ftevende, om 'zig aldaar met het Engelfche convooy te vereenden , als wanneer het geleide der beide coavonden eene meerdere fterkte zoude bekomen. Deze fchikking zoude ook nog dit voordeel hebben, dat het convooy waarfchynlyk in den maand van December en January in het Kanaal aankomende, in eene der Engelfche Havenen zoude kunnen binnen loopen, zig aldaar na de omftandigheden, en van den Vyand, en van het faizoen informeeren, en dienvolgends ofwel blyven leggen, of veilig naar het Nieuwe Diep komen. Wat het laatfte oogmerk aanbetreft, zo vermeent de Ondergeteekenden in het zeker onderrigt te zvn, dat alle de Troupen onder beftier van den Raad der Coloniën in de West-Indiën zynde, naar het Eiland Curacao zullen worden getransporteerd dewyl dit Eiland door de natuur zeer fterk gemaakt is, daar St. Euftatius niet dan met ge-  i2Sb NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht, Plan yan den ViceAdm*Van Kinsbergen 110pensConvooyenenz, i « i ( ( < 1 c 1 s t ï! ri f] tï i u tt fc vi weldige onkosten, en Demerary in 't geheel nff* is te verdedigen. ) Het zoude daarom niet alleen onnodig, maar zelf onvoorzigtigzyn, op de Rheede van St. Euftatius of op de Rivier van Demerary Fregatten te lateri hggen, die by den geringften aanval eene gemakkelyke prooi voor den Vyand zouden opleveren Behalven Surinamen dus en Curaeao, behoeven geene andere Coloniën van den Staat in de WestIndien eenige Zeemagt, om aldaar te blyven leggen. En ik geeve met eerbied aan het verligt oordeel van Uwe Doorluchtige Hoogheid te overwegen , of deze beide Plaatfen niet waardig zyn meé die de vermogens,die men beeft, bewaard te worien; terwyl Curaeao door zyne voordeelige li«ging jn de voortreffelykheid van zyne fterke Haven :ene der gewigtigfte bezittingen in die Gewesten s; en terwyl Surinamen met de overige Coloniën >p de Kust van Guyana, waar van zy de fleutel s, volgens de narigten by den Ondergeteekenden mtvangen, voor de Ingezetenen van den Staat ene capitaale waarde van meer dan honderd en lenig Milhoenen behelst, waar van het verlies de elfte flag zoude zyn, welke misfehien immer bv mze Ingezetenen en by onzen Koophandel is geiden geworden. b Wat Surinamen aangaat, zo gelooveik, na heg een m den Engeffchen Oorlog gebeurd is, dat,al. lans zo lange geene meerdere magt voor handen !, deze Colonie zig zoude kunnen vergenoegen iet ï Fregat van 3ö Rukken, een ander van 24 ukken, en een Kotter of fueizeilende Brik. Dan :t eerfte Fregat zoude noodwendig met zulk zwaar :fchut, als mogelyk, gewapend dienen te zyn, rwyl het kleine Vaartuig byna onontbeerlyk is om gaan recognosceeren, en de Kust van Kapers hoon te houden, ten welken einde het ook met y zwaar Gefchut diende gemonteerd te zyn. Jn Curaeao, daar een geruim aantal Troupen zal  - JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1291 zal zyn, zoude mede voor eerst een Fregat van] 40 of 36 ftukken, en daar na een vier en twin- j tiger en een klein Vaartuig geposteerd dienen te zyn. , , Op de Kust van Guinea wordt vooreerst, zo de Ondergeteekende wel onderricht is, niet meer dan een Fregat van 24 ftukken verlangd; en dan, dewyl dit Fregat tot het West - Indifche convooy geene directe betrekking heeft, kan het, des noods, later afgezonden worden. Voor alle deze benodigdheden, indien daar aan Voldaan zal worden, zouden dienen uit te zenden." Een Fregat van 40 ftukken. Twee van 36 ftukken. Een van 24 ftukken. Drie Kotters of Brikken, of des noods twee met een Advis- Vaartuig. Het Fregat van 40 ftukken zoude met de Jafon van Kaptein Firieux, die in Surinamen ligt, i en een der Kotters of het Advies - Vaartuig het 1 convooy terug kunnen geleiden. Een van de 36" met de 24, en eene der Kot! ters in Suriname blyven. En de tweede 36 met de andere Kotter of i Brik, Curaeao kunnen gaan bezetten. Hier by valt nog aan te merken, dat de Knp| tein L, Spengler,met de Alliantie, van 36 ftukk'-n, en A. Spengler, met de Dolphyn zig nog i in de West-Indien bevinden, waarop de Onder! geteekende niet rekent, aangezien de onzekerheid l der plaatfe, waar zy by den aankomsc van het ; convooy zullen zyn. Dan byaldien deze onder weg gevonden wieri den, zoude de Ondergeteekende in bedenking j geven, of de 40 met de 36, die van ded beginne daar toe is gedestineerd, niet voor Curaeao zou> 1 den kunnen gedestineerd worden, wanneer de Kaptein L. Spengler met den Kaptein Firieux, het terug komende convooy zoude kunnen geleh den, en de Kaptein A* Spengler, tot verfterking van 5oe- )KECHT. Plan ian den Vice» ddnti Van Kinsbergen no- lensCon-t. yooyen tnz.  ibq2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordreóht. Plan yan den ViceAdm.Van Kinsber- gen no- pensCon- vooyen enz. < ( ' I ( van het t'buiskomend convooy naar St. Kits gezonden worden. Ten opzigte van Surinamen moet de Ondergeteekende nog aanmerken, eensdeels, dat hy niet gefproken heeft van den Kaptein Tulleken, die ordre bekomen bekomen heeft om met zyn 24 uit de Middelandfche Zee derwaards te zeilen, om dat hy bedugt is, dat het dien Kaptein zeer moeilyk za} zyn dezen last te volbrengen. Anderdeels, dat byaldien 2 of 3 Kanonniéres, ge-» lyk de Levrctte, derwaards konden gezonden worden , deze door de zwaarte van haar Gefchut van veel meer dienst, dan eenige Fregatten , voor de verdediging van die Rivier zullen wezen, en als dan eene der Fregatten aldaar benodigd, toe andere eindens zoude kunnen worden geëmployeerd. Aan alle deze eindens direct te voldoen, is met de Zeemagt, die voorhanden is, niet moge-* lyk; dan echter, om, zo veel gefchieden kan* voor die aanzienlyke Gewesten en de ryk geladene Koopvaardyfchepen, die ze bevaren, te zorgen, zoude de Ondergeteekenden aan Uwe Doorluchtige Hoogheid eerbiedig voorftellen. In de eet Re plaats om het convooy, bet geeö :pt en naar de West-Indien uitgezonden zal worden , te doen beftaan in de navolgende Vaartuigen. De Medca, van 40 Rukken, Kaptein IVeertse De Argo, van 36 ftukken, Kaptein Van Imam. De Minerva, van 24. ftukken* Kaptein Helleman. En ten laatften de Snelheid,- van 14 ftukken 9 Lieutenant Blots van Treslong. Van deze Schepen konde de Medea met het :onvooy tot Curaeao doorzeilen, en of wel aliaar blyven leggen, of wel, zo als hier boven ;ezegd is, het terugkomend convooy corn manieeren ; de Ar go en Minerva, da Rivier bly ven be-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1203 bezetten, en de Kotter altyd by het uitgaandeI en t'huiskomende convooy tot ligt Vaartuig ver-1 jftrckkcn» In de tweede plaats het Fregat de Eensge-1 zindhcid, van 36 ftukken, Kaptein Van Over-y veld. wanneer het gereed zal zyn tot bezetting / van Curaeao; en Enkhuizen., van 24 ftukken,. Kaptein Decker, naar de Kust van Guinea te1 doen uitzeilen, in welk geval het eerstgemelde ] Fregat zodanige Schepen , die inmiddels voor de \ West - Indien gereed mogten gemaakt worden, j. derwaards zoude kunnen geleiden, waar toe hetzel-1 ve, byaldien in den tusfehentyd een Kotter of < Brik in gereedheid kon komen , daar door kan worden vergezeld. Byaldien deze eerbiedige voordragt by Uwe Doorluchtige Hoogheid worde goedgekeurd, zoude het niet ongemakkelyk zyn de lnftruftien, zo wel voor de voornoemde Officieren als voor die geenen, welke zig nog in de West - Indien bevonden , volgens de voorgeftelde eindens optemaaken, terwyl het laatftelyk noodzakelykheid zoude zyn, dat door Uwe Doorluchtige Hoogheid met den eerften de nodige beveelen aan het Collegie ter Admiraliteit van Zeeland werden afgezonden om den Kaptein Helleman , voerende het Fregat de Minerva, tot de West - Indifche reize te doen Victualieeren. (JVas geteekend,) j. H. van KINSBERGEN. Gedaan binnen Amfterdam den 9 Mey 1793- Op den ia Mei ontvong de Vice-Admiraal eenen brief van den Envoyé Van iVcgel, gedagteekend Londen den 7 Mei, kennis geevende, dat'sLands Fregat Minerva, Ssss go- )oa- iRECHT. }lan an den riceidm./an Cinsbef- ;en no* ensCoH' •ooyen i uz.  1294 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht gecommandeerd by den Kaptein Hellemin^ • van deszeifs reize naar de Vlaamfche Silanden, ter convooyeering van eenige Schepen, te Portsmouth aangekomen zynde, de drie Surinaamfche Retourfchepen en twee andere Boekers onder zyn Convooy naar deze Republiek mede genomen hadt : als ook, dat 'sLands Fregat de Venus, onder bevel van den Lieutenant Van Kervel, tot den i o der loopende maand zoude moeten blyven liggen , voor dat de Schepen ruim 20 ten getale, welke dat Fregat onder zyn Convooy medeneemen zou, in gereedheid konden zyn. Inmiddels ontving de Vice-Admiraaleenen brief van den Kaptein Grave van Byland , gefchreven den 7 Mei, aan boord van 's Lands Schip van Oorlog Gelderland, kruisfende in de Noordzee , kennis geevende van de ordres den 3 Mei gegeeven; als mede, dat hy aan 'sLands Fregat het Zeepaard t Kaptein Van Kerchem, bevel gegeeven hadt naar de bepaalde kruispost te zeilen. 'Alhoewel het kruisfen van den Kaptein Grave yan Byland tot op de hoogte van Hitland, wel eenige zekerheid aan den Haringvangst, die van 't begin van Juny tot aan het midden van September duurt, geeven kon, kwam het egter den Vice Admiraal noodzaaklyk voor, dat deze Visfcherye van een beftendige befeherming moest worden voorzien; waarom hy, aan Zyne Doorluchtige Hoogheid in overweeging gaf, om het Fregat de Alarm, met eeni.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1295 eenige kleine Vaartuigen hier toe te gebnf- ] ken, of zodanige andere fchikkingen te ne-i men, als Hoogstdezelve oordeelen zoude te behooren. Op den 14 Mei wierdt den Vice-Admiraal door den Kaptein D. A. Haringman , by eenen brief van den 8 te voren rapport gedaan , dat 'sLands Fregat Minerva, Kaptein Helleman, en de Kotter de Meermin, Lieutenant Schalk, den 6 en f Mei ter Rheede van Vlisfingen waren aangekomen, en het Convooy van twee OostJndifche Schepen en drie Koopvaarders tot op de hoogte van 36 tot 35 graden Noorderbreedte hadden gebragt. Dat deeze Schepen den 18 April door harde winden van elkander waren geraakt, en de Miner~ va op de hoogte van Kaap Finillerre zynde, een Fregat van 20 ftukken, voerende eene Nationaale Vlag of Wimpel, ontmoet hadt, met het welke hem genaderd zynde, hy 's morgens om zes uuren een gevegt hadt gehadt, het welk een half uur duurde, waar na zy door de hooge dyning weder van elkaar waren geraakt. Dat het Fregat de Minerva eenige fchade aan het tuig bekomen, maar evenwel geene gekwetften of dooden hadt; hebbende dir Fregat, in de Haven van Plymouth binnengelopen zynde, drie onzer Surinaarnsvaarders en twee Hoekers onder Convooy van daar medegenomen. De Kaptein Betmers intusfchen met de Kotter de Brak, en de Brik de Courier, te Elfeneur aangekomen zynde, berigtte aan Ssss 2 den 3or- recht.  i295 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht. den Vice- Admiraal , by eenen brief van daar gefchreven den 4 Mei, dat de Kotter dePanther, op den 29 April laatstleden van hem was afgeraakt, en dat hy zedert dien tyd niets van dezelve vernomen hadt. De tydingen van het kruisfen van vyandelyke Kapers op de kusten van Noorwegen zwervende, in welker havens van tyd tot tyd eenige onzer Schepen wierden opgebragt, telkens menigvuldiger inkomende, gaf de Vice-Admiraal bevel aan den Kap» tein Van Halm, welke onder de ordres van den Kaptein Van Woenfel het Convooy naar de Oostzee begeleiden zou, om, wanneer de Kaptein Van Woenfel het Schager-Rak jnfteevende met het Convooy, hy als dan tusfchen Bovenbergen en ter Neus op de vyandelyke Schepen zoude blyven kruisfen, tot dat gemelde, Kaptein uit de Zond naar de Havens van den Staat terug kwam, en zich als dan weder by hem vervoegen zou. Ook hadt de Vice» Admiraal, aan den Kaptein Van Woenfel gelast, aangezien den korten tyd, die bepaald was, om buiten Gaats te blyven, zich van eenen Texelfchen Loots te voorzien. Zie hier die bevelen van den Vice-Admiraal Van Kinsbergen: De Ondergeteekenden Vice - Admiraal van Holland en West - Friesland, commandeerende en Chef 's Lands Schepen en Vaartuigen , geïnformeerd zynde dat eenige vyandelyke Kapers zig onthouden voor hetSchager - Kak, tusfchen de Kusten van Jutland en van Noorwegen, gelast door de-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1297 dezen den Kaptein Van Halm, commandeerende Dor*s Lands Schip van Oorlog de Frederika Louifa, drecht. : wanneer de Kaptein Van Woenfel met het Convoov het Schager-Rak met een goede gelegenheid Ordres 1 inftevent, aldaar tusfchen Bovenbergen en ter Neus, aan de op vyandelyke Schepen en Vaartuigen te blyven Z^ekruisfen, tot dat gemelde Kaptein met het Con-Aöp- 1 vooy, uit de Zond naar de Havens van den Staatteitts. terug komt, en zig als dan weêr by het zelve te ; voegen. Dog ingeval na verloop van veertien dagen ■ gemelde Convooy niet ontmoet, zig ten fpoedigften terug te begeven en in Texel binnen te zeilen. (Was geteekend,) j. H. van KINSBERGEN. Aftum aan de Helder, den 13 Mey 1793* De Ondergeteekenden Vice-Admiraal van HolI land en West- Friesland, commandeerende en Chef ' 'sLands Schepen en Vaartuigen, gelast by dezen 1 den Kaptein Van Woenfel, wegens den korten tyd, i dat gedestineerd is om buiten Gaats te blyven, zig van eene Texelfche Loots te voorzien. Aftum aanboord van 'sLands Schip van Uori log de Admiraal de Kuiter, op de Rheede van ; Texel den 12 Mey 1793- (Was geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. De inrigtingen van het aanftaande Convooy naar Archangel en de Oostzee, noodzaakten den Vice Admiraal aftegaan van het voornemen om den kruispost van den ZeeKaptein Graaf Van Byland te verfterken. Ssss 3 Dog  iü9» NIEUWE NEDERLANDSCHE Bor- pKEBHT i 1 I Daghy gaf op den r6"Mei een bevel aan den Lieutenant Guinofeau, bevel voerende over de Kotter de Zeemeeuw , prn ten eerfteu naar Zee ,te zeilen, en den gellotenen brief aan den Kaptein D. A. Haringman, door den Grave van Byland overgezonden, over te neemen; doch denzelven niet te openen, voor dat in Zee gekomen en het Land uit het gezicht zoude zyn. Pe Kaptein Detmers midlerwyl op den i < Mei met de Kotter dè Brak en de Brik de Courier te Hellevoet aangekomen zynde, berigtte aan den Vice-Admiraal, dat hy van de Kotter de Panther, zedert zyn laat* Re rapport, in dato den 4 Juny niets vernomen, en zyn geheel Convooy uit twee Koopvaardyfchepen hadt beftaan; dat 'er nog geen Hollanders in de Oostzee waren en de Pruisfifche en andere Schepen zonder Convooy voeren. 2 Pe ordres d°or den Vice-Admiraal aan 3e Kapteinen H. A. Haringman en Helleman,m dato den 9 Mei gegeeven , thans i/erval.ende , door het binnen komen van laatstgemeiden Kaptein en deszeifs rapport iat 'er geen Hollandfche Schepen in Portsnouth waren liggende, ontving dezelve op len 191 Mei eenen brief van den Kaptein O. A. Haringman, gefchreven voor VlisfinTen aan boord van 'sLands Fregat Wühelmina, in dato den 16 Mei, kennis geevenle, dat zyn Fregat tot den laatften Decem>er van al het nodige voorzien en gereed •vas, om ten eerften naar Texel onder zeil :e gaan. \ De  JAARBOEKEN, Augustus, 1793.' 1299 T^e Zee-Kaptein M. J. Haringman, hadtDoRde navolgende Lyst aan den Vice-Admiraaldrecht. ingezonden: RAPPORT van de Sterkte van 's LANDS VAARTUIGEN,/^geilde voor VLlSSINGEN. *s T atJds Brik de Meermin, onder commando van • ':en Lieutenant C. Schalk , is gearmeerd met 18 ftukken kanon , zesponders, en 4 draaibasfen, & een half pond. Di Equipagie zullende fterk zyn 70 man; mankeeren in de tol 12 man. 's Lands Kotter de Zeemeeuw, onder commando van den Lieuteuant H. Z. A. Guinofeau, zynde gearmeerd met 6 ftukken 2 ponders, en vier Coronnades a 8 pond; de Equipagie fterk zynde 24 man. 's Lands Schoender de Flora, onder commando van den Lieutenant A. A. West er h oh, zynde gearmeerd met ïQ ftukken kanon,drie ponders, en 8 Draaibasfen, k een half pond; de Equipagie fterk zynde 22 Man. Attum aan boord, 's Lands Fregat Walcheren , ^er Rheede van Vlisfingen, den 15 Mey 1793- (Was geteekend,) M. J. HARINGMAN. - Deze Kaptein Haringman wierdt dèn 19 Mei gelast, om, indien de Kaptein D. A, Haringman, 't gebied voerende over 'sLands Fregat dé Wilhelmina, reeds naar Texel mog- „ te zyn.gezeild, als dan met de eerfte goede gelegenheid, een der kleine Vaartuigen, het Ssss 4 best  i3oo NIEUWE NEDERLANDSCHE D^r. best daar toe gefchikt zynde, derwaards te dsecht.zenden, doch zo die Kaptein noch niet ge. zeild mogte zyn, hy dan één van dezelve met zich moeste nemen. Op eenige bekomene berigten , wierdt nog aan den Zee-Kaptein Van IVoenfel dit bevel uitgevaardigd: MISSIVE aan den Kaptein van WOENSEL. WEL EDELE GESTRENGE HEERI TJit eene Misfive op heden van den Heer En^ voyé Van der Goes ontvangen, blykt, dat 'er eenige Koopvaarders van ons in Noorweegen op de hoogte van Christiaanfand by Flakkeroe zyn leggende; het zal dus beter ten dienfte van den Lande zyn, dat U Edele Geftrenge den Kaptein Van Halm , daarna toe detacheert, en aldaar ook agt dagen blyven leggen, en dan op dezelfde zeildag, voor U Edele Geftrenge van Elfeneur te bepaalen , te gelyker tyd zeild, en die twee Convooyen zig weer vereenigen , zo dat dus in het geheel de order van den 13 aan U Edele Geftrenge gegeeven, door deze fchikkingen is vervallen. (Was geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. Adrighem 21 Mey 1703. De Zee - Kapteinen D. A. Haringman en Helleman, waren inmiddels op den 20 Mei caar Zee gezeild, de eerfte naar Texel, en de  ]A ARBOEKEN, Augustus, 1753» I3®l de tweede , vier Koopvaarders onder zyn PorÜConvooy hebbende, naar Portsmouth, ter-drecht. « wyl tevens de Kaptein A. Haringman, i welke toen het bevel voor Vlisfingen i voerde, den Vice-Admiraal kennis gaf, dat hy de ingeflotene ordre voor den Kaptein i Helleman, in dato den 19, eerst op den a» ontvangen, en vermits 'er geen West - Indi: fche Scheepen in Zeeland waren aangeko1 men , die Kaptein volgens ordre , den 9 Mei, naar Zee was gezeild. Midlerwyl was 'er den si Mei tyding m■ gekomen van den Lieutenant Fan Hoey, gebiedende, den Kotter de Panther welke, zo als wy boven zagen, op den 29 > April van de Schepen, onder de ordres van ! den Kaptein Detmers , afgeraakt was , by eenen brief, gefchreven aan boord van de gemelde Kotter, den 18 Mei voor Elfeneur geankerd; waar by die Lieutenant kennis gaf, van het geen hem, zedert dat hy ' van de Schepen van de Kaptein Detmers afgeraakt was, ontmoet was, tevens melden. de dat hy van voornemens ware 's anderen daags naar de Havenen der Republiek on1 der zeil te gaan. Van veel gewigt is ook de navolgende 1 voordragt: I TV Ondergeteekenden -Vice - Admiraal van Hol* D land en West-Friésland, commandeerende! en Chef 'sLands Schepen en Vaartuigen , door Zyne Doorluchtige Hoogheid geordonneerd zynde, ter zekerheid en gemakkelykheid der Commercie, om eenen vasten voet te bepaalen, voor de dage- lyk-  1332 NIEUWE NEDSRLANDSCHE DORDRECHT Voordragtvan der, ViceAdmir.Van Kinsbergen. i i i } c f 2 C a r J lykfche convooyen, zo naar de Rivier van London .als Live, en andere daar by leggende Plaatfen ^rfLaan,^enrKu-ptei,n Ge,ya"> commandeerende sLands Wagtfchip de Princes Louifa, leggende m 't JNieuwe Diep. ^ss^uc I. Dat hy Kaptein tot het doen dier convooyen zal nemen sLands Fregat de Vnus, en de Brik de Mereuur, en aan de Commandanten derzelven de nodige orders en inftruftien, tot het doen dier convooyen, als mede de feinen,'enz. zal hebben te geeven, als ook de plaatfen te bepaalen waar de convooyen dienen te worden gebragt, en de meest gefchiktfte, tothet verzamelen der Retoureonvooyea II. Ook zal hy de Commandanten van die beide sLands Vaartuigen gelasten, van alle mogelyke afbreuk aan den Vyand dezer Landen te doen, bet zy door hunne Oorlogfchepen, Kapers, cf Schepen van Commercie enz. te nemen, in den |rond te boren, of te verbranden na tydsomttaniigheden , en integendeel alle protedtie en hulp aan le Onderdaanen van deze Staat te verleenen, zo ds die van Hoogstderzelver Bondgenooten , met jun tegens den Vynnd te protegeeren, als ook onier convooy te nemen, zulks gevraagd wordende, :o verre, als de convooyen dezer Landen naa? laare Havens, zulks mede te brengen. III. Hy Kaptein zal na zyn best oordeel, en ten Heeste diepfte der Cpmmercieerende Ing zetepen ezer Landen, de convooyen naar gemelde Plaat:n doen uitzeilen, alshy denkt, dat 'er een genoegaami getal Koopvaardyfchepen verzamelt zy, of rel dat de noodzakelykheid of gelegenheid daar is, onder daar toe in het vervolg eenige verdere orers at te wagten, dog by alle gelegendheden, s er een convooy tegens eenen bepaalden tyd ge•ed zal moeten zyn, daar van aan de differente tdmiraiiteiten kennisfe geeven, op dat de Corq- mer-  JAARBOEKEN, Auguuin, 1793- Ï3Ö3 itoerciefchepen daar van gebruik kur,n°n maken , als ■ook de reüdezvous bepaalen, waar de Schepen zig ,onder hec convoov kunnen voegen, geevende daar „tóe op de nodige feinen van verkenninge. IV. Hy Kaptein zal, zo by het uitgaan als binnenvallen der convooyen, aan Zyne Doorluchtige Hoogheid en het Admiraliteits- Collegie te Amfterïda">°rapport doen, en aan de Commandanten gedasten, van by alle gelegendheden zulks ook te lldoen, zo aan Zyne Doorluchtige Hoogheid als t < Collegie ter Admiraliteit te Amfterdam; en zullen zv Commandanten haare generaale raporten, by wyze van Journaal aan hem Kaptein by ieder Retour ter hand moeten ftellen, van welke hy Kaptein by zyn rapport aan Zyne Doorluchtige J Hoogheid en tt Collegie ter Admiraliteit Copie zal voegen. V. Ook zal hy Kaptein in zyne inftructie vooe rdie beide Commandanten te maken, gelasten dat li alle order en discipline, volgens de algemeene ; Scheepsdienst zullen ingerigt worden, en het volk idagelyks aan boord, zo in de Zeemanfchap als [militaire exercitie geoeffend worden, en zullen [zy in hun Journaal moeten zetten, wanneer 'er [generaale excercitie met het volk gedaan wordt; ivan tyd tot tyd zal hy Kaptein zelve, als de |!Vaartuigen binnenvallen, generaale exercitie in wzyn prefentie doen houden, om dus te kunnen < óordeelen, of alles wel wordt uitgevoerd, met die i behoorlyke ftilte en attentie onder het volk, zc hoog tiodig in reëele engagementen. VI. De beide Commandanten der's Lands Vaarli tuigen fubalrerne Officieren zynde, en dus hun alle hulp moetende toebrengen, om de zekerheid .der convooyen, zo zal hy Kaptein hun gelasten, .dat, ingevalle zy een groot getal Koopvaardy: fchepen onder haar convooy hebben, die als dat ti Dordrecht*. Vour- dragt van dert ViCe- Admir, Van Kinsber> gen. • f  I3Ó4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht Voor- dragt van dei Vice- Admir. Van Kinsber gen. te gelasten om zig in een langwerpig vierkant, by O ° O voorbeeld f A I te formeeren, zettende op O o 'o ieder hoek een der grootfte Koopvaardyfchepen, zo als ook agter het convooy, op dat de Commandant, die zig voorhoud, feinen doende, dezelve door de Vaartuigen kunnen gerepeteerd worden, als ook kennisfe geeven, als 'er iets van vreemde Vaartuigen ontdekt wordt. VU. Ook zal hy Kaptein in tyds naar de Plaatfen fchryven, waar 's Lands Schepen de convooyen zullen brengen, op dat de Koopvaardyfchepen dezer Landen, zig kunuen vervoegen op die Plaatfen, om gebruik van het Retour te maken, zullende de Schepen nooit langer als agt dagen mogen blyven wagten, en dan weer naar de Havenen dezer Landen met de gereed leggende Schepen vertrekken. VIII- Zodra 'er een Vlag zonder Officier op de Rheede van Texel mogte komen, zal hy Kaptein van deze zyne inftruclie vifie geeven, op dat 'er niets tegen de goede order, en discipline gedaan wordt. IX. Ook zal hy Kaptein zyne gegeevene verkenningfeinen zenden aan alle de Commandanten def Wagtfchepen, in de differente Havens dezer Landen !egg nde,op dat deze, dezelve aan die Koop* vaardylbhepen kunnen opgeeven, dewelke van de uitgaande convooyen willen gebruik maken, en dezelve zodanig maken, dat die van tyd tot tyd kunnen verandert worden, ingevolge de Tabellen en manier, zo als de Ondergeteekende de verkenningfeinen , voor de Oorlogfchepen aan hem heeft gezonden; dog wel in diervoegen, dat andere Vlaggen daar toe gebruikt worden, en in plaats van dagen het eerfte convooy, het tweede enz.,  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1305 :enz., op dat door onvoorzigtigheid of andere mo-DoRtiven, de feinen niet aan den Vyand mogten be- drecht. I kend worden. Vuor- X. Zal hy Kaptein aan de beide Commandan- dragt 1 ten van 'sLands Vaartuigen gelasten, ingeval is van. den I by onverhoopte toevallen door eenen fuperieuren Vice Vyand overvallen mogten worden, de order, fein- Admir. boeken, en andere papieren, alvorens zig over te Van | gëeven, over boord te werpen. Kinsbergen. XI. Ook zal hy Kaptein, van deze zyne inftruc; tie aan de differente Collegien ter Admiraliteit Copie zenden, op dat Hun Edel Mogende van de intentie en fchikkingen dezer convooyen in tyds onderrigt zullen zyn; daar by voegeude de verken- I ningfeinen, die de Oorlogsvaartuigen zullen doen, niet de beantwoording aan die feinen. QVas geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. Adrighem den 3 Juny 1793. Hier op volgde dit bevel aan den Zee-j 1 Kaptein Graave Fan Byland; T\e Ondergeteekenden Vice Admiraal, enz. com■ mandeerende 'sLands Schepen , door Zyne '. Doorluchtige Hoogheid geordonneerd, om aan den Kaptein Grave van Byland, commandeerende 5s Lands Schepen, tusfchen Texel en de Hoofden te gelasten: Dat hy Kaptein, zo dra de Kaptein Valllanty met het Oost-Indifche Convooy binnen zyn bepaalde kruistogt by hem zal zyn gekomen . of wel gerencontreerd hebbende, met hetzelve naar de Havens dezer Landen zal zeilen, en na de OostIndifche Schepen, in haare differente gedestineer- de  1306 NIEUWE NEDERLANDS CHE Dordrecht, Ordre aan den ZeeKapt.Van By land. de Plaatfen gebragt te zullen hebben, met zynë onderhebbende Schepen, binnen Texel zal vallen , en van zyn binnenvallen aan zyne Doorluchtige Hoogheid en de Admiraliteiten, van welke hy Schepen onder zyne orders heeft, kennisfe geeven; dog hét zal in alle gevallen, aan hem Captein vry ftaan , indien hy om militaire reden mogte oordeelen , één der Fregatten op de kruispost te moeten laaten, zulks te kunnen doen, en aan dat Fregat die orders' geeven, die hy Kaptein na de omftandigheden zal oordeelen te vereislchen , eri zyn tyd bepaalen, wanneer het Fregat in Texel zal moeten binnenvallen. ( Was geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. '* Adrighem den 3 Juny 1793. Hier toe behoort ook deze last aan den Lieutenant Westerbolt: I~\e Ondergeteekende Vice-Admiraal, enz. gelast den Lieutenant ter Zee Westerholt i commandeerende 's Lands Schoender de Florn, leggende ter Rheede van Texel, om, zodra hy alles aan boord, vari Amfterdam, voor het Esca"ier van den Grave Van Byland zal ontvangen hebben, ten eerften naar gemelde Escader te zeilen , en zig onder de orders van den Grave Van Byland te ftellen; hy Lieutenant zal zig nergens in zyn route naar het Escader mogen ophouden, maar alle mogelyke fpoed maken, en by onverhoopte toeval door eene fuperieure Vyand overvallen worden3e, zal de ordre, feinboeken, en andere papieren, alvorens zig over te geeven, oVer boord werpen; (Was geteekend,) . J..H. van KINSBERGEN; De  JAARBOEKEN, Augustus, 1793; I3°? De Convooyen nu, ten eèrften naar Ar-DoRèhangel, ten tweeden ter befcherminge vanoRÈcèfi de groote Visfcherye , en ten derden naar de West Indiën, na den 10, 15 en 20 Juny bepaald zynde, gaf.de Vice-Admiraal aan Zyne Doorluchtige Hoogheid, in bedenking , ten dien einde drie Commandanten met deszeifs ordres te willen voor; zien, • f* " ■ '.vV-- •• ';Zè > ■ f tè^t *£r<■-■• 't Convooy onder bevel van den Lieutenant Fan Kervel, kwam den 16 Juny op dé rheede van Texel: zie het navolgend breedvoerig Rapport: . RAPPORT aan Zyne Excellentie den Héere J. H. van KINSBERGEN, Vice-Admiraal van HOLLAND en WEST-FRIESLAND en Chef der tegenwoordige NAVALE MAGT der REPUBLIEK. Va' dat ili den 2a Apri* meli het onderftaandé' convooy de Brik de Unie, Schipper M. A* Schaale, het Galjoot de Vriendfchap, Schipper P Pieterfe, het Galjoot het Genoegen, JscnipDer Christiaan Teunisfe, het Galjoot de Margaretha, Schipper P. Doorn, de Smak de Vrouw Gefina, Schipper Sybrand leumsje, de llheede van Texel hadt verhaten, na alvorens de Koopvaarders voorzien hebbende, zo van een Zeil-order, Seinen, als particuliere Seinwimpeis,Relde ik, buiten zynde, de cours 7/* West Zuid West heen: te gelykef tyd gewaar woedende, als dat de Smak de Vrouw Gefina in t geheel niet volgen konde, deed ik fein voor de Koopvaarders om agter om tè komen, haar g*  13=8 NIEUWE NEDERLANDSCHE DORDRECHT. Rapport van den Limn. Van ■ Kervel. lastende, wyl ik van intentie was den Smak op (leep te nemen, zy maar op de cours van West Zuid West zouden heen lopen, met kra?t van zeil; haar tevens gelastende van een wakend oog op my te houden, by 't doen van 't eenof ander fein; ten 12 uuren de Smak by my zynde, zette ik de Chaloep uit en bragt hem het zwaars Kabeltouw ; maakte vervolgen» kragt van zeil, en was tegen Zons-ondergang weder by het convooy; hadden 'snvonds^teu 8 uuren OU'ornes 19^ myl in 't West Zuid West van ons , en Souwthold in 't West Zmd West half West 17$ myl, telde ten dien tyd in de dertig Vishoekers, rondom ons leg. gende in de Noord; 'smorgens even buiten de uiterton zynde, praayde ik een aldaar ten anker leggende Zweedfche Brik,, die my zeide daags te vooren een Chaloup van een Fransch Fregat van 44 ftukken Kanen by hem aan boord te hebben gehad, op de hoogte van Camperduin, zulks kwam my heel apocrief voor, Wyl 'er dien dag zo wel als eenige dagen van te vooren verfcheide Engelfche Brikken waren binnengekomen, dus zonder eenige de minde zwarigheid zeilde ik door; tegens 10 uuren zagen wy een Fregat dat wy voor een Oorlogsvaartuig aanzagen, maakten allarm, en alles tot het gevegt gereed, tevens het fein van retraite voor de Koopvaarders aanftaande, wat nader komende , zag ik dat het een Amerikaansch Fregat was. In de eerfte Wagt zagen wy twee Vaartuigen, die voor de wind naar ons toe kwamen, en hoe wel ik dezelve voor Vishoekers aanzat liet ik allarm maken, meestendeels om de Kpjutpagie, die nog weinig deswegens geoefFend was te exerceeren. Zo in de eerfte als Hondewa<*t hoorde ik een zwaar fchot in het Zuid Oosten van ons, en ziende dat het Galjoot de Marga. retha, Schipper P. Doorn, niet op zyn post en te verre agteruit was, praayde ik den Schip- ;.; per  JAARBOEKEN, Augustus, t?£>3. i|ü per Pieter Pieterfe, die ik gejaste vau naar bovengenoemde Galjoot te zeilen , en hem te ordonneren van zyn post in de zeilordre bepaald te bekleeden , intusfchen zeil minderende om haar in te vvagten; '5morgena ten half 6 uuren deed ik fein voor de Unie en de Vriend]chap, om agter om te komen, dié ik gelaste van m de tours der Vloot te jaagen, ftaande toen met ons beftek nog 7 mylen van Souwthold; ten 8 uuren rleeden de beide jagende Schepen fein van Land, dog konde hetzelve nog niet zien; ten 9 uuren zapen 't Land , ftonden toen met ons bellek 4^ myl van Souwthold, in het West Noord Wester driekwart West van ons , en peilden fietzelvi in het West Noord Westen circa 5 mylen vat Ons, zynde dit de beste en veiligfte plaats op & gantfche Kust, tusfchen Albrongh en Loweltoft orri een verkenning te krygen, wyl men aan d grond volmaakt kan zien, en zeker op door kal gaan, waar men is, hebbende af en aan Lowe üoft niets als fcherpe grond, en by Souwthol grof roodagtig zand, èn al wat trien züidelyke komt , is zo de diepte als grond heel verfchil lend, zo als ik de eer zal hebben nader te rap pnrteeren;kregen een Konings Loots aan boord daar ik mede overeen kwam, dat hy dezelfde be taling zoude hebben als van de Engelfche Fr« gatteii; zeilde vervolgens door Hofely Bay, wj de wind vry zuidelyk wierdt, en ingevalle h nog meer zuidelyken mogt, wy als dan eert go« de ^ankerplaats hadden, dog de wind niet zuide lyker loopende, zeilde door; 'savonds.by d Medale komende, praayde ik de Smak, die ik zeicJ yan lor. te gooyen, wyl hy binnen was; ee buitengewoone knappe Loots aan boord hebbei de zeilden wy door, fchoon 'er een order va den Koning is, dat zy by nagt niet door Shc Stole mogen zeilen, als zynde de tusfcbenwyd tusfchen de Bank genaamd The Moufe en Shc Sand, niet grooter, als van eene groote halve E', Tttt s. g Dordrecht» Rapport van deti Lieut. Van . Ken'eh i i i r i i t e e i 1- s e 'i ë 1- ;1»  i3io NIEUWE NSDERLANDSGHE Dor dsecht Rappor, van dei. Li'ut* Van Kervel. gelfche myl , egter zónder Shoe Beacon te zieiTy zeilde wy door, pnsfeerden om io uiiren dei? Engeifche Vice- Admiraal, leggende in de Nord, als mede verfcheiden Schepen by Sheerness; een Engelsch Oorlogsfregat op Brandwagt leggende, en niet kunnende zien dat wy een Oorlogsfregac waren, deed een los fchot, en kregen wy een Chaioup met een Officier aan boord, die, ziende dat wy een Hoiiandsch Oorlogsfregat waren, over het geval confus wierdt; ik repliceerde Zyn Edele", dat zulks niets was,dog dat myn intentie w:is geweest, om, zodra ik wat nader byden Vice - Admiraal zoude zyn gekomen, van als dan fey te draayen, en Zyn Edele een Officier te zenden , het geene ik nu verzogt Zyn Edele op zig wilde nemen, wyl ik van intentie was tot voor Graveland te zeilen; de ftike ons overvallende, gingen wy ten a uuren 's nagts ten anker in de Stoop. Met den dag zagen Wy een Schip van 50 ftukken hier ten anker leggende, zonden een Officier heen j latende den Kaptein communiceeren, dat, dewyl ik by.na;t den Vice-Admiraal gepasfeerd was,.en dus 's Kouings Vlag niet hadt kun» nen faiuee,ren , ik zulks nu van intentie was , te gelyker tyd Zyn Edele latende vragen, hoe har omtrent het doen van het wagtfehot dagt, of ilt zulks voor.of na. Zyn Edele zoude doen ; Zyn Edele liet my door den Officier antwoorden, dat dewyl 'er ,een ouder Kaptein in 't gezigt van hem lag, hy my nog 't falut kon beantwoorden, nog eenige illucidatie wegens liet wagtfehot geeven ; zond daar op een Officier naar Gravefand, daar de Commandant lag, ie geiyker tyd myne brieven expedteerende r Zyn Edele liet my zeggen, dat hy my met egaale fchoten zoude uedanken, en dat ik het wagtfehot konde doen naar myn goedvinden, waar op ik 'savonds ten 9 uuren, a's nog geen convooy by my hebbende, het wagtfehot met'een Pelorton Soldaaten deed ; daags daar aan dea 25 ging ik onder zeil naar Gravefand ,  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. I311 fatid, pasfeerde <3en Commandant, di£ ook o ;dsr zeil was naar Sheerness , deede etn faluut van elf fchoten, onder het prafenteeren van het geweer en 't liaan van de marsch, wierdt met egale fchoten en dezelfde Honneurs bedankt, zond een Officier naar Tilbury Castle, om te informeeren, wat rang 'er commandeerde, om daar na h t f,iluut, dat ik van intentie was te doen., in te rigten: de Majoor Mackay, die'er by abfentie van den Generaal commandeerde,liet my zeggen,dat het hem leed deed dat hy het faluut niet konde opnemen, wyl 'er thans eenige reparaties plaats hadden; in de agtermiddag kreeg een Chaloup met een Officier van de Castor aan boord, om vier aan boord zynde Engelfchen, die van te vooren op Konings Schepen gediend had-en, daar my de bewyzen van. getoond wierden , te reclameeren; liet dezelve volgen, wyl my de nodige papieren tot het bewyzen, dat zy Americaanen waren, ontbraken; begaf' my dien zelfden middag naar -London, leggende 5 uuren van Gravefaiïd af, kwam als toen met den Heer Baron Van Nagel overeen, dewyl'er weinige Koopvaarders klaar lagen, ik den zeildag op den 6 Mey zoude vastfteilen ; geduurende myn verblyf' voor Grave faud, (het geene de beste legplaats van de gantfche Rivier is, als zynde voor alle winden befchut,) wierdt de Equipagie dagelyks geëxcerceerd, zo met de Zeilen , Kanon als Handgeweer: de Chaloup den 1 Mey aan land zynde, om eenige commisfies te doen , vermisten wyeeu Roeyer, liet direér. op de'Presboot, die ciigr. by my lag, door eene Officier informeeren , of hy Roeyer zig ook daar aan boord bevond,, waarop de. Officier al het volk liet boven komen, dog wierdt 'er niet onder gevonden; hadt verfcheiden malen het plaifier der Majoor Mackay , van Tilbury Castle by my aan baord te zien, dit Kafteel is vry redoutabe! , als hebbende q'5 ftukken Kanon op hetzelve, zo van 12, 3a cn 48 poad caüber; 1 ' T111 '3 «ver DoaTjA' cht. Rapport' van den' Xieut. Kervel.  igis NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht. Rapport yan den Lieut. Van Kervel. over hetzelve ligt Graverand, het geene aan de, Oostzyde met eene vry goede Battery voorzien, is; de Rivier aldaar is eene groote halve Engelfche myl breed, en eene eeuwigduurende pasfa. ge; geduurende myn fejours aldaar telde ik fomtyds J 30 Schepen op een dag, die my pasfeerden; den 6 kreeg ik eene Misfive van den Baron F,m Nagel, met verzoek om den zeildag tot den 8 uit te Rellen, als zynde het Brikfchip the Mary Maria, aan wiens lading important veel gelegen lag, nog niet klaar, waar op den 8 de wind aan het Q)St Zuid Oosten zynde, my belette van onder zeil te gaan; kreeg een Officier van de Preshoot aan boord, die zig informeerde, of 'er zig ook twee Engelfchen, die van haar gedeferteerd waren, by my nan boord waren , w;;ar op ik den Commandant van de Presboot liet beantwoorden, dat wy nooit in Holland veel minder in Engeland eenige Onderdaanen v^n Zyne Groot-BrittaniMajeileit op onze Schepen in dienst namen, ook dat ik Zyn Edele verzekerde, dat zo het mogt gebeuren, dat 'er zig kwamen op te doen , ik de«. zelve als dan direct by Zyn Edele zoude laten bezorgen , het geene ik ook van Zyn Edele ingevalle van defertie of presfe van ons volk reciproque verzogt; dagelyks kwamen eenige Koopvaardyfchippers aan boord om haare inftruéties te haaien, die ik alle ordonneerde van zig te Sheerness te verzamelen, en onder zeil gaande haar Vlag van de top te hysfen: den 10 Mey bet lugtje variabel, ligtten wy anker en gingen ondet zeil , de wind gaandeweg Oostelyker lopende , laveerden wy met de Eb pp, waarop 'savonds met de Vloed weder ten anker gingen , daags daar aan de wind weder Oost zynde, laveerden wy naar Sheerness ; te London geïnformeerd zynde, dat 'er by Konings Schepen geene faluuten meer wierden opgenomen, zond ik een Offi-, cier naar the Sandwich, alwaar den Vice-Ad^ Miraal Dalrymple zyn Vlag liet waayen , om u""*■ ■ ' m  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1313 my dus nader na te informeeren, wyl ik van in tentie was te falueeren; te gelyker tyd myn< excufes latende maken, dat ik zelve de eer mei kon hebben van by Zyn Edele een vifite af tt leggen , doordien ik my onpasfelyk bevond, zc als ik ook agt dagen gantsch niet wel ben ge weest: de Officier rapporteerde my, dat het mei opnemen van faluuten by haar eigen Natie maai alleen plaats hadt, waar op ik daags daar aan, 's morgens onder het ophysfen der zeilen er nederhaalen der wimpel , een faluut van ij fchoten deed en met 13 bedankt wierdt; d< asfidue Noord Oosten winden en ftiltens hiel den ons hier op tot den 15, wanneer 'er eer 1 ligt je uit den Westen kwam , deed toen feir van onder zeil te gaan, en was met het con vooy fterk 14 Zeilen, ten 9 uuren ouder zeil; digt by den Vice-Admiraal komende, deedet een faluut van 15 fchoten en wierden met IJ bedankt, hield digt langs dezelve heen, wan neer in het pasfeeren het Geweer liet prefen teeren en de marsch Gaan, als mede door he volk in het ondervvand drie maal hoezée roe pen, welke honneurs my gereciproceerd wier den ; de (lilte en de Noord Oosten Wind ons wede overvallende, gingen even boven de Nord tei anker, hadden geduurende ons verblyf te Sheer ness, de Equipagie dagelyks in deszeifs exer cities als voor Gravefand geoelfend, als ooi met de Chaloupen met pagaayen , opbrengei van Bramraas enz.; den 16 de wind nog Oost lyk zynde, bleeven leggen, wierdt geïnformeeri dat 'er gisteren een Tjalk van 't convooy Wa doorgezeild, gelyk ik ook dezelve miste; voo Sheerness leggende , kwam my een Schippe van een Dcenfche Brik, geladen met Wyn voo de Heer Van der Kuhn, te Rotterdam , 01 convooy vragen, het geen hem door de Er gelfche reeds van te vooren was geweigerd ook was hy al eens in de Maand February doa Tttt 4 ee Dordrecht. Rapport yan den lAeut, Van Kervel, 1 1 1 i i r r r \ » r 11  %t NIEUWE NEDERLANDSCHE Doe- ©RECHT. Rapport van den Lieut. Vg.n Kervel. 1 j J < ï i ( < t i t c t c t' z h v d n t I al Z' di JS VI VI ff sen Franfche Kaper in Duinkerken opgebragt. dog weder vry gegeven, waarop by toen naar London s Rivier was gezeild; ik zeide hem dat ik uit comideratie voor zyn lading 'er niets tegen hadt dat hy zig by het convooy vervoerie, dog dat 'er als dan geen hvsfeu van Vlag :e pas moest komen, ook dat ik' hem met geele ïnitruches kon munieeren, en hy dus maar syn best moest doen van by het convooy te )3yven: den 17 het lugtje Noord West zynde , leed ik met den dag fein om onder zeil te ;aai) ; tegen den middag wierdt het weder (lil 10 het lugtje heel Noordelyk, gin-eu ten ao:er; circa 2 uure» na dato, de wind Noord /Vest met een bramzeils koelte, gingen weder ■nder zeil, dog by de Gunfleet komende , liep e wind Noord Oost, moesten toen weder ten nker gaan;, de koelte nam daags daar aan, aan , n hadt de link de Hóóp het ongeluk zyn touw te reken; tusfchen den iS en 10 des 'snagts, met en dag zagen wy ,dat hy onder zeil was,en weder pwerkte om zyn anker met de Boevrëep te liar:n, waarop ik fein deed voor de Koopvaarders m onder onder zeil te gaan, en naar de Middle : zeiler, daar maar 6 k 7 vadem water en met de2 wind beter leggen is, kregen alle Koopvaarders m ankers, eycept de zwaarc Hollandfche Schepen, ■aar onder 'er nog een was, die ftin van fchade ;ed , waaronv ook bleef leggen , permitteerende ly de hooge Zee niet eènige asfiftentie aan die vee Koopvaarders te bezorgen ; daags daar aan ;n 20, zond een Chaloup met een Officier tot hftencie op de beide Brikken, zynde den eene /h touw in de Reek gebroken, en lag thans op : üoey; den andere zyn pallen van het Braadfpil aren gebroken, dog nu weder in order, gine ik » volgens onder zéi], en kwam by de Middle ten «er, rapporteerde my de Schipper jan facobi . >eren.'e 't Brikfchip' de Hoop , als dat zyn Boey-P ook was gebroken,en dus het anker hadt moej ,Y. . i,;:ï' , ten.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 13Ï5 ten laten zetten , wilde hem als toen een anker i van een ander Koopvaarder byzetten , dog zeide i zulks niet nodig te hebben, de gelegenheid belette my om van dit voorgevallen eerder dan den 22 r,apport te doen; geduurende myn verblyf aldaar, kreeg nog vier Schepen onder convooy, zynde 'er twee van dezelfde, die ik naar London geconvooyeerd hadt, de wind dagelyks Noord Oost en Oost zyn;| de,'deed ons hier vertoeven, exerceerde dagelyks ;i de Equipagie, op Zandag den 26 een Spiegelge:t houdende, ingevolge het 14 Artikel van Uw Excellenties ordre in dato 24 Mey 1789, hadt een Matroos het ongeluk het Huk niet wel uitge| wischt zynde. en na alle apparemie den Comman'i deur het fintgat niet ter deege digt.gebouden, by het aanzetten der cardoes het Ituk afging, dog tot 1 groot'geluk zo 'er geene verdere toevallen by ko: ji men, zal hy 'er geene reliques van hebben: den 1 28 de wind weder Noord West zynde, gingen on; j der zeil , dog weder Noordelyker en Noord Oost 1 lopende, konden niet boven deBoey vnn de Middle J zeilen, gingen weder ten anker. Den 30 de wind J weder aan het Noord Westen gingen onder zeil, l ;en raakten met kragt van zeil boven de Boey van i de Middle; de koelte nam hand over hand aan met 1 zwaare buyen, wanneer by de Gunflset komende , I de wind naar het Noord Noord Oosten liep, met | Rormbuyen en donder weer, gingen ten anker, 1 ;| woey het groot marszeil van de Hoeker de jacob 1 Antonio uit die lyken, en floeg toen 't weer wat i bedaarde een ander aan; den volgende dag de wind I weder Noord West en Noord West ten Noorden 1} ging met het convooy onder zeil; dog by de buiï tenlte Boey van de Gunfleet komen-e, wierdt het 1 weder Ril en moesten ankeren: den volgende d ig if zynde den 1 Juny, kregen wy een flaauw koeltje ] uit het Zuiden, en ging ik na gedaane fein met het i convooy onder zeil, iterk 24 zeilen, dog 28 moei| tende zyn, zynde 'er buiten de Tjalk , die zig | den ij van my geabfenteerd hadt,-nog twee anTtttj de- Dordrecht. Rapport van den Lieut. Van Kervel.  I3i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- drecht Bappo, t van den Lieut. Van Kervel. dere Tjalken en eèn Rjrkélaar van my gezeild, apparent naar Harwich, dog heb dezelve niet weder gezien ; de wind zo zuidelyk zynde , refolveerde van het Konings Kanaal uit te gaan; zodra wy buiten waren, praayde ik de Brik de Hoop, die ik gelastte van naar de Story and Sane te zeilen, ea hem te zeggen de Kof op fleep te nemen, als mede aan de Brik de Unie, van hetzelve met de Smak te doen, en als dan aan de driemast Hoeker dejacob Antonio, te zeggen,dat hy maken moest van by my te komen, wyl ik hem op de fleep zoude nemen; om 12 uuren peilden Orfurds Castle 7/w Noord West half Noorden nagenoeg 4 mylen van ons, gegiste NoonJcr breedte 52° 'en bevonden Noorder breedte 51", 57', 55", hadden 16 vadem grof zand met fchulpen; "volgens dien de 2e van de Gabard Noord Oost half Oost \% myl en de Ne van de Galloper Zuid Oost ten Oo ten half Oost <ï\ myl van ons; circa half 1 uur namen de Hoeker, circa 300 last groot cn geladen met Zout, voor het zwaare kabeltouw op fleep; de wind liep ann het Zuid Oosten ten Zuiden met een frisfche bramzeils koelte, pasfeerden magtige ongelyke dieptens en foort van grond, als van 25 direéfc op 18 vadem, toen op 10 en vervolgens 16 vadem, de eerfte grond heele donkere bruine kleiagtige grond, gels k Chocolade - Dik , toen importante groote fteenen, vervolgens graauwagiig zand, en vervolgens weder kleine fteentjes; toen wy de Jo vadem gooiden, ftonden als toen met 't beftek Zuiden \ myl van de Zuid en van de Gabard nf, en hadden hetzelve om 4 uuren in 'c Noord Westen | mylen van ons, praayde den Kaptein de Sheeverd, voerende het Engelfche Brikfchip de Phoenix, die ik vroeg of by ook zulke ongelyke dieptens en grond gehad had, en dat ik geloofde, hoe wel zulke dieptens in de kaart niet bekend ftaan, wy dood digt by de Gabbard waren langs geg'an; waarop hy my antwoorde hetzelve hadt ondervonden en 't met my eens was; ftuur-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1317 ftuurden vervolgens Oost 7/w heen, wanneer ik ] ïen 6 uuren eene zwaare raafeling en na bran^ , d;n<» gelykende voor uit zag, hield ik af en deed t- gelyker tyd fein voor de Koopvaarders, om . in het kielwater van my te blyven zeilen; zeil j den digt langs de branding van de Galloper heen , hadden 8 vadem en riep my den Kaptein Schaate toe, hy 5 vadem hadt, het geene geen Scheeps lengte 'van my af was, de wind aan het ZuidZufd Oosten zynde, was dit eene volmaakte gelegenheid om hetzelve aan te loden ; bevonden 1 de ftrekking van de Galloper meest Noord ten Zuiden; zodra wy 10 vadem hadden, ging ik, zo als ik ook aan de rafeling konde zien, vry van 1 dezelve te zyn, weder Oost op, waar op het laanftonds op diepte was van 10 tot op 18 en 17 j' vadem fcherpe grond; bevonden toen als dat de "Vloed binnen de Galloper zynde, om fints 1 uur ] tot 6 uuren z% myl om de Zuid West ten Zuiden hadt gezet, verfcheide Koopvaarders die wel 1 een halve Hollandfche myl ó/zuid my waren , : zeilden 'er dwars over heen; ik deed na dato voor haar fein om agterom te komen, en vroeg haar na de diepte, dog hadden niet minder als y vadem gehad; zo het convooy niet by my geweest was, zoude ik hetzelve met de Chaloup ; wat nader hebben opgenomen; de koelte narr gaandeweg aan, lopende de wind aan het Zuic Oosten; voor Zons ondergang deed ik fein vooi de loef waard Re Schepen om af te komen, ei hielden naar de lywaardfte af; in de eerfte wag de koelte aannemende, ftaken wy * reven in di marszeils, en alle in 't kruiszeil, wanneer w] in de Hondewagt ziende my de andere Schepen niettegenftaande wy die zwiare Hoeker op flee] hadden, uitliepen en de koelte meerderde, ftake het laatfte rif in de marszeils en maakten 't kruis zeil vast, en namen de Bramraas af, zetten ee Ligter om 10 uuren agter op, en kenden il ! Schepen van 't convooy tellen, met deu dag za ! • ■ ge )OR3RECHT. lapport tan den Lieut. Van Kervel. ( r 1 >. 1 1 1 , a  i3i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- DRECHl Rappor van de Lieut. Van Kervel. gen dat verfcheiden Engelfche Brikken een magtig ■.end agteruit waren, en met kragt van zeilen naar ons toe kwamen; ook was de Unie die de Smak *op fleep hadt gehad, een magtig end aan ly, en n ziende dat de driemast Hoeker met zulke harde koekens wel.zeilen wilde, riep ik hem toe van los , te gooyen, en met kragt van zeil vooruit te zeilen, minderende wy intusfehen voor die andere Schepen zeil, en hielden wat vol door naar Kaptein Schaate, dog ziende dat de Hoeker geen meer zeil byzette, deed ik het fein van meer zeil te maken voor hem, waarop hy dan aan 't jagen ging , bleevea om de Oost Noord Oost leggen tot dat wy Breêveertiens grond hadden, wanneer wy den 20 s middags ten 3 uuren or» de Zuid Zuid. West wenden, lopende de wind gaandeweg Oostelyker, waar door ik excellente goede flagen deed; met de a<*tervloed de wind weder aan het Zuid Oosten lo« pnde, wende ik weder om de Oost Noord Oost 's nagts ten 12 uuren ; in de eerfte wagt hadden wy alles tot het gevegt gereed gemaakt, voor eeu Vaartuig dat tegen ons io lag, en hielden nahem toe, bevonden 'teen Bremer Erik te zyn; komende van Bourdeaux en gaand.e.naar Bremen; by lrt uitzeilen hadt ik den Kaptein Schaak, voerende het Bnkfchip de Unie, en gearmeerd met 4 zesponders (tukken., nevens Kaptein Piede, voerende het Pinkfchip tne Story and Jane, en gearmeerd met 8 zesponders, agter het convooy haar post toe dekking van dezelve gegeeven, haar gelastende van wel zorg te dragen, dat 'er geen een Koopvaarder agter haar zeilde, maar zy alle tus'chen my en haar bleeven ingefloten, en tdt een zekere diflmftie permitteerde haar het voeren der wimpel • de wind liep .door het Zuiden naar het Zuid Westen, dog lulletjes, deed ik den 3 'smorgens ten 9 uuren tem voor Tennis Onderwater, om agterom te komen, die ik gelastte van in de ccurs den Vloot naar Land te jagen, leggende wy voor een Zuidelyke .wmd om de Oost ten Zuiden en Oost Zuid  JAARBOEKEN, Augustus, 1703. 1314? Zuid Oost, en hetzelve verkend hebbende by te traayen, den Kaptein Schaak, de Brik dc Unie, vry wat vooruic en te Ioefwaard zynde, deed ik voor hem fein van ageerom te komen , het geene hy mee Contralein beantwoorde, en zeil minderde; te gelyker tyd zagen wy een Lootsfchuit daar de bovengenoemde Schipper naar toe hield én een Loots aannam, vervolgens zeikmaakte en zig van my abfenteerde, nevens de Bom de Industry, Schipper 'Tennis Onderwater, die kort van te vooren fein van Land gedaan had, dog konde by ons niet gewaar worden ; deeden het fein voorde beide Koopvaarders, met baar Spreekwimpel van agterom te komen met 4 herhaalde fchoten, dog zonder effecï, en zeilden door; op den middag hadden wy denhoek van Holland Zuid Oost, half Oost 8* myl van ons; Het luitje tegen tegen 4 uuren Noordelyk [doorkomende, draaide ik by met de Reven om de lOost, om de Koopvaarders die door de Rilte wat | verwyderd waren weder te verzamelen, kwam inItusfchen de Lootsfchuit naar ons toe, praayde de ISïory and Jane, Kaptein Ride, dat hy naar de ILootsfchuit zoude zeilen , en 'er een Loots yan te nemen, wyl hy nog niemand van zyn Schip op lonze Knsf eenige kennis hadt, cok hadt de Schuit niet meer als die eene Loots te mJsfen, duurden (wy vervolgens Zuiden heen , lopende de wind naar ibet Noord Noord Oosten; in de Hondewagt den j4 dito de wind Oost lopende, ftuurden wy by de wind op om de Zuid Zuid Oosten, met den dag zagen wy de Toren van den Ëriel, 'sGravefande len Monfter.. en peilden ten 4 uuren den Toren ,van den Briel in 't Zuid Oosten ten Zuiden, en de i Toren van Scheveningen Oost ten iNoorden van : ons; de wind Zuid Oost ten Zuiden lopende, wen:den wy over met de Eb naar de wal, dog weder \ Oost lopende , wenden weder om de Zuid , den hoek van Holland circa Oost en de Westhoek van i de Goeree Zuiden , half West van ons hebbende, Ideed ik ten half n uuren ièin van de Goeree Zui> den. Dordrecht* Rapport van den Lieut. Van Kervel.  I32ö NIEUWE NEDERLANÜSCHE Dordrecht. Rapport van den Lieut. Van Kefvel. den, half West van Ons hebbende, deed ik ter] half li uuren fein van feparatie, zynde alle de Schepen die naar de Goeree moesten 6/Zuid my. except de driemast Hoeker, een Brik en de Kof draaiden toen by; intusfchen kwam 'er een Texel fche Lootsboot"by ons, die ik zeide van aan de andere Schepen die nog Lootfen mankeerden^ Lootfen te geeven, zagen ook een Lootsboot het Goereefche Gat uitkomen, en zo naar informatie als zelfs geen Vaartuigen kunnende zien, hielden om 12 uuren met de andere Schepen om de Noord Noord Oost, zynde 't getal dat ik voor Goeree* verlaten hadt 14, hadden meest ftiïte waar door wy tot drie reizen met de Eb Ty flopten, zo by Sandvoort, Egmond als Camperduin; den ö 's morgens ten 11 uuren een koeltje uit den Westen krygende, kwam ten half 2 uuren met de 8 Schepen onder convooy ter Rheede Texel ten anker. (JVas geteekend, ) J. H. van KERVEL. Aan boord van 'sLands Fregat de Venus, ter' Rheede van Texel, den 10 Juny 1793; De Zee - Kaptein Graaf Van Byland fchreef den 26 Mei aan boord van 'sLands Oorlogfchip Gelderland, in de JBuishaven op Hit. land geankerd, de ordres van den Vice-AdDiiraal van 9 Mei wel te hebben ontvangen, en verders: „ dat 'sLands Fregat de Waakzaamheid, gecommandeerd by den Kaptein Meurer , zyne reize naar den Kruispost vervorderd hadt, en den 16 zonder de minfte ontmoeting te hebben gehad, op denzei» ven aangekomen was. Dar  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. *32* Dat by genoodzaakt was geweest, de Waakzaamheid terfiond naar deze zyne leg plaats te zenden om water te baaien, en dat hy op dat oogenblik mede aldaar ten zelfden einde was gearriveerd. Dat het Zeepaard, gecommandeerd dooi den Kaptein Van Kerchem, nog niet opgekomen zynde, hy Kaptein moeste opmaa ken, dat de Lootsfchuit, welke de orde: van den Vice-Admiraal overgebragt, en aai welken hy die voor den Kaptein Van Ker chem gegeeven had, zulks n:et ter uitvoe: hadt gebragt; waar uit te zien was, dat he Esquader van hem Kaptein maar uit ééi Schip en één Fregat beftondt, het welk maa tot 1 Augustus geviétualieerd, wel fpoedij door hem Kaptein zou moeten worden op gezonden." De Vice Admiraal Van Kinsbergën gaf deze bedenkingen aan Zyne Hooghei' op, in eenen brief van den 6 Juny 1793 verzoekende, in aanmerkinge van de vei wagt -wordende ryke Bodems, ter verftei kinge van bovengemeld Esquader, eenig fchepen aan den Kaptein Grave van Bylau te willen toezenden. Intusfchen ontving den Vice-Admira eenen brief van den Kaptein Van Kercher, gefchreeven aan boord van 'sLands Freg het Zeepaard, liggende te Peterhead, t de kust van Schotland,in dato den 24 Me waarby kennis gegeeven wierdt, dat hy i gevolge eene ordre van den Kaptein Gra vam Byland, den 10 Mey ontvangen, tt fto Dordrecht. i 1 1 t 1 ■ 1 » 8 d il h IC P Ï9 1- 'JS r-  1322 NïËÖWE NEDERLANDSCHË Dordrecht. ( i i 1 ftond ora de Noord gelievend was, en to£ dien tyd toe gezukkeld hadt met ftiltens of met harde koeltens van het Noord Noord Oosten tot het Noord Noord Westen, waar door hy Kaptein den 23 Mey digt onder Peterhead was gezeild , en terwyl de Zee uit den Noorden en de lugt weder als naar jevvoonte, harde Noordewind voorfpelde, hy Kaptein befloten hadt om in Peterhead binnen te loopen, na zich alvorens geïnformeerd te hebben, of aldaar versch water te bekomen was; dat hy aldaar ongeveer 8 uuren 'savonds geankerd was, terryl hy, zo dra mogelyk, weder van daar' vertrekken en zich naar de geordonneerde «uispost begeeven zou. Zie hier ook het navolgende RAPPORT aan Zyne Excellentie, den Heere J. H. VAN KINSBERGEN, Ridder van St. Georgey en Vice'Admiraal van Holland en West-Friesland, van denOndergeteekenden Kaptein ter Zee? co.nmandeerende 'sLands Fregat DE MINERVA, gedestineerd geweest naar de Rheede van PORTSMOUTH. ^p bekomen ordre van Uwe Excellentie , om met de eerfte gelegendheid, van hier naar Portslouth te zeilen, en aldaar, onder Convooy te neelen de t'huis gereed leggende Koopvaardyfchepen, ?as op den 13 Mey 1793, de wind Noorden ea ïoordwescelyk -'ot op den 19 dezer des avonds., Den 20 dito de wind Noord Oost ten Neordeö, lab-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1323 rabber bramzeils koelte, ten half vyf uuren 's morgens f'inde voor de Koopvaarders, hgtten ons an ker, en gingen onder zeil, onder convooy neemende een Hollandsch Fregat, een Brik, een Eenmast Hoeker, en een Engelfche Berkentyn, die alle om convooy verzogt hadden, tot in t gezigt van_de Engelfche Wal ;om 1 2 uuren waren wy in Zee, itelden onze cours West Zuid Westen Zuid West ten Westen heen; ten 7 uuren zagen Zuidvoorland, peilden de hoek West half Zuiden van ons, gemeld convooy hield van ons af. Den 21 dito, de wind Noord Noord West en Noord West, met ongeftadige bramzeils koelte; 'snaats kwamen wy in de Hoofden, ftuurden Zuid West en West Zuid West heen, en zeilde naar gelegendheid van weêr en wind; ten 8 uuren s avonds hadden de hoek van Bevezier Oost ten Noorden 8 mylen; ten 10 uuren zagen wy een vuur van de Wynbruggen , hielden het dien nagt over en wcêr gaande. u . ■ Den £2 dito, met Zons opgang, feinde de Ondergeteekenden voor een Loots, ten 6 uuren kree< gen wy een Visfchers Loots aan boord, genaamd William Stevens, ftuurden toen naar goedvinden van den Loots, tot op de Rheede van Portsmouth, alwaar wy na een faluut van ij fchooten gedaan té hebben, ankerden in 14 vadem water, waar op wy van den Admiraal Parker, die de Rheede commandeerende. met 13 fchooten bedankt wierden; bevonden alhier ter Rheede leggen, verfcheide Engelfche Schepen van Oorlog, als mede een menigte Koopvaarders, daar onder zynde een Hollandsch Berkentyn en a Koffchepen. 's Namiddags zeilden van hier naar Zee, de Engelfche Admiraal Hood, met 9 Schepen van Linié en 12 Fregatten onder convooy hebbende , 17 Oost -Indifche Schepen,en 7oKoopvaarders, moe* tendenaardë Middelandfche Zee, alwaar gemeldó Admiraal het commando zal voeren. Den dito, kwam alhier uit Zee, een Em ó Vvvv gelsch Dordrecht- Rapport van Kapt. Helle* man*  1324 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor DRECHT Rapport va n Kapt. Helleman. gelsch Oorlogs Fregat, by zfg hebbende een Ka'per, zynde een Fransi h Fregat van 20 ftukken kanon. Kiptein Herrit Scheepen, voerende de Hollandfche Berkentyn Mans (luis Wetvaren ; Kaptein < -oert Volkersdyk, »t Koffchip de Vier Gebroeders Fokkema; en Kaptein Hunne Lammens . 't Koffchip de Vr»uw De hora; als ook Kaptein Philip Boütdn, 't Engelsen Brigantynfchip the Rèfoluticm: Kaptein Joh _Mahy, t Brigantynfchip de Daphne, en Kaptein Daniël fJenry de Sloep two Brothers, om convooy verzogt , moetende alle voor Hellevoet binnen zyn Zynde de wind Noord Oost en Oostelyk, tot op den 28 dito als toen wierd de wind Noorden ter* Westen en Noorden, labber koelte; ten 6 uuren 's morgens op het nagedaane fein. voor de Koopvaarders, ligten ons anker, en zeilden met vorengemelde convooy naar Zee; ten half negen uuren ging de Loors van boord, ftuurden koers na gelegendheid , hadden een menigte Koopvaarders agter uit van ons, die onder convooy van 2 Engelfche Fregatten en een Kotter, insgelvks uit Portsmouth gezeild waren, (tellende hunne cours met ons naar de Hoofden , r$ namiddags zagen verfcheiden Schepen die West aanzeilden. Den 29 dito, de wind Noord Noord West, van labber koelte en ftil, hadden verfcheiden Schepen rondom ons; 'snamiddags de wind Oost Zuid Oost vanabel met ftilte, ten half 7 uuren de Vloed af zynde gingen benevens ons convooy in 12 vadem water voor Folks>ouwn ten anker , een myl van Land. Peilden de hoek van Doeveren Noord Oost ten Noorden Oosten,'t gemeldeEngelschConvooy ankerde mede alhier ten 1 uuren 's avonds de wind West Noord West met een labber koelte ligten ons anker, na vooraf fein gedaan te hebben, en gingen met 't Cenvooy weder onder zeil, ftuurden  JAARBOEKEN, Augustus, I7$§. 13*5 den Oost Noord Oost en Noord Oost ten Oosten Do*j heD'en 30 dito de wind Noord West ten Noorden, van labber tot ftyve bramzeils en marszeils koelte, Rapport in de voormiddag fepareerde het convooy van ons, van die hunne koers Noordelyker aanhielden; ten een Kapt uuren zagen wy 't L~nd van Walcheren, Huur* Helle-, dei toen na goedvinden van den Loots, en zon man* der iets merkwaardig ontmoet te hebben, kwamen om vier uuren in 19 vadem water voor de Stad Vlisfingen ten anker* Aftum aan boord van 'sLands Fregat de Wnerva , geankert voor de Stad Vlisfingen, den 30 Mey 1793- J. L» HELLEMAN. Ook dit bevel: De Ondergeteekende Vice •Admiraal van Holland en West - Friesland commandeerende 'sLands Schepen op de Hollandfche en Zeeuwfehe I Stroomen, gelast en ordonneert hier mede, den ; Kaptein ter Zee Helleman , commandeerende 1 'sLands Fregat de Minerva, óm, zodra1 het zeb/e Fregat in gereedheid zal zyn, zig te Hellen onder de orders van den Kaptein ter Zee Grave vanBy. land, commandeerende de Schepen tusfchen Texel en dè Hoofden, en de orders en rendezvous door , den.:elven Kaptein Grave van Byland, reeds aaü I hem gegeeven, ftiptelyk natevolgen. Gegeeven in 'sGravenhage, den 10 Juny 1793. Alle de zorgen evenwel, welke mefi i omtrent de rvkgeladene retourfchepen hadt i gevoed, verdweenen eensklaps op het ont''• vangen van de tyding , dat 'er ia Oost! ■ Vvvv Ü w  niG NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht Indifche Compagnie Schepen en twee Schel• pen van Oorlog tusfchen Egmond en Petten ten anker waren gekomen, doch dat dezelve van geene Lootzen waren voor*zien, en men vreesde dat één der kleine Schepen zyne masten reeds hadt gekapt Deze tyding wierdt door eenen brief van den Kaptein Gervais, van den 20 Juny, aan den Vice-Admiraal bevestigd, tevens berigtende, dat hy Kaptein van cTen Lieutenant Van Kervel, welke door hem 's avonds te voren gelast was, met 's Lands Fregat de Vernis naar buiten te werken , ten einde aan het masteloos Schip, voor Petten liggende, alle mogelyke hulpe toetebrengen, vernomen hadt, dat het zelve 'sLands Chaloup de Havik was, gecommandeerd by den Kaptein Verhuell, welke den 1H tot het kappen van zyne masten genoodzaakt was geweest, en dat de Kaptein Vaillant reeds vier fchuiten tot hulp aangenomen hadt, en van voorneemens was om hem zeiven binnen te fleepen; dat voor het overige aan boord van de Schepen zich alles wel bevondt. De Kaptein Vaillant, met eenige der Oost Indifche Schepen dien zelfden dag binnen gekomen zynde, ontving de Vice Admiraal een fchriftelyk Rapport van het geen hem, zedert dat hy op den 5 February laatstleden de Kaap de Goede Hoop met de 12 Oost-Indifche Schepen verlaaten hadt , overgekomen was, zynde de Chaloup de Ha»  JAARBOEKEN, Augustus', 1793. Ï327 Havik niet voor den 24 door eenige Loots- Dorfchuitenop de Rheede van Texel binnen dkecht. gefleept. 't Rapport van den Zee-Kaptein J. O. Vaillant, luidde aldus: HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Den j February ben ik met 's Lands Fregat de Zephir, benevens de Havik, ;an de Kaap de Goede Hoop vertrokken, en onder myn convooy 12 Oost Indifche Schepen, (volg- ns inleggende Lyst,) waar mede ik den 21 daar aan volgende te ; St. Helena arriveerde, om my naar de omftandigi heden. te informeeren , en teffens om dat ik die Elaats tot rendezvous bepaald had, en éen der chepen op de Kaapfche Rhee aan de lagerwal I -was geraakt, het welk ik hoopte zig aldaar by het convooy zou vereenigen, gelyk ook gebeurd is. Den 27 February verliet ik de Rheede van St. I Helena, en kwam den 4 Mey in 't gezigt van de 1 Vlaamfche Eilanden, en op den 8 ontmoette ik een I Engelfche Kaper, die my kennis van den Oorlog j gaf, wanneer ik met het convooy om de Noord ; fteevende en benoorden Hitland om de Noordzee > ben ingezeild; en den 17 dezer op de breedte van • Kykduin, circa 6 mylen buiten de wal gekomen • zynde, draaide ik met het convooy by, en zond • de Havik om Lootfen uit te doen komen; dan 1 's avonds kwam ook een Katwyker Visfer aan boord, 1 welke op myn voorfbl door den Admiraal der Re; tourvloot naar binnen gezonden wierd om Lootfen 1 te haaien; dog dien zei ven avond kregen wy een ! fiorm uit den Noord Westen die my verphgten i om het met kragt van zeil boven de wal te houI den, en deze norm tot den 18 'snamiddags aani gehouden hebbende, kon ik niet vcor den 19 gei «st van Land krygen, op welken dag wy 'smor\i Vvvv 3 gens  1328 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- ; drecht, | Rapport' yan den, Zee. ! Kap fein J Vaillant., 1 < 1 ] \ j I g 3 1 i < i • ^ ?ens om 7 uu en Zandvoort oost van ons peilden, :n langs de Kust naar Texel (levenden; des morcens om 11 uuren, kregen alle de Schepen Looten aan boord, en toen deed ik het fein van fewratie naar de Schepen , om dat een ieder de Loots zyn zin zoude kunnen doen • ter zeiver tyd vierd ik geïnformeerd , dat de Havik masteloos 'oor Petten lag, wanneer ik my zo fpoedig als nogelyk naar dezelve begeeven hebbende, daar by >m half 9 'savonds ten anker kwam, en den 20 lat Schip op de merken van het Gat fleepten, alvaar wy een anker moeiten komen , om dat de vind te fchraal was; en 'sanderen daags den 21 iet ook de gelegenheid niet toé om te vorderen, naar heden morgen was de wind aan het Westen en Noorden met gereefde marszeils koelte, en iet fleeptouw vast zynde, hakten wy de ankers :n gingen onder zeil; dan de Havik verkeerd vatende, fleepten wel eenige tyd mcé, dog de flee)er brak, wanneer hy zyn vervaardigde zeiltjes by-! :ette, en na ons gezigt binnen de Uker Ton van iet Schuipegat geankerd is. Her ruwe weêr belette my om weder in het Gat en anker te komen, en de Loots achtte zig ver>ligt om naar binnen te zeilen; ik heb terftond hier ;omende, zo veel my mogelyk was de middelen ot zyn adflftentie derwaards gezonden, en volgens leggen der Lootfen , is de plaats daar hy ligt •eilig- De Kaptein Ferheull bevond zig zeer onpasfeyk, hebbende zyn Ed. zedert eenige maanden >y continuatie gefukkeld, en op deszeifs onderhebjende Schip neemr de Scorbut de overhand; ik heb >p myne reize geen vyandelyke Schepen ontmoet, log eene zekere informatie omtrend dezelve bekonen, dog van twee Engelfche Koopvaarders be» igt gekreegen, dat 'er een Fransch Esquader van [3 Schepen van Linie, door een Schip uit de $est?Indiëa komende, den 16 April op de breedte  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. *329 te van de Sorlings gezien was, en dat 'er een me DoRfligte Fregatten in Zee waren. DRbCHi. De Ka?tein Gervats, die hier commandeerd, zal ik het beltier over alle zaaken , de Rheede betref temt * fende, laaten , en ook op morgen een generaal wee- van den kelyks rapport doen toekomen; omtrend de: ftaatZ[ee fan sLands Fregat Zephir, moet ik Uw jg£#g£? Jende rapport doen, dat het zelve buiten ftaat is Vaillant. om laneer dienst te doen, en een groote reparatie vereisen*, en deswegens zal het zelve volgens goedvinden van den Commandeur der Timmerlieden, door Hun Edel Mogende tot de vifiwtie my toegezonden, en op hooge order voorschreven naar , de Stadgebragt worden, waar toe ik teritond alle aanftalte zal laaten maaken. De Equipagie is deze namiddag door den Heer Commisfaris Van der Mtrekt, op order van Hun Edel Mogende, afgedankt. Waar mede my recommandeerende in Uw Excellenties hooge proteeftie, heb ik de eer met de yiterfte hoogagting te zyn, HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Uw Excellenties zeer Onderdanige en zeer Gehoorzaame Dienaar, J. O» VAILLANT. Aan boord van 's Lands Fregat de Zephir, ter Rheede van Texel, den 22 Juny 1793- Door het behouden arrivement van deze Retourfcheepen , het Esquader van den Kaptein Grave van Byland veilig opontboden kunnende worden , ei in acht genomen zynde, dat de Fregatten de Waakzaamheid en bet Vvvv 4  1330 NIEUWE NEDERLANDSCHE DORDRECHT- Zeepaard noch maar voor eenen korte» tyd waren gevieiualieerd , gaf de ViceAdmiraal aan Zyne Hoogheid in overweging om bovengemelde Esquader te doen binnen vallen , en het Collegie ter Admiraliteit te Amfterdam te doen aanfchryven, ten einde deze ordre aan den Kaptein Grave. van Byland door eene Lootsfchuit toegezonden wierdt. En, daar *er zich een gerugt verfpreidde dat een Franfche Kaper op onze Kusten kruistte, vondt Zyne Hoogheid goed» den Vice Admiraal te gelasten, om den Kaptein Helleman een ordre te geeven, om in piaatze van zich (volgens de ordre van Zyne Doorluchtige Hoogheid, op den io Juny gegeten,) by het Esquader van den Kaptein Grave van Byland te voegen , terftond met de eerfte gelegenheid naar Zee te gaan, en met deszeifs onderhaorig Fregat de Minerva te kruisfen langs, en op de kusten van Zeeland tot aan Texel toe, en alle moeite aan te wenden, om ge? melde Franfche Kaper 'te neemen, en verder in alles zyne Inftruclie te volgen, zonder nadere ordres zyn Kruistogt tot vier weeken te doen duuren, en als dan weder in Vlisfingen binnen te vallen. Van dit een en ander wierdt door den Vice-Admiraal aan de refpeclive Collegien ter Admiraliteit behoorlyk verflag gedaan. inmiddels vernieuwde de aandrang tqt Con-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1331 Convooy naar de Oostzee , waar toe de DorI Fregatten de Waakzaamheid en het Zee- drecHt< ,1 paard beftemd wierden, Ondertusfchen hadt de Kaptein Wierts, de Inftruétie voor zyne reize naar de WestIndiën, door Zyne Doorluchtige Hoogheid hem gegeeven, van Heeren Gecommitteerde Raaden ter Admiraliteit te Amfteldam, ontvangen hebbende, zich by eenen brief van den 12 Juny, aan den Fiscaal Van ji der Hoop vervoegd , verzoekende eenige I veranderingen in dezelve te mogen verkrygen, zyne bedenkingen daar op breedvoerig voordraagende. Gemelde Fiscaal 1 deedt copie van dien brief aan Zyne Hoog\ heid toekomen : waarop de Vice-Admi, raai by eene breedvoerige Memorie op den ! 22 Juny zyne gedagten aan Zyne Hoog1 heid open leidde , met opzichte tot de 1 bedenkingen van den Kaptein IVierts, en : het geen tot het Convooy naar de WestIndiën en in de Coloniën zelve vereischt ; wierdt; welke , by aldien ze de goed1 keuringe van Zyne Hoogheid mogten wegj dragen , zouden kunnen dienen, als eene j; ampliatie van de Inftruétie voor den Kap1 tein Wierts, voegende tevens by dezelve eenen brief van den Raad der Coloniën in ■ de YVesr-Iqdiën, van den 13 Mey 1793. Men leeze ook dit navolgend Rapport 1 ;yan den Zee-Kaptein M. AUier ,• nopens Vvvv 5 het  I332 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor-. ©RECHT. ; Rapport. van den Zee- ' Kaptein \ Alls'er. 1 t < f < 3 i < i i t I < I 1 iet dekken en befchermen der Groote Vis7chery. RAPPORT l [ l t i  i33« NIEUWE NEDERLAND3CHE jjRECHl Rappor yan dei ZeeKapteinAllier. tydftip zeil maakte naar Hitland , terwyl myfi .verscb water ten einde liep, en my daar van ook nog moest voorzien, al eer de reis naar Holland ; konde aanneemen. '■ Den volgenden dag, zynde den 8 Augustus, tegens den avond, kwam ik, benevens de Kotter de Br ah, in de Baay van Larwik op Hitland ten anker, en vond bier leggen 'sLands Brik de Kemp' haan Kaptein Smeer, dewelke dezen morgen hier mede was binnen gekomen ; van welke Kaptein een ordre van Zyne Do duchtige Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder ontving, waar van den inhoud conform overeenkwam met de brief van den Heer Van Tellingen s te vooren ontvangen. Den 9 kwamen nog 6 Hollandfche Buizen bid* nen, die by Hitland nog zo lang gevischt hadden* als ook 'sLands Hoeker de MuasrilmfiK'% Kaptein W. O. Blots van Treslong, die 4 dagen te voren naar Zee was gezeild , om zig by my te voegen. Vrydag; Saturdag en Zondag liet ik alle de Buizen , die hier lagen om convooy, feinboeken brengen , en bevond, dat uitgegeeven hadden aan Maasfluizer en Vlaardinger Buizen 97 ftuks, Pruisfifche 23, en Keizerlyke 4 , bebalven alle die van het Noorder Kwartier , dewelke in Texel hun feinboeken hadden ontvangen; waren toen gereed om te zeilen. Maandag den 12 tegens den avond, kwam hier binnen een Hollandfche Groenlandsvaarder, Commandeur Jacob Jacobfe Adriaan, dewelke mede onder convooy nam. Donderdag den 15 's morgens om 7 uuren met een West Noord Westen koelte, deed ik fein, en ging benevens het geheele Convooy, beftaande in 187 zeilea, onder zeil, en om 10 uuren waren alle in Zee, ftellende cours Zuid ten Oosten aan; tegens den avond kregen ftilte eu de wind Zuidelyk. Vry-  JAARBOEKEN, Augustus, 1703* *33? Vrydag den 16, 'smorgens om 3 uuren, kregen weder een koeltje uit het Noord Oosten, dat jigaandeweg aannam tot harde koelte, Huurden toen [ weder cours met de Buizen, f Saturdag den 17 was de wind rogal Noordelyk met flnauwe koelte, ftil en weer aanneemende; (ontmoette een Hollandfche Groenlandsvaarder', aan Idewelke feinen gaf en onder convooy nam j Zondag den 18 tegens den avond, ontmoette cnog 9 Hollandfche Groenlandsv.arders , die met I ons convooy zeilden , fchoon geen gelegenheid libadde om feinboeken over te geeven; hielden ver* jvolgens nog altoos een goede gelegenheid tot op iden 20 des avonds, wanneer de wind zuidelyk Jliep, en ik van 7 tot 12 uuren met de Vloot ge> iwerd lag. Woensdag den 21 's morgens om 6 t uren deed ik fein voor den Kaptein S.neer, om met de buiizen van de Maas, benevens de Kotter de irak !:en Hoeker de Maasnimph, Kapte n Grootenrny en \W. O. Blo/s van Tralong, voort te zeilen naar ;: hunne deftinatie, terwyl ik met de Schepen en Vaari:tuigen in Texel behoorende, derwaards zeilde, wyl |:onzekoerfen nu niet wel meer overeen Hemden; ■hebbende toen om 8 uuren de Zuid Westen kant II van het Eiland Texel, na gisfing Zuid Oost teu J Oosten half Oost, 7 mylen van ons. Dien zelfden avond om 6 uuren, Camperduin in 't gezigt hebbende,, draaide met de Alarm by i de wind, met het kruiszeil tegen, en zag het conI vooy naar binnen zeilen Heden morgen met den dag zeilden de drie laatI fte Buizen en een Groenlandsvaarder naar binnen j |hield het nog over en weer tot «o uuren des mori|gens, wanneer de koelte zeer aanwakkerde, hield ii ik af, en kwam op den middag voor het Nieuwe I Diep ten anker, Het is aan alle kundige Officieren bekend, als dat een convooy v n byna ?,co zeilen zeer moeieI lyk is, om by malkander te houden; dog een convooy Dordrecht. Rapport van den ZeeKapteirsAllier.  1338 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht Rapport van den ZeeKapteinAllier. i i vooy van zoo veel Visfcherlieden, die geen de militie ordre verftaan, en zig zeer dikwyls gelyk my gebleeken ijs.. aan geen feinen flooren, zouden volftrekt, als men mee contrarie wind eenigen tyd moest kruisfen, niet by elkander te houden zyn; dog het geluk gehad hebbende van meesten tyd van een bezeilden wind te profiteeren, zo twyffel ik niet, of alle de Buizen zyn tot het laatst by het convooy geweest, fchoon door de groote menigte wel een enkelde daar van by uagt kan afgedwaald zyn, zonder dat men zulks heeft kunnen befpeuren. Adlum in 'sLands Fregat de Alarm, geankert ter Rheede van Texel, den 22 Augustus 1793. M. ALLIER. Op den 7 July 1793 , ontving de Vice-Admiraal eenen brief van den Kaptein D. A. Haringman , bevel voerende over 'sLands Fregat de fflilbdrhina, gefchreven aan boord van dat Fregat den 6 July} in het uitzeilen van de Rheede van Texel. Hy berigtte dat hy Kaptein dien dag met zyn Fregat naar Zee was gezeild, onder zyn geleide hebbende 7 Schepen, naar Archan^ gel beftemd, beneveins 2 andere Schepen, tiaar de Oostzee, welke laatften op eenë gepaste hoogte van het Convooy zouden fcheiden; dat hy Kaptein by het uitzeilen gezien hadt, dat 'er maar zeven Driemast Schepen voor de Oostzee waren blyven liggen, om te wagten op een volgend Convooy. De Kaptein Gervais, berigtire aan defl Vice-Admiraal op den 8 July, by eenen brief, gefchreven aan boord van 'sLands Schip  IA AR BOEK SN* Augustus, 1793. 1339 i Schip de Princesfe Louifa, liggende in het Dor! Nieuwe Diep; dat de Kaptein Grave v«/z drechï., !, Byland op dien dag, namelyk den 7, binnen! gevallen was, en hy Kaptein van denzelven I Vernomen hadt, dat ook nog voor de Wal i waren het Fregat het Zeepaard en de Brik ; de Mug, maar Henkelyk door ftilte en het ' Noord Oost luchtje, 't welk thans plaatze hadt, dien avond niet zouden binnen komen. Dien volgenden dag ontving de Vice-Admiraal eene Misfive van den Kaptein \ Grave van Byland, gefchreven aan boord van 'sLands Schip van Oorlog Gelderland, i liggende den 7 July ter Rheede van Texel, I rapport geevende van zyne verrigtingen i en van al het geen 'er voorgevallen was , : Zedert dat hy den 10 der verloopen maand, I de Haven van Brasfeyfound verlaten hadt, ;| tot dat hy op den 7 July in Texel binnen was gevallen. Zie hier den brief van den Zee-Kaptein Graaf Van Byland: HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Na dat ik de eer had by myne eerbiedige van den 5 en 8 Juny uit Brasfey Sound, rapport rnyner verrigtingen tot-die datum aan Uw Kdele il Excellentie te doen , zo wierd ik nog tot den tienden in die Haven door contrarie winden opge ouden ; dan dewyl hèt toen ftil wierd, zo refolveer:de ik om uit te werken, het geen my ook, hoe» iwel met veel moeite , gelukte» Dewyl ik / - Zè.èipüdr'd en de Zeemeeuw nu ook by my had, zO [ detacheerde ik de Waakzaamheid naar de NöordXxxx hoek  Dordrecht. Brief yan Kapt.. Van By land. / 1340 NIEÜWE NEDERLANDSCHE hoek van Hitland , met order aan den Kapteifï Meurer, om my met aüe fpoed rapport te brengen, ingevalle de Oost-Indifche Retourfchepen, dien uithoek mogten aandoen. Het Zeepaard en , de Zeemeeuw, posteerde ik tusfchen de Zuidhoeken Fayerhill, en met Gelderland hield ik het tusfchen beide de Posten, dog meest by de laatfte , als zynde het waarfchynlykst dat de Schepen die zouden aandoen. Den 20 ontving ik een order met 'sLandy Schoender de Flora, van Uw Edele Excellentie, inhoudende, om wanneer de Retourfchepen mogt ontmoeten, met het Esquader in Texel binnen te vallen. Het Zeepaard door gebrek aan viftualie moetende opzenden, zo wilde ik gaarne Gelderland eerst vol water hebben, om niet weder de kruispost te' behoeven te verlaaten, daar ik geen ander Schip' had om dezelve te bezetten, en'by ondervinding' weetende , dat het uitkomen uit Brasfey Sound moeilyk was, zo ftuurde ik de Flora in de Quindal Bay, aan de Zuidpunt van het Eiland gelegen, om te onderzoeken, of een groot Schip daar behoor! yk in leggen kon." Een voldoende rapport ontvangen hebbende, zo zeilde ik den 26 Juny daar in, nam 20 lasten ballast in, welke het Schip hoog nodig had; haalden het zelve vol water, en wagten den eerften July alleen naar een gunftige gelegendheid om uit te komen, toen ik de eer had met 'sLands Brik de Mug, Zyne Doorluchtige Hoogheids zeer gerefpecleerde order, om met liet Esquader in Texel binnen te vallen , te ontvangen. In den namiddag ontving ik het duplicaas daar van met een Texelfehe Lootsboot. Ten eei5ften depecheerde ik de Flora aan Kaptein Mew rer, en gelastte hem met zyn Fregat en dat Vaartuig naar Texel te zeilen, dog indien de gelegendheid het toeliet, de Noorweegfche Kust langs te ïöopen. Dewyl het ftil was, zo refolveerde ik om uit te werken , en toen ik- op het tweede werp vaa  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 134r li van zeven kabellengtens uithaalde, en weer anker] in 24 vadem fchnlpgrond leide, zo kwam 'er een j ; koeltje uit den West Zuid Westen , het welk - gevoegd by de fterke ftroom, welke ih de ingang 1 van de Baay liep, en de holle Zee die aldaar 1 i ftond, het werp liet doorgaan, zo dat ik de zei-. . len moest byzetten, en het werp met een en een half kabeltouw kappen: toen wierd het ftil, en wy! wierden roet de ftroom hard naar het Eilandje Grofs gezet, waarom ik verpligt was, in 20 vaam klipgr&nd ten anker te gaan; dog eer het fchip nog opdraaide , kwam, 'er wat koelte uit den Wesc Noord Westen. Ik kapte het tuyanker mét een ! tjuart touw, en zeil Je zeer d*gt boven voorn. Ei1 landje, wordende door de harde ftroom daar zo 1 na toe gezet, dat wy eens 5 vaam gooiden, en voort daar op weder 13, het roer raakte, en wierd i circa drie duim gelige, zonder dat het weder 1 heeft willen zakken; waarfchynlyk is eëne der haa1 jcen of vingerlingen gebrcöken of verboögen, eti het zal moeten geligt, en gevifiteerd worden. Het Zeepaard en de Zeemeeuw, opgezogt heb1 bende, zo ftelde ik den anderen dag den 2 July i cours naar Texel. Dewyl de Kotter de Zce] meeuw, blykens deszeifs rapport eenig zwaar yzeri werk van zyn tuig gebrooken heeft, en boven wa' ter moet gebreeuwd worden, eh dit een en andei I fiog gëmakkelyk in Texel kan gefchieden, zo gaf i ik den 3 aan den Lieutenant Guinofeau order, om in Zeeland binnen te vallen, eh na de nodige reparatien aldaar met alle fpoed verrigt te hebben, naat Texel te zeilen,het geen ik hoopë, dat de goed. keuring van Uw Edele Excellentie mag hébben. 'sLands Schip en tuig is over het algemeen genomen in goeden ftaat, dog het eerfte vereischi ëenige reparatien, blykens het rapport, waar toe Sk de Baad ter Admiraliteit verzoeke, my de no I dige materialen te willen zenden. Le Equipagü I is over het algemeen genomen, ook vry wel, hoe 1 wel tot myn leedwezen de roode loop daar zedei Xxxx 2 eei 3or- jRECHT. Irief 'an tapn */an Byand. i  1342 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor* een geruimen tyd onder gegrasfeerd heeft, en dat drecht. wel meest of genoegzaam alleen onder de van het Voorjaar nieuw aangenomene Manfchappen: de Brief ouden zyn zo gezond, als men van een Equipagie van kan verlangen. Kapt. Het Zeepaard en de Mug , op het oogenblik Van By- dat ik dezen moet afzenden , nog niet binnen land. zynde, kan ifc de eer niet hebben Uw Edele Excellentie deze rapporten heden toe te zenden. Waar mede de eer hebbe met eerbied te zyn, HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Uw Edele Excellenties Onderdanige en Gehoorzaame Dienaar, F. L. Grave van BYLAND. i Aan boord van 's Lands Schip van Oorlog Gelderland, gemkerd ter Rheede van Texel, den 7 July 1793. Vervolgens wierdt den Zee-Kaptein Graaf Van Byland dit bevel toegezonden: I. r\e Ondergeteekenden Lieutenant Admi^ raai van Holland en West-Friesland door Zyne Doorluchtige Hoogheid daar toe gelasc zynde, prdonneerd den Kaptein Grave van Byland, ingevalle den Kaptein Van Overveld niet mogt gerencontreerd hebben , op de door Zyne Doorluchtig: Hoogheid bepaalde kruispost, direft een Officier met de fecreete orders, door hem Kaptein van de Oost Indifche Conpagnie ontvangen naar het Vlie aan den Kaptein Van Overveld te zenden, of, zo daar nog niet mogte gearriveerd zyn, als dan die fecreete orders voorden Kaptein Van Overveld, aan denzelven ten fpoedigften ter hand  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1343 I band te doen {tellen , me? order, om r en fpoedig. Dori ften zig naar de orders van Zyne Doorluchtige drecht. I Hoogheid te rigten, met direct te gaan , ingevolge i de fecreete orders, op de bepaalde kruispost, en Ordre > zig verders te gedragen naar de orders van Zy- aan den ■ Doorluchtige Hoogheid aan hem Kaptein ge- Kapt. ;geeven. Van Byland. II. Dog, ingevalle de Kaptein Van Overveld, reeds volgens order voor Texel is kruisfende, alsdan direct een klein Vaartuig , met die papieren, aan den Kaptein Van Overveld buiten Gaats te doen geworden. {JVas geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. Adrighem 8 July 1793. Den Vice-Admiraal wierdt op den 9 July ;door den Kaptein Grave van Byland berigt: dat de Kaptein Wierts, bevel voerende over 's Lands Fregat de Medea, beneivens de Kapteinen Van Braam en Blots van Treslong, gebiedende 'sLands Fregat de Argo en de Kotter de Snelheid, met zyn onderhebbend Convooy op den 8 July in Zee was geraakt, als mede de Lieutenant Van Kervel, met 'sLands Fregat de Venus, ten einde het Oost-Indisch Compagnieschip West Kapelle, tot op de hoogte van Vlisfingen te geleiden. Ook kreeg de Vice-Admiraal kennisfe ivan den Kaptein M. J Haringman, by eene Misfive, gefchreven den - July, aan cboord van 'sLands Fregat Walcheren; dat Xxxx 3 de  1344 NIEUWE NEDERLANDSCHE Por- de Brik de Meermin met vier KoopvaaröRECHT.ders pp dien dag naar Zee was gezeild;als ook van den Kaptein Grave van Byland, gefchreven den 9 July , aan boord van 's Lands Schip , van Oorlog Gelderland, liggende tpr Rheede van Texel, kennis geevende van de ontvangst van de ordre aan hem voor den Kaptein Van Overveld gegeeven ; tevens nog meldende , „ dat „ Hy Kaptein, ter voldoeninge aan dezel„ ve terllond eenen Officier naar het Vlie „ gezonden hadt: dat de Kaptein Meu„ rer, met 'sLands Fregat de Waakzaam' heid en de Schooner de Flora, gecom?> mandeerd door den Lieutenant Wester?> holt, daags te vooren ter Rheede waren „ gearriveerd." „ Dat dit 's Lands Fregat, hoewel het „ zelve door het byna altyd aanhoudend ?J flecht weer, zeer veel geleden hadt,onder water dicht bleef, maar boven wa„ ter gecalfaat moést worden," Op den 16 July ontving de Vice-Admiraal eenen brief van den Lieutenant Ortt, gefchreven aan boord van de Brik de MeV' cuur , liggende op de Humber, van den 4 July, herigtende: ,, dat hy op den 18 „ Juny, met eenige Koopvaarders naac „ Huil gezeild zynde, ter Rheede van With» ?, houfe op den Humber gearriveerd, en ?, zyn Convooy reeds verder naar Huil was 35 opgezeild: dat hy van voorneemen was v' eenen Officier aan onzen aldaar refidee?, jenden Gonful of Chargé d'. affaires af te i> ze iv  JAARBOEKEN, Augustus, 1703.- 1345 ,„ zenden, om zich te informeeren, cf 'erDoR- ' ook eenige Koopvaarders, welke van zyndrecht* L Convooy herwairds gebruik zouden Wil,„ len maaken, en aldaar in gereedheid hg,, „ gende mogten zyn." Ten einde de Kruispost by Hitland te verfterken, gaf de Vice-Admiraal aan Zyi ne Hoogheid in overweging, den Kaptein \Hartfinck, gebiedende 'sLands Fregat de Erfprins van Brunswyk, derwaards te zenden, vermids Zyne Hoogheid den Kaptein I Grave van Byland reeds gelast hadde, één der Schepen onder zyn ordres derwaards af te vaardigen naar Hitland; en gemelde ! Kaptein zich verpligt hadt gevonden aan ! Zyne Hoogheid te kennen te geven: dat, : uit hoofde van gebrek aan levensmiddelen en noodzakelyke herbouwingen, welke de i Fregatten onder zyne ordres moesten ondergaan, zulks voor het oogenblik niet uit i te voeren was. Zie hier nog de navolgende P. M. De Ondergeteekenden heeft de eer aan Uwe Doorluchtige Hoogheid eerbiedig voor te dragen , dat tot het verleenen van zommige convooyen zoude kunnen worden geëmployeerd. ProjeSt Esquader naar Algiers en de Middellandfche Zee. jo Staaten Generaal, S. B. v. Melvill. Xxxx 4 Co Ad-  Dordrecht. Promem, van den Ficejfldmi- tmi. 1345 -NIEUWE NEDERLANDSCHE 60 Admiraal de Kuiter, Kaptein Fan Wocnfeh yo Delft, Kapteiu Fan Capellen. 40 De Princes Frederika Louifa Wilhelmina, Kaptein Fan Halm. Te Livorno. 40 de Castor, Kaptein Gobius. 20 de Falk, Kaptein Tulleken. 1 ó~ de Chaloup Lynx, Lieutenant May. Zeildag den laatften September. gevieiualieerd voor 8 a 10 Maanden. Project Esquader om te kruisfen op de OostIndifche Retourfchepen. 36 de Eensgezindheid, Kaptein Fan Overveld; 36 de Erfprins van Brunswyk, Kaptein Hart* ftnek. 16 de Snelheid, Kaptein Hinxt. Ten lpoedigften vertrekken. Voor de' Oostzee. zo de Waakzaamheid, Kaptein Meurer. rVdvisvaartuig de Mug, Lieutenant Fan Braam*, Zeildag den laatften July. Voor de Noordzee. 60 Gelderland, Kaptein Grove van Byland. 60 Overysfel, Kaptein Bosch. ZO 't Zeepaard, Kaptein Fan Kerchem. {Was geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. Amfterdam 10 Jqiy 1793. Eenj.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1347 Eenige eikanderen opvolgende tydingen door onderfcheidene Schippers, zo in Texel Hls in het Vlie met hunne Schepen binnengevallen, bevestigden het gerucht, dat 'er zich eenige Franfche Kapers, op de kusten van Noorwegen bevonden , en eenige onzer Schepen, waar onder zelfs een gewapend Vaartuig, te Bergen hadden opgebragt. Deze kaperyen .eene fpoedige voorzorge vereisfchende , droeg de Vice * Admiraal den 24 July Zyne Doorluchtige Hoogheid voor , of Hoogstdezelve niet nodig zoude oordeelen, om den Kaptein Hartfinck. gereed zynde, ten eerften een bevel te geeven, om 14 dagen te gaan kruisfen vai Doggersbank naar Bergen ; zich vervol gens op zyne Kruispost naar Hitland t< Ibegeeven, en zich by den Kaptein Vat Overveld te vervoegen, wiens vertrek met i diende te verhaasten: en zo de Kaptein Vat tfalm noch niet binnen gevallen was, ei men hem eene ordre zenden konde, om noj agt dagen te blyven kruisfen, tusfchen d< Maaze en Texel; en aan den Kaptein Vai Woenfel mede agt dagen, ten zelfden eindi tusfchen Texel en het Kattegat, zodanij evenwel, dat zulks die Schepen niet zou de beletten, om voor het Convooy naar d< Middelandfche Zee in gereedheid te zyn. Zie hier ook deze last: Xxxx 5 MIS- Dordrecht.  1348 NIEUWE NEDERLANDSCHE MISSIVEtftf« den LieutenantWES ■ TERHOLT, commandeerende de Schoender DE FLORA, leggende ter Rheede van TEXEL. WEL EDELE GESTRENGE HEER! |"\p ontvangst van deze zal U Edele Geftrenge ^ met de Flora direct Zee kiezen, en ingeflo•enen aan den Lieutenant ter Zee Van Kervel, eom- Dordrecht. Bevel aan den Lieut, Van Keryel. i MISSIVE aan den Lieutenant VAN KERVEL, commandcerende \ Lands Fregat DE VENUS, kruisfendc tusfchen de MAAS en TEXEL. WEL EDELE GESTRENGE HEER! Zyne Doorluchtige Hoogheid geïnformeerd zynde, dat 'er zig Franfche Kapers, tusfchen de Doggersbank, en de Kust van Noorwegen ophoulen, zo word U Edele Geftrenge om gemelde reien door deze gelast, van met Uw onderhebbend Fregat de Vernis, de kruispost te neemen tusfchen ie Doggersbank en de Noordfche Kust, en alle noeite aan te wenden, om die Kapers te nemen, :n de tyd van uwe bepaalde kruistogt, daar toe jp gemelde post te houden. (tyas geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. Adrighem 27 July 1793. Ook de navolgende aan den Lieutenant Westerbolt:  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. ?349 ™mmandeerende 'sLands Fregat de Vernis, over-Doa^ Kgen , die kruisfende is-tusfchen de Maas endrecht* Texel. (Was geteekend,) J. H. van KINSBERGEN. Adrighem 27 July 1793* Diergelyke Ordres wierden ook aan andeje Zee-Officieren uitgevaardigd. . Zje hier ook een gewigtig RAPPORT aan Zyne Excellentie den Heer J. H. van KINSBERGEN , Ridder van ST. GEORGE en Lieutenant-Admiraal van HOLLAND en WEST-FRIESLAND, van den Ondergeteekenden Kaptein ter Zee, commandeerende 'j Lands Fregat van Oorlog DE MINERVA, gedestineerd geweest ter Kruistogt , tusfchen STAATSVLAANDEREN en 't Eiland TEXEL. Tngevolge de order van Zyne Doorluchtige Hoog. + heid, gedateerd den 20 Juny 1793 - om mymet de eerfte gelegenheid ter kruistogt te begeeven, tusfchen Staats-Flaanderen en 't Eiland lexel, ter opfpeuring eener Franfche Kaper, aldaar zig ophoudende, waren de winden van den 22 Juny Noord West en Noord West teu Westen tot op den 27 dezer des avonds. ' V Den 28 dito de wind West Zuid West en Zuid Zuid West zynde, ligten ons tuyanker, en van  I3JO NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- B&ECHT. Rappori vanKap. teïn Hel lemac. i i \ i < c SI cl d e 'n M t< aj ons da-,gs tot op een half touw ingekort hebbende , hep de wind weder naar 't Westen en West ten Noorden met een ltyve marszeils koelte en optrekkende lugt, waren dus genoodzaakt weder op nieuw te vertuyen. Den 29 dito de wind Zuid Zuid West, en Zuiden ten Westen labber bramzeils koelte opklaarende lugt, ligten beide ankers en zeilden des morgens ten half 6 uuren van de Rheede van Vhsimgen naar Zee; ten 7 uuren peilden de Toorn van Westkapel r/«r Noord Oost circa 24 myl, eu ten 9 uuren gemelde Toorn Oost 3 mylen, za°en een Engelsch Oorlogs fregat, hebbende eenige koopvaarders onder convooy, komende van Terveer; ten 12 uuren peilden den Toorn van Westkapelle Zuid Zuid Oost half Oost 4I mvl r/w hadden, de bevonde Noorder breedte van 51*0,42'' Namiddag ten 6 uuren peilden den Vuurtoorn van len Bnel Zuid Oost ten Oosten 3^ myl, za^en pemge Visferfchuiten, en ftakèn de laatfte reven in de marszeils en kruiszeil; ten half 10 uuren tuurden by de wind op, makende het voormars-' seil vast. I Den 30 Juny, wind en weêr als vooren, pas-, eerden vericheide Visferfchuiten, hadden doordans de dieptens van 15 vademen; ten 8 uuren roormiddags halsden om de Zuid , en hadden net de middag de bevonde N«order breedte van ;2°s 45'; ten 6 uuren zagen Camperduin, peilen hetzelve Oost ten Noorden 3^ myl, halsden ro de Noord West en looden in 14 vaam diepte. Den 1 July, wind als vooren met ftyve en af-> emende koeltens , zagen met den 'dag een Kof ie om de Oost lag, benevens eenige Visfers- in en voormiddag hielden af op een Driemastfchip 1 Brik, die in het Zuid Westen van ons lagen, laakten ons flagvaardig, heesfen vlag en wimpel, -aarop dezelve hunne Deeniche Koningsvlaggen ponden, vervolgden onze cours en iloegen den trap; 's middags waren op de gegiste Noorder breed-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1351 breedte van 530 1'. Zagen in den namiddag weder twee Brikken, waar van de een om de Zuid Oost, en de ander om de Noord Oost lag; ten 6 uuren halsden om de Zuid, en looden in i6-£ vaam diepte. Den 1 wind en weêr als vooren , zagen met den dag van Top drie zeilders en pasfeerden in den middag een Lubekker Eenmastgaljoot; 's middags waren op de hevonde Noorder breedte van 520 44', des namiddags hield op ons aan een Fregat, Kotter en Logger, floegen allarm en maakten ons flagvaardig, deeden een fchot en heesfen vlag en wimpel , bevonden dezelve Engelfche waren, komende van 't Fregat een Chaloup by ons aan boord,berigtendedat zy alhier mede waren kruisfende, zynde gemelde Fregat genaamd de Circé, Kaptein Scheledet; kort daar na zagen weder twee zeilders in 't Zuid Zuid Westen van ons, maakten jagt op een derzei ver, hem genadert zynde , bevonden het een Kof te wezen, lsggcnde~om de Oost, floegen den aftrap, en vervolgden onzen cours. Den 3 wind als vooren, labberen aannemende bramzeils koelte, met den middag hadden de bevonden Noorder breedte van 5a0 4'- Zagen 't Land in 't Zuid Oosten van ons, peilden de hoek van Holland Oost 3 mylen , wenden om de Noord West en zagen verfcheide Visferfchuiten onder de wal. 's Middags ten 4 uuren wenden weder om de Zuid en om 7 uuren zagen Land van Top; ten 8 uuren peilden de Toorn van Goeree Zuid Zuid Oost 3 mylen, lodende in diepte van 1% vademen en wenden om de Noord West. Den 4 de winden Zuid West, Zuid West ten Westen en West Zuid West van ongeftadige bramzeils tot gereefde marszeils koekens, wenden ten half 7 uuren om de Zuid Zuid Oost, en pasfeerden in den voormiddag 6 Brikken, welke op Dordrecht. Rapport xan Kaptein Helleman.  I3J2 NIEUWE NEDERLANDSCHE DORDRECHT Rappon vanKaptein Helleman. i op t hysfen onzer vlag hunne Engelfche toon,den, leggende dezelve om de Noord West. 's Middags hadden de bevonden Ncörder breed» te van 520 5', en in den namiddag zagen 't Land van den Briel in 't Zuid Oosten ten Oosten half Oost 3 mylen, hadden de dieptens van 11 tot 9 en 8 vadem; ten 3 Uuren wenden om de West ,■ èn peilden den Toorn van Goeree Zuid Zuid Oost half Oost a myl, hadden 's avonds en in den nagt de dieptens van 16 vademen. Den j de wind als vooren , met ongeftadige gereefde marszeils tot labber bramzeils koekens, zagen een Brik en een Kof die om de Zuid lagen 4 looden in 20 vaam en halsden om de Zuid; 'smiddags hadden de bevonden Noorder breedte vari 50° 2'; In den namiddag zagen 't Land van Top, en peilden 's avonds de Westhoek aan de Goeree Zuid Zuid Oost eenquartOost4mylen, en wendeii óm de N°ord West. Den 6 wind als vooren, met labber bramzeils" koekens, 'smorgens om 4 uuren, wendeö om de Zuid en zagen tenens drie zeilders, maakten jagt Op een derzelver, zynde een Chaloup welk in 't Zuid Zuid Westen van ons was; hem genaderd zynde, heesfen vlag en wimpel, deden een fchot met fcherp, waarop van dezelve een Engelfche vlag wierdt geheesfen , praaiden hem om aan boord te komen,bevonden hy was vanjarmouth, moetende naar Rotterdam, en was genaamd Wi Kunkell,-met den middag hadden de gegiste Noorder breedte van 50° 5?.', om half 3 in den namiddag wenden om de Noord West en hoorden dien tyd eenige zwaare fchoten , prefumeerden zulks op het Land te zyn; om 4 uuren zagen Land in het Zuid Oosten ten Zuiden Van ons en Wenden om de Zuid; ten 6 uuren peilden den Toorn van Westkapelle Zuiden half West 4 mylen , wendende om de Noord West en hadden dé dieptens van 12 tot 17 vaam. Den 7 de wind aan 't Zuiden, Zuid Zuid Oost, Noord  JAARBOEKEN, Augustus, 1703. 1353 Noord Oost ten Noorden tot Oost ten Zuiden ' met labber bramzeils koekens, pasfeerden in den : voormiddag een Zweedfche Snauw en wenden ton 12 uuren om de Zuid; op de middag hadden de bevonde Noorder breedte van 51* 43% in den namiddag zagen 't Land van Schouwen en Waldieren , en ankerden des avonds 6 uuren door dood kilte in 17 vaam diepte, peilden den Toorn van Westkapel Oost Zuid Oost, drie quart Oost 3 mylen, bevonden door de avondpeiling 210 29' Noordwestering. Den 8 met de 4 glazên in de Hondewagt ligten anker, de wind Noord Oost, Oost Noord Oost en Noord Oost ten Noorden van labber tot ongeftadige bramzeils koekens, gingen onderzeil, i ftuurendebyde wind op, om de Zuid Oost mei den dag pasfeerden een Brik die om de West lag, 3s Middags hadden de gegiste Noorder breedte Van 510 50'. In den namiddag zagen twee Fre catten, waar van een met kragt van zeilen opon aan kwam, maakten ons intusfehen flagvaardig kort daarop toonden zy hunne Engelfche vlag *én en wimpels, waarop wy insgelyks de onz heesfen, praaide een der gemelde Fregatten e bevonden het meergemelde Fregat de Circé t wezen, vervolgde als toen onzen cours en flot gen den aftrap $ ten 5 uuren zagen 't Eiland Wa dieren Zuid Zuid Oost van ons , en peilde Westkapel Zuid Zuid Oost i| myl, halsden te half 6 uuren ofti de Noord West en loden in i Vademen diepte. Den 9 wind als vooren, marszeils tot brati zeils koelte, wenden ten 2 uuren in de Hond wagt om de Zuid Oost, zagen met den dag vs Top 6 Schepen in 't Noord Noord Oosten vt ons die Zuid West heen ftuurden; ten 12 Uure peilden den Toorn Van Westkapel Oost ten Zu den 2 myl, hadden de bevonden Noorder bree te van 510 33'. Namiddag ten 1 uur zagen Schepen in 't Noord Oosten van ons, draaid 1 :oa- )RECHT. Rapport vanKap'■ein Helleman. ï i s i» e- n? tt 1T ii- 2. :n >f  I3J4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dordrecht, Rapport vanKap. tem Belleruan. ' i ] < i « c F v "i i z ei g b S Ia 11 P< Pi ni er er V£ ZE w be te ï by om dezelve in te wagten , heesfen vlag eii wmpel op 't gezigt van hunne Hollandfche vlag! fanfrT? uuu ^«"'j* re„u*> Lieutenant Van'. Kervel, hebbende onder zyn geleide 't Oost[ndifche Compagnie Retourfchip Westkapelle. kaptein Laurentiüs; vervolgden weder onzen -ours by de wind om de Noord West en zagen laar na gemelde Schepen voor den Deurloo ankeri£ no \ "uretVPei|den de Toorn van Westkanepte van 16 vademen. Den io wind en weêr als vooren, ten 2 uuren n de Hondewagt, wenden om de Zuid Oost n ten 7 uuren in de Dagwagt weder om de Noord \ ïiuiï ""v'% ReiIden den Toorn va" Westka' elle Oost Zuid Oost 3* myl, en hadden de beonden Noorderbreedte van 510 co' za Maans hoogte . 35 — ig — 45 —-< komt voorde waare lengte ao — 8 — —1 —> Ten 12 uuren loden in 15 vademen diepte. Den 15 wind en weêr als vooren, lodendein de dieptens van 17 en 16 vademen, hielden in Yyyy dert Dordrecht» Rapport vanKap» tein Hel* leman.  135 lernan. toonden, zagen mede een Hollandsch Oorlog, (chip en een driemast Vaartuig met een Lubekker vlag; in de Platvoet peilden Kykduin in 't Oosten half Noorden 3! myl, en de Toorn van de Hoorn op 't Eiland Texel, Oost Noord Oost half Noorden 3! myL zagen een menigte Schepen ter Rheede van Texel leggen , als ook een Hollandsch Oorlogfchip in 't Zuid Westen, welk met ons heen lag; ten half 8 uuren wénden om de Zuid West, en in de eerfte wagt met buyig weêr namen al de reven in de marszeils en kruiszeil , en loden in diepte van 15 vademen. Den 21 in 't Etmaal, de wind Noorden ten Westen tot Noorden , en weder Noorden ten Westen met gereefde marszeils tot bramzeils koelte, zagen met den dag twee Hollandfche Oorlogfchepen , waar van een zonder voorfteng; 'smidd3gs hadden de bevonde Noorder breedte van 520 3'; zagen in den namiddag weder verfcheide Schepen welke om de Noord lagen, en "heesfen de vlag voor een Schip, welk daarop een Engelfche vlag toonde; ten 8 uuren halsden om de Oost, en loden in de diepte van 27 vademen. Den 22 de winden van 't Westen tot Zuid Zuid West met labber bramzeils koeltens , met den dag zagen vier Brikken en een Kotter als ook gemelde twee Oorlogsfchepen in 't Westen van ons , en wendeji ten 8 uuren om de Zuid Oost; 'smiddags hadden de bevonde Noorder breedte van 520 23'. In de Platvoet zagen vier zeilders van Top te loefwaard van ons, en loden in diepte vail 17 en 16 vademen. * Den 23 wind en weêr als vooren, in de Dagwagt, zagen verfcheide Schepen rondsom ons, en hadden de dieptens van 16 en 14^ vadem, Voormiddags verkende 't Land voor den hoek van Holland, wende ten 11 uuren om de West, en peilden ten ia uuren den Toorn van Schevelingen, Zuid Oost ten Oosten 1^ myl, en den Toorn van Gravefand Zuiden' ten Oosten half Oost  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1359 Oost a myl. 'sMiddags hadden de bevonde Noorder breedte van 52° en 13'. In den Platvoet zagen een Schoender in 't Noord Westen die om de Noord lag; wenden ten 5 uuren om de Zuid en peilden den Toorn van Schevelingen, Zuid Zuid Oost half Oost %\ myl, hadden de dieptens van 11 vademen en wenden om de Noord West. Den 24 in 't Etmaal, wind als vooren , met dood ftilte en mist, hadden in de Dagwagt, en voormiddag doorgaands de diepten van 14, 15, en 13 vademen; 'smiddags was de gegiste Noorder breedte 52° 24'. In den namiddag toonden onze vlag vooreen Driemastfchip, welk naar ons toe hield, genaderd zynde, bevonden het Fregat de Venus te zyn; door de ftilte en fterke ftroom welke ons om de Noord Oost zette, waren genoodzaakt te ankeren'in diepte van 18 vademen, ankerde te dier tyd gemelde Fregat mede alhier; ten half 8 uuren 't lugtje van 't Zuic Zuid Westen en Zuid West, ligten ons ankei en gingen onder zeil, ftuurende by de winc op om de Zuid Oost; ten u uuren hoorden eenige zwaare fchoten in 't Noord Oostet en Noorden van ons, en loden ten 12 uurei in 14 vademen diepte. Den 25 wind en weêr als vooren, ten 1 uu 37 minuten 50 feconde waren op de gegistlengte van 20* 24', bevonden toen de Maan ii 't Zuiden boven de horifont te zyn 25° 1' komt op de Noorder breedte van 520 32'. Zagen in de Dagwagt en voormiddag eenig Schepen te loefwaard van ons, en hadden d dieptens van 16 tot 18 vademen. 'sMiddaga hadden de bevonde Noorder breed te van 1 y 1 1  I3<50 NIEUWE NEDERLANDSCHE Doa- DRECHT Rapport v'anKaptein Helleman. Schouwen , Zuid Zuid Oost half Oost 4 mylen, wenden ten 8 uuren om de West, en hadden de diepte van 15 vademen. Den «6 de winden van 't Zuid Westen tot Noord Westen met labber koeltens. In de Dagwagt zagen 't Land van Schouwen in 't Zuid Oosten, als mede drie Schepen in 't Oost Zuid Oosten, hadden de dieptens van 14 vademen; peilende in den middag gemelde Eiland Zuid ten Oosten half Oost 3^ myl, en komende volgens onzé laatfte peiling op de Noorder breedte van 52® o'. In den namiddag tot Tyftopping, ankerde voor ons werp in 14 vadem, peilden de hoek van Schouwen Oost Zuid Oost 2 myl'; in de Platvoet ligten anker en gingen onder zeil, (tuurende"1 by de wind om de Zuid, hadden doorgaands de dieptens van ie, n-g- en 13 vademen. Den 27 de winden van het Westen tot Zuiden labber koeltens en ftil, ftuurende daar goedvinden van den Loots, hadden doorgaands de * dieptens van 15, 12 en 9 vadem. In de Dagwagt de wind naar het Oost Noord Oosten,, Noord Oost ten Noorden, en Noord Oost fchietende, met labber koeltens en betrokken lugt, ankerde ten half 9 uuren voor ons daags op een quart touw in 8^ vadem diepte, peilende den Toorn van Westkapelle Oost Zuid Oost, half Oost 1 myl. Namiddag de wind Oost Noord' Oost van bramzeils tot marszeils koelte, betrokken lugt, ten 8 uurtn ligten anker en gingen onder zeil, ftuurden volgens Loots. mans vaarwater van Ton tot Ton,en ankerde ten 5 uuren voor Vlisfingen in diepte van 16 vademen. Actum aan boord van 's Lands Fregat Minerva, geankerd ter Rheede van Vlisfingen, den 27 July 1793. J. L. HELLEMAN. Het reguleeren der Convooyen nu op eenen  TA ARE-O EKEN, Augustus, 1793. 1361 eenen vasten voet gebragt, en voor de be»l veiliging der Kusten gewaakt en gezorgd 1 zynde,wierdt aan den Vice-Admiraal J. H. van Kinsusrgen, door den Prins Erfftadhouder, het verzogt ontflag toegeftaan, terwvl het bevel over 'sLands Zeemacht in de Noordzee aan den Grave Van Byland wierdt opgedragen. Van het bekomen ontflag gaf de Vice-Admiraal aan den Grimer Fagel den 31 July aldus kennis: , MISSIVE aan den Heer Grifier FAGEL. HOOG EDELE GESTRENGE HEER! Myn verzogt ontflag van het door Zyne Doorluchtige Hoogheid aan • my vertrouwd commando van den 3 Maart 1793 » niet eerder uit oorzaake van militaire als commercieele befchikkmgen, door Zyne Doorluchtige Hoogheid beraamd, dan op den 20 dezer ontvangen hebbende, zo verzoeke U Hoog Edele Geftrenge de goedheid wel te willen hebben, zo van myn verzoek als bekomen ontflag, eerbiedigst ter tafel van Hun Hoog Mogende te prefentceren. . Ik heb de eer hier nevens te voegen, Copie van myne Misfive op den if April, waarby ik Zyne Doorluchtige Hoogheid myn ontflag van dit commandement verzogt hadde : waar voor U Hoog Edele Geftrenge verpligt zal zyn, die met alle waare hoogagting de eer heeft, te zyn, (JVas geteekend^) J. H. van KINSBERGEN. Adrighem 31 July 1793. Dit verkregen ontflag maakte den ViceY y y y 4 Ad' )or- recht.  13S2 NIEUWE NEDERLANDSCHE dordrecht. Admiraal Van Kinsbeegen ook aan de Zee» Raaden op de Maaze, te Amfteldam en in Zeeland aidus bekend: Aan de ADMIRALITEIT ter MAAZE, AMSTERDAM en ZEELAND. EDELE MOGENDE HEER.EN! 'yPyne Doorluchtige Hoogheid myn ontflag ge-* vraagt hebbende, van het generaale commando aan my opgedragen, en op den 3 Maart 1793 toevertrouwd, heeft Hoogstdezelve myn verzoek wel gelieven te accordeeren, zo als U Ed. Mogende uit de hier nevens gevoegde Misfive van Zyne Doorluchtige zullen zien. Na U Edele Mogende myne onderdaanigfte erkentenisfe betuigd te hebben voor alle aan my beweezene goedhedens, en medewerkingen ten dienfte van den Lande, en my in de aanhoudende proteöie gerecommandeerd te hebben, zo hebbe de eer met alle hoogagting te zyn, ..' EDELE MOGENDE HEEREN 1 U Edele Mogende Önderdaanige ea en zeer Gehoorzaame Dienaar, (JVas geteekend,') J. H. van KINSBERGEN. Adrighem 30 July 1793* En dus eindigen wy ook het jbeknopt verhaal van het voornaamfte gedeelte der ver-  JAARBOEKEN, Augustus,1793. Ï363 •verdeediging in het voorjaar 1793, met eg-DoRi te ftukken geftaafd; uit welk een en anderDREcHT. ! blykt, hoe groot het gevaar was, en hoe weinig de middelen van verdeediging, en hoe veel de bekwaamheden, kunde, ondervinding en onvermoeide arbeid en werkzaamheid van den Vice • Admiraal J. H. van Kinsbergen, benevens andere Hoofdofficieren te Lande, heeft toegebragt, dat i dit land, het welk , niet tegenftaande alle het Krygsgeluk en den voorfpoed der Ooften: rykfche Wapenen in February en Maart, in de bedenkelykfte omftandigheden was, toen niet voor de overwinnende wapenen der ; Franfchen,en de onvermoeiden yver, drift, ^ j verlangen , beleid en krygskennis van den 1 Veldheer Dumourier heeft moeten bukken. S Haarlem. Die geenen, welken den Huishoudelyken ' Tak met toelagen onderfteunen, of Leden ' i van dat lighaam zyn, wierden op het laatst • der afgelopene maand July, door de Be- ftierderen uitgenodigd by het navolgend be- • i rigt, 't welk in de dagbladen is geplaatst l geworden: De Hollandfche Maatfchappy der Wetenfchappen, zal op den 13 Augustus aanftaande alhier, des morgens ten 9 uuren, in deLutherfche Kerk dezer Stad, hunne Jaarlykfche Algemeene Vergadering van den Oeconomifchen Tak houden; en heeft befloten hier van ten dienfte van alle Heeren Directeuren, Donateur en en Leden van den Oeconomifchen Tak, de welken me aten goed-  1 X364 NIEUWE NEDERLANDSCHE HflAR- 1 goedvinden om daar als dan te verfchynen, by openbaare Couranten kennis te geven, ten einde dezelven zig zouden voorzien van een belioorlyk bewys, dat Leden van deze Oeconomifchen Tak zyn,'om hetzelve by den ingang te vertoonen; zullende geene ^audcre Perfóonen , hoe genaamd, buiten dezelven , tot deze Vergadering worden toegelaten. Vervolgens is van wege dat zelfde beltier, in deze maand, dit navolgende bekend gemaakt: Tn de verfaheïden Sesfien van de Algemeene Ver- gaderïng des Oeconomifchen Taks van de Hollandfche Maatfchappy der VVetenfchappen te Haarlem , begonnen den 13, en geëindigd den 15 Augustus 1793, zyn de volgende Pramien en Rcmuneratien toegekend. Aan den Hoog Welgeboren Heere Jacob Godefroy Grave vxin Rechteren enz. de Gouden Medaille , ter erkentenis van Zyn Hoog Welgeboren belanglooze en vol y verige OfTicien, gepnesteert tot het verkrygen en overzenden der origineele beste foorten van Rammen en Ooyen uit de Kudde van Zyne Koninglyke Majefteit van Spanje, geduurende Zyn Hoog' Welgeboren Ambasfade wegens dezen Staat, aldaar ter bevordering der Proeven by den Oeconomifchen Tak, zedert eenige Jaren ondernomen op de verfynïng van de Inlandfche Wolle. A«n A. J. Verhoef, Winkelier in Oeconomi. fche Goederen te Utrecht, voor het Jaar[i792, bedragende zyn Winkel ƒ 21654 : 3:8 de Premie van f 150: -: ; aan dito voor dit Jaar, bedragende ƒ 21569:10: - een dito Prasmie van ƒ 150:-:-, beide ingevolge de Prysvraag No. 256. bl. 132. Aan J. Reghter, Mr. Zilverfmit te Delft, voor  JAARBOEKEN, Augustus, 17^3. I3<*5 •1 voor eene verbeterde Zuiger tot de Slange-Brand- Haar» ? fruiten, een zilveren Medaille. lem. Am Johannes Gibbon, tc Gouda 50 Ducaa, ten voor het Fabriceeren van grof Aardewerk tot Bekendvan Metaalen gefchikt ter beantwoor-^ debi ëeren van 3843 Ellen Carfaay, aan awxkkenlaks, . Go ïhuiïen gelevïd , voor ieder El een halve r ftuiver aan de Godshuizen, en dito een haHve HuiVer aan de Fabriqueur. . Aan Jan Jillisje te Leyden, voor het verdebiteeren van 661 ponden Leydsch Qjiinet aldaar ; eereed en gefponnen, voor ieder pond ï-fcltuiver, I ingevolge de Prys vraag No. 528. bl. 371. tin gemdde>« .W te Leyden , neg. een i Premie van 5oDucaaten, voor het beamwvor1 den derPrysvraag No. 519- & 367. wegens het I fabriceeren van Kous/en, egaal in deugd en prys. ' "\tf.fhvegman, Konst - Schilder .en Grai veur te Haarlem , wegens eene nieuwe uitvindmg'. , om een Teekening op een Kopere Plaat over te TenZn, eene Remuneratie van ao Ducaaten. Aan k. Box te Hoorn, de tweede Goude Me] daille, voor zyne moeite aangewend tot het ver- vaa digen van het Rapport der Maaien en Ge! IvTgten , by de Stad Hoorn en derzelver Jurisdic- ? ookte' met genoegen door de Vergadering ge' zien een Monfter nagemaakt Schotscji Topyt , ' door Petrus Haan te Hilverfum gefabriceerd. t ■ Zedert de laatfte Algemeene Vergadering; is ingevolge de Quatificatie op Heeren Directeuren fan f. A. Schiebe te Amfterdam toegewezen, ,1 L oorietine van een Fabriek van Sal Ammomac S S< ede Gouden Medaille en daar en C n i ftuiv^s per Pond, die hy zal aantoon» Een drie Jaren, na het oprigten van zyn F*.  I3<5ö- NIEUWE NEDERLANDSCHE FAARi-EM. Bekendmakingdes Huishoudelyken Taks. briek , te hebben verdebiteetd, tot 2eoo Pond ingefloten. ^ Ook zyn by de Vergadering de Pramien op de Carfaayen, Zeevaarende Jongelingen en Spinneryen nog één Jaar gecontinueerd; de twee laatfte egter met eenige veranderingen , zo als by haare Prysvraagen te zien zal zyn, enz. In deze maand hebben ook de Heeren Commisfarisfen, tot den ontvang van den tweemaal eenh.onderdfl.en Penning over de Stad Haarlem aangefteld, doen weten, dat zy, geduurende de maand September, des Donderdags , Vrydags en Saturdags, en geduurende de geheele maand Oélober alle dagen, uitgezond-rd op Zondag, des morgens van ró tot is. uuren , op het Princenhof binnen deze Stad zouden zitten, tot het verleenen der Quitantien aan die geenen, welke dezelve nodig hebben of begeeren mogten. D B L F T. Den 13 dezer maand Augustus , hadt men hier het genoegen, de Schutterye haare gewoone jaarlykfche Wapenoeflening en afvuuring te zien venigten. De Schut-* ters waren reeds des morgens vroegtydig, ieder Compagnie voor het huis van hunne Vaandrigs vergaderd, om aldaar het vaandel af te haaien, en zyn van daar Compagnies gewyze getrokken naar den Stads Dode, om aldaar te vergaderen, en, na ceni- 7  JAARBOEKEN, Augustus, 1793, 1367 I eenige ververfchingen , f"% de geheele Delft. ! Schuttery van de Stads Doele, door eeni>■ ge voornaarne ftraaten var de Stad naar de 1 groote markt. Dit jaar is by tourbeurt voori uit getrokken, het blaauwe Vaandel onder het bevel van den Heer Kaptein Mf. Jacoh Henderik Onder dewyngaart. Vervolgens ;, op de groote markt gekomen zynde, en na eenige tyd toevens, is de Schuttery in het 1 geweer getreden, wanneer den Heer Collonel Mr. Adriaan van der Lely, aan de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeesteren berigtte, dat de Schutters in het gei weer waren ; waar op dezelve hun, met : hunne tegenwoordigheid vereerden De I Schuttery begon hier op haare Wapenoeffei ning, zynde het blaauwe en groene Vaan; del onder bevel van den Heer Overiten , Adriaan van, der Lely, en het Oraiige en '.Witte Vaandel door deszeifs Zoon Ë den ï' Kaptein Mr.- Jacob van der Lely A. Z. y 1 waar na de Heeren Bttrgemeesteren hun genoegen te kennen gegeeven , en bedankt ] hebbende, de Schuttery de Marktplaats is 1 rond getrokken, en meergemelde Heeren Burgemeesteren door Heeren Officieren met Sponton en Vaandel begroet zynde, heeft zig de Schuttery weder Compagnies gewyze gerangfchikt, en vervolgens ieder hun Vaandel te huis gebragt, en zyn aldaar op nieuw ieder door hunne Kapteinen op de vriendelyklte wyze bedankt. De aanfchouwers waren in groot getal, en zeer vol^ daan. • • tteii"» nl ,yi lab fvsMr.A'ószbzïfr löph 'sGr. a«  1358 NIEUWE NEDERLANDSCHS *sGra- venhage. • j 1 < 'sGravenhage. De gedraagingen van Regeerings-Leden en Amptenaaren, in tyden van burgerlyke verdeeldheden en Staatsverwisfelingen , is altyd haggelyk en vol gevaars, vooral wanneer, door verwisfeling van omftandigheden , zy, die onder lagen, 't zy voor een langer, 't zy voor een korter tyd, 'er boven op komen. De wyze en bedaarde Lieden, hoe zy ook anderzints denken mogen, volgen den ouden les, van liever zich naar den tyd te fchikken , dan onbezuist en zonder vrugt tegen de lterkere party aan te druisfchen: en hier door brengen zy vaak veel voordeel te wege, en komen veele rampen voor. Maar anderen wederom , meer naar hunne drift dan naar de rede hoorende, be[tempelen deze omzigtigheid met veelerlye Itwaade naamen; luiiteren naar niets dan 't Teen hunne .éénzydigheid en hartstogt opgeeft, en brengen dikwyls hier door niet iveinig onheils aan. 't ls dus niet te verwonderen, dat men in 't eerst min gunltig dagt omtrend die Ingezeetenen van Breda, «reiken , by het inneemen dier Stad door ie Franfche Legermacht in February laatstleden , zig tot Leden der nieuw ingerigte Municipaliteit van Breda hebben laaten verkiezen. Die Lieden wierden dan, eerst in huisbewaaring gehouden, en vervolgens Dnder handtasting ontflagen. Dog men ivierdt, by nader inzien der zaake, over:uigd, dat, wel verre dat die Lieden hier loor misdaan hadden, dat zy in tegendeel de  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 136*9 Die zelfde dag, de geboorte verjaaring Zzzz van de rust en goede orde der Stad bewaard 1 hadden, en van veel dienst voor de Ingei zeetenen waren geweest. Weshalven zy dan 1 ook na ryp onderzoek, by verfchillende, dog genoegzaam eensluidende verklaaringen, door de Leden van den Raad en Leenhove van Braband en den Lande van Overmaaze , van hunne handtasting ontilagen, j en van alle befchuldig\ng ter voorfz. zaa-" \ ke zyn vrygefteld. Een goede les yoor alI le diergelyke omftandigheden." Inde daad, wanneer het oud beftuur, docr welke oörizaaken dan ook, nier meer werkt, zou men idan met recht en reden die geenen kunnen i befchuldigen, die de zorg aanvaard hebben, en liever het fchip willen lïuuren, dan het i zelve aan weêr en wind overlaaten? Kan 1 het knibbelen over wettig of onwettig in 1 dusdanig geval te pas komen, dan zonk tveelligt met dft knibbelary het fchip te gronde. Intusfchen zullen wy dit ontflag der Leden van de Bredafche Municipaliteit, hier na onder het artikel der Generaliteits Landen breder verhaalen. Den, Heer M. van der Goes, Extraordi: naris Envoyé van dezen Staat a?n het Hof van Denemarken, heeft den 7 dezer maand,ter 'Vergadering van de Algemeene Staaten, van deszeifs Gezantfchap rapport gedaan , en is voords door Hun Hoog Mogende benoemd tot Hoogstderzelver Extraordinaris > Envoyé aan het Spaanfche Hof. 's Gra- "'enha* 3k.  '370 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra VEKHA GS. • vaa de Gemalin van den Erfftadhouder. is - nsar gewoonre gevierd. De Graaf Van Keiler, Pruisfisch Gezant, heeft by die gelegenheid een dansfeest gegeeven. Van wegen de Heeren Staaten van Holland en West-Frisland, is, aan de Regeerders der Steden en andere plaatfen binnen deze Provincie , de navolgende aan-fchryving toegezonden: ERNTFESTE, WYZE,VODRZIENIGF DISCREETE, LIEVE, GETROUWE! TVJademaal. het den Almagtigen God, naar zyne oneindige wysheid en goedheid , behaagd Beeft, het gevaar, 't welk onze Republiek, en m het byzonder deze Provincie, van zo naby gedreigd heeft, genadig af te wenden , en de wapenen van den Staat, met die van deszeifs Vrienden en Geallieerden , zo merkwaardig te zegenen, dat de Vyand niet alleen van zyn bozen toeleg op dit Land heeft moeten afzien, maar ook van het Territoir van den Staat en van onze Nabutiren , tot over deszeifs eigen Frontieren is verjaagd; dat ook bereids drie fterke Vestingen, Maintz, Valenciennes en Condé op den Vyand zyn veroverd; dat deze Republiek, in haare inwendige betrekkingen , niet minder de bewarende hand des Allerhooglten heeft mogen ondervinden daar in, dat reeds een groot gedeelte van de ryke Retouren uit de Indiëh gelukkig zyn binnen gekomen , en dat (zo veel tot nog toe bekend is) geen vyandelyke aanvallen op onze Bezitringen in andere Waerelddeeien hebben plaats gehad. En door ons daar benevens in aandagti°-e overweging gen-men zynde den toeftand, waarin de zaken in het laatfte Voorjaar zyn geweest,en hoe zeer  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 13?* zeer die, door Gods wonderbaare taulpe, thans ten goede zyn veranderd, bovenal wat de kloek-. SoXfte en doorzigtigfte mensch z.g hadtdur-, ven vooritellen, 't geen ons ook teffens doet gevoelen, welke ftoffe van ootmoedige dankBeid 'alle de ingezetenen ^zes Lands vanj den meesten tot den mmlten aan den Opperbeft-urder aller dingen zyn verfcbuldigd; Hebben wy, uit overweging van dit alles, soSgevondeii, Ulieden by dezen aan te fchrySn ten einde de nodige ordre te bellen., dat S de eerstkomende ordinaire Bedeftond , die Wezen zal Woeiisdag den 14 dezer, op het gewoon" ïurV God Almagtig plegtig worde geZdtt en geloofd , over de groote en onverdiende weldaden aan ons lieve Vaderland, byzonder in de opgenoemde gevallen bewezen. Daar wy egter ook even hartelyk gevoelen, aar hoe Joot onze ftoffe van dankbaarheid zy, fr 'geen minder ftoffe van ootmoedige Gebeden oveiblvft om God den Bee*e vuunglyk te fmee, om zynen genadigen zegen over den tegenwoordigeri toeftand van ons lieve Vaderland, als S S in Z!llk een bloedigen Oorlog gewikïeld: .0 hebben wy wyders goedgevonden da Verder ernltigzül worden gebeden dat he God hehaage de gemeene wapenen, te Water en te ■T and! te zeienen , en tot bereiking van een eerSi en feeuren Vrede, door het herftel var recht en ordre in de Maatfchappy, voorfpoedi ïe malten ; onze Krygsüeden die zig geftadiï Set zo "e'el moed in het heetfte gevaar tonnen, Z, hunne dierbaafe Bevelhebbers te blyven con fcrSSn , en de raadilagen van de Hooge Over heid dienstbar temaken tot alles, wat het waa W «reluk van dit Land bevorderen kan. 1 itl r e wy al verder, dat de Bedeftonden by oSze Refolutle van den 19 February laatst e dïn uiteefchreven, by continuatie, in nederig heid, Sre boetvaardigheid, en tot openbaar z z z & s GöA* IE. dan"chryVêf.ot eeni Dank- . londe» 1 1 \ 1 1 I 9  1372 NIEUWE NEDERLANDSCHB »s Gra- venhace. Aan~ fckryv. tot eene Dank■ jlmde. i [lichting , tot de einden en oogmerken , hier vooren gemeld, zullen worden gehouden, met deze verandering alleen, dat, gelyk wy, by evengemelde Refolutie, den tyd van de Bedeitonden hadden bepaald van veertien tot veertien dagen, dezelve nu in 't vervolg, uit hoofde van de gezegende verandering van omftandigheden, zullen gehouden worden van vier tot. vier weken, te beginnen van de eerstkomende Bedeftond op den 14 dezer. Waar toe deze onze aanfehryving, op eerstkomende Zondag, van de Predikftoelen zal worden afgeleezen. Doende hier van mede advertentie aan de Waal» fche en Engelfche Kerken , die in Uüeden Stad zoude mogen zyn. Waarop ons verlatende, beveelen wy Uüeden de befcherminge Góds. Ter Ordonnantie van de Staaten, A. J. R O Y E R. Gegeven in den Hage, des 7 Augustus 1793. De Raad der Coloniën in de West-Indien , als daar toe door Hun Hoog Mogtnde byzonde* gemagtigd, maakt be-v kend, dat welgemelde Hun Hoog Mo^ gende,by Refolutie. van 25 July 1793, hebben goedgevonden te verklaaren: „ dat als „ nog een Termyn van een jaar en zes » „ weeken, te rekenen van den dag van ge„ melde Hun Hoog Mogende Refolutie, ■ „ zal worden geaccordeert, zo als daar by „ is gedaan, geduurende welken tyd alle „ die geene, welke hunne Aandeelen (in „ de Actiën van de gedisfolveerde West-  JAARBOEKEN, Augmtm, 1793, 1373 „ Indifche Compagnie,) aan Hun Hoog'sGRA„ Mogende by Requeste zullen komen aanvENHAte bieden, tot het transporteeren derzei g£* ve, (te weeten tegens 30 perCt. van 't ö Capitaal,betaalbaar in Obligatien ten las9» ten der Generaliteit, rentende a 3perCt,,) •,9 zullen worden geadmitteerd : des egter „ dat de interesfen van hunne daar voor te „ bekomene Obligatien niet eerder zullen „ ingaan, dan met den eerlten January of „ July refpectivelyk van 't halve jaar, waar „ in de aangifte zal gefchieden." Met verdere bepaalinge': „ dat ("na verloop van den 9) geltelden termyn,) de Boeken van de ge„ disfolveerde West-Indifche Compagnie zullen worden afgeflooten, en de als dan „ noch onaangeboodene Aandeelen zullen ,, worden befchouwd, als te zyn in handen „ van Lieden, die tot zodanig transport ongeneegen zyn , en dus ook niet kunnen ,, jouisfeeren van de door Hun Hoog iVlo„ gende aangebodene faveurs, ten waarede- zelve deeden blyken, dat, offchoon zy \ „ ten tyde van de disfolutie van de Westindifche Compagnie Eigenaars dier Aandeelen waren, zy nogthans niet tjerder in de gelegenheid zyn geweest, dezelve aan „ Hun Hoog Mogende aan te bieden, en 5, dat het verzuim van de geftipuleerde ' „ termynen niet aan hun te wyten is." Wat by de vereenigde Legers, alsmede by de Krygsmagt van dezen Staat op de grenzen van Frankryk voorviel, wordt het best gekend door de egte Hukken, welken Zzzz 3 wy  1374 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra venha CE. wy daarom van alle kanten by een verza• meld hebben, en thans zullen mededeelen. Hier toe behoort in de eerfte plaats ook deze kennisgeeving van het overgaan der Stad Maintz, by den navolgende brief van den Erfprins Van Orange. HOOG MOGENDE HEEREN! Hebbe de eer O Hoog Mogende hier mede kennis te geyen, dat heden morgen de pofitive narigt bekomen hebbende, dat de Stad Maintz öp den 22 dezer maand by Capitulatie in handen van de Geallieerde Mogendheden is overgegaan, ik order gegeven hebbe , dat op morgen ter gelegenheid van dit gelukkig evenement , by den legerdienst eene Dankzegging gedaan, en vervolgens des middags ten twaalf uuren een Vreugdevuur door de Armée van den Staat, zo als in diergelyke omftandighedeu gewoonlyk is, gemaakt zal worden. Waarmede, enz, « C Was geteekend,) W. F. ERFPRINS van ORANGE, Commandant- Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 27 July 1793. Wy hebben in de voorige maand reeds den overgaaf van Valenciennes gemeld. Hoedanig het in die Stad gefteld is geweest, en wat aanleiding tot de overgaaf van die vesting heeft gegeeven, blykt uit twee ftukken van den algemeenen Raad der Ge-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. '375 Gemeente. Het eerfte,zynde een vertoog om'sGRA! den Generaal Ferrand tot de overgaaf te be-venha: wegen., behc-lst de volgende byzondereCE. woorden: „ De verwoesting der omliggen?J de landeryen, gevoegd by zo veele in„ wendige rampen, doet den Raaddenken, „ dat zy het recht heeft gekreegen, om aan „ den Generaal Ferrand voor te dragen, 9> dat de Stad zedtrt 87 dagen, dat is van den i Mey, belegerd, en zeden 42 da,, gen gebombardeerd is geworden, zonder , „ dat wy de Armée onder onze pogen heb„ ben gezien, niet tegenftaande de uitvoeL, rende Raaden de Veldheeren onbetwist■ „ baar van de'ze belegering kennis hebben „ gehad. „ ■ Wy weten, dat onze Armée te vergeefs j, „ driemaal pogingen heeft gedaan, om Con5> dé te öntzeften, maar ook weten wy., dat , „ die Armée, toen wy c\eze\ys het meest „ nodig hadden, genoegzaam zonder we| „ derftand , den post verlaten heeft, die den vyand belettede ons aan te vallen, j, en dat die Armée, toen zy uit het camp van Famars trok, drie en twintig dui' zend mannen zwakker was, dan toen de„ zelve Condé tragtte te ontzetten." Het tweede ftuk is de raadpleging van den 17 July, en behelst de redenen, welke den grooten Krygsraad van het Franfche Guarnifoen binnen die Stad bewoogen hebben, om op den 27 July, artikelen van verdrag aan Zyne Hoogheid , den Hertog Van Tork, Bevelhebber der VereeZzzz 4 nig-  137 cheerd, en deze Post ook heb ingenomen, niette., genftaande een hevig vuur der vyandlyke BatteI ryen , het welk door alle onze Troupen met veel i onverfchrokkenheid is uitgedaan , hebbende de Bat; taillons Hollandfche en Zwitzerfcbe Guardes het I eerfte daar tegen aan gemat cheerd. Na dat deze Posten overweldigd waren , en Iwaarby het verlies van onze zyde, in aanmerking van  *3ö8 NIEÜWE NEDERLANDSCHE *s Gka- venhage. Agtfte Brief •yin dei Erf •prins. van 't vuur des Vyands, zeer gering geweest is, alzo 'er by de Hollandfche Guardes alleen drie dooden , en' in het geheel by alle Battaillons omtrent dertig geblesfecrden geweest zyn, zo heb ik dezelve met een gedeelte myner Troupen bezet, ter» wyl ik met het andere gedeelte naar het Leger by ; Meenen, wederom retourneerde. Dog des namiddags ontving ik rapporten, dat de Post Lincelles, door een zeer aanzienlyke overmagt des Vyands, Wederom geattacqueerd wierdt; waar op ik ten eerften den Hertog Van Tork verzogt , eenige zyner Troupen derwaards te zenden, en deze Post te ibutineeren , het welk aanftonds bewerkftelligd wierdt, terwyl ik ook ten dien einde twee Battaillons uit ons Leger derwaards zond; dan onze bezetting te Lincelles, was zodanig deor des Vyands overmagt. omringd en geattaqueerd geworden, dat dezelve genoodzaakt was geweest te retireeren, en dus dezen Post verlaten hadt, toen de evengcmelde verfterking der Troupen aldaar arriveerde. Terftond wierdt dopr deze nieuwe aangekomene Troupen , deze Plaats wederom geattacqueerd ftormenderhand ingenomen , en de Vyand met groot verlies terug gedreven, zo dat wy evenwel meester van deze fterke Post gebleven zyn, welke door de Troupen, onder de ordres van den Hertog' Van Tork en de onze bezet wordt, terwyl ik inmiddels een aanzienlyk getal Arbeiders derwaards gezonden heb, om de zig aldaar bevindende Retranchementen om ver te haaien en te ruïneeren , waar na ik voornemens ben deze Post te verlaag ten; zynde onze Troupen te. Blaton , door de] groote overmagt van den Vyand mede genoodzaakt geweest te moeten retireeren. - De rapporten nog niet ingekomen zynde, zo ben ik hier door buiten ftaat gefteld Uw Hoog Mogende eene nauwkeurige Lyst van het getal der dooden en geblesfeerdea te zenden; hebbende ik door gerugten vernomen, dat de Franfchen eenige Krygs-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1399 ]j gevangenen gemaakt hebben, het welk ikUwHoog»s GrAMogende nader ter kennis zal brengen. Evenwel venhamoet ik met zeer veel leedwezen, nog aan Hoogst-Ge. |; dezelven melden, dat de Majoor der Artillery, | Muller, in de eerfte attacque gefneuveld is, waar Agtjle I door het Land een zeer kundig Officier verloren ürief \ heeft, zynde deszeifs bekwaamheden my, geduu-y«« deti • rende dezen Veldtogt, van veel nut geweest. Erf. Het'getal der Krygsgevangenen, 't welk wy byprins» I deze gelegenheid op den Vyand gemaakt hebben» 1 beloopt zig op een Officier en zeventien man. Waar mede de eer hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! • (Onder flondf) ^ > Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, (Was geteekend,) W. F. ERFPRINS van ORANGE. Commandant - Generaal. I.' Hoofdkwartier te Meenen, den 19 Augustus 1 1793- Hier op zyn vervolgens van Zyne Hoogheid den Erfprins wederom drie berichten by Hunne Hoog Mogende ingekomen , waar van het eerfte gedagteekend den 18 Augustus, een uitgebreid Dagverhaal is van 't gevegt by Lincelles en I Blaton; met by voeging van een lyst der Ofj ficieren, die gelegenheid gehad hebben, *** doos  1403 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGÉ. door hunnen yver en moed daar by uit të munten. Het twééde van den 22 Augustus ftrekt ter kennisgeeving van den dood van den Generaal-Majoor Van Nostitz aan zyne wonden overleden; van den marsch van 't Grenadier-Battaillon Van Plettenberg naar Antwerpen, zullende de twee Compagnien te Kortrykby 't Hospitaalen het Magazyn blyven ; en eindelyk van het getal der dooden en gekwetften, in de gevegten by Tourcoing en Roubaix, en by Lincelles en Blaton, beide den 18 Augustus voorgevallen; waar uit blykt, dat in 't eerfte geval gefneuveld zyn: 1 Kaptein en 9 gemeenen; gekwetst 1 Kaptein, 2 Lieutenants, 1 Vaandrig, 7 Onder-Officieren en 68 Corporaals en gemeenen; vermist 3 gemeenen. In het tweede gevegt zyn gedood 1 Generaal-Majcor, 2 Majoors, 1 Kaptein, 1 Lieutenant, 3 Vaandrigs, 2 Onder Officieftn, 2 Tambours, 55 Corporaals en gemeenen \gewond 2 Collonels, 1 Lieutenant-Collonel, 3 Majoors, 5 Kapteins, 7 Lieutenants, 6 Vaandrigs , 12 Onder-Officieren, 1 Tambour, i6t Corporaals en gemeenen, doch veelen maar ligt. Vermist 1 Lieutenant-Collonel, 1 Kaptein, i Lieutenant, 2 Vaandrigs, c/ Onder-Officieren, 7 Tambours, 106 Corporaals en gemeenen. Het geheele verlies der Franfchen wordt op 1700 man begroot* Het derde van dezelfde dagteekening, vervat alleen eene verfchikking in, den ftand der1 Trouw  JAARBOEKEN, Augustus, 1793» 1401 tTroupen, noodzakelyk geworden door het'sGRA> vertrek van den Lieutenant-Generaal #»»vehha\ Knobelsdorff, met de onder zyn gebied üaande GE« Krygsmacht,naar het Leger van den Koning van Pruisfenj zo dat het Leger van Zyne ■Hoogheid, beftaande uit8EsquadronsRuiteiy en 14 Battaillons Voetvolk, de Rivier de Lys voor zich zal hebben, ter linker zyde de Stad Meenen, en ter regter de Voorposten van Werwick en Commines. Het voorgemeld Dagverhaal luidt aldus: JOURNAAL der ARMÉE o«- der de ordres van Zyne DOORLUCHTIGE HOOGHEIDE lieer Generaal ERFPRINS VA» ORANJE, enz. Hoofdkwartier den 18 Augustus 1793. Zvne Hoogheid goedgevonden hebbende den Vvandelyken post Linfelles en Blaton te at■tacqueeren, zo wierd de volgende dispofitie die E goedvinden van den Heer Hertog Fan Tori, door den Heer Erfprins, met overleg yan den L.euitenant- Collonel Gomez en Collonel,Schokt, in refneótive Keizerlyken en Pruisfifcben dienst, beraamd was, ten uitvoer gebragt, hebbende den Heer bertoe Fan Tork wyders verzekering gegeeyen, om, indien het nodig was, deze attacque door zyne 'Troupen te onderfteunen. Dienvolgends marcheerde des ogtends , onder de ordres van den Generaal - Majoor Fon Drach/iadt uit Werwick, het eerfte Battaillon van.het eerfte ■Regiment Fan Waldeck , met deszeifs Vekiftuki'ten en den zich aldaar bevindende Houwitzer, (benevens het eerfte Esquadron Van sGravemoer^  NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra één Compagnie ligte Troupen van Bèon en de Ja» venha gers van Byland. ge, Deze hadden ordre om zich te pofteeren op de hoogte by de Windrnoolen van Blaton, alwaar zy Dagver-neb des ogtends om j uuren moeften bevinden. haalvan Op dien zelfden tyd was ordre gegeeven -y dat zig 't Leger.msgéïyks akJaar moest bevinden het Battaillon van JSffiaü Ufin gen, May en dc Schepper, benevens2 Esquadrons Guardes Dragonders , zynde deze* Troupen onder de orders van den Generaal Ma/ joor Kan 'sGravemoer, uit het Leger gemarcheerd en de Lys gepasfeert over Pontons, die te Bousbeek opgeflagen waren. Deze geheele Colonne wierdt geleid door den Lieutenant- Generaal Vorst Van Waldeck, en was* gedestineerd om den post Blaton te veroveren, zynde ten dien einde daar by gevoegd geworden, behalven de Veldftukken, 2 Houwitzers en 2 karjons a twaalf pond. De Hoofd - Colonne, die geleid wierd door Zyne Hoogheid den Heere commandeerende Generaal Erfprins van Orange, beftond uit het Battaillon Hollandfche Guardes, Zwitferfche Guardes, en de Grenadier-Battaillons van Brydenbachea Pleit enberg, als roede het Battaillon Van Welüeren,- met derzelver Veldftukken, waar by gevoegd was 2 Houwitzers, 2 Kanons a 12 pond, benevens het Lyf- Esquadron Guardes Dragonders , 3 Esquadrons Guardes te paard, en 1 Esquadron Van lies/en-C^ 'rl. By deze Hoofd - Colonne wierden de< Vrywilligers van den Kaptein Maihieu geplaatst, om de Avantguarde als mede de zyde Patrouilles te formeeren, zynde verder daar by benoemd de Lieutenant-Generaal Van Mön/ler, de Generaal-Majoors Van Golu-wkin Trebra, Roufe, Saumaife en Nastitz: zynde deze Hoofd ■ Colonne beftemd om den post Linfelles te veroveren, en ten dien einde marcheerde dezelve des ogtends om half vyf uuren uit het Leger by Meenen, pasfeerde door de-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. H®% deze Stad, en door hst Dorp Halluin, en vervol-'sGftA» gens regts af tegens Linfelles. venha- De Jagers, Husfaaren en Infanterie marcheer-ge. i den met derzelver kanons uit den post Ronck , °n| der de ordres van den Collonel Grave Van Wf^f^n .dezelve moeften zig posteeren op de hoogte byI^Ivm Blancfour, om te trachten den Vyand van Luifel- t les af te fnyden, en voorts de Jagers met eenige ; Infanterie op den weg van Linfelles naar ttondues « te detacheeren, blyvende echter de hoofdpost van deze Colonne op den grooten weg van Ronck 'j ftaan, ten einde den Vyand te beletten, om uit |: Bonduës na voren te rukken. De Colonne van den Prins Van Waldeck, neert 1 zich van den post Blaton meeftsr gemaakt, zont der aldaar veel tegenftand te ontmoeten, doch aan i deatracque der Hoofd-Colonne op Linfelles, is 1 meerder tegenftand geboden, zynde het Battaillon 1 Hollandfche Guardes links gedeployeerd , en be*. \ halven deszeifs Veldftukken, was nog tot de Att tacque op het Retranchement, vcor welk zich dit | Battaillon Peplnatst vond, bygevoegd I kanon a 12 pond en 1 Houwitzer; het Battaillon Zwitferlche Guardes was meerder regts, en kreeg ordre LmI felles te tourneeren, terwyl de Hollandfche Guar* ! des op het zelve regt aan marcheerden; zynde de ï Vyand na een hevig vuur gemaakt te hebben, ge■ noodzaakt geweest te retireeren , vermits deze beide Battaillons het Dorp zyn ingedrongen, het i eene door het Retranchement, en het andere aan i de andere zyde; en volgens de inaekomene Be» I richten moet het verlies des Vyands zeer aanmerI kelyk geweest zyn. Intusfchen dat deze beide J Battaillons Guardes tegens Linfelles aanmarcheer1 den, waren de drie overige op eene hooge vlakte ; tusfchen twee Molens in ordre de Battaille geran: geert, benevens een gedeelte der Cavallene, terwyl van bet andere gedeelte Patrouilles gezonden waren. , , _ De Colonne onder de ordres van den Grave Van Bbbbb 2 ■ By  Ï4«4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha» ge. Dagverhaal van 'i Leger, Mand, na dat dezelve een fterk Detachement op 3e hoogte had laaten ftaan , marcheerde verder voor uit, en vervolgde den Vyand tot in Boüduës, na twee Retranchementen geforceert te heb* ben, dog voor het derde komende, was dezelve genoodzaakt te retireeren, om reden dat het kanon reeds niet door het tweede kon komen. Linfelles en Blaton genomen zynde, zo wierden dd de eerstgemelde plaats gelaaten de Grenadier Battaillons Van Brydenbach en Plettenberg , en het Battaillon van de Schepper, benevens 2 Esquadrons Guardes Dragonders , zynde behalven derzelver Veldftukken daar by gebleven 2 kanons a 12 ponden 2 kanons h 6 pond, alles onder de ordre van den Generaal-Majoor Van Nosiïtz, aan wien ook nog een Ingenieur en eenige arbeiders wierden toegevoegd, ten einde Retranchemëkten naar de zyde des Vyands op te werpen, endie aan onze zyde omver te haaien. Te Blaton bleef de Generaal - Major Van Drachfladt met het eerfte Battaillon Van Waldeck, en het Battaillon Nas/au-Üfingen , met derzelver Veldftukken, 2 kanons a 12 pond, en 2 Houwitzers . benevens één Esquadron Van Plesjen-Casfel en één Van 'sGrayemoer. Zyne Hoogheid benevens de andere Generaals en overige Troupen, retourneerden wederom naar Meenen, dog Hoogstdezelve kreeg des nademiddags rapport, dat Linfelles en Blaton wederom ge? attaqueerd wierden , en wel door zodanige overmagt, dat, indien men geen hulp kreeg, men genoodzaakt zoude zyn te retireeren, wordende den Heer Hertog Van Tork, toen door den Heer Erfprins verzogt, om eenige zyner Troupen derwaards te zenden, waar op ten eerften drie Battaillons Engelfche Guardes naar Linfelles marcheerden , die, toen dezelve daar aankwamen , deze post reeds verlaaten vonden, zynde die.toen weder ten eerften door deze Troupen ftormenderhand ingenomen. ^  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1405 Inmiddels hadt Zyne Hoogheid al verder tot »s Gr&ll foutien wederom ten eerften derwaards gedetacheert VenhA:i het Battaillon Zwitzers van May en het Battaillon GE< i van Van Weideren, en 2 Escadrons Guardes te 1 paard, welke by tyds aldaar aankwamen, om de Dagveri Èngelfchen te foutineeren, zynde deze Battaillons }Malvan , met de Èngelfchen dien nagt aldaar gebleven. 't Leger, De post Blaton, die te gelyker tyd door eene ". fterke overmagt geattaqueert was, wierd mede ; door onze Troupen geëvacueert. Dien zelfden dag wierd de Vyandelyke post Mouveaux uit Tourcoing ook geattaqueert, hebI bende ten dien einde de Generaal Majoor Van 1 Geufau, met vier Battaillons uit die plaats gemar* : cheert over den Rysfelfche Weg, terwyl de Col!■ lonel Pfistcr, met eenige honderd man over den . Weg van Hautcarlier marcheerde; doch de Vyand 1 was aldaar zo fterk in getal en op alle zyden zo ■ wel geretrancheert, dat het niet doenlyk was deze 1 plaats te emporteeren; doch daar en tegen wierd I de gemelde Generaal - Majoor 's namiddags zelfs te i Tourcoing geattaqueert, en door zo een overmagt, 1 dat om fecours aan het Hoofdkwartier verzogt wierd, ten welken einde de twee Battaillons Guarji des uit het Leger naar Tourcoing gezonden wieri den , die weder des anderen daags ochtends in het ] Gamp geretourneert zyn. Dien zelfden morgen nam de Collonel Van Hom, I commandeerende het vyfde Battaillon Van Waldeck, eene voordeelige pofitie buiten het DorpRouf baix, om den Vyand af te wagten, die hy des >i ochtends met veel woede aangreep, hebbende geI melde Collonel 1 Kaptein en 50 man Van iiandI: wyck aldaar gelaaten, om deszeifs retraite te ver» I zekeren, doch de Vyand wierd met verlies terug gedreevefi. Dienzelfden dag kwam het tweede Battaillon Van I Waldeck tot verfterking te Roubaix, het weikom i vier uuren wederom fterk geattaqueert wierd, maa> kende de Vyand een hevig vuur, waar door onze Bbbbb 3 Trou-  H05 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Dagver haalvai 't Leger LYST Troupen geen terrain konden gewinnen ; en ver» mits zich tegeneen aankomende nagt, gebrek aan Ammunitie deed vreezen, zo ftelde de Overfte Van Haak voor, om den Vyand met gevelde Bajonet ■ aan te grypen, het welk door alle de Troupen met ; een groot gefchreeuw bewerkftelligd wierd, en wel . met zo een gelukkig gevolg, dat de Vyand in ver» warring aan het vlugten raakte, en dezelve tot in een Dorp agter Roubaixgedreven wierd; de Overfte Van Haak met deze manfchappen wederom terug gekomen zynde, zo was het Vyandelyk vuur op*'de linker zyde van de Stad5 nog zeer levendig, het welk den Overften Fan Haak aan zyne onderhebbende Manfchappen deed vragen, om wederom den Vyand met de Bajonet in de linker Flank te vallen, het welk ten eerften bewerkftelligd en met een goed fucces bekroont wierd, hebbende de aankomende duifternis alleen belet, verscheidene gevangen te neemen, wordende door den Collonel Van Hom, niet alleen met veel lof van de Battaillons Van Waldeck gefprooken, maar ook van hec Battaillon Van Randwyck, dat zig daar by bevond, als mede van de Artilleristen. Her goed gedrag der Troupen geduurende alle deze verfchiliende attacques, verdient allen lof ; hebbende Zyne Hoogheid ook daar omtrend deszelfs genoegen gemanifesteerd, en daar by tevens gevoegd eene Lyste der Officieren, die gelegenheid gehad hsbben zig door derzelver iever en bravuure te doen remarqueeren. • Het verlies des Vyands op dien dag is volgens ingekomen berigten zeer aanmerkelyk geweest, wordende het zelve op 1700 man begroot. Hier was bygevoegd de navolgende ^ \  fAARBOEKEN, Augustus, 1793. I4°7 LYST der Officieren die gelegen-'sGSLA' heid gehad hebben, zich door der* venhazelver yver en bravoure, te doenoE. remarquecren, by de ACTIE van den 18 Augustus 1793? hebbende de Battaillons de eerfte Attacque met veel trdre en onverfchrokkenhmd sedaan , en wel voornamelyk de HOLLANDSCHE GÜARDES, ZWITSERSCHE GUARDES, Vyf de Battaillon Van WALDECK' $n WELDEREN. De Lieutenant - Generaal Van Mönfler; de Ge- Lyst dhr neraal-Majoor Van Golhwkin; de Collonels Officie Van Kretschmar van fVyck, Majoor der Bolland- ren weliche Guardes, het Battaillon gecommandeert heb- ken uitbende; Conflant, Majoor der Zwitferche Gaat-muntten. des, het gemelde Battaillon gecommandeerd hebbende ; C. Bentinck, Majoor der Hoilandlche Guardes; Van Straubenzéc, van bet Regiment van Van Weideren; Van Hom en Von Haake, van het vyfde Battaillon Van Waldeck; Muyfou en 1'voy, van de Guardes te paard, en d'Ouhre' mont, van de Guardes Dragonders ; de Majoor Prins Van Solms; by het Grenadier-Battaillon Van Plettenberg; de Kaptein Matthieu en de Lieutenant Lasberg, van de Vrywilligers; de Kaptein Van Lowenjlern , van het vyfde Battaillon Van Waldeck; de Lieutenant by de Hollandfche Guardes Fa gel, als Adjudant by den Generaal Laks; de Lieutenant by de Zwitferfche Guardes Zwicky, heeft de eerfte de Batterye beltormd; de Lieutenant Tomcella, van NüsfaüvÖfingen; de Cadet Kerfeboom, van de Guardes te paard, die met de Engelfche Patrouilles gedaan heeft; de Cadet de Jong, van de Schepper, die by de tweede Attacque van Lincelles by Weideren geweest is; de Cadet Hartjelief, van Wartensleben; de Sergeants Bbbbb 4 Krieg,*  *4o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'SsGra- Krieg, Wittckes en Wcrth , van de Hollandfche venua» Guardes. ge. (Was geteekend,') W. FR. ERFPRINS van ORANGE. NB. Alle de Officieren der Battaillons der Hollandfche en Zwitferfche Guardes en die van het Corps Vrywilligers van Mat» thieu, hebbende zich by uitftek wel gedragen , zo kunnen uit dezelve geene particulier genoemd worden. De brief van den Erfprins van den 22 Augustus luidde aldus: HOOG MOGENDE HEEREN i J^et is met veel leedweezen, dat ik de eer heb ain Uw Hoog Mogende kennis te geeven, .dat de Generaal Majoor Fan Nostitz, aan deszelfs bekomene wonde in de Affaire by Linfelles is overleden. Ook heb .ik de eer Hoogstdezelven hier nevens te doen toekomen eene Lyst der Dooden en Gekwetften, dewelke wy op dien dag in de verfchillende Attacques gehad hebben: zullende het Grenadier Batiaillon Fan Plettenberg naar Antwerpen marcheeren, en twee Compagnien te Rortryk agtergelaten. om het Magazyn en Hospitaal te bewaaren. Waar mede de eer heb te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! (Onder flond,) Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, (Was geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE. v cu Commandant-Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 32 Augustus 1793, Hier  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1400 Hier was by gevoegd deze Lyst der Doo-'sGraden, Gekwetften en Vermisten. venha- 7 ge» LYST der Dooden, Geblesfeerden en Vermiste Officieren, Onder-Officieren en Gemeenen, op den 18 Augustus i793 , in de ACTIËN te TOURCOIN en ROUBA1X. Dooden : de Kaptein Van Hom , en 9 Gemeenen. Geblesfeerden: de Kaptein Van den Heuvel; de Lieutenants Muller en Van Troxel; de Vaandrig Won Reineck; 7 Onder-Officieren; 68 Corporaals I en Gemeenen. Vermisten: 3 Gemeenen. ( Was geteekend,") W. FR. ERFPRINS van ORANGE. Commandant • Generaal- LYST der Dooden, Geblesfeerden en Vermiste Officieren, Onder Officieren en Gemeenen» op den 18 Augustus 1793, in de ACTIËN te LINCELLES en BLATON. Dooden: de Generaal• Majoor Von Nostitz; de Majoors Van der Feltz en Muller; de, Kapitein Herman van Sonneberg; de Lieutenant 'Leuc|i kei; de Vaandrigs Severyn, Schminke en Hartje\lief; 2 Onder-Officiers; 2 Tambours en 55 Corlj poraals en Gemeenen. Geblesfeerden: de Collonels Van Burmania en I Comabè ; de Lieutenant Collonel Harting; de jl Majoors Panneboeter, de Bellangé en de HerrenIfchwandt; de Kapteins Francois Grave van By\iland. Van Ouadt, Grave Van Goltz , de Vree Bbbbb s V. Se-  i4io NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra« venha- ge. Lysten van geft: euvel' den en gewonden. Senior, en Bom; de Lieutenants Schmidt, Matthieu, Lasberq, Evers, Torricclla, Scherer en Tuyll; de Vaandrigs ófe Vries, Cremer, Sabatier, Crommeiin, Beurkin en Dolleman; 12 Onder-Officiers, 1 Tambour, 161 Corporaals en Gemeenen. NB. Onder de Geblesfeerden zyn veele ligt gekwetst , die reeds hun dienst doen. Vermisten: de Lieutenant-Collonel Brydenbach; de Kaptein-Ingenieur Berg ; Lieutenant Schefer Senior; de Vaandrig en Adjudant Cagellng ; de Vaandrig Bos; 9 Onder - Officiers; 7 Tamboursj ïoö Corporaals en Gemeenen. {Was geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANJE. Commandant - Generaal, Hier op volgden nog deze brief: HOOG MOGENDE HEEREN! Ik heb de eer Uw Ho- dekken , terwyl Ik daar door beter in ftaat zal zyn, met myn regter Vleugel de Voorposten van ' Werwick en Commines &c te fouteneeren, zonI der my egter te verwyderen van die geenen, welke aan de zyde van myn linker Flank aan de andere kant des Oevers zyn: en vermits de Hertog Van Torck op zich genomen heeft, om het gedeelte van West ■ Vlaanderen te dekken, tot Ypei ren inclufive, zo zullen zich de Voorposten aan 1 myn rechter Vleugel niet verder uitftrekken als 1 tot Meslines, zynde de Guarnifoenen van Furnes, I Nieupoort, Dixmuyden en Yperen reeds in deze ! Buurt gekomen. Deze pofitie ben Ik voornemens morgen te oc« cupeeren , zullende myn Leger beftaan uit acht 1 Escadrons Cavallerie en veertien Battaillons ln« I fanterie. Waar mede de eere hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! f Onder flondf) Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, (JVas geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE. Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 22 Augustus 1793.'  I4« NIEUWE NEDERLANDSCHE rs Gravenha- ge. Berigt uit f peren. ï < t ] i I i i h c h i g g d C e; ü Wy moeten, tot goed verftand der voor.' vallen by ons Leger op de grenzen van .frankryk,nog eenige egte berigten hier laten volgen. Uit ïperen is een berigt ingekomen, van den 15 Augustus en van de-A zen inhoud; J)e geheele Colonne van Prins Fnderik van Orange, is van hier, in partyen, naar de tweede Colonne, onder den Erfprins gemarcheert, en met dezelve geconjungeert, en caropeert thans buiten Meenen, en een gedeelte te Doornik, uitgenomen het tweede Battaillon van Gumoens en -iet eerfte Battaillon van Hirzel, welke nog te Vlesftae en in de omleggende posten zyn,doch ook imnen weinig dagen zullen afgelost worden. In leze Stad zyn thans twee Keizerlyke Regimenten ot bezetting. ; De Engelfche , Hanoverfche eu deslilche Armee, is reeds met den Vyand aan den ;ang geweest, en hebben by die gelegenheid de vyan • len uit het dorp Rexpoede verdreven, 25ogevan;enen gemaakt en 11 ftukken kanon veroverd. In et dorp komende, hebben de burgers en boeren, ït de huizen, op de Èngelfchen gefchoten en met traatfteenen uit de venrters gefmeeten, waar od e Hertog Van Tork, tot ftraf, het fteedje, twee uren lang, ter plondering aan zyne foldaaten, eelt gegeeven. Veele goederen, wagens en paaren zyn hier publiek verkogt. De Hertog Van Tork, laat thans Wynoxbergen efcbieten en bombardeeren. Heden morgen zyn ■ 0:00 Pionmers aan het werk, om batteryen tem Duinkerken op te werpen. Men hoort hier ïheele batteryen op Wynoxbergen los gaan, zo it er de glazen van dreunen. De Prins Van oburg ftaat met de groote Armée te Maubeuge' 1 Douai , en de Pruisfifche onder den Generaal nobbelsdorf, ligt aan geene zyde van Rysfel en uit de Stad am die zyde in, Heden komen hier 60  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1413 ijoe Keizerlyken gekwetften binnen en zeer veel'sGaA» ivyandlykc deferteurs komen overloopen. venha- ge. Een ander berigt, uk Meenen, van den i-zelfde dagteekening luidde aldus: Eergisteren hebben de Èngelfchen en Hanover- Berigt fctien de Franfche posten tusfchen Kasfel en uit MeeBergen geforceert, als Oost-Cape!, West - Capel, nen* iRexpoede en Honfchoten, en aldaar 12 kanonnen :veroverd, en 200 vyanden gevangen genomen en 1 velen daar van gedood, en daar tegen maar weijnig volks verloren. Wynoxbergen is opgeëischt ren word gebombardeerd. Ondertusfchen hebben de 1 Franfchen te Lincelles by Meenen weder post ge* 1 vat, en verfterken zich zeer tusfchen die plaats en iCommines, alwaar men denkt, dat zy een legertje ;zuilen opflaan. In Rysfel, in het Camp van Magidabin en in den omtrek zyn byna 40000 mannen i Linietroepen. Zyne Hoogheid de Prins Frederik . iheeft, zegt men, het camp van Cyfoing betrokken, verfterkt zynde door een Corps Ooftenrykifche Troupen. Het leger van Zyne Hoogheid deo j Erfprins heeft ook een aanzienlyk renfort vanTroui:pen uit Holland bekomen. Eindelyk las men nog in het Brusfelfche iDagblad, dit verllag: Den 20 Augustus. De gecombineerde Armée, die, onder de ordres van Zyne Koninglyke |Hoogheidi,den Hertog Van Tork, naar de kusten marcheert, is heden door Yperen gepasfeert, en (by Elverdinghe gecampeert, en de Colonne, die :;door den Marfchalk Freytag gecommandeerd word, imarcheert op Rousbrugge. ; Den 21 dito. Terwyl de Hertog Van Tork l'zyn marsch voortzette naar Furnes, attaqueerde ; de Marfchalk Freytag het retranchenjeot, het welk de  VF.NHA" CE, FerJIag wegens Eng. Leger. 1414 NIEUWE NEDERLANDSCHE de Vyand tusfchen Oost-Capelle en Rexpoede aangelegd had. Alle weerftand was te vergeefsch tegen den moed en yver van de Troupen onder zyn bevel, de Franfchen werden uit een gedreven, en allen, die zich nog redden konden, wierpen zich in Wynoxbergen. Deze Colonne veroverde by die gelegenheid, H ftukken kanon, en hetgeheele camp maakte 200 krygsgevangen, behalven het verlies, het welk de Vyand aan dooden leed, het geen zeer groot was. Eene divifie van Karachzay en het Corps van Groen Laudon, hebben by deze gelegenheid, op eene byzondere wys uitgemunt, en 4 ftukken kanon veroverd. . De Geallieerde Troupen hebben in dat Camp post gevat, welkers verovering hen zo veel roems heeft doen behaalen. De Hertog Van Tork doet zyne Armée campeeren tusfchen Nieupoort en Furnes. Den 22 dito, is by de verfchillende Armeeën niets van belang voorgevallen. Den 23 dito. Heden morgen , ten 4 uuren, deed d^ Vyand, met 700 mannen voetvolk en fo paarden, een uitval uit Quesnoy tegen onze posten tan Villeraux , Petit Franoy en BeteM'iifon» doch zy werden dermatefi'ontfangen, dat zv wel haast, met agterlaating van 18 dooden, van faal* o-!derneeming moeften afzien, ook zag men hen een groot aantal gekwetften mede voeren. Wy kregen, bv die gelegenheid, 4 dooden en 20 gekwetften, Éen enkele vyandlyke Grenadier is krygsgevangen gemaakt. Men vernam vervolgens uit de jongst aangekomen Brabanrifche Brieven, dar men den a? Augustus naar den kant van Tourcoing en Roubsix fterk hadt hooren fchieten, en vrmoedde, dat aldaar een heftig gevegt moest voorgevallen zyn. Dit gevegt is het zelf-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1413? zelfde, waar van omftandig verflag gevonden wordt in de volgende ftukken: HOOG MOGENDE HEFRt.N! Ik heb de eer Uw Hoog Mogende rapport te doen, dat myne Voorposten dezen morgen, door eene aanzienlyke vyandelyke overmagt gei attacqueert zyn geworden, en wel zodanig, dat die van Ronck het niet langer konden hou ien, maar genoodzaakt waren zig te replieeren, waari op ik my ten eerden derwaards vervoegd heb. li met eenige Battaillons en Houwitzers, benevens een Twaalfponder, met zo een gelukkig gevolg, dar de Vyand met veel verlies, dit Dorp wederom heeft moeten verlaten, en zo als gewoonlyk. 1 het zelve wederom door onze Troupen bezet ij f geworden; de Vyand tragtte ook aan onze regtei I flank door te dringen, het welk hem door d( Troupen van Halluin belet is geworden, en ver volgens door de Grenadiersder Hollandfche Guar des, hebbende de Grenadier-Kaptein Hard me | de Grenadiers van het gemelde Regiment, by dii , gelegenheid een Kanon op den Vyand veroverd. Op denzelfden tyd , wierdt Tourcoing raed I door een groote overmagt aan alle zyden geattac | queerd , het welk den aldaar commandeerend I Generaal - Major Van Geufau deed befluiten, or ! die Post te evacueeren , het geen met zo ve< i ordre is gefchied, dat zy niet alleen niets verlc 1 ren hebben, maar zelfs dat zy op den Vyand no | veele Krygsgevangenen gemaakt zouden hebben I benevens eenige ftukken Kanon, zo dat deze retra j te zo veel eer aan de Generaal - Major Van Geufa i doet, als hy reeds gebad heeft met dien erbique Post zedert tien weken bewaard te hebben. Na «lat de Vyand voor Roncq geretireerd was is de Post Werwick zeer hevig geattacqueerd gt I worden, werwaards ik my begeeven heb, en 1 i gelyk eenige Battaillons uit het Leger heb late I aanrukken, om denzei ven de Pasfage eer Ly ] aldaar te betwisten, zynde tegenswoordig,terw- 's Gra- VKNHAGE. Elfde Brief' van den Erfprins, e 1 1 » tt n » e n s rl ik  H16 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VEiïHAGE. Elfde Brief van den Erfprins, i ] ï i 1 i 1 i 1 i c »■■ 1 t l v h \ t< , k v z L i_ E ik deze fchryf, de Vyand aan het retireeren^ hoewel hy nog met Grenaten eenige huizen van dit Dorp Werwick in brand heeft gefchoten ; egter laat het zig aanzien, dat wy aldaar onze zelfde pofitie zyilen blyven houden, te meer daar ik in dit oogenblik rapport bekom, dat den Vyand jeheel aan het retireeren is. Heb ik Uw Hoog Mogende dikwys goede ge:uigenis' van het gehoudene gedrag onzer Trounen mogen geven, zo kan ik niet nalaten 'er by e voegen, dat zy zig heden overtroffen hebben , rermi.ts ik niets als goede wil en bereidvaardigleidom tegens den Vyand in te gaan, befpeurdheb. Na de dooden, die wy van den Vyand op het lagveld gevonden hebben, te beoordeelen , zo aoet derzelver verlies zeer aanzienlyk geweest yn; van het onze ben ik nog niet in ftaat Uw loog Mogende by dezen rapport te doen, dog a het geen ik vernomen heb, zyn van de Offi. ieren alleen gefneuveld de Kaptein Harfeher van \cdaulx, en de Kaptein Darnhout van Brakel; ;rwyl de geblesfeèrde Officieren zyn Kaptein yrifcbing van May, Lieutenant de St, George, an de Hollandfche Guardes, Lieutenant Hunige/n en Lieutenant Liachvm de Artillerie, Kap;rn Schaffner , van de Jagers , en Lieutenant 'eyerling, van de Husfaren , waar van zig evenrel geen gevaarlyk geblesfeerd zoude bevinden, lillende ik egter nader daar van een accuraate yst aan Uw Hoog Mogende doen toekomen. Waar mede de eere hebbe te zyn , HOOG MOGENDE HEEREN! {Onder fiond,) Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, (JVas geteekend,) 1 W. F. ERFPRINS van ORANGE. Commandant - Generaal, oofdkwartier te Meenen, den 27 Augustus 1793. O?  IJAARBOEKEN, Augustus, 1703. 14*7 PS. Op het oogenblik bekoom ik nog rapport van 'sGraden Generaal Major Van Geufau, dat de venhaLieutenant - Collonel Van Patst, van de ge. Karabiniers, en de Major Tfcharner van May gefneuveld zyn. Als ook dat de Major Meysner, en Kaptein llellerman van Waldeck geblesfeerd zyn. b"'. ■ g f{ ■ / jog , Van de zelfde dagteekening was ook nog deze brief: HOOG MOGENDE HEEREN! Even na dat ik myne vorige aan Uw Hoog Mo- . gende hadt afgezonden, is een Officier uit ,Lannoy aangekomen, welke my rapport gebragt heeft, dat die Post heden morgen om half zet i uurên van alle zyden is geattacqueert geworden, en na een hevige attacque uitgedaan te hebben, zo is de Vyand tegen half één uur genoodzaakt i; geweest te retireeren. Insgelyks is myn Broeder ook geattacqueert geworden, dewelke den Vyand mede met ver* • lies terug gedreven, en daar en boven zig nog i'meester gemaakt heeft van a Hukken Kanon. By deze attacque hebben wy, voor zo verre 1 myne infarmatien (trekken, weinig verlies zo aan i dooden als geblesfeerden gehad: onder deze laatlifte bevinden zig de Major Walden fels en Lieutenant Eychler, van de Anfpachfe Jagers. De Keizerlyken zyn ook geattacqueert geworden, en hebben insgelyks den Vyand met ver.,lies doen retireeren, en teffens 3 ftukken Kanon :;op hun verovert. Uit dit alles blykt, dat de-Vyand een geheei le generaale attacque gedaan heeft, het geen Ccccc ver-  ,4i8 NIEUWE NEDERLANDSCHB 'sGra- verders bewaarheid is geworden door de ingevenhA- komen berigten van de Krygsgevangenen en CE. Deferteurs, volgens welke de Vyand met eene magt van 20000 man in drie Colonnen is aanTwaalf gerukt, hebbende hy daar toe al zyrie magt uit de Brief'bet Camp la Magdelaine voor Rysfel te zamen van ff<2# gebragt. Erf- Al het geen ik de eer heb Uw Hoog Moprins, gcnde hier voorlopig te melden, is alleen volgens mondelinge rapporten , zullende ik daar van aan Uw Hoog Mogende een nader omltandig berigt doen geworden. Waar mede de eere hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! (Onder fond,') Uw Hoog Mogende Onderdanige * Dienaar, (Was geteekend,) W. F. ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 27 Augustus *793- Het is bekend, dat in dezen oorlog tegens Frankryk, Rusland mede party trekt, maar niets doet jen in tegendeel al het gewigt van dien Oorlog op den Keizer en den Koning van Pruisfen, benevens Engeland en Holland laat affluiten. De Staat- kun-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. Hip kunde der Hoven heeft van alle tyden ge- 's Graleerd, hoe veel belang de eene Mogend- venhAheid daar in fielt, dat de andere, wierGE' magt zy verlangt gefnuikt te zien, zig afmatte. Evenw(el gaf Rusland te kennen, van eene Vloot te willen in Zee zenden, om den toevoer van levensmiddelen naar Frankryk te beletten. Op de aanzegging der Rusfifche en Engelfche Gezanten aan de Deenfche Regee. ring, dat hunne Hoven derzelver Zeemagt vereenigd gouden aanwenden, om den toevoer van levensmiddelen en oorlogsbehoeften naar Frankryk geheel te verhinderen, en deswegen alle Koopvaardyfchepen te doen doorzoeken, is, van wegen het Deenfche Hof ten antwoord gegeeven , dat het * zelve by de onzydigheid, welke Denemarken beltendig waarneemt, de verzendingen der Kooplieden niet meer kan inpalmen, dan zulks tot nu toe gedaan is. De Verklaaringen, welke de Rusfifche en Engelfche Gezanten aan de Regeering te Koppenhage overhandigd hebben, zyn van-eenen gelyken inhoud als de Note, welke reeds door den Rusfifchen Gelastigden aan het Hof van Zweetfen is overgegeeven. De. Raad der West-Indifche Volkplantingen, berigt van 't Eiland St, Martin ontvangen hebbende 9 bragt het zelve ter ken-( nisfe van de Algemeene Staaten by den navolgende brief: Cceec % HOOG  ï42Q NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Grave nhace. Brief van den Raad der Colonien. Uw Hoog Mogende zeerDienstberyde, Den Raad der Coloniën van den Staat in de West - Indien, (JVas geparapheertf) O, A. van BYLAND, Vt. (La. HOOG MOGENDE HEEREN! TV Commandeur op St. Martin, Mr. TVillem Hendrik Rinck, heeft ons by zyne Depechs van den 2(5 Mey dezes jaars, over de Eilanden , een ampel Relaas doen toekomen, hoedanig zestien Burgers van het Hollandfche gedeelte van dat Eiland, zig by verrasfing hebben meester gemaakt van het Fort , in het Fransch gedeelte by Marigot, waar van het gevolg was, dat de Franfcne Gouverneur en Ingezetenen, zig op zekere conditiën, of by wyze van eene zogenaamde Capitulatie aan de Hollandfche Burgers hebben overgegeven; en vervolgend na dat de overgave van gemelde Franfche gedeelte, door den Commandeur Rinck. provifioneel, en onder approbatie van den Squverein was aangenomen, den Eed aan U Hoog Mogende volgens het Formulier in de Colonie gebruikelyk, hebben afgelegd. Wy hebben de eer van het voorgevallene met de Bylagen, Copielyk aan U Hoog Mogende te prefenteeren, met verzoek om van het welbehagen van U Hoog Mogende desaangaande te worden geïnformeert. Waar mede bidden wy God Almachtig U Hoog Mogende perfóonen en derzelver Regeeringe met alle voorfpoed te zegenen. (Onder ftond,~) .  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1421 (Lager fèond,') 'sGraTer Ordonnantie van dezelve, vïhhA(Was geteekend,) J. D. de KEMPENAER. Gefchreven in 'sHage den 5 Augustus 1793. De eerfte Bylage by dezen brief was het navolgende verdrag: \J77y Sebastiaan , Chevalier De Durat, Aide" 'Major, en vermogens eene'sKoningsCommisifie, commandeerende in het Franfche gedeelte livan het Eiland St. Martin, te zamen met de voornaamfte Inwooners van het gezegde gedeelte, vragen tot Capitulatie, den Heer William Hendriti Rinck , Gouverneur van het Hollandsch gedeelte van het voornoemd Eiland St. Martin, zyne toeftemming op de volgende Artikelen, middens welke het gezegde Franfche gedeelte hem zal worden overgegeven. i.) Dat de Inwooners en hunne eigendommen ; zullen befchermd worden tegens alle Vyanden van het gemeen welzyn, en dat zy in het volle en gerust bezit zullen worden gelaten. ;a.) Dat de Koophandel" zal voortgaan als te vooren, zonder dat dezelve onder eenige belasting of betaling van eenig hoegenaamd recht zal mogen gebragt worden. • 3.) Dat de Inwooners zig zei ven zullen belasten, gelyk te vooren, tot de uitgaven van dit gezegde Franfche gedeelte. Ccccc 3 4.) Dat  1422 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGka- venha' ce. Over- gaafvan St. Martin. 4. ) Dat de aldaar in gebruik zynde Religie zal blyven onveranderd. 5. ) Dat de thans fungeerende Notaris zyne voorregten zal blyven behouden , en zo mede . de. Landmeter en de Gerechtsperfoonen. 6. ) Dat geen Fransch ïnwooner-of-Fransch Ge- naturalifeerde, verpligt zal worden de wav,peneri_tegens zyne Natie op te vatten. 7. ) Dat de tegenwoordig zig in het Fort be- vindende Gevangenen, terftond in vrybekl zullen gefteld worden met hunne Wapenen en Bagagie. £ m 0 srrJfiM , .. üisn mo> , -,.1 Ö Dat de Vyanden der goede orde, te weten' de Aanhangers van de Atheïstery en van den Koningsmoord, zullen gehouden zyn deze plaatfen te verlaten op bekomen ordre van de 'Heer Gouverneur Rinck. Was getekend door den Chevalier De Durat, en nog 29 Perfóonen. (Onder ftond,) ni *, y 'o.') ::ü rftvjtljSw «<•','• '»*•••. jati atv nsb . Ik Ondergefghreeve verklaare provifioneei, en ondèr approbatie van myne. Heeren en Meesters, overéén te komen met de Artikelen van Capitulatie door de Burgers enjnwoouders van het Franfche gedeelte dezes Ejlands voorgefteld, niet anders bedoelende dan de volkomene gerustftel- ling van de voornoemde Burgers en In■ woonders. ! (PVès geteekend,) W. H . RINCK. KJ ('i» C '-■» 1 (La.  JAARBOEKEN, jfugusti's, 1793. 1423 (Laser ftond,) ,,qra_ a , _ . . venha- Aecordeert met zyn Origineel, GE> (JVas geteekend,) A. van IIEYNINGEN, j , _ wh Secretaris, St. Martin, den 19 Mey 1793. v Hier op volgde deze Publicatie: j "Wfy Mr. Willem Hendrik Rinck, Commandeur 1 *v en Raaden des Eilands St. Martin. Allen . ] den geenen die dezeii zullen zien of hooren lezen , Salut! doen te weten: Alzo uithoofde van de kortheid des tyds, het ; in Eed nemen van de Ingezetenen van het te 1 vooren Franfche gedeelte dezes Eilands, op Zoni dah den 19 dezer, niet in die order heeft kun) nen gefchieden als het wel behoorde, als mede, i dat eenige noodzakelyke fchikkingen en Reglementen voor dit gedeelte worden vereischt. Zo is 't, dat wy goed gevouden hebben, alle Mans Ingezetenen var. het voorfz. gedeelte dezes ! Eilands, zonder ondcrfcheid, te ordonneeren, zo > als wy dezelve ordonneeren by dezen , 0» op i Vrydag den 24 dezer lopende Maand, des voorI middags ten 9 uuren te compareeren aan hetGou» vernonjeins huis in het Dorp Marigot, ten ein: de'den Eed van getrouwheid aan Hun Hoog Mo: gehde de Öeeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, af te leggen, zulks „en zodanig het behoort, op poene -van als 'ongehoorzamen 1 en verhoorders van de gemeéne-rust te zullen : worden geconfidereert en geftraft; zullende ten 1 voorfz. dage de verdere tot welzy-n der Colonie gerequireert werdende fchikkingen beraamd, én G cc cc 4 aan  HH NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- aan Gegoede Ingezetenen gecommuniceert worden. venha- En op dat niemand hier van eenige ignorantie cé. moge komeu te pratendeeren, zal dezen alomme in de refpedtive Divifien van het voorfz. gePubh ^deelte dezes EiJaads rond gezonden en geaffigeerd St.Mai* worden» tin. ;> Aldus gearrefteert in onze Vergadering in het Dorp Philipsburg opSt. Martin, den ai Mey 1793. (JVas geteekend,) W. H. RINCK. (Onder ftond,) Ter Ordonnantie van Commandeur en Raaden, (JVas geteekend,") A. van HEYNINGEN, Secretaris, (Lager ftond,) Accordeert met deszeifs Origineel, (Was geteekend,) A. van HEYNINGEN, Secretaris. , De Eed, in voorgemelde Publicatie vervat, luidde aldus: "Wfy beloven en zweeren, dat wy Hun Hoog " Mogende de Heeren Staaten Generaal der Ver-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1425 Vereenigde Nederlanden , als onze hoogfle en'sGRA: Souvereine Overheid , mitsgaders 7vne Door- venhaluchtigfte Hoogheid den Heere ^ .anOran-ce. ge en Nasfau, Erfftadhouder, Kaptein Generaal en Admiraal der Vereenigde Nederlanden, als Eed van ■ Gouverneur-Generaal der Coloniën van den Staat, trouwe. :gehouw en getrouw' zullen wezen; dat wy de iPlacaaten, Ordonnantiën, Reglementen en Refolutien van Hun Hoog Mogende, mitsgaders de ■ Ordres van Zyne Doorluchtige Hoogheid in opgemelde qualiteit, en van den Raad der Coloniën van den Staat in Amerika, onder Hun Hoog Mogende, mitsgaders van Commandeur en Raaden ! dezes Eilands, en alle verdere Officieren en Be. dienden, reeds over ons gefteld ofte nogtéftel" i len , in alle haare poincten na ons vermogen zul- len nakomen en doen nakomen; dat wy de be1 langens der Coloniën zullen behartigen , fteeds 1 daar by in het oog houdende en voorftaande de betrekkingen derzelven op het Moederland. Zo waarlyk moet ons God Almachtig helpen. Was getekent door 116 Perfóonen. De Heeren Richard Richardfon en Benjamin ■ Gumhis, beide Eigenaaren van Plantagien in het geconquesteerde gedeelte van dit Eiland, hebben : verklaard zeer veel genoegen met de Capture te nemen, en bereid te zyn hun in allen opzigte : met de hier voorenftaande Eed te conformeeren; maar, dat alzo zy beide Collonellen in aftueelen , dienst van Zyn Groot - BrittanifcheMajefteit zyn, zy gaarne van het ondertekenen van den Eed, ; zouden willen geëxcufeert wezen, uit vreze dat hun zulks kwalyk genomen zoude worden. En is daarop goedgevonden en verftaan, hun om de voorfz. reden provifionelyk van het on; dertekenen van den Eed te excufeeren. Aflum  I42G" NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- ' Aétum in het Dorp Marigot op St. Martin, delï venha- 24 Mey 1793. ce. Prseiënt, den Heer Commandeur, en de Hee¬ ren Godet, Van Heyningen en Cannegieter , «andeu. . (Onder ftond,) In kennisfe van my, (JVas geteekend) A. van HEYNINGEN, Secretaris. (Lager ftond,) Accordeert met deszeifs Origineel, (Was geteekend,) A. van HEYNINGEN, Secretaris. Hier toe behoort ook de navolgende INVENTARIS van de publieke GEBOUWEN, AMMUNITIE van OORLOG en andere ARTIKELEN, gevonden in liet te voren Franfche, dog thans in naame van Hun Hoos, Mogende de Heeren STATEN GENERAAL • der VEREENIGDE NEDERLANDEN gecofiquesteerde gedeelte des Eilands ST. MARTIN. "tiet Fort St. Louis (thans. Willem Frederik) *x genaamd, leggende opeen Berg,'ten Noorden van de Baay van Marigot, waarop 1 Ouct Huis, geheel vau Hout, verdeeld in 2 Vertrekken 5  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1427 ken; 1 nieuw Huis, mede van Hour, en verdeeld in 2 Vertrekken (niet voltooit}. Gefchut: 1 Twaalfponder, 1 Negenponder, 2Drieponders en 1 Tweeponder, gemonteert; 2 Vierentwintigponders, 1 Negenponder en 7 Drieponders, ongemonteert ; 94 Vierentwintigponds Kogels, 48 Twaalfponds dito, 82 Negenponds dito, 29 > D-rieponds dito; 2 Twaalfponds Cardoefen, a 'Negenponds dito en 2 Drieponds dito, gevuld; 4 Drieponds dito ongevuld; 3 Vaten met Kruit; 1 Kist, waarin eenig los Kruit, Snaphaankogels, eenige ongevulde Cardoefen , Werk , 1 Doos met Pypjes om op'de Zintgaten van het Gefchut te zetten, 2 Parroontasfen ccc.; 1 Affuit voor eed Negenponder, niet voltooit; 11 Handfpaken, 5 Aanzetters, 1 Krasfer, 7 Koevoeten, 3 Kruithorens en Priemen , 14 Lontftokken , £ Pakkeu Lont, 2 Trosfen Touw, 1 kleine Tros Koord, 15 Kromme Distels, 14 Schoppen, 3 Mokers, 3 Drillen, 1 Driipriem, 1 Aregaar en' eenig Gercedfchap om fteen te breken, 49 yzere Keggen, 8 Linfen voor Affuiten, 3 Rolwagens^ 1 tinne Lantaarn , 1 groote Luiklok , 1 kleine dito, 1 Haudfchel, 1 Vat omtrent half vol met Vüurfteenen, a yzere Spiesfen, 1 Blok met 3 :Schyven, 1 dubbeld Blok en 2 enkelde dito, i Huis, ftaande onder aan den voet van den Berg, waar het Fort op is, geheel van Hout, voorzien met een ruim Voorhuis en diverfe kleine Vertrekken , hebbende weleer gediend tot een Gouvernements-Huis, dog zedert de Revolutie zodanig verwaarloost, dat hetzelve thans veel reparatie vereischt; een fteen Gevangenhtfis, voorzien van goede bewaarplaatfen voor Gevangenen, en een Woning voor de Cipier; het oude overblyffel van de Roomfche Kerk, fn de Orcaan van 1792 zeer zwaar befchadigd geworden. (JVas geteekend,) W. H. RINCK. Aftum in Marigot op St. Martin, den 10 'Mey 1793. | -^f De 's GrA« vf.nha- ge. , Inventaris van Goederen enz.  1428 NIEUWE NEDERLAND3CHE "s GaA- vkhha' ce. u De Leden des Genootfchaps, tot ver de» - diging van den Christely ken' Godsdienst, opgerigt in 's Gravenhage , welke of Leden van eet zyn, of .briefwisfeling met het bellier houden, zyn by bekendmaking verzogt, de Algemeene Vergadering van het zelve Genootfchap, welke dit Jaar 1793 ftaat gehouden te worden , op Donderdag den 5 September, 'snamiddags ten één uur, in de Zaal van de Schutters Doelen, in 'sGravenhage, met hunne tegenwoordigheid te vereeren. Het Dichtlievend 'Genootfchap , onder de Spreuk: Kunstliefde Spaart geen'Vlyt, heeft deszeifs algemeene Vergadering, den S7 Augustus, op den Huize van Prins P,uu« rits van Nasfau, gehouden. De Voorzitter Mr. Thomas van Limburg, heeft de gemelde Vergadering geopend met eenen Lierzang, getyteld: Jesus Christus; en voords de zaaken betreffende het Genootfchap, voorgedragen in eene redevoering in dichtmaat; waarby de buitengewoo^e dubbelde zilveren Eerpenning, toegeweezen aan het bekroonde Dichtftuk, behelzende : Be Onoverwinnelyke Spaanfche Floot vernield in 1588. den Heere Thomas Kaas is ter hand gefteld: en den veel beloovende Jongelingen Godfried Hendrik van fsfelfiein , Barend Nieuwenhuizen en Adrianus Comelis Schenk, aanzienlyke Boekgefchenken zyn toegedeeld, welken allen daar voor, mede in dichtmaat, hun-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1429 hunne dankerkentenisfen betuigd hebben. 'sGraWaarna aan den tegenwoordig zynde Le- venha|! den, het tweede Deels eerfte ftuk der Dicht-ge. werken, en bekroonde Keurftoffen dezer Maatfchappy is overhandigd. SCHEVENINGEN. De Leden van den Burger • Krygsraad te Scheveningen onder de Inwooneren aldaar eene fomme van ƒ372:12:8 ingezameld hebbende, om daar voor, of ter verkwikking of tot aankoop van benodigdheden, aan 'sLands Krygslieden een blyk van waar genoegen over derzelver manmoedig gedrag te doen toekomen, heeft den Heer Grave Van Bentinck , Heer van Rhoon en Pendrecht, als Collonel der Scheveningfche Schuttery, op verzoek van gemelden Krygs- v raad, deze penningen aan Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins aangeboden, om naar Zyne Hoogheids goedvinden onder de gekwetfte Krygslieden verdeeld te worden , het welk door Zyne Hoogheid met (aanneming en betuiging van dankbaarheid ; is beantwoord. - De brief van den Burger Krygsraad aan den Graaf Van Bentinck luidde aldus: HOOG EDELE GEBOREN HEER! j Wfy hebben, fchoon onze Visfcherye federt f *v eenen geruimen tyd gantsch niet voordeelig is geweest, ja zelfs drie a vier maanden, in den afgelpopen Winter geheel heeft ftil geftaan, nog. ithans begreepen, om zo wel uit erkentenis, als uter verdere aanmoediging van de heldhaftige verde-  143» NIEUWE NEDERLANDSCHE KÏNGEN. Brieft van den BurgerKrygsraad. i dedigers van ons dierbaar Vaderland, onzehooggeagce Vryheid en edelen Godsdienst, iets onder onze inwoonereii te verzamelen ornvdaar veor of ter verkwikking,' of tot aankoop van benodigdheden, onze daopere Krygslieden ,-èen geringe blyk van ons waar genoegen over hun manmoedig gedrag te doen toekomen, en tor dat einde by een \^z3m©ldv'-eïnvïbirim'a ^vaf? dVie'-'honderd twee> en zeventig. Gulden twaalf .Stuivers ep-agt Penningen. Daar' wy nu de eer' mogen' genieten ,. Öwe Excellentie' mls Collorrèl :Van onze Orange Schuttery mi eerbiedigen,, en gemelde Penrdngen' door den Krygsraad van-dezelve Orange Schut-tery. zyn ingezameld, zo.nemen wyde vryheid.,' om Uwe Excellentie vriendelyk te verzoeken, ofUwe Excellentie wél de goedheid zou.gelieven te hebben, om meergemelde Penningen ïpver te nemen\ dezelve'aan Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins yan Orange en Nasfau , Commandant-Generaal van de Trbupen van onzen Staat, ever te zenden',met gelyk verzoek om* dezelve onder .de gekwetlte Militairen te distribueeren of të doen distribueeren, zo als gemelde | Zyii'e Doorluchtige Hoogheid zal bevinden aan iét bedoelde oogmerk hebbeste te beantwoorden. Waar mede iyy, na Uwe Excellentie in de alleen vïüge befcherming' des Allerhoogften te hebben lanbevooleri, de eer. hebben om ons'met eerbied te mogen noemen. .bioov."' d - HOOG EDELE GEBOREN .HEER.! Uwe .IfiOPg Edele .GeKorea Onder- b danige Dienaaren, De Leden van den Burger-Krygs-. ,. raad te Schevenïngen, En ter Ordonnantie van dezelve, S. ue ZOETE Sz., Secretaris. 5 Scheveningen den ar'Juny 1703. De  JAARBOEKEN, Augustus, 1793* H3* De Graaf Bentinck fchreef aan den Erf-Scheveprins dezen brief: kingen. DOORLUCHTIGSTE HOOGGEBOREN VORST! >■ Door den Burger-Krygsraad van Scheveningen is my per Misfive de hierby gaande ƒ372:12:8 !ter hand gefteld, dewelke onder de gezamentlyke Schutters en verdere Ingezetenen van't Dorp ■ zyn gecollecteerd geweest; met verzoek, om. die aan Uwe Doorluchtige Hoogheid na Hoogstdeszelfs best oerdeel in het Hospitaal van de Armée aan de gekwetften te worden aanbefteed; het geen ik dus by deeze Uwe Doorluchtigfte . Hoogheid verzoeke wel te willen effe&ueeren, zullende met genoegen afwagten Uwe Doorluchtigfte Hoogheid reicriptie daar omtrent; blyven1 de intusïchen met de grootfte hoogagting, DOORLUCHTIGSTE HOOGGEBOREN VORST! Uwe Doorluchtigfte Hoogheids Dienstwillige Dienaar, • {JVas geteekend,') W. G. F. BENTINCK. * 'sHage den 27 July I793« Ddddd De-  1432 NIEUWE NEDERLANDSCHE Scheve- Deze brief wierdr door den Erfprins alhingen»dus beantwoord: HOOG WELGEBOREN HEER! Antw. fJet is my byzonder aangenaam geweest uit Uw van den Hoogwelgeboren Misfive van den 27 July Erf- laatstleden, ontwaart te hebben de goede intenprins. tie der Burger- Krygsraad te Scheveningen , en het daar uit voortvloeyend douceur van ƒ 372 der Schutters en verdere Ingezetenen van ditDorp, voor de geblesfeerden gedestineerd, die zig in de Hospitaalen bevinden. Ik zal nader overleggen , hoe en op welke Wyze deeze Penningen ten meesten nutte hefteed kunnen worden, en TJ Hoog Welgeboren als dan daar van kennis geeven; intusïchen bedank ik dezelve zeer voor de moeite, die dit aan U Hoog Welgeboren heeft veroorzaakt, en verzoeke myne dankbaarheid aan den Burger-Krygsraad van Scheveningen te betuigen; verblyvende voor het overige met de meeste agting, HOOG WELGEBOREN HEER I U Hoog Welgeboren Dienstwillige Dienaar, {Was geteekend») * W. F. ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 2 Augustus I793« (Onder ftond,') Den Heer Grave BENTINCK Heer van RHOON. L E V-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1433 L e y d è n. »s Lands Univerfiteit heeft den ia Au-LeylSustus een groot verlies geleden, door den d£c<« idood van den Hooglecraar in de OofterIfche Taaien en Joodfche Oudheden, Henirik Albert Schultens, een naam, welke iin Grootvader, Vader en Zoon , den luifter dezer Hooge Schoole lang heeft gefchraagd. Hy overleedt, na eene langzame -kwyning en uitteerënde ziekte, in den ouiderdom van flegts ruim 44 Jaaren. Den 10 dezer maand is het gezin van den IPrins Erfftadhouder, met vyf floepen door ,deze Stad gevaaren, naar Katwyk, om aldaar het afvuuren der Schutterye by te |i woonen. Katwyk. Saturdag den 10 dezer maand Augustus , I hebben de Burgers en Inwoonders van de i beide Katwyken, het genoegen gehad, dat I Zyne Doorluchtige Hoogheid , benevens Haare Koninglyke Hoogheden Mevrouwen de Princesfe en Erfprincesfe van Orange en Nasfau, met hun gevolg, met drie floei pen, in welker eerfte zich Hunne Hooghej den, met den Graave Van Bentinck, Heere van Rhoon bevonden , te Katwyk aan den Rhyn aangekomen , en aldaar in een daar toe opgerechte tent, in een ftuk land, , waar een zeer fraai gezigt was, eenige ververfchingen genoten. De gewapende BurI gerye paradeerde en verrigtte haare WaDdddd a pen-  1434 NIEUWE NEDERLANDSCHE Kat- penoeffening, *t welk zeer wierdt goedgewvk. keurd. Het Gezelfchap ging vervolgens naar Katwyk op Zee, en vertrok, na re Katwyk binnen terug gekomen te zyn, op gelyke wyze weder naar 'sHage. Leïdschenba m. Den 6 dezer maand heeft alhier in de Kerk, voor de tweedemaal, -de plegtige uitdeeling der Eerpryzen plaats gehad, aan de leerzaame Jeugd, van het alhier opge» rigte Fonds, waar uit Kinderen van minvermogende Ouders in de Schoole onderweezen worden, in 't fpellen, leezen,fchryven en reekenen. De uitdeeling der Eerpryzen is géfcnied door Simon Didama, Mede-Lid in 't bellier: deze plegtigheid wierdt door dien Bellierder begonnen, met •f een zeer gelchikte aanfpraak, en betoog der nuttigheid van deze inrigting. Onder het uitdeelen der Eerpryzen in elke Clasfe, wierdt de leerzaame Jeugd aangemoedigd om door hun yver en vlyt naar hooger prys te dingen, 't welk dan ook door den meest gevorderden Jongeling < met dankzegging wierdt beantwoord; gelyk ook de Leermeefters, voor hunne moeite en vlyt in het onderwyzen van die Jeugd hun aanvertrouwd , onder een aanmoedigende aanfpraak, met een Boekgefchenk wierden vereerd , het welk door de oudfte Leermeefter met dankzegging is beantwoord. Vervolgens zyn de Ouders der Kinderen aangefpoord, om ook van hunnen kant alles aan te wenden,  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. I den, om hun Kroost in alle Christelyke Lkyddeugden, zo veel mogelyk te doen opwas-schen- : fen. Eindelyk wierdt deze plegtigheid be-oAM. ilooten met een Dankzegging aan alle Deelneemers en Deelneemeresfen, voor hunne mildadigheid ter onderfteuning van deze loffelyke inllelling, en aan de Leden van 't bellier voor alle hunne moeite in de zorg i voor dit geheele Fonds. Amsteldam. I Onze Zeemacht, hoe ongelyk ook aan I die van zodanige Mogendheden, welken, : gelyk Groot-Brittannie, vyfmaal zo veele 1 inwooners hebben, en tienmaal zo veel gronds ; beflaat, of, gelykFrankryk, tienmaal zo veel Volks hebben, en omtrend zeventienmaal zo ; veel gronds bellaan, (met welken zig volftrekt te willen gelyk waanen, of die te willen evemaaren, veel naar den bekenden fabel van i den Kikvorsch en den Os zoude gelyken Q ionze Zeemacht dan is geenzints onbedui- ' dende en zonder vrugt. Men leze de be:rigten, welken wy in de voorgaande en in deze maand onder Dordrecht hebben medegedeeld. Ter beveiliging van onze Scheep, vaart, liepen den 15 Augustus twse Fregatten van Oorlog, in Zee, Da Waakizaamheid , onder bevel van den Kaptein ,jF. A. Meurer; en Het Zeepaard , onder gebied van den Kaptein C. van Kèrcbern; zy hebben veele' Koopvaarders tot zekere hoogte begeleid, en veele andere wederom in hunne terugkomst naar Texel vergezeld en befchermd. Ook kwam den 25 dezer Ddddd 3 / maand  I43ó NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldüm. < maand 'sLands OorlogsFregat Dij: Alaem, Kaptein M. Attitr, van 't kruisfen; gelyk wederom veele Koopvaarders den 26 Augustus uitzeilden,onder geleide van'sLands Fregat De Thetis, onder bevel van den Lieutenant ter Zee, J. van Kervel. Den 27 kwam 'sLands Kotter De Panther, Kaptein Van Hoey, wederom binnen. Den 29 Augustus zyn uit Demerary veele Koopvaarders, onder de befcherming van 'sLands Fregat De Alliancie , Kaptein L. Spengler, en 'sLands Brik De Pïl , Lieutenant Verbeull, in onze havens aangeland. Den 20 Augustus zyn alhier aan *s Lands Werf terug gekomen de 16 Kanonneerbooten , welken onder 't gebied van den KapteinLieutenant Lemmers, het beleg van Maints hebben bygewoond, maar de lpoedige overgaaf dier Stad, waar van wy te voren gemeld hebben, maakte het gebruik derzelver onnodig. Nimmer zag men eene manfchap in beteren ftaat terugkomen, hebbende voornoemde Kaptein-Lieutenant op zyne togt niet meer dan drie man verlooren , waar van nog een verdronken is, en thans heeft hy niet meer dan drie zieken, welken naar het Gasthuis gebragt zyn. Van Gibraltar, alwaar den 26 Juny Lord Hood, met 5 Schepen van Linie en 4 Fregatten aankwam, (zynde 6 Schepen in Ca« dix om versch water binnen geloopen,) is berigt ingekomen, dat Kaptein Trigge, bevel voerende over het Eugelsch Fregat the Mer*  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. H37 Mtrrnaid, genomen heeft-den Franfchen Kaper VAngelique, Kaptein B. l'Hennet, welke het Hollandsen Schip Zeelust, op de reize van St. Euftatius naar Amfterdam hadt genomen, en zeven kasfen Stofgoud met eenige Olifants Tanden, daar uit geligt. De Hollandfche Conful te Gibraltar, hadt die Goederen opgeëischt, als toebehoorende aan Hollandfche Onderdaanen , om dat J zy in openbaare Zee waren hernomen, en eer zy een eigendom van den Kaper verklaard waren; ook, hadt hy Request aan \ Hof ingeleverd, om voor de Eigenaars den behoorlyken tyd te erlangen, tot het neemen ' van zodanige middelen, ais zy zouden nodig oordeelen. Den eerften dezer maand Augustus, is te Londen de zaak bepleit van het ryk geladen Spaansch Register- Schip , op den 5 April door den Franfchen Kaper de Geneli raai Dumourier genomen, en den 14 dier I maand hernomen, door het Konings Schip 1 the Edgar. De Advocaat - Generaal W. Scott maakI te een omflagtig en geleerd betoog ter ver1 dediging van de rechten der Herneemers ; beweerende dat, volgens het recht der Voli ken, wanneer de eigendom van eenen Staat, , na dat het 34 uuren in bezit van eenen Vyand ■ was geweest, hernomen wierdt door onderdaanen van een derde Gewest, met den i eerften in veubend, en met den laatlten in ! Oorlog ftaande, het recht der oorfpronglyj ke Eigenaars te niet was, en de HerneeDdddd 4 mers Amsterdam.  H33 NIEUWE NEDERLANDSCHE amsterdam. mers bevoegd waren, dien eigendom als eenen prys te befchouwen. In het tegenwoordig geval nu , was het Schip. St. Jago, in Franfche bezitting negen dagen lang geweest, en moest dienvolgens als een wettigen prys worden aangezien, Ter ftaaving van deze leer, las hy verfcheide aanhaalingen uit Puffendorf ' over het Natuur- én Polken-Recht, mitsgaders uit Grotiüs, Recht van Oorlog en Vrede. Voorts beweerde hy, dat, aangezien wy met Spanje geen Verdrag nopens die zaaken hadden, de zaak alleenlyk naar 't recht der Volken kon beflisc worden. Zyne laatfte drangreden haalde hy uit de Spaanfche Wetten zelve, bepaalende, dat, wanneer een Onderdaan van dat Land eenig Schip hernam, toebehoorende aan andere Onderdaanen van het zelve, de Neemers zouden bevoegd zyn tot het geheel, mits het 24 uuren in Vyandlyk bezit was geweest. % Het Mof deedt nogthans geene uitfpraak, maar liet de gevoeglykheid blyken van niet verder voort te gaan, tot Zyne Majefteit en deszeifs Raad waren geraadpleegd, wyl het toch door denzelven zou beflist worden. Voorts vernam men, dat ingevolge eene boodfchap tusfchen den Rechter van de Admiraliteit en den Gezant van Spanje, het verder onderzoek der zaalc van 't voorn. Schip tot den 4 September zoude worden uitgefteld. Van wege de. Oost• Indifche Maatfchappy is deze aankondiging gedaan: Den  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1439 Den i September aanftaande, zal voor de Ka mer van de Oost - Indifche Compagnie te Am-; fterdam , in Texel gereed leggen, om van daar (wéér en wind dienende,) naar de Kaap de Goe;! de Hoop en vervolgens naar lndiën te vertrekken, de !| Compagnies Paketboot, genaamd het Haasje. Een iegelyk, welke daar mede Brieven of Paketten derwaarts wil verzenden, kan dezelve bezorgen aan de Kameren van gemelde Compagnie ; en die woonagtig zyn in Steden , daar geen Kamer van de ] Oost-Indifche Compagnie is, kunnen dezelve flai3 "ten in een couvert, en als dan addresfeeren en afi zenden (doch franco,) aam-een der Kameren van ij gemelde Compagnie, mits die Brieven of Paketren niet later ontfangen worden dan by de Kamér Amfterdam tot den 29 Augustus incluis; by de Ka: meren Delft, Rotterdam, Hoorn en Enkhuizen, l tot den 27 Augustus, en by de Kamer van Zeeland, te Middelburg, tot den 21 Augustus incluis; 1 naardien de Kisten of Paketten , met Brieven voor gemelde Paketboot,op die refpeftivedatums, by gemelde Kameren, zullen geflooten worden. De hoeveelheid van allerhande foort van Graanen, in dit jaar 1793, van den eerften January tot den 31 July te Dantzich aangebragt, bedraagt 23400 Lasten; van welken 21100 Lasten uitgefcheept zyn. Niet alleen zyn de geldligtingen in dit . Land, of liever dit Gewest, en byzonder in deze Stad, voor onze inlandfche behoeften , : zo wel voor het Staatsbeftier, onze VolkI plantingen, ons Zeeweezen, vooral ook onze ; zinkende Oost-Indifche Maatfchappy menig1 vuldig,maar de meefte vreemde Mogendhei den, wanneer zy gereed geld nodig hebben, 1 komen hier ter markt. Van het getal dezei Ddddd 5 M° !Vm- 3am, *  i44o NIEUWE NEDERXANDSCHE BE- Am- stëldam. Mogendheden is de Koning van Pruissen fteeds uitgezonderd geweest, dog het oorlogvoeren heeft ook dezen Vorst nu genoodzaakt, tot dit middel toevlugt te nemen ; zo als blykt uit het navolgend BERICHT van 'eene NEGOTIA- TIE , groot ƒ 5,000,000 {lóflands Courant, voor rekening van ZYNE KONINGLYKE PRUISS1SCHE MAJESTEIT, onuer generaal Verband van aller Hoogstdeszelfs LANDS INKOMSTEN, en fócciaal, die, van Hoogstdeszelfs WESTPHAALSCHE STAATEN. Deze Negotiatie gefchied ten Comptoire van Cohen en Comp., te Amfterdam, tegen de laarlykfche Intrest van 5 pCt. voor 10 aster een volgende Jaaren, waar van het eertte zal ingaan met primo Juny i79S, ellende de aflosfing gefchieden ia vyf gelyke Termynen, waar van de eerfte zal zyn primo Juny 1799 , en de laatfte primo Juny 1803 , in Hollandsch Courant, te Amfterdam. ] -,. , • u 1 De betaling der Intrest zal gefchieden in Hol. iandsch Courant,op Jaarige Coupons ten Comptoire als boven, alwaar de Intekening dagelyks kan gefchieden. "T t Ten behoeve der Vereenigde Staaten van Amerika gefchiedde ook eene geldligting, volgens dit  JAARBOEKEN, Augustus, 1793- H41 BERICHT van een NEGOTIA-, TIE groot DRIE MILLIOE-. NEN ZEVEN HONDERD en VYF TIG DUIZEND GULDENS, Hollands Courant Geld, tot vyf perCt. Intrest in het Jaar , voor reekening en ten lasten de BANK der VEREENIGDE STAATEN van AMERIKA , ten Comptoire van de Heeren WILHEM en JAN WILLINK, NICOLAAS en JACOB van STAPHORST en HUBBARD. De Heeren Prefident en Directeuren van de Bank der Vereenigde Staaten van America, als, daar toe geauthorifeerd zynde van de gezamentlyke Geïntresfeerdens van dezelve Bank, zullen tot meerder zekerheid der Geldgeevers , trans porteeren één millioen en vyf maal honderd dui. zend Dollars 6 pCt. Fondfen, ten lasten de Vereenigde Staaten van America, op de naamen van de Heeren Wilhem Willink, Jan Willink, Nicolaas van Staphorst, en Nicolaas Hubbard, als Reprefentanten der refpeftive Geldgeevers, om te dienen als een Speciaal Hypotheek voor Capitaal en Intrest, geduurende de loop dezer Negotiatie, waar van de origineele Certificaten zullen gedeponeerd worden ten Comptoire van de Notaris P. G. van Hole, alhier. Deze Negotiatie gefchied voor den tyd van tien jaaren, na verloop' van welken het den Prefident en Directeuren zal vryftaan, het Capitaal in eens, of in termynen af te losfen, zodanig dat het zelve in vyftien Jaren , zal gerembourfeerd wezen. De Intrest zal jaarlyks op Coupons betaald worden, te rekenen van primo juny. De Intekening gefchied aan de voornoemde Comptoiren , alwaar de Fournisfementen , op Recipisfen konnen gefchieden. . Dc iM- tee- jam. Geldlig■ing voor de Staaten van America.  t442 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- < stel' dam» t ] ( ( 3. Ge- ^ De ontwerpen van geldbeleggingen, op meer of m:n zekere gronden , ontbreeken hier zelden. Daar toe geeft gelegenheid zo wel„de overvloed der gereede penningen, als de vrugtbaarheid van het bereekenend vernuft. Zie hier dan ook een PLAN eene?' NEGOTIATIE van ƒ 3450000 , gevestigd op een MILLIOEN AKKERS, (circa 500,000 Hollandfche Mergen,) LANDS, liggende in den Staat vtf»NEW-YORK, in NOORDAMËRIKA ; onder diretlie yan ■ ■ STADiNITSKI en ZOON, te AMSTERDAM. 1. TVze een millioen Akkers zyn grenzende aan het millioen Akkers der voorige Negotiatie, op den 1 January 1793 binuen deze Stad, Dnder directie als boven, opgerigt, en alzo mede gelegen in het westen van den Staat van Newjork, genaamd Genezeeland ; zullende van beiden, na geëindigde furveyeering of meeting en ifperking, een exacte kaart door Directeuren uitgegeven worden. 2. De Heeren Commisfarisfen, die zig met het seftier der eerfte Negotiatie belast hebben, na- ' mentlyk de Heeren Wilhem Willink', Nicolaas mn Staphorst, Christiaan van Ëeghen, Mr-, Hendrik Vollenhoven, en Mr. R. J. Schimmelïenninek, zullen het beltier dezer Negotiatie ook veder op zig nemen, zynde reeds order gegeven, >m de gemelde landen op naamen derzelve Heeen te doen ftellen, en voorts op denzelfden voet ;n voorwaarde, als by het berigt ten opzigte Ier cerstgemelde Negotiatie ftaat vermeld.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1443 3. Gemelde millioen Akkers zyn ten opzigte der Indian Titles en onkosten gekogt op dezelfde conditiën, als die der eerfte Negotiatie, zullende mede ƒ 1200,00© ,of 24ftuivers per Akker beftecd worden, tot aankoop van Americaanfche Effecten , het zy ten laste van de Staaten, of in Actiën van de Nationaale Bank', uit de revenuen van welke Effecten zal betaald worden, zo vee,! bevonden zal worden tot bevordering der culture en bevolking der voormelde Landen nodig te zyn; als mede zo veel 'als tot aanvulling van het deficit in den ontfangst van den Intrest, geduurende de eerfte jaren zal vereischt worden. 4. Van deze Negotiatie zullen aandeelen op naam of ira blanco , naar keuze , uitgegeven worden van ƒ1000, ieder, provifioneel met vyf Intrest Coupons, verfchynende op den 1 Juny 1794; en alzo voor het eerfte jaar ad f 53 , het tweede jaar ad ƒ 52: 10, het derde jaar/55, het vierde jaar ƒ 57:10, en het vyfde jaar ƒ óo; zullende, na het einde van het vyfde jaar, eene nette Staat dezer Negotiatie geformeerd , en de betaling van den Intrest verder bepaald worden ; alles op d£nzelfden voet, als by Artikel 10 en ii. van het Berigt der eerfte Negotiatie is vermeld. ;. 5. De Koop - contracten der Landen , gelyk ■ ook de bewyzen van eigendom der ƒ 1200,coo aan Effecten, zullen gedeponeerd worden , ten ] Comptoire van den Notaris P. C. Nahuys, weli ke de uit te geevene Aften van aandeel zal pro- thocolleeren en contrafigneeren, kunnende intus*. fchen door hun, die dit mogten begeren, op Re- cepisfen worden gefourneerd. 6. De Directeuren zullen, benevêns de kosten 1 pCt. voor het oprigten, en pCt. voor het 1 betalen 'der dividenden in rekening mogen 1 brengen. Maat Amsterdam. Geldlig» ting op een Mil-> Hoen Akkers.  1444 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am-" STERDAM. Maar zomtyds vallen de geldfchietingen aan vreemde Mogendheden ongelukkig uit. De Republiek Polen hadt hier eene goede fom geleend, om zig in ftaat te ftellen, van 't geweld en de overheerfching haarer nabuuren af te keeren. Maar de groote magt van de Keizerin van Rusland en den Koning van Pruisfen , die dan eens eensge* zind, dan eens oneensgezind omtrend Polen zyn, waren nu wederom overeenftem» mende om die Republiek aan hunne oogmerken te onderwerpen. Zodanige vereende magten overtroffen den veel geringeren wederftand van Polen. Evenwel kreeg men tyding , dat de - Rusfifche Gezant in een gefprek, aan den Bisfchop Van Chefeu, als Voorzitter van die geenen, die benoemd waren om met dien Gezant in onderhandeling te treeden , betrekkelyk de geldligtingen, door de Republiek Polen, in Holland gedaan, verklaard hadt: „dat Haare Rus-Keizer„ lyke Majefteit drie Millioenen Poolfche „ Guldens van deze geldleening over zielig „ zoude nemen, en den Koning van Pruis„ fen trachten over te haaien, om eene der„ gelyke fomrae voor zyne rekening te ne,r, men; en wyders, dat de agterftallige be„ lastingen, welke Hoogstderzelver nieuwe „ onderdaanen aan het Ryk fchuldig ge„ bleven waren, aan de Republiek zoude uitbetaald worden van het oogenblik af, „ dat de Rusfifche Troupen op het Poolsch „ Grondgebied gekomen waren, tot op den dag der bevestiging van het Verdrag tus„ fchen de beide Hoven." Dog het is de tyd  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. «445 tyd alleen, die ons zal leeren, wat van de5 ze verklaaring zal worden. Daar wy aan 't Financie-Wezen zyn, kan het volgende niet geheel ongepast en zonder belang worden geoordeeld. Volgens eene berekening der fchulden van Frankryk, den 1 Juny 1793 opgemaakr, ; bedroegen dezelven in 1789^ vier duizend |i vyf honderden drie millioenen zevenmaal honderd agt en tagtig duizend livres. In 1792 negen duizend negen honderd zeven en twintig millioenen driemaal honderd en twintig duizend livres. In Juny 1793, twaalf duizend twee honderd en vyftig millioen. En in January 1794 zullen dezelven vol gens bereekening beloopen, veertien dul zend vierhonderd millioenen. Ondertusfchen wordt het inkomen vat Frankryk ten voordeeligfte berekent op twee i duizend zeven honderd millioenen jaarlyks 1 Maar het is teffens zeker, dat het genoeg! zaatn voor eenen Ikat is, dat hy de renter 1 kan voldoen,en jaarlyks iets van de hoofd fom kan afleggen. Maar hier komt het or. een goed beheer der Financien aan,"welt goed zynde met weinig middelen veel, er kwaad zynde met veel middelen weinig kaï uitvoeren, 't Voorzigtig beleid doet hiei alles af, waar van het beheer van 't Fi nancie-Weezen in Engeland een fprekend een alles"afdoende voorbeeld en bewys is En waarom clan zulk voorbeeld niet na : gevolgd? Dog het is niet genoegzaam eeni Amsterdam. r*, i ?  I44Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. • •** ge uiterlyke fchikkingen en vorm na te bootfen. Te Parys heeft Cambon , uit naam van 't Committé van vyven, een zeer uitgebreid verflag van de geldmiddelen gedaan en van den publieken fchuld, gevolgd van een ontwerp van een befluit of wet, meer dan 200 artikelen groot, waar van de volgende artikelen zyn aangenomen : „ De geheele publieke fchuld, geen lyfrente zynde , zal in een groot boek worden gefteld, moetende alle fchuldeisfchers hunne namen daar toe opgeven: binnen twee maanden moeten debetaalders van het Stadhuis de namen der fchuldeisfchers van den Staat, opgeven, zo wel als de qualiteit der renten, moetende voor January die renten op het groote boek aangeteekend worden, het geen heteenigfte bewys voorden fchuldeisfcher zyn zal, kunnende 'er geene fchulden onder de ko Livres worden geboekt, maar zullende dezelve terftond gelost wor. den. De Eigenaars van quitantie van finantie, effecten aan toonder, actiën en coupons van de Oost-Indifche Compagnie, billietten en asfignatien op de Domeinen, billietten en contraéten van de leening van 1787 en 1784 en alle andere effecten op de publieke fchat, zullen gehouden zyn, voor den 1 January 1794, dezelven by de betaalers te bezorgen. De trekking der leening van 1784 is vernietigd» doch die van ijti? zal plaats hebben,  JAARBOEKEN, Augustus, 1703» 144? jiben, zullende de fommen boven de 1000 AmLivres op het boek worden gezet, en diesTEL'er beneden zyn, worden betaald. dam. De quitantien van betaaling boven de 3000 Livres , zullen by een betaaler gebragt, vernietigd en op het boek gefteld worden tegen 5 perCt. intrest, terwyl de mindere worden afgedaan : zullende de afbetaalingen voor vreemde landen als voorheen plaats hebben , en alle die op het groote boek ingefchreven zyn, zullen het recht hebben voor hunne infchuld Nationaale Goederen te koopen." Dezelfde Cambon heeft vervolgens nog doen befluiten, dat alle de renten, welke i in 't groote Nationaale Register zullen worden ingefchreeven , aan de Grond-Contributie , (zynde een vierde perCt,) onderhevig zullen zyn. Den 2 dezer maand waren te Londen de pryzen der Fondfen aldus: De Actiën van de Bank 178 a 177*. De Oostlnd. Comp. 211 a sic*. Zuidzee 85 a 84J. iDito Ann. 785. Dito Nieuwe Ann. geen prys. De 3 perCt. Bank gered. /Hf a f a i. De3perCt. geconfol. 77**78** Dito 1726, geen prys. De 3 perCt. Ann. 1731, geen prys. Dito Ind. Ann. geen prys. De4perCt. geconfol. Ann. 1780, 94$-a*. De 5 perCt./ Ann i09| a \ a De Lange Bank Ann, 221 h .g'n-.S. De verdere Effeéten geen prys.. De Wisfel op Amfteldam 38, 10. Dito op Zigt 38, 7. Rotterdam 38, 10. Eeeee Te  J44* NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STELDAM. Te .Amfteldam den 2 Augustus: De Aetien van de Oost-lnd. Comp. 144." De Eng. Bank 1784. Engelfche Oost-lnd. Comp. 218. Zuidzee 86. Annuiteiten 701. Dito Nieuwe 95*. n De Cours van de Wisfel was dien zelfden s Augustus op Londen 38, 95 è Bijdito op 2 Ufo 38, 8 a 7. Parys 15 a i5i; dito op 2 Ufo 16. Bourdeaux op 2 Ufo 141. Bilboa92. Madrid 921. Cadix 914. Sivilien92|. Lisbon 52. Venetien 911. Genua 85. Livorno 925. Breslau 445. Weenen 35. Hamburg 34S ; dito op 2,Ufo34|. Antwerpen, Gend en Brusfel 31. Zeeland ■$ Rotterdam \. De Agio van de Bank \% a 2 perCt. ^Dus fcheen het als of het Bankgeld weder op zyne oude waarde zoude ryzen. En waarlyk dit moest wel zo, nadien 'er naauwelyks beftendige natuurlyke redenen van eene daaling der waarde van Bankgeld beneden Kasgeld kan uitgedagt worden. En zouden dan de oorzaaken, welken het Bankgeld voor heen 3,4*5 perCt. boven 't Kasgeld verhoogden, nu veranderd of vernietigd zyn ? Met de laatfte brieven uit Engeland in deze maand, waren den 27 Augustus te Londen de pryzen aldus: De Actiën van de Bank 175 è 174 en 1 vierde. Die van de Oost-Indifche Comp. 208. Dito Zuidzee 83. Oude en Nieuwe Annuiteiten zonder prys. 3 perCt. gered. 77 a 76 en 3 agtfte a 1 half. Dito geconfo- li-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1449 lideerde 76 en 1 agtfte h 75 en 5 agtfte a 7 Am* agtfte, a 5 agtfte. 4 perCt. dito 93 a 92 enster5 agtfte a 3 vierde. De i Wisfel op Araftel-DAM» dam 39 en 10. Dito op Zigt 39 en 9. Op Rotterdam 39 en 10, Op Hamburg 36, en op Altona 36 en 1, beide a 2 en 1 half Ufo. Te Amfteldam op 't laatst dezer maand'? De Actiën van de Oost-Indifche Compagnie 145. De Engelfche Oost-Indifche Comp. 215. De Engelfche Bank 176 en 1 half. De Zuidzee 85. De 4 perCt. Anuiteiten 97,. De 3 perCt. geconfolideerde 77 en 3 quart. Allen op November. De Agio van de Bank 2 en 5 zestiende a 3 agt' perCt. De Cours van de Wisfel op Londen 39; 5 a 4. Dito op 2 Ufo 39, 1 a r. Pary» 15. "Dito op 2 Ufo 15. Bourdeaux óp 2 Ufo 141. i Bilboa 901. Madrid 911. Cadix90?. Sevilie :i deszeifs Letterkundige Prysvraag: Waar uit blykt het nut van de Dichtkundige Genootfchappen voor den bloei der Nederlan,dfche Dichtkunjie, en welken zyn de beste middelen om dat ttut, te doen toenemen ? in den voorleden jaare uitgefchreven. Een ander Programma van 't Bataafsch Genootfchap luidde aldus: T Tet Bataafsch Genootfchap der Proefondervindelyke Wysbegeerte heeft, in deszeifs Algemeene Vergadering , gehouden den 12 dezer, na dat door den Prafident-Directeur, den Heer Dr. Gerh. Gysb. ten Haaff', van allé ingekomene Stukken en voorgevallene Zaken verflag was gedaan, geoordeeld: Dat op de Vraag nopens^ zeker/ie en minstkostbare wyze, om de Fondeer ingsputten of Kolken voor de grond/lagen der Werktuigen, die het •water in eens tot de volle hoogte, en onmidd'elyk in eenen uitloozenden boezem moeten opbrengen, tot de nodige diepte te gradven, droog te maken en droog te hsuden; het ingekomen Antwoord, onder de Zinfpreuk: De steker ft e en minstkosthare wyze van ^uitvoering der Ontwerpen, wordt het veilig/te uit de v' ' Theo»  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1453 Theorie, met de bevinding vergeleken, Rot • maakt. terdam» Zo wel met betrekking tot de Theorie als Practyk zo volledig voldaan heeft, dat men den gou- Progr* den Eereprys daar aan konde toekennen, zyndevan't by de opening van het verzegeld Billet gebleken , Biw, Gedat deszeifs Schryver was de Heer Adrianus nooifch. Francois Goudriaan, geadmitteerd Landmeeter te Amfterdam, en Opper-Opziener over de thans nieuw gemaakt wordende Werken by .het Nieuwe Diep aan den Helder. - Voorders is beflooten tot het opgeven van de navolgende Prys vraag, te weten: Eene Theorie, 'zo veel mogelyk door ondervin» dingen en waarneemingen' bevestigd, wegens de lengte en flrekking van Kribbing en Hoofden, niet alleen in geduurig aflopende Rivieren, maar voornamelyk aan Zeeftranden en zulke Rivieren, die aan de geduurige verwisfeling van Vloed. en Ebbe enderworpen zyn: wordende bovendien gevorderd, dat men , met betrekking tot de eerfte, te weten de Kribben, op geduurig aflopende Rivieren, onderzoeke, of en in hoe verre de reglhpekige, Kribben, zo ah 'er in de laatfte jaren -verfcheiden op den Boven-Rliyn en elders aangelegd zyn, met zodanige door ondervinding geflaafde Theorie al of niet ft roken; cn ten aanzien van de laatfte, dat men, behalven de lengte en flrekking, ook tevens de hoogte der Kribben en Ploofden, zo wel als derzelver ver-■ val, vergeleken met de hoogte der daaglykfche getyën, in aanmerking neme. met uitloving van de gewone gouden Medaille voor het best voldoende Antwoord , dat voor den 1 Maart 1795 zal zyn ingezonden. Eeeee 4 De  1454 NIEUWE NEDERLANDSCHE ZEELAND. Middelburg. De Raad ter Admiraliteit in Zeeland, heeft doen bekend maaken, dat Convoy voor Schepen uit deeze Landen zou worden verleend naar de Middelandfche Zee , met den eerften goeden wind , die waayen zou op of na den 28 dezer maand. V lis- Rotter* dam. Progr. van 't Bat. Ge liQ&tfch De Antwoorden moeten in het Nederdmtsch , Latyn , Fransch , Engelsen en Hoogduitsch , mits met eene Italiaanfche letter, niet door de haud der Auteuren zelve, maar door eene andere, in zeer duidlyk leesbaar fchrift, (verbeteringen en byvoegfels hier onder begrepen,) gefchre•ven zyn, en niet met der Auteuren eigennaam,., maar met eene Zinfpreuk getekend, en met een verzegeld Billet, 't welk dezelve Zinfpreuk tot opfchrift heeft, en waar in der Schryveren naam en adres geméld zyn , verzegeld en franco, voor den bepaalden tyd, (zullende de laater inkomende voor dat jaar tot het dingen naar den prys niet in aanmerking genomen worden ,) gezonden worden aan den Directeur en eerften Secretaris van het Genootfchap, den Heer Gerh. Gysb. ten Haaff, Medicina. Doïïor, 'sLands Doctor iy het Edelmogend Collegie ter Admiraliteit op de Maze, Oud-Doi7or' van SchielOnd, Lid van de Hollandfche Maatfchappy der Wetenfchappen en van het Provinciaal Utrechts Genootfcltap.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1455 Vlissingen. Vlis- SINGEM* Met brieven van Kaap Horn, van den" 28 Mei laatstleden, by de terug reis van een Engelsch Vaartuig, 't welk van wegens de Regeering, met brieven derwaarts was gezonden , herwaards overgebragt, heeft men berigt, dat zeker Schip, in 't laatst van December uit Texel gezeild, en met Krygsvolk , naar d' Elmina beftemd , aldaar in goeden ftaat zou wezen aangeko- ; men ; dat den ao Mei van laatstgemelde Plaats, naar Amerika was vertrokken, na zich vooraf wel gewapend te hebben, het ] Schip het Goed Voomeemen, Kaptein Casper Tol, met een Armafoen van over de 1 300^ Negers; dat de Brik Onverwagt, Kaptein Mahkr, met ruim 100 Negers % ook op zyn vertrek lag, en door het Schip den Indiaan, Kaptein tV. Kans, in 't begin van Juny, met ruim 160 ftondt gevolgd te worden j terwyl J. Grim, van Amfteldam, nog : op de Bovenkust was liggende. En volgens brieven van 12 April,lag in Rio de Gabon, het Schip de Verwagting, Kaptein G. Moelaar , en dagt na 250 Negers tè hebben ingehandeld , den reis naar Amerika, aan te nemen. De Schooner the Helen of Flusbing, Kaptein J. van Wenfen, is den 7 dezer maand in de Westcouwes van Engeland binnen gekomen ; dezelve hadt na de Grein- en 1 Goudkust van Afrika en de Rivier de Ganon, al koophandelende te hebben bezogt, Eeeee 5 in  NIEUWE NEDERLANDSCHE Vus- sincjen in zyne terugreis Malembo aangedaan, en was ■ den 6 Mei van daar vertrokken naar Vlisfingen:- Dog door 2 Engélfcbe Kapers, op de Noorderbreedte 46 graden den oorlog verneemende, en aangeraden om de eerfte haven de beste te. kiezen , is denzei ven in goeden, ftaat in Vlisfingen binuengeloopen. Ter rheede van Malembo hadt hy in goeden ftaat gelaaten het Schip de Zeenympby Kaptein Dirk Rietveldt, die by zyn vertrek reeds 90 Slaven hadt ingehandeld, en dagt met 500 koppen, in het laatst van Jaly, van daar te vertrekken. 3:::f .hsddari ai bi.i-\ p tk g {asw Isiti ;; rl'ais • •Vi.0 r:2:q';"%_.v.'. - u \ taaO qh Ê V . E E K. & -qri, .v., v;v,s«ü >Ijtfl ah' 3r.h ;JW§?T-fy$$g>2 Deze Stad, gelden tot ftyving van haar Financie-Wezen en het doen der nodige kosten , vereisfchende , heeft anderhalve tonnen gouds uitgefchreven, by het navolgend tfl .'dflO s$j oiM r.i 1 ^h'1 fTl n.;v f: ii . . PLAN eener NEGOTIATIE groot f ,150000 voor. ae Stad VEERE in ZEELAND, £j> wyze van LOTERY', gearrefteerd by HUN EDELE ACHTBAARE den 13" , •• >iy 1793. . j > . • 1 i L\A> \ tfsi) ,.. V''V. v .\ ■ . i T"\eze Negotiatie zal beftaan in 500 Loten,. *-* ieder gróót ƒ300, waar op getrokken zullen worden de navolgende pryzen, als:  JAARBOEKENj Augustus, 1793. 1457 ii — — — ƒ 10000 , Veere. ia — — — . 5000 ' ii — — — 3000 Gedlig- 3a/ 1000 — — 3000 tingvoor 4 :\ 75o — — 3000 clc Stad 3e a 600 — — 18000 Veere.., 40 & 500 — — 20000 120 a 400 — —- 48000 300 a 300 — — 90000 | 500 Pryzen / 2OOO0o De pryzen zullen betaald worden zonder eenige korting, in Obligatien ten laste der Stad Veere, onder verband van alle deszeifs inkomi ften en goederen, fpeciaal der Stede Huisfchatting of Verpondingen, daar toe by Refolutie van den 13 July 1793, geaffecteerd en verbonden. Zullende van deze Capitalen betaald worden, een intrest a 3 perCt. in 't Jaar, en dezelve. ) worden afgelost in den tyd van 36 Jaren, by Jaarlykfche fuccesfivelyk opklimmende termy-' I nen, beginnende op den eerften vervaldag 1794,, i met eene fomme van ƒ 2000 of meer, welke refpeftive aflosfingen telkens by lotinge zullen , gefchieden. De intresfen zullen betaald worden op Coupons by de Obligatien uit te geven, en dat in i/\mfterdam,;'sHage, Veere of Middelburg, i ten keuze van de Houders der Loten by de Converfie te declareeren. De Loten,welke in Amfterdam an in 's Hage 1 gefourneerd wórden\ zulten betaald worden in : Hollandsch Courant, en die, welke in Zeeland .; gefourneerd. worden, in Zeeuwsch. Courant; i zullende de betalingen van Capitaal en Intresfen ook ten opzigte der eerstgenoemde in Hollandsch Courant en der laatstgemelde in Zeeuwsch Courant geld, en dat promptelyk ten vervaldata,  14.58 NIEUWE NEDERLANDSCHE Veere. Geidligling yooi de Stad Veere.. ge, zonder eenige onkosten voor de Houders gefchieden. De Capitalen der Pryzen zullen ten genoegen der Houders van de Loten kunnen worden gecombineerd of gefpiist, mits in geen kléinder lommen als ƒ 300, en geen grooter als ƒ 1000. De Trekking zal in 't openbaar gefchieden op den 1 November eerstkomende, ter' plaatfe, die nader by advertentie zal worden bekend gemaakt, -en van de Pryzen gedrukte lysten werden uitgegeven. Der Intresfen zullen ingaan den I Augustus 1793» en'betaald worden van 't montant der Pryzen, en de Converfie der Loten zal immediaat na de trekking kunnen gefchieden, waar toe ten Comptoire van Kritisfe en Comp. des namiddags, geduurende de maanden November en December 1793, zal worden gevaceerd. De Loten zullen worden uitgegeven in blanco of op zodanige namen of deviefen, als de Deelnemers zullen opgeven. De Obligatien zullen worden uitgegeven in blanco of op naam, zo als zulks by de Converfie zal worden begeerd. De Loten zullen worden uitgegeven op den 15 Augustus eerstkomendej te Amfterdam by de Makelaars Ketwich eu Voombergh, in 's Hage by Wouter Jochems en Zoon, en te Middelburg by Kruhfe en Comp. En de Intekening ten Comptoiren voornoemd, beginnen op den 1 Augustus 1793. FRIESLAND. Leeuwarden. - . ■&) hsSjQiO nrv «ssn^-sc- '3lt'£j Gelyk het Land, of de geheele Burgerftsat, zo hebben ook de Steden haar huishoudelyk bellier, en dus een geldkas no-  JAARBOEKEN, Augustus, I703. : nodig tot onderfteuning en goedmaking derLEEu* onkosten. De Regeertng dezer Stad.vondt war- igoed; de Ordonnantie der Stads belastin-dkn. ] gen op de Wynen, den 23 Augustus aldus te vernieuwen: PUBLICATIE van de vernieuwde ORDONNANTIE der STADS IMPOST óp de WYNEN en DESTILLATIE. "Durgemeefteren, Scheepenen en Raaden der Stad ördonn. Leeuwarden, allen den genen, die dezen zul- op de len zien, of bcoren lezen, li/lut! Wynen* Alzo de Ordonnantie van de Stads Impost op de , Wynen en DeftilUtie, van den 26 Maart 1723, i door verloop van tyd , en verandering van omHandigheden, geheel in onbruik geraakt is; zo is i Jt, dat Wy by vernieuwinge en alteratie van de , vorig» Ordonnantie hebben goedgevonden te arro 1 fteeren de volgende ORDONNANTIE. Art. I. Van alle Wynen en gedeftilleerde Dranken , zal voor ieder Aam, houdende 20 Virtels of , 80 Friefche Kannen , van buiten in de Stad of Jurisdictie komende, door de Wynhandelaars en Verkoopers , ten profyte van de Stad betaald worden agt Caroli Guldens. II. Doch de Burgers en andere Ingezeetenen, geen handel in Wynen dryvende, zullen voor , hunne eigene Cenfumtie met de halve Impost mo; gen voldaan. III. Niemand ^al vermogen eenige Wyn, Brani dewyn, of tDeftillatie van buiten de Stad komen; de, op te liaan, als.by lichten dage, en door de  H6o NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden. Ordonn. op dc Wynen. de gezwcorene Bierdraagers of Wynwerkers, rja dat dezelve alvorens ten Collecte zyn aaugegeeven. IV. Niemand zal grooter Vaten, dan gewoone Oxhoofden mogen invoeren, of zal dezelve moeten laaten roeyen door 'sLands Wynroeyer, ten zynen kosten, na welke roeying de aangeeving ten Collecte zal gefchieden. V. Van de Wynen , die weder worden uitgevoerd , of buiten de Stad en Jurisdictie van dien uitgezet, zal geen Impost worden betaald, des de uitzetting-gefchiede, en bewerkt worde, door gezworen Bierdragers of Wynwerkers; en zullen de Wynhandelaars, en Kooplieden in Wyn -ea Brandewyn, verpligt zyn, om binnen agt dagen na het eindigen van ieder vierendeel jaars , van alle zulke Wyn en Brandewyn, aan den Collecteur te bezorgen een Uitzet-Cedulle van ieder post, geteekend door de Bierdragers of Wynwerkers , en voor ieder Cedul aan den Collecteur betaalen een halve ftuiver, en aan de Bierdragers hun gewoon falaris. VI. Doch Particulieren , geen Kooplieden in Wynen , nog Herbergiers zynde, Wyn, Braridewyn of gedefinieerde Wateren naar hunne Buitenplaatzen, of elders uitvoerende, zullen den Im^ post daar van mogen korten, des daar yan pasfèerende een verklaaring van hunne hand, 'behelzende de datum, quantiteit en plaats,' wanneer, hoe veel, en waar na toe het uitgevoerd wordt, ten zy dit mede door gezworene Bierdragers gefchiede, in welken gevalle geen- verklaaring nodig zal zyn, dan van de Bierdragers. VII. Wanneer in 't uitzetten en verwerken van Wyn, Brandewyn of Deftillarie, fuipicie^van fraude is, zullen de Bierdragers verpligt-zyn, in pra- /èn-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1461 i! fentie van den Uitzetter of zyn Gelastigde, daarLEEU- \ op onderzoek te doen, en de Flesfen , Vaten of WarKannen mogen openen, de Vogt te proeven, en den in cas van fraude, de goederen moeten brengen op /t Raadhuis, en daar van den prafideerendenOrdonn. Burgemeefter kennis, geeven. 0p de Wynen» VIII. Al het geen hier voor nopens den uitvoer, en uitzetting buiten de Stad en Jurisdictie is ge- ' fteld, zal mede alzo plaats hebben nopens de Wynen , die aan de Burgerye worden uitgezet, en waar van de halve Impost volgens het tweede artikel gekort wordt. IX. Van de Wyn, Brandewyn en heete Wateren, die in Kannen, Flesfen, of op eenige andere manier in de Stad gebragt worden , zal gekke i Impost worden betaald , als van 't geene in Va1 ten wordt ingevoerd. j" ;? ;.° •" :r ;■" -," <-v.-'o'v-r; d-iótf- X. Niemand zal hem kunnen excufeeren, dat de fraude of contraventie, by iemand van zvne Fa- : roihe, Bedienden , of anderen onder zyn ordres ftaande, gefchied zy, ten zy ten klaarften aantoone,wie de perfooa is, door welke de fraude of contraventie gepleegd is. XI. Deeze Impost zal door de Kooplieden alle vierendeel jaars betaald worden, van 't £reene bv ' «hun geconfumeerd is, aan den Stads Collecteur, ,1 twee maanden na dat de Confumtie - Peil gedaan is ; en door de particulieren van al het geene door hun t is ingevoerd. XII. Van deeze Impost zal niemand vry zvn, dan die geene, welke daar van voor dezen vrvheld genoten hebben. I *• vtti ai • " ' *aunBOflohiC vJT , Aiu. Al wie deze artikelen overtreedt, zal "voor IbCi V ' ..; ' *L ie.  1462 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden. Ordonn *p dg Wynen. iedere Contravemie , vervallen in een boete vaa zes Caroli Guldens de eerftem-^J , twaalf Caroli Guldens de tweedemaal , en twintig Caroli Guldens de derdemaal; zullende van die boeten, komeo een derde aan den Officier , een derde aan 'den Aanbrenger, en de resteerende derde aan de Stads Armen. XIV. Worden alle Stads Boden , Poortiers, Bierdragers, Roggedragers en Meeters, Turfmeeters en Dragers, zo binnen als buiten de Stad, op 't Vliet of oude Galileën woonende, gelyk ook de Wagtmeefters, Adfiftenten, Ratelaars, en voorts alle Stads Bedienden, gelast en geordonneerd, om naauwkeurig te letten en zorg te dragen, dat door Diemand eenige Wyn, Brandewyn, of Deftillatie ter Huik ingébragt worde, zullende dezelve verpligt zyn, indien eenige fufpicie hebben, de Vaten , Kannen , of Flesfen, waar in eenig Vogt wordt ingébragt, te openen, en fraude ontdekkende, zodanige Vaten , Kannen of Flesfen op den Raadhuize te brengen , en direct daar van kennis te geeven aan den prajfideerenden Burgemeefter. XV. Wordt door deeze Ordonnantie niet gederogeerd aan 't Placaat van den 23 Maart 1792, zo dat de Verhooging, daar by gearrefteerct, zal blyven continueeren tot ultimo April 1795. En, op dat een ieder hier van de vereischte kennisfe bekome, zal deze van den Raadhuize worden gepubliceerd, en op de gewoone plaatzen geaffigeerd. Aldus gearrefteerd ter Vergadering van de Magiftraatder Stad Leeuwarden, den 23 Augustus 1793. H. J. van VIERSSEN, Vt. Ter Ordonnantie van Hun Ed. Achtbaarheden, J. F. van SLOTERDYCK. De  JAARBOEKEN, Augustus, 1753. I463 De Inftructie of Lastbrief voor den CoI-Lkeü*. lecteur van voorfz. belasting, luidt aldus: war- i den. Art. I. T)e Collecleur zal gehouden zyn dë inftrüc4 *~f Heeren van de Magiftraat, en ie titi voür der Lid van dien in 't particulier, alle eer en re- (ien c0U fpedl te bewyzen. fccteur. II. De Collecteur zal door den Raad dezer Stad aangefteld worden, en gehouden zyn, voor zyn Ontvang en Adminiftratie, genoegzaarae Borge, tot contentement van den Raad te ftellen % ook zal zyn naam en 't Collecl, 't welk hy bediend, aan zyn deurpost, of elders op een zigtbaare plaats, gefteld moeten worden. III. De Collecleur zal de Cedullen of Billetten niet anders dan met het opgedrukte Stads Wapen pasfeeren , en geen Cedullen van uitzetting boeken , dan door twee Bierdragers of Wynwerkers vertekend, doch van kleine quantiteiten door één man' verwerkt zynde, zal Ook de vérteekening van één genoeg zyn ; en zal geene korting van den geheelen of halven Impost voor valid worden aangenomen , dan alleen op bewys van die UitzetCedullen. welke Uitzet- Cedullen jaarlyks by en met de Colleclboeken, by de afreekening zullen overhandigd worden aan de Heeren van de Politie of deszeifs Gélastigden. IV. De Collecleur zal zyn Colleclboeken, voor dat dezelve begint, moeten pa^ineeren ,- en door den prsfldeerenden Burgëmeester.op het eerfte blad laaten verteekenen. V. De Collecleur zal jaarlyks in de maand October, aan Commisfarisfen van de Magiftraat, rekening doen van zyne Adminiftratie, van den eerften Mei van 't voorise. tot ultimo April van 't lo- Ff fff petn  1464 NIEUWE NEDERLANDSCHE OVER- Leeuwarden. Inflruc tie voo', deii Co lecleur. pende jaar; en zal dezelve daar toe zyne boekeD in 't begin van September ter examinatie moeten bezorgen aan den geenen, die doodden Raad daar toe gefteld zal zyn. " VI. De Collecteur zal binnen de twee maan'"den. na verloop van ieder vierendeel jaars, aan de Comptoiren van de Stads Rentmeefters overbrengen zyne gecollecteerde penningen , en zyne resten moeten zuiveren voor den eerften O&ober, om dezelve by zyn te doene rekening te verantwoorden. VIL Ten einde de Ingezeetenen en een iegelyk naar bebooren gediend moge worden, zal de Collecleur zich van agt tot elf uuren voor noen, en van één tot vier uuren na noen in zyn huis moe- ten onthouden, of aldaar een Gelastigde in zyne plaatze moeten ftelien. VIII. De Collecleur zal van zyn ontvang van de eerfte zes duizend guldens één Huiver van-ieder Gulden, van 't geene meer ontvangt een halve Huiver van de Gulden genieten , en verders voor ieder Stoker een zilvere Ducaton , en voor het houden van vier Conferentien , wegens vacatiën , agt Guldens zestien ftuivers, en gelvke agt Guldens zestien ftuivers tot verteenng. Aldus -gedaan en gearrefteerd by de Magiftraat der Stad Leeuwarden, den 23 Augustus 1793- • In kennisfe van my Secretaris, J. F. van SLOTERDYCK.  JAARBOEKEN, Augustus,1793. 1465 OFERTSSEL. C A M P E N. T^\aar zonder geldmiddelen geen Land Cam. kan bellierd worden, en zonder be-PENlastingen geen 's Lands Kas of nodige gel: den kunnen worden gevonden; zo fpreekt net van zelfs, dat belastingen onvermydelyk zyn, en dat de Ingezeetenen dezelven met de rnaatfchappelyke voordeden moeten i.vereffenen. Maar het is niet even veel, op welke wyze de belastingen worden gehè1 ven. Dit is een der tederlle punten van '.sLands bellier, en vordert het fchranderst doorzicht en beleid. Het is een vaste ftel. regel, dat die belastingen het minlte druk; ken en benadeelen , welken het minst op I vaste goederen vallen , en derzelver waarde 4 het minst verminderen. Betlendige zwaare I lasten op Landgoederen en andere rentdraaIgcnde effecten, verminderen derzelver waar! de in zo verre , dat de Ingezeetenen daar idoor een vierde, een derde, ofzomtyds ook i' wel de helft minder waarde bezitten. Niet I:als of alle belastingen op dusdanige bezittingen konden vermyd worden; maar het li is altyd eene wyze zorg , de waarde der 1; goederen en bezittingen in ftand, en de Ingezeetenen zo ryk te houden, als mogelyk is, om dat de rykddrn van 't Land nier Fff ff a an- , '  ?4%* NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- pen. anders dan in de rykdorn der Ingezeetenen kan beftaan. Wat hier van zy, gelyk in eenige andere Gewesten een 50 Penning geheven of andere middelen te werk gefteld zyn, om in de algemeene lasten van. het Bondgenootfchap "tot het voeren van den oorlog te dragen ? zo moest ook in deze Provincie tot het een of ander middel toevlugt worden genomen. Dus is by Ridderfchap en Steden, uitmaakendé de Staaten van Overysfel, op den 24 dezer maand Augustus eene heffing van eene nieuwe buitengewoone Verponding van alle bebouwde Landen , in deze Provincie aldus vastgefteld: T"\e Gedeputeerde Staaten van Overysfel, doen te weten: Alzo by Refolutie van Ridderfchap en Steden van den 31 July dezes Jaars, is goedgevonden, dat behalven de oude Ordinaris Verponding, eene nieuwe Extraordinaris Verponding zal worden 'geïntroduceerd, en gelegd op en geneven van alle gecultiveerde Landen, het zy dezelve zyn Zani-, Weide-,-Gro'en-of Turflanden, Bosfchen of 1'lant- . foenen, het zy oudhoevige of nieuwe tan len,, by taxatie na derzelver tegenwoordige waarde,' en diensvolgens nodig is, dat allé voorfchreven Landen behoorlyk worden getaxeerd; zo is 't, dat wy geauthorifeerd by Refolutie als boven, hebben goedgevonden te" ordonneeren en te ftatueeren, gelyk wy doen mits dezen. I. Dat binnen zes weken ha dato dezes, alom binnen de geheele Provincie, door de Erfgenamen van elk Karfpel eene Erfgenamen-Vergade- . ring.  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 14.07 ring zal worden uitgefchreven, ten einde opCam. . dezelve te kiezen twee gegoede Perfóonen uitPEN. het zelve Karfpel, met overleg van welke Ge' goeden de voorfz. taxatie zal moeten gefchie-//^^ den, invoegen als hier na vermeld. eene* Extra- II. Dat niemand der Gegoeden, alzo door de ordin. i Erfgenamen gekozen, zal mogen verweigeren, Verpon\ deze asfumtie aan te nemen, op eene boete ding. van vyf en twintig guldens, ten profyte van den Armen vau het diftricT:. III. Deze Gegoeden zullen , benevens den \ Schout of Richter der plaats, nomineeren en aanftellen twee bekwame Perfóonen van hunne i Markte of ' DiftricT; , ten einde door dezelve, de voorfchreven taxatie gefchiede. IV. Deze gekozene Taxateurs zullen voor het beginnen der taxatie, in handen van de refpective Heeren Drosten of van de'Heeren van den Magiftraat der Steden Deventer, Campen en Z^wol, Hasfelt en Steenwyk, ieder zo ver derzelver judicatuur aangaat, moeten zweeren in manier als volgt: ,, Ik loove en zweere, dat ik de taxatie der ,, gecultiveerde Landen , in dit DiftricT: gele- gen, ingevolge de Publicatie van de Heeren > „ Ordinaris Gedeputeerden van den 24 Augustus I dezes jaars, doen zal, naar myne beste weten1 „ fchap, zonder eenig aanzien van Perfóonen." V. Terftond na de gedaane keuze der Gegoeden, ieder in hun diftricT:, volgens Art. 1. en 2., I zullen de Schouten of Richteren hier van , by Kakenïpraak, aan de Ingezetenen kennis géven, .. met melding van namén der Gegoeden , welke genomineerd en gekozen zyn. Ff fff 3 VI., Na  l468 NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- pen. Heffing eener Extraordin.Verponding» VI. Nadatdeze bekendmaking zal zyn gefchied, door de Schouten of Richteren , zullen-alle Landbezitters , de Inheemfche ,binnen den tyd van drie maanden, de Uitheemfchen binnen den tyd van vier maanden aan de Schouten of Richteren van de byzondere diftricten, waar in zy goederen hebben liggen, of aan de Magiftraaten der Steden , ten opzigt der Landeryen, in de Jurisdictiën der Steden gelegen,op. en overgeven eene Specificatie, door hun zelven ondertekend, van alle de Landen, welken zy in dat diftricT:, of ouder de Jurisdictie, in eigendom of in lyftogt bezitten , met defignatie, zo veel doenlyk , van derzelver byzondere perceelen, en met fpecificatie van alle reëele Lasten, op elk perceel van dezelve goederen gecontinueerd, het zy van Dyken, Stegen , Wegen, Sluizen en Weteringen, Morgengeld, Verponding en Contributie, eu diergelyke: als mede van alle zodanige kosten, 'als jaarlyks tot in Hand en waardehouding van de Landen te iiapendeeren vereischt worden. VII. Byaldien iemand zal bevonden worden, een of meer perceelen zyner vaste goederen ter kwade trouw te hebben verzwegen toe de tyd toe, dat deze Taxatie zal voltooid zyn, zo zal de taxatie daar van -afzonderlyk , op, zyne kosten gedaan worden, en dezelve daar en boven verbeurd hebben eene boete van één honderd Goudguldens, half ten profyte van de Provintie, en de wederhelft, ten vaordeele van den aanbrenger. VIII. De taxatie zal door de Taxateurs, welke zullen verkozen en beëedigd zyn, ingevolge Art. 3. en 4, gefchieden met overleg van de Schouten of Richters, en van de twee Gegoeden , waar van boven Art. 1, a en 5 gemeld is. IX. Deze taxatie zal gaan over alle gecultiveer¬ de  JAARBO/EKEN, Augustus, 1793, j^p I de Landen, van welken aart of gebruik dezelve Cam: zyn, zo veel mooglyk, ieder perceel afzonder- P£.N ". j lyk, na aftrek van de reëele Lasten, boven gei noemd, en zonder telfens derzelver opftand, van Ih flïng I Hout, Bomen, of Gewasfen, of eenigerhan ■ eener ; de getimmerten, daar by in berekening te ne Extra' ffien. ordin. Verpon- X. Niemand zal mogen prafent zyn by deding. ■ taxatie van zyn eigen goed, of van het goed zy- 1 ner Vrienden , hem in den vierden graad van Confanguiniteit, Affiniteit, of nader beltaande. XI. De Taxateurs zullen, na het volbrengen der taxatie, na redelykheid, door Heeren Ordi- ; naris Gedeputeerden worden beloond. XII. De Magiftraaten der kleine Steden , wordt 1 mits dezen gelast, dezelve Taxatie, ten aanzien 1 1 der Landeryen, onder derzelver Jurisdictiën ge: legen, te doen uitvoeren met overleg van Ge- committeerden uit dezelve Magiftraaten , even: eens als ten platten Lande g;-!chieden zal, met overleg van de Schouten of Richteren, en twee 1 Gegoeden, volgens Art, 8. XIII. Zo ras als deze taxatie gefchied is, zal : daar van, in ieder Stad en Karfpel, by Publica,! tie, aan de Eigenaren cn Bezitteren kennis gegeven worden. \ XIV. Binnen den tyd van vier weken, nadat die Publicatie alzo gedaan zal zyn; zal elk een, \ by den Schout of Richter ten platten Lande, of \ by de Magiftraaten der Steden, vifie van de Taxatie zyner Landeryen kunnen nemen: en, 1 i vermenende, te hoog getaxeerd te zyn, daar < over zyne doleantie, binnen de eerstvolgende 'vier weken, aan de Magiftraaten der Steden, of 1 aan den Schout of Richter van het diftricT:, beneFffff4 veflS  i47o NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- PEN, Heffing eener 'Extraordifi,Verponding, vens de Gegoeden en Taxateurs, fchriftelyk moeteri voordragen, met de redenen zyner doleantie. XV. Wanneer dezelve Magiftraaten, Schouten of Richters, nevens de Gegoeden en Taxateurs, de opgegevene redenen van doleantie.gegrond bevinden, zullen zy de gedaane taxatie na dezelve redresfeeren; doch,ingeval van twyffelirrg of contest, zullen zy de voorfchreven doleantie, met de redenen derzelve, en met hunne Confideratien, ter Tafel van Heeren Ordina-' ris Gedeputeerden inzenden. XVI. De geheele taxatie zal moeten voltrokken, en ter Tafel van Heeren Ordinaris Gedeputeerden ingezonden zyn, voor den i April des volgenden Jaars 1794. XVII. Deze nieuwe Verponding zal worden, berekend na proportie van den veertienden Penning der wa3rfchyne!yke jaarlykfche revenuen, gerekend tegen 3 perCt. van het Capitaal. XVIII. De Provinciaale Erven en Landeryen zullen van deze nieuwe Verponding geëximeerd zyn; dog, zodra dezelve mogten verkogt woi''den, zullen zy ook aan de verponding onderhevig zyn ; zullende ook de Landen, welke te voren in de Verponding alleen voor de halffcheid, of ggdeeltelyk aangeflagen zyn, op. ge'lyke wyze in de nieuwe Verponding aangeflagen worden. XIX. Van deze nieuwe Verponding zullen ook vrf zyn alle de nieuw aangegraveue gronden, geduurende den tyd van vyf en twintig Jaren; zo dat, indien iemand aantoont, binnen de laatstyerlo^ene vyf en twintig Jaren, eenigen grond aan.  JAARBOEKEN, Augustus, 1703. 1471 ; aangegraven te hebben , hy zo lang van dezeCABtnieuwe Verponding vry zal zyu, tot dat'er vol-pen. le vyf en twintig Jaren na de aangraving veflo- ipeu zyn; en, indien iemand na de introductieHeffing dezer Verponding eenig Land aaugraaft, zal het eelier zelve, geduurende den tyd van vyf en twintigExtra- i!Jaren, vry zyn van deze belasting. ordin. > Verpon XX. Elk wie na Publicatie dezes, eenig hand ding. ter cultuure infteekt, zal hier van, met de op- Igaaf der groote en naastgelegenen, vuor den 1 April des daar op volgenden Jaars moeten kennis ^ « i geven aan den Schout of Richter van het diftrict, waar in dezelve gelegen zyn;en dezen wederom, vuor den 1 Mey des zelfden Jaars, aan het Collegie der Heeren Ordinaris Gedeputeerden; en [zullen al zulke Landen ten eeriten op hetQuo; hier der nieuwe Verponding gebragt, en, in het 1 vyf en twintigfte Jaar getaxeerd , en met deze Verponding bezwaard worden. XXI. Wanneer iemand zodanige aangraving i gedaan, en de voorfchreven aangaaf verzuimd mogt hebben, zal het aangegraven en verzwe: gen 'Land aanftonds, op kosten des aaugravers i getaxeerd, en tevens in deze nieuwe Verponding I aangellagen worden; en zal de aangraver, we-' gens voorfchreven verzuim, verbeurd hebben . . eene boete van honderd Goudguldens, te ap- pliceeren half ten profyte van de Provincie, cn half ten profyte van den aanbrenger. XXII. De taxatie der Landeryen, en de Quoiihieren dezer nieuwe Verponding, zullen in het vier en twintigfte Jaar na de introductie der;,#elve gerevideerd, en Cjp.jiieuw, voor de vol4 gende vyf en twintig Jaren gereguleerd worI den. XKIII. Niemand zal eenig Land mogen ver* Ff fff 5 ko-  1472 NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- pen. Heffing eener JLxtraordin.Verponding. | y 1 ] 1 ! i i < ] 2 X t kopen vry van deze nieuwe Verponding, nog dezelve van het eene ftuk Lands op het andere overbrengen. * XXIV. Niemand zal, na de vastflelling van de Quohieren der nieuwe Verponding, eenige Landen, welke thans in één perceel worden getaxeerd, en in deze nieuwe Verponding aangeflagen , mogen verfplitfen of verdeelen , maar ieder gedeelte van zodanig perceel zal aanfpraakelyk zyn eu blyven, volgens het Quohier, voor de geheele belasting, op het gehcele perceel liggende. XXV. De uitgeturfde Landeryen, welke niet aieer getaxeerd kunnen wordea, zullen als nu vooreerst belast worden met een hahre verhoring van de geheele Verponding, welke dezelre betalen, ingevolge der cautie, by 't inlieten derzelve geiteld; en vervolgens al tyd verïoogd worden na de 'proportie dez^r nieuwe Verponding. XXVI. Ten aanzien der woeste Veengronlen, waar van tot hier toe geene vrugten ge:rokken zyn, nog Verponding betaald is, is ^erftaan dat dezelve, in vervolg van tyd ingetoken wordende , om te verturveu , vooraf angegeven en getaxeerd zullen worden, en 'oor derzelver waardy gecaveerd, na advenant ran deze nieuwe Verponding, zo als ten aan:ien van audere Turflanden elders voor de iude Verponding gefchied; dog, byaldien deze ,anden niet geheel onfgrond, maar andermaal veer ter Cultuur gebragt worden, zullen deel ve aan eene nieuwe ta:jatie onderworpen rorden. XXVII. Van de Veldgronden, welke voor eenen yd gebruikt worden om te Boekweiten, zul betaald  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. -1473 : taald worden'"jaarlyks, geduurende den tyd derCAM1 Cultuur, na voorafgaande aangave en taxatieP!iN' van derzelver waarlchynlyke inkomlten; zullende de aangave moeten gefchieden ingevolge tien llêmè tyd, by het ao Artikel bepaald. eener*- ' Extra. XXVIII. Ten aanzien van de termynen vmordin. ■bepaling -, realiteit en preferentie van deze Verponnieuwe Verponding, zal worden geobferveerdding. alle het geene tot hier toe. omtrent de Verponding is geftatueerd, of nog geftatueerd mogt worden. Aldus gedaan binnen Campen, den 24 Au1 gustus 1793. R. j. SLOET tot «VENLOO, Vt. \ . Ter Ordonnantie van Welgemelde Gedeputeerden, (JVas geteekend,~) . M. T Y D E M A N. Van wege de Gedeputeerde Staaten dezer Provincie is de volgende uitfehryving én aankondiging gedaan: T\e Gedeputeerde Staaten van de Provincie van '-"-' Overysfel, by Refolutie van Ridderfchap en :Steden , uitmaakende de Staaten derzelver Provincie, van den 19 April dezes jaars, geauthori- • ifeerd zynde tot het uitloven van eene pramie ' ivoor het beste en voldoende Plan, tot het gemeen maaken der Dyken in 't Kwartier van Vollenhoven, hebben goedgevonden ten dien einde de volgende Vragen aan een ieder ter beantwoording :voór te ftellen: Welk  M74 NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- PEN. UUlovingvoor 't beste Plan nopens Dyhen. Welk is het zekerde, en voor ófe Gedykten en Ingezeetenen minst kostbaar middel , buiten bezwaar der Provincie, waarop de Dyk6n , in het Kwartier van Vollenboven, onder eene byzondere directie kunnen worden gebragt, onderhouden, en de Gedykten daar van ontlast, de byfters weggenomen, en voor het vervo'g voorgekomen? Welke is de redelykfte en toereikende belasting, dié de Geïntresfeerdens dier Dyken voor eens zouden moeten opbrengen ? Wat zouden die Gedykten wederom , met en benevens de Eigenaaren der overige Landeryen, in voorfz. Kwartier gelegen, 'behooren te contribueeren tot herftel en onderhoud der Dyken? Of, welke andere voet zoude behooren gehóuden te Worden ? Beloovende eene Prsmie van twee honderd en vyftig Guldens aan den geenen, welke het beste Plan of Project zal hebben ingeleverd,, zo dat het zelve executabel en van applicatie bevonden worde : zullende ten dien einde een ieder deszeifs Antwoord , met een Zinfpreuk onderteekend, ter Vergadering van Heeren Ordinaris Gedeputeerden moeten inzenden, voor of op den eerften Maart des volgenden jaars 1794, en daarby een afzonderlyk gecachetteerd billet, waar op de voorfchreven Zin ■ fpreuk gefchreven,en vanbinnen de naam en woonplaats van den Inftcller uitgedrukt is: zullende de overige briefjes, waar op de praemie niet getrokken wordt, ongeopend worden verbrand. . STAD EN LANDEN. Groningen. Ook deze Provincie moest haar toevlugt nemen tot * eene buitengewoone belasting om in ftaat te zyn, met de overige Bond-  jaardoeken, Augustus, 1793. 1475 I Bondgenooten de onkosten van den Oorlog q80. ■ te draagen. Dus hebben dan de Staaien nincei^ ,i van Stad Groningen en Ommelanden, op ; den 8 Augustus, de heffing van tweemaal den eenhonderdften of van eenmaal den vyftigrten Penning of 2 perCt. van een ieders i| goederen en bezittingen, by wyze van eene liberaale gift, aidus vastgefteld: J T">e Staaten van Stad Groningen en Ommelanden doen te weten: Nademaal wy in de zorgelyke en gevaarlyke omftandigheden, waar in het lieve Vaderland is gebragt, door den onregtvaardigen vyandelyken aan- : val, uit naam van-Je Franfche Natie of liever van die geenen, welke het bellier van zaken zig binnen Frankryk op een alleronwettigfte en nooit gehoorde wyze hebben onderwonden, genoodzaakt zyn geweest, om onder inwagting en affmeeking : van den zegen en den byfland van God Almagtig, ren met vertrouwen op de regtvaardigheid onzer zaake, ter afwending van het bedreigd en dringend gevaar met de Heeren Scaaten der andere ■ Provinciën , onze Bondgenoten , te concurreeren en te bewilligen in het by der hand nemen van alle zodanige middelen van verdediging en tegenweer, waar door het Vaderland gered, de dierbaare gronden van Vryheid en Godsdienst behouden , en ï 's Lands goede Ingezetenen by hunne wettige beI: zittingen en eigendommen bewaard en beveiligd li zouden kunnen worden , en alzo de vyand belet, om deze vreedzaame Republiek ten prooye te fteli len van zyne booze en affchuwelyke oogmerken, i die onder de fchoonfchynende naam van vryheid en gelykheid, en rechten van den mensch, niets i:minder dan roof, moord, losbandigheid, Ongoj distery, ondragelyke overheerfching, en verbre1 king van alle Goddelyke en menfcbelyke wetten, l:ea van alle banden van maatfchappelyke orde ademen.  147(5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gro- nien, 'Dan tot goedmaking der onkosten , welke ningen. ter verdediging en behoudenis van het Vaderland al reeds hebben moeten worden gemaakt, en vcrIJeffing der nog gemaakt zullen mofeten. worden, aanzieder 50 nelyke geldfommen wordende vereischt, waartoe Penning'sLznès kasfe niet dan op eene buitengewone enz. wyze kan worden in ftaat gefteld; hebben wy tef- rens oedagt moeten zyn op noeüamge voet de publieke Schatkist van de nodige voorraad van Penningen , welke de zenuwen van den Oorlog zyn , en de heilzame maatregelen tot afbreuk van den Vyand het meest moeten onderfchragcri, behoorlyk zoude kunnen worden voorzien, ten einde als getrouwe Bondgenoten het aandeel van deze Provincie in de noodwendige Oorlogskosten te kunnen opbrengen, en aldus onze gedragene Confenten in de onderfcheidene daar -toe gedaane Petitiën,, met reëele fournisfementen te bekragtigen. Al waarom wy tot goedmaking van voorfchreven extraordinaire kosten, welke uit de ordinaris inkomften van deze Provincie niet gevonden kunnen worden, op het voorbeeld van andere Bondgenoten hebben gemeend, dat de goede Ingezetenen dezer Provincie, even gelyk in den Jaare 1748, (wanneer insgelyks het Vaderland door den vyandelyken aanval van den toenmaligen Koning van Frankryk in groot gevaar was gebragt,) ook nu met geen minder bereidwilligheid, een gering gedeelte hunner Bezittingen veil zullen hebben, om voor de behoudenis van Vryheid, Godsdienst, en al wat in den Lande dierbaar is, af te ftaan. En gelyk wy bereids met dankzegging aan de gunftige befteHing der Goddelyke Voorzienigheid hebben mogen ondervinden, dat. de middelen van verdediging onder het wys en kloek beleid van Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prince van Orange en Naffau, Erf■ Stadhouder dezer Landen, en der beide Princen, Hoogstdeszelfs Zoonen, onderfteund door den heldenmoed onzer brave Krygslieden,-en dien van onze getrouwe Ge-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1477 I Geallieerden zodanig gezegend zyn geweest, datoRO, Ij niet alleen de Vyand door dappere tegenweer NlNcrvK> II voor eenige onzer Vestingen roerarugtig is atge- Si Hagen, maar hy ook de veroverde Steden we-IIefl/n<* j, derom heeft moeten ontruimen; waar door vry der 50 ! de hoope hebben zien toenemen, op de vólko:Penning ! mene uitredding en verlosfing van het dierbaar enz. * 1 Vaderland, (waar voor aan den God onzer Vaderen de eer behoord te worden gegeven,) heb1; ben wy teffens geoordeeld, alle gedagten van ons te kunnen en te mogen verwyderen, dat het I welzyn cn de behoudenis van het Vaderland, het I tegenwoordig geflagt minder zoude ter harte ; gaan, dan onze Voorouderen, die onder 'sHe1 mels zegen goed en bloed opgezet hebben, om l die Burgerlyke en Godsdienftige Voorrechten te i verkrygen, en aan de Nakomelingfchap over te 1 leveren, waar van wy thans nog het gezegend i genot hebben, en waar van de Vyand ons op de 1 onregtvaardigfte wyze tragt te berooven ; maar 1 integendeel te mogen vastftellen, dat de Ingeze1 nen, bezield met den zelfden geest van opregte 1 zugt, en liefde voor het Vaderland, 'sLands i Overheden door het afftaan van een klein ge* ■ deelte hunner bezittingen met eene voorbeeldige 1 bereidwilligheid zullen helpen in ftaat ftellen, om j de reeds gemaakte, en nog te makene Oorlogsj kosten te kunnen dragen, den Vyand, .die nog■ i het recht der Volkeren eerbiedigd, nog ide ftem' :der reden en menschlykheid gehoor geeft, verder : en kragtdadige tegenftand te bieden, en het dier; baar Vaderland, benevens de goede Ingezetenen, ■ en derzelver wettige bezittingen, op het loffelyke • < ; voetfpoor der Voorouderen, met goed en bloed te : befchermen, en alzo de Burgerlyke en Godsdieni ftige Voorrechten, benevens onze gezegende ConI ftitutïe ongefchonden op de Nakomelingfchap over te brengen. Webhalven wy ter bereiking van zodaane beilszame oogmerken hebben geconfenteerd en bewilligd,  Groningen. Heffing der 50 Penning enz. i4?8 NIEUWE NEDËRLANDSCHË li°d, gelyk wy confenteeren en bewilligen by dezen in de heffing van tweemaal den éénhonderften, erf dus de vyftigfte Penning, ten behoeve van dert Lande door alle de Ingezetenen dezer Provmcie, de eerfte in dit Jaar, en de tweede in het volgend Jaar 1794 te betalen, op den voet en maniere, hier na volgende. Art. I. Dat de voorfchreevene Con'ributie gaan z-a' over het zuiver beloop van alle goederen en bezittingen, zo roerende als onroerende, als namentlykover Obligatien, Los- en Lyfrenten, Pennoenen, Praebenden, gewerkt en ongewerkt Goud en Zilver, Aftien en Crediten, zo binnen- als buitenlands, ten laste van particuliere Perfóonen, of ook van deze of eenige andete Provinciën van de linie, Admiraliteiten of eenige andere Generaliteits Comptoiren; als mede ten laste van eenige Steden , Collegien, Banken, Diaconyen , Kerken, Godshuizen of andere Corporatien, hoedanig de» ielve ook genaamd, of Waar gelegen mogen zyn; mitsgaders ten laste van alle andere Ryken, Staa* ten Prinfen en Potentaten, hoegenaamd, en fpecialyk over de bezittingen in Engelfche, Franfche of andere Fondfen buitenlands; als mede over de revenuen van Ampten, Bedieningen en Beneficiën, 'c zy die by den Fourneerder zeiven, of by andere bekleed, of bediend en waargenomen wor« den- over Landeryen, Erfpagten , Beklemrechten,' Tienden, Visfcheryen, Veenen en Houtgewasfen, Heerlykheden en Geregngheden, Huizen , 't zy op eigen, of pagtgrond ftaande, Hoffteden, Buitenplaatfen, Tuinen, Boomgaarden, en andere Bezittingen, zo in deze als andere Provinciën en Landfchappen, en het resfort van de Generaliteit, mitsgaders in andere Ryken en Staaten; over reeds verfchenen huuren, gelchenken en renten, mitsgaders contante Penningen, uitftaande Crediten, Maand - gelden , Transporten, Hypocheecquen, Küstingbrieven, Scheepeii-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1479 kenfiisfen . Bylbrieven Gelden in de Wisfelbank, GroAcben , Obligatien en Anticipatie Penningen in nincen. en ren laste van de Oost-Indifche l örhpagoie, de" * West - Indifche en andere Coloniën, alles zo hier// ffïhg te Lande, als in andere Sraaten en Ryker bui dér 50 tenlands; over uitftaande Penningen onder Solli- Pennffiê i citeurs , Casfiers, of andere parnculieren, té'enz, I binnen als buitenlands; over Schepen Schuiten i en Jagten in de Haven, ter Zee en op de Ri. 1 vieren zynde, en over allerlei Waren en Koopmanfchappen, hoegenaamd, mede zo binnen als ij buitenlands, ter Zee, op de Rivieren en tè Lan1 de; en voorts geceralyk over alles wat geld • waardig is, ofte wat eigendom of bezittingen kap ■ genaamd worden, uitgezonderd het geen uit het j volgende artikel zal worden geëximeerd; ?ul!ende : echter daar van mogen worden afgetrokken aller- >: ley fchulden, dewelke de bezitter ten zynen laste K I zo binnen als buitenlands zonde mogen hebben;, i zynde de intentie, dat de voorfchreevene Contributie zal gaan over de zuivere en effective bezettingen der goede Ingezeetenen , zo na mogélyk te bepaalen, als ieder in confeientie zal bevinden te behooreu. II. Dat om de goede Ingezeetenen te gemoet te ■! komen , en de haefitatie weg te neemen, welke anj ders zoude kunnen voorkomen. omtrend de pre! cife opneeming, en taxatie van de geh ele masla i haarer goederen, van dezen overdag zullen zyn ge; eximeerd , allerley Meubelen en Huisraaden, daar • onder begreepen, al het geen tot de huishouding, kleding en dekzel is dienende, als mede gewerkt Goud en Zilver, Juweelen, Kleinodiën, Rariteiten, :! Boeken, Medailles, Schilderyev', Prenten en Teekeningen, Porceleinen , en andere curiofiteiten, : Rytuigen en Sfalgefeedfehappen, mits ezelVe by ■ ' :' iemand bezeten worden tot het nodig gebruik of ver ma k, éfü daar mede door dezelve geen handel I of negotie worde gedreven; voorts zullen van deGgggg ze  i48o NIEUWE NEDERLANDSCHE Gro- s KlNCEN Heffing der 50 Penning fnz, ze beffic tuigen ei andere A eenige E ten gebr omtrend weg te dén, zo tie, als welverft rjaaming begrepet reedfcha Schuurei of daar het Wc uitmaak* rycn, A Zeepziei makerye keryen , Kalkbrai Leerber Pypmat Papierrr dergelyl toe fpec vene ui den, O Vee, n ten gaa III. by de . voet ei ren zal der Lai ten hoi fchenk g mede zyn uitgezonden allerley Werk1 Gereedfchappen, die tot de Bouw- en v'eeringen, als mede tot de oeffening van onften, Handwerken , of Ambachten moejikt worden , welke om alle twyffeling de precife opneeming en taxatie van dien leemen, hier van mede geéximeerd wornder dat eenige verdere of andere exemhier boven is gezegd, plaatfe zal hebben; lande nogthands dat onder de voorfz be> van werktuigen en gereedfchappen, niet 1 zullen zyn zodanige werktuigen en geppen , als .met de Gebouwen, Lootfen, 1 of Kelders, daar in die zich bevinden, toe dezelve behooren, het zy annex aan pnhuis of daar van gefepareerd, te zamen :n, Brouweryén, Wynkoperyen, Brandezynmakeryen, Rafinaderyen, Zoutkeeten, ieryen , Draperyen, Verweryen, Kaarsfen, Kruidmaketyen, Boek- en Katoendruk- Blekeryen, Steen- en Pannebakkeryen, ideryen, Plateelbakkeryen, Glasblaferyen, sideryen , Lyndraayeryen , Twyrideryen, eryen, Scheepmakeryen, Houtkoperyen, akeryen, Olyflageryen-, Grutteryen, en e Fabrieken of Neeringen, de Molens daar téereqde; gelyk mede onder de voorfchretzondering met zullen zyn begrepen, Paarden , Koeyen, Schapen, en allerley ander ;aar deze heffing mede daar over zal moe- Q. S Dat, om alle fcrupuleusheid en inegaliteit ingezeetenen weg te nemen, de volgende 1 wyze van evaluatie en taxatie der goedeworden in achtgenomen, als de eigendom ideryen onder beklemming verhuurd na drie )derd van de huuren, en het zesjaarig geover de jaaren gereekend; behuisde Landen,  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. ,48ï den, waar van het onderhoud der behuizinge den Gro Meyer incumbeerd, en onbehuisde Landen, beideHiNrFW i m losfe huure uitgedaan, benevens grondpachten • \ en heemhuuren na vier ten honderd van de tiakiHegdg t! ren; behuisde Landen waar van het onderhoud éetder\o f behuizinge den eigenaarJocumbeerd', benevens ik-Penme dere'verhuurde behuizingen, ("na aftrek van betenz. * ii Schoorfteengeld, indien het zelve door den ei^e1 naar wordt betaald,) na vyf .ten honderd van°de I huuren ; de Effecten die iemand bezit, zo binnen I als buitenlands , waar op een cours of loopende l prys is, te taxeeren na de waarde, of pryscourant I die daar °P is» Kn tyde wanneer hy zyn overdag I maakt. De goederen, die iemand zelfs gebruikt : beklemrechten en andere, die geen vaste prys heb' |: ben, zal een iegelyk by'zich zeiven taxeeren na l beste wotenfchap en tot zodaane waarde als waar 1 voor hy die ten tyde, wanneer hy zyn overdag 1 maakt, zoude willen misfen en overgecven ; dat voorts ten refpette van de goederen , die eenig «e-vaar of rifico loopen, gelyk Schepen en Koop 1 manfchappen, mitsgaders Cargafoen - Goederen die 1 actueelyk m Zee zyn, ten tyde wanneer hy zvn overdag maakt, een iegelyk die by zich zeiven" zal mogen taxeeren ter montant van asfurantie * f die hy daar op heeft laaten doen , of zo hy die >■ in* het geheel of ten deele niet heeft laaten asfu: reeren, voor zo verre na maate , dat hy die in ;: gemoede door de loopende rifico minder waardig flfchat, als, de reëele waarde van dien. Dat, infchulden, uitftaande gelden, Actiën en ) Crediten ten lasten van particulieren, zo binnen als 1 buitenlands , die dubieus zouden mogen wëzen zullen mogen gerekend worden . na de waarde ' waar voor men dezelve in gemoede wel zoude 1 willen overgeeven. Dat eindelyk het zuiver inkomen derLyfrenren, 'Tontinen, Contracten van Overleving, Penfioe- nen en PrEbenden, zal moeten gerekend wordeü Ggggg 2 op  1482 NIEUWE NEDERLANDSCHE , Gro- op den voet, zo als by de onderftaande Lyste is kingen. uitgedrukt, te weeten op Lyven van Heffing j tot 20 jaaren io maal de Lyfrenten, Tontinenenz. der 50 ÏO tot 30 jaaren 9 niaal. Penning 40 8 enz. 40 jo 7 jo 55 . 6 55 60 5 „ 60 65 4 65 io 3 70 75 2 Boven de 75 ï IV Dat aangezien op de zuivere Rendementen en Inkomsten van alle Ambten en Bedieningen in of wegens deze Provincie, reeds federt den jaare 1718 een juiste en naauwkeurige overflag is gemaakt , zo veel wegens de jaarlykfche ongelykheici ' 0 wisfelvalligheid eenigzints mooglyk is geweest, ën dat daar van reeds fedért dien tyd een jaarlvkfche en aanmerkelyke belasting is geheven, der' mm om in geen nieuw detail van rekemnge dien aangaande te komen , de voorfchreeven belasting onder den naam van öfficiegeld aimer ftand hou dende. voor een jaar zal worden verdubbeld, en op dien voet de vyftigfte Penning van alle Ambten Officun, en Beneficiën worden betaald; wordende niette min hier van geëxcufeerd ae Militair m officieren, zo verre derzelver traöementen. betreft, waar mede op deze Provincie zyn gerepartitieerd. V Dat voorts de voorfchreven Contributie ten aanzien van de geene die op den vcorfchreven voet tot vvf londerd Guldens en daar boven beeoedet zyn', zal worden bepaald zo als bepaald wordt mits dezen, ten minften tot twee perU. van het zuiver beloop der waarde van dezelve ■ hun-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1483 hunne goederen en bezittingen: wordende asn die geenen, welke de waarde van vyf honderd Guldens en daar boven niet bezitten, (waar van dezelve aan de Commisfarisfen tot den ontfangst van dit middel, ieder in den haaren , verklaaring op hun woord van eer zullen moeten doen,) overgelaaten, of iets, en hoe veel gelieven te contribueeren; gelyk mede elk en iegelyk onverlet blyft, \ om boven de voorfchreeven bepaalde Gifte hunne liberaliteit uit een meer dan gemeene zucht en liefde tot den Lande verders te oeffenen, en over zulks zo meerder doch niet minder te contribueren, als hun zal welgevallen. VI. Dat niemand , Ingezeëten van deze Provincie zynde, en eenige Goederen of Bezittin| gen hebbende, waar over het voorfchreeven four: nisfement gaan moet, daar van zal wezen geëximeerd, het zy tot een huisgezin behoord, by anderen of op zich zeiven woond , het zy dat i hy die zelfs beheerd , of onder Voogdy of Curateele van anderen ftaat, of Me adminiftratie daar van aan een ander is gedemandeerd , zodanig , dat een iegelyk, van wat ftaat of conditie hyook moge zyn, in dit te doene fournisfement zal wezen begreepen zonder eenige uitzondering, en dat ü om vervolgens zorge te draagen , dat een ieder • hier toe verplicht zynde daar aan kome te vol■ doen, en dat niet alleen uit zyn eigen, maar ook uit een anders hoofde, voer zoverre hy daar toe verplicht is, alle en een iegelyk voor het doen van voorfchreeven fournisfement en het afleggen vaö de verklaring op hun woord van eer, invoegen Artikel 12 voorgefchreeven, gehouden zullen wezen, op navolgende vra;;gen zich naar waarheid te expiicecren. ï. Of zy Comparanten , of haare Vrouwen ook eenig Voorkind of Kinderen hebben , die Ggggg 3 ' by Guo- NINCEKT. Heffing der 50 Penning enz.  1484 NIEUWE NEDERLANDSCHE Groningen. Hefing der 50 Penning enz. by hun inwooncn , en eenige goederen op zich zeiven bezitten , en welke die Kinderen zyn. 2. Of zy eenige Voogdyen exerceeren over Pupillen . Ingezeetenen van deze Provincie-zynde , of alhier te huis hoorende, en over welke , of uit eenigen anderen hoofde adminiftreeren, en van, of ,voor welke Perfóonen ; gelyk ook of zy eenige goederen in fióeicommis of lyftocht bezitten, waar van het expedtatif of de eigendom aan Ingezeetenen van deze Provincie behoord. 3. Of zy eenige goederen van andere Ingezeetenen van deeze Previecie, uit hoofde van eenige Curateele, Procuratie, en Conftitutie, of. wel uit eenige andere hoofde adminiftreeren , en van, of > voor welke Perfóonen. ' VII. Dat de bovenftaasde Verklaaring by de Ingezeetenen gedaan zynde, en het geval exteerende, dat iemand meer dan uit zyn eigen hoofde verplicht is, in dit middel te contribueeren, dezelve in ieder opzicht afzoaderlyk het voorfchreeven fournisfement zal moeten doen , zullende van deze belasting geene Voorftanderen Wegens eenige Pupillen , ofte Adminiftrateurs van andere lieden goederen , invoegen ,als boven gelegen , wezen geëximeerd, dan alleenlyk die, welke ad pips' ujus gedeftineerd zyn ; welverftaande nogthands dat de Voogden, Curateurs of Adminiftrateurs van eens anders goederen, in het doeff van deze Contributie niet zullen mogen gian boven deWyfrigften Penning, invoegen by dezen gerequireerd , en dat een voorftander over Pupillen den overflag en evaluatiè der Pupillen Goederen , rn daar na de betaaling van het voorfz. fournisfement te doen , niet alleen z.1 mogen maaken , maar dat zulks door de gezamemlyke Voor-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1485 Voorftanderen zal moeten werden gedaan, gelyk Gro- ■ ook het fournisfement met gemeend roeftemming;; NlNGBNi en zullen dezelve voor de moeite of vacatiën , die zy t' dezer zaake gehad hebben, niet mogen de ihffing ■ clareeren. d&r JO v Penning VIII. Dat niet te min Man en Vrouw, wél-enz. ï ke zo in, als buiten gemeeruchap met eikanderen : goederen bezitten , gelyk mede de langstlevende I derzeive niet verplicht zullen zvn , 'eenige fchif- ! ting des boedels re maaken , of daar van afzon- ' derlyke opgave te doen, maar volftaan zullen kun- ii nen met het-fournisfement van den geheelen mas- I falen boedel IX. Dat van goederen in Fideicommis of LyfI tocht bezeten wordende, waar van het expecta ; rif, of de eigendom aan Ingezeetenen van deze i Provincie behoord, het voorfz fournisfement ge; daan zal moeten worden op gelyke wyze en voet I als van alle andere goederen, behoudens dienaan; gaande aan den Contribuant zyn regres tot ver* 1 goeding van de helfte van het geene gefourneerd i is. ten laste van den Fideicommisfairen Erfgenaam , of van den genen , pp wien de eigendom !' is gedevölveerd, by de overlevering of uitkeef ring derzelver goederen; en welk regres plaats zal t hebben n et tegenftaande zulke of diergelyke kortingen by Huwelyks Contract, Testament ~oT an. dere uiterfie wille verboden waren, waar aan mits : dezen word gederogeerd ; en dat van alle andere j goederen , in Fideicommis of Lyftocht bezeten | wordende waar van Buiiengezeetenen het ex: petl itif of den eigendom hebben , de tegenswoor-" i dige bezitter of lyftochtenaar zal kunnen volftaan : met alleen voor de helfce der waarde van dien ! de contributie daar van te doen , zonder desI wegens eenig regres of vergoeding te kunnen praetendeeren. Ggggg 4 X. Dat  1486 NIEUWE NEDERLANDSCHE Groningen' Heffing di r 50 Pe.nnint. enz. X'. Dat de voorfchreeven Contributie zal .moeten worden gedaan, en het Declaratoir daar by gerequireerd, afgelegd door een iegelyk in Perfoon, of wel door iemand van vertrouwen in zyne plaatfe te zendèn, met gerechtelyke procuratie voorzien. XI. Dat de fournisfementen van de voorfchreeven Contributie zullen worden gedaan in goeden gangbaare munte, of in gewerkt Goud of Zilver, zonder het fatzoen daar van te mogen rekenen, ter taxatie van Goud- en Züverfmeden; en voorts in drie termynen, waar van het eerfte terrnyn ter concurrentie van de gerechte h-Ifte , of wel de ico Penning by de Regenten, en die geene, die aan de hooge Regeering van den Lande of Magiftratuure in de Stad en Ommelanden participeeren » of eenige Ambten of Bedieningen van Politie of luftitie van den Staat, Stad, of Ommelanden bekleedende zyn, met een half jaar Officiegeld ter voldoening aan het voorgaande vierde artikel zal moeten worden gefourneerd, voor den 1 November dezes jaars 1793 ■> en by de,andere Ingezeetenen geduurende dezelve maand; zullende de andere halffcheid-, of de 100 Penmng, die in 1794 geheven zal worden , in twee gelyke termynen worden voldaan , en wel by de Regenten, en die als boven, aan de Regee-ring participeeren, telkens met een vierendeel jaars Officiegeld, invoegen even gemeld , voor den eerften Mei en eerften November 1794 •> en by de andere Ingezeetenen voor de expiratie van die maanden. XII. Dat voor het doen van voorfz. Contributie een iegelyk zo voor zich zeiven als in de qua-, liteit, waar in hy compareerd, zal moeten verklaaren, hoe veefin dit extraordinaire middel fourr.eerd, en op zyn woord van eer verzekering zal - ; ' moe-  JAARBOEKEN, Augustus , 1753. 1487 XIV. Dat ij moeten geeven, dat in goede confcientie na bestf Skeenis en wetenfchap, en zo na hem mooglyk 11 geweest op den voet by dit Placaat voorgefchre j. ven den overflag en begrooting van het zuiver be 'floop der waarde van alle zyne goederen en bezit li ringen, hoe genaamd en waar gelegen of zynde en zonder eenige andere uitzondering, als b) dit Plakaat is bep ald , 'heeft gemaakt, en da de opgegeevetie lömrna niet minder bedraagd, dal een perCt. of de honderdfte penning van dezelve (NrJ by voldoening van her tweede en derde eer 1 myn, dan een half perCt of de helfte van è 1 honderdfte penning van dezelve,) dat ook in ge ■ valle naderhand nog ietwes van zyne bezitting tot zyne kennis mogte komen , het welk b; inadvertentie was overgeflagen hy daar vai I zonder deswegens te worden aangemaand , me I de het fournisfement conform dit Plakaat zal be zorgen. Xill. Dat, alzo dit extraordinaire middel gehe 1 ven wordt van alle de bezittingen der Ingezeete , nen , hoe of waar dezelve ous gelegen mogei jzyn, en hec boven dien te hooDen en te wen j fchen is, dat veele der goede Ingezeetenen, ui eene welmeenende zucht en y'er voor de belan I gens van het lieve Vaderland, tot dit middel mee 1 zullen contribueeren', als zy uit hoofde van de 1 ze gearresteerde Orders ver licht zyn , uit di : voorfchreeven opg 've en contributie nu of inkom j ftig nimmer een ge glob ale be rooting van der ■ zei ver vermogens en bezittingen,, by het redres . feeren van het middel der 400 Penning, of he ' arrefteeren van eenig ander middel zal mogen wor : den opgemaakt , en aldus tot gerustltetling vai ; de aoede Ingezeetenen dienaangaande, het zelv< : nooit in eenige confequentie getrokken zal mogei ! worden. :Gro- i hingen. • Heffing der 50 1 Penning ' enz> I  1438 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gro hingen. Heffing der 50 Penning enz. ,r XIV. , Dat wanneer daar'en tegen onverhoopt het zich mogte ontdekken, dat onder de Contribuanten , zich zodanige bevonden, dewelke hun woord van eer. en verplichting aan het Vaderland verzaakénde, merkelyk minder fourneeren als'men na derzelver bekende vermogens hadde moeten verwachten, de Heeren Staaten aan zich referveeren, om zodanig ten hunnen opzichte te disponeeren , als nodig zullen vinden, en verders zodaane middelen te adhibeeren , waar door dezelve tot hun plicht, en obediëntie aan de be- „. veelen van de Hooge Overigheid worden gebragt. XV. Dat, aangezien by het u Artikel is vastgefteld, dat de Regenten en die aan de Regeering participeeren , voor den eerften November naastkomende, hunne Contributie van het eerfte termyn zullen moeten doen, ten opzichte van dezelve de Heeren Gecommitteerden tot de Petitiën van den Raad van Staate en dezer Provincie.' Finances, mits dezen worden gecommitteerd en geauthorifeerd , om ter bekwamer tyd by hun Edele zelve te bepaalen , alhier binnen Groningen in het Provinciehuis te fungeeren, tot het afneemen van de Declaratoiren, in dezen vermeld, en ontvangst der Penningen , of van het gewerkte Goud of Zilver; en dat aangaande de verdere ontvang met den aankleeve van dien, concerneerende de Stad Groningen , zulks zal gefchieden by zo veel Wyken of verdeelingen , als convenientst zal worden gevonden, en tot ieder Wyk gecommitteerd een a twee Raadsheereö, met aslumtie van de Burger-Officieren van die Compagnie, waar onder de Wyk gehoorig is; als mede van een van de Bediendens van het generaale, of van de twee particuliere Comptoiren ; dat binnen Appingadam, tusfchen de Heekt en de Groeve zulks zal gefchie-** den door een a twee Burgemeesteren,met asfum- tie  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1489 r.ie van twee Leden uit het Eedgenootfchap en den !l Collecteur ter plaatfe ; en dat voords helangende het voorfchreev'ene ten platten Lande, het zelve ; zal gefchieden doof de refpective Gerichten ter plaatfe, met asfumtie van twee Leden uit den, [l Kerkenraad in ieder Carfpel, benevens den Collecteur of Schatbeurder; wordende alle die genen, $ welke tot het inneemen der Declaratoiren en ontij vangst der Penningen zyn gecommitteerd en gequalificeerd, mits dezen ernftig geëxhorteerd, en op hun Ambts-Eed gefommeerd, om deverklaaI ringen, welke uit hoofde van deze Ordonnantie door een ieder gedaan moeten worden, van de; zelve duidelyk tn Heilig in te neemen, en daar van als ook van den ontvangst der Contributie, by ï fchriftelyk Rapport en overzending der lysten aan de Heeren Gecommitteerden tot dezer Provincie 1 Finances te doen gebjyken; al'het welke by het Fournisfement van het tweede en derde termvn mede. aldus en invoegen voorfchreeven, zal worden gcobferveerd, XVI. Dat de Heeren Gecommitteerden tot dezer Provincie Finances? benevens alle andere Commisfarisfen in het vorig artikel gemeld , met die : geenen, welke zy tot hunne adfiftentie zullen asjfumeeren, dezen Jast gratis, en zonder eenige be. Jlooning ter liefde van den Lande zullen hebben iop zich te neemen en uit te voeren; behoudent1 lyk nogthans dat de kosten, die zy genoodziakt j zullen zyn ter uitvoering van hunne Commisfie onvermydelyk re moeten-maaken, hun zullen worden gerembourfeerd. XVII. Dat om deze zaak dies te exacter pn refFons met de vereischte faciliteit uit te voeren, de refpective Burger Officieren in de Stad, en te : Lande de Collecteurs en Schatbeurders gelast worden , aan de aangeüelde Commisfarisfen al het no- di- «NGEN. leffing ier 50 Penning '■nz.  I4QO NIEUWE NEDERLANDSCHE Groningen. Heffing der 50 Penning enz. iige in ieders diftricT: welke van hun aangaande ie Inwoon.iers van dien zal Worden gerequireerd, :e fuppedkeeren, en dat .de qrdinaris Gerichtsdielaars gemelde Commisfarisfen in het uitvoeren van ierzelver bèveelen zullen hebben te obedieeren, pa ten dienfte te ftaan. XVIIL Dat de Commisfarisfen, zo in de Stad als- in de Dorpen , tot den ontvangst van de voorfchreeven Contributie zullen vaceeren op zodanige plaatfen , dagen en uuren als in ieders di- ' ftricT: bekwaamst geoordeeld, wordt, en do^r hun by Publicatie of aanzegging van een Grichtsbode gedenuntieerd zal worden ; welke Commisfarisfen ieder in den haaren exacte Notitie zulleö moeten houden van de Perfóonen , die voor hun verfebeenen of. niet verfcheenen zyn , als mede van die, welke in dit middel hebben gefourneerd en hoe veel; gelyk ook van die, welke op hun woord van eer hebben verklaard , tot vyf honderd Guldens niet gejpedet" te zyn , en eindelyk van al het geene hun Commisfarisfen zal voorkomen. XIX. Dat voorts de voorfchreeven Commisfarisfen , de penningen die onder hun gefourneerd zullen zyn, van tyd tot tyd zullen opnemen, en behoorlyk in zakken van eene fpecie, het gemunt' Goud van het gemunt Zilver gefepareerd, verzamelen, 'gelyk ook het gewerkt Goud en Zilver, dat onder hup gefourneerd zal zyn van tyd tot tyd zullen wegen; het gewerkt Goud van het gewerkt Zilver gelépareerd, en daar van op een memorie fpecifique aanteekening houden ; en dat zy het montant van alles, doch in vier onderfcheiden klasfen, zullen noteeren, en daar van aan de Heeren Gecommitteerden tot dezer Provincie Finances kennis geven; dat zy mede van tyd tot tyd dezelve Penningen, mitsgaders het gewerkte Goud en  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1491 en Zilver, wanneer het een en ander daar toe in gereedheid zal zyn, zullen overbrengen, te weten , de contante Penningen aan het Comptoir van den Ontvanger-Generaal dezer Provincie, onder Kecepisfen; en welke Ontvanger-Generaal, noch zyne Bediendens, wegens den ontvang van dezelve Penningen, noch ook van de penningen, welke zullen proverpeeren van het gewerkte Goud en Zilver, mede nietwes zullen mogen profiteeren ; en dat meergemelde Commisfarisfen het gewerkt Goud en Zilver insgelyks zullen overbrengen aan het, zelve Comptoir, om aldaar bewaard te worden ten einde door Hun Edel Mogende de Heeren Staaten dien aangaande nader worde gedisponeerd. XX- Dat ingevalle by de refpective Commisfarisfen' eenige fcrupule of twyffeliug mogte worden gemaakt over eenige zaken . bun aanbetrouwde Commisfie ipeöeerende, als mede by de Ingezetenen over de wyze van evaluatie en taxatie van eea of ander goed, of ietwes anders, waar van in de vastgeftelde orders niet uitdrukkelyk is gemeld, de Heeren Gecommitteerden tot dezer Provïntie Finances worden geauthorifeerd, om zodane fcrupuies en twyffelingen'op de besteen gevoeglykfte wyze en zo veel mooglyk ex paritaic rationis te elucideeren en af te doen ; zullende gemelde Heeren Gecommitteerden'daar toe des Uonderdags voor de middag ten tien uuren in het Provinciehuis hebben I te vaceeren. t. , En op dat dit ons heilzaam oogmerk te beter moge worden bereikt, en de inhoud van voren. | itaandè Artikelen ftiptelyk naargekomen. Zo is het, dac wy mits dezen alle Regenten en Magiftraats Perfonen, en verder allen en een iegelyk van onze ieverige en welmenende Ingezete- | ncn, wel hartélyk nodigen en verzoeken , en de * weinige, welke met dien goeden ievcr niet'zouden mogen aangedaan zyn, of door overmatige verkleefd. Groningen. Heffing der 50 Penning enz.  1492 NIEUWE NEDERLANDSCHE Groningen. 'Heffing der jo Penning enz, \ i i i i i < ï - < kleefdheid aan hunne tegenwoordig (en mooglyk kort(landige) bezittingen zouden kunnen afgeleid worden , ernftig gelasten en bevelen , ten einde dezelve zo lief als hun is de behoudenis van Vryhei en Godsdienst, en alles, wat daar benevens waard en dierbaar is, eu die van haar eigen leven , Vrouw n, Kindereri en Goederen, bun van God Almagtig goedertierendlyk gefchonken , en by de Voorouderen onder zyoë zegen verkregen, zig in iet doen van de^e Contributie eerlyk en'opregt te cwyten na behoren, en na den inhoud van deze Ordonnantie zig ftiptelyk te reguleeren; met ernftige waarfchouwing, dat zo wanneer onverhoopt egens onze billyke verwagting een of ander onder snze Ingezetenen mogfe worden bevonden ; dié >ngevoelig voor zulke kragtige beweegredenen , iig zelfs zodanig mogt vergeten, dat hy in ge>reke bleef het voo/fchreven exaételyk n.-i te konen, tegens zulk een zonder de minfte verfchoning net alle rigeur zal worden geprocedeerd , het zy >y Gyfeling of zo als men in goede Juftitie -zöl be■in en te behoren, ten einde aan de zodanigen ons >iliyk misnoegen en regtvaardige indignatie ter zyler ftraffe en affchrik van een ander te doen gevoelen. En op dat niemand hier vaD eenige onwetendicid moge voorwenden, zal dezen ten platten Lanle 'van de Predikftoelen afgelezen, en voorts alimme in deze Provincie worden aangeflagen ter ilaatfen alwaar men gewoon is, zulks te doen • :ullende bovendien van het zelve een Exemplaar vorden ter hand gefteld aan de Kosters en Colleceurs in ieder Dorp of Karfpel, ten einde de goeie Ingezetenen hun daar vaD zullen kunnen bedienen. r Aldus gedaan in het Provincie Huis binnen Grotingen, op Donderdag den 8 Augustus 1793. Ter Ordonnantie van Hun Edel Mogenden de Staaten van Stad en Lande, (Was geteeiend,) E. LEWE, Secretaris. GJ2-  jAARBOEKÈN, Augustus, 170*3. *4Ö§ GENERALITEITS LANDEN. B R E D Ai Wy hebben hier te voren onder 's'Gra- BredA, venhagü bl. 1 .66 en volgg. reeds gefproken van het huisarrest en het opgevolgd ohtliag onder handtastihg van die Ingezeetenen dezer Stad, welken by de intrekking- der Franfchen, tot Leden der Mimici» 1 paliteit zyn gekozen, en die posten hebben ; aanvaard. Wy hebben daar ter plaatfe eenige i aanmerkingen omtrend het aanvaarden van bellier, in haggelyke tydcn, voorgedragen. \ Die aanmerkingen zyn door den afloop van de rechtsgedingen , welken de Procureur» Generaal tegen voorfz. Leden der Municis paliteit onderham, volkomen bevestigd. Het was dan op Satiirdag den 3 dezer i tnaand Augustus, dat de Cornmisfie uit den Edel Mogenden Rade van Brabahd eri j Lande van Ovennnze, welke federt de maand : April niet het onderzoek alhier ^ onledig : geweest is, op de groote zaal van het Stadhuis, de befchuldigde Magillraatsle:den voor zich or.tboodt, niét naamen, dë Heeren Nicolaas Gaspar van Huls, Burgemeester , Caspar Fredrik Schuitz Pesfer , Rudolpb Anthony dé Salis, Theodorus Knibhe, Jan Gard van Naersfen en Ar.fioldus de Raaff, Scheepenen^ en aan de'éelven , in zeer beleefde uitdrukkingen, te kennen gaf, de volkomen en eindelyke H h h h h af -  1494 NIEUWE NEDERLANDSCHE Breda, afdoening van hunne zaak, by eene Vryfpraak of vryverklaaring van welgemelden Edel Mogenden Rade, wel v^n denzelven inhoud , doch voor ieder der voornoemde Regeeringsleden afzonderlyk genomen, gedaan voorlezen, en copielyk ter hand Hellen, luidende als volgt: De Proculeur-Generaal van Braband en de landen van Overmaze Requirant. ,, Contra. (zynde de naara én qualiteit van eebe der voornoemde „ Heeren.) . Eerst gegyzelde op den Stadhuize ai- „ daar (*), daar na gearrefteerde in zyn huis en eindlyk uit het voorfz. huisarrest " ontfl.'gen , onder belofte by handtasting aan handen van Heeren Commisfarisfen van dezen Rade, binnen Breda gecommit- V, teerd, gedaan, van ten allen tyde, des „ gerequireerd, zig te zullen filteren en nu ,, gerequireerde." Is gelezen 't fchriftlyk declaratoir en propofitie van den Procureur - Generaal, gehoord het rap. nort van Heeren Commisfarisfen en fpeciaal gelet dat aan den Rade niet is gebleken , dat door .... in qualiteit als , gedurende het beleg der Stad Breda door de Franfchen, ietwes zoude zyn gedaan ofverngt, waar uit eenige actie door den Procureur- Generaal tot zynen laste zoude kunnen worden gefustmeerd, als mede dat voornoemde de hem aangeboden plaats in de gewezen zogenaamde (*) De derde en vierde der genoemde Heeren, zyn alleen in huisarrest geweest.  / JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1495 Municipaliteit der Stad Breda, onder meer ande-Breda. re voldoende redenen , heeft aanvaard , om te kunnen coöpereren tot conlèrvatie van de rust en goede order in de Stad en onder deszeifs Ingezetenen, en tot beveiliging van hunlieder rechten en bezittingen tegen het geweld en overlast, waar aan die zouden zyn geöxponeerd geweest, indien 't beltuur van zaken van Politie en Juftitie was overgelaten geweest aan eene mindere clasfe van Ingezetenen, en dat hy gedurende den tyd, dat hy den voorfchreven post heeft bekleed, zig heeft bevlytigd om 't welzyn der Stad en Burgery en 't maintien der rechten en confervatie der goederen van Zyne Doorluchtigfte Hoogheid , deszeifs Heer en Baron , zo veel de tydsomftandigheden zulks mooglyk maakten, te helpen bevorderen. De Raad heft op de handtasting, onder welke de meergemelde uit zyn huisarrest is ontflagen, en verklaard denzelven, van alle befchuldiging of inculpatie, ter zake voorfchreven, ten vollen gedechargeerd. Aldus gedaan in 'sGravenhage by de Heeren en Meesters Fredrik Willem Chion, Nicolaas Jacob Buteux, Paulinus Philippus Henricus de Dompiercs de Joncquieres, Anthony Gerard Dryfliout, joinan Hendrik Swe/lengrebei en Cornelis Braams, Raden in den gemelden Rade, dezen 31 July 1793- {JVas geteekend ,) C A. MACLAINE, (Lager ftond,') Accordeert met zyn Origineel, (JVas geteekend,) C. A. MACLAINE, Breda den 3 Augustus 1793. Hhhhh 2 De-  H9<5 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ .Breda. Deze uitfpraak is vervolgensdaadlyk doof dezelve Hun Edel Mogende Commisfie, in tegenwoordigheid van de vrygefprokené Heeren, en van ieder derzelve by naame, na voorgaande klokkeflag van den Sradhuize, uit de ópene ramen, aan den volke afgelezen , tot algemeen genoegen der gantfche Burgery: te meer, daar ook wyders, door welgemelde Hun Edel Mogende eene diergelyke voldoening aan de verdere Leden der gewezene Municipaliteit, ter zeiver tyd is gegeven. NEDERLANDS CHE COLONIËN Suriname n. Zie hier een Berigt nopens eene gewigtige overwinning op de Boschnegers, gedagtekend Paramaribo, den 18 April r\p den 23 laatstleden, arriveerden alhier uit de' ^ Marowyne, de in 'sLands dienst zynde Sleep the Surinam Paquet, Kaptein Th. Smidt , medebrengende de rechter handen van de zedert lang beruchte Opperhoofden der Boschnegers, bekend onder de naamen van Bouie en Curmantyn Coyo , welke door een Detachément der bevredigde Au* caemfche Buschnegcrs, onder aanvoeriug van het Opperhoofd Bambie, in hunne nieuw aangelegde Dorpen zyn overvallen, en benevens het klein Opperhoofd Paedja, van de Plantagie la Paix, en nog  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1497 cog 18 van hunne onderhoorigen zyn gefneuveld; wordende by die gelegenheid mede overgebragt 16 S gevangene Meiden en Kinders, die tot de Benden |) der geiheuvelde Opperhoofden hebben behoord, \ en by den aanval gevangen genomen zyq. De buit, door de Aucaaucrs, zo in Geweeren , Ammuni' tie, Gereedfchappen, Corjaaren en Klederen, is zeer aanzienlyk. De byzonderheden dezer gelukk ge Expeditie, waar by de Eigenaars en Deelhebj bers der Plantagien, zo alhier, als in de Nederij landen, een gewigtig belang hebben , zyn , door het Gouvernement, by een uitvoerig relaas gemeen i gemaakt, behelzende: De Aucaaners, ingevolge de aan hun door het Gouvernement gegeevene beveelen, onder de;aan1 voering van het Opperhoofd Bamdie, op den 22 January a. c., op de post in de Lava leggende, vergadert zynde, en van den aldaar commandeej: renden Majoor Zegelaar, van het-nodige voorzien zynde, vertrokken ten getale van 72 Geweeren, in 22 Corjaaren-, van daar na boven, en vervolgden hunne reize zonder iets merkwaardigs te ontmoeten, tot den 26 , wanneer zy op de groote Val Tappoedam , genaamd, een Corjaar met twee } Negers en een Negerjongen ontdekten , welken J zig te water begaven, en door het zwemmen ontkomen zyn , behalven de Negerjongen, die, zo als hun daarna gebleken, verdronken, is; het Corjaar wierdt opgevischt , voor 'c overige niets befpeurd, en op den 30 weder de reize opwaards i aangenomen. Op den 31 wierden zy eenige Vuuren gewaar, I maar vernamen geene Vyanden ; vaarende van daar, en campeerden van den 2 tot den 9 Maart, om de fituatie te recognosceeren. Op oen io wierdt door een Patrouille ontdekt I een Corjaar met 3 Negers, waar van de Stuurman |. zynde genaamd Heintje van la Paix, een Kaptein jjgp. de Troup van Oor mantin Cjo wierdt dojdlïhhhh 3 ge- Surj- namen, Berigt nopens de Bosch' negers.  ,498 NIEUWE NEDERLANDSCHE Surinamen, Berigt nopens ,de Bosch negers. eefchoten, en de twee anderen, benevens net Ceriaar, genomen; deeze Negers waren genaamd Ouapievan klein Juda, en Juno, van de Plantagie-.Wel ie ftreedc; zy beloofden de Aucaantrs alles aan te wyzen, zo hun wierdt beloofd , dat -de Regeering haar onder 't Vrye Corps zoude nlaatzen; het Opperhoofd Bambie, verzekerde hun een voetval by den Gouverneur te doen, hebbende deze Negers hier mede genoegen genomen en groote dienften gedaan. .>»,', a Thans vond het Opperhoofd der Aucaaners goed, niet meer by den dag te reizen, uit vreeze van te vroegtydig ontdekt te worden. ' Den 18 ontdekten de Voorposten een Corjaar met een Neger en een Neger - Meisje ; de ManNeger genaamd Mandje, wierdt doodgefchoten, en het Neger - Meisje, genaamd Amba, benevens het Corjaar, genomen; deze beide waren in de bosfehen gebooren , zy pasfeerden zonder het te weeten het verblyf van den Zoon van Bonte Agouzou, welke aldaar op de Jagt was; een weinig verder ontdekten de voorfte Corjaaren twee beine Corjaaren, de Rivier afkomende, in dezelve waren een Neger en drie Neger - Jongens, en onder de iaatften een van de geenen, die Bonte van de Aucaaners had geroofd, en een Zoon van de Zoon van Bonie Agouzou, welke het ontfnapte, en gelyk zy naderhand vernamen, zyn Vader waarschouw de Eenige Aucaaners voeren terug, om Asouzou te vangen, doch hy was het ontvlugt, en hadt alleen een Neger - Meisje, van de Aucaaners geroofd, terug gelaaten, na alvorens het zelve zeer mishandeld te hebben. Den 19 waren de Aucaaners niet verre van de plaats verwyderd, alwaar het Boschneger Opperhoofd Bonie, volgens zyne oude gewoonte, met een a twee van zyne Wyven, en zyn Zoon Beymau, midden in het bosch zyn verblyf hieldt; ha dat de Aucaaners raad hadden gehouden, zonder-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. i^S9 derde het Opperhoofd Bambie zich met eenige Maofchappen af, en het verblyf van 'Bohit ont dekt hebbende, wierdt zulks om vyf uuren in den morgen omcingeld; de eerfte fchoot wierdt hem, zittende met een klein kind op den arm, toegebragt, waarop hy zich buiten zyn hut begeevende, door verfcheiden Geweerfchooten geveld wierd. Bambie floeg hem vervolgens het hoofd en de rechterhand af, wordende zyne twee Wy ven, zyn Zoon Beyman en het kleine Kind, als gevangenen , benevens het hoofd en de rechterhand van Bonie medegenomen. De fchoten by deeze gelegenheid door de Aucaanen gedaan , wierden door een Boschr.egei (Dauphin genaamd,} géhoord, die daar van kennii gaf op de Dorpen, dog hy wierdt door weinigen ge loofd, terwyl men het voor onmogelyk hieldt. dat hun iemand koDde komen attaqueeren, of d< Rivier, zonder ontdekt te zyn , te kunnen opvaaren. Den 20 vertrokken de Aucaaners vaD de ver blyfplaats, en omzetteden in den nacht , tusfchei den 20 en 21 alle de Dorpen; om y uuren wier den dezelven aangegreepen, en om 7 uuren in dei morgen was alles, wat niet met de vlucht ontko men was, gevangen en doodgefchoten. By deze gelegenheid wierdt door de Aucaaner zelve zeer zwaar in de heupe-gekwetst de oud Fortuin, een Aucaaner, Stiefzoon van het over Icdene groot Opperhoofd l'ambue, terwyl hy in d< duifternis voor een Bonte Neger wierdt aangezien Den 22 waren alie de buitgemaakte Goederei ingepakt, ook de huizen der Dorpen verbrand, ei doJ Aucaaners zakten toen af; Bambie zond eei Patrouille om Asrouzou op te zoeken , doch h] was uit zyn verblyf gevlucht, en hadt alleen na gelaaten een Meid van de Aucaaners op Ander bióuw geroofd, en twee Kinderen, benevens vie Corjaaren. Hhbhh 4 De Suri- ,\ amen. Berigt nopens de Boschnegers.  1503 NIEUWE NEDERLANDSCHE - Surinamen Berigt nopens de Boschnegers. Den 23 hzdt. Bambie het'ongeluk om met zya Corjaar, tusfchen de Klipflen pm te ftaan, en al zyn bekomen buit te verliezen, onder anderen een Couroucourou, waar in het hoofd van Bonie bewaard was; op deeze plaats is het geheele Detachement'blyven campeeren., om na de verlorene Goederen te duiken, edoch, vrugtejoos, terwyl tusfchen de Klippen de ftropm belette om onder water te duiken. Den 26 is het Detachement weder opgebroken, en afgezakt, tot by 't Do; p van ..ormaniyn Coyo, en in den nacht, tusfchen den 20 en 27, het Dorp omcingeld zynde, wierdt Cprmdyiyn Coyo doodgefchooten, benevens alle de geenen, die onder hun, behoorden , behalven een Meid en vier Kinderen, die gevangen wierden genomen, en twee Negers die het ontvlugt zyn. ' De overgebleevene Boschnegers van de Iroup van Bonie en Cormantyn Coyo, als nu te veel verfpreid zynde, orh te'kunnen hoopen van nog eenige te • ontmoeten , en de blesfure. van Fortuin, door manquement van Geneesmiddelen, fterk verergerende- refolveerden de /uicaaners op den 28 te rug te keereu, en arriveerden op den 2 Maart op de Post aan de Lava, alwaar het Opperhoofd Bambie aan den Majoor Zegelaar rapport deedt, en het Journaal van zyne Expeditie overrykte, t welk door den Oftagier Johannes Jcboa gehouden, en deeze gerelateerde particulariteiten was Inhoudende. De gevangenen aan den gemelden Majoor Zegelaar overgeleverd, zyn de volgende: De Negers Jannoe, van de Plantagie // el le freden, en Gtiasje van kltin Juda. De Negerinnen Diena van Rustlust; B&tje, van jLoofcnbeek; Lucrefie, van Remoncourt, met haar kind by Bonie overgewonnen, genaamd Marietje; Sophie, van Clement burg ,met een kind in 't bosch gebopren; Clara, v&n tyaqrenMetu Kobo, van 9dcm, met haar kind in 't bosch gebooren j AH-  JAARBOEKEN, Augustus, 1753, ijctï da, van Klein Juda; Carolina, van van Heyst;Suai- Aba, van de Plantagie La Paix; Maria, van kamen? Juda; Jaba, van idem; Catharina, van idem; Tamara, van Capourika; Sufanna, van Harde-Berigt gen; Ester, van Killeflein Nova; Conflantia, van nopens Poehvyk ; Maria Mulattin, van Claarenbeek ;de Bosch' Amina en Ester, Bosch- Creolinnenj Conjïantie, negers. van Klein Juda, en haar Kind. Jongens: Beiman, Zoon van Bonie; AbeintjeQjtaspe, Quami en Ouakot, allen in 't bosch gebooren; Daupliin, van Claarenbeek, en Cupido, mede in 't bosch gebooren, Meisjes: en Fredrika, in 't bpsch gebooren , te zamen agt - en - dertig Hoofden. Behalvea de rechterhanden van Brnie en Cormantyn Coyo, wierden ,aan den Majoor Zegelaar overgeleverd, die van Paedje, van La'Paix, Jo/ubo,van de Vier Gezusters; Awara, van l'-Ejperance; Macofo , van Klein Juda ; O/ie , vah ' Bellevuc; Jauw, van La Solitude; Agoujbu, van Idem; Filou , van Klein Juda; Coffy, yan Let Paix;^ Maniije , Bosch - Creoel ; öiiau , -, Pleintje, van Meuhvyk, Kaptein van CVyo ,• Jonas. ' van idem; Panjoe, vanTwyfelachtig; Baboa, vaa Idfm; en Efopus, van '* P/agcnbosch. Benevens de handen van de Negerin Jan/ie, van l'Esperance, en van de in 't bosch geborene Negerinnen Aquafie en Fenus, zynde dus in 't geheel gefneuveld 21 Negers en Negerinnen. Hunne gemaakte buit beftaat uit "27 goede en ij ftuks defedte Geweeren, eene Pulle en eenige Flesfen met Kruit, een goede voorraad Lood, veel Gereedfchap, Kleederen en Kleinodiën, benevens 40 Corjaaren. De goede reuflte van deeze Expeditie, waar ' van de Tydfchriften der Colonie geene voorbeelden zyn opleeverende, moet toegefchreven worden aan de kragtdaadige middelenen de fermiteit, die '«(• gebruikt zyn, om de Aucaaners tot hun plicht Hhhhh j «e  IJ02 NIEUWE NEDERLANDSCHE SüRINAMEN Berigt nopens de Bosch negers. te brengen, en aan de goede dienst van het Opper, hoofd Bambie en Jeboa, welke laatfte 't Journaal van de Expeditie gehouden , en aan den Majoor Zegelaar heeft overhandigd. De Majoor Zegelaar maakte zich, by het af• zenden zyner berichten, gereed, om . tot vernie ■ ling van de Kost, en opfpeuring van de verftrooide Moschnegers, eene Expeditie naar de veroverde Dorpen te doen, van welkers uitflag het Gouvernement de berichten is te geraoet ziende. De Boschnegers hadden , zedert zy de laatfte keer verder naar boven gcvlugt waren, aangelegt ii Gehugten, omringt van uitgeftrekte Kostgronden, waar in de Kost nog niet ryp was; en door de Expeditie van den Majoor Zegelaar, als nu zal v/orden geruïneerd. Volgens de naauwkeurigfte berichten , beftaat het overfchot van de bende van bonie, Cormantyn Coyo, en die der mindere Opperhoofden, allen zamen gerekend in 55 Mannen, 64 Wyven, 23 Jongens en 28 Meisjes , een gering overfchot van een Troup, dié voor drie Jaaren op meer als 600 koppen wierd begroot, en door vreemden op zo veel duizenden. St. Martin. Zestien Burgers trokken in den vroegen morgenftond van den 19 Mey 1793, met den Lieutenant der Burgery, Abraham Heyliger Lz.9 en de Heeren Engle James Richardfin en Jobn Willem van Wörm, aan hun hoofd, naar het Franfche Kwartier. Om hun oogmerk te bedekken , trokken zy langs eenen ongewonen weg, over een fteilen en klipachtigen berg, met fcherpe doornen en distelen bezet, overwonnen die zwarigheden, en vielen voorts over de muu- ren  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1503 ren in 't Franfche Fort 5; Louis, by Ma-i rigot, verrasten den Schild wagt en de ge-i ringe bezetting, en waren reeds in het bezit van 't zelve, voor dat hun oogmerk ontdekt wierdt. By 't aanbreken van den dag hysten zy de Hollandfche Vlag op het Fort, thans Willem Frederik genaamd. De Commandeur van 't Hollandfche gedeelte Rink, hier van bericht bekomen hebbende, verzamelde eenige Burgers, Militairen en gekleurde Vrylieden , en trok, aan derzelver hoofd, met een Huk kanon ter hulpe ; dan op zyn aankomst was de zaak reeds beflist; de Franfche Gouverneur en Ingezeetenen hadden zich reeds, op zekere voorwaarden, overgegeeven, en de Commandeur nam bezit van 't Franfche gedeelte, in naam en op goedkeuring van Hun Hoog Mogenden , waar na de Franfchen den eed aan de Heeren Staaten Generaal hebben afgelegd. Wy hebben hier omtrend, te voren onder 'sGravenhage breder gefpioken, en de egte ftukken medegedeeld. EENIGE KORTE BUITENLANDSCHE BERIGTEN. IT^rankryk worftelt nog met haare nieuwe J geftèldheid , welke nog zwarigheden ontmoet, en het fchynt, dat die zwarigheden de geftrengfte middelen doen aanmatigen. Althans üarrere heeft doen befluiten: „Dat Marie Antoinetie aan den „ bui- It.MAR- :in. 1  Ï5Q4 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ buitengewoonen Rechtbank zal worden „ overgeleverd, en daadelyk uit den tem,, pel, naar de Conchergerie overgebragt." En verders: Dat de graven van de voor„ gaande Koningen, die te St. Dems of in „ andere Kerken zyn, op den io Augustus zullen vernield worden," Ook is de Generaal Cuftine in de gevangenis der Abtdye gebragt. Wyders is op voorfteliing van 't Gommitté van Koophandel, de uitvoer te water en te land verboden van brood , visch, wyn, fruit, appeldrank, brandewyn, azyn, piy, zout, honing, fuiker, zeep, fouda, fteenkoolen, ongewerkt ftaal, papier, lakens, dóffen en mutzen. De Steden Duinkerken en Bayonne, vrye havens hebbende , zullen van die artikelen flegts tot haare eigene verteering mogen invoe'ren. Cambon bragt een zeer uitgebreid yerflag uit over de geldmiddelen, en heeft meer dan 200 artikelen voorgeflagen, waar, van reeds verfcheiden' zyn bekragtigd geworden. ^ Alle de Houders van Billietten van leenifig en contracten tot lasten van den vStaat, zullen haare bewyzen voor den eerften January aanftaande moecen overleveren, om te worden ingetrokken, en, zonder eenig bewys of quitancie te behouden, voor haare aanfpraken in de boeken te worden aangeteekend. De trekking voor de leening van 1784 is vernjetigd. Een ieder zal voor de alzo hein toekomende fom, INatiönaale goederen ten zeiven belope mogen inkoopen'. Al de Interesten der losrenten zullen op 5 per-  JAARBOEKEN, Augustus, 1703, 150J pèrCérit 's jaarlyks gefteld worden , waar by Cambon ook dezelfde Interest voor een deel der Asfignaten heeft voorgefteld voor de Houders, die zig binnen 3 maanden aanmelden, Én die dan dezelven tegen reconnoisfatices zouden uitwisfelen, betaalbaar na den oorlog , in Nationaale goederen. Zonderling was hetbeftaan van een jongen fchoon meisje in Frankryk, welken uitgeestdrift ondernam om den bekenden Marat van 't leven te beroven, en van welke wy reeds hier te Voren bl. 1213 en 1214 't een en ander hebben aangetekend. Gevangen, verhoord en veroordeeld, werdt Charlotta Cordetop eene fleede, op welke zy gezeten was, naar de ' ftrafplaats gevoerd; dog hier in van andere misdaders onderfcheiden , dat zy met het : aangezigt naar den Scherpregter was gekeerd. Zy was in die kleding, welke de wet voor moordenaars bepaalt.. Zy was niet aan de handen geboeid. : Men heeft haar geen enkel woord hooren fpreken , maar haarè gebaarden maakten ] eenen byzonderen nadruk. Zy leide nu en dan de hand op het hart, als of zy fcheen té zéggen: „ Ik beroem my, een monfter uitgeroeid te hebben." Het fchavot opklimmende , vertoonde : haar gelaat eene heldhaftige bedaardheid. i Voor haaren dood gaf zy eenen der Municipale Officieren een verzegeld papier over, en haar oogen ten hemel opgeilagen heb- 1 bende, onderwierp zy zig met gelatenheid aan  ijoö NIEUWE NEDERLANDSCHE aan haar lot, en ftierf zonder eenen traan te Horten of eene zugt te loozen. Op het oogenblik, dat de noodlottige guillottine haar hoofd van het lichaam fcheidde, riepen eenige weinige aanfchouwers : de Republiek leevel maar een heimlyk gemor van afkeuring wierdt by de groote menigte vernomen, en eene diepe droefheid vertoonde zig op het gelaat van veelen. Niet alle Mogendheden zyn nog gezind om party tegen Frankryk te kiezen. In eene authentieke brief van den Heer Favi, met de Zaaken van Toskanen gelast, wierdt den 16 Augustus gemeld: „dat het Hof , van Toskanen nooit aan den Gezant van !! Frankryk aldaar bevel hadt gegeeven van , te vertrekken ; dat in tegendeel de Mi' nifter der Republiek aldaar wierdt be" handeld met alle beleefdheden , welke " toekomen aan de Reprefentanten der " Franfche Natie, met welke de Toscaan" fche Regeering zich altoos zal beyve" ren de goede verftandhouding en vriend'| fchap te bewaaren enz." Venetien heeft wel aan den Franfchen Gezant zyne Geloofsbrieven terug gegeeven doch men heeft hem zeer vleiend berigt, dat zulks niet uit eenige perfoonlyke minachting voortkwam, maar om dat men gewoon was een Ambasfadeur te Venetien te hebben, en het thans de tyd niet was om over eene verandering in het politiek fys-  JAARBOEKEN, Augustus, 5793. ,507 fysthema te handelen, betuigende men vergenoegd te zyn om door den Heer Jacob, die als Charge d'Affaires te Venetien is, de goede verftandhouding met Frankryk aan te houden. Het grootfte gedeelte van het Eiland CoRsrcA heeft zich onder het oppergezag van den Generaal Poolt gefteld, en geheel van de Nationaale Conventie afgefchei- ' den. De Franfche Bezettingen te Bastia, Calvi en St, Florenzo , hebben geduurige \ gevegten met de Landlieden. Ten einde 1 derzelver veldarbeid door dergelyke ontmoetingen niet verder geftoord worde, heeft Paoli de Grenzen door verfcheiden Vaandels Soldaaten doen bezetten; ook onder : anderen met dit oogmerk, op dat, van de Landzyde geene Levensmiddelen naar de gemelde drie Steden zouden gezonden wor- i den, alwaar men vermoedde , dat reeds gebrek aan benodigdheden befpeurd wierdt. Uit Ierland komen nog van tyd tot tyd i onaangenaame berigten in van oproerighei den Zy worden wel door de Krygsmagt ; gefluit, maar kosten niet te min telkens het leeven aan verfcheide menfchen. Men heeft i egter hoop, dat die onrustigheden ras mogen gedempt worden. Te Berlyn is in alle de Kerken eene Dank Predikatie gedaan, volgens Pfalm <^AViü: vs. 15, wegens de gelukkige verover  isoÉ NIÉUWE NEDERLANDSCHÈ overing van Maintü. en daarna het Te Deuni gezongen, geduurende het welk uit 24 ftukken , in den Lustgaarden tot dat einde geplaatst, een drievoudige afvuuring gedaan wierdt. De Hofraedaillëur Loos , heefc op deze Verovering eene gedenkpenning vervaardigd, verbeeldende aan de voorzyde, het Borstbeeld van den Koning in Krygskleeding,; met 'het randfchrift : Fredriic Wilhelm den II, Zelfsverdediger des Duitfchen Ryks, en aan de ommezyde , op deze gebeurtenis toepasfelyke Zinnebeelden. Aan het Zweedsche Mof is van wege dat van Rusland door deszeifs Chargé d'Affaires Mr. Notbbeck, eene Nota van den volgenden inhoud overgelaaten. j, De Keizerin aller Rusfen heeft goed~, gevonden, uit haare Havens eene Vloot „ van 25 Linie-Schepen en een gévoeglyfc „ aantal Fregatten te doen vertrekken, om '■■ te kruisfen in de Baltifche- en Noordzee; ten einde, vereenigd met de Zeemagt def ,, Èngelfchen, den invoer van allerlei Levensmiddelen en Krygsbehoeftenin FratakV. ryk te beletten. Haare Majefteit eischt gevolglyk van den Koning van Zweeden, j, dat zyne Oorlogfchepen geene Zweed„ fche Koopvaardyfchepen onder Convooy „ mogen nemen , met diergelyke ladingen bevragt. Zy heeft dus ook ordre géi, geven om alle Koopvaardyfchepen te door-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1509 „ doorzoeken, die deze twee^ Zeeën beva., ren. De rede van dezen ftap is , dat „ geene onzydigheid kan plaats hebben je„ gens eene Regeering van Weerlpanne9, lingen." 't Antwoord hierop is uitgefteld tot de terugkomst des Konings en van den Hertog die het Ryk beftiert. Het Hof van Denemarken heeft ook eene Nota in dezelfde bewoordingen ontvangen. En 't Hof van London heeft eene diergelyken aan beiden doen toekomen. Het lot van het ongelukkig Poolen is nog hagchelvk. Het entworpen Verdrag tusfchen Rusland en Poolen behelst hoofdzakelyk deze Artikelen: 1. ) Dat tusfchen beide Ryken een beftendige Vrede en een volkomen vriendfchap zal ftand grypen. 2. ) Dat Poolen plegtig afftand zal doen van de door Rusland in bezit genomen Pro- f vincien. 3. ) Van alle aanfpraak op dezelve afzien, i en'alle tegenwoordige bezittingen van Rus! land in Europa vry waren. 4. ") Daar tegens ziet Rusland af van alle verdere aanfpraak op Poolen, en vry waart ; het geheel van. de bezittingen van Poolen, ; zo als die thands zyn. liiii 50  15io NIEUWE NEDERLANDSCHE 5. ) Rusland ftaat de Republiek toe, zich eene haar voegzaame Regeeringsvorm te geven , en wil dezelve vrywaar'en. 6. ) 'Er zullen voor de Inwooners van Rusland en van Poolen alle dienftige verligtingen in den Koophandel getroffen worden, 7. ) Tot beftemming der nieuwe Grenzen van beide zyden, zullen Commisfarisfen worden benoemd. 8. ) De Catholieken in de aangetrokken Provinciën, zullen volkomen vryheid van Godsdienst onder de Rusfifche heerfchappy genieten. 9. ) Alle overige tot welzyn van beide Ryken «og op te maaken inrichtingen,zullen in eene byzondere A&e vervat, en 10. ) De bekragtigingen van dit Verdrag binnen zes weeken uitgewisfeld worden. Den 20 July heeft de Pruisfifche Gezant eene Note overgegeeven, waarbyiverlangd wordt, dat de Regeering te gelyk ook met hem in onderhandeling treede. Voorfz. Verdrag met Rusland is op Herken aandrang, den 22 July door de Deputatie onderteekend geworden. De Ryksdag heeft egter aan den Rusfifchen Ambasfadeur eene Nota overhandigd, met de redenen, welke de afftand van Poolfche Provinciën  JAARBOEKEN, Augustus, 1703". i51I aan Pruisfen beletten, „ om dat de Tradia„ ten met die Mogendheid, van 1773 en 1790, "iet alleen derzelver bezitting aan Polen verzekeren, maar ook de verdedi-> ging daar van guarandeeren " ,, Om dat geenerlei inbreuk op die Trac5, taten door Poolen is gemaakt, maar de „ Republiek niet heeft opgehouden met ,, over het niet vervullen van verfcheiden j, Artykels te klagen." „ Om dat het gebeurde van 3 Otöt y "791, „ door 't Hof van Berlyn, tot geene be„ weegreden van de bezitneming der Pro,, vincien van de Republiek , kan aange„ voerd worden , vermits 'e- autentieke „ Stukken zyn , waar in de Koning van ., Pruisfen, op de uitdruklyküe wyze zyne „ toeltemming- daar aan gegeven heeft, „ zelfs met betuiging,, dat hy er zyn by„ zonder voordeel by vondt." Voorts beweert de Ryksdag, dat het onderftelde Jacobinismus in den boezem der Poolfche Natie nooit aanwezig is geweest, en verzoekt zeer nederig de tusfchen komst der Keizerin van Rusland by den Koning van Pruisfen, ter afwending der rampen, waar mede Polen zig gedreigd , en reeds onfchuldiger wyze zig befprongen vindt; De Rusfifche Ambasfadeur heeft, in eene Nota geantwoord: „ dar hy, zonder tegen „ zyne Inftruérien te handelen, geen uititel „ in de opening der Onderhandeling met s, den Pruisfifchen. Minifter kon toeftaan, „maar verklaaren moest, dat vóór, hen Üiri 2 »#geen  1512 NIEUWE NEDER.LANDSCHE „ g -3n andere party was te kiezen , dan „ dezelve zonder verzuim te laaten begin„. nen, door de nodige Volmagten en In„ ftruétirn aan de Deputatie te verleenen." Den io Augustus drongen de Rusfifche en Pruisfifche Gezanten, J van Siewers, en L. van Buchholtz, ieder by eene Nota, op de inwilliging aan, met de fterkfte bedreigingen. De tydingen van St. Domingo in Noord* Amerika aangekomen , geeven een allertreurigst verllag van die Volkplanting. Duizende van menfchen zyn daar door den opftand der Negers vermoord, en zeer veele Plantaadjen verwoest. Veele menfchen zyn aan boord van 240 zo groote als kleine Vaartuigen gevlugt, om naar NoordAmerika onder zeil te gaan. In Turkyen, bevindt zig de Ottomannifche Porte door de omfiandigheden van Eu. ropa,in eene gefteldheid, welke in haar de grootfte oplettenhdd vordert, om niet op de eene of andere wyze,opnieuwsgewikkeld te worden in eenen Oorlog, waar uit het Turkfche Ryk zo onlangs geraakt is, en welker gevoel het zelve nog lang zal geheugen. Een der Europifche zaaken, welke het onmidlykst invloed op het Turksch Minifterie maakt, is de jongst voorgevallen verdeeling van Poolen, by welke gelegenheid Rusland , nu meefter van Kaminieck zyn?  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 13-13 zynde , een onmiddelyk Nabuur der Porte wordt, het geen bereids op zich zelve haar vry wat bekommering inboezemt. Daar en boven dat verneemt men ook ,dat, terwyl de Porte, uit zugt tot behoud van den haar zo noodzaaklyken vrede, in verfcheiden ge* vallen zich zeer toegeevend betoond heeft, 'er van tyd tot tyd aan haar vorderingen worden gedaan, die de Ottomannisch Regeering begrypt volftrekt te moeten weigeren, om zich niet grootlyks te benadeelen. Men voeg hier by het lang agterblyven der groote Rusfifche Ambasfade, welke men thans eerst tegen September te gemoet zier, daar dezelve reeds in deze maand alhier hadt moeten zyn. Dus kunnen alle deze omftandigheden niet nalaaten door veelen als voortekens van nieuwe onlusten befchouwd te worden. De andere zaak, die de Porte moeite verfchaft, is de toeftand der zaaken van Frankryk. Zedert de Graaf de CboifeulGouffier, die hier als Fransch Gezant is geweest, vertrokken is, hebben de Franfchen , die hier zyn , onder zich twee Gedeputeerden benoemd, tot ; het waarneemen hunner zaaken, zo lang 'er geen nieuwe Gezant was; doch de Heer Chalgrtn, gewezen Secretaris van den Heer Cboifeul, en door hem met de waarneeming der Franfche zaaken belast, heeft de Heeren, Botuf en Pech genoemd, willen beduiden, dat zy, voor zo veel de Franfche Natie zaaken met de Porte te verrigliiii 3 teu  ,5i4 NIEUWE NEDERLANBSCHE ten hadt, zy zich wel naar den wil der Porte moeften fchikken, maar dat voor andere voorwerpen , die het Nationaal beftuur raaktan, zy verpligt waren 't wettig gezag des Konings te erkennen: ook heeft hy gewaagd de Franfche Natie te informeeren van zyne qualiteit en haar te vermaanen, tot het volgen van zyne party; maar men heeft hem zynen brief en bygevoegde ftukken onbeantwoord terug gezonden. Den tleer Pf.cb , een der voorn. Gedeputeerden , heeft boven dien den 7 dezer in zyn huis ontvangen den Heer de St» Croix, nieuw benoemd Gezant van Frankryk by de Porte, doch om welken in de uitoeffening van zyne postte beletten, de meefte buitenlandfche Gezanten alle poogingen hebben aangewend; zelfs zo verre, dat hem geweigerd zoude worden hier te komen, waar toe byzonder de Gezanten van Weenen, Petersburgen Berlyn eene Memorie hebben ingeleverd. Dog de Porte heeft begreepen,dat haar aangenomene onzydigheid niet toeliet, hem, of andere Franfchen, die eenvoudig als Kooplieden hier komen, te weigeren, en dus geantwoord, dat zy hem , zich op dien voet blyvende gedragen, zou gerust laaten , maar hem afwyzen , wanneer hy zich met Staatszaaken'wilde bemoeien, belloten hebbende de Nationaale Conventie niet,voor wettigen Souverain van Frankryk te erkennen , zo lang andere voornaame Mogendheden zulks nalaateu. Dus fcheen het niet te vermoeden, dat die nieuwe Gezant nog ligt zyn  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. ijij zyn oogmerk zou bereiken; althans zo lang dezelve geen invloed weet te bekomen in den geheimen Raad des Sultans, beftaande uit de voornaamfte Ryks-Amptenaaren. Van dien Raad Haat de Groot-Admiraal zich denkelyk eerlang te verwyderen, om met eene Vloot in Zee te fteeken. Gaarne was hy van dien taak ontöagen, maar zyn grooten invloed by den Sultan, waar door hy zich veel aanmatigt, en de vrye raadplegingenvan den voornoemden geheimen «.aad zeer hinderlyk is, hebben fterk doen werken, om hem voor eenigen tyd te verwyderen, het geen dan ook zo verre is gelukt, dat men zyne afreize reeds by den Sultan oordeelt vastgelïeld te zyn. liiü 4 VER-  ij 16 NIEUWE NEDERLANDSCHE VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ. Vrran- Haarlem. Door de Edele Groot Acht-» dering haare Heeren Burgemeefteren en Regeerders deondkr zér Stad, zyn uit eene overgeleverde Nominatie de Hoo-van een dubbel- getal, tot Opper - Officieren in en den Burger - Krygsraad verkozen:. lage Amte- Tot Collonellen Mr. Pieter Vermeulen, Heenaars, re van Herrewynen, en Jean Gysberto Decker, enz. , Tot Fiscaal Hendrik Pieter de Paauw. . Tot Kapteinen Dr. Plenricus Franciscus Bernard, Jacobus Luberti Augujïini, Dr. Cornelius 'Fzermans, Mr. Johan Reinier van der Gronden , Mr. Pieter The'mans, Mr. Adriaan Gerard de l'Espaul, Mr. Pieter Jofias Moens en Mattheus Gerards Thefingh, Tot Lieutenanten Cornelis van der Aa, Pier Johannes de Vis/er , Pieter du Crocq, Johannes Didertk Seekampff, Dr. Adrianus Theodorus Admiraal, Bernardus van Haffen, Coenraad van den Boom en Kier van de Rumte, 'sGra ven ha ge. Zyne Doorluchtige Hoog. heid den Heer Prins van Oranje en Nasfau, heeft den Heer Mr. Ar noldus Gysbert van Doorn, aangefteld tot Schout der Stad Geertruidenberg en Heerlykheid de Made, mitsgaders Dykgraaf van de Eoielia - Polder, welke posten dezelve voor  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. 1517 voor den Raad der Domeinen van Hooggemel- Verande Zyne Doorluchtige Hoogheid, met den ge- dering woonen Eed heeft aanvaard. onder de hoo» Alhier is overleden den Heer Johan BernardGü en van Ridlc, Agent van de West-Indifche Coid-lage pagnie dezer Landen en der Stad Bergen op den AmteZoom, Direcleur van de Generaliteits Lotery,naars, en Solliciteur-Militair. enz. Leyden. Den 12 dezer maand overleedt alhier, na eene lange en uitteerende ziekte, de Hoog Geleerde Heer Hcnricus Albertus Schultens, Profesfor in de Oofterfche Taaien en Joodfche Oud. heden aan 'sLands Univerfiteit alhier; hebbende Hechts den Ouderdom van 44 Jaaren en omtrent t maanden bereikt. Monnigkendam. Den 9 Augustus, den gewoonen dag van de verandering der Regeering dezer Stad, zyn tot Burgemeefteren verkooren: de Heeren Jacob Soet , Theodorus Egbertos van Marle , Dr. Carel van Alsem van Lingen en Anthony van Maurix, Heer vau Hensbroek. Wyders zyn uit een overgeleverde Nominatie door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, tot Scheepenen benoemd de Heeren Dirk Keyzer, Fredrik Altman, Pieter Schouten, Jan Schaap, Jacob Vos, Jlenricus Jacobus van Marle en Pieter Kater; en tot Scheepenen - Commisfarisfen van des Gemeenelands Middelen Fredrik Altman , Jan Schaap en Jacob Vos. Nog zyn op aanpryzinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, benoemd in het Collegie van Heeren Gecommitteerde Raaden in WestFriesland en het Noorder-Kwartier den Heer en Mr. Dirk de Leeuw, Raad in de Vroedfchap Iüii 5 en  1518 NIEUWE NEDERLANDSCHE Veran dering onder de hoo ge. en lage Amte- naars , enz. • en Oud-Burgemeefter ; en in het Collegie ter Admiraliteit in West-Friesland en het NoorderKwartier den Heer Christiaan Everhard Weits, •Raad in de Vroedfchap en Oud-Burgemeefter. Middelburg. Den 13 Augustus, de Brief van verkiezinge uit de Jaarlykfche Nominatie ter vervulling van de Weth dezer Stad geopend zynde, is bevonden, dat op den 8 dezer, door Zy. ne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder zyn benoemd tot Burgemeesteren de Heeren Mr. Huybregt de Haze Bomme en Mr. Martinus Johan Veth van de Perre, in plaatze van de Heeren Mr. Jaeohus Johannes de Bruyn en Mr. Gerard van Citters, dewelke voorzittende Scheepenen zyn geworden: tot Scheepenen de Heeren Pieter Johan Rethaan Macarê, Mr. Galenus Dignus Steengracht, Mr. Cornelis Cromjlrien Evertjen, Mr. jan Jacobus Loke en Mr. Aarnout Conftantyn van Citters3 in plaats van de Heeren Mr. Willem Aarnout Kien van Citters, Mr. Jan Jacobus Macquet, Daniël Jaques de Supcrville , Hendrik Brouwer, Mr. Johan Asfuerus Becius, Johan David Herklots en Cornelis Fis, welke Heeren vervolgens door de Heeren Burgemeefteren en Scheepenen wederom tot Raaden zyn aangefteld. Montfoort. Alhier is na een ziekte van zeven weeken, op den 31 der afgeloopene maand July, in den ouderdom van ruim vyf en tagtig Jaaren overleden , den Heer Jacobus van Eek, zedert 't Jaar 1730 Raad ih de Vroedfchap en regeerend "Scheepen dezer Stad. Zwolle. Den 18 dezer maand Augustus, is op deszeifs Landgoed overleden den Heer Mr. Jo*  JAARBOEKEN, Augustus, 1793, 1510 Joachim Baron van Plettenberg, Heer van" Win. Veran-' desheym, Oud-Raad Extraordinair van Neêr-bering" lands Indiën , mitsgaders Oud-Gouverneur en onder Diredeur van de Kaap de Goede Hoop en on-nE hooderhoorige Diftriclen, in den ouderdom van 54GE EN jaaren en 5 maanden. lage Amte- naars, enz. LYST  1520 NIEUWE NEDERL. JAARB. Augustus, 1793. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEIDE PRODUCTEN ONZES LANDS. 'Rotterdam den 19 Augustus. by de Z. Zak. Tarwb N. Zeeuws 22!, 23 a 2318 RooosZeeuws enlnl. 15Ï116; & by 't Lasf Vlaamf. en Brtb. 135 • 139 ggl- Gedroogde 138 a 144 ggl- Gkrst Z*enVI. W. 94 a 102 gglMout Ialandsch 31 a 22 cC Rotterdam den 10 Augustus. HAVERZeeuwsenlnl.Br. 22 a 23^ .ditoVoer 19, 23 a 2i„£ Boekweit VI. en Br. 1568a 34.^ Paardeboonen 28i a 2oi oC Doiveboomen 20 a 31 cC Koolzaad Z.en VI. 48.51 353<^ Moutwyn 8? e£ de 30 Vt.  1 NIEUW Ë NEDERLANDS CHÉ JAARBOEKEN, S e p t e m b é, r. MDCCXCIII. GELDERLAND. Arnhem. Door Erfftadhouder en Raaden is uitAR^ naam van de Staaten van Gelderland, hem* ter waarfchouwing nopens de in zwang gaande Zeeuwfche Ryksdaalders, eene Pu. bhcatie gedaan, gedagteekend den 28 September, en van dezen inhoud: W/y Erfftadhouder en Raaden, in name van de Edele Mogende Heeren Staaten des Furftendoms Gelre en Graaffchaps Zutphen, doen te weeten; alzo door Hun JHoog- Mógende de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederhnden ter Onzer kennisfe is gebragt,'dat 'er wvjerotn binnen de Provincie van Zeeland eenige' RyKsdaalders roulleerden, die, na gedaan onderzoek, bevonden waren valsch te zyn, en quafl genageö na den Stempel van gemelde ProVincie in den " Kkkkk jas-  iyat' NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem. Public, nopens Ryksdaaldet jaare 1787, terwyl ook eene andere, op den muntflag van Ï792 afgegoten, aldaar was ontdekt geworden. Dat de eerfte'daar aan kenbaar was, dat de twee flerretjes boven de kroon zyn weggelaten, en 't binnenfte van de kroon is opgehoogd, daar het in de egte plat is; dat men in den bundel wel r.negen in plaats van zeven pylen tellen kan; dat in de voorzyde de burgt op zyde van 't hoofd van den man is weggelaaten, en voorts in plaats van de karteling , op den rand zig maar dunne ftreepjes geveild of ingefeeden vertoonen, daar die ftreepen in de egte fdhuin over den rand door den Kartelbank zyn ingedrukt, zynde dezelve daarenboven van "tin , en weegen drie en een vierde Engels minder, als de egte. Dat de tweede, op den Stempel van 1792 nagegooten, geheel is van lood, en midsdien mede ten eenemaal valsch en van geene waarde, zonder karteling op den rand, grof van figuuren en letters, zopder eenigen glans, en wegen circa vier en een half Engels minder dan de egte. • Terwyl dan ook de Heeren Staaten van Zeeland aan den Ontdekker van de Maker of Makers van die valfche penningen, by Placaat van den 9 dezer, hebben beloofd-een praemie van een honderd Zeeuw fche Ryksdaalders, en ftrafvryheid inval dezelve medepligtig mogte zyn. En wyders by Ons in aanmerkinge genomen zynde, dat aan onkundige zomtyds binnen deze Provincie ook zodanige valfche Ryksdaalders zouden kunnen worden aangeboden, zo hebben Wy, na gehoudene deliberatie , onder inhsefie van Onze Publicatie van den 8 November 1791, nodig geagt alle de goede. In- en Opgezeetenen dezer Provincie van 'tgunt voorfz. kennisfe te geeven, en dezelve te waarfchouwen, zig in dezen niet te laaten misleiden, maar zig voor alle fchade te wagten. Verbiedende vervolgens uitdrukkelyk allen en een ieder, om met voorweten, en dus ter kwader trouwe, zodane valfche Ryksdaalders uit te geeven. of  JAARBOEKEN, September, 1703: 1523 of te doen uitgeeven, by pcene van na exigentie a.rn. van zaaken als medepligtige in dezen fraudulentenHEM< handel, volgens de Wetten van den Lande gemultleerd en geftraft te worden. Public» En gelastende wyders een ieder, die onwetende zodane valfche Ryksdaalders mogte ontvangen heb-Ryks. ben, ofte aan wien dezelve ter ontvangst mogten daalders. aangeboden worden, die aanftonds te brengen en over te geeven aan de refpeélive Officieren en Magiftraaten, onder wiens Jurisdictie zyn ge» hoorende. En ten einde niemand hier van onkundig blyve, zal deze alomrae worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar men gewoon is zbdaane Publicatie ea affixie te doen. Dies te oirconde is des opgefnelten Furftendoms en Qraaffchaps Zegel op 't fpatium dezes gedrukt. Gegeeven te? Arnhem, den 28 September 1793. •i v (Onder ftond,) Ter Ordonnantie van dezelve, QFas geteekend,) C. G. HULTMAN. HOLLAND» 'S G R A V E N H A O E. •- ' De groote , de moeilyke taak van alle regeering en . Staatsbeftier , is het Financie-Weezen, of de Geldmiddelen. Zonder dezelven is het onmogelyk , dat groote Huishouden gaande en liaande te hou- ' . Kkkkk z dén;  *s Gra- VENHA' GE. I 1524 NIEUWE NEDERLANDSCHE den ; en ftyfc men dezelven door lasten , dan wordt , het beftaan door de duurte , moeilyker en de Fabrieken verhuizen naar elders. Is dit waar , in gewo? ne tyden, het is zo veel meer waar in buitengewoone omltandigheden, wanneer het oorlogvoeren verdubbelde onkosten vordert. In dit geval bevindt zich thans ons Gemeenebest, en de Staaten van Holland en WestFriesland , waren genoodzaakt tot goedmaaking der benoodigde geldmiddelen hunnen toevlugt,tot eene geldligting te nemen. Zie ook: hier te'voren bh'423 en volgg. en 623 en volgg. Zy beüoten dan op dep 4 September tot zodanige geldligting van 12 Millioenen Hollandfche Guldens by ' wyze van Lotery in Obligatien , waar van het plan aldus is ingerigt: TAe Heeren Gecommitteerde Raaden van de Hee« U ren Staaten van Holland en West-Friesland, als daar toe door welgemelden Staaten geauthorifeerd , hebbende gearrelteerd de navolgende 'Lotery. Art. U Deze Lotery zal beftaan uit 12000, Loten, ieder Lot groot ƒ tooo:o:o, te fourneeren iri contante Penningen, uitmakende eene fomma van 12 millioenen Guldens, waar op getrokken zullen worden 48000 Pryzen en 8 Prsmien, (dus op ieder Lot 4 Pryzen of Prsmien) te zamen bedragende vyfucn millioenen en zesmaal honderd duizend guldens in Obligatien. 2. Deze Lotery zal verdeeld worden in 4 Clasfen, en daar voor worden uitgegeven Loten voor alle Ciasf.n te" zamen, of'Loten voor ieder Clas- fe  JAARBOE.KEN, September, 1793. I525 fe in 't byzonder; en dus een Lot voor alle Clasfen k ƒ 1000:0:0, en voor ieder Clasfe in 't byzonder aƒ250:0:0. 3. De Pryzen en Prsemien, welke hier voor getrokken zullen worden, zyn aan den voet dezer gefpecificeerd. , 4. Voor deze Pryzen en Prasmien zullen uitgegeven worden Obligatien ten lasten van Holland en West - Friesland, rentende 4 perCt. onder kortinge der 100 en 200 Penningen, als alle andere ordinaire Obligatien ten lasten van den Lande lopende, en de Interesfen ingaan op den dato , waar op de Loten zullen zyn gedateerd. 5. Alle de Pryzen en Prasmièn zullen kunnen worden gefplitst of gecombineerd, na ieders welgevallen, mitsln geen kleinder Obligatien als van ƒ275:0:0. 6. Dadelyk na de uittrekking der vierde Clnsfë, zullen de Loten kunneu worden geconverteerd in Recepisfen van gemeene Lands Obligatien, betaalbaar op zodanige der gemeene Lands Oomptoiren , daar de Loten ter Converfie zullen worden overgegeven. 7. En zullen de Recepisfen op naam kunnen gefteld. worden, tot tyd en wylen, dat dezelve in Obligatien worden verwisfeid , welke Obligatien gereed zullen zyn 12 maanden na dato der Recepisfen. 8. By de Converfie der Loten zal den Intrest worden betaald tot 1 December 1794, en vervolgens van jaar tot jaar op den Vervaldag, die wezen zal den 1 December van ieder Jaar, ten Comptoire daar de Recepisfen en Obligatien opge- Kkkkk 3 fteld 's Gra- VENHAGE. Negot. van 12 Millive- '1C7I. 7  1526 NIEUWE NEDERLAND3CHE 's Gravenhagen Neg&t. van 12 Millioentti* fteld en uitgegeven zullen worden, en zulks van het rnontant der Capitaalen, welke de Recepisfen en Obligatien zullen inhouden. , 9. De Intekening zal gefchieden op alle de Refpective gemeene Lands Comptoiren, in de Steden van het Zuider- en Noorder - Kwartier, en dat, voor volle Loten, of Loten van iedere Clasfe jn het byzooder; dog niet anders als voor alle de 4 Cl-sfën te zamen, en de uitgifte der Loten ter plaatfe, daar dezelve zullen zyn ingetekend. 10. De infchryving zal in maDiere als vooren, by alle de refpective Comptoiren gefchieden op Maandag den 16 September 1793, en de uitgifte der volle Loten op den -1 Oftober daar aan volgende. 11. De uitgifte der Loten voor ieder Clasfe in het byzonder zullen gefchieden. Die voor de Eerfte Clasfe mede op den I Och>< ber 1793. Die voor de Tweede Clasfe op den eerftea Maandag in January i7*>4« Die voor de Derde Clasfe op den eerften Maandag in April. ■ ' En die voor de Vierde Clasfe op den eerften Maandag in July. Zullende geduurende 14 dagen Daar aan volgende , de Loten voor de Tweede Clasfe worden af- fegeven aan den Toonder van het Lotbriefje der Eerfte Clasfe, zo ook insgelyks de Loten voor de Derde Clasfe aan den Toonder van het Lotbriefje voor de Tweede Clasfe , en die van de Vierde Clasfe aan den Toonder van het Lotbriefje in de Derde Clasfe; zullende, wanneer in dien tyd de Houders van die Loten niet opkomen, dezelve aan anderen mogen worden afgegeven ; dog zullen egter de Infchryvers aanfpraakelyk blyven voor hunnen infchryving, en die Loten voor de Tweede, Derde en Vierde Clasfe moeten fourneeren, indien den Lande zulks alsdan requireert. 12.  JAARBOEKEN, September, 1793. 1527 12. Zullende egter de Infchryvers, die zulks be« 's Gra« geeren, ook dadelyk de Loten voor de Tweede, venhaDerde en Vierde Clasfe mede kunnen fourneeren, GE. en de intresfea ingaan op den 1 der refpective maanden, waar in de fournisfementen zullen ge-Negot. fchieden. , van 12 13. Deze Lotery zal getrokken worden in 'sHa- MtMioege op de gewone plaats en wyze, en wel De Eerüe Clasfe in de maandjanuary 1794. Tweede \ . April dito. a Derde July dito. Vierde Oétober dito. 14. Het zal aan Voogden en Adminiftrateuren, gelyk mede aan Regenten van Weeskamers, Gods. huizen en andere Sociteiten en Gefticbten vry ftaan, de Capicaalen van hunne Minderjaarige, of die anderzints van hunne adminiftratie zyn , zo wel in deze Lotery als in alle andere gemeene Lands Obligatien te rnogen beleggen. TAFEL der PRYZEN en PRjEMIEN. EERSTE CLASSE. ncoo Pryzen k f 275:0:0 ƒ 3025000:0:0 500 a 300: o. o 150000: o. o 200 k 325:0:0 65020:0:© 100 a 350:0:0 35000:0:9 90 a 400: o: o 36000: o: o 80 a 500:0:0 • 40000:0:0 20 k 1000:0:0 200:0:0:® 6 k 2000:0:0 12000:0:0 1 a 3000; o; o ' 3000:0:0 1 k " 5000.0:0 5000:0:0 I k 10000:0:0 ioooó:to:o J a 20000:0:0 20000:0:0 Prasmie eerfte Lot 1000:0:0 dito laatfte Lot 2000:0:0 12000 Loten. • ƒ 3424000: o: o Kkkkk4 TWEE-  ija8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- TWEEDE C L A S S E. venha- ge. nooo Pryzen a ƒ 300:0:0 ƒ3300000:0:0 500 a 335:0:0 102500:0:0 Negot. 200 k 350:0:0 70000:0:0 van 12 ioo k 375:0:0 37500:0:0 MilUoc» 90 a 400:0:0 36000 0:0 ffefi* ' 3o k 500 0:0 =40000:0:0 20 a 1000:0:0 20000:0:0 6 a 2C00:o:o 12000:p:o I a 5000:0:0 50co c:o 1 k 10000:0:0 10000:0:0 1 ■ a 15000:0:0 15000:0:0 1 a 300060:0:0 30:03:0:0 Premie eerfte Lot 10:0:0:0 dito laatfte Lot 3000:0:0 Ï20oo Loten. 1 f 3742000:»:o DERDE CLASSE. ïiooo Pryzen k ƒ 325: o: o ƒ 3575000:0:0 500 ' a 350:0:0 175000:0:0 200 3 37J:o:o 75000:0:0 100 k -400:0:0 40000:0:0 90 a 450:0:0 40500:0; o 80 k 500:0:0 40000:0:0 20 k 1000:0:0 20000:0:0 6 a 2000:0:0 12000:0:0 I k 5000:0:0 5000:0:0 I a 10000:0:0 10000:0:0 I k 20000:o:o 20000; o: o I a 40000:0:0 4cooo:o:o Prasmie eerfte Lot 2000:0:0 dito laatfte Lot 4000:0:0 12coo Loten. ƒ 4058500: o: o VIER-  JAARBOEKEN, September, 1793. 1529 VIERDE C L A S S E. 1000 Pryzen a ƒ 350:0:0 ƒ3850000:0:0 500 a 375:0:0 187500:0-o £00 a 400:0:0 8ccoc:o:o 100 a 425:0:0 4*500:0:0 90 , a 450:0:0 40^.00; o;ó 80 k 500.0:0 40000:0:0 20 a icoc:o:o 20000:0:0 6 a 2000:0:0 12000:0:0 1 a 5000:0:0 5000:0:0 1 a 15000:0*0 15000:0:0 1 a 25000:0:0 25000:0:0 • I a 50000 0:0 50000:0:0 PrEemie eerfte Lot 2000:0:0 dito laatfte Lot 6000:0:0 's Gra- venha3e. Negot. van 12 Millioe» van Zuyle van Nyeveldt, J. L. Guy BlovsG^m van Treslong, S. Thooft x J. van Schnik, C. jf. 1 van den Bofch, J. Volders, Witte van Dam,JaarJ. Cajlclein. wedden '•] ' van Zes* A.MSTÊRDA M. Officieren, Kapteins Tractement ƒ 720. . Lieutenant - Admiraal H. Rietvelt, W. vm \ Braam. Vice-Admiraal J. P. van Braam. Schout by Nacht C. II. Mulder , E. C. Staring, L. Spengler. Kapteins J. L. Béllon, H. Reyntjes, F. J. Wierts, F. R. C. Graaf van Rechteren , A. Spengler , G. A. van Overmeer, F. S. Graaf . i van Byland,' P. Smaafen, F. A. Meurer , I. Aberfon, J. 0. Vaillant, P, J. Gervais, J. L. —* j Bofch, A. W. Wtllinck, M. Allier, J. Ort van ) Nyenrode, A. Kuvel, A. E. van Braam, N. A. \Cambier, C. van Kerchem, J. Verheul!. Kaptein - Lieutenants Tractement ƒ 450. Kapteins L. Wiedeman, J. Tulleken, P. Hart\ finck, .' - 1 Kaptein-Lieutenants E, de Cantor, F. G, Fis\fcher, G. van Hamel, J. Clarisfe, N. Lemmers, J. F. Reitz, C. H. Verheul, % D. Mus\quetier, H. A. L. van Goor, J. S. May, A. \'Staringh, J. Rafch, J. van Eet len, II. jacob'. Win 9 J. Pellisfier, T. C. Duym, J. H, van Kervel,  i532 NIEUWE NEDERLANDSCHE ^sGra- vel, j. D. Schutter, D. A. Kol ff, Ei Baak , D. venha- H* Dietz', D.P. Serrurier, A. C. L. vanDirege. kink , J. J. Souter. Jaar- Lieutenants Tra clement?'eerfte Clasfe ƒ360. wedden van Zee- Kaptein - Lieutenants J. WolderingM. N. Officie- Vrugt. N ren. Lieutertants J. IV. van O va-meer Tesfcher, P. *f. Zeydeler, II. L. ten Hove van der Somv, 11 • PI. van Senden, P. van Heiningen b C. E- van Olnhaufcn , J. L. Lobry,. J. van den Velden, T. T. van Braam, J. TV. van Evcrdingen van den Nuport, PI. Fagel, P. Vool, H. H. Z. Guinofeau , H, Mclisfen, J.'Berkhout, C. -L. Mackay, T. J.' de Vrcy, TV. van Acrsfeu Beyeren, D..B. Martinus, CA. de Larrey, H.Siccoma , j Kwerey , C. .j. Marchant , Schipio Oudkerk Pool, li. Hofmeyer. Lieutenants Tractement tweede Clasfe ƒ300. Lieutenants F. van Dirckink, Ai J. van Westerlwlt, li. J. yan der Voort, van Nes, M. Sau, N. S. Aalbers , P. Kcuchenius, R. G, Bennet, IV. de IVolffi, H. Hugues G. Gaymans, IV. IVestenbeek van Aarten, J. II. van Dommelen, B. van der Cappellc. ZEELAND. Kapteins Tractement ƒ720. Schout by. Nacht H. j. van Kinckch ; Kapteins M. J\ Haringman, J. C. Helleman. Kaptein - Lieutenants Tractement ƒ 450. Kap-  JAARBOEKEN, September, 1793. 1533 Kaptein-Lieutenants C. Schalck, M. Hoelands. 'sGha- i n ' - _ VENHA- Lieutenants Tractement eerfte Clasfe ƒ360. GE. Lieutenant B. Pletz. . Jaar. wedden NOOR DER-K WAR TIER. van Zee. Officie» Kapteins Tractement ƒ720. reru Schout by Nacht D. J. van Ryncvch. Kapteins D. Bekkers, J. Kicken Junior , C. J. blots van Treslong, S. Decker. Kaptein - Lieutenants Tractement ƒ 450. Kapteins J. II. Fryckenius , J. A. B. Blop v'an Treslong. Kaptein ■ Lieutenants A. Holland, IF. van Vos, H. J. Uulleman. Lieutenants Tractement eerfte Clasfe ƒ 360. Lieutenants % Haasman, N. Jaager , K. van Fos. Lieutenants Tractement tweede Clasfe ƒ300. Lieutenants A. van Esch, H. Wille, G. Berck* hout, A. de Feyffer, S. J. van Houten. FRI.ESLAND. Kapteins Tractement ƒ720. Kapteins W. van der Beets, II. P. Steffers, S. A. van Overveld, P. J. Poutsma, D. E. Flinxt. Kap-  Ij3* NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra- Kaptein - Lieutenants Tractement ƒ 450. CE, Kaptein - Lieutenants L. IV. van Rosfum , J. J. Durleu, jF. T. du Mesnitl, O. Wisscrts Jaar- Huys> ' wedden van Zee- Lieutenants Tractement eerfte Clasfe ƒ360. Officie. T. •: y ■ . ren. Lieutenants J. W. Kuning, D. Kikkert, % % Gebel, K.fii IVyckel. ' J Lieutenants Tractement tweede Clasfe ƒ300. A Lieutenants J. W. van Sloterdyk, W. C. Hei* neman. 4 In deze maand zyn by den extraordinairen Hoog en Krygsraad alhier, op Prins Maarits Huis vergaderd, uirgefproken de Sententien in de zaaken van den Lieutenant-Generaal Bedau/üt; den Collonel Van Nagell; de Lieutenant' Collone^s Schmidt, Meyer,, Pietpr. maat, C. W. van Haaren, J. P. A. van Haaren; Majoor Hofmeifter; Kaptein-Ingenieur Tbierens , en Kaptein - Lieutenant van de Artillerie Rugucnin; waarby is verklaard; ?, dat tegens dezelven, wegens het aangaan van, of advjfeeren voor de ca„ pitulatie ,' waar by de Stad en Vesting „ Geertruidenberg, or* den 4 Maart laatst„ leden, aan de Franfche Troupen is over„ gegaan, geene adtie valt, en waar by de• „ zeiven ontflagen zyn uit hunlieder arrest, „ met compenfatie van kosten." In het gevegt van den 13 dézer maand, van *t welk wy hier na zuilen fpreeken,, , - wierdt  lAARBOEKEN, September, 1793. 1535 wierdt Zyne Hoogheid Prins Frederik-van^ÜR^ Oranje en Nas/au gewond door een mus-vENHAketkögel in het bovenfte gedeelte van den ge. regter arm, en kwam den 15 in een Jagt alhier aan Irr'r eerst fcheen het enkel eene vleeschwonde, door eene doorgaande kogel veroorzaakt; maar vervolgens wierdt de verholen kogel met eene menigte zilverdraden, en ftukjes laken van den rok, als mede nog vervolgens met eenige kleine brokjes van het getroffen opperarmbeen, uit de wond uitgebragt. Zyne Hoogheid is door tyd en kunst van deze wond genezen. Thans waren alle hogen op Duinkeïkeri gevestigd, het welk de Èngelfchen door alle poogingen zo te Water als te Land « ttagten in te nemen > terwyl de Franfchen alle hunne kragten infpanden, om die Zeei ftad te behouden, en van het beleg te be-. vryden. Zie hier de opeisfehing dier Stad door den Hertog Van York, gedagteekend uit het Hoofdkwartier der Vereenigde Légers voor Duinkerken den 23 Augustus 1793. MYN HEER! I TJet zy U bekend dat de onder myn bevel ftaan1 de Armée voor uwe Poorten is. Üwe zon| der wezenlyke verdediging zich bevindende Stad, ; kan geen tegenftand bieden aan de zegevierende i wapenen, welke ik op ftaande voet, tegens haar 1 zoude kunnen gebruiken, indien ik niet wiide het : totaal bederf eener bloeiende Stad vermyden, err : indien de menschlykbeid en edelmoedigheid my nier. '•deeden verlangen menfcbenbloed te fpaaren. Dus . LH'11 forar.  1536" NIEUWE NEDERLANDSCHE, 'sGra- {"ommeer ik U, Myn Heer! om de Stad Dainker* venha- ken over te geeven aan Zyne Britfche Majefteit, ge. eer ik tegens haar de aanzienlyke Krygsmagt, welke ter myner dispofitie ftaat, hebbe doen werken, Opeisch met bericht tevens echter, dat ik gehoor zal gevan ven aan dé voorflagen welke Gy my mogt doen, Duinker-en welke geen letzel zouden toebrengen aan de ken. agting en eer der Britfche wapenen , zoomin alsaan de belangens van Groot-Brittannien en haare Geallieerden. Ik wil u wel een uitftel van 24. uuren toeft^an, om over de tegenwoordige fomma- % tie te delibereeren. t (Was geteekend,~) FREDRIK Hertog Van YORK, 't bevel voerende over de Vereenigde Legers voor Duinkerken. De Franfche Bevelhebber antwoordde aldus: GENERAAL^! Voorzien van het vertrouwen der Franfche Republiek, heb jk Uwe Sommatie tot de overgave eener gewigtige Stad ontvangen. Ik beantwoord dezelve met U te verzekeren, dat ik ze zal weeten te verdeedigen met de braave Republikainen, welke ik de eer heb te gebieden. (JVas geteekend',) O M E A R E, Generaal de Brigade.. Dat het den Franfchen ook ernst was> die Stad met al hun vermogen te behouden ,  JAARBOEKEN, September, 1793. 1537 'den, bleek daar uit, dat zy zeer veel van'sGüAi hünne Krygsmagt derwaards zonden , en venhaniet ophielden, de Vereenigde Legers ge-GE* duurig aan te tasten, en hunne aanvallen zonder ophouden te herhaalen» Zie hier eenen brief van den Erfprins Van Orange uit Meenen den 31 Augus: tus, waarby een Verflag is gevoegd van de algemeene aanval der Franfchen op den 27 Augustus 1793. HOOG MOGENDE HEEREN! "Jk hebbe de Eer Uwe Hoog Mogende bier ne*■ vens te zenden het Relaas der generaale Vyan- a delyke attaque, welke op den 27 dezer voorgevallen is, benevens een Lyst der Dooden en Geblesfeerden;, welke wy by die Actie gehad hebben. By deze gelegenheid kan ik niet nalaaten, het regt aan myn Broeder te laaten wedefvaaren, met te erkennen, dat door zyne wel ingerigte en gepaste manoeuvres, de Vyaad niet alleen belet is geworden zig van Lannoy meester te maaken, maar nog daar en boven met veel verlies terug gedreeven is, niet tegenltaande deszeifs groote overmagt. Te gelyk vinde ik my verpligt Uw Hoog Mogende ter kennisfe ce brengen, dar, ik het herneemen van het Dorp Roock veel aan de activiteit en het goed beleid van den Lieutenant - Generaal Vorst Van Waldeck moet toefchryven. ■> Waar mede de eere hebbe te zyn , - HOOG MOGENDE HEEREN! (Onder ftond,~) j Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, ( Was (reteekcnd,) W. FR, ERFPRINS van ORANGE. Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 31 Augustus 1793. Lllll 2 Het - i  »s Gravenhagen Verjlag yan 't Gevegt yan 27 Aug. 1538 nieuwe VeDERLANDSCHE Het bygevoegd Verflag van den Vyandeflyken aanval welke op den 07 Augustus plaats hadt, luidde aldus: \ Koteens de ingekomene berigten der Krygsgevan; V genen en Deferteurs, was de Vyand des ochtends zeer-vroegtydig ten getaléNan J20oco Man , "in drie Colonnen aangèrukt, als eene Colonne uit Mouveaux om op Tourcoing te ageeren, eene Colonne uit Lincelles tegen Roncq, terwyl de derde Vyandelyke Colonne uit Braton door onze rechter Flank tragtte te dringen , doch het welk mislukt zynde, vervolgens Werwick geattaqueert heett. De Colonne van Mouveaux, welke op meer dan tooco Man begroot wordt, benevens veele Artillerie , attaqueerde Tourcoing van vier zyden,bombardeerde dezePliats met zwaare Houwitzers-Orenadenr waar door verfcheiden Huizen in brand raakten- de aldaar commandeerende Generaal-Majoor Van Geufau, heeft zich met deszeifs onderhebbende Troupen, geduurende vier uuren, met Veel termiteit verdeedigd, en dewyl 'er zig gebrek aan Ammunitie deed vreezen, en dat eenige der Franlchen reeds in de huizen gedrongen waren, zo wierd gemelde Generaal-Majoor, als niet langer beitand zynde tegens een zodanige overmagt, genoodzaakt deze Plaats te evacueeren; en in aanmerking neemende deszeifsuicgeftrektheid, zo,zoude dit met verlies van onze zyde gefchied zyn, was het niet, dat onze Civailerie op het zelfde oogenbhk door, eene Vyandelyke Infanterie Colonne, die van d© zyde-van Bkncfour kwam, heen had geflagen, en 'er eenige honderden van bad neergehouwen, hebbende daar by nog twee ftukken kanon met eene Ammunitie-Wagen op dezelve veroverd, waar door de Vyand van die zyde in verwarring raakte, en daar door de retraite van onze zyde uit dien grooten omtrek met veel ordr.e gefchiedde, zich replieerende op Moescron, en vervolgens gepofteerd blyvende tusfchen Aalbèeke en kortrvk^  JAARBOEKEN, September, 1793. 1539 hebbende alle deze Troupen zich byzonder we' ge- 's Gradragen,envoornamelykdeCavallerieen Dragonders, venha» De tweede Colonne, welke ten minden uit 6oooge. Man beftaan heeft, kwam van de zyde van Lincelles, zo met zwaar Kanop als Houwitzers, deVërflag Voorpost in Roncq attaqueéren, waar door onze van 't Infanterie van deze Voorpost, welke naar de zydeGevegt van Lincelles geplaatst was, genoodzaakt wierdt, van 07 zich op den Steenweg te replieeren, en alwaar zy Aug. vervolgens de retraite van den Collonel Van Byland uit Roncq gedekt heeft j alzo voorfz. Collonel niet meer in itaat was zich in het Dorp te kunnen fouteneeren, wegens het zwaare Vyandelyke Gefchut, vermits dezelve anders omcingeld zoude , geworden zyn, en dus afgefneeden. Te gelyker tyd tragtte de Vyand met de derde Colonne aan de regter zyde al verder door te dringen, en wel naar de kant van Halluin, het welk hem egter belet wierdt, door de Troupen, welke zich aldaar be• vonden. Zyne Hoogheid den Heere commandeerende Generaal begaf zig ten eerften derwaards, hebbende inmiddels ordre gegeeven, dat een Escadron Guardes Dragonders, de Battaillons Hollandfche en Zwitfèrfche Guardes, als ook het Battaillon van Saxen* Gotha en het Battaillon Bedaulx, ten eerften uit " het Leger zouden'rukken met 2 Houwitfers en 2 Twaalfponders, wordende vervolgens de Zwitferfche Guardes terftond naar Bousbeek gedetacheerd, om den Vyand aldaar te obferveeren , terwyl nog de Battaillons van het eerfte Regiment Van 'Waldeck, PPohenlohe , Raafeld , Nas/au • Ujingen , benevens een Escadron Guardes te Paard, uit het Leger ter verfterking wierden gezonden. ' Intusfchen was Zyne Hoogheid met de hier vorengemelde Battaillons reeds voor uit gemarcheert, em Roncq wederom te hernemen, niet tegenftaande het hevige vuur, dat door den Vyand daar uit gemaakt wierdt. Ten dien einde wierdt van onze zyde behalvea L1111 3 . me t  154° NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Vrrflag yan i H Gevegt yan 27 Aug. met het gefchut, nog met Houwitzer-Grenaaten gefchootcn, marcheerende inmiddels de Battaillons Hollandfche Guardes, Jkdaulx en Saxen -Gotha regts, en die van Raasfcld eq Nasfau-Ufingen links. om dit Dorp. te tour'neeren , by welke gelegentbeid de Grenadiers der Hollandfche Guardes, zig ïpeer regts van hec Battaillon begeven hebben? de, met vee! braafheid tegen den Vyand inlieper^ en een. kanon op dezelven veroverd. 1 Middelerwyl avanceerde een twaalfponder over den Steenweg, dienaar Roncq leid/onder dekking van een gedeelte der Grenadiers van Raasfelrf, zynde eenige huizen van dit Dorp in brand geraakt , waar na de Vyand femdelyk genoodzaakt wierdt lhet zelve te verlaaten , zig plaatfendc op eene hoogte op den Rysfellche Steenweg dog op de aank-mst van de twaalfponder in Roncq, die met Öerb zeer goed gevolg eenige fchooten tusfchen déze Vyandelyke Colonne deedt, zb geraakte dezelve geheel aan het retireeren. Roncq genomen'zynde 5 en de Vyand terug gedreven zynde, zo wierdt Werwick fterk geatta^ queert, werwaards zig Zyne Hoogheid begaf, en liet de Battaillons van M>?y t brydenbach en IVai* tensleben, beneveu: 1 Escadron van 's Gravemoer, uit het. Leger daar heen rukken. En hoewel de Vyand, zo met Kanen als Houwitzers, 'er fterk op fchoot, ed door deszelfc. Gronsa'cj eenige Huizen in brand raakten, zo was iw egier genoodzaakt te retireeren, zo dat wy dus dezelve pofitie hebben blyven behouden , zynde de Collonel L-arrcy met deszeifs Grenadier • Battaillon , en drie zesponders van deze zyde de Lys' geposteert geweest , om den Vyand aldaar te obferveeren. Behalven • deze 3 Vyandelyke Colonnes, zo wierdt dien zelfden ogtend het Corps onder de ordres van Prins Frederik, mede door een fterke overmagt geattaqueert, wordende Lannoy van alle zyden aangetast, als ook de Post van Willem, werwaards zig Zyn Hoogheid Prins Frsderik ter- ftond  JAARBOEKEN, September, 1793. 1541 ftond vervoegde, te gelyk ordre geevendeom het'sGRACamp op te breken , en aan de Battaillons van venhaBusfeck, Recht eren en Weideren , benevens bet gE. eerfte en tweede Escadron ïfe'sfep--Philipsthall, om de Post van Willem te komen fouteneeren, Verflag ■ en aan de Battaillons Van Dopff en Gumoens, be-van/t nevens het derde Escadron Van liesfen-Philips-Gevegt thall, om zig met het Front naar Templeuve opvan 27 de hoogte yan Willem, te pofteereo, om den Aug. Vyand van die zyde te obferveeren. Het Grenadier-Battaillon van Tengnagel, vtïerd vervolgens gezonden om de plaats van "het eerfte Battaillon Van Gumoens te occupeeren , terwyl dit Battaillon voor Willem geplaatst wierdt, en dat het Escadron Orange • Friesland door Sailly heen avanceerde. De Collonel Van Tuyll, de Posten Willem, Che* rang, Grufon en Rouvincs commandeerende, en welke bezet waren met 420 Man Infanterie, en 2 Escadrons Van Tuyll, had reeds den Vyand met veel bravotires gerepousfeert, voor dat de boven- ' gemelde verfterking aankwam, dog zo dra dit Ren- . fort met twee 12 ponders arriveerde, zo attaqueerde den Heer Prins Frederik den Vyand tuffchen Sailly en Lannoy, van voren door de Infanterie, en op beide Flanken door Cavallerie, met dat gevolg, dat de Vyand met groot verlies wierdt terug gedreven , met agterlaating van een Ammunitie- Wagen voor een agt ponder, als ook dat hy zig van Lannoy retireerde* > Het tweede Escadron Van IJaf-n • Philipsthall gecommandeerd wordende door den Majoor Tim* merman, attaqueerde op ordre van Zyn Hoogheid een Battaillon Franfchen, verfloeg daar van een groot gedeelte, en veroverde op dezelve twee Kanons a 4 pond , met vyf Kanonniers en agt paarden. Het Escadron Orange- Friesland, deed insgelyks met veel ordre eq bravoure eene attaque op een Fransch Battaillon', dewelke niet anders als LI 111 4 goed  154? NIEUWE NEDERLANDSGHE 's Gba- venhace. Ver/lag van 't Gevegt yan 27 'Aug. Ss*-.- ( ' \ goed zoude zyn uitgevallen, indien zy niet voor een breede floot waren gekomen, die haar niet alleen wederhield, maar op welk oogenblik nog eene generaale decharge op dit Escadron losbrandde, waar door het zelve min of meer in desorordre moest geraaken, eq dus in deze attaque niet .konde reusfeeren. m De Post van Bóuvines was ook in den morgenftond, doch niet fterk geattaqueerd geweest. Vermits de Vyand niet tegenftaande deszeifs groQte overmagt, in zyne onderneeming belet is geworden door te dringen , en -hy in tegendeel met veel verlies is terug gedreven, zo is zulks een bewys, dat de Troupen zich door derzelver dapperhvid byzonder w£l gekweten hebben. Op dien zelfden dag zyn de Keizerlyke Troupen tpede(op drje poinften aangetast, hebbeqde de Voorposten moeten retireeren , tot dat de Generaal Beaulieu ordre gaf om den Vyand te gemoet te gaan, die toen ook met verlies terug gedfeeven wierdt. , Hoofdkwartier te Meenen , den 30 Augustus 1793- LYST der Dooden , Geblesfeerden en Vermisten in de AFFAIRE van TOURCOING, op den 27 Augustus 1793. Dooden: de Lieutenant -Collonels Van Pabst en Grave de Goyon, benevens 45 man en 30 paarden. Geblesfeerden: de Majoors Van Meifsner, de 'Vallust en Tfcharner, de laatfte Krygsgevangen :n apparent dood, alzo te Rysfel niet te vinden is; ie Kapteins 'lellerman, Schlosfer en Conftant; de t'aptein - Lieutenants de Graffenriedt, Zweifel en 'chirmer; de Lieutenants de Veye, de Na'ye, de 'facoby, ZieglereaScinn .'ter; de Vaandrigs E/'cher a Goercke; benevens 188 man en $y paarden. Vermisten: de Kaptein Von Leliwa; de Vaan-\ i drigq  JAARBOEKEN, September, 1793. j543 (Jrigs ÏViegand, Waldkirch, de Matha en deJCe-hGvL\? yin, benevens 109 man en 10 paarden. venha-ï Totaa! 23 Officieren, 34$ man en 65 paarden, ge. i Artiïlerieknecht vermist. Verflag (PFcis geteekend,) yan 't > ■ - , s . Gevegt * W. FR- ERFPRINS van ORANGE, va" 27 *■■ Commandant-Generaal. Aug. LYSTE der Dooden , Geblesfeerden èn Vermisten in de ACTIE by SAILLY, op den 27 Augustus , -793» ■ ■ '-■.>-: . f'/i';- • .Dooden: Cornet Th. van Deneken,, benevens 9 man en 18 paarden. NB. Onder de 9 man is de Cadet Van Thielcn begreepen, van het Regiment . / an Pfesfen- Philipsthall. Geblesfeerden;de Kapteins la Chapelle en Rost; de Lieutenaat Prager en de Cornet Dabenis; benevens 32 en 33 paarden. Vermisten: Ritmeester Van den Heuvel, beneyens 6 man en 4 paarden. Totaal 6 Officieren, 47 man en yy paarden. (JVas geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE,: Commandant - Generaal. LYST der Dooden, Geblesfeerden en Vermisten in de AFFAIRE te RONCQ,HALLUIN en WERWICK , op den 27 Augustus 1793. Dooden: de Kapteins Harfcher et\\Arnaud, benevens 16 en 4 paarden.» Geblesfeerden: de Kaptein- Lieutenant Frifching $ Lllllj dé  IJ44 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- de Lieutenants de Pclligari, de Seyerlein, deSu venha- George, Helbaph, Vionnet, Hunjchen en Bach; se. benevens 86 rrian en 6 paarden. Vermisten: 17 man en 1 paard. Verjlag Totaal 10 Officieren, 119 man en 11 paarden. van 't » Gevegt fffas geteekend,) van 27 Aug. W. FR. ERFPRINS van ORANGE. Commandant - Generaal. EXTRACT uit eene MISSIVE, van Zyne Hoogheid den Heer ERFPRINS van ORANGE en - NASSAU, aan Zyne HOOGHEID, gefchreeven le MEENEN, den 31 Augustus 1793. Ik heb de eer hier nog by te voegen eene Lyst der Officieren, die in het byzonder zich by deze Affaire hebben doen remarqueeren. LYST der OFFICIEREN die zich hebben doen remarqueeren by de ACTIE van den 27 Augustus 1793' De Lieutenant-Generaal Vorst Van Waldeck; de Generaal - Majoor Prins van Hes/en-Darmfcadt; de Generaal - Kwartiermeefter Bentinck; de Collocels Prins Van Nas/au ■ Weilburg , Grave Van Byland, Collonel van de Jagers, en Grave Van Byland, Adjudant• Generaal; de Lieutenant-Collonels Grave Van Stirum en Prins Van Reufs; de Majoor Van Gravefiein; de Brigade-Majoor Grave Van Hogendorp; de Adjudant Ter Plorst; de 'Kaptein Schafner, van de Jagers Van Byland; de Lieutenant Waldhauer,van de Jagers Van Byland; de Vaandrig Van Schar tzenau van Nas/au -Ufingen;  JAARBOEKEN, "September, 1793, 1545- ; gen; de Cadets Daeh.ne en Bemont, van de Guar-'sGitAdes Dragonders, en Guicherit van Bedaulx. Euvenha* jn liet generaal de Regimenten Hollandfche Guar-ge. | ï des, welker Grenadiers, onder de ordres van den Lieutenant Collonel Har el, één kanon genomen Verflag ; hebben; de Zwitferfche Guardes, Bedaulx, Saxen-van 't jj Gotha, Hesjen- Darmftadt en Hirtzel; de Esca-Gevegt :i drons van de Guardes te paard en Guardes-Dra- van a? I gonders, onder de ordres van den Collonel Van Aug, ' j (Jyen, en Lieutenant-Collonel Fan Wasfcnaar,en ï byzonder het geheele Corps Artilleristen, het wel; kc zich by alle gelegenheden byzonder goéd toont. Generaal-Majoor Fan Geuldu, in het generaal 1 het geheele Guarnifoen van Tourcoing, doch by| zonder de Cavallerie , zynde de fchoone retraite >• veel te danken, aan de attacque der Carabiniers en I Dragonders van Hcsfen. OFFICIEREN door Zyne '&oogheld den Heer Prins FREDÊRIK van ORANGE opgegeeven. Den Generaal-Majoor Graaft, yan Wanens■ leben; de Collóneis Van Tuyll, Van Stravbcnfé lenVanBuffck; de Lieutenant- Collonel Van Rech. 'i teren Limburg; den Majoor Timmerman, benei' vens alle Officieren, Onder Officieren en Gemee| nen van het tweede Escadron Hesfen -PhiltpsthalV iide Brigade-Majoor PVeber, Kaptein - Lieutenant II onder het Regiment Van Dop ff; de Lieutenant 11 der Artillerie Prager; de Vaandrig de Roos, van ilhet Grenadier-Battaillon Van Bufeck, dewelke een ( Ammunitie-Wagen van de Franfchen, met vyf ■: man, op de weggetrokken heeft, onder een fterk Musquetvuur; de Cadet Faas, van het GrenadierBattaillon Van Rechter en; de Grenadier Maquinfé. •van het Grenadier-Battaillon Van Bufeck, heeft . 1 een Fransch Dragonder doodgefchoten, welke benevens eenige andere reeds tot by het kanon van dit  ijf4« NIEUWE NEDERLANDSCHE % Gra- dit Battaillon genadert waren , en al na de Artiïvehha- leristen hieuwen. ge. Verflag 'Volgens opgave van den Generaal, van 't Majoor Van REITZENSTEIN, Gevegt ■ hebben zich de onderjlaande 0F- van 27 FICIEREN by LANNOY, ook • tog Kan Tork te Poperingen genoodzaakt hadt zig op Yperen te replieeren, zo heb ik nodig geoordeeld, myn Broeder met vyf Esquadrons en zes Battaillons uit het alhier zynde Leger naar Gheluvelt te detacheeren, ten einde de bewegingen des Vyands aldaar te obferveeren. Waarmede, enz. (Was geteekend f) W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant-Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 6 September 1703. HOOG  'sGra- venha« ge* ' Brief •yan de. Erfpr. 1548 NIEUWE NEDERLANDsCHE HÓÓG MOGENDE HEEREN! "lk heb de eer Uw Hoog Mogende kennis te ge-* ven , dat eergisteren de Voorpost te Ronck door twee vyandelyke Colonnes is geattacqueert z geworden , als eene uit Bondues en de andere uit Lincelles; hebbende de aldaaf commandeeren^ de Collonel Grave Van Byland den Vyand * niettegenftaande deszeifs overmagt, met een aanmerkelyk verlies van daar weder terug gedreven. By die gelegenheid zyn door een Detachement van de Guardes te Paard , gecommandeerd door den Cornet Fagel, vyjf Krygsgevangenen gemaakt. " Heden morgen zyn alle myne Voorposten door den Vyand aangevallen ; dog is dezelve overal met verlies terug gedreven , zo dat allé myne Voorposten wederom in dezelfde pofitie ftaan i de Post van Mesfines, gecommandeerd door den Collonel Va» Lynden, hoewel door eene groote overmagt geattacqueert, heeft den Vyand met ko veel' dapperheid en beleid wederftand geboden, dat dezelve genoodzaakt is geweest te replieeren; dog was egter bedugt door de vetfterking, die de Vyand nog bekwam, dat hy verpligt zoude wezen zig terug te trekken, waaf Van ik ester nog geen rapport bekomen heb. By alle deze verfchillende attacques, is, Voor zo veel als ik tot dus verre weec, de Kaptein D'Anghfort, van de Waalfche Dragonders gefneuveld, als mede nog 1 doode en 5 a 6 gekwetften , onder welke laatften de LieutenantCollonel De Maleprade, dat egter maar een contufie is. : _T De Adjudant Fagel, welke ik naar den Hertog Van Tork gezonden hadt, is deze nagt geretourneerd met de tyding , dat de Veldmaarfchalk Van Freytag zig naar Hondfchoten hadt gerepliéert, en by die gelegenheid aan den arm was gebleslèert geworden. By-  JA ARBOEKEN, September, I793. 1549 Byaldien myn linker Vleugel door de Keizer-'s GrA* lyken verfterkt wordt, hoop ik in ftaat te zyn, venhaindien de omftandigheden zulks nog permitteren,GE. eene beweging regts te kunnen doen, ten einde het doordringen des Vyands zo veel in myn ver- Brief mogen is, te beletten. van den Erf. Waarmede de eere hebbe te, zyn, . prins. \ HOOG MOGENDE HEEREN t (Onder ftond.) Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, (Was geteekend f) W. FR. ERFPRINS van ORANGE , Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Meenen, den 8 September Het geen in dezen brief van het terug trekken van den Generaal Freytag, die de Hanoverfche Krygsmagt geboodt, gemeld wordt, is vervolgens als de reden opgegeeven , waarom de Hertog Van Tork, met veel overhaasting, en zelfs meer dan nodig was, het beleg van Duinkerken opgebroken , en daar by zwaare verliezen geleden heeft, 1- De Franfchen, in het behoud van Duinkerken groot belang Hellende, hadden veele Troepen in het Camp van Kasfel vergaderd. Den 4 en 5 dezer maand vielen 'er he-  »s Gravenhagen tS5ó NIEUWE NEDERLANDSCHË hevige gevegten tusfchen de Franfchen en de Obfervations-Armée van den Generaal Van Freytag yoor. Doch het was maar een voorfpel van den bloedigen Veldllag van den 6 dezer maand. De Franfchen vielen, onder gebied Van den Generaal Houchard, dien dag, dés morgens vToeg, de Vereenigde Legers, op verfcheidene plaatlen te gelyk aan. Het gevegt hieldt,met gelykehardnekkigheid, geduurende een gedeelte van den dag aan, en was zeer bloedig. Maar de Hanoverfche Krygsmagt van den Generaal Van Freytag, de fterk* aanvallen des Vyands, niet kunnende uithouden, moest naar Hondfchote terug trekken. Al e de goederen der Vereenigde Legers, gelyk ooK de gekwetften, wier getal zeer aanmerkeïyk was, week naar Veurne en Oliënde. Uit voorzorg was Nieuwpoort in ftaat yan tegenweer gefteld , en de Krygsbezettmg vermeerderd. Het Guarnifoen van Duinkerken deedt ook een fterken uitval, maar wierdt na eèn hevig gevegt genoodzaakt te wykeu. Terwyl dit omtrend Duinkerken voorviel, trok eene Colonne Franfchen naar lpe» ren, met oogmerk, om die Stad te verras, fen, doch zy Werdt door de Hollandfche Troupen kloekmoedig verdedigd. Eene Battery, door den Vyand opgeregt, wierdt door het vuur der Hollanderen tot zwygen gebragt. Maar 't was op den 12 en 13 September i  jaarboeken, soumier, 1793. 1551 ; ber, dat de Hollandfche Krygsmagt vcel'sGnAs tegenfpoed ondervondt, zo als blykt uit de- venhAzen brief van den Erfprins Van Orakge,ge- , aan de Algemeene Staaten: HOOG MOGENDE HEEREN! Hebbe de eer Uw Hoog Mogende kennis te Ver fair geven, dat de Vyand onze Voorpost terug van t gedreven hebbende, 'met zeer veel overmagtvoorgegisteren morgen de Posten van Halluin en yjex-vallene i wiek geattacqueert heeft, zo dat wy tot de op is ■ retraite verpligt geweest zyn, dewelke niet i\sfeptem»i na een hevige wederftand gefchied is, moetende ü ik aan de Troupen de geregtigheid laten wederf varen, dat dezelve zig met de meeste moed geil dragen hebben. De retraite is gefchied gedeelI telyk op Harlebeek en gedeeltelyk op Rouffelaer, hebbende ik ordre gegeven om de Trou- ' ' pen alhier te vergaderen. > • Het verlies kan ik Uw Hoog Mogende nog :i niet opgeven, maar heb de, eer Hoogstdezelve te melden, dat zig onder, de gekwetfle Officie: ren bevinden myn Broeder, dewelke een ligte 1: blesfure aan'den arm heeft, de Generaal - Major ; Ai Grave van Wancnsleben, en Chrisiiaan Prins Pan lies/en- Darmjladt, en onder de dooden de „ Lieutenant-Gollonels Van Tengnagel, Chef van i een Grenadier - Battaillon ï Surum en Greveftein van de Hollandfche Guardes. Ik zal Uw Hoog Mogende van dit voorval nader ; rapport doen, hebbende intusïchen de eer te zyn 4 L ' HOOG MOGENDE HEEREN! (Onder fiond^ Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar j (Was geieekend~) W. FR. ERFPRINS van ORANGE, fComtharidani - Generaal. ËoofdkwartierteDeynfe, den i4Septemberi793V Mmirimra Efe  1552 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- De volgende dag fchreef de Erfprins aan venha- de Algemeene Staaten dezen brief: CE' HOOG MOGENDE HEEREN! ' Brief -»k hebbe de eer Uw Hoog Mogende kennis te van den\_ „ever)5 ais dat ik met myn byhebbende Troupen, heden van Deinfe naar Gendt gemarprins. £neej!t ben', en aldaar myne pofitie genomen heb1 be agter de Schelde, met de regter Vleugel tegen Gendt , alwaar ik voornemens ben myne Troupen te verzamelen. Van den waren toeftand der zaake, zo als dezelve op den 13 September is voorgevallen , kan ik Uw Hoog Mo■ * „ende nog geen- omftandig berigt doen toekomen vermits de rapporten nog niet zyn ingekomen en Ë daar en boven vernomen hebbe, dat 'er verfcheiden der Troupen zig te Iperen en elders bevinden, aan welke ik ordre gezonden heb, van zig zo fpoedig mogelyk her waards te begeven. - Nóg hebbe ik de eer Uw Hoog Mogende te berigten , dat ik zo op het oogenblik uit een Misfive , door de Heer Generaal-Major Vdn 'sGravemoer zelfs ondertekend, vernomen hebbe, dat dezelve, na dat zyn Paard onder hem was dood gefchoten, en hy daar en boven nog drie wonden had bekomeri, welke hy egter meld mee gevaarlyk te zyn, buiten ftaat geweest is, zig te voet te redden, en dienvolgens als krygsgevangen van Meenen naar Rysfel ftond gevoerd te wotden. Waarmede de. eer hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! (Onder ftond,) Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, (Was geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant ■ Generaal. Hoofdkwartier te Gendt, den 15 September 1793* De  JAARBOEKEN, September, 1793. 1553 De byzonderheden van 't gevegt op den'sG>?a. ILis en 13 dezer maand, zyn vervar in dit venhA1 navolgende Verflag of GE- RELAAS van de ACTIËN van de HOLLANDSCHE en FRANSC RE ARMEEN, voorgevallen op Donderdag den ï 2 en Vry dag den 13 September 1793. ! ^"yne Hoogheid hederi nademiddag van Werwiek rapport bekomen hebbende, dat de 1 Vyand zyne marsen op Wytfchaate en Iperen rigtte, en dat, zo hy zig in overmagt vertoonde | op de Straatweg, die van Iperen naar Warneton gaat, de Generaal-Major Prins Cbristiaan I van Hespen - Darmjtadt, aan de Pose van Mes: fines order zoude zenden, om op Houtem terug te trekken, en het daar niet meer kunnende fou, teneeren , dan. op Werwick te repüeeren , be: kwam kert daar na een tweedè rapport, dat de i Post van Mesfines door den Vyand met twaalf ftukken kanon geattacqueerd geworden zynde, in eene zo confiderable overmagt, dat-men met geene mogelykheid eene ordentelyke tegenftand 1 kon bieden ,Ahy op Houtem geretireerd was. Waarop Hoogstdezelve het Battaillon van het I eerfte Regiment Van Waldeck ,• en een Esquadron Guardes Dragonders uit het Leger naaf i Werwick detacheerde, om die Post te fouteneeI ren. Tegens half vyf uuren liet de GeneraalI Major Prins Vin Hes/en - Darmjtadt, 'welke met ;;zyne onderhebbende Troupen de Post van Mes» Jlines te gemoet gegaan was, om dezelve op te nemen, melden, dat de Vyand met een fterke iimagt te Houtem avanceerde. Zyne Hoogheid by zyne terugkomst van Weiwelgherrj , alwaar Hoogstdezelve zig begeven rhadt, om met den Generaal beaulieu, die met ;een Colonne Keizerlyke Troupen aldaar aan Mmmmm 2 kwam  1554 NIEüWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. ' Verflag van ,t Gevegt derHolh Krygsmagt op den 12 en 13 Scptemb' kwam en over de Lys trok, te fpreeken, vernemende dat Werwick geattacqueerd wierdt, begaf zig in allen fpoed naar het- Leger, van waar hy tot foutien van Werwick den Generaal • Major Van Goloyikin met de Hollandfche en Zwitferfche Guardes, ^benevens de Grenadier Battaillons Van Brydenbach en De Lannoy, en een Esquadron Guardes te Paard, onder de ordres van den Generaal van de Artillerie Prins Fredrik van Orange, detacheerde^ dewelke aan de regter zyde van het Dorp Werwick, van, waar de Vyand reeds met verlies terug gedreven was, dog waar by de Prins Van. Piefen-Darmftadt gebiesfterd geworden is, zyne politie nam efi de geheele nagt door gebivouacqueerd heeft. Zyne Hoogheid was nadwlyks in het Leger aangekomen, of de Vyand begon onze Voorposten re Halluin, en naar de zyde van Ronck te attacqueeren, en begaf zig dus in alle fpoed naar Huilluin , alwaar de Vyand een Voorpost, die door het Regiment Van 'Brakel bezet was, o;n-eingeld en gedeeltelyk opgeligt heeft. De Franfchen by Halluin met veel kanon naderende , attacqueerden ons van de zyde van Ronck en van het Kafteel van Halluin , dog wierdea door -de Jagers Van Byland, de Vrywilligers van Mathieu, eenige Husfaren Van Hecckcrcn, en de Bezetting van Halluin aan het retireeren gebragt; dog vond Zyn Hoogheid voor goed» deze Post .met de Battaillons van May en fVartensleben , gecommandeerd door den Collonel Conjlant, te renforceeren, 'er by voegende een T^aalfponder. De Vyand trok af en retireerde zig agter het Kafteel van Halluin, het welk Zyn Hoogheid deed befluiten, om hun ben, verpligt tot de retraite , welke dosr de engé paslage van den Dyk te Meenen en dé Draaybrug zeer moeilyk wierdt voor de Infanterie, alzo door het breken van eenige Amraunitiewagens en Affuiten de pasfage belemmerd wierdt, en de geblesfeerde paarden tusfchen de Infanterie veel onheil ve/oorzaakten. De Vyand onze retraite merkend?, viel met alle geweld op onze Troupen aan en vermees- K terde het Retranchement, waar door de Troupen in hunne retraite zeer geharceleert wierden, eu genoodzaakt hen door de enge ftraaten van Meenen te retireeren. s Zyne Hoogheid deedt pp de Markt nog een zesponder kanon onder het hevig vuur van den Vyand plaatfen , ten einde hem af te keeren, en men retireerde over de Kortrykfche Straat, denkende met zekerheid zyne retraite op Wewelghem te hémen, dog de Vyand aan de overzyde van de Lys eenige kanons geplaatst hebbende en direft yan de-wal vuurende, bragt eenige confufie onder.  JAARBOEKEN, September, 1703, iSSg der de retiresrende Battaillons, dewelke door'sGRA» den Vyand roet allo hevigheid vervolgd wier- venhAden, en dus retireerden de Troupen over Mor-ge. ferële op Kortryk. De 'i'i oupen, die onder de ordres van den .Grave Per/lag Vai» Golowkin, te Werwick ea Commines waren van 't geposteert geweest,' moetende voor de groote Gevegt overmagt terug trekken , dagten hunne retraite der Hol!, op Meenen te doen, éven als de Troupen , die Krygsonder de ordres van den Generaal - Majoor Van magt op 'sGravenmoer by Gheluwe geposteert waren, dogden 12 * de laatstgemelde hun des morgens door de Fïan-en 13 feben , die aan alle zyden in de Bosfchen metSeptemb, zwaar gefchut lagen, en laater de bezetting van Werwick gerepoufeert _hadden , byna omcingeld vindende, wierden van die kanten aangevallen, en zouden in de pan gehakt geworden zyn, wanneer de Generaal - Majoor Van 's Gravenmoer en Collonel Van Oyen niet voorgenomen hadden door den Vyand heen te liaan , het welk in zo vee gelukte , dat (hoewel de Generaal Van 'sGravcnmoer in ds attacque verfcheiden biesfuren bekwam , en zyn paard onder hem doodgefchoten wKrJf, waar door hy ter aarde viel en van den Vyand genomen ■wierdt,) het Corps Troupen onder zyne ordres de gelegenheid, kreeg om zig in ordre öp Iperen te repüeeren, alwaar het Corps onder de ordres van den Generaal-Majoor IV. van der Duyn , by wien het Regiment van Bedaulx, het eerlle Bamlllón Gumoens, en eetf Esquadron Guardes Dragor ders met een gedeelte van Brakel, Schepper en SaxcnGotha onder de ordres van den Generaal - Majoor De Saumaife hun gevoegt? hebben , ook geko-. men is. De Contenance door den Generaal-Majoor Grave Van Golowkin met zyn onderhebbend Corps - gehouden by deszeifs retraite, heeft het meeste toegedragen , dat die der anderen gedekt geworden is, terwyl hy zig, na de Stad Meenen door de Mmmmm 5 Frau-  i55o NIEUWE NEDERLANDSCHE LIS- 's Gravenha- ge. , Ver/lag van 't Gevegt derHoll. Krygsmagt op den"ï 2 en 13 Septemb. Franfchen bezet gevonden te hebben, dwars over de Chausfée van Iperen op Dadizele ra ordre geeeretireert heeft, onder een geftadig kruisvuur van de Franfche Artillerie. De Generaal Majoor Fan Rcitzenflein, welke de regterflank van den Generaal 's Gravenmoer met het Corps Komnglyke Pruisfifche Troupen dekte, en by Ghëluwe ftond, rapport bekomen hebbende, dat de Vyand met een fterke magt naderde, en tegen tien uuren een fterk vuur in zyn linkerflank uitftaaode, vreesde,, dat de Vyand de retraite van de Troupen , van welke hy verwittigt wierdt , zoude affnyden op loeren, en nam dus op de Iperfche Steenweg een goede pofitie, waar door hy de retraite der overige Troupen dekte, en retireerde zsg eradelyk ook ÜPDeeEeutenant-Collonel Grave Van Ilohenlohe, die met zyn Grenadier - Battaillon de retraite van de Lys by Bousbeek op Meenen genomen hadt, . na dat de Troupen van Werwick geretireerd waren, vondt Meenen reeds door de Franfchen ragenomen,' en zal dus, volgens alle waarfchynlykheid omcingeid geworden, of in de pan gehakt of krygs- ^zX? ZynTHooghëid den Heer Generaal Erfprins Van Orange te Kortryk gekomen was, begaf Hoogstdezelve zig direct met de twee bsquadrons van Thuill, de twee Compagnien van Bedaulx en hef Battaillon van Dopfi naar den Steenweg tusfchen Kortryk en Meenen terug, alwaar hv de regter vleugel van dit Corps naar de kant van Morfeele, en de linker vleugel op de Straatweg posteerde, om tegenftand te bieden en Kort- ryk te dekken.  JAARBOEKEN, September, 1753. ij6i LYSTE^der Dooden, Géble}feer-*Vtt%. , den en vermiste OFFICIEREN, VV™V ONDER. OFFICIEREN GE-Gp MEENEN, in de AFFAIRE tusfchen de HOLLANDSCHE cnFerllaa FRANSCHE ARMEEN. voor-van H gevallen by MEENEN en WER-Gevent , WICK , den 12 eu 33 Septem»dêrHolL ' , bf -793- Krygs- magt op Dooden : de Lieutenant-CoIIonels Grave FanAen 12 Stirum, Hollandfche Guardes te voet, van Teng-e" l3 nagel, Regiment Baden, Grevc/hin; MajorGn^eftcm^ ve Fan Leiningcn ; de Kapteins d'Anglcfort, d'Ozcnnc; de Lieutenants Fan Focrst, Eymann, Cardol, Fon Berga, Dames, Vrolyk; de SousLieutenants Taucnftein , Efcher ■; de Vaandrigs Plettenberg, Bilflein, Fon klein ; Chirurgyn - Major Sneller; 131 Onder-Officieren cn Gemeenen, en 81 paarden. Geblesfeerden; Zyn Doorluchtige Hoogheid de Generaal Prins Fredrik yan Orange; de Gene- <** raai - Majors Grave A. van JFartensleben , Fan der Duyn, Fan ''s Gravenmoer , is krygsgevangen te Rysfel, Prins Fan Flesfen-Darmftadt; CoIIonels Maysfon , De Gumoens, Steiguer is ook krygsgevangen, Fan Raesveldt; de Lieutenant - CoIIonels Prins Fan Solms, Fan Lynden \ de Major De Milly • de KapteiDs Fan Foerst Bruce, Beek van het Regiment De Bons, Beek van het ^ Regiment Brakel, Backer , Romling, AberjoiP^Cleve, Eymann van Bedaulx, A. van Hoof, Jansfens van VPartenslebcn , Grebel,. Spöndly, Fon Bufeck, Grave Fan Uxkull, Alberti, Fon LofwenflcrnGeneraal-Adjudant van den Vorst Fan l-Faldeck; Lioutenants Fègetl Fan Heemskerk , de Pellizari, IVurstcmbeiger , De Rumphi, Foigt Adjudant by IFdderetf, Rupertus, Hummel, Adjudant by Hesfen-Darmftadt, Th. Thileman, Smrlcr, Sluyter; de Sous- Li'eu- tc-  lj62 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGRA- tenant Tfchamer; de Vaandrigs Fon Èichjlorff', venha- Sartoriuf.j Fon Pfajfenraih, NufoHclèr, Luck, GE, Eer lach ,* 399 Onder - Officieren 'en Gemeenen, en 45: paarden. Ferjlag Vermisten: de Collonel Fan Lyndcn; Lieuteyan 't nant-CoIIonels Pietermaat, Fan Haren Senior, Gevegt Fan Lom$ de Kapteins Iffinguer, Cuncell, Sul' derHoll. livan, Fon Drachftadt, Generaal - Adjudan t,Poell, Krygs- Ernst, Fan Basfewitz, Tfchamer; de Kapteinmagt op Lieutenant IFyttenbach; de Lieutenants Fan • den 12 Heeckeren [tot Overlaar, Lamiweerde, May , tn 13 Muller, Schmidt, Ragay, Adjudant by de ArSeptemb. tillery, Frantt., Soutermeifler, Lausberghs; de Soüs - Lieutenant Bergicr; de Vaandrigs d'Eflienne, Chrisiiaans , broers , Bifcher , Siccama , Buf, R"f.", de Adjudant Jaeobi; de Chirurgyn» Majors Sebastian, Brandly, 864 Onder - Officieren en Gemeenen, en 33 paarden, afs mede bet geheele Battaillon van den Lieutenant - Collonel Grave Fan Hohenlohe. (JFas geteekend W. FR, ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Dit voorenftaande Verilag is aan Hun Hoog Mogende toegezonden door den volgende brief van den Erfprins: HOOG MOGENDE HEEREN! TJFier nevens heb ik de eer Uw Hoog Mogende J-J- te doen toekomen het .Relaas van den 12 en 13 dezer, benevens eene Lyst der dooden, gekwetften en vermisten. Hec ongeluk, dat gerne betere retraite meer mogelyk was, is veel toe te fchry ven aan den flegten ftaat der Ammunitie-Wagens, dewelke de pasfa'  JAARBOEKEN, September, 1753. 1563 fages belemmerden, vooral te Meenen, alwaar 'er'sGraby de Barrière eene gebroken lag. ■ venha- Morgen ben ik van voorneemen een ander Legerge te betrekken, een uur van hier; zullende de regter * Vleugel aan Mcllen, de linker Vleugel aan Lembe/ 'ghem en Gentrode agter het Front hebben. Waar mede de eere hebbe met alle boogastina te zyn, 00 * HOOG MOGENDE HEEREN! (Ouder ftond,) Uw $öog Mogende Onderdafiigfte" en gehoorzaamde Dienaar, (Was geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant •• Generaal. Gendt den 20 September 1793. De zamenhang vereischt, dat wy hief teffens by voegen het volgende egt verflag, van 't geen voor Le Qttesnoy, 't welk'den iö September aan de Keizerlyke Krygsmagt by Verdrag was overgegaan, op den 12 daar aan volgende voorviel: VER-  1564 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VERSLAG van het geene 'er is ■veïïhA" voorgevallen ", hy de Keizerlyke CE - KwingMe OBSERVATIONS- ARMÈE, op den 12 September, voor LE QUESNOY, op den Regter Vleugel, in het Woud MORMAL, en op den LinkerVleusel by VILLERS en COUCHY en AVESNES LE SEC. Verjlag^ rjejen 0gteDd fen zes uuren, attaqueerde de der Kei-Ll Vyand den Regter- en Linker-Vleugel van zcrlyke Obfervations Corps voor Le Quesnoy. Krygs- Tot attacqUe van den Regter - Vleugel, trok by yerr. opte„eQ Villers en Couchy op, met 6000 man en 10 12-wf'. ftukken kanon. Kinsfy', van de Chevaux Legers, ftond op den Voorpost by Saulzoir, en,bie!dt zig niet tegenftaande het hevigfte kanonvuur, met 'eene uitfteer kende ftandvastigheid, door gepaste beweegingen, wel geduurende twee uuren, eer dat de Heer Generaal - Majoor Grave van Bellegarde, met drie Divifien. Hufaaren van Kaizer en eene Divifie van Nasfau, tot hulp konde komen. De tyding van het aanrukken des Vyands in het Hoofdkwartier gekomen zynde , wierd, aan den Heer Generaal Majoor Grave van Bellegarde, order gegeeven, om met eenige Cavallerie , en het Battaillon van Spleny ,• fpoedig ter hulp te marcheeren. *» Ter gclyker tyd wierdt de Generaal Adjudant e van Zyne Hoogheid den Heere Commandant-Generaal , de Lieutenant - Collonel Stiepfuz naar Saulzoir afgezonden, om naauwkeurige informatie in te neemen, van het geene aldaar gaande was. Dezelve aldaar aangekomen zynde, en'de gelegenheid des VyaDds gezien hebbende, liet, volgens do-daar tóe hebbende authorifatie, drie Grenadier - Battaillons , benevens twee Divifien van Nasfau, uit het Leger opbreeken , ten einde de. Vyand  JAARBOEKEN, September, 1793. ijöy Vyand in den Flank té vallen, maar eer dat de 's GraInfanterie nog was aangekomen, viel de Ritmeester ven&AGraaf Kinsky, met een Escadron van Kinsky Chc GE> yaux Legers, op de Flanqueurs, fabelde zestig man neder, maar wi'erd zelfs, door- een Musket- Verflag kogel, geblesfeerd . ^r Kei. Hier op begon den Vyand te retireeren, fat-zerlyke meerde alle zyne Troupen enMasfa en en Ouanè, Krygsóe Cavallerie op de beide Vleugelen. ~ verr. op Hy vuurde hevig uit het kanon , en retireerde 12 s'ept. al verders tegens Avesnes le Sec. Maar nu kwam den Heer Generaal Majoor Grave van Bellegarde met de drie Divifien Kaizer, ter linker zyde, de Overfte Prins van Lichtenplein met het Regiment Kinsky , van vooren, en de Curasfiers van Nasfau met Royal Allemand ter regter zyde, op den Vyand los, en hieuwen op hem in, niettegenftaande deszeifs hevig Cartetfchen en Musketvuur. Over de 1500 man wierden op 't Slagveld ter neder geveld, meer als 2000 gevangen gemaakt, en 12 kanonnen, benevens drie Vaandels veroverd. De Vyandelyke Ruitery en een gedeelte van de Infanterie, nam in de grootfte desordre, de vlugt, maar wierden tot Bouchain, vervolgd, agterhaald en nedergehouwen, zo dat men het verlies des Vyands,, op meer als 4000 man begrooten kan, hebbende maar een klein getal van dit Corps zig kunnen redden. Den Heer Veldtuigmeester Prins van Hohenlohe, en den Heer Generaal Majoor Prins van Reufs, kunnen niet genoeg roemen, de bravoure van de Cavallerie, die zig door zo veel Kanon Infanterievuur niet heefc laaten affchrikken, zynde deze Troupen ook, door hunne Commandanten, byzonder wej aangevoerd geworden. De Heef en Generaal - Majoor Grave van Bellegarde, Collonel Prins van Lichtenjlein, Lieutenant Collonel ihchberg. Ritmeester Graaf Kinsky , van Kinsky Chevaux Legers, benevens de Hee-  i566 NIEUWE NEDER.LANDSCHE i-r,ra. Heeren Collonel BlaihKoritz, Majoors Gombe* en vtShA- Stoter* van de Hufaaren van te^e Heeren Cmï lonel/Jfl«^en Lieutenant-Collonel /^wfl/er van de Curasfiers vaü Afe#» en de Collonel Mandei van JP^jr^t 't Regiment Royal Allemand, hebben zig in t by£r ES- zonder de agting van Zyne Majefteit waardig geZl ke maakt, gelyk dan ook Zyne Hoogheid «grHeer JErvii. Commandant - Generaal aap deszeifs Adjudant den verr- op Lieutenaac Collonel Siiepfitz, het regt moet doen* L Sepitat hy door zyne aftivlteit en talenten, zeer veel F heeft tcegebragt, tot het gelukkig fucces. van deze importante Vielorie. ' Op den Linker • Vleugel heeft de Vyand van de zvde van het Woud van Mormal te Preux an Bots Fontaine Berlaimonl, poM fur Sambre en Beiti&nü, een groot aantal en met veel hevigheid geattaqueerd, maar hy is overal, met veel verlies, terug gedreeven, en wy hebben alle onze Posten gefouteneerd.- * Na de bovengemelde voorvallen ,' welkéri door de gerugtéü niet verminderd wierden i èn Welken eenen inval der Franfchen in VVestFlaanderen dreigden, gaf de Erfftadhouder kennis aan de Algemeene Staaten van zyn vertrek naar Gendt,by deze Nota. HOOGMOGENDE HEEREN 1^ Zo ras als Ik vernomen hebbe de tyding van het voorgevallene, dén 13 dezer, hebbe Ik mee nagelaaten,om My te informeeren naar de fituativ, waar in zigdiet Leger van den Staat bevond , en Ik kan het genoegen hebben, van U Hoog Mogende vóbrlopig kennisfe te geeven, dat het yefties, 20 aan manfchap en paarden, als Artillerie, veel minder is, dan het zig in den beginne liet aanzien, waar van U Hoog Mogende een gedetaiheerd Kap: port zullen ontfangen, wanneer de refpective Corp-  JAARBOEKEN, September, 1793. 1557 fen, die in den flap; zyn geweest, de Lysten van 's GrA-derzelver verlies zuilen hebben ingegeeven, en dat vehhadaar uit een generaale Lyst zal kunóen worden ge- ge. forraeerd. Ik agte evenwel nodig, om zelve onder oogenfchyn te- neemen, den ftaat waar in bet KennisLeger zig bevind, en ben daarom van intentie , ovagev. van voor eenige dagen naar hét Leger te gaan, ten ein- 'tvertrek de des te beter te kunnen oordeelen vari deszeifs naaf fituatie., en van het geene tot hérftel der gelede- Gendt* ne verliezen zoude dienen te worden gedaan. Ik hebbe van- Myn pligt geagt, UHoog Mogende hier van kennisfe te geeven , en neme deze gelegenheid waar, om My en Myn Huis in derzelver vriend- . fchap en genegenheid aan te beveelen, en den zegen des Aimachtigen over het lieve Vaderland en over Uwe Hoog Mogende zwaarwigtige delibera-' tien, op het vuurigfte toe te wenfchen. (JVas geteekend'.) WILLEM PRINS van ORANJE. In Engeland ontvona: men ook de tydin* gen van deze rampfpoeden ,door brieven van den 12 en 13 September, in welker eerften berigt wierdt: dat den Hertog Fan Tork, den 7 dezer, het beleg van Duinkerken, met agterlaating van .3^ ftukken kanon en andere Krygsbehoeften tot het beleg van die , Stad, hadt opgebroken, en den 9 dezer, te AdinkeR'e campeerde. De ander behelsde, dat de Hertog FantTork, des morgens van den 10 dezer, vernemende dat Iperen aangetast wierdt, terftond het belluit hadt genomen die Stad te ontzetten, doch op zyn marsch verftaande, dat de Vyand reeds naar Bailleul geweken was, (welke terugtogt werdt toegefchreven aan den aanval, Nnnnn die  'sGra- venha. ce. •» / 1568 NIEUWE NEDERLANDSCHE die den Generaal Beaulieu, den 8'" dezer $ met een zéér gelukkigen uitflag op de vyandelyke posten van Rysfel, gedaan hadt,) Zyne Koninglyke Hoogheid, dan ook met de Engelfche Troupen, naar derzelver vorig Camp was terug gekeerd. Welke gevolgen daarna deze omkeer van zaaken veroorzaakt heeft, zal naderhand blyken. Van wege 't Genootfchap tot verdediging van den Christelyken Godsdienst, zag men in deze maand de navolgende bekendmaaking ! Het Genootfchap tot verdediging van den Christelyken Godsdienst,opgerigt in 'sGravenhage, heeft heden deszeifs jaarlykfche Algemeene Vergadering gehouden, welke vereerd is geworden met de hooge tegenwoordigheid van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder. ' De Heer Hermannus Knyanrds, Profesfor aan de Hooge Schoole te Utrecht, heeft de plegtige Aanfpraak aan ie Leden gedaan., over de Liefde der Waarheid, 't zekerst behoedmiddel tegen de dwalingen in de leere van den Godsdienst. Vervolgens is de toewyzing der uitgeloofde Eerepryzen gefchied , en wel aan den Weleerwaarden Heer M.J. H, Beckhai/s, Predikant ;te Gladbach en Dombach, als Schryver der best gekeurde Verhandeling over het voorftel , vor. derende eene wegneming van den ongegronder! argwaan, als of de Profetifche Schriften door byvoegfels van later hand misvormd waren, en een'Betoog, dat daar in geene voorzeggingen, na  JAARBOEKEN, September, 1703. J569 m derzelver leeftyd zyn ingekomen , getekend *s Qra» met-de Spreuk: 2 Peer. I: 19. vesha- GE. Aan de Weleerwaarde Heeren A. Brink en T. ..Iloog, Predikanten te Leeuwarden, de laatfte Berigt inu te Rotterdam, als Opftellers eener Verhan-vv/w *t I deling , getekend : leve fit, quod bene fertur, Genoet* ïonus, over de voortreffelykheid, van het Predik-fchapt jjampt, de gouden Medaille of 50 Dukaten; zullende uit twee annere Verhandelingen, de eene /met de Spreuk: Welgeluckzalig zyn fe, die in mv I'uys woathn, zy pry/en U ge/ladelick felai jlPfalra LXXXIV: 5, en de andere, ten fpreuke hebbende: Dit is een getrouw woord, zo iemand I lot eens opzie/uiers ambt lust heeft, die begeert \ een treffelyk ambt, 1 Tim. III: 1, uijtrekfels by ' wyze van Bylagen of Aantekeningen worden i uitgegeven; en eene andere Verhandeling, onder ji een Engelfche Spreuk uit Francis Bacon, welke, zo zy niet te laat was ingekomen, een gouden Eereprys zou hebben weggedragen, geheel in 't ;ligt gegeven worden, en aan den Schryyer, zo ; hy vryheid zal geven tot het openen van zyn Billet, een edelmoedige blyk vau erkentenis worden toegedeeld. . Aan den Heer Dirk Boing te Amfterdam, eeué II Eereprys van een Zilveren Medaille of tien Dukaten voor een vertoog over de 'naarftige bywo- 1 ning van den openbaren Godsdienst, hebbende ten opfchrift: Wie ooreu heeft om te hoooren, die | hoore. 0 '• Aan den Weleerwaarden Heer % van Eyk + I Predikant te Loosdu.inen ,. mede eene Eereprys, jvan een zilveren Medaille of tien Dukaten, WeI gens eene Verhandeling tegen het fchroomelyk misbruik van Gods Naam , voerende ten Spreu:,ke: Een Zoon zal den Vader eer en ) en een knecht zyncn Heere: ben ik dan een Vader, waar Nnnnn 2 ié  *a Gra- VENHACE* Berigt van 't Genootfchap. Ij7ó NIEUWE NEDERLANDSCHE is myne eere ? en ben ik een Heere, v/aar is mytis yreeze? zegt de Heere der Pitirfcharen :MahI:6cr Eirtctelyk zyn de nieuwe PrysVraagen en Vo'orftellen tegen het volgend Jaar voprgedraagen y aan de Vergadering voorgelezen, welke binnen kort in èen Programma, openlyk zullen worden bekend gemaakt. Dit zelfde Genootfchap gaf daarop nog in deze maand dit Programma in 't licht. Het Genootfchap tot verdeediging van den Chris* telyken Godsdienst, opgerigt in 's Gravenhage , heeft, in deszeifs Vergadering, gehouden den 5 September dezes Jaars, de volgende Vragen en Voorltellen voorgedragen s 1. Welke waren de eigenlyke oorzaaken, kenmerken en gevolgen van het Ongeloof der Jooden,omtrend den Perfoon, de Leere en de Wonderwerken van onzen Zaligmaker? welke was de handelwyze van Jefusen de Apostelen, omtrend het ongeloof en de ongeloovigen van hunnen tyd? en in hoe verre kan die handelwyze ons thans ten voorbedde dienen ? 2. Eene Verhandeling, waar in zo wel op Bybelfche als zielkundige gronden , bewezen en betoogd wordt, dat de Natuurlyke Godgeleerdbeid geen genoegzaam onderrichc geefc van die middelenwelker kennis voor den zedelyk bedorven en ftraffchuldigen menscb onoDtbeerlyk is, om hem den weg aan te wyzen van te geraken tot dien ftaat, waar in hy op eene eeuwige zaligheid met grond mag hoopen: terwyl men tevens vordert, dat deze Verhandeling zodanig zy ingericht, dat door de ontwikkeling van die Bybelfche en Wysgeerige gronden, ook  JAARBOEKEN, September, 1793, i5*j ook algemeene regels aangewezen worden, om 's Grade nieuwfte tegenwerpingen volledig ea ge- veïïha■ makkelyk te wederleggen. GE< 3. Eene Hiftorifche voordragt.van de Leere éctProgr, Verzoening, zo als die in de op malkanderen van 't volgende huishoudinge der kerke meer en meer voorfz. I' is ontwikkeld eu duidelyker* voorgefteld ; ne* Genootvens een kortbondig betoog van derzelver over-fchap, eenkomst met de Bybelfche Leere aangaande 's menfchen zedelyke herftelling en volmaaking, met verdediging derzelve tegen de'voornaam- • •. fte bedenkingen der hedendaagfche beftryderen. 4. Een beknopt Vertoog, waar in de voornaam- . fte bewyzen voor de Leere der Goddelyke Drieëenbeid opgegeeven,- naar de regelen eener gezonde Uitlegkunde ontvouwd, en tegen de bedenkingen der hedendaagfche beftryderen aangedrongen en gehandhaafd worden. Het Genootfchap verwagt, onder aanbieding van : een gouden Medaille of vyf tig Dukaten, aan den ; Schryver der meest voldoende Verhandeling, de Antwoorden op de eerstgemelde Vraag voor den i eerften September 1794 , op de twee volgende i voor den laatften December r794, en op de vierde voor den eerften September 1795. Ook belooft het Genootfchap een zilveren Medaille of tien Dukaaten, aan eiken Schryver, die . voor den eerften September 1794 zal gezonden hebben: 1. Eene wel bewerkte Verhandeling over eenig voornaam Leerftuk, welk door de zogenoemdemeuwe Hervormers beftreden wordt. Nnnnn 3 2. Eene  's Gravenhagen Prógr. van 'f voorfz. Genootfchap, j72 NIEUWS NEDERLANDSCHE 2. Eene bondige Wede-legginc van eene der dwalingen, welke door die zelfde lieden thans verbreid, worden, 3. Eene oordeelkundige opheldering en bandha* ving van eene of meer voornaame bewysplaatplaatzen uit het Oude of Nieuwe Testament, bekend onder den naam van Lvca Ciasfca, tégen de nieuwe aanvallen of verdraaijingen der hedendaagfche beftryderen. 4. Eene befcheidene en duchtig wederleggende Recenfie , van eenig nieuwlings uitgekomen waarheid ondermynend of Godsdienst honend Gefchrifc. 5. Een welgepast Vertoog over een géwigtig ftuk van de beoeffenende Godgeleerdheid. rtjWjhirtjfi •'' '<'■ i&bflöL .. • n i-Movó.i'p. Nog verlangt het Genootfchap ten zelfden tyde te ontvangen, met gelyke aanbieding van een zilveren Medaille of tien Dukaaten , eene opgaave d r drangredenen voor de onderfcheidene Gezind* beden der Christenen, óm ieder uit haare eigene beginfelcn zich tegen de hedendaagfche nieuwe Hervormers te verzetten. ndelyk nodigt' bet Genootfchap. met gelvke aanbiedinge, alle Voorftandêrs van het waare Christendom , tot het vervaardigen van Verhandelingen ten behoeve van den gemeensn man, waar in eene of andere Euangelie-.Waarheid of Deugd, op eene zo wel overreedende en treffende als korte en klaare maniere, wordt voorgedragen, of een of ander ingqflöppen misverftand of misbruik, met gepaste befchëidenheid en vereisebten nadruk, wordt tegen gegaan , of een of ander belemmerend gemoedsgeval, met betamende omzigtigheid, opgelost wprdc Men  JAARBOEKEN, September, 1793. 1573 Men kan hier zyn eigene verkiezing volgen, of'sGlazig, by voorbeeld, bepaalen tot de ftoffen in 1791 venhaen 1792, in 't Programma voorgedragen, of totGE. een betoog der waarheid van den Christelyken Godsdienst, uit de gefchiedenis der GoddelykeProgr. openbaaring onder het Oude Testament, of totw« 't den invloed der Leere van Jefus eeuwige Godheid voorfz, op de waare Heiligmaaking en vertroosting der GenootChristenen , of tot de verbindende kracht vanfcliap, 1 den Eed. Alle de Schryvers worden verzogt hunne Verhandelingen in leesbaar fchrift, liefst in 't Neder1 duitsch of Latyn, of des noods in 't Hoogduitscb, ; met romeinfche letters , vrachtvry te zenden aan \< den „Secretaris des Genootfchaps, Do. Adrianus 1 van Af endelft, Predikant te Leyden , en zich té i ;fchikken naar de voorwaarden, io vorige Program* ; mata opgegeeveD. Leyden. De Heeren Curateuren 'over 's Lands Unii verfiteit en Burgemeefteren dezer Stad, heb1 ben tot gewoon Profesfor Linguarum Orieri• t'alium, nee non Antiquitatum Hebraicarum 1 ut & Interpres Legati Warneriani, aangefteld den Hoog Geleerden lieer Ever- . . hardus Scheidius , Linguarum OrientaJium Profesfor te Harderwyk. ■ De Heeren Commisfarisfen, tot den Ont1 vang van de tweemaal eenhonderdften Penining over deze Stad benoemd, hebben bekend gemaakt, dat zy tot den ontvang van den tweeden termyn, by voorraad zitting houden tot den 12; Oclober 1793, des WoensNnnnn 4 dags  Lf.y- ij74 NIEUWE NEDERLANDSCHE dags en Saturdags, voordemiddag van 10 tot (2 uuren , en vervolgens 'van den 14 tot het einde van dezelve maand op Maandag, Woensdagen Saturdag, des voormiddags van 10 tot 12 uuren , en op ' ijsdag, Donderdag en Vrydag, des namiddags van 3 tot 5 uuren , op Heeren Curaceuren Kamer, naast de Weeskamer op. het Raadhuis. Amsteldam. Men heeft den 27 dezer maand de tweede trekking of looting gedaan., van die Obligatien van'gelden , tot drie ten hon- ■ derd, ten laste 'van de Hollandfche Kankeren der Nederlandfche Geoélroyeerde OostIndïfche Compagnie opgenomen , welken uit de geldligting, die den 23 July 1790, vastgelteld is geworden, gelproten, thans moeten afgelost worden. Den 29 Augustus zeilde uit Texel sLands Brik De Mug, onder gebied van denLieu- tenant F. T. van Braam, naar Zee; den € September zeilden ook uit *s Lands Kotter De Panthür, Kaptein J. C. van Hoey; De Echo, Lieutenant Ortt; 'sLands Fregat De Thetis, Lieutenant Fan Kervel. De Oorlogs Fregatten De Waakzaamheid en 't Zeepaard, zeilden den a September van Elzeneur met. 63 Koopvaarders onder hunne befcherming , herwaards. Den 20 dezer maand zeilden uit Texel uit, 'sLands Schip van Oorlog De Admiraal de Ruiter , Kaptein Fan IVoenfel, met een Brik " tqr  JAARBOEKEN, September, 1793. IJ75 ter geleide van twee Schepen der Oost-AM. Indifche Compagnie, Vredenburg en 't Haas ïtet.je, en van eene menigte Kóopvaardyfche- dampen. Den 21 kwam in Texel binnen's Lands Oorlogs Fregat De Erfprins van Brons wyk, onder bevel van den Kaptein-P. Hartfinék, van Hitland, met verfcheidene Koop- . vaarders; den volgenden dag kwam het Fregat van Oorlog 'x Zeepaard, Kaptein J. 'van Kerchem , insgelyks binnen met eene meenigte Koopvaarders van Elzeneur. . In Ierland zyn van den ia tot den 16 September, van de Kaap de Goede Hoop zes onzer Oost-Indifche Compagnies Schépen in de haven van Cove aangekomen, namelyk De Gerechtigheid, Sybilla Antonetta, van Ceylon ; Rosenbürg , van China ; Voorland en De Ve-.wagting, yan Batavia; en Tex&lstroom, van de Kaap de Goede Hqop, allen onder geleide van'sLands Fregatten Scipio en De Comeet. In baai Fals waren aangekomen D^echterland, van Ceylon, en de Paketboot De Faam. van Bengalen : ook het uitgaande Schip * Christophorus Columrus, van Amfteldam naar Batavia beftemd. De volgende uitgaande Schepen Berkhout, Ysselmonde, De Draak, ftevenden naar Batavia; en De Nagelboom naar China, en Ceylon, naar Ceylon. 't Hoekeri'chip Sterreschans , was den it> Mei in de Tafelbaai , door verlies van ankers en touwen op ftrand verbryzeld, zynde naar Baai Fals beftemd. Ook was het t'huis komende Schip Zeeland,'zwaar befchadigd. Nnnn'n 5 Ver-?  IJ76 NIEUWE NEDERLANDSCHE AMsterdam. Verders zyn op 't laatst dezer maand, 'sLands Fregat De Waakzaamheid, Kaptein Meurer, en De Eensgezindheid,Kaptein A. Overveldty De Snelheid, Kaptein D. E. Hingst, en De Brak, Kaptein J. A van Grotenraay, en De Kemphaan, Kaptein Smeer, van Elzeneur en Hitlarnd, enz. met groote Convooyen aangekomen. i Tot den Koophandel behoort ook dit berigt: J^ranfohNavonne,ConM der^edeïhüdicheBaüe te Cagliari, op 't Eiland van Stromen, aangefpoord door zynen iever voor het belang der Nationaale Koophandel en Zeevaart, brengt hier mede ter kennisfe der Kooplieden, zyn aanbod, om hunne Schepen, aldaar ter inlading van Zout aanlandende, en met geene Fondfen voorzien, de nodige Penningen tót den Inkoop, zo wel als tot de kosten van hun verblyf en expeditie , voor tefchieten , tegens Wisfelbrieven op de refpective Rbeeders of Boekhouders derzelve Schepen. In deze maand zag men ook të voorfchyn dit navolgende Programma: De Bezorgers van het Legaat van wylen den Heere Johannes Monnikhoff, in gunüige afwagting van Antw orden op de Vraage: Wat zyn Breuken? enz.. in het Programma van den eerften September 1792 veorgefteld, om beantwoord te worden voor den eerften Maart 1794, waar aan zy den Genees- en Heelkundigen Schryveren by deze herinheren, hebben befloten, ten verdere voldoening aan de uiterfte wille des overledenen Stichters van dit Legaat., op heden andermaal eene Prysvraage uit te fchryven. Daat  JAARBOEKEN, September, 1793. 1577 Daar ondertusfcben, in gevolge der voornoemde Am* ' interne wille, %e B/iepken. zo lang die daar toe stel-» ftoffe kunnen oplevéren, het onderwerp der Vraa- dam. gen zyn moeten ; is het den Bezorgeren van dit Legaat niet ondienftig maar gefchikt voorgekomen, P^ogr. het befchouwend en oeffenend gedeelte van dezen van 't tak der Heelkunde met eikanderen jaarlyks af te Leg. van wisfelen, en dus gevoeglyk beurtelings volgende MunnikVraagftukken, uit voorgaande en beantwoorde afhoff. te leiden. Het is met dit oogmerk , dat Zylieden thans eene Vraage betrekkelyk de Kunsthulpe tot grondftag wenfehen te leggen, om dasrop naderhand volgende voorftellen te bouwen; en de eere hebben hunnen Nederlandsen en allen buitenlandlche • Kunstgenooten ,1 ter beantwoordinge derzelve uit re nodigen, onder uitlooving eener gouden Medaille, ter waarde van drie honderd Guldens, gefchroefc op den ftempel, door wylen den Teftateur zei ven uitdruklyk befchreven^ oni naar zyne begeerte uit te keeren aan den geenen, die, binnen 'den cyd van agtticn maanden na den dag der uitfehryving , dezelve hét best zal beantwoord hebben,*, De Vraage hier toe cicmaai voorgefteld, om' beantwoord te worden voor den eerften Maart Js de volgende: ,, Welke zyn de uitwendige hulpmiddelen, ,, die van de vroegfte tyden af, én door ai,, le de tydperken van het oeffenen der, Heel,, kunst, ter geoeezing, tègenfeouding en voor,, komen der Breuken, zyn in heiwerk ge,, iteld, befehreven en gemeen gemaakt?" Het zal uit den inhoud hier van duidelyk genoeg blyken, dat men met dezelve, voor deze reize, «lleenlyk een beknopr, dóch zo volledig mogelyk, on-  1578 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STELX>AM. Progr. van 't Leg.var. Munnjk hoff.. * c onderzoek en verflag dier uitwendige hulpmiddelen bedoelt en verlangt. Alle Antwoorden op deze Vraage en de voorgaande, zo wel als alle volgende, in de Latynfche, Franfche of Nederduitfche Tallen, moeten leesbaar, en die in de Hoogduitfche, met eene Latynfche letter gefchreven zyn; en de Schry vers der Antwoorden , die bekroond ,en gedrukt worden , zullen dezelve nimmer door den druk mogen gemeen maaken, dan met toeft&mming der Bezorgeren. De Antwoorden, op deze voorwaarden en binnen den bepaalden tyd in te zenden, moeten, op de gewoone wyze, niet met de naamen der Schry\eren, maar met eene Zinfpreuk ondergeteekend zyn; en nevens een daarby gevoegd verzegeld Billet, dezelfde Zinfpreuk totopfchrift hebbende, en daar binnen den naam , tytels en woonplaats des Schry vers, bevattende, vragtvry gezonden worden aan den Heere A. Bonn , And. & Chir. Profesfor, enz., of aan den Heere F. E. Willet, Med. DoB. & Coll. Med. Inffcêor, te Amfterdam. Het Genootfchap, ter bevordering der Heelkunde in deze Stad opgeiigt, heeft voor dit jaar 1793 , het navolgend Programma uitgegeeven: Het Genootfchap, ter bevordering der Heelkunde, te Amfterdam, heeft den 1 September , in de groote Gehoorzaal van het Athenaum Illuflre dezer Stad, zyne derde algemeene Vergadering gehouden. In deze Vergadering , door den Hoogleeraar A.' Bonn, als Voorzitter, mét eene korte Redenering over dm voordeeligen invloed van an- ö v de-  Jaarboeken, september, 1793. 1579 dere Wettenfchappen, byzonder van de Ontleed- Aukunde op de llceïunnis, geopend, is befloten: stel-, dam. 1. ) Den gouden Gedenkpenning te fchenken aan den Schryver der Verhandeling ; ter Z'm-Pr°gr'fpreuke voerende: Al onderzoekende komen wyvan 'f nader tot de volmaaking; als hebbende de Vraag, Heelk. betreffende deh Kanker , voor dit Jaar uitge- Genootfchreven", zeer ten genoegen van het Genoot-J'chap* fchap beantwoord; en die, by het openen van ' deszeifs verzegeld Billet, is gebleken te zyn, de Heer Willem Leurs , Chirurgyn - Major by de Guardes du Corps van Zyne Doorluchtige Hoog- , heid, den bleere Prinfe van Orange en Nas- • fau, enz» 'enz., Heelmeester in 'sllags, en Lid \ van vcrfcheidene Genootjchappen. 2. ) De Vraag, betreffende den Mondklem in *t geval van gefchotene Wonden,* voor dit Jaar, ten tweedenmaale opgegeven, en geheel onvoldoende beantwoord door den Schryver der-Verhandeling, getekend: Of het nog van nut mogt zyn, niet wederom te herhaalen ; maar, agter- i Volgends het 15 Art. der Wetten van het Genootfchap , ter beantwoordinge over te laaten aan den Opgever, indien het dezen gelieve, zig daar toe te verledigen. 3. ) Geene zilveren Medaille te kunnerf toewyzen aan een eenige der Stukken, betreffende het ten voorigen Jaare gedaane Voorftel, aangaande de bloedvloeiingen der Baarmoeder; als zynde, onder anderen , hèt eerfte dier Stukken , ter ■ Zinfpreuke voerende: Simplex\ veri Sigillum,. I flieef. Genees- dan Verloskundig ; het tweede, : orïder de Zinfpreuk: De ondervinding is de besI te Leermeester , vooral daarin gebrekkig , dat : het zig niet uitftrekt tot alle mogelyke gevallen dier Vloejingen, nog tot alle daar toe behobreni de, beproefdlte Hulpmiddelen ; inmiddels het der-  Amsteldam. •> Progr. yan. 't Heclk. Genoot fchap. 4580 NIEUWE NEDERLANDSCHE derde en laatfte, getekend: Simplex veri Sigillum, Boerhave , offchoon Leerfteliig , zeer goed gefchreven, geheel verftoken is van Waarneemingen , dienende ten bewyze van het gefielde ; iet; 't welk van de zyde des Genootfcfiaps uitdrukkelyk gevorderd was. 4. ) De verzegelde Billetteif, behoorende tot ' de vier opgeroeide Verhandelingen , ongeopend te verbranden» 5. ) Den Heelkundigen te herinneren , dat , ter beantwoordinge voor den 1 May 17945 be" paald blyft, de Vraag: Daar man in beklemde Darmbreuken veeltyds waarneemt, dat in vier-en-twintig uuren na de beklemming begonnen is, den Darm reeds door ver/lervtng dus is aangedaan, dat de ope-. ratie vrugtloos wordt; intusjchen 'er weder m dezelfde foort van breuken , fomwylen gevallen voorkomen, waar'by de beklemming, fchoon met alle daar aan eigen zynde toevallen vergezeld, tien en meer dagen blyft duur en, voor en aleer de Darm van vcrjïerving wordt aangegrepen; is de Vraag? Zyn 'er waare, duidelyk, en proef kundige tekenen, welke by beklemde Darmbreuken, in de Zieschfaan de Dye, of elders met of zonder uitgeweken Net, en kort of lang, met alle gewone toevallen, beklemd geweest, aanduiden , dat nog geene vcrjïerving tegenwoordig is, en de kunstbewerking veilig gefchieden kan: Zo ja: welke zyn als dan deze tekenen ? 60 Tot eene Prysvraag op te geven, om beantwoord te worden voor den i May des Jaarb 1795: Naardien de Heelkundige ondervinding, een-r.i&rkbaarc yerfcheidenhëid der Gebétte*, ul om by het eerfte onderzoek eenó--beflhfende «//-dam. \fpraak te doen, en de gepaste Hulpmiddelen toe I te dienen; zo is de Vraag? l/i Iwe verre hebben Progr, •'Ontleed- en Heelkundige Waarnecmingen, daarvan 't ij over air ede het nodig licht verfpreid? Wat ontbreekt Pleelk. I ons nog, ten aanzien van de kenmerkende ver- Genootfuhynfelen der onderfcheidene foorten, en van der-fchap, zeiver verfchillende uitkom f en ? En, welke zyn ; de eenvoudig/Ie eu beste Genees- en Pleelmiddelen en Behandelingen, die tegen elk dezer Gebreken den voorrang verdienen voor alle anderen ?' 7. ) "Aan den Schryver van een voldoend Antwoord op deze Vraag, toe te zeggen , eene gouden Medaille, op den ftempel des Geaootfchaps -gefchroefd; of, verkiest hy zulks liever, dertig I Dukaten. 8. ) Onder aanbiediag eener dergelyke zilvei ren' Medaille/, voor denzelfden tyd, by herhaa- 1 linge, te vorderen: < Een Belangryken Bundel van Waarneemingen, j over de beproefdfte hulpmiddelen in de bloedvloeiingen der Baarmoeder, zo na als voor de Ver! losftng» . ■ Met byvoeging , dat , dewyl de ingeleverde i Stukken niet onduidelyk te kennen geven, dat men den waaren zin van dit Voordel, kwalyk begrepen heeft; door opgemelde V'locfingen, alleen verdaan wordt, die, eener, bezwangerde Baarmoeder, vóór, in, of kort na de Verlosiifing; en door de beproefd fte Hulpmiddelen, al idat geene, 't welk, onder hoedanig eene benaming, blykens eene wel bewezene ondervinding, met het meeste voordeel, ter, Ituitinge dezer Vloéjingen, kan aangewend worden; gelyk ook, dat  1582 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am-. stelÏ)M,U 7 ' , Progr. yan 't Heelk. Genootfchap. dat men geenzints begeert , eene regelmatige . * Verhandeling over dit onderwerp, maar vooral, eene Verzameling van eigene Waarneemingeij, % betrekkelyk tot alle mogeivke gevallen den gemelde Vloejingen, en tevens, tot dein elk derzelver, proefkundig, best bevondene behandelingen. 9. ) Onder toezegging eener gelyke Medaille, voor den zel fden '1 Mey 1794 nog te eisfehen : Een kort zaaklyk en oordeelkundig Uittrekfel uit alle oorfpronglyke Nederlandfche Waarneemingen , betreffende de eigenlyk dus genoemde Hoofdwonden■ met eene nauwkeurige opgave yan den tyd waarin dezelve gefchreven zyn, en der werken in welkt ze gevonden worden. 10. ) Tot Gewone Leden des Genootfchaps aan te (tellen: De Heeren: H. Vink , Med. DoStor, honorair Hoogleeraar der Ontleed- Heel- en Verloskunde , te Rotterdam, enz. J. Rippïng, Med. Docïor, Anatom. Chirurg, 6? Art. Opftet. ,Lc£tor, cn Stads Vroedmcefler , te Rotterdam,' e&z. j. van Teicelenburg, Stads Heel- en- Vroedmee ft er, te Haarlem. , J. F. Haver, Oudftc Stads Heelmeejter, te loeiden, enz. A'. van E penhuizen , Heel- en Vroedmcefler, te Dordrecht, enz. j. IIeylicers, Heelmeefter te Woudrichem. En tot Honorair Lid, de Heer E. J. Thomassen k Thuessink , 'sLarw. Med. Doctor in 'sPIage, enz. Het Genootfchap, van alle opgemelde beflui-j ten, by dezen kennis gevende, heeft gedagt, al.* voormaals, daar te moeten byvoegen, dat geene , " dan  JAARBOEKEN, September, 1793. 1583 dan Nederlandfche Heelkundigen, zullen toege laten worden, te dingen naar eenigen Eerepryj van hetzelve, hoegenaamd; dat men geenerleye | gefchriften zal aannemen, ten zy gefteld in het Nederduitsch, en zeer -leesbaar gefchreven; dat de Antwoorden op voorgeftelde Prysvragen, gelyk ook, de naar eene Pramie dingende byzondere Verhandelingen en Verzamelingen van Waarneemingen, met eene Zinfpreuk moeten onderte ■kend zyn, en vergezeld gaan van een verzegeld ' Billet, ten opfchrifte hebbende dezelfde Zinfpreuk, en inhoudende den Naam, Tytels en Woonplaats des Schry vers; dat alle Gefchriften .zonder onderfcheid, vragtvry moeten gezonden worden, aan den Secretaris des Geno«tfchaps, 1 ö. van Gesscher; dat alle byzondere Ver- i handelingen , Waarneemingen , of Verzamelingen van Waarneemingen, uiterlyk voor den laat■rten April 1794 moeten worden ingeleverd, be- ! .geert men anders, dat daar van beflist worde in de eerstvolgende Algemeene Vergadering, of dezelve geplaatst te zien in het naast uitkomend Deel der Werken van het Genootfchap; dat alle •Stukken, welken het Genootfchap worden medegedeeld , het volftrekt eigendom zullen zyn van hetzelve, en derzelver Schryvers daar van ; «een afzonderlyk gebruik zullen mogen maken, buiten deszeifs toeftemming; dat alleen de goed■gekeurde Prysfchriften, in hun geheel, door den S druk zullen worden gemeen gemaakt, en men van de overigen, voor zo veel zulks nodig geoordeeld wordt, by wyze van Uit trek zeis , of Aanmerkingen op het goedgekeurd Prysfchrift, den meest wezenlyken inhoud, zal mededeelen; dat men op dezelfde wyze zal handelen , omtrent alle Gefchriften, het Genootfchap ter beooideelinge en gemeenmaking toegezonden, en niet vallende onder den term eener volftrekte goedof afkeuring; dat men egter altoos een iegelyk deszeifs recht zal doen wedervaren; en ten dien Ooooq ein- Am- stelDAM. Progr, van 't Heelk. Genootfchap*  Am- btêl* dam. Progr. van | ffje/k. Genoot Schaf. ïj84 NIEUWE NEDERLANDSCHE einde, van niets eenig gebruik maken, dan met melding van den naam des Scliryvers, als deze ekemfis, en onbekend zynde vaa deszeifs Z.i. fnreuk , geplaatst onder zyne Verhandeling , Waarneeming, Verzameling van Waarneemingen, of hoeSanig Geichrift het ook zyn moge; dat de verzegelde Billeken der niet voldoende gekeurde Prysfchriften , ongeopend zullen verbrand worden ; dat Beftuurders des Genootfchaps niet zullen mogen dingen naar eemgen Eereprys van hetzelve: dat ook geen van deszeifs Leden zulks zal geoorloofd zyn, dan onder voorwaarde dat zvn Prysfchrift, en het oplchr.lt van het daar bv gevoegd verzegeld Billet, een ander ian zyn gewoon Cachet dragen , en met eene vreemde hand gefchreven zyn; dat eindelyk de naam^eens iegelyken, wien, uit welken hoofde ook eene Premie gefchonken wordt, ten ipoe' doften, d|» middel der gewoone Tydfchrirten, zat bekend gemaakt worden. 't Is bekend, dat byzonder de Nederlanders en vooral de Hollanders veel geld aan Buitenlandfche Mogendheden en Volkeren hebben opschoten, byzonder ook aan t Franfche Volk , het welk voor die opgeichotene geiden, de waa.re en wettige fchuldenaar is. Met de omkeering van zaaken in Frankryk was men bedugt, hoe het met die fchulden der Franfche Natie zoude afloopen. Men mogt evenwel en men moest vertrouwen,dat, wie ook de beituurdersvan dat Volk zvn mogten, dat die niet onregc' vaardig genoeg zouden kunnen zyn, om de trouw van wettig gemaakte fchulden tefchenden. 't Was hier om, dat men hun, die de Vei.-.  JAARBOEKEN, September,.1793.- ijgy Vertegenwoordigers van dat Volk waren, Amjj by herhaaling, uit naam van het Volfc hebbenstelj gezien en gehoord en gelezen verklaaren;DAM* dat de troinv dier gemaakte fchulden, en ep goed vertrouwen opgefchotene gelden heilig ; zoude vervuld zvorden ; ja dat dr Eek. i der GEHEELE FRANSCHE NaTIE , daar voor verpand wierdt. Daar na zodanige 3 plegtige en herhaalde Verklaaringe, voorliet oog van gantsch Europa en aan alle Volkeren plegtig en openlyk gefchied, niet konde in tvvyffel worden getrokken, zo moest een zeker gerucht, dat de Bellieri ders der Franfche Natie het voornemen zouden hebben, de eigendommen der Buitenlanders in de Franfche Fondfen verbeurd te verklaaren en té vernietigen , zeer veel indruk op zo veele belanghebbende maaken, en de ongunlliglle gevoelens inboe: zemen, en het Franfche Volk zelve konde ; zodanig gerugt van trouwloosheid niet anders dan voor ten hoogften beleedigende houden. Men zag dan ook van wegen het ; Fransch Bewind het navolgende ftuk , al: gemeen bekend gemaakt: I T"\e ïïigenaars der losbaare Effecten, by'eénge^ bragt tot boven drie duizend Livres Capitaal, welke alvorens hunne bewyzen aan de Generaale Directie der Liquidatie voor den i Sep.tember 1792 vertoond hebben, en.die van Ge: conftitueerde Effecten van twee duizend Livres ep daar boven, fpruitende uit de fchuld van de ; voorheen Franfche Geestclykheid , Capittelen, i Kloosters en andere Geestelyke en Leeken-GeOoooo 2 ftich-  •Am- STELDAMi Berigt aan de Schuldeisfcher.der Fr. Natie. i58fJ NIEUWE NEDERLANDSCHE Richten van de voorheen Provinciaale Staaten, Gerichts en Ministerieele Corporatien , Gilden van Handwerken en Ambachten, en m het algemeen alle de Houders van Effeften, gehoorènde onder de te liquideeren fchuld, willende prohteeren van den weg dien hun open gelaten i» door de Wet van den 11 dezer maand, om zig r te doen infchryven op de Staaten, welke voor de helft van het geprefumeerd beloop hunner Effecten, ftaan ingeleverd te worden ter Nationaale Trefoiïe, door den provifoire DnrecteurGeneraal der Liquidatie: Worden genodigd, ten einde het werk der Liquidatie in ordre en met fpoed te kunnen vejngten, om zonder uitftel ter Generaale Directie te bezorgen, eene uitdrukkelyke Memorie van het «een zv te vorderen hebben, behelzende hunne Naamen, Voornaamen , Woonplaatleti , den aart hunner Effecten en de dagtekening hunner InOmde Houders dezer Staats-Eff-cten bèhtirpj 7aam te zvn in het ftellen dezer Memorie, zal meTaanlet Comptoir der Generaale D.reéhe gedrukte Modellen afleveren, welke men zal kunnen invullen. . Deze Modellen zullen egter met anders afgegeven worden, dan aan de Vertooners van de Bul etins der bewaring hunner Bewyzen of aan die -eenen, die de Bewyzen zullen medebrengen van de hier boven opgenoemde, nog met ter Liquidatie aangebodene Effecten. In deze Memorie zullen de losbare en geconftitueerde Effecten ieder apart moeten by een 8eDek«ifchryving in de voor de Treforie gedresfeerde Staaten, zal verleend worden naar de ordre der Invorderingen- Het Comptoir van de AfgiftevJer Modellen en Registreering zal geopend worden den 20 dezer Maand, op No. iï. Place des Piqués.  JAARBOEKEN, September, 1793. 1587 De Liquidatie van de andere helft .van het ge- a,m. prefumeerd beloop der Effecten, zal de, gebrui STEEi. kelyke ordre van de Registreering der Bewyzen DAM. volgen. Men gelooft hier te moeten herinneren , dat Berigt de bewyzen der geconftitueerde fchuld, en die aan 'de der losbaare fchulden over de Steden en Gemeen- Schuldtens, welke de Liquidatie onderworpen zyn,eisfchers ter Liquidatie moeten worden gedeponeerd voor der Fr. den 1 january 1794, op pcene van verftek der Natie. Interesfen, en voor den 1 July 1794, op pcene van verftek van Capitaal en fnteresfen. Parys den 14 September 1793, het tweede jaar der eene en önverdeelbare Franfche Republiek. De"Provifoire Directeur-Generaal. (JVas geteekend,) DENOR MANDIE. Dog het fchynt niet, dat hier mede alle zwarigheid voor de geldfchieters en wettige fchuldeisfchers van de Franfche Natie, was weggenomen. Althans men zag nog in deze maand de navolgende brief van een voornaam Bankier uit Parys, en gedagteekend den 18 September, in 't licht "verfchynen: „ De tegenwoordige omftandigheden ftel„ len ons volllrekt buiten ftaat, onze zaken „ verder waar te nemen, wy verzoeken u „ derhalven ons niets toe te zenden en u „ te bepaalen tot het vereffenen der openy, ftaande rekening, zullende wy u kennis „ geeven, wanneer wy in het vervolg „we„ der kunnen handelen, alleen blyven "wy Ooooo 3 n ons  Amsterdam» «588 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ ons belasten met den oatvangst .def In-tresfen. Alle de effecten moeten voorden 1 January 1794 , alhier vertoond worden, en zullen anders 10 perCt. op het capitaal worden verminderd tot den. eerften April 1794- öoch> indicn dezel" ve als dan niet vertoond zyn, zullen zy geheel vervallen worden verklaard. '5 De Coupons zyn tot nog toe betaald, doch de aflosfingen zyn opgefchort, en men zal dus de uitgeloten effecten van de " 125 Millioenen en 10© Millioenen, even " gelyk de onuitgeloten moeten vertoonen , " op den bepaalden tyd j egter kunnen de " irt de laatfte trekking uitgekomen effecten " van de 80 Millioenen nog m Lyfrenten " geconverteerd worden , maar voor het. " overige kan 'er geen koopen of verkoopen meer plaats hebben , dewyl allen " handel in de Franfche Effeéten verbo„ den is.'* In 't begin dezer maand waren de Fondfen te Londen aldus: De Actiën van de Bank 174 en 1 half a 173 en 1 vierde. De'Oost-lnd. Comp. «208 a 1 vierde. Zuidzee, oude en nieuwe Annuïteiten gefloten. De 3 perCt. gereduceerde zonder prys. Dito geconfohdeerde 7a en 7 agtfte k 1 half. De 4 perCt. duo '-  Rotterdam» 1598 NIEUWE NEDERLANDSCHE eineele, zynde gefchreven met de eigene en aan my wel bekende hand van den Heer AdvocaatFiscaal mltngh bevonden te accordeeren. In Rotterdam den 21 September 1793, by my refideerende. (JVas geteekend,) J. VAN der MEY, Notaris publiek* ZEELAND. -.. 'ü'') «.b "«t$3b!i6ft'rn*tt3 r'..i tav! ajus-bsr ims»'* Middelburg. ; "jbw rutt W»I^ "^^W^ Hun Edele Mogende de Heeren Staaten dezer Provincie, hebben by Hoogstderzelver Placaat van den 9 dezer doen publiceeren, „ dat zedert de Placaaten van den 22 September en 20 Odober 1791 tetegen het ontvangen en uitgeven van valfche Ryksdaalders, voerende de Jaartallen van 1767 en 1787, welken in gemelde Placaaten worden kenbaar gemaakt, nog twee andere valfche foorten zyn ontdekt, waar van de een, zo in jaartal als anderzints, volmaakt gelyk is aan die van 1767 en 1787, met dit onderfcheid alleen , dat deze van tin in plaats van koper is, en 31 Engelseh minder weegt dan de egte Ryksdaalders, terwyl de tweede van lood, en kenbaar is, door dat dezelve op den üempelflag van 1792  JAARBOEKEN, September, 1793. IJ99 179a is nagegoten, zonder karteling op den Midrand, grof van figuuren en letters, zonder oÉp eenigen glans, en wegende omtrend 41 En-BURO' gelsch minder dan de egte Ryksdaalders; verbiedende Hun Edele Mogende ten ftrengften, eenigen dier valfche en nagemaakte Muntfpecien binnen deze Provincie te brengen, om aan of van iemand, wie hy ook zoude mogen wezen, uit te geeven , of te ontvangen; maar dat een ieder, die dezelve zoude mogen in handen krygen, verplicht zal zyn die te brengen, of te doen verzorgen te Middelburg in de Provinciaale Munt, om terftond doorgefneeden en weerloos te worden gemaakt, op poene, dat die geene, welke zullen worden overtuigd, zodanige valfche Muntfpecien, voorbedachtelyk en ter kwader trouw ontvangen, uitgegeeven , of onder zich gehouden te hebben , als complices en medeftanders van Muntvervalfching gehouden, en verder geftraft zullen worden met de ftrarTen en pcenaliteiten by vorige Munt-Placaaten , en wyders naar Rechten geftatueerd. Wordende verder eene prsemie van ico Zeeuwfche Ryksdaalders beloofd aan den ontdekker van den maker of de makers van die vervalschte penningen." Den 12 dezer maand zyn van Middelburg naar Zee gezeild 'sLands Schip van Oorlog de Minerva, Kaptein Helleman, en 'sLands Brik de Meermin, Kaptein Hoelands. Ppppp 2 Dasw:  lóco NIEUWE NEDERLANDSCHfi Middelburg. Daar en tegen kwamen den 24 September alhier aan 'sLands Kotter de Zeemeeuw, Lieutenant Guinofeau , met eenige Koopvaarders. Bovengemelde Lieutenant Guinofeau, berigtte, dat hy het Schip onder deszeifs Convooy gebragt heeft op de hoogte van Bevefier, alwaar hy het Convooy, uit Texel vertrokken, heeft ontmoet, beftaande uit 100 zeilen. UTRECHT. Utrecht. De Verjaaring van de ontruiming dezer Stad is wederom op den 17 September als naar gewoonte, gevierd. Van wege het Hof 's Lands van Utrecht is de navolgende bekendmaaking gedaan: Het Hof Provinciaal van Utrecht in overweging genomen hebbende , dat niet genoegzaam fcheen bekend te zyn, dat by Publicatie van Hun Edel Mogende de Heeren Staaten dezer Provincie van dato 12 Oclober 1717, is beloofd eene Premie van twee honderd vyftig guldens, voor en ten behoeve van die geen, welke eenig Perfoon komt te ontdekken, die een Paard uic de Weide mogte hebben gefloten, zulks dezelve in hegtenis kwam te geraken, met toezegging, dat de naam van den Aanbrenger, zulks be.  JAARBOEKEN, September, 1793. iooï begerende , zoude worden verzwegen en gefe- Tjcreteerd en belofte van impuniteit voor den Aan- tREcht. brenger, byaldien dezelve mede daar aan pligtig zoude zyn; hebben goedgevonden, (ten einde Public. een ieder hier van naar behoren mogte zyn geïn van 't formeerd,) de voorfz. dispofitie van de Hooge Hof. Overheid dezer Provincie, by vernieuwing bekend te maken en dit alomme te doen publiceren en affigeren, daar en zo zulks behoort. Aldus gedaan binnen Utrecht in 't Collegie van den Raade 's Hoofs voorfz. op den 27 September 1793» (Onder ftond f) Ter Ordonnantie van Welgemelde Hove, (Was geteekend,) CORNELIS de WYS. Men ziet thans alhier by den Bloemist Z, Brakel, op Tulpenburg, eene Aloë Ame» ricana Major ex vera Cruxe, (agare Linn. fp.) oud 35 a 36 jaaren, welke 74 volkomene bladen heeft. De Heng is thans 17 voeten hoog gefchooten , binnen den tyd van 10 weeken, en verdeelt zig nu in 200 zo armen als takken; eiken arm door den anderen gerekend heeft 50 zwaare bloemknoppen , zullende te zamen ver over de 2000 Bloemen hebben, die men elk oogenblik open wagt, iets zeldzaams voor een Plant, van nog maar 35 a 36 Jaaren. Ppppp 3 FRIES-  1602 NIEUWE NEDERLANDSCHE FRIESLAND. Leeuwarden. Leeü- T~*\e uitvoer van brikken of wrakke tichelwar-- \_J fteenen, is by de Staaten dezer Proden. vincie op den 7 September aldus verboden. Verbod -pve Staaten van Friesland, allen den geeuen, die yan uit-U dezen zullen zien, ofte hooren lezen, falut; voer yan doen te weten: dat wy op het voorgedragene in Sieenen. ome Vergaderinge, en overwogen hebbende de noodzakefykheid van het gebruik der wrakke Tichelfteen tot de Zeeweeringen dezer Provincie, hebben goedgevonden en verdaan te verbieden, gelyk wy doeti by dezen alle Uitvoer van verbakken, vervrozen , gebroken en wrakke TichelHeen , Brikfteen, Kladden en Keifel, by pcene van twintig Goudguldens voor ieder Scheepslading of Vragt , die uit deze Provincie naar elders zal worden vervoerd en daar te bóven confiscatie van' Schip en Lading ; alles voor een derde ten profyte van de Officier die de Calange doet, een derde ten voordeele van de Aanbrenger, en de overige derde voor de Armen ter plaatfe, daar de Uitvoer gefchied. En op dat nienfand van dit verbod onkundig blyve , z"l deze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar men gewoon in Publicatie en affixie te dren. Aldus gerefo:7Jerd en gearredeerd op't Landfchapshuis binnen Leeuwarden, den'7 September 1793* ALB, van HAP.TNXMA thoe SLOOTEN, Yt. Ter Ordonnantie van Hun Edel Mogende, A. L van S M I N I A. OVER-  JAARBOEKEN, September, 1703, 1503 O VERTSSEL. C A H P E N. Omtrend het Dienstboden Geld is deCAM. volgende Publicatie den 2 September PEN/ vastgefteld: "D idderfchap en Steden de Staaten van Overys-pu^c AV fel , doen ts weten: nademaal aan ons totfopensvoorgekomen, dat 'er eenige twyfeling ontftaan j):ensr. is over de meening van den derden-en vierden bod>-n Artikel van de Ordonnantie op het Dienstboden Geld, geld, gearrefteerd den 16 April des vorigen Jaars; en daar uit ongelykheid in de heffing en beuring van hetzelve middel ontftaan is: zo is 't, dat wy by dezen goedgevonden hebben, te verklaren, dat, ingevolge het derde Artikel van voorfz. Ordonnantie, de clasfgn van Perfóonen, in hetzelve uitdrukkelyk genoemd , alleenlyk voor eenen Dienstbode zullen betalen, offchoon dezelve, behalven tot derzelver affaire, nog andere Dienstboden, tot hunnen particulieren huisdienst houden; en, dat, onder de woorden en dergelykc, in den derden Artikel voorkomende, alleenlyk zullen begrepen zyn kleine Winkelier» en Kooplieden, maar niet zodanige Brouwers^ als mede Winkeliers, Kooplieden, Grosfiers in Wynen , en anderen , welken , door hunnen rang en vermogen, in dien ftaat gefteld zynde, dat zy domeftiken tot hunne bediening en buisd;enst gewoon zyn te houden, ouder den vierden, en niet onder den derden Artikel zullen behoren, en, derhalven, betalen van zo veele Dienstboden als zy houden, tot zes incluis; uitgezonPpppp 4 derd  1604 NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- derd dan nog van zulke Perfóonen, welke bypen. zonderlyk in derzelver Winkels, Brouwaryeh, en Kelders geëmployeerd worden, en, dienvolgens, voor geene Dienstboden willen gehouden of gerekend worden. Aldus gedaan binnen Campen, den 2 Septem. Per 1793. Ter Ordonnantie van Hooggemelde Heeren Staaten, M, T Y D E M A N, DRENTHE, A S S E N. Tot ftyvlng van 'sLands Geldmiddelen is omtrend den Impost op de Brandewynen en diergelyke geftookte Dranken, ais mede op de koele Wynen, den i7Sepv tcmber deze Publicatie beraamd; Ridderfchap en Eigen - Erfden? Staaten der Landfchsp Drenthe . doen te weten : hoe wy tot ftyving van 'sLands Finantien, onder anderen hebben goedgevonden en gerefolveerd, dat toekomfhg door de Pagtenaren dezer Landfchap, over den Impost op de Brandewynen en Gedifteleerde Wateren, gelyk mede over de koele Wynen, met de Tappers of andere nering doende -Herloonen ,met zal mogen worden geaccordeerd, maar dezelve betaald, naar inhoud van Art. % . , der  JAARBOEKEN, September, 1793. ns0j der Ordonnantiën op den uitflag van deze Waa. Asssi* ren in den Jaare 1759 vastgefteld, en in de Lyst der Generaale Middelen te vinden, zullende zig Public. de Pagtenaaren, Ingezetenen en die het verder nopens : aangaat, hierna ftiptelyk moeten gedragen, en Impost i de Verpagtinge van deze fpecian daar na worden op de ingerigt. ; , Wynen En op dat hier van niemand ignorantie preten.e«r. dere, zal deze worden gepubliceert en geaffi, geert, ter plaatfe waar men gewoon is Publicatie en ailixie te doen. Adtum op den Reces Landsdag, gehouden te Asfen, den 17 September 1793. Ter Ordonnantie van de Heeren voorfchreven , W. H. HOFSTEDE. Den volgende dag, zynde den 18 September, is tegen de vreemde landloopers aldus voorzien: TTVost en Gedeputeerde Staaten der Landfchap Drenthe , doen te weten : dat de Heeren Ridderfchap en Eigen-Erfdens in confideratie nemende , hoe de Ingezetenen der Republiek in 't gemeen, en die van deze Landfchap in het byzonder, door de geweldige Revolutien in naburige landen ontdaan, thans meer als gewoonlyk door overlast van vreemde Landlopers en Vagebonden bedreigd worden ; en dat Hun Edele Mogende om daar tegens , zo veel eenigzints doenelyk te voorzien, na gehoudene deliberatie op den Reces-Landsdag van den 17 September laatstleden , goedgevonden hebben ons te verzoeken en aiuhorifeeren by Publicatie en aanfchryPPPPP5 ving,  Assen. Voorziening te ëen V Landlopers. \6o6 NIEUWE NEDERLANDSCHE ving, de refpeftive Schultesfen dezer Landfchap, ten dien opzigte een verdubbelde waakzaamheid aan te beveelen en te belasten, (zo als wy doen by dezen) de llefolutien, reeds bevorens hieromtrent gearrefteerd, met alle gepaste yver en attentie ter executie te (tellen, te doen ftellen, en bevorderen; ook zorg te dragen, dat daat- en boven met overleg der Volmagten van elk Karfpel, of ter plaatfe alwaar geen Volmagten zyn, met communicatie van de voornaamfte EigenErfdens zodanige verdere middelen beraamd worden, als ter bereiking van voorfz. heilzaam oogmerk nodig en dienftig zullen vinden, en inzonderheid, om zo verre eenigzints practicabel, ten minften in de groote Boerfchappen, gedurende de Wintermaanden , (heen en ter tyd hier omtrent by ons nader zal gerefolveert wezen J des nagts door een bekwaam getal Mansperfoonen met een behoorlyke ftilte te doen waken. Gelastende in het byzouder de Nachtwakers, om zig gedurende de wagt, van het plegen van alle baldadigheden , ftraatfchenderyen en rustverftorende bedryven , waar door dit goede oogmerk zoude worden verydeld, te onthouden, en de refpeaive Schultesfen , om de Overtreders onmiddelyk aan den Heere Drost bekend te maken, ten einde dezelve dienswegens kunnen geactioneerd en naar bevinding ten ltrengften geftraft worden. Eh ten /éinde, niemand hier van ignorantie pretendere, zal deze alom worden gepubliceert en geaffigeert, ter plaatfe alwaar men gewoon is publicatie en afiixie te doen. Actum :n Collegio te Asfen, den 18 September W ^ g y M M E L, Vt. Ter Ordonnantie van Welgemelde Heeren, W. H. HOFSTEDE. CE-  JAARBOEKEN, September, 1793, 160? GENERALITEITS LANDEN. Breda. T7"an wege den Baron van Breda, is al-]3RED4ii V hier eene Publicatie afgekondigd, gedagteekend den 24 September 1793, en van dezen inhoud; VWy WILLEM, by de gratie Gods , Prince pubUc. van Orange en Nasfau , enz. enz. enz., nopens doen te weten: dat gedurende den tyd dat onze deBurStad van Breda, zedert den 27 February tot den «cmecs10 April beide laatstleden, door de Franfche £erj enz; Troupen vyandlyk is bezet geweest, niet alleen eenige lieden der Burgerye, maar vooral ook, de Buiten-Burgemeefter Ar. G. van Hulst, en de Scheepenen C. F. Schultz Pes/er y R, A. de Salis, T. Knibbe, J. C. van Naersfen en A. de Raeff, welke, by het aanvaarden hunner bedieningen, zig by Eede verbonden hadden, ,, van aan den ,, Heer en Baron van Breda, en aan de voorzeg,, de Stad houw en getrouw te zullen zyn, en „ diens niet te zullen laaten , om geenerlei nood, „ nog om vreeze van de dood," evenwel, het zy in zekere primaire Volksvergaderingen, het zy anderzints, tot Leden eener zogenaamde Municipaliteit der voornoemde onze Stad, verkoren zynde, dien post aanvaard, en mede het geheel bewind van zaken op zig genomen hebben, na dat zy ten dien einde vooraf eene plegtige belofte van Burgertrouw, of wel, in fubilaritie, van te zullen handhaven , Biet Vaderland, de Vryheid en Gelykheid van MaatJ'chappelyke Rechten hadden afgelegd aan, of op vordering van, het Couimitté Revolutionair der Bataven , van wegens de Nationaale Conventie der Franfchen, door  ï6o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Breda Public, nopens de Bur. genieesters enz door dewelken de Oorlog aan ons in 't byzonder, ' als Stadhouder der VereenigdeNederlanden, was verklaard geworden. Dat wyders voornoemde Regenten, zo uit dezen hoofde, als uit hoofde van verfcheide orders en aanfehryvingen, by de zogenaamde Municipaliteit, ten dienfte derFran. fchen, zelfs op poene van Militaire Executie, afgevaardigd, zyn gebragt geweest in verdenking, van, tegen hunnen vorigen Eed met onze Vyauden, ter bevordering van derzelver Revolutionaire bedoelingen te hebben willen medewerken, in zo verre, dat, by het vertrek der Franfchen, en de gelukkige herftelling der zaken in onze voornoemde Stad, terftond eenige derzelven in verzekerde bewaring gefteld zyn, en daarna zy alle, met onze kennisfe en toeftemmingen , aan het judicieel onderzoek eener Commisfic uit den Raade van Braband onderworpeu , voorts in huisarrest, en vervolgens onder handtasting gebragt zynde, wy ons hebben genoodzaakt gevonden, om hangende dat onderzoek, en zo lange hunne aangegaane verbindtenisfe van voorgemelde Burgertrouw, nog niet was opgeheven , ter vervanging van hunne Perfóonen in het Magiftraats-beftuur, onze Stad en Burgerye te voorzien, zo van eenen Nood buiten Burgemeefter, als van het vereischt getal van NoodScheepenen. Dat emdelyk na het aflopen van het voorgemelde judicieel onderzoek , niet alleen ter onzer kennisfe gebragt zyn de uitfpraaken van den Raade van Braband, waarby elk der voornoemde Regenten van de handtasting ontflagen , en van alle befchuldiging of inculpatie ter zaake voormeld , verklaard is ten vollen te zyu gedechargeert, maar ons ook bovendien door Commisfarisfen uit den Raad onzer Domeinen, door ons naar de Baronnie van Bre. da gecommitteerd, aan de eene zyde nader en breder verflag is gedaan, zo van de getrouwe ad-  JAARBOEKEN, September, 1753. 160$ : adminiftratie van Stads Financien, door de zo- ! genaamde Municipaliteit , waaromtrent , ten hunnen overftaan, behoorlyke rekening en verantwoording was gedaan, als van het geen verder vdoor dezelve Municipaliteit, deels voor de rust, goede order, en belangen van de Stad, deels ter handhaving , zo veel mogelyk, van onze goederen en bezittingen is verrigt geworden , en aan den anderen kant tefFens door - voornoemde Commisfarisfen aan ons is voorgefteld een plegtig Declaratoir, door bovengemelde Regenten te ondertekenen en aan onze Commisfarisfen ©ver te geven: ,, van zig „ door die belofte (van Burgertrouw) in gee„ nen deelen verbonden te rekenen, maar zig „ in tegendeel als nog, even gelyk voorheen, „ heihg gehouden te agten, aan alle hunne „ vorige verbintenisfen aan den Heer en Ba„ ron, als mede aan onze Stad Breda, en by,, zonderlyk aan den Eed door hun refpeftive,, lyk by het aanvaarden van hunne Burgemees. ,, ters- en Scheepen-ampten afgelegd, als heb,, bende zy zig aan die verbintenisfen en Eed ,, door de bovengemelde belofte nimmer wil,, len onttrekken , nog dezelven daar door „ overtreden." En gelet op al het voorgemelde, als mede i byzonder in agting genomen hebbende het gemelde plegtig Declaratoir der voorfz. Re. ■■ genten. Zo is het, dat wy hebben goedgevonden en verftaan dezelve Regenten hunne funftien, in welker waarneeming zy tot hier toe zyn verhinderd geweest, voor den resteerende tyd waar voor zy geëligeert zyn, op nieuw te laaten hervatten, en ten dien einde onze voornoemde Commisfarisfen te gelasten, om dezel. ven weder van onzentwegen in de Vergadering van den Magiftraat te introduceeren, en '. elk Ereda. Public, nopens de Burgemeesters enz.  Breda. Public, nopens de Burgemeesters enz, t^io NIEUWE NEDERLANDSCHE élk op zyne plaatfe , zitting te doen nemen 5 terwyl wy teffens wel expresfelyk begeeren, dat die Leden der tegenswoordige Magiftraftuur , welke tot hier toe de plaatfe der voornoemde Regenten, als Buiten-Burgemeefter en Scheepenen0 vervangen hebben, door voornoemde onze Commisfarisfen van onzentwegen zullen worden bedankt, met behoud van de titulaire van Oud-Burgemeefter en Oud-Scheepenen onzer voornoemde Stad van Breda, en van den rang en voorrechten hun in die refpe&ive qualiteiten competerende. En dat aan hun wyders het genoegen betuigd zal worden , waar mede hun dienst, in dezen nood en moeyelykheid van tyden, aan de Stad en Burgerye bewezen, by ons is opgenomen , en fteeds in goede gedagten zal gehouden worden; zullende van deze onze voorzieninge, na dat daar aan door voornoemde onze Commisfarisfen zal zyn voldaan, van de Puye van het Raadhuis der Stad Breda, behoorlyke Publicatie worden gedaan, ten einde zo de authonteit der herftelde Regcering , als de dienst door de albaande Regenten aan de Stad en Burgerye bewezen door alle goede Burgers en Ingezetenen naar behoren erkend, en ook daar door de rust en eensgezindheid binnen gemelde onze Stad, meer en meer bevorderd worde. Aldus gedaan en gearrefteerd in het Hoofdkwartier te Melle, den 24 September 1793. (JVas geteekend,) W. PRINS van ORANGE. {Lager ftond,) Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid, (JVas gecontraftgneert,) J. P. F E R R A N D. Eind-  JAARBOEKEN, September, 1793. ïön Eindhoven. Den Heer Advocaat, Fiskaal en Procureur-Generaal van Braband en den Lande van Overmaaze, Mr. Hendrik Justus van OIdenbarneveld, genaamd Witte Tullingh, i alhier aangekomen zynde, om kundfchap te nemen van bet gedrag van eenige Ingezeetenen , gehouden ten tyde dat de Franfchen deze plaats in bezit hadden , vondt hier nog in bewaaring leggen, den zogenaamden Vryheidsboom, welke door de Franfchen destyds was geplant, met een Jacobynen Muts, vercierd met de driekleurige linten. ! Den Heer Fiscaal lloeg daarop in de Vergadering van Scheepenen voor , of zy niet zouden goedvinden , om met dien zogenoemden Vryheidsboom en de Jacobynen Muts, het voorbeeld te volgen van die van Breda? in welken voörflag Heeren Scheepenen genoegen neemende, zo werdt in : deze Vergadering gerefolveerd , dat die f plechtigheid, des anderen daags'smorgens ten 11 uuren, plaats zoude hebben. Die tyd gekomen zynde , zo wierdt de boom, door de Dienaaren van de Jultitie gebragt ter plaatfe, alwaar hy ten tyde der Franfchen geftaan hadt, en de Jacobynen Muts 'er boven op geplaatst ; vervolgens daarom heen gebragt eene ruime quantiteit brandhout en takkebosfen. Zo dra het elf uuren geilagen was, begon de groote klok te luyen, en op het klokkenfpel werdt het bekend airtje Wilhelmus yan Nas/ouwen ge- fpeeld. Eind- ÏOVEti,  i6ï2 NIEUWE NÉDERLANDSCHE Eindhoven. BUITENLANDSCHE * ZAAKEN. Het gerugt nopens het bemagtigen van de Zeeftad Toülon, door de Èngelfchen, maakte een te grooten indruk, dan dat wy niet met een woord hier van zouden melding maaken. Een berigt van Livorno ontvangen, geeft daaromtrend het navolgend verllag: T"\e Franfche Generaal Cartaux was door de Republiek met een Corps, naar men zegt, van omtrent 40000 Patriotten afgezonden , om Marfeille tot gehoorzaamheid aan de Conventie brengen, en de Muitelingen te bedwingen. De Marfeiliaanen verzetten zig tegen hem , maar Cartaux verdoeg ze, en trok gewapenderhand inMarfeille, alwaar de Republikeinen zeer veelen, die van hunne tegenparty waren , om't leven brag» ten, de gevangenisfen openden, en de Municipaliteit en de andere magten, aan de Conventie getrouvv, herftelden. Dit ftrekte zig egter tot de Staatsgevangenen niet uit, zynde de Hertog Van fpeeld. De Magiftraat ging daar op, met den Heer Fiscaal en de voorgemelde Heeren van het Stadhuis naar de markt, alwaar die Vryheidsboom met zyn toebehooren, door de dienaaren der Juftitie , wierdt in brand gettoken, in het byzyn van eene menigte aanfchouwers.  JAARBOEKEN, September, 1793. irjfj Van Orle'ans, en die van zyne familie nog 'Inrit* iteeds in hegtenis. , De t'yding hier van vloog naar Toulon» De in-v«« 7o«woners waren ten uiterfte ontfteld, ziende het/o« door gevaar, dat hun dreigde; want met de Marfei- de En- . liaanen eene lyn trekkende, twyfelden zy niet, gelfchen* of Cartaux zou met zyn geheele Armée naar Toulön komen, en aldaar dezelve rol fpeelen. . Intusfchen hadden zig de vereenigde Spaan» fche en Engelfche Esquaders voor de Stad vertoond. Het eerfte beftónd uit 16 Schepen van • Linie, en het tweede uit 14j behalven veele Fregatten en kleiner Schepen. Zy fcheenen de Haven met een aanval te dreigen. In deze omHandigheden keurden de Toulonners; die daar en boven gebrek aan levensmiddelen hadden, het best, ten einde niet door hunne Republikeinfche vyanden omgebragt te worden ,- zig aan de Engelfche over te geven. Ten dien einde werd van het Fort een witte vlag uitgeftoken. De gecombineerde Vloot dit fein ziende , zond een vaartuig af om te handelen, welk met twee Franfche Gedeputeerden terug keerde. Deze verklaarden, dat zy genegen Waren , zig en de Forten aan de Engelfche eri Spaanfche magt over te geven, dog in den naam van Lodewyk XVII; om zig dus van de overheerfching der Conventie te bevryden. Het voprftel aangenomen zynde, gaf de Admiraal Hóed aan de Schepen-der vereenigde Vloot door feinen té kennen, dat zy hunne Troupen gereed moeiten houden om te landen. Daarop deedt hy den 29 Augustus fein, dat de geheele Vloot- alle zeilen en riemen gebruikte, om de Haven van Toulon in te lopen.. Dit gefchieddfe ook. De Schepen liepen de Haven in, de Troupen gingen aan land, en de Toulonners gaven de Plaats, de Forten,-de Tuighuizen, de Schepen, de Wapenen en Amunitie Qqqqq ïf  1674' NIEUWE NEDERLANDSCHE ïnnc in de magt der Engelfche cn Spaanfche Vloot ming over, eifchende alleenlyk, ©m Lodcwyk XV vanfou-Zooa van Lodcwyk XVI, voor Koning uit. te Ion Voorroepen. de En- Dit fchielyk toegeftaan zynde, gefchiedde de £3. De  JAARBOEKEN, OBober, 1793, 1639 De pogingen der Franfchen hielden niet 's Gra.op, zo als blykt uit deze breedvoeriger venhabrief van den Erfprins: ge. HOOG MOGENDE HEEREN! Ik heb de eer Uw Hoog Mogende hier mede rap- Breed-. port te doen, dat de Vyand gister morgen het voeriger Bosch van Tilleul weder geattacqueert heeft. Brief Kort na het aanbreken van den dag viel hy op van den de Voorposten, en wierdt het vuur langs de ge- Erfheele Chaine in een oogenblik algemeen , het prins. gelukte hem, door zyne groote overmagt, welke, volgens het zeggen van de gevangene Officieren, uit 4000 man beltond, deze Voorposten, na een hevigen wederftand, eenigzints aan het wyken te brengen, dog hy wierdt kort daar op door de dapperheid dezer Troupen met verlies terug gedreven. De Collonel Van Ilaake, de bezetting van het voorfz. Bosch commandeerende, begaf zig hier op naar de Fleche, welke men dien zelfden nagt hadt begonnen op te werpen, die egter nog niet half voltooit, en voor het aanbreken van den dag met eert vierponder bezet geworden was; dan hy vond dezelve door de tweede attacque des Vyands, welke met zeer veel woede en in groote overmagt gefchied was, van het voorfz. Stuk ontbloot; egter was de Vyand, niettegenftaande hy hetzelve bemeesterd hadt, ten tweedemaal gerepousfeert geworden. Dan daar de Vyand zig met alle geweld van het Bosch van Tilleul meester wilde maken ,\ waagde hy een derde attacque op hetzelve, en daar hy telkens met nieuwe Troupen aannaderde, zo viel het den onzen , die reeds afgemat waren , zeer moeyelyk, zig tegen dezelve te verdedigen; dog hadden wy eindelyk het geluk van hem met geveld bajonnet, en met den byltand der An- fpach-  'sGravenha- ce. BreedvoerigerBrief van den Erf. prins. 1640 NIEUWE NEDERLANDSCHE fpachfche Jagers ten derdemaal te verjagen, en meefter van het Terrain te blyven. En niettegenftaande de Vyand zig gedurende deze attacques van een aanhoudend kruisfend vuur van grof Gefchut, met Kogels en Cartetfchen bediende, zo is deszeifs verlies evenwel veel fterker geweest dan het onze,.het welk in 13 Dooden en 19 Gekwetften bertaan heeft, hebbende daar en tegen de Franfchen meer dan 60 Dooden op het Slagveld gelaten, en veelen met zig gefleept. Een Brigadier, een Kaptein, een SousLieutenaat en 24 man hebben wy krygsgevangen gemaakt, zynde de Lieutenant-Collonel en Kaptein geblesfeert. De Collonel Van Haake, wiens gedrag ik den grootften lof moet byzetten, roemt zeer de dapperheid en onvermoeidheid der Troupen, welken zig by deze affaire bevonden hebben, en wel byzonder van den Lieutenant-Collonel Motiin de Refignies van de Waalfche Grenadiers, en den Kaptein Von Haigden van de Anfpachfche Jagers, zynde hem de overige Officieren, welkers bravoures hy by deze gelegenheid bemerkt heeft, niet by naam bekend. Waar mede de eere hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! (Onder ftond,) Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, (Was geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE. Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Goutreuil, den 14 Oftober ™' Ook  JAARBOEKEN, Otiob&r, 1793. 1041 Ook fchreef den 15 Oclober de Graaf'sGiü Van Mhtemich, aan den Hollandfchen En-VEMH* voyé te Brusfel den Heer Hop^ het vol-GE* gende: „ Ik haaste my, om de eer te" hebben * den Heer Baron Hop te berichten, dat de Franfchen een uitval uit Maubeuge, den „ dag te voren gedaan hebben, maar door „ de Hollandfche Troupen gerepousfeerd „ zyn. De Ooftenrykfche Generaals gee- , „ ven den grootften lof aan het voorzich„ tig en wys gedrag, *t geen de Krygs„ hoofden van den Staat hebben doen bly?, ken, enz." Hier kort op volgde nog deze nader® brief: HOOG MOGENDE HEEREN! Hebbe de eer Uw Hoog Mogenden kennisfe te geeven, dat de Franfche Armée, volgens zeg; gen 70 a 8ooco mannen fterk, onder de ordres ; van den Generaal Jourdan, de Keizerlyke Obfervatie-Armée, gisteren den 15 Ottober, in drie ! Colonnes geattaqueert heeft, doch terug gefla; gen is. De regter Vleugel in het midden van de Keizerj lyke Armée heeft "den geheelen tyd de avantage gehad, en heeft den Vyand tot in de Haye van I Avesnes, agter de Dorpen van St. Val, St.' Vaast li en Moncheaux vervolgd; doch was in den beginne II de pofitie van den linker Vleugel niet zo gunftig, I evenwel heef: dezelve nog nakr Zonnen ondergang I eene attacque op den Vyandelyken regter Vleugel I gemaakt, dewelke den gelukkigen uitflag der Bacil taille op dezen Vleugel veroorzaakt heeft. S s s s s Om-  1642 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra- Omtrend het wederzydfche verlies is nog niets venha- bepaalds te melden, doch hebben de Keizerlyken gu. zeker io ftukken kanon en omtrend 300 gevangenen genomen. Nadere Aan onzen kant is den Vyand den geheelen dag Brief. Ril geweest, doch tegen den avond heeft hy eenen uitval gedaan tegen de Keizerlyken , uit deszeifs gereaaneheert Leger van Maubeuge , het welk eene tamelyke hevige kanonnade aan dien kant veroorzaakt heeft, waar op hy zig weJer in zyn Leger geretireert heeft. Waarmede de eer hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN I (Onder ftond f) Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, (JVas geteekend) W. FR. ERFPRINS van ORANGE," Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Goutreuil, den 16 Oclober 1793. < En nog nader deze brief: HOOG MOGENDE HEEREN! Uit myne Misfive van gisteren, zullen Uw Hoog Mogende vernomen hebben-, dat de Franfchen, op den ij dezer, de Ooftenrykfche Armée geattaqueerd hadden, en het voordeel dien dag aan de zyde der laatstgeinelde gebleven was. He-  JAARBOEKEN, OBober, 1703. 1643 Heden hebbe ik de eere aan Hoogstdezelve te'sGRA» melden, dat zy gisteren wederom flag geleverd venhahebben, welke tot in den nacht geduurt, maar ge. geen beflisfenden uitflag gehad heeft , en dat de verbaazende overmagt van den Vyand, den Prins Nog naVan Coburg, het befluit hebbende doen vatten ,dere van met zyne Troupen wederom over de Sambre Brief. terug te trekken , ik dienvolgens de Armée van den Staat in een Leger by Bettignies heb doen concentreeren, hebbende de Voorposten tegen Maubeuge in 't bosch by de Glifuelles, den Generaal Grave Van Colloredo op onzen rechter-, en den Lieutenant - Generaal Grave de la Tour op onzeu linker Vleugel. Waar mede de eer heb te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! {Onder ftond,) Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, {JVas geteekend f) W. FPv. .ERFPRINS van ORANGE, Commandant '.Generaal. In het Leger by Bettignies , den 17 O&ober 1793. Zie in de volgenden brief de verplaatfing van 't Hollandsch Leger: HOOG MOGENDE HEEREN! Heb de eer Uwe Hoog Mogenden kennis te geeven, dat ik gisteren met de Troupen van S'-ssss 2 den  ï644 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- den Staat de pofitie van het verfchanste Leger by venha- Bettignies verlaaten en eene^ pofitie voor Mons GKv genomen heb, zynde de Troupen van den Staat f door de Armée van den Prins Van Coburg Ver- geremplaceert. Evenwel heb ik ook de Voorplaat- posten in het bosch van de Gliluelle tot heden fing van middag ageer gelaaten, zynde dezelve eerst heden 'tLeger.door de Keizerlyke Troupen afgelost, waar na de Linie - Regimenten weder in de Linie zullen rukken , hebbende ik de ligte Troupen in eenige Dor. pen voor de Front gelegt. Waar mede de eer heb te zyn , enz. Hoofdkwartier te Mons, den 19 October 1793. PS. De Prins Van Coburg my mede gedeeld hebbende de gelukkige tyding, van het wegneemen der Linien van Weisfenburg, en van de Steden Weisfenburg en Lauterburg, zo zal ik morgen een Vreugdevuur laaten maaken, om dit gelukkig evenement te celebreeren. De Erfprins Van Oranje hadt ook den 10 dezer maand aan deszeifs Doorluchtigen Heer Vader .dezen brief toegezonden, met een voorde] om de Weduwen en Weezen, wier Mans en Vaders voor hef Vaderland gefneuveld waren, eenig onderftand toe te .voegen: DOORLUCHTIGE VORST en HEER! T\e gevoelens van waare deelneeming in het droevig lot van verfcheiden Weduwen en Weezen , wiens Echtgenooten en Vaders in dezen Veldtogt voor 't Vaderland gefneuveld zyn , doen my de  JAARBOEKEN, Oölober, 1793. 1645 de vryheid gebruiken van aan Uw Hoogheid by 's Gradezen in bedenking te geeven , of Hoogstdezel- venhave niet zoude kunnen goedvinden , tea hunnen GE> opzigte eenen voorftag by Hunne Hoog Mogenden in deliberatie te brengen, ten einde door het ver- Voordel leenen van Pennoenen aan deze, ongelukkigen eeni- ten be. gg verligting en onderfteuning, waar op zy mag hoeve men zeggen, aanfpraak hebben, zouden kunnen der iive. wedervaaren. De bewustheid van Uw Hoogheids duweu menschlievende denkwyze, ft rekt my tot een waar- enz borg, dat Hoogstdezelve myne vrypostigheid niet kwalyk duiden zal, en doet my teffens hoopen, dat Uw Hoogheid de middelen wel zal gelieven in 't werk te ftellen, die naar Hoogstdeszelfs goedvinden, ter bereiking van het voorfz. doelwit eenigzints dienftig zyn kunnen. Waar mede de eer hebbe my met den diepften eerbied te noemen, DOORLUCHTIGE VORST en HEER! Uw Hoogheids Onderdanige en Ootmoedige Dienaar en Zoon, {Was geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant • Generadl. Hoofdkwartier te Goutreuil, den 10 Octa. ber* 1703. *; De Prins Erfftadhouder bragt het voorfchreven menschlievend voorftel ter Vergadering der Algemeene Staaten, by dezen mondelingen voordragt, welke te gelyk in gefchrilte wierdt overgegeeven; Sssss 3 HOOG  'i Gra- vehhage. Voord-ragtyan 't gemelde voorftel, t64<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE HOOG MOGENDE HEEREN! Ik hebbe ontfarjgen eene Misfive van myn oudflen Zom, gedateerd te Goutreuil den io dezer , waar by hy my verzoekt om aan Uw Hoog Mogenden voor te Hellen, om aan de Weduwen en Weezen, wiens Echtgenooten en Vaders in dezen 'Veldtoet voor 't Vaderland gefneuveld zyn, door 't verleenen van Penfioenen eenige verlignng en onderfteuning te doen wedervaaren. Ik heb met willen afzyn aan dit verzoek te voldoen, en aan U Hoog Mogenden de gemelde Misfive te communiceeren, en teffens te proponeeren , om deze zaak in deliberatie te neemen, en oordcele , dat dé menschlievendheid niet alleen, maar ook s Lands dienst vordert, dat die geene, welke hun leeven voor het Vaderland exponeeren , zo te water als te lande, die gerustheid hebben, dat zy heden komende te fneuvelen of te vergaan, derzelver Weduwen niet aan gebrek worden geëxponeerd. tjVa% geteekend WILLEM PRINS van ORANJE. 'sllage den 21 O&ober 1793- De navoljende brief van den Erfprins geeft de verplaatling van een gedeelte van het Staats-Leger te"kennen: -oföO oiL -.-b , liu-j»«woD öj s2inBw:i£eo4T HOOG MOGENDE HEEREN! Tk heb^e eer hier mede aan Uw Hoog Mogenden ter kennis te brengen, dat 'er op de ingekomen tvding, dat de Vyatjd Meenen eo omliggende Posten wederom hernomen , en beweegingen op iperen gemaakt hsdt, nieuwe dispofitien by de gecombineerde Arméó hebben moéten!" gefchieden,  JAARBOEKEN, October, 1*03. 1047 en daar de Keizerlyken, ingevolge van dien, uit 'sGradezen omtrek meer rechts getrokken zyn., zo is venha'er op gisteren van de ArméJ van den Scaat, een ge. Corps, tusfchen de 4 cn jooo Man , na Thum gedetacheerd, ten einde de Keizerlyke Troupen Veraldaar af te losfen, en dezen Post te bezetten ,fclükkin. wordende het zelve gecommandeerd door den Ugty-gen van tenant-Generaal Vorst'Van Waldeck, en beftaan-V Léés, uit de Brigades van de Generaaj-Majoors de ger. Saumaife en Geufeau, en van den 'Collonel Van' Conftant, gecompofeert uit de volgende Troupen, namenlyk: de Cavallerie uit llesj'en-Philipsthal en 'sGravemoer; de Infanterie uit-het eerfte en tweede Regiment Van Waldeck , Markgraaf Bader, Bedaulx, eerfte en tweede Regiment Stockar, eerfte en tweede Regiment van Gumoens en SaxenGoiha, waar by gevoegd zyn het Corps van Beon " en Damas, als mede de Jagers van Bj/qnd, Husfaaren van Van der Hoop, en het vyfde Battaillon Van Waldeck, mitsgaders eenige zwaare Artillerie.• Waar mede de eer heb te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! Uw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, \ W. FR. ERFPRINS vak ORANGE, Commandant-Generaal. , • ., idasbrtoiO •0«igi'^ V Hoofdkwartier te Mons, den 24 October 1703. 1 Men konde uit alle deze en veel andere berigten op maaken, dat de zaaken der Verbondene Mogendheden niet voorwaards gingen. Inmiddels vermeerderde het gerugt, S s s s s 4 dat  je-48 NIEUWE NEDERLANDSCHE ss Gra- dat de Keizer den 5 November op reis zouvenha- de gaan, om in Zyne Nederlanden, te woringehuldigd. Maar hoe ook de kans des oorlogs keerde en voor en tegen liep, het tegenwoordig bellier in Frankryk ging op den zelfden voet voort, en kwam tot Happen, die Europa ontzetteden , en de verbondene Moaendheden meer en meer verbitterden. Men vernam hier den 23 Oétober, dat de ongelukkige Maria Antoinetta van Oostenryk,'weleer Koningin van Frankryk, na eerst van haare kinderen afgefcheurd, en uit haare gevangenis'den Tempel, naar de Conchercherie te zyn overgebragt en aldaar in een naauwe plaats ot hok bewaard geweest te zyn, den 17 O&ober des marlens ten vyf*uuren, door haare Rechters ' was ter dood veroordeeld, by 't navolgend Vonnis: „ De Rechtbank veroordeelt tot de de ftraffe des doods Marie Antoinette van Z Lotharingen van Oofienryk, Beklaagde en overtuigde, van correspondentie gevoerd te hebben met de buitenlandfche Vyan" den der Republiek, ftrekkende om aan Z derzelver Vyanden hulp in geld te be„ zorgen, om hun ingang te geeven op 't „ Franfche Grondgebied, en daar den voort„ gang hunner wapenen te begunftigen; van „ deel gehad te hebben aan complotten en zameuzweeringen, ftrekkende om den „ Burger-Oorlog in het binnenfte der Republiek aan te ftea^en, door den een tea, gen den ander te -wapenen." 9 - De  JAARBOEKEN, October, 1793. 1649 De gewezene Koningin wierdt hierop'sGra1 weder naar haare .gevangenis gebragt , envenhA1 vervolgens, met gebondene handen, en den ge. iScherpregter naast haar, door twee reyen . j gewapende manfchappen , op een kar naar "t fchavot gevoerd, alwaar zy tusfchen elf en twaalf uuren, onder de noodlottige Guiiilottine , haar ongelukkig leven eindigde. Zy hadt alle vraagen en befchuldigingenmet eene koele bedaardheid beantwoord. Ook heeft niemand in eenig gefchrift gemeld, dat zy eenige misdaad beleden , of yan eenige ftiisdaad door bewyzen is overtuigd geworden. Na het afloopen der vraagen en antwoorden, vroeg haar de aanklaager, of zy nog iets hadde in te brengen: waar op zy met veel bedaardheid antwoordde: Niets. Zo antwoordden ook haare Verdeedigers, die daarop mede in bewaaring wierden genomen, dog vervolgens op vrye voeten gefield zyn. Het gerugt dezer zaak, maakte over al den grootften indruk, dog voor al :te Londen: al waar wel haast eene Declaratie of Verklaaring van den Koning van 1 Groot • Brittanniè in 't licht verfcheen, betreklyk den tegenwoordigen toeftand van ; zaaken in Frankryk, en aan's Konings Bevel- • 1 hebbers te Land en ter Zee gezonden is, nis mede'aan Zyne Majefteits Gezanten by j de verfchillende Mogendheden van EuropailDit ftuk behelst I, een kort verhaal van de ;,gebeurtenisfen, in dat Ryk, zedert het tydïtiip toen Lodewyk de XVI, eene Vergadering der Staaten Generaal, rondom Hefh, tdeedt beroepen, tot aan de dood der KoSssss 5 nin-  '«Gra- venha' ge. 1650 NIEUWE NEDERLANDSCHE ninginne: II, eene verklaaring der gevoelens Zyner Majefteit, omtrent de Franfche Natie, om aan dezelve eene Wettige en vaste Regèering te bezorgen, en Vrede met andere Natiën; en III, eene oproeping van alle Franfchen, om daar toe mede te •verken. Dit Declaratoir heeft de Heer EUiot, Minifter Plenipotentiaris van den Koning van Groot - Brittanje aan de Algemeene Staaten aldus overgegeeven: HOOG MOGENDE HEEREN! De ondergetekende Minister - Plenipotentiaris van Zyne Groot-Brittaunifche . Majefteit , heeft de eer, om aan Uw Hoog Mogende, op uitdrukkelyken-last van zyn Hof, té communiceeren de nevensgaande Declaratie, betrekkelyk tot de zaken van Frankryk. Zyne Majefteit twyfelt geenzints, of de gevoelens, by dezelve Declaratie uitgedrukt, zyn overeenkomftig in alles aan die der andere Europeefche Mogendheden, en zulks in eene gelegenheid, zo algemeen belangryk voor alle de Regeeringen en voor alle Volkeren. (Was geteekend,) W. E L L I O T. 'sHage den 28 October 1793. Hét Declaratoir zelve luidt aldus; DECLARATIE. Het is bereids aan gansch Europa bekenci, door welke oaaftaudigrieden Zyne GrootBrit-  JAARBOEKEN, October, 1793. ifiji Brittannifche Majefteit, zig in een defenfivcn'sGraOorlog tegen Frankryk heeft ingewikkeld gezien, venhaals mede wat doelwit Zyne Majefteit van den ge. - ' beginne des Oorlogs af aan, zig daarin heeft voorgefteld, om, namentlyk een onregtvaardi-Dcclar, gen Aanyal af te keeren , om Zyne Géallieerden, van den door een daadelyke hulp byftand te verreenen, Koning en voor hen zo wel als voor zig zelve, een bü'yan Gr. lyke fchadeloosftelling te verwerven, en einde-Britt. Jyk om voor de toekomftige zekerheid van Zyne ^Onderdaanen , mitsgaders van alle andere Natiën in Europa , naar gelang der omftandighe. den, zo veel mooglyk te zorgen. Daar toe heeft Zyne Majefteit vermeend te moeten aanwenden, al het geen de onderfcheiden middelen van Zyne Staaten , de liefde en yver van zyn Volk en de onbetwistbaare regtvaardigheid zyner zake, deswegens aan de hand gaven. Dan het heeft daaglyks meer en meer gebleken , dat de inwendige ftaat van Frankryk , geheel onbeftaanbaar is , met de daarftelling van'een vast en duurzaam Tractaat, het eenig middel egter om de billyke en heilzame inzigten van Zyne Majefteit, door de bereiking van die belangryke eindens eu herftelling der rust in gantsch Europa, genoegzaam te bevorderen. Zyne Majefteit heeft dan ook, met het uiterfte genoegen, omftandigheden zien geboren worden , welke hoop geven, om dé Vreede te zien herftellen,' door nader nan het gaaf gedeelte der Franfche Natie, de beginfels te ontvouwen, die yZyne Majefteit bezielen, de eindens die zy betragtj en het gedrag het welk zy voornemens is te volgen, ten opzigte van den tegenwodrdigen toeftand van zaken. De Gebeurtenislen van den Oorlog, het vertrouwen door een der voorriaanifte Steden van Frankryk, in «Zyne Majefteit gefteld, en vooral den wensch, die byna in ails de gedeeltens van dat Ryk wórd geuit, om een fteun te vinden tegens de Dwingelandy, die hun ver-  1652 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- venhage. Dsclar. yan den Koning yan Gr. Britt. verplettert; dit alles maakt van deze ontvouwing een duuren en onvermydelyke'pligt. Eu Zyne Majefteit wil des gereeder daartoe overgaan, daar zy vertrouwt in alle de Mogendheden, welke met haar eene gemeene zaak maken, eene volmaakten eenstemmigheid van gevoelens en van oogmerken tc zullen vinden. Zedert het eerfte tydftip, toen Zyne AllerChristelykfte Majefteit de Koning Lodcwyk XVI, zyn Volk rondom zig hadt opgeroepen, om te zamen, toe hun gemeen geluk mede te werken-, heeft Zyne Majefteit altoos door zyn gedrag getoond , de opregtheid der wenfchen, die zy vormde , voor den gelukkigen uitflag eener zo moeyelyke, dog tevens zo belangryke onderneming. Zyne Majefteit is diep getroffen geweest, over de onheilen, die daar uit zyn voortgefproten, vooral toenhy hoe langs hoe meer gevoeld heeft, dat maatregelen, waar van hy zig de gevolgen niet kon verbergen, hem zouden noodzaken, om van zyn vriendelyk en vreedelievend gedrag af te gaan. Het tydftip wierdt eindelyk geboren , waarin hy niet alleen zyne Rechten en die van zyne Bondgenoten moest handhaven , niet alleen den onregtvaardigen aanval, welke hy onderging, afkeeren, maar waarin vooral de duurfte belangeus van zyn Volk, hem den nog heililiger pligt voorfchreven, om tot de inftandhou» ding der Burgerlyke Maatfchappy, zo als die onder de Europeefche Volkeren zo gelukkig is aangenomen, kragtdadig mede te werken. Ras zag men in rook verd wynen die heilzame oogmerken, om de misftellingen in de Franfche Regeeringsvorm te verbeteren, oni de indivi"dueele Vryheid en het Eigendom Recht op vaste « Zuilen te vestigen , en aan een talryke Natie , een wys Beftier ea een billyke en gematigde uitoeffening der Wetten te verzekeren : die inzigtén hebben plaats moeten ruimen, voor een alle pu- blieke order verwoestend Systema,onderfchraagd dvor  JAARBOEKEN, Oüober 9 1793. i6J3 door Vogelvry-Verklaringen, Uitbanningen, tallooze Conliscatien , door eigendunkelyke Ge-. 1 vangenhoudingen, door Bloedbaden, waar van flegts het aandenken doet yzen,'en eindelyk' door den allerverfoeilykften Moord van een regtvaardigen en, weldadigen Sonverain en van dèKoninglyke Vorftinne, die met eene onwrikbare ftandvastigheid heeft deel gedragen, in alle de^ rampen van haare Doorluchtige Gemaal, in zyn langdurig Lyden, in zyn wreede Gevangenis ' en in zyne fchandelyke Dood. De Inwooners van dat ongelukkig Land , zo lang geflingerd door beloftens van geluk, by elke euveldaad telkens vernieuwd, hebben zig in een afgrond van rampen zien nedergeftort, waar van geen voorbeeld is, en hunne Naburen, wel verre van in de oprigting van een zagt en gematigd 1 beltier eene nieuwe zekerheid voor de handhaving der Algemeene Rust te vinden, hebben zig ;i in tegendeel blootgefteld gezien, aan de menigvuldige aanvallen van een wreede Regeeringloosheid, natuurlyke en noodzaaklyke Vyandin van' alle publieke orde. Zy hebben aanvallen zonder voorwendzel, opentlyke fchendingen van alle Traclaten en onverdiende Oorlogs - Declaratien van hun moeten ondergaan; in één woord, al ,/fen ,omkoPing» kuiperyen en openbaar ge. weid konden te zamen voegen, om het zo opentlyk aangekondigd voornemen tér uitvoer te bren- «gen, om alomme alle Burgerlyke inftellingen te vernielen, en gautsch Europa te doen deelen in de omkeering en verwarring, die het ongeluk :,van Frankryk heefc daargefteld. j Dusdanige ftaat van zaken, kan volftrekt in Frankryk geen ftand houden, zonder aan een gemeen gevaar bloot te ftellen, alle de Mogendheden die dat Ryk omringen, en dus zonder aan ihen het recht te geven, ja zonder hen tot een pligt voor te fchryven, om den voortgang van teen kwaad te fluiten 4 dat alleenlyk exfteert, door sG»A'enha:e. * Oeclar. >an den Koning 'an Gr. Sritu  i6>4 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sGra« venha- Declar, •san dei Koning van Gr. Britt. door de fuccesfive fchending van alle Wetten en van alle Eigendommen, en door de omkeering der Grondbeginzels, die de menfchen in het Burgerlyke leveu te zamen vereenigen. Zyne Majefteit wil voor zeker, aan Frankryk het Recht niet betwisten, om zyne Wetten te hervormen, en zy zou nooit verlangd hebben, door uitwendige macht, invloed te zoeken op de onderfcheide Regeeringswyze van een onafhangkelyke Staat. Zy verlangt zulks zelfs thans niet meerder, dan voor zo verre dit onderwerp onaffcheidbaar is geworden van de rust en zekerheid der andere Mogendheden. Dog m deze omftandigheden, vordert zy van prankryk, en zy vordert het met volle Recht, om eenmaal een Regeeringloos Syftema vaarwel te zeggen, 't welk geen magt heeft , dan voor het kwaad, en ontoereikend, is, om de eerfle pligt van alle Regeeringsvormen, niet alleen omtrent- de Franfchen zelve, te betragten , naamlyk de Beroertens te beteugelen, en de Misdaden te ftraffen, die zig daaglyks in 't binnenst van 't Land vermenigvuldigen;, maar waar door op de allereigendunkelykfte wyze, over da Eigendommen en het Bloed der Ingezeten word befchikt, om de rust der andere Natiën te ftoren , eu om gantsch Europa het toneel van die zelfde Misdaden lm Onheilen te maken. Zy vordert van hun, om een wettige en vaste Regeering op te rigten , gevestigd op de erkende beginzels van de algemeene regtvaardigheid , en gefchikt om met de andere Natiën de-aangenaatne betrekkinpen van Vreede en Vereeniging te onderhouden. , . • , ir:;v3, Zyne Majefteit wenscht vunglyk, in Onderhandelingen te kunnen te treden , over de herftelling van de Algemeene Rust, met eene dusdanige Regeering, een wettig 'en duurzaam Geza<* oeffenende, en welke by de begeerte om de * i rust  JAARBOEKEN, October, 1793. 1655 rust te herftellen, de magt zoude hebben , om haare verbintenisfen te doen nakomen. De Koning zoude geene andere dan billyke en gematigde voorwaardens voorftellen; niet zoda. nige als de kosten , de wisfelvalligheden, en de j opofferingen des Oorlogs zouden kunnen wetti; gen, maar zulke als Zyne Majefteit zig in de onvermydelyke noodzaaklykheid rekent te moeten vorderen , ingevolge de ■ voorfz. gronden , en meer nog ingevolge den eisch van haare eigen zekerheid en de toekomftige rust van Europa. Zyne Majefteit verlangt niets meer, dan op die wyze een Oorlog te zien eindigen , welke zy gaarne hadt willen voorkomen, en waar van de rampen, die daar uit voor Frankryk zyn ontftaan, alleenlyk moeten worden toegeichreven aan de Eerzugt , Trouwloosheid en bet Geweld van hen, welkers misdaden het ongeluk van hun Vaderland, en de fchandvlek van aïlc befchaafde 1 Volkeren zyn geworden. Zyne Majefteit, tot nu toe verpligt geweest om den Oorlog tegens geheel Frankryk te voeren, om vyandlyk te behandelen alle de geenen, welkers Eigendommen en leven verfpild wor1 den tot handhaving van een onregtvaardigen aanval, zal zig met het uiterst genoegen in de gelegenheid gefteld zien, om daaromtrent uitzon> deringen te maken , ten behoeve der welgezinde 1 Inwoondsrs van de andere gedeeltens van Frankryk , zo als zy dit reeds gedaan heeft ten ©pzig1 te van Toulon. De Koning belooft hen vooraf o'pfchorting van ' vyandelykheden, vriendfchap, en (voor zo verI re als gebeurtenisfen, voor welke de menfchelyke wille niet kan inftaan , zulks gedogen zullen,) zekerheiden protectie voor alle die geenen, welke | zig voor eene Mojiarchaale Regeering verklaren§ de, zig onttrekken zullen aan het Despotismus ; van eene bloeddoiftige Regeeringloosheid ; van die Regeeringloosheid die de heiliglte banden der sGka- y EN HASE. Declar* van den Koningvan Gr* Brilt. ...  1656 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGrA- vinhace. Dcclar. van dei, Koning van Gr, Briti. EX* der Maatfchappy heeft losgerukt, alle betrekkingen van het Burgerlyke leven verbroken , alle Rechten gefchonden, en alle pligten verward: den naam van Vryheid misbruikende , om de wreedfte Dvvinglandy te oeftenen , om alle Eigendommen te vernielen, en zig van een ieders Goederen meester te maken, haar magt op een voorgewende toeftemming van het Volk vestigende, en zelve geheele Provinciën te Vuur en te Zwaard verwoeftende , om dat deze haare Wetten, haar Godsdienst, en haaren, wettigen Souverein hadden ingeroepen. Het is dan om zig van dat ongehoorde juk te ontflaan , om dat voorbeeldelooze zamenweefzel van misdaden te verbreken, en eindelyk om rust aan Frankryk, en zekerheid aan gantsch Europa terug te geven, dat Zyne Majefteit alle de Franfchen oproept, om daartoe met haar mede te Werken, en dat zy hen uitnodigt, om zig onder de Banieren van eene Erffelyke Monarchy te herzamelert, niet om in dit oogenblik van verwarring, van ramp en van publiek gevaar, te bellisfen, over alle de modifkatien, voor welke die RegeeringSform in't vervolg vatbaar zal kunnen zyn, maar om zig nog te vereenigen onder bet Ryk der Wetten, der Zeden en van den Godsdienst , en om eenmaal aan hun Vaderland te verzekeren de Vrede met hunne Nabuuren, de inwendige rust, een waare en billyke Vryheid, een wy's , gematigd en weldadig beftuur, en laatftelyk het onafgebroken genot van alle die voordeden , die eene groote en magtige Natie gelukkig en voorfpoedig kunnen maken. Hier op wierdt by Hun Hoog Mogenden den 29 Oéiober dit befluit genomen: t  JAARBOEKEN, Ociobcr, 1793. 1657 EXTRACT uit het Register d, r'sGüARei'nhitien van de HOOG MO venha* GENDE HEEREN STAA-ge. TEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN. Martis den 29 October 1793. I" s gehoord het rapport van dé Heeren J. E. N. RefoLop van Lynden, en andere Hun Hoog Mogende voorfz. Gedeputeerden tot de buitenlandfché zaken, heb-Menióbende, ingevolge en tot voldoeninge van derzei- riet ver Refolutie commisforiaal van gisteren , geöxamineert éen Memorie door dén Heer EIU01, Mi; nilter-PlenipoteiuiarH van Zyné Majefteit den Koning van Groot-Rrittannien, ten zeiven dage 1 aan Huti Hoog Mogende' geprefenteerd,- hebbende tot Bylaage een Declaratie van Hoogstgedagté Zyne Majefteit , betrekkelyk tot den tegenwoordigen toeftand van zaken in Frankryk. Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat de Heer Eiliot, voor de (re« ■daane communicatie zal worden bedankt, en wyders verzogt aan .het Miniftèrie van 2yne GrootBrittannifche Majefteit te kennen te geven, dat gelyk de oorzaken van den tegehwoordigen Oorlog by Hooggemehle Zyne Majefteit en Huri Hoog Mogende, rJs nauwverbonden Geallieerden , dezelve zyn geweest, Hun Hoog Mogende zig ook geen andere bedoelingen in deszeifs voortzetting hebben voorgefteld, dan die, welke in die gemelde Declaratie' zyn uitgedrukt; namelyk: „de afweering van een onregtvaardige j, aggresfie, de medewerking tot verdediging van ,, hunne Geallieerden, en de verkryging eener 4, eerlyke en veilige Vreede, gevoegd met de billyi5 keindemnifatie der immenfe kosten aan hun en ^, hunne Geaillieerden door het Vyandelyk gei5 weid veroorzaakt. Hun Hoog Mogende dus T1111 ook  irïjS NIEUWE NEDERLANDSCHE *i GRAVENHAG£. Refoi. op yoorfz. Memorie, ook volkomen partageeren de fentimenten van Zyn Groot-Brittannifche Majefteit, en met verlangen te gemoet zien, het tydftip, dat de Franfche Natie, tot zig zeiven weder gekeerd, en vereenigd onder een Regeering daar de geheiligde Banden der Burgerlyke Maatfehappy, en de Rechten van andere Natiën worden geëerbiedigd , zig in de mogelykheid zal gefteld hebben, om de betrekkingen van Vereeniging en Vreede met andere Staaten te doen herleven, en derzelver onderhouding te verzekeren. En zal Extract dezer door den Agent Van Plees worden ter hand gefteld aan den lieer Elliot, om te (trekken tot antwoord op de voorfz. Memorie ; en gelyk Extract gezonden worden aan den Heer Van Nagel/, Hun Hoog Mogende Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris aan het Hof van Londen om te (trekken tot zyne informatie. In ons voorgaand ftukje hebben wy gezien, hoe dat Prins Frederik van Oranje in een gevegt is gewond geworden: welke wond naderhand bleek ernftiger te zyn, dan men wel in 't eerst vermoedde. Van tyd tot tyd kwamen eenige brokjes en fchilvers van 'l gekwetfte fchouderheen voor den dag,-en toonden de felheid van den fchoot, door de kwetfing der naby gelegene deelen. Een bykomend gezwel geopend zynde, wierdt veel etterftof gelost, 't welk de pynen verminderde, en gelegenheid tot de rust gaL 't Een en ander moest natuurlyk het lichaam verzwakken, maar bui en zwakte bleef het lichaam volkomen gezond. Den 10 Oétober wierdt een meer uitgebreid berigt bekend gemaakt, luidende aldus: » De  JAARBOEKEN, October, 1793. 1659 „ De" wonde van Zyne Doorluchtige":.GraHoogheid dan Heere Prius Frederik jw/venhA„ Oranje en Nasfau, die in den beginne,GK* „ om de eerfte rapporten over, en ukerly» „ ke gedaante van dezelve niet zwaarder dan een enkelde vleeschwonde was'gean„ nonceerd,is welhaast bevonden van dien „ aart te zyn, dat, ten waare de mu^ket55 kogel, door 'sHemels zorge, in de taays i} zilvere draaden , die van de Epaulëtte f> niet zyn afgefcheurd, maar gelukkig aan dezelve gehegt gebleven , op eene aütibyzonderdfte wyze was ingewikkeld ge„ worden , en daar door in deszeifs kracht „ bedwongen , dezelve het hoofd van het „ Opper Armbeen, 't weike nu ten deele „ verbryzeld is, gewis wel zoude hebben „ doorboord, en tot in de borst ingedron„ gen zyn, en aldaar eene meer zorgelyke „ kwetzing zoude hebben gemaft; doch is tegenwoordig, Gode zy dsnk! in zul* ?, ken ftaat gebragt, dat Zyne Hoogheid „ den arm , die door de bykomende toe„ vallen onbeweeglyk was geworden, nu „ wederom begint te be^eegen, en dat 'er „ verder hoop is, dat de kwetzuur, fchoon „ niet zo fpoedig , en Waarfchynlyk ook „ niet zonder nog wel daeöne of de ande„ re iucifie , egter door den tyd, Cgeiyk ,v 'er heden wederom een fpiintertje is uit„ gekomen j) tot volkomen geneezing, zon„ der nablyvend aanmerkelyk letsel, zal „ kunnen gebragt worden." Van tyd tot tyd zyn nog eenige infnydiugen gedaan, als ook openingen der veret- Ttttt 2 te- ■  's Gra- VEHHA" GE, t660 NIEUWE NEDERLANDSCHE teringen gemaakt, maar met dit al bleef hef lighaam gezond ,.en nam in kragten toe, om de Heelkundige bewerkingen te-kunnen doorftaan, die tot het uitbrengen van fchilvers en Rukjes van 't gekneusde Opper-Armbeen uit den wond , noodzakelyk waren. De wond wierdt dus langzamerhand meer en meer gezuiverd,en beloofde eene voorfpoedige geneezing. De overgave van Breda aan de Franfchen/ in February van dit jaar, waar van wy in onze Nieuwe Nederlandsche Jaarboeken voor de maand Maart hebben verflag gedaan, was van die natuur, dat het gedrag van den Commandant en andere Officieren, welke die overgave bewerkt hebben, moest onderzogt worden. Hier toe is dan ook eene buitengewoone Hooge Krygsraad benoemd, welke den 4 Juny 1793 heeft geflagen de navolgende SENTENTIE tegen ALEXANDER, Grave vax BYLANDT, Gearrefleerde. Alzo Alexander, Grave Van Byland, oud vyftig jaren, Generaal-Major van de Infanterie, Lieutenant-Collonel effectief van het Regiment Infanterie van den Generaal-Major Grave Van Randwyk , Adjudant-Generaal van Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere Prince van Orange en Nasfau en?., enz. enz. en Major-Commandant der Stad en Vesting Breda, thans Crimineel Gearrefteerde by den Provoost van de Generaliteit alhier in 'sHage, aan dezen Extraordinairen Hoogen Krygsraad heêft bekend, en  JAARBOEKEN, OBober, 1793. 1661 : en ook anderzints aan denzelven Extraordinairen ': Hoogen Krygsraad gebleken is, dat hy Gearrefteerde, zedert dertig jaren het Land als Officier i gediend heeft, daar onder begrepen eenige maanij den , gedurende welke hy Gerrrefteerde Cadet ij geweest is, en zedert zestien jaren min twee maanden Major-Commandant der Stad en Ves: ting Breda geweest is; dat Zyne Doorluchtige : Hoogheid, den Heer Gouverneur, Erfprins van i Orange en Nasfau, in de laatfte dagen van de f maand October van het laatst gepasfcerden Jaar uit Breda vertrokken zynde , hy Gearrefteerde !! na dien tyd het commando over de voorzeide ? Stad en Vesting Breda gehad heeft, en zulks tot den dag, wanneer die Stad en Vesting aan de ! Franfche Troupen, onder den Marechal de Camp d'Arcon, onder het Oppercommando van den Generaal Dwnourier, by Capitulatie is overgegeven geworden. Dat hy Gearrefteerde op den 15 November des laatst afgelopen Jaars 1792, heeft ontfangen eene Misfive van Zyne Doorluchtige Hoogheid, ; van • denzelfden datum, waar by Hoogstdezelve i hem Gearrefteerdcn heeft gelast , de Vesting 1 Breda ,, a 1'abrie d'un coup de main & d'une ,, furprife" te ftellen; dat hy Gearrefteerde door !: een coup de main en furprife, verftaat zodanige : irreguliere , violente en onverwagte attaque , ii welke niet kan worden gefouteneerd, en welke fop verfcheiden wyzen kan gefchieden; en door i zig te ftellen ,, a 1'abrie d'un coup de main & ,, d'une furprife", het nemen van alle die prercautien , welke dusdanige irreguliere , violente en onverwagte attaque onmogelyk maken ; dat : de middelen, welke hy Gearrefteerde heeft aanigewend, om zig te ftellen ,, a 1'abrie d'un coup ,, de main & d'une furprife," iu het algemeen [zouden zyn geëxprimeerd in de Copie-ordres , fin cas van allarm, welke hy Gearrefteerde op i den 7 February 1793, aan Zyne Doorluchtige Ttttt 3 Hoog- 's Gra- VENHAGE. Sententie tegen Al. Grave Van Bylandt. f i  1662 NIEUWE NEDERLANDSCHR 's Gra- VENHA" GE. Senten, iie tegen Al. Gra ye Van IBylaudt Hoogheid heeft overgezonden, en dat ook door het aanwenden van die middelen, de Stad Breda zo veel m^gtlvk gefteld zoude geweest zyn „ & 1'abri d***ti coup de main & d'une furprife," dog dst hy Gcanelteer 'e , zedert dien tyd tot het begin d r maand February , geene andere middelen heeft aangewend, om de Stad en Vesting Breda tegens eene belegering of attaque te dekken, vermits het in dien tyd nog g:en Oorlog was met de Franfchen, en dat de ordre van Z%I Foogheid medebrsgt, om niets te doen het geen te zeer in het oog konde lopen. Dat hy Gearri.fi\:ërde vervolgens op den 7 February 1793, «# ^vriC Doorluchtige Hoogheid heefi gejenrevtri eene Misfive", welke Misfive in den Krygsraad aan den Gearrefteerden gecxhibeerd zy.ide, door hem is erkend geworden, cn welke onder anderen deze woorden inhield: , pous nous attendons tous les jours, a volt ' ronnnencer lt Ktfftifiïléé, & dans cc cas, nous " av>ns un tfèroin piésfarit de connaitre les irt'* tentions dé Vo're Awesfëi; la Copie des Or' dres, qui ónt é'é dojmés, <& que j'ai 1'hon" neur ac joindi'6 ici , he' font caiculés que pour u:ie furprife & i'éspd-e , qu'ils font üiflifans; ccpendsnt ö est'■posfible qu'on n'en tentera " point, & mVHrdres avoir coupé nos communi*' catums avec la HolUmde, üs'bombarderont la' " Plac--*, liins qae nous ptiisfions 1'empeeher: ** je fouiiuiura's dans un cas pareil fa vair, li ? Votre Altesfe approuverait nu non, que nous *' ne riiius' rendisüons, qu'a la derniere exirémi' té, voulant éviter d'uu có'é le regret d'avoir '* laisfé detruire la Ville, & del'autre, celui de n'avoir pas teuu asfez longtems pour recevoir ' dulecours;c'estacefujet,-qiu-je fuppüe Votre „ Altesfe ,Jde m'honorer de fes ordres. Jenecrains , pasinflniment 1'emeute populaire , qni nuroitfieu en cas de bombardement, parceque je crois la ' Garnifon fuffifante pour la contenir. II n'esr „ que».  JAARBOEKEN, OStober, 1793. 1663 ' question, que d'être authorifé k Ia contenir.'sGra„ Si i'Ennemi ie rendait malheureufement mai-vENHA,, tre de la Place, je crois que la Garnifon pour-GE. „ roit fe retirer au Chateau (fi on lui en lais,, fe letems) & tacher de capituler." zentenDat hy Gearrefteerde daar op heeft bekomen l^en eene refcriptoire Misfive van Iloogstgemelde Zy Al-Grol ne Hoogheid, in dato 10 February 1793, welke van 1! Misfive, cupielyk aan den Gearrefteerden ver-üylanüt. I toond zynde, door hem voor echt is erkend ; ij waar by Zyne Hoogheid, na alvorens afgekeurd u te hebben de fchikkingen in cas van Allarm,door ? hem Gearrefteerden gemaakt, als zynde alléén : gefchikt voor eene defenfie van weinige uuren, i en na eenige andere fchikkingen te hebben voor; geflagen, vervolgens zegt: „ Je me tiens asfu„ ré, que vous ferez votre devoir, & quevous „ ne rendrez la Ville, qu'a la derniere extrémi„ té. Vous fentez bien, que comme Baron de „ Breda, je devrais être affligé de voir détruire ,, ma Ville, & de voir le malheur de mes Vasfaux, la pene de mon Chateau & de 1'Eglife, „ qui renferme les cendres de mes Ancêtres; mais vous comprendrez ausfi, que le Baron , ,, de Breda n'a aucun ordre a donner a celui, , qui commanda la de la part des Etats Ge,, neraux les Troupes de 1'Etat en Garnifon a Breda; c'est donc comme Cnpitaine-Géné,, ral de 1'ünion & Gouverneur & Capitaine„ Général du Braband, que je dois vous ordon„ ner, de n'avoir aucun égard a mes intéréts com„ me Baron de Breda, de ne penfer qu'a la „ défenfe d'une Place, qui vous est confiée, s, de concerter les mefures avec ceux qui font „ la de la part de 1'Etat pour vous asfifter, & en particulier le Directeur des Foutificas, tions, & de dcfendre la Ville ausfi long„ temps que posfible, & de ne rendre la Pla„ ce par Capitulation, que s'il y a une bre„ che pradicable, articul:ore Commandanten der Regimenten vas; dat hy Gearrefteerde ook geenzints heeft aaten opmaken eene Lyst van de Levensmidlelen, die binnen Breda gevonden wierden, kort roor de aannadering der Franfchen, en dat de re»  JAARBOEKEN, O:tober, 1793. 1667 i reden, waarom hy Gearrefteerde zulks niet had'sGRAgedaan, zoude geweest zyn, om dat hy Gear- venharefteerde tog wel begreep, dat de Stad het ge. | niet konde houden, cn dat voor den tyd, ge durende welke men zig konde defendeeren, èt'SenfeW- l zekerlyk Levensmiddelen genoeg waren; dattietegen hy Gearrelteerde ook geene ordres gegeven AL Gra- ! heeft, dat de Burgery zig voor eenige tyd vanv« Van Levensmiddelen moeste voorzien, offchoon hy Bylandt. i Gearrefteerde daar over wel met den Magiftraat zoude gefjroken hebben, dan dat hy Gearrefteerde tevens zoude hebben vermeend daar omtrent geene bepaalde ordres voor de Burgery te kunnen geven; dat hy Gearrefteerde gee. ne fufpecte Perfóonen heeft laaten arrefteeren voor dat de Stad belegerd is, vermits de zodanigen, die zig voor het Beleg fufpect had. den gemaakt , zig by tyds, eu voor dat de ! Vyand de Stad berend had, hadden weggepakt, dog dat hy Gearrefteerde twee Perfóonen, die gedurende het Bombardement zig fufp;ct maakten, heeft laaten gevangen zetten. Dat hy Gearrefteerde by Misfive, in dato 15 February, aan Zyne Hoogheid kennis hebbende gegeven, dat den Generaal Dumouricr te Meerfel was aangekomen, en ftond gevolgd I te worden door een Leger van twintig duizend Minnen en grof gefchut, Hoogstgemelde Zyne Hoogheid, op d^n 16 February aan hem Gearrelteerde by Misfive , ^welkers Copie door hem Gearrefteerde na exhibitie van dezelve voor echt is erkend,) heeft aangefchreven en gelast, om zo het nog tyd ware, alle de Veeren te laaten bezetten en de Schuiten aan deze zy- 1 de aan de ketting te laaten leggen , met byvoeging, „ Je ne puis plus vous donner d'au,, tres ordres, agisfez d'apres les circonftances; fakes de votre mieux pour fourenir „ 1'honneur des armes de 1'Etat;" dat hy Gearrefteerde op die Misfive van Zyne Hoogheid, door  IÖ6S NIEUWE NEDERLANDSCHE "sGra VENHA GE. Sententie tege AI Qrc ve Van Byjandi door den Drosfaard van Breda aan de Schon. ten van Roozendaal , den Oudenbosch , de Leur, en andere Plaatzen , heeft laaten gelasten , dat alle de Schepen van daar moesten vertrekken, en Haar de Zeeuwfche ftroomen, ?of Haar Holland moesten worden overgebragt, - en naderhand rapporten heeft bekomen, dat die ordres overal geëxecuteerd zyn , behalven in . den Oudenbosch, alwaar zig zwarigheden op deeden, immers gelyk aan hem Gearrefteerden gerapporteerd wierdt, om de voorzeide ordres te doen executeeren, en dat hy giene middelen heeft geëmployeerd, om die ordres aldaar ook te doen uitvoeren, hebbende hy zig niet verbeeld, daar toe eenige middelen by de hand te hebben gehad, Dat Zyne Hoogheid, ten zeiven dage naderaan hem Gearrefteerden hebbende gefchreven over het opligten, zo mogelyk, van den Generaal Dumourier, of van het Vyandeiyk detachement te Strybeek en Galden;' vervolgens daags daar aan wederom eene Misfive aan hein Gearrefteerden heeft gefchreven, (waar van de Copie zo wel als van de laatstgemelde door den Gearrefteerden is voor echt erkend,) houdende ordre om de fufpecle Burgers te Breda te ontwapenen, en de verdere fufpeeTe Perfóonen uit de Stad te zetten of te doen arrefteeren, met deze byvoeging: ,, car dans. un mo„ ment de fiege, le fait le plus important est, „ que la ville ne foit pas prilé, & tous les yi moyens qui peuvenc tendre a Ia fureté de ,, Ia Place font permis; Dieu veuille, que tout ,, ailfe bien, & que les precautions que je prens foyent inuciles, mais je erois de mon devoir de les prendre; afin de n'avoir rien è. me reprocher en cas de malheur." Dat hy Gearrefteerde aan de evengemelde zyuer Hoogheids ordres omtrent het ontwapenen der kwalykgezinde Burgers, niet. heeft vol- daaiij  JAARBOEKEN, October, 1793. ifjrjp daan, want dat hy te meermaalen dienaangaande »s Gramet den Drosfaard Van der BurcJi gefproken heb-venhabende, dezelve hem zou Je hebben verzekerd, GE> I dat geene andere Burgers gewapend waren, dan het klein gedeelte, het welk de Wagt,op het Stad- Sentenhuis betrok; en dat hy Gearrelteerde aan zyner tie tegen Hoogheids nadere ordre omtrent het uitzetten AI. Graof arrefteeren der fufpeéte Perfóonen , mede niet Ve Van heeft voldaan, om reden, gelyk bevorens ge- Bylandt. zegd is i dat de fufpefte Perfóonen de Stad Breda in tyds verhaten hadden. Dat hy Gearrelteerde mede ten zei ven daage, by Misfive aan Zyne Hoogheid , onder meer andere zaaken , kennis hebbende gegeven van ! de aankomst van eenig grof Gefchut der Vyan:: den te Hoogftraaten , hoogstgemelde Zyne Hoog} heid op den 18 February by refcriptie onder an1 deren het opnemen van de Chausfées, het planj ten van grof Gefchut op de Batteryen, en het 1 verzorgen van Friesfcbe Ruiters heeft aanbevolen; dat ook hy Gearrelteerde by Misfive op den zelfden dag aan Zyne Hoogheid heeft gefchre1 ven, zo over het bezetten der meeste Veeren, 1 als over de zwarigheden , die ten dien opzigte ! in den Oudenbosch exteerden. Dat hoogstgemelde Zyne Hoogheid daags daar I aan, te weten op den 19 February, wederom aan hem Gearrefteerde heeft gefchreven, (zynde 1 de Copie van deze en van de bovengemelde Misfive door den Gearrefteerde mede erkend,) met 1 herhaalde ordre om niette capituleeren, „qu'a Ia ,, dcrniere extrémité, quand la breche fera prac,, ticable & qu'il n y a plus de moyens de la de„ fendre;" hebbende Zyne Hoogheid daar nog by gevoegd: „ celle ci étant peut-être la confiée, & vous devez faire tout ce que vous „ pouvez pour fa defenfe , & une des chofes ; „ esfentielies, c'est de tacher d'empêcher 1'En„ nemi d'approcher, & de ne pas permettre que „ 1'on infulte votre Place; j'efpere que la defenfe de votre Place ira mieux que les préludes , ,, ne dounent lieu de le croire." Dat hy Gearrefteerde, na dat de Copie van dezer Zyner Hoogheids Misfive aan hem is geëxhibeerd, en door hem voor echt is gehouden, 1 heeft erkend, dat hy aan de gezegde ordres van Zyne Hoogheid omtrent het oprigten van een j| Corps Pionniers niet alleen niet heeft voldaan, neen, maar ook geene maatregelen dien aangaande genomen, en geene middelen daar toe in het werk te hebben gefteld, uit hoofde quaU, dat zulks te laat zoude geweest zyn, om dat men als toen door den Vyand bereids was ingefloten , en de aanfchryving tot opngting van zodanig Corps door hem Gearrelteerde meer- als eene permish'e, dan als eene expresfe | ordre zoude zyn aangezien; en dat hy Gearrefteerde dus ook niet zoude denken, door het niet aanwerven van zodanig Corps, aan Zyner Hoogheids ordres te hebben gedisobedieerd; dat wat aanbelangt Zyner Hoogheids ordres omtrent de ophaaling* ot vernieling van de Takkebosfchen in de Bosfchen, zo "te Leur, als op den Leurfchen weg, hy Gearrefteerde de Takkebosfchen rondsom de Stad wel zo veel mogei} k heeft laaten ophaalen , dan dat hy evenwel zulks nog in het Liesbosch, nog in éi de Leur heeft laaten doen, vermits de menigte Houts te groot, de diftautie dier plaatfeirte ver- 's Gsa- VliNHAgb. Sententie tegen M.Gratit Van Bylandt.  1672 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHACE. Sententie tegen Al. Grdve Van Bylandt. verre van de Stad, en de Vyand te naby was, om zulks tc kunnen effecTrueeren; dat hy Gearrefteerde vervolgens gevraagd zynde , waarom hy die precautien niet reeds lang te voren genomen had, hy Gearrelteerde geene andere reden heeft weten op te geven, dan alleen dat hem die zaak van minder gewigt toegefcheenen was, vermits de Vyand het in zyn hand hadt, om van de gekapte Boomen, die op de Avenues en aan de, Wegen lagen, Takkebosfchen te maaken, en daar en boven het Schaarhout aan de kanten der Sloten en Akkers tot zyn dienst hadt. Dat hy Gearrefteerde al verder heeft moeten erkennen verfcheiden precautien , welke nodig zyn, om een Beleg of Attaque te kunnen dooritaan, verzuimd te hebben, want dat hy Gearrefteerde geene zorg gedragen heeft, dat voor het Beleg het Koorn, het welk in de Stad was, tot Meel gemalen was, ten einde alzo voor te komen de inconvenienten, die het malen van Koorn. in een Beleg veroorzaakt; dat hy Gearrefteerde ook geenzints in tyds.gezorgt heeft» dat in cas van Beleg, 'er Hospitaalen waren voor de zieke en geblesfeerde Officieren en Soldaten, en dat voor handen was, het geen tot derzelver geneezing moest worden geëmployeerd, en zulks om reden quaü, dat zulks tot dus verre niet nodig zoude geweest zyn ; dat hy Gearrelteerde ook geene ordre heeft geheld, dat alle Sluizen langs den linker Oever°van de Rivier de Mark en den Dintel zyn opengezet geworden', ten einde met dagelykfche Vloeden de daar aan leggende laage Landen onder water' te zetten, en dus het overkomen van die Rivier naar de Landen van den Fynaart, Zevenbergen, en naar den Moerdyk voor den Vyand moeyelyk te maken; en dat hy Gearrefteerde niet met zekerheid zoude kunnen zeggen, of die Sluizen opengezet zyn ge*  JAARBOEKEN, 0&obcrt 1793. ié?«1j geweest, hebbende hy het gantfche werk var inundatie aan den Collonel Directeur Schouftc7 toevertrouwt; dat hy Gearrefteerde ook niét weet dienaangaande eenige rapporten van gemeldeh Collonel-Directeur bekomen te hebben, en dat het geen wonder is, dat hy Gearrefteerde zig diergelyke zaken niet rappelleert , daar hy Gearrelteerde alleen alle dé Departementen , waar ! toe in andere Plaatfen meer dan een Officier is , moest waarnemen; dat hy Gearrelteerde al ver)! der geen ordre gegeven heeft orri alle de Veer;i ponten op de Rivier de Mark te ruïneeren , of i naar Breda te bezorgen, en dat zulks ook niet 1 is gedaan geworden, omreden, dat zulks geene mel'ure zoude zyn geweest, welke dienen konde | tot beveiliging der Stad Breda, vermits dezelve , zonder het pasfeeren van dat Veer , of van eenig ander konde gecerneerd worden ^ en om dat hy Gearrefteerde, offchoon die maatregelen tot ver» dere beveiliging yaii het Land hadden-kunnen '. dienen, daar mede niets te doen gehad zoude, hebben , als alleenlyk gechargeerd zynde met de (defenfie van de Stad en Vesting Breda; dat |voorts hy Gearrefteerde vermeent, dut dé Schuilt ten en Aaken, die .zig zo boven als beneden de ]i Stad bevonden en op de. Rivier gebruikt wierjden, zo veel mogelyk zyn opgehaald geworden , Iten einde voor te komen, dat de Vyand zig daar fvan niet bediende, en zelfs daar naar te hebben j wezen zien; dan dat het mogelyk zoude wezen, dat | 'er hier of daar ongemerkt één was blyven leggen» Dat de Gearrefteerde vervolgens al verder heeft ïbekend, dat de eerfte Vyandelyke Troupen zig lop den 18 February 1793, des avonds, het allerleerst in den omtrek van Breda hebben vertoond, ■namelyk in het Haagje , ten getalle van twee ;honderd mannen, zynde volgens rapporten, (den Jvolgenden dag by hem Gearrefteerde ingekomen j) op voorgemelden avond ook nog Franfche Trou|pen in het Ginueken, en verder in den omtrek Vvvvv van 'sGba- VT.iS HAGE. Sententie tegen1 Al 'GriiJ ve Van Bylandt;  iö74 NIEUWE NEDEKLANDSCHE 's Gra- venhage. Senten tie teget Al. Gra ve Van Bylandt van Breda gearriveerd, dog dat hy Gearrefteerde derzelver getal geenzints kan bepaalen, vermits dezelve gingen en kwamen, en dikwyls meer kwartieren befte den , dan zy naderhand betrokken; dat zedert de aankr mst van de Franfche Troupen, de Stad langzamerhand is gecerneerd geworden. dog dat niet preciefelyk kan worden bepaald, op welke dag de influiting volkomen ïs gefchied, hebbende hy Gearrefteerde op den ai February zyne laatfte Misfive aan Zyne Hoogheid verzonden , op welk oogenblik de Vyanden de Stad reeds zo zeer hadden bezet, dat hy Gearrefteerde het niet heeft durven wagen , dezelve met een Wagtmeester te depecheeren, uit vreeze , dat die opgeligt mogte worden , maar gemelde Misfive met'de Post heeft verzonden, hebbende hy Gearrefteerde naderhand eerst gehoord, dat dezelve, tegen verwagting, aan het Adres was gearriveerd; dat hy Gearrefteerde de magt der Franfchen , die Breda belegerd hebben, op omtrent vyf en twintig duizend mannen begroot , hebbende hy Gearrefteerde de berekening en gros kunnen maken, om dat hy wist, dat de Generaal Dumourier met twintig duizend mannen' te Meerfel was gearriveerd, en 'er wel vyf duizend mannen in de Dorpen omftreeks Breda lagen, welke berekening, na het overgaan der Stad, door het zeggen van de Franfche Generaals is bevestigd geworden ; dat hy Gearrefteerde niet weet hoe veel en welk Gefchut de Franfchen in de belegering van Breda by zig gehad hebben, dog dat hy Gearrefteerde wel weet, dat 2e zeer grof Gefchut by zig hebben gehad, het welk gebleken is uit het zwaar caliber der bomben, die zy in de Stad gegooid hebben, dog dat hy naderhand gedurende de Capitulatie , meerder onderrigt aangaande de Vyandelyke Artillerie bekomen heeft; dat hy Gearrefteerde voorts op den 20 February heeft geconvoceert eenen Krygsraad van alle de Hoofd-Officieren van zyn J5 Gaar-  JAARBOEKEN, October, 1793. Guarnifoen, eh als toen heeft voorgefteld, dai alleen nog fcheen overig te zyn, om te bepaalen, (aangezien het zeer waarfchynlyk wierdt, dat het Franfche Leger de Stad Breda geenzints door een regulier Beleg, maar a.leeh door eene attaque brusque en environnante , zoude tragten te vermeesteren,) tot welk eene hoogte de Vyand in dien veronderftelden brusquen aanval zoude moeten zyn geavanceerd, aleer men, behoudens pligt en eer, bedagt zoude kunnen zyn . om in compofitie te treden, als welk point volitrekt diende te worden vastgefteld, teneinde, conform de te vallen Refolutie op hetzelve, de nodige ordres te kunnen worden uitgegeven aan de refpeclive Commandanten der*" Battaillons , omme zig daar naar te kunnen regüleeren; dat de Leden van den Krygsraad daar op hebbende gedelibereerd, ert in aanmerking hebbende genomen de geringheid van het Guarnifoen, de uitgeftrektheid van de Wallen, de overmagt der Franfchen, en meer andere redenen, als toen hebben gerefolveerd: „ dat wanneer de Vyand de Vesting mogt willen brtisqueeren, en zyne j, attaques rigtende op een of meer der Bastions , „ liggende tusfchen de Stads-Poorten, 011 ver* i, hooptelyk in het pasfeeren der Bmnengragt mogt doordringen, tot op eenige roeden afj, (land van den Berm of Voet der Capitaale Wal, j, in dat geval, om '• voor te komen het forcee„ ren van de Vesting met den Degen in de hand, ,, het masfacreercn >van het Guarnifoen én de s, "plundering van de Burgery, zy Officieren zou„ den vermeenen aan hunnen Eed en pligt te „ hebben genoeg gedaan , mitsgaders eer en „ trouw met al het geen zy aan Vaderland en ,, Souverein waren verfchuldigt, in hunne pnti>» Jtie te hebben vervuld, en dat als dan volgens de. gebleken intentie van Zyne Doorluchtige Hoogheid op de1 best mogelyke wyze zouue mogen worden gecapituleerd." V v v v v 2 Dat •s GrA- v2nha™ge. Senten* tie tegen Al. Grave Van Bylandt»  'sGravenha CE, Sententie tegen Al. Gra ve Van Bylandt. 1676 NIEUWE NEDERLANDSCRE Dat vervolgens op Vrydag den 22 February laatstleden, des morgens aan hem Gearrelteerde door een Officier van de Franfche Troupen is overgebragt eene Misfive van den Generaal Dumourjer, waar by de Stad wierdt opgeëischt, en welke Misfive was van den volgenden inhoud: Au nom de la Republique Francaife. Le Ge,, neral en Chef de 1'Armée Francaife dans la „ Belgique, declare au.Gouverneur de Breda, „ qu'il n'entre point fur les Tems de la Repu„ blique des Provinces Unies , comme Ennemi de la Nation Hollandoife, mais feulementcöm,, me chargé de faire la Guerre au Stadhouder „ & fes Partifaus j qu'en confequence il deman- de 1'entrée pour les Troupes Francaifes dans ,, la Ville de Breda, fans refiftance de la part „ des Troupes ,de la Republique; que defirant ,, d'epargner 1'effufion de fang & la ruïne des „ Habitans, il protefte, qu'en cas de refiftan„ ce, & apres la reddition de la Place, il ren„ dra refponfables dans leurs Perfonnes & dans leurs biens le Gouverneur & les Officiers Ci„ vils & Militaires, qui ont deja provoqué les „ hoftilités, en faifant tirer & ordonnant des „ forties fur les Troupes Francaifes, aVant „ que par aucune Sommation j'eusfe fait con„ noitre, quelles étoient mes intentions dans cette approche. Comme la caufe, qui met „ aux Francais les armes a la main, est (felle , de la liberté & de 1'égalité , j'annonce a „ Monfieur-le Gouverneur, que tous les dé„ gats, que par une vaine refiftance il occa„ fionnera aux habitans, feront payez a leur „ juste valeur fur la corfiscation de tous lés ,, biens des Chefs. Militaires & Civils, qui au„ rorit forcé le Marechal De Camp d'Areon,ï. „ employer 1'effet terrible du bombardement; je „ laisfe eet Officier-General le maitre de donner, „ un delai de quelques heures a Monfieur le „ Gouverneur, pour reflechir & fe determiner." " Dat  JAARBOEKEN, OHober, 1793. 1577 Dat hy Gearrefteerden de voorfz. Misfive van»sQRA. Sommatie in den Krygsraad hebbende overgele- venhavert, en daar over 2ynde gedelibereert, vervol- GE, gans is gerefolveerd, dat-hy Gearreft/erden daar op zoude antvvoorden: Senten- „ Monfieur le. GénéralJ comme la place, ontstegen ,, j'ai 1'honneur de commander comme Major- Al. Gra}1 Commandant en 1'abfence du Gouverneur, ap ve Van „ partiènt a nos Souverains Les Etats Gêné- Bylaadt. „ raux dés Provinces Unies, aux quels moi & „ les Trouppes qui la gardent, ont prêté uni„ quement Serment, il ne depend en aucun fa„ con ni de moi, ni des Officiers de la Guarni„ fon , d'en permettre I'entrée aux Troupes „ d'une autre Puisfitnce, Amie, ou Ennemje, „ fans les ordres directs de Leurs HautesPuis„ fances, que nous^fommes prêts de demander ,, au cas que vous voulusfiez vous prêter a un délai de trois fois vingt quatre heures néces„ faires pour les recevoir, & de donner un li,? bre pasfage pour aller & revenir al'Officier, ,, accompagné de fon Laquais , que- je dëpê,i cherai pour eet eftet. 11 s'entend , que les „ hoftilités & les travaux cesferont de part & ,, d'autre pendant eet intervalle." Dat die Misfive voorts gerefumeerd en goedgekeurd zynde dezelve door hem Gearreftee: den is ondertekend , en onder addres: „ a Monfieur le ,, Général en Chef des Armées Frangaifes dans ,, la Belgique, Dumourier, a fon Quartier Géné„ ral devant Breda," aan gemelde Franfche Officier is overhandigt geworden; dat vervolgens geen antwoord op die Misfive is ingekomen; dan dat daar op het Vyandelyk Bombardement is gevolgd ; dat hy Gearrefteerde by zyne Verhooren heeft voorgegeeven, dat het zelve des Saturdags nademiddag van den 23 February , ten half twee of twee uuren begonnen, en den volgenden ihorgeu met het aanbreken van den dag zoude geëindigd zyn, offchoon met interruptie , zo hem GearreVvvvv 3 fteer-  ïö78 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sG'ra« venha- fSE.' Sententie tegen Al. Grave Van Bylandt fleerde quJfi voorftond,=van des avonds zes a zeven uuren, tot des morgens half drie of drie uuren; dan dat hy Gearrefteerden daar over nader gehoord , en met den Collonel - Directeur Schouder geconfronteert zynde, hy Gearrefteerde als toen heefc moeten erkennen, dat het Bombarde■ ment H begonnen des. nademiddags ongeveer twee uuren, en fterk heeft gecontinueert tot vier uuren des nademiddags, en voorts heeft geduurd tot des avonds zes a zeven uuren; dat het voorts is hervat den volgenden morgen circa drie uuren, en hee£t gecontinueert tot des morgens zes uuren, als v wanneer het< geheel geëindigd is; dat de Vyandelyke Batteryen geplaatst zyn geweest tusfchen de Bosfche en Ginnekfche , mitsgaders tusfchen de Ginnekfche en Antwerpfche Poorten, zonder dat men derzelver juifte ligging kan bepaalen, vermits ze niet in het gezigt Waren, en dat ook-eene zware Battery aan de kant van het Spe lhuis zoude PPgerigt geweest zyn, zonder dat egter uit dezelve gefchoten zv , vermits de tusfchenkomende capitulatie, doch dat men niet wel kan bepaalen, hoe veele Batteryen zyn opgeworpen geweest , alzo dezelven gemasqueert waren;' dat hy Gearrefteerde riet kan calculeeren, uit hoe veele ftukken kanon en houwicfers of mortieren/de Vyand als toen gefchorten heeft; noch ook, hoe-veel bomben by de eerfte attacque door de Franfchen in de Stad geworpen zyn ; dan dat hy Gearrefteerde wel weet, dat als toen de zwaarfte bomben gegooid zyn, hebbende dezelve meerder fchade gedaan dan die geene, welke by de hervatting van het bombardement geworpen zyn; dat van deze zyde daar en tegen wel fterk is gekanonneerd, dog dat hy Gearrefteerde niet weet , uit hoe veele ftukken en mortieren, men des Vyands vuur beantwoord heeft; dat door dit eerfte Bombardemenc verfcheidene ■huizen in de Stad zyn befchadigd geworden, ilan dat daar door geene- fchade aan de werken der Stad is veroorzaakt, en dat het Guarnifoen daar bv  JAARBOEKEN, Oclober, 1793. 1679 by niet meer dan één geblesfeerden bekomen heeft;1 dat by de hervatting van het Bombardement, de \ Vyand in het geheel niet uit kanon , maar alleen uit ( houwitfers en mortieren gefchoten heeft, doch dat hy Gearrefteerde met geene zekerheid kan bepaalen,. of de Vyand als toen nieuwe Batteryen heeft aan- / gelegt, maar dat hy Gearrefteerde zulks egter wel. zoude denken, om reden , dat hunne bomben eene andere rigting fchenen te~ hebben, waar door ook veroorzaakt wierd, dat dezelve minder kwaad deden, zynde verfcheiden bomben in het water gevallen ; dat hy Gearrefteerde niet weet uit hoe veele houwitfers en mortiere'n de Vyand als toen gefchoten heeft , noch ook hoe veele bomben de Vyanden by die attacque wel in de Stad geworpen hebben, en even weinig uit hoe veele ftukken van deze zyde, des Vyands vuur is beantwoord geworden ; dan dat hy Gearrefteerde moet erkennen dat dit laatfte Bombardement ook geene fcbaade nog aan de Werken , nog aan he Guarnifoen heefc gedaan, en dat alleen de huizen'in de Stad daar door weder veel hebben geleden , hebbende hy Gearrefteerden geen man van het Guarnifoen by die gelegenheid dood of gekwetst gehad; dat vervolgens des Zondags 's morgens den 24 February laatstleden door een Fransch Officier aan hem Gearrefteerden is overgebragt eene tweede Sommatiebrief van den Marechal de Camp d'Arcon, zich noemende, ,, Co:, mandant provifoiremenr le Siege ,, de Breda," en zynde van den volgenden inhoud: „ A Ginneken le 24 Fevrier 1793- FAn 2 de ,» la Republique Frangaife. Monfieur le Coms, mandant de Breda a dü s'appercevoir, que dans ,, Fobligation d'obéir a des ordres précis, j'ai ce,, pendant pris fur moi, de me borner k une exe,, cution, qui n'eftqu'un avertisfement des melu„ res defb/udtives qui fe préparent ; j'ai voulu „ vous d> nner le tems de reflechir fur les fuites „ funeftes qu'entrainerait une refiftance inutile, je Vww 4 „ nc sGra- 'ENHA- !£. CentenIe tegen \l. Gra~ 'e Van iylandc.  rsGRA- VENHAGE. Senten~ tie tegen h\.Gra. ve Van Bylandt. [680 NIEUWE NEDERLANDS8HE , ne mé reproche point d'avoir employé des tnéna" gemeos,qui ont eu pour objètd'étogner les malheurs, dont les habitans de Breda font menacés, '' puisqu'ils font fondés fur des principes d'humanité, qui desormais vont faire la bafe du droit ,', de toutes les Nations, mais je dois. vous prévenir, que bientot il ne fera plus tems, & que je De ferai plus le maitre de fuivre des mefures de moderation, dont j'aurais defiré, que vous fiffiez ' jouir les habicans de Breda." Dat hy Gearrefteerden deze Misfive aan den Krygsraad hebbende gecommuniceert, toen wel is. gerefolveert, dezelve by provifie onbeantwoord te laaten, dog tevens geopend eene deliberatie wegens de middelen van defenfie, 'welke nog zouden refteeren, waar omtrent de Commandant van de Artillerie, de Offtciereo van de Genie, als mede die van de Cavallerie en de Infanterie hunne gedagten geuit hebben, en waar sa hy Gearrefteerde met erkentenis, dat alle de refpeftivelyk bygebragte confideratien in reden en waarheid waren gefundeert, heeft verklaard zich met alle dezelven, zo zy lagen te conformeeren ; dat vervolgens nader aedelibefeert zyode over «le voorgemelde Misfive van den Generaal d'Argon, en welke contenance en gedrag men verder ten aanzien van den Vyand zoude hebben te houden, hy Gearrefteerde als toen heeft voorgefteld, of gemerkt de extremiteit, waar in zich het Guarnifoen bevond, door het abfoluut aebrek aan arbeiders voor de Genie en Artilleristen , de onmogelykheid van de Bezetting dagen lang onder de wapenen te houden, en deszeifs ongenoegzaam aantal, fpeciaal ook wegens het gebrek aan brood en andere noodwendige levensmiddelen, het pneferabel ware, zich nog by voortgang 'te blyven defendeeren den korteo tyd, dat zulks nog by mogelykheid, geconfidereerd bovenftaahden aclueelen toeftand, zoude kunnen voortduuren, en daar door de geheele Stad eu Burgery K ' • blQQt  JAARBOEKEN, Ocloher, 1793. 1681 bloot te ftellen aan-een.inèyitabel verderf, en het' braave Guarnifoen a .n her zeker en ongelukkig lot. van zig op discretie te moeten overgeven, en dus, yoor den Staat onnut en verloren te worden, dan of wel de voorfz. nood genoegzaam hoog gaande, en dringende ware re keuren, om behoudens Pligt, en Eer en Eed , een honorabel beding, zo voor het Guarnifoen , als voor de Stad en Burgery te tragtetf te verkrygen, en ten dien einde met den Vyand*in onderhandeling te treden, welk voorftel van hem GearrefteerdeD alzo in de Notulen van den Krygsraad is geïnfereert geworden , gelyk ook dezelven Notulen door hem Gearrefteerden eigen» handig ondertetkend zyn, en by exhibitie van derzelver Copie authentiek in den Extraordh-aris hoogen Krygeraad voor egt zyn erkend ; dat op dit voorftel alle de Leden van den Krygsraad zich hebben verklaard voor de Capitulatie, en by Gearrefteerde vervolgens zich met dat unanime advis heeft geconformeerd; dat als toen gedelibereCrt zynde over eeq ProjecT: - Capitulatie van den Franfchen Generaal, door gemelden Franfchen Officier mede gebragt, cn aan den Krygsraad overgegeeven-, dezelve unanim is afgekeurd , en voornamelyk het artikel, waar door men verpligt zoude worden het Vaderland geduuresde dezen Oorlog niet meer te mogen dienen , en voorts gerefolveert een ander Project-Capitulatie te ontwerpen, gelyk dan ook is gefchied; dat voorts de -Majoor de Grancy is verzogt zig naar het Franfche Leger te begeven, en op den voet van het hem ter hand gefielde Concept, de Capitulatie onder approbatie en ratificatie van den Commandant, mèt den Franfchen Genea-ial te arrange ren , en aan den Generaal te betuigen,-dat bet Guarnifoen nimmer eene andere Capitulatie zoude aangaan, maar. liever het uiterfte zoude afwagten; dac gemelden Majoor de Grancy die Commisfïe hebbende, geaccepteerd, en met den Franfchen Officier naar het Leger vertrokken Vvvvv j zyn- sGra- ,'EtIHASE. f. ~ m ■Sentenie tegen M. Gra>e Van Sylandt.  'sGra- venha ge. Sententie tegei, Al. Ora ve Van Bylandt t 1682 NIEUWE NEDERLANDSCHE zynde, den volgenden morgen, namelyk op dea 25 February laatstleden, de gefiatteerde en geacc rdeerde C pitulatie heefc terug gebragt. als wanneer dezelve in den Krygsraad eenpaarig is aange* nomen en geperfecieerd, en door hem Gearrefteerden geapprobeerd en ondertekend geworden ; dat hy Gearrefteerden op de tweede fommatie van den Franfchen Commandant niet heeft geïnfteerd om een Officier naar 's Hage te mogen zenden, ten einde nadere ordres te vragen , vermits hy Gearrefteerden zulks onnodig oordeelde, alzo het eerfte verzoek dien aangaande op de eerfte fommatie met bomben was beantwoord geworden , en alzo de Adjudant van den Generaal Dumourier hem dien eigen morgen gezegd had, dat op zulke vraagen niet zoude worden geantwoord. Dit hy gearrefteerden wyders moet erkennen, dat hy niet alle de by hem ontfangene ordres of Misfives aan den Krygsraad heeft gecommuniceerd; dat hy ook de Misfive van den 10 February, door Zyne Hoogheid aan hem gefchreven , niet heeft, geëxhibeerd in den Krygsraad , doch dat hy den woordelyken inhoud in het Hollandsch aan de Leden van den Krygsraad, vermits zommige hunner geen Fransch verftonden, heeft voorgedragen; dat hy-Gearrefteerden daar en boven de voorgemelde Misfive aan de CoIIonels Schoufier en Van Plettenberg, en mogelyk ook aan anderen, in originali hééft laaten lezen, en dat hy Gearrefteerden quafi zoude vermeend hebben , dat het onnodig ware, alle de overige ordres of Misfives aan den Krygsraad mede te deelen , vermits alle dezelve vervat waren in de generaaje' Ordre van den 10 February, en vermits de kortheid des tyds niet toeliet alle de latere. Ordres aan den Krygsraad te communiceeren Dat aan hem Gearrefteerden gevraagd zynde, of de Collonel- Directeur Schoufier niet alles heeft aangewend, wat hy konde, om de Leden van den  JAARBOEKEN, Ocioher, 1793. 1683 den Krygsraad te ■detourneeren van het aangaan van eene Capitulatie, hy Gearrefteerde wel heeft erkend , dat gemelde Collonel Directeur in den Krygsraad heeft ingegeeven twee mondelinge advifen , het eene zeer gemotiveerd om te capituleeren.. bet andere minder gemotiveerd,.om niet te ca pi tuleeren, edoch tevens daar by gevoegd, dat gemelden Collonel verzogt zynde om zig tot een van dezelven te bepaalen , hy als toen voor het capituleeren geadvifeerd heeft; dat wyders aan hem Gearrefteerden voorgehouden zynde, of dezelve Collonel niet reeds in de eerfte Krygsraaden he ft geadvifeerd om den Vyand tot aan den voet van de capitaale Wal af te wagten, met aanwyzing, welke defenfie, en zo nood, welke retraite men daa nog konde doen, hy Gearrefteerden in den beginne wel heeft voorgegeeven , zich zulks niet genoegzaam te kunnen rappelleeren, dan dat hy Gearrefteerden daar over nader onderhouden, en met gemelden Collonel Schoufier geconfronteerd zynde, hy Gearrefteerde als toen heeft moeten erkennen, dat gemelde Collonel van dat gevoelen is geweest, en zulks aan "den Krygsraad heefc voorgedragen, dan dat hy Gearrefteerden zou Je begrypen , dat zulks niet voor een formeel advies konde worden gehouden, vermits het niet is opgeteekend geworden, en vermits die Collonel getoond heefc daar I van te zyn afgegaan, door het acquiesceeren aan de Refolutie van de andere Leden, en door die te ■ onderteekenen,- dat voorts hy Gearrefteerden zich niet zoude kunDen rappelleeren, dat meergemelde Collonel. by die gelegendheid de Leden van den Krygsraad heeft gefommeerd zig dezer zyner uit- ' drukkingen en meening te herinneren, en dezelve dikwyls heeft herhaald, dan dat hy Gearrefteerden v/el weet, dat niets tegen het advis van gemelde Collonel is geconcludeerd; dat hy Gearrefteerden verders wel erkent , dat meergemelde Collonel Schoufier in den Krygsraad heeft geaüegueerd, dat in s Gra- venha- GE. Sententie tegen Al. O rave Van Bylandt.  1624 ftlEUWE NEDERLANDSCHS *sGra- venha" ge. g Sententie tegen Al. Grave Van Bylandt. h den Jaare 1737, de Keizerlyke Generaal Dixat, iie om zyn Guarnizoen te fauveeren, de Vesting Nisfa hadt overgegeeven, by den Krygsraad is gerandemneert geworden om het hoofd te verliezen * sn dar gelyk lot by ons heeft ondergaande Gene> raai EUenotrgcr, die Dixmuide defendeerde; dan dat hy Gearrefteerden niet zoude denken, dat de gemelde Collonel daar van eenig gebruik zoude hebben gemaakt, om de Leden van den Krygsraad van sene Capitulatie te detourneeren, en dat hy Colloael die gevallen niet by zyne advizen aan de Leden zoude hebben voorgedragen, maar alleen discourQvement, en dat zodanige discourfen niet als advizen zouden kunnen worden aangemerkt; dat aan hem Gearrefteerden al verder voorgehouden zynde , of gemelde Collonel - Directeur Schoufier in. den Krygsraad, gehouden den 24 February laatstleden , aan de Deputatie van de Magiftraat van Breda, die van beweegingen van de Burgery en van de onwilligheid der Bakkers, als mede van heur onvermogen om de Burgery te dwingen kennis gaf, haare plichten niet heeft herinnerd met harde bewoordingen , en voorgefteld, hoe weinig zy -aan de ordres van Zyne Doorluchtige Hoogheid beantwo ^rdden , hy Gearrefteerden in het eerst heeft gezegd, zich niet te herinneren, wat daaromtrend door den Collonel Schoufier aan de Deputatie is gezegd of geantwoord geworden, dan dat hy Gearrefteerden daar over nader gehoord, en met den Collonel Schoufier geconfronteerd zynde, als toen heeft moeten erkennen , dat hy Gearrefteerden zich zulks herinnerde, offchoon hy Gearrefteerden zich niet zoude kunnen berinneren, welke uitdrukkingen door gemelden Collonel tegen de Magiftraat gebezigd waren , aangezien de geheele Krygsraad op dat oogenblik haare indignatie toonde, even weinig als hy -Gearrefteerden zich zoüde kunnen rappelleeren", dat de gemelde Collonel- Directeur zoude hebben geproponeerd, dat ieder Lid van den Krygs-  ] AAR BOEK EN, October, 1793. Krygsraad zyne Sentimenten in het particulier by' gefchrift en onderteekening zoude övergeeven , en • dat zulks in den Krygsraad niet zoude geaggreëert, •zyn geworden; dat eindelyk hy Gearrefteerde verklaart, dat het ad vis van den gemelden Collonel, {! Sclioufier, het welk zekerlyk eenen grooten invloed , ht-eft gehad op de genomen conclufie , geenzints is gedwongen geweest, immers zo veel hem Gear- - re fleerden bekend is, en dat hy Gearrefteerden , in qualiteit van Piasfident. zulks ook nimmer zoude hebben toegeftaan , hebbende gemelden Collonel Schou. fier geduurende deszeifs verblyf in Breda , ook geene ; klagten van proteftatien of van conftrainte hoegenaamd gedaan, maar op Maandag den 25 Februaj.'ry, des avonds circa tien uuren, de Conclufie, den| zelfden dag genomen , in tegenwoordigheid der Leden onderteekend; dat hy Gearrefteerde op de 1 vraag of de Krygsraaden te Breda , voor en geduurende de belegering gehouden, wel in die orl dre en form als behoorlyk is, gehouden zyn, en of integendeel alles aldaar niet zeer verward en • ongeregeld toegegaan zy , heeft erkend niets ani ders te kunnen antwoorden , dan dat 'er zekerlyk 1 veel te veeHin de Krygsradea gefproken is, en dat hy Gearrefteerden dikwyls Silentium heeft moeten ; imponeeren; dac de Leden ook qiiet volkomen naar - hunnen rang hebben gezeten, alzo het vertrek zulks s niet toeliet, dat men ook niet van het jongfte Lid \by opklimming heeft geadvizeerd, dan dat hy Gearrefteerden zulks zoude hebben geproponeeed, :doch dat daarop door den Auditeur, zo hy Gearrefteerden meent, zoude zyn gezegd, dat zulks alleen te pas kwam in het Crimineele , en voorts dat 'er ook geene genoegzaame reden is geweest, waarom de Kaptein Meufo , commandeerende de " drie Compagnien van het Regiment van den Collo- ! nel Grave Van, Dam , niet by de Krygsraaden van den 20 en 22_, en wel by die van den 24 en 25 l February is geconvoceerd geweest. Dat hy Gearrefteerden vervolgens onderhouden Zyn- s Gra- 'knhaïe. tentenie tegen \l. Gr >'e Van Sylandt. c  ïGSó nieuwe nederlandsche 's Gra- venh4ge. Sententie tegen AL Grave Van Bylandt, t zynde över de redenen , waarom hy de Stad eu Vesting Breda by Capitulatie aan den Vyand heeft overgegeeven > niet tegenftaande de aan hem" gezonden ordres van Zyne Doorluchtige Hoogheid , om zich niet over te geven, „ qu'a la derniere extrémicé," en wanhfer 'er eene prafticabele bres in de WaNen mögt gefchooten zyn, en 'er geene middelen meer over waren, om die te defendeeren, hy Gearrefteerden zich wel beroepen heefc op den.uiterften nood, waar toe hy quafi gebragt zoude geweest zyn; dan dat hy Gearrefteerden telkens en geduurig heeft gevarieerd in de opgaave der zaaken en om Handigheden, welke den uiterften nood pretenfelykfzouden hebben uitgemaakt, en by een naauwkeurig onderzoek nimmer heeft kunnen fouteneeren, veel min bewyzen , dat hy in een eenig point afzonderlyk, of in allen faam genomen, wezenlyk tot dien uiterften nood gebragt was, waar in alleen dé Capitulatie aan hem gepermitteerd was geworden; dat trouwens hy Gearrefteerden in de by hern erkende Misfive, door herri aan Zyn Hoogheid gefchreven, op den 25 February 1793, heeft gezegd: „ ce n'eft ni une Armée de vingt cinq „ mille .homnfés, qui fe trouvait devant la Place, „ ui une grande partie de la Ville abimée par les s, Bombes, qui nous -ont fait prendre unanim'ent „ ce parti; notre raifon préponderante était le man,, que de pain & d eau de vie pour les Soldats, les „ boulangers n'ayant plus voulu ou pf| cuire du ,, pain poureux, & le Magiftrat (malgré fa bonne j, volontê,) s'eftvü forcé dedéclarer, qu'il n'a-„ vaic plus les moyens de les y contraindre, de„ forte que le mal étaic encore pire en dedans qu'en „ dehors;" dan dat hy Gearrefteerden by zyne refpecTave verhooren, behalven de voorzeide redenen, heeft geallegueerd'i dan eens, dat hy geeDe precife en expresfe ordres van Zyne Hoogheid, met opzigt tot bet geval van een bombardement, of van hongersnood gehad zoude hebben, en dus het rechc zoude hebben behouden, om te oordeelen, of men de  JAARBOEKEN, Ocloler, 1793. 168? de Stad en Vesting moest overgeven, dan wel de < zelve blyven defendeeren; dan eens-, dat de overrhagt der Vyahden te grcot en het Guarnifoen van, Breda te gering was , om zich te kunnen defendeeren, end t deuiterfte nood dus daarin, en in de, Zekerheid, dat de Franfchen grof gefchut by zich i hadden, beftaan heeft; en dan wederom in de on-, mogelykheid om de Stad te defendeeren tegen eene ■ attacque brusque en environnaDte, zo, om dat, men de Buitenwerken had moeten verlaaten , als uit hoofde van de Gtuatie van de capitaale Wat en van de InuDdatiën. Dat hy Gearrefteerden over alle de voorzeide by hem geallegueerde redenen nader ondervraagd en gehoord zynde, als toen voorts heeft gezegd en bekend, eerftelyk met opzigt tot de ordres aangaande de defenfie der Stad en Vesting Breda, door Zyne Hoogheid aan hem toegezonden, dat hy Gearrefteerden uiec zoude kunnen erkennen precifë en expresfe ordres, met opzigt tot het geval van •bombardement, of van hongersdood gehad te hebben , want dat het aan hem Gearrefteerden zoude voorgekomen zyn, dat de ordres van Zyne Hoog. heid niet zo klaar en duidelyk waren, dat dezelven maar ééne explicatie konden hebben ; en dat hy Gearrefteerden in de on mogelykheid zynde geweest, om geduurende de attacque nadere explicatie te kunnen vraagen , hy Gearrefteerden vermeend zoude hebben, dat hy, met en benevens de unanieme ftemmen van den Krygsraad , het récht wederkreeg om te beoordeelen, of men de Stad en Vesting moest overgeven, dan wel dezelve blyveö defendeeren; dat hy Gearrefteerden egter moet-erkennen, dat by by zyne voorzeide Misfive op den 7 February laatstleden aan Zyne Doorluchtige Hoogheid Hoogstdeszelfs ordres heefc gevraagd, hoedanig in cas van bombardement te handelen , en zulks in zodanige bewoordingen, als bevorens reeds zyn voorgedragen; dat Zyner Hoogheids Misfive van den 10 February is geweest eene refcriptie op zyn s Gra- / 'enha3e. Centen» ie tegen \\. Gra'e Van bylandt»  ió-88 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Senten, tie tegen Al. Grave Van Bylandt. zvn Gearrefteerdens Misfive van den 7 Fsbmary an dat" hy most erkennen daar by uitdrukkelyke ordres gekregen te hebben, „ de defendre U Vil e „ auffi longrems que pofHble, & de ne rendre la place par capituiation, que s'il y a une crèche ' praQicable, & quïl n'y eüt plus de moyens de , de la defendre;" dan dat hy Gearrefteerden vermeend Zoude hebben, dat in de voorzeide Misfive van Zyne Hoogheid, waar in de bedoelde ordres voorkwamen , mede gevonden wierdea verfcheiden artikelen, welke de generale en voorgaande ordres verzwakten en verduifterden, en onder anderen "de ordre van Zyne Hoogheid , ,, de con„ certer les mefures aveê ceux, qui étoient la de la part de 1'Eut-pour 1'affifter, & en particulier ' Ie Directeur des Fortifications, waar uit hy Gearrefteerden quïfi zoude begrepen heoben, dat hy de bevoegdheid kreeg , om met eenen Krygsraad, en foeciaal met den Directeur der Fortificatien te kunnen concertecren omtrend de overgave, of verdere defenfie der Stad en Vestmg; dat ook naar zyne gedagten de voorzeide ordres niet zyn töeoasfdvk geweest op het geval van een bombarSent7o4hoon hy W-leerden ^erkennen, dat nergens in de Misfive van Zyne Hoogheid eene ordre voorkomt, dat men in geval van een bombardement, van de voorzeide generaale ordres mogt afwyken;dac alhoewel Zyne Hoogheid met zo veele woorden byde voorgaande Misfive zegt ,, ne „ vou^embarasfez pas, fi mon Chateau , & toüt ce que je posfede dans ma Baronie fovt brule ou décruit " hy egter niet zoude begrepen hebben, dat de zin van die& Misfive was, hem re zeggen , da geen bombardement of in brand fch.eten van de Stad eenige reden tot capitulatie mogt opleveren, en dat, llhoon die ordres behelsden het antwoord van Zvne Hoogheid op de vraag van hem Oearrefteèrden, hoedanig in cas van bombardement te hanSn , en de intentie van Zyne Hoogheid moge-  JAARBOEKEN, Ötiober, 1793. jggp lyk zodïflig geweest zy, hy Gearrefteerden niet te min de intentie van Zyne Hoogheid uit die Misfive niet zoude begrepen hebben; dat hy Gearrefteerden dus de ordres van Zyne Hoogheid alleenlyk zoude hebben geconfidereert als relatif tot een regulier beleg , en niet tot een bombardement, en zulks niet tegen (taande hy zelfs aan Zyne Hoogheid op den ii February geantwoord heeft, „,1i i, j'avoiscrü, que la Place était deftinée a foute„ nir un fiège regulier, & è ne fe rendre, que quand „ la breche ferait pradïicable, j'aurais depuis long»> tems Pri's la libefté, de reprefenter l votre Al„ tesfe Ia foiblesfe de nos moyens." Ja niet tegen (taande Zyne Hoogheid, van Hoogstdeszelfs ex; presfeordres aan de Magiftnat van Breda, en doof > dezelve aan de Ingezetenen dier Stad, hem Gearrefteerden kennis heefc gegeeven; dat wyders aan > den Gearrefteerden voorgehouden zynde, waarom hy Gearrefteerden, indien hy anderzints waarlvk j vermeend hadde, dat de ordres van Zyne Hoog; heid niet relatif waien tot het geval van een bdm. bardement, als dan niet by zyne refCriptoire MisI ijve van u February, of by zyne volgende Mis! fives, daar op nadere ordres gevraagd heeft , hv l Gearrefteerden daar op niet anders heeft kunnen antwoorden, dan dat hv zulks niet gedaan heeft om dat hy uit Zyner Hoogheids ftilzwygen dien aangaande meende te kunnen opmaaken, dat Zvne Hoogheid begreep, dat 'er geen bombardement zoude plaats hebben , en dat hy voorts zoude vermeend hebben, dat hy door zyn gehouden gedrag* en door de Capitulatie, aan den Staat meer dienst dan ondienst gedaan had, vermits daar door de Stad geconferveerd is gebleven, en het Guarnifoen gefauveerd geworden. & Dat , ten opzigte van eene tweede reden, bV hem Gearrefteerden geallegueerd, om daar door , 1 ware het mogelyk de Capitulatie te juftificeereü, en als nu te bewyzen, dat de Stad en Vesting Bre' Xxxxs da 's Gra- VENHA- GÈ. ' Sentende tegen AI. Gra* ve Van Bylandt*  i6oo NIEUWE NEDERLANDSCIIE *s Gra- venhagè. Sententic. tegen Al. Grove Van Bylandt, da tot den uiterften nood gebragt zoude zyn geweest , namelyk de groote overmagt der Franfchen, de zwakheid van het Bredafche Guarmzoen, en de zekerheid, dat de Franfchen grof gefchut by zig hadden, hv Gearrefteerden heeft moeten erkennen, dat hy by Misfive, in dato 15 February dezes pars, aan Zyne Doorluchtige Hoogheid heeft gefchreven in deze bewoordingen: „ je viens d'etre intorme „ dans ce moment par une voye fure,, que Mr. „ Dumouricr eft arrivé aujourd'hui a Meriel, oc , qu'il fera incefiamment fuivi d'une Armée de 'I vingt mille hommes , & de groiTe Artillerie, en dat hy op den 17 February wederom aan Hoogstgemelde Zyne Hoogheid heeft gefchreven: mes Nouvelles d'hier font, qu'il eft arrivé dans la journéedela grofle Artillerie a Hoogftraten, ' c'efta-dire deux pièces de 48 «, 5 pieces ' de 24 g&, & une de ia ffi," en voortsin eene Misfive aan Zyne Hoogheid, in dato 19 February jongstleden: „ il fMafcheckJ a commande des , quartiers pour aujourd'hui, que doivent arnyer * 'ïooo Chevaux & 4000 Hommes d Infanterie, ' lesquels feroient fuivis (a ce qu'ils duentj par ' une Armée de 43000 Hommes , qui arriyeront dans les environs avec trois cent pièces de Ca„ non dans 1'efpace de trois jours," en dat hy üearrefteerden daar en tegen by zyne meergemelde Misfive aan Zyne Hooghejd , in dato 11 February 1797, en detail heeft aangewezen, hoe zwak het Guarnifoen van Breda was, en hoe weinig manschappen hy Gearrefteerden in cas van attacque, Hechts op de Wallen konde brengen , hebbende hv als toen berekend, dat van zyn geheel Guarnifoen, beftaande in een honderd zeven en negentig Dragonders, een duizend drie honderd en vyt en dertig mannen Infanterie, en honderd drie en vvfti" Artilleristen , hy na aftrek van alles alleea negen honderd vyf en vyftig mannen konde gebruiken, om de capitaale Wal te bezetten, eu dat  JAARBOEKEN, OStober, 1793. 1691 hy daar en boven by zyne volgende Misfives aan Zyne Hoogheid heeft geklaagd over de zwakheid' van zyn Guarnifoen; dat dienvolgende aan Zyne, Hoogheid volkomen bekend is geweest, zo wel de prefumptive fterkte van de Franfche Armée,, en de aankomst van hun zwaar gefchut, als det zwakheid van het Bredafche Guarnifoen , en dat; het eene waarheid is, dat Hoogstgemelde Zyne, Hoogheid, na het bekomen van die informatien,] niet te min heeft gewild, en by aanhoudendheid gelast, en ook aan de Magiftraat vaD Breda heeft gefchreven, dat Hoogstdeszelfs intentie was, dat men de Stad niet zoude overgeeven, dan in den uiterften nood, en dat zelf Zyne Hoogheid by Misfive, in dato 19 February, aan hem Gearrefteerden gefchreven, heeft gezegd: ,, Si vous ne „ prenez pas de meilleures mefures, la place tom„ bera irjfailliblement entre les mams des Enne,, mis; je vous le repéte, Monfieur, vous êtes „ refponfable k 1'Etat de la defenfe de la Place „ qui vous eft confiée, & vous devez faire tout ,, ce que vous pouvez pour la defenfe de votre ,, place;" en wat verder: ,, j'espére, que la de,, fenfe de votre place ira mieux, que ces prelu„ des nedonnentlieu delecroire;"doch dat hy Gearrefteerde niet zoude begreepen hebben , dat een geheel bepaalden zin aan de woorden dernière ex» trémitè moest gehegt worden, offchoon hy Gearrefteerden moet bekennen, dat Zyne Hoogheid by Misfive, in dato 19 February, hem Gearrefteerden gelast heefc, de Plaats zo lang mogelyk te defendeeren; dat wyders op de.vraag, aan hem Gearrefteerden voorgehouden, namelyk of Hooggemelde Zyne Doorluchtige Hoogheid, zo Hoogstdezelve begrepen had , dat de hoogfte nood daar was, wanneer de FraDfchen met 25000 mannen en zwaar gefchut voor Breda kwamen, als dan, in plaats van op die bekomen informatien hem Gearrefteerden te gelasten, om zig op alle moXxxxx 2 ge- s Gra- 'enha3e. Centen' ie tegen \\. Gra. 'e Van iylandt.  ï6o2 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Sententie te «en Al. Grave Van Bylandt gelyke wyzen te blyven defendeeren, niet in tegendeel aan hem Gearrefteerden ordre zoude hebben gezondeD , om als nu te capituleeren, niet anders heeft kunnen antwoorden, dan dat het mogelyk is, dat zulks Zyne Hoogheid niet in de gedagten gekomen zy, vermits Zyne Hoogheid niet .met zekerheid zoude geweeten hebben, dat Breda met 25000 mannen geattaqueerd wierd, offchoon Zyne Hoogheid wel wist, dïtt zo veele Franfchen in den omtrek der Baronie lagen , en dat, vermits hy aan Zyne Hoogheid niet heeft kunnen te kennen geaven, dat hy" met 25000 mannen geattacqueerd wierd, dienvolgende ook de ordres van Zyne Hoogheid, vervat in de Misfive van den 19 February , niets naders zouden hebben bepaald, omtrend de betekenis der woorden la dernicre cxtrémitè, en mitsdien de ordres van Zyne Hoogheid daar door niet bepaalder of uitgeItrekter wierden. Dat ten opzigt van eenen derden grond, waar op de Gearrefteerden gefuftineerd heeft, dat de Stad en Vesting Breda tot den uiterften nood zoude gebragt zyn geweest, namelyk de onmogelykheid 3 om de Stad te defendeeren tegens eene attacque brusque en environnante , zo om dat men de Buitenwerken hadt moeten verlaaten , als uit hoofde van de fituatie der capitaale Wal en van de Inundatien , hy Gearrefteerde nader heeft geadvoueerd, dat de Vestingwerken van Breda, tyde van den aankomst der Franfchen, zig in eene tamelyke orde bevonden, dan dat de capitaale Wal niet' was gereveteerci nog gefraifeerd , en dat 'er geene genoegzame Cafematten geweest zyn, dog dat hy aan Zyne Hoogheid geene kennis heeft gegeeven omtrent den ftaat der Fortificatiën , hebbende hy geoordeeld, dat Zyne Hoogheid daaromtrent genoegzaame kennis droeg ; dat hy Gearrefteerden ook genoegzaam is voorzien geweest van Kanon van onderfcheiden caliber- Mortieren, Hou-  JAARBOEKEN, Oftofor, 1793. 1693 Houwitzers, Kruid, Lood, Bomben, Grenaden, en van het geen verder tot de Artillerie en bediening van dezelve nodig is, doch dat hy geen ge , uoegzaam getal Artilleristen zoude hebben gehad, hebbende hy zes en zeventig mannen van de In-, fanterie tot den dienst van de Artillerie moeten 1 afzonderen; dat hy Gearrefteerden ook eerst van, -intentie is geweest,niet alleen om de attacque van 1 den Vyand af te wagten, en hem het beklimmen ] van de capitaale Wal zo veel mogelyk te beletten, maar ook om, ingeval van nood, zig naar het Kafteel te retireeren , en als dan te tragten, eene Capitulatie te maaken; dan dat hy niet gelooft , dat in dat geval het geheele Guarnifoen tyd en gelegenheid zoude gehad hebben, om de retraite te effe&ueeren, of dat, al had die retraite kunnen gefchieden , de Vyand dan eene Capitulatie zoude hebben geaccordeerd; dat wel is waar hy Gearrefteerde by Misfive, in dato 7 February , aan Zyne Hoogheid heeft gefchreeven: „ Si ,, 1'Ennemi fe rendoit malheureufement maitre de „ de la Place par une attacque brusque, je crois, ,, que la Guarnifoen pourroit fe retirer au Cha,, teau, 11 on lui en laifle le tems, & tacher de ,, capituler;" dan dat toen hy zulks fchreef, hy zig verbeeldde, dat de retraite naar het Kafteel , offchoon moeilyk , egter niet onmogelyk was, maar dat hy by nadere overweeging daar in meerdere zwarigheden hebbende ontdekt, hy daarom veranderd zoude zyn van gedagten , voornamelyk, om dat, wanneer men zich naar het Kafteel had geretireerd, men zekerlyk niet zoude hebben kunnen bedingen eene zo voordeelige Capitulatie als nu gefchied is, en wel byzonder daarom, dat men konde blyven voortdienen; dat de ColonelDirecteur Schoufier ook van gevoelen geweest is , dat men zig naar het Kafteel, in cas van nood, zoude hebben kunnen retireeren, dan dat hy Gearrefteerden vermeend zoude hebben, dat deszeifs Xxxxx 3 fen- 's Gra:e. CentenietegenW.Gra» 'e Van Jylandt.  1694 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha ce» • Senten tie tegt Al. Gr. V-e, Var Byland / fentiment zig alleen bepaalde tot het geval, wan■ neer men zig wilde retireeren voor dat deVyanden de Wal beklommen hadden, en niet tot het geval wanneer men den Vyand op de capitaale Wal wilde afwagten , of fchoon hy Gearrefteerden daaromn trent niets verders kan zeggen, vermits de Colloz-nel Schoufier als nu het contrarie ftaande houd, en ieder een uitlegger zyner eigen woorden is. :. Dat hy Gearrefteerden vervolgens in den Krygsraad in deliberatie en omvraag heeft gebragt, in hoe verre men den Vyand, in cas van eene brusque en environnante attacque, zoude laaten avanceeren , alvorens men op het aangaan eener Capitulatie zoude bedagt weezen, en dat als toen door den Krygsraad en door hem Gearrefteerden is gerefolveerd, om, wanneer de Vyand de Vesting mogt willen brusqueeren, en zyne attacques richtende op een of meerder Bastions, tusfchen de poorten leggende , onverhooptelyk in het pasfeeren der binnengragt mogt doordringen, uiteriyk op eenige roeden afftand van den voet of berm der capitaale Wal, als dan , volgens de gebleeken intentie van Zyne Doorluchtige Hoogheid te capituleeren, met byvoeging, dat de Leden als dan vermeenden genoeg gedaan te hebben aan hunnen Eed en plicht, en eer en trouw, met al het geene zy aan Vaderland en Souverain verfchuldigd zyn , in hunne pofitie te hebben vervuld ; dat ook als toen mondeliDg is gerefolveerd, dat, wanneer de Vyand hier of daar op de voorzeide diftantie genaderd zoude zyn, de commandeerende Officier van ieder post bevoegd zoude zyn, om appel te laaten flaan, het welk dan door de andere posten alomme zoude worden gerepeteerd; doch dat hy Gearrefteerden zig niet zoude rappelleeren, dat 'er beflooten is, dat elk commandeerende Officier zig zoude voorzien van een witten doek, ten einde die in het voorgezegde geval te kunnen opfteeken. ten teeken, dat men vroeg, om te capituleeren; dat hy Gearrefteerden moet erkennen, dat door het laatfte gedeelte van \ de  JAARBOEKEN, Oclober, 1793. 1095 de voorzeide Refolutie , de magt, om de Stad over te geeven, wierd gefteld in handen van ie der commandeerend Officier, daar het gebeuren konde, dat de Vyand, fchoon op eene post avanceerende, aan alle andere kanten tevens afgeflagen wierd, waar door men in'het geval was, orn de fuccumbeerende post te kunnen fecoureeren; dan dat hy Gearrefteerden vermeend zoude hebben , dat zulks onvermydelyk was, en dat hy Gearrefteerden zodanige ordres naar zyne beste kennis zoude hebben gegeeven, en niet zoude weeten, dat hy andere ordres had kunnen geeven; dat hy Gearrefteerden erkend, dat hy op den 2c February met den Krygsraad den uiterften nood dus heeft bepaald tot het geval, waar in de Vyand by eene brusque en environnante attacque , ze verre zoude zyn geavanceerd , als boven gezegc is, en dat hy Gearrefteerden tevens moetadvoueeren, dat dit geval van den uiterften nood nimmer geëxteerd heeft, want dat de Vyand nimmei of ooit eene attacque brusque en environnante of de Vesting heeft getenteerd , ja zelfs geene attacque hoegenaamd, uitgezonderd het bombarde ment, heeft gedaan, en nimmer zig heeft meeftei gemaakt van de Buitenwerken, en van den be dekten Weg , of daar toe eenige poogingen aangewend; dan dat de reden, waarom hy Gearre fleerden van de veorzeide Refolutie van den 2e February is afgeweeken, geweest is, dat, indiet men gewagt had, tot dat de Vyand eene brusque en environnante attacque zoude hebben getenteerd, men als dan geene zo voordeelige Capitulatie zoude hebben kunnen bedingen, immers dal zulks niet waarfchynlyk was. Dat voor het overige hy Gearrefteerden heefi moeten advoueeren, dat 'er geene de min fte verandering in den ftaat van het beleg of defenfif der Stad en Vesting, tusfchen den 20 en 24 February, buiten de fchade door het bombardemenl veroorzaakt, gekomen was,- dat de VestingwerXxxsx 4 ken 'sGravenha- ge. Sententie tegen Al. Gra. ve Van Bylandt.  i6o5 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGra- venhage. Senten- tie tegen ve Van Bylandt. ken onbefchadigd waren gebleven ; dat vaD het Guarnifoen maar een man was geblesièerd, en dat dus de nood van de Vesting, en de ncodzakelykbt-id om te capituleeren , ten dien opzigte , niet grooter was op den 24 dan op den 20 February. • , . , Dat, offcboon hy Gearrefteerden zig al verder beroepen heefc op de onmogelykheid, om eene brusque en environnance accacque te kunnen loutènèerea , door de fituatie van de Wal, en de gefteldheid der Inundatien , hy Gearrefteerden egter by een nader onderzoek over die pointen, en over zyne middelen vaa defenfie, al verder heeft moeten erkennen, dat hy Gearrefteerden gelooft, dat de Vesting Breda, tyde der attacque van de Franfchen, behoor! yk, en zo hoog mogelyk, js geïnundeerd geweest, vermits de Inundatien twee voeten hooger waren dan de rivier; dat reeds zedert het begin van de maand November 1792, verfcheiden Polders, omtrend de Stad en beneden igiezelve leggende, daor de hooge rivier van zelve onder water waren geloopen ; dat hy ook meend, dat de Inundatien vervolgens op den hoogst rnoselyken pyl gebragt zyn, ea wel voornamelyk de zogenaamde Byvang, of de laage afgegraaven Landen rondsom de Vesting, leggende direct op en tegen de Buitengragten; dat die Inundatien van den Byvang waren van verfchillende breedte en uiteeftrektheid, dog dat hy niet zoude weten, of fommiae gedeeltens dier inundatien van twintig tot dertig roeden, en anderen wederom van veer»i■ ter door, wel getragt hebben , de Inundatiën af te tappen, zulks egter nimmer door den Vyand is gefchied, en dat zo de Inundatiën, wanneer de Stad is berend geweest, zyn verminderd, zulks op het allermeest, twee, k drie, a vier duimen kan geweest zyn; dat voorts hy Collonel-Directeur hem Gearrefteerden wel heeft gezegd, dat de Inundatiën twee a drie voeten hooger waren dan de rivier , doch dat zulks geene relatien had tot de aftapping der Inundatiën , vermits de Vyand de Dyken en Dammen nimmer heeft doorgeftcoken, en niet kunnen doorfteken , uit hoofde dezelven onder het bereik van het gefchut, en zelfs van het mu^quet waren ; dat hy Gearrefteerden op deze aanzegging van gemelden Collonel-Directeur zich genoodzaakt heeft gevonden om te advoueeren, dat hy Gearrefteerden aangaande de aftapping der Inundatiën niets kan bepaalen, maar dat hy zich refereerde tot het geen daar omtrend door gemelden Collonel-Directeur is opgegeeven , en dat hy alleen heeft vermoed, edoch niet met zekerheid kan' beweeren, dat de Vyand de gemelde Inundatiën heeft afgetapt, en dat, zo hy Gearrefteerden zulks in zyne verhooren verkeerd heeft opgegeeven, zulks ter  jaarboeken, öaober, 1793. 1509 ter goeder trouwe zoude gefchied zyn , en hy waarlyk vermeend zoude hebben , zulks alzo te wezen. Dat hy Gearrefteerden nader zynde ondervraagd over de verdere middelen van defenfie tegens eene, attaque brusque en environnante, als toen voorts, heefc gezegd en erkend, dat het hem Gearrefteerden toegefchenen zoude zyn, dat zodanige attac que voor de Franfchen , wanneer zy daar toe eene party Volks hadden willen opofferen, waar toe zy ook gewoon waren de zogenaamde Sans-Culottes te employeren, niet onroogelyk was, vooral, aangezien de zwakheid van het Guarnifoen van binnen; dat hy Gearrefteerden eene attacque brusque en environnante daarin vermeend te beftaan, voor eerst, dat de Vyand langs de wegen op de Poorten aan komt, en dezelven tragt te forceeren; en ten tweeden, dat hy tevens op andere plaatfen de capitaale Gragten tragt te pasferen, en de capitaale Wal te beklimmen; dat hy Gearrefteerden heeft moeten advouëe^ren, dat de drie Poorten , welke gevaar liepen, om in voegen voorfz. geforceerd te worden, zodanig waren verfterkt, dat men voor derzelver vermeestering niet veel te vrezen hadde ; dat trouwens de avenues toe de Poorten, en het omleggende Terrein , door hec afkappen van boomen en heggen op eene tamelydiftantie waren geëclaircisfeerd; dat de wegen eu toegangen waren geruïneerd, en door een verhak voor de pasfage en voor hec transport van Artillery onbruikbaar gemaakt; dat daar en boven de avenues bloot ftonden voor acht k negen Kanonnen zo van de capitaale Wal, als van twee ftukken , die rechts en links aan de buitenfte Barrière ftonden; dat voorts de Vyand , na hec pasferen ,van de Abbatis geenen anderen weg kon nemen, als langs den Dyk, die naar de Barrière loopt, té defileren, en dac hy Gearrefteerden, wanneer hy zulks by zyne eerfte verhoren heefc ontkend of bepaald , 's Gravenha- 3E. Senten» ie tegen M. Gra>e Van 3ylandc.  »sGra. vekhace. Senten' tie tegen Al. Grave Van Bylandt. 1700 NIEÜWÊ NEDERLANDSCHE paald, in het oog heeft gehad eene Verdere diïtantie, dan waar van hier quajftieis; dat al verder die Dyk aan beide zyden door de Inundatiën omringd wierd, en dat, offchoon hy Gearrefteerden zulks by zyne verhoren heeft ontkend, hy Gearrefteerden moet erkennen, dat zulks waar is, en dat hy by die verhoren niet heeft in het oog gehad eene diftantie van twee honderd pasfen, maar eene meer geëloigneerde diftantie; dat wyders die Dyk aan de GiDnekfche en Antwerpfche Poorten op twee plaatfen was doorfneden met eene coupu* re van vier en twintig voeten; dog dat zulks niet ■was gedaan aan de Bosfche Poort, vermits die pasfage tot het doen van forties, en diergelyken moest open gehouden worden; dat de Vyand noodwendig die Dyken moest pasferen, eer hy aan db Brug van de Voorgragt kon /e komen; dat die Bruggen zyn afgebroken geweest, zo als de Vyand zig voor Breda cantonneerde, zo dat alleèn de Gebinten zyn blyven ftaan; dat de Vyand de voorzeide obftacles willende verwinnen, altyd geëxponeerd was aan het vuur van het kanon en van de musquetten der Troupen, die op de Wal geplaatst ftonden; dat wel is waar hy Gearrefteerden by zyns verhoren heefc ontkend, dat de Vyand aan het musquetten-vuur van de Wal zoude zyri geëxponeert geweest , vermits die diftantie te verre was, dan dat hy Gearrefteerden zulks alleenlyk heeft gefupponeerd, en, na gehoord te hebben het gevoelen van den Collonel-Direcleur Schonfter, zig dien aangaande refereert tot het oordeel van de Officieren der Genie en Artillery , die daar van noodwendig meerder kennis dragen; dat, wanneer de Vyand vervolgens doorgedrongen mogt zyn tot aan het Ravelyn of de Avenues der Poorten, en in het Ravelyn, of de capitaale Brug naderde, hy als dan viel in het georapareerde vuur van de hooge en laage Flancquen, en van de Collateraale Baftions; dat d^,  JAARBOEKEN, OBober, 1793. 1701 de capitaale Pruggen, ter wydre van twee vak-»s Gra. ken, waren afgebroken, en alzo eene coupure vfrh*. hadden van omtrent vier en twintig voeten breed; (-E dat daar en boven, zo dra de Vyand de Brup- ' gen naderde, dezelven door de boven en onder- Scntengelegde Brandftoffen, naar den kant van de Poort,,/, konden worden in brand geftoken , en dat dé Af gebrand door het continuéel werpen van Brand- ve Van ftoffen van boven de Poort konde worden on- Bvlaadt. derhouden; dat ter zeiver tyd het blusfehen van Y den brand , of het herftellen van de coupurea aan den Vyand zeer moeyelyk, zo niet onmogelyk , konde worden gemaakt dcor de Grenadiers, die van boven de Poorten continuëel met ; grenaden konden werpen, immers dat het zeker is, dat zulks den Vyand zo veel mogelvk gehinderd zoude hebben, dog dat hy Gearrefteerden geene genoegzame ondervinding heeft van de kragt van zodanige Vuurwerken, en dus ook : met van ht-t effect der Grenaden in zodanig ge1 va ; dat het eene waarheid is , dat de Vyand i zulks alles moest verrigten onder het croiferend fn l T-UUr hoo8e en laage Aancquen» : ecboven dien van het geftadig vuur van een Battaillon dat ter regter en linker zyde de ca: pitaale Wal bordeerde; dog dat by Gearrefteerden niet kan bepaalen , of bet vuur uit agt of negen ftukken kanon kon gemaakt worden, vermenende hy Gearrefteerden zelfs, dat 'e? aan elke zyde van de Poorten ftegts twee ftukken : kanon , namelyk een op elke hooge, en een op elke laage flancq geplaatst waren; dat hy Gearrefteerden by het confrontatie verhoor, tusfchen ' • hem en den Collonel-Directeur Schoufier gehouden, ook heeft moeten erkennen , offchoon hv by zyne voorige verhoren gezegd had, zig daar SJ^8 d raPPferen, dat op eenigen afftand ï ^ Pasfa8e wederom was afge¬ sneden, door drie in elkander gefchoveu Friesfche f •• u- Rui-  1702 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- venhage. Senten' iie tegen AI. Grove Van Bylandt. 1 » 5 ) 1 i ] Ruiters, welke .wederzyds tegen de regtftandeti der pasfage waren vastgemaakt, en dat derzelver pennen allen van yzer waren, en de houte boomen of balken met zwaare yzeren kettingen waren omwonden, om het doorkappen te beletten; dat ook, behalven de gewone houte Deuren der Poorten, bovendien in het midden der pasfage van de Poorten was gemaakt een foort van Barricade, welke uit balken van agt en tien duimen zwaar, was zamen gefteld, ter hoogte van zes voeten, en voorzien van een banquet, waar agter men eenige Musquettiers konde ftellen, en dat die Barricade fchootvry was tegen het Musquet, en zelfs tegen een drie pond Balskogel ; dat al verder binnen de Poorten twee ligte Veldftukken ftonden, die op de pasfage van de Poorten gerigt waren; dat ook by elk der drie gezegde Poorten ftond een troup van vier en twintig Dragonders onder een Officier, met oogmerk , om, zo ras de Vyand doordrong, en begon te deboucheren , als dan op hem in te [louwen, en daar door aan de Infantery tyd te geven zig te kunnen ralliëeren, en hunne retraite naar het Kafteel in ordre te kunnen maken; dat tiy Gearrefteerden moet erkennen, dat door alle deze dispofitien de Avenues en de Poorten der Vesting zodanig waren verzekerd, dat eene attacque op dezelven zeer gerust konde worden ifgewagt , en vry zeker .konde worden afge--' iveerd. Dat voorts, met opzigt tot eene gelyke at:acque op de intermediaire Pointen en Bastions, ie Vyand verpligt was, om, wilde hy zodanige attacque doen, eerst de Inundatien te pasfeeen; dat hy Gearrefteerden by zyne eerfte verloren wel heeft voorgewend, dat 'er verfcheiden Plaatfen zouden geweest zyn, alwaar de Vyand le Inundatien zonder Radeaux of Pontons konde jasfeeren, dan. dat het contrarie van dien aan c hem  JAARBOEKEN, OStober, 1753. 1703 nem dan dat hy Gearrefteerden zig niet meer rappelleert, hoe veel quantiteit van elks toen voor ieder man bepaald is geworden, en zig ook niet meer herinnert , welken dag die fchikkingen ge maakt zyn, dan dat zulks is geweest, zo hy vermeent , na dat de Stad reeds was berend geworden , gelyk hy ook niet zoude weten, of hy zelve in perfoon, dan wel door een van de Onder-Majors, als mede aan wien der Burgemeefteren, over die fchikkingen heeft gefproken of laaten fpreken; dat voorts het Volk eenen- dag van die febikking heefc gejouïsfeerd, en dat op Saturdag avond den 23 February, aan het zelve brood is uitgedeeld geworden , welk brood dieu eigen morgen of den vo-  JAARBOEKEN, OEtober, 1793. 1707 verigen avond voor hun gebakken was; dat toen ook de Onder-Officieren, of wel de geenen, die het brood voor .de Soldaaten in het Oude Mannenhuis , alwaar hec uitgedeeld wierdt, kwamen haaien, eene dubbelde portie hebben ontvangen, vermits 'er voor twee-dagen gebakken was, zond-'r egter dat de afhaalers fchynen geweten te hebben , •■ dat die portie voor twee dagen was , het welk denkelyk oorzaak gegeven heeft, dat zy lieden het terftond geheel en al aan de Soldaaten hebben uitgegeven; dat hy Gearrefteerden erkent, .geene formeele ordres omtrent de ce doene uitdeeling aan het Guarnifoen gegeven te hebben , en dat zulks de reden zy , waarom dien aangaande geen woord in het Ordre-Boek gevonden word, dan dat hy egter zulks zo veel mogelyk heeft publiek gemaakt, dog dat hy Gearrefteerden welbegrypt, dat zulks op eene meer reguliere manier had behoren te gefchieden, maar dat in den eerften : dag van eene Belegering alles zo gefchikt niet kan toegaan, dan wanneer een Beleg langer duurt; dat voorts, wanneer de Bakkers hebben : gedeclareert, niet meer te kunnen of te willen bakken, en wanneer zulks door de Gedeputeerdens uit den Magiftraat aan den Krygsraad is bekend gemaakt, hy Gearrefteerden geene midde- ; len hoegenaamd heeft geëmployeerd, om de Bakkers tot het waarnemen hunner functien te conftringeeren; dat hy Gearrefteerden ookgeenzints ; met den Krygsraad heeft gedelibereerd, of 'er geene middelen waren, om de Bakkers tot het bakken te dwingen , of zig buiten de Bakkers brood te verfchaffen, en dat de reden, waarom hy geene dreigende en zelfs ftrafoeffenende middelen tegen de Bakkers heeft geëmployeerd, zoude geweest zyn, om dat hy Gearrefteerden qua11 zoude vermeend hebben, dat het niet van zyn ; departement als Commandant, maar van het Yyyyy 3 de- 'sGkA- venhaje. Sententie tegen AI. Grave Van Bylandt.  ï?o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- i viïnha- : pE. Sententie tesen AL Grave Van Bylandt. lepartement van de Magiftraat geweest was, de 3akkers daar toe te conftringeeren , en dat, vernits hy Gearrefteerden nimmer in een Beleg is jewtest , hy dienvolgende niet wist, hoe verre le authoriteit van een Commandant over de Bur»èfy zig extendeerde, niet tegenftaande hy Genrefteerden moer erkennen, dat Zyne Hoogheid :>y Hoogstdeszelfs Misfive, in dato 17 Februa•y, hem had gefchreeveri: ,, dans un moment ,, de liege le fait le plus importa ,t, est, que la „-■ville 11e foit point prife, & tous les moyens „ qui peuveht tendre a la fureté de la Place, „ f.'iit permis;" dan welke woorden hy zoude vermeend hebben , in geen onbepaalden zin te tunnen worden opgenomen ; dat ook op dien tyd hem Gearrefteerden geenzints in de gedagten gekomen is, om eenige Soldaaten , die het bakken verftohden , in de Bakkers huizen te zenden en dezelve aldaar te laaten bakken , even iveinig als hy gedas? heeft, om in de Cazematten, of wel op de Wal het brood te laaten bakken, of wel om het op roosters te laaten roosteren, of diergelyke middelen; dat voorts het ïebrek aan brood eerst een aanvang moet hebben genomen op Saturdag avond den 33 February, als wanneer de Bakkers volgens bekomen informatien geen brood , het zy rogge of tarwe, meer hebben willen bakken, danaat het eerfte rapport aangaande dat gebrek hem Gearrefteerden door den Magiftraat in den Krygsraad, op den 24 Februaiy gedaan is, en dat hy Gearrefteerden geene ordres gefteld heeft tot verhelpinri van dat gebrek, vermits kort daarop de Capitulatie is befloten geworden; dat hy Gearrefteerden ook moet erkennen voor zig en zyn huishonden geen gebrek aan brood gehad te hebben, vermits nog brood van Saturdag, als wanneer gewo'nelyk voor den Zondag gezorgd wierd, in huis had, en vermits, zo dra het bombardement  JAARBOEKEN, OBober, 1703. 1709 ment ophieldt, de Bakkers wederom uit hunne kelders kwamen, en aan het bakken gingen: da) hy Gearrefteerden ook geene ordres heeft gefteld, dat hangende de deliberatien over de Capitulatie, namentlyk des Zondags, don 24 February, de Bakkers onderwyl aaa het bakken gingen, ten einde zo de Capitulatie affprong , weder voor eenige dagen voorraad te hebben , en dat hy Gearrefteerden als toen zo verre niet heeft vooruit gezien, en wel gedagt had , dat de geprojecteerde Capitulatie zoude aangenomen worden; dat, wanneer hy Gearrefteerden rapport bekomen heeft aangaande het gebrek aan brood, hy Ge.;rrefteerden niet te min geene informatien heeft genomen nopens de quantiteit der verdere levens, middelen, die in de Stad gevonden wierden, en dat de reden daar van zoude geweest zyn, om dat kort na de inkomst van dat rapport befloten wierdt tot de Capitulatie , en dat hy Gearrefteerden dus ook niet heeft laaten opnemen, hoe veel Aardappelen, Ryst, Garst, Erweten , '. Boonen, Grutten, Zout en verdere noodwendij ge levensmiddelen, waar door men hongersnood I kan beletten, by de Winkeliers te koop, en in | de huizen der Ingezeetenen waren; dat hy Ge1 arrefteerden egter wel gelooft, dat een Soldaat ji wel eenige dagen zonder brood kan leven , wan1 neer men hem Aardappelen, Ryst en diergelyke > kan verfchaffen, dog dat hy Gearrefteerden \ geene zodanige levensmiddelen terftond , toen ; het brood ontbrak, voor het Guarnifoen heeft laaten opkopen, en zulks om reden, dat zo iets 1 hem op dat tydftip niet is in de gedagten geko! men, hebbende men zig terftond op het al of 1 niet capituleeren moeten bepaalen ; dat hy Gearrefteerden ook geenzints kan ftaande houden, I dat tyde der Capitulatie 'er efFectivelyk hongersnood geweest is, nog ook dat alle de levensmiddelen in de Stad verteerd waren ; dat eindelyk Yyyyy 4 hy 's Gra- venhage. Senten' He tegen Al. Grave Van Bylandt»  17 io NIEUWE NEDËRLANDSCHE 's Gra- VENHAGE. Senten* tie tegen Al Grave Van Bylandt. hy Gearrefteerden, offchoon hy het gebrek aan brood en het Declaratoir van den Magiftraat, en van de Bakkers dienaangaande gefteld heeft als een voornaam bewys voor den uiterften nood, en dus als eene voornaame reden voor de Capitulatie, egter heeft moeten erkennen, dat 'erin den Krygsraad bereids is gedelibereerd over de Capitulatie , alvorens de Magiftraat is kennis komen geven van de onwilligheid of onmagt der Bakkers; dan dat, zo hem Gearrefteerden voorftaat, de finale Refolutie, hoedanig te capituleeren , niet is genomen, dan na dat het voorzeide Declaratoir is gecommuniceerd , en dat, offchoon de voorzeide Refolutie in de Notulen van den Krygsraad, als anterieur aan het voorzeide Declaratoir, is gefteld, hy Gearrefteerden egter wel weet, dat de Capitulatie niet formeel is ge-, refolveerd voor den inkomst van het gezegde Declaratoir, en dat mogelyk nooit tot de Capitulatie zoude zyn befloten geworden, in gevalle het Declaratoir van den Magiftraat by de overige redenen , om te capituleeren, als toen niet was geaccedeerd, kunnende hy Gearrefteerden egter rnet geene zekerheid bepaalen, of het getekende Declaratoir yan de Bakkers aan den Krygsraad niet eerst is overhandigd, na dat reeds de Franfche Officier en Trompetter, mitsgaders de Major De G'-angy naar het Franfche Leger geëxpedieerd waren, terwyl ook het bewys, aangaan-: de de onmagt of onwilligheid der Bakkers, bereids lag in het Declaratoir yan Burgemeefteren van Breda, en het getekend Declaratoir van de Bakkers alleen diende tot een nader bewys. Dat, met relatie tot de fterke dranken , en het gepretendeerde gebrek daaraan, hy Gearrefteerden heeft moeten erkennen, dat hy Gearrefteerden korte dagen voor het Beleg van Breda, aau den Magiftraat, of wel aan den Drosfaard yan Breda heeft verzogt, om te laaten opnemen., hoe  JAARBOEKEN, OBober, 1793. W hoe veel fterke dranken 'er in de Stad by de Vei'koopers gevonden wierden, en dat hy ook meent, dat het is geweest op Maandag des mor gens van den 18 February, wanneer de Drosfaard en' de Burgemeefteren Tarée en V> p il. 's by hem gekomen zyn, en hem gecommuniceerd hebben ,hoe het met het Graan ftondt, en dat 'er in de veertig duizend kannen Genever in de Stad ter verkoop waren, kunnende het ook wel we zen, dat hy Gearrefteerden als toen zig zeer te vreede getoond heeft over de quantiteit zo van Graanen als van Genever, die in de Stad gevon*den wierd, en daar over op.eenen vrolyken en vriendelyken toon eenige woorden gewisfeld heeft; terwyl hy Gearrefteerden zig ook wel herinnert, dat de Burgemeefter Tarée van eene groote en genoegzame quantiteit Genever heeft gefproken, oflchoon hy zig niet herinnert, of gemelde Burgemeefter Tarée het getal van kannen op in de veertig duizend bepaald heeft, en of gemelde Droslaard en Burgemeefteren gezegd hebben, dat by de laatfte opneming door den gezworen Peilder Cohgnac, veertien dagen voor het Beleg gedaan , bevonden was eene quantiteit van drie en veertig duizend zes honderd tien, en een halve Bredafche kannen Genever , dog dat hy Gearrefteerden g^en grond heeft, om tegen te fpreken, dat zodanige quantiteit als toen voor handen zoude geweest zyn; dat hy Gearrefteerden ook geenzints kan beweren, dat 'er abfolut gebrek aan fterke dranken op de laatfte dagen van de Belegering is geweest, en dat de Magiftraat van Breda op den 24 February 1793 ook maar alleen heeft gezegd, dat 'er ééne Genever-Stokery was vernield, en dat, zo het bombardement mogt worden gecontinueerd , 'er geene fterke dranken meer- voor het Guarnifoen zouden te bekomen zyn; dat hy Gearrefteerden op dat rapport van den Magiftraat ook niets gedaan Yyyyy 5 heeft, s Gra- VENHA- Senten'ie legen Al :>öve Van Bylandt.  1712 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGE. Sententie teget, AI. Gra ve Van Bylandt, i i i ] I ] heeft, om een totaal gebrek voor het Guarnifoen voor te komen, vermits het zelve rapport van wegens den Magiftraat, op het zelfde oogenblik, als het rapport omtrent het brood gedaan is, en . dat daar op terftond is befloten tot de Capitulatie ; dat ook dus hy Gearrefteerden niet heeft ■ gezorgd , dat 'er aanllonds eene genoegzame quantiteit fterke dranken voor het Guarnifoen \& opgekogt geworden, alzo daarenboven het fpringen van een Genever-Magazyn in de Stad aeen jjebrek kon veroorzaaken; dat hy Gearrefteerdeu &iiet weet , hoe veel Bier 'er in de Stad was, ten tyde van de Capitulatie , dog dat hy niet gelooft, dat daar aan eenig gebrek is geweest, en dat hy geen Bier voor het Guarnifoen heeft laaten opkopen, om dat daar aan zo veel hem bekend is geweest, geen gebrek is geweest; dat hy Gearrefteerden ook vermeent, dat 'er eene genoegzaame quantiteit Wyns in de Stad is geweest, en dat hy niet heeft gezorgd, dat, by gebrek aan fterke dranken , men aan den afgematten Soldaat een teug Wyns konde verfchaffen, vermits hy Gearrefteerden vermeent, dat 'er, in cas van nood, Wyns genoeg in de Stad jvas, en dat voorts hy Gearretieerden moet erkennen, dat ook ten dien opzigte geen plaats heeft gehad die laatfte extremiteit, waar in alleen le Capitulatie, ingevolge de ordres van Zyne Hoogheid, was gepermitteerd. Dat uit het hier voor genarreerde , en door len Gearrefteerden geconfesfeerde , ten klaarlen confteert,gdat hy Gearrefteerden Heilige en ïerhaalde ordres van Zyne Hoogheid heeft geïad, zo om doorj alle mogelyke middelen zig in laat te ftellen tor het dooiftaan van een langdu-.' •ig en geregeldj.!Beleg, als om in cas van attaciue, en hoedanig die attacque ook zoude moren wezen , zig te defendeeren tot den uiterften lood, en niet te capituleeren , dan ingeval die ui-  JAARBOEKEN, Oiïober, 1793, 1713 uiierfte nood daar mogt zyn, of wanneer 'er: een practicabele Bres in de capitaale Wal mogt gefchoten zyn, en 'er geene middelen meer waren; om zig te defendeeren; dat hy Gearrefteerden des niettegenftaande geene genoegzaame precautien en mefures heeft genomen, ten einde zig in ftaat te Reilen, om een langdurig Beleg, of andere attacque te kunnen foutcneeren, en niet alleen niet, of immers zeer gebrekkig, gevólgd de maatregelen, hem ten dien einde door Zyne Hoogheid fuccesfivelyk voorgefteld, maar ook geheel, of ten deele , heeft verzuimd zodanige precautien, welke ieder Commandant eener Vesting in tyd van Oorlog ; en by vrees voor eene attacque of Belegering verpligt is te nemen; dat onder anderen hy Gearrefteerden geen zorg heeft gedragen voor het behoorlyk approvilloneeren der Stad van alle noodwendigheden, tot levensonderhoud van het Guarnifoen en Burgery; dat hy geene optekening heeft laaten doen van de Vivres, die in de Stad gevonden wierden, nog aan de 'Burgery heeft laaten gelasten , om zig voor eenigen tyd van Vivres te voorzien; dat hy zig alleenlyk heeft gecontenteerd met een rapport van den Magiftraat, dat 'er twee duizend zakken Koorn ter hunner dispofitie lagen; dat hy niet heeft gezorgd-,, dat het zelve Koorn voor het Beleg' tot Meel is gerraalen geworden, en voorts in veiligheid is gebragt, nog ook dat 'er altyd voor eeiige dagen in vo.>fsad Brood gebakken was ; dat hy, ingevolge dz ordres van Zyne Hoogheid, niet heeft laaten ophaale^ de Graanen en het Hoornvee in de Baronie van Breda, en daar ov^r alleen gefproken heeft met den Orosfaard van Breda, zonder zig eej^ig rapport te hebben laaten geven, of en hoe veel Graanen en Vee in de Stad was gebragt geworden ; dat hy geene middelen heeft aangewend, om de ordres van Zyne Hoogheid , aangaande het weg- ne- sGju- venhase. SentenHe. tegen Al. Grave Van Bylandt.  'sGra- vekhace. Sententie teget. Al. Gra ve Van Bylandt i 1714 NIEUWE NEDÊRLANDSCHE nemen van de Schepefi en Schuiten in den Oudenbosch, te doen executeeren, niettegenllaan- de hy wist, dat dezelven niet geëxecuteerd waren; dat hy volgens ordres van Zyne Hoogheid geen onderzoek heeft laaten doen , of de kwa. lykgezinde Perfóonen in Breda gewapend waren, en in dat geval de zodanigen ontwapend ; dat by geene middelen heeft aangewend , om volgens de recommandatie van Zyne Hoogheid een Corps Pionniers op te rigten ; dat hy geene pogingen heeft gedaan, om al mede, volgens Zyner Hoogheids ordres, de groote quantiteit Takkebos* fchen, welke in Zyner Hoogheids Bosfchen, en te Leur, en op den Leurfchen Weg gevonden wierden, naar Breda te doen brengen of te vernielen; dat hy Gearrefteerden geen de minfte zorg heeft gedragen voor het oprigten van Hospitaalen , en het uitzoeken vau veilige plaatfen voor dezelven; nog ook voor iets , dat in een belegerde Plaats , tot verbinding van gekwetlte Soldaaten en Officieren, of tot derzelver genezing nodig is ; dat hy geene informatien heeft genomen aangaande het openzetten der Sluizen langs den linker-oever van de Rivieren de Mark cn den Dintel, nog ook ordre heeft gefteld tot het wegnemen van alle de Veerponten op de Rivier de Mark ; dat hy ook geene genoegzaame zorg heeft gedragen voor het wegnemen van alle Schuiten en Aaken op de Rivier boven en beneden Breda; dat hy Gearrefteerden voorts in de Belegering geenzints alles heeft gedaan , wat ftrekken konde tot menagement van zyn Guarnifoen, en de raad, welke hem daar omtrent gegeven is, niet heeft opgevolgd, en dat hy ook verzuimd heeft, de nodige ordres te geven , en.de behoorlyke fchikkingen te maaken tot eene geregelde uitdeeling van Brood en Genever aan net Volk , het welk op de Wallen ftond;  JAARBOEKEN, QStober, 1793. 1715 ftond; dat hy Gearrefteerden aan de Leden van de Krygsraaden , gehouden over het al of niet overgeven van Breda, niet heeft gecommuniceerd alle de ordres vau Zyne Doorluchtigfte Hoogheid , en ook niet heeft gezorgt, dat de Krygsraaden in eene behoorlyke ordre en ftilte zyn ge-, houden geworden; dat hy Gearrefteerden in die Krygsraaden, de eerfte is geweest om voor te < ftellen, of men al of niet zoude capituleeren, en zyn voorftel zodanig heeft ingerigc, dat daar uit duidelyk bleek zyns Gearrefteerdens gevoelen voor de noodzaakelykheid , om te capituleeren; dat hy Gearrefteerden vervolgens beftaan heeft, om de Stad en Vesting Breda by Capitulatie aan den Vyand over te geven, zonder dat hy Gearrefteerden eenige attacque of asfait heeft afgewagt, zonder dat de Vyand zig immer van de Buitenwerken heeft meestergemaakt, zonder dat de Stad of het Guarnifoen in eenige opzigten tot den uiterften nood is gebragt geworden, en zonder dat hy eenige middelen heeft aangewend, om de zwarigheden, welke in de verdere defenfie der Plaats hem voorkwamen, uit den weg te ruimen, alles ftrydig met zyns Gearrefteerdens pligt en met de expresié ordres van Zyne Doorluchtigfte Hoogheid; dat hy Gearrefteerden dienvolgende, en uit. hoofde van al het voorfchreven zig notoir heeft fchuldig gemaakt aan verregaand pligtverzuim, door het niet nemen van alle precautien , om een Beleg of attacque te kunnen ibuteneeren, en aan verbreking van zyn bezworen trouw, mitsgaders aan formeele en verregaande desobedientie aan de ordres van Zyne Doorluchtigfte Hoogheid, als Kaptein-Generaal, door het overgeven van eene capitaale Grensvesting, zonder den uiterften nood, tegen de ordres van Hoogstgemelde Zyne Hoogheid : al het welk zaken zyn, die in een Land van goede Juftitie niet kunnen worden geleden, neen maar in 's Gra- venha- Senteri' 'ie tegen M Gra>e Van Bylandt.  1716- NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- venh&ce. Sententie tegen AI. Gra ve Van Bylandt. Ni in tegendeel volgens het Voorfchrift der Krygs. Wetten, en volgens Rechten en Coftumen van den Oorlog , anderen ten affchrik en exempel, rigoureufelyk moeten worden geftraft.. Zo is 't, dat de voornoemde Extraordinaire Hooge Krygsraad, met rype deliberatie van raade doorgezien en overwogen hebbende al het geen ter materie dienende was , en konde moveeren, op de Confesfie van den Gearrefteerden, DOENDE RECHT, in den naam en van wegen de HOOG MOGENDE HEERILN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLAND SN , verklaart den Gearrefteerden vervallen te zyn van alle zyne Militaire Charges, ten dienfte dezer Landen bekleed , en condemneen denzelven, om te worden getransporteerd naar Breda, en aldaar op de capitaale Wal dier Vesting met het Zwaard over het hoofd te worde:) geftraft, en om voorts zyn leven lang gedurende , ten zynen koste, in eene verzekerde plaats te worden geconfineerd; ontzegt voorts aan den Advocaat Fiscaal van de Generaliteit, Eisfcher R. O., zynen verderen of anderen Eisch en Conclufie, op en tegen den Gearrefteerden gedaan en genomen , en condemneert niet te min den Gearrefteerden in de kosten en mifen van Juftitie, mitsgaders in de kosten van den Procesfe. Aldus gefententieerd in 'sGravenhage den 4 Juny 1793 , by myne Heeren den LieutenantGeneraal Van Heeckeren, als Prafident, en de Generaal-Majors Van Brakell, Von Minnigerode, De Schepper, Van Goens, Gonzal en Von Wieguer, als Leden, dezen Extraordinairen Hoogen Krygsraad compofeerende. (JVas geteekend,) R. B. W. van HEECKEREN, D. W. H. van BRAKELL, C.  JAARBOEKEN, OStober, 1793. 1717 C. F. von MINNIGERODE, 'sGbaJ. de SCHEPPER, venha. J. H. van GOENS, ge A. F. GONZAL, * L. W. J. von WIEGUER. (Onder ftond,) Ter Ordonnantie van den Krygsraad, (JVas Gecontrafigneert,) R. van SUCHTELEN. . Dog Zyne Hoogheid de Prins Erfftadhouder vondt goed, die Sententie eenigzints 1 verzagt, aldus te bevestigen: Volgt het Jppointement van Zyne Hoogheid Zyupen?0^gheid' geaen e„ geëxamineerd hêb„mbne,nde de »f venftaande Sententie heeft goed1 gevonden, dezelve te approbeeren. Gedaan in 'sGravenhage den 20 Juny 1793. (JVas geteekend,) WILLEM PRINS van ORANGE, (Lager ftond,) Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid, (Was gecontrafigneert,) J. T. de LARREY. (Onder ftond,) Accordeert met zyn Orgineel , (Was geteekend,) R. van SUCHTELEN. Volgt de Me van Remisfie. he?ZnLH«00Sheid' gezien en geëxamineerd hebbende de Sententie van den Extraordinairen Hoo- gen  1718 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venha ge. Appoii tement van Z% neHoo± heid. , gen Krygsraad van den 4 Juny 1793, by welke . Alexander Grave Van Bylandt, Generaal- Major van de. Infautery , Lieutenant-Collonel effectief van het Regiment Infantery van den Generaali Major Grave Van Randwyk, Zyner Hoogheids Adjudant-Generaal, en Major-Commandant van ede Stad en Vesting-Breda, is gecondemneerd, f-om vervallen te zyn van alle zyne Militaire Charges , ten diende dezer Landen bekleed, en om getransporteerd te worden naar Breda, en aldaar op,de capitaale Wal dier Vesting met het Zwaard over het hoofd te worden geftraft, en om voorts zyn leven 'ar'g geduurende, ten zynen koste . in een verzekerde plaats te worden geconfineerd; en wyders gecondemneerd is in de kosten en mifen van Juftitie, mitsgaders in de kosten van den Procesfe. - En gelet, waar op in dezen te letten ftonde , heeft goedgevonden , om redenen, Hoogstdezelve daar toe moveerende, en gratie Voor rigeur van Juftitie willende prtefereeren, aan den Gecondemneerden te remitteeren de pcene, om met het Zwaard over het hoofd te worden geftraft; blyvende alle de overige pointen van deszeifs Condemnatie in hun geheel; en zal dezelve in het Fort Loeveftein worden geconfineerd. Gedaan in'sGravenhage, den 20 Juny1793. (JVas geteekend,) WILLEM PRINS van ORANGE, (Lager ftond,) Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid, (JVas gecontrafigneert,) T. J. de LARREY, (Ter zyde fiond,~) Het Wapen van Hoogstgemelde Zyne Hoog-  JAARBOEKEN, OStober, 1793. 1719 Hoogheid, gedrukt in eenen rooden»sGra» Ouwel, en overdekt met eene papiereVENH^. Ruite. GI> (Onder ftond,') Accordeert met zyn Origineel.; C /F^y gei eekend,) R. van SUCHTELEN, Leyden. De Hoog Geleerde Heer Pieter Nieuwland, Profesfor in de Natuurkunde, ver« , hevene Wiskunde, Sterrekünde enz, aan 'sLands Univerfiteit alhier, heeft den 28 der afgelopene maand September, deze post ; plegtig aanvaard, met het wel uitvoeren i eener fchoone redevoering: De ratione diseiplinarum Phyficarum cum ratione eiegan» tiorum, qucs vocantur, J.iterarum comparatd, & ex utrarumque naturd illuftratd: dat is : Over den toeftand der Natuurkundigs Wetenfchappen, met aen toeftand der fraaie Letteren vergeleken, en uit den aart vatt beiden opgehelderd. Vervolgens deedt ook den 10. dezer maand , de Hoog Geleerde Heer' Everhardus iGHs-MDius, ter aanvaarding van [de waardigheid van Hoogleeraar in de' Oofterfcbe Taaien en Joodfcbe Oudbeden, als mede van lnterpres Legati Warneriani,' aan 'sLands Univerfiteit alhier, plegtiglyk Zzzzz eeeö  NIEUWE NEDERLANDSCHE Leyden. eene redevoering, De eo , quod Schultensii , poft immortalia erga Litteras Oritn~ tales merita, aliis agendum reliquerint, dat is : Over 't geen de Schültenscn, na hun' ne onfterffelyke verdienden omtrend de Oofterjche Letterkunde, voor anderen te doen nog hebben overgelaaten. Het Genootfchap der befchouwende en wexkdadige Wiskunde te Leyden, heeft in haare Vergadering, gehouden den 05 September dezes Jaars, de volgende Vraag voorgefteld: „ Daar de Bouwkunde haare regelen van „ de Wiskunde erlangt, in welke dee» „ len der laatstgenoemde Kunst moet „ men ervaren wezen, om een bekwaam „ Bouwmeefter te zyn?" Het Genootfchap verwagt, onder aanbieding vari twintig goude Ducaaten aan den Schryver der meest voldoende Verhandeling, de antwoorden voor den 1 Maart 1794; moetende dezelven vragtvry gezonden worden aan den' Heer J. van Coëverden, Kaptein by de Schuttery en eerfta Secretaris van gemélde Genootfchap. -AaVii ï3aH . h-0 ;•>:. ': • 1 '"'"h AmsTeldam» He Wel Edele Groot Achtbaare Heeren Purgemeefteren en Regeerders dezer Stad, hebben den 24 September «ene Notificatie ge-  JAARBOEKEN, OEiobtr, 1793. 172! gedaan, met aanwyzing der wooningen ,AMr. alwaar door de Wyken dezer Stad, de op-STfiiA brengingen voor de tweede Termyn van denDAS*# tweemaal eenhonderdfte Penning moeten worden gedaan, welke Notificatie is van dezen inhoud: 1 "Durgemeefteren en Regeerders der Stad AmfterSJ dam, in agting genomen hebbende, dat Hun Edele Groot Mogende de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, by Hoogstderzelver Placaat van den 3 April 1793, goedgevonden hebben, tweemaal één honderdlten Penning van alle Ingezeetenen dezer Provincie, zonder onderfcheid van ftaat te heften , hebben , ingevolge zo van hec voorfz. Placaat, als van de Refolutie van den 3 Mey daar aan volgende, gerefolveerd , dat ooi aan de goede Ingezeetenen dezer Stad alle mogelyk gemak'toe te brengen, door de daar toe aangeftelde Commisfarisfen zal worden gehouden zekere orde van oproeping, en gevaceerd tot den ontvangst van den tweeden Termyn , op onderfcheidene Plaatfen binnen deze Stad, hier onder gespecificeerd , waar mede een aanvang zal worden gemaakt in het Admiraliteits Buitenhuis, en in het Oude Vrouwen- of Besjeshuis op ien 1 October 1793- en °P al'e de overige Plaasf-sn op den 7 of 14 October daar aan volgende; verwagtende Burgemeefteren en Regeerders voorfchreven van derzelver goede gezindheid, dat zy zig niet zullen onttrekken, om te zorgen, dat zy tegens ge* melden tyd in gereedheid hebben de Penningen, welke zy, ingevolge het Placaat, verpligt zyn te fourneeren, terwyl de zulken. welke daar toe uit hoofde van 'c Placaat niet verpligt zyn , maar evenwel door de gedaane vermaaning, uit beginfelen van Vaderlandsliefde, cok het hunne zullen wilZzzzz 2 letl  Amsterdam. Notifie. wegens yoPenn 1722 NIEUWE NEDERLANDSCHE len toebrengen, mede verzogt worden, die Giften op de gemelde tyden en plaatfen te willen doen. Op 't STADHUIS in Burgemeesters Vertrek. Alle Leden van Regeering. Voorts die geenen, * die Seslie in eenige Collegien hebben, of eenige Ampten van Politie of Juftitie bekleeden , benevens de Leden van den Krygsraad en van de Kerkenraaden der Proteftantfche Gezinten ; mitsga:ders alle die geenen, die eenige Bediening, betrekkelyk het Stadhuis, hebben. - Voor de verdere Ingezeetenen m de Burgerwyken, waarin zy woonen. In de OUDE KERK. Da Wyken No. i, 2, 3, 4 en 5. In het GASTHUI S. De Wyken No. 6, 7, 8 en 9. In het WEST-INDISCH BUITENHUIS. De Wyken No. 10 en 11. Met een gedeelte van de Wyk 15 , namelyk de geheele Plantagie, Kadyk aan de gantfche zyde van de Laagte tot aan de Schans, by de Pakhuizen wederom tot ^an de Schutfluis. Voorts het gedeelte van dezelve Wyk . gelegen tusfchen de Houtkoopers-Burgwal, Uilenburgs-Burgwal, Rapenburgs-Burgwal en Montalbaans-Burgwal. In de Z U I D E R KERK. De Wyken No. 12 en 13* Iti  JAARBOEKEN, OBobsr,1793. 1723 F$ '( OUDE VROUWEN- of BESJESHUIS. Am- STEl> De Wyk No. 14, het restant van de Wyk 15, dam. en de Buitenwyk 5. Notific. In het ADMIRALITEITS BUITENHUIS, jegens SoPenn, De Wyk No. 16. In de LUTHERSCHE NIEUWE KERK, De Wyken No. 17, 18, 19, 20 en 21. In de NIEUWE KERK. De Wyken No. 22, 23, 24, 25 en 30. In het WEST-INDISCH HUIS op de Gar« naalemarkt. De Wyken No. 26", 27, 28 en 29. In het NIEUWEZYDS HEEREN LO- GEMENTc/'^ Haarlcmmerdyk. De Wyken No. 31, 32 en 52. Voorts een gedeelte van Wyk 51, te weten: De Noordzyde van de Goudsbloemsgragt of Franfche Pad; de Baangragt tusfchen dezelve en I de Palmgragt; de Schans daar tegen over; de ' Zuidzyde van de Palmgragt, en Brouwersgragt ; tusfchen de Palmgragt en Goudsbloemsgragt of ' Franfche Pad, en al wat daar binnen begrepen is. fa 't AELMOEZENIERS WEESHUIS. De Wyken No. 33, 34, 35 en jy. De Buitenwyk No. 2. Zzzzz 3 in  j?24. NIEUWE NEDERLANDSCHE In >t MENN0N1TEN WEESHUIS, * AM* * Oranje-Appel. 6TEI> DAM' De Wyken No. 3«> 37, 3^ en 39. De BuiJStotific* tenwyk No. 3. inde WE STER KERK. De Wyken No 40, 41» 42, 43 en 44» fn het NIEUWEZYDS HU1SZITTENHUIS. De Wyken No. 45 > 4<5, 47 en 48. In de NOORDER KERK. De Wyken No. 49, 5° en 515 ™et/; uitzondenn> van een deel bS'vooren in het Nieuwezyds Heeren Logement geplaatst. /„ de EILANDS KERK. De Wyken No. 53 en 54- De Buitenwyk No. 4« /„ het WAALE WEESHUIS. De Wvkcn No. 56, 57 en j8; met uitzonderin? van een gedeelte van dezelve hier na in dg Amftel Kerk geplaatst. Inde A M S T E L KERK. De Wvken No. 59 en 60. . „ vntJeaaers een gedeelte van de Wyk No. 58, * en: de Zuidzyde van de Pnnfegragt,tosgheTde Vyzelgragc en Reguliersgragt; de West-  JAARBOEKEN, OBober, 1793. 1725 zyde van de Reguliersgragt, tusfchen de Prinfe-AMgragt en Baangragt; voorts de Baangragt, cus.stelfchen de Reguliersgragt en Vyzelgragt; de Schans ham. daar tegen over, en de Oostzyde van de Vyzelgragt, en al wat daar binnen belloten is. De Büi-Notific. ten wyk No. 1* wegens Zullende op ieder plaats aanvang gemaakt wor-jot"c««. den met zodanige Wyk of Wyken, als by Commisfarisfen der relpecldve Departementen nader bepaald zal worden. . Aldus gedaan den 24 September 1793» Prefentibus de Heeren Regeerende Burgemeefteren , Mr. Fredrick Alewyu en Mr. Nicolaas Faas. In kennisfe van my Secretaris, H. HUYGHENS. Vervolgens zyn ook aan de huizen der Ingezeetenen roudgebragt Billietten van dezen of diergelyken inhoud: /Commisfarisfen, gequalificeerd tot den ontvangst V" van den tweemaal één honderdften Penning, ; by Hun Edel Groot Mogende Placaat van den 3 ! April 1793 gearrefteerd, zullen vaceeren tot den 1 ontvangst van den Tweeden Termyn, zo van het ] geen by het voorfz. Placaat wordt gevorderd, als 1 van het geen een iegelyk, hoe zeer in 't Placaat : niet begrepen, uit Vaderlandsliefde zal willen con- tribueeren, in het Vertrek van de Edele Groot ■ Achtbaare Heeren Burgemeefteren en Regeerders I dezer Stad. Op Dingsdag, Woensdag en Donderdag, den 15, 16 en 17 Odtober 1793, van half twaalf tot één uuren En wordt .Zzzzz 4 ;a„  ï?2ft NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Billict tot opbrenging van den jo Perm, ingevolge van voorfchreeve Placaat en de dieswegens gcnouiene Refoluüe, van den 3 Mey daar aan volgende, tegens een van opgemelde dagen opreroepen , en verzogt ter plaatfe voorn, te co pareeren. Terwyl voorts tot Uwe Advertentie dient, dat bet voorfz Fournisfement ook z 1 moeten gefchieden, door of van wegens Uwe Huisvrouw, en door U Edele zal moeten gedaan worden, wegens alle Executeurfchappen , Voogdyen , Curateeien en Admmiftratien , die U Edele hebben mogt, over uwe onmondige Kinderen en andere Pupillen, en verdere Ingezeetenen, en wanneer dezelve Boedels in het Placaat begrepen zyn; mitsgaders van alle Goederen in Fideicommis of Lyfrogt, by U Edele, uit eigen hoofde,. ofte wel in eenige Relatie of Qualiteit bezeten wordende. En wordt U Edele verzogt van deze Advertentie kennis te geven , aan. alle Perfóonen, in uw Huis wponende, Domeftiquen daar onuer bes-reppn, en dezelve af te vragen, of zy tot en boven de ƒ2500:0:0 gegoed zyn, of wel uit hoofde van Lyftogten, Pennoenen, Jaarlykfche Legaaten, Uitkeeringen als anderzints, volgens bet opgemelde Placaat, mede zouden moeten fourneeren, en zo ja, .dezelve aan Commisfarisfen op te geven. Eu voor zo verre dezelve niet zouden vallen in de termen van voorfchreeven Placaat, wordt U Edele al verder verzogt hun onder het oog ce brengen , het Slot van hei' eer (ie Artikel van voorzeide Placaat, hier onder volgende, ten einde hun in ftaat te ftellen, om hunne vry willige giften op een der plaatfen, voor de Wyken dezer Stad gefchikt, te daen. „ Dan vermits de uitzonderingen, by dit Artikel voorgefteld, alleen ten oogmerk hebben, om irjnze minder gegoede Ingezeteneu, en die geenen , ^reike voorts die uitzonderingen betreffen, te gemoet  ' JAARBOEKEN, OBober, 1703. I?27 moet te komen, en wy geenzints daar mede willen te kennen geven dat wy in de zodanigen eenige mindere bereidwilligheid, of verpügtmg vooronderftellen, om tot afweering van het gevaar, dal hunne Godsdienftige en Burgerlvke Voorrechten dreigt, zo veel in hun vermogen is, toe te brengen, vertrouwen wy, van hunne Vaderlandsliefde en vermanen hun, des noods, dat zy door vrywilhge Giften, waar van wy de begrooting aan hunne volkomen vrye keus, en de infpraak van hunne gewetens overlaaten, met hunne Mede-Ingezetenen sLands Schatkist helpen ftyven, en dus het loftelyke voetfpoor der braave Voorvaderen te volgen welken tot verkryemg en behoud van Cjodsdienftige en Burgerlyke Vryheid hun Goed en Bloea niet te dierbaar was." Ter Ordonnantie van Commisfarisfen voornoemd. Amfterdam Oclober 1793. x £e,Heeren Bewindhebberen van de Oostlndiiche Compagnie hebben bekend gemaakt, dat zy hunne gewoone NajaarsVerkoopingen zullen houden, als volst' den ia November ter Kamer Zeeland; den 1* dito ter kamer Delft; den ai dito ter Kamer Rotterdam; den 26 dito ter Kamer Amfteldam ; den 2 December ter Kamer Hoorn en den 3 dito ter Kamer Enkhuizen. Ook hebben de Heeren Bewindhebben yan de Geoctroyeerde Nederlandfche OostIn ilche Compagnie, befloten hunne ffewoone INajaars- Vergadering van Zeventigen te beginnen op Maandag den 18 NovemZzzzz $ ber Am- STELDAM. Billiet tot opbrenging van den jp Penh.  i7zS NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. BE- ber aanftaande ter voorzittende Kamer Zeeland, te Middelburg. In deze Stad is, ten Comptoire van de Heeren Joban Bourcourd en Weduwe E Croefe en Comp., geopend eene geldligting voor den Regent van Frankryk, zo in die betrekking als onder verband van Hemzelven en zyne Goederen , en onder mede verband van zynen Broeder den Graaf Van Artoh, den een zelfs voor den ander , tegens 5 perCt. Intrest voor agt jaaren vast , en clan in vier jaaren af te losfen in Hollandsch Courant te Amfteldam. De Fournisfementen zouden gefchieden half in geld en half in 5 perCt. Franfche Effect-en , waar boven nog komt voor ieder aandeel van ƒ icoo: o: o Coupons de Asfurantie, ter verzekering van L. 2500:0:0 Franfche Fondfen, Lyf- of Losrenten , om by retour van Hunne Koninglyke Hoogheden in Frankryk, volgens de voorwaarden der Geldligting waar toe dezelven behooren, te worden voldaan, in contante fpecien Capitaal en Intrest. Zie hier dat Plan zei ven:  JAARBOEKEN, October, 1703, 1729 BERICHT van eene NEGOTIATIE , a», ' £7t/™^AALF MILLIOENEN^* GULDENS , Hollands Couront Geld, te- ™ gens 5 per Cc. Intrest in U Jaar, ten Comptoire van de Heeren J. BOUR- £2R£D> en Wed' ED- CROESE en COMP., Bankiers te AMSTELDAM, voor rekening en ten behoeve van LOUIS STANTSLAÜS XAVIER, DE FK ANCii,, ïIt.S be FRANCü, MONSIEUR, mitsgaders REGENT van FRANKRYK, en CHARLES PiiJL'.i'PE, DE FRANCE, FILS DE FRANC E, GK.AAF van ARTOiS, en LIEUT liNANT-GENERAAL van FRANK. RYK , zo in hunne refpective Ouahteiten, als voor hunne byzondere 'Perfóonen , en een ieder van hun voor het ge. heel, mitsgaders onder verband zo van de INKOMSTEN van het RYK, als va" Hoogstderzelver particuliere GOEDEREN , en zulks voor den tyd van agt Jaaren vast, en als dan in de vier volgende Jaaren af te losfen, ieder Jaar een vierde part. TLJet Fournisfement in deze Negotiatie zal ge>GeWs*A fchieden de helftin Hollands Courant-Geld,,;,"S en de wederhelft in Franfche Fondfen, welken VOor de gecreeert zyn volgens Koninglyk Edict voor den F Zn Jaare 1789, tegens j pCt. intrest: dus men voor rdie ieder Obligatie van/1000 zal betaalen f 500 in prLre„ Geld, en L. 1000 in Franfche Fondfen, als bo- 7 ven is gemeld. By ieder Obligatie groot ƒ 1000, welke allen gedateerd zyn 8 September 1793, zulkn worden gevoegd twaalf Jaarlyklche Intérest-Coupons ieV€F * f 50, en daar en boven nog 5 Coupons, ieder ter Verzekering vanL. jou, dus te zamen van  1730 NIEUWE NEDERLANDSCHE jhl- van L. 11500 Franfche Fondfen, het zy Lyf of stel- Losrenten?, om by het retour van Hunne Kodam- ninglyke Hoogheden in Frankryk , daar op zo wel de Interesfen als Hoofdfom , zonder eenige Geldlig- vermindering of uitflel, volgens den inhoud van ting de Edicten, waarop de Negotiatien van gemelde voor de Franfche Fondfen 't zy Lyf- of Losrenten zyn Fran- gedaan, te kunnen worden ontfangen in Compfche tanten , goude of zilvere Specie, volgens den Prinfen. Cours en Waarde, zo als die voor den Jaare I789 in 't Ryk gangbaar waren. . En alzo de Obligatien reeds in gereedheid zyn, kunnen dezelven bekomen worden ten Comptoire voormeld. De Uitgevers vau dit Bericht, van wegens Hoogstgemelde H. H. K. K. H. H. gevraagd zynde, om eene Negotiatie te openen ten behoeve van Hoogstdezelven , hebben wel aan de eene zyde begrepen de moeylykheden, welken zy in deze omflandigheden van tyden en zaken, in het effectueeren van zulk eene Commisfie aantreffen zouden, zo uit hoofde Van de algemeene fchaarsheid van het Numeraire, als van de menigvuldige geldligtingen van dezen tyd, dog zy hebben aan de andere zyde tevens in aanfchouw genomen , dat wel ligt , van deze moeilykheden zelve by welgemelde H. H. K, K. H. H. party te trekken zoude zyn ten voordeele van hunne Mede-Ingezetenen, als zynde het over bekend, dat niet alleen de aanzienlykfte en -vermogendfte , maar ook de mindere clasfen van Inwooners van deze Republiek allen op eene aanmerkdyke wyze in de Franfche Fondfen zyn geïnteresfeerd, ea dat dierhalven het van het uiterst aanbelang is, om zynen aandagt te vestigen op zodanige < maatregelen, als in de tegenwoordige tydsomftandiglieden , en wel inzonderheid by het voortduuren der verwarringen in Frankryk aan de eene  JAARBOEKEN, OBober, 1793. 1731 eene zyde, en aan de andere zyde by eenen Ammogelyken ommekeer van zaken in dat Ryk, stelhet meest gefchikt kunnen zyn, om het gel dam. teelde zeer aanzienlyk Interest van byna alle de Ingezetenen van deze Republiek, zo \zz\Geldlig* mogelyk te verzekeren, en , voor alles , wat ting er gebeuren kan, in eene meerdere veiligheid voor de te ftellen. Fran_ De Uitgevers van dit Bericht zouden vetmcfche nen hunnen kring geheel en al te overfchreden, Prinfen indien zy eenige de minfte berekeningen wilden' maken over de wyze en tyd, die het Lot van het ongelukkig Frankryk zullen beflisfchen , en zy weten ook te wel, dat althans Particuliere Ingezetenen zulks met geene mogelykheid kunnen voorzien. Dog als Financiers , hun oog vestigende op het geen airede is gebeurd, kunnen zy niet afzyn hunne Mede-Ingezetenen te herinneren , dat de groote belemmeringen in een Handel, en aanzienlyke vermindering in de waarde der Franlche Fondfen, als mede in die der Intereslen, welke men gewoon was te ontvangen veroorzaakt de laatfte door de enorme daling van den Wisfel zig en op dit oogenblik reeds aanmerkelyk doen, en verder, zo lange Frankryk niet op de eene of andere wyze tot rust geraakt, ; hoe langer hoe meer zullen doen gevoelen. Waar by nog komt, dat ook een en andere befluiten by de Nationale Conventie genomen, zo wel het i geheel betlaan, als de bewyzen van eigendom van de gemelde Fondfen, totaiyk in de waagfchaal fchynen te ftellen, als onder anderen plaats heeft ten opzigte van het Decreet, in gevolffe van het welke alle de Effecten voor Primo January aanftaande naar Parys zullen moeten worden gezonden, om aldaar in boeken, op den naam - der Eigenaars, gefteld, en de origineele Schuld. ï erkentemslen of Billetten ingetrokken te wor1 den. Welk Decreet niemand, die de zaken on- ■ *  Am- DAM» Géldlig' ting ■ yoor de Franfchel'rinfen i732 NIEUWE NEDERLANDSCHE onbevooroordeeld nagaat , anders zal kunnen befchouwen dan als van de gevaarlykfte gevol<*-n te zyn, daar immers een ieder, die aan hetzelve zal willen voldjen, langs dien weg van het eenig btwys van zynen eigendom, voor de bewaring van het welk hy zelfs zorgen konde, wordt gedeposfideerd, en zulks in een tyd, dat de oi.ichendbaarheid dier Boeken met geene mogelykheid fchynt te kunnen worden gegarandeerd voor Brand, Vernieling ot 'Roof, vooral op het oogenblik, dat nog grotere verwarringen by gebeurlyke grotere evenementen de fioofdftad zelve tot in haare verhoreendfte fchuilplaatfen zouden kunnen beroeren en de, ongebondenheid en verbittering ten uiterften toppunt zouden ryzen kunnen. Om m te zwygen van het op den 7 September laatstleden geproponeérd Decreet. waar by alle de goederen van Vreemdelingen 111 Frankryk, zedert den Jaare 1789 gedomicilieerd , en onderdSnen van de Gecoalifeerde Mogendheden zyn. de aan de Republiek verklaard wierden te zyn vervallen. Welk Decreet , indien het eenmaal weder tot ftand wierd gebragt, althans het Interest het welk in de Franiche Fondfen hebben die geenen, tot devvelken hetzelve betrekkelyk is geheel en al monifkeeren zoude. En om nu insselyks niet te gewagen van zeker ander Decreet van den 15 September laatstleden , waar bv' alle Verkoop en Transport der Fondfen verboden is, en waardoor dus de bezitters van dezelven zelfs buiten de mogelykheid zyn gefteld om die te realifeerai, en alzo het nlico te ontgaan, het welk zy anderzints daar omtrent te war ten lubben, immers en in allen gevalle hetzelve op die geenen over te brengen, die het uit eieene en vrye verkiezing op zig zouden wil en Tw.-v.en- alles dierhalven zo veele omftandighe5en! die de Uitgevers van dit Bericht hebben ge-  JAARBOEKEN, Oftober , 1793. 1733 raotiveerd, om by het openen dezer Negotiatie zodanige andere fchikkingen te bedingen, als ir. tyd en wylen zouden gefchikt kunnen zyn, on het nut en voordeel van hunne Mede Ingezete nen in dezen te bevorderen, en ten minflen eer gedeelte van het Interest, het welk dezelven in de Franfche Fondfen hebben, in meerdere veiligheid te "ftellen.. Ten uiteriten gelukkig zuller zy zig rekenen, indien by het dadelyk retoui van H. H. K. K. U, H. in Frankryk, waartot alleen hunne voorzieningen voor een gedeelte be trekkelyk zyn, gemelde hunne Mede-Ingezete nen het voordeelig Effect van dezelven zullen ge nieten. Dan ook tevens by het niet gebeurei van dit evenement, (waar omtrent geene men fchelyke uitzigren voor als nog eenige zeker heid opgeven kunnen,) zouden zy zig nimme: beklagen om voordeden voor dezelven te heb ben getragt te bedingen, die als dan ten deeli zouden vermindert worden. Dan., wat nu de voordeden zelve betref die de Geïnteresfeerden in Franfche Fondfen door het deelnemen in deze Negotiatie zullei kunnen genieten, dat dezelven van geen gerinj aanbelang zyn, zal al aanlfonds in het ooj loopen, indien men in aanmerking neemt: i°. Hoe gering de fom is, waar voor di Geldfchieter in deze Negotiatie deel kan nee men, en tot welk eene fom toe, daar en tegei hy langs dien weg zyne Franfche Fondfen ii zekerheid fielt; want tog iemand in deze Ne gotiatie participerende voor één duizend Gul dens, behoeft flègts in comptant geld te fournee ren ƒ500 Hollandsch, en kan de overige ƒ 50c voldoen met een Effect van L. 1000 Franfchi Fondfen , welke thans weinige waarde hebben en tekens dit Fournisfement ontfangt hy een< Obligatie ter waarde van / 1000 Hollandsch, ren Am- steldam. Geldïig* ling voor de Fran» fche Prinfen, ï •;* 1 1  Amsterdam. Gcldiig ting yova at FranfcheBrinfei 1734 NIEUWE NEDERLANDSCHE rentende 5 pCt. en boven dien 5 Coupons f As* furance, door dewelken aan hem L. 2500 tranfche Fondfen voor Capitaal en Interesten in comptante fpecie worden verzekerd , welk Capitaal en Interesfen hy anderzints , indien hy namentlvk in deze Negotiatie geen deel verkiest te neernen, om voormelde redenen zeer veel gevaar zal lopen ten eenemaale te verliezen. >. aw. Men (lelie den uitflag van zaken in Frank' ryk zodanig als men verkiest, dat is, men Helle dat H. I; K. K. H. H. nimmer 111 Frankryk retourneeren, en alzo de Coupons dyf furance op niets uitloopen,' dan nog evenwel heelt: de Geldfchierer zyne Penningen niet kwalyk geplaatst, aangezien hy ook in dien gevalle zyne reéelyk gefourneerde ƒ 500 heeft uitgezet tegens 5 ?Gt., fn zyne L iood Franfche Fondfen , waar van de waarde thans zeer gering is, heeft gereahfeerd tegens een fchuld, waardig ƒ 500 Hodlandsch , welke meergedagte H. H. K. K. tt. M. in allen gevalle gehouden zyn binnen twaalf Jaaren te rembourfeeren, en tot welk rembourfement Hoogstdezelven zig in hun privé en ieder voor het geheel hebben verbonden, en by wanbetaling zelfs als Particuliere perfóonen door ÏÏdelen van Rechten geconftringeerd kunnen worden, eneindelyk, (het geen in de mond van Vorften nue Herker is,) welke fchuld hoogstgemelde H. H. K. K. H. H. zelve hebben genoemd Eene Heilige Schuld cn Schuld van Eer (dette facrie 6 d'honneur) en dus op hun woord van 'Eer hebben beloofd om dezelve m allen gevalle by voorrang (par preference) te zullen voldoen. *° Deze Negotiatie is ook niet minder voordeelt voor den zodanigen , welke niet in de Franfche Fondfen zyn geïnteresfeerd; want voor iéder ƒ 1000 Hollandsch , waar voor dezelven  jaarboeken, OBober, 1793. t?3j daar in participeeren willen, fourneeren zy fWts A™ /500 inComptanten, en L. ioco Franfche Fondfen, welke L. 1000 zy volgens den tegenwoor- mm digen Cours kunnen koopen voor ƒ iooil/"iqo en dus genieten de zodanigen Vooreerst van hun-Geldla ne reeelyk ungefchotene Penningen, ter fommaSf 0 : van ƒ 600 630 's Jaarlyks ƒ50 voor Interes- Zr de fen of jpCt. van volle/1000; maar ook in?W de Tweede Phats avanceeren zy hier mede tlA«T aanftonds 111 den beginne op hun Capitaal / vt^Srim/in \ /n4°°/;r7aar by dan "3«ftelylc nog komt in 7 ! te Derde Plaats, dat zy ook ontfangen 5 Ceupons 1 dAs/urance, ter verzekering van L. 2500, welken zy alzo ook aan anderen, die Franfche Fondien bezitten, zullen kunnen verkoopen en daar door zeer ligtelyk in de gelegenheid kunnen wori den gelteld, van nog een aanzienlyk gedeelte van de reëelyk door hun gefourneerde Gelden terue te bekomen, terwyl zy niettemin de 5 pCt. In te. resfen van volle/1000 Hollandsch blyven genieten , en binnen de twaalf Jaaren op de reltitutie i van dit Capitaal aanfpraak maken kunnen. By alle welke voordeden nog accedeert ten 4°, dat by retour van H. H. k. k. h. h la ! Frankryk, wanneer de meergedagte Coupons cl Asjurdnce van nut zouden beginnen te zvn ! het hoogst waarfchynlyk voorkomt , dat men j zig genoodzaakt zal vinden, om ten minlten de betalingen der Interesfen voor langen tyd te fufpendeeren en op te fchorten, in welken gevalle de Houders van de meergedagte Coupons A Courier, Lieutenant J. C Marfchal; heb bende zeer veele Koopvaardyfchepen onder hun geleide en befcherming. In ons voorgaand ftukje voor September, hebben wy op bl. 1592 en "ölgg. []et Ver' zoekfchrift van Nicolaas Montauoan van Swyndrecht (*) medegedeeld. Op dit Verzoekfchrift, een gunftig advys van den Hove van Holland, Zeeland en Friesland ingekomen zynde, hebben Hun Edele Groot Mogende aan denzelven goedgunftiglyk verleend, gratie eu vergiffenis, met rappel van Ban; mits hv de Regeering der Stad Rotterdam genoegen geeve , den Eed op de Conftitutie aflegge , en de kosten van de tegen hem aangeyangene rechtsgedingen volden. (•*, Niet Zwwdreïhi, zo als by een drukfeil is ingiüopen. UTRECHT.  JAARBOEKEN, October, 1793. I?47 UTRECHT. Utrecht. Omtrend valfche Ryksdaalers , welken in de omwandeling gebragt zyn, is Uvan wege de Gedeputeerde Staaten, den 27 tRecht. September laatstleden de navolgende Waarfchouwing gedaan: J\e Gedeputeerden van de Staaten 'sLands ■ van Utrecht, doen te weeten: dat binnen 1 de Provincie van Zeeland, onlang zyn ontdekt i Ryksdaalders met het Wapen van dezelve Provincie geilagen, welke valsch bevonden wiren ; zynde onder andere Ryksdnalders, met het jaargetal van 1787 geilagen,,bevonden te wezen van Ijn , en wegende drie en een quart EngelFch : minder als de egte, zynde voor 't overige vol1 maakt gelyk aan die geene, tegen welke Wy bv i Onze Publicatie van den 4 October 1791 de%e; de In- en Opgezetenen gewaarfchomvd 'hebben ; zynde er nog anderé gevonden geheel van Loot' en mitsdien ten eenemaal valsch en van geen waar* : de, en wyders hier door kenbaar, dat zy 0p de fle'm:pelllag van 1791 zyn nagegoten, zonder karteling 1 op den rand, grof van figuur en letters, zonder eeni; ge glans, en wegende circa vier en een half En°ehch minder dan de egte; gelyk de Heeren Staaten van ' :Zeeland dan ook ter ontdekking van den maker of i makers, by Publicatie van den 9September laatst:leden hebben uitgeloofd een premie van een honderd Zeeuwfche Ryksdaalders. Dan vreezende miet te min,dat onkundigen zomtyds ook binnen deze Provincie zodanige valfche Ryksdaalders in Letaalinge mogten worden aangeboden , hebben ■Wy nodig geagt alle de goede Li en Opgezetenen van het geen voorfz. is kennisfe te geeven, en  1748 NIEUWE NEDERLANDSCHE n en dezelve te waarfchouwen zich niet te laten trfcht misleiden , maar zich voor alle fchade te WagTRECHT*ten terwyl Wy ook wel uitdrukkelyk verbie» Waar- den, om met voorweten , en dus ter kwader Mouw. trouwe , zodanige valfche Ryksdaalders mt te nopens geeven, op poene van na exigentie van zaaken Jlfche als medepligtigen in dezen frauduleufen handel Ryksda- volgens de Wetten gemuteerd en geftraft te Iers. worden. En ten einde niemand hier van ignorantie pretendeere, zal deze alomme worden gepubheeert en geaffigeerd naar behooren. Gedaan te Utrecht, den 27 September 1793. (JVas geparapheert,) A. LOTEN, Vt, (Onder ftond f) Ter Ordonnantie van Welgemelde Heeren Gedeputeerden, (JVas geteekend') H. A. LAAN. Hebbende op 't Spatium gedrukt het Cachet van Welgemelde Heeren Gedeputeerden m een roden Ouwel, met een papiere ruite overdekt. Aldus gepubliceert van den Stadhuize binnen Utrecht, (more folito) met behoorlyke adnlten» tie, den 3 Oétober 1793- By My, N. C. DE WE E. Ook  JAARBOEKEN, Ottober, 1703. i74S> Ook is van wege de Stads Regeering, tot voorzorg tegen de dolle honden, den ioTrecht. October het navolgende afgekondigd: Schout,Burgemeefteren en die van den Gerech- Public te der Stad Utrecht in ervaringe gekomen nopenS zynde, dat binnen de Vryheid dezer Stad een dolle dolle hond geloopen heeft, welke fommige men- honden* fchen eri ook andere honden heeft gebeten, en confidereerende, dat zulks van de droevigfte geVolgen zoude kunnen zyri, hebben, ter voorkominge, zo veel mogelyk is , van alle verdere onheilen, welke, voor het tegenwoordige, door het loopen van honden langs de ftraaten zouden kunnen worden veroorzaakt, goedgevonden te ordonneeren, gelyk Hun Edele Achtbaaren ordonneeren , als volgt: Dat, tot den 31 December dezes jaars ingelloten,geene honden hoegenaamd, zo min Jachtals andere honden, langs de ftraaten dezer Stad, of binnen de Vryheid, zullen mogen loopen, ten ware dezelve aan een lyn door iemand worden geleid, op poene van drie Gulden door de Eigenaars te verbeuren, en dat dezelve honden nanftonds zullen worden doodgeflagen; authorifeerende tot het doen dier beboetinge, gelyk ook tot het voorfz. aan kant maaken der honden, de Zakkedragers, Bierdragers, Houdfchilden en Noodwakers , mitsgaders de Dienaars der Juftitie; de voorfz. boete aan een iegelyk hunner* welke zulks zullen komen uit te voeren, appli. ceerende by deze. En zullen hier van alleenlyk zyn uitgezonderd de Jachthonden, welke buiten deze Stad, doch binnen de Vryheid, geduurende het Jachtfaifoen, jagende bevonden worden. En op dat niemand hier van onkundig zy, zal Bbbbbb de-  i75o NIEUWE NEDERLANDSCHE U- deze Ordonnantie worden gedrukt, gepubliceerd tbecht. en geaffigeerd, naar behooren. Aldus gearrefteerd by Myne Heeren van den Gerechte voornoemd, den io OéTober 1793. In kennisfe van my, C. A. van WACHENDORFF. En gepubliceerd van den Stadhuize (more foUtó) by my Ondergefchreeven Deurwaarder der Stad Utrecht, op denzelfden 10 Oétober 1793. C. J. H E I L I D Y. ÓrERTSSEL. C A M F E N. 1~"\en 24 Augustus is eene Publicatie \_J wegens de heffing van eene nieuwe Verponding van alle de bebouwde Landen 'door deze geheele Provincie, vastgefteld en afgekondigd Zie hier te voren bl. 1466 en volgg. Het is zeer moeilyk, wetten zo in te rigten, dat 'er by de ondervinding niet ■ of eenige duiftere uitdrukkingen voorkomen , of gevallen ontftaan , die twylfeling verwekking. Dè Staaten dezer Provincie namen den 43 October een befluit, by *t welk de Edel Mogende Gecommitteerden tot de zaaken van Financie, wierden verzogt en  JAARBOEKEN, October, 1793. ijjt en gemagtigd, om voorfz. Publicatie van 24CAMAugustus eens nader te overwegen en ad-pen. vys te geven , hoe eenige duifterheden in dezelve op te helderen en weg te nemen. Waar op, den 25 Oer,ober,een Advys inkwam , 't welk kenbaar is, uit het navolgend EXTRACT uit het REGISTER der RESOLUTIEN van RIDDERSCHAP en STEDEN, de STAATEN van OVERYSSEL, ftrekkende tot interpratatie van het voorgaande Placaat» In dato den a$ Oclober 1793. T\t Heeren de Drost Van Zalland, en andereVerklar Hunner Edele Mogenden Gecommitteerden van de' tot de zaaken van Finantie, ingevolge en ter vol- Public doening van derzelver Refolutie Commisforiaalyö« „I van den 33 dezer, hebbende geëxamineerd de Aue laatstgedaane Publicatie van den 24 Augustus dezes jaars, wegens de heffing van eene nieuwe Verponding, van alle gecultiveerde Landen in deze Provincie, hebben ter Vergadering gerap. porteerd, dat zy van advyze zouden zyn, dat Ridderfchap en Steden, tot explicatie van eenige duilterheden, of twyffeling in dezelve Publicatie, zouden behooren te verltaan, dat In het eerfte artikel, door de woorden ; niet overleg van welke Gegoeden,gemeend wordt, dat deze Gegoeden de Taxateurs zo veel nodig zullen inltrueeren; en dat de Taxateurs, wanneer aan dezen eenige zwarigheid in het uit©effenen der Taxatie mogte voorkomen , deze Bbbbbb a ge-  Sfra NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam. pen» Verklat van de Public, van 24 Aug. Gegoeden om elucidatie zullen kunnen en moeten vraagen. Dat, in den tweeden artikel, door het woord .asfumtte, verltaan wordt eleStie* 'Dat, in den derden artikel: door Markte of Dijlricl, niet wordt begrepen het geheele Schoitambt of Karfpel, maar alleen de Eoerfchap; zo dat, wanneer in een Karfpel of Scholtambt meer bekwaame Taxateurs te vinden zyn, dezelve kunnen en mogen taxeeren de Landen, in het zelfde Scholtambt of Karfpel gelegen,in die Boerl'chap. pen , waar in zy zeiven niet gegoed of gewaard zyn. Dat de fpecificatie van de Landen in den zesden artikel vereischt, met defignatie van derzelver byzondere Perceelen, zo te verdaan is: dat iemand niet voldoet met de aangaave van zeker uitgeflrekt Landgoed, by voorbeeld, eene ge. heele Havefate , in eens, maar dat op en aangaave moet gefchieden van de byzondere Erven, Katerfteden, en losfe Landen, met de na* men der gebruikers, of van iemand anders , welke dezelve zullen kunnen en moeten aanwyzen, voorts van de Hoven, Plantaadjen en Bosfchen. Dat, in den zelfden artikel, onder re'èelerLasten , ook begreepen zyn, Tiendplichtigheid, Leenroerigheid, en Hofhoorigheid. Dat. door de uitdrukking, en diergelyke, 'iis den zelfden artikel, ook gemeend zyn de Kribben, en het onderhoud der-nodige getimmerten en van den verderen nodigen opftand, alsSchuuren, Hooibergen en Schaapfchotten. Dat in den negenden artikel, onder gecultiveerde Landen, ook zyn begrepen de Bloem- en Moeshoven buiten de Steden;-doch niet de'Hoven binnen de Steden, zo groote als kleine Steden; nog ook de Hoven op de Voorlieden en die binnen of aan de Dorpen, zo ver dezelve aan de fcuï->  JAARBOEKEN, OStober, 179.3. I7J3 huizen gelegen, en, door Heiningen (dat is Heg gen, Tuinen, of Planketfels,) of Sloten, afge. fcheiden zyn, zo dat deze niet behoeven aange geeven of getaxeerd te worden. — Dat voorts, de meening van deze» artikel is , dat alleen dt ondergrond zal en moet getaxeerd worden. Dat, volgens de meening van den elfden artikel , aan de Taxateurs, zal worden toegelegd een Daalder daags, mits overleggende een Certificaat, door den Schout of Richter, benevens de Gegoeden, onderteekend, inhoudende, dat zy met behoorlyke vlyt en naarftigheid in het doen der Taxatie zyn bezig geweest. Dat, de tydsbepaaling, in den zestienden artikel , aldus behoore gefteld en veranderd te worden , dat de geheele taxatie zal moeten voltrokken zyn voor den eerften Oétober des volgenden jaars 1794 , en ter tafel van Heeren Ordinaris Gedeputeerden ingezonden voor den laatften December deszelfden jaars. Dat onder de provinciaale Erven, in den agtienden artikel, niet mede begrepen zyn de hofhooriqe Provinciaale Erven, onder de Hoven in Twente gehoorende; maar dat van deze de aangaave en taxatie zal moeten gedaan worden, evea als van andere Erven aan particulieren toebehoorende. Dat zy Heeren, ten opzichte van den zeven en twintiglten artikel, wegens de moeyelykheid en kosten eener jaarlykfche taxatie , geineend hadden, aan Ridderfchap en Sleden in confideraïie te moeten geeven, of niet Hoogstdezelven zouden kunnen goedvinden, de aldaar gemelde Veldgronden , provifioneel van de aangaavc en taxatie te eximeeren; des dat aan de Taxateurs van de Erven, welken het recht van Boekweiten hebben, gerecommandeerd worde, dit recht, in de taxatie van de voorfchreeve Erven mede ia aanmerking te neemen. Bbbbbb 3 Dat Cam- pen. Verkletr. van do Public, van 24 Aug.  1754 NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- peh. Verklai van de Public, van 24 Jug, Dat zy Heeren, by aldien de voorfchreven ex» plicatien en additien" by Ridderfchap en Steden mogten gegouteerd worden", van advyze zouden zyn, dat dezelve behooren gedrukt, eu aan de Leden der Regeering en Magiftraat der Steden, en aan de Schouten en Richteren verzonden te worden, ten einden aan elk der Gegoeden en Tasateuren hier van een Exemplaar ter hand te ftellen, tot derzelver informatie, en om zich daar naar te gedragen. Waar op gedelibereerd zynde, hebben zien Ridderfchap en Steden met voorfchreven Rapport geconformeerd. Accordeert met voorfz. Register, (Was geteekend,~) M, TYDEMAN. Men heeft wel eens geklaagd , dat in deze Provincie wel Koddebeyers waren, om op de Jagt te pasfen, en dit vermaak voor de Edellieden te bewaaren, maar geen Vroedvrouwen ten platten Lande, om de Vrouwen in barensnood hulp te bieden. Wat hier van zy , de Gedeputeerden van de Staaten van Overysfel hebben goedgevonden, in deze maand het navolgend Programma algemeen bekend te maaken:. De Gedeputeerden van de Staaten van Overysfel hebben goedgevonden, op Authorifatie van welgemelde Heeren Staaten, mits dezen uit te loven eene Prxmie van honderd zilveren Duca- tons,  JAARBOEKEN, OSobcr, 1793. 1755 tons, aan derf geenen , die, voor den eerftenCaMOctober des volgenden Jaars 1794 , aan hunne pen. tafel zal inzenden het beste en voldoende Plan, om het platte Land dezer Provincie te voorzien Progr. van een genoegzaam aantal bekwaame Vroedvrou- nopens wen, op een vast Traftement, met het minstVraedmogelyk bezwaar der Provinciaale Financie. vrouwen Men zal in het in te zenden Plan de locaale ü-tenpto. tuatie van de kleine Steden, en van het platte***» Land der Provincie, de volkrykheid der Plaat-Lande, fen, en de diftantie der Kerfpelen en Gehugten, daar onder behoorende, of naast aan gelegen, in het oog moeten houden. De Verhandelingen moeten in het Nedcrduitsch, duidelyk, genoegzaam uitvoerig en beredeneerd, opgefteld zyn, leesbaar gefchreven, en met een Devys getekend, en verzeld van een Billet, waar buiten op het zelfde Devys, en , binnen in, de Naam en Woonplaats des Opftellers gefchreven is. NEDERLANDSCHE COLONIËN. St. E u s t a c h i u s. Den 12 en 13 Augustus heeft genoegzaam op alle de Eilanden der Westïndiën eene zwaare Orkaan gewoed , en , op dit Eiland ook niet alleen veele fchadens op 't land veroorzaakt, maar ook verfcheiden Schepen op ftrand geworpen. Kaptein Bbbbbb* Clau-  -75* NIEUWE NEDER LANDS CHE St. Eu- sta^ ch1us. EENIGE BUITENLANDSCHE BERIGTEN. Het rechtsgeding tegen Maria Antoi. netia, Aarts • Hertogin van Oostenryk, Dogter van Keizer Frans I, geboren den i November 1755, en getrouwd den 6 Mei 1770, met Lodewyk XVI. Koning van Frankryk, nam den 14 Oétober 1793 te Parys een 'aanvang. Zy veri'cheen des morgensy uuren voor d^nPveyolutionaiten Rechtbank, Claujen en eenigen anderen hadden het op Zee gewend, maar dezelve was na ver'oop van weinig dagen, met verlies van al wat op het dek geweest was, terug gekomen. Op St.Kits waren mede verfcheiden Schepen geftrand en daar onder verfcheiden Franfche Pryzen, zynde van een ryk beladene van Bourdeaux byna niets geborgen. Ook was die Orcaan zeer heftig op St. Thomas geweest, zo dat van de 49 Schepen, welken aldaar lagen, 45 zo groote als kleine op ftrand geraakt on eenigen daar van geheel verloren zyu ; van de aan ftrand ftaande gebouwen waren de meeften omgewaaid. Op de Eilanden Guadeioupe en Martinique is niet van dezen woedende ftorm vernomen.  JAARBOEKEN, October, 1793- *757 bank of Rechtbank van Omwenteling. Het verhoor eindigde niet voor 3 uuren des namiddags, en wierdt ten 6 uuren hervat. De toevloed van toehoorders en aanfehouwers was verbaazende. Geduurende den geheelen dag wierdt de trom geroerd; meest alle Inwooners waren onder de wapenen, en de rondens door de ftraaten gefchiedden zonder ophouden. De Vorftin wierdt van yerfeheidene zaaken befchuldigd, als: 1. Van de Finantien der Natie verfpild te hebben , daar in geholpen zynde, door den verfoeilyken Colonne, door verfcheiden Millioenen aan den Keizer te bezorgen, a. Van naar het voorbeeld van Brunehaud de Medtcis, die zig ook Koningin van FrankryKi noemde, tegen de vryheid van het hraniche Volk aangefpannen te hebben. 3. Van getragt te hebben, het Volk in 1789 te verhongeren. 4. Oorzaak geweest te zyn van het gebeurde op den 5 en 6 Odobcr. 5- van in overeenkomst met Bailli en la Fayette, de Patriotten in het veld van Mars te hebben doen vermoorden. 6. Van de Zwitfers op den 10 Augustus op het Volk te hebben doen fchieten. 7. Van even als eene tweede Agrippina, vergeten te hebben, dat zy Moeder was om eene bloedfchande met haaren Zoon te plegen, enz. De Franfche Dagbladen getuigen, dat de befchuldigde alle die grieven en bezwaaren zonder eenige ontroering aanhoordde, en door dea Prefident gevraagd zynde: Hoe is. uwe naam, antwoordde: Maria Antoinctte, Bbbbbb 5 JQ**  -7j8 NIEUWE NEDERLANDSCHE van Let baringen van Ooftenrvk. WcII-p f« uwe ftaat* Weduwe van Lodewvk Capet Koning der Franfchen. De verdere vraagen wierden met zeer veel bedaardheid en moedigheid beantwoord. De Acte van beIchuldiging, welke door den Aanklager Antome Quentin Fouquier, twee dagen voor dit verhoor tegen Maria Antoinetta was ingeleverd , is merkwaardig , maar behoort niet tot ons bellek. Die Acre wierdt aldus öekragtigd door den Rechtbank Aldus gedaan en gewezen by den Recht„ bank, den tweeden dag van het derde tien„ tal der eerfte maand van het tweede iaar „ Martial fofepb Heiman, Etienne Fou* „ cault, Gaar iel Tousfaint Scellier, Pier re „ André Coffinbal, Gabriel Deliege, Pierre „ Louis Ragmey , Antoine Marie Moiré „ Lrancots Jofeph Dentzot, Etienne Macon „ alle Richters van de Rechtbank, welke „ dezen getekend hebben." Het verhoor en de verwyzing tot de dood gevolgd zynde, nam het ongelukkig leven dezer Vorftinne, op den i7 October op 't fchavot door de Guillotine een einde. Deze zaak maakte geen gering gerugt door geheel Europa, en het voorneemen der verbondene'Mogendheden om de Franfchen te dwingen, wierdt niet weinig vermeerderd en verfterkt. De Groot-Hertog van Toskanen, welke tot dus verre zich onzydig hadt gedragen, heeft ook eindelyk den oorlog aan de Franfchen verklaard. On-  JAARBOEKEN, OSober, 1793. I7J9 Onderwyl zyn zy, die thans het bewind over het Franfche Volk voeren, onder elkanderen het geheel oneens, en in verichillende partyen verdeeld, van welken de eene de andere tragt te verdelgen. Veele Lieden wierden voor verdagt gehouden, en daarom in hegtenis gezet, welker getal op ver over de twee duizend is begroot geworden. Ook wierden zelfs 45 Leden der Conventie, die gezegd wierden tot de zogenaamde party van Brisfot te behooren, mede als Zamenzweerders tegen de eenheid der Republiek en tegen de Vryheid, (dog in de daad tegen Robefpierre en zynen aanhang,) gevat, In niet tegenftaande de onfchendbaarheid der Leden van de hooglte regeering, zelts uit de Vergaderplaats naar het gevangenhuis gelleept, om vervolgens aan de Revolutionaire Rechtbank te worden overgeleverd, en zonder tütftel te regt gefteld te worden. Onder dezen befchuldigden waren byzonder bekend Brisfot, Vergniaud, Genfonné ,Guadet , Grangeneuve , Petion, Gorfas, Biro* teau, Louvet, Valazé, Valady, Bouche Duchatel, BarbaroüK, Sales, Buzot, Stllery, Lehardy, Lanjuinais, Fermont, Royer, Kerfaint, Manuel, Carra, Faucbet, Ducos, Fonfrede, Lafource, Isnard, en meer anderen, die aan Robefpierre en zyne aanhangelingen niet bevielen. Behalven dezen, wierden nog by Decreet, den 4 Oclober in ftaat van arrest gefteld 67 Leden, als Tekenaars der Protettatie van 6 Juny tegen de Revolutie van 31 Mey, moetende het Com- mit-  ï?6o NIEUWE NEDERLANDSCHE raittéeen afzonderlyk rapport over deze Ge; deputeerden uitbrengen, welk Decreet wierdt uitgevaardigd midden onder 't gegaln? van ^Je Republiek. VerfcheidS d?r befchuldigden zaten nog als Lid, en één derzelve namelyk Fonfrede, wilde eene beigtingloogenftraffen; maar men wierp hem tegen, dat hy zyne middelen van verdediging voor den Rechtbank konde inbrengen Onder de befchuldigden is ook Egalité gewezen Hertog van Orleans, die wederom ZaldTy naar Parys ^ * * WÏ ■tUUaud de tarennes, op wiens voorftel in deze onstuimigheden wierdt gedecreteerd, dat Maria Antoinetta, de gewezen Koningin, zonder uitftél aan het Revolutionair Gerechtshof zou worden overgeleverd, heb. bende dit Gerechtshof, deze? dagen .fol daten, welke zich tegen de werving hadden verzet, benevens Pierre Langle de Schoe. heek Maire van Casfel by Duinkerken, om dat hy befchuldigd is van verltandhouding met den vyand, doen guillotineeren. Ook is- de zo bekende Linguet, welke onder de Komnglyke Regeering reeds de BafHlle heelt bewoond; die vervolgens voor den Keizer pleitte tegen den Hertog d\:iguillon; die naderhand tegen den Keizer was, dog nu in ' ftilte te Ville d'Avray leefde, gevaf en n «et tugthuis geplaatst. De Baron Van Trenck, door zyn eigen ievensbefchryvtng en zonderlinge gevallen bekend zat ook in het Tuchthuis, on? waarlchynlyk zyn onrustig hoofd mede on- ' der de GuiliQttine te verliezen. Ver-  JAARBOEKEN, Oaober, 1703. >7ö* Vervolgens zyn ook de twee GeneraalAdiudanten van den Generaal Cuftiae te Straatsburg gevangen genomen , en men vreemde voor Cuftine zeiven. Het gevangen neemen ging zo fterk door, dat een ieder beefde, en men, fchoon heimelyk, aan het beleid van deze beftookers den naam van het fchrikbewind begon te geven. Ja zelfs ■wierdt by de Nationaale Conventie doorgedreven, om alle Vreemdelingen, met welker regeering de Franfchen in Oorlog waren, in hegtenis te Hemen, en hunne goederen verbeurd te verklaaren Waar tegen de Hollanders, die in 't jaar 1^87 naar Frankryk waren geweken, verzoekfchriften inleverden, die niet ongunftig ontvangen wierden. In 't midden dezer woelingen en ftormen, is nogthands iets goeos doorgezet, namelyk om de nieuwe voorgeftelde tydrekemng aan te nemen, en het jaar met den tyd, dat dag en nagt even lang is, te beginnen: 't welk de Sterrekundigen als zeer nuttig en zelfs noodzakelyk houden, dewyl zeer zeker de tydperken, op welken de Zon terug keert, zo gekenmerkt zyn , dat 'er dan geen verlopen der jaaren, gelyk anders, te dugten is. Jn de zitting dan van de Nationaale Conventie van den 4 October wierdt vastgefteld: ,, dat het eerfte jaar der Franfche Re„ publiek is begonnen middernagt van aa September 1792, en eindigt middernagt „ van  i?62 NIEUWE NEDERLANDSCHE sj van 21 tot 22 September 1793: elk jaar „ heeft 12 maanden, elk van 30 dagen: de „ vyf overige dagen behooren tot geen ,., maand; elke maand is verdeeld in drie „ tientallen van dagen; elke dag, gerekend >, van middernagt tot middernagt, is ver„ deeld in tien deelen; elk deel van den „ dag werdt wederom verdeeld in tien an„ deren, en zo vervolgens tot het kleinfte „ meetbaare deeltje van duurzaamheid. De „ maanden hebben geene byzondere naa„ men, zo als in het ontwerp was voorge„ dragen, maar worden geteld, de eerfte „ tweede, derde maand enz. De tientallen „ en dagen worden geteld eerfte, tweede en „ derde tiental; de dagen worden ook ge„ teld eerfte, tzveede, derde, enz. van liet ,, eerfte, tweede en derde tiental, zo dat by „ voorbeeld den 22 September 1793 heeft „ moeten gefchreeven worden: den eerften „ dag van het eerfte tiental der eerfte maand „ van het tweede Jaar der Ftanfcbe Repw „ bliek." Ook is, in den naam van den Horologiemaaker Robin, aan de Conventie een feconde Horologie vereerd, waar op de uuren, volgens de nieuwe verdeeling, door tiendeelige breuken worden aangeweezen. ïn deze maand is ook by de Nationaale Conventie befloten , op rapport van hec Committé ter publieke lnltructie, dat de overblyfielen van Descartes i of Cartefius,') zullen overgebragt worden in het tranfehe Pan-  JAARBOEKEN, OSober, 1703. 1763 Pantheon, met de reeds by diergelyke gelegenheid gewoon gewordene ftatelyke plegtigheid. In Poolen zyn ook in de voorledene en deze maanden gewigtige zaaken voorgevallen. De Ryksdag te Grodno vondt op den, 15 September goed, by eene Acle, door den Koning en de Standen ondertekend,den band te verbreeken der berugte Confcederatie van 7a>gowicz, welke de omwente» ling van Poolen den bodem infloeg. De voornoemde Acre verklaart: „ dat '„ met den eerften October alle Jurisdictiën ,, en Charges derzei ve vervallen zyn, en „ ordonneert alle Aéten der voorn. Confce- deratie in de publieke Archieven te bren„ gen; veroorlooft de uitvoering van der„ zeiver gemaakte befluiten, maar geeft te„ vens den huidigen en toekomende Ryks„ dagen de magt om die beiluiten te veran„ deren, of geheel te casfeeren, als zy de,, ze onrechtvaardig oordeelen. De Natie ftelt eene Commisfie aan, om bezvvaaren „ tegen die befluiten aan te neemen, en de „ gevoelens daar over aan den Ryksdag me- de te deelen. De band der nieuwe Con„ fcederatie wordt mits dezen gefloten, om den Cathoyken God;dient, de Vryheid, de Souverainiteit der Natie, de Republikein„ fche Regeer ingsvorm , de voorrechten des „ Throons, en de tegenwoordige Goederen en ,, Bezittingen van een iegelyk te ha>,dhaven. „ De Natie, herftelt den Ryksdag en Land- ta» ge-  1764 NIEUWE NEDERLANDSCHE gerichten , en belast , tot de invoering „ der nieuwe Regeeringsvorm, alles te be„ handelen als voor het jaar 1788. Zy be„ paalt, de duuring van dezen Ryksdag ten ,i langften tot 30 Oétober, en verleent, „ alleen dit maal, aan den Koning de magt „ alle posten te begeeven, en de Medele„ den te benoemen van den permanenten „ Raad en andere Collegien." Omtrend deze, door het zo evengemelde belangryk gewordene Poolfche Zaaken, is nog merkwaardig de Nota, welke 'sdaags daar aan door de Heeren Canceliers aan de Heeren Rusfifche en Pruisfifche Minifters, ieder, ter beantwoording van de Rusfifche Nota van den 2 bevorens , is overgegeeven; vervat zynde in de volgende uitdruk, kingen: \7ertrouwende op de regtvaardigheid hunner zaak, hadden de Koning en de Stenden onder den band der Confederatie op den Ryksda» ver. gaderd , aan de gecombineerde maatregelen tót benadeeling van Polen, gedurende deze geheelen Ryksdag geenen anderen tegenftand geboden, dan dien , welke voor eene aan zig zelve overgelaten Natie geoorloofd konde zyn uit de volheid deiovertuiging, gepaard met de bewustheid haarer eigen zwakheid. Hunne eerfte zorg al van den aanvang der Nationale deliberatien, was, de onbevoegdheid aan te toonen van het verwyt, welk der Poolfche Natie aangedaan was geworden in de Nota's , toen in naam der twee Geallieerde Hoven overgegeven, vaa namelyk de grondftelU lingen dter gevaarlyke Secle, welker kortltondige progresfeu bykans geheel Europa hadden pmge* keerd,  JAARBOEKEN, OStober; 1793: W keerd in haaren boezem te koesteren. Het was in de 'van wegens de Ryksttenden op de gezegde Nota's gegeven Antwoorden gebleken, hoe de naburige Mogendheden eerder dank hadden te wvtenaan het Poolfche Gouvernement, voor de waakzaamheid, welke het altyd gebruikt hadt 111 het beletten, dat de woelzieke {tellingen der hedendaagfche Philofophie niet mogten in Polen in dringen; hoe ditGouvernementbelangzugt betuigd hadt voor het goed gevolg der gemeene maatregelen welke tusfchen de eerlte Europefche Mogendheden overlegd waren, om hunne Staaten van deze fchadelykè befmetting te bevryden, en dat het zelfs niet aan dit Gouvernement gehaperd heeft, dat het niet een direct: deel nam aan de algemeene Coalitie. ; , ■ • , Daar nogthans alle de naderhand opgevolgde Nota's, welker dringende inhoud aan de Republiek geene andere keus liet dan zig te fchikkeri naar de oogmerken der twee Geallieerde Hoven, gedrukt hebben op dat zelfde verwyt, nog verzwaard door een foort van twyffel, geworpen op die onfchendbaare verknogtheid, welke de Natie altoos jegens hunne Souvereinen heeft uitgeoeflend. Zo hebben de Koning en de Stenden gemeend, het van hunne waardigheid en delicatesfe te zyn, de gemelde Nota's ïiiet onbeantwoord te laten, teri einde niet by het ongeluk, welke Polen drukt, de vlek te voegen van hetzelve verdiend te hebben ; en de Ondergeteekenden, belast met zig daar vari te kwyten, zig beroepende op alles wat reeds uitgedrukt is geworden in hunne voorige Antwoorden en in de publieke Aften der Targowiczer Confederatie , Welke aan gansch Europa, door de Drukpers en door de Officieele commünicatien , zyn medegedeeld geworden , bepalen zig by de betuiging aan den Heer Envoyé van Pruisfen, dat boven en behalven de in gezegde ftukken aangehaalde, en de, tot wegneming van alle de der Natie in deze opzigte gedaane aantygingen* Gccccc ge* Nota van Po. len aan Rusl. eti Pruis» fen.  Nota van Poten aan Rusl. en Pruisfen. I « t ] 4 1 1 i i i i ] i i?W NIEUWE NEDERLANDSCHE gefdiikte daadzaken, de Nationale geest en het karakter van het Gouvernement niet minder 'er van afkeerig zyn; dat de Poolfche Adel, ten allen tyde in Europa bekend, als ten uiterften nayverig omtrent hunne voorrechten. niet kan getaxeerd worden , dat gelykflegtend fysthema, dat alle maatfchappelyke oiiderlcheidir.g. verbreekt aan te hangen ; dat 'er nog minder kan verden! Jing vallen omtrent hun refpeét voor een Souveein, wiens verlichtheid en deugden zy weet te chatten , invoegen dat zy in de fmertelyke crifis. welke haar overftelpt , regtvaardig genoeg is! >m met hem , maar alleen de onzigt'baare hand her noodlottigheid, welke, zedert het bclraan Ier Ryken, beurthngs over de magtigfte Natiën langt, voor de oorzaak te houden. De Ondergeteekenden dit bovenftaande ter neier Rellende, verzoeken den Heer Envoyé van -Vuisfen, om deze uitdrukkingen van de o-evoeigheid eener Natie, die in haar ongeluk geen nderen troost vindt dan in de verzekering van letzeive geenzints verdiend te hebben, onder het >ög zyns Souvereins te brengen. Gedaan te Grodno, den 16 September 1793. (Was geteekend,) ANTOINE PRINCE SULKOWSKI, Groot-Cancelier der Kroon. CASIMIR GRAAF PLATES, Cancclier van Litthauwcn. De Franfche Gezant by de Noord-Ameikaanfche Vereenigde Volkeren, Genet ragtte op alle mogelyke wyze uit te wer' een, dat het Oorlogsvuur mede tusfchen 3root-Brittanje en Noord-Amerika ontvlamde. Maar , hoe zeer eenige NoordAmerikaanen onbedagtzaam genoeg waren, >nj/t zy uit eigenbelang, 'tzyuit onkimde, 't zy  JAARBOEKEN, Oaobèr, 1703. 1^7 *t zy door den Franfchen Gezant aangefpoord , dien oorlog mede te willen, zo waren de Hoofdbeftierders, vooral de wyze Washington te wel beraden , om eenen verdervelyken Oorlog boven rust, vrede, bloei van Zeevaard en Koophandel te verkiezen. De Generaal Washington, Voorzitter der Vereenigde Staaten van Amerika , verzettede zich fterk tegen het ontwerp der Franfchen, om Amerika met Engeland m ' de war te helpen, door aldaar Kapers onder 1 Franfche Vlag uit te rusten. Hy liet den Franl'chen Gezant Genet weeten: „ dat hec „ provenu van alle Pryzen op de Èngelfchen „ genomen , door Kapers onder Franfche „ Vlag uitgerust, moet verantwoord en^be„ taald worden aan het Amerikaan.sch Gou« „ vernement, om goed gedaan te worden aan derzelver wettige Eigenaars in Enge' land; en dat, zo hier aan niet in behoor' lyken tyd wefde voldaan, men eene re*, kening zal opmaaken van de waarde dier " Pryzen , en het beloop gekort worden - van het geen Amerika aan Frankryk fchul'1 dig is." Oen Heer Genet had weinlgftnaak 'in deze' Nota, en dreigde zich hier omtrend op het Volk van Amerika te beroepen; doch ontving ten antwoord, dat, zo hy tot dien ftap kwam, zyn toekomftig verblyf alhier zou gefchorst worden. Dit gerugt, dat den Heer Genet bedreigd hadt zich op 'f Volk van Amerika te willen beroepen, wierdt algemeen zeer hoog opgenomen, zo dat den Heer Genet zich desweCccccc 2 ge  Brief van dei Fr. Gez Genet, aan dei Prefid. Washington- i t 3 i ^ c b 2 ó f i! h v g IJ ?1 is k< v; v( bi I7yaar ook het navolgende is beflooten: 3? Gerefolveert, dat da Jaatfte prcclama»  JAARBOEKEN, OStaber, 1703. 1771 „ tie van den Piafident der Vereenigde Staaten, waar by een vriendlyk en onzy„ dig gedrag, met alle de in oorlog zynde Mogendheden, aanbevolen wordt, naar " ons begrip' is een wyze en welgepaste u maatregel van zyn bewind en onze hoog„ fte goedkeuring verdient. „ Dat, naar ons begrip, de Gouverneur van dezen Staat, aanfpraak heeft op de erkentenis van zyne medeburgeren, voor *| zyn beflisfenden byval tot het fysthema „ van onzydigheid en vrede, het welk by die proclamatie aanbevolen wordt. „ Dat het de pligt en het belang is van „ alle goede Ingezetenen, om zich, ter de,, zer gelegenheid, te vereenigen, tot on„ derfteuning der Magiftraaten van dit land, „ in derzelver pogingen , tot handhaving „ van den vrede en ter vermyding der onr „ heilen van den oorlog. ' „ Dat, terwyl wy yverig medewerken tot „ nakoming van de Traclaaten der Veree„ nigde Staaten, wy ook zorgvuldig zuilen ,, vermyden alle zulke maatregelen, welken zouden kunnen ftrekken tot verbreking „ van de onzydigheid en den vrede vau dit „ Land. „ Dat het, naar ons begrip, ftrydig is „ met de wetten van dit Land en beledi„ gend aan deszeifs wezenlyk belang, dat „ eenig burger zich begeve aan boord, of deel „ nemen in het uitrusten van eenigen kaper „ of Brieven van Marqué, om te kruisfen „ op eenige Natie, in vrede zynde met de 3, vereenigde Staaten, en dat alle vrienden Cccccc 4 van  Ï772 'NIEUWE NEDERLANDSCHE van goede orde en regeering verpligt „ zyn zulks te keer te gaan, en door wet* „ tige middelen te beletten." Het gevoel van genoegen bewoog den Heer Washington, om aan den Voorzitter der Staatsvergadering te Nieuw - York, den navolgende brief te fchryven, MYN HEER! T\e goedkeurende Item van myne Medeburgers kan nooit by my vernomen worden met onyerfchilligheid. Die van de Ingezetenen uwer agtingswaardige Hoofdftad, moet my altoos by. zonder vermaak aandoen. Eene zo volkomen eenmoedigheid, als blykt onder hen plaats gevonden te hebben, by eene gelegenheid, wanneer het zo veel.op onzen nationalen Vreede en voorfpoed aankwam , levert een voorbeeld van verftand, gematigdheid en Patriotfche deugd, welk niet kan ïnisfep tót hunne eer in geheugenis te blyven. Vermits ik 'er de zekere waarborg in ontdekke van hunne kloeke en beftendige onderfteuning 1 verzoek ik II hen te verwittigen van het hoog gevoelen, welk ik hebbe van hunne aan den dag* gelegde befluiten, en van bet volkomen betrouwen , welk ik in deze befluiten (lelie. Ik kan nipt nalaaren de?e gelegenheid waar te nemen, om openbaar my by hen te voegen, uf het erkennen van de prompte en vastgeftelde medewerking van den Gouverneur van Nieuw-York tot het voorftaan van de Neutraliteit van ons' Land. Dat de Hoofd-Magiftraaten van de onderfcheidene Staaten , zig tot hetzelve befluit bereid gitoon I hebben , is een aangenaame blyk van den geest van eensgezindheid voor de algemeene welvaart, gelukkig (trekkende om zlle de gedeelte'ns van ons Politiek Systhema inovereenftemming te houden en kragtig zamen te voegen. (JVas gaeekend,) WASHINGTON. VEJ&  JAARBOEKEN, OBober, 1703. 1773 "vFRANDERING ONDER DE HOOGE EN LAG^E AMTENAARS, ENZ. Dordrecht. Door Zyne Doorluchtige HooglS den Heer Prins Erfftadhouder zyn voor d^ 10 Oftober uiteen overgeleverde NoTiiwtie verkooren tot Scheepenen dezer Stad voor den tyd van twes Jaaren, ingaande die Michaelis, de Heeren Mr. Abraham Schamaan van de Graaf, Johannes den Bandt, RoelanaLconardvJn Dam en Gerrit -Jan de Ilochepted, en ïïs Scheepenen Commisfarisfen de twee laatstgemelde Heeren. De afgaande Heeren zyn cie Heeren Mr. Ocker Repelaer, Mr. Lambert Ptecer yan Tets, Mr. Adriaan Everwyn Onderwater en Mr. Agathus Corvinus Beelaens, en als Schee, penen Commisfarisfen de twee laatstgemeldeHee- ren. Dus blyven nog voor een Jaar de Heeren Mr. Jacob Boon, Jan vanderSlar, Ar noldus Note, man. Mr. Mattheus Onderwater en Mr. Adriaat, %sdr\i en als Scheepen-Commisl'ans delaatstge melde Heer. , , Den 9 October is alhier, in den oudercom var ruim een en veertig Jaaren, overleden, de Heci Amoldus Noteman Jansz., in den Oud-Raad er Regeerend Scheepen dezer Stad. 'sGravenhage. Ter Vergadering vat Hun Hoog Mogende heeft Eed gedaan, de Hee: Willem Hendrik van Nieuwerkcrke , als hoogst derzelver Chargé d'Affarres der Marine in he Rvk van Spanie,. .. By Hun Edel Groot Mogende zyn aangefteld Mr Pieter Pompe van SI in geland, in plaats van A. G van Roetzelaer, als Hoofd- Officier der Stad Leyden H. de Rcock, aangebleven als Schout van üeltt • B. A van halen, als Schout van Purmerende Bailluw va/i de Beemfter, Bode van het zelv Bail'uwfchap, in plaats van Mr. P C. van Nes. ' Ook heeft de Heer Mr. Jan Carcl Sontag Cccccc $ V I/eRAN1" 5er1no 3nder. de hooge en lage Amtk- naars, enz. i i I . e »  -774 NfEOWE IMP.nPDr «nm^,» Verandering onder .de hooge en lage Amte- NAARs, EN*. 1 I r 1 4 i I f> h h P si de *K hc to on I ic\ fte Oi Ar Oc velnebberove, de Coionie SSet luchtige Hoogheid J.er&pXfErf-sÏÏ' houder, aangefteld, voor den tyd vant Taare.^ in plaats van Tr. A. G v*n /L, , ' ige aiekte, m den ouderdom Van ruim li ff„ verleden is, de Heer Mfc^ Pieter TuilhTv al (ooge.ho.ck Veertig in Raade d£sML%è£ & f0)Seei;de -Heer ******* •j « ü£' be21t neemende van de waard.v! e,d van Profesfor in de 0„«r/,/ï TfcS* e t oodjche Oudheden, als mede van Interpre" LeW lUmenam, aan 'sLands Univerfiteit aler, heeft plegtiglyk eene redevoering gedaan O 7i/ULÏKNSU' P°H ***** erga 'm „*„ 7 PV2' < &en de schulten- ^AjtfJ)u^^Jifrfelyke verdienden omtrent Omerfche Letterkunde, voor anderen te doen g nebben overgelaaien. tM& W3AH DoorZ?n Doorluchtige Hoogn a- fe Pr|ns,van Orange en Nasfau, £ . Ordinans Meesterknaap van Gooyland e„d derhoonge Hooge en VTye .Heerlykheden" in a s van den Heer F B. van Holrn, in zyn en Heer van Noord.vvykerhout enz.', aange" •d, de Heer Sebastinnu van Nooten Jansl, id-VooKittend Scheepen en Raad der Stad ™.' mitsgaders Bewindhebber van de st Indilche Compagnie» 3en 20 October overleedt op 's Graveland, in den  TAARBOEKEN, Ocivber, 1793. W den ouderdom van ruim 48 Jaaren, de- Heer « %SM,pé4> Commislans dezer Stad. Alhier is in den ouderdom 0J rieU n de Heer Mr. Jo- van byna 60 jaaren ,°ve » Raad |n di wroK« *~stad- den tyd van «^JSfA Heeren GecOH Collegie van*dj: Ldele Woge1 Mogenc SU^ndSt a 1 va^ lolland en West-Frieslar deDCSTSrama-and, is alhier in den oud Den »jm > maanden aan eene 1 d°m, MS oSen de Heer Abraham Educ fi Zf ad in ïe Vroedfchap en Kiezer, m: gÏÏeJs'regeerend Scheepen dezer Stad. • P. „ 1 f l e. 'Uit een overgeleverde Nominal ZYn doov Zyn Doorluchtige Hoogheid den H fft Erf-St.dhouder, verkozen: WW0^^ Commisfarisfen van des Verandering onder qe hooge. en lage Amte- naars, enz. t r e d 1 em :r- rd ts- ie, eer Dr. MaMr. oijd Roo Ge-  W NIEUWE NEDERf-AMncrT-j» VerANderingonder de hooge en lagk kaars, enz. j j c j Z 1 V V R JV la v; d£ ze he aa Ik meenelands Middelen, de Heer™ Jt-mS rius Cleyn, heter ^nm^Sf^k^ Mr. //«f«^ Hoog. ^ ^osgess., en van der Minne. * ™ Johannes, Tot Burgemeester-en, de Heeren Dr CWr Lis van Dam van Aerden en Jacobos RcS?" lot Raaden m de Magiftraat, de HeereS Air* Mriaan Maltheut de Wit en -«eren Mr. ai. „nt r„„ . yntn.Ja,'MarcusHeeneman. Als ook Gecommuteert in het Collegie vin 'H* Provmciaale Rekenkamer van HoHa, Kn \\Vr Z* Softe™* ?M' d£ ^^rielLeonard Hoorn. Den £j Ocïober is alhier, na eene aetenVanfnV1Hr ¥ bykomendi v'erval van ragten, m den Ouderdom van 4« mikm van dérw^ Voort- Mr. Rudolph Abraham Schutt, Mr. Paul p^^. Enselben Voet van Winsfen, Heer van Zeven-NAAKs. hoven, Mr. Bernard Philip Engelbert, Mr. Jo-ENZ, /.««»« Borski ■ Ilermansz., Mr. Nicolaas van West renen tot Lauwenrecht, Mv. Frans Johan Carel Koelans en >co£ 2/)«S*J rfc Jonchecre. Wyders is over de navolgende operftaande Commisfien befchikt, en zyn tot het waarneemen derzelve benoemd, als: Ter kamere van Hun Edel Mogende Financie en Rekening : De Heeren Mr. Arnoud Loten. Tot bellier van Stads Momboir Kamer: De Heeren Mr. Thomas Adriaan Boddens, Mr. Adriaan van Romondt, Mr. Rynier Verfchoor en Mr. Otto Willem Phi> lippus Falck. Tot bellier van Stads Financiën: de Heeren Mr. Floris Petrus van Ewyck, Heer van üostbroek en de Bilt, Arend Jacob Diederik de Perponcher, Mn Hendrik Adriaan van den Heuvel en Cornelis Jan Meyem Als Thefaurier aangebleven de Heeren Mr. Rudolph Hendrik Nahuis, en als Cameraar de Heer Mr. Frans Cornelis Craeyvanger. Tot waarneming van dé Posteryen j de Heeren Mr. Jan Carel van der Muelen, Heer van Maarfenbroek, en Mr. Jacob Antonie Mariens. Tot Commisfarisfen op het Wyn-Comproir: de Heeren Mr. Alben Coenen j Heer van 'sGravenftool en in Calansoog, en Mr. Hendrik Con/lans Swellengrebel. Tot Commislarisfen op het Bier Comptoir: de Heeren Mr. fan van Voorst en JacobA^'edrik Gsbius. Tot Commisfaris op het Comptoir der publieke Verkopingen : de Heer Jan de Rover e van Breugeh En eindelyk is de Heer Mr. Cornelis van Ewyck, als Heemraad van den Lekkendyk Bovendams, we-  i?78 NIEUWE NEDERLANDSCHE Verandering onder de hooge en lage Amte- naars, enz. *] I ] 1 l /, S J li r i i d d n \ d K Vi d, tr dt h l'i fti J' m II wegens deze Stad in die Commisfle voor Zes Taaren, ingaande op heden , gecontinueerd. WykbyDuurstïde. Den aoOftober zynde den gewonen dag tot de verandering de? Regeering dezer Stad, heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid de Heer Prins Erf Stadhouder de Raaien in de Vroedlchap in hunne posten bevestigd, n tot Raad m de Vroedfchap aangefteldden leer Cornelis Gofuinus Verhelen zulks „ plïts *n wylen deszeifs Vader de &*mS£^ /oords zyn door Hoogstgemelde Zyn Hoogheid ut eene overgeleverde Nominatie verkozen tot iurgemeesteren , de Heeren Lambertus Bariardus Frykenius , en Mr. Pieter Jacob .urtius, fleer van Nieuwaal; tot Scheepenen e Heeren Isbrand Bruyn , voorzittend, NiJ32"! %t>} ^'ndcKuyter, Leenden van >dwk, Jacob Wilhem Loclvnann van Königs. ddt, Dirk Bonebakker en Maas Hev. Tot Kileraar, den Heer Abel de Coolei tot Kerk-Vn ostmeester, den Heer Dirk Bonebakker ■ tot entmeester der Gebenificeerde Goederen', den kerWsllem de Ruyter; tot Heemraad binnen, en Dim Bonebakker; tot Heemraad buiten' :n Heer Anthony Vernooy Jansz.: tot MoWiI ifSieI'i dtü .4 £eer >ha»»» 'rèn Oorfchot. Vyders heeft de Vroedlchap, disponeerende over e volgende Commisfien, aangefteld: Tot Boek- en ashouder der Middelen, den Heer Nleolaas m Bern; tot Commisfarisfcn der Middelen, : Heeren Maas B/ey cn Jan du Bols; tot Con. a-boekhouder der Middelen, den Heer Leert* rt van Schalk; tot Thefaurier, den Heer V?A n de Ruyter: alle in te gaan met den i MeV 94; tot Ontvanger van het Huis- en Haardidegeld, m te gaan Paafchen 1794, den H»er tcob Wtlhem Lochmann van Kom^fcldt ; al» :de tot beftier van de Stads Financie , de .'eren Bruyn, voorzittende, Van Bern, Da Ru y  JAARBOEKEN, OHobcr, 1793- *779 Ruyter, Van Sehaik, Bombakker; en eindelykVer£«tnr heffier van de Wees- of Momboir- Kamer, DER1NG St het Gerecht, de Heeren Mr. P. J. CurltusONDER. ? Lochmann van Jünigsfeldt en 7J. Boneüak- DE H0Ofori üifde Burgerye, de Heeren Johannes yan GE EW Leeuwen en Anthony de Heus. lage * A TvTT F* * Leeuwarden. Den H Oftober 1793, rs alhier aan de gevolgen yan de Galziekte m den^s' ouderdom van byna 35 Jaaren over eden Jrv P& ter Edzard van Harinxma thee Slooten, Onetman over West-Dongeradeel , er> wegens rieze:ve uit den Adelyken Staate gecommitceert ten Landsdage. Groningen. Op den 28 September laatst leden, is te Amfteldam in den ouderdom van ruim "8 ïaaren, aan een Borstkwaal overleden, de Hooggeleerde Heer Mr. G. van der koort, A L M J. U. & Phil. Docï. Phil. & Log. Met. é Phil. Mor. Profesfor, aan de Hooge Schoole van Stad en Lande, mitsgaders Lid van de Hollandfche Maatfchappy der Wetenfchappen te Haarlem, en van het Provintiaale Utrectmctie Genootfchap. 'sHertogenbosch. Den 7 Oétober, heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid, de Heer Prins Erf-Stadhouder uit eene overgeleverde Nominatie tot regeerende Scheepenen dezer Hoofdltact aangefteld, voor het Jaar, beginnende met den Oclave van Bamis 1793 tot 1794: Mr. Willem Cornelis Ackcrsdyck, voorzittende; Mr. Anthony van Hanswyk, Frans Bovier, Abraham Verft er, Mr. Amout van Teylingen, Mr. Jan van Heurn, Frans Adolph Rutten, Mr. Gerard Johan Bisdom en Frederik Harpen Scheyd de Groulart. Bergen op den Zoom. Den 22 October is. alhier in den ouderdom van ruim 52 Jaaren overleden, de Heer Pieter Alexander Goglin, regeerend Scheepen en Raad dezer Stad. ^  Ï780 NIEUWE NEDERL. JAARB , Ochber, 1^3* LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 14 October. n 1 ~ b? de Z' Zak' Tarwe Oude Z. enVl.22a23 N.Zeeuws 19,2o| a 22g —— blaauwe dito 17* zipS Zomer 18 a 190 Rogge Zeeuws en Inl. 15*3175 by 'i Last. Vlaamf.en Brab. 134a 142 ggl. Oollerfche 134 a i4oggl. 1 Gedroogde 144 a150 ggLJ Gerst Z. en VI. W. 98 a io5 g6l. I Zomer dito 96a 104 ggl.lt Moor Jnlandsch 33 a 24 ^[k Spelt lónz^jh Haver Z. en Inl. Br, 20 a 22 Rotterdam den 14 0 cl ober. Haver dito Voer 16" a 10 '- '"■ Vr.enGr.Brouwi9 a 20^ dito Voer 18320^ 3oekweit VI. en Br. 156» »2^dt iRWTENZ.en VI. Gr. 228258 ■ ■ Groene dito 21a 23 g Witte dito 17 a 19 g v. Boonbn Goef.en Sch.i6a22 •> SüUINE BOONEN 29 a 30 ^ 'aardebooken 24 a 26 ^ >üive BOONEN 27 a 29 oolzaad Z. en VI. 483 52 rouTWTtf 8 dC de 30 Vt»  NIEUWE NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, November. MDCCXCIII. GELDERLAND. \ N y m e g e n. Het voeren van den oorlog, nevens deNvMS' andere Mogendheden, tegen Frank-gen. ryk, veroorzaakt zwaare onkosten : om welke te vinden, geldheffingen of geldopneemingen by de Ingezeetenen noodig zyn. Dus hebben ook de Gedeputeerde Staaten des Kwartiers van Nymegen eene Negotiatie of geldopneeming vastgefteld, dooreen Lotery by wyze van ïontine, groot ƒ 500,000 verdeeld in iooo Loten, ieder groot ƒ 500, waar van de 100 Loten of Portien op benoemde Ly ven zullen verdeeld worden, en dus de langstlevende van dien zal kunnen trekken 's jaars ƒ 1300:- tot ƒ 2200. De Pryzen zyn hoven dien 1 a ƒ30000, Dddddd 1  Nyme* gen. 1782 NIEÜWE NEDERLANDSCHE 1 k f 20000, 1 4 / roooo, 1 è ƒ4000, 1 k ƒ 3000, 95 k ƒ ,000 , 4oo k ƒ 600, 5©o ft ƒ 500 , en wordt betaald het geen boven de ƒ 500 wordt getrokken, in Obligatien at 3 perCt. ° De Deelnemers hebben hunne keuze hunne renten der Tontinen te ontvangen te Nymegen of in's Hage,ende Collecle neemt aanvang den 9 December 1793, zo ter Kamer van Gedeputeerden te Nymegen, als ten Comptoire van de Wed. Dufaufet en Zoon in sHage. Dog zie hier het Plan zelve; 1. F\eze Negotiatie zal groot zyn 5 Ton, hy forrne van Loterye, verdeeld in duizend-Loten, ieder groot ƒ500., waartegen getrokken zullen worden duizend Pryzen cn 3 Prsemien, welke zullen worden betaald tewe' ten: de Pryzen voor zo verre het Capitaal dat voor dezelve gefourneerd is in Tontine, en het geene boven dezelve getrokken zal worden in ordinaire Obligatien rentende j perCt. vry van alle kortinge, hoe ook genaamd. 2. De Pryzen en Pra;mien zyn aan den voet dezer gefpecificeerd. 3. De Pryzen en Prsmien zullen kunnen worden gefphtst en gecombineerd ten keuze der Deelnemers, mits in geen kleinder Som dan f 100 en overgebragt ten Comptoire Nymegen. * 4. De Colle&e of Afgeving der Loten, zal gefchieden ter Kamere van de Edele Mogende Heeren Gedeputeerde Staaten des Kwartiers van Ny. megen, of ten Comptoire van de Wed. Dus au. zet en Zoon, in 'sHage,op Maandag den 9Decent-  JAARBOEKEN, November, 1703. 1783 cember 1793, en volgende dagen, des morgens Nymevan elf tot 's middags ten één uur. gen. 5. De Interesfen van de Tontines, zal ingaan Plan den 1 January 1794, en van de te trekkene Pry van Lyf zen, iJuly 1794. renten enz. 6. De Verwisfeling der Loten tegens Recepisfen , zal aanvang neemen 14 dagen na de Trekking, en daar mede gecontinueerd worden tot 1 October 1794, tot welke tyd aan de Deelnemers de vryheid wordt gelaten, welke Lyven zy zullen verkiezen te benoemen, en zullen de origineele Tonrine-Brieven of Obligatien op den eerften •Verfchyndag tegen Recepisfen moeten worden ingetrokken, en opgeven, waar zy verkiezen hunne Totine te ontvangen, te Nymegen of'sllage. 7. Deze duizend Nommers der Loten zullen worden gedaan in een Bus, en daar tegens de Pryzen hier onder gefpecificeerd in een andere Bus, zullende de trekking gefchieden in 10 dagen , daags 100 Loten, en zullen de houders der eerst honderd uitkomende Nommers , het regt hebben hunne Tontines te ftellen op Lyvea beneden de 5 Jaar. de 2dehondenuitk.No.opLyvenvan 5tot lojaar. 3de 10 —15 4de 15 — 20 5de ao—25 6de S5 — 30 7de 30 — 35 8 fte 35—40 ?de 4°—45 ■ icde boven 45 Jaaren. 8. Jaarlyks, uiterlyk een Maand na de Verfchyndag, en dus voor ultimo January, zalmen Dddddd a ver-  1784 NIEUWE NEDERLANDSCHE Nymegen. Plan yan Lyf renten em. verpligt zyn in te leveren (waar men de betaaling verkozen heeft) zo ter Kamere van Hun Edele Mogende te Nymegen, of ten Comptoire van de Wed. Dusauzet en Zoon, in 's Hage,, behoorlyke Attestatien de Vita:, door een Secretaris, Notaris, of ander publiek Perfoon getekend; en zal als dan in de maand February 'daar aan volgende , in deHaagfche , Leydfche en Amileldamfche Couranten worden geadverteerd, hoe veel op ieder portie in de refpective Clasfen zal worden betaald , waar mede met den i Maart als dan aanvang zal gemaakt worden. 9. De Portien, van welke in 5 agter een volgende Jaaren geen Attestatien de Vita zyn ïngekomen , zullen voor afgeitorven worden gehouden. 10. De Verfchyntyd der Tontines zal worden gerekend tusfchen 31 December en 1 January, 'snagts ten 12 uuren. 11. Het zal aan de Houders vergunt zyn, wanneer 'er een benoemd Lyf overleden is voor 31 December, het Jaar Tontine te genieten, mits de origineele Tontine-Brief in plaats van da Attestatie de Vita wordt overgelevert; dog, die laatst overblyvende is, zal alleen maar genieten de uitdeeling van de 6 maanden, waar in hy komt te overlyden. 12. De 100 eerst uitkomende Nommers, en die geene, welke het regt hebben Lyven te benoemen beneden de 5 Jaar, zullen 'sJaars onder de in leven zynde Perfóonen , of onder die, van welke de Attestatien de Vita in tyds zullen zyn flgeleverd, verdeelen , /130» de  JAARBOEKEN, November, 1793. 1785 1 k ƒ30000 ƒ30000 is/nosooin Oblig. en ƒ500in Tont. 1h 15000 15000 14500 500 ia 10000 10000 - 9500 500 1 k 4000 4000 3500 500 I a 3000 3009 2500 500 95 :i 1000 95000 47500 * 47500 400 a 600. 240000 40000 j 200000 500 h 500 250000 250000 1000 Pryzen ƒ647000 isƒ147000 inOblig.en/soooooinTont. l pr.voor *t 1 IteLot ƒ1000 /1000 1 dito 't laatltc Loc 2000 2 000 ƒ650000 ƒ150000 ƒ500000 Dddddd3 HOL- de 2de uitgekomen ica van 5 tot 10 Jaar 714.00 Nyme- 3de i° —15 1500 gen. 4de 15 — 20 1600 gde 20— 25 " 1700 Plan 6de 25 — 3» 1800 van Lyf. 7de 3° — 35 '1900 rente» 8 fte 35 — 40 2000 enz. 9de 4° —* 45 2100 10de boven de 45 Jaar 2200 en na het affterven der 100 Poruen, zal dezelve aan het Kwartier vervallen zyn. 13. Op ieder Hoofd zullen niet meer dan 6 Portien, en dus ƒ 3000 mogen worden gefteld. 14. De Trekking zal gefchieden te Nymegen, ten ■ overftaan van Hun Édele Mogende , in de maand February 1794, de precife dag nader by publieke Advertentie in de Couranten te bepalen. 15. De Houders der Tontine, zullen het regt behouden dezelve te verkopen, mits by den ontvangst der Interesfen zulks behoorlyk te doen blyken. TAFEL der PRYZEN.  I78Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE HOLLAND. D ORDRECHT. SEht "P>etHe!ren Commisfarisfen, benoemd v*mn.yjf tot den ontvang van den tweemaal eenhonderdften Penning , binnen de Stad Dordrecht, hebben doen bekend maaken, dat dezelve ten voorfchreven einde op een der Vertrekken van het Raadhuis der ge• melde Stad, des Vrydags, voormiddags van ii tot ia uuren, zouden zitting houden, enz. De Franfche Regeering, die fteeds de trouw en de eer der Natie voor de fchuld van ce Natie verpand heeft, heeft alle Schu deisfchers geboden, of liever van de Schuldeisfchers gevorderd , dat zy hunne Effecten, Schuldbrieven en diergelyke bewyzen naar Frankryk moeften overzenden, ten einde , in navolging van het gebruik in Engeland, die fchulden in een groot boek wieruen ingefchreven: het welk dan in ï vervolg het eenig bewys zoude zyn. Deze fchikKing i en tot Zinfpreuk: den Dwinglanden de Dood J Verzoek De Vergadering verleende de eer der zitting der Bat. aan de Bataaffche Patriotten. Hunne Petitie t/tt£ewc- wierdt aan het Comitté tot het publiek welzyn kenen te overgegeven. Parys> Den Heer Marron, die voorheen Predikant by het Hollandsch Gezantfchap geweest is, en thans Predikant is by de Bataaven in hunne nieuwe kerk of tempel, in de St. Denysftraat te Parys, is niet van de laatften geweest, in het overleveren der zilveren ftukken uit de gemelde kerk , aan de Nationaale Conventie, doende daar byeene uitvoerige aanfpraak, in welke hy onder anderen zeide: „ Haat aan alle die toeftellen van leugens „ en beuzelary, welken door de onkunde en „ kwaade trouw beftempeld zyn met den „ praalenden naam van godsgeleerdheid." {bainedtoti^sceséchaufaudagesde menfonges & de puerilités, que l'ignorance & la mauvaife foi ont dccoré du nom faflueux de théologie.) 'sG R A V E N H A O E. Wy hebben reeds hier te voren onder Dordrecht gefproken van de noodzakelykheid, om voorzorge te gebruiken nopens de Effeéten op Frankryk, welken de Franfche Regeering van de Houders opeischt. Het Hof van Holland heeft daaromtrend den i dezer maand de navolgende bekendmaaking gedaan: 't Hof  JAARBOEKEN, November, 1793' 17°3 't "CJof van Holland , by Refolutie van Heeren *s.GrAGecommitteerde Raaden van den 24 Otlo- venhaber laatstleden, (vermits de tegenwoordige abfentie ce. der Vergadering van Hun Edele Groot Mogende,) voor zo veel ces noods geauftorifeerd zynde, om Public. alle Elfefr.cn ten lasten van Frankryk, van zodxai-nopens. «e I |i.;. is, ais zich daar toe aan den Hove, 70u-Fron--. ilcn vei kiezen te addresfeeren, te vidimeeren, of fclie Efte regiftrcereD , n zodanige form als 't Hof coyve-fe&6ti\ nabel zoude abrdeeien, en daar van aan dezelve Houders een Wyk te doen afgeeven; zo doet het vOOlfcbreeVcoHof by dezen allen en een iegelyk bekend raai kcd, dat, op Dingsdag den j November Ujfl i . en woorés dagelyks, des morgens van [ L : tot een uureo, except alleen Saturdag en Zon, n w 1 Hove zal worden gevaceerd, tot hetover- np^emelde Effecten, van zodanige ' Houders., al* ach'daar toe zullen gelieven te addresfeeren, zullende egter een iegelyk, die daar van gebruik zal willen maaken , moeten indagtig zyn , om, by zyne Effecten, tevens over te geeven een Lyst, houdende: s, Van wat natuur dezelve Effecten zyn, ,, De Edicten waar uit gefprooten, Ten wiens profyte dezelve geconüituecrd „ zyn, „ De Nummers, Jaarlykfche Renten en Ca„ pitaal, ,, De Notaris voor wien en den datum, wan,, neer dezelve gepasfeerd zyn, En het geen hy verder daar by gaarne wil„ de geannoteerd hebben." En zullen dezelve Effecten, voorts alzo, in een Register, ter Griffie van den Hove te houden, ■worden genoteerd, en vervolgens weder worden afgegeeven. Wyders zal, ten tyde, nader te adverteeren, van ieder in voegen voorfz. geregiftreerd Effect, j.an  1794 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- aan ieder, die zulks begeert, worden afeeeeeven venha- een Certificaat van de invoegen voorfz. eedaanp rP. ge. giftratie. B ere En ten einde dit voorenftaande ter kennisfè van Pubkc. een iegelyk zoude kunnen komen, zal deze worden nopens gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks te gefchieFran- den gebruikelyk is. 8 fche Ef- f$&etu Gedaan in den Raade, den eerften November 1793. (Onder fond,) In kennisfe van My, (JVas geteekend f) J. T. ROYER, Omtrend den Wapenftilftand met den Dey van Algiers, is by de Algemeene Staaten dit navolgende befluit genomen: EXTRACT uit het Redster der Rcjblutien van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN. Martis den 5 November 1793. Qntfangen eene Misfive van den Conful Fratsfinet, gefchreven te Livorno, den 21 October jongstleden, daarbyin fubftantie kennis gevende, dat de Dey van Algiers, op den ontfangst der Misfive, welke'sLands Kaptein Gooius aan den» zeiven , eenigen tyd bevorens, had gefchreven, betreklyk tot een ftilftaud van Wapenen, zich dade-  JAARBOEKEN* November, 1703. 1795 delvk daar toe bereid had getoond, en aan hem'sGRA- Cofjful, door den Jood Bacheri, ten gevolge van venhAci»n had doen toekomen een Firroan , of Misfive, ge. voor' Hunne Hoog Mogenden, in de Arabifche Taal in origihali, nevens de voorfchreven Misfi- ivapenfive gevoegd, bepaalende den fiilfiand van Wape- fitlp and nen voor den tyd van. drie Maanden, te rekenen met Alvan den dag , dat de voorfchreven Misfive by Hun- giers. ne Hoog Mogende zoude ontfangen worden, bepa'aldlyk op den 5 dezer loopende maand; dat het voorfchreven Firman. in Het Lazaret te Livornö, hebbende moeten geopend worden, om behöorlyk berookt te worden, hy Gonful gemeend had gebruik' van die gelegenheid te mogen maaken, om dezelve te dpen transjateerèn, ten einde daar van het beste gebruik te kunnen maaken, hopende dat Hunne Hoog Mogenden hem zulks ten béste zonden gelieven te duiden; voegende een Italiaansch Translaat van die" hèvettS voorfchreven Misfive, Cn verzoekende etter. Hunner Hoog Mogenden orders vereerd te werden, omtrend het geeven van eenige Prefenten, by gelegenheid vsn het fluiten van dit Beftand , waarop hy Conful geïnformeerd was, flat men te Algiers v*as rekenende. En nbg ontfangen eene Misfive vaneen der Joden 'èachèfi, gefchreven te Livomo, dén 1 October laatsledèh , geaddre-Teert aan den Griffier Fagel, het zelf Je fiibject concerneerende. . Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden' en ver ftaan ' dat t opy van de vooifcmeven Misfive en Bylagen zal wórden gezonden aan de refpeft ve COlleg'ieri ter Admiraliteit dezer Landen, Om te (trekken tot derzelver informatie, en om van hei fluiten van den voorfchreven ftilffand van Wapenen , de nodige kennis aan de Commercie te geeven. En is, dien onverminderd , goedgevonden en verjOtaan, dat Copy van de voorfchreven Misfive erf Bylagen gefield zal worden in handen van de Heeren Van Weldercn„ en anderen Hunner Hoog MóF;eeeee gcö-'  's Gra- venhage. Wapenfliljtand7net Al- j giers. \ I i i 1 i 1 1 ] < i t 1 t 1 1 ] t f 1796 NIEUWE NEDERLANDSCHE gende Gedeputeerden tot de zaaken van Zee, om te vifiteeren, examineeren, daar op in te nemen de Confideraden en het Advys van de Gecommitteetden uit de refpective Cólfegien ter Admiraliteit dezer Landen, by de eerfte gelegenheid, dat alhier zullen komen, en van alles hier ter Vergalering rapport te doen enz. Wat is 'er onder de Zon, hoe goed, leugèzaam en billyk, van 't welk de ondeugd geen misbruik maakt. Vestigt men alleenlyk maar eens, tot een voorbeeld, het 30g op de Vryheid, hoe gaarne fchuilen de ; ..sbandigen, ja ook de tyrannen en onderdrukkers zeiven,onder dien heiligen naam? En even zo gaat het met genoegzaam alle leilzame zaaken. Men kan niet ontkennen, iat eenfchuldenaar ongelukkig in omitandigreden kan geraaken, waar door hy opeen jogenblik en in eens aan alle zyne Schuldeis* 'chers niet kan voldoen, fchoon hy evenwel n ftaat is, indien hy eenig uitftel en refpyt ïeeft, om allen te betaalen. Het is dan iet belang der Crediteuren zeiven, dat den Debiteur zodanig uitltel verkend worde, m, indien een of weinigen, zomtyds gerin;e Crediteuren , een zodanig voordeelig uittel wilden tegengaan, dat dan die weinigen [enoodzaakt worden, de meerderheid der aeftemmende fchuldeisfchers te volgen, ge' yk het Recht daar toe middelen aan de ïand geeft, om zich aan d^n Souverein te 'ervoegen enz. I it al heeft voor al in een ;oophandeldryvend Land plaats, alwaar de oevalligheden van den Koophandel deze op:horting nog meer noodzakelyk kunnen maaken,  JAARBOEKEN, November, 1793, 1797 ken, die dikwyls het behoud is van veele 'sGraComptoiren. Maar in deze dagen, wierdtvenhahet vraagen van die opfchorting van betaa«GEling of furchesnge zeer menigvuldig , en dit was niet zelden de toevlugt van hun, die dit hulpmiddel niet verdienden. Ter voorköminge dan van alle misbruik, is by de Staaten van Holland en West-Friesland, den 15 November 1793 aldus voorzien: EXTRACT uit het Register der ReMuticn van de Heeren STAATEN van HOLLAND en WEST■ FRIESLAND, in Hun Edele Groot Mogende Vergadering genomen op . Vry dag den 15 November 1793. "Dy refumtiè gedelibereerd zynde op het Rapport, den 13 July laatstleden, ter Vergadering uitgebragt , door de Heeren Gedeputeerden der Stad Haarlem, en verdere Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden tot de zaken van de Juititie, met Commisfarisfen van den Hove, tot voldoening aan Hun Edele Groot Mogende Refolutie commisforiaal, van den 21 Maart te voren, geëxamineerd hebbende, door welke meest gepaste maatregelen de vermenigvuldiging van de verzoeken om Surchcance, zoude kunnen worden tegen gegaaii. . Is goed gevonden en verftaan, by nadere verklaring en ampliatie van Hun Edele Groot Mogende Refolutie, van den 26 February 1784., voor een generalen regel, by dezen , vaat te ftellen: Dat voortaan alle verzoeken om furcheance van betaling , door ingezetenen dezer Provincie, aan Hun Edel Groot Mogende gedaan vor :er. de, direct zullen gewezen worden van de hand; Eeeeee 2 ten  1798 NIEUWE NEDERLANDSCHE '» Gravenhagen Refol. yanHoll. nopens Sur- cheange. j 1 ] J I t i ( ■ '3 j < \ ( ! < 1 i 5 < f :en zy dat het verzoek van den fuppliant zal zyn Temunieerd , met een berigt, nevens de requeste jan Hun Edele' Groot Mogende gevoegd, of afzonderlyk aan Hoogstdezelven toegezonden , van Burgetneesteren en Regeerders, of van de Magiftraat der Stad, (tem in Staat hebbende, (den Haag daar onder begrepen) alwaar de fuppliant zal woonagtig zyn, en voor zo verre de fuppliant in eene andere Stad, of ten platten Lande sa! woonagtig zyn, van de Regecring of Magitraat der (tem in Staat hebbende Stad, (den Haag laar mede onder vervat) het naast aan zyne woonplaats gelegen, en dat uit bet gemelde be•igt (welkers inhoud voor den fuppliant zal moeien blyven gefecreteerd tot Hun Edele Groot Vlogenden genomen dispofitie,)zal komen te blyten, dat by een fommier onderzoek, en na alvorens de Crediteuren, voor zo verre zulks moogyk zal zyn geweest, in hunne belangen te heojen gehoord, is bevonden, dat de" fuppliant, miten zyn toedoen, door buitengewone omftanligheden van Oorlog , of andere onvoorziene :alamiteiten en desaftres, in de onmooglykheicl s gebragt, om voor het tegenwoordige zyne Crediteuren ten vollen te voldoen: En dat lerens uit een ftaat of balans van des fuppliants ioedel of andere deugdelyke befcheiden, door len fuppliant wegens dezelve gefuppediteerd , vaarfchynlyk is geoordeeld , dat de fuppliant loor uitftel van tyd in de gelegenheid zal kunnen ;eraken, om zyne Crediteuren ten vollen te volloen ; en dat de fuppliant zal hebben geoileeerd, om zyn Boedel te (lellen onder het opigt en de directie van zodanige zyner Crediteuen of Perfóonen, als welgemelde Regeering zal ;oed vinden, met en benevens den Suppliant laar toe te committeeren, en dat ook, dien cii'fform, de nodige voorziening , by provifie, zal ;yn gedecerneerd. Dat de verzoeke:.], met zodanig berigt ?emu. nf-  JAARBOEKEN, November, 1793* 1799 nieerd, zullen worden gezonden aan Prefident en Raaden van d«n Hove, om Hun EdcieGroot Mogende , na een volledig onderzoek van zaken , en na, in het byzonder, te hebben geïnquireerd, omtrent de gezindheid van des Suppliants Cre« diteuren, mirsgader.; op de voornaame oorzaaken van des Suppliants ongflfegenheid J en of de opgaven, deswegens, door den Suppliant aan de Regeering voornoemd gedaan, of by de pofitiven van zyn Request aan Hun Edele Gr >ot Mogende genarreerd , der waarheid conform zyn, en wel hoofdzaaklyk, of 'er genoegzaam zeker zal zyn gebleken, dat de Suppliant flegts uitftel nodig heeft, om zyne Crediteuren ten vollen te voldoen, te dienen van derzelver conlideratien en advys, met provilioneele Surcheance, tot dat het gemelde advys ter Vergadering van Hun Edel Groot Mogende ter Deliberatie zal zyn voorgedragen. Dat, wanneer het voorfchreeven advys zal zyn declinatoir, en dat daarop, door overneming, niet direótelyk zal kunnen worden gerefolveerd , de provilioneele Surcheance niet te min daadlyli zsl worden opgeheven. Dat, daar tegen, wanneer het voorfz. advys zal zyn favorabel, en dat Hun Edele Groot Mo. gende billyk zullen oordeelen , om op het ven zoek ten principale een gunftig reguard te nee. men, de verzogte Brieven van Surcheance egter, niet anders zuilen worden verleend, dar onder de expresfe Conditie , dat de Suppliani als dan gehouden zal zyn, om ten overftaan var de Perfóonen door de Regeering (ten deze daai toe gequalificeerd) gecommitteerd , of nog t( committeercn , ten fpoedigften den ftaat zyn! Boedels op te maken, of, opgemaakt zynde, open te leggen, en de deugdlykheid, des gerequireerd wordende, in prefentie van voornoemde Gecommitteerden, voor gemelde Regeering mc Eede te fterken, en op gelyke wyze te verklaa Eeeeee 3 vea 's Gr* fl • VEVHJ3A* CE. RafoL van HoII. nopens Stircheange.  l8oo NIEUWE NEDERLANDSCHE •s Gra- venha- ge. Refol. van/-/,//. nopens Sur- cheange- ren, dat by geene Gelden, Goederen, Boeken or Papieren, tot zyn Boedel betreklyk, agter heeft gehouden, of dezelve direct of indirect ter kwaader trouw heeft weerloos gemaakt. Dat wyders, gedurende den tyd van de vr. leende Surcheance, welke, zonder een meer onderzoek van zaken, niet langer dan voor den tyd van een /aar, zal mogen worden geaccordeert de gemelde Gecommitteerdens de adminiftratie' directie en beheerihg van allé zaken, den boedel van den Debiteur fpecteerende, met en benevens denzelven zullen moeten behouden, en hy verpligt zal zyn om zig te onderwerpen aan zodanige verdere of andere fchikkingen, als de Regeering voornoemd, ten meesten nutte van den Boedel en fecuriteit van de Crediteuren, zal komen goed te vinden. ' Dat vervolgens van de alzo verleende Sur. cheance by Advertentie in de Couranten kennis zal moeten worden gegeVen, mitsgaders van de Perfóonen, tot de beheering van den Boedel met en benevens den Debiteur gecommitteerd. En zal Copy dezer Refolutie worden gezonden aan Prefident en Raden van den Hove, mitsgaders aan Burgemeesteren en Regeerders der Steden, ftem in ftaat hebbende, als mede aan de Magiftraat van 'sHage; met verzoek en aanfchryving aan Prefident cn Raade voornoemd, om aan de Procureurs by den Hove geadmitteerd, als door wier handen de verzoeken om Surcheance van betaaling moeten gaan, van het voorfchreeven gerefolveerde keanis te geven, tot derzelver informatie. By de Bondgenooten is nu ook befloten tot het oprigten van een Corps rydende Artillerie, zullende, naar men verftaat, voor eerst béftaan uit vier Compagnien, ieder van honderd man, van welke Compagnien twee  JAARBOEKEN, November, 1793. ifOl twee in Utrecht, en de overige in Zutphen'sGrain Krygsbezetting zullen gelegd worden, vekha- Wat de Krygsverrigtingen van het Staatfche Leger aangaat , de Erfprins Van Oranje, Ichreef uit het Hoofdkwartier van Mons, den 30 O&ober 1793, dezen brief; HOOGMOGENDE HEEREN! Tk heb de eer U Hoog Mogende by dezen te Brief I rapporteeren, dat de Lieutenant Generaal Vorst van den Van Waldeck, welke de Troupen van den Staat, Erfde bezetting van Thuin uitmaakende , comman prins. deert, vernomen hebbende, dat de Franfchen ten getalle van 400 man, in het Dorp Ham fur Heu- re, door de Keizerlyke op den 26 dezer m'.and geëvacueerd, postgevat hadden, den LieutenantCollonel Stak van het Corps van Damas, mee 200 Emigranten van beide de Corpfen, 50 Cavaleristen van het Corps van Beon , 30 Husfaren en 34 Jagers derwaards gezonden had, om te rragten den Vyand aldaar te overvallen. Voorfchreeven Lieutenant-Collonel is met zyn onderhebbende manfchappen op den 28 dezer met het aanbreken van den dag in het gemelde Dorp gekomen, en heeft aldaar 38 man van den Vyand gedood, ii gevangen genomen, (waar van 'er twee onder het'transporteèren geftorven zyn,) en 17 paarden buit gemaakt. Door het onvoorzigtig losbranden van twee pifloolen van een patrouille Ruiters Van PJesJen-PhiItpstliall, wierd de vyand van onze aannadering verwittigd, zoude anders mogelyk geheel zyn opgeligt geworden. Het gehouden gedrag van den Lieutenant-Collonel Stak, den kitmeefter Van der Hoop, van dc Husfaaren, onder gezamentlyke derwaards gedetacheerde Troupen, verdient allen lof, hebbende zig Eeeeee 4 de-  '5 pRAVENHACE. ] 3 I c z d f VI g< v; Q' g{ 1802 NIEUWE NEDERLANDSCHE dezelve volgens rapport, by deze expeditie uitmuntend wel gediftmgueerd. Waar mede de eer hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN 1 Uw Hoog Mogende Onderdanig Dienaar, (JVas geteekend,) W.FR. ERFPRINS va*ï ORANGE, Commandant - Generaal, Hoofdkwartier te Mons, den 30 October 1793. Den volgenden dag fchreef de Erfprins log dezen brief aan de Algemeene Staaten v HOQG MOGENDE HEEREN! [k heb de eer by dezen ter kennisfe van Uw Hoos Mogenden te brengen , dat ik heden van den ^eld Maarfchalk Prins Van Ceburg,~de tyding beomen heb , van de gelukkige herneeming van Marhiennes door sde Keizerlyken. De Fr nrchen. welke dezen posr op den 21 deer maand door een groote overmagt verweldig. =D, had denzelven met 4000 man en twaalf ftuk;n kanon bezet. De Keizerlyke Generaals Otto en Krav hebben )orzeide postgiYeren morgen vroeg om twee uuren :attaqueerd en na een hardnekkigen tegenftand a den Vyand, welke tot 9 uuren duurde, wederfi hernomen , met zo een gelukkig gevolg dat en een man van de Franfchen het ontkomen is 'Qde 'er by de 2000 gevangen genomen, bene' veris  JAARBOEKEN, November, 1793. 1803 vensal het Gefchut en de Ammunitiewagens &c, ,'s Guaen meer dan 2c00 ter neder gevèlt vrnua- Het verlies der Keizerlyken hy deeze roemrug- Cii. rustige expeditie nój; onbekend zynde , zo km 'hei zélve by deeze p ee nipt waarheid, opgegeven Andere worden. Brief Ik heb teffens de eer Uw Hoog Mogende te be-v^ den ,;jcrcen , dat ik heden nog vier Battaillons Grena Erf diers, de Anfpachfche Brigade en eenige ligte Ttoa-prins. pen naar Bruche heb doen m rcheeren , ten einde berer in ttaat te zyn, om den post van den Vorst Fan Waldeck te Thuin te kunnen fouteueeren. Waar mede de eer heb te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! Uw Hoog Mogenden Onderdanige Dienaar, ( IVas geteekend i) W. ER- ERFPRINS van ORANGE, Commandant • Generaal. Hoofdkwartier te Mons , den 31 Odlober i7S>3- Zie hier nog eene nadere brief van der. zelfden Prins : HOOG MOGENDE HEEREN! TJJebbe de eer U Hoog Mogende by dezes kennis te geeven , dat den 5 en 6 dezer, de Troupen van den Staat 't Leger by Mons zullen opbreeken, en hun Kantonneerings-Kwartieren tusjchen INivelles en Wavre neemen, doch de Fostea Eceeee 5 van  i8e4 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- van Thuin en Binch zullen tot nadere ordre bezet venha- blyven. GE. Hebbe de eer My met eerbied te noemen, HOOG MOGENDE HEEREN! Uw Hoog Mogenden Onderdanige Dienaar, (JFas geteekend') W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Mons, den 3 November 1793. Hier op volgde dit nader fchryven: HOOG MOGENDE HEEREN! ^edert myne laatfte Misfive is niets van groot ^ aanbelang voorgevallen; de Vorst van Waldeck beeft eergisteren rapport gedaan, dat, na dat de Vyand de Ooftenrykfcbe Posten by Mcrbes le Chateau, door den General Scltrëdcr Recommandeert, reeds 'smorgens aangevat had, hy zich eindelyk, 3C00 man fterk zvnde, a3n onze Voorros* ; ten bad laaten zien, dcch na eenige aan weé.szvden gedaane Kanonfchooten , zich weder gered, reerd had: 'snamiddags na 4 uuren, is het zelve vyandelyk Corps, by de Cenfe Bonne, waar onder Cavallerie Voorposten ftonden , en paar 't Bosch van Fofteau voortgerukt: het vuur van drie ftukken kanon heeft onze Cavallerie genoodzaakt zich buiten fcheut te plaatfen, na drie man dood en twee gekwetften verlooren te hebben. Te gelyker tyd waren 300 man Infanterie naar 't Bosch 1 i, vao  JAARBOEKEN, November, 1793. 1805 van Fofteau, en 3C0 man Cavallerie om het zelve 's Gragemarcheerd, 125 Anfpachfche Jagers, die'er in venhagepofteerd waren , hebben den Vyand tweemaal GE. geattaqueerd, en hem 20 man gedood- Na Zonnen-ondergang hebben dezelven zich geretireerd. Nadere Het buitengewoone uur, op welke deze attacque Brief. gefchied is, heeft den Vorst Van lVal deck doen geloven , dat misfchien de Vyand 'sanderendaags weder attacqueeren zoude , of dat hy zulks gedaan had om zyne retraite te dekken. Om alles voor te komen , heeft dezelve toen befloten den Graave Van Wariensleben by zich te laaten komen, dewelke vervolgens, niets gefchied zynde, weder naar Binch gemarcheerd is. Hebbe de eer My met eerbied te noemen, HOOG MOGENDE HEEREN! Uw Hoog Mogenden Onderdanige Dienaar, (JVas geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant-Generaal. Hoofdkwartier te Mons, den j November 1793Een korte nadere brief luidde aldus: HOOG MOGENDE HEEREN! Ik heb de eer Uw Hoog Mogende by dezen rap4 port te doen, dat de Troupen van den Staat, de-  *sGra. venhace. 4 ] 1} k 1 Vi fc m ei l8oö NIEUWE NEDERLANDSCHE dewelke ingevolge de gemaakte dispofhien ,de Cantonnementen tusfchen Nivelfesen Wavre betrekken zouden , in hunne relpedive kwartieren aangekomen zyn, en ik hot Hoofdkwartier te Nivelles genomen heb; zynde'er voor het ove.-ige niets van aanbelang by de Armée van den Staat voorgevallen. Waarmede de eer hebbe te zvn, HOOG MOGENDE HEEREN» Uw Hoog Mogende Onderdanige ■Dienaar, (iï'as get celen d,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Hoofdkwartier te Nivelles, den 8 November 1793. Uit het zelfde Hoofdkwartier volgde de:e brief: HOOG MOGENDE HEEREN l k heb de eer Uw Hoog Mogende te berigten, dat 'er zedert myne laatfte van den 9 dezer, tct nieuws by de Armée is voorgevallen, dan alen dat de Troupen van den Staat, welke te hum en Binch geftationeerd waren, zich, inge)lge de gemaakte fchikkingen met den Veld-Maarnalk Prins Van Coburg , den 10 en 11 dezer aand van daar op Marfeli begeeven hebben, ten ide hunne Kantonneérings-Kwartieren tusfchen Fleu-  JAARBOEKEN, November, 1793. 1807 Fleuru en Gosfelies, en in de omleggende Dorpen 's Grate betrekken. venha- ge. Waar mede de eer hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN! tlw Hoog Mogende Onderdanige Dienaar, {JVas geteekend,') W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant'Generaal. Hoofdkwartier te Nivelles, den 12 November 1793. De Erfprins gaf aan Hun Hoog Mogende nog dit berigt: HOOG MOGENDE HEERENI Hebbe de eer hier mede ter kennis van Uw Hoog Mogende te brengen, dat ingevolge de ordres van myn Heer Vader, en de ge,;iaakte dispof! den met den Prins Van Coburg , de Armée van den Stact gedeeltelyk naar de Republiek, zal retourneeren , en gedeelcelyk Winter-Kwartieren zal betrekken in het bisdom van Luik-, en zullende zich ten dien einde morgen op marsen begeeven. 2 Esquadrons van Hes/en-Casfel. 1 Carabiniers. 1 Orange - Friesland, 2 Van Tuyll. 2 Battaillons Van Stokkar. a Van May. De  i8oS NIEUWE NEDERLANDSCHE venha- ^r^fpt Bat;aiIIon* vaö Raesveld, venha- Keu/s en Plettenbetg. 3 GE> Het Corps Van Damas. Waar mede de eer hebbe te zyn, HOOG MOGENDE HEEREN • UDienIaa°rg Mogende 0nderdanige (Was geteekend,) W. FR. ERFPRINS van ORANGE, Commandant - Generaal. Hber*dl^tier tC NiVeIiCS ' 24 NoVem' Den 2a November kwam ook dé tvdinfr dat het Fort St. Louis, een eindwegs van Straatsburg, zich aan de Ooftenrykfche Iroupen onder den Generaal Prins Van Waldecks overgegeeven, met 4000 man Krygsgevangenen en 114 ftukken kanon. Wy hebben te voren van het nuttin Plan van een Fonds voorde Weduwen van gefneuvelde Krygslieden gefproken. Zie bl. J644 Hier omtrend las men in het midden dezer maand het navolgend kort berigt: „ Daar men alle reden heeft zig rev'lyen „ dat de pogingen tot het oprichten van ,» een honds voor Weduwen en Weezen „ van  JAARBOEKEN, November, 1703. 1809 van gefneuveiden Militairen, in den dienst'sGiiA„ te Lande van den Staat, met een gewenscht vehha* „ effect zig zullen bekioond zien, wordenc-E. „ allen die geenen, die op het voornoemde „ Fonds hebben ingeteekend, verzogt op „ Dingsdag den 26 November i'93, ten ,, half twee uuren te compareeren in de St. Joris Doelen in 's f lage, orn eene Com,j m'sfie tot Directie van het voorfchreeven „ Fonds te hooren voordellen, daar over „ te delibereeren, en met meerderheid der „ prefente hemmen te concludeeren." Hier op volgde den 27 November deze goede uitllag en bekendmaaking: A lhier zyn op de generaale Convocatie van Heeren Inteekenaaren op het Fonds, opgerigt ten vcordeele van Weduwen en Weezen van gefneuvelde Militairen, in den dienst te Lande van den Staat, welke Convocatie op den 26 November 1793 plaats heeft gehad, door eenpaarigheid der prefente Gei'nteresfeerdens, verkooren tot Commisfarisfen , zo om een nader en gedetailleerd Plan van directie over het voorfchreeven Fonds te arrefteeren en publiek te maaken, als om volgens zodanig plan het Fonds te adminiftreeren, de volgende Heeren: Mr. Johan Meerman , Vryheer van Dalem, Raad in de Vroedfchap der Stad Leyden, en gecommitteerd wegens Holland ter Vergadering van Hun Hoog Mogende de Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden. Mr. Jojtaif Philip Graaft md, Raad Ordinaris in den Hogen Raade in Holland. Archibald Hope, Oud-Scheepen der Stad Amfterdam , eu Gecommitteerd wegens Holland in den Raad der Coloniën in de West - Indiën.  1810 NIEUWE NEDERLAND3CHE 's Gra- vjsnha gé. Fonds voorlle duwen van ge /heuvel- de Krygs lieden. ( J.dian Pater van tfpey, Lieutenant Coljoné! en K 'ptein van een Compagnie in het Regiment Hollandfche Guardes te Voet Jacob Hendrik Vemede, Predikant in de Walfche Gemeente te 'sGravenhage. Mr. Jo Kinnes de Fries , Advocaat voor de refpective Hoven vaD Jpftjtiej cn Mr. Pieter van Ho Ji-aaien , insgelyks Advocaat voor voorzegde Hoven. Van welke Commisfarisfen den Heer Graaft m'd de post v n Thefaurier en den Heer Fan Hao«ftrn-uet, die van Secretaris, als daar toe Öoor hunne Mede Cornrmsfarisfen genodigd xynde, op zich hebben genomen. En word van wegens voorn. Commi.< fan-fen verzogt, om de Irfteekening op het Provifioneele Plan maar te laaten voortgaan , tór dat ?.v het na'der en gedetailleerd Pian in het licht zuüen hebben gegeeven, waar toe zy hoopen binnen korten tyd in ftaat te zullen zyn. In onze voorgaande fluitjes gaven wy berigt van den wond , welke de Prins FreDrJr van Oranje in den kryg hadt bekomen , en van den ftaat en voordgang der geneezing. eet bleek, dat die wond ernftig'. en het opperarmbeen door den kogel gekneusd was, 70 dat men beringt wierdt, of zomtyds bet gebruik van den arm zoutje, .icleramerd blyven De wond genas, na het uitkomen van alle de verbreiz 1de fchilverrjens, langzaam wegens het geheel ontaloote gebeente. Hy genas egter. en bejon het gebeente te bedekken,ma de hoop >p een onbelemmerd gebruik van den atnr: velke hoop eindeiyk door eene volkonune ;eneezing bevestigd is geworden. In  JAARBOEKEN, November, 1793. 1811 In deze maand is ook van wege het Be-'s Grawind der Geldmiddelen bekend gemaakt ,venha* „ dat de trekking van de eerfte Clasfe der ge. „ Hollandfche Negotiatie-Lotery , gearre„ fteerd den 4 September 1793, zou aan„ vang neemen op Maandag den 13 Janua„ ry 1794" Wy hebben te voren bladz. 480—-482. van de overgave van Geertruidenberg aan de! Franfchen, gefproken. Het gevolg was, &ac eene buitengewoone Hooge Krygsraad door den Prins Erfftadhouder is benoemd, dezelfde welke de zaak van den Bevelhebber Alexander Graaf van Bylandt, en de overgaaf van Breda heeft onderzogt, om ook de overgaaf van Geertruidenberg, ert het gedrag van den Bevelhebber Jan Hendrik Bedaulx, Lieutenant-Generaal van de Infanterie en Commandeur der Stad Geertruidenberg, te onderzoeken. De uitkomst van de deswege gedaane eisch, en ondernomene rechtsgeding enz. is geweest, dat de Hooge Krygsraad den 5 Augustus deii voornoemden Generaal Bedaulx volkomen vry en onfchuldig verklaarde. Die Sententie luidt aldus: SENTENTIE in zake van JOHAN HENRIK BEDAULX, Lieutenant-Generaal van de Infanterie , en Commandeur der Stad GEERTRUIDENBERG. Gezien by den Extra-ordinairen Hoogen Krygsraad. vergaderd op het Prins-Maurits Huis' Ff fff f  iSia NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha' ge. Fryfpr. van den Gener. Bedaulx- alhier in sGiavenhagc, de Stukken van den Procesfe, tusfchen Mr. Mattheus van der Pol, Advocaat-Fiscaal van de Generaliteit, Impetrant van Decreet ter eenre, en. Johan Henrik Bedaulx, Lieutenant-Generaal van de Infanterie, Collonel van een Regiment Infanterie, in dienst van dezen Staat, Commandeur der Stad Geertruidenberg, en thans Gearrefteerden by den Provoost van de Generaliteit alhier in den Hage, ter andere zyde, a!s mede de Conclufie van Declaratoir aan de zyde van den Impe. trant overgelegd, en gelet, dat de Gearrefteerden aan dezen Extraordinairen Hoogen Ki-y^sraad beeft bekend, ,cn ook anderzints gebleeken is, dat hy Gearrefteerden dit Land, gedurende zeven en vyftig Jaaren, als Officier heeft gediend, en daar en boven zeven Jaaren lang als Officia- in Piemontcefche dienst is geweest; dat hy Gearrefteerden zedert derde-half Jaar is geweest Commandeur der Stad en Vesting Geertruidenberg, en aldaar, geduurende het jongfte Beleg of attacque van die Stad door de Franfchen, heeft gecommandeerr, tot dat dezelve by Capitulatie op den 4 Maart laatstieden , aan den Vyand is overgegeven geworden; dat hy Gearrefteerden in de maand November van het laatst afgelopen Jaar 1792, heeft ontvangen eene Ordre van Zyne Doorluchtigfte Hoogheid, ten einde de Vesting Geertruidenberg tegens Cuup de Main of Vyandelyke Surprife gedekt te houden, en dat hy als toen aan Hqogstgemelde Zyne Hoogheid beeft kennis gegeven van den Uegten ftaat der Werken, en dat de Stad wel verre was van tegens een Coup de Main gedekt te wezen; dat vervolgens binnen Geertruidenberg is gekomen de Contrarolleur-Generaal der Hollandèhe Fortificatiën de Bock,. en dat als toen ioor dien Officier, de concert met hem Gear- re-  JAARBOEKEN, November, 1793. 1813 refteerden, zyn gemaakt de nodige fchikkin-'sGftAo-en om aan de Ordres van Zyne Hoogheid vehhAt&e voldoen,.zo door het brengen van kanon ge. op de Wallen, als door het maken van embrafures, daar dezelve manqueerden, en door m.KryJpr. dere fchikkingen, en dat ook als toen is gear-v«« den riveerd Buskruit, het welk vervolgens in een Getier. Magazvn is geborgen agter het Commande- Bedaub?. ment, vermits het Stads-Magazyu onbruikbaar was, hebbende men zelfs veele prtecautien moeten gebruiken, om de plaats, alwaar het zelve lag , zo veel men konde, bomvry te maaken: dat hy Gearrefteerden geen nadere Ordre bekomen heeft , om de Vesting Geertruidenberg in ftaat te ftellen, tot het kunnen üitftaan van een beleg, dog dat hy Gearrefteerden is begonnen zig daar toe 111 ltaat te ftellen, zo dra de Kaptein-Lïeutenant van de Artillery aldaar is gearriveerd, hebbende hy Gearrefteerden voor dien tyd geen Officier van de Genie, of Directeur van de Artillery by zig gehad, als mede, zo dra de Inundatien gemanqueeri waren, vermits de groote kragt van Geertruidenberg in de Inundatien gelegen is, zo zelfs, dat, indien dezelven gereusfeerd waren, de Vyand niet zoude hebben kunnen naderen dan door ééne avenue, die volkomen te defendeeren was; dat hy Gearrefteerden als toen ook terftond is bedagt geweest om. alle Schepen en Schuiten, in de Dorpen en den omtrek van Geertruidenberg, te doen opnaaien en in verzekerdheid brengen, en niet alleen de nodige aanfchryving aan de. refpective Schouten heeft laaten doen, om alle de Scnuiten, Aaken, en Ponten, en diergelyke Vaartuigen naar Staatendam te doen transporteeren y neen maar ook bovendien een Detachement heeft uitgezonden, om die Ordres te doen eXeruteeren. selvk zulks ook alzo is gefchied, Fff fff a waa*  1314 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- vkmhage. Fryfpr. van den Gener. Bedaulx. 1 ( \ I < ( t ] ( l t t r c I t o g 2 I k d k li b K waar na^de Officieren van de Uitleggers de ge» melde Schuiten eu andere Vaartuigen van den Dam hebben weg gebaald, en verder in zekerheid gebragt; dat hy Gearrefteerden voorders senige dagen voor de Franfchen aan kwamen, lan den Schout by Nacht Melvill, heeft laaten verzoeken , om een Uitlegger, ten einde ie post van Drimmelen van de Waterzyde te tunnen befchermen, en dat gemelde Schout jy Nacht ook aan dat verzoek heefc vsldaan, ïebbende een Uitlegger voor den post van Drimmelen laaten leggen , dan-welke Uitlegger laderhand is terug gekeerd, zonder dat hy jearrefteerden den juisien dag kan bepaalen, vauneer dezelve geretireerd is, offchoon hy rermeent', dat zulks is geweest, reeds voor de •ost van Drimmelen verhaten wierd ; dat hy jearrefteerden voor, eu geduurende het Beleg if de attacque van Geertruidenberg, van tyd ot tyd , heeft gecorrespondeert met Zyne doorluchtige Hoogheid den Heere Prince van )range en Nasfau, en aan Hoogstdenzelven eeft gefchreeven eene Misfive , gedateerd Geerruidenberg den 20 February 1793, met berekking tot den (bat der Vesting, en de pre* aratien van defenfie, en eene nadere Misfive p den 25 February jongstleden , houdende ennisgeving van het mislukken der Inundaen , en van de vereischte noodwendigheden m een Beleg te kunnen uitltaan; dat Hoogst» emelde Zyne Hoogheid by Misfive in clato den 8 February, aan hem Gearrefteerden hebbende erefcribeerd, zo ten opzigte van het uittreken der Dragonders uit Geertruidenberg, als tot ï defenfie onnut zynde , als over andere zaa;n, concerneerende de defenfie, of in onverdopten nood de overgaave dier Vesting ,. met vgevoegde aanrnaaning, om al het mogelyke t de defenfie van Geertruidenberg in het werk te  JAARBOEKEN, Ntvember, 1793- l5 t- ftellen en zig niet over te geeven dan in den •„ GrA- 5 Si Xe aii Zvne Hoogheid heeft kennis geby Misfive aan -vyn *oodzakelykheid hadt fV om op ee ï tweede Sommatie van den VS ' oKhandeling te treeden enjeene C pïulatie te fluiten, en Sf d?£iS-Ofllcierea van zyn Guarnifoen WrFt «ehouden eenen Krygsraad nopens het ï of me overgeven der Stad en dat als toen 1,'A,/1, yvn de Prscadvifcn van den Kap. na gehoord te zyn oe ^ Hllguenin, en tein-Lieutenant van de Ait.ucry 7 ^ nclu. f#t cff S| $ Smby Capitulatie; da hv GelrXrbden gevraagd zynde, of hy m j- , rrvaVraad de voorgemelde Misfive van Zy- «*, daarop beefÉ «*ntwood tehy de lire „iet hebben gew« 8 »«™'g Ge3rre.  ï8i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE *$ Gra- VENHACE. Vryfpr. van den Gener. gedaulx. aan de Leden heeft gecommuniceerd , alzo de. zelve geene generaale Ordre inhield, immers niet van dien aarc, dat dezelve aan de andere Officieren , behalven alleen aan den Collonel Van Nngcll, behoefde te worden gecommuniceerd, dog dat hy dezelve aan dien Collonel heeft laaten lezen , waar by (zo veel hy zig rappelleerd) ook andere Hoofd-üfficieren zyn prefent geweest; dat hy Gearrefteerden voorts onderhouden zynde over de redenen waarom , en de gronden , waarop. hy Gearrefteerden befloten had , om de Stad en Vesting Geertruidenberg , by de tweede Sommatie, aan den Vyand over te geeven, als toen in het algemeen heeft beweerd, dat de Stad niet langer konde worden gedefendeerd, en gebragt was tot den uiterften nood, en als meer bezondere redenen heeft opgegeven , voor Eerst, het mislukken der Inundatien ; ten Tweeden , de. daar door veroorzaakte onmogelykheid, om.de post van Steelhoven, te bezetten en te bewaren; ten Derden , dat de Koefchans buiten ftaat was, om tot defenfie gebruikt te worden; len Vierden, dat de Post van Drimmelen, niet konde worden gefouteneerd, vooral na de neeming van Breda; ten Vyfden, dat ; de Buizen voor de bomben te oud en"te kort zynde,' men geene bomben met effect konde werpen, vermits dezelve alle ih de lucht fprongen; ten Zesden ', dat hy Gearrefteerden met zekerheid vernomen hadt, dat mende Stad met gloeyende kogels in denbrand zoude fchieten; Ten Zevenden , dat na het verlaaten der Buiten-Posten, de Stad geene defenfie hadt, dan de capitaale Wal en de Gragten, zynde den bedekten weg in het geheel niet gepalisfadeerd, en de Buitengragten hier en daar doorwaadbaar; ten Achtften , dat aan de gereveteerde zyde van de Wal was eene opening van verfcheiden Roeden, hebbende men het Metzelwerk in vroeger tyd reeds afgebroo- ken.,  JAARBOEKEN, November, 1703. 1817 Ven uit hoofde men de Poort meende te ver- 'sGrAplaatfen, en dat ook laatftelyk by alle de vorige venharedenen moet gevoegd worden, de fchaarsheidge. eu het naderend gebrek aan Levensmiddelen, zo voor Menfchen als voor Beesten , het gebrek aan / ryfpr.. Hospitaals, Chirurgyns en Medicynen, en in hetva» den algemeen , aan alle de noodwendigueden om ver-Gf««-. dere defenfie te doen; dat hy Gearrefteerden al Bedaulx. verder heeft voorgedragen , dat hy aan Zyne Doorluchtige Hoogheid kennis hebbende gegeven van den gebrekkigen ftaat waar in zig alles bevond, en voornaamlyk het poiiicl van de Levensmiddelen en van liet Hospitaal, met al het geen daar aan gehoord, op den 27 February, zo hem voorftaat, vervolgens by hem Gearrefteerden is gekomen, zekeren C. van Zweien^ die op last van Heeren Gecommitteerde Raaden van Holland-, van hem heeft vernomen, welke zaaken hy Gearrefteerden nodig zoude hebben , met toezegging , dat al het zelve hem zo fpoedig doen* lyk"zoude verzorgd worden ; dat hy Gearrefteerden als toen zynen Neef en Adjudant Bedah/.v, aan den Secretaris van de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland heeft doen overfchryven de Lysten van al het benodigde , en dat die Lysten door gemelden Van Zwieten naar 'sHage zyn mede genomen; dat hy Gearrefteer. den by de: aannadering der Franfchen, de Stad Geertruidenberg niet heeft kunneu approviüoneeren, uit de omleggende Dorpen, eensdeels, vrrmits die Dorpen hunne meeste provilien uit Holland trekken, en dus niet veel voorraads hadden, en anderdeels, om dat de Dorpen, waar uit men wat zoude hebben kunnen krygen, terftond in handen 'der Franfchen zyn geweest, zo als Oosterhout en de Z wal uwe, hebbende Je Franfchen na den overgang van Breda, zig inmediaat als een ftroom door het gantfche Land verfpreid : dat hy Gearrefteerden by de aannaV Fff fff 4 de-  I8i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- dering van den Vyand, en , zo hy vermeend venha- circa agt dagen voor het Beleg, aan de Magiftraat ce. van Geertruidenberg heeft gevraagd , om eene rr r j st van, de Yivres in de Stad voorhanden zynKxyfpr. de, en dat, hoe dik wils de Magiftraat daar over van den is aangemaand, niet te min geene Lyst aan hem Gcner Gearrefteerden is ingegeven, dan die geene Bedaulx. welke hem Gearrefteerden in zyn verhoor is geexhibeerd; dat hy Gearrefteerden daar over te meermaalen met de Magiftraat heeft gefproken dog dat hy zig niet fpeciaal rappelleert, of hV op den avond van den 3 Maart met twee Bur°-emeesteren van Geertruidenberg, in prefentie van de Stat-Officieren van het Guarnifoen, heeft geconfereert over de als nog voor handen zynde voorraad van Levansmiddelen in de Stad, en of Burgemeesteren voornoemd, als toen aan hem Gearrefteerden gezegd hebben, dat zy den Magiftraat des anderen daags zouden doen vergaderen, en eene opneming van Levensmiddelen by da Burgers laaten doen, nog ook of Burgemeesteren daar by gevoegd hebben niet te denken, dat 'er veel zoude gevonden worden, en zelfs mogelyk maar voor zes en dertig uuren; dog dat hy Gearrefteerden de Lvst op den 4 Maart bekomen heeft, en tyde der Capitulatie zeer zeker wist, dat 'er Hechts zeer weinig voorraad van Levensmiddelen in de Stad was , wetende hy Gearrefteerden niet wanneer de opneming door de Magiftraat geIchied zy, offchoon hy meent dat zulks voorzeker reeds voor het Beleg moet gefchied zyn: dat hy Gearrefteerden voorts met zekerheid kan beweeren, dat na het verlaaten der posten ts_ Drimmelen, het welk op den 1 Maart geictued is, de Schepen met proviand en andere zaken met meer binnen de Stad Geertruidenber konden komen, vermits de Vyandelyke Batteryen «iet alleen te Drimmelen lagen, maar ook  , JAARBOEKEN, November, 1703. 1819 vermits de Franfchen eene andere Battery op den Dyk tusfchen Drimmelen en de Stad , by het Rode' Huis hadden aangelegd , waar door d£ Scheepsvaart naar de Stad Geertruidenberg, geheel geltremd en ondoenlyk was geworden; dat ook op den 4 Maart geene proviant of andere Secours-Schepen in Geertruidenberg waren gearliveert, of tot in het gezigt der Plaats genadert. dog dat, na dat de Capitulatie gedeeltelyk reeds gefchied was, en men bezig was de Artikelen met den Collonel de Veaux te dresfeeren, mer hem Gearrefteerden is komen zeggen , dat 'ei eenige Schepen in het gezigt van Geertruiden berg waren, dan welke van den Dordfchen kam gekomen zynde, en op den Biesbos leggende; wel anderhalf of twee uuren van de Stad lagenj en waar omtrent men niet wist, welke Schepen het waren ; dat ook hy Gearrefteerden voor d« overgave der Stad geene tyding van het aannade ren der Proviant-Schepen heeft bekomen , do£ dat hy Gearrefteerden, na dat de Capitulath reeds gefloten was, als toen de Refolutie var Heeren Gecommitteerde Raaden heeft ontvangen, zonder egter met zekerheid te kunnen bepaalen , of zulks is geweest den dag' na de Capitulatie, of wel den avond van den dag wanneer de Capitulatie is gefloten; dat wat aanbelangt de Inundatien en het mislukken van dien, hy Gearrefteerden van het leggen van den Dam in de Rivier de Donge, tot het formeeren van de groote Inundatie , geene andere kennis heeft gehad, dan dat de Contrarolleur-Generaal de Bock, wanneer dezelve de aanbefteeding van het Werk is komen doen, hem Gearrefteerde over het plaatfen van meerder kanon op de Wallen is komen, fpreeken, en by die gelegenheid hem heeft gezegt, dat hy kwam om de B'efteding te doen; dat voorts gemelde Contrarolleur-Generaal als toen aan hem Gearrefteerden ook heeft belooft, Ffffff 5 hem 's Gra- venha-. ge. Fryfpr. van den Gener. Bedaulx.  i8ao .NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGua VENHA CE. Fryfpr, van de Getier. Bedaulj hem een Pian van de Forten en Werken, ronds. om de Stad leggende, te zullen zenden, en den Ingenieur Fan de Graaf naar Geertruidenberg te zullen doen komen, dog van welk een en ander niets gebeurt is , hebbende hy Gearrefteerden 7 ook geene kennis hoe genaamd gekregen , of rapporten bekomen, aangaande de Ikuatie der .zaaken, met opzigt tot het formeeren der lnundatien, even weinig als van den dagelykfchen voortgang van het Werk; dat hy Gearrefteerden van niemand eenige ordres bekomen heeft, om het Werk aan den Dam te dekken, dog dat hy zelve gevoelt heeft de noodzakelykhcid om eene Wacht daar by te plaatfen, en zulks ook zedert het begin van de maand February laatstleden heeft gedaan ; dat in Vreedestyd niet meer dan één Man daar geplaatst wprdt, om den Commis van den Tol , des noods , te adüfteeren , dog dat daar ter plaatfe egter is een Corps-de Guarde, welke hy Gearrefteerden heeft doen opruimen, • en als toen derwaards heeft gezonden eene Wacht van twintig Mannen, met een Officier, en welke Wacht, wanneer de Franfchen naderden, hy Gearrefteerden heeft laaten verfterken, hebbende als toen daar gehad een Kaptein , twee Officieren , en honderd en dertig Mannen; dat hy Gearrefteerden aan de commandeerende Officieren van die Wacht fchriftelyke ordre heeft gegeven, om zig op den post van Statendam tot het uiterfte te- maintineeren, dog zo de overmagt te fterk wierdt, als dan op de Stad te retireeren, voorts om alle desördres te prajvenieeren, en niet dan bekende lieden by het Werk te laaten, als dienende die Wacht ook om de Arbeiders te dekken , ten welken einde mede aidaar een Detachement Dragonders geplaatst was, fpreekende het van zelve dat die Wacht, gelyk alle diergelyke Wachten, op requiiitie van de Opzigters over het  JAARBOEKEN, November, 1793. 1821 het werk der Inundatie, de fterke hand moes-»sGRA. ten verleenen ; dat hy Gearrefteerden vervol- Venhagens, terftond, na dat het Werk, op den e$fcS. February, door de Arbeiders is verlaaten geworden, door den Kaptein Ëfcher de Berg, Fryfpr. die aldaar commandeerde, des wegens rapport ■y«« den heeft bekomen; en dat hy Gearrefteerde geene Gencr. middelen heeft aangewend, of kunnen aanwen- Bedaulx. den, om de- Arbeiders weder aan het werk te doen komen; voor eerst, om dat de Arbeiders weg gevaaren zynde, 'er geene mogelykheid was, om dezelveu, als meest woonende te Werkendam, Raamsdonck en Waspiek, weder te doen komen, welke laatstgemelde Plaatfen door de Franfche Troupen beieids bezet waren; doch ten tweeden, om dat de Arbeiders geenzints onder de ordres van hem Gearrefteerden, maar alleeu onder die van den Aannemer en Opzichter ftonden , zynde de gewoonte in de Hollandfche Fortificatiën, dat diergelyke Weiken en Befteedingen buiten den Commandant gefchieden , door die geenen, welke van 'sLands wegen daar mede gechargeert worden ; dat ook de commandeerende Officier aan Staatendam, toen het Werk verlaaten wierdt, zulks niet heeft kunnen beletten, vermits de Werklieden, op het water waren , en het werk door hen in ftilte verlaaten wierdt , doch dat gemelde Officier daar en boven, niet wel middelen van geweld zoude hebben kunnen gebruiken, dewyl hy Gearrefteerde daar toe geen ordres heeft kunnen geeven, alzo het Werk en de Arbeiders geenzints onder hem gehoorden, of aan zyne defenfie was aanbevolen geworden; dat wat aangaat het verlaaten der Buitenposten, hy Gearrefteerde op den 24 Februarv , wanneer de Franfchen zig in de -Langftraat vertoonden , heeft ingetrokken zyne Posten te Waspiek en Capellen, beftaande uk twee honderd man en dertig /Dragonders, vermits  's Gra» VENHA. ce, Vryfpr. van den Qener. Bedaulx. ( ( < i 1 i 1 i i ï l t l 2 r è z i 1822 NIEUWE NEDERLANDSCHE mits dezelven, na het mankeeren der Inundatien , door den Vyand konden worden weggenomen, en ook onnuttig waren, alzo dezelve die. nen moeften tot dekking der Sluizen, dan welke Sluizen niet gewerkt hebben ; dat hy Geartefteerde vervolgens op den 1 Maart laatstleden", ook ordre heeft gegeeven , om de Posten te Driint melen en aan Statendam, mede te verlaaten welke ordre door den Kaptein - Lieutenant van de Artillerie Ilugucnin is gefchreven, en door den Lieutenant van het Regiment Zwitfers, genaamd Esfcher, is overgebragt geworden; dat hy Gearrefteerde dieswegens , en alvorens een befluit te nemen, heeft geconfulteert met gemelden Kaptein-Lieutenant van de Artillerie Hugvevik en 3at die Officier mede van begrip is geweest 'dat iet zeer gevaarlyk was dezelven langer te'foureneeren; dac de reden, waarom hy Gearrefteerle tot het intrekken dier Posten heeft gerefolreert, is geweest, om dat dezelven, even gelyk lie van Waspiek en Capellen, ontwyffelbaar kon. len worden weggenomen, als alleenlyk afhangenle van de Inundatien , en om dat de Inundatien ;emankeert zynde, dezelve Posten niet alleen ïeel onnuttig wierden voor de defenfie der Stad, naar ook in dien ftaat geraakten, dat ze van alle r.anten, door den Vyand konden worden getourleert en weg genomeu; dat hy Gearrefteerde dus -an begrip geweest is, en nog is, dat dezelven liet langer konden of moeften worden gefouteleert, voornamentlyk aangezien de zwakheid van et Guarnifoen, zynde honderd en dertig Man ; Statendam, en dertig Man te Drimmelen in ezetting geweest, welke niet alleen zig niet ouden hebben kunnen defendeeren, maar wier :traite naar de Stad daar en boven konde wor. en gecoupeert, daar de Vyand tusfchen de geogde posten en de Stad komen konde, en alzo : retraite beletten; dat hy .Gearrefteerden al ver-  JAARBOEKEN, November, 1793' 1823 verder wel heeft ontvangen, eene Misfive van Zyne Hoogheid den Heere Erf Prince van Orange en Nasfau, houdende ordre , om niet te Capituleeren , ten ware Bres gefchoten was , dan dat die Misfive hem niet is geworden, dan op den 5 Maart des morgens ten tien uuren, en dus den dag na het fluiten der Capitulatie, en dat hy Gearrefteerden op die Misfive een uur daar na heeft geantwoord, met betuiging van zyn leedwezen , dat hy aan die ordres niet konde voldoen, vermits de Capitulatie bereids daags te voren was gefloten geworden; dat wyders,wanneer hy befloten heeft om te Capituleeren, wel heeft voldaan aan de Ordres van Zyne Doorluchtige Hoogheid, vervat in Hoogstdeszelfs Misfive van den 28 February laatstleden , te weten, om in dat geval de Schepen en Schuiten, te Geertruidenberg leggende, te vernielen, dog dat hy Gearrefteerden niet heeft voldaan aan de Ordres van Hoogstgemelde Zyne Hoogheid , om de ka, nonnen en Mortieren in het water te werpen, of te vernagelen , vermits zulks voor de Capitulatie onvoorzigtig zoude zyn geweest, en na dt Capitulatie met de regels van den Oorlog zoude hebben geftreden, en d^t 'er ook, zo verre hy Gearrefteerden weet, geen kanonnen of Mortis ren en referve in het Magazyn zyn geweest,heb bende hy Gearrefteerden mede geen middel ge< weten, om te bergen, of weg te fluiten, de viei duizend Geweeren , die in het Magazyn vooi handen waren; dat eindelyk hy Gearrefteerden wanneer hy tot het verlaten der posten te Drirn melen en te Statendam ,belloten heeft, geenzint: heeft geconfulteert, niet den Onder-Major de Stad Geertruidenberg, den Lieutenant Fukke ' en ook over diergelyke zaken nimmer met dei Onder Major zoude confuleeren , hebbende ge melde Onder-Major daar en boven nimmer o ooit, direct of indirect , hem Gearrefteerdei zoe 's Gra- VENHAGE. Vryfpr. van den Gen er. Bedaulx» 1 ï 1  i824 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra. VENHAGE. Vryfpr. van dei Gener. Bedaulx zoeken te bewegen tot het verlaaten der posten en zynde hy zelfs niet prefent geweest, toen hy Gearrefteerden daar toe heeft gerefolveert; dat ook gemelde Onder-Major, in geenen deele in de zaak der Capitulatie is geconcerneert geweest, -direcl: of indirect, min nog, hem Gearrefteerden heeft zoeken te bewegen, tot het aangaan eener Capitulatie, en dat hy Gearrefteerden niet alleen deswegens met den Onder-Major niet heeft geconfulteert, maar dat men zelfs, toen 'er Krygsraad gehouden is , hem heeft gelast uit de Kamer te gaan. En voorts gelet, dat vervolgens nader onderzoek zynde gedaan, aangaande de al of niet gefundeertheid der redenen , by den Gearrefteerden geallegeert, en in het algemeen aangaande de fituatie en defenüe der Stad Geertruidenberg, tyde van de Capitulatie, het als toen, zo uit de allegatien van den Gearrefteerden,als anderzints, gebleken is, dat, wat aangaat de Inundatien, welke tot dekking van de evengemelde Stad dienen, dezelven door den verhaasten aanmarsch van den Vyand, en door de onvoorziene overgave van Breda, of niet hebben kunnen worden geformeerr, of geformeert zynde, door den Vyand hebben kunnen worden afgetapt; dat trouwens de groote Inundatie door den Piasberm aan den Statendam , welke geformeert moest worden , door het leggen van een Dam, tot fluiting van de Rivier de Donge, by de groote Sas of Sluis, en welk werk, volgens de conditiën van aanbefteding, gedaan op den 5 February laatstleden , binnen vier dagen daar na moest begonnen, en voorts binnen twee en twintig dagen geheel opgelevert worden, geheel en al is mislukt,doordien alle de Arbeiders en Vletters op den 25 February des morgens, op het gerugt van de aannadering der Franfchen . in allen haast de vlugt namen en met hunne Schuiten weg voeren,  JAARBOEKEN, November, 179$. 1825 ren, het welk ten gevolge heeft gehad, dat de'sGuADam onvoltooit is gebleeven , en vermits dezelveVENHAniet digt was-, dus-ook geen Inundatie heeft ge-GE. formeert; terwyl het daar en boven niet mogelyk is geweest de Arbeiders en Vletters te doenFryfpr. terug komen ,• dewyl de meesten hunner tevan den Raamsdonck en te Waspiek woonagtig waren, Getier. welke Dorpen aanftonds door de Franfchen zyn Bedaulxbezet geworden; dat wat aangaat de kleine Inundatie , waar door de Emilia Polder befpoeld wordt, dezelve wel is geformeert geweest, dan dat de Vyand na het neemen van Breda doorgedrongen zynde, dezelve heeft af«getapt, door het open zetten van de twee Sluizen, tusfchen de Zwaluwe en Drimmelen, met dat gevolg , dat de Sluisweg en andere Wegen, tusfchen Made en Drimmelen, geheel droog zyn geworden, en de Vyand over den Sluisweg de post van Drimmelen , heeft kunnen tourneeren, en van agter, zo wel als van voren, van den kant van den Dyk aanvallen; dat na het mislukken der groote Inundatie, en het aftappen der kleine, geenen der posten, die in geval de Inundatien gercusfeert hadden , de Stad dekten, behoorlyk konden worden gcfouteneert, alzo de posten te Waspiek en Capjllen , niet met een genoegzaam aantal Troupen konden worden bezet, en te verre af tegen, om zonder Inundatien te kunnen worden ondertleund , daar dezelven aan alle zyden door den Vyand konden worden afgefneden en geattacqueert, en onnuttig wierden, zodra de Sluizen niet werkten , als dienende dezelven alleen om die Sluizeu te gardeeren, en de post van Steelhoven, als alleen gefchikt om het Hoofd van de Inundatien te dekken, om dezelfde reden mede niet heeft kunnen worden bezet, behalven ook dat die Bezetting na het mislukken der Inundatien , van geen nut hoe genaamd voor de Stad geweest zou-  I82S NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra* venha ge. Vryfpr. van den Gener. Bedaulx. < i ] \ I c I c \ h n k r d r r< d d ti ■w al fi zoude zyn ; dat wat aangaat de posten van Drimmelen en Statendam, dezelven al mede niet konden worden gefouteneerd , dan met gevaar dat de Vyand dezelven ftormenderhand wegnam, want dat zodra de Inundatien in de Emilia-Polder waren afgetapt, hy over de harde Zandweg, gemeenlyk genaamt de Sluisweg, den post van Drimmelen in den rug konde grypen, en op dezelfde wyze den Post van Statendam attacqueeren , behalven ook dat die post van den kant van Steelhoven konde worden aangevallen, als door liets van voren gedekt zynde , kunnende dezel/e mede van agteren befchoten worden van den cant van Raamsdonck, terwyl daar en boven deVyand over een Kadykje , het welk naar den Dam loopt, en zelfs langs dat Kadykje, de post 'an Statendam konde naderen, en het Riviertje le Donge, hier of daar, met Schuiten pasfeeen , voornaamelyk op eene plaats tusfchen den );;m en de Stad, alwaar een Eilandje in de Riier legt, het welk hem volkomen dekte voor et gezigt, wanneer hy daar agter van de Raamsonkfche zyde kwam ; dat oflchoon het intreken van alle de voorfchreeven posten, de Acesfen tot de Stad, aan alle zyden voor den yand gemakkelyker maakte, en de plaats aan aare eigene defenfie geheel overliet, men egter, aar de algemeene regels van Krygskunde , niet an zeggen , dat dezelven langer 'hadden behoo:n te worden gefouteneert, niet alleen, om dat ezelven konden worden getourneert, en in den tg gegreepen, zonder zig te kunnen defendee:n , als alleen aangelegd in de veronderflelling tt de Inundatien werken , maar ook boven fen, voor eerst, om dat wanneer de Vyand isfchen den Dam en Drimmelen , over de Sluiseg aankwam , de post van Drimmelen , Zo wel s die van Statendam, van de Stad was afgeeden, waar door de retraite van de aldaar léggen-  JAARBOEKEN, November, 1703. i827 gende detachementen belet wierdt; dog ten tweede, om dat de Vyand, willende de Stad attacqueeren , niet nodig hadt , de posten van Statendam of van Dremmelen in te'neemen, maar tusfchen die posten doot, de Stad konde naderen, terwyl door die posten geen nadeel hoe genaam t aan den Vyand kon worden toegebragt, en de bezetting zig van zelve krygsgevangen zoude hebben moeten geven; dat zodra men genoodzaakt is geworden de voorfchreven posten, inzonderheid die van Statendam , en van Drlmmelon, te verlaaten, de Stad Geertruidenberg noodwendig aan haare eigene defenfie overgelaateii was, en dat men niet wel kan beweeren , dat die Vesting zonder andere defenlié, dan de Enveloppe, capitaale Gragt en Wal, door het daar in leggende Guarnifoen behoorlyk kon worden gedefendeert , want dat zodra de Inundatien mislukt waren, het front der Stad aan de zyde van Raiunsdonck geheel bloot lag , zynde het Dorp ook aanftonds door den Vyand geoccupeert, terwyl hy van daar, zonder gezien te worden, als gedekt door den Dyk, de Vescing van zeer naby konde befchieten, en importante nadeelen toebrengen; dat boven dien, zodra de voorfchreeven posten van Drimmelen en Statendam verlaaten waren, de Stad van alle zyden bloot lag voor het Vyandelyk vuur, en aan alle. kanten kon genaderd worden, voornaamlyk van" de zyde van Raamsdonck, Koefchans, Noordbosfehefchans, en Drimmelen, alwaar de Vyaöe den hunne Batteryen bereids hadden aangelegd % dat al verder nog de bedekte Weg, nog de cajntaale Wal, en daar voor leggende Gragten, in genoegzaamen ftaat van defenfie fchynen geweest te zyn, zo om dat de Enveloppe geheel was geabandonneert en ongepalisfadeerd , eft voor een groot gedeelte alleen voorzien was van eene Cu* aiet-Gragt aan de Uiterwaarden, welke nïet de Ebbe op veele plaatfen droog loopt, en boven Gggggg dieö 's Gra* venha" ge. Vryfpr* van deü lener. Bedaulx  i8a8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHACE. Vrtfpr. yan der Getier. Bedaulx dien altoos zeer ondiep is, als om dat de capitaale Gragten niet diep , en de capitaale W.Hen, welke meest al Aarde Wallen waren, van ^eene gefraifeerde of zogenaamde Storm Palislades voorzien waren; alle welke, en veele andere defecten , niet hebben kunnen worden geremedieert, vermits de Vyand door de onvoorziene en prtematuure overgave der Stad Breda, veel eerder heefc kunnen doordringen, dan men hadt kunnen vermoeden, en vermits tegens alle verwagting, de Inundatien daar door geheel zyn mislukt, terwyl, indien dezelve gereusfeerd waren, veele diergelyke voorzieningen niet nodig zouden zyn geweest, of by vervolg zouden hebben kunnen worden geëffectueerd, dan waartoe, na de voorzeide mislukking der Inundatien, geen tyd meer overig was, en"dat men dienvolgende als bedenkelyk kan Rellen, of de Stad, in geval van ftormende Attacques , wel behoorlyk refiltentie zoude hebben kunnen bieden, offchoon evenwel daar uit geenzints kan worden opgemaakt , dat de Commandant, of wel de directie hebbende Officieren, verzuimd zouden hebben , de Vesting Geertruidenberg in Raat van defenfie te Hellen, dewyl de dirigeerende Officier van de Artillery, zynde geweest den Kaptein Ljeutenant Huguenin, eerstop den 15 February, en de Ingenieur-Officier, namelyk den Kaptein Tic rens, niet voor den 19 February aldaar zyn gearriveerd, en aan het werk hebben kunnen gaan, en dewyl niet blykt, dat door dezelven eenig verzuim is gepleegd; dat ook boven dien aan den Gearrefteerden niet kan worden tegen gefprooken, dat verfcheiden noodwendigheden tot eene gefouteneerde defenüe in Geertruidenberg ontbraken, zo als Cafematten, om het Guarnifoen tegens het Bombardement in veiligheid te kunnen ftellen , veilige bergplaatfen voor het Buspulver, een genoegzaam aantal Arbeiders , Timmerlieden, Paarden enHandgereedfchappen. een Hospi- I  JAARBOEKEN, November, 1793. 182Q pitaal voor Zieken en Gekwetften , met al hei geen daar aan gehoord, en diergelyke zaaken, tegens welke inconvenienten , men , aangezien de kortheid des tyds, de zwakheid van het Guarnifoen, eh de ftremming van de Scheepvaart, niet kan zeggen dat genoegzaam konde worden Voorzien; dat by dit alles eindelyk en voornaam]yk is geac?edeert geweest een fchaarsheid van Levensmiddelen, welke binnen korte dagen tot een volftrekt gebrek ftond over te liaan, en welke de Stad Geertruidenberg in zeer grooten nood gebragt heeft, om dat 'er geene mogelykheid fcheen, dat verder eenig fecours, het zy van vivres , het zy van zaaken tot het Hospitaal gehoorende, in de Stad meer zoude kunnen bin« nen komen; dat, wel is waar, nog eenige Levensmiddelen in de Stad voor handen waren, eri dat by eene verdeeling der refteerende Vivres, welke in de Winkels en by de Burgers gevonden wierden, het Guarnifoen en de Ingezetenen nog eenige weinige dagen zouden hebben kunnen fubfifteeren, dog dat volgens het advis van deskundigen , het voor onmogelyk moet worden gehouden, dat eenige Schepen met Proviant, of andere zaaken geladen, in Geertruidenberg meer konden binnen komen, na dat de Vyand meester was geworden van den post te Drimmelen ^ van de Noordbosfchefchans en van Raamsdonck, vermits de Schepen moesten pasfeeren, onder het Gefchut van Drimmelen, en onder dat vart de Noordbosfchefchans , terwyl men ook van Raamsdonck den mond der Haven konde befchieten, uit welke onmogelykheid noodwendig moest refulteeren, dat de Stad, al wierdt dezelve niet regulier belegerd, of brüsquement geattacqueerd, zig egter binnen korten tyd zouda hebben moeten overgeven op discretie, zonder in dat geval eene Capitulatie te kunnen bedingendEn nog gelet, dat hoe zeer het aan bedenkingen onderhevig zoude kunnen zyn, of na het Ggg'ggg a wte 'sGsi* VENH&GE. Fryfptévan den Gener. BedaulXd  1830 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Vryfpr. van den Gener. Bedaulx. mislukken der groote Inundatie , en het aftappen der kleine, men niet zoude hebben kunnen wagen, om de posten van Statendam en Drimmelen te blyven fouteneeren, dewyl dezelven, en inzonderheid die van Drimmelen, van zo veele importantie, voor het behoud der Stad waren, en offchoon het mede niet buiten fpeculatie zoude zyn , of na het verlaaten van die posten, de Stad nogthans wel tot dien uiterften nood , ten opzigte van deszeifs defenfie was gebragt, dat men by de eerfte brusque Attacque zoude hebben moeten fuccombeeren , en,zig in de onmogelykheid bevond, om ten minften éene Attacque te kunnen afwagten, het egter aan dezen Extraordinairen Hoogen Krygsraad is voorgekomen , dat vermits niet kan worden tegen gefprooken, eensdeels, dat 'er tyde der Capimlatie zeer weinig Levensmiddelen in Geertruidenberg meer overig waren, en anderdeels, dat na dat de Vyand zig van den post te Drimmelen, van de Noordbosfchefchans , en van den post te Raamsdonck, hadt meestergemaakt, men als • zeker konde en mogt ftellen, dat 'er geene Schepen met Vivres en andere hoogstnodige zaaken , binnen Geertruidenberg meer konden aankomen, en dat dus die Stad zo wel te Water als te Land, van alle communicatie met Holland was afgefneden, waar door dan ook de hoop op het gevraagde fecours geheel was vervallen , en de Stad zig binnen weinige dagen op discretie zoude hebben moeten overgeven, zonder in dat geval eenige Capitulatie te kunnen bedingen, het aangaan van eene Capitulatie dienvolgende niet kan gerekent worden , van dien aart te zyn, dat daar uit eene Crimineele Actie, en Rechterlyke Condemnatie tegens de Gearrefteerden zoude refulteeren. Zo is 't, dat de voornoemde Extraordinaire Hoogen Krygsraad, met rype deliberatie van Raade doorgezien en overwogen hebbende al het geen  JAARBOEKEN, November, 1793. lZ3l geen ter materie dienende was, gelet op het De-'sGnAclaratoir door den Advocaat-Fiscaal by zynevenhAi Conclufie gedaan, en voorts gelet hebbende op ge. al het geene in dezen te letten ftond, en heeft mogen moveeren, DOENDE RECHT, in denVry/pr.' naam en van wegen de HOOG MOGENDE van den HEEREN STAATEN GENERAAL der. VER-Gener. EENIGDE NEDERLANDEN, verklaard , datBedauIx. ter zaake van het aangaan der Capitulatie, waar by op den 4 Maart laatstleden, de Stad en Vesting Geertruidenberg aan de Franfche Troupen is "overgegeven, geene Actie tegen den Gearrefteerden valt ; ontflaat den Gearrefteerden mitsdien uit zyn Arrest, en compenfeert de kosten van den Procesfe. Aldus gefentieerd in 'sGravenhage den 5 Augustus t793, by myne Heeren den Lieutenarit-Generaal Van Heeckeren, als Praefident, en de Generaal-Majors Van Brakelf Von Minnigerode, De Schepper, Van Goens, Gonzal, en Von Wieguer, - als Leden, dezen Extraordinairen Hoogen Krygsraad compofeerende. (Was geteekend f) R. B. W. van HEECKEREN, D. W. H. van BRAKELL, C. F. von MINNIGERODE, T. de SCHEPPER, f. H. van GOENS, A. F. GONZAL, L. W. J. von WIEGUER. (Onder ftondf) Ter Ordonnantie van den Krygsraad, (JVas Gecontrafigneert,) R. van SUCHTELEN. Gggggg 3 Volgt  ï832 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- Volgt het AppoinStement van Zyne Hoogheid. VENHA* <5e. f yne Hoogheid , gezien en geëxamineerd hebbende de nevenftaande Sententie , heeft Fryfpr, goedgevonden te permitteeren, dat dezelve van den worde gepubliceerd en geëxecuteerd. Gener. Jtedaulx. Gedaan in 's Gravenhage, den 8 September 1793- (JVas geteekendt,) WILLEM PRINS van ORANGE, (Lager ftond,') Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid, (Was gecontrafigneertf) T. J. de LARREY, (Onder ftond,) Accordeert met zyn Origineel, . {Wasgeteekend,) R. van SUCHTELEN, Even zo zyn ook alle de overige Officieyen tot deze Krygsbezetting behoord hebbende vrygefproken, zo als wy hier te vo?en in de /naand September onder 't artikel van 's Gravenhage bi, 1534 reeds kortelyk gebeld hebben, h E V-  JAARBOEKEN, November, 1793. 1833 Leyden- Omtrend het al te groot omlopend getal Letvan Duiten, is den n November deze den» Waarfchouwing gedaan: Die van den Gerechte der Stad Leyden, in tt-Waarvaringe zynde gekomen, dat 'er in deze Stad fchouw. een bovenmaate groot getal van duiten circuleert; omtrend en dat deze quantiteit nog dagelyks vermeerdert, de Buidoor dien zommige luiden, hun werk maaken om ten. de duiten optewisfelen, ten einde dezelve by groote partyen te gelyk, weder uit te geeven, en hier door gelegenheid te bekomen, om dezelve duiten telkens op nieuw met groot voordeel in te wis- En confidereerende dat zodanige baatzugtige praftyken , de Winkel- en Neeringdoende Ingezeetenen van deze Stad, fteeds zeer veel ongelegenheid, en eene zeer groote fchade veroorzaaken; dat dezelve boven dien ook aanloopen tegen verfcheiden Placaaten van den Lande, waar by zulks wel uitdrukkelyk is verboden , en dat zo hier in niet werde voorzien, deze alzints ongeoorloofde handelv/ys, de prys der Koopwaaren, en fpeciaal der zodanigen, die tot de noodzakelykfte levensmiddelen behooren , in deze Stad meer en meer zal doen fteigeren boven die van andere Plaatfen, tot merkelyk bezwaar, en ongerief der goede Burgerye. Zo is 't, dat die van den Gerechte voornoemd, goedgevonden hebben, by dezen elk en een iegelyk te waarfchouwen, dat ingevolge van 'sLands Placaaten binnen deze Stad, en de Jurisdictie van dezelve, de duiten in den ontvangst en de uitgaven van den Handel niet anders zullen mogen worden gebruikt dan als een klein payement, en mitsdien als geld, dat tot afpasfinge diènd; iavoeGggggg 4 gen  Leymn. Jl'aar- 'omtrend de Buiten, I i i ( 1 t i i ïS34 NieüWE NEDERLANDSCHE gen dat niemand binnen deze Stad en de Tumrl.v t,e van dezelve zal vermogen meer dan de S de van vier ftuivers aan duiten te gelyk uit te bieden, of te pntfangen , en deze uitga ve en ont ftngst ook niet meer dan eene rvze op denzelfden dag, tusfchen een en dezelfde Perfoon zafmoReï plaats hebben, op eene boete van twaalf GuE voor ieder duit , die boven den voorzeiden va„ vier ftuivers aan dui.ren wordt uitgeboden of ontfangen te verbeuren zo wel by deo Ontfanger aIs üitbieder,ieder voor het geheel; een derdedeel ten behoeve van den Heer Hoofd - Ófficierdeler Ste? een derde deel ten behoeve van de Nederduitse Gereformeerde Armen alhier, en een derde dee ten FaXUr?\v\laDbreDfr',en wVders dat geene Nawkeurs, Werkbazen of anderen, die eeni* Arbeidsvolk in hun dienst hebben, aan dez-ive meer dan vier ftuivers ter week aan duiten zullen mo>en betaa en op eene gelyke boete, te verbeuren ;n te verdeelen als vooren, itu Aldus gedaan, gerefo!veert en gearrefteert, bv die van den Gerechte der Stad Leyden op den 9 November 1793, en ten overftaaq van dezelve, op den 11 daar aan volgende van de Puye van het Raadhuis voor deq Volke afgeleezen, By My, J* J- HUB8ECHT. Eene jonge Julfrouw van goeden huize enaatnd Mauia Jeannetta van Schaum' :urg, en alhier woonagtig,heeft agt fraaye Jiron .logilche of ïydrekenkundige Tafe:n vervaardigd, ten tytel voerende: Hiftoie heelsftastique, Politique, ou Souverains ■ontwporaim. Van deze Tafelen heeft zy Veranderen, een Exemplaar gezonden aan.  JAARBOEKEN, November, 1793. 1835 aan Zyne Majefteit den Koning van Zwee Leyden: welke Vorst ten bewyze van Hoogst-den. deszeifs goedkeuring en dank, door den Heer Gezant van Zweeden, genoemde jonge Juffrouw met eene groote gouden Medaille of Eerpenning vereerd heeft, zynde aan de eene zyde voorzien met 'sKonings Borstbeeld en omfchrift Guftavus HL Rex Suecia, (Guftavus III. Koning van Zweeden,) en aan de ruggezyde een OJyfkrans, met het infchrift: lllis quorum meruere Laèores, (ten loon voor verdienfte en arbeid.) A M S T E L D A M. De Zee-Raad, in deze Stad gevestigd, heeft nopens de opfchorting van Vyandelykheden tusfchen dezen Staat en den Dei van Algiers, het navolgende bekend gemaakt. NOTIFICATIE. /gecommitteerde Raaden ter Admiraliteit, refi. deerende binnen Amfterdam, notificeeren by dezen aan allen en een iegelyk, die daarby eenig belang hebben, dar Hun Hoog Mogende by Hoogstderzelver Refolutie en Aanfchryvinge, van den 5 dezer lopende maand , aan dezen Raade hebben kennis gegeeven, dat by Hun Hoog Mogenden ij ingekomen de tyding van een ftilftand van Wapenen , tusfchen dezen Staat en den Dey van Aigiers getroffen voor den tyd van drie maanden, te re» kenen van dien dag af, tot voornoemden tyding Gggggg 5 b?  Amfteldam. 1835 NIEUWE NEDERLANDSCHE by Hun Hoog Mogenden zouden ontvangen worden , zynde bepaaldelyk op den 5 dezer maand. Actum ter Vergadering van welgemelde Heeren Raaden, op den 8 November 1793. P. F. van KUFFELER. Ter Ordonnantie van dezelve, C BACKER Cornsz. Onze Zeemacht is in evenredigheid van het vermogen van den Staat, niet gering en ook niet werkeloos. Den 7 November zeilden uit Texel 'sLandsSchepen van Oor-; log Utrecht, den Heer Vice-Admiraal J. Boot, en La Mefiance, Lieutenant Musquetier, naar Zeeland; Gelderland, Kaptein Grave Fan Byland, en De Snelheid, Kapt. D E. Hingst, naar Cork; Overyssel, Kapt. j. L. Bosch; De Erfprins van Êrunswyk , Kapt. P, Hartfinck , en Ds Eensgezindheid, Kapt. Overveld, naar de West-Indien; en onder deszeifs geleide van de Kamer Anilteldam, de Oost Indifche Compagnies Schepen Washington, Kapt. Fan Velzen, en De Hertog van Brunswyk , Kaptr J. Olhof, naar China; De Geertruy Petroné.lla, Kapt. Bi. Bonjen; Dordrecht, Kapt. G. Jager ;NoordLIolland, Kapt. H. Sluys, en De Vkouw? Agath.., Kapt H. P. Murk , naar Batavia; en verders eene zeer groote menigte Koopvaardyfchepen naar Curaeao, St. Euftachius, Surinamen, Berbice , en andere Volk-  JAARBOEKEN, November, 1793. 1837 Volkplantingen van den Staat in de West- AmIndiën. Verders zyn ook nog uitgezeild stel"sLands Schepen van Oorlog De Waak- dam. Zaamheid, Lieutenant J. W. van Hamel, en De Alliantie, Lieutenant Duim, naar de Straat, en onder derzelver Convooy zeer veele Koopvaardyfchepen. Volgens brieven uit Falmouth, van den 10 November, waren de 'sLands Schepen van Oorlog Delft en De Princesse Frederica Louisa Wilhelmina, onder bevel van de Heeren Kapteins Baron Van Capelle cn Van Halm , den 5 behouden met het Convooy te West-Cowes ten anker gekomen. Den 15 zeilde uit Portsmouth het Oorlogfchip Gelderland , onder bevel van den Kaptein Grave Van Bylandt. Vervolgens kwaamen in Texel binnen 'sLands Brik en Bombardeer-Galjoot De Echo , onder bevel van den Lieutenant Om, van Elfeneur, en La Mefiance, onder gebied van den Lieutenant Musquetier. Den 19 November zeilden uit Texel 'sLands Fregat van Oorlog De Hector, Kaptein F. A. Meurer, en een Kannonneerbrik La Liberté, over welk de Lieutenant Gaymans gebied voert, naar Zeeland : alwaar het Schip van Oorlog Utrecht, wel en behouden is aangekomen, maar de Vice-Admiraal J. Boot, is 'snachts tusfchen den 8 en 9 November door een ongeluk uit het Kajuitsvenfter in Zee gevallen en ¥£rc]ronken. Den  Am- steldam. 1838 NIEÜWE NEDERLANDSCHE Pen 16 November zyn uit de Maas naar Zee gezeild 'sLands Oorlogfchepen De Staaten - Generaal , Schout by Nacht Melvill; Het Zeepaard, Kapt. Van Kerchem; De Kemphaan, Kapt. Frans Smeer; De Maasnymph, Lieutenant Dufeau, en DeCourisr, Lieutenant J. C. Mar/bal; hebbende onder Convooy de Oost-Indifche Compagnies Schepen Siam , Kapt. G. C. Gas, voor de Kamer Delft, en Standvastigheid, Kapt. Fleicber, voor de Kamer Rotterdam, beiden naar Batavia; benevens eenige Koopvaardyfchepen. In Plymouth heeft moeten binnen loopen een Hollandsch Oorlogfchip met een groot uitgaand Convooy ; en in Portsmouth de Hollandfche Schepen van Oorlog Overyssel , Kapt. Bosch uit Texel: Minerva , Kapt. Helman, en Flora, de beide laatften uit Zeeland , mede met een Vloot Koopvaarders onder hun Convooy. Vervolgens is by den Zee-Raad alhier tyding gekomen , dat 'sLands Fregatten Medea, Argo en de Brik De Snelheid, onder bevel van de Kapteinen Wirts, Van Braam en Bloys van Treslong, benevens 't Convooy, naar de West-Indien beftemd, bellaande in 27 Koopvaarders, ter Rheede van St. Crux de Tinneriffe, op den 2 Augustus 1793-, in goeden ftaat aangekomen waren, van voornemen zynde, na zig van water te hebben voorzien, de reize met den eerften, te vervorderen. We-  JAARBOEKEN, November, 1703. 1839 Wegens het overzenden der Franfche Ef« Amfeéten , hebben wy te vor.n onder Dor-stecdrecht gefproken. Zie bh 1786 en 1793. dam. De Regeerders dezer Stad zorgden voor de zekerheid der Houders dier Effeéten by de navolgende NOTIFICATIE. Burgemeesteren en Regeerders der Stad Amfterdam, advcrteeren alle Eigenaars en Houders van Franfche Effecten, dat Hun Rdele Groot Achtbaare tot meerder gemak voor dezelven en ter voorkoming van kosten, hebben gerefolveerd een Regiftratie der gemelde Effecten ter Secretary alhier te openen, en uit welke Regiftratie door dezer Stads Secrerarisfen, ten allen tyde behoorlyk Extract zal worden gegeeven. Ten welken einde een iegelyk, die van deze Regiftratie zal willen gebruik maken, zig zal kunnen addrer.feeren des Dingsdags, Woensdags, Donderdags en Vrydags, 's morgens van 10 tot 12 uuren, ten Comptoire der eerfte Stads Klerken alhier, waar mede een begin zal gemaakt worden op Dingsdag den 19 November 1793. En op dat dit na behooren en ten meesten genoegen der Geïnteresfeerdens zal kunnen gefchieden , worden dezelve gewaarfchouwd met en nevens 't Effect zelfs, by 't verzoek van de Regiftratie over te geeven eene Notitie, houdende den naam van den Houder of Eigenaar , met een omfchryving van het Effect zelfs , en de datum van 't Edict, waaruit zodanig Effect gefprooten is, nevens 't nummer en alle andere omftandigheden tot de befchryving nodig, waar van gedrukte Formulieren by den Stads Drukker te bekomen zullen zyn. Attum den 12 November 1793 » prajfentibus de  Amstel- dam. 1840 NIEUWE NEDERLANDSCHE de Heeren regeercnde Burgemeefteren Mr. Nico- huis Faas en Mr. Jacob Elias Arnoudsz. In kennisfe van my Secretaris, A. van SLINGELANDT. Zie hier ook nog, nopens de Verpondingen, enz. en 't betaalen derzelver deze NOTIFICATIE. T\e Heeren Thefaurieren Extraordinarii, doeö, met goedvinden van de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeefteren dezer Stad, ad verteeren , aan elk wien het zoude mogen aangaan: dat de laatfte dag, waar op de Ordinaire Verponding , van alle de Perceelen binnen deze Stad en derzelver Jurisdictie, als ook het Lantaarn-, Emmer- en Straatgeld, over de Jaaren 1790 en 1791, zal kunnen worden betaald, zonder 'de boete van ouds daarop gefteld , en in de Waarfchouwiegen vermeld, is bepaald op den 30 dezer. En wel ter Thefaurie-Extraordinaris, 's morgens voor 12 uuren; na welken tyd geene betaaling, zonder de gemelde boete, zal worden aangenomen: zullende welgemelde Heeren Thefaurieren vervolgens voort» gaan tot het deen haaien der deuren. Actum Amfterdam den ij November 1793. Ter Ordonnantie van bovengem. Heeren, ABRAHAM DU SART. Op voordragt van de Heeren Curateuren van het Atheneum Illustre dezer Stad, is door de Edele Groot Achtbaare Heeren re-  JAARBOEKEN, November, 1793. 1841 regeerende en Oud-Burgemeefteren , totAMHoogleeraar in de Botanie ot'Kruidkunde,steüaangefteld, den zeer Geleerden Heer Nico- dam. laas Bondt, Med Doctor alhier: als mede den Heer Hendrik de Hartog, Examinateur by de Oost-Indifche Compagnie, tot Lector in de Wis-, Sterre- en Zeevaartkunde; den eerften in plaats van wylen den Hoog Geleerden Heer Ntcolaas Barman, en den Jaatften in plaats van den Hoog Geleerden Heer P. Nieuwland, welke, Leéior aan het Athen/Eüm Illustre zynde geweest, thans Hoogleeraar in de Natuur Verhevene Wisen Sterrekunde is, aan 'sLands Univerlï> teit te Leyden. Volgens byzondere brieven van de Kaap de Goede Hoop, kreeg men hier de aangenaame tyding , dat aldaar in de maand july laatstleden, in een zeer goeden ftaat van Schip en Volk, waren aangekomen deOostIndilche Compagniefchepen De Mentor en Surcheance, beiden van deze Kamer naar Batavia beftemd , werwaard zy in 't laatst van die maand zoude vertrekken. De Heeren Bewindhebberen der Oost-Indifche Maatfchappy hebben bekend gemaakt, dat den 20 December aanftaande voor de Kamer van de Oost-Indifche Compagnie alhier, in Texel zou gereed leggen, om van daar, Weêr en Wind dienende, naar de Kaap De Goede Hoop en vervolgens naar Indien te vertrekken} 's Compagnies Paketboot,  1842 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam» boot, genaamd De Zeemeeuw, Een iegelyk, welke daar mede Brieven of Paketten derwaards zou willen verzenden , kan' dezelve bezorgen aan de Kameren van gemelde Compagnie; en die woonagtig zyn In Steden , waar geen Kamer van de Oost-Indifche Compagnie is, kunnen dezelve fluiten in een Couvert, en als dan addresfeeren en afrenden (doch vragtvry) aan een der Kameren van gemelde Compagnie , mits die Brieven of Paketten niet later ontvangen worden, dan by de Kamer Amfteldam tot den 18 December incluis; by de Kameren Delft, Rotterdam, Hoorn en Enkhuizen tot den 16 December, en by de Kamer van Zeeland te Middelburg tot den q December incluis, naar dien de Kisten of Paketten met Brieven , voor gemelde Paketboot, op de dagteekeningen, by gemelde Kameren zullen gelloten worden. Van Dantzig zyn hier tydingen* gedagteekend den 12 dazer maand November in. gekomen, welke melden, dat de hoeveelheid Graanen, die dit jaar tot den laatfleo Oétober aldaar zyn ingekomen, van alle foorten, bedraagt omtrend dertig duizend Lasten, en ruim zo veel ook weder is uitgefcheepr. By de tegenwoordige zagtheid van het weêr, en indien dezelve wat bleef aanhouden, hoopte men nog een vry Herken aanvoer van frisfe Graanen uit de nabuurige Landen ie krygen. Van de groote party Haver, die uit Gallicien verwacht wierdt  JAARBOEKEN, Novembery 1793. 1843 wierdt, om ten diende van het KeizerlykAMLeger naar Rotterdam veriaaden te worden, stelwaren omtrend duizend Lasten te üantzig dam. aangekomen , die men nog veriaaden wilde, maar uit bedeiking van de onkosten, die 'er op zouden loopen, voor dat die Haver ter beftemde plaats konde komen, was zulks onzeker. Ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden, de Algemeene Staaten, heeft de lieer H. Nieuwstihitifen , by volmagt den bed afgelegd voor den 1 leer Edward Jamejon, als Commisfaris-Generaal in 't Koningryk van Ierland te Cork. Amfteldam is doorgaans de Bank van Europa; hier worden de meefte geldligtingen voor de Mogendheden gedaan : maar zy verliest 'er zomtyds niet weinig by, wanneer de Schuldenaars op deze of geene voorwendzels zich aan dien fchuld onttrekken, en zig nog der hoofdfomme, nog der renten bekreunen. Ten voorbedde ftrekken de Obligatien of Schuldbrieven op Silefien. Omtrend de gelden aan de Republiek Polen gefchoten, begon men hier ook eenigzints ongerust te worden. Dog eerlang wierdt deze navolgende Nota van den Rusfkchen Gezant te Warfchauw, den 6 November op den Poolfchen Ryksdag voorgelezen, bekend, en ftelde de Geldfchieters eenigzints gerust. Hhhhhh Vol.  1844 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- DAM. ■yolgens de verzekering, welke in de CoDfereotien, voor het fluiten van hec Alliantie-Tractaat, gegeeven is geworden, heeft de Ondergeteekende het bevel ontfangen, om aan de Doorluchtigfte Standen, zonder uitftel, te kennen te geeven, dat Haare Majefteit , de Keizerin van Rusland, de betaaling van de drie Millioenen Guldens, van de fom overneemt, welke de Republiek aan Holland fchuldig is; en dat Haare Keizerlyke Majefteit aangaande de betaaling van deze fom, en de Interesfen, by de naasce'lermyn, aanwyzing zal doen. De Ondergetekende verzoekt derhalven de Scanden , om hemde nodige Documenten mede te deelen, dewyl men hem gezegd heeft, dat de eerfte Termyn niet verre meer af is. Grodno, den 6 November 1793. JACOB VON SIEWERS. Men vernam ook dat de Geldleening, in Holland te doen voor de Rusfifche Gravinnen Êranicka en Potocka , onder vrywaaring van Haare Rus-Keizerlyke Majefteit , goedgekeurd is, ten opzichte der eerstgemelde Gravin tot honderd duizend Dukaaten, en betrekkelyk tot de tweede tot honderd en vyftig duizend. De Effecten waren hier thans in 't begin dezer maand op deze prys: De Actiën van de Oost-lnd. Compagnie143. De Engelfche Bank \?ol Engelfche Oost-lnd. Compagnie 20)64. De Zuidzee f Ui Annuiteiten 74. Dito Nieuwe 91. De  JAARBOEKEN, November, 1793. 1845 De Cours van de Wisfel alhier den 2 AmNovember: stel- Parys 16b op kort. Parys i6\ , opdam« 2 Ufo. Londen 38 fi 10 a 9 § op kort. Londen 3§|)7a6§op 2 Ufo. Bourdeaux 16^ op 2 Ufo. Bilboa 8;§, Madrid 90. Cadix <)Oi. Sivilien 91. Lisfabon 51. Venetien op 2 en j half Ufo. Dito op Zigt 39. Rotterdam 39 en 4. Hamburg 35 en 3. op Altona 35 en 4, alle drie op 2 en 1 half Ufo, enz. Rotterdam. Door de Edele Mogenden Heeren Ge- com;  JAARBOEKEN, November, 1703. 184/ committeerde Raaden ter Admiraliteit op de Rot* Maze is, met voorkennis van Zyne Door*ter* luchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftad-damhouder, in dienst gefteld 'sLands Schip van Oorlog Ceres , van 36 ftukken, en ter bevelvoering opgedragen aan den manhaften Heer Kaptein A. T. Detmers. Wegens het doen aanteekenen der Franfche Effeéten, welken door de Franfche Regeering worden opgeëischt, om naar Parys te worden gezonden, is ook alhier deze Notificatie gedaan: Ochout, Burgemeefteren en Scheepenen der Stad Rotterdam, notificeeren mits dezen, alle Houders van Franfche Effecten, binnen deze Stad en, Jurisdictie van dien, of die het verder zoude mogen aangaan, dat ten Raadhuize van dezelve Stad, daaglyks, van twaalf tot twee uuren, aanvang zullende nemen op Woensdag den 13 November eerstkomende, zal worden gevaceerd , tot het regiftreeren en vidimeeren van alle zodanige Franfche Effecten, welke tot dat einde door of van wegen de Bezitters derzelven zullen worden geprefenteerd, zullende aan die zulks begeeren, daar van een beboorlyk bewys worden uitgegeeven. Aldus gearrefteerd in Collegio van myne Heeren Schout, Burgemeefteren en Scheepenen voornoemd, op heden den 9 November 1793. In kennis van My, D. C. GEVERS. Hhhhhh 3 ZEE-  1848 NIEUWE NEDERLANDSCHE ZEELAND. Middelburg. Min- T™\en 17 dezer maand vertrokken van DEL" JL-J v°or deze Stad 's Lands Fregat De eurg. Minerva, Kaptein Helleman, en de Schooner De Dolphyn, Lieutenant . ..,, en onder deszeifs geleide het Oost-Indifche Compagnies Schip De Zee-Lely, Kaptein Milfa an, naar China; als mede eenige Koopvaarders naar Esfcquebo en Demerary. Vlissingen. Den 21 November kwam ter dezer rheede aan het 's Lands Schip van Oorlog De Wilhelmina, Kaptein J. S. Haringman, van Archangel. UTRECHT. Utrecht. Omtrend de heffing van de 100 Penning, is den 4 beraamd , en den 9 November afgekondigd deze Publicatie: "Durgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, maken by deze bekend, dat de Heeren Commisfarisfen tot den Ontvang van den tweeden TetïTjyn van den iqo Penning, by de Heeren Staaten de  JAARBOEKEN, November, 1793. 1849 dezer Provincie , den 1 Mey 1793 gearrefteerd, zullen vaceeren ten opzigte van de Regenten en die eenige Ambten of Bedieningen van Policie of Juftitie van Staat of Stad bekleeden , op Vrydag en Saturdag den 29 en 30 November dezes Jaars, alleenlyk des voornoens van tien tot een uuren, en 1 zulks op dezelve Plaatzen, als by de Publicatie van Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap den 3 Juny dezes Jaars geëmaneerd, vermeld ftaan; als mede ten aanzien van de Burgeren en Ingezetenen dezer Stad en Vryheid, mitsgaders van de Opgezetenen ten platten Lande, welke de eerfte Termyn binnen deze gecontribueerd hebben, op den 24, 27, 28 en 31 December dezes Jaars, insgelyks des voornoens van tien tot een uuren. Ten einde nu alle Burgeren en Ingezeetenen dezer Stad en Vryheid, de nodige kennisfe mogen bekomen, wanneer zy den tweeden Termyn der Contributie van den by Hun verfchuldigde 100 Penning moeten komen doen , zal deze afgekondigd , gedrukt en alomme inde Stad en Buiten-Gerechten in de Vryheid, aangeplakt worden, vermaanende en gelastende Heeren Burgeme fteren en Vroedfchap, aan alle en een iegelyk, die zulks aangaat, om zig met alle volvaardigheid hier na te reguleeren , en zorge te dragen , om ingevolge eene Advertentie aan Hen deswegens nader zullende worden gedaan, den tweeden Termyn Hunner Contributie te komen doen. En wordt mede by deze een ieder, welke ver • zuimd heeft de Contributie van den eerften Termyn te voldoen, ofte ook mogte vergeeteo wezen daar toe opgeroepen te zyn , verzogt en aangemaand , de beide by hun verfchuldigde Termynen op de bepaalde plaatzen en bovengemelde tyden te komen doen. Aldus gearrefteerd by Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, op den 4 NoHhhhhh 4 vetn- U- rRECHT. Public. 'topens )etaa- 'ing der 'OoPen- •üng.  uitrecht ï8jo NIEUWE NEDERLANDSCHE vember, en den 9 daar aan volgende van den Stadhuize als naar gewoonte afgekondigd. In kennisfe van My, J. W. de R U E V E R. OVERTSSEL. Deventer. TPVe Generaale Ordonnantie voor de Wa_l/ gen- en Karren - Luiden, welken op en van deze Stad ryden, is op den 29 November door de Stads Regeering aldus vernieuwd en vermeerderd: I. I~\e Commisfaris zal daar op letten , en , na zyn beste vermogen, zorg draagen, dat alle Ordonnantiën en Reglementen met de naburige Steden over het ryden beraamd, ftrictelyk geobferveerd en agtervolgd worden. II. Hy zal een Register houden van alle Wagenm Karluiden , die de refpective Veeren bedienen, ;n zal geen Wagen of Karman uitvaaren, zonder sig te bevorens aan den Commisfaris aangegeven :e hebben , zullende insgelyks ieder Wagen- en Karman, zo haast terug gekomen is, hier van aan le Commisfaris ook wederom kennis moeten geven. III. Geen vreemde Luiden of Pasfagiers zullen enige Wagens of Karren byzonderlyk mogen afïuuren of bevragten, buiten Ikennis van voornoemle Commisfaris en deszeifs beftelling ; edog den 3urgeren en Ingezetenen dezer Stad blyft het vry :n onverhinderd, om Wagens eu Karren voor haar  JAARBOEKEN, November, 1793* 1851 haar en haare Huisgenooten en voor haar eigen Deven* Goederen af te huuren en te bevngten na haarTER> believen en welgevallen, zonder gehouden te zyn, daar in den Commisfaris ie kennen. Keure voorWa» IV. Gelyk ook de Leden van Ridderfchap en gen- en Steden dezer Provincie, en van de Magiftraaten 'Kar reder Steden Campen en Zwol en derzelver Minis- Heden. ters, als mede de Hooge Perfóonen en aframmelingen uit het Doorluchtige Huis van Orange, met derzelver byhebbende. of daar aan gehoorende gevolg vry en onverhinderd blyven, om de Rytuigen of Voorfpan en Rypaardcn te doen heitellen, by wien zulks goedvinden, zonder den Commisfaris daar in te kennen. V. Zo nogthans, dat die geene der Posthouderen en Voerlieden, by welke de beftelling gedaan is, en geen genoegzaam getal eigene Paarden of Rytuig heeft, gehouden zal zyn, terftond na de omvangen aanfchryving den Commisfaris te verwittigen, hoe groot getal Paarden of Rytuigen nog ontbreeken,■ dewelke dan, zonder verzuim, door den Commisfaris tegens de aangeftemde tyd zullen worden befteld by de overige Leden van het Voerlieden Gilde, in dezer voegen. VI. Dat deze niet alleen by het Lot, of zo als gewoonlyk zyn, dit getal Paarden onder haar zullen uitbrengen, maar ook, dat de Voerlieden, welke deze ontbreekende Paarden leveren, met den Posthouder of Voerman, dewelke de aanfchryvinge ontvangen heeft, en de verdere Paarden levert, zullen moeten fpeelen, tot welk Voorfpan hunne Paarden gebruikt zullen worden , zonder onderfcheid, of 't een Voorfpan met of zonder Getuig, of ook met of zonder Koetfen is , zullende niemand mogen verweigeren en zig onttrekken mede te fpeelen, en zyn Paarden te leveren, offchoon over deze beurten en geen tourbeurten fpeelende; ca  I8j2 NIEUWE NEDERLANDSCIIE ^« />„ r if aa.ngelpeeld , het Voorfpan voor de Koets K r're °? R^u,g'r°P Wudk'e het "^B-melde Hof een lieden Ê'gen Koetlier gebruikt mogt verweigeren zyne lieden. paarden af te langen of de Leidzels aan de Koet! fier van t Hof af te geven, om denzelven te laa. ten ryden, zal denzelven weigerenden Voerman daar en boven daar door verbeurd hebben een boete van vyf en twintig guldens ten behoeve der otSQ. VIII. En wanneer het gebeurt, dat tot het voorfchreeven transport, waarin wel om de beurce gelpeeld , maar juist voor geen tourbeurt gefbeeld ]S, een Voerman, welke a n de beurt left , om een Postwagen in 't Veer te ryden, een Voorfpan Paarden leveren moet, of heeft moeten leveren, en zyn Paarden zo tydig niet kan terug krvgen of zo ang nog met terug gehad heeft, dat zyn beurt met de Postwagen zelfs kan waarneemen, zal de naastliggende man in de Tour, al is het ook den breukhafc.gen m vorige artikelen, moeten aantreeden, en met de Postwagen afryden, op verbeurte van drie guldens, ten behoeve als voren, en van fchadelooshoudmg. IX- De Voerlieden zullen moeten voorzien zyn yan de nodige Paarden en Rytuigen, tot het Voermanfchap vereischt. X. De yoer]ieden zullen moeten ryden met zodanige Wagens open of toe als de Pasfagiers of reizende Luiden begeeren, op zodanige Vragt, als by de Ordonnautie is gefield, of nog gefteld zal worden. £>&■-» XI. De  JAARBOEKEN, November, 1793. 1853 XI. De Voerlieden zullen haare Bedieningen in Perfoon, of door bekwaame en cugteren Kneg ten moeten waatneernen, blyvende de Meester; of Priccipaalen aanfpreekclyk voor de fauten er verzuimenisfen van die geene, welke zy geëmployeerd hebben. XII. De Voerlieden, onbekwaame of zig aar dronkenfchap overgevende Knegcen gebruikende, zullen boven dien voor dusdanige Knegt telken; verbeuren zes guldens ten profyte van den Armen. XIII. Den Voerman, die , om uit te ryden. aan de tour ftaat, zal zig op den behoorlyken tyd en plaats met zyn Rytuig en Paarden oi Voorfpan laaten vinden. XIV. De Voerlieden zuilen hunne Rytuiger behoorlyk digt, en in goede ftaat onderhouden, en zorgen, dat zy een genoegzaam getal Paarden, die tot het transport bekwaam zyn, hebben , om het Veer met dezelve wel te bedienen. XV. De Commisfaris bevindende of befpeurende, dat aan het Rytuip; of Paarden van een of ander Voerman eenig defect gevonden wordt, zal zodanig Voerman vermaanen, zulks aanftonds te beteren, en, dit niet nakomende, zal de Commisfaris deze defecten aan Heeren over de Gildens bekend maaken, dewelke den gebrekigen Voerman als dan zullen verbieden het Voermanfchap te oeffenen, tot dat hy hec geene aan zyn Paarden en Rytuigen mankeerd, herfteld zal hebben, of daar omcrent verder zullen kunnen ordonneeren , ah oordeelen te behooren, XVI. En op dat de Voerlieden haar Rytuig en Paarden in een behoorlyke ftaat mogen onderhouden , zal eenmaal des Jaars, of ook meermaalen, zo Heeren over de Gildens zulks dlenftig vinden, van alle Rytuigen, ten overftaan der Heeren ovet de Gildens, een generaale Monftering en Viiita- tic Deventer. Keure voorWagen- en Karrelicden.  DEVEr TER. Keure Vi ortVc gtn- cn Kun elicden. 1854 NIEUWE NEDERLANDSCHE r-tje der Postwagens, Rytuigen, Karren en Paarden gefchieden, zullende geen Voerman met zyn Paarden en Rytuig, zonder wettige redenen van die Monltenng abient mogen mogen blyven od j: verbeurte van zes guldens ten profyte der stad. XVII. By deze Vifitatie, defecten bevonden wordende, zal den gebrekigen Voern an het Veer me mogen bedienen, als na dat die defecten behoorlyk herlteld zullen zyn. XVIII. Zodra 'er Reizigers of Pasfagiers aankomen , of eenige Vreemden zig addresfeeren by den Commisfaris, om met Voorfpan of met Rytuig en Paarden verder voort te reizen, zal denzelven Commififaris , zonder eenig tydverzuim , zo wel by nagt als by dag, gehouden zyn, aanflonds den Voerman, welke op den tour ftaat, te onrbit den en te ordonneereD , met het nodige getal losfe Paarden of met Rytuig en Paarden, zo als geeiscbt wordt te komen, aan het Logement der. Reizigers, om dezelve met hunne Bagage te vervoeren. XIX. En in geval den aan de tour zynde Voermi:' geen bekwaame Paarden heeft of leveren kan, en buiten eenige andere dienst van het Veer is, zal deze gebrekige Voerman zyn beurte verliezen . en ter verdere correctie van Heeren over de Gildens ftaan, zullende in dat geval den Commisfaris den in de beurt volgenden Voerman beftellen, en hier van aan de Heeren over de Gildens kennis geven. XX. Aan welke order de Voerlieden zullen moeten voldoen, zonder de Commisfaris dieswegens te mogen miszeggen , of kw ilyfc te bejegen, n, op pcene van zes guldens ten profy e van de S;ad , en in c=s van icjurie of faitelykheden, op pcene van verdere correctie. XXI.  JAARBOEKEN, November, 1793, 1855 XXI. Voorbehoudens nogthans aan de Voerlieden, mits de vragt eerst afgereden en weg is, haare klagte aan Heeren over de Gildens, ingeval de Commisfaris hun iets onordentelyks contrarie deze Ordonnantie opgelegd en geordonneerd zoude hebben. XXII. Den Voerman, die alzo befteld zal zyn, zal uiterlyk binnen het uur na de aanzegging of op de beftemde tyd, zo 'er een laater tyd bepaald is, voor het Huis of Logement van den Reiziger oi Pasfagier zig moeten laaten vinden en in gereedheid zyn» XXXIII. Zullende den Commisfaris, voor hei afryden, nazien en zorg dragen, dat het Rytuig met fterke Raderen en goede Lunfen, met Lee: doortrokken, voorzien zy. XXIV. Ingeval de Voerman, welke aan detou ftaat en befteld is, mogte vertoeven en niet uiter lyk binnen een uur na de aanzegging vaardig was zal daar door zyn tour verliezen, en ter verder correctie van Heeren over de Gildens ftaan. XXV. Zullende, in cas van zulke vertoeving den Commisfaris aanftonds een ander Voorfpa of Rytuig met Paarden beftellen mogen , zelf ook buiten het Veer, waar hy het eerst te reg kan raken, welk beftel den Commisfaris niet z; mogen nalaaten, op pcene van drie guldens te behoeve der Stad. XXVI. En zo het gebeurde, dat zulken t lang vertoefd hebbend Voerman al evenwel no met zyn Voorfpan of Rytuig met Paarden mo£ aankomen voor des Reizigers Logement, bevc eens de andere beftelde Paarden voor 't zeh ingefpannen ftaan mogten, en met de vragt a i vs r Deventer. Keure voorWd' gew en Karreneden* 9 , > | t 1 I e t ;t ieF-  i8jÖ nieuwe nederlandschë Deve TER, Keure vourlFa gén- en Katrè' lieden. \ I 1 i I f c 4 ti z h. • ryden, zal dien Voerman den Eigenaar van zulke beitelde Paarden een vierde van de Vragt moeten uitreiken en evenwel met de Vragt moeten afryden, of anderzints daar en boven zya ■geheele beur te verliezen. XXVII. Zo eenige lastige Vragt voorvalt, en den Voerman, welkers tour het is, verweigerd, de beurte waar te neemen, hem te zoeke maakt, or in c geheel niet gereed is, voor dat de Vragt weg is, zo zal denzelven daar door de beurte niet alleea verboren, maar ook daar en boven verbeurd hebben een boete van drie guldens ten behoeve der Stad, en fcbadeloosflellmg a?n den Voerman, die de beurte heeft waargenomen. XXVIII. Wanneer by groote pasfage of ander toeval geen genoegzaam getal Paarden, om den Reiziger met de gewone fpoed voort te helpen, te bekomen zyn by de Voerlieden, tot iet V eer behoorende, zullen die geene , welke Paarden binnen deze Stad verhuuren, en bekwane Paarden te huis hebben, niet mogen verweigeren, hunne Paarden, zodra door den Commisaris befteld , en dezelve door hem bekwaam gewrueeld worden, te leveren, op pcene van drie -ulderj, ten profyte van de Stad, voor ieder Paard, c welk hy, kunnende leveren, komt te weigeren. XXIX. Wanneer eenig Voerman wilde voorpannen, Paarden, welke, na het oordeel van den commisfaris, tot den togt niet in ftaat zyn. of dis eholt hebben, zal den Commisfaris andere Paar. en, m plaats van die gebrekigen , beflellen en oen aanfpannen. XXX. De Voerlieden, of derzelver Knegten, )t het afryden met Rytuigen of Vragten gebruikt, allen hun zorgvuldig wagten, de" Pasfagieren, :t zy by het airydcn, het zy op weg, niet on- be-  JAARBOEKEN. November, 1703» i8j7 beleefd te bejegenen, of te miszeggen, hun onthouden van dronkenfchap, en zorg te dragen, dat nergens in aan de Pasfagieren eenige redenen van klagte geven, op pcene van zes guldens te verbeuren ten profyte oer armen , wanneer bevonden zullen worden, zig daar aan te hebben misgrepen,; als mede met vergoeding der fchade, door dronkenfchap of kwaad toeverzigt verodrzaakc, en tot' verdere correctie van Scheepenen en Raad , zullende de Meesters aanfpreekljk zyn voor haare Knegten. XXXI- En alzo het hleermnalen gebeurd iss dat de onbeleefdheid van zommige Voerlieden zo ver is gegaan, dat aan een Pasfagier, welke in 'c Rytuig plaats over hadt, en onderweegs een goed Vriend rencontreerdc of aantrof, welke hy verzogt, by hem' plaats te neemen ib het Rytuig, zulks verweigerd is geworden, ten zy voor dien Vri'-nd aparte Vragt betaalde, zo worden de Voerlieden wel ernftig gelast, in het vervolg, io ge* vaile 'er plaats in 't Rytuig open is, dit toe te laa* ten, zonder daar voor meerder Vragt te eifchen, dog geen meerdere als een perfoon alzo behoevende op te neemen, op pcene van correctie. XXXII- De Voerlieden zullen de Pasfagiers en Vragren met alle fpoed rroeten overbrengen ter plaatfe, waar heenen zy aangenomen zyn, zonder daar van te blyven in gebreken, al ware het ook, dat zy door onvoorziene ongelukken onderweegs andere hulp, Rytuig of Paarden nodig hadden, waar van haar ten fpoedjglten zullen voorzien, op poene van Correctie na bevinding van zaken, en daar en boven van verlos haater Vragt. XXXIII. De Voerlieden zullen de aankomende: Rytuigen en Vragceh moeten verbrengen met het zelfde "getal P-arden , waar mede zy van 't naaste liiiii Pöss* Deventer. Keure >oorWajen- en larre'iedtm  i8j-8 NIEUWE NEDERLANDSCHE ÜKVEN. TER. Keure voorWa gen en Karre~ lieden» Posthuis afgereden, en hier aangekomen zyn, ten ware 't bewyslyk was, dat meerder Paarden op de Post waren voorgefpmnen, en op eene mindere of meerdere diftantie van deze Stad waren uitgefpannen, om door een minder getal Paarden het transport te kunnen eisfchen. XXXIV. Zo nogthans een Voerman, tot gemak van zyn Paarden, een of twee Paarden meerder wil voorfpannen, zal zulks vermo.vn te doen, mits, I. zonder daar voor meerder Vragt te eisfchen, en mits, 2. in zulk geval de CoTirr.'sfaris een Certificaat aan de Pasfagiers fchriftelyk afgeeft, waar by hy verklaart, dat wel uit vrye verkiezing door den Voerman , tot gemak van zyn Paarden, een of twee Paarden, 'o als 't dan zy, heefc voorgefpannen , maar dat de Vragt niet meerder mag tot liste van de P sfagiers ingébragt worden, als voor zo veel Paarden, als waar mede het Rytuig is aangebragt. XXXV. Zullend-* ook in het generaal geen Voerman met een Postwagen of eenig ander Rytuig, het daar op toeleggen mogen om buiten de Scad te vernagten, om daar door eenige beurte, hoe genaamd, te ontgaan, maar verpligt zyn, alle mogelyke fpoed te maaken, om 'savonds binnen te komen, en zyn eigen tourbeurte op Harderwyk of andere Plaatzen waar te neem n, op pcene van fcbadeioosltelling aan die geene, welke in zyn plaatze treed, en op correctie vaa Scheepenen en Raad. XXXVI. De aangenomen Vragten zullen de Voerlieden , zonder toeftemming der Pasfagiers, of die geene, welke haar befproken hebben , onderweegs niet mogen verruilen, of aan een ander over-  JAARBOEKEN, November, 1793. 1859 overlaaten, op een boete van zes guldens, tenDEVEttprofyte van den Armen. ter, XXXVII. En wanneer eenig Voerman den Keu re Pasfagieren , door het op weg te laaten liaan dï-'oorWa. niet by tyds over te brengen, zo dat op weg met■?et adres aan de Conventie opgefteld, en door eene leputatie aan dezelve overgeleverd, zeggende zy «ider anderen daarin: houd de fchrik voor de orde /an den dag, om allen, die eene regterzyde vilden herftellen, te doen beven, want zy wagen maar naar moed en een hoofd, het welk ;y terftond zullen hebben , zodra gy den fchrik vegneemt. Voorts verzoeken zy, om de Gelykleid te handhaven raet aan het Gerechtshof niet tlleen de groote fchuldigen, maar ook hunne me* lepligtigen over te leveren, en geftrenger omtrent Ie Generaals en Gedeputeerden te zyn: om de recht-  JAARBOEKEN, November, 1793; 1875 rechtbanken in te fcherpen, dat zy nimmer iets van een wederkomst der regterzyde, of het formeeren van eene party, te vrezen hebben: om te ftraffen ieder Gedeputeerde, die, door de ligtvaardigheid zyner uitdrukkingen, de Vryheid van gevoelens zoude vernederen , die lasterlyk mogt zeggen, dat de revolutionaire rechtbank llagtingen aanrigt, of die eene party , of wel eene regterzyde, willen doen herleven, en eindlyk om het decreet, tegen het arrefteeren der Leden van de Conventie, in te trekken. Bazire, Chabot en Thuriot waren door deze taal dermaten getroffen, dat zy, op de laagfte wyze, de Jacobynen vleiden en verzogten, dat het decreet zoude worden ingetrokken , terwyl het Committé gelast wierdt binnen agt dagen rapport over de overige gevangen Leden der Conventie te doen. Behalven deze deputatie, is 'er nog eene andere uit het wyk Tel, voor de balie verfchenen , om de Conventie een compliment over de ter dood brenging van Brisfot met zyne aanhangers te maken, het welk de fpreker op deze wyze deed: „ Gy hebt een groot voorbeeld gegeven, ,, wy wenfchen 'er u geluk mede, en zullen dit „ nog meer doen, wanneer gy de fchrik voor „ de orde van den dag houd, want het is niet „ de dood van eenige Zamenzweerders, die de „ algemeene zaak kan redden, men moet aan ,, het Vaderland eene offerhande van verraders ,, doen. Vergeet toch de fublieme woorden van ,, Marat niet. Offert tweemaal honderd duizend hoofden op, en de revolutie zalgevestigt zyn. „ Dat alle opkoopers, ariftocraten en kwaadwil„ ligen van allerhande foort geftraft worden. De Conventie met vriendlykheid deze verzoekers bejegend hebbende, ftelde hunne eisch in handen van het Committé der algemeene welvaart. By gelegenheid, dat het bovengemelde doodvonnis aan Brisfot en 20 andere Leden wierdt Kkkkkk a voor- Berigt omtrend de tegen» woordige Gebeur- ten. in Frank-  i«7<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Berigt omtrend. de tegenwoordigeGebeur^ ten. in Frank- \ ryk. e l c £ F \ voorgelezen, nam Vergniaud het woord op, zeide tot den voQrzittenden Rechter: „ Gy veroordeeld ons ter dood om te behagen aan een hand .vol intriguanten en partydigen, waar van gy, uwe confraters en uwe gezwoornen „ de lage werktuigen zytl Hoe durft gy „ voorgeven, dat wy tegen de Republiek zyn „ zamengefpannen, terwyl wy *er de grondleg>, gers van zyn; dat wy den troon wilden opi, rigten. terwyl wy de eerften geweest zyn , met dien om te Irnyten: wy zyn opgeftaan, , maar tegen wie? tegen die nayverigen, tegen i, die van den Berg, altyd bloeddorstig en wel, ken zig, onder den dekmantel van Vader, landsliefde, eene magt hebben aangematigd, , duizendmaal tyrannieker dan die der Konin, gen. Wy zyn opgeftaan, maar tegen wie ? , tegen die vernietigers van allen foort van , Godsdienst, van wetten en banden van za, menleving. Volk! het is aan u, dat wy ap~ , pelleeren: wy ve-zetteden ons tegen de Con-' , ftitutic, zegt men, en, federt zes maanden, , dat wy in boeyen zyn, hebt gy 'er nog gee, ne! wy verzetteden ons tegen uw geluk 1 , maar zyt gy dan nu gelukkiger? geheel Eu, ropa is tegen u gewapend; de burgeroorlog , en de honger vervolgen u, open dan eindelyk , de i ogen, zie hier het tydftip om uwe rech, ten te herkrygen; wreek u, wreek uwe vrien, den!" Robefpierre die thans de voornaame man n grootfte Despoot is, die of openlyk of edektelyk alles doet, of laat doen, bragt ok een Rapport uit, over de betrekkelye gefteldheid der Franfche Republiek jeens de vreemde Mogendheden van Euroa, op welk Rapport een Decreet der Conentie volgde, van agt artikelen, waar in die  JAARBOEKEN, November, 1793. 1877 die Vergadering voornamelyk verklaart, dat de Verdragen, die het Franfche Volk aan de Vereenigde Staaten van Amerika en Zwitferfche Cantons verbinden, getrouwelyk zullen worden uitgevoerd, gebieHende wyders allen Burgeren, Civiele en Militaire Amptenaaren, om te eerbiedigen en te doen eerbiedigen het Grondgebied van alle onzydige Volkeren; hen inzonderheid verbiedende die van de Zwitferfche Cantons te fchenden , of van Landen met dezelve door overeenkomften van Verbond of Medehurgerfchap vereenigd. Wy moeten nu nog maar een vlugtig oog op het waggelend en wankelend Poolen vestigen. De Rusfifche Gezant Sievers, hadt het reeds in September by den Poolfchen Ryksdag te Grodno zo ver gebragt , dat die Vergadering befloten hadt-om het Verdrag van afftand der overeenkomst met Pruisfen te teekenen. Zie hier te voren ,bi. 1763 en volg. Hier na gaf voorgemelde Gezant, op de Nota aan hem van wegen den Koning en de Ryksftenden overgegeeven, dit fchriftelyk antwoord: „ Zeer verheugd over het vertrouwen, „ waar mede de Rvksftanden den Onderge„ teekenden wel hebben willen vereeren, acht hy zich dubbel gelukkig, de Hee„ ren Kancelieren te kunnen verzekeren, dat hy van zyn Hof bevel ontvangen heeft, de onderhandeling wegens het Al„ liantie- en Commercie Tractaat te.begin> Kkkkkk 3 „ nen„  1878 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ nen. De Handelings-Verbintenisfen, zul„ len door een volkomenewederkeerigheid „ gelyk ook door de vermeerdering der mid„ delen, de bevordering van den Uitvoer der Poolfche Producten betreffende, zeer „ voordeelig worden , dewyl de gemelde ,, Uitvoer naar alle de Rusfifche Havens zo „ welin de Oost-Zee, als in de Zwarte „ Zee plaats zal hebben. De Ondergetee„ kende hoopt derhalven, dat de Deputa„ tie over deze zaak, een ontwerp ter be„ flisfing der Ryksftanden opftellen, en „ teffens den dag tot de eerfte Conferentie „ opgeeven zal. Daar en boven zal de On„ dergeteekenden zynen iever vermeerde„ ren, om door zyne tusfchenkomst de „ fluitingvan het Commercie-Travaat met „ Pruisfen te bevorderen, waartoe hy reeds „ beveelen van zyn Hof ontvangen heeft. „ Hy vleidt zich derhalven, dat de wensch ,, der Natie, in dezen opzigte, terftond na „ de in order brenging van het Alliantie„ en Commercie. ïraélaat met Rusland, „ vervuld zal worden." Dit Verdrag van Verbond en Koophandel wierdt ook zo fpóedig by der hand genomen , dat reeds den 9 October verscheidene Commiefien werkzaam waren met het ontwerpen, zo van de artikelen van 't voorzeid Verdrag, als van de nieuwe Regeeringsform, welke Polen nu wederom ondergaan zoude. De Rusfifche Gezant Sieven> drong ;dit met dien drift door, dat reeds  JAARBOEKEN, November, 1703. 1879 reeds binnen vyf dagen een Verdrag in gereedheid was, in 13 bekende, en in 4 geheime artikelen beftaande, allen ftrekkende, om Poolen, naauwer dan ooit aan Rusland te hegten, en dus van andere mededingers af te trekken. Wat is die Poolen een fpiegel, waar in men duidelyk zien kan, welk het lot is van zodanig een Volk, op 't welk andere magtiger Mogendheden eikanderen den meeften invloed betwisten. Zodanig Volk is doorgaans ook in twee partyen verdeeld, van welke de eene aan deze, de andere aan geene Mogendheid is toegedaan ; en welke verdeeldheid dat Volk verzwakt en buiten ftaat ftelt, om tegen beiden zich te wapenen en te verzetten;zo dat zy beurtelings dan door de eene , dan door de andere beftierd of overheerd wordt, tot dat eens eindelyk die mededingers elfcanderen verftaan, en het lot van het verdeeld en verzwakt Volk geheel befiisfen. Maar om op Poolen weder te keeren, het voorgemelde Verdrag tusfchen Rusland en Poolen, 't welk. reeds den 14 Oéfober te Grodno geteekend wierdt, hadt, als naar gewoonte , tot opfchrift: In den naam der Heilige en onvtrdeelbaare Drieëeniiibeid, en behelsde in de eerfte artikelen meest al de gewoone llenter van alle OvereenVomften tusfchen Mogendheden , die daarom niet meer of minder worden nagekomen, althans niet langer, dan de belangens het vorderen, en de kans fchoon ftaat, om ze veiKkkkkk4 lig  i88a NIEUWE NHDERLANDSCHE lig te kunnen verbreken. In 't begin van dit Verdrag wordt dan gezegd, dat na her fluiten van het.Verdrag &, .f^d VusfchS Poolen en Rusland, de Ryksftanden deh tegenwoordige* toeftand van Poolen in overweeging hadden genomen, en overtuigd waren geworden, dat niets meer in ftaat was, de onverdeeldheid en onafhangelykheid van de Republiek Poolen te verzekeren, dan het flurten van een altydduurend Verbond van ™5en Koophandel met de Keizerin van Rusland en haar Ryk: welke OvereenVomften op vaste en onbeweeglyke grondden moetende gevestigd worden, zy zich haastten, de Keizerin te verzoeke/, die Banden op zodanige wyze te leggen. Door fZ^, ™^ S^egmheid jegens de Pooliche Natie geleid, en haar tegenwoordig en toekomend geluk willende bekragtigen,nara de Wenn dan ook dien voorflag, welke haar gelegenheid gaf, haare goede oogmerken in dezen opzigte, in hunnen geheelen omtrek, aan den dag te leggen, met genoegen aan. Ten einde de- gelukkige wer-iurigen dier verbindtenis te verhaasten, hebben zo wel de Keizerin, als de Koning van Poolen en de Ryksftanden , dezelve Oevolmagtfgden, die het Tradaat van Grodno ontworpen hebben, gevolmagtigd, om overeenkomftig de Lastbrieven, waarmede zy reeds vooraf voorzien waren , ook dit • Verdrag-in órde te brengen. :Na.zodanige Inleiding, en de optelling der onderfcaeidene Overeenkomften, welke tot  JAARBOEKEN, November, 1793. 1881 tot een grondflag van het tegenwoordige zyn gelegd, wordt 'er verder gezegd, dat de voornaame inhoud van dit Tractaat daar in beftaat:, Dat , ingevolge de geflootene naauwe verbindtenis, de beide Natiën elkander plechtig Vrywaaren en verzekeren, alle haare tegenwoordige Bezittingen in Europa, en zich wederzyds verpligten, ingevalle eene der beide Natiën door eenen Vyand in Europa mogt worden aangetast, elkander met haare geheele magt en met alle mogelyke middelen by te ftaan; waarby zy ook belooven , nooit buiten elkander vrede te maaken , of eenen ftilftand van wapenen te fluiten. Maar het gewigt der zaake zelve, vordert, dat wy dit Verdrag hier woordelyk plaatfen; TRACTAAT van ALLIANTIE, VRIENDSCHAP en UNIE, tut. feiten Haare Majefteit de KEI3 ZERIN ALLER RUSSEN ter. eenre, en Zyne Majelte/t'den KO-. NINGe» c/êREPUBLIEK POOLEN ter andere zyde, geteekend te GRODNO , den 14 October 1793- In den naam der Heilige en Onverdeelbaar re Drie'èenigheid! 'T'erftond na dat op den 12 July deezes Jaars het Tractaat tusfchen Haare Majefteit de Keizerin aller Rusfen, en Zyne Majefteit den Koning en de Republiek Polen, was gefloten geworden , en Kkkkkk 5 na  Verbond tusfchen Rusland cn Poolen. i 1 j > I < i t l 1 ] 2 c e z d ti v bepaalen de beide en Poo- Hooge Contraherende partyen Haare MaXt len. de Keizerin van alle de Rusfen, en Zyne Ma e e de Koning eo de Doorluchtige Republiek Polen, dat voortaan alle de Poolfche Edellieden, in he denfï Ke,zerr*k> o NIEUWE NEDERLANDSCHE nam, wat 'er gaande was, kwam van daar in't midden dezer verrigtingen de Prins'Van Schwar'if-enrêrg Keizerlyke Generaal te Waifchauw aan, en vertrok ten Ipoedigflennaar Grodnó, om den t.Oefland der Pootte hc zaaken naatiwkeuriger op te nemen. , 03Jdo'JX sKi'js ob nas .n9vnc4 sbiBi99fiatinf»,S ■ ' Bi I 09 VERANDERING ONDER DE HOOGE ' EN LAGE AMTENaARS, ENZ. Harder wyk. De Edele Mogende Heeren' Curatoren van .ie Provinciaale Gekierfchi' Aeït-. denje-, btbben in plaats Van den naar,Leyden; beroepen Profesfor £wr, Scheidhs „ wede'- tot Hoot'leeraar in de Oosterlche Taaien beroem é cn> aangefteld, den Heere 'johannes IVilmct, Predikant te Loenen. ni a^i 'oabïo./ag hi. -M&vïu'^ aaciKi^.flgddsrl^öoh I Dor.DtF. cht. Den 28 November is door' de Heeren van den Gerechte dezer Stad , in plaat* vail'wylen den Heer Arnol-lus Notemnu, tót" Scheepen benoemd den Heer Fr-ank.yan der Séhooi\ ■ n «mjBCJg . Mr. J h van ïïees, Heer van Bentel en Rodenrvs Mr Mriaen Backman, Meer van Schip-1 Wen Hodennyl, en Mr. ff MM AdrihctidAr" nold-Poelman. ...  JAARBOEKEN, November, 1793- l89» En tot Scheepenen-Commisfarisfen van des Geme'enelands Middelen , Mr. jan Siicher, Mr. Paulus Beelaerts, en Mr. Johan van Hees, Heer van Berkel en Rodenrys. En tot Vroedfchappen ■ Dr. Cornelius Henri , •rus Felje, Dr, jacvlms d''Ejlandau, Hendrik vat, ] DieU, Mr. Alcxandtr Schuylet.burg , Mr. Gerard Emants, Arnoldus Crevelt, Dr. Joan Theó ) door van de Kafieele , .yW/a» van lloogftrateti ,] Adrianus van JFyck. , Mr. yi?« Mannen, Pieter Abraham' de Rochejort, en Dr, jacobus Groent van Prinjlercr. r ':';.,"•>;-'- ■ ) nsiy>H Leyden. Den 1.0 Novemh r wierdt, ingevolge de verkiezing van Zyne Doorluchtige Hoogheid, .den Heer Erfftadhouder, als Hoofdofficier dezer Stad ingehuldigd en beëedigd , den Heer Mr. Pieter Pompe van ó/wge/ana, en zulks in plaatze van Jonkheer Anthony Guftuaf Baron van Boetzelaer, wiens bediening was geëindigd. ■Wyders.zyn.als Burgemeeltere;) dezer Stad, door de Heeren van de groote Vroedfchap, gekoren en plechtig ingeleid de Heeren Jacois van per Meer, Heer van Boogeveen, eerfte en Voorzittende, Mr. Pieter Jan Marous Mr HujGo de Wildt en Mr Nicolaas Hartingii, Heer van beide de Boekhorsten ; en is voorts •benoemd, om met Mei aanftaande,' in het EdeIe Mogende Collegie ter Admiraliteit te Amfteldam ,, voor den tyd .van drie jaaren zitting te nemen , den Heer Mr. Jan Louis van der Buruh, Raad 'in de Vroedfchap en Burgemeefter dezer Stad. Den 8 November is in 's Gravenhage in den ouderdom van ruim 55 jaaren overleden, den Heer Mr Gysbert.ynn Staveren, Oud-Raad en Penfionaris dezer Stad. Amsteldam. Ten diende van den Koophandel en Zeevaardy, is by de Algemeene StaaLlllll 3 ten Verandering 3nder » DE PRODUCTEN ONZES LANDS, Rotterdam den 18 November. by de Z. Zak. Tarwe Ou^e Z. enVl.ii a 23 g ' N. Zeeuws 19,20$ a 22 g ■ blaauwe dito i8a-i9§q Zomer i8§ a ioi g — Bovelandf, 170 a 178 jui; RoGccZeeuws enlnl. itl by 'i. Last. Viaamf.enBrab. 138 a 144 ggl. — — Bovelandf, 136a 140^1. Oofterfche 140 a 145 gg!. Gedroogde 148 a 152 ggl- Gerst Z, en Vt. W. 95 a 103 Mi Zomer dito g^zive^é. Mout Inlandsen 23 a 24 Sta-ht l6l a I7i Rotterdam den 18 November. UAVEaZ.en lal. Br. 2oa22oe Haver dito Voer 18,19 a 195 ^ ——— Vr.enGr.Brou« 19 a 29^ dito Voer lU a tgi ^ Boekweit VI. en Br. 154 Sa 32 Erwten Z.en VI Gr. 22 a 26 li ——- Groene dito 2iaa3 8 Witte dito 18 a 21 & W.Boonbn Kromb. 30 334 || Goef. en Sch. 15,19 a 22 ~ Bruine Boonen 29 a 31 pAARDEBOOHEN VJï a 29I of . Dui«kB jonen 3ia33o£ K 00lzaad Z. en VI. 47 a 50 d£ Moutwtn 84o£de3oVt.  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, December. M D C C X C I I I. GELDERLAND. Nymegen. Van wegen de Gedeputeerden Staaten Nyme. des Kwartiers Nymegen, is bekendGEN, gemaakt, dat de Trekking der NegotiatieLotery, by wyze van Tontine, zal beginnen den 24 February 1794, en dat aan de Deelnëemers de vryheid wordt gelaten de Lyven, in ieder der 10 Clasfen te benoemen, wel te mogen neemen boven de by het Plan bepaalden Ouderdom, maar niet berieden dezelve. HOLLAND. Haarlem. De Leden van Teylers Godgeleerd Genootfchap, hebben in hunne jongMmmmmm ile  iBqö nieuwe nederlandsche Haarlem. Progr, ■"au Teylers Genoot' fchap. 1 (le Zittinge , goedgevonden by een Programma de volgende aankondiging te doen. Tl/Jen onderfcheid gemeenlyk de Bewyzen voor 1 * de Godlykheid der Ch'ristelyke Opcnhaaringe, in Inwendige, dat is dezulke, die, of uit deq aart en het weezen, of uit de (trekking der Leere, daar in vervat, ontleend zyn; en Uitwendige, waar mede zodanige gemeend worden, die op de egtheid der Euangelifche Gedenkfchrifcen , en op ie waarheid der daarin verhaalde Gebeurtenisfen, jyzonder der wonderdaadige Verrigtingen van Jeius en zyne Apostelen berusten. Veele opregte :n bekwaame verdeedigers van het Christendon hebben geoordeeld , dat 'er tusfchen deeze beide Poorten van bewyzen, een zeer naauw, ja onafcheidelyk verband plaats hebbe; zo dat de eene ronder de andere van geen genoegzaame kragt konle weezen. Anderen, daar en tegen hebben zich ce vrede gehouden met één deezer tweeèïley bewyzen : en eenigen « byzonder onder de laatera ^chryvers, over dit Onderwerp, hebbende getragc :e beweeren, dat het Eerfte Bewys alleen genoeg voldoend konnc gehouden worden, om het Tweede geheel en al te kunnen misten , of althans deszeifs waarde en deugdelykheid in het midden te lakten, liet Genootfchap vraagt, derhalven : Is het inwendig bewys, afgeleid uit de Goed'tpill en Code betamelykheid,uf wel, uit de flrekking .'er Cnristelyke Leere , ter bevorderinge van s Menfchen gelukzaligheid, genoegzaam eer over'uiginge, dat dezelve waar lyk Godlyk, dat is, uet de daad op Goddelyken Last door Jesus en 'e Apostelen verkondigd is? Of moest 'er, om eene gegronde cn volkomene Overtuiging des aangaanle voort te brengen, het uitweDdig bewys, ont'zend uit de Euangciifchc Gejchtcdènisja de IVoiilerwcrken door de eerfte Predikers dier Leere ver'igt i by komen? Ds  JAARBOEKEN, December, 179^. 1897 De Prys, aan het bestgekeurde Antwoord op deeze Vraag toegelegd, is eene Gouden Medaille, ter waarde van vierhonderd Hollandfche Guldens, buiten den Stempel. Die naar dezen prys willen Üingen, moeten hunne Antwoorden addresfeerën: ' Aan het Fundatie-Huis van ivyttn den Heer Pieter Teyler va>t der Hulst, bj het Sleepers Hoofd te Haarlem , voor den eerften Decem-j ber 1794.» om beoordeeld te kunnen worden voor den 8 April 1795. De Antwoorden moeten in, goed leesbaar Nederduitsch, Latyh, Fransen, of Engelsch, gefchreeven zyn , verzegeld meteen Cachet, en alleen onderteekend met eene Spreuk; waarby een insgelyks gecachetteerd Briefje,dezelfde Spreuk ten opfebrifte hebbende en van binnen des Schryvers Naam en Adres bevattende. Voorts houdt zich het Genootfchap aan de Voorwaarden van deszeifs Bericht, in de Hedendaagfche Vadtrtandfche Letteroefeningen, in de Boekzaal, in de Gazette Litteraire , en in het Monthly Review te vinden , gelyk ook in een afzonderlyk blad, in het Najaar van 1778, by de Boekverkoopers Lufcheüé en Van Walré, te bekomen- 'sG r a v e n h a g £. De Winter niaakt voor het oogenblik, eene opfchorting der Oorlogsbedryven. Her Ooftenryks Hoofdkwartier was den 25 November te Mons of Bergen in Henegouwen^ terwyl de Opperbevelhebber Prins Van Coburg, zig gereed maakte om een keer naar Weenen te doen. Het Hoofdkwartier der Engelfche Krygsmagt, onder bevel van den Hertog Van York, was nu van Doornik te Gend aangekomen. Mmmmmm 2 Men -.em. °rogr. 'an reylers 'Jeuootrchap.  stóo8 NIEUWE NEDERLANDSCHE s Gravenhage. Men bekwam hier tyding, dat de braave Krygsman, Adam Francois Baron van der Duyn, Vrybeer van 's Gravenmoer , Heer van Maasdam, Benthorn, en Inklenoort, Generaal - Majoor der Ruitery, en Overfte van een Regiment Ruitery ten dienfte dezer Landen, welke zich als Krygsgevangen te Rysfel bevondt, aldaar op den 28 der afgelopene maand November aan de gevolgen der wonden, die hy in een allerhevigst gevegt bekwam, overleden is. Van't Hollandsch Leger was een gedeelte naar Luikfchen bodem getrokken, en een gedeelte naar het Grondgebied van den Staat, volgens deze Lyst: Naar het Luikfche, Cavallerie: 2 Esquadrons Husfaaren Van Heeckeren, 2 Esquadrons Gaarde Dragonders, 2 Esquadrons Guarde te Paard, 2 Esquadrons. Dragonders van Hesfen 'Casfel, 2 Esquadrons Dragonders van Byland, 1 Esquadron Oranje-Friesland, 1 dito Oranje Carabiniers, 2 Esquadrons van Tbuyll, 2 Esquadrons van Hesfen-PbilipstbaU, 2 Esquadrons van 's Gravemoer- en 2 dito van Brocé. Infanterie: 1 Battaillon Jagers van Bylandt, 1 dito Jagers van Anfpacb% het Grenadier Battaillon van Breitenbach, dito de Larry, dito Bufeck , dito Rechter en, tweede Waldeck, derde Waldeck, Bedaulx, DopffMay, Wc Ider en, DarmftadS, Stockar, ditoPeres, het Corps van Damas, de Infanterie van Beonn, en de Vrywilligers van Matthieu. Naar Maaftricht: het Grenadier-Battaillon van  JAARBOEKEN, December, 1793. 1899 van Reuscb, Van Raasveïdt, Plettenberg, de Schepper en Mineurs. ! Naar de Republiek: de Husfaaren van' Van der Hoop , de Hdlandfche en Zwitferfche Guardes te Voet, Orange-Gelderlandt, Markgraaf Baden , eerfte Waldeck, lirakei, Wartensleben ,Girtzel, Randwyck, Tbbudrs, Saxen-Goth'a, Gumoens, Anjpaehfcbe Grenadiers en Fufeliers. NB. De Hollandfche en ZwitferfiheGuarz des te Voet, moeten volgens ordre van Zyne Doorluchtige Hoogheid op gisteren ontvangen, naar den Haag, en zullen zig ten dien einde den 5 en 6 üecember te 'sHertogen1 osch bevinden, om aldaar ingefcheept te worden. De Erfprins Van Brtjnswyk, kwam met zyne Gemalinne de Prinfes Loüisa van CmANGii en Nassau, den 4 dezer maand, alhier op 't Stadhoüderlyk Kwartier aan, gelyk laat in den avond de Erfprins Willem Frederik van Orange : beide deze Prinfen gaven, volgends gebruik, den volgende dag, kennis van hunne aankomst aan den Voorzitter van de Algemeene Staaten. i Door de Algemeene Staaten is tot Minifter van deze Republiek by den NederSaxifchen Kreitz, benoemd, om te Hamburg zyn verblyf te houden, den Heer Mr. Jan Caspar Hartftnck, Oud-Scheépen en Raad in de Vroedlchap te Amfteldam. De Petitie en Staat van Oorlog voor ded Mmmmmm 3 aan» sGra- 'ENhA-  iS»oo NIEUWE NEDERLANDSCHE s Gravenhage. aanftaanden jaare i 94, is den 27 dezer maand December door den Raad van Staaten, beftaande uit de geheele Vergadering, en hebbende Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Erfftadhouder aan 't hoofd, als mede vergezeld zynde door den Doorluchtigen Heere Erfprins Van Oranje en Nasfau, met de gewoone plegtigheden, ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden overgebragt. De inleiding van deze algemeene Petitie, luidt aldus: HOOG MOGENDE HEEREN! Cchoon het onbetwistbaar zeker is, dat de geXJ woone en buitengewoone ftaat van Oorlog, na en ingevolge Uwer Hoog Mogenheden Refolutie van den 7 September 1792 , eiger.iyk geen on-. derwerp van eene Petrie en Confent, geduurende die jaaren, voor welken dezelve by die Refolutie werden gearrefteerd, zyn of zyn kunnen , uit hoofde dat men dezelve niet anders. dan als verdeelingen van toegeftaanelasten befciouwen moet; vinden egter Zyne Hoogheid en den aad, ingevolge de bovengemelde Refolutie, zig verpligt, dezelven, te gelyk mer de andere ilaaten, by aanhoudendheid, en met dezelfde plegtigbeid, als van het begin van de Republiek af gebruik lyk was, ter Vergadering van Uw Hoog Mogenden over te brengen. Her is deze plegtigheid . welke, behalven dar zy de trek en eener eerwaardige oudheid op haar gelaat yerroont en ons de tyden onzer geëerbiedigde en Vryheidlievende Voorvaderen, vaD den Spaanfchen Oorlog af, en vervolgens, op eene treffen 1e wyze, her nert, te gelyk meermaals gelegenheid opleverde, om aan Uw Hoog Mogenden, en door Hoogstdezelven, aan de Hooge Bondgenooten , zodanige zaa-  JAARBOEKEN, December, 1793. 19©! zaaken voor te dragen, op welke die Vergadering, waar aan de algemeene Reg^eringe en befcherming des Lands, van het begin der Republiek af, was aanbevolen, de aandagt der Bondgenooten, naar de verfchillende omftandigbeden der tyden, by uieftek meende te moeten vestigen. Het waren toen van oudsher niet alleen de oplosfingen van gemaakte bedenkingen op den vorigen ftaat van Oorlog, of aanmerkingen op de ingebragte en dikwvls voorwaardelykof bepaalde Confenten, waar mede men zich by de Generaale Petitie, bezig freldt. Het waren niet flechts aanfpooriogen, tot herftel van iDgefloopen, verouderde en hardnekkige gebreken; klagten over de ongelykformigheid in de Confenten, de ongelykheid in het dragen der lasten, inftantien tot liquidatien , gelyk ook tot het beramen en vastftellen van middelen , om te komen zo wel tot eene geregelde af ko ast van zaaken als tot eene daadelyke daar (telling van het geen men. door gemeenfchciplykebefluiten, had voorgenomen maar den Raad zag zich dikwyls daar en boven genoodzaakt , haare befchouwingen verdei uit te ftrekken; den Staat van geheel Europa, en dien van de Rep bliek, aangemerkt als een voornamen fchakel'in de keten der Europeefche Mogenhe den . in overweging te nemen, en het refultat vat deze opmerkingen te brengen ter kennisfe der re fpeclive Bon «genooten: en zulks ten einde daai door de vorderingen, welken, hoe zwaar op zij zelf, egter door de zorg, of voor de gemeene Unit en defenfie, of voor de algemeene rust en vryheic van Europa noodzakelyk waren, des te fterker t< kunnen wettigen, en daar op als onvermydelykaan dringen. iNaar mate de moeilykheid der tyden toenarn naar mate de verfchillende belangen in iiuropa mee: ingewikkeld waren, en grooter onlust, verwarring en heviger uitbarfting dreigden, naar die mate wie ook de noodzakelykheitt, om grondig in den ftaa Mm rum mm 4 de 's Gra- fEHHA- :e. rn!eid. Ier Gen. Petitie mn Oorlog. i : r  'f. Gra- VSiKHACU. Itikitk ittr Gen Petitie yan (A r Klit i f 1 ( I ( ( \ e 8 d NIEUWE NEDERLANDS CHE der zaaken in te dringen, en gepaste middelen uit te denken, ten einde de waardigheid en het belang der Republiek, welke met die van andere Mogendheden veelal in verband, maar egter, met opzigt tot de uuvoennge, niet altoos in de byzonderheden zo gemakkelyk te verenenen was, zodanig onder het oog.tenouden, dat, nog de goede trouw der ■ fractaaten gefchonden, nog de veiligheid van den Staat in de waagfebaai gefteld nog de betrekkeiyke grootheid van haare kreten (eene zaak van het grooefte belang,) te zeer uit hec oog verboren, nog de bekommering voor het toekomende te zeer afgelegd werd. Moe zeer toch den Raad door Uw Hoog Mogenden zedert lang zich grootendeeis ontheven ziet van de onmiddelyke en regtftreekfche zorg voor de buitenlandfche belangens, en de byzondere beftiering derzei ven welke uit dien hoofde meerendeels, by aldien dezelven geene voorwerpen van finantie zyn, of daar mede in verband fta n, buiten zyne kennis blyven; vooral in tyden van rusc, vrede en roorfpoed, zo blyft het niet te mm aan de zorg van ' len Raad overgelaaten, in 't algemeen te waaken, .•oor het geregeld beflier der gemeene fchatkist en Üefanfie Het is daarom, dat, by een' opkomenlen Oorlog, of andere omftandigbeden , waar toe 'filé en arbeid vereischt wordt, aanltonds de medeverkiDg van den Raad gevorderd, haare zorg op;ewckt, haare werkzaamheid verdubbeld, en met lat al, 't gebrekkige in d.' uitvoering wei eeny, huien af, grootendeeis, aan haar toegekend worde, ven als of zy, zonder kennisgeeving, cf tydige paarfchouwmg, aanftalte te maaken , en zonder 'onfencen, door fpoedige fournisfemenren ageer o!gd, alles in één oogenblik aanfehaffen, en gereelyk-an haare engagementen , welken zy dooraans verpligc is in voorraad te maaken , voloen kon. Uw Hoog Mogenden, volledig in ftaat, om h : ge-  JAARBOEKEN, December, 1793. 1003 gewigt van dit al!e9. te gevoelen, zullen derhalven zjch niet verwonderen, dat den Raad, welke ten geenen tyde zich aan de Staatkundige befchouwing van Europa kan of wil onttrekken, zig thans genoodzaa t.vindt, daar op meer dan gewoone aandagt te hebben. Het lot van het Vaderland, en de ftaat der nakomelingfchap, hangt van de wysheid en gepastheid van ons tegenwoordig gedrag af. God geeve, dat het Nageflacbt zo veel reden vinden,, om onze Rand vastigheid, moed, doorzigt, deugd, vaderlandsliefde en godsdienftigheid te verheffen, als wy hebben met opzigt tot onze Voorvaderen 1 Hec laatfte gedeelte dezer Eeuw is ryk in groote, ongewoone, onverwagte en ontzettende gebeurter nisfen. Het onderfcheid zich van alle beleende tydperken in de gefchiedenisder Volken, daarin, dat de verwarring, de onregt-aardigheid, de ongebondenheid, de haat, de woede en wreedheid, welke zo veel bloed cn traanen aan het zugtend Mensen ,dom kosten, niet zo zeer uit domheid, onkunde of onbefchaafdheid zyn voortgefprooten, maar dat die ondeugden alleen veroorzaakt worden door eene buitenfpoorige en onbeflemde drift tot vryheid en gelykheid, welke van het begin af, niet genoegzaam geregeld, daar door van zelfs langzamerhand al verder en verder van het regte fpoor afwykt, onverdraagzaam word, eigendunkelyk het denkbeeld van vryheid en gelykheid vormt, en willekeurige gevolgen daaruit afleidt, het weikalles eindelyk, zo in denkbeelden als in handelingen , uitloopt op het recht van den fterkften , het Oorlog van allen tegen allen, en daar door blyken geeft, dat zy uit eenen overgedreeven waan van verlichting is voortgevloeid ; en terwyl men haar door de gewaande of waare gebreken der Regeeringsformen en Regeeringen wettigen of verfchoonen kan , en zy door hoogmoed en eigenbelang ligtelyk aangeftookt, en door wraak, menfehenhaat en verdorven zeden. in b5- s Gra- ,'enhajE. Inleid. ■ ier Gen. De(itietanOor»'og.  's Gravenhage. Inleid. dxr Gen, Petitie vanOur- H- : isö+ NIEUWE NEDERLANDSCHE beweeging gehouden word, vervolgens tot uitef(ten overflaac, in losbandigheid, zedeloosheid, ongodistery en volksrazerny eindigt, maar onder dat alles door den Wyzen Regeerder der Weereld toegelaaten, en, /onder twyffel, beftemd wordt tot bedoeling van tot hier verborgene, maar tevens van hooge, rechtvaatdige en weldaadige einden. ° In de Republiek is het tooneel dezer verwarringen , wemige Jaaren geleden, geopend, en zy heeft in hec algemeene lot van Europa, helaas! vervolgens al te veel gedeeld; ja het afloopend jaar zal met minder dan veele vorigen in haare Jaarboeken merkwaardig zyn. By het begin van hec zelve , zo onregtvaardig als geweldig aangevallen, door eene Natie, welke zy niec beledigd, mee welks huishoud' lyke zaaken zy zich niec gemoeid had, of dage te bemoeien, heefc zy gewaggeld op den rand van den afgrond haares ondergangs. De toenmaalige aanvoerder der Vyandelyke Banden, vleidde zich, agter onze Vestingen en Scroomen, voorzien van onze Schatten, Koorn en Krygsbehoeften, zyn doelwit ce zullen bereiken, en tevens het gewapend Europa gerust te kunnen afwagten ; en het was de heldhaftige verdediging van de Willemftad., waar van hec loc van Europa eenige dagen heefc afgehangen, terwyl de ftandvastigheid der dappjre bezecting en braave Burgery in Maaftricht, den Vyand een fteunpunt onthield, en onze Bondgenooten in /bat (lelde, om zo fpoedig hunne verloorene Beziccmgen te herneemen, en daar door te gelyk den Vyand van onze Grenzen en uit onze Vestingen te verjaagen. Ter naauwer nood gered door bet goedgunftig beftier eener waakende Voorzienigheid, vond ons Vaderland zich, door de omftandigheden des tyds, als van zelve, daar heenen geleid, en door den toedragr. van zaaken, als het wmre, in de noodzakelykheid gebragt, om zyne Wapenen te voegen by die van zyne Geallieerden,  JAARBOEKEN, December, 1793- 1905 den, en zyne Grenzen te befchermen , door hei verdeedigen van die zyner Bond genooten , corcee lende, dat het beter was Hohnibsl :n Afrika dar in Italiën te beoorlogen. Het geen daar toe yereischi werd, heefc den Raad veel zorgs en niet mmdei bekommerings gekost. Een , naar de kragten vat dezen Staat, aanzienlyk Leger tot den optogt it ftaat te ftellen; het zelve verre van onze Grenzen van de noodige behoeften te voorzien; zwaar Ge fchut en Ammunitie aan onze hooge Geallieerden in eene aanmerkelyke hoeveelheid, ter leen, uit t reiken; voor Zieken en Gekwetften, op een vreemi Territoir, genoegzaame zorg te dragen; de ootle difde Magazynen telkens aan te vullen; het ver vallene op de Frontieren en de geleden fchaden in de belegerde, veroverde en naderhand ontledigd Vestingen te herftellcn, en de voltooijitig van he begonnene, vooral in Staats-Flaanderen en Staat Braband, te bevorderen, zyn de bezigheden g< weesc, met welken zich den Raad menigmaal, m< meer dan gewoone infpanning, heefc moeten bezi houden, en waar toe buitengewoone kosten hebbe moeten worden hefteed , welke naar die maate zelfs erooter geweest zyn , boven die van vooru Oorlogen, als de duurte van veele benodigdhedei en de"vermeerdering van zommige behoeften, ■ evenredigheid, zedert eene halve Eeuw, zyn to genomen, 't Is waar de uitkomst heeft de verwa 'ting niet 'geheel enal te leurgefteld, daar onze Grc -zen voor Vyandelyke aanvallen beveiligd zyn, de moed zo wel als het beleid, van onze benden hunne lofwaardige Bevelhebbers, by menigvuldi voorvallen,'"voor het oog van Europa, by vernie ' wing, als van ouds, is blykbaar geworden , en door onze Bondgeoooten, op veele plaatfen, a; rnerkelyke voordeden op den algemeenen Vya behaald zyn; kragtdadelyk door ons Gefchut Ammunitie geholpen , hebben zy Grensftceden v meesterd, of hernomen, en den eerften grond 1 leg •3 Gra- VENHA> Inleid. der Gen. 1 Petitie , vanüur' ■log. » » 3 t :t f? » ;e in gn- ;n :q ie uer 0- Qd en ;r-  rpoö NIEUWE NEDERLANDSCKE 's'Gra venha ce. Inleid, der Gei Petitie vanQoi • legd, '(terwyl wy een gedeelte hunner Grenzen - beveiligden,) tot het aanvankelyk bedwingen van een Volk, dat Vryheid predikt, maar voorbeeldeloos geweld uitocfFend. Den Raad had egter gewenscht, ja zich geu vleid, dat zy, na eenen zo bloedigen Veldtogc, en ca zulke gedugte tooneelen , als de afgeloopen Zo-mer heeft opgeleverd , by het overbrengen van deeze ftaaten, een meer gunftig en voor het vervolg meer gerustftellend tafreel, van den toeftand van het ftaatkundig Europa, zoude hebben kunnen ophangen, dan zy in ftaat is te doen. Zy moet egter in dezen alleen de wezenlyke gefteldheid van zaaken onbewimpeld voordraagen; zonder dat tog zoude het niet mogelyk zyn, aan Uw Hoog Mogenden het waare oogpunt te doen opmerken, waar uit men de zaaken , opzigtelyk ons Gemeenebest, voor het aanftaande Jaar befchouwen moet. Het geen des te minder verrnyd kan worden, om dat daar uit alleen kan worden afgeleid , welke behoedmiddelen 'er aangewend-, welke voorbereidzelen 'er gemaakt, welke hindernisfen 'er i it den weg geruimd, en welke opöfferingen 'er by aanhoudendheid moeten gedaan worden , om de Republiek van binnen in rust, en van buiten in veiligheid te houden en te bewaaren. Voorzeker is de toeftand van EurÖpa meer dan ooit zonderling, en waardig,om met een wysgeerig ftaatkundig oog befchouwd te worden. Twee Eeuwen geleden, waren de zaaken in Frankryk, eveD gelyk na, in verwarring, en de Natie aan de gevolgen van Eurgeriyke Beroerten blootgefteld. 't VVas daarom, dat de Staaten van Holland, juist twee Eeuwen geleden, by hun confent op de generaale Petitie voor den jaare 150a, verklaarden: wel te mogen lyden, dat [de KoniDglyke Maje, fteit van Frankryk by de Generaliteit werde (, geasöfteer: tc: vorderiDge van zyne goede in- „ ten-  JAARBOEKEN, December, 1793. 1907 „ tetitie, omme niet alleen zyne Onderzaten tot ,, reden te brengen , maar zelfs tot Oorloge te „ voeren op Heenegouwen , Arrois en andere „ Kwartieren by de Spaanfche Regeeringen gcoc,, cupeerd, met de fomme van twee honderd dui„ zend ponden." De toeftand van dat, in zig zelfs zo magtig en van de Natuur zo ryk bedeelde Koningryk, is nu, fchoon ge'ykfoortig, egter van veel erger natuur, en in die gevolgen onberekenbaar meer gevaarlyk. De oorzaaken der verwarring zyn ook van een geheel verfcbillenden , v^n eenen ongeneeslykcr, en voor anderen meer befmettenden aart, dan die op hec laatfte der XVI Eeuw plaats greep, 't Is waar, de Oceaan der Natiën is in alle Waerelddeelen, doorgaands, het zy meer of minder, door ftormen beroerd ; en zelden ziet men denzelven zonder dryvende of zinkende wrakken. De tooneelen welke het Staatkundig Europa in het byzonder heefc opgeleverd, zyn zelden rustig, maar doorgaands beangftigend en vtrfchrikkend geweest; maar het is egter niet minder zeker , dat de ter genwoordige toeftand van dat Waerelddeel in de oorzaaken verbazend onderfcheiden is, van 't geen hy ooit te vooren was; en dat men daar uit alreedc gevolgen ziet, welke eene geheele omkeeriog van zaaken fchynen te voorfpellen Het is Frankryk, 't welk gelyk voorheen, ook nu het eerst de zaaden van onrust in Europa geftrooid heeft, eene handelwyze, welke niet vreemd in den grond, maar alleen nieuw in den vorm is Van het begin tog, dat de befchaafdheid in Europa, door het herleven der fraaye Letteren, be gonnen, en de magt der Vorften, door bet \ er vallen van het vermogen der Leenmannen aanmerkelvk gefteegen is, heeft de Franfche Naxie eere vooïnaame rol gefpeeld onder de Europeefche Volkea. en hunne. Vorften, onder de Europeefche Mogendheden. Hunne.Koningen, door het vervallen der groote Lee- ■s Gra' 3E. Inleid, i&r Gen, Petitie vanQjtr* 'og-  's Gravenhage. Inleid, der Gen, teülie va 2Öorhg. i I l i i i 1 5 iqo3 NIEUWE NEDERLANDSCHR Leenen van Normandye en Provence. in de vyf- | tiende Eeuwe, verbazend in magt geftegen , aangebeden door hunne Onderdaanen, befherende de zaaken van het Ryk, na dat bun byzondere geaartheid, inzien, neigingen en hartstogten, of die van hunne gunftelingen en minnaresfen zulks medebragten, moeften door de gefteldheid des Lands, den aart van den grond, en derzelver voortbrengselen, de levendigheid, beweegbaarheid, het vernuft, de fcherpzinnigheid, en de Koningsgezindheid der In- ! »ezeetenen, noodwendig bronnen hebben, welke hun toelieten te volbrengen, het geen andere Vorften niet konden onderneemen, of ten hal ven moeften laaten fteeken, Men kan met waarheid zeggen: dat Frankryk, met wysheid beftierd, door deugd geregeld, door naarftigheid gebruik maakende van iet geen de Natuur aan het zelve gaf, gefchikc zoude zyn, om bet ryk fte, het gelukkigfte, het roagtigfte Volk van Europa te wezen; de liefde en :erbied van deszeifs Nabuuren! Het tegendeel eger had doorgaands plaats. Dikwyls was het de jron van onrust en verdeeldheid, waar door ftroo- • men bloeds vergoten en onmeetelyke fchatten gepild zyn. Frankryk was doorgaands de fpiegel van Europa. Ons Vaderland heeft van deze gefteldheid sedert meer dan een Eeuw meermaalen de gevolgen gefmaakt; en het is in de Oorlogen tusfchen frankryk en 0~ftenryk,met deszeifs wederzydfche jeallieerden, dat men de aanleiding vinden kan tot lien verbazenden aanwasch der ftaande Legers en /looten, eu der onafmeetelyke Geldleeningen daar oe nodig, welke toch eindelyk die hoogte eens moeen beklimmen, dat zy doör haare eigene zwaarte oftorten, en door eene algemeene bankbreuk eene , ;ehee!e omwenteling in Europa's meest gegoede Invoonders moeten veroorzaaken. Maar het Zyn liet flegts de Oorlogen van Lodewyk den XIV eD KV, die ons fchnten en bloed gekost hebben; het yn de ictrigues van het Franfche Minifterie, onder  Jaarboeken, December, 1793. der den anders goedhartigen en deugdzamen Lodewyk den XVI, welke, om Engeland met des te meer nadruk te vernederen, ons re verzwikken, aan den band te houden, of, op het fleeptouw te neemen, in het midden van een vóorfpoedig en gelukkig Volk, onrust verwekt, ontevredenheid heeft opgeruid, en de zaden van misnoegen en oude partyfehappen kiemen deed; met dat gevolg, dat een aanzienlyk gedeelte der Natie door eenen ydelen waan van die valfche Vryheid, waar van haare verleiders zei ven naderhand de flagroffers geworden zyn, verblind en zo verre is vervoerd geworden, dat zommigtn ter goeder trouw, maar veelendoot laage en verfoeilyke oogmerken aangedreven, getragt hebben de gevestigde ordre van zaaken in ons Vaderland om tekeeren, waar van'het uitworkzel is, dat men met de gevolgen van eene verwarring blyft wor (telen, waar van de zaden als nog diep bedolven liggen, en de uitkomst onberekenbaar is; eene verwarring, welke, zo de Almachtige het niet verhoedt, in onzen ondergang eindigen kan. Zedert dien tyd is onze rust en junsgezindheid geftoord , het Finantie-Weezen door • herhaalde ïchokken verzwakt, onze werkzaamheid en energie verflapt, en 'er blyft een donker gevoel van ontevredenheid en bedilzugt woelen , waar door het Burgerlyk beftier zyne fpanning verliest, en eene traagheid in het draagen der Gemeene Lasten veroorzaakt wordt, welke het verval in de Financiën en het credit tot hier toe ongeneeslyk maakte. Deze dispofnie wordt, by de tegenwoordige beheerfchers van Frankryk, door een aantal onzer Uitgeweekenen, levendig gehouden, op eenen toon en op eene wyze , welke hunne afval van den Godsdienst, en de zedekunde hunner Vaderen, klaarblykelyk maakt. Dit alles, zyn wy, behalven den laatften aanval, aan de Franfche Natie Verfchuldigd. Maar welk zyn daar tegen de voordeden geweest, welke wy zedert eene Eeuw van die NaNnnnnn tie *s Gravenhage. Inleid* der Ge;u Petitie yanOof log*  ioio NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha ge. Inleid, der Gen, Petitie vanOorlog* tie ontvangen hebben ? Zyn onze Zeden verbeterd? Is onze Koophandel met die Natie geregelder en uitgebreider geworden ? Is het waare Volksgeluk vermeerderd? Zyne Hoogheid en den Raad zouden hier over breed kunnen uitweiden, maar de herhaalde Negotiatien over het afgebroken Commercie -Tractaat van den Jaare 1739, zelfs in die tyden , waar in Frankryk de meefte hoop op voordeelcn fcheen te geeven; de Registers van Uwe Hoog Mogende en die der byzondere Bondgenooten getuigen van dit alles meer dan te veel ; en de invloed van de Franfche Geestgefteldheid in later jaaren, heeft aan dit Gemeenebest ongeoeesiyker ïlagen toegebragt, dan de overwinnende Wapenen van Lodewyk den XIV. Maar het is niet alleen dit Land, waar in zulks plaats heeft- dezelfde geest trekt alle Landen en Staaten van Europa door. 'Er wordt hier en daar nog aj wat men vermag in het werk gefteld , om dien geest op te wekken en kwaadaartiger te maaken;' en waar dit al niet gefchiede, is men nog verre af , van de fpecifique middelen te kennen of te bezigen , ten einde de Natiën van die kwaade fappen te ontlasten, en voorts zodanig te zuiveren, dat'er de wezenlyke welvaart niet door lydt- maar bevorderd wordt. Eene gefteldheid van zaaken, waar na alles, wat deugd en orde liefheeft, met hygend verlangen uitziet; maar waar toe niet flegts ervarendbeid in den Geneesheer , maar ook goedwilligheid in den kranken gevorderd wordt. Hier door blyft de gefteldheid van Europa, niet tegenftaaride den voortgang in kennis en weetenfchap en de vermeerdering van het voortbrengend vermogen by verfcheide Natiën, met opzigt tot de algemeene rust en orde, de bevordering of inftandhouding van goede zeden . de handhaaving van den waaren geest de:- Godsdienftigheid, zo hagchelyk, als dezelve, geduurende twee afgeloopen Eeuwen, immer geweest is. Dit niet alleen, maar de geest der  JAARBOEKEN, December, 1793. Ï911 der Eeuwen heeft daar door zodanig iDgewikkeldf zaamgeftelde en diepliggende vooren in de Karak ters der Natiën ingedrukt, dat 'er een Arendsoog nodig is, om het waare en zuivere oogpunt te vinden, waar uic men den tegenwoordigeh toeftand van zaaken in het groot befchcuwen moet. Het kan daarom te regt, als bet toppunt der Staatkundige wysheid worden aangemerkt, de teugels van het bewind zodanig in handen te houden , dat meu het fpoor niet verliest, en door overyling zig aan lafheid of ontydige ftrengheid fchuldig maakt; dat men zelve in het midden blyft enx de hollende Wagens, welke men op zynen weg tegenkomt, omzigtig weet te myden. Hier toe js wat anders nodig , dan ftegts op eenen hoogen toon Vryheid en Gehkheut uit te roepen, dan broederfchap in den mond, en vyandfchap-, wraak en vervolging in hart en daden te hebben; dan van moord en plundering een fpel te maaken, en dit alles, met nieuwe •woorden, welke hy de nakomelingfchap nog caractermatig zullen zyn, te beftempelen; dan zyne eigene Steden teverwoeften, ondergefchiktheid den bodem in te flaan; het volk, of door Nationaale Feesten te verblinden, of door fchavotten te verbyfteren; en intusfchen de wortels van zedelyke en nationaale ontwikkeling , voorfpoed en welvaart zodanig te doen opdroogen, dat men ze als voor alle herleeving onvatbaar maakt; en des niet te min eene houding aan te neemen als of men zeker was, van op deeze puinhoopen een gebouw van "Volksvoorfpoed, Volksgeluk en Volksvolma king te zullen ftigten, waar van de voorige lieuwen geen voorbeeld hebben opgeleverd. Hier toe is wat anders nodig dan de natuurlyke zugt der menfchen tot Vryheid en Gelykheta, met rnagtfpr'euken te bedwingen, zig te voeden met hec zweet zyner Medeburgers; te regeeren om te heerfchen, en te heerfchen alleen om des voordeels wille en daar toe zyne medemenfchen als Haven voor'zi» te doen heeneu kruipen. Nnnnnn 2 2uh ■ 's Gravenhage. Inleid, der Gen. Petitie vanOur- ¥>ê\  *s Gravenhage. Inleid. dei' Gei Petitie vanOoi log. - 191 %. NIEUWE NEDERLANDSCHE Zullen Natiën zig in de tegenwoordige algemeene waggeling ftaande houden , dan moeten de fondamenten, waar op zy gevestigd werden, waar op zy groot geworden zyn, en veele aanvallen wederftaan hebben ,ongefchonden bewaard blyven. '•'Er is geen tyd ongefchikter, tot het maaken van aanmerkelyke veranderingen, dan tyden van beroe- -ring: en by aldien de Predikers van nieuwigheden meenen te moeten hervormen, dac zy beginnen, met zig zqlf te verbeteren. 'Kr moet eersteen geest van orde, van ondergefchiktheid, van bedaardheid,, van eerbied herleeven, zal men aan herftel en verbeetering van het gemeene wezen kunnen arbeiden. \ Verryst deze eens hit haaren asch, en wordt .zy aangewakkerd door wysheid eh deugd in het bellier, dan zal het geen men dikwyls harslenfcbimmig begeert, vrugteloos najaagt, of geweldadig dwingen wil, zig van zelfs vertoonen. Het hapert tog, in de meefte Regeeringsformen, minder aan het werktuig dan aan de werklieden. En is 'er eene Natie in Europa, welke zig beroemen kan, uit kleine maar' egte beginzelen tot eene onvoorbeeldelyke hoogte te zyn gefteegen; het is ons gezegend Vaderland, alwaar Godsdienftige en Staatkundige Vryheid, van de eerfte tyden af, (getuigen zy de ondervinding,) bronnen zyn geweest van Volksgeluk en N tionaale Welvaart, boven alle verwagting. Onze geëerbiedigde Voorvaderen drongen daarom te regt op de fpoedige, gave, en vrugtbaare confenten der gedaane Petitiën in den Spaanfchen Oorlog meer dan eens aan, uit hoofde van het belang, dat de onderdrukte en gefolterde menschheid had, by het volharden in eenen Oorlog, die , onder Gods Zeegen, den yzeren Scepter uit de hand van eenen dwingeland rukte, aan duizend ongelukken een fchmlDlaats verleende, en hun een Vaderland en eenen Godsdienst gaf. Od dezen grond zyn wy als eene Nacie opgewasfchen : Op dezen grond | fta^n wy nog, en op denzelfden kunnen wy alleen f eenen gezegenden Ouderdom bereiken. De i  JAARBOEKEN, December* 1703. 1913 De tyden en om Handigheden tog mogen-veranderen , maar zulke beginzelen verdwynen en zulke fundamenten verouden niet. Het is die liefde tot het menschdotn en het Vaderland , die a.gemeene welwillendheid, welke op de kennis en eerbied van het Opperweezen, op de gehoorzaamheid aan deszeifs beveelen gegrond, uit de natuur, de natuurlyke gefchiedenis van den mensch, der Burgerlyke Maatfchappy, en het natauriyk beloop der zaaken hier beneden, afgeleid, en door de ondervinding der Eeuwen bevestigd, niet van de eigenzinnigheid van Staatkundige Dweepers, of het zogenaamd oppergezag des vernufts afhangt, maar in tegendeel op den duidelyken wil van dan hoogen Gebieder der Volken gevestigd ftaat, welke in de handelingen van het beftierend gedeelte der Natie thans vooral behoort door te blinken, en in alle derzelver verrigtingen zig kenbaar moet, vertoosen. Hier door alleen leert men regeeren zonder onderdrukken , ftandvastig zyn zonder ftugheid, en toegeevend zonder lafheid of onvoorzigtigheid. Hier door alleen word trouw in den handel, volks- ny verheid in werken van induürie, dapperheid in het verdedigen , en omzichtigheid in het aanvallen, in acnt genomen, en eene Natie by gevaarlykefchokken voor een geheel verval bewaard. Hier door leert men de onbefuisde en aangeftookte volksdrift bedaard ,koelzinnig en ftandvastig, tegen te ftaan; hier door blyft men, onder het neemen van ftillc , voorziguge ec kloekzinnige maatregelen., betere tyden afwagten, en intusfeben het Scheepje van de klippen ongevoelig afhouden. Hier door field men zig alleen m ftaat, om wederftand te bieden aan dien algemeenen opftand, en dat grypen naar harsfenfehimmige volmaaktheid, Welke het eind dezer Eeuwe kenmerkt; en welke, even gelyk de monfters der oudheid, van boven, dat is in den beginne eene fchoone gedaante vertoonende, in de grootfte affchuweK-kheid eindigt. Hier door doet men een gisting Nnnnnn 3 's Gravenhage. Inleid, der Gen. Petitie vanOorlog.  1914 NIEUWE NEDERLANDSCHE ♦s Gravenhage. Inleid. der Gen Petitie vanOor log. ' bedaareri, welke dcor de nieuwe wysgeerce allereerst opgewekt en gevernist, door menfchelyke hartstogten en drift gaande gehouden, thans die hoogte heeft bereikt, dat zy zig door alle takken van befchouwingen handeling, van onderwys en be• ftier, het zy meer regtftreeks, 't zy meer van ter zyde, heeft verfpreid en eindigen zoude in onver■nuftheid, zedeloosheid, anarchie, en ongodistery; by aldien men geen reden had, om op eene Voorzienigheid te vertrouwen, welke dikwyls in de donkerfte tyden het licht geb den heeft, en den ftaat der ingewikkeldfte verwarring tot den grondflag maakt van orde en fchoonbeid1, die ook dan voor het menschdom zorgt, wanneer het zig zelve fchynt te verwoesten; eene Voor?ienigheid, welke , door het veranderen van tydrekening en dagfchikking niet kan gedwongen worden, om toe te laaten , da', de naam van Christus en Christendom van de Aarde worde uitgewischc, maar welke voor een opmerkend oog ook aireede, hiér en daar pedugte blyken geeft, dat men haar wel loochenen, maar niet offtvlugten kan. Intusfchen blyft het de pligt van hun, wien de zorg voor den welvaart van dit zo gezegend Gemeenebest is aanbevolen, minder dan ooit ftil te zitten, maar in tegendeel met allen klem, waar voor het algemeen beftier vatbaar is, de gepaste middelen by de hand te neemen, om helderheid van begrippen en zuiverheid van oogmerken, in het bedoelen van waar Volksgeluk, klaarblykelyk met daden te vertoonen; en door het voegen van voorzigngheid, in het beramen, by onverwyldheid en ftan- vastigheid in het uitvoeren, blyken te geeven dat men verftand, deugd en moed genoeg heeft, om door een tydig, maar teftens voorzigtig en wel overlegd gebruik der Nationaale kragten, zich zelf te beveiligen, zo wel voor den kanker des inwendigen verderfs, als voor den ftorm van buitenlandsch geweld. Kan dit niet anders gefchieden dan door de  JAARBOEKEN, December, 1793- >-W de Wapenen, moeten'er Grenzen en Bezittingen, moet'e? een Vaderland en een Godsdienst tegen razende, en te gelyk hongerige roofdieren bewaard S verdédigd worden, dan moet de zugt tot vrede buiten werking blyven, en het harnas worden of Wvven aangegespt; dan moeten de lasten des OorffisThoelmSteïylc, hoe drukkend door de Nati? zo wel als in voorige jaaren, gedragen, gewillig en by aanhoudendheid gedragen worden , ten einde, eens op duurzaame gronden de rust herfteld en de bronnen van verwarring en regeeringloosheid, met alle derzelver ysfelyke gevolgen, gedempt worden-een tydftip, waar Zyne Hoogheid en den Raad vuuriglyk naar verlangen, maar waar van de Smering nog aan den Staatkundigen Horizont varSla niet te zien is. . „ Ende alhoewel de Penningen daar toe nodig, (om zig yan de wopr" den desRaads, by de generaale Petitie van den " iaare 1602, ook nu te bedienen J niet zonder de niterfte zwarigheid der Landen en de Leden van " dien gevonden en opgebragt zullen kunnen wor" den, zo diend nogthands wel overlegd, dat voer " deze tvd anders geen middel en is om ongelyk " meerder zwarigheid voor te komen als is van zo " e.n Vvand." Geheel Europa bykans fl gewapend. Het is niet de zaak der Koningen zo zeer, maar de zaak der deugd, orde en menfchelvkheid, welke thands by bedaarde, voorzigtiee en tevens wel in een gevoegde maatregelen , de krast der Wapens vordert, eenen gedugten wederftand eischt, en een beflisfend overwigt noodzakem maakt. Elk der Europeefche Natiën thans door een gemeen belang, van zelfs aan een verbonden , behoort bedagt te zyn, om Staatkundige Wysheid, met Burgerlyke Deugd en Krygsdapperheid . ra hunne gemeenfchappelyke onderneemingen, zo by era te voegen, dat deeze drie ftraalen in j en middelpunt, de herftelling namelyk, en de bevordering van orde en welvaart in het beroerd Europa, zamenloopen, „ Nnnnnn4 Zy 's Gravenhage. Inleid, der Gen, Petitie van Oorlog»  W6, NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra« VER-HACK. Inleid, der Gen, Petitie van Oor fog. i '1 \ Zyne Hoogheid en den Raad, vleien zich aaa de Bondgenöoten genoeg gezegd te hebben om vertrouwen dat hunne* beginfels door HoogsTdï zeiven, in derzelve kla.rblykelykheid erK en do Iykheid zullen ingezien worden. Hoe gaarne Zvne Hoogheid en den Raad dan ook door vermindering yan Troupen, eene vermindering van uitmven wu- Sn l§' loopende tegen den Intrest van 4 perCt. in 't Jaar, vry geld, bekend gemaakt, „dat, in de aanftaande Maand January l7& in een der Vertrekken van Hun Edele Mogenden , de Heeren Gecommitteerde Raaden, ten overgaan yan Heeren Commisfarisfen, de eerfte Uitlooting, van ten minften een perCt. van het genegotieerde Kapitaal, zal worden gedaan, waar van aan de Houders der uitgetrokkene INommers der Recepisfen, van de Comptoiren , op welke dezelve zyn belegt, nader zal worden geannonceerd, ten einde zich daarna te kunnen reguleeren, en de aflosfinge, nevens de daarop verfcheenen Intresfen, op de Vervaldagen te ontvangen." Wyders dat ten Comptoire-Generaal van Holland, en ten Comptoire van des Gemeenelands Middelen in de Steden nog gevaceert werd, tot het verwisfelen der Lotbriefies van de Lotery d'Anno 1707, als mede met het converteeren van de Recepisfen der ordinaire Obligatien, en van de dertigjaarige Renten, gefproten uit den 25 Penè Nnnnnn 5 mnS»  '8 Gra- VJNHAcs. ] j i I 1 1 < e ] t I ■i ■x l V ioi8 NIEUWE NEDERLANDSCHE ning, by Hun Edele Groot Mogenden gearrefteerd 30 September 1788 , tot ultimo Juny 1794, doch langer niet, zullende de Houders van zodanige Lotbriefjes en Recepisfen, die naden voorfchreven bepaalden tyd komen, zich des wegens alvorens byRequesce aan Hun Edele Mogende moeten addresfeeren, om de bovengemelde verwisfeling en converteering te mogen doen." Wy hebben hier te voren bl. 1644 en volgg. als mede bl. ;8c8 en volgg. van het Dprigten van een Fonds gefproken, ter onierfteuning van Weduwen en Weezen, welleer Mans en Vaders in dienst van den Staat gefneuveld zouden zyn. Eenige Comrnisfa. risfen tot het voltooyen van dit werk beïoernd zynde, kwam welhaast een uitgewerkt ?Ian van beftier, van zodanig Fonds te 1 /oorfchyn, waar by het navolgende hoofdjaakelyk bepaald is. De fom die ieder Inteekenaar, volgens le eerfte lyst van dit Plan, ter aanlegging ran het Fonds tot deze liefdadige inrigting >eftemd, zal inbrengen, is bepaald op twee lukaaten jaarlyks; egter ftaat het een ieder rry, om voor meer dan eene Imeekening, n dus vier of zes, of meer dukaaten jaaryks toe te brengen: volgens de tweede lyst, lie gefchikt is voor hun, welken het jaaryks opbrenging van twee dukaaten te bewaarend mogt zyn, is de jaarlykfche toeige bepaald op drie Gulden. De Üitdeelingen aan opgemelde Wedu ren en Weezen, zullen gegeeven worden op  JAARBOEKEN, December, 1793. IJ)i9 00 den volgenden voet: namelyk , yoor'sGR4eene Weduwe van een Officier, jaarlyksvenha150 Gulden. . , Wyders nog voor ieder kind onder de vyf tien jaaren, van zodanige Weduwe, jaarlyks 40 Gulden. Doch zal een Officiers Weduwe voor haar en haare kinderen te famen,nooit meer kunnen trekken als jaarlyks 300 Gulden. _ Voor Officiers kinderen, onder de vyftien jaar, welke geen Moeder hebben, jaarlyks ieder 60 Gulden. ' Voor eene Weduwe van een Onder-um- cier of Gemeenen, jaarlyks 30 GuldenEn voor ieder kind van eene Weduwe van een Onder-Officier of Gemeenen, onder de vyftien jaaren, jaarlyks 20 Gulden. Doch zal zodanige Weduwe voor haar en haare kinderen te famen,nooit meer kunnen trekken, als jaarlyks 100 Gulden. Voor kinderen van Onder-Officieren en Gemeenen, onder de 15 jaaren en zonder Moeder zynde, jaarlyks ieder 25 Gulden. Maar dit ftuk is van gewigt genoeg, om woordelyk te worden medegedeeld: PLAN tot onder/leuning der WEDUWEN cn' WEEZEN van GESNEUVELDE MILITAIREN , in den DIENST van de, zen STAAT. De Ondergeteekenden, vereerd met het vertrouwen hunner Medeburgeren, die hun onlangs bet  's Gra- venha. ce. Fonds voor Weduwenen Weezen van Krygslieden. i 1920 NIEUWE NEDERLANDSCHE het beduur over een Fonds ter onderfteuning der Weduwen van Militairen, in den Landdienst van dezen Staat gefneuveld, hebben opgedragen: bieden thans hunnen Landgenooten een ontwerp aan, volgens welk het hun voorgekomen is, dat aan het verlangen eener liefderyke en edelmoedige Natie om het bloed, voor haare veiligheid, voor haar aanhoudend beftaan vergooten, aan de overgeblevenen van hun die het geftort hebben, met weldaaden te vergelden , een verlangen reeds zedert een' geruimen tyd zo algemeen als nadrukkelyk uitgefproken! best zoude kunnen beantwoord worden, Zy hebben zich in dit ontwerp aan de ééne zyde op de middelen bedacht gehouden om ieder Ingezeeten van ons Vaderland , die niet zelve tot de Clasfe der behoeftigen behoort, in de gelegenheid te ftellen van in dit opzicht aan den wensch van zyn hart te voldoen; om het aan de keuze van een ieder over te laaten, welk gedeelte zyner Bezittingen hy den Verlaatenen toe wilde reiken, en o£ hy zich ter aanmoediging van anderen by zyne gifte noemen wilde, dan of hy God en zyn geweo ten alleen tot getuigen zyner deugden begeerde; om eindelyk de tederheid yan niemand, wiens vermogen in geen evenwicht tot zyne welmeenendheid ftaan mocht, op eenigerlei aart te kwetfen. Aan de andere zyde, om met de fommen, die hun ujc alle Gewesten, uit alle Steden en Dorpen dezer Republiek ter uitdeeling zullen toegezonden worden, op de openbaarde,, op de zelfs iederen zweem van partydigheid of gunst uitfluitendfte wyze te werk te gaan ; om de grootfte zorgvuldigheid aan te wenden, dat die alleen de giften deelen zullen , aan welken deze door de Geeveren wierden toegedagt; on aan iedere Weduwe of Wees, die :ot de geopende mildaadigheid der Nederlanderen Ie toeviugt neemt, naar vastgeftelde regelen juist 50 veel te fchenkeu, daff1^ noch hunne even eens W  JAARBOEKEN, December, 1793. 19*1 te betreurene Lotgenooten van een even billyken 's Graonderftand berooven , noch zei ven eene hulp ge- vebhA" nieten zouden, te weinig beduidend, te zwak voorcE. hunne behoeftens. . „„Fonds De Ondergeteekenden zyn ratusfehen ver van*»'"" zich te verbeelden, dat dit ontwerp die trap vanv^e volmaaktheid bereikt heeft, die zy Rewenscht had-rf«^" den 'er aan te kunnen toebrengen. Zy hebben ^hen^je zeiven eene menigte van tegenwerpingen en beden-Z<"J™ kingen voorgehouden, voor welke het t zy byA'Jb den'eerften opftag, It zy ook by eene nadere overweeging mogt bloot liggen; misfchien zyn'er nog eenige ontfnapt, die aan anderen onder de doorleezïng voor den geest zullen komen. Doch alles, wat hunnen aandacht getroffen heeft ,wel overwogen zynde, zyn de Artikelen, die zy nu, als den grondflag van hun volgend beftuur, aan het Publiek m handen geeven , hun toegefcheenen de minfte zwarigheden te vereenigen , en de minfte berispingen ond. rworpen te zyn; en zy vleyen zich, dat het geen 'er onvoldoende in overig mogt blyven, niemand van de oeffening der liefdaadigheid, die hy zich had voorgefteld, terug zal houden- Zy zouden meenen hunne Mede-Ingezeetenen in die Gemeenebcst op eene grievende wys te beledigen, en het Volks-Carader gehéél te miskenden , indien Zy hier nog drangredenen byvoegden om milde en gemcenfehappelyke offerhanden tot een Fonds te doen toebrengen , waar van de billykheid , de nuttigheid en de gepastheid zich zo van zelve aanpryst; indien zy de aandoeningen, welken de hulpelocze ftaat van treurende en alles dervende Weduwen en Weezen' zo eenpaarig , heeft opgewekt, door een weemoedig voorftel zouden'willen gaande houden of verlevendigen ; indien zy het zelfs een oogenblik in twyffel trokken , of een beminnaar van zyn Vaderland het wel als een' geheiligden plicht zou kunnen aanmerken, de ongelukkige Slachtoffers van een ftnoden aan' - ' vsl  'sGra venha CE. FvHds voorWi duwen en Wet Zen va, Krygslieden. c ii I k G & R A 1022 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ val op ons eigendom en op 't geen wy zedert eeu- ■ wen als de onwaardeerbaarfte voorrechten befchouwd hebben, in hunne wederhelften en in hun Kroost voor den beweezenen heldenmoed, de doorgeftaane fmerten , den vervroegden dood te • beloonen. 'Er blyft den Ondergeteekenden dan niets meer - overig, als de uitgebreidften zegen des Allerhooe/lteni over de geheele onderneeming af te fmeeken, en hunnen Landgenooten te betuigen, dat zy zich des arbeids, van hun beftuur onaffcheidelyk, dan het ligtfte getroosten zullen, wanneer zy zich tot de volledigfte uitdeelingen in ftaat gefteld vindenen wanneer zy als werktuigen der mildheid eener geheele Natie, by die allen,die 'er het voorwerp van zyn, de traanen van rouw zullen kunnen afwisten, en ze door traanen van dankbaarheid zullen vervangen zien. J. MEERMAN. J- P. GRAAFLAND. A. HOPE. J. P. van HOEY. J. H. VERNEDE. J. DE VRIES. P. van HOOGSTRAATEN. GEDETAILLEERD PLAN Van Direftie en Adminiftratie van het Fonds, pgericht in 's Gravenhage , tot Gratificatie van Veduwen en Weezen van Militairen, gefneuveld i den ditnst van dezen Staat, geformeerd door de leeren Mr. Johan Meerman, Vry neer van Daf»t Raad in de v'rocUjc/iap der Stad Leyden en f '■vunineerde ter Vergadering van Hun Hoog hgenden; Mr. Johan Philip Graafland, aad Orgaan* in 'dep Uoj!>en Raad in Holland; rchibALd Hope, Oud-Scheepen der Stad Am- jler.  1AARB0EKEN, December, 1793- 19*3 fier dam, en Gecommitteerde wegens Holland inden Raad der Coloniën van den Staat in de West Indien ; JoHAN peter van Hoey , LieutenantCollonel en Kaptein van eene Compagme tn liet YRezimentHollandfeheGuardeiteVoet; Jacob Hendrie W^R-'^m, Predikant'in de Waljche Genreen: te in 's.liane; Mr, Johannes de Vries; en Mr. Pieter van Hoogstraaten , ddvo&men voor de Ihvcn van Jujiitie, als tot het formeeren var het zelve Plan, mitsgaders tot de waarneeming va't Directie en Adminiltratie van dit Fonds, zyndt verzogt op de Convocatie van de Heeren Inteeke naaren, gehouden op Dingsdag den 26 Novembei 1793, in de St' Joris DoeIen 10 'sHa8e' Art. r. De Directie van het Fonds zal in 'sHag< refideeren, als zynde de plaats,, welke het meesti eefchikt is , zo om in de diverfe Provinciën ei Steden Correspondentie te houden , als voorna mentlyk om op de gemakkelykfte manier. zeker informatien nopens het geen het Militaire Weeze betreft te bekomen. 2. De Commisfie tot deze Direclie zal beftaa provifioneel uit Zeven Commisfarisfen, w onene in 'sHage, waar onder ook begreepen worden d Leden van Regeering in de refpective Collegie gecommitteerd. 3. Uit deze Commisfarisfen zal één den po van 'f hefaurier, en één dien van Secretaris wa; neemen; waar toe voor het tegenwoordige de Hei ren Graafland en van Hoog/lraaten, alreeds r fpeclivelyk zyn verzogt en aangefteld. 4. De Vacatuuren in de Commisfie tot Direcl voorvallende, zullen door dirigeerende Commisl risfen zeiven voortaan vervuld worden; gelyk 2 ook, des nodig oordeeiende, zich noch één of me< M 's Gravenhage- ponds yoorWeduwentn Weezen v^Êi Krygs. Heden. - { * 1 q e e n st ir ie 1- y :r  I92A NIEUWE NEDERLANDSCHE 'a Gravenhage. Fonds voor Wc duwen en Wee~ »m van Krygslieden. t Mede- Commisfarisfen zullen mogen asfumeeren i van welk een en ander aan de Intekenaaren op den dag, art. 13 te melden, ca/u quj kennis zal gegeeven worden. n 5. In elke Stad of Stede, waar zich Inteekenaaren op dit tonus zullen bevinden, wordendezelven verzogt, om hoe eer hoe liever twee of meer Commisfarisfen te benoemen, om met de Commisfie van Directie, alhier in 's Hage refideerende, te correspondeeren: gelyk de benoemden ook verzogt worden, om zo fpoedig als mogelvk is, van hunne aanfteiling aan de Commisfie van Directie kennis te\geeven; en zullen deze Commisfarisfen zo wel als de Commisfie van Direftie, de aan hen gedemandeerde adminiftratie gratis waarneemen. x 6. De Inteekenaaren, die in geen Stad of Stede •woonen, zullen gerekend worden by die der Stad of Steden , onder welker resfort de Dlaats hunner wooHing zich bevindt, zonogthans, dat by aldien 'er • ïn het een of ander Dorp twaalf Inteekenaaren mogten gevonden worden , zy ook het recht zullen hebben, orn des begeerende twee of meer Commisfarisfen uit den hunnen te benoemen. 7. Deze correspondeerende Commisfarisfen zullen, ieder inden zynen, de gefourneerde gelden . incasfeeren, dezelven aan de fungeerenden Commisfaris-Thefïurier in 'sHage overmaaken , alle nodige informatien aan de Commisfie van Directie feeven, nieuwe inteekeningen en giften voor 't bnds zoeken in te winnen, en hetzelve op alle mogelyke wyzen trachten te bevorderen: wordende dezelve Correspondeerende Commisfarisfen ten dien einde by dezen verzogt, hunne brieven te ' addresfeeren aan dfrigeerende Commisfarisfen van het Militaire Weduwen en Weczen Fonds, ten huize van den Heer Advocaat P. van Hoog/lraa. ten.  JAARBOEKEN, December,W k>2J #£», als welke den post van Secretafis in deCom-' rniifie van Directie thans waarneemt. i ( 8. De Inteekening zal ten allen tyde openftaaa voor een ieder, die aan dit Liefdewerk zal willen deel neemen; en zullen daar toe by dingeerende eni correspo deerende Commisfarisfen altyd de nodige^ Lysten in gereedheid liggen, 5 9. De bloöte Inteekening, zo als by het provifio- j neele Plan gezegd, en op diverle plaatzeD bekend ge■ maakt is, blyft bepaald op twee Dukaten 'mars, en zal eens gedaan zvnde valideeren, tot zo lafig als de Intekenaars dezelve niet weder opzeggen, zonder dat die jaarlyks behoeve vernieuwd te worden. Echter zal het aan ieder, gelyk mede in het provifmneele Plan gemeld is, vry ftaan, om voor meer dan ééne Inteekening, eti dus vier, zes, of meer Dukaten jaarlyks te cootribneeten. (Langs welken weg dus tevens ook sa zulken, die geheel onbekend zouden willen blyven, gelegenheid gegeeven wordt, om hunne JaarKkfche Fourmsferaenten, door middel van lnteekeningen, die anderen voor hunne rekening doen: in de Kas van dit fconds te ftorten.) Ingevolge hier van worden ook die geenen, welke op het provtfoneele Plan hebben ïngeteekend, en zich in het bovengemelde geval bevinden, verzogt daar van aan dingeerende of correspondeerende Commisfarisfen kennis te geeven, ten einde men zulks op de daar van reeds exteerende Lysten kunne aantekenen, en teffens de no* dige quitantien in gereedheid brengen. 10. En daar het ook aan dlrigeerende Commisfarisfen van meer dan ééne zyde is voorgekomen s dat er onder de goede Butgeryen en Inwooners van den Lande veele gevonden worden, die, als zynde met dezelfde gevoelens van Vaderlands rn Mènfchenliefde bezield , roe^e gaarne het hunne zouden willen toebrengen to>.oetoon van dankbaarheid en het geeven van onderfteuning aan die gee- Oooooo nen* sGra- enhae. 7ondt oor We' 'uwen n Weeën va.i :rygsiedciii  i92Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- i VKNHAGE» Fonds voor Weduwenen Weezen van Krygslieden. ïen, welker Echtgenooten of Vaders hun leven is ïe verdediging van hec Vaderland verboren hebaen; doch die in dit hun heilzaam oogmerk verhinderd worden, door dien de Inteekening en Contributie van twee Dukaaten ten hunnen opzichte bezwaarende is; zo hebben dirigeerende Commisfarisfen gerefolveerd, om , behalven de ordinaire Lyst van Inteekening, nog eene tweede Lyst te openen, waar op men voor een fomma van drie Gulden, Jaarlyks te contribueeren, zal kunnen inteekenen. Doch zal op deeze Lyst aan nie» mand loegelaaten worden, om voor meer of minder als de genoemde fomme van drie Gulden in te fchryven. 11. Ook zal de Commisfie van Directie met alle erkentenis ontfangen alle Liefdegiften in eens gedaan , met welken iemand, het zy hy onder de Jaarlykfche Inteekenaaren al of niet begreepen was, het Fonds zoude willen begunftigen; ten welken einde dan ook daar toe dienende Lysten by de refpective Commisfarisfen in gereedheid zullen liggen; en worden die geenen, welke verkiezen mogten op deze manier het Fonds te bevoordeelen, verzogt op die Lysten de fomma door hen gefchonken, agter hunne Naamteekening uit te drukken ; zullende hunne naamen en giften ook, gelyk die der andere Inteekenaaren, behoorlyk geboekt worden: doch by aldien iemand , genegen zynde zodanig eene gift te doen, verkoos onbekend te blyven, zo word dezelve verzogt de Penningen daar toe dienende te bezorgen aan den Heer Graafland, als tegenwoordig zynde Thefaurier van het opgemelde Fonds, die daar voor eene Quitantie aan den Brenger zal afgeeven , als hebbende dat Geld van N. N» of eene onbekende hand ontvangen. 12. Het Fonds neemt zvn aanvang met primo January 79^; zulks da- alle Irrrc^ningen vóór dien t\d reeds gHaan, en gedu rende dat zelve Jaar gedaan wordende , ^wllen lirekken tot con- tri-  JAARBOEKEN, December, 1793. 102? tributie voor liet genoemde Jaar van 1794; en zullen alle Inteekeningen, welke men in het vervolg zal goedvinden te doen, dienen tot contribu tie van het Jaar, waar in men ten beiioeven van dit Fonds zal hebben ingefchreeven. 13. De Commisfie van Direftie, z=il jaarlyks, op den derden Donderdag in April, verllag doen van den ftaat der Casfa; en zullen daarby gevoegd worden behoorlyke Lysten , behelzende eensdeels de naamen van 'alle de Intekenaaren , en van die geenen, welke eenige giften aan het Fonds gedaan hebben; en anderdeels, de naamen van hun, die eeiMge Penningen van het zelve Fonds zullen getrokken hebben ; by het doen van welk verllag alle Jaarlykfche Contribuanten zullen mogen tegenwoordig zyn; ten welken einde de Commisfie daar omtrend in eenigen der meest getrokken Nieuwspapieren te vooren eene nadere Advertentie zal laaten doen. NB. Het fpreekt van het zelve dat het doen van zodanig een verfl g voor de eerfte reis tiet dan in Aö. t •95 plaats zal kunnen hebben; echter zal de Convocatie ook in April 1794 gefchieden , om aan de Commisfie van Directie daar door gelegenheid te verfchaffen, om van den ftaat van het Fonds opening te geeven. 14. Daar het onmogelyk is te berekenen , hoe groot het getal der lnceekenaaren zyn en blyven zal, noch ook in hoe verre het Fonds door bykomende giften zal worden begunftigd, is het ook even onmogelyk te bepaalen, in hoe verre het zeive zal toereikende zvn, om aan het bedoelde oogmerk te voldoen. Reeds exfteert er een aanmarkelyk aantal van Weduwen en Weezen, die het voorwerp van gratfficatie kunnen cn moeten worden; en het is te vreezen, dat dit aa .tal by voortduuring van den Oorlog, nog groocelyks zal ver< Oooooo a meer- 's Gravenhage. Fonds voorfVe» duwen °,n IVce- zen van Krygs- hedetu  iS28 NIEUWE NEDERLANDSCHE "s GaA- VENHAGÈ. Fonds voorlVcduwe n cn Weezen van Krygs' lieden. meerderd worden. Men zoude dus in derzelver nooddruft vooreerst in het geheel niet kunnen voorzien, zo men daar mede moest wagten, tot d3t de gelden, belegd zynde , intrest hadden opgebragc; en zouden de uitdeelingen daar na in de eerfte Jaaren niet dan zeer gering en weinig beduidende zyn. Aan den anderen kant is het ligt te befeffen, dat zelfs met het eindigen van den tegenwoordigen Oorlog, nog geen einde aan de benodigtheden der voornoemde Weduwen en Weezen zal zyn; zulks dat het niet dienftig zyn zoude, om al de inkomende penningen ten eerften geheel uit te deelen; weshalven het natuurlyk volgt, dat hier omtrend eenige fchikking beraamd moec worden; ten welken einde, en om altoos volgens een vasten regel te werk te kunnen gaan, men van alle Jaarlykfche Contributien een vierde gedeelte zal employeeren om een rentend Capitaal te beleggen , en alle nodige kosten goed te maaken; cn , drie vierde gedeeltens tot betaaling van gratificatiën aan Weduwen en Weezen van gefneuvelde Militairen: by voorbeeld, wanneer 'er twaalf duizend Guldens ontvangen is, zal deze fom in twee differente Casfa's geftort worden , namentlyk in Cisfa A drie duizend Guldens, gedeftineerd tot belegging van een restend Capitaal, en tot goedmaaking van alle onvermydelyke kosten; en in Casfa B negen duizend Guldens, gedestineerd tot bet geeven van Gratificatiën aan voorzegde Weduwen en Weezen. 15. Indien, gelyk men alle reden heeft te verwachten , het Fonds door eenige extraordinaire giften word gefavorifeerd, zo zullen dezelven geheel in Casfa A worden geftort, in aanmerking dat van dezelven, als niet Jaarlyks wordende vernieuwd, geen uitdeeling kan worden gedaan , zonder binnen weinig Jaaren het Capitaal zelve geheel te verteeren en tot niet te maaken: by aldi'en echter de een of ander milde Geever mogt goedvinden , dat uit het Capitaal door bem gefchonken , eenige Jaar-  JAARBOEKEN, December, 1793 1929 Jaarlykfche uitdeeling wierd gedaan, zo word de zelve als dan verzocht zyn goedvinden utdtukke lyk by het doen der gifte ce melden. 16. De Penningen, toe het formeeren van een rencend Capitaal gedetineerd , zullen niec anders mogen worden geëmployeerd, dan toe aankoop van Effecten, ten laste van de Generaliteit of L éne derzeven Provinciën, of ook in zodanige geldligtingen, waar voo1" de Generaliteit of ééne der Provinciën guarant zullen zyn. 17. Op al de geacqdreerde Effecten en Obligatien zal door de Commisfie van Dire&ie zorgvuldig worden aangeteekend, dat dezelven behooren aan het Militaire Weduwen en Weezen - Fonds. 18. Ook zullen alle Obligatien en Effecten, als mede de contante Penningen aan dit Fonds toebehoorende, zorgvuldig bewaard worden in eene yzeren kist, op zodanige verzekerde plaats, als de Commisfie van Directie raadzaam zal oordeelen; en zullen de neutels derzelve by differente Commisfarisfen berusten. 19 De Intresfen uit de belegde Capitaalen provenieerende, zullen Jaarlyks tot Casfa B worden overgebragt, na dat uit dezelven zullen zyn betaald de nodige kosten tot adminiftratie van het Fonds. 20. In dit Fonds zullen aangenomen worden de verzoeken van alle Weduwen en wettige Kinderen van Militairen, in dienst van den Staat te Lande gefneuveld, of aan Kwetfuuren en Ziektens, ie den Oorlog bekomen, overleden. 21. Die geenen, welke begeeren geadmitteerc te worden, tot het trekken van Gratificatiën ui dit Fonds, zullen gehouden zyn, daar toe fchrif «elyk verzoek aan dirigeerende Commisfarisfen ti Oooooo 3 doen s Gra- itenha3k- Fonds )oor We» inwon :n Weezen yan Krygs'icden.,.  1930 NIÉUWE NEDERLANDSCH.fi 'sGra- vf.kha Fonds voorWeduwcnen Weezen van Krygslieden. doen, overcenkomftig de voorfchriften daar van ia de Bylaagen te vinden. 22. De Weduwen van zodanige Militairen, welke gefneuveld of overleden zynde, Kinderen nalaaten, zullen gehouden zyn zich te addresfeeren voor zich en voor haare Kinderen te zamen in één en het zelfde verzoek; gelyk ook die geenen, welke zich by de Commisfie van Directie zullen willen addresleeren, ten behoeven van geheel ouderl oze Weezen van een Militair,zullen gehouden zyn zodanig verzoek in eens te doen voor alle de geaamentlyke overgebleevene Weezen van één cn den. zelfden Vader. 23. Alle de refpedlive verzoeken zullen moeten zyn voorzien meteene Atteftatie van den Commandeerenden Officier van het Regiment, onder het welk de overledene, wiens Weduwen of Weezen 't verzoek doen, heeft gediend , en zal zodanige Atteftatie moeten inhouden, dat het geen by hec verzoek is ter nedergefteld, in allen opzichte conform de waarheid is; wordende de refpective Heeren Commandeerende Officieren in dienst van den Staat gefolliciteerd, de voorfchreevene Atteftatien we! te wiilen afgeeven aan alle zodanige Weduwen en Weezee, als dezelve nodig zullen hebben, ten einde daar door worde voorgekomen, dat Dirigeerende Commisfarisfen door geon ongefundeerde verzoeken misleid worden, waar tegen het voor hec Fonds van hec uiterfte belang is op alle mogelyke wyzen te waaken; en zullen mitsdien alle die geenen, welke immer_ trachten o.n Dirigeerende Commisfarisfen te misleiden, docr eene onwaarachtige opgaaf van Weduwenftaat, hec getal of ouderdom der Kinderen, als andtr2i'nts voor altoos verftoo'ien zyn van alle aanfpraak of eenige gratificatiën uit dit Fonds. 24. De Pennen jc Casfa B ingekomen, zullen jaarlyks verdeeld worden in vier gelyke^ clce- len,  JAARBOEKEN, December, 1793. 1031 len, waar van een deel zo ver het ftrekken kan, zal dienen tot betaaling der gratificatiën aan Weduwen en Weezen van Officieren, en de overige drie vierde deelen, mede voor zo ver dezelve ftrekken kunnen, tot betaaiing der gratificatiën aan We duwen en Weezen van Onder- Officieren en Gemeenen ; met dien verftande nogthans, dat by aldien van het ééne vierde gedeelte, tot gratificatiën voor Weduwen en Weezen van Officieren gedeftineerd, iets mogt overfchieten, zodanig overfchot als dan zal worden geëmployeerd , tot betaaling van gratificatiën aan Weduwen en Weezen van Onder - Officieren eu Gemeenen; gelyk het zelfde wederzyds plaats zal hebben, by aldien van de drie vierde gedeeltens, gefchikt tot gratificatiën voor Weduwen en Weezen van Onder-Officieren en Gemeenen, eenige Penningen mogten overfchieten. En wanneer 'er van beiden eenige Penningen mogtén overblyven , zo zullen dezelven gebragtworden in Casfa A, om tot Capitaal te worden aangelegd. 25. De betaaling der Gratificatiën zal eenmaal 'sjaars gefchieden, en zullen Dirigeerende Corn misfarisfen elk Jaar in de maand Mey, by Misfive adverteeren, die geenen, aan wïen in het zelve eenige Gratificatiën gedaan zullen kunnen worden , met byvoeging van den tyd, waar in zulks zal gefchieden; en zullen dezelven gehouden zyn, om geduurende de maand July , aan genoemde Commisfarisfen toe te zenden behoorlyke Atteftatien van de Regeeringen of Gerechten, of wel van de Kerkenraaden van hunne refpeclive Woonplaatfen, of ook van correspondeerende Commisfarisfen van de Plaatfen, waar de Gebenificeerden hun ver blyf zullen houden. 26. Deeze Atteftatien zullen moeten inhouden, dat de Perfóonen, by dezelven vermeld, zich or den 1 July van dat Jaar in levendigen lyve hebben be- Oooooo 4 von 's Gravenhage. Fonds voor /Feduwenen /Feezen van Krygslieden.  'fi Gravenhage. Fonds voor Weduwenen Weezen van Krygs. lieden. IP32 NIEUWE NEDERLANDSCHE vonden; en voor zo ver het Weduwen mogten zyn van welken de Atteftatie gewag maakt, zal dezelve nog d:arenboven moeten behelzen, dat zy op den i July voorfchreeven, nog ondertrouwd zyn geweestdewyl voor zodanige Weduwen, welke voor den i July overleden of voor dien dag zyn hertrouwd geen Gratificatie zal worden afgegeeven. 27. De Gratificatiën aan opgemelde Weduwen eq Weezen zullen gegeeven worden op den volgenden voet, namentlyk voor eene Weduwe van een Officier jaarlyks ƒ ijo : o : q Wyders nog voor ieder Kind onder de vyftien jaaren van zodanige Weduwe Jaarlyks 40-0-0 Doch zal een Officiers Weduwe voor haar en haare Kinderen te famen, nooit meer kunnen trekken als jaarlyks o00 . Q Q Voor Officiers Kinderen onder de vyftien jaaren, welke geen Moeder hebben, jaarlyks ieder volgens zal men op den derden Donderdag van April 1794., op de generaale Convocatie der In'teekenaaren, en dus in hunne tegenwoordigheid bv blinde looting één voor één uittrekken de genoemde biljetten; en zullen die geenen , welker naamen daar m zyn vervat, en het eerst uitkomen, ook de eerfte aanfpraak hebben op de Gratificatiën, welke uit het Fonds gegeeven zullen kunnen worden; ten weiken einde en om alle dwaaling voor te komen, 'er twee onderfcheidene Lysten gereed zullen liggen, op de eene van welken dadelyk, naar den rang dat zy voorkomen, zullen worden eefchreeven de Naamen behelst in de Bilietten, welke men zal hebben getrokken uit de busch, tot de Clasfe der Weduwen en Weezen van Officieren behoorende; en zal de andere Lyst tot het zelfde oogmerk dienen met opzigt tot dc Weduwen en Weezen van Onder-Officieren en Gemeenen. 33- Opgelykewyzezal men in de volgende jaaren handelen met de verzoeken, welke als dan zedert I April van het voorgaande tot ultimo Maart van het loopende jaar zullen zyn ingekomen; en zullen de refpe&ive Lysten als dan geamplieerd worden met de naamen der Weduwen en Weezen welke zich in dien tusfehentvd by de Coromisfie van Directie hebben geaddresfeerd, en dat mede ia dezelfde order als zy zullen wezen uitgeloot. 34- De order, volgens welke de naamen dus by looting op de refpedtive lysten gebragt zullen zyn, zal in hec vervolg ftrekken tot een richtfnoer voor iirigeerende Commisfarisfen in het afgeeven van ïodanige Gratificatiën,als hier vooren Are. 27 zyn )epaald; zulks dac deze Gratificatiën in dc eerfte ilaats jaarlyks zullen genooten worden by die geenen,  jaarboeken, December, 1793. J935 nen, wier naamen het eerfte jaar op de refpective's GraLysten zyn gebragt, en daar na by die geenen, venhawelker naamen in de volgende jaaren fuccesfivelykge. op dezelve zullen worden geplaatst, tot zo ver als de Gelden , ter betaaling van de refpective Fonds gratificatiën gedeftineerd, zullen kunnen ftrekken. voor Weduwen 35. Indien uit den aart der zaake of de onder- en Wee. vinding bleek, dat het een of ander artikel van dit zen van Plan eenige noodwendige verbetering vorderde, Krygsreferveeren Dirigeerende Commisfarisfen de machc&Wa». aan zich , om naar eisch van de omftandigheden daar in te voorzien; doch zullen genoemde Commisfarisfen van zodanige voorziening op de eerstvolgende jaarlykfche Convocatie der Inteekenaaren" kennis geeven, 36. De Capitaalen tot dit Fonds beftemd, zullen ook dan, wanneer het den Hemel behagen mogt, na het eindigen van den tegen woordigen Oorlog, een zo langduurigen Vrede aan dezen Staat te fchenken, dat 'er geen Weduwen of Weezen van gefneuvelde Militairen in den Landdienst meer overig bleeven, tot het zelfde oogmerk voor het vervolg van tyden worden voort geadminiftreerd; blyvende de tegenwoordige en namaalige Directeuren fteecls aan hunne verpligting van een jaarlyks openbaar verilig aan hunne Landgenooten verbbüden; zo dat de Gelden, welke aan deze Casfa gefebonken worden, nimmer tot eenig ander ge • bruik zullen kunnen ftrekken, dan 't geen welk de Geeveren 'er mede bedoelen. Aldus gedaan in 's Gravenhage den 12 December 1793- In kennisfe van My, P. van BOOGSTrtAATEN. Secretaris. b y.  I93S NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGr/ venhj ge. Fonds voor lï durven cn We zen va Krygs. Iteden. BYLAGEN. t A. Voorfchrifc van een verzoek, te doen door eene Weduwe van een Militair, wier Man gefneu. veld is, zonder Kinderen na te laaten e- ■ Aan de Heeren Dirigeerende Commisfarisfen van " het Militairen Weduwen en Weezen - Fonds. Verzoekt N. N. te worden aangenomen in het voorfchreven Fonds, en geadmitteerd tot het trekken van zodanige gratificatie, als aan haar uit het zelve zal kunnen worden geaccordeerd ; als zynde zy uit wettig Huwelyk , voltrokken in den Jaare • • te . . . . overgebleevene Weduwe™1!, den Lande gediend hebbende . . . . . m 't Regiment van ... . onder de Compagnie van ....... in '«Lands dienst gefneuveld op den .". ".* te . . . (Was geteekend f) N. N. B. Voorfchrift van een verzoek, te doen doe* eene Weduwe van een Militair, wier Man gefneuveld is, een of meer Kinderen nalaatende onder de vyftien jaaren oud. Aan de Heeren D:riteerende Commisfarisfen van het Militairen Weduwen en Weezen-Fonds. Verzoekt N. N. zo voor zich als voor haar Kinderen te worden aangenomen in het voorfchreeven Fonds, en geadmitteerd tot het trekken van zodanige granficatie als aan haar en haare Kinderen uit hec zelve zal kunnen worden geaccordeerd; als zyrde zy en haare Kinderen uit wettig Huwelyk, voltrokken in den Jaare . . te . . . over-  JAARBOEKEN, December, 1793. 1937 overgeblevene Weduwe en Weezen van . . . . 'SGsa- den Lande gediend hebbende als . venha- in 't Regiment van . onder ce. de Compagnie van in sLands dienst gefneuveld op den te FondSnm voor vr~- (Was geteekend,) duwen v en Wee- N N. zen van Krygs- NB Onder zodanig Request moet de naam, tydl^en* en plaats van geboorte, en doop der Kinderen worden opgegeeven, op volgende wyze: Het oudfte Kind genaamd is geboren den te ... en gedoopt in de ... • Kerk te op den . Het tweede Kind genaamd . . . . is geboren den .... te .... en gedoopt in de ... • Kerk .... te . . . . op den . . . . En zo vervolgens van a'le de Kinderen, welke uit het zelve Huwelyk zyn nagebleeven. C. Voorfchrifc van een verzoek, te doen ten behoeve van Kinderen van een Militair in 's Lands dienst gefneuveld, en geen Weduwe maar Kinderen naiaatende, onder de vyftien jaaren oud. Aan de Heeren Dirigeerende Commisfarisfen van liet Militairen Weduwen en Weezen-Fonds. Verzoekt N. N., als het opzicht hebb nde over de Kinderen van N. N., dar dezelven mogen worden aangenomen in het voorfchreven Fonds, en geadmitteerd tot hec trekken van zodanige gratificatiën a's aao hen uit het voorfchreven Fonds zulien kunnen worden geaccordeerd ; als zynde dezelve Kinderen uit wettig huwelyk, voltrokken met Vrouwe 'in den Jaare . . te nagebleevene Weezen van ...... dea Lande ge-  's Gra venhace. Fonds voorWe duwen en Wee zen vai Krygs- lieden. i (JVas geteekend j N. N. NB. Zo 1938 NIEUWE NEDERLANDSCHE gediend hebbende als . . . jn 'c Regiment v^n onder de Compagnie van .... in 'sLands dienst gefneuveld op den . . . te .... . (Was geteekendf) N. N. 1 NB. De naam, plaats en tyd van geboorte, eu doop der K nderen, moeten onder zodanig verzoek ODgegeeven worden op geiyke wyze, als in het vo rgaande Voorfchrifc onder de Letter B. is aangewezen. D. Voorfchrifc van een verzoek, te doen door eene Weduwe van een Militair , wier Man aan bekomene wonden in de Armée of in eene belegerde Plaats is komen te overlyden, zonder Kinderen na te laaten. Aan de Heeren Dirigeerende Commisfarisfen van het Militairen Weduwen en Weezen-Fonds. Verzoekt N. N. te worden aangenomea in het voorfchreeven Fonds, en geadmitteerd tot het trekken van zodanige gratificatie als uit het zelve a n haar zal kunnen worden geaccordeerd; als zynde zy uit wettig Huwelyk, voltrokken in den jaare • • te overgebleevene Weduwe van den Lande gediend hebbende als in het Regimenc van onder de Compagnie van welke voornoemde haar Man is komen te overlyden op den te aan de wonden by hem jekomen in de Armée te op den ....  JAARBOEKEN, December, 1793. 1939 NB. Zo de wonden by den Overledenen in een ' belegerde Plaats mogten bekomen zyn, moet zulks 1 uitgedrukt worden. < E. Voorfchrift van een verzoek, te doen dooreene Weduwe van een Militair, wier Man aan" bekomene wonden in de Armée of eene belegerde1 Plaats is komen te overlyden, één of meer Kmde- < ren nalaatende onder de vyftien jaaren oud. Aan de lieer en Dirigeerende Commisfarisfen van' hei Militairen Weduwen en Weezen - Fonds. Verzoekt N. N. zo voor zich, als voor haare . . Kinderen , te worden aangenomen in het voorfz. Fonds , en geadmitteerd tot" het trekken van zodanige gratificatie, als aan naar en haare Kinderen uit het voorfz. Fonds zal kunnen worden geaccordeerd; als zynde zy en haare . . Kinderen uit een wettig Huwelyk, voltrokken in den Jaare ... te ... . overgebleevene Weduwe en Weezen van den Lande gediend hebbende als . . - in 't Regiment van ...... onder de Compagnie van welke voornoemde haar Man is te komen overlyden op den ... te aan de Wonden by hem bekomen in de Armée te .... oj» den ... . fWas geteekend f) N. N. NB. Zo de wonden by de» Overledenen in eene belegerde Plaats zyn bekomen , mort zulks " le uitgedrukt worden, gelyk ook de r.a^m, tyd n plaats van geboorte, en doop der Kinderen, 05 (e lyke wyze ais in hec voorfchrifc onder de Letter B. is aapgeweezen. F, sGr»- i>ENHA3e. Fonds voorWeduwenen Wee zen van Krygslieden.  I94ö NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhage. Fonds voor Weduweneu /Feezen van Krygslieden. i ] i '< l- F. Voorfchrifc van een verzoek, te doen ten bei- hoeve van Kinderen, van een Militair in 'sLands dienst gefneuveld, geen Weduwe maar Kinderen nalaacende onder de vyftien jaaren oud. rc-Aan de Heeren Dirigeerende Commisfarisfcn van het Militairen Weduwen sn Weezen-Fonds. e- 'n Verzoeke N. N. als het opzicht hebbende over de Kinderen van N. N., dac uezelven mogen worden aangenomen in hec voorfz. Fonds . en geadmitteerd tot hec trekken van zodanige gratificatiën, als hun uit hec voorfchreeven Fonds zullen kannen worden geaccordeerd; als zynde dezelve Kinderen uic wettig Huwelyk, voltrokken mee Vrouwe .... in denjaare . . . te nagebleevene Weezen van den Lande gediend heb. bende als . . . in 't Regiment van ... . ouder de Compagnie van .... welken voornoemde der gemelden Kinderen Vader is komen te overlyden, op den .... ce aan de wonde by hem bekomen in de Armée te op den (Was geteekend,) N. N. NB. Zo de wonden by den Overledenen in eene belegerde Plaats bekomen zyn, moet zulks mede uitgedruKt worden , gelyk ook de tyd en plaacs van geboorte , en doop der Kinderen, op geiyke wyze als in het voorfchrift onder de Letter B. is aangewezen. G. Voorfchrift van een verzoek, te doen doof eene Weduwe van een Militair, welker Man is overleden aan ziekte in de Arn;ée of eene belegerde Plaats bekomen , zonder Kinderen na te laaten. Aan  JAARBOEKEN, Decemler, 1793. 1941 Aan de Heeren Dirigeerende Commisfarisfen jwu'sGrAhet Militairen Weduwen en Weezen - Fonds. venha- ge. Verzoekt N. N. te worden aangenomen in het voorfz Fonds, en geadmitteerd tot het trekken van^»« zodanige gratificatie, als aan haar uit het zelve zal ™rtrc kunnen worden geaccordeerd; als zynde zy uit wet- a™™ tig Huwelyk, voltrokken te . in den Jaa en vee re . . overgebleevene Weduwe van .... ? -z™J den Lande gediend hebbende als . . . in t Regi- *f»P ment van . . . onder de Compagnie van ... . welke voornoemde haar Man aan ziekte in de Armée bekomen, is overleden, op den ... * te . . . (JVas geteekend,") N. N. NB. Ingeval de ziekte niet in de Armée, maar in eene belegerde Plaats den Overledenen heeft aangetast , moet zulks uitgedrukt worden. H. Voorfchrift van een verz iek, te doen doör eene Weduwe van een Militair, welker Man aan ziekte, in de Armée of eene behgerde Plaats oekomen, is komen te overlyden, nalatende één ot meer Kinderen onder de vyftien jaaren oud. Aan de Heeren Dirigeerende Commisfarisfen van het Militairen Weduwen en Weezen-Fonds. , Verzoekt N. N. zo voor zich als voor haare Kinderen te worden aangenomen in het voorfchreeven Fonds, en geadmitteerd tot het|trekken van zodanige gratificatie, as aan haar en haare Kinderen uit het zelve zal kunnen worden g< iccordeerd; als zynde zy by haare Kinderen ut wei Jg Huwelyk, voltrokken in den Jaare . • - te Pppppp ...over-  1942 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhage. Fonds voorWeduwenen Wee, zen van Krygslieden. 1 1 overgebleevene Weduwe en Weezen van den Lande gediend hebbende als in 't Regiment van onder de Compagnie van welke voornoemde haar Man aan ziekte in de Armée bekomen is overleden op den te ..... . (JVas geteekendf) N. N. NB. Indien de ziekte niet in de Armée maar in eene belegerde Plaats den Overledenen heefc aan. getast, moet zulks uitgedrukt worden , gelyk ook de naam, tyd en plaats van geboorte en doop der Kinderen, op gelyke wyze als in het voorfchrift onder de Letter B. aangewezen is. I. Voorfchrifc van een verzoek, te doen. ten behoeven van Kinderen van een Militair, welkers Vader aan ziekte in de Armée of eene belegerde Plaats bekomen, is overleden, geen Weduwe maar Kinderen nalaatende, onder de vyftien jaaren oud. Aan de Heeren Dirigeerende Commisfarisfen van het Militairen Weduwen en Weezen - Fonds. Verzoekt N. N. als opzigt hebbende over de . . Kinderen van N. N., dat dezelven mogen worden iangenomen in het voorfchreeven Fonds, en geadnittterd tot het trekken van zodanigen gratificatie ils aan hen uit voorfz. Fonds zullen kunnen worien geaccordeerd; als zynde dezelve Kinderen uit wectig huwelyk, voltrokken met Vrouwe ..... n den Jaare . . te nageblee- rene Weezen van den Lande gediend ïebbende als . . . . . . in 'c Regiment van  JAARBOEKEN, December, 1703. 1943 van .... • onder de Compagnie van ... * 's Gra- welke voornoemde der gemelden Kinderen Vader venhAaan ziekte in de Armée bekomen is komen te over ge. Jyden op den te Fonds (Was geteekend, ) voor We* duwen j\t en Weezen valt Krygs. NB. Indien de ziekte den Overledenen niet in de lieden* Armée, maar in eene belegerde Plaats heeft aangetast, moet zulks uitgedrukt worden, gelyk ook de naam, tyd en plaats van geboorte, en doop der Kinderen, op gelyke wyze als in het Voorfchrift onder de Letter B. aangewezen is. Dit Plan wierdt niet alleen ten fpoedigften algemeen bekend gemaakt, maar ook teffens ingevolge van het vyfde artikel van het zelve, de Inteekenaaren buiten den Haag woonende verzogt, om zo fpoedig mogelyk ten minfte twee Commisfarisfen in elke Stad of Stede, uit hun midden te benoemen, ten einde met de Commisfie van 't Beftuur, briefwisfeling te houden , en aan dezelve hoe eer hoe liever van hunne benoeming kennis te geeven. L e v d e n. Omtrend de Franfche Effeéten, van welken wy te voren gefproken hebben, heeft ook de Regeering dezer Stad de vereischte voorzorg genomen en aangekondigd, by deze Pppppp 2 NO-  Leyden, Notific. omtrend Franfche Ef. feSten. I 1944 NIEUWE NEDERLANDSCHE NOTIFICATIE. Qie van den Gerechte der Stad Leyden, notificceren mits dezen alle Houders vaD Franfche Effecten binnen deze Stad en Jurisdictie van dien woonachtig, 0f die het verder zouden mogen aangaan , dat ter Secretarye derzelver Stad, des Maandags, Dmgsdags, Donderdags en Saturdags , van elke week, des morgens van elf tot een uuren, aanvang zullende neemen op heden, Maandag den 9 dezer , zal worden gevaceerd tot het overneemen van opgemelde Effecten van zodanig- Houders als zig daar toe zullen gelieven te addresfeeren; zullende egter een iegelyk, die daar van gebruik zal willen maaken , moeten indachtig zvn om, by zyne Effecten, teffens over te geeven een Lyst, houdende: Fan wat natuur dezelve EfeBen zyn. De Edicten waar uit gefprootcn. Ten wiens profyte dezelve geconftilueerd zyn v£l Nw!mers' J^rtykfchc Renten en Capi- Den Notaris voor wien, en den datum wanneer lezelve gepasfeerd zyn. En het geen hy verder daar hy gaarne wilde genoteerd hebben. En zullen dezelve Effecten voorts alzo in een Register, ter Secretarye van dezelve Stad te hou3en , worden geannoteerd en vervolgens weder worden afgegeeven 6 Wyders zal, van ieder invoegen voorfz. geresideerd Effect, aan ieder die zulks begeerd, weX fe^e^fr;van de invoegeo voorfz- My jegenwoordig, J. J. HÜBRECHT. De  JA ARBOEKEN, December, 1753. 1045 De Meefteren Regenten van het H. Geest Leyof Armen Weeshuis der Stad Leydeh, heb-den. ben, op hunne uitnoodiging, wederom dit Jaar eene menigte Zangen voor de Leydfche Weezen by den aanvang van het Jaar 1794, en daar onder verfcheidene verdienftelyke Dichtftukken, ontvangen. Na eene naauwkeurige beoord«eling en vergelyking, is de bekrooning waardig gekeurde Lierzang, geteekend met de fpreuk: Gy, die den Heere leent, ten dienst der Arme Scbaer, Dry ft wisfen handel op het Ryk der Za* ligheden; Gy maakt den Heilvorst, op zyn woord, uw Schuldenaer: Een Penning in zyn naem gefchoten aen zyn Leden Schat hy, ten rekendage, als een talent pond zwaer. By de opening van het verzegeld Briefje bleek het , dat de Dichter van dit Vaers was den Heer Jan Jordens, te Amfteldam, aan wien de uitgeloofde Eerepenning is toegewezen, zynde de overige briefjes ongeopend verbrand- Amstbldam. Wy hebben hier te voren het geval van het Ametikaansch Fregatfchip the llluftrious Prefident, en de beide Requesten daaromtrend aan de Algemeene Staaten door de Pppppp 3 Hee-  I94<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel» pam. Heeren Hope en Comp. ingeleverd, als mede het Berigt van Bewindhebberen der OostIndifche Maatfchappy op die Requesten, en de Staatsbelluiten tot die geheele zaak betrekkelyk. hier te voren bladz. 99a en volgg. tot bl. 1019 medegedeeld. Wy zullen nu voordgaan het voorgevallene omtrend deze zaak in orde te melden. En hier toe behoort voor eerst eene Refolutie van de Staaten van Holland en West-Friesland, genomen op den 10 Oétober S793, en vervattende het Rapport, het welk de Heeren Gecommitteerden tot het groot Befoigne en tot de zaaken der Oost- Indifche Compagnie hebben uitgebragt, welk Rapport daar op Uit kwam, om, uit hoofde der byzondere omftandigheden in dit geval, zonder gevolgtrekking ten nadeele der Oost - Indifche Compagnie, het verkoopen der lading van het Amerikaansch Schip aan de Heeren Ho~pe en Comp. toe te liaan. Zie hier het zelve: EXTRACT uit de Refolutien van de Heeren STA ATEN van HOLLAND en WESTFRIESLAND , in Hun Edele Groot Mogende Vergadering genomen op Donderdag den 10 Odtober 1703. T~\e Raadperfionaris heeft ter Vergadering gerapporteerd, dat de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Edele Groot Mogende Gecomrnjtteerden tot het groot Befoigne, met de Heeren Hun  JAARBOEKEN December, 1793. 1947 Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden tot j de zaaken van de Oost - Indifche Compagnie, in ge- t volge en ter voldoening van Hun Edele Groot Mo-, gende Refolutie Commisfonaal van den 21 Maart dezes Jaars, hadden geëxamineert eene Misfive van/ Bewindhebberen der Oost-Indifche: Compagnie, ter , Kamer Amfterdam, gefchreven aldaar den 8 tevo-z ren, en den 9 ter Generaliteit mgekomen, waarj bv, tot voldoening aan Hun Hoog Mogende Refo-< lutievan den 8 February 1793. ber,'gt1en'fopAie Requeste van Hope en Comp. , Kooplieden te Amfterdam, houdende, dat zy Hun Hoog Mogende bv Requeste hadden verzogt, hun Supplianten, te authorifeeren, om de Goederen , breder daar bv vermeld, uit het Amerikaanfche bchip the Il~ luftrious Prefident, provifioneel onder zig te mogen opflaan, mitszy Supplianten verbonden blee• ven, waar toe zy zig op het plegtigtst by dat Request geëngageerd hadden, om nog dire£l nog mdireft.' ietwes hoegenaamt, van de voorfz. Goederen te demanueeren of te verkoopen , immers niet, zonder dat alvorens, op nader adres daar omtrend by Hun Hoog Mogende zouden weezen eeordonneert, als dezelve oordeelen zouden te behooren; welk verzoek dan ook aan de Supplianten was geaccordeert: vervolgens als nu , dat.Hun Hoog Mogende aan de Supplianten geliefden te nermitteeren de Lading van het voorfz, FregatfchiD, ten behoeven der Eigenaars van het zelve, of derzelver Gemagtigdens, te verkoopen , of over dezelve Lading te disponeeren, zo als het die te raade zouden worden. c Dat zy Heeren Gecommitteerden hadden gemeent, dat het in deze niet zo zeer aankomt of het verzoek der Supplianten ftrydig is met, en aanloopt reeën de fuccesfive Oftrooyen, door Hun Hoog Moaende aan de Oost-Indifche Maatfchappy dezer Landen verleent, en de Placaaten by Hun Hooe Mogende op den invoer hier te Lande van * PPPPPP 4 & L NITEL)AM. '.apport i de tak van lope èn lomp.  Am- steldam. Rappori in de zaak vai Hope en Comp. I j 1948 NIEUWE NEDERLANDSCHE de Oost-Indifche Koopmanfchappen geëmaneert, dan wel, of er ten aanzien, van dit verzoek, deze of geene om Handigheden in aanfchouw konden komen, die een favorabel reguard verdienden; zo aat als dan het zelve verzoek niet zoude behooren te worden befchouwt, eeniglyk en alleen op zig zeiven, en afgetrokken van al het byzondere, het geen in deeze zaak heeft plaats getod, nog ook enkel en alleen beoordeelt naar den ftriktrten letter van de voornoemde Oftrooyen en Placaaten; dat wanneer Gecommitteerden dan bidden overwogen, dat hun niet anders was gebleeken , dan dat het voorzeide Schip, komende van Mauritius, gedetineerd was naar Duinkerken; dat de omftandigheden, waar in het Ryk van Frankryk zig bevonden heeft in het laatst van het voorgaande , en in bet begin van dit Jaar, zynde dc tvd op welken die Bodem te Duinkerken zoude hebben moeten ar nveeren zekerlyk niet zeer gefchikt waren om dc voorfz. deitinatie te vervolgen,als geen vooruitzigt geevende, dat onder zulke verregaande troublen mee deszeifs Lading een voordeeligen Handel zoude k nnen worden gedreven; dat derhalven de verandering van die deftinatic , als louter toevallig Ichynt te moeten worden aangemerkt. Dat ook deze Confideratien aan Hun Hoog Mo|enae van dat gewigt fchynen te zyn voorgekomen, dat toen by een voorig Request door de Supplian' ten is verzogt, om de Goederen uit het voornoemde Amenk^ansch Schip provifioneel onder zie te aiogen opftaan, Hun. Hoog Mogende geene zwa ngheid hebben gemaakt om in dit verzoek terftond ie eonfenteeren, en de Supplianten daar toe te au • ihonfeeren-. Dat Gecommitteerden by dit een en inder, dan teffens nog gereflecteerd hebbende op e natuur der Lading van dien Bodem, als grootleels uit Suiker beftaande, welke verkoop gerekend am. Re/oh van Hun Hoog Mog. in de zaak van Hope en Comp. « c (. b e j c t d c, *95° NIEUWE NEDERLANDSCHfi EXTRACT uit het Register der Rejolutien van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLAN- ' DEN. Marlis den 24 December 1793. T>y refumptie gedelibereerd zynde op eene Refolutie van de Heeren Staaten van de Provincie van Holland en West - Friesland, door de Heeren Gedeputeerden yan gemelde Provincie, op gisteren alhier ter Vergadering ingébragt, genomen op een Misüve van de Bewindhebberen van de Oost-Indifche Lompagnie ter Kamer Amfterdam, gefchreeven aldaar den 8 Maart dezes jaars, en des anderendaags ilnier ter Vergadering ingekomen, houdende, ingevolge en ter voldoeninge aan Hun Hoog Mo?ende Refolutie van den 18 February te voren, lerzelver Bericht op de Requeste van Hope en somp. Kooplieden te Amfterdam, daar by om genegeerde redenen, verzoekende Hun Hoog Mogende permisfie,om de lading van het Amerikaansch Jost Indisch Schip the Illuflrious Prefident, ten >ehaeven der Eigenaars van dezelve, of van derzelver Gemagtigdens, te verkoopen, of over dezelve iding te disponeeren: is in conformiteit van de oorfz. Refolutien, in agting genomen zynde, aan e eene zyde, dat het recht van de Oost- Indifche ,ompagme buiten conteftatie is, en geen atteinte ehoord toegebragt te worden aan derzelver Odlrooy a aan Hun Hoog Mogende Placaaten van den 21 eptember I7r/,en den 16 Augustus 1790, doch at er aan de andere zyde gronden van billykheid oor handen zyn om het verzoek van de Supplian;n te accordeeren, goedgevonden en verftaan,dat 2 Supplianten, de voornoemde Kooplieden Hope ï Comp. zullen worden gerenvoyeerd aan de Kamer  JAARBOEKEN, December, 1703. 195» mer van Zeventienen, actueel te Middelburg verga- Amderc en dat aan dezelve Vergadering zal worden stelgepermi:teer.i, gelyk gefchied by deeze, om in dit dam. particulier «javal, in cas zulks geene prasjudicie aan Se Verkooping van 's Compagnies Goederen ™*W0?. de mogen toebrengen, van haar recht te mogen van Hun En zal Extract van deeze Hun Hoog Mogende fog. tn Refolutie gezonden worden aan Bewindhebberen van<*« -oor de Oost-Indifche Compagnie, ter Vergadering vanva» JHoZeventienen voornoemd , mitsgaders afgegeevenpe en aan de voornoemde Supplianten , om te ftrekken Comp. tot derzelver narigtinge. (Onder ftond,') (Was geparapheert,) (Was geteekend,) W. R. van TÜYL van SEROOSKERKEN. (Lager Jiond,) Accordeert met voorfz. Register. (Was geteekend,'} H. FAGEL. Met Brieven van de Kaap de Goede Hoop, met het te Oftende aangekomen Schip Aquu la, ontfangen, heeft men tyding bekomen, dat den 2 September uit Baay Fals, ter Kaapfche Rheede gekomen waren de OostIndifche Schepen Drechterland, Kaptein  AMstel'DAM. ioja NIEUWE NEDERLANDSCHE raaEps, dewelke te Punto Gale van zyn ochip De Schelde op het zelve was overgegaan , en Leyden, Kaptein Groenenvoorts lag op het vertrek om den 4 of « September de reize naar Batavia aan te neemen sLands Fregat De Amazoon, onder bevel van den Heer Kuvell, en waarop zich bevonden de Hoog Edele Heeren Commisfanslen van Hun Hoog Mogende. Vervolgens zyn ter Rheede van Batavia behouden aangekomen, de Oost-Indifche Compagnie Schepen Regt door Zee, Kaptein L. Runken, van deze Kamer; Teylwgen, Kaptein S. Vaartjes, van de KamerRotterdam, en St. Laurens, Kaptein J. JJ. Sluyter, van de Kamer Zeeland. Van Londen verneemt men met Brieven van den 26 November, dat het Oost- Indisch Compagnie. Schip Vreedenrust, Kaptein M. Baade , en de Paketboot 't Haaste, Gezaghebber 4. Smitskamp, wegens tegenjvind in Plymouth binnen geloopen, met het Convooy weder van daar vertrokken, en hunne reis naar Batavia vervolgt hebben. De werkzaamheid van onze Zeemagt is kenbaar uit de navolgende berigten. Den 123 dezer is te Middelburg binnen bekomen 'sLands Schip van Oorlog De rlECTOR, Kaptein Meuringer, van Texel m den 24 is naar Zee gezeild 's Lands Kor:er De Zeemeeuw, Lieutenant Guinofeau. Den  JAARBOEKEN, December, 1793. $953 Den 19 dezer kwam te Plymouth binnen Amhet Hollandsch Oorlogfchip Delft, met 40 stelKoopvaarders , en vondt aldaar nog 40 öam. Koopvaarders , mede tot het Convooy behoorende, gelyk ook het Schip De Admiraal de Ruiter , Kaptein Fan Woenfel. Den 21 kwam den Schout by Nagt Melvillen den Lieutenant Marfchal, en den 22 nog een Convooy, onder den Lieutenant Fan Hamel, welke eenige Schepen van ons Convooy, die naar de Biscaayfche Kust moeten, zal mede neemen. De Schepen , die met De Staaten Generaal uit Goeree gezeild zyn en naar de Oost- en West-Indien moeten, zyn in het Kanaal overgegeeven aan het WestIndifche Convooy, waar onder ook tot op zekere hoogten de Oost-Indifche Schepen geconvoyeert zullen worden. Dat Convooy wordt geleid door den Kaptein J. L. Bosch. Vervolgens ontvong men uit Engeland tyding, dat de Hollandfche KoopvaardyVlooten, welke van tyd tot tyd in die Havens binnen geloopen waren, met een gunftige Wind hunne reizen aangenomen hebben. Den 15 en 16 December kwamen in Texel binnen, 's Lands Fregat en Brik van Oorlog De Thetis, Lieutenant J. Musketier, en De Zeemeeuw, Lieutenant Hoeland, beiden uit Zeeland. Voorts zyn in Zee gezeild 's Lands Schepen van Oorlog, De Pyll , Lieutenant Ferhuel, en De Echo, Lieutenant Ortb, beide naar Zeeland; als mede de Oost-Indifche Schepen van de Kamer Amfteldam, Al-  1954 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stel- dam. Alblasserdam, Kaptein C. Keuken, naar Ceylon, en de Paketboot De Zcemeeüw, Kaptein üilbrands, naar Zeeland; van de Kamer Hoorn De Ekndragt, Kaptein Rt Entrop, en van de Kamer Enkhuizen Macassar , Kaptein F. Marset , beide naar Batavia. De Oost-Indifche Paketboot De Zeemeeuw, Kaptein Hilbrands, is uitgezeild. Te Corck is aangekomen 'sLands Oorlogfchip Gelderland, onder bevel van Fr. S. Grave va» Bylandt. In deCorunhais binnengekomen 'sLands Schip van Oorlog De Alliantie, Lieutenant Duim, met een Convooy, zynde den 2 November uit Texel gezeild Over New-York heeft men tyding van Curaeao, met orieven van den a8 Oétober, < dat den 25, aldaar was aangekomen, 's Lands Oorlogfchip Medea, onder bevel van den Kaptein F Wierts, onder zyn geleide hebbende verfcheidene Koopvaarders. Het gemelde Oorlogfchip was zes dagen op Suri. namen aangeweest, en hadt aldaar gelaaten 'sLands Oorlogfchip De A\go, Kaptein R. van Braam, met de door het zelve geconvoyeerde Koopvaardyfchepen. Te Londen waren de Effecten in 't begin dezer maand, in prys aldus; De Actiën van de Bank 1694 a 169^ j. De Oost- Ind. Comp. aio* k a 10 h * è ogi. Zuidzee Comp. iloj. Annuiteiten 74I. Dito Nieuwe 75, a De 3 perCt. gereduceerde Bank  JAARBOEKEN, December, 1793* 1955 Bank Ann. 74f H * I- ^ 3PerCt. ge-Amconfolideerdedito 75* & * * 75- De4 perCt.stel geconf. Bank Ann. 1780, 90 è i. Lange dam. Ann. 211 a ?5. De Wisfel op Amfteldam 39-4. Dito op Zigt 39—2. Rotterdam 39—5- Den 1 dezer maand December waren alhier De Actiën van de Oost-Indifche Compagnie 146 en 1 half. De Engelfche OostJndifche Compagnie 212 en 3 quart. De Engelfche Bank 170. De Zuidzee 81. De 4 perCt. Annuiteiten 90 en 1 half. De 3 perCt. geconfolideerde 75 en 1 agtfte. Allen op February. De Cours van de Wisfel was hier den 2 December aldus: Parys 24 a 25, op kort. Parys 24 ft 25, op 2 Ufo. Londen 39 15 M § op kort. Londen 38 Ij 10 § op 2 Ufo. Bourdeaux 24 a 25, op 2 Ufo. Bilboa 884. Madrid 89. Cadix 89. Sivilien 90. Lisbon 51I- Venetien —. Genua —. Livorno —, op 2 Maand. Breslauw 44I. Weenen 35|BHamburg 35^, op zigt. Hamburg 35?, op 2 Maand. Dantzig —. Antwerpen, Gend en Brusfel 25. Zeeland i§. Rotterdam op kort. De Agio van de Bank 2. Te Londen waren in 't laatst dezer maand de pryfen der Effecten aldus: De Aétien van de Bank 166 ft 165 en 3 vierde. De Oost-Indifche Comp. 209 ft 208  Amsteldam. iojö NIEUWE NEDERLANDSCHE k 208 en 1 half. Zuidzee Comp. gefloten." Oude Annuiteiten —. Dito Nieuwe geflo' ten. De 3 perCt. gered. 73 a i vierde è. 1 agtfte. Dito geconfol. 73 en 1 half a 5 agtfte, En de 4 perCt. van 1780, 87 en 7 agtfte a 88. De Wisfel op Amfteldam is 39 en 5, en op Zigt 39 en 3. Rotterdam 39 en 7. Hamburg op 2 en 1 half Ufo, 36. In 't laatst dezer maand, waren de pryzen der Effecten te Amfteldam de volgende: De Actiën van de Oost-Indifche Compagnie 146 en 1 half. De Engelfche Oostlnd. Compagnie 210. De Engelfche Bank 167 en 3 quart. De Zuidzee 79 en 1 half^ De 4 perCt. Annuiteiten 8; en 1 half. De' 3 perCt, geconfolideerde 74 en 1 quart. Allen op Febmary. De Agio van de Bank 1 en 55 zestiende k 2 perCt. De Cours van de Wisfel was op 't laatst dezer maand op Londen 39, 2 k 1. Dito op 2 Ufo 38,11a o. Parvs 2. Dito op 2 Ufo 32. Bourdeaux op 2 Ufo 32. Bilooa87. Madrid 88. Cadix 89. Sevilie 89. Lisiabon 52. Venetië 90 Genua 8 a Livorno 90* breslau 444. Weenen 35?! Hamburg 351. Dito op 2 Ufo 35-5 Antwerpen, Gent en Brusfel ai. Zeeland i*. Rotterdam Rotterdam. In de Maas zyn in 't laatst van November  JAARBOEKEN, December, 1793. 1957 ber binnengekomen 's Lands Fregat van Oor- Rot* log 't Zeepaard , onder gebied van den terKaptein Fan Kerchem; en 'sLands Barken dam. tyn van Oorlog De Maasnymph , onder beval van den Lieutenant Dufeau. Den 14 December zeilden uit Helvoetfluis in Zee 's Lands Kotter van Oorlog De Panther, Kaptein P. J. Coole van Hoey, en De Brak , Kaptein Grootenray. In de Maas kwam ook binnen een Vlaardinger Visch-Hoeker, Stuurman A. Bnoy: dezelve heeft den 15 dezer maand, s nachts, op de hoogte van Doggersbank,twee VischHoekers in brand gezien;vervolgens by het aanbreeken van den dag twee Schepen van hem gezien, 't een een Kotter, en 't ander een Brik, doch geen Volk op de Hoeker: op dit berigt zyn de nazeilende Visch-Hoekers terug gekomen. Hoorn. De Gecommitteerde Raaden van de Staa* ten van Holland en West-Friesland , te Hoorn, hebben bekend gemaakt, „dat in het begin van de maand January 1794, zal worden gedaan een looting,volgens-het derde artikel van het Plan van Negotiatie op ordinaire Obligatien , gearrefteerd den ij January 1/9-,, van ten minften één perCt. van het genegotieerde Capitaal op Ooügatien a 4 perCt.; zullende nader aan de Houders worden bekend gemaakt de Nummers der uitgetrokkene Obligatien, om de Qqqqqq af-  ioj8 NIEUWE NEDERLANDSCHB Hooe». aflosfing met de verfcheenen Intrest, op de Vervaldagen te kunnen ontvangen." ZEELAND. Middelburg. Alhier is den 28 December aangekomen de Oost-Indifche Compagnies Paketboot De Zeemeeuw, Gezaghebber A. Hill&brands , zynde den 26 uit Texel gezeild. Den 31 is nog aangekomen het Schip De Panther, Lieutenant Cole van Hoey, van Oftende; ook zyn uit de Put naar Zee gezeild , 's Lands Fregat van Oorlog De Wilhelmina, Kaptein D. A. Haringman, en de Kotter De Meermin, Lieute«ant Hoelands. UTRECHT. Utrecht. Alhier zyn twee Publicatien afgekondigd. De eerfte van den 29 No? vember, betreft het aanteekenen van Franfche Effecten, en luidt aldus: Schout, Burgemeesteren en die van dén Gerechte der Stad Utrecht hebban, op fpeciaale authorifatie van de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeesteren en Vroedfchap dezer Stad, vervat by Hefalutie van den 25 dezer, goedgevonden, ten gerieven van allen en een iegelyk, die verkiezen zal daar yan gebruik te maaken, en in 't particulier ten dien-  Jaarboeken, December, 1793. iejp dienfte van de goede Burgery en Ingezeetenen dezer tl« Stad, by deze bekend te maaken , dat voortaan desTRECHT. Dingsdags, des Donderdags, des Vrydags en des Saturdags, in ieder week , des voornoens van lö Public. tot 12 uuren , ter Secretarye dezes Gerechts zs\noPeT!S Worden gevaceerd tot het overnemen van alle zo dcFran~ danige Effeclen, ten laste van Frankryk, als defc}u A/* houders derzelver begeereh ter Secretary voorfz /eden. te doen vidimeeren of regiftreeren, mits daar by overgeeveride eene lyste, düidelyk inhoudende: Van welke natuur dezelve Efcften zyn. De Edicten, waar uit gefprotem Ten mieris behoeve dezelve gcconjlitüeerd zyn. De Nummers, Capitaaien en jdarlykfche Renten. Den naam yan den Notaris, voor wien, en den datum -, op welken dezelve gepasfeerd zyn. En 't geen men verder verkiezen zal daarby geannoteerd te hebben* Zullende de voorfz. Effe&ch alzo ter keuze van den houder worden gevidimeerd, of wel in een Register; ter gemelde Secretarye te houden, geanno-s teerd en vervolgends weder worden afgegeeven, _ fnet hec Vidimus of wel een Certificaat van de in • voegtn voorfz. gedaane Regiftratie. En op dac niemand hier van onkundig zy, zal deze worden afgekondigd, gedrukt en aangeplakt naar behooren. Aldus gedaan by Myne Heeren van den Ge^eebtc voornoemd, den 29 November 1793. In kennisfe van My* J. H I N L O P E Ni jt)e andere Publicatie heeft haare betrekQqqqqq a king  iqSo NIEUWE NEDER LANDSCHE U- trecht- Vullic. nopens D/enke, ingcn. king tot het aanwenden van alle mogelyke hulp tot levensbehoud van Drenkelingen, is van den 30 November, en aldus ingerigt: Cchout, Burgemeefteren en die van den Gerech» ^ te der Stad Utrecht, met het levendigfte misnoegen, bemerkt hebbende, dat de Publicatie, by dezen Gerechte, nopens de permis/ie van de in V water gcyondeue lighatner? te mogen vervoeren, ten. einde daar aan de vereischte hulpmiddelen, tot behoud yan hei leven, te kennen applicieren, den 2 September van den jaare 1768 , op authorifatie van de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap, ingevolge Refolutie en Appointemente destyds op de Requeste, door Deeken en Overlieden van het Chirurgyns Gild dienaangaande aan de Vroedfchap geprefenteerd, by welke aan het zelve Gild, en iederen Chirurgyn in 't byzonder , gepermitteerd wordt alles aan te wenden, wat tot het behoud der Drenkelingen gedaan kan worden , en geordonneerd den Heere Hoofd - Officier daar van ten fpoedigften kennis te geeven, op eene pcene van vyf en twintig Gulden , ten behoeve van dezer Stads Aalmoesfenierkamer te verbeuren, geëmaneerd, die uitwerking en invloed op de denken handel wyze binnen deze Stad in 't algemeen niet meer fcheen te hebben, welke toenmaals, tot uitroeijing van het allerverderflykst vooroordeel eener ingebeelde ongeoorloofdheid der dadelyke redding van Drenkelingen; en tot opfpooring van elks liefdadige hulp ten voordeele van die ongelukkigen, daar van het oogmerk hadden uitgemaakt; hebben , op fpeciaale authorifatie van de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap dezer Stad , vervat by Refolutie van den 25 dezer maand, goedgevonden gezegde Publicatie te renoveeren en amplieeren, gelyk gefchiedt by deeze. En het is uit dien hoofde, dat Hun Edefe Acht- baa-  JAARBOEKEN, December, 1793. 10Ö1 'haare, met al den aandrang, welke het dierbaar le- UVensbehoud onzer medemenfchen zoo billyk op alIeTfcECHT. menschlievende harten maken moet, de algemeene goedwilligheid der Burgers en Ingezeetenen van de- Public. ze Stad en derzelver Vrvheid, op nieuw, opwek-nopens ken, en elk, wie hy ook zyn mag, ten krachtig- Drenkt'* Ren vermaanen, om, by zulk een noodlottig voor-lingen. val, zo door het vry willig aanbod der huisvesting van een in 't water gevallen en daaruit getogen •lighaam, 't zy het zelve nog levend, 't zy het levenloos geoordeeld worde, als door de verdere verzorging, welke de aard on ornftandigheden van het ongeval zelve vereisfchen mogten, met' aflegging van fchadelyke vooroordeelen, of wat ook aan de beginzelen eener belanglooze liefdadigheid hinderlyk kon wezen, alle hulpvaardigheid, ten beste der Drenkelingen, aan te wenden , mitsgaders tot de bevordering der nodige kunstbewerkingen door deskundigen aan dezelve, of de toediening der daar toe vereischte middelen, met onbekrompene liefde, ieverig mede te werken. Ordonneerende wyders aan alle Logementhouders, Herbergiers, Tappers en Sterkendrankverkoopers' binnen dezê Stad en Vryheid derzelve, welke in de nabuurfchap der plaats, waar zodanig een verdronken lighaam gevonden en uicgetogen wordt, woonen, niet alleen, om te gedogen, dat het zelve in hunne huizen worde overgebragt, maar ook, dat dezelve gehouden zullen zyn alles toe te ftaan en te verrichten , dat tot levensbehoud van zodanige ongelukkigen kan worden in le werk gefteld, op verbeurt? eener boete van vyfen-twintig Gulden, mede ten behoeve van dezer Stads Aalmoesfenierkamer , mitsgaders fufpenfis van de exercitie hunner neering, voor den tyd van zes weeken, ingevaüe zyiieden zich daar tegen mogten komen tc verzetten, of befluiten konden zulks te weigeren. Ea op dat niemand- eenige öttweWBheiO hier- van Qqqqqq 3 ZOU-  1962 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- zoude konneD voorwenden, zal deze worden ge» trecht.drukt, gepubliceerd en alomme geaffigeerd, naar behooren. Aldus gearrefteerd by Myne Heeren van den Gerechte voornoemd, den 30 November 1793. In kennisfe van My, J. HINLOPEN. O VER T S S E L. Deventer. Omtrend het bedienen der Koorn- Water en Wind-Molens binnen de .vad Deventer, gelyk mede omtrend derzelver Maal-loon en aftrek voor laccage, naar het gewigte,is by de Regeering dezer Stad, oen 2i dezer maand de navolgende Ordon* nantie afgekondigd: T>urgemeesteren, Scheepenen ende Raad der Stad Deventer, in confiieratie neemnde ce menigvuldige klagtcn over de ongelykheid van het Maalloon, hoe langs hoe meer toegenomen, als mede over de abuizen, zo in het gewigte van het gemaalen Meel dikwyls bevonden wordt plaat- te hebben, ende daar in, zo veel mogelyk, willende voorzien, hebben by refumptie van voorige Kefolurien, by welke hei Maalloon, wel van eenige, doch niet van alle foorten van Koorn bepaald was, na gehouden ddiherarie, ter bevordering van hec Gemaal in het gemeen . en tot goed tn zeker gerief van eenieder in het byzonder, goedgevonden te  JAARBOEKEN, December, 1793. 1963 te arrefteeren, te ordonneeren ende te ftatueeren Devebnavolgende artikelen. TER* I. De Molenaars zullen alle en een ieder \oox^d°""' 2U zelfs voor eigen rekening van ryn Molen, en £ nimmer in eene gemeene Busfe me' andere Win , de nolens magen maaien, op pcene van vyftig Heeren Ponden, by ieder Molenaar of Compagnon, in zulken gemeene Busfe participeerenoe. voor de eerfte reize, en op verdubbeling van die boete voor de tweede reize, ten profyte van de Stad. II. De Molenaars zullen alle , zulks met Ecde beloven Je, m wel op de Koorn Water als Windemolens, het Ivoora ter haarer Molen , om te breekeu en maaien , gebragt wordende , moeten breekeo en maaien voor een evengroot en evengeIyk Maalloon tot die prys, als hier onder van ieder foort bepaald is, zonder iets meerder te mogen neemen, ofte zig met minder Maalloon te laaten becaalen, het zy by toelaating, hec zy by accoord, ofts andere vergelding, hoe genaamd, op pcene van honderd Heeren Ponden , ten jMrofyte, als vooren. III. De Molenaars zullen geen Koorn op of in haar Molens, om te breeken ofte te maaien, mogen aanneemen na hec fluiten van het < omptoir van den Accyns op het Gemaal, op de boete van vyftig Heeren Ponden, ten profyte, als vooren. IV. AI het Brandzaad en Zemelen, ter Molen geraaalen zullende worden . ofichoon dit niet pleegde gewogen te worden, zal voorbaan , eer h t ter Molen komt, aan het Cyshuis gebragt moeten worden , om door een der Stads Wegers gewogen te worden. Qqqqqq 4 V. Gee-  Ordonn, op de. Koornmolens. i , 1 X. De Molenaars zullen moeten zorg draagen," ■• ** a pddüi O dat' IQÖ4 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ V. Geenerbande Koorn zal door de Molenaars gemaalen mogea worden, ten zy bun het gewiste daar varj me een vertoonde aanteekening van den Weger komt te blyken. VI. Die het eerst met eenig Zaad, Koorn, Zemelen, of Mout ter Molen komt, zal hec eerst geholpen worden, wanneer het inhebbendeGemaal is afgemaalen, ten zy de haast of fpoed van een Brander, Brouwer of Bakker noodz'akelyk vereischce, dat deszeifs Koorn, ten minften voor een gedeelte, gebroken wierdt, om deszeifs Fabriek Diec te f>remmen; zullende dan nog den Molenaar, by flappe wind ofte andere occafie, zo Veel moge'yk, zorgen , dac de geringere deeltjes, tot een half fchepel incluis, zo fpoedig doenlyk, worden afgemaalen. VII. De Molenaars zullen naauwkeurie zorg Iragen, dat des eenes Koorn en Meel van des anierens wordt afgefcheiden, en even zo veel opbrrenheid gebruiken , als of het niet nagewogen wierdt, od corre&ie van Scheepenen en Raad nval daar in nalatiger bevonden wordt als te voren. VIII. De Molenaars zullen exact letten, dat een eder het Meel krygt van zyn eigen Zaad, en geen ■ndcr. IX. De Molenaars zullen het maaien niet mogen verweigeren als het 'er bekwaam toe is, en niet mp;en uitttellen, op hoope of verbeelding van meérkar wind, op een boete van tien Heeren Ponden, o daar over geklaagd, en de klagte gegrond be■onden wordt.  JAARBOEKEN, December, 1793. ic/y dat het Koorn, zonder onderfcheid, na behooren, worde gemaalen, en over zulks de Molen (leenen van tyd tot tyd zodanig moeten billen en fcherpen, dat zo wel het Koorn, het geen het allereerst na de gedaane billinge, als het welke daar na op dezelve gebroken wordt, met of door het maaien niec bedorven worde , zullende de Molenaar, in wiens romp het Koorn of Meel met of door 't maaien mogte bedorven weezen, de fchade, daar door veroorzaakt, moeten vergoeden, wanneer hem kan worden aangetoond zulks moedwillig, of voorbedagcelyk veroo ^aakt te hebben, en daar benevens van zyn Oclrooy tot het maaien, of bediening det Molen ontzet worden, ter arbitrage van Scheepenen en Raad. XI- Niemand onzer Burgeren en Ingezetenet zal zyn Koorn uit de Stad op anderer Heeren Mo lens, buiten dezelve, ter breeking en om te maaien, mogen verzenden, tenzy, door onvoorziene toevallen, de Ko rnmolens dezer Stad in die fitua tie geraakt waren, dat ze geheel buifen ftaat wa ren"^ te maaien , wanneer zulks ter kennis vat Scheepenen en .Raad zal mogen gebragt worden om daar in voorzieninge te doen, zo als zullen vin den ce behooren. XII. Niemand, wie hy ook zy, zal vermogen ccni? femaalen Koorn of Meel, om binnen deez Stad te confumeeren, van buiten deeze Stad in t brengen, niet alleen op de boeten, by de Ordor. nantien van den Impost op hec Gemaal daar tege geëmaneerd, maar ook daar en boven, zo ieman zig zulks mogt onderwinden, verpligt b'lyvende voor laccage van dit alzo ingebragte Meel, zonde verzuim, in de Armenkiste in *t St3ds Cyshuis i 1 ü brengen zo veel per Schepel of Mudde, a hier onder, voor laccage en gewist, is bepaald *jn daar en boven vervallen in een 'boete van twt hot Deven* ter.' Ordonn. op de Koorn' molens» 1 ► i j » r r .3 >. e t-  Deven TER. Ordonn op de Koornmolens. i i t i i I 1 i 1 1966 NIEUWE NEDERLANDSCHE honderd Heeren Ponden, ten profyte, als boven,voor de eene halffcheid, en voor de ander half' lcheid ten profyte van den Aanbrenger. XIII. De Molenaars zullen met Eede moeten belooven en verklaaren, geen Koorn of Meel uit de zakken, noch uit de romp , noch van ergens elders op haar Molen te zullen neemen, ofte te doen neemen , nochte te zullen fcheppen, ofte te doen fcheppen, om het zelve, voor haar ofte de haare ofte iemand, wie hy ook zy, buitenden regten Eigenaar, te houden, te genieten ofte eenig voordeel of gewin daar mede te doen ofte te zoeken, op pcene van honderd Heeren Ponden , half ten behoeve der Stad, en half ten profyte van den Aanbrenger. XIV. De Molenaars zullen met Eede beloven, Seen Meel, hoe genaamd, van en buiten haare Molens naar elders, waar het ook zy, noch bin^ nen noc.1 buiten deze Stad, noch by nagte noch sy dage, ter geener tyd, te dragen of te doen drajen, te verbrengen ofte te doen verbrengan, ten ty het Koorn, waar van dit Meel gekomen is, aan riem Molenaar privativelyk toebehoord , aan het Cyshuis is aangegeeven , gewoogen ende de lacca$ie, ingevolge de onderftaanJe artii-elen, m 't -yshuis door de Stads Wegers daar van is af>e. :rokken, op pcene, dat, van de overtreeding deses wordende overcuigd , vervallen zullen zyn in le boete van tweehonderd Heeren Ponden, voor e eene halffcheid ten profyte dezer Stad, en voor le andere halffcüeid ten behoeve van den Aan«enger , en daar en boven op verlos van 't Oc;roy of regt tot het bedienen eener Molen binnen leze Stad. XV. De Molenaars zullen niemand zonder Maalaon van liet Koorn voor eitjen gebruik bedienen,, noch*  JAARBOEKEN, December, 1793. 1967 nochte ook eenigerhande korting op het Maalloon laaten doen, XVI. De Molenaars zullen, in het vorderen en neemen van het Maalloon, geen onderfcheid maa* ken , of 'er een halve of een geheele last, noch ook of'er minder quantiteit als een halve of geheele last ter Molen gezonden wordt, neen maar van hetMudde, volgens het gewigte, zo als hier onder geftatueerd is, het Maalloon moeten vorderen , zonder van de eene of andere quantiteit minder te mogen neemen, als hier onder omfchreeven en toegelegd is, op de boete van vyftig HeereE Ponden een behoeve der Stad. XVII. Alle de Zaadzakken, ook van Brandzaac en Mout, zullen voortaan Muddes,en die van Ze mekn zes fchepels zakken zyn, waar na een ieder, dewelke Koorn in zakken ter Molen zend, zig za hebben te reguleeren, op welke zakken de naan ef het merk des Eigenaars gefield zal moetei worden. XVIII- Een iegelyk zal zorg draagen, dat zyi Zakken, waar mede 't Koorn ter Molen zend, e het zelve of het daar van gemaalen Meel Iaace weegen, digt en niet met gaaten zyn. zullende i contrairen val aan die geene, welke*zulke lekke e ondigte zakken Meel Iaat weegen * geen vei goeding van gewigte worden goed gedaan voor he meerdere verlos, het welke boven het geene voc laccage en gewigst, volgens het onder bepaalde worde afgetrokken , mogce bevonden worden t mankeeren. XIX. Niemand, die ter Molen komt, wie h ook zy, zal uit de zak van een ander, ofte ook u de romp, fchoe, bak of kiste, eenig Koorn c Mee! van een ander mogen neemen, trekken ( fchej Drvih* rER. Ordonn, op de Koorn^ molens» f " [ i l X J I 1 1 t T * e y it £ »f  Deven» TER. Ordonn, op de Koorn' molens» ) 1 I £ E tpfJS NIEUWE NEDERLANDSCHE fcheppen, op de boete vaD vyf Heeren Ponden teD profyte der Stad, zullende ook niemand eens anders Zakken mogen toebinden of losmaaken, ten zy de Molenaar hyn vooraf tot het zelve verzoek gedaan beeft. XX. Het Maalloon zal moeten betaald worden, als volgd, van Een Schepel Rogge ƒ 0 : i : o Een half Schepel o • o : 8 Een Spind 0:0:4 Een mudde Rogge, eenmaal gemaa1 len wordende 0:4:0 Een mudde Builmeel 0:5:0 En zo van mindere of meerdere quantiteit'na Wvenant. . Wordende het mudde Rogge gerekend tot de zwaarte van 170 Ponden. Een fchepel Tarwe. ƒ o : 1 : 8 üen mudde dito 0:5:0 ■ En zo van mindere of meerdere quantiteit" na idvenant. Wordende het mudde Tarwe gerekend tot de zwaarte van 175 Ponden, ïen Zak met ongemaalen Rogge Zememeien groot ij mudden fo : 3 : o Wordende het mudde zulker Zemelen gerekend, zwaar te zyD 92 Ponden. Jen mud 'e Brandzaad ƒ0:3:0 Wordende 't mudde Brandzaad gerekend, zwaar te zyn '30 Ponden. !en mudde Mankzaad ƒ0:3:0 Wordende hec mudde Mankzaad gerekend tot de zwaarte van -öo Ponden n mudde Wind- en Eescmout, door malkanderen gemaalen wordende ƒ0:3:0 Wordende 't rudde Mout gerekend, zwaar te zyn 120 PonJen. en mudde Boonen ƒ0:3: q eo  JAARBOEKEN, December1703. J960 en tweemaal, gemaalen wordende ƒ0:6: °Deveïï: " ' De zwaarte van het mudde Boonen wordt ge- TER, rekend tot 180 Ponden. Een mudde Boekweit ƒ0:2:8 Ordonn. ' en tweemaal gemaalen wordende o : 5 : o 0p de Wordende 't mudde Boekweit gefteld ter zwaar- Koornte van 156 Ponden. molens. Een mudde Garst ƒ0:3:0 Gerekend tegens de zwaarte van 140 Pond per mudde. Een mudde Haver ƒ0:3:9 liet mudde Haver zwaar te zyn gerekend tot ti6 Pond. • Zullende het Maalloon van het mudde Zaad voornoemd, hoe ook genaamd, het zelfde blyven , niet tegenftaande het mudde een Pond of vyf meet of minder weegd, als hier boven dc zwaarte begroot is, en zo ook in mindere maate na rato tot het mindere , doch boven dien ce bctaalen na advenant. XXI. Dat een iegelyk, Koorn ter Molen brengende, het zelve aan het Cyshuis, eer hy 'ermede ter Molen gaat, zal moeten laaten weegen door den Stads Weger, daar toe beëedigd en aldaar pra> fent, dewelke daar van aanteekeninge zal moeten maaken, en op het fchyn of billet het gewigte noteeren. XXII. Ende alzo in voorjge tyden het Meel van" de Molens afgehaald, toe verhindering van fraudes ende gerief der Burgerye by den Weger gewogen plagte te worden, afliaande voor eenen zak, daar «en mudde ofte meer in was, drie Pond, cn, daar minder dan een mudde in was, twee Pond, doch welk naweegen by vervolg van tyd in onbruik geraakt is, waar door dikwyls klagten ontftaan zvn ; zo hebben Scheepenen en Raad, om dezelve'zö veel mogelyk, weg te neemen, zelfs met een mer- ke>  i97o NIEUWE NEDERLANDSCHE Devïk TER. Orclant op de Koornmolens. - kelyke vermindering der Tarra (van vroegere tyd, beraamd en vastgefteld deze navolgende artikelen. • XXIII. Wanneer iemand met Koorn ter Molen gaat, drie fpind ofte daar boven wegende, zal hy het zeke, gemaalen zynde, en voor zo ver den af. flag vo'gens artikel 28 onderhevig is, amftonds en diretT: al;, het van de Molen komt, zonder het Meel iets te verminderen, aan de Stads Weger op het zelve Cyshuis. daar het Koorn gewogen is, vertoonen eD laaten naweegen, by nalatigheid op een boete van één Heeren Pond voor ieder zak, afflaande den Weger wegens verlos voor verftuiven, bewerken en gewigte, ajs articulo 28. XXIV. Edoch die geene, dewelke met minder deeltjes, onder de drie fpind wegeode, ter Molen gaan, zullen hier van bevryd zyn, en dien ten gevolge haar meel, van de Molen gehaald, niet wederom behoeven te laaten nawegen; nogthans de vryhe'd behoudende, zulks te doen, zonder voor laccage iets te geeven of te neemen, dan maar alleen om te zien, of wegens te weinig gewigte eenige actie aan denzelven tegens den Molenaar competeerd, dewelke egter daar tegens zyne redenen van verfchooning zal mogen inbrengen. XXV. Aan die geene, welke deeltjes Koorn onder de drie fpind ter Molen gebragt hebben, blyft gepermitteerd, om het Meel daar van, wanneer het gemaalen is, af te haaien, zelfs na het fluiten vaa *t Cyshuis, wordende de Molenaars gelast,het zelve te laaten volgen. XXVI- Gelyk Wy ook aan Branders , Brouwers en Bakkers toeftaan , om hun Meel van Koorn, het welk zy met Karren ter Molen gezonden hebben , mede ten deele of voor bet geheel, na  JAARBOEKEN, December, 1793.. I9?I na het fluiten van het Cyshuis, door een KarreDEVEtfte mogen doen af haaien, mits dezelve Fabrikeurs ter. het zelve Meel aan hun huis aanftonds doen wegen, en des anderendaags, onder haare eigen hand, Ordonn. ten Comptoire aangave doen van het gewigte, des op de gerequireerd door hun met eede te bevestigen, op Koorn» dat by het resteerende Meel, ten Comptoire moe-moletih tende nagewogen worden, dit gewigte geaddeerd, en dus de laccage en de afflag voor dezelve opgemaakt en afgetrokken kau worden. XXVII. Niemand , welke eenig Meel van de Molen , zonder het zelve vooraf ten Comptoire te laaten naweegen , ergens elders gebragt heeft, ofte met een deel of zak Meel van de Molen aan hec Cyshuis komt, om na te wegen, en niet direct, van de Molen naar 't zelve gegaan is, ofte ook de zak los, niet digc, of prsfümtiveiyk hec Meel verminderd hetfc, zal hec te korc van zyn gewigte kunnen eisfchen of trekken, neen , maar daarop alle aanfpraak verwerkc hebben . niet tegenftaande, het geen wegens hieronder bepaalde verlos voor vérftuiven enz overig is, zal moeten afgewogen worden. XXVIII. By bet naweegen van het Meel, het welke van de Molen gebragt worde aan het Cyshuis , om na te wegen, zal worden afgetrokken voor hec gunt voorfchreven van de nabenoemde Speciën en Maaten, Van drie fpind Rogge i Pond Van een eokeld fchepel l Van een mudde Rogge 2 Builmeei 3 VVeite 2 Boekweite 2 Garfte 2 Haver 2 Boonén eenmaal gemaalen 3 Rrrrrr en  1972 NIEUWE NEDERLANDSCHE Deventer. Ordonn. op d& ïfoornmolens, j 1 ! ) i ( ] : 1 t i i ] en tweemaal gemaalen 6 Pond Mankzaad 3 Van ik mudde Zemelen 3 En zo na advenant van de mindere of meerdere maaten, omme het zelve Meel, het welke wegens de voorfchreeven laccage overig mogte blyven, in die daar toe gemaakte Kasten te bewaaren , om van tyd tot tyd na den Huisarmen gezonden te kunnen worden. En welke afgetrokken laccage, gevoegd by het averig gewigte van Meel, 'c welk iemand overhoud, zal moeten uitmaaken het juiste gewigte, iet welk zyn Koorn gewogen heeft, zullende het :e kort hem uit de Kisten voornoemd worden toe'emeeten, maar ook daar en tegen het te veel of ueerdere afgewogen, en in de voorfchreven Kii:en geftort moeten worden. XXIX Wanneer iemand verzuimde, zyn Meel >y tyds van de Molen af te haaien, ofte te doen ifhaaien, en meer als eene dag, na dat het afgenaalen is, op de Molen liet overftaan of verblyven, sal, boven de laccage voorfchreven, een half pond ier Mudde naar ieder meerdere dag meerder worlen afgetrokken. XXX. Eindelyk wordt een ieder geïnjungeerd :nde gelast, om de voo fchreeveuartikelen exaeïeyk na te komen, en fpeciaal de Molenaars, zo wel ils een iegelyk ter Molen komende, verboden, mal;anderen, of den een r'en anderen onvriendelyk e bejegenen , kwaad befcheid te geeven, veel min e miszeggen, ofte te injurieeren, ter arbitrage fan de Heeren in der tyd. XXXI. Blyvende de Impost op het Gemaal en Drdourantien, daar op geëmaneerd, in allen dee» en ongepraïjudicieerd. XXXII. Re-  JAARBOEKEN, December, 1793. 1973 XXXII. Referveerende zig Haar Wel Edele DevekHoog Achtbaare, deze Ordonnantie ten allen ty-ter. den zodanig te interpreteeren, te vermeerderen, te verminderen en te veranderen , als , na exi- Ordonn, gentie van zaaken , zal bevonden worden, te be- op de hooren. Koorn-' molens. En op dat niemand hier van eenige ignorantie mooge voorwenden, zal deze door den druk gemeen gemaakt, voorts gepubliceerd en geafSgeerd worden, daar zulks te doen gewoonlyk is. Aclum in Senatu Cosf. Menninck Jacob fon, DD. den 13 September 1793, & Publicatum Cosf. y. L. Bosc de La Calmette, de Schep* pér , DD. loco J. van Suchtclen , Noor(imk, den 21 December' 1793. Ter Ordonnantie des Raades, J. S. KNOOP, Secretaris, STAD EN LANDEN Groningen. ;j Men heeft hier thans andermaal het genoegen in onzen Academie - Thuin in bloei te zien, die zeiJzaame en overfchoone Plant, welke wy. voor drie jaaren by ons bloeiende, verklaard hebben geene Heliconia liiHAi te zyn, waar voor den Heer Jt J. Richard en andere haar gehouden hadden, en welke wy te dier tyd meenden, dat nooit in Europa gebloeid hadt, dog zedert R r r r r r 3 ont-  Gromingen GENERALITEITS LANDEN. 's Hertogenbosch. Hunne Hoog Mogenden, de Algemeene .-taaien der Vereenigde Nederlanden, hebben de Magiflraaten van de Steden en Haatzen in de Generaliteit, doen aanfehry ven , om de Bedeltonden, welke tot dus verre, ingevolge nunner Hoog Mogende Kefolutie van den j i February laatstleden om de veertien dagen hebben moeten gehouden worden, voortaan om de maand te doen houden. B r e- is>74 NIEUWE NEDERLANDSCHE ontdekt hebben, dat dezelve in Engeland in 's Konings Tuin te Kew haare bloem hadt voortgebragt, en daar na te recht, door den thands reeds betreurd wordenden Aiton, in zyn Hortus Kezvenfis , Tom. 1. p. 285. Stri-litzia Regin^s genoemd , en zeer fchoon afgebeeld is. Aiton verklaart , dat zy door den beroemden Jofepb Banks, in het Jaar 1773, eerst by hem in Europa is overgebragt, en houdt haare natuurlyke Geboorteplaats, de Caap de Goede Hoopte zyn: waar by wy alleen voegen, dat onze Strelitzia Regin/e , de voorige keer dertig voile dagen bedeed heeft, om al de pracht van haaren bloei aan den dag te leggen, en zig deze keer thands niet minder fchoon begint voor te doen.  JAARBOEKEN, December, 1793. 1975 Breda. Den 7 dezer maand December, is alhier Breda. in Krygsbezetting uit het Leger van den Staat der Vereenigde Nederlanden , aangekomen het Veld-Battaillon van het eerfte Regiment van Waldeck, als mede het VeldBattaillon Wartensleben; waar tegen den 8 December zyn uitgetrokken de Mekkelenburger Troepen na Bergen op den Zoom. y Door deze Stad en derzelver omtrek, de Dorpen 's Prinfenhage, Ginneken en Teteringen, zyn naar hunne beftemde plaatzen door gemarcheert, Orange-Gelderland wat 's Bosch, Saxen - Gotha naar Geertruidenberg, Brakel, naar Heusden, de Thouars, naar de Willemftad en Steenbergen. Ook is een gedeelte van Peres uit Heusden alhier in Guarnifoen gekomen, benevens de Husfaaren van Fan der Hoop; zynde de geheele Veldtrein der Pontons hier mede aangebragt en opgelegd. Maastricht. In 't begin dezer maand is alhier binnengetrokken het Grenadier- Battaillon van Plettenberg. Vervolgens is van hier naar Bergen op den Zoom getrokken een gedeelte van het alhier in Krygsbezetting zynde Regiment Grifons van Scbmid, en is ten zeiven dage binnen gekomen het Veld Battaillon van het Regiment de Schepper, het Grenadier Battaillon van den Prins Van Reus, en het Jrenadier ■ Battaillon van Raesfelt; Rrrrri 3 wor-  Maastricht 1976 NIEUWE NEDERLANDSCHE wordende een gedeelte van 't Regiment van de Graaf Van Weideren, uit Heusden, alhier verwagt. Ook zyn hier wederom binnen gebragt ruim 200 Franfche Krygsgevangenen, waar onder 11 Officiers, oader geleide van Keizerlyke Ruitery en Voetvolk ; de Gemeenen zyn buiten de Brusfelfche Poort in de Cafematten, en de Officiers in een Herberg bewaard geworden. Dezelve zyn vervolgens naar Aken vertrokken, om verder riaar Duitschland te worden overgebra82 NIEUWE NEDERLANDSCHE jfnfw. der Nol, Conv. aan de verbondene Ko' tiingen. i i De Koningen befchuldigen het Franfche Volk van onzedelykheid! Volken, luiftert met aandacht naar de lesfen van deze eerwaardige leeraars van het menfchelyk geflacht! de zedelykheid der Koningen! gerechte Hemel! en de deugden der Hove. hngen! Volken, looft de goede trouw van liberins en de oprechtheid van Louis XFl! roemt het gezond verltand van Ckwdius en de wysheid van George! pryst de matigheid en de rechtvaardigheid van Wilhelm en van Leopold! verheft de kuisheid van Mcsfalina, de huwelykstrouw van Catharinq en haare zedigheid! verbreidt den onverwinlyken af kcer;van alle de Despooten, die geweest zyn, die zyn en die nog komen zullen, van de overheeringenen van de tieranny, hunne tedere zucht voor de verdrukte onfchuld, hunne religieufe eerbied voor de rechten der menscbheid! Zy betichten ons met ongodsdienfrigheid, zy zeggen openlyk dit wy den oorlog aan de Godheid verklaard hebben. Wat is de Godvrucht der Tierannen üichtelyk! en welk een behagen moet de hemel hebben in de deugden, die in hunne hoven blinken, en in de weldaaden, die zy over de aarde uitftortcn! Van welk een God fpreeken zy ons? icennen zy anderen dan de hoogmoed, de brasfery ;n alle de ondeugden! Zy noemen zich de beelden der Godheid, is het om het heelal te noodzaaken nare altaaren te verlaaten ? Zy beweeren dat hun jezag haar werk is: neen! God heeft de Tyge-s jefchapen .... cn de Koningen zyn de meefter[Jukken van de menschlyke verdorvenheid. Zy roejen den Hemel aan, maar 't is om de aarde teoverïeeren. Zo zy ons van de Godheid fpreeken, 't is m zich in haare plaats te ftellen, de fmeekingen Ier armen en de weeklachten der elendigen verzenien zy tot haar. Zy zelf zyn de goden der ryken, ie verdrukkers en de moordenaars van het Volk. De Godheid eeren ende Koningen ftraffen, komt >p het zelfde uit. Welk volk richtte ooit een zuiverder eerdienst dan den onzen aan het Opper fte We-  JAARBOEKEN, December, 1^93, 1983 Wezen * onder wiens hoede wy de onwankelbaare grondbeginfelen van alle menfcbelyke maatfchippy hebben verkondigd ? Het doodvonnis der Tieraonen lag in de neêrgeflagen en befchroonide zielen der ftervelingen in vergetelheid ce flaapen; wy hebbet het zelve ten uitvoer gebragt. De waereld be hoorde aan twee of drie ftammen van üerannen. even als de woeftenyen van Afrika a3n de Tygen en de hangen; wy hebben haar aan het menschlyl genacht weder bezorgd De wetten der eeuwig* gerechtigheid wierden fchamperlyk de wetten de gegoede lieden genoemd; wy hebben 'er de kr ch tige wezenlykheid aan gogeeven. De Zedeleer la| in de boeken der Wysgeeren; wy hebuen ze in d' regeering der Natiën te pas gebragt. Volken, indien het U niet gegeeven is de tyte len,die wy u wedergegeeven nebben te doen ge den, wacht u ten miniton onze rechten te fchet den of onzen moed te lasteren. De Franfche zyn niet met de gekheid behebt van eenige Nati haares ondanks te willen gelukkig en vry ma ken alle de Koningen hadden kunnen op hunne bi bloede Troonen zi-ten leven of flerven indie zy de onafhankelyk'neid van het Franfche Vbl hadden weeten te eerbiedigen. Wy willen flech u verlichten omtrend hunne onbeichaamde last* ringen, Uwe Meefiets zeggen u, dat de Franfche N tie alle de Religiën heefc verbannen , dat zy d< eerdienst aan de Godheid heefc doen vervangei door dien aan eenige menfchen. Zy fchilderi onsby u af als een volk, dat afgodendienfiig of zi neloos is, het is onwaar (jtls mèntentji het Fra fche Vclk en deszeifs Reprefentancen refpecleen de vryheid van alie de kei kdienften, zy verbann geen; zy eeren de deugd van de martelaars d menschheid, zonder opvyzeling en zonder afgode dienst; zy verfoeiende onverdraagzaamheid en vervolging, onder welken dekmantel dezelve t kleed zy ; zy veroordelen de buitenfporighed v Antw. der Nat. Couv. aan de verbon» dene Ko» ningtn. i 4 e n k :s 1- :n 1, :n Q- a:n:a er n« le e?nan  Antw. 'der Nat Cü?2V. aan de Verbondene Kovingen. \ ] i ] j 1 h ï b d v . T bi d< di de 10S4 NIEUWE NEDERLANDSCHE van het Pkilofophismus, even als de dwaasheden 'va" hec bygeloof, als de misdaden der dweepery. Uwe Tieraanen wycen ons eenige van debyde onftuitnige bewegingen eener groote Revolutie onahcneidelyKe ongeregeldheden ; zy wyten ons de uitwerfcfelen huaner eigene iutrigues, en de attentaaten hunner zendelingen. Alles wat de *ranlcbe Revolutie ver Handigs en verhevens h^fc voorrgebragt, is het werk des Franfchen Volks: alles wat een tengenovergefteld kenteken draagt, behoort aan onze Vyanden; de redelvkc en grootmoedige menfchen zyn van de party dér Republiek; alle de trouwlooze cn omgekochte wezens zyn van de faöie uwer Tierannen. Verguist men den alkoesterende zonnebol, om eenige fchaduwvlakies welke zich op deszeifs heldere fchyf verroonen! Verliest de ajgulde Vryheid heure goddeIy,  1988 NIEUWE NEDERLANDSCHE alle onzydige Natiën verzekering te geeven van de geneigdheid der Conventie, om den Vreede met dezelven te handhaven en by. zonder, gelyk hy zich uitdrukte, met deszelfs twee getrouwe Bondgenöoten, de Zwitferfcbe Kantons en de Vereenigde Staaten van Amerika. In dien voorilag heeft de Conventie niet alleen bewilligd, maar tevens beRoten een zekeren Humbert, met de ge* heime en gewigtige Commisfie naar Zwitferland af te vaardigen, om de Zwitfchers over te haaien tot het erkennen van de Franfche Republiek, en het zenden van een Minifter naar Parys; dan de Lord Füz ■ Geraid, Minifter Plenipotentiaris van Zyne Groot- Brittannifche Majefteit, hier van kennis gekregen hebbende, heeft daar op aan den Raad der XIII Zwitferfche Cantons de volgende Memorie overgeleverd: T\e Ondergeteekende Minifter Plenipotentiaris van J-' Zyne Groot - Brittannifche Majefteit, heeft gemeend zyne hooggaande verontwaardiging te moeten aan den dag l. ggen, welke de nieuwe hoon in hem verwekt, dien uwe Excellentien wordt aangedaan door die verachtelyke en wreede fchepzels, die zich te Parys, onder den naam van Conventie, vergaderen. Uwe dappere foldaaten, in dienst van Zyne Allerchristelykfte Majefteit, niet hebbende kunnen verleiden, en wanhopende om hen in derzelver geweldenaryen te doen deelnemen, hebben deze oproermakers hen ontwapend, geplunderd en vermoord. Geheel Europa zal nimmer vergeten het edel gedrag van zo veel braave Zwitfers, die zich ter verdediging van Lodewyk denXVl opgeofferd hebben, liet zal nooit vergeten de wreed- be-  JAARBOEKEN, December, 1793. 1089 heden, welken de Kannibalen hun hebben doen ondergaan. Bemorst met het bloed van uwe broeders, met het bloed van een deugdzamen Koning, uwen Vriend en Bondgenoot, met het bloed van Zyne Gemalinne, en met dat van eene ontelbaare menigte onfchuldigen, aanleggers zynde van een wree-' den Burger • Oorlog, welken zy ondernomen hebben , met de hoop van hunne tieranny over geheel Europa te zullen verfpreiden; op het oogenblik, waar op zy hunne laatfte daad van wreedheid en razerny fchynen gepleegd te hebben, vermenigvuldigen zy nog hunne ilagtoffers, en terwyl zy zich zeiven onderling verfcheuren, durven zy ulieden nog hunne Bondgenöoten noemen. Zy hebben zich niet gefchaamd uwe Traclaaten te verbreken, met den Souverein, dien zy op een fchavot omgebragt hebben , en geeven nu hun verlangen te kennen, om de verbindtenisfen met ulieden te vernieuwen. Voorwerpen zynde geworden van hec affchuwen der geheele Waereld, durven zy, Hooge en Magtige Heeren! nog de ftoutheid gebruiken, om ten uwen opzigte zulk eene beledigende uitzondering te maaken. Zou 'er dan iets gemeen kunnen zyn tusfchen de Vryheid van Zwitzerland en de vérfchrikkelyke regeeringloosheid , welken zy met dien naam beflempelen? Kan 'er iets gemeen zyn tusfchen een goed en godsdien ftig volk, Voorftanders van goede zeden en gerechtigheid, en tusfchen Atheïsten , vyanden van God en menfchen , wier bloeddorst en roofzugt niet te verzadigen is, en wier misdaden, in vyf jaaren tyds, die van alle de vorige eeuwen duizendmaal overtreffen. Het is ulieden bekend, Hooge en Magtige Heeren ! dat zy, in hunne pogingen om derzelver fchan. delyke leerftellingen buiten de grenzen van Frankryk te verfpreiden , uw gelukkig Vaderland niet ontzien hebben. De kunstgreepen van hunne zenSissss 2 de. Memorie van den Eng.Gem zant aan de Zwitsers.  1990 NIEUWE NEDERLANDSCHE Memorie yan den Eng.Gezant aan de Zwitfers. delingen, om den eerbied voor uwe wetten te vernietigen , zyn ulieden nog niet vergeten. 'Er is niemand, die gelooven zal, dat de bewerkers van wanorde en regeeringloosheid, alle maatfcbappelyke grondbeginfelen door geheel Europa aanrandende, het oogmerk zoude gehad hebben, om uwe Staaten te fpaaren, en nimmer bedoeld hebben om 'er binnelandfche onlusten in te verwekken , indien zy 'er anders maar gelegenheid toe hadden kunnen vinden. De verwoestingen, die zy dn de Nederlanden, in Savoyen, in het Bisdom van Bazel en overal waar zy geweest zyn, onder den naam van Vrienden des Volks, hebben aangeregt, toonen genoeg wat men van hunne betuigingen van toegenegenheid te wagten heeft. 'Er kan geen duurzaame Vreede plaats hebben tusfchen de wyze Raadsvergaderingen der Zwitferfche Staaten en tusfchen Roovers, die zig tot het aanregten van verwoestingen verbonden hebben. Maar wat is het oogmerk van hunne verraderlyke beleefdheden? zy trachten voor u te verbergen de gevaaren, welken u bedreigen. Zy hebben de hoop, hoe herfenfchimmig die ook wezen mag, om uwe Burgers te verleiden, door den affchrik te verminderen, dien zy by ben verwekt hebben, en om hen, den een of anderen tyd, te overrompelen in het midden van eene bedriegelyke veiligheid. De Minifter Plenipotentiaris van Zyne GrootBrittannifche Majeileit, zal niet onderzoeken of de-rechtmatigheid en het waar belang van een Staat denzelven gedogen onzydig te blyven, in een Oorlog van byna alle de Mogenheden van Europa, tegen hen, die 'er de barbaarschheid trachten in te voeren, en in een Oorlog, waar in men ftryd, niec alleen voor hec beftaan van alle wettige Regeeringen , maar zelf voor het bewaaren van alle Eigendommen- Hy zal maar alleenlyk doen opmerken, dat, io de tegenwoordige tydsomftandigheid, de onzydigheid zelve niet zoude toelaaten eeni-  JAARBOEKEN, December, 1793. l»i eenige directe of indirecte verftandhouding met de Memorie oproermakers of hunne Agenten. Wanneer twee van den wettige Mogenheden den Oorlog voeren, kunnen Eng. Gede betrekkingen van den eenen Staat, met den een of zant aan anderen, niet hinderlyk zyn aan derzelver weder- de Zwit» zydfche rechten; maar de tegenwoordige Oorlog,feru gevoerd wordende tegen geweldenaars, moet alle correspondentie, die zy met een onzydig land houden, een erkentenis zyn van hunne authoriteit, cn dienvolgens eene nadeelige daad voor het belang der verbondene Mogenheden. Zyne Groet - Brittannifche Majefteit is van ulieder wysheid, Hooge en Magtige Heeren ! te wel overtuigd, om niet te geloven , dat gylieden zult verachten de aanzoeken van den gemeenen Vyand van alle Volken, en uwen yver en waakzaamheid verdubbelen, om van uw Vaderland te verwyderen alle die rampen, welken de ongelukkige Franfchen te gelyk overftelpen. In alle tyden en in alle omftandigheden, zal Zyne Majefteit niet ophouden u blyken te geven van zyne vriendfehap en belangftelling in het handhaven van de onaf hanglykheid en den ouden welvaart van uwe Staaten en die van uwe Bondgenöoten. Berne den 30 November 1703. De bekende roervink, en openlyke Godverzaaker Anacharfis Clootz, is mede te Parys by de Jacobynen in ongenade gevallen. Op het geftoelte geklommen zynde, vroeg men hem naar zyne geboorteplaats, en of hy geene naauwe verbintenisfen met de Bankiers Van den Tver hadt gehadt, en die zamenzweerders niet hadt getragt in vryheid te ftellen : dit beantwoorde hy op deza wyze. Ik ben geboren in Pruisfen, het aanSsssss 3 ftaan-  IO02 NIEUWE NEDERLANDSCHE ftaande Departement der Franfche Republiek. Met myn elfde jaar te Parys, op het fchool komende, moest ik natuurlyk betrekkingen hebben met die Bankiers, welken my toen en ook daar na, op myne reizen, geld bezorgden; dan zedert ik hunne, met derevolutie ftrydige gevoelens, leerde kennen, heb ik alle gemeenfchap met die vyanden van het algemeen welzyn afgefneden. Robefpierre, nu het woord opvattende, zeide hoofdzakelyk: „ Kunnen wy een Duitfchen Baron voor een Patriot houden ? Kunnen wy een man, die honderd duizend Livres inkomen heeft, als een Sans-Culotte aanmerken ? Kunnen wy gelooven, dat een Vreemdeling, die niet dan met de Vyanden der Republiek omgaat, een Republikein is? Neen, Burgers! laaten wy ons wagten voor die Vreemdelingen, die grooter Patriotten willen fchynen, dan de Franfchen zeiven. Clootz! gy hebt uw leven doorgebragt met de Agenten , met de fpions der vreemde Mogenheden ; zo wel als zy, gy zyt een lafaart, gy zyt een verrader, die geftraft moet worden." „ Clootz! gy hebt alles gezegd; gy kende de Van den Tvers; gy kende hen voor Contra-Revolutionisten; gy verzekert, dat gy alle gemeenfchap met hun hebt afgefneden, maar dit is wederom een Pruisfisch Schelmftuk: waarom, Clootz.' hebt gy, daar gy de Van den Tvers als flegten kende, hun ontflag komen vragen ? fpreek! wat hebt gy te antwoorden!?" „ Maar  JAARBOEKEN, December, 1793. 1993 „ Maar Burgers! deze befchuldigingen, hoe zwaar ook op zich zeiven, zyn gering, zyn zelf niets, als men van Clootz fpreekt; zyne verraderyen zyn van een anderen aart; hy heeft fteeds getragt ons in den afgrond neder te Horten, door overdrevene voorftel. len; hy wilde van de geheele waereld eene algemeene Republiek maaken, en, den tyteï van Fransch Burger verachtende, wilde hy alleen een waereldburger zyn." „ Zeker, indien Clootz een goed Franschrnan ware geweest, zoude hy gewild hebben, dat wy het geheelal hadden tragten te vermeesteren? zoude hy gewild hebben, dat wy een Fransch Departement van de Kafferskust hadden gemaakt ? zoude hy gewild hebben, dat wy den Oorlog aan allen de Elementen verklaarden ? kunnen zyne vermeende wysgeerige denkbeelden in de hersfens van een braaf weldenkend man vallen ? Clootz heeft ahyd getragt veel meer Patriotismus te doen blyken, dan een ander. Clootz! wy kennen uwe nagtbezoeken en complotten; wy weten, dat gy, onder de bedekking der duifternis van den nagt, met den Bisfchop Guadet, de godsdienftige maskerade beraamd hebt, die men in Parys gehouden heefc; gy wist de droevige gevolgen, die daar uit moeiten ontllaan, en die volmaakt in het plan onzer vyanden vielen." „ Ik bid u, Burgers! van met my de volgende bedenkingen te maaken: toen wy de ürenge wetten tegen de Edelen gemaakt hebösssss 4 ben,  199* NIEUWE NEDERLANDSCHE ben, is Clootz uitgezonderd; toen wy het arrefteeren der Vreemdelingen decreteerden, is Clootz mede uitgezonderd; wat zeg ik ? uitgezonderd 1 op dat tydftip werdt Clootz tot Prefident der Jakobynen verkoren, en dus werkt de vreemde invloed dadelyk in het midden van ons." „ Helaas ! ongelukkige Patriotten ! wat kunnen wy doen , als wy omringd zyn van vyanden, die in het midden van onze gelederen ftryden ; zy dekken zich met een masker, zy vallen ons aan en wy voelen niet, dan de wonden, zonder te weten van waar de flagen komen, die ons vermoorden. De wysfte wetten, welken het geluk van de Republiek moesten uitmaaken , worden ontzenuwd door de verraders, die 'er in alle de Committe'es van de Vergadering,in alle Collegien en Comptoiren van het beftuur, zitten. Onze vyanden, op den kruin des bergs geplaatst, vallen ons in den rug, om ons doodelyke flagen toe te brengen. Laat ons waken, indien wy den val des Vaderlands willen voorkomen: Ik tel het leven der Patriotten niet, zy moeten zich opofferen. De Republiek is verloren, indien de bloodaarts en verraders niet ontmaskerd worden. Ik ftelderhalven voor om de Edelen, Priefters, Bankiers en Vreemdelingen uit de Societeic der Jacobynen te bannen." „ Dit voorftel met algemeene toejuiching aangenomen zynde, weidt Anacharfu Clootz Vyzo.nder de Sociëteit ontzegt." Van  JAARBOEKEN, December, 1703. I99J Van Poolen verneemt men, dat deRjksrjag, welke te Grodno gehouden is, nu ten einde is geloopen. De zitting van den 23 November,welke de laatfte was, heeft van vyf uuren des avonds tot negen uuren des morgens geduurd, en was vry onftuimig, wegens het misnoegen tegen den Gezant van Rusland. Nadat dezelve geëindigd was, begaf de Koning zich met alle de Leden der Vergadering in de Kapel, om het Te Deum hy te woonen. In deze laatfte zitting wierdt de Regeeringsform belloten, en de Throon nu weder verkieslvk gemaakt. By deze nieuwe Regeeringsform, welker inrichting flegts algemeen, en niet artikel voor artikel is aangenomen, is het te wenfchen, dat het van de regeeringloosheid, waar door Poolen fteeds gekweld is geweest, een einde zal maaken. De Koning .heeft zich van het recht, welk de Ryksdag hem vergund heeft, bediend, en de Leden tot alle de Departementen benoemd. De Graaf Ankvahz, gewezen Minifter der Republiek te Koppenhage, is tot de gewigtige bediening van Maarfchalk des altydduurenden Raads aangefteld , en heeft in die hoedanigheid den Eed in handen des Konings afgelegd. Uit Zweeden zyn tydingen ingekomen, dat in den nacht van den 17 op den 18 dezer maand December, op bevel van den Heer Hertog Regent, verfcheiden perfóonen zyn in hegtenis genomen, befchuldigd van Ssssss 5 eene  icpö NIEUWE NEDERLANDSCHE eene zamenzweering tegen den Staat gefmeed te hebben. Onder de in hegtenis genomen is de Gravin Van Rüdenskiold, Dame van't Hof, benevens de Lieutenant-Collonel Sandek, de Barons Lilje en Ehrenftröm, de gewezen Secretaris Ehrenftröm, de Commisfaris Signeul, de koffyfchenker van de Opera, Forfter, met nog verfcheiden domeftieken en andere minder bekende perfóonen. Gemelde gevangenen worden naauwkeung bewaakt, ende Voorzitter van de Juftitie moet ten fpoedigften de ondervragingen beginnen,en het Prothocol aan den Procureur - Generaal ter hand ftellen. VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ. Dordrecht. Den 13 December overleedt alhier na eeoe Ziekte van Hechts agt dagen, in den ouderdom van ruim 64 Jaaren, den Heer Mr. Willem Bartholomeus van den Santheuvel, in leven Oud-Raad en Oud - Burgemeefter dezer Stad, mitsgaders Bailiiuw en Dykgraaf van den Lande van Stryen. Haarlem. Den 14 December is, na een langduurige Ziekte, in den ouderdom van 52 Jaaren en 7 maanden, alhier overleden den Heer Mr. Willem Cornelis Boey, Raad in de Vroedfchap, Oud - Burgemeefter dezer Stad, en Hoogheemraad van Rhynland. 'sGra-  JAARBOEKEN, December, 1793. 1097 's Gravenhage. HuriDe Hoog MogendenVeraNhebben den Heer Daniël I/oefen , aangefteld tot dering Hoogstderzelver Commisfaris te Christiaanfand. onder de hoo- Men heeft tyding, dat op den 28 November te ge en Rysfel, (alwaar hy in Franfche Krygsgevangen-lage fchap was geraakt.) aan de gevolgen zyner won Amteden, die hy in den dienst zyns Vaderlands beko- naars , men hadt, overleden is, Jonkheer Adam Francais enz. Baron van der Duyn, Vryheer v;in 's Gravenmoer, Heer van Maasdam, Benthom en Inklenoort, befchreven in de Orde der Ridderfchap en Edelen van Holland en West-Friesland, Hoogheemraad van Delfland, Generaal-Majoor van de Ruitery, Collonel van een Regiment Ruitery ten dienfte dezer Landen. Ter Vergadering van de Staaten' van Holland en West - Friesland, is op benoeming van Zyne Doorluchtige Hoogheid aangefteld tot Baii'üuw en Schout van Gouda , mitsgaders tot Bailliuw en Schout van Bloemendaal en Bailliuw van Gauderak, den Heer Mr. Alexander Hendrik Meteier kamp, Raad en Oud-Burgemeefter der voornoemde Stad, in plaats van den Heer Francais van Plarencarfpel Dekker, die daar van vry willig afftand heeft gedaan. • Ter Vergadering van Hun Eïoog Mogende, heeft den Heer Cornelis van Hoik , Raad in de Vroedfchap en Burgemeefter der Stad Monnikkendam, den Eed afgelegd, om zitting te nemen in 't Collegie ter Admiraliteit in West- Friesland en 't Noorder-Kwartier. Ook is door Hun Hoog Mogende tot Hoogstderzelver Minifter - Plenipotennaris by den NederSaxifchen-Kreits, om te Hamburg te venblyven, benoemd en aangefteld, den Heer Mr. Ja.n Ca\~ par  1998 NIEÜWE NEDERLANDSCHE Verandering onder de hooge en lage Amte- kaars, enz. i I I • ! « J i ] i par Hartfinck, Oud - Scheepert en Raad in dc Vroedfchap der Stad Amfteldam. Rotterdam. Door de Edele Groot Achtbaare Vroedfchap dezer Stad, is tegen primo Mey 1794, betioemd tot Hoofd - Officier, de Heer Mr. Marinus Hoog, Raad in de Vroedfchap. Schiedam. Den 27 December is, by de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeefteren en Vroedfchappen dezer Stad, voor den tyd van drie Jaaren, ingaande den eerften Mey 1794, aangefteld tot Bailliuw en Schout dezer Stad, den Heer Jan Jacob Mispejblom Beyer, Heer van ZuidScharwoude, in plaatze van den Heer Cornelh Heereman , wiens post als dan geëindigd is; en voorts benoemd, om, voor denzelven tyd, ingaande als voren, zitting te nemen in het Edel Mogend Collegie, ter Admiraliteit op de Maaze, den Heer Mr. Dominicm Doom, Raaden Voorzittend Burjemeeftjer dezer Stad. Gorinchem. Uit eene overgeleverde Nominatie, by de Edele Groot Achtbaare Heeren van Je Vroedfchap dezer Stad, zyn, door Zyne Dooruchtige Hoogheid, den Heer Prins Erfftadhouier, tot Vroedfchappen dezer Stad verkozen, de -leeren Hermanus Nico/aas Boellaard, Mr. Abrala.m van Hoey Jan Jacobsz., Hubert Mattlrys idriaan Jan van Asch van IVyck, Pieter Adri\an van Rheede van Oudshoorn en Cornelius joutnnes Kneppelhout. Vervolgens zyn uit eene overgeleverde Noninatie, door Zyne D-orluchtige Hoogheid den teer Prins Erfftadhouder, tot Scheepenen dezer itad en Lande van Arkel, voor den Jaare 1794, 'erkozejn , de Achtbaare Heeren Lambertus van Weertipu, Wouter van Eeten Junior, Hermanus Nico.  JAARBOEKEN, December, 1793. 1909 colaas Boellaar d, Mr. Abraham van Hoey Jan Jacobsz., Henri Chatelain, Christiaan Dirk Schalier en Nicolaas Johannes Verhoef; en daar uit tot Scheepenen Commisfarisfen der Gemeenelands Middelen aangefteld: de Heeren Hermanus Nicolaas Boellaard , Mr. Abraham van Hoey, en Henri Chatelain. Alhier is overleden Jonkheer Francois Cornelis Baron van Aars/en, Heere van Spyk, Sommelsdyk , Plaat, enz. , Gecommitteerde wegens ds Ridderfchap en Edelen van Holland en WestFriesland, in het Collegie van de Edele Mogende Heeren Raaden van Staaten der Vereenigde Nederlanden ; Drosfaard der Stad Gorinchem en Lande van Arkel; Bailluw van Woudrichem en Lande vat Altena; Hoogheemraad van Delfland; Hoofd-In geland van Rhynland; Bewindhebber van de OostIndifche Compagnie ter Kamer Delft; Lieutenant Houtvester van Holland en West-Friesland; Kaac en Rentmeefter Genetaal der Abtdye-Goederer van Rhynsburg. Alkmaar. Den 17 December is alhier in dei ouderdom van 55 Jaaren en byna 9 maanden, zee onverwagt overleden, jonkheer Hercules van Fc reest, Heere van de drie Egraonden en Rinnegum Heemraad van de Heer Huigenwaard. Den 24 December zyn uit eene overgeleverd Nominatie tot de nieuwe Wet dezer Stad, voo den jaare'794, door Zyne Doorluchtige Hoog heid den Heere Prinfe Erfftadhouder verkozen to Burgemeefteren de Heeren Daniël Carel di Dieu , Nicolaas Dilhoff , Mr. Isaac vai Homrigh en Adrianus Ouburg ; tot Scheepeue de Heeren Dr. Arnoldus Nicolaas Kulenuamp Mr. Amoldus Fredericus Johannes Pichot, Klac bootsman Dz., Wouter Aartfen, Jacobus de Goyei Ja Veranderingonder de hooge en lage Amte- naars, enz. ! 1 t I r t t 3 » ■s '» ra  2000 NIEUWE NEDERLANDSCHE Veran dering onder de hoo ge en lage Amte- NAARs, ENZ. . Jan de Wit Dz. en Abraham Kok; tot Thefaurier Carel van der Straten, en aangefteld toe Scheepenen - Commisfarisfen van des Gemeenelands Middelen de evengenoemde Heeren Dr. Amoldus Nicolaas Kulenkamp , Mr. Amoldus Fredericus Johannes Pichot en Klaas Bootsman Dz. Enkhuizen. Door de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeefteren en Vroedfchappen dezer Stad, zyn op aanpryzinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prins Erfftadhouder, gecommitteert , om met i January aanftaande, voor den tyd van twee jaaren, wegens deze Siad zitting te neemen in het Collegie van Heeren Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Hollanden WestFriesland in West-Friesland en den Noorder - Kwartiere, den HeerHendrik Raar da, Voorzittend Burgemeester en Raad, en beftemdom mede met i January 1794, en voor den tyd van twee Jaaren, gecommitteerd te worden in 't Collegie ter Admiraliteic in West-Friesland en den Noorder-Kwartiere den Heer Pieter Hendrik van Genderen , en met I Mei 1794, voor den tyd van drie Jaaren in de Provinciaale Rekenkamer van Holland en West - Friesland den Heer Mr. Anthony Pieter Duyvensz, beide Raaden in de Vroedfchap dezer Stad. Medemblik. Den laatften December zyn op gunftige a^npryzing van Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prins Erfftadhouder, tot Burge. meefteren dezer Stad, voor den Jaare 1794, benoemd, de Heeren Pieter Spaander, Voorzitter, Frans Pont en Nicolaas Bourgonje. Zierikzee. Den 26 December, den tweeden Kersdag, de gewoone dag der jaarlykfche verandering van Heeren Burgemeesteren dezer Stad, is door verkiezing van de Edele Achtbaare Heeren Bur-  JAARBOEKEN, December, 1793. 2COI Burgemeesteren en Scheepenen, voor het aanftaande Jaar 1794, verkozen, de Heeren Mr. Corne lis Evertsen, tot Heer Burgemeefter,en Leen dert de Groote, tot Gemeente Burgemeefter, in plaats van de afgaande Heeren Dr. A. J. 'sGraeuwen en Dr. B. M. Pous. Leeuwarden. Den 17 December 1793, is door de Edele Achtbaare Vroedfchap, tot MedeRaad in de Vroedfchap dezer Stad verkoren en aangefteld den Heer Eelke Cuperus, Burger Vaandrig dezer Stad, in plaats van den Heer Jacobus van Len , Mede- Raad in de Vroedfchap en OudScheepen , die daar van vry willig afftand gedaan hppfr. LYST Veran. derin onder de hooge en lage Amte- naars, enz.  »oo2 NIEUWE NEDERLANDSCHÊ LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEIDE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 16 December. by de Z. Zak. Tarwe OiHe Z. en VI.21*8238 —— N. Zeeuws 19J, 2oi a 22 g ■ blaauwe dito i7ajop ■ Zomer 18 a iqI r Bovelandf, 170 a 174 ggi, RooGiZeeuwt enlnl. ifi a ijl g by 't Last. —— Vl.enBrab. 136 a 146 ggl. — — Bovelandf. I32ai38ggl, mm^m» Oofterfcbe I38ai44ggl. Gedroogde 146 a 153 ggL Gekst Z en VI. W. 99 a 105 gsl. —— Zomer dito , 97ai02ggl. Moot iBlandich 23 a 24 STAAT Rotterdam den 16 December. HaverZ.en In!. Br, 2óa2ie£ ~*—dito Voer i7§ji9aipèoC —— Vr.enGr.Brouwipa 19^ dito Voer i%\ afofoé Boekweit VI. en Br. 154® 832,^ Erwten Z.en VI. Gr. 218253 " 1. Groene dito 20a 22 g . Witte dito 17 a 19! g W.Boonbn Kromb. 32336 fi Goef.en Sch. 13,16 a 21 fi Paardeboonen 28a29 cC Doivk Boon en 3la32 ^ Koolzaad Z. en VI. 47 a 49 oC Moutwts S4 oC de 30 Vt.  JAARBOEKEN, December, 1793. 2003 STAAT VAN VERSCHEIDENE TAKKEN VAN DEN NEDERLANDSCHEN KOOPHANDEL, VOOR DEN JAARE MDCCXCIIL SCHEEPVAART m t 'GEMEEN. Geduurende 't Jaar 1793 zyn in de Maas Sta at en Goeree zo veele Schepen ingeko-VAI* men en uitgezeild, als op deze naauyvkeu-VER" rige Lyst zyn aangeteekend: J5™* takken Inge-Uit- 'Inge-Uit-des kom. gez. kom. gcz, Koop- Aberdeen — i iBarthoIome J han- Afrika (Kust I (St.) i dels van) — 1 Batavia 1 1 1 <5 [voor Alderney 4 6 Belfast — j den Aiexandna 2 1 Bergen in ja are Aiiicanten 10 — Noorwegen 77 61 1793, Amerika 3 Bilbao j Amfterdam 2 — Blaknay — 1 Andrew (St.) 1 Bogt (de) 3 Archangel 1 Borrowftones 4 7 Arendsjahl 4 — Boston 3 2 Arnftruther 1 — Boulogne iï —• Bajonne j — Bourdeaux 9 6 *Baltimore 5 3 Breemcn 1 2 Bandolle 3 — Briftol 3 6 Banff 2 3 Brixoö 1 —• Barcelona —T 28 Cadix 7 1 1 Bartholomeus Calais I J ■— (St.) 1 Cartbagena -— 2 Barwicli — 1 Cephalonia | 1 — Tttttt Cet-  2*04 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat Inge- Uit- Inge- Uit. van kom. gez. kom, gez, v^r- Cette 7 1 Flensburg i schei- Charanre 3 "T* Fort Wjlliams 2 — dkne Charleftown 13 6 Fredrikshaven i i t«eken Chicester 4 Fredriksftad i hes Chriftiania 2 Genua — 9 Koop- Civitavecchia 1 George (St.} — i ban- Colchescer l 8 Georgetown i 2 hels Colly "~ 1 Glasgow 4 — voor Corcubeon — 1 Gosport — 2 pen Coppenhage 2 3 Gottenburg i 37 ja are Cork — 2 Grangemouth 1 — '79d> Cowes 2 i Grenock 1 — Crux (St..) — 1 Groenland 3 3 Curaeao — 2 Guernfey 35 36 Dantzig I4 — Grypswald 2 — Dartmouth 1 Hamburg 1 8 Davids (StO 1 — Harwich 159 156 Demerary 5 4 HavredeGrace 4 Demmin 1 — Holmsboe 2 — Denemarken — 2 Holmftrand i — Dieppe — i Huil 19 29 Douvres 2 , — Jarmouth 44 21 Dronthem 3 — ijerfey 4 4 Droogbak 1° 4!Invernes — 1 Dublin 12 7 Upswich 1 2 Duins 5 — Kirkaldie 2 7 Durnfries 1 |Koringsbergenj s6 1 Dundee 2 j jLeverpool H 13 Duinkerken 3 1 jLibau 113 — Dyzart 2 2 iLibourne 2 — Elbing 8 — Lieth 6 14 Elfeneur — 2 |Lisfabon — 14 Elsmouch — 1 Livorno — 10 "Eufïatius(St.) 3 1 Londen 208 254 palmouth 4 — Londonderry 2 — Faro — 1 |Lubek —— 1 Finmarken ■■— 1 [Lynn 4 3 Ma,.  JAARBOEKEN, December, 179$. 200$ Inge- jUit-1 Inge-jÜit- Sta Aï kom. gez. kom. gez. van Madera — 2 Portsmouth óver- Malmoe « — Port-Rusch — * sch«- Malo (St.) 2 — Portugal 1 dene Mann Eiland 1 ~ gamsgate « - Marfeille 2 \ |«* f, . »7J «des Martin (St.) * — g^helle — 1 Koof- Maryland 21 o°AcELSrooft. )EN 1793*  Staat van ver» SCHEl- DENE takkek DES Koop- HANDELSvoor DEN JAARE 1793» aoo8 NIEUWE NBDERLANDSCHE bourne 4, Libouw 20 , Lisbon 35, Livorno C9 London 145, Lubck 1, Maarten (St.) 3, Maat \fi 4' Mallaga 2, Marcelien 2, Marftrand 1, iltow (\SV.) I, Marylandï, Mauritius l, Memel 'tér) 9, Mesfina 1 , Middelburg f. Mosador 3 , Montfredo \,Morlaix 3, ivWej ifl, Afa. pels 2, A^-y* 12, CW/e 4, Noorwegen lol, 0«f*« 2, OrtaM (O 2, 0/fc«tfr»«iw 3, Petersburg 20, Philadelphia 21, />/7/o*m> I7,/Vr^ 4 Port 1 % Portorico 1, ^ 84, Kochelle I, Rotterdam 4, Rouaan j, óVcw 2, tföW ï, Sevanach 1, Schotland 11, Sebastiaan (St.) I, jVV/tf/fc 3, Smirna 1, Stayanger 1, 2$>, Stokholm J2, 5ïr««/ Z)«v/* 1, Camperduin I, £j Egmond 1, &ro»»- I, Sunderland 114, Surinamen 9, 5w/«. penhageno, Crux en Barbaryen (St.) 1, Z)«»f. sjg 78, Dermunne 3 , Ditmarsk I, Dronthem 3, Etbing69, Elfeneur I, £/v<: l,Embden 1, £v«r 1, Zty^r 13, ftVz/tfW 2, ƒ>«> dertkshave 1, Gernezy j , Glukfladó, Gotten» burg 17 , Groenland 3 , Hamburg yz , /fc/^oI, //d/voe* 2, //o  JAARBOEKEN, December, 1793. 2CC0 Lever fooi 3, Libourne I, Libouw 21, Lisbon 1, Sta at Livorno 2, London 17, Mallaga 1, Malmoe 3, VAN Marcclien I, Mw?tf/ Or) 34, A/0/<& 1, Nahuis yER. 1, Akrvtf 6, iV£W C*7/o«w 24, i>or/ « iV/v 1, Riewoordl, EES Riga 98, Rostok 1, Rouaan I, .fo/y i, i5W-k0op I, Stavanger 1, ,Sto«'« 76, Slokholm I4,HanStokton I, Sondberg 1, Straalzond 4 , Sunder- DELS fawff' 11, Swinemunde 1, Thomas (St.j 1, Tonnin- VOOR £ê« 3, Udewal 6, /^»y« i, Windouw 7, Wismar i, DEN migast I, Wyburg 7, #y*« i4 Zondenburg i,IA4RE « fmw Agatha, lang 140 voeten. Schipper Harmen Pieterfe Murck. Dordrecht, lang 146 voeten. Tttttt4 Schip-  aoio NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat van ver SCHEIBENETAÏiKüN DES Koophandels voor DEN JAARE 1793- . $1620 336908 107614 ?4°55 5252 10530 13?°2 lS"ii 134"& 5;.? 1875S 50208 8S9 1866 U7 '2 f& Thee Boey fg Congo fg Kempojsy ft S"utlion fg Pecco fg HeyfttWi f§ dit.. Schitl BB Sontjlo ff Joosjes ff TunkHy {g Snulang !S Siiiauiter f? Sta» Atiy* ft} Rhab&ribêl ff R: dix China $ »- Galing* DeRe lOost Maria folutia, huizen, Cornevoorde voorde lia.voot Kamer Kamer de Ka* Rott. Hoorn, met en KükDelft. huizen. * 326008 ^— 10-6.-4 — — r.Aïs — 10.^30 l^75, »Sgs ' 134"6' —*- 537 1Ü750 50288 839 1 1866 h7i2. l 3012 7556 Schipper Godlicb Jager. Dc Geertruy Pcsrone/la, lang 147 voeten. Sciiipper Matthys Hansfen. l\ ■< ; ilhoUand, lang 142 voeteU. Schipper Hendrik Sluys. De tweede Lyst bevat de Lading van twaalf Oost-Indifche Compagnie Schepen.. Zie dezelve hier nevens. De derde Lyst behelst de Carga of Lading van drie Oost Indifche Retourfchepen* Carga of Lading van drie Oost Indifche Retourfchepen, als: de Refolutie, van Cabo de Goede Hoop voor de Kamer Rotter, lam en Delft, Oostbuizen, van Canton in China, voor de Kamer Hoorn, en de Maria Cornelia, van Batavia, voor de Kamer Enkhuizen , alle hier te Lande behouden gearriveert:  JAARBOEKEN, December, 1793» 2013 iDeRe-vOost- |Mana STAAT? If'olutis'j'li'Ji^cr'j.Cornp-VAN voor de'lvoor de ;iia,voor iK-.TerllCamerl.v Kx- VFR' Rott Hoon:, nier SCKftl1 en I Enk rjRHE ™- MKfiTr-—°" TAK.REM ?5S6 ps NanKings Linnen geel 7^1 ■ pES H03 psc ' ° : bfaauw —* 1600 — KoOP1600 r>s ■ _ "'MU™ iqum > s995 ffi TT-T-iUWe Zy4e — 1400 — HAN" 1400 ps Zyde Stoffen _J | ? Q oELs agco ffi Nooteu Muscaaten C]6 döfBtonly 152o ffl Caneel g DEN 43804 f8 Nagelen — ""g *JAARE 872 ffi Sago Malax *Z * 460 ffl- -Borneo _ Ibs 4.83 «3 Cardamom Java's 3S5 ffl Paarld'Amour Schelpen ~ »5 lS7S ffi Curcumajavas — Jo? 207 ffl Cubebe f' ai7 ffl Lange Peper £g 739 « L"^?0.^™ * ZZ — 500S sooo ffi Thin Malax " 81677 ffi Sappanhout Bima's 19+27 b-^o 121840 ffi Poederiuiker M^ïSSHS? 533380 ——- 90550O aooo ffi Cattoeoe Garens Java's a00° cattoene lywaaten. 200 ps Bethilles " "ffZ. . soo ps Roemaals i8o 480 ps Guinees - * GOEDEREN op Vragt. 45 Kasten Sago 77^ % 32 Leggers Aracn; 10 „ 12 halveAafnen geeonf. Gengber , • ■ 179 ps Huiden I79' Benevens eenige verdere kleinigheden, yan Kasjes, Potten enz. De vierde is een Verkooping van Goederen by de refpective Kameren. ' De  aois NIEUWE NEDERLANDSCHIÏ Staat De Bewindhebberen uit de refpective K&. VAN meren wegens de generaale Nederlandfche VER" Geoclroyeerdé Oost-Indifche Compagnie, dene ier dire^ie van de Verkoopingen, prefentakken teeren 1X1 de maanden April en Mey dezes des Jaars 1793, in de refpective Kameren te Koop- veilen, en by den afflag in bankgeld te verhan» koopen de navolgende Goederen, en dat by DEi.s verdeeling en ten dage als volgt: voor DEN 2980 Baaien bruiDe Peper, zynde ongeveer alles jaare wat (}e Compagnie ih voorraad heeft* -793* 4.00000 ponden Kaneel in Fardeelen. 40000 ponden korte Fouly. 350000 ponden Nagelen. 48000 ponden geftoken Nooten-Muscaaten. En zullen de voorfz. Goederen werden geveilt, in de refpe&ive Kameren by verdeelinge, ed ten dage, als volgt: In de Kamer ZEELAND, op Maandag den ij April 1793. 630 Baaien bruine Peper, iooooo 18 Caneel in Fardeelen. 10000 ffi korte Fouly. 87500 ffi Nagelen. 12000 ffi gelloken Nooten-Muscaaten. In de Kamer AMSTELDAM, op Maan. dag den 29 April 1793. 1960 baaien bruine Peper. 200000 ffi Caneel in Fardeelen. 20000 ffi korte Fouly. i7joöo ffi Nagelen. 04000 ffi geftoken Nooten-Muscaatem  JAARBOEKEN, December, 1793. 2013 In de Kamer DELFT, op Dingsdag den Staat 23 April 1793. van ver' 270 baaien bruine Peper. schbi in de ondergenoemde Kameren te -eilen, en by den afflag in bankgeld te veroopen, de navolgende Thee in foorten, en at by verdeeling, en ten dage als volgt;  JAARBOEKEN, December, 1703 480748 fg Thee Boey 19251 f§ dito hefchadigt 803321 ffi Congo 846316 ffi Kampouy ffi Souchon 7+7°7 ffi —- Ptcco 32444 ffi dito gemeene 99053 ffi —— Songlo 61241 ffi Tunkay 16771 ffi Hysfan Schin 72937 ffi Hysfan 2555 ffi Joosjes 1722 ffi — Soulaag In de Tn de 1 Kamer Kamer 1 Zeei. Amft. I op op Dings- Dings- ' dag dag ' den 6 den 20 1 Au?.. Au?. '793. 1793. 320393 t—- 19:52 «7«5+3 104745 43>920 4I4996 109625 134049 15056 40196 16222 16222 i8i»5 66707 i8?75 37m Sgls 11929 9=45 44321 1220 1335 S90 832 ;. 2015 In de In de Kamer Kamer Delft Enkop huizen) Woens- op dag Dingsden 14 dag Atig. den 27 1793. Aug, i?9381223 79>3« 203316 12361? 3855 1060» 14221 5291 2027 19071 De bovenftaande Thee wordt verkogt met een ftilftand tot den eerften Augustus 1794, behoudende de Compagnie nogthans aan haar de faculteit, om hec geene daar van zoude mogen opgehouden worden, als mede de Thee van Particulieren, of die aangehouden mogt worden, ten allen tyde te mogen Verkoopen. De zesde is weder eene Verkooping van de navolgende Goederen, byde onderfcheidene Kamers. De Bewindhebberen uit de refpective Kameren, wegens de generaale Geoctroyeerde Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie, ter Directie der Verkoopingen, prefenteeren in de maanden November en December dezes Jaars 1793 , in de refpective Kameren te Veilen, en by den afflag in Bankgeld te  aois NIEUWE NEDERLANDSCHH teverkoopei de navolgende Goederen, en dat by verdeehng en ten dage als volgt: In de Tn de In de Tn de |In de [In de Kamer Kamei Kamer Kamer Kamer Kamer Zeel. Am- Delft Rot- Hoorn Enkop iterd. 0p terdam op huizen Dingt- op Dings- op Maan op dag Dmgs- dag Don- dag Donden 12 dag den ig'derdag'den 2 derdag Nov. den 26 Nor. den ai.Dec. den 5 1793. Nov. ,793. Nov- ,79J_ jDec> 54SO ffi Witte Peper '£Ü- „,,, «W* 179S. 1049 f» Gec. Gengber ,07-Ü 3 9 • -.996 fg dito dito oP Vragt ,42 ~~™" 254 „5'' 2549 P*. Gec. Nooten f as4g ZZ1 "ZT 54 4> Flesfen en Potten Confituur.en Zuur 3c V.? op Vragt „p.r ., 83 Dito Soya Japanfe " $0 - $4J9l9 Je'""1 et,er^ 100000 V6**9 »°4047 „27,3 ^KtóSS is- Vi ^-'-^ 4&s s 12301 fg Indigo Java's 7W 8324 604 ~7T„, 5?*?£ 49*10 fg Tiiin Bancas «««c- " 4M6.«ThtoMal.Iuktk. 7000 £>25« 4995 — §g! J2? 5c;2S fg Spiaulter — J -ZL 2024 fg Camphur 3 17791 fg Benjnin op vragt i48s5 flQ,6 * 3650 fg Gom!, op ftok- 4 0930 jes, op Vragt 3650 .- 14181 ffi Aloë Succotrina 14182 — ■ ___ 17*8 63 Lange Peper 214 000 202 2I7 SH»3 ffi Duo 0p Vracht 39401583»— ,2645 .3763 fg Cubete 204' 2248 S03 c„ 5014 ffi Dito op Vracht 1532 3iSs _ 10550 fg Sago Malax 749 5286 766 ,gga 1821» 4X48 ffi Duo Borneo 372 2051 416 loli 948 3291 fg Sago op Vracht — 3294 ___ 7258ffid t. br.in 45kasfen 1 „-g !>I9 ffi Star Aunys 819 ——• a-94^6 ffi ' adlx China 15200 — -__ 14286 — 3081 fg Radix Galinga 302 • 2779 — 1901 6 Rhabarber — — ,j0ï 4i?<  JAARBOEKEN, Deember» 1793' 20,7 In de Tn de Tn de In de In de In de Kamer Kamer Kamer Kamer Kamer Kamer Zeel. Am- Delft Rot Hoorn Enk- op fterd. op terdam op huizen Dings- op Dings- op Maan» op dag Dings- dag Don- dag Donden 12 dag den 19 derdag den 2 derdag Nov. den 26 Nov. den 21 Dec. den 5 1793. Nov. 1793. Nov. 1793- 0ec* 1793. 1793. , *793- 4076psPaarl d'Am. Sch. 495 2195 390 023 57a 30a rs Dito op Vracht 302 • — —- 122687 ffi Tamarinde 4028 98798 2187 S775 «899 89977 g dito op Vraeht 2864 86421 691 148 Oneen CanneelOly 8 140 ■ — 700 Oneen Fouüe Oiy —— 700 400 ffi Nagel Oiy ■ 400 — • —— 1000 ffi Oly van Nooten ' in Koeken -— icoo —— — ; soCarrtatruweDiam. —— ao —■— 1 3 ps Handrott. met goude knoppen —— ï —— —- ' 50440 ps Handrottingen op Vracht 33373 • ■ '707& 17540 63 Bindrottingen 17540 — 9422563 Bindrottingen op > Vracht 16000 4°746 17479 20000 799080; ffi Coffy Java's 719548 3575H5 S'9750 260250 1014252 1501860 4335 6? dito in Doppen —1— •—— ' 43SS 45 Aamenroode Con Corftantia Wyn 141 20 5 6 —«_ —— 41 Aamen Witte dito n l9 6 5 61 Leggers Arak 2 50 9 7 Leggers Sch, Arak 7 — 20S Legg. Ar. op vragt 25 «4 5 i° 44 98 Halve dito dito 32 5S ■ —- * ir halveAam.ditodito '7 83 Krlders dito dito 25 58 ■ 43Kasf enPyp.dito dito — — 43— —— 2995 ffi Witte ruwe Nanking Zyde =995 23193 ffiCatt. Gat.Java's 2741 IO005 2000 39°3 454* 1924 ffi Wol op Vracht 19^4 j—- — 92302 ffi Thee op Vracht 9=3°2 149 K isten Forceleinen -■—" 49 J—1— 100 — 29 Tobbes dito 29 1 . —. —• 850 Bondels dito 450 400 # t 5 Kisten Porceleinen op Vracht ~ 5 — ' "* ZYDE STOFFEN. 50 ps MeubclDamast. —— —— I 50 —- Vvvvvy  aoi8 NIEUWE NEDERLANDSCHE In de jln de Tn de |In de In de In de Kamer Kamer Kamer Kamer Kamer Kamer üeel. Am- Delft Kot- Hoorn Enkop fterd. op terdam op nuizea Dings- op Dings. j op Maan- op dag Dings- dag 1S° P* Taften ' — 250 — 403 ps Pekingsof Rol- Armotyneti —— — 400 . 8psjap. ZydeRokk. —- 4 ,4 CATTOENE LVWATEN. I 1 297 ps Mouris 100 — 97 100 6i\oo ps Bethilles 4C0 3000 aoo _ 1400 1400 953 I's Chitzen 100 456 —— — — ; 197 200 10200 ps Roemaals 200 500a 200 — 240e 24C0 937 ps Neuid. divers —— 4:7 — —— 200 300 492 ps Chelasfen 292 ■ ■ —— 100 100 j66r> ps Salempóuris 280 it,8ö —— ioo 100 9960 ps Guinees 88o 480e 480 ~~—' 1840 41960 6 Kisten en Kasfen Lywaten en Zyde i Stoffen op VraChi I 6 I — Benevens de Goederen van Particulieren en van voorige Jaaren overgehouden; als mede de Kaapfche Wynen dezen Jaare op Vracht aangebragt, voor zo verre dezelve niet zullen zyn afgehaald. De bovenftaande Goederen werden verkogt met een ililftand tot den eerften Augustus 1794; behoudende de Compagnie nogthans aan haar de Faculteit , om de Goederen die daar van zouden mogen opgehouden worden, gelyk mede de Ladingen van de Schepen Voorland en de Verwagting* van Batavia, Roofenburg, van China, de Ceregtiglieid en de Jongvrouw Sibilla Antoinetta) van Ceylon,  JAARBOEKEN, December, 1793. 2019 Ion, en Texelftrcom, van Cabo de Goede Staat Hoop, alle thans leggende te Cork in Ier-van land; als ook van de Schepen Zeeland,™*' Leyden en Drecbterland, van China, Cey- ™£ Ion en Batavia, en de Paketboot de Faam, TAKKEII van Bengalen; en in het generaal de Sal-oEs peter, dewelke voorden laatften Mey 1794,Koop. hier te Lande zoude mogen worden aange hanbragt, ten allen tyde, het zy geheel, hetDELS zy ten deele te mogen verkoopen. De bovengemelde Goederen zullen wer-TAARE den opgeveild, na de orde, waar in dezel-,793,, ven hier voren zyn gebragt. De zevende Lyst behelst het navolgende: Pryzen van de Koopmanfchappen, verkout door de Bewindhebberen van de Generaale Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie, in de de refpective Kameren, en ten dage als volgt: In de Kamer ZEELAND, op Donderdag den 16 Mey 1793. Bruine Peper tot 34I % 't (8- Caneel roode Letter 89 * *22 ft.ftJ?. zwarte Letter 3j a 99 ft« t «• befchadigd 83 a 114 ft. 't ffi. Korte Fouly 38 (j 6 $ a 44 Ij 't ffi. Nagelen tot 6y ft. 't f. Geftooken Nooten-Muscaaten tot 303 ft. t 6f* In de Kamer AMSTERDAM, op Maandag den 19 dpril 1793. Bruine Peper tot 34i % 't ®. Vvvvvv a Ca*  2020 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat Caneel roode Letter 105 k 140 ft. 't ffi. van zwarte Letter 92 a 98 ft. 't ffi. vi'r. befchadigd 8a a 134 ft. 't ffi. schei- Korte Fouly tot 40 j{ 't ffi. dene Nagelen tot 65 ft. 't ffi. takken Geftooken Nooten-Muscaaten tot 302 ft.'t ffi. des Koop- In Kamer DELFT, op Woensdag den han- 22 Mey 1793. dbls vooa BrHine peper tot 34 \% 't ffi. DEN Caneel roode Letter 92 k 1 ij ft. 't ffi. jaare zwarte Letter 96 a 102 ft. 't ffi. I793» befchadigd 92 a 110 ft. *t ffi. Korte Fouly 40 Ji 't f3?. Nagelen tot 66 ft. 't ffi. Geftooken Nooten-Muscaaten tot 310 ft. 't ffi. In de Kamer ROTTERDAM, op Vrydag den 24 Mey 1793. Bruine Peper tot 34} § 't ffi. Caneel roode Letter 92 a 116 ft. 't ffi. zwarte Letter 96 k 102 ft. 't ffi. befchadigd 88 a iioft.'cf#. Korte Fouly 40 *t ffi. Nagelen tot 66 ft. ffi. Geftooken Nooten-Muscaaten tot 310 ft. 't 8?. In de Kamer HOORN, op Maandag den 6 Mey 1793. Caneel roode Letter 89 k 115 ft. 't ffi. zwarte Letter 92 è 98 ft. 't ffi. befchadigd 8j a ito ft. *t ffi. Korte Fouly tot 40 f) t ffi. Nagelen tot 65 ft. 't 1*. Geftooken Nooten-Muscaaten tot 297 ft. 't ffi. In  JAARBOEKEN, December, 1793. 2021 In de Kamer ENKHUIZEN, op Woem- Staat dag den 8 Mey 1793. van v£r- Caneel roode Letter 89 a 115 ft- 't ». zwarte Letter 9a a 98 ft. 'J f. befchadigd 8j a 112 ft. 't ffi. ™KKE» Korte Fouly tot 36 fl 6 § 't ffi. Nagelen tot 65 ft, 't Ég. ^ , m ^^p" Geftooken Nooten-Muscaaten tot 297 % ^A£s* /» Ztewo ïtf betaalen met I /«r ff2/V/e voor. yoor den Armen. dbn jaare De agtfte Lyst is van dezen inhoud: i793« Pryzen van de Thee , verkogt door de Edele Heeren Bewindhebberen van de OostIndifche Compagnie, ter Kamer Zeeland, op Dingsdag en Woensdag den 6 en 7 Augustus 1793. Alles in banco te betaalen, met één per mille voor den Armen. Zynde de Agio van de Bank 2j perCt., en volle voorbetaaling tot Dingsdag den 17 September inclufive. DireSt van CHINA, aangebragt per 't Schip BLITTERSWTK. Thee Congo, heele Kasfen, 19 a 25^ ft. 't tg Congo, halve dito, 23 asj^ CoDgo, quart dito, 21 ia22^ Congo, Kasjes van 20 Katjes 20 a2i^ Kempooy, quart Kasfen, 22^840^ Kempooy, Kasj.van ioKatjes3ó£a 40 Kempooy, bruine Voetskasjes van 20dito, 33ia3J* Vvvvvv 3 Thee  2022 NIEUWE NEDERLANDSCHE " Staat Thee Souchon, kasf. van 5®Matjes24-ia29:ï ft.'tfS van Souchon, Kasjes van 25 dito 24^33^ ver- Souchon, Kasjes van 20 dito 33 31£ 6che1- Souchon, quart Kasfen, 26-5327 dene Pecco, Kasfen van 4c Katjes 45^3 49 takken Pecco, quart Kasfen, 45^347^ „Es Pecco, gemeene dito Kasfen 33! 336^ Koop. Songlo, quart Kasfen, i5£ai6£ han- Tonkay, quart Kasfen, ió^aiö^ bels Heifan Schin,quart Kasfen,30^331 voor Heifan, quart Kasfen, 29.3a33f I)EN Joosjes, kasjes van 10 Katjes 56 aj9r jaare Soulang, kasjes van 10 Katjes 86 a9j^ 17^3. Pryzen van de Thee, verkogt door de Edele Heeren Bewindhebberen van de OostIndifche Compagnie , ter Kamer Amfterdam, op Dingsdag en Woensdag den 20 en 2t Augustus 1793. Alles in banco te betaalen met een per mille voor den Armen. Zynde de volle voorbetaaling tot Maandag den 30 September inclufive. Direct van CHINA, aangebragt met het Schip C HRISTOFFEL COL UMB US. TheeBoev, heele Kisten, 9 a 94ft,t£fj« loey, halvedito 9 a 9^ loej, quart dito 9 a 9^ Pecco, ditodfto 422-ajoj Pecco, in groot o&aaf Kisten 33 a4i£ Heifant Schin, quart dito 23^325 Heifant, quart dito 33 340^ Aangebragt met het Schip PASCO DE GAMA. Thee Boey, heele Kisten 9 a ft'tri? Thee  JAARBOEKEN, December, 1793. 2023 Thee Boey, halve dito U a 9? ft. *t ffi Staat Boey, quart dito H a 1° van Congo, dito dito i8£a26| ver- Souchon, dito dito 42^345* scheI- Songlo, dito dito niaïijr dene Thunkay, dito dito takkbh Heifant Schin, dito dito 20^322^ des Koop- Aangebragt met. het Schip ALBLASSERDAM. Thee Congo, heele Kisten, 20*a 25 ft. 't ffi ^ooR Congo, halve dito 22^3^4! Congo, quart dito tot;o£ J*" * Congo, van 20 Catty, l8£ai8i Kempoey, quart Kisten, 23*830$ Kernpoey, van 15 Katjes, 28^30! Souchon, quart Kisten, 25i a 40-! Souchon, van 25 Catty, tot25* Souchon, van 20 dito 30 842 Souchon, van jo dito 40)341 Souchon, quart Kisten, 38 846$ Pecco, dito dito 3°ia444 Songlo, quart dito 16 a 16$ Thunkay, dito dito 17a17* Heisfant Schin, dito dito 30^ a 31 Heisfant, dito dito 32 334^ Joosjes, van 10 Catty, j8ia6o Soulang, van 10 Cstty, 89 a9Ö^ Pryzen van de Thee, verkogt door de Edele Heeren Bewindhebberen van de OostIndifche Compagnie, ter Kamer Delft, op Woensdag den 14 Augustus 1793, zynde volle voorbetaaling tot Woensdag den 25 September inclufive. Alles in banco te be* taaien, met één per mille voor den Armen. Vvvvvv 4 Di--  2024 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat DireSt yan CHINA , aangebragt per • VAN ver.- 't Schip DELFT. 5cïibi- tene Thee Boey, heele Kisten o a 9* ft.'t ffi takken Boey, halve dito tot 9 des Boey, quart dito 9 a f4 Koop- Congo, heele dito 23*824* han- Congo, halve dito 22*823* dels Congo, quart dito 27*334 ': voor Pecco, quart dito 43Ïa47i DEN jaare Pryzeti van de Thee, verkogt door de *795' Edele Heeren Bewindhebberen van de OostIndifche Compagnie, ter Kamer Enkhuizen, op Dingsdag den 5*7 Augustus 1793, zynde de volle voorbetaaling tot Dingsdag 8 October inclufive. Alles in banco te behalen met één per mille voor den Armen. Direct van CHINA, aangebragt per 't Schip SCHA GEN. Thee Boey} heele Kisten, van 9|a 95'tft. ffi Boey, halve dito toe 9$ Boey, quart dito 9 a 9* Congo, heele dito 20*a2i$ Congo, halve dito 2i*a2i^ Congo, quart dito 28 831 Pecco, groot Octaaf dito 34^3 $ Songlo, qu3rt dito 13 ai4«p Tunksy, dito dito 26^227 Beysfaht Schin, dito dito tot 27 Heysfant, dito dito 28$ 835 De negende Lyst behelst de pryzen van de  JAARBOEKEN, December, 1793. 2025 de verkogte Goederen by de refpective Ka-Staat meren: van ver- Pryzen van de Koopmanfchappen, ver-^""* kogt door de Edele Heeren Bewindhebbe-T^KEN ren van de Oost-Indifche Compagnie, ter dus Kamer Delft, op Dingsdag den 19 No-Koopvember 1793. Alles in banco te betaalen, hanmet één per mille voor den Armen. 'jels voor Witte Peper tot 34H't ffi ?™ Salpeter tot45gl. deios %\*&Q1 Sappanhout Bima's tot8£ vyj* Indigo Java's Japara, I foort, tot 54 ft. 't ffi Paccalonganfe 1 tot 122 , Tagalfe I tot 128 Cheribon 2 61370 Curcuma Java's tot 40 gl. de 100 ffi Thin Malax Inktkokers 62 gl de 100 ffi Cardamom Java's tot .84 ft. 't ffi Lange Peper tot 16 ft. 't ffi Cubebe of Staartpeper - tot 6 Sagoe Mallax tot 9! Borneo tot 9$ Paarl d'Amour Schelpen tot 13 \ Tammarinde tot 1 gl. de 100 ffi Coffy Java's in Goenje 12 ft.'tffi in Peperbaaldoek n| in dito befchadigd io| Roode Conftantia Wyn , merk HK to*: 266 gl. de Aam. INC tot 92 gl.de Aam. Witte HK 196197 gl.de Aam. INC9ia95 gl. de Aam. Aracq op vragt J95 a 73° gl- de Legger. Vvvvvv j Ca»  2026 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat Catoene Garens Java's Sourabaya, van i foort, tot 60 ft. 't tS ver- Sourabaya 2 62I schei- Jappara 1 j6| dene Jappara 2 52$ TAKKElf Grize 2 65 des Cheribon 2 54! Koop- Samarang 3 64 iiAN* Sourabaya 3 6o§ dels Cheribon 3 48*349^ voor Cheribon 4 tot49 den Grize 4 57 jaare Sourabaya 4 56 I70 Sourabaya Lett. D. 55! ft.'t ffi Staat Cheribon D. 48 van Jaccatrafe D. 44 a 49 ver- Gtize D. tot j7 schei¬ den* 7YDE STOFFEN. takken ■ * . des Meubel Damasten, van een coul. 12 dr. lang45br.2cob. ƒ78 a 80 tPs""" Satynen, efFene 10 dr. laög 45 br. 2 cob. tot 68 JJ* Lustrings efFene 10 dr. 1.45 br. 2 cob 47 a 48 Lustrings effene 8 dr. I 45 br. 2 cob.44?346t »** Lustrings effene 4 dr. 1, 45 br. 2 cob. 40 a 41». j***" Lustringsweerfchyne8dr.l45br.2cob.j8 aj9t '^4*. Lustrings geftreepte 8 dr. 1.45 br. 2 cob. 49! a ji_ Gorgorons met ftreepen, 8 draads, lang 38 br. 2 cob.4j|a46 Gorgorons Pekings Fatfoen met Satyne ftreepen , 6 dr. 1.45 br. 2 cob. 66 a 69 Taften effene, 4 dr. 1. 38 br- *•* cob- 37 a 41 ( Rol Armofynen 6 dr. I. 38 br. 50 br. i{- el 23 a 24* Guinees fyn Bimilipatn. 1. 50 br. if el tot Guinees gemeen gebleekt 9 Caals Palicols 1. 50 br. el tot 92 Guinees gemeen gebleekt Jagernap. lang 50 br. 1 i el 191 a 20 Guinees gebleekt Comp. oude foort Palicols lang 50 br. \ el tot i8§ Jagernapours tot 19$ Bimilipatnarns j8$ a 19$ Palicols -s^| a 19I Guinees gemeen gebleekt Jagernapours -jJ'a 8* Bimilipatnarns 153 a 7$ Portonovos lang 49 br r§ el 17I a 8J Guinees gemeen ruw Jagernapours lang jo br. el i6f Guinees bruin blaauw Sadraspatnams lang 49 br. el 23'-a 24£ Portonovos :9{j Pryzen van de Koopmanfchappen, verkogt door de Edele Heeren Bewindhebberen  JAARBOEKEN, December, 1793. 2031 ren van de Oost-Indifche Compagnie, ter Staat Kamer Enk huizen , op Donderdag den 5 van December 1793. Alles in banco te betaa«VER' len, met één per mille voor den Armen. ^hei- „ , takken Geconfyte Gengber tot 47* % t ffi rES Dito dito op vragt 54 a ó i $ 't ffi KoopSoya Japanfe 24 gl. de Kelder. HAN. Sappanhout Bimaas 8$ gl. de : 00 ffi T)ELS Cahatourshout 7$ gl. de 100 ffi VOOR Indigo de Java's Jacatra 1 foort tot 87 ft. 't ffi DBN Jocjocarta 1 72 TflABg Paccalonganfe 1 128 1793. Japparafe 1 j8 a 63 Joannafe 1 tot 64 Tagalfe 1 129 Cheribonfe 2 80 a 88 Curcuma Java's tot 41 gl. de 100 ffi Poeder Suiker 18* a i8| § 't ffi Candy dito 19H 'c ® Thin Bancas tot 63* gl. de 100 fjg Thin Malax tot 62.I gl. de '00 ffi Cardamom de Java tot 20J ft. 't ffi Camphur tot 34^ ft. 't ffi Lange Peper tot 17 ft. 't ffi Cubebe toe 5* ft. 't ffi Sago Malax tot 10 ft. 't ffi Sago Borneo tot 10 ft. 't ffi Sago op vragt tot .c* ft. 't ffi Paarl d'Amour Schelpen 10 a n ft. 't ffi Tamarinde 14^ a iC$ gl. de 100 ffi Handrottingen op vragt tot 52 gl. de 100 ffi Dragonnen ij a i6i gl. de 100 ffi Bindrottingen op vragt 3} a 3* gl. de 100 ffi Coffy Java's in Gorny tot I2| ft. 't ffi CofFy Java's in Poperbaaidoek, tot ft. 't ffi Coffy Java's in Doppen 83 a 9I ft, 't ffi Aracq van 500 a 045 gl. de Legger. Ataeq op vragt 675 a 700 gl. de Legger. Aracq  2032 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat Aracq op vragt tot jo gl. de halve Legger. van Catoene GarensJaparafe, VEa- Lett. A. i foort tot 55 ft.'tflï schei- Sourabaife A. 1 581 denk Cheribonfe B. 2 52 takken Griefefe B. 2 61 DES Japarafe B. 2 52 koop. Sourabaife C. 3 <en Samarangfe C. q ?7 jaare Sourabaife C. 3 S6 I793« Jaccatrafe C. 3 48 Sourabaife D. 4 54 Cheribonfe D 4 .47 Griefefe D. 4 55 Jaccatrafe D. 4 48£ Bevlekte Baaien Griefefe AA. 1 61 Griefefe B. 2 57 Griefefe C. 3 55 Griefefe D. 4 51 ajj Jaccatrafe D. 4 tot 49 CATOENE LYWATEN. Mourisfen fyne Paliacats 1. 27 br. a cob. ƒ14'tp» Bethilles Callewaphoe Jaggernaikp. geruite lang 10 breed 2 cob tot j | ■ ■■ Paliacat met blaauw in de ruit lang 16 br. 2 cob tot jf """" "—— differente ruitjes,_ lang r6 br. 2 cob. tot j£ Bethilles Alegias Palic. met blaauwe kanten, gr.enkl. ruitl. 16 br. 2cob. totfj Bethilles Sesterganty Palicat. met blaauwe zelfkanten kl. ruit 1.16 br. 2 cob. 6 a 7^ Chic-  JAARBOEKEN, December, 1793. 2033 Chitfen eefchilderdePalic.verbeterde,!. 12 a 13'tps Staat br. 2 cob. i foort tot ƒ155 van 2 foort tot 151 vErRoemaals Sesterganty Paücat. diverfe ruiten schei8 aan 't ps de i* el tot 7 dene 8 de tf Jl takken 8 de i M bes d'Esta Paliacat 8 de i 4f Koop- 8 de \\ ó| han- Jagernapour 8 de \\ 6"| bels Paliacat bruine hoeken diverfe ruiten, voor. 8 aan't ps de .* el tot 8 den 8 aan 'tps deifeltotóf a6f jaare Neusdoeken ordia. Paliacat met bl. hoeken 8 1793. aan'tpsde el tot 3^ Chelasfen Palicats met blaauwe Zelfkanten diverfe ruiten 1 16 a 7 br 2 cob tot .6| Salempouris fyn gebl. Jagernapour lang 32 br. 2 cob. 2 foort tot 9| Guinees fyn gebleekt Jagernapour lang 50 br. 1 i el 1 foort 22|a23f 2foortao|a22^ Guinees gebleekt Jagernapour de 9 Caal lang 50^ br. t * el foort tot .gf 2 foort 17I a 9* , , Comp. oude foort lang 50 br. i| el 2 foort 18 5 3 foort 18 , ■ Bimilipatnarns dito foort lang r:obr. '^ell foort tot r8* middelfoortlangjobr. 15 el. 2foort:.8|ai9| Guinees Jagernapours Comp. oude foort lang 50 br. 11 el 2 foort tot 173 Guinees gemeen gebl. Portonovio lang 50 br. 1 \ el 2 foort tot i6| Guinees — — Jagernapours lang 50 br. ii el 1 foort 18 2 foort tot 17* Xxxxxx 3 foort  2o34 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat 3foort/r4$ai6*'tps van Guinees — — Bimilipatnarns lang jo ver- br. *iel. ifoortiöi a 17! schei. 2 foort tot 17* dkne 1. 49 br- il el 2foorttoti6f ■jakken Guinees gemeen ruw Jagernapours 1. jobr. \ \ el." des 2 foort tot: 6* Koop- 3 foort tot 15 f han- Guinees bruin blaauw Sadraspatnams lang 2j br. D ls ! è el 2 foort tot 23] voor Guinees gemeen bruin blaauw Portonovo lang ?j Df.n br. ij el. 1 foort 2o| a 20I jaare Japanfe Zyde Rokken van 53 a 108 't ps I793- De tiende Lyst is van dezen inhoud: Pryzen van de Koopmanfchappen, verkogt door de Ed. Heeren Bewindhebberen van de Oost • Indifche Compagnie, ter Kamer Amfterdam, op Dingsdag den 26 November 1793 en volgende dagen. Alles in banco te betaalen, met één per mille voor den Armen. Geconfyte Gengber tot 54 § 't ffi Geconfyte Nootcn 2 a 22 ft ps Soya Japanfe 48 a 49 gl. de Kelder. Salpeter tot 45 gl. de ico ffi Sappanhout Bima's tot 8g gl. de 10c ffi Caliatonrshout tot 8 gl, de soo ffi Indigo Java's Cheribon 1 foort r4o a 143 ft. 't ffi 2 62 a 118 jaccatra 1 55 a 114. 2 40 a 60 Jappara i 66 a 74 Tagalfe I 1: 8 a 127 Paccalongaiïfe r 124 a 129 d'Jocjocarta tot 86 Cur-  JAARBOEKEN, December, 1793. 2035 Curcuma Java's tot 42 gl. de 100 ffi Staat Poeder Suiker i 81 a 20 % 't ffi van Candy Suiker 79i a 20 $ 't ffi ver>- Thin Bancas tot 63I gl. de 100 ffi schei- Thin Malax in Inktkokers, 6i\a 63$ gl. de ïooffi DENE Cardamom Java's i8| a 20 ft. 't ffi takken Benjuin op vragt 3H a 39 ft. 't ffi DES Gorr.lak op Stokjes op vragt 13+ a 14^ Koop. Aloë Succotrina 12\ a I2| han» Lange Peper tot \6\ DELS Dito dito op vragt 16 a 17 voor Cubebe of S taartpeper j| a 6 j)EN Dito dito op vragt tot 5f jaare SagoJMalax tot 10 17)%> Sago Borneo \o\ a 10i Sago op vragt ioï a 11 Paarl d'Amour Schelpen io£ a 11 ft. 'tps Dito dito op vragt toe tof Tamarinde 8| a 22 gl. de 100 ffi Dito op vragt na 784 gl. de 200 ffi Caneel Oly 19 a \q\ gl. de Once. Fouly Oly 80 a 85 ft. de Once. Nagel Oly 2 1 \ a 28$ gl. 't ffi Oly van Nooten in Koeken 6J a i\ gl. 't ffi Handrottingen met goude knoppen a 54 gl. 't ps Handrottingen op vragt 3 a 62 gl. 't Cto. Mandrottingen op vragt 7^a 8 gl. 't Cto. Coffy Java's in Goenje I2f ft. 't ffi Coffy Java's in Peperbaaldoek 12* Roode Conftantia Wyn merk HK 2902375 gl. de Aam. - ... — INCi2oaijo gb de Aam. Witte * HK 265 a 330 gl. de Aam. ^gl. de"* Aam. Dubbelde Aracq 670 a 870 gl. de Legger. Enkelde dito 220 a 275 gl. de Legger. Xxxxxx 2 Aracq  ao3« NIEUWE NEDERLANDSCHÉ Staat Aracq op vragt heele Leggers no a 725 van gl. de Legger, ver- Aracq op vragt halve dito 100 a 695 schei- gl. de Legger. dene Aracq op vragt halve Amen 125 a 165 takken gl. de Aam. des Aracq op vragt :in Kasten! 100 a 270 gl. de Kast. Koop- Aracq op vragt in Kelders 19* a 57 gl. deKelder. han- Madera Wyn op vragt heeleLeggers 150 a 31 j dels gl. de Legger. voor Madera Wyn op vragt halve Leggers 753145 oen Madera Wyn op vragt op Aamen 40 a 65 gl. 't Aam. jaare Catoene Garens Java's Lett. 1793. JaPPara tot 61 ft.'t ffi Lett. A« Samarang tot 82 A. Tagal 78 A. Paccalongang 71 A. Sourabaya ja A. Cber. 1 foort 50" A. Jappara 55 a 57 Lett. B. Samarang tot 66 B. Tagal 62 B. Grize 64 B. Sourabaya 61 B. Cher. 1 foort 57 B. Cher. 2 foort 56 B. Jappara 52 B. Paccalongang 64 Lett. C- Samarang 67 C. Tagal 52* C. Grize 60 C. Paccalongang 65% C. Sourabaya 59 C. Cher. 1 foort 51 C. < her. 2 foort 48I a 49 C. Jappara tot 50 Lett. D. Samarang 59 D. Paccalongang 58 D. Qrize 59 Ca-  JAARBOEKEN, December, 1793. 2037 Catocne Garens Java's Lett. Staat D. Sourabaya 57 a j8 ft. 't ffi van D. Cheribon tot 47 ver- Wol op vragt 4 gl. de 100 ffi schei- dene THEE op VRACHT. takken des Thee Congo klyn oftaaf Kisten Koopvani4$ai8f ft. 't£gnAN' quartdito 20ja20$ dels groot oftaaf dito i4|a2ó| V00R quart dito 27 830* DEN groot oélaaf dito tot \t\ jaare klein dito dito 13^814 I793< Thee Pecco quart dito 2o$a22$ Zonglo dito 12 a 13 Hysfant dito 23 \ a 30 Soetjong dito 337^ Hysfant dito a 34 joosjes dito 61 ao^ Congo 5 voets dito 29^29$ Zonglo 4; a j dito 8*an£ CATOENE LYWAATEN. Mourits fyn gebloemd Pajlicats, Iang26a26^br. 2cob. ƒ 14I 'tps Bethilles Sesterganty Palic. met blaauwe zelfkanten oude kl. ruit 1.16 br. 2 cob. 7\ a 7 f Bethilles Sesterganty Jagern. met dito 1. 16 br. 2 cob. tot 7 Bethilles Allegiasfen Palic. met dito I- 16 br. i|| a 2 cob. tot j| Bethilles Callewaphoe Palic. nieuwe kl. ruit met dito 1. 16 br. 2 cob. tot jf Bethilles Callewaphoe met bl. in de ruit, alle blaauwe kanten 1. 16 br. ï|£ cob. tot j| Bethilles Jagernapours zonder blaauwe draaden, 1, 16 br. 2 coh. tot sï Xxxxxx 3 Be»  2038 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat Bethilles Jagernapours allernet blaauwe kantenen van draaden , 1. 16 br. I|| cob f\\ a 4g'tps veïi- Chitfen fyne Sadraspatnam fyn gefchildert, lang schei- 8| br. 2f5- cob. i9i a 2oJ pene lang i2| br. 2 cob. 25i a 26g takken Chitfen fyne Sadras Palicols i foort. 1. 12 br. 2* ces a 2| cob. 17| a 19 Koop- Roemaals Sesterganty Paliacats, han- 8aan'tpsdei*el tot 7% dels 8 deiielj.-'-ajf voor 8 dei el4|a4f den Roemaals d'Esta Paliacats oude ruit met blaauw jaare 8 aan 't ps de i|5 a i* el 7I 1793. de 1 el 5. Roemaals geruite Jagernapours 8 aan 'tps de i|5 a 1* el. 5|a 6i 8 aan 't ps de i-Js a \ el. 5I a 6| Roemaals geruite Jagernapours ordin. 8 aan 't ps de f a ff el. 333! Roemaals geruite Paliacats met bruine hoeken, 8 aan 't ps de ih a li el. 8^ a 8| dei|el. 8| dei-Jel. 8 a 8| Neusdoeken fupra fyne Paliacats 10 aan 't ps de ifs a i\ el. 25* a 25^ Kust Neusdoeken ordin. met bruine hoeken, 8 aan 'tps de 1 el. 3| Chelasfen Paliacats met blaauwe Zelfkanten, 1.16 a 17, br. 2 cob. 16 Chelasfen geruite Jagernapours, 16 br. 2 cob. 9! Salerapouris fyn gebl. Palicols lang 21 a 21! br. i| el. 1 foort tot 9f 2 foort 9} a 9% Salempourisfyn gebl. Jagernapours 1 foort iof aiof 2 foort tot io| Salempouris fyn gebl. de 18 Ponjangs 2 foort9 a 9$ Salempouris gemeen gebleekt Sadraspatnam lang 22 br. i| el. 1 foort tot 9% Salempouris gem. bruin blaauw Portonovo 1. aóï a 21  JAARBOEKEN, December, 1703. 2039 a 21 breed \\ el 2 foort rot ƒ9* 'tps Staat 3 foort tot 9 van Guinees fyn gebleekt Palicols lang 48 br. th el ver- 1 foort tot 235 schei* lang 48 a 49 br. if3 el 1 foort 23! a 24^ dene 2 foort 22| a 22-j takken Guinees fyn gebl. Jagernapours lang 47 a 48 br. des if el. 1 foort 23^ a 24^ Kocp2 foort 22| a 22] han- Guinees fyn gebl. Bimilipatnam 1. 47 a 48 br. i| dbls a ij3 el. 1 foort tot 23 vo>a 2 foort tot 21^ een 3 foort tot 21 jaare Guinees fyn gebl. Sadraspatnams lang 50 breed 1\ el 1793. 2 foort tot 24I Guinees fyn gebl. Portonovos lang 48 a 49 br. i§ el. 2 foort tot 23 Guinees gebleekt 9 Caals Palicols 1.48 br. i?ö el. 1 foort 205 2 foort I9| a 20 lang 48 br. i| el 1 foort tot 20I 2 foort 20 a 2o| Guinees gebl. Comp. oude foort Palicols lang 48 br. 1J5 el. 1 foort tot i'SJ 2 foort 17 ? a 18 Guinees gebl. Comp. Jagernap. lang 47 br. i| el, 2 foort 194 a 19,2 3 foort 17 f a 18 Guinees gebl. Comp. Bimilip. lang 47 a 48 br. 1? s el 1 foort tot 20| 2 foort 203 a 2o| 3 foort 19J a 20 Guinees gemeen gebl. Palicols lang 48 br. i| el. 3 foort tot 16 Jagernap. 1. 45 a 47 br. i| el. 1 foort 17; a 171 2 foort j7+ P17I 3 foort ?6 . a ió| Guinees gemeen gebl. Bimilipatnarns lang47 347* Xxxxxx 4 br.  8040 NIEUWE NEDERLANDSCHE S rAAT br. if el. i foort tot A8f 't ps VAN 2 foort i8i a i8| ver- Guinees gemeen gebl Portonovos na een COudel schei- Moffitter 1 48a49br.iisel2foorti7|ai8i DENE 3foorti7|ai8| takken Guineesgem. ruw Palicats Iang47§a48br.i?-(;el. °Es 3 foort tot 16" Koop- Guinees gem. ruw Jagernap.lang46 br. if el. 2 foort HprN" ^ . iöl»17 deis Guinees bruin blaauw Sadraspatnams lang 48 br. VC0R \\z el 1 foort tot 23I DEN 2 foort 23J a 23I JAARE 3 foort tot 23 z193' Guinees gemeen bruin Portonovos lang 47 a 48 br. if el. 1 foort tot 20^ 3 foort tot ip. De elfde of laatfte Lyst bevat dit ondergaande : Pryzen van de Koopmanfchappen, verkogt door de Edele Heeren Bewindhebberen van de Oost-Indifche Compagnie, ter Kamer Zeeland, op Dingsdag den 12 November 1793. Alles In banco te betaalen, met één per mille voor den Armen. Zynde de Agio van de Bank 3 perCt., en volle voorbetaaling tot Dingsdag den ip December inclufive. Geconfyte Gengber, op vragt, tot 71 § 't ffi Salpeter, tot 45 gl.  2042 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat CATOENE LYWAATEN. van VFB- Bethilles Sesterganty van Jaggernaikpoeram, lang schei- 16 br. 2 cob, met roode en witte dene draaden tot ƒ 7! 't ps takken Bethilles Callewaphoe van Jaggernaikpoeram , des 1. 16 br. 2 cob. met blaauwe dr. tot j£ Koop- Chitfen fyne gefchilderde van Sadraspatnam, IiA<*- lang 12I, br. 2 cob, 32§a34 bels Roemaals geruite van Jaggernaikpoeram, 8 Doevoor ken 't ps gr 1 h el tot 5* »en Salempoeris fyn gebl. van Jaggernaikpoeram, jaare 1.2iU22br. if5el.2foort94a9^ i?93» Salempoeris bruin blaauw van Portonovo, 1, 32 br. z\ cob. 2 foort tot 9| Guineei gemeen gebleekt van Sadraspatnam, T. jo br. 1J el. 1 foort tot 24 Guinees gebleekt de 9 Caal van Jaggernaikpoeram , 1. jobr. i| el. eerfte foort tot \8| Guinees gebleekt Comp. oude foort van Jaggernaikpoeram , 1.49 \ a 50 br. i|3 a 1 \ el 1 foort tot i8£ Guinees gemeen gebleekt van Jaggernaikpoeram, lang 47 Ja48 br. i|5el. 2 foort tot 17! lan g 49a 50 br. 14 el. 3 foor 116| a 17 f Guinees gemeen gebleekt van Portonovo, na een Coedel.Monft. 1.481849br. if5el. 2f. 17 a >7\ lang49iajobr. i| el. 3 foort 17} Guinees gemeen ruw van Jaggernaikpoeram, 1. 48I a4Qbr. i^el. 3 foort tot 17J Guinees bruin blaauw van Sadraspatnam, 1> 48^ a 49 br. i|z a if el. i foort tot 23I Guinees gemeen gebleekt van Portonovo, 1.481 a 49 br. 1 \z a ia el. 1 foort van 21 \ a 21 \ 2 foort tot 2o| HOOG-  JAARBOEKEN, December, 1703. 2043 HOOGSTE EN LAAGSTE PRTZEN Staat DER ACTIËN van VER- Hoogfte. Laag/le.&CHElm Van de Oost-lnd.Comp. 158. 140. ^kLn DES GROOTE VISSCHERT Koop. han- o f dels voor HARINGVANGST. DEN jaare Uit de Maas zyn uitgezeild in 't Jaar'792' 1793: Van Vlaardingen 104 Haringfchepen. Maasfluis 31 dito. Zwartewaal 1 dito. Delfsbaven 2 dito. Amfterdam 1 dito. Te zamen 139 Haringfchepen. 6 Haring-Jagers voor Vlaardingen. 5 dito voor Maasfluis. 1 dito direct uit Zee na Hamburg. Uit Texel zyn in dit Jaar uitgezeild: Van Enkhuizen 44 Haringfchepen. de Ryp n dito. Te zamen 55 Haringfchepen. En nog van Enkhuizen 3 Haring-Jagers. Dus de Vloot in alles beftond uit 194 Haring, fchepen en 15 Jagers. Door  3044 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat Door de 44 Schepen van Enkhuizen zyn van in dit Jaar op de eerfte reize gevangen schei- 691 lasten en 5 tonnen Haring en 178 DENE tonnen Labberdaan. takken Ides h-n door de 11 Schepen van de Ryp 328 Koop- Lasten en 5 tonnen Haring, en 25 tonnen n an- Labberdaan. hels »enR Voor de tweede reize zyn van Enkhuijaare zen ""gevaaren 6 Schepen, door welken 1793. aanSebragt is 63 Lasten en 4 tonnen Haring, en 44 tonnen Labberdaan. En is dus, zo in de eerfte als tweede reize, te zamen gevangen 1083 Lasten Haring en 247 tonnen Labberdaan. De pryzen van de Haring zyn in dit Jaar geweest van ƒ265:0:0 tot/2oo:o:a per Last. WAL-  JAARBOEKEN, December, 1793; 2045 WALVISCHVANGST. Staat VAN In deze Visfchery zyn uitgevaaren 3iv£rSchepen, welke gevangen hebben 72 Vis- dene* fchen, en 2467 vaten Spek, zo als blyktTAKKEII uit deze Lyst: DES koop. Plaatfen Schep. VisC V. Spek.HAN- Amfteldam 7 ai 585 DELS Rotterdam 1 1 35 V00R Schiedam a 3 I4o ™ANRE Zaandam 8 23$ 816 ,793. Weszaan 4 10 385 De Koog 4 5 166 Wormerveer 2 4 180 De Ryp 2 ai 85 Nieuwendam 1 a 75 31 7a 24.67; riSSCHEM in de STRAAT DAVIS. Plaatfen Schep. Visf. y. Spek. Amfteldam 100 BLAD;  BLADWYZER DER VOORNAAMSTE ZAAKEN- jHange/ltlde Leden der Regeering en Amtenaaren. Cornelis yan der Aa. 1516. Wouter Aartfen. 1099- Wit. Willem Cornelis Ackersdyk. 1779. Roelof Ackringa. 122. Dr. Renatus Aeronius. 119. Broer A/lama. 120. Mr. Baro Adema. 117. J)r. Adrianus Theodorus Admiraal. 1516. Johannes Adtiaanfen. 1230. Or. Cornelis van Dam van Airden. 1,775. I7?<5. .Mr. Willem Albarda. 117. Albert Al. btrda. iaó. Mr. Pieter WilUm de Roo van A'.derwerelt. I?r5. Mr. Fredrik Alewyn. 357. Mr. Jitciotiymus van Alphen. ioól. Fredrik Altman. 1517. Adriaan Anthony Kerv/al Anemaat. 1229. Hendrik Adriaan Anemaat,.1229. Jncobus LubertiAugulHni.1516. Andries Vosch van Avezaat 359. Jr. Hans Willem Baron van Ayl- va. ü 6. 1625. Jr. Egbertjan van Ayta. 118. Hermanus van Baaien. 1230. B. A. van Baaien. 1773. Mr. Adriaen Backman. 1850. Jan beitjes Bakker. 120. Albe; tus Bakker. 1774. Johannes dt*>. Bandt. 1773. Huy, bert Jan Carel Senn van Bajel, "66. 941. Mr. S'pco Basfcleur. 115. Simon GahnusBavius. 113. Jacob Marinus ae Beaufort. 119. Mr. Johan Asjuerus Beciut. 1518. 'Cornelis Carel Beckèr. 1893. Mr. Pau'us Beelaens, 1890. 189L Geard Wtrt.ard van Beest. 767. Genie Roelof van den Berg. 359. Amoldus van den Berg, 94j. Mr. Johan Casper Bergsma. 113. Willem Cornelis Bergsma. 113. Mr. Peiru< Adrianus Bergsma. 114. Jacob Johan Bergsma. 114. Nicolaas van Bern. 17jB.Dt. Henri-  B LADWYZER. 1793. ficus Franciscus Berrard. I516. Myndert Beudeker. 766. Jan de Beus. 359. Jan Jacob Mi.pelblom Beyr. 19C8. Mr. Jean Bichen. 766. ga. Dr. Jan Biesman 597. Jr. Jaques Francois Adriaan Bigot. 118. Jr. Charles Bigot. 120 36 f. 940. W. van ter Bilt. 1062. Mr. Cerard Johan Bisdom. 1779. Mr. Jacob Cornelis van de Blocquery. 766. Mr. Anthony Bink. 110. 940. Johan Siephanns Blom. 109. Mr. Reinier Carel Blom. 119. Carel Adrianus Blom. 119. Richard de Bij 109. Mr. Thomas Adriaan Boddens. 1777. Hermams Nicolaas Boellaard. 1998. 1999. Mr. F. W. Boers. 1061. Adriaan van Boes/es. 939. Johan Francais de Boet. £97. Dirk van den B'gaart. 1229. Jan du Bois. 1778. Jan Bol man* 942. A. Fereyck van Bommel. 943. Dirk Bontbakker 1778. 1779' Coenraad van den Boom. 1516. Jacob Boon. 1773. Mr. Roelof Boot. 596. Mr. Pieter Boot, 596. Klaas Boesman D2. 1999. 2Q00. P. A. Bureel de Mauregnault. lil, 1062. Mr. Johannes Borski Hermz. 1777 Gerardus Jacobus v in den Bosch. 1775. Cornelis van den Bosch. 3892. Mr. Jan van Bosvelt. 1892. Gerard Bo'.fy 942. Jaco'us Ihoorman Boumeefter. n8. Nicolas Bour^or.je. 2000- Frans Bovier. ! 779. ... van Braam. 107. Pieter van Braam. 16*13. Mr. Johan van den Brandeler. Jc6. Mr. Charles Chrijloffel Brender a Brandis. 1775. Jca;? van Br eden hof. 596. jBré?ffe 766. Mr. Afuerus Bres{er 76.R. 94c. Jan de Rovere van Br(u*el. 1777 Hirmes van Briev.tn 359. Cerrit van den Breek 559. Httgo Brouwer 106, 107. Gtrrit brouwer 359 fltrM Brouwer. 1518. M-. Anthoty Brugtrans, J062. lxZfrayn. 1778, Mr. Jato. bus Johannes dé,Bruyn. 1518. Mr. Gertit Willen ynn Oosten de B'uyn. 1623. Sible Bruins, ma. 116. fPil/em Adriaan Bui* dingh. 259' Mr Bernardus Barna. 116. Mr. yt/w» Lctfir ya« - 595, Mr. D.ederik Van der Bureh van Spierinpshoek. 1890. Mr. C. J. van der Burcht van Lichtenberg. 943. Mr. Jan Lcuis van der Burgk. 1891. Jr. Üibo van Burmania, II2' Jf- Jan Lediwyk Boys van Burmania. 114. j,-. Rienk van Burmania. 116, Jr. Juius van Burmania Wz. 117. Jr. Fredrik Hesfci vun Burmania 118. J, Byiau. 1229. Mr. Nicolaas Calkoeti. 939. Abraham Calkoen. C4i.Dr.G. W:Callenfels.i22o. Adriaan Giltcs Camper. 116. 1228. Jr. Jan PoPpe Andreta van Canter. 113.... Catnzlaarjmsz. 943. Dr.Carolus farmer. 1802. Anthory Carnier. 1892. Casteteyn. 11 f. Mr. /i/>eu; Ca/f 112. Af. Catshoek 943. Mr. .Dirfc Lodewyk vin Cuttenburch. 939. Mr. Francais. Daniël Changuion. 1227. iïeüri Chatelain. 1999. Mu Ja» /tan M„ Citters.  I7P3- 13 L A D W Y Z E R ters. n r. 1062. C. v«« Cfcier* vaw Bruëlis. 1062. Mr. Gerari i'an Otters. 1518 Mr./tf«mput Con/lantynvanCitters. 1518. Mr. Willem Aarnout Kien van Citters. 1513. Jr. Jtchem Auimema l'egeiin van Claerbergen. 118. C. M. van Cleeff. II2. Akxander Marius C/eyn. 1775. 1776. Mr. Pieter George Clifford 358. Ir. Menno Baron van Ceehoorn. J15. 1625. Mr. Albert Coenen. 1777. Ernst Carel Colff. III. Abel de Coole. 1778, Pieter Caopmans. 120. Dr. Daniël van jBosJiuyze Croonen. 112. Mr. FtaniComelis Crasyvanger. 1777. A'tiolius Crevelt. 1891. P/eter e/-ï ƒ af» var» Deventer. 359' Dr, Johannes Deyii. 1230. Mr. JPif/et» J'ai» .Bap/ist van Dielen, 1717. Hendrik van biest, 189L Daniël Orel de Diiu. 1999. iVi colaas Dilhoff. 1999. Johannes van Doem. £35- Mr. Adriaan Jacob van der Does. 108. Bruist Jofias van der Dois. 109. Mr. Willem Jan van der Does. 1777. Mr, Dominhus Doom Jacöbsz. 94!. 5998. Amoldus Gysbertvanjjcorn. 151Ó. Fr;. drik Welphert Doornik. 1228. Gerrit Dorland. 359 Johannes van Dort. 597. Mr. J. A. van Dorth. 1062. Jari Jacob van Dortmont. 1229. Simon Dronken. 1229. Jan Druysi. 596. Mr. Anthony Pieter Duyvensz. 2000. Alexander van Dyk. 106. Ir Jan Baron van Echten. 116. 'Jacobus van Eek. 359. Hermanus Eckringa. 117. Wouter van Eeten Junior. 1998. Cornelis Elias. 11 o. Mr. Jacob Elids Arnoudsz. 357. Dr. Johannes Anthonius Eltzman. 1230. Mr. Gerari Emants 189i.Mr.fierrmd Philip Engelbert. 1771. Gozt'xyn van Es. 942, 1062. Mr. Johan Matten Baron Collot d'Escury. 766. 941. Mr. Adriaan Esdré. 1771. Mr. Pieter de l'Espaül. 106. Mr. Adriaan Gerard de l'Espaut. I5iö. Or. Jacobus d'Eftandau. 1891. Mr' Cornelis Eveitjen. 2001 Mr. Cornelis Cromflrien Evertfcn. 1518. Mr. Floris Pe. tius van Ewyck. 1777. Cornelis von Ewyck. 1777. Paulus Andries van Eys. 358. juFrans JuliuS Idzard Johan Heringa vanEyfinga. 115. \t-Frans Jttlius johan van Èyfenga. 118. Mr. Nicolaas Faas 357. Jean dit Eo 1 Faber. 1230 Adriaan Cornelis Fabritius ^58. tVlr. OttoWiuem Palippus "aick. >777'Jer'it Piekenbroek Foute. 597. Johannes Fenema. 123. Bouve fontein. 120, Gerbrand Franken, i j o. tieier Franx. 110. Mr. Leonard Conjiantyn de Freytag.  BLAD. W YZER. 1793. lag. 1229. Lambertus Bernatdus Frykenius. 1778. Pieter de Geep. 597. Willem de Gelder. 5$6. Meyndert Semeyns van Genderen. 110. Pieter Hendrik van Ginder en. acoo. Dr. Hendrik van Gennep. 109. Johames van Gennep. 109. 939. Mr. P C, Gevers. 109. Cornelis van Ginkei. 767. Jacob Fredrik Gobius. 1777. Mr. Adriaan van der Goes. 106. 1890. Mr. Cornelis yan der Goes. J06. Pieter Alexander Goglin. 597. ... van Golftein. 940. Wytiand van Goudoever. 766. Jacobus de Geyer. 1999. Mr. Abraham Sebasitaan yan de Graaff. 177%. Ür. Acraham Jacob 'sGraeuwen. 111. Narning de Greve. 941. Mr. Johan Reinicr var, aer Gronden. 1516. Mr. Nicolaas Groot Jaccbsz. 110. Leenden d". Grcote. 2001. Frederik Harpen Scheyd de Grouiart. 17:9. Jr. Willem Anne Sittema thee Groveftins. iï.3. Jr. J L. D. van Groveftins. 114. Jr, Jan van Groveftins. II9. Cornelis Haak. I2zg. Mr. Daniël Bonifacius van der Haer. 12?. 361. Daniël de Bdccq van H.ersn.a. 114. Mr. Hans Hendrik van tJasrsma. 114. Mr. Syhrand van Haerswa- 114. Mr. Wicher Henneus van Haersma. 114. Hector Livius van Haersma. 114. Bernardus van Haffen. 1516. Jr. WiVem Hendrik Baron van Hambroiek. 119. 360. 561. Mr. Dominicus Aggaus Hamei fier. 043. Mr. Anthony van Har.s- inyk. 1779. Dnniel Harherts. 359 Gyberttts Harderwyk. 112. Jr. Dnco Baron -:an M %ren. 1 n. Jr, Willem Anne van Haren. 119. Jr. Pieten Edzardvan Harinxma thoa Shten. 113, \i.Alherttss van Harinxma thee -toten 113,' ïjtuwerens va- Harmelen. 359. Mr. Nicolaas Hattineh. 1891. Jihannes G:defridus Hartman. . 062. ïïï..Jan Casper Hattfitick. 1598. Adrianus Havart. 766- 941- Qj,iryn Havick. 359. Mr. W. A- de ze Eowme. 943. Mr. Huvkregt de Haze Bemme* 5 518 W-'Uem Cartl Hendtik vm Hee .' -r.ntot BraKtzenlwg. 765 Wtllirn Anthony van Heemsi rk. ',06. 107. Jan ÜAzriiis_ H.evman. 1776 Pieter de Hfc.e. 1623. Mr. Johan van Hees. 1S90. 189 . Mr. Jaccb van der He •;66, 941- Mr. Authwy 'tan der Hei,;, 766. 941. Jan Hendriks. 121. Simnn vau Henneveld. 597. Pet. as Herfst. 121. H 0» ftering. 106. Johan Dayid Herklots. 15J 8, Jan Jacob va-< HerJecle 1228. Mr. Jan van Hei rn. 1779. Anthony de Heus. 1779. Mr. Adriaan var. Heusden. 108. Mr. Car-Mis van Heusden. ,66. Mr. Hendrik Adriaan van den Heuvel. 1777. Mats H.y. 1778. Jr. Schelio van H'emftra. i?o. 360 Gerrit Jan de Hcchepied, 1773. Mr. Albert ten Broek» Hoekflra. 113. Jan Hoelands. 1229. Mr. Willem 't Heen. 1890. M;. Jan Dieaerik Haujft. 1 Mr, Abraham van Hoey Jan  1793- BLADWYZER. Jacobsz. ?go3. 1999. Pieter van Bogen. 766. Paul Jwan Boggiier. 358. Cornelis van Bolk, 1997. Geurt van Bolit. 359. Mr Ijaac van Bomrigh. \ 999. Johan ''ar. den Honen. 766. Si■mon Bubertus Hanf'ts. 597» Jacob't Booft. 1623. Mi.Mariï.us Boog. 766 1998. Mr. Pie ter Hendrik Hoog. J775. 1776. Jan Godfried van Hoogenheym, 1892. Mr. derard van Hoogeveen. 106. Johan van Boog' Jlraren. 1891. Pieter van HoogwerfF Georgesz. ^775. f776. Frar.cois Coenraad Bornman.597. Hendrik van der Berst. 359. Amoldus Ptinfe van Bouwerton. ic6. Marien Cornelis van der Hult. 943. Jr. Edzert Mbinga van Bunialda. 116. Mr Jan Elias HHydecoper.165. 940. Johannes Petrus van Bylkarna', lig, Mr. Edo Alma van Jdema. 118. Martims Bouricius van Idema, Iï8. Mr. Frans Canter van Idfinga. 112. Daniël l/ac/en. 1997. Jan Jager. 596. 1892. Edward Jatnefon :89a. Pieter Johannes Joly. 1229 Jacob Lydias de joncheere, 1777. Pieter de Jonge. 1229 Jan de Jonge 1230. Tjaliir.g Jorritsma. J2J junc'ners. 123. Or. Joan Theo ■ door van de Kafleele. 1891. Pieter Kater. 1517. Mr. D. C. Keetlaer. 1062- Revnerus Livius Audringa de Kempemer. Ii8. Mr. Jan Jacob de Kern j>ena,r. 1623.Pieter Kerk 596. O. Keyztr, J517. J. fi, vim Kinsbergen. 107. Mr. Dirk Kierck.259- A. Kleyman. 1229' Adrianus Knappen 941, Jacob Knappert. 942. Cernelius Johanr.es Kneppelhout. 1998. Mr. Tsbrand 'de Koek, 93 9. /jbra • ham Kok. 2000 Mr. Jacobus van der Kolk. 116. Abraham van der Kolk. 767. Jacob Wilhem Lochmann van Königsfeldt. 1778- 1779- leonard Koning. 1229. Gerrit Krol- 767. P. Kryger, 943. Dr. Amoldus Ni~ colaas Kulenkamp. 1999. 2000. Mr. Gerrit Jacob Lakeman. 595. Apohnius Jan Cornelh Lamp' fins- 595' Evert .Langerak. 90,2. 1062. Cornelis van der Lee, 942. 1062. Geert Lceting. 122. Dirk de Leeuw. 1517. Johannes van Leeuwen. 1779. Dingenus de Lelye. 1230. Peter Lenshoek tot Kerheyk. 1229, Jr. Fredrik Theodeor Grave van Limburg Stirum. 117. Dr. Carel van At fein van Lingen. 1517. Mr. Thomas Lith de Jeude. j 65. Mr. Jan Daniël de Loches. 766. 941. Johannes Hendricus Prins van Lockhorst. 1228. Mr. Jan Jacobus Loke. 1518. Mr. Jan Willem van Loon. 595. Mr. Dirk Elias van Loofen. 110 Mr. Arnoud Loten. 1777. Mr. Samuel Luchtmans Sz. 1238. Mr. .. . Luzac. 943. Ayio Lycklama a Nyekolt. 116. Tinto Martinus LycttlamaaNyeholt.117. Jr. Rein* har i Baron van Lynden. 119. Jr. Jan Hendrik van Lynden tot Lunenburg. 767. Jr. Gysbert Carel Cornelis Jan Baron van  BLAD W YZER. 1793, Lynden- 1227. Mr. Felix van Maanen. 1891. Pieter Johan Retkaan Macaré. 1518. Mr.Jan jfaeobus Macquet. 1518. Mr.Pieter Jan Marcus. 1891. Jan van Msrken. 359. Theodorus Egbertus van Marle. 1517. Henricus Jacobus van Marle. 1517. Mr. David Johan Marters. 1777. Mr. Jacob Anthony Matten*. 1777. Thomas Franpis Martin, il8. Anthony van Mau. rik. 1517, Mr, Johannes Me. Mus. 115. .. . van der Mee Jr. £143. Jacob van der Meer. 1891. Mr. Johan Meerman. 108. 939. Lambertus van Meenen. 1998. Menjo Johannes Menfo. 359. Dr. Adrianus Sanderus van der Boon Mesch. lofi. 107. Mr. Alexander Hendrik Meteier' kamp. 1997. Mr. Willem Methorst. 112. Anthony Methorst. 112. Mr. E. Methorst. 112. G. J. Met horst. 112. N. Methorst. j 12. Dr. Menfo Johannes Meiz. 359. Hotze van der Meuten. 122. Cornelis Jan Mey en. 1777. Johannes Meyma. 177e. Jacob Middelaar. 943. Mr. Juan Gerbrand van Mterep. 766. Arie de Milde. 1130. Johannes van der Minne. 1776. Pieter Moens. iii. Mr. Pieter Jofias Moens. 1516. Jacob Molenaar. 1892. Bernardus Molinus. 119. y45r«^jm Hsndrik Onderwater. 106.765. Mr. /fenaV/'fe Onderwater. 594. 765* Mr. Mattheus Onderwater. 764* 1773. Mr. Sarcw?/ Onderwater. 765. Johanne3 van Oor/ckol; 1778. öaar Öortgyfem Iliy Gabriel Leonard van Oosten1776. A. Osfewaarde. 1062* Adrianus Ouburg. 1999. ^f«« aV«er van Oudenaller.^a. ioö2. M r, Cornelis van der Oudermeu» len Junior. 358. Mr. Oaa11229, Pieter Adriaan van Rheede van Oudshoom» 1998* Mr. Jan Ouwtns, 109 .Jan vart Over ftraaten. 597. Hendrik Pieter dé Paauw. 1516. Mr. Jan Pan. ne. Jr. Pieter van Parthuys. 1227. Anthony Christiaaii yy 2 ftU  1793- BLAD W YZER. van Panhuyi. 765. Willem Egbertits Thcoderus Paris. 1229. Mr. Engeïhsrt Pauw. icó. Mr. Leonard Pauw 1623. Jan Peelen. 35;;. Jan Getart Peereboom. 766.767. J-m lJee't.76ö.LaU- rtns Peis. 943. Matthias Peltzet. 1250 Arena Jacob Diedsrik de Peiponshet 1777. Mr. Mat'inus Jehan Veth van de Per>e. 1518. Mr. Af noldus Fredericus Johannes Pichot. iQj.0. 2000. Daniël Pktermaat. 942. Jaa Ai-thony Pietermaat. 1227. Jr. Alexander Leonard van PUtxenberg. 113. Jr. Hans Willem Baron van Pletienberg. 120. 3Ó0. 361. Mr. Willem Adriaan Arnold Poelman. \%go. Jan van de Poll. 705. Mr. Jan Wolters van de Poll. tfS.Ctaas van der Poll. 767. Adriaan Pompe. io> Frans Pont. 2000. Joost van Poot. 1227 Jan Popkes. 119. Willem Pos. 59S. Mr. Bonifacius Mogge Pens, 111. Dr. Petrus Jacobus Groen van Pri jlerer. l8yi. W. Pull Cz. 112. Pieter Raaptr. i»o. Hendrik Raarda. Iic. 2000. Jan Wormerus Raven. 1230. Pie ter de Regt. 1230. Mr. Focct Syafes kcicting. 114. Gerrit Rei tiihk. 359. Pieter Ulbo Rengers. 115. Jn Egbert Sjuck Gerrold J::ckema van Bwmania Rengc.s. h7. Jr- L'A.noraal Alèertus JEmilius Rengers. 119. J . L'Amoraal Joachw. Johan R-ngers. 120 360. Jr. Ledev,yk Rer.gQrs. 12*. 123. 3fio3öi. • • • Rietveld 107 Pie¬ ter Alraham dc Rochefort. 1891* Mk Willem Fredrik Roëll. 358. Mr. Frans Johan Carel Roelans. 1777. Mr. Adriaan van Rotnindt. 1777. Cornelis Roels Arnciidsz. 1892. Adriaan Anthony Roest. 1775.Jacobus Reest. 1776. Huibert Jan Roghair. 359. H. de Roock. 1773. Cornelis Janfen van Rofendaal. 1229. Kier van de Rumle. 1516. Johannes Adrianus Jacobus RuperW. 597. Frans A/iolph Rutten. 1779. Mr. R. P. de Ruuck. 357. Willem de Ruyter. 1778.1779.Mr. • Rygersman Junior. 943. Carel Laurens Rygersman. 943. Nicolaas Abraham van Ryneveld. 11 o. Tcecke Salverda. 115. DanielSappiu:. 1229. Syds Schaaf. 122. ^a» Schaap. 1517. JT. C. Schaiden. 943. Andries van Sihaeck. 110. Leendert van Schakk.! 77 8.1779. C/aej &A«r^am. in. Pieter Scheer. 596. Ever hardus Siheidius. 1774. Mr. Martinus van Schelttngc 113. 118. Cornelis van Schelt in. ga. 115. Mr. Daniël de Blocq van Scheltinga. 118. Jfaac Schel, tus Öttooïï. 112. Barteld Jan sdeSchepper. 113. 940. JanSckieveen. 942. Mr. Bernardus Marius Schik. 119. 121. Johannes van der Schilt. 1776. Mr. ifcndrik Schim. 1227. Hendrik Schimmel. 259' Matthys van der Schoor. 1623. Frank van tier Schoor. .890. Pieter Schouten, ïS»7. Frans Pieter Wtiiem van Sohuiienburq. Chrisliaan Schalier. 109. Christiaan Dirk Schul-  BLADWYZEÏL 1793» Schiller. 1999. Mr. Ruiolph Abraham Sckutt. 1777- Jm Schuurman H.-imigS3» 766. Mr. Alexander Schuylenburg. 1S91. Simon Schuyt. tio. Jï. Georg Wolfgang Ca' el Duco Baron thot Schwartx.enbe.ig en Hohsnlansterg. 115. Jr. Jan S'cco Baron thee Schwartzenberg en Hohenlansberg. 1*6. 227. Jr Wtlco Holdingo Tjalling Cavrjlra Baron thue Schwartzenberg en Hohenlan'berg. i16. Johannfs Diderik Seekampff. 1516. Mr. Jan Six.3ï8.]r.AgeTiepke Ruurd van Sixma.1 14. M. Slabber. 1 o62.Mr, JanSlieher. 1890.1891. Hendrik Ólingtiand. 1892.Mr. PieterPom* fe van Slingeiar.d. 1773. 1774' 1891. Mr. Barthcut van Slingelandt. 764. Mr. Govert Franco van Slingelandt. Ï890. Mr., Fedde Jan van Slooten. 120. Mr. Willem Augujlinus Posthumus Van Sloterdyk. 12c. ^6l.Gerardus Sluyters. 597. Andries Jan Slyper. 110. Jetje van Sminia Aulusz. 113. Mr. H:clor van Sminia. 113. Hobbo Baard van Sminia. I14. Jetfe van Sminia Hobbos/.i n.QaasSmit. m.Johannes Snip. 22. Johan Snoeck. 109. Amoldus SoeL 357. J .cob Soet. 1517. Ewoud vanSoti.Jóö. 941. Pieter Spaender. 110. 20C0. Willem Spendel. 159-J»van de Spiegel. 1062. üirk Spscrejé. 597. Machiel Spronck. 1230. Anke Stam 1:2. Heet-i'jen Stant. 110. J. C. van Siapele. 943. J. J. van Stapele. 943. Jan van der Start 1773. Mr. Galenus BignusSteengracht i$\%.Johan Steen'aek. 766. 941. J. Stok' mans. 1062. P. R. SM/*. 112. Carel van der S'rntev. jooo. J. A, Strses. ïzig: Ddniel Jaqvei deSuperville. z$i8.Tfaard NieclaasSuringar. I2i.C Su^fi. 112. Ifaac de Swart. IJ9- Mr- ifcfidri* Cancans Swelhngrebel 1777* Mr. SWsn Meter va'» Stónden* 106 Jr. Maurits Pico Diderfk van Sytiama. 113. Jr- Douwt Jan Andries van Sytzama. 114* Dirk Taan. 122. Hurtr.an.us Tamboer. 596. Mr. ^ol»» Gfer» hardt Tarré 943 ^«ftr* ïey. kes. iai. 361. Mr. Lamteri Pieter van Tets. 107. Tinco "fnn T yens. 117. Mr, Ifaac van Tsy Hngen. 766. 941. Mr. ^fcMoaÉ van Tey'ingen. 1779- Mr«e?- Th'émans. 1516. Mdxtheus Gerards Thefingh* I5i6i U i Theodorus Florer.tius Trotz. 359* Joïannss Trouw. 1230; Mr. Adriaan Pieter 7 went. 108.93 9* Pieter van Veen. 942. 1c62.IV. G. van Veersfen. ii~.DiikVds< 767. Dr. Cornelius Henricus Vel. fe. lügi.Gcrardvan Veljen. I2ij Amoldis Verby. 943. Pieter Vergeer* 1R92. ...- Verhelh 943. CornelisGofewinus Verhel. 1778; Nicolaas Johannes Verhoef \, 990^ Mr; /ieep Verloren* 596* Her. man Verloren. ';66. Adriaan 'Herhert Vermeulen, -jód 94 is M: Pieter Vermeulen. 15164 1623. AtienVerimy. 1716. Anthony Vernooy Jansz. 1778. M'-j Rynicr Verjchoor. «777» E.Vetfchuur. iis. Jactiö VeffcHuurt yy 3 i.e»  *7S>3- BLAD W YZER. 316. Abraham Verfler. 1779. Frangois Vamuel de Veye. 1061. Cornelis Vis. 1518. Pier Johan nes de Fis/er. 1516. Dl Vleugels. 943. Abraham de Voegt. 1623. Gerard Jacob Voorda. 1634. IV] r. Gy'sbert Jan yan Voorst. 106. M -. Jan van Voorst. 1777' M •. Jan Willem van der Voort. 17?/. JanChristiaan van der Vorm. 766. Kryn de Vós. 942. Jacob Vos. 1517. hoede dc Vries. 122. Gerrit de Vries 766. Dr. Jacob van lVaert.596.Mr. Hendrik van Waert. 596. C. Wagtho. p4?. Hendrik van de Wal. 939. Ifaac Walchers. 359. Mr. Fitter Hendrik van de Wall. 106. Jr. Jacob Unico Willem Grave van Wafenaar Obdam. 115. 940. 1625. JanWax. 122. Christiaan Evtrhcrd IV.its. 15:8. Anne Regnerus de Wendt. n7.Mr. Eyfo de Wendt. 118. Mi.Eco delVendt. iao. 122. 3.60. Anthony Wester. 596. Fier Wecterlaan. 12\.Gerben Westirbaar. 122. Mr. Nicolaas van W'strenen. 1777. PieterWildfr.hut. ; 6r. Mi - Hugo de Wildt. IV9:. Jan Willems. 133. Willem W;llemfn. 1^30. fit. ter van oer Willigen. no. Johannes Wilmet. 1890. W. Paul Engelbert Vut van Wïnsfen. 1777. Mr Mazthias Hamanus Winwswyk. 118. . ..Wirex Ce. 943. Adriaan Matiheus de Wit. I7't6. Jan de Wit Dz. 2coo. Mr. Johan Jacob Woertman. 1777. Jac-b Wnrmer. 766. Adriaan Anthony Wouters. 1229. Adriai.Ui va't Wyck. 1891. Hu- bert Matihys Adriaan Jan van Asch van Wyck. 1998. Olivier van Wy „gaarden. 359. Leenden yan Wyngaarien. 942. 1062. Dirk Wyntjes. 597. Dr. Cemelius Tzermans. iSló.JaitzeGer. ryts van der Zee. 121. Dr. Ig. natius van Zeider. 1892. Johan Arnold Zoutman. 107. Marten Zylltra. 118. Aanhakgzel van Buitenlandsche Zaaken, behelzende: Het Jubelfeest der Hervorming in Zweeden gevierd. 348. — Verklaaring van Pruisfen nopens den intogt in Poolen. 349.—-Antwoord van Poo. len aan Pruisfen. 352. — De Nationaale Conventie be. fluit tot een 85 Departement. 356. VerKiaaring van Pruisfen nopens Dantzich. 583. -— Zwaare Bankbreuk in Poolen. 586. Gebed der Keizerin van Rusland no. pens de Franfchen. idem. — Verdrag geteekend tot vernieuwing van bet Verbond yan KoophandaltusfchenEngeiand ea Rusland 757. 935. — Oorlogs-Verklaaring van Spanje aan Frankryk. 758. — Verzekering nopens 4a verdeeling van Poolen. 760. ——• Manifest van Pruisfen aan de Inwooners van Poolen. 761. Overgaaf van Dantzich aan Pruisfen. 763. ■— Nota wegens de nieuwe Ke^teringsform, door den Franfcaen Gezant (n Amerika overgegeeven. 936 Antwoord  BLAD W YZER. 1793. woord van den Staats-Secretaris hierop. 937. — Bericht wegens de Rusfifche Zee. magt. 1058. — Tafreel der laatfte verdeeling van Poolen. idem. — Overgave van 't Eiland 'f abago aan de Èngelfchen. 1060. — De Burgers van Amerika tot onzydigheid aangemaand, idem. — Bericht wegens bet vermoorden van Marat te Parys. 1213.1505. —De Zoon van Lodewyk XFI. van deszeifs Moeder afgefcheiden. 1215. — Tyding wegens het Leger der Koningsgezuden. 1216. — Negen perfóonen tot de Guillottine veroordeeld./*»!. — Den Gezant van Engeland by den Groot-Herteg van Toskane, geeft kennis van den aankomst der Engelfche en Spaanfche Vlooten in deMiddclacdfche Zee. 1217. —- Bericht uit Poolen nopens de Regeeringswyze enz. 1218. Publicatie in Zweeden gedaan nopens de nadeelige geruchten. 1219. — Trac iaat vanVerbindtenis tusicben Engeland en Rusland, 1220. — Tracïaat tusfchen Engeland en Sardinië gefloten. 1214. — Den fleer Genet Minister der Franfche Conventie, in Amerika aangekomen , enz. 1225. — Eenige byzondere berichten uit Frankryk. 1503. —. Bericht wegens den Gezant vsn Toskanen. 15CÓ. Iciem van Ve. Yyyy netien. »Vem. — Corfica van Frankryk afgefcheiiren. 1507. — Berichten uit Ierland wegens oproerigheden, idem. — Dank • Predikatie te Berlyn gehouden wegens de verovering van Maintz. idem. — Nota van Rustend aan Zweeden. 1508. — Verdrag tusfchen Rusland enPoolen.1509. —Nota van Pruisfen aan Poolen. 1510. —■ Tyding van Sr. Domingo in Noord-Amerika aangekomen. 1512. — Bericht uit Turkyen. idem. — Inneeming van Toulon door de Èngelfchen. 1612. —- Proclamatie van den Admiraal Hood. 1616. — Brief uit Toulon. ï6l7.-~ Verklaaring aan den Èngelfchen Admiraal by de overgave der Stad, irfe»B. — Idem van den Adroir.H«od. 1620.—Gevonden Schepen in de Haven van Toulon. 1628. — Rechtsgeding eo Vonnis tegen de Koningin van Frank'yfe. 1766.— Eenige Leden der Nationaale Couver.tie befchultiigd en gevangen gezet. 5759. — BtfluitderNaiioiiEale Conventie om alle Vreemde* lingen gevangen te neemen. 1701. — Nieuwe rydrektnin» aangenomen, idem. — liefluit der Nationaale Conventie tot het ombrengen der overtlyfzelen van De;canes in het Franfche Pantheon. 176* AaeterverbreeMogderCon. /operatie van largewhz in Poolen. 1703. Antw. v.m yy 4  1793- BLAD W YZER. den Rusfifcben Gezant hier» orotrtnt. 1877. — Nota van Poolen aan Rusland en Pruis, fen. 1764. — Bericht uit Amerika wegens den Franfchen Gezant Genei. 1766.— Brief van den Franfchen Ge. ,?anf Genet aan den Prefident Washington. 1768. — Antw. van den Secretaris van Staat Jtfferfon. 1770.— Proclamatie wegers onzydigheid in Ame« ïika. 1770. ~ Brief van Washington aan den Voorzitter te Nieuw-York. 1772. —— Verfchillende Berichten uit Toulon. 1863. — Ver. klaaring van Frankryk aan Genua. 1865. — 21 Leden der Nationaale Conventiegeguiilottincerd. 1867. —— Voordel van de Club der jecobynen aan de Conventie. 1868. — De Hertog van Orleani gevangen en ter dood veroordeeld. 18G0. — Eenige Generaals en anderen ter dood veroordeeld. 1870. — Bericht omtrend de tegenwoordige Gebeurteni&fen in Frankryk. 1873. — Traclaat van Alliantie tusfchen Rus. land en Poolen. 1881. Berichten uit Frankryk. 1978. '— Antwoord der Nationaa. Ie Conventie op de Manifesten der verbondene Koningen. 1981. — Memorie van den Èngelfchen Gezant aan de Zwitfers. 1588. — 't Voor* gevallene mct/SracharfisQoots in de Club der jacobynen. 1991. ■— Eindigen van den Poolfchen Ryksdag. 1995,— Eenige perfóonen in Zweeden in hegtenis genomen. idem. Actiën. (Hnogiïe en laagfte Pr?zen der) 2045 Alkmaar. Aangeftelde en overleden Leden der Regeering, enz, 1999 Alphen en Aarlanderveen. Verdrag gefloten tusfchen den Roomfchen Priefter en Kerk. n>e (leren. 802 Amersfoort. AaBgeflelde en Overl. Leden der Regeering, enz. in. 597. 1893 Amsteldam. Geh»erene, Getrouwden en Overledenen. 5 ——— Aangeftelde en Overledene Leden der Regeering, enz. 108. 357. 595- 9411624. 1774 1891 m. Bericht wegens de Vrede tusfchen de Malabaar en de Oost Ind. Comp. 77 • Waarfchouwing nopens Vreemdelingen. 78 —— Bericht van Livorno wegens eenige Lands Schepen. 80 11 Eenige Oorlogfchepen in dienst gefteld» idem. Zyne Hoogheid fielt eenige Officieren aan, 81 Ontwerp vaneen Fonds tot onderftand der Zeelie» den. idem. Ingevoerde Haring te Hamburg. 86 Lytt der Schepen die deZondgepasfeerdzyn. idem. Am-