325
G 130






JR. JL jB 3? O JEL T
VAN P I
PERSONELE COMMISSIE
DER
PROVISIONELE REPRESENTANTEN DES
VOLKS VAN ZEELAND,
Bï GELEGENHEID DER OVERLEGGING VAN HET
CO N CEP T-REGLEMENT
DER
PROVINCIALE REGERINGSVORM,
Uitgebragt den 16 December' 1795.
BET EERSTE JAAR DER BATAAFSCHE VRTHElD*
is te bekomen: te jTmflerdam, by A. van der Kroe, van der Burgh en 'Zoon. W. Wynands en ten Brink. 'sHage, J. van Cleef. Rotterdam, D. Vis envAN den Dtiies. Leyden, L. Herdingh. Dord, B lusse en Zoon. Haarktk, Be ets. Ü'.treckt-, do Wed. ter Veen e,i Zoon, en in de verdere Steden en Provinües fcy ci# vooraaamftc -Boekverkopers.






RAPPORT van de Perfo
neele Comiïiisfie , dén 16 eh, 17 October 1795 benoemd , tot het ontwerpen van een Plan van Provinciaal Regerings-Reglement. Relatief tot de Notulen der Provifioneele Reprtffentanten van het Volk. van Zeeland, van den 16 Decem' ber 1795.
BURGERS REPRESENTANTEN'
Er is geen tydperk gevaarlyker voor eene Na■ tic, geen welks Vöortduuring met meerder rampen vergezeld gaan, van jammerlyker onheilen gevolgd kan worden, dan waarin wy, met het ganfehc Nederlandfche Volk, ons tot op dit oogenblik bevinden. Een tyd van Revolutie naamlyk, waarin het oud en gebrekkig Staatsgebouw, in den wcgflependen Aroom der uitkomften en gebeurtenisfen ingeftort, plaats gemaakt heeft voor eene tusfehen - regeering, die, twyftelachtig in haar beftaan, aan geene blyvende form verbonden ,• door geene onverbreekbare grondwetten omlchreven, op algemeene grondbeginfcls dobbert, welker uitlegging fomwylen dubbelzinnig, welker toépasfing niet zelden willekeurig gefchiedt, en die zoo A fiiiri



X 2 X
jnin den wankelenden Staat voor eeuwigduurend© ontrust en fchrikbarende uitbarftingen, als het maatfchappelyk geluk voor een volkomen ondergang beveiligen kunnen.
. Het Zeeuwfche Volk, békend met zyn belang, afkeerig van verdeeldheid en onzekerheden, en bevreesd voor het losbreken der dreigende ftaats orkanen, heeft van overlang begeerd, dat deszelfs Provinciale Regeerings - form door Zodanige wetten zou bepaald en vastgefteld worden, waar door zoo wel de terugkeer tot de oude overheerfching wierd afge&eeden, als de invoer van nieuwe en even gevaarlyke dwalingen onmogelyk gemaakt. En gy lieden, Reprefèntanten deezer Natie, getrouw aan haaren uitgedrukten wil, hebt u zeiven belast met de zorg, om het ontwerp van een Provinciaal Regeerings - Reglement aan haar voor te dragen.
Deperfoneele Commisfie, aan wie gy het vormen van zoodanig een ontwerp hebt aanbevolen, komt u de vrucht aanbieden van haarc navorfching en werkzaamheid, daar het haar, niet tegenftaande de bekende ultnoodiging, niet heeft mogen gebeuren, om door den arbeid haarer medeburgeren beftuurd of voorgelicht worden.
Het is 'er ver van af, dat wy ons werk als een volledig plan van Conftitutie aan u zouden Urillen vóórdoen, offeh©oa wy meenen, dat de
ver-



X 3 X
Vertegenwoordiging der Zceuwlchc Natie j en dc form van het Provinciaal beftuur, voor nu en voor het vervolg, door hetzelve genoegzaam is bepaald geworden. Gecrnc waren wy een ftap verder gegaan, en hebben ook daartoe geen hinderpaal gevonden in onzen yver, om aan uwe oogmerken en aan den wensch van alle onze medeburgeren te voldoen, maar alleen in den aart en toedracht der tegenwoordige omftandigheden i die nog geene genoegzame rypheid bekomen hebben, en die men dwaasfelyk zou willen veranderen, buigen of dwingen. Niets is gemakkelyker dan overhaaste befchikkingen tc maken, indien men zich de moeite wil befparen, van dezelver nut of noodzaaklykheid te berekenen: ja zelfs de heilzaamfte inrichtingen zyn niet op ieder tydftip uitvoerlyk, en de geestdrift moge derzelvc voor een oogcnblïk doen ftand grypen ; ovejrecding, verlichting en medewerking der uiterlykc omftandigheden , kunnen alleen derzelverbeftendige duurzaamheid verzekeren.
En inderdaad, Burgers! wy vragen het u, wy vragen het alle onze medeburgers ernftig af, of het thans nog de tyd is, om den waren aart en form van het Stedelvk bewind, op een gelyken voet voor dit ganfche Gewest, geregeld te omfchryven; om het gebrekkig beftuur des Platten tands door vernietiging der kleindere Parochiën en Ambachten, en de famenvoeging derzelve tot A a groo-



H 4 U
rootere en geèVenredigde Districten, te verbeteren, ja te herfcheppen-, om het getal, de inrichting en zetels der onderfcheiden Regtbanken, tot in het hoogfte rèsfort, om de ganfche handhaving en uitvoering van het ftraföefenend regt> vooralle de Ingezetenen dezer Provincie, gelykelyk en duurzaam tebepaalen; om eindelyk aangaande de wezenlyke of voorgewende betrekking van den Godsdienst op den Staat, die waarheden aan deri dag te leggen en in werking te brengen, die zoo veel rypheid van onderzoek tot derzelvcr omhelzing vorderen, als omzigtigheid in derzelver toepasfmg [op het geluk der Burgerlyke Maatfchappy ? wy hebben geredelyk bemerkt, dat alle deeze belangryke onderwerpen, in eene volledige Conftitutie voor het Zeeuwfehe Volk, niet konden worden voorbygezien; maar voorzichtigheid en wysheid geboden ons, dat wy ons werk onvoltooid, en een gedeelte van hetzelve aan andere handen', in gelukkiger tyden en gunftiger omftandigheden, ter bearbeiding zoude overlaten.
Doch men verwarre echter het onvolledige van ons ontwerp niet met die gebrekkige provifioneele inrichtingen , waarmee zoo wel het onze, als meest al°c de andere Ncderlandfche Gewesten , zich tot op dit oogenblik hebben moeten'behelpen. Het geen wy aan u zullen voordragen, vermecnen %y van dien aart te zyn, dat het voor altyd vast-
g$*



M 5 H
gefield, en als zoodanig door de Natie bekrachtigd kan worden; terwyl alles, wat aan het zelve ontbreekt , tcnj gefchikten tyde telkens aangevuld kan worden, en geene verandering der reeds gemaakte wetten zal vereisfchcn,maar alleennodige byvoegfels tot dezelve uitmaken.
Wy willen voor ulieden niet ontveinzen, dat Wy menigmaal in onzen arbeid , tot het ontwerpei» cener duurzame Regeerings-form voor Zeeland, ontmoedigd zyn geworden door de vrees , dat dezelve misfehien vruchteloos zyn zoude, door de drift, waar mcde.de vereeniging van het beftuur der ganfche Republiek in den boezem cener Nationale Conventie, met vernietiging, van alle Provinciale Souvereinitciten, door foniiaigc Bondgenooten begeerd en doorgedrongen wierd, zco dat 'er meenigmaal tusfehen de keus van zulk een oppermagtig en ondeelbaar beftuur, of de fcheuringvan alie banden des Bondgcnootfchaps, geen middenweg openfehcen. Dan, getrouw aan den last ons opgelegd, getrouw aan den herhaalden wil der Zeeuwfchc Natie, en op hare ftandvastigheid ons Verlatende, hebben we ons ook hier door geenzins laten affchrikken: al zouden onze pogingen, in deJaarboeken van dit Gewest, alleen tot getuigenis verftrekken, hoe het Volk, dat wy vertegenwoordigen , afkeerig van vreemden invloed en nog vry van vreemde overheerfching Jaloers op zyne eigen TCgten'Gu naauwgezet omtrend die zyncr Bondgc-
A 3 noote* t



- X 6 X npotcn, dopr orden en wetten van het maatfehappelyk beftuur , eenmaal getracht heeft deszelfs vryheid, rust cn.welvaart zelve te bevestigen.
De onaf hangelykheid van Zeeland , de oppermagt der Zeeuwfche Natie, zoo meenigmaal zy, iu derzelver grondvergaderingen, geregeld is byeengekomen, ziet daar derhalven de grondflagen van ons gebouw, en indien deze , of Hechts een dcrzelve vervalt, dan is alles, wat wy verrichteden, zoo niet ten eenemaal ydel en zonder vrucht, ten minften voor overtollig en noodeloos te achten. ' Een Volk, 't welk zyne oppennagt gevoelt en handhaaft, wordt niet beheerscht, maar vertegenwoordigd. Het verkiest uit deszelfs midden mannen , aan wie het de verzekering zyncr veiligheid, de bevordering van zynen voorfpoed, de initandKouding der orden, de handhaving van ieders regten, toevertrouwt, en uit wier handen het , tot bereiking dezer cindens der burgerlyke Maatfchappy, wetten cn voorfchriften wil ontvangen : en deze wettig gekozen Vertegenwoordigers der Natie zyn niet anders, dan de tolken van haren wil , fle werktuigen waar door het Volk zich zeiven regeert.
Vertegenwoordigers van een geheel Volk kun^ ncn niet afhangelyk zyn van een gedeelte van het zelve1, noeh verantwoording fchuldig van hun feeftuur, dan aan de ganfche Natie: deze waar' heden



H 7 H
heden 'ftaan in zulk een naauw verband met he*
juist begrip der Volks-Souvereiniteit, dat wy dczelve niet hebben kunnen miskennen, noch willen vcrlochenen. Geene ondergelchikte Vergaderingen, door gedeeltens van het Volk aangcfteld, met bepaalde magt bekleed, kunnen immer de afgezanten der Natie beperken in hunne handelingen, voor* fchryvcn wat zy gevoelen of befluiten zullen} beletten om de belangen des Lands naar hunne eigen inzichten te bevorderen, hen te mg roepen van hunne zetels, noch aan de werking hunner bevelen zich wettiglyk onttrekken. Ontkent deze waarheid, Burgers ! en gy ontzenuwt 's Volks oppermagt, gy maakt dezelve twyfelachtig, verdeeld, in eeuwigen ftryd met zich zelve, ja zich zelf vernietigend!
Eene Vergadering derhalven van zoogenoemde Staats Leeden , fprekende niet voor de ganfche Natie, maar voor deze Stad, voor dat DiftriS:» voor zulk een Eiland— afhankelyk van den wil hunner committerende Collegien, wier belangea goo verfchiUende zyn als hun grond en ligging,; wier onderlinge nayver he» belet .het atgmee» welzyn te behartigen, en wier invloed henin ftaat ftelt, om de noodwendigfte maatregelen, zoo niet Voor" altyd, ten minften een geruimen tyd te leur te ftellen. — Zoodanig eene Vergadering karf-di van Zeelands Wetgevers niet zyn, of wy moeten alvorens oase beginfels verzaken, ea, met vcrA4 Di0*



X 8 X
pietiging der ée'ne en geheel e Volks Oppermagt,' zoo veie by zond ere ën gedïochtelyke Soavereini-, teiten , of weder invoeren, of icheppen ,als 'er hemmen te dier Vergadering zullen worden uitgebragt.
Doch al ware het mogciyk geweest, zulk een gcheelen, of gedeeltelyken invloed van committerende Collcgien, met de zuiverheid onzer grondftcllingen overeen te brengen, en men had gemeend dit als een ofter aan 4e zwakheid van fommige voormalige Staats-Lcden fchuldig te zyn; op wat wys deze last-gcvcndc Vergadering daar te, hellen? hoe het platte land, de helft onzer Ingezetenen bevattende, daartoe te organifcren ?hoe de voormalige Stemmende Steden , zoo onge'yk in magt en bevolking ? zou men dan, behalven de reeds beftaande Municipaliteiten, nieuwe Collegien, over gansch Zeeland verfpreid, of departementale Vergaderingen inftcllen, waar door het land by gedeeltens beftuurd, en welker afgezanten de hoógfte Wetgevende Vergadering zouden worden? Maar, vreest men dan de vermenigvuldiging der aangeftelde Magten niet in een zoo klein Gewest als het onze, daar derzelvcr verceniging de endragelykfte, en echter door de Conftitutie gewettigde, overheerfching, of derzelvcr verdeeldheid een ftaat van geduurige regeeringloosheid zou te weeg brengen ? Behoeft men geene onkosten te fparen , bemint men den omflag en de fangwyfighcid, is men voor geene vermenging,
voor



X 9 X
voor geene verwarring of wryvingen beducht i dat men een klein werktuig met raderen en krachten opvullc, die elkandercn raken , kruisfen, voortftuwen, bepalen of richten; doch wy vree-* zen, dat men aldus geen volmaakt geheel , of 't geen aan zyn oogmerk beantwoordt, immer zal voortbrengen.
't Is waar, onaf hankelykeVertegcnwoordigers ; bekleed^met de uitocffening der ganfche Volks-Oppermagt, fchynen oppervlakkig een al te onbeperkt, al te bedenkelyk ja gevaarlyk vermogen te bezitten, waar van het misbruik aan de Natie haar geluk, zoo niet haare vryheid tevens zou kunnen kosten. Maar, Burgers! indien dan devrye keus, op het vertrouwen der Natie gegrondvest, indien het afwisfelend beftuur van Vertegenwoordigers, die op een geftelden tyd door anderen kunnen vervangen worden, indien gefchikte grondwetten, waar door hun gezag beperkt en omjchreveni word, indien eindelyk hunne verantwoordelykheid aan de Natie, die zich op haare eigen keus verlaat, •— indien dit alles famengenomen voor de trouw van het beftuur, en voor de vryheid der Natie geen genöegfamc waarborg is, zal men dan van de vcrmeenigvuldiging der Magtcn, van dcrzelve ftceds gezocht, maar nimmer uitgevonden evenwigt, naar billykheid meerder kunnen verwachten ? Niets dan alleen de oplettenheid , de moed en joadruk der Natie zelve, kan haar A 5 bo-



boven 't bereik der ontrouw ea famenzweering
van ccrlooze Volks-beituurdcrs plaatfen.
' Doch opdat de Natie, ook in dit belangrykopzicht , haren nadruk geregeld zoude kunnen ontvouwen, moet de vcca' twoordelykheid aan haar wczcnlyk en riet ingebeeld zyn; derzclver aart, form en uitgeftrekthcid moet door de wet in dier voege bepaald worden, dat zy zolder wanorden of oplehuduing van de eene, zonder verongclyking van de andere zydc , dadelyk üand grype; dat zy tevens den intrigant tot een breidel of voorbode zyner ftraf, en den eerlyken Staatsman tot een ondoordringbaar fchild verftrekkc. Wy hebben ook hier omtrent onze gedachten gevestigd, in het ontwerp, dat wy u aanbieden, ter nedergefteld, en vleijen ons daar door de laatfte tegenwerping tegen de onafhankelykheid der Vertegenwoordigers uit den weg geruimd te hebben.
Vertegenwoordigers der Natie moeten door haar zelve, of door de zodanige, die zy daar toe telkens met de nodige magt bekleedt, verkoren worden. De verdeeling der Diftriéten, de bepaling van het Stemrecht, de regeling der Grond» vergaderingen, en met één woord, het organifeeren der Volkftem, ziet daar, wat in de eerfte plaats oaze aandacht moest bezig houden.
Geerne hadden wy getracht dit Gewest in geeven-



X M K
evcnredigde hoofddiftri&cn , zoo niet in uitgcftrekthcid, ten minften in bevolking gelyk,tc verdeden. Dan , de aart en ligging dezer Provincie, in' veele afgezonderde Eilanden gefcheiden, wier grootte en magt niet alleen aanmerkelyk verfcliillen, maar wier onderlinge gemeenfehap daar en boven, door verfchciden toevalligheden, gemakkelyker of moeijelykcr kan worden, dit een en ander heeft ons gedwongen hier van ganfchelyk afte zien, en de verdccling, die die natuur zelve, ons aanbood, boven alle uitgedachte en konftig berekende fchifting de voorkeur te geven; daar toch eene gelyke verdccling der onder-diftrictcn, de gelyke magt der grondvergaderingen , den geëvenredigden invloed der Volkftem door de ganfche Provincie genoegzaam verzekerde.
Minder bedenking heeft het by ons ontmoet, wat wy voor den grondfiag der vertegenwoordiging zouden aannemen, het zy de volkrykheid alleen, het zy de rykdom en het contributief vermogen , of de uitgeftrektheid van grond daar nevens gevoegd. Een ftaatkundig vraagftuk , dat ip onze dagen genoeg behandeld en betwist is geworden , om uwe kostbaarder oogcnblikkcn met de opgave der redenen, vóór en tegen het zelve, niet te verfpillen; te meer, daar het ons voorkomt door de erkende gelykheid in Burgerlyke regten (heilige bewoordingen, waarmee wy
nin>



nimmer als met een ydele leus in het wilde aal* len fchermen) genoegzaam bcflist te weezen.
Aan alle Burgers dcrhalven wordteenvolftrekt gelyke invloed, op de keus en aanftelling hunner Reprefentanten, door de Wet toegekend •, onder deze e'e'ne voorwaarde , dat zy Stemgeregtigdcn zyn, van welk ftemregt, geen ftand in de famenleving, geene mindere gegoedheid, niets daa alleen eerloosheid, gebrek aan redelykc vermogens , of de uiterfte ftaat van af hankelykheid en behoefte ten laste der Maatfchappy, eenig geboren Burger zal kunnen uitfluiten; terwyl men uit hoofde van den aart van dit Gewest, van hetbe^ dryf van deszelfs Ingezetenen, en vooral van deszelfs betrekking tot de andere verbonden Gewesten, niet dan een kleen getal jaren der inwoning kan vorderen, om van elders zich alhier vestigende, als genaturalifeerd in Zeeland, tot het ftemregt toe te laten.
Wy fpreken, Burgers, in ons ontwerp niet van eenig declaratoir, of zoogenoemde politieke, geloofsbelydenis; wy' vergen dezelve van niemand af, ten einde van zyn ftemregt gebruik te kunnen maken , doch 'rekenen ons tevens verpligt, om van onze denkwys in dezen, nader opening aa^ ulicden te geven.
• Wy kunnen geenfins als een maatregel der voor
zich-*



X 13 X
zichtigheid mispryzen, dat men in den aanvang onzer revolutie , terwyl nog geene Regeringsform bepaald was, en het nieuw beftuur geen genoegzamen kiem kon hebben , dat men toen beducht voor de intriges der kwaadwilligen, zich van de zuiverheid der gevoelens van hun, die tot de keus der Volks-bcftuurders hunne ftemmcn gaven, verzekerde, door hen eene openlyke verklaring dier beginfels te doen afleggen, die zy, uitoefenende het regt der Volks-Souvereiniteit, door hunne daden zelve uitdrukkelyk bevestigden.
Doch zoo ras de revolutie een einde, de heerfchappy der wet haar aanvang neemt, en een beftuur op erkende bcginièls gebouwd in werking wordt gebragt, wordt ook dit behoedmiddel overtollig, alle zweem van Staatkundigen dwang, al wat de vryheid en algemeenheid der Volk-Stem zoo wel in fchyn, als in der daad kan hinderlyk wezen, moet zoo ver mogelyk geweerd en voorgekomen worden, ten zy men een ceuwigduurend wantrouwen en misnoegen , in den boezen van den Staat, wilde koesteren en aanftoken.-
Het Stcmregt, daar en boven, is het onvervreemdbaar regt van ieder Burger; het zelve te bepalen is het gcdeeltelyk te vernietigen, offommige daar van te berooven; een maatregel, die nauwlyks door den uiterften nood kan gewettigd worden, en veel meer de triumf der partyfehap ,
das.



):( 14 X
dan het billyk en geregeld Volk-beftuur kenmerkt. Dat men langs andere wegen de duurzaamheid van de heerfchappy der vryheid bevcstige; dat de aahftefling, de eed, de werkzaamheden, de verantwoordelykheid der Reprefentanten, daar van ten waarborge ftrekken ; en indien men in dc Conftitutie zelve tegen het langzaam influipen, of onverhoeds uitbreeken der overheerfching en ftaverny , geene krachtige hulpmiddelen vindt, dat men zich dan nimmer vleye, van door verklaringen, of gcloofsbelydenisfen, al waren zy jpet bloed ondertekend , en met duizend eeden bevestigd , zyn oogmerk zekerder te bereiken. Immers, dc menfehen- kennis leert het ons, de intrigant , wiens fiordig eigenbelang, of onbeperkte hccrschzucht hem tot de omkcering van orden en regt aanzetten, zal [door geen declaratoir, hoe krachtig ook, zich laten affchrikken, en hem, die aan geveinsdheid en ftreken gewoon is, zal deze huichclary, of zelfs meinëedigheid, weinig of niets kosten; terwyl dc eerlyke man daar en tegen, misfehien nog niet boven alle twyffelingen verheven , cn altyd huiverig om noodelooze verklaringen af te leggen, nog lang zal aarzelen, om zyn zegel aan eene Conftitutie te hangen, die in hem, en alle die aan hem gelyk zyn, harj fterkfte voorftanders vinden moet. Ja! laten wy het eindelyk niet verbloemen ; indien de Zecuwfche Natie, indien het grootst, of een aanmerk eJyk gedeelte van dezelve, op den duur afkeerig
bleef



H 15 X
Bleef van de Vöörregten, de zegeningen en het genot ecner ware Burgerlyke vryheid; indien mea door verklaringen, eeden en ai het zydelings geweld der overheerfching haar dwingen moest vry te zyn j zoo zal zy, ondanks alle pogingen, eenmaal hare ketenen hernemen> ofzy zal uliedcn, Burgers, of die uwe plaats vervangen zullen, van ftap tot flap no^d£aken, om zelve hare dwingelanden te wuxden.
Wy hebben'genoeg gezegd, en zouden uw doortocht te kort doen, indien wy 'er meer by voegden , om onze gevoelens m dezen te ftaven; tèrWyl alles wat verder tot den aart der Volk-Stem en het uitbrengen derzelve in geregelde grondvergaderingen behoort, gelyk het in ons ontwerp te vinden is, in dit ons Rapport niet breeder behoeft ontwikkeld te worden.
Echter kunnen wy niet onaangeroerd voorby gaan, dat, volgens ons beftek, de keus der Vertegenwoordigers niet onmiddelyk door het Volk, maar door Kiezers, tot dat einde telkens i benoemd, verricht word, en zulks, niet tegenftaande wy de kracht der redenen, die hier tegen door veelen worden ingebracht, levendig gevoelen. Wy zullen ons niet beroepen op het in ons Gemeenebest vry algemeen, en in deeze en andere Provinciën bykans uitfluitend gebruik; daar toch geene dwaling, door derzelver algemeenheid gewettigd, of in eene waarheid herfchapen wordt.
Doch



X H
Doch wy ontkennen nogthans^ook, dat de keus der Vertegenwoordigers onmiddelyk door het Volk zelve volftrekt geleideden moet, en door hetzelve niet aan anderen, deszelfs plaats vervangende, zou mogen worden overgedragen; indien men hechts in alle gevallen zorge draagt, dat 'er geene blyvende Collegiè'n van Kiezers worden gevormd, maar de benoeming derzelve zoo menigmaal als die der Reprcfèntanten gefchiede.
Want indien het eerfte vereischte der keuze is de waarfchynelykheid, dat dezelve wel, overeenkomftig het algemeen belang der Burgeren, en dat dezelve niet ongerymd zal uitvallen, noch door gebrek aan doorzicht, toeval of loutere verlegenheid beflist worden, zoo twyfelen wyvoor ons geen oogenblik, of door de benoeming van gcfchikte perföonentot dit einde, in de grondvergaderingen tegenwoordig, en vatbaar, om al het •gewigt van den last, .hunopgedragen, levendig te gevoelen, zal aan dit vereischte oneindig beter voldaan worden, dan wanneer de ganfche Vergadering, onbereid, en grootcndeels ongefchikt tot zulk een keuze, dezelve nogthans verrichten moest. Men moet de macht des Volks niet tegen 'sVolks belangen wapenen, en de Natie zelve kan nimmer redelyk begeeren, een uitgeftrekter gebruik van hare vryheid {te maken, dan tot haai wezenlyk nut gedyen kan.
Voegt



Voegt hier by, dat Kiezers voor hilnnc gödane :kens, altyd min ofineer, en althans van de zyde ' hunner eigen eer en voldoening, aanfprakelyk zyn, dewyl 'er aan den kant dés Volks gcenerlei verantwoordclykheid voor dezelve , hoe ook genaamd, immer kan plaats hebben, en eene keus, door het Volk zelve gedaan, hoe ongerymd ennadeclig, volftrekt onherrocpelyk weezen moet,
Maar vooral, eene keus, door gemagtigden des " Volks gedaan, is meer boven het bereik der 0111"kooping, der verkeerde inboczemingen, der ' dwaaze vooringenomenheid , en van alle de ftreeken der intrigue, dan die door het vergaderde "Volk zelve gedaan wordt.
Dc gefchiedenis der aéloude vrye Volken, kan hier tot bevestiging onzer gevoelens verftrekken. De lage Volks-vlcycry der anders edele Romeinen, fcclfs in de fchoone dagen hunner vryheid , zoo meenigmaal zy naar een post van het openbaar beftuur dongen , hunne kuipcryen , hunne gemaakte en gedwongen gemeenzaamheden, hun kruipend beedclcn van hemmen, hun fchandelyk misbruik der wclfprcekenhcid . . . alles moet ons hier tot eene hcilzaamc waaffchuwing wezen; en — daar een omgekochte, trouwlooze Kiezer door de wetten ftraf baar is, hoe zal men de belcedigde waardigheid der Natie tegen de Natie zelve handhaven ?
B Wy



X i8 X
Wy hebben eindelykontdekt, indien de verant» woordelykheid der Vertegenwoordigers aan het Volk iets meer dan een klank, indien zy eene dade. lykheid zyn zoude,. en 'er derhalven perfonen door de Wet moesten gemachtigd worden, om hun rekenfchap te kunnen afvorderen, en hen in ftaat van befchuldiging voor den Rcgter te ftellen, daar toe wederom geen gefchikter voorwerpen, dan de Kiezers zelve konden uitgedacht worden; mannen, het ontwyffelbaar vertrouwen-des Volksdeelachtig, en ais 't ware, voor de eer hunner eigen keus belang hebbende, om het gedrag der van hun verkojene gade te flaan, zoo wel als gefchikt om hetzelve te beoordeelcn:terwyl wy eindelyk,langs dezen weg, het vermenigvuldigen der aangeftelde magten t zoo gevaarlyk, wy herhalen het, vooral in een kleinen Staat, wederom, gevoeglyk ontwyken bonden.
Indien wy van ieder Burger, tot het uitoeffènen zvner ftemgeregtigdheid, niet anders vorderden ,■ dan eerlykhcid en nyverheid, het fprak echter van zelve, dat de Kiezers., aan wie eene voorde Maatféhappy zoo belaugryke post is toevertrouwd, niet alleen ten opzichte der zedciyke , maar ook der. bykomende hoedanigheden, gclyk die der jaren., inwoning cn dergclykc, aan nasg^cr bt;^.Hngen onderworpen moesten wor !, ' i. 'J/i $$$0'de redenen pieiteden 'er voor, uu bovëiÜ a&Me Vertegenwoordigers, aan wie het belang dergai:-



):( ip H
fèhe. Maatfchappy moet worden opgedragen, niet Verkoren zouden konnen worden, dan in zoodanigen kring, waar men alleen billyk verwachten kan, de gefchikte voorwerpen tot het bekleeden ecner zoo gcwigtige betrekking te kunnen aantreffen. '
Gecrne erkennen wy, dat, gelyk ieder Burger oorrprbnkelyk aan dc Oppennagt des ganfehen Volks, en das ook aan het beftuur der Maatfchappy een gelyk aandeel heeft, zoo ook ieder ooripronkelyk geregtigd is ,om daar m zoodanig ee'nc plaats te bekleeden, als het vertrouwen zyner Medeburgeren hem zal toewyzen. Doch in alles is het belang der Maatfchappy de hoogftc Wet, 'er ligt haar minder aan gelegen, dat zy beftuurd, dan dat zy wel beftuurd worde, cn de verpligting,die zyzieh zelve oplegt, uit kracht van welke zy geene onbevoegde, of onbekwame Vertegenwoordigers zich zelf verkiezen mag, is geenlins een dwang, en veel min eene verkorting van het wezen lyk of onvervreemdbaar regt van eenig Burger.
De wet kan en'mag dcrhalven bepalen, dat de Vertegenwoordigers des ganfehen Volks niet uit alle de ftanden der famcnlcVingonverfchillig kunnen genomen worden, indien fiechts hare bepalingen op den eemgen en zuiveren grondflag van het algemeen belang ftcuncn.
B 2 fat



X 20 K
En inderdaad, Burgers! er moeten zoo vele hoedanigheden in een waardigen Volks-beftuurder famenloopen, dat men biilyk wanhopen moet dezelve alom aan te treffen. Beproefde deugd is wel een onmisbaar vereischte, maar niet genoegfaam, noch kan den Staat tot geen voldoende zekerheid verftrekken, dat deszelfs welzyn en voorfpoed op de beste wyze zullen behartigd worden. Wysheid, doorzicht cn beleid, zonder welke nimmer 's Lands zaken buhoorlyk werden waargenomen, kan men hier geenfins voorbyzien, en moeten grootendeels 'sVolks welingerichte keus bcflisfen. Geene aangeboren talenten zelve kunnen de plaats van kunde en ervarenis geheel vervullen; en wat zyn doorgaans zelfs de edelfte- verftands- vermogens, zonder de ontwikkeling en voordeden eener -befchaafde opvoeding, zonder verzamelde kundigheden, en demeenigwerfzoo moeielyk te verkrygen vatbaarheid,om zyne kennis en wetenfehap ter behoorlyke plaatfe voort te brengen en te doen gelden?
Maar laten wy biilyk zyn en vragen, of men in alle ftanden der famenleeving dc zoodanige kan aantreffen? of de weinige uitzonderingen, op dezen algemenen regel, dien regel zelve kunnen doen verwerpen, en of dezulke, wier min geluk- kige? opvoeding, wier bekrompen omftandigheden, wier levensftand en werkzaamheid hen tot den post eenes vertegenwoordigers noodwendig
on*



X 21 X
ongefchikt doen zyn, ook niet wysfèlyk door de wet daar van worden uitgefloten? Ziet daarenboven , welk een veld gy zoudt openen voor intriganten, fortuinzoekers en baatzuchtige volksverleiders , indien andere dan gezeten Burgers, wier verdienden in de Maatfchappy gekend en gefchat kunnen worden, door hunne eigen belangen aan den voorfpoed des Lands verbonden, en wier omftandigheden hun toe'aten zich tot de waarneming van zulke gewigtige po:ten te verleenen, indien ook andere, dan deze aan het roer van den Staat zouden kunnen worden geplaast.
Dit alles heefc ons, in navolging der Franfche Wetgevers, van hunne voorige dwalingen te rug gekomen, doen beiluiten, dat'er een zekere mate vaa gegoedheid of welvaart, of een zekere ftand in dc famenlcving daar uit voortvloeiende , bepaald moet worden, beneden welken men tot den post van Volksvertegenwoordiger niet verkieslclyk zal weezen.
Wy zyn 'er ver van af, Medeburgers en Ambtgenoten, om aan den rykdom eenige wezenlyke verdienften toe te kernen, of, na de vernietigingder titels, aan de fchittcring van het goud eene hulde toe te brengen, die den braaven man onteert! maar het zyn ook de ryke en vermogende niet, die wy, by uitfluiting, of Hechts.by voorkeur aan het beftuur zouden willen roepen, daar B 3 zo-



X & 54 H
zoodanig -een redenloos voorrecht, welhaast eene aristocratie des rykdoms, fchoon min ondragelyk, dan die van adel en geboorte, echter alty.d drukkend genoeg, zou doen] ontftaan. Neen! het tegendeel zal uit ons ontwerp dnidelyk genoeg blyken ; cn -daar wy genieend hebben voor onze bereckening, geen anderen, of beteren grondflag te kunnen leggen, dan die der pcribnccle lasten daar dc aanflag van het Familie-geld ons toefcheen hier alleen, immers voor als nog, in aanmerkingte kunnen komen; daar wy eindelyk Hechts in het algemeen bepaald hebben, dat men, om verkiesbaar te wezen als Vertegenwoordiger des Volks, op het groot cohier van dat Middel zal moeten aangcflagcn zyn ; zoo zal het ook aan ieder blyken, dat eik, die Hechts gezecten Burger kan hee^ ten, en eenigen trap van welvaart bezit, even gerechtigd is tot den hoogften post van het StaatsbeftiHir, a's de venAogendfte handelaar, of rykitc grondbezitter van dit gantfche gewest.
Doch wy moesten niet alleen op de keus der Wetgevende Vergadering, maar ook op derzelvcr werkzaamheden, onze aandacht vestigen, en zorge dragen, dat zy magts genoeg zou hebben , om het algemeen welzyn te kunnen bevorderen, en te weinig, om door het misbruik dcrzclve, gevaarlyk voor der .Burgeren vryheid te worden,
In-



Indien befluiten door wysheid gekenmerkt zullen zyn, moeten zy alvorens rypelyk overwogen , en niet dan na volledig onderzoek vastgefteld worden. Niets is doodelykcr, dan dat, in •eene Vergadering van Volksbeftuurders, de gcwigtigfte aangelegenheden onberaden, overyld of onachtzaam worden afgedaan. In die der Zeeuwfche Vertegenwoordigers zullen dcrhalvcn nimmer, de zeldzaamfte gevallen alleen uitgezonderd , zaken van aanbelang of verre uitzichten, in dc zelfde zitting ter tafel, en ten einde gebragtkun» nen worden. 'Er zal ftceds gelegenheid tot navorfching.cn beöordecling zyn, alvorens men ter bcflisfmg zal treden, en nimmer zal men by dc eerfïe lezing eener gewigtige voordragt reeds zyn gevoelen behoeven uit te brengen. Deze langzaamheid der raadplegingen , door verftandige Wetgevers even zeer aangeprezen, als de fpoed der uitvoering, zal den Burgeren van dit gewest tot verzekering ftrekken, dat hunne belangen niet roekeloos in de waagfchaal gefield zullen worden.
Daar in alle welgeregelde Vergaderingen volgens het gevoelen van de meerderheid der Leden de befluiten worden opgemaakt, kan men echter billyk in zoodanige aangelegenheden , waar het of de eer der Vergadering, of den eigendom, de belasting der Ingezetenen, de gewigtigfte buitenlandfche betrekkingen , of andere dergelyke grootc onderwerpen aangaat, zulk een beflisfend B 4 over-



):( H X
"ovcrwigt van ftcmmcn vorderen, waar door de waarde cn noodzakelykheid van het genomen befluit meer boven twyfteling en tegenfpraak verheven wordt. Wy hebben daarom in ons ontwerp 'bepaald, dat tot alle dergelyke befchikkingen of wetten , indien zy wcttiglyk zullen ingevoerd worden, twee derde gedeeltens der Leden zich zullen moeten verecnigen.
Befchouwen wy aan den anderen kant het mociclyk vraagftuk, door welke middelen het misbruik van dc magt der Vertegenwoordigers kon voorgekomen of verhinderd worden, zonder hun nogthans de noodige magt , tot handhaving van de eer, de rust en bloei des Vcdcrlands, te ontnemen; wy ondcrlcheiddcnligtelyk, dat dit misbruik, of dc vryheid der ganfche Maatfchappy , of de vryheid en het regt van enkele Burgers zou kunnen aantasten, en aldus in tweederlei opzichten gcvaarlyk zyn. |
Doch tegen het eerftc, het aanranden der alge' mecne burgerlyke vryheid, moet dc heiligheid der conftitutie, en de onverbreekbaarheid der grondwetten , tot eene geduchte cn onoverwinbare fterktc verftrekken, of men zal vruchteloos naar andere enj meer voldoende hulpmiddelen omzien. Geen Vertegenwoordiger kan dus 'de magt hebben, om in de grondwetten of regerings-form des Lands ecnige veranderingen te maken; die dit heiligdom
der



K 25 ):(
der Volks-oppermagt aanrandt, wordt misdadig, meinëcdig cn een verrader des Vaderlands ; en indien dc ganfche wetgevende Vergadering tot zoodanig een gruwel mogt famenfpannen, zouden van dat oogenblik af alle banden tusfehen haar en de Maatfchappy verbroken, cn dc Staat in regeringloosheid gedompeld wezen.
En wat dc aanflagen tegen dc vryheid en het regt van byzonderc perfbonen aangaat, de verantwoordelykheid der Reprefentanten , aan gevolmagtigden der Natie, voor hun gehouden beftuur, zal onzens inziens het geweld cn dc willekeur genoegzaam tot een breidel zyn, of het geen deze daar in mogt te kort fchieten, zal door de volkomen afzondering der uitvoerende magt van dip der wetgeving voltooid worden , daar het toch aan deze laatfte aityd bedenking zal baren, cn niet zelden een onoverkomelyke hinderpaal zyn , de uitvoering van onregtvaardige cn gcwcldadige maatregelen aan eene Vergadering buiten haar te moeten aanbevelen.
Het is hier misleiden dc plaats , om van de verantwoordelykheid der Reprefentanten, gelyk zy in ons ontwerp word voorgcftcld, meteen enkel woord tc fpreken. Vcrantwoordelyk aan de ganfche Natie' is een loutere klank, een harsfchenfehim, indien 'er niet tevens bepaald is, op wat wys de Muldige voor de Natie ter veantB 5 'woor-



ty 25 K
woording ftaan zal, en indien 'er door de Wet. geene perföoncn benoemd zyn, bevoegd om in den naam des Volks de Vertegenwoordiger rekenfchap van htm beftuur af te vragen, of hen in ftaat van befchuldiging te ftellen; want waar is immer het ganfche Volk by een ? en al kon hot in ééne plaats vergaderen, hoe zou het dan nog in ftaat zyn, om het twistgeding, aangaande het behartigen of verwaarloozen zyncr belangen , voor zyn eigen regterftoel te doen bepleiten ?
Wy hebben daarom de Reprefentanten verantwoordelyk gefteld aan de Kiezers hunner hoofddiftricten j wy hebben deze laatften gelegenheid en aanleiding verzorgd, om het gedrag en beftuur der eerfte te onderzoeken; wy hebben den tyd , de plaats, de wyze cn afloop van dit onderzoek zoo trachten te bepalen , dat alles geregeld en billyk, zonder opfchudding, zonder hatelykheid, zonder gevaarlyke Volksbewegingen, zou .kunnen beginnen en eindigen.
Doch de billykheid vorderde, dat, om een Vertegenwoordiger by de Natie te kunnen aanklagen, 'er meer dan de enkelde uittpraak der Kiezers van zyn hoofdrdiftricl; zou vercischt worden ; partyfchap, perfoneclc haat, vermeende vcrwaarloozmg der byzonderc bclangens van een diftriö:, of Wezen'yke opoffering derzelve aan het algemeen belang der ganfche Mcatfchappv, zouden gerede-
lvk



X 27 X
lyk de diyfvecrcn of voorwendfels kunnen zyn, om den braven cn edelen Vaderlander voor de Natic ten toon, of aan hare verontwaardiging bloot te ftellen. Gevolmagtigden uit alle de Kiezers van alle diftriften des ganfehen Lands, en deze alleen, zullen derhalven bevoegd zyn, om op eene wettige wyze te beflisfen , of 'er grond van befchuldiging zy tegen eenen Vertegenwoordiger, wegens zyn gedrag en beftuur, in dc verzorging van 's Lands zaken.
Dezelfde billykheid eindelyk pleitede'er voor, dat zy, die den fchuldigen aanklaagen, hem niet tevens zullen mogen vonnisfen, noch ook de ftraf, door hem verdiend, bepalen: dit laatftebehoort uitfluitend tot den post cn het gezag des Rechters; en 'er is niets gevaarlyker voor de vryheid, dan het zwaard aan de hand der geregtigheid te ontwringen, om het in die eener politieke magt, die aldus gereedelyk tot despotismus overhelt, roekeloos tc vertrouwen.
Met deeze verantwoordelykhcid der Reprefentanten ftrydt echter geenfms dcrzclver onfehendbaarheid, zoo lang zy met het vertrouwen en de magt der Natie bekleed zyn, zoo dat zy geduurende dien tyd, als 'twarc, meer buiten het bereik van den Rechter geplaatst zyn, cn, zonder voorafgaande beoordeeling en toeftemming van hetwetgeevend ligchaam, riet in regtcn vervolgd,
ia



in bewaaring genomen of gehouden kunnen worden, liet is niet fiechts de eer der Natie, die in dc Vergadering cn alle derzelver Leeden vertegenwoordigd wordt, maar ook de gezonde enwyzc Staatkunde, waar door deeze Ichikking gevorderd en gewettigd wordt; tcrwyl het recht dooj dezelve niet verkort, en de loop van deszelfs uit©eflening niet geftremd, maar alleen voor een kort n tyd uitgefteki en opgehecven wordt. En .hoe zou het anders niet meenigmaal in de magt der kwaadwilligen ftaan, om gewaagde regtsvorderingen, en valfche, doch met febyn bekleedde betichtingen, als middelen te gebruiken, om de ecrlykite-en nuttigfte Leden voor een tyd aan de waarnecmirg der algemeene belangen te onttrekken , en fomwylen de gewigtigfte raadplegingen, door dergelykc fhoode maatregelen, ten ecnemaal te very delen.
r Zal eere Vergadering, gelyk die van Volksvertegenwoordigers , hare waardigheid fteeds kunnen blyven handhaven; zal zy dien eerbied kunnen inboezemen , waar op het vertrouwen der Maatfchappy haare billyke aanfpraak geeft; het zal niet enkel van de wysheidharer befluiten, maar ook van den aart en het gewigt harër werkzaamheden afhangen,' of zy her. oog harer Medeburgers , en derzelvcr dankbare genegenheid fteeds op zich zal kunnen vestigen. Indien hare bezigheden niet groot of menigvuldig genoeg waren }



ren, om aan alle hare Leden fteeds een nuttigea arbeid te verzorgen-, indien derzelvcr geduurig aanwezen binnen de plaats harers verblyfs, zoo wel als hare geduurige byëenkomften, daar door •overtollig wierden , welhaast zou men van dc belangen des Lands zelve een gering- denkbeeld beginnen tckoesteren, enoververfpiiiing der gelden van den Staat zich niet ten onregte beklagen. ÏNcem het gewigt der raadplegingen uit eene Vergadering weg , cn gy zult ftraks deri geest van vittery, dwaze plegtighcid en kleinigheden 'er de plaats van zien vervangen; gy zult welhaast eene doodelyke kwyning in dezelve befpeuren.; gy zult haar tot het behandelen van grootc aangelegenheden allengskens ongefchiktcr zien worden; gy zult eindelyk hare Leden eerst dc achting voor zich zelve , en daar na die der ganfche Maatfchappy ontwyffclbaar zien verliezen.
Om dezen'ramp tc ontgaan, hebben wy begrepen te moeten voordragen, dat de Vergadering der Zeeuwfche Volksvertegenwoordigers niet altyd zou behoeven by een te zyn, dat zy in kalme tyden, zelden vruchtbaar in nieuwe of bedenkelykc aangelegenheden, wanneer alles onder de heerfchappy van orden en wetten, naar ccn vaste regelmaat afloopt, na het eindigen harer gewigtige of noodzakclyke raadplegingen , zou behooren uit elkander te gaan, en ter zelfdcrtyd het gewone daggeld der leden ophouden , ten
einde



fcinde tevens langs dezen weg , de zoo noodza* kelyke bezuiniging van 's Lands penningen met der daad te betrachten. (*)
Dan , opdat deze noodzakelyke beramingen, door een noodlottig misbruik, fomwylcn niet 'nadeelig voor den Staat zouden worden, hebben wy insgelyks moeten bepalen, dat de Vergadering op gezette tyden des Jaars, tot afdoening der teikens voorvallende en noodzakelyke bezigheden, en behalven deze, zoo menigmaal zal moeten tyëenkomen, als gewigtige aangelegenheden eene onverwylde tuslchcnkomst of voorziening zullen vercisfehen.
Gcduurcnde den tyd, dat de Vergadering gefchciden is , zal dezelve vervangen worden door een Raad van weinige perlboncn, uit derzelvcr midden verkoren, en gefchikt, om zaken van geringer aanbelang of loutere orden af te handelen , om over zoodanige meer gewigtige bezigheden , die door geen uitftcl worden benadeeld, dc
raadCO Dat Vertegenwoordigers der Natie door haar belioo^lyk worden fchadeloos gefteld, is niet alleen met de biliykheid en edel moedigheid, maar ooi: met het wel begrepen belang des Volks ten hoogden overeenkomftig. Wy voorzien hier wel tegenwerpingen cn vergelyking van bet vorig beftuur met het tegenwoordige, ten nadeclc van het laatfte: doch wy doen alleen deze twee vragen, of dc Leden van het vorig bewind hunnen Vaderlandfchen arbeid om niet deden ? en, of het Volk deszelfs Vertegenwoordigers "bezoldigen moet door daggelden, of door ampten 3



X 3i X
raadplegingen voor te bereiden", en zoo menig* maal de nood, of het belang des Vaderlands , of dat van deszelfs Ingezetenen het vordert, de Vergadering ten fpoedigften famen te roepen. Wy zouden uw doorzicht te kort doen, indien wy de noodzakelykheid van zulk een aanblyvenden Raad u breedvoerig wilden betogen. Want hoe kan men, zonder gevaar of wanorden, het behandelen van iets , 't geen tot de Wetgeving .behoort , of het byeenroepen der Vergadering voor gewigtige zaken, gelyk voormaals- plag tc gefchieden, aan de Uitvoerende Magt overlaten?
Men kan, Burgers, men kan niet te zorgvuldig de beide Magt en in den Staat, die der Wetgeving, en der Uitvoering van elkander cn Icheidcn : indien men ze- onder elkandcreu verwart, wordt de eerfte willekeurig , dc laatfte geweldadig : —> indien men ze beiden in dezelfde perfoonen vereenigt, is de vryheid der Burgeren niet langer voor eene volkomen onderdrukking veilig, 't Is waar , deze twee magten vloeien beiden even zeer uit den boezem des Volks, cn uit deszelfs Oppermagt voort, en het is hierom, dat men ze oerfpronkelyk als- vcreenigd in dc Vertegenwoordigers des Volks, cenigermate, befchouwen kan ; maar het is ook om deze zelfde réden, dat de aanftelling van de Leden der Uitvoerende Magt door de Vertegenwoordigers gefchieden moet, en dat zy aan deze, fchoon niet geheel onderV w ge-



X 3= X
gefchikt, nogtlfans altyd vcrantwoordclyk behoort 'te wezen.
■t Is de onvolkomenheid der menfchelyke natuur, waar op de les der voorzichtigheid ftcunt, dat men aan dezelfde perfoon, of aan dezelfde vergadering niet te veel magts moet toevertrou•wen-, en, indien mogelyk,nict meer, dan waar van dezelve nuttig gebruik kan maken. De ge'zonde Staatkunde raadt derhalvcn aan; het vermogen van den Staat, zoo veel met deszelfs aait en wclzyn .beftaanbaar is, te vcrdeelcn, en liever aan twee welgevormde cn geëvenredigde ligchamen , dan aan een enkelen wanftaltigen en reusachtigen Colosfus het aanwezen tc geven.
: Kan het belang der Maatfchappy vorderen, dat Vertegenwoordigers, zich zelf vergetende, wanneer zy willekeurige bevelen uitvaardigen , in dcrzelver uitvoering geen den minften hinderpaal ontmoeten ? maar zoodanig is het natuurlyk gevolg, wanneer die uitvoering aan hun zelve is aanbevolen.
Koe menigmaal zyn geene daden van geweld voorgekomen, om dat zy, die dezelve ten uitvoer moesten brengen , weigerden 'er de hand aan te lecnen ? cn zullen eindelyk Vertegenwoordigers, het zy onder voorwendfel van de orden en ondergefchiktheid te handhaven, 't zy onder
eenig



)••( 33 X
eenig ander fchoonichynend voorgeven , immer onregtvaardigheden kunnen plegen , indien de handhaving van orden, rust cn veiligheid tot de werkzaamheid eener magt behoort, die van haar geheel is afgezonderd ?
Dc Uitvoerende Magt daar en tegen, altyd geneigd om de palen hares gebieds te overfchryden, kap nimmer onbeperkter heerfchen, nimmer toomeloozcr woeden, dan wanneer zy, tevens' het recht hebbende van te gebieden, aan alle hare verkeerdheden cn buitenfporigheden de kracht cn heiligheid der wetten geven kan. Be- . last met de uitvoering der wetten; verantwoordelyk voor derzelvcr handhaving aan dc Vertegenwoordigers der Natie-, met magts genoeg bekleed om alle heillooze aanllagen tc veydelcn of te doen ftraffen, en geen magts genoeg bezittende om ze zelve tc fmecden; onafhangelyk genoeg, om in dc betrachting van haren plicht niet gehinderd te. worden, cn tevens onvermogend, om icrafleloos harén plicht te kunnen veronachtzamen of te buiten gaan, zal zy de rust, orden cn ondergefchikthcid door hare zorgen genoegzaam beveiligen, al is het, dat zy het onlchendbaar heiligdom der Wetgeving onaangeroerd laaten moet. Waar men deze twee Magten zorgvuldig gefcheiden heeft, daar heeft men, zelfs onder Koninglyke Rcgccringen, fteeds cene fchaduw van Vryheid overgehouden-, waar men dezelve verward, vcrC mengd



K 34 X
ïr.engd of vereenigd heeft, daar heeft men, zelfsin Republieken, zelfs onder de meer volfcrektc Volks-Regceringen der Ouden, onder den naam tier vryheid, niet zelden de toomeloosfte ovcrhecrIching zoo lang zien woeden, tot datzy voor eene min drukkende alleenheerfching plaats maakte •
Op decze gronden, die wy voor juist en ontegenfprekelyk houden, hebben wy in ons ontwerp ter nedergefield, dat de Uitvoerende Raad, fchoon door het Wetgevend ligchaam verkoren, en aan hetzelve verantwoordelyk, nogthans van het zelve onafhangelyk werkzaam , en zoo geheel afgefcheiden zyn zal, dat de een des anders grondgebied, bchoorlykdoor dc Wet omfchreven, nimmer ftrafFcloos zal kunnen naderen, veel min roekeloos fchenden.
Op zoodanige beginfèls van orden, billykheid, wel bcgrecpen Voiks-Souvereiniteit en daar mede «jvercenltemmcnde Staatkunde, welke wy u kortelyk ontvouwd hebben, fteunt het ontwerp van ÏJcgerings-form, 't geen wy, ter voldoening aan uwen last,\i thans aanbieden. Een ontwerp, waar in, ofschoon het thans door de Zeeuwfche Natie goedgekeurd , en als overeenkomftig met haar oogmerk en belangen, plegtig aangenomen wierd, nogthans door den tyd zich gebreken zouden kunnen ontdekken, waar aan men, by deszelfs cerfte in-, ae'rinjj-, naauwlyks denken kon. Er moet derhal-



xc fs y\
halve n altyd gelegenheid zyn, om onvolmaaktheden te verhelpen, om gebreken te verbeteren, om nadeelige fchikkingen te vernietigen. De Oppcrmagt des Volks daar en boven vordert, dat het ten allen tyde in den aart van deszelfs beftunr zoodanige veranderingen kan invoeren, als tot deszelfs geluk en vryheid meest dienftig zyn. Doehdc wys , op welke het Volk, in dccze gewigtige aangelegenheid , te werk zal gaan, moet wederom door de Wet uitdrukkelyk bepaald worden , ten einde, aan den ecnen kant, de zaak zelve niet hersfehenfehimmig worde, en by gebrek aan bepaling of voorfchrinen, ieder onkundig zy, hoe eene begeerde overzieaing en hervorming der grondwetten immer tot hand zou kunnen komen: maar vooral aan den anderen kant, op dat de listige intrigant en volks - verleider, onder geduurig voorwendfel van noodzakelyke verbetering der Conftitutie, de magt niet hebbe, om in de Natie eene fchadelyke gisting te onderhouden, cn dc orden der Maatfchappy telkens het onderfte boven te keren. Ja het is hierom noodzakclyk, dat de herziening der Regerings-form eenigzins moeielykzy, nimmer in drift, en niet anders dan na het rypfte beraad gefchieden kunne, daar eene ligte onvolkomenheid de Maatfchappy fteeds veel drageiyker zyn zal, dan noodeloozeverandering en rcdcnloozc zucht tot -het geen nieuw *n vreemd is, zonderccnige andere aanbevecling,



M 36 )•(
dan die van het zeldzaame en ongewone , voor zich te hebben.
Het is alleen langs dezen weg, Burgers! door het Revolutionair en Provifioneel beftuur te doen eindigen; en van een geregelde en vaste Conftitutie te doen vervangen; door de beginibls van Vryheid en Gclykheid, anders helaas! niet veel meer dan loutere klanken, waar van elk zich bedient , om zyne gevoelens, hoe ongerymd ook, om zyne vorderingen, hoe onwettig, te ftaven en te billyken; door de Regten van den Mensch en Burger, in onverbreekbare grondwetten te ontvouwen , in werking te brengen, en door den
uitgedrukten Volks-wil te heiligen: het is
alleen langs deezen weg, dat net geluk onzerMaatfchanpy verzekerd, en derzelvcr bloei bevorderd kan worden.
Het is alleen langs dezen weg, dat de zoo gewenschte en zoo onontbcerlykc vcreeniging der gemoederen eindelyk zal kunnen ftandgrypen. Niets fchrikt den verftandigen man, den denkenden Vaderlander meer af, dan weiffelende begrippen en geftadige onzekerheid omtrent de hoogfte volksbelangen. Bepaalt uwe Regeerings-form, cn gy vestigt ter gelyker tyd de wankelende gezindheid van duizenden zwakke, doch welmeenende Burgeren. Dat orden en rechtvaardigheid, zoo wel als getrouwe aankleving aan uwe bcginfels, de
grond-



)••( 37 ) (
grondzuilen zyn uwer Conftitutie, .en gy zult eerlykfte cn doorzichtigftc uwer Landgenoten^ op de vermogendfte wys, aan uwe zyde lokken: en al ware het, dat zy in vele,, dat zy in gewigtige byzonderheden nog niet met u konden iufccnij men, zy zullen dc zuiverbeid'uwer bedoelingen eer-, biedigen, cn hunne achting voor u zal de voorbo-i. de zyn hunner overtuigingen vrywillige toetreding.
Inderdaad wy kunnen ons niet vleien met cca algemeenen byval, zelfs niet van hun, die van den beginne af, tot op dit oogenblik, met ons, in den zelfden geest en aan het zelfde plan hebben medegewerkt.
En hoe zouden we ook immer geloovcn kunnen^ dat aangelegenheden, dieby ons zelvcn, niet dan na vele twyflelingen, nadagen overlegs en mcenigvuldige byeenkomften, hebben kunnen beflist worden, door onze enkele voordragt boven alle bedenkingen zouden verheven wezen? in den aanvang on?cs arbeids, wy bekennen het geerne en opregtclyk, was het bykans ons eenficmmïg gevoelen, dat ons ontwerp een gansch andere gedaante en richting zou bekomen; en, niet dan na alle zwarigheden van wederzyden gewogen, na verfcheiden andere onderwerpen onderzocht, cn dc gronden van Vryheid cn Volks-gcluk behoorlyk ontwikkeld te hebben, niet eerder dan toen hebben wy ons tot die bef]uiten kunnen verecnigen, C 3 die



n 3» n
8ie den ukflag onzer pogingen kenmerken,en 'e* ie vocrnaamfte hoofdtrekken van nitmaken.
Maar zou verfchil van gevoelens, al ware het jfemtrent belangryke byzonderheden, juist daarom 'dc vereeniging van harten en handen, tot bevestiging en handhaving der grondwetten, die de /Wil des Volks alleen ftavcn en heiligen zal, noodwendig buiten fluiten ? waar is dan het ontwerp , ft welk geene tegenfpraak ontmoeten, en waarin 3eder zyne eigen gevoelens, zyne byzondere denkJttrys wedervinden zal ? 't is waar, geen eerlyk snan zal aan trouwelooze, geen verftandig man aan dwaze cn overdreven, geen belangloos Vaderlander aan volftrekt verderfelyke fchikkingen 'ef maatregelen zyn zegel hangen: maar ook geen fcefef van mindere volkomenheid, geen vermoeiden van dwaling, geen overtuiging van eenig getrek of zwakheid, zal hem aanfporen, om aan de bevordering der algemeene belangen, volgens den uitgedruktcn algemecnen wil, mede te arbeiden. De ware Patriot„ die zyn bloed en bezit- tingen voor het Vaderland veil heeft, zal voorzeker om geene byzondere gevoelens, hoe lang gekoesterd, hoezeer geliefkoosd, dit zyn Vaderland in den nood verlaten !
Dat dan de verwydering, het gevolg der rampzalige beroertens, die fmts zoo veel jaren onzen gefchokten Staat ontzenuwd, onshuislèlyk, ons
bur-



burgerlyk en maatlchappelyk geluk verdorven eü
verkankerd hebben; dat de verdeeldheid, die ons verteert, die zoo vele Ichrandere hoofden, zoo vele eerlyke harten, zoo vele werkzame han-< den aan den dienst des Vaderlands onthoudt; dat de pest der partyfchap eenmaal ophoude onder ons te woeden, en dan eerst zullen wy de vruchten onzer herftelde Vryheid cn eener heilzame Conftitutie in vrede en blydfchap genieten. Kunnen wy dit heilryk oogmerk eenmaal bereiken^ door wysheid, door regtvaardigheid en gematigdheid , dat dan geene moeite ons te zwaar, geene opofferingen ons immer te groot zyn. Maar vleien wy ons vruchteloos met deze heuchelyke .ïitkomst; zal, nicttegenftaande de waarfchuwin*cn der vcrlichtfte en braaffte Vaderlanders, de geest der vervolging bly ven woeden, en baatzucht en onverftand, onder den fchyn van Vaderlandsliefde , eeuwigduurende verbittering aanftoken ♦ befchouwt dan met ons de zaak des Vaderlands als hopeloos cn reddeloos verloren, en wapent u met al den moed, dien gy zult nodig hebben,om of den val der Vryheid tc overleven, of met haar •m tc komen.
Burgers! dat onze toekomfiige Conftitutie het jezegend middel zy der herecniging cn der verzoening! Betracht onzen arbeid vooral ook uit dit oogpunt: verwerpt of neemt dien aan, naar uwe wysheid u zal raden — maar behoudt vooral
het



);( 4° H
liet Vaderland, dat zonder wyze en kloekmoedige maatregejen te gronde gaat!
doii . csL'soo-rJ oï-w'rr&tQjji sksv oos aio , iw^iisv (getekend)
C. VISSER, Cz, J. H. A P P E L I U S. j. H. van der PALM.