134 De Vaderl. Land. en Zee-Courier.
zelen , enkele vindingen van het Britfche Ministery, om den Gemeenen Man in een zoete verbeeldingskracht te houden ' Daar en boven, kan het lokaas eener excesfive hooge Intrest, den mensen zo dwaas en verblind maaken, dat hy eene Natie op nieuw geld zoude gaan leenen, van wien hy tot erkentenis niets anders bekomt, als allerlei beledigingen, hoon cn fmaad? Eene Natie, fteeds nyd.g en jaloersch op de welvaard van andere Landaarden: Eene Natie, die al,één voor zich zeiven leeft, en alle andere Volkeren met veragting bejegend en den ne* toekeerd: Eene Natie, die »er maar op uit is, en voor een gedeelte al gedaan heeft, van onze Commercie, Scheepvaart, Fabrieken, ja alle takken van beftand te bederven en in den grond te booren. Zal men na de Sireenen-zang van zulk eene Natte noch luisteren ? Zal men die noch voeden en de middelen in handen geven om ons naderhand noch vry gevoclizer nee! pen toe te brengen ? Neen, myne Landgenooter, als gytoonen wilt, oprechteen waare Nederlanders te zyn, de weg is nu voor u open gefteld, Cgelyk gy zo even gezien hebt,) om 'er blyk van te geven- hefteed u geld tot de voorfpoed en welvaard van u eigen Land, tot de behoudenis van deszelfs Rechten en Vryheid; befleed bet tot alle de takken van haar beftaan , waar toe u zoo n fchoone deur is geopend door de (Economtfcbe Tak; en laat de meerdere Intrest die gy van andere Natiën zoudt kry-
gen,



Foor de Maand February 1781. J 35
gen , de vergenoeging zyn die gy in uwi
ziel zulc gevoelen , dat gy uw eigen Ligchaam Cte weeten u Vaderland) hebt goedgedaan, en dat gy honderden, ja duizenden van Menfchen, voor den bedelzak behoed en het daaglyksch bi ood hebt gegeven. I )oot zulk een grootmoedige manier van denken, zult gy toonen , den naam van Batavieren waardig te zyi>; maar laat u niet wrtfcnkke* door de glansch van buitcnlandfche hooge Intresfen , want hier door, myne waarde Landgenooten , begaat gy, (by manier van fpreken) een foort van diefftal aan uw eigeil Vaderland, aan uwe Medt-burgeren, aan u zelfs en aan de Nakomelingfchap, door uwe welvaard bloot te ftellen aan 't gevaar, van t'eenigertyd Kapitaal en intrest te gelyk te zullen verliezen. Doch wilt gy naar deze goede raad niet luisteren , dtn Mcd'cynmeester geefc u op, en laat u ds een Martelaar met het noodlot van uwe hebziekte worftelen. — Veelen zullen onaetw\ffeld hier tegenwerpen, en zeggen: Ben ik geen meester van myn geld , en mag ik 'er naar myn goeddunken niet mede handelen? Moet ik de ftaat niet voeren , die my naar myn fatfoen toekomt ? Kan ik dat veel doen met een Intrestje van i\ of-yper Cent? ïVlogelyk, ja! Met een weinig (Économie, een harddravcrtje, een paar domeiliken en een tienry Quatre pleziertje of twee in 't jaar minder, zou dat misfchien gevonden kunnen worden. Nochtans is elk meester van zyn geld , even als een Testamentmaaker
van



J 3 6 De Vaderl Land- en Zee- Courier.
van het zyne; maar deze, fchoon hy zyn geld kan vermaken aan wien hy wil
B oedel6 hW6Cten dEr NatUUr en ™ * gloed , als hy zyne wettige Erfgenaamen
kp°™ ,te sterven, en zo Is het eveneens gefield met iemand , die zyn geld buigen
eigen Land basterd. Echter vertrouwen «Kdauudfi En^e,fc"eLes 'er veelen geïeerd fegen^o-ligeTyd-- *
On een tyd dat onze Koophandel cn Scheep! vaart de onlydelykfle verdrukkingen moe
geïa7ha:"bennd7 n°Ch gee" |We8 genau neoben, deze onregtvaerdige handel-
wyze onzer Vyanden mefvruch gte vvëde Üreeyen,) het aandryven en ftrand.-n eenï ger Engelfche Sch Jpea op onze Kusten
itellen van het verbes , dat onze Natie geduurende eenige maanden op de Zeëri geleden heeft. ]„ de éérfle plaats dient opgemerkt, het flranden van het Engelsch üost-Ind,eSch Compagnie-Schip, de %Jg raal Barker geheten, onder Santvoort, op de hoogte van Noordivyk Buiten; waaromtrent vvy met kunnen nalaten de volgende omflandigheden te melden. n c
Sch,p kwam van Madras, en had de Gouverneur van die Plaats, Thomas Rumbold aan boord doch dezelve was 'er te Dufnl met een.ge Manfchap afgegaan ; en dit SchTp
was



Voor de Maand February 1781. 137
was vervolgens van die Reede door zwaare ftorm van zyne ankers gellagen en de Noordzee ingedreven, alwaar hec Frydag 's morgens den 16de dezer Maand , de gemelde Schipbreuk kwam ie ondergaan. Ten half 8 uuren hoorde men verfcheide zwaare agcerëenvolgende noodfchooten; want het Schip voerde 24 (lukken Kanon en was zeer groot ; doch daar was geen mogelykheid om het tot hulp te komen, dewyl 'er geen fchuiten aan de wal, het water laag en 'er een voorvloed was, en ten 11 uuren itrande het. Kort daar op kwam 'er een man van 't zelve op een trap naar de wal dry ven, die men naderhand vernomen heeft , de Loots van 'c Schip te zyn. In dit geval vertoonde zich aandonds een onvoorbeeldelyk fchildery van waare en Christelyke Meuschiievendheid, waaraan onze trotfche en ongevoelige Vyanden wel een fpiegel mogen nemen. De Eerw. Heer A. van Roijen, Predikant te Noordwyk Buiten , mede aan 't llrand tegenwoordig zynde, en het droevig fchouwfpel ziende van een Mensch, die tusfchen leeven en dood met de baaren lag te worstelen , ontzag zich niet de geenen te verzeilen, die dezen Man te hulp liepen, en baade mede een end#weegs door de zee, deed den üngelukkigen toen hy gered was, zyn rok en jas aan en liet hem op een wagen naar zyn huis voeren, wyl hy bicter kermde, zeer verkleumd en half nakend was. Dien edelmoedisien Menfchcnvriend tiet het bier niet by, hy liet den noodlottige Schepeling



138 De Vaderl Land- en Zee-Cowier.
ling alle mogelyke verkwikkingen en verwerkingen geven, en in een warm gemaakt bed ie rusten leggen; daar hy welhaast weder tot zyne vorige welftand gekomen is, konnende , ter befchaaming van zyne Landgenoten , getuigenis dragen van het medelyden dat de Hollanders met hunne Vyanden hebben , dezelve geenfints op hun voorbeeld zo barbaars en ontmenscht behandelende , als onze noodlottige Landgenoten
in Ünge'and komen te beproeven. -
Ondertusfchen kan men zeggen, dat dit Schip onnoemelyke Schatten aan boord heeft gehad , zo van Geld als Juweelen, benevens een ryke lading van Lywaten en andere kostbaare Stoffen. Ook heeft men by zornmige verongelukte perzoonen van dit Schip , ftaaven goud gevonden. Van de 130 zielen die 'er op zyn geweest, heeft men 'er 105 gered, onder dewelke de twee Kinleren van den Gouverneur Rwnbold, tusfchen de 5 en 6 jaren oud, zich bevinden die met eenige Bedienden naar den Haag getransporteert zyn : zvnde het verdere Scheepsvolk te Noordwyk Binnen in bewaring gefield van de aldaar liggende Militie behalven 15 a 16 Franfche gevangenen, die omflagen en zich niter den Franfchen Ambasfadeur in 's Hage hebben moeten vervoegen. — Aanmerkelyk en byna ongelooflyk is de ontmoeting van één dezer Gevangene met zynen Uroeder, zich bevindende onder het Detachement Zwitzers 't welk daar tegenwoordig was, en welke beide
Broe-



Voor de Maand February 1781. 139
Broeders elkander in geen 12 jaren hadden gezien. Iemand die met eenige aandoenelyke hartstogten bezield is, kan zich bes? voordellen, welk een ontroering eene zo zeldzaame wedervinding in hunne wederzydfche gemoederen moet hebben verwekt, en hen niet zonder reeden hebben doen uitroepen : ö Hemel! welk een gelukkig ongeluk! By onze naastvolgende zullen my mogelyk noch nadere particulariteiten van dit Schip kunnen mededeelen, van welks wrak men reets bezig was met een goed gevolg de Goederen te losfen.
By Katwyk is mede den 19de dezer op ftrand geraakt, een groot Engelsch Fregat van 120 voeten, geboord voor 18 ftukken, geladen met Oorlogs-Ammunitie, als, Kanon , Snaphanen , Kogels en Kruit. Men heeft 'ér geen Volk op gevonden , zynde 'er waarfchynlyk met de Boot af gevlucht, want uit het "Logboek , dat zich tot den 12de February uitftrekt, blykt het, dat het mede, gelyk "het voorgemelde Oost-Indiesch Compagnie-Schip, door ftorm van de Reede van Duim is weggeflagen. Men onderfteld , dat her. met moeite zal vlot gemaakt kunnen worden , ten zy de lading alvorens gelost zy. — Men maakt ook noch gewag van het ftranden van een Engelsch Oorlogfchip op de Zeeuwfche Kusten van 44 ftukken Kanon , *t welk voor Blankenburg masteloos ten anker lag. Dit zoude het Schip zyn, waar mede den gewezen Engelfchen Ambasfadeur Torke, van OJlemle naar
huis



i4o De Vader 1. Land. en Zee-Courier.
uit Zeeland Ö m7er?Pr S^en » de Zeevaart r m ld™ r ïeU*S We8ens
lyk dient ,eboek "we den ^IT^van den !ever en de
van WW en A GrXefï„ekerde w.*™ de K*pcein< Stuurman en 2 MurozZ ZJt de Sloep naar de wal roeiden,T0ch .?nltonds wierden zv door d* R„„*!
op c V».rmfg wa'rm i~ ^ " 8 man
fnorden De Boeren hier doo"mee ver bmerd als verfchrikc, gaven de Zld niel op maar poogden hec Schip ce overwei digen in weerwil van der Engelfchen S
wakker op m, en zagen zelfs een Engelsch-
man



Vm de Mamd Fcbruaty i?8r. 141
man a<"er ovef tuimelen. Kortom , zy maakten het de Engelfchen zo benauwd, dat zv, geen tyd hebbende hunne ankers tè lieten de kabels (lechts kapten en in aller yl de vlucht naar Zee namen. De 4 gevan* Jenen zyn vervolgens in verzekermg by het Collegie 's Lands van den Vrye gefield.
Dit gevalletje heeft de Inwoonderen aldaar zo ftoutmoedig gemaakt , dat zy een tweede onderneming hebben gedaan op eert Engelfche Kaper, die den 13de dezer mede omflreeks de Haven van Breskens door ftorm kwam ankeren. Het s Lands; Oorlogfchip Zuhlheveland voor de Stadpmn* men ten anker liggende, het langs de Cadf andfche wal ziende zeilen , deed een fchooÊ om het te doen bydraaijen , maar te ver-' geefs , bet zeilde door en ftiette op eert Plaat, zo dat men hec de zeilen zag bergen. Zes man van de Equtpagie gingen met de Sloep aan de wal, doch ondergingen wet dra het zelfde noodlot van de 4 gevangene van 't vorig Engelsch Scheepje , en wierdeneearrefteerd. Men vernam toen , dat er noch maar 11 perzoonen aan boord waren; want dat zy door feilen ftorm genoodzaaktwaren geweest, om 40 man aan de Vlaamfche Kust aan Land te zetten. Hier op, roeiden 'er ao gewapende Boeren met dê Sloep naar toe , en maakten zich meester van 't Vaartuig, zynde het zelve zeer ontredderd en roerloos; en fchoon het vertoonde met qo ftukken gemonteerd te zyn , waren 'er nochtans maar de helft bruikbaar" K ' van,



>4» Pi Vüittl Lat m ZecCmritr.
"rzeLren , ma£ V^e fangenen «
bencb.en dienaangaande van?S;^T„£
Heel, « ma deed d,geljt,ch nSTm
het



Foor de Maand February «781. H3 hetteligten,maarofmen'erinflagen zou, WD\Tebroeders Naerebout, bekend door
den -c ^even - wan^zo d ^
Cbaloupr?Taa'r vïnl m£ in , Land van C^,«? waren gevangen genome: C J door
Boeren 2^™*^
MÏnfchS van hec voor mfnge^-
rFcb7uar^
f,ir Zee te rug. Zoo dat men zeggen kan, aat^de Eerïten geweest zyn, die op de •Vyanoen van onze Republyk een Prj. hebben gemaakt , en daar van r?raSd\rnttïweetX Helden niet ïrbSigen? Wie voelt zich niet genoopt, om de Saarfte Gedenkzuilen voor hen te ShïnV Wie onzer Vaderlanders ,Je
(*) Zie Blidz. 14-3'



144 De Faicrl Land. en Zee- Cm kt.
eenig recht aan de verdienden van groote Mannen doen, moet met, ns di: ed.laar^ Broederpaar, met op de volgende wyzetoï
Men yjegte een Krans van Eike jBlaaren» mn.N.'a-e(tEüourpN om de haaren En voege 'er HeldcnlauwVen by. Zy die den pQod zyn rüof ontrukten, /y die voor j Golf^kiots noch Woeste ftormefc bukten, fl Weêrtoan het fchelras gedrag van Eng'landi Kool narpy.
Hier pronkt Meksciii.ievekdheid met Helden
feEdÖD verbonden: Waar «werd ooit groot* Paar , óm deze Twee
gevonden?
Men verneemd, da; de Augmentatie der Landtroupen van den Staar, by^hunne HcS Mogende geanefteerd is te brengen on 2 voet van ao duizend Man, daar onder fee, grepen 1285 Man Artillerieën en 12oo Man voor den Zeedienst. Welke ÏS2SÜÖ men met twyffeld of zal zeer bevordm worden , door middel van de hooge Pr2 men die ihans gegeven worden aan de Mat
hoope heeft van genoegzaam voltallig te zullen zyn. Gelyk mede door de refu2!
ÏÏTnZI" ;e'fheide koopvaardyfchepen uit: Engeland die voor de Rupture aldaar zyn binnen gelopen en m beflag gehouden waren, doch nu door den Koning met Paspoorten voorzien zullen worden, Qm Mar
hun



Foor de Maand February 17 81. 145
hun Vaderland te keeren met hunne Manfchappen en Ladingen , uicgezondert gezoute Proviand of Scheeps- en OorlogsAmmunitie , ingevolge eene Koninglyke Declaratie van den 16de dezer Maand; zullende vervolgens ook alle zodanige Engelfche Schepen, van hier naar Groot-Brittannien retourneeren.
Hunne Hoog Mogende hebben provifioneel voor den tyd van drie Maanden , in aanmerking van den hoogen prys der Graanen, den Uitvoer daar van verboden buiten hec Grondgebied van dezen Staat, nam. lyk, uit de drie" Landen van Overmaze, Puirage van dezen Scaat, uit den Vroen'nove. mitsgaders uit de verdere Banken en Diitricl 'n onder het Gebied van deze Republyk, by en omtrent Maastricht gelegen. — Ook «yo door den Souverain, aan de Steden Delft, Medenblik en den Briel, tot goedmaking van derzelver Sluizen en andere zwaare gedane bekostingen , ieder eene byzondere Lctery toegedaan , refpeéttvelyk te trekken in de jaren 1782, 178+ en 1787.
Te 'j Bosch werdt een Corps Jagers opgerecht, ten behoeve van Neêrlandsch Indien, onder den naam van Kaapfche Jagers. He Ridder De Cbateau Fieux, Kapitein in dienst van dezen Lande, heeft hier toe volmag:, neemd altemaal jonge Vrywilligeis aan , onder behoorlyk handgeld. Hun gagie zal beftaan in Q-gulden 'smaands, behaiven hec gewoon Rancfoen en Kostgeld, vry transport na en vit de Indien, vrye uitrusting, K 3 en



«4^ De Vaderl Land- en ZecCourier. en by de wede i komst in \ Vaderland ÏÏESSV? ^ Men höu'p.; mLr™iiP 8,"^n aan C f?ewe"^'bte oogWest Vüid0Cn.' wa"t onze Oost- en v\ est-Indicn, vereislcben by de tegenwoordige hagchelyke tyd^omnaXdighed'en , we eenige voorzorgen voorziening? voor wand' Jji!; «^rompeüng; als zynde van te Vee aangelegenheid voor onze' Commercie en Scheepvaart, om derzelver behouden s uit het oog te verliezen, inzonderheid met be_
Ondertusfchen ziet men met genoegen dat de Provincie Zeeland is wedergekeerd tot-de «Igcmeene belangen der Un en
fteeit af and gedaan. Zo dat men, 8«» ^"Meutvsfcbryver, eerlang de v!ugPe Zee-Meeuwen over den Océaan zal zien vZg?rï T dezdve te 2ui^'-en van dS Engelfche havikken. Die jaloerfche
en koopzieke Britfche Natie, heeft on onlangs wederom een lokaas geboden aan welkers angel wy vertrouwen, da 'o*ze Landgenoten niet zullen byren • hier in be taande: Dat 'er misfchie./we.'mïge y£ heid zoude wezen , om in Engeland Paspoorten te verkrygen voor de .Schepen e Jn Holland voor Ierland geladen h>en niet Vlas, Zaad en alles wat tot de Linnel b «kerven behoord enz. Maar men "iet niet, dat die zaak noch in eenige aanmerking gekomen is, met hoe veel fchoonfchvnende onhandigheden dezelve ook i" vè?-
zeld



Voor de Maand February 17S i. 147
fceld geweest:. Welke reden heeft men ook niet,1" om eene Natie te mistrouwen , die zo veele blyken van Eerlykheid geeft, gelyk als «■-bleken is, in het vervallenen van hun Traüaat met de Kroon Zweeden, van 't Jaar j66i , na dat de Gewapende Neutraliteit ontworpen is geweest. Die vervaifching beftaat in de volgende Période, dit nier.in 'c Zweedfebe , maar wel in 't Engelfche Exemplaar, werdt gevonden : Indien Goederen van den Vsand in een Schip van den Bondgenoot gevonden worden, zal het geene, den Vyand toebehoord , alléén tot Buit verftrchken; maar bet geen den Bondgenoot toebehoord, aajiftonds terug gegeven worden.
Voor 't overige veinecmd 1; en , dat de Koningin van Portugal, by een Decreet zoude geördonneert 'hebben , dat alle da Hollandfche Pryzen, die voor de Oorlogsverklaring in haare Havens waren opgebragt, zouden teiug gegeven worden. — Ook melden de Brieven van Amfterdam , van een Negotiatie aldaar, ten behoeve van 't Congres van Noord-Amerika, van duizend übligatiën, ieder van duizend Gulden, tegens
c per cent in 't jaar, enz. Omirent dit
laatfte Aitikel, namelyk het uitzetten van Geld buiten 's Lands , berusten wy by 't geene wy dienaangaande op B!adz. 133-136 gezegt hebben ; hoe fraai en voordeelig deze nieuwe Beleening ons ook werdt aangeprezen,
K 4 AAN-



14 8 De Vaderl Land. tn Zee. Courier. AANMERKELYKE ZAAKEN
E N
ZONDERHEDEN.
Foor de Maand Felrruary i78r.
XVA van de Ysdanrnen in de Boven-Rivieren t>^T^\Mt*1™^ m Doorbrak
Iffl' ten F™TS gehad, de droevige omftand«heden en gebeurrenisfe» die ooit met'
jegens uit i H i rl en Nvme g en , van jir;!fn- Zer Ma;lnd- zy" *W«bekla«glykst en
hecle Bnizert'wejferfpoeld.. veele Menfchen en ff" HOBCTlyk verdronken, ea komen dagelyi;f,ch aandryven; het Vee lup a s wild" en ^,,s ,n de Varkens vratTn door Ln ™ de afgevild? (leesten die aan de Dyken liggen.
ichen, is., om zo te zeggen, tot heden toe fch.-on 'er geen ys meer in de Rivieren gevonden werdt, en c water zedert eenige [yd e.vra geS
warnvig —_ J„ 't Lmd van H E os den, is de Watersnood mede zeer groot geweest, doordien
^KK(te/tad/*5v'w/cen zwar* Y^am ge! ' «ten hebbende, den O.erlaat meêr water kree*
ÏLa^/^ ,VerZlVd«en: ftaande z^ hel iftv/r/i sis een openbare zee
. Maar heeft deze Watervloed veelê onheilen en
jammerkreet in deze Gewesten veroorzaakt" de
vrees•



Vwt de Maand February 1781. 149
vreesfelyke Storm, die in de Maand Odobsr van 't vorige Jaar in de Wcst-lmiien gewoed hei.fr, heeft geene mindere Verwoes-ingen en Ijlend'ns ve'öorzaakt; voornamentlyk inde Barbados, hebbende Bribge-Town , in ievcnredigheid zo veel geleden, als wel eer LiHn, door de groote Aardbeving van 't |aar 176 Te ga'tfche Siad ligt als geiloopt ; alle de Pub!yke Gebouwen, Kerken, Raadhuis, Gr- ïneenhuizen , enz. zyn alternaal in een Puinhoop verandert, cuiztnden van Menfchen zyn 'er t-y omgekomen , en treheele Huisgezinnen verpletterd. De Kom, alwaar de Schepen ankerden, was vol Zand , Steenen en Hout en niet te herflellen; de kostbaare Zeemuur is ingeüort, en op het platte Land, is het riet beter gefield» zynde allen of de meeste Plantagien verwoest , honderden Negers om 't leeven geraakt; om kort te gaan, 'er is geen voorhield op te leveren, v^n de elen-
dige tocfland zo huiien als bir.nin de Srad
B r 1 n c u - T o v n , is de Hoofdfhd van de Barbados, zy legt op n GraHen 5 Min: N«»order Breedte, is een aanziet») yke Plaats, en een der beste Havens. Voor deze Verwoesting waren 'er verre over de duizend welgebouwde Huizen De Levensmiddelen zyn 'er buitenfporiff duur. Versch Vleesch is 'er zeer fchaars, en alléén voor de gegoede lieden. Men rekend 'er de Blanken op dertig duizend, en het geta! der Negers op hondert duizend Perzoonen; te weeten, in den omtrek van het gantfche Eiland.
PRO.



ISO De Vadert Land- en Zee-Courier.
TROMOTIEN en AVANCEMKNTEN
zo ter Zee als te Land.
Foor de Maand February i;8r.
By 't Ed. Mog Collegie ter Admiraliteit op de Maze:
'De Prins Freherik, van öo flukken, aan den Schout by Nagt. Daniël Picbot, en tot Kapitein, limhMm Bols. De Admiraal Tromp, van 50 Hukken,
aan den Kapitein, Cornelis van Oennip. Dr Thetis, van 36 Hukken, aan den Kapitein,
Fo*cb van /Jvesaat. De |ason, van ftukken, aan den Kapitein,
Matibeus Sonmans. De Oranje-Zaal, van 24 (lukken, provifio-
neel aan den Luitenant Samuel Story. De Rellona, van 20 ftukken, provifïoneel
aan den Luitenant Remko Hayens Kooy. En het W a g t s c h 1 p , aan den Kapitein ,
dndreas Marjus Brunei de Rocbebrune.
Tot Uitlegger-Kapitein en. Voor Westvriesland op het Schip: Dz Expeditie, Cornelis Meedendorp. ter Admiraliteit iiiZeuiND, op de Schepen:
De Verwagting, Andries Noels. De Hoop, Carcl Magnus.
ZEIfc



Voor de Maand February 17 81. 151
ZEE-TYDINGEN. .
Foor de Maand February 1781.
Over eenige tyd melde men uit Koppenhagen, dat 'er een Hollandsch Koopvaardyfchip in de Oostzee was zwervende , genaamd- dr. Ainjlerdamfcbe Galei, Kapitein Romke Fedderiks, met een Lading Katoen van Salonica, op welk Schip de Test zoude wezen ; doch men heeft zedtrt vernomen, dat het gemelde Schip in 't Flie is binnen gelopen en aangehouden, 't Volk is gezond bevonden , en 't Schip van zuivere Patenten voorzien, en had van Salonica tot Oflende toe, geen zieken noch dooiien gehad. Op welke Verklaringen, bevestigd door beëdigde Geiuigenisfen, zo van den Schipper, zyn Volk, als van de Chirurgyn, die op hooge last de Equipagie onderzogt heeft, hebben hunne Hoog Mogende order gegeven , dat het gemelde Schip , na gehouden ftrenge Qiiarantaine en het Uitluchten der Waaren , vryheid zal hebben , om binnen te mogen komen.
De Duinkerkfche Kaper Le Sans Peur (de Onvervaarde) Kapitein ÏFilliam Tall, heeft den 6de February ter Reede van Hellevoet opgebrrigr, de Engelfche Kotter de Ranger, Kapitein Magnus Brigbtmell, gemonteerd met 12 Stukken, 6 Draaibasfen en 45 Man Equipagie. Ook heeft dezelve op de hoogte van Jarmoulb een Hollandfche Snaauw hernomen, komende van Riga, geladen met Lynzaat , en gedestineerd naar Morlaix; doch was denkelyk naar Texel gezeild, om dat nadethand op Zee van hem afgeraakt was. Eenige dagen te vooren , ontmoette voornoemde
Ka-



15* De Vadetl. Land. en Zee-Crnrter.
Kapitein Tall de Engelfche Brigantyn, da Eagïi (.den Arend) kruidde op de Waodfcbe S ten er. gemonteerd met t6 Hukken Kanbn jaêc makende op de voorgemelde «ojfandfche SnLuwdoch Kspitein Tall, na ruim drie uuren met £ Engelfche Itngantyn fhags te zyn gewees fchoM hy dezelve in den grond, maar he"ft de EquiPag?e
l?rJ \ T 60 k°PPen "? ,le"> «n boord gefalveerd, benevens r4 Ramfoenbrieven, ter waa.de van ruim zestig duizend Guldens rrhJnTfn?la"de 'fr te Liv>™ twee'HollandSna,irïh l Pe" ,aKen' ha'J «htereen kleine Engelfche Kapfer, genaamd de Faam, in 't ge!
Genomen, het Hollandsen Schip de Prjieid, Kapitein jBrwfe. vaa
derwaarts komende, met een Lading Zoute V.sch, Peper. Huillcn NetddoekJJJ
JJe voornoemde Kapitein Kersjes . heeft by dit geval ongelukkig hec leeven verlooren; zynde frLT J^' Fee gefl^n door een Pistool! fchoot, doch volgens anderen, door het Touwwerk der Zeilen over boord geraakt.
NB. Het verdere Zeenieuws , benevens bet vervolg van de; Lyst der in Engeland opgebragte Ilollandfcbe Schepen, wecens de menigvuldige Nieuwstydingen , ditmaal geen plaats hebbende kunnen vinden, zal tn ons volgende Stukje voor de Maand Maart werden medegedtclt.



By de Drukkers dezes, is gedrukt
en domme in de Seeven Provintie'n te bekomen:
Het voor de Jeugd zo nuttig als terj hoogden aanpryzens.vaardig Werkje; geinticuleerd: de Verschoppeling, of Schildïrsnd Tafereel der Zegepralende Kinderliefde. In 't zei ve vertoonen zich de allerlofwaardigfte Karakter eener verdrukte Zoon , die van zya deuidsaraen Vader beroofd , en van zyn trotfche en liefdelooze Moeder verftoten, als balling door de woeste Zee der wereldfche Rampfpoeden en Wederwaardigheden komt te dobberen. Zyne Menschlievende gevoelens, gefchraagd door de voortreffelyke opvoeding eener noodlottig Zedenmeester. Broederlyk Tweegevegt, waarin de ftemme der Natuur en de kracht van 't Bloed duidelyk fpreeken. Hy doorworsteld alle de trappen eener eerlyke behoeftigheid. Word Soldaat en toond zich het Krygsgeluk waardig door zyne heldenmoed. Red zyn Vader op een verbazende wyze het leeven. Werdt Krygsgevangen gemaakt en naar Engeland overgevoerd. De Minnenyd (lort hem in doodsgevaren. Men befchuldigt hem van dubbele' moord , en werdt daar over in hegtenis gezet. Onverwagt bezoek van zyn Vader. Werdt edelmoediglyk uit zyne "boeijen verlost door zyne Befchulgèrs zelfs. Komt weder in zyn Vaderland, en ontmoet zynen Broeder als ook zyne Moeder, beide gedompeld in de bitterde armoede cn in de diepfte ftaat van vernedering.
Edel-



Edelaartig bewys van verzoening. Verbind zich in t huwelyk - me: zyne ifandvasrig wedergevondene Minnares, en overtuigd de Wereld, dar by waardig is onder 't se til der vergode Stervelingen te werden vereeuwigd doende de Onvoorbeeldelykite Kinderliefde ter befchaming van die onzer tegenwoordigen tyd , in 't heerlykst daglicht zegepralen. Zynde deze Gefchiedenis verder
doormengd, met de keurigite Schilderingen van deugd en zedekunde , en verrykt met een Senttmenteele Opdragt van een Vader aan zyne kinderen, waarin ze de vereischte Lesien ontfangen, hoedanig zich in de wereld te gedragen, om onafhangkelyk en gelukkig te leeven en in 't welk de uirmuntendfte Voorichnften voorkomen van edele rondborftigheid , die de vergenoeging van een Vergeten Burgerftaat , boven alle de uitlokfelen van een luisrerryk Fortuin en ingebeelde grootheid , op de Menfchelykheid te wppgr brensen , enz. Befchreven door Petrus Lievens Kerfteman , Schryver van de Hollandfcbe Marianne, in 2 deelen in 8vo a 20 duivers.









J DE
f VADERLANDSCHE |p LAND en ZEE
\èé TT m Jf jE m«
s Verhandelende in een beknopte Zamenhang i f a! het Staats- en Oorlogs - Nieuws van ' Europa en andere Gewesten, doch inzonderheid al het geene ten voor, naamfte betrekking heeft tot de j geftcltenisfe onzes Vaderlands,
de Commercie, Navigatie en ? andere takken van beltand.
benevens
•Aanmerkelyke Zaaken, Byzortderheden, Mili-f taire Promotiè'ri zo te Water als te Land, Zee- 1 tydingen, Lyst der Öpgebragte Scheepen ' en andere nuttige Merkwaardigheden;'
Doormengt met Beredeneerde en 1 Polüique Reflectiën %
Voor de Maand Maart 1781. J
te rotterdam, | j i- ARY VIS, en , ^ \ S 5y V.GERUIT MANHEER.j J ^^^^^^^^
B



C M A N H EER, Bockverkooper "te Rotterdam, geeft heden uit:
Eer-jle Vervolg van de S'amer,fpraak. t^i Men ik Klapperman van Staat cn de I atriot, Mho«$èrt °P «nderfcheide avonden, met een in 't grzelfchap komende Schipper, de prys te 12 ^Stuivers.
Van hetEerftc Stuk dezer Samenfpraak dp nog eenige weinige Exemplaaren te bekoomen.
Het tw<?cde Vervolg of derde Stuk op de Pers zynde, zal binnen kort worden uitgegeven.



Bladz. 153
D E ■
VADERLANDSCHE LAND en ZEE
COURIER,
De verfchillende gevoelens die'er heerstenen in 'c Ryk der Geleerden, fcbynen zich nier. minder uitteitrekken toe dat der Leesgierigen. De tegenwoordige tydsomftandigheden, leveren een drift op tot lezen, dat Schryver en Drukker zich wel goude bergen kunnen beloven. Alchans, de gemoederen die een tyd lang de klaarblykelykfte lusteloosheid hebben getoond voor de Leiïure, zyn eensklaps van hunne flaapziekte verrezen, en hebben als hongerige wolven aangevallen, op alle da Gefchrifcen die vuur en vlam tegen onze vyanden , do Engelfchen , uitbraaken; vooral die foorc van -Blaadjes, die het L Per-



154 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
Perfoneele hebben durven aanranden, en van welke Schotfchrifcen onze Republyk als grimmeld. Wy moeten met leedwezen befchouwen , hoe deerlyk onze Landgenooten, door het vulgeeren en verfpreiden van zulke lasterpapieren, van het Solide werden afgetrokken , en hoe het lezen van goede en nuttige Boeken, die tot kennisfe , deugd en wetenfchap opleiden , hier door uit het oog' werdc verloeren. Wy willen wel bekennen, dat de door Engeland ons aangedaanen hoon , alle verontwaardiging en gevoeligheid afeischt, maar laaten wy de Reprefaille daar van, aan het welbehagen van den Souverain , over. Die weerwraak ligt niet befloten, in het Spargeeren van een deel beuzelagtigeSchimpfchriften of Pasquillen, die verftandige lieden geen beter plaats kunnen geven, dan by den ontfanger van de verteerde mondkost; maar in daadelyke blyken van mannelyke heldenmoed , ten diende van het Vaderland, te toonen; en deze tot fchaverhaaling te Hellen van de uirgewischte belediging.
Het



Voor de Maand Maart 17 81. ï 55
Het ongelukkig beöordeelen van zommige Boeken en Gefchrifcen, is mede een voorwerp onzer aandagt waardig, en toond ons klaarblykelyk aan , dat 'er onder de hondert Lezers, nauwelyks twee gevonden werden , die het eigentlyke karakter van Lezer kennen. Men vind 'er van verfcheidenerlei klasfen, doch de meesten zyn min of meer met partydigheid behebt. 'Er zyn veelen die een Boek veröordeelen om den titel, anderen, om dat den inhoud niet met hunne denkbeelden itrookt; zommigen willen niets lezen, of het moet in groot Ottavo gedrukt zyn , al waren hec. maar Matrooze Liedjes of Catalogus/en wm Infolvente Boedels. Eenigen bezitten een\ vooroordeel tegen de Autheurs, en veragten dikwerf een Boek, om dat het van geen Man van naam of karakter afkomftig is; even, als of een particulier mensch, geen verheven verftand kan hebben. Mee. nigten voeren oorlog tegens de ftyl, anderen tegens de fpelling; deez'wil Poëzy,die weder Proza; om kort te gaan, door deze beuzelagtige nietigheden, werdt L 2 door-



156 De Vaderl. Land- en Zee-Coutier.
doorgaans het onderwerp zelfs uit het oog verboren , en een goed Boek , om dat het te veel geld kost, agter de bank gefmeten, terwyl een vod en prulfchrif: den voorrang bekomt.
Is het zake dat 'er eens een Boek van aangelegenheid in de hand werdt genomen , men ziet het van vooren , in 't midden en van agteren eens in, honderdmaal werdt het opgevat en weêr neergefmeeten; en 't komt gemeenlyk hier op uit: Hec onderwerp is te zedig, te langdradig, te verveelend, te algemeen; het moet Satiriek en ftekelig zyn, men moet 'er om kunnen lagchen, men moec kunnen tasten en voelen op wien het ziet; kortom, men moet maar altoos met iets nieuws voor den dag komen , wil men behagen , al waren hec maar opgeraapte leugenen. Dit is de platte grond van onze verdorvene Eeuw: Ernflige Boek«p daar heeft men een walg van, men valt 'er by in flaap , de onderwerpen zyn te duister en te onbevattelyk. Nieuwstydingen, zo men hebben wil dat zy gelezen



Voor de Maand Maart 1781. 157
Jezen worden, moeten niet gefchoeid zyn op wezentlyke zaaken, maar op wonderbaarlyke gebeurtenisfen, die nimmer gefchied zyn, en mogelyk nooit gefchieden zullen. Geen beter Autheur is hier ros gefchikt als onzen Noordhollandfclu Nieuwsverleider , wiens hersfenvac ryk en overvloeijer.de van vindingen is. Deeze werd ook met fmaak gelezen, andere Nieuwspapieren zyn te droog en te laf, en verveelen door de wydloopige Documenten van Staat die zy verhandelen. Zy komen niet genoeg uit den hoek, zeg: men; dat is te zeggen , dat zy geen hersfeiifchimmen noch leugens genoeg verzinnen, om ons de kap te vullen.
Zie daar ons dan de weg aangewezen, op welken leest wy ons Maanlwerkje behoorden te fchoeijen, om het meteen algemeene graagte van de hedendaagfebe Leesgierigen te doen verflinden. Wel aan , wy zullen eens van ltetteryen verandoren , dcch met die bafchcidene vooruitzigten , dat wy door aangenaame en tevens wezentlyke Voorwerpen, de dolle L § Lees-



158 De Vadert. Land- en Zee-Courier.
Leeskoorts zullen traehren & genezen en de gebeterden op ce leiden tot het oogmerk , waar toe Gefchriften van dezen aart, eigentlyk gefchikc zyn ; namelyk, om ,emand te herinneren en met een opflog van het oog te doen geheugen, l^t geene hy fcbetsgewy* gehoord of m de Nieuwspapieren heeft gelezen, als mede, het bevestigen van 't gebeurde in zaken van Staat en Oorlog en andere uitlokkende Onderwerpen, en niet om iemand perfoneel te beledigen of aanteranden (•> Terwyl de verdere bedoelingen van ons Maandwerkje daar heenen zal iïrekken, om het zelve zo wel in tvd van Vreede als Oorlog gezogt te maaken; en het daarom niet alléén verluisteren met eigen vindingen en beredeneeringen, maar inzonderheid met dat geene , het welke ons door fchrandere Pennen zal worden toegezonden , op dat het der moeite waardig zal zyn, het zelve te doorbladeren.



Voor de Maatd Maart 178 r. 159
Ingevolge en ter beantwoording van die ons voorgeftelde Plan, zullen wy gebruik maaken, van de Vertoogen, die ons by 'c afdrukken van 't vorige Stukje zyn geworden , en daar van de eérlle piadts geven aan de volgende
MERK WAARDIGE.DROOM.
't Was in de nacht van Saturdag op Zondag, het uur is tny ontfehoten, doch onzen haan had noch niet gekraaid , wanneer ik in myn bed te dry ven lag van 't z-.veet; ik gloeide als een kool vuur van top toe teen, en Margriet, myn wyf, die naast myn zydö te llaapen lag, waasfemde uit als of zy in een kalkoven had te ftoven gelegen. Kortom, wy waren van 't hoofd tot de voeten zo doorweekt, dat wy ons zelven byna in 'r bedftroö verlooren, en ik droom de zo benaauwd , als of my de Nachtmen y be< reed; maar 'c was gantsch niet buiten r dén. yeronimns! Jeronimus! riep me wyf, iüèar 'r, was voor den doove gepredikt, ffironi* mus had geen gehoor gegeven, al bui taèfa met twintig trommels de Reveille voor zyn
bed -geflagen. Ik droomde . maar wat
droomde ik? My dagt, ik za<i een fchamel Vrouwsperzoon, wiens naaktheid fkirs bedekt was met eenige oude lompen en vodden vr.n onderfcheidene koleur. Zy vroeg de gaande en komende man om een aalL 4 moes,



160 De Vadtrl. Land- en Zee-Courier.
moes, maar men fcheepte haar af met een God helpje; hec gewoone troostwoord van de geenen die niet voornemens zyn de behoefiigen te onderfteunen.
Wel bemei kende dac zy een Vreemdelingfter was, dreef my de nieuwsgierigheid aan, om haar te ondervraagen; ik ging naar haar toe : Wel arme Hoof, zeide ik, uit welk Land zyc gy van daan?
Ik kom uic verre Gewesten, gaf zy ten ancwoord, een Land. 'c weik zynen naam ontleend van zekere Americus Vespufius, die 'er de éérfte ontdekking van gedaan heefc.
Ho! ho! riep ik; dan zyt gy dat Vrouwsperzoon, die gedienc heeft by dien dikken verren grooten Heer, die koets en paarden houdt? Ei! Ei! nou ben ik niet meer verwondert, van u in zulk een armoedige ftaat te zien! Om dac gy een ftuivertje in uw's meesters dienst hebt gewonnen gehad, rees u de kuif om u eigen meestresfe te worden; my dunkt, dat voegd niet aan iemand die dienstbaar geweesr is.
Myn lieven goeijen Heer
Wat Heer ! Ik ben geen Myn Heer; myn naam is jeronimus en myn wyf hiet Margriet. Ik heb al van langen datum van u hooren fpreken ; gy had een zeer goede dienst, waarom bleef gy 'er niet in? Dat geleek u beter , als zo van deur tot deur te gaan bedelen.
Maar Myn Heer Jeronimus, gy bedriegt u , ik ben nooit op den voet van Meid geweest, maar wel de hoedanigheid van
Huis-



Voor de Maand Maart 17 81. 161
Huishoudfter bekleed. Wel is waar , myn Vader en Moeder hebben eerryds in diénst van eén voornaam Heer geweest , die hen eenige (tukjes Land had gegeven, benevens een klein Akkertje om te bepioegen , hec geen zy op de besc mogelykfte wyze gedaan hebben, betalende 'er jaarlyksch zeer ftipc de rentjes van. Maar nu myn Vader en Moeder geftorven zyn, op dat zelfde Landgoedje 't welk zy zo naarftig bearbeid en vruchtbaar hebben gemaakt, nou wil dien Heer, dat zulk een ftreng en ftiaf man is, (de Hemel behoede ii y!) da: {tukje Land en dat Akkertje my ontnemen, or ten minften hec mee zulke zwaare Cynfen belasten, die onmogelyk opcebrengen zyn , en my tot den bedelzak moeten doen vervallen.
Zo! zo! tot den bedelzak? Dat is al wat grof gefponnen. Weet gy wel, dat 'er geen fpotten is met groote Heeren? Maar wat denkt gy te doen ; ay zult immers u gantfche leevenstyd zo uw brood niet willen loopen bedelen?
Neen zeker niet! 't Is een al te fchandelyk beroep. Doch ik heb hoop op een ander Heer, die ruim zo voorraam is als onzen Heer , en die met elkander keven als de kat met de muis. En ik ben wei verzekert , al was het maar uit fpyt , dat deze my zal helpen en met alle zyne magt befchermen tegens myn onbarmhertige Meester.
Myn lieve kind, laat u tog gezeggen; daar is op dit alles niet veel ftaat te maaken.
L 5 Kwaa-



löa De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
Kwaade honden fcüllen malkander niet ligt byt'en ; iveet gy dit wel ?
Voorzeker ; maar ik durf vastelyk vertrouwen op aien goedaardigen Heer, hy zal my niet te leur ftellen. Daar. is tusfchen hem en den anderen Meer:, zulk een in* gewortelde baat-;, dat zo dikwyls als zy zich op de jagt ontmoeten,tzy hunne fnaphaanen op elkander losbranden, en hunne wederzydfche honden aanhkfen.
Tut ! Tut ! De groote Heeren worden wel gaauw boes , maar zy zyn ook ras weder bevredigt, 't Is met hen als met de bedelaars, zy verzoenen zich in de fchorel. Maar wat is eigentlyk uw oogmerk ? — Wat heeft u dien gdedaardigen Heer beloofc of geraden ?
Dat ik zou Procèdeeren ■
Ha! Ha! Een Proces? Och ! Ja; en ik heb ai meer als vier jaaren agterëen Op myn eigen kosten gepleten, doch nu my de middelen beginnen te ontbreken , moet ik 'er wat mede fleuren, want ik ftae op den oever van myn verderf; en dit field my in dien bedroefden ftaat, waar in ey my hier ziet. ' -
Waariyk, om te pleiten, moet men fterk van beencn zyn; die drommelfe Advocaten en Procureurs rukken hunne Patiënten mee-
nigten ribben uit het lyf. Maar, zeg
eens , meend gy , dat dien goedaardigen Heei op zyn eigen kosten uwe zaak'zal voortzetten ? Zal hy zomtyds u kaas en boter niet nemen, en u iiet drooge brood
laten



Foor de Maand Maart 1781. 163
laten houden? Myn lieve Vrouw, de Menfchen zyn hedendaags zo loos ! By voorbeeld ; eenige (tukjes en brokjes van uw Akkertje , zouden hem die in zyn kraam niet wel lykenen , om zyne Bezittingen
wat uittebreiden? Gy vcrftaac my wel,
daar moet voor den Intrest ook iets over kunnen fchieten ?
Ei! Myn Heer Jeronimus! Dezen Heer is veels te braaf; hy is goed tot in zyn darmen. Elk (preekt 'er niet als alle lof van.
Maar Moedertje, als hy zo braaf en zo goed is, gelyk gy zegt, waarom laat hy u dan langs de deuren fchooijen?
Wel hy heeft my reets al onderftand bewezen.
E:i gy bedelt dan nog?
Ja, maar die onderftand was zo toereikende niet; ten anderen, heeft hy naderhand eenige Gezworens gezonden , om kondfchap te nemen van hec Akkertje myner Ouderen, en als zy hem daar van een gunftig verflag zullen hebben gedaan, twyffel ik niet, of dien braven Heer, zal zich myne zaak met allen ernst aannemen , en my, zo ik hoop, niets laten ontbreken.
Ik heb 'er nochtans een zwaar hoofd over.
Och! Twyffjld 'er niet aan; wy hebben tusfchen ons een Gefchrifc voor Notaris en Getuigen gepasfeert , 't welk' deugdelyk goed is , zo als my zeker Rechtsgeleerde heeft gezeid.
Maar,



io"4 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
Maar, myn lieve Menseh , heeft dien Advocaat 'er by gezegt, dat gy uw Proces zult winnen ? Kan hy 't u verzekeren?
Zit hy in de mond des Rechters ?
En als gy 't by ongeluk eens komt te verliezen, wat zal 'er dan van u worden'?
Helaas ! Myn Heer Jeronitnus, dan zat ik trachten weder in myn oude dienst .te komen, op zulk een voet als ik maar best zal kunnen; maar 'c zal niet gebeuren, de Hemel zal het wel verhoeden, hoop ik.
Ja, maar gy hebt hier geen verzekering
van. Maar apropo; zeg my eens, wie
die twee voornaame Heeren zyn, daar gy van fpreekt; voor éérst, die, met wien gy overhoop legt , en dan den ander , die u beloofd heeft te zullen helpen?
Myn Heer Jeronimus, myn oude Meester hiec Joris, 't is een kwaadwillig mensch ; maar den goeijen Heer, die aireets zo veel voor my gedaan heeft, werd Ludewich genoemd , en deze is zo goed als wyn en brood.
Ik ken wel eene Ludewich le Frank, Koopman in Zwavelftokken en Vuuriteenen jn de Melkkoe te P . . .. , deze is myn Correspondent, doch 't is geen voornaam Heer. Ik ken ook eene Joris la Fleur, een Waterhnalder in de Vrouw zonder Hoofd; maar die kan het ook niet zyn, want dat
is een arm behoeftig man. Doch
laat eens zien neen, ik ken ze niet.
Ik merk wel, Myn Heer Jeronimus, dat gy ze niet kend.
Dat



Foor de Maand Maart 1781. 165
Dat kan wel zyn ; wie kend ook al de groote Heeren ! Zy doen misfchien niec in den Zwavelhandel ?
Wel neen tog niet ! 'c Zyn Heeren die niet werken , zy voeren wapens , houden koetfen en paarden , gantfche troppen met jagthonden, en gaan dagelyksch in de wildbaanen fchieten.
Dat's nu alles wel Vrouwtje: maar wat bedoelt gy met al dat rondzwerven? Of zoekt gy elders een dienst?
Ik weet het zelfs niet, Myn Heer Jeronimus ; doch ik wilde my liever op het allerlaagfte vernederen , als weder onder de gehoorzaamheid van myn oude ftrenge Meesrer keeren.
Loop ! Loop ! Alle dienstbaarheid valt zwaar ; gemeenlyk fchoi t'er een dito?een dat aan. Geloof my, overal vallen beenen te knabbelen ; men weer wel wat men verliest, maar niet wat men wederkrygt. Had gy geen goed loon ,• goed eeten, goed drinken en goede legging?
Myn Heer Jeronimus , ik heb u reets gezegt, dac de twist ontffaan is, om een brokje Land, dac myn Vader en Moeder —
Ja! Ja! Om een Akkertje; hec valt
my op dit oogenblik te binnen dat gy een Proces hebt, ïïiet waar? Dat een voornaam Heer, die koets en paarden houdt, een menigte jagthonden heeft, u party trekt tegens uwe vorige Meester, is 'c zo niet? — Dat dien Heer zvn gezworen vyand is,
wat zeg je? En dac gy om onderftand
rond



i66 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
rond gaat, heb ik het wel ? En dat gy
geloofd, dat dien goedaardigen Heer, met zyn goed hart en met zyn goudbeurs, u hec
Proces zal doen winnen, hé? Kortom
dat gy in plaats van dienstbaar te willen zyn uw eigen meesftresfe wilt weezen,
neb ik het gevat? •
Gae, gae, myn kind, geloof my; 'c is zomtyds beter, meid te zyn by een ander, als bazin tot zynent. Men kan zich zo ligt branden aan de fteel van de pan. Ik kan u betuigen, ja zelfs verzekeren, dat ik duizendmaal gelukkiger en vergenoegder was als jongeling , dan nu ik gehuwd en Baas Jeronimus ben. Toen ik knecht was, en niaar ééne ftuiver in de zak had, dronk ik Zondags met vermaak myn kroes bier, maar nu ik zelfs een winkel heb, een huishouden en met Vrouw en Kinderen belemmert ben draaic my zomtyds het hoofd ais een tol'
en de bolwurm ryd my al vry dikwyls. '
En gy hebt noch lust om te pleiten? Hoor, in de ftaat daar gy u tegenswoordig in bevind , vrees ik, dac alle Advocaaten en Procureurs, ja zelfs de minfte Klerk, u de deur voor 'c hoofd zullen fmycen.
Maar Myn Heer Jeronimus worde niet moeijelyk; ik heb u gezegt, dat een zeker voornaam Heer , die een vyand van myn oude Meester is, zich myne zaak aantrekt,
en my belooft heeft
Belooft! Zegt gy? Maar waarom agtervolgt hy die belofte niet met de daad zelfs? Zyn hart is immers goed, en geld heefc hy in de zak! \yn



Voor de Maand Maart 1781. 157
Dit heeft hy gedeeltelyk al gedaan; zyne wil is goed, maar, lieven help! de tyden zyn zo flegc, dat men alles niet doen kan wat men wil.
Dat bemerk ik ook, arme floof; want kosc gy doen alles wat gy wel zoudt willen, gy zoudt thans in zulk een bedroefde toeftand niet zyn; ik heb waarlyk medelyden
met u lot. Maar wat is eigenclyk u
toeleg?
Te overwinnen of te fterven, Myn Heer jeronimus.
Slapperloot! Hebt gy voor dezen in den kryg geweest? Gy fpreekt als een heldin. Hebt gy de vorige Oorlogen meê" bygewoond ? Draagt gy ook wonden van uwe dapperheid ? Hebt gy in de Bataille van Kosbacb geweest, gelyk ik ? ' Weg ! weg! Oorlogen en Procesfen deugen geen van beiden , men kleed 'er zich maar nakend mede uit. -— Maar. in opregtheid, wilt gy aan 'c Proeedeeren ?
In waarheid, Myn lieer Jeronimus, ieder een raad hec my aan. 'c Proces is zelfs al verre gevordert, en men zegt, dat ik het volftrekr zal winnen. Als dit waar is, zal ik myn oude Baas wat uitlagchen; en durft hy my komen, bezoeken , ik verzeker u daHk hem myn. tanden zal laten zien.
Betrouw 'er maar niet te veel op , en volg liever myn raad. Verzoen u zo fchielyk als gy kunt, met uw oude Meester, dat zal veel beter zyn,
Neen,



i68 DeVaderl. Land- en Zee-Coutier.
• Neen, dat niet! Wat zou dien anderen Heer dan zeggen ?
Wel laat dien anderen Heer daar ; legt het hoofd in de fchoot by de uwe, en maakt een goed verdrag mee hem ; keerd weder naar huis, en loopt zo niet fchooijen gelyk gy doed, want als het langer duurt, loopt gy ge vaar van in de open lucht of op ftroó te zulien moeten flaapen, en dat is in de wintertyd niet zeer aangenaam.
Kom! kom! Dien anderen Heer zal my op ftra'at niet laten flapen; hy zal my wel by hera in huis nemen, hoop ik; hy heefc het my althans belooft. . Belooft, zegt gy ? Ja, ja, laat het 'er maar niet op aan komen.
Maar wat wilt gy dat ik doen zal, Myn Heer Jeronimus?
Gelyk ik zeg : Een goed Verdrag te maaken met u ouden Baas ; dat hy u het Akkertje van uw Vader en Moeder laat behouden , om 'er u overige leevensdagen op te flyten , mits gy hem 'siaarlyks een matig rentje daar voor betaald. Dit is wel het beste voor u, en vry beter dan al dac Procedeeren, dat u het brood langs de deuren doet bedelen , en u ten laatften van honger en dorst zal doen fterven.
Het is waar, Myn Heer Jeronimus, myn
keuken is fchraal, maar ik heb hoop
En welke hoop toch? Dat gy t'eeniger tyd naar het Gasthuis zult moeten ? Van Stad tot Dorp loopen bedelen om u brood, tot gy 'er eindelyk by neêrvalt? Zie daar b een



Voor de Maand Maart 1781. 16V?
een fraaije hoop! Ik ben medelydent
met arme menfchen, luister toe, wat ik u tot uw bestwil te raaden hebbe.
Ik bemerk dat dien anderen Heer u de oogen beguicheld heeft door zyne beloften. Maar zyt op uwe hoede; ik ben juist geerl Profeet noch Waarzegger, doch elk mensch heeft zyne byzondere oogmerken, hoe veel men in de wereld heefc, men begeerd altoos nog meerder. En hoe gv het neemd, uw Akkertje loopt fteeds gevaar; daarom, zo gy hec voor u zelfs , voor uwe kinderen en kinds-kinderen in eigendom wilt behouden, keert weder onder de gehoorzaamheid van uw éérfte Meester, vraagt hem om vergiffenis , werpt u voor zyne voeten neder', en ik twyffel niet, of gy zult zyn hart bewegen, zyne ingewanden ontroeren, en
De behoeftige Vrouw fchudde met verontwaardiging het hoofd , en Jeronimus ontwaakte met een zwaare zugt uit zyne flaap, makende allerhande denkbeelden van zyne Droom; waar van hy de ontknooping aan de vei-ftaodige uitleggers overlaat, dewyl hy aan Margriet zyn wyf, verklaarde, dac hy in zyn gantfche leevenstyd zulk een diepzinnige Droom niec had gedroomc.
. Amerika , 't welk met recht voor de bewegende oorzaak van alle de tegenwoordige troubles en heersfchende Onlusten van Europa, gehouden moet werdén, M geeft



l7o De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
geeft ons gelegenheid alhier te laaten volgen, de Beknopte Befchryving van dat uitgeftrekte Werelddeel, onlangs aan ons rtiedegedeelt, met verfoek, het zelve in ons Maandwerk te plaatfen. Doch dewyl het Noorder gedeelte van dat Gewest, wel hooidzaaklyk betrekking heeft tot de tegenwoordige Staatsgefchillen, zullen wy opzigtelyk dezes, ons bepaalen by hec geene verllaan werdc door de Engelfche Bezittingen van
NOOR D-A M E R I K A.
Voor zo verre de Britfche Domeinen dezer Landftreek aangaan, werden zy# benepen in Agt onderfcheidene Provin tien; l\s Caroline, daar onder behoorende Nieuw Georeia; Virginien, Marteland, Penhlvamïn, Nieuw Jerfey, Nieuw Jork'Meuw Engeland en Nieuw Schotland. Alle deze Volkplantingen van het vaste Land, ltreKken zich meer als vyftien hondert mylen ver uit, van het Zuid-Westen tot het ZuidOosten ; hoewel deszelfs Breedte, op sommige plaatfen, nauwlyks twee hondert mylen kan halen.
De Provintie van Caroline, verdeelt zie» 4n Noord- en Zuid-Carolina. Noord-Carohna is vier hondert mylen lang, en legt op de
hoogte



Voor de Maand Maart 1781. 171
hoogte van 30 Graden 30 Min. tot 36 Gt 30 Min. Noorderbreedte. Het is een vlak etien Land, zonder bergen , en de Kust met zwaar geladen Scheepen byna ongenaakbaar. Men vind 'er geen éénige goede Haven; Ronoak, aan de Rivier Albemarle is de beste, fchoon 'er de Scheepen noch met zeer veilig zyn. De luchtftreek is 'er echter heel gezond, en zomers en 's winters altoos helder en klaar, behalven dat 'er de hitte meer verveelende dan de koude is. Lharles-Town is de voornaamfte Stad. men tekt er over de zes hondert welgebouwde huizen, fchoon meest van hout, metfchui& ramen, naar de Europifche wyze ; de ftraa-
ten zyn ruim en welgeregeld. Kieuv»
Georgia, ten Noorden door de Rivier Savan9ab van ZuulCaroüna afgefcheiden , legt op 3I Gr. 30Min. Noorderbreedte, 130 mvlen van CbarUs.-Tozvn. 'Er groeijen allerhande Boomen en Planten, en is byzonder vruchtbaar in Wyngaarden, Granen, Henntp, Vlas, Katoen, Tabak, Indigo, Olyven en Oranjeboomen; doch men lê»t 'er zich het meest toe op de teelt van Rysc, de Pek en leer, zo dat 'er weinig werk van het Boomgewas werdt gemaakt, of fchoon er menigvuldige witte Moerbeziënboomen gevonden werden , tot voeding der Zvdewormen. b y
Provint!« var> Virginim, legt op de hoogte van 36 tot 39 Graden Noorderbreedte ls, omtrent 240 Mylen in de lengte en 120 Mylen in de breedte. xMen vind'er!
M 3 g„:



\ji De Vadèrl. Land- en Zee-Courier.
celyk in Carolina, geene Bergen, en door de Bosfchen kan men gemakkelyk te paard ryden , door dien de boomen hoog opgefchoten , en 'er geen hinderlyke ftruiken noch (truwelen zyn. De éénigfle Zee die die I.and befpoeld, is de Mantifcbe Océaan. Men vind 'er twee zeldzaame Hoofden, tus•fchen dewelke de kloekfte Scheepen regt •(Noordwaarts doorzeilen naar de groote Baai van Cbefepeak, zich drie hondert mylen ver uitbreidende door Virginien en Markland.
James Toivn was eertyds de Hoofdftad,
hoewel 'er nauwelyks 80 huizen gevonden wierden , meest gefchikt om de Zeelieden te herbergen , dewyl de gegoede Lieden doorgaans'op hunne Landgoederen hun verblyf houden, om het opzigt over derzelver
Piantagieti ie hebben. Williamsburg,
alwaar'"' naderhand de Gerechtshoven van James Teven zyn overgebragt, werdt yervol ens voor de voornaamfte Plaats gehouden8 alhoewel 'er ter nauwernood tusfchen de Zo en 40 huizen zyn. — .Men rekend Vir'pinien op wel anderhalf millioen vruchtdragende moraen lands, welke bearbeid worden ,. door fla'ven en ilavinnen , beitaande deszelfs Produften in Tabak, Hen■nip, Vlasch , Meekrap, Honig, Wascb, Jnyszaad. Weedascb enz. Ook zyn 'er alle boomvruchten zo overvloedig en aangenaam als in eenig gedeelte van Europa. De-Löchtftreek is 'er buitengemeen gezond, zo wel voor de Vreemdelingen als voor de Inboorlingen. De Virginïèrs zyn redelyk ver0 lku-



Foor de- Maand Maart 178 j. 173
Handig, dnch listig en tot verandering geneigd. Men vind 'er byna geen Mannen mee baarden, want zy plukken die uit. Zy hebben ééne Vrouw, doch een menigte jjy-wyven. Hunne huizen zyn flegt. érj meest van riet en basten van boomen gemaakt ; in 't midden van dezelve is een opening , waar door de rook van hunnes vuuren doorvliegt, zo dat het niet te verwonderen is, dat zy geel en taanig 'er uitzien. Hunne fpyzen zyn geenfints frnakelyk noch verheven, en werden gemeen!yk door oude Wyven toeberei i , terwyl de jonge Vrouwsperzoonen alléén voor hec
dertelfpel werden gehouden. Men fchac
Pïrginiïn op meêr dan hondert duizend Ingezetenen, en het getal der flaven en bedienden, op ruim driemaal zo veel; en deszelfs volkrykheid neemd noch van dag tot dag toe, door toedoen van de vruchtbaarheid der voortteeling , welke door de gunftige gefteldheid van het klimaat , aan-
merkelyk bevordert werdt. Dan, daar
ons Europa het zwak der Modem bezit, en de fenoone Sexe daar van hun afgod: maakt in derzei ver verfieringen en optooifelen, vinden de Vrouwen van dac Gewest her. als eene fraaijigheid en opluistering hunner fchoonheid, dat zy hunne Hgchaamen, dyën , beenen en andere ledematen , mee een gloeijend yzer branden, in de gedaante van allerhande Gedièrtens, Vogelen'en Visfchen , en 'er daarna een foorc van Vervv inwryven, die 'er nimmer uitgaac. Zie daar M 3 den



'1*4 Ue Vaierl. Land- en Zse-Courisr.
den invloed der verfchillende fmaaken én verkiezingen by den Mensch, welke eigentlyk aangemerkt, in eene enkelde verbeeldingskracht beftaan.
De Provinrie Markland , genoemd naar de Gemalin van Koning Karei de Ilte van Groot-Brittanniën, legt tusfchen de 38 en 40 Giaden Noorderbreedte, en de lengte van 56 tot 60 Graden , beftrykende deze Landltreek omtrent de .140 Mylen zo in lengte als breedte. Het Aardryk heefc 'er veel overéénkomst met Fïrginiën. De Lucht is 'er onverdraaglyk heet in de Zomer, maar in de Winter vinnig koud als de wind tioord-Pfest is , hoewel zy 'er nauwelyks ééne maand liegt weer in 'c geheele jaar hebben. Het donderd 'er dikvvyls en alleryslelykst, met gevolg van veele ongelukken; doch de Inboorlingen zyn 'er aan gewoon, en verlangen 'er zelfs na, om de verfrisfing
van de lucht. Het meldenswaardigfte
van die Gewest , is de huishouding der Bevers; welke Dieren een foort van Regeeringsform onder zich hebben, die byna ongeloofiyk is, bouwende zelfs hunne huizen in de Moerasfen en Meiren, waar van 'er zommigen tot drie verdiepingen hoog zyn. Onaangezien de listigheid welke deze Dieren bezitten, om het wakend oog der Jagers te ontkomen , werden 'er nochtans jaarlyksch menigten geveld , en een groocen handel met de Beverhuiden gedreven.
De Provintie van Penfilvanicn , ftrekt zich tot omtrent twee horidert Mylen in
de



Voor de Maand Maan 17 81. 175
de lengte uit, doch de breedte is zeer ongelylc , vooral in het Zuiden , daar het nauwelyks dertig Mylen beflaan kan. Het legt op de hoogte van 39 a 42 Graden Noorderbreedte , en ter lengte van 75 tot 79 Graden lengte, grenzende Noordwaarts aan het Land der Iroqueczen. ï)e voortbrengfelen van Penfilvaniën , beftaan ten vooinaamften in Paarden, Runderen, Zwynen en Visfchen , ook in allerlei foorten van Graanen, Wasch, Potasfche en Pypeduigen; en dryven fterke koopmanfchap'irt
Vellen en Bonten. De Hoofdftad dezer
Landilreek is Philadelphia , en mag voor een van de bestgebouwde Steden van de gantfche Wereld gehouden werden. Zy legt aan de Rivier de Delaivar , en ftrekc ziéh meêr als twee mylen ver uit, Mert rekend, dat 'er by de vyftien hondert huizen van fteen zyn; en in 't midden der Stad is een groot en aanzienlyk Plein , alwaar het Raadhuis en andere openbaare Gebouwen zich bevinden. Deze Plaats heeft
zich in 't begin der tegenwoordige Onlusten met de Kroon van Engeland, beroemd genoeg gemaakt door de Vergaderingen der Dertien P~crëenigde Staaten van NoordAmerika, dan dat wy 'er breedvoeriger over behoeven uit te weiden.
De Provintiën van Nieuw Jerfey en Nieuw Tork, grenzen zo digr aan elkander, dat zy byna voor ééne Provintie kunnen aangemerkt worden, zo wegens de overeenkomst van Luchtgefteltênis , als Regeeringsform;
M 4 ge-



176 De Faderl. Land- en Zee-Courkr.
gelyk oo,k ten opzigte' van het Aardryk en voortbrengende Vruchten en Producten; ftreki<ende zich deze gezamt-mlyke Landen tor aan Canada toe, van 39ktot 47 Graden Noorderbrefc-dre. en van 56 tot 62 Graden lengte, De Zuidelyke Gede'eltens daar van zyn vlak en effen , maar voor 't overige
vol rotzen en bergen. Nieuw Tork,
de Hoofdftal, is gebouwd op een liiland, liggende midden irrde Hudfons- Baai. Dezelve bevat meêr dan duizend welgebouwde fteene Huizen en menigte Pakhuizen voor den Ko' phandel. Ook is 'er een welgelegen enjaekwaame Haven, welkers Hoofden zeer gemakkelyk zyn in te zeilen. Honderden van Scheepen worden 'er jaarlyksch gebezigd, zo tot den buitenlandfchen Handel als hunne Visfcheryën ; die al vry aanmerkelyk zyn, dewyl 'er een menigce Walvisfen doorgaans zich op deze Kusten vertoonen , en de Rivieren (leeds gritnmelen van allerhande f ionen van Visch, die zeer fmakc'yk en lekker voor 'c gebruik zyn; gelyk de Tamboer , bet Schaapshoofd en de Allocs , van welke laatlte 'er dikwyls over de half duizend in ééne trek gevangen worden, gemeenlyk zo groot als een Karper. De Inwoonders dezes Lands, beftaan uit een mengelmoes van Volkeren , welgemaakt doch geeltanig van koleur, zwemende naar de olyfkanc, en zwart van haair. Zy zyn zeer vatbaar en goed van begrip, en waren eerryds heel minzaam regens de Engelfchen; maar die beleefcheid is merke-
lyk



Voor de 'Maand Maart 1781. 177
lyk afgenomen, zeden het fmerrelyk gevoel dat zy van de erkentenis dier Natie hebben ondergaan by d>; tegenwoordige troubles; welke alle hunne vorige gedienftigheid voor de Engeifchen, in haat en verbittering heeft
doen vei keeren. Deze Provi/iciakn lee-
ven meestendeel van de jacht, de vkfrry, en 't vogelvangen : i)e Wyven beploegen en bezaaijen de akkers. . Zy woonen in een foort van kleene 1'enteri, en zyn zeer verzot op het Spel, waar mede zy zich dikwyls zo naakt uitkleden, dai: zy ter nauwernood hunne fchatnelheid kunnen bedekken. Boven dien zyn zy ook fpoorlooze drinkers, want zy moeten altoos zo veel hebben dat zy fmoordronken zyn ; waar door het menigmaal gebeurd, dat zy malkander
doodzui'pen. ■ Hunne bygelovigheid in
't ftuk van Godsdienst, gaat 'dit alles noch verre in uitfporigheid 'te boven ; hunne Priesters, of zogenaamde Pawaws, wieten hun daar wonder wel in te ltyven. In de eerde tyden zeide men , dat zy aan den Duivel geloofden, doch hunne geloofsplegtigheden komen hier meest op uit, dat zy het (te.kfte vertrouwen ftellen in 't geen de Pawaws hun wysmaken. Als deze geld benodigt hebben , zeggen zy aan de Vergadering, dat zy hunnen Godt offerhanden moeten doen, en elk geeft dan zo veel als zyn vermogen kan toereiken. Hier op doen de Pawaws een foort van boozen Geest verfchynen, die het volk zodanig verfchrikr, dac zy zich niet durven verroeren noch M 5 op-



\f% De Vaclerl. Land. en Zee-Courier.
opkyken, cn die tusfchentyd nemen de Priesters waar, om zich behendiglyk meester te maaken van het geofferde geld. I >ocH die verblindheid is merkelyk gefleten, fints deze Natie met de Christenen hebben verkeerd en omgegaan. Hunne begraaffe-
nisfen zyn niet minder merkwaardig. Als 'er een van hen geftorven is, begraven zy hem regt overëndltaande op zyne voeten, met pyl en boog gewapend , om zich in de andere wereld te konnen geneeren van het Wild dat hy zal fehieten; terwyl deszelfs bloedverwanten hunne aangezichten zwart maaken , en hem zo lang betreuren tot die Verw 'er afgefleten is, bedekkende voor 't overige zyn Graf met matten of ftruiken van boomen, om geen hinder van de regen te lyden. Zommigen van deze bygelovigheden, hebben in deze en andere Indiaahfche Gewesten noch plaats, alwaar het redenlichc hunne oogen noch niet voor dusdanige beguicheiingen genoeg geopend heeft.
Belangende de Provintie van Nieuw Engeland; ondet dezelve werden begrepen, de Volkplantingen van Musfacbufet . Nieuw luur.oüjire, ConneEticut, Rbodes Eiland en
Pr ovi deuce. Nieuw Engeland legt op
de hoogte van 41 tot 45 Graden Noorderbreedte', en 50 a 56 Graden lengte. Het ftrekt zich over de drie hondert Mylen ver uit, doch is maar tusfchen de één en twee hondert Mylen breed. De lucht is in deze Landftreek uitnemend gezond. De Inboor-
lin-



Voor de Maand Maart 1781. 179
lingen van het Land zyn lange welgemaakte menfchen , bleek en fchraal van gelaat, hebbende zwarte oogen en zagt gekruld haair; dat zy heel lang langs hunne ligcbaameil laten groeijen. De Mannen hebben byna geen baard: Over het algemeen hebben zy fneeuwwitte en effen tanden , maar zyri zeer platneuzig. De jonge Indiaanfch'e Vrouwtjes zouden wegens hunne poezelige en fluweelzagte leden , niet onbeminnelyt zyn, maar door het taanen dat zy hun zeiven doen, mishagen zy reets op eenen verren afitand. Hoe wild zy ook opgevoed zyn , bezitten zy echter eene zedige houding , doch onftandvastig en arglisu';, eti van een opftuivenden aart , en vergeten zelden eene ontfangene belediging. Dit blykt ook aan de hardnekkigheid waar mede zy hunne vyanden, de Engelfchen, (leeds te keer gaan, en het haltlenig befluit dac zy genomen hebben , om zich zei ven vry
en onafhangkelyk te maaken. De Alan-
nen hebben in dit Land gemcenlyk twee, drie of meerder Wyven , naar mate van hunne vermogens en krachten. De Vrouwen baaren 'er op een zonderlinge doch echter voorfpoedige en gemakkelyke wyze, onder een boom of ander gelommerte , en dat zonder een éénige zucht te lasten, of dat 'ér iemand by tegenwoordig is. Verlost zynde, zwagtelen zy het Kina in een Beverhuid , met de hielen ftyf tegen de billen, *n rygen het op een plank van omtrent twee voet lang, én anderhalf voet" breed;
met



i8o De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
met de kniën rusten !e op een voetttuk; vervolgens is boven aan de plank, een leera band of riem , die zy om bun voorhoofd Haan, en kecren dus met hec Kind op de rug naar huis. Zy hebben de gewoonte, van dezelve te verwen met de bast van een foort van Dulle Kervel, na da: zy die eerst hebben afgekookt. Als zy eenige agrerdogc hebben , dac een Vreemdeling vader van hec Kind is, werpen zy her in 'c water, en erkennen het voor hun eigen , zo dra zy zien dat het zwemd. In vroeger tyden droog dit Voik niet als Beestevellen, doch zederc zy onder de heerfehappy der Engelfchen zyn geweest , kieeden de Vrouwen zich niet laaken en ilolien, in (Ïroot-Brittanniën gemaakt , maar de Mannen zyn onverandei ly'< by hunne oude gewoonte gebleven. Hunne Wetten zyn eenigermaten overëenkovnitig mee de Europifche, behalven dac 'er (Jverfpel met de dood werdt geftraft; als ook wanneer een Kind , dac boven de jaren van onderfchêid gekomen is, zyne Ouders flaat of vervloekt, gelyk mede plaats heeft omtrent hec doen van een valfchen Eed , ter verbeuring van het leeveo van een ander. — Boston, welke de Hoofd^ ftad van Nieuw Engeland is , legt op ■.e.i Eiland van byna vier mylen in den omtrek, aan eene aangenaame Baai. Nochtans is 'er maar ééne 'veilige plaats om in de Haven te komen, doordien de ingangen meest al met Rotzen bezet zyn , en deze is noch zo fuial , dat 'er ter nauwernood drie
Schee-



Vw de Maand Maart 17 81. 181
Scheepen naast elkander kunnen pasfeeren; maar in de Kom of Haven , konnen wel een half duizend Scheepen leggen. Aan den mond van dezelve, legt een fterk Kasteel , met meêr dan hondert ftukken Kanon, waar van een Battery van twintig ftukken, de vlakte van het water kan beftryken, zo dac het byna onneembaar is. Ook zyn 'er twee Batceryên , aan ieder hoek van de Stad ééne, die de Haven verdedigen; terwyl 'er beneden de Haai een Hoofd is, daar de zwaarite Scheepen kunnen ontladen , voor de Pakhuizen die op dezelve
getimmerd zyn. üe Stad Boston zelfs,
legt cirkels-gewys rondsom de Haven;, en hec ryzendfa land van ageer de Stad , verfchafc een heerlyk gezicht voor den Aanfchouwer uit zee. ^Boston heefc verfcheide aanzienlyke flraaten , zo fraai als zy in Amfterdam , Parys of Londen kunnen gevonden worden. 'Er zyn tien Kerken, van allerlei Gezindheden, voornamentlyk heefc men 'er Episappalen, Presbyterianen, Menisten en Qiiakers. Men rekend 'er hec getal der lnwoonders op meêr dan vyftien duizend perzoonen; de Kooplieden zyn 'er zeer handelbaar en befchaafd, hunne huizen pragtig gemeubileerd, en hunne tafels voor de gastvryheid van al het nodige voorzien. Kortom, men durft zeggen, dac zy een der bloeijendfle Handelplaatfen is van gantsch Amerika, wordende 'er jearlyksch wel meêr als vier honderc Scheepen mee Provifiën, zo voor de Noord-Ameiikafcbe
Ei-



iSfr De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
Eilanden, als voor Europa, afgeladen. Die blykt aan de gedurige pogingen, welke Eng' land . van 't begin des üorlogs met de Coloniën, gedaan heefc, om in 'c bezit dezer Stad re blyven ; die zich door de geheele Wereld genoegzaam bekend heefc gemaakt, en waar van de gefpargeerde Spotprenten , ons de éérlte fchaduwe hebben
gegeven. Voor 't overige is Nfeuw-
Engeland overvloeijende van viervoetig Ge-, dierte, Vogelen en Visfchen, inzonderheid Walvhfchen, waar door 'er de Amber Gris
en de Sperma Ceti zeer gemeen zyn. ■
Geld is 'er echter vry fchaars, en men be« taald 'er meesc met Provimie-Briefjes, daar zomtyds veel op verloren vverdc; de betaling onder de Indiaanen gefchied mee een foort van wicce , blaauwe en zwarte horentjes.
De Provintie van Nieuw, Schotland, waar onder Acadia mede behoord, legt tusfchen de 43 en 50 Graden Noorderbreedte , en. 42 a 49 Graden lengte , (trekkende zich, 420Mylen in de lengte en 380 in de breedte uit. De Stad Hallifax, by de éérlte bevolking gebouwd , legt op een zeer aangenaame verhevene grond, welkers gezicht het grootlte gedeelte van het Eiland overflrykt, alwaar het op aangelegt is; werdende rondsom befproeid door bevaarbare. Rivieren en Boeken van zoet water. Het klimaat van Nieuw Schotland, is, over het algemeen genomen, niet zeer gunftig, door de (trenge koude en zwaare misten die 'er.
door-



V<ior de Maand Maart 1781. 183
doergaans heersfchen. Echter zyn 'er verfcheide aanzienelyke Havens, en 'er is geen Land dat meerder Levensmiddelen en Producten voortbrengt, inzonderheid van Graanen , Timmer- en Brandhout. Men vind 'er ook veel Kooien- en Kopermynen. Het overvloeid in de Bosfchen van wilde Dieren , en 't Gevogelte is 'er niet minder abondant ; doch hunne Visfcheryën overtreffen noch dit alles, want hunne Rivieren krielen van Kabeljauw, Salm, Steur, Haring en Makreelen. ■ De Inboorlingen
mismaaken zich zeiven, door het befmeeren van hunne aangezichten met vermiljoen, en de zwarte ftreepen die zy dwars over hun neus en voorhoofd baaien ; in hunne ooren hebben zy tabakspypen en allerhande koleur van linten hangen. Hunne kleding is niet minder belaggelyk, dragende gryzen klederen vol lappen, even als by ons te Land de Hansworst van een KoordendansfersSpel; en dit alles vinden zy fraai en zwierig, Over het algemeen zyn zy groote zuipers in iterkendrank. De Engelfchen heb¬
ben zich weleer veel moeite gegeven, om dit Land te bevolken , uit "hoofde van deszelfs vruchtbaarheid. De menigvuldige Huisgezinnen, die wy 'er in vroeger tyden, onder den naam van Palttzifche Emigranten, naar die Cohniên hebben zien vertrekken moeren ons overtuigen , dat dit Gewest thans (berk bevolkt moet zyn. In 't jaar 1740 gingen 'er alléén by de vier duizend Huisgezinnen derwaarts fcheep ; en de talryke
be-



184 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
bezendingen die 'er zedert jaarlyksch ge-» fchied zyn, doen ons niet het minfte twyffelen aan de gedugtetegenweer, die zy hunne Rustverftoorders komen te bieden.
De Provintie van Nieuw- Brittannien, is van zeer weinig aangelegenheid , want de lucht is 'er koud, en het land' heel weinig bevolkt. Het ftrekt zich uit van 49 tot 64 Graden Noorderbreedte, en van 34 tot 76 Graden lengte. Het legt aan de Hudfons Baai, en is aan de Westzyde van dezelve, alléén door de Engelfchen bevolkt en bebouwd geworden , en Indiaanen zyn 'er gantsch in geen grooten aantal. Nochtans werdt 'er jaarlyksch een uitgeftrekten Handel in Bonten en Bevervellen gedreven,
Uk de beknopte Liefchryving dezer ~ Noordelyke Gewesten, aan onze ï.ezeren hier medegedeek, zal men genoegzaam kunnen opmaken , van welk een groote aangelegenheid het voor de Engelfche INatie is, om die Bezittingen niet te verliezen , noch dezelve over te laaten aan derzelver eigen onafhangkelyke Regeering , in aanmerking van het uitgellrekt vertier, 't welk zy van de Producten dezer vruchtbaare Volkplantingen genieten , en waar van zy zich tot hier toe alléén hebben weecen te bevoordeelen ; dewyl 'zy
de-



• Voor de-Maand Maart i?8i. 185
dezelve van daar naar Groot - Brittannien voerden, en vervolgens onder zwaare belastingen en uitgaande Rechten, naar andere Landen wederom verzonden. Zulk een verlies zou dan een der gevoeligfte flagen voor hunnen Koophandel zyn, en een brok , die voor een koopzieke en heerschzugtige Natie, gelyk de Engelfchen, niet wel te verzwelgen zoude wezen. Du is dan ook een van de waarfchynlykile redenen, dat zy het oor niet ligt zullen kenen tot eene algemeene Vreede, ten z-y 'er de Onafhangkelykheid van Noord-Amerika van uitgefloten werde; en kunnen zy dit by de Oorlogende en Neutraaie Mogendheden verkrygen , dan zouden zy naderhand gelegenheid hebben, om die Coluniën met zekerder en meerder Magc te beöryden , en aan hunne oude gehoorzaamheid oriderwerpeiyk cé maaken. Het zyn ook de waare gronden van de poogingen die Engeland by zommige Hoven laat doen , om , ware 'c mogelyk de Vreede voor Ruropa te bewerken, op 6m voet, dat Amerika alléén aan zich
' N zei-



18 6 De Vaierl tand- en ZeeXourier.
zeiven zoude overgelaten worden, en hier door eindelyk in de noodzaaklykheid wer. den gebragt, om voor de overmagt van Engeland te moeten bukken. Doch, of zy hier in wel zo gemakkelyk zullen ttaagen, als zy zich voordellen, hebben wy reden om grootelyks aan te twyffelen, in aanmerking, van 't vast en kloekmoedig genomen befluit dezer Colonisten, van te willen Overwinnen of Sterven.
Om ondertusfchen de meldenswaardigfte Byzonderheden, voorgevallen in de Zaaken van Staat en Oorlog voor deze Maand, niet uit het oog te verliezen, zullen wy de verdere bekomene Gefchriften , laten invloeijen op die Onderwerpen, daar zy best toepasfelyk op zyn, en on8 met dat oogmerk, allereerst vervoegen naar de NEDERLANDEN.
Eindelvk ziet men het zo langverwagte, aVsEi\eeds verlangde Tegen-Ma^st^ ~„.7An Staat in de Wereld. Alle wei^ndeVa^iandfche oogen, hebben reden om zich daar op te vestigen ; als billyk
^wagrende, de 1?!^ VtïTf& van onzen Souverain, op het roet ^herr^.



Voor de Maand Maart 1781. 1 gj7
fefcdjS?^ beledigende uitdrukkingen, opgevulde Manifest der Engelfchen; daar dac van onze Faderen des Vaderlands, over het
en viedehevende termen is ingericht en W p y,rle d£ ^neamde Bezwaar en van het Engelfche Hof, zo verftandig en bondig werden wederlege, dat eene min parcydige en heerschzugnge Mogendheid, dan Grootbrittannien, befchaamd zoude moeten itaan jegens de willekeurige en vermetele Stap! door dezelve tegen ons Vaderland beltaan.
Het zal onze Landgenoten, buiten twvffel'.?F ^aangenaam zyn, dat wy hen die gevv.gtig Staats-Gegrift komen mede te deeien, en het Nageflagt, zal 'er ons niet minder verplichting voor moeten hebben. Pan, dewyl het al te geëxtendeert is, om het woordelyk in ons Maandwerkje te plaatten zullen vvy volgens ons gemaakte alléén het hoofdzakelyke daar van red?' nerenderwyze invoeren, doch echter zo, dat het aan de algemeene nieuwsgierigheid zal kunnen voldoen. b
Wy hebben wel eer de voornaamfb» fafam Bezwaren bygebragt° S Engeiand desxelfs Manifesten onze ReBublvk heeft uitvaardigt gehad (*) Deze Wen confecutivelyk "door hunne Hoog
Mo-
(*} Zie het Eerste S t u k f e onzer F a w n
;i4!E4cerrB> voor
N 2



ï8'8 De Vaderl. Land- en Zee-Courkr.
Mogende, en met gefundeertheid, wederleg! ; „ Dat Zy by den aanbeginne der „ AmerikafcbtOnlusten, voorgenomen heb„ ben gehad , eene ftipte ortzydigheid te „ onderhouden en de verlangens zyner „ Groót-lirittannifche Majefteit, in allen opzichte zo verre te gerrioet te komen, „ als met de Rechten hunner Souverainiteit koude overeen gebragt werden. En daar„ om ook terftond op de éérfte requifitie „ van voornoemde zyne Majefteit, alle frauduleuzen Handel hunner Onderdanen met „ de Amertkafcbe Colonïèn hebben verboden ,, gehad , met belemmering zelfs van de , Vaarc op de Hollandfche West-Indiën. ' Ja zelfs, op de ingebragte klagten tegens „ den Gouverneur van St. Euj?atius, hem „ hebben te rug ontboden , en doen yer„ antwoordelyk ftellen ; en van welkers „ justificatoire DeduBie, aan het Engelsch „ Ministery volkomen is blyk gegeven.
Hoe weinig Effeft deze infchikkelyke handelwyze by het Engelfche Hof iorteerde, toonen hunne Hoog Mogende, vervolgens aan; „ Dat met het begin der ,, Rupiure tusfchen de Kroon van Vrankryk en Groot-Brittanniën , de Hollandlcne Scheepen in Engeland opgebragt , en tegen den teneur en het recht der 1 rac" taaten T door een willekeurig en over" heerfchend gezag, derzelver Ladingen aan de Kroon geëigend wierden. Alle de " beroepingen op het Traftaat van ComZ mercie, lubfifteerende tusfchen de Repu-



Voor de Maand Maart 17 81. 180
„ blyk en Engeland , waren van nul en ,, geener waarde, en de Hechten en Vry„ heden van de Neu rale Vlag , wierden „ openclyk gefchonden." Tot Itaving hier van, brengen hun Hoog Mogende by her geval van den Schout by Nacht, Graaf van fiyland, het feitelyk aantasten van deszelfs Convoi, en hec voor goede Prys verklaren, van de daar onder varende Scheepen „ Even zo min dan , (zeggen hun Hoo? „ Mogende, by derzei ver Manifest^ als zyn ,, Groot-Brittannifche Maiefteit recht had „ om de Republyk van dé voordeelen van „ deszelfs Commercie-Traftaat te verftcken „ even zo min was die Mogendheid be„ yoegd, de Republyk af te'trekken van „ de Neutraliteit, en dezelve te dwingen „ om zich te wikkelen in eenen Oorlog' „ betrekkelyk zodanige Bezittingen , dfé „ buiten de Limiten van de Defen/ive Trac„ taaten resforteerden.
Hier by voegen hun Hoog Mogende, nog een tweede ftaalcje van der Engelfchen f-iolatien , opzichfeiyk hec Territoir van dezen Staat; als I. „ Den aanval op het „ Eiland St. Martin , en de eewelddadig„ heden onder hec bereik van 'c Kanon der„ zeiver Fortresfe gepleegt , in her weg„ nemen van Scheepen, die, volgens het „ Recht der Volkeren, aldaar eeif veilige „ fchuilplaats moesten hebben;" en ten I f. „ De verregaande Infolentiên , door een „ Engelsch gewapend Vaarruig op de Stran„ den van 'c Eiland Goedereede geplengdN 3 „ op



ïoo De Vadêrl. Land- en Zei-Coiirler.
., op welke beide ongehoorde geweldeha* ,, ryën, den Sf'AAï geifri de minde Vol„ doening or> derzelver zo billyke als her„ haaldé kiagfdn, heefc gekregen."
Vervolgens gaan hun Hoog Mogende óver tot hec duk aër Gewapende Neutraliteit, zeggende; „ Dat ih deze toeftand van zaa„, ken, die de Commereie van de Republyk niet alléén dreigde te doen vallen, maar geheel te verdelgen, ten zy men de na„ drukkelykde Middelen van Redres kwam „ in 't werk te ttelieu , wierd het groot„ moedig hare van Haare Rus-Keizeiiyke „ Majedeit bewoogen , en de Republyk „ daar door een deur geopend , om mét „ behoud van Hunne Verbindtenisfen met Groot-Brittannien en andere Belligeé» rende Mogendheden, de Commercie hun" ner Onderdanen, tegen alle verdere Infraèiën te beveiligen." Betogende daar by; „ Hoe Engeland getragt heeft gehad, „ die deur voor de Republyk gefloten te " houden , doch dit niet konnendu_ yer" werven, aandonds deszelfs Ambasfadeur " uit den Haag kwam te rappelleeren, een " Manifest uit te geven , en Brieven van Maraue en Reprefaille te verleenen, eri " aldua den Staat mee een' onregtvaar" digen Oorlog adn te randen." Zekerlyk niet konnende dulden , dat , volgens dén teneur van hetTiaótaat der Gewapende Neutraliteit, Neutrale Mogendheden, Scheepsmaterialen, of zo genaamde Navale Munitiën , naar de Havens van de in Oorlog
zyn-



Foor de Maand Maart 17 81. 191
•.zynde Mogendheden, vryëlyk zouden voeren.
Na dac bun Hoog Mogende verder heb. ben aangetoond , hoe zeer zy dat Recht, door een provifiöneel befluic, hebben gemodificeert en gematigd, gaan zy over toe het Pmncl van 't verzogte Secours, zeggende; „ Nimmer te hebben kunnen bezeften, met „ wat fchyn van rechc of billykheid, Zyne „ Groot-Brittannifche Majefteit konde in,, fteeren op eenig Secours by de Trac„ taaten geftipuleerd ; want dat de troubles s, van Amerika daar toe geen betrekking ,, hadden, en het Secours ook niet eerder „ gevraagd is, als na dac Spanjen het getal „ der Oorlogende Mogendheden had ver„ groot, even, als of het genoeg was, om „ zonder onderzoek, de geftipuleerdeOnder„ ftand te verleenen." Hunne Hoog Mogende bekennen wel, volgens de voormaals aangegaane Traftaaten, verplicht te zyn, het Ryk van Groot-BrittannKin by te moeten ftaan, zo dikwyls als het met een onrechtvaardigen Oorlog wierdt aangerand of gedreigt; ja zelfs moesten zy binnen een bepaalden tyd den Oorlog tegens den Aanvaller declareeren, maar daar moest ook alvorens onderzogt worden, of den Oorlog aan da zyde der Bondgenoot, die het Secours vorderde, Wettig was of Niet, zeggende hunne Hoog Mogende; „ Hunne belangens nira„ mer zodanig aan Groot-Brittanniën op„ geofferd te hebben, dat zy zich aan het „ goeddunken van die Mogendheid maar N 4 „ ten



io4 De ra&r/. Land- en Zee-Couficr.
„ ten allen tyde moesten onderwerpen; „ en daarom was men van begrip geweest, ,, om aan die geëischte Secoursfen op de „ beleefdfte wy'ze te renuntiëeren , maar „ door de daar in tusfchen opgevolgde „ ongehoorde en violente Attacquen van „ de Vlag van den Staar, en de geweir gerde Satisfactie deswegens , benevens ,, de gantsch vreemde en wederrcgtelyke „ fufpenfie der Traftaaten. aan de zyde zy„ ner Groot-Brittannifche Majeiteit, kwam „ dat Antwoord te vervallen, en vorderden „ geheel andere Deliberatie^."
Hunne Hooü Mogende ontkennen verder, het opheffen der Uitgaande Rechten, tot faciü'eering van den toevoer van Seheepsr munitiën naar Vrankryk, en zeggen; ,, Dat, „ fchoon zulks de interieure Dire&ie der „ Commercie raakt , en hoven dien aan „ niemand daar van rckenfchap waren verfchuldigt te geven , echter die Rechten als noch op den ouden voet zyn geble,, ven."
Voor niet minder ongegrond erkennen hunne Hoog Mogende, het misnoegen zyner Groot-Brittannifche Majefteit, wegens het geval van Paul Janes opgevat, dewyl zy hem het innemen van Oorlogs-Ammunitiën hebben belet, en uitdrukkelyk bevolen ; „ Niet langer op de Reede van „ Tesfel te vertoeven, ais nodig zoude zyn, ,, om zyne op zee geledene fchade te her„ ftellen, en'dat hy anders by verder dilay, door middelen van geweld, tot vertrek-
» ken



Voor de Maand Maart 1781. j 9 3
„ ken genoodzaakt zoude werden:" gelvk er ook alreeds daar toe aan den. commaf deerenden OrTicier van >s Lands Scheepen op- de Reeds van Tesfel, orders warend geven , berustende voorts by die , welke veele jaaren te voren bv hun Hoog Mogende, nopens de adtnisfie van Kapers en Commisfievaarders van vreemde Natiën en derzelver genomene Pryzen, in de Havens dezer Landen, waren beraamd geworden Lven zo folide wederleggen 'hunne Hoos
rTni6'- le -k,aSten Groot-Brittan¬
nifche Majefteit, betrekkelyk onze Oo - en West-Indiën , betuigende dezelve ; Nook „ eenige wettige biyk te hebben kunnen „ ontdekken, van Overtreding Hunner in " ;,IetjenVf,erelddeclei:i > Uitgevaardigde 'be-
Eindelyk komen hunne Hoog Mogende tot het Eventueel Commercie-Ê^aT met de Noord-Amerikanen, verhandelende dl Onderwerp op een vry geëxr, ndeerde en nadrukkelyke , doch verftaanbaare wvze ten voornaamften hier op uitkomende- j w'
„ 27 November 1780 , die zaak alleiints * 5. VedesaVouëerd' e" de geëischte " S^kP"!?* Va" Zyn Gro^-Britt nn ! „ fche Majefteit , aan de Heeren Staaten „ van Holland, als de éénige wettige Sou" IZT OVf hunne Onderdanen "zynde „ hadden gedemandeert en overgelaten- en „ dus aan het Hof van Engeland ge'ene „ redenen overig bleven , om over een N 5 „ De-



ip4 De Vaderl Land- en Zee-Courier.
„ Denegatit van Juftitie te klagen , veel min, daaruit het verlenen van Reprejatlle " op te delven , enz." Want de Heeren Staten van Holland, hadden het point van de ftrafvordering, prealabel in handen gefteld van hunne Hoven van Juftitie , om met postpefitie , of opfchorting , van alle andere zaaken, hier op te advifeeren.
Van dit alles was van tyd tot tyd behoorlyk kennisfe gegeven aan den Ambasfadeur Torke, doch wierd door dien Minister gedeclineerd om aan zyn Hof te berichten, weshalven hec door hunne Hoog Mogende per Expresfe naar Engeland wierdt afgezonden, om door den Heer Graaf 'van Ti elderen, hunnen Minister aldaar, aan hec Engelsch Ministerv te werden gecommuniceert, doch konde zich van die bevelen niet kwyten, alzoo het Ministery die berichten weigerde
aan te nemen. Maar den angel lag hier
niet- De Convenrie der Gewapende Neutraliteit, was de dryfveêr der heimelyke Raadfla-ren van het Britfche Hof, en de waare bron der vy'andlyke befluiten tegen ons •Vaderland. Zy hadden alles beproeft, wat de diepfte Staatkunde vermogt, om onze Republyk van het Verbond der DneNoordfche Mogendheden af te trekken ; maar_ zy droegen wel zorg in hun Manifest m niets daar van aan te roeren, als wal voorziende, zo zy dezelve tot grondflag ftelde van de Ruptuur met onzen Staat , dat zy hier door zich noch meerder Vyanden, dan ons Vaderland, en wel de geduchte Rusfijche



Voor de Maand Maart r>8 f, j p5 Monarchin , op den hals zouden haaien
8*82?tot een dade,yke werkzaamh^'
Ondertusfchen benutten hunne Hoop Mogende derzei ver Coma-Manifest , met deze vredelievende betuigingen : , ü'at zy mè|
" Xel'i:inie\te gC!n0er zulle» zièft het tyd. « ltip,_ dat hunne oude Geallieerde doch „ nu m Vyand verkeerde Nabuur , tor. „ gematigde en billyke gevoelens zal wezen gebragr, als wanneer zy geene, met h?t „ maintien van haar welverkrege Rechten " t°a m" de fer en Independent" van „ haare vrye Republyk beftaanbaare 4„ legenheden zullen laten voorbygaan Sm „ zich met hun ouden Vriend en Eond „ genoot, te bevredigen."
Hoe ondienftig den Oorlog voor onze Republyk is aan te merken , durven T echter vertrouwen, dat ze met de beland va" Engeland noch vry minder ftrook2en dat die Mogendheid al ruim zo fterk dan eenige der Oorlogende Potentaaten naar Vreede moet haaken , en zulks uit 'kraste hunner uitgeteerde Finantiën , we ke dfen Staat, zonder eene fchielyke omwentel\Z van zaaken, eerlang in het eeraamr* ™« 8 zprrrn w™. i. 6 .geraamte moet
zetten. Want , hoe groot de voordeden ook mogen Zyn, die zy op de belligeerende Mogendheden mogt behaalen, deze zulkn echter nimmer toereikende wezen, om de Excesfive kosten, die zy voor den nZ^ moet hefteden, te kunnen Spwegen •[ ïf Uit dien hoofde, dat zy telken7deggSnftigfte
ty-



lotj De Vaierl. Land- en Zee-Courier.
tyiingen moet voorwenden, om hier door de prys hunner Fondfen in een foort van evenredige égaliteit te houden. Waarom vvy reden hebben te «eloven, dat hoe hoog zy ook het hoofd in de wind mogen fteken en hoe hardnekkig ook fchynen, zy echter zo gretig als eenige anderen der Oorlogende Soiiverainen, het oor naar voorflagen van Vreede zullen leenen, vooral, wanneer de Onïlhangkelykheid van Amerika, voor een wyl ter zyden werdc gefield. Want die is de eigentlyke flagader hunner Staatkundige bedoelingen, en wel het voortiaamlleOnderwerp van de Conferentiën en Onderhandelingen aan de Hoven van Petersburg en
Weenen. Hoe het zy , de zaak der
bemiddeling van het Rusfifche Hof, werdc fteeds in allen opzigte geconfirmeerd, en is by onzen Staat, op de aanbieding door den Prins van Gallitzin uit naam zyner Meestresfe, op den ifte Maart dezes Jaars aan hun Hoog Mogende gedaan, volkomen geaccepteert, om te beproeven, of men door zagte middelen tot een vergelyk van Vreede kan komen, eer men de weg der Wapenen komt in te flaan. Men voege 'er by, dat men reets een Plaats in 't oog zoude hebben , orn de Conferentiën ter beraming van de Preliminaire Fredes - Artikelen, te entameeren. Dan, hoe weinig zommigen Polityken daar aan geloof willen flaan , het fchync echter eenige opmerking te verdienen, als men ds gevolgen nafpeurd van de Reclame, die hunne Hoog Mogende by de
Ho-



Voor de Maand Maart 178'r. 197
Hoven van Petersburg, Zweeden en Denemarken hebben laten doen , tot venvulling Van de Conventie der Gewapende Neutraliteit. Die werk ontmoette meêr difficulteiten, als men zich in den éérften opflag zoude hebben kunnen verbeelden, uit hoofde zëkeHyk van het vooruitziet op Vreede; ook beriep zich het Hof van Rusland, zegt men, op de in-aèïiviteit onzer Natie, mee eene aanmaning, van zich in een behoor-*
lyken ftaat van tegenweer të ftellen ■ -
Het Hof van Zweeden had geantwoord; dat de gedaane voorfteliirg in bedenking moest werden genomen , ais zynde een zaak van
al te veel gewigt. Midlerwyl had het
Hof van Denemarken verklaard, dac dezelve eenige üorlogfchepèn in de Zond zoude zenden, om de Hollandfche Koopvaardy voor de aanranding der Engelfchen te beveiligen.
Dit alles wyst ons als met de vinger aan dat 'er geheime Onderhandelingen 'gefchie* oen , die gantseh andere oogmerken , als eenen openbaaren Oorlog ten doel hebben, vooral Wanneer men daar by voegr , het «inhoudend verbij f van den Heer Simolin ■ Rusfisch Minister, te Londen, en deszelfs gedurige Raadplegingen , zo wel met den Koning, als de Ministers van Staat. Echter zege men, dac het Hof van Groot-Brittanniën geen gehoor wil leeneri naar de voorwagen van bemiddeling, op dien voec zo aïs ze waarfchynlyk door het Hof van Rusland voorgtfteid worden. Engeland zal,
bui-



19*8 De Vaderl. Land. en Zee.Coitricr.
buiten twyffel, altoos ongenegen zyn, óm de Amerikaanen , voor een Vry en Onafhangkelyk Volk te erkennen , en ook niet zeer gaarne onze Republyk kost- en fchadeloos willen ftellen van alle de aan ons toegebragte nadeelen , of reparatie geven voor de ons Vaderland aangedanen hoon ; doch jn zulk een geval , en het verwerpen van de hem aangebodene Mediath , risqueerd dezelve de dadelyke gevoeligheid van het Noerdfcbe Bondgenootjibap , waar van wy als dan de wezentlyke vruchten zouden plukken. Zo dat, hoe traag ook alles fchynt voorc tc gaan , en welke bedenkelykheid die heerfchende kalmte ook geeft, het kluwen zal zich eerlang volkomen ontwinden, en de geenen den mond floppen, die over de werkeloosheid onzer Marine durven vallen ; gelyk niet onduister te kennen werdt gegeven in zekere Buitenlandfche Misfive, gefchreven aan een Correspondent in Holland.
„ Hoe komt het, zegt den Sibryver, dac „ uwe Natie noch geen Vloot in Zee heefr, „ daar men hipr onderricht is, dat 'er een „ goed aantal Oorlogfchepen in uwe Zee„ havens gereed liggen , om op de éérfle ,, Ordres in Zee te'fteken ? In de vorige „ Oorlogen met Engeland , deed gy uwe „ Vyanden zidderen, uwe geringde Schee„ pen boezemden de Britten de allerdiepfle „ fchrik en vrees in. Gy zult mogelyk zeggen , wy hebben geen Trompen noch " de Ruiters meêr , doch dat is een ie del
„ voor-



Voor de Maand Maart 1781. ipp
„ voorgeven, gy hebt noch brave en dap5,_j?ere Zee-Officieren genoeg, die maar », eens wenfchen aan den dans te komen. /,, Nochtans , als ik de zaaken van een „ andere kant befchouw, moet ik uwe „ wyze Lands-Vaderen het recht laten wedervaren , dat zy verdienen. Hunne „ fchrandere en voorzigtige Staatkunde, ,, doed de geheele Wereld verbaast Haan; ,, en als zy oordeelen dat het hunnen tyd „ is , zal de verwagting volkomen beanr„ woorden aan h*t vertrouwen dat men ,, in hunne ver vooruitziende oogmerken „ moet ftellen. Eene roekelooze cnder„ neming zoude ligt het gantfche werk kon» „ nen verbrodden, en de heilzaamfte maat„ regelen verydelen. De fiag moet zeker „ zyn, en de Vyanden zullen moeten ge„ heugenisfe dragen, van de éérfte flap di« ,, gy zult doen. Maar wat zal men zeggen, „ Myn fleer! het Gemeen redeneert Hechts „ oppervlakkig en onbedacht, en zyn te „ onkundig in diergelyke zaaken , om te „ bezeffen , wat al tyd 'er nodig is , om ,, eenen Vyand , die reets op alles gewa„ pend is , met vrucht en voordeel het „ hoofd te bieden. Daar werdt immers „ niets verzuimd wat eenigflnts bekwaam „ is, om u in een ontz^ggelyken ftaat te „ ftellen! Op alle uwe 's Lands en Parti„ culiere Werven, werdc immers aan Schee„ pen gearbeid, «n Volk kunt gy genoeg „ bekomen door uwe hooge Prcemïén; maar „ wat kan "er in drie maanden tyds veel
„ uit-



200 De Vaderl. Land- en Zee-Couricr.
,, uitgevoerd worden? Daar zal hier en daar ,, wat in de kaars moeten vliegen ; uwe „ West-Indiic.ie Coloniën leggen zekerlyk ,, bloot voor alle vyandlyke overrompeling, „ en veele Koopvaardy- en Oorlogfcheej, pen, die hier en daar op de Wateren of ,, elders verfpreid zyn , loopen een oog„ fchynlyk gevaar; maar dit alles kan zich „ ligt redresfeeren , zo dra gy met een „ goede Vloot 'er Reprefaille van gaat „ haaien. Ook zal het Noordfche Bond,, genootfchap niec weikeloos voor uwe ,, belangen blyven, als de hardnekkige Brit
naar geen recht of reden mogt willen „ luisteren; men zal hunne onbuigzaamheid ,, wel weeten te fnuiken : Houd derbalven ,, maar goede moed , gy kunt uwe Kus„ ten genoegzaam beveiligen door Kaapers. ,, Uwe zo fchynende in-aStie, is een blyk, „ dat uw Hollandsch Heldenvuur noch niet „ aan 't blaken U: Een zeker bedaagt Offi4, cier zeide my onderdaags: Dat een al té ,,- langdurige Vreede, den Oorlog doed onts, wennen, en ik geloof niet, dat het dien
Gryzaard zo kwalyk heeft. Ik ben, enz?
Dat de lust en iever om het Vaderland by de tegenwoordige tydsömftandigheden te dienen, buitengemeen groot is , byzonder met betrekking tot het Zeewezen , blykt volkomen uic de vrywülige aanbieding van eenige Jongelingen uit het Haagfche Nederdnitfche Gereformeerde Diaconie- of Armhuis, om ten Oorlog te mogen vaaren. Wy Zullen haare Naamen , zo als zy werden
op-



Voor de Maand Maart 1781. 201
ópgegeven, hier ter neder ftellen, of zomtyds eenige Familiën belang in het Lot dezer vrywillige Krygslieden mogten ftellen zynde >» Harms, Hendrik Marinus i>nyders , Christiaan Elias Nvburg Dirk van Bobemen. Jacobus van Leeuwen, Pieter Arno/dus Burghoorn • Hendrik Warlie, Otto Larolus Wiggers , Willem Hendrik Bel Gernt van Weerden, Jan Kinzelaar, Jobanttes krap , Jan Maurits Staan , en >„ Allart Hugttng, uit een van de Quanieren Uit welk een Motif deze Vaderlandfche zugt ook mag voorrfpruiten , dit is zeker, dat er zomtyds befchikkingen van de Voor! «enigheid zyn, die van de Stervelingen niet kunnen doorgrond worden; deze werken op onderfcheidene manieren. Nemen wy flechts tot voorbeeld, den lofwaardigen Admiraal de Ruiter. In zyn éérfte jeuVd ftak hy vol ondeugendheid, hy wildeniets keren, noch op de Schooien, noch op de Amuagten waar toe men hem verordineerde men joeg hem overal weg. Zyne Ouders waren radeloos , wat zoude men met hem doen ? Het Zeegat in , dit was in oude tyden, het voorland van brooddronkene en hiilsfternge knaapjes die niet deugen wilden .Het befluit wierdt genomen , toen hy uit' Zeeland thuiskwam , daar hy als Touwllagersjongen voor zes ftuivers in de week jn een Lynbaan gewerkt hadt. Het vaaren was juist de prikkel die hem ftak; want zo dra was hy niet aan boord, of hy wierdt een geheel andere jongen, hy gedroeg zich



2oa D: Vaderl. Land- en Zee-Courier.
7.0 braaf, dac elk 'er van verwondert ftond. Van Bootsmansjongen , daar hy hec alleréérst voo) vaarde , wierd hy Matroos, daarna Stuurman, vervolgens Schipper, en zo voorts langs alle de Scheepstrappen opklimmende, is hy eindelyk Admiraal geworden, en heefc wonderen voor het Vaderland gedaan; gelyk de geheele Wereld bekend is.
Deze kleine befpiegeling, geefc ons gelegenheid , om alhier te laten invloeijen het volgende Vertoog, aan ons toegezonden , met verfoek, het zelve in ons Maandvjerkje te willen plaatzen; waartoe wy te eerder overgaan , alzo het Onderwerp oorfprongkelyk is van eene Vrouw, die de belangen van haar Vaderland, boven die eener Moederlyke teêrhartigheid fchynt te waardeeren.
„ Ik ben verheugd, gelegenheid te heb„ ben gevonden , zegt de Schryffter , om „ myne gedachten eens vry te konnen uit„ ten, omtrent het geene men Vaderlandfcbe ,, Eerzugt komt te noemen. Ik heb ge„ durende myne leeftyd , zo vee! hooren „ zwetfen en fnoeven van die Edele Drift, „ die een regtge'aard Voorftander van zyn „ Vaderland moet bezielen , dat ik voor„ genomen hebbe , dezelve eens op de „ fchaal van een gezond oordeel te toetfen, „ in hoe verre zich die neiging behoord
,, uit te (trekken. ; Ik heb maar een
„ éénige Zoon, die al myn heul en troost „ in myn bedrukte Weduwfchap is, en dien
„ ik



Vm de Maand Maan 17 81. 203
,,, ik op de voetftappen van zyn overleden „v Vader doê wandelen, om hem ongevoe„ hg op te leiden tot de plichren van '" ™n "gtfchaPen Burger der Menfchelyke
», Maatfchappy. . De Eerzugt, die alle
„ Vervelingen meêr of min is aangeboren „ is een zaalc, die, wanneer ze wel beftierd „ werdt, iemand tot groote gewrogten kan „ brengen. Maar kan die Eerzugt zich wel „ tot een loffelyker Stand of Beroep uit„ itrekken, als tot het Krygswezen? Deze „ is , myn bedunkens , het Hooge School, „ waar op die Eerzugt tot de hoogde trap „ van volkomenheid kan werden gebrast. " ^"Kryssdienst doed de Liefde voor „ net Vaderland vermeêren , men ofFerd „ voor hec_ zelve, zyne zugt tot zelfs„ behoudenis op , men gevoeld eene Na» iever en Aanprikkeling om zich zeiven groot te maaken, door daaden, die het „ karakter verluisteren dat men bekieed, „ en alzo klimt men trapsgewyze op naar „ dat groote Hoofdpunft, 'c welk de Sterve„ mgen tot in de laatfte Nakomelingfchap
" ,7r i-_1fld?n.van de boudheidy in de „ UnlterfFelykheid doed herleeven. — Ik „ ben niet van die malle Moeders die „ zeggep : Hoe ! Zou ik myn Kind in den „ Oorlog laat en doodfcbie ten ? Zou ik dat „ waarde Pand, V welk ik onder'myn hart „ gedragen , en met zo veel [marien gehaard y, bebbe , zo roekeloos opofferen aan de woede ,, des Krygs? Zou ik nacht of dag wel kon„ nen rusten of duur en, als ik boorde, dat 0 2 ,, Vr



904 De Faderl. Land- en Zee-Courïer.
„ 'er een Zee- ofFeldftag gefcbied was? Zou „ ik my zelfs niet moeten wyten, de oorzaak „ van bet Kind zyn dood te zyn geweest? „ Neen ! neen ! Ik wil ''er geen vergulde ,, Bedelaar van maaken; by Zal by zyn Moe„ dertje thuis blyven , ik zal bem op een „ Kantoor , of in een Apotbekerswinkel be„ /rellen , daar zal by veiliger wezen : En „ meer diergelyke laffe beuzelpraat , die „ nergens anders toe ftrekt , dan ora de „ Mannen verwyfd en kleinhartig te doen ,, worden ; daar men ze , in tegendeel, „ grootmoedige denkbeelden behoord in te „ boezemen , en al zulke Tafereelen onder het oog te brengen , die in ftaat zyn, „ om hun te vormen tot nuttige meubelt „ en werktuigen voor 't Vaderland. Zo„ danige fchilderingen verédelen de gevoe„ lens van een welgeplaatfte ziel, en doen „ hen opftreven tot die groote eindens, „ waar toe den Krygsdienst hen roept. De „ waare Heldendeugd beftaat niet in den „ uitterlyken optooi van geweer of wape„ nen , veel minder in het zwieren met „ een lange degen langs de ftraat, het dra,, gen van een vervaarlyken grooten hoed, ,, met afhangende goude of filvere quasjes, ,, een paar monstreufe Henry Quatre gespen „ op- de fchoenen, en andere nietigheden „ van die natuur, waar op de hedendaag„ fche jeugd zich wel het meest verhovaardigen; ó Neen! ze beftaat, in het ver„ Vullen van die plichten, welke een braaf _ Krygsman , voor het fondamenteele van
„ zyn



Foor de Maand Maart 1781. 205
,, zyn karakter moet ftellen. ■ Ik heb
j, myn Zoon alle die zaaken voorgehouden, ,, en , om zyne blykbaare zugt voor het Zeewezen te fchraagen, heb ik hem de „ Levensdaden der meeste Land- en Zee„ helden van den al^uden tyd ter befpiege„ ling onder het oog gebragr, waar uit hy „ zien kan , door welke loffVdyke daaden „en bedryven die doorlugti e Mannen, ,, de Vryheid van 't Vaderland op haare
,, Grondvesten hebben gehandhaaft. ■
,, Boven dien heb ik hem alle de nodigde ,, Boeken, die over het Zeewezen handelen, ,, te lezen gegeven, in/.onderheid de Scbeeps,, dienst van den Kapitein van Kinsbergen, „ en het Zeemans-Handboek van den Heer „ Martinet; ja zelfs heb ik hem de Klapper,, man van Staat niet willen onthouden, „ als zynde een bron van de zuiverfte en „ opregtde Vaderlandlievende deugden, uit „ dewelke hy de waare eigenfchappen en „ vereischte hoedanigheden van een onge„ veinsd en rondborstig Hollander r zal ,, kunnen fcheppen. — Zie daar de eigent,, lyke Eerzugt, zo als ik my verbeel en „ vastdelle, dat ze een regtfchapen Repu„ blikein in zynen boezem moet voeden, ,, en met dewelke ik myn éénig Kind, ter „ liefde en verdediging voor 't verönge„ lykte en gehoonde Vaderland, welgemoed ,, naar boord zal zien gaan , zonder een ,, éénige meerdere traan te laaten, dan die ,, het bloed en de Moederlyke teêrhartig,, heid, my in zulk een haglyk tydsgewrigt „ zullen afeisfchen."
Ü 3 'F*'



ao6 De Vaderl. Land- en Zee-Courter.
'Er fchynt wederom een verandering in 't Plan der Augmentatie van Troupen by onzen Staat plaats te hebben, en zich nu te bepaaien op elf duizend Man, namelyk, zes duizend Man Land- en vyf duizend Man Zee-Militie; welke laatfte in Compagniën verdeelt en in Uniformen gekleed zullen worden. —— Ook is 'er by hun Hoog Mogende den 16de dezer Maand Maart, een Placaat geürrelteerd, waar by verboden werdt, den Uitvoer en het Inladen van Vlas- en Lynzaad, zelfs voor die Scheepen , die reets daar mede beladen mogten zyn. Uic is gantsch geen te mispryzene voorzorg, vvant-by het vertrek der in beflag gelegen hebbende Engelfche Scheepen uit deze Landen, zoude dikwyls een misbruik van al te verregaande goedheid kunntn werden gemaakt, door baatzugtige of kwalykgezinde lieden, die hunne eigen belangen, zomtyds boven die van het Vaderland , zouden beöogèn. Boven dien zoude het niet Patriottisch gehandelt wezen , om onze Vyanden by vergisfing, in plaats van Lynzaad, een party Kruit in de handen te floppen , om 'er de vyftig duizend Snaphaanen, in den voorleden jaare by forme van Negotie aan hun geleverd, mede te'laden, en ons zo vervolgens met onze eigen Waaren dood te fchieten ; daar wy wel hartelyk voor dienen te renuntiëeren.
Nochtans heefc men al te veel reden, om van het tegendeel overtuigd te zyn , en wederfpreken daaromtrent alle de geruchten,



Voor de Maand Maart 178 r. 207
ten, die wegens eene zodanige handelwyze onder de Gemeente zyn uitgeftrooid geworden, als beftaande in een 'loutere hersfenfchirn, buiten eenige fchyn van mogelykheid, door de goede voorzorge, welke ten dien opzigte in agt is genomen; zynde overtuigende genoeg om een ieder de mond te Hoppen.
Men verneemd ondertusfchen met veel genoegen , het Geproponeerde aan hun Edele Groot Mogende, de Heeren Sraten van Holland, door de Stad Rotterdam, wegens het by deze tydsömftandigheden verbieden van alle Engelfche Manufacturen, zo van wolle, lakenen, baaijen , carfaaijen, kousfen als anders; gelyk mede de Engelfche Porceleinen , Aard- Glas- en Staalwerken , zo in Grooc-Brittanniën als deszelfs Bezittingen, gemaakt of gefabriceerr. Doch eenige Amlterdamfche Kooplieden, die , hoe zeer zy die blyken van Vaderlandfche zugt ook pryzen , echter eenige zwarigheid maken in dat verbod, alzo zy vreezen, zegsjen zy, dat zulks voet zoude geven, om het vertier daar van naar Oflende of andere Landen en Plaatfen over te brengen. Niettemin, geeft men voor, dar, door het hier re Lande dragen van Engelfche Manufacturen, onze Inlandfche Fabrieken geruïneerd worden, en wel tweemaal hondert duizend Menfchen minder , hier 's jaarlyksch broodeloos loopen of een beftaan kunnen vinden ; en deze gerekend tegen 4 gulden per week, dus 's jaars een O 4 Som



ao8 De Vader). Land- en Zee-Courier.
Som beloopt van 41 mjlliöenen en zesmaal hondert duizend gulden; *t geen wy nu de Engelfchen laten verdienen, welk Ryk met tweemaal hondert duizend Menfchen verrykt, in den tyd van 30 jaren van ons hebben weggetleept, twaalf hondert en agt en veertig milliöenen guldens, terwyl 'daartegen onze Volkrykheid door een zodanig getal vermindert zynde , ons thans noodzaakt , te moeten vegten tegen ons eigen Geld en Huurlingen. Al het welke juist geen ongegronde Obfervatie is, en wy niet twyffelen, of zal in ermlige overweging komen en ook eindelyk het middel wezen , om onze Fabrieken eens uit den poel van vergetelheid op te beuren ; ten einde onze Vaderlanders een nieuwe lust en moed in te boezemen, om met verdubbelden iever, de takken van elks hefhan te doen floreeren en alzo onze Republyk in haar alöudè
glantsch en luister te herfrellen. Een
zeker Vertoog, ons by gelegenheid van dit Onderwerp toegezonden , thans geen plaats kunnende hebben, door de gewigtige zaaken die nog moeren voleen, zullen wy het zelve in de volgende ' Maand mededeelen.
Van wegen de Gecommitteerdens der Visferyën van V/aardingen en Maasland/luis , is een Reqüest aan bun Hoog Mogende ingedient, of het mogelyk ware, het Embargo op te heffen, 't welk , volgens Placaat van den aófte January 1781, op de Visferyën en derzelver Scheepen gelegt



Foor de Maand Maart 1781. 209.
legt is. Het is buiten alle bedenking
dat de Visferyën dezer Landen , als een grooten tak van beftaan voor veelen onzer Landgenobten moet aangemerkt wora* n, maar ook, dat buiten dien , door de ftilftand van dezelven, die Visferyën ongevoeliglyk aan vreemde Mogendheden zouden kunnen vervallen , en wy dus in vervolg van tyd verdoken blyven van die aanzienelyke tak van beftand. Maar zal zich Engeïend wel iaten vinden , om een Verdrag daaromtrent met onze Republyk aan te gaan? Zullen hem de vooruitziende voordeden voor zich zeiven, of het meerder drukken onzer Commercie en Navigatie , die Mogendheid niet meêr onbuigzamer en onhandelbaarder maaken? Heefc men wel iets
funsügs van deze Natie of deszelfs trotfche Ministery te verwagten?
Eenige menschlievende Ingezetenen dezer Landen, inzonderheid te Amflerdam , begaan met het deerniswaardig Lot hunner Mede-Landgenooten, door de gevolgen van den Oorlog in Engeland gevangen zittende hebben door eenige aanzienlyke Perzoonen, daar toe gequalifkeert , zich geaddresfeert aan den Hertog van Richmond, de VoorItander van het Anti-Britfche-Ministery om te tragten, of zy door deszelfs Kanaal de Noodlydenden niet in hunnen kommerlyke toeftand te hulpe konde komen en foulageeren; waar op zy een zeer gracieus antwoord van opgemelde Hertog hebben bekomen. Vervolgens zyn 'er reets meêr O 5 dan



aio De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
dan vyftien hondert ponden Sterlirgs naar Engeland overgemaakt: Meergemelde Hertog drukt zich onder anderen by deszelfs tweede gegeven antwoord, dus uit: U Ed. „ kunt ftaat maken, Myn Heeren, (zegt hy) „ op alle hulp die in myn vermogen zal zyn, „ U Ed. te geven, ik kan niet genoeg „ hernaalen, de agting die ik gevoeie voor „ het Motif, dat U Ed. bezield, aangaande „ uwe Landgenoten, die het ongeluk heb„ ben of zullen hebben, genomen te wor„ den, in eenen Oorlog, tusfchen Prote* „ ftantfcbe Natiën, eigentlyk gefchapen om ,, Bondgenoten , cn geenfints om Fyanden ,, te zyn." Voor 't overige, betoond dien Minister deszelfs verplichting voor de gedane offertes, met betrekking rot de Engelfchen, die met hec bewuste Öost-Indifche Compagnie-Schip, op onze Kust by Noord-
■wyk geftrand zyn. Men wil hoopen
en vertrouwen, dat de Menr-chliévendbeid, aan die Ongelukkiger! bewezen, als een gevolg van den aangeboren aart onzer Natie, desgelyks t-erintwoord zal worden, door zulke Nabuuren, die benevens ons den naam van Christenen voeren ; en dat die zelfde ontmei schtheid daar niet weder plaats mag hebben , gelyk in 'c Jaar 1653 , toen 'er omtrent negen hondert man van ons Volk in Engeland gevangen zaten; wanneer de Ned landTe G 'meente te Londen, 500 ponden Sterlirjgs uitleiden, om de noodlydenden ine; die Liefdegiften in hunne zuchtende banden te gemoet te komen ; doch
door



Voor de Maand Maart 1781. 211
door een Verbod van de Regeering aldaar, belec wierden , da: geld , toe hec voorgemelde deugdzaame einde , te mogen hefteden. ■ Wy moeten van het tegendeel
dezes overtuigd zyn, als men aanmerkt, dac 'er van wegen de Bewindhebbers der Engelfche üost-lndilche Compagnie , aan 'den Agent Clijford te Amfterdam, gelast is, om aan den Predikant Abraham van Roijen, te Noordwyk aan Zee , cco Güinjes te laten toekomen . tot dankbetuiging voor de getoonde byftand en hulp aan de Schipbreukelingen, van hec aldaar géftraïide Kngelfche Compagnie-Schip de Generaal Barker, als mede ico Guinjes aan de Zeelieden, die de voornoemde Manfchap behouden aan Land hebben gebragt.
Inmiddels werden 'er dagelyksch veele R.equesten aan hun Hoog Mogende geprefenieerd, rouleerende over allerhande foort van OnderwernW, het welk de bezigheden van dat Staats-Kigcbaam niet weinig belemmert en verzwaard, in aanmerking'van de omftandigheden, waar in zich de Republyk by den tegenwoordigen tyd is bevindende. Eenigen van die Verzoekschriften betreffen het uitvoeren van Graanen, Haver, Hennip , Vlas , Koper , mitsgaders Scheepsgereedfehappen en behoefcens over de üos-
tenrykfche Nederlanden, enz. Anderen
begeeren Gratificatiën te erlangen voor de Uitrusting hunner Kapers , ingevalle hec fchielyk Vreede mogt worden, 'om dus in hunne vergeeffche Kosten gefoalageerd te
wor-



ais. De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
worden. Wederom anderen , verzoeken, vryheid te hebben, om hunne Scheepen , die in Franfche Havens liggen, te
mogen verkopen. Zommigen zoudea
verzogt hebben, om het opgehouden Lynzaad, over Oflende naar Vrankryk te mogen zenden. En omtrent dit laatfte Artikel, zegt men, dat aan de refpective Admiraliteiten, zoude aanfchryvens gedaan zyn, om den Uitvoer toe te laten van Zeildoek, Vlas en alle Plat- en Rond-Zaad, mits dat het zelve naar Vrankryk vverde gebragt, en voor de invoering aldaar , voldoende Borgtogt wierd gefield; en dus geenfints getolereerd werden naar Engeland in te laden.
Alle deze bewegingen onzer Negotianten, betogen zonneklaar, het zwaar verlies, wezentlyk nadeel en verhindering, die de Rupture met Engeland , aan onze Commercie veroorzaakt ; tot welkers Redres, eerder eene fpoedige Vreedjjjfils voortdurenden Oorlog , gevoeglykstM» ftaat is; te meer , als men geloof moet flaan aan de ■Berichten , die van wegen de byzondere Admiraliteiten dezer Landen zouden zyn ingebragt , namelyk , dat een ieder van dezelve voor zyn hoofd, niet meêr dan Agt Scheepen voor de Convoijen zouden kunnen leveren, en dus geen genoegzaame Vloot konde uitmaken om den Vyand wederftand te bieden; waarom de Heeren VlagOfficitren , niet gaarne met zulk een geringe Magt, de Eer van den Staat in de waagfchaal wilde ftellen. Dus zoude 'er
ge-



Voor de Maand Maart 17 81. 213
gezorgd worden voor grooter Equipeering,
en te Amfterdam en Rotterdam den aanbouw werden gedaan van verfcheidene Nieuwe üorlogfchepen, by wyze van aanbefteeding. Men geeft zelfs voor, dat 'er in de Maand Juny wel 136 Scheenen van onderfcheiden kaliber in gereedheid zullen wezen; althans, zulk een gedugre Vloot zoude eigentlyk ook best in ftaac zyn, de'ftoutmoedige Ondernemingen onzer Vyanden te beteugelen, en de Hoofden der Zeevaart, die moed inboe*emen, van welke zy zich eenig goed
gevolg zouden kunnen belooven. Te
Vlaardingen was men bezig aan het irrrusten van zes Kapeifchepen, en te Vlispngen had één enkeld Burger, mernanv» J. /{aster, voor eigen rekening een Kaper- Kotter geëquipeerd, genaamd de Nas/au, bemand met 150 Koppen, en gewapend met 24 Negenponders en 6 Draaibasfen ; en zoude dit Vaartuig in perzoon commandeeren, —— De Oorlogsmagt en Scheepen , ter repartitie van Zeeland , waren volkomen voltallig en gereed; doch die Provintie drong fterk aan om algemeene gereedheid , en dat de Kapers Zee konden kiezen , ten einde de bedekte oogmerken der Engelfchen te dwarsboomen , dewyl men vreesde, dat zy in Cadzant of Zeeland mogelyk voornemens waren een Landing te doen; door dien 'er omftreeks Oflende, 233 Fregatten kruisten, die fterk met Volk waren gewapend. Ook begeerden de Heeren Staten van Vriesland, dat hunne Zeegaten van tegenweer mogten
voor-



* 14 De Vaderl. Land- en Zee- Courier.
voorzien worden, om alle overrompelingen te verhoeden.
Zodanige aandrangen fpruiten riet onduide-yk voorc, uit de facheufe tyding en de Confinnative berichten deszelven, wegens hec geleden verlies in een der gewigtigfte Bezittingen onzer West:Indifche Coloniën, namelyk, hec rCiland St. Euftatius (*_), als ook dat van St. Martin en Saba; waar van men in den beginne noch gehoopt had dat de Geruchten vervallen zoude zyn , uit hoofde van de Confufe en bedenkelyka
Ver-
(*) St. EusTatius is een van de kleine Caribeefcbe Eilanden , liggende in de Atlar.tifcbe öcéaan. Me; legt op de hoogte van 17 Graden 29 Minuten Noorderbreedte, en beflaac v'yf mylen in den omtrek. Tusfchen dit Eüand cn dat van St. Chriuofhcl, is een Kanaal of Zee-engte van vyf mylen breed. De Rotfen zyn 'er zeer fcherp en (feil, en vertoonen zich vetre in zee, en dajr is genoegzaam maar ééne bekwaame plaats om te landen, die zelfs met weinig Volk verdedigt kan worden. Het Fort Orange, 'twelk de mond van de Haven dekt, is met zwaar gefchut voorzien ; zo dat de Verovering van dit Eiland , als by verrasfing moet zyn gefchied.' Men vind 'er eeu menigte Pakhuizen, tnt berging van de Koopwaren, die uit de omliggende Gewesten derwaarts gevoerd worden ; kortom, men kan zeggen, dat alhier hit Groot-Magazynder [Tollandfche Producten is; welke ten opzigte van het Eiland zelfs, meestendeel in Tabaken Suiker beftaan. Dit Gewest is zeer onderhevig aan zwaare ürkaanen en Aardbevingen,



Foor de Maand Maart 1781. 215
Vernaaien, die daar omtrent in de Relaafen gevonden wierden; inzonderheid, de byna éénsluidende Antwoorden van de Gouverneurs dier beide Eilanden, als ook, om dat het een Engelfche tyding was. Dit bragt eeni-e Staatsbefchouwers , aanftonds in 't denkbeeld , dac dezelve door 't Britfche Ministery was uitgevonden, om ons neêrOagtig te maaken , en hier door meerder klem aan de Vredes-bemicLielingen te geven; voorwaar niet geheel ongegrond , dewyl men dagelyksch aldaar van die fraaije bloemen heefc zien ftrooijen , om het onvergenoegde Gemeen zo wat op te hullen. —Doch thans kan men zeggen , de tyding is maar al te waar, en niet alléén deze, maar alie onze West-Indifche Coloniè'n ioopen het zelfde gevaar, te meêr, zo ze in geen berer (laat van tegenweer, als het Eiland St. Euftatius zyn. Curacao, Surinamen, ja de Kaap de Goede Hoop zelfs, liggen alle bloot voor eene diergclyke vye.ndlyke over-^ rimpeling; en onze voor Sit jaar tbuiskcrnende Uost-indifehc lletourfcheepen, flaan voor een zelfde lot bloot, zo ze niet by ty.is door een genoegzaame Vloot werden ónderfchept , die hen veiliglyk naar ons Vaderland komt re geleiden.
In een nette begrooting v.lti het geleden verlies te St. Euftatius, zullen wy ons voor ditmaal niet inlaten , maar alvorens de precife en geregelde Coniinnatie deswegens inwagten. Onderusicnen lui,len de berichten, dat cp de Kt ede van dat Eiiar.i, door de Engelfchen



&\6 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
fchen vermeesterd zouden zyn , de Hol-* landfche Oorlogs- Fregatten , Beverwyk en den Arend, benevens, zomen zegt, wel over de i5oKoopvaa"dyfcheepen. üok was door de Engelfchen agterhaald en bemagtigd, het reets van die Kust uitgezeilde Convoy; onder den Schout by Nacht Crul, met het Oorlogfchip Mars van 60 Stukken Kanon, en omtrent Dertig rykgeladene Koopvaarders , naar deze Landen beftemd. Dien dappere Zee-Officier, heeft zich in het gevegt, dat hy met een Vy'andlyk Schip van 74 en twee van 50 Stukken, gehad heeft, buitengemeen kloekmoedig'gekweeten, doch is 'er zelfs ongelukkig het leeven by ingefchoten, en als een verdienftelyk Held op 'c bed van Eer, voor 't Vaderland geftorven.
De Oorlogs-Ammunitie , Producten en Contanten, die men op de gemelde Eilanden, doch vooral te St. Euftatius, verlooren heeft, begroot men op verfcheidene Mi'lioenen; en niet alleen dat de Amfterdammers , die *er de grootfte Handel op dreven, het meeste daar by verliezen, maar alle Natiën, zonder onderfcheid, zullen 'er gevoel van hebben, tot onze Vyanden zelfsj waar van, zedert den Oorlog met Amerika, zich verfcheide Familiën uit die Gewesten, aldaar hadden" geëtablisfeerd. Om kort te gaan, hoe onherftelbaar dit verlies ook voor' onze Republyk mag gerekend worden, hec zal echter niet nalaten, onze Vaderlanders Bieêr en meêr te verbitteren; en, gelyk wy van hunne alom bekende Batavifche Heldenmoed



Vear de Maand Maart 1781» 317
Qioed verwagten moeten, eindelyk eens met ernst op de weerwraak doen denken, in dit vast betrouwen , zullen wy midlerwyl eens gaan zien , welken invloed deze Gebeurtenis gehad heeft in het Ryk van
GROOT-BRITTANNIEN.
Daar, of fchoon de tyding der verovering van de bovengemelde Eilanden, een' grooten ophef heefc verwekt, echter de gemoederen over 't algemeen niet zo wel te vreeden fchynen , als men wel gedagt hadt zekerlyk, door dien veelen der Engelfche Natie, daar door mede een'gevoeligen flag hebben bekomen. De Fondfen zyn 'er zelfs weinig of niet door gerezen ; en toen de Koning onderdaags geluk wierdt gewenscht mee de groote voorfpoed zyner Wapenen in dac Werelddeel, betuigde zyne Majefteit. dat hy hartelyk wenschre, dat dezelve moge ftrekken tot een fpoedige bevordering van
den Vreede. Om een blyk te géven
hoe wonderlyk de Staatkunde deszelfs Rol aan de Hoven fpeeld, moet men als iets merkwaardigs ter nederftellen , de order die aan den Admiraal Rodney zoude gezonden zyn, van de Goederen op hec Eiland M. hujiattus, behorende aan de Hollanders onaangeroerd te laten, en alléén die der Pranfcben en Amerikaanen, Prys re maaken. De reden die men hier van geeft, is, dat men door deze gamatigde handelwyze, de kredes Negotiatien zoekc te bevorderen, die P eer-



saa De Vaderl Land- en Zse-Cmicr.
Hof is wagtende , om over zaaken van da umerfte aangelegenheid te handelen , belchreven wordende als een Man, die door en door kundig en bedreven in allerlei bcaat.zaaken werdc g,oordeelt, en een Plan gerorraeert fchynt te hebben, om de Commercie van Holland merkelyk ce befnoeijen, door dezelve uic Engeland over te brenger» op de Oostenrykfche Nederlanden, en de Haven ™ Antwerpen daar toe te beftemmcn. Wat, hier van ingebeeld of waarheid zy, het fchynt althans een zekere zaak te wezen, dac zyne Keizeilvke Majefteit eerlang een keer naar de Nederlanden ftaat te
doen. En dat de bemiddelingen van de
Hoven van JVeenen en Petersburg noch eeen vaste vooruitzigten geven daar men op bouwen_ kan blykc aap de Krygstoerustingen die in de Keizerlyke Landen gemaakt worden, voornamenclyk de befcb'ikkin^en van eenige Regimenten naar de voorgemelde Oostenr.ykfcbe Nederlanden , tot hec aldaar formeeren van een Obfervatïóns Leger en ook met alléén hec conjpletteeren, maar het' aanwerven van. nieuwe Corpfen; hec welk' meer dan onverfchillige bedenkelykheden geelt, gelyk mede een opzigte van het geane men verneemd uic
PORTUGAL.
Daar men de Bevelhebbers van de aldaar liggende Hollandfche Oorlog'fchepen, heeft aangezegd geen iang verblyf in de Portu-
gee-



Voor de Maand Maan 1781. 223
geefche Havens te mogen houden, uit hoofde van den Oorlog oer Republyk met Engeland, als willende het Hof ten Portugal m geenen deele van zyne Neutraliteit at-vyken; en dus denkt men, dat de voorgemelde Scheepen , eerdaags zuilen vertreKKen. Omftandigheden, die vreezen doen, dat ze door de Engelfche Vloot, welke naar Gibralter gelievend is, zullen gevaar loopen, indien ze dezelve onverhoopt mogt komen te ontmoeten.
AANMERKELYKE ZAAKEN
E N
BYZO, NDERHEDEN. Foor de Maand Maart 1781.
Den '6 dezer Maand ontftond 'er een hevige Brand te Rotteuiam in de Baan, in eene Brandery, welke dat Gebouw, onaangezien de moedige hulp der Brandfpuiten en vigdantie der Buraery. in weinige uuren geheel in de asfche leidl, en de naaste Huizen merkelyk befchadigde, zynde nog gelnkkiglyk verhoed, dat de brand niet tot andere Branderyê.. kwam overcelhan, welke zich daarom ftreeks in menigten bevinden. Aanmerkelylc is het , dat den Eigenaar dezw Brandery, in den feilen Biand van het ;aar «779. en eenige jaaren te voort» in eene aaöere grootelyks fchade geleden-heeft, en dus ten wturlten te beklagen is, wegens deze hem tot «Vlff'W overgekoméïiè Onheilen van een zelfde natuur.
p 4 "*



234 De Vaierl. Land. en Zee-Courier.
t In den nacht van den 14 en 15 Maart, is in s Hage , de Huisvrouw van zekere Hendrik Rademaker in de Kraam bevallen van Drie Weigefchsp n Kinderen, als Twee Zoonen en Eene IJochter; welke den H. Hoop ontfangen hebben, en zich benevens de Moeder vry welvarende bevinden. Hoe zeldzaam deze Gebeurtenisfen ook zyn, nocntans gefchieden 'er, die voor noch vry zeldzaamer kunnen gehouden werden. Wy pebben over eenige jaaren een Vrouw gekend, die in de vierde Maand van haare Zwangerheid, een Miskraam bekwam , en echter ruim vyf Maanden daar na, noch van twee volwas'fene en welgefchapene Dochters verloste, waar van 'er werkelyk noch Een in teeven is, of fchoon de bekwaamde en ervarenfte Geneesheeren verllaird hadden ten tyde van haare Miskraam, dat zy onmogelyk Zwanger van andere Kinderen konde weezen, gelyk zy vermoede ft zyn. Doch in dit geval ziet men, moest de Kunst flil flaan voor de Natuur.
PROMOTIEN en AVANCEMENTEN
Foor de Maand Maart 17&1.
By de Admiraliteit van Amstero/im, zyn begeven en in Commisfie gefield, de navolgende Schecpen van Oorlog, als:
Holland, van 68 flukken Kanon, aan Kapitein,
Salomon Dedel, De Erftrins, van 54 flukken, aan Kapitein,
Jan Zacbarias Nauwman. De Kot!er, de AJax, van q4 flukken, aan
Kapitein, Grave van Weideren, <
By



Foor de Maand Maart 1781. 025
By het Collegie ter Admiraliteit op de M aze: is aangefleld:
Tot Kapitein, Willem Frangois de Martines,
Tot Uitle gger-Ka imteinen.
Voor Friesland, op de Scheepen:
D e Fa a m , Jan Vlielander.
De Brak, Teike Roukes.
De Spios, Fu-s |ohannes Stoef.
De Windhond, De Bok.
Voor Amsterdam, op de Scheepen:
De Vos, K, S vander Mey.
De Zwaluw, Sonnick Bö'ger.
Voor West -V riesland, op het Schip ; De Maria Johanna, Heter Groot.
VERVOLG
van de
der in Engeland opgebragte Hollandfche Scheepen.
in FALMOUTH.
Schips Naam. Schippers Van Na Be Eendragt, Hendrik Jans, St. Euftatius Amfter. De Welv van
Frankfort, Haye Broers, Salouw
Dc Zeepost, Jan Okkes, Sivilien
De Eleonora, Th, de Boer, PoitMahon
P 5 De



477
K
► M
45


















JF DE' |
i VADERLANDSCHE I LAND en ZEE I
UC O TT M J JE MA
mVerhandelende in een beknopteZamenhangJ W al het Staats- en Oorlogs - Nieuws vari % I Europa en andere Gewesten, doch in- f yj zonderheid al het geene ten voor- f ft naamfte betrekking heeft tot de J ig geflcltenisfe onzes Vaderlands, |? de Commercie, Navigatie en 1 f andere takken van beftand. f
|| benevens j
fAanmcrkelyke Zaaken, Byzonderheden, Mili-ffl tairePromotiè'n zo te Water als te Land, Zee- ji tydingen , Lyst der Opgebragte Scheepen, H f en andere nuttige Merkwaardigheden. 1
|| Doormengd met Beredeneerde en ffj Politique Refleüiën. I
| Voor de Maand January 1781. Jj
TE ROTTERDAM, fj Rv < A R Y VIS, f.n> in , |li ^y XGERRIT MANHEER./Boekv- J
B



BERICHT.
J)e Uitgave van dit Wérkje, hoofdzaaklyk ingericht, om niet alleen onze Landgenoten in 'ï algemeen , alle zaaken van Staat en Oorlog, zo ten aanzien van ons Vader* land, als van andere Mogendheden van Europa, Maandelyks in een beknopte aaneenschakeling medttedeelen, maar ook, om in \ byzonder van nut te zyn, voor de geenen die eenig belang heiben by den tegenwoordigen Oorlog , tusfchen onze Republyk en Groet-Brittannien , 't zy in den Militaire, U zy in den Burgcrfiand, doch inzondtrheii voor die van den Koophandel en Zeevaart, en alzo voor de Nahimclingfchap eene korte Chronyk óp te leveren, van alle de Cebeurteni'fcn en Makwaardightden , die uit de Vrtdehreuk met de Kroon van Engeland komen voorttcvloeijen. Ten dien einde zullen de Drukkers van dit MaandwerkJE, hunne uitlerfle pogingen aanwenden , cm door allerlei nuttig? tn aangcnan.e zaaken en eene Uitgeftrekte Correspondente, de Leesgierigheid gaande te houden. Verzoekende ook de geenen , die iets tot verluistcring daaraan toude willen toebrengen , het zelve aan de Drukker dezes te laten toekomen, zullende in dank aangenomen en in *t Maandwerk je werden geplaatst, mits hit gezondene aan het oogmerk van 't Onderwerp dezes, keme te beantwoorden.



Bladz. %
D E
VADERLANDSCHE LAND en ZEE
COURIER,
INLEIDING.
Elk Nederlander die wel denkt, en bezield is met een regtgeaart Vaderlandsch hart, kan zich niet dan ten hoogften beledigt vinden, wegens de onbillyke en roofzugtige bandelwyze van onze Nabuuren, de Engelfchen, ftrydig met het recht der Volkeren en de goede trouw der Traftaaren. Deze trotfche Natie, fteeds bedoelende de alléénheersfching der Zeen, heeft zedert een geruimen tyd getracht, den hartaêr onzes Vaderlands af te Heken, door het onwettig aanranden en plunderen onzer Koopvaardyfchepen, en hierdoor de totaale ondergang bedoelt eenerRepublyk, wiens duurgekogte Vryheid zo veele ftrooA men



% De Vadert. Land- en Zee-Courier..
men bloeds aan des'zel'fe Ingezetenen heef: gekost gehad. Wel verre alzo, dac wy met ^en weltevreden oog deze fchennis onzer geheiligde Voorrechten zouden a'anzien , of ons laten verbloden door de Imprevuste vyrndlyken atfnval waar nrcde wy overrompeld wórden, -past het ons-afs vrygevogtene Volkeren, de aloude Heldenmoed, die ons in vroeger dagen van het juk'der lbveiny heeft verlost gehad, wederom in het hart aller brave Batavieren te doen'herleevën, en gécnfmts hen in h boezemen een Me vrees vócr de ge dreigde overmagc, door dewelke men de volflrekte ruïne van ons dierbaar Gemeenebest poogt te bewerken. Ja, wel verre dat zulks onze waarde Landgenoten het hart In de fehoenen moet doen zinken, behoord het hen op te beuren en terug te doen zien op die dappere Helden van vorige tyden, die hun goed en bloed met zo veel roem en glorie voor 't Vaderland hebben opqcüfferd gehad. Waarom zouden v\y tiet hoofd niet durven bieden aan een hoop roekelooze Aanranders, die »
eer.en



Voor de Maand January 1781. §
eenen hopeloozen poel van uitkomst nedergeftort, het uitterfte gevaar trotfeeren, om hun onvermydelyk verderf, ware 'c mogelyk, te ontduiken; en, die als een deel dolle honden, vriend en vyand onverhoeds op 't lyf fpringen, om hen de keel af te byten ?
De infehikkelyke en gematigde handelwyze, door onze wyze Hoog-Overigheid, met het Hof van Engeland tot hiertoe gehouden , behoorde deze Natie gantsch* andere gevoelens te hebben ingeboezemd dan die van roofzngt en plondering, zich behorende te fchamen in eenen gelyken graad te ftaan met de Roofnesten van Afrika , die hunnen heblust alléén met roof en Mcnfchenbloed verzadigen, fchoon het noodlottig Amerika , by den tegenwoordigen tyd, de beste getuigenis van hec Moederland kan dragen. —- Wie behoeft zich te verwonderen , dat hy , die zyn eigen ingewanden durft omwroeten , om zynen bloeddorst te lesfehen , zich niet zal durven verdomen , om die zyner medebroederen te verryten cn te verfcheuren?
A a Hier



4 De Vaderl. Land- en Zee-Courkr.
Hier neemd dan alle menfchelykheid een einde, en het betaamd ons , als de beledigde party, het harnas aan te gorden, de ons aangedaane hoon te wreeken, en geweld met geweld te keer te gaan, om te beletten, dat die zoete en duurgckogte Vryheid , by dewelke onze Voorvaderen zo édelmoedig hun leeven hebben ingefchoten, en in welkers vreedzaame fchoöt wy nog zo gerust te flapen liggen, niet onverhoeds den bodem werde ingeflagen.
De Redenen waarom het Hof van Engeland eigentlyk heeft goedgevonden met onze Republyk te breken, fchynen, volgens deszelfs uitgevaardigt Manifest van den 20 December 1780, op vetfcheiden Oorzaken te fteunen; als I. Over den toevoer van Hout en Scheepsbehoeftens aan Vrankryk. II. Over het verzorgen van Leevensmiddelen en O orlogs-Ammunitie aan Amerika. III. Bet zo zeer bekende geval van Paul Jones. IV. Het weigeren van Secours aan Engeland. Maar ten V. wel hoofdzaaklyk, wegens het ontworpen Plan van Commercie met de Amerikanen,
door



Foor de Maand January 178». 5
door de Jiad Amfterdam in 'ï heimelyk gedoodverwd, en onderfchept uit de Papieren van den bewusten Sir Laurcns , by zyne overtogt naar Europa, in Engeland opgebragt ; zonder dat de toetreding hunner Hoog Mogende toe de Gewapende Neutraliteit , by dezen, in eenige aanmerking fchynt te komen.
'c Is zeker, dat de jalouzy der Engelfchen omtrent den Koophandel, en 't oogfchynlyk verlies dat zy van hunne Amerikafche Colonien t'eenigertyd ftaan te lyden, een gevoelige neep aan hunne Commercie voorfpelde te zullen geven, en zy dus niet wel met goede oogen konden aanzien, dat andere Mogendheden , daarvan het vrugrgebruik en de voordeden zouden trekken; gevolglyk moest dit Plan hen een wezentlyke verlegenheid baaren. Maar dit Plan was noch Hechts fchaduwa^tig en geenfints beöogmerkt , om Engeland of andere Souverainen daardoor te benadcelen, nadien in dat Ontwerp uitdrukkelyk gezegt wordt : ,, Dat hec zelve Traclaat „ van Commercie met Amerika , alléén A 3 m Plaats



6 De Vadsrl. Land- en Zee-Courier.
pfaats zoude hebben en ftand grypen, „ wanneer de Amerikafche Colonien, voor „ Onafhanzjtelyk zouden wezen erkend en. „ verklaard''' ; en geen-tints in het thans heetsfchende geval, waarin zy zich werkclyk noch bevinden. Daarenboven verei.scht het de Scaatkunde# van een Land, zich zeiven door geöorlofde wegen zo veel mogelyk groot te roaaken, en de takken van hun beiïaan te doen bloeijen, waar zy kunnen of niogen. En welke zyn deze geöorlofde wegen anders , dan die eener vryc Scheepvaart, door het houden eener flipte Neutraliteit ? Waarom zoude een Neutrale Mogendheid op alle Landen en Kusten geen Handel mogen dry ven? Wanc mag dit geen plaats hebben, en legt men den zin der Tradfaaten op dien voet uit, dan zoude men moeten zeggen: Om dat Engeland met Amerika in Oorlog is, moogen wy geen Commercie met die Colonie voeren: — Om dat Vrankryk en GrootBrittannien vyanden zyn., moeten wy onze Correspondentie met die Mogendheid te Water en te Land afbreken. Om kort te gaan,
men



Voor de Maand January 1781. 7
men, zoude 'er dan, maar behoeven by te voegen; Om Engeland te verplichten, zulten wy de deuren van onze Navigatie en Koophandel toefluiten, bet wdk zo veel als, g£zaat is; Om onze Nabuur en ryk te maaken, zullen $v 072* naakt uitkleden.
VVy kunnen ondertusfchen niet zonder ftilzwygen yoorbygaan , de opmerkelykc Pasfagie , die ons in het bewuste Manifest, of zogenaamde Oorlogsverklaring van Gr,oot - Briuannien , voorkomt,; waarin, onder anderen, ten op^igte van het bovengemelde ontworpen Plan van Commercie met Amerika, gezegt werdt: „\Yy wensch„ ten, uit agting voor de 'Hqllandfihe Natie „ in 't algemeen, dat het mogelyk ware geweest, deze onze maatregelen tegens Amftcrdam alléén, in te rigcea". ' Die agting VftB fef* Etigelfche tlaf, is qns zadelt een geruimen tyd, maar al ce volkomen gebleken, door de ontailyke Roveryen, Funderingen en andere mishande* lingen, die onze Koopvaart en Schee pen zyn aangedaan, aWqrens. 'eï 99$ SfêÉ&S? redenen V.an c.i;ë?nigheid tiulehen dc/.e A 4 Re-



8 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
Republyk en Engeland plaats hadden; en waarvan onze Kooplieden de fmertelyke naweenen nog maar al te bitter gevoelen, om zich van wegen het Engelfche Hof met eenige Confideratie voor hunne Commercie in 't byzonder, of voor ons lieve Vaderland in 't algemeen, te durven flatteeren. Onze wyze en verlichte' HoogOverigheid, is hiervan ook te wel overtuigd, om zich met diergelyke ïtreelende beloftens in flaap te laten wiegen. De ledreigenden Eisch van het Hof van Londen, om éclatante fatisfadiie te willen hebben van een zaak , die op zich zeiven aangemerkt, voor als nog, maar in een fchaduwagtige hersfenfchim beftaat, en tot geen Effecluëele uitwerking tot heden toe nog gekomen is, geeft ons een nieuw bewys van hunne agting voor onze Republyk. Ook heeft ze de beledigde Eer onzer Souverain ten dezen opzigte genoeg opgewekt, om te weeten, met hoedanige wapenen van tegenweer, Zy aan dezen Eisch oordeelen te moeten beantwoorden; gelyk wy zo datelyk zullen doen zien uit
den



Voor de Maand January 1781. 9
den invloed, die de handelwyze van het Groot-Rritcannifche Hof op het Systéma van ons dierbaar Vaderland heeft gemaakt, en waarvan wy de meldenswaardige Byzonderheden zullen mededeelen onder het Artikel van de
NEDERLANDEN.
Zo dra den Ridder Torke, Ambasfadeur van 'c Hof van Engeland by dezen Staat, ftilzwygende den Haag had verlaaten, zonder het geduk te oeffenen van op zyne beide geprefenteerde Memorien , eenig antwoord af te wagten , welkers vertraging, zo wel aan de gewigtigheid van het Onderwerp daarin vervat, als aan de vereischte Raadsplegingen van de Steden , van deze tot de Provintien , en van deze tot de Vergaderingen van Hunne Hoog Mogende, toegefchreven moest werden, viel men welhaast in 't begrip , dat het Engelands oogmerk geweest was, ons met de flag, zo als men zegt, te waarfchuwen; gemerkt, die Mogendheid geen beter gelegenheid, dan die zich nu aanbood , t^alzoo 'er een menigvuldigheid van uitgaande en thuiskomende Koopvaardyfchepen op de Zeen en in het Kanaal waren} voor hem open zag, om het grootfte deel onzer Koopvaardy te vermeesteren en in zyn nest te fleepen , eer wy in ftaat zouden kunnen zyn , om dezelve de A 5 be-



Dp Vader), Land- en Zee Cuurier.
beboorlyke befcherraing te verkenen ; en waar van' het onmiddelyk opbrengen van een aantal weigeladen Scheepen ten bewys verdrekte; terwyl het tevens uitvaardigen van een Mat;ifes't van Oorlog, en her verkenen van Brieven' van Marqué en Repre(bOte-, het Kinaal en de Kusten van Nctiw"land oogenbükkelyk deed gnramekn van een ontelbaare menigte Kapers , die alles wat hun ommome, zonder eenig, menagement voor hcc Rech't der Volkeren , by t-yden eener Oorlogsverklaring gebruikelyk, op h -ecer daat, overweldigden en naar da Éngellche Havens voor Prys opbragcen.
Deze Enorme iiandeiwyze, zo als wy het met rechg mogen noemen , drukte in den eerden opdag niet weinig onze Navigatie en, Commercie • doch inzonderheid onze N-c-, derlandlcbe Kooplieden en Reeders , wier. klanen over het aanranden hunner S.cheenan, zedert een gei uimen cyd onder het oog der Souverain geWagc zynd.-, onderfchraagc waren geworden , door de diepe vooruitxinen van Zyne Do.orlugtige Hoogheid, die aan de refpeedve Provinciën in voorgaande tsaren zyne gedagten rects had medegedeek, namelyk, „óm de Scheepsmagt on.7,or Republyk, tot 5a a 60 Scheepen van. Oo.r" log te brengen , en de Landtnagt van ' Vgelykcn te augmenteeren tot 50 a 6.0. " duizend Mannen: — De Fronderplaatfen " in een behoortyken ftaat van tegenweer " to fteilsn, en de Magazynen met de no" di« Oorloos-Ammunitien to voorzin, " ° „ om



Vvw de Maand Jamiary 1781. U
, om dus de Republyk ten allen ryde voor " eeni;:n aanval, zo te Land als ter Zee, 7, te dekken en te befchenneu."
Eene zodanige Voorstelling vernieuwde. Zy"--- Doo.rli*gtige Hoogheid op den 26 Decembcr des af"e,tiopen Jaass 17ÜO. inde Ver'-*._ gadering hunner Hoog Mogen.de, zeggender ,, het zynen 'plicht te oordeelen , omden Bondgen.oocen % naar waarheid, de iitua" tie van de Republyk, onder het oog te „ moeten brengen , en dat het dus aan Hem, niet konde geimputcerd worden , wan_ riCer dc Republyk door verzuim eenig „ nadeel kwam te lyden , vertrouwende, ' dat zo deze zyne Voorflagen bevorens ge-, " volgt waren geworden, men reden zou .ie " hebben kunnen tobben, om te denken,. " dat de Oorlogende Mogendheden, de Re", publyk wel zouden gemenageerd hebben."
Deez' nadvukkelyket) yver van Zyne üoor-i lugtige Hoogheid, tenklaarblykelykftenaan-, tonende , deszelfs zuiverde liefde en aankleeven voor or.s Vaderland, is by deze nooddringende omstandigheden van dat ge-, wenscht gevolg geweest, dat de refpectiva Provintien in deze Vaderlandfche verzoeken hebben bewilligt, uitgenomen de Pro-, vintic Zeeland , waarvan hier na breeder. Ondertusfchen is 's Lsnds Zeemagt op den voet van 60 Scheepen zo van linie als 8iin> dere Cadber bepaald , benevens eenige verdere gewapende Vaartuigen, Advysjagten, enz. En de Augmentatie der Landmagt op 52 duizend Man Infaiitery en 13 honderd, * Man



i a De Vaderl. Land- en Zee- Courier.
Man Cavallery , uitmakende, 21 Compagnien Infantery of drie Batraillons, tien Compagnien Ruitery, en 9 Min vermeerdering by ieder der relpective in dienst zynde Compagnien. Dit alles werdt gezegt , provifïoneellyk plaats te zullen hebben en vermeerdert te worden, naar mate het de tydsomftandi:,heden mogren komen te vereisfchen. Echter zoude de vermeerdering der Landmagt eerst plaats hebben , na dat de uitrusting ter Zee zyn volle bellag zal hebben gekregen , aangezien , het Zeewezen voor het tegenwoordige de fchielykfte hulp vereischt. Alen is derhalven met verdubbéiden yver op alle de 's Lands Werven en in de refpective Zeehavens bezig met den aanbouw en het liquipeeren van Oorlogfcheepen , en men twyffeld niet , of den toeloop ter bemanning van dezelven , zal met gelyke promptitude gefchieden , gemerkt de hooge Piaimien en handgelden, die by de aanneming van bevaren Zeevolk plaats heeft, 't welk noodwendig den yver en lust der brave Nederlandfche Batavieren moet opwekken , om voor de behoudenis van hun Vaderland en deszelfs Vryheid, goed en bloed te koste te leggen.
Ook word 'er in de Kooplieden en Zeeplaatfen met allen yver aan 't uitrusten van Kapers gearbeid, te meer, daar op den 12 dezer Maand door Hunne Hoog Mogende, Brieven van Marqué en Reprefaille tegen de Engelfchen zyn uitgevaardigt. De gewigtige PoinEien 111 deze Publicatie vervat,
ver-



Voor de Maand January 1781. 13
verdienen wel eenige uitweiding, als (trekkende tot een wezentlyk Encouragement onzer Landgenooten. Want niet alleen dat de verdeelingen der Pryzen zeer voordeelig en tot de allergrootfte aanmoediging zyn ingericht, maar de belooningen voor die geenen die in den Zeedienst verminkt raaken, zyn ten hoogden avantageus, als verzeld gaande met de Edelmoedige afdand Zyner Doorlugtige Hoogheid , (ten blyke zyner Vaderlandl'che liefde,) ten behoeve der Ongelukkigen zelfs , of hunne Weduwen, van het tiende gedeelte het welk dit Doorlugtig Hoofd competeerd in hoedanigheid van 'Admiraal-Generaal. — Welk Particulier moet dan niet bezield worden met een waare Vadcrlandfche zugt, om datheerlyk voorbeeld van den Vader onzes Vaderlands na te dreeven, den omfangen hoon der Biitfche Natie te wreeken , en tevens te zorgen voor den ondergang van ongelukkige Huisgezinnen, Weduwen en Weezen, die door het lot des Oorlogsin de bitterde aller rampen werden nedergedort!
Belangende de uitgeloofde Pnemien , by de voorgemelde Brieven van Marqué en Reprefaille , werdt, onder anderen , hoofdzaaklyk gezegt : ,, Dat de geenen die vaa Zyne Doorlugtige Hoogheid de behoorlyke Commisfie zullen hebben bekomen l] om ter Kaap te mogen vaaren , en daar " op een Schip van Oorlog of Commisfie* " vaarder van den Koning van Groot-Bri:„ tannien of van zyne Onderdanen, zullen
„ ko-



•1*4 De Vaierl. LlirJ-en Zce-Courkr.
j, komen te veroveren en onder het Resfort „ van een der Collegien ter Admiralireit alj, hier op te brengen, tot een Prremic zul„ len genieten, 150 Culden van ieder Man, ., die van den aanbeginne van 't ge vege qp ,het vyandlyk Oorlogiehip of Comm'isfie-j, vaarder zal zyn geweest, ais mede van „ ieder Pond, het welk het Gefchut, waar ,, mede zoo'n Schip ten tyde voorfchreve „ is gemonteerd geweest, in ééne reiae 'te „ zamen afcri kogels heeft kunnen fchieten; „ Baslen onder het Gefchut niet gerekend, en de kogel van het nieuwe Gefchut Ca„ foutides of Canouades genaamd, gerekend -,5 op een vierde van des'.elfs zwaarte , invoegen, dat een zodui:i^ veroverd Schip, •,, gemonteerd met 40 ftukken Gefchut, za„ men 352 'ponden of met 40 Caronadcs cf „ Canonades, lehietende zamen 1408 pon„ den Bals, en bemand met 220 koppen, „ yder pond en yder kop gerekend op 150 -„ Gulden , voor Prccmie zal genieten, 85 „ duizend agt hondert Guldens ; En wel „ een meerder of minder lbmme, na mate j, van de Manfchap en de Caliber van 't j, Gefchut , en zu!!;s akyd boven den ge„ heelen veroverden buit van 't Schip en al het goed dat 'er in zoude mogen zyn, zonder eenigen aftrek van de Romen van den Lande."
Deze burengemeene groote voordeelen (trekken zich vervolgens noch vry verder uit, en hepnlcn zich by Arr: 2. in dezen zin;
En zuilen de tbörfz; PrtomUn ook plaats-
heb-



Voor de Maand Jdnuary 1781. 15
„ hebben, als het Engelsch Oorlogfchip of , Commisfievaardcr ten eenemaal zal we•„ zen vernield, het zy dat zy doordeCommhfievaarder dezer Landen in den grond
■ mogten zyn gefchoten, verbrand of aan " flrand gejaagd, of wel dat het zelve Schip
' onder het veroveren of opbrengen, mogt „ wezen verongelukc, of op een andere " wyze vernield; met dien verftande nochtans, dat de geheele Prtémit nlfet zal zyn verdient, ten zy het Scheepsvolk van 't vernielde Schip , vverde opgebragt , of dood zy. — Echter zal de CommMie?' vaarder dezer Landen, alleen de helft der voorgem: Prccmie, en dus maar 42 dui-
■ , zend negen hondert Guld: genieten, wan-
neer het Engelsch Oorlogfchip of Com" mi-fievaarder alleenlyk regens een Bank „ of het Strand zal werden aangejaagd, zo „ dat het Schip wel zoude werden vernie„ tigd, maar cgter het daarop zynde Scheeps-
volk aan Land geborgen komen te wer„ den."
By de volgende Artikelen werdt onderr fcheidentlyk ter nedergeüeld en gezegt: — -„ En zullen geenen van allen die Prcmien genoten Werden , aan na dat door den „ Kapitein, Luitenant en Stuurman, mits' "aders door de Reeders der Commhiie„ C-aarders en dcrzelver Boekhouders, enz-, onder Solemneelcn Eede zal zyn verklaard, dat het Oorlogfchip of Commis" fievaarder deugdelyk ch ter goeder trouw , verove;d zy , en zonder daar over met
„ die



i6 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
„ die van Groot-Brittannien of iemand van harentwege te hebben geconcerteert of „ gecolludeert." — En by Art: 5. zegtmen uitdrukkelyk. ,, Ook zuilen de geenen die ,, in een Actie met een Engelsch Oorlog,, fchip of Gommisfievaarder mogten wer„ den gekwetst, buiten kosten van de Ree„ ders der Commisfievaarders , maar ten ,, koste van den Lande werden gecureert; „ als ook aan de Verminkten voor rekening „ van het Land werden toegeleid, de helft ,, van 't gunt by dezen Staat is toegewezen ,, aan die geenen, die op Schepen vanOor„ log varende, en verminkt zyn geworden, ,, te weeten , zo veel den uitkoop voor „ ééns aangaat en niet om weekelyks, maan„ delyks of anderfints, iets te trekken." — Terwyl men zich by Art: 6. dus^laat verluiden : ,, En , om de Ingezetenen noch „ meerder aan te moedigen , om die van „ Groot-Brittannien afbreuk te doen, werdt „ aan de geenen die eenig Schip van En„ geland komen te veroveren, het geheele „ Engelfche Schip, van wat natuur of be,, naminge ook, met al het daar in zynde „ goed, en zonder eenige aftrek van Por„ tien voor den Lande, ter hunner beloo„ ning overgelaten en afgeltaan."
Het overige dezer Brieven van Scha verlating , zich uittrekkende tot XIII. Artikelen , is ingericht op den voet van het PlaCAat van den n December 1747. in dien tyd tegen de F.-anfchen uitgevaardigt. Ondenusfchen verzekert men van goeder
hand,



Voor de Maand january 1781. 17
hand, dat reecs verfcheide dezer Commisfien uit de Secretary zyner Doori.ugtigb Hoogheid zyn gehaald, terwyl 'er van andere kanten Plans van Intekening ter KaapRbederye, gereed liggen; waarin men aaudeelen kan nemen van 100 gulden, dus gefchikt, om het den Ingezetenen gemakkelyk te maaken, en de fchade van een gering aanbelang te doen zyn. Zodanige Plans vind men in 's Hage ten Comptoire van d« Bankiers jfaques Bergeon & Comp:; te Amfterdam by de Heer G. W. de Willemfen op de Leidf'e Gracht , te Rotterdam by den Makelaar Jan Ts van der Vliet in den Houttuin, enz. Behalven die alles zyn 'er ook particuliere of private Intekeningen; kortom , den yver onzer Landgenooten , om zich een weg tot Reprefaille van de reett geledene Onderdrukkingen in hunne Commercie, te baanen. is onbefchryflyk groot, fchoon 'er zekerlyk tyd en gedult vereischc werdt, eer men de gewenschte vruchten daarvan zal kunnen plukken , en de vermetele aanranders onzer vrye Scheepvaart, aan den teugel re leggen.
Niet min loffelyk zyn de waakzaame zorgen en yver van den Souverain, tot Encourngement der goede en welgeintentioneerde Ingezetenen e? Soulagement der Ongelukkigen, die in den Zeedienst mogten komen verminkt te worden, selyk wy hier voren reets hebben aangeroerd , beftaande in een Publicatie , met welke de Brieven van Marqué en Reprefaille verzeld gaan;
B waar



18 De Vader]. Land. en Zee-Courier.
waar bygezegt werdc: „ Dat alle de gee„ nen die in 's Lands dienst, ten Oorlog te „ water, komen verminkt re worden, zo„ danig , dat ze onbekwaam zyn zich te „ konnen geneeren , by zo verre zy by „ uitkoop zullen begeeren gefuulageerd te „ wezen, zullen genieten naar den aarthun„ ner verminktheden, als volgt: I. Voor het verlies van beide
de üogen - . ƒ1500 : Voor het verlies van één
Oog - . , og0 . . II. Voor het verlies van beide
de Armen - . * I5CO . . Voor het verlies van den
regter Arm - , 45Q . _ Voor het verlies van den flinker Arm - t >ie0 : .
III. Voor het verlies van beide " •■
de Handen t \ioo : -
Voor het verlies van de * '
regter Hand - t gr0 . r Voor het verlies van de
flinker Hand - f oCo : -
IV. Voor het verlies van beide
de Beenen , ^oo : -
Voor het verlies van één Been - . <* 350 : -
V. Voor het verlies van beide
de Voeten - - = 450 : Voor het verlies van één Voet - . * «co : „ Vervolgens voor mindere Accidenten 9) en Verminktheden aan eenigen der voor-
„ noemde



Foor de Maand January 17 8 r. 19
„ noemde Ledematen , beneden en naar
„ Advenantde voorfz: fommen. Dat,
., voor 't overige, aan die geenen, die door '„ eenige van dezelve verminktheden on„ bekwaam zullen zyn geworden om haar re „ konnen geneeren, of iets te contribuëeren „ tot hun eigen ondeihoud of maniere van ,' beftaan , een zilvere Ducaton 's weeks, „ ter hunner begeerte , haar leeven lang „ gedurende zal werden toegevoegd, enz.'
Behatven deze heilzaame Voorzieningen, die noodwendig de gemoederen aller brave en dappere Oorlogshelden moeten opwekken, om hun Vaderland met goed en bloed ten dienst te liaan, heeft het Zyne Hoorlugtige Hoogheid ook behaagd, den 19 dezer Maand een Placaat te doen afkondigen, waarby Generaal Pardon werdc verleend, ,, aan alle .Ruiters, Dragonders en „ Soldaaten, die voor den 1 January 1781: „ van de Troupen van dezen Staat mogren „ zyn gedeferteert , en van welk Pardon „ zelfs zullen komen te jouïsfeeren de gee„ nen , die reets voor dato dezes wegens „ defertie zyn gearrefteert en zich noch „ werkelyk in detentie bevinden, mits zy „ voor den Eerjlen dezes Jaars zullen zyn „ gedeferteert, en aan welke gedeferteerde „ Ruiters , Dragonders en Soldaten in 't al„ gemaen , een Atteftatie door de Com,, mandanten der Regimenten zal werden ,, gegeven , tot een bewys voor het toe„ komende, dat zy in dit Gener aal-P ar don zyn begrepen geweest, enr"
B 2 Zo-



*ö Dt Vadert. Land- en Zee-CoutUr.
Zodanige en meer andere onvermoed* pog.nge„ door onzen SouvS™*tt netelig tydsgevvrigtgewerkilelligd, be oogd
VaderSdXb: WdVaard Va" °n' diS zaakKk li Tgen; Waar ^ noch hoofdzaaklvk gevoegd moet werden, de kraetdad.ge middelen die hunne Hoog Mogende hebben aangewend, om derzelver toeKJ
van Rusland tot eflcft te brengen, weike?s g«™sdu gevolg eindelyk met een geluk
ïéfrV"^g M,0üJ,d is gorden fhoe zeer de Kujeelfche Staatkunde daar teeen
BZ* re€5 g?" ' °m °ns buiten Sï S£ "."ouden. Alle hunne flniftre hUb I a d,e,zy.tot °P het laatfte oogenbhk, van de tekening zelfs dezes Verbonds zich gegeven hebben, zyn vrugteloos af£lopen en moet hen met recht doe^vreezen voorde gevolgen, die dit BondgenootfthS voor hen zal naar zich fleepem De omSSdhJ'00r 4 °le de ë-ombir eerde
üe relpedtiveZeen te voorfchyn zullen brenP' "onden welhgt geheel Engeland op fiaare Grondvesten doen daveren, en onze rrotfche Vyanden een ander liedje doen zin! gen, en alzo doen bewaarheden, het geen onzen Ambasfadeur de Heer CraafKTn Wtlderen den Koning van Engeland bv deszelfs laatite Audientje onderst oog la J' " 7vn,VM O de Mo^ndheden, met wien " Jyne,MaJeft^" ongelukkig in Oorlog was „ geraakt, geenen derzei ven mogelyk zoo'n
» ge-



Vwr ie Maand January i 7 3 r. 11
„ j»evaarlyken Vyand voor Hem zoude zyn, als by de uitkomst zoude blyken , de ,, Republyk van Holland te wezen." En waarlyk, .wanneer het getergde gedult van eenen SoUverain, die tot hiertoe alle wegen van inTchikkelykheid is ingeflagen, éénmaal buiten de oevers van vredelievendheid komt te ryzen en wakker werdt gemaakt, berst dezelve naderhand met te feller woede uit tegens de geenen , die hen tot wraakzugt komen op te ruijen.
Dit groote Werk der Gewapende Neutraliteit, ondertusfchen zo gezegend als gelukkig ten Erredte gebragt, heeft een Beminnaar der Nederduitfche Dichtkunde, uit een gevolg van Vaderlandfche zugt, aanleiding gegeven tot het ontwerpen van dit volgende zesregelig Vaarsje, aan ons toegezonden met verfoek, het zelve in ons Maandwerkje te willen plaatfen.
„ Zoo toond de grootfte Vrouw, die ooit
Europa zag, „ HoeVryheid, Koopmanfchap, en Deugd, haar
Ziel bekooren, „ Wat Keérlands Vrye Staat, by Catharin'
vermag.
,. Zy , door wien 't waar Geluk voor Rusland wierd gebooren, „ Is Neerland een Vriendin: Wel aan, 6 Batavier!
„ Dat elk die wyze Vrouw, met Helden-Lauw'ren fier'!
Tot meerder overtuiging van de gemodereerde gevoelens onzer Hoog-Overigheid, B 3 om



22 De Vaderl Land- en Zee-Courier.
om binnen de paaien eener flipte onzydlgheid te blyven , blykt zonneklaar uk de Declaratie hunner Hoog Mogende in den beginne dezer Maand aan de Oorlogende Mogendheden gedaan, ten opzigte van her. houden eener exafte Neutraliteit, zeggende zich daaromtrent te conformeeren aan dè Verklaring, desvvegens door Haare RusKeizeriyke Majedek aan de belligeerende Mogendheden gefchied , van , namelyk; „ een gepaste befcherming aan de Com„ mercie en Scheepvaart hunner Onder„ danen te verkenen, mitsgaders het hand„ haven en verdedigen van de Rechten en „ Vryheden hunner Neutrale Vlag." De Poincden tot deze Declaratie betrekkelyk bellaan in de volgende Artikelen: I. „ Dat „ de Neutrale Schepen vryelyk van de eene „ Haven naar de andere op de Kusten der „ in Oorlog zynde Mogendheden zullen
„ mogen vaaren. II. Dat de Goederen,
„ aan de Onderdanen der Oorlogende Mo„ gendheden toebehorende, aan Boord van „ Neutrale Schepen vry zullen zyn, except „ de Contrabande Goederen." — Bepalende zich die Contrabande Goederen by het 111. Art: aan die, „ welke by de Tradiaten „ tusfchen hunne Hoog Mogende en de in „ Oorlog zynde Mogendheden bepaald is, „ re verdaan, die van het 6. Art: van het „ Marine-Tra&aat met de Kroon van Span., jen van 17 December 1650. Die van het „ 3. Art: van het Marine-Tractaat met de „ Kroon Engeland van den 1 December 1674.
„ En



Voor de Maand January 1781. 33
En het 16. Art: van het CommercieV'Navigatie* en Marine-Tracïaat met de •' Kroon Vrankryk van den 1 December
V 'pen IV. dat geen Plaats voor
" geblokkeerd zal gehouden worden , dan " wanneer Oorlogfchepen , die daar om" ftreeks hunne vaste ftandplaats hebben, " zullen beletten , dat 'er geen Vaartuig " zonder oogfchynlyk gevaar kan binnen
" loopen. En dat, ten V. deze grond-
9' be^infcls tot een richtfnoer zullen dte-
V nen, om over de wettigheid of onwettig" heid der Pryzen te oordeelen. Waarom " "zich hunne Hoog Mogende vleijen, dat •' de Oorlogende Mogendheden 'er de bil" lykheid van zullen erkennen, door geene " beletzelen aan de Koophandel hunner " Hoog Mogende Onderdanen toe te bren" gen, en hen in 't vrye genot der Rechten,
eigen en toekomende aan de Vlag eener " Neutrale en onafhangkelyke Mogendheid, " seenfims re verftooren , enz."
Maar wat heeft dit alles op het Engelfche Ministerv uitgewerkt? Immers, men heeft die Declaratie niet eens willen aannemen, ia zelfs onzen Gezant niet te woord willen liaan 1 Eene handelwyze , die niet dan te duidelyk het heerschzugtig en willekeurig Karakter dier Natie doed blyken, en met» anders kan te weeg brengen, dan eene onverzoenelyke verwydering, verbittering en haat tusfehen onze Republyk en dat Ryk; fchoon 'er Staatkundigen gevonden werden, die van gevoelen zyn, dat de belangen, die B 4 ons



*4 VaderJ. Land- tn Zet-Couriir.
ons aan Engalnnd verbinden , en die van deze Mogendheid weder aan de onzen, zo onaficheidelyk van elkander moeten aangemerkt worden, dat den Oorlog tusfchen de beide Naden, van een onmogelyken langen duur zal kunnen zyn, noch beftaanbaar blyven.
't Is de onbetwistelyke waarheid, dat de. Vredebreuk tusfchen deze Republyk en Engeland , eene gebeurtenis is, die de ervarende en doorzigtigfte Staatkundigen in hunne verbeeldingen heeft pal gezet. En geen wonder! daar de banden van eendragt en vriendfchap, fints meer dan Eene Eeuw, tusfchen de beide Mogendheden heeft gefubfifteerd gehad ; waar by men voegen mag, dat Holland, om het Zwaard in de fchede te houden , alle kleine ontfangene beledigingen heefc over *t hoofd gezien; ■want, gelyk een zeker Schryver wel aanmerkt: „ üe Hollanders, zegthy, zyn nooit „ gewoon iemand te beledigen ofte tergen, „ zy bezitten een edelmoedige toegevend„ heid, maar wee de vyand, vaegd by ''er ,, by, die deze oude dappere Natie eens ,, wakker maakt en hen tot tegenweer ver„ plicht. Zy hebben tagtig jaaren lang voor „ hunne vryheid geftreden, en Groot-Bric„ tannien draagt noch lidtekens die Neer-
landsch wapenen hun in de vorige Eeuw „ hebben toegebragt. Wat moeten zy van „ de Zoonen dezer Strydbaare Mannen dan „ niet verwagten?" Voorwaar, het bloed dezer aloude Batavieren begint airede warm"
te



Vbot de Maand January 17 81. 05
te worden, en zo dra het aan 't zieden geraakt mas Engeland wel toezien, al die f^orkèry, laarmede hunne Nieuwspapieren doorgaans zyn opgevuld, je verzaken, en zorg dragen, dat eene fchandelyke VreeSe de malt hunner ongelukken en rampfuoeden niet komt vol te meeten.
In hoe verre die aloude heldenmoed der Hollandfche Natie by deze tydsomüandigheden begint te herleeven, en hoe begeer g men is, om den Vyand onder de oogen te Sen, kan men best oordee en ^."«hHdhtfiiz befluit van zekere Vlaardwgfe Fistoektr, Stuurman Hendrik de Jong, die met een ryke lading zoute Vis voor Scbevelinge ten anker "gekomen zynde, uit hoofde van de Oostewind en onbewust van den Oorlog met Engeland, echter hier van zo dra geen kondfchap had gekregen, of de gezamentlyke Manfchap van dezen Hoeker, befloten hun Vaartuig te wapenen en a s dan in Zee te fteken om hunne Keize te volbrengen. Ten dien einde zond men hen van Vlaardingen 4 ftukken Kanon , viercondei--, twei draaibasfen, een vaatje kor JSs en èenigfchroot.verzeld van de nod.ge Scheepstimmerlieden om de Gefchurgatcn te toen, benevens noch een onverfehrokken karei, die in de hoedanigheid van Cordiapel het Gefchut zoude beftuuren, met nog drie andere perzoonen. Dit Geichut wierdt inSvoegen op de Hoeker geplaatst, darde 1 ftukken Kanon, ingeval van nood. op eenen kant zoulen konnen werden gebezigt. Het B 5



a6 De Vader 1. Land. en Zee-Courier.
Volk inmiddels ook van Patroonen en Snaphaanen, en 't Schip met 150 pond buskruit voorzien, als zynde op hoog bevel uit den Haag derwaarts gevoerd, was onmiddelyk alles tot den togt eereed, wanneer zich noch drie Maasfluifche' Vishoekers opdeden , die mede van de nodige Musquetten, Bajonetten, en Patroonen wierden verzorgt; waar na men Krygsraad beleide, in dewelke befloten wierdt, elkander tot den laatften druppel bloeds by te ftaan , de gemaakte kosten en onverhoopte fchade gelyk te dragen , en ingeval van eenige aanranding of gevegt, de volgende Manoeuvres te obferveren, namelyk: „ Het met Gefchut gewa„ pende Schip zoude den aanval doen, ter„ wyl de andere Schepen , de Kaper die „ hun mogt willen overrompelen , op zy „ zouden klampen en Telneten en fteken ,, alles met hunne fnaphanen en bajonetten „ overhoop , wat maar in hun vermogen „ zoude zyn , ja zelfs 'er met de ftevens „ hunner Schepen op aan te zetten, en zich ,, tot de.nl letften Man te verweeren." Dit vast belluit genomen en bezworen zynde, ftak dit Esquadertje in Zee , latende de Prinfe Vlagge agter op waaijen, en zeilende een goed end ver van 't Land, (onder het gejuich en de toevloed eener menigte Aanfchouwers van het ftrand te Scheveningen) tot dat zy boven de Maas geraakten, ziende onmiddelyk met een heldere lucht van alle kanten uit, of nu niet een van die vyandlyke Rovertjes, die zo zeer den baas langs
de



Voor de Maand jfanuary 1781. 27
de Holtandfche Kusten fpeelden, lust zoude hebben om hun kruit te komen ruiken; maar tot hun leedwezen geene derze ver. gewaar wordende, en het van hunnen plicht oordelende, om voor de belangen hunner Meesters te moeten vigileeren, zeilden zy den ia dezer Maand January , met hun gewapende Vloot de Maas binnen en naar hunne refpeeïive Havens, na dat den Admiraal de W van zyn Esquadenje met een behoorïyk Salvo aflcheid had genomen, werdenoe met veele toejuichingen binnen de Haven zvner destinatie ontfangen , en hem voor zyne kloekmoedig betoonde daat dep lot Oneven , het Eerfie gewapende Schip te zyn geweest, 't welk zich tegens de Engelichen op Zee heeft laten zien.
Men kan hier by tot een tweede ftaaltje van der Hollanderen opgewekte Heldenmoed noch toevoegen , het geval van den Vlaardingfe Stuurman Jacob Rfedyk, die an uuren lang door een Lngelfche Kaper van 18 ftukken, op de hoogte van Texel geiased en door denzei ven de lyken zyner zeilen en al het tuig van de Mast aan ftukken gefchoten zynde, nochtans de moed niet liet zinken, maar alle de fchade dien hv bekwam, even fchielyk herftelde; waar door den Engelschman dit Vaartuig met fchaatnte moest verlaten, onder duizend vervloekingen tegens den Hollander; doch wy vertrouwen , dat hun die Bems door den tyd met den Intrest wel zullen betaald worden. ju_



a8 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
Inmiddels hebben Flaardingen en Mansjluis het geluk gehad, het voornaamfte gedeelte hunner Vischvloot te zien binnen komen, offchoon 'er veelen van dezelven door de Engelfche Kapers zyn aangerand geweest en gejaagd gaworden, die zelfs de vermetelheid hebben gehad , eenige Schepen en Hoekers van voor de mond van Texel en de Maas weg te nemen. Kortom, zy hebben zich voor meest alle de Dorpen van de Noordzee laten zien en gecrae'it den Inwoonderen te verbloden, gelyk het ook een wezentlyke opfchuJding by deszelfs Ingezetenen aldaar beeft verwekt; doch dank zy het dierbaar Opperhoofd Oiucr Neder-' landfche Krygsmagt, die onmiddelyk eenige Militie naar dien kant heeft doen afzakken, om een wakend oog te houden en by de nodige gelegenheden in ftaat te zyn, hunne roekelooze Rustveriloorders naar verdiende het hoofd te kunnen bieden; zynde op de meeste Dorpen aan den Zeekant, eenige Detachementen Cavallery en Infantery gelegt, en derzelver Bewoonderen van'de vereischte wapenen voorzien. Zo dat men thans op elks aangedicht de trekken der weltevredenheid en die eener edele dapperheid kan ontwaar worden, blakende van ievervuur, om zich aan hunne roof^ugtige Vyanden te mogen wreeken.
Die Vaderlyke zorgen zyner Doorlugtige Hoogheid , hadden aanltomis plaats, toen Zondag voormiddag den 9 dezer Maand, omtrent de klokke half twaalf uuren , eeni?e
eTi-



Voor de Maand January 1781. 09
Engelfche Kapers voor het Dorp Scbeveningen vertoonden, vervolgende een Waardin gfe Fhboeker, die het een weinig beoosten dat Dorp op llrand zette , werdende zyne Manfchap, ten getale van 12 perzoonen, door de Scheveningers gered. Op het gezicht van die Dorpelingen , kozen de Kapers wel haast weder Zee , echter niet nagelaten hebbende van fterk op de Hoeker en' 't Strand te fc'neten, waardoor eenige kogels in het Dorp zyn gevallen , naar gisting drie ponders. In de Westftraat zyn twee huizen , waar door een en dezelfde kogel door twee daken, (een panne en een rietdak) is doorgegaan. Hier van aanftonds bericht gezonden zynde naar den Haag, liet Zyne Doorlugtige Hoogheid de wagt van de Guarde te Paard , die op het Plein gereed ftond op re trekken , oogenblikkelyk naar Schevening marcheren , en in den namiddag een aanzienlyk Detachement van de beide Regimenten Guardes Infantery, vervolgens zyn 'er verdere maatregelen ter deffenfie genomen, en daar men het nooclzaaklyk heeft gedagt, Gefchut geplant. Te Leyden en Delft zyn insgelyks Militaire Bezettingen gekomen , en men fpreekc van noch meer andere binnenlandfche Plaatfen en Steden dezer Provintie te bezetien, om dus in weinig tyds een genoegzaam Legertje, regens eenige onverhoopte Landingen, te kunnen formeeren. ündertpsichen heeft het voorgemelde geval , in de eerfte dagen een toevloed van Menfchen, zo uit b den



3o De Vaderl. Land. tn Zee-Courier.
den Haag als deszelfs omtrek , naar Scbe~ vcningen gelokt, om van alles ooggetuigen te wezen. Aanmerkelyk is het geene van zekere Visfcher van dit Dorpje verhaald werdt, ten blyke van de aloude eenvoudigheid en rondborftige zeggingen onzer Nederlanders. Deez' Dorpelingen wapenen voor hunne veiligheid verzoekende, wierdt aan dezelven gevraagd , hoe fterk zy zich wel rekenden te zyn, die het Musket konden voeren? antwoorde 'er een uit den hoop, ik denk zo omtrent de drie Snees (*); waarop hen een getal van zestig Snaphaanen en Sabels zyn toegezonden geworden.
Een zodanige Bullebak heeft zich op den 19 dezer Maand te Wyk aan Zee, gelegen in de Beverwyk , laten zien , beftaande" in
6 Engelfche Kapers, waar van het kleinfte, gemonteerd met omtrent 12 a 14 ftukken Kanon , de ftoutmoedigheid had , op 6 a
7 vademen water aan 't Strand te naderen. Aanftonds wierdt de Staaten-Vlag op het Duin geplant, waarop dien Rover naar Zee wende. Daags daar aan vertoonden 'er zich noch twee digt aan de Wal, doch 's namiddags, by het wakkeren van de Zuide wind, zeilden ze om de Noord. Het bezoek van zulke onverwagte Gasten, bragt alles in rep en roer , maar op het afzenden van een
Ex-
f*) Een Snees is een getal van Twintig Stuks, by deze Dorpelingen 'gebruikelyk in bunnen Vishandel dus te [preken.



Foor de Maand January 17 31. 31
Expresfe naar den Haag, wierdt 'er door lasc zyner Doorlugtige Hoogheid een Wagen van Delft , met' 100 (tuks Schietgeweer, kruit en kogels, derwaarts aangevoerd, en vervolgens zo aldaar als in de Beverwyk, 's nachts met geladen geweer gewaakt. Men had ook van Haarlem een vaatje buskruit laten haaien. Den 21 kwam 'er een bezetting van 50 Mara Infantery, en men verwagtte 'er 160 Man Ruitery , waar door alles in rust en veiligheid is gebragt.
De onmiddelyke'duurte, die den onverwagten Oorlog met Engeland, in allerhande Confumptie-Waaren heeft verwekt, door dien de Commercie en Navigatie onzes Vaderlands , voor eerst ten meestendeele geftremt is , kan onmogelyk tegengefproken worden, als men opmerkt, dat de Schepen, die met Producten naar onze Kusten waren afgezonden , onmiddelyk door onze Vyanden genomen en opgebragt zyn. Dit is het gewoone gevolg van den Oorlog en kan alléén vergoed werden door de meerdere circulatie van 't geld, 't welk by dusdanige gelegenheden, gemeenlyk uit de zakken der fpaarzaamheid te voorfchyn komt om den gemeenenMan te voeden, doorhem drukker en voordeeliger bezigheden te verfchaffen; te meer, door dien onze gegoede Ingezetenen, zekerlyk voor eerst de dwaasheid niet zullen hebben , om hun geld op Buitenlandfche Fondfen uit te zetten, maar zich liever willen vergenoegen, die tot een matigen Intrest te befteden tot de Geldiigting
van



3 a De Vadert. Land. en Zee-Courier.
van Agt Millioenen Guldens, die men zegt, door hun Ed. Groot Mogende de Staaten van Holland ukgefchreven te zyn. Welk voorbeeld, tot betere voortzetting van den Oorlog, door de Provintje Friesland, mede 'agtervolgt is, ter fomme van agtmaal honden duizend Guldens, zullende lopen tegens 2| per Cent en een Korting-Cedulle van één ten honden; welke Intresfen met Mey zullen beginnen te loopen, doch zullen geen fommen beneden de 500 Guldens werden aangenomen, en het Kapitael in ao jaren wederom werden afgelost, beginnende met den jare 1789.
Alle deze blyken van Vigilantie en Waakzaamheid voor het welwezen van den Lande , ziet men ook met genoegen door alle byzondere Steden en Plaatzen van Nederland agtervolgen , inzonderheid in de Koopfteden ; daar men voofal op zyne hoede tegens alle heimelyke aanflagen is, die in Oorlogstyden zomtyds kwalykgeïnrentioneerde gemoederen beheersfcb.cn, gelyk ,*onder anderen , omtrent de aniïnofiteiten te Dordrecht , tusfchen de Engel fcbe Matrozen en de Militie (die aldaar voor Zeeland bevroren was geraakt} volkomen is gebleken ; by welke gelegenheid het oude Hollandfche bloed aan 'r koken is geraakt , en de Zoonen van Mars de overhand heeft doen bekomen. VVenfchelyk ware het ondertusfehen , dat de vonken dezer al vernielende tweedragt in tyds wierden uitgedooft, eer ze over ganrsch
l£u-



^ Foor de Maand Jamary 1781. 33
Europa zich komen uit te fpreiden. Dat het wraakzwaard weder in de fchede wierdt geftoken , eer het onuitlesbaare llroomen van Menfchenbloed komt te plengen, daar ongelukkige Weduwen en Weezen, doorgaans de beklaaglykfte ïlagtöffers van zyn. Maar, zal men zeggen , kan men alles in koelen gemoede verkroppen? Zyn de Wonden, die Engeland onze Koop- en Scheepvaart heeft toegebragt, noch niet te versbloedende, om zo ligt uit het oog verlooren te worden?
De thans egte Tydingen, die men van het door de Engelfchen genomen uitgaande OostIndifche Compagnie Schip, De Vrouwe Catharina Wilkelmina, Kaptein Pteter vanProoyen, (voor de Kamer Rotterdam over Batavia naar China gedestineerd) heeft, fchynen meer dan te gevoelig de flegte behandelingen, die men Neêrlandsch Scheepsvolk aandoed, te bevestigen; daar rouleeren zelfs Brieven, die zeggen, „ dat het Volk in een beklaaggelyke toeftand „ is; dat zy in 't hol van 't Schip leggen, „ ééns daags maar eeten krygen, en dat wel „ uit de Pusfen daar zy in fpuwen en hun „ gevoeg in doen; dat het Volk met bloote „ houwers geilagen werdt, en rooven en „ plunderen geen gebrek is, enz." Doch daartegen zyn 'er verfcheidene andere Brieven en getuigenisfen, die zulks wederfpreken, en daar men vry meerder geloof aan dient te flaan, dewyl zodanige mishandelingen by geen Christen Natiën, maar wel by de Barbaren plaats heeft. Dus zyn het C niet



34 Vaderl. Land- en Zee-Courter.
siet anders als uitftrooizelen van partydigÉ gemoederen, die het vuur van verbittering en haat, noch grooter vlammen willen doen geven, als nodig is; daarom zal men best doen , zyne beöordeeling zo lang op te fchorten, tot men overtuigender blyken van der Britten zo ongehoorde bejegeningen heeft. De onzekere en tegenftrydige tydingen die een geruimen tyd, zo van het voornoemde Schip, als van de twee 'sLandst Óorlogfchepen De Princes Carolina en Rotterdam , gelopen hebben , behoorden ons volkomen'te overtuigen, hoe weinig ftaat 'er op losfe geruchten te maken is. Nochtans weet men voor vast, dat zy alle drie vermeesterd en genomen zyn , en 't wa* te duchten , dat zy dit facheufe lot zou» den ondergaan, als men aanmerkt, dat, offchoon deze drie Scheepen noch voor de openbaare fcheuring der Vredebreuk in zee geftoken waren, echter de Zaaken tusfchen onze Republyk en Groot-Brittannien des* tyds reets zo Criticq ftonden, dat men naar allen oogenfchyn , niets anders als eenen Oorlog te wagten hadde. Ondertusfchen is het beklaaggelyk voor de Bevelhebbers van zodanige Schepen, die, alhoewel zy beleid en moeds genoeg bezitten, om het vyandlyke kruit te durven ruiken, nochtans voor de overmagt moeten zwigten, waardoor het Vaderland eenen dapperen arm onttrokken wordt; 't welk komt te blyken aan den wakkeren Kapitein Van Volbergen, die, na verfcheidemalen met byzondere vyandlyke
Schee-



Voor de Maand January 1781. 35
Scheepen te hebben daags geweest , zich na een hevig gevecht tegens drie Schepen, eindelyk heeft moeten overgeven , zo dap de Engelfchen zelfs met lof van hem zullen moeten fpreken ; ten minden , men vertrouwd zulk een pryswaardig karakter van een befchaafde Natie, die den teugel van fchranderheid en gezond oordeel in't gebit heeft.
Die onder 't juk der gevangenis zuchten, zullen echter het beste van hunner Overwinnaars menschlievendheid kunnen oordeelen , en men twyfleld niet, of het zal ten gevolg hebben, dat veelen naar gelegenheid zullen zoeken om hunne boeijen te breken; gelyk men aireets verneemd, dat 'er verfcheidene gevangene Hollandfche Matroozen, uit Engeland in Booten en andere Vaartuigen de Zee zyn overgekomen , en anderen die in Engelfchen dienst zich bevonden , herwaarts zyn gekeerd om hun eigen Vaderland te dienen.
Ten hoogden wonderbaar en merkwaardig is ten dien opzichte het geval van de drie Scheveningfe Visfers, Ary Dykbuizen, Cornelis Speten en Ghiel Pronk, die op den 25 December van Scbeveningen met een Visfers Pink , onder het geleide van hunnen Stuurman Ary Bruyn , een Expresfe van Amderdamfche Aftionisten naar Engeland moesten overbrengen. Daags daar aan te Seols, (een Engelsch Zeedorp 6 mylen van Tarmouth} gekomen zynde , wierden zy aldaar gearredeerd , doch naderhand door C 2 ee-



36 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
eenige menschlievende Ingezetenen, heiraelyk onderricht, dat zy eerlang in een nauwe gevangenis op ééne Stuiver daags zouden werden opgefloten. Het overdenken van een zo naar en droevig vooruitzigt, wel verre van de voorgemelde drie Matrozen de moed te doen ontzinken, deed het hen overgaan tot een kloekmoedig befluit, dat zo onvoorbeeldelyk als ongelooflyk mag genoemd worden, en hier in beftond; dat zy op den elfden dag van hun verblyf aldaar, zich des avonds om 7 uuren, met hun driën in een kleine Engelfche Boot, die nauwelyks 20 Rynlandfe Voeten lengte befloeg, en van vier Riemen voorzien was , zich onder het faveur van een gunftige dikke mist ter vlucht begaven, met geen andere plunje, dan die zy destyds om en aan hadden. En dewyl alles heimelyk moest gefchieden , hadden zy flegts een voorraad van 6 ftuivers brood en omtrent 2 Hoop fchoon water kunnen medenemen. Dus toegerust, roeiden zy in zee, bedienende zich van hunne hemden voor zeilen en een der riemen tot een Roer; en alzo vol angst en vreeze, hoewel met een diepe onderwerping aan hun noodlot, kwamen zy binnen de 50 uuren tyds gelukkig en behouden aan 't Vaderlandfche Strand voor het Dorp Ter Heide, anders genaamd de Hei, en van daar in goede welftand te Scbeveningen; daar men wel kan denken, dat zy van hunne Vrienden en Maagen met open armen ontfangen wierden, en reden hadden, de alver-%
JDO-



Voor de Maand January 1781. 37
mogende hand des Allerhoogften te danken voor hunne wonderbare en gezegende verlosfing; terwyl aldaar en in 's Gravenbage, elk verbaast heeft geftaan, dat drie Hollandfche Visfers moed en beleids genoeg hebben gehad, om in zulk een gevaarlyk faizoen, de ontftuimige Noordzee met een foort" van Klomp, (zo als men het Engelsch Vaartuig vry noemen mag) te hebben durven overkomen , zynde het zelve van duizenden Menfchen gezien, en die Visfchers, zo men zegt, door eenige weldenkende Perzoonen, met welverdiende Liefdegiften befchonken geworden.
De fpraak gaat, dat 'er met de Voortyd eenige Campementen zullen werden geformeert, ten minften, de dagelykfche Nieuwspapieren geven het voor, even, als of die Nieuwsvertelders in 't Cabinet van Staat hadden gekeken , want zy durven zelfs de Standplaatfen noemen , als één in de Nabuurfchap van 's Hage ; één in Nosrdbolland ; en één in Vriesland. Doch wy ftellen het voor als noch, als loutere gistingen ter" neer , .die de tyd klaarder moet ophelderen; hoewel het niet onmogelyk fchynt, en 't zoude als een wyze voorzorg van ons Doorlugtig Krygshoofd , van wiens goed beleid en beftieringe , men alle heilzaame gevolgen te wagten heefc, aangemerkt moeten worden.
Den Patriottifchen yver fchynt midlerwyl zich ook tot byzondere Departementen uitteftrekken. Eenige Jongelingen uir het C 3 Waalt



38 Dc Vader). Land- en Zee-Courier.
Waak Weeshuis te Amfterdam, hebben zich, zo men voorgeeft, aangeboden , om hun Vaderland te willen dienen , en daar toe reèts ten petale van Seven de yryheid van derzelver Regenten bekomen, by gelegenheid dat de egtheid daarvan zal blyken, zullen wy 'er de verdere omftandigheden van mededeelen.
Bv eenige byzondere Resolutien en Placaaten van hunne Hoog Mogende, werdt verboden; „ Dat door geene Onder„ danen van den Staat, eenige Krygs- noch " Scheepsbehoeftens, Graanen , Boönen, noch andere Levensmiddelen , hoe ge" naamd, naar Engeland zullen mogen wer' den gevoerd." By een andei■ P l a c a a t werdt gezegt; „ Dat geene Onderdanen deZ zer Republyk, Scheepen ofKoopgoederen van Uitheemfche Mogendheden of " vreemde Staaten mogen gaan haaien, om naar Engeland te brengen; noch ook: ' eenige Schepen aan Engelfchen te ver' kopen of te verhuuren , enz. Zclh, zoude, voor dit jaar, de Haring enWalvisVisferv op de boete van 20 duizend gulden verboden zyn; hoe dit zy, de onveiligheid waaraan dezelve zoude blootgefteld wezen, geeft genoegzaame bekragtiging aan die zaait, om dat verbod te verwagten. . • .■j De zwervende geruchten eener fchielyke bemiddeling met Groot-Brittannien, admodiatie of itilftand en opfchorting van wapenen , zyn zaken, met welke wy ont ditmaal niet zullen inlaten , als fteunende



Vm de Maand January 1781. 39
op losfe gronden en voorwendfelen ; 't is genoeg ons te berusren op de welmenende zorgen onzer Lands vaderen, die de Eer der Republyk en de welvaard haarer goede en trouwe Ingezetenen , in 't oog hebben ea bedoelen, en op dewelke wy ons in allen opzigce , naast de Goddelyke Voorzienigheid, veiliglyk kunnen verlaten.
Wy zullen ten bcfluite van ons Vaderlandsch Nieuws voor deze Maand , noch mee eenige weinige woorden iets aanroeren wegens de Provintje Zeeland , gelyk wy hier vooren Bladz. II. hebben beloofd gehad. Het fchynt, dat men aldaar niet zeer in zyn lchik is geweest, met de Vredebreuk onzer Republyk en de Kroon van Engeland, in aanmerking van het groot nadeel voor de Commercie, tusfchen die Provintje en Groot-Brittannien fubfisteerende, waarom de Directeuren zo van de Commercie als Asfurantie Compagnie en het Corps Kooplieden van de Stad Middelburg, onlangs aan hunne Hoog Mogende hebben geprefenteerd gehad een Request, waar in dezelve vertoonen : „ Dat den Oorlog tusfchen Hol„ land en Engeland, niet anders ten gc„ volge kan hebben, dan de totale Ruïne „ van veele Huisgezinnen en Famillien, „ die zich in de Domeinen der wederzyd„ fche Staaten hebben nedergezet, en die ,, alleen in een éénige Stad der Provintje „ Zeeland , (de Zeevaart daar onder be„ grepen) van de Engelfche zyde over de „ 15 hondert Zielen belopen ; waar door C 4 „ den



40 De Vadert Land* en Zee-Couricr.
„ den mutuëelen Handel zo intiem is ge„ worden, zeggen zy, dat men zich onder„ ling niet kan benadeelen, zonder elkan,, der den hartader aftefnyden, gemerkt, „ de Asfurantien, Negotiatien op Panden „ en Effecten, zo binnen als buiten Euro„ pa, de Slavenhandel, de Visferyen op „ de Engelfche Kusten, de Zout- en Oes„ ternering , de Oost- en West-Indifche „ Maatfchappyen, enz, die daar door moe„ ten lyden." Verzoekende wyders, dat hunne Hoog Mogende door onderhandfehe Negotiatien, de zaaken zodanig wilde dirigeeren , dat de totale ruïne van zo veele Ingezetenen , die door de voorgemelde takken hun beftaan hebben , werde voorgekomen.
Zy, die de iltuatie van dit gedeelte onzes Gemeenebest bekend zyn, hebben geen jeden om aan de billykheid dezer Vertogen te twyffelen , doch eenen Oorlog neemd alle bedenkelykheid van byzondere belangen weg, en dewyl het Algemeene Ligchaam in dezelve begrepen is, is het onwederfprekelyk, dat elk Lid daarin komt te deelen , en zich door middelen van tegenweer en wapenen, een weg van zelfbehoudenis door alle de Oorlogs-onheilen komt heen te baanen. Ook verzekerd men actuëel, dat de Heeren Staten van Zeeland , zich eindelyk geconformeerd zouden hebben, aan de Befluiten der Heeren Staten-Generaal, en men zegt zelfs, dat de Placaten reets in gereedheid zyn tot het afkondigen der tegenwoordige Rupmre met Engeland. Mid-



Voorde Maand January 1781. 41
Midlerwyl verneemd men , dat- de Gecommitteerdens der Zeeuwfche Visfery, met den Ridder Torke,- die zich als nog te Antwerpen blyfc ophouden , geconfereerd hebben, om vryheid voor hunne Visfery te erlangen. Zo die waar is, zou dien Minister , gelyk gemeld wordt, met reden hebben geantwoord gehad, „ Dat hy thans geen „ Karakter, hoe genaamd, bekleede, maar „ niet twyffelde, of de Koning, zyn Mees-. „ ter, zou op zulke kleinigheden niet zien, „ zy konden provifwneel 3 Fishoekers in Zee „ zenden, en zou voor de hefcherming trach„ ten te zorgen" Dier op moeren wy aanmerken , dat, daar zyn Excellentje geen Karakter bezat, hy hen in gemoede tot deze ftap niet konde aanraden, noch voor de gevolgen inftaan; waarom wy reden hebben te vreezen , dat die Schepen , zo wel als anderen onzer Natie , by eenige ontmoeting hunner Vyanden , in de kaars zouden moeten vliegen ; ten minflen , van de infchikkeiykheid der Engelfche Kapers hieromtrent, hebben wy het levendig bewys, dat zy nog onlangs in 't gezigt 'van Scheveningen , een Vishoeker, die'met eenige duizend versfe Cabeljauwen naar huis keerde, hebben genomen gehad.
De Engelfchen , die zo wel dan onze Nederlanders, ftoutmoedige Zeelieden zyn en alles daaromtrent durven onderdaan' hebben daarvan in Zeeland blyk willen geven, trachtende ten getale van zes Schepen het hazepad te kiezen; maar het Hollandsch C 5 Oor-



4> De Vaderl. Land- en Zee-Cour ier.
Oorlogfchip , liggende op de Reede van Rammekes, heefc hen weder aan den teugel van gehoorzaamheid gelegt en naar binnen gedreven, behalven één, die het ontfnapt is. Men is onderiusfchen zeer benieuwd, hoe het met dusdanige in beflag zynde Schepen van de wederzydfche Natiën zal aflopen* Maar daar zyn zo veel zaaken. die thans noch in den bohler van 't geheim befloten liggen, dat men niet te voorbarig in zyne beöordeeling dient te zyn , wil men niet mis tasten, al waren het maar de gistingen van zomraige Argus oogen , die verder voor uit willen zien als de dagelykfche Verftanden kunnen bevatten, en die het langdurig verblyf van den Engelfchen Minister Torkt te Antwerpen , aan gewigtige Staatsbekuipingen, waarvan zy voorgeven Europa noch bezwangerd te zyn , toefchry ven; fchoon anderen zulks duiden aan gebrek dat 'er in Groot-Brittannien van Graanen is , dewyl Holland door den opgekomen Oorlog, des» zelfs verzendingen naar dat Ryk, niet heeft kunnen volbrengen. Zo het waar is, dat gemelde Minister vryheid gekregen heeft, om twee duizend Lasten Graan in Braband te mogen opkopen voor zyn Vaderland, is zulks wel een byzondere gunst van den Key» zer, dewyl die onlangs den uitvoer van Graanen uit die Gewesten heeft verboden gehad; dit gevoegd by de tydingen , dat 'er eenige Keyzerlyke Trouppen naar de Oostenrykfche Nederlanden aftakken, geeft zulks by zommige Cabinetten van Staat, al ., < veel



foor de Maand January 1781. 43
veel bedenklykheid. Althans 'er loopen geruchten, dat 'er een Alliantjs-ïracïaat tusfchen de Hoven van IVesmn en Londen, zoude gefloten zyn. Doch inmiddels zich alle deze voor als noch befloten geheimen komen te ontzwagtelen , zullen wy eens naar Engeland overfteken, en zien welk een Pot aldaar te vuur is.
GRÓÓT-BRITTANNIEN.
Plet gaat 'er in dit Ryk vry heethoofdig toe , en hoe veel voordeelen reets op de Hollanders gemaakt zyn , en , die fchoon ze naar de Engelfche berekening al over de vyf millioenen Guldens belopen, ismen 'er niet te wel gehuld met dezen nieuwen Oorlog. Men doed 'er de gemodereerde Engelfchen dus fpreken : „ De Republyk „ van Holland , zeggen zy , ftaat op hun „ Recht, om naar Spanjen en Vrankryk „ alle zodanige Goederen over te voeren, „ die volgens het Traótaat van 1674 onder
geen Contrabande behooren. ■ Wy,
, zeggen de Engelfchen, die zeer Koopziek " vallen , willen dit niet hebben , maar _ begeeren, dat ze naar onze Havens zullen _ gebragt worden , onder belofte, van ze
" de Hollanders te betalen. Engeland
„ wil de Amfterdamfche Magiftraat geflraft hebben, om dat ze in een onderhandeling v&nTraBaat met onze Amerikafehe Colo„ nien treden, en doed de ftcrkfle bedreigingen aan de Republyk; die daartegen



44 De Vaderh Land- en Zee-Courier.
„ zich beklagen , over het geweld dat in „ hunne Haven van St. Martin, door twee
onzer Oorlogfchepen is gepleegt, ftrydig „ met het Recht der Volken en de Trac-
„ taten. Wy befchuldigen dezen onzen
„ natuurlykffcen Bondgenoot, van ondank„ baarheid tegen ons, maar konden zy onze „ Vrienden wel blyven , in een tyd, dat „ wy gek genoeg waren, ons eigen belang „ uit het oog te verliezen ? —— Konden
wy dit wys en handeldryvend Volk wel „ diets maken , dat ze geen recht hadden
op de voordeelen , die wy in onzen „ Koophandel met Amerika goedwillig heb„ ben willen verliezen? Hunne Staatkunde „ vereischte het ook niet, om deFranfchen „ dat voordeel alléén te laten; zie daar den
oorfprong van eenen zinnelozen Oorlog." Anderen drukken zich wederom dus uit: ,, Onzen Ambasfadeur in den Haag, heeft „ ten tyde dat Paul jones met zyn Esqua-
dertje in Texel lag, ons Ministery geraden „ gehad, zeggen zy, om hem van daar met „ geweld van daan te haaien, maar dit is „ verzuimd; was het gefchied, de Repu„ blyk zou wel andere gedagten hebben ,, gekregen , Amerika zou alle die onder„ ftand in de twee laatfle jaaren niet heb,, ben gehad , en zich eindelyk wederom ,, aan ons hebben moeten onderwerpen: „ Fiankryk en Spanjes Vlooten , zouden ,, dan zo magtig en aanzienlyk niet gewor„ den zyn, en de Gewapende Neutraliteit „ had by de Nocrdfche Mogendheden, dan
„ geen



Voor de Maand January 1781. 45
„ geen plaars gehad. Wel is waar, dat wy „ van de Hollanders by de 70 Millioenen
in onze Fondfen hebben , en dat wy ,, die Sommen by de tegenwoordige tyds„ omltandigheden niet uit onze kluiven zul„ len geven , doch om ons evenwel niet
Info/vent te verklaaren, zullen wy 'er hen ,, deugdelyk den Intrest van blyven betaa„ len. Maar wat kan dit alles baaten? De „ Schepen, die wy op de Hollanders prys
maken , is de ondergang onzer Asfura„ deurs , dewyl ze in ons Ryk zelfs ge„ asfureert zyn; ons Land heefc 'er niets „ van , en de voordeden die 'er van ko,, men , {trekken alléén , om een party „ Gelukzoekers , die het Fortuin op de „ hielen naloopt, zich te barlten te doen „ zuipen en vreeten, enz."
Deze beweegredenen tot eige voordeel, zyn zekerlyk oorzaak , dat de vraag naar Commisfien, om ter Kaap te varen , in Engeland zo groot is, dat, fchoon 'er reets verre over de half duizen'd het Groot Zegel zyn gepasfeert , 'er nauwelyks tyd is om de Vraagers te gerieven. Echter is men in dit Ryk algemeen van gevoelen , dat den Hollandfchen Oogst op zyn end begint te loopen.
Uit dit alles blykt meer dan te veel, van welk een menigte gevoelens dit Koningryk bezwangerd is; en Luiden die wel denken, voorzien maar al te wel de fchadelyke gevolgen, die dezen opzettelyken Oorlog met de Republyk zal hebben. Zy weeten, dac
de



46 De Vadert. Land- en Zee-Courkr.
de Hollanders bekwaame en ervaaren Zeelieden zyn, zo wel dan zy, en dat het hen aan geen geld ontbreekt, om bmnen weinige maanden een Vloot van 4° Scheper, van linie in Zee te brengen; alhoewel het tegendeel daarvan aan het Engelsch Ministerv fchynt verzekerd te zyn, door zekere geheime Expeditie die Lord Sandwich naar Holland zoude hebben laten doen , om Infpe&ie van derzei ver Zeemagt te nemen , en op welke geheime berigten , Engeland eigentlyk den Oorlog aan de Republyk zoude hebben gedeclareert. Maar't is, zoalszy zelfs zeggen, op zulke zwakke graden dat dezen Oorlog is aangevangen. Om echter weder vrede" met de Nederlanden te rnaaken zou een Kunstftuk van de allerfchranderfte Staatkunde zyn, en is byna niet wel mogelyk, doordien het de Republyk in zulk een geval, zeggen zy, weder met Pranhyk, Spanjen en Amerika, zoude broui leerem Vusfchen gaat het 'er zeer druk en hardnekkig in 't Parlement toe ; de Debatten voor V tegen den Hollandfchen Oorlog, -hitst de Gemoederen meer en meer op, en ' fchynt, dat die van 'c Ministery zich grootelyks vleijen met de hulp van M"»"' Hof, met welk Rvk zy zeggen, dat een Allianti- moet gefloten werden, om een 1£5& tegen de in Oorlog zynde Mogendheden te maaken. Hoe het zy, daar fmeulen heimelvke vuuren, die men vreest, dat geheel Europa noch in eenen algemeenen brand zullen zetten. Niettemin fchynen de



Vm ie Maand Jamary 17 81. 47
RusfifcheZaaken noch de meeste bekommering aan Groot-Brittannien te geven, en de Conferentien deswegens, zyn menigvuldiger als ooit; zelfs verfpreid men, dat de Rusfifche Minister te Londen, zoude gedeclareerd hebben, het Engelfche Hof te zullen verlaten, byaldien zyne Souveraine de vereischte voldoening niet wierdt gegeven. Doch dewyl de drift van 't Engelfche Ministery tot de allerhoogfte trap van onbefcheidcnheid fchynt geftegen te zyn, en geene de minfte paaien van redelykheid beoogd , ducht men , dat zy de onvoorzigtigheid zullen hebben, zich zo wel deze Mogendheid, als die met welken zy reets in Oorlog is, tot vyand te zullen maaken, ja zelfs de gantfche wereld, en naderhand eerst op 't agterlte te denken. — De Hollandfche Oost- en West-Indifche Bezittingen dreigt men airede met eenen aanval: St. Euftatius, dat Rovers-nest, (dus durft men zich in 't Parlement uitdrukken) hoo« pen zy eerlang in hun geweld te hebben. Dit een en ander zal ons in de volgende Maand, een ruimer Veld van Befpiegeling verfchaffen , zynde de overkropping van Nieuwszaaken thans te groot, om 'er breedvoeriger over uit te weiden.
De Amerikcfche zaaken zelfs, fchynen door den Oorlog met de Republyk van Holland, uit het oog verloren te worden; ten minften men twy field, of ze aldaar wel zo breed voor Engeland fiaan, als 'er van opgegeven wordt, De Engeifche Nieuws-
fchry-



48 De Vaderl Land- en Zee-Courier.
fchryvers drukken zich deswegens dus uit: Men moet iets voortbrengen, zeggen zy, V om den Oorlog met Holland draaggelyk "w maaken, want onze Middelandfche Koop- en Suikerhandel, wierdt meest door Hollandfche Schepen verricht ; en " Sunderland en Newcastk , de Koolmaaazynen voor de Verëenigde Nederlan" den, zullen een zwaaren ilag door dien ' Oorlog ontfangen." Ten bewys hiervan ftrekken eenige berichten uit Norwicb, alwaar de Manufaóturiers de bitterde klagten uitboezemen wegens de Rupture met Holland Het doed ons tot in de Z.iel leed, zêezen zy, dat onze halsttarrige en onbezonne Ministers, hunne bloeddorftige " bevelen hebben laaten uitgaan tot het " vergieten van Hollandsen bloed, he.roo" ven vernielen en- verbranden hunner " Schepen, en meer andere roekelooze fei" telvkheden, die zy onder den titel van " Held- en Oorlogsdaden ftellen. Hadden " wv onze handen niet vol genoeg met " rravkryk, Spanjen en Amerika? Moesten wy ons nog meerder Vyanden op " den hals halen? Die monsters, die door " hunne heifche oogmerken, ons en onze Fabrieken en Manufacturen, in de diep" fte elende en beklaaglykften jammerpoel " hebben nedergeftort , tarten de geheele " Wereld noch uit. Maar waar zal die ver" dwaasdheid anders op uitlopen , als dat " wy Onderdanen , de flagtöffers onzer " totale ondergang en ruïne zullen zyiW ' 55 Alle



Vïor de Maand January 17 81. 40
,t Alle onze uitlandfche Bezittingen moe;, ten noodwendig in onzer Vyanden han•;, den vallen, en 'c hart moet ons bloeden
yan het droevig en rampzalig vooruirzigr.' „ dat ons te wagten ftaat, van een baldadig en wanhopig Ministery, enz." Dit is de taal die Engelands Inwoonderen zelfs lpreken ; van welke moeten zich haar beledigde Vyanden dan niet bedienen? —
Men maakt midlerwyl hier in 'dit Ryk veel ophef van de twee veroverde Hollandiche Oorlogfchepen en 't Oost-Indifche Lomp. Schip van Rotterdam , hoewel dat van den Kapt. Volbergen, hen werks genoeg verfchaft heeft, hebbende de Schepen, die met hem Haags zyn geweest, vry veel geleden , doch veele bonden is den baas zyn dood, zegt men. Ondertusfchen heeft dien dapperen Zeevoogd getoond, dat hy »t vyandlyke kruit wel heeft durven ruiken, waar van zyn bekomene wonde ter overtuiging vertrekt. De Kapt. van 't Engelsch Oorlogfchip de Ifls, een Schip van gelyke grootte , door de Heer Volbergen afgeflagen , zegt men dat niet veel eer heeft ingeleid gehad, en mogelyk voor een Krygsraad te recht gefteld zal worden. — Voor t overige ontbreekt het in dit Werelddeel niet aan allerhande vliegende hersfenfchimmen, gefchikt, om het Gemeen binnen de paaien van verdraagzaamheid en kalmre te houden. Ook heeft den 24 dezer de Rechtspleging over den Lord George Gordon, het Hoord der Protestantfcbe Asfociatie, een ^ aan-



5o De Vaierl Land- en Zee-Courier.
borsten, waarom WV """eBRvt zullen
men adopteerende is in
VRANKRYK.
•n;r -Rvk Touïsfeerd thans van alle de voordeS en die Ce Zeemagt kan groot maken en hunnen Koophandel »«bre^. H«
duidelyk te kennen dazy m ^» ^
WlEt^%°a7dee&oo«e"vïïoc van W, de rekend dat de ^ro"^ , t in z.ee zat helft der zich, fteken , een ^%e,.^w ^r Spaanfchen naar men zegt, " C-*'* naar 2W
VIS VSelyknondeer'haar geleide zulzeilen , denKe'^Tjnuandrche Koopvaardylcr.de nemen dea Hollanden f ien
fchepen , die na de J"^. Rebruikte moeten , en die: oor■ öe '?aie ^ Ma-



Voor de Maand January 17C r. 51
tydig in het Canaal te rug komen, om de Kusten van Engeland op hunne beurt te vertzaagen.
De gedaane flap van Groot-Brittannien waar van de Staats-Ministers deze, Tvlt welhaast kennis hadden bekomen, vermits zy in t (tuk van Staatkunde voor de doordnngenthe,d van geen Hof, hoe doorkneed,
eeSi rZVV!gCen' deed hu" immediaa? een aantal Couriers naar de meeste Hoven van £»rc/« als ook naar de Franfche Zeehavens at/.enaen; 'c laarfte (trekkende, om de HoilanJfche Schippers te verwittigen van de Vredebreuk hunnes VaderlandTmefde Kroon van Kngeland, en dat zy hun vertrek moesten opfchorten. Uit dit vooruitzigt van het Fl.anfche Ministery , fpr0Ot ongelwyffeld de bereidwilligheid van 't zelve voort iZu > Commercie van de Republyk van HolJana te protegeeren. Ook was den Staat der Vereenigde Nederlanden reers te wel
Ho7*l» tn ^en^dhüid va" 't Franfche ■Mot, en ftelde zich daarin gerust v.n bv tyd van noodzaaklykheid, een (terken arm aan die Mogendheid te zullen hebben S
triM r?ekeringen zyner Majesteit, betrekkelyk de toetreding der Republyk tot de Gewapende Neutraliteit der drie Nuordïene floten , vokomen kwam te bevesti gen toen dien Monarch zich by gelegener, ffi HG ^ dit be(fU)", pden Hollandfchen Ambasfadeur.:, de vOB^i 0" VM ^^rode, in dezer voegen kwam te. verklaren : „ Dat vyn
D 2 „ Ma-



Si De Vaderl. Land- en Zee-Couriir.
„ Majesteit met het uitterde genoegen vef„ nomen had , dat de Staten Generaal de ' fchikkingen van deszelfs Regiement van ' 06 |u!y 1778, niet alleen'hadden gtadopteert, maar ook dadelyk befloten had" den , 't zelve te handhaven , door zich „ met Haare Majesteit de Keizerin van
Rusland te verëenigen. De Staten
„ Generaal mogen zich ook verzekerd hou„ den, dat de Koning zal zorg dragen, dat door geene zyner Schepen , de wettige ' en onïchuldige Commercie der Republyfc ' ontrust werde, en dat zyn Majesteit de , geringde overtreding der Puntten, inde ! Declaratie van hunne Hoog Mogende ter , neder geüeld , niet ongedraft zal laten, ten einde Hen van de gantfche uitge" drektheid zyner regtvaardigheid , gelyk „ ook van Zyne genegenheid voor de Ver', eeme.de Nederlanden , te overtuigen : — Dat zyne Majesteit onveranderlyk gere" folveert is, om van zyn kant alles toe te brengen , tot de onwrikbare en ahoos" durende vastftelling eener Wetkunde, die " zyne vyanden affefteeren niet te -willen " erkennen, en by welker handhaving, de welvaart der Plollandfche Natie, byzon" derlyk geïntresfeerd is, enz."
Van de bewuste onderneming op Jerjey, door den beruchten Baron de Rullecourt, hoord men weinig of niet fpreken ; ten minden, het Hof, buiten wiens goecikeuring het gefchied is, wil 'er mets van weeten! De byzonderc berichten hebben m den



Voor dg Maand January 1781. 53
beginne daarvan grooten ophef gemaakt, maar zyn welhaast weder zo fchielyk gevallen als geklommen. Dir zelfde heeft ook plaats gehad, omtrent de Engelfche üostIndifche Retourfchepen, die in Vrankryks handen zouden vervallen wezen, doch welke men thans verneemd, dat ten getale van elf, Onder het geleide van 5 Oorlogfchepen, behouden in Ierland zyn binnen gekomen. Die (lag zoude voor Engeland, de vreugde rykelyk hebben vermindert van de voordeden, der op de Hollanders behaalde Pry-
zen. Men zegt , dat de Engelfchen
aan het Franfche Hof, de Voorftelling hebben laten doen , om by wyze van Cartel, onder Parlementaire Vlaggen , Levensmiddelen _ naar de wederzydïche Eilanden in Amerika te zenden, en diepropofitie fchynt ingang te vinden; offchoon het de belangen van Engdands Vyanden niet medebrengen, om die Kroon gelegenheid te geven, Van zich (leeds in dat Wereldgedeelte te blyven nestelen en groot maaken. Doch de honger is een fcherp zwaard, en de Menschlievendheid by alle befchaafde Volken, vereischt, dat men zynen inedemensch niet van honger laat derven. \ De verbittering tegen de Engelfche Natie, fchynt zelfs reets buiten de grenspalen van Europa te heersfchen. Zekeren Emir Suad, in dienst van den Grooten Mogol, doch thans Colonel onder het Legioen van Luxemburg, betoonde, toen hy in Vrankryk kwam, een brandende begeerte om En1> 3 gel-



54 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
srelfchen te dooden. Men heeft de grootfte. moeite des Werelds gedaan, om te beletten, dat hy niet mede naar Jerfey zoude gaan, maar te vergeefs , hy wilde het Oorlogsvuur van nabv zien en Engelfche koppen vellen Dezen Emir Suad heeft in de Indostan a2t' duizend Ruiters onder zyn bevel , en heeft de Heer Chevalier in de overtogt van Suez, merkelyke dienden gedaan. Hy fchynt omtrent de +5 jaren oud , zeer derk van pedel en van goede hoedanigheden te zyn; ten minden men kan zyn karakter uit zyne rondborstigheid opmaken: Ik eet, tk dunk: Wyn, en gevolglyk ben ik een Christen gelyk, Si hy, maar myn tulband moet tk op myn hoofd bonden , om te toonen . dat tk uit bet bloed van den Grooten Propheet Mahomet sefproten ben. Men is nieuwsgierig , hoe veel Engelfche Koppen hy uit de Jerfey s. zal medebrengen.
S P A N J E N.
De Oorlogsverklaring van Engeland tegen de Republyk van Holland , fchynt in dit Rvk niet weinig opziens te geven. Lo dra echter de tyding van die Vredebreuk aan het Hof gekomen was , gaf den Lei Ken StaatVdienaar , Graaf van Florida,- Blanca, daar van fchrifcelyk kennis aan der.Graaf van Recbteren, Minister van de Heeren Staten-Generaal, hem de gelegenheid aan de hand gevende, om zulks aan de Confuls van de Republyk en anderen Nationalen*
ge-



Voor de Maand Janüary 1781. * 55
geëtablisfeerd in de Staten van Spanjen, mitsgaders aan de Schippers der HoIIandfche Schepen liggende in Spaanfche Zeehavens, te communiceeren , daar toe voegende 'de byzondere gunst, van zich te kunnen bedienen van de Extraordinaire Couriers, Waarop voorn: HoIIandfche Minister, immediatelyk. gebruik heeft gemaakt van die favorable propofitie, betrekkelyk de Havens van Cataiófiien, Andalouflen, Gallicien, Biscayen, enz.
Wegens de li lokkade van Gibr alter, hoord men weinig of niets fpreken, dan alleen, dat den Generaal Elliot, Commandant van die Vesting, zwaare klagten aan 't Engelfche Hof heeft laten doen aangaande het gebrek aan Levensmiddelen , Volk en andere noodwendige Behoeftigheden. Nochtans wil het vermeesteren van die Plaats noch niet wel vlotten, en men denkt, dat ze niet anders als door een uithongering te verkrygen zal weezen; het welk de tyd'^zal leeren.
Volgens de tydingen van Tanger In Barharyen, fchynt den Koning van Marokko, heel zeer verbitterd op de Engelfchen, hebbende een beflag op alle de Vaartuigen dier Natie doen leggen , en derzelver Confuls en particuliere Negotianten , Hechts drie dagen tyd vergund, om hunne zaken te befchikken en vervolgens te vertrekken. De om(tandighed#n , die daar toe aanleiding hebben gegeven , zullen wy by naastvolgende mogelyk kunnen mededeelen. Intusfchen zullen wy eens voortreizen naar
D 4 ZWIT-



56 De Vaderl Land- en Zee-Courier.
ZWITZERLAND.
De geruchten van den onverwagten Oorlog tusfchen Engeland en Holland, fchynen tot alle Werelddeelen van Europa overgewaaid te zyn, en die gebeurtenis baart allerwegen zulk een verwondering , als of hec een zaak van onmogelykheid was. Intusfchen heeft ze hier groote neerllagtigheid verwekt by veele Faniilliën, alzo de in de refpeétive Ctntons zich met verlof bevindende, zo Officieren als gemeene Soldaten, by hunne Regimenten in de Nederlanden opontboden zyn. Men heeft hier veele Gereformeerde Zwitzers tot den Hollandfchen Dienst aangeworven, eensdeels, om het groote Handgeld, en, anderdeels, om de vermeerdering van Soldy , die by gelegenheid der bovengemelde Rupture ieder Man-bekomt.
De troubles en de verdeeltheid , die er in de Stad Geneve ontdaan is, willen noch niet wel opklaren. De Oprtand die 'er geweest is, heeft aan verfcheide Perzonen het leven gekost, die doodgefchoten zyn, en een menigte anderen gekwetst. De reden dier Onlusten, zegt men , hier in te beftaan: De Procureur-Generaal der Reprefentanten, zoude in 't openbaar met ver'agting van den Franfchen Refident hebben gefproken gehad; deze gaf hiervan aan zyn Hof kennis, en kreeg bevel om Geneve oogenbhkkelyk te verlaten, zo men hem geen éclatante voldoening wilde geven. Den Raad had hierop



Vnr de Maand January 178 r. 5-
den Procureur-Generaal in zyn huis gevan-
Keu« van Reprefaille overgelaten
De fpraak die 'er heeft gedaan «u nf het Hof van Engeland aLfoek'by de Seè-Mtn had gedaan , om aldaar V\Jk ï
weedIrfpr'okennad;ï8nd °f *°ede ^eï
fchaafde Volkeren van Europa ,Y te wd bekend om te geloven, dat zy'het Vuur d« Oorlog, noch fterker zouden wil?en aanftoken door handelwyze„ , die ve"
2™g by j!|!dere Mogendheden zoude konnen verwekken. Doch laar.m/7
welke Nieuwen wy £JiïnZ&°>
DUITSCHLAND.
• 5e^eWegI'"Sen en toebereidfelen die 'er in de Oostenrykfche Landen en in Bohemen
fa ieda'rgeVen de Staatkundige Speculateurs ftof tot veelerlei gisfingfn en bt denkelykheden, die zo ongegrond niet zyn als men z,ch wel zoude verbeelden Hoe! wel het nu alles noch maar voor duistere geheimen moet opgegeven worden, ag men de geruchten van een aanftaande AlliZl tusfchen den Keizer en Engeland nier gegrond; ja zelfs wil men verzekeren dar* de R,dderr.rfe naar Weenen ftaat te ko'men
Jtomile tot den 1 hroon te feliciteeren ■ . D 5 Doch



58 De Vaderl. Land- en Zee-Couritr.
Doch men ducht, dat.dit Gezandfchap> gtwinieer oogmerken ten gevolg zoude hebben, zo hec waar is, het geen men voorgeeft ■ Dat de Keizer een nauwkeurig* Rekening van de Heeren Staten-Generaal " zoude hebben laten afvorderen wegens " de Inkomften door hunne Hoog Mogende " uit de Barrière-Steden in de Oostenryk" fche Nederlanden getrokken, en hoe veel " zv daarvan ter verbetering van die Plaat" fen hebben geëmploijeert gehad. — Ook seeft de Overkomst van den Prins Bisfchop van Osnabrug , een niet minder vooruitzigt voor het K>urvorftendom Halover. Doch eer wy uit het een en ander dezes eenige gevolgtrekkingen opfporen zullen wy eens gaan zien wat er aan Hor van Frederik dun Grooten, met betrekking tot de tegenwoordige tydsomftandigheden , is omgaande , en dus ons onmiddelyk fpoeden, naar het Komngryk
PRUISSEN.
De doordringende Vooruitzigten van zyne Pruisfifche Majefteit, wiens ftaatkundige Verrekvker de diepstverborgenfte geheimen weet te doorgronden , hebben , zo het fchynt, gelegenheid gegeven , tot de onm d-ielyke^aanwervingen, die 'er met groote dr3«e in dit Ryk gefchieden , en welke niets gunftig voor de behoudenis van de algemeene rust en vrede «.^wereldftreek voorfpellen. Het zo dikwyls geföU



Voor de Maand January 178 x. 59
terd Silezien, vreest men, dat by de uitberiting van eenige Oorlogsvonken in deze Oewcsren , wederom tot het Hoofdtoneel des Kryas zal verftrekken, zo niet het gantfche DuitfcheRyk gevaar komt te loopen van daar m te moeten deelen. Althans de' blyken der fchrandere en doorwrogte Staatkunde van dezen grooten Monarch , laat geen de minfte twyffel over van dè heimelyke bekmpmgen, die 'er aan zommige Hoven fchynen plaats te hebben, om eeniS gunft.ge afwendingen ten behoeve van hel benarde Enge and te maaken ; waarvan de lerfpefaven al te droevige en beklaaggelyke gevolgen voorfpellen , om dezelve door klaarder ontknopingen te willen verhaasten Uit kan men midlcrwyl voor de waarheid verzekeren, dat zyne Pruisflfche Majefteit den invoer van alle buiten 's Lands gefabri-' ceerde Boomwollen , Katoenen , Winteren Zomer-Stoffen in zyne Landen en Staten heef verboden, dewyl dezelve in de Komnglyke Landsfabryken, zo deugdzaam als ergens vervaardigt worden; zullende by de xninfte overtreding van dit Verbod werden geconfisqueert, onder zodanige pcenaüteiten als tegen het inbrengen van Contrabande" Goederen is geftatueerd. Men merkt aan
t\ Ir Zei\°-dener „Stoffen «neesrendeel in Engelfche ManufacWen beftaan , dus Groot-Brittannien hierdoor nog fterker in baare Fabryken ftaat gerysterd te worde™ zodanig dat het hunne Manufacluriers onvermydelyk in den grond moet booren, en
de



6o De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
de bewerkers der Weefgetouwen , noodwendig tot den bedelzak doen vervallen. Ongelukkig en te bejammeren is het, daar den gemeenen man voor de onderdrukkingen van zyn Vaderland moet boeten , fchoon Engeland zich zelve met recht kan wyten, de oorzaak te zyn van alle de rampen en bezoekingen die haar overkomen : Eene Natie die zich verfhouten durft, de geweldenaars en bedwingers van het gantfche Menschdom te willen wezen , zo als het heden in onze dagen maar al te duidelyk uit de taal van hun Parlement komt te blyken. Daar zyn meêr andere Landen die wel eer in zulk een Gasthuis hebben ziek gelegen, doch die in 't einde bevonden hebben, dat 'er geen gezegender grondregelen voor eenen Staat zyn, dan die eener vredelievende en rustzoekende toegevendheid, onder welke wy hoofdzaaklyk begrypen, het wel eer beroerde
POOLEN.
Alle zaaken werden hier thans in Liefde en Eendragt verhandelt. De Ryksdagen gefchieden zo vreedzaam als zedert eenige Eeuwen heeft plaats gehad. Alles betreft fjeeds de (Economifcbe huishouding van het Land; welkers heiizaame bedoelingen fteeds den bloei en welvaard der Menfchelyke Maatfchappy ten grondflag hebben. De jongst'afgelopene Ryksdag ftrekt. daarvan tot een onwederfprekelyk bewys, en heeft
ee-



Vqw ie Maand January 17 8 r. 61
eenige bepalingen gefield aan de overtollige pracht waar mede de Poolfche Dames in naare Cieraden kwamen uitteblinken mo* gende voortaan hunnen gantfchen optooi met boven de 500 Poolfche Guldens bedragen , de kleinodiën daar onder begrepen Dan het ware te wenfchen, dat andere Landen insgelyks eens van die al te llerk grasberende Ziekte wierden genezen , dewyl de Pracht en de Mode, hedendaags de bronnen van een oogfchynlyk verval en ontzenuwing van veele Ryken en Gewesten zyn, terwyl het haare Burgeren verwyfd en ongevoelig voor hunne wezentlyke belangen maa!ct._ Niet ontoepasfelyk op dat onderwerp, is de volgende merkwaardige zeggin? voorgekomen in de Lykreden, onlangs bv de Uitvaart van Haare Majefieit de Keizerinkoningin, uitgefproken door den Aartsbisschop vmLemberg: „ Ouderen betoonen „ doorgaans de meeste liefde aan hunne „ jongfte en kleinile Kinderen; maar wie „ kan zulks wederfpreken? Want den loop „ der Natuur nagaande , weeten zy niet „ or zy de jaaren of de vermogens wel be' „ reiken zullen, om die Onnozelen dezelfde „ opvoeding te kunnen geven, als de Oud„ lten van hun gehad hebben. WyPoo„ len, zegt by,zyn ten aanzien van onzen „ vorst, in het zelfde geval. Wv zvn „ yan alle de Keizerlyke Onderdanen de " ion?,.'J?n in volwasfenbeid van kennis „ de klemften , en moeten Hechts aange" „ «ïerkt worden, in eenen Ouderdom van



6» De Vaüerl Land- en Zee-Courier.
„ agt jaaren of daar omtrent. De Monarch , „ is on/.en Vader, die zal ons, om onzer
jongkheid, met de allervolkomenfte liefde „ behandelen, al het fchadelyke van ons „ afweeren, en alle misbruiken, die voor,, heen onder ons geheerscht hebben, trach„ ten aftefchaffen , en aldus onze harten „ vormen en kneeden tot zagtmoedigheid, „ en onze zinnen toe vredelievendheid,
enz."
Zie daar de Zedeleer die thans onder zulk een ontftuimige Natie, als waarvan de Gefchigtboeken ons weleer de verfchrikkelykfte tafereelen hebben opgeleverd , plaats vinden. Wat mag ons dan beletten, voorbeelden aan te nemen, die ons tot verbetering van deugd en zeden kunnen aanfporen?
In dit Ryk heeft de Kroon van Engeland voor deszelfs Rekening een groote menigte Scheepstimmerhout doen opkopen , 't welk by open water naar de Havens van Plymoutb, Portsmoutb en Cbatbam , moet Vervoerd worden. Dit heeft de Scheepsvragten zo geweldig doen ryzen , dat men voor een Schip van 280 Last 1000 Pond Sterl: en voor een van 330 Last 1200 Pond Sterl: betaald. Ook is 'er opgekogt iaoo Last Rogge, waar mede men by de eerfte gelegenheid de bongerigen zal gaan fpyzen. De Engelfche Kooplieden hebben fchikkingen gemaakt, om hun geld over Hamburg ie trekken, vreezende, dat de Arafterdamfche Kooplieden, zouden weigeren hunne Wis-
fels



Voor de Maand January
reis te honoreeren ; daar zy zich mogelyk met in zouden vergisfen , alzo het Credit
fchynt gdand aldaa" merkeIyk aan 'c daaIen RUSLAND.
Men moet met het allervolkomenfte genoegen, de wyze en fchrandere maatregelen roemen, die haare Rus Keizeilyke Majesteit omtrent het tot ltand brengen van de Gewapende Neutraliteit , heeft gewerkftek Jigd ; waarvan de Nakomelingfchap fteeds met een onuitfprekelyken lof zal moeten gewagen. Het ontwerp van dit uitvoerig Zer- ! ractaat, heeft in zyne eerlie beginfelen, alleen betrekking gehad tusfchen haare Rus Keizerlyke Majesteit en de Kroon Van Denemarken, en is gefloten te Koppenhagen omtrent het midden van het vorige Jaar 1780. naderhand daar by zynde toegetreden , zyne Majesteit de Koning van Zweeden den ao July daaraan volgende; mitsgaders de Republvk der Verêeniede Nederlanden , den 20 November van 't zelve Jaar, en getekend te St. Petersburg den 5 January oezes Jaars i78t. tusfchen de wederzyafche Contracterende Partyen Dit Stuk te geëxtendeert zynde om woordelyk alp.er te laten volgen, door de bepaaldheid van ons gemaakt Beflek , zullen wy echter, om het niet geheel voorby te gaan er by onze naast volgende het zsakelyke van mededeclen. Ondertusfchen kan men zeggen , dat haare Rus Keizerlyke
Ma-



é+ De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
Majesteit, de nadrukkelykfte verzekeringen Se Republyk van Holland heeft doen geven, van haare toegenegenheid en vnendFchap voor de Verëenigde Nederlanden, met betuiging , dezelve by alle voorkomende gelegenheden te zullen protegeeren en befchermen, zoo veel het in Haar vermogen zal wezen, enz.
Wy hebben in een kort begrip gezien, de tegenwoordige gelteltenisfe der Zaaken aan de voornaamlte Hoven van Europa, en welken invloed en betrekking zy op fiet Systêma onzes Vaderland hebben gehad. Nu zulteo wy in afwagdng van de Gebeurtenisfen die daaruit mogten komen voort te vloeijen, ons Maandwerije voor deze Maand befluiten , met eenige byzondere Onderwerpen, die wy vertrouwen, van eeen weiniger aanbelang voor onze Lezereu te zuilen wezen, tot dat wy ons Pap.ere Toneel weder komen te openen met de allergewigtigfte Staats- en Oorlogs-Zaken, die de tyd ons zal komen op te leveren.
AAN-



Vw de Maand January 1781. 65
AANMERKELYKE ZAAKEN en"
BYZONDERHEDEN.
Foor de Maand Januarj 1781.
Onder de meest merkwaardigfte Gebeurtenisten voor deze Maand, is hoofdzaaklyk als iets byzonders aantemerken , de Brand in de Ü.ngellcne Kerk, in 's Hage voorgevallen, even 11a het uitbarfteo van den Oorlog tusfchen deze Repmlyk en Engeland; doch men is van goederhand onderricht , dat hieromtrent geene de muitte moedwilligheid heeft plaats gehad, zynde •Heen veroorzaakt geworden door eenige uitgedoofde kolen, die naderhand wederom zyn ont-
glommen. Van evengelyken aart en geringe
aangelegenheid, is de Brand onlangs in de Barakken te Hellevoet/luis geweest, by toedoen van eenig los kruit en patronen, die in den brand vlogen, door de onvoorzigtigheid van een karei die met een pyp in de mond binnen kwam.
Ken droevig en jamnierwaardig geval is over «enige cyd in het Koningryk Poelen voorgevaHen, Zekere jonge Adelyke Dame oj» «en gezelfchai» zynde, waar by onder anderen twee jonge Officiers tegenwoordig waren, liet haar oog vallen op een geladen Pistool 't welk aan de wand hing Zy neemd het af, en. zonder te onderzoeken of het geladen was of niet, komt zy 'er mede te (chertzen, en wyst op welke borrt zy zoude aanleggen indien zy een Amazone was. Onder al dii nullen, gaat het Pistool af en treft een dezer twee ionge Officiers, dat hy dood ter aarde vilt; op welk gezigt, de ontttckenis en fchrik der jonge Dame zo hoog in top rees, dat zv het



66 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
Pistool wegwerpt , ylings de trappen afloopt, in de Rivier de Weisfel fpringt en zich uit wanhoop verdrinkt, üe ondervinding heeft meer dan ééns geleerd , de doodelyke gevolgen die het misbruiken van dit moordgeweer veeltyds heeft r.aar zich gefleept; weshalven men in t behandelen van 't zelve, behoorde overtuigd te zyn, dat men met zyn grootfte vyand te doen neett.
Onder het getal, der meldenswaardigfte (tertgevallen , die men voor deze Maand kan ter neder Hellen , is dat der Gemalinne van den Poolfen Generaal van Witt, welke Dame in haar gslte jaar is overleden , hebbende door haare heldhaftige moed de grootfte agting by het Nageflagt verworven. Zy heeft haaren Egtgenoot met de uitftekendfte weltevredenheid in alle zyne gedaane Veldtogten verzeld, zonder eenige ongemakken , hoe zvaar en moeijelyk, te ontzien; zelfs heeft zy drie jaaren lang zich met haar Gemaal by het Rusfifche Leger opgehouden in den voorgaanden Oorlog, 58 Jaaren lang in een vergenoegden Egten ftaat geleefd, en is Moeder geweest van 22 Kinderen, Men vind hedendaags weinig of geene zulke beroemde Vrouwen , die zich door haare voorbeeldelyke heldhaftigheid een naam hebben gemaakt; dan deze Dame komt met regt die Eer toe, waar door zy zich tot in de ailerlaatfte Nakomelingfchap komt te vereeuwigen.
Zyne Pruisfifche Majesteit, wiens doorwrogte kennis niets onbezogt laat wat eenigfints tot nut van bet Oeconomifcbe huishouden zynes Lands, en de welvaard zyner Onderdanen kan ftrekken, heeft onderdaags met een gewenschten uitflag de proef doen nemen, om in de nieuwuitgevondene Munitie-Bak-Ovens , Brood op Steenkolen te bakken, en bevonden, dat het zelve vry wat ' fpoe-



Voor de Maand January 1781. f5?
fpoedtger kan gefchieden als met Hout, konnende men met fteenkolen 7 Rakzeis bakken in dezelfde tyd, dat 'er met hout maar 5 kunnen gefchkden. Ook is het eerde veel beter koop en zindelyker dan het laatfte.
Uit Gelderland en daaromflreeks, zyn de berichten zeer ongunltig wegens de hooge Watervloeden door de opftoppingen van het ys veroorzaakt. De Brieven van Nymegen van den 27 en 31 dezer melden, dat niettegenftaande de Dammen, die men in gemelde Stad voor borstweeringen tegens het water had gelegt. de laage huizen nochtans zo vol liepen, dat de Menfchen, die 'er de vlucht uit moesten nemen, tot over de kniën, en de Paarden tot aan den buik, 'er kwamen door te baden, In verfcheide Itraaten zaten de menfchen op bovenkamers en zolders, en men voer met fchuitjes tot aan de Lutherfche Kerk. Doch buiten de Stad was de toefland noch elendiger. De Noodklok van Hees- en Necrboicb gaf een aannaderend gevaar te kennen, en men vreesde voor de doorbraak van eenige Dyken; doch eindelyk verneemd men dat de ysdammen zyn doorgebroken en 'r water anderhalf voet gezakt is, waar door de Rivier dei-Paal veel fchot heeft gekregen , en 't ys aan 't kruijen is geraakt. Dus hoopte men, onder de Goddelyke voorzieninge, dat het gevaar voor de bewoonders van Mafewaal, by de enkele vrees zoude berustende blyven. Door de ysdam in de Maas by Ftnlo, is een gedeelte van 't Land van Gulik, Pruisfiscb Gelder en Kleefslancl overgeflroomd , en te Grave was de Maas tot ió voeten gerezen. Te 'sBoscb (fond bet water 38 duim boven den Beer; doch te Baartuiyk was met de laatfte Brieven de Overlaat aan 't werken, en 'c ys te Gorincbem aan 't kruijen,
E 2 Niet



68 De Vader). Land- en Zee-Cmrier.
Niet min opmerkenswaardig, als opwekkend tot heldenmoed en dapperheid , is de zonderlinge Cavalcade, die den laattten dezer Maand van Maas/luis naar 'sllage vertrok. Dezelve heftond in elf Franfche Matrozen en Scheepsvolk, behorende tot de Equipage van de Engelfche Kaper the Ketty, den 26 January door den Franfche Prysmeester P. Morel te Hellevoet opgebragt, en overgegeven aan den aldaar liggende Uitlegger. Zy waren gezeten op twee wagen*, met de Franfche Vlag voor op, de Prinfe V\ag in 't midden, en agter aan de wagens, ten neerwaarts hangende Engelfche Vlag; het Volk in . hun vereischte zeegewaad zeer net en zindelyk uitgedoscht. De voorn. Manfchap verhaalde, dat dit de M Engelfche Prys wa», die zy gedurende den tyd van 5 a 6 Weeken hadden vermeesterd, zonder iemand van hun Scheepsvolk te hebben verlooren. Hun Bevelhebber, zeiden zy, was reets weder in zee, om noch meerder vyandlyke Schepen in te oogden.
FROMOTIEN en AVANCEMENTEN zo ter Zee als te Land. Voor de Maand January 17&1. By de refpeftive Admiraliteiten zyn met voorkennis van zyne Doorlugtige Hoogheid , tot Uitlegger-Kapitein*!) aangeftdd; ala,
voor de Maas, op de Schepen: De Waakzaamheid, Engelbert Lukas. De Toezi gt. Jan Baak.
De Snoek, Klaas de Gorter.
Da Kvk uit, Jan Walraven.
Da Vliugei, Jacob Kloot.
veot



Vm ie Maand jamary 1781. C9
voor Amsterdam, op de Schepen: De Zbejajrs, W vnn Meurs. De Drif. Gezusters, Wiïhm :«vid. Di Maroaretha, |an Ureed, d e Spion. lilden Craay.
Tot C'ilrmel van een Regiment lnfantery, en tot Kapt. van de Lyfcomp. van 't eelve, is aanRefleld, door den Heere Piinrr Ërflta 'houder den Generaal Major Frederic Unica van Mönfter. Col en Kapt. onder 't Reg. Hollandfche Guardcs te Voet
Onder het Regiment Guardes Dragonder*. Tot Lieut Coll F.fi, den Gen Major. Major EfF
en Kapt. van een Comp. Diedericb If'illent Baron
van Verfcbuer Tot Major Ff. met rang van Colonel, Hen K^pt.
van een Comp Joban Hendrik van Goens. Tot Tweeden Major, den Col. >« hendrik de
Lanr.oy.
Tot Kaptein van een Comp. den Col. tit en Kapt Lieut. Eff. Dirk l'Uter Louwen. Onder het Regiment Hollandsche Guardes te Voet,
Tot Eer/len Sergeant Major, den Col. Carel van
Boetzel/iar
Tot Major by 't eeifle Batt. den Col. 4rt*d
Willem van IIeede. JotTweedett Mnjor, den Col. Jan LucasRtytitt. Tot Kapt. van een Comp den Lieut. Col. Willem'
tleiunik van der Duyn,
Onder het Regim. In ff. van den Lieut. Gener. Onderwater. Tot Cel. Co:ndt. den Col en Kapt, van een Comp, Gairiel Bcfc de ia Caln>ette.
E 3 MI-



7<5 De Vader 1. Land- en Zee-Courier.
MILITAIRE STERFGEVALLEN.
Foor de Maand January 1781. Den 10 is tc Rotterdam in den Ouderdom van
44 Jaaren overleden', de Heer Jacob Zekers,
Kaptein ter Zee by 't Ed. Mog. Collegie ter
Admiraliteit op de Maze. Den n is te 's Bosch overleden, de Heer Cerbard
Godin. Generaal Major van de lnfantery en
Colonïl van een Regiment Voetvolk ten ditnfte
dezer Landen. Den 24 overleed teMastricbt, de Heer Mannin
CÖrneüs deSauztn, Lieut. Col. tit.. Major EiF.
en Kapitein van een Comp. in 't lieg. van den
Gen. Major Baron van DopfF.
ZEE-TYDINGEN van de
inkomende en uitgaande Scheepen dezer Landen. Foor de Maand January 1781. Den 26 dezer kwam in de Goereefche Haven een Amerikafcbe Kaper , gevoerd by Kapitein Jobn Neiir, Schipper Bold Attempt, de Equipage belfond flegts in 8 perzonen, waar van 'er nog twee overleden. Ook wierdt te Helvoet opgebraet en door den Prysmeester P. Morel, aan den aldaar liggende Uitlegger overgegeven, de Engelfche Kaper thé Kctty voerende 8 ftukken, genomen door de Franfche Kaper la Colombe, van 30 Hukken, Kapitein L, Ryan, te Duinkerken thuis horende, die vervolgens weder in Zee gelloken is, om te kruisfen.
In de Goeree is terzelver tyd binnen gekomen, bet Schip 't Fortuin. Kapitein D. Arende, van Curacao, zynde van daar den qoNovember 1780. ' ver*



Voor de Maand January 17 8 r. 71
vertrokken in gezelfchap van D Pleek, H. van Remortel, J. Andries en H Dctman, alle van Rotterdam, doch den 13 January 3Ö mylen bezuiden de Vlaamfche Eilanden met 'zwaare ilorm van dezelven afgeraakt. Gemelde Kapitein wist noch niets van den Oorlog en had geen Engelfche Kapers ontmoet. Deszelfs Lading beüaat in 1408 Balen Cacao en 456 Balen KoffV. Aldaar was gearrireert J. de Jongh van Rotterdam, en door llorm te rug gekomen, Kapitein S. J. Laurem . als mede J, C. Smiïb van St. Euflacbius naar Amfterdam beftemd, was zeer befchadigt en zoude moeten losfen en repareeren. Te Mor/aix in Vrankryk, was uit vrees voor de Engelfche Roovers, binnengelopen, het Schip fVest-KapeUt, van Esfequebo en Demerary na Middelburg.
Te Barcelona had den Hollandfchen Conful een Expresfe gezonden op de Kust, dat alle de Hollandfche Schepen weder naar de Mouille moesten komen. En te Kadix had de Conful Nagd i,a alle omleggende Plaatfen tot Livorho toe,' de tyding gezonden van den Oorlog tusfchen Holland en Engeland, als mede na Algcziras met verzoek aan den Spaanfchen Bevelhebber Dom Bareel», om aan de commanderende Officieren op de Uitleggers te Cibralter en 't Nauw van de Straat, ordre te willen geven, om zo wel de Hollandfche Schepen gaande na de Middelandfche Zee, als na den Oceaan, daar van te waarfchuwen. De Schepen van deze Natie, die zich in de Baai van Kadix bevonden, zo ledig als geladen , toen aldaar de tyding van de Vredebreuk dezer Republyk met Engeland kwam , waren C. Kraay, J. Scboltz, B. Geerts, IV. Pieten' J.A Koek, V. Rikkerts, J. T. Dier bof, p, Tor-
V'n'f' BmU l * Hean> R deRuyter, E, Hemfen en C, Brons,
E 4 Het



7a De Vaderl. Land- $n Zee-Courier.
Het te Lisbon op^ehragte Schip van Jacoh Geerts, genaamd de Zeecrsb, het welk naar Knneland'gevoerd zoude worden, was aldaar wedsr binnen moeten komin, door dien het niet boven water was te houden, of fchoon 'et drie Pompen gebezigd wierden. Het zelve was te vooren reets door 's Konings Timmerbaas onbekwaam verklaard, om Zee te kunnen bouwen , en de Vertogen van den Hollandfchen Minister, daarom-rent, waren van de hand gewezen geworden. Men had het Schip opengebroken, eenige Goederen 'er uif gelost, doch naderhand wederom aan boord ge':>ragt. De Zeil-Kooy. die gefloten was, had men mede opgebroken, een Prysmeetter m-t 9 Matrozen waren aan boord gekomen, en hadden het Schip opgetuigd Hoe het verder daar mede gian zou , wist men noch niet te
melden. .. , „ ,. . ,
Wegens de tegenwoorhgetydsomftandigneden,
pasfeerc 'er byni niets in de Maas, het Wie, noch Texel, betrekkelyk de Scheepsvaart dezer Republyk; zoo dat wy voor ditmaal geene verdere byzonderheden of Nieuws daaromtrent kunnen mededeelen.
N A U W K E U.R I G E
L y s T
van de llollandfche Scheepen, door Engelfche Konings-Schepen en Kip^rs genomen en in de liavens van Groot llrittannien opgebragt, zedert den iü December 1780. foor de Maand January 178 r. In Duins zyn opgeSra^t s Lands-Oorlogfchip de Prisses Ca poli ka, Kapuein J. S atime, voor de Maas; ais snede,



. Voor de Maand January 1781. 73
Het Oost-Indicsch Comp:Schip de Vrouwe Catharina Wilhelmina, Kapitein P1etkr van Prooyen, voor de Kamer Rotterdam over Batavia naar China gedestineert.
Verder het 's Lands- Oorlogfchip Rotternu, Kapitein J. van Volbergen, voor de Maas.
in PLYMOUTH.
Schips Naam. Schippers. Van Na. De l'r. Ester, J. Alexander, Suriname Amlter.
Zeevrugt, H. Koevoet, Demerary
De Catbarin. Jan Roodt, St. F.uftatius ■
DcVr Elizab. Hend Jsuck, Smlrna
Haemftede, ]an Andries, Gen.enLiv. •
DeJ.Elizab Valentia
DeVr Maria, B. Theunis, Bar-celona
DeAb enjac. Eeuw: Pieten Mallaga
Dcjong Auke, Siert Hilkes, — .
De 'Juf. Cor- Lourens Pie-
nel Htrmin. ters, Cadiï ———
DeJuf.lViske Adam Pieten, Sivilien
DelVilbelmus Anthony van
Jcfepbus, Hamleden, Lisbon
Delr. Agnet. A. Hill Jager,
De Juf. lfab. J C. Bakker,
De Vrybeid, Albert Dirks, Bourdeaux —
Defladmrk. J. Michielfe,
DeEendragt, Simon Kram, Faro ■
DeUlr.Herin. Reurt Klafes, St. Manen i
DeO Vriend/. L. Hanfon , Dominica Rotter.
Deens Lust, KI. Verdoes, Mallaga
De Lindeboom ]. Theunisfe, Bourdeaux ,
De -xGibroed. Jan Verboom, ——
De Palmboom Geert Vos,
QPruifO :
E 5 De



74 De Vadert. Land- en Zee-Courier.
SchipsNaam. Schippers. Van Na DeMar.Com Jan Snoey, Bourdeaux Rotter.
DcCatbarina H.Strootman, Smirna ~
De Anna'Jac. H. Barends,
DeR.Paquet, C. Cornelisfe, Marfeille
De Jalouzie, M. Andries, Amfterdam St.Euft.
DeZeevaard, Hille Joosten, > Brest.
DeFreede, Th.Sjoerds, — *•
Dejong.Hend. R. Wopkes, Mallaga Midd. Maurits, .... Charante Vlisf. DeftadZ-Zee. T. Bouwman, St. Antonio Z Zee. De Adriana, Jacoh Veer, Mallaga Oftend.
DeVr.Aletta, J. Ysbrands,
De Hopende
Zeeman, T"C. Symons,
De Liefde, Pieter Asmus, Alikanten
St. Peter, P. Steinhart,
(Deen.)
DeAmel.Gal. Piet.Richard, Marfeille
De Avar.tur. Jan Scholts , Cette ~
De i Gebroe- Joch. Steen-
ders, blinck(///«/;7£) B-ourdeaux
Dejuf.Geert. B. Brouwer , Nantes
JVecrke Vrankryk
De Ondern. P.v.Oeveren, Sivilien
fiejongeAnna R. D Flapper, Cadix ;
Zeldenrmt. L.Strootman, Gigon
De Fr. Janke
Alttes, Hielke Attes, Lisbon Lond.
DePaarl, H% Ritfema, Denia
NieuwfVestk. G. Moelaart, Curaqao Zeel. De Samari- Jor.vanWor- Havre
taan, kom, Vrankryk deGrac.
De Vlieg, Jan Esbold ,
(Pruiscb'). Rochel Rouaan DeV.Jtbanna Willem Blom, Nantes Livorn,
De



Voor de Maand January 17 81. 75
SchipsNaam. Schippers. Van Na De Jobanna Johan Heden*
Sophia, <\u\si( Zweed) 1'Orienc Gottenb. De IVobeta, Ar. Wagfchai
(Bremcr.) Dantzig Bourd.
De Fendra^t, T. Brandiris, Curacao
DeFriendfch. Hilb. v. Uyen,
St. Spiridion, PieterBakkery Smirna
De 4 Gezust. . . . janfen, Toulon
DeEendragt, Jan Daring, Corunhi ■
DcF.Cathar, P.Jac.Schots, Porti Port Hauib. De 4 goede
Vrienden, Jan Gysberts, Suriname Hol!.
in PORTSMOUTH.
SchipsNaam. Schippers. Van Na De Zeepost, J. P Eeuwes, Amflerdam Ceite. De jonge Juff. Aty Smoor, Rotterdam Dublin. Mar, Adrian.
't Geval, NB. Pieter Jacobs, Granada Amfter. Vry gegeven.
De Herman, Jan Fr. Parlo, Smirna ■
DcVricndfcb. Kl.Hend.Kat, Sivilien
De jong Frans Jan Hendrik
Tichelaar, Outjes, Bourdeaux :—
Het Hof, E.i.Mammers •
DeMar.Soph. ] F.Nieuwold St. Marten,
DtJuf.Lemi- Pieter Coens
naElizabetb, Nyland, Morlaix
De jonge Jan, Alb. K.Stolte,
(.Pr uiteb.) 1
De Juf. Gahrielle, Harm. Steur, Marfeille Rotter. De Rerftelder j.iïarm.Smit, Nantes
De



7 6 De Vadtrl. Land- en Zee-Couriet.
Schip* Naam. Schippers. Van Na De Juf. Sara Piet. J. Krygs-
en Ibcodora, man, Libourne Rotter.
Be Fr. Maria J. A. Noord
Camminza, raven, ■
het Zeepaard . . . Rinchal, St. Übes Vlisf. De goede/Joop Bl.Brandares, Triest Oltend. De Juf. Anna Jan Vriesber-
en Agnes, gen, Valentia —
DeTbomas en
Jo"ke, D. Meyntes, Sivilien,
De J. Rem t
v.Camaêinga, Ger. Potter,
DeTietjelFit-
teveen t Brugt Pieters, ■
De a Susten, Car.Polonius,
C Zweed).
DcClaraTjal- Jan Rinfes de
linta', Ruyter, Cadix —1 ■
DeFi icndfeb. Jurr. Pieters , Lisbon Lond. De Cbrtstina joch. Philip Havre de
Mar$arcta, Fugt(Zw^) Grace Cadix.
De Pbtenix, . . . rZzvced') HavredeGr. 1
Juhelium Casp. Nieu-
fPmiseh) man, Stettyn Bourd.
DeHf'porde, , . . Janfen, Mallaga
Dc jonge Jan, ... Doornke, Bayonne
De i Geiust Curacao herw.
DeConcordia, Lod. Thomas, Cadix
De Fr. Ant, Gerrit Klaa-
Elizabetb, fen, Cette >
NB. Deeze Lvst zal, by gebrek aan plaats, in de au tere Maand vervolgd worden,



By de Drukkers dezes, is gedrukt en aiömme in de Steven Frovintiën te bekomen:
Het voor de Jeugd zo nuttig als tenhoogften aanpryzenswaardig IVerkje; geïntittt> leerd: dk Verschoppeling, of SchilDkrend TAfBRSEL der Zegepralende KiMJERLisfDE. in 't zelve vertoonen zich de aiierlofwaardigfte Karakters eener verdrukte Zöon, die van zyn deugdzamen Vader beroofd , en van zyn trotfche en lief ielooze Moeder vernoten , als balling door de woeste Zee der Wereldfche rampfpoeden en wederwaardigheden komt te dobberen. Zyne Menschlieven.de gevoelens, gefchraagd door de voortreffelyke opvoeding eener noodlottig Zedenmeester. Broederlyk Tweegevegt, waar in de ftemme der Natuur en de kracht van 't bloed duidelyk fpreeken. fiy doorworfleld alle de trappen eener eerlyke behoeftigheid. Word Soldaat en toond zich het Krygsgeluk waardig door zyne heldenmoed. Red zyn Vader op een verbazende wyze het leeven. Werdt Krygsgevangen gemaakt' en naar Engeland overgevoerd. De Minnenyd ïtort hem in doodsgevaren. Men befchuldigt hem van dubbele moord, en werdt daar over in hegtenis gezet, ünverwagt bezoek van zyn Vader. Werdt edelmoediglyk uit zyne boeijen verlost door zyne Befchuldigers zelfs. Komt weder in zyn Vaderland, en ontmoet zynen Broeder als ook zyne Moeder, beide gedompeld in de bitterfte armoede en in de diepfte ftaat van vernedering, Edelaartig
be-



bewys van verzoening. Verbind zich in 't huwelyk met zyne ftandvasrig wedergevondene Minnares, en overtuigd de Wereld, dac hy waardig is onder 't getal der vergode Stervelingen te werden vereeuwigd, doende de Onvoorbeeldelykfte Kinderliefde, ter befchaming van die onzer tegenwoordigen tyd,
in 't heerlykst daglicht zegepralen.
Zynde deze Gefchiedenis verder doormengd, met de keuriglte Schilderingen van deugd en zedekunde , en verrykt met een Sentimenteek Opdragt van een Vader aan zyne Kinderen, waarin ze de vereischte Lesfen ontfangen , hoedanig zich in de wereld te gedragen , om on'afhangkelyk en gelukkig te leeven, en in 't welk de uitmuntendfte Voorfchriften van edele rondborftigheid, die de vergenoeging van een Vergeten Burgerhaat, boven alle de uitlokfelen van een luifterryk Fortuin en ingebeelde grootheid, op de Menfchelykheid te weeg brengen, enz. Befchreven door Petrus Lievens Kerfletnan, Schryver van de Hollandfcbe MarLanne, in 2 deelen in 8vo a 20 ftuivers.





















I VADER.LANDSCHE | LAND en ZEE
W O 17 M J JE'jR.
k Verhandelende in een beknopte Zamenhanir, jp al het S:aats- en Oorlogs-Nieuws van I Europa en andere Gewesten, doch inI zonderheid al het geene ten voorli naamfte betrekking heeft tot de ff gelteltenisfe onzes Vaderlands, W de Commercie, Navigatie en 1 andere takken van beftand.
jjL eenevens
PAanmerkelyke Z^aken, Bvzonderheden, Mili-j \ taire Promotiè'n zo te Water als te Land, Zeeij tydingen, Lyst der Öpgêbragte Scheepen, I en andere nuttige Merkwaardigheden.
u Doormengd met Beredeneerde en I Politique Reflettïén.
I Voor de Maand February 1781.
T£ ROTTE RD AM, B r ARY VIS, en n' , i jöy\GERRIT MANHEER.j>Boekv^



BERICHT.
T\e Uitgave van dit Werkje, hoofdzaaklyk ingericht, om niet alleen onze Landgenoten in 't algemeen, alle zaaken van Staat •tin Oorlog, zo ten aanzien van ons Vader, land, ais van andere Mogendheden van Europa, Maandelyks in een beknopte aaneenfchakeiing medetedeelen, maar ook, om in 't hyzonder van nut te zyn, voor de geenen die eenig belang hebben by den tegenwooriigen Oorlog, tusfchen onze Republyk en Groot-Brittannien, 't zy in den Militaire, *t zy in den Burgerftand, doch inzonderheid voor die van den Koophandel en Zeevaart, en alzo voor de Nakomelingfchap eene korte Chronyk op te leveren, van alle de Gebeurtcnisfen en Merkwaardigheden , die uit dt Vredebreuk met de Kroon van Engeland komen voorttevloeijen. Ten dien einde zulhn de Drukkers van dit Maand werk je, hunne uitterflepogingen aanwenden, om door 'allerlei nuttige en aangename zaaken en een* mtgeftrekte Correspondentie, de Lees gier igr heid gaande te houden. Verzoekende ook de geenen , die iets tot verluistering daaraan muden willen toebrengen, het zelve aan de Drukkers dezes te laten toekomen, zullende in dank aangenomen en in *i Maandweesje werden geplaatst , mits het gezondene aan het oogmerk van 'r Onderwerp iesff, ksm te beantwoorden.



Bladz.
D Ë
VADERLANDSCHE LAND en ZEE
COURIER.
Alhoewel de geflekenis der Staats- en Oorlogszaaken. zo ten aanzien van ons Vaderland, als die van andere Mogendheden , ons voor deze Maand wederom een ruim veld van befpiegelingen opleveren, bekwaam clks aandagt op te wekken, vertrouwen wy , dat het onze Lezeren niet onaangenaam zal zyn , alvorens die Nieuwstydingen te verhandelen , dat wy den tegenwoordigen ftaat van Engeland eens zinfpelende befchouwen , gemerkt, de verfchillende gevoelens en denkbeelden van welke men aldaar bezwangerd is, en den invloed welke hier door in 't byzonder de Anti-Ministeriaale party op de gemoederen van 'c Algemeen moet te weeg brengen.
F Zin-



1% De Vaderl Land- en Zee-Courier.
Zinspelende Beschouwingen, betrekkelyk den tegenwoordig e n Staat van GrootBrittannien.
Men kan dit Ryk niet beter aanmerken, nog vergelyken, dan by iemand, die van een dolle koorta overvallen zynde, allerlei belagchenswaardige uitfporigheden komt te bedryven, doch die de Crifis te boven gekomen en tot beterfchap geraakt is, zyne gepleegde zotternyen met verwondering en fchaamte moet aanhooren. Byna evengelyk is het met onze naburige Vyanden gefield. Zy zyn opgeftoven als buskruit, hebben duizend beledigingen uitgebraakt, de gantfche Wereld willen vernederen en onder hunne gehoorzaamheid brengen; maar met dit al, nu zy van agteren hunne misflag zien, weeten zy niet, in welk eenen vorm van toegevendheid zy het zullen gieten, om hunne fchuld te boeten. Doch men ziet veeltyds, dat de geringfte ziektens, de grootfte gevolgen hebben, en dus mag men in dit opzigt, van Engeland we! zeggen, dat de bedreigingen, met welken zy ons Vaderland een doodfchrik op 't lyf dagten te jaagen , de bkterfte naweenen voor hun zelfs zal na zig fleepen. Zy noemen den Oorlog met onze Republyk, een Ongelukkigen, ja Onnatuurlyken Oorlog: waarlyk ongelukkig voor hen , om dat ze niet anders dan 't bederf van hun eigen Land, Trafiken en Ingezetenen , kan veroorzaken; en onnatuurlyk,
o ra



Voor de Maand Februtry 1781. 79
om dat zy beginnen te begrypen , dat zy hunne belangen niet hebben geweeten, toen zy ons den Oorlog kwamen te verklaren. Hunne Staatkunde, zal men zeggen, moest dit hebben vooruit gezien, maar eene Natie, die het ftuk eerst beredeneert , na dat heï aireets ter uitvoer is gebragt, kan onmogelyk het heil en de welvaard van een Land en Volk bewerken; en 't is zomtyds meer een gevolg van de fortuin , dan van die eener doorftralende wetenfchap, dat hunne lo?fe ondernemingen aan de verwagting komen te beantwoorden.
Niemand, die, zo als men zegt, eenige letters gegeten heeft , is onkundig of onbewust , dat Engeland een noodwendige toevoer veieischt van Levensmiddelen en vooral van Graanen , kunnende zich onmogelyk voeden noch geneeren met dac geene, 't welk dtC Koningryk voortbrengt; du-s gal het gebrek dat zy daaraan moeten kry^en, (alzo de weg van aanvoer voor hun gefloren is , door dien zy met de voornaamste Mogendheden van Europa in Oorlo;? z-yn) hunne Inwoonderen aan een gewi^fc hongersnood blootflellen, en by (lot van rei: *ning, tot razerny en wanhoop doen overfhan ; te meer , wanneer 't Gemeen é#wwattl in 't denkbeeld begint te komen, dat den ingewikkelden Oorlog met de Republyk van Holland , daarvan de éénige en principaale oorzaak is. Ten anderen is hunnen Koophandel ten eenemaal geftremd, hunne meeste Tiahken ftaan ftil, en hunne F 2 Pro-



8o De VaderL Land- en Zee-Courier.
Producten zyn buiten vertier , inzonder* heid, de Engelfche Wolfabriek, waar mede een oneindige uitgeftrekten Handel door geheel Europa wierdt gedreven.
Dit alles wel rypelyk opgemerkt, behoeft men niet verwondert te flaan, over de afnemende heethoofdigheid der Engelfche Voorvegters; dat is te zeggen, over de verkoeling van zommige aam aders dezer voor Groot- Brittannien zo verderffelyke Rupture. Welk een taal heefc men wel eer in 't Parlement gefproken, en welke is het die men 'er thans fpreekt? Hoe veel werk heeft men, om de ftreng ftyf te houden, op dat het Gemeen niet moedeloos werdt, en hoe blyft men ze nog ftreelen met de hoop van een onmiddelyk vergelyk tusfchen Engeland en onze Republyk! En waarom eigentlyk ? Enkel en alleen , om dat zy beginnen te begrypen, gelyk wy elders gezegt hebben (*) , dat den Oogst der Hollandfche Schepen op zyn end begint te hopen, en 'er geen vooruitzigt op groote voordeden of winften meer is, aangemerkt, het tydftip begint op te dagen, dat den Oceaan en het Kanaal met eenen uitgefpreiden wolk van Kielen, ftaat overfchaduwt te worden, dte uit hunne metale monden, de roekelooze en vermetele Zee-Ontheiligers , tot hunne pligt zullen noodzaken weder te keeren.
't Is
(*) Zie het Stukjb voor de Maand Jakuart, Bladz, 45,



Voor de Maand February 17 81. 81
*t Ts dieshalver) niet buiten reden of ftaatkunde, dat Lord Nor tb, de Patroon van 'c Engelsch Ministery, van langzamerhand op zyne voerftappen te rug keerd,en, na al zyn gal tegens liuropa te hebben uitgefpogen, zich, ten opzigte van ons Vaderland, in't Parlement dus laat verluiden: „ Ik moet met „ leedwezen den Oorlog met Holland befchou-
wen, zegt hy: Het Intrest onzer Natie, „ is zo onaffcbeidelyk aan dat dezer oude en ,, natuurlyke Bondgenoot verknogt, dat wy, ,, voorzigtigheidshalve , ons weder moesten „ ver'èenigen , om de vernieling van gebeel ,, Europa voor te komen: Ik verlang daarom „ naar een fpoedig vergelyk." Ja, hy gaat nog verder; „ Ik zou zelfs aanraden, zegt „ hy, om, ingeval dat Land (te weeten, „ da Republyk van Holland) door Vrankryk „ en Span/en wierdt aangetast, bet met alle „ onze magt te befcbermen en te verdedigen."
Hier fpreekt hy als Vaderlander, om dat zyn Lordfchap wel begrypt, dat de balans tusfchen een Tbéorétifcbe en een Pra&icaale Staatkunde moet gehouden worden; dat is te zeggen, dat de wonden, die men eerst op een onmenfchelyke wyze heeft opengereten, naderhand de falven van verzagting benodigt hebben ; doch waarvan de volkomene herftelling, naar ons begrip, geheel andere Heelmeesters vereisfchen , dan die eener willekeurige overheerfching van, en volftrekte wetgeving^», hetgansch Heelal. Men ziet wel eens, dat hoe groot de fchrandere doordringentheid van een Staatsman F 3 ook



S-2 De F&ati l. LMtid- en Zee^Ccürier.
ook zy, hy wel eens in zyne bevindingen komt te ftruikelen , en den bal zomtyds geweldig misflaac, door de verkeerde beantwoording aan de oogmerken daar mede bedoek ; gelyk het zyn Lordfchap maar al te overrnigende in dit geval komt te beproeven. Ten minften de Engelfche Politiquen zelfs, geven het niet onduister te kennen. „ Men mag den Oorlog met Holland voor „ zo noodzaaklyk geiteld hebben, als men ,, wil, zeggen zy, dit is ondertusfchen een vaste waarheid, dat onze Commercie 'er geweldig door lyd, en wy met dien Oor,, log de keel worden tocgenepen , want „ geen Natie die zulk een iterken Handel ,, met onze Manufacturen dreef, als de „ Hollanders," Hoedanige klaagliederen zulks de Engelfche Handwerkslieden zal doen zingen, zal de tyd best kunnen ontknopen.
Ondertusfchen betoogd de mannelyke taal, die den Hertog van Rkhmond onderdaags in het Parlement heeft gefproken, meer dan te klaar, dat den Oorlog tegens de Republyk der Verëenigde Nederlanden op losfe en cbimerique gronden is aangevangen, en dat 'er geen de minde gefundeerde redenen geweest zyn, waarop dezelve te fchragen; dus alléén gebouwd op de Caprices van een Ministery, 't welk den toom derRegeeringe naar zyne goeddunkelyke zinnelykheid beftierd, zonder in 't oog te houden, dat 'er een Koning en een Gemeente is, die hen rekenfchap van hunne bedryvcn en verrig-



Poot de Maand February 1781. 8$
ïingen kunnen afeisfchen, en verantwoorde]yk ftellen voor de kwade gevolgen die daaruit zoude konnen refulteeren.
Wy zullen onder het Artikel van GrootSrittannien, deze Parlementaire Verhandelingen breeder uichalen, en ons inmiddels begeven naar eene Landitreek , die medte •niet zeer voldaan fchynt van de handelwyzé dezer Natie , waar van de bezwaarnrsfert ans voorkomen uit het Gewest van
BARBARYEN. ;
Wy hebben in de vorige Maand iets aangeroerd nopens de verbittering des, Konings van Marokko tegen de Engelfchen (*). Thans hebben wy gelegenheid, de oorzaken te kunnen mededeelen die aanleiding töf deze verwydering hebben gegeven; ten voornaamflen hier in beftaande.
üe Koning van Marokko een Schip naar Spanjen bevragt hebbende , boden zich de Engelfchen aan , het te convoijeeren en voor fchipbreuk te beveiligen; doch in plaats van zulks te doen , bragten zy het naar Gibralter , van waar zy het Scheepsvolk weder na hun Land zonden en het Schip weigerden te rug te geven. Hier tegen heeft de voornoemde Monarch , de volgende ReprefaiiU gebruikt, als dat hy alle
de
(*) Zie de List-en Zee-Cour 1 ez voot dé Maand Iahüary. Rladz. 55, F 4



84 De Vaderl Land- en Zte-Courier.
de Engelfche Matrozen , die op Schepen hunner Natie in de onderfcheidene Havens van IrSarbaryen zich bevonden, naar Gïbralter heeft over laten voeren, doch de Schepen in beflag gehouden, met last, om aan de Engelfchen te zeggen , dat , byaldien zy de magt niet hadden om ze uit de voorgemelde Havens te komen haaien, hy ze daar zo lang zou laten leggen tot ze verrot zouden zyn.
Tot meerder bewys van der Engelfchen ilegte handelwyze omtrent den Marokkaanfchen Vorst, ziet hier nog eenige weinige ltaaltjes. De Koning twintig duizend Piasters naar Londen gezonden hebbende tot den inkoop yan eenige Koopmanfchappen, had het Engelsch Ministery, aan wien die Commisfie was opgedragen, de goedheid zulks te ignoreeren , onder voorwendzel , de Commisfie niet verftam of begrepen te hebben , befteede ten meestendeele het geld zeer kwalyk , en lieten de Commisftonaris vrugteloos naar huis vertrekken. — Up een ander tyd, de Koning een Ambasfadeur naar Engeland hebbende afgevaardigt met een groote menigte koper om 'er Gefchuc van te gieten, zonden deze hem, by wyze van gefchenk , eenige kleine Kanonnetjes en Affuiten, die met de éérfte fchoot aan fluk fprongen , en deeden geen rekening, nog van de waarde nog van 't gebruik van 'r koper, fchoon het zeer important was. — Vervolgens heeft de Engelfche Conful te Tenger, den Koning van Marokko met de'
Span-



Voor de Maand February 1731. 85
Spanjaarden, ja zelfs met zyn eigen O derdanen getragt in onmin te brengen , en tot twist op te rokkenen, en heeft de Mooren langs de Kusten, tot Ceuta toe, omgekogt, om alle daaromtrent genakende Spaanfche Schepen, alle mogelyke afbreuk te doen.
Zie daar het fchibiery van de fraaije karakters der Engelfchen ! Wie zou hen dan nier. tot voorfpraak willen vertrekken? Ondertusfchen zullen zy bevinden , welk een gunitig onthaal zy van dezen Afrikaanfchen Vorst daar voor zullen ontfangen, wanneer zy in de Middelamifche Wateren komen te vei fchynen, of de Moorfe Kusten wat te digt mogten naderen. De refpeéb've Confuls der vreemde Natiën, hebben Copyën van deze en de volgende Declaratie bekomen , om aan hunne Hoven te zenden, behelzende de tweede Verklaring, de verpligtingen die dezen Vorst van ouds aan den Koning van Spanjen heeft. Uoch om niet al te verre in deze of geene Stukken uit te weiden, zullen wy het aan de Maandelykfe Copcïsten der Couranten overlaten, om alle zodanige Declaratie» , Refoltttien , Placaaten , Memorie» enz. in alle hunne geëxtendeertheid na te fchryven , en nan ons de bekorting en beredeneering derzelven , voorbehouden ; ten einde onze Lezeren in geer.e verdrietige herhalingen t$ wikkelen van 'c gunt zy reets gelezen mogten hebben. Noch ook niet om dezelve met Nieuwstydingen en geheimen op te hullen , die de Verrekyker van een particulier verftand F 5 on-



86 De Vaderl. Land er. Zec-Coufier.
onaiogelyk kan bereiken „ en die nog 'in den fchors van 't geval of in de Kabinetten van Staar,•beflaren liggen,«ii nier behorende tot her gefmeede plan van ons Ontwerp; 'twe'lk ailéén gefchikt is tot een Gedenkboek van gebeurde Zaaken, en geen fin ts tot het verrellen van gefingueerde en leugenagtige Nieuwigheden , die het karakter van Autbeur noodwendig moeren omiuisreren , en hem by de oordeelkundige wereld in verdenking brengen, dat hy al te Perfmeel of te Eenrydig wil wezen. Zfe daar het geene wy ten opzigte van een Maar/dfcbryver, oordeelden te moeten aanmerken, om de geenen, die iets meer van ons begeeren als in ons vermogen is, te toonen, hoe verre wy maar mogen gaan.
Ingevolge deze gefielde grondregel, nemen wy onze Reize van deze Afrikaanfche Gewesten, naar dat Werelddeel, het welk zedert eenige jaaren tot het Oorjogsroneel, tusfchen Engeland en deszelfs wederftrevende Colonisren, verftrekt heeft, en alwaar nog werkelyk de bloedigfle onlusten en verdeelrheden heersfctien ; by haare Befchermers gedoodverwd. onder de benaming van de Dertien Verïenigde Staaten van
NOOR D-A M E R I K A.
Dit uitgefixekt Werelddeel, zo verfchrilï»fcelyk door vuur en zwaard geteisterd, zoude, Menschlyker wyze gefproken, reets onder den last faaarer verdrukkingen hebbenmoe-



Voor de Maand February 1781. 87
moeten bezwyken; dan, dewyl zy fchynen voorgenomen te hebben, zig zeiven te flaken van de boeijen van afhangkelykheid, waar mede Groot-Brittannien haar fint* veeie jaaren herwaarts heeft gekneld gehad, moet men , naar allen oogenfchyn , vertrouwen , dat zy het voorbeeld der Hollandfche Batavieren' zullen trachten na te volgen , en alle hunne vermogens te koste leggen, om zig tot een Vrygevogten Volk te"maken. Gelyk blykt uit de genomene Refolutie van 'tCongres, van in allen opzigre hen .te gedragen na de Declaratie van de Keizerinne van Rusland, betrekkelyk de Neutraale Scheepvaart; welk Reglement zy hebben bevonden , nuttig , wys en rechtmatig ingericht te zyn, als oorfprongkelyk van eene Souveraine, die niet alléén werkt voor het geluk en de welvaard harer Onderdanen , maar ook die der andere Natiën behartigt; ja zelf het groote Wetboek van 't Heelal verbeterd: Zulks moet noodwendig de ar.ndagt tot zig trekken, zeggen zy, van een opkomende Republyk.
L)us ziet men , dat dit Werelddeel zig zeiven airede begint te fchaduwen met den glorieufen naam, van Vrye Vtl'-eren; wier Nageflagt, voor hunne doorlugtige en heldhaftige Voorvaderen , de Lauwerkransfcn der Önfterftelykheid zullen vlechten en de gedenkwaardiglte lierzuilen voor hen oprechten. Hiervan (trekt ten bewys, de vergelding aan drie jonge Vrywilligers, aan' welkers Patriottifche gevoelens, men
de



88 De Vaderl Land- en Zec-Courier.
de ontdekking der fchandelyke Zamenzweering van den gedeferteerden Generaal Arnold, te danken heefc. Zy zullen ieder hun leeven lang gedurende, 'sjaarlyks een bedaanbaar gcfchenk uit 's Lands fchatkisc genieten, en van het Krygsdepartement een zilvere Medaille , ter gelegenheid van die gebeurtenis gellagen, bekomen.
Zo blykt het, worden de Vaderlandfche dienden tot in de afgelegenfte Gewesten vergolden. Wie zou dan niet aangemoedigt worden, dat Vaderland, in welkers (choot hy gewonnen , geboren en gekoesterd is, mee lyf en goed tegens alle honende verdrukkingen te befchermen? Dan daar de deugden en verdienden beloond werden , ziet men ook, dat billyke draffen het kwaad en de ondeugd vergelden ; zynde de voorgemelde Generaal Arnold, door de Bostonntaanen openbaarlyk in beeltenis verbrand, waar van de zonderlinge plegtigheden in 't volgende bedonden.
Den i+ Oclober des vorigen jaars, hieldt men ten dien einde een zinnebeeldige Procesjïe, onder welkers doet zich de beeltenis van den Generaal Arnold bevond, gekleed in zyne groote Uniforme, hebbende twee afzonderlyke aangezichten; vertonende een derzelven, zyne voormaals betoonde Vaderlandfchen yver, en de andere, zyne trouwlooze Lanriverradery. Hy was verzeW van een boozen Geest, die een goudbeurs met Engelfche Guinjes aan zyne ooren deed klinken. De train nam aanvang met een
me-



Fm de Maand February 1781. 89
menigte aanzienlyke Jongelingen te paard, gevoigt van eenige Officieren van het vaste Land , vervolgens eenige Ryën voorname Burgers, en een Detachement van de Burgerwagt, trekkende voor het Beeltenis van Arnold; het welk onder de toejuiching van een toegevloeide menigte Aanfchouwers, zo haast niet op de Marktplaats was gekomen, of wierd met verontwaardiging op een daartoe aangeftookt vuur geworpen, en tot asfche en pulver verbrand.
De Krygsverrigtingen die in deze Gewesten voor als nog van niet veel aanbelang zyn , ftaan eerlang door de aannaderende Franfche en Engelfche Vlooten , en het ontfchepen van wederzydfche verfe Hulptroupen, waarfchynlyk van meerder gewigt te worden. De vorige hebben zig bepaald gehad by de Overwinning , in September laatstleden op den Britfchen Major Fergufon in Zuid- Carolina bevogten. De Amerikaanen hebben by deze gelegenheid een ftaaltje hunner Krygskunde gegeven. Zy naderden hunne vyanden onvermerkt tot op eenen kleinen afftand , en vielen ze in de flank aan, terwyl een ander Corps Amerikaanen hen van agteren omcingelden. 't Gevecht duurde byna anderhalf uur , binnen welken tyd , de Amerikaanen zelfs bekennen, dat zy verfcheidemaien te rug gedreven zyn geworden; doch de moed daarom niet opgevende, dwongen zy de Engelfche Magt eindelyk te deinzen, die vervolgens in handen van den Colonel Ckveland viel, welke
hen



£o De Faderl. Land- en Zee-Courier.
hen van agteren befprong en alzo de Nederlaag voltooide. De Engelfche Major Pergufon, hoewel een dapper Officier, fneuvelde op 't flagveld, op welk gezicht, het gantfche Corps der Engelfchen, hunne nog geladene Geweeren neêrleiden en zich Krygs* gevangen overgaven; beftaande hun verlies, zo aan dooden, gekwetften als gevangenen, verre over de duizend koppen , alzo 'er niets van ontfnapt of ontkomen is. Deze Zegepraal had de Amerihaanen maar a8 dooden en 62 gekwetften gekost. — Maar dit alles bellist noch niers ter voltooijing van die Onafhangkelykheid, die zich deze Colonisten hebben voorgefteld ; welken het zwaaijen der Banieren van Vryheid, denkelyk niet dan door een beflisfende Overmagt off wonderlyke omwenteling van zaaken, te beurt zal vallen. Midlerwyl zullen wy eens gaan zien , in hoe verre de Kry^stoerustiugcn ter Zee, ten behoeve van die Gewest, gevordert zyn by 't Hof van
VRANKRYK.
De Vloot naar die Noordelyke Werelddeelen verordineert, beftaat uit een getal van. 25 Schepen van Linie , behalven de andere kleine Vaartuigen en Transportfchepen; als, één Schip van 110, twee van 80., twintig van 74 en twee van 64 ftukken Kanon, zullende ftaan onder 't bevel van den Heer de la Touche Treviüe. Dana Zeemagt v-leid men zich y dat de Engelfchen-



Voor de Maand Februaty 178f. 91
in die Landftreek volkomen het hoofd zat kunnen bieden ; weshalven van daar zeer gewi-gtige tydingen te gemoet gezien worden , zo dra deze Vioot zal uitgelopen zyn, ten minften zo de twee vyandlyke Vlootvoogden zig genegen mogten gevoelen, om elkander in 't wit van de oogen te komen kyken, ten ware de al te groote ongelykhêid van magt, de een of andere party verbieden mogt tot een Gevecht te komen. Dan daar zyn zo veele omftandigheden , die niet te voorzien zyn en echter kunnen gebeuren, dat alle de ontworpen Projeiten daar door zomtyds komen verydelt te werden , en alles in een fchaduwe doed vervliegen; aan 't welke een' Oorlog ter Zee vry meerder dan eenen Landoorlog is blootgelteld. Dit zal- zig ten opzigte van Gibralter, misfchien binnen kort bevestigen; want zo de groote Engelfche Vloot , derwaarts met Levensmiddelen beftemd , die der Spaanfchen in fterkte mogt overtreffen , zal deze laatfte, zo men voorgeeft, zig niet buiten de Baai van Cadix vertoonen, noch hun den ingang in de Straat beletten , maar zo zy ze met voordeel voorziet te kunnen beftryden, zal zy uit haare fchuilplaats die hunner vyanden komen opzoeken en haar deszelfs doelwit betwisten. De Spaanfche Vloot rekend men op 31 Schepen van linie, doch de fterkte van die der Engelfchen, geeft men vry hooger op, hoewel met geen zekerheid. Ondertusfchen zal der beide Vlooten Manoeuvres , hier het lot van 't geblokkeerde Gibralter beflisfen. De



93 De Vader). Land. en Zee-Courief.
: De rydingen van he, gepasfeeiVe op het Eiland St. Fincent (* , fchynen zich hoe langs hoe meêr met zekerheid ren voordeele van dit Ryk re bevesrii>en Men ziec hier zelfs veifcheidene Brieven daaromtrenr, die eenige geloofwaardigheid verdienen, fchoon ze zo niet opgepronkt zyn als de Engelfche Hofberichten, ünder anderen meld eene diei Brieven, de volgende Omftandigheden van het voorgevallene aldaar.
„ Wy kunnen ons niet genoeg verheugen „ zegt den Schryver, over den gewenschten „ dag die wy heden beleven, in de behou„ denis van dit Eiland en den gelukkigen „ uitflag onzer Wapenen , welk een en „ ander wy ons verfchuldigt mogen rekenen „ aan de vigilantie en genomene maatregelen van den Heer de Blanchelande , die „ noch by tyds met een ve.fterking van „ Iroupen, van Martinique herwaarts ger, komen was. De onderneming van den „ Admiraal Rodney , fchoon aangevoerd „ door den wakkeren Generaal Vaughan, „ is hem volkomen mislukt. Hy ont„ fcheepte
(*) Dit Eiland legt op de hoogte van 36 gr en 41 min. Noorder breedre en is omtrent 20 Mylcn lang en byna even zo breed. Voorheen hadden 'er de Engelfchen, en ook de Hollanders, eene Volkplanting; doch tegenswoordig hebben het deFranfchtn alléén in Eigendom, en is hen hykans zo veel waardig, als het Eiland St. Euftatiui van aangelegenheid is voor de Republyk van Holland,



Voor de Maand February 1781. 23
„ fcheepte drie duizend man Militie en „ duizend Matrozen van zyne Vloot, om „ dit Eiland te vermeesteren, tastte het in
den nagc van den 16de en 17de December ,, aan, doch moest na een fcherp gevecht, „ waar in wy onderfteund wierden door ,, een Corps Caraïben (zynde een Volk „ dezer landltreek) deszelfs opzet laten „ vaaren, en de Retraite naar hunne Schee-
pen nemen, belopende het verlies onzer
vyanden by deze Attaque, zo aan doo„ den, gekwetflen als gevangenen, die wy ,, by deze gelegenheid hebben bekomen, „ omtrent de negen hondert Man, terwyl „ het onze op verre na het zesde gedeelte „ niet kan bedragen. Had de Admiraal ,, Rodney, de onderneming twee dagen eer„ der kunnen doen , zou hy ons zonder
groote tegenftand , dit Eiland hebben „ ontweldigt gehad, dewyl wy toenmaals
noch maar een zwakke Bezetting hadden. „ Wy houden niettegenftaande het vertrek ,, onzer vreemde Gasten, ons by alle voor„ komende gelegenheden, op onze hoede, ,, en durven ons beroemen op de groote „ kundigheid , beleid en moed van onzen ,, nieuwen Commandant, de Heer de Blan„ chelande, die van zyn kant ten uitterlten „ voldaan fchynt van de onder zyn bevel „ ftaande Troupen , welke het getal van „ omtrent agt hondert Man gereguleerde „ en drie hondert Man Landmilitie uit-
maken, enz."
C
Hoe



94 De Vaderï. Land- en Zee-Courier.
Hoe kragtdadig de Engelfche berichten Biet deze tyding verfchillen, dit is ondertusfchen zeker, dat zy zelfs bekennen, eene vergeetlehe landing op dat Eiland te hebben gedaan, als hebbende alles in zulk een goede pofitie van tegenweer gevonden, dat zy zich weder fpoedig hadden ingefcheept. Hoe het zy, zyneAllerchristelykfte Majefteit is zo wel voldaan geweest wegens het gepasfeerde op dat Eiland en de dappere verdediging van den Heer de Blanchtlande, dat hy denzelven met een Brevet van Brigadier begiftigd en tot Commandant van 't gemelde Eiland bevordert heeft.
Het fchynt, dat men hier zo wel als in Engeland, in 't begrip valt, van het goed efFecl: dat de Scheepen, met koper bellagen, te weeg brengen; want men verneemt, dat het grootfte gedeelte van die, welke men te Biest bezig is met reparceren , van een koperen huid voorzien worden. In oude tyden , toen de heldenmoed nog tot zulk een hoogen top niet was geftegen, had zulks ook plaats by de Menfchen, dewyl de Krygshelden van dien tyd , de gewoonte hadden, zich in yzere harnasfen te kleeden.
Inmiddels geven alle de drukke toebereidzelen , die in dit Ryk ten behoeve der Marine gefchieden, de vertooning der groote en ontzaggelyke Vlooten, die eerlang in geleedheid moeten zyn om Zee te bouwen; waar van een gedeelte, zo men zegt, zie zoude verëenigen met een Hollandsch
fa Es-



Voor de Maand Fcbruary 17S1. 95
Esquader , doch vari tyd of plaats werdt voor als noch niets met zekerheid gemeld, hoewel men voorgeeft, dat den Hertog van Cbartres , die Vloot zoude gebieden. Dan hoe fterk men in 't Kabinet van Oorlog komt te werken, men is daarom met geen minder yver bezig in dat der Finantien. De Heer Necker , dien grooten StaatsFinapcier, die gantsch Europa in verwon» 1 dering optrekt , wegens zyne fchrandere | beftuuring in de Finantje-Zaaken , heeft wede rom eene Beleening uitgefchreven van 40 Millioenen , by wyze van Lyfrenten, tegen 8, 9 en 10 per cent, zonder dat daar by eenige aftrek plaats heeft. Men vleid zig, dat de Hollanders daar in fterk zullen participeeren , uit hoofde van het verkoopen hunner Kapitaalen in de Engelfche Fondfen; doch wy meenen van goederhand onderricht te zyn, dat Groot-Brittannien zulks by een verbod reets is voorgekomen, en daarom de Intresfen ilipt zal blyven betalen, om geen gelegenheid te geven, dac die Kapitaalen gebruikt zouden worden, als een mes, om dat Ryk 'er de keel mede af te fnyden. Hoe weing waarfchynlykheid zich dan voor ons opdoet, om veele Hollandfche Infehryvers té bekomen, de ver:> lokkingen zyn tog altoos groot , en de glansen van aanmerkelyke winften en voori deelen. brengt 'er doch doorgaans veelen ; in verfoeking ; voomamentlyk , wanneer het op 't ftuk van eigen-belang aankomt.
G 2 Het



p6 De Vader]. Land- en Zee-Courier.
Het Fluitfchip de Minofaure, heeft onlangs op een toevallige wyze , eene ryke Prys in de Haven van Brest opgebragt, welker lading men verre over de zesmaal hondert duizend Livres waardig fchatte. Dit Schip door ftorm een verblyf zoekende in de Baai van Audirne, alwaar even te voren de Minotaure. om die zelfde reden een fchuilplaats had gezogt, gebeurde het, dat een Matroos van het voornoemde Koopvaardyfchip , varende onder Hollandfche Vlag, van boord in zee fprong en aan de Minotaure kennis gaf, dat het geen Hollandsen maar een Engelsch Schip was; dus men aanftonds een floep met gewapende manfehap 'er op afzond, die het zelve zonder llag of floot vermeesterde , beftaande de Equipage flechts in 15 Engelfchen, zynde de overboord gefpronge karei , een Spanjaard, die op belooning voor zyne betoonde ieverzugt wagt. Inmiddels dat
zich de loopende geruchten van een fpoedige Vreede , voor dit Ryk en de andere Oorlogende Mogendheden , komen te bevestigen , begeven wy ons naar de uitgeftrekte en aangrenzende Ryken van
DUITSCHLAND.
Alwaar men in de Kabinetten van Staat niet minder werkzaam is, als aan eenig Hof, hoe genaamd. Daar gefchieden zelfs zeer drukke Onderhandelingen tusfchen de Hoven van Weenen en Petersburg; het fchynt zelfs,
als



Foor de Maand February 1781. 97
als of Rusland thans de éénige Zichteinder der gewigtige Staatsbefpiegelingen van alle de Hoven van Europa is, en or'deze grootmoedige Vorftin, door deszelfs gedane Hap tot de Gewapende Neutraliteit, aangemerkt werdt, als die Mogendheid, welke de Balans en het Evenwigt van Europa, in haare magt bezit, 't Is niet onhandtastelyk , of het Engelfche Ministery wend alle heimelyke pogingen aan , om de Oorlogende Potentaaien , zo veel mogelyk te ontzenuwen van derzei ver magtige Bondgenoten, waar van het Hof van Rusland wel voor de meestaan^elegenfte wordt gehouden. Doch of alle die heimelyke bekuipingen wel aan t denkbeeld van veelen zullen beantwoorden, laten wy aan 't oordeel van fchanderer Pohtiken, dan wy, om te beüisfen. Althans, de toebereidzelen die hier en elders gemaakt worden, kondigen maar al te duidelyit aan, dat byaldien alle de Staatsönderhandelingen ongelukkig op niets mogten uitloopen, en 'er geen fchielyke Vreede tusfchen Engeland en Holland plaats heeft, een Algemeenen Oorlog eerlang over geheel Europa moet uitberiten , die de droevigfte gevolgen voor de in zulk een geval fuccombeerende Partyen, onvermydelyk zal naar zich fleepen, \i het gantfche Menschdom doen beven. De berichten van Hamburg zelfs , geven zulks niet dan al te waarfchynlyk te vermoeden , dat het onweer des Oorlogs tot het vaste Land zal overilaan, gemerkt den verdubbelden yver, waar mede in DuitschG 3 l»nu>



9 3 De Vader 1. Land. en Zee-Cour ter.
land, Boheemen, Pruisfen en elders, het aanwerven van Troupen werdc gewerkfcelhgd; welke vooruitzien van zelfsverdediging, geene gunftige voortekenen voor zodanige Landen voorfpeilen. Die zelfde berichten verzekeren , dat het gebrek aan Oraanen in Engeland zo groot wierdt dat men op alle kanten uit was om voorraad te bekomen , en dat de verzendingen van Hamburg en Embden zo groot was, dat de Vragten viermaal boven de ordinaire, waren geftegen , alzo men geen aanvoer van Schepen genoeg konde bekomen.
De Engelfchen, ziet men, laten zig dus geen gelegenheid ontflippen, om het hoofd zo lang boven water te houden als zy kunnen; hunne pogingen gaan zelfs noch verder : Nu zullen zy hunne Koopwaren uit de Levant te land door het Keizerryk en Duitschland , over Ofiende naar Engeland overvoeren , in plaarie van o4er zee om de onveiligheid van den Oorlog; zyndè onlangs al een Transport gefchied van iq- Balen fyne Indifche Zyde ,- en alhoewel da transporten over land, gelyk denkelyk is zeer kostbaar vallen, komen zy echter noch voordeeliger uit, zeggen zy , wegens de hooge Aslurantien die 'er anders van moeten gegeven worden, wanneer zy over zee komen.
De Keizer, die dagelyks bezig is , met de nodige veranderingen en verbeteringen toe te brengen, zo in de Finanije als andere huishoudelyke Zaken des Lands, die tot
ver-



Voor de Maand February 1781. 99
verligtenis van de Onderdanen en de welvaard van hec Ryk kunnen (trekken , is, zo men wil, ook voornemens, eene mindere bepaling aan het beöordeelen der Boeken te (tellen, en dezelve meerder vry te maaken. ., Ik wil, zegt dien Vorst, de Godsdienst en de Zeden nauwkeurig geeerbiedigt hebben , doch daarom den " Mensch de vryheid van denken en fpreken niet benemen , voor zo verre er „ niets ftrydigs in gevonden wordt met een „ wel ingerichte Staatsgefteldheid , enz. Zodanige vergunningen van Geweetensvry.heden , hebben wy ook te berichten uit het Koningryk
P R U I S S E N.
Daar men onderdaags een Nieuw Gezangboek voor de Lutherfe Gemeente vervaardigt hebbende, de Fier Gemeentens in de Frederiksftad tegens protesteerden, en zich deswegens by den Koning gingen beklagen; waar op zyne Pruisfifche Majefteit hen een Kabinets-Refolutie tot antwoord heeft laten toekomen, waarin dien Vorst onder anderen zegt: „ Dat hy het zich tot een onvera'nderlyke wet had gemaakt, elk van " zyne Onderdanen volkomen vryheid te * laten , om te gelooven en zyne Godsdienst te oefTenen zo als hy wil, mits " dat zyne Leerftellingen niet (treden tegen " de rust van den Staat en tot nadeel van
' de goede Zeden. En wilde daar-
» 6 G 4 „om



loo De Vaderl. Land- en Zee-Cour ter.
om ook, dat in de Kerken geen dwan» „ heerschre ten aanzien van 't gemelde Ge„ zangboek, enz. Maar yder Gemeente hier
omtrent geheel vrye handen hebben en „ behouden zoude, en de Fier Gemeentens, ,, daar in konde berusten, dat zy zu wel als „ elk hunner mede Onderdanen, gelyk vry „ ftond, te geloven, en te zingen wat, en „ zo als zy wilde, enz."
Beha!ven dat dusdanige blyken van toegevendheid, de liefde en agting des Volks voer hunnen Souverain , ten hoogftén top moet halen, ftrekt het tevens tot een middel , om hen met bereidwilligheid onderwerpelyk te maaken , aan alle de heilzaame maatregelen en fchikkingen, welke'uien zo zeer van hen beminde Monarch en Landsvader , omtrent alle andere huishnudelyke zaken des Lands , komt te werkheiligen; zullende , zo men zegt , 'er eerdaags ook een nieuwe Ordonnantie uitkomen, hoedanig zich de Burgervrouwen en Oiensrmeiden voortaan zullen moeten kleeden. Dit mogt ten aanzien onzer Nederlandfche Dienstmeisjes mede wel plaats grypen , alzo die by de tegenwoordige tyd,' trots de defriglte Juffrouwen in pragt en optooi van klederen, durven uitlteken, en men zich dikwyls zoude veraisfen, als men ergens komt, of men de juffrouw van den huize , dan wel de meid voor heeft. De Dienstbaarheid neem ons deze kleine opmerking niet kwalyk af, zy vloeide by deze gelegenheid ons uit de pen. Dit is gewis, dat men ineen
ie-



Voor de Maand February 17 81. 1 o 1
iedere ftand of beroep, in 't oog moet houden, wie en wat men is, wil men zig niet belagchelyk maken en met veragting zien
behandelen. Wy vervolgen hier mede
onze Reize naar
RUSLAND.
Het afgaan van, en aankomen van C 0 uhiers aan dit Hof, is zo menigvuldig, dat het niec anders dan de grootfte Gebeurtenisfen kan voorfpellen. De pogingen van Engeland, blyven fteeds even fterk en onvennoeijelyk, terwyl die van het Hof van Wtenen , tot onderfchraging van dezelve fchynen te ftrekken, om, ware het moge]yk , de Oorlogende Mogendheden tot de gedagten van vredelievendheid te brengen; doch niets ontmoet meerder zwarigheid, dan het vereffenen van twistgedingen en verfchillen, waar in elk voor zyn byzonder de beledigde party oordeelt te zyn. En nochtans zyn 'er Politike Staatsbet>!uurders, die verzekeren durven, dat het Vredewerk al korter by is , dan zommigen zich wel zouden verbeelden; maar om geen voorbar rig vonnis te vellen over dingen, die mogelyk noch maar in de bleeke fchaduwe gedoodverwt liggen, zal men best doen, zyn ongedult nog voor een wyl tyds op tefchorten. Intusfchen zullen wy onze be¬
lofte thans vervullen, met het voornaamfta mede te deelen van het beruchte Z betu a cta at der Gewapende Neutraliteit, tusfchen G 5 de



loa De Va&erl Land- en Zee-Courier.
de Drie Noordfche Mogendheden en de èeerd f*X q H°11Snd' gefl°ten en ^ Haare Rus Keizerlyke Majefteit, die dit heer yk Geftigc heeft ontworpen , en tot ftand gebragt, zegt daarin: „ Dat zy voor „ geheel Europa in haare Declaratie van „ SS February 1780. de Grondregels heeft
" uPelgelfg\\ ?,ie uic hec oorfpronkelylc „ Reent der Volkeren vloeijen; welke zy „ reclameerd en voor een zetregel aan„ neemd, en met de goedkeuring der Neu„ traie Mogendheden agtervolgt is. Waar „ door zy het zo verre heeft gebrast dat „ men haar met ernst, zo v.or de"teoen„ woordige als toekomende tyden, tot'een „ waa-d.g voorwerp mag houden, nadien „ het aankomt, om de Rechten, Prajroaa „ tiven Bepalingen en Verbinteaisfen van „ de Neutraliteit , in een onwankelbaar „ Syjtema voor altoos te brengen en vast te ftellen."
De Gecontracteerde Mogendheden verbinden zich vervolgens by het L Aitikel„ Om de vol komende Vriendfchap met dé „ thans m Oorlog zynde Mogendheden te „onderhouden, en het verbod van de „ Contrabanden Handel door hunne Onder„ danen op het nauwkeurigst te laten ob-
„ ferveeren." J3y het II. Artikel:
„ Uac,
00 Zie ons Eerste Stukje voor de M-iand January, DIad2. 63.



Foor de Maand February 1781, 103
,, Dat, om alle dubbelzinnigheid van den naam van Contrabande te vermyden , zo ,, verklaren zy die Goederen alléén maar ,] voor zodanig , als die by de Tractateii „ tusfchen de voorn: Gecontracteerde Hoj, ven en de in den Oorlog zynde Mogend? ,, heden begrepen zyn. Gedragende zich „ haare Rus KeizeriyKe Majefteit hier in 5, voornamentlyk naar het 10 cn 11 Art, „ van het Commercie Trafbaat met Groot „ Brittannien , en extendeert dezelve ook
op de Kroonen Vrankryk emSpanjen. •
„ En zyne Koninglyke Majefteit van Dcne„ marken , naar 'het 2 Art. van deszei fs „ Commercie Traclaat met Groot Brittan„ nien, en op het 26 cn 27 Art. van dat ,, met Frankryk, en extendeen zulks wy?
„ ders mede op- de Kroon Span jen.'" :
En by het 111. Artikel, de uitdrukkelyke bepalingen " van Contrabande , volgens de Traftatcn „ tusfchen Rusland en Groot „ Brittannien van 20 Juny 1766. en tus,, fchen Denemarken en Groot Brittannien „ van U July 1670. en tu-fchen Denemar„ ken en Vrankryk, van 23 Augustus 174a, En dus is de wille van haare Rus Keiaer\, lyke Majefteit en ook van Denemarken, \, dat alle anderen Handel volkomen vry zy , en blyven zal; befloten hebbende, niet „ langer van de willekeurige uitlegging,, die bet éénzydig voordeel en de tydehke „ Intresfen aan de hand geven, af ie han„ gen , en zich dus hier in verëenigd: „ 1. Dat ieder Schip, vry van de eene tot de
„ an-



!04 De Vader1. Land- en Zee- Courier.
„ andere Haven, en op de kusten van dt „ Oorlogende Mogendheden, zal vermogen te
„ vaar en B. Dat Efeilen aan Onder-
„ danen der Oorlogende Mogendheden toebe„ horende , op Neutrale Schepen vry zullen
„ zyn, uitgenomen Contrabande. 3 Dat
„ zodanig een Haven voor geblocqueer'd ge„ houden zal worden, waar door de inlopen„ de Scbepen, door de aanvallende mtigt en „ derzelver na genoeg post gevat hebbende „ Schepen tn oogfcbynlyk gevaar zoude ge„ raken. hn ten 4. Dat de Neutrale Scbe„ pen alleen op rechte en kharblykende gron„ den vermogen aangehouden te worden, en „ dat buiten de vergoedingen, aan zulken, „ die zonder oorzaak geleden mogten hebben „ ook zal moeten gegeven worden, een vol„ komen Sattsfa&ie, voor de aan de refpeSlive r> Vlaggen gedane Infultes.
By het IV. Artikel, verhinden zich de Gecontracteerde Mogendheden , „ Om op „ de bovengemelde Grondregels, den Ham. „ del hunner Onderdanen, met een genoeg„ zaam getal Oorlogfchepen en Fregatten „ te befchermen ; die ieder hunne 'ftand-
„ plaats zullen hebben. Ten V. Dat
„ zy elkanders Koopvaardyfchepen de 110„ dige Proreftie zullen verleenen, mits geen » ongepermitteerden Handel, ïbydende te„ gens de bepaalde Wetten der Neutraliteit
„ te dryven." By het VI, Vil, en
„ VIII. Art.,, Dat wanneer eenige Infultes „ aan de Koopvaardyfchepen der Gecon„ tradteerde Partyen mogten gefchieden,
11 door



Voor de Maand February 1781. 105
door Oorlogfchepen of Amateurs van " de een of ander in Oorlog zynde Mogendheid of dezelve beroofd of genomen " wierden, zal de Miester van de beledig" de Party, aan het Hof, wiens Schepen " geweld mogten hebben gepleegd, de vereischte Satisfactie vragen , en nooit de " Reparatie van de gehoonde Vlag daar by uit het oog verliezen, en de andere Mi" n sters der Gecontracteerde Mogendhe" den in dezen, die zaak onderfteunen, en " ingevalle van uitftel van Recht of vol' doening, Reprefaille voor den geleden » hoon gebruiken en zich Sezamenderhand
' verëenigen. 1 en IX. „ tSlytc deze
Conventie gedurende den tegenvvoordigen Oorlog, en ook voor 't vervolg, benaald en gefloten, en in beftemmmg der Rechten van Neutrale Natiën, wettelylc
" krasn behouden." Verleenende wy-
" ders by het X Art. den toegang tot deze " Conventie , aan alle Neutrale Mogendheden, en om, zo aan de verpligtingen, " ais voordeelen, derzei ven deel te mogen
» ?lpSbben » 'En bv het XI en XU^rf.
Op dat de Oorlogende Mogendheden " r-een Ignorantie van deze Conventie zou" den voorwenden, zo zullen de Gecon" trafteerde Partyen, aan dezelve de1 in dezen genomene maatregelen, mededeelen, " ftrekkende alleen ter bedoeling van de " zekerkeid des Handels en Zeevaarts hunner Onderdanen."
Ten



lo6 De Vaderl. Land. en Zee-Couritr.
Ten op,.igte van de Kroon Zweeden I. ««^«rekking tot het 2. Art. gffilfejf * Dat d.e Mogendheid zich van zyn Se* » wegens de naam van Cw^W^édrW „ naar het „. ^ van deg2elf. c'Jg™™»
" J/a "T Gr0CK Brittannien, en naar „ den inhoud van de in 't [aar , " " „ ten Preliminair Gml^>&&*** Y0^ de bepaling van S " \o c'C\ ' daar> niet «itdrukkelyk „ pedficeert is, doch zich wederzyds daar „ - verlWen te gedragen, als gLs aZ „ etspma; Cgoede Vrienden ) voorbebou lén. » de de kroon Ztw«fc« aan zich de !
" fnv" t"^ Hanfe ^edei van oudry°cL" „ in Vrankryk genietende waren ; exten„ deerende d.t alles ook op de Kroon van
„ Spanjen m dezen" . w„ Viuu" van
ove,ige7a,s een XUl! Artikel^ ta at gevoegd, ten aanzien der VerëeSigde Nederlanden : „ Dat wegens het ColmaTdo „ en ingeval van Rencontre of cTSt " «"» VHhrzydftbe Eskaders en OorlZ. v zal geöbferveerd worden Sfc
" 5*;e„n„^tChen,Gekroonde Hoofden e0 de » republyk, plaats heeft, enz."
v\ y laren aan het oordeel der Verft™ d.gen, of Engeland dezen wrSge ka,, verzwelgen, en gecharmeerd moet ween o Tv lnrZ°da;igC n",8t,> Verbintenis ; en ot hy met goede oogen kan aanzien dat zyne Vyanden zulk eenen veiligen iJandel komen te dry ven? Dit beantwoord zynde zo als men verwagten moet van Luiden;
die



Voor de Maand February 1781. 107
die eenigfints Staatkundig kunnen denken, en de overheerfchende gevoelens van Groot Brittannien voor de Zeevaart, bewust zyn,behoeft men zich alzo niet te verwonderen, wegens de onvermoeide en uitterfte pogingen welke die Mogendheid by het Hof van Rusland heeft aangewend, om te bewerken, dat dit Verbond zo ontzaggelyk niet wierdt gemaakt, en om vooral de Republyk van Holland 'er buiten te houden; wiens Koophandel hy oordeelende al te uitgebreid te zyn, dus aan Engeland de meeste verkorting en tegenitreving in deszelfs oogmerken moest te weeg brengen, ten minften, die Mogendheid het meest in de weg zoude zitten; terwyl de minde geweldpleging wn Engeland tegen de Schepen van eenige der Neutrale Mogendheden, by dit TraSaat vervat , die Natie zich in t gevaar zou zien gebragt, van zyne willekeurige Vlag voor alle de andere Zeemogendheden te moeten ftryken, en daarenboven noch éclatante Satisfaftie en voldoening geven, zomtyds aan zulk eene Mogendheid, welke hy'gaarne voor hem zoude zien neêrgebo«en en vernedert, 't Is daarom niet buiten reden, dat Groot Brittannien by alle de buiten Oorlog nog zynde Potentaten, fteeds werkzaam is, om de zaken een anderen keer te doen nemen, of eene fpoedige Vreede te bewerken, eer de Gewapende Neutraliteit s Vlooien, in de Zcën te voorfchyn komen.
On-



io8 De Faderl. Land. en Zee-Courier. GROOT-BRITTANNIEN.
■Jen ze een, weder hei fiSfe lVn?'.°
hou-



Voor de Maand February 178 f. 109
houden, die hun alles goeds van de buiten en binnelandfche Zaaken doed verwasten.
By voorbeeld ; om aan te toonen, hoe kundig zy het Gemeen het zand in de oog-n •weeten te gooijen en hun gezicht te beguigchelen, behoeft men maar agt te (laan, op de zonderlinge en opmerkenswaardige ProjeSlen die deze Natie komt te fmeeden: Voor éérst; „ dat men, om in een afzonder„ lyke Alliantje met Rusland te flaagen, „ men aan die Mogendheid eenige BezJttingen zoude toevoegen, om haaren Koop„ handei beter te konnen uitbreiden"; want men gelieft te begrypen, dat Engeland zich vermeet het recht te hebben, om over die van andere Mogendheden te kunnen disponeeren. — Ten tweeden ; „ Men zou den „ Roomsch Keizer de middelen aan de hand geven, om een Oost-Indifcbe Cotn" pagnie te Antwerpen, op te rigten, onder „ belofte eener jaarlykfe fubfidie die Enge„ land denzelven zoude toevoegen , als „ ook eenige Havens en Colonien in de ' Oost-Indiën, by forme van Guarantje". Welke heerlyke Ontwerpen 1 die , alhoewel ze ons de dagelykfche Nieuwspapieren voor echt opgeven, nochtans van alle redelyke fchyn van waarheid ontbloot fchynen. Doch met dusdanige kunstgrepen van Staat koesrerd men 't Gemeen, waar van zy de PerfpeBiven zo gunftig doen voorkomen, dat' die al te ligtgelovige Schaare , hier door als ten eenemaal verblind, zich laten ilingeren werwaans de beftuurders varj^üe



11o De Vaderl Land- en Zee-Ccurier.
Het geen ons ondertusfchen de meeste oplettenheid moet geven, zyn de fraae l afereelen var, hun Parlement, zo van het llnTn u* LaSerh™ > en de tegenftry?! n ?rumen ' die ten »a"zien van den Hollandfchen Oorlog, in hunne Vergade. ringen voorvallen. Om de wereld een kleine fchildering van die Parlementaire ver" ngungen te geven , ten einde dezelve by
U^LVm Cen Chro^k voor de Nakomelingichap te vereeuwigen, zullen wy, alvorens tot andere zaaken over te gaan , het gepasfeerde in die beide Huizen f van den o /^/^jongstleden, beknoptelyk voorftel en, om de Lezer alzo een te beter denl
ted^rktge1;"2611"013611
mng in t Hoogerhuis brengen , namelyk de redenen allegueeren, die%yn'e Majefteit bewogen hadden, om gedurende de Vacantje van t Parlement met de Hollanders te breken, en Lettres de Marqué en Reprefaille regens hen uit te vaardigen, üe Hertoï van Ricbmond, als Voorftander van dl rechtzinmge party , eischte , dat men de Koning zoude verfoeken, alle de Papieren betrekkelyk de Ruptuur met Holland te' vullen produceeren; maar de Lord Cance-
é'^rV^Iaarder' de ^enwoordige Zaak eerst moest afgehandek worden , eer men
tot



Voor de Maand February 1781. 111
toe andere konde overgaan. De Hertog van lUchmond zeide, dat dit maar kunsjes van 't Ministery waren, om voor te komen, dat men de zaken niet te diep zoude inzien. Hierop ontwierp Lord Stortnont , met de fterkite koleuren, een Schildery van 't gedrag der Hollanders, als „ hunne openbaare „ verbreking van de publyke trouw; hun „ Infaam Commercie-Trac~r.aat met de Ame„ rikaanen ; de onvoldoende antwoorden „ die zy op de MemorierL aan hun gepre„ fenreert, hadden gegeyan; van de Fran„ febe Amerikafcbe Faclje te Amfterdam, ,, en dat het gevolglyk beter was , een „ openbaare als geheime vyand te hebben," kortom , al zulke fraaije zeggingen meer, om daar op het gehouden gedrag van 't Ministery te regtvaardigen. — De lezing van alle de verdere Stukken gefchied zynde, iloeg men voor, een onderdanig Adres aan den rioning te prefenteeren , en daarin hunne goedkeuring te betuigen , over de wysheid en regtmatigheid van zyne Majesteits gehoudene handelwyze , en verder, alle het geene bekwaam was, om de Ministeriaale Party, noch meerder tegen de Hollandfehe Natie op te zetten en te verbitteren.
De Hertog van Ricbmond verklaarde hier op, dat hy in den gedaanen Voorflag, niet zoude ftemmen , maar een andere te doen had. Hy berispte en hekelde het gedrag van 't Ministery zeer ftrengelvk. ontkende volftrekt, dat 'er een Traclaat tusH a fehen



'na De Vadert Land- en Zee-Courier.
fchen de Hollanders en de Amerikaanen, in de wereld was : „ De Koning , zeide „ die Hertog, is door de onkunde en voor„ barigheid van zyne Ministers , tot een ,, ivezent/yke valscbheid gebragt. Hy ver„ teld u , dat hy zo en zo heeft moeten handelen , om verfcheide redenen , en „ wel voornamentlyk, om dat 'er een Ver„ drag was aangegaan tusfchen de Colonien „ van Amerika en de Inwoonders van Am„ flerdami" Doch het was maar een Schets van een Verbond , zeide de Hertog , ongetekend en onbekragtigd; en daar op gaat men een oud Vriend aanranden, en ons in een' Oorlog wikkelen , in de drukkende omftandigheden waar in men zig bevind. — Het nemen der Hollandfche Scheepen, noemde hy eene fchending (corruptie') van 'eer en trouw, ja eene dievery, weike niet kon verdedigt worden , dan door het kwaad oogmerk van 't Ministery, om de naarftige Hollanders te plunderen ; befluitende met te zeggen, dat hy mogelyk noch maar ééns in 't Huis zoude verfchynen , om zyn Protest tegen den Oorlog met Holland, in de Registers te doen aantekenen. — Lord Bathurst merkte hier tegen aan , dat den Hertog gefproken had van corruptie, maar dat het de corruptie van 't hart was die dit Land beroerde, dewyl 'er gevonden wierden , die met een (legt hart en (tekende tongen, altyd bezig waren om de Regeering te benadeelen, hunne Vyanden te verheffen en zig zeiven te vernederen , en dit alles
uit



Voor de Maand February 1781. 113
uit haat en kwaadaardigheid. — Het welk de Hertog van Ricbmond beantwoorde, met te zeggen , dat hy geloofde , dat Lord Batburst hier mede zyn eigen Portret gefchildert had. — Voor 't overige fpraken Lord Chesterfield en de Hertog van Chandos, ten behoeve van Lord Stormont, gelyk ook den Lord Cancelier, maar de Marquis van Rockingbam en Lord Cambden, wederftreefden de voorflag van Lord Stormont , en de Debatten duurde tot 'snagts ten één uur; wanneer de Anti-Ministeriaafe party , het eindelyk moest opgeven, terwyl het DankAdres aan den Koning doorging.
Het ging 'er dien zelfden dag niet minder fcherp en heet in 't Lagerhuis toe. Lord Nortb verfcheen 'er met zyne gewoone bezadigdheid van geest; dat is te zeggen, dat hy zeer driftig betuigde , „ dat hy zich „ nooit had kunnen verbeelden, dat Hol„ land zich door een bedrieggelyke en ver,, radelyke Mogendheid, (A\n niet minder „ voor de Vyand van de Verëenigde Neder„ landen als van Groot-Brittannien was „ aan te merken) zoude hebben laten mis„ leiden, en het Huis van Bourbon komen „ te onderfteunen in den onregtvaardigen „ Oorlog, dien het tegens Engeland had „ aangevangen." De Heeren Burke en Townfbend wederleiden alle die gezegdens op het kragtigfte, en vroegen, of Engeland dan geen hoop meer had op eenige Bondgenoten, en of nu de geheele Wereld zynen Vyand geworden was ? De Heer Wraxall H 3 ant-



ii4 Dc Vaakrl. Land- en Zee-Cour\er.
antwoorde van begrip te zyn; dat, zo 'er al gebrek was aan Bondgenoten, zulks niet te wyten was aan het Ministery, maar aan de jalouzy over Engelands groote magt by het eindigen van den laatften Oorlog. En ten opzigte van de Neutrale Mogendheden, merkte hy het Huis van Oostenryk, als het heilzaamfte voor Engeland aan, en ook als het écnigfle , daar men iets van te verwagten hadde: „ Die Mogendheid heeft by ,, de viermaal hondert duizend wakkere „ Soldaten, zeide hy, die het hart in 't lyf „ brand en vol vuur zyn, om hunnen yver te toonen voor een Vorst, die zy ver„ goden, en welke in de laatfte Oorlogen „ metPruisfen, zyne krygsmoed heeft moe„ ten beteugelen , om te voldoen aan de „ vredelievende neigingen zyner overledene
,, Moeder , de Keizerin - Koningin."
Om kort te gaan, de veelvuldige Debatten voor en tegen den Oorlog met Holland, liepen mede tot diep in de nacht; wanneer het refultaat der deliberatien hier op uitkwam, namelyk, om de Koning een DankAdres re prefenteeren , met bondige verzekeringen, van zyne Majefteit tegen alle deszelfs Vyanden te zullen onderfteunen; beftuitende Lord Nortb, de Vergadering met die zagtmoedige en menschlievende betuigingen, welke wy hier voren reets hebben te pas gebragt (*> Zie
(*) Zie ons tegenwoordig Stukje voor de Maand Fe b r ua hy, Cladz. 81.



Foor de Maand February 17 81. 115
Zie daar in 't kort de treffelyke Gewrogtens van een Ministery , 't welk alle de raderen van het Parlementaire Uurwerk, naar hunne zinnelykheid doen fpelen ; ten minften, voor zo verre zy verzekert zyn, van hunne overheerfchende gevoelens te kunnen doordryven. Dan, hoe veel blaasbalken van Onrust in dit geëxtendeerde Ligchaam van Staat gevonden worden, 'er doen zich ook weldenkende en brave Landsvaderen op, die hunne fentimenten regelen naar de plichten van een onzydig en gezond oordeel, gelyk gebleken is aan de Hertogen van Ricbmond, Har cour t, Devonsbire , Portland , Ferrers , Fitz-kVilliam en Rockingkam, welke hun Protest tegen den Oorlog met Holland, in 't Parlement hebben doen registreeren. Dit gewigtig Staatsgefchrift kunnen wy de Nakomelingfchap niet wel onthouden, doch de bekrompenheid van ons beitelt , belet ons het zelve uitvoerig mede te deelen, dus zullen wy het, gelyk alle andere Stukken, flechts zaakelyk hier laten invloeijen.
,1 Wy protefteeren , zeggen de voorn. „ Lords, om dat wy 'er niet in kunnen „ bewilligen, en het zelve ftrydig is met „ onze publyke trouw, dat deze (namelyk „ Holland) en andere Natiën in de alge„ meene rampen van den Oorlog gewikkeld ,, worden, dan op de duidelyklteblyken van „ rechtvaardigheid en nóodzaaklykheid. — „ Het is op de rechtvaardigheid van onze „ zaak, dat wy voor God én onze gewc-eH 4 „ ten*



116 Dc Vadsrl. Land- en Zee-Courier.
„ tens verantwoordelyk zyn voor da uit„ rerftens daar wy toe hebben moeten ko„ men, voor eene handelwys, welke on„ vermydelyk millioenen van onfchuldige „ menfchen, in de diepfte rampen en elen-
„ digheden moeten ftorten. Wy be-
„ grypen , dat een nauwkeurig en vooral onzyd.g onderzoek, van alle de Papieren „ die betrekking tot de tegenwoordige on„ lu^en met Holland hebben, noodzaaklyk „ is, om te beflisfen, of zy op de recht" vf rd,Sh.eid gejond zyn, eer men zyne „ Majesteit eenige byftand kan belooven. " ~ . Den onverwagten aanval op de „ Goederen onzer Nabuuren, zonder hec » in agt nemen van den tyd, by de Trac„ taaten bepaald , is een handelwys die " °,n\e,:antwoordelyk moet voorkomen. — „ Ook kunnen wy niet goedkeuren het ee„ drag van t Ministery, zonder te hoonm „ wat onze geweezen Bondgenoten van „ hunnen kant daar tegen in'. te brengen
„ hebben. Den invloed van zyne Ma-
„ jesteits Ministers in 't Parlement, heeft „ met alleen geftrekt, tot verwerping van „ den Voordag daar omtrent gedaan, maar „ om , zonder kundigheden van zaaken „ met een verblinde beleeftheid, een pleg„ tig Advis te geven , en uitfpraak te doen
" ien b!h?eX.e van 'c Hof' ■ Bu'ten een
„ kwaad beituur van onze Raadsvergade„ ringen, kan men niet zien, dat de oude „ genegenheid van de Republyk van Hol„ land voor Groot Brittannien, zoude ver-
„ loren



Foor de Maand February 1781. 117
„ loren geraakt zyn, of zulk een fchielyke „ Vredebreuk noodzaaklyk hebben gemaakt.
M Wy zyn ook niet ongevoelig, (be-
„ trekkelyk de gewapende Neutrale Mo„ gendheden} over den bekommerlyken „ tocftand , in welken wy van ftap tot flap
gebragt zyn, door den ongelukkigen Oor„ log met Amerika; maar dewyl wy over„ tuigd zyn, dat flegte en lafhartige Raad„ gevers, de éénige oorzaak zyn van dien „ rampzaligen twist, zo zyn wy daar tegen „ verzekert , dat eerlyke en bekwaame „ Ministers, zulks zoude hebben kunnen ,, voorkomen. Doch daar een bedorven „ ftelzel de overhand blyft houden, waar „ door kundigheid en bekwaamheid uit on„ ze Raadsvergaderingen werdt gebannen, „ moet onze toeftand fteeds van kwaad tot „ erger overflaan; terwyl wy uit hettegen„ woordig befluur onzer zaaken, niets an„ ders voor dit Land kunnen voorzien, ,, dan alle die buiten- en binnenlandfche „ gevaren , aan welke eene Natie immer „ kan blootgefteld worden , enz".
Deze en meer andere drangredenen, voorkomende in dit Protest, kunnen ons niet dan te wel overtuigen, dat de heerfchende verdeeltheden van dit Ryk, het gewisfe beweegrad zyn van de troubles en de onlusten, die gantsch Europa dreigen. Waarom men geen lofs genoeg kan geven aan zodanige Voorflanders , die door billyke en regtmatige handelwyzen , den toom der Reaeering zoeken te beftuuren , en alle
6 H 5 kunst-



i t 8 De Vaderï. Land- en Zee-Courier.
kunstgrepen van Staat en aanftokingen tot partyd,ghe,d met harten mond verfoeiienhoewel zy echter voor de overhéérichende trotser, van een deel hardnekkige Ministère de vlag van tegeriftreving moeten ilryken' Maar » deze willekeurige drift van hen we kwalyk te nemen, als men geloof mag flaan, aan 't geen een zeker geloofwaardig Schryver van die Natie zegt.; „ Dat de „ hngelfiben een haastig Folk zyn , maar „Ztcb ook wederom ras laten bevredigen?" Ihz dunkt ons , is volkomen gebleken in den verfchnkkelyken üpiland van het vórige jaar, te Londen voorgevallen, waar van de ftoutmoedige onderneming, de alleryslelykite omwentelingen voor het Britfche Ryk voorfpelden; doch waar van de gevol-
dweenen!611 "><* «*? ver-
Men zou dit karakter der Engelfchen mede toepasfelyk kunnen maaken op de rryfpraak van den Lord George Cordon, Prefident van de ProtefiantfcheAsfociatiel die, na een ampele gehoudene Rechtspleging van Een en twintig agter een volgende uuren op den 5de dezer Maand Februari van aile de hem te laste gelegt zynde be' ichuldigmgen van Hoog Verraad is v. v verklaard geworden. De onhandigheden dezer Rechtsverhandeüngen zyn al te wydloopig en uugeftrekt om alhier plaats te revenwy konnen 'er fjechts boofdzakelVk van zeggen, dat de tegenwoordige tydsomitandigheden in welke zich Groot Brittannien
is



Foor de Maand February 1781. 119
is bevindende, waarfchyniyk heel veel toegebragt hebben tot de keer, welke deze zo veel gerucht gemaakt hebbende zaak, heefc genomen. De toegevloeide menigte , benieuwd na den uitfiag van dit groote wondei w;rk, was onbeichryflyk talryk, doch elk hieuw zich ftil en alles ging in rust en vrede toe ; ook waren uit voorzorg , de Guardes alömme in de Kerken vanJVestmunfter geplaatst, hebbende ieder Soldaat voor ao fchoten kogels en kruit bekomen, ook waren de Gerechtsdienaars overal op de been. Doch in den morgenftond te 5 uuren, toen Lord Gordon wierdt vryge1'proken en ontflagen, weergalmde oogenblikkelyk niet alleen de gantfche Gerechtszaal, maar zelf de geheeie Stad van het gejuich der Ingezetenen over deze gebeurtenis; de gelukwenfchingen ftrekten zich in 'c oneindige uit, en de blydfchap had zeldzaame uitwerkingen op veeier gemoederen, zommigen vielen in flaauwte , anderen in ftuipen , eenigen fchreide van vreugde en anderen fchreeuwden het uit van lagchen; kortom , de meesten waren onmatig om hun zeiven in hunne uitfporige gemoedsbewegingen te bedwingen. En hier mede vervloog die zo veel beweging gemaakt hebbende zaak, welke duizenden van nieuwsgierigen uit hunne huizen had gelokt, in een nietelooze fchaduwe.
De tydingen van Gibralter, rnak'.n gewag van eenig voordeel op een Spaansch Retranchement bevogten by toedoen eener uitval;



120 De Vader!. Land- en Zee,Courier.
val; by welke gelegenheid de Spaanfchen het verhes van 40 dooden en 3 ftukken ka"
ge?al7'vaUnde-noh;b^n ^nevenTe^ ge ai van ,0 gevangenen die men van hen ^k°men. «erft. Zy waren bezig * S men, zich te vermaken met het zingen van eenige Liederen , toen men ze overviel" nochtans breiden zy hunne werken en loop.' graven langs hoe nader aan die Stad. J Z men bekommerd zich hier in dit Ryk zo weinig om die Vesting, dat men zevoo? onverwinnelyk rekend , en de ^Jfrhi Castilliaanfche Land- en Zeemagt n'ie te? reiker.de oordeelt om ze te bemagtiger ,zo lang 'er aldaar maar te eeten is.& Waarom
gSfcWflf' 20 dra het Saizoen zSS toelaat, 'er de gereed liggende Vloot met behoeftens naar toe te zenden. Een zeK Schipper , die met een lading provifien te G.bmlter heimelyk was Jf "' "
bad er een ton Aardappelen, wegende twee dmzend pond , voor 120 pond Sterl. verkogt zynde tegen 14 ftuivers het pond L dat hy wel meêr als twee Kapkaalen 11 zyne vragt had gewonnen, en men hier uk l.gtelyk kan geloven, het geen zeker Hanó-
ks ?ffiCIr5r Va" daar fchryft, als dat een gebraden Kapoen onder de twee daalders met op tafel kon gezet worden ; Svk
Eer wy dit Ryk voor deze Maand va?rwcl meenen te zeggen, kunnen wy niet nalaten, onze Lezeren nog een fchoteltjeop
te



' Voor de Maand February 17 81. 1 a 1
te disfen van de verkwikkende Opium, die Sedert eenige dagen het Gemeen is ïngegeven om in haare vredelievende flaap te blyven volherden; tydingen, die zo ongeloofbaar als onverduwelyk voor weldenCe verftandeh zyn. Voor eerst; van het overlopen van een Corps van twee dmzend Amerïkaanen, uit de Armée van den GenetTlvSniton, rot de Engelfche hameren- 2, het verdaan van een groot Corps d'Armee onder den Gen: Green, door den Britfchen Gen: Corn-waWs ; en ten 3. de geneigdheid en overftemming van r Congres, óm in een Accomodement met GrootHrittannien te treden.
Uk welk een fraaije Tuin zy dien Ruiker ook mogen geplukt hebben, dit is gewis, d?t die bloemen al te fterk in 't oogloopen, om zich by het aanvatten niet aan haare doornen te fteken. Maar dit alles is noch niets, in vergelyking van des onbefchaanide lWnen, waar mede men de denkbeelden der onnozelen noch verder zoekt op te hullen ; namelyk , de op tapyt zynde-. Tr,pleAllhntje tusfchen de Hoven yan Wcenen, B rhn w Londen. Dit Bondgenoodfchap zoude ten doelwit hebben, dat de twee eerstgemelde Souverainen, een Diverfie ten behoeve van 't laatstgemeke Hof zouden maaken oP de grenzen van Engelands Vyanden, zekerlyk -e verftaan tegen het Grondgebied van Vrankryk en dat van de Republyk Ser Vèrêenigde Nederlanden ; waar voor hetBritfcheRyk, hen een jaarlykfe Subfidie



i2a De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
zoude toevoegen , ongetwyffeld uit hunne onu.tputtelyke geldbron (*> Welke heer lyke verzmfelen ! Wat al fchoon uitvh dingen , ooi ligtgeloovige Weetnieten Z
Maar t geen de deur van alle deze crove en lompe verdichtfelen toefiuit is Ch vry merkwaardiger, en een leugenb ok diï uoch vry moeijelyker door te bikken i • te weeten, dat Prins Hendrik van Prulcll' Broeder var, dien Doorlugtigen Monarch' Koning van Poolen zoude werden gemaakt'
Iykfcr» foldy op ftal werden gezet. Hec
zou-
»S? Dïe Goudbron R«ft evenwel geen al te
van GuinjeS door de'lLlTanSroptr^ Engeland woonagtig, als ook door de ooden naar Holland worden overgemaakt, daar ze veel opgeld zouden doen, uit hoofde da" m'nVe verwufeld tegen Papiere EfFeftcn. Ten Ben de Klaagliederen daar van zingt men Z;L Groot,Brtonnien, als dat door dien Fa, de al het Geld uit het Land gaat, en dat zé zo doende by flot van Rekening, 'voor de Elften der Hollanders niet anders dan Papieren zE overhouden. Zo deze Geidnegotie egTis kan men hec als een foort van Staatkund! deVfi boden aanmerken, om door die weg aan hunne ^nmgen te geraken; waarom de EngdfS ze ft betuigen , dat de Hollanders geen ver"
SdSwbeK veor Enge,and



Foor de Maand February 1781. 123
zoude, ons bedunkens, iemand in de hars(Vnen moeten geüagen zyn, om eenig geloof te geven aan zulke zinnelooze Ontwerpen, overfehrydende de paaien van alle rechtzinnigheid en gezond verftand; ja een gewelddadige inbreuk en fchennis, mag men zeggen, te<ren de wetten en principiën van 'c '\lenfchelyke Redsnlicht , en de volftrekte weg "raar 'c Gekkenhuis, voor zulken, die de dwaasheid mogten hebben, de rninlte twyffeling, laat ftaan van eenig geloof, daar in te Hellen.
Wy zullen de moeite niet nemen, veel min onze tyd verkwisten, om de mogelykheid of onmogelykheid van deze beuzelagtige en /'Jtó/e'hersfenvallen na te fpooren; wy'zouden daar mede te kort doen aan de groote vermogens en ftaatkundige talenten van zulke twee beroemde Monarchen, als den Roomsch Keizer en zyne Pruisfifche Majeiteit zyn, om dezelve te durven verdenken van de hand te hebben geleend, of de hand te willen leenen , tot zodanige redenlooze Projecten, die regelregt aanloopen tegen het Syfiéma en de belangen der Europifche Mogendheden van het vaste Land, en geenfints ftrooken met de vreedzaame gevoelens, welke ons de berichten uit die Ryken te kennen geven ; ja , daar men, zo zeer als ergens, zich verontwaardigt en beledigt gevoeld , wegens de onbedagte vindingen"en voorwendzelen, welke de Enqelfche Nieuwsfchryvers ons van hun Ministery komen op te leveren.
Hier



134 De Vaderl Land. en Zee-Courier.
Hier mede het tot nader gelegenheid latende berusten , begeven wy ons naar ons Vaderland, de
VERËENIGDS NEDERLANDEN.
Men blyfc by continuatie zeer verlangende naar het Manifest, of Oorlogsverklaring onzer Republyk tegens GrootBrittannien. Men zegt, dat de Ratificatie, die van wegens hunne Hoog Mogende naar Petersburj> gezonden is. betrekkelyk de toetreding tot de Gewapende Neutraliteit, verzeld is door een uitvoerige verantwoording van 't gedrag der Republyk, van den aanbeginne der troubles af tot heden toe, en daar tegen dat der Kngelfchen met fprekende verwen in een helder daglicht hebben gefield. Dit Stuk, 'twelk men zegt overheerlyk geconcipieerd en zamengelteld te zyn, is men zeer begeerig in 't licht te zien, alzo men geen reden heeft om te twyrTelen of het moet ter befchaming van onze Vyanden, en tot overtuiging verftrekken van de onregtvaardige handelwyze, die zy met ons Vaderland in 't geval der Rupture hebben gehouden. Dit moet men althans vertrouwen , dat onze Vaderen des Vaderlands, niets onbezogt laaten waarin her op de nauwfte belangen van de Republyk aankomt, namelyk, de behoudenis eener Vryheid , die niet alleen onzen Staat, maar ook geheel Europa, op de fehaal van Evenwigt moet houden.
Men



Foor de Maand February 1781. 125
Men weet niet, of men het aan een kenmerk van wraakzugt of heldenmoed , dan aan een foort van vertwyffeling moet toefchryven, dat zommige heetgebakerde verHanden , ongeduldigheid betoonen wegens de zo fchynende traage voortgang onzer Marine en het uitrusten van Kapers. Doch daar zyn zo veele overtuigende omftandigheden die zamenwerken om de redenen daar van te betogen, dat zulke voortvarende menfchen best zouden doen, dezelve alvoorens met bezadigtheid te overwegen, eer zy hunne vertwyffelingen en ongedulc lieten blyken. 's Is immers volkomen genoeg gebleken, hoedanig Engeland onze Republyk in deze conjuncturen van tyden heeft overvallen en getragt gehad , ons naar zyne pypen te doen dansfen , zo als men zegt, onder betuigingen van de hartelykfte verzekeringen van de goede vriendfchap en het gedurig aankleven van die Mogendheid voor ons Vaderland. En wie kon anders denken van die aloude Bondgenoot, dan dat dezelve uit een oprecht gemoed voortkwamen? Hier in heefc men zich ook met een goed vertrouwen berust gehad, tot dat de valschheid en 't bedrog van 't Engelsch Ministery aan den dag is gekomen, èn ons de oogen heeft geopend. Een gedeelte onzer Zéemagt, bevond zich op dien tyd ter befchermihg van den Koophandel, uitlandig en van elkander afgefcheiden; en die, welke men bezig wa« in de refpeftive Havens dezer Landen te Equipeeren, was niet in die I ge-



iat5 De Vadert. Land- en Zee-Cour'm.
gereedheid , om dien onverhoedfen Vyand datelyk het hoofd te bieden. Ten anderen veieiichte het meêr tyd, als men oogfchynlyker wyze zoude kunnen begrypen , om de Vlooten met de nodige bekwaame Matroozen te bemannen, in aanmerking, dat het meeste deel onzer Koopvaardyfchepen op de Vaart waren , en onmiddelyk tegen alle regt en reden door de overheersfchende Britsen genomen en Prys gemaakt wierden, waar door wy zekerlyk van een groote onderftand van Volk voor 'sLands Zeemagt zyn verftoken geworden. Hier by komt nog, dat men aanftonds, zo wel voor het Land als voor de Zee, op beveiliging bedagt moest zyn , om voor te komen , dat wy niet onverhoeds door een vyandlyke Invafie op onze Kusten wierden overvallen, terwyl de Confenten zo voor het een als andere, zo Land- als Zeeweezen, alvoorens de gewoone formaliteiten by de refpeftive Provintiën pasfeeren moesten. En , om op goede gronden zeker te gaan . was het groote werk van de Ce-Kapende Neutraliteit, vooral niet uit het oog te verliezen. Dit was wel een van de voornaamfte hoofdzaken die tot ftand gebragt moest worden, en waar van men zich het meeste goeds kon belooven. En, onmiddelyk de volvoering van dat groote werk, kon men voortgaan, om de Zeemagt op een bekwaame en ontzaggelyken voet te brengen, invoegen, dat men by het uitlopen van dezelve , de gewenschte vruchten 'er van zoude konnen
pluk- '*



Vm de Maand Febmry 1781. 127
plukken en 'er mede aan 't vereischte oogmerk voldoen, van, namelyk, onzen Koophandel voor verderen overlast en gewelddadigheden te behoeden , en teffens de zee te fchuimen van de Britfche ttoofharpyen.
Evenëens is het gefield met het uitrusten van particuliere Kapers en Commisfievaarders, dewyl daar toe alvoorens zodanige Scheepen moeten werden bekwaam gemaakr, die in ftaat kunnen zyn van eenige tegen* weer te bieden. Daarenboven dienen ook de nodige Fondfen aangebragt te worden, die de Uitrusters of Rheeders, gebruik van de aan hen verleende Commisfïèn kunnen doen maaken. En behalven dit alles, dient men ook nog in overweging te nemen, of de Excesfive kosten daar toe nodig, door genoegzaame voordeelen op den Vyand, kunnen werden fchadeloos gefield. Want, als men het wel en or.partydig befchouwd, wat valt 'er op de Engelfchen te kaapen, daar hunne meeste Koophandel door Uitlandfche Schepen , zo van ons als andere Mogendheden , met welken zy thans in Oorlog zyn, gedreven werdende, tegenswoordig zo góed als ftil ftaat? Dus moet het voornaamfte doel onzer Armateurs alléén daar heenen ftrekken, om onze Commercie en Navigatie, tegen de Engelfchen te befchermen , de Britfche Zeegeweldenaars naar hun nest te jagen, en de Vrye Vaart' zo veel doenlyk op den Oceaan herftellen.
Aan de goede geneigdheid onzer weldenkende Nederlanderen , ter bevordering I a en



128 De Vaderl Land- en Zee-Courier.
en voortzetting van het Zeewezen, behoeft men niet te twyffelen , dewyl men daar onlangs een overtuigend bewys van gezien 5 "L^Mdam, door een Infchryvinz, om de Matrozen meerder handgeld te kunnen geven; zynde op één Middagmaal, bv een voornaam Heer aldaar, by de twintig duizend Gulden ingefchreven. By de uitrekening daar van, is bevonden, dat hier door ieder Matroos vier Ducaaten handgeld Sïliï b.eko.men- Ja zelfs is by de refpeftive Admiraliteiten reets gepubliceerd; „ dataanieJer Bootsgezel, zig zelve in dienst „ begevende, na zyn komst aan boord. „ behoorlyk uitgerust, zal gegeven worden „ een Premie van 75 Guldens: Dat wyders „ aan alle en een iegelyk , die zal aan„ brengen en dadelyk behoorlyk uitgernst „ aan boord leverd een jong bevaren Ma» "oos> welgemaakt Matroos en een „ ligt Matroos, alle gezond en fris van lyf „ en leden, en ten genoege van den Kapi„ tem, by wien zy zig zouden engageeren. „ zullen werden betaald, driemaal af Duca! ,, ten, de Pramie daar onder gerekend." — Dit zal de moed van alle brave Zeelieden niet weinig doen herleeven , voornamenclyk, wanneer zy zien, dat hunne gegoede Landgenoten niet karig zyn, om in hunne «attente tasten, en den geenen te beloonen, die lyf en leeven durft waagen , en zyn bloed voor 't Vaderland doen ftroomen.
Men heefc tot aandrang van zodanige Pramten, nog onlangs met genoegen, de
Be-



Voor de Maand Fcbruary 1781. 120
Berichten der Stad Amfterdam, aan de Vergadering der Heeren Staaten van Holland overgeleverd, vernomen; waar in dezelve te kennen gaven : ,, Dat zy met leedwezen „ onderricht waren, dat de wervingen voor „ den Zeedienst, tot hier toe, maar zeer „ flaauw voortgingen, en dat de reden daar „ van was, dat de refpective Collegien ter „ Admiraliteit, niet gemagtigd waren, om „ genoegdoenende Pr<emien te geven, om „ Matrozen aan te moedigen tot den Zee„ dienst, als het éénigfte middel, dat het „ gebrek van Zeevarende lieden zoude kon,, nen remedieeren, en de Vlooten in ftaat „ ftellen, om tot befcherming van 'c Vader„ land, haaren Koophandel en Bezittingen, ,, te werden geëmploijeert, enz. (*)"•.— Dit is ondertusfchen zeker , dat zodanige voorzieningen , de moedeloozen nieuwe moed zal infcherpen, om deel te nemen in de belangen die de welvaard van de Republyk by haare vorige luister kunnen houden , en onttrekken uit de klauwen der vyandlyke Roofgieren , de Engelfchen , die alleen fchynen toegelegt te hebben, om die welvaard en den bloei haares Koophandels, tot aan den grond te floopen, — (Jok is 'er ter bevordering van de Scheepsbemanning,
een
(*) Over dit Bericht was den 26 j a n u a r ï by haar Ed: Groot Mogende gedelibereerd geworden , en is , gelyk wy hier vooren gezien hebben. airede van een goed Effect geweest. I 3



130 De Vaderl. Land- en Zee-Courier.
een Placaat by hunne Hoog Mogende uitgevaardigt; waar by Generaal Pardon verleend wordu, aan alle gedeferteerde Matrozen , Bootsgezellen, en andere Zeevarende Lieden, uit den Dienst der Veiëenigde Nederlanden ; mitsgaders een verbod tegens het werven van Bootsvolk voor vreemde Dienften , of het overloopen van dezelve naar andere Potentaaten.
Alle deze heilzaame beramingen van den Souverain , werden niet min agtervclgt door welmeenende bezigheden van byzondere Ingezetenen dezes Lands; waar omtrent in aanmerking komt , zeker Plan ter bevordering van Zeevolk voor 's Lands Vlooten , opgericht te Amfterdatn, onder de Adminiftiatie van de Heeren Mattbys Ooster, Schepen der voorn: Stad, en Duco van Haren, mitsgaders Tamme Betb Ts~ hrandsz. , als Boekhouder, niet asfiftentie van de Heeren '/.ee-Uffieieren, IJartfinck, Reynst en Kinsbergen, die zig wel hebben willen chargeeren , om dit Plan tot een gewenschte uitvoering te brengen; het welk ftrekkende is , om door een onbepaalde Infchryving, een Convenabel Fonds te verzamelen, en daar uit Extra Prtem ten, of andere Douceuren te geven, om de nodige manfebap tot den Zeedienst aan te fpooren, enz.
Ook ziet men te Amfterdam voornoemt, een Ontwerp ter belooning en aanmoediging der Nederlandfche Heldendeugd, verdeelt in zo veel Departementen , als 'er
Col-



Voor de Maand February 1781. 131
Collegien ter Admiraliteit zyn , en in zo veel Ordinaire als 'er Steden zyn of Plaatten. By de Inleiding van deze Vaderlandfche Maatfchappy werdt hoofdzaaiclyk gezegt : „ Ons dierbaar Vaderland, door de „ onbeperkte heerscbzugt en alles over„ klimmende trots des Engelfchen Minis„ teries ten ftryde gedrongen , roept, op „ den voorgang van 's Lands Va deren, „ thans allen op, die liefde voor Haar in
„ de borst gevoelen ; allen , wier
,, hart hoog genoeg geplaatst is, om het „ vertrapte Recht en de onderdrukte vry„ heid van Koophandel , Handwerken en ,, Zeevaart herfteld te wenfchen; — allen,
in ééns, die , van het geftorte bloed „ onzer Voorvaderen niet geheel ontaard, „ moeds genoeg bezitten, het koste wat het „ wil, de door dezen verworven voorrech„ ten van vryheid in Geweeteh en Handel „ te handhaven, en ongefchonden aan eigen
dankbaar Kroost na te laaten. Ten
„ dien einde heeft een Gezelfchap van ,, waare Beminnaars haares Vaderlands, de „ lust bevangen, eene pooging in 'c werk „ te Hellen, om te beproeven, of ze aan „ de gezegde eindens zoude kunnen beaut-
woorden '.
Na eenige voorafgaande verdeelingen voor de refpeélive Departementen daar in vervat, komt men tot de belooningen: Ieder Vlootvoogd , van wien het zoude komen te blyken, dat hy zig als een Man van verdienfte en onbezweken trouw gedragen heeft, zou I 4 aan-



13» De Vaderl Land- en Zee-Cour ter.
aangeboden worden een Gouden EerpennJ&VT SePa«e Zinnebeelden, Rand-en
Opfchnfcen Jeder Zee- ofLandkapi-
geval mede een goude Medailje. Jeder Luitenant of minder Officier een zilver vergulde Medailje.
En als een der voorn: Helden op 'c bed van Eer geftorven mogt zyn, zal dezelfde aanbieding fhnd grypen omtrent zyne overgeblevene Weduwe of Kinderen, en dezelven
^LT'e hr de, £as dezer Maarfchanpy toelaat, aanfpraak hebben op een iaariyks
Honorarium of Gratificatie. Verder
zal ook ieder Matroos of Soldaat, die van zyn Opperhoofd het bewys zal inleveren" dat hy een brave daad zal betoond hebben! mede een zilvere Penning van deze Maatfchappy ontfangen , en indien hy verminkt wordt, zal hy zeker Douceur genieien of als hy fneuvelt , zyn Vrouw of Kinderen een jaarlykfe gratificatie , en dezelve Zevenredigt worden, naar bet getal of "de
grootheid van zyn natelaten huisgezin. !
Ook zoude men Gedenktekens voor deze en geene uuftekende Helden oprechten, en belooningen aanbieden aan zulken , die in
h,l v Jat! 0I?dernen.linK. en verdienden, htm Vaderland aan zich zouden verpligten ,
Behalven deze zo nuttige als prvswaardige zaken, tot opbouw v'an 's Lands yvlr
In^H pm0ea' Z'e^mcn te Rotterdam ook £Og een Pr AN van Kaap-Rhedery, van een Fregat en Kotter, onder direétie van Antony
Ame-



Foor de Maand February 1781. 133
Ameloo , als Boekhouder , en toezigc van Adrianus Dubbehlemuts, Fan Gennip en Zoon, en Dubbehlemuts van Dyk, ais Commisfarisfcn. Dit Fregat, genaamd de Figilantit, zal gemonteerd worden met 32 ftukken Kanon van onderfcheiden Caliber, 20 Draaibasfen en verdere Oorlogs-Amunitie en circa 200 man Equipagie voeren. Zynde ten behoeve van Laurens Hendt ikze, de éérfte Commisfie, als Bevelhebber over 't zelve, door zyne Doorlugtige Hoogheid opgedragen. De Conditiën van Intekening liggen ten Comptoire van voorn: Boekhouder Ameloo op de Hoogftraat, en den Caslier Willem van Dam, J. H. Zoon, in de Wynftraat te Rotterdam, ais mede by den Heer Procureur van Son , op de Groenmarkt , in 's Hage.
Niettegenftaande alie deze en meer andere maatregelen , die 'er tot voortzetting van den Oorlog tegens Engeland, in ons Vaderland gewerkftelligd worden , vleid men zich fteeds in dat Ryk, dat de verfcbiHen met de Republyk van Holland door tusfchenkomst van de nog onzydig zynde Mogendheden , zoude bygelegt worden ; om den Hollanderen daar door gelegenheid te geven, zeggen zy, van braaf'in te fchryven in de nieuwe Beleeningen voor het tegenwoordige jaar, en dat dezelve daarom zo lang opgefchort blyft, tot dat men den uitflag van 't Accomodement zal weten. Maar hoe kan iemand, die van een gezond oordeel is, geloof flaan aan dusdanige uiiftrooi1 5 ze-



218 De Vadcrl. Land. en Zee-Courier.
eerrang tusfchen de Kroon van Engeland en Holland ftaan plaats te hebben. Als men geloof mag liaan, aan de geruchten die zich door het Britfche Ryk verfpreiden, zou dit heilzame Werk aireets verre gevorderc zyn, en alles by forme van heimelyke Onderhandelingen gefchieden ; want men geeft maar operitlyk te kennen, dac den Oorlog met de Republyk der Verëenigds Nederlanden, den doodfteek voor Engeland is hoe veel voordeel dit Ryk ook op de Hollanders oppervlakkig mag behaalen. Doch aan de geduchte Oorlogstoebereidfelen die 'er g-maakr worden, zou men zeggen, dat het niet alléén verre van het Vredesweik af was, maar zelfs, of men voornemens was, de gantfche Wereld te willen overweldigen. Want , behalven dat den Admiraal Darby den 13de dezer Maand met een Vloot van 38 Scheepen van Linie , benevens vcrfcheide van 50 Stukken, ettelyke Fregatten en andere gewapende Vaartuigen , mitsgaders een groot gevolg van Proviandfchee-. pen, ter Ontzetting van Gibralter is onder zeil gegaan ; is dat van den Commandeur Jobnftone. hoewel zo formidabel niet zynde , mede uirgeloopen , en gefchikt tot groore Ondernemingen , en wel inzonderh<*' i zo men zegt, tot het bemagtigen van de Kaap de Goede Hoop , midlerwyl den A miraal Rodney zyne Conquesten zoude bfyven vervolgen, met het veroveren vaif Curacao en andere Hollandfche West-fndifche Coloniön. Intusfchen arbeidde men
in



Voer de Maand Madrt 17 81. 219
in zómmige Zeehavens van dit Ryk, noch inet verdubbelden iever aan het Equipeeren van een andere aanzienelyke Vloot en een groot getal Tranfportfcbeepen, befterad tot het doen eener eewigtige Expeditie, Deze geprojecteerde Expeditie, zoude men moeten onderftellen, dat niet anders kon zyn als eene Landing hier of daar op de Hollandfche Kusten ; doch waar van den uicflag tnogelyk zo gelukkig aan de verwagting niet zou beantwoorden , als het overweldigen van Weerlooze Eilanden , die al te gerust in den fchoot eener langdurige Vreede te flaapen hebben-gelegen.
Onmiddelyk dat wy Engeland laten brilleeren met zyne denkbeeldige Progresfen, zullen wy eens gaan onderfcheppen, welke Oorlog- of Vredes-Toèbereidfelen 'er gefchieden in het naburig
VRANKRYK.
Door de onzekerheid , wie het Opperbevel over de Vloot van Ihest zal voeren, is dezelve als noch niet uirgelopen , doch thans zegt men met zekerheid , dat 'er de I leer de Grasje toe benoemd is. Niettemin' is de zugt voor de Zeevaart in dit Ryk tegenwoordig zo groot, dat elk als om ftryd naar roem en glorie tracht. Aanmerkelyk daaromtrent zyn de gczegdens van eenige Bevelhebbers: De Heer de la Touche TreviÏÏe, die weleer tot Vlootvoogd over het Esquadec van Brat was benoemd , doch naderhand P a tot



220 DeVa(UrlLand.enZee.Courier. tot Commandant van Rocbefm-t ,«„• j . «oemd zeide by die gSVnhe d ^, rnaar de Eer ma, bebh}n ITkoM} tf£
hebben laten ve"a den W?*" Z°Ude <ich of ik en Chef 1„""/^ " V ont'éven* of ik in dePoo\.^fet^f^Sebiede-, geplaatst werd» ij ^tetboede der Floot enkel Kapitein ll \"! ™Z ^ecbts Majefteitl Zr £ Z'k^kZ
verifeerdert deTagtin/dTemen"^6 ^ Helden moet gevlelef' VOür vvaare
De tyding van het vermeesteren van
' door de Engelfchen hS t du Ryk een groote verflaeerheiH J■■ zaakt, uit hoofde 'er de Frilr k 00r_
Brief gefchreven torrfJV°-P ichcende
regeld beftuur in de FinanSX Y g dat dien Staatkundiger. Srfï ^ Z°° met eer en lauweren werHr n r aIVmme en alle ?vnp , overfchadtiwr,
en „ne zjne Voorzaaten komt te befcha-
ruer?



Voor de Maand Maart 1781. 221
men. — üe Koning heefc wederom een byzondere blyk van zyne aangebooren menschlievendheid gegeven, aan een Ontfanger der Kohinglyke Inkoraften van zeker üorp in Picardyën, wiens huis en alle zyne Bezictingen , goed en have afgebrand zynde, en niets gered hebbende dan cwee duizend Livres van 's Konings geld ; welke dien Eerlyken Man 's anderendaags aan den Directeur der Koninglyke Geldmiddelen lier. geworden, doch die hem door zyne Majeltek edelmoedig weder zyn terug gefchonken.
Men fpreekc in die Ryk zo druk als elders van Vredesbemiddelingen, en men wenschce ook niets liever, dan de voltooijing van die groote zaak te zien ; maar de voorflagen van het Groot Brictanifche Hof, zegt men, dat voor Vrankryk en deszelfs Bondgenoten onaannemelyk zyn bevonden; ten minften is de Onaf har. gkelykheid van Amerika, de klip , waar op dat fraaije Vredes-Ontwerp altoos zal afftuiten. Ook durft men zich noch zo voorbarig niet flatteeren, met den goeden uitllag van die voor gantsch Europa zo heilzaame zaak, als men ernstig overweegd, het geen wy opfpeuren uit de Staatskabinetten van andere Hoven, en wel uit die van
DUITSCHLAND.
Alwaar men eerdaags te Weenen den Ridder Torke, gewezene Ambasfadeur in 'j Hage , als Afgezant van het Engelfche P 3 Hof



aafS De Vadert. Land- en Zee-Cour ter.
Schips Naam. Schippers. Van Na Dejuf Anna, . . . Stuik, Mallaga Andier.
Vorlof, ...Aspegreen, Cette
DeMChrist Bayoene
De vier goede
Vrinden J. Gysberts, Suriname ■ ■
De Z.-evrugt, .... Teiceira ■
DeFenAdri DJ Zylerna-
aua, ker, Villanova
DeG.J.Adri-
aua, P. S Teekes , Smirna Rotrer.
DednnaMar, Ryn Hakker, Mallaga —
Zeldenrust, ü. Moerker
ken ,
De Th. en Jo-
hannes, L v.d.Hoeve, —i
DeVr.Catha-
rina, H. J. Groot, Drmerary
Zeevrugt, Ti. v. d Wolf, Mallasa Oftejid.
De ^Gebroed K Remmers ■
De j.Samuel, Jan Kan,
De Expeditie, A, Riefe,
De j. Jufv.
Anna, ]. B. Kuy'<, i—
Dej Fredrik, Jac. Iüeman, Triest
De 2 Stut er-s, T J. cieGroot, — .
DeF.Comelia RyntjeNobel, Barctlona »
De Snelle Ja- C. C. iiun-
ger, fouw, Cadix .
De goede Fer- T. J. Stavan-
-.vagting, ger. Channte Hamb.
DeConeordia, ,. . Peterfen, St. übes ArenQDcm). i daid.
De Fr Catharina, .... ALikamMi ....
De li. Mantel, J.J.Reneman, Bayonne Hruc?e, DeJ-, Sujanna. li.. Birtrap , LisJuun Roman.
? 'i JVel-



Foor de Maand Maart 1781. s 27
5 Schips Naam. Schippers. Van Na t IVeUevreeden L. Pieters, Genua Stettyn
, Meynders, Amiterdam Vrank.
. DeA.Therefia .... Westïnuiën ....
in DOUVRES. I IXïiVriendeti, H.Nisf. 'Angel Amfterdam Smirna.
De llelftelder, S BooyfeSmit Mogad.
liet Gevaar, R. van Nieu-
burg, _ Cadix.
DeOeconomie 1. janfeKlein, 1 Lisbon,
Meratrius, Uiéd. Kraay ,
De Am Geer.
truda, Jacob Haak, St. Ub.
DcJ IV.Rul- P.Rou.k.Zyl- Villada
tinga, lira, -■ Conda.
Kocqthurg, Hend. Klok, Cork.
VeVr.Maria, 11. Hendriks, Rotterdam St.Eufi, DeA.eniam S. v. d. Kamp, Dordrecht Breit. De.l-lltndiik M Willems, Amersfoort Havre
deGrac.
DeJ Maria, Siew. Evers, Smirna Aniiïer.
De l'r Janna, C Govens,
De yr.Catba
rina, Andr Engel, Livorno
De Staudvas
tigbeid, P.Thtupisfe, Sivilien
'tliitiit.Dyke, B^iendjellrs, bourdeaux
DeJ.Anronip W. Rienks, Fekamp
De jon Nanne SiebeNannes, Libourne Roiter.
DeVr.Gric ;e S. Dnuves, .
De Dageraad S. M, Minder,
{Pruiscby Bourdeaux
f; Sprinsborg, S. P. Tanger,
(Prufseb'). —
Zeel. Welvar. Jan Anker, Castro Z, Zee. Dej.Barbara W. de Klerk, Bajoene Brugge. Dejon.Pieter, Yte Pieters, Koningsb. Bourd.
TE



228 De Faderl. Land- en Zee-Courier.
te SCHEERNES. Schips Naam. Schippers. Van Na DeVigilantie, G. P Kleyn , Amfterdam Rouaan . . . , P. KI. Bakker, Harlingen Lond. DejongeDirk, Tjak.Egberts, Termunter-
ziel .
DeVr.H.Cornelia, H. Momfen, London Bourd.
. . . . P. G. Huife-
maker, Rochesfer Plym.
Be jon. Stoffel HuyteFokles, Gigon.
't Fort van
Zaandam, Bar. Hofker, Memel Genua. Be 3 Gezust. G. S, de Jong, Fayal.'
in E X M O U T H. Be ti. Hid-
dinga, TysSymonds, 1'Oriënt Rotter. De Jo. Ger-
brand, H.Gerbrands, Libourne Amfter.
in G O W Ë S.
Be jonge Abr.
en Jan, Jan Sipkcs, Bilboa Oliënd,
in PLYM OUT H.
Het Vertrouwen, E E. Postma, HavredeGr. Rotter.
Be Eenhoorn, Jan Marcks, Bar-celona Oitend'
BeVr.Catbarlna, P. Melis, Cadix ■
Be Eliz. en
Sopbia, J. Rausman, St. Euftatius
BeHildrik, B.H.KIaafen,
(Pruiscb), St. Marten Amfter.
.v;iOtl .oidttirtoa ,\mbTl 6i i JJM | I ■



Voorde Maand Maart 1781. a*4j
Schips Naam. Schippers. Van Na De H. Witte
veen, ' Jac. Menfes, Lisbon Lond. De J. Her*
manüs, Jacob Mets ,
De ^Gebroed. Auke Rinfes, Alikanten Amfter.
in WEYMOUTH.
DeC. Magda-
lena, D. Jacobs, Smirna Rotter;
De jonge Anna B. Annes , Ceudres Honfl.
Zeeluit, Wiebe lans,
DeFriendfch, J. W. Kuk, Bourdeaux Rotter.
in WATERFORD.
Eengroot Hollands Schip, .... Curacao Amfter,
te S C I L L Y.
De FA) Mar T. Sjóerds, Cadix Amfter.
Zeldeurust, J. Attts, •
De jon. Petro-
nclla, A. Jocbems, Lisbon 1
Defoi,g.Gilles H. Ryling, Smirna Rotter.
De jonge Jan, S. Roélófs, Rnurdeaux
Dej jacohus, J. v. d Swan , Cork Ter V.
De Refolutte, J. Reurts, Genua Oftend. De Fr. Hen-
Hitte, H. A.Venfter, Cette
De j. Cornelis, ]■ de Zeeuw, Mallaga —
De jonge Jan, CLv.d.Mey, Bergen Bilboa.
te T O R T O L A.
DeFricndf.b, flncken, Granada herw,
_t e POR T-M A FI O N,
Eén Hollandsen, één Deersch en één Genueesth
Schip, de naamen onbekend,
. inrcrri* ?.r, .. . . , . Tt



230 De Vadert. Land- en Zee-CóUfier,
te CORK. Schips Naam. Schippers. Van Na
De Vr Geer-
truida, J. J. Rouaen, Curacao Amfter. te LEVERPOOL.
Be Koningin, , . .Curacao Amfter. De Jacobus, . ... e
in YARMÖÜT li, De C en Sara, J,Suiderduin, Dieppe N.Cast.
De vier. goede
Vrienden, L. Schmidt, Petersburg Amfter. in D U I N S. De M.Maria, M. van Hnlm, Rotterdam Rouaan 'tGevaar, R. van Nieu-
burg, Amflerdaih Cadix.
Dejong.Geertruida, J, P. Schol, Bourdeaux Amfter.
in RAMSGATE. De j. Adriaan Frans Smeer, Libotrrne Rotter.
in MARGATE.
De j. A, IV. Heere WesVis/er, fels, Memel Genua,
te LONDEN. De Ljnhaan, A. Moerkerken , Ter Veer Cork.
in PORTLAND.
De Olymohm, R, Alles, Cadix Amfter. Een brigantyn me! Pik
en Teer, , , , Stokbolm l'örient.
IN



Foor ie Maand Maart 1781. t$t
in DORTMOUTH.
Schips Naam. Schippers. Van Na
Del' Jaeaha L. Sanders, Cadix Amfter. De M. Eltza- P. ]. Mole-
betb, naar, Smirna Rotter.
in MONTSBAAI.
DeC.M'igdal DavidJacobs, Smirna Rotter. Defn.Zeilder, P. EI, Leeuw, Suriname Amfter.
t f. M E V A G E S S I. Hollandia, J. P Kraay, Grauada Amfter.
te LY MINGTON.
Het Vertron-
we», . . . ...:.♦•♦ +
ts H U M B E R.
EenHol Smak .... Leith herw.
Een dito met ff/tgeti/cbot, . • . ...
te S A L C O M B E. EenHol!. Kof, . . . , Port a Port Lond. te H A R W 1 C II.
Delrr J. Mar-
gareib-a, flans Jans, Elhing Rouaan te B L A K N E Y.
Weldoen en
IFeldcnken, D. de Haas, Stokton Dordt.
te



332 De Vader 1. Land. en Zee-Courier.
tb H U L L.
Schips Naam. Schippers. Van Na DeGeft.Jager W. Hendr. de Ter Jonge, Leith Veer.
Té n R I S T O L.
DeVriendfch. R Barends, St. Euftatius Rotter,
te St. Y V E S. DeDolpbyn, Idf. Pieters, Alikaiite Oftend.
te GÜERNSEY. De Waakzaamheid, D. H. de Vries Rotterdam Vrankr.
in ENGELAND. Be Hoop, ... Dirks, Falmouth Legt).
De Vryheid, < . . Kerkjes, Lisbon ■
De j, Char-
lotta, .... Memel Oriënt,
Wy konnen niet nalaaten, alhier ten btfluit te laten volgen, het ov-er eenige tyd aan ons toegezonden D i c h.tstukje, door een Beminnaar der Poëzy, wegens het rooven en overweldigen onzer NederlandfcheScheepen, ontworpen:
Zoo rooft dc Brit op Ze», rie ry'.rr Koipvaartfcheepen
Van'c V»i( Nederland: Kom Helden, vol van Moed, hetWrsak-zwaard aangegrepen,
Befcherm het dierSaar Pand Der Rolde VRYHEir>. Lait geen Trotsheid u dienbeeven:
De Vryi Zee is Vry Nooit wierd 'er'met meêr Recht, h 'r t. 'mmer opgeheven ,
Voor de Eer der M aatsciiapty; Dtn, nu de Trotfch* Brit, in fpyt van recht en reeden, »e Vryheid dus rerwoed, durft op de Boezem treden!



Ry de Drukkers dezes, is geè-ukt en aiom\ne Ui de Seeven Provintiën te bekomen: Het voor de Jeugd zo nuttig als ten rjöógften" aanpryzenswaardig Werkje ; geinti uleerd: bb Verschoppeling, of Schilderend Tafereel der Zegepralende Kinderliefde. In't zelve vertoonen zich de allerlofwaardigfte Karakters eener verdrukte Zoon , die van zyn deugd/amen Vader beroofd , en van zyn trotfche en liefdelooze Moeder verftoten, gis balling door de woeste Zee der wereldfche Rampfpoeden en Wederwaardigheden komt te dobberen. Zyne Menschlievende gevoelens, gefchraagd door de voortreffelyke opvoeding eener noodlottig Zedenmeester. BroederlykTweegevegt, waarin de femme der Natuur en de kracht van 't Bloed duidelyk fpreeken. Hy doorworsteld alle de trappen eener eerlyke behoeftigheid. Word Soldaat en toond zich het Krygsgeluk waardig door zyne heldenmoed. Red zyn Vader op een verbazende wyze hen leeven. Werdt Krygsgevangen gemaakt en naar Engeland overgevoerd. De Minnenyd ftori hen in doodsgevaren. Men befchuldigc hem van dubbele moord , en werdt daar over in hegtenis gezet. Onverwagt bezoek van zyn Vader. Werdt edelmoediglyk uit zyne boeijen verlost door zyne Befchuldigèrs zelfs. Komt weder in zyn Vaderland, en ontmoet zynen Broeder als ook zyne Moeder, beide gedompeld in de bitterfte ar* moede en in de diepfte ftaat van vernedering.
Edel-



Èdelaartig bewys van verzoening. Verbind' zich in 't huwelyk met zyne ftandvasrig wedergevondene Minnares, en overtuigd de Wereld, dat hy waardig is onder 't getal der Vergode Stervelingen te werden vereeuwigd, doende de. Onvoorbeeldelykfte Kinderliefde, ter beichaming van die onzer tegenwoordigénrjyd, in 't heerlyksr daglicht zegepralen. Zynde deze GeiLhiedenis verder
doormengd, met de keuriglte Schilderingen, van deugd en zedekuude , en verrykt met" een Sentimenteele, Op iragt van een Vader aan zyne Kinderen, waarin ze de vereischteL.esfen ontfangen, hoedanig zich in de wereld te gedragen, om onafhangkelyk en gelukkig te leeven, en in 't welk de uitmuntendfté Voorfchrifcen voorkomen van edele rondborttigheid , die de vergenoeging van een Vergeten Burgerftaat , boven alle de uitI'okfelen van een luisterryk Fortuin en' ingebeelde grootheid , op de Menfchelyklieid te weeg brengen, enz. Befchreven door Petrus Lievens Kerfleman , Schryver van de Holhndfcbe Marianne^ in 2 deele» in 15 vo a 20 ftuivers.-