506
G
43






-AANSPRAAK
A A H DE
BATAAFSCHE EN FRANSCHE
MILITAIR E1SQ
MITSGADERS AAN DÈ
gewapende burgermagt,; TE MIDDELBURG.
OP HET NATIONAAL FEEST VAN DEft ipden DECEMBER 1799- HET 5de j AAR, DER BATAAFSCHE VRYHE1D.
DOOR DEN
COMMISSARIS VAN HET UITVOEREND BEWIND DER BATAAFSCHE REPUBLIEK BY HET DEPARTEMENTAAL BESTUUR VAN
SCHELDE en MAAS;
• A. v. LINDEN v. d. HEUVELL.
Te MID&ELBURG,
By de. Wed; WILLEM ABRAHAMS;






AANSPRAAK;
VAN DEN COMMISSARIS
VAN HET
ÜIT VOEREND BEWIND-:
DAPPERE KRYGSLÏEDEN! BATAAFSCHE EN FRANSCHE BROEDEREN! MEDËBURGEREN, LEDEN DER GEWAPENDE BURGERMACHT! —
^^anneer voor weinige Maanden de Vyand van Neêrlands beftaan en welvaart, de euvelmoedige Brit, door Noordfche Hulpbenden gefterkt, ons Vaderland aanviel, en by den eerfte fchok reeds een gedeelte van deszelfs grond overmeesterd had, — daar de wisfelvalligé kanfen van den Oorlog zyne verderfelyke po-i gingen, in den beginne, fchenen te begunftigen; — Wanneer het eedgefpan der Vorsten zich reeds uit deze beginfelen van hunnen yoorfpoed op den Bataaffchen grond, het welA s ges



t 43
gelukken van hun heerschzugtig ontwerp ab zeker voorfpelden; en daar zy van het gewigt onzer Republiek tot het overhellen deiBalans van Europa zoo zeer overtuigd waren zich reeds vleiden, naa de Vryheid van hier te hebben verdreven, naa dit [klein hoekje Lands te hebben overweldigd, zoó veel te gemakkelyker te zullen kunnen doordringen m het hart der Franfche Republiek, ten einde ook daar, de zoozeer by hen gehaate Vrvheid, den doodfteek te geven; — Wanneer in het byzonder het trotfche Albion ftout op eene niet met eere bevogtenen, maar fckandeJyk verradenen en overgegevenen buit, — reeds de Gartouwen der overwinning deed bulderen in haare Hoofdftad,en geen oogenbl'ik meer twvfidldeaandegeheele overmeestering van onze,altoos by hen met nydige oogen aangeziene, Republiek ; — Wanneer Vaderland en Vryheid — perfonele veiligheid era bezittingen, -* alles'wè eenen Nederlander dierbaar behoort te zyn — bedreigd, — aangerand, en op den oever van desfelfs ondergang gebragt fcheen; — In deze hagche!yke onhandigheden, wanneer algemeene Ellende zich reeds in het verfchiet opdeed, als de gezellin derSlaverny, welke het geweld en de trouwloosheid ons poogden ontednngen; - toen nog ontzonk den moed met aan de Helden der Vryheid. - Toen leeds moord, plundering en verwoesting elken voetftap gronds bezoetelden, dien de 0vermagt der heerschzucht aan de dapperheid derBataafiche en Franfche Helden ontwrong; Toen armoede, vlucht en tranen reeds duU zenden waren ten deele gevallen, en aan dui-
zen-



C5)
zenden bedreigd wïerden ; — Toen nog vuur. de het Uitvoerend Bewind der Bataaffche Republiek, onverfchrokken blyvende in het eminentie gevaar, dien Vaderlandfchen moed op het fterkfte aan,door te betuigen in eene Aanfpraak, pp hunnen last aan de Republikeinfche Bataaffche en Franfche Collonnes, onder bevel van den Generaal en Chef Brune, gedaan, „dat „ men niet anders konde verwagten of de o„ verwinning moest hunne Wapenen bekroo„ nen, Wapenen niet ter verdediging eener „ hatelyke alleenheerfching, noch ter handha„ ving der Slaverny aangegord, maar, opge„ nomen ter bevestiging van Vryheid en Con„ ftitutie".
En zie daar — brave Mannen! — de uitkomst heeft aan die blyde verwagting ten volle beantwoord! — £ae daar den uitflag van eene toerustingwaartoe onze Vyanddeszelfs krachten heeft uitgeput, en waar op gansch Europa het oog had gevestigd! — Zie daar dat trotfcho Albion 't welk voor weinige maanden dreigde dit ganfche Land te overftroomen en alles te onderfte boven te keeren, zich gedwongen eenen veiligen aftogt te verzoeken, en zich daar toe de vernederendfte voorwaarden vonrgefchreven! — Zie daar die onvervvinnelyke Rusfen» voor het eerst te rug geflagen op den Bataaf' fcben grond! — Zie daar het Vaderland gered, de Vryheid behouden! —
Geen wonder dat het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffchen Volks, ten einde deze gebeurenis in al derzelver grootheid te duurA 3 za«



(6)
zamer in te prenten en te bewaren in het geheugen der Nederlandfche Natie, by Decreet bepaald heeft, dat dezelve Jaarlyks plechtig zal nagedacht en gevierd worden. — Geen wonder dat het zelve Vertegenwoordigend Lichaam gedecreteert heeft, dat onverminderd deze Jaar» lykfche nagedachtenis, het Bataafiche Volk op heden zoude worden opgeroepen en uitgenoodigd, om die heuch'lyke gebeurenis door een plechtig Nationaal Feest, alomme door de geheeleBataaffche Republiek, te celebreren, ter vereering van den roem door de vereenigde Bataaffche en Franfche Armée behaald.— Ter gedachtenis aan die Helden welke voor het Vaderland en de Vryheid op het bed van eexe zyn gefneuveld; — ter opwekking van Vaderlands-liefde, — en vereeniging van alle welmeenende tot éénen zin, tot één gevoelen, om de Staatsregeling getrouwelyk aantekleven, en het Vaderland en de Vryheid te behouden; — en voorts tot alle andere en dergelyke nuttige en lofwaardige eindensen bedoelingen. —
VertegenwoordigUhet ftatelyke — het plechtige van dezen dag, en van dit oogenblik! — Van dezen dag, — op welke in alle oorden der Republiek het geheele Bataaffche Volk een Feest der Overwinning, een Feest der Vryheid viert; — en op welke alle Vaderlanders zich vereenigen tot éénen zin, tot één gevoelen van vreugde, van dankbaarheid aan t't| Albertuurend Opperwezen, en van erkentenis aan onze dappere Bataaffche en Franfche Krygslieden, wegens de redding des Vaderlands! —;
Van



ir)
Van dankbaarheid aan het Albeftuurend Opperwezwi, — ö jaa! — ook dit erkend het Bataaffche Volk opentlyk; —■ ook hier toe yyekt het Uitvoerend Bewind het zelve op, in deszelfs oproeping tot dit Feest! — ook aan dezen plicht is zoo even in alle gedeeltens onzes Vaderlands op eenen ftatige wyze voldaan, en hier door heeft het Bataaffche Volk getoond wet ontaart te zyn van hunne brave en dappere Voorvaderen,!die derzelver Volks-feesten altoos met deze vereering begonnen, en uit deze erkentenis nieuwen aandrang tot Vaderlandfche deugden afleiden. —
Vertegenwoordig U op nieuw het ftatelyke het plechtige van dezen dag, — van dit oogenblik! — van dit oogenblik, — waar in de geheele Gewapende Magt onzer Republiek, — waar in alle onze broederlyke Hulp-troupen, «— waar in het eerwaardig Lichaam onzer Gewapende Burgermagt, — alle te iamen, op alle plaatfen onzes Vaderlands, met de Wapens in de hand, met de palmtakken der Overwinning op hunne hoofden, gefchaard flaan, ten einde wegens het geheele Volk te ontvangen de roem hunner dapperheid, en de hartelykfte dankbaarheid voor, derzelver dienften aan het Vaderland bewezen! —
De taak om dit gevoelen van erkentenis, dezen billyken roem over ds bewezene trouw ea bravoure, — zoo wel der Bataaffche als der Franfche Militairen, en ook wel byzonderder Gewapende Burgermagt, voor zoo verre zy mede tot afweering van den Vyand zyn uitA 4 gQï



(8)
'getrokken, op dezen'plechtigen dag, opentlyfc aan Ulieden te betuigen, is my door het Uitvoerend Bewind, hier terplaatfe, aanbevolen; en zeer gaarne voldoe ik aan dien aangena. men plicht.
Grootsch is het denkbeeld dat Bataaffche Krygsheden aan dezen roem , welke door gansch Luropa heeft geklonken , gelykelyk hebben gedeeld met die Franfche Helden, wier krygsbedryven thans de geheele Waereld door vermaard £yn.
Onfterfelyken roem heeft den Bataaffchen Jvrygsman verworven in het trouw betrachten van |zynen plicht, welke hem doof maakte voor de bedneg'lyke vleitaal van eenen loozen Vyand. — Onfterfelyken roem, wanneer men Juinne dapperheid en moed vergelykt met het inood en laag verraad der verachte'lyke Vlotelingen, den Bataaffchen naam en ons aandenken onwaardig! -~ Onfterfelyken roem, wanneer men nadenkt de byzondere verdienftelyke daden, de bravoures, den moed, dan hier dan daar, byzonder door de Bataaffche Armée betoond, en door het Opperhoofd der vereenig. de Legermacht aan het Uitvoerend Bewind met lof bekendgemaakt, niet alleen, maar oofc door hetzelve naar verdienfte beloond; Mee éen woord; ik aarfel geen oogenblik namens het Uitvoerend Bewind te verklaren, „ de Bataaf„ iche Armée heeft zich verdienstelyk gemaakt ?w,aan het Vaderland.'! r* '
Ei



(9^
Et vous braves Francais, et en particulier ceux d'entre vous qui avez concuru a remporter la Viétoire que nous cêlebrons ence Jour! Vous, qui au risque de votre vie avez fecondé nos efforts, pour chaffer de norre Patrie notre ennemi et le votre, et qui pour aflurer notre liberté et nos droits, avez fi courageufement affronté les perils, et bravé Ia mort!
Gloire foit a vous braves Guerriers! — quelque redoutable que fut 1'ennemi que vous aviez k combattre, — quelque fuperieure que fut fa force, — votre courage, fe mettant au defl'us de la crainte, vous fit tout furmonter! — vous avez vaincu! —
1 Recevez en ici par ma bouche, au nom du Directoire Executif de la Republicque Batave, la Jufte et vive Reconnoilïance d'une Nation vraiement fenfible!— d'une Nation pas moins jaloule que le peuple Francais de fa liberté et de
ies
En gylieden, brave Franfche Medebroederen! gylieden in het byzonder welke thans voor my Haat, en in perfoon de Overwinning hebt helpen bevegten welke wy heden zoo plechtig vieren! — Gylieden, wier dapperen arm heeft medegewerkt om den Vyand uit ons Vaderland te verdryven, en die niet gefchroomd hebt uw leven te wagen ter verdediging onzer Vryheid en Eigendommen ! —
Eere zy U dappere Helden ! — die tegens zulk eene overmagt ftrydende, U niet liet affchrikken; wier moed over de meerderheid uwer Vyanden zegenpraalde, en hen overwon! —
Ontvang uit mvnen mond, namens het Uitvoerend Rewind dezer Bataaffche Republiek de dankbare erkentenis eener gevoelige Natie; — eener Natie even naaryverig fis gylieiien op haare Vryheid en Rechten,- wier zaak' A 5 ver-



(es droits;—d'une Nation qui vous est attachée^ qui vous est uni par les liens de 1'amitié et de la Fraternité; — ainfi en defendant fa caufes vous avez defendu la vótre. —
Recevez les Hommages d'une Jufte reconnoisfance de la part du Peuple Batave, dont vous avez fi bien merite'! — Cet hommage vous est fans doute tout autrement fi precieux, que tous les tréfors dont, on pourroit récompenfer votre bravoure, et vos fervices. —
Gloire foit a vous, braves Francais, nos amis et nos Freres ! — La renommée publiant a haute voix vos adlions héroïques, et en Italië et en Suisfe, en fit retentir le bruit jusques fur les cótes de Ia Republique Bataves; — et le cri de vos Vicfcoires, partant de nos contréës, s'eft repandu au loin; — et du Nord jusqu'auMidi on célèbre la vertu des Francais! — Redoutes partout,— Vainqueurs partout, — Vous ebrantates les Thrönes du Despotisme par toute 1'Eu-
ro-
verdedigende, gy uwe eigene zaak verdedigt, en welke piet U door een naauw verbond van Vriend- en Broeder» fchap vereenigd is. —
Ontvang onze erkentenis, dat gylieden U aan dezeNa? tie hebt verdienstelyk gemaakt! — Eene erkentenis welr ke ulieden gewis meerder waard moet zyn dan alle de fchatten, waarmede wy uwe bravoure en bewezene dienflen zouden kunnen loonen.
Eere zy U, dappere Franfche Medebroeders! — Deti roem uwer heldeudaden , welke ter gelykertyd in Italien en Zwitzerland zoo luide klonk werd te rug gekaast tot op onze Bataaffche Stranden; —en de,kreet uwer Overwinningen van die Stranden opgaande verving den galm dier bravoures in het Oosten ! — Overal geducht, — overal Overwinnaars, — deedc gy de Troonea der overheen
fching



C ïï >
rope, etArmés du glaive de la Liberté, vous, en disperfates les vils mercenairés tant eq Oriënt—qu'en Occident! —
Braves Francais! — Marchez toujours, animé du feu facré de la Liberté, dans la carrière del'honneur, qui vous est encore ou verre;-?; partez lorsque fa voix vous appelle; —montrez auxNationsqu'il n'eft rien qu'unPeuple qui a feu brifer fes fers ne facrifie a fon amour pour ja Liberté! — et que les lauriers que vous avez deja cueillis, vous foient un garant de ceux que vous allez cueillir encore! —
Que les Republiques Francaife et Batave,,' libres et independantes 1'une et 1'autre, foient et demeurent a Jamais Unies; et que par eette Union elles fe foutiennent, elles fe confoïident! — Qu'une paix generale cimente et affermisfe a Jamais cette union ï — Que le doux fentiment d'avoir delivré 1'Europe du Jong du
Des-
fching door geheel Europa beven, en gy verdreef, door den fchrik uwer Wapenen, deszelfs huurlingen, op het zelve oogenblik, in het Oosten en in hetWesten! ~
Gaa rustig voort dit pad der eere te bewandelen; et? wanneer de $;em uwes Vaderlands of uwer Bondgenooten U weder roept, toont dan op nieuw aan geheel Europa, dat een Volk, 't welk eens deszelfsjketens beefr, durven verbreken, wanneer het door de Vjyheid word aangevuurd alles bier voor durft opofferen ; — en laten dus de verworvene lauren Ulieden ten fpoore verftrekken tot het behalen van nieuwe! — Dat de Franfche Republiek met de Bataaffche, beide vry , beide onafhankelyk, op het naauwst vereenigd blyve, en door dia verteniging elkander fteune en bevestige! — Dateene 8lgemeeiie Vreede deze vereeniging voor altoos vastbin-
de;



Despotisme, mais furtout de lui avoir rendu la paix et la prospérité, foit le prix de tant des facrifices, le fruit de tant de fang répandu pour la caufe de la Liberté» —
Oui — de tant de fang répandu pour Ia caufe de la Liberté! — Ausfi fur le fol de cette Republique, — ausii dans ces combats dont vous étes fortis victorieuxj —
Et ici nous nous rappellont avec Ia plus vi« ye emotion, entremeilé dun faint respect, Ie douloureux fouvenir de ces braves et genereux Guerriers, qu'un plomb meurtrier, ou un fer homicide a fauchés de devant vos yeux» — lis avoient concurru a faire triompher la plus
belle caufe; Ah! que ne leur a t'il été
donné d'en célébrer avec nous et leurs Cama» rades d'Armes, qui ont combattu, et qui ont été préfervés, le fouvenir, et departager notre
Joye «
de; —— en dat de ftreelende errinnering van niet alleen Europa van de overheerfching der Vorsten te hebben bevryd, maar cok voor al van aan hetzelve den Vrede en den Welvaart te hebben weder gegeven, het onberekenbaar loon zy voor zoo veele opofferingen, en de vrucht van zoo veel Heldenbloed voor de zaak der Vryheid geftort!
Jea —- van zoo veel Heldenbloed voor de zaak der
Vryheid geRort! ook op onze grond, —- ook ia
dien ftryd, welkers Overwinning wy heden plechtig vieren ! —
En hier herdenken wy met aandoening, maar ook met eerbied, aan alle die brave Krygslieden welke hun leven op het Slagveld gelaten, deze heuchelyke dag niet hebben mogen beleven, noch thans in onze vreugde deelen.
Ook zy hebben het hunue toegebracht tot onzen
«»*



/ C *3 )
joyel 2—■ Que ne leur a t'il été donné éé recueillir en ce jour folemnel les lauriers que que nos mains leurs jpreparoient et le Just« tribut de notre reeonnoislance! ——•
Oui — que cette Fête folemnelle foit auffi confacrée alvotre mémoire,BravesGuerriers Bataves et Francais, qui avez achetté de votre fang nos triompes et nos viétoires! —- Jamais, non Jamais nous ne vous oublierons, Manes facrés
de heros trépasfés! qui au depens de votre
fang avez defendu notre Liberté! Que vos
cendres foient confacrées a l'immortalit^! —— Votre exemple aiguillonnera notre courage; Le fouvenir de vótre vertu animera la nótre; et votre mémoire nous fera a Jamais precieufe, et demeürera en benediction parmi nous jusques dans les temps les plus recüles. ——»
triumph: — en fchoon het hen niet heeft mogen gebeuren de lauren te plukken, welke dezen dag ook hen had toegefchikt, zoo behouden zy aanfpraakop de erkentenis des Vaderlands.
Jaa! ook dit Feest zy aan uwe gedachtenis toegewyd, brave Bataaffche en Franfche Krygslieden welke op het
bed van eere geftorven zyt! Nimmer zullen wy
Ulieden vergeten , Zaal'ge fchimmenvan gefneuvelde Helden, die met uw bloed onze Vryheid hebt verdedigd; — «we asfche zy der onfterfelykheid gewyd; — uw voorbeeld 2al ons tot een krachtig fpoor van dapperheid verftrekken, het aandenken aan uwen moed onzen moed bezielen, en uwe nagedagienis zal by ons in zegeninge blyven! —»
Ba»



t *4)
Bataaffche Burgers.» -— dappere Mannen» in wier gewapenden arm de Vryheid haaren {leun, het Vaderland deszelfsBolwerk vindt! —• Gylieden voor al, brave Middelburgers! —— Moedige Jongelingen, die toen het Vaderland in nood uw opriep, uw niet onttrok, maar yverig, moedig, de Wapens opnaamt, naar de plaats des aanvals fnelde, en uw zeiven, ter liefde voor het Vaderland, bloötftelde aan alle de gevaren van eenen hag'lyke ftryd, tegens éenen geduchten en verbitterden Vyand! ——
Eere zy ook U brave Mannen! — Het Vaderland verklaart ook Ulieden verdienstelyk.' —— Ulieden , die 't zy gy deelende in de bloedigfte gevegten, den Vyand onverfchrokken beftreed> en volgens getuigenis van den Veldheer zelve voor geen oude beproefde Soldaten in moed en bravoure week; —— Ulieden ,'t zy gy tot handhaving der publieke rust, tot beveiliging der ge» conftituëerde Magten, of tot andere noodzake» lyke Leger- en Veld-diensten zyt gebruikt! —Alle waart gy uitgebogen ter verdediging des Vaderlands , en alle deelt gy in den roem, in de eere door de uitgetrokkene Bataaffehe Gewapende Burgerfnagt zoo luisterryk verworven. — Ook gylieden verliet uwe haardfteden , uwe ouders,uwe vrienden,om der dwingelandy het moordend ftaal te ontwringen; en op het fpoor uwer dappere Voorvaders uw leven voor de zaak der Vryheid te wagen, en voor het Vaderland opteofFeren; ook Ulieden vereeren wy opentlyk op dezen plechtigen dag; —Nimmer zullen wyuwe trouwe vergeten; —— ook uwen fchedel verdient den eere-krans waarmede de Bataaffche Jeugd de Helden der Vryheid kroont, en ook aan'Ulieden is 't Vaderland verplicht en dankbaar. —— Vaart



( iê 3
Vaart voort, Gewapende Burgerfchaar» Uverdienstelyk te maken aan het Vaderland! ——Volhardt in alle zulke edele gevoelens, als den braven Krygsman zoo wel als den Vaderland-lievenden Burger, uit hoofde van Ulieder dubbele verbintenis aan deze Republiek , betamen en veredelen» •—-• Zyt de fteun en hoop des Vaderlands, het bolwerk onzer Vryheid! -— Oeffen U'vlytig in den Wapenhandel, en voeg alzoo kunde en ervarenheid by uwen moed en yver! —— Zoozult gy, —-- zoo zal het Vaderland, door en met Ulieden,'— onverwinlykzyn; — en alle onze Buiten- en Binnenlandfche Vyanden zullen zich ten berftenftooten op dezen ondoordringbaren ringmuur. —-—
En zouden Wy voldoen aan het oogmerk vandezen plechtigen dag, en vergeten ook onze offers van dankbaarheid toetebrengen aan die Bataaffche Burgerhelden, die voor de zaak des Vaderlands en der Vryheid uitgetrokken, en in derzelver verdedïginggefneuveld zyn ? —ó Neen •'— Voorwaar ook dit uur, zy hunner nagedachtenis toegewyd < —- Eere zy U, dappere Helden die? uw bloed voor onze Vryheid hebt prys gegeven! —- Wy erkennen dit met gevoel; roemen uwe dapperheid en moed; — Uw voorbeeld zal ons bezielen, en de errinneringaan uwen heldhaftigen en eervollen dood ons fterk maken.—— Wy ook zullen ons leven niet te dierbaar achten wanneer het Vaderland en onzen plicht ons weder ffoept. —— Wy zullen uwe namen , uwe beelrenisfen met eerbied herdenken, beichouwen,bewonderen. — Wy zullen dezelve plaatfen by de namen en beeltenisfen van de beroemdfte Helden der Oudheid; en gy zulteven als dezen leven naa uwen doodden eenen onfterfelyken roem
na*



t itS)
nalaten in het hart van elk weldenkend Vaderland der.
Eindelyk Vaderlanders! — WelmeenendeBurgers wie gyzyt, gewapend en ongewapend! -* Befttiurders onzer Maatfchappy en Leden derzelver! Laat £[t ]?eest een verbinteniseen Broeder Feest voor alle weidenkenden ,voor alle beminnaars des Vaderlands, zyn. Vereenigen wy ons allen tot éénen zin, tot éên gevoelen, om de Staatsregeling getrouwelyk aan te kleven , en het Vaderland en de Vryheid te behouden !
Betrachten wy ieder , elk in onze betrekking* die plichten welke het Vaderland van ons eiseht; doen wy ditmet welmeenentheiden uit de zuiverde beginielen; en laat vooral alle verdeeltheid alle partyichaptusfchen Vaderlanders die der gemeene zaak zoo fchaadlyk als verderfelyk is, en welke onze vyanden door allerley listige wegen aankweeken,waar op zy thans nog alleen hunne hoop Hellen, met dezen dag geheel uitgedooft en voor eeuwig begraven zyn — De vereeniging van alle welmeenende tot éénen zin, tot één gevoelen , is volgens de duidlyke verklaring van onze hooge Vertegenwoordigers, eene der oogmerken en plichten van dit Volks Feest.-—Wei aan myne Broeders! — alle dieeenig belang ftellert in het heil van het Vaderland, — vereenigen wy ons dan om den Altaar der Vryheid, en onze Naneven zullen dit Feest zegenen. —— Zooherneme het Vaderland zynen ouden luister, en zoo worde met de Vryheid, den Welvaart alhier weder gevestigd! — Eene heilryke, eenen roemvollea Vrede make welhaast een einde aan al het bloedvergieten, en Nederland zy vry en gelukkig tos het einde der eeuwen.
U.VE. BE VRYHEID! —- LEVE »E REPUBLIEK!