HET ECHT ENSLEGT - CARACTER5 VAN DE HEER DUMOURIER, Generaal en Chef van 't Franfche Leger? OPGEMAAKT DIT DE EIGENHANDIGE BRIEF, DOOR DIE GENERAAL GESCHREEVEN AAN DB NATIONAALE CONVENTIE IN PAr RYS, OP DEN 12 MAART 1793. Alom te bekoffieü.   HET ECHT EN SLEGT CARACTER, VAN DE HEER DUMOU RIER (i), Generaal en Chef van 't Franfche Leeger, Opgemaakt uit de eigenhandige Brief, door die Generaal gefchreeven aan de Nationaale Conventie in'Parys, op den 12de Maart 1793. BURGER PREZIDENT! n T Jet heil van het volk is de hoogde wet; ik kom Xl aan het zeiven een genoegzaam zeker Conquest (1) Het is zeer waarfeheinelyk dat ik dit werkje nimmer zou gefchreeven hebben, (want wat gaat ons de hoedanigheid van die Franfche windmeaker verder aan, nu hy door de Goddelyke goedheid van onze grenzen is afgeflagen,) maar vermits de goddelooie Nederlanders, die zig Vaderlanders noemen, zo lang zy het immer durfden waagen, van die Franfche Generaal fchreeuwde en frhreeven , even als of hy eenbraaf, een dapper, een edelmoedig man was . tarwyl zy zyn pourtraic, nevens dat v^n de andere Franfche Beulen Cuftine en Kelkrman, onder de vleiendfte bewoordingen,; den Nederlanderen dagelyks aanprezen, met dc uitterfte bewondering , zo wel ais met de grootfte verontwaardiging las ik de advertentien in de Nieuwspapieren, waar in met de hoofde Louange van deze [Su'germoorders wierd melding gemaakt, ik heb nog voor my leggen een Haagfche Courant van 16 January i?9l, en lees daar in dat by van Keileren, Langeveid, Schuurman, Banfe en van Gulik, en dergelyke brutaale Landbedervende Boekverkopers in Nederland, wie:d uitgegeeven, een onmisbaar pronkfluk voor ieder Vaderlander, beltaande in een Monument voor den Burger-Generaal Dumourier, waar van het debiet zo fterk was in Amfterdam, dnt het.zelve niet had kunnen verzonden' A 2 wor- Briefvan den Generaal dumouriez , Generaal en Lbef oer Armee van het Koorden, aart de Nationaale Conventie, ge/cbreven te Leuven, den 12deMaart, bet tweede Jaar der Franfche Republicq.  ( 4 ) „ ^2) op te offeren, met het viflorieus gedeelten def Armée te verlaaten, dat gereed ftond, in het hart van ?, Holland intetrekken, (3) om die ter hulp te komen, „ wel- worden. Om deze Jeugemars, verleiders en bedervers te keer te gaan, en uit de eige bewoordingen van de laaghartige Vyand onzer Republicq, hen ie overtuigen, (indien zy nog voor overtuigingen vatbaar zyn,) dat alle hunne pogingen , om de lof van die Franfche Generaal uit te bazuinen, niet anders zyn dan verraderlyke desfeinen en heulen met dei Vyand van ons Vaderland, niemand zegge dit was voor den Oorlog, want reeds voor drie maanden hadden deze vryheidïoovers hunne klaauwen in onze Bezfttinge geflagen, duori het openen van de Schelden, en evenwel durfden fnoodei JLandzaaten, de uitvoerder daar van voorfpreeken roemen, en aanpryzen, diie of vier byzondere pourtraitten, van Dumourier, hingen nog by die eer en eedvergeeten Boekverkopers voor de glazen,'doe hy :eeds werkeJyk onze Steeden,; belegerden (2) Een genoegzaam zeker Conquest, zo noemt de F an-fche Generaal de overwinning van onze Nederlanden, maan heeft iemand immer een zotter redeneering gehoord dan de-; jze, het Conquest was genoegzaam zeker, maar zy die af*quamen, om hem zyn'Conquest te betwillen, moest hy te-genfhan, en zo lang als hy die niet overwonnen had, wass zyn Conquest ten eenemaal onzeker, de overwinning vanonss Land was voor hem alleen zeker in die vooronder/telling,, dat niemand van binnen of van buiten zig verweeren zoude,, maar dpe.hy deze woorden fchreef op den 12de Maart wistt hy wel, dat hy reeds geduurende een maand op onze Sta-den [gebeukt had, dat hy reeds te vergeefs fes duizend Bom-:ben,' enz. in Maftricht bad geworpen, de Wllemflad te vergeefs in de brandgefchoten, Steenbergen, Heusden en ande- • re plaatzen te vergeefse!) had opgeè'ischt, hy wist dat niet an-ders dan Breda en Geertruidenberg, zonder.eenigetegenfland,, door lafhartige of verraderlyke Commandanten aan hem waa-rren overgegeeveri, hy wist dat m deze tyd alles tegen hem,, te Wapen kwam, om van binnen yder voet grond aan hem te,', betwiften, terwyl formidable Armeen van buiten gereed ! {tonden , om hem op te komen, zyn voortgang tebelettenen zyn fecourfen te verhinderen dit alle; wisc hy duidelyken zeker , en evenwei zegt hy zonder fchroom , de overwinning van Nederland was een genoegzaam zeker Conquest, grooter. bedrog en grooter zotheid heeft niemand ooit gehoord. (3) Het viöorieus gedeelten van zyn Armée ftond ge- ' K9 reed i  C 5 ) ü welke een renerifpoed ondervonden heeft, die aan ha* ,, tuurlyke en zedelykeoorzaakeD, moet worden toege„ fchreven , en welken ik u zal openleggen, met eene vrymoedigheid, die meer dan ooit noodzaaklyk is (4.) "„ en die al tyd het geluk van de Republicq zoude üic,, gemaakt hebben, indien alle de agenten, in haaren dienst ,, dezelve hadden gebezigd, wanneer zyrekenichapga. 4, ven, en indien dezelve altyd met meer toegevenheid, ï, dan de leugenachtige vleyery gehoord was. „ Gy weet, Burgers Reprezentanten! tot welken ,, Haat van ontbinding en gebrek, de Armeëo van de „ Belgique gekomen zyn , door een Minifler en Comp„ toireri, welke Vrankryk op deD oever van deszelfs „ ruine hebben gebragt, deze Minifter en Comptoirea a zya reed om in het hart van Holland in te trekVen, en nie mand (dan eenige Landverraders) Honden nog gereed om hem dat toe ie laaten, eik waar Bataaf ftond op, om iedet naar zyn ftand, met wapenen, met geldmiddelen, met gebeeden, voor Altaaren en Haardfieeden te firyden, en da Franfche Vryheidroovers uit het hart van Holland uit te houden , hy had zig zekerlyk beloofd, dat het in het vredig Hol. land, even zo gaan zoude, als voor vier maanden in het 00. roerig Braband, dat men hein da (k-utels der Steeden oj» Zilvere Schotels zoude te gemoete dragen, maar nu hy reeds by ondervinding wist dat dit een leugen was, durftdieflegthoord nog roemen, dat zyn Armeé, zyn victorieuze Armée, op klompen en holsblokken gereed ftond, om in het hartvam Holland in te trekken, even goed kon hy zeggen, dat hy g«-< teed ftond, om in Conltantinopolen, of in Siam te trekker)» maar de zogenaamde wyze en dappere Generaal vergeet om 'er by te zeggen, maar ik mogt niet. (4) En daarom zai hy als een meefterlyk bedrieger de} fchuld nu op een ander werpen, nu zyn 'er natuurlyke en zedelyke oorzaaken waarom zyn Legers geflagen, en zyri veroverde Steden hernomen wierden nu heeft men geen verflerkingen nog onderhoud aan zyn Legers gezonden, die hjr in verfcheide Memoriën gevraagd had, nü word 'er by da Franfchen geen order nog befcheidenheid in acht genomen ft geen rechtvaardigheid geoeffend, enz. en zo vind hy eel'a middel, om de fchuld, van het mislukken eener dolle en ön« bereekende onderneeming, van z;g af te fchuiven en öp de Minilters te laaden, dat vcrfchild Hemelsbreed van trduwea ierlykheid.  C 6 ) « zyn veranderd, dan, wel verre van hen te flraffen, „ zyn pache, Hasfeofratz, tot den gewichtigen post, van de Maire van Parys overgegaan. en van toen af „ heeft de Hoofdftad, in de Lombaardftraat de toonee- len van bloed en moord zien vernieuwen. „ In de Maand van December, heb ik u, in vierMe- moriën, voorgefteld, de grieven die men rooeft ver„ beteren; ik heb u de eenige middelen aangetoond om -„ het kwaad te doen ophouden en alle kragt by te ,i zetten aan onze Armeën, zo wel als aan de zaak der „ Natie alle rechtvaardigheid, dié haar cara&er moet uitmaaken, deze Memöriën zyn verdonkerd: gykent ,, dieniet, laatze u voorleggen, en gy zult'er de voor,., fpelling in vinden van al wat ons overkomt: gyzult „ 'er ook in vinden de hulpmiddelen voor de andere ge9, vaaren, die ods omringen eu die onze opkomende Re„ publicq bedreigen. . . „ De Armeën van Belgique, vereenigd m het Land „ van,Aken en Luik, hebben aliezoort van gebrek, „ zonder murmureeren, geleeden; maar verliezende „ geduurig, door ziekten, door fchermutfelingen met „ de vyand, door het verbaten van een meenigte Offi- eieren en Soldaaten, zyn zy op de helft verminderd (5) en het is eerft federt de komst van Bournonville „ tot het Miniftery, dat men begonnen heeft, zigmet derzelver recruteering en nooddruft bezig te houden, (6) maar dit is zo korc geleeden, dat wy nog alle de „ ram- (5) Hoe die reekeninpr te maaken, weet ik niet, hierzegt Dumourier dat de Franfche Troupen op de helft verfmolten waaren, en weinig dagen geleeden, dreigden hy de Bataven met deze woorden, „ ik kom tot u, aan h^t hoofd van fes. „ tig duizend vrye en zegenpraalende Franfche, andere ,, feftig duizend verdeedigen de Belgifche Geweften, en „ zyn gereed om my te volgen indien ik op mynen weg te.: „ genftand ontmoete," daar nu de Generaal in een voorige Brief gezegt had, dat hy met tagiig duizend mannen in Belgien gekomen was* en hier dat deze op de heift verlmolieni waaren , vald het moeilyk te begrypen, hoe de helft van tag-i tig duizend, een getal van honderd en twintig duizend uit.i maakt. (6) Maar segt hy, zederd Bournonville tot het MiniiTerie: was.  t 7 3 „ rampen der ontbinding* waarvan wydeflagtbflerisgëi •iy weestzyn, ondervinden. j, Dusdaanig was onze toeftand, toen gydeheerften j, February meenden, aan de eer van de Natie verpligc si te zyn, den Oorlog tegen EngelaDd en Holland té j, verklaaren; van toeD af heb ik al myn hartzeer opgeJt kropt; ik heb Diet meer gedagt aan myne demiffie\ die gy in myne vier Memoriën zult vinden, maar heb „ my alleen bezig gehouden met de grootfte gevaaren ,, en het heil van myn Vaderland, (7) ik heb getragt „ de vyanden voor te komen, en myne lydendeArmee j, heeft alle haare rampen vergeeten om Holland aan té „ vallen, en terwyl ik metnieuwlinguit Vrankrykaan„ gekomen troupen, Breda, Clundert en Geertruidenj, berg nam, (8) my gereedmaakende om deze over„ winningen verder voort te zetten, ondernam de Ar> j, mée van de Belgique, geleid door Generaals vol vuur 3J en was gekomen, iiad men zig met de recruteering en verzorging van het Leger beginnen bezig te houden, maar dit was zo kort geieden dat hy al de rampen van de ontbinding nog gevoelden, hoe deze k'agten met de fnorkeryen van honderd en twintig duizend man, en een victorieuze Armee, is Overeen te brengen, moet een leugenaar zo groot als Dumourier zelf uitleggen, intusfehen wierd deze werkf zaamheid van Bournonville , edelmo-:dig door Dumourier vergolden, doe hy agt dagen laater, die zogenaamde Franfche Ajax m=t nog vier Gedeputeerden uit de Nationaale Conven» lie nevens hunne Secretarisfe, aan de Ooftenrykfche Generaal Clairfait, als gevangenen toezond, om dat hy begreep dat zy na zyn leven zoude fTaan» dat is Dumouriérs edelmoedigheid! (7) Camus en andere Leden der Conventie, hadden beweerd dat Vtankryk niet anders koride gered worden, dari door de fch'atten van Holland, én dat men derhalven het koften wat het wilde, de Hollanders moest overvallen; Dumourier bereekende deze inval in de Nederlande als het heif van zyn Vaderland, en daarom befioot hy maar regt uit naar 's Hage te trekken, en de ryke Geweflen van Holland, fge]yk hy het zelve noemd) doortetrekken, wyl by zig daar eeri Vette buit beloofden. (8) Hoe weinig eer de Franfche Generaal, by bet inneémen van Breda en Geenruidencerg heeft ingelegd, weet elk j A 4 daar  C 8 ) en burgerliefde het bombardement van Maaftrichc. „ Alles ontbrak voor die Expeditie (o) de nieuwe wy„ ze van beftuur was nog niet ingefteld, de oude was „ gebrekkig en misdaadig, men zat overkropt van geld* " ÏReclr' (l0^ de n,euwe inftelling by de Nationaale 3, Thefaurie gemaakt, verhinderden dat een gedeelten j, van den dienst geld ontfing. Ik kan over de oorzaak van den fchok door onze „ Armeën geleeden, nog niet uitweiden, want, ik kom „ pas hier; zy hebben niet alleen de hoop om Maastricht teneemen, laaren vaaren, maar zvn met verwarringen „ verlies te rug gegaan ; (i i) de Magazynen van aller„ handen aart, die men te Luik begon teverzaamelen, „ en Luik zelf, zyn de prooy der vyanden geworden, „ zo wel als een gedeelte van de Veld en Banaillons » Artiilery, deze retraite heeft ons nieuwe vyanden n ver- daar'de Hiflorie nog nieuw is,, en de lafhartige Commandan. ten dier Steden nog gevangen zitten, en nog minder eer verflrekten hem, het innsemen van deCIundert, daar de dappere Kroff de Franfche hoogmoed gefnuikt heeft, en met een hand vol volk, de Victorieuze Franfóhe Ar mée verfcheide dagen heeft opgehouden, waar voor die roijmryke Held, van de edelmoedige Fransjes, met een (leen óm de hals wierd in hec water gefmeeten. (9) De onbefchaamdheid van deze leugen, loopt terftond in het oog, daar men wret, dat in de tyd van io dagen tusfchen de vyf en fes duizend bomben, op die Stad verichoten zyn, als zulk vervloekt vuurbraaken, nit gebrek van midielen tot da Expeditie oniflaat, is het onbegrypelyk, wat een genoegzaame voorraad zoude uitwerken. C'o) De Franfche z iten overkropt van geldfpecie, ja even als een pad met veeren, dat heet liegen, dat het kraakt, de Franfchen waaren zo arm als de mieren, dat kan geen mensen loochenen, Dumourfr heeft zelf e.n weinig hooger gefprooken van zyn lydende Armée, die aan alles gebrek had, en hier is dezelve overkropt met geldfpecien, die dat geloofc kan men meer wys maaken, (II) Dit fchuind voor Dumourier onbegryplyk te wezen, de eenvoudige reden evenwel Is deze, dat de dappere Oostenrykfehe en Pruisfifcbe Troupen, op de been kwamen, en de Franfche landloopers overal waar zy zig vertoonden helder afrclkn.  C 9 ) „ verwekt (12) en ik ga over om u de zedelyke oorzaa- „ van onze rampen open te leggen. „ AUyd heeft 'er in de menfchelyke gebeurteniffen , „ eene vergelding van deugden en een ftraf voor misa, daaden, plaats gehad, byzondere perzoonen moogen ,, ontduiken aan die voorzienigheid C13) men noeme het ,, zo als men wil, want het zyn ondoorgrondelykepun„ ten, maar doorblader de Hiftorien, en gy zult zien „ dat de volkeren die nimmer ontduiken, — zo lang als „ onze zaak rechtvaardig was, hebben wy de vyand „ verflagen, (14) dan zodra als de fchraapzugt en on„ rechtvaardigheid onze voetftappen beftuurden, heb„ ben wy ons zeiven vernield, en onze vyanden maa- ken 'er gebruik van. „ Men vleid H, maar ik zal den blinddoek afrukken, „ men heeft den Belgen allerlei kwellingen aanngedaan 11 Üj) men heeft ten hunnen opzichten de allerheilig- „ fte (12) Deze w.iaren echter nog maar de eeritelingen, van de volleedige miferie der Franfchen, die hier op kortelyk volgden. (13) Welk een woord voor een Franfche Generaal, Cde Voorzienigheid) welk een woord, en dat in de mond van een man, die nog onlangs fchreef', hoe meenigvuldiger onze vyanden worden, zo veel te algemeener zullen ook onze grondbeginzelen worden voortgeplant, de overreeding, en de overwinningen zullen het onvervreemdbaar recht van den mensen fteeds verdeedigen, een man, die als een andere Rabzake, nog onlangs, ons verguisden, en onze God hoonde, die word nn gedwongen en door flagen genoodzaakt, om de waarheid hulde te doen. (14) Dit is weer een pronkfluk onder de leugens, niet een oogenbiik is de zaak der Franfchen rechtvaardig geweest, hunne aanval op de Nabuurige Volken, was niet anders dan eea baldaadige ftroopery, op vreedzaame inwoonders die bun niet beleedihd hadden. (15) Men vergelyke hier mede, het Declaratoir, van de zelfde Generaal, aan de Antwerpenaars, waarby hy weinig dagen geleeden, twaalf maal honderd duizend guldens van hun ter leen vroeg, bedreigende indien zy het geld niet terftond gewillig bragten, dat hy hun als vyanden zoude behandelen , en wel weeten te maaken dat by het kreeg, datisde man die zig beroept op zyn rechtvaardigheid , als de grond van zyn geluk. Aj  i, fte rërJhteii der Vryheid gefchonden , men heeft hun,i ne Godsdieottige begrippen onbefchaamd beleedigd ' j, meri heeft door eene roovery,die weinig voordeel konde i, aanbrengen.de Cieraaden Van hunne Godsdienst onthei», lijrd, (i f5) men heeft u voorgebogen omtrent hun Ca», rafter en omtrent hunne oogmerken, men heeft df* „ vereenigiug van Henegouwen met zabelflas enenfcapr „ haanfchooten bewerkt; die van Bruffel is gefchied j, door een twintig tal van menfchen, welken geen be„ ftaan hadden, dan ib de troubelen, en door eenige >, mannen des bloeds, die men bv een gezaameld had „ om He Burgers bang te maaken. (ij) „ Caat de Hiftorie der Nederlanden na engyzultbevinden, dat het Belgifche volk isaoed, openhartig dapper en ongeduldig onder het juk, de Hertog vau Alba, de Wreedfte dienaar van Philippus de tweede, j, heeft daar iSooo menfchen door beulshanden omgcj, bragt j de Belgen hebben zig 30 Jaaren lang, door „ een Burgerlyken Oorlog 'er van gewrooken en hun„ ne aankleeving aan den Godsdienst hunner vaderen s, alleen heefc hun kunnen beweegen, om weder onder „ het Spaanfche jak te keeren. (18) 06) Dit alles lieert men gèdaari, Dumourier Heeft Het aangezien, heeft het toegelaeten, heeft 'er niemand over berispt, veel minder over geftraft, en nu hy (lagen krygt zet hy, de Conventie heeft die misdaadea niet gelfraft, en daarom brengt de Voorzienigheid of zo iets dat onbegrypelyk isde vergeldende bezoekingen over zyn Legers, dit is weder dezelve man die Ilreda vier dagen'liet verwoeften, eer hy eenige order daar in fielden, dit is dezelve man die vier dagen laater ,aan het Franfche Leger beloofden, dathy Maart-richt in twee dagen winnen zouw, en daar drie dagen lang vry plunderen zoude geven,. aan de Soldaaten, heeft men ooit van gruwzaamer Monfier gehoort? (17) En dit is zeker dat Dumourier niet alleen alles geweeten, maar ook toegelaaten heeft, hoewel die veinsaard zonder wederga, de gewoonten heeft, om alle booze dingen eerst te laaten gefehieden, en dezelve dan firengelyk te verbieden, om aan een ander te wyten, het geen hy gedaan had* 08) Dit alles wist Domourier, en evenwel heeft men onder zyn oog, de Kloofiers berooft, de Godsdienst befpot, de Kerken geplunderd , de beelden verbroken, deGeeftelyke mishandeld, en tevens het volk, ondereen ondraairlyk juk gebragt, ender de tytel van hun de vryheid te bezorgen»  ( tl ) „ Uwe financiën waaren uitgeput toen wy inhetBeU gicque trokken, uwe geldfpecien waarenverdweenen ' en wierden tegen goud opgewoogen, (19) Cambon, !, die misfchien een eerlyk man is, maar die zeker yk " het vertrouwen niet verdiend, dat gy, betrekkelyk het finactieele, in hem gefteldhebt, heeft geen hulp' middel gezien, dan in de bezitting der rykdommen " van dit vruchtbaar land, hy heeft ü voorgefteld hec ' noodlottig Decreet van den ijde December, gy hebt , het eenpaarig aangenoomen, en ondertusfchen hebben allen onder u, met welken ik over dat Decreet ?! gefprooken heb, my gezegd , dat zy het afkeurden , ! en dat het onrechtvaardig was, een van myne vier Me', morien was enkel daartegen ingericht, maar men heett ze in de Vergadering niet geleezen. Die zelfde Cambon, heeft getracht myne vertogen. haatelyk en misdaadig te maaken, zeggende op „ den fpreekfioel, dat ik een Veto fielden op de Decreeten der Vergadering, (20) gy hebt dat Decreet >> ge* fio) Hier bediend de Generaal zig weder van dezelve trek, die by alle groote leugenaars en bedriegers inpraöykgebragt is naamemlyk, om een of ander algemeen erkende waarheid, tot een grondflag te leggen, en daarop het zaamenflelzel van leugens en bedrog te bouwen, Vrankryk was arm en uitgeput • zy hadden daar zo lang geplunderd, gebrand en gemoord, dat het gantfche land, uitgemergeld en uitgeteerd was, wat raad nu? Holland was ryk, en niet alleen Cambon, maar wel degelyk, Dumourier vlamden op de fchatten van de Hollanders, om hunne dezolate boel te herfiellen , uit de bezittingen en rykdommen van ons land, indien dit gelukt was, zou Dumourier een groot man geweest zyn, die alles wys voorfpeld en dapper uitgevoerd had, maar nu Dumourier de kop itiet en zyn ingebeelde overwinningen fout hepen, nu had Cambon het gedaan, en zo is Dumourier volgens zyn eige zeeeen altyd de brave en etrlyke man. * C20) Dat de Franfche Generaal, boven alle maate trotsch was in den loop zyner overwinningen, is niemand onbekend, zyn taal niet minder dan die van een geheele Waerélddwinger, is te wel aan ons en aan elk bekend, uit zyn Adresfen aan de Belgen en vooral uit zyn zogenaamd Declaratoir aan de Bataven, waar in die fnoefhaan onder anderen zegt, „ een hand vol Pruisfchen, onder het bevel var^de  ( 12 ) h geconfirmeerd door dat van den ijde December; gy „ hebt uwe Commiflariflen gelast de hand aan deszelfs „uitvoering te houden,en ingevolge van uwe orders,heeft „ de uitvoerende raad tenminften3oCommiffariiteouit^ „ gezonden, de keus daarvan was zeer flegt, met uit* ü zondering echter van eenige eerlyke lieden, welken mislchien voor twyffelagtige Burgers gehouden zyn, „ om dat zy het haatelyke van hunne funciien hebberi „ getragc te maatigen; de meefte anderen waaren zon „ ten, ortirannen, of menfchen zonder nadenken , weU m ken door een brutaalen en inzolenten yver zig vef in hunnen pligt te buiten gingen, (2i) „ De Agenten van de Tiranny, hebben zig over dé „ geheele oppervlakte van het Belgifche verfpreid, de „ Bevelhebbers van de Militiezyn, uithoofden van dat „ Decreet, op hunnen eisch verpligt geweest, van dé „ Magt, die hun toevertrouwd was gebruik te maaken, „ deze dwingelar den hebben de gemoederen gaande eë„ maakt vervolgens heeft de vrees en misfchien ook „ wel de haat, de plaats ingenomen van die zagteBroè„ derfchap, welke onze eerftefbppen in het Belgifche, vev-» „ Hertog van Brunswyk, heb ik uit Chnmnaune gejaagd een weinig verder zegt hy tegen de Nederhndfche Oproe' -ng,?„'-. " ,kt,Zal„al de Beft'wdws. Magiftraatsperzoonen en „ lvlntaire Bevelhebbers, die de overftroomingen bevolen of „ bevo derd hebben, in uwe handen en aan uwe gerechte „ wraak overleveren, en u fchadeloos fiellen, nog een weinig verder noemd hy zig zeiven, „ de man wiens naam niet onbekend is, die nooit aan eenige beloften gefeild beeft „ en die vrye mannen ten ftryde voert, voor welke de „ Pruisfen gevlooden zyn, en verder zullen vlieden, of deze man , de geheele Conventie ook wel dra de Wet zoude voor gefchreeven hebben, vald niet duifter te raden, en dit zag Cambon, dit zagen anderen wel te gemoete, en dat kon geen fteek houden, want daar geen Koning is, is elk graag de baas. faO Dumourier oordeelden zekerlyk hunne harten naarzyn eigen , wel weetende dat zyn eigene dasdc-n zot en tirannig waaren dat hy door brutaalen en Inzolenten yver, zig ver , jn zynen plicht te buiten ging, men denkt maar aan het ver. voeren van de vier Magiftraatsperzoonen uit Breda, en twee uit Geertruidenberg naar Antwerpen, aan zyn Brieven aan. de regeeringen van Mons en Antwerpen, en dc Haakjes van zot«  ( 13 ) „ verzelden, f22) het op het is oogenblik van onze ce« „ genfpoeden, dat onze Agenten, degrootfte onrecht. „ vaardigeden en geweld nitgeoeffénd hebben, Gy zyt bed rooien geworden, omtrent devereeniging van Vrankryk reet verfcheide gedeelten van het „ Bel ^ifche, gy hebt gelooft dat zulks vrywillig gq, Iciieden , om dat u men voorgelogen had, en diensvolgens hebt gemeend, het overtollige zilverwerk uit de Kerken, te mogen ligten, (23J buitentwyffelorn 'er de kotten van den Oorlog mede goed te maaken, L gy hebc, federt de Belgen als Franfchen aangemerkt, 11 maar indien zy het al eens geweest waaren, zoud gy , hebben moeren wagten, tot dat dit zilverwerk als ?' eene vry willige gift was overgegeeven, zonder wel' ke het gewelddaadig wegneemen, in hun oog, voor ' cene heiligfchennis moest gehouden wordeu, en dit " is juist gebeurd , de Priefters en Monnikken hebben " vaa deze onvoorzichtige daad gebruik gemaakt, en zotheid en wreedheid zullen ons terftond In het oog vallen , maar naar zyn gewoonten, vryft hy de klad de Commiirariflenaan, waarvan hy zelf de oorzaak en werkmeelïer was. (22) Die pret van ileutels aanbieden, V,ryheidsboomen pramen, Clubs oprechten, IVJag'iftraaten afzetten, die zagte broeaérfrmap met verleide Burgers, die nog in hun mal-uur waaren . en, nog niet van de wrange vrugten van die doodelyke boomen geproeft hadden, dat was Dumourier zyn zaak, maar als de bedrogen lnwoonders zagen in welkeen poel 'van rampen zy door deze valfche Vryheidsvrinden geftort waaren, was die vrolykheid en zagte broederfchapover, pn maakten plaats voor haat en afkeer, en daar had Dumourier geen zin in, want dan wagten hy handen op zyn hoofd, en dat gunden hy de Agenten van de Nationaale Conventie liever dan zig zelve, (23) Dumourier geloofde wel, dat dit zilver overtollig was in de Korken, maar hy had de Brabanders liever gedwongen om dat goed te verkoopen, en hem het geld te brengen, dan was hy van de moeiten, en van de naam vaa Kerkdief afgeweest, daarom eischten hy van het overrompelde Uraband liever een zom van feftig millioen guldens,om de üorlogskoften goed te maaken, het was nog maar weinig weeken geleeden dat de Generaal Dumourier by de Conven. tie, op deze vreesftlyke berooving van I3iaband zyn roem  , C 14 ) „ zy hebben ons als vlugtende rovers uitgekreeten, (24) s, zo dat al de ingezeetenen der dorpen zig tegen ons wapenen „ Het is hier geen oorlog van Ariftocratie, wantonze Revolutie begunftigd de bewooners van het plat* 3, te land , en ondertusfchen zyn het de landlieden die „ zig tegen ons wapenen, en van alle kanten hoord men „ den alarmklok luiden, (25) het is voor hun een heiligen maar voor ons een misdaadigen Oorlog, wyzyn „ op dit oogenblik, omringd door vyanden, gy zult •„ het zien uit het rapport, dat ik aan denMinittervan „ Oorlog zend, en gelyktydig zult gy het zien, uit „ de eerite maatregelen, die de noodzaakelykheidmy ,j gedwongen heeft re neemen, totredding van de Fran,s iche Armée en de eer der Franfche Natie en van de a, Republicq zelve. Reprezentanten van de Natie! ik roep uwe eer* „ lykheidenpligten tehulp, ik roep in die heilige grond,, Hellingen, die in de verklaaringen van den rechten „. van den mensen zyn ontvouwd, ik wagt met onge„ duld uwe befliffing, op dit oogenblik hebt gy in uwe han- gedragen had, maar nu andere kwamen om ook wat te haaien , fchilderd hy dat af, ais de oorzaak der tegenfpoeden van zyne Legers. (24) De Brabanders en Vlaamingers waaren Iangzoogaauw en uraag niet geweest, om hunne priefters en geeftelyke te vermoorden, als de Franfchen, dit ftuiten Dumourier tegen de borst, wantjiy kon ligt begrypen, dat de Geeftelyken al hun invioed zouden gebruiken, om het volk deoogen te openen, en de Franfchen at. roofvogels te doen kennen, diezig dan ongeiwyffeld zoude zoeken te wreeken, waarvan hy thans reeds de ondervinding hsd. . (25) Want overal kwamen de boeren op de been, als de Franfche Benden door de dorpen trokken, luiden de boeren de alarmklok, najnen hooyvorken; gaffels, fchoppen en wat zy vinden konden, om de Franfchen doodtefiaan , intusfehen fchemd het met vreemd , dat het fcnaagend geweeten de Franfche Generaal rseds kweld, en hem perst en dringt om te zeggen, zy voeren een heiligen, maar wy een misdaaditren Oorlog , en om dat geweeten nog zo Jang als mooalyk is op de mond te. kloppen, poogdhy de Kerkroof en heiligfchen- nis,  handen het lot van het ryk, (20") ik houde my evertuigd, dat waarheid en deugd uwe uufpraaken zul- » lea nis, Waarvan hy de èerlTe oorzaak is. aan de verdere uitvoerders van zyn eige plannen tc last te leggen. (26) Of de Franfche Windmaaker, in dit meeflerfluk van kunsrjiegen nog nier genoeg gezegd had, voegd hy ten ilot er by, gy hebt het lot v..n Vrankryk in uwe handen, dit wist hy eevenwel wel beeter, die tyd was over, wy! de yereë'aigde magten van al de Geallieerden Mogendheden gereed (tonden om het lot van Vrankryk 'te beflifllu,, toonden Dumourier die niet?doe hy maar weinig dagen laaterdeOoi? logs-minifler, met vier Leden der Conventie en hunne Secretariffen, aan de Ooftenrykers als krygsgevangeneu zond, en doe hy zelf aan het hoofd van het 'overfchot ?yner welgeteifierde Armée in Vrankryk trok, om de tegenomwenteling in het geheele ryk te.:bewerken, en deze die hy zegt dat her. lot van Vrankryk in hunne handen hadden weg.tejaajjen.-4et welk fchoon de uitvoering daarvan aan de góede" zaak geen nadeel voorfpeld , echter ten opzigte van Dumourier, het grootfle fchelmftuk is dat immer kan bedagt of ter uitvoer gebragt worden, wel ziende dat zyn Oorlog tegen alle Koningen en Vorften, bedroeft liegt (laat uit te vallen, en dat hy reeds de haat en verfoeying der geheele Waereld geworden is, poogd nu de rok om te keeren en een geheel andere rol te fpeelen, en in plaats van de Koningen, nu de Koningsmoordenaaren te bevehten, zekerlylc hoopt hy in dia Weg weer een nieuwen aanhang te krygen. en de bol van de tegenomwenteling te worden, of de Konings en Vorften vrienden hem echter veel vertrouwen zullen, zaldetydleeren, wy zullen hem met veel vermaak nakyken, en tusfchen beiden hst oog houden, op die koftelyke maakers, verkoopers en uitventers van de pourtraitten van de zogenaamde Burger-Generaals, Dumourier, Cufline en Keilerman , die hun landbedervende en landverraadende denkbeelden en poogingen in deze weg weder fchoon hebben aan dag gelegt. Onze oprechte hoop is dat zy zig eenmaal beteren zullen, waartoe men zeggen zoude, dat de zigtbaare hand Gods, tot onze redding en tot verydeling van ai hun vervloekte poogingen, een zeer gevoegiyke leidinge was, maar daar wy met reden byna wanhoopen aan hunne beeterfchap blyft ons onverzettelyk voornéemen, om alle hunne liftige woelingen, waar wy dezelve aantreffen, openbaar te inaökeu, en te keer te gaan.  C 16 ) H leo beftuuren, en dat gy niet zult dulden , dat uwe ,, Armeéo met misdaaden bezwalkt, en 'er de flagtöf„ fers van zullen worden De Generaal en Chef der Armée van het Noorden. Ca7) DüMOÜRJEZ. (27) Deze tekening, was eevenwel op een na, zyn allerlaatften, wyl Dumourier na weinig dagen hoorende, dat de Nationaale Conventie 300,000 Livres op zyn hoofd gefield had, tot een blyk van zyn uitmuntende dapperheid en kloekmoedigheid, zig zelf, met Egalité en Valence en anderen, aan de Ooftenrykers krygsgevangen overgaf, wyl zyn, nog kort geleeden, zo vi&orieufe Armée, reeds op hem met ko« gels fchoot, in welke liefhebbery, hy zo weinig zin had, dat hy de heele Armée loopen liet. Hec  iMec volgende ftuk, onlangs in een Buitenlands Nieuwspapier medegedeeld, is te treffend, dan dat wy hec zelve hier niet zoude by voegen, het beveftigd volkomen het zelve Caradler, dat wy uit de ^BrieF van de Franfche Generaal hebben opgemaakt, en leerd ons, den, te lang geprezen flegtaard iri alle deszelfs Couleur/én kehneri.1 Önder al de geenen, die in de omwenteling van Frankuyk een der wonderbaarfte rollen gefpeeld hebben, moec [ongetwyffeld de Generaal Dumourier geteld worden. Wyl :zyn naam voortaan in de gefchiedenis der rampen vaa :zyn Vaderland eene voornaame plaats zal bekleeden, is I het der moeiten waard, in zyn gedrag de ontwikkeling i-yan zyn Cara&er te zoeken, htz welk voor veele lieden i een raadzel is. Men heeft hem gezien beurtlings arifto-i craat, Koningsgezinde en Republikein we zen, en men : zal misfchien oordeelen, dat de heertchzugc altyd de: i eenige dryfveer was, die hem in deze onderfcheidea ipartyen trok, en dathy, even als de Cammelëon, vaü Couleur veranderende, alleenlyk het fortuin volgde. Voor de omwenteling was Dumouriez door den Graave van Broglio in de geheime Nesociatiëri in Polen ge, bruikt. Men kon hem toen faogfchikken in de klaffe der gevaarlyke diplomatieke lieden. . Üy zyne terugkomsc w^rd hy door den Koning verdolden met het Stadhouderlchap van Cherbourg. Hiercragte hy a! de prerogative van zynen post te doen gelden j tn toen de Decreten der Continuerende Vergadering dé Municipalen amptenaaren met de Militaire Officieren iii concurentit; fielden, zag hy met leedwezen zyn ueza£ verminderen, en worlteüe zo veel hy kon tegen de De> ereeten der Vergadering. In dien tyd was hy Arifiocraat. Men zegt zelfs, dac Jhy den Koning verfcheide ontwerpeD vaa tegenomwenteling deed toekomen, welken hec Hof misleiden verworp, om dat de fmeder. derzelven te weinig vertrouwen inboezemde: 2ig door deze weigeringen belëedigd agtende, wieip hy zig aan hec hoofd der Jacobvnen, werd een hucner Yooinjamite hoofden, en tóen DelesB . fair  C 18 ) fart afgedankt^verd, ftiet de Koningsmoorderfche factie hem in hetMinifterie, welke fnoode factie, den Koning toen nog niet opentlyk durvende aanranden, dreigde de Koningin te befchuldigen. Zyne benoemiug tot het MiDifterie was de prys van hun (tilzwygen. Ziedaar, onder welke befcherming hy in den raad trad. Men weet, dat hy hec v/as, dien Briflot gebruikte, om dien rampzaligen oorlog te doen verklaren, welke de Republiek moeft baren.. Maar men weet misfchien niet, dat nimmer een Franschman zo veele beloften van getrouwheid aan Lodewyk XVI. deed, en dat zelfs toen hy naar het Leger vertrok, hy tegen den Hertog van Nivornoiszeide, dat de Koning geen getrouwer dienaar bad) die meer aan hem verbonden was. Wy zullen zyn gedrag in het Leger terloops befchour wen. Zyne kuiperyen deeden agtervolglyk la Fayette, die mede een zonderlinge rol gefpeeld heeft, en Luckrier tuimelen, en men weet nog niet, door welke middelen hy den Hertog van Brunswyk deed terug trekken. JHy beroemd zig thans, deozelven uit de vlakten van Champagne verjaagd te hebben. Mogelyk zullen wy te eenigen tyde vernemen, dat deze overlegde aftogc tot oogmerk had, herleven des Konings ceieJden, enden meineed zal de yslykheid nog vermeerderen, welke de ichurken, die hem vermoord hebben, inboezemen. Ten tyde van dezen moord kwam Dumouriez te Parys. Men vleide zig, dat eene fchoone daad, of eece edelmoedige overgevirg hem van de voorleden misflagen zou zuiveren. Ydele hoop! Dumouriez houd zig ziek, en vertrekt weder naar zyn Leger, na zyne onderdanige complimenten aan de Conventie gemaakt te hebben. Het gordyn valt, Dumouriez is niet anders meer dan een verrader, die zyn geweeten aan de heerschzugt opoffert , want niemand was meer dan hy overtuigd van de onfchuld des Konings. Weldra zette hy den voet in Holland, maar het geluk, welk hem te Jemappe gun? llig was geweest, keerde hem den rug toe. Toen erkende hy het aanwezen van eene Voorzienigheid, die vroeg of laat de ongeregtigheid ftraft. Hy wil de geenen, welken hy bedreven heefc verbeteren, door aan de Kerken de Zilveren en gouden vaten weder tegeeven, welken  C 19 ) ken hy heeft doen roven. Hy verwyt aan de Gommisfariffen van de uitvoerende magt, te Bruflel gehandeld te hebben, zo als hy te Antwerpen handelde. Ie laat en overtollig berouw! De tyd der Goddelyke geregngheid is daar, en al de toevlugt middelen der Krygskunde, zullen hem ten minften van deze Voorzienigheid niet bevryden, die niets ongeftraft laat. Welken ook de gebeurdteniffen mogen zyn, welken ltaan te volgen, de plaats van Dumouriez is in de gefchiedenis gemerkt, en de nakomelingfchap zal in hem altyd eene heerschzuchtige befchouwen, die zyn fortuin, zyne talenten, zyne eer en zyn geweeten opgeofferd heeft.