M Y N Ë
NUTTIGE
UITSPANNINGEN,
bestaande in
B T B E LZ E D E-
E N
MENGELDICHTEN.
Un Auteur éeriueuic clans fes vers innocens
Ne corro-upt point le cosur, en chatoiïillant les fens:
Son jen nalïume point de criminellc flamme.
boileao;
Te ROTTERDAM,
by CORNELIS W Y T, Boekverkoopet in de Stadthuisfteeg, m d e c i< x x x ii






B LADZ. f'
B Y B E L-
E N
ZEDEDICHTEN.
tfO CTO G^O G"D C"D C*0 C*0 (TC) C"D HET
LANDT-LEVEN.
Myn zwakke zangfter zingt het aangename leven ± Dat Landcman bly geniet in "t vrucht en boomryk landt: Zy word:, wyl haren borst van edel dichtvuur brandt,
Gelokt om 't padt der eer vrymoedig op te dreven, Gy brave Zangren van het Neêr'ands dichtren Choor, Leent haren lagen galm een toegenegen oor!
*
Gelukkig is hy, die zyn prille levensjaren,
Op 't lustig landt verflyt in bezige eenzaamhelt;
Die daar zyn' akker bouwt, zyne eigen rundren weidt;
Die 't ftadt en hofgewoel met al zyn pracht laat varen. Welzalig hy, die woont op 't onbekommerd veldt, Waar hem, noch dolle haat, noch bitfe wraakzucht kwelt.
A Geen



fct B Y B E L- en
Geen vrees beheert het hart iir deze lustwaranden;
Geen fnoode gierigheit, of flaaffche vleièry;
Geen rustelooze nydt, noch dartle hoovaardy; Noch vuige tweedracht, fcheurtdesLandtrnansingewanden:
ó Neen! by hem woont vrede en rust en liefde en min;
Des hemels zegen daalt op hem en zyn gezin.
*
Wanneer de blonde Auroor ontduit haar zilvre deuren: De goudé zon verfchynt met een vernocgde lach, Meldt hem de wakkre haan den luisterryken dag:
Terwyl 't gebloemte pronkt met de allerfraaifle kleuren, Die 't hooge hemelhof met malfchen daauvv verrykt, Waar door het, frisch van geur, tot 's Makers glorie prykt.
Naauw heeft myn Akkerman zyn legerfteê verlaten , 3Va hy, tot driemaal toe, dien wekker heeft gehoord, Of zend zyn danktoon, naar het eeuwig zalig oord,
En gaat, al zingende, zyn vee de zuivelvaten Aftappen , waar van hy, tot ftëéUngi dienst gereed, Door zynen nyvren handt en kaas en boter kneedt.
*
Het pluimgedierte vliegt, al tjilpend door de booraen, 't Streelt hem het zangziek oor, door aangenaam gefehal; De nachtegaal zingt, by een' (teilen waterval,
En 't blankgefchubde heir, fpeelt in de bruine ftroomen; Het wollig fchaapje, graast in 't verfche klavervoêr, En 't gras dryft in een zee van glinftrend paarlemoer.
Het



Z E D E D I C H T E iV. g
Het windje hoort hy, door de hooggekruinde abelen • Al fladirende, op en néér, itaag loozen zucht op zucht; De doffer met zyn gaé, klieft de uitgebreide lucht;
Hy ziet zyn byën, 't fap uit geurge bloemen Melen, ó Zalig veld! gy geeft den Landtman reine vreugdt, In u vind men 't vermaak der onbevlekte deugdt. *
Thans heeft myn melkerbuur den emmer vol geladen, Hy pryst zyn malfche wei, die room en boter geeft; Hy roerat zyn rundervee dat vrolyk voor hem zweeft;
Hy pryst zyn bonten ros, die fier in 't groen loopt baden 3 Hy roemt zyn kalfjes en zyn ooitjes, wit van vacht: AI pryzend' heeft hy t'huis, by Els zyn room gebracht. *
Hy gaat zich met zyn waar vroegtydig Iteêwaards fpoeié'n, En brengt de zoete winst, by zyn geliefde r/.è, Die hem te ontbyten geeft; hy neemt de fchup en fpaê,
En loopt naar 't lustig landt; hy hoort zyne osfen loeien, Die 't kouter trekken door den harden loggen klont; Hy leeft te vrede met zyn afgeperkten grondt.
I * ,
Men ziet hem nimmer naar zyns naastens goedren hygen;'
Geenzorgvolfehraapzuchtheerstinzynmenschlievendhart;
Zyn ziel is aan geen anrdsch, geen nietig goedt verward; Geen fchyndcugdt kan op hem haar helsch gebied verkrygeu:
Zyn boezem is oprecht—de valschheit fchuilt 'er niet;
De onkuiiheit brengt hem nooit in eenig bang verdriet.
A a Zyn



4 B Y B E L- e n
Zyn vreêgezlndheit zal nooit Pleitren werk verfchaÉed;
Hy mint de rust en haat het zorglyk pleitgewóél;
Megeer zoekt lichtlyk hulp voor Tbemis rechterltoel; Doch 't Batavieren hart, laat Godt zich wraak verfchaffenj
Myn brave Landtman ftoort zich aan geen pleitgeding,
Gelyk ook nooit zyn eer aan 's Rechters üïtfpraak hing. %
Zyn landt, zyn huis, zyn vee kan hem vernoegen geven: Hy zaait, hy plant, hy fpit, hy bakt, byfr.yd, hyfnoeit; Hy karnt zyn fnalfche room; hy arbeid onvermoeid;
Hy ziet zyn beeldnis in zyn huwlyksloten leven: Zyn zalig lot, hoe k'ein, braveert den hoogften lof, Van 't grootlle waerelds ryk en 't prachtigst konings hof.
Hy fcheert, hy maait, hy hooit en ftapélt met zyn knechten1;
Hy fchept zyn lust en vreugdt waar hy zyn vruchten pi uit;
Of waar hy tweemaal daags de zwangre jadders drukt: Hy roeit het onkruidt uit en helpt de wegen flechten,
Zyn landt verfchaft hem werk wert deuchtend't oost' vergulr,
Tot d'avondt zich aan 't west met goude rozen huk.
Hy gaat in eeiizaamheit uit 't fchie'ten, visfehen, jagen; Hy fpant het luchtig net; beftryd het wild gediert, Dat met vermaak door 't ruim der breede velden zwiert;
Hy houdt een oorlog langs de dichtgevlochten hagen, En draagt nochtans de krans der vrede om zynen kruin, Gevlochten van 't olyf, gewasfehen in zyn' tuin.
Wi*



ZEDEDICHTEN. 5
Wie nvyfelt dreef met my! verlaat de duffe deden, En ga waar Baccbus reit met Ceret, handt aan handt, WatuF/gra bloemen flrooit, waar juichend landt
Een blyde voorfmaak geeft van 't eeuwig lagchend Eden: Daar ziet hy, hoe op 't landt, het leven wordt geleid, En of 't geen leven is vol Goden heerlykheit,
*
Het albedralend licht fchiet koesterende ftralen,
En heeft zyn halven loop, vol glantsch ten eind' gereên;
De dorpklok roept elk een om dischwaards heen te treên: Myn Landtman hoort van verr' die brommende métalen,
Hy daakt zyn werk en fpoed zich naar zyn trouwgenoot;
Jn'tzweet zyns asnfchyns eet hy zynnoodtdruftigbroodt.
*
Hy vint zyn disch voorzien van fmakelyke fpyzen, 't Verfrisfchend ooft, dat hy met eigen handen ent, Beloont zyn moeite en vlyt; Hem die den wasdom zendt,
En die den libanon deedt uit der aarde ryzen ,
Geeft hy daar van den lof met vloeiend maatgeluide; En lokt de dankbre ziel ten loggen lichhaam' uit. M
Het vergenoegen draalt uit 's mans aanminnige oogen, Nu hy zyn tedre gaê ziet zitten naast zyn zy*; Hy kust haar lieven mondt, en pryst naar hun waardy,
Haar fchrander huisbeleidt en vriendelyk vermogen: Hy ziet zyn fpruitjes om zyn ronde tafel daan, Bekranst en opgetooit met frisfche olyveblaên,
A 3 De



<ï B Y B E L- en
De gulle eenvoudigheit is in zyn huis geboren :
Zoo waarlyk is zyn disch ook zonder pracht gereed, Geen fchotels uit Japan, geen kostbaar tafe'kleedt,
Geen goudt of zilver komt op 'sLandtmans disch te voren: Jn eenen aarden pot, die foms ter dekking ftrekt Des ruwen wands, fchaft hy een' fpys die honger wekt. 0
Uit gladde kruiken, uit een gele klei gebakken, Drinkt hy 't verkwikkend nat, gefchept uit d'eedlen ryn: Geen zilvren fchaal, fchaft hem een doodelyk fcnyn;
Geen nedlar, valsch doormengd, ftopt zyne levenstakken: De brasfende overdaadt, die léédt en hinder voedt, Brengt nooit myn Landtman in gevaar, noch tegenfpoedt. *
Hy zal LucuHus noch /Ipitius, nooit volgen; Hy haat ook Filoxcen die dartle wellust mint, Zyn brave ziel is voor de valfche weelde blindt,
Al wordt haar doodlyk gift vaék onbedacht gezwolgen: De vrede des gemoeds gaat boven kroon en ftaf, En houdt een brave ziel, van 't padt der wellust af.
*
Myn Landtman heeft in dank zyn vcldtbankct gegeten, Verlaat zyn' disch, en gaat, met zyne Rozcmondt, Waar't ltroomtjeksb.'e:id vloeit, langs een fluweelcn grondt:
Hier zyn ze op een tapyt van lieliyk gras gezeten, En zingen, D.ivids zang, op een gepasten toon; De galm dringt door de lucht, tot voor Gods Hemelthroon.



ZEDEDICHTEN. }
Hun zang kan 't fteeuen hart, als buigzaam wasch verbreken; De ziel verliest geheel zich in dien blyden psalm, liet fprakelooze woudt, hoort naar hun zoeten galm,
En heft een lofliedt aan by 't kabbelen der beken; Zelfs buigt zich 't firmament op deze zangtaai neer, En galmt met hen tot lof van aller heeren Heer.
*
De planten, bloemen, die Gods lof en eer vertellen, Verheffen hunnen kruin ten hoogen hemel op; De hoornen ftaan verfiert met een gekuifden top:
Myn Landtman ziet zyn graan tot volle rypheit zwellen, Dit geeft hem weer op nieuw een ryken zingensflof, Hy flygt verrukt van de aard, naar 't zalig hemelhof.
*
Zyn landt leert hem geftaag van 'sHeeren lof gewagen: Een kleen en eenzaam veldt is zyne bedccel, Daar buigt hy zich ter neêr voor 's Makers voetfchabel,
En wordt, door 't heilgeloof, als in Gods ryk gedragen; Hy zingt met gade en kroost, by boom en kruidt en bloem, Met keur van maatgezang, des hemelsch hoogen roem.
*
By 't zien van 't huplend vee, by 't fpelen van de winden, By 't fluiceud vooglenheir; by 't kwaekcnd waterdier; By 't ftadren van den visch; by rups, en fpin en mier;
By 't bloeien van de vrucht, by 't groeien van de linden; Ontvouwdthy'sMakers lof, zyn mcnfchenücfde en rTotev-, Tot lening van zyn kroost, tot ftiGhthig zyner vrouw".
A 4 Wan-



? BYBEL-en
Wanneer zyn matte leên naar middagrust verlangen, Legt hy zich op het loof, en raakt by eenen ftroom s In een gezonden flaap, of honigzoeten droom,
Tot dat de tydt hem roept zyn werk weêr aan te vangen s Geen blazende trompet noch gistend krygsgeweldt, Wekt onverwacht hem op in zyn ziclftrclend veldt. *
Hy hoort geen doffe trom, geen benden met kornetten, Geen taaije fpeer of kling, noch heVsch klaroen getoet; Hy ziet geen harnas, roodt geverwd in rookend bloedt,
Geen wreedaart ooit zich zelfs door'snaastensbloedtbefmetten Het donderend kanon, het blikfemend geweer, Dingt in zyn velden naar geen kwellingvoedende eer. *
Geen uitgehoolden boom, verftrekt hem tot een kerker;
Hy lydt geen lyfsgevaar op 't fchuimende element;
Schoon't zeepaardt tusfchen bank en biinde klippen rent, Groeit zyne welraardt op het landt niet minder fterker:
MynLandtrnan waagt zyn lyf, zyn geldt, zyngoedt,zyn vee,
Nooit pp den groenen rug der opgezwolle zee.
*
Hy gaat langs dreven die den (lillen geest vermaken, Of waar zyn kudde 't gras langs zachte zoomen fnoeit: Hy plukt zyn moes en kruidt, dat weelig wast en groeit,
En laat zyn huisgezin het zoet van d'arbeidt fmaken: Hoe lieflyk is zyn fpys, gehaald in 't klamme zweet; Hoe vrolyk leeft hy, die zyn' tydt op 't landt befleed.
Hy



ZEDEDICHTEN. 9
Hyziet,weikfchoongezicht! zyn purpreboomgaardt Vruchten, Die de Oppermajefteit met ryke gunst bcftraald: Waar op des hemelsch daauw zoo mildlyk nedctdaald,
Geltoesrert en geftooft in zoele zomerluchten:
Het lacht hem alles aan: de vrucht die hy befchouwt, Verwisfeit hem de maikt voor zilver en voor goudt.
*
De perzik, de abrikoos, die zelfs de Goón verversfen, Staan in myns Landtmans tuin te bloozen aan den tak; De tengre wyngaardt is zyn' eigen last te zwak;
Het herfstfaizoen fchenkt wyn, en weet hem most te persfen: Zyn huisvrouw vult de ton met ongekochten wyn: Dit flerkt het huisgezin, en doet het vrolyk zyn.
*
Zy zaamlen op hunn' tydt de vruchten van de velden! De hooiberg raakt met hooi, de zolder vol met graan, De kelder wordt voorzien en fchuur by fchuur geiaen;
Hy krygt van d'ambachtsman al de ingemaande gelden : Hy neemt altydt in acht der wyzen mieren daadt, En zorgt des zomers, dat hy 's winters ruim beftaat.
*
Hy weet de zomer moet de grage winter voeden;
De zuideuwindt vliegt weg met zyn bebloemden krans;
De noordemvindt berooft het veldt van zynen glansen., En jaagt een elk in huis met toomelooze woeden:
Myn Landtman houdt, als dan, den zwartberookten haart;
Hy eet en drinkt, het geen hy 's zomers heeft vergaart.
A 5 k'y



ïo B Y B E L- e n
,Hy kleedt zich met de wol die hem zyn fehapen geven;
Geen hooffche tabbert dekt zyn afgefloofde leen;
Hy zwoegt en zwéét no.oit o;u des waerelds ydelheén, Maar zoekt langs 't rechte parit het vergenoegde leven:
De vorftelyke ftaat, het tyiiclyk gemsk,
Woont nimmer onder 't riet van 't laaggebouwde dak.
*
MynsLandtmansnedrighuis houdt h emvoor't weer verborgen, Hy leeft met zyn vriendin, en zyn lieftallig kroost, Daar in, naar ziel en lyf, gezondt, vernoegd, getroost;
Geen léédt beklemt zyn hart, door mymerende zorgen: . . Dit leven is zyn vreugdt, zyn allergrooiften lust Hier vindt hy rein vermaak en ongelfoorde rust.
Wen hy zyn lieve gaê door zyn gezang wil fiichten, Volgthy,metwakkrefchreén,desabtswoudtsnachtegaal,(*) Die 't landt verrukte door zyn dichtcrlyk onthaal:
Hy brengt den avondt door met boert en ernttig ftiehten; Of fchoon de rymklank niet te vlug der penne ontglydt, Hy bidt om hulp, en denkt: Kunstliefde fpaart geen vip,
*
Hy pryst met heufche taal de brave lettergrooten: Godt geef hen hemelvreugd,(dus zingt hy) voor Zyn throon, En fier elk hunner met eene orrverwelkbre kroon,
Een kroon , tot eeuwige eer, uit louter geudt gegoten : Zoo lang het landt het graan, het water'tvischheir voedt, Word' voor vergetelheid hun aller naam behoedt.
Eer
{*) De Landtman H; JC PctK



ZEDEDICHTEN. u
Eer nog de loome flaap, hem fluimerend koomt dekken , ' Gaat hy te gast op keur van englen lekkerny: De blanke Godtsvrucht zet hem geest en leven by,
En, iaat zyn lust, ter eer van 't offerlam verftrckken: Ily puurt den honig, door een zedig onderzoek Uit de aangename bloem van 't heilig Bybclboek. *
Zyn deugdtryk huisgezin, verhemeld door dit pogen, En radkt met hem, verrukt, verr' boven zon en maan, Waar zy het englenheir voor 's Makers th:oon zien ftaan,
En grootfche woudreu zien met onbenevelde oogen: Hier blaakt hun boezem, naar Gods uitgedrukte beeldt, Waar voor het zalig Choor zyn gouden zangen fpecit.
*
ó Landtman! wie, wie kan uw reine vreugdt voldingen! Een overzaiig lot, is u, op aardt bereidt: Gy leeft hier ongefloord in volle vrolykheit,
Uw luister dooft de pracht der logge ftedeüngen: Gy ziet ten klaarden in het wydtuitftrekkend landt, Dat Godt nooit vaaren laat den arbeidt zyner handt.
0
Gy kunt met aandacht in het grazig vcldt befchouwen, De werking der natuur, de loop van 't hemellicht, En duizend dingen , die, voor't tvvyfelend gezicht,
Des hemelsah goedtheit, macht, en majefieit ontvouwen: Dit flxeelt en hart en ziel, in 't ondermaanfche dal; Dit voert den geest omhoog, met juichend lofgèfchat,
De
ir-



ia B Y B E L- f. n
De vale nacht begind zyn paarden in te fp.mn.en, Myn Landman gaat te rust, geen dief belust op buit, Daar hem fchaars grendel, kram, ofyzer (lotbefiait,
Komt ooit hem valschlyk in zyn fiaaptydt overmannen: Hy legt zich dankbaar neer, beveelt zich aan zyn Godt, En heeft van 't zoetfle zoet een ongeltoort genot.
*
Daarfchuiltgeon fchelinsch verraadt, gelyk in koningshoven,
ln hoek, in kist, in kast, of achter't muurtapyt;
Geen wreede moordenaar verkort zyn levenstydt; Hy ziet zich van geen goudt noch fyn gefleem' ontrootanj
Hy hangt van niemand af, hy leeft naar wil en wet;
Zyn zeden zyn beroemd, zyn naam is onbefmet.
*
Hy fliert langs 't padt derdeugdt, zyn onbefproken wandel:.
Hy dient met lust zyn Godt, die hem in liefde fpaart;
Z\nGodtsdienstfchathyhoog,zynzie!kleeftnooitaandeaard': Hy i altydt, oprecht, getrouw in woordt er. handel;
Hy leeft als Nestor lang, fmaakt 's waerelds zoet en zuur,
Zyn landt verfchaft hem vreugdt tgt 't laatfle levensuur.
*
En, zoo de bleeke doodt myn Landtman koomt genaken, Gaat hy in vreugde meê. Hy volgt de hemelreis, En reikhalst naar't gejuich van 's hemels rykspaleis;
Hy ziet het eng'lenheir om zyne fponde waken, Zyn laatfle woorden zyn: ,, öHeer! U zy myn geest"... En vaart, a! zingende op naar't eem\ ig bruiloftsfeest.
Beu,



ZEÖËDICHTEN. 9§
Een kist, een linne kleedt, betaalt in 't eindt zyn zwoegen:
De zondige aardt, waar uit zyn lichhaam wierd bereidt ^ Bedekt dit ftDflyk deel thans met meëdogenheit, Terwyl de ziel geniet het duurzaamst vergenoegen, En in den zaalgen rei der englen triumfeerd, Waar zy in eeuwigheit haar grooten Vormer eert.
*
Daar zal zyn vlott: geest voor eeuwig bruiloft houden;
Daar praalt en pronkt hy, in de hagelwitte klcêu;
En wandelt op een vloer van zuivre jaspisiteen, T)mheint door diamant, fa dieren , esmarouden:
Daar doet hy, door 't gefchal op ferafynen wys,
De hcmelchoren bly weèrgalmeu, Godt ten prys.
*
Dus flyt myn Landtman op het landt zyn levensdagen. Ach! volgden wy hem na, op 't rechte deugdtnfpoor, Wy brachten, tot Godts eer, all' onze dagen door. —
En Hy, die Neêrlandt draagt, zou ons in liefde dragen: 6 Godt! geef ons Uw gunst, beftraal en ftadt en landt, En voer ons eenmaal op, in een volmaakten ftandt.
*
Wie zou nog, voor dit fchoon, het fladsgewoel verkiezen?
Wie, voor het rieten dak, een nietig koningryk?
6 Zielverrukkend landt! ó Aangename wyk! Myn zangftcr zou geheel zich in uw fchoon verliezen:
Dochdees, diend afgemaald, dooreenen cherubsveéï,
Des fiaakt zy haren zang, en legt haar' citer neêr.
DE



14 B Y B E L- en
D E
GODTLOOZEN
OP ZYN
STERFBEDDE.
m& *ss* *j3S* &m mm mm
Kiimt ge, ó doodt! my thans genaken,
Op myn' klamme legerfteè, Om van de aard' my los te maken?
Ja, ik moet naar d'afgrondt meê: 'kVolg de heifche doemeüngen, 'k Help hen... maar geen Heilig zingen. *
'k Was op de aard' tot vreugdt geboren j
Der vermaken toegewydt; Schatten waren my befchoren;
Maar nu my de doodt beftrydt, Volg ik 'safgronds doemelingen, 'k Help hen... maar geen Heilig zingen.
't Aardt-



ZEDEDICH"TEN. ^
't Aardtryk kon myn ziel behagen;
'k Baadde in zyne vrolykheén, Zonder ooit naar G odt te vragen ;
Dan , nu door den doodt beltreén, Volg ik 's afgronds doemelingcn: 'k Help hen... maar geen Heilig zingen.
Jezus heeft Zyn bloedt vergoten
Op het bloedig Golgotha; Maar, 't is voor Zyn gunstgenootenr
Ik die op myn fcheiden da, Volg de heifche doemelingen: 'k Help hen... maar geen Heilig zingen.
Satan was myn' heer en koning,
Dien ik diende in 't aardfche dal,
'k Moet des in zy» heifche woning; Wyl ik eerlang derven zal,
Met de heifche doemelingen,
Eeuwig... maar geen Heilig zingen. *
Vrolyk, bly, wellustig leven,
Ik verzuimde om u myn' plicht, En, nu durft ge my begeven,
Nu de doodt zyn flitfen richt; 'k Moet nu by de doemelingen, Eeuwig... maar geen Heilig zingen.
Vreug-»



B Y B E L- i N
Vreugdedal Zinkt naar beneden;
Weelde en wellust wilt vergaan, Wyl de bangfte narigheden
Aan den doodt ten dienden daan, 'k Moet by 'safgronds doemelingen, Eeuwig... maar geen Heilig zingen.
Koomt, vervloekte lotgenooten, Nadeed aan myn treurig bedtV
Ziefi hoe ik van Godt verltooten; Nu de doodt zyn feisfen wet;
Moet by 'safgronds doemelingen,
Eeuwig... maar geen Heiüg zingen. *
Vlieg myn ziel, — maar niet naar boven Niet naar Salems burgerfchaa'-;
'k Ben niet waardig Godt te looven; Schoon in 't uitterst lyfsgevaar:
'kVolg de heifche doemelingen,
'k Help hen... maar geen Heiiig zingen.
DE|



Z E Dt E D- I C H T E N. jf:
D É
CELOOVIGEN
OP ZYN
S T E R F B E D DE.
Thans komt my is doodt genakeri
Op myn klamme legerfteê, Nu my de Engelen bewaken...:
Eerlang vlieg ik met hen ineê.... *k Volg de blyde Hemellingen , 'k Help hen 't driemaal Heilig zingen. *
'k Was op aard tot ramp' geboren, Maar 'k verwachtte een andren tydt;
't Dierbaarst heil wierd my befchorén; Jesus maakte my verblydt;
'k Volg des bly, de Hemellingen,
'k Help hen "t driemaal Heilig zingen.
B *t Aardt-



18 B Y B E L- en
't Aardtryk kan my niet behagen, 'kVlieg naar 'shemels zalen heen...
'k Ga het witte choorkleedt dragen; Want, myn leedt is uitgeleên;
'kVolg de blyde Hemellingen,
'k Heip hen 't driemaal Heilig zingen; *
Jezus heeft Zyn bloedt vergoten
Op het aaklig Colgotha: "k Ben een Zyner gunstgenooten:
'k Streef Zyn voorbeeldt biddend na; 'kVolg de blyde Hemellingen, 'k Help hen 't driemaal Heilig zingen. *
Hy, Hy is myn Heer en Koning,
Hier in 't ondermaanfche dal: 'k Zal Hem in Zyn hooge woning,
Looven met bazuingefchal; 'kVolg de blyde Hemellingen, 'k Help hen 't driemaal Heilig zingen. *
Kristus heeft my uit dit leven,
ïn het eeuwig blinkend licht Vrolyk juichend opgeheven,
Doodt en duivel in 't gezicht; 'kVolg des bly, de Hemellingen, 'k Help neo>'f driemaal Heilig zingen.
Tra-



Z E D E D i C H f E N. ,9 Tranendal zinkt, zinkt beneden:
'kWil myn vlugge wieken (laan In de lucht der zaligheden,
Verre boven Zon en Maan; 'k Volg dé blyde Hemellingen, 'k Help hen 't driemaal Heilig zingen.
Daal! ei daal, ó feraphynen!
Schaard u om myn klamme bedt; Voerd my, waar ik nooit zal kwynen
Om 't verbreken van Gods wet; 'k Volg u, blyde Hemellingen, 'k Help u 't driemaal Heilig zingen.
*
Daar, daar vliegt myn ziel haar boven!
By de vroome burgerfchaar. 'k Zal eeuw in eeuw uit Godt looven
Met het plechtigst feestgebaar; 'kVolg de blyde Hemellingen, 'k Help hen 't driemaal Heilig zingea.
B ■ DE



l9 B Y B E L- en
Ai zit Gy hoog op Uwen throon , ó Hemelheer en Koning! Uwe eer ftraalt neêr op de aarde uit Uw verheve woning; Uw hecrlykheit blinkt by de kribbe van Uw' Zoon: Door ons wordt de eere aan U in Bethlcm tocgebragt; Uw lof verbreiden wy in d'aangcnaamaen nacht.
God?
D E
LOFZANG
DER 0
ENGELEN
B Y DE
GEBOORTE
VAN
GODS ZOON*
lucas 1'. 14.
Eere zy Godt in de boogfle Hemelen.



ZEDEDICHTEN. 21
Gods eer vertoont zich wydt en zydt In Salems Lustpriè'elen; Zyne eer doet ons in 't choor op zilvren fnaren (pelenZyne eer maakt Davids (lam en Siöns ftadt verblyd: Hoor aarde! hoor! hoe wy Gods eer en lof verkonden Zyne eer verbreiden wy met Hem gewyde monden.
Gods eer en wyze heerlykheit, Zien wy met heilige oogen; Zyn trouw, Zyn waarheit daait met luister van omhoogen; Zyn zorg, Zyn liefdegunst en wonderbaar beleidt, Geeft heden Zynen Zoon ten zoen der zondige aard', Zyn Zoon tot 's mesleken heil in Betblebem gebaard.
Gods dierbaar Kindt voorlang belooft, In 't zalig hof van Eden: Het Zaadt dat d'ouden (lang den kop aan Huk moet treden, Beurt thans vol glantsch omhoog het eeuwig blinkend hoofdt, En zal, na d'aardfchen ftrydt in 't eind der droeve dagen Den frisfchen zegepalm op lucht en wolken dragen. ■
Cods bemehch uitgedrukte Beeldt % Het grootile licht der lichten, Dat d'afgevallen mensch door Zyne leer zal (lichten,
Is uit Maria ons ten zaalgen troost geteeld.
Ryst, fchepllen, ryst omhoog! verlaat het nietig fiof, En gaimd.op hemeltoon des Hoogllens eer en lof,
B 3 Zin-,



2j
B Y B E L- en
Zingt, dankbaar, al wat adem beeft! Looft Godt met zuivre klanken! Help Hemel, Aarde en Zee, help Godes goedtheit dankeni Zingt eeuwiglyk triumf nu de Opperkoning leeft! Sla bly, ó Cheïubyns! uw hagelwitte wieken; Men zagnooitfchoonerdagaan'tbloozendeuchtendt krieken. 
Vreede op der aarde. Zingt vry, óMensch! vol vreugdt, uw' Kristus is geboren! Juich! juich nu in den Heer; wyl heil en voorfpoedt groeit, Het waar geluk is u befchoren,
Het oorlogszwaardt word vastgeboeid; De blyde vrede daalt! de Vredevorst baart zegen, De twist en wraak verdwynd, de rust bloeit allerwegen. ft
Nu zal de vrededag voor eéuwig vrede maken! Ga, ga in vrede heen naar 't vorstlyk vredebuis; De wreedtheit zal zich zelfs verzaken; De haat baart thans geen fmaadt noch kruis; De vreébazuin galmt vreê in alle Tempelchoren; Godt zal door Jezus bloedt de vrede alöm doen hooren„
Zingt, menfchcn , zingt ter eer der rykfte zaligheden, Nu men Gods grooten Zoon vindt,in het nedrig (tal; Zwaai bly den wierook der gebeden: 't Is Jezus die u helpen zal; Laat vreégezangen door het blaauwe luchtzwerk dringen, En help, o vredelloet! op aard het vreéliedt zingen. ">■ » In



ZEDEDICHTEN. 23
In den Menfchen een ■soellebagtn. 't Godtlyk heil is neêrgevlogen Uit de zilvre hemelbogen
Van Gods heerlyk heiligdom: Naar Zyn' wil en welbehagen Zien wy 's waerelds heilzon dagen
In der zielen Bruidegom.
Godt door Zyn genaê geraden, Denkt aan 'smenfchen gruweldaden,
Noch aan hunne onwaardigheit: Neen, Hy fchenkt Zyn' Zoon het leven, En wil kracht en fterkte geven
Dat Hy hen als fchapen leid. <»
Zing des-, aarde, lofgezangen,
Wil in vreugdt Gods Zoon ontvangen;
Streef Gods lievelingen na; Wil nog lang in Bethlems velden, 's Hemel Konings lof vermelden;
Galmt met ons Hallclujab. «>
Hallelujab nooit volzongen Door der Cherubynen tongen;
Hallelujab Godt ten prys. — Wil, ö Heer! in gunst ontvangen, Betbhms blyde vreugdezangen,
In Uw juichend paradys.
B 4 JE-



a4 B Y B E L- e n
Ik, ik ben d'engen «tof, de waarheit en het leven,
Spreekt Gy, o dierbre Emmanuël! Gy kundt alleen ons aan Uw' teedren Vader geven, En my in vreugde ontdaan van al het aardsch gekwel.
4>.
Geen flerveling betreed Uwe aangename wegen,
Zoo Gy hem niet in waarheit leidt; Het wclgeëlfend padt is hemelhoog gelegen;
En 'sVaders eer en lof wordt eeuwig daar verbreid.
Ge-
J E ZUS
de WEG, de WAARHEIT
E N
het LEVEN.
johannes 14: 6.



ZEDEDICHTEÜ»
Gelei my dan, ó Zoon! tot Uwen heilgen Vader,
Dan vliegt myn ziel die 't aardfche ontvlucht, Naar Uwen zuivren bron en 's levens heilfpringader, Al zingend met Uw' floet klapwiekend door de lucht.
''
Ik wacht met ongeduldt, o groote Godt en Koning!
Uw komst, Uw heil, 't zy vroeg of fpaê: Voer my, naar Uwen raadt in Uw doorluchte woning, Op dat ik voor Uw' throon ontvange zielsgenaê.
Ik zal dan bly te moê in eeuwigheit U loovcn;
Dewyl Gy my verlost van de aard'. Wyst my des niet Uw handt, ó Heer! den weg naar boven. En voer my zegeryk dus juichend hemelwaard.
BS KERS-



. IS Y B H- en
K E R S-Z A N G.
'k Zing met al de hemelchoren,
Vrolyk, bly: 'k Laat myn lage klanken liooren, Nu myn QaëL is geboren
Uit Mj;y\
't Hemelklcedt is opgcfihoven,
Vader ziet, Uit liet zalig hof der hoven; Hoort hoe wy Zyn namen looven
Door ojis liedt.
Jezus zal Zyn volk behoeden
Door Zyn bloedt, Voor des fatans wrecviig woeden: Hen met hemelseh manna voeden, Rein en zoet.
Uit



ZEDEDICHTEN. 2y-
Uit Zyn krib zal Hy ons leeren,
Ongeftoord, Lcsfen die de ziel begeren: Ons des Vaders Beeldt doen eeren,
Naar Zyn woordt.
«>
Hy zal ons ten Voorfpraak ftrekken,
Tot een blyk Dat Hy zondaars op wil wekken, En rnet liefdebanden trekken,
Naar Zyn ryk.
't Grootde heil zal K r i s t u s geven,
Vroeg of fpaê; Zal Ily ons in Salems dreven, Eeuwig doen gelukkig leven,
Uit genaè.
KRIS-



£? B Y B E L- e N x
K R I S T U S
TOT DE
KERK.
•ó Dierbaar Pronkjuweel! ó fehoone Hartvriendin! In wien ik al myn lust, myn zielsvermaak kan yinden:
Ik offer u in gunst myne onbevlekte minn'; Myn zweet, myn bloedt, myn doodt,moet u aan my verbinden.
Gy trooste ine, in mynleedt, dooruwvolfcboon gezicht. Toen zag ik, welk een vrcugdt, uwe aangename wangen,
Waar'troodtfcharlakenzelfsingloedtenglantschvoorzwicht Verrukkelyk gevat in fyne gouden fpaugen:
Uwe oogen als kristal, gekast in diamant, Verfpreiden hemelglantsch en doen een heilzon dagen;
Uw blanke albaste leên, uw lieffelyke handt, Uw hals, als Davids toorn kon me, in myn ziel behagen,
Uw fpraak is minnenswaard', o fehoone Sulamitb! Uw malfche borlten die in 't purpren kleedt vernachten
Zyn blanker dan den fnecuw en 't glanzig hagelwit Dat in den winter uit de lucht komt nederjacliten. —
Zoo



ZEDEDICHTEN.
Zoo verre een lelybloeiri de fclioonheit overtreft Der andre bloemen die men vindt in lage dreven:
Zoo overtreft uw fchoon, dat yder een verheft, 'Ook al de fchoonheèn die in 't blyde Siön leven.
Dit heeft my tot dien trouw, die tederheit gebragt: Myn lief, myn lust, myn vreugdt, myn duive, myn volmaakte,
Doe open, riep ik uit, in *t midden van den nacht, Terwyl door myn geklop uw zwakke hutte kraakte;
Maar neen, myn fehoone lag in 't zachte dons terneêr; Ik kreeg, helaas! tot ('mart, geen antwoordt op myn klagen;
Ik ftoud, gelyk gy wist, in 't bar en buldrend weêr, En moest, fchoon ongetroost, te rug in de onweervlagen;
Doch al dit léédt, ó Lief! was nog my aangenaam; Want naar het zure volgen dra de zoetigheden :
Myn Vader maakte me ook (tandtvastig en bekwaam, Dus heb ik, welgetroost, dit lyden doorgeleden. —
AI heeft de wangunst, op ons heil geftaég gemikt, De vyandt u van my gedurig willen rooven,
Zoo wierden voor hun kruin myn bükfems eer gefchikt, Eer *k, in myn boezem, myne min zou kunnen dooven :
Ik zal, ö Koningin! (wyl uit het Betblehem, De trotfche hemelltaclt, gebouwd van eedle lteenen,
Myn Vader reeds my roept door Zyn genadeftem,) U voeren, waar gy nooit van tegenfpoedt zult weenen. —•
Daar zal ik u geleên op geurge rozenpaên; Daar zal, der englenftoet, op gulde hemelfnaren,
Uw' opgetogen geest door choormuzyk verzaên, En op eene elpe koets al juichend op doen varen. —
Daar



sp B Y B E L- e n
Daar is het, waar de Aroom van 't eeuwig leven vliet; Hier zal myn Vader u, in vreugdt verwellekomen;
Hier zult ge, ó Tortelduif! in 't zalig ryksgebiedt, Het ruifchend vloeiè'n zien van Zyn genadeltroomen.
ó-Vreugde zonder eind! in 'shemclsch Itarrenzaal Zult gy, nietmy, ó Bruidt! vol luister bruiloft houën;
Daar, daar zult gy, volmaakt, voor Salems zoenaltaar. Uw zelf verlustigen in Gods genaê te aanfehouën;
Daar zult gy, in myn' arm, gekoesterd en geltreeld, Voor eeuwig heiige vreugde in Edens bof ontvangen :
Tcrwyl der englenftoet het loovend Ilallel fpeelt, ;En gy uw trouwliedt zingt in onnavolgbre zangen.
Ga des met my, mynWaarde! altriplend, handt aan handt; Laat ons op wolken als op vlugge waagnen ryden;
Voerd ons, ó Serapbs.' in myns Vaders heilig landt; Op datlly in myn Bruidt zich eeuwig moog' verblyden:
En gy, ö Maagdenrci! vlecht eene onwelkbre kroon, Om die, vol glantsch, op 'thoofdt van uwVorstin te drukken;
Dewyl zy huwen zal met Godes eigen Zoon, En van dien blyden echt gezaalgde vruchten plukken.
Dl'



Z E D E D I C H T E N. ff.
D E
KERK
TOT
K R I S T U S.
6 Koning! Levensvorst, ó waarde Bruidegom! Gyzytdan op myn klacht, weêr voor myn hut verfcheenen,
Wel aan, ik volg U ook naar 's hemels heiligdom; Dewyl Ge een gunltig oor aan myn gefchrei wüdt leenen
Uwe onbezweke liefde is me aangenaam en zoet: Ik frnaak in hare fchaatiw veel hemel minnelusten;
Want onderwyl de nydt ons knelde in tegenfpoedt, öntftond my uit dat heil een Godtvertrouwend rusten: —
Uwe ongeveinsde min is beter dan den wyn; Uw kuifche liefde heeft alkoesterende krachten -
Uw eedle naam is als een zagte medicyn: Daarom wil ik, ö Lief! in Utv paleis vernachten. —
Ik neem in dankbaarheit Uw' dierbren trouwring aan: Laat vry dan myn gelaadt uitwendig zwart vertoonen
Geen noodt, is flechts Uw hart met myne min voldaan Dan wil ik by U zyn, en eeuwig met U wonen.
AAN



3*
B Y B E L~ En
AAN DEN
D O O D T.
' mm mm mm mm mm mm mm
5 Wenfhelyke Doodt... fny af het nietig leven '. ... Qnifia myn bange ziel van al bet aardtch geween !...
Cy zult wy V hoogfie heil en 't waar genoegen geven, M'en gy my voeren z'tlt in 't ryk der zaligbeên.
lkwachtmetvreugdeuwkomst..verfchynmetrasfcherchreêni Doe my door uwen fchicht in korte donden fneven: Wel aan, blyf thans niet doof voor klachten of gebeén,
6 IVenfcbelyke Doodt! fny af bet nietig leven !
Gv zult, 't zy vroeg of laat, myn levenswebbe af weven;
Ge ontziet,noch oudt,noch jong,noch ryk.noch groot,noch Laat my myn' loopbaan des gezwindteneindedreven; 'v'een0
Ontfla myn bange stiel van al het aardscb geween.
'k Heb



ZEDE BIC H TEN. 32
'k Heb 's duivels booze list met bitterheit beftreên; De waereldt deed my voor haar fnoode valschheit beven :
Ach! doodt,ruk my van deaard...laat rusten vleesch enbeen; Gy zult my 't grootfle heil en 't waar genoegen geven,
Dan zal myn vlotte ziel op bétre paden zweven;
Gévree-sde Doodi! uw kracht ligt dan in't diepst der zêên ; Dan klapwiek ik vol vreugde in de aangenaamfte dreven:
IVcn gy my voeren zult in 't ryk der zaligheén.
Daar zal geen tegenfpoedt noch knerfing zyn... ó Neen ! Daar wordt Gods dierhrc gunst alleen met dank verbeven;
Daar fiaat de barp geen' toon dan tot Zyne eer alleen; Wyl yder die 'er is Hem dankbaar aan blyft kleven,
S irenfcbelyke Doodt!...



34 B Y B E L- es
EEN
GRAFSTEDE
SPREEK T.
Denkt, ftervelingen, denkt, op 't einde van uw leven, Gy moet, of vroeg of laat, in mynen fombren kuil; De doodt is vvreeder dan de wreedfte leeuwenmuil;
Hy ziet naar Haat noch rang, al wie hy treft moet fneven.
In my rust Vorst en Prins, in my rot jong en oudt; In my moet 't vatfig lyf tot nietig ftof verteren; Uit my zal 't lichhaam eens weêr tot zyn' Maker keeren,
Wen GoDTop 't wolkgordyn Zyn heiige vierfchaarbouwd.
Wil dan, ó Sterveling! vroegtydig leeren derven, Eer dat ik uwen romp' tot een verblyfplaats lïrekk'; Op dat uw vlugge ziel en 't lyf dat ik bedek,
Met vreugdtzich weer hereeneom'teeuwigheilgoedt teerven.
DE



ZEDEDICIITEN. 3S
D E
GEBOORTE
VAN
GODS ZOON.
Hy die de Schepper is en Maker van 't heelal, Hadt naar Zyn' wyzen raadt voor 't perk des tyds verkoren Dat Zyn geliefden Zoon wierdc in den tydt geboren
Uit eênë reine maagdt in Bethlems beestenfhl:
En dat een voederkrib wicrd tot Zyn wieg verheven.
Ó Welk een onderfcheit in pracht van 't hemelhof!
Of fchoon drie koningen verbreiden 'sKonings lof En Hem hun hulde doen door Mirrhe en Goudt te geven;
Of fchoon een cngienheir gedaald van 's hemels throon, Den herderen de komst vermeld van Godes Zoon Eu aj wat adem heeft Hem looft met feestgezangen;
Want Hy, dees Koning, door Maria thans gebaard, Is meer, gelooft ge in Hem, dan Crafus fchatten waard, En zal voor't ondermaanfche u 't hemelsch doen ontvangen.
c 2 GODS



Sf5 B Y B E L- e n
Schoon de aarde na den Vloedt ware als liet barre ftrandt, Vondt N o ach echter zich genoopt Gode eer te geven, En 1 icm te danken voor 't behoudt van 't dierbaar leven,
Dat, als herboren fcheen met het verdronken landt.
Des heft hy zyne flem tot Godt, en zegt: Uw handt Is de oirzaak dat myn have en vee is vry gebleven; Schoon Gy door Uwe wraak al 'i zondig volk deedtfncven:
Befchouw ook 't offer dat voor U op 't altaar brandt.
Godt zag het en deed in de lucht een boog verfchynen, Waar by, Hy, die en mensch en vee hadt doen vëfdwynen. Zwoer als een Godt, die van geen eedt zich kan ontdaan:
Dat Hy dees boog den mensch ten reeken wilde dellen, Dat hem Zyn liefde en gunst voor eeuwig zou verzeilen, En *t aardtryk door geen Vloedt van waatreu meer vergaan.
HET
GODS V E R B O N D T
M E T
N O A C H.
genesis 8 en 9.



Z E D E D I C II ï E N. «
H E T
LAATSTE OORDEEL.
Watzie'k, den jongden dag, ja, Gods gcduchten Zoon, Naar 't eeuwig Raadsbeduit verfchynen op Zyn throon?
Gewis, — my dunkt ik hoor de Ilallcls aan Hem geven;
Ik zie, uit aarde en zeen, een aantal doón herleven, En duizend duizenden verryzen uit bet graf. — Zy daan voor Jezus doel... de kwade krygen draf;
Maar 't vrygekochte volk mag 't vredovonnis höoren ;
Wyl zy van eeuwigheit van Kristus zyn verkoren: Hy zegt: gezegenden, gaat in in 't hemelhof, En zingt, eeuw in eeuw uit des Allerhoogitens lof:
Dit heb ik, door myn bloedt, aan't kruis voor u verworven;
Gy hebt in my geleeft, dus zyt ge in my gedorven; Maar gy, die my op aard, door 't duivels ongeloof Verzaakte , en voor myn wet en dein waard hoorend doof,
verzinkt voor eeuwig thans in de onderaardfche poelen,
Waar gy, ei angst en wéé, zult tot uw draf gevoelen , En , nooit genieten , 't geen gy voor uw' dorst begeerd; Maar, eeuwig branden fchoon gy nimmer worde verteerd.
C 3 A B IIA-



3? B Y B E L- e n
AURAHAMS
OFFERHAND E.
\Vie zie ik, vol van moedt, op gintfche bergen treden?
Is 't ook den Patriarch , den vrocmen Abraham ?
6 Ja! 't is Téracb's zoon, gefproten uit den fiamm' Van Seth, zoo lang beroemd door godtvrticht deugdt en zeden.
Hy zal aldaar zyn tydt tot Codes eer befteden; Maar zagt. ..'t is of dien heldt zyn zoon van de aarde nam, En op het altaar bond!... is dit het offerlam?
Bedrieg ik my!... ó neen!... hy bint reeds zyne leden.
6 Gom!..daar vat hy'tmcs!..hy dreigt—maar wordt gefluit, Een engel roept: — „ laat af — ö Abraham '.— fchei uk— „ 'kZie gy godtvreezend zyt —'kben met den wil te vrede,
„ Devvyl ge uw lieve zoon , uw eenge lust op aard, „ Aan my thansniet onthoud" — toeft vloog hy hemeiwaard £n Abiam olfeid Godt een' ram in lzak"s ftede.
DE



Z E D E D I C II T E N. |g
LOF
DER
OOTMOEDIGHEIT.
Onfmoedigheit, 6 fehoone en onbevlekte deugdt! 'Wie kan, naar eisch, uw' lof, vol zuivre waarde, zingen. Gy woondt omhoog in 't choor der blyde hemellingen;
Gy geeft, in Salems ftadt, een flrclend' zielsgcneugt.
Wie u oprecht bemind maakt gy in 't hart verheugd : De mensch die u verftoot, kan nooit naar eere dingen; Gy voerde Godes Zoon van de aarde in 'shemels kringen,
Zyn nedrigheit voert Hem by 'sVaders grootfte vreugde.
Gy kunt Gods feilen haat in tecdre minzaamheden Vcrandrcn, wen Gy fmeekt in nedrige gebeden;
De duivel zelfs vreest U; Gy breekt zyn heifche kracht,
py fticht den tempel Gods; Gy voert de ziel naar boven; Gy deet den ftervling Code en Zyne weldaên looven, En zyt een vasten grondt van 't allervroomst genacht.
C 4 'sWAE-



4.o
B Y B E L- en
'sWAERELDS
Y D E L H E I T.
D c waereldt fpeelt haar1 rol in ydle dartelheden, 'tls niets dan wufte windt waar op de mensch vertrouwt: Vanververtoontzeietsfchoons;dochdienhaarrechtbefchouwt
Is zy een ruwe klomp, ontbloot van deugdt en zeden.
Haar fnoodt gevlei gefchiedt door nutteloozc reden;
Want de onbeftendigheit heeft hier haar' throon gebouwt;
De waereldt is vol angst en blinkend klatergoudt: Rampzaalgen, die burin1 tydt in haren dienst belleden.
Geefmy, ó Throonmonarch ! Uw' byftandt en genaê, Op dat ik niet te diep in 'swaerelds zonden ga; Maar dat de nevel moog' van voor myn oog yerdwynen;
Jaag met Uw roede weg de dikke duisternis, En geev een ware vreugdt voor't opgefmukt vernis; Op dat Uw eeuwig licht, my eeuwig moog' befchynen.
DE



MEDEDICHTEN. 41
D E
LYDTZAAMHEIT;
ó Lydtzanmbeit! ö deugdt! die nooit uit wanhoop klaagt; Maar Itil u nederligt in 't bulderen en woeden: Gy buigt gewillig u, voor Godes felle roeden;
Cy wykt nooit voor den nydt, fchoon hyu't harte knaagt;
Gy vreest voor geen geweldt wen u de duivel plaagt; Gy zinkt nooit onder 't pak van bittre tegenfpocdcn, Uw' Jezus kan u voor hun boos geweldt behoeden:
Uw lyden duurt zoo lang tot gy de zegen draagt;
Gy kust de handt van Godt wen Ily u wil kastyden, Gv weet naar kruis en fraart volgt aangenaam verblyden, E:i hoopt, op vasten grondt, op 't leven voor Gods throon;
Gy vi dt uw' trooster nooit in de aarde of't aardsch gewemel; Maar w ent uw Harend oog ootmoedig naar den hemel, Van waar ge, 6 Lydtzaamheit! hoopt op 't genadeloon.
C 5 D Ë



0 B Y B E L- | n
D E
ZACHTMOEDIG HEIT.
CiiD CiiD CiiD CiiD CiiD CiiD CisD CuD CuD CisD dsD
Zacbtmoedigheit, gy doet den mensch te vrede baden, En (maakt geen wrang verdriet, noch (tooit u aan den nydt; Gy leeft in harden druk, vernoegd, te vreên , verblyd;
Hoewel ge u, dag en nacht, door fmart voelt overladen.
Zacbtmoedigheit blonk uit, in alie Jezus daden: ,, Leer,leer zachtmoedig zyn,(fprakiIy)hoe fel geoofcjydt, ,,'t Is, nietig (lerveling, (lechts voor een' korten tydt:
„Uw Koning leeft en zal u met Zyn heil verzaden".
ó Eedle deugdt! gy zweeft vol heerelyken glantsch, Klapwiekend met gejuich in Salems tempclttans, En volgt den blyden (loet der zaalge hemellingen ;
Gy zingt zachtmoedig, (leeds, op licfielykcn toon, Het zalig Bruiloftsliedt ter eere van Gods Zoon: ZVTy dunkt ik hoor Uw (tem door 't vak des hemels dringen.
D E



ZEDEDICIITEN. 43
D E
CODT VRUCHTIGHEIT,
GorJivrucb/igbeit wie kan uw' lof en eer verfmoren?
Daar van u wordt gewaagd in 't heilig Bybelwoordt;
Gy hebt het hart der oude Vaderen doorboord, En hen in vreugdt gevoerd naar 's hemels zaalge choren.
Gy zyt, ó Ilemelmaagdt! in Gods paleis geboren, Uw wys beleidt, uw deugdt, werdt heinde en ver gehoord; Gy leidt den (terveling op 't padf naar de enge poort;
Geen duivel, doodt noch hel kan uwe rust verfloren.
Ach! dat gy met uw licht myn duister hart omfcheen , Ik zou, ö vreugdt! myn tydt in uwen dienst belteen; Maar 't fchynt, datgy, helaas! der aarde zyt ontvloden.
Ei, daal op myn gebedt, uit uwen hëmelthröon; Voer my , ö Godsvrucht! in de liefde van Gods Zoon, En wil de fchyndeugdt, mynen zwakken rietltaf, dooden.
DE



44 B Y B E L- en
D E
SCHYN HEI LIG HEIT.
Oi3 CiiD Cu5 CuD CüD QisD O.O CtvD CuD CüD CuD
ó IVTonfler! trek vry 't kleedt der ware Godsvracht aan, Om in den Tempel als een Kristen te verkeeren: Uw wezen, echter, kan ons uwe fchyndeugdt leeren;
Wie Godt oprecht bemind toont zulks in al zyn daèn.
Maaru, u ziet men (leeds op fljnkfehe wegen gaan, Gy fpreekt als of op aard, geen ramp u konde deren; Hoewel ge uw eigen hart door wroeging voelt verteren,
En ge u van 's duivels boei noch banden kunt ontdaan.
Gy buigt uw harden nek voor geen geftrenge roeden, óNeen! gy gaat uw'gan.;,hoe zeer Gods u nak moog'woeden. En vlucht uit waar geloof nooit tot den Heiland t heèn.
Gy valt, Scbynbciligheit, ge'la.i.: i; gvoover zonden. De duivel maakt ge uw vricn.it die houdt u vast gebonden, Gy fterft...en zinkt...me; !uin, i.i "t eindeloos ge,\een.
DE



MEDEDICHTEN. 45
D E
G I E R I G II E I T.
ó Snoode Gierfgbeit) in *sduivels ryk geboren, Die's menich'ch hart verbind aan't ondeugdtteelend geldt; Doorn, ó wangedrocht! zyn veclen neérgevelt,
En raken, door uw' list, nog dagelyks, verloren,
Ach! mogt gy in de hel door fulpherdamp verfmoren, Verzonkt gy in haar diep met al uw (links geweldt, Dan wierdt de mensch nooit door uw dwingend juk geknelt;
Dan zou de zuivre deugdt en godsvrucht hem bekoren.
Maar neen! gy fpreidt op de aarde uw ingekankerd kwaadt; De felle en booze nydt uw fnoode toeverlaat Met wreedtheit en bedrog, zyn ia uw hart begraven;
Gy bindt uw ziel aan 't goudt, 't geen ge als uw' afgodt eert; Maar zult, wen de aarde ecnsweértotharen oirfprong keert, Bezwyken voor Gods oog. als een van 'sduivels (laven.
DE



46 B Y B E L- e w
D E
DRONKENSCHAP.
"Wat baart ge, ó Dronkenfchap.' een poel van razernyën: Gy voerdt den (lerveling op heifche kronkelpaên; Gy fpoordt hem tot de dartle en fnoode geilheit aari,
En brengt veel zielen in het allerdroevigst iyè'n.
Uw dolle gramfchap wil den mensch altydt bëftryën; Hoewel uw krachten, onder 't zwelgen zelfs, vergaan: Men hoort uw tong fchaars meer dan ftroeve klanken (laan;
Uvy brandende oogen zien het voorwerp ver bezyé'n.
Gy jaagt de godsvrucht weg, en treedt aan '«duivels zy', En leeft in vreugde met de u trouwe brasfery'; Hoewel men dag aan dag u fmoren ziet in zonden.
Gy volgt de waereldt na en haar begeerlykheit; Maar wen ge, ó Dronkenfchap! eens van uw weelde fcheidt, Zult ge u bevinden aan des fatans boei gebonden.
DB



ZEDEDICHTEN. 47
D E
EEUWIGHEIT.
De ontfaglyke Eeu-zvigbeit worde door een flang verbeeld, Die 't einde van haar (taart, gevat houd in haar tanden, ■Verwonende ons, een rondt, ondaan van fpits en randen;
Wyl nimmer de Eeuwigheit gefplitst wordt noch verdeeld.
Geen mensch weet, of zy is geworden of geteeld: Voor't zyn van haar Haan ffil de fchranderfte verflanden; Ja, fchoon een fchepfel zich op 't autaar deedt verbranden,
Wierd echter nooit zyn brein door haar begrip geftreeld!
Zy is aan He m het naast die haar 't beftaan wou geven: Üit haar ontftond den tydt, het aardsch en hemelsch leven; Dus al het ondermaanfche en 't ruime hemelvak:
h haar zal 't gantsch heelal weêr tot zyn' oirfprong keeren't Is bUlyk dat ik zegg': „ Jehovah, Heer der beeren » Kent haar het allerbest, zy was zoo dra Hy fprak".
DE



4»
B Y B E L- en
D E
T Y D T.
OiD CtiD CiiD CiiD CiiD CüD CuD ZiiD OuD dó O.Ó
De vlugge Tvdt, geteeld voor 't onbefchryflyk Heden, Wordt op onze aard verdeeld in deelen zonder tal: Ily was, eer iets nog waar', dus was hy voor't heelal,
Eer door een ftcrveling Gods macht wierd aangebeden.
Zyn onderfcheid is 't eerst, bepaald in 't hof van Eden; Ten zy het geestenheir, door 't hemelsch lofgefchal In 't eerlte morgenliedt, eer aarde en berg en dal
Gefchapen was, den dag verdeelde in kleinre leden.
Dan, dit is onbekend. — Men noemt thans Jaar en Maandt En Week en Dag en Uur, ïMinuut, Sccur.de, en waand Öm nog veel kleiner flip in 't tydsbeftek te vinden;
Maar, heeft dees vlugge tydt een aanvang van beflaan, En zal hy eindigen wen alles zal vergaan, Dan is hy wys die nooit hem nutloos laat verfiinden.
HÊÏ



MEDEDICHTEN. 4i>
HET
VUUR;
■
Wat wordt in 't guurst gety, het allermeest begeerd ? iVat wierd; door 't Heidendom, als godlyk aangebeden? rt'at (trekt ten nut aan oude en ftyfverltramde leden?
Wat fchenkt den mensch zyn deugdt, terwyl 't zich zelfs
(verteert?
■ Wat heeft dikwerf het hof eens konings overheerd? «Vat Hoort zich, wen het woedt, aan tranen noch aan reden? Arat zag het eerfte paar by zyne vlucht uit Eden? WatMozes wen wy zien hoe Godt hem byftandtzweerd?
iVat doet, hoe nut het zy, de beste fchat verderven? iV'at, fchoon het noodig is, fomtyds veel menfchen (terven? Wat is, fchoon log van aart, zeer vlug in zyn natuur?
iVat decdt het olïer, van die 't eerfte ftierf , verteren? Vat kon het jonglingfchap, door Godt bewaard, niet deren? Wat?—Vraag het ieder mehsch,zyri antwoord is: het vuur.
D HËf



5*
B Y B E L- en
HET
WATER.
Waarop wordt meenigmenschberoofd van boezemvrinden? Waar op vertrouwt men veel, fchoon dik werf tot zyn fehaêf Waar op erlangd een mensch zeer zeldzaam lyfsgenaë?
Waw op tragt Adams kroost veel beesten te verflinden?
Waar op zwerft een fcherpziende als een geboren blinden? Waar op ziet zich den mensch in beeldtnis, vroegen Tpaét Waar op riep Petrus: help, help Hcete! of ik verga?
Waar op was 't eerst Gods Geest in \ ondermaansch te vinden ?
Waar op werkte eenen lraf, en maakte dat tot bloedt? Waar op gevoeld men best de kracht van ebbe en vloethf Waar op hoort ieder 't fchelst des donders fterk geklater?
Waar op verliest doorftorm, een heldt zyn heldenmoedt? Waar op kent meenig ziel, zyn voor- noch tegenfpoedt! ftraarQp?Vraag"tiederm£nsch,menantwoord„opH£twftTEtt".
DE



Z E D E D I C H T E N. |j
D E
AARDE;
Wat deedt Godt aan den mensch,na 't firmament,vertööAen? Wat wordt op heden 't meest verachtelyk befchouwt? ■ Watwierdop 'tpylaarwerk van'sAlmacbts handt gebouwd?
Wat is 't waar fchepflen op- en- in- en onder wonen?
Wat fixekte, na den Vloedt, ten troost aan Noacbs zonen?
Wat is mi zacht en warm, dan wéér verhardt en koudt?
Wat dekt ons na den doodt veel meer dan Ophirs gouds? Wat deeld een bedelaar met torfcheren van kroonen?
Wat heeft van tydt tot tydt veel wondren voordgebragt? Wat onderhoudt den mensch en 't menfchelyk gedacht? Wat was het, fchoon vervloekt, dat Godt in liefde fpastrde ?
Wat,, dat uit water meer dan eens te voorfcbyn kwam? Wat, dat tot berging ware aan 'sbemelsch Offerlam? WatwaA? Vraag ieder mensch^y zeggen: niets dan ds aarde.
P 2 DE



ft JJ Y B E L- e n
D E
LUCHT.
Waar in ontdekt men 't klaarst Gods Hemelmajefteit? Waar in onthoudt zich dat, dat levenden doet leven? Waar in 't geen mensch en vee, doet voor Gods Almacht beven?
Waar in wierdt eerst de macht van 't Albeftuur verbreid?
Waar in vertoont zich 't meest Gods opperwysbeleidt? Waar in kan 't pluimgedierte op teedre wiekjes zweven? Waar in wierd Jezus komst het zichtbaarst voorgefchreven ?
Waar in voer Hy ten throon der eeuwge heerlykheit ?
Waar in vertoonen zich ontelbre hemellichten?
Waar in moet zon en maan den juisten loop verrichten?
• Waarheen gaat 'smenfchen geest wen zy der aarde ontvlucht?
Waar in moet de ademtocht van al wat leeft verdwynen? Waarin zal eens Gods Zoon in zegepraal verfchynen? Waar in? Vraag ieder mensch, elk antwoord in de lucht.
DE



MEDEDICHTEN. 53
D E
GELUKZALIG HEIT.
Geluk en Zaligheit, wat wordt 'er door verdaan ? Een ftaat, nooit recht volmaakt, in't ondermaansch te vinden; Godt fchonk die 't eerfte paar, als twee die Hem beminden ;
Maar, door den Zondenval is hy den mensch ontgaan.
De hemel was zyn plaats, daar kwam hy 't eerst van daan; Doch,wy 1 den mensch zyn oog door fnoepl est liet verblinden, En hy zich voor't volmaakte aan 't onvolmaakt liet binden,
Ueedt hy zyn vryën wil in Uaaffehe boeiëns flaan.
Fluks week by naar de plaats van waar hy was gekomen, En deedt den mensch met vloek, als water overftroomen, Waar door hem (inerte en wee en wroeging wierd bereid;
Maar't Kruislam wilde zich uit menfchenliefde ontfermen; Op dat de fterviing, door 't geloof, zyn angftig kermen, Verwisten mogte met Geluk en Zaligheit.
D 3 DE



14
B Y B E L- en
D E
W Y S H E I T.
De Wysbeii, neergedaald uit Gods azuren tliroon , ïs eene hemelgave aan weinigen gefchonken: De ware ffysbeit, doet een mensch in liefde ontvonken,
Tot Hem, wien alles eert, Gods eerstgeboren Zoon.
Hy, die dees fchat bezit, verfmaat eens konings kroen; Neoit wordt zyne aerbre ziel, door vuige wellust dronken; Aanrykdom , eer noch roem , verflaaft noch vastgeklonken ;
Wam hy verwacht, hier na van Godt, veel beter loon.
De Algoedtheit, die hem dees zyn wysheit wilde fehcnkei), Doet hem, in al zyn daên, aan de Opperwysheit denken; Dus leeft hy dankbaar zelfs in bittre tegenfpoedt:
Hy weet, zyn Goe'e leeft, die is aan 't kruis geftorven, En beeft, door Zynen doodt, liet leven hem verworven; DusfchenktGods//'5'5/;£'//'hemomKRisTus'themelschgoedt.
HET



Z ED E D ICHTEN.
HET
VERGENOEGEN, ♦sa* m& mm üti
De Vtrgemegzaamkeit is naauwlyks meer te vinden; Dewyl begeerlykheit gefaag haar wederttreeft: £n 's menfchen ziel te veel blyi't aan het goudt verkleefd;
Ja elk fchier is ontbloot van ware boezemvrinden.
Di meeste menfchen zyn, groot onheil 1 byna b'inden: 'tSchynt alles goedt wat Godt aan andre fchepflen geeft; Ja, dit gaat zelfs zoo ver, dat men in tweedracht leeft,
En Codes ïngcbt, wil aan der fchepnen wil verbinden.
Gantschandersdenkt een mensch dieGorrF beeft tot zyndeei, Hy looft en pryst den Heer, al fehenktHy hem niet veel; WenbyzynnQoddtBftCecUtsverkrygtdaor'idaaslykïiWQegen,
Er. Godt , wanneer hem '„niisbeftormt, of zwaar verdriet, Hem by bly ft met Zyn Giet; hy wensen: ri..nandeis niet; Maar vind in Jezl's 't ai, en 't ware Vergenoegen.
D 4 DE



^ B Y B E L- en
D E
DANKB AARHEIT.
D e Dankbaarheit wordt fchaars op de aarde meer gevonden.
De Dankbaarbcit, ó Mensch 1 ó Kristen! is een plicht.
De Dankbaarbcit ftraalt door in 't dankbaar aangezicht. De Dankbaarbcit kan't harte eens vyands zelfs doorwonden.
De Dankbaarheit verfchoont een meenigte van zonden.
De Dankbaarheit wierd vroeg een altaar opgericht.
De Dankbaarheit vloeit uit het eeuwigblyvend licht. De Dankbaarheit is in het Paradys gefchonden.
De Dankbaarbcit beftiert des menfchen gang en paên. De Dankbaarheit ('poort ons tot zuivre Godsvrucht aan. De Dankbaarbcit leert ons de kracht der deugdt en zeden.
De Dankbaarheit looft Gode op eenen hemeltoon. De Dankbaarheit verwekt de liefde tot Gods Zoon. De Dankbaarheit vervoert den geest naar 't zalig Eden.
HET



MEDEDICHTEN. 57
HET
II U W E L Y K.
II et Iluwlyk is die (laat waar liefde triumpheerd, Als 't ware fundament van 't inenschlyk famenleven; Schoon by het Roomfche volk wat al te hoog verheven;
Doch in Gods ware Kerk geheiligt en geëerd.
Door 't wettige echtverbondt wordt hoerery geweerd, Die pest, die lyf en ziel doet voor Gods oordeel beven; Ja 't Ihnvh;k kan den mensch 't voimaakst genoegen geven:
Wen hy de vruchten van zyns vaders (lam vermeerd.
Men ziet in man en vrouw, (lechts vyf, voor vyf paar zinnen, Indien het wel gaat en ze elkander teedcr minnen; Maar valt het kwalyk uit dan baart het zielsverdriet.
Zoo heeft zich Jezus aan Zyn Kerk , Zyn Bruidt verbonden, Enzorgt, datnu, noch nooit, dat Iluwlyk wordtgefchondeu; Schoon haar de vorst der hel van alle kant befpied*.
D 5 DE



0 » Y B E L- e n
D E
VRIENDSCHAP.
CiO CüD C»tf Cip Otf Qj£ &Q Qi£ Ci&
D e Vriendfcbap wordt op aard nooit naar waarriy vjfheven. De Vriendfcbap is een zuil uit diamant gebouwd. De Vriendfcbap is meer waard dan "t aüeifynfte goudt.
De Vriendfcbap is door Goot aan 't eerfte paar ^.geven.
De Vriendfcbap is het zont van 't menschlyk Tamenleven.
De/^r/Vn^/^fl/ivaneenvriöndtdientnimmermeermistrouwci.
De Vriendfcbap maakt een mensch in tegenfpoeden ftout. De Vriendfcbap wordt "ooit uit een zuiver hart verdreven.
De^w»rf/f/j/3pfpoortons aantotdeugdtdei'Kiistnenplicht. De Vriendfcbap maakt den last van 't zwaartlïe luu tzeer ligt. De Vriendfcbap doet oi* Goot met n.d. ige ee, Lie.lt roemen.
De Vriendfcbap v.i •' .t ons jn d'allergiootfter. noodt. De Vriendfcbap is ee« fteun m leven gn in doodt. De^W/f&^Gc^al tlyy ft^
DE



Z E D E D I C H T E N. 59
D E
DICHTKUNST. mm mm mm mm mm mm mm mm
D e Dichtkunst geeft den mensch op aarde een zielsgenoegen;
Want zy vervoerd den geest naar 't diamanten hof.
Een waren Dichter zingt het gretigst tot Gods lof, En kan zich, fchoon in huis, tot voor Gods throon vervoegen.
Zyn" geest wordt vaak verheugd, wen andren moeten zwoegen, En wroeten, dag by dag, als wormen in het flof. — Hy zingt, nu van een fchip, galjoot, of fmak of kol';
Dan, hoe de liefdedrift twee zielen f/zaam kan voegen;
Dan, hoe een Kristen op het Albefhiur betrouwt: Dan, op wat wyze Godt zyn fchepflen onderhoudt; Dan , hoe de darren Hem, den Heer der heeren pryzen;
Dan, hoe door zon en maan, aanhoudend, dag en nacht Den loop, naar't wys beftek der Almacht wordt volbracht. De Dichtkunst oefent zich, op onderfcheiden wyzen.
DE



6q
B Y B E L- en
D E
Z A N G K U N S T.
mm mm mm mm mm mm mm mm
D e Zangkunst wordt door elk met geest bezield, verbever.;
Want, zy verbreidGodslof, door mensch endieren mondt;
Ja, wierd bereids gebruikt in d'eerlten morgenffondtr Haar zielbetoovrend fchoon doet elk in blydtfchap leven.
De Zangkunst ftreelt het oor, en, weet den geest te geven, Iets, dat verrukkend is. Zy hadt het hart doorwondt, Van Mirjam, David en by 't latere VerbonJt
Godtvruchte Sime'ón ten lofzange aangedreven.
De Zangkunst is gedaald op de aarde uit Siöns ftadt: Gelyk ze ook iets in zich, dat Godtlyk is, bevat;. Da Zangkunst doet de ftem der hemelburgers paren;
Men looft en pryst door haar Godt Vader, Zoon en Geest; En hy die deelen zal in 't eeuwig Bruiloftsfeest; Zal door zyn galm den toon der engjen evenaren.
SLOT



ZE D E D l C H T E N. 6t
SLOTZANG
op de 14 voorgaande KLINKDICHTEN.
i'k Heb eerst van dcE-euzvigheit, toen van deaTydl gezongen, De werking van het ^a»r,van 't tFater,de Aarde en Lucht; Hoe Gelukzaligheit aan 't aardryk is ontvlucht,
Daarna des bVysheit's roem, zoo goedt ik kon, voldongen.
l'kZonghoe'tO«fl<?£<?« vaak door hebzucht wordt befprongen; Hoe de eedle Dankbaarheit den geest der menfchen tucht: Ook hoe men in den Écht door vuige tweedracht zucht,
Doch door de Vriendfcbap 't hart tot liefde voeld gedrongen.
'kZong: dat een D/VZ>/ffr'tliefstdesHoogirenslofverbreid, En door de Zangkunst pryst Gods Hemelmajefteit, En vond my zelfs verrukt door myn Godtloovend zingen;
Maar, wordt doormyn gezang, hetvolkvan Godt gedicht, Dan ben ik 's hemelsch Heer oneindiglyk verplicht, ;En kan naar meer geluk nooit op de waereldt dingen.
BEDE.



6a BYBEL» em ZEDEDICHTEN.
B E D Ë.
CiiD CiiD CiiD CiiD CiiD CuD CuD CiiD CüD CijD
Geef, Heer! dat ik vervuldt van vreugden,
Verbreide Uw eer en lof! Ach! dat myn ziel, door reine deugden,
Zich opbeurde uit het (tof! Doe myne tong van heil oütfpriiigen,
Laat ik op de englen wys, Ü looven met de keurelingefi
Van 't heilig Paradys: Dan zingc ik (leeds de beste zangen,
Óp vloeibren trant en maat: Dan zie ik uit met groot verlangen, Naar 't eeuwig zalig padt dat naar den hemel gaat,
M E N-



MENGELDICHTEN.






6J
MENGEL DICHTEN. BRIEF
VAN
P I u s
AAN
P L A C I D A.
R k los, fny eeuwig af, die teedre liefdebanden,
Waar meé ge u, Placida, aanTELON hebt verknochtI Zy heeft, myn waarde Viicndt! in kloosterryke landen,
Schrik niet van 't geen ik zegg', een minnaar opgezogt; Zy heeft hem, vry en vrank, reeds liefde en trouw gezworen,
Rn wacht, met ongedult, naar 't aangenaam gefchal Van 't blyde Huwlyksfeestj dat in de tempelchoren,
Haar onftandyastig hart den Bruigom fchenken zal. li my .'..wat ram p!.. gy fclirikt!.. op 't hooreu dezer woorden,
De tranen bigglen op uw' bleekbefrorven wang: ■Iet fchynt of deze reen uwe eedlc ziel doorboorden;
Geen wonder, 'tliefdepak valt u gantseh zuur en wrang: ) Goiri! betoon myn viicndt Uw hulpe dezer dagen;
Laat hy geduldig zyn in bittre tegenfpoedt; Laat hy , op 't jammerdal, zyn kruis gewillig dragen:
Nooit trelF hem eenig leedt, hoe zeer de waereldt woedr. I E Ach



66 MENGELDICHTEN.
Ach! Placida, myn hart deeld in uw tegenheden;
Zyn deze dan den loon van uw ftandtvaste min? Eu hebt gy, dus vergeefs in 't liefdeperk geftreden?
Gedongen naar de gunst van eene hartvriendin, Waar in, noch liefde of trouw, noch deugden zyn te vinden?
Helaas! der menfchen heil is fteeds met ramp gepaard. Een maagdt is losfer, dan de losgelaten winden,
Dewvyl haar trouwloos hart geen teedren minnaar fpaart. Dit ondervond ge, ó Vriendt! in 't bloeien uwer jaren;
Dit ziet gy, tot myn fmart, voorwaar, wat al te vroeg; Dit moest, in uwe jeugdt, uTei.on openbaren;
DieTELON, voor wien gy een zuivre liefde droeg: Waar zyn haar eden? waar, waar henr beloftenisfen?
Zoo meenigmaal' in fchrift en met haar mondt gedaan. Eer zou het waereldtrondt het hemelsch zonlicht misfen,
(Dus zei ze) eer dat haar trouw en liefde zou vergaan. Me dunkt, ik zie den Brief, die ze aan u heeft gegeven,
Dien Brief, waar in zy, u, voor eeuwig trouw belooft, Ja zelfs den duurften eedt heeft met haar handt gefchreven.
Op eeuwigdurend ftaal, van's hemelsch ftoel geklooft.— Verwaarloost zy dien eedt, dan zal die namaals gelden;
Gods vierfchaarheerscht naar recht, behoed gerechtigheit, Zyn' donder flaat ter neêr den kloekften aller helden;
Wievalsch ten (Irydtperk treed wordt rasch ter neêrgeleid. Bouw nooit op 't aardfche goedt: — 't is alles onbeftendig:
't Is onrein, trouweloos al wat op aarde leeft; Uw valfche minnaares, is, in der daadt, ellendig;
Dewyl de kuaagworm hier nooit rust noch vreugde geeft.
BR.IEB
m



MENGELDICHTEN.
BRIEF
VAN
PLACIDA
AAN
T Ë L O N;
Op 't onverwachts wierd my een' Brief ter handt gefield, Een Brief, die my, Telon, geheel uw' (laat vermeld,
En, die uit Pius brein en hersfens is gefproten: l Uw zwager heeft voor my een waarheidsfchat ontfloten, En my, gelyk gy ziet uit dezen mynen Brief, Uw handelwyze ontvouwd. — Gy hebt een ander lief,
Een boezemvriendt, eerlang op nieuw u uitverkoren,
. En flopt dus ook, veellicht, voor my uw wrevlige ooren; — Maar neen, hoor eens detaaldiedeeedlewaarheitfpreekt, Eer Gods gewisie wraak uw fchandlyke ontrouw wreekt;
Doch denk niet, dat ik poog, door fmeeken, bidden, klagen.
Door dreigen of verwyt, u heden te behagen, Om dat ik, Tclon, u, uw lichhaamsfchoonte ontbeer: ó Neen! ik zoek u niet, - gy zyt, gelyk een peer,
Die aan een trotfchen boom , langftélig hangt te pryken ,
En, «oor mm eedie kleur, de fchoonftè Verw moet wyk'en, E 2 Waar



63
MENGELDICHTEN.
Waardoor den wandelaar, tot plukken wordt genoodt;
Doch, wen hy deze vrucht, van fchil en bast ontbloodt, Ziet hy, gelyk ik ben, zich deerelyk bedrogen; De fehoone peer is rot, door wormen uitgezogen. —
Dus is het ook met u, ó fehoone nimf Tel ONl
Gy blinkt naar 't lichhaam als een pasopgaande zon, En kunt een minnaar rasch in vuur en vlammen zetten; Maar, raakt hy, onvoorziens, in uw fluweelen netten,
Het ongeluk volgt hem op zyne hielen na ;
Hy raakt in zielsverdriet en bewerkt zyn fchaê: Waarom?... Om dat in u geen deugden zyn te vinden; Gy zyt der peer gelyk, dit toond ge aan die u minden,
Aan my, inzonderbeit, tie u om weermin back,
En die gy ook, in fchyn, altydt hebt lief gehadt; Cy konde, ó trouwloos mensch .' geheel myn hart verwinnen; Maar "k zie, gy zyt op 't oog gantsch anders dan van binnen :
Gy hebt met Judas mondt uw Placida gekust;
Doch ware en zuivre min voor eeuwig uitgebluscht, En hebt om dit bedryf Gods felle wraak te wachten; Maar ik, ik Placida, — waar zwerven myn gedachten!...
Word', ha myn doodt, gewis door's hemels min bekroond:
Zoo zie 'k myn leedt vergoedt, myn tedre min beloond ; Zoo zie'kmyneaardfche liefdein 'shetn'elschgunstherfchapéï, 6 Zalig tydtftip! Ach! ik reikhals naar 't óntflapen.'
'k Zie, dunkt my reeds, Gods hof— en hoor den hemelfloet
Voor d'allerhoogften throon, geheiligd van gemoedt, Gezangen zingen, die den Hemelheer behagen; Geen minnaar hoort men hier van droeve wanhoop klagen;
De



MENGELDICHTEN. 69
D: blydtfchap is van duur, de vreugde neemt geen endt;
Maar welk een fchouwtoneel! ik zie, waar'toog zich went, Niets dan een heifche poel zyn vuur en fulpher braken, Ik hoor 't gehuil des winds, terwyl de donders kraken,
En 't nare wee en -ach, weerkaatfen door de lucht.
Watfciirikb.'kzieMonfters—'tt hoor hetallernaarst gezucht; Het klagen en gekerm duurd in alle eeuwigheden; Maar zacht!., ik hoor, dunkt my een nare en droeve reden;
Een reden, die voorwaar, de ziel en 't hart doorboord!
Het is een maagdt diefpreekt... ik luister... zy gaat voord: .,. Ik heb thans loon naar werk van't hoogst gericht ontvangen; ,,'k Moet van de duivelen gerechte ftraffe erlangen; j ,, Ik heb op aard de deugdt, de ware trouw verzaakt*
,, En van meineedigheit een kleene zaal: gemaakt: ,, Ik hadt een braven vriendt voor eeuwig trouw gezworen : L (Dien eedt (laat nog geprent aan't ruim derhemelchoren)
,, Een trouw, die nimmer uit myn' boezem zoude gaan,
., Zoo lang 't alkoestrend licht aan 't firmament zou (laan ; ,, fa ar ach! diedierbren eedt wierdtrasch door mygefchonden, .„ 'k Verliet myn braven vriendt en viel in zware zonden:
„ Nu brand myn ontrouw harte in't eeuwigbrandend vuur,
„ By heifche moufters, ach! wat valt de zonde zuur". Ilier zweeg deez doemeling. Zy viel in onmacht neder En met haar ook myn geest. — AchGoè'1! leèn me een veder
Uit eenen vluggen wiek fsn eenen feraphyn!
Dan zal myn' Brief vol kracht en loutre waarheit zyn. Dan zal ik Tel ons hart, door hem, aan (hikken breken; Dan zal haar droevig oog de zilfïe tranen leken,
E 3 . Tot



*o MENGÊLDICHTEN.
Tot zy, uit waar berouw, my om vergifnis bidt:
Het zy uw' naam ter eer, wen ik 't bedoelde wit Naar echte waarheit treff'. Laat deugdt voor u dan banen, óTelon! 't padt ter vreê: ftort eerst, trouwlooze, tranen;
Men raakt, door waar berouw, ten hoogen hemel in.
Waar zyn uw eeden, waar, waar uwe zuivre min? Helaas! te roekeloos in 'safgronds poel gezonken, Moest gy, uw' Placida, in fchyn tot min ontvonken -
En lachchen met zyn leedt! — Uw wensch is u gelukt;
Maar, hadt de doodt hem liefst aan uwe zyde ontrukt, Dan hadt gy nimmer hem een valfche trouw gezworen: Doch de aarde moest het zien, de hemel moest het hooren,
Wat eden gy hem deedt — en Godt getuigenis
Zelfs dragen dat uw trouw door u ontheiligd is, En volgen 't ontrouw mensch, 't geen'k in ellend zag leven; 'k Heb in befpiegeling aan u een fchets gegeven
Des eindeloozen ramps en eeuwge zaligheit.
Ik hoop dat Godt voor u den hemel heeft bereid En, dat Hy, in Zyn gunst u altydt moge dragen! Maar, ach! zal niet de worm, eerst uw geweten knagen;
Moet niet het zondenpak in 't bloedt van Godes Zoon,
Als-meeuw gewasfen zyn, eer dat den gouden throon, Met zegeryk gejuich, zy door uw voet beklommen? Mcnhoord,in'tuurdesdoodsnietfchaarsdenhelhondtbrommen;
Men treedt de doornen eerst, eer men de rozen ziet;
Maar Tel on, langs uw' weg — is 't rechte leven niet.— Gy gaat in duisternis op kronkelige paden, En hoorde nooit naar 't geen u Placida dorst raden;
Daar-



MENGELDICHTEN. 7]
Daarom zyt ge, afgedwaald, gelyk een nuchter fchaap; De blindtheit dompelde u in eenen vasten flaap; Terwyl drie Kaim (*) u uit feilen haat deên beven, Kn u, een oude /lang (f) het zoetfte zoet wou geven; Daar echter, niets in haar, dan bittren alfem fchuild: Weet gy niet, dat die Godt die in den donder huilt, En harte en nieren kent, dat Hy elk een zal richten, En, dat de valsch'icit voor de reine deugdt moet zwichten? Hoe meenigmaal was ik met meély aangedaan, Toen wy Telon te faam by 't fchynen van de maan, In (helende eenzaamheit de boezemen ontlastten: Wat was 't u eene vreugdt, wen wy op 't uurtje pastten , Dat door de ftoute min vrywillig waar bepaald: — Hoe meenigmaal heb ik, ö Liefde! uw' lof herhaald, Daar 'k echter niets dan ramp, door u heb mogen fmaken: Wat roemde ik meenigmaal, dien mondt, die wang, die kaken, Die 'k wenschte dat de min my nimmer hadt doen zien. — Maar ach! wie kan de pyl dev vlugge liefde ontviièn! Wiens hart is zoo verhard om nimmermeer te luistrcn Naar de altydt zoete reên die 't minnewicht komt fluistren? Getuig, getuig, 6 Burg! die oog en hart behaagd. En die de Starren op het reine voorhoofdt draagd, — Getuig, hoe meenigmaal ikTtLON's hart kon (helen Met myn verliefde lier, in fehaaüw der hooge abelen,
Waar
(*) Z,ie bUdrayde 98. (t) 7ae blidczyde
E 4



72
MENGELDICHTEN.
Waar door de nachtegaal zyn klankjes rollen liet,
By 't (pelen van den winde en 't kabblen van den vliet,
Terwyl myn Melkerbuur de zwangre jadders drukte,
Zyn huisvrouw Els voor ons de fchoonlte vruchten plukte, Het edelst veldtbanket aan ons in gulheit fchonk, En Telons welvaardt uit een houte nappe dronk.
Getuig naar waarheit thans, ö fchoonftc lustplantaadje!
ó Aangename wyk! ó dichtgegroeid bosfehaadje! De cieraadt van ons oordt, het pronkltuk van ons dal: Wat ramp deeld gy niet meê —wat meldt ge al ongeval?
Kunt gy den zwaren hoon, my aangedaan, vergeten?
Is nog de nydt in u, op haren throon gezeten?
Of, is dat monfter reeds gedonderd uit uw fchoot? — Getuig aan Tel on dit, die my haar liefde boodt. —
Zy kan, hier uit nochmaals, myn zuivre min onrtiekkeu,
En dit, dit kan ten proef der ware liefde (trekken. — En gy, ö fehoone plaats! myn wieg, myn bakermat, Getuig, zoo wordt myn' naam door haat noch nydt bekladt,
Welk een (landtvastig hart in u is opgetogen:
Heb 'k niet de borden eener kuifche vrouw gezogen-; Een vrouw, die eer en deugdt, en zuivre waarheit mind? Is niet de braaffte man myn vader en myn vrindt,
En zult gy niet uw' roem op zynen inborst dragen. —
Streed Placida wel eer voor een van uwe magen, Heeft hy in u getoond, dat hy de wangunst 1 a:t, Geloof, wen Mavors borst, gedekt door't krygsge-vaadt,
Uw vrye en vetten tuin door oorlog aan dorst randen;
(Hoewel ik wensch dat Gobt u hoede voor zyn tanden.)
Dat



MENGELDICHTEN.
."3
Dat ook myn Neêrlands hart u byftandt zoude biên, En voor uw welzyn dryên, gevaar noch doodt ontzien, ó Ja! myn dadt! ruk los! wilt vry myn' romp ontwinden, Gy zult het Neêrlands bloedt in al myne aadren vinden, En tegensTi'.lon daan, met die getuigenis: Dat in myn eerlyk hart geen fchyn van ontrouw is; 'Maar, kon men eens, helaas! nimfTELON's borst ontblootcn, I Men zag weldra, dat zy, op aarde is voordgefprooten Uit eene boschbeerin, in een onzalig óordt: Ei duidthet nietten kwaadst, zoo'k nimf, u heb verdoord: De waarheit heeft myn pen haar volle kracht gegeven, En, niets dan waarheit, diend hier op 't papier gefehreveu. Is 't niet, (ik vraag 't u zelfs) eene allerfnoodile daadt, Dat gy uw' plicht verzaakt, een 'ander minnen gaat, Daar ge, als een bedtvriendin , met my hebt wezen zwerven, En my uw trouw bezweerde in leven en in derven? Maarneen, öfchoonheitlneen, derf met uvv'braafilenvrindt, Met hem, die gy, vol vreugd in myne plaats beminde, Hy zal, misfehien, op aarde uwe oogenleden fluiten; . Maar denk, dat myne fchim u vaak in 't oor zal fcurfeh; Wen hier uwaardsch gebouw, 't onftérflyk deel verlaat.— 't Zal my tot blyckfchap zyn, wen 't u naar voorfpoedt gaat: Mogt Placida zyn wensen, zyn gulle wensch gelukken, i Dan zouden pyn noch fmart u Telon nimmer drukken; Hoewel gy voor akydt de zwaarfle draf verdiend. — Spreek ik van (haf—wat noodt — een uitgelezen viiendt, ; Die hoog van aanzien is, in fchyn bezield met deugden, 'Die eene nimf voorfpeld de reihfle huwlyksvreugden,
E s Eq



r4
MENGELDICHTEN.
En fyk in zilver is, vergoed op aard het al!
Men vraagd 'er thans niet naar, hoe 't namaals wezen zal, Zoo maar't gefpannen zeil, vlak voor den wjndt blyft hairigeAi Maar, kan een godtloos mensch wel zulk een hen erlangen,
Daar zyne levenswys niets is dan vui igheit?
6 Ja, hoor 't geen ons Job (*) van deze mondeis zeid: „Zy worden (zegt hy) oudt, geweldig van vermogen; „ Zy zien hun fpruiten ftaag met onbenevelde oogen;
,, Bcdendig is hun zaadt, met hen, voor hun gezicht.
„Zy imaken nimmer ramp, hun huizen hebben 't licht „Van vreede, zonder vrees: Gods roê zal niet kastyden, „ Zoo lang-zy-zicj» op aard, )n 't aardfche goedt, verblyden;
„Hun vette dier, befpringd, en mist ook nimmermeer,
„ Wat groote zegening ! de koe kalft keer op keer: „ Haar kindren zenden ze uit als witgewolde foliapen, „Zy zien ze huppelen met de allerfchoonfte knapen:
„ Zy heffen met de trom en met de harpen aan ,
„ En doen het orgel zyn verheugde toonen liaan; „ In wellust vol van vreugdt, bevryd van angdig zwoegen „ Verflyten zy hun tydt, indrelend vergenoegen,
„Hunne uuren vliegen voord, als't lichtverduivenJ kaf;
,, Maar in een oogenblik gaan ze ook in !t aaklig graf".
Smaak dan op aard, Tei.on, al de aardfche zegeningen, Leef met uw'waardlten vriendt, in 'swaerelds wisfellingen,
'. ■ ■ r.i ..:.-• .ï: es. j,r
(*) Job itï: 7-1».



MENGELDICHTEN. 75
fn ongeftoorde rust, als met uw dierbaarst pandt,
Tot nut en voordeel van het vrye Vaderlandt. Zie uit uw tedren echt volmaakte fpruitjes groeien; Doe met uw vriendt, de kunst en wetenfchappen bloeien,
Zoo wordt door elk u gunst en achting toegezegd.
Vergeet thans Placida: hy is u al te (leent (*), Dan dat gy aan zyn liefde en aan zyn trouw zoudt denken: [Laat zyne ontroostbren fchim ook nooit uw hersfens krenken,
Op dat die fchim aan u, uw ontrouw niet ver.vvt;
Maar, denk met aandacht, dat 'er eens een droeven tydt IVoor valfehe fchepflen komt: en gy ook op moet dagen, iWen, voor Gods richterftoel, zyn ziei u aan zal klagen.
(*) Oir zi-t op eene Mufire van Tuos, aan Pits huisvrouw gefchreyen, waar van de Copy in Placiuaas handen is.
BRIEF



76 MENGELD I C II T E N.
V6k ii£> 'JS* gW> H&> 'A'J, £9 Vfy
BRIEF
VAN
PLACIDA
AAN
P I u s.
Ik heb, 6 waarde Vriendt! uw droeve maar gehoord;
Zy heeft my 't hart doorboord. Ik Mond van uwen Brief verbaast, een blikfemfchicht
Treedt niet zoo rasch aan 't licht, Dan ik nimf Tel on's naam, in uw papier zag (laan,
Met al haar valfche daèn: Ik ben u zeer verplicht voor deze gulligheit,
My voor het oog geleid. — Verlies ik een vriendin, ik vind thans in u weer,
't Geen ik in haar ontbeer. De zoete vriendtfehap, is me, ö Pius! meerder waardJ
Dan 't beste goedt op aard : ó Ja! geen hartvriendin, heeft op myn zinnen vat,
Wen zy der deugdt beklad; De vuile valschheit gaat, zelfs onder 't fnarenfpei,
Al lachchend naar de hel: 'k Begeer geen huisgenoot, die liefde en trouw verpand,
Al hadt ze 't rykfte landt. Kan Tclon, zonder my, op aard vèrnoegmg zien;
Wel aan, laat zulks gefchiên:
Ik



MENGELDICHTEN. 77
Ik wensch toch evenwel dat haar op 't jammerdal,
Geen heil ontbreken zal. Slaat zy, haar eedt en plicht, te roekloos in den windt:
't Is, — om een waarder vrindt, Die 't leedt verzoeten zal, dat haar te wachten ftaat,
Van 's Hemels wyzen raadt. — Zou Placida vol angst nu treuren dag en nacht,
Waar' dat wel goedt gedacht? Zou hy, gantsch hoopeloos, zyn korten levenstydt
Verflyten vol van fpyt? Zou eene ontrouwe dan die ware deugdt verfoeid
My houden vastgeboeid? Neen, Pius, neen, ik lach om al die ydelheit,
Wel eer te duur befchreid? Gy weet, wat Landtman Poot zingt in zyn Galathè:
„ De min brengt vleuglen mee".— Laat dan ook nimf Tel on van eenen andren vriendt,
Voor eeuwig zyn gediend ; Laat zy, met hem, op aard, bevryd van tegenfpoedt
Ook fmaken zudr en zoet. — Geloof dat Placida, vol vreugdt, thans, vrank en vry,
Zich houdt uit flaverny; En dat geen ontrouw hart me in 't neetligfte oogenblik,
Zal lokken in den ftrik. — Uw Vriendt, 6 Pius! heeft de zwaarfte ramp geproefd
Waar op de liefde toeft, En, wat is toch den loon, voor eene oprechte trouw? —
Veel tranen en berouw. —
L TK.



78 MENGELDICHTEN.
LTKKLACHT
E E N E R
MINNAARESSE
B Y HET
GRAF
VAN HAREN
MINNAAR.
Droevige oogen, doet uw traufiu, rollen langs myn bleekeri wang;
Barst, myn boezem, loos uw zuchten, treur, ei treur uw leven lang;
Ween, myn ziel, beween uw'Minnaar, —ach! zyn doodt
treft my het hart: Stamyby, ó Opperheerfcher! in deze onherllelbre fmart.— Moest uw levenszon, ó Minnaar! voor haar' middag ondergaan,
Om in beetren oordt te fchynen en in fchooner glants te (laan ? Moestge uw trouwe Minnaaresfe, die u altydt heeft bemind. Dan dus onverwachts verlaten en ontvliegen als een windt? Moest de doodt u van my rukken, u berooven van het licht? — Ach! dat hy me, in uwe ftede hadt getroffen door zyn' fchicht!
Mogt



MENGELDICHTEN. 79
Mogt de zerk, dieu, myn Minnaar, reeds bedekt, ook myn
gebeent'
Aandonds tot een fchuilplaats (trekken, dan hadt ik rasch uitgeweend ;
Danhoordcookdenllemelnimmermynenbittrenjammerklacht, Die'kom uw verwelkte bloemptje, fchreiè'nde uitflort, dag en nacht.
Droevige oogen, doet uw tranen, rollen langs myn bleeken
wang;
"Barst, myn boezem, loos uw zuchten, treur, el treur uw
leven lang;
Ween, myn ziel, beween uw' Minnaar, — ach! zyn doodt treft my het hart:
Éfca myby, óOpperheerfcher! in deze onherdelbre (mart.— SBeske ik, puik der jongelingen, aan uw deugden, aan uw zeên, 'Aan uw gulheit, brave godsvrucht, en uw teedre minzaamheén;
Aan uw fchoonheit, eedle houding, geestige aart, en vluggen geest,
Dan beken ik: in deze eeuwen is geen beter mensch geweest;
Maar, helaas! gy neemt uw deugden met umeê naar'taaklig graf,
En uw fchoonheit, kracht en fterkte, duiven weg als vliegend kaf. —
Gy, gy waard myn lust, myn blydfchap op dees wisfelvallige aard';
'kHad me, aan u, door d'Echt verbonden, wen de doock U hadt gefpaard;
Maar, dit mogt my niet gebeuren, — 'k zie u, ach! tet neergeveld,
En uw prille levensdagen als een rook voorby gefneld. —
Droe-



go MENGELDICHTEN.
• Droevige oogen, doet uw tranen, rollen iang myn blee!;en wang;
Barst, myn boezem, loos uw zuchten, treur, ei treur uw leven lang;
Ween, myn ziel, beween uw' Minnaar,— ach! zyn doodt
treft my het hart: Sfa my by, ó Opperheerfcher! in deze onherftelbre fmirt. — Mogt ik, 't laatst vaarwel, niet hooren, en myn teedere
affcheidsgroet
Van u nemen! Hadt ge op aarde eene al te groote drift en ipoédt?
V/as uw Jszus op u wagtend? Hoorde ge. in Zyn ryksgebiedt, Reeds der engien fchelle kelen , zingen 't blyde hemelliedt? Mogt i'; uw beklemde lippen niet meer drukken aan de myn ? Kon myn liefde u niet behagen? — Motst ge in beetre kreitfen zyn?
Moest gy, met der englenreiën voor des Hemelsch heilgen throon,
Vrolyk juichend de eere zingen van Gods nooit volprezen Zoon ?
Schepte gy, daarom, niet langer, vreugde in myne kuifche min,
En verliet ge, om zulk eene oirzaak, uwe oprechte hartvriendin ?
Droevige oogen, doet uw tranen, rollen langs myn biceken wang;
Barst, myn boezem, loos uw zuchten, treur, ei treur uw "leven lang;
Ween, myn ziel, beween uw' Minnaar,— ach! zyn doodt
treft my het hart: Sta my bv, ó Opperheerfcher! in deze onherftelbre fmart. —
Eer



MENGELDICHTEN. Ji
Eer zal hemel, zee en aarde, door 'tverflindend vuur vergaan, En de zilverblanke fterren niet meer aan den hemel (taan; QEer zal Jezus, op de wolken, richten 't uitgebreid heelal, Eer ik uwe liefde, ó Minnaar! en uw trouw vergeten zal; Nimmer kan een eenig fchepfel, in myn hart, uw plaats bekleen;
Nooit zal ik een ander minnen: neen! gy blyft myn vriendt alleen:
Gy zult my eens wedervinden in denzelfden maagdenflaat, Wen ik, op myns Losfchers wenken, 't aardfche pelgrims
dal verlaat;
(Rust dan,Minnaar, tot uw Iichhaam,vroIyk opltaat uit het ftof; 'klloopmetu, hierna, de Godtheit toe te zwaaien eerenlof. Droevige oogen, doet uw tranen, rollen langs myn bleeken
wang;
Barst, myn boezem, loos uw zuchten, treur, ei treur uw leven lang;
Ween, myn ziel, beween uw' Minnaar, — ach! zyn doodt treft my het hart:
Sta my by, ó Opperheerfcher! in deze onherftelbre fmart.
F O?



MENGELDICHTEN.
OP MYNE
GEBOORTE-VERJARING.
Jezus hoop en heil van 't leven,
Troostfter in den bangften tydt, Gy wilt klagers redding geven,
En maakt treurigen verblydt: Wen zy U orn byflandt fmeeken, Heeldt Gy, Heeldcr, hun gebreker

't Keurvolk door U uitverkoren, Schenkt Gy zegen, vroeg en fpaé;
Gy wildt naar hun fmeekllem hooren, Wen ze U fmeeken om genaê;
Ja, wanneer zy klagend kermen,
Wildt Ge, Ontfermer, U ontfermen. «*»
Dies, ÖHeer! ó Opperkoning
Van der cherubynen hof! Nader ik tot Uwe woning
Met myn dank en mynen lof, Op dees dag, gefchikt tot danken; Albcfluurder, Huur myn klanken.
Gy



MENGELDICHTEN. S3 Gy hebt tot myn achttien jaren,
Van myn 's moeders buik af aan, My geredt uit veel gevaren
Die ik niet kon wederftaan, Hadt Ge Uw hulp my niet gefchonken; Schenk me, Ontvonker, liefdevonken. 
Nimmer laat Uw goedtheit varen,
'tWerk of maakfel van Uw handt; 't Is reeds tweemaal negen jaren
Dat ik fmaakte Uw onderftandt, En, Uw zorg mogt ondervinden, Zielenvrindt, als al Uw vrinden. <<?>
Echter durf ik niet gelooven,
Dat Gy my reeds teér bemindt; Want, myn fchuldt (Treeft ver te boven,
't Wanbedryf van meenig kindt; Doch Gy kundt, — wat 'k heb misdreven, Scbuldtvergever, 't my vergeven.

]a, wie leeft 'er op der aarde,
Zoo doemwaardig, Heer, als ik? 'k Ken van 't Kruisbloedt nog geen waarde;
'k Leef nog in des fatans (frik: Leer my, ('k heb Uw hulp Van noodenj A [gebieder, Uw geboden. '• ••
F2 J*



34 MENGELDICHTEN.
Jezus leer my 't padt der zonden,
Steeds vermyden in myn' tredt; Wasch myn ziel' in Uwe wonden:
'k Roep tot U in myn gebedt; Wil my met Uw' Geest beftralen; Albepaalder, ftel my palen.
O
'k Moet thans Uwe goedtheit pryzen, II eer, daar Gy my hebt bewaardt;
'k Dank U, voor Uw gunstbewyzen; Wyl Ge in liefde ook hebt gefpaard,
Mynen vader en myn moeder:
/loeder, blyf lang hun behoeder.
'k Dank U, Schootzoon van myn' Vader,
Bron van alle zegening; Wvl 'k U op myn jaarfeest nader,
Thans, nu meenig (ïerveling, Biddende tot U komt treden; Bidder, leer my Uw gebeden.
Ja, 6 Godt! verhoor myn fmeeken;
Myn verlangen is naar U: Wil myn fleene hart verbreken;
Maak my voor de zonden fchtiw, Zoo zal ik U eere geven, Levetisvorst, door al myn leven.
Do



MENGELDICHTEN. «5
Doemy, boven alles, vasten, Niet van *t geen de ziel niet deerd.
Maar van't geen haar, door de lasten Van den duivel overheerd;
Laat ik daaglyks biddag houën;
Trouwe Godt, blyf myn vertrouwen,
<»
Wil my voords gezondtheit fchenken;
Draag Gy voor myn liehhaam zorg; Maar, wil boven al gedenken,
Lieve Jezus, Zielenborg, Aan myn ziel, uit vrye ontferming; Geef, Befcbermer, haar befcherming.

Dan zal ik eens met de fnaren Van 't volmaakt gezaligd choor,
Mynen danktoon nedrig paren; — Ja, my dunkt dat ik reeds hoor',
Hallels door 't geloofsoor dringen,
Hemelvorst der hemellingen.
Dp Bedendag
F 3 GE-



(6
M E N G E LD I C IJ TEN.
GESTUIT
VOORNEMEN.
Ik zinge van een tydt, die my nog kan verblyën,
Toen ik met Rozemonclt, In 't krieken van den uchtendftondt,
De liefde ging beflxyën ; Ik zing, rondtborstig, thans de fehoone minvermaken,
Die ik onlangs genoot, En hoe een fehoone mondt by lieve malfche kaken
liet mftrgêfieücBt vergroot; Ik zing hoe Venus zoon de harten weet te treffen,
En aitydt overvvfid; Ja, hoe hy 't grootst verfehil, recht minzaam kan vereffen,
Wanneer men tcêr bemind. — Ik zing op vryen trant, de droefheit in de vreugden,
De blydfcbap in 't verdriet; Ik roem, ö Ruzemondt! uwe onbevlekte deugden;
Doch gy, gy boordt my niet — 'kGa evenwel myn' gang...Apol, fpan gy myn fiiarên,
Het is ter uwer eer: Ei my... ó fpyt!... wat noodt ? — De Hoop is my ontvaren,
Myn fpeeltuig valt ter néér.
DE



MENGELDICHTEN. tr
DE
HELDTHAFTIGE ENGELSCHE
KRYGSMAN.
Ik zing thans van een' beidt,
Die in het bloedig veldt,
Wïerdt nimmermeer ontftelt: Maar met zyn fterke handt millioenen kon bevechten;
Die met zyn bloot rapier,
Door 't blakende oorlogsvier,
Vernielde mensch en dier, En uit het rooven toog met zyn verwoede knechten.

„ lk trek myn blank geweer,
„ Altydt ((prak hy) van leer;
„ 'kVerfla zelfs leeuw en beer, .„ En komt me een mensch aan boordt met ongezotite reden,
„ Zoo kloof ik hem den kop,
„ Of hang hem ylings op
„ Aan eenen yzren ftrop; „ Wyl ik my nimmer ltore aan klachten of gebeden.
F 4 » *



SX MENGELDICHTEN.
„ Ik heb laatst met een Déén, ,, In 't worstelperk geftreên, „ En kloofde hem zyn leên, Zoo dat hy van dees,klucht vergat het navertellen: „ Ik maakte hem van kant, „ Met dees myn linkerhandt: „ Begroef hem in het zandt; „ Dewyl 'k myn ziedend bloedt in de aadren voelde zwellen.
O
„ Toen ik d'Amerikaan,
„ By 't fchittren van de maan,
,, Tot morden zou verdaan,
„ Moest eene gantfche troep voor myne wreedtheit vluchten; „ 'k Bracht allen hen in noodt, „ En fchoot met dukken loot „ Wel duizendt hunner doodt,
„ En liet en weeuvv en wees van droevig hartzeer zuchten.
<?>
„ Of wil men op zyn Fransch , „ Met my in 't veldt ten dans, „ Dan fteek ik met myn lans, Zoo fel, dat de aarde altydt moet van myne eer gewagen: „ De moedige Engehchman, „ Die wyslyk mikken kan, ,, Zal op myn naam en van, „ Gewis nog naar myn doodt den grootden krygsroem dragen.
„ Doch



MENGELDICHTEN. t9
„ Doch myn oprecht gemoedt,
„ Zegt op een vasten voet,
,, Da: Neêrlandsch vrouwenbloed! „ My meer behagen kan dan 't ITrydend bloedt der Franfchen.
„ 'k Vloog zwemmende over zee,
,, Naar Hollands vette reê,
„ Wen ik met Galatbi „ Mogt in het zachte dons een minnewetje danfen".
F 5 ©E



$o MENGELDICHTEN.
Hare
d e
M I N
o p 't
onverwachts.
'k Ging onlangs bly van geest, in frisfche wandeldreven,
Op eenen uchtendtftondt, My uit de muffe ftadt in 't luchtig veldt begeven;
Want, vvandlen is gezondt. — 'k Lei my, vol vreugdt ter neer in fchaaüw der lindeboomen,
Waar 't grazig vee zich voedt, En waar de blanke visch, al fpartlende in de ltroomcn,
Zyn zoeten lust voldoet. — 'k Las in die ftille rust, de fehoone Mingedichten,
Van den vermaarden l'oo ï ; Toen moest het grazig choor voor dees vermaken zwichten;
Wyl liefde byftandt boodt. — Hoe wonder kan de min des menfchen hart doorboren,
Wanneer men 't minlte merkt. Zy komt ons in de rust met zagte pyien (toren,
Daar zy in 't binnenst w erkt. — 'k Zag in die kalmte een maagdt, naast myne zy getreden,
In hemelschblaauw ge.vaadt, Zy was de fchoonheit zelfs, zeer net gevormd van leden
En fraai in haar gelaat:



MENGELDICHTEN. fl
Hare oogjes waren zwart, haar koontjes als de rozen;
Haar lipjes als karmyn; (Men zag haar nimmermeer verandren noch verbloozen;
Maar ahydt vrolyk zyn; IZy wist door hare Jpraak elk een tot vreugdt te weiken
En ('peelde op 't fpichtig riet; IZy kon het kondfte hart al brandend naar zich trekken;
Maar deurden hadt zy niet. iGeen wyslyk onderzoek kon haren geest behagen,
Zy minde paal noch perk; . ZY fleet ftecds lusteloos haar korte levensdagen,
En kou geen huislyk werk: I De vale en booze nydt was haar in 't hart geboren,
De klapzucht haar bedryf: Ga, (fprak ik) fchoonheit, ga, gy kunt my niet bekoren;
'k Verkies een ander wyf. Een korten tydt daar na, kwam my op teedre voeten
Een kleene en rappe maagdt, Toetreden, en, vol vreugdt, me al lachchende begroeten,
En — zoo gy naar heur vraagdt, Haar aanzicht was verOert met duizend bruine vlekken, ■
Door 't branden van de zon: Haar maagre leden , hadt zy door heur kleedt doen dekken,
Zoo fraai als ze immers kon: — Het nut van hare fpraak was haar, ó fpyt! ontnomen,
Zy fprak onnutte reên: Al de aadren fchenen, als de takken van de boomen,
Door huidt en vleesch en been; —
Ik



5,2 MENGELDICHTEN.
Ik zag, ó naar gezicht! veel groote blaauwe naten,
Gedrukt in mondt en wang, Door oogen, blaauvv van verw, beloeren, als door gaten,
Haar aanzicht maakte bang: De breede vvyden neus geleek te willen pikken
In haar behairde kin: De langgefpande mondt ftond om de pan te likken;
Maar gantsch niet tot de min : Het lange en dikke hoofdt was vol en recht bewasfen
Met hairen roodt van kleur, En zou op 't poezel lyf van geene maagden pasfen,
In 't midden van zyn fleur: Haar tonnen waren vol met goudt en zilvren fchyven:
Haar kasten ryk belaên : Haar glinltrend diamant deedt elk verwonderd blyven
En opgetogen ftaan; Zy was de gierigheit; want, hebzucht in 't vergaren,
Is daaglyks haar bedryf: — Ga, (fprak ik) hebzucht, ga, laat goudtdorst met u paren,
'k Verkies een ander ivyf. Na't einde dezer reen, kwam my op nieuw voor de oogen
Met grootfche zwier en pracht. Een groote en lange maagdt, vol blydfchap opgewogen;
Maar, zwarter dan de nacht; Haar wit en helder kleedt was opgetooid met kanten
Van boven tot beneên : Ik zag, naast hare zyde, een (loet van Iyftrauwanten;
Want nooit is zy alleen:
Haar



MENGELDICHTEN. 93
Haar hooge Franfche muts was opgefierd met bloemen
Naar d'allernieuwften trant; Men zou, in rykdom, zelfs haar boven Cr*fus roemen
Schoon kaalder dan het zandt: De woorden die zy fprak, die waren fiks doorkneden:
Zy hadt een vluggen aart: Haar minzaamheit gepaard aan blyde vrolykheden,
Was yders achting waard; Maar, by dit al, hadt zy veel looze en fnoode ltreken:
Zy kon de huichlaary, En wist die looze fchim in' 't vaifche kleedt te Heken,
Geiyk een fnoode pry: Haar hart fprak vaifche taal, de wroeging deed haar beven:
De tooi was haar bedryf. Ga, (fprak ik) fnoode, ga, laat fchyndeugdt met u leven;
'k Verkies een ander <wyf. Nu, dacht ik, zullen my geen maagden meer genaken;
Doch ik fprak al te Hout; Want, na een korten tydt, hoorde ik reeds fchoentjes kraken,
In 't naast gelegen woudt, En zag een hupfchemaagdt, ö fchoonheit! nooit volprezen,
In zedig groen kleedy, Met vlugge houding, fchoon gepaard met bloozend vreezen,
Zich voegen naast myn zy': Haarliefrelyk gelaadt, haar fehoone aanminnigheden,
Hare onbevlekte deugdt, Haar vriendelyke fpraak, haar roemenswaarde zeden
Ontvonkten myne jeugdt:
Geene



|ff ' MENGELDICHTEN.
Geene aardrche pracht, noch fchyn, kon hare ziel bekoren:
Zy minde vrede en rust: Het waar genoegen fcheen haar teder hart befchoren:
Zy (lelde in Godt haar lust: De nutte wetenfchap kon haar alleen vermaken:
Zy leefde naar Gods wet: Nooit hoorde men, door haar, een eenig fchepfel laken:
Haar naam is onbefnet. ó SchboH aanminnig Beeldt! gy zyt myn tweede leven:
'k Min u van Honden aa:i; Geef my oprecht uw hart, ik zal u 't myne geveh;
Nooit zal myn trou v vergaan. — Hier op wierd onze min voor eeuwig vastbefloten,
En 't vryen ons bedryf: Ga, (fprak ik) Chris, ga, laat zich uw min vergrooten:
Gy wordt gewis myn zayf.
DE



MENGELDICHTEN. 95 D E
MAN
VAN
SMAAK.
Span vry, 6 Dichtren! uwe fnaren,
Op aangenamen toon} Wil met Apol uw klanken paren; Laat nimmer u de hoop ontvaren:
Zoo krygt ge, een krans ten loon.

Zingt vry Achillh heldendaden,
Op trippelende wys; Wil in de vreugde uw hart verzaden; Streeft als verrukt op rozenpaden,
Naar 't juichend Paradys.
O
Galmt fleeds verheven lofgezangen
Op onnavolgbren maat; Laat nooit uw cither werkloos hangen, En wilt gy, lof en eere ontvangen
Verwind dan nydt en haat.
Mint



?ó MENGELDICHTEN.
Mint fehoone en nutte wetenfehappen,
ó Minnaars van de deugdt! Gy vorderd rasch met groote flappen, En doet ons in de handen klappen, Van ongedvvonge vreugdt.

Wilt daaglyks uwen yver toonen,
In 't malen op 't paneel: De Schilderkunst zal u bekroonen: Der Dichtten Godt uw moeite loonen;
Uw kunst is fraai en eêl.
Maar my kan niets van dit vermaken. — 'k Beu van een andren fmaak,
En niemandt kan myn keuze laken;
Ja veele naar de myne haken;
Zulks duldt geen tegenfpraak.

En, vraagt men, wat my kan behagen ?
't Is om op myn gemak By fehoone en warme zomerdagen, Vry van ramp, van leedt en klagen,
Te rooken myn tabak.
DE



MENGELDICHTEN. gg
b • e
KRACHT
DER
JENEVER.
G:;,evsr goedt van proef en fmaak,
Kan long en lever Herken;
ja, zoo den mensch bewerken, Dat hy, nog boozer dan een draak,
Gaat biuten paal en perken. *.
Cenever goedt gedistileerd, Vernieuwd der menfchen krachten, En kan de pyn verzachten;
^aar» 'choon zy zyne nieren fineert, Doet ze echter 't hart verfmachten.
Cenever maakt de wyz'en gek,
Van goede kwade wyven;
Kan 's menfchen opzet flyven; Zyn treden buiten 't eng bellek
Der eedle. reden dryven.
tkttêver ve'iligt ons voor köuw;
Kan vreugde en blydfchap geven ;
Verkwikt, verheugd,-doet beven, En brengt den mensch in fmart en rouw,
Of do-.-t hem zondig leven;
a AAN



$3 MENGELDICHTEN.
AAN
DRIE
W R E E D E M E N S C H E N.
Wiens borlten, wreedaards, hebt gy hongerig gezogen? Zyt ge, in een fomber bosch, door een leeuwin gevoei En heeft dees voedltervrouw van 't aakitgtte gebroedf,
U wederom gebragt voor 'smenfchen teedére oogen?
Gewislyk ja; dewyl ge, ontbloot van mcdedoogen, Uw handen verwen wildt in myn onfchuldig bloedt; Of, hebt ge, ó beulen! nogcenmenfchclykgcmoedt?-
6Neen! geen menschlykheit heeft, op uw hart, vermogen
Beeft des, voor d'oordeelsdag, die fnellende u genaakt Vreest Gods rechtvaardigheit, wiens wraakvuur eeuw blaakt;
Want deze zal gewis, ó wreedaard.! wreedt u handlen. -
Haalt uwe wreedtheit in...Bidt G odt om Zyn genaej Op dat Hy, in Zyn gunst, u eeuwig gadefla, Enge, inlanlimocdigheit, op'tpadtdesheilsmoogtwandlei
AMÜ,



MENGELDICHTEN, o|Lj
LIERZANG
OP DEN
E ENEN TWINTIGSTE N VERJAARDAG VAN
R O Z E M O H D T.
He C lust me, d Rozemondt!
Al vroeg in d'uchtendtfrondt. Een blyden toon te zingen;
Schoon gy my niet en hoord;
Zal 'k echter 't ftemaccoordt, tot voor Gods throon doen dringen.
ïh.e genoegiyk, hoe volzalig, is het leven dat Godt g*ft •! en den mensch, in volle vreugde tot Zyne eer en glory leeft,' G 3 ' Wen



100
MENGELDICHTEN.
Wen getrouwheit, narist de deugden hem door hart en aadrcri fpcelt,
Ryp verftandt en zuivre zeden zyner ziele is meegedeeld; Wendefchoonheit,ophaarfteeltje,bloeidinheetenzonnefehyn, En de koontjes van de bloempjes rooder dan de rozen zyn; Wen de bulderende winden, en de vlagen zyn vergaan; Want, dan zietinen, welk een blydfchap, eerst het bloempje tierig ftaari.
't Is nu, eenentwintig jaren, dat myn lieve Rozemondt, Even als een geurig blocmpjeprykte op eenen malfchen grondt: Graanryke Oogstmaandt, vol van vruehten, gaf haar 'teerftè ■ ■ levenslicht;
Gy myn fehoone kwaanu te voorfchyn als een geestig Godtlyk wicht:
Dan het lust my niet tcToemen , Rozemondt noch hare zeêrH 7k Zwyg haarde ugdefc> haarbckwaamheit en haar zielsbekóorlykheên;
Want,wiekanhetzonlichtfchildrcn,opeenvuilbemorstpaneel: ()f, wat vogel, zonder vlerken , vliegen door elk waereldtdeeiy 'k Zal my liever throonwaards wenden, Gode fmeeken om Zyn hulp,
En myn op gebogen knié'n nederliggen in myn (tulp. —
Lieve Jezus,IIartekenner,Nierdoorgronuer,IIeilryk Godt, Levensbï'onaêr, Beêverhoorder, Schenker van'het zaligst lot, Schapen weider, GangbelTierder.heinelsch Licht vol van genaè, Godt en mensch véreend in Wezen", Lyder op het Golgotha ; U alleen zy lof en eere, dat Gy Rozemondt op aard', Door Uw Godlyke Albeltieiing tot myn blydtfchap hebt bewaard,
: . Daar'



MENG E L D [ C li T E N. ' Iar
I Dnar Gy, driemaal zeven jaren, haar voor ramp en ongeval1 1 [ebt behoed,en metUwzegenvppr haar waakte in veldt en (lal. Wie.wïe kan naar eiseh Ü looverj voor die gunst,ö Hemelheer! Doe gy zelfs myn toonen klinken,vrolyk dankbaar totüwe eer
V^uit,niynlof,zyUgeheiligd,voorUwgoedtheithaarbetoondI" Wyl Gy altydt, al haar daden met Uw zegen hebt bekroond; 'Maar laat zelfs haar mondt U roemen op een onnavolgbre wys, En, daal juichend in haar neder uit Uw eeuwig Paradys; Wil haar tot Uwe eer bewaren en met zegen overlaên ■
Laat Uw' Geest haar hart verlichten op des waerelds kronkelpaên;
Geef haar voorfpoedt, zielsgenoegen, heil, gezondtheit rust en vreê,
stort Uw' zegen lange jaren op haar tierig rundervee;
|roon haar, met een kroon van gryshcit, voer haar eens deidagen zat,
n Uw' EsmarouHen woning Uw vóteaalge hemelltadt Vaar zy U zal leeren kennen , om daar, welk een blyde ftof, Wet de dankbre cherubynen aan te hen'eii tot Uw lof.
G 3 AMIN-



rjS MENGELDICHTEN.
mm mm mm mm mm mm mm A M 1 N T A S TRO O STZANG
VOOR
f R U ü E N T I A,
OP DEN
DOODT
VAN
G R A T U S
HAAR
ZOONTJE.
Wat baat bier bet droevig treuren, Waarde vrouw Prudentia,
Laat Amintas u opbeuren, Volg zyn trippeltoontjes na:
Luister toe...'k zal zachtjes fpelen;
U myn troostreên mededeelen.
Alwatlevenheeftontvangen,wordt,helaas!gantschonverwacht, Aan het tranendal ontnomen, door den koning van den nacht^
Men-



MENGELDICHTEN, 193
Tvienl'dienroover,huwlyksfcheider,onvermurwbrefelledoodt;
Gy,gytroluiejongeGRATUsuitzynsmoedersteedrenfchoot:—
Mogtdan zulk een teeder wichtje niet meer wonen op deze aard,
Om dat deze onzaalge waereldt niet dan ongelukken baard?
Was zyn gladde (tem,zoo lieflyk, lang genoeg beneên gehoord?
Was de rei der feraphyntjes op dit herdertje bekoord?
Moest dit fpruitje jong van jaren, juichend op een hemeltoon, llnhethagelvvittechoorkleedtpronkenvoorGods liefdethroon? [Ja, öGratus! gy zingt heden, GoDTtereere, welgemoedt, En zyt eeuwiglyk ontheven van uw pyn en tegenfpoedt.— Juichend daalden naar beneden, uit het prachtig hemelhof, Duizendt duizendt cherubyntjes, zingende des Heeren lof, Om zyn zieltje heen te voeren op een jaspisfteenen grondt, Waar hy midden in de reien der gezaligde englen flond; R Hemelsch Siö'n wlerd ontfloten, en hy,ftrevende op het padt, Waar de rooderoosjes groeien,flaptebly in 'shemelsch ftadt.— O! mydunkt,ik zie zyn wiekjes,boven'tlicht vanzonen maan, Onder hoogverheven toontjes, glinltrend op- en nederflaanj 't Geestige engeltje, is aan 't zingen op een reine hemelwys, Dat de galmen van zyn keeltje rollen door Gods Paradys: Wie zou niet van vreugde fchreiën omhctheil'tgeen hy geniet? Staak, ei Haak, ö brave moeder! uwe droef heit uw verdriet; Ziet ge uw Gratus u ontnomen, hy, hy is in beetren oordt, Waar geen fchepfel heeft te klagen, of door rampen wordt geftoord;
Hy zal u , in 't eindt der dagen , wen uw' loop voleindigd is. Met ren koninglyke kroonc, kroonen aan Gods bruiloftsdisch. ■ G 4 'kWensch,



Ï04 MENGELDICHT E N.
'kWensch, dat de Opperhemelkoning, die hy 't bovenmaansch gefchal Qp een koets van lucht en wolken, alle lehepden richten zal; U lang in Zyn gunst beware, Zynen zegen dag aan d,ag Op uw huis, en alle de uwen, ryklyk nederftorten mag; Hy beware uw andre zoontje onder Zyn befchermiugsvlerk, En Hy fchenke u nutten by Handt op uw noestig akker u eik; IIygeveugezondthcit,voorrpoedt,rust,genoegen,hei;envreê, Late pest noch ziekte heerfchen, by uw talryk rundervee: Neen, Hy zegene uwe kudde, tot gy eens, der dagen zat, DoorZyn handt,aandeaardeonttogen,aanlandt in deshcmelsch itadt,
Waar gy, in de zaalge reiën van het juichend Efrata, Met uw Gratus bly zult zingen 't eindeloos ftulklujab.
VLIE-



MENGELDICHTEN.
rbS
VLIEGENDE
M I N,
AAN
ROZEMONDT,
in Navolging van den Dichter POOT.
R o 7. f. m o n d t , myn lust, myn leven, Pronkjuweel met deugdt doorweven,
Laat ons minnen, eer ge uw tydt, Met uw prille levensdagen , Ongevoelig heên ziet jagen;
Want uw fchoonheit raakt gy kwyt, Eer gy 't denken kunt of merken: Rozemondt, de min heeft vlerken. '
G 5 Laar.



jc4 MENGELDICHTEN,
Laat ons vryën, minlyk fpelen, Malschjes kusten, zachtjes (Irelen,
Geef me uw nectar en ambroos, Doe my hangen aan de tipjes, Van uw lieve kuifche lipjes,
Als een bytje aan eene roos; Laat de liefde uw hart bewerken: Rozemondt, de min heeft vlerken.
'k Zag dat ge onlangs in de weien , Bly van geest, gingt fpelemeiën
In uw peinfende eenzaamheit; 'k Volgde u, in die frisfchc (treken , Waar ge u fpiegelde in de beken,
En hadt naauw my neérgeleid, Of Jupid' bond me in zyn teugels; Rozemondt, de min heeft vleugels, ■
$
Wilt gy naar myn bede hooren, Laat myn min u dan bekoren ,
Minnenswaardc- Rozemondt. 'k Zal u trouw met hart en zinnen , Zuiver en oprecht beminnen , Tot myn' laatllen levensltondt; i Reine liefde breekt geen teuge's:
Rozemondt., de min heeft v;cv,gjs.
• > O Zrl-



MENGELDICHTEN. ief
Zilvren golfjes, zoete baren, Laat myn klanken met u varen,
Over de uitgebreide zee; Draagt ze by myn tweede leven: 'k Hoop zy zal my weermin geven;
Spoeid u voord, — brengt antwoordt meé In het bloozende uehtendtkrieken : Rozemondt, de min heeft wieken.
Of, hoordt gy geen teedre zuchten? Wildt ge uw' mi maar (leeds ontvluchten?
Schuwd gy hem op alle uw paên? Kan ik dan geen troost verwerven? Dan zoo wil '1; u ecuwig derven
En by Cloris minnen gaan, Eer gy 't denken kundt of rieken: Rozemondt, de min heeft wieken.
WACU-.



ioS 1 M-ÉNGELDICIITEN.
WACHTEN
NAAR
ROZEMONDT,
in Navolging van den Dichter POOT.
Gistren ia den morgenftondt, Ileeft my fehoone Roze mo n d t By.dees klayerryke weiden, Clnder 't minnen hier verfcheiden j Maar, helaas! wat zielsverdriet, Rozemondt, gy zyt 'er niet.
Zy, zy, hadt my trouw beloofd .
Dat ze eer 't zonlicht zich verdoofd, Of de klok hadt agt geflagen , Voor myne oogen op zou dagen ;
Maar, helaas! wat zielsverdriet,
Rozemondt, gy zyt 'er niet.
Gaa



MENGELDIC II TE N. isp
Gaat myn uurwerk dan niet goedt?
Heeft dé min te groot een fpoedt, Of ben ik te vroeg verfehenen? Neen... de tydt is reeds verdwenen;
Want, ik weet het voor gewis:
Dat de klok reeds negen is.
Avondt daal uit uw paleis;
Volg Apol in zynen reis; Laat uw' zweep beltendig klappen; Doet uw paarden moedig flappen;
Want ik weet het voor gewis:
Dat de klok ruim negen is.
Haast u dan, ó vlugge tydt!
Avondtftondt die fpoedig glydt, Wil myn vreugden raseh vermeeren; ^ Hymen rust graag in de veereu,
Èn ik gaarne dezen nacht,
By het meisje dat ik wacht.
*
Dagaanbrenger daal gezwind, '
Brengt den nacht die reeds begind. Gy verlangt ook naar uw lusten; Want gy zult by Tbetii rusten,
En ik in dees blyden nacht,
By het meisje dat ik wacht.
DE



Hó MENGELDICHTEN.
p E
GESTOORDE WANDELING.
t)e alkoesterende zon verfpreidQ gouden dralen,
Met fchoonen luister op de velden , boomen, blaén; Men zag den hemeldauw al fchittrend nederdalen
En wederom met glamsch ten luqhtgevvelve ingaan; Het nachtegaaltje liet zyn fehoone klankjes hooren
En vloog al tjilpend door dett lommerryken boöms Men hoorde 't lief geluidt der blyde vederchoren,
Terwyl het vischje fprong en dartelde in den (broom; De bloempjes prykten op hun groene en zachte delen,
En toonden, door hun feboon, wie hunnen Maker was ïk za°- het rundervee in veldtvermaken deelen ,
By 't dartiend grazen in het nuchtre en malfche gras; De zuster van den doodt hadt Melkers huis verlaten,
En Huisman ging met Els al zingende landtwaards heel Waar zy het grazig vee de teedre zuivelvaten
Aftapten om daar van de nutte kaas te kne^n; ,



MENGELD I C H T £ N. m
5 Iet tladsgewoel, begon al langfaam voord te glyè'n;
De Brandersknecht verliet zyn klamme legerfteé; De Molenaar zag men naar 't Koopmans pakhuis ryè'n;
Schoon rykaardt met zyn gaê nog fliep in rust en vreê: De Winkelier zag men zyn vengfters openftooten ;
De Tapper wierd gewaar aan zyne drooge borst, Dat reeds de dageraadt zyn deuren hadt ontfloten,
En leschte, pas ontwaakt, door Brandewyn zyn dorst; De Timmerman klom op de fchier onzichtbre daken;
De Metfelaar begon met frisfche kracht en moedt Een nieuwe Schutflnis (*) hecht, en naar de kunst te maken.
Daar Steenenhouwer zaagde iri grooten drift en fpoedf,— De Molemaker ging gezwind zyn taak volbrengen,
En maakte 't binnenwerk derEendracht (f) zoo 't behoord; De zoon van Smit Vulkaan kon langer niet gehengen,
Dat hy door Luiaard in zyn werken wierd geftoord; De Kopcrflager deedt eens yders ooren tuiten;
De Kuiper kuipte in vreugde een lek genevervat; DeVerwer ging vol drift met Hans zyn knecht naar buiten ,
Waar hy een boeren huis en ftal te verwen hadt; De Blokkemaker was aan't dikke boomen hakken,
Die hy wel rasch, door vlyt, tot pompen hadt gemaakt, De Bakker bezig aan het voedtzaam broodt te bakken
Hadt reeds ten middennacht'het blanke deeg gebraakt-
De
(*) Die op den Dam, te Schiedam, wierdc gemaakt, (f) Een Brandersmolen, in dezen tydt , te Schiedam op de flaie' Vest getU.hi wordeude.



H2 MENGELDICHTEN.
Dé Grutter bragt zyn meel rondt by de winkelieren ,
En hadt, reeds vroeg, een zak met klinkend geldt vergaa-d; De. Brouwer zag zyn werk door zynen knecht bellieren ;
De Brander hadt tabak noch morgendrank gefpaard; De Kleedermaker zat niet lust een rok te naaien;
De Schoenenmfiker liet zyn drielh! meè niet leeg; De Stoel ■nmaker was aan.'t ftoelecknoppen draaien,
En, Mandenmaker zong; dewyl hy klanten kreeg; De makke Provenier ging bly zyn geest verlusten,
Waar hy het edel groen zag pronken voor zyn oog: Terwyl de doffertjes hun minnenvlammen blusehten,
En 't bytje geurig fap uit roozenknopjes- zoog: Toen ik, in eenzaamheit my onlangs ging vermaken;
Maar in dat tydtverdryf wierdt onverwachts geltoord; Want, in het gras hoorde ik, iets piepen , fchrecuwen, kraken,
.Geenwunder..;1/iji?' mynhondt,hadtdaareenmuisvermooror
WA A IC



MENGELDICHTEN. „3
WAAKZAME i O R G.
Nachtegaaltjes, ftaak uw fpeï?n.
Nu myn fehoone rust geniét; Laat uw lieflyke orgelkelen, Vrolyk rollen door de abelen, Waar gy 's Landmails oor kundt ftrelen
Met uw zielverrukkend liedt.
#
Hier kundt gy my niet vermaken;
Want ik byen met zorg belaên : boord myn bei...wil 't zingen (laken, Een korten tydt uw kunst verzaken; Maar doet Claris niet ontwaken,
Met het ritflen door de biaên.
H Hier



n+ MENGELDICHTEN.
Hier is my de wacht bevolen;
Deze wacht verfchaft, ó lust! Van haar wangen, die als kolen Gloeien, rozen en violen, Die zy voor my houdt verholen,
Tot ze in 't groen heeft uitgerust.
#
'kZal my in dit heil verblyên, Wen gy, beestjes, heenen flreeft:
Zorg bekneld me aan alle zyên;
Maar 't zal dra wel beter glyên,
Wen in zoete minnaaryên , Damon met zyn Cloris leeft.
WIN- I



MENGELDICHTEN.
115
WINTERSCHE AVONDEN.
D e duisternis bedekt dit rondt; ■ De zon ligt reeds te rusten ' En kust haarTbeth gulden mondt,
Met nieuwe minnelasten; Het windrje loeid door bosch en dal;
De fnëeuw glimpt op de fhraten; De vorst doet ons den hoogen wal
Door felle kou verlaten; De Huisman die de warmte kiest
Voor al de ftads vermaken, Voegt zich by Els waar 't nimmer vriest
En duikt in 't Inlands laken; De herder Damon poogd verheugd
Zyn Pbillis lief te vinden, Aan wien men hem zyn prille jeugdt
Zag op hot naauwst verbinden; Men hoordt tot in den middennacht
De winterlieden fchuiven; Elk minnaar toont zyn frischte kracht Om 't fieldde voord te duiven:
D.' kusjes worden niet gefpaard; .
De malfche wangen bloozett: — Een vryer van verliefden aart, akt in den wintertydt de fchoonlte maagdenrozen.
112 DE



i K, MENGELDICHTEN,
D E
LENTE
AAN
GLOORROOS.
D e dorre winter :s alreê Op (helle vleugels heengevlogen:
Men ziet hef tierig rundervee Ter klaverryke wei getogen;
De Boer verlaat den zwarten haart En gaat met Els, zyn uitverkoren,
Naar 't veldt, waar hy den room vergaardt Eu daar de vooglenzahg hem klinkt door hart en ooien,
Hy ziet de nuchtre k'averblaên Waar van zyn vette zuivèrkoéien
Hun gragen buik (chier overlaên , In eenen beek van paerlen vloeien:
De beemden, bosfchen, bron en vliet, Verfcliaflen ons veel zielsvermaken ;
Het pluimgediert galmd liedt op liedt; Natuur heeft de aard bedekt met cc-ii g'roenverwig laken.
De



MENGELDICHTEN. u?
De bloemen pryken op den fteel: Zy ftaan mee pracht in 't goudt te bloozen;
Het windtje hoord men door d'abeel1 Al lladdrend zuchtje op zuchtje Ioozen;
Het fchaapje fcheerd den malfchen grondt; Cupido zit in 't woudt te loeren
Op 't koele hart van Rozemondt: Om dat aan Damons hart voor eeuwig vast te inoeren.
# * #
Maar gy, myn Gloorroos , die de wrange vryheit mind En uwe dagen denkt in eenzaamheit te flyten,
Rust nooit by 't Ientgevvas, hier rust het venuskindt; Wyl het tot fchaamtens toe u zoude uw keus verwyten.
H 3 DE



i iS MENGELDICHTEN. ^^^^^^^^^^^^^^^^^
D E
TROOSTELOOZE II U I S V R O U W.
Ik ben, riep Julia, in ongeluk geboren
En moet, reeds vroeg, op aard veel rampen ondergaan... Ach! hadt men in den buikmyns moeders my doenfmoren,
'klladtdan geen tegcnfpoedt op 'swaerelds kronkelpaên: Hoe zoo? vroeg Doriant, die juist dees klachten hoorde, Welk is de tegenfpoedt die u het hart doorboorde?
Ach! buurman,'k ben, fprak zy, een troostelooze vrouw,
Die diep gedompeld ligt in bittre fmart en rouw: Myn man, helaas! myn man.. .wie kan dien hoon vergeten? Geeft my, zyn vlytig wyf, altydt meer (laag dan eten.
AAN



M ENGEL-DICHTE N. u9 AAN
K L O R I M E N A.
Uw liet?haam, Klorimeen,
Is fchoon vnn top tot tédn
En fchynt van wasch gemaakt,
't Geen zagt diend aangeraakt; Maar, 't hart dat daar in woont, is harder dan een (teenWat heeft een minnaar dan aan uwe teedre leén? - v
11 4- KUSJE



120
MENGELDICHTEN.
K U S J E.
Rooder dan de roodtfte rozen Die in d'lichtend vrolyk bloozen
En waar op het dauwnat praald, Zyn de lieVe en (leile tipjes Van myn Chris malfche üpjes
Waar het zoetfle 'zoet uitftraalt : Wen ik die naar eisch mag kusfchen,
Smaak ik hemelfche ambrozyn En voel myne vlammen bltisfchen
In een hemel van fatyn.
EEN



mengeldichten. 121
EEN
GERUST H U W E L Y K.
Quiryn, die, jaar op jaar, van landt tot landt, ging dwalen. Die, door zyn ving verftandt wist yders roem te halen,
Die in het waereldtrondt met aanzien wierdt gekroond En alles onderzogt, fprak onlangs tot zyn vrinden:
„ Ik heb, gelyk gy weet, veel zaken bygewoond „ En ook in d'echten (laat gezien veele eensgezinden;
„ Maar 't beste huwlyk dat ik vond in 't Kristendom,
,, Was, « aarde man was blindt en waarde vrouw was flom",
h 5 op



122 MENGELDICHT E N.
O p
JAN OS.
Jan Os zei: dat hy ook een grooten hoedt wou dragen Om dat zyn buurman hadt een Henri Qua/re op:
Doe dat toch niet, zei Tryn, gy zoudt het u beklagen; Want zeker zulk een hoedt voegt aan geen osfenkop.
OP HET
ZIEN
VAN EEN
OUDT KWAADAARTIG WYF.
Wiezie,k!..eimy!..watramp!..hoek!opnnynang(lighart! Zie 'k vuige haat en nydt weer Vafgrondspoel onttogen?
o Neen!,., het is een mensch in 'sduivels ftrik raward.'-r Een mensch...maar die een Hang 't fenyn heeft afgezogen.
OP



MENGELDICHTEN. 123
AAN
O P DE
AFBEELDING
VAN
F I L L I S.
Zie hier eene eedle Nimph, vol lieve aanminnigheden;
Een hemelfchoonheit, naar het leven afgemaald: Minerve en Fer.us zyn in haar albasten leden
Met Dido en Heken op eenen (tandt gedaald; Daarom kwam Fcbus neêr om Fillis te verderen Met een gevlochte krans van eeuwige eerlaurieren.



j2i
MENGELDICHTEN.
AAN D Ë
ZANGGODINNEN,
Zanggodinnen, leer my zingen t
Op een vrye en blyën toon; Daal uit Pindus tempé kringen; Leer my naar de gtofy dingen
Van uw zanggezinde Goón: Lei my langs de roem der bekenj Waar de bronnen nectar leken:
'kZal daar b'y (en re ié' gaan:
Dankbaar myncn cither (laan ; Of— zou u myn toon vervelen
Op jdee* aanscqamen Mondt? Doe my zelfs dan beter fpelen, Minnedeuntjes die vaak Mrelen
't Harte van myn Rozemondt.
RE-



125
REGISTER.
B Y B E L- en ZEBEDICHTEN,
Het Landt leven. . . ; Bladz
De Godtloozen op zyn Sterfhedde. , , ' '
De Gctoovigen op zyn Sterfhedde* , . *
D e Lofzang der Engelen by de Geboorte van Gods'Zoon. 20.' Jezus de li-eg, de fVaarheit en het Leven,
Kerszang. ... * A
Kristus tot de Kerk. , " °„'
De Kerk tot Kristus. , , Tl'
Aan den Doodt , . °"*
F.cr.e Gr af (lede fpreekt. , 4* ^
De Geboorte van Gods Zoon, . * # ^4»
Gods Verhoudt met Noach. , *y
Het laatfte Oordeel. , . * 3Ö' Abrahams Of er bande. ,
Lof der OttnoedigbeH, , ^
'i IVacrelds Tdelheit. , - ' * 29' De Lydtzaambeit. , , />£ Z<tcbtmoef.'>gbeit. , De Godtvruchtigbeit. . . .*
De ScbynbeiJigheit. , - 43»
X>* Gièrigheit. s »'•'"• '* 44'
ƒ>* Dronkenfchap, . . 45«
/)f F.cwwigbeit. . ' 4"«
Tydt. . • 47.
Het Vuur. , '48,
flf/ , 49-
De Aarde. . ; ' 5».
Z)e Lucht. . , 5l.
-De Gelukzaligbeit, ' 52*
Z><? fVysbcit. . . ' ^* 53«
/fe/ Vergenoegen. . 54»
/)? Dankbaarheit, 55»
/ƒ*/ Huwhk. . '56.



126 REGISTER.
De Vriendtfchap. . . ' Bladz 5$,
JJe Dichtkunst. . ... ^<j,
J)e Zangkunst. . . . tfo.
Slotzang op de 14 voorgaande Klinkdichten. ■ . Cl.
Bede. . . ... . 62,
M E N G E L 1) 1 C II T E N.
Brief van Pius aan Placida. . . ^ Brief vanTMacida aan Telon. . .
Brief van Placida aan Pius. . ^6. Lykklacbt' eener Minnaaresfe hy het Graf van baren
lUinnaar. » . >. . . ^g.
Op myne Geboorteverjaring. . . g 2*
Gefluit Voornenten . . . gg.
De heldtbaftige Engelfcbe Krygsuian. . . g^.
De Min op 't Onverwachts. . . 90,
De Man van Smaak . . . 9-,
De Kracht der Genever. . . . p^,
Aan drie wreede Menfchen. . . pg, Aisiiutas. Lierzang op den eenent wiiitigflen Verjaardag
van Rozemondt. . . . 99, An-,i;cas. Troostzang voor Pradentia, op den Doodt van
Gratus haar Zoontje. . . . 102>
Vliegende Min, aan Rozemondt. . . *• 105.
IVuckten naar Rozemondt. . . jog.
De gejioorde. IVandeling. • • . 1 io. Waakzame Zorg . . ,
JVuitt •< fche Avoii'len. . . . IJS.
De -Lente aan Gloorroos. . . i\6.
De troostlooze.Huisvrouw. . . j j gt
Aan Klorimena. . . . ltg\
Kusje. -. * . . , i/>0. Ben gerust Huwe/yk. . . . Op Tan üs. . . . -122.
Op het zien van een oud.' kwaadtaartig ffyf, . ibid.
Op de Afbeelding van Pillis. . . j-^.
Aan de Zanggodinnen. . , i2^, EI AT DE..