RYMJOURNAAL
ber Ontmoetingen van Alle het Scheepsvolk
van HET VlSCH HoEKERSCHIP
de JUFFROUW JOHANNA,
Ter Vifchvattgft Üitgerufi: door deri Wel Ed. HeerPIETER SCHIM* En Gevoerd door Stuurman DIRK VERHOORN»
Behelzende alle de Omftandigheeden by het hëërnèn van het voornoemde Schip op dè Noord-zee, door een Engelfche Kaper; als: inzonderheid de Weederwaardigheeden der Schcepelingen , zoo op gem» Kaper, als in hunne byna driejaarige Gevangenis in de flad Hul, en op andere Plaatfem
Befchreeven en in Rym gebragt door
HENDRIK van der GAAUW,
Eenen der Scheepelingem
Alles voorgevallen in de Ja ar en 1780, 1781.9 1782 en 1783.
Te DELFT, by C. POELMAN en ZOON,
m
È



AAN DEN BESCHEIDEN
l E E Z E R.
Waarde Leezer, hoe wel ik niet gedagt had ooit eenig Werk meer in het ligt te geven, zoo om dat ik de Dichtkonfi niet verjlaa, dat ik gaarn wil bekennen ; ah om dat myn Beroep zulks niet toelaat; hebben echter de volgende •wederwaardigheeden my hier toe bewoogen: den 18 december in hei Jaar 1780 uit gevaar en zynde, om op de groote wateren ter Vijfchtry myn beroep waar te nemen, ben ik onwetende van den noodlottïgen Oorlog met Holland en Engeland , door een Engelfche Kaper gcnoomen, en in Engeland opgebragt; en na twee Jaar en, elf Maanden en twee Dagen Gevangen geweefl zynde weederom door de aanbiddelyke Voorzienigheid in goede gezondheid op de plaats myiser inwooninge terug gekoomen.
Het geen my in dien tuffchentyd wedervaarcn is , hebbe ik zoo goed en kort my doenlyk was in Rym gebragt.
Plet aanhoudend verzoek van vcele myner vrienden en goede bekenden is de reede dat ik hetzelve ter Drukpers hebbe overgelevert; het welk anders niet zoude gefchied zyn. Wenfchende, indien hetzelve mogt geleezen worden van fchrandere lieden die de Dichtkonft verftaan, myne menigvuldige fouten te willen overzien en verfchoonen; met te denken na de Man is zoo zyn zyne gaven. Neemt het dan uit gulle vriendfehap aan, gy zult ''er nog wel iets in vinden dat tot verwondering ft rekken kan wegens de handelwyze die de Heere houd met de Menfchen kinderen; waartoe wy u des Heeren Zeegen wmfchen.
H. VAN DER GAAUW.



Il Y M JOURN A A L.
ökr Ontmoetingen van alle met Scheepsvolk
van het VlSCH hoekerschip
de JUFFROUW JOHANNA, Ter Vifehvangft uitgeruft door den Wel-Ed. Heer PIETER SCHIM, en gevoerd door Stuurman DIRK VERHOORN,enz,
W At komt deMenfch op Aard, al dingen aan te treffen, Die »y met zyn verlïand, in 't minft niet kan bcfeffen; Daar by niet aan gedenkt ziet m' onverwagt gefchien, En pf't hem is tot fmert, hy kan het niet ontvlién;' Devvyl de Opperheer beftuurd des Menfchen zaaken , En alles door Gods hand ook moet tot voortgang raa'fccn i Zoo dat de Sterveling wel boven 't Aardfch gediert* Zyn Wegen overdenkt, maar God zyn gangen iliert, Hier van wil ik nu eens een kort berigt gaan geven, Hoe dat de Heer benuur.:, de gang van 's Menfchen LevenNiet ieder hoofd voor hoofd, maar zommigen van dien. Verleent me uw anndagt dan; wy waren Twaalf lien Zoo oud als jong te faam die ons zouden begeeven Om een geruimen tyd, om Vangft op Zee te zweeven * Niet njet een floep of boot, die waaren veel te kleen Maar met een Hoekerfchip; tot dezen Vangft alleen
A - Var*



C 4 )
Van ouds bekwaam gekeurd: ditHoekerfchip, wilt weten, Was Juffrouw Johanna, toen 't werd gebouwd geheten. Door Reder Pieter Schim, ter Visvangft uitgereed De Stuurman die zyn zorg, en vlyt met lult beileed Om voor de Redery op alles naauw te letten, Zal 'k met al 't Scheepsvolk hier in tatig ter neder zetten i Dirk Verhoorn is zyn naam ; die voorts dc eerde was, Is Hendrik van der Gaauw; dan komen hier te pas Jan van den Heuvel, en die 'k ook niet moeft vergeeten , TweeKrukkenbergen, met Jan van den Bos wild weeten; Ook Willem Lely, en Leendeft van Leeuwen , voord Vier Jongens die met ons nog kwaamen binnen boord, Van alles wel voorzien; dus twaalf zielen te faamen, De Jongens zyn naar rang aldus genoemt by naamen, Corneüs van Eng"len, en Cornelis Heemskerk, Leen Starrenburg, en Wilm van Leeuwen, tot dit werk Der Viffchers afgerigt: voorts gingen wy wild merken, In het Jaar Tagtig, in de Slagcmaand aan het werken, Om dus gelykerhand ons Schip te maaken klaar, En toe te ruften, met Zout, Tonnen, en wat daar Al meerder dienftig is, (want wie kan zonder falen Wat Zeeman al behoeft, na regten eifch verhalen:) Dog maar om kort te zyn; met werken voor en naar Bragten wy alles fcheep, en doe ons Schip was klaar, Werd ook de tyd beftemt, wanneer wy zouden Zcylen, Wy bragten daar op haalt, ons Kooygoed zonder feylen In dit ons Zeemans Huis, om na een korten tyd Te (teken van het Land, daar men om winft met vlydt Tn de December maand den agtienden daar neven Vroeg in den morgenltond, ons moeiten Scheep begeven:
Dus



C 5 )
Dus namen w'affcheid, van Vrouwen en Kinders mee Met wenfch dat ons de Heer mog: hoeden op de Zee; Wy voeren blydlyk uit, men riep aan vrouw en kind'ren Voor 't laatde nog genagc, geen ding kwam ons verhind'rcn, 't Was op een maandag doe men van ons affchcid nam, En 's avonds, de klok tien men nog tot Vlaarding kwam' Zoo dat wy 'sandren daags, gevoert door wind en ftroomen Zyn vergenoegt en bly, tot voor den Briel gekoomen :
Wy wierpen daar terftond ons Ankers over boord, ^ De Wagt werd opgezet; veel van ons volk ging voordt Nog weder eens na huis; dog ik, en twee daar neven Der manfehap, zyn met my binnen Scheepsboord gebleven, Wy gingen vroeg na kooy; en ia den morgenftond Kwam al ons volk weer aan, en riepen om terftond De boot te zenden, ik ging wilt daar wel op Ietten Ten eerden in de boot, en my tot roeijen zetten, En doe zy waaren nu behouden binnen boord, Sprak onzen Stuurman, die van allen werd gehoord, Kom mannen nu aan 't werk, laat niemand onzer zwigten Maar wilt met haaft en fpoed, beide onze Ankers ligtem Dat aandonds werd verrigt; wy haalden 't Zeyl in top Daar toe ten eerften by, met de kluyffok voor op, De wind was in 't zuidöoft, wy zeylden zonder klagcen Tot buiten aan de bank; daar moeden wy wat wagten, Tot dat de Lootsmans-boot ons was vooruit gezeild, Doe hy was op het droogd, heeft hy de grond gepeild, 'tWas dertien veertien voet dat hy daar heeft vernoomen, Waarop hy feinden, en wy zeylden zonder fehroomen Zeer fpoedig en gezwind, het Maasgat uit in Zee; Vertrouwend' op de Heer, og dat geen ramp of wee,
A 3 Of



( 6 )
Of bangen tegenfpoed, ons treffen op de baaren, (Zoo bad elk onzer) maar of God ons wou bewaaren. Nu waaren wy in Zee, en weer en wind was goed, Wy zeylden om de noord, vernoegt in allen fpoed, Want in twee etmaal zyn wy ras ter plaats gekoomen Daar VhTchers ncering doen, en werpen in de ftroomen Hun hoekwand op zyn tyd; wy hebben 't ook gedaan Op hoop of men van God een zeegen mogt ontfaan, Men teniet en haald met vlyt; dog hebben ondervonden Pat Godes heilig Woord ook waarheid is bevonden, £n alles is vergeefs, hoe dat men haald of fchiet, Wanneer den Opperheer zyn Zegen niet gebiet. Of men al vroeg ftaat op, en tragt laat op te blyven, Als men Gods zegen milt, dan kan men niet beklyven, Zoo was 't met ons geftelt, de Vifchvangtt was gemeen: Dit viel ons fmertelyk, want waar wy 't wenden heen, Geen Vifchvangft mpn genoot; dit deed ons treurig klagen Dat het ons tegenliep, en dat van dag tot dagen: Zoo liep in treurigheid het oudejaar ten end, Dog 't geen ons naaken zou, was weinigen bekend. Men ilaaft al weder voort met haaien ende fchieten, Maar mogten voor ons werk, flegts weinig Vïfch genieten; Dog in het laatft der Reis heeft ons de Heer betoond Zyn goedheid, en ons werk met Zegening bekroond: De laatfte fchoot twee drie dat moet ik hier betuigen Deed hy ons d' overvloed der brakke waatren zuigen, En opende zyn hand, na zyne vryë magt; Want toen ons Vilfchers werk ten einden was gebragt Hadden wy twintig ton, en twee nog daar beneven; Drie honderd Cabbcllaauw was in ons bun in 't ievcn,
Ê»



C 7 )
En fchoon voor al de moeit' de Vangft. niet was te groot, Men loofde egter God, daar men zyn guntt genoot, En in gezondheid naar zyn Goddelyk gehengen, Ons Schip, en zoeten Vangft nu dagten t'huis te brengea. 't Was zeventien honderd en een en tagtig Jaar, January agtien, toen wy ons maakten klaar Om wederom verblyd, na d' onze toe te wenden : Wy maakten ons bereid, men dagt op geen elenden, Wy leiden 't weftwaard op, en hadden geenen rouw, De wind was in 't zuidweft, en blies een ftyve kouw, De dag die nam een end, en in den avond fpaaden Na het werk was gedaan, wy God den Heere baden Dat hy ons hoeden mogt voor rampen en gevaar, En na genoote ruft het helder dagligt klaar In wclvaard en verheugt wederom doen beleven, En voorfpoed op de reis, en goeden windt te geven. Na dat men het Gebed ten eynden hadt gebragt De buik door fpys verzaad, en opgefteldt de wagt, Ging ieder na zyn kooy, dien 't viel te beurt met luiten Zyn moede leen een poos ter kooy te mogen rullen. De wagt ging op haar poft; dog trof tot groot verdriet Veel regen, dat in. dit Saifoen wel meer gefchied, Dog na een korte poos begon de lugt te breken, De wind op Gods bevel, blies uit de noorden ftreeken, De wagter ging om laag, en gaf naar zynen pligc Van de geleegenheid, den baas een trouw berigt, Die boven kwam, en fprak: Wy zullen zonder feylen Brengen de reeven uit, en gaan wat meerder zeylen, Gaad roept de maats terftond, en op dat zelfde pas, Verrigten 't volk gezwind, 't geen hen bevoolcn was, A 4 En



C 8 )
En gingen allereerft het fchoverzeil by zetten; De koerffe was Zuid-Wed, men moed op 't duuren létten: Wy Zeilden met vermaak den ganfchen langen nagt, En omtrent de klok drie het zeil een top men bragt; *t Ging alles na ons wenfeh, men durft niet beter denken, Daar ons de Heer mboi weer en goede wind kwam fchenken, Den nagt die nam een eind, en in den morgendond Een ieder tot den Heer zyn morgenoffer zond, Wy loofden zyne trouw en goedheid nooit volpreezen, Die hy op 't vriendeiyk aan ons dus had be weezen, En fmeekten dat de Heer dees dag ons by wou daan, Dat ons geen fmert of wee in 't mind tnogt treffen aan: Zoo eindigt men 't gebed, 't begon al reeds 'te dagen, Men ging na boven om de Wagters te ondervragen Hoe dat het was gedelt, en of men niet iets zag Geen Scheepje groot of klein: zy meteen bly gelag Riepen oodwaards van ons daar zien wy zonder feylcn Een Hoeker die als wy komt voor de wind te zeylen, En op dat zelfde pas hoorden men een geroep Voor aan lag nog een Schip; Dat 's een Duinkerker floep.. Men zag het allegaar, want ik moet u befchryven Dat het gelyk een Wrak lag zonder zeyl te dryven.
Wy draaiden by, en draks heeft men de grond gepcilt-, Of men ook in de koers, en vaart niet wasgefeilt. Toen hielden wy weer af, 't ging alles na het leven, En kwamen zoo dit Schip gezwind voorby te dreven: Toen men 't voornoemde Schip was weinig gepaifeert, Wierd onze rud en vreugd in druk en rouw gekeert; Een droevig treur-toneel moet ik u open leggen, § Waarde L.ezcr: maar dit moet ik u cerd zeggen,
Wagt-



( 9 )
Wagt niet van my, dat ik door jok of fporterny Dit aklig treur toneel zal fchuiven aan een zy, Dit is myn meening niet; want ik moet u berigcen Dat dit na myn begrip hier ganfchlyk niet zou ftigcen , Want in een droef verhaal gelyk dit heden was Komt fpot of gekkerny dunkt my ganfch niet te pas, Meer zeg ik hier niet van : maar zal befchryving maken Hoe dat men door dat Schip in droefheid kwam te raken. Hy trok zyn zeylen op, en volgde ons agter aan; Wy ftonden als verfteld; elk dagt hoe zal dat gaan, Met loft hy zyn gefchut, dit deed"ons meerder vreezen, Wy zeiden tot malkaar zou het ook Oorlog weezen ! Hy toond' een Britfche vlag, doe fprak ik zeer benard, Ik denk gewis van ja: 'k gevoelden 't aan myn hart ! Wy toonden ook de vlag tot teeken dat wy waaren Een Hollandfch Schip, dog dat bragt ons in meer bezwaaren, Hy fchoot weer op ons toe, het welk ons zeer verdroot Men nadert valt malkaar, als hy door 't zeyl weer fchoot; Wy moeiten draaijen by, en konden 't niet ontvvyken, Doe riep de Kapitein; wild vlag en zeylen ftryken; De Stuurman riep daarop, waarom moet ik dit doen? Of is het Oorlog? wie zou hier dit kwaad vermoen! Gy zyt een Engelfchmnn dat hoor ik uit uw reden, En toond in uw gedrag als zeer te zyn t' onvreden. Toen riep hy wederom: met vloeken en gezweer, Indien gy niet en ftrykt, fchiet ik 't van boven neer, Gelyk een wolf is op 't onnozel fchaap verbolgen, Zoo was hy mee op ons; en deed ons ltraks hem volgen, De vlag en 't zeyl ging neer, en op dees harde wys Was in een oogenblik ons Schip en Manfchap prys.
A 5 WiP



C xo )
*t Was aklig op dat pas , men zag de kinders wéenen, En loopen ginds en weer, rondom ons Hgbaam heenen, Den een' roept Vader lief, den and'ren wy zyn dood, Een derden wederom, wy zyn van hulp ontblood; Ja wy die zelfs al zyn gekomen tot meer jaaren , Waren in grooten angft, met herten vol bezwaaren:
Vermids dees Engelfchman ons niet als wreedheid toond, En wy een zaak als dit nooit hadden bygewoond. 't Was nu met ons gedaan; de Vyand wilt opletten Gebood zyn kapers volk de boot in Zee te zetten, Zy roeiden aan ons fchip, (wy waaren overmand) En liepen over 't dek met fwaarden in de hand, Piftolen op de borft, wy niet als vloeken hoorden, *t Was of men ons al 't faam gelyklyk wou vermoorden: Wat dunkt u Leezer nu! waaren wy zulks gewend? Ook was voor 't meerendeel hun taal ons onbekend, Doorwyzen, en een woord:, dat wy flegts nog verftonden, Hoorden wy dat hy was van de Stadt Huil gezonden, En dat het Oorlog was; dit fprak hy tot bewys Gy moet na Engelandt, u fchip en volk is prys. Hein Krukkenberg, en ik en onzen Stuurman meden Wierd 3angczegt terftond in 's vyands boot te treden; Wy ftaaken af van 't fchip en roeiden doe zoo voort, Dat wy in korten tyd quaamen aan 's vyands boort: Wy traden in dat fchip niet wetend wat t'ontmoeten, Dog den Captein kwam ras de Stuurman vrindlyk groeten, Hy greep hem by de hand, en fprak wild agter gaan : De Stuurman vangd daarop dees redenwiiïeling aan, 'k Bemerk myn Schip is prys, maar wilt my rantfoeneeren? Indien gy zulks wild zoo zegt flegts u bcgeeren.
Dog



Dog kreeg dit kort befcheidt zoo veel men kon verdaan Neen: gy met volken Schip, moet al naar Englandt gaan. Hoe ftonden wy verlleldt! over deez' harde woorden Die wy zoo onverwagt tot onzen fmerte hoorden :
Daar was niet aan te doen gelvk men merkt' en hoord, De boot roeit wederom het Hoekerfchip aan boord, Drie Jongens moeiten ook zich doe by ons begeven, De kleinde is aan boordt zyn Vader by gebleven:
De Jongens hier voornoemd kwamen in 't Kaperfchip, Wy waaren doe aldaar als in een houtc knip. Wy riepen nog genagt denk eens wat harde zaaken En bictre maaras teug dat wy doe moeden fmaaken.
Het woord genagt genagt fneed ons door lyf en ziel, • Men riep voor 't laad vaarwel het geen ons bitter viel. Het Kapersvolk ging doe hun boot weer binnen zetten, Haalden hun zeilen by, om ook, wild hierop letten, Het Hoekerfchip dat wy 's morgens hadden gezien Te zeilen agter na, en zoo ook' te verfpien. Ons werd toen aangezegt ons van het dek te maken, Op dat men haar niet mogt verhinderen in haar zaken, Wy gingen na beneen; men trof de Kok daar aan, Die gaf ons doe wac fpys, om 't lighaam te verzaan, Dog hadden weinig lud om 't lighaam fpys te bieden, Want alles was ons vreemdt, en onbekend de lieden; Dog 'k was na korte tyd na booven weer geraakt, 'kZag onzen Hoeker aan, die had ook zeyl gemaakt, En volgde ons agter aan gelyk een knegt zyn Heere : Verwillèliag van tyd kan alles doen verkeeren.
Ik liet myn oog ook gaan op den Hoeker voor uit, Die 't Kapers volk reeds dagt te wezen hunnen buit.
Men



C 13 )
Men zeylden hem valt in, de Hoeker ging wik lette* Boven zyn zeyl in top een groote fok nog zetten,
Dog die moeft weder weg; men haalde 't marzeyl by, Deed alles wat men kon om tog te blyven vry, Maar alles is vergeefs; de wind begon te mind'ren Dat hem toen op dat pas al vry wat kwam te hind'ren , • Doe men met 't Kaperfchip hem was kort by geraakt y
Spraken zy tegens my: ftraks is hy prys gemaakt. Toen. gingen zy terftond een fteng nog boven zetten, En daar een marzeyl aan om hem haaft in zyn netten Te krygen na hun wil; 't welk men ras zag gefchien ; Want hy was reeds te na en kon 't niet meer ontvlien. Wy Viffchers moeiten toen terftond weer na beneden, Zy wierden zoo verwoed als Wolven zeer t'onvreden! De Britfche vlag ging op, 't gefehut was wel gelaar:-, Daar op zoo geeft hy vuur; hoor hoe het is gegaan, De Hoeker deed daar op zyn Prinfe vlagge waaijen, Dog kreeg vaft fchoot op fchoot tot dat hy hem kon praaijen, Zy branden naar den roof, en fchreeuwden all' gelyk,, Haal uwe zeylen neer en ook uw vlagge ftryk; Hy fchoot al wederom, de man moed toen bydraaijen, Zyn marzeyl zakte, maar zyn vlagge blcei nog waaijen, Doe riep den Kapitein, haald zeyl en vlagge neer , Den Stuurman riep daarop wat is dog uw begeer ? Dat g' onöphoudlyk. fchiet, wat is hier van de reeden? Of is het Oorlog? wilt my dan de zaak omleeden? Toen riep hy als verwoed, met vloeken en gezweer, Haal zonder meer getalm uw vlag en zeylen neer: Doe ging de vlag om laag, daar mogt hy doe twee fchecpen, ln een zoo korten tyd gaan in zyn roofneft fleepcu ,
De



( i3 3
De boot ging weer in zee, en 't Hoekerfchip aan 'boord; Zy fprongen op het dek als Leeuwen zoo verltoord; Zy fmeten 't zeyl ral af, en lieten 't nederdalen, Op dat haar in het een of ander niet zou falen.
Wie Stuurman was van 't Schip zal ik u doen verflaan, 't Was Jacob van der Spek die dit moeit ondergaan, En ook zyn volk met hem; nu zal ik u befchryven Wie op de Kaper kwam, en wie aan boord moeit blyven, Eerft Jacob van der Spek, Jan Joppe van der Endr, Met Steve Strybos, en Joolt de Neef wel bekendt, Baftiaan van Krimpen, Pieter Gaweg wilt v/eten, De middel jonge was Jan Scntelooy geheten,
Dir. zyn zy die men bragt op 't Kaperfchip aan boord; 'k Zal u vervolgens nu nog melden met een woord De Namen van die zyn in 't Hoekerfchip gebleven: Eerft Jacob van der Kraan, ook Jan Profeet daar neven, En dan Jacob Verbeek, die oude jongen was, Met Cornelis Kleynoot een kleine jonge ras, Nu neg Kees van der Endt; nu zal ik zonder dralen Hoe 't voorts is toegegaan myn Lezer nog verhalen,
Verleen me uw aandagt dan: dog 'k roer 't flegts maar aan, 't Was niet als droefheid toen 't moeit op een fcheiden gaan^ 't Kind riep nagt Vader lief! de Vader zeer bewoogen, ' Genagt myn lieve Zoon! met traanen in de oogen ! 't Bedrukte Scheepsvolk riep elkander ook vaarwell Men moeit zig buigen onder Gods alwys beitel. Dees lieden moeiten ook van 't dek af na beneden > En kwamen toen by ons in 't ruim van 't Kaapfchip treden, Dog niet de Stuurlied, want die zyn van ons van daan In de kajuit van 't Schip by den Kaptein gegaan.
De



( 14 )
De redenvoering was, waar zyn wy toe gekoomen!
Hier in een Engelfchman ! en daar by nog genoomen ! Gods Weg is wonderlyk, wicrd onder ons ontvoudt, Die hy op Aard en Zee met Menfchen kind'rcn houdt!
De boot werd Scheep gezet, de zeylen opgehangen;
De koers was weft en noord, om ons ais zyn gevangen Te voeren naar het Land: zy waaren zeer verblyd, Om een zoo fchoonen buit in een zoo korten tyd,
Op eenen dag gerooft die byna was verdwcenen ;
Den Hoeker maakten zeyl doe is de nagt verfcheenen, Wy zaten in het ruim, en kregen toen wat fpys , En baden God den Heer ieder op zyne wys,
Dog 't Kaper volk dat viel als beeften aan het ecten,
En 't overfchot wierd als onwaardig weg gefmeeten, Ik zag dit alles aan, en was in myn gemoed, Daar over zeer ontfteld, en dagt: ö Hccre goed!
Wat is des Menfchen kind door Zonden afgeweekcn
Van u den Opperheer! wie kan dit regt uitfpreeken! Is dit niet roekeloos de gaaf die men ontfankt Te nemen zonder dat men daar voor bid of dankt?
De fpys die men ons bood verkwikten de lighaamen ,
Wy dankten God de Heer, en preezcn zynert naamen, Men was nu welgemoed; maar op dat zelfde pas Kwam daar een Engelfchman, en fprak tot ons trek ras
De Laarzen van uw been, en wilt u neder zetten
Nevens malkanders zy; hy kwam wilt daar op lettert Met eene ysre roed' en boeijen aangetreen , En bocydcn ons dus valt, elk aan ons eene been, Als üaaven waaren wy te zaamen vaftgebonden: Maar dit was 'e nog niet al; ik zal nog meer verkonden ,



C *5 )
Een key ons kullen was, een kabel ons bultzak, Geen dekzel op het lyf, 't was alles ongemak, Wy wierden nog bewaakt met zwaard, piilool en degen, Om dat zy ook met ons niet zouden zyn verlegen, Wy leiden dan zoo neer; genooten weinig ruft; Vermids de kommer ons de flaapluft had geblutft, Men bragt deez'nagt zoo door, maar eerft moet ik u zeggen Dat men van de klok tien was zonder zeil gaan leggen, Vermids het ftille wierd, en in den morgen rood Blies een zuidöoflen wind; wanneer men ons ontilootj En weer een Hoeker zag; men haalde by de zeylen, De dag rees hoger op , zy zagen zonder feyien
Een driemaft Schip dat lag te dryven ooltwaard aan, En zyn toen heet op roof terftond daar heen gegaan; *t Was al in rep en roer, zy waaren fel als Leeuwen, 't Was overal te doen, men hoorden niet als fchreeuwcn? Zy riepen 't is een prys, en maakten alles klaar; Toen moellen wy weer in deboeijen by malkaar, " Wy naderden het Schip met hulp van wind en flroomen; Die riep den Kapitein, van waar zyt gy gekomen? Noorweegen fprak hy, en de reys na Londen leyd, Doe gaf de Kapitein hem byfter kwaad befcheyd, Moet gy na Londen toe, wat legt gy dan te dryven, Met deezen goeden wind, wilt dan niet langer blyven Hier leggen zonder zeyl; maar ik denk voor gewis, Dat gy onwaarheid fpreekt, en dat uw meening is Om na een ander Land uw zeiven te begeven, Ik wil dat gy terflond en zonder tegenflreven,
Uw boot zult zetten uit, en koomen my aan boord» En dat gy met u brengt uw pas en brieven voort;
De



( 16- )
De boot wierd uitgezet, men rocyden door de ltroomen;, Had al de paffen en papieren mee genoomen > En toen de Kapitein de brieven had doorzien, Sprak hy volvoer uw reis, en wilt na boord toe vlien t, De boot verliet ons, en wy zetten zonder feylen, De koers weer welt en noord om na het Land te zeylen, Doe maakten ze ons weer los; wat waaren wy verblyd, Dat men weer vryheid had, hoewel flegts korten tyd, Wy zeylden dan zoo voort, maar ftraks begon 't te waaijen, De wind liep zuid-zuid-wefi doe moeiten wy by draaijen, En in den avondltond moeit eerlt ons grootzeyl neer, Waar na ze fteng, maft en al 't zeyltuig haald' omveer, En gingen doe zoo voort een kleinder maft opzetten, Dog met geen zeyl daaraan, want het begon wilt letten, Zeer hard te waaijen: ook was tot ons ongenugc Het weer zeer buijig met een dik bezette lugt, Het Schip was byfter klein, ik moet het u verklaaren, 't Was flegts in Holland goed om binnen 's Lands te vaaren.
Wy dreven weltwaards op toen kwam de iiagt weer aan, • Wy moeiten fpyzen en weer in de boeijens gaan, Wy waren ongewoon met zoo een Schip te vaaren, En 't hert was door dit weer al vry in groot bezwaaren, Door 't fling'ren ginds en weer men ook zeer weinig fticp, Want dit ons Zeekalteef ging flegts drie voeten diep; Maar-God die altoos waakt gedagt aan ons ten goeden, Zyn zórg in deezen nood kon ons alleen behoeden,
Zoo ging de tyd valt voort, en 's nagts de klokke twee (Als of 't God zoo gebood) bedaarde wind en zee; Dus eihdigden dien nagt, men mogt de blyde morgen , Weer san't uitfpanzel zien, Gods Vaderlyke zorgen
Had



( *7 )
Had over ons gewaakt, zyn Goddelyke magt Droeg zorg, dat ons de Zee geen fchaa had toegebragt, Ën 's morgens de klok agt kreeg men een frisfehe kouwe. Een braven noorden wind zoo ik het heb onthouwe, Zy bragten zeylen by, wy kregen weer ontflag, De koers was weft zuidweft, wy hoopten deezen dag Een eind te zullen zien van ons treurwaardig lyden, En 's middags de klok twee zagen wy met verblyden Het Land voor uit van ons, wy zeylden daar op aan Het was 't Vlamburgerhooft zoo ik u doe verftaan; Hy naakten dus het Land, men was verheugt te zaamefl* En 's avonds de klok agt, wy eerft ten anker kwaamen Voor de Had Borrcnton; wy waaren wel te vreen,, En wierden niet geboeit gelyk als wel voorheen : Zy gaven toen een fchoot, een ligt werd opgehangen» Ten teeken zy een boot begeerden te ontfangen,
Dit teeken wierd verdaan, daar kwam een boot aan boort, Doe ging den Kapitein en onze'Stuurman voort Ten eerften na de wal; dog wy aan boord gebleven, Hebben de ftramme leen tot ruften weer begeven; De nagt die nam een eind, en in den morgen root Toen 't zeven uuren was, kwam ons aan boord een boot, Om ons zoo uit het fchip en na de wal te brengen, Zy riepen duitsman voort, men mogt geen tyd verlengen» Een foopje brandewyn kreeg men nog op" dat pas,& Wy gingen in de boot; zy roeyden ons zeer ras De haven in aan 't hooft, en aan een trap beneden Zyn wy zoo uit de boot en op het hooft getreden, Een groot kryöel van volk was daar bvé'en gefchaafd ■ De jonkheid lage' en fproug, de oude" meer bedaard'*
B ï B<s*



C 18 )
Befchouwdcn onzen druk met traanen in de oogett. En waren om ons leed tot in de ziel bcwoogen:
Wy Honden by malkaar, en ftraks zoo komt 'er een Die fprak kom duitslien kom wild met my heenen treen; Wy gingen met die man niet wetend' waar te koomen , Hy bragt ons in een huis, daar hebben wy vernoomen De beide Stuurlien ffaam: de Huisvrouw tot ons fprak Kom vrienden zet u neer, en ruft op uw gemak, Wy gingen by het vuur, ik floeg my oog na boven, En kwam den goeden God in myn gemoed te looven, Dat hy op deezen Hond ten goeden ons gedagt, En ons in welftand dus had aan het Land gebragt, Wy waren by malkaar rondom het vuur gezceten; Toen bragt de Vrouw van 't Huis ons fpyz' om wat te eeten; Ik floeg myn oog op haar, en dagt in myn gemoed, ö! Grooten Opperheer! wat zyt gy vriendlyk goed ! Dat gy ai wederom aan ons komt te gedenken, En ons tot 's Lighaams nood nog onderhoud wilt fchenken, Wy kregen brood en kaas, ook bier tot onzen drank; Toen 't Lighaam was gefterkt fprak ieder: God zy dank, Dog na een korte tyd de klok omtrent elf uuren, Moeiten wy reizen voort, 't mogt daar niet langer duuren: Wy kreegen order om de reis te vangen aan, Vyf wagten kregen lalt om met ons mee te gaan : Den Kaptein en de Vrouw, die gaven ons ten lellen Op reis een weinig geld, en wenfehten ons het beften: Wy traden uit den Huis en itonden twee aan twee; 't Geweer geprefenteert, dus fleurden zy ons mee, Drie foljers gingen voor, en twee ons agter kwaamen, 't Was helder lugrig weer toen wy de reis aannaamen,
Men



( '9 )
Men ging de zeekuft langs," een uur öf drie gegaan Verlieten wy die weg, en gingen andre paan, Wy kwaamen aan een huis daar kreeg men bier te drinken, En zetten ons ter neer; want leezer gy moet dinken Dat men al moede was, wy waren vry wat (lyf. En hadden laarzen fcliort en rok nog aan ons lyf, Toen men een poosje had geruft de moede leedcn, Nam men de reis weer aan, dog vry met loome treedën* Tot ruim de klok was vier, toen zag m' een herberg ftaar» Buiten een Dorp geplaatft, en zyn daar in gegaan, Om zöo het mooglyk was die nagt verblyf te neemen, En in den morgenftond daar weer te trekken hcenen; Men kreeg kaas, brood,en melk, en zaten by het vier* En onze trouwe wagt die maakten goede cicr: Toen men gegeeten had, heeft men daar ftroo geleögen Tot onzen dienft, daar zyn wy doe op neêrgezeegen. Als verkens in een kot, wy hadden weinig ruft, Door danffen en gefchreeüw wierd onzen flaap gebluft » Zoo is dien langen nagt alweer ten eind geloopen; De foljers hadden braaf hun lighaam vol gezoopen, En kwaamen doe by ons om otts te zeggen aan, Dat men ons fchikken moeft om verder voort te gaart» Wy maakten ons gereed, en onze reis - gezellen Die gingen hun Zoo voort ook weer in order ftellert * Wy traden uit den huis 't was van den dag mooi ligt* En toen de klok was tien kregen wy in 't gezigt Een herberg aan den weg, daar zyn wy in getreeden, Om weder voor een poos te ruften onze leedcn :
Wy kregen weer wat bier, dog ieder klaagt zyn nood Van wegen dat het gaan ons alle zeer verdroot;
B a Den



C 20 )
Den een die had een gat in zyne hiel gekreegen * Den and'ren in zyn tee, wy Honden zeer verleegen ; Een derden had zyn voet van ond'ren door gegaan, Dog 't klagen hielp ons niet; men vong de reis weer aar$ En deed meer dan men kon, wy gingen langzaam heenen; Veel trokken op den weg de laarzen van de beenen, Den een op kouffen liep, den and'ren fchoenen kreeg Van boerc luyden die daar woonden onder weeg; Veel toonden over ons hun innig medelyden, Dog and're in onzen druk zich wederom verblyden , Gelyk het veeltyds gaat met menfchen over al, Zoo was het ook met ons geftelt in dit geval, Wy moeiten met geduld ook dit ons kruis opneemen, Alzoo het fpreekwoord zegt: en gingen dus zoo heenen Tot dat de klok was twee, omtrent den waaren tyd Kwaamen wy voor de ftad van Beverley verblyd, Wy gingen twee aan twee agter malkander t' zaamen De ftad dus treeden in, by de hoofdwagt wy kwaamen, En wierden aangedient, van daar men ons voortbragt In een Gevangenhuis, en wel voorzien van Wagt, Wy hebben in dat huis twee Vrouw-perzoons vernoomen Die waaren om een feyl in hegtenis gekoomen, Dog na een korte tyd wierd haar belaft te gaan Na een ander vertrek, 't geen zy hebben gedaan. Men kreeg weer brood en kaas om 't lighaam te verzaadén, En bier tot onzen drank: wy God de Heere baaden Of't Hem gelieven mogt te zeegenen deez fpys, Doe men gegeeten had en elk op zyne wys Den Oppergod gedankt voor zynen milden zeegen , Die wy onwaardigen hadden van hem verkreegen,
By



C »I )
By een taamelyk vuur de leeden wat verkwikt, Wierd ons ter leegerftee wat llroo weer toegefchikt 5 Wy waren moed' en mat, en wenfehten wat te ruften, Dog 't laftig ongediert veel onzer flaapluft bluften; Daartoe zoo leiden wy als verkens by malkaar, Zoo dat al wat men deed was klaagen voor en naar, De nagt die liep ten eind, en in den vroegen morgen, Als men de lugc aanzag kregen wy nieuwe zorgen,
Dewyl 'er tot ons leed veel fneeuw kwam vallen neer, Verzeld van harden wind en gantfeh onftuimig weer, Dog moeften evenwel ons tot de reis begeeven; Wy gingen uit de ftad de klokken byna zeeven,
Door hagel, fneeuw en wind, zoo ik u doe verftaan, En zyn zoo door dit weer na de ftad Huil gegaan, Wy waren nat en ftyf en zyn met moede leeden, Wanneer de klok was een die ftad voort in getreeden, Wie zou niet bly zyn nu dien togt ten einde was! Men nam wat drank 't welk ons verkwikte op dat pas Daar in een berreberg, dog na flegts korte ftonden Wierden wy uit dat huis na de hoofdwagt gezonden, De foljers die tot Huil ons hadden begeleid, Verlieten ons aldaar, en namen zoo affcheid. Wy wierden voorts geleid door and'ren die ons bragtea Na een Gevangenhuis, daar zy niet lang by wagten, Men ging de haven langs en zag de Hoekers aan Daar wy op 't groote meir van waren afgegaan ; Ten lellen kwaamen wy in de pryzon wilt weeten, Wy zagen daar ons volk die ons bly welkom heeten, Wy kullen eikanderen met oogen vol getraan, Van blydfchap teffens en van droefheid"aangedaan,
B 3 Ver.



(« )
Verblyd om dat de togt een einde had genoomen, En 't reizen op den weg ren einde was gekoomen , Want zomm'ge onzer als hun voetzool was ontbloot, Hadden daar gaatcii in van een ryksdaalder groot, Wy hadden afgereilt negen en twintig mylen, Juiit in drie dagen tyd, dog ik zeg onderwylen, Wy waren ook bedroeft, om dat men was gebragt In een Gevangenhuis, alwaar men dag en nagt Naauwkeurig wierd bewaakt, en moeiten ondervinden, Te leven afgefcheurd van kinders, vrouw en vrinden: God egter zy gelooft voor zyne goedigheid, Die ons nog heeft bewaart en tot dus ver geleid: Toen January had juifr vier en twintig dagen , Kwam men in de pryzon, met angll en bicter klagen, Schoon 't egter beter was als reizen op den weg, Want dit was ons een laft; 't geen ik nu verder zeg Is dat men daar in die Gevangnis heeft vernoomen Veel Hollands volk, dat daarvoor ons reeds was gekoomen, Kaptein Wouter de Jong die 't Britfche liet afkwam, Was naar ter Veer beftemt, maar 't fchip van Rotterdam, Ook fchipper Hendrik Toms, was met ons in bezwaaren, Die uit Noorwegen kwam met lekk're kreeften vaaren Na Neerlands Zecuwfche kult, dog hy wierd onverwagt Genomen van den Brit in 't donkerll van den nagt, Stuurman Cornelis Smaal is ook niet vry gekoomen, Stuurman Jooft Dirkfe Roeft die is al mee genoomen, Zy waren viflehende op d' waat'ren der Noordzee, En hadden huis en hof in Vlaardings oude ftee, Daar zy de Cabbcllaauw die zy hadden gevangen Meenden te voeren aan, maar mogten 't niet erlangen,
Want



C «3 )
Wanr zy genoomen zyn als wy zeer onverwagt, En met 't fchip en volk zyn na de ftad Huil gebragt: Maar vyf man van looft Roeft moeft op de Kaaper leeven, En na vyf weken tyds te hebben om gedreeven, In ftorm en onweer door het woefle golf gedrui«, Zyn zy by ons gebragt in het Gevangenhuis. De geen die na ons in 't Gevangenhuis nog kwaamen Zal ik door myne pen hier neder zetten t' faamen, Kaptein Bente den Boer van Civielje af kwam Met fruit en wol gelaan na 't handlend Amftcrdam , Hy was ter halver weg van Texels gat gekoomen, Dagt reeds de reis volbragt, maar wierd toen nog genoomen, En met zyn fchip en volk te Borrenton gebragt, Doe over Land gevoerd onder foldaten magt, Tot Huil in de pryzon, maar 't Schip dat wierd gezonden Op laft van den kaptein van' 't Kapers volk na Londen. Nicolaas Roelofze, een kapitein zeer jong Byna op deeze wys het mede pndergong, Van Noorwegen hy kwam geruft de kloof uitvaaren, Moell na Chriftiaanzand, en dagt op geen bezwaaren , Hy was een halve myl gekomen buiten 't Land, Doe hy wierd onverwagt vyandlyk aangerand; 't Was doe gelyk hy fprak op zee bedaard en llille , Dus. kreeg de Kaper hem gemaklyk na zyn wille,
Hy zond zyn boot aan boord, en zeid' hem op dat pas, Dat fchip en laading prys, en hy genomen was: Maar hy die binnen boord reeds had een loots gekregen, Zeylden op dienzelfden dag weer binnen in Noorwegen, Daar wierd den Britt geleerd 's Lands wyzen en manier, En dat hy niet vermogt verlaacen de Rivier
B: 4 Voor



( 24 )
Voor dat hem order van den Koning was geworden?
Dog hy ging egter voort, agt geen bevel of orden, Wondt 'snagts het anker op, haalde de zeylen by, Verliet de Noordfche kuil:, en help zig zeiven vry,
En is met fchip en volk dus over zee gekomen
By ons in de rivier tot voor de Ilulfche ftroomen;
't Schip wierd in 't dok gehaald, en 't volk by ons gebragt. Zoo gy nu weten wild de fterkte onzer magt,
't Getal was zeventig en dan nog twee wild weten;
Den Commiffaris was myn heer Kirkman geheten, En den Cipier zyn naam was William Bornctt, Die ons floot en ontfloot, op zynen tyd gezet:
Het geen dat men des daags voor yder man kon krygen,
Tot 's lighaams onderhoud, zal ik ook niet verzwygen; Drie vierendeelen vleefch, een en een half pond brood, Een kitje bier tot drank was dat men 's daags genoot,
Een halve ftuiver zout wy week'lyks.ook nog kregen.
Wy konden in het minft daar ook niet zeggen teegen, Voor negen ftuivers nog aan knollen, kool, of peen, Dit wierd tot foep gekookt voor alle in 't gemeen ;
Gy kunt ö lezer uit myn fchryven wel bemerken,
Hoe fmal de portie was om 't lighaam te verfterken; Des maandags kreegen wy een ftukje kaas niet groot Waarom men dan ook geen gekookte fpys genoot,
Maar konde yder man een hembde laaten waflcheri
Door twee man uit ons huis die daar op moeften paffen. Wat ons verblyf betrof, dat was ook zeer gemeen, Een oud Gevangenhuis, daar toe nog byfter klcen ,
Ook kwam het ongediert veeltyds ons droevig plaagen,
De rotten kwamen 'snagts ons aan de beenen knaagen,
En



C *5 )
En aan de handen, en de halren van het hoofd, Waardoor ons meeften tyd de flaapluft wierd geroofd: Wy wenfchten meenigmaal daar van bevryd te wezen, Maar alles vrugteloos, wy bleven vaft in vrezen;
De grootfte trooft men vond wanneer het was fchoon dag, En men de menfchen aan ons hekje komen zag, liet welk men doe der tyd van nieuwsgierige lieden Om ons te komen zien , zag dagelyks gefchieden. En veele hunner die nog opende de hand In liefde gaven tot ons lighaams onderftand, Wy kregen ook verlof om dit te mogen vragen, Een jongen moeft daartoe een blikke bus omdragen, Daar zy dan wierpen in zoo als het hun dagt goed, Na hun vermogen ftrekt of uit hun overvloed, Inzonderheid een Heer die moet ik hierin pryzen, Van wiens medogenthcid wy hadden veel bewyzen, Dewyl 't was vinnig kout verfchafte hy ons brand, En opende zyn beurs tot onzen onderftand, En nog een ander Heer, in Eng'land lord geheten, Die gaf ook tien guinjes in twee reizen wilt weten, Zoo dat men van de gift niet had te klagen, neen: Maar door de magt van 't volk viel ieders deel zeer kleen, Ook wierd in grasmaand zoo ik u nu zal verkonden Ons uit ons Vaderland nog eenig geld gezonden,
Dit wierd ons niet bcfteld maar kregen daar voor goed, Als kouffen, broek en hembd, en fchoenen tot de voet, Na dat men nodig had, zoo verre 't geld kon ilrekken ; Geprezen zy de Heer die meely wou verwekken
In 't hert der menfchen, die 'k betuigen zal myn dank Voor hunne liefde blyk, myn gantfche leven lank.
B 5 De



De zoomer die kwam aan nu moet ik u verkJaaren Dat fommigen van ons doe raakten uit bezwaaren, Den jongen Kapitein genomen door geweld Wierd in de zoomer-maand met zyn volk vrygelteld, Zy waren zeer verblyd dat kund gy ligt bedenken ; Maar hunne vryheid kwam ons het genoegen krenken, Om dat wy reeds zoo lang voor hun waren gevadn, En zy nu waren vry daar wy nog bleven Haan; Dog toen men 'r wel begreep zoo was hier van de reden, Wy waren Hollands volk, en zy Jutten en Zweeden , En kort daar na wierd ook hun bodem vrygellcld, Waar mede zy toen voorts na Londen zyn gelheld, Behalven den Kaptein die is na myn yerkloaren, Als een vry paflagier naar Ooilende gevaaren, Na hy genomen had zeer hartelyk affcheid; Wat hy daar heeft verrigt is my niet aangczeid. De levenswys van ons zal ik niet open leggen Maar zwygen daar van ftil, alleenlyk wil ik zeggen Dat men des morgens vroeg, en in den avond Hond Aanriep des Heeren naam met een eenpaar'gen mond, En in 't namiddag uur van 's Heeren dag verrigten Wy in eenpaarigheid naar eifch de Godsdienit pligten Door 't vuurig fmeek gebed, als foms een grootc fchaar Die hoorden na 't gebed daar vloeiden by malkaar: Men bad de Heer om vree: daarna ging ons verlangen. Wy hebben in die maand weer eenig geld ontfangen Het welk ons wierd gelluurt door heeren van Maasfluis; Myn he:ten wenfeh is dat God weere druk en kruys Van hun, en hun geflagt, en ook van al die lieden Die hunne liefde gift ons kwaamen aan te bieden;
De



C *7 )
De heere zy hun God, en blyf hun altyd goed, Schenk hun zyn geeftes heil, en weer den tegenfpoed. De tyd die 't al verflind bragt haall de Zoomer t'enden, Maar vryheid kwam'er niet, ons kruys fcheenniette wenden. En doe men in de maand Auguftus was geraakt Twee Franfche kapers weer tot pryzen zyn gemaakt, Doe wierden wy van daar uit die pryzon genomen, En 't Franfche volk is in de plaats van ons gekomen, Ook hebben wy uit hun vernomen op dat pas Dat onzer agting meer dan die der Franfchen was. Gy zoud ö Leezer nu aan my ook konnen vragen Waar bleef gylieden toen; dat zal ik u voordragen, Wy kwamen in een huis niet ver geplaaft van daar, Dat voor de pryzoniers al reeds gemaakt was klaar, En op een kamer zag, daar had men beter dagen, Men had meer uitzigt, ook kwam ons 't gediert niet plagen, Er was meer ruimte ook, als daar men kwam van daan, Wy konden by malkaar doe veilig ilaapen gaan, Dog 't Franfche volk dat had maar veertien daag gezecten, Doe kwam 'er al een brief van Londen wilt dit weeten, Als dat zy waren vry; ja daar een Schip ook kwam Die hun den vierden der September maand in nam, Zy waaren zeer verheugt, en by malkander 't zamen Van ons ook vriendelyk en hartlyk affcheid namen, Zy trokken weg, maar ziet wy bleven in den druk, En dagten menigmaal hadden wy ook 't geluk » Dat w'in gezondheid weer tot de onze mogten komen, Dan greepen wy eens moed, dan wierd die weer benomen, Door brieven en Courant waar in men zag vermeld Hoe dat het me: de vreede of oorlog was gefield,
Zoo



C =8 )
Zoo ging de tyd voorby, met weenen klagen zugten, En in November maand beftond 'er een te vlugtcn Op eenen morgen vroeg, 't gelukte hem ook wel, Het was een brave Vries een bups en jong gezel, Den agften van die maand kreeg tot ons verblydinge Stuurman Verboom door de Commisfaris tydinge, Dat hy ontflag had, en nu vry en onbelaan Mogt na zyn Land, tot vrouw en kindïen heenen gaan, Wy wenfehten hem geluk, en hadden groot verlangen IVlet hem na Holland ook te nemen onze gangen
Tot vrouw en kinderen, maar ziet dit was zoo niet; Wy moeiten blyven ftaan tot ons zeer groot verdriet: Een dag vyf zes daaraan ging onzen Stuurman heenen, En kwam doe ook van ons, zyn teeder affcheid necmen , Waar na hy wel getrooft, de blyde reis aannam, Met een geladen Schip dat op Ooftende kwam; Wanneer men was omtrent ter halver maand gekoomen, Doe hebben weer drie man het vlugten ondernoomen, Maar dit gelukten niet, zy wierden agtcrhaald, Zoo dat men zeggen moeit hun aanflag is gefaald; Als men de wintermaand mogt wederom beleeven, Doe wierd ons andermaal weer eenig geld gegeeven, Gezonden van Maasfluis, zoo men ons deed verftaan, Alwaar ontferming had een ieder aangedaan, Om dat wy nevens hen ook burgers mogten heeten Dier Plaats, ik zal dat goed ook nimmermeer vergeeten, Maar wens hen andermaal dat God van yders huis Weer rampen druk en fmert, ö Burgers van Maasfluis! God leer u door zyn geeft; 'k wenfeh dat gy moogt erlangen Het zalig loon dat regte gevers Haan t' ontfaagen,,
Myn



C =9 )
Myn harte zeegend u! God die het al regeerd! Wenfch ik dat na deez' tyd 11 winden zeer vermeerd! Nu moet ik Lezer u een zaak nog openbaaren, Dat ons in de pryzon kwam vry wat veel bezwaaren, Den laatden van de maand November wilt verdaan Is kaptein Kogerboom en zyn Zoon 't zeil gegaan Uit het Texelfche gnt, van daar in zee geloopen, Om 't een of ander Schip van Engeland te droopen; Zy zeilen tot dat eind digt onder Engeland, Daar de ouwden kaptein heeft een fcheepje aangerand, Een Britfche viffer was 't, hy heeft het ook genomen, Dit was December twee, maar 's avonds zyn gekomen By hem twee Scheepen die al waaren taamlyk groot, Hy kreeg in dit gevegt een onder water fchoot, Dog heeftzc beiden dout, en manlyk afgeflagen; Den jongden kapitein zy doe ter tyd niet zagen,
De Britfche Scheepen vond men zoo ontramponeerd, Dat zy met fchade zyn binnen gearriveerd. Den nagt nam voort een eind den morgen opgekomen Heeft de ouwden Hogerboom zyn mede maat vernomen, Zy kwamen by malkaar; een weinig tyd daar aan, Zyn zy met een groot Schip noodlottig daags gegaan, " Zy kwamen in 't gevegt en konden 't niet ontwyken En na een half uur tyds moeden zy beide dryken, De vlaggen gingen neer en 't was met hun gedaan: Het Hollands volk moed op het Krygfchip over gaan, En de opperhoofden ook, maar zieken en gekweden Die bleven op hun Schip tot op het alderleden. D oe men den zesden fchreef van December is voort Al 't Kaapvolk afgehaald van 't Oorlogfchip zyn boord, •
Vroeg



( 3° )
Vroeg in den morgenftond met twee kleine vaartuigen i Men zag hen komen aan, maar ik moet u betuigen, Ons hert ontroerde doe; wy Honden als bedeelt, Dat hen het krygslot dus rampzalig was gewecll. Zy kwamen daar aan land, als weerelooze fchapen, Die eene Wolf verwoed had komen weg te rapen; Zy gingen ons voorby; en op 't plein gefield Schreeven zy elk zyn naam en wierden toen geteld. Den een befchoud zyn vrind, den and're zyn bekenden * Ik zag myn broeder ook, en ging my tot hem wenden, Ik viel hem om den hals, en kufte zynen mond, Wy hadden dankensftof, God lof! hy was gezond! De traanen vielen af van onzer beider wangen, Myn blydfchap was wel groot, dat ik hem mogt ontfangen, Gezond, en wel te pas, maar zwaar viel ons dit kruis, Dus twee gebroers te zyn, in een gevangenhuis: Voorts deeden ze ons 't berigt hoe 't met hen was gelegen, Welk aantal dooden of gekweften zy daar kregen; 't Getal der doon was elf, en etcelyk gewond, Dog al het andere volk was voors fris, en gezond, 't Getal der doon was klein, gemerkt na hun verklaarcn 't Getal drie hondert was die waaren uitgevaaren. Wy wierden al te zaam in twee pryzons bewaard, Met regt ik fchryven mag wy wierden veel bezwaard, Want ruimte was 'er niet, wy konden fchier malkander Niet wyken, als den een zou gaan voorby den ander, En ais men 's avonds ons den nagtruft aan beval, Lagen wy by malkaar als beeiten in een ftal. De beide kapiteins, en officiers te zaamen 't Getal van negentien al ras verlof bekwaamen,
En



C 3* )
Ën gingen op hun woord na Beverky de ftad Daar elk zyn wooning op een eige kamer had, Ën doe men zeftien van December heeft gcfchreven, Hebben twee ftuurlien ook zig daar na toe begeven: Stuurman Jooft Dirkze Roeft, en ook Cornelis Smaal Vcrkreegen dit verlof; zoo als ik u verhaal. Dus bragt men door den tyd, het oude Jaar ten enden, God kwam zyn goedheid groot van ons niet af te wenden, En *t geen ons in den druk nog ftof tot danken gaf Was j dat elk onzer was bewaard voor dood en graf, De Heer had ons bevryd van zwaarder tegenfpoeden, Ja in dit alles was nog honing aan de roeden!
Zoo dat men zeggen mogt, niet ons, niet ons, óHeer! Maar uwen naam komt toe, de lof, en dank en eerl Toen men zes dagen was in 't nieuwe Jaar getreeden, Kwam den Commiflaris aan ons een zaak ontleeden Die al de prizoniers verfchaften groot gekwek Daar wy naar inhoud van het koninglyk bevel Dat hy ons toonden, en van Londen had ontfangert, Na Shrewbury moeiten gaan nemen onze gangen, Zoo oud' als jonge t' faam, al die maar was gezond; Alleen was hier van vry die ziek was of gewond Dit maakte ons bedroeft dat we in d'winterdagen Moeft reizen over weg, in ftorm en onweers vlagen; Doe Jacob van der Spek, dit alles had verftaan, Verzogt hy vryheid om ook op zyn woord te gaan, Als ook kaptein de Jong: zy hebben 't ook verkregen', Waar door zy van die reis toen zyn verfchoond gebleven, Den agften van die maand namen zy hun afïcheid Men wenfcht' elkaar Gods zorg nog by aanhoudenheid;
Een



C 3* )
Een dag of agt daar na zyn ook by ons gekoomen, En hebben hartelyk affcheid van om genoomen
Stuurman Cornelis Smaal, als ook Huurman Joolt Roeft, Kapteins den Boer en Toms, dewyl men fcheiden moed, In 't nademiddag uur gingen zy weder henen: Men wenfcht' elkaar God mogt geitaag zyn hulp verlenen, En fchenke ons t'faam gezondheid Iterkte en kragt* Dus fcheiden wy van een, en zeide elkaar genagt, Dog eer ik van hen zwyg moet ik nog openbaaren, Er lag een Schip dat moeit naar Ooftende toe vaaren, Daar zyn zy alle vier des avonds in geraakt, En hebben op dat pas zig zelfs zoo vry gemaakt, Den agtienden dier maand wy fchoen en kouflen kregen, Op dat men op de reis niet zoude zyn verlegen , Dog Commiflaris gunft men doe ter tyd genood, Want hy op myn verzoek 't vertrek nog niet gebood, Dog zy zyn flegts een dag twee drie daar na gebleeven, En op een maandag vroeg ontrent de klokke zeeven, Doe ging 'er op de reis een en tnegentig man, Dog ik de droeffenis geenzins befchryven kan, En den volgenden dag nog drie en tagtig meden, Die moeiten alle na Shrewbury heen gaan treden, Nog een en tnegentig op woensdag wilt verftaan, Dus ruim twee honderd man en feltig zyn gegaan, Al naar diezelfde plaats, de droefheid die wy zagen Was groot, elk had zyn goed op zynen rug te diagen, Een ieder kreeg een brood zes oneen kaas naar eys, Een Huiver in de hand, zoo moeften zy op reys, Onder een commandant en een goed deel foldaten, Ën moeften zoo de ftad van Huil en ons verlaten:
Men



C 33 )
3Mcn riep voor't laacil genagt, en fcheiden zoo van een,
Ons herte neep ichier toe door droefheid en geween. Nu denkt gy Lezer, ligt zult gy ons nu niet zeggen Hoe lang de reys wel was, ója'k zal't open leggen,
Na Britfche reekcning zoo is my aangezeid,
Dat de eene ftad van de aar wel honderd mylen leid En zeftig; dit 's de reys van hen in veertien dagen: Daar waaren 'er van hun die onder weege lagen
In huizen aan den weg, die waaren niet te fris,
Ook hebben wy gehoord, 'er een geftorven is. Wy zyn met vyftig en nog een in Huil gebleven, Zoo ziek, gckweften als gezonden daar beneven,
Dus was gcwceft 't getal drie honderd feftien man
In beide de pryzons, zoo elk bemerken kan; Men is dus fukk'lend in de Sprokkelmaand gekoomen, En hebben doe veel fneeuw en felle koud' vernoomen,
Ook fomtyds harde wind, en vorft zoo als gemeen;
Dit duurden tot ons leed veel dagen agter een; Den twintigften dier maand wy eenen dooden kregen, Die twee dagen daaraan ten graaven is gèlegen.
Den fcsëntwintigften kwaamen by ons vier man,
Van een Hollandfche prys, die d'Engelsman hernam : Zoo heeft de winter met 'er tyd een eind genoomen. Een heeft 'er in April het vlugten ondernoomcn,
Dog na drie weken tyds, en nog drie dagen is
Hy wederom gebragt in de Gevangenis. Den feftiendcn April doe hebben wy vernoomen Veertien mannen, die van Vliffingen zyn gekoomen
Met een klein fcheepje dat zeer lek geworden was;
En zyn doe ook gebragt in de pryzon zeer ras.
C 1 Ten



( 34 )
Deo fesden der maand Mey hebben Vryheid gekregen De Krukkenbergen beid', dat was voor hun een zegen, Dog door hun blydfchap kwam ons weer de droefheid aan Dewyt zy gingen weg, en wy nog bleevcn ftaan: En toen den twaalifden dier maand was aangekoomen Hebben 'er weder zes het vlugten ondernoomen , Zy braken op een nagt gelyk uit de prezon, Dog wierden weer gevat, dus 't hun niet helpen kon. Nu moet ik Lezer u een zaak weer gaan befchryven , Die oorzaak was dat wy te Huil niet konden blyven; Kaptein Jan Hogerboom vong in dees tyd ook aan Met andre Officiers te willen heenen gaan, Maar wierden weer ontdekt, juift alszy wilden vlugten, Daar wy gevangen lien ook onder moeften zugten; Want doe dit werd bekend wierden zy in der nagt Uie hun bedden geligt, en 's daags by ons gebragt, Dit was in 't laatft van Mey, en in Juny verheven, Heeft den Commiflaris na Londen toe gefchreven,
En deeze zaak ontvouwt, waar op hy kreeg antwoord Dat wy benevens hen nu moeften reyzen voord Na een andre pryzon, digt by Briftol gelegen Daar viel by ons in 't minft ook niet te zeggen tegen, In 't laatft van zoomermaand gaf men ons kous en fchoen, En 't geen men verder tot die reize hadd' van doen, Den cerften Julius toen kwam men ons verkonden, Dat alles was gereed, wy wierden weggezonden, Onder een officier en wel verfterkte wagt, En dus zeer naauw bewaard naar elders heen gebragt: Twee honderd twintig en nog negen mylen meden Hebben wy afgereift door deez' en geene Steden ,
Den



( 36 )
Dog toen men d'oogflmaand kreeg zonden de Heeren Startten Door Riggard Diggens geld, dit kwam ons zeer te baaten, Per man een ftuiver daags, dit zalfde onzen wond, En weinig tyd daar aan men ons ook kleed'ren zond; Maar 't allerdroevigft was dat wy geen uitkomft zagen, Verloffing kwam 'er niet: dit maakte ons zeer verflagen, De Spanjaarts kwaamen vry, de Franfchen ook met een, Do- voor 't Hollandfche volk kwam maar geen uitkomft; De berffttuaant liep ten eind, veel van oclober meden, (neen Maar wisling kwam 'er niet, ook fprak men van geen vreden : De treurigheid was groot, de hoop werd zeer gekrenkt, Voornaamlyk als men op den bcrren winter denkt. Doe wierd daar overleid men zoud' een gat gaan graaven, 't Werd ook in 't werk geftclt men werkte nu als flaaven, Men groef het zes voet diep en zesentwintig lang, Dog 't was nog veel te kleen, wat viel dees arbeid bang! 'r Ging egter fpoedig voort, want 's avonds cn by nagten Wierd'er niet als gegraaft: Maar ziet, weer nieuwe klagten, Een jongen onder ons door dronkenfehap bevaan, Die brengt het aan den dag, en heeft het werk verraan. Veel meenden door dit gat hun vrydom zoo te maaken, Maar werden nu belet, men moeft den arbeid (taken: Wy kregen half rantzoen, en dat agt dagen lang, Dit fchrikte ons dog niet af, fchoon 't viel hard en bang, Om nog eens andermaal te graven zonder fchroomen, En waar het mooglyk zoo de vryheid te bekoomen. Men groef dan weer een gat, dat liep in een fecreet, Want om de Vryheid doet men al het geen men weet, Doe zyn er op een tyd eens negen weg geloopen, Die in de donkre nagt daar fluks zyn door gekroopen.
Doe



(43;
Uit eenen brief wan hem, waarin hy kennis gaf,
Dar de Oorlogsfcheepen nu waaren gekoomen af, Wat was de blydfehap groot te meer doe wy vernaamen, Kaptein Kinsbergen, en drie officiers die kwaamen
By ons, doe was't geroep, hoezee! hoezee! hoezee!
Zy zeyden teegen ons gy zult nu alle mee Na 't lieve Vaderland met ons te zaamen vaaren, Houd u nu maar geruft, ey komt tog tot bedaaren,
Dog ik wierd overftelpt, en riep den Heere aan
In diepe aanbidding, en met oogen vol getraan. Dit was den negenden van flagtmaands ruwe dagen, Ook zeiden zy ons aan dat men naar ons behagen
In drie divifions nu zou vertrekken gaan,
En d'aanvang tot de reys den elfden kwam aan. Daar wierd een lyft gemaakt van net twee hondert naamen , Die voor de eerfte reis zouden vertrekken t'zaamen;
Die voorts geleezen werd den eerft volgenden dag;
Elks wenfeh is nu dat hy met de eerfte trekken mag, My werd ook aangezeid, en 'k heb het zoo bevonden, Dat ik en andren op die lyft gefchreeven ftonden;
Wat waaren wy verblyd! een ieder ging aan 't werk
Van 't pakken van zyn goed, en bragten 't in de kerk. Doe ik-dit had gedaan ging ik voorts affcheid neemen Van al myn vrienden en myn Broeder ook met eenen,
Men kufte elkanders mond, en riep voor't laatft genagt:
Ik had daar 's Heeren raad dus ver ten eind gebragt. Wy moeften doe die nagt daar in de kerk nog blyven, En in den morgenftond was verder ons bedryven
De reis te aanvaarden, wy verlieten te pryzon;
Naar twaailif mylen wegs kwam men teSouthamphton,
De



C 35 )
' Den tweeëntwintigden van July wilt verdaan,
Zag men 't Gevangenhuis, en zyn daar in gegaan, Met twee en feflig man zyn wy toen daar gekoomen, Veel Franfchen hebben wy enSpanjnars daar vernoomen, Dog weinig Hollanfch volk, maar't geen ik zeggen zal Is, dat men byna was agt honderd in getal Slegts op maar vyüig na; nu zal ik u doen hooren Hoe men 't had onder weg, en wat ons kwam te vooren, Men kreeg zes duivers daags voor 't geen men bad van doen, Om 't uitgeteerde lyf van fpys, en drank te voen. De ruftplaats was op droo, dog wat betreft de menfchen Ik zou geen Hollandfch voik ooit beter durven wenfehen, Veel waaren aangedaan met medelyden groot, En fomtyds men van hun nog eenig geld genoot, Een Heer in zeker dad die moet ik niet vergeeten Heeft op een middag ons genoodigt om te eeten,
Wy kregen fpys en drank, men.dienden ons zeer goed, Van 't beden dat daar was kreeg men in overvloed, Ik vraag u Lezer zelfs, is niet dien man te pryzen Voor deeze liefde-daad, die hy ons kwam bewyzen? Voor my, ik zeg 't is veel voor een gevangen man, Dien op zoo lange reis zulks nog genieten kan» Dog 'k gaa weer ter pryzon, en zal voorts melding maken Hoe dat men het daar had van alle deeze zaken; De daapplaats die men had was in een hangemat, Men Wierd daaglyks geteld, den uitloop die men hadt Was taamlyk ruim en groot, 't brood dat men had te eeten Dat was 'er zeer gemeen, als ook ons vlecfch wild weeeen; Van taaije Ofien reeds te vooren afgeplöegt, Ons bjer en kool gering, dit wierd ons toegevoegr.
C 2 D0g



C 37 )
Doe dit was wel gelukt, men geen gevaar meer agt, Maar waarde Lezer! ziet daar komt weer nieuwe klagt, Twee waaren in 't fecreet dit merkten de Soldaten , En maakten 't kenbaar want zy fchreeuwden uittermaaten, Zy wierden 'er uirgehaalt bemorft, en tot ftraf Bragt men hen in 't blakhol, en half rantzoen hen gaf. De tyd de fnelle tyd die loopt met rafle fchreden, Ging voorts het jaar ten eind, in bange tegenheden. Door 's Heeren goedheid zag men weer het nieuwe Jaar In louwmaand viel niet voor waardig te zyn kenbaar, Ook niet in fprokkelmaand; als in de laacfte dagen Beilonden deez' en geen de wagten te ondervragen, Of zy hun voor wat geld al was het in de nagt. Wel wilden helpen weg, als zy hadden de wagt. Het geld bekoord'er veel; dit deed zulks ondernecmen, Men hielp 'er veelen 's nags over de muuren heenen, En doe men in de maand van Maart gekomen was, Kwam nog zes hondert man van Schrewbury zeer ras By ons in de Pryzon, alle Gevangen lieden. Een byzonder geval zag men toen weer gefchieden:
Een Franfchman in't blakhol groef weereen gat des nagts, En kwam daar kruipen door, dog eenen van de Wa-t Ontdekte het geheim, en kwam op hem te fchieten, Straks hoord men naar gefchreuw het welk ons zeer verdrieten, Want hy was door die fchoot gekweft in 't regterbeen , Het welk des and'ren daags alreeds wierd afgefneen: Dit fchrikten wel wat af, en gaf veel nabedenken , Dog die een weinig geld wil aan de Wagters fchenken Geraakten wel eens vry, dog fom'ge weer gevaan Moeften dan voor hun ftraf, weer na 't blakhol toe gaan , C 3 De



De Maarc ten einde, mogt men Grasmaand weer belecrcu, De Commiflaris kwam ons doe te tyding «-eeven
Als dat wy nu niet lang daar zouden blyvcn Haan, 0 Maar al 't gevangen volk zou na Winchefler gaan Wat waren wy verblyd, ook had men groot verlangen Nu haafl naar 't Vaderland te neernen onze gangen, En PJaats en Huisgezin, 't wierd ons ook aangezeid; Dog ziet zoo nu als dan wierden wy zeer misleid: In 't laatfle van April wy ook weer fchoenen kregen', Wy maakten ons gereed om op de Britfche wegen, Door veele plaauzea naar Winchefler toe te gaan, Ons goed wierd ingepakt op wagens voorts gelaan , In 't laatft dierzelver maand vroeg in den iii,fchen morgen, Gingen wy op de reis onder geleid'en zorgen Van een 's Lands officier, en foldaten meteen, Wy reisden dan zoo voort door dcez' en geene'ftccn, Tot dat men na verloop eindlyk van zeven dagen Ons nieuw Gevangenhuis met onze oogen zagen,
En traden daar voorts in, de menfchen die men zag Bekenden, vriend of vreemd, wenfehten ons goedendag. Dit was den vyfden Mey, den zevenden en negen Hebben wy 't andre volk daar ook by ons gekregen, Er was wel duizend man te faamen daar by een, Zoo die 'er voor en met ons waaren in getreen. My dunkt gy zyt benieuwt om ook te mogen leezen Hoe ver men had gereifh wel aan ik zal in deezen Voldoen aan uw begeert: het was een juiftc fom Van mylen fevencig en vyf, het Huis dat men om Ons te bewaaren daar gefchikt had tot een Wootjrag, Was een gebouw wel eer geftigt voor eenen Koning,
Ja



C 39 )
Ja my is zelfs gezegt dat daar wel zitten kan Eer dat het nog is vol, wel agtien duizend man, De fpys was even eens, 't vleefch egter uitgenoomen Was fomtyds reedelyk goed, als men 't kon bekoomen, Dog 't geen het befte was, de Godsdienft men daar kon Verrigten buitens huis; in een ftuk der pryzon Kregen wy vryjigheid; ook wierd gemaakt wild letten Een predikftoel daar wy veel banken omme zetten, Drie tyden op den dag pleegden wy Godsdienft werk, In dit ftuk van het huis by ons genaamt de Kerk: Wie als Voorganger hier het Godsdienft werk betragten r Zal ik u geven op; wy waren met ons agten, De eerfte was een Vries Jan Pieterze genaamt,. Een man die yvrig was in Godvrugt zeer befaamt, Daar heeft hy menig blyk en preuve van gegeeven, *t Was my een harte-vriend : met hem was daar beneeven Nog Ary Trapper, 't was eenVlaardinger matroos, En ook van ons Maasfluis nog eenen Willem Broos, Beneven hem Jan Muis, en ik, dit werk verrigten , En twee Hen van Schiedam kwaamen ons daar te iligten , Een Pietcr Feterus en een Jan Schefler t' faam, Ook nog een duitfcher Dirk van Niere was zyn naam. Dit voorregt was zeer groot dat wy aldaar genootcn, Egter veel prizoniers zig zeiven daar aan ftooten,
Want na 'er volk was, was den opkomft zeer gemeen. Wy lieten dog niet af door fmeken en gebeen Des Heeren aangezigt geduurig aan te loopcn, En den bekwaamen tyd voor ons zoo uit te koopen, Ja "k fchryf in nedrigheid tot 's Heeren Lof en Eer, Hy daalden met zyn Geeft foms m ons midden neer.
C 4 Dog



C 40 )
Dog kon men onze zaak dus in de hand dos ï keten Vry overgeven, nog zoo ftrekten ons begeeren Dat hy ook eens aan ons barmbartiglyk gedagt, + Om ons te redden uit des vyands fterke magt, Dog 't bleef al donker, en de Meymaand kwam ten enden, Den druk wierd niet verligt, ons kruis feheen niet te wenden, Het bleef een duiftre weg, zoo dat men angrtig treurd, Dog in de zomer-maand wierd eenig ligt befpeurd, Wy hoorden een gerugt uit couranten en brieven Dat 'er tans in Holland t' onzen dienft en geriezen Wierden gereed gemaakt twee oorlogfcheepen goed, Om Neerlands prizoniers te halen met 'er ipoed, Men was hier in verblyd, en mogt doe vevlig hoopen Dat onzen bangen tyd haalt zou ten einde ïoopen,
Elk wenfcht'. hoopte, en fprak, Ag! dat eens kwam die dag! Dat ik de vrye lugt, en vrouw en kind'ren zag! De warme hooi-maand was reeds aan zyn eind gekomen, Toen werd de hoop vergroot, wanneer men heeft vernomen De Scheepen reeds vermeld voor ons gedeitineert, Die voor Portsmouth dan ook waren gearriveert. Den Agtilen Julius was men verblyd te faamen, Als een Kaptein en nog vier Officieren kwaamen By on§ in de pryzon, dog zeiden ons doe aan Dat men niet al gelyk van deeze plaats zoud' gaan, Wat wierd de blydfchap toen verkeerd in angft en vreczen, Te meer doe men verftond hoe veel 't getal zal weezen, Hondert en vyfeig man fprak hy vervolgens t' faam, Die ik elk na myn lyft zal roepen by zyn naam ; Dit wierd ook zoo verrigt, wanneer ik heb bevonden, Dat myn en andre naam daar niet geteekent ftonden,
Die



( 4i )
Dit was my tot een fpyt, maar wat ik zeggen zal, Den Opper-koning is beituurder van 't heelal; Ik uioeft dan hier ook in heruiten ende zwygen, En mogt flegs hoopen om ook eens een beurt te krygen. Sommige namen doe van ons vriendlyk affcheid, Men wenfchte hen op reis Gods vriendelyk geleidd', Ook wenfchten zy ons toe dat wy haait mogten koomen, Dog nu had onze hoop weer gantfch een eind genoomen, Waarom een groot deel volks weer 't vlugten ondernam, En zoo (fchoon in gevaar) zyn vryheid dog bekwam, Zy kwamen als voor heen de wagt weer af te fpreken, Die om een weinig geld dit werk dus ging belleken, Sommige wierden ook wel weder agterhaald, Dan was men 't geld kwyt en wierd met 't blakhol betaald. De warme hooymaand, en ook d'oogltmaand naamen beiden Hun einde, en zoo kwam de zoomcr haalt te fcheiden: En in September maand zoo men ons heeft gezegt, Tragten de Mogenhcen de twift te zien beliegt, 'Er werd begin gemaakt tuffehen de Mogendheeden, Holland en Engeland, dat hoop gaf op den vreeden: Dit beurde ons wat op, men greep weer nieuwe moer. Wat is in bange tyd een nieuwe blymaar zoet! Hier fcheen een blyde zon van agter duyftre wolken Voor ons te ryzen, tot eenpaar'ge vreugd der Volken, Te meer doe men ons gaf dat zeekere berigt, Verdween de duiftre nagt in heldere middag ligt. Wy ftelden nu voor valt als dat wy zonder feyïen Nog voor den wintertyd naar Holland zoude zeylen, En dus verlaaten deeze plaats van ons verdriet; Elk nu maar dag aan dag naar Schcepen omme ziet,
C 5 Dog



C 4= )
Dog tuflchen deezen tyd eer wy die nog vernaamen Zag men veel volk die uit de ftad by ons nog kwaamen, Waar van ik zeggen durf .naar waarheid onbcfchroomd Dat ook in hunnen geeft de Liefde Chrifti woond. 'k Zag daar veel Maagden en ook braave Jongelingen Om God voor zyn genaa de eere toe te bringen, Die ouden waaren ook onder die groote fchaar, Verhieven Godes Eer by ons in 'c openbaar, Daar kwaamen 'er uit 't Land twintig mylcn gctreede». Die ook met ons den Meer aanriepen in gebeeden, En fchoon m'elkander kon in alles niet verdaan, Men was met eene lud dog alle aangedaan, Ook zeiden zy tot my dat die in Eng'land waaren, En Ier-en Schotland, wel beliep re" faam een fchaarenVan veertig duizend, en agt duizend, door de magt Van Gods genade tot zyn kerke toe gebragt; Wy hadden op die tyd veel extra liefde ftonden, En hebben Davids Leer in alles waar bevonden,
Daar men in Eendragt en in Vreede t'zaamen woond, Word door den zeegen Gods onze arbeid fteeds beloond, Meer zeg ik niet, maar zal nu weer ter zaake keeren, Men zat na Vryheid onöphoudlyk te begeeren;
De herfdmaand liep ten eind, ook liep de wynmaand af, De Commiflaris ons weer nieuwe kleedrcn gaf, Het was in 't laatd dier maand dat hy ons kwam verklaaren Wanneer hy tyding kreeg, dat 'er de Scheepen waaren, Dat hy op 't fpocdigd dan aan ons zou doen de weet, Want hy zelfs hertzeer nam in ons verdriet en leed; Zyne beloofde zaak heeft hy ook nagekoomen, Want pas in llagtmaand men de tydïng heeft vernoomen,
Uit



I 44 )
De Stad getreden in daar vonden wy veel menfchen Die ons behouwden reis, en zegen kwamen wenfehenWy zyn daar op het hooft in twee Scheepen gegaan ' En gingen onder zeil, en doe de nagt kwam aan ' Kwam men aan 't oorlogfchip, dat Pollux was geheeten, Enwerdgekommandeert door Kaptein Raauws wild weetenEen man die waardig i.s dat ieder een hem pryft, En de agting dubbeld waard die hem elk een bewyft, Hy is een braaf Kaptein, een Zeeman in zyn daaden; De fpyzen die hy geeft om 't lighaam te verzaaden
Daar vald geen klagten van, want zy zyn rcedlyk goed En gantfeh niet fchaars bedeeld, maar wel in overvloed. Ik zeg met meer van hem als ik heb ondervonden Nu zal ik onze komft in 't fchip u gaan verkonden,
Men kreeg een glaasje drank, ook kreeg men beddegoed, Waarna men ging ter ruft, en elk fliep even zoed: Den morgenltond kwam aan men dagt dien dag te zeilen Dog kreeg geen loots aan boord, dit kwam ons doe te feilen Wy kregen doe die dag nog Proviand aan boord, En in den avondftond ging men zoo als behoord Na men gegeeten had, ons tot de ruft bcgeeven, En dagt al 's morgens vroeg de baaren op te lïrecven, Men toonde een blaauwe vingeen fchoot men doe ook gaf lot teeken voor de loots dog kwam van 't land niet af Dees dag liep weer ten eind, en ook den nagt daar neeven loen weer de morgenftonft kwam aan de kimmen ftreeven', Woei weer de vlag van fleng, en gaf al weereen fchoot, Want onzen Kapitein het wagten zeer verdroot, Dog na een weinig tyd zoo is de loots gekoomen By ons, wy ligcep doe onz' Ankers zonder fchroomen,
De



C 45 )
De wind woei Wed Noord Wed, men trok de zeilen op, 't Ging alles naar ons wenfch met bramzeils in den top:' Wy zeilden ras in Zee, de Loots zeer haaftig fpoeden Zig wederom na 't land, en wenfchten ons het goeden, Men voer de kuden langs, dog in den avond laat Kregen wy meerder wind de bramzeils men bedaat, En toen de nagt kwam aan moed men meer zeilen minoren, Door toedoen van de wind dat ons zeer kwam te hindren En kregen zwaare florm wanneer de klok was twee; Men gyd' de zeilen op en bondze aan de ree, Dog met gegyde fok bleven wy doe nog vaaren,' Men kreeg water in 't Schip 't welk ons wat kwam bezwaaren, Byna vier voeten diep dog pompten doe terdond Een uur of twee, waarna men 't Schip weer lens bevond, Den nagt ten einde, kwam de aangenaame morgen, De Heer had ons getoond zyn Vaderlyke zorgen,
Daar ons geen ramp of leed op heeden nog en deerd, Men was Bevczier en de Singels gepaffeerd, De wind nam nu wat af, 't bleef egter nog hard waaijen, Doe men voor Doevren was, kwamen wy by te draaijen', Wy gaven doe een fchoot en als die was gehoord, Zag men terdond een Loots by ons koomen aan boord Dewyl onze Officiers het verre 't veiligd a-ten, Dat zy ons onder Duins aldaar ten anker bragten; Wanneer de Loorsman nu gevraagt wierd na den eifch ^ Van 't geldt, zoo was 't te veel, zoo dat wy onze reis Nu aandonds zetten voort, wy maakten los de zeilen; De Loots ging heen en wy verlieten zonder feilen,
De Hoofden en 't Canaal, men voer de Noord-Zee in Verlatend' ons op God en Zyne Menfchen min.
De



C 46 )
De wind liep in 't zuidwefr, men moeit noordnoördoofl ftuuren, Dus liep de dag ten eind, en 's nagts omtrent twaalf uuren Leiden wy Zuydwaarts in, en doe liet werd fchoon dag Men t'onzer blydfchap, reeds het Land van Walch'ren zag. Wy hielden doe wat af om langs de kuil te vaaren, Het weer was ondcrwyl gekomen tot bedaaren;
Dus zeyld men blydlyk tot dat elk het wefthoofd ziet, Daar onzen Kapitein toen 't Schip by draaijfen liet, En na een weinig tyds wy ook tot ons behagen En vreugd, de lootsmans boot aan lywaard van ons za-en Toen zetten wy terftond de vlag van agt'ren op , Van de groote bramfteng met wimpels in den top, Wy gaven hem een fchoot dat hy by ons zou koomen, En dat tot driemaal toe, doe hebben wy vernoomen Dat na lang wagten hy ons is gekomen by, Hy kwam by ons aan boord, en onder onze ly, Een loots kwam over, en een weinig tyds na dezen, Bragten wy zeylen af: de loots dagt tyd te wezen Om eer 't werd duifter ons te brengen in Goeree; Wyl hy niet gaaren met ons blyven wou in zee: Men bragt weer bramzeyls by en door Gods gunft wy kwamen $ Behouden in Goeree gezond en fris te famen, Wy zeylden niet terftond ter ree van Helvoetfluis, Maar ankerden onder weg, 't was ons wel een kruis Dar reeds de blyde dag zoo fchielyk was verdweencn, En dat den donkre nagt zoo haaftig was verfcheenen; Men borg de zeylen, wierp het anker in de grond; Wy leydcn daar heel goed, en in den morgenftond Ligtcn men 't anker weer, en zyn toen zonder fchroomen Behouden op de ree van Heivoetfluis gekoomen.
Daar



C 4? )
Daar men weer ankerden, God door zyn goedigheid Had ons vooripoedig door de woefle zee geleid, Dees aangenaamen dag deed God ons nog beleeven, , Juift toen men tweemaal tien van Slagtmaand heeft gefchreven, 'k Werd voorts, en nevens my vier burgers van Maasfluis Op Helvoet aangebragc, zoo eindigden ons kruis: Nu waaren wy ganfch vry, wy huurden daar een wagen, Wyl men pakkafie had die men niet konde dragen, Wy zetten 'er ons op toen alles was gereed; Dus ree men naar den Briel vergetend al ons leed, Wy gingen naar het hoofd lieten ons overvoeren, Op 't zien van fchoon Maasfluis begon ons hart t'ontroeren. Wy reeden met ons goed tot op dcn heuvel, ziet Daar nu het einde fcheen van kommer en verdriet, Men was alöm met ons zoo jammerlyk bewogen, I Dat men zag biggelen de traanen in elks oogen. Wy voeren na Maasfluis dit was de laatlte togt, En hadden zoo de reis dus ver ten eind gebrogt, IMaar hier bezweek is, doe ik aanzag al de menfchen, (Die regt welmenend my daar welkom kwamen wenfchen* Te meer wanneer ik kwam binnen de plaats Maasfluis, En wel inzonderheid binnen myn eigen huis, En daar myn vrouw aanzag die ik byna drie Jaaren 'Niet hadden mogen zien; ik kon my naauw bedaaren, En zy was nevens my door zuivre liefde teer, Ook innig aangedaan, dewyl nu d' Opperheer Naar men had lang geweeft onder de tegenfpoeden Op 't allervrindelykll aan ons nog dagt ten goeden. Dit gaf ook flof tot roem dat God door zyne magt, My by haar wederom gezond had t'huis gebragt.
'tVer



C 48 )
't Verpligten my ook zeer om God de eer te geven, Dat ik haar en myn zoon nog vinden mogt in 't leven. Daar veelen in die tyd haar leger was gefpreyd, In't hol der duifternis; had hy ons nog bevryd, Dus zy de Heer gelooft! zyn goedheid hoog geprezen Zy Eeuwiglyk gedankt die hy my heeft bewezen ! Hy heeft my nu gered uit 's vyands ilerkc magt, En heeft getoond te zyn de Heerfcher hoog geagt, Die uit de duifternis weer komt het ligt te fchenken! ö Groote Hemelheer! ag! laat ik fteeds gedenken, Dat gy, ja gy alleen myn helper zyt geweeft! In dit myn ongeval, og of uw goede Geeft My leide in het fpoor van uw geregtigheden! 't Is u bekend, ó Heer! dat ik my op dit heden Met lighaam ende ziel daar toe aan uw verbin! En uwe liefde-dienft in myne ziel bemin! Schenk my dan nu, ö Heer! uw hulp en uw genaden! Dat ik vertoon uw beeld! laat my uw vreugd verzaden! Ik roepe in dankbaarheid U toe niet ons ö Heer! Maar Uwe Naam alleen zy Eeuwig Lof en Eer! Zie daar een kort verhaal Maaslluisfche Burgerfchaaren Van onze Reis, en wat ons al is weedervaaren, Zoo in de Kaper als in de Gevangenis, Hoe God ons heeft getoond dat hy de redder is, Een helper in den nood in allerlei gevallen, Myn hertenwenfeh is nu Maaslluisfche Burgers allen, Dat God ons Nederland, en Plaats wel eer vermaard, Niet wederom en druk door 't Scherpe Oorlogs-zwaard, Maar dat Zyn goedheid ons genadig wil bevryden: Wy hebben flegts geproeft de vrugt van Oorlogstyden,
't Heeft



C 49 )
*r Hppfi nntr nipr Inner fednnrr. men zpvlr w«pr «f r>n oom
- * - O O ö » — J 7 — . •
De Plaats heeft ruim een Jaar met vaaren uil gellaan, Wat is daar door niet reeds veel Armoedde gcleeden, Niet flegts op deeze Plaats, maar ook in and'ye Steeden!
Ja tot op heden treurd nog 't ganfche Nederland
Onder de drukking, en de dreiging van Gods hand. Ik zeg nogmaals myn wenfeh is dat de Heer ons leeren Dat ieder zig in Hof en afch voor Hem verneeren,
Want zoo wy niet gereed van zonden af en liaan ?
Gewis dan zal de Heer nog dieper wonden liaan» Gods knegten komen 't van den preekftoel ons te leeren, En hoe men bukken moet onder de hand des Heeren 1
God maak ons door zyn Geeft hier alle toe bereid !
Dog eer ik dan met myn rym van u neem affcheid,
Zoo wenfeh ik dat de Heer 't gedrukt Maasfluis bekroonc^ En zyn geleeden fchaa met dubble Zegen Joone,
Dat zyne nering tier, en zynen welvaard bloey,
En dat de Koopmanfchap in vollen wasdom groey. Dat men in Vreede lang de zee weer mag bevaaren, En ons geen onheil tref nog immer mag bezwaaren;
Ik eindig met dien wenfeh; de Heer zy alle goed?
Hy fehenkt ons Geeftes heil, en tydlyken yoorfnoed.
Een LIED op het voorgaande,
0]> de Wys: Wanneer de Zon zyn Paarden mcr.t.
ï.
Ar koraen 'er opAard den Mcnfcli Al dingen ircfien aan } En fchoon zy hem nier zyn na wenfeh Hv kan zc niet omgaan,
P
Vermits de Heer der W.cerciJ De Koning hoog geat'E
Het Alles bly ft R^ecre?) Njar zyne vryc magt,
Wy



C 50 )
2.
t>e Ücrfling overdenkt zyn Weg
Ver boven het gediert, Somtyds met fchrander overleg, Maar God zyn gang bciHcrt; Pit wil ik openbaaien
OTt 't geen 'er is gcichied, En ons is wedervaaren, Kom hoor dan na dit Lied.
?'
wy waaren twaallif in 't gemeen
Die om wat Vilch te vaan Met eenen Hoeker wel te vrcen Een Zee reis rongen aan, Wen maakten wel ter degen Ons Scliij) en goedje ree, Om niet te ftaan verlegen Wanneer wy zyn in Zee.
4-
Doe 't Schip gereed was wierd de dag
Van zeylen aan gezeidt, Toen heeft men met een bly gelag Zyn goed daar in geleidt, Om haart van 't Land te vaaren
Al na den Oceaan, ó Heer ! wilt ons bewaaren En met ons mede gaan.
_ . 5.
Toen het D:cember Agtien wa?
Oj) Maandag wilt verftaan , Namen wy ons afichcid zeer ras, En zyn toen afgegaan , Wy voeren zonder hind'rcn,
En op geen ramp bedagt, Riepen wy aan Vrouw en Kind'rcn Voor 't laatfte nog genagt. 6".
Men liep vonrby de Briclfche ree ,
En waaren zeer verblyd : [ De Loutsman bragt ons fluks in zeel Wanneer het was de tyd, Men had mooi weer bekomen, I Dm voer men vergenoegd | Over Zee zonder Ichroomcn II Gelyk 'r de Zeeman vocgd. fj
I 7'
Menftelt de koers noordnoordooft aah
De wind was in 't zuidoolt, In hoop de Heer zou met ons gaaa Dit gaf ons zoeten trooft, Wy zyn ook ras gekoomen
Aan Doggcrsbank met vlyt, Wierpen doe in de ft room cn Ons Hoekwant zeer verblydt. 8.
Men fchiet en haald vaïl f'ag aan dag
Maar tot ons ongeluk , Men weinigvangft aan't hoekwant zag Doe waaien wy in druk; Tot dat de reis ten enden
By na geloopen was, Doe kwam God t'onswaards wenden. Met Zegen op dat pas.
9-
Men had toen 't werk was afgedaan
Twee en twintig Ton Vis , Men was met blydfchap aangedaan Ook was in 't bun nog fris Cabbellaauw in het leven
Drie honderd, en iets meer, Die ons ook had gegeven Alleen den Opperheer. IO:
[Wy zetten dc koers ztiidwefl: aan; j En waaren zeer verblyd Dat wy na d' onze mogren gaan , Dog 't was een korte tyd ; Doe het begon te dagen
Een Schip voor uit men zag; Zoo als ik kom gewagen , 't Welk zonder zeylen lag. II.
Doe men her Schip was gepaffeerd
Haald hy zyn zeylen by ; Toen wierd de vreugt in druk gekeerd Hy bragt ons in dc ly. Wünr hy begon te fchietcn:
Was als verwoed zeer ftrang, Dat ons kwam zeer verdrieten En maakten diaevig bang.



12.
Vfy zetten op de IJrince vlag En willen gcenen raad) Maar zoo als hy die hangen zag Wierd hy nog eens zoo kwaad Waarop hy koe kwam fchreeuwen:
Strykt vlagen zeylen neer, Zy waaren fel als leeuwen Op een arm Schaapje teer.
Het was zeer aklig om te zien Dat Haar toen is gebeurd: De kioders om ons lighaam vlien d'Een fchreid en d'and'ren treurd, Ja die tot meerder jaaren
Al reeds gekoomen was , Was ook in diep bczwaaren Al op dat zelfde pas. 14.
Ons zeyl ging neer , de boot in zee,
Roeyden zy ons aan boord. En ftapten't Schip op ganfeh t'onvree Als wolven zeer verftoord , Men vroeg zyn wy genoomen ?
Hy antwoord op zyn wys Wy zyn van Huil ge!:oomenJ Uw Schip en volk is prys. 15.
Wy moeften ook van Honden aan
Met zes man jong of ouwt Uit ons Schip na dc Kaper gaan , Wat was ons hart benouwe! De boot zy binnen zetten , Dus was men in dc kuip, Toen ftelden hy wilt letten Zyn koers nog na een Schip. l6.
Wy hadden reeds dit Schip gezien
En hem ook agterhaald, Hy kon het mecd'e niet ontvlien Want vlag en zeylen daald Van hem ook na beneeden ,
Door fchier.cn, geen gebrek, i k Zal ti vlc naam ontleejen, ! 'tWas Jacob van der Spek, !
( 5» )
17.
Die dit met ons moed ondergaan','
De boot ging weer in zee; Zeven zoo oud als jong te zaai» Van't Schip hy haalden mee, Die doe ook by ons kwaamen, En wierden Scheep gebragt,, Wenfchten wy al te zaamen Malkander goeden nagt. 18.
De boot kwam Scheep en koers gefteht
Was't Kapers volk verblyd , Dat zy twee pryzen met geweld Hadden in korten tyd , Op eenen dag genoomen ,
En 's avonds wilt verftaan Lieten zy zonder fchroomeri Ons in de boeijen gaan.
19
Wy leyden daar als flaaven neer,
Geboeid aan 'tcene been , Wirrden bewaakt al met geweer , Ons ruftplaars was gemeen, Een key ten kuiTen ftrekten.
Cabcitouw ons bultzak, Geen dekkleed dat ons dekten 5 't Was alles ongemak. 20.
Wanneer het'smorgens wierd fchoon Men nog een Schip vernam, (da;j 't Welk zonder zeyl te dryven lag En van Moorwegen kwam , Zoo de Kaptein bevonden
Heeft, uit zyn Blieven klaar Hy was beftemd naar Londen Zoo ik uw maak kenbaar. 21.
Zy ftelden toen de koers ook aan Wert noordweft op dat pas, Om ons die van i un zyn gevaan Aan Land te brengen ras. Drie etmaalen geleed'. 11
Dat in'ons genoomen '-".d Kwamen wyop de reeden. Van öorrcntMi de ftal.



Toen zyn wy ar aan Land gebragt
'Er ftond veel volk by een; De jeugd ons weelderig belagt . En d'ouden toond' geween; Doe kwam 'er een aantreden . Sprak ons op deez.' wys aan, Kom mannen wilt gy meden Met my ter herberg gaan ? 23. .
Men kwam iri huis de huisvrouw fprak
Kom Duytslien zet uw neer , Zit by het vuur, houd uw gemak } Wy kregen na begeer Ook fpyzen om te ceten
Brood , kaas en bier tot drank, Toen men dan had gegeten ! Cragt men den Hecre dank. I . 24.
Na weinig tyds moeft mén op reis , Zoo ons wierd aangezcid ; Vyf'Soldaten ook na den eifch Die hebben ons geleid: Wat hadden wy te kampen
Met bange tecgenheen ! Eer men naar bittre rampen
Was in't prizon getreen ! JJ 2J. j| Het ot'gedienr in groot getal
Hebben wy daar oefpeurd , I De Rotten zweefden over al I Was dit niet waard betrenrd ? I kwamen als wy lagen I . Om rufie te onrfaan j Aan hoofd en beenen knagen, j Wat armoe ging ons aan! li] 26.
Dé grootftë ti-ooft men ondervond Ijl Wanneer het was fchoon dag,[li En men veel volk bv ons in 't rond ijl Aan 't hekje koomen zag j Ijl Hei welk dat veel gefchieden ijl Van Menfchen tiir de Stad , ijl Veel nieuwsgierige lieden ijl Die 'ons dan gaven wat. Hl
C 52 )
j 27-
Dus wierden w' in den hangen noot I Nog meikclyk verkwikt, | Door Menfen dieGods goedheid groot
Heeft in dien angiT beichikt I Doch fchoon de liefd' van veelcrt Was onzen toeverlaat, t Komt echter Imal te declen Dat aali zoo veelen eaac. »8.
En dat ons gaf nog grooter fmart
En r'cil.-ens nieuwe Wee (hart I Men wierd gevoert fchoon 't ons viel
Geftaag van Stee tot Stee; ■ Dus moeft men niet malkandre Met uitgeteerde leen Van d' een pryzon na d'andre Gaan trooftloos henen treen.
... 29* Dog na drie jaaren wilt verftaan
Heeft God ons vry gemiakt, Gezond tot d' onzen heen doen gaan
En onzen band geflaakt. Waar voor den Heer der Heeren
Die ons door zyne kragt Verlof! heeft, zy al d'eere,
Voor Eeuwig toegebragt.
3°-
k zal nu Vrinden iu dit Lied Nier verder doen verhaal: iVanr al wat 'er al is gefchied Staat in myn Rym-Jouniaal. Ik zou te ver uitweyden
Als ik alles opgaf En 't Lied te lang uitbreiden, Daarom fchey ik 'er af.
tfetd rezen Heil wenfeh van myn har:
Maaslluisfche Burgers al, >c Heer weer van ons druk en Imarr,
En alle ongeval ! Hy wil ons fteeds behoeden !
Zyn oog door liefde teer , Zy over ons tcjj goeden !
Dit wcnlch ik (chenkt de Heer



C 53 )
L Y S T
VAN MYNE REIZE DOOR
ENGELAND.
VV/Y zYn den ai january 1781 's avonds ten 8 uuren met het Kaperfchip op de reede gekoomen voor de ftad Borrenton, en den 2 2 dito aan de wal gebragt, van daar zyn wy dien dag gereift 1 o mylen, en gelogeert in een Muis ftaande aan den weg; den 23 dito wederom gereift 10 mylen , en gelogeert te Beverley; den 24 dito gereift 9 mylen, en gekomen te Huil in de pryzon.
Den eerften July 1782 zyn wy met 68 mart van Huil vertrokken, op het hoofd gcfcheept, en over de rivier gezeik, én toen aan land gekomen zynde dien dag gereift 12 mylen, gelogeert te Bartenbriek; den 2 dito wederom 12 mylen gereift door Ikelsbon, en door Reinbergen, en te Spittel gelogeert; dert 3 dito weder gereift 12 mylen, cn tót Linkon gelogeert; den 4 dito daar gebleven ; den 5 dito gereift 16 mylen, en gelogeert te Newark; den 6 dito gereift 21 mylen, door't Stoo en Retly de weg neemende: en te Nottingham gelogeert; den 7 dito daar geblceven, cn zyn toen 13 prizoniers gevlugt, waar van 4 diezelfde nagt weder zyn gekregen; den 8 dito gereift 11 mylen, en gelogeert te Loberri; den 9 dito gereift 14 mylen, en gelogeert tot Leicefter daar een Heer ons eeten en drinken gegeven heeft; den 10 dito gereift 14 mylen, en gelogeert op Hekly; den 11 dito daar geblceven; den 1 2 dito gereid 14 mylen en gelogeert te Netelconventio; den 13 dito gereift 11 mylen en gelogeert te Warwik, na dat wy alvorens doof
Kei*



( 54 )
Kellenwolf waaren gegaan; den 14 te Warwik gebleeve»; den 15 dito gereift 8 mylen, en gelogeert te Narvos, den 16 dito gereift 18 mylen , gaande door Alcefter cn gelogeert te Evesham; den ij dito gereift 16 mylen, en gelogeert te Hewkesburg; den 18 daar gebleeven; den 19 dito gereift 10 mylen en gelogeert te Gloucefter; den 20 dito gereift 16 mylen en gelogeert te Nepoort; den 21 daar gebleevea; den 22 dito gereift 22 mylen , en gekomen tot Stapleton in de pryzon,alwaar wy met ons zeven honderden waaren, zoo Hollanders, Franfchen, als Spanjaars: en hebben daar "-eweeft 40 weken en een dag, en zyn toen van Stapleton^ic de pryzon vertrokken den 29 April 1783, en die dag gereift 12 mylen, dc weg nemende door Man field en gelogeert te Bath; den 30 dito gereift 16 mylen door Philipsnorres, en door Bikkingron, en gelogeert te Warmifter; den 1 Mey daar gebleven, den 2 dito gereift 22 mylen door Bikkenburgen Gotfield, en gelogeert te Sarum of Salisbury ; den 3 dito gereift 15 mylen gaande door Witte Paris, en gelogeert te Romfy ; den 4 dito daar gebleven ; den 5 gereift 1 r mylen, gaande door Esly, en gebragt te Wincheftcr in de pryzon.
Den 11 November zyn wy uit de pryzon gegaan, en hebben 12 mylen gereift, en zyn gekomen te Southampten, err daar ingefcheept, hebbende door Engeland gereift 344 Engelfche mylen , waar van 'er 3 voor eene Duitfche myl gerekent worden.
En wat het Land betreft, 't zelve is zeer bergagtig, waar van fommige 233 mylen hoog zyn. Ook vind men kofleIyk vlak Land zeer Vrugtbaar, zoo van Koorn als andere Graanen.



Sy de Drukkers deezes worden voor de verminderde prys van 16 ft, in plaats van 32 uitgegeven, het nuttig Werkiq Aulen Zelfjlryd, en Overwinning? over haar zeiven door het Geloof , waarin de innerlyke onruften van benaauwde GeeIten levendig worden ontleedet, en daarneevens trooftelyke behulpmiddelen tot oprechtinge derzelve grondig, en bondig worden aangewezen, in 't Engels befcbreeven door dien Boogverlichten en Godgeleerden R1CHARD SIBiiS, Do&or in de Godgeleerdheid, en in onze Tale getrouwelyk overgezet door J. G. Derde Druk. Van Baftaartwooiden gezuivert, verr^ur\?£ mSC ee" Rladwyzer der Zaken voorzien door OBBO
j r ' Elianêelie Dienaar in de Gemeente op Midmlda en de Leek. In 8vo. by de 500 Bladzyde groot.
Komende onder andere daar in voor Alleenfpraken, zeer nuttig tegen de mbeeldinge en ongeftaltens, enz. Ambrofius welfprekentheid een middel tot Augultinus bekeering. Aanvechtmge der ziele tusfchen vleefch en geeft, enz. Aardfcne dingen waartoe niet en al gegeven, enz. Arbeid word met beter hefteed dan in eigenzelf-verzakinge. Barmhartigheid Gods is niet te bepalen. Beloften Gods in zyn Woord moeten gekend worden. Benaaüwtheeden waarom God zyne kinderen daarin laat vallen. Brosheden van onze verdorvene natuur met te beweeren. Befcheidenheid waarop al zier. Chriftenen,hoe zy met haar zelve en andere handelen moeten, en welke hare voornaamfte betrachtinge behoorden te zyn, enz, Chriftus, waarom Immanuël genoemt, en oogmerk van zyn komfte en lyden, enz. David. hoe hy met zyn ziele handelr, enz. EereGods, moet alle eige inzigten doen verfmelden. Eigendom aan God een byzonder crrond van vertrouwen op God. Eigenliefde wil het kruis niet opnemen, wil met zigzelven ondervragen, enz. Elende, zyn alle Menfchen onderworpen. Genade-gaven zyn nodig, enz Gebed, waaraan men weten kan dat God het verhoort! enz" Gebreeken des leevens ontftaan uit gebrek des vertrouwens.' Gelove, hoe openbaar word, middel om 't hoog te achten " waarom 't meelt word beftreden , enz. Gelovige zoeken hun gelove met gezonde bqwysredeiien te verfterken. Openbare
Gods.



■Godsdienft niet te verzuimen. Haat der zonde. Hulpmiddelen tegen mismoedigheid, enz. De Jeugt, hoe een hefde tot de deugd in te Horten. Keurenen , ol" God onze God is. Kleinmoedigheid maakt onbequaam tot goede plichten, enz. Lof Gods voegt beft in voorfpoed, enz. Lydzaamheid der hope. Martelaren, hare mishandelingnn te leezen is nuttig. Ondankbaarheid aan God is zeer gruwel} k. Onveryvinrunge over zichzelven, wat middel daartoe. Plichten, geen tekenen der genade. Quaat der Zonde. N.Ridley, zyn gevangenis en marteldoot. Salomu, waarom de bequaamite om van uitwendige dingen teoordeelen. Swarigheden zelden alleen, m«ken Gods kinderen bedroeft en kleinmoedig. Teekenen der genade, hoe te onderfcheiden, enz. Trooft tegen de natuurlyke verdorvenheid, waarin die beftaat,enz. Uiterlyke middelen niet te vertrouwen. Uitwendige dingen niet bequaam voorde ziele om op te ruften, enz. Vergenoegzaamheid een hopende ftand. Godlyke Veiiatinge een nare ftant roor de ziele, wat de ziele daarin te doen ftaat, enz. Verzoekinge wat die is. Verloffinge heeft God voor zyn volk, Voorrechten van eenige byzondere periönen Itrekkende tot geen algemeene regel. Voorzienigheid van God is een grote fteunfel voor ons gelove, enz. Vrienden,daarby zyn voor-; deel te zoeken is wysheid,enz. Vroomen,hoe in den ftryd tegen de zonden van andere onderfcheiden. Wagten op God een noodzakelyke pligt. Waarheid,ongelyklörmigheid metl dezelve doet de ziele te kort, ook het lchepzel en God zelf, i Waken over malkanderen is by veele te zoeken, Wantrou«J wigheid is oorzaak van alle ouruft. Wet, hare geelteiyk-j heid en vloek moet overdagt worden tot een teugel tegen de ] verdorventheid, enz. Zeegeningen Gods, in eik derzelver ■ moet men voornamelyk op zyne liefde zien; en meer nuttige zaken, te veel om alle op te noemen.
Ook zyn by bovengem. nog eenige Exemplaren te beko- I men van het VISSCHERS-ZANGBOEK, beftaande in '\ eenige Geeftelyke Liederen ; door Hendrik van der Gaauw, Lidmaat der Gereformeerde Gemeente tot Maasfluis.