Boekbinderij Drukkerij
RUSTENBURG Tel.72 17 78 Amsterdam






HANDSCHRIFTEN.






K L EI NE DICHTERLYKE
HANDSCHRIFTEN.
TIENDE SCHAKEERING.
Te AMSTELDAM, Ij PIETEU. JOHANNES UYLENBROEK. MDCCXCVII.






INHOUD.
LIERZANG. OP DE POOLEN, Dc SULTAN THOGRUL BEN-
ARS LAN, — NAAR DE DERDE ELEGIE DES TWEEDEN BOEKS VAN TIBULLUS, — WARSCHAU ONTZET, TEGENSPOED, ~ AAN EEN' GROVEN BLONDIJN,
NAAR DE ELFDE ELEGIE DES EERSTEN BOEKS VAN TIBULLUS,
DE G ODINNEN,
TEMISTOKLES AAN HET VOLK VAN AT HENEN, -
AAN DE HOOP,
AAN GROSPHUS,
AAN PYRRHA,
BERTRAND EN CLOTILDE,
ROMANCE,
LEONIDAS,
PUNTDICHT,
NACHT BESPIEGELINGEN
AAN DEN OEVER DER
ZEE,
VRIENDSCHAP OF LIEFDE, DE VREK, DE DRIFTEN,
r
orZ). J. VAN LENNEP. BI. i. -ir.BILDER.DIjK. ■— 12.
-R. H. ARNTZENIUS. 13.
— D. J. FAN LENNEP 17.
— W. BILDERD1JK. — 26.
— fV. niLDERDIJK. — iö.
— R. H. ARNTZENIUS tf.
—P.G.fVITS.GETSBEEK. 3Ö.
— J. DU PRÉ. . .— 37-
— /. DE CLERCQ,,U.Z. —4.8.
— V. W. NSZ. . . . 49.
— V. W. NSZ. • . . 5»
— D. DLEECKER. . 53-
—P.G.H'ITS.GETSBEEK. 6i.
mm A. L. EAR.B/1Z. . . 6u
— C. LOOTS. . — 65.
— y. DU PRÉ. . ■— 75.
— I. DE CLERCO, ff. Z. — 78.
— G. OÜTOÜrS. . — 79-
A AN



t N H O O D.
LI ER¬
AAN NIEMAND, 1 DE KLUIZENAAR, CENOT,
DE TEMPELDERGEZONDHEID, ;
KLAAGZANG, OP DE DOOD VAN EEN GELIEFD SEISJF.,
'S MENSCHEN BESTEMMING,
DE MOEDER, DE VOEDSTER, EN DE TOOVERNIMF,
VVENSCHEN,^
AAN RIMAX,
GRAFSCHRIFT,
WARE RUST,;
DE VERVULDE WENSCH,-
LIERZANG, AAN DE EENZAAMHEID,
loot 0. C. F. HOFFHAM. BI. 8t.
— J.DECLERCQ,,H.Z 91.
— J. DU PRE. • — 9*>
— D. ELEECKER. . 97-
— l.DECLERC&,H.Z Ui.
G.H.r.TSSELSTElN.—- HU
— B. TRAKRANEN. —
—B.N1EUIVENIIUIZEN. 123.
—P.G.MTS.GETSnEEK.-—126. P.G.W1TS.GETSBEEK.—126.
— A. M. MOENS.J . — 127. B.NIEUIVENHÜIZEN.—129.
— P. N. A. . —



LIERZANG*
OP DE
POOLEN.






LIERZANG.
OP DE
POOLEN.
Mey 1794.
w at blyde toon verrukt myne ooren?
Van waar dit nieuw triumphgefchal ? Wat volk doet weêr die juichftem hooren,
En zingt der dwingelanden val? Wie durvt nu, daar, alom beflxeden, Vervolgd, omringd van tegenheden,
De vryhcid naauwlyks ademhaalt, Voor haar, na 't breeken van zyn keten, Op nieuw gevaar en dood vergeeten,
Door niets, dan door zyn deugd bepaald?
As ó Weis-



+ LIERZANG.
6 Weisfelftroom, die kort te voren
Zo langzaam voortgleed langs uw boord. Toen gy uw fteden zaagt verftooren,
Uwe ackers vol van brand en moord: Wat doet u weêr zo vrolyk ruisfchen, Uw wat'ren weêr zo heftig bruisfchen,
Ten fteilen bergtop afgeftort? Triumph! gy kunt my helden noemen, Wier moed, wier daên 't heelal zal roemen, Wier arm de wiek der heerszucht kort.
Wat hitst de tygerin van 't noorden. Met roof en mannenflacht gemest, Jiaar welpen, afgericht op moorden ,
Te famen in 't Sarmatisch nest? Paar gaan zy, fidd'rend op heur wenken, Om hun vorstin met bloed te drenken,
Te fneuv'len om haar dwinglandy; Zy gaan! en waar ze brullend trappen, Zet pok 'f verderf zyne yz'ren flappen* En 't aardryk word een woesteny.



OP DE POOLEN, 5
Zal Pruisfchens ad'iaar dit gehengen,
Hy, die aan Poolen zich verbond? Ja, zo 't hem winsten toe kan brengen,
Wat waar 't, zo hy zyne' eeden fcliond! Wat zoude, om meê dien prooi te Machten, Zyn hebzucht ooit te gruwlyk achten ?
Wat heiligs zou zyn klaauw ontzien? Welaan 1 hy voegt, by die barbaaren, Zyn wreede en hongerige fchaaren.
't Verraad durft beiden hulpe biên.
Zo gaat! wat zoude uw opzet bfeeken?
Uw woede kenne paal noch perk! Durvt op onnoos'len ftout a wreeken!
Zo gaat! de zege kroont uw werk. Geevt aan dit volk uw ftrenge banden; Verfcheivrt, verdeelt hun vrye landen;
Der burg'ren eigendom en goed: Ontrukt de zoonen aan heur moeder, Aan wees en weduw hunn' behoeder,
En vest uw grootheid ia hun bloed*
a 3



g LIERZANG.
Geweld, met fchyn van recht te ftyven,
Bevestigt der tyrannen kroon: En de onfchuld gruw'len aan te wryven,
Ziedaar het fteunfel van hunn' throon. Zo gaat! ontwapent, boeit die helden, Die vruchtloos tegen 't woên zich Helden:
Hun moed is misdryf in uw oog; De flaaf-alleen by u rechtvaardig ; En hy noch gunst noch leven waardig, Wiens vrye hals voor 't juk niet boog.
Zo gaat! wilt aan Europa leeren,
Hoe fel uw dolk de vryheid trof. Haar dienaars zal uw wenk ontceren,
Der helden wapen zinke in 't Hof. Dat wapen, lang beroemd in 't ilryden, Om land, om rechten te bevryden,
Eischt gy hen af met fchamp're taal! — Maar beevt! — ik zie den voorfpoed wenden, Den fchrik en wanorde in uw benden, ,
En Madalinsky's zegepraal.
I VjO | j A Zo



OP D'Ë POOLEN. f
Zo; zaagt ge ook, eertyds, onbezweken,
Ten fpiegel van de dwinglandy, Castiljet uw' yd'len trots verbreeken!'
De Belg weêrftond u, en was vry! Wat baaten u onraeetb're krachten? Zyn kleenheid durvt geweld verachten.
Myn'vaderland! toen waart ge groot! Thands is uwe eer in 't ftof gefraeten, Wee hem! die de onverdraagb're keten
Het eerst om vrye halzen floot!
Juicht,'volken! uw verlosflng nadert!
Verdrukkers! dit 's uw avondftond. De ftorm, die zich alom vergadert,
Slecht uw paleizen tot den grond, Gy zult uwe euveldaên bezuuren! Ziet, bleek van fchrik, op Cracaus muuren,
De vrye krygsbanieren ftaan! Dit, dit is 't eind' van 't wreed verdrukken* Ziet volk by volk uw Zyde ontrukken ,
En volgen Cozyuscko's vaan,
A 4 Of



8 LIERZANG. ;
Of waant ge, dat een heir van braaven,
Door burgermin ten kryg gehard, Den hoop zal duchten van uw flaaven,
Als woeste dieren aangefard? Of dat der ed'len zielsverrukking Hem vreest, die 't brandmerk van verdrukking
Op 't neêrgebogen voorhoofd draagt; Die voor een zaak, hem onverfchillig, De wapens torsfchen moet, onwillig
Door roede en dwang ten ftryd gejaagd?
Ziet Poolens heldendrommen nad'ren!
De vryheidsftander ryst omhoog. Het bloed flroomt rasfer hen door de ad'ren.
Zy wenden herwaards 't brandend oog. Die blik doet reeds uw horden beeven. Maar, is het teken eens gegeeven ,
Dan zult ge, raadloos en verwoei, Uw heir, verflrooid, uit een geflaagen, Het veld, ten roof hen opgedraagen,
Zien verwen met hun eerloos bloed.
Waar



OP DE POOLEN, 9
Waar is de grond van uw vertrouwen?
Wat roept ge uw gantfche macht byeen? Hoe durvt ge op Poolens ryksftad bouwen,
Op 't volk, zo lang door u vertreên? Uw ryk heeft uit: ziet Warfchau woelen; Het volk zyn macht, zyn waarde voelen.
De kreet van vryhetd treft de lucht. Uw veldheer roemt ,, ik zal hen dwingen." Hy roemt, en ziet zich zelv' befpringen,
En zoekt zyn redding in de vlucht.
Ja, vlugt, gy hoofd der vorftenknechten,
Vlugt ylings naar uw fidd'rend hof. Vermeld daar 's volks herwonnen rechten,
En Ruslands eer getrapt in 't ftof: Hoe zy, wier pen, gehuurd tot liegen, Wier tong de burgery bedriegen
En 't onrecht plooijend voor dorst Haan; Hoe zy nu mede in kerkers zugten, Of nevens u den dood ontvlugten,
Met fchande en gruvv'len overlaên.
A 5 Zeg,



10 LIERZANG,
Zeg, dat de hemel eens de boosheid
Ook op gekroonde hoofden wreekt; En dat der vorsten trouweloosheid
In 't eind' heur eigen werk verbreekt! Ga, zeg, dat eens de dag zal komen, Wen 't bloed, dat hun bevel deed ftroomen,
Ook tegens hen getuigen zal; En dat het zonlicht, in 't bezwyken, Eer kan de westerkimme ontwyken,
Dan zy hunn' lang verdienden val.
Zo ftaare, ö kroost van 't moedig Poolen,
Op u der volken bly gezicht. Wat nacht ook and'ren om zie dooien,
Der helden fpoor is altyd licht. En keert ge aan 't erf der vad'ren weder, De welvaart ftroorne op ackers' neder,
Wier oogst den zaaijer ryk betaalt, 'k Zie 't graan in blyde fchuuren ileig'ren: Neen! hem zal de aard' haar gunst niet weig'ren, •
Wiens fpade^en ploeg met lauw'ren praalt.
^ - / En



OP DE POOLEN. ii
En gy, ó Vader aller dingen,
Almachtig, eenig Opperheer! Gcev, bron van zoveel zegeningen!
Geev ook de vrede aan 't menschdpm weêr. Doe eens de vryheid zegepraalen, / Gerechtigheid w^êr ademhaalen,
Verlos ons van de dvvinglandy, Hergeev de dagen onzer vad'ren : Dat we u-alleen als meester nad'ren:
Eén wenk! — en 't gantsch heelal is vry!
D. J. VAN LENNEP.



SULTAN THOGRUL BEN-ARSLAN.
Van woede, en waan, en wijn, tot barftens opgezwollen,
Vliegt Thogrul van zijn' disch op 't briefchend oorlogsros, Rukt in op 's vijands macht met wagglend zuizebollen,
En zwaait aan 't hoofd zijns volks een zware legerknots. „ Mijn oog fchcppe in mijn heir een edel zelfbetrouwen, (*)
(Dus fchreeuwt hij zingende uit, in Dichterlijke taal.) „ Mijn arm zal met één' (lag geleedren nederhouwen,
„ En oopnen aan mijn volk den weg ter zegepraal! „ Mijn arm zal met één' flag" — Hij heft den arm naar boven.
Slaat, rennend, blindlings toe, en treft zijn eigen paard, Dat plotslings met hem ftort, en, uit den zaal geitoven,
Is hij, hij-zelf, de prooi van 't eerstgetrokken zwaard.
I793. BI LDER.D IJ K.
(•) Verzen uit «en bekend Oosterscli Dichtftuk, scham naïMah genaamd.



NAAR DE DERDE ELEGIE DES TWEEDEN BOEKS
VAN
TIBUL LUS.
"Wat zal ik van den hemel fmeeken?
Waartoe zal ik de rykfte keur
Van kostelyken wierookgeur Op 't godgewyd altaar ontfteeketi?
Niet om paleizen, welker kruin Door 't omgelegen veld zou praaien; 't Is niet om rykvergulde zaaien;
't Is niet om gevels van arduin.
Geen osferj, die myne akkers ploegen, Geen velden, digt bezaaid met graan, Geen korenfchuur, hoe vol gelaên ,
Nerine 1 niets kan my vernoegen. Zo ik, als de ouderdom ons wenkt,
En jeugd en fchoonheid fluks verzwinden,
Slechts- in uw' arm mag ondervinden Wat ons het waar genoegen fchenkt.
Uw



i4 NAAR DE DERDE ELEGIE
I Uw hart alleen zal ik begeeren,
Tot ik myn gladde levensbaan
Vernoegd ten einde ben gegaan, En naakt tot de aard' zal wederkeeren.
Wat baat ons dan al 't blinkend goud, Met ryke paerels, purpre kleeden*, En all' die dwaaze kostbaarheden,
Die zuilen van arduin gebouwd?
Dit alles kan my niet behaagen:
Dit is Hechts voedzel voor den nyd.
Men ziet het menschdom toch altyd Naar 't valsch geluk het yvrigst jaagen.
't Is all' vergeefsch: geen ftaat, geen eer Kan ons van ftnart of zorg bevryên: Nu fchynt fortuin ons eens te vleijen,
Dan werpt ze ons in den afgrond neêr.
Voor de armoê zal ik nimmer vreezen, Nerine! als gy de myne zyt: Maar welk een 'lot me ook zy bereid,
'k Wil zonder u geen koning weezen.
6 Drie-



DES TWEEDEN BOEKS VAN TIBULLUS, 15
ó Driewerf zegenryke dag, Die my uw lieve hand zal fchenken! 'k Zal daar met eerbied aan gedenken,
Zo lang ik "t licht aanfchouwen mag.
Maar zo de wreede goón my haaten,
Zo ik u niet bezitten mag,
Zo al myn fineeken en geklag Niet by het noodlot kunnen baaten ,
Dan wensch ik ook noch ftaat, noch eer, Noch blinkend goud, noch all' de fchatten Die all' de mynen faam bevatten;
Dan is 'er niets dat ik begeer.
Dat an dren vry naar fchatten jaagen,
'k Beny hen hunnen rykdom niet.
Nerine, die dit hart gebied, Kan aan dit hart alleen behaagen.
Ik fmeek u om Nerine alleen, ó Venus! grootfte der godinnen! Ik heb geen andre gunst te winnen;
Met deeze gunst ben ik te vreên.
Doch



i6 NAAR DE DERDE ELEGIE DES TWEEDEN ENZ;
Doch zo ik dit niet kan verwerven;
Zo 't waar geluk my fchynt te ontvliên;
Zo ik haar nimmer weêr mag zien; Zo ik haar eindeloos moet derven.
Dan wensch ik fpoedig heen te gaan Naar Plutoos naare en duistre zaaien, En in het eenzaam graf te daalen,
Om daar tot aarde te vergaan.
1796. R. H. ARNTZENIUS.



WARSCHAU ONTZET.



Beu vatam ignarae mentcs. — -
VIRGILIUS.



WARSCHAU ONTZET.
Koomt, vrienden! broed'ren! dat men drïnke! Dat nu de vreugdebeker klinke! Koomt, beurt nu 't hoofd omhoog, van flaaffchen angst bevryd: Te voren was dit ons verboden, Toen vryheid en geluk, naar blyder oord gevloden, Een waereld fchuwden, waar men Neroos diende om Itryd;
Toen 't eerloos hart zyn beulen vleide, Bedrog een fluierkleed voor 't licht der rede fpreidde, En 't ftaal eens dwinglands wetten fchreev, Toen bouwmans vlyt het land met vruchtloos zweet befproeide, Het graan niet voor den zaaijer groeide, De herdersknaap om niet zyne osfcn veldwaarts dreev;
B 2 Toen



co WARSCHAU ONTZET.
Toen ondeugd, op den troon gezeten, Nog ftrafloos fpeelen dorst met godsdienst en geweeten,
De trouw der heiligfte eeden brak, En ftreelend kluisters gaf, en plond'rend heil belpofde, En voor zyn' god geknield, der weezen armoê roofde, Of flinksch de deugd naar 't harte ftak. .
Maar ziet wat gadelooze glanfen i De voorbó van den morgenflond Alom verfpreid aan 's hemels tranfen! Een nieuwe, een blyder dag brengt vreugde aan 't waereldronde Weg, droeve fcheemring, weg! vliedt, bange duisternisfen, Die 't weiffelend gezigt deedt misfenl
Vliedt ylings, vliedt ten afgrond heen! Wat heil! of wordt myn oog bedrogen? Neen! ziet! de Vryheid zelve omdraaide ons uit den hoogen. Hoe dryft ze op 't wolkgefpan in luister naar beneên! Die luister doet den dwing'land tfaagenj Hy kan haar glanfen niet verdraagen; Hy fchuilt vol angst zich weg in 't purper ftaatfikleed. *— Vergeefs; ook dit was eertyds heilig: Nu maakt geen kleed de vorften veilig} Geen tooi verblind nu 't volk, dat kroon en boei vertreedt. —• Reeds, ziet hy, bleek en doodseh,htt purper meê verbleeken,
D«


Warschau ontzet, h
De fcepters voor zyn voeten breeken , En 't wraakzwaard tot zyn ftraf gefmeed.
Triumph! daar oost en west der Vryheid tempels ftichten. Triumph ! de nyv're Americaan Vloog van zyn kouter by haar vaan, En vreesde om haar noch dolk, noch fchichteri, Noch fnood verraad, noch 't rooversrot, Dat, onbefchaamd, der volken recht durft fchendens Maar haast de gunst van 't wispeltuurig lot Tot zyn verderf ziet wenden, Triumph! ook gy, triumph, gy, Poolens heldenftoet! Geliefkoosd voorwerp myner zangen! Gy fmaakt het best, het edelst zoet. Geen vreemd'ling zal u ooit in flaaffche ketens prangen, Dat Pruisfens dwing'land, heet op roov, Zich vry uw land ten erf beloov', Uw kind'ren doem' ter flavernye; Der eedlen moed belacht zyn' waan, Eén hart, waar vryheid woont, kan duizenden weêrffaafj, Daar ligt, ontzinde! uw heerfchappye.
Vergeefs, datj met een woest misbaar, 't Geweld zich aan uw zyde fehaar',



22 WARSCHAU ONTZET.
En da yz'ren vuist in fchyn uw zinloos dreigen ftaave! Ga! vest uw' troon te zwaard, te vuur. Dat tegen Warfchaus vryen muur Een heir op uw bevelen draave. Gy vliegt, daar u de fchande wagt. Waar fluivt uwe ingebeelde macht, Waar, eedverbreeker! ftuivt die heenen? Uw doel zo gloriryk, zó fchoon, Die nieuwe paerel aan uw kroon,
't Is all' in rook verdwenen, liet vuur der vryheid blaakt alom, En vormt, uw' trots ten fpyt, van diep verfmaade boeren, Alleen de fpaê gewoon te voeren, Het meest ontzaglyk heir, den iloutftefi heldeudrom. Hoe gloeit hen 't mannenhart van de eigen drift aan 't zieden! ■ Wie vraagt naar bouw- of edel-liedcn? Eén zorg deelt allen wapens om.
Beev,hoortge in't ruim gewest dien fchreeuw derwraak verheffen?
Elk zwoer - met fcherpgepunten dolk, In 't nypende gevaar, zichzelven eer te treffen,
Dan roemloos te vergaan, geweld'naar! nis uw volk.
Elk zwoer, wie vreest hier doodsgevaaren? Juich, lang benaauwde vest! uw trotfche vyand beevt.
Juich,



WARSCHAU' ONTZET. 23
Juich, Warfchau! Cozyuscko leevt: En met hem alle uw burgerfchaaren.
Hoe rolt de vreugd door 't gantfche land! Triumph! nu zal men kranfen draagen. Ik fpelde meè die zege: ö lust! 6 welbehagen! Juich, lang benaauwde vest! daar wykt uw dwingeland; Daar wykt, daar vlugt hy, droev' te moede, Verteerd van fpyt en bleek van woede,
Gelyk een diev by nacht ontvlugt. Wat vlugt ge? keer! ge zoudt uw zoonen Met feestmuzyk in Warfchau kroonen. Nu zwygt regeeringszucht.
Nu zal aan moeders borst de zuigling veilig flaapen. Geen vreesfelyke plonderkreet, Geen boei met fchrikb'ren klank gefmeed, Geen woesten huurlings moordend wapen, Niets ftoort de zoete rust, daar vryheid roozen baart, En lachende overvloed met gulle vreugde paart. Hoe roemryk keert dit heir! hoe woelt het op de wegenl Ciert, lauw'ren! ciert der braaven pad. Hoe dankbaar ylt een ganfche ftad Haar vrienden, haar befchermers tegen! Juicht! dat nu 't beurtgezang den fleren held verhoog'1 B 4 Dat,



B4 WARSCHAU ONTZET.
Dnt, door zyn' moed bevryd, een teergeliefde gade
Hem 't eerlyk zweet van 't voorhoofd droog', En, met hem aan te zien, haare oogen nooit verzaade! Zie hier, met helm en fpeer belast, Het jongsken vaders wapens draagen, En vrolyk aan de fchaaren vraagen,
Of zulk een dracht hem ook niet past? Dit flechts bejam'rend, om zyn jaaren Niet meê ten kryg te kunnen vaaren,
Tc ftryden voor het vaderland. Triumph! niets kan de vreugd meer hind'ren! Zy woont met vryheidsmin by gryzaarts en by kind'ren! Triumph! die vreugd houde eeuwig ftand!
Koomt, dat ook hier de juichftem klinke! Koomt, vrienden 1 broed'ren ! dat men drinke ! Zo ga op 't heilig feest de vreugdebeker rond! U, Vryheid! hemeltelg! u wyden we onze zangen. Waar toeft ge, lust der aard'! ons uitzigt! ons verlangen! Daal, als een uchtenddaauw, op d'uitgeteerden grond, Ei, daal! hier ftaan uwe oude altaaren,
Hier zyn, fchoon heerschzucht ons verdrukk', Nog harten, die uw leer' bewaaren, Nog halzen, wars van 't knellend juk.
ó 't Valt



WARSCHAU ONTZET. 25
ó 't Valt te bitter zwaar zyn' ouden roem te derven. Waar toevt gy? red ons uit die pyn! Wy zullen meê ver winnaars zyn, Of kunnen aan uw zyde fterven!
ó Mogt ik, op Alcams toon, Myn lier voor uw belangen roeren, En helden met uw drift vervoeren ,
En 't licht doen ryzen om uw' troon! Al zou my, afgemat, het leven In 't fpeelen ook begeeven; Zo Hechts myn jongfte ftond uwe overwinning hoor', En 't heerlyk zegelied my ftervend nog bekoor'!
P. J. VAN LENNEP. B 5



TEGENSPOED.
Verdraag rnet lijdzaamheid uw1 toelland, hoe ellendig,
Mijn ziel, zoo ge aanfpraak maakt op 't heil waarvoor gij lijdt. Gods onverwrikbre zorg waakt over u beftendig,
En fluit de fchatkist van heur gaven niet t' ontijd'. Befchrci uw deel dan niet. 't Is edel, 't is verheven!
Verzaak uw' ijdlen trek, uw dorst naar tijdlijk goed! God-zelf beftemde u eens, al 't geen u was te geven,
En 't kenmerk van zijn gunst is aardfche tegenfpoed.
1793. BILD ERDIJ K.
Uit eeri1 Turkscïï dichter.
AAN EEN' GROVEN BLONDIJN,
IN ZIJN' STIJL GEEN GESLACHTEN WAARNEMENDE.
Natuur bedacht zich nog, of ze, in u voorttebrengen, Een' jongling fcheppen zou, dan maagdelijke fpruit. Uw Har verrees terwijl, voorkwam haar in 't befluit, En gij, voor man te blank,voor vrouw te ruw van huid, Kunt, zelfs in'tfchrijven,niet, dan man en vrouw vermengen.
1793. BILDE RDIJK.
V. Aufon. Epigr. 107.



NAAR DE ELFDE ELEGIE DES EERSTEN BOEKS
VAN
TIBULLUS.






NAAR DE ELFDE ELEGIE DES EERSTEN BOEKS
VAN
TIBUL LÜS.
Die 't eerst tot moordend wapentuig
Het yzer heeft geflagen, Die heeft, in zyne wreede borst,
Een yzren hart gedragen: Toen is voor 't menfchelyk gedacht
Verderf en moord verrezen; Toen heeft men ons een' korter weg
Naar 't aklig graf gewezen.' Maar neen — hy heeft geen haat verdiend,
Daar we op ons zeiven woeden, In plaats van tegen 't wild gedicrt'
Met wapens ons te hoeden,
Dit



3o NAAR DE ELFDE ELEGIE
Dit is de fchuld vaa 't goud alleen.
Men hoorde niet van vechten, Toen nog de houten beker ftond
By fobere gerechten, Toen wist men niet van vest noch wal,
Maar by zyne eigen fchaapen Ging toen de herder, zonder vrees,
In 't lommer veilig flaapen. Ach! waare ik, in dien blyden tyd,
Ter goeder uur geboren, 'k Zou dan niet met een beevend hart
't Geklank der wapens hooren. Nu fleept men my naar 't oorlogsveld1.
Men fcherpt alree' de fchicluen, Die licht eene onbekende hand
Straks op myn borst zal richten. Maar gy, gy hebt my opgevoed,
ó Vaderlyke Goden! Tosn 'k naauwlyks nog alleen kon Haan,
Red nu my uit myn nooden. Het beige u niet, dat ge uit een blok,-
ó Huisgoón! zyt gehouwen: Zo mogt myn bestevader reeds By 't outer u befchouwen.
Toen



DES EERSTEN BOEKS VAN TIBULLUS. 31
Toen hield men beter woord en trouw,
Toen, zonder plechtigheden , De houten god, in 't nedrig huis,
Oprecht wierd aangebeden. Die was te vreên, als men voor hem
Een trosje druiven plukte, Of we! een' krans van welig graan
Op zynen fchedel drukte. Toen bragt hy, die zyn' wensch verkreeg,
Nog zelf zyne offeranden; Zyn dochtertje droeg honig na
Met onbevlekte handen. Maar, zo ge, ó huisgoón! zwaard en dolk
Nu van my af wilt weeren, Dan zal ik u het vetfte zwyn
Uit heel myn ftal vereeren. °k Zal dan het offemiig met myrth ■
En aartig kruid verfieren: 'k Zal dan, in 't wit gekleed, myn hoofd
Met myrthen ook verfieren. Zo mooge ik u zyn liefgetal!
Laat andren moedig vechten, En gantfche benden nederflaan,
En hooge muuren Hechten.
Dan



32 NAAR DE ELFDE ELEGIE
Dan mag men my, cerwyl ik drink,
Van d' oorlog wat vernaaien , En op myn tafel met wat wyns
Het gantfche leger maaien. Wat haasten we ons den wreeden dood
In 't oorlogsveld te ontmoeten? Hy nadert ons van zeiven wel,
En fluipt op ftille voeten. Nooit zal het onderaardsch gewest
Ons graan of druiven geeven: Daar doet ons wreede Cerberus
En ruwe Chnron beeven. Daar dwaalt, met uitgeteerd gelaat
En half verfchroeide hairen, Een naare bleeke fchimmendrom,
By 's afgronds zwarte baaren. Hoe zeer verdient hy meerdren lof,
Dien, door zyn kroost gezegend, De langzaam nadrende ouderdom
In de enge hut bejegent! Hy weid de fchaapen zelf, en laat
Zyn' zoon de lamren weiden: Zyn vrouw houd water aan de kook , Als zy ze t' huiswaards leiden.
IH



DES EERSTEN BOEKS VAN TIBULLUS. 33
In zulk een' Hand fpreij' de ouderdom Het grys op myne hairen; - In zulk een' ftand vertelle ik nog
•Van lang vervlogen jaaren. Intusfchen woon' de vrede op 't veld;
De vrede leerde ons ploegen; Zy leerde de osfen 't allereerst Zich onder 't juk te voegen; De vrede fchonk de wyngaardrank,
En leerde ons druiven persfen, Dat eens met 's vaders ouden wyn De zoon zich mogt ververfchen. In vrede blinkt de ploeg en de eg;
De krygsman word vergeeten ; Het yslyk zwaard ligt in een' hoek,
Van rooden roest gegeeten. Dan ziet men met zyn vrouw en kroost
Den landman zich verblyden, En hallef nuchtren op een kar
Des avonds t'huiswaards ryden. Maar dan begint de ftryd der min:
Het meisje zit te klaagen: Zy ziet haar tooifels afgefcheurd, Haar deuren ingeflaagen,
C Zy



34 NAAR DE ELFDE ELEGIE
Zy fchreit omdat haar tedre wang
Bezeerd is by het ftoeijen: Doch dan ook ziet meö om zyn drift
Haars minnaars traanen vloeijen. De dartle min geeft hen dan ftof Om weêr op nieuw te ftryden: En of het hem niet aan en ging
Zo zit hy tusfchen beiden, ó Wee hem, wiens ontaarte hand
Zyn meisje ooit heeft geflaagen! Hy zal voor zulk eene euveldaad < 1
Den vloek der goden draagen. Het zy genoeg het dunne kle#d Haar van de leên te rukken, Het zy genoeg 't gevlochten hak
Weêr uit elkaêr te plukken, Het zy genoeg wanneer ze weent:
Gy moogt u vry verblyên Wiens meisje, wen gy toornig zyt,
Om u dan zit te fchreien. Doch hy, die met zyn vuisten woedt,
Laat hy de fpies handteeren; Ja, uit het heiligdom der min Moet men dien wreedaart weeren.
Maar,



DES EERSTEN BOEKS VAN TIBULLUS. 35
Maar, lieve vrede! woon by ons: Doorvlecht inet graan de hairen,
En ftort uit uwen vruchtbren fchoot Ons ooft en korenairen.
W> £. ff. ARNTZENIUS.
C 1



■>■..' Dl
GODINNEN.
AAN A D E L A ï D E,
Vrindin! gy zyt bedeeld met goddelyk vermogen;
Gy zyt Aurora, als de morgen lieflyk glanst; Gy zyt, in nachtgewaad, Diana in myne oogen,
En Flora, als ge uw hoofd met frisch gebloemte omkranst j Ge ontvoert, als Iris, my gevaarelyke klippen, En, als Minerve, ontvonkt ge in my de wysheidsmin; Als Hebe fchenkt gy my een' vollen beker in, En heiligt my den wyn met uwe roozenlippen, Doch vond ik ook in u de Idalifche godin, Dan zou de Olympus wel in u veréénigd wezen,
Maar tevens zou ik ook, gevoelig voor de min, Slechts liefde en Wellust in uw kwynende oogen lezen; En mooglyk ftpnd my dan Adonis lot te vrezen.
1707, J>, G. WITS EN G ETS BEEK,
Vry mar het Hoogduitsch,



TEMISTORLES
AAN HET VOLK VAN
A T H E N E N.






TEMISTOKLES
AAN HET VOLK VAN
A T H E N E N.
Eer gy dees lettren leest, ondankbre landgenooten!
Is reeds het lot des mans, dien gy door Spartens list, Of eigen vrees vervoerd, by u hebt uitgeftooten,
En, mooglyk in zyn lot, Athenens lot beflist. Maar, hoe zyn einde zy, niet roemloos zal hy fneeven,
Niet fneeven, u tot fchande, als held Miltiades: Heeft hem uw haat ontzegd voor uw belang ie leeven,
Te fterven voor uw heil vermag Temistokles. 8, Waardiger dan nu gevoelde ik nooit, Athenen!
Dat ik uw burger was, en fteeds dien naam verdien. Laat nyd en lasterzucht zich tot myn' val vereenen,
Toch zal uw nageflacht myn' naam met achting zien. Dit denkbeeld doet in my het oude vuur ontgloeijen,
Dat immer aan uw heil en grootheid was gewyd, En d'eersten vreugdetraan thans uit myne oogen vloeijen,
Na ik, by u miskend, een nutloos leven flyt.
C 4 Thanj



4o TEMISTOKLES
Thans is 't my weder, als in de onvergeetbre dagen,
Toen 'k, rustloos waarende om der helden eertropheên', My irt den hoogden nood het beste kon behaagen,
En oog noch ooren had, dan voor den roem alleen; Toen ik uw' grootften held my tot een voorbeeld maakte,
En, hoe onzinnig die bekentenis u fchyn', Kaar uw' geduchtften nood aanhoudend, duldloos, haakte ,
Opdat ik u meer dan Miltiades mogt zyn. Die wensch... hy is vervuld. Ik zag den dag verfchynen,
Waarop myn vaderland zyn fchoonfte lauwren won, Toen Sufaas glorizon haar' luister zag verdwynen,
En de eer van Salamis fteeg boven Marathon. Ach! waarom is die dag, toen zelfs 't wangunstig Sparte,
Wrar gy nog twyflen durfde, Atheenfche burgery! De wenfehen zwygen'deedt van 't roembegeerigst harte,
En my d'olyfkrans boodt, erkenrlyk meer dan gy, Die dag, toen 't juigchend volk uit éénen mond my roemde *
Zich, meest om my te zien, verdrong op Elis feest, My Heilaas grootften held en Heilaas redder noemde,
Ook niet de laatfte dag voor mynen loop geweest! Dan zeker was myn roem door nièmant overfchenen.
Uw grootheid bleef myn werk, myneasch , uw heiligfteascb, , En in Temistokles vereerde gy, Athenen !
Wat Lacedemon roemt, en held Leonidas,
Na



AAN HET VOLK VAN ATHENEN. 4I
Na ik een offer wierd der yverzucht van grooten,
Wier luister, naar hunn' waan, was door myn' roem verdoofd, En op een' fchyn van fchuld in ballingfchap geftooten,
Schoon bymyn haaters ligt myn fchuld niet wierd geloofd, Scheen nog myn lot te zagt, uw wraakzucht ontevreden,
Zolang ik, waar gevlugt, een' Griekfchen grond betrad : Uw haat vervolgde my naar alle mogendheden,
By wie ge, en, goón! door wien? beflisfend invloed hadt. Van volk tot volk gevlugt, en altoos weêr verdreven,
Vloekte ik een leven, dat my niets te hoopen liet; Toch gruwde ik nog, om dooreen Griekfche hand te fneeven,
En wanhoop voerde my in 't Perfifche gebied. Hier moest voorzeker zich myn duister noodlot wenden; 5
Maar, zoude een vyand my ontrukken aan den nood? Doch, fchoon verpozing bleef ontzegd aan myne elenden,
Hier wachtte my voor 't minst een min' gehaate dood.
Gerust omtrent den man, dien gy zo diep verneêrde, En wiens belang uw haat vereenigde aan zyn zaak,
Zag nu de vorst in my, wiens moed hy lang vereerde, Niets, dan een werktuig voor zyne uitgellelde wraak.
C 5 Maar»



42 TEMISTOKLES'
Maar, fchoon zyn daatsbelang in my een' vyand fpaarde
Die mooglyk nuttig zyn en nimmer fchaden kon, Toch merkte ik, dat zyn hart zich ras voor my verklaarde*
En ik eene eerde plaats in zyne gunst gewon. Nu waande my de Pers ten hoogden rang verheven:
Befchonken door den vorst met rykdom, eer en magt, Had ik aan Sufaas hof gelukkig kunnen leeven, Zo ik als hoveling, als Meder, had gedacht. Maar, door geen fchyn verblind, zag ik, in al 't gefchitter
Dier vorstelyke praal, vergulde flaverny, En, onder 't rykst genot, wierd alle zoet my bitter;
't Was alles vorstengunst, en, vorstengunst voor myi Helaas! als ik, omringd van trotfche hovelingen,
Waar ik myne oogen doeg, geen waare grootheid las. En, hunner vleitaal wars, 't gevoel niet kon bedwingen,
Dat ik, aan Sufaas hof, Athenens burger was, Hoe dorste dan myn hart naar uwe gunstherdelling!
Maar, gy herdacht hem niet, die uwer deeds gedacht? En, ach! te wreeder fmart, vernieuwde zielenkwelling.
Was alles wat die hoop voor my in aanzyn bragt. ■ Of, peinsde ik op uw' haat en finaadlyke onderdrukking, ó Dan, door fpyt vervoerd, gloeide ik voor wraak alleen: In zulk een oogenblik gevoelde ik met verrukking, Dat ik, als balling zelfs, geducht was voor Atheen".
Hoe



AAN HET VOLK VAN ATHENEN. 43
Hoe ha'atlyk vond ik dan all' wat den dag vertraagde,
Op welken uw verderf myn' haat verzoenen zou! Maar, zo één oogcnblik dat denkbeeld my behaagde,
Ras wierd myn eigen hart myn wraakzucht ongetrouw. Zo bragt ik, naast den troon, de besten myner dagen
In haatelyke rust en doodfche kwyning door, Tot ik, naar mynen wensch, van 't hofgewoel ontflaagen,
Een ftille wykplaats in Magnefia verkoor. Nu hoopte ik, zwervens moede, een zagter lot te vinden.
Geen roem beloofde ik my, maar huislyk heilgenot, In d'uitgeleezen kring van gade, kroost, en vrinden;
Nu waande ik my in 't eind' bevredigd met myn lot. Maar, ook dat uitzigt was alhaast voor my verloren:
AU' wat de hoop my boodt was nimmer dan bedrog; De ftormwind, die myn rust voor eeuwig zou verftooren,
Verhaastte zich, en ik, ik wachtte op kalmte nog. De vorst, die, jaaren lang van wraakontwerpen zwanger,
Een gunstig oogenblik voor zynen wensch befpiedt, En zich gewapend hadt, bedwong zyn drift niet langer,
Na Cimon ftad by ftad ontrukte aan zyn gebied. Nu wierd een nieuwe togt, tot uw verderf, befloten,
De magt des koningryks welhaast te zaam gebragt, En my, thans onverwacht, in fpyt van trotfche grooten ,
Het krygsbeleid vertrouwd der Perfifche oorlogsmagt.
Wat



44 TEMISTOKLES '
Wat vuur voelde ik in my op dat bericht ontgloeijen!
Ach! dorftende om myn wraak te vinden in uw' val, Zag ik met vreugde 't bloed reeds langs uw ftraaten vloeijen;
Reeds juigchte ik op het puin van uw' gefloopten wal. Al myn geleeden fmaad ftond tergend voor myne oogen.
Ik vloekte Spartens nyd, doch uw vervolging meest. Hoe haakte ik naar den flag, by Pallas alvermogen!
Voorzeker waar' die ftryd uw zwaarfte kamp geweest. Maar, 't volgende oogenblik, myn woede was verdwenen:
Ik zag myn vaderland, myn vaderland in nood; En myn bewogen ziel wenschte uw behoud, Athenen!
Ook, zo uw redding moest volbragt zyn door myn' dood. Ras weder fcheen myn pligt dien wensch te wederftreeven.
Myn haatlyk noodlot liet my naauwlyks keuze meer. Wie was de vyand, die rny fmaadlyk had verdreven?
Wiens byftand voerde my ten hoogften top van eer? Geheel myn aanzyn was een weldaad van den koning;
En reeds zyn' eerften wensch ontzeg ik!.. op wat fchyn? Zou dit het loon dan zyn voor 's vorsten gunstbetooning,
En minder dankbaar ik, dan hy weldaa'dig zyn? Dan fcheen myn keus bepaald. Doch , zo myn doel mislukte,
Ik kende uw vryheidliefde, uw' moed, ó burgery!
Of,



AAN HET VOLK VAN ATHENEN. 45
Of, zo eene andre hand, die u 't verderf ontrukte ,]
U meerder wierd dan ik — dit denkbeeld moordde my. Aanhoudend wierd ik dus door drift op drift befprongen;
Nu zegepraalde uw heil op de eisfchen van den troon; Straks wierd ik evenzeer door dankbaarheid gedrongen;
Waar zaagt gy meerder ftryds, onflerfelyke goön! Doch, wat belangen ook myn worstlend hart beftreeden,
De zucht voor uw behoud hield altoos de overhand. Ik zegepraal in 't einde op alle onzekerheden,
En offer my voor u, ö dierbaar vaderland! De vorst, die zich verftoorde om myn befluitloos draalen,
En de oorzaak niet befeft waaruit myn twyflen'fproot, Begeert dat deze dag myn keuze zie bepaalen.
Welaan, hy zie die keus, maar tevens mynen dood. Ligt zal de groote vorst een zucht der vriendfchap fchenken
Aan myn gedachtenis, ligt traanen aan myne asch; En gy, myn vaderland! hoe zult gy hém gedenken
By wien uw heil meer dan het leven dierbaar was! 6! Mogt myn overfchot aan uw beroemde kusten,
Die kusten, waar myn lof uit dankbre monden klonk, V/aar u myn moed bevrydde, — of op de velden rusten,
Waar u myn raad behoud en overwinning fchonk! JMaar neen, myn graf verga, myn roem zal ftoorloos duuren,
Zolang de vrye Griek verdienste en burgrcn acht i
Zc.



0 TEMISTOKLES
Zolang myn werk beftaatin uw geduchte muuren,
Zal aan Temistokles met eerbied zyn gedacht; Zolang uw meerderheid by 't heir der bondgenooten,
Zolang uwe oorlogsvloot geducht blyft op de zee, Pireüs havenmuur ten wyk ftrekt uwer vlooten,
Zolang leeft ook de naam van hunnen ftichter mei. Win lauwren, fiere Griek! maar welke kunt gy plukken
Die meer dan myne zyn, of myne Hechts gelyk? Wie uwer doet als ik het ftoutfte plan mislukken,
En doodt, in zich alleen, de hoop van 't magtjgst ryk? Wie uwer roem' na my: „ Den trotfchen waerelddwinger,
Die vorsten wetten fchreef, bepaalde ik in zyn' vaart." Hier ftaat myn roem alleen, en vreest geen mededinger.
De dag van Salamis blyft duizend levens waard'. Geen Perfisch leger zal uw velden weêr vertreeden;
't Was aan myn krygsbeleid dat zich die hoop verbond* Die hoop, misleide vorst! ontzinkt u zeker heden,
En uw geducht ontwerp gaat nevens my ten grond. Maar, dat gerechte fpyt my als ondankbaar doeme,
Men noeme hier myn' dood een fchandvlek voor myne eer, Dat zelfs myn eigen hart my onregtvaardig noeme,
Zo my Athenen roemt, heb ik geen wenfchen meer. Hoe duur, ó vaderftad! heb ik uw' lof te koopen?
Ach! waarom (trekte ik niet ten prooije aan 'svyands Haal?
't Is



AAN HET VOLK VAN ATHENEN. 47
't Is ligt in 't oorlogsveld den dood in d' arm te loopen,
Waar niets te kiezen valt dan fchande of zegepraal. Daar wenschte ik, in een' kring van ftervenden en lyken,
Gevallen door myn zwaard, te fneuvlen op myn fchild... Temistokles, gelyk een weerloos wyf, bezwyken!...
Athenen! is uw wraak door zo veel hoons gedild? Athenen! vaderdad! 6, nimmer voelde ik derker
Hoe u myn ziel bemint, dan in dit oogenblik. Maak,groote Pallas! my Athenens heilbewerker!
Zo was myne eerde beê, zo zy myn jongde fnik! Was niet, ó vaderdad! reeds in myn jonglingsdagen,
Uw grootheid al myn ro«m , uw heil myn hoogde vreugd? Voor u, toen uw belang dat offer fcheen te vraagen,
Ontzeide ik aan myn hart de wenfchen myner jeugd. Voor u was geen gevaar ooit vreesryk in myne oogen.
Wat al verduurde ik, voor uw grootheid, niet weleer! Voor u, hoe diep uw haat my neder heeft gebogen,
Heb ik, dit oogenblik, vriend, kroost, noch gade meer. Voor n fchynt my dit gift als eerewyn te blinken.
Dat gy my derven zaagt!... hy beeft niet in myn hand De doodelyke kelk: ik kan hem rustig drinken.
Goón! voor den Pers verderf, en heil voor Griekenlrndl
DU PRÉ.



AAN DE
HOOP.
Den fcherpen doorn van ftjlle fmart Ontruk: ge, ó hoop! aan't zwoegend hart,
En fchenkt het kracht en lust. Wat is de mensch, dien gy ontvlied ? Een Haaf van ramp^joed en verdriet,
Beroofd van kalmte en rust.
Als wy door 's levens doolperk gaan, Niet door uw heillicht bygeilaan,
Verwart licht onze voet: De ziel, misleid door 't knagend leed, Zinkt in de boei die wanhoop fmeed
Met haren helfchen floet.
Verkwikbre hoop, die 't menschdom mintf Leer my hoe ik den heilweg vind
Die 't leed te boven leid: Voer my het golvend luchtruim door, En toon my 't glansryk hemelchoor,
De vreugd der eeuwigheid, Naar 't Engclsch van juffer
E. THOMAS.
IZAAK DE CLERCQ, n. z.



AAN
GROSPHU&
HOR.ATIUS, L1B. tl. ÖDÈ XFt.
Komt op de Egeefche zee een ftorm de kiel beftooken; Als geen bekende fter ontdekt de onzeekre kust, De maan in wolken ligt gedoken,Dan fmeekt men al de goön om rust. tte Trax trekt, dol van moed, om rust het krygslot tegen3 De Meed torscht pyl en boog, [maar rust is al zyn hoop, Voor eêl gefleeute, ö Grosphus! nooit verkregen, Voor purper, noch voor goud te koop. Geen bundeldraagrenfchaar, op 's Burgemeesters wenken,' Stilt oproer in 't gemoed waarvan het harte beeft;
Geen fchat kan 't heir der zorgen zwenken,' ■ , Dat om gewelfde daken zweeft.
V ft



5o AAN GROSPHUS.
Ily leeft met weinig wel, by wien, in 't huis geboren, Op 's vaders effen disch, het erflyk zoutvat pronkt; Wiens vaste flaap geen vrees komt ftooren; Wien hebzucht nooit in drift ontvonkt. Hoe verr' fchiet onze wensch te kort in 't fpoorloos mikken» Wat wislen wy van land, van zee, en ftargewelf'. Kan ander zonlicht meer verkwikken? Wat vlugteling ontvlood zich zelf? De zorg ftygt ook in 't fchip met koper zwaar beflagen; De inkankerende zorg rend in der ruitren ry, Jaagt, meer dan de oosterwolken jaageu, En vliegt een' hertenftoet voorby. Gy, wel te vreên, vermyd in 't nad'rend lot te dringen, Gy, die door zoet gelach verzoet wat bitter finaakt In 's waerelds lotverwisfelingen Niets is alom geheel volmaakt. ' De bukkende ouderdom fleet gryzen Tithon's krachten; Achilles, wyd vermaard, wierd yllings neêrgeveld; 'k Mag van den tyd wellicht verwachten Iets, 't welk voorby u heenen fnelt. Rondsom u loeit het veld door Sicieljaanfche koeijen; Ik zie door wollig vee uw landpaleis omringd, Uw kleed met dubbel purper gloeijen ; Uw vierfpan briescbt, en trapt, en fpringt.
In-



AAN GROSPHUS. 51
Infchiklyk, heeft aan my de gunst der fchikgodinnen Een weinig Griekfchen fmaak van dichten toegedacht; Zy doet me een kleine landhoev' minnen, Waar ik der boozen fmaad veracht.
V> W> N.S.Z.
D s



AAN
P Y R R H A.
HOR-ATIUSt LIS. I. ODE V.
t jongeling heeft u het lot ó Pyrrha! in die koele grot, Waar balzerageuren om u zweeven, Op 't roozenbed in d'arm gedreven? Voor wien was 't blonde hair getooid, En 't kleed bevallig los geplooid? Helaas! wat zal het hem berouwen, Die aan den wind zich dorst betrouwen? Als geen der goón hem komt te baat, Wanneer de zee verbolgen ftaat! Hem, die onmooglyk kan verzinnen Dat gy hem niet altoos zoud minnen, Altoos zo zagt, zo teêr zoud zyn! Elendig, wien uw valfche fchyn En tovrend fchoon houd opgetogen! Voor my, ik hing myn kleed te droogen Toen ik die fchipbreuk mogt ontgaan; 'k Heb myn gelofte ook bly voldaan: Het tafereel, daarvoor gefchonken, Blyft in Neptunus tempel pronken.
V. ÏV. N.S.Z.



BERTRAND EN CLOTILDE.
R O M A N C E.
In Gallicn, van ouds beroemd Door grootschheid en bevalligheden,
En 't aardfche paradys genoemd, Zyn zeer veel groore en fchoone fteden:
Van deze fteden is 'er een, In 't vruchtbaar Languedoc gelegen, In allen opzigte ongemeen,
Zo de ouden ic verhalen plegen.
Toulouze word die flad genaamd: Hier waren fteeds verfcheiden kerken, Waaronder een, fints lang befaamd '■ Door zogenaamde wonderwerken.
Ddar, in eene onderaardfche grot Wierd, fints byna onheugbre dagen,
Bewaard het ftoflyk overfchot Van lyken, die hier eeuwen lagen,
D 3 Doch



54 BERTRAND EN CLOTILDE,
Doch nu geplaatst zyn aan den wand, -Met ledren kolders om de leden;
Dus bied die gro^ aan allen kant Een fchouwtooneel van zeldzaamheden,
Dees grot word op den duur bezocht Door duizenden van vreemdelingen,
Die niet verzuimen, op hunn' togt* Het oog te flaan op deze dingen.
Een jongeling, in dit gewest, Van onbefproken, heufche zeden,
Had op een maagd zyn oog gevest j Die uitmuntte in bevalligheden.
Dees was Clotilde, uit aadlyk bloed f En met veel goederen befchonken;
Alfchoon natuur haar, buiten 't goed, Met fchoonheid en met deugd deed pronken.
Zy had genegenheid gevat Voor dezen jongling, de eer der ftreken,
Dan die zeer weinig goedren had, Doch veel van zyne deugd deed fprekcn.
Dit



BERTRAND EN CLOTILDE. 55
Dit was het paar waarop ik doel, Waarvan, vele eeuwen her gerekend,
Elk vreemdeling met veel gevoel Het lot des doods vind aangeteekend.
De jongling Bemand was verzot Op zyn Clotilde, de eer der maagden;
Schoon aan hare oudren, deerlyk lot! Zyn zuivre pogingen mishaagden.
Clotilde wierd zyn bede ontzegd, En haar verboden, hem te fpreken:
Bedrukte Bemand, naar men zegt, Is toen wanhopig haar ontweken.
Hy toog op eenen verren togt Naar vreemde en afgelegen landen,
Alwaar hy menig ftad bezocht, Op hoog gebergte, of dorre flranden.
Dan, waar zich Bemand ook bevond, Hy dacht altyd om zyn Clotilde,
Zag, waar hy was, gedurig rond. Als of hy haar iets zeggen wilde.
D 4 Wat



Sé BERTRAND EN CLOTILDE.
Wat fchoons zich opdeed voor zyn oog, Hoe prachtig, zeldzaam, of behaaglyk,
't Was all-' voor Bemand doodsch en droog: 't Vermaak wierd zelfs hem onverdraaglyk,
Hy voelde dat geen liefde flyt, Hoe zeer hy dacht, het kon gefchieden
Dat in een' langen tusfchentyd Die hartstogt kon zyn hart ontvlieden.
Vergeefs, zy bleef hem altoos by : Waar Bemand zich ook mogt bevinden,
Hy dacht Clotilde aan zyne zyTe ontmoeten, by zyn goede vrinden,
Intusfchen had eene erfenis Hem een aanzienlyk goed gegeven.
Wie fchetst nu hoe vernoegd hy is, Nu dit zyn hoop weêr doet herleven J
„ Wanneer ik nu weêr t'huiswaarts keer^ „ Hoe zal ik (denkt hy) welkom wezen t
„ 'k Heb geen verwyt, gelyk weleer, ^ Van wegen mynen itand te vreezen.



BERTRAND EN CLOTILDE. gf
„ 't Geluk fchenkt my nu overvloed: „ Ik wil dien met Clotilde deelen: „ Misfchien zal myn verkregen goed, Meer dan myn deugd, hare ouders ftreelcn,
5> Hoe zal Clotilde zyn gefield „ Als zy haar' Bertrand zal befchouwen,
,, En als hare ouders, om myn geld, „ Dien echt niet langer tegenhouên!"
Dus denkend, neemt hy zyn befluit Om naar Toulouze weêr te keeren,
En fcheid met moeilyk reizen uit, (Om van zyn erfnis uil tc tceren.
Hy was ook, lang reeds reizens zat, Vyf jaren lang zyn land ontweken,
En haakte weder naar de ftad En haar bekorelyke ftreken»
Een vreemdling reisde met hem voort: Deze, uit een' verren oord gekomen,
Had van Toulouze veel gehoord, En ook van hare grot vernomen,
P S De



58 BERTRAND EN CL O TIL DE.
De ftad vertoont zich in 't verfchiet: Hoe kan dit Bertrands oog behagen!
Zyn hart vergeet Clotilde niet} Zyn pols flaat nu verfoeide (lagen.
Hy komt de poort vol blydfchap in; Zyn reisgenoot flaat ftraks zyne oogea
Op 't geen hem 't eerst komt voor den zin, Door 't vreemde en grootfche als opgetogen,
De grot, by de inkomst in de ftad, Waarvan hy zo veel fpreken hoorde,
Waarvoor hy zo veel eerbied had, Was 't geen het eerfte hem bekoorde,
Hy vroeg 'er daadlyk in te gaanj Dit durfde Bertrand hem niet weigren,
Schoon deze beê hem toe te ftaan Het ongeduld by hem deed fteigren,
Myn Bertrand en zyn reisgenoot Gaan ftraks in deze fombre holen,
Naar dezen tempel van den dood, Waar 't oog verbysterd rond moet dolen.
Eerife


BERTRAND EN CLOTILDE. S9
Eene oude en afgeleefde floof Geeft hier aan all' de vreemdelingen,
Schoon Itikziende en afgryslyk doof, Een' uitleg van de vreemdfle dingen.
Men treed by fakkellicht in 't rond: Hiér ziet men graven, daar gravinnen,
Waarvan de tyd noch niets verflond Als kwamen zy hier kortlings binnen.
Daar, (zegt nu Bertrand) in die nis, Ziet gy de fchoone Paula pronken (*) c
Bezie, myn vrind! bezie hoe frisch: 't Is noch als of hare oogen lonken.
De floof had niets hiervan verftaan, Maar zegt tot hen, wilt ge iets befchouwen
Dat zeker U aan 't hart zal gaan, Ziet dan een van de fchoonfte vrouwen,
Of 't lieffte meisje, naar men zegt, In 't kort in deze grot gekomen,
En gistren ginds eerst opgerecht. Misfchien hebt ge iets van haar vernomen.
O Eene gewezen bakkers dochter, voorheen minnares van een* Jfcr graven van Toulouze.
Dit



BERTRAND EN CLOTILDE,
Dit meisje is van verdriet verteerd Omdat zy af moest zien, gedwongen,
Van dien, door wien zy was begeerd, En die had naar haar hart gedongen.
Hoe floeg, op deze vreemde taal, Die hol en fchor wierd uitgefproken,
Nu Bertrands hart! geen buigzaam daal Spant derker eer het word gebroken,
Hy treed nu zyn geleidder na: De beenen trillen, knikken, beven;
Met angst flaat hy elk voorwerp gaé Dat hier hem voorkomt zonder leven.
Hy nadert eindelyk de wyk Waarvan hem zyn geleidder meldde,
En waar men gistren eerst het lyfc Van een der fchoonde meisjes delde,
Hy ziet al fiddrend langs den wand; Volgt angstig zyn geleidfters treden;
Raakt nu en dan eens met de hand Aan de afgedorven koude leden.
Een



BERTRAND EN CLOTILDE. 61
Een rilling ryd zyn leden door, Nu hy denkt aan de plaats te komen:
Zyn leidsvrouw gaat hem lichtend voor, En naauwlyks heeft zy 't lyk vernomen,
Of zegt, daar Haat ze aan dien pylaar: Wie kan de hartstogt nu befchryven
Van Bertrand, die, reeds bleek en naar, By zyne zinnen niet kan blyven?
Clotilde! (gilt hy mymrend uit:) Moet Bertrand u voor eeuwig derven ?
Bliest gy den laatften adem uit? En deed u Bertrands liefde fterven?
6 Dood, die hier uw' fcepter zwaait 1 Kunt gy my in dit uur rerfchoonen?
Neen, daar gy zo veb offers maait, Wil Bertrand ook uw gunst betoonen.
Dan... vruchtloos roept myn mond u aan..„ Clotilde!.. dierbare !.. uitgelezen!..
Zie hier uw' Bertrand voor u ftaan... Kunt gy noch ongevoelig wezen ?...
Hoe!...



te BERTRAND EN CLOTILDE.
Hoe!... antwoord ge uwen minnaar niet?... Hebt gy de fpraak, 't gevoel verloren?...
't Is Bertrand, dien gy voor u ziet: Het is uw lief, uw uitverkoren!
Hoe!... lonkt uw vrindlyk oog my toe? Wilt gy dat ik u kusfche en ftreele,
En aan uw minnend hart voldoe?; Dat ik uw liefdewonden heele?
Clotilde! wat verzoekt ge my? Gun dat, ó leven van myn leven!
Ik u, wy zyn hier immers vry? Op uwe bede een' kusch mag geven!
Ach, mogt!... de ontroering fluit zyii' mond: Hy wilde zyn Clotilde nadren,
Maar valt gevoelloos op den grond: De ontfteltnis ftolt zyn bloed in de adren.
Daar ligt de jongeling nu neêr. Hy poogt Clotilde noch te kusfehen,
Maar eindlyk flaat zyn hart niet meer, En voelt hy 't vuur zyns levens blusfehen.
Daaï



BERTRAND EN CLOTILDE. fa
Daar flaat nu Bertrands reisgenoot, En ziet zyn' vrind beroofd van 't leven j
En Bertrand word, na zyne dood, By zyn Clotilde een plaats gegeven.
Daar ftaan zy federt naast elkaér; En elk, die in dees grot komt treden,
Word dit geval, zo vreemd en naar, Verhaald in all' de omftandigheden.
DANIËL BLEECKER.



L E Ó N I D A S.
T oen Spartes vorst, Leonidas,' Zich in het huwlyfc zou verbinden, Narn hy de kleinfte vrouw die in gantsch Sparte' was;' Hoe, vorst! fprak"een van zyne vrinden, Voegt zulk een kleine vrouw by zulk een groot verftand? Hoe zal de waereld dit befchouwen! kBen, zegt Leonidas, genoodzaakt om te trouwen,
En kinderen verpligt aan Sparte en Griekenland. Ik zal de rede van myn keuze u klaar ontvouwen: Ik kies fleeds, op Lykurgus raad, Het kleinfte van 't noodzaaklyk kwaad.
1795. P. G. WITSEN GEI SB EEK;
P ONTDICHT.
Een munnik, vet als fpek, bevond zich eens op weg, En, ziende de avondzon reeds dalen in de ftroomen,
Riep hy van verre een' boer: Hei, holla, vrindje! zeg, Zou ik in gindfche ftad wel binnen kunnen komen?
De landman antwoord hem: Och jae! geloof het vry: I Daer komen osfen in, noch wel zo dik als jy!
Naar het Fransch. BARBA&



NACHTBESPIEGELINGEN
AAN DEN
OEVER DER ZEE.






NACHTBESPIEGELINGEN
AAN DEN
OEVER DER ZEE.
Hier, in dit woest en eenzaam oord, In 't ftille van de nacht, aan dees verlaten ftranden,
Waar 't oor alleen 't gedrui6ch der holle golven hoort, Waar't oog niets ziet dan 't zwerk, of dorre en barre zanden, Hier, yerr' van ftad- en veldgerucht, Hier neemt verbeelding hooge vlugt: Zy zweeft langs aarde en zee, doorklieft de hemelkringen, Ja ftygt tot voor den troon van d'ongefchapen Geest: Hier, voor der vorsten Maf, noch'twoên des volks bevreesd, Vergeet zy hun bedryf, veracht hun handelingen.
E 2 Wat



<58 TNJACHTBE SPIEGELING EN
Wat majesteit, geduchte God! Watwysheid,orde en magt, verfpreid ge in alle uw werken!
Hem, die in weelde baad, of zucht in 't akligst lot, AU' wat gevoelen kan doet gy uw grootheid merken: U looft het brullend woudgediert, En 't koor dat door de takjes zwiert; De ruisfchende oceaan , die zyn befchuïmde baren In 't duistre van de nacht verheft en blinken doet; Uw' roem verheft de ftorm als hy door 't luchtruim woed; Di donder wil zyn lied met aller lofzang paren.
Hoe grootsch, hoe plegtig is dit uur! Een wolk, die ftatig ryst, fchynt % Hoogden zegewagen.
Het zwarte luchtruim fcheurt door't flikkrend blikfemvuur: God zelf vaart door de nacht omringd van donderflagen: De duisterheid word heldre dag. Ik kniel in 't dof met diep ontzag: 6 Eeuwige! helaas! wat zyn wy in uwe oogen!
Wat is thans de armde flaaf? en wat een waereldvorst? Wat alles, waar de mensch naar hygt en vurig dorst,
Dan dofjes, door een' wind van ydlen waan bewogen?
*/••!•. • • . • - '13
' : Ger ;]



AAN DEN OEVER DER ZEE.
Geducht, ontzaglyk is dees ftoud: Een hel is dit verblyf voor 't fchuldgevoclcnd harte,
Voor hem, die wreed vermaak in moord en plondrifig vond,' Die weéuw en weez' beroofde, en Iagchte met hun fmartes Hier word des dwinglands trots gedwee; Hier beeft de Hoorder van de vree; Hier krimpt de huigchelaar en fchuwt de blikfemftralen, Wier gloed zyn zwarte ziel,- zyn godloos hart ontdekt; Hy, die den armen nooit ten helper heeft geftrekt, Denkt fiddrend hier aan 't goud, dat fchittert in zyn zalen:
Want, hoe ook de ondeugd zich vermomm',' Hoe kunstig 't flinksch bedrog zyn listen moog' verfynen, Hoelasg de heerschzucht zich naar's volks verlangen kromm' Hoe fchrander een Tarquyn, een' Brutus zich doe fchynen, Hoe fchandlyk ook, om nietige eer, Het fterkfte volk het zwakst verneêr', Geen ondeugd, list, of fterkte, is grensloos in vermogen, Op d'eaklen wil van God, ontfangt de zwakke kracht, De list ftaat radeloos, de heerschzucht zonder magt, En de ondeugd ziet haar ftraf reeds flikkren uit den hoogen."
E" 3- VVar



7o NACIITBESPIEGELINGEN
Wat fchouwfpel maalt verbeelding my? De zee fchynt overdekt met dreigende oorlogskieleu, ' Geweld betwist geweld der golven heerfchappy, En 't aardryk is te klein voor 't moorden en 't vernielen. De blaauwe en hoog gezwollen vloed Word purperrood en kalm van 't bloed,; Maar hy, die 't woên belagcht der trotfche dwingelanden, Hy is 't, die de yzren boei der Itormen thans ontfluit: De fchrik van aarde en zee word d'afgrond tot een buit: Zyn hoogmoed ligt verllrooid aan wrakken op de ftraridèn.
Natuur! tot u te rug gevoerd, llerltelt uw ftreelend fchoon myn zwymelende zinnen : ' Het windje is in den flaap, het zwerk is onberoerd, Zelfs de altoos gramme zee fchynt thans de vreê te minnen. Nu treed de fiere nachtvorstin ■ Met majesteit haar loopbaan in; Het tintiend ftarrenheir, met eerbied ingenomen, Ontfluit zich voor haar' gang., en ziet haar zwygend aan. Zy treed in kalmte voort, langs haar azuren baan, Eh werpt een' ziivren glans op 't kabblend vlak der flroomen.
Met



AAN DEN OEVER DER ZEE. fi
Met meerder majesteit, ó God! Verheft ge u in den rei der zaalge hemellingen,
Daar, waar't ontflapen wichtje u dankt voor 't heilrykst lot^ -En ferafs met ontzag uw grootheid ltaamlend zingen, Daar, waar gy, die het all' gebied, Millioenen waereldbollen ziet, Die, weemlend door elkaêr, als lichte dofjes zweeven, . En waar der volken twist, door hen zo hoog geteld, Niet meerder dan 't gewoel van kleine mieren geld, Wyl alles naar het doel, door u bepaald, moet ftreven.
Vertroostend denkbeeld voor myn' geest! Hoe nietig word al 't geen dat my verdriet kan baren!
'kWas voor een fchaduwbeeld, gelyk een kind, bevreesd^ En vormde eene eeuwigheid van weinig vlugge jaren. Neen; gy, die aller lot beflist, Die, eer ik wierd, myn daden wist; Myn' voorfpoed en myn' ramp bepaald hebt afgewogen} Gy drukte in 't lydend hart, beftormd door tegenfpoed, Een' onuitwischbren troost, die ons, met vasten moed, Door 's levens duistre nacht, op 't eeuwig heil doet oogen*
E 4 | Ver-



72 NACHTBESPIEGELINGEN
Verllerk u dan, 6 woest geweld! Gy, die het onrecht mint, vergroot uw zegepralen!
Verdrukt, ö ryken! hem, wien de armoê deerlyk knelt! Gy,die in hoogmoed leeft, Helt aan uw' trots geen palen, Gy kent geen fterker magt, ó neen! De waereld wierd voor u-alleen; Maar beeft, als u de dood voert naar zyn ftille ryken, Meer aklig woest, en naar, dan dit verlaten oord, Daar, waar elke aardfche vreugd en klaagtoon word gefmoord, En God naar 't ftrengfte recht elks waarde zal doen blyken.
Onfterflykheid! 6 hemelvreugd!
6 Denkbeeld, dat ons fterkt op 't woeste pad des levens!
Ge ontneemt den fchyn zyn' glans, fchenkt waarde aan reine
(deugd,
Gy Milt den kreet der weelde, en die der droefheid tevens; Om u baart Crefus goud hem fmart; Om u juigcht Catoos ftervend hart; . Gy toont ons 't heerlykstgocd als de aardfche wenfchen falefl i Zo dry ft het luchtig windje een' drom van nevlen voort, Opdat het zonnelicht, dat aan de kimmen gloort, Hem, die mistroostig zwerft, weêr vrolyk moog' beUralen,
Ge-



AAN DEN OEVER DER ZEE. 7%
Gelyk de wachters van de nacht, De morgenwachter zelfs, noch ftraks vol glans «n luister,
Thans achter 't wqli^cviïsrt hun tï^ftójSj» pracht Verbergen, en voor 't oog hSMïp: 'i duijter,
Maar echt^ . - •: • : ■
Die WolkeS b:;-K\", :' ::'(',' voet:
Zo hcerlyk praalt de gjggg>u :;J|i||t do-r eigen waarde. * Schoon 't onhen l^j^ , ^,1^;; . :,;r nJet> Ja, als de dood ^ËÈÊÊÉÊÈê,Mbied,
Ontvoert de onfterflykheid haar 't fcheemrend oog der aarde.
Vlugt, uren! dan, verhaast uw fchrecn, Verdelgt der oudren naam, gy, ongeboren jaren!
Gy, woeste ftorm des tyds! jaag de eeuwen voor u heen; Verilind ze door elkaér als wentelende baren;
En diadeem, en troon, en ftaf, En 't volk, dat volken wetten gaf, Worde in vergetelheid, als in een zee , bedolven;
Gier, juigchendopuw kracht, dan langs dien woesten vloed, De ftorm barst vruchtloos los op 't deugdgezind gemoed: 't Ziet van een fteile rots getroost den ilig der golven*
E 5 ó Gy,



f4 NACHTBESPIEGEL. AAN DEN OEVER. DER ZEE.
ó Gy, wien alles eeren moet, Wiens hand d' orkaan beftuurt en 't koeltje voort doet zweeven,
Wiens adem volken dwingt, en landen fiddren doet! Laat uw geducht beftuur myn fteunpunt zyn in 't leven. Hy, die op u zyne oogen flaat, Staat vast wanneer het all' vergaat; Met kalmte ziet hy de aard' gefchokt door 't woên der,volken: Zo lagcht door gintfche wolk het flervend licht der maan Noch vrindelyk, en ziet de holle baren flaan Op duin en ftrand en rots, tot fchrik van 's afgronds kolken.-
C. LOOTS.



VRIENDSCHAP
O F
LIEFDE.
Dat Cloë, zestien jaaren oud, Dameet ais haaren vriend befchouwt,
Kan zyn; Maat dat een onbedreven hart .Den minnaar met den vrind verwart, Is ook niet zonder fchyn.
Dat, als Dameet de meisjes plaagt, Dit zyn vriendin niet zeer behaagt, Is klaar;
Maar, dat men dan het fpel ontwykt, Niet fpreeken wil, en fpytig kykt, Is in de vriendfehap raar.
Men



$è VRIENDSC HAP
Men zegt, dat haar geen feest bekoort, Waartoe Dametas niet behoort, ó Neen!
Maar, meisje! mist ge uw' jongeling, Speel met uw' broeder in den kring, Óf, dartel met Climeen.-
' Men roemt Dameet, en tot zyn' lof Heeft ydcr nog een ryker ftof;
Zy zwygt: Maar, om wat reden of zy dan Den vriend niet mede pryzen kan, En blosje op blosje krygt?
Dametas nadert, onverwacht: Het meisje ziet hem, yder lagcht: Zo zeer
Verraad zich haar verbystering; Zy ftamelt, plaats de jongeling Zich aan haar zyde néér.
Da-



0F L J E F D E. 77
Dameet begroet haar, drukt haar hand; Zy ziet hem aan, maar overkant,
Ter fluik. Hy kust; zy doet dien kus befcheid, Maar fteelswyze; is die zedigheid By vrienden in gebruik?
Lief meisje! zo gy in uw hart
Den minnaar met den vriend verwart...
Maar neen! Zo jong, nog naauwlyks zestien jaar... Neen, bloos niet Cloè'! zeker waar: Hy is uw vriend alleen.
DU PRÉ.



V R E K.
(fi O U T R I M É S.)
De vrek vind al zyn' lust in diep in 't goud te grypen;
Hoe zeer 't geluk hem vleij', zyn fchraapzucht houd toch Jland;
In 't midden van 't genot, van fchatten, hof, en land, Tracht hy de werkzaamheid de keel noch toe te nypen.
De woekerzucht doet hem geftaag de zinnen Jlypen: Hy vlamt op winst en buit, zelfs tot op 't barre ftrand; Hy kent noch trouw, noch eer, en breekt den vrindfchapsiand;
Zyn oor is doof voor kunst, voor fnarenfpel en pypen.
Wat is zyn werk? Zyn goud en fchatten na te zien, Te reekncn , drie en twee maakt vyf, en vyf maakt tien; Terwyl misgunt hy zich het brood en 't fchraalfte zuivel.
De fnoode gierigheid brengt menig mensen ten val: Zy is een pest, die nooit deze aard' verlaten zal; De wortel van al 't kwaad; een lokaas voor den duivel.
1774. ■ /• DE CLERCO,u.z.



D E
DRIFTEN.
Breng den ftorm, wanneer hy 't hoofd Opfteekt, en het rypende ooft
Neêrflaat, tot bedaren: Smeed een kluister, die den wind» Zwygend voor uw voeten bind,
Op uw oog leert ftaren,
Leer de zee, wanneer zy ftormt, Door haar fchuim 't gelaat misvormt
Van de blaauwe wolken. En heur goddelyke pracht Dooft, door 't zwarte van den nacht,
Keren in haar kolken.
Laat



fo DE DRIFTEN.
Laat den ftuggen vorst van 't woud, Dat hem met ontzag befchouwt,
Darden voor uw fchreden, En zyn' hals, op uw bevel, Lenen tot een voetfchabel,
Veilig te betreden,
Kumfge dit, gy zyt de man, Die de driften breidlen kan,
Hoe ze ook gierend ftormen. God! uw hand, die hepmlen meet, Kan een bron van eindloos leed
Tot geluk hervormen.
G. OUTHUTS.



AAN
niemand;






AAN
NIEMAND.
De aloudheid fchetfe ons grootfche naamen;
Dat ze ons doorluchte mannen noem': Gy overtreft, verdooft ze all' faamen,
Vereent in u hunn' aller roem. Het vaderland verbinde ons naauwer; Nogthans u voegt zo wel de lauwer
Om 't hoofd (*) als weêrgaêloozen Tromp, Erasmus, Crotius, en Vondel, En wien men meer plaatfe in den bondel
Van Neêrlands eedlen heldenklomp. (*) Zie Anlomtles Gedichten, btodz. 304.
F 2 Schoon



Ê4, AAN NIEMAND,
Schoon men monarchen en despoten
Veeltyds, ook zonder 't grootfte recht, Het prachtig adjektief als grootm
Uit vleijery heeft bygelegd: U voegt die naam meer dan hen allen, Die weits daarmede ook wettig brallen.;
Die helden, vaak der volken fchrik: Die grooten, allen met elkander: Van Macedoonfchen Alexander,
Tot op der Pruisfen Frederik^
Ja, zelfs den held Bouonapartt,
Hoe gadeloos hy waarlyk zy, Hoe zeer hy alle helden tarte,
Streeft gy in heldenroem voorby; En hem, die woesten Mavors leenigt, Beleid met moed op 't hoogst verëenigt,
Nooit bloedsdrop plengde, buiten nood; Voor wien flechts Dafne fchynt te bloei jen, Door wien de nutte olyf zal groeijen,
Past min dan u de naam van groot.
Ook



AAN NIEMAND. 85
Ook zaagt ge u nooit dien naam betwisten:
En, hoe geloofspartyfchap flreed. Noemt Jood, en Muzulman, en Kristen,
U grooter dan elk zyn' profeet. De Katholyk, by blindheid veilig, Acht zo onfeilbaar, acht zo heilig,
U als den heilgen vader Zelf: De Proteflant, van wat gezindheid, Hoe ook verlicht en wars van blindheid,
Verheft u boven 't flargewelf»
Wie u als philofooph wil pryzeri,
Draagt water in de ruime zee: Gy immers vond den lleen der wyzen;
Des cirkels vierkant; 't moUlt Perpetuum ; wist, uit de teeknen Des jongden dags, dien te bereekneri:
Gy kent uzelf; hebt God gezien: Doorgrond niet flechts zyn raadsbefluiteri, Vermoogt zyne almagt zelf te fluiten ,
Zyn hand en zynen toorn te ontvlién.
F $ Steeds



U AAN NIEMAND.
Steeds deugdzaam, wys en vroom van zeden,
Onfchuldig, heilig, onbefmet, Wykt nooit uw voet van 't fpoor der reden,
Is menfchenliefde alleen uw wet; Zy, die ge op 't heerlykst uit laat blinken, Doet u aan 't zeer van andren hinken;
Blaakt u voor 't heil van weêuw en wees: En (leeds bedacht uw hart te peilen, Gellreng omtrent uwe eigne feilen,
Haat gy ook zelfs uw eigen vleesch.
Maar tevens, en wie zou 't gelooven!
Gy'gaat, als dwaas, den ongodist, Als booswicht, den tiran te boven;
Zyt woedender dan de antikrist: Meer loognaar dan der logen vader; Meer fchelm dan Judas, de aartsverraader:
Gy hebt reeds Adams val bereid; Wierd, eer dan Kaïn, broedermoorder; Waart eeuwig reeds Gods rustverftoorder,
En hebt den duivel zelf verleid.
AH'



AAN NIEMAND. 8?
AU' wat Hechts Ieêlyk is te noemen
Heeft uwen byvai: gy bemint Wien andren haaten, vloeken , doemen:
De nacht, een Nero, is uw vrind. Slechts gy verdedigt Robespierre; Vind la Pugelle van Voltahe
Zyn meesterfluk. — Waar' toch de fmaalt Aan zo veel laffe en vuile kluchten, Aan Werthers en aan Siegwarts zuchten,
Eerlang uitfluitend uw vermaak!
Ook flaat gy in een zeer kwaad blaadje,
Als gruwelvriend en moordenaar; Nogthans is menig fchandlyk praatje,
Van u verhaald, volftrekt onwaar. De hel poogt flechts haare euveldaaden Op uwen breeden rug te laaden;
Van daar, dat ieder galgenheld, Elk onmensch, brand- en oproerflichter, Valfaris en paskwillendichter,
Zyn fnoodheid op uw reekniog fielt.
F 4 Gï



88 AAN NIEMAND.
Gy fluipt met alle nieuwgetrouwden
In ftilte naar het bruiloftsbed; En geen verkooping word gehouden,
Waar op uw bod niet word gelet. In 't fpel ziet men u gaarn verliezen; Op reis den flechtften weg verkiezen;
Ramp, krankheid, armoe, flaaverny, Verkiest gy, >boven gulle blyheid, Gezondheid, rykdom, eedle vryheid:
Wie is meer zonderling dan gy?
Elk aanflag lukt, zyt gy daar tegen,
Mislukt, als gy dien onderfteunt; De goede zaak ftaat ftraks verlegen
Zo dra gy haarer u bekreunt. Hoe zeer men eene nieuwe mode VerhefF, begunstige en vergode,
Blyft gy in 't eind' haar toegedaan, Straks word ze als fpoorioos uitgekreten, Gedoemd, befpot, eerlang vergeeten.
Men waant, met u voor zot te gaan.
De



AAN NIEMAND. 8j?
Dc fchurk is u getrouw, zelfs boven
Zyn' eed, zyn' God en vaderland: Ook Momus pryst u: u gelooven
Spinofa, Baile, en zelfs Tiraant. De vrek deelt u zyn fchatten mede: De twister leeft met u in vrede:
De menfchenhaater haat u niet; Daar landverraêr en oproermaaker, ja, 't fnoodfte mensch, de godverzaaker,
U, en flechts u-alleen, ontziet.
De huigchlaar, licht gy hem den fluijer,
Word in zyn fchyndeugd flechts geftyfd; De traage luiaart word nog luijer,
En draalt flechts meer', als gy hem dryft. De onnoosle word te meer beledigd, Als gy hem byfpringt en verdedigt.
Gyzelf, fchoon gy de vreê bemint, En niet gaarne in proces moogt raaken, Kunt, zo gy klaagt, 'er flaat op maaken,
Dat ge eenen dooven regter vind.
Gy



po AAN NIEMAND.
Gy woont in dorre zandwoestynen;
Op ongenaakbre rotfen; diep In 's afgronds middelpunt; in mynen,
Wier rykdom door alle eeuwen (liep: Ook, zegt men, woont ge in graffpelouken, By fchedels, beenderen en fchonken,
Verzeld van fpookend nachtgefpuis: Althans by kaale plokkehaalders, By beurzefnyders, kwaa betaalders
En bankroetiers vind men u thuis.
Ondenkbaar wezen! nog abftrakter
Dan wel de nacht, of de eeuwigheid! Hoe noemt, hoe fchetst men uw karakter,
Dat zich tot alles plooit en vleitt Alzins gedrochtlyk, zonder gade, Doorluchtig groot, in 't goede en kwaade
Is niets zo wuft als uw waardy: Waar vind men wezen zo wüTkeurig, Zich dus weêrfpreekend, zo veelkleurig,
Zo zeer Kameleon, als gy?
15 6^.1797. O. C. F. HO FF HAM.



D E
KLUIZENAAR.
Een wysgeer, wars van 't aardfche woeltooneel En 't glibbrig pad der wufte waereldlingen,
Ontvlood de ftad, en ftaats- en kerkkrakeel, Voor de eenzaamheid en leerzame oefeningen.
Hy was voorlang het doel der fpotterny Van ieder zot, die zich vernuftig toonde;
Zyn zedeleer' was hen te fcherp, te vry, Die hunne fcherts met koelen ftnaad beloonde.
Ily Ittcht hierom een hut in 't eenzaam dal, En flaat het kleed eens kluisnaars om de leden;
Daar Maart zyn oog op 't uitgebreid heelal, En vind een' fchat van nutte kundigheden.
Daar leeft hy vry, in ongeftoorde rust, Vervreemd en wars van ydele vermaken ;
Daar mag zyn ziel haar' hoogften wensch en lust, Het voorgenot der hemelblyheid, fmaken.



DE KLUIZENAAR.
De reiziger, door dubble paén misleid, Of afgedwaald langs ongebaande wegen,
Word opgefpoord door zyn menschlievendheid, Te recht gebragt, verzonden met zyn' zegen.
- De gastvryheid is zyn geliefde deugd;
Zyn heusch onthaal doet dankbre tranen vloeijen:
Wie hem bezoekt fmaakt onbefmette vreugd, En voelt zyn hart van hemelwellust gloeijen».
Eer hy 't gewoel Van hof en ilad ontging, Was al zyn lust de kennis uit te breiden,
De jonglingfchap, door leerzame oefening, Tot waarheid, deugd, en godsvrucht op te leiden.
Hy zag met fmart het menschdom afgetroond Van 't effen pad der ware deugdbetrachting;
Hy wees hen 't fpoor;zyn zorg wierd niet beloond: De dartle vreugd verwierf alleen hunne achting.
Zyn minzaam hart was edel, zagt, en groot, De kiefche vreugd in 't manlyk oog te lezen:
Te vreden hier in 't heil dat hy genoot, Streeft hy naar 't heil dat hem verwacht nadezen.
Een



DE KLUIZENAAR. 03
Een bed van mosch verfchaft hem zagte rust; Een boek, een lamp, zyn all' zyn kluisfieraden:
Zyne eedle ziel, van haar waardy bewust, Durft weelde, en pracht, en haren ftoet verfmaden.
Hy Iescht zyn' dorst in eene heldre vaart; Zyn voedzel is gezonden bramenvruchten;
Zyn kalm gelaat is rustig en bedaard: 'tEenvouwdig kleed doet door geen prang hem zuchten,
Zyn vroom gemoed, den dageraad gclyk, Doet uit elks hart de nevelen verdwynen:
Reeds klinkt zyn bede, in zyne ftille wyk, Als hy de zon, den dagvorst, ziet verfchyuen.
Zo leefde hy in liefde, hoop, en deugd, In 't aardsch gewest, een nut en heilig leven;
Totdat zyn ziel, gefterkt door englenvreugd, In 't hemelhof, by God, wierd opgeheven.
1788. IZAAK DE CLERCQ, B. z. Naar het Engehch van juf er
E. THOMAS.



GENOT.
Strenge Cato fchynt te onvreden Op de roos, die, voor zyn treden,
Rondöin zich, verkwikking bied. Moet zyn oog haar' gloed befpeuren, 't Ryk genot der zoetfte geuren,
Dit vergunt zich Cato niet.
Als de lente, op duivenvlerken, Goede Schepper! door uw werken
Zeegnend zweeft, en bloemen fpreidt; Als de velden, wouden, haagen, 't Kleed der liefde en fchoonheid draagen,
Zucht hy: „ Alles ydelheid!"
Bil-



GENOT. 95
Billyk mag de vriend der bloemen Catoos ftrengheid dwaasheid noemen;
ó( Geen roosje, zegt Amint, Voor myn voeten uitgefproten, Liet ik immer, ongenoten,
Tot een fpeeltuig voor den wind.
Maar, Amint! is 't ook geen dwaling, Zo ge uw wenfchea geen bepaling,
By 't genot, te ftellen weet; En, te onvreden met de fchatten Die uwe eigen paên bevatten,
Op verboden wegen treedt?
Hier en ginds verfpreide roozen Mogen 't ongeduld verpoozen,
Op een doornig pad ontftaan; Na een rust van oogenblikken, Ligt den zwerver lust befchikken,
Om, bemoedigd, voord te gaan:
Maar,



96 GENOT.
Maar, van bloem tot bloem te zweeven, Bonte vlinder! zy uw leven}
Zulk een leven wensch ik niet. Ook genieting kenne paaien. Zoude ik by een roosje draalen,
Als de pligt my Ipoed gebiedt?
Broeders! lagcht op 's levens wegen Soms een fchoone bloem u tegen,
Vader zegt: „ Het ftaat ons vry Matig haar genot te fmaaken." Dat dan, zo wy Cato laaken,
Geen Amint ons voorbeeld zy.
DU PRÉ.



D E
TEMPEL
DER.
GEZONDHEID.
EEN ALLEGORISCHE DROOM.






D E
TEMPEL
DER
G EZONDHEID.
EEN ALLEGORISCHE DROOM.
De gouden toorts des dags, in 't westerzout gezonken,
Verlichtte 't halve rond der zilverblanke maan, Deed deze nachtvorstin in vollen luister pronken,
E:i 't dwalend ftarrental verlicht ten reije gaan; Het glinstrend ftarrenheir gloorde aan de azuren boogen,
Als gouden flippen aan 'het glansryk firmament, De wachtfter van onze aard' bewees haar guustvermogen ■ ' Aan berg, en bosch, cn dal, en 't fchuimende element; Het Zwarte floers der nacht verdund door haren luister
Daar, waar haar zilvren glans den aardbol had verlicht, 1 Was byna 't halve rond onttrokken aan het duister,
En ieder voorwerp bloot voor 't weidende gezigt; Ecu zagte ftilte heerschte in 't woud, en in de dalen;
't Neigde alles tot de rust, door arbeid afgefloofd; liet roofgedierte alleen, gewoon by nacht te dwalen,
Verli:t zyn bol, en zocht, van 't noodig aas beroofd,
G 2 ' Zyn'



'loo DE TEMPEL
Zyn' prooi, onmagtig orn zyn' bloeddorst weêr te bieden.
'k Begaf me in dezen ftond ter ruste op 't ledikant: De nacht, de ftille nacht deed myne zorgen vlieden;
Een frisfche flaap had my de zinnen overmand. Dan,fchoon we ons door de hand van Morfeus voelen (treelen,
De ziel, de vlugge ziel, (taakt hare werking niet, Ziet door verbeeldingskracht een aantal wezens telen,
Die ze in den (tillen flaap aan haar befchouwing bied, Word door haar omgevoerd door lucht- en ftarrenkringen,
Of reist in korten tyd door 't gantfche waereldrond; Ja, ziet byna 't heelal in haar befpiegelingen.
Het was in dezen (land dat zich myn ziel bevond. De flaap, de zoete flaap, was met een heir van droomen,
Zyn Iyftravvanten, op myn fponde neergedaald, En had myn denkenskracht al vleijende ingenomen,
En voor myn fluimrend oog een grootsch tooneel gemaald; Ik dacht, toen zyne hand myn matte zinnen ftreelde, Een lomrig bosch te zien, in een verrukklyk oord, Aan welkers einde ik my een grootsch gebouw verbeeldde,
Welks luister in 't verfchiet myn zinnen had bekoord. Ik zag een menigte van menfehen voor myne oogen;
Ik was nieuwsgierig naar het kostelyk gedicht Welks pracht my in 't verfchiet geheel h; d opgetogen, \ Was alles ftreelend wat zich opdeed voor 't gezigt,
En



DER GEZONDHEID. ioU
En 't oor ving van rondom den zang der orgelkelen.
Ik vroeg nochtans, eer ik naar 't grootsch gebouw dorst gaan, Aan eenen, dien ik zag, my vrindlyk meê te deelen
Wien dit gedicht behoorde, en wat 'er wierd gedaan., Een frisfche jongeling van welgemaakte leden,
Wiens lagchend aangezigt my ftraks iets goeds voorfpelt, Beantwoord myne vraag met deze heufche reden:
„ De drom, die met veel driftsnaar gindfchen tempelfnelt, „ Brengt zyne giften aan de beste der godinnen ,
„ Door'tmenschdom aangebeên : gy zult haar daadlyk zien, . ,, En, zo ge uzelv' bemint, gewis haar ook beminnen.
„ Zo gy my volgen wilt, zal ik u byftand bièn." Ik aarzelde eene wyl, beducht voor list of lagen.
De jongling zag my toen met vrindlyke oogen aan: „ Uw vrees en achterdocht kan, zegt hy, my behagen:
„ Dan, gy kunt onbefchroomd en veilig derwaart gaan; „ Vrees voor het voorwerp niet dat hier word aangebeden:
„ Dit bosch, die tempel, zyn gezondheid toegewyd. „ Gy zult haar, zo ge iets toeft, zien uit den tempel treden:
„ Men viert haar heden feest; toef flechts een' korten tyd." 'k Begaf me, op zynen raad, langs fchoone wandeldreven,
Waar overal de lucht met geuren was vervuld, Naar 't luisterryk gebouw, nooit naar waardy befchreven,
En wachtte op 't voorplein van den tempel met geduld.
G 3 In-



ros DE TEMPEL
Intusfch'en hield het oord myn zinnen opgetogen,
* Terwyl de grootschheid van 't gebouw my had verrukt
Door de orde en fchoonheid, zo betoovrend voor myne oogen\
Myn leidsman had voor my intusfchen iets geplukt, En bragt me een' fchoonen halm met vette korenairen,
En eeni'g moeskruid, dat my weinig was bekend: „ Wil, (prak hy, deze gift,hoe kleen ze u fchyn', bewaren.,
,, Totdat myn fchutsgodin zich' naar dees dreven wend: „ Bied haar dan deze gift; gy hebt niets meer te geven.
,, Elk vreemdling, die hier komt, brengt lm ar dit offer aan. ,, Het fchetst ons dat een menscli, omfteeds gezond televen,
„ Dit doel bereiken kan door voedzaam kruid en graan. „ Daar ziet gy, ging hy' voort, de matigheid verfchynen:
„ Zy wenkt den lloet dat' haar gezondheid volgen zal; „ Zy doet voor haren zweep den twist en nyd verdwynen-,
„ En fliert, met haren toom, her ros en wild geval '•„ Dat hare leiding volgt: zie nevens haar 't genoegen,
„ Wiens effen fpiegei fchetst de kalmte var* 't. gemoed: '„ Gewoon zich overal naar tyd' en plaats te voegen,
„ Schetst hy de vrolykheid, door zynen rozenhoed. „ Daar komt gezondheid zelve in 't rypfte harer dagen-:
„ Een frisfche verwe heeft haar blond gelaat verfierd; ,, Zywil, in haar gewaad,geen zweem van dwang verdragen':
„■ Zie eens hoe los en grootsch het om haar leden zwiert!
»< De



DER GEZONDHEID. 103
H De blonde hairlok word gebonden noch gedwongen,
„ Maar fladdert,golft, en zwaait om hare fchoudrenheen; „ Geen fchoeifel hond haar' voet genepen of gedrongen;
,, Zy dekt, waar 't noodigis, doch zonder dwang haarleén. „ De haan, die haar verzelt, kan u te kennen geven
„ Dat kloeke wakkerheid by haar gevolg behoort: „ De fiang, in hare hand, verbeeld het lange leven,
Daar hy" -* Myn' vrind wierd toen in zyn gefprek gefloord:' Gezondheid naderde ons: ik was Van angst benepen:
Haar fbtigheid en zwier benamen my den moed: Ea had myn leidsman my niet by de hand gegrepen,
Ik had Zo heusch onthaal voorzeker niet ontmoet. Ik hield den korenhalm al bevende in myn handen,
Maar ware 't moesgewas uit angst haast kwyt geraakt*' Vorstin, dus ftnmelde ik, ontfang deze offerhanden,
Wier waarde, naar ik boor, u bovenal vermaakt.' Zy nam met mirizaamheid 't gefchenk haar opgedragen,
En fprak my vrindlyk aan, in, deze ronde taal: »-» Gy,vreemdling,wie ge ook zyt, zal u dit oord behagen-»
,, 't Is noodig dat ik u daarvan de zeden maal: ,, Wie 't heil genieten wil, dat ik hier elk doe fmaken'
„ Dfe myne wetten volgt', vermy' de ledigheid, ,, Kiez', boven wulpfche vreugd $ ohfehuldige vermaken,'
„ En fchuw' de wellust, wier vergif hem ras verleid j
G 4 „ BW



io4 DE TEMPEL
„ Bedaardheid zy altoos meestresfe zyner zinnen;
„ Geen onbefuisde drift heerfche immer op zyn hart; „ Wie haar den teugel viert, kan nimmer my beminnen,
„ En baant zichzelv' het fpoor tot ongemak en fmart. „ Geen ongebondenheid ftaat vry in deze ftreken;
„ En wie de matigheid, myn zielvrindin, veracht, „ Word, ter beteugeling van zyne zielgebreken,
„ Uit dit bevallig oord naar 't gindfche woud gebragt. „ Dus hy, die wellust vlied, en matigheid wil eeren,
„ De trage vadzigheid en ledigheid vermyd, „ Zal in dit heuglyk oord, bevryd van fmart, verkceren,
„ En word met myne gunst bejegend en verblyd. „ 't Bcftendige genot van aardfche zaligheden
„ Verzelt hem overal waar hy zyn treden richt: » Een vergenoegde ziel, in alles wél te vreden,
„ Maakt hem blymoedig in 't volbrengen van zyn' pligt. „ Behaagt dit voorfchriftu, dan moet ge u daarnaar fchikkeu;
„ Myn vordring is gering, en myne gunst is groot: „ Wie die verfmaad,moog' voorde felfte itraffen fchrikken:
„ Zy zyn elende en pyii, en eindelyk de dood. „ Ga met my, vreemdeling, en zie wat ieder lyde,
„ Die mynen raad veracht en my durft weêrftand biên." Zy bragt, na deze taal, my in een woud ter zyde,
En deed my daar een reeks van droeve lydefs zien.
„ 't Ge-



DER GEZONDHEID. 105
„ 't Gefchied niet, voer zy voort, om u hierdoor te kwellen
„ Dat u hier word vertoond hoe ik den muiter ftraf; „ Ik wil door dit gezigt u flechts. voor oogen ftelien,
., Dat, wie myn wet veracht, zyn' tred verhaast naar 't graf. „ Befchouw dit levend rif, dit uitgeteerd geraamte,
„ Welks uitgehooid gezigt ü zyne kwyning toont: „ Verachtend myne wet, vergat hy eer en fchaamte,
„ En zag dus zyne drift, die hevig was, beloond. „ Hy wacht al zuchtende het einde van zyn leven,
„ En haakt naar uitkomst van zyn Iyden, door de dood. „ Ziedaar zyn tegenbeeld, wiens krachten hem begeven,
,, Doordien zyn grilligheid hem alle vreugd verbood : „ Gewoon, angstvallig, voor het minste zelfs, te zorgen,
„ Hoewel hy meer dan eens het noodigfte vergat, „ Verwachtte hy met vrees de komst van eiken morgen,
„ Daar nimmer zyne ziel een' blik van blydfchap had; „ Zwaar tillende aan het lichtst van 'swaerelds ongemakken,
„ Was 't minste toeval hem een boó van 't zwaarste leed: „ Dus was zyn bezigheid om last op last te pakken,
„ Daar nooit zyn laffe ziel 't geringde kwr.ad beftreed. „ Dus was hy de oorzaak van zyn eeuwigdurend lyden,
„ En ziet nu, uitgeteerd, zyn dwaasheid middagklaar.
Wie alles, door veel zorg, of, zorgloos, niets, wil myden,
„ Stort zich, eer by 't bezeft, zeer dikwyls in gevaar.
G 5 „ Zie



ie£ DE TEMPEL
„ Zie hier een voorwerp, wien de koorts het bloed doet fieden>
„ Terwyl de ontftoken gal zieh met zyn bloed vermengt; „ Hy liet zich, zonder vrucht, do'or matigheid verbieden i „ AH' wat bederf in 't bloed of andre vochten brengt : j, Verflingerd op 't genot van fchadélyke fpyze
„ Wierd nooit zyn fpyze, die hem voeden moest, verteerd; „ Hy ftelde zynen fmaak tot zulk een' hoogen pryze
„ Dat hy thans, tot zyn ftraf, fchoon fpade, word geleerd. ,, Beweging, die het vocht en bloed in onze vaten . „ Behoorlyk onderhoud in warmte en vloeibaarheid, „ Heeft hy, te traag, te loom, beftendig nagelaten,
„ En dus zich zelf de kwaal, die thans hem kwelt, bereid.„ Ziedaar een menigte, door-onderfcheiden kwalen,
„ Doch uit die zelfde bron, zo vruchtbaar, voortgebragt, „ Gefolterd, die, te duw, hun werkloosheid betalen,
,, En hen te redden is bezwaarlyk in myn magt. „ Dees pynigt het graveel 5 de jicht doet andren zuchten ;-
„ Dien word het fpiergeftel, of |t zenuwvocht, beroerd; „ Een ander heeft geftaag een' zwaren Val te duchten,
„ Wanneer zyn fappen, niet behoorlyk omgevoerd, „ Zyn broos gevaarte doen door zwakheid fchudden, bever-,
„ Daar zyne denkenskracht hem zelfs een wyl verlaat, ,, En zyn gevoel met zyne krachten hem begeven,
„ Als hy gevoelloos als een flagtdier nederflant.
1 „ Dadr'



DER GEZONDHEID. 107
Daar ziet gy anderen ten prooijc aan andre rampen,
„ Waaronder elk van hen, of deerlyk kwynt, of zucht, „ Aan hen veroorzaakt door veel fchadelyke dampen,
„ G-'brek aan reinigheid, of door bedorven lucht. „ Wat verder zyn 'er, die myn' wyzen raad verachten,
„ En, hoe ook myne zorg voor hunne welvaart zy, „ Verr' van door werkzaamheid hun levensheil te wachten,
„ Het altoos zochten in 't gebruik van artzeny , „ Die, .met wat vrucht gebruikt tot wederftand van kwalen-,
„ Wanneer die wederftand geen plaats in 't ligchaam heeft „ Den Iyder langzaam doen ten fombren grave dalen,
„ Als hem de ligchaamskracht, van tyd tot tyd, begeeft. „ Daar ziet ge onfchuldigen met ongemakken ftryden,
„ Hen door het wangedrag der oudren toegebragt; „Die ongelukkigen verdienen medelyden,
„ Want hen te redden is verr' boven myne. magt: „ De fchranderfte Escuiaap zoekt, in de medicynen,
„ Vergeefs naar middelen ter hunner redding uit; „ Een doodlyk gif deed hen reeds by-hun wording kwyaen,
„ En zeldzaam word hun leed verwonnen, of geftuit. „ Dit is het lot van hém,, dien gy daar ginds ziet dwalen,
„ Die, altoos fukklend, onder 't akligst leed verfuft,
Gefolterd door een heir onlydelyke kwalen,
„ In weêrwil van de hulp van 't fchranderfte vernuft.
„ Van



io8 DE TEMPÉ L.
„ Van weeldrige ouderen geteeld en voortgefproten,
Gevoelde hy een kwaal, waarvoor geneeskunst zwicht, „ Van dat hy 't fchreijend oog op 't aardryk heeft ontfloten,
„ Tot heden, zonder dat zyn kwaal ooit wierd verlicht. „ Ik wilde u, vreemdeling, dit van naby vertoonen:
„ Wilt gy myn' wil, of myne wet, gehoorzaam zyn, „ Dan moogt ge in 't lustryke oord by mynen tempel wonen,
„ Waar u de matigheid behoed voor ziekte of pyn, „Waar u 't genoegen ftreelt, en welvaart u bejegent.
„ Gy hebt gehoord, hoe gy myn gunst verwerven kunt; „ Indien ge die waardeert, dan blyft ge altoos gezegend,
„ En 't ongeftoord genot van vreugd word u vergund. „ Dan, vreemdeling, 't word tyd dat wy een oordoutwyken,
„ Waar rondom heen elende uw oog getroffen heeft, „ Waar gy van rondom zaagt de fchrikkelykfte blyken
„ Hoe hier de bleeke dood langs duizend legers zweeft. „ Welaan, 't word tyd dat we ons naar blyder oord begeven;
„ Gaan wy naar gindfche hut, en zie die woning aan: 1 „ Ddar ziet gy in die flulp het waar genoegen leven;
„ Zie met oplettendheid dien waarden' gryzaart Haan: „ Nooit heeft die myne wet verwaarloosd of vergeten:
„ Zyn zeldzame ouderdom blykt aan zyn zilvren hair, „ Nochtans is zyne kracht verouderd noch verflcten, En gy word rondom hem niets dan geluk gewaar. '
„ Be. •



DER. GEZONDHEID. 109
a, Befchouw zyn talryk kroost uit zynen echt gefproten:
„ Uit geen bedorven of vergiftigd zaad geteeld, , Is 'fterkte en welvaart 't lot der jongfte zyner lcten,
„ Daar 't kroost verheugd in 't heil des braven gryzaai ts deelt. „ Hy heeft, elk levensperk, zyn' nyvren aart bewezen,
„ Voldeed altoos getrouw de taak, hem opgelegd; „ De gulle vrolykheid, op zyn gelaat te lezen,
„ Is hem, in al dien tyd, geweigerd, noch ontzegd; „ Hy ziet de morgenzon naauw' in het oosten ryzen,
., Of fpoed vernoegd te werk, tot de avond hem ontlast; j, Hy vond altoos zyn' fmaak in vaste en nutte fpyzen,
„ Waarmee hy graag zich voed, en nooit zich aan verbrast; „ Hy liet zich nooit den toom der matigheid ontglippen, . Hield dien beftendig vast, en bleef dus fteeds verheugd; „ Het brein bedwelmend vocht kwam zeldzaam aan zyn lippen,
„ En bragt hem verder nooit dan tot gepaste vreugd. „ Indien zyn levensdraad onbreekbaar waar' geweven,
„ Dan fpinde Lachefis dien tot in de eeuwigheid; „ Nooit wierd door Atropos hieraan een eind' gegeven;
„ Dan eenmaal is voor hem het lre'rflot ook bereid: „ Zyn vormverandering word eindelyk geboren,
„ En 't ligchaam, hoe gezond en fterk het anders zy, „ Moet eens de Hem des doods tot zyne ontflopinghooren: „ 't Is my niet mogelyk dat hem myn hand bcvry',
„ Dat



iio DE TEMPEL DER GEZONDHEID.
„ Dat eenmaal 't zelfde lot, dat alle ftervelingen
„ Te beurt valt', eindlyk ook dien gryzaart grafwaart rukt. „ Gelukkig hy, die , in zyn vonnverwisfelingen,
„ Van deugd en matigheid gewenschte vruchten plukt! „ 'k Heb u ontvouwd wat gy moet myden en betrachten , .
„ Indien ge my waardeert, of my in aanzien houd; „ 'k Heb u gemaald wat heil gy zeker hebt te wachten,
„ Indien ge aan matigheid uw welvaart toevertrouwt. ,, Volg my nu tempelwaart, en wil my hulde zweeren,
„ By 't offren van de gift, die gy my hebt gedaan: ,, Beloof dat gy voortaan myn hoog bevel zult eeren:
„ Gy kunt, behaagt u dit, met my ten tempel gaan: . „ Ddar zal ik verder u het fpoor ter welvaart wyzen."
Dus fprak ze, en ik ontwaakte, en zag het morgenlicht, Den blonden dageraad, aan de oosterkimmen ryzen:
Het gloeijend morgenrood bekoorde myn gezigt: E>2 danuw lag op het veld; de zon, aan 's hemels bogen
Vast ryzende, verfpreidde een lieflyk fchoon op 't land; En, daar myn wondre droom me een wyl hield opgetogen,
Verliet ik 't logge dons en nam myn taak ter hand.
DANIËL BLEECKER.



KLAAGZANG,
OP DE DOOD VAN EEN GELIEFD SEISJE.
Vaar wel, ó lieflïng van myn hartj Myn zorg kan u niet langer baten.
Zoet zangertje! wie voelt geen fmart, Nu gy zo ras ons moest verlaten?
Myn fchreijend oog zal traan by traan Op de aarde, die u dekt, doen vloeijen.
Lief feisje! ach! 't is met u gedaan: De norsfe dood liet zich niet boeijen
Door yrolykheic} of melody: Niets kon u voor zyn' fchicht bewaren.
ó Wreedaart! wilde uw razerny Het fchuldloost leven dan niet fparen?
Lief feisje, uw keeltje zal nooit meer Myn luistrende ooren kunstig ftreelen;
Uw zagte ftem zal nimmer wéér Haar' liefelyken wildzang kweelen.
Het



na KLAAGZANG»
Het zoete beestje kende my, En wipte op myne handen neder;
Daar fpeelde 't, ja, zo mak als bly, En nette en ftrookte pluim en veder, j
Daal, 6 gevleugeld zangrenkoor! Maar met geen vreugde, neêr naar de aarde!
Sla treurgeluid; ik ga u vóór: Beklaag zyn dood, en prys zyn waarde.
Naar het Engehch van juffer
E. THOMAS.
IZAAK DE CLERC^h.z.



'SMENSCHEN
BESTEMMING.
Hoe ftil! de nacht gebiedt! geen enkel windje blaast! •Dit vreeslyk dennenwoud doet my angstvallig fchroomen;
Hoe ftil! 'k hoor flegts de zee die gintsch zachtbruifchend raast, Gelyk een windvlaag zuischt door hooggetopte boomen.
De bleeke maan verfpreidt een treurig licht in 't rond, De gantfehe ichepping. rust in eenzaam, plechtig duister,
En licht en fchaduw zweeft langs d'aaklig-woesten grond, Wyl 't vast geftarnte blinkt met wolkeloozen luister.
ó Starrenvol azuur! hoe grootsch! hoe uitgebreid'....
Gy, zonnen! hoe verrukt me uw ftille majesteit!
tl 6 Wae-



ii4 'S MENSCHEN BESTEMMING.
ó Waerelden! ik fla het oog al beevend neer; Verbaasd, myzelve ontvoerd, zie ik bedwelmd deeze aarde,
Maar ach! waar vindt myn oog die eigen grootheid weêr? Hoe weinig is dees flip by 't gantsch heelal in waarde!
En echter, wen de zee zo llaatig henen bruischt, Wen ik dat bruisfehen langs het verre ftrand mag hooren,
Dm is 't of de adem Gods opgintfche golfjes zuischt Van hem die d'aardkloot fchiep en 't zonnenheir doet glooren,
'k Mogt vaak het morgenrood met blyde ontroering zien,
Maar toch, de praal des nachts kan meer verrukking biên.
'k Zie van dees hooge duin, ontzachlyke oceaan! Op uw onmeetbaar vlak het heir der Harren flikkeren,
En langs het eenzaam flrand het licht der zilvren maan Op duizend randen van uw zachte kabbling blikkeren.
ö Lieve, ftille maan! der treurigen vriendin! Zo vaak myn troost! tot u hef ik myn ftaarendc oogen;
Dan ach! gy flxaalt me als eêr geen teedren wellust in; Een morrend ongeduld heeft me al myn rust onttogen;
Ik hyg naar hooger fphecr, deeze aarde is my te kleen;
Maar, vruchtloos wenscht myn hart, ik keer te rugge, en ween.
Hoe



'S MÉNSCHEN BESTEMMING. 115
Hoe vaak mogt ik in u, ó fomber dennenwoud! Wen 'k (machte naar de rust, het aardsch gewoel ontvlieden !
Ook anderwerf zy u myn dille klagt vertrouwd, En, mogt gy me, als weleer, de zachtfte kalmte bieden.
Met huivring denk ik hier het lot der mehfchen na; Ach', dat ik waarheid fprak wen ik hunn' heilftaat roemde;
Neen!de aarde is wis vervloekt waar ik ook de oogen fla; Een noodlot grimt ons aan 't geen ons tot lyden doemde;
Een ydel guichelfpcl verblindt ons oog door fchyn.
Waar 't misdryf zegeviert knn daar genoegen zyn?
Schoon foms 't geluk ons met een droppel vreugde drenkt, Doet dan geen zee van ramp ons ook dien droppel derven ?
Ja, fchoon 't ons rang en goud en magt en aanzien fchenkt, Toch moet de mensch op aard' flegts lyden, zwygen, derven;
De vrees bekruipt zyn ziel te midden in 't genot, Zyn hart blyft onvoldaan, 't moog' vry volop erlangen,
Het misdryf, ramp en graf beloeren 't heilrykst lot, En kent men waare vreugd wen duizend zorgen prangen?.
Of wel, de wuftheid ftaare een graf gevoelloos aan,
Eens wis, in 't ftervensuur, verzinkt de trotschte waan.
n, wsi-



„6- 'S MEN SC II EN BESTEMMING.
Wellustigen! ligt dat welras de dood u treft: Of, zoude uwe ydle ziel ook niet voor hem vertzaagen?
Terug! terwyl gy 't hoofd dolzinnig opwaarts heft, Heeft hy welligt zyn feis u reeds naar 't hart geflaagen:
Terug! beeft fiddrend' weg voor uw vernietiging! Gy zaagt in haaren poel reeds duizenden verdelgen,
Weldra verzwelgt hy u, vermeetle waereldling! En na u zal zyn woên nog duizenden verzwelgen:
Ach! roem nu nog op 't heil dat u in fluimring wiegt,
En eens op 't onyerwagtst met al uw hoop ontvliegt.
Ook voor myn treden gaapt die grondelooze poel: Vernietiging! ook my zult gy weldra yerflinden;
Wat baat my dan een hart ontvlamd door.'t reinst gevoel, Wyl ik, helaas! in 't graf, myn jongst v'erblyf zal vinden?
Ligt groeien uit myne asch dan nieuwe wezens voort, En allen liggen ze eens in 't voorig niet verzonken:
Wat bang vooruitzicht dat al myn genoegen moordt! Ach! waarom hebt ge, ó God! me een teder hart gefchonken?
'k Staar op 't verachtlyk lot dat my in 't graf verbeidt,
En 'k voel flegts des te meer al myn rampzaligheid.
Gaaft



'SMENSCHEN BESTEMMING. 117
Gaaft gy me, ontzachlyk God! gevoel en denkingskragt, Om uit den kelk des ramps met meerder fmart te drinken,
Om fiddrend' weg te vliên voor d'eeuwig zwarten nacht, Voor de vernietiging, — en echter weg te zinken?
Waarom ben ik een mensch ? rampzaalger dan de worm Die voor myn voeten kruipt ? hy leeft en kent geen fmarte.
Dat vry de orkaan door woud en velden woedend ftorm', Al 't yslyk butdreu treft flegts een gevoelig harte:
Geen dennenboom voelt wee, geen nachtviooltje pyn:
Ach! konde ik flegts als zy geheel gevoelloos zyn!
Uw koude hand legg' my in 't eenzaam graf ter neêr, ö Vriendelyke dood! 'k blyf u niet langer fchuuwcn:
De grafkuil lacht my aan, 'k voel daar geen lyden méér: Zou my uw aanblik dan verfchrikt terug doen gruuwen?
Neen, zie my vreeslyk aan, keer vry de blikken dwars, Gy blyft me een trouwe vriend; laat my niet langer fmachten;
Bewustheid foltert my, 'k ben reeds het leven wars. Wat toeft ge ? ontruk me, ó Dood! gevoel en denkingskragten;
Want daar ik eenmaal toch het nietig leven derf,
Wat fchaad het of ik nu of over eeuwen fterf?
II 3 Wat



■H8 'S MENSCIIEN BESTEMMING.
Wat baat me een lange droom, die nu eens grieft, dan vleit, En in wiens midden men, 6 yslyke gedachten !
Qp eens vernietigd word, ach, God! voor de eeuwigheid; Moet dan myn ziel dit lot, dit vreeslyk lot verwachten?
6 Gy, op wien 't vernuft van al de aartsenglen (luit, Ontzachlyke eeuwigheid! beginloos in 't voorleden!
Ik breide uw keten langs miilioenen eeuwen uit, Oneindig in 't verfchiet, en nimmer is Uw heden!
Gy blaakt in 's menfehen ziel, het fchaduwbeeld van God;
En wagt die eedle ziel dan flegts 't verachtlykst lot?
Myn Schepper vindt dan vreugd in myn rampzaligheên, En toch zyn adem blies my 't reinst gevoel in 't harte,
Die God, hoogst wys en goed, ontëert zichzelven... neenl Wyk, dwaaze twyfeling ! vlucht, helfche bron van fmarte!
Wat vreugd, wat hemelvreugd! 6 God! Onflerfelyk! Ik voel... ik ben bet! ja, triumf! 'k zal eeuwig leeven!
Zinkt, maan en aarde! zink, ó' vlammend zo.nnenryk! 'k Vlieg ylings voort; 'k ben reeds ver boven u verheven,
'k Vloog al uw fpheeren door,ontvlamd doorhemelgloed;
Reeds flraalloos fchemert gy, diep onder mynen voet.
En



'S MENSCHEN BESTEMMING. 119
En maatloos boven my heerscht nog de donkerheid; 'k Snel voort met Cherubs vlucht, veel rasfcher dan de winden;
Noch hooger, eindloos hoog, daar woont Gods majesteit; Daar vlamt de troon, die 't oog des Seraphs kan verblinden,
Van God: waar is hy? gintsch! hier onder', boven myt Rondsom en eindloos verre in 't vreeslyk ongemeeten'.
Alöm is de Eeuwige; en, 'k zal eeuwig zyn als Hy! ó Mogt ik uwe liefde, Erbarmer! nooit vergeeten !
'k Voel myn vergoding wel, 'k verhef myndenkingskragt,
Maar ondoorgrondbaar blyft ze in deczen zwarten nacht.
Terug, verwaaten geest! hier wordt voor 'tllerflyk oog Dj zwaarfte blinddoek der onweetendheid gebonden,]
Maar eenmaal, ó myn ziel! vaart gy tot God omhoog, Dan zult gy vlekloos zyn en haar geheel doorgronden.
Hoe groot, hoe goed is God! zyn liefde fpoort my aan. Dan, welk een fchemering? wat doet myn drift bedaaren?
Waar ben ik? nog op aard? ja, 'k zie de liille maan, 't Grootschflikkrend vast geftarnte, en woud, en veld, en baaren :
Een treffende eenzaamheid verfpreidt zich van rondsom:
Thans is geheel natuur me een plechtig heiligdom.
II 4 De



120 'S 'MENSCHEN BESTEMMING.
De gantfche fchepping lacht, en nu, ik fchrei niet meêr. Weldaadig God! myn hart dagt alles reeds verloren ,
Maar 'k vinde in uwe liefde, Erbarmer! alles weêr. Zo is de mensch dan niet flegts tot verderf geboren;
ó Neen! op Golgotha verwon uw dierbre Zoon: Hy leed voor Adams kroost, Hy ftierf voor doemelingen;
Maar 't was uw evenbeeld, ó groote God der.goón ! Gy fchonkt uw eigen kroost die dierbre zegeningen:
Snood als de duivlen zelf, gedoemd tot hellepyn.
Deed ge ons, menschlievend God! meé^zelfs dan englen zyn,
Ja, Seraphs! uw paleis zy vry het hemelryk, Wy moogen op uw' God, als onzen Goè'1, roemen:
Die daalde op aarde neêr, en werd den mensch gelyk: Zo mogen we uwen God en vriend en broeder noemen.
Volzingt, in ftouten zang, de fchepping van 't heelal, Volzingt het Godsbeftuur op grootfche hemeltoonen,
Maar nooit volzingt uw ftoute, uw grootfche hemelvar De onpeilbre liefde van uw' God voor Adams zoonen;
Gy zingt wel, Englenchoor! die liefde Gods ter eer,
Maar flaamlend zinkt ge als wy in diepe aanbidding ncê\
G- //. VAN TSSELSTEIN.



D E
MOEDER5 DE VOEDSTER,
EN DE
TOOVERNIMF.
Een zoon, van 's hemels gunst gebeên!
Wie zag ooit ouders meer te vreên?
Zy turen fpraakloos op het kind, Dat elk meer fchoon en wys dan eenig ander vind. De moeder, wie de zorg voor 't lieve kroost vermaakt,
Ziet, in den morgen vroeg ontwaakt, De voedfler, by de wieg, als een bezeetne flaan, En, onder 't handgewring, de volle borsten flaan.
Wat fcheelt u? roept zy uit, 'k ontflel!
Spreek, voedfler 1 'k hoop myn zoontje is wél?
Ach ! antwoord zy bedrukt: mevrouw! Ik bid verdenk my niet, gy weet 'k was altoos trouw:
De toovernimf heeft wis uw' zoon Met dit gedrocht verruild: helaas! wat bittre hoon!
Waar is hier vaders neus en mond? Waar moeders gitzwart oog, dat elk zo treffend vond? Dit fchepfel ftrekt voorwaar het menschdomtot eenfpot. Nooit vond ik, in een kind, meer trekken van een' zot,
II 5 't Wyf#



122 DE MOEDER ,DE VOEDST., EN DE TOOVERN.
't Wyf, fchreeuwt mevrouw, is waarlyk blind: 'Er fpeelt vernuft en geest in de oogen van het kind.
Myn lieve God! vernuft! Hervat de voedftervrouw: dit arme fchepfel fufr.
Eer deze famenfpraak een' erger voortgang had, Kruipt een behendig geestje, in haast, door 't fleutelgat, En plaatst zich op de wieg, waar hy der vrouwen twist. Met deze taal beflischt;
Wie toch tygt ons den laster aan, Dat wy de waereld ooit met gekjes overlaên?
Of waant de logge fterveling Zyn kroost meer waard' dan dat uit onzen geestenkring»
Wy dry ven met dien waan den fpot; En zyn, zo wel als zy, op eigen kroost verzot. Wat moeder week zo verr' van haar verpligting af, Dat zy haar' zuigeling voor dien van andren gaf?
Als we ooit die ruiling onderdaan,
Zie elk ons vry voor zotten aan.
BENJAMIN TRAKRANEN. Naar 't Engehch van john gay.



WENSCHEN.
•k Heb nooit naar goud of eer getracht, Noch om een fchittreud lot gebeden. Het goud geeft geen geluk: en wat zegt eer en magt Als 't lot ons kwelt met tegenheden? . De zorg verzelt de fchitterendfte pracht; De flaap ontvlucht de zachtfte legerfleden , En toeft zo vaak by d'arme, op ftro, den gantfchen nacht. De goedren, die myn ziel bekoren, Zyn weinig, zyn gering, maar, met geluk gepaard; En 'k vind een paradys op aard', Zo God myn wenfchen wil verhooreu.
'k Wensch een' verlichten geest en een gerust gemoed, Verëenigd met gezonde leden;
Een ziel, zo ftil in tegenfpoed Als kalm by wisfelvalligheden,
En



i24 W E N S C II E N.
En niet hovaardig als 't geluk myn' wensch voldoet $, Een' disch, vervuld met weinig fpyzen, Maar voedzaam toebereid; Geen tintiend druivennat, uit de oosterparadyzen,
Maar drank, die rust door 't bloed verfpr'eidt; Een' vriend, al myn vertrouwen waardig,
Die gul en vry met my verkeert, Die my, in tegenfpoed, hulpvaardig, Getrouw met raad en daad vereert, My, niet om myn geluk, maar om myn hart, waardeert; Een leger, vry van angftig zorgen,
Waar om geen vloek van braaven zweeft; Een' zachten flaap tot aan den morgen, En dan een ziel die zich verheugd tot God begeeft;
Een leven, vry van bittre fmarte; In voorfpoed —>• nedrigheid; in tegenheden — moed; Een altoos weltevreden harte ; En noch gebrek noch overvloed. Maar, zonder eenen wensch, vind ik, ó God! op aarde,
Met all' wat ik van u ontving, Geen heil! — Vervul dien wensch: — hy geeft aan alles waarde ,
En dan befchynt uw zon een' zalig' fterveling! Geef haar, voor wie ik gloei, en die my ftreelcnd griefde Me eerlang tot gade, en flort uw' zegen op ons neêr ;
Schenk
\



W E N S C H E N. 125
Schenk ine een beminlyk kroost, en dan, ó God der liefde! Dan heeft myn hart geen wenschje meer! Dan zal 't genoegen by my woonen! Dan droomt de reinde dank, voor u, myn lippen af! Dan zal de rust myn kruin met zilvren hairen kroonen, En vrede heerfchen om myn graf! Dan moog' dat graf myn dof verflinden, En gade en kindren treffe ook eens het zelfde lot: "k Zal, na den nacht des grafs , hen allen wedervinden, By u, genadig God !
B. NIEUWENHUIZEN.
Herfst, i~97-



AAN
R I M A X.
Gy hebt my onlangs eens gevraagd, Wat foort van poëzy u 't beste zou gelukken.
Ik hoor gy hebt u ftraks aan 't Heldendicht gewaagd; Maar 'k vrees dat gy daarmeê geen lauweren zult plukken: Ik raad u dat gy liefst dien Vondelsarbeid ftaakt, EnHuwlyks-, Lyk-, Geboorte- of Straatgezangen maakt: Men hinkt met meer gevaar op fteltcn dan-op krukken.
' P. G. WITS EN GET S B EEK.
*797-
GRAFSCHRIFT.
Hier ligt Simplicius; men kan all' zyn bedryven, En 't lot dat hy in 't eind' verwierf, Gemaklyk met vier woorden fchryven : Hy fliep, hy at, hy dronk , en ftierf.
P. G. WITSEN GETSBEEK.
U97 •



WARE RUST.
2>agte rust! gy, rozenteelfter! Ongekende zielenftreelller!
Hoe gevoel ik uw waardy! Hier, waar 't alles kwelling ademt, Onrust 's waerelds as omvademt,
Blinkt ge in al uw fchoon voor my.
't Is die rust, die, boven de aarde, Ons het zagtst genot bewaarde,
Die myn hart zo teder lieft: Ja, gy kunt de ziel verblyden, Artzeny! als fmart en lyden
Ons met bittre pylen grieft.
Laat den oorlog rondom woeden, Volken zich ter llachting fpoeden;
Nood en onrecht heerfche alom! Rust van 't hart! gy fchuwt die lagen: Onfchuld blyft u onderfchragen,
Godsdienst is uw heiligdom.
Dat



128 WARE RUS T.
Dat het all' in puin verkeere, 't AH' des waerelds onrust Ieere,
Uw bezit is boven 't lot; Wat in 't ftof moog' nederzinken, Zy zal eeuwig helder blinken,
Want haar oorfprong is uit God.
Eens zal zy op 't heerlykst dagen, Daar, waar geen bewoners klagen,
Waar nooit onfchuld hooploos fchreit: Hier, dier toekomst waard' te leven, En naar 't loon der deugd te ftreven,
Maakt ons ryp voor de eeuwigheid.
't Hart u, zagte rust! geheiligd, Is voor ftorm en leed beveiligd.
Stervelingen! kies die vreugd: Leer uzelve, uw waarde, kennen, En uw hart dier rust gewennen,
In de fchaauw der ware deugd.
d. M. MOE NS.



D E
VERVULDE WENSCH-
Wanneer ik, in myzelf verloren,
Een' jongeling gelukkig zag, Hy zich een meisje had verkoren,
En zorgloos aan haar' boezem lag; Dan wenschte ik vaak, met zoet verlangen,
Me een gidfe, op d'ondermaanfchen tocht; Maar, traanen ftroomden van myn wangen,
Omdat ik altoos vruchtloos zocht!



130 DE VERVULDE WENSCH.
Als ik het rein genot zag fmaaken,
De hoogftc wellust van den man, Dat llervelingen englen maaken-,
En de aard' ten hemel vormen kan, Den jongling in zyn zielvriendinnc
Het hoogst geluk aanfchouwen doet, Dan wenschte ik ook een gezellinne,
Tot troosteresfe in tegenfpoed:
Een maagd, wier edel kloppend harte
Eenltemmig met myn harte doeg; Die, zonder morren, vreugd en fmarte,
Met my, door 't aardfche leven droeg; Die nooit een' ander' wou behaagen,
Met my-alleen genoegen had, C-een lof door fchoonheid wou bejaagen,
Maar, die eene eedle ziel bezat:
©ie



DE VERVULDE WENSCH. tgt
Die geen geheim voor my verheelde,
Haar' boezem voor my opening, By voorfpoed in myn blydfchap deelde,
En weende als zy my weenen zag; Die zich geheel aan my vertrouwde,
Myn wenfehen uit myne oogen las, Haar gantsch geluk in my befchouwde»
Zo wel als zy het myne was»
"k Heb Vaak, in bittre tegenheden,
Of als 't geluk myn pad befcheen, Om zulk een meisje God gebeden,
En, ó! zyn goedheid fchonk me 'er een! Gy, die ons liefde en trouw zaagt zweeren,
ö God! verbind, voor 't echtaltaar, Ons, die uw goedheid biddende eeren,
Eerlang voor eeuwig aan elkaêr!
B. NIEUWENHÜIZEN.
Herfst, 1797.
Is



LIERZANG,
AAN DE
EENZAAMHEID.
Geen woelend fchynvermaak kan ooit vernoeging kweeken, ó Eenzaamheid, zo fchaars bezocht, zo ras ontweken,
Wier rust nogthans de vreugd der weeldefeesten tart! Heeft aller engten Heer, in 't fterflyk vleesch geboren, U menigmaal met lust verkoren,
Ontfang ook 't offer van myn toegenegen hart.
ó Hartvriendin der deugd, naar waarde nooit volprezen 1 ö Toets der onfchuld, voor den vroomen nooit te vreezen!
Verzwaart ge, in.'t wroegend hart, der boozen foltering, Gy kunt verwonderlyk de zuivre vreugd vergrooten Van Gods geliefde gunstgenooten,
In u bedaard en ftil, fchoon 't groot heelal verging.
De



LIERZANG. 133
De wyze finaakt by u, van God hier niet begeeven, Een blydfchap, nooit gekend in 't altyd woelend leven
Der dartle waereld, die der vroomheid netten fpant: Uvv Üil verblyf geeft hem geen naare fchrikvertooning; Het Godlyk oog bewaakt zyn wooning;
Hy vreest, in uw gebied, geen norfchen dwingeland.
Toen Jesfts vroome telg, 't bedrieglyk hof ontweken, Voor Saüls aanzigt vlood in fchaarsbezochte ftreekcn,
Toen Gibiaas gebergte aan hem een fchuilplaats fchonk, Waart gy, ó Eenzaamheid! getuige van zyn klagten: Gy kost zyn harteleed verzagten:
't Geprangd gemoed vond heul, zelfs in een bergfpelonk.
Maar hen, die 't wuft gevlei der fnoode waereld kiezen, En, voor een' valfchen fchyn, de waare vreugd verliezen,
Baart uw behaaglyk oord het wreedfte zielsverdriet: Voor hen kunt gy, helaas! niet dan verfchrikking weezen, Daar zelfs uw denkbeeld hen doet vreezen,
En 't Animerend gewisfe uw wekkende infpraak vliedt.
I 3 Beef,



ï34 LIERZANG.
Beef, wreevle SaüïJ laa: u vry door haat verblinden; Leen vry üwe ooren aan uw wraak en valfche vrinden;
Het lieflyk fnaarenfpel ftryk* de onrust u van 't hart: Wy zien u in den ftryd, door wanhoop aangedreven, Welhaast u zelf den doodfteek geeven,
Verlaaten van uw' God, verwonnen door uw fmart.
Wy dikwerf de eenzaamheid uw levensöogenblikken, ó Sterveling! zy zal uw' moeden geest verkwikken:
De wacreldgrootheid fchaft zo veel genoegen niet. Zy kan een vroom gemoed veel zoets, veel vreugd doen fmaaken; Zy doet de ziel in Godsvrucht blaaken;
En hem, die deugd bemint, verfchaft zy nooit verdriet.
Geen veinsS-art, hoe vermomd,, zet in haar' hof zyn "treden; Geen laster kan hier twist, geen nydhier tweedragtfmeeden;
De Godsvrucht en de vreê bewaaken fteeds dit oord; De vryheid kluistert hier den norfchen dwang in banden; Hier fchenkt de waarheid de onderpanden V
Van 't eeuwig heil, beloofd in 't nimmerfaalend woord.
Moet



LIERZANG. T35
Moet dan het flinks vermaak nog fteeds uwe achting winnen, Zult gy dan fteeds den fchyn, voor 't waare, bly ven minnen,
6 Dwaaze waereldling, en de Eenzaamheid verfmaên? Daar nooit de waereld u de waare vreugd kan fchenken, Draaft gy geftadig op haar wenken,
En ziet in 't einde uw heil in wind en rook vergaan.
Ik zie, helaas! voor u eene eenzaamheid genaaken, Eene yslyke eenzaamheid, het eind' der fnoó vermaaken:
De zeis des bangen doods word reeds voor u gewet: Het aaklig graf zal eens uw valfche vreugd bepaalen: Daar kan geen hoop u meer beftraalen.
Beef, fnoode! beef: dat u dit denkbeeld vry ontzett'!..
Maar, zoeter Eenzaamheid! dat my uw gunst beveilig' Voor 's waerelds fchynvermaak! uw invloed zy my heilig!
Ach, dat myn vryheid nooit voor fchatten^word' verpand; Dat vuige baatzucht nooit myn jeugdig hart genaake; Dat fteeds de rede my bewaake!
Zo kies ik uw verblyf voor 't beste vaderland.
Maar



I3<5 L I E R Z A N G.
Maar zo van rnyne deugd, helaas! zo zwak van krachten, Myn vaderland, myn huis, iets nuttigs mogt verwachten;
Zo myn genegen hart een' vriend tot vreugd verftrekt; Kan myn menschlievendheid der droefheid bytlaad gecven; Dan kies ik een gezellig leven,
Schoon gy, 6 Eenzaamheid! het zekerst heil verwekt.
1767. P. N.