D E
KLEINE
PRINT-BYBEL.



UITLEGGING VAN DE TITELPLAAT.
DEs Heojels fuhoonfte Pragt; die eed'le Zonne-kring. De Koning van 't geftarnt; praal van GodsMeester-Hukken, pleegt door zyn ftialen zich in beelden uit te drukken;
't Ontbreekt haar nog aan kragt nog aan beteekening. Kircherus hetft in zyn OEdipus jEgyptiacus btwezen, dat alle Go ■ den der Heidenen nieti anders als de zon beteekenden , die zydoor ■ycrfcbeide figuuren verbeelden, na, dat haar verfcheide kraglep tuierden toegeëigend.
En dezer ftralen kragt vangt d'ondei Waereld op, Het water toont haar beeld, 't metaal endier, haar wezen: Men kan uit (kenen zelf haar fchoon afbeeldzel lezen,
Zo dat den Hemel zelfs het beeldwerk voert in lop.
Benen zulken Zonne-fteen beeft viel eer de Ridder Franciscut Qualdus aan de Heer Kircherus in zyn Studeerkamer, met de êoogjle verwondering laten zien.
Ja rrouw natuur prent zelfs her Piintwetk in 't gediert. Uit d'Ojevaar zal ons de grond der lett'ren ryzen. Een Aal, een Aap en Worm, 't A B aan jongens wyzen.
't Begin det kennisfe, by 't Menschdom hoog geviert.
Van Ibicus of'd'Egyptifche Ofevaar , boe uil deszelfs verfcbeidt Jiellingen de eerfte letteren kunnen gezien worden , maakt Kircherus gewag in zyn OEdip JE-iypt, En hoe ie Heer G.P. Hars dorffer uit de dieren bel A. IS. C. opmaakt, is te zien in deszelfs Mathematifche Verkwikfioridcn.
Dog dit werd altemaal ten hoogden nut en êel, Als konst en wetenfchapde h?nden daar toe geven, Biagt zon en fchsduw' met ichilderwerk in 't leven,
Toen zy den Herder-ftaf deed woiden 't eeisr penceel.
Hoe de Schilder en Teeken Konst var. eer.Herder is uitgevonden, He een febaap na de fcbaduwe van de zon met zyn Herderftaf afJcbilderie , getuigt Marini nella pittura.
Verftand is 't Spiegelglas, waar in de Konst den glans Bes Hemels en der zon veegt wysfelyk te zamen , Het ciert het Sterren dak met beelden van veel namen,
En fchryft der Oud'ren daan om hoog aan's Hemels trans.
De beelden des Hemels zyn na de gefcbieienisfen dervoorige tyien gemaalt, gelyk dan de Leeuw by de Heidenen dien Leeuw beteekende, die van Hercules overwonnen, maar by de Hebreeuwen die gene, die van Simfon ver/lagen was, gelylt men hiervan, onder meer andere,Kircherus en Pbil.Caroliin Anim. in Agell. kan nazien.
Dos is de beelde fchrifr van boven afgedaalt. Dus heeft Natuur haar in haar boezem opgeiogen, Tor hier toe heeft ze aan de borst der korst gezogen ,
Met regt belaft men c»n een zot, die daarop fmaalt.



Te AMSTERDAMtyDlEK OXBER BE LlNBENen ZOON ï-jgz.






D E
KLEINE
PRINT-BYBEL*
Waar in door verfcheide afbeeldingen een menigte van Bybelfche fpreuken verklaart worden.
Tot vermaak der Jeugd, en om te lèeren elke zaak naauwkeurig af te fchetzen, en by haaren regteu naam te noemen; ook de fpreuken der H. Schrift by na zonder moeite in het geheugen te brengen.
Uit de Hoogduitfche in de Hoüandjche taal overgezet;
TE AMSTERDAM,
By DIRK onoer de LINDEN en Zoon",* Bybel- en Boekverkopers, in de Kalverflraat^ over de Nieuwezyds Capel. 1793;






VOORREDE
AAN DEN
L E E Z ER.
BE—qfr—tfeElvk de Natuur met beelden heeft begonII lil nen, zo hebben de beelden naderhand da
S Q I letteren geteelt: Deze is de moeder, en H Ml geene zyn, om zoo te fpreken , haar©
@^^J§ dogteren, dewelke ook zoo geheel niet verbastert zyn, of men kan ze zelfs aan haare Teelfter terftond kennen. Want de Hebreeuwfche letteren, zynde buiten twyfel de alleroudfte, wat zyn ze anders, als ruwe fchetzen van 't geen ze betekenen ? Overmits de letter 3 een huis, 1 een deur, een holle hand, niet alleen heeten, maar ook afbeelden. Dog deze letteren gemeen, en ook de kinderen Chams bekend wordende zoo hebben zich de veiftandigfte luiden der eerfte waereld, wederom tot de beelden, als de oorfprong van alle fchriften, gekeerd, en door dezelven de vei borgende wetenfchappen, zoo van GodJelyke als waereldlyke zaken befchreven, waar van eendoorlugtig voorbeeld wordt opgegeeven in Enocb, die de Godgeleerdheid, en de diepfle geheimen van zyne on«remeene wysheidin beeldenbegreepen. en dezelveop den vzeren en fteenen colom gegraveert heeft, om ze * * 4 vooj



VOORREDE
voor 't verderf, waar aan alles onderhevig is, te bewaren , de waereld mogt dan in vuur of water ondergaan. Dezen hebben 't de fchrandere Egyptenaaren nagedaan, die mede hunne Hemelfche wysheid, dewelke zy van hunne voorouderen leerden, en voor een gedeelte uit het ligt der natuur begreepen, niet met gemeene letteren; maar altemaal met geheime beeldichriften opteekendtn, en tot een eeuwige gedagtenis in hunne onvergelykelyke Grafnaalden en Vlam-zuiien uithieuwen ; welke de vergangelykheid ten fpyt. tot nog toe in Egypten, met nieuwsgierige èn verwonderende oogen veelvuldig befchouwt worden; alwaar ze aan verftandige kenners genoegsaarn vertonen, dat zy, die deze ongevormde beelden tekenden , echter geen ongevormt geloof hadden , maar onze Goddelyke leere yry naby kwamen , en den allerhoogften God in die gedaante erkenden, gelyk hy zich aan zyne Heiligen geliefde te openbaren.
Bezien v»e flegts den eenigen Cbaracter <p van hen <pu\ct de fphasra amoris of liefde kring genaamd, wordende van Kircherus in zyn Oedipus iEgypt. Tom. 2. part. 2. P. 115. en no". aigebecld. en befchreven; wy zullen daar in onder het geheime teeken A de ziele der waereid , of het Triforme Numen, de Dritëenige God afgefchetst vinden, Gelyk niet minder door deA omgekeerde grafnaald, of kolomme des ligts, de invloeijinge der Hemelfche kragten in deze onder-waereld, maar door deA grafnaald de bewee^ingederonderaardfche en (loffclyke lichamen , dewelke de kring O tezamen vat, en daar door een geduurige verbinding uitwerkt.
Geen mindere merk-teekenen van hunne wysheid zullen we vinden in de Obleliscis, dat is grafnaalden, die na Romen zyn gtbragt, en aldaar het voornaamfte fluk der uitmuntende Aloutheden uitmaken, aan de Tahula Bembina , en andere merkwaardige (lukken meer, dewelke de voortreffelyke Kircherus met niet minder moeite als groote konst befchreven, en de gc-
hei-



A A.N DEN LEEZER.
rieimenisfen van dien verklaart heeft. Maar d'Egyprenaren hebben niet flegts hunne geheime geloofszaken , maar ook hunne Natuurkunde, onder zodanige beelden verborgen, en in diergely* i'childerwerk bewimpeld. Want wat is hunne Apis of geheiligde Os anders, als een afbeeldzelderzor.ne, welker dralen door de hoorens, in een kring geflooten, en de afdeelinge des tyds in dag en nagt, door de witte en zwarte hoorens , welker beurtwisfeling der faifoenen in de lente, zomer , herfst en winter, door de 4, vlakken, waar me Je de gantfchen Os geteekend is, verbeeld worden. Ja hunne wetenfchappen in de ftoffcheidinge en Medicyne wierden door dergelyke beelden ontworpen, die zy, of op tafelen fchreven , of op kruiken, waar in de medicyne opgeflooten las, ter gedagtenis bewaarden. Gelyk dan de voornoemde Kircherus daar van een tafel, de Compoficie van 't Elixir Proprietatis leerende, en buiten dien rog meer andere te berde brengt. Dog hebben zich niet alleen de Egyytenaren, maar ook nog lang na dezelven andere Voikeren van deze beeld-fchriften bediend; voornamentlyk wanneer ze toekomende dingen ontwierpen;-, en.van de toevallen der navolgende gefchiedenisfen voorfpellen wilden, 't Is bekend, dat 'er by de Spaanfche Koningen, een yzer kistje in bewaring was, van 't welk men van ondenkkelyke jaaren af geloofde, dat die Koning, die het zoude openen, een ongeluk* kige Regeering zoude hebben, ja zelfs zyn Scepter en kroon wel mogt verliezen. Als nu een bekend Koning het zelve opende, vond hy'er louter beelden in , gekleed en gewapend zynde gelyk de Ivlooren , welke te dier tyd aan de Spanjers nog onbekend waren, die zich ook dan wel haast opdeeden, latende de Spaanjaarden het Orgineel zien , waar van zy de afgefchilderde Copy zoo lang in 't kistje bewaard hadden. Bicman. Orb. Tm. Ook kan men dat boek niet agteloos voorbygaan, waar van Cedrenus en Zonaras, die vermaarde Griekfche Schryvers in hunnen Leo en MichaSl Ballus, gewag maken; 't welk in de boekkery te Con* 3 ftan.



V O O R E D E
ftantinopolen van ondenkelyke jaaren af, alseengroot kleinood is bewaart geworden, nadien daar in door byzondere beelden, en beeldfprakelyke fcbilderyen, bet Jeven, de Regeering en den dood van alle Griekfche Keizeren verbeeld werden; gelyk dan ook bet grouwzame gemoed en 't rampzalige einde van Leo Armenius (toen hy van Michael Baldus, en deszelfs gezworenen, in den Kersnagt voor h Altaar vermoord, en 't kruisbeeld, *t welk de benaauwde Keizer in dien angst om helsde, van zyn bloed befpat werd) in 't zelve door een leeuw is afgefchets, die met zyn bloedige muil, glinfterende oogen, en opgeheven k/aauwen dreigde, en op zyn rug een rood kruis droeg, wordende van een jager in 't zelve kruis met een zwaerd gehouwen. Ook kan men hier niet voorbygaan het boek, waar van de beroemde Sikfiar Andraas GrypMus fchiijft, het in zyne handen en Boekery te hebben; waar in veele vreemde fcbilderyen waren, die naa 't gevoelen van eenige, den toekomenden ondergang der Turken, de verlosfinge der Steden hen dienende en de bekeering der Jooden verbeelden en voorfpelden. Alfchoon gy nu, geëerde Lezer, in dit kleine Boekje, onder deze beelden niet zult vinden eenige Enochiaanfe wysheden, ook geen Egyptifche beeldfpraken, veel minder veruitziende voorlpellingen , echter zult gy'er buiten twyffel iets groots in ontmoeten, namentlyk woorden van een eeuwige waarheid: zyn nu dezelve juist zo zinryk niet ontworpen en afgefchetst, gelyk die van de Egyptenaren , ze zyn ook zo niet duister, inzonderheid daar dezelve niet voor geleer-de luiden, maar voorleken en kinderen, niet om ze te verbergen maar bekend temaken, vervaardigd zyn. De beelden , die men daar in vind, behooren veel meer een opwekking te zyn, om den zin, daar onder verborgen, met des te meer geneugte, en minder verdriet na te fpeuren, en hunne verfcheide (tellingen, moesten het middel zyn, om ze des te ligter te behouden, overmits het tog waar is, en de voorireffelyke Buzo zulki door veelvuldigepreu
ven



AAN DEN LEE ZIE R;
ven alreeds bewezen heeft, dat onze memorie veeleerder nadruk van beelden, als den klank der woorden behoud.
Ons voorneemen is niet nieuw, maar veel meereen overblyfzel van d'allereerfte waereld ,diehaaregedagten eer door beelden als letteren ontworp; welke wyze fchoon ze voor een tyd lang als iets kostelyks, ophield ' echter hier en daar weder begint re voorfchyn te komen • gelyk dan de Geleerde Amos Comenius al in zynen tyd zyn Orbis Piüus, of gefchilderde waereld, in diervoegen, met zonder moeite en kosten uitgaf, en door zyn naarftigheid. daar in hefteed, de leerende jeugd alle zwarigheid benam, om een zaak te kennen, te befcbryven te noemen , en in het geheugen te behouden, c Zoude ook niet alleen niet ondiendig, maar zelfs ten hoogden oorbaar zyn, de jeugd op die wyze tot hoger en vreemder zaaken op te voeren, waarover ik verzoek dat Mannen van letteren my by gelegenheid hunne gedagten gelieven te openen.
Ondertusfchen willen wy den Lezer niet verbergen, dat dit boek zyn wieg en bakermu in Swaben vond alwaar het met loutere kopere Printen uitgearbeid was zynde naderhand door Hendrik van Wierineen Piaat' fnyder in Hamburg, in hout gefneeden, en eeniojins vermeerdert uitgegeven. Wanneer 't my ein-Jelyk een gezichte kwam, vond ik zulk behagen daar in du ik om myn Landslieden, de Hoogduit fche taal niet magrig zynde, te gerieven, raadzaam vond hetzelve in'tNederduitsch te doen vertalen, verhopende, dat het uitgeven van dien, den Hollandfehen Lezer niet onaange naam zal zyn , alzo ik daar in betoogt heb de fpreuke van den Latynfchen Dichter Horatius te vervullen. Omne tulit pun&um, qui miscuit utile dulci, Hy houd altoos den regtin voet, Die 't oorbacr mengelt met het zoet. Hetoorbaare zyn defpreukender H. Schriftuure, het !u,lvTf-r medeJhet zetve vermangeld, en als omzwagteld is, zyn de Konstplaten. Ouden en jongen rao-
gen



VOORREDEN AAN DEN LEEZER.
gen dan hun vermaak en voordeel hier uit trekken. Inzonderheid zal ik mvne moeite en kosten wel befteed agten, wanneer de jeugd, die buiten dat garen met Printen bezig is, hier door word aangelpoord tot het van buiten leeren der voornaamfte Schriftuur plaatzen. Wil ondertusfchen deze of geene Momus dit werkje vitten en bedillen, ik zal my zulks niet eens belgen, als verzekert zynde, dat luiden van kennis en oordeel deze Konstprenten niet zullen verwerpen, zonder dezelve alvoorens te zien, maar zy konnenze niet zien, zonder meteeneh te gedenken aan den naam des Heeren, als wiens Heilige woorden onder dezelve, gelyk wyntrosfen onder de bladeren, verborgen liggen, zo dat ik evenwe!, onaangezien zodanigen, myn oogmerk , namentlyk Gods eere, en de flichtinge der jeugd hoop te beryken. En ziende dat verftandige Lezers hun genoegen hier in vinden, zil ik daar door opgewekt worden , om by tyd en gelegenheid meer diergelyke werkjes in *t ligt te geven. Vaart ondertusfchen wel, geëerde Lezer, en begunftig ons voorneemen.
. Amitsrdam den 4 Maart 1720.
lSerigt aan den Boekbinder.
Alle ie platen moeten immedi&at va de Foorreden agter malkandenn volgen , ere de Sleutel agter aan ingebonden mrden.















|j "~~^g~öüfu ia v.j. A






G*»ef.37.V.S. -II


















Exod.j.1. V i7 • J]
J)w Wolk tn. Vmir, da* en neut












X>eitter<m .z5,Vf. "'==^(












JSTuin en' 2jL.TC.ljt.
IO Star.'en Scfiepter Jsraë/s '. laat door uirmayt, | Sein, en ^IJoa&ylfn onder wr^jjel>iedqeli-ayl






Deuteron. ff. Va. 5.
W I/i-aeL' wilt dy u eenty ?&er 6emümew\ \&>vJfe,,i nvetyfertjen ZieCenalmr nuytiefantaX






ÖesAenfcfien, Ooy aatt/ê/iciit alleen vanbujrcen, Maar s Meren O^enylan-^jeeii MirtiijtJIujfteit.






I]Èaatoru in^ójlet^clewjfatvdnietjytijejeyen, \Maar Ccas, om doorJyn i-rjjenaa.ee /eyen.






jTÜchtei-en ie. V.ir. 16 ■ I
I y/eit Sim/ön foey, met eenetv £/éls 6intiei>jMen\ I u)e PAiUftéen^yereeti, ctnMm fermer te AaAl-eA






ye lrouve Huti ,W' toeaewnfireen zeaen,






2' Clröti.Jo.V.iy; ~Pj]
I&éjwaa! mj/n Gpd datcydes men/êfien/ieile /-ive/t: run /icrtcn jcs/t u. JhA-A/iett/een u Aui.c A-/iee/r'






Jl.CJiroJi. zo^V.j-Z.
OGod'ny Aannen. niet Éeftaansvoor aWê /cAaaretu
Uns oojenjpt op ujjat oen? u 7b/k met vaareiv,






L.Romngen. jo. 1rzz. y[|
iveeljcuden zilver, elpenbeen e# aiulre )iu,wen, I /OesyA'cmry Sn£mu? metjc/ieepencm Oriefeareu. J






C Vorst: ui u-oeJetL is my reets ter oor jeJccmetv, | <*fyn fiool en èatjal uiven neus en rnvnaf' letemen.






IV>dZalj, aïejenjia. ins Mieren aay vafenyen, in ecA dcnjouJenjfafranfy^yunst erlanjen






Job8.V.ii~L4. *f\\
j tou, de heep der- iu^cneiacu-enjai2ety*a7V, ISn aé. eenJuij der- Spinn^ieppen, niet ée/taan..






JE/ra i.Vjo. - . **\\
iVelempeljrendjeleia'eer men. 'toeéouiv doet ri/sen, I Gedi dieiumi-s met uv/nftet, lU'mlmlden. Tüerefrvsen. I






Téruy/men 2wns nuiur metdeene fiond/ollenjfen, Sleet danderJyn vaorfien den w/andafte henwen.






Joh 26.V.J1. " 5fl
Wcert/elelaen Cao's de Pilaars van den Xntelleven I YfoMtnenmetenteaq mJynen. dun/i s<m leven-. I






Ibereijttjnetd tnyrt kleedt, een uiatUelfioedt mi/n oordeel, I Den //inden was i/t ocy, den /creup '/en was d voordeel |






Jobq.T.z.^. ^






Job jf.Vi.x. ":.
We mcnfin mtccne y,vuw, a>/enru/h tcrt van dijen:, |J Wjst.ap'als eenen êéen'i,maar-?,vrt feerfiaaft ver/lójM



ü



Qedjdjynjji-eerden. ècoy enryltetivrlyaanjtella, Om dar dcedts wapen Iniyjyn /tateren, te reden-






I i&jms.v7.8.s. r\
cenayen, üs/en, dieren.Ji/n onderjesus veeten. ij Des Memels Voye/eii, Je iji/è/i der Zeen tieniarcetai. I






- Td *8.v.jk. :
t is Soat alleen,, die den, GoJl^avt/iyl-Jïl ireeren, Veiiloyenarni, jvrflaan./aar i-nadtej&am verloeren






Ayn Sc/iildis ty den Mer, MjJolnü/Jieets é^c/iermen VmJ&rtmOn^eyrftleAoud/iy deer ontfermen .






J'siSTV, i4. 3$.
I Cal maalt mi/a voeten a/s der/Ju/li linden, I Jj&t^etmyj, mjin Aoyten toevliiytr vinden. I






Wj-Jpy' en vuur efmnd hnl Godje^en,, \,tn wiltar alle* naar uw AerteJÏAenAen,, I






rr.i3.v.6. JA\
IltjpaeaVieiJis mj/n i-otz.myn iiertjiljic/ veréli/Jen, I oJCeer'.in al'uir heil.ai zt'nyen t'aüen ti/a'etv. I






Wunfiertea.ZSer.'nyhfterl-teJUiduéembinen. ij ]^>oru>t;mjnrtitz, tnac/it, Sc/uUt, en /feem is ttün mw*mJ j






2s.z5V^. ■ gil
1# o°je*jfyfeJurj tot oen. JieWe /S-eMen,, I Ttyjalnu/tv roeten, eais uit iloo/e net uit treUetv. I






yüjfn. herie r beriaaut. Lat mjf Xètr.'ruiiner lerenï \Siet rm/h. eie.tde aan.xdk myhe zendi-eryei'en. \






Tfahn zzTVij.18.
De /jonden hand en reeir my pynelyL deorlwen, Myn kenenrze/Zen /an,myn /erenyaairver/oren ,






Tf.zf.V.j.8, *\
de Tarten en eewren deuren, //aar j erAoyen, ymvoerden/hydéaarVorsttejfynfyteeren -6oyen\






ISjf't iiy met-a/s eertPaard.y mui/die men-mtetavinyen Caa wi/jj cp Cods }>>yroirvjymn /p"te jïnjen.






Wen/e Ziel.'mhdoa Jen Jüer ton GetiiWbnyferv, yiy'is ons />ujp,ensJcVrik,/yJalens niet verasten.






' £/k2m z6. V.6. M






■l'£3o.V.8. -<k
IVfyi leg ,mt als een. ntg.t&of fiat, eeed mmfnylejji \4har alsjfn aanfijn wel',A°nny'dffilmAmyn IU^






u in Jen Meer, iar /ïertejêi/ /li/' yeven, Mar At/i,en oecA eenJterA 7-ertrenn'eii cm tr /even.






fs.38.V.z.i. f4
\Un- J$Un reeds taye dsarfnyde,.






De B^fen/yn, a/s tKafj&l-ej-ewdeordeWin^A fZ^l^H d^lfa maat ve^TutjA






Tialm JS-V/.S.
m
V>ie dcorjyn loofe Wet de vroomen-irUveraeryen., ]SalQ>deetts injyn ejtjenjroer 'en net deeiv/teriei.






Zêsr.'maaA myïk'rte rein, n-Ütmynenyee/tver/terlaii Teen u axyezij*,!/ ffee/t Latiti myjrerien .






IJjt^ileedtan u.ojieere! niet êekwen, \ M/een tje&roten hert en eenenjejt riyilayeti j






I\-4fyn lu/t, OÜeiid Cedüs -te deen, uw tvette/iayet, jtfa in nijfn inyewandjteeds uwe Jl'et te drayen .






Fr.45.V.7,8, ~
ILSccpter /cfiocm nvrdonit ü éiy^deelaanyeèeden, I






lis. 61. Yj..
10 Cüdjy zyir mynsToeriujt.cn myn,ferh-Tooren






FfaJm 6j.V,7.8. ^||
IUdenk des najts o*n myn Up èavnJe,






2?s. Z7.V. r.
1Jij/tt /taters Jltv als Zeeuwen enalsjhoke tranaetvA 'dtsJpk^n./j'len,Sweei-d^n Aaareieny en tanden. |






Is.5S.V.s. ~5f\
r ———
Ve£tos,alsc waterJlndt-,JynTjlü ^jóeaeti. Bit als ecti Stak aerjntdmynutae, liietva-freden






I £vd is aonjsr 'è*y-<?ed,die reituij/rn vXi hir&H, \ 4taórmyne joet.dirjlvd'lyrici, door mine/net-iet, j






Ff. 85Y'Z ^
j ^dsjoedAeidJaljyn *uar/>eut'opdanrej ontnwJêi ' Geryij/t&djgl'streed"met/ief-te luflat ymkiii^






Fs.68.Vzj_, 5i\
JirJd nin Zu/y/ieyd:ji>yj}hui/leii in uw fehart, ithntcy ujxeer a/A-en u vyAwdiwi de doed






Pihim jz.V.f.tf. i-'jj
Wenr/rri//«s yrc^tjbo lany d Sin en JJ.uicf.vJai, | | "P '* ivynt* a/e een mi/Je reyen Jolen,






Tfalm jiz.Vij.ja. fJi
t/lspa/m en ceder -leem,Jol e/A cpreyte aree/'en . I en utjeha-as /mis tot 7>e/e miciten è/oejerv.






Is. a A.V.Rn <?A
Awtfe/alaan. nooit u Jn-aasAeit u lerouven, Vie oon en oofjprmeert Aanjtyu. Aertaan/9,omw„






j?s 86 V.jt.
H'ilt mi/, o Meer:den )>'ey der Ifaar/ieyd Lerei, IJereetit jttyn 'Mert, etn turen ACv.itn /e ee'ren .






1. d, tnoi en, badsyyitiishyetioatr. op hare handen I OpdatJi/n roet geen fieen tot/chade/Sudetreffên\






Aynfialkè voet, neUjy e Mere vafiaetnadh:] g/y^« dier uw troost in t tynjèraoM






£s. a8.V.C.cS. 7?
I-oi. ! u\/nn-t/i.irr eitS/èm.èaztanen en trompetten I fit « ik ü m. i .le/nisA voor uiren Xontnj teiteh. I






FlaJm io2.V.i5.i6. &A
Maar d'aüeritun/k'wmt aoet Aem<yynlk>*ny-tilen.






des ifovdts uk treed.
jpyAeejiden. Vaan en Zenye/êt A-aar vafie Jtcnden \ llfyyênd Jeu naat.op aae de dierenjfiyse vinden \






TxaJm u8rV.i8.
EMeer ia/üfde my Mtfiartinaar ï»aj uil le/ae, idataejy/Jes Jxdts mynleivn nietenjp-iefi/e.






1jS.jj8.T.z7. 7"\\
We.'/eer is Gcd,ky heeft aan ais iet /iytjeyereivïï jjgW /iet/eest e/fei- tot aan den .i/taO,- verben. 11






een verleren Sc/temp, O JTeer,' Ij Jïê/y il\yed7s>aa/tr, é>retiy my doa ?t'eer.






fier Dx>am,iJrou j'ertvizdjalfer éfüunfiiatw/J .tfstVruy-t.aJs l,ynjh/-Jcn O/jjlocm ufóvkfeni






JJjn A/te is met fiooy, ncy eol //u/n- 'oeye/i /eden hi Jiiu/e/t mi/ teyreet, wilie/c agodliiiettreJen.






¥f Smj'/en Ae/nel/c/iaarwilt laven AêerJteets leven, li iïi oeeioy Se/nen süaan en Sterrental lier leven , j






I Spr.Sal.6.T.i6.iy.j8.j^. ' 7."
baar haaften, om tot quant te loopen een ral/ch oehtiae di&leuaeneti blaa/i.
eitde. die tul/idien broederen krakkeel
\Oooen/iooe,xi//cAe teiiq,nieté/ccet'éeyleAte Aanden
\^ndeiytyaam, Aert en Voeten èooy^j?/vtiupl/sA&jL






Spr. SaJ.xt.V. zo.yë\I
tya-Mcme nertenJt/n eertjroiurel voor denj/eer, I lp1"''gftaar wy éanüu6y /leri/yiteer, I






TroTrerb.jfy.2Z.
I/Je èöfèiiijynyuaat word'lenen, weygireren, \/l/<ia,;Jü! rytrevrjj is, wayti'n dot deoi/f/n laren .






Xètymene, moes, nut ü'^cyejausjilleterfniaicn, Dan eenen Os, als /iaat en nyd- b-aAee/en miten






Spr.Salj6V.i4.
\DesKoiiu~ujsjramsdiap is. als lode s/an den dood, Wtnjfa man,lredsJómt lan redden ru t dien neod..






Spr.Sal.if.Vjo.
We naam, des Meren- is een a/deijteri/te toren , I Weireme dzaryer/uytyaat- nimmermeer rerteren\\






- Spr.Sstl. JBir^. jr. ' «%
l)e Geeft MsMmsfitj&m in /cran/cheyd1 emJerJê/traym £i,r,iyf'nJüt-t,enDei-Jtee.h ii'etenjè/uif> èyajen.






iSpr.Sal.iq.V.ii. ffA
I\tyJettetvjbon isjynen Vader jroof el/en Je, . 'I yen Vrouwe yoljeijfü JriupenJinJer en Je. I






Spr.Sal. zi.V. zj.
bierpt na.yaaftfen. ooA v-eUufyheU./cU'/eren, £nuitjenaajal/iem ae J/èer ,-eel eereyeyen.






• -






Dejii'eep is j'eor het-Paavd,Jeti C^ela'ieiitaenteoni Ve reea1is svor trien Zet, enyeen/intf JWrdsiLj'roprnX
L ———I



L ——_



Spreuk, zy. l/Tzz.
Stoot vry een Jinias in. een, Aer-tier met maft, I Sfn Jnaajneu/ lljjt tem éy m rellen Araji-






Sptr. Sal. 28. V.ic. 'fft
/en Godloos Vorst het arme j vil doet treuren , I Sn wil haar, als een heer en leeuw setycheus-en. I






|[~ <8pr.Sal.*oV.tv. »'\
IMet epyldateuderj durft veraeAlen en èe/falten I 5 ma/s en 'areiu&ijjn/s, enjCiiin ei'aard 'niet reilen. I






Spr. Sal.ji Vja. jz.j4.jS jy. Ss
jcen deuydelj/Ae Vroeds waard"?föat/laarslfeeren \0)oet aJ/ernande joeg.'mi Mtyfeefiti vermseren .






FreJUon- j.Vj.t?. ^||
if>£ meii/c/i .iMi/cfou» ■( M ZanjiietyJe//ieciL èe/.i, én, 11 ïnjeen Hm «aar Aan ooyt Aeieoyofoor wzadettA






Fredikerg.V.4- ^jj
Dwieenen deden ieeui^dieyee/tziu/s is /te jv-e/Sti. I






TreJihr gV.jz. -H |
De rrfcA en raaels werden cnreor/Utu aeiuiuenl Oemeiifd ww-waytin i hfe' netndd h*yel






TreJÜa-.Sal.j.z^.i.z. 9\
IjA tktJyiSpje,, nu J„ ,vw« 'itet wjnjnen. j






Hoorei, z.Vi. z. ~~^\
Iy>eiXèi/andu een roes, en lely tn de dalen , Wfjaljtyn lejylerl eens urt de deernen, lalen.






Jfoog-el. z. KV ^ij
', Y-raars ;>,ikac Aruidran lüfëe Aranl.rer/feryA ■,yi?tj7eyen, afpe/en.ate ArilL'tvrreuyde jforAon. j






IJ/jn /üf■> ai- een Jiheejta.it aaii Je muwte hjheM & veySciy.tni/ïe/i Jjen Jyne /i'efje i/i/fori. jj






ffcoSd.ó. Va. "II
I Ik Mier hmt injh tyen xi/Jn mvrrAtf,Uten\ Oei Sfecey, jraar^ofa lüdfj rerruUen-.






JföOc;J.8y.6. -;/]|
Ecmi'Mer als een Zeael<n> uw aim en ha-te , I tyd'isjter/ceraintae aoeae efmu/er/ne,-te. I






Jelaia. l.V. z. ?■ ~77\\
Vnae een
y&tetomme Jee letil frnen Sfeer,
• 'l.i.ir ifril neefi- aeen iennis meer-.






ËrcedenJtecA,.ils in-len ïatyjyn Jeds lyanjen ■'UviJu-re/l daarasf &reAe/n~f'nxtfinkmdvt






j Vtt Christus is hetregt, enJterAteJteets te innjen, I l iïaai-aïe Oaar t^enJ^J/a^Aj aeerfehaantfjvjlinje, \






—Hfr
Jelai. 63 iVj.
lek heb de j?ersj~ 'alleenjjeti-eden*, 2faar kraat t}v ziet op iniine fdedetv,






——— ——.
Hes Manos ^'Ofeiim^m^als Je jrerreLittJen, Sin iZiarJenJkeiier, Jan Je. Irenjja terinjen '






Jerem.8Y.7. _ JJf?\
\2>es?lemels Voaelen laar- i'a/tgetvJe-welen, yilam- mviv vol/cypreeltr Je Meet% lee/Q; al mi/'n |^ ~" reyt 7 ■ergeien-,






. Jerem.S.V.z2. ^11
]/>ehu're dcodrdiintin dtwn/tcrs.c/iTaJeisen, Y» dee^/fsjonje Zien 7ta- d'ceiima/,eden^/?n , ■






moor /caiijifnen, kuit, tuy luypaai-djyne vlekken I Tera/idreu^/ojeen f"^^ tot/letjoe.i;ftrek ■ I






Jezem. 23.V.zg. *°7
Gods xeordts als eavviuw.en als eenjierle liamer, \ a'e 'trotze lierlr yerinurx-t, tot Codes deidt éeaiut.■ f nier. ■ ■ ij






ü? IrcmUslaiiotuT ho/i.stjjj'ti san. 'tpadaex-e/cen, I fta-Mtt is'tAerü: ma£rendh<^njyd 6e«fae£/m-.






-EzecA.p.y.j.
„ »yijaaecur,cccitt rsraeü rerteefén






Dajj/e/f.Vzj.
OTCmina:'Cod'Aesftini/Jyn ï^eltveye/cnden , m/tce/t.tctmmL4cud,der /eeweri mud aiéenden.






Hofea 4Y3. ™\
Oe^ctandeti ds Avtd denAet^ü^^j&rvm,
?>e Vjoelen oes &urtt,en'co& de li/cA verderven 1 O o •/ I S=====^ I






De
tn al'£Géhemte treurt. /iet Aerfe is èenajuirfrA






Amos f V.aj. '5
He Se/fepper nut Jen jrinJ,en le/yenjynjjed.iyten ten menfè/ieti epenlaart^am nuj^h eer te trayten ,






W&tirvtxe iert Aeeft' £sans trooc+X J I J oost bedrogen,
^Sy„ ,-onuj o,, & ,vizen /s ^






Jbaaf.V.Ö.]. ^
1t/ ™* "'cmaeitvem, em./en* Keelt teyesen, 'Voor ook een worm.aie/iacir teneeiitt Aet gracinaam Avvn. ^






Mcha4-Vj.4. ■ JJ"]\
(eovfieerdney Spies/en mee,; maar Sikkelen Spaden,
J ^'Ir^ Jjyeleeinj/e/èten en Ma den^ J






JSfahum j.Yi/;. ^ j'7%
I^ty&. ftyf&jfa., f'U«*^n „oefent Ouyoe./e éoeafiAir aéenj/epamfmetrree/e yreerïjl






Matth.^Yio-
wiytaewjeodsea toom mot ,m,tolomjat/coer-a,, j | 'my™'s.on Joor /iet vuur verteert, I






■Maith.5.V.j5,ic}. MA
LA? Ltars Lilt cp den kandelaar het hepe lüjten., Wethjtran detujttejïenjietal/erniee/te pjyteii,






H'i/tr /iood. datj/èdia is, mee Jee/en. aan de honden , ^feer/endeny$ynen,<^datn^






Matth. yWiff. JZ1\
!U*ivn ynade loom ooit tiei'onieryoèyrtijttn trayi pv" J'-ui/fMM doorn ,<pen 7yy van diftdj/maitd j






Ifsrtth 7~V,Z4 . Jii\
||A> «u'/t/iA die Jêsrts Ziocrt.en ccA/f/i-MwrJen- Jeet I JU/V7 <£uj i>- .ii; aan m.'ï, éej&snjtp jw dervi-ietr. I






'MaltA. 10.Y1S. .
j' .V/w.vr yyty Je We/renjyt, è.'inyne SeLipen / }'■■! JaartJer S/ayeu, en Jer Huiven u Jan M-apen,






Cetyk de ZT„ 7n /rayf /ldeens de vrome é//„/cen\\ ann Ceds h.nneiiyluit ddfedjfnAvnedra,/:e,i\






~jiiktA.X3.v:37. n
y tójhndbyilt mijne 2ie/e naJ;re~n\ '






Wetnrideyom hint,og ditde duimerende tttaaadeM Met lampen -»e/bereid.Jieets na den J/èet-eini.n/e Jj






Manti. zS.V. t;z. ""^I
1't muj-sus xuerJt.-AuttijfmvïÜ téjy itft&rieerm tnjf-nejêAeed^JatAetu .u\>t nut<j rerte-cren .






Mju-c.jo.V.'23. lzB
j Een \Kemél lifter finf door trooyeran een naal.A f Jat e*n jken draas ootlin det^te/proaM






-Lucze z.V.jo. J-^-il
MarLiflseph.Xiad.de Zaa/jeAeraUrj -vonden. ïeLyen in de iriêè 'na 'sjtïerén -uxiar verkonden.






■ ,F
eaiSoenwor èned een.Jteèn.lVeor vifcA eén ' I . iftWteJcAenien J
Sdorrtiat, iattwoit een Tader derden I






[Mannes fosi.s w en nep met vollen monde. Sutdtar iet L,n,;m CodMtifeadraaati ,,-e-






EanleLizY.y.






Handel. if.V.j?,
Moe wei hynoqtons hemjèlveri niet onbe: hutotfloten beeft^oed doende, van den.
\&dd/etjSn Jjemel op,oee/t reeën, opfön aden, Kn tuit des menf-Aen Aeri niet^roedzeten rer/drden\






i.Cor.6. V.ia.
u w Isyjcles G-ee/te-t J.ëmpet, - jI ^« dan , dul-ji/ draa^tjyn Stempel






I.Ttmath. 6 V.io, ~ J.*f jj
ISpejelaUu$t,ü een rilj}/e mortel aller anoden, fl'aar door men dvaa/tign Aétefelotfin lams pal, I






jKebr.aW-z.
I In 'tJdbujevan uods tentJtDiid liujter toeoenyt, I I Sn bi fel met het hrood jvot Codes anryezyt. j|






yeryiü/i ttu/tt Ziele ->raey enjpade






Hebreen 21 V. 8.
Id)e cAri/hus ts j/t/iren., en P/èd^n, Jie/cli'e, en, in, EeuJfiaAe^cn .






J.Teizi i.Yzo. :wj
\Vcor t„ ■aierjjbt wel,toe, aai Ayu aoA. ^Jpaart.






,i— 1 . ■
Syt mijteren en mmtt,de lees 'jwiu i ■er/tutden, %ls eenen leeiur.sraar dat hu'ti zou tonnen \
o-hulen, 1






JudaasZeeu, i:Hoo/i,als erer/ri'muzat-, op binjfekr, én nce/t de ntjjtAot loef' met Zej '/en opa trdm






Gpenb.Joan.g V. z. 3. Jf'
tutJifarenMj>ut kemt tvck.en uitaten reekjfrink-tunM Waar aivr ae tuat en Zen, qeraken aan fiet tanen .






Cadaq geen Ji cere te eremeet, ca jvor'Jj'aar■ firiiken mujtt'i voet-.






Sijrach ug.Vzg. z8
'ft
De beefe iift ledee/ujij met /letjïravte ileed, Eit /wild/ty ondemyl let edlen hi'jaa'gereed\






^'lieJ zenden als een Slany,Jt/lellen leeuwen btndei \Sii firn Jen menlèh een sneerde, /a deedt en helle\J'J J tanden. J






liêf hert des Zots u a/s het radtaan eenen iraa-en, , Ytt's ydd7dat






liefilyle ten-tf is Èoven> leid. verleren/, II






Èfan/cAeuiy den Recienleee, dien Cedheeff m//en i /, - "lJe&nten, J ■ H
'F dltJn >-M <dtces aan fin veriendjSu denteM






Wp teelden loeft en litjireluijleii Jorahar rueaen I I fie lat Icontt daar al me, laat tl Jan niet ledrieyt, 1






'rMetivlk in torens aemaa&taj? £lefanten, Tlaatmen-mn ontijtj tegen }yandaan te kanten,






SLEUTEL
TOT DEZEN
PRINT- BYBEL.
VzrHarende ieder fpreuk zoo als dezelve in den text gelezen word, en met dé figuuren moet uitgefprooken worden.
Fig. i. Ende tot Adam zeide Hy: dewyle gy geluistert hebt na de ftemme uwes wyfss ende van dien boom gegeten, daar ik li van gebood, zeggende; Gy en zult daar van niet eten;zoo zy bet aardrykom uwent wille vervloekt, ende met fmerte zult gy daar van eten alle de dagen uwes levens. Ook zal het u doornen ende distelen voortbrengen; ende gy zult het kruid des velds eten.. In st,zweet uwes aanichyns zulc gy brood etentot dat gy tot de aarde wederkeert, dewyle gy daar uit genomen zy t: want gyzytftof,e.nde gy zult tot lïof we„ derkeereri. Genefis III: 17,, 18,, 19. 2. Ende deHEERE rook dien lieffelyken reuka ende de HEER E zeide in zyn herte: Ik en, zal voortaan den aardbodem niet meer vervloeken om des menfchen wille, want hec gedichtzei van des menfchen herte is boos V.an zyner jeugd aan: ende ik en zal voortaan niet meer al het levende Haan, gelyk als ik gedaan hebbe. Genefis VIII: 2r.



SLEUTEL
■Fig. 3. Na deze dingeDgefchiedde het woord des HEEREN tot Abram in een gezichte, zeg. geude: en vreest niet Abram, Ik ben u een fchüc, uw loon is zeer groot. Gen. XV: I.
4. Ende hy droomde noch eenen anderen droom, ende verhaalde dien zynen broederen : ende hy zeide: ziet, ik hebbe noch eenen droom gedroomt; ende ziet, de Zonne, ende deMane; ende elf Sterren boogen haar voor my neder. Genefis XXXVII: 9.
5. Hyen nam de wolken-colomne des daags , noch de vuur colomne des nachts niet weg van het aangezichte des volks. Exod. XIII: 22.
6. Gy lieden hebt gezien, wat ik den Egypteuaren gedaan hebbe: hoe ik u op de vleugelen der arenden gedragen, ende u tot my gebragt hebbe. Exod. XIX: 4.
7. Ende het gefchiedde doe Mofe van den berg Sinaï afging, (die twee tafelen der getuigenisfe nu waren in de hand Mofe, als hy van den berg afging) zoo en wiste Mofe niet, dat het vel zyns sangezichts g!infrerde,doeHymet hem fprak. Exod. XXXIV: 29.
8» Daar na zal hv den bok des zond-offers, die voor t volk zat zyn, (lachten, ende zal zyn bloed tot binnen in den voorhang dragen: ende zal raet zy n bloed doen, gelyk alshy met het bloed des varren gedaas heeft, endezal dat fprengen, ophetverzoendekzel, ende voor het verzoeodekzei. Levit. XVI: 15. Ik zal hem zien, maar lu niet, ik zal hem
aan-



tot dezen P R I NT-B YBEL» Fig. 9» aanfchouwen, maar niet naby: Diar zal een Sterre voortgaan uit Jacob, ende daar zal een Scepter uit Israël opkomen, die zal de palen der Mcïbiten ver/laan , ende zal alle de kinderen Seths verftoorcn. . Numeri XXIV: 17. ïz>. H oort, Israël, de HEERE, onze God~ is een eenig HEERE. Zo zult gy den HlïERE uwen God lief hebben: met ut gantfche herte, ende met uwegantfche ziele, ende met al u vermogen. Dsut. , VI: 4, 5-
11. Eenen o^fe en zult gy met muilbanden i' als hy dorscht. Deuteron. XXV: 4,
12. Doefprak jofua tot den HEERE ten da. ge als c'e HEËRË de Amori'en voor het aangezichte der kinderen Israëls overgaf, ende zeide voor deoogender Israëliten, Zonne ftant dille te Gibeön *erjdegy Ma« ne in 't dsl Ajalons. Jofua X: 12.
13. Ende hy vond een vochtig ezels kinnebakken : ende hy ftrektezyne hand uit, ende nam het, ende floeg daar. mededüizend man. Doe zeide Simfon; met een ezels kinnebakken, eenen hoop ,'iwee hoopen , met een ezels kinnebakken heb jk duizeDd man gofhgen. Rkbteren XV: 15, 16.
14. Ende al 't volk, dat in de poorte was, mitsgaders de Ou;'(ten, zeiden; wyzyn getuigen: de HEERE maake dezevrouwe , ,die in u huis komt, als Rachel, ende als Lea, die beide het huislsraëls gebouwd hebben; ende handeld kloekelylc in Ephrata,ende maakt [uwen]naam vermaart in Bethlehem, RutbW: 7 i.
A 2 Fig. ï



SLEUTEL Fig, 15. Doch de HEliRE zeide tot Samuel, en ziet zyn geftalte niet aan, nochte de hoog. te zyner itature, want ik hebbe hem verworpen: want het en is niet gelyk de men» iche ziet, want de menfche ziet aan dat voor oogen is, maar de HEERE ziet het herte aan , 1 Samuël XVI: 7. 16 Doe zeide David tot Gad: my is zeer bange : laat ons toch in de hand des HEEREN vallen, want zynebarmhertigheden zyn veele, maar en laat my in de hand van menichen niet vallen. 2 i>am, XXIV: 14.
17, Want de Koning hadde in zee fchepen
van Tarfis, met de fchepen Hirams : de. ze fchepen van Tarfis kwamen in, eenmaal in driejaren , brengende goud , ende zilver, elpenbeen, ende apen, ende paauwen, 1 Koningen X: 22.
18. Om u woeden tegen my, ende dar uwe woelinge voor myne ooren opgekomen is; zoo zalikmynen haak inuwenneufe leggen, ende myngebit in uwe lippen, er.de ik zal u doen wederkeeren door dienweg, door den welken gy gekomen zyt. 2 Koningen XIX: 28.
IQ., Ende ik weet, myn God, dat gy hec herte proeft, ende dat gy een welgevallen hebt aan oprechtigheden. Ik hebbe in oprechtigheid mynes herten alle deze dingen vrywilliggegeven , endeik hebbe nu met vreugden u volk, dat hier bevonden word , gezien , dat het zich tegen n vrywillig gedragen heeft, i Cbron. XXIX: 17.
Fig 2Q



tot dezen PRINT.BYBEL. Fig. 20. ó Onze God, zult gy geeu recht tegen hen oeffenen? want in ons en is geene kracht tegen deze groote menigte, die tegen ons komt: ende wy en weten niet, wat wy doen zullen: maar onze oogen zyn op u 2 Cbron. XX: 12, 9.1. Als nu de bouwlieden den grond van des HüEkEN Tempel leiden, zo fielden zy de Priesteren , aangekleed zynde, met trompetten, ende de Leviten, Afaphs zonen, met cymbalen ,om den HSERE te loven, na de inftellinge Davids, des Kouings van Israël, Ezra III: 10. «2. Ende het gefchiedde van dien dage aan, dat de helft myner jongens doende waren aan het werk , ende de helft van hen hielden de fpiesfen, de fchildenendede bogen, ende de pantziers: ende de O vei fte waren achter het gantfche huis van Juda. Die aan den muur bouwden, ende die den last droegen, [ende] die oploeden, waren een ieder met zyneeene hand doende aan het werk, en de andere hield het geweer. Ende de bouwers, die hadden een iegelyk zyn zweert aan zyne lendenen gegordet, ende bouwden: maar die met de bazuine blies , was by my, Aehem. IV: 16 , 17 , ï.8. 23. Ende het gefchiedde, doe de Koning de Koninginne Esther zag, ftaandc in den voorhof, verkreeg zy genade in zyne oogen: zo dac de Koning den gouden fcepter, die in zyne hand was, Esther toereikte, ende Esthernaderde, ende roerde de fpitfe des fcepters aaa. EstberV: 2.
A 3 Fig. 24,



SLEUTEL
Fig. 24. AIzoo zyn de paden aller die God vef.
geten : ende de verwachtinge des huichelaars zal vergaan. Van den welken zyne 'hoope walgen zal: ende zyn vertrouwen zal zyn een huis der fpinnekoppen. Job VIII: 13, 14 25. Waarlykik weetdat het zoois: wanthoe zoude de menfche rechtvaerdig zyn by God? Zoo hy lust heeft, om met hem te twisten, niet een uit duizend zal
hy hem beantwoorden. Job IX: 2, 3. aó. De menfche van eene vrouwe gebooren ,
is kot van dagen, ende zat vanonrusre.
Hy komt voort als een bloeme, ende
word afgefneden: ook vlucht hy , als
eenefchaduwe, ende en beftaat niet. Joh
XIV: 1,2. a;. De pilaren des Hemels zitteren, ende
ontzetten zich voor zyn fchelden» Job
XIV: 11.
28. Ik bekleedde my metgerechtigheld, ende zy bekleedde my: myn oordeel was als een mantel, ende Vorftelyk hoed. Den blinden was ik [tot] oogen: ende den kreupelen was ik [tot] voeten. Job XXIX: 14, 15.
29. Ende dat van de godlooze haar licht geweert worde; endeden hoogen arm worde gebroken? Job XXXVIII: 15.
30. Myn fchild is by God, die de oprechte van herten behoud. P/alm VII: 11.
31. Indien hy zich niet en bekeerd, zoo zal hyzyn zweerd wetten; hy heeftzynen bogegefpannen, ende dien bereid , ende heeft doodlyke wapenen voor hem gereed



tot dezen PRINT-BYBEL.
Jfe. 31. gemaakt; hy zal zyne pylen tegen de hittige vervolgers te werk (tellen. FJalm
VII: 13» 14. ,
32. Gy doet hem heerfchen over de werken uwer handen; gy hebt alles onder zyne voeten gezet: Schapen ende osfen , alle die; ook mede de dieren des velds. Hec gevogelte des Hemels, ende de visfchen der Zee; het geene de paden der zecëa doorwandeld. P/alm VIII: 7, 8, 9.
33. Maar ik vertrouwe op uwe goedertierenheid: myn herte zal zich verheugen inu heil: Ik zal den H EERE zingen , om dat hy aan my welgedaan heeft. Pfalm XIII: 6. ;,, ,
•H. Hy zeide dan: Ik zal uhertely klief hebben, HEERE myne fterkte. De HEERE is myne Steenrotze, ende myn borg , ende myn ukhelper, myn God, myne rot'/e , op welken ik faetrouwe: myn fchild. ende hoorn myns heils, myn hoog vertrek. Pfalm XVIII: 2, 3.
35. Hy maakt myne voeten gelyk als der hinden , ende hy fteld my op myne hoogten. Pfalm XVIII: 34.
36. Hy gedenke aller uwer fpys offeren, ende make u brandt-offer tot asfche, Sela , Hy geve u na uw harte, ende vervuile allen'uwen raad. Pfalm XX: 4, 5*
37 Want honden hebben my omcingelt, ' eenevergaderingederboosdóendersheeft my omgeven; zy hebben myne handen en mynè voeten doorgraven Alie myne beenderen zoud' ik konnen tellen; zy A 4 fchou-



SLEUTEL FiS- 37» fchouwenhet aan.zyzienopniy. Pfalm
38. Heft uwe hoofden op,gy poorten, ende verheft u, gy eeuwige deuren; op dat de Koning der eeren inga. Wie is de Koning der eeren? De HEERE, ïïerk ende geweldig; de HEERE, geweidia in den ftryd. Pfalm XXIV: 7, 8. §
39. Aijn.„Myne oogen zyn geduuriglyk op den HEERE; wapthy zal myne voeten mt het net uitvoeren. Pfalm XXV- 1?
40. Tfadc. De benauwtheden myns "herten hebben haar wyd uitgeftrekt; voert mv uit mynenooden. Resch. Aanziet myne elende ende myne moeite, ende neemt weg alle myne zonden. Pfalm XXV: 17 j 18.
41. Ik wasfche myne handen in onfehuld-en-
42. [Want,] HEERE, gy had mynenberg door uwe goedgunftigheid vast gezet [maar doe] gy u aangezicht verbergdet. wierd ik verfchrikt. Pfalm XXX: 8.
43. Weest niet gelyk een paerd, gelyk een mui -ezel, welk geen verftand en heeft, welkers muil men breidelt met toornende
44/ Onze ziele verbeidt den HEERE 1 hv is
xxxhiï!-e2'o!Dde 0DZe fchiId* pfalm
4y. Laatze worden als kaf voor den wind • ende de Engel des HEEREN dryveze weg. Pfalm XXXV; j. aryveze
Fig. 45.



tot dezen PRINT.B YB E L.
Fig. 46. Want zy hebben zonder oorzaakede groe»' ve hares nets voor my verborgen; zy hebben zonder oorzaake gegraven voor myne ziele. De verwoestinge overkome hem, dat hy het nieten wete, endszya net, dat hy verborgen heeft, vangehem zeiven, hy valle daar in met verwoestinge. Pfalm XXXV: 7, 8.
47. Ende verlust u in den HEERE; zoo zal ., hy u geeveD de begeerten uwes herten.
Gimil. Wentelt uwen weg op den HEE* RE; ende vertrouwt op hem,hy zal het mak-en. Pfalm XXXVil: 4, j.
48. ó HEERE, en ftraft'my niet in uwen groot'en toorn; ende kastydt my niet in uwe grimmigheid. Want uwe pylen zyn in my gedaalt, ende uwe hand is op my nedergedaalt. Pfalm XXXVIII: 2, 3.
49. Ik hebbe lust, ó myn God, om u welbehagen te doen : ende uwe wet is in het midden myns ingewand. Pfalm XL: 9.
' 50. Uwen throon, ó God! is eeuwiglyk ende altoos; het fcepter uwes Koningryks is een fcepter der rechtmatigheid. Gy hebt gerechtigheid lief, ende hatet godloosheid: daarom heeft u, ó God, uwe God gezalft met vreugden-olie boven uwe medegenooten. Pfalm XLV: 7. 8.
51. Schept my een rein herte, ó God: ende vernieuwt in het binnenfte van my eenen vasten geest. En verwerpt my niet van u aangezicht: ende en neemt uwen Heiligen Geest niet van my. Pfalm LI:
Ï2) I3>
A 5 Fig. 52,



SLEUTEL Fig. 52. De offerhanden Gods zyn een gebroken geest: eeu gebroken ende verflagen herte en zult gy, ó God, niet verachten. Pfalm LI: 19.
53. Myne ziele is in 't midden der leeuwen, ik legge [onder] flokebranden , menfchen kinderen , welkers tanden fpiesfen ende pylen zyn: ende hare tonge een fcherp zweert. Pfalm LVII: 5.
54. Laat hem henen gaan, als eenefmeltende ilekke: laatze [als] eener vrouwen misdracht, de zonne niet aanfchouwen. Pfalm LVIII: 5.
55. Want gy«.zyt my een toevlucht geweest, een fterke toren voor den vy and. Pfalm LXI: 4*
56. Als ik uwer gedenke op myne legerfteden, zoo peinze ik aan u in de nachtwaken. Want gy zyt my eene hulpe geweest: ende in de fchaduwe uwer vleugelen zal ik vrolyk zingen. Pfalm LXIII: 7» 8.
57. Die God is ons een God van volkomer.e zaligheid: ende by den HEERE , den Heere, zyn uitkomften tegen den dood. Pfalm LX VIII: 21.
58. Zy zullen u vreezen, zoo lange de Zonne ende Mane zullen zyn, vangeflachtetot geflachte. Hy zal nederdalen als een regen op het nagras: als de droppelen die de aarde bevochtigen. Pfalm LXXII: li 6.
59. Een Pfalm Afaphs. Immers is God Israël goed; den genen die rein van herten zyn. Maar my aangaande, myne
voe-



tot dezen PRINT-B YB E L. Fig. 59. voeten waren byna uitgeweken: myne treden waren bykans uitgefchoten. Pfalm LXX11I: 1,2.
60. De goedertierenheid ende waarheid zullen malkanderen ontmoeten: de gerechtigheid ende vrede zullen [malkanderen] kusten. Pfalm LXXXV: ii.
61. Leert my, HEERE, uwen weg, ik zal in uwe waarheid wandelen: vereenigt myn herte tot de vreeze uwes naams. Pfalm LXXXVI: 11
62. Want hy zal zyne Engelen van u bevelen, datze u bewaren in alle uwe wegen. Zy zullen u op de handen dragen, op dat gy uwen voet aan geenen fteen en flootet. Pfalm XC1: 11, 12.
Ö3. De rechtvaerdige zal groeijcn als een palmboom: hy zal wasten als een cederboom op Libanon. Die in het huis des HEEREN geplantzyn.dieD zal gegeven worden te groeijen in de voorhoven onzes Gods. Pfalm XCII: 13, 14.
64. Aanmerkt gy onvernuftige onder den volke, ende gy dwaze, wanneer zultgy verftandig worden ? Zoude die de oore plant, niet hooren ? zoude die de ooge formeert, niet aantehouwen? Pfalm XC1V: 8,9-
65. Ais ik zeide, myn voet wankelt, uwe goedertierenheid, ö HEERE, onderfteunde my. Als myne gedachten binnen in my vermenigvuldigd wierden, hebben uwe vertroostingen myne ziele verkwikt. Pfalm XCIV: 18, 19.
60, Pfalmzingt den HEERE met de harpe, met de harpe ende met de ftemme des
ge-



SLEUTEL Fig. 66* gezangs. Met trompetten ende bazuinea geklank, juicht voor het aangezichtede* Konings, desHEEREN, Pfalm XCVIil; 5» 6.
57- De dagen des menfchen, zyn ais het gras; gelyk een bloemeldes velds, alzoo bloeit hy. Als de wind daar overgegaan is, zoen is zy niet meer, ende hare plaatze
*o fr" kuDt/eJ"ietmeer- PfalmCIII: 15, 16.
08. tiy.neertde mane gemaakt tot de gezette tyden:de Zonne weethaaren ondergang. Gy befchikt de duisternisfe, ende het wordt nacht, in den welken al het gedierte des wouds uit treed. Pfalm Cl V'
19, 20.
69. De HEERE heeft my wel hardgekastyd, maar hy en heeft mv ter dood niet overgegeven. Pfalm CXVUl: 18.
70. De Heere is God , die ons licht ge. geven heeft: bint het feest [offer] met touwen tot aan de hoornen des altaars. Pfalm CXVUl: 27.
71. Ik hebbe gedwaald als een verlooren fchaap: zoekt uwen knecht, want uwe geboden en hebbe ik niet vergeten. Pfalm CXIX: 176.
72. Uwe huisvrouwe zal wezen als een vrugtbaare wynftokaandezyden uwes huizes* uwe kinderen als olyfplanten rondom uwe-tafel. Pfalm CXXVHI: 3.
73. Een Lied Hammaloth, van David. 6 HEERE, myn herte en is niet verheven , noch myne oogen en zyn niet hooge: ook en hebbe ik niet gewandeld in [din-
£1?J v? teSroot- endetewonderlyk. Pf.
«Bis- 74»



tot dezen PRINT-BYBEL. Bt>. 74. Looft hem alle zyne Engelen: looft hem alle zyne heirfcharen. Looft hem Zonne ende Mane : looft hem alle gy lichtende Sterren. PJalm CXLVUI: 2, 375. Deze zesfe haat de HEERE: ja zeven zvn zyne ziele een grouwel. Hooge oorien, een valfche tooge; ende handen die onfchuldig bloed vergieten. Een herte dat ondeugdzame gedachten fmeedt: voeten die haar haasten , om tot kwaad te loopen. Een valschgetuige, [die] leugenen blaast: eude die tusfchen broederen krakeeleninwerpt. Spr. Salom. VI: 16,17»
■76 De' verkeerde van herten zyn den HEE' RE een grouwel: maar de oprechte van wege, zyn zyn welgevallen. Spr. Salom XL 20»
n De godlooze zal henen gedreven worden in zyn kwaad: maar de rechtvaerdige betrouwt [zelfs] in zynen dood. Spr. Salom. XIV: 32.
■38 Beter is een gerichte van groen-moes, daar ' ook liefde is; dan een gemeste os, ende haat daar by. Spr. Salom. XV: 17.
70. De grimmigheid des Konings is [als] de boden des doods: maar een wys man zal die verzoenen. Spr. Salom. XVI: 14.
80. De naam des HEEREN is eene fterke toren: de rechtvaerdige zal daarhenen loopen, ende in een hoog vertrek gefield worden. Spr. Salom. XVIII: 10.
81. De geest eens man zal zyne krankheid ' onderfteunen: maar eenen verflagenen
geest, wie zal dien opheffen? 't Herte 0 des



SLEUTEL Fig. Si, desverftandigen bekomt wetenfcbap:en« de de oore der wvzen zoekt weteuichap. Spr. Sakm. XVIII: 14, 15.
82. Een zotten zoon is zynerv vader groote elerde: ende de kyvagiën eener vrouwe, [als] een geftadig druipen. Spr. Salom. XIX: 13.
83. Die rechtvaerdigheid, ende weldadigheid najaagt, zal het leven , rechtvaerdigheid, ende eere vinden. Spr. Salom. XXI: 21.
84. Mynzoone, geeft my u herte: ende laat uwe oogen myne wegen bewaren. Sur, Salom. XXIJ1: 26.
: 85. Een zweepe is voor het paerd, een toom voor den ezel; en eene roede voor den rugge der zotten. Spr. Salom. XXVI: 3.
86. Al ftiet gyden dwaas in een.mortier, met een ftamper in 't midden van 't geftooten graan; zyDedwaasheiden zoude van hem niet afwyken. Spr. Salom XXVII; 22.
87. De godlooze heerfebende over een arm volk, is een brullende leeuw, endebeir diegins, ende weer loopt. Spr. Salom, XXX; 17.
88. De ooge, [die] den vader befpot, ofte de gehoorzaamheid der moeder veracht, die zullen de raven derbeekeuitpikken; ende des arends jongen zullen ze eten. Spr. Salom. XXX: 17.
89. Alepb. Wie zal eene deugdelyke huïsvrouwe vinden? want hare waardy is verre boven derobynen. Betb. Het herte hsres heeren vertrouwc op haar; zoo dat hem geen goed en zal ontbreeken He Zyisals de fchepen eens koopmaus: zy doet haar
brood



tot dezen PRINT.BYBEL. Fig. 89. brood van verre komen. Tetb. Zyfmaakt dat haren koophandel goed is: haare lampeen gaat's nachts niet uit. Jud. Zylteekt hare handen uit na de fpille: ende haare handpalmen vatten den fprinrok. Spr. Safora. XXXI: 10, 11, 14, 18, 19..
90. Wat voordeel heeft de menfche van al zynen arbeid, dien hy arbeidet onder de Zonne? Alle deze dingen worden [zoo] moede, dat het niemand zoude kunnen uufpreeken: de ooge en wordt niet verzadigt met zien, noch de oore en wordt niet vervuld van hooren. Prediker h 3—8.
91. Want voor den genen die vergezelfchapt is by alle levendige, is 'er hope, (want een levendigen hond is beter dan een doode leeuw. Prediker IX: 4.
92. Dat ook de menfche zynen tyd niet en weet, gelyk de visfchen, die gevangen worden met hetbooze nette; ende gelyk de vogelkens, die gevangen worden met den tlrikke: gelyk die, [alzoo] worden de kinderen der "menfchen verflrikt, ter boozer tyd, wanneer dezelve haastelyk over haar valt. Prediker IX: 12
93. Ende gedenkt aan uwen Schepper in de dagen uwer jongelingfchap, eer dat de kwade dagen komen, endedejaaren naderen, van dewelke gy zeggen zult, ik en hebbe geenen lust in dezelve. Eer dan de zonne, ende het licht, ende de mane, ende de fterren verduisterd worden , ende de wolken weder komen na den regen. Prediker XII-* 1,2.
94. Ik ben een Rooze van Saron, een Lelie
der



SLEUTEL' Fig* 94. der dalen. Gelyk een lelie onder de doornen, alzoo is myne vriendinne onder de dochteren , Hoogelied ff: 1,2.
05. Onderfteunt gy lieden my met de flesfchen, verfterkt my met de appelen: wanc ik ben krank van liefde, Hoogel. II: 5.
96. MynLieffte is gelyk een rbee, ofte een welp der herten.- ziet, hyftaat achter onzen muur, kykende uit de venfteren, blinkende uit de traliën. Hoogel. ff: 9.
97» Ik ben in mynen hof gekomen, ó myn Zuster, 6 Bruid , ik hebbe myne myrrhe geplukt, met mynefpecerye, ik hebbe myne honigraten met mynen honig gegeten, ik hebbe mynen wyn, mitsgaders myne melk gedronken : etet, vrienden, drinket, enduwordet dronken, ö Lieffte. Hoogelied V: r.
98. Zet my als een zegel opu herte, als een zegel op uwen arm: want de liefde is flerk, als de dood: de yver is hart als het graf; hare kolen zyn vyerige kolen, vlammen des HEEREN. Hoogelied VIII: 6.
99. Hoort gy Hemelen, ende neemt ter oore, gy aarde, want de HEERE fpreekt: Ik •hebbe kinderen groot gemaakt ende verhoogt, maar zy hebben tegen my overtreden. Een osfekent zynen bezitter, endeeen ezel de kribbe zynes heeren:[maar] Israël en heeft geen kermisfe, myn volk en verftaat niet. Jefaia I: 2, 3.
IÖO, Wee den Asfyrier [die} de roede mynes toornsis, endemynegrimmigheid is'een flok in haare hand. Zal een byle haar



toï dezen PRINT.B YB EL. Fig. ioo. beroemen tegen dien die daar meede houwt ? zal een zage pocchen tegen dien dieze trekt? als of een ft af beweegde de gene die hem opheffen? als mem eenen ftok opheft, en is 't geen hout? Jefaia X; 5, 15.
lol. Men zal van my zeggen, gcwisfelykin den Heere zyn gerechtigheden, ende fterkte: tot hem zal men komen ; maar zy zullen befchaamd worden, alle die tegen hemontfteken zyn, Jef. XLV; 24.
J02. Ik hebbe depersfe alleen getreden , ende daar en was niemand van de volkeren met my; ende ik hebze getreden in mynen toorne, ende hebze vertrapt in myne grimmigheid, ende haar kracht is geiprengt op myne kleederen , ende al mvn gewaad hebb' ik bezoetck. Jefaia LXIII: 3.
103. Ziet, hy komt op als wolken, ecde zyne wagenen zyn als een wervelwind, zyne paerden zyn fnellerdan arenden: wee ons, want wy zyn verwoest. Jerem, iV: 13.
104 Zelfs een oijevaar aan den Hemel, weet zyne gezette tyden, ende een tortelduive, ende kraan, ende zwalqwe, nemen den tyd harer aankomfte waar: maar myn volk en weet het recht des HEEREN niet. Jerem. VIII: 7.
105, Want de dood is geklommen in onze venfteren, zyis in onze paleizen gekomen : om de kinderkens uit te rpeijen van de wyken, de jongelingen van de ftraten, Jerem. IX: 21. •106. Zal ook een moorman zyne huid veranderen ? ofte een luipaard zyne vlekken 1 B [zoo]



SLEUTEL Fig. icö. [zoo] zult gylieden ook kunnen goed> doen, die geleerd zyt kwaad te doen. 'ïerem. XIII: 23.
107. Is myn woord niet alzoo, als een vyer, fpreekt de HEERE? ende als een hamer , [die] een (teenrocze te morfel flaat ? Jerem. XXIII: 29,
108. De fcroone onzes hoofds is afgevallen , ó wee nu onzer, dat wy [zoo] gezondigt hebben. Daarom is ons harte mat, om deze dingen zyn onze oogen duister geworden. Klaagt. Jer. V: 16, 17.
109. Ende gy menfchen kind, neemt u een fcherp mes; een fcheermes der barbieren zult gyu nemen: het welke gy zult laten gaan over u hooft, ende over uwen baard: daar na zult gy u een weeg-
fchaale nemen : ende die[hairen] dei-
len. Ezecbiël V: 1.
ïio. Myn God heeft zynen Engel gezonden,ende hy heeft den muil der leeuwen toegefloten , dat zy my niet befchadigt en hebben, om dat voor hem onfchuld in my gevonden is: ook en hebbe ik, ó Koning, tegen u geen misdaad gedaan. Daniël VI: 23.
111. Daarom zal't land treuren, ende een iegelyk, die daar in woond, kwelen, met het gedierte des velds, ende met 'c gevogelte des Hemels: ja ook devisfchen der zee zullen weggeraapt wor« den. Hofea IV: 3.
112. Dewynftok isverdorret, de vygeboom isflaauw: de granaat appelboom, ook de palmboom, ende appelboom, alle boomen des velds zyn verdorret; jade vrolykheid isverdorret van de menfchen k.nderen. Joü I: 12. Fig,



tot dezen PR INT. BYE EL.
Fig* 113' Want ziet, die de bergen formeert,ende den windfchept, ende den menfche bekend maaktwatzynegedarhtezy, die den dageraad duisternisfe maakt, ende op de hoogten der aarde treed; HEERE, God der Heirfchaaren , is zyn name. yimos IV: 13. 174» De trotsheid uwes herten heeft u bedrogen; hy die daar woont in de kloven der fteenrotzen , [in] zyne hooge wooninge; die in zyn herte zcy t: wie zoude my ter aarden nederftooten? Obarija L3.
115. Ende God de HEERE befchikte eenen wonderboom, ende deed'hem opfchieten bovenJona,op dat'erfchaduwe mogt zyn over zyn hooft, om hem te redden van zyn verdriet : ende Jona verbleidde zich over den wonderboom [met] groote blydfchap. Maar God befchikte eenen worm des anderen daags in 't opgaan van den dageraad ,dieftakden wonderboom dat hy verdorrede. Jona IV: 6, 7.
116. Ende hy zal onder groote volken richten , eDde machtige Heidenen ftraffen, totverre toerende zy zullen hare zweerden flaan tot fpaden, ende hare fpiesfen tot zikkelen; het [een] volk en zal tegen het [ander] volk geen zweert op. heffen, ende zv en zullen den kryg niet meerleeren. Maarzyzullen zitten , een ieder onder zynen wynftok, ende onder zynen vygeboom, ende daar en zal niemand zyn dieze verfchrikke : want de mond des H EE REN der Heirfchaaren heeft [het] gefproken, Micba IV:' 3j 4.
B 2 Fig:



SLEUTEL Fig* 117. Ziet op de bergen de voeten desgeenen die het goede boodfchapt, die vrede doet hooren: viert uwe vyerdagen, ó Juda, betaalt uwe geloften, want de Belials[man] en zal voortaan niet meer door u doorgaan, hy is gantsch. uitgerodt. Nabum I: 15.
118. Ende is ook aireede de byleaan de wor* tel der boomen geles-t: alle boom dan die geen goede vrucht voort en brengt, word uitgehouwen ende in 't vuur geworpen. Maitbxus III; 10.
119. Noch men fteekt geen kaarsfe aan, ende zet die onder een koommate : maar op een kandelaar, ende zy fchynt allen , die in den huize [zyn,] Laat uw* licht a'zoo fchynen voor de menfchen, dat zy uwe goede werken mogen zien , ende uwen Vader, die in de hemelen is, verheerlyken. Mattbms V: 15, 16.
120. En geeft het heilige den honden niet, noch en werpt uwe paerlen niet voor dezwynen: opdat zyniet t'eenigertyd dezelve met haare voeten en vertreden, ende [haar] omkeerende u en vericheuren. Matthtzus VII: 6.
121. Aan haare vruchten zult gy ze kennen. Leest men ook een druive van doornen , of vygen van distelen ? Mattbms VII: 16.
122. Een iegelyk dan die deze myne woorden hoort, en dezelve doet, die zal ik vergelyken by een voorzichtig man, die zyn huis op een fteenrotze gebouwt heeft, Mattbms VII: 24.
123. Ziet, ik zende u als fchapen in 'tmidden der wolven: zyt dan voorzichtig
ge-



tot dezen PRI NT-B YBEL. Fig. 123. gelyk de Hangen, ende oprecht gelyk de duiven. Maitb X: 16.
124. Dan zullen de rechtvaerdige blinken,
gelyk de zonne,in hetKoningrykhaars Vaders. Die ooren heeft om tehooren5 die hoore. Maltb. XIII: 43-
125. Jerufalem, Jerufalem, gy die de Propheeten doodet, ende fteenigtdie tot u gezonden zyn: hoe menigmaal hebbe ik uwe kinderen willen by een vergade. ren, gelykerwys een hinnehare kieke» nen by een vergadert onder de vleugelen , ende gy lieden en hebt niet gewilt* Maltb. XXIII: 37.
126. Ende te middernacht gefchiedde een geroep, ziet de Bruidegom komt, gaat uit hem te gemoet. Doe ftonden alle die maagden op, ende bereidden haare lampen. Maltb. XXV: 6, 7,
127. Doe zeide Jefus tot hem, keert uw' zweert weder in zyneplaatfe : want alle die het zweert nemen, zullen door het zweert vergaan. Mattb. XXVI: 52.
128. Het is lichter dat een kemel gadoorde ooge van een naaide, dan dat een ryke in het Koningryke Gods inga. Marcus X: 25.
J2Q. Ende zv kwamen met haaste,ende vonden Mariam, ende Jofeph, ende het kindeken, liggendein de kribbe. Lucas II: 16.
130. Ende wat vader onder u, dien de zone , om brood bid, zal hem eenen fteengeven? Of ook om eenen visch , zal hem voor eenen visch een (lange geven? Ofte zo hy ookom een ei zoude bidden, zal hy hem een fcorpioen geven?L«c.XI:i 1,12.
B 3 Fig*'



SLEUTEL
tot hem komende, ende zeide, ziet 't i^arn Gods, dat de zonde der waereld weg neemt. Joannes I: 29.
132. Ende ziet, een Engel des Heeren ftond daar, ende een licht fcheenin de woomnge, endeflaandede zyde Fetri wek te hy hem op. zeggende, ftaat haastelyk op. ünde zyne ketenen vielen af van de handen. Handelingen XII: 7.
.133. Hoewel hy nochrans hem 'zelven Diet onbetuigt gelaten en heeft, goed doende vaD denHemel, ons regen ende vrugtbare tyden gevende, vervullende onze herten met fpyze ende vrolykheid. Han. hngen XIV: 17. 0
134.. Of en weet gy niet dat u lieder lichaam een tempel is des Heiligen Geest, die vn u is, dien gy van God hebt, ende [ dat] gy uwes zelfs niet en zyt? 1 Cor. VI: 19.
135. Want de geldgierigheid is een wortel van alle kwaad , tot welke zommige lust hebbende, zyn afgedwaalt van het gelove, ende hebben haar zeiven metveele (mei-ten doorfteeken. 1 Titnotb, VI: 10. 'oö. Wan t de Tabernakel was toebereid : Lnamt-lyk] deeerfte, in welke was de kande laar, ende de tafel, eDde de toonbrood ?n, welke genaamt word het Heilige: iHebreën IX:2. *37. tlebbet ideeën gouden wierook vat,ende de Arkt ' des Verbcnds alom met goud overdek t, in welke was de gouden kruike, daai r het manna in was, ende de ftaf Mtöt s, die gebloeid hadde. «ode de tafelen des* Verbonds. Hebreen IX; 4.
Fig*



tot dezen PRINT-BYBEL. Tig. 138. Jefus Christus is gisteren ende heden dezelve ende ia der eeuwigheid. Hebreen XIII: 8.
139. Die eertyds ongehoorzaam waren, wanneer de lankmoedigheid Gods eenmaal verwachtede in de dagen van Noë, als de arke toebereid wierd : waar in weinige (dat is acht) zielen behouden wierden door het water. 1 Petri III: 20.
140. Zyt uuchteren, [ende] waakt : want uwe tegenpartye de duivel gaat om als een briesfchende leeuw, zoekende wien hy zoude mogen verflinden. 1 Petri V: $.
141. Ende een van de Ouderlingen zeide tot my, >en weent niet: ziet, de Leeuw die uit de (tamme Juda is, de wortel Davids, heeft overwonnen , om het boek te openen, ende zyne zeven zegelen op te breken. Openbaringe V: 5.
Ï42, Ende zy neeft den put des afgronds geöpent: en de daar is rook opgegaan uit den put, als i'Qók eenes grooten ovens: ende de zonno ende de lucht is verduis* tert geworden van den rook des puts. Ende uit den mpk kwamen fprinkhanen op de aarde, ende haar wierd macht gegeven gelyk de fcorpioenen der aarde macht hebben- Openb. IX: 2, 3.
143. Gaat geen hoeracibtige vrouwe te gemoet, op dat gy r.'iec t'eeniger tyd in hare ftrikKen en va'lt. En gaat niet om met de fnaren /peelfter, dat gy niet t'eeniger tyd gevangen en word in hare handelingen. Syracb IX: 3, 4.
144, Hy bukt het aangezicht» ende maakt
den



SLEUTEL tot dezen PRINT BYBEL. Fig. 144, den doofaart, indien gy hem niet gewaar en word, zal hy u voor komen om kwaad te doen. De kleedinge des mans, ende het lachen der tanden, ende de gang des menfche, verkondigen wat hy voor een is. Syracb XIX: 25—28.
Ï4J. Vlied voor de zonde gelyk voor een ilange: waDt indien gy tot baar naakt, zoo zal zy u fteken. Hare tanden zyn leeuwen, tanden, ende doden de zielen der menfchen. Alle ongerechtigheid is geiykeen tweefnydendezweert, ende geen genezinge en is 'er voor haa. re wonde. Syracb XXI: 2,3,4. 146. Het binnenfte des zotten is [gelyk] het rad aan eenen waagen jende zyne overlegginge is gelvk een asfe die omloopt. Syracb XXXIII: 5. 147' De fluite ende het fnarenfpel geven eenen zoeten toon, maar een' licffelyke ton.ee meer dan beide- Syracb XL: 20. 148. Ziet den [Regen-booge], ecde looft hem die den zeiven gemaakt heeft, die zeer fchoon is in zyn fchynfel. Syracb XLIII: 12. 149- Op haar lichaam ende op haar hooft vliegen denacht-uilen, zwaluwen; ende andere vogelen: desgelyks ook de katten. Barucb VI: 2:. 150. Ende op dezelve [Elephanten] waren houten ende fterke toorens, die een iegelyk beest bedekten, gegordet op het zelve met inftrumenten, ende op rik waren twee ecde dertig vechtende mannep in dezelve , ende een Indiaan [die] 't zelve [beest regeerde.] 1 Macbabem
Y?- 37.