P R O C L A M a i i tl,
ter.
introductie
VAN HET REGLEMENT OP DE
GEWAPENDE BURGERMAGT,
gearrefteerd by da NATIONALE V^E RG A DE RING
REPRESENTEERENDE HET VOLK Vit? v NEDERLAND.
Den ii November 1796. V 2de Jaar der Bataaffche Vryheid.
• * * *
In den HAAG, ter 's Lands Drukkery.






C ELI KilEID, FRYHEtBi l BROEDERSCHAP.
PROCLAMATIE. «
De Nationale Vergadering , reprefe'nteerénde ket Folk van Nederland.
AAN
Hare Medeburgers /
/
B A T A V E NI
iZ^oudt gy een Vry Volk willen zyn , en niet cis Wapenen dragen tot verdediging van uw Vaderland?— dat de Alleen-heerfeher, dat Arisftocraaten, die in hunne Medeburgers Oegts afhangelingen befchouwen, de Wapenen alleen aan vreemde, aan bezoldigde handen toevertrouwen , om naar willekeure
te kunnen bevelen en heerfchen ; Eene vrye
Natie is gewapend. Haare Burgers fchaaren zich
ora het heilig pand der Vryheid, als een Ringmuur,
die niet is om te werpen ; de ja'loerfehe J\a-
baur ziet met grimmige fpyt de onmooglykheïd, om zich een Volk afhangelyk re maken , dat voor de
Vryheid gewapend is: En wee dien Burger, die
inwendig 'der Vryheid eene fchendige hand zoude durven toereiken, en (laan na ajieenheerfching of wil* kkeurig gezag!
A Trou*



C i )
Trouwens, zoodanige waren de algemeene beweeggronden, ciie in alle tyden, vrye Volken, de Wapenen hebben in handen gegeeven.
Hier door werd de heldhaftige zwitzer, in zvn Hemelhoog gebergten onoverwinnelyk ; terwyl hy zytie ftroomen verwde met het onwaardig bloed zyn'er onrechtvaardige Aanvallers. Hier door zegepraalde de a mer r c aan op de gehuurde benden, door het brits Minifterie naar dat Waereld-deel
gezonden: de hand der overwinning fchonk
hem de Vryheid, en haare fchelle zege-toonen ontwaakte het eerst het verbaasd europa, dat in den doodflaap der Üaverny gekluisterd lag.
Hier door hebbende franschen hunnen roem verworven.
De franschen, die, na dat zy hunnen Iaatften Tiran voor het oog der Volken geltraft hadden, puropa hebben afgeftreden, en der Vryheid een Throon gefticht, die aan beiden Polen reiken zal. .
En, zoude 'er in de GefchiedroIIen der Volken, van de baT.avew niet gefproken worden?
Ja Medeburgers! wy hebben flegts het voetfpoor onzer dappere Voorvaderen op te treden, en de roem onzer Natie zal by het laatfte Nageflagt gekend worden!
Het Bondgenootfchap met het krygshafrig trotsch rome, beloonde reeds de dapperheid der Bataaffche Legerbenden , door claudius civilis aangevoerd.
De vrye fries, fchoon dikwerf door der Ro* meinen onberekenbare overmagt te onder gebragt, hief telkens weder, met dezelve fierheid, het hoord qm hoog, en fchudde 2yne ondragelyke Ketens • af,



C 3 )
af* zoo dikwerf de kans hem eenigzins gunftig fcheen.
Zouden wy dan alleen de beroemde namen onzer Voorvaderen behouden hebben, en hunne deugden met hun in 't Graf verzonken zyn ? neen, Medeburgers ! neen! alle volgende tydvakken onzer gefchiedenis fp: ei' den dezelve Krygsroem der bataven ten toon. — hlicr, zien wy onzen grond doorweekt met het bloed onzer Voorvaders, omgekomen in de talloze oorlogen tusfchen holl an de as, s t icht èna ren, gelderschen en friesen; oorlogen, die wel alleen ora het baatzugtig belang van hunne kleine Tirannen ondernomen wierden, doch die egter niet nalaten zoo veele bewyzen opteleveren van de krygsdeugd die hun bezielde.
Is spanjens trots niet ten gtotendeele door der Bataven Burgermagt gefnuikt geworden? -— Dat wy hier herdenken aan den hartnekkigen, maar op het laatst bezweken tegenftand van Haarlem; aan de hardnekkige, maar meer gelukkige, verdediging_ van lëyden en van al km aak; dat wy hier herdenken, aan den onverfaagden heldenmoed der Watergeuzen, by het innemen van den briel, wier ftout gedrag de laatfte Naneef nog zal bewonderen: — ja de Franfchen , met ons in het juk gekneld, onze Vyanden — maar nu, met ons vry en onafhanglyk, onze Broeders: — De franschen weten, welk een tegenftand holi.andsch Burgermagt hunnen veertienden lodewtk geboden heeft, toen hy, na tot bodegraven te 'zyn doorgedrongen, egter tot den verhaasten aftogt gedrongen werd; — zyn Eedverwant, munsters Opperheer en Bisfchop, heeft toen ondervonden, wat de Groninger Burger vermag, wanneer hy voor • .aardfteede en Altaren het zwaard getrokken heeft; — en f rank r y its en enge lands vereenigde Vloten, ter zeiver tyd uit Zee geflagen, hebben aan holland, zeeland en vriesland, den roem gefchonken , dat zy de grootfte Zeehelden van hunnen tyd hebben voortgebragt, eu een overtuigend bewys aan het licht A 2 gefteld ,



C 4 )
gefteld, dat der Bataven heldenmoed, voor die van geen Volk behoeft te zwigten :
Trouwens, zouden wy het tydvak, dat wy beleeft hebben, geheel moeten overflaan? is dan het juk, dat ons in 1787 is om den hals gewrongen, ons opgelegd, zonder dat 'er blyken gegeven zyn, dat Neêrlands Burgermagt, met meerder trouw en beleid aangevoerd, zyne Vryheid met geen beteren uitflag zoude verdedigd hebben? zyn dan de uitgewekene eataven niet met hunne fransche Medebroeders, deelgenoten geweest van hunne overwinningen? zyn zy niet weder in hun Vaderland terug gekomen, met het Zwaard in de vuist en Krygsloof om de hairen?
En wie kan utrechts grond naderen , zonder eerbied te gevoelen, voor de asfche van den dapperen visscher, en den braven van der vlerk, die daar bewaard wordt, wier bloed, by het herleven van Neêrlands heldenmoed, het eerst voor de Vryheid geftroomd heeft, toenzy, aan de Faart, toonden, dat ook Neêrlands Burgermagt, op geöefrende Militairen de heerly lelie overwinning bevegten kan; —ja , Medeburgers! — het kan niet anders zyn, of gy gevoelde dat zelve heldenvuur ook nog m uwe aderen gloeij.cn, toen gy van ons begeerd hebt, dat wy een Plan van Burgerwapening voor de geheele Republiek zouden ontwerpen, en u in een geregelde Krygsmagt afdeelen.
Aan dit groot, dit uitgebreid werk, is door ons voldaan. — 't is waar, wy hebben dat Plan moeten
1'choeien'naar den aart van het Reglement tot byééntoepiog der Nationale Vergadering; hier in vonden wy onze bepalingen: —
Maar daar gy uw begeerte verklaard hebt, dat de Bataaffche Natie moest gewapend zyn, is ons dat verlangen van U; 13 ons het grootsch voorbeeld ónzer Voorvaderen, in alle tydperken gegeven, een waarborg voor den gelukkigen uitflag onzer poginp;, daar wy u thans, ingevolge dat door ons beraamd Plan oproepen,
om



( 5 )
om de Wapenen ip handen te nemen: — van hier daa alle tegendibbeüngen van kleiribartigen! van hier alle beuzelachtige tegenfpraak van verllaafden, die door het harde Juk, dat zy zoo lang getorst hebben, van alle Republicainsch gevoel — van alle verplichtingen op vrys Mannen berustende , vreemd zyn.
't Is flegts ruim twee honderd jaren , 't is flegts zints 'de tyden van k.arel den vyfdem, dat ftaande Leger» magten bekend zvnmaar ook van die tyden tellen de Volken het verlies hunner Vryheid: of zoudt gy het niet weten, Medeburgers! dat onder het disp'ot isme, een hand vol Grooten, en een drom Soldaten, meestal uit de geringste Clasfe des Volks genomen, zamenfpannen ; zamenfpannen, om de Stemgerechte Burgerfchaar tot een Wiet. en een afhangly!; Lighaara te maken; — Haar, die de kragt der Natie is, en in wier boezem haaie oppcrmagt in de daad huisvest
Geheel het tegendeel is de ftaat van een vry
Volk 1 daar is ieder daar zyn alle , rangen
gewapend en gewapend Burger, en Militair,
zyn Zoonen van één Vaderland zyn Broeders,
bezield met dezelfde begiuzels ©m het Vaderland tc befchermen, en de Vryheid te bewaren, die het geluk en den welvaart van allen, in haare zegenende handen draagt.
Denkt echter niet, Medeburgers! dat wy u tot het opvatten der Wapenen oproepen, om ftraks u in
het Veld te brengen; 't betaamd wel aan geen
Vryman, dat hy hier door zoude .worden afgefchrikt;
maar het is egter onze bedoeling niet, .
veel-eer wenfchen wy, dat in 't kort eene lieve Vrede perk (lelie aan al het eindloos bloedvergie
ten: dan , mogt gy , ondanks onze vuurige
wenfchen, mogt gy, of nu, of in het vervolg, ooit tot verdediging uwer Have en Bezittingen geroepen worden, —■— mogt de hoogde nood des Vaderlands eenmaal tot zvn bescherming uwen ftrv-dbaren > A 3 ara



C 6 },
arm vorderen; — dan verwagten wy vastelyk, dat de oude Krygsdeugd der bataven weder in u zal levendig worden; dat, gedagtig aan de groote voorbeelden uwer Voorvaderen, noch gevaren, noch vermoeyenisfen U znllen te groot zyn; maar, dat gy dan voor U zei ven onfterfelyke eerlaurieren zult behaalen, en de zegeningen van het dankbaar Vaderland u zullen vergezellen, tot aan uwjongften levens fnik.
Ziet hier het Reglement van Burger - Wapening, dat wy op uwe verklaarde begeerte voor u hebben vastgefteld.
De Nationale Vergadering referveert zich, volgens de macht haar competerende, dit Reglement te kunnen interpreteeren , altereeren en amplieeren, zoo als zy ten meesten nutte en ter inftandbrenging eener egale en algemeene Burgerwapening , zal oordeelen te behoren; terwyl zy, ter wegruiming zoo veel mogelyk van alle bezwaaren, welke by de eerste Introductie den Burger Wapenhandel zouden kunnen hinderlyk zyn, geöordeelt heeft de volgende modificatie ten opzichte van de algemeene verplichting tot den perfoneelen dienst, te moeten admitteeren.
„ ExtraEt uit het Register der De„ creeten van de Nationale „ Vergadering Reprefentee,, rende bet Volk van Nc~ „ derland.
„ Maandag den 7 September 1796.
het idt Jaar der Bataaf/ebt Vryheid.
„ Ter gelegenheid van de deliberatien over het ade Artirul van het ede Capittel van het ontwerp " betreffende !de algemeene verplichting tot het op« " vat-



C 7 )
vatten der Wapenen; is gedecreteerd, dat, by de ,, introductie van het Reglement pp de Burgerwapening, en zonder aan het zelve voor het vervolg eenige de minste atteinte toe te brengen, het zelve „ tweede Articul in zoo verre zal worden gemodifi„ ceert, dat het aan Burgers, die ten tyde dier in„ troductie, 40 Jaaren, zullen bereikt, en bevoo,, rens nooit de Wapenen gevoerd hebben, zal vry „ ftaan, tegens betaling van eene, naar hunne om„ ftandigheden en gefchiktheid tot den dienst geëven„ redigde Contributie, zich van het prasfteeren van „ perfoneelen dienst vry te koopen."
En op dat niemand hier van eenige ignorantie zoude mogen of kunnen pretendeeren , zal deeze alomme worden gepubliceert en geaffigeert, waar men gewoon is Publicatien en Affixien te doen : ontbiedendeen verzoekende wy de Hoogst Gaconftitueerde Machte» in de onderlcheiden Gewesten de nodige ordres te Hellen, dat aan deeze onze intentie behoorlyk voldaan worde.
Aldus gedaan en gearrefteert ter bovengemelde Vergadering in den Hage den ir November 1796. Het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
(jwas geparafbj G. D. J O R D E N S, vt.
Ter ordonnantie van dezelve
(was getd D. VAN L A E R.