DISCOURS TUSSCHEN TWEE UTRECHTSCHE PATRIOTTEN, WAARMOND en Y VER AAR, OVER POLITIEKE ZAAKEN. Zyn te Bekoomen, Te Amfterdam by van Bercum, Wynands en Nutby, Haarlqm Kampman, 's Hage van Br echt en Nutby y Leyden Kofttr en Gryp, Rotterdam van dey. Dries > "Utrecht Emenes en Vijch. En verders Alomme.  DISCOURS TUSSCHEN TWEE UTRECHTSCHE PATRIOTTEN, WAARMOND en YVERAAR. YvERAAR. hebt het Addres van Geconftitueerdcns cn Gecommitteerdens van den 6 February geleezcn? Als de Vroedfchap gerefolveerd had, tot de Oproeping der Burgers, zoud gy zeekerlyk meede opgekomen zyn. Waarmond. Ja, ikhebhetgeleezen, en ik zoude my als Burger verplicht gereekend hebben, zulke eeneoproeping te refpecleeren, wanneer ik rondborftig myn gevoelen geüit zoude hebben, fchoon niet naar den fmaak van Geconftitueerdens en Gecommitteerdens. Y ver aar. Dit verwagtte ik van u niet. Waarmond. Ik heb vertrouwe op myne Overheid, waarvoor naar myne gedagten, plicht en ondervinding pleiten. Yveraar. Dan verfchillen wy hier omtrent hemels breedte, A 2 ik  ik denk dat plicht en ondervinding my het tegendeel di&eeren. Waarmond. Laaten wy, daar wy thans daartoe tyd hebben , malkanderen eens onze gedagten daaromtrent meededeelen. In deezer voege denk ik. Zonder Regeering kan geene burgerlyke Maatfchappy beftaan: zal dezelve voldoen aan het oogmerk, waartoe zy is ingefteld, dan moet gedrag eerbied en vertrouwen onaffcheidlyk daar meede verknogt zyn, hoe zoude anderzins gehoorzaamheid achting ruft kunnen plaats hebben. Het is dus de plicht voor elk burger die zyn belang kent, deeze vereifchtens van Regeering en Onderzaten in het oog te houden, zo veel te meer, daar elk burger niet alleen uit dien aart der zaake zelve hiertoe verpligt is, maar boven dien door eene plegtige eed uitdrukkelyk verbonden. Hoe luidt de Burgereed ! Dat zweere ik , dat ik de Magiftraat ofte Vroedfchap der Sadt Utrecht , als myne wettige Overheid gehouw en getrouw wezen dezelve refpecleeren , gehoorzaamen en hand houden zal als het behoort. Alle Ordonnantiën tot welvaart van de Stad gemaakt, ofte noch te maken helpen effeclueeren ende executeeren, ende die hand daar aan houden zal. Dat ik my niet zal begeven in raat ofte daat in eenige onordentlyke vergaderinge daar iets tegen de gemelde Magiftraat en wettige Regeeringe van dien gehandelt ofte voorgenomen zal worden; maar dat ik zulks verftaande, 'tzelve terftond de voornoemde Magiftraat te kennen geven , openbaaren, en al zulke handelingen , bcraadfla^ingen in de voorkomen na myn vermogen zal keeren ende weeren: dat ik ook dewydom &c. En voorts gcneralyk alles doen zal, wat een vroom en getrouw Burger fchuldig en gehouden is te doen. Y v e r a a r. Dit is altemaal fraay; maar wanneer de Regeering onze  Cs) onze wettige rechten en privilegiën niet wil herftellen, ons zoekt te Onderdrukken, hoe dan me» ons vertrouwe en verpligting hiertoe. Waarmond. Dit raakt ons tweede Stuk, hier moet de ondervinding fpreeken,cn die pleit myns bedunkens voor het vertrouwen op myne Overigheid, voorafkan ik hier de gefchiedenis bybrengen, als zynde eene aangeteekende ondervinding van volken en byzondere perfonen. Deeze leert my een gevaarlyke toeftand van eenen ftaat, wanneer de Overheid in verdenking raakt van flegt beduur, verraad en onderdrukking hunner onderzaten , dan ontfta&ner wel d'raa onluften en partyfehappen, en zoo door een of ander middel daarin niet voorzien wordt, hieruit een geheele Ommekeer of Ondergang van een Gemecnebeft, Wat behoef ik zoo algemeen te fprceken.' Leevert onze vaderlandfchegefchiedenis geene voorbeelden op van het fchadelyke wantrouwen. Hoefprak men van ecne Oldenbarneveld, dien waardigen gryzen Staatsman en yverigen Patriot, hoe van het beroemde broederpa'ar de voortreffelyke de Witten , en veele Regenten te diertyd, hoe van de Regenten omtrent cTe Jaaren 1747'en 1748. En wat waren de gevolgen hier van, deeze zyn u bekend. Yver a ar. Maar myn goede Waarmond, waartoe al dien omflag: wat raaken ons voorigen tyden. Waarmond. Die raaken ons meer, als gy denkt, die zyn zeer leerzaam; en ik wiidc u alleen maar ter loopsaantoonen, dat het voorzichtiger is het wantrouwen der Overheid niet te fchiclyk Wortelen te doen fchieten. Yveraar. Nu ik feliciteer u met uwe voorzichtigheid, A 3 maar  co maar ik verlang zeer naar uwe Nationaale ondervinding. Waarmond. Ik heb onder het beftuur van myne Overheid een Uil en geruft leven mogen leiden , geene onderdrukking ondervonden,in tegendeel eene onlcnatbaare Burgerlvke en Godsdienftige vryheid genooten: wetten ja daaraan heb ik my moeten onderwerpen ; maar hoe kan eene Burgerlyke Maaticnappy beftaan en geregeerd werden, zonder wetten en bepalingen onzer natuurlvke vryheid: hy, die dit niet wil en is niet voor den Burger maar JNatuurftaat gefchikt. Yver aar. Mvn geduld raakt ten einde; gy komt niet daar eisehlyk de fchoen rringt: wy moeten niets van voorige tyden fpreeken, maar van de dagen der herleeving van Utrechts vryheid en de nerltelling van deszelfs voorrechten. Gy weet zo wel als ik, hoe de Burgery met yver de wapenen heeft aangegord in een tyd, die zonder dat de grootfte onluften voorfpelde, daar men eene herftelling der Rechten en Privilegiën wenschtte in de Stadhouderlyke waardigheid binnen behoorlvke palen , gy weet hoe velen Burgeren daartoe door Requeften een weg baanden, zoo dat eindelvk eene oproeping van allen die .wettige bezwaarendie tegen deRegeeringsbeftelling hadden, gefehiedde: het gevolg hiervan was, dat er onderfcheidene Concepten van redres wierden ingeleeverd, en wel één, door de meefte Burgeren ondertekend , waarin ten duidelykften Stads Rechten en Privilegiën vervat zyn. Billyk zoude men nu van de Vroedfchap verWagt hebben, datzy, conform zulk een allezins gefundeerd Concept-Reglement, ook de herftelling zoude bewerken ; dan Hoe fchoorvoetende ging dit! Welk eene minagtigyoor een aantal Burgers, die een vacante Vroedfchaps ulaats naar hunnen zin wenfehten vervult te zien; welk eene tegenftribbeling hadt 'er plaats omtrent  (?) het vierde Hoofdftuk; en hoe fraay kwam het Concept-Reglement voor den dag op den 28 July 1785. En na dat dit naar den zin der Burgery moeit veranderd worden, hoe zogt men geduurig het arrefteeren van het zelve uit te ftellen; totdat eindelyk de volks Stem en Majelteit zich doet gelden, en ons de belofte fchonk , om op den 20 Maart dit beëedigd te zien, 't geen men echter al wederom tragt te verydelen, door van geweld te fchreeuwen. Zyn dat reprefentanten van een vry volk, uitvoerders van onzen wil, handhavers van onze Privilegiën, heb ik niet bezwooren zulk meede voor te ftaan; zyn die uit het eigendom der Burgery, roept myn' eed en pligt my niet tot het voorftaan derzelven met goed en bloed ? Neen zulke vertegenwoordigers kunnen geen aanfpraak maken op gehoorzaamheid, eerbied, vertrouwen, verdienen veel eer Veragting en Ontzetting van hunnen aanzienlyke poften. Nu weet gy, hoe ik over myn pligt denk, en wat ik ondervonden heb. Waarmond. Ik weet ook tevem., dat wy hier omtrent groo» telyks verfchillen. Wat de Wapening betreft, die befchouw ik allernuttiglt; en'de Burgery verdient des wegens allen lof. De Privilegiën houde ik met u voor het eigen» dom der Burgery , voor Fundamentele wetten, waar aan de Overheidverbondeh is, en in zooverre is het Reglement van 1674. wederrechtelyk. Hier omtrent zyn wy het eens. Maar hoe heeft zich nu myne Overheid ten dezen opzigte gedraagen? Hier verfchillen wy. Ik heb by de Vroedfchap befpeurt tot herftelling van de Rechten en Privilegiën, eenen bereidwilligheid , om de bezwaarcn te hooren, en , zoo veel mogelyk, weg te ruimen. Ik hoorde verfcheidene Regenten ten "top verheffen wegens kunde, eerlykheid, cordaatheid; die thans veragt worden: van waar deeze verandering. A4 ^  C 8 ) ' Zy verfchilden in denkwyze omtrent de voornoemde herftelling van die geenen, die grooter invloed by veele Burgeren verkreegen hadden, en zich dus met groot vertrouwen gerugfteund zagen: hier kwam by de leer en 's Volks Oppermagt en Majefteit: dèeze verfterkte veeier, om hun fentiment boven dat der Regeering boven te doen dryven; fmertelyk moet dit velen Regenten vallen, 'hun gezag en vertrouwen verlooren te hebben: hier door moeft eene huiverigheid, voor dit werk, eene verwydering ontftaan, waar van wy thans de vrugten fmaken, en wien is het bekend; welk het einde hier van weezen zal ? Y ver aar. . Dit alles hebben de Regenten hun zelve te wyten: hadden zy als Reprefentanten de Volksftem opgevolgd, zy zouden nog bemind en geliefd zyn. Waarmond. Moeten dan de Regenten, na het oproepen der bezwaaren, de wet ontfangen, op wat wyze de Redreffen moeten plaats hebben? of moeten zyals waardige Regenten, volgens hunne befte wetenfchap en confeientie, overeenkonftig hetiwaare welzyn der Stad en Provintie daar over oordeelen, en Redreiïeeren. YverAar. Ja maar zy wilde onder dien dekmantel hunne eigene grootheid veftigen en eene gebrekkige herftelling of onverdraaglyke Ariftocratie doen voortduuren. Wa armo nd. Meerder aanzien en onafhanglykheid van de Regenten was meede het voornaameoogmerk vanRedres: maar daar zy de Burgery aandeel wilde geeven in hunne aanftelling een Burger Committee In• troduceeren vervalt de befchuldiging van Ariftocratifche fentimenten in het Redreiïeeren (myns bedunkens.) van zelve. ; Yve-  C9) Y ver Aar. Een fchoon aandeel, wanneer de Prins de Electie zoude hebben; een nuttig Burger Committee, dat nergens voor zoude waken als voor het Reglement? Waar mond. Hier over is'veel gefchreeven, en voor en tegen zyn 'er bedenkingen; echter zoude ik het met de Staatkunde myner Overheid houden, die alles op eenen duurzaamen voet wenfchte gefchikt tezien, in aanmerkingheemen, de omftandigheden waarin men zich bevindt, en de noodzaakelyke eendragt bevorderen willen, zoo dat allePartyfchappen voor altoos mogten geween blyven: hier' om nu hebben zy het ovcrlaaten der electie aan zyne Hoogheid nodig geoordeeld. En wat het Burger Committce betreft, zoo als het thans gearrefteerd is , daar tegen was myne Overheid met rede. Y vera ar. Wel die wilde ik gaarne eens hooren. Waarmond. Wanneer eene inftelling van dien aart en gewigt eene zeekere onbepaaldheid heeft ten aanzien van deszelfs vermogen , kan dezelve fchielyk door misbruik van het zelve fchadelyk worden. * De nuttigheid als dan enkel afhangende van degroodheid en denkwyze van die geenen, die met znlk een vermogen bekleed zyn: dit heeft de kundige en agtingswaardige Heer van den Bogaard overtuygende in zyn Adres aangetoond. Y ver a-ar. Al het gezegde nopens de electie is gezogten Staatkunde en de zwarigheid tegen de meerdere magt van het Burger Committé enkel bedagt om dat Arittocraten niet gaarne hunne Ariftocratie beteugeld zien. A 5 Waar-  C 10) Waarmond. Ongegrond is naar myne gedagten gelyk ik reeds gezegd heb, deeze onfchuldiging ten aanzien van onze Overigheid, maar gy fpreekt dikwerf van Aristocraten, en het ondraaglyk juk derzelven Ik kan niet begrypen, waarom men onze btaacsregeering zoo haatelyk maakt. Yveraar. Wel dit is klaar, om dat het een tyrannieke Reeeerina is, erger dan tegen de Spaanfche Dwingelandy, en wil je er de proef van néemen gaatmaar naar Venetiën. Waarmo nd. Mvn waarde Yveraar ik kan myne ooren naauwlvksseloven; is de laaft Staatsregeering zoo als vJy dien over' de 2oo Jaaren gehad hebben eene tyTanny erger dan die van Philips de II. zoo gevaarlik en drukkend, als die van Venetien; daai men een Staats Inquifitie heeft, en de Regeering fan een zeeker getal van adelykc Famüiën yaft gemaakt is Wel'dan heeft Neerlands Vryheid nooit San - dan zyn noch Oldenbarneveld, noch de de Witten Martelaars der Vryheid geweeft, want deezen waren Leden eener Staatsregeering : dan heeft Amfterdam ten onrechte den naam van de Zeetel der Vryheid gevoerd, moet ik dit alles voor goede munt aanneemen zonder bewys i Yveraar. Daar zyn bewyzen genoeg voorhanden ; lees maar de grondwettige herftelling het ontwerp van Leyden, en andere fchriften, die den Anftocraat ontmaskeren. Waarmond. Ik heb dien geleezen, en wil gaarne geloven , dat er enkele Staatslieden zyn, op welken de daar in voorkomende tafereelen grooten deels paften; verre is het nogtans, dat die in 't gemeen onze sSüieden naar'waarheid vertooncn. Gebrekkig  C n ) is onze Staatsregeering, doch dit is het geval van alle Regeeringen. Het is geen kunfl een zwart en ongunftig tafereel van iets te vervaardige; maar het komt op de waarheid aan wat zeggen dezelfde Schry vers in het werk der Grondwettige herftelling pag. 267. laat ik u dit eens voorlcezen: 'Er word ,'er in dcProvintiën Gelderland en OveryfTel, daar de Edelen zich de nutte Rechten voorgehouden hebben, onder alle de Landlieden, zelfs onder die welken zy aan de nederfte dienftbaarheid onderworpen hebben, wel één gevonden, diezich niet vlyen mag met de hoop van, met behulp van natuurlyke bekwaamheden, en Geldmiddelen, eenmaal ook even gelyk zy eene plaats te beklceden, in die vergaderingen , daar de gewigtigfte Staatszaaken verhandeld worden ? De Edelen hebben hier niet gelyk Genua en Venetiën het uitfluitend Recht tot dn Regeering. Het Staatsbeftier kanmromer Ariftocratifch zyn, ten zy eene zekere Maffe van Burgers gedoemd worden om fteeds te dienen, zonder eenige hoop van ooit te zullen gebieden. En gelyk de eerfte en grootfte onzer Rechtsgeleerden (Grothis) zegt, de gelykheid word onder ons genoegzaam gehandhaafd , dcwyl de verdienften aan een' Burger, van welke klaffe hy ook zy, den weg kan baanen tot de hoogfte Eerampten en tot het aandeel in de Souvereiniteit. Is het dus waarheid , dat wy een Regeering hebben, waar onder wy zoo gebukt moeten gaan als ten tyde derSpaanfche Dwingclandy'? laat ik u ten overvloeden herinneren wat toen gebeurt is, en vergelykt daarmede onzen tegenwoordige toeftand, wanneer de waarheid ras blyken zal. Het oogmerk van Philips de II. was een willekeurig gebied in te voeren ; daar toe trachtte hy alle Rechten en Privilegiën des Volks den bodem in te liaan: geen geweld ontzag hy om hier toe te geraaken: het Leeven, de Vryheid, Eer en Goederen wierden door hem niet verfchoont. Hy voerde de Inquifitie in, waardoor de Vryheid  C iO heid van het geweeten gefchondeh, en menigvuldige wreedheeden gepleegd wierden. Hy drukte de Ingezeetenen met Krygsvolk, en het heffen van den tienden en twintigflen Penning. Hy richte Burgten en Sterktens op in de Steeden , om daar door de Inwoonderen te benauwen, en te dwingen. Zie daar eenige voornaame flaalen van Philips handelwyze toen ter tyd: is het thans meede zoo gefield, of wel nog erger? Yveraar. Wel, het bekenden van onze Privilegiën, van onze conftitueele Vryheid is thans zoo vreemd niet. Waarmond. Dan bekent gy evenwel, dat de overige gewigtige bezwaaren thans geen plaats hebben; en wat het eerfte betreft, het bekenden der Privilegiën; is de Overheid niet geneegen om dezelve te herftellen ? Yveraar. Ja, maar naar deszelfs goedvinden. Waarmond. Gy bekent dan al wederom, dat zy wel herftellen wil. Het komt 'er dus maar op aan, of dit goedvinden het welzyn van de Stad en Provintie, en eene gezonde Staatkunde ten grondflage heeft. Hier over wel te oordeelen daartoe word dus meede groote kunde vereifcht; deeze waait iemand niet aan; zal een Handwerksman een goede Baas of Meefler worden, hy moet eerfl verfcheidene jaaren als Knegt leeren. Yveraar. Om onze Privilegiën te herftellen, kan ik niet zien, dat men veel Staatkunde behoeft. Waarmond. Meer als gy denkt, by voorbeeld, voor Keizer Ka-  C 13 ) Karei de V. hadden hier de Gilden het recht van aanftelling der Regenten niet alleen, maar ook ten aanzien van Stads zaaken veel te zeggen : volgens uw gezegde was hier eenvoudig deeze Regeeringswyze te reclameeren: doch zoude dit Staatkundig zyn? Had dezelve niet veele inconvenienten; wat getuigt Burman in zyne Jaarboeken daarvan in het Voorbericht voor dezelve, dat eene der befte daaden van Keizer Karei de V. geweelt is, de verandering der Regeerings-Formen , om te voorkomen de geduurige oproeren &c. verbied de tegenwoordige Staatsgefteldhcid dezelve niet? daar thans niet alleen Stads en Provintiaal belang, maar uit hoofden der Bondgenootfchappelyke betrekking , dat der geheele Republiek moet" bevorderd worden: welk eene kunde werdt hiertoe niet vereischt. „ Wy moeten altyd in 't oog houden, dat in alle „ Regeeringen het welzyn des Volks (Sakis Popu,, li.) de hooglte wet moet zyn naar deomftandig„ heden des tyds en der Maatfchappy." Dit zyn de woorden van den vryen Nederlander, Pag. 696. No. 42. Yveraar. Daarom heeft men de aanftelling der Regenten, en een Collegie van gemeenslieden in de plaats verzogt. Waarmond. Dit bewyft juift, 't geen ik gezegd heb, dat 'er itaatkunde toe nodig is. Yveraar. Maar laat dit zyn zo het wil, de Regenten als Reprefentanten des volks , by het welk de Oppermagt beruft, zyn verplicht den wil of ftemmen des volks op te volgen. Waarmond. Dat de Regenten Reprefentanten der Burgery zyn, Item ik u gaarne toe: maar in eenen anderen zin, als gy aan dit woordt hegt, en zoo ik meen, overeenkomltig onze Conftitutie en Regeeringsvorm. Ik  ( 14 ) Ik befchouw de Regenten als Reprefentanten , vermits zy in plaats der Burgery, die dat gezamentlyk niet heeft kunnen en willen doen, haar welvaart op alle mogelvke wyze behartigen, deszelts leven bezittingen vryheid en ruft aan hem toevertrouwt, voor haar befchermen en bewaaren, de Privilegiën, waaraan zy als fundamenteele wetten gebonden , en welke het eigendom der Burgery zvn zorgvuldig handhaven wetten en befchikkingên maken te bovengemelden einde dienende, welke geconfidereert moeten worden niet door hen, maar dien van den Burgery behelzende, zoo dat zy in diervoegen handelende geene af hanglyKheid dan van wetten en Privilegiën erkennen. Yveraar. Dit is juift de Ariftocratifche leer, en in plaats van Overeenkomftig met onze Conftitutie rechtftreeks daar meede ftrydig. Waarmond. Hier verfchillen wy wederom merkelyk , dit Stuk zullen wy mot bewyzen moeten beïliffen. Yveraar. Het werk der grondwettige herftelling, bewyft dit ten vollen. Waarmond. De Schryvers beweeren dit wel, maar volledig bewyzen dit is zoo klaar niet, naar mynegedagten. Is 'er nimmer een tyd geweeft; waarin zoodanig eene Conftitutie en daarop geveftigde Regeeringsform beftondt. Zal men deeze niet duidelyk moeten aanwyzen, indien men zynen reforme daartoe bepaalt en betrekkelyk maakt ? Kan dit niet gefchieden , dan moet" men zoodanig eene voor gefielde herftelling, als een nieuwe Regeeringsform befchouwen die men boven die onder de voorkeurzoude ftellen volgens de gedagten der Schryvers, en zoo moet ik ze naar het voorgemelde requiüet, rayns inziens ontbreekt, Confidereeren. J Yve-  (ij) Yveraar. Daar zyn in het werk de grondwettige Herftelling duidèlyke bewyzen, wat kunt gy meer Requireeren. Waarmond. Maar wat zeggen de Schryvers van dit werkpag. 74. ten aanzien van onze "Conftitutie en Regeeringsform voor de oprichting der Republiek: „ laaten wy zien, of wy in de oude verordenin5, gen, zoodanige trekken zullen vinden, die be5, kwaam zyn, om ons het aanweezen eener Volks3, regeering" te binnen te brengen, en een wynig 3, verder, wy weeten, en wy hebben reeds be3, kend, dat men ligtelyk gefchiedkundige trekken 3, van eenen gantfchetègengeftelde aart daar tegen 3, over zoude kunnen ftellen. Ik vraag dus. Is bet voldoende, om de Conftitutie en Regeeringsform van een Land op te geven, dezelven niet in hun geheel, maar gedeeltelyk te befchouwen? alleenlyk eenige trekken te ohtleenen , overcenkomilig zeeker oogmerk, waar toe men ze beezigt? Zoude men zoo doende van deRegeeringsform van Engeland geene Democratie kunnen maken, daar het Volk deszelfs Reprefentanten in het Huis der Gemeentens heeft en houden het Hoogerhuys, met het gezag des Konings voor tegengeftelde teeking die ter bepaaling van deszelfs Conftitutie en Regeeringsform niet in aanmerking komen. Gegronder dunkt myis deeze algemeene befchouwing van de toeftand deezer gewesten voor de cprigting der Republiek. Van zeer oude tyden af vindt men deeze Landen afhanglyk geweeft' te zyn. Voor Keizers, Koningen , Hertogen , Gravinnen en Biflchoppen en Heeren, in de beginne zoo veel te magciger met hunne Edele naar maate het tegenwigt der Steaen in 't geheel of genoegzaam niets te beduiden had. Het Leerftelzel met alle zyn drukkende gevolr/eri was meede in verfcheidene Provinciën ingevoerd Vervolgens de magt der Edele te zeer toeneemenl de, zoo dat het Souverain gezag daar door gevaar liep.  C iO liep, zogt men in het vermogen der Steden daar tegen een hulpmiddel men wenfchte den toeneeming van hec zelve; vergunde gereedelyke Privilegiën aan dezelve, totdateindelyk: „ deBewoo„ ners derzelve zoo talryk wierden , dat zy de „ magt verkreegen om aan de Souverain dezelfde „ bepalingen voort te fchryven, welke de Edele „ te vooren aan zyne magt hadden opgelegd, vol„ gens de aanmerking van de Schryvers der grond„ wettige herftelling pag. 270. Indien deeze befchouwing op waarheid gegrond, is, vervalt dunkt my eene Democratifche Conftitutie en R.egeeringsform van zelve. De Steden kreegen wel veel magt, hadden veele haare eigene Magiftraat beftellingen, de Gildens en Schutteryën vol invloed in dezelve: maar waaren er geene Ridderfchappen, Geeftelyken, geen Opperheer. Yveraar. Wel de Ridderfchappen maaken eene foort van Volksregeering uit, volgens de grondwettige herftelling Pag. 264. Waarmond. Zoude men op het zelfde fundament van Reprefentantfchap aldaar voorkomende, dit meede niet kunnen beweeren van de Geeftelykheid, en den toenmaligen Souverain zelve ? kan dit een toets doorftaan? even gelyk 't geen pag. 91. door dezelfde Schryver geze'gt word. „ De Voorrechten zyn oudér , dan het Gezag der Staaten , der ' Stadhouders, der Hertogen, der Graaven en Hee" ren, het zyn wcderherftellingen, maar geenzins " nieuwe vergunningen ; daar 'er zoo veele bewy3' zen van gefchonkene Privilegiën door de toenS' malige respe&ive Souverainen voorhanden zyn, ' waarop men zich ten huidigen dagen beroept." Sluiten voorrechten niet in zich het denkbeeld van magt, vryheid en goedheid van den geever, en bewyzen zy niet eenen tyd, waarin men dat geene het welk daarby gefchonken wierd, niet bezat. En  Én hoe was het met de Ingezetenen te dier tyd gefteld. De fchryvers van de grondwettige Hertelling geven daar van een trek op pag. 262. „ De „ andere ingezetenen, (van den Adel en Burgers onderfcheiden) die in deeze woefte en ramp/poe„ dige tyden, onder eene meer of mindere harde „ flavérhy moeiten zuchten waren door de toen„ malige gelteldheid der zaaken geheel ontfloten, „ van eene invloed in het ftaatsbeltuur." Yveraar. Al Item ik u eens toe dat voor de oprichting der Republiek de bewyzen voor eene Volksregeering zoo voldoende niet zyn. De fundamentcele aften , waarop onze Republiek gebouwt is, zyn fpreekende bewyzen van eene Volksregeering. Waarmond. r Hierin kan ik meede geen voldingend bewys befpeuren, de woorden van Vryheid daarin voorkomende kunnen die niet anders aanduiden dan eene Volksregeering, is deeze Verklaaring overeenkomftig met 't geen de gefchiedenis in de gedraagingen des volks van dien tyd ons leeren, hoe heeft men by mogelykheid toen daaraan kunnen denken, wanneer men naar een Opperhoofd omzag. De afzweering van Philips de II. gefchiede die op bevel van het volk, of ontïloegen de Staaten alle Amptenaaren en Onderzaten van dien eed. Yveraar. Gy vergeet; neem my niet kwalyk het gewigtig artikel in de Unie van Utrecht, waaïby de Gilden, Schutteryen en Broederfchappen dezelve meed© moesten beëedigen. Waarmond. Dit is zoo: maar volgt hieruit eenen volksregeering: konde de Souverain eene bekragtiging der Unie, in diervoege niet nodig oordeelen, om deeze band van vereeniging zoo veel te Iteiver en algemeencr toe te haaien: boven dien is dit Artikel B ter  C *3 ) ter dier 'tyd niet geobferveerd : en tegen deeze explicatien loopt aan het conftanten fouvereine ge-; zag door de Staaten van dien tyd af, tot op den tegenwoordigen tyd uitgeoeffend. Yveraar. - Hierin heeft het volk nooit toegeftemd , hee heeft dus het recht van Souverain gezag aan zich behouden. Waarmond. ' Ik denk, dat die toeftemming wel deegelyk heeft plaats gehad. Het volk was te dier tyd ten fterkflen ingenomen met de Staten, die hunnen vryheid en Privilegiën tegen de willekeur der Graaven en Vorften verdedigden] het had vertrouwen op hen, zag de gewenschtfte vrugten daar van, heruiten in hunne Maatreegelen, en, daar het alle blyken had van goed beftuur , vertrouwde het gewillig ook dat meerdere gezag, waarover het ten tyde der afzwering op eene andere wyze had kunnen beplukken , aan die zelfde Staaten,° zonder eenige bepaling dan alleen, behalven de natuurlyke bepaaling van alle oppergezag, de gehoudenheid aan de fundamenteelc Wetten en Privilegiën. Yveraar. Het volk heeft daarin niet uitdrukkelyk toege* ftemd. , Waarmond. , Het daadelyk Meedewerken ter beveiliging van die Regeering drukt, dunkt my de toeftemming ten fterkften uit, en gaat deezen leer door, dat eene mondelinge toeftemming alleen eene Regeering wettigt zoude alle Staaten byna onwettige Regeeririgen hebben Noord-America uitgezonderd, dan zouden dezelve om de 30 Jaren of korter, aangeduurige veranderinge onderhevig zyn ; daar elk aankomend geflagt zich aan geene toeftemming van deszelfs voorzaaten behoeft te houden. I Yvï.  C Yveraar. Maar zoude met dat al een Reprefentative Democratie niet allernuttigft zyn voor onze Republiek ? Waarmond. Ik denk van neen, vooraf moet ik u zeggen , dat daar er dus naar myne gedagten geene herftelling maar een nieuwe Regeeringsform diende plaats te hebben, zulke eene verandering voor onzen Republieks zeer gevaarlyk is Wat de nuttigheid eener Reprefentative, Democratie betreft,-die zoude myns inzien wel zommige misbruiken en gebreken weeren, die thans plaats hebben, meerder of minder, naar de verfc'hillerrde Conftitutien en Rcegeeringsformen de refpedtLveProvintien, maar ons ftorten in die der Democratie. Yveraar. Wel het moeft een Reprefentative Democratie zyn. Waarmond, j Op de Keeper befchouwt verfchilt de naam, maar niet het weezen der zaaken. Yveraar. Hoe zoo? Waarmond. In eenen volftrekte Democratie moeten alle Leden der zelve plegtig worden opgeroepen, om hoofd voor hoofd te ftcmmen over het maken , veranderen of vernietigen van wetten in belaftingen foeteftemmen, Regenten en Amptenaarcn aanteftellen, over Oorlog en Vreede tebefluiten, Trac-. taaten en Alliantiën aan te gaan. In dezelve zyn de Regenten afhangelyk van het Volk, moeten aan het zelve reekenfchap en verantwoording doen, intuffchen daar er onmogelyk door het geheele Volk alle zaken deszelfs beftuur betreffende kunnen verricht worden, zoomoeten ernoodzaakelyk Leden met eene bepaalde magt bekleed worden, welken de gedeelte van het beftuur op zich neeB 2 men.  men. By voorbeeld , Juflicie, Politie, het Reflectie weezen &c. Zoodanig is de hoofdgefleldheid van eene Democratie. Laaten wy nu hier aan de Reprefentative Democratie toetfen. In dezelve blyft de Souverainiteit by het Volk berulten. Het zelve moetin de temakene wetten zeifstoeitemmen, of door deszelfs Reprefentanten. Zoo ook ten aanzien der belettingen. De aanftelling oer Regenten moet door het Volk gefchieden. Deezen zyn afhanglyk van het Volk en verantwoording fcholdig aan 'het Volk.. Voor het overige moet aan hun het beftuur over* gelaten worden. Dat is het recht van Oorlog en Vreede Tractaten en Alliantiön aantegaan, het zenden van gezanten, en voorts die deelen van het bewind, die gelyk ik ftraks gezegd heb, in eenen volftrekte Democratie op een anderen moeten gedemandeerd worden. Het verfchil bepaald zich dus hier toe dat het recht van Oorlog en Vreede, het maken vanTractaten en Alliahtiën aan de Overheid werd toevertrouwt, fchoon 'er al meede voorbeelden zyns dat het Volk zich daar in gemengt heeft. Yveraar. Ja maar het fcheclt veel, of men voomeemens is op de duur van zyn Recht en Souverainiteit gebruik temaken, dan alleen ten tyde, wanneer men het welzyn der Maatfchappy niet behoorlyk zag behartigd. Waarmond. . Dit is juist het onbepaalde en gebrekkige dier Regeeringsform : en ten deezen opzigt gebrekkiger als eene Democratie, in deeze is er eene zeekere bepaünge van Recht, welke altoos door het Volk werden uitgeoefFend maar in die is er eene geduurige onzeekerheid, daar de Regenten nooit wee-  C ai > weeten kunnen, wanneer het Volk deszelfs Oppermagc gebruiken zal, in hunne befluiten vernietigen. Yveraar. Hier voor is geen zwaarighcid, vermits, zoo als ik gezegd heb, dit alleen plaats zou hebben, wanneer het welzyn der Maatfchappy niet behoorlyk wierd waargenomen. Waarmond. Welk een Waarborg is dit toch voor het misbruik van dit volks Vermogen, wanneer dit weezenlyk gefchieden, (gebreken alle Regccnnge tegen uitgellooten,) zoude het elk Burger m het oog loopen, en tegen zichtbaare onderdrukkingen elk recht hebben zich te verzetten , zonder deswegens eene Reprefentative Democratie te behoeven : maai. huc, waiiueer onwettige geeften, volkvleijers, eigenbelangzoekers, ter bereiking van hun oogmerk het volk tragten op te zetten, de befluiten en handelingen der Regeering in een haatelyke licht plaatzen, opheffmaken van gevaar, endoor een verkregen aanhang, de Regenten noodzaaken om hunnen wil te doen. Yveraar. Dit zou zeeker niet goed zyn, maar dit is ook de flegtften zyde, waarvan gy de zaak befchouwt. Waarmond. Moet men dan in deze zaak het gebrekkige voor bv zien, daar men ten aanzien der Staatsregeering daar alleen het oog verligt op het gebrekkige. Yveraar. Ik denk te wel van onze Natie, dan dat wy hier voor te vreezen hebben. Waarmond. DeVoorllanders der Reprefentative Democratie,' vereifchen echter eene reforme van reden , welke zig voor hunne Regeeringsform met recde nood. zaaklyk oordeelen, maar moeit 'er dien grondflag niet eer zyn, als het zulke een voornaam vereifchB 3 ten  C 2*'5 ten is, waarop die Regeeringsform moet gebotwt worden. Men voelt meede wel het noodzaaklyke, om de misbruik van s' Volksmagt voor te komen, maar is men ten aanzien van een middel daartegen al wel geflaagd. ■ Iemand raadde Lycurgus, om in Lacedemoniün de Volksregeering in te voeren in plaats van dé Staatsregeering: Lycurgus antwoordde alleen met deeze vraag: hebt gy Kinders , ja-, zeer veele: wie beveelen in uw huys, uwe Kinders of gy, ik -— wel nu, ieder huys is een af beeldzel van een Staat: flel de Volksregeering in uw huys in, en kom my dan raaden dezelve te Lacedemoniën in te voeren. • ■ ■ Yveraar. - Ik kan niet ontkennen, dat zich ^waarighcden daartegen op doen, en dat het noodzaaklyk is dit Huk, wel te wikken en te weegen. Waarmond. Dit is zoo. Men moet zich toch niet te fchielyk door een of ander gefchrift laaten wegfleepen. Zoo yvert men thans meede zeer voor de Tolerantie; maar ook wel eens onder dien dekmantel tegen de Rechten, van den publieken Godsdienft. Althans in den Pol. Kruijer No. 307. word fterk geyverd voor de Roomfchgezinden; ter gelykftelling van dezelve met de belyders van' de Gereformeerde Religie wordt pag.'387. van de grondwettige herftelling aangehaald, alwaar gezegt wordt. Kan' dit voor-fiel door vier Provintien gedaan in 't Jaari<;%<7.' om naamelyk het XIII. Artikel van de Unie te vernietigen , dat niet eens tot eene Refolutie gemaakt is , aangemerkt worden als eene wet tegen een Artikel totwelks vernietiging de Algemeene toe/temming van allen de Bondgenooten vereifcht word? Maar wat is dienaangaande in de groote Vergadering van f bank met een onfchuldig geweeten ten deezen op* zichte kunne verfchynen, en zich met deeze taal verantwoorden? Ik heb mynen Medeburger die my nimmer beleedigde, het hart doorboord, om dat hy niet dagt als ik omtrent de herftelling van Rechten en Privilegiën, om dat ik eene beetere Regeeringsform beoogde, die hy voor gebrekfcU gen hielt. Yveraar. God bewaare my en ons alle hier voor ! Waarmond. Dit wensch ik met u, en ter voorkominge van zulk een treurig toneel, een vergelyk tufichen deze drie Partyën; mogt de Stadhouder de Privilegiën meede als Fundamentele wetten befohouwen, als het eigendom der Burgery; en dus tot eene billyke herftelling befluiten kunnen; mogten de Regenten , zoo veele mogelyk is aan de Burgery genoegen geven! en mogt de Burgery zich vergenoegen met eene aanftelling, of benoeming van Regenten en een bepaald Collegie van Gemeenslieden, waar door wy eene gemengde Regeering eene AriRocratifche Democratifche hebben zouden. Mogt aan zyne Hoogheid voor het overige zoo veel afgeftaan, als ter bevordering van zoodanig eene overkomft hem zoude kunnen perfuadeeren. Yveraar. Dit vrees ik zal niet gebeuren. Waarmond. Dan voorzie ik een geweldige fchok voor ditgezeegend Gemeenebeft, niets dan befchikkingen van eenen korte duur, en van tyd tot tyd nieuwe onluften en beroeringen.