Extraét uit het Regiiler der Refolutien van de Edele Achtbare Heeren Schout, Burgemeerleren en Schepenen van 's Gravenhage. Vrydag den n July 1755. P het geproponeerde van den [ Hoog Ed. Heer Bailliuw Baron I van Wasfenaar Heere van beide | de Catwyken en 't Zand is dien ' conform na deliberatie goedge¬ vonden en verftaan dat, tot tyd en wylen by den Burgerkrygsraad alhier, ingevolge enter voldoening van Haar Edele Achtb. Refolutie van den 6. Maart 1755, de Schutterlyke ordonnantie van den Jaare 1675 zal zyn gerevideert, mitsgaders ingekomen het advis van opgemelde Krygsraad aangaande een nieuw te maken Schutterlyke ordonnantie, inmiddels en alleen by provifie, de laatfte ordonnantie van 20 December 1706 zal werden herdrukt en gerenoveert met infertie van den * na- NO I ^ I i >'i' ^ i Jtr> I I ë > I II 0  de mogen fpe&eeren. ZOO IS 'T, dat Schout, Burgemeésteren, Schepenen, ende Regeerders van 'sGravenhage voornoemt, met advys ende kennisfe van Collonel, Capiteinen-, Hoofdmannen ende Vendrigs van de voorfchreeve Schutterye, naar rype deliberatie ende refumptie van de voorfchreve Ordonnantie geftatueert ende geordonneert hebben, zoo als zy ftatueeren ende ordonneeren mits dezen, de poinclen ende articulen hier navolgende, die Wy ordonneeren dat by alle ende een iegelyk, dezelve aangaande, nagekomen ende onderhouden zullen werden, op de poene ende boeten daar by geftelt. Art. L  A R T I C U L I. E voorfchreve Schutterye van's Gra- Verdeeiinge venhage zal zyn en bly ven verdeelt, ^jj^ zoo lange het haar Ed. Achtbare compagnien, gelieft, in zes Compagnien , en^d^et ; ieder Compagnie in zes Corporaal- ren. fchappen ofte Rotten, en werden zecommandeert door een Capi- tein, een Hoofdman dewelke in effecte Luitenant van de Compagnie zal wezen, en een Vendrig, midsgaders zes Officieren, die met hunne Rotsgezellen de nagtwagten zullen waarneemen ende voorts doen onderhouden ende nakomen, zulks hier na volgt. I ï. De voorfchreve wakende Officieren zullen in het Tyd hoe ianwaarnemen der wagten gehouden zyn, te dienen j£ntdse den tyd van zesjaaren, en zal Jaarlyks op den xx. Ja-dienen, nuary, zynde S. Sebaftianus-dag, onder ieder Compagnie een nieuwen Officier werden verkoren, ten welken einde by de Schutterye van het Roth, binnen 't welk de verkiezlnge moet werden gedaan,Ende hpeda_ eenige van de bekwaamde uit de wakende- of con-njg dezeivs tribueerende Rotsgezellen zullen werden voorSe^a-^levner^-i gen , omme daar uit by de Collonel, Capitein, Hoofdman , Vendrig , en verdre Officieren van dezelve Compagnie een nieuwen wakende Officier te werden verkoren. I I U Den Officier als voören zyn tyd van zes Jaren heb- Den Officier bende uitgediend, zal gehouden zyn nog een Jaar de gJeSdhêb" A 3 Con> bende nog  een 'Taar Ah Hoofdman tc dienen ende deszclfs rang Het aanftel Jen van Collonel, Capi teins en Ven drigs , endf der tyd var haar dienft. Dezelve ende ook d< wakende Of ficieren ver koren zynde moeten haa dienft aanvaarden. Compagnie te blyven bedienen als Hoofdman of Lieutenant, en geduurende dien tyd in dezelve qualiteit mede hebben fesfie en Item in de Krygsraad, zullendeby aflterven van de voorfchreve Hoofdman geduurende zyn voorfchreve dienft, deszelfsqualiteit werden gefuppleert ofte waargenomen by de oudfte der wakende Officieren, dog zal dezelve egter tot den xx. January moeten blyven de wagten waarneemen, en van dien tyd of nog een Jaar als Hoofdman ofte Luitenant dienen. I V. • DeCollonel, CapiteinsenVendrigs, zullen wer.den aangeftelt by de Heeren Schout, Burgemeesteren en Schepenen van 's Gravenhage, en gehouden zyn in dezelve qualiteit te dienen den tyd van agt Jaaren, ten ware by haar Ed. Achtbare iemand om merkelyke redenen wierde gedifpenfeert, in welken tyd van agt Jaaren geenzints zal werden gerekent de tyd, dewelke iemand te vooren in minder qualiteit zoude mogen hebben gedient. V. Die als vooren by de Magiftraat totCoIlonel, Caipitein, of Vendrig, ofte by de Officieren tot wakende Officier zal wezen verkoren, zal gehouden \ zyn dien dienft aan- en behoorlyk waar te neemen, 'op pcene van zyn Burgerregt te verliezen en boven dien te verbeuren een boete van vyf en twintig guldens, ten ware hy daar omtrent by haar Ed. Achtbare om pregnante redenen wierde geëxcufeert: als mede het regt van de banken in de Kerken, ten reguarde van de wakende Officieren tot twintig guldens voor eens te betalen. V !•  V I. Welke Officier zal gehouden zyn aan zyn Rotsgezellen van twee Jaaren tot twee Jaaren rekeninge te doen van het inkoomen van zyn Roth, ende Jaarlyks bekend maken wat Schutters door hem in dien tyd zyn beëdigd, ontflagen, vertrokken, ofte overleden, die als dan op de Wagtrolle zullen moeten werden geftelt en afgefchreven, op een boete var drie guldens, V I I. Niemand zal vermogen een Burger aan te doer die in een ander zyn quartier is komen woonen, alwaar 't dat hy voor dien tyd beloofd hadde ondei een ander Vaandel zig te willen laten beëdigen, maar zal dezelve moeten beëdigd werden ondei dat Vaandel daar in hy zig met 'er woon heeft tei neergefteld, op de boete van vyf en twintig gul dens tot lafte van den Capitein of Officier die contrarie is doende. V l i ï. De wakenden Officier, een Schutter Züllendi beëdigen,, zal alvoorens door den Knegt aan den Ca pitein, Hoofdman ende Vendrig doen het zelve be kend maken, ende door den Capitein werden ge examineert of de qualiteit van den aan te fteller Schutter behoorlyk ende dat niet in dienft van eer ander, maar zyn eigen meefter is. I X. De refpeftive wakende Officieren zullen Jaarlyk ir Den wakenden Officier alle twee jaaren aan ds Rotsgezellen rekening te doen. Omtrent het' aai doen van Burgers in een ander zyn quartier. t ■ Geen Schut. ter te beëdigen voor en ■ aleer kennifle aan Capitain, Hoofdman, I en Vendrig is* {gegeven. 3 Jaarlyks een' l lyft van den  Manfchap van de Compagnie over te leveren. Gelyk ook de Schutters tot den Ouderdom van 60. Jaren moeten dienen. Doelmeesfters alle Jaa« reu rekenin-. ge te doen- De Schutters moeten haar Geweer, waar op zy geftelt zyn, altydgereed hebben. in de Maand vanFebruary,' een lyft overgeven aan haar Capitein van de Manfchap onder ieder Rotten gehoorende, omme door den Capitein aan de Heeren Burgemeesteren te werden overgeleverd X. Die tot Schutter door haar Ed. Achtbare zal werden gefteld. zal insgelyks gehouden zyn den zeiven dienft zig te onderwerpen, endaar in continueeren, tot dat hy den ouderdom van zeftig Jaaren zal hebben bereikt, ten ware hy door de Magiftraat, om een altyd duurende zwakheid en onbekwaamheid tot het manieeren der wapenen of andere fuffifante redenen eerder wierde ontflagen. X l De Doelmeefters van de Schutterye zullen ten overftaan van iemand uit de Magiftraat, by haar Ed. Achtbare daar toe te committeeren, gehouden zyn alle Jaaren aan den Collonel, Capitein, Hoofdman en Vendrig te doén behoorlyke reekening, bewys en reliqua van het generaal inkomen der voorfchreve Schutterye. X I I. Ieder Schutter zal gehouden zyn altoos in behoorlyke gereedheid te hebben de Wapenen, waar op dezelven by zyn Capitein is geftelt, en die een Snaphaan voert daar by ten minfte een half pond kruyt en een pond kogels; en zal niemand vermogen het geweer , waar op hy isgefteld,te veranderen, zonder  <3 G Nopende het uytdelen van 't bus- ' kruyt. i I I De Schutters moeten in 't omtrekken de Commandes van de Officieren pareeren. Geene Vaandels te befchadigen. Poene tegeni die zig onre- ie iemand door het contravenieeren dezes zoude ïogen werden toegebragt. X V. Als Wapenfchouwinge werdt gedaan endeSchuterye komt op te trekken, en by haar Ed. Achtbae, derzelver welgevallen, eenig buspoeder werd relevert, omme onder de Schutters, fnaphanen voe•ende, te werden gediftribueert, zullen de Schutters rehouden zyn als dan en in alle andere publyke actiën te gehoorzamen de commandes van den Capitein en verdere Officieren, op de boete van tien raldens, en, zoo wanneer iemand tegen verbod van zvn Capitein en Officier in zodanigen gelegentheid zyn fnaphaan komt te loiTen, zal dezelve verbeuren t' elkens drie guldens. XVI. Zoo wanneer eenigSchutter zig mogte ondervind den op de Wapenfchouwinge of by eenige andere Slegentheden de Vendels eenigfints met moetwil te befchadigen, 't zy met daar inne te fchieten, met pSTe fteeken, of hoedanig het anders zoude Wen wezen, zal dezelve daar over niet alleen verbeuren een boete van honderd en vyftig guldens , waar voor aanftonds paradelyk zal werden geëxecureer , maar daarenboven ook, als een ongehoorzaam ma it eus en onwaardig Burger werden ontfchut™t, ontpoortert, den Haage ontzegt, ofte anderfints na exigentie ook arbitralyk aan den lyve werden geftraft. xvil< : Indien eenig Officier of Schutter zig ^Iveninzyn  qualiteit gantfch onredelyk en ongefchikt kwam te; dragen, zal de zelve by de Magiftraat van 'sGravenhage, met advys.van den Collonel en verdere Leden van den Krygsraad, uit de Schutterye werden gezet, en aan hem zyn Burgerregt opgezet. XVIII. Op de nagtwagten zullen de Officieren en Schut-1 ters, behal ven hun Zyge weer, ook moeten zyn ge- < wapent met fnaphanen, mitsgaders kruit en loot, ten minften tot zes fchooten, en alleen den Officier, en anders geen, met Pertuifanen of Hellebaarden. X I X. Die het woord of de leufe ontfangen heeft, zal de zelve aan niemand anders vermogen overgeven als^ aan de Bevelhebbers, dewelke dien nagt de Wagt of Ronde zullen doen, op de boete van drie guldens. X X. Indien de Ronde iemand bejegende het woord of de leufe hebbende, zal dezelve (wie hy zy) op het Raadhuis gebragt en aldaar gehouden werden, tot dat hy verklaart van wie het zelve hadde bekomen. XXI. HetRoth, de wagthebbende, zal gehouden zyn, des Zomers ten minfte twee, en des Winters drie B 2 maal lelyk komt e dragen. Vat Geweer ip de nagt/agt werd ereyfchc. \angaande iet geven ?an de leuze jf het woord tdera.' Aangaande het doen van de Ronde.  3 Iemand ovei moetwilligheid of andere zaken, op 't Stadhuys gebragt, hoe zal werden gedaan. Tyd van 't waken met afeh gevolge maal Rondens te doen, waar toe ieder Rotsgezel,■ daar toe gecommandeert werdende, zig zal moeten laten gebruiken, en geduurende die tyd langs de ftraaten ftille te gaan, zonder eenig gerugt te maken, ook zonder tabak te rooken, zullende ookniet vermogen in eenige huizen te gaan anders als tot het weeren van eenig geweld, en zullende mede gehouden zyn uitterlyk binnen anderhalf uur op het Stadhuis wederom te verfchynen, op poene voorden onder Officier van zes guldens, en de Rots-? gezellen ieder vyf en twintig Huivers, ende dronken reverteerende van de Ronde ieder der zeiver het dubbeld van dien, en langer uitblyvende, voor ieder uur daarenboven nog twintig ituivers, ten ware met confent van den. Officier op de wagt commandeer en de. X X I I. Zoo wanneer 't zy by de geheeleWagt, de Ronde ofte ander gecommandeerd Volk eenige perfoonen over pypeltelderye of om eenige andere rede-nen gevangen wierde gebragt op het Stadhuis, zal den Officier, de wagt-commandeerende, dezelve aanftonds ter bewaringe overgeven aan den Conciërge van het Stadhuis, zonder zig te onderwinden , het neemen van kennilTe, hoe verre die perfoonen zouden mogen fchuldig zyn of niet, veel min dezelve te ontflaan, maar het onderzoek dier zaa-, ken aan de Heer Bailliuw en Schepenen laten. X X I M. De Schutters, welkers beurte het is te waken, zullen gehouden zyn, zig ten dien einde op hefc Stad-  Stadhuis te laten vinden des avonds ten tien uuren, en, zoo wanneer iemand ter wagt komt na het ftaan van de klok tienen op de grooté Toom, zal verbeuren drie Huivers, na het quartier zes Huivers, en na het half uur twaalf Huivers, welke boete aanHonds zal moeten werden betaald ; en den commandeerende Officier, later ter wagt komende , zal verbeuren dubbelde boeten: ook zal niemand van de wagt mogen fcheiden voor in de maanden November, December, January en February vier uuren, en in de andere maanden drie uuren zal hebben geüaagen, op de boete van twaalf Huivers, en,indien den Officier van de wagt de Rotsgezellen eerder als de voorfz. geflelde tyd komt af te leiden, zal de zelve ten behoeve van de Compagnie, waar onder hy gehoort, verbeuren, vyf en. twintig guldens. XXIV. De wakende Officier, door indifpofitie of ander nodig belet zig verhindert vindende in het waarneemen van zyne wagt in eigener perfoon , zal gehouden zyn tydelyk daar van den Capitein,Hoofdman , of Vendrig, by abfentie te ad verteeren, en daar benevens de Wagt-Cedul le te zenden, omme by den zeiven op het waarneemen der wagt de nodige voorzieninge te werden gedaan, op de boete van drie guldens by den Officier, zulks verzuimende, t'elkens te verbeuren, en de Cedulle voor twee uuren zendende, zal voor zyn abfent-boeten kunnen volftaan met achtien Huivers, dog by aldien bevonden wierden, nog buiten den Haag nog ziek geween te zyn, zal als dan in plaats van de voorfchreve achtien Huivers de drie guldens komen te verbeuren, dog hebbende doen blyken dat ziek was , zal daar van vry zyn. B 3 XXV. By indifpoiïtie van den wakenden Officier hoe de Wagt zal werden waargenomen.  XXV. Oollonel, Capitein, Hoofdman o; Vendrig zullen op de Wagt de ran| hebben boven den wakenden Officier &c. De Knegts moeien de Wagten behoorelyk denuncieexen. De onder Officieren zullen gehouden zyn zonder verzuim te wagt te komen op een boete van dub» beid abfent, dog, dezelve buiten den Haag zynde, daar van tydelyk kennhTe moeten geven aan den wakende Officier, en zullen als dan konnen volftaan met de boete van twaalf ftuivers ten ware by ziekte , als hier boven is gezeid. XXVI. Den Collonel,Capitein, Hoofdman, ofVendrig," •het "Woord of de leufe hebbende, en op de Wagt komende, zal de rang en commande hebben boven de wakende Officier van het Roth, zoo lang die aldaar zullen komen te verblyven, en, zoo wanneer de Magiftraat mogte goedvinden, de Wagte door een CommilTaris uit haar Ed. Achtbare te doen waarneemen, zal dezelve voeren het hoogfte com. manden. x x v i r; De Knegten van de refpective Compagnien zullen gehouden zyn de Wagten aan de Rotsgezellen tydelyk en behoorlyk te denuncieeren, en indien zulks by haar werd verzuimd, zal de abfent-boeten by de zelve Knegts promptelyk werden voldaan, en zal by ieder Schutter, zyn Wagt verzuimende, werden verbeurt achtien ftuivers, dog iemand zig by zyn Officier tydelyk excufeerende, endaar benevens betalende twaalf ftuivers, zal daar mede in zodanigen geval, en anders niet, mogen volftaan, dog indien iemand ter Wagt kwam befchonken en door den dronk onbekwaam zynde, zal verbeuren «en boete van drie guldens. XXVIII.  XX VIII. De wakende Officier zal niet vermogen met eenige zyner Rotsgezellen te compofeeren, ende dezelve minder als de voorfchreve boete af neemen, op de boete van drie guldens , ten ware met kennisfe van Collonel en Capitein. XXIX. Op ieder nagtwagt zal niet meer mogen werden gedronken als het bier;door haar Ed. Achtbare gegeeyen werdende, zonder dat aldaar eenige wyn of andere fterke drank, zonder permisfie van haar Ed. Achtba. re, zalmogen werden geconfumeert, op de boete van vier en twintig Huivers by ieder Rotsgezel contrarie doende, en van zes guldens by de Officiers 't zelve gedogende, t'elkens te verbeuren, en zo wanneer eenige Officiers ofte Rotsgezellen voor bienvenue of anderfints zouden willen geven eenige vereering, zal zulks moeten gefchieden in geit, omme op andere tyden en buiten de wagten door het Roth te werden verteert. XXX. Die gecommandeerd werd op Schild wagt te gaan, zal gehouden zyn zulks zelfs waar te neemen, en aldaar moeten blyven een half uur, ten ware hy eerder door zyn Officier wierde afgeroepen, en zal niemand op Schildwagc, of het doen der Ronde mogen gebruiken anders als zyn eigen geweer, ten ware met confent van zyn Officier, alles op de boete van vier en twintig Huivers. XXXI. 3e Offlcierea' nogen niet :ompofeeren )ver de boe:en van de Schutters. Niet meer als :en Kinnetje sier op de Wagt te con[iimeeren. Omtrent hef houden van de Schildwagten.  XXX ï. Boete voor die op de Schildwagt üaapt. Hoedanig een Schildwagt zig zal dragen, wan neer mogt werden ten gekomen. Niemand va: de Wagt te verfchonen. Indien iemand bevonden werd, in plaats van'behoorlyk Schildwagt te houden, aldaar te üaapen,zai verbeuren drie guldens. XXXII. Een Schildwagt, iemand op hem ziende aankomen , zal gehouden zyn den zeiven toe te roepen, -Staa,en indien dieperfoon egter ophemaankwam, jZyn Officier, Corporaal, of andere Rotsgezellen te hulp te roepen, en zal zodanige perfoon als dan by den Wagtmeefter werden gehouden, dog indien zoodanige perfoon hem kwam te weer te ftellen, of tegens herhaalde vermaninge van te blyven ftaan, den Schildwagt poogde te bekruipen, of op dezelve aandrong, zal die vermogen zulks te beletten, en indien zodanige aandringer of onderkruiper mogte gekweft werden, of anders zwaarder ongeluk overkwame, zal hy daar vooren geen verzet verwagten, maar zal zulks werden gehouden en aangezien als gedaan tegens een moetwillig verftoorder der publicque Wagten. XXXIII. ! Geen Officieren zullen vermogen iemand van zyn wagt te verfchoonen, als om langduurige ziekte, ofte uitlandigheid , en zal het onderzoeken van dien alleen ftaan aan de Heeren Schout en Burjg e meestjï ren dewelke daar omtrent zullen difponeeren naar ingenome advys van de Officiers. XXXIV.  XXXIV. Niemand zal vermogen op de wagt te vloeken Oj of zweeren, veelmin de Naam des Heeren te lafte-J^ ren of ligtvaardiglyk misbruiken, op de boete van twintig ftuivers en verder ftraffe na exigentie van zaken; gelyk mede niemand zal vermogen op de wagt te maken eenige queftie, of daar toe aanleidinge te geven, mede op de boete van twintig ftuivers, ofte zwaarder, terdifcretie van den Officier, edog indien iemand queftie maakte tègens den Officier, de wagt commandeerende, zal verbeuren een boete van zes guldens ofte meerder na bevindinge van zaken. XXXV. Alle queftien en misverftanden, mitsgaders veg-Ve^ teryen op Schutters vergaderingen, 't zy in het trekken, houden van Maandfchutten, Wagten, omme-trei gangen, of diergelyke, zullen werden beflift by denhoe Collonel mitsgaders de Officieren van de Compagnie onder dewelke zulks zouden mogen voorvallen, en, indien de queftie mogt wezen ontdaan tuffchen Officieren , by den vollen Krygsraad, alles binnen den tyd van een maand, of zal na verloop van dien de calange over 't zelve devolveeren aan den HeerBailliuw dezer Stede; gelyk mede werden verftaan tot de ordinaris juftitie, en geenfints ter kennifle van de Krygsraad of Officieren, te behooren alle delicten mede brengende eenige lyfftraffe. XXXVI. De refpective boeten en breuken, tegens dezeDe Ordonnantie, of andere Schutterlyke zaken be-aan C tref-ver de wagt t te vloe- i &c teryen op de ten in *c ken cic. te doen. boeten wien te 'allen.  Ordre voor 't omtrekken. Het trekken, van mes of ander geweer op de wagt of ronde wat boete. ■ Wanneer alarm is, h0( te doen. treffende, te verbeuren, Zullen werden gekeert ten behoeve van het Koth waar onder de boetfchuldige refforteert, uitgezonderd alleen daar dezelve by eenige Articulen anders is geappliceert, en indien den Officier van 't zelve Roth mogte in gebreeke blyven die boeten binnen 's Jaars te innen, werden dezelve nu voor als dan geappliceert ten behoeven van den Armen dezer Stede. XXXVII. In 't voor- en omtrekken zal gevolgt werden de orde althans geobferveert. XXXVIII. Indien op de wagt, het gaan van de Ronde, of het aftrekken der wagt iemand bevonden wierd jegens eenige Rotsgezellen een mes of ander geweer te hebben getrokken, en daar mede gedrygt, Zal de zelve verbeuren een boete van tien guldens > in dien het gefchiede jegens een Officier twintig guldens : dog als daar mede iemand mogte wezen beledigd, zalbehalven de vergoeding aan de beledigde werden verbeurt dubbelde boete, of meerder ter difcretie van de Officieren der Compagnie. XXXIX. Zoo wanneer by dage ofte by nagte het teeken werd gegeven door het luyden van de klok, ofte met den trommel Allarm werd geflaagen, ofanderfints eenig oproer of commotie zig openbaarde, zullen de Collonel, Capiteinen, en verdere Officieren, zoo wel als de gemeene Schutters, gehouden zyn zig  zig met haar volle, geweer te begeven op'himrië loopplaatfen, hier na gedefigneert, ter defenfie van de Ingezetene voor alle gewelde, ende voorts van daar te gaan daar hun zulks by iemand van de Magiftraat, den Collonel, ofte in haar abfentie by de andere Officieren, zal werden geordonneert, zonder dat zig iemand zal vermogen te abfenteeren, op de boete van vyf en twintig guldens en arbitrale correctie daar boven, X L. Zoo wanneer binnen dezer Stede brand mogte ontftaan, zal de Compagnie, binnen welke quartier Tt zelve voorvalt, gehouden zyn op het kleppen der Brandklok, of anderfints zoo haaft 't zelve haar bekend werd, zig met haar Geweer derwaarts te begeven, en de Advenues van die plaats te bezetten, ook de Brandfpuyten en derzelver gereedfehappen,en te bezorgen dat die niet werden befchadigt nogte de Luyden daar den brand is beftolen, ten dien eyndealle onnodige menfehen buiten die plaats weerende, en alleenlyk te laten pasfeeren die tot de Brandfpuyten zyn beftelt; en indien een Roth van de Compagnie des quartiers des nagts mogte de wagt hebben, zal 't zelve haar wagt niet mogen verlaten zonder order, alles op de boete van drie guldens by ieder Schutter, die contrarie doet, te verbeuren. X L I. Geen Schutter zal vermogen ontydig,'t zy voor of na Zonnen op- of ondergang, zyn Schietgeweer telosfen, tenware in nood, of om een teeken te doen, op de boete van fes guldens, ten behoeven van C z de Item van den Brandt. Dntydig niet e fchieten.  'c Houden van de Maandfchutten. Jaarpenning. 't Begraven van de Schul ters.. de Compagnie in de welke het voorvalt, te verbeuren voor de eerfle reyze, de tweede reyze dubbelde boete, ende de derde reyze met infamie ontfehuttert te werden* XL I L Wanneer by haar Ed: Achtbare goedgevonden mogt werden Maandfchutten te houden, zal daar mede werden begin gemaakt met de eerfte maandag in Julio ende t'elkens werden gefchoten by de gezamentlyke Schutters dér drie Rotten, waar toe de Schutters zullen gehouden zyn te compareeren, precifelyk op het uur, hun wegens den Capitein en de Officieren door de knegt bekent gemaakt, op de boete van fes fluy vers, ten ware iemand van huys ofte ziek was, of voor de geftelden tyd om goede reden by de voorfz. Officieren geëxcufeert; en zal gelyke boete werden verbeurt by de Rotsgezellen of Broeders van minne, zig van de maaltyden op den voorfchreve Maandfchutten abfenteerende. X L I I I. Alle Schutters zullen gehouden zyn, tot een Jaarpenning te betaalen drie ftuyvers, tot het colleóleeren van dewelke by de refpedive Officieren, ieder in hun quartier, zal werden omgegaan in de week van Pinxter, of omtrent die tyden; en zoo wanneer iemand hier toe onwillig wierd bevonden, zal dezelve voor het drievout van dien paratelyk werden geëxecuteerd X L I V. Iemand van de Officiers of gemeene Schutters-' 'komeade te overlyden, zullen alle de Rotsgezellen, dewelke  dewelke daar mede ter begravenisfe zullen zyn verzegt, gehouden zyn aan het fterfhuys te verfchynen en het Lyk ter aarde te geleyden, op de boete van fes ftuyvers, by ieder zig abfenteerende te verbeuren. X L V. Het opzigt over den Doele, en het ordonneeren der nodige reparatien zal werden waargenomen by tourbeurten door een Capitein,Hoofdman,en Vendrig , ende wanneer.de te doene reparatien meerder zullen bedragen als twaalf guldens, zal het werk ten overftaan van Collonel openbaarlyk aan de minft inzettende moeten werden befteed, en zullen by deze Opzigters ofte Doelmeefter ter zake van die beftedingen, of anderfints, niet meer over verteeringen , ten laften van de Schutterye mogen werden gebragt,als over het geheele jaar vyftigguldens ,en zullen by dezelve gene nieuwe werken mogen werden befteed, als wanneer zy daar toe niet met refolutie van Collonel en Krygsraad zouden mogen zyn geauthorifeert. X L V I. De Ordonnantie ofte Reglement op het verkiezen der Officieren, de Traótementen by die gelegentheden te geven,en het weeren der misbruyken omtrent het mede nemen van eenige Rotsgezellen by het afgaan der wakende Officieren, by haar Ed. Achtbare op den 23. Oclober 1693. gearrefteert, werd mids deze gehouden, als alzo van woorde te woorde geinfereert, en een ieder geordonneert zig daar na exactelyk te gedragen, en gewaarfchout dat C 3, den Rakende de reparatien van den Doelen. De order op 't verkiezen van de Officieren trattementen &c. wert gerefereert tot het Reglement van den 23. O&ober ■ i<593.  Veranderin ge gereferv.eert. AMPLI- den inhoude van dien na de letter van het zelve Reglement .zal werden gepra&ifeert. x l v 11: Indien in deze Ordonnantie eenige duyfterheden mogten werden bevonden, houden Schout, B u rge meesteren, en Schepenen voornamentlyk aan hun zeiven,omme na ingenomen advysvanden Collonel, Capiteinen, Hoofdmannen, en Vendriga, dezelve te verklaren, ook na verhoor van 't zelve advys dezelve te veranderen , vermeerderen , of verminderen , zoo haar Ed. Achtbare zullen goetvinden.  AMPLIAT I E VAN DE ORDONNANTIE OP DE j CLOVENIERS SCHUTTERYE VAN 'sGRAVENHAGE. [K Magiftraat van 's Gra- venhage, gereiumeert hebbende de Ordonnantie, by haar Edele Achtbare op den 20. December van den jare zeventien honderd en zes gemaakt op deCloveniers Schutterye, vervattende de Ordre, waar na de Officieren en Schutters hen reCpeclive hebben te reguleeren, heeft 200 by approbatie van dezelve als met eenige veranderingen ende ampliatie geordonneert ende geftatueert: A R T I-  A R T I C U L % Eerflelyk dat alle de refpeöive wakende Officieren verplicht zullen zyn, perfoonelyk de nagtwagt waar te nemen, alles in conformité ende gevolge van het vier en twintigfle Articul van de voorfchreeve Ordonnantie. I r. Het zeven en twintigfle en agt en twintigfle Articul van de voorfchreeve Ordonnantie zal by de refpective wakende Officieren van nu af aan fliptelyk werden geobferveert. I I I. De Rotsgezellen en Onder Officieren zullen moe-' ten ter wagt komen met haar behoorlyk zydgeweer, Snaphaan , en Hellebaard. I V. Alle wakende Officieren werden geordonneert, ©m van nu af aan de abfenten van de wagten op te halen voor den twintigflen January, zonder daar mede twee a drie Jaaren te wagten, ende zoo het mogte werden verzuimt by den Officier om het jaarlyks op te halen, ende het Roth daar door eenige bancqueroeten kwam te lyden, zal den Officier verpligt zyn, het zelve ten behoeve van het Roth op te leggen en te voldoen, ende by aldien eenige van die Rotsgezellen onwillig mogten zyn om aan zyn Officier, de ophalinge doende, zyn verbeurde abfentie van de nagtwagt te betalen., zal daar over door de Majoor van de Schutterye paratelyk werden geexecuteert, de koflen daar op vallende tot lafle van den onwillige Schutter. V.  V. Zoo iemand van de refpeclive Schutters mogte komen te verzoeken aan zyn Capitein om contribuant te werden van de Compagnie, en hy met zyn Capitein met kennifle van de Collonel daar over geaccordeert is, zoo zal hy de tyd van drie jaren fucceflivelyk moeten blyven continueeren, zonder gedurende de voorfchreve drie jaren zig daar van te mogen excufeeren, ofte betalinge te weygeren. V I. Ende zal zig een ieder naer de expiratie van het laatfte der drie jaren moeten expliceeren, of hy by continuatie wil blyven contribueeren, op poene van zulks niet doende, het ftilzwygen zal gehouden werden voor confent van een nieuwe driejarige contributie. Ende op dat niemand hier van ignorantie pretendeere, is goedgevonden, dat deze zal werde gedrukt en aan ieder Compagnie van de Schutterye een exemplaar gegeven , omme zig daar na te reguleeren. Gedaan ter Kamere van Burgemeefteren van 's Gravenhage den 27. December Anno 1717. My prefent Secretaris JAN Q.UARLES. D EEDT  E E D T VAN DE SCHUTTERYE. Atzweere ik Schutter van 'sGravenhage teweefen, ende dat ik onderdanig zal zyn de uaeie groot Mog. Heeren Staten van Holland ende Weftfriesland 'zvnde myne wettige Hooge Overigheid, ende Zyne Doorluchtigfte Hoogheid den Heere Prince van Orange en NalTau als Erfftadhouder,als meede, geduurende de minderjarigheid van zyn Hoogheid, HaerKoninglyke Hoogheid Mevrouwe de Princefle Douariere van Orange en NalTau als vrouwe Gouvernante van den zeiven Lande: Dat ikvoortsonderdanigzal zyn den Schout, Burgemeefteren, en Schepenen, Regeerders van 's Gravenhage als myne wettige Overigheid ende Magiftraet, mitsgaders Collonel, Capiteinen, en andere Officieren van dezelve Schutterye, ende dat ik volgens Derzelver beveelen zal helpen weeren alle overlaft, ende ook helpen voorftaendeHandveften ende Privilegiën van 3s Gravenhage; ende, indien het geviele dat men zoude moeten buiten den Hage trekken, waer deHeeren Schout, Burgemee!teren,ofte eenige van die voorgaan, ik Henlieden zal volgen. Zoo waarlyk belpe my God.  Reglement van de Edele Achtbare Heeren Schout , Burgemeesteren, ende Schepenen" van sGravenhage waarnaar deOfficieren van de Schutterye in het verkiezen van de aankomende Officieren haar hebben te reguleeren, Gearrefteert by haar Ed. Achtbare , naar ingenomen advys van den Collonel, Capiceinen, ende verdere Officieren van de Schutterye op den 23. Oóïober 1693. zoo de Magiftraat van 's Gravenhage in ervaringe komt; dat dagelyks meer inbreekt een fchadelyke gewoonte, volgens welke in hpt vprkieren van eenige Officieren van de Schutterye binnen dezer Steede, eerft ten laltevandie gene, üieaaarcoe, uyu deerende. Zal zyn Loopplaats hebben nevens het Stadhuis. COLUMBYNE OF COULEUR DE ROSE VENDEL. De groote- en kleyne Raamfrraaat, met de Groendaals- of Gerbrandsftraat,- de Wagenftraat bezuydendeeerfte Brugge met de kleyne Bier- en Veerkade, de St. Anthonys Burgwal , de Paviljoensgragt, Prinfègragt, Boekhorfr.- en Breedfrraat, met de Straaten daar op1 refpondeerende , de Brouwersgragt en Zuydcingel. ZaJ zyn Loopplaats hebben op de « Groenmarkt. ExtracT;  Extraófc uit het Regifter der Refolutien van de Edele Achtbare Heeren Burgemeefteren van 's Gravenhage. Maandag den 7. Juïy 17^9. eleezen en geëxamineert zynde een concept inftru&ie, door den Burgerkrygsraed alhier voor de zes Adjudanten van de refpe&ive Compagnien Schutters gedaen opflellen, en door den Heer Collonel Dierquens uit 1de krygsraed aen haer Edele Achtbaan: is na deliberatie goedgevonden en >robeeren en te arrefleeren , gelyk 1 gearrefleert word by deeze, dlrna:ctie. Inftruclie voor de Adjudanten van de relpeólive Compagnien Schutters in 's Gravenhage. T I C U L I. lant zal moeten dienen den tyt van :1 meer maer niet minder, en in die Seconfidereert als jongll regeerenda E 3. ir. naem van geme re overgegeeve verftaen te apj geapprobeert e; volgende Inflri A R „ Een Adjuc 3, agt Jaren w< „ tyt worden , „..Officier.  Ï"L „ Hy zal op alle nacht-en dach wachten, daer een „ van deHoofd-Officieren moet zyn, zich na beko„ men kennifle moeten laten vinden. I 1 I. „ By allarm of brand zal hy gehóuden zyn te „ compareeren daer het Corps met de Hoofd-Officie„ ren zich bevind. I V. ,, Hy zal hy de exercitie prefent moeten zyn, „ de geleederen rengeeren, de abfenten opteeke„ nen en , den commandeerenden Officier abfefit „ zynde het Corps commandeeren, des noods de abuyzen corrigeeren, en de disobediente in de „ boete flaen. V. „ Hy zal by het ophalen, van de Jaerpenning „ zoo wel als de Officieren moeten adfifteeren. V I. „ Tn cas van trekking &c. zal hy moeten de com„ pagnien in ordre rengeeren als boven, de abfen,, ten optèekenen, voorts acht geeven, dat de ge,, leederen en alles in goede en egaele ordre mar„ cheereri, de Ordres van de Heeren Collonel Ca,, pitein en verdere Officieren pareeren, en ten dien „ einde zich, zoo veel doenlykis, by den Capitein „ laten vinden, met Charp en Ringkraag gêmon„ teert. V I I.  V I I. s, Ten tyde der maendfchutten Zal voor den Zei,, ve, als de drie jongfte Rotten fchieten, door de ,, drie prefente Rotten werden geloot, en voorden „ zelve als jongfte Officier werden gefchoten. VIII. „ Hy zal by het dragen der lyken van Officieren „ moeten adfifteeren, en hy zelfs komende te fter„ ven zal door Officieren moeten werden gedragen. I X. „ Hy zal meede by zyn aanftelling, -gelyk by „ een Officier gebruikelyk is, werden gefeliciteert ,, en ingetrommelt. X. „ En, zo dra hy van zyn dienft aftreed, zal de„ zelve geheel en al .van alle Schutterlyke dienften zyn ontllagen, gelyk dezelve van nu voortaen „ van deszelfs Roth word ontllagen. En zal extract deezes gegeeven werden aan gemelde Heer Collonel, met verzoek om daer van kenniffe te geeven aan den Krygsraed. Accordeert met het voorf. Regifter (was geteekent) ]. S T E E N I S:        navolgende eed, welken eed in het vervolg by ieder nieuwe aankomende Schutter zal moeten werden afgelegt: ,, Dat zweere ik Schutter van 'sGravenha„ ge te weezen: ende dat ik onderdanig zal „ zyn de Ed. Groot Mogende Heeren Staten „ van Holland ende Weftvriesland zyndejnySi ne wettige Hooge Overigheid, ende zyne „ Doorluchtigfte Hoogheid den HeerePririè „ van Orange en NafTau als Erfftadhouder , „ als meede, gedurende de minderjarigheid „ van zyn Hoogheid, haer Koninglyke „ Hoogheid Mevrouwe de Prinfeiïè Doua„ riere van Orange en Naflau als vrouwe Gou„ vernante van den zei ven Lande: „ Dat ik voorts onderdanig zal zyn den 5, Schout, Burgemeefteren, en Schepenen, „ Regeerders van 's Gravenhage als myne „ wettige Overigheid ende Magiftraet, mits„ gaders Collonel, Capiteinen , en andere „ Officieren van de zelve Schutterye, ende „ dat ik volgens Derzelver beveelen zal hel„ pen weeren alle overlang ende ook helpen „ voorflaen de Handveften ende Privilegiën van 's Gravenhage; ende, indien het geviele „ dat men zoude moeten buiten den Haege „ trekken, waer de Heeren Schout Burge- j, meefte-  ^ meefteren, of eenige van die voorgaen, „ ik Henlieden zal volgen. Dat voorts de voorf? ordonnantie herdrukt zynde, een exemplaer daer van aen ieder der refpe&ive Officieren en Schutters, gelyk meede in het vervolg aen ieder nieuw aenkomende Schutter , zal werden ter hant geftelt met laft zig daer na ft iptelyk te reguleeren: Weiders met betrekking tot de jegenwoordige en nu reeds beëdigde Officieren en Schutters geconfidereert zynde, dat niet blykt dat by het invoeren van de Schutterlyke ordonnantie in den Jare 1675 , de geamplieerde eed daer by geordonneert, is gerequireert geworden van de als toen reeds beëdigde Schutters, en voor al meede gelet zynde op de meenigvuldige reedenen die haer Edele Achtb. hebben, om overtuigt te zyn van de oprechte trouwe, gehoorzaemheid, en yver die dejeegenwoordige Haegfche Schutterye heeft voor het Doorluchtig Huis van Orange, is goetgevonden en verftaen, dat de geamplieerde eed, hierboven geinfereert, niet zal werden gerequireert van de reeds beëdigde Schutters, maer dat de refpe&ive Compagnien ieder op hun rang van Doelmeefterfchap zullen werden geconvoceert in den Schuttersdoele om aldaer ö * 2 in  iri handen van de drie Heeren regeerende Burgemeefteren trouwe en gehoorfaemheid, op den eed by hunne aenftelling tot Schutters bereids gedaen, aen den Heere Prinfe Erf ftadhouder, als mede, gedurende de minderjarigheid van zyn Hoogheid, aen haer Koning* Jyke Hoogheid Mevrouwe de Prinfeflè Gouvernante, te beloven; tot het verrichten van welke commime by deze verzogt worden de bovengemelde Heeren Burgemeefteren met adjunótie van den Secretaris Steenis. (onderltond) Accordeert met het voorlz. Regifter. (was geteekent) J. STEENIS.  ORDONNANTIE, GEMAAKT" BY SCHOUT, BURGEMEESTEREN, SCHEPENENende REGEERDERS VAN 'sGRAVENHAGE, op de CLOVENIERS SCIIUTTERYE ALDAAR: Vervattende de Ordre waar naar de Officieren en Schutters hen refpeótive hebben te reguleeren. Gearrefteert op den 20. December 1706. Herdrukt in 's G R AVE NHA G E, By JACOBUS van KARNEBEEK, 'sLands-Kleinzegel en Stads-Drukker, op de Paviljoens-Gracht 1783.   ten, goeagevonuen nccit noodzaakelyk te zyn in de Ordonnantie, op 't ftuk van de Schutterye voor dezen gemaakt, eenige poinclen te veranderen, verbeteren ende vermeerderen, ftrekkende tot goede ordre van Commandement in het doen van Wapenfchouwinge ofte Parade, ende in andere gelegentheden die zouden mogen voor. vallen, als in het houden van de Wagten, ende 't gunt wyders tot meerder luyfter, welftand, ende confervacievan dezelve Schutterye zouA 2 de zo de Magiftraat van 'sGravenhage, uit goede confideratien ende inzig- -i * c.  der expres confent van zyn Capitein, alles op een boete van tien guldens: en zullen de wakende Officieren gehouden zyn, tenminfte tweemaal des Jaars met adfiftentie van twee a drie ofte meer, Onder-Officieren, en geadfifteert met een Oud Hoofdman der Compagnie te gaan vifiteeren, of het Geweer als vooren in gereedheid is, zonder dat iemand dezelve daar omtrent zal mogen retifteeren, of hun kwalyk toefpreeken op de boete van drie .guldens. X I 1 I. Op de generale Waarfchouwing zullen alle Schutters gehouden zyn te verfchynen met het Geweer., waar op zy zyn geftelt, zonder zig daar van te mogen abfcnteeren, op de boete van vy f en twintig guldens, en zig in het omtrekken, exaólelyk te reguleeren na de ordres by de Magiftraat geftelt, mitsgaders commandes der Officieren, zonder dat iemand zal vermogen buiten zyn gelit te gaan tot het geven van particuliere eerfchoten, op een boete van drieguldens t'elkens.contrarie doende te verbeuren. X I V. Niemand zal vermogen ten tyde der voorfchreve Wapenfchouwinge op zyn fnaphaan te doen eenige proppen van papier of anders., veel min eenig Icherp; en zal een ieder gehouden zyn, wanneer door Haar Ed. Achtb. mogt geordonneert werden te vuuren, in het fchieten de tromp te houden boven een mans lengte, alles op de boete van zes guldens en arbitraire correólie, en te moeten boeten de fchade B die Nogte hec geweer zonder confent te mogen veranderen. Het geweer tweemaals *s jaars te vifiteeren. Ordre wegens 't optrekken of wapenfchouwiug hoe zig te gedragen.