GELTKHEID! FRYHEID !
BROEDERSCHAP!
D
ë REPRESENTANTEN van het VOLK van BATAAFSCH-BRABAND, allen den geenen, die deze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap !
Alzo de thans ingevoerde orde van zaaken ten natuurlyken gevolge moet hebben eene geheele affcheiding der Kerk van den Staat, en dus ook die zelve affcheiding toe het ftuk der Huwelyken, zo verre derzelver civiele effeéten aangaat, moet worden uitgefhrekt, terwyl daarentegen by het EchtReglement, op den i8de« Maart i6$6 door de geweezen' Staaten Generaal gearrelteerd, verfcheiden' daartegen lynregt (tredende articulen zyn vastgefteld, en ook andere daarin voorkomen, waarin noodwendig eenc verandering moet worden gemaakt, en wederom anderen, welke niet naar behooren worden geëxecuteerd, of in disobferyantie geraakt zyn, en dus behooren te worden gerenoveerd; ZO IS 'T, dat Wy goedgevonden hebben te arrefteeren het navolgend
A ECHT-
KON IN KL! JKc EiSUOTHEEK Vcrz. Pt^&attt
a No. 5



co
ECHT - REGLEMENT, over de Steden en ten Platten Lande dezer Provincie.
Art. i.
Alle Perfoonen, van welke Godsdienstige Gezindheid zy ook mogen zyn, die zich na publicatie dezes ten Huwelyk willen begeeven, zullen gehouden zyn in Perfoon, ten bywézen van Ouders, Voogden, Bloedverwanten, of andere eerlyke Getuigen, te vèrfcüynen voor het Gerecht, of Commisfarisfen tot de Huwelykfche Zaaken, zo wel in de Steden, "als ten platten Lande, en aldaar verzoeken, dat hun drie Huwelyks Proclamatiën worden vergund.
2.
De Infchryving der Geboden zal gedaan worden by het Gerecht, of Commisfarisfen tot de Huwelykfche Zaaken der Plaatfe, waar de Verzoekers beiden woonen of refideeren, cn laatst een jaar en zes weeken gewoond of gerefideerd hebben; of indien de Verzoekers niet beiden in dezelfde Plaatfe woonen
f'llllnV«irl!li.mLii V
1



C3)
nen of refideeren, als dan ter Plaatfe der wooning of refidentie van een van beiden.
SiVan wegens het Gerecht, zullen over de Infchryving moeten ftaan, ten minsten twee Schepenen, met den Secretaris, of in zyn afweezen, deszelfs gefubltituëerde/
4-
De Infchryving zal ordinair eens ter weeke, namentlyk op Zaturdag, gefchieden, en zulks nimmer voor Zonne op- of na Zonne-ondergang; zullende die geenen, die by nacht of ontyden iemand infchryft, en die zich als dan ten Huwelyk laaten aantékenen, ieder verbeuren eene boete van vyftig Guldens, en zodanige Aantékeningen zyn nul en van geener waarde: en zullen de Aanfchryvingen of Intekeningen altyd en alleen gedaan worden op het Gemeentes Huis, of ter plaatfe, daar men voordaan het Gerecht houden zal, op verbeurte van vyftig Guldens als vóór; uitgezonderd nogthans in gevalle van merkelyke aangelegenheid, waar over die van den Gerechte zullen oordeelen, en naar bevind van zaaken disponeeren. _ A 2, 5- De



co
5-
De Schepenen of Commisfarisfen, welken over de Infchryvingen flaan, zullen zorgvuldig acht geeven, dat alles in behoorlyke orde toega, en niet toelaaten, dat Perfoonen door den drank aangedaan , ingefchreeven worden, op poene van vyftig Guldens by iedcren Schepen of Commisfaris en Secretaris, te verbeuren.
6.
'' 1 'VïfJOl ffl sQ
Niemand zal zich vervorderen, de Bruidegoms en Bruiten, by gelegenheid van,het ïnfchryven of Trouwen, in het gaan naar den Gerechte of in het wederkeeren, na te roepen, te fchutten of te fchatten, het zy in 't verzeilen derzelver van of naar huis, met Geweeren, en die aftefchieten, of met 'tfchenken van fterken drank, bier of wyn, het zy in 't afvorderen van ry-, bukfum-, verfchool-, of kwanfel - bieren, of welken naam zodanige kwaade gewoonte moge hebben; op poene, dat alle de geenen, die zulks doen, verbeuren zullen ieder voor de eerfte reize twaalf Guldens; voor de tweede reize vier en twintig Guldens; en voor de derde reize honderd Guldens,- en daar en boven arbitralyk worden geftraft; en indien
de



C5)
de Bruidegom of Bruit, of derzelver Vrienden, direclelyk of indireételyk daartoe iets contribuëeren, onder welk prsetext ook, zullen dezelven verbeuren ieder vyf en twintig Guldens.
7-
In het Infchryven, zullen Schepenen of Commisfarisfen naarftig onderzoek doen, naar der Contrahenten gewoonlyke naamen, toenaamen, qualiteiten, woonplaatfen, tyd van refidentie of wooning; of zy aan geene andere Perfoonen, dan aan eikanderen door belofte verbonden zyn; of zy meerder of minderjaarig zyn; en naar gelegenheid van "de jaaren, of de Ouders en Voogden het Huwelyk toeftaan, of, en hoe na zy elkander in bloede of zwagerfchap beftaan; of zy zondér dwang, ümulatie en bedrog met eikanderen in den Echten-ftaat willen treeden; of zy te vóóren niet zyn getrouwd geweest? zo ja! waar, voor wien en wat blyk van den Aflyvigen? en voornaamentlyk zal men letten op de Vreemdelingen en de Militairen, en op alles, waarop tot voorkoming van beletfel, en wettige infpraak in een welgeftelde Regeering behoort gelet te worden, ten einde 'in voorval van' zaaken té kunnen beöordeelen, of de Infchryving zoude behooren A 3 ge-



co
geaccordeerd, gediffereerd of wel geheellyk afgeflaagen. te worden.
8.
Dit onderzoek door Schepenen of Commisfarisfen tot de Huwelykfche Zaaken aldus gedaan zynde, zullen dezelven den Bruidegom en Bruit voor' 'tlaatiten afvraagen, of zy beiden verklaaren alles alzo té zyn, als zy hebben opgegeeven, en of zy voorneemens zyn (als de Geboden zonder Wettelyke infpraak of oppofitie gegaan zyn,) zich met den eerften in den Echten-ftaat te laaten bevestigen? waarop zy beiden, Ja! zullen moeten zeggen.
9-
Zo iemand zyn' naam, toenaam, qualiteit, wooning of refidentie-plaats voor de geenen, 'door wie hy in Ondertrouw wordt opgenomen, ter kwaader trouwe verzwygt, veranderd of vervalfcht, die zal aan den lyve naar exigentie van zaaken worden geflraft.
10.
• Alle Minderjaarigen, Vader en Moeder, of een van beiden in leeven hebbende, zullen



C7)
len moeten toonen Confent van hunne Ouders, of den langst - leevenden van dien: en moet derzelver toeflemming blyken door mondelinge verklaaringen, of ingeval van afwezigheid, by wettige Getuigen en Atteftatiën; zonder welke bewyzen men de naamen der Minderjaarigen niet zal Aantekenen, veel min met de Proclamatiën voortgaan.
ii.
Minderjaarigen zyn, alle, zo wel Mansals Vrouwsperfoonen, onder de vyf en twintig jaaren, zonder dat van dezen plicht van gehoorzaamheid aan de Ouders, of den langst-leevenden Van dien, ontheven zullen zyn, de geenen, welke eenige Ampten, zo in het Kerkelyk, Politiek als Krygsbeftuur waarneemen, veel min die op zich zeiven woonen, of eigen kost winnen.
12. '
Doch zodanige infpraak zal niet gelden tegen Weduwenaars en Weduwen, genomen dat zy meerderjaarig zyn, alzo dezelven door het eerfte Huwelyk moeten gerekend wor* den, geëmancipeerd en hun eige Voogd geworden te zyn.
13 Nie-



(8 ) 13*
Niemand zal zich veroorloven zodanige minderjaarigen in Ondertrouw opteneemen, €n die zulks gedaan zullen hebben heimelyk of in 't openbaar, tegen dezelven zal de Officier in loco, daar zulks gefchied is, zonder eenige conniventie of compofitie procedeeren, tot fuspenfie of deportement van de Ampten, die dezelven bekleeden, en tot arbitraire ftraf, naar gelegenheid van zaaken; zullende zodanige Ondertrouw zyn nul en van geener waarde.
14.
Die uit vreemde Landen.en verre Plaatfen zich binnen deze Provincie ter neder zetten, het zy meerder of minderjaarigen, Mans- of Vrouwsperfoonen, en verzoeken te worden Ingefchreeven; zullen eerst aan den Gerechte moeten doen blyken, door geloofwaardige Getuigen, dat zy eerlyke Lieden zyn, ftaande ter goeder naam en faam, en teffens met Eede verklaaren dat zy vryë Perfoonen zyn, en wegens de ongelegenheid der Plaatfen geene Atteftatiën van hunne Ouders, Voogden of Bloedverwanten kunnen bekomen: en indien het Militaire Perfoonen zyn, zullen lliptelyk geöb-
fer-



0*5
ferveerd worden de Decreeten, in dat opzicht door de Nationaale Vergadering reprefenteerende het Volk van Nederland reeds vastgefteld, en nog vastteftellen.
'té*
Indién eenig Jongman of Jonge Dogter, boven de vyf en twintig jaaren oud, en Ouders hebbende, of onder Voogden ftaande Minderjaarigen, mogten verzoeken- ingefchreeven te worden, zonder te doen blyken van het Confent, de Meerderjaarigen van hunne Ouders; de anderen van hunne Voogden refpe&ive; zullen de Gerechten Zodanige Ouders of Voogden voor zich ontbieden; en by aldien dezelve binnen agt of veertien dagen na infinuatie, weigerende of in gebreken blyven te compareeren; zal dezelve weigering of noncomparitie gehouden worden voor Confent; maar indien zy compareeren, zal men het gefchil in der minne, of de plano afdoen, waar naar partyen zich zullen hebben te reguleeren; behoudens evenwel aan den Geïnteresfeerden zyn appel of reformatie, in cas van bezwaar, wel verftaande, dat, indien het gefchil is tusfchen eene Minderjaarigen en zyn' Voogd, aan dien Minderjaarigen, door het Gerecht, alvoorens uitfpraak te doen, een Curator ad Lites zal moeten worden toegevoegd.
B 16. Gee-



C 10 )
Geene Weduwenaars of Weduwen zullen in Ondertrouw mogen worden opgenomen, of aan dezelve eenige Huwelyks Proclamatiën vergund, • voor en aleer dezelve hunne Weezen, indien ze eenige hebben, hunne Goederen, volgens Coftume locaal, den Rechten genoeg.zynde, hebben beweezen, en daar van aan de twee gecommitteerde Schepenen, of Commisfar-isfen tot de Huwelykfche Zaaken, by eene behoorlyke Scabinaale of Weeskamers A&e blyke; op pame, dat zodanige Schepenen of Commisfarisfen, die dezen te.r contrarie zullen komen te doen, in hun particulier gehouden zullen zyn te onderhouden de Weezen, welke by gebrek van het gerequireer:de bewys, tot armoede komen te vervallen;, en wyders, dat zodanig Weduwenaar of:\Veduwe, die in gebreke blyft, dit bewys te doen, verbeuren zal het agtfte gedeelte van zyne, of haare Goederen, ten profyte van hunne Weezen, boven de boete door de refpeétive Weeskameren of Gerechten daar toe te ftellen.
Pe Weduwen, onder de vyftig jaaren,
zul-



C li )
zullen binnen de negen maanden, na haar Mans dood, nier in Ondertrouw mogen opgenomen worden.
By de Infchryving zal zorgvuldig acht gegeeven worden, dat geene Perfoonen, dié elkander te na in Bloede of Zwagerfchap beftaan, om tot het aangaan van een Huwelyli toegelaaten te worden, in Ondertrouw worden opgenomen.
Uit hoofde van Bloedverwantfchap, kunnen tot het Huwelyk niet toegelaaten worden:
Eerftelyk, Ouders met hunne Kinderen of verdere Nakomelingen.
Ten tweeden, Broeders met hunne Zusters, van vollen of halven Bedde.
Ten derden, Oomen met hunne Nigtcn, dat is, met hunne Broeders of Zusters Kinderen, en derzelver Descendenten, of Moeijen met haare-Neeven, dat is met.haare Broeders of Zusters Zoonen, of derzelver Nakomelingen.
B a 20. Uit



( ia )
20.
Uit hoofde van Zwagerfchap, worden van het Huwelyk geweerd:
Eerftelyk, een Man met zyne Schoon-dogter, dat is, met de Weduwe van zynen Zoon, of verdere Descendenten; gelyk ook eene Vrouw met haaren Schoon-zoon, dat is, met den Weduwenaar van haare Dogter, of van haare verdere Descendenten.
Ten anderen, een Man met zyne Stiefdogter, dat is, de Voor-dogter zyner Huisvrouwe, of met eenige van haare Descendenten; gelyk ook eene Vrouw met haaren Stief - zoon, dat is, den Voor - zoon van haaren Man, of met eenige van zyne Nakomelingen.
In de derde plaats, een Man met de Weduwe van zyn' overleedenen Broeder, of met de Weduwe van zyn Broeders of Zusters Zoon, of derzelver verdere Nakomelingen; gelyk ook eene Vrouwe, met den Weduwenaar van haare Zuster, of met den Weduwenaar van haare Broeders of Zusters Dogter, of derzelver verdere Nakomelingen, zonder onderfcheid in beide gevallen, of de Broeders of Zusters van heelen of halven Bedde geweest zyn.



( 13 )
In de vierde plaats, een Behuwd Oom, met zyne Behuwde Nigt, dat is, met de Dogter van de heele of halve Broeder of Zuster van zyne overleedene Huisvrouw, en met derzelver Descendenten; en eene Behuwde Moeije, met haaren Behuwden Neef, dat is, met den Zoon des heelen of halven Broeders of Zusters van haaren overleedcnen Man, of met derzelver Descendenten, zonderonderscheid, of uit het cerfte Huwelyk Kinderen zyn of niet.
Eindelek, alle Perfoonen, waar van de eene met des anders Bloedvrienden, in zodanige verboden graaden, te vóóren in onecht hebben geconverfeerd.
21.
Indien echter by fubreptie de Infchryving van Perfoonen, die in dusdanige verboden graaden zyn, mogt zyn gefchied, zal het Huwelyk daarop niet mogen worden voltrokken; en indien eenige zodanige Perfoonen fubreptief met eikanderen in het Huwelyk mogten komen te treeden, of ook zonder ingefchreeven te zyn, met eikanderen in Bloedfchande leeven; zullen dezelve daarover zonder oogluiking geftraft worden aan Lyf en Goed, naar bevind van zaaken.
B 3 22. Het



( 14)
22.
Het onderzoek en de Infchryving in maniere voorfchreeven voltrokken, en alles wel bevonden zynde, zullen de naamen, toenaamen en qualiteite.n van Bruidegom en Bruit, en derzelver woon- of refidentieplaatfen aangetekend worden in een Huwelyks-boek, daartoe by ieder Gerecht te houden.
23-
• In 'tbyzonder zullen ook de Secretarisfen houden een pertinent Register van alle voorvallen, die dagelyks, zo. omtrent de Infchryvingen, het gaan of geeven van Geboden , als de folemnifatiën van Huwelyken voorkomen; om ten allen tyde te kunnen 'dienen van bericht voor die geenen, en daar het zoude mogen behooren.
> De Huwelyks Geboden zullen op de drie, na gedaane Ondertrouw, eerst agtereenvolgende Zondagen worden afgekondigd op het gewoonen uur en ter plaatfe, daar men gewoon is Publicatien te doen, door den Secretaris, zyn' Subftitut of door den Vorster
of



ï is )
of Gerechts-bode; en zullen dezelve gefchieden met deze woorden:
„ De navolgende Perfoonen zullen met „ eikanderen treeden in den HuweJykeni • „ ftaat, als N. N. Bruidegom, woonen„ de te ....... , mct N> Bmit
„ woonende te } en zo ie-
„ mand eenige beletfelen of hïndernisfen, „ 'tzy van Bloede, Zwagerfchap of voor„ gaande belofte, waarom dit Huwelyk „ geen voortgang zoude behooren te heb„ ben, wil voorwenden, die zal het zei„ ven in tyds hebben bekend te maaken, „ daar het behoort."
" : ' *l» t^^iï-éïyi ■ is£
Indien een van beiden, in eene andere Plaats, als waar de Intékening gedaan wordt woonachtig is, of laatst een jaar en.zes weeken gewoond heeft; zullen de Proclamatiën der Ingefchreevenen ook moeten gaan, ter Plaatfe, waar dezelve zich met 'er woon bevind , of laatst een jaar en zes weeken zal gewoond hebben.
26.
En om alle bedrog te beter voor te komen,



C iO
-men, zullen Staófcm van de gedaane ïn» fchryving, behoorlyk gezégeld-, en met de hand van den Secretaris der Plaatfe waar de Inichryving gedaan is, geauthentifeerd, moeten vertoond en overgeleverd worden, by ieder Gerecht, waar de Proclamatiën in voege als voor, zullen moeten gaan.
27.
Die hunne Proclamatiën op verfcheiden' Plaatfen gehad hebben, zullen genoegzaame blvk moeten brengen, dat ze alle drie onverhinderd gegaan zyn, eer men hun ffi den Huwelyken-ftaat zal bevestigen, waar van mede aantékening gehouden zal worden, m het Huwelyks-Register, en aan het Gerecht dér Plaatfen, waar de Geboden gegaan zyn, blyk terug gebragt, dat de Ondertrouwden, volgens zodanige Atteftatie, Getrouwd zyn.
. : ) 28. - -
Op bloote infpraak, zullen geene Gecom.mitteerden uit den Gerechte, Commisfansfen tot de Huwelykfche Zaaken, of Secretarisfen de Proclamatiën mogen opfchorten maar de Oppofanten geweezen worden tot het Collegie van Schepenen, die na verhoor van des Oppofants redenen en motiven, or-



CJ7 )
ore zullen {tellen tot opfchorten, of nietopfchorten der Geboden.
i . 19.
Indien het Gerecht befluit tot opfchorting, zal't zelve hetverfchil, met den eerflen, immers ten langften binnen veertien dagen daar 11a in der minne of met uitfpraak afdoen, en de Oppofant in het ongelyk gefield zynde, zullen de Proclamatiën en folemnifatie des Huwelyks behoorlyken voortgang hebben, ten zy in cas van appel of reformatie, in welk geval de uitfpraak van hooger Rechter zal worden afgewagt.
30.
Indien iemand ter kwaader trouw, en zonder waarfchynlyken grond, de Geboden zal hebben gefchut; zal dezelve verbeuren vyftig Guldens, of meerder, naar gele* genheid vjin de Perfoonen, ten profyte van den Armen der Plaats, waar de Geboden gefchut zyn, en daar en boven arbitrair worden gecorrigeerd; behoudens nogthans aan partyën geïnteresfeerden, haare actie; van injurie tegen die geenen, die de Ge-* boden temerair zullen hebben gefchut.
C 31. In-



( i8 )
Indien een van beide der Ondertrouwden, voor of na de Proclamatiën, den anderen ligtvaardig laat zitten, blyvende ongetrouwd, of ook fubreptief met een ander vleefchlyk converfeerende, Ondertrouwende, of Trouwende, zonder te doen blyken van voorgaande belofte en Ondertrouw, door behoorlyke rechtsvordering wettig ontflagen te zyn; zal de Geïhteresfeerde zyne partyë ter eerfter inftantie beklaagen, waar by zich de Officier ex officio zal voegen, en die by uitfpraak bevonden word ligtvaardig en malicieus gehandeld te hebben, zal naar exigentie van zaaken geftraft worden.
32.
Wanneer de drie Proclamatiën zonder wettige infpraak gegaan zyn, eh niét eerder, zullen de Ondertrouwden zich in den Echten - ftaat moeten laaten bevestigen, immers ten langflen één maand na de derde Proclamatie, ten zy by ziekte, of andere noodzaakelykheid; waarop by de Officieren en Gerechten refpeétive fcherp reguard zal genomen worden.
33- En



( 19 )
33-
En zullen de Secretarisfen overal gehouden zyn, alle vierendeel jaars, aan de refpective Gerechten, overteleveren eene Lysfc van de geenen, die ongetrouwd blyven zitten, om dezelve tot het Trouwen te dwingen, of te ftraffen, als hier volgt:
34-
Zo wie langer als één maand, na gedaane Proclamatiën, zonder wettige redenen, waar over de Gerechten refpective zullen oordeelen, Ongetrouwd blyven, het zy dat ze te faamen woonen, -en als Echte Lieden leeven, of niet; zullen voor 'de eerfte maand,' ieder (ten zy blyke van de on« fchuld der eene partyë) verbeuren eene boete van vyftig Guldens; voor de tweede maand honderd Guldens; en voor de derde maand twee honderd Guldens; en by aldien zy langer Ongetrouwd blyven, zullen zy daartoe nogmaals gerechtelyk worden gedwongen , en de fchuldigen, in geval van onwilligheid, voor den tyd van tien jaaren, uit deze Provincie gebannen, of anders zwaarder aan den Lyve geflraft worden, en boven dien uit hunne Goederen, boeten of betaalen, naar de qualiteit van de Perfoonen, en de omftandigheden der zaaken.
C 2 35- De



( 20 )
35-
De folemnifatie van het Huwelyk zal gedaan worden ter plaatfe der gedaane Infchryving, by het Gerecht, of deszelfs Commisfarisfen, door den Secretaris, of zyn gezworen Subftitut; doch wanneer voorkomende omftandigheden niet toelaaten, de folemnifatie aldaar te doen; zal dezelve elders mogen gefchieden, mits blyvende binnen de Bataaffche Republiek, en hebbende cüvoorens geligt, en vertoond atteflatie en permisfie van den Gerechte der Plaatfe, waar de drie Proclamatiën, zonder verhindering gegaan zyn, dat zy by Commisfarisfen zyn •aangetékend, en mogen gaan Trouwen, voor zodanig ander Gerecht, als zy opgegeeven hebben, volgens de gebruikelyke ordre.
3<5.
Men zal niemand, wie hy zy, in huis mogen Trouwen, dan in geval van groote noodzaakelykheid, waar over het Gerecht voorzigtiglyk zal oordeelen, en dan niet anders als in 't bywézen van eenige Vrienden, of Gebuuren; en zal daar van in de Huwelyks-Registers pertinente aantekening gehouden worden.
37. Die



o£*t 37- • ;
Die buiten de Plaats hunner refidentie of wooning, of waar de Geboden gegaan zyn, Getrouwd mogten zyn, met blyk als voor, zullen niet mogen huishouden, noch zich met 'er woon in eenige Steden of Plaatfen dezer Provincie begeeven, voor dat aan de Officieren en Gerechten gebleeken is, dat zy wettig Getrouwd zyn, het welk zy, daar toe gerequireerd zynde, binnenveertien dagen, na de voorfchreeve folemnifatie door den Secretaris in het Huwelyks-Register zullen moeten laaten aantekenen; zullende zy, by gebreke van dien, vervallen in eene boete van vyf en twintig Guldens, en voorts van agt tot agt dagen in gelyke boete, mitsgaders arbitraire correctie, zo lange zy het voorf.. niet hebben volbragt.
38.
En vermits de ervaarenheid geleeraard heeft, dat meermaals de Trouwboeken door Oorlog, Brand, overgaan van Plaatfen, onagtzaamheid van goede bewaaring, of flofheid van Aantékenen vermist zyn, zal men terftond na de gedaane Trouw den Getrouwden (den Vermogenden op hunne kosten, en den Armen gratis) laaten toekomen eene C 3 be-



behoorïyke Trouwbrief, om ten allen tyde en in alle gelegenheden te kunnen dienen, naar behooren.
39-
Om voortekomen, dat de Perfoonen, welke zich ten Huwelyk begeeven, niet door al te groote kosten, worden bezwaard, zal voordaan voor het Aantékenen of in Ondertrouw neemen, het afkondigen der Huwelyks Geboden, en affigeeren derzelve, in die Plaatfen, waar zodanige affixie gebruikelyk is; als mede voor de kosten van het Trouwen zeiven, alles te faamen gerekend, niet meer behoeven betaald te worden, dan één Schelling aan ieder der twee Schepenen, of Commisfarisfen tot de Huwelykfche Zaaken, hier by gecommitteerd; twee Schellingen aan den Secretaris; en één Schelling voor den Secretaris, Vorster, of Gerechts-bode, die de Proclamatiën publiceeren.zal, maakende dus te faamen in alles, eenen Gulden, tien Stuivers; dan die geenen, die zouden mogen goedvinden, om op een anderen, als op den ordinairen dag, zich te laaten Infchryven, of Trouwen, zullen alsdan betaalen, voor ieder der twee Schepenen, of Commisfarisfen tot de Huwelykfche Zaaken, daar by gecommitteerd,
twee



C n )
twee Schellingen; voor den Secretaris zes Schellingen; en voor den Secretaris, Vorster, of Gerechts - bode, die de Proclamatiën publiceeren zal, twee Schellingen, en daar en boven gehouden zyn, aan den algemeenen Armen der Plaatfe hunner wooning, of refidentie, een aalmoes te geeven van veertien" Guldens; welke veertien Guldens, indien de Contractanten in verfchillende Plaatfen woonen, of refideeren, door de Armenkasfen van derzelver woon-, of refidentieplaatfen, ieder voor de helft, zullen worden genoten; alles boven de Zegels, en behalven het fchryven der Proclamatiën en Trouwbrief, door den Secretaris uitteleveren, waar voor, volgens het reeds gemaakte, of nog te roaaken Reglement van falaris, zal mogen gerekend worden.
40.
Die geenen, welke genoodzaakt zyn hunne Huwelyks Proclamatiën op twee of meer Plaatfen te laaten gaan, zullen op die Plaats, waar zy huiï Huwelyk niet voltrekken, voor het afkondigen der Proclamatiën en affigeeren derzelven, moeten betaalen twee Schellingen, en voor het geeven van een Declaratoir één Schelling, behalven de daartoe vereifcht wordende Zegels.
41. De



41.
De Bevestiging in den Huwelyken-ftaat, zal gefchieden op de volgende wys.
De Secretaris [preekt tot den Bruidegom:
„ Gy N. N. bekent hier voor de Wet „ en de Omfbaanders, dat gy genoomen „ hebt en neemt tot uwe wettige Huis-
• „ vrouw N. N., hier tegenwoordig, welr „ ke gy belooft nimmer te zullen verlaa„ ten, maar dat gy haar de dagen uwes
• „ en haares leevens zult aanhangen, lief
- „ hebben, en trouwelyk verzorgen en on„ derhouden; met haar in alle redelyk„ heid, vroomigheid en eerbaarheid lee„ ven en huishouden, en haar in alle dinr „ gen trouwe en geloof houden, gelyk „ een eerlyk Man betaamt en zyne Huis3, Huisvrouwe fchuldig is te doen."
- Belooft gy dit?
De Bruidegom antwoord, ja!
Tot de Br uit:.
„ Gy N. N. bekent mede voor de Wet a, en de Omftaanders, dat gy genoomen
„ hebt



( 25 )
„ hebt en neemt tot uwen wettigen Man „ N. N., hier tegenwoordig, die gy be„ looft nimmer te zuilen verlaaten; maar dat gy hem de dagen uwes en zynes „ leevens zult aanhangen, gehoorfaamen, „ lief hebben, dienen en helpen; met „ hem in alle redelykheid, vroomigheid „ en eerbaarheid leeven en huishouden, „ en hem in alle dingen trouw en geloof „ houden, gelyk eene eerbaare Huisvrouw „ betaamt, en haaren Man fchuldig is „ te doen."
Belooft gy dit?
De Bruit antwoord, ja!
De Secretaris zegt: geeft elkander de reg' te hand.
De Schepenen of Commisfarisfen zeggen: Vlieden Huwelyk is voltrokken.
42.
Onverminderd dit Ons Reglement, zal het aan een iegelyk, van welke Godsdienst hy zyn moge, vry flaan, zyn Huwelyk door een Kerkelyk Perfoon, of Geestelyken van zyne Gezindheid, volgens de wetD ten



ten en gebruiken der Kerke, waar toe hy behoort, te laaten Inzegenen; met dien verflande uogthans, dat geen Kerkelyk, of Geestelyk Perfoon, zodanige Inzegening zal mogen doen, dan na dat hem alvoorens zal gebleeken zyn, dat voorfchreeve Huwelyk, volgens dit tegenwoordig Reglement, voor de Wet voltrokken zy.
V :. :'':;o43r 'V- , . ' .
Zonder voorgaande wettige Echt-verbintenis met eikanderen, zal alle vleesfchelyke converfatie ongeoorloofd zyn; en zullen alle Perfoonen, die zich daaraan fchuldig maaken, als Hoereerders en Hoeren geftraft worden, zonder dat de Minderjaarigen zich daar mede zullen kunnen behelpen, dat zy van hunne Ouders'of-Voogden geen Confent, om te Trouwen, hebben kunnen bekomen.
44.
De Hoeren en Hoereerders zullen voor deeerfte reize met een geld-boete geftraft, of-te water en te brood gezet worden; en voor de tweede reize zwaarder gecorrigeerd naar exigentie van zaaken.
45. Al-



•( 27 ) 45-
Alle Hoerhuizen en Bordeelen , zullen terftond, na publicatie dezer, door de Officieren, of die geenen, die het Officie in loco waarneemen, worden uitgeroeid; en die bevonden word Bordeel of Hoerhuis te houde% of zich met koppelaryë te genee-' ren, en Hoereryë te befchikken; zal voor de eerfte reize vervallen in eene boete van honderd Guldens; en voor de tweede of volgende reizen, met eene zwaardere geldboete, en naar bevind van zaaken, zelfs aan den Lyve, geftraft worden.
Indien een Vader, Moeder, Broeder, Zuster, Oom, Moeije of Voogd, hunne Dogter, Zuster, Nigt of Pupille tot hoereryë mogten leveren; zullen dezelve aan den Lyve; en zo die koppelaryë met dwang heeft verzeld gegaan, of geftrekt tot Overfpel; zullen zodanige koppelaars geftrengelyk aan den Lyve, en naar exigentie van zaaken, zelfs met den dood, geftraft worden.
47-
Indien een getrouwd Man bevonden word D s met



( 28 )
met eens anders Huisvrouw overfpel te bedryven; zullen zy beiden met bannisfement en geld-boete, of naar bevind van zaaken, aan den Lyve geftraft worden.
48.
.Is het overfpel begaan by een getrouwd Man, met een ongetrouwde Vrouw, of by een getrouwde Vrouw, met een ongetrouwd Man, zo zal de Getrouwde daadelyk zyn Officie en Staat, (indien hy eenige binnen deze Provincie mogt hebben) verbeuren, en inhabiel verklaard worden, om eenigen Staat of Officie, binnen dit Gewest, te mogen bedienen, en boven dien gecondemneerd worden in eene boete van honderd Guldens; voor de tweede reize in eene boete van drie honderd Guldens, en voorts naar exigentie van zaaken by bannisfement of anders geftraft worden; zullende de ongetrouwde Vrouw of Man, zulks gedelinqueerd hebbende, voor de eerfte reize mede verbeuren eene boete van honderd Guldens, of voor een maand te water en te brood gezet worden; en bevonden wordende zulks meermaalen te pleegen, boven dien naar exigentie van zaaken, by bannisfement, of anderünts geftraft worden.
49- En



( 29 )
49-
En zulks, onvermincfèrd het recht aan de geöffenfeerde party, het zy Man of Vrouw, tegen den Overfpeeler, of Overfpeelfter competeerende, waaromtrent de actie geïnftituëerd moet worden voor die Gerechten, daar zulks mogt voorvallen.
50.
Geen Overfpeeler of Overfpeelfler zal mogen Trouwen, zelfs niet na den dood van de onfchuldige partyë, met de Perfoon, waarmede hy, of zy by het leeven van de onfchuldige partyë vleesfchelyk heeft geconverfeerd.
SiDie voorbedagtelyk twee Vrouwen of Mans, beiden nog leevende, Trouwen; zullen met bannisfement, of anderfints, naar bevind van zaaken; en die zich met de tweede vermengen, de eerfte nog leevende ; zullen openbaarlyk aan den Lyve, anderen ten exempel, geftraft worden.
52-
Zo wie eenig getrouwd Vrouwsperfoon, D 3 aan



( 30)
aan haaren Man ontvoert; zal aan den Lyve geftraft wordi'Y; en zo iemand een ongetrouwd Vrouwsperfoon aan haare Ouders of Voogden ontvoert; zal dezelve met geld boete; en by aldien de ontvoering met bedrog, of geweidis gepaard geweest; met bannisfement, of aan den Lyve, naar bevind van zaaken, geftraft worden; en zo door voortvlugtigheid van den ontvoerder, of anderfints, dezelve poene tegen hem niet konde worden geëxecuteerd, en hy geduurende zyn abfentie, met de ontvoerde Vrouwe kwam te Trouwen; zal dezelve Trouw nul zyn, en van geener waarde, en geen ëffea van wettig Huwelyk, binnen deze Provincie, kunnen genieten, ten waare, zo veel de ongetrouwde Vrouwe aangaat, de Ouders of Voogden, daarin hadden geconfenteerd, en het Huwelyk, overeenkomftig dit ons Reglement, voltrokken worde. En zullen de geenen, die kennis hebben van de ontvoering, en daartoe met raad of daad zyn behulpfaam geweest; met geld-boete, of m geval van geweld, naar exigentie van zaaken, aan den Lyve geftraft worden.
53-
Die een eerbaare jonge Dogter, minderof meerderjaarig zynde, met fchoone woorden



C 30
den van Trouw-beloften of anderfmts, verleid, en door byflaap in haar eer krenkt en bezwangert; is gehouden, -(indien hy haar niet Trouwt) haar, naar haare qualiceit, ter arbitrage van den Rechter, te doteeren, en tot breuke te betaalen honderd Guldens; en, indien hy zulks meermaalen aan andere eerbaare JDogters doet; zal hy van zyne Alimentatie, Beneficie, of Officie., (indien hy eenige mogte hebben) vervallen zyn, en naar gelegenheid van zaaken, arbitrair worden geftraft,
54-
Tot voorkoming, dat dit Gewest niet met Bastaarden en Hoeren-Kinderen worde vervuld, of door het adopteeren derzelven, aan de Echte-Kinderen ongelyk gedaan worde; zal het aan niemand, wie hy zy, vryftaan, eenige Onechte-Kinderen in, of aan te neemen, zonder het zelve alvoorens, aan den Gerechte hunner woonplaats bekend gemaakt, en van het zelve fchriftelyk confent verkreegen te hebben; en zullen de Gerechten nimmer toeftaan, dat iemand zich laat uitkoopen, om zodanige Kinderen altoos te houden, en op te brengen; maar daar en tegen op kosten van de Befteeders, of van de geenen, die Onechte-Kinderen
aan-



C 3* )
aanneemen, pertinente notitie, in een byzonder Boek, doen houden, van de Contracten, die gemaakt worden, den tyd voor hoe lang, den prys waar voor, wie de Ouders, wie de Befteeders zyn, en waar-van daan; vooral ook zullen de Gerechten zorgen, dat genoegfaame Cautie gefteld worde, dat die Onechte-Kinderen niet 'zullen komen ten laste van de Gemeente, of den Armen; en wyders naauwkeurig acht geeven, dat de tyd der aanbefteeding geëxpireerd zynde, die Kinderen terftond terug gezonden worden naar de Plaatfen, waar zy van daan gekomen zyn; op poene, dat de geenen, die contrarie dezer, Onechte - Kinderen zullen aanneemen, verbeuren zullen eene boete van vyftig Guldens.
55-
! En ten einde de ontugtigheden te meer te ondekken en tegengaan, zullen alle Münicipaliteiten in deze Provincie, de Vroedmeesters en Vroedvrouwen, onder folemneelcn Eede doen belooven, (hun den Eed wel beduidende) dat zy binnen vier en twintig uuren na de geboorte van eenig Onegt Kind,, het zelve, met den naam en wooning der Moeders, aan haar en de Officieren der Plaatfen zullen aanbrengen, op dat
de-



C 33 )
.dezelve naar qualificatie van de bastaardyë; tegen de zodanige procedeeren, als hier boven is geftatuëerd, en zal van die aangiften in het voorgenoemde Boek, ten koste der Moeders, notitie gehouden worden.
In alle incestuëufe Overfpeelingen en diergelyke Hoereryen, zal preventie van hooge en laage Juftitie, daar toe gequalificeerd zynde, plaats hebben.
57-
. Alle booze converfatie en bitterheid, welke dikwils den grond legt, tot verlaating en weglooping van malkanderen, zal na kennis van zaaken, by praeventie als voor, ernstig worden geftraft met geld-boete, gevangenis of anderfmts, naar rechten, zonder dat iemand met geraas, complotteryen of baldaadigheid, onder den naam van den Beer te jaagen, of onder welk prsetext ook, eenige infolentiën tegen zodanigen zal pleegen; op poene van als oproerig te zullen worden geftraft,
58-
En indien de huislyke onlusten te hoog E gaan



( 34)
gaan en te lang duuren, en de aangewende gerechtelyke middelen niet helpen, zullen de Gërechten wel mogen verftaan tot fcheiding van Tafel, Bed en Bywooning, maar niet van den Echt-band, en ook niet anders, als met oogmerk, om partyën altyd weer te vereenigen.
59-
Voorts, vermits, in de Huwelykfche Zaaken , met den aankleeve van dien, veele gevallen voorkomen, die hier niet zyn uitgedrukt; zal in alle zodanige voorvallen, by de refpe&ive Gerechten worden voorzien, en by hun daarin zwaarigheid bevonden wordende; zullen dezelve gebragt worde» voob Onzen Hove van Juftitie, naar wiens oordeel en uitfpraak, een iegelyk zich zal hebben te reguleeren.
6b.
En op dat dit Ons Reglement te beter mag onderhouden worden; zullen de Gerechten en Secretarisfen verplicht zyn zorge te daaagen, dat één of meer Exemplaaren van het zelve akoos by de hand zyn.
6i. En



(35,3 6"i.
En zal dit Reglement jaarlyks eens voor den Volke gepubliceerd worden.
Zullende van de boeten of breuken, voortfpruitende uit de overtreeding van het tegenwoordig Reglement, genoten worden een derde door den Officier, die de calange doet; het andere derde door den Aanbrenger; en het overige derde gedeelte door den Armen der Plaats, waar de overtreeding zal zyn begaan.
Behoudende Wy ten allen tyde aan Ons de interpretatie, vermeerdering en vermindering van dit Reglement, naar gelegenheid van tyden en zaaken.
Aldus gedrrefteerd ter Vergadering der Reprefentanten voorm., in den Bofch, den 20 Oclober 1796, tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
QVas geparapheert') G. BUYSEN, vt. {Onder fiond) Ter Ordonn. van dezelve, (JVasgetékend') De BRUYN, Griffr.
En was het Zegel van Bataaffch-Braband op het fpatium gedrukt.



IN DEN BOSCH, By HOFFERS & ARKESTEYN, Boekdrukkers in de Orthe-ftraat.