HISTORISCH
DAGBLAD
In zeven achter den anderen uitgekomene Nommers ▼an ons Hiftorisch Dagblad van Zeeland, hebben wy ter kennis van onze Medeburgers gebragt alle zoodanige Stukken en Refolutien , welke, onder het menigvuldig verhandelde ter reprafentative Vergadering van Zeeland, door ons geoordeeld wierden te behooren tot- en te vallen onder het plan, 't welk wyons, in onze werkzaamheid, ten dezen opzichte, "hadden voorgefteld, en in het eerfte Nommer van dit ons Dagblad breeder is omfchreven en opgegeven.
}Vy hebben, tot ons genoegen, de te vredènheid van die gene onder onze Medeburgeren, wier oordeel ons niet onverfchillig is, over de wyze van onze werkzaamheid mogen ontwaren, het geen ons niet A wei-
V A N
ZEELAND.
N°. i.



( 2 )
weinig ten fpoorflag ftrekt, om, niet alleen in onze onderneming met alle vlyt te volharden, maar ook, indien het mogelyk is, deze wyze van werken te verbeteren en te volmaken.
Offchoon wy met de meest mogelyken fpoed, ons werk hebben traéhten voort te zetten, en, om zoo fpoedig doenlyk, met den tegenwoordigen loop der deliberatien gelyk te zyn,. ieder Nommer de grootte van 16 pagina's gegeven hebben , zoo hebben wy, «tesniettegenftaande, ondervonden, dat het verhandelde ter bovengemelde Vergadering, het welk ons kon tepas komen, van tyd tot tyd, zoodanig is vermenigvuldigd, dat ons altoos, een ruime voorraad zou overig zyn, en even, daar door, de geoorloofde weetgierigheid en het geduld onzer Medeburgers merkelyk zou zyn geöeffcnd geweest, alvorens wy met onze wekelyksch uit te komene Nommers den fnelien loop van de voornoemde deliberatien zouden hebben ingehaald.
Het is hierom, dat wy, min of meer onvoldaan over ons zelve, al federt eenigen tyd, na middelen hebben uitgezien, om dit gebrek te verhelpen, en onze werkzaamheden te befpoedigen en te verhaasten.
Thans doet zich daar toe eene gelegenheid aan ons voor,° die wy niet kunuen nalaten aan te grypen.
De Vergadering van Zeelands Volks-Repraefentanten is, zoo als reeds bekendis, nu onlangs op eenen
aa-



Cs)
anderen en gehcti nieuwen voet ingericht, en het is hier uit, dat wy gemeend hebben aanleiding te kunnen en te moeten nemen, om het hier vorengemelde gebrok te verhelpen en de volgende week aan onze Medeburgers bekqnd te maken dat geen, het welk de vorige week ter reprsefentative Vergadering zal zyn voorgevallen en tot ons voorgefteld plan behoort.
Wy beginnen dan wederom met Nommer i. van ons Hlflorisch Dagblad van Zeeland, in zich zullende bevatten alle die Refolutien, Publicatien, enz., wetke door de thans op nieuw geörganifeerde reprEefeutative Vergadering van Zeeland zullen worden genomen en verzonden, voor zoo verre dezelve als gevolgen van de Revolutie kunnen worden aangemerkt, en tot het algemeen en byzonder belang der Ingezetenen betrekking hebben.
Wy zullen evenwel de zeven eerde Nommers van ons ander Hiftorisch Dagblad niet onvervolgd, en een ledige plaats laten, tusfchen den 23 Maart dezesJaars en den ao July daar aan, de dag dat de nieuw geörganifeerde Vergadering hare eerfte Zitting gehouden heeft; neen, wy hebben een voornemen om van tyd tot tyd, en zoo dikwyls mogelyk, een Nommer uit te geven, tot zoo lang dat wy met ons ander Dagblad tot op den datum van den 20 July zullen gekomen zyn; wanneer wy op die Nommers, die het verhandelde in zich bevatten van den dag af, dat de Vergadering , uit, door het Volk van Zeeland, gekore Reprsefentanten, beftaan hebbe, en op die, welke een aanTang nemen met den dag der reörganifatie, een afA a zon-



(4)
zonderlyk Register zullen maken, en op het einde van dit Jaar nevens dit Dagblad uitgeven.
Wy beginnen dit Nommer met het Reglement tot reörganifatie van de Vergadering der Provifionele Reprtefentanten van het Folk van Zeeland, gearrefteerd den 6 July dezes Jaars, het geen, wanneer men deszelfs datum raadpleegd, hier eigentlyk niet zoude te huis hooi en, als zynde door de vorige Vergadering vastgefteld; dan, wy hebben begrepen, alvorens de daden van deze nieuwe Vergadering bekend te maken, de voet en de gronden van hare werkzaamheid te moeten voor af zenden.
RE-



(5)
REGLE ME NT tot re'irganifatie van de Vergadering der Provifionele Repr oefent anten van het Folk van Zeeland.
Articul i.
De Vergadering zal beftaan uit Gedeputeerden wegens de befbten Steden en het Land, invoegen als volgd:
Vit Middelburg - . zes>
Uit Ziericzee ... twee.
Uit Goes - . . twce>
Uit Tholen - . ggn
Uit Flisfïngen - - twee? Uit Feere . „ .
Uit Walcheren en St. Joosjand - drie, Uit Schouwen en Duiveland, met
Sommelsdyk ... twee.
Uit Zuidbeveland - . (]rje>
Uit Tholen en Philips land - één. Uit Noordbevcland en Wolf aar Is-
M - - . r één.
te finnen - vier en twintig. Art. 2.
De Municipaliteiten of Regeeringen der befloteu Steden, en de Collegien van Kiezers der onbefloten Steden en Parochiën ten platten Lande, zullen het recht hebben, om de Gedeputeerden te benoemen, by 't voorgaande Articul, voor hunne Stad of Eiland bepaald; echter zullen dezelve niet verplicht zyn, uit A 3 huw



co
hun midden te deputeren, maar kunnen daar toe ook verkiezen andere Perfoonen.
Art. 3.
De Gedeputeerden zullen moeten bereikt hebben den ouderdom van vyf en twintig Jaren, ten minlten federt één Jaar binnen deze Provincie gewoond ben, en kunnen doceren een zeker intrest te hebben in het Credit van dezelve; wyders zullen dezelve moeten ftaan ter goeder naam en faam, en wezen van bekende deugd, kunde en welgezindheid, mitsgaders volkomen toegedaan aan de thans aangenome11e gronden van 't maatfchappelyk Beftuur; zullende voorts niet mogen ftaan in eenigen dienst, welke hen in de waarneming van hunnen Post, als onaf hankelyke Vertegenwoordigers des Zeeuwfchen Volks, hinderlyk zoude kunnen zyn.
Art. 4.
Alle de Gedeputeerden moeten hebben een onbepaalde of volftrekt plenaire last en macht, om al dat geen te helpen befluiten en effectueren, 't welk het belang en welzyn dezer Republicq in 't gemeen en van deze Provincie in 't byzonder vorderen; en zullen dezelve mitsdien in geenerley gevallen of zaken eenigen last of inftructie van hunne Committenten mogen vragen of aannemen, om zich in hunne advyfen daar na te reguleren; dewyl hun plicht medebrengt de algemeene belangens des Vaderlands en der Pro* vincie voor te ftaan en te behartigen, zelfs, desnoods, met opoffering van het afzonderlyk en daai tegens ftry» dend belang van de Stad of het Diftrict, van welke sy hunne Commisfie hebben; zullende gemelde Gede-



Cf)
deputeerden aan niemand, dan aan het geheele Zeeuwfche Volk verantwoordelyk zyn, zonder dat echter een ieders byzondere opinien of advyfen immer aan eenige verantwoording kunnen worden onderworpen.
Terwyl eindelyk van de hier bovengemelde onbepaalde en plenaire macht der Gedeputeerden, expresfelyk worden uitgezonderd alle befluiten tot verandering der Grondwetten en Regeeringsform van deze Republicq of der Provincie van Zeeland, als waar toe, zonder toeftemming der Committenten en oproeping des Volks, niet zal vermogen te worden gerefolveerd. Art. 5.
De Gedeputeerden ftemmen hoofd voor hoofd , brengen elk ecne concluderende Hem uit, en formeren , in alle gevallen, de conclufie by meerderheid van ftemmen, behalven alleen in de navolgende zaken, waar toe zestien uniforme ftemmen worden vereischt; te weten: in het opftellen van Schattingen, Impofitien of eenige Belastingen, hoe genaamd, niet alleen voor de eerftemaal, maar ook by iedere vernieuwing of verzochte continuatie van confent; waar onder nochthans niet begrepen zyn de deliberatien over de form , plaats en tyd van invordering of diergelyke accesfoiren.
Alle Oftroyen, Gratiën, Exemtien , Dispenfatien, afdoening of converfie van Fideïcommisfen, furcheance vaniden loop der Juftitie , en generalyk alle zoodanige Beneficiën, welke Reprsefentanten van een Souverain Volk, uit hoofde van de macht, aan hun toevertrouwd , kunnen verleenen.
En wyders verandering in het ftuk der Munt.
A 4 Art.



(8) Art. 6.
Des zal geen Vergadering gehouden, veel min be» fluiten genomen kunnen worden in eenigerlci zaken of gevallen, ten zy met ten minlten zestien Leden. Art. 7.
Ingevalle de ftemmen fteken , zal, volgens de ftem van den Prsfident of die zyn plaats bekleed, de conclufie worden genomen; echter zal een derde der prsefente Leden de conclufle kunnen doen aanhouden tot de naastvolgénde Sesfie.,
Voorts word de orde en wyze van delibereren, ftemmen en concluderen, gelaten, voor zooverre met den inhoud dezes niet ftrydig is , op den jegenswoordigeji voet, tot dat, daar omtrent, by de Vergadering zelve nader zal wezen gedisponeerd.
Art. 8.
De Commisficn van alle de Gedeputeerden moeten zyn zyn voor drie maanden, na welken tyd zy gecontinueerd kunnen worden door hunne Committenten, doch niet langer, dan voor andere drie maanden tevens. Art. 9.
Het falariëren der Gedeputeerden blyft provifioneel ten laste en ter bepaling hunner Committenten. Art. 10.
De Vergadering zal benoemen een Prafident voqf drie maanden, en verkiezen twee Secretarisfen voor een onbcpaalden tyd , echter tot wederopzeggens toe, Art. n.
Dezelve zal Insgelyksch benoemen en aanftellen zoo-' danige Commités, als noodig zullen geoordeeld wor. U ■ • ■■ - . .. den,



den, zoo om de Vergadering voor te lichten , ais ver-» der uit te voeren het geen by dezelve zal zyn belloten i mitsgaders die tot het beftuur der zaken en belangen van de Provincie vereischt worden;
Art. 12.
De Vergadering zal provifioneel en tot derzelvernai dcre dispofltie, byalle gewoone deliberatien, ad andiendum, openftaan voor alle de Leden der Collegien * door welke de Gedeputeerden benoemd zyn. Art. 13.
De Vergadering van deze nieuwe Gedeputeerden: zal hare eerfte Zitting nemen veertien dagen na het arreflercn van dit Reglement, doch vóór den aanvang harcr defiberalien , zal door elk der Leden, in handen van een der aétuële Sccretarisfen van deze Provincie, worden afgelegd den navolgenden Eed:
Ik zweere, dat ik de Oppermacht des Volks, mitsgaders de Vryheid en Belangen der Ingezetenen vati Zeeland get> ouwelyk zal handhaven '; dat ik alle Commisfien my opgelegd ncnirftiglyk en naar plicht zal uitvoeren ; dat ik voor een ieder fecreet zal houden het geen by de Vergadering als zoodanig zal zyn geconfidereerd en voor zoo lang zulks by dezelve noodig zat zyn geoordeeld; en voorts, dat ik my fpeciaal zal gedragen na het vierde Articul van 't Reglement, waar op deze Virgadering is geconflitueerd.
■ Zoo waarlyk helpe my God Almachtig! Art. 14.
De Vergadering zal een nader en vollediger Plan van Repraafentatie des Zeeuwfchen Volks, aan de ComA 5 mi



( io )
jnitterende Collegien ter bekrachtiging door het Volk, moeten overgeven vóór den eerften February 1796, en het zelve aldus gefanctioneerd zynde, in werking moeten brengen vóór den eerften April daar aanvolgende; terwyl dit Reglement en de wyze van deputatie met laatstgemelden tyd van zelve zal ophouden, en al het geen na dien tyd door deze Vergadering mocht worden befloten en verricht, als abfolutelyk nul en eene dadelyke inbreuk op de Souverainkeit van het Volk, onbeftaanbaar en ftraf baar zal zyn, ten ware dezelve door het Volk ujtdrukkelyk wierde gecontinueerd,
AJdus gedaan en gearrefteerd in de Vergadering der Provifionele Reprsfentanten van het Volk van Zeeland. In 't Hof aldaar, te Middelburg, den 6 July 1795. Het eerfie Jaar der Bataaffche Vryheid.
(Onder ftond) My Bekend.
(Was geteekend) W. A. D E B E V E R E N.
FORMULIER van de Commisfien der Gedeputeerden.
De Municipaliteit der Stad . . . . ef V Collegie Van Kiezers uit den Eilande van ..... verklaart te hebben gecommitteerd, gelyk gecommitteerd word by dezen, den Burger N. N. wonende te .... . Stad
ora wegens opgemelde g-land£- te compareren ter Vergadering van de Provifionele Reprafentanten van ^geland, en aldaar te helpen delibereren en befluitpn



(")
op alle voorkomende zaken, zoo als hy in gèmoede, ten beste van 't algemeene welzyn dezer Republicq en van deze Provincie zal oordeelen te behooren , zonvan ons of iemand anders, eenigen last of indructie noodig te hebben of te mogen ontvangen, dan alleen in 't ftuk der Grondwetten of Regeeringsform dezer Republicq in 't gemeen en van deze Provincie in 't byzonder, waar vandenzelven zal gehouden zyn, aan ons kennis te geven, ten einde daar op te verdaan , en volgen de intentie van de Stemgerechtigde In- en Opgezetenen van deze welke wy hem
Gecommitteerde daar op zullen doen geworden; gevende mitsdien aan denzelven, voorts in alle andere zaken en gevallen, hoe genaamd, eene zoo volftrekt onbepaalde macht, last en auctoriteit, als aan een Volks-Reprafentant by mogelykheid gegeven kan worden, met belofte van te zullen approberen en van waarde houden al het.geen by denzelven, in die relatie, uit krachte dezes, gedijurende den tyd van drie maanden, of van den tot den
zal worden gedaan en verricht, zonder aan ons of aan de Ingezetenen van deze gehouden te zyn,
eenige de minde verantwoording, als welke hy alleen aan het geheele Zeeuwfche Volk, maar niet aan een gedeelte van dien verfchuldigt is.
r Ten blyke hier van, hebben wy j dezen met onzer Stede Zegel bekrach-
Voor de Stedeni tigd' en door onzen Secretans doen
Ionderteekenen, te .... den Het eerfte Jaar dsr Bataaffchs ^ Vryheid.
Voor



ƒ Ten blyke hier van , hebben wy dW j zen ondertcckend, in onze Vergade* Voor 't Land. < ring, gehouden te... op heden den ...
I Het eerfte Jaar -der Bataaffche ^~ Vryheid, Né B. Door alle de Kiezers te onderteekenen.
EERSTE ZITTING, Byëenkomst en Belediging der Leden van de Vergadering der Repr&fentanten van het Volk van Zeeland; aan/lelling van een Prxftdent, eerften Secretaris en eerften Gommis ; en aanvaarding van het Pr&fidium door den Praftdent, alles op den 20 July 1795. Het eerfte Jaar der' Bataaffche Vryheidi
De Gedeputeerden , deze Vergadering uitmakende, te weten: de Burgers de Beveren, van der Palm, Appelius, van Rooyen, van Sonsbeeck,Fokker, Visfer Cnspz.,Ball. Evera , Ra bi nel, Sandra, Rader macher, Kodde, den Boejf, Liebert, de Kater, Goemans, van Eikeren en Egter, [zynde de Gedeputeerden van Tholen, Veere, Let platte Land van Tholen en St. Philipsland, en JMoordbeveland en Wolphaartsdyk, ter dezer Sesfie niet tegenwoordig] ingevolge het 13 Articul van het Reglement, den 6 dezer gearresteerd, heden by den anderen gekomen zynde, en provifioneel na den lang der Committerende Collegien, Sesfie genomen hebbende, hebben dezelve , al mede conform het vooffchrevc Articul, in handen van deu Burger de Beveren, .V J als



C 13)
als Secretaris van 't Land, afgelegd den Eed daar by bepaald, die zulks mede als Gedeputeerde van Middelburg heeft gedaan, in handen van den Gedeputeerden wegens Middelburg, J. P. Fokker. En heeft daar op gemelde Burger de Beveren, als de eerfte Gedeputeerde wegens Middelburg, aan de Vergadering in confideratie gegeven, of dezelve, als nu een aanrang harer werkzaamheden zullende maken, niet zoude goedvinden , tot de directie van zaken te verkiezen en aan te ftellen een Prafidcnt en twee Secretarisfen, ingevolge het geen al mede by het voorfchr. Reglement is gearresteerd.
Waar op gedelibereerd zynde, is, met eenparigheid van ftemmen, tot Praifident, als mede ook tevens tot eerften Secretaris aangelteld de Burger de Beveren, voor den tyd, als insgelyks by het voorfchr. Regie, ment is goedgevonden, enbyprovifie op deInftrucYie, voor den Raadpcnfionaris en Secretaris dezer Provincie , voormaals gearresteerd, mitsgaders op den Eed , bevorens aan den Lande gedaan, als mede op dc Tractementen en Emolumenten, tot hier toe genoten, tot dat omtrent voorfchr. Inftrudtie nader zal wezen gedisponeerd; wordende, nopens de benoeming van een tweeden Secretaris, de deliberatien voor als nog aangehouden, En vervolgens op den Prrcfidialen Stoel zyn plaats genomen hebbende, heeft hy Prsefident aan de Vergadering gecommuniceerd, dat hy de qualkeit yan Gedeputeerde ter dezer Vergadering, met den als nu op nieuws aan hem opgedragen Post van Secretaris , piet compatibel oordeelende, de cerstgemelde verklaarde.



C 14 )
de als nu neder te leggen, zullende door hem daar van aan de Municipaliteit der Stad Middelburg kennis worden gegeven; hebbende vervolgens, in qualiteit van Secretaris, in confideratie gegeven, of de Vergadering als nu ook niet zoude goedvinden, tot adfiftentie van het Minifterie, aan te ftellen twee Commifen, 't welk door alle de Leden is geaggreëerd: en wyders, op voordracht van hem Prafident, by provifie tot eerften Commis zynde aangefteld , den gewezen Gommis Jan Adriaan Modera, op den voet, Eed en Inftruftie , mede nader te bepalen, mitsgaders op de tot hier toe genotene voordeden, is dezelve in de Vergadering gecompareerd, en tot het bywonen der deliberatien, en extenderen der Refolutien geadmitteerd; terwyl, met opzicht tot de aanftelling van een' tweeden Commis, de deliberatien voor als nog zyn aangehouden.
Al hetwelk verricht zynde, heeft de Burger de Beveren zyn Praefidium aanvaart, en de Vergadering geopend met de navolgende aanfpraak:
Burgers Repr&fentanten! Ik zie my dan door uwe eenparige begeerte geroepen , niet alleen om mynen vorigen Ministeriëlen Post weder te aanvaarden, maar ook dien van Voorzitter, in deze thans nieuw geörganifeerde Vergadering, op my te nemen.
Hoe zeer ik door deze beflisfende blyken van uw vertrouwen, met de levendigfte gevoelens van erkentenis vervuld ben, fchroom ik echter niet te belyden,
dat



( 15)
dat ik vurig gewenscht had, eens eindelyk eenige verademing van myne rustelooze bezigheden te mogen genieten, en , kon het zyn, myne overige dagen in den fchoot myner Vrienden en Naastbeftaanden ten einde te brengen. De tydsomftandigheden, welke wy thans beleven, het gewicht van dezen dubbelen Post, het gevoel van de zwakheid myner ziels- en licliaams vermogens , moesten dit myn vcrlaugcn volkomen billylyken.
Dan, ik gevoel tevens wat ik, als Burger, aan myn Vaderland vcrfchuldigd ben. Ik begeer, geenzints de beweegredenen van anderen te beöordcelen, maar ik voormy houde het daarvoor, dat wanneer ik, vooral in een tyd als deze is, op eer.c wettige wyze, door het beftuur der Goddelyke Voorzienigheid, tot den dienst van het Vaderland , worde opgeroepen, ikgecne vryheid in myn geweten heb , om, zoo lang ik oordeel nuttig te kunnen zyn, my aan die roeping te onttrekken.
Ziet daar, Burgers Reprasfentanten ! de eenige reden, welke my doed befluiten om den Post, dien Gylieden my hebt opgedragen, in ootmoedig vertrouwen op den Goddelyken byfrand , provifioneel te aanvaarden j, zoo iemand my eenige andere bedoelingen toefchryft, doet men my groot onrecht; en dit immers weet ik, Medeburgers ! dat by Ulieden geen plaats heeft, of Gy zoudt my zulke gewisfe bewyzen van uw vertrouwen nooit gegeven hebben,
Ont-



C 16)
Ontfangt dan nu, Medeburgers! daar ik deze Vepgaderang opeuc, myne hartelykc galufowegfching met de aanvaarding' uwer belangryke Posten; de Almachtige geve daar toe Heil en Voorfpoed!
Het tydftip, Burgers! waar in wy ons het beftuur van 'sLahd zaken zien toevertrouwd, is buiten tegenfpraak het gewichtigfte, dat immer in de Gedenkboeken van Nederland is opgetcekend.
Sedert korten tyd van eenen verderfelyken Oorlog verlost, met het machtigde Volk der Aarde vcrè'enigd, mogen wy ons, op dezen vryen grond, in het genot van vccle onfehatbare, zoo Burgerlyke als Godsdienstige voorrechten verblyden en Hem loven, dio ons nochmaals van den oever onzes onvermydtlykeu ondergangs op eene wonderdadige wyzc heeft uitgered ; want voorzeker, wie toch, die onze lotgevallen, vooral in dezen laatftcn tyd, met een bedaard en oiizydig oog befchouwd, moet niet in allen dezen deu zichtbaren Vinger eener Aanbiddclyke en tot ons behoud genegcne Voorzienigheid, met den diepÜeu eerbied, aanl'chouwen en erkennen.
Aan den anderëh kant moet elk Vaderlands hart, by het inzien der gevaren, welke ons noch van alle zyden omringen, met de rechtmatigfte bekommering vervuld worden.
Ik behoef dit akelig tafereel voor Ulieden niet in byzonderheden af te malen; Gy kend , Gy gevoeld dit
al-



C 17)
alles; dan even die gevaren, verre van ons geheel id ontmoedigen , moeten onzen Wakenden yver verdubbelen , om met nieuwen moed en ftandvastighcid, alles, al moest het zelfs onzen laatften droppel bloeds zyn, voor 't behoud van ons dierbaar Vaderland op te zetten.
Maar, Medeburgers! zullen wy hier in immer Hagen, aller pogingen moeten te famen gevoegd, aller harten en handen moeten vereenigd worden ; Vrede , niet alleen van buiten, maar' vooral ook Vrede van binnen, moet het algemcene doelwit zyn; alle denkbeeld van triumph eener zoogenaamde party over do. andere moet vernietigd, alle haat, partyfehap en wraakzucht moet wclmeenend afgelegd; eendracht, hillykheid, menschlievenheid, ware verlichting moeten allezints aangekweekt, geene gevoelens maar flechts wandaden moeten geftraft, onze verdwaalde Medeburgers moeten, alleen door overreding, te regt gebragt en door liefde gewonnen, met één woord , het onderling vertrouwen en eensgezindheid moeten herfleld worden, of wy zyn waarachtig verloren.
Ziet daar, Medeburgers! myne gevoelens; hoe zeer dezelve aan de meesten uwer bekend zyn , heb ik echter nodig gedacht, die nochmaals opentlyk aan den dag te leggen, op dat niemand in my bedrogen zy; ik heb myne politicque denkenswyze nimmer bedekt gehouden ; het is niet van gisteren of heden, dat ik de leer eener welbegrepcne Vrylieid en Gelykheid beleden, dat ik de onvervreemdbare Rechten van den Mensen en Burger en daar uk vogrtfpruitende Oppermacht



( -O
macht des Volks geëerbiedigd heb; ikwensch die gevoelens tot mynen laatften ademtocht te belyden en voor te ftaan, maar nooit zal ik goedkeuren, dat die eerwaardige benamingen tot verkeerde oogmerken misbruikt worden; nooit zal ik my door niets beduidende machtfpreuken laten bewegen om de hand te leenen tot daden van geweld en onrecht; orde, rechtvaardigheid, billykheid, noodzakelyke ondergefchikthcid, eerbied voor- en gehoorzaamheid aan de Wetten moeten gehandhaafd worden, of een Paradys zelve zou eene woesteny worden.'
Ik durf my verzekerd houden, Medeburgers! dat even deze uwer aller gevoelens zyn, en, God zy geloofd! dat Volk, 'twelk aan ons de zorg voor zyne belangens heeft toevertrouwd, heeft ons tot op dit oogenblik geene redenen gegeven, om te vermoeden, dat wy ongelukkig genoeg zouden zyn, om met het zelve over deze onze grondbeginfelen het allcrminfte verfchil te hebben, en de Hemel beware ons, dat dit edelmoedig en weldenkend Volk immer, aan gevaarlyke verleiders van buiten, het oor leene!
Gaat dan voort, Burgers Reprafentanten ! de vrienden en leidslieden te „zyn van uwe Medeburgers; geniet daar van beftendig de zelfbeloonendc bewustheid en het daar aan verbonden Goddelyk welbehagen; en blyft nog lang de gezegende middelen en gelukkige ooggetuigen van het heil des Vaderlands!
Waar op alle de Leden den Prafident en elkander onderling hebben gecongratuleerd.
GOM-



( 19 )
COM MISSIE aangefteld tot verdere organifatie der Vergadering van de Reprafen* tanten des Volks van Zeeland, den ao Julj 1795-
Op het geproponeerde van den Prafident, is goedgevonden en verftaan, aan te ftellen eene Commisfia van vyf perfoonen, om met den anderen te concerteren, en de nodige arrangementen» te maken tot de verdere organifatie dezer tegensvvoordige Vergadering, en daar van ten fpoedigften Rapport uit te brengen. Wordende daar toe benoemd en gequalificeerd de Burgers van der Palm, van Rooyen, Appelius, Visfer en Sandra, met den Secretaris.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, a 3 ftuivers; en voorts alom te bekomen.






HISTORISCH
DAGBLAD
Van
ZEELAND.
N°. a.
RAP PORT van de Commisfie tot het beramen der noodige arrangementen tot verdere organifatie der Vergadering van de Provifionele Reprtefentanten des Volks van' Zeeland, aldaar uitgebragt den 21 July 1795; en Refolutie op het zelve, ter aanftelling van een Committé vati Financie; een van Onderzoek , en een van Algemeen JVelzyn, Waakzaamheid en Veiligheid, met benoeming en beëediging van de Leden derzelve Committés.
De Secretaris heeft gerapporteerd , in naam van de Commisfie, by Refolutie van gisteren benoemd ter 8 exa-



C aa )
examinatie van al het geen tot de verdere organifatie dezer Vergadering als nog zal worden gerequireerd; dat welgemelde Gecommitteerden in de eerfte plaats, ten voorfchr. einde hadden ontworpen een nader concept Reglement, 't geen hy Secretaris de eer had, nevens dit Rapport over te leggen, en het welk by de Vergadering geappreteerd wordende, zoude kunnen worden gedrukt, om nevens dat, het geen op den 6 dezer maand, by de vorige Vergadering is gearresteerd tot rcgulative op de orde en het beleid van zaken dezer Vergadering te ftrekken.
Dat de werkzaamheid der Committés, by het voorfchreve concept Regiement voorgeflagen, zeer omflagtig zullende zyn, Gecommitteerden van oordeel waren geweest, dat de Leden, dezelve Committés uitmakende, ten minften eenigzints voor derzelver extraordinaire moeitens in dezen zouden behooren te worden beloond; weshalven Gecommitteerden zouden proponeren, om aan ieder Lid van de voorfchr. Committés, van 's Lands wege toe te leggen de fomme van zes Ponden Vis. maandelyksch.
Dat hy Secretaris wyders, in naam van welgemelde Gecommitteerden, nevens dit Rapport overbragt een concept Infrrucb'e en Eed, voor het Committé van Algemeen Weh.yn, Waakzaamheid en Veiligheid; het welk Gecommitteerden van oordeel waren, dat in plaats en tot het vervangen van het gewezen Collegie van Gecommitteerde Raden behoorde te worden opgericht; waar door diensvolgens het evengemelde Collegie,
€9



eo ipfo zoude vervallen, waar van aan ieder der als nog in functie zynde Leden van dat Collegie, by Extract der hier op te nemene Refolutie, zou behooren te worden kennis gegeven, met denuntiatie, dat dezelve gehouden zullen zyn , om 's Lands Huizen, door hun in die qualiteit bewoond geweest, binnen den tyd van zes weeken te ontledigen.
Dat aan de Leden van het bovengemelde nieuw Committé, voor Tractement zoude kunnen worden toegelegd eene fomme van vyf en zeventig Guldens, of t-tikaif Pötideii en tien fchellingen Vis. maande* lyksch ieder; terwyl het Tradement voor den Secretaris nader by deze Vergadering zoude kunnen worden bepaald, op den voordragt door het Committé ten dien einde te doen. Dat wel is waar de gemelde toeleg voor de Leden van dit Committé zeer gering was, doch dat de, bepaling daar van, zoo wel als in die van den toeleg voor de Leden van de eerstgenoemde Committés, Gecommitteerden geoordeeld hadden , de groote bekrompenheid van 's Lands Financiën in acht te moeten nemen.
Dat echter de groote ómfiagtigheid van het werk des Praefidents van dit Committé, naar billykheid, eenige meerdere belooning, dan die van de overige Leden, vorderende, en teffens geconüdereerd zynde de noodzakelykheid, dat voornoemde Prxfident, zooveel mogelyk, in de nabyheid der plaats, alwaar dit Committé gehouden word, mitsgaders van de plaats dezer Vergadering, 'sLands Griffie en die van de ReB 2 ken-



C 24 )
leenkamer, een gefchikt verblyf hebbe, vooral pok om dagelyksch voor de perfoonen, die zich over menigerlei zaken aan denzelven Pnefident zullen moeien, addresferen, op eene bekwame en algemeen bekende plaats accesübel en vinüdyk te zyn, Gecommitreerden om alle die redenen zouden proponeren , aan den meefgedagten Praefident in te willigen de vrye inwoqning in'sLands Huis, bevorens geoccupeerd geweest zynde door de Reprasfentant van den gewezen üerlren Edele, en zulks gedurende de waarneming van het voorfchr. Praefidie; terwyl eindelyk aan het Committé zoude kunnen worden overgelaten, om de overige Huizen, tot inwoning der Gecommitteerde Raden gefchikt geweest zynde, na derzelver ontlediging, het zy aan eenige hunner Medeleden. die daar toe genegen mogten zyn , het zy aan anderen, voor 's Lands, Rekening provhloneel te verhuuren.
Waar op gedelibereerd zynde, is het voorfchr. Rapport, als mede het daar by overgelegde concept Reglement op het beleid der zaken dezer Vergadering, geconcludeerd en gehouden voor gearrefteerd, onder byvoeging van een 15. Articul, dat, namelyk, de Ordinaire en gefalariëerde Extraordinaire Gedeputeerden dezer Provincie ter Generaliteit, zullen hebben vry acces, tot de deliberatien dezer Vergadering.
En is, by verdere deliberatie, mede conform het voorfchr. Reglement, goedgevonden en verfhtan, ter bevordering der deliberatien en befluiten dezer Vergadering, op te richten eg aan te flellen twee Commit-



( 25)
tés, te weten: een van Financie en een van Onderzoek , ieder befiaandc uit vier Leden, en welke door de Secretarisfcn en dcrzelver Commifen ieder refpeftivelyk zullen worden gcadfifteerd; (en die te famen delibererende zullen dragen de naam van het vereenigd Committé van Voorlichting.') Wordende aan ieder derzei ver en beide gezamentlyk gegeven de faculteit, om in alle gevallen in te nemen de gedachten enadvifen van alle zoodanige Ccllegien, Amptenaren en. zelfs particuliere Perfoonen, als dezelve noodig en nuttig zullen oordeelen.
En vervolgens gedelibereerd zynde op de benoeming van de benoodigde Leden in voorfchr. Committés: zyn tot dat van financie verkoren en aangefteld de Burgers Evera, Sandra en de Kater; doch is de vierde plaats onvervuld gelaten, om uit de nog afwezende Leden te worden gefuppleert. En tot dat van onderzoek de Burgers van der Palm, van Royen, Jppelius en van Sonsheeck.
En zulks op den voet en het appoinclement van c£6. Vis. 'smaands ieder, als by voorfchr. Rapport, en Reglement breeder is bepaald; zullende van de oprichting der voorfchr. Committés en de aanfrelling der gemelde Perfoonen aan de Provinciale Rekenka» mer, als mede aan den Ontfanger Generaal dezer Provincie, tot informatie en naricht worden kennis gegeven.
Eindelyk is nog, conform het voorfchr. Rapport, B 3 ge-



f>6)
gcrefolvëerd, op te lichten een Committé van algemeen welzvn, waakzaamheid £11 veiligheid, om te vervangen het tot hier toe gefubfiftcerd hebbende Collegie van Gecommitteerde Raden: op den voet eu Inftructie als insgelyks by het Rapport is vermeld,
En voorts geprocederrd zynde tot de benoeming van Leden tot het voorfchr. Committé, zyn daar tot} verkoren en aangefteld de navolgende Durgers, te weten:
1. Coenrand Visfer Casperz., die te gelyk tot Prcefident is benoemd.
2. Joharmes Liebert.
3. Francois Reinier Radermacher,
4. Paulus JBall, en
5. Johan Pieter Fokker. 6
7. ...... .
En zulks op een traclement van 12:10:0. Vis. ieder, als by voorfchr. Rapport breeder is gemeld. Zynde de twee overige plaatfen nog onvervuld gelaten , om nader te worden gefuppleert.
Van al het welk by Extract dezer, aan voorfchr. Burgers, als mede ook aan de Provinciale Rekenkamer en den Ontfanger Generaal dezer Provincie, tot Informatie en naricht zal worden kennis gegeven.
En word aan het voorfchr. Committé by deze over-» gelaten, om de Huizen, bevorens dejor de Gecommitteerd



(*7)
teerde Raden bewoond geweest zynde, liet zy aan hunne Medeleden , het zy aan anderen, voor 's Lands rekening, te verhuuren.
Waar op voornoemde benoemde Leden terftond, in handen van den Prafident hebben afgelegd den Led by de voorfchr. Inftruftie bepaald.
NADER REGLEMENT op de orde en het beleid der Zaken en Befognes van de Vergadering der Provifionele Reprafentanten van het Volk van Zeeland; gearrefieerd den ai July 1795. in het vorenftaande Rapport gemeld.
Articul 1.
De Leden zullen onderling trekken omtrent de rang of plaats hunner zitting, welke zoo zal blyven één maand; zullende maandelyks cirkelsgewyze veranderen , zoo dat die de negende plaats heeft getrokken, op den 20 Augustus aanltaande, voor den tyd vanéén maand, 't eerst zal zitten; op welke plaats, voor gelyken tyd, zal komen op den ao September dezes Jaars, die de zeventiende plaats heeft getrokken, terwyl alle de andere in die volgordre insgelyks maandelyks zullen opfchuiven; zullende voorts alle driemaanden op nieuw worden geloot en dezelve cynofure gehouden.
Art. 2.
De Vergadering zal gewoonlyk byeenkomen, zonB 4 der



( 28 )
der eenige citatie of aankondiging, des Dingsdags ert Vrydags, des morgens ten tien uuren, en door den Prafident ten allen tyde en ftonden kunnen worden belegd voor alle extraordinaire en fpoed vereisfehende zaken en voorvallen; des dat zoo op de ordinaire als buitengewoone Vergaderingen, de deliberatien zullen worden aangevangen precies op het gefielde uur, mits niet minder als 16 Leden prafent zynde.
Art. 3.
Op iedere ordinaire Sesfie zullen allereerst gcrefümeerd moeten worden de Notulen der laatst vorige gewoone Sesfie en die der extraordinaire Sesfien daar te voren.
Art. 4.
Zullen de Leden hunne Propofiticn moeten doen en overgeven, fchriftelyk na den rang hunner zitting, waar toe den Prajfident gelegenheid zal geven, na dat alle andere Poincten zullen zyn in deliberatie gelegd.
Art. 5.
Niemand naar eenig Ampt, Commisfie of Bediening, of ook perfonecl belang hebbende by eenig Poinct in deliberatie gebracht, zal ter Vergadering mogen compareren of in dezelve mogen blyven zitten, zoo lang over de vervulling van het voornoemde Ampt of de afdoening van 't zelve Poinct word gehandeld, op dat aan de Ledea behoorlyke vryhejd
van



C *9 )
van deliberatie worde gelaten; wordende verklaard dit ook te regarderen die van de Committerende Collegien, gelyk ook de Ordinaire en Extraordinaire Gedeputeerden ter Generaliteit, welke ad audietidutn tegenwoordig zyn.
Art. 6.
De begeving van Ampten, Commisfien en Bedieningen , zal acht dagen vóór de benoeming in deliberatie worden gelegd, ten ware zulks by de Vergadering wierd geoordeeld, geen uitftel te kunnen lyden.
Art. 7.
Eene Refolutie genomen conform de order van dit Reglement, en dat waar op deze Vergadering is geconftitueerd, en volgens de genomen conclufie geè'xtendeerd, zal by de refumtie niet kunnen worden ingetrokken dan met eenparigheid van ftemmen.
Art. 8.
Op alle zaken in deliberatie wordende gelegd, zal door elk Lid op deszelfs rang moeten- worden geadvifeerd, ftellig en zonder eenig beding.
Art. 9.
Alle Misfives, Placaten en Publicatien dezer Vergadering, zullen worden geparapheerd door den Prsefident, en gecontrafigneerd door één der Secretarrsfen.
Art,



(30) Art. 10.
Uit het midden dezer Vergadering zal benoemd worden een vereenigd Committé van Voorlichting, welk zal verplicht zyn deze Vergadering te dienen Van fchriftelyk advis op alle zaken en poinclen, welke aan hun ten dien fine zullen worden gerenvoyeerd, en beftaan uit de Leden tot de Committés van Onderzoek en Financien, mitsgaders geasfïfteerd worden door de beide Secretarisfen en hunne Commiien.
Art. ii.
Tot gemelde einde zal als voren worden benoemd è'ên 'Committé van Onderzoek, beftaande uit vier Leden, en altoos geasfïfteerd worden door één der Secretarisfen en deszelfs Commis.
Art. 12.
Het Committé van Financiën insgelyks uit vier Leden beftaande, zal ten einde en als voren worden benoemd, en insgelyks geasfïfteerd worden door één der Secretarisfen en deszelfs Commis.
Art. 13.
ïfc gemelde vereenigde en voornoemde Committés zullen in allerlei gevallen de vryheid hebben, om de gedachten en advifen in te nemen van alle zoodanige Collegien, Amptenaren en zelfs particuliere Perfoonen,



C 31 )
nen, als dezelve daar toe noodig of nuttig zullen oordeelen.
Art. 14.
By uitlandigheid met kennis dezer Vergadering, of ziekte varT een der Leden van deze Committés, zal deszelfs plaats, geduurende dien tyd, worden vervangen door het Lid dat op hem in order van zitting in deze Vergadering volgt, welk geen Lid is van 't Committé van Algemeen Welzyn.
Art. 15.
Eindelyk zullen alle de Ordinaire en gefalariëerde Extraordinaire Gedeputeerden dezer Provincie ter Generaliteit, hebben vry acces tot het bywoouen der deliberatien dezer Vergadering.
RESOLUTIE van de Provifionele Repreefentanten des Volks van Zeeland van den 2.1 July 1795, tot kennisgeving aan de nog in funeïie zynde Leden van het Collegie vanGecommitteerde Raden, van derzelver dimis* Jie, en om 'y Lands Huizen binnen zes weeken te ontledigen.
Is goedgevonden en verdaan, ieder der als nog in funftie zynde Leden van het Collegie van Gecommitteerde Raden, Pieter Paul van Gelre, Willem Caniftus, Caspar van Citters en Mantha Stephanus van
def



(30
der Loef, by Extract dezer, zonder refumtie aan te fchryven, dat, uit krachte van het gearrefteerde Reglement tot reörganifatie dezer Vergadering, hetvoorfchreve tot hier toe gefubfifteerd hebbende Collegie van Gecommitteerde Raden, eo ipfo is vervallen, en in plaats van het zelve op heden aangefteld een Cotrinlittê van Algemeen Welzyn , Waakzaamheid en Veiligheid , en dat mitsdien gemelde hunne funétien komen te cesferen, wordende zy daar van, voor zoo veel nood, ontflagen en gedimitteerd by deze; met denunciatie, dat zy zullen gehouden zyn , om's Lands Huizen, door hun in voorfchr. qualiteit bewoond geweest zynde, binnen den tyd van zes weeken te ontledigen- Zullende mede, wat betreft het laatfte lid dezer Refolutie, nopens de ontlediging der Huizen, van dezelve insgelyks worden kennis gegeven aan den bevorens reeds ontflagen Gecommittteerden Raad Evert Clyver.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, '«Lands Drukker, a 3 ftuivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND.
'M 3.
AANSTELLING van den Burger Francois Ermerlns, tot tweeden Secretaris der Vergaderinge van de Provifionele Reprafenianten des Volks van Zeeland, den 24 Jufy -795.
Geprocedeerd zynde tot de fuppletie van den pose van tweeden Secretaris dezer Vergadering, is daar toe verkoren en aangefteld den Burger Francois Ermtrins , Maire der Stad Tholen, op den voet en Inftruétie al Biede op heden geiirrefleerd.
C AAN-



■
( 34 )
AANSTELLING van den Burger Steven Dasfevael, tot tweeden Commis van de Seeretarisfen der Provifionele Ripr af ent anten van het Folk van Zeeland,kle:h.$ July 1795.
Gedelibereerd zynde op de fuppletie van den post van tweeden Commis, is, op voordracht van den eerften Secretaris, daar toe verkoren en a'angefteld den Burger Steven Dasfevael, op de Initruclie, op heden voor de beide Commifen gearrefteerd, en op den voet van de R.efolutie der Provifionele.Volks Repra> fentanten van Zeeland, van den 27 April laatstleden, die, vervolgens in de Vergadering gecompareerd zynde , met en benevens de Burger Jan Adr.iaan Modern, (die reeds op den 20 dezer, "tot eerften Commis was aangefteld) in handen van den Praefident heeft afgelegd den Eed, aan het einde van de Inftruc'tie gevoegd. En is denzelven wyders- tot het bywoonen der deliberatien, en het extenderen der Reiblutien dezer Vergadering geadmitteerd.
1»l> lilt.VjTO?, K*&*tVKl ittl ^ffiviUTiVf «JnV
RAP PO RT van het Committé van Onderzoek, over het point van de vernietiging des Raads van Vlaanderen, ter 'Vergadering Tan de Provifionele Reprefentanten des Volks
■ van Zeeland gedaan , den 24 July 1795; en Refolutie dien conform.
De Burger Appeliw heeft gerapporteerd, uit naam van het Committé van Onderzoek, ingevolge en ter
vol»



C 35 )
Voldoening aan de Refolutie van den' 21 dezer, geéxamineerd hebbende de Misfive van den Extraördinairen Gedeputeerden Mathias Pous, van den 17 te voren , zooveel aangaat hetpoint, betreffende de vernietiging van den Raad van Vlaanderen, en de Propofitie van het Committé tot de Algemeene zaken van 't Bondgenootfchap te Lande, ten dien einde gedaan. -
Dat voorfchr. Committé vart advis Was geweest, dat aangaande het voorfchr. fubject behoorde te worden genomen de navolgende Refolutie:
By refumtie zynde gedelibereerd op de Misfive van 't Committé tot de algemeene zaken van 't Bondgenootfchap te Lande, aan Hun Hoog Mog. van den a dezer lopende maand, alhier ingekomen den 10 daar aan volgende, waar by hetzelvepropoheerd, den Raad van Vlaanderen, refiderende te Middelburg, als geheel gedefungeerd hebbende, te vernietigen, en tevens voorfteld, dat aan de Leden en Minïfters van het zelve, door Hun Hoog Mog. worde toegelegd het half Jaar tractement, vervallen ultimo Juny laatstleden; is goedden en verftaan, de Extraordinaire Gedeputeerden ter Generaliteit aan te fchryven en te gelasten, om ter Vergadering van Hun Hoog Mog'., voor het advis dezer Provincie, uit te brengen, dat dezelve van oordeel is, dat alle deliberatien over de vernietiging van den Raad van Vlaanderen, behoren te worden aangehouden , tot na een algemene Vrede. Want dat hoe zeer geheel Staats-Vlaanderen, by het ia Art. van het Traétaat van Vrede en Alliantie, zoo gelukkig tusC a fchen



C 36 )
fchen Hun Hoog Mog. en de Republicq van Frank» ryk gefloten, aan laatstgemelde wordt afgeftaan, en de Raad daar door eenigzints kan voorkomen als hebbende gedefungeerd, echter by het 16 'Art. van hetzelve Traftaat beloofd wordt, dat aan deze Republicq by de algemene Vrede, een gedeelte van de overige Conquesten van Frankryk zal worden gegeven, gelyk in oppervlakte aan dat geen, 't welk heeft moeten worden gecedeerd.
En deze Provincie dus begrypt, dat hoe weinig waarfchynlyk de restitutie van Staats-Vlaanderen op dit oogenblik ook fchynen moge, daar over, by gelegenheid van het beloofde dedommagement in Land, nog nader kan worden genegotiëerd, op een tyd wanneer de ondervinding mogelyk aan de Franfche Republicq zal hebben doen zien , dat een zoo geringe ftrook als Staats-Vlaanderen , welks bezit 't zelve ajs point van defenfie, van een zeer geringe, of liever van geen aanbelang is, ten aanzien van de produéUve en mercantile voordeden, nimmer aan de verwachting kan beantwoorden, vermits alle Commerciële relatien, en zelfs de wyze van communicatie naar de zyde van deze Republicq, geweerd zyn geweest, en boven dien , het verfchillende en tegenftrydige caradler van deze gewezene Ingezetenen van den Staat, en hunne Vlaamfche naburen, alle onderlinge betrekkingen en verëeniging ten uiterften moeielyk zullen maken.
Dat het deze Provincie ondertusfehen toefchynr, dat zich de Bondgenoten foigneuslyk voor den fchyn
die.



C 3? )
dienen te wachten, van inmiddels alle hoop op deze restitutie te laten varen, door de volftrekte vernietiging van den nog fubfifterenden Vlaamfchen Raad, vermits het groote belang, 'twelk de Republicq in 't algemeen, en Holland en Zeeland in 'tbyzonder, by dit gedeelte van de gecedeerde bezittingen heeft, geene adftructie behoefd, wanneer men Hechts een oogenblik de quantitcitvanonderfcheidene Granen nagaat, welke van daar in de Republicq wierden gevoerd, en welkers product wederom byna geheel van den inflag van wederkerige benoodigdheden, in dezelve befteed wierdt.
Dat by deze confidentie nog moet worden gevoegd, dat de Raad van Vlaanderen, tot nu toe, altydwerkzaam is gebleven, en nog meer dan ééne zaak voor het zelve hangt, terwyl geene anderen grond tegen het uitftellen van de voorgeflagene vernietiging kan worden bygebragt, dan de befparing van de overbodig gevvordene bezoldiging van dit Collegie. Dan waar omtrent door deze Provincie, in de eerfte plaats wordt gcremarqueerd, dat de Raad zoo gering is ge-, falariëerd geweest, dat, zelfs by de volftrekte intrekking van alle traftementen zonder onderfcheid, flechts de zeer geringe fomme van ƒ9000'sjaars, door de Generaliteit zoude worden befpaard, 't geen dus in geene evenredigheid ftaat, met het eventueel nadeel, 't welk uit de overhaaste vernietiging van den Raad van Vlaanderen, zoude kunnen refulteren; en dat ten tweeden, by Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 15 October 1661, een omflag is gelegd van vier grooten Vis. per Gemet, over alle de Landen in StaatsC » ' Vlaan-



( 38 )
Vlaanderen, tot het vinden der Juftitie kosten; een omflag welke des tyds, reeds tien duizend Guldeus 's Jaars, uitwyzens de Refolutie zelve, heeft bedragen, welke tot niets anders zouden mogen worden geëmfloyeerd, ah tot verval van de noodige behoeftens voor het meergemelde Hof vereischt; en welke naderhand, van tyd tot tyd, nog aanmerkelyk zyn vermeerderd, door de fuccesfivelyk ingedykte aanzicnlyke party Landen, welke aan de betaling van voorfchr. vier grooten onderworpen zyn; dat, ondertusfchen, de onkosten van den Raad, reeds in de eerfte tyden, ƒ500 'sJaars ininder hebben bedragen dan de gedane omflag, 't geen over ruim 130 Jaren een importante fom maakt, welke eeniglyk ten dienste der Juftitie gefchikt, dus ook gerekend moet worden voor het onderhoud van den Raad van Vlaanderengereferveerd te zyn, en daar toe althans tot een algeemene Vrede, ruim toereikende zal wezen zyn.
Daar dus deze Provincie, door dit haar advys, 't welk zy ten fterkften aan de ernftige overweging der Bondgenoten moet aanbevelen, genoegzaam te kennen geeft, dat zy alle Refolutien ter vernietiging van den Raad van Vlaanderen, voor als nog, als voorbarig befchouwt, fpreekt het van zelve, dat zy van oordeel is, dat op het tweede lid der Misfive van 't Committé, de toeleg namelyk van het ultimo Juny verfchenen half jaar tractement van de Leden, Minifters pfi Suppoosten van voorfchr. Gerechtshof, behoord te worden verklaard, dat 't Committé tot de nadere digpofhie van Hun Hoog Mog. wordt geaudtorifeerd, gm de£e betaling op den vdtigen voet te doen.
WW



(39)
Waar op gedelibereerd zynde, is de voorfchr. concept Refolutie geapprobeerd en gehouden voor gearrefteerd: zullende Extract derzelve, aan de Extraordinaire Gedeputeerden dezer Provincie in 'sllage, tot informatie en naricht, worden gezonden.
RJPPORT van' het Committé van Onderzoek, over de admisfie van het Landfchap Drenthe, als een Lidr van het Bondgenootfchap, ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland uit' grhragt, den 24 July 1795,* en Refolutie dien conform.
De Burger Appelius heeft, uit naam van 't Committé van Onderzoek, gerapporteerd, als volgt:
Burgers Reprafentanten / Ter voldoening aan U Liedcr Refolutie van den 2t dezer, geëxamineerd'hebbendc de, ten dien dage, ingekomene Misfive van de Gecommitteerde Reprafentanten van het Volk van Drenthe, aan Hun Hoog Mog. van den 6 daar te voren, waar by dezelve verzoeken als integrerend Lid van het Bondgenootfchap geadmitteerd, en ten aanzien van alle voorrechten met de overige Bondgenoten gelyk gefield te worden, hebben wy de eer U L. te rapporteren: dat wy ten vollen inftemmen met Gecommitteerde Reprafentanten , dat ook hun Landfchap in de reprajfentative Vergadering van het geheele Bondgenootschap behoord C 4 ver-



C4°)
vertegenwoordigd te worden, en dat dus daar omtrent de nodige en meest billyke fchikkingen dienen te worden gemaakt; dan dat wy tevens en zonder ons in eenige byzonderheden, veel min rescontre of opheldering van de by voorfchr. Misfive geftelde fafra, uit hoofde van den van ons vereischten fpoed, te hebben kunnen inlaten, Hechts in het algemeen aan U L. moeten doen opmerken, dat deze admisfie aan verfcheidene zwarigheden onderhevig is, zoo wel uit hoofde van de meerdere difficulteit, welke uit de vermenigvuldiging van de Leden van het Bondgenootfchap, by de verdere voortduring van het nog fubfifrerend federalismus moeten voortvloeien, als uit aanmerking van de geringe contributie van het Landfchap in de algemeene lasten; terwyl eindelyk de opbrenging van achterftallen, welke het zelve met veel faciliteit fchynt te doen, vry wat grond van vermoeden opleverd, dat de te meermalen gedane reprasfentatien wegens de geringheid van deszelfs contributie niet geheel ongegrond zyn geweest, en dus ook ten dien opzichte «ene gepaste voorziening zoude moeten gefchieden, Uit hoofde van de gelykheid van plichten, welke in een zoo naauvy verband met de gelykheid van rechten ftaat, door de Repraneqtanten van het Drentfche Volk gereclameerd.
Wyzyn dus van oordeel, dat de Extraordinaire Gedeputeerden ter Generaliteit behooren te worden gelast, ter Vergadering van Hun Hoog Mog. te declaleren • dat de Provifionele Reprasfentanten van 't Volk van Zeeland f getrouw aan hunne aangenome grondig.



(4i )
beginfelen, bereid zyn aan het Volk van Drenthe het volledige genot te geven, van de zoo lang miskende en thans\gelukkig herftelde gelykheid, door het zelve te doen participeren in al de rechten van het Bondgenootfehap, zonder eenig onderfcheid, en dat deze Vergadering verder met de overige Bondgenoten wil concurreren, tot het onderzoek van den voet, op welke het Drentfche Volk op eene gevoegiyke, geregelde en geëvenredigde wyze aan dezelve deelachtig kan worden gemaakt.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden het voorfchr. Rapport te converteren in eene Refolutie, zoo als gefchied by deze: waar van, by Extract derzelve, aan de Extraordinaire Gedeputeerden voornoemd, tot informatie en naricht, zal worden kennis gegeven.
RAP PORT van het Committé van Onderzoek, over den verzochten uitvoer van Granen door zomtnige Kooplieden te Middelburg, en Misfive daar omtrent aan de Reprafentaten des Volks van Holland af te Se zenden, ter Vergadering van de Provifionele Reprxfentanten des Volks van Zeeland voortgebragt, den ze, July 1795; en Refo. lutie dien conform.
De Burger Appelius, heeft uit naam van het Committé van Onderzoek gerapporteerd, als volgt;
C 5 Bur-



C40 Burgers Reprafent anten ! Ingevolge U L. Refolutie van eergisteren, hebben wy geëxamineerd de Requeste van C. D. Schansman, Pondgaarder te Middelburg, ten dien dage geproefenleerd, dienende ten geleide van eene Misfive van Wethouders en Raden van Rotterdam, van den 13 der lopende maand, aan deze Vergadering, en daarby herhalende, het door hem voor eenige weken vruchteloos gedane verzoek tot uitvoer van zekere 50 Lasten Tarwe, voor rekening van de Diaconie-Armen van Rotterdam opgekocht, en hebben tevens geëxamineerd eene Misfive van de Provifionele Reprafentanten van het Volk van Holland, van den 6 dezer, mitsgaders het Rapport van de Commisfie tot de Vi, vres, van den 16 daar aan volgende, en eindelyk het ten laatstgemelden .dage ingekomen Request van Nil kolaas van Eekelen en Abraham Roofe, tot uitvoer van 17 Lasten uitlandfche Tarwe, reeds voor het onbepaalde verbod van uitvoer, door de fupplianten, voor Hollandfche rekening gekocht; alle welke Stukken insgelyks waren gemaakt Commisforiaal, en dusdanig eene connexie met eikanderen hebben, dat het advys op het een van de confideratien op het ander afhangt, waarom wy ook de eer hebben op allen te gelyk aan U L. Rapport te doen.
Daar het befluit dezer Vergadering op beide de zo» evengemelde Requesten grootendeels afhangt, van eene vergelyking tusfchen den voor handen zynden voorraad van Tarwe 'en eene calculative berekening Van het benoodigde, tot na het inzamelen van den
nieu-



(43)
nieuwen Oogst, hebben wy gemeend te moeten beginnen met het onderzoek van het Rapport van het Committé tot de Vivres, zoo wel met betrekking tot de daar by voorkomende berekeningen, als tot de eonclufie, welke uit dezelve getrokken word.
Wat dan het eerfte dezer twee pointen betreft, field de Commisfie (van welkers werkzaamheid en naauwkeurigheid de by 't Rapport gevoegde fpecificque lysten volkomen getuigen,) dat de voorraad van Tarwe niet verder zal ftrekken dan tot den 19 November, voor welken tyd moeielyk gebruik van de nieuwe Tarwe kan worden gemaakt. Dan daar omtrent remarqueren wy, dat de voorraad by de fpecificque lysten opgegeven word op 2182 Last 29 Zakken, terwyl de confumtie over een geheel Jaar niet meerder heeft bedragen dan 4145 Last 26J Zak, 't geen dus over zes maanden, over welke de berekening der Commisfie. loopt, 2072 Last 48} Zak opleverd, of 110 Last minder dan de Tarwe welke tusfchen den 19 en 23 Mey voor handen was; hier by moeten gevoegd worden de 100 Lasten, welke de Commisfie rekend voor de vyf Parochiën, welker opgaven aan dezelve niet is ter hand gefield, 't geen dus 210 Lasten maakt, welke 't montant van 't benoodigde furpasferen; wanneer men boven dien in aanmerking neemt, dat het vry algemeen bekend en ons ook, uit bekomen informatien, gebleken is, dat de nieuwe Tarwe, desnoods reeds met de maand Odlober en althans tegen 't midden derzelve, kan worden gebruikt, en dat de Commisfie dus kqn volftaan met 't benoodigde voor vyf
maan»



C 44 )
maanden te berekenen, geeft zulks nog ten dien opzichte de aanzienelyke vermindering van ruim 340 Lasten, welke, by de zoo evengemelde210gevoegd, 550 Lasten uitmaken, die op den 20 Mey konden worden uitgevoerd, zonder de Ingezetenen aan een waarfchynlyk gevaar van gebrek bloot te ftellen: al ware het, dat men wilde vooronderftellen , dat de opgaven door de geheele Provincie even oprecht en naauwkeurig waren gefchied, iets 't geen echter meer dan twyffelachtig voorkomt, terwyl het achtergehoudene mogelyk ruim zoo veel bedraagd, als de meerdere confumtie, door de Franfche Troupes, veroorzaakt.
Uit deze verfchillende berekening volgt byna van zelfs, dat wy omtrent het tweede point van 't Rapport der Commisfie, deszelfs advys vervattende, om de Publicatie tot verbod van uitvoer, van den 22 Mey dezes Jaars, niet te altereren , moeielyk met dezelve, in allen deele kunnen inftemmen.
Wy erkennen wel, Burgers Repra;fentanten! dat het, by de fchaarsheid van Granen , welke thans door byna gantfeh Europa heerst, en die zich ook in deze Republicq, maar echter voornamentlyk in Frankryk doet gevoelen, ten uiterften ontydig en onvoorzichtig zoude zyn, voorfchr. Publicatie in te trekken, en zich aan al de gevolgen van gebrek bloot te ftellen, door een onbepaalden uitvoer toe te laten, welke deze Provincie fpoedig van den gehelen voorraad zoude berooven; maar wy vermeenen tevens dat Commerciële m Staatkundige belangen-, zoo wel als onze natuur-
ly-



C45)
lyke verplichting, eenige faciliteit vcreifchen in het toellaan van verzoeken van uitvoer, welke voor bepaalde quantiteiten gedaan worden, immers tot op een zekere hoogte van het furplus, 't geen hier voren calculatif op 500 Lasten gefield is, en van't welk althans de helft zonder gevaar zoude kunnen worden vervoerd, al ware het dat de aanftaande Oogst niet na verwagting uit mogt vallen, daar de hoeveelheid Tarwe , welke in deze Provincie gewonnen wordt, zelfs by eene middelmatige inzameling genoeg opleverd, om de Ingezetenen, mits men behoorlyke en tydige voorzorgen neme , voor gebrek te behoeden.
Het Commercieel belang van deze Provincie, in 't betonen van alle mogelyke faciliteit omtrent den Graanhandel , behoeven wy alhier niet aan te dringen, daac gy lieden volkomen overtuigd zyt, dat dezelve geen van de minfte takken uitmaakt van onze zoo zeer vervallen en kwynende Negotie, en dat niets meer voor verloop moet doen vreezen, als wanneer de koopers worden genoodzaakt zich op eene andere markt te voorzien. Wy voegen hier by, dat de herhaalde inftantien van Holland en de ernflige wyze op welke dit point aldaar wordt aangedrongen, deze Vergadering, zelfs, by nog ongunftiger omftandigheden, tot eenige toegeeflyk» heid zoude moeten doen befluiten, vermits het gebrek van deze Provincie, aan verfcheiden andere Waaren, die uit Holland getrokken worden, en inzonderheid aan het thans zoo zeer benoodigd Muntmateriaal, welks uitvoer, zoo 't fchynt, aan de wederkeerige leveraucie van Tarwe wordt geiiccrocheerd, welke
by-



(46)
fcyna het eenige middel is om den Wisfelcours niet ge* heel in nadeel dezer Provincie te doen overflaan, en de vermindering der fpecie te beletten. Terwyl ons eindelyk de geheiligde plichten van den mensch verplichten om een gedeelte van den waarfchynlyk overfchietenden voorraad, aan anderen en vooral aan Bondgenooten, over te laten, welke met gebrek wor* den gedreigd.
Daar ondertusfchen, zints de gedane opgave niets meer uit deze Provincie is gevoerd als 22 Last voor de Commune van Arras, en 17 Last befchadigde Oosterfche Tarwe door W. Cannenburg en Comp. na Amfterdam, zyn wy van oordeel, dat deze Vergadering het verzoek van Cornelis Dirk Schansman, tot het uitvoeren van de hier vorengemelde 50 Lasten Tarwe na Rotterdam, zoude kunnen accorderen, en dat het verzoek van Nikolaas van Eekelen en Abraham Rooft, tot het uitvoeren van 17 Last uitlandl'che Tarwe na 'sHage, zoude kunnen worden toegedaan, vermits ten aanzien van de fupplianten , deze byzonderheid plaats heeft, dat de zoo evengemelde 17 Last voor de promulgatie van het generaal verbod van uitvoer reeds ingefcheept waren, maar eerst op order van Burgemeesteren van Middelburg zyn opgehouden, en daar na, achtervolgens de Publicatie van deze Vergadering, gelost en weder gezolderd hebben moeten worden, alles niet zonder merkelyke onkosten en nadeel van de fupplianten.
Wy begrypen echter tevens, dat in beide deze geval-



(47)
vallen, zoowel door de'afladers als door den laatften fuppliant, en de Schippers met welke de Tarwe zoude worden afgefcheept, een behoorlyk beëedigd declaratoir, voor de Municipaliteit van Middelburg, behoord te worden gepasfeerd, dat geen meerdere of andere Tarwe dan de voorfchr. 50 en 17 Lasten refpedhvelyk, door hun afgefcheept en ingeladen zyn; waar by eindclyk, door van Eekekn en Roofe, het declaratoir diend te worden gevoegd, dat de 17 Lasten afgeladen Tarwe uitlandsch gewas is.
Wy nemen voorts de vryheid, hier nevens te voegen een concept refcriptie op de hier voren gemelde Misfive van de Provifionele Reprafentanten van het Volk van Holland, van den 6 dezer, en zyn van oordeel, dat de Misfive van Wethouders en Raden van Rotterdam , van den 13 dezer, van dien aart is, dat dezei. ve om onderfcheidene redenen, by deze Vergadering gevoeglykst onbeantwoord kan worden gelaten • en vertrouwen dus hier mede, aan het van ons vereisente, te hebben voldaan.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden ec verltaan, het voorfchr. Rapport te converteren in eene Refolutie, en mitsdien, het verzoek van C. D Schansman , om uitvoer van 50 Last Tarwe na Rotterdam, den a2 dezer gedaan, als mede van N. vau Eekekn ea A. Roofe, om uitvoer van i7 Last uitlandfche Tarwe na 'sllage, te accorderen, zoo als gefclned by deze: doch echter niet anders dan onder deze mus en conditie, dat, zoo door de afladers, als
door



(48)
door voornoemde Rocfe, gelyk ook door de Schippers met welke de voorfchr. Tarwe zal worden afgefcheept, een behoorlyk beëedigd declaratoir, voor de Municipaliteit van Middelburg, zal moeten worden gepasfeerd, dat geen meerdere of andere Tarwe dan de voorfchr. 50 en 17 Lasten refpeétivelyk door hun afgefcheept of ingeladen zyn , en eindelyk dat de laatstgemelde fupplianten van Eekekn en Roofe, op gelyke wyze zullen moeten declareren dat de 17 Lasten afgelade Tarwe, by hun Request gemeld, uitlandsch gewas is. Waarvan, by Extract dezer Refolutie , aan de fupplianten ieder refpedtivelyk, zoo veel hun betreft, als mede aan de Municipaliteit van Middelburg voornoemd, gelyk ook aan den Commandeur van 's Lands Kruispoon, Jan van Ouwerkerk, tot informatie en naricht zal worden kennis gegeven.
En is ten laatften nog goedgevonden en verdaan, te approbeeren de concept refcriptie aan de Provifionele Reprafentanten van het Volk van Holland, by het Voorfchr. Rapport overgelegd, en hier voren vermeld , welke, ten dien einde, word gehouden voor gearredeerd.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, a 3 duivers; en yoorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND, fti 4.
MISSIVE aan deReprafentantendesVolks van Holland af te zenden, over den uitvoer van Tarwe, naar buiten deze Provincie, aao het einde van ons vorig Nommer vermeld.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP»
Medeburgers!
Onder eenige pointen, welke wy, by het aanvaarden van ons beltuur, in de voor weinige dagen nieuw georganifeerde Vergadering dezer Provincie, niet geheel afgedaan hebben gevonden, is U L. Misfive van den 6 t'ezer geweest, inftantieu vervattende dat de uitvoer D van



(50)
van 50 Lasten Tarwe mogt worden toegedaan, voor rekening van de Stad Rotterdam, in deze Provincie opgekocht.
Hoe gunftig de denkbeelden ook zyn, welke men U L. nopens den grooten voorraad van Tarwe in Zeeland getracht heeft in te boezemen, kunnen wy U L. verzekeren, dat men gedurende verfcheidene maanden in deze, des tyds zoo zeer met Franfche Troupes overladcne, Provincie, met reden, voor gebrek aan dat zoo noodwendig voedzel beducht is geweest, en dat, nog voor weinige dagen , ons Committé van de Vivres zich verplicht heeft gerekend, tegen den uitvoer te moeten adviferen, uit hoofde van het geringe ovcrfchot van Tarwe, welke by de minfte onvoorziene toevallen, tot op den aanftaanden Oogst, voor het benoodigde naauwlyks toereikende zoude zyn, volgens fpecificque berekeningen, welke wy thans voor óns hebben. Berekeningen , welke dus wel zoo veel geloof verdienen, als de c'atcülative opgaven van baatzuchtige Kooplieden, welke maar al te dikwyls hun eigen belang, ten koste van het algemeene weizyh, zoeken te bejagen, en zich fomvvylen niet ontzien, om daar toe gehazardeerde Hellingen met volftrekt onwaarachtige of onnaauwkeurige pofitiven te verecnigen, ja zelfs een fchyn van waarheid aan hun voorgeven, door Hechte manoeuvres, te geven.
Dan, daar het ons ernst is, om in dezen tyd der pas herleefde Fryheid, overeenkomftig de leerc eener wel begrepene Gelykheid en waare broederschap
niet



C 5i )
niet alleen te fchryven, maar ook te handelen, Inzonderheid ten aanzien van de Provifionele Reprafentanten van het Volk van Holland, van welken wy vertrouwen, altyd blyken van wederkeerige en waarlyk Rondgenootfcbappelyke gevoelens te zullen blyven ondervinden, hebben wy, met ter zyde Helling van alle andere andeiTints niet ongepaste confideratien, al aanftonds na het inkomen van het generaal Pvapport van ons voorfchr. Committé, nader doen onderzoeken, of, zonder gevaar, aan UL. inftantien zoude kunnen worden voldaan, en . op het deswegens ingekomen bericht, het aan ons gedaan verzoek van uitvoer van de 50 Last Tarwe, opgekocht voor rekening der Stad Rotterdam, op heden volvaardig toegeftaan, zoo als wy insgelyks aan twee onderfcheidene Kooplieden, het uitvoeren van een party Tarwe na Uwe Provincie, te famen 34 Last bedragende, op hun verzoek, hebben geaccordeerd.
Een ieder, die weet, hoe zeer de bloei van den Koophandel van den vryen en onbelemmerden in- en uitvoer afhangt, zal lichtelyk bezefFen, dat gegronde vrees voor fchaarsheid, alleen de Provifionele Repra> fentanten van het Volk van Zeeland heeft kunnen doen befluiten, tot een verbod 't welk op het handeldryvend gedeelte hunner Ingezetenen een zoo merkbaar nadeeligen invloed hebben moest, en dat ons dus niets meer ter harte gaat, dan dat nadeel door een gedeeltelyken uitvoer zoo veel te kunnen verminderen , als het benoodigde voor onze eigene Ingezetenen , aan welke wy voor gebrek verantwoordelyk en D 2 dus



(50
dus rckenfcbap fchuldig zyn, maar eenigfints toelaat, en onze thans gegeven vergunning, zoo wel als alle de door ons genomen maatregelen, moeten U L. overtuigen , dat wy altyd zullen trachten aan dat Holland, met 't welk wy zoo naauw verbonden zyn, zoo veel mogelyk, de voorkeur te geven.
Wy houden ons tevens verzekerd, dat Gy L. niet langer zwarigheid zult maken, om aan ons rechtmatig verlangen, ten aanzien van het gaaf opheffen van 't verbod van uitvoer van gemunt en ongemunt Goud en Zilver na deze Provincie, te voldoen, vooral daar wy, om alle bedenkingen deswegens weg te nemen, uwe Provincie nog altyd van het generaal verbod hebben uitgezonderd, 't geen ons op eene gelyke uitzondering aanfpraak gaf, op welke wy thans te fterker infteren , daarwy dezelve volftrekt behoeven, om door den aanvoer van Muntmaterialen in ftaat gefield te worden, om eindelyk effect te genieten van de heffing van al het gewerkt Goud en Zilver der Ingezetetien , welke reeds zints twee maanden in volle werking is. Verder zullen wy altyd bereid zyn, uit hoofde onzer betrekking als Menfchen, Broeders en Bondgenooten , en zonder ons __daar toe door eenige andere byzondeie confideratien te laten perfuaderen, dusdanige bepaalde vergunningen op U L. Brieven van voonchryving, ten aanzien van den uitvoer van Tarwe na uwe Provincie, te doen, als met onze eigene benoodigdheden flechts eenigermate zullen over een te brengen zyn, ten einde, daar door, een vernieuwden blyk te geven, van den hartclyken wcnsch van Heil
en



(53)
en aanbod van Broederfchap, waar mede wy ons noemen.
Medeburgers!
De Provifionele Reprafentantcn des Volks van Zeeland. In 't Hof aldaar, te Middelburg, den 24July 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.
OUVERTURE van V Committé van Algemeen Welzyn, Waakzaamheid en Veiligheid, dat tot hunnen Secretaris hebben aangefield den Griffier Dirk van der Horst; fes aan denzelven toegelegd een tractement van <£ 200 Vis.
De Burger Visfer, beeft uit naam van 't Committé van Algemeen Welzyn, Waakzaamheid en Veiligbekl, ouverture gegeven, dat voornoemd Committé, ingevolge de faculteit, aan het zelve verleend, tot deszelfs Secretaris heeft aangefteld den Griffier Dirk van der Horst; en wyders aan de Vergadering voorgedragen , dat aan denzelven, in voorfchr. qualiteit, mogteworden toegelegd een tractement van twee honderd Ponden Vis. in 'tjaar.
Waar op gedelibereerd zynde, is, dien conform, gerefolveerd: waar van, by Extract dezer Refolutie, aan voorfchr. Secretaris van der Horst, — tot informatie en naricht, zal worden kennis gegeven.
D3 PRO-



C54)
PROPOSITIE door den Burger van der Palm, over de Ambachtshetrlykhcden , — ter Vergadering van de Proripoiiele Repra/ett' tanten des Volks van Zeeland gedaan, den 24 July 1795,' en Refolutie dien conform.
Pe P)iirger 'van der Palm, heeft gedaan de navolgende Propofitie:
Burgers Reprxfentanten l Tot die bclan&rykc onderwerpen van ons tegenwoordig Staatsrecht, welker beflisfinggrootcndeels afhangt van het oogpunt, waar uit wy onze revolutie befchouwen, mag men wel in de eerfte plaats brengen , 't geen tot de Ambachtsheerlykhedcn en de voorgewende rechten, der zich noemende eigenaars der Ambachten , betrekking heeft.
"Terwyl de Stedelingen in het volle genot hunner herftekie Vryheid zich verheugen, uit hunnen boer zem en door hun vertrouwen, # de Leden van hun Stadsbcftuur aanftellen, aan wie niet alleen de handhaving der plaats hebbende Wetten, maar de gantfche huishóudelyke opperdireclie, over alle Collegien van adminiftratie, derzelver Leden en Minifters, in naam des Volks, toekomt; ter zelfder tyd ziet meneenigermate het tegendeel op het platte Land, by de Dorpelingen en Inwoners der onbefloten Steden plaats hebben,
Ambachtskeeren kunnen wel of durven den Opge-
ze«.



C 55)
zetenen des Lands het recht niet betwisten, om hunne Gerechten met derzelver Miniliers of Bedienden, door de Volksftem , te doen verkiezen, maar zy blyveu zich zeiven het oppergezach aanmatigen over alle'andere adminiftratien, die niet dadelyk vallen in de termen van door Schout, Schepenen of Secretaris van den Gerechte te moeten worden waargenomen. Op gronden der fustenue, dat de waarneming of directie der Vendu, Weeskamer, Comptoir van Regiftratui'.r en Confignatic, Parochiale en Armengoedercn, Wegen , Polders en Dykagien enz., niet uit haar eigen aart en radicaal behoort tot Leden of Minifters van den Gerechte, maken zy het bcdrieglyk bcfluit op, dat derhalven de riispoiitie daar over, aan hun, en niet aan het wettig gekozen Dorpsbeftuur, toekomt; zy blyven altyd in hunne onderftelling een foort van opperfte Magiftraatsperfoonen; zy fpreken van hunne regalia; zy vergelyken hunne rechten met die der Stedelyke Regeringen, en zulks, fchoon zy in hunne qualiteiten, door het Volksvertrouwen nimmer zyn aangefteld of gecontinueerd geworden, maar hun vermeend recht, door erfenis of aankoop, hebben verkregen. Zy fchynen dus een gedrochtelyk tweehoofdig beftuur te willen invoeren, en zaaijen met'er daad, verdeeldheid en misnoegen onder alle en zelfs onder de anders wel-gezinde Landzaten.
By dit alles voeren zy nog dezelfde pretenfien op vryheid van Jagt, Visfery en Vogclary, zoo wel als op de voor den Landman zoo vernederende Heerendienften, en fchameu zich niet deze overblyfzels der D 4 bar-



C 56 )
barbaarsheid en flaverny, uit de heilige Rechten van den Mensch, te willen afleiden.
Het is onnjogelyk, Burgers Reprsfentanten! dat de beginfels der revolutie, by den Landman voortgang kunnen maken, dat niet alle moed en yver voor de goede zaak der Vryheid en Gelykheid by hem uitgebluscht moet worden, zoo lang Gy niet door eene cordate beflisfing hem, gelyk alle andere Burgers van het Vaderland, zyne onvervreemdbare rechten hebt toegewezen.
Gedeputeerd, gelyk wy alle zyn, voor dit gantfche Gewest en het geheele Zeeuwfche Volk, acht ik my verplicht in de eerfte plaats, voor het grootfte en nutr tigfte gedeelte dezes Volks in de bresfe te fpringen, en aan deze Vergadering te proponeren :
1. Om de Commisfie tot de zaken der Ambachtsheerlykheden, door de vorige Vergadering benoemd, te continueren, of eene andere Commisfie, uit het midden dezer Vergadering, tot het zelfde einde, aan te ftellen, of Uw Committé van Onderzoek te gelasten, om, ook fpeciaal omtrent deze materie, U van derzelver confideratien en advis te dienen.
2. Deze Commisfie of dit Committé te gelasten, om ten fpoedigften, en ukerlyk binnen veertien dagen, aan deze Vergadering te rapporteren, of de zoogenoemde Ambachtsheerlyke rechten en privilegiën, *t sy geheel of ten deele, met de onvervreemdbare rechten



(57)
ten van den Mensch cn Burger overeenkomftig of daar mede ftrydig zyn, daar men nimmer kan onderftellen, dat zy daar boven verheven zouden kunnen wezen; en ingeval zy daar mede ftrydig bevonden wierden, of men eenig, en welk dedommagement, men zou behoren te geven aan de individu's, die by deze beflisiing zich benadeeld mogten rekenen, en zich niet gezind toonden, om eenige opoffering aan de reden en het algemeen welzyn te doen: gelyk ook van waar zoodanig dedommagement het gevoeglykst zou kunnen gevonden worden.
(Geteekend) J. H. VAN DER PALM.
Waar op gedelibereerd zynde, is, met opzicht tot het i. lid, goedgevonden en verdaan, de Commisfie tot de zaken der Ambachtsheeclykheden, by de vorige Vergadering aangefteld, te continueren, zoo als gefchied by deze.
En wyders, ten aanzien van het tweede lid, de voorfchr. Commisfie aan te fchryven zoo cn in dier voegen, als daar by breeder is gemeld.
Van al het welk, by Extract dezer Refolutie, aan de Gecommitteerden tot de zaken der Ambachtsheerlykheden, tot informatie en naricht, zal worden kennis gegeven,
D 5 PRO-



C 5S )
PRO PO SII IE door den Burger van Roven,
ter Vergadering van de Provifwnele Reprcefentanten des Volks van Zeeland, den 24 July 1795 gedaan, tot reörganifatie der 's Lands Griffie; en Refolutie daar op.
De Burger van Rcyen heeft gedaan de navolgende Propofitie:
Burgers Reprxfentanten t Daar het reeds by de voormalige organifatie der Vergadering in bedenking is gekomen, om de inrichting der Griffie en de Perfoonen, by dezelve geëmployeert, des nodig bevonden, zoodanig te reörganiferen, als ten meesten nutte van den Lande zoude geoordeeld wo.ïden te behooren, enalzoodaar omtrent de nodige arrangementen, tot dus verre, niet zyn gemaakt, zoude ik aan deze Vergadering voordragen, deze zaak te flellen in handen van het gecombineerd Committé van Onderzoek en Financie, om van deszelfs bevind in dezen Rapport te doen, en, ten dien opzichte, fpeciaal met overleg van de beide Secretarisfen, zoodanige fchikkingen aan deze Vergadering voor te dragen, als zullen bevinden meest voegzaam te, wezen.
(Geteekend) H. VAN ROYEN.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, het point by voorfchr. Propofitie vermeld, ten fine van examinatie en advis, te demanderen aan de Secretarisfen dezer Vergadering, zoo als gefchied by deze.
ME-



(59)
ME MO R IE van den Burger N. C. Lam-
brechtfen c s., ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland ingi komen, den 31 July 1795, houdende proviftowle ouverture van hunne verrichtingen , aangaande het Hotel in de Abtdy, door den Franfchen Generaal Bonnaud geoccupeerd geweest; en Refolutie daar op.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
Aan de Provifionele Repraefentanten des Volks van Zeeland.
Medeburgers !
De ondergefchreve met en benevens de Burger C. G. Byleveld', by differente Refolutien ,.en laatftelyk die van den 23 Juny, verzocht en gequalificeert zynde tot afbetaling der Leveranciers, ter zake van 't Hotel van den gewezen Generaal Bonnaud, of met dezelve zoodanige fchikkingen te maken, als ten meesten dienfte van den Lande doenlyk zyn zoude, hebben uit handen der vorige Commisfie, de Burgers van Gote en de Haze Bomme, ontfnngen het faldo hunner adminiftratie, ter fomme van (£27:5:9 Vis., en deze fom, met en benevens eene "fomme van <£. 200. Vis., waar van hun verleend was acte van furnisfement, geëmployeerd tot betaling der meest krytende fchulden. Dan, om alle de rekeningen, ter dier zake inge-
ko-



( 6o)
komen, te voldoen-, zoude 'er nog vereisclit worden eene fomme van ten minden ^450. Vis. Doch, vermits 'er misfchien gelegenheid zyn zal, om eenige Meubilen, in liet Huis overgebleven, na aftrek der genen, die wy ten diende van den Generaal Blondeau, achtervolgens de qualificatie by Refolutie van den 22 Juny laatstleden, naarVlisfingengezonden hebben , aan particulieren of de leveranciers zelve met eenig verlies af te daan , zouden wy verzoeken , om by.provifie met eene fomme van &0.00. a ^300. Vis. in contant te mogen worden gefubfidieerd; bereid zynde aan uwe Vergadering, of eenig Committé daar toe te benoemen, na den afloop onzer Commisfie rekenfchap onzer adminidratie te doen, ten ware het U L. mogt behagen, daar in op een andere wyze te voorzien.
Op het een en ander U L. gerefpeéleerde bevelen afwachtende, heb ik de eer, by abfentie van mynen mede-Gecommitteerden, my met alle veneratie te noemen.
Burgers Repr&fentanten!
(Onder dond) U Lieder dienstvaardigen Medeburger
i (GeteekendJ N. C. LAMBR.ECHTSEN.
Middelburg 30 July I795-
Waar



( 6i )
Waar op zynde gedelibereerd, is goedgevonden en verftaan, het Committé van Algemeen Welzyn te verzoeken en te qualificeren, om ten behoeve van voorfchreve Gecommitteerden C. G. Byleveld en N. C. Lambrechtfen, in hunne qualiteit, te verkenen acte van furnisfement op den Ontfanger Generaal dezer Provincie, P. I. Boddaert, ter fomme van 300. Vis. ten fine als bovengemeld, en voorts, by finale liquidatie , ordonnantie van betaling ter fomme, als blyken zal door voorfclir Gecommitteerden, tot afdoening der fchulden, ter zake van 't Hótel van den gewezen Generaal Bonnaud, te wezen gefpendeerd: waar van, by Extract dezer Refolutie, aan meergemeld Committé, tot informatie en naricht, zal worden kennis gegeven.
RAPPORT van het Committé van Onderzoek , over het point, in hoe verre particuliere advyfen der Leden in de Notulen kunnen worden geadmitteerd, ter Vergadering van de Provifionele Reprafentanten des Volks van Zeeland, gedaan den 31 July 1795.
De Burger Appelius, heeft, uit naam van 't Committé van Onderzoek, gerapporteerd, dat het zelve , ingevolge de Refolutie dezer Vergadering, van den 24 der loopende maand, geëxamineerd hebbende het voorftel in hoe verre de aanteekeningen van byzondere
ad.



( 62 )
advyfen, in de Notulen, kan worden geadmitteerd, bevonden heeft, dat de beantwoording van het zelve was van een zeer delicaten aart,, vermits, aan de eene zyde, nimmer moest worden uit het oog verloren de aart eener hoofdelyke Vergadering, en de eerbied, welke de byzondere Leden , aan derzelver befluiten fchuldig zyn, en aan de andere zyde, bchoorlyk diende gezorgd te worden voor de defenfie der Leden, welke, ter verantwoording voor de geheele Natie, kunnen worden geroepen. Dat het Committé echter heeft begrepen, dat de aanteekening vancigentlyk gezegde advyfen, dat is van het byzonder gevoelen, 't welk een of meer Leden hebben uitgebragt, met de redenen en motiven voor 't zelve bekleed, het zy mondeling, het zy fchriftelyk, in alle gevallen, zonder onderfcheid, behoord te worden geweigerd, daar dezelve nimmer tot juIHficatie van de Leden noodig kunnen worden geoordeeld, en geene andere gevolgen kunnen hebben, als het dilaiëren der deliberatien en verwarren der Notulen , en boven dien zulk eene aanteekening eene vooringenomenheid, met de eens opgevatte idéés, verraad, welke weinig met die deference ftrookt, welke het gevoelen van de meerderheid, in allen gevalle fchynt te verdienen, en dus op nadere referves en contra-aanteekeningen uit zoude loopen, van welke de Notulen der vorige Vergadering maar al te veel voorbeelden opleveren , waar door de gelegenheid tot wederzydfche verbittering gegeven, en waar uit een partyfehap tusfehen de Leden kan geboren worden, welke de gevaarlykfte gevolgen voor
de



de gehele Provincie «oude hebben, en dus niet te zorgvuldig geweerd, en in de eerfte aanleidende oorzaken tegengegaan kan worden. Dan dat het Committé tevens begrypt, dat aan ieder der Leden van de Vergadering (behoudens hun recht van gemotiveerd protest, by aldien eene conclufie onverhoopt wederrechtelyk, en tegen de letter van het gearrefteerde Reglement op de Vergadering, mogt worden genomen ,) in alle andere gevallen, de gelegenheid moet worden gelaten , om, ter hunner juftificatie, aanteekening van hunne disfenfie van de meerderheid te doen houden, en dat dus by deze Vergadering behoorde te worden bepaald, dat één of meer Leden, by aldien zy het geconcludeerde point van zulk een aangelegenheid befchouwen, dat zy ter hunner verantwoording volftrekt noodig oordelen te doen blyken, dat zy tot het zelve niet hebben geconcurreerd, achter de conclufie zullen kunnen doen aanteekenen deze woorden:
„ de Burger heeft tot deze conclufie niet
„ geconcurreerd, en hier van, uit hoofde van de „ aangelegenheid der zaak, byzondere aanteekening „ verzocht".
Dat het Committé vertrouwd, op deze wyze de beide belangens te hebben geconfolideerd, daar nog eigenliefde, nog waanwysheid , maar enkele befchroomdheid voor de verantwoording, het motief van 't vorderen dezer korte aanteekening kan zyn; terwyl het zelve zich overtuigd houdt, dat de waardigheid dezer Vergadering en de cordaatheid van deszelfs



( 64 )
zelfs Leden, genoegzame waarborgen tegen het misbruik derzelve zullen blyven.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, de deliberatien op dit Rapport aan te honden tot de eerstkomende fesfie.
Elk Nommer Van dit Blad word uitgegeven te Middelburg byisAAC de winter, 's Lands Drukker, a 3 ftuivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND.
RAPPORT van het Committé van Onderzoek , op het Request van Andreas Hoffman. gewezen Predikant te Arnemuiden, om aldaar als zoodanig te worden herfteld, immers beroepelyk verklaard, ter Vergadering van de Provifionele Reprctfent anten des Volks van Zeeland uitgebragt, den 31 July 1795j en Refolutie dien conform.
D e Burger Appelius heeft, uit naam van 't Committé van Onderzoek gerapporteerd, dat het zelve, ingevolge de Refolutie van deze Vergadering, van den 24 der loopende maand, heeft geëxamineerd de Requeste van Andreas Hofman, gewezen Predikant te Arnemuiden, aan de Vergadering geprasfenteerd den E 22



C 66 )
£2 der afgeloopene maand Juny, waarby dezelve verzoekt in zynen dienst herfteld, of, in allen gevalle, direct beroepelyk verklaard te worden; mitsgaders de Berichten van de Municipaliteit en Kerkenraad van Arnemuiden, op voorfchr. Requeste gerequireerd en alhier ter Tafel ingekomen op den 22 en 24 dezer maand, en dat het Committé heeft bevonden , dat deze zaak, welke mere kerkelyk is, ook fchynt behandeld te zyn volgens 't voorfchrift der in deze Provincie nog fubfifterende kerkelyke Wetten, en dat, boven dien, de zaak van Andreas Hofman, kerkelyk befchouwd , nog niet tot in het hoogfte resfort is gepousfeerd, waarom 'er volftrekt geene reden fchynt te zyn om welke hy zich tot deze Vergadering heeft vervoegd, en welke dezelve zoude moeten bewegen, om zich de decifie van het kerkelyk verfchil tusfehen den Requestrant en 't Collegium Qualifkatum van Arnemuiden aan te trekken.
Dat dus het Committé van oordeel is, dat de merites van de zaak zelve, omtrent welke vry wat ten nadeele van den Requestrant zoude kunnen worden gezegd , ten dezen volftrekt in geene de minfte aanmerking dienen te komen, maar dat deszelfs gedaan verzoek , eenvoudig by deze Vergadering diende te worden gedeclineerd, en aan denzelven onverlet gelaten het inflaan van zoodanige andere wegen, als hem, by de kerkelyke Wetten, in deze Provincie nog in gebruik zynde, worden aan de hand gegeven.
Waar op gedelibereerd zynde, is het voorfchr.
Rap-



(6>)
R.apport geconverteerd in een Refolutie, en mitsdien goedgevonden en verftaan het Request van Voorfchr* Ds. Hofman te declineren en te wyzen van de hand t zoo als gefchied by deze, onverlet aan den Reques-* trant het inflaan van zoodanige andere wegen, ald hem volgens de, binnen deze Provincie nog in gebruik zynde, kerkelyke Wetten, worden aan de hand gegeven: waar van, by Extract dezer Refolutie, aart den Requestrant voornoemd, tot informatie en naricht» zal worden kennis gegeven.
OUVERTURE uit naam van het Committé van Algemeene Waakzaamheid, van bekomene informatien, dat aan Q. Cé van der Boonmesch, thans in Engeland zich bevindende , gelden worden overgemaakt, ter Vergadering van de Provifionele Repnefen* tanten des Volks van Zeeland gegeven, den 31 July 1795; en Refolutie deswegens.
Gedelibereerd zynde op de Ouverture, door den Burger Visfer, uit naam van het Committé van Algemeen Welzyn, Waakzaamheid en Veiligheid, gegeven, dat voorfchr. Committé by geruchte geïnformeerd zynde, dat aan den gewezen Bailliu der Stad Veere, Quirinus Cornelis van der Boonmesch, diezich, by gelegenheid van de komst der Franfche Troupes, naar Engeland heeft geretireerd, contante penningen, uit voorfchr. Stad, worden overgemaakt, en, na genomene informatien, bevonden hebbende, dat door de Burgers Halfman en Jaeobze, als Mandatarisfen van voorfchr, van der E s Boom



( 63 )
Boonmesch, was geaccepteerd eene traite van £ 200 Vis., 'twelk dezelve, voor gemelde Committé geregerequireerd zynde, ook niet hadden gedisadvoueerd, maar gefustineerd daar toe bevoegd te wezen; is goedgevonden en verftaan, het Committé van Algemeen Welzyn, Waakzaamheid en Veiligheid voornoemd , te auctoriferen en te gelasten, zoo als gefchied by deze, om, met overleg van het Collegie Yan Juftitie te Veere, de noodige order te ftellen, dat door voorfchr. Halfman en Jacobze, geene penningen aan gemelde van der Boonmesch, naar Engeland worden overgemaakt; en, dien onverminderd, den boedel van denzelven van der Boonmesch, voor 200 verre die onder voorfchr. Mandatarisfen berustende is, te nemen onder fequestrage, en aan zich door dezelve te doen extraderen alle de papieren, betreffende de correspondentie door hun, met voorfchreve van der Boonmesch gehouden, ten einde dezelve te examineren en van hun bevind aan deze Vergadering rapport te doen: waar van, by Extract dezer Refolutie, aan het voorfchr. Committé, tot informatie en naricht, zal worden kennis gegeven.
BEEEDIGING "van den tweeden Secretaris van 'i Land, de Burger Francois Ermerins, in de Vergadering van de Provifionele Reprafentanten des Volks van Zeeland, den 4 Augustus 1795.
De Burger Frangois Ermerins, den 24 der afgeloo* pene maand July aangefteld tot tweeden Secretaris dezer



( 69 )
zer Provincie, heeft, in handen van den Praifident, afgelegd den Eed, gevoegd achter de Inftru&ie, denzelven 24 July, voor de beide Secretarisfen gearrefteerd, en voorts, na dat door den Praefident, iu termen, ter materie dienende, met deze nieuwe waardigheid was gefeliciteerd, de Leden van deze Vergadering refpectuëuslyk bedankt voor de eer, hem door het opdragen dezer Bediening aangedaan, mitsgaders voor het vertrouwen, het welk deze Vergadering in zyn perfoon had gelieven te ftellen, met betuiging, dat alle zyne vermogens zoude aanwenden, om in dezen post, ten nutte van de Provincie en hare Ingezetenen , werkzaam te zyn»
RA P PORT van het Committé van Waakzaamheid, van deszelfs bevinding ten opr zachte van de verzending der gelden naar Engeland, aan Q. C. van der Boonmesch, door de Burgers Halfman en Jacobze qq. te Veere, ter Vergadering van de Provifionele Reprafentanten des Volks van Zeeland gedaan, den 4 Augustus 179$,
De Burger Visfer heeft, uit naam van 't Committé van Algemeen Welzyn, Waakzaamheid en Veiligheid , gerapporteerd: dat voorfchr. Committé, ter voldoening en executie der Refolutie van den 31 laatstleden, nog dien zeiven dag eene Commisfie uit haar midden had geftrekt na Veere, ten einde, om, met overleg van het Collegie van Juftitie aldaar, de noodige order te E 3 ftel'



C7°)
ftellen, dat door Halfman en Jacobze, geene gelden worden overgemaakt aan den, naar Engeland geretireerden van der Roo :mesch, en om den boedel Van dien perfoon te nemen in feque^trage, als mede, zich door voorfchr. Halfman en Jacobze, deszelfs Mandatarisfen, te doen extraderen alle de papieren , betreffende de correspondentie, door dezelve met voorfchreven hunnen Mandant, gehouden.
Dat gezegde Commisfie wel eenige diïïïculteit, zoo ïn het beleggen van voorfchr Collegie van Juftitie had ontmoet, als tot het in fequestrage nemen van den boedel van meergemelde van der Boonmesch.
Dat ook voorfchr. Commisfie had gehanteerd om gezegde Refolutie geheel, en zoo als die ligt, ter executie te leggen, fpeciaal uit confideraüe van de goede opinie, waar in voorfchr. Burgers Halfman en Jacobze, aldaar ftaan, en de dienst door hun aan den Lande bewezen, door het ftillen der muitery, welke kort na de Revolutie, onder het Bootsvolk van de Schepen, door gemelde van der Boonmesch uitgerust, zich had gemanifesteerd , en in welk geval zy een gelyken dienst hadden bewezen als de Burger Louysfen te Vlisfingen. Dat zy dus met het in beflag nemen van voorfchr. boedel voor als nog hadden gefupercedeerd, te meer, pm dat door voorfchr. Burgers, aan Commisfarisfen \nt gemelde Collegie yan Juftitie overhandigd zyn , de brieven, tot hunne correspondentie met voorfchr. van der Boonmesch, relatie hebbende, waar door dus het groote but yan meergemelde Refolutie was bereikt;
en



( 71 )
en dat voorfchr. brieven door gezegde Comrnjtté gelezen cn geëxamineerd zynde, in dezelve niets was bevonden , dat na eenige ongeoorloofde correspondentie, veel min na eenige confpiratie met de vyanden van het Vaderland zweemt, en 'er geene reden was om te geloovcn, dat 'er builen die nog andere exfteerden. Dat wyders ook voorfchr. Burgers Halfman en Jacobze, hadden belooft en aangenomen, de bewuste Wisfelbrief van ^200, fchoon by hun geaccepteerd, niet te zullen honoreren, maar te laten protefteren; waar mede gemelde Cominisfarisfen dan ook volkomen genoegen hadden genomen. En dat eindelyk meergenoemde Committé, genoegzaam overtuigd vau de goede trouw van voorfchr. Burgers, en niemand wetende, die beter met de zaken, en de gefteldheid van den boedel van voorfchr. van der Boonmesch bekend is, dan ook geen zwarigheid zoude maken, om dezelve tot het redden van voorfchr. boedel te qualificeren, of immers te adfumeren, en ten dien einde aan de Vergadering voor te dragen,
Waar op gedelibereerd zynde, is het, door voorfchreve Committé, in dezen verrichte geiipprobeerd, en wyders goedgevonden cn verlfaan, de verdere behandeling en directie dezer geheele zaak, aan gemelde Committé te demanderen en over te laten, zoo als gefchied by deze: waarvan, by Extract dezer Refolutie, aan het zelve, tot informatie en naricht, zal worden kennis gegeven.
h 4 RE-



C 72 )
R E SO LUTIE van de Provifionele Reprxfentanten des Volks van Zeeland, van den 4 Augustus 1795, op aiverfche Misfives en andere Stukken, betrekkelyk de Capitulatie en voet waar op de 25000 ll'Jan Pranfche Troupes, ingevolge het Tractaat van Alliantie, in dienst en foldy dezer Republicq zullen overgaan en behandeld worden.
By refumtie gedelibereerd zynde op de ondcrfcheidene Misfives Hunner Hoog Mog. en van het Committé tot de zaken van het Bondgenootfchap te Lande, fuccesfivelyk ten dezer Vergadering ingekomen, en alle betrekking hebbende tot de gearrefteerde Capitulatie , behelzende den voet op welke de vyf en twintig duizend Man Franfche Troupes, ingevolge het Tractaat, met de Franfche Republicq, gefloten, in dienst en foldy van deze Republicq zullen overgaan en behandeld worden; mitsgaders daar op zynde gehoord het advys en de confideratien van het Committé van Financie, is goedgevondenen verdaan, de Extraördinaire Gedeputeerden dezer Provincie ter Generaliteit te auctoriferen en gelasten, zoo als gefchied by deze, om, by de eerfte bekwame gelegenheid, ter Vergadering van Hun Hoog Mog. te declareren: dat de Provifionele Reprafentanten des Volks van Zeeland , pp de voorfchr. Capitulatie zelve, zoo als den inhoud daar van, by de Misfive van het Committé jot de zaken van 't Bondgenootfchap is opgegeven, geene esfentiële remarques hebbende, zich diensvolgens
I



( 73 )
gens de voernoemde Capitulatie zullen laten welgevallen, zoo als die legd.
Dat, wat de betaling der foldy en en verdere benoodigheden voor deze Troupes aangaat, waar van de kosten door het voorfch. Committé, geduurende de drie eerfte maanden, op de importante fomme van één Millioen Guldens, iedere maand, worden begroot, de Provifionele Volks-Reprsefentanten van Zeeland, indien zy den uitgeputten ftaat hunner Financien alléén in aanmerking moesten nemen, zich van die betaling geheel zouden moeten onttrekken; doch dat dezelve tevens de volftrekte noodzakelykheid, dezer onvermydelyke betalingen ten vollen penetrerende, nogmaals een effort boven vermogen doen zullen, door provifioneel te zorgen, dat hunne Quote in de benoodigde fomme, voor de eerfte maand, ten bedragen van één Millioen Guldens, ten Comptoire Generaal dezer Provincie voor handen en gereed zy, om daar over door het Committé tot de zaken van 't Bondgenootfchap te Lande, te kunnen worden gedisponeerd, tot voldoening der foldyen en verdere noodwendigheden, voor de Franfche Troupes in Zeeland aanwezig zynde , op den voet van den voorflag, door het evengemelde Committé , by deszelfs Misfive van den 30 July gedaan; mits echter alle de gezegde noodwendigheden , voor zoo verre die in Zeeland zullen te bekomen zyn, door de Ingezetenen derzelve Provincie, by voorkeur, zullen worden geleverd , en dat zulks alles aan de evengemelde Ingezetenen, uit de voornoemde Provinciale Quote, of dezelve daar toe niet toereikende zynde, E 5 uit



( 74 )
uit die der andere Provinciën richtig zal worden betaald; eene bepaling, waaraan de ProvifloneU VolksReprsefentanten van Zeeland, des te meerder zich verplicht geoordeeld hebben, dit hun content, als eene conditio fine qua non, te accrocheren, als hebbende, piet betrekking tot de verzorging der noodwendigheden voor de Marine, de ondervinding tot hier toe maar al te veel de noodzakelykheid daar van doen zien, terwylbydat Beftuur, de Ingezetenen van Zeeland , niet tegenftaande veele hunner nog onder enorme pratenlien ten laste der gevvezene Admiraliteit zuchten, meest al in het doen der Leveranciett worden voorby gegaan.
Dat wyders ook de Provifionele Volks-Reprsefentanten van Zeeland, billyk veronderftellen, dat nopens de overneming der thans aldaar voor handen zynde fournitures en verdere aangefchafte articulen, redelyke arrangementen zullen worden gemaakt, en dat alles wat van wegens de Provincie, na het ingaan der Ca. pitulatie, bereids is- of nog verder zou mogen worden verftrekt, behoorlyk zal worden gerestitueerd.
Dat echter, by deze gelegenheid, meergedachte Provifionele Volks-Reprasfentanten van Zeeland, niet voorby kunnen, aan hnnne Bondgenooten onder het oog te brengen, de phyfique onmogelykheid, waar in zy zich bevinden, om, hoe hartelyk genegen zy ook anderzints betuigen te zyn, om alles voor het Vaderland op te zetten, aan deze en alle verdere enorme betalingen , welke uit zoo veelen hoofde thans worden vereischt,
en



(75)
en waar toe zy zicli zoo geduurig en met zoo veel ernst vinden aangefpoord, nog geheel, nog zelfs ten deele face te maken. Dat dit onvermogen al te waereldkundig zynde, om een breedvoerig betoog noodig te hebben , het genoeg zal zyn kortelyk te herinneren, dat de Provincie van Zeeland, door haren zoo ongeproportiöneerden aanflag in de lasten van het Bondgenootfchap , waar over zy zoo veele Jaarcn vruchteloos geklaagd heeft, geheel en al is geabimeerd.
Dat, verre van eenig foulaas te genieten, door hare nu federt weinige Jaren verminderde Quote, hare toeftand door de publieke gebeurtenisfen federt dien tyd nog meer en meer is verergerd.
Dat de Ingezetenen van Zeeland, by het fchier totaal verval hunner middelen van beftaan , nog door de contributie van ecnen Vyf en twintigften en Vyfftigften Penning, en thans weder door de opëisfching van al hun gewerkt Goud en Zilver, op een onereufer voet als elders heeft plaats gehad, zyn verarmd en uitgeput.
Dat de geheele fluiting van het Comptoir Generaal der Provincie, waar toe de Provifionele Volks-Reprasfentanten van Zeeland zich, hunnes ondanks, genoodzaakt gezien hebben tebefluiten, niet alleen hetcrediet der Provincie den laatften flag toegebragt, maar ook een groot deel der Ingezetenen in eenen toeftand gebragt heeft, waar van de gevolgen, indien hier in niet fpoedig kan worden voorzien, ("zoo als zulksallezints te duchten is) het hart der Volksvertegenwoor-
di.



( 76)
digers met de fmertelykfte aandoeningen moeten veivullen.
Dat hier by nog komt de abfolute noodzakelykheid en genoegzame onmogelykheid tevens, tot vold< snin'g van zoo veele krytende fchulden, wegens leverancien van een aantal benoodigdheden, voor het groot getal Franfche Troupes, waar mede deze Provincie beften* dig is gefurchargeerd gebleven, als mede tot inwisfeling der groote masfa van Provinciale Adfignaten, thans nog onder de Ingezetenen van Zeeland berustende.
Om niet te fpreken, van zoo veele huishoudelyke lasten , waar mede de Provincie van Zeeland, onder anderen ook tot behoud van hare kostbare Dykagien en noodlydende Polders, boven hare mede Bondgenooten , word bezwaard.
Maar dat boven alles, geene der overige Provinciën met die van Zeeland, in het allerminfte kan worden gelyk gefteld, met betrekking tot het geen zy door de gevolgen van den laatften verderfelyken Oorlog heeft geleden, wanneer men confidereerd, dat hoe zeer andere Provinciën, die het inmediaat toneel des Oorlogs geweest zyn, voor een tyd zeer veel mogen geleden hebben, geen van alle echter zich in het zelfde geval bevind met Zeeland, welke Provincie door 't verlies van het Zeeuwsch Committimus, niet alleen veele van hare Ingezetenen, in meer dan eene betrekking ten deele geruïneerd ziet, maar welke Provincie boven dien in hare eige vaste jaarlykfche inkomftcn, een
reëel



f ( 77 )
reëel verlies lydt van ten minften honderd en vyftig duizend Guldens, zynde daar en boven nog eene byna gelyke fomme door de Provincie aan de noodlydende Polders in dat Quartier, vóórgefchoten; verliezen zekerlyk, by de andere Provinciën zonder voorbeeld, waar voor Zeelands Financien niet berekend zyn, en waar in die Provincie in allen gevalle niet meerder dan haar aandeel behoord te dragen, en het overige door de Bondgenooten vergoed, daar het immers de onredelykheid zelve zoude zyn, dat eene opoffering door het geheele Bondgenootfchap gedaan, tot laste van één der Bondgenooten, die zulke verliezen minder dan een der andere dragen kan, privativelyk zoude komen; wordende by deze nogmaals wel expresfelyk geïnhaleerd al het geen deswegens door deze Provincie by derzelver ingebragte Refolutie, over de ratificatie van het Traétyat met Frankryk, is gezegd.
Dat het niet moeyelyk zoude vallen, dit geenzints by vergrooting voorgefteld tafereel nog met veele niet minder treffende byzonderheden te extenderen; doch dat de Provifionele Volks-Repraefentanten van Zeeland , liefst hier niets meer zullen byvoegen, als oordeelende zulks meer dan overbodig te zyn, om hunne Bondgenooten van de gegrondheid hunner bezwaren te overreden ; tervvyl, voor het overige de Gede* puteerden dezer Provincie ter Generaliteit, volledig genoeg geïnftrueerd zyn, om dit alles meer gedetailleerd te betoogen.
Dat dierhalven de Provifionele Volks-Reprjefentan-
ten,



C?3)
ten van Zeeland, nogmaals, met al den anndrarig'welke het gewigt der zaak vorderd, aan hunne Bondgenooten onder het oog moeten brengen, of het, uit hoofde der volftrekte onmogelykheid, waar in niet flechts Zeeland alleen, maar ongetwyffeld ook de meeste der overige Provinciën zich bevinden, om alle de zoo importante fommen, als in het tegenwoordig tydftip tot de allergewigtigfte eindens worden gerequireerd, te kunnen opbrengen, niet meer dan hoog tyd geworden is, om, tot voorkoming eener gewisfe en totale confufie, naar andere gefchikte middelen om te zien, waar door het vervallen Financiewezen der geheele Republicq zoude kunnen worden opgebeurd, de circulatie herfteld, de noodige betalingen daar gefield en aan alle die gewenschte oogmerken voldaan, zonder welker bereiking de gewisfe ondergang van dit Gemeenebest onvermyd^lyk is.
Dat hier toe, naar het oordeel der Provifionele Volks-ReprEefentanten van Zeeland, onder anderen eene gepaste gelegenheid gegeven word, door het geconcipieerde en ter Vergadering van Hun Hoog Mog. onlangs ingeleverd Plan van den kundigen en verdienftelyken Burger Jacobus Tkehof, welk Plan de welgemelde Provifionele Volks- Reprafentanten, dier* halven aan de ferieufe en onverwylde delibeiatien hunner Bondgenooten op 't krachtigfte aanbevelen, houdende zich hier mede geëxculpeerd van de gevolgen, welke uit eene conftante verwerping van dit of foortgelyke eenige uitvoerlyke middelen tot redding des geheelen Vaderlands, noodwendig te verwachten zyn.
En



C 79)
En zal Extract dezer Refolutie, aan de Extraördi. naire Gedeputeerden voornoemd, tot informatie en naricht, worden gezonden.
P. S. Wy zyn voornemens om in het volgende Nommer te plaatfen het Rapport van het vereenigd Committé van Voorligting, over het werk der Nationale Conventie, welks belangrykheid voor het Algemeen, ons veroorloofd heeft, van de gewoone order van den dag af te gaan.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 's Lands Drukker, a 3 Huivers; en voorts alom te bekomeni






HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND, N: 6.
RAP PORT van V vereenigd Committé van Foor lichting, over het werk der Nationale Conventie; uitgebragt ter Fergadering der Provifionele Repreeftntanten van het Folk van Zeeland, den 25 Augustus 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Fryheid.
Het vereenigd Committé van Voorlichting, geëxamineerd hebbende het Plan tot de algemeene oproeping des geheelen Ncderlandfchen Volks, en het formeeren eener Nationale Conventie, ter Vergadering van Hun Hoog Mog. geëxhibcerd den 29 Mey laatstleden, metden voordragt des aangaande, ter zelfder VergadeF ring



( 82 )
ring door eene plechtige Hollandfche Commisfie uitgebragt op den 28 July daar aan volgende; als mede de Refolutie van de Provifionele Repradentanten van het Volk van Over-Ysfel, op dit fubject, genomen den 1 July dezes Jaars, en by IVlisfive van de Extraordinaire Gedeputeerden dezer Provincie, ter Vergadering van Hun Hong Mog. van den 22 July, overgezonden, en den 28 der zelfder maand alhier voortgebragt.; en eindelyk dfe Misfive der Provifionele Vertegenwoordigers des vryen Volks van Gelderland, gefchreven te Zutphen, den 6 dezer lopende maand, met derzelver Refolutie van 's daags te vooren, over dezelfde materie, ter dezer Vergadering geëxhibeerd den 18 daar aanvolgende; heeft op al het zelve uitgebragt het yolgende Rapport..
Medeburgers!
Wy voldoen met fchroom aan uwen last, om onze gedagten open te leggen over het Plan tot de algemeene oproeping des geheelen Nederlandfchen Volks, en het formeeren eener Nationale Conventie.
Wy vinden die zaak van zulk eene aangelegenheid, dat het behoud of den ondergang van ons Vaderland 'er van afhangt, en zouden ons ten hoogften ftrafwaardig kennen, indien wy U L. durfden aanraden, van hier maar roekeloos in toe te tasten.
Wy kennen uwe zorg en naauwgezetheid, om niets anders dan 's Volks geluk en welvaart te betrachten, al te wel, dan dat wy U L. tot eenige losfe flappen jn gewigtige zaken zouden willen aanzetten.
Het zal daarom noodzakelyk zyn de belangryke beden'



C 83 )
denkingen, die ons in het behandelen van deze (tof zyn voorgekomen, openhartig aanUL. te ontvouwen.
Het denkbeeld van deze Nationale Conventie fluit in het denkbeeld van de gemeenfchap van Souvereiniteit der Bondgenooten.
Het veronderftelt, dat ieder der zeven vereenigde Volkeren, tot nog toe onafhangelyk onderling, en onaffcheidelyk op het naauwfte t'famengevoegd, van zyne byzondere Oppermagt heeft afftand gedaan, om aan die der geheele Republicq Hechts een geëvenredigd aandeel te bezitten.
Ni mmer kan men intusfchen verwagten, dat een vry Volk deszelfs privative onafhangelykheid zal willen afftaan, dan op de blykbare waarfchynlykheid of zekerheid, dat deszelfs belang deze opöfFeringe vordert, en deszelfs vryheid daar by geen hinder zal lyden.
Het is wat te zeggen, Burgers! de Provinciale Vergaderingen zoo maar te fluiten en te vernietigen, zonder dat alvorens de groote vraag nog is beflist; ja zelfs misfehieu nog niet behoorlyk onderzogt, in hoe ver alle de Leden van het Bondgenootfchap een gelyk of evenredig belang hebben, by het afftaan hunner byzondere Souvereiniteit.
Het is wat te zeggen, eene Vergadering by een te roepen, om eene Conftitutie te beramen, welker beftaan reeds van zelve een foort van Conftitutie, of liever een onbeperkte Oppermagt, zonder grondwet, in vol veert.
Om niet met voorbarigheid, onberedeneerde geestdrift, of blinde zugt tot navolging, eene zaak van F 2 dit



( 84)
dit gewigt te behandelen, achten wy nöodig U L. by de navolgende pointen te doen (lil ftaan*
a. Is het noodig, dat 'er verandering worde gemaakt in ons Staatsbeduur?
b. Is 'er eene Nationale Conventie nuttig voor de Republicq in 't algemeen, en voor Zeeland in 't byzonder?
c. Is ze volftrekt noodzakelylc, of kan men de Regeering van 't Land verbeteren, het geluk en den welvaart van 't Volk bevorderen zonder Nationale Conventie ?
d. En eindelyk, welke maatregelen vordert thans de voorzigtigheid en teffens ook de plicht van deze Vergadering?
Wat het eerfte point betreft, of het noodig zy, dat 'er verandering kome in ons Staatsbeftuur. veele beflisfende bedenkingen doen zig hier op.
De Unie van Utrecht, op eene zonderlinge wyze tot confidentie gebragt, en of offchoon in deszelfs oorfprong Hechts tot eene provifionele vereeniging ingericht , nogthans tot heden, het groote en eenige richtfnoer van ons Bondgenootfchappelyk bedaan, nimmer aangegaan met vooruitzigt, om een zoo aanzienelyk Gemeenebest te vormen , het welk eens een belangryke rol in Europa zou fpelen; deze Unie kwynt noodzakelyk aan groote gebreken.
Door dezelve bedaat ons fcederalismus van dikwerf onderling afgundige Bondgenooten, alle met de vrye onjifhangelyke Souvereine magt des Volks bekleed, ieder moedig op zyn gezag, dont in het yoordaan van zyn recht en belang , listig in het beknibbelen van zy-
jner



C 85 >
ner buuren voordeel, en traag in het beraadflagender zaken van 't algemeen.
De groote onevenredigheid der Bondgenooten, onderling in bevolking en contributif vermogen , vergeleken met derzelvcr gelyke magt van toeftemming of weerhouding, zal, ten allen tyde, den magtigeren aanzetten, om door ufurpatie cn zydelingfchen invloed, dat gene te verkrygen, 't welk de wet en overeenkomst hem weigerden; byzondere inzigten zullen den geest van algemeen belang verdrukken; en de moeijelykheid om middelen uit te denken, waar door men Onwillige Leden van het Bondgenootfchap, die geen gemeenfehappelyke Rechtbank van uitfpraak of arbitrage erkennen, tot nakoming hunner engagementen zou kunnen conftringeren, zal altyd alleen worden opgewogen, door de nog grootere moeijelykheid, om zoodanige middelen ter uitvoer te brengen.
Als wy by deze organifatie der Vergadering van Hun Hoog Mog., nog de onderfcheidene deelen van het algemeen Beftuur wel inzien, dan vliegen ons de veelvuldige gebreken van zelfs, en ons ondanks, in het oog.
Men lette by voorbeeld op den ftaat der Zee- en Landmagt, twee groote objecten van het algemeen Beftuur, en men ontdekt al ras, dat de Marine van genoegzame vaste inkomden verdoken, meerendeels uit buitengewoone Petitiën moet worden onderhouden , welke de meeste Gewesten traaglyk toeflaan en nog traager voldoen , terwyl de gewilligde Provincie in het employ en voorfchieten der gelden, nog meestal haar byzonder belang boven het grooter nut der Zeemagt delt.
F 3 Met



(36)
Met de Landmagt is het nog erger gelegen: hoe zeer het Troupes zyn van de geheele Repuhlicq, heeft derzelver repartitie immer aanleiding tot de zondeTlinglïe, tot de onbellaanbaarfte ftellingen gegeven, en de voorbeelden hebben getoond, dat de Provinciën, niet door algemeen welzyn gedreven, of door een vast fyfevna geleid, maar ter bevordering van byzondere oogmerken, de heiligde overeenkomften door fubtile redeneringen wisten te outwyken, cn onderling eene Unie in te roepen , die allerzyds gefchondeh wierd.
Provinciale Vestingwerken, Provinciale Magazynen, Provinciale Patenten en Attachés, vertragen of verhinderen de algemeene defenfie.
Verbeteringen in het Muntwezen worden door afgunst onder de Bondgenooten tegen gehouden of door onverfchilligheid nagelaten.
De Qnotes, die groote twistappel onder de Provinciën , heeft men eindelyk, toen het reets te laat was, eenigfints zoeken te verbeteren, maar op eene wyze, die voor dit Gewest is ondraaglyk geworden.
De vereischte eenparigheid der ftemmen voor Vrede, Oorlog en Alliantie, dat onbillyk liberum veto, misfchien nuttig ten tyde van de oprichting onzer Unie, maar ftrydig met het gezond verftand en maatfehappelyk verdrag, en waar van het nadeel in veele onderhandelingen van de Republicq maar al te zigtbaar is gebleken; dit onbeflaanbaar liberum veto vordert noodwendig verandering.
De zoogenaamde Generaliteits Landen, dikwyls gedrukt , zelden verhoort, en veelal onderworpen geweest aan hooge Officianten, die de ryke inkomften
van



(S7)
van hunne Arapten in de Provinciën verteerden; deze Landen maken ook aanfpraak op het algemeen Bewind.
Ons foederalismus heeft ook te veel van het Bondgenootfchappelyke onbepaald gelaten, waar in men niet dan zeer gebrekkig heeft voorzien; veel ftof van twist is 'er in onze vereeniging overgebleven; het Stadhouderfchap was als een middenpunt van ons Bondgenootfchappelyk beftaan, en voornamelyk beftemd tot demping der gefchillen, maar zonder behoorlyke Inftruélie, wandrochtiglyk in ons Beftuur ingedrongen, wel verre van ons geluk te bevorderen, was door heerschzugt de geesfel van dit Gemeenebest geworden; nu is het wel gelukkig vernietigd, maar wat is 'er in plaats gebragt? veele Privilegiën by de Unie van Utrecht bezworen, vervallen door het erkennen der Rechten van den Mensch; veele maatfchappelyke relatien worden van een gantsch anderen aart, en vorderen een geheel ander Beftuur.
Ziet daar, behalven de nog onaangeroerde pointen, een reeks van importante zaken, die het eerfte voorHel genoeg beflisfen.
Het tweede kan, uit verfchillende oogpunten befchouwd, affirmatif worden verdedigd, of wel integendeel kragtig worden beftreden.
Wy zullen dus eenige gewigtige bedenkingen voor de nuttigheid eener Nationale Conventie, ten aanzien van onze Republicq in 't algemeen, en ten aanzien van Zeeland in 't byzonder, voordellen, en daar by de zwarigheden aan U L. ter overweging voordragen.
Door eene Nationale Conventie brengt men éénheid en gelykheid in 't Beftuur, en hier door verkryF 4 gen



C 88 )
gen de deliberatien de noodige energie, die veeltyds aan een gecombineerd Bewind ontbreekt.
De heilzame ondernemingen in het diplomatique, wier uitflag meerendeels van den fpoed afhangt, worden niet meer door Leden van 't Bewind gedwarsboomd of vrugteloos gemaakt door de vertraging, die het overnemen der onderfcheidene Provinciën hier in noodzakelyk te wege -brengt.
Befluiten, die het algemeen nut ten doel hebben, kunnen niet langer tegen gehouden worden door de onwilligheid van éénen der Bondgenooten.
Door eene Nationale Conventie, wordt het welzyn van 't geheel voor de afzondeiiyke üelangens der deelen, voortgetrokken.
Door eene Nationale Conventie vervallen grootendeels alle de bezwaren, die in het eerfte point tegen de actuele Regeringsvorm zyn aangevoerd.
In alle die voordeden van 't geheel, heeft Zeeland haar geproportioneerd aandeel, en daar boven heeft Zeeland nog dit billyk vooruitzigt, dat hare rechtmatige klagten over den aanfiag in de Quotes, waardoor Zeeland, komt 'er geen verandering, vallen moet, in een vereenigd Beftuur radicaal zullen worden weg genomen.
Edoch, laat ons aan den anderen kant de voordee'len van het fcederalismus tegen alle deze bedenkingen over ftellen.
Kleine Staaten worden in alle hare inwendige deelen door eerlyke en bekwame Vertegenwoordigers beter beftuurd, dan groote Volkeren.
De Regeerders van kleine Gewesten kennen beter
den



( 89 )
den aart des Lands, voorzien met meer gepastheid in de belangen der Ingezetenen, en richten hunne maatregelen gemakkelyker in, volgens het Nationaal caradter.
De onafhangelykheid van ieder Gewest, geeft aart de Beftnurders van elke Provincie de gelegenheid, om naar de byzondere zeden, gewoontens en behoeftens des Volks, hunne Wetten, Rechten, en Costumen te regelen en te bewaren.
Het onafhangelyk Provinciaal bewind, doet in iedere ftreek zulke lasten heffen, als met de byzondere gefteldheid van perfoonen en zaken meest beftaanbaar is, en door vollediger kennis der byzondere deelen, kunnen in een Provinciaal Beftuur de misbruiken en misflagen in het opbrengen der geldmiddelen beter worden veranderd en geweerd.
En daar in een kleiner Beftuur, veele kleinigheden tot algemeen nut kunnen worden betragt, die men in een grooter Bewind over het hoofd ziet, volgt ook, dat eene Provinciale Regeering beter voordeel trekt uit iedere byzondere kleine omftandigheid, dan in een groot vereenigd Nationaal Beftuur kan plaats hebben»
In eene Regeering daar ieder deel onafhangelyk concurreert tot het beftuur van het geheel, is het zeker, dat de belangens der byzondere deelen, die te famen het geheel uitmaken, beter worden bevorderd, waar door ook het geheel des te beter wordt in ftand gehouden; want waar toch alle byzondere deelen worden verwaarloosd, en waar alle byzondere belangens worden veronachtzaamt, daar gaat het algemeen belang te gronde.
F $ Ia



(9<0
In ons Bondgenootfchappelyk beftuur is nog dit voordeel, dat het Volk, eens in zyne Rechten herfte'.d, gemakkelyk zig kan handhaven, en plaatfelyke gebreken fpoedig kunnen worden verbeterd; inhetfoederatif fystema blyft ieder Volk meester van zyn inwendig beltuur, en hoe weinig ook de ftem van deze of gene Provincie, in de Vergadering der Bondgenoo» ten mogt gelden, de gezamentlyke Bondgenooten zouden nogthans geene nadeelige dispofitien in het huisfelyk bewind dier Provincie kunnen maken.
De Provinciën, als Souvereine Volkeren, hebben daar en boven, altyd het recht om de gronden en gebreken van hun Bondgenootfchap te veranderen : maar, wanneer eens de Oppermagt des Volks van de byzondere Gewesten is in een gefmolten , dan kan men nimmer, hoe veel nadeels eenig Lid door deze vereeniging ook lydt, zyn vorige byzondere onafhangelyke Souvereiniteit te rug roepen. De ftap is beflisfend.
De vryheid en veiligheid der Ingezetenen kan 'er ook door 'm gevaar komen.
De reprtefentative Vergadering van de onverdeelbare Republicq blyft dan toch altyd het laatfte recours voor de onderdrukten; de deugd, kunde en werkzaamheid harer Leden, is de eenige waarborg voor het algemeen geluk.
Maar hoe grooter de Republicq is, des te minder kunnen hare deelen aan alle de Leden van het reprafentatif Lighaam bekend zyn, en des te grooter wordt de invloed van enkele Perfoonen, waar door 't gevaar vermeerderd, dat fommiger klagten niet gehoord, andere boven mate gebillykt zullen worden.
Het



(9i )
Het fystema van geweld, dat eenigen tyd zoo fchrikkelyk onder de begunftiging der Nationale Conventie in Vrankryk heeft gewoed, leert ons, hoe gemakkelyk een al te zeer geconcentreerde magt, tot despotismus kan overflaan.
Zullen wy ten aanzien dezer Provincie in commerciële details treden; zullen wy de byzondere betrekkingen , die deze Provincie op de Oost- en West-lndifche Colonien heeft, in aanfchouw nemen, dan doen zig oneindige zwarigheden op, welke ons nogthans de tyd verbied na te vorfchen en open te leggen.
Dit echter kunnen wy aanmerken , dat ingeval onze mede-Ingezetenen, onder de Regering eener Conventie, in hare commerciële belangens mogten worden benadeeld en verdrukt; ingeval derzelvergekogt, betaald en door verfcheidene overeenkomften bevestigd recht op eenig etablisfement mogt worden verkragt, hun niet anders dan addresfen en fmcekfchriften zullen overfchieten, die mogelyk in het einde nog zouden kunnen worden misduid.
Na zoo veele gewigtige bedenkingen voor en tegen de in een (melting der Souvereiniteit van de onderfcheidene Gewesten te hebben voorgedragen, weten wy dat nog veel is oniiangeroed gebleven; dan, daar een uitgebreider verhandeling buiten het beftek onzer werkzaamheid zou loopen, hebben wy gemeend met deze bygebragte aanmerkingen te kunnen volftaan, en zullen nu nog kortelyk iets over het derde point voordragen.
Is de Nationale Conventie noodzakelyk, of kan men, behoudens 's Volks geluk en welvaart, ons fcederalismus verbeteren?
Het



C 92 )
Het valt lichter dezen gordiaanfchen knoop met het zwaard eener oppermagtige Refolutie door te hakken , dan deze vraag wel te beantwoorden.
Een der voornaamfte oogmerken, waarom het Maatfchappelyk beftuur is ingevoerd en Hand moet houden , is ongetwyffeld de verdediging tegen buitenlandsch geweld; niemand zal ook ontkennen, datonsGemeenebest thans aan de defenfie veel gelegen is, en als men met bedaardheid de bedenkingen , hier voren aangeroerd , overweegt, den gewoonen loop der zaken in het ftuk van algemeene verdediging nagaat, zoo als zig alles gemeenlyk, ten dezen opzichte, in ons Vaderland toedraagt; als men de fouten en gebreken uit hoofde van ons ftaatkundig famenftel, zoo wel in Stadhouderlyke, als Stadhouderlooze tyden , geboren , naauwkeurig onderzoekt en teffens bezorgd is, om middelen van herftel te beramen, dan kan men ligt overhellen om een algemeen Nationaal beftuur, als het eenige middel van redres, noodzakelyk te achten.
Maar, wanneer wy de gefchiedenisfen van ons Land doorloopen; wanneer wy de roemryke tochten onzer Helden te Water en te Land ons herinneren, dan worden wy overtuigd, dat 'er behoudens het fcederalismus, eene ontzettende verdediging kan worden gedaan.
Men kan ook met geen fchyn van reden beweren, dat de voornaamlte doeleinden der Burgerlyke Maatfchappyen, door een Bondgenootfchappelyk beftuur niet zouden kunnen worden bereikt; de gezonde reden , de ondervinding en de gefchiedenisfen van onderfcheidene Volkeren, leeren immers, dat der Bur-



( 93 )
geren vryheid, lyf en leven, eer, goederen en onderlinge verbintenisfen, in een fcederative Regeering door eene goede Juftitie en Policie kunnen worden beveiligd.
De luister van onzen vorigen welvaart, door Landbouw, Koophandel, Zeevaart en veelvuldige Handwerken verkregen , bewyst, dat geen Nationale Conventie noodzakelyk is, om een Gemeenebest van vereenigde Volkeren groot te maken.
Maar als wy het oog flaan op de fchatkisten van den Staat; als wy de enorme fchulden van alle de Provinciën in aaufchouw nemen; alswyde Financiën van dit Gewest overwegen; als wy berekenen wat'er binnen korten tyd moet worden opgebragt; als wy den uitgeputten ftaajt van 't Land en van de byzondere Ingezetenen nagaan, daar zoo veele weduwen, weezen en grysaarts , die anders gegoede perfoonen waren, thans zugten, om dat hunne fondfen op de Provincie en andere publicque Kasfen geplaatst, renteloos liggen ; als wy de akelige gevolgen van dezen toeftand ons voordellen, dan ontzinkt ons de moed, dan zouden wy byna eene in een fmelting van alle publicque zaken noodzakelyk achten.
Edoch, de zaak wel ingezien, zal men doorliet vermengen van gezag, door het fatnen finelten van fchulden en lasten, de geldmiddelen verbeteren? Zou men niet, op voorbeeld onzer Voorouderen, tot geevenredigde algemeene belastingen kunnen overgaan, en hier door de hatelyke Quotes vermyden ?
Zou men niet alle perfonelc lasten over de geheele RequMcq op een' gelyken voet kunnen heffen, en de
grond-



t 94 )
grondlasten , volgens eene beregening van derzelver waarde of vvinstgeving, kunnen egaliieren, gelyk nog eenigzints in deze Provincie, met opzigt tot Landeryen in de zoogenaamde boeren of gebruikers lasten plaats heeft? en zouden dan door een eenvouwig gecombineerd beftuur, de zaken van het Financiewezen niet even zoo goed, ja misfchien beter worden te recht gebragt, als wel by eene Nationale Conventie zal plaats hebben?
By alle deze bedenkingen, moet men nog deze groote waarheid in het oog houden, dat 'er geene Regeringsvorm volmaakt is geweest, en 'er nimmer een volmaakt zal zyn, waarom de voorzigtigheid ons gebied, die van ons Land niet ligt, niet roekeloos te veranderen.
En dit leid ons zelfs tot het laatfte voorftel: welke maatregelen thans de voorzigtigheid en de pligt van deze Vergadering vorderen.
Veel verbetering is 'er zeker nodig. — Maar om dit gewigtig vraagftuk te onderzoeken en op te losfen, zal men de banden der Unie naauwer toehalen en hare gebreken remedieeren, of zal men geheel fa* men fmclten? om de belangens der onderfcheidene Provinciën behoorlyk te wegen en te confolideren; om een Plan van herftel, aannemelyk voor alle de Bondgenooten, en waarlyk heilzaam, te ontwerpen en voor te dragen, daar toe dunkt ons eene Nationale Conventie, die eens de zaak befiist, gantsch ongefchikt te wezen.
Eene commisfie van eenige Perfoonen, door iedere Provincie te benoemen, om zig daar mede eeniglyk
be-



(95)
bezig te houden, en een concept eener nieuwe of verbeterde Conftitutie binnen een' bepaalden tyd aan de Natie voor te dragen, zou buiten twyffél dit einde fpoetliger, zekerder en met minder omflag bereiken.
Hier toe en niet verder, durven wy U L. voor als nog idviféren, en zouden wyders van oordeel zyn, dat de Extraordinaire Gedeputeerden ter Vergadering van Hun Hoog Mog. zouden behooren te worden gelast, van wegens deze Provincie op dit importante lf.uk uitte brengen het volgende advis:
Dat de Provifionele Reprad'entanten des Volks van Zeeland, met alle mogelyke aandagt en ernst hebbende gëëxamineert het Plan ter oproeping van het geheele Volk van Nederland in eene Nationale Conventie, ten einde te formeeren de Regeringswyze der Bataaffche Republicq, gewenscht hadden met meerder bedaartheid en asfiduiteit, hunne deliberatien over dit allergewigtigst onderwerp , waar van niets minder dan het ftaan of vallen van dit eertyds beroemd Gcmcenebest, hei lot van het jegenswoordig en volgend Geflapt, zullen afhangen, te kunnen beftuuren en voltooien.
Dat zy nogthans, ten einde de Bondgenooten niet langer onkundig te laten van hunne gevoelens, zoo verre zy.ih Haat geweest zyn dezelve te fixeeren, niet willen nalaten provifioneel en in afwagting van de advifen der andere Provinciën, ter Vergadering van Hun Hoog Mog. open te leggen de confideratien, die hun op deze belangryke materie zyn voorgekomen.
Dat zy Provifionele Reprsefentanten des Volks van
Zee-



C 96 )
Zeeland niet willen ontveinl'en, dat de Regeeringsvorm van dit Gemcenebest, zoodanig als het zelve door de Unie van Utrecht is vereenigt, in velen opzigte gebrekkig zy, dat de pogingen, die van tyd tot tyd zyn gedaan, om die gebreken weg te nemen of te verbeteren, het vereischte effect niet gehad hebben, en dat de kommervolle omftandigheden, waar in zig dit Gemcenebest bevind, een meerderen fpoed in de deliberatien en meerderen klem in de uitvoering vorderen, dan tot dus verre heeft plaats gehad: en dat zyaan het onloochenbaar gevoel hiervan toefchryven de wenfehen en verzoeken van zeer veele brave Burgeren en wel geïntentioneerde Repraefentanten , ten einde de vryheid en oniifhangelykheid van ditGemeenebest op eene hervormde Conftitutie te vestigen.
Dat zy aan deze loffelyke bedoeling toefchryven de Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 4 Maart dezes Jaars, en het ter voldoening aan dezelve, door het Committé tot de algemeene zaken van her Bondgenootfchap te Lande, uitgebragt Rapport en Plan van oproeping des Nederlandfehen Volks, den 29 Mey laatstleden ter Vergadering van Hun Hoog Mog. overgelegd.
Dan dat zy Provifionele Repraefentanten des Volks van Zeeland, aan de andere zyde niet kunnen verbergen, hunne bekommering, of de middelen, daar by voorgeflagen, wel zullen voldoen aan het bedoelde oogmerk; en of de kwaal niet verergeren zal naar maate de geneesmiddelen infuffifant bevonden worden en de genezing noodzakelyker word.
Dat zy, zonder voor uit te loopen op het geen
men



(9?)
men onderfteld het verlangen der geheele Natie, immers het weldenkend gedeelte daar van te zyn, voor hunne Provincie nogthans moeten verklaren, dat, hoe begerig ook hunne Medeburgers zyn, voor de handhaving der Vryheid en Onaf hangelykheid van dit Gemeenebest, zy nimmer getoond hebben, daar toe de verbreking der Unie, veel min de affchaffing van alle Provinciaal bewind, dienftig en onvermydelyk te oordeelen.
Dat intusfehen op dit veronderfteld verlangen der geheele Natie, het welk men echter in eene zaak van zoo veel aanbelang, niet op losfe gronden, als zeker mag aannemen, de Refolutie en Commisfie van Hun Hoog Mog., en het daar aan volgende Rapport van 't Committé tot de algemeene zaken van het Bondgenootfchap fteunende, niets dan de wysheid en voorzigtigheid van het Plan in ftaat zyn weg te nemen de huiverigheid, die het twylfelbaar verlangen der Natie by ieder getrouw Volks-Repraefentant moet opwekken en gaande houden.
Dat men het oog werpende op het nabuurig Frankryk, en zig herinnerende de menigvuldige jammeren en verwarringen, ontllaan uit de convocatie eener zoo groote Vergadering, ten zeiven einde als de geprojecteerde Nationale Conventie faamgeroepen, hoe weinig vrugt dezelve gedaan hebbe, niet tegendaande den onvermoeiden arbeid der uitmuntendde vernuften, die Frankryk voortbragt, in de daad weinig aanmoediging vind, om dat voorbeeld na te volgen.
Dat althans de Provifionele Repraefentanten des Zeeuwfchen Volks van zig niet kunnen verkrygen,
om



C 98 )
om in een zaak van zoo veel gevvigt, als is de by een roeping eener Nationale Conventie, in te ftemmen, zonder overtuigt te zyn van de noodzakclykheid der zaak zelve.
Dat zy mitsdien adviferen, dat eene Commisfie van van eenige weinige Burgers van bekende deugd, kunde en vaderlandsliefde, by voorbeeld één of twee uit ieder Gewest, worde gedecerneert, ten einde op een plaats, in het midden van deze Republicq, by een te komen, en aldaar, afgetrokken van alle anderebezigheden, en vry van Amptsbetrekkingen, met bedaardheid te onderzoeken , welke de gebreken zyn onzer jegenswoordige Regeeringsvorm , of 'er kans zy deze te verbeteren, zoo ja, op welke wyze; zoo neen, welke form van beftuur, met debelangens der Zeven Vereenigde Gewesten, met het Landfchap Drenthe en Bataafsch Braband best zoude overeenkomen: en dat deze Commisfie, van het refultüt van derzelver deliberatien, Rapport doe aan de Vergadering van Hun Hoog Mog., teneinde dit Rapport , vervolgens op eene legale wyze ter goed- of afkeuring worde voorgefteld aan het gantfche Volk van Nederland: terwyl inmiddels zoo wel de refpeftive Provinciale Vergaderingen, als die van Hun Hoog Mogende, met alle de gevolgen en aankleve van dien, zouden voortduuren.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, a 3 ftuivers; en voorts alom te bekomen.









HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
Z E ELAN D. N'. 7.
PROCLAMATIE, ten einde te verfiaait
ds wil des Volks van deze Provincie, omtrent het Rapport den 25 Augustus laatstleden uitgebragt, over het point der Nationale Conventie, gearrefteerd ter Vergadering van de Provifionele Reprajentanten des Volks van Zeeland, den 4 September 1795.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP,
D e Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland, aan hunne Medeburgers, Heil en Broederfchap! Een groot enbelangryk ftuk, waarvan uw geluk en welvaart of uw ondergang afhangt, is federt een geruimen tyd het voorwerp van Onzen aandagt, G en



( loo )
en eindelyk ook hét onderwerp van Onze deliberatien geweest: Wy bedoelen het Plan tot de-algemccne oproeping des geheelèh Neder la ndfehen Volks, en het formeren eener Nationale Conventie, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende, den 29 3Iey laatstleden, geëxhiheerd.
Wy hebben hier in niets, by voorbarigheid of met drift, willen te werk ftellen , maar hebben de zaakunct aandacht doen onderzoeken door Ons vereenigd Committé van Voorlichting, én het Rapport door hen, ia Onze Vergadering uitgébragt, is Ons voorgekomen met zoo veel voorzichtigheid te zyn ontworpen, dat Wy, indien alle de byzondere belangens van ieder Ingezeten afzonderlyk 'er in waren betrokken, gerustelyk het zelve, als het advys dezer Provincie, ter Vergadering van de gezamentlyke Bondgenooten, zouden uitbrengen.
Dan Burgers! daar het belang van het algemeen, en van ieder Ingezeten in het byzonder; daar het behoud of den ondergang van het Vaderland'er afhangt; daar het de Oppermacht van UL. aangaat, hebben Wy dit belluit, zonder Uwen wil, niet gemeend ter Vergadering van Hun Hoog Mog. te moeten inbrengen.
Wy durven het nogthans UL. aanpryzen , om dat, na veele gewigtige bedenkingen vóór cn tegen eene Katiönale Conventie, ook vóór en tegen het Provinciaal bewind, naar gezonde regels van voorzichtigheid, niets finaal wordt beflist, niets onherroepelyk buiten
zyn



( ioi )
zyn geheel gebragt, maar alleen wordt voorgeflagen eenige rechiijchapeuc bekwaame Vaderlanders, uit de byzondere Provinciën te committeeren, om, binnen zekeren tyd , een Plan van eene nieuwe of van eene verbeterde Regeringsvorm voor te dragen.
En, ten einde Wy, omtrent de Volksftem ten dezen, behoorlyk zouden kunnen worden geïnformeerd, hebben Wy goedgevonden, het bovengemelde Rapport van Ons vereenigd Committé van Voorlichting te zenden aan de Municipaliteiten of Regeringen der befloten Steden , mitsgaders aan de Collegien van Kiezers der onbeflotene Steden en Parochiën ten platten Lande, met uitdrukkelyken last, gelyk Wy dezelve bevelen by dezen, eerftelyk: om binnen den tyd van tweemaal.24 uuren, na den ontfang dezes, alle de Stemgerechtigde Ingezetenen van hun Diftrict, ieder de zyrte, op eene voegzame, wettige en gebruikelyke wyze op te roepen.
Ten tweeden; om aan die refpeclive Volksvergaderingen deze Proclamatie, als mede het daarby gevoegde voorfchr. Rapport en concept Refolutie, nopens het Plan eener Nationale Conventie voor te lezen, 's Volks goed- of'af'keuring op het zelve te vragen, en , by meerderheid, het befiuit op te maken.
Ten derden: bevelen Wy alle Kiezers, Beftuurders van de Volksvergaderingenen Geconftituëerden, of onder welke benaming ook de gene, welke het oproepen van Volksvergaderingen binnen deze Provincie is aanG 2 be-



C rai)
bevolen, mogten voorkomen, om aan Ons ten fpoedigften, immers voor Zaturdag, den 12 September eerstkomende , by fchriftclyke verklaiing kennis te geven , of het Volk van hun Diflrict, bovengemeld Rapport en concept Refolutie heeft goed- of afgekeurd. Terwyl wy het daar voor zullen houden , dat alle Steden of Plaatfen , die binnen voorfchr. tyd geen kennis aan Ons desvvegens zullen hebben doen toekomen, dit gezegde Rapport en concept Refolutie met hunne goedkeuring hebben bekrachtigd.
Tervvyi Wy Voorts, ter berekening van de Volkslïem der Zeeuwfche Natie, zullen volgen de proportie van de tegenwoordige Reprafentatie, zoo als dezelve is bepaald by het Reglement op de tegenwoordige reörganifatie der Provinciale Vergadering.
En zal deze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatfewaar zulks gewoon is te gefchieden.
Aldus gedaan en gciirrefteerd in de Vergadering der Provifionele Reprafenianten van het Volk van Zeeland. In 't Hof aldaar, te Middelburg, den 4September 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.
(Was geparapheerd) F. E R M E R I N S ,vt.
(Onder ftond) Ter Ordonnantie van Dezelve.
Loco Secretarii (En geteekend) S. DASSEVAEL.
KAP-



( io3 )
RAPPORT van het Committé van Onderzoek, over het pqint van den uitvoer van Granen naar huiten deze Provincie, ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland uitgebragt, den 4 Augustus 1795; en Refolutie daarop,
Dc Burger van Royen heeft, uit naam van 't Committé van Onderzoek, gerapporteerd als volgt:
Burgers Reprcefentanten! Het Committé van Onderzoek, door U L. belast met de examinatie van een voorftel, wegens de Provincie Over-Ysfel, den 27 Mey ter Vergadering van Hun Hoog Mog. gedaan, tenderende ter openftelling van den vryen uitvoer van levensmiddelen uit de eene provincie naar de andere: als mede eene gelyke propofitie van Utrecht, van den 18 Juny, en eindelyk het favorabel advis door de Gedeputeerden van Gelderland, op die beide propofirien, by Refolutie dier Provincie, van den 3 July, by de Bondgenooten op den 28 dier zeiver maand uitgebragt; heeft U Liedev Committé de eer te rapporteren, dat, by eene ernfttge overweging dezer gewigtige materie, en na ingenomen advis van twee kundige en weldenkende handeldoende Burgers J. Beufekom en M. Tak, die het verlangen van het Committé in dezen, door eencu pryslyken en Vaderlandfchen yver zyn voorgekomen, en derzelver confideratien op eene heufche en vriendelykc wyze aan het zelve mondeling hebben gecommuniceerd, dat het, herha|en wy, aan het Committé is G 3 voor



( l°4 )
voorgekomen, dat het vry cn onbelemmerd vervoeren van allerlei levensmiddelen onderling van- en naar de onderlcheidenc Provinciën, niet anders kan befchouvvd worden, dan als eene allezints wenfchclykezaak, die de nyverheid der Ingezetenen opwekken, den binnenlandfehen Handel verlevendigen, en het vertier van veelvuldige Waaren en Koopmanfchappen allerwegezal gaande maken en in volle werking brengen: het is derhalven van een wezenlyk belang voor de geheele Republicq, dat alle de Bondgenooten de handen in een Haan, om binnen'sLands en van de eene Provincie naar de andere, eenen zoo veel mogelyk vryen loop aan den Handel te geven, en ook deze Provincie in het byzonder behoort daar toe, ter aanmoediging harer commcrcièïcnde Ingezetenen, krachtdadig mede te werken.
Dit in het algemeen vooraf aangemerkt zynde, zal men niet zonder reden verwachten , dat het Committé eenigzints meer opzettelyk by deze gelegenheid, deszelfs confideratien over den Granenhandel mededeele, daar het zeker is, dat deze Handel, voornamclyk wat de Tarwe betreft, van zoo veel aanbelang voor Zeeland zy, dat men het van alle tyden befchouwd heeft, als eene zaak, die den aandacht van het Provinciaal beftuur boven alles behoorde te zyn aanbevolen, en van zoo veel invloed op onze relatien tot de overige vereenigde Gewesten, en voornamelyk tot het naburig Holland geweest is, dat ook daar in eene der gewichtigfte redenen kan cn moet gezocht worden, dat Zeeland van alle tyden eene zoo wezen?
Zy?



C 105 )
lyke en aanmerkelyke waardy, aan het vermogen der Republicq heeft bygezct: hier aan is het dus ook toe te fchryven, dat zoo dra de uitvoer van Tarwe uit deze Provincie, of aan zekere bepalingen gelegd of wel gelfeel word geftremd, de overige Provinciën in het gemeen, cn die van Holland in het byzonder, nimmer afgelaten hebben, nadrukkelyk en by herhaling aan te dringen, dat die voor haar ondragelyke belemmering mogt worden weggenomen, terwyl aan de andere zyde het Provinciaal beftuur, nooit anders dan door den hoogden nood tot een befluit gekomen is, om den uitvoer'van Granen of voor een gedeelte, of geheel te doen ophouden. Daar toch de Graanhandel den voornaamden tak van Commercie, de gereedde bron van welvaart voor dit Gewest opleverde , vorderde ccne fchrandere en voorzichtige daatkunde, dat die tak van bedaan nimmer afgefneden, die bron van voordcel nimmer gedopt wierde, dan wanneer'er oogcnblikkelyk gevaar was, dat de in dandhouding van dit gedeelte, de gewisfe vernietiging van het geheel or.middelyk ten gevolge konde hebben: cn hef is ten overvloede bekend, met hoe veel aarzeling en hoe zeer hunnes ondanks, de Provifionele Rcprajfcn tanten des Zeeuwfchen Volks, niet lang na de voorgevallen verandering van zaken binnen de Republicq in het begin dezes Jaars tot een dap gekomen zyn, die hoe zeer ook door de omdandigheden gewettigd cn door den dringendden nood onvermydelyk geworden, hen by de overige Provinciën in verdenking gebragt cn aan onvriendelyke infimulatien heelt bloot gedcld; pm welker ongegrondheid in een duidelyk daglicht te G 4 plaat-



C 106 )
plaatfen, men flechts behoeft te doen opmerken , dat de Tarwe zints onheuglyke tyden onder de naam van Zeeuwfche bekend, en uit hoofde van derzclver uitftekende deugd boven alle andere geroemd, alleen voor een gering gedeelte op eigenlyk gezegden Zecuwfchen grond geteeld pleegt te worden, als zynde het uit eene calculative berekening volledig blykbaar, dat de Tarwe die in Zeeland zelve jaarlyks word ingezameld, naauwlyks het dubbeld oplevert der hoeveelheid, welke de Inwoners dezer Provincie voor eigen confumtie benoodigt hebben; onder den naam van Zeeuwfche Tarwe is dan ook begrepen die Tarwe, welke uit de Generaliteits Landen en voornamelyk uit het Zecuwsch Committimus, thans aan de Franfche Republicq afgedaan, by onnoemelyke lasten, of ter Beurfe van Middelburg gebragt en verkocht, of ook legtftreeks naar Holland vervoerd, vervolgens ouder den naam van Zeeuwfche Tarwe, welker hoedanigheden zy volkomen evenaart, wyd en zyd verzonden, alomme gezocht en met gretigheid werd aangenomen. De nabyheid van ligging, zoo wel als het gemakkelyk vervoer te Water, gaf aan de Landlieden in Staats-Vlaanderen eene zeer gereede aanleiding om, zoo niet verre bet grootfte, immers een zeer aanzienlyk gedeelte hunner Granen, en vooral van Tarwe naar Middelburg ter Beurfe te brengen, waar zy niet alleen een groot aantal Makelaars en Koopers vonden, en dus van een goeden en vasten prys verzekerd waren, maar tevens op eene voordeelige en gemakkelyke wyze gelegenheid hadden, om zich wederkerig te voorzien van alles wat zy tot hun dage-



C 107 )
lyksch onderhoud als anderzints benoodigd hadden , en liet geen zy, door dien hun Land van de natuur zelve voor dien Akkerbouw alleen gefchikt was, van elders moesten bekomen.
Deze wederkerige vervulling hunner behoeftens gevoegd by het dagelyksch en zeker vertier hunner Granen , en de gemakkelyke overtocht, troK hen dus van zelve met hunnen ingczameklen Oogst naar Zeeland, dat in zyne ruime Graan-Magazynen daar door eenen voorraad ontfing, genoegzaam om eenige duizenden van monden buiten deze Provincie en buiten de Republicq te voeden: de handel hield eenen ongeftremden loop: en naar mate Zeeland te grotere verzendingen affchéepte, des te ruimer was de toevoer, die van de andere zyde werd aangebragt.
Uit dit alles is het niet moeyelyk op te maken , welke de gevolgen voor Zeeland moesten zyn, zoo dra die voorraadfehuur voor haar op eenmaal, en als in een oogenblik wierde toegefloten: en wy behoeven U lieden Burgers Repraefentanten! niet te herinneren', dat dit, voor byna 12 maanden, het noodlottig gevolg eenes Oorlogs is geweest, die ook daar door de maat van Zeelands onheilen, die fints veele Jaren niet ophielden , allengskens toe te nemen, eindelyk heeft vol gemeten: dit is het, dat onze Tanvezolders ten voorleden Jare ledig hield, toen de bezetting van Staats-Vlaanderen door de Franfche Troupes alle gemeenfehap met dat Land en deze Provincie ten eenenmaal affneed, terwyl de verboden uitvoer van Granen G $ door



C 108 )
donr liet Franfche Gouvernement, niet alleen na de getrollen Capitulatie met Zeeland, maar ook na de gemaakte Alliancie , in volle kragt gehouden zynde, ons vervolgens van allen voorraad van daar, deed verdoken blyven, een zoo aanzienlyk gedeelte van Zeekinds handel in eene volledige werkeloosheid gebragt, en een zeer groot aantal Zeeuwfche Burgers, van derZclver beffaan geheel heeft doen beroofd worden. Zoo dra men nu hier by in aanmerking neemt, het geen te voren gezegd is, dat de Tarwe, die in Zeeland gevvoonlyk geteeld wordt, niet meer danhetdubbeld van het benodigde voor de Inwoners zelve bedraagt , dat deze Provincie, na de Capitulatie al fpoedig met min of meer 4 a 5000 man Franfche Troupes en dus met even zoo veel meerdere eeters, die byna alleen door Zeeuwfche Tarwe gefpyzigd zyn, aanhoudend is bezet geweest; dat eindclyk in den kring van byna 12 maanden byna gene Tarwe van elders is aangebragt, maar in tegendeel, tot den tyd van het verbod van uitvoer in het begin van de maand Maart, ,de dagelykfche verzendingen hebben voortgeduurt.
Wanneer men dit alles in aanmerking neemt, is het Jichlelyk na te gaan, dat, niet eene ongegronde en bekrompen fchroomvalligheid, maar een wczcnlyk gevaar voor gebrek, de Provifionele Rcprafentanten van Zeeland tot dat verbod heeft genoodzaakt, een verbod waar toe zy ujt hoofde van het belang, dat hunne Medeburgeren by den onbelemmerden Graanhandel van alle tyden gehad hebben, en tot op dit oogenblik houden, nimmer anders, dan ui: bezcf van de
drin-



C 109 )
dringen.lfle noodzakelykheid zouden hebben kunnen of vermogen te befluiten ; maar by welk beüuit deze Vergadering, onzes inziens, zal moeten blyven volharden , zoo lang de uitvoer uit het voorheen StaatsVlaandcren naar deze Republicq niet word opengefteld : tot welker opcnftelling de beide Gouvernementen gemeenfehappelyke fchtkkingen tot wederzydsch belang behoren te maken, en met onderling overleg, onde- de nodige praeeautien, zoo dra mogelyk, concurreren. —
Van hoe veele aangelegenheden dit voor deze Republicq zy, zal niet breedvoerig meer behoeven betoogd te worden: het hier voren ter nedergeftélde levert ontegenzeglyke bewyzen voor de noodzakelykheid daar van op : het is de geheele binnen- zoo wel als buitenlandfche Graanhandel, voor welke de fchu•ren van het gewezen Staats-Vlaanderen openftonden, en voorraad op voorraad leverden; de Rotterdamfchc Graanbeurs genoot 'er niet minder, dan die van Middelburg , geduurende zoo vele Jaren, beftendige voordelen van, welker gemis op het beftaan der Ingezetenen , zoo wel op 's Lands Financiewezen van den nadeligften invloed is, en blyvende aanhouden in de gevolgen, meer en meer zoude ondervonden worden, zoo aanmerkelyk te wezen, dat men niets diene onbeproefd te laten, om de Vertegenwoordigers des Franfchen Volks zonder verwyl te doen befluiten dezen tak van Commercie voor de beide Natiën op nieuw Open te ftellen, en in werking te brengen.
-Het



( "O)
Het zal niet ontbreken aan genoegzame en voldoende bewyzen, dat die voor de Ingezetenen der Fraulche eene niet minder wenfchelyke zaak is, dan voor die der Bataaffche Republicq, en het is dit, hetwelk wy ons hebben voorgeftcld, by ons Rapport nog kortelyk te moeten betogen.
Hei gebrek aan Granen binnen de Franfche Republicq, de hooggaande onlusten, die dit gebrek ten gevolge hadden, de groote benodigdheden van talryke Legers, de noodlottige ongelegenheden, waar in het Gouvernement dier Republicq zich, door dit alles faam-genomen gebragt zag, hebben het zelve op allerlye middelen doen bedacht zyn, om waar het mogelyk was, in dien nood te voorzien: de voorraad die zy in Staats-Vlaandercn moesten verwachten, deed hen, zoo dra hunne zegevierende wapenen zi#h van dien vruchtbaren grond hadden meesier gemaakt, eene onnoemclyke menigte Tarwe in requifitie ftellen: in weerwil echter dier requifitien , fchrikte de betaling in papieren geld, de Landlieden, daar aan geheel niet gewoon, dermaren af, dat zy voor het grootfte gedeelte hunne Granen wisten verborgen te houden, en alzoo de gedane vorderingen te ontduiken , en het den Franfchen Ccmmisfarisfen zoo mocyelyk maakten, dat het Gouvernement het dwangmid.del van requifitie op den duur niet toereikend, en aan onöverkomelyke zwarigheden onderhevig ziende, tot het befluit kwam, om Agenten uit te zenden, endezen, tegen comptante betaling in klinkende gelden, door het gantfche Land wyd en zyd Granen Jiejen opkopen: niets konde intusfehen meer gefchikt
uit-



( Hl )
uitgedacht worden , om den prys der Granen tot «ene verbazende en voorbecldelooze hoogte te doen fteigen. De Landlieden zagen 'er het oogenblik door geboren, om zich vergoeding te verfchafTcn, zoo voor het verlies, dat zy door het Franfche papier geleden hadden, als voor de niet geringe fchaden, die de inval der Franfche Troupes hun in vele andere opzichten had doen ondervinden: zy verkochten hunne Granen van goede en flechte hoedanigheid voor den hoogden prys, welke hunne winzucht begeerde. De Franfche Agenten, het zy door onkunde, het zy uit vrees voor de gevolgen, waar aan zy, zonder Granen tot hunne zenders wederkerende, mogtcn zyn blootgedcld, namen gretig alles aan, en gaven vceltyds voor Tarwe van de geringde waarde, lommen uit, die alle geloof te boven gaan: terwyl hier nog bykwam de moeyelyke vervoer te Land, die niet minder groote onkosten vereischte. De Franfche Republicq genoot dus van een zoo rykConqucst gene veel betekenende voordeden; het Brood behield in hun Land denzelven duuren prys, cn de drengde maatregelen moesten op den duur worden in het werk gcdeld , om de van elders, onder dit voorwendsel, dagelyks aangezette muitzucht te beteugelen. Het Franfche Volk zoude een wezenlyk nut uit het innemen van dat zelve Land getrokken, en voor eenen veel meer gematigden prys, de Granen van daar bekomen hebben , wanneer immers dadelyk na de Capitulatie de vrye uitvoer naar deze Provincie en naar Holland was toegedaan geweest, en het heeft deze voordelen ongetwyflèld in het vervolg nog te wachten,
zoo



( "O
zoo dra het die uitvoer opengefield, en tevens hetbe* fluit zal hebben genomen, om alle opkoping van Granen by dc Landlieden door uitgezonden Agenten, zoö als tot dus verre heelt plaats gehad, geheel te doen ophouden: waar van wel dra het gevolg zal zyn, dat de Graanboereu geene rondreizende kopers nan hunne Hoeven meer ziende verfchynen, in de noodzakelykheid zullen gebragt worden, om hunnen voorraad naar de Middelburgfche en Rottcrdamfche BCurfen te brengen en daar aan te bieden tegen zoo •danigen marktprys, als in vaste Kooplieden op aller•lye gewoone Waaren cn Koopmanfchappen van zelve én flilzwygend is bepaald, en welke zich altyd richt naar den voor handen zynde voorraad, geëvenredigt aan den meer of minderen aftrek, zonder af te hangen van de willekeurige eifchen cn bepalingen van winzieke verkopers, veel min van diebedrieglyke vonden van zoodanigen, die den minfehranderen koper Hechte voor goede Waaren weten aan te pryzen en on të dringen: dit nu zoude wel dra voor de Fnuilche Republicq van die heilzame uitwerking zyn, dat zy door het geven van commisfien tot inkoop aan Makelaars en Kooplieden binnen deze Republicq, op eene min omflachtige wyze tegen betaling van den gewonen markt zich een gelyken, en wy fchromen niet te zeggen, eenen meerderen voorraad van Granen zn! kunnen bezorgen, dan zy door hare zendelingen immer ten duurden pryzen zal kunnen, doen opkopen: zy zal langs dien weg met ons een even gelyk genot van het voordeel der markt hebben, zoo men Hechts zorge, dat de commisfien, aan Kooplieden hier te
Lan-



( "3)
Lande gegeven, gemuniëerd zyn met een behoorlyk certificaat, waaï uit blykc dat de inkoop waarlyk Voor de Franfche Republicq en ter confumtie van derzelver Inwoners gefchied, en 'er tevens door de beide Gouvernementen orde worde gefield, dat geene Granen hoegenaamd, nog uit de Franfche, nog uit deze Republicq, onder welk voorwendfcl het oók wezen moge, naai- Engeland vervoerd worden ; naaf Engeland zeggen wy, het geen, zelfs in de minst vruchtbare Jaren,' zoo veel duizenden van lasten uit deze Provincie naar zich heeft weien fe trekken, liet gereed tranfpoit uit Holland en Zeeland te Water, zal tevens den Fr.tnfehen die zware onkosten befpareri, die het vervoeren te Land door moeyelykc cii veeltyds onbruikbare kleiwegen anderzints moest veroorzaken; waar by dan eindelyk mag gevoegd WÖfderj, dat de Landlieden derzelver Granen hcrwaards ter markt brengende , zich van hunne benodigdheden alhier in vollen overvloed voorzien, en voor eenen veel meer gematigden prys, dan in hun eigen Land, dat weinig of niets van dien aart oplevert, zouden kunnen bekomen, tot groot gerief der Inwoners en aanmerkelyken onderftand der Franfche, aldaar in bezetting liggende Guarnizoenen.
Het Committé meent genoeg gezegd tc hebben, om de noodzakelykheid te betogen, dat de beide geallieerde RepuKlicquen den onbepaalden uitvoer van Granen over en weder open laten, en hoe eerder te liever, onderhandelingen aanleggen, ten einde deze zaak tot ftand te brengen, en is tevens van oordeel,
dat



( IH)
dat dit het eenig middel kan cn moet zyn, waar door deze Provincie vryheid kan vinden, om zich met de voordellen door Utrecht en Ovei-Ysfel, ter Vergadering van Hun Hoog Mog. gedaan, te vereenigen , en zoo veel haar betreft, toe te Hemmen in het vry vervoeren van levensmiddelen naar- en van de onderfcheiden Provinciën. Het Committé zoude dus deze Vergadering advyferen, den inhoud van dit Rapport te doen dienen tot advys op de beide propofiticn van Utrecht en Over-Ysfel, ten einde het zelve kome ter kennis van alle de Bondgenoten, en deze gezamentlyk van de gegrondheid der denk- en handelwyze van Zeeland overtuigd, zich vereenigen, om zoodanige Inftantien by de Franfche Republicq tc doen, als met het gewicht dezer zoo belangryke zaak zullen geöordeelt worden meest overeenkomftig te wezen.
(Het vervolg in No. 8.)
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, k 3 duivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND. N°. 8.
(Het vervolg van No. 7.)
v
\ oorts zouden de Extraordinaire Gedeputeerden ter Generaliteit kunnen worden gelasten aangefchreven, dit ftuk, zoo by de refpeétive Cedeputeerden der Provinciën, als by de Franfche Reprafentantcn of den Min.fter dier Republicq by Hun Hoog Mog., op de best mogelykc wyze, en volgens den aart das onderwerps, aanneinelyktemakenenaantedringen: wyher halen het nogmaals, Burgers Reprafentanten! dat, zoo lang dit voorgeflagen Plan geen ingang vind en daar gefteld word, het eene ftap van de onberekenbaarlte gevolgen wezen zoude, in den uitvoer uit deze Provincie toe te ftemmen: de Oogst, hoe veel ook belo^ ven-



vende, blyft nog af hangelyk van de wisfelvalligheden f3.es faifo«is en is-dus zoo onzeker, dat boven dien de voorzichtigheid yordere, voor dat de inzameling gefchled is , op aanzoeken tot particuliere verzendingen geene te groote faciliteit te betoonen, en ook, daar door, gelegenheid tot dagetykfche verzendingen te geven ; redenen, waarom ook U Lieder Committé van advys is, dat het Requestvan Jonas de Roover, terlaatstvorige Vergadering ingekomen, en houdende verzoek om 4 Lasten Tarwe te mogen uitvoeren, van de hand behoord gewezen te worden. Terwyl eindelyk aan het Committé zoude kunnen worden gedemandeerd, deze Vergadering te dienen van advys over zoodanige precautien, onder welke het zelve zoude vermeenen, dat, na de inzameling der Granen, de uitvoer van dezelve, uit deze Provincie, die echter uit hoofde der tegenwoordige omdandighcden nog altyd aan bepalingen zul moeten onderhevig blyvcn , met minder belemmering, dan thans plaats heeft, zal kunnen worden toegelaten.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en
• verdaan , het voorfchr. Rapport te converteren in eent Refolutie, zoo als gefchied by deze, en dat mitsdien
• de Extraordinaire Gedeputeerden dezer Provincie ter Generaliteit, met copie van het zelve, en Extract de zer, zullen worden aangefchreven zoo, en ten einde als daar by vermeld.
En is wyders nog goedgevonden en verdaan, te declineren en te wyzen van de hand het verzoek van
• Jonas de Roover, den 31 laatstleden alhier ter Ver¬
ga-



C 117 )
gadering gedaan, om uitvoer van 4 Lasten Tarwe: waas-van, by Extract dezer, aan den Requestant, tot informatie en naricht, zaj worden kennis gegeven. Terwyl eindelyk het Committé van Onderzoek word verzocht, deszelfs deliberatien op dit Poitit voort te zetten, en de Vergadering te dienen van advys over zoodanige praecautien, als onder welke den uitvoer van den op handen zynden Oogst, met minder belemmering, dan tegenwoordig plaats heeft, zoude kunnen Worden toegelaten.
^BEKENDMAKING aan het Volk van Zeeland, nopens de zwevende gefchillen binnen de Stad Goss, gi'drrefteerd ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland, den 8 September, I795-
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Provifionele Reprsefentanten van het Volk van Zeeland aan hunne Medeburgers, Heil ên Broederfchap l overtuigd dat aller oogen gevestigd zyn op het geen dezer dagen binnen de Stad Goes is gebeurd, ondcrrigt van de herhaalde pogingen van eene fchuldige Munieipaliteit cn eenige verdwaalde Ingezetenen, beiden mogelyk door geheime vyanden van de tegtnswoordige orde van zaken opgehitst, om UL. gemoederen tegens Ons en Onze verrigtingen in te nemen , vertrouwen Wy tevens van U L. vaderlandschliefde , cordaatheid en moed, dat GyL. beftendige en flandvastige wrekers van alle inbreuken op de te lang gefchondene Rechten van den Mensch en Burger, teil 2 vens



( iï8)
VenS eerbiedigers van de Wet en wrekers van alle fchuldige indragten op dezelve zyn zult; Wy vertrouwen in de door Ons aangenomen grondbeginfelen, in Onzen door daden geöpenbaarden eerbied voor U L. Rechten, een genoegzame waarborg tegen alle valfche aantygingen te zullen vinden, en UL. zugt voor de goede orde verzekerd Ons, dat het Zeeuwfche Volk zich geene daden zal veroorloven, welke alle ware vryheidminnaars zouden doen yzen.
Mogelyk egter, dat fommige aarzelen en deze voor de Vertegenwoordigers van een vry Volk, zoo .onaangename , zoo beledigende aarzeling moet door Ons ten fpoedigftcn worden weggenomen.
Dat de Despoot zyne dadan met de duifternis der nagt zoeke te omgeven, en zynen wil niet dan door llrafoeffèningen te openbaren; dat de Aristocraat de Volksftem op eene meer voorzigtige wyze tragte te fmoren, en alle verantwoording onder den fchyn van Staatkunde te vermydert; de ware Republikein kent deze agterhoudenheid niet, alle Ingezetenen zyn zyne Broeders, aan hun is hy de magt verfchuldigd, welke zy hem vrywillig hebben toevertrouwd, cn deze magt wordt hem tot last, zoo dra zy niet meer met 's Volks vertrouwen gepaard gaat; de ware Volksvriend lcgd zyne daden open, en onderwerpt zich gaarne aan het oordeel zyner Medeburgers, overtuigd van in het eind zyne beste belooning in derzelver goedkeuring te vinden.
Deze oogmerken bezielen Ons, en om .die reden
heb-



C "9 )
hebben Wy dienftig geoordeeld een kort veiflag van at het gebeurde te Goes, en 'tgeen daar toe aanleiding heeft gegeven , aan alle Onze Medeburgcren te doen , in afvvagting, dat de onderfcheidene Rapporten aan Ons gedaan, met de originele Stukken tot dezelvebehoorende, na het afloopen der zaak, door den druk kunne n worden gemeen gemaakt»
Na dat een Request van den Burger Franciscas Hen' ficus Wagenaar, verzoekende te worden herftcld in zyn bediening als Procureur, van welke hy door de Municipaliteit van Goes was ontzet, op den 20 der Jaatstafgeloopenemaand Augustus, door Ons was gefield in handen van de Municipaliteit, om op het zelve , en inzonderheid op eene daar by voorkomende dubiètéit omtrent de wettigheid der wyze, op welke het Stemmings- en Rpgerings-Reglement waren ingevoerd , ten fpoedigften te berigten, begaven zich de Burgers Adriaan Willem Egter en Kuipers, beide gedeputeerd door de voorgemelde Municipaliteit, en by Onze Vergadering ad audiendum tegenwoordig, hy den PraMidcnt van Ons Committé van Algemeen Welzyn, Waakzaamheid en Veiligheid, als fpeciaal gequalificeerd orq dczelven te onderhouden over 't voorgevallene te Goes, by gelegenheid van een Request aan Ons gerigt, aan onderfcheidene Burgers aangeboden , en welks verdere ondertekening door de Municipaliteit, op eene in fchyn bedenkelyke wyze, was gefluit. De Prafident van Ons voorfchreve Committé rekende zich verplicht perquifitie na het voorfchreve Request te doen, hy eischte het zelve af van die genen onder wiens bewaring het was, en het Committé ' H 3 vond



( )
vond deszelfs inhoud van dien aart, dat het zelve in Onze Vergadering moest worden gcbiagt.
Zulks gefchiede op den 25 daar aanvolgende, en op voordragt van Onzen Praïfident, befloten Wy de Burgers Vhfcr en AppeHus na Goes te committeren, om kennis te nemen van de aldaar, zoo 't fchcen, fubfifterende gefchillen, door de Municipaliteit zelve ter kennis van Ons Committé gebragt, en voorzien met de noodige magt om alles, tot vereffeningderzelve, in 'twerk te ftellen. Deze Commislie, daags daar aan, vertrokken, wierd by hare aankomst door cene twyfeling van den Proefident der Municipaliteit begroet, of zy niet verpligt zoude zyn de Commisfie weg te zenden; reeds dit gezegde was hoonend, dan, daar het zelve flegts de denkbeelden van een enkel individu manifesteerde , maakte het geen invloed op Onze Gecommitteerden , welke, met de Municipaliteit en Kiezers, eene conferentie van ruim vyf uuren over het voorgevallene gehad, en vermyd hebben eenige andere Burgers te hooren, voor dat de officiële informatien by de geconftituè'erde Magten zouden zyn ten einde gelo< ven. De Municipaliteit en Kiezers, welke, zoo 'tfcheen, alle verder onderzoek door een dccifiven ftap wilden affnyden, befloten tot eene oproeping van de Stedelyke Guarde en Stemgerechtigde Ingezetenen, tegen den raad en het protest van Onze Gecommitteerden s welke begrepen, niet alleen, dat de gewapende Burgermagt is een gedeelte der Burgery, ondergeschikt aan den wil van het geheel, en dus nimmer bevoegd pm , en corps, over de wettigheid of onwettigheid van de Vertegenwoordigers der geheele Burgery,
11



( m )
te oordeelen, maar ook dat de oproeping nimmer ko» gefchieden, als op dien zeiven voet, welks wettigheid wierdt gecontesteerd, en eindelyk, dat in deze doorgedrevene oproeping het oogmerk maar al te zigtbaar doordraaide, om alle ondcizoek te beletten na zaken welkers onwettigheid mogelyk fpoedig zoude zyn gebleken. De oproeping is voortgegaan, en heeft gevolgen gehad, welke de wyze van deszelfs inrichting genoegfaam deden vooruitzien. De Guarde, opgewonden door eene aanfpraak van den Prsfident der Municipaliteit , in welke hy de wettigheid van die Commisfie in twyffel trok, tot welke hy zelve van ter zyde aanleiding had gegeven, die hy daags te voren in al-, len deelen had erkend, en boven dien van alle zyde verhit, is, en corps, in de gefloten Kerk verfchenen, de Wapenen zyn by de hand gebleven, en een vreedzaam Stemgerechtigd 13urger, is in de Volksvergadering door de gewapende magt vervolgd, mishandeld en gekwetst, en zulks om dat hy , daar toe opgeroepen , fchcen eenige bezwaren te willen inbrengen; hem is de dood bedreigd, zyn leven en dat van eeuw ge andere weldenkende Patriotten is in gevaar geweest, het ware hem benómen, zoo niet een aantal andere Burgers, zoo niet verfcheiden Officieren der Guarde, verontwaardigd over dit, voor de zaak van het Patriotismus, zoo onteerende toneel, zich hunner aangetrokken , cn hun voor de toenemende woede van penen onftuimigen hoop hadden bewaard; zoo niet eindelyk de Municipaliteit zelve had begrepen, dat aan het geweld een perk moest worden gefield.
Vnn dit alles hebhf" Wy den cS Augustus laatstleH a den.



C 122 )
den, door Onze Commisfie rapport bekomen, en ver-; meend dezelve, met byvoeging van den Burger Byleveld, andermaal na Goes te moeten zenden, met een meer ampele magt voorzien, om de gefchillen by te leggen, de rust te herftellen, en de waardigheid Onzer Vergadering te handhaven, dat is de waardigheid van UL. allen, welke door Ons flegtsword vertegenwoordigd. Wy hebben Ons Committé van Algemeen Welzyn belast, met het ftellen der noodige ordres, ten einde de rust niet geftoord, de Provinciale Reprsefentatie, welke reeds was befchimpt, door geene onverlaten mogt worden gefchonden, en het is eenvoudig ten dien einde , dat Ons Committé heeft begrepen, dat het Fransch Guarnifoen moest worden verflerkt.
Met de heilzaamfte oogmerken vertrokken , kreeg de Commisfie den 30 Augustus, dag harer aankomst, legale kennis, dat de Prrefident der Municipaliteit, in zyne qualiteit zich had beroemd, dat door haar hulp was gevraagd, dat die hulp gewagt wierd, en wel U L. hulp, tegens Ons, tegen Onze Commisfie, dat is tegen U L. zelve.
Gecommitteerden kenden U L. te wel, om flegts een enkel oogenblik te kunnen vooronderftellen, dat Gy L. een voorbarig oordeel zoudt geveld, dat zich zelfs een enkel mensch aan het opvatten der Wapenen fc'iuldig zoude hebben gemaakt; Gecommitteerden fchreven alles aan dwaling toe, zy gingen te werk even a!s of deze bedreigingen geen plaats hadden gefcadj even als of de IVJunicipaKteit met hun had mede-



( Ï23 )
degewerkt; zy wilden hunne onderhandeling hervatten, dan wierden, niet het Heilig ontkennen van de wettigheid hunner Commisfie, met het intwyffeltrekken van Onze wettigheid, afgewezen.
Zulks deed eene Municipaliteit, welke Ons erkend had en nog erkende, zulks deed een Lid derzelve , die tevens door haar in Onze Vergadering was gecommitteerd.
Van dat oogenblik veranderde de zaak van gedaante , het was niet een onderzoek na de ondertekenaars van een particulier ff.uk, 'tgecn nog nimmer een direct voorwerp van Onze deliberatien heeft uitgemaakt; het was niet meer het onderzoek na de wettigheid van de Rcgcringsbeftelling te Goes, met het geen daar toe betrekkelyk is; het was de waardigheid der Provinciale Vertegenwoordiging, welke op eene eclatante wyze was gecompromitteerd, welke door Onze Gecommitteerden moest worden gehandhaafd.
Daar toe hadden zy dadelyk kunnen en mogelyk moeten werken, maar zy verkozen wederom den weg der gematigdheid in te flaan, dien weg, welke de mcnschlievende beminnaar van zyn Vaderland zoo ongaarne verlaat, vooral ten aanzien van hun, van welke hy denkt, dat flegts drift en overyling hun in de toepasfing van zuivere gronbcginfels misleiden, en ook deze gedagten laat hy zoo ongaarne varen.
Gecommitteerden lieten twee geheele dagen veiloopen, in hoop dat de eenigfins bekoelde drift meer beII 5 daar-



(124)
(tank beraadflagingen zoude toelaten, en op den a September deden zy eene nadere poging om de zaak , met de Municipaliteit in 't vriendelyke te vereffenen; zy wilden alles vergeten , onder deze eene voorwaarde, dat hunne Commisfie voor af als wettig wierde erkend. Dan ook deze poging was vrugteloos, en daar op hebben zy zich verplicht gezien, de Municipaliteit , als de Provinciale Vertegenwoordiging hebbende gefchonden, en om geene andere reden, in de uitoeffening harer Functien te furcheren, en de waarneming derzelve te interdiceren tot onze nadere dispofitie. Tevens hebben zy eenige nadere fchikkingen gamaakt, en aan de opgeroepen welgezinde Burgers, eenige Peifoonen voorgefleld, welke den Post van Municipaliteits-Leden , ad interim zouden waarnemen, tot op Onze finale dispofitie, en tot dat de vorige Municipaliteit herfteld, of eene andere, door de vrye keuze van de Goesfche Burgery, in deszelfs phats, gefield zoude zyn. Daar door hebben zy Regeeringloosheid voorkomen, cn in alles getoond , door deze maatregelen , welke de noodzakelykheid vorderde, geene inbreuk te willen maken op een recht, 'twelk door kun en door Ons wordt geëerbiedigd.
Het volgende gedrag van de gefurcheerde Municipa-' liteit, heeft hunne woelingen doen zien, en hunne kwade oogmerken doen vermoeden, maar gisteren hebben zich dezelve op eene wyze aan den dag gelegd, welke Onze geheele oplettendheid verdiend, en een aller ernftigst onderzoek vorderd.
Volgends informatien, aan het hoofd van een hoop
Volks,



( w« )
Volks, in bet Stadhuis gedrongen, hebben zy de ad interim aangeftelde Leden uit hunne Posten zoeken .te verdryven, de gefurcheerde Municipaliteit heeft zich gedragen of zy niet was gefurebeerd, en, zonder de tussenkomst van het Guarniioen, zouden zy mogelyk in hunne oogmerken geflaagd, en zich voor een korten tyd, op de door hun pas verlaten zetels hebben gehandhaafd, want U L. rechtvaardigheid zoude voorzeker niet hebben toegelaten, dat hun triumph langdurig ware geweest. Een en andermaal hebbende geweigerd de Vergaderzaal te verlaten, zyn zy in dezelve, door den Fraufchen Commandant gearrefteerd; welke vermeend heeft, om redenen , Ons „o<r niet ten vollen of legaal bekend, den vergaderden Krygsraad der Stedelykc Guaide insgelyks provilloneel in verzekering te moeten houden.
Deze laatfie tyding heeft gisteren avond Onze deliberatien gevestigd, Wy hebben eerst het gedrag van Onze Commisfie na Goes, op beide hare reizen, eenparig (:met uitzondering van den Burger P. J. Egter, welke tot de Refolutie niet heeft geconcurreerd, als gefustineerd hebbende omtrent 't voorgemelde voorgevallene niet genoegzaam te zyn. ingeligr.) gcapprobeerd, en vervolgens de noodige maatregelen genomen om de furcheance der gewezene Municipaliteit, en haar arrest te doen voortduren, op dat alles na behoorenonderzogt, en de fchuldigen geftraft kunnen worden, en ten einde de Provifionele Regeering worde erkend, tot dat eene finaale befchikking deswegens by Ons worde gemaakt, en de vrye keuze der Burgery in volle werking gebragt zal zyn; 't welk alles



( m)
zoo veel dóór Ons zal worden befpoedigd, als her. gewjgt der zaak maar eenigzints toelaat.
Jalours op het vertrouwen van Onze Medeburgeren , en enkel op hunne liefde grootsch, wilden Wy dit alles ten fpoedigften ter hunner kennisfe brengen; Wy houden Ons overtuigd, dat dit eenvoudig verflag alle kwade indrukfelen, allen opgevatten argwaan telgen OnzcGecommitteerdens, (:want tegen Ons heeft voorzeker nog het een nog het ander, by Onze welgezinde Medeburgers, plaats:) geheel zal hebben weggenomen; Wy houden Ons verzekerd dat zy, met Ons de zaak in het ware dagligt befchouwen, en het vertrouwen op hunne kragtdadige medewerking ter handhaving van de eer der Natie cn hare Vertegenwoordigers is Osze grootfte fteun.
En zal deze alomme worden gepubliceerd en geafligeerd, ter plaatfe waar zulks gewoon is te gefchieden.
Aldus gedaan en gearrefteerd in de Vergadering der Provifionele Reprjefentanten van het Volk van Zeeland. In 't Hof aldaar, te Middelburg, den 8 September 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffthe Vryheid,
(Was geparapheerd) F. ERMERINS,vt. (Onder Hond) Ter Ordonnantie van Dezelve.
Loco Secretarii. (En geteekend) S. DASSEVAEL.



(127)
RAP PORT van de Commisfie tot het werk der Adfignaten , ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland, uitgcbragt den 4 Augustus 1795 i
en Refolutie daarop.
De Burger Visfer heeft, zoo voor zich zeiven, als uit naam zyner mede Gecommitteerden, tot het werk der Adfignaten gerapporteerd als volgt.
Medeburgers! De Gecommitteerden tot het onderwerp der Asfignatsn, by uwe appostillaire Refolutie ontfangen hebbende een Request van een zeer groot getal Burgers en Ingezetenen de'r Stad Middelburg, den 10 dezer maand , aan de Provifionele Repnefeutanten des Volks van Zeeland, geprsfenteerd, gelyk mede een dergelyk addres der Municipaliteit van West-Cappelle, den 24 daar aan volgende, by UL. ingekomen; beide tenderende, dat orders mogten worden gefield, teneinde .de Provinciale Adfignaten by d» fupplianten, van de Franfche Militairen, voor Winkelwaren, ontfangen, ten fpoedigflen, tegen de volle waarde, mogen worden ingewisfeld, ingevolge de toezegging by Publicatie van den 30 Maart laatstleden , zullen (: zonder te treden in een onderzoek in hoe ver alle de fupplianten geconcerneerd zyn in de zaak, die zy zich hebben aangetrokken O de eer hebben UL. thans te fuppediteren hunne confideratien en advis.
De Gecommitteerden erkennen gaarne, dat by boven-



C 128 )
vengenoemde Publicatie aan de Ingezetenen doorUL. plechtig is toegezegd , om de Zeeuwfche Papiere Specie , binnen den tyd van drie maanden, tegen de volle waarde, in te wisfelen, maar wy nemen de vryheid aan de andere zyde te obferveeren: i. Dat voorfchr. toezegging (: waar toe echter door ons, om goede redenen cn in 't vooruitzicht der onmogelykheid, diewy thans bewaarheid zien, nimmer is geadvifeerd:) is gedaan in een tyd, toen de Franfche Troepes in een gering getal, vergeleken met de groote menigte, die fuccesfivelyk gevolgd zyn, in dc Provincie waren, toen men, uit hoofde der Capitulatie, nog verkeerde in de goede trouw, dat dit getal niet grootelyks zoude worden vermeerderd, toen men nog onkundig was van de immenfe Geldfom, die, by het Tractaat van Alliancie', aan de Franfche Republicq zou worden toegezegd, en van menigvuldig andere zware betalingen, die voor approvifioncment der Franfche Troepes, Scheepsvragten enz. zouden worden gevorderd, en toen men niet kon voorzien de apparentie om het Comptoir Generaal dezer Provincie voor de betaling van Intresfen, boven den gewonen tyd, te zullen moeten fluiten.
2. Dat, by Publicatie van den 14 April laatstleden, tot gerief der Ingezetenen is toegedaan, de Zeeuwfche Papiere Specie, tegen de volle waarde aantenemen, in betaling van den Provincialen Impost op het Gemaal, de Bieren, Tabak, Wynen en Brandewynen, om daar mede te vervangen de inwisléling by eerstgemclde Publicatie, binnen den tyd van drie maanden, -toegezegd: eu waar door zeker aan diverfe Winkeliers,
Her-



C 129 )
Herbergiers en Tappers, een aanmerkelyk foulaas is toegebragt.
3. Dat, by Plaraat van den 27 Juny laatstleden, al mede-is toegedaan om de meergemelde Papiere Specie, te furneren tegen de volle waarde, in de opendaanGeldheffing, mits gefuppleerd wordende met fin klinkende Specie: waar door al wederom gelegenheid if gegeven, aan de houders der Provinciale Adfignaten , om zich daar van, immers gedeeltelyk en op een zeer voordeeligen voet, tegen den Intrest van 5 per cent te ontdoen, in mindering van 't geen zy zelf in de vrywillige Geldheffing zouden moeten furneeren, of dezelve te verkoopen aan anderen, die zich daar van met voordeel, ten zeiven einde, meenden te kunne* bedienen.
4. Drt, hoe zeer de Zeeuwfche Papiere Specie, eigentlyk is ingevoerd, om aan de Franfche Militairen gelegenheid te geven, om zich te voorzien van de benoodigdheden tot hun onderhoud, die, daar zy van Logement , Vleesch en Brood , buiten hunne kosten, vierden verzorgt, niet groot konden zyn, veele Winkelier zich niet hebben ontzien, om daar voor, fpeciaa! aan de Officieren, te verkoopen allerley objeclen van weelde, gemak en overtolligheid: en daar door zelf oorzaak zyn, dat zy met eene zoo groote quantiteit Zeeuwfche Adfignaten zyn bezwaard.
5. Dat zeer veele Winkeliers den prys hunner Koopmanfehappen, wanneer zy die voor Papiere Munt moesten



ten afftaan, zoo aanmcrkelyk hebben gecargcerd, dal zy een langeren tyd dan 3 maanden, van de uitwiskling daar van verftoken blyvendc, of dezelve met groot verlies verkoopeude, nog voordeel zullen gedaan hebben.
6. Dat het koopen en verkoopen van Zeeuwfche Adfignaten niet verboden zynde, een object van fpeculatie is geworden , zoodanig dat dezelve, by duizenden te gelyk , door de Joden en andere Ingezetenen, zyn opgekogt tot een zeer lage prys, veel al van de Franfche Militairen zelfs, waar door niet alleen veel Contant in circulatie is gebragt, het geen direct by de Winkeliers belteed word, maar deze Opkoopers zelfs door den weder verkoop aan Ingezetenen, die dezelve in de openfraande Negociatie plaatfen willen, groote voordeden genieten.
Eindelyk 7. dat de Provinciale Adfignaten geliibintreert zynde in de plaats van de Franfche Adfignaten, de Winkeliers daar door zyn vrygefteld van de nadeelen, die zy anderzins, zoo als in andere Provinciën, zouden geleden hebben, indien op deze wyze daar in niet was voorzien.
(Het vervolg in No. 9.)
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac df. winter, 's Lands Drukker, a 3 ftuivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND.
N°. 9.
(Het vervolg van No. 8.)
D c Gecommitteerden ontveinzen nogthans niet, dat zeer veel brave Ingezetenen, zulken vooral, die hunne Ware, waar van de prys algemeen bekend was, niet hebben kunnen verkoopen met overwinst, onderden last der Zeeuwfche Adfignaten zuchten, en, by defect van uitwisfelïng, in aanmerkelyke ongelegenheid zullen geraken: en zy wenfchren in ftaat te zyn, UL. een middel aan de hand te geven, om zulken, die zouden kunnen verklaren, onder praafenfatie van Eede, dat zy de Zeeuwfche Adfignaten, by hun bezeten, in de daad van Franfche Militairen, voor aankoop van be« noodigdheden, ontfangen hadden, en dus niet by opkoop van anderen, het effect der toegezegde uitwis' " I fe«



( 132 )
feling te doen genieten, was het niet allen te gelyk, immers zulken, by provifie, die, by wekelykfche uit' loting hunner Namen, daar toe kans kregen; maar de Gecommitteerden kennen te wel den toeftand der Provinciale Kas en de groote betalingen, die nog te doen ftaan, dan dat zy daartoe, vooralsnog, durven adviferen.
Zy worden hier van te meer weerhouden, om dat zy onderricht zyn, dat, met den eerften der aanftaande maand Augustus, de Franfche Troepes, die in foldy der Republicq zullen blyven, betaald zullen worden in numerair uit en van wegens de Kas der Unie: xvmneer natuurlyk de betaling in Zeeuwfehe Adfignaten zal cesferen en kunnen opgemaakt worden, hoe veel daar van geweest is, en hoe groot de fom zal moeten zyn, tot inwisfeling daar van benoodigd, na aftrek der genen, die in de lasten op de vyf Speciën ontfangen zyn, en die in de openffaande Negociatie zyn gefurneerd, of gefurneerd zullen worden.
En vermits de gemelde Negociatie, onder anderen, is gedeftineerd, om uit het provenuë daar van te doen de kiwisfeling van Provinciale Adfignaten, fpeciaal van hun, die dezelve van de Franfche Troepes, voor hunne Waren, genoodzaakt zyn geweest te ontfangen, zouden AVy van advys zyn, dat het effect dier Negociatie nog een' korten tyd behoorde te worden afgewacht, en dus als nog aangehouden de finale deliberatien op de Requesten, hier boven gemeld.
Ore



C 133 )
Om de voorzegde Negociatie echter nog avantageufer te maken, en aanleiding te geven , dat de Ingezetenen zich, op eene meer indirecte wyze, van hunne Adfignaten zouden kunnen ontdoen, nemen Wy de vryheid UL. te geven in confidentie, C gelyk Wy reeds te voren zouden gedaan hebben, by aldien Wy de eer hadden genoten om op voorzegde Placaat geconfuleert te worden) of niet, by ampliatie van het Placaat van den aj Juny laatstleden, zoude kunnen worden geftatuëerd, dat men zoude de vryheid hebben, om Provinciale Adfignaten te furneren in de openftaande vry willige Geldheffing, en zulks voor den helft der hoofdfom, die men ingefchreven had, of infchryven zoude; terwyl de wederhelft daar van zoutje moeten worden gefumeerd in contante Specie of in gewerkt Goud en Zilver, het geen by het Placaat van den 7 Mey was uitgezonderd, of, vermogens hetzelve, geredimeerd.
Terwyl Wy bereid zyn, des verzocht zynde, Ü L. verder te dienen van Onze confideratien, wanneer het effect dezer Geldnegociatie, vooral, indien dezelve op den voorgeflagen voet mogte worden gebeneficeerd, zal zyn gebleken.
Wy gevoelen wel, Burgers Reprafentanten! dat, dé verplichting ter inwisfeling reeds lang daar zynde, alle uitftel reden tot misnoegen en tot beklag geven zal; maar, aan de andere zyde, voorzien Wy geen mindet beklag van de zyde der Crediteuren van de Provincie, die door de fluiting van 'tComptoir Generaal verftdI a keil



C 134 )
ken zyn van 't genot hunner Renten, en zeker ongaarne zien zouden, dat de geringe voorraad van Geld, die nog in Kas is, wierd geëmployeerd ter gedeeltelyke voldoening van Winkeliers, die hunne Waren met voordeel hebben afgeftaan , terwyl zy, niet dan uitftel en fchade , ondervonden hebben.
En dat alles afdoet, de fbm der Provinciale Adfignaten, die zoude moeten worden uitgewisfeld, is zoo groot, dat de geheele Provinciale Kas, zoo als dezelve, zonder byfiag uit de Goud en Zil ver heffing en uit de Vrywillige Gcldnegociatié, thans zich bevind, daar voorniet toereikend zyn zou. Trouwens, volgens opgaaf van den Directeur van't Bureau, Luteyn, zyn'er reeds voor-Livres noooco aan Provinciale Adfignaten gecreëerd , waar van 'er nog omtrent 25000 Livres voor handen zyn. Hoe veel van deze erroneufe fom op de Imposten der 4 Speciën is ontfangen, kan niet juist worden opgegeven, maar, volgens informatie van den Ontfanger Generaal, is daar van reeds door de Rentmeesters cn Collecteurs overgebragt eene fomme van & 6013 : 6 : 4 vis.
Het blykt dus, dat 'er nog een aajizienlyke fomme zoude overfchieten, om te worden uitgewisfeld. Na het fluiten der• openftaande Negociatie, zalmen hier van liet juist montant kunnen opmaken, en het zal, na ons inzien, dan eerst tyd zyn , om een regelmatig Plan telieramen cn vast te ftellen, volgens 'tw'elk de Provinciale Adfignaten (zoo vcelen als dan zullen blyken buiten de Negociatie gebleven te zyn) tflgejj derzelver
voA«



( 135 )
volle waarde zullen kunnen worden ingewisfeld , met in acht neming van zoodanige regels van billykheid en orde, als men zal oordeelen te behooren.
Wy hebben de eer deze te fluiten, na toewenfching van heil en voorfpoed, en met verzekering der hoogachting en dienstvaardigheid.
Uwe Medeburgers.
(Getcekend) J. II. S C II O R E R.
M. J. DE JONG E.
P. I. BODDAER T.
N. C. LAMBRECHTSEN.
C. VISSER, c. z.
Middelburg den 30 July 1795.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan., de finale deliberatien op het voorfchr. Rapport, aan te houden tot de eerstkomende fesfie.
De onderfcheidene Rapporten en verdere Stukken, bctrekkelyk het voorgevallene binnen de Stad Goes, voor zoo verre wy dezelve nog niet aan onze Lezers hebben medegedeeld, zyn ons van dat belang tcegefchenen, dat wy hebben voorgenomen , dezelve, olfchoon niet volgende de juiste orde van den dag, in eenige volgende Nommers, ter kennis van onze Meburgeren te brengen; waar mede wy by deze, eenaanvang maken.
I 3 PRO-



PROVISIONEEL RAPPORT van
de Commisfie, na de Stad Goes gedecerneerd, tot onderzoek der aldaar zwevende gefchillen, ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland uitgebragt, den 28 Augustus 1795; en Refolutie daar op.
Gedelibereerd zynde op bet Rapport, door de Burger Visfer, in naam van zich zeiven en den Burger Appelius gedaan, van hun wedervaren in eene Commisfie na de Stad Goes, waar toe deze Burgers, volvolgens Refolutie dezer Vergadering, van den 25 dezer loopende maand, waren gequalificeerd, en welk Rapport alhier woordelyk word geïnfereerd :
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
Burgers Reprcefentanten! De Burgers Appelius cn Visfer, door UL. den 25 dezer, ter laatstvorige fesfie, gecommitteerd na de Stad Goes, ten fine als UL. versch en levendig zich pngetwyffeld herinneren, en in de Notulen breeder is vermeld, achten zich onvermydelyk verplicht UL., hy dit hun voorloopig en fuccinct Rapport, kennis te geven der redenen van hunne verhaaste terugkomst, disreusfite van hunne reis en geëntameerde verrichtingen aldaar.
Wy moeten, in weerwil van het geen wy anders 1'iefst, voor als nog, met ftilzwygen zouden pasferen, om de allernaauwfre famenhang met het geen op giste"



( 137 )
teren binnen gemelde Stad is gebeurd en ons tot dit voorloopig Rapport noodzaakt, by dezen, in eenige byzonderheden treden, welke niet weinig licht zullen verfpreiden over 't ongelukkig voorgevallene aldaar.
Op eergisteren, voormiddag ten elf uuren, in gemelde Sad Goes gearriveerd zynde, en by den Prasfident der Municipaliteit kennis hebbende gegeven van onze komst en vifie onzer Commisfie, bleek het ons alras, dat ons arrivement, zoo min als onze zending, gansch niet aangenaam en welgevallig werd opgenomen, daar hy Prafident ons antwoorde, dat hy daar van aan de Municipaliteit zoude kennis geven ; doch dat hy dacht dezelve ons zaude moeten wegzenden, dan 't welk echter niet gebeurd is, weHigt om dat wy ons zeer ernftig en ftellig daar op declareerden, ons geenzins, 'er mocht gebeuren wat kon of wilde gebeuren, te zullen laten wegzenden; binnen 't uur hier na, verzocht zynde ten Stadhuize, enby de vergaderde Municipaliteit wezende gekomen, gaven wy allereerst vifie en leclure van de Commisfie, door UL. oponsverftrekt, en daar na ons verlangen te kennen, om het aan ons gedemandeerde onderzoek te willen doen aan- en met eene Commisfie uit de Municipaliteit, teneinde, ware het mogelyk, alles op de minst hostenfible wyze in te richten, tot bereiking van UL. voorname intentie, namentlyk de bylegging der disfentien, welke wy mogten vinden dat plaats hadden: — dan 'tbehaagde de gemelde Municipaliteit, om, in plaats van daar toe eene Commisfie te benoemen, te prefereren , die informatien aau ons te geven collegialiter, waar toe een I 3 nieu-



( F# )
nieuwe fesfie, regens 's namiddags drie imren, werd bepaald.
Wy referveren tot ons finaal Rapport wegens deze onze Commisfie , en, na den afloop derzelve, te doen, alles het geen ons in die, daar op gevolgde conferentie, (welke by na 5 uuren lang heeft geduurd) tusfchen ons en gedachte Municipaliteit, mitsgaders 't Collegie yan Kiezers dier Stad (daar toe expresfelyk vergaderd en binnen geroepen) is voorgevallen; — nochtans kunnen wy niet voorby U L., prealabel, des aangaande te berichten, dat, zoo wel de Municipaliteit, als't Collegie van Kiezers, allezints fcrupuleus hebben ontweken en zich ontrokken, om ons iets, hoegenaamd, te informeren, aangaande den toedragt van 't gearrefleerdeStem- en Regeerings-Reglemcnt, en de wyze , waar op de daar na gehoudene YVykvergaderinge is aangelegd en gehouden geworden, niettegenflaande dePrefident van het Collegie van Kiezers volmondig had erkend , dat'er onder de Municipaliteit, zoo wel als onder de Kiezers, waren, die daar aan hadden deel gehad, en welke wy individucel verzochten, 'sandereu daags, dat is gisteren morgen , by ons te komen ten 9 uuren, om ons des aangaande de vereischte elucidatic te geven, doch waar toe zich niemand aan ons heeft gcaddresfeert, hoe wel wy daar toe den geheelen voormiddag zyn blyven vaceren om hun af te wachten. — Wel verre, dat wy in het principaal but onzer Commisfie, eenigzints zyn geflaagd by de Munici. paliteit, niettegenflaande het ons, op een overtuigende wyze, was gebleken, dat de pofuiven van het bewuste,



C 139 )
wuste Request, desaangaande, allezints conform de waarheid waren, ontdtkten wy in tegendeel we] dra een, by de Municipaliteit en Kiezers, beraamd plan , om nog dien zelfden dag een oproeping van 't Volk te doen, niet, om na de wettigheid van het ingevoerde Stem- en Regerings-Rcglement te onderzoeken, neen, maar om te vernemen (zoo als zyzich meer dan eens uitdrukten) of zy met hunne tegenswoordige Reprjófentanten te vreden. waren.
Wy bemerkten duidelyk 't daar mede gebuteerde, en verzochten dus, zoo wel de Municipaliteit, als 't Collegie van Kiezers, datzy, hangende ons onderzoek, geen oproeping van 't Volk wilden doen ten dien einde, om de zaak niet buiten zyn geheel te brengen; dan 't gemelde Collegie van Kiezers hier op na buiten gegaan zynde, en met den anderen daar op gedelibereerd hebbende, kwamen te rug, en declareerden aan zich te behouden het aan hun competcrend en indisputabel recht, om 't Volk ten allen tyde op te roepen; klaar bemerkende, dat men nog van deszelfs gevormd plan geenzints was afgezien, declareerden wy: „dat ,, alle oproeping van de Burgery, 't zy geheel of ge„ deeltelyk over deze zaak, zoude gefchieden buiten „ onze concurrentie, en tegen onze uitgedrukte inten,, tie en verlangen, en dat wy mitsdien, nu en als ,, dan, protesteerden van de gevolgen die daar uit „ zouden profluëren, cn dat wy dezelve overlieten ,, voor rekening en ter verantwoordiging van hun, ?, die zoodanige oproeping zouden doen".
I 5 Wel



C 140 )
Wel is waar, dat wy, aan den eenen kant, rechtmatig hadden mogen verwachten, dat, op ons voorgemeld verzoek en daar op gevolgd declaratoir, alle dcfere» ce zoude zyn betoond.
Dan wy zouden de oprechtheid fchenden, met te willen ontveinzen of verzwygen, dat wy wel voorzagen, dat men van het voornemen niet wilde afzien, van zoodanige oproepinge te doen.
Evenwel, dien dag kwam 't daar niet toe; dan op den noodlottigen dag van gisteren werd zulks uitgevoerd en ingericht, dat het niet misfen kon, of de welgepastheid van ons voorgemeld declaratoir en pro-, test moest zich zelfs manifesteren.
*s Morgens om 8 uuren van dien dag, wierd in alle Wyken de Vergadering voor de gewapende Burgery, en zelfs in een Wyk by abuis, alarm gefiagen, waar door fpoedig veel volk op de been, en alle de gewapende Burgers in 't geweer kwamen, welke niet weinig waren geagiteerd, zelfs tegen ons, als U L. Gecommitteerden, zoo dat verfcheidene zich niet ontzagen , om tegen de Bode, die wy by ons hadden, en, door 't Wapen dezer Provincie, ah zoodanig kenbaar was, fulminerende over ons te fpreken, zoo verre gaande, dat een hunner had gezegd, ik wou dat ik maar eens order had, om die biixems (ons daar mede denoterende) uit de Stad te jagen; welke kwalyke geïntentioneerdheid omtrent ons, wy menigvuldig en op het ontwyffelachtigfte ondervonden, wanneer wy
die



C ui )
die van gemelde gewapende Burgery rencontreerden, in 't pasferen der Itraat.
Circa 10 uuren werd de gemelde gewapende Guarde gebragt voor 't Stadhuis, en aldaar, uit de raamen, aangefproken door den Prafident der Municipaliteit, cp eene wyze, die geenzints was ftrekkende, om de bereids, in meer dan een opzicht, verhitte gemoederen ter neder te zetten, maar welke wy, van woord tot woord, hebben aangehoord met eene indignatie en aandoening, welk elk Vaderlandsch hart doet ontgloeyen, wanneer hy 't iyftema van fchrik hoort vóórprediken aan gewapende lieden, die, met de beste intentien bezield, niet zelden vyanden veronderftellen, daar, waar zy hunne beste en ware vrienden behoorden te erkennen.
Deze aanfpraak, tenderende om hun te doen antwoorden , dat zy de actuele Municipaliteit voor wettig erkenden en aan hunne perfonele befcherminge den eed van trouwe af te doen leggen, gefchiede zulks beide, en een gefchreeuw ging op, dat de kreet was van 't geen nog ftond te gebeuren; dit afgeloopen zynde, werd met trommelflag, verzeld met een Detachement gewapende Burgers , in alle Wyken bekend gemaakt, dat alle Burgers, die flemgerechtigdwaren, volgens 't questieufe Stern-Reglement, om 12 uuren jn de Groote Kerk moesten komen.
Intusfchen bleef die Guarde in de Wapens, en niet weiiüg fterken drank wierd door dezelve inmiddels gebruikt,
waar



C 142 )
waar uit wy niets dan onheilen, voorzagen, doch welke buiten onze magt waren te praweniëren, dewyl wy, na 't doen der gemelde aanfpraak en het afleggen van voorgemelden eed, wel immediaat gelegenheid hebben gezocht, om dc Mtmicipaliteit, die vergaderd was, over het een en ander te (preken, doch te vergeefs, dewyl wy tot antwoord te rug bekwamen, dat dc Municipaliteit geen occafie had, maar Ons nader een tyd zoude bepalen, doch welk geluk Ons niet is te beurt mogen vallen , dan, na dat, 't na te melden ongelukkig voorval, ware gebeurd.
Ter gemelde uur op de middag, eenige ongewapende Burgers na de Kerk gegaan zynde, begaven zich daar ook na toe de voorgemelde Goesfche Guarde met hare Geweeren en Wapens, dan dc welke zy in de Wandelkerk nederleiden; de Municipaliteit zich ook derwaards begeven, en de Pnefident dcrzelve de Preêkftoel beklommen hebbende, heeft aldaar een discours gehouden, waar van wy alle dc byzonderhedenniet hebben te weten kunnen komen, doch dat befloot met elk uit te noodigen, die eenige bedenkingen of bezwaren had op de aanftclling der Municipaliteit, en dat die zich moest addresferen aan het Collegie van Kiezers, welk daar en Corps tegenwoordig was; de Prsefident daar op het Spreekgedoelte verlatende, was den Burger J. de Win Hamer opgedaan , en, op een doel geklommen zynde, begonnen met te fpreken en te zeggen, dat hy iets daar op aan te merken had, dan waar in hy dondelyk wierd gedoord, onder het gefchrecuw, geen tegenfpr aak, onze Reprcefentanten zyn.



C 143 )
wéttig ! en voorts van den ftoel afgerukt, en vervolgens door die van de Guarde geftooten, gefiagen en * daarenboven, een kap met een Sabel op het hoofd toegebragt', die, gelukkig op de minst gevaarlyke plaats, is nedergekomen, dan die detwyze was toegekomen, dat elk Menfchenvriend, op het gezicht daarvan, een traan van medelyden wierd afgeperst; de woede op denzelven was zoo groot, dat, volgens 't getuigenis van den Prafident zelfs, hy immediaat doodgeflagen was geworden, by aldien hy Prtefident niet tusfehen beide was gekomen.
Volgens getuigenis van ons mede Lid ter dezer Vergadering, P. J. Egier, welke in de Kerk mede aanwezig is geweest, zoude een dergelyk lot getroffen hebben den Eranfchcn Predikant Bevier, welke flechts begon te zeggen , dat Hamer gelyk had, dan die onzen genoemden Collega had gefauveerd en uit de Kerk gebragt.
Ziet daar, Burgers Reprasfentanten ! eene eenvoudige voordragt van 't gemelde voorgevallene, 't welk wy in geen akelige, maar in eene wel gepaste manier hebben voorgedragen, om dat U L. wysheid niet zal ontgaan te penetreren het donkere en zeer triste van deze gebeurtenis, waar op wy UL. Refolutie zullen moe* ten afwachten, alvorens onze Commisfie te kunnen voortzetten.
En 't is, met de te gemoetziening van dien, dat
wy



( 144 )
wy, met alle verfchuldigde gevoelens, blyven, onder toevvenfching van
Heil en Broederfchap! ÜL. Gecommitteerde Medeburgers.
(Gcteekend) J. H. APPELIUS.
C. VISSER, c. z.
middelburg, den 28 Augustus 1795.
Het eerfte Jaar , der Bataaffche Vryheid.
Is goedgevonden en verdaan, deze Commisfie, by continuatie, te auétoriferen , om zich andermaal te begeven na de Stad Goes, tot voortzetting van het onderzoek dezer zaak, voorzien en bekleed met zoodanige ampele en onbepaalde macht, als waar van dezelve, tot bereiking van het oogmerk dezer Vergadering s de verè'eniging der welgezinde Burgers en Ingezetenen der gemelde Stad Goes, zoude kunnen of moeten gebruik maken; zullende vervolgens het Committé van Algemeen Welzyn , wegens deze Vergadering, worden verzocht en gequalificeerd, zoo als gefchied by deze* tot het nemen van zoodanige maatregelen, de concert met de voorfchr. Commisfie, als dat Committé, niet alleen tot bevordering van orde en eensgezindheid binnen de Stad Goes, maar ook tot handhaving van de waardigheid der Reprsefentanten van een Vry en Sotfverein Volk, zal oordeelen te behooren; terwyl verder de Municipaliteit der meergedachte Stad Goes, by Misfive, zonder rcfumtie, zal worden aangefchreven en
fe-



( -45 )
ferïeusfelyk gerecommandeerd, om, op hunne pcrfoncle verantwoordelykheid, te zorgen en te vigileren, dat de rust binnen die Stad niet worde geftoord, nog ook eenige Ingezetenen, in hunne Perfoonen of Eigendommen , op eenigerhande wyze, worden beledigd of benadeeld, en dus de zaak, daardoor, worde gebragt uk haar geheel, en wyders geadverteerd, dat deopgemelde Commisfie andermaal derwaarts ftaat over te komen, tot voortzetting en voltooying van dat geen, het welk aan haar is gedemandeerd en aanbetrouwd»
Wordende eindelyk nog gerefolveerd, den Burger Bylevcld, als derde Lid aan de meergemelde Commisfie , te adjungeren, en ook dezen Burger met die macht cn authoriteit te bekleeden, als aan zyne Medelede» , de Burgers Visfer en Appelius, door deze Vergadering is gegeven geworden. En zal Extract dezer Refolutie, aan de voorfchr. Commisfie, mitsgaders aan het Committé van Algemeen Welzyn, tot informatie en naarricht refpeftivelyk, zonder refumtie, worden gedepecheerd, als mede de geconcipieerde en gearrefteerde Misfive aan de Municipaliteit van Goes afgezonden»
De Burgers Egter en Rabinel, hebben tot deze deliberatien niet geconcurreerd , en hier van , uit aanmerking van de importantie der zaak, byzondere aanteekening verzocht.
MIS*



C 146 )
MIS S SIFE aan de Municipaliteit van Goes, in de boveiljlaande Refolutie gemeld.
gelykheid, vryheid, broederschap.
Medeburgers! Wy hebben, met veel aandoeningen de uitcrfte verontwaardiging, uit het Rapport van de Burgers Visfer en Appelius, de verregaande disfentien en ongeregeldheden niet alleen , maar vooral de ftrafwaardige dadelykheden, in uw Stad gepleegd, op heden vernomen.
Wy zien hoe ondankbaar onze bedoelingen én de pogingen van onze Gecommitteerden, worden misduid, en met hoe weinig egards eene Commisfie uit deze Vergadering, met een zoo heilzaam oogmerk afgezonden, is behandeld.
{Het vervolg in No. 10.)
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 's Lands Drukker, k 3 fhiivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND. N°. 10.
(Het vervolg van No, 9.)
W y zullen by dezen hier over niet verder in eenige details treden, maar verwachten van uwe Vaderlandsliefde, dat de goede orde en de rust van uwe Stad, de veiligheid van de eer, het liven en de goederen van uwe Medeburgers, en vooral het bezef van plicht UL., meer dan eenige byzondere inzichten, ter harte gaan.
In dit vertrouwen bevelen wy U L. het maintien van de rust en orde, en, daar wy befloten hebben onze Commisfie, met byvoeging van den Burger CorneJis Gerrit £yleveld, naar uwe Stad te zenden, met K eene



C Ha )
eene ampele magt om alles aan te wenden, wat zy ter vereffening van de zwevende gefchillen, tot herftel v:tn de rust en goede ordie ten algemeenen nutte zullen cfienftig oordeelen, ftellen wy U L., in perfoon , verantwoordelyk voor alle vei ftooring van de publieke rust, voor alle molest, dat aan iemand, hy zy, wie by zy, onrechtmatig binnen uwe Stad of derzelver Jurisdictie, mogt worden aangedaan.
Wy bevelen UL. ook byzonder aan, onze Commisfie die égards te bewyzen, als aan eene Commisfie der Vergadering van Reprsefentanten van een Vry- en Souverein Volk behoort, cn aan zoodanige maatregelen en fchikkingen, als volgens de ampele magt hun opgedragen, door hen zullen worden beraamd en daargefteld, UL. te gedragen, op dat onze heilzame oogmerken niet worden te leur gefield.
Waarop wy ons verlaten, en hier mede zy U L. Heil en Broederfchap.
In 't Hof van Zeeland, te Middelburg den 28 Augustus 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid. De Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland.
(Was geparapheerd) W. A. DE BEVEREN (Onder ftond; Ter Ordonnantie van Dezelve, (En geteekend) F. ERMERINS.
NA-



C H9 )
NADER RAPPORT van <ïe Commisfie, na de Stad Goes gedecerneerd, tot onderzoek van de aldaar zwevende gefchillen , ter Vergaderinge van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland uitgehragt , den 4 en 5 September 1795; mitsgaders eene OUVERTURE, ter zeiver Sesfie, gegeven, tot deze zaak relatif; en Refolutie Commisforiaal daar omtrent.
De Burger Appelius heeft, in naam van den Burger JSyleve/d en zich zeiven, gerapporteerd als volgt:
CELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
Burgers Reprcefentanten! Wy hebben U L. wegens het nadere gebeurde te Goes, en ons verrichte in die jammerlyk verdeelde Stad, een verflag te geven, 't welk alle ware Vaderlanders moet bedroeven, het welk UL. ongetwyffeld, met de vermengde aandoening van Ipyt en verontwaardiging, zal vervullen.
Wy hebben den Patriot tegen den Patriot verbitterd gevonden, een vry groot aantal tegens ons en onze zending vooringenomen gezien, eenige weinige ontdekt, welke geene middelen onbeproefd wilden laten om ons te vveeren, om UL. wettigheid te ontkennen, eenige weinige welker invloed op veele andere, anders weldenkende, Patriotten, maar al te zichtbaar was, en deels, door magtfpreuken bevestigd, deels door bevreesdheid, ftaande gehouden Wordt. Wy hebben de fnaar op het fterkfte gefpannen gezien; wy hebben getracht dezelve op de zagtfte wyze te ontK 2 fpan*



( 150 j
fpannen, maar zyn eindelyk ontwaar geworden, dat dé zaak tot die hoogte was geklommen, dat door ons, ingevolge de ampele en onbepaalde magt, aan ons toevertrouwd, op dé eene óf andere wyze moest worden beflist, wilden wy deze Vergadering niet openlyk veracht en genoodzaakt zien, om, by gebrek aan gcnoegzamen klem $ het roer van Staat aan andere handen over te geven, en de Provincie tot even zoo veele onafhangelyke en niet te famen hangende Souvereiniteiten te maken, als 'er enkele Municipaliteitcn zyn; daar door gedrongen tot het nemen van bellis-» fende maatregelen, kunnen wy UL. verzekeren, dat de Provinciale vertegenwoordiging is geëerbiedigd geworden , maar moeten 'er by voegen, dat zulks niet gebeurd is als op eene wyze, welke wy, zoo lang mogelyk, hebben getracht te vermyden.
Dan van dit een en ander, zal een eenvoudig en cnöpgefmukt verhaat U L. beter doen oordeelen.
Door UL. op den 28 der afgeloopene maand, met en benevens de Burger Visfer, na Goes gecommitteerd, zyn wy des Zondags alle drie derwaards vertrokken, rta dat echter het Committé van algemeen' Welzyn, mét ons overleg, van den Generaal Blo», deau verzocht cn verkregen had, dat hy het Guarriizoen met twee Compagnien zoude verfterken, ten einde te zorgen, dat UL. Commisfie in geenén deele mogt worden beledigd.
By onze aankomst waren wy van voornemen eene Publicatie te doen, by welke wy, aan de goede Burgery,
de



( Ï5Ï )
de ware redenen van onze komst openlegden, en tevens aankondigden, dat wy geduurende twee dagen zouden vaceren, tot het nemen van informatien en het hooren van bezwaren, omtrent en tegen al hetgeen binnen Goes was gebeurd, lpeciaal omtrent het ingevoerde Stemmings- en Regerings-Reglement; zynde eene copie van voorfchr. Publicatie ten dezen geannexeerd, fub ATo. i.
Dan, wy hadden al aanfkmds, redenen om te vermoeden, dat wy tegenkantingen van allerhanden aart by de Municipaliteit zouden ontmoeten, wanneer de Commandant der Franfche Troepes, die wy omboden hadden, om de nodige maatregelen tot verzekering der rust te nemen, ons berichte, dat hem , door den Pnefidem was gedeclareerd, dat, van alle zyden, door die van Goes, om onderftand van gewapende Burgers was gefchreven, en dat zy ook vermeendei} te kunnen vertrouwen, dat zy fpoedig door een aanzienlyk aantal Auxiliairen zouden worden verlterkt; fa zelfs, dat hy Prtefident een paket ontfangende , het zelve, met vreugdeteekenen, aan zynen mond bragt, zeggende: zie daar nog honderd man meerder, welke wy krygen. Overtuigd van de zuiverheid uwer heilzame oogmerkcu, en van onzen oprechten jéyer om aan dezelve te beantwoorden, wierden wy door deze tyding gevoelig getroffen; wy vleiden ons echter nog altyd, dat dit enkele bedreigingen waren, en dat de Municipaliteit niet inconfequent genoeg zoude zyn, om thans eene Commisfie af te fhan, met welke zy Zich weinige dagen te voren ingelaten had: wy ontboden dus den Prajfident der Municipaliteit, welke K 3 eo>



( ï# )
echter alleen, zoo by zeide, a's vriend, verfcheen, wy vergden van hem dat hy de Vergadering oogenblikkelyk zoude by den anderen roepen, en daar hy zulks aannam, begrepen wy zyne betuiging, van niet anders dan als vriend gekomen te zyn , geenzints ai animum te moeten revoceren.
Nog dien zeiven Zondag avond, alle drie in de Municipaliteit verfcheuen, legde onze mede-Gecommitteerde, den Burger Visfer, de redenen onzer nadere overkomst open , gaf pralecture onzer Commisfie, en verzocht dat de Municipaliteit de klok wilde doen kleppen, tot het laten doen eener Publicatie, welke wy, vooraf, zouden hebben gecommuniceerd. Dan, de Pracfident Adriaan Willem Rgter gaf ons tot antwoord, dat, daar het Goesfchp Volk UL. Vergadering nog niet had erkend, de Municipaliteit onze Commisfie insgelyks niet kon erkennen, en ons dus het doen eener Publicatie niet toelaten, althans niet op dien Zondag avond; waar by hy voegde, dat de Municipaliteit Publicatien doen zoude, haar direct, van wegéns U L., toegezonden. Verwonderd over eene weigering, welke zoo veel ongeftadïgheid aan den dag legde, en te meer verwonderd, daar wy den Burger Rabinel, Gedeputeerde in deze Vergadering, onder de Leden van de Municipaliteit aanwezig vonden , wilden wy, omtrent het een en ander, in gefprek komen, maar moesten ondervinden, dat de Prsefident ons zeide, geen last te hebben om zig in eenige byzonderheden in te laten, daar hy ons thans de unanime meening der Vergadering had medegedeeld. Na onze vra^ag herhaald en verklaard te hebben, dat wy
ons



C 153 )
ons genoodzaakt zouden zien, andere middelen, ter Ukvoering van de aan ons opgedragene Commisfie, byder hand te nemen, en na de wederzydfche proteltatien, tot welke zulks aanleiding had gegeven, hebben wy het Stadhuis verlaten. In ons Logement te rug gekeerd , hebben wy nadere maatregelen , met den Franfchen Commandant, genomen, en hoe zeer wy dadelyk begrepen, dat wy aan eene Municipaliteit, welke UL. wettigheid niet erkende, hoe zeer zy Gedeputeerden in UL. Vergadering had gecommitteerd, het beftuur niet wel konden in handen laten, ten ware zy van hare dwaling te rug kwamen, hebben wy echter befloten, niets , by overhaasting , te moeten doen, maar alvorens aan haar den tyd van nadenken te moeten laten. Wy hebben dus gemeend nog dien avond, nog des Maandags , (: wanneer onze mede-Gecommitteerde, de Burger Fisfer, n a Middelburg heeft moeten vertrekken, en vervolgens door onpasfelykheid heefc moeten blyven:j nog zelfs, des Dingsdags, niets te moeten doen.
Wy hebben eenvoudig getracht elupidatie te bekomen, omtrent het geheele gedrag en de gezindheid der Municipaliteit, en tevens dezen en genen van derr zeiver dwaling, omtrent den aart der Commisfie, te rug te brengen; daar wy nog altyd bleven vertrouwen, dat de Municipaliteit, langs dezen weg, zoude worden overgehaald, om U L. en ons te blyven erkennen; dan aües vruchteloos.
Wy begrepen echter, dat de zaken niet lang in dezen ftaat konden blyven, en bepaalden den Woensdag voor den middag, tot het doen eener laatfie poging, orn dc Municipaliteit tot inkeer te brengen, K 4 v«!.



( ï54)
vastelyk gercfolveerd, om haar, anderzints , niet langer eene magt toe te laten, dewelke in hare handen, ge. vaarlyk was, en dewelke zy getoond had zelfs zoo te gebruiken, dat, daardoor, aanleiding tot een formelen oorlog, tusfchen Goes en de reprarfentative Vergadering , wierd gegeven. Wy begrepen daar toé eerder te moeten befluiten, vermits het furcheren der Municipaliteits-Leden, geheel independent, van de ontdane yerfchillen tusfchen de Burgery, en Ikcnts het gevolg was van de allezints onbègrypelyke weigering, om onze Commisfie, als wettig, te erkennen.
Woensdag was dus de beflisfendc dag, op welke eene Regeering, die zich Vaderlandsgezind noemde, alles opgezet en onbeweeglyk is flaande gebleven, de dag van een triumph voor de Provinciale Reprafentarie , maar van een triumph, welks aandenken ons allen moet weemoedig maken, daar dezelve blyken van eenen geestdrift by de ontflagen Municipaliteit en eenige Burgers, heeft opgeleverd^ welke, wonnen dezelve ongelukkig veld , voor de fchroomlykfte gevolgen zouden doen vreezen.
Wy gaven dan Woensdag, omtrent 10 uuren, aan den Franfchen Commandant de order, hier agter gevoegd , fub No. a. en fchreven vervolgens aan de Municipaliteit eene Misfive, hier aan copielyk geannexeerd, fub No. 3. welke wy, aan deszelfs Praefident, toezonden , met eene Brief ten geleide , te vinden onder de bylagcnfubNo. 4. voor welks ontfangst, door den Prafident Egt er, is geteekend eene Recepis, welke wy onder dezelve voegen, fub N. 5. vermits dat fluk eene yernieuwde erkentenis behelsd van onze qualiteit.
" •' ' ' ' = " ,: • '. pn>



( i55 )
Omtrent 12 uuren, in de Municipaliteit binnen getreden, hebben wy aldaar gedaan eene aanfpraak, na ons inzien gefchikt, om dezelve eindelyk eens tot nadenken te brengen , en copielyk hier aan geannexeerd , fub No. 6. dan , om half één wederom binnen verzocht, kondigde de Pradidcut ons, als het eenparig befluit der Vergadering aan , dat zy ons , in dit geval, niet konde erkennen; en daar op'hebben wy hun in hunne bediening gefchorst en gelast de Vergaderzaal te ontruimen , blykens eene korte aanfpraak, onder dc bylagen fub No. 7. De gefuspendcerde 'Municipaliteit, tegen ons, hebbende geprotefteerd, heeft vervolgens de Vergaderzaal verlaten; wy hebben van de fnspenfie eerst keunis aan de Boden en den Concherge gegeven, met interdictie, om dezelve op cenigerlei wyze te erkennen en, daarna, denFranfchen Commandant by ons ontboden, wien wy het zelve hebben gecommuniceerd en een nadere order overgegeven, hier nevens gevoegd, fub No. 8.
Als toen hebben wy eene lange en bevorens in gereedheid gebragte Proclamatie gedaan, zynde No. 9. van de bylagen , en nadien door een Stadsbode en Uititlinker, alle welgezinde Burgers, tegen twee uuren, opgeroepen in de Groote Kerk, om hun eenige Provifionele Regerings Leden , ingevolge de gedane Proclamatie , voor te ftellen. Aldaar heeft zich een vry aanziénïyke menigte by een gevoegd, en, na dat alvorens alle plunderaars en anderen, welke zich , aan daden van geweld, hadden fchuldig gemaakt, door ons gelast waren zich jijt de Vergadering te begeven, 't geen ook, door K 5 f**



( 156*)
het vertrek van yry veel Perfoonen, was gevolgd , hebben wy nader het gepofeerde by onze Proclamatie, en in 'tbyzonder, ook de gebruikte zagtzinnigheid omtrent de Municipalitcits-Leden ontwikkeld, aangetoond dat de omftandigheden geene keuze door Kiezers toelieten , vermits 'er eigentlyk nog geene vacaturen waren , en dat ondertusfchen, boven alles, voor Regeringloosheid moest worden gezorgd, en vervolgens aan de Burgery, tot Leden der Regering ad interim en , hangende U L. deliberatien , voorgefteld, de Burgers Pie. ter Osfewaarde P. z. Cornelis Daminicus, Leyn Dykwel, Piet er van Kleynputte, Adriaan Bodingius, Jean Arnoud Bevier, Johan Adriaan Harinck, Jean Pierre Cére, Jaques Jenoteau, Jan Albert van Nieuwenkuyfe; en tot Secretaris, den Burger Pieter Adriaan Osfewaarde, alle Bnrgers van eene erkende Vaderlandschliefde, en, nadien geene der vergaderde Bnrgers, iets tegen deze voorgeftelde Leden in te brengen had, is de Vergadering door ons gcfcheiden.
De nieuw aangeflelde Leden, vervolgens ten Stadhuize zynde ontboden, hebben wy het genoegen gehad, datzyalle, op onze inftantien, de hun opgedragen Posten hebben aangenomen , en, in onze handen, afgelegd den Eed, by het Provifioneel Goesch Stemroings-en RegeringsReglement,voorgefchreven; waar na, door ons is gedaan eene Publicatie, ten dezen geannexeerd fub No. 10. en zyn daar op de nieuw aangefielde Burgers, zonder dat eenig geweld gebruikt, ,of de adfiftentie der Franfchen heeft moeten worden ingeroepen, in functie getreden; zynde de daar op volgende dag, in eene onafgebroken rust, doorgebracht,
en



C 157 )
en voorts de Stedelyke Guarde provifioneel gebleven op den ouden voet. Alleen is ons op gisteren, omtrent 3 uuren, gedaan een Notariaal Protest, van wegens de gei'urcheerde Municipaliteit, welke hunne Municipaletekens bleven dragen, hier nevens gevoegd fub No. 11., waar op wy hebben geantwoord: ,, wy hebben u ge,, hoord, en gelasten u, in onze qualiteit, en dus uit „ naam van de Provifionele Reprcefentanten van het „ Volk van Zeeland, ons ten fpoedigften te geven co„ pie van het door u gedane cxploict." en wat later copie autenticq van een papier overhandigd , 't welke door een vry groot aantal Burgers zoude ondertekend zyn, hier aan geannexeerd fub No. 12. , waartegen echter verfchciden andere Vaderlandschlievende Burgers hunne bezwaren by ons hebben ingebracht, wegens de wyze, waar op het Stemmings- en Regerings Reglement waren ingevoerd, op welke Kiezers waren te werk gegaan; terwyl eindelyk aan ons is gebleken, dat veele door fchrik wierden wederhouden, om hunne bezwaren en klagten in te brengen. En dat verfcheidene Lieden in den waan waren, dat door ons flegts die genen waren opgeroepen, welke eenige klagten over het gebeurde van daags te voren , hadden in te brengen.
Dit, ten aanzien van het door ons verrichte, hebbende laten voorafgaan, gaan wy thans overUL. verllag te doen van ons onderzoek, zoo, omtrent het gebeurde in de Kerk, by gelegenheid van de zoogenaamde Volksvergadering van den 27 Augustus, als omtrent de wyze op welke het Stemmings- en Regerings Reglement zyn geïntrodudeerd geworden.
Wat



C 158 )
Wat het eerfte belangt, is ons volledig gebleken f dat de Stedelyke Guarde , gewapend inde Wandelkerk zynde gekomen, en de deuren gefloten zynde, terwyj de fleutels aan den Commandant waren ter bewaring gegeven, aan haar ij gelast zich in de 'Wandelkerk te ontwapenen, zoo als de meeste hebben gedaan; dan dat fommige , met hunne Sabels gewapend , in de Kerk gekomen zyn, waar de Guarde Compagnies gewyze gefchaard is gebleven, en dat als toen de Burger de Witt Hamer, UL. allen bekend en Stemgerechtigd Burger verklaard, opdeuitnoodigingvan den Prrcfidcnt, dat de geen die eenige bezwaren had , dezelve ter kennis van de vergaderde Kiezers zoude brengen, heeft uitgefprpken de volgende woorden : ,, Burger het Stern„ mings-Reglement," wanneer hem het verder fpreken is belet, een Sabclflag over het voorhoofd, eenige ftooten met de kolf van 't geweer tegen het oog? en een fteek met een bajonet in de rug zyn toegcbragt, en hy gevaar zoude hebben geloopen , om , even zoo wel als de Franfche Predicant Bevier. en den Chirurgyn van Niemvenhuife, deerlyk mishandeld , en mogelyk wel van kant te worden geholpen, daar zelfs eene Compagnie van de Guarde, zonder en tegen de haar gegeven orders, hare geweren geladen heeft, zoo niet andere Burgers, cn eenige Officieren der Guarde, onder anderen de Burger Boddingius, ad interim aangefteld tot Lid der Municipaliteit, waren tusfchen beiden gefchoten en deze Burgers hadden bewaard,.
Men heeft te Goes de geheele kwetfur» van den Burger Hamer wel willen ontkennen, en voorgewend dat hy zich door 't vallen op een ftoel had bezeerd",
dan



C 159)
dan het tegendeel confteerd uit een Proces Veibaal, door den Cliirurgyn yan Nieuwenhuife opgemaakt, eii, aan den Bailliu overgeven, welks copie door hem aan ons is overhandigd, en viiidelyk onder de bylagen lub èio. 13.
Even zeer confteerd het, dat nog geen publiek onderzoek na het voorgevallene in de Kerk gedaan, of eenige middelen in 't werk gefield zyn, om de fchul-
djgen te ftraneii , hoe zeer ons één derzelve, onder
anderen, door ooggeiuigen, genoemd is.
Ten aanzien van de wyze, op welke het Stemmingsen Regeriugs-Reglement, van het welk wy een Exemplaar ten dezen voegen, fub No. 14 en 15. zyn ingevoerd, is ons allefints gebleken,- dat de Volks-Sociëteit eene Commisfie uit haar midden heeft benoemd, om dc onrWerpen van dusdanige Reglementen te maken ^ welke zulks dan ook, met adiiftentie van eenige Leden uit den Krygsraad der Guarde, heeft verricht, en, zonder eenige andere auclorifatic, eene omfchryving van al de Ingezetenen heeft gedaan. Dat deze zelve Commisfie vervolgens, uit de Lystcn der Ingezetenen , die genen heeft getrokken , welke, volgens haar inzien , en ingevolge het door haar gemaakte ontwerp, Stemgerechtigden zouden zyn, aan welken zy kaartjes heeft gezonden, aan ons in origina/i vertoond; dat verder de Ingezetenen, aldus door de Commisfie als Stemgerechtigden erkend, op een enkelen dag geroépen zyn om vifie te nemen van de concept Reglementen, op de Zaal van de Sociëteit, en dat een Schildwacht voor de deur geplaatst is, om den ingang aan allen te belet-



( -6° )
letten, van geen entré kaartjes voorzien. Dat voorfchreve Commisfie wyders, in het bepalen van Stemgerechtigden en uitdeden der kaartjes, op eene alleszints eigendunkelyke wyze, te werk gegaan is; veele welgezeteen ftille Burgers heeft overgefiagen , aan anderen (ronder anderen den Griffier van de Stad de Foüwi) de Stemmings kaartjes eerst een half uur, voor het fluiten dervifie, overgegeven; dat vervolgens deze Reglementen , ter fiunftionering in eene Volks-Vergadering zyn gebragt, dan dat in dezelve geenzints de geheele Burgery is geadmitteerd , maar enkel die genen , welke in voegen voorfchreven tot Stemgerechtigden waren verklaard, welke dus Rechters en Party, hunne Medeburgers van de Stemming hebben uitgefloten; dat eindelyk de Kiezers, ingevolge het Reglement verkoren, tot het doen der keuze hebben geprocedeerd , en onder meer anderen, eenige Perfoonen verkoren, welke geen Burgers waren, en zelfs niet in Goes woonachtig, als, onder anderen , de Burgers Staal en Koon, wonende te Leeuwaarden, en destyds toevallig te Goes, en den gefuspendeerden Prcefident der Municipaliteit Egter, te huis behoorende te Wisfekerke, cn destyds ftudent te Leiden, waar door zy vervolgens tegen den letter van de Stemmings en Regerings Reglementen zouden hebben gezondigd.
Wy hebben dus ondervonden , dat alle de pofitiven van het Request, aan deze Vergadering gericht, en 't welk zoo veel gcruchts binnen Goes had gemaakt, overeenkomflig de waarheid zy, en de klachten, irt het zelve vervat, gantsch niet ongegrond fchynen.
Ver-



( i6i )
Verder hebben wy nog over het algemeen opgemerkt, dat de gisting in Goes wy groot fchynt te zyn, dat eenige yverige, en, wy zeggen het geruStelyk , overdreven yverige Leden der Guarde, geruggefteund door de thans gefurcheerde Municipaliteit, dusdanig een vermogen op de overige weldenkende Burgery hadden verworven, dat dezelve 't zidderde, naauwlyks durfde fpreken, en nog ter naauwer nood van hare fchrik is bekomen, daar deze driftige Leden zich fteeds bedreigingen veroorloofden , en fommigen hunner zich niet hebben ontzien, daden van geweld te plegen, na welke binnen Goes niet is omgezien, maar welke, als zynde op het territoir van Bewestenfchelde gepleegd, aan de attentie van den Burger Clement, en het Collegie van Juftitie te Middelburg, niet zyn ontfnapt. Wy hebben dagelyks bewyzen van deze algemeene vrees gehad, andere Leden der Guarde, welkers Officieren gedeeltelyk vry gematigder denken , hebben zulks niet ontveinsd, maar gezegd, dat zy zelve begrepen, dat zwygen best was , en het is eerst in de laatfte oogenblikken van ons verblyf geweest , dat men begonnen heeft zich aan ons te openbaren. Wy laten dus aan UL. beöordeeling over, welke verdere maatregelen in deze best zullen genomen worden, tot vereeniging der Burgery, en het handhaven der digniteit van UL. Vergadering; wy vertrouwen , datGyl. ons gedrag zult goedkeuren, en moeten UL., ten dien opzichte, nog betuigen, dat wy de handhaving van rust en goede orde, voornamelyk verfchuldigd zyn aan het voorbeeldig gedrag van her: Fransch Guarnifoen. Deszelfs Commandant, zynde de Kapitein Denier, heeft eenen yver, voorzichtigheid



(-ö*)
held en gematigdheid aan den dag gelegd, van welke wy U L. het gunftigfte bericht moeten geven, en hy heeft ons, benevens de verdere Officieren, gevoelens gemanifesteerd, welke den yvengen en verlichten Patriot kenfehetfen, en welken wy wenschten , dat alle de Ingezetenen dezer Provincie mogte bezielen; wanneerwy voorzeker niet zouden verplicht geweest zyn , tot het dnarftellen van die maatregelen, welke 't gewicht der zaak, en de eer dezer Vergadering van Ons vorderden. Wy hebben hem dan ook by ons vertrek eene Misfive gefchreven, copielyk hier aan geannexeerd, fub. No. i6.
Wy vertrouwen, Burgers Reprrctentanten.' tot dus verre, aan Ü L. intentie te hebben voldaan, en nemen de vryheid, UL. óp het ernftigfte te verzoeken, dusdanige verdere en nadere maatregelen omtrent deze geheele zaak te nemen , als deszelfs gewicht vorderd, en Gylicdcn in uwe wysheid zult vermeenen te be. hooren.
(Geteekend) J. H. APPELIUS.
C. G. BYLEVELa
Nota Met de Ouverture, betrekkelyk het laatfie Rapport van de Commisfie na Goes, zal het volgende Nommer beginnen.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, a 3 Huivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND. N°. 11.
OUVERTURE, betrekhlyk het laaifte Rapport van de Commisfie na Goes, gedaan ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland, den $en $ September 1795; in het vorig Nommer ver" meld.
De Burger Appelius heeft, by deze gelegenheid, in naam als boven, ouverture gegeven, en prcelecfure gedaan , van eene Misfive door de Provifionele Municipaliteit der Stad Goes, aan hem en dert Burger Byleveld geaddresfeerd, in dato 4 dezer maand, waarin gemeld word, dat de gefurcheerde Municipaliteit aldaar, weigerde het overgeven der papieren en docur*sntert, tot hunne gehoudene directie betrekkelyk, als Biede het afleggen van het Municipaal Signaal: op" L welk



C *H )
welk een en ander zynde gedelibereerd, ïs goedgevonden en verftaan, het voorfchr. Rapport der Commisfie na 'Goes, mitsgaders de ouverture, door den Burger App&üus gedaan, te renvoyercn aan het Vereenigd Committé van Voorlichting, ten fine van examinatie en advys.
De Bylagen tor het laatst' gemelde Rapport van de Commisfie na Goes, zullen wy, by gelegenheid insgelyks aan onze Lezers, mededeelcn.
DELIBERATIE op de övergebragte ProMemorie , door eene Commisfie van de Municipaliteit , ad interim, der Stad Goes, houdende ver/lag van het voorgevallene aldaar * en Refolutie daar omtrent genomen, door de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland, in eene buiten gewoone Vergadering, gehouden den 7 September 1795,
De Pra»fident heeft aan de Vergadering kennis gegeven, dat de reden dezer Extraordinaire Vergadering, beftond in eene ouverture, door den Burger ApptJius, in naam van de Burgers Visfer, Byleveld en zich zelve, aan hem Pra?fident gedaan, en waar in hy Burger Appelius had verzocht, gelegenheid te mogen hebben, het een en ander, aan de Vergadering te communiceren; waarna de Burger Appelius, in naam als boven, heeft ouverture gegeven, dat aan
de



C 16*5 )
tt'ë voorfchr. Commisfie, door den Notaris Johatttüt 'van Laarbeek, prsefent getuigen, was geëxploiteerd een Protest, op den naam van den Maire en het Collegie van Juftitie binnen de Stad Goes, waar in uitdrukkelyk wierde geprotefteerd tegen eene Proclama» tie, den 2 dezer maand, door de Commisfie aldaar gepubliceerd, mitsgaders tegen alles wat 'er op dien tyd , door deze Commisfie binnen Goes voornoemd, was verricht, en fpeciaal van ongehoudenheid van gemelde Maire en Collegie van Juftitie, om iets, hoegenaamd, te bedryven, waar door zy de wettigheid van deze Commisfie , en , by gevolg, die van deze Vergadering zelve # eenigfints zouden fchynen te homologeren.
Dat vervolgens heden aVond, om 6 uuren, zich by voornoemde Commisfie hadden vervoegd, de Burgers Cornelis Dominicus en Pietjer Adr'man Osfewaarde, Gedeputeerden van de Municipaliteit, ad interim, der Stad Goes voornoemd, en aan hun hadden overgegeven eene Pro-Memorie, welke hier word geinfereerd %
PRO-MEMORIE, voor de Burgers Appelius, Visfer en Byleveld, Gecommitteerden Van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland.
Dezen morgen advifeerde de Commandant van de Stedelyke Guarde der Stad Goes , aan den Franfchen Commandant, en gaf hem kennis, dat van intentie was, de Leden van de Guarde, ongewapend, door ttomflag, by een te roepen, ten einde te fprekan, oveï La e»*



( 166 )
eenige domeftique zaken, dc Guarde rakende, de Franfchen Commandant niets kwaads vermoedende, verzette 'er zich niet tegen, dan, in plaats van alleen de Guarde, waren, by tromllag, op naam van ff-y{-meesters , opgeroepen alle welgezinde Burgers, tegen half 12 uuren; tegen dien tyd was ook de Municipaliteit belegd, om eenige Publicatien te doen, en deze had niet, als even voor die tyd, iets van de oproeping vernomen, de Prafidenthad , zoo draa hy het gewaar wierd, door de Koster de Kerk doen fluiten, dan een hoop Volks, eenige tyd voor de deuren van de Kerk geftaan hebbende, ging na dc Markt, en daar wierden door eenige Perfoonen moties gedaan; intusfchen, de Municipaliteit vergaderd zynde op eene Kamer van 't Stadhuis, wilde, by Publicatie, bekend maken, dat de oproeping buiten hare kennis was gefchied, en, "was daar toe op de Vierfchaar; dan de Maire had aan de Stadsbode gezegd, dat het Collegie van Juftitie, flechts op rec^s was gefcheiden, en order had gelaten, om de Vierfchaar niet te fluiten, des niet tegcnftaande de Publicatie willende doen, wierd de Municipaliteit verhinderd, door een dtom van Volk, welk ter Vierfchaar inftoof, en aan 't hoofd daar van de gefurcheerde Municipalen; eerst trachte de Municipaliteit evenwel fesfie te houden, dan eindelyk door de menigte van Volk overftelpt, retireerde dezelve zich op een' andere Kamer, na alvorens geprotefteerd te hebben tegen dit geweld; terftond op deze beweging waren de Troupes in de Wapenen gekomen, en, geladen hebbende, hadden het Stadhuis bezet, de zich ingedrongen hebbende gefurcheerde Municipalen, detx-n, - - in



C 167 )
in al die verwarring, eene Publicatie, welks inhoud echter niet bekend is; de Municipaliteit opeen' andere Kamer zittinghoudende, liet eerst,door eene Commisfie, vriendelyk verzoeken, dat de gefurcheerde Municipaliteit zoude vertrekken, op weigerend antwoord, wierd dezelve fchriftelyk daar toe gefommeerd, dan dit wilden zy niet eens in deliberatie nemen; de Franfche Commandant ondonneerde vervolgens, mede fchriftelyk, aan dezelve te vertrekken, eerst wierd daar op een ontwykend antwoord gegeven, en naderhand finaal geweigerd; de Commandant liet doen alle de toegangen van het Stadhuis bezetten, en beletten dat iemand, van de, aldaar onwettig zitting hebbende, Municipalen, zoo min als van de Burger Krygsraad, die mede intusfehen was vergaderd, konde vertrekken, verklaarende dezelve in ftaat van arrest, tot dat door de Reprcefentanten , hier omtrent, zoude wezen gedisponeerd, en de Municipaliteit committeerde de Burgers C. Dominicus en P. A. Osfewaarde, om van alles de Reprcefentanten te informeren.
Dathy Burger Appelius gemeend had, van dit al!es, dadelyk , kennis te moeten geven aan den Picefident dezer Vergadering, ten einde dezelve te doen convoeeren, en zoodanige nadrukkelyke en onvervvylde befluiten hier omtrent te nemen, als de Vergadering, overëenkomftig hare waardigheid, en het voorgevallene van heden binnen Goes, zoude vermecnen te behooren.
Waarop dePrcefident aan de Vergadering heeft voor L 3 gc-



( i68 )
gedragen: dat hy Prafident, na het bekomen der informatien van den Burger Appelius, had doen by den anderen roepen, de Leden van het Vereenigd Committé van Voorlichting, aan welk Committé, by Refolutie van den 4 en 5 dezer maand, de Goefche zaak was gerenvoyeerd, teneinde het gebeurde van heden, aldaar prasallabel, te kunnen examineren, en zich te bekwamen, om deswegens een Prreadvys of Rapport aan de Vergadering te kunnen mededeelen.
Dat hy Prajfident, als nu, in naam van het gemelde vereenigd Committé, de eer had, ter Vergadering ie rapporteren:
Dat het gemelde Committé, alvorens het gebeurde van dazen dag binnen de Stad Goes, in aanmerking te nc. men, gemeend had, te moeten onderzoek doen na het verrichte door de Commisfie aldaar, volgens Refolutien dezer Vergadering, van den 25 en 28 Augustus laatstleden , omtrent welk verrichtte de approbatie of disapprobatie behoorde te wezen geconftnteerd, voor en al eer iets verder of anders in deze zaak kon worden ondernomen.
Dat het Committé gemeend had bet verrichtte van dezelve Commisfie te moeten onderfcheiden in twee Epoques, voor eerst, de komst van de Commisfie binnen Goes, de eerfte reis, en hun verrichtte aldaaij en ten tweeden, de nadere arrangementen en het gedrag, door dezelve gehouden , by gelegenheid dat zy zich, voor de tweede reis, binnen Goes voornoemd , heeft bevonden.
Dat



( 169 )
Dat, wat de eerfte Epoque aangaat, het Committé van oordeel is, dat, by Refolutie dezer Vergadering , van den 25 Augustus laatstleden, de Commisfie , na Goes gedecerneerd, niets anders in mandatis hebbende gehad, als het doen van een onpartydig onderzoek cn de vereeniging (was het mogelyk) van de welgezinde Burgers en Ingezetenen der gemelde Stad, onderling met den anderen, door dezelve Commisfie, blykens het praeallabelRapport door hun, den 28 daar aan, ter Vergadering gedaan, niets anders was verricht, dan iuformatien genomen, waar in dezelve, door het gedrag der Municipaliteit van Goes, ter dier tyd gehouden, ten eenemaal was te leur gefield geworden.
Dat , concernerende de tweede Epoque van het verrichtte door de Commisfie, de furcheance namelyk van dc Deden der Municipaliteit binnen Goes, en eene aanftelling eener andere Municipaliteit, ad interim, het vereenigd Committé aan de Vergadering moest doen obferveren , dat de Commisfie, by Refolutie van den 28 Augustus laatstleden, geauthorifeerd was, om zich andermaal te begeven na de Stad Goes, tot voortzetting van het onderzoek der zaak, voorzien en bekleed met zoodanige ampele en onbepaalde macht, als waar van dezelve, tot de vereeniging der welgezinde Burgers en Ingezetenen binnen die Stad, en de handhaving van de waardigheid derReprafentanten van een Vry en Souverain Volk, zoude kunnen of mogen gebruikmaken: datby het tweede arrivement van de Commisfie, binnen Goes, dc Municipaliteit dier Stad, niet alleen geweiL 4 gerd



C 170 )
gerd had het oor te leenen aan de gereïterterde inflan. tien van de Commisfie tot het geven van ehicidatier. omtrent het bewuste Stem- en Regerings Reglement \ maar dezelve door alle mogelyke middelen Hadden getracht dit onderzoek te ontduiken, daar en boven gepoogt den Franfchen Commandant en zyne Troupes binnen die Stad in Guarnifoen, mitsgaders den Generaal! binnen deze Provincie commanderende, in nadeel van deze Vergadering voor in te nemen, op den duur bleef weigeren de wettigheid van beide te erkennen, en zelfs pen niet hadden ontzien, om van de andere Steden dezer Provincie adfiftentie van gewapende Ma.ifchappen te vragen; in één woord, eene hardnekkigheid en boos opzet, tot bereiking van hunne misdadige oogmerken , hadden gedeployeerd, dat het Vereenigd Committé verklaren moet, dat de Municipaliteit van Goes Zich in een Haat van rebellie heeft bevonden, ter voorkoming van meerdere en ergere gevolgen, waar van de Commisfie zich, in de onvermydelyke verplichting, had bevonden, om deze Municipaliteit te furcheren ,'cn tor preventie van Regeringloosheid, eene andeiTMujiicipaliteit, ad interim, wn te ftellen.
Dat het Committé om alle de vorengemelde redenen van oordeel zoude zyn, en deze Vergadering adviferen j
1. Om het verrichtte door de Burgers Appeliut, Vtsfer en Byleveld, in hunne voorfchreve Commisfie pp de beide hier voren gemelde Epoques, als hebbende gehandeld conform den lasten intentie dezer Verga, dwjpg, in allen opzïchte te approberen.
2. Dai



C171)
2. Dat de furcheance van de Municipaliteit van Goes, door voornoemde Commisfie daargefteld, provifioneel zal worden gecontinueerd.
3. Dat deze gefurcheerde Municipaliteit zullen blyven in den ftaat van arrest, waar in zy zich thans bevinden , in één der vertrekken van het Stadhuis, bui* ten eenig acces, met één der Bodens van de Vergadering by zich, en bewaakt door eene Militaire Wacht.
4. Dat de Commisfie , beftaande uit de Burgers Appelius, Visfer en Byleveld, met adjunétie van nog een Lid dezer Vergadering, andermaal na Goes zal worden afgezonden, om van het gebeurde van heden, volledige kennis te nemen, op Rapport aan de Vergaring. En
5. dat de gearredeerde Krygsraad, als zynde tot nog toe niet gebleken eenige daden van rebellie door hun te wezen gepleegd, provifioneel zal worden ontflagen , en aan de Commisfie vrygclaten, om, de concert met de Municipaliteit ad interim, dezelve te injungeren , zich binnen Goes te onthouden, zonder, zich daaruit te mogen abfenteren; alle welke confideratien van het Vereenigd Committé zynde gehoord en daarop rypelyk gedelibereerd, is goedgevonden en verdaan:
Foor eerst: met eenparigheid der demmen van alle de Leden (uitgezonderd die van den Burger Egter, die, uit hoofde dat hem de zaak niet volledig bekend was, op dat point niet heeft geadvifeerd) te apprqbeL S rerï



( m)
ren het verrichtte van de Commisfie, binnen de Stad Goes, in de twee onderfcheidene Epoques, aldaar voorgevallen.
Ten tweeden: dat de furcheance van de vorige Municipaliteit van Goes, provifioneel zal worden gecontinueerd.
Ten derden: het arrest der gefurcheerde Municipaliteit, aldaar, by provifie te continueren, zonder eenig acces, in één der vertrekken van het Stadhuis, bewaakt door een Bode van de Reprcefentanten dezer Provincie , mitsgaders ter hunner verzekering een Mi» litaire Wacht te plaatzen, zoodanig als dc Mtmicipa* liteit ad interim, zulks, met in achtneming van het locaal, gevoeglyk zaj oordelen.
Ten vierden: dat de Commisfie, den 25 en 28 Augusrus laatstleden gedecerneerd, zal worden gecontinueerd , en gelast een onpartydig onderzoek te doen, na de wettigheid of onwettigheid der bewuste Sternen Rcgeèrings Reglementen, mitsgaders een plan te beramen om alles te brengen op eenen gaven voet tot vereeniging der zwevende verfchillen, op rapport; en wyders aan het Committé van Algemeen Welzyix, te demanderen het verder onderzoek na het gebeurde van heden, en van alles wat daar toe fpecteerd, om deze Vergadering daar na te dienen van confidefatien en advys.
En ten vyf den: dat, alvorens deji Krygsraad te
Gqes



( 173 )
Goes uit haar arrest te ontflaan, het rapport daar omtrent, van den Franfchen Commandant aldaar zal worden afgewacht.
En zal Extract dezer Refolutie, aan de voornoemde Burgers Appelius, Visfer en Byleveld, ajs mede aaa het Committé van Algemeen Wclzyn, tot naricht, refpecrivelyk worden gedepecheerd.
De Burger Egt er heeft tot het 2, 3,4 en 5 lid van de vorenftaande Refolutie niet geconcurreerd, en hier van, uit hoofde van de aangelegenheid der zaak, byzondere aantekening verzocht.
O UVE RTURE door den Preefidentvan het Committé van Algemeen Welzyn, gedaan ter Vergadering van de Provifionele Reprcefeii' tanten des Volks van Zeeland, den 8 Sep~ tember 1795, houdende, dat de Refolutie, om onderzoek na de Goesfche zaak te doen, ftrydig was met derzelver inrichting; en nadere deliberatie en Refolutie deswegens.
Gehoord zynde de ouverture van den Burger Visfer, in naam van het Committé van Algemeen Welzyn, dat het gemelde Committé aan de Vergadering gemeend had te moeten voordragen: dat de Commisfie, op gisteren avond aan dat Committé gedemandeerd, niet wel voeglyk door het zelve kon worden geëxecuteerd, uit aanmerking, dat deze zaak door een perrons-



C 174 )
nele Commisfie zynde begonnen, het Committé van Algemeen Welzyn moeielyk den draad daar van konde opvatten, en daarom verzocht hier van te mogen worden verfchoond; is goedgevonden en verdaan , de Commisfie, op gisteren avond gecontinueerd, tot het voortzetten van het onderzoek nopens de wettigheid of onwettigheid van het te Goes exterende Stem- ca Regeerings Reglement, te ampliëreu, met den voortduurenden last om rust en eensgezindheid te herftcllcn, de verdwaalden te rug te brengen en de partyen te' bevredigen, gelyk mede met het onderzoek, aangaande het vooigevallene op gisteren binnen gemelde Stad, en om daar omtrent de Vergadering te dienen va» confideratien en advys; wordende, uithoofde der iudispofhie van den Burger HsCer, by deze Commisfie nog gevoegd den Burger van der Palm, met verzoek aan dezelve, om, zoo fpoedig mogelyk, immers op morgen ochtend, zich derwaarts te begeven.
En is verder, in handen van gemelde Commisfie gefield , de Misfive, heden door den Burger Appelius ter Vergadering geëxhibeerd, gefchreven in de Franl fcheraal, geteekend door G. Kodde, Commandant der Stedelyke Guarde te Goes, in naam van den Krygsraad aldaar, geaddresfeerd aan den Franfchen Commandant te Goes, en gezonden aan den Franfchen Generaal Macdouald, houdende verfcheidene beledigende en hconende expresfien, in nadeel van de Commisfie na Goes, en de Provinciale Vertegenwoordiging, ten einde, by hun arrivement binnen Goes, den voornoemden G. Kodde daar op tehooren en verde-



( 175)
dere informatien na de ftellers van voorfchr. Misfive te nemen, met verdere macht, om evengemelde G. Kodde en de fiellers van voornoemde Misfive, des nodig oordelende, in arrest en buiten acces te ftellen, of te houden, en van alles rapport te doen aan deze Vergadering, ten einde by dezelve nader kunne worden gedisponeerd, zoo als bevonden zal worden te behoorcn.
En zal Extract dezer Refolutie, aan de voornoemde Burgers Appelius, Visfer, Byleveld en van der Palm , benevens de Misfive, aan den Generaal Macdonald. geaddresfeerd , tot informatie en naricht worden gedepecheerd.
RAP PORT van de Commisfie, den 8 September 1795 va de Stad Goes gedecerneerd, wegens de aldaar ontftaane Burgertwisten e/i bewegingen, ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland , gedaan den ia September daar aan^ en Refolutie Commisforiaal daar omtrent.
De Burger Appelius heeft, zoo voor zich zelve, als uit naam zyner mede Gecommitteerden na Goes, ter examinatie na de oorfprong en voortgang der zwevende Burgertwisten, en de gevolgen van dien , eerst mondeling gedaan, cn daar na, in gefchrifte overgelegd het Rapport, met de Bylagen daar toe relatif, hierna volgende geitrfereerd.
Bar-



Èurgers Reprcefentanten! ïïet oogmerk van onze laatfte Commisfie na Goes1; was eensdeels, het onderzoek na de bewegingen aldaar, laatstleden maandag voorgevallen, en anderdeels, het bevredigen der partyen , en het maken van de nodige fchikkingen, omtrent de wyze en beftelling van het Regerings beftuur.
Wy hadden wel gewenfcht UL. een voldoend Rapport óp beide deze poinften te kunnen inleveren maar de ongelukkige en kwalyk geplaatfte geestdrift; van eenige Goefche Ingezetenen, heeft ons belet iets verder te gaan, als het ons voorgefchreven onderzoek, en het daarftellen van die maatregelen, welke ons, ter herftelling en bewaring van de rust, noodzakelyk toefchenen.
Woensdag, den 9 dezer, na Goes vertrokken, waren wy, by onze aankomst, zeer verwonderd te zien, dat de gearresteerde Leden van de gefurcheerde Municipaliteit, nog altyd gebruik van de Vierfchaar maakten, van waar wy vernamen, dat zy volftrekt geweigerd hadden te vertrekken. De Franfche Commandant vervoegde zich by ons, en gaf ons over het hier nevens fub No. e gevoegde Rapport van het gebeurde op maandag, zakelyk overeenftemmende met de Note door Gedeputeerden uit de Municipaliteit ai interim, aan ons overgegeven. In de vergaderde Municipaliteit verfchenen, berichte ons dePrrefident, dat de gearresteerde Leden der gelurcheerde Municipaliteit, al de fleutelsvan het Stadhuis, van den Conchcr-



c m)
ge gevraagd, bekomen en nog onder zich hadden, eiï tevens berichte hy ons, datzy na hun arrest, zyn voortgegaan met delibereren, zoo als ten vollen blykbaaf is, uit de beide orders des Dingsdags fchriftelyk door hun gegeven, en hier nevens gevoed fub No. 2 en 3. Trouwens zy zyn me.t daü delibereren, by de mmfte! voorvallen blyven voortgaan, zelfs geduurende ons verblyf, en in tegenswoordigheid van den by hun geplaatften Bode. De gearresteerde Municipalen konden niet in de Vierfchaar bly ven, wy zagen dus om, na een andere gefchikte plaats van arrest, en daar in door 't gemis der fleutels verhinderd, lieten wy hun dezelve afvergen, by de order, hier nevens copielyk gevoegd fub No. 4. dan kregen na vry lange deliberatien, een weigerend antwoord. Wy befloten daar op, hun provifioneel op een onopgemaakt vertrek te plaatfen, en gaven hun de order, te vinden onder de bylagen fub No. 5. dan bekwamen wederom een declinatoir antwoord, 't welk ons deed befluiten , den Franfchen Commandant, by de order fub No. 6. te verzoeken, dat hy de gearresteerde Municipalen, door een Officier zoude doen fommeren , en , by voortdtiurende weigering, met de Militaire macht noodzaken, om de Vierfchaar te verlaten. Wy vleiden ons, dat wy tot deze laatde demarche niet zouden behoeven te komen, en dat de fommatie van den Franfchen Officier, hun eindelyk tot het vertrekken zoude hebben bewogen, dan wy vonden ons ook in deze gedachten bedrogen , daar zyde Vierfchaar niet hebben wïllen ruimen, als éaar toe gedrongen door Militair geweld. Na dat zy, de3 avonds in eene andere kamer ware^i overge-
bragt,



( i?8 )
bragt, hebben wy hen uitgenoodigd tot het geven vart hunne fchriftelyke informatien, omtrent het gebeurde van 'smaandags, by een Billet hier by gevoegd fub No. 7. en daar aan is door hun voldaan, door het toezenden van een Relaas, vindelyk fub No. 8. Wy hadden reeds des middags een Proces Verbaal deswegens yan de Municipaliteit ad interim verzocht, welke ons een Bericht heeft gegeven, zynde de bylage fub No. 9.
(Het vervolg in No. 12.)
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, a 3 ftuivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
• ■ VAN
ZEELAND. N°. in.
(iifer Vervolg van No. iï.)
it beide de2e Stukken» geconfronteerd met het Rapport van den Franfchen Commandant No. i. confteerd ten vollen, dat het gebeurde op Maandag, voor een volftrekt oproer moet worden gehouden, geconcerteerd door den Commandant van de Stedelyke Guarde Gerardus Kodde, begunftigd door verfcheiden Leden derzelve, verzeld van het gefchreeuw van vrouwen en kinderen, en, tenminften daar na, gehomologeerd door eene gefurcheerde Municipaliteit, welke , op iterative fommatien , heeft geweigerd een plaats te verlaten, welke zy niet kon bekleeden, zonder zich aan het ftoren van de publicque rust fchuldig te maken, M waar



H O t I &8<*3 T E I II
waar door zy zelve aanleiding tot haar arrest heeft gegeven, 't welk door ons zoo gemakkelyk is gemaakt, afe eenigzmts mogelyk was. Ingevolge,een fchriftelyk verzoek, uit naam-van degearrefteerde Leden vair de Municipaliteit, met name de Burgers D. Noël,C. Barbier, G. van der Hoek, H. Rabinel, A. van den Thoorn, A. IV. Egter , C. Mispelblom en E. H. Piepersberg, en waar by zich bevonden de Maire Z. M. Rimmers, en de Burgers P. Engelfe en F. Zuidweg, twee der Kiezers, volgens het Regecrings Reglement gerechtigd om by de Vergaderingen der Municipaliteit te adfifteren, welk verzoek hier nevens is gevoegd fub. No. 10, zyn wy, des Donderdags voormiddag, met hun in conferentie getreden , om te hooren of door hun eenige redelyke voordellen . tot fchikking zouden worden gedaan, dan zy fielden hunne herfrelling tot een voorlopige voorwaarde, en , daar nimmer iets'dergclyksdoor ons aan UL. op eene gunftige wyze kon worden voorgedragen, hebben wy een nadere conferentie tot in den namiddag verfchoveiT. Inmiddels wierd ons, door de Municipaliteit ad interim , ter hand gefteld een fiuk ten tytel voerende kort relaas van het gebeurde in de Stad Goes, als echt erkend , en , volgens waarheid, behandeld door de gantfche Municipaliteit der Stad Goes, gefchreven met de tennelyke hand van A. W. Egter, en op de Griffie gevonden.
De Griffier de Fouw berichtte ons, dat het zelve was overgefchreven, door den Secretaris provifioneel G. van der. Hoek getekend, en gezonden na Ziericzee, -■ en



( iSi )
en dus begrepen wy, dat wy verplicht waren, eenig onderzoek omtrent het zelve te doen, cn, een daartoe behorende, Billet fub No. n en 12. hier nevens ge* voegd, te moeten doen. Wy vonden daar toe gelegenheid des Donderdags avonds, wanneer wy, na dat de géfurcheerde Municipalen geen nadere voorfteï* len hadden gedaan, en wy dus genoodzaakt wierden , om alle vriendelyke confcrentien af te breken, aan den Eurger Egter hebben gevraagd, wanneer zoo een ft.uk afgezonden was? cn, tocnhy de geheele afzending had ontkend j wat hem van het zelve bekend was ? op deze tweede vraag zeide hy eerst, van zoo een ftuk, in 't geheel niet te weten, dan maakte het zelve, toen hem zyn hand was vertoond, enkel betrekkelyk tot de fteeds ontkende afzending, zeggende dat hy dat ftuk, op verzoek van zyne Medeleden , had gefield, en in de Municipaliteit voorgelezen, doch zonder dat het was gearresteerd geworden ; verfcheidcn zyner Medeleden ontkenden iets van dit ftuk te weten; fommigen verklaarden het zelve wel te hebben hooren lezen, maar alle waren eenftemmig, dat het nimmer gearrefteerd was geworden; G. van der Hoek Ontkende, inzonderheid , de authentifatie en afzending, welke echter door hem des anderen daags is erkend, Eindelyk zeide de Burger A. W. Egter, dat een uittrekfel uit dit, zoo leugenachtig, ftuk , was verzonden, en, na het zelve gevraagd, antwoordehy,dat het was uitgeleend, en hy zelfs buiten ftaat, om te bepalen waar zich het zelve bevond, zoo als dit alles nader blykt, uit het daar Van door ons geformeerd Verbaal, hier by gevoegd fub No. 13. Nog dien zeiven Donderdag avond, zyn M a doof



C is* )
door ons ,op hunne fchriftelyke verzoeken, fub No. 14 en 15. van de bylagen, ontflagen de Kiezer F. Zuidweg en Maire Z. M. Rimmers, daar dezelve geen eigenlyke gezegde Leden der Municipaliteit waren, Dog concluderende ftem hadden, en dus niet precies in de termen vielen, van de aan ons gegevene orders; terwyl laatstgemelde verzekerde by den arm genomen en, aldus, door 't Volk gedwongen te zyn, om zitting in de Municipaliteit te nemen. Wy zouden een mondeling verzoek van den Kiezer P. Engelfe, insgelyks fchriftelyk verzocht, en in nadere deliberatie gelegd hebben, by aldien ons, uit deszelfs adveu, niet was gebleken, dat hy by het oproer de fpreeker was geweest, en de menigte had aangezet om de gefurcheerde Municipaliteit op derzelver plaarfen te herftellen; en eindelyk leggen wy ten dezen opzichte over, fub No. 16. een fchriftelyk verzoek van ontflag aan ons gedaan, door C. Barbier, één van de gearrefteerde Municipaliteits-Leden, 't welk wy UL. gunflig kunnen voordragen.
. Thands moeten wy te rug keeren tot het aan ons gedemandeerde onderzoek, omtrent de Franfche Misfive, uit naam van den Krygsraad der Stedelyke Guarde , geteekend door derzelver Commandant Gerardus Kodde, aan den Generaal Macdonald verzorgt, en door denzelven ter Tafel van U L. gebragt, mitsgaders , in het algemeen, tot het door ons verrichte ten aanzien van de verdere gearrefteerde Krygsraads-Leden. Dezelve waren, Gerardus Kodde, David KoJan Berger, Thomas Briels, Corrie/is Beyard,
Wil-



( i«3 )
Willem Goeree, Cornelis Pieters, Cornelis Steyfi, Abraham Meytak, Piet er Verheul, Johannes Ferrtet fenior, Jan van Akkeren, Willem Kodde, en Jacobus de Broekert, by welke nog waren Louis Ar ons en Jan van Weezei, Leden der Guarde, door den Krygsraad als Tolk en Bode gebruikt. Hoe zeer G vlieden had befloten het rapport van den Franfchen Commandant omtrent dezePerfoneri te zullen afwachten , begrepen wy echter, daar hy dezelve geheel ter onzer dispofitie (telde en hun arrest, als een maatregul van voorzichtigheid, voordroeg, overeenkomftig UL. oogmerk te zullen handelen, door hunne zaak voorloopig te onderzoeken, en hem kennis te geven , dat wy de minst fchuldige zouden ontflaan; waar toe wy hem hebben gefchreven het Billet hier nevens gevoegd, fub No. 17.
De Commandant Kodde erkende de Misfive te hebben geteekend, aan den Franfchen Generaal Macdonaldbt* zorgd, en zeide, dat dezelve in den Krygsraad was gearrefteerd, maar excufeerde zich tevens omtrent den inhoud door zyne onkunde, zoo wel als van al dc overige Krysraads-Leden, in de Franfche taal, tevens voorwendende niet meer te weten, wie die Misfive gefleld en overgezet had, nog ook door wien of zy in den Krygsraad was voorgebragt; waar op wy ons verplicht rekenden, denzelven te houden in arrest, en laten arrefteren in de Gyzelkamer. De overige Leden erkenden alle, dat een brief was gearrefteerd, maar hielden zich tevens meest al onkundig yan deszelfs inhoud, en, hoe zeer de meeste zich, op M 3 eene



C 1*4 )
bedenkelyke wyze, uitlieten over 't gebeurde binnen Goes, begrepen wy echter, dat wy hem zouden kunnen loslaten; dan daartoe hebben wy niet, als nalangduurige deliberatien, en enkel om de maat vol te meten, ten aanzien van Jan Berger en Willem Kodde befloten , daar eerstgemelde met ronde woorden verklaarde geen andere dan de gearrefleerde Municipaliteit voor wettig te zullen erkennen, en laatstgemelde zeide willens en wetens tot de Franfche Misfive te hebben gé, ftemd, hoe zeer van den bedenkclyken inhoud derzelve volkomen onderricht was. Ten aanzien van voorfchr. Misfive kunnen wy U L. nog informeren , dat wy hebben vermeend te moeten hooren de gearrefleerde Municipaliteits-Leden H. Rabinel en E. H. Piepersberg, vermits eenige byvoegfels kennelyk door eerstgemelden, en de gehele brief door laatstgemelden gefchreven was. De Burger Rabinel heeft zyne hand erkend, maar tevens gezegd zich niet verder als de door hem, op verzoek van een ander, gemaakte byvoegzels, met deszelfs inhoud te hebben bezig geT houden, en onkundig van de ware destinatic te zyn geweest, en de Burger Piepersberg heeft erkend, niet alleen de brief overgefchreven, maar ook in'tFransch overgebragt te hebben, en alleen gezegd zulks op 't verzpek van een anderen gedaan niet geweten te hebben , dat dezelve aan den Franfchen Generaal zoude worden gezonden; en na den fteller gevraagd, heeft hy ons gezegd, zich denzelven niet meer te herinneren , en het Nederduitsch opftel te hebben verfcheurd. Van al dit gepofeerde zal nader blyken uit het hier yorengemelde Verbaal, ten dezen gevoegd fub No. 13.
Hiei



( !«« )
Hier mede zouden wy dit ons Rapport kunnen eindigen, by aldien het gebeurde te Goes, op Donderdag den 10 dezer, ü L. aandacht niet nog eenige oogenblikken moest bezig houden.
De Municipaliteit ad interim, had het Volk byden anderen geroepen om , ingevolge UL. Proclamatie, des Donderdags om 10 uuren, te delibereren over het Rapport van het Vereenigd Committé van Voorlichting, omtrent het point der Nationale Conventie; dan, voor het aangaan der Vergadering, fteldezekere Burger C. Vervenne, Lid van het Committé van Juftitie, aan de menigte voor, of dezelve wel kon worden opgeroepen en ftemmen , wanneer zulks niet gelchiedde door de Wettige Overheid, en op een tyd dat dezelve was gearrefteerd ; en daar deze vragen , door velen met neen, beantwoord wierden, ftelde hy verder voor, dat de Vergaderingizoude fcheiden, 't geen door het uit een gaan derzelve, nog voor het bepaalde uur, op welke het werk moest beginnen, is gevolgd. Vervenne zelfs heeft ons daar van kennis gegeven met eenige andere Burgers, en voorgewend zulks gedaan te hebben om grooter wanorde voor te komen, daar veele Burgers van zelfs tot violentiegedisponeerd , door het gebruik van fterken drank verhit , en geneigd waren tot meer violente flappen over te flaan. De door hem voorgeftelde vragen hebben wy dadelyk gerequireerd, en hier nevens gevoegd, fub No. 18.
Inmiddels had zich. een gedeelte van het Volk, \ M 4 welk



C i8tf )
welk uit de Kerk kwam, en zich bevorens op eene infolente wyze, ten onzen opzichte had gedragen, rond den Vryheidsboom gefchaard, één Perfoon was op de hoogte by den zeiven geklommen, en had reeds eenige woorden gefproken, en alles Hond gereed tot nieuwe onlusten. De Franfchen Commandant deed de troup uit een gaan, dan dezelve verzamelde zich iets verder, wederom, en het was niet, dan door.PatrouilJes, dat alle attroupementen wierden tegen gehouden.
By die gelegenheid, namen de Franfchen in arrest, de Perfonen van Jan Berger en Willem Kodde, reeds uit dit Rapport bekend, mitsgaders Johannes Fèrnet Junior, enC. Dnhenwaard, welke zy, alsaanftokers der menige befchouwden. Beide de laatstgemelde zyn door ons, met een reprimende ontflagen, daar hun misdryf, dat van een groot gedeelte der gewapende Guarde was, wy bedoelen het ftandvastig en openlyk ftaande houden, dat zy niemand als wettig erkenden , buiten de gearrefleerde Municipaliteit j maar wy hebben vermeend Jan Berger en Willem Kodde, tot UL. nadere dispofitie, te moeten plaatfen in gyzelmg, daar hun vorig gedrag dusdanig was geweest, dat wy niet dan ter naauwernood tot hun ontllag hadden befloten en, bovendien van ter zyde onderricht waren, dat zy zich over dat omflag zelve, opeen' onbehooriyke wy* ze hadden uitgelaten.
De attroupementen bleven voortduuren , volgens 't bericht van den Franfchen Luitenant Malibren , waren eenige Leden der Guarde, door anderen aange-
maand ,



( 187)
maand, om hunne Sabels te halen, de gisting was algemeen, de Commandant inlteerde, dat eene Guarde zoude worden ontwapend, welke nutteloos, en .zelfs Ibbadelyk was, door dien veelen, op eene zoo ongunftige en rustverftorende wyze, dachten over het verrichte, zoo dat zy nergens anders toe dienltig was, als om den dienst der Franfchen, buiten noodzaak, te verzwaren. Lang aarzelden wy om tot het befluit der ontwapening te komen, en wy zouden nog aarzelen, zoo niet de Burger David Koning, Commanderende Officier der Guarde, en des tyds met ons in gefprek, verklaard had voor dezelve niet volkomen te durven inflaan, zoo wy boven dien niet hadden begrepen , dat de aanhoudende gisting de wapenen gcvaarlyk in hunne handen konde maken, en eindelyk , dat eene hoogst noodige reörganifatie van de gewapende Burgermagt in Goes, door deze provifionele ontwapening , merkelyk zoude worden begunstigd,
Wy befloten dus de Guarde te gelasten, om hunne wapenen nog dien zeiven dag op het Stadhuis in bewaring te brengen, en deden deswegens eene Publicatie hier nevens gevoegd, fub No. 19. en aan welke vry geredelyk is voldaan, onder anderen ook door die Leden der Guarde, welke ons hadden verklaard niets liever te wenfchen, dan dat in dezelve eene verandering ten goeden mogt worden bewerkt.
Om alle aanleiding tot ftoring van de rust in het criticque oogenblik van Maandag te vermyden, had de franfche Commandant aan den Prsfident der Volk?
M $ So-



( 188 )
Sociëteit laten aanzeggen, dat dezelve niet by den anderen moest komen: deze aanzegging oordeelden wy, na ryp beraad, provifioneel te moeten "Urasrerea, en lieten om deze reden, woordelyk eene aanzegging doen, •bier nevens gevoegd, fub No. 20. naar welke de Prrefident aannam zich te gedragen.
Des Vrydags morgens begrepen wy -van de Maire •bericht te moeten requireren, van al het gebeurde in Goes, en van 't geen door hem tot het opfporen en ftrafFen der fchuldigen was verricht, met eene aanmaning om de ad interim aangeflelde Municipaliteit in alles de behulpzame hand te bieden ; en wy communiceerden hem ten dien einde , eene urder , te vinden onder de Bylagen fub No. 21. aan welke hy aannam in alles te voldoen.
Eindelyk had de gefurcheerde Municipaliteit dc neutels afgegeven, maar derzelver Secretaris had, onder anderen , nog eenige papieren onder zich ; wy lieten hem by ons komen en vraagden dezelve af, en op 2yn herhaald weigerend antwoord, ontboden wy den Maire, die wy verzochten het Collegie van Juftitie ten fpoedigften by den 'anderen te roepen, en van het zelve, uit onzen naam, te vragen auétorifatie, tot het gebruiken van de fterke hand van de Juftitie, om den Burger van der Hoek te noodzaken tot het overgeven van al de Papieren, concernerende de Municipaliteit.
Het Collegie van Juftitie verfcheen en corps by ons, tn verzocht den Burger van der Hoek voor zich temogen



gen ontbieden en, in 't vriendelyke, tot de overgave tè mogen aanmanen, 'twelk wyhem vergunden: daar op, wierd des avonds ter hand gefteld eene niet zeer voldoende Misfive, door den Maire, en al de Leden van 't Committé der Juftitie getcekend, en hierbygevoegd fub No. 22. Den Burger van der Hoek nog dicnzelven avond, vruchteloos hebbende vermaand tot de overgave der papieren, zonden wy, heden morgen , een fchriftelyk verzoek van auétorifatic aan 't Committé de Juftitie, te vinden onder de Bylagen fub No. 23. befloten tot de te rngreize, gaven voor af kennis van dezelve aan den Prefident der ad interim aangeflelde Municipaliteit en Franfchen Commandant, by de Misfives hier nevensgaande, fub. No. 24 en 25.
Ziet daar Medeburgers! een nader verflag van ons verrichte, het zelve beftaat in een bloot verhaal van 't geen wy hebben gehoord, gezien en verricht. Wy hebben ons opzettelyk gewacht van het maken van eenige de minde aanmerkingen, daar de daden genoegzaam fpreeken; wy vertrouwen dat ons onderzoek aan UL. oogmerk zal hebben beantwoord; wy verzoeken de goedkeuring van ons gehouden gedrag, en nemen wy de vryheid UL. aan-te bevelen, zoo fpoedig mogelyk tebeflisfen, omtrent het lot van de twaalf Burgers, welke nog zyn geiirrefteerd; terwyl wy wenfchen, dat Gylieden in uwe wysheid die maatregulen zult nemen, welke meest gefchikt zyn, om de waardigheid van de Vergadering te handhaven, en tevens door eene gepaste en gematigde fermitelt, de rust
en goede orde in Goes, op onwrikbare gronden te
ves-



C 190 )
vestigen, en, daar door, den weg te banen tot eene vereeniging, welke UL. en ons groot oogmerk in de behandeling van deze geheele zaak is geweest.
(Geteekend) C. VISSER, c. z.
J. H. APPELIUS. C. G. BYLEVELD. J. H. VAN DER PALM.
Waar op gedelibereerd, en de voorfchr. Gecom. muteerden voor hunne moeite bedankt zynde is goedgevonden en verftaan, het voorfchr. Rapport en en Bylagen, te renvoyeren aan het Vereenigd Committé van Voorlichting, ten fine van examinatie, op fpoedig rapport en advys, aan deze Vergadering
RAPPORT van 7 Vereenigd Committé van Voorlichting, op het Rapport van de jongfie Commisfie, naar Goes gedecerneerd geweest, ter Vergadering van de Provifionele Reprafentanten des Volks van Zeeland uit gebragt, den 14 September 1795; aa ' houden.
Is gehoord het Rapport van het Vereenigd Committé van Voorlichting, hebbende, ter voldoening aan de Refolutie dezer Vergadering van eergisteren, geexammeerd het gerapporteerde van de jongfte Commisfie naar Goes, gedecerneerd tot onderzoek na de bewegingen, aldaar voorgevallen; het bevredigen der
par-



C I9i )
partyen, en het maken van de noodige fchikkingen omtrent de wyze en beftelling van het Regeeringsbeftuur; zynde het voorfchr. Rapport van het Vereenigd Committé, benevens de concept Publicatie , daartoe tetrckkelyk, hier navolgende geïnfereerd.
Burgers Reprcefentanten! Het Vereenigd Committé van Voorlichting, door UL. belast, met het onderzoek van het Rapport, door de laatstelyk gezonden Commisfie naar Goes, op eergisteren ter dezer Vergadering uitgebragt, heeft de eer te rapporteren, dat het zelve de verrichtingen van die Commisfie, rypelyk, en met die attentie, welke het gewigt dezer, zoo delicate, en alzins moeyelyke materie, noodzakelyk vorderde, hebbende overwogen, eerst en vooral van oordeel is, dat ook het gedrag dezer Commisfie, in denzwarentaak, hun door Ulieden opgelegd, als dragende het zelve alzins blyken van moed en cordaatheid niet alleen, maar ook van die voorzichtigheid en gematigdheid te. vens,die zoo zeer overeenkomftig is met die grondbeginzelen, welke U L. deliberatien en befluiten, in deeze zaak, zoo baarblykelyk hebben gekenmerkt; het Committé, zeggen wy, is eerst en vooral van oordeel, dat ook het verrichte door die Commisfie, ten vollen, door deze Vergadering, behoord te worden geapprobeerd.
Wat voorts betreft de maatregelen, die omtrent de als nog gearrefleerde Leden van de gefufpendeerde Municipaliteit, uit den Krygsraad, van de Stedely-
ke



c m 3
te Guarde, en één' der Kiezers, verder dienen te worden genomen, zoude het Committé advileren , dat de« Vergadering, op nieuw eene Commisiie dicne te zenden naar Goes, met lasten auctorifatie, om de Burgers SfoU Mtspelblom, en van den Thoom , gefuspen deerde Municipahteits-Leden, mitsgaders J. Berger en W. Kodde, Leien van den Krygsraad, als mede den Kiezer P.Engelfen, uit aanmerking, dat dezelve, met zoo veele andere Burgeren der Stad Goes, fa meer Generale termen, Van medeplichtigheid aan de gedane ongeregeldheden, vallen j hun arrest te ontflaan, echter niet, dan na dat dezelve, over hun onbetamelyk g» drag, in voldoende termen, zullen zyn gereprimendeert, en voorts beloofd zullen hebben, zich als uilIe en vreedzame Ingezetenen te gedragen, met onderwerping aan de bevelen der ad inferhn, by de vorige Commisfie aangeftelde Municipaliteit. Dat voorts de Burgers Egter, Rabinel, Rosberg e„ vm del Hoek, gefuspendeerde Municipalen en Secretarie bc nevens den Commandant der Stedelyke Guarde Ó Kodde, als hebbende alle dezelve, zich meer direft* lyk, en fpeciaal ook by uitdrukkclyke, en by hun erkende gefchriftcn, op eene verregaande wyze fch„h dig gemaakt, behooren te worden gehouden in arrest en,zoo veel mogelyk, van den anderen afgefcheiden' op het Raadhuis in fecuure bewaring gefield; dat al verder, de Rapporten, Stukken en Bylagen, tot de. ze geheele zaak betrekkelyk, zullen worden gefteld in handen van den Procureur Generaal van den Hove Provinciaal van Holland en Zeeland, teneinde, fpeciaal omtrent het gedrag van de Burgers Egter, Ra*
bi-



C 193 )
Ki.-i, Pietersberg, van der Hoek, en G. Kodde4 een behoorlyk en geheel onpartydig onderzoek te doen» en tegen dezelve zoodanig te procederen, als in goedej uftitie zal verraeenen te behooren.
Eindelyk is bet Committé van oordeel, dat, om ware het mogelyk, deze zaak, zoo veel deze Vergadering betreft, te termincren, en tot een gewenscht einde te brengen, dezelve Commisfie in mandatis zoude kunnen worden gegeven, om op de wyze, in Goes gebruikelyk, binnen die Stad te doen oproepen , alle Burgers boven de co Jaren oud, mits niet zynde bedeelden of livery-bedienden , als mede zich niet fchuldig hebbende gemaakt aan moord, plundering, of andere geweldadigheden; mitsgaders niet wegens infamerelfdfe misdaden gcaftioneerd of door de Wet infaam of onbekwaam verklaard zynde, ten einde deze gezamentlyke Stemgerechtigden, na allen ontflagen te zyn uit den Eed, het.zy als Burgers, het, zy als Stedelyke Guardes, aan de gefufpendeerde Municipaliteit gedaan, over gaan, om door hunne vrye Stemmen, een voldoend getal Kiezers, by meerderheid, te benoemen , mits daar toe niemand Hemmende der vyf gearrefleerde perfoonen: dat deze Kiezers, voor en al eer tot het benoemen van eene Municipaliteit over te gaan, onder eede zullen moeten verklaren, geene andere tot Municipalen te zullen verkiezen, dan de zoodanige, welke openlyk bekend ftaan, als voorftanders en aanklevers der thans aangenomen gronden van het Maatfchappelyk beftuur, met uitzondering echter van de meergemelde gearrefleerde Burgers ,
als



( 194 )
als welke, hangende het naderen rechterlyk oiidef* zoek hunner zaak, even daar door gefield zyn buiten de termen van, immers voor als nog, verkiesbaar te wezen: dat voorts eene Municipaliteit, aldus verkoren zynde, dezelve door het Collegie van Kiezers zal worden beëedigd, en onder opzicht dier nieuw aangertelde Municipaliteit, door den Krygsraad, de organifatie der Stedelyke Guarde overzien, en dezelve behoorlyk worde gereörganifeert.
Dat al mede van dit alles, na de aankomst der op nieuw te zenden Commisfie, aan de Burgery van Goes zoude behooren te worden kennis gegeven; by welke ook, onder anderen , de gefuspendeerde Municipaliteit , als ook de ad interim aangeflelde worden ontflagen, en fpeciaal de laatfle in proteftie, ieder perfoneel, van deze Vergadering genomen, by eene Publicatie van wegen deze Vergadering.
Nota Met de Publicatie zal het volgende Nommer beginnen.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te
Middelburg by isaac de winter, ^ 'sLands Drukker, a 3 ftuivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND. N°. 13.
PUBLICATIE.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Provifionele Repraefentanten des Volks van Zeeland, allen den genen, die deze zullen zien of hooren lezen , Heil en Broederfchap ! doen te weten: dat Wy, na gehoord te hebben het nader Rapport, en volkomen geapprobeerd te hebben, de verrichtingen van Onze Gecommitteerden Visfer, Appelius, Byleveld en vander Palm, ter verdere herftelling van de rust en bevordering der, in deze zorgelyke tyden, zoo vereifcht wordende eensgezindheid, na rype deliberatie, noodzakelyk geoordeeld hebben, gemelde Burgers nochmaals naar Goes af te zenden, ten einde in gemelde.
N Stad



( 196- )
Stad, op Maandag den 21 dezer, opteroepen alle Burgers boven de 20 Jaareri, (: met uitzondering echteryaü Livery-bedienden , die van de Armen bedeeld en getenteerd worden, en vooral, die zich in 17S6 en 1787, aan plunderingen en andere fchendaden hebben fchuldig gemaakt, mitsgaders niet door de Wet infaam of onbekwaam verklaard zynde, noch ook als zoodanig geadiöneerd.0 om door hun op eene bedaarde en wettige wyze, te worden benoemd tot Kiezers, zoodanige Perfoonen, die geene zwarigheid zullen maken, plechtig te verklaren, geene anderen tot Leden der Municipaliteit te zullen verkiezen, dan die openbaar bekend ftaan, en des gerequireed bereid zyn, onder folcmneJeEede te bevestigen, de orde van het Maatfchappelyk Beftuur, zoo als dezelve, na de gelukkige omwending van zaken, alomme in de Republicq is aangenomen, hartefyk zyn toe gedaan cn te zullen handhaven; terwyl Wy, tot dat de Municjtpaliteits-Leden der Burgery van Goes, op dusdanige eene wettige wyze zullen zyn aangefleld, verwachten en , des noods, bevelen de door Onze Gecommitteerden, op den 2 dezer ad interim aangelichte Municipaliteits-Leden, in alles als zoodanig te blyven erkennen, en te eerbiedigen, cn nemende hunne Perfoonen in Onzefpeciale protectie.'
, En, hoe zeer de keus eener Burgery, in deaanftelhng hunner Representanten , anderfints onbepaald behoort te blyven, moeten Wy de Burgers van Goes niet onkundig laten, dat tot gemeldequaliteiten, voor als nog niet in aanmerking kunnen komen , de Burgers A. IV. Egter, H. Rabinel, E. EL Pietersberg * G.
van



( 197 )
van der Hoek en G. Kodde, als welker gedragingen* en de aan Ons overgelegde Papieren, van zulk èentfö bedenkelyken aart zyn gevonden, dat, willen Wy beantwoorden aan het vertrouwen, dat Vaderlanders en te gelyk beminnaars van noodzakelyke order eener Burger- Maatfchappy in Ons gefield hebben, Wy, hoé ongaarne, Ons in de noodzakelykheid gebragt zien, dezelve aan het onpartydig onderzoek en de verdere beoordeling van Onzen Hove overtelaten»
Wy vertrouwen, dat door deze maatregelen , en heÊ geen Wy al verder, in last, aan Onze Gecommitteerden hebben medegegeven, de misleide en zoo zeef verhitte gemoederen tot bedaardheid gebragt, alle verkeerde ihipresfiéri en argwaan weggenomen, de liefde en eendragt herboren zullen worden, en dat, na de daatftellirig eener nieuwe Municipaliteit, en met derzelver medewerking, de Stedelyke Guarde, fchielyk in werking gebragt, weder in ftaat zal zyn, te gelyk met de andere brave en Gewapende Burgeryen dezer Provintie, de rust en veiligheid tegen de aanvallen vart buitenlandfchevyanden, en de wcfelingen van binnenlandfche met kracht te bewaaren. Aldus gedaan, enz.
Nog moet het Committé rapporteren, dat liet aan het zelve is voorgekomen, dat niet alleen om de redenen , byhet mondeling Rapport der Commisfie gemeld, behoore te worden geapprobeert, dat dezelve zich bediend heeft van eene drie couleurige Ècharpè, als een distinftif teeken hunner qualiteit; maar ook, dat by deze Vergadering, zo nu als voor het vervolg, dieneN 2 ta



( 198 )
te worden gedecretcert, dat ieder Repnefenrant van het Volk van Zeeland, in zending zynde van w< geus deze Vergadering, zich van eene zoodani-e Echarpe zal moeten voorzien, en dezelve, het zy om het lyf, het zy over den fchouder, dragen, welk laatfte het Committé, aan de nadere bepaling van deze Vergadering gaarne overlaten, cn hier mede deszelfs Rapport en Advys zal befluiten.
Waar op gedelibereerd, cn het gemeld Committé voor de genomene moeite in dezen bedankt zynde * goedgevonden en verdaan, dat de conclufie, zoo op dat Rapport, als op de concept Publicatie, zullen worden aangehouden tot de volgende fesfie.
■RESOLUTIE der Provifionele Regra/e». tanten van het Volk van Zeeland, van den 15 September i?95, op flet Rapport van ha Vereenigd Committé, over het gerapporteerde van de Commisfie, den u te voren, naar Goes gedecerneerd.
By refumtie zynde gedelibereerd op het Rapport -gisteren ter dezer Vergadering, door het Vereenigd Committé van Voorlichting, uitgebragt op de ingrediënten van het gerapporteerde door de nadere Commisfie, onlangs naar de Stad Goes gedecerneerd, met betrekking tot de zwevende gefchillen aldaar, onder de Notulen van dien dag geïnfereerd; is, als nu goedgevonden en verdaan, alle de verrichtingen en
hes



C 199 )
liet gedrag van de voorfchr. Commisfie, in den zwaren &taak, hun door deze Vergadering opgelegd , ten vollen te approbcren, zoo als gefchjed by deze; waar van, by Extract dezer Refolutie, aan meergemelde Commisfie, 'ter informatie en naricht, zal worden kennis gegeven. Is wyders, ten opzichte van de maatregelen , die omtrent de als nog -gearrefleerde Leden van dc gefuspendeerde Municipaliteit, uit den Krygsraad van dc Stedelyke Guarde, en éénen der Kiezers te Goes, verder dienen te worden genomen, goedgevonden en gcrefolvecrd, dat eene nieuwe Commisfie fwaar toe de Leden nader zullen worden benoemd) zal worden gezonden naar Goes, met last en auctorifatic om de Burgers Nfel, Mispelblom, Barbier en van den Thoorn, gefuspendeerde Municipaliieits Leden, mitsgaders J. Berger en IV. Kodde, Leden van den Krygsraad, als mede den Kiezer P. Engelfen, uit aanmerking, dat dezelve met zoo veele andere Burgeren der Stad Goes , in 'meer generale termen van medeplichtigheid aan de gedane ongeregeldheden vallen, uit hun arrest te ontflaan; echter niet, dan na dat dezelve, over hun onbetamelyk gedrag, ip voldoende termen, zullen zyn gereprimendeerd, en voorts beloofd zullen hebben, zich als ftille en vreedzame Ingezetenen te gedragen, met onderwerping aan de bevelen der ad interim by de vorige Commisfie aangefteldeiMunipipalitcit: dat voorts de Burgers Egter, Rabinel, Piepersberg en van der Hoek, gefuspendeerde Municipalen en Secretaris, benevens den Commandant der Stedelyke Guarde, G. Kodde, als hebbende alle dezelve zich meer direaelyk en fncN 3 <*



( =00 )
daal ook in uitdfukMyke en byhun erkende gefchriften, op esne verregaande wyze, fchuldig gemaakt zullen gehouden worden in arrest, en, zoo veel mol gelyk, van den anderen afgefcheiden, op het Raadhuis in fecuure bewaring gefield. Zullende Extract dezer Refolutie, aan de op nieuw te benoemene Commisfie naar Goes, ter informatie en naricht worden ter hand gefield. Voorts is goedgevonden en verftaan, dat de Rapporten, «Stukken en Bylagen , betrekkelyk tot de ongeregeldheden binnen de Stad Goes voorgevallen, zullen worden gefield in handen van den Hove van Holland en Zeeland, ten einde, gcadfifteerd met den Procureur Generaal, fpeciaal omtrent het gedrag van de Burgers Egter, Rabinel, PiepenPerg, van der Heek cn G. Kodde, een behoorlyk en onpartydig onderzoek te doen, en tegen dezelve, uit naam en van wegens den Volke van Zeeland, zoodanig te procederen, als in goede Juftitie zal vermeenen te behooreri. En zal Extract dezer Refolutie nevens de voorfchr. Stukken (:welke, na gebruik' Zullen worden te rug gewagt, benevens een verflag van alle de verrichtingen in dezen:) by Misfive aan gemelden Hove Provinciaal, ter naricht worden gezonden.
En is, by verdere deliberatie, goedgevonden en gerefolvèerd, dat, om, ware het mogelyk, deze gaak, zoo veel deze Vergadering betreft, te termineren en tot een gevvenscht einde te brengen, de voorfchreve, op nieuw te benoemen Commisfie, in man-
T,S U] VVürdcn Sneven om, op de wyze, in Goes ♦



( aoi )
ecbruikelyk, binnen die Stad te doen oproepen alle Burgers, boven de 2o Jaren oud, mits niet zynde van de Armen bedeeld of Livrey-bedienden, alsmede zich niet fchuldig hebbende gemaakt aan moort, plundering, of andere geweldadigheden, mitsgaders niet wegens infameercnde misdaden geadiöneerd, of door de Wet infaam of onbekwaam verklaard zynde, ten einde deze gezamentlyke Stemgerechtigden , na allen ontflagen te ZYn uit den Eed, het zy als Burgers, het zy als Stedelyke Guarde», aan de gefuspendeerde Municipaliteit gedaan , overgaan om, door hunne vrye (temmen, een voldoenend getal Kiezers by meerderheid te benoemen, rm>s daar toe niemand Hemmende der vyf gearrefleerde perfoonen: dat deze Kiezers , voor en aleer tot het benoemen van eene Municipaliteit over te gaan , onder Ecde zullen moeten verklaren, geene anderen tot Mumcipalen te zullen verkiezen, dan de zoodanige, welke openlyk bekend ftaan, als voorftanders cn aanklevcrs der thans aangenomen gronden van het Maatfchappelyk Beftuur, met uitzondering echter van de meergemelde gearrefleerde Burgers, als welke, handende het nader en rechterlyk onderzoek hunner zaak, even daar door, gefteld zyn buiten de termen van, immers vooralsnog, verkiesbaar te wezen : dat voorts eene Municipaliteit aldus verkoren zynde dezelve door het Collegie van Kiezers zal worden beecdigd , en, onder opzicht dier nieuw aangeftelde Municipaliteit, door den Krygsraad, de organifatie der Stedelyke Guarde overzien en dezelve behoorlyk worde gexeörganifeerd. Zullende van dit alles, na de aankomst der op nieuw te zenden en nog te benoemen N 4 Lom'



C 202 )
Commisfie, aa„ êe Burgery van Goes worden kennis geven by de Publicatie, waarvan een concept y het Rapport van 't Vereenigd Committé is overgelegd
t*. wordt geapprobeerd en gehouden voor gearre«eetd. En zal ook Extract dezer Refolutie, te " ens eenige gedrukte exemplaren van de voorfchr Pu W-catie, aan de nieuwe Commisfie, ten e d as daar by vervat, worden ter hand gefield. '
Eindelyk, is goedgevonden en verdaan te anorn hecren, zoo als geapprobeerd wordt by leze da de" ^-geretour,^ Commisfie dezer 4a::;^^
heZ\aTtXirTaanwezen ^ be«
tinctif'eben ""^ Echarp£' als ee» ^
, teken hunner qualiteit; maar ook dar .™
Vergadering I^^^'J^ d-ige Echarpe zal rnoetenToor^n \ZT 7' W m het lyf, het zy over den lCdedn, ' Waar van de keuze aan zoodanige C^^ ^ men wordt overgelaten. v-ommisue volko-



RESOLUTIE van de Provifionele Reprte[entanten des Volks van Zeeland, van den 18 September 1795, altererende die van den 15 te voren, betreffende de te nemene mefures wegens de zwevende gefchillen te Goes; en D ECLARATOIREN, zoo van de gefurcheerde' Municipaliteit, als van den Commandant der Nationale Guarde aldaar, G. Kodde, op grond van welke deze verandering is gefchiecl.
De Refolutien van den 15 dezer maand, zyn , na deliberatie, geapprobeerd en gehouden voor geSrrefteerd, met uitzondering nogthans van een gedeelte der extenlic, betreffende de te nemene mefurcs wegens de zwevende gefchillen te Goes, ter oorzake van de op lieden ingekomen Declaratoiren, zoo van dc Leden van de gearrefleerde Municipaliteit, als van den Capitein der Nationale Guarde, G. Kodde, binnen de voorfchr. Stad, openleggende derzelver gevoelens in dezen, breeder hier navolgende geïnfereerd.
DECLARATOIR van de Leden der gefurcheerde Municipaliteit van Goes, hier boven gemeld.
Wy ondergeteekenden, Leden der gearrefleerde Municipaliteit alhier, in de noodlottige omftandigheden, waar in onze Stad zich bevind, en wy mede begrepen zyn , vinden ons gedrongen om aan de Provifionele Reprxfentanten des Zeeuvvfchen Volks, de volN 5 gen-,



{ 204 )
gende declaratie en openlegging onzer gevoelens te doen.
1. Datwy, van den beginne onzer aanflelling, nimmer de wettigheid derzelve, zoo min als van her gearrefleerde Stemmings- en Regerings Reglement hebben in twyfTel getrokken, nog ook van anderen in twyffel hooren trekken , dan die by ons verdagt waren of wierden, van de beginzels der revolutie niet volkomen te zyn toegedaan.
2. Dat wy over zulks, eene Commisfie, om de wettigheid van het een en ander te onderzoeken, niet hebben kunnen befchouwen in zulk een gunftig licht, als het oogmerk harer zending vorderde, en daar door gebragt zyn, om de Commisfie (: wel te weten in dit geval, dewyl wy het als eene huishoudelyke zaak befchouwden :J niet te erkennen, dan na de approbatie van het Volk van Goes, dat wy voornemens waren bp te roepen, doch daar in, door de tegenwoordige om Handigheden , verhinderd zyn geworden.
3. Dat wy nimmer eenige bedoeling gehad hebben, om de Nationale Reprafentatie te honen , of ons bo. ven het wettig gezag van het Provinciaal Gouvernement te verheffen : dat wy dien volgende de wettigheid dier Commisfie binnen Goes, voor al, na de approbatie door de Vergadering der Provifionele Reprcefentanten , voor ons zeiven in 't byzonder wel willen erkennen; doch zulks niet in naam van het Volk kunnen declareren, vermits wy daar toe deszelfs approbatie nog niet hebben, en dat verder het gebeurde op Maandag den 7 dezer befchouwd moet worden als een
uit>>



( i©5 )
uitwerkzel van eene overdreve begeerte en aandrang van het Volk, om hunne oude Municipalenherfteldte zien, aan welken aandrang wy vruchteloos zouden getracht hebben wederftand te bieden, terwyl wy verhoopten , misfchien langs dezen weg, aan de herftelling der rust te kunnen arbeiden, en opdat oogenblik, de de Burgery, zoo min als wy, zoo wy vertrouwen , konde beletten de onaangenaamheden , die zulks, Voor ons en de Burgery, heeft naar zich gefleept.
4. Dat wy, op grond van dit gedeclareerde, vertrouwen , zoo wel voor ons, als voor- onze andere Burgers , die ter voorzeide zaak in bewaring zyn genomen , uit het arrest te zullen worden ontflagen.
Terwyl wy, tot bevordering der eensgezindheid declareren , dat wy onze Posten, in welker bediening wy opgefchort zyn, nu voor als dan nederleggen, zoo dra de Burgery wettig opgeroepen zal zyn, om eene nieuwe keusharer Municipaliteit tc kunnen doen; gelyk wy vier eerfte ondergeteckenden fpeciaal wel willen Verklaren by de eerfte te docne verkiezing geenerlei Municipale posten te willen accepteeren.
(Getcckend) A. W. Egter. Henry Rabinel. G. van der Hoek. E. H. Pipersberg. A. van de Thoorn. D. No'èl. C. Mispelblom. Cornelis Barbier J. Zoo».
Goes, den 17 September 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.
DE-



( 206 )
DECLARATOIR, van den Commandant der Nationale Guarde te Goes, al mede biet voren gemeld.
De onilergetceker.de verklaart by deze, dat hy van den inhoud des Brieft, door hem aan den Commandant der Franfche Troupen overgegeven , niet genoegzaam is onderricht geweest, en dat hy bovendien, de Franfche taal niet magtig zynde, denzelven alleen, oP verzoek van den Franfchen Commandant, heeft onderteekend zonder eenig agterdenken : de ondergetekende vertrouwt, dat dit declaratoir, genoegzaam voldoende zal zyn, om , op de lecture dezes , order te geven, denzelven uit deszelfs arrest te ontdaan en op vrye voeten te ftellen; te meer, daar hy ondergeteekende overigens onbewust is, van eenige ledenén van dit zyn aangedaan arrest.
(Geteckend) Geerardus Kodde.
ASlum Goes, den 17 September 1795.
Op welke voorfchr. declaratoiren zynde gedelibereerd, heeft de Vergadering met den inhoud van dezelve genoegen genomen, en is , als nu goedgevonden dc Refolutie en Publicatie van den 15 dezer, voor zoo' veel betreft de ernftige maatregulen tegen de gearrefleerde Leden der Municipaliteit, en den Capitein der Nationale Guarde, G. Kodde, te Goes, genomen, en daar by vervat, geheel en al buiten eenige werking te ftellen, cn diensvolgens alle dezelve uit
hun



C =07' 5
Kuri arrest te ontdaan; doch onder deze fpeciale bé-i paling, ten opzichte van den Burger Rabinel, één" Van die gcaïredeerden, dat dezelve nietmeör zal worden erkend als Lid dezer Vergadering, nog in dezelve geadmitteerd: blyvende de verdere dispofitien in de extenfle over de Goefche zaak, voor zoo verre nu nog van applicatie is, volkomen en in haar geheel. En vervolgens geprocedeerd zynde, tot het benoemen van nieuwe Leden naar Goes, om te effectueren eene nadere oproeping der Burgery, tot benoeming van Kiezers en de creatie van eene nieuwe Municipaliteit , zyn diezelve Leden dezer Vergadering, welke de laatst vorige Commisfie naar die Stad hebben waargenomen , daar toe wederom gecommitteerd; waar Van, aan dezelve, by Extract dezer Refolutie, en veranderde Publicatie, ter informatie en naricht, zonder refumtie, zal worden kennis gegeven. De Burgers Appelius cn Byleveld hebben verklaard niet te hebben geconcurreerd tot de conclufie ter nadere oproeping van de Burgery te Goes, en, hier van, uithoofde van de aangelegenheid der zaak, byzondere aanteekening verzocht.
RAPPORT van de nadere Commisfie naar Goes, ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland uit' gebragt, den 25 September 1795; en Refolutie Commisforiaal daar op.
Is gehoord het Rapport van de Gecommitteerden, volgens Refolutien dezer Vergadering van den 15 en
18



C 2.08 )
18 dezer, zich wederom naar de Stad Goes begeven hebbende, tot het uit den weg ruimen van de gefchillen , onlangs aldaar ontitaan, hier navolgende geïnfereerd.
Burgers Reprcefentanten! Ingevolge Ulieder herhaalden last, en ter voldoening aan, en uitvoering van Ulieder Refolutien van den 15 en 18 dezer, naar Goes afgezonden, om dc Leden der gefurcheerde Municipaliteit, en andere Burgers aldaar gearrefteerd, uit derzelver arrest te ontflaan, en door eene geregelde Volks-oproeping en vrye ftcmming, eene nieuwe Municipaliteit te doen verkiezen, om die gene te vervangen, die door Ulieder Gecommitteerden provifioneel en ad interim was aangeftcld; hebben wy ondergeteekenden op Zondag den 20 dezer, ons derwaarts begeven, dewyl de Burgers Appelius en Byleveld, onze mede Gecommitteerden, uit hoofde van byzondere omffandigheden, zich niet anders , dan in geval van noodzakelykheid, en door ons gerequireerd , van hier abfenteren konden.
Wy wenschten wel, uit de volbrenging van Ulieder maatregelen van zachtheid en toegevendheid, waarvan de - uitvoering aan ons was opgedragen, met meer grond cn gerustheid de herleving der order en eensgezindheid binnen Goes te kunnen voorfpellen; doch wy willen Ulieder oordeel niet preoccuperen, en alleen door een eenvoudig relaas van het door ons verrichte, en den uitflagvan het zelve, UL. in ftaatftellen, om zelve over de waarfchynelykheid van het toekomende te jugéren.
Al



C 209 )
Al fpoedig na ons arrivement binnen Goes, wierden wy opgewacht door eene deputatie van de hoofden der Volks-focieteit aldaar, verzoekende, dat dezelve Sociëteit, op last van uwe Gecommitteerden, by derzelver vorige zending gefloten, dezen zelfden avond weder mogt geopend worden , en derzelver deliberatien hervatten; doch wy hebben gemeend in dit verzoek te moeten difficultéren, daar het tegenwoordig tydftip, waar in eene oproeping der geheele Burgery op handen was, ons hier toe in genen deele gunflig toefcheen, en wy, zonder uwen fpecialeu last, hier in niets meenden te mogen verrichten.
Wy ontvingen insgelyks een bezoek van den Franfchen Commandant binnen Goes, wien wy prealabel opening gaven van den aart onzer zending, en van het geen door ons en onder ons opzicht aldaar zou geleideden , hem byeeneNote, fub litera A. hierachter gevoegd, uitnoodigende om alle precautien te gebruiken, ten einde depubfike rust en veiligheid, nog by het ontflag der gearrefleerde Burgers, nog ook by de aanftaande Volks-oproeping geftoord wierden.
Ondertusfchen had de Praefident Osfewaarde, op ons verzoek, tegen dien zelfden namiddag, vergadering der Municipaliteit belegd, waar in wy verfchenen zynde, ouverture deden van het oogmerk onzer Commisfie, aan dezelve communiceerende U L. meergemelde ReColutien van den 15 en 18 dezer, en overleidenUL Publicatie ten laatstgemelden dage gearrefleerd, met verzoek, dat dezelve terflond na het
ont-



( aio •)
öntflag der gearrefleerde Mimicipaliteits-Leden mbgt worden gepubliceerd en geaffigeerd: 'c geen ook dien eonform is verricht, en waar by door den Burger Fis* fer gevoegd werd eene aanfpraak aan de verzamelde Burgery voor het Raadhuis, waar in dezelve, na gefchikte vermaningen en herinneringen, aangaande den tyd en plaats der aanflaande Volks-vergadering, nader onderricht werd, welke een en ander bepaald wierden op den volgenden morgen ten 9 uuren, in de Groote Kerk, gelyk zulks breeder is te zien in het hiernevens fub litera B. geannexeerde Biljet van oproeping , 't welk op vier onderfcheiden plaatfen binnen Goes, nog dien zelfden namiddag is aangeplakt.
Voor het afkondigen der Publicatie en terftond daar na, hebben wy ons bezig gehouden met het outflag der gearrefleerde perfoonen, zoo Leden der gewezen Municipaliteit, als van den Krygsraad der Guarde, die wy elk, hoofd voor hoofd, voor ons ontboden, Ulieder gunftige befchikking mededeelden, en na hen tot bevordering der eensgezindheid en broederfchap te hebben aangemaand, door onzen Bode tot op de puye van het Stadshuis lieten uitleiden.
(Het vervolg in No. 14.)
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, a 3 Huivers; en voorts alom te bekomen.



HiSTORISCEt
DAGBLAD
VAN
ZEELAND, N°. 14.
(Het vervolg van No. 13.)
zullen liefst, Burgers Reprsefentanten , in geene details treden, aangaande 't geen in deze andere eutrevues ons is voorgekomen; maar wy kunnen echter, of willen niet verbergen , dat wy van uwe maatregelen van zachtheid, en de liefderyke oogmerkc-n derzelve , om den fchuldigen te fparen en den verdwaalden te rug te brengen, een gantsch anderen indruk en uitwerking hadden verwacht, dan wy tot ons leedwezen bevonden. Het waren hier, naar den uiterlykeö fchyn, geen beledigers van het wettig gezag der Natie , die gcfpaard, zagt en edelmoedig behandeld wierden , neen! maar het waren beledigde, die voor den O minsS



C 212 )
minst mogelyken prys van vernedering zich onderworpen hadden, en nog hun misnoegen, afkeer of haat niet <■:..• ''*||||||| ^ geweest zynde
provïil. - -< ; ^t^lllll P ons verzoek , de papier^ ^_ i tV^idc, af te geven,
■ jlljf net Collegie
gefprot— Ml i^ffl verkregen te heb¬
ben; en m nitdrukkelyk bevel,
in uwen naip, dat hy fclioorvoctende, cn , na eindelooze tt^i^B^^.tergiverliideo, dezelve alle uitle-
Verde' :iilS;r^il wara 'r- >: ,udcn waarfchynlyk alle de Leden der gewezen Municipaliteit, met het aldaar gebruikelyk Municipaal vercierfel gedecoreerd, over de ftraat naar hunne huizen zyn gegaan; terwyl D. No'él en A. van den Thoom, op onze adhortatie door den Bode, aan denzelven insgelyks weigerden te overhandigen de fleutels, behoorende tot dc kisten der Goud- en Zilverheffing en vrywiiiige Negotiatie, en, naderhand by ons ontboden , op ons verzoek, by derzelver weigering perfiftcerdeu; terwyl zy eindelyk, weder alleen op ons Heilig bevel, op de allcrmalgracieufte wyze, om niets fterker te zeggen, tot de gevorderde afgifte befloten.
Daar by U lieden reeds meermalen aangehaalde Publicatie, niets nader bepaald was, aangaande de wyze van benoeming der nieuwe Municipaliteit, dan alleen, dat dezelve door Kiezers gefchiedcn zou, oordeelden wy het noodzakelyk hieromtrent, met onderling overleg, nadere fchikkingen te maken, en befloten:
i. Dal



( 213 )
ï. Dat door de Stemgerechtigde Burgers, het dubbele! van liet benoodigd getal Kiezers zou worden benoemd, om door het lot tot op de helft te worden verminderd; welk dubbeld getal by ons bepaald wierd op 14. van welke 7. zouden aanblyven, om de verkiezing, in naam des Volks, werkelyk te doen.
2. Dat de benoeming van Kiezers zou gefchiederi door befloten biljetten, op welke ieder zyn veertiental zou hebben op te fchryven, en welke biljetten per. foonlyk door ieder in de Kerk zouden moeten worden overhandigd aan één uwer Gecommitteerden, en zulks onder zoodanige te nemene precautien, dat niemand twee of meer biljetten zou kunnen inbrengen. Wy hebben dit te meer noodzakelyk geacht, om daar door voor te komen, ja volftrektelyk te kunnen verbieden, dat iemand in deze Volks-Vergadering zou kunnen fpreken, daar de ondervinding meer dan één-' maal, en, onder het oog uwer Gecommitteerden binnen Goes, heeft geleerd, dat aldaar niets meer noodig is, dan een onrustige redenaar in eene Volks-Vergadering, om verwarring, dadelykheden en oproer té weeg te brengen.
3. Eindelyk om cabalen, kuiperyen, onëerlyke en d;r Voikftem onwaardige menées, indien zulks mogelyk geweest ware, voor te komen, befloten wy niet voor den volgenden morgen ten zeven uuren , en dus twee uuren voor de byeenkomst der Vergadering, door den Stads-Omroeper, vergezeld van een Stadsbode te doen rondklinken en bekendmaken, zoo het
O a ge-



i 214 )
getal der perfbnen tot Kiezers te nomineren, als ook de wys van flemming met biljetten. Welk een en ander behoorlyk is ter uitvoer gebragt.
Den volgenden morgen ten 9 uuren , zynde het uur der Vergadering, begaven wy ons, eerst op het Raadhuis, by de Leden der Municipaliteit aldaar verzameld , en vervolgens, vergezeld van deze, naar dc Groote Kerk, daar, gelyk by de uitkomst gebleken is, een getal van ruim drie honderd Stemgerechtigden was faamen gekomen. De berde ondergeteekenden achtten zich verpligt, door aanfpraken, die hen toefchenen ter zake te dienen, de Burgery het belang van het werk van dezen dag, met allen mogelyken ernst, te doen gevoelen, dezelve te vermanen, om met Inrekende daden, hare gezindheid tot vereeniging enbrocderfchap aan den dag te leggen, de eer van het binnen Goes zoo jammerlykgefchondenpatriotismusdoor ware blyken van Vaderlandsliefde te herllcllen, en alle hunne dwalingen dezen dag te vergoeden. Te gelyker tyd gaven wy de Burgery opening van het declaratoir harer voormalige geaïreftcerde MunicipaliteitsLeden , van deszelfs aart en inhoud, en van de wyze , waar op bet in uwe Vergadering was opgevat; terwyl de eerst ondergeteekende, byzonder in deze wettige Volksvergadering, de tolk was van uwe gevoelens omtrent die Burgers, die op aandrang uwer Gecommitteerden , zich met den last van het Stadsbeftuur ad interim wel hadden willen beladen, en daar door de fchoonfle proef van moed en Vaderlandsliefde hadden getoond; hy keurde in uwen naam goed, ar hetgeen
door



( 215)
door hen, in die betrekking, was verricht; in uwen naam verklaarde hy, dat zy aan hunne Medeburgers en aan de gantfche Natie zich verdienftelyk hadden gemaakt, en zeide hun openlyk toe de fpeciale befcherming der Zeeuwfche Volks Reprocfentanten.
Dc byëcnkomst des Volks, dc inzameling der biljetten, gelyk mede het benoemen van acht Gecommitteerden door de Burgery, om by het openen der briefjes en opnemen der Hemmen tegenwoordig te zyn , dit een en ander is zoo ver geregeld genoeg afgeloopen, dat wy 'er geene aanmerkingen op behoeven te maken, en althans onze befchikkingen, die wy voor af gemaakt hadden , of in het oogenblik maakten, hebben gerefpeéteerd gezien.
De opneming der ftemmen in den namiddag circa 5 uuren voltooid zynde, bleek daar uit, (:volgens de hier nevens fub litera C. gevoegde flemmingslyst:_) Jat de 14, door eene groote en in het oog lopende meerderheid, tot Kiezers benoemde perfonen waren, de Burgers Piet er Engelfe, Gerardus Kodde, J. Belderok, W. Oostdyk, Anth. Noordhoeve, Fredrik Zuydweg, F. Sterk, C. van de Velde, C. van Zoom, P. de Winter, J. van Kleinputte, Corn. Pieterfe, "Joh. Veinét en Joost van Egem.
Van dewelke, na gedane loting, als Kiezers, zyn aangebleven, Gerardus Kodde, Corn. Pieterfe, Fr ederik Zuydweg, Jan Belderok, Joost van Egem, C van de Velde en P. de Winter.
O 3 Zoo.



( 216 )
Zoo ras wy van deze gedane verkiezing, en den uit*, ilag der loting aan de Burgery, die wederom in de Kerk was verzameld, plechtig kennis hadden gegeven , begaven wy ons met de zeven aangebleven Kiezers, vergezeld van onze en de Stadsbodens, naar het Raadhuis, waar wyhen op de zoogenoemde Landregts-Kamer bragten, om aldaar, bedaard en afgetrokken, in den naam en tot het meeste welzyn der Burgery, eene keus, eerlyke en cordate Vaderlanders waardig, uit te brengen.
Voor af echter hebben wy, met al de waardigheid aan uwe Gecommitteerden, cn met al den ernst aan ware Vaderlanders betamende, hun onder 't oog gebragt, wat 'er van hunne keus afhing, en hoe dezelve dc Repra;fentanten tot een blyk zou verflrckken, of men waarlyk eene vereeniging der gemoederen, dan of men de triumf eener party bedoelde, of men de fchikkingen der Repralëntanten wezenlyk, of alleen in naatn , geerne of gedwongen eerbiedigde. Wy hebben hun aangezegd, op welke perfonen der vorige Municipaliteit, zy hunne aandacht niet konden vestigen, als die door hun declaratoir de Vergadering alleen gepreveniëerd hadden , van hen niet te verklaren voor inhabiel. Wy hebben meer moeten doen, wy hebben hun fchriftelyk moeten interdicéren, onr één of meer der vier bedoelde perfonen te nominéren.
Alle deze pogingen en voorzorgen waren te nood' zakelyker, daar niet alleen deze zeven, maar de veerden ? door de meerderheid der Burgery benoemde Kiezers,



zers, alle waren zoo genoemde oude Kiezers, die byJcans alle aan de jongfte onlusten een merkclyk aandeel hadden gehad: veele mede waren gearrefteerd geweest, en iömmige de dadelyke blyken der verontwaardiging van deze Vergadering, Hechts ter naauwer nood ontfnapt.
De uitkomst heeft misfchien geleerd, dat onze adhortatien, of fchoon veel licht ydel, nogthans niet overtollig geweest zyn , of eene noodelooze bezorgdheid hebben aan den dag gelegd. Na een afwezen van omtrent twee uuren, in de Vergadering der Kiezers, op derzelver kennisgeving, dat de benoeming voltooyd was, weder verfchenen zynde, berichtten zy ons, dat tot Leden der nieuwe Municipaliteit door hen benoemd waren, de Burgers D. Noël, C. Mispel* blom, A. van den Thoorn, C. Barbier, M. Gorfe,
C. Kuyper, W. Oastdyk, W. van der Iloek en IV. G. van der Gryp; van welke de laatfle, benevens den Burger M. Gorfe zich veroutfchuldigd hebbende, zyn derzelvet plaatfen vervuld door de benoeming van D. Koning en P. Engelfe, welke Burgers alle, behalven
D. Koning, die afwezig was, de hun opgedragen posten hebben aanvaard.
Wy moeten omtrent deze verkiezing, daar wy ons anders van alle aanmerkingen onthouden, nogthans rematqueren, dat alle de Leden der oude Municipaliteit, die Hechts niet waren uitgefloten, wederom zyn aangefleld; en dat van de Leden der Municipaliteit ad interim, door uwe Commisfie genomineerd, door U L. goedgekeurd, gelouëerd en in byzondere befcherming genomen, geen enkele by de Burgers Kiezers eenige O 4 ra-



attentie fchynt gemeriteerd te hebben, als boven welke onder andere de perfoon die, op den beruchten maandag, de aanfpraak onder den Vryheidsboom heeft gehouden, geprefereerd is geworden.
Na dat wy nu op de beleefdfte en hartelykfte wyze de interims Municipaliteit voor derzelver gedane dienften be fankl en van derzelver mocyelyke posten ontflagen hadden, hebben wy de Leden der nieuwe Mtinicipaliteit, benevens de Kiezers, by ons op de Vierfchaar ontboden, waar in onze tegenwoordigheid de ferfte door laatstgemelde zyn genomen in den eed door ons voorgefchreven, en hier nevens fub litera D. gevoegd, waar na wy hen verlieten, om hunne Vergadering op nieuw te conftituëren.
Nog denzelfden avond circa half 12 uuren, ontvingen wy van hen eene deputatie, kennis gevende, dat tot hun Prafidcnt benoemd was D. Noël, en verzoekende by de Vergadering te bewerken, dat hunne Sociëteit fpoedig geopend worde, en de reörganifatie der Stedelyke Guarde insgelyks fpoedig voortgang hebben koude, van welk verzoek wy aangenomen hebben U lieden kennis te geven, terwyl wy de zaak zelve aan uwe fericufe attentie aanbevelen-
Eindelyk moeten wy U lieden berichten, dat de Maire Z. M. Rimmers, op onze nadere en Heilige refltiilitie, ons heeft overhandigd een fchriftelyk bericht, van zyne gedane recherches omtrent het voorgevallene met den Burger de Win Hamer, en de oorzaak der bewegingen op den 7 en 10 dezer, welk bericht als bylage fub litera E. hier nevens is geannexeerd,
ge-



( «9 )
gelyk wy tevens hier by gevoegd hebben, en fub litera F. vindelyk is, de Nota door ons voor den Franfchen Commandant achtergelaten.
Ziet daar Burgers Reprafentanten, het eenvoudig verflag van ons verrichte; oordeelt, neemt befluiten uwer wysheid en Vaderlandsliefde waardig, en vereert ons met uwe goedkeuring, waarom wy u verzoeken.
CGeteekend) C. V I S S E R, Cz.
J. H. VA N DER PALlVf.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden cn verftaan, het voorfchr. gerapporteerde, met de Bylagen, terenvoyeren aan het Vereenigd Committé, ten fine van eliminatie en advys aan deze Vergadering.
RAPPORT van het Vereenigd Committé van Voorlichting, op het Rapport der laatfie Commisfie naar Goes, van den 25 September jongstleden , mitsgaders op eene Misfive van de Provifionele Municipaliteit der Stad Goes, concernerende de deputatie vande Burgers llabinel en Egter, ter Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland uitgebragt, den 13 Oc~ tober 1795; en Refolutie dien conform.
Gehoord het nader Rapport van het Vereenigd Committé van Voorlichting, hebbende, ingevolge der Refolutie van 25 September laatstleden, geëxamineerd het O 5



C 220 )
Rapport, ten dien dage, gedaan door de Burgers C. Fis/er en J. ff. van der Palm, wegens derzelver verrichte inde Commisfie naar Goes , by Refolutie van 15 en 18 dicrzelve maand gedecerneerd; waar op, mitsgaders by refumtie gedelibereerd zynde opliet bovengemeld Rapport, en voorts in aanmerking genomen zynde den inhoud van eene Misfive van de Municipaliteit der voorfchr. Stad , beden ingekomen , houdende eerfielyk, den voet waar op door de Burgery dier Star/is geconfenteerd in de voortduring der Vergadering, op den voet, by het plan van rcörganifatie derzelve bepaalt; en ten tweeden, dar tot Gedeputeerden ter dezer Vergadering, om te fungeren van den 20 der lopende maand tot aan den do November eerstkomende, zouden zyn benoemd de Burgers Henry Rabinel en A. TV. Egter, is goedgevonden en verHaan, by provifie , zonder voor als nog eenig finaal bcfhn'tte nemen, aan die der Municipaliteit van Goes, by Extract dezer aan te fchryven, gelyk gefchied by' deze: dat deze Vergadering, met verwondering en niet minder indignatie, reeds dadelyk uit het Rapport van voorfchr. hare Commisfie hadde vernomen, dat de maatregelen van zagthcid, door deze Vergadering by der hand genomen, ten opzigte van hen, diefchul» dig Honden aan de desorders en tumultuaire bewegiri, .gcn, binnen voorzeide Stad laatflelyk plaats hebbende gehad, en breeder gementiöneerd in de onderfchei. dene Rapporten, deswegens door Commisfarisfen gedaan , wel verre van de gemoederen der Ingezetenen van Goes, welke in die oproerige bewegingen zyn betrokken geweest, tot bedaren te brengen en alzoo
het



( £21 )
het gewenschte oogmerk te bereiken, integendeel tot niets anders hebben geftrekt, als om aan hen, die men, met recht als de hoofden van alle het gebeurde in de Stad mag aanmerken, en waar van de namen niet onbekend zyn, gelegenheid te geven, om, gefterkt door de hoop van ftraffeloosheid wegens het misdryf by hen reeds bedreven, derzelver misleide en alzoo verdwaalde medeburgeren meer en meer aan te hitfen , en de zaaden van twist, tweedragt, haat en vervolgzugt tusfchen dezelve, in gelyken graad voort te planten; dan dat deze Vergadering haar nimmer hadde kunnen laten voorftaan, dat de Municipaliteit der Stad Goes, zy, die op zulk eene eclatante wyze, de benevolcntie dezer Vergadering hadden ondervonden, en by hen zeiven volkomen hadden moeten zyn overtuigt geweest, met hoe weinig recht zy, na alle het gebeurde, daar op aanfpraak konden maken, de onbefchaamtlieid zouden hebben gehad, om tot Leden dezer Vergadering te despiciëren, de beide bovengemelde Burgers Rabinel en Egter, die alleen aan de clementie dezer Vergadering te danken hebben, dat wegens derzelver misdadige conduiten , door den Hove van Holland en Zeeland geene judiciëelc pourfuites, ten hunnen laste, zyn gedaan, daar reeds by Refolutie van den 15 September jongstleden, het onderzoek deswegens aan voorfch. Hove was gedemandeerd, en welke Refolutie, by die van den 18 daar aan volgende , uit confideratie voor veele ongelukkige Ingezetenen van gezegde Stad, die, hoe wel misleid, veel ligt mede niet ftraffeloos zouden zyn gebleven, is gehouden buiten effect: alles blykende by Extract der
bei*



( 222 )
beide Refolutien hier aan, ten fine van informatie voor zoo veel nood, geannexeerd.
Dat wel is waar, de benoeming dezer beide Perfoonen hier boven gemeld, op voordragt der Burgery fchynt te zyn gefchied, dan dat zulks al meer en meer bevestigt, dat die der Municipaliteit in dezen niet hebben gedaan, zoo als hunnen plicht van hen vorderde, om namelyk door de goede Burgery, indien dezelve al' eens onkundig van het geen voorfchr. is, ware geweest, dat een en ander onder het oog te brengen, eq alzoo eene keuze af te raden en voor te komen, die voor deze Vergadering, waarin het geheele Zeeuwfche Volk hare vertegenwoordiging erkent, hqonende en befpotténde moet zyn, het geen niet ftraffeloos gefchied.
• Dat over zulks aan die der Municipaliteit van Goes, by dezenfericufelyk wordt aanbevolen, en, voor zoo veel des noods gelast, de Commisfien veifheki 0p de Burgers H. Rabinel cn J. W. Egter, in te trekken en te ftellen buiten eirect, met recommandatie, om twee andere Perfoonen te nomineren, niet behoojende onder die gene, omtrent welke, by Refolutie van 15 September laatstleden, fpeciaal was gedisponeerd , een Judiciëel onderzoek te laten ventileren, en dezelve te voorzien met de nodige Commisfien , niet voor den tyd van een maand, maar van drie maanden , en zich ftiptelyk te houden aan den inhoud van het formulier der Commisfien voor de Gedeputeerden , by het Reglement tot reörganifatie der Vergadering bepaalt, en daar aan geannexeerd.
Ter-



C 223 )
Terwyl al verder deze Vergadering niet kan' of mag ontveinzen, dat den uitflag dezer aanfehryving, geenen geringen invloed zal moeten hebben op derzelver befluiten, te nemen omtrent het laten openen der Volkssociëteit en weder in trein brengen der Stedelyke Guarde te Goes; omtrent welke beide poin&en de voorzichtigheid en het algemeen belang, aan deze Vergadering ten richtfnoer zullen ftrekken: wordende voor het overige ten vollen geapprobeerd het geen door de meergemelde Municipaliteit, ten aanzien der revifie van het Stedelyk Stemmings- en Regerings-Rcglement iu dezen is verricht, en by derzelver bovengemelde Misfive geaccufeerd.
En zal Extract dezer Refolutie, aan voornoemde Municipaliteit van Goes, by Misfive, ter informatie en naarricht worden toegezonden , mitsgaders aan den Burger Rabinel Extract der Refolutie, den 1S September laatstleden, ten zynen opzichte genomen.
RESOLUTIE van de Provifionele Reprctfentanten des Volks van Zeeland, van den 3.0 OStober 1795, op twee Misfives, zoo van de Provifionele Municipaliteit, als van da Geconfiituëerden van de Burgery der Stad Goes, over het bovenfiaande onderwerp.
De Prsefident heeft in deliberatie gelegd twee Misfives, de eerfte van dc Provifionele Municipaliteit van Goes, van den 19 dezer, dienende ten geleide
hun-



( 224 )
hunner Refolutie van den 17 en 19 October, tot oproeping der Burgery hunner Stad, cn tenderende tot het verkiezen van andere Gedeputeerden, dan die bereids door hun op den 9 te voren waren benoemd; en houdende voorfchr. Misfive, dat, nadien zy hetniec waren, die op den 9 voornoemd, de aanftellingvan de deputatie, ter dezer Vergadering, hadden gedaan, maar de Burgery zelve , zy zich verzekerd hielden, dat hun nimmer kon worden te laste gelegd, daar mede aan deze Vergadering denminften hoon te hebben toegebragt.
En zynde de tweede Misfive van de Geconftitueerden (of Kiezers) der Burgery van Goes, eeniglyk dienende tot addres, eener daarin geflotene, Refolutie van het vrye Stemgerechtigde Volk van voorfchr. Stad, van den 19 dezer, waar by zeven Geconftitueerden worden benoemd, met last om, in naam der voorfchr. Burgery, leverkiezen twee Leden in de Vergadering der ProvifioneleReprafentantenvan Zeelanden houdende wyders, dat gemelde Geconftituëerdert aan dien last hadden voldaan, en, met eenparigheid van ftemmen, benoemd de Burgers Henry Rabinel eri A. W. Egter, voor drie maanden, in te gaan heden den 20 Oétobei 1795, en te eindigen den 20 January 1796.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, de voorfchr. Burgers Rabinel en Egter, niet te erkennen of te admitteren als Leden dezer Ver' gadering, maar in allen deelc te perfiftcren by de Refolutie, ten hunnen opzichte genomen, zoo als gefchied by deze: zullende hier van, door een der Commifen,
aan



( 245 )
aan voorfchr. Burgers, met te ruggave, aan ieder refpectivelyk, van zyn Creditif, aanzegging worden gedaan , en voorts Extract dezer Refolutie, aan de Municipaliteit van Goes, als mede aan het Collegie van Kiezers aldaar, tot derzelver naricht worden gezonden; wordende voor het overige, dit point, en fpeciaal het onderzoek der maatregelen, welke dienaangaande, by deze Vergadering, verder zullen dienen genomen te worden, gerenvöyeerd aan het Vereenigd Committé, ten fine van examinatie en Rapport aan deze Vergadering.
RESOLUTIE van de Proviftunele Repra. fentanten des Volks van Zeeland, van den 27 October 1795, mede over het vorengemelde onderwerp, mitsgaders omtrent het openen der Volks-Sociëteit en het redrmeren der Goesfche Guarde.
Is gelezen eene Misfive van de Geconftituëerden der vrye Goesfche Burgery, van den 24 dezermaaud, communicerende dat, op den ontfangst der Refolutie van deze Vergadering, van den 20 te voren, de Burgers Henry Rabinel en Adriaan Willem Egter, by eene fchriftelyke verklaring hadden bedankt voor de aan hun opgedragene posten, als Gedeputeerden ter dezer Vergadering; verzoekende, dat als nu, aan hunne begeerte tot de opening der Volks-Societeit, en het weder in werking brengen der Stedelyke Guarde mag worden voldaan; en verklarende verder, als dan dade.



( 2*6 )
delyk te zullen overgaan tot het benoemen en zendeii van andere Gedeputeerden ter dezer Vergadering.
Waar op, mitsgaders by refumtie zynde gedelibereerd op de Misfive van voornoemde Geconftituëerden , van 19 dezer maand, den 23 daar aan, ter dezer Vergadering ingekomen, en tot het voorfchr. einde tenderende; is goedgevonden en verftaan, te confenteren, gelyk gefchied by deze, in de opening der Volks-Societeit binnen de Stad Goes, en het wederom in werking brengen der Nationale gewapende Guarde aldaar; wordende tot de executie dezer Refolutie, mitsgaders tot het arrangeren van het geen verder nodig mag zyn, gequalificeerd, zoo als gefchied by deze, de Burgers Rofevelt Catteau en Loke, met last om zich, zoo fpoedig doenlyk , naar Goes voornoemd te begeven, de bovenftaande Refolutie ten uitvoer te brengen, en van hun verrichte en bevinding ter Vergadering rapport te doen. En zal Extract dezer Refolutie, aan gemelde Gecommitteerden tot informatie en naarricht worden ter hand gefteld.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven t." Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, & 3 Huivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND.
N°. 15.
RAP PORT van de Commisfie den 27 October jongstleden, naar Goes gedecerneerd, tot afdoening der gefchillen aldaar, ter Vergadering van de Provifionele Reprxfetitanten des Volks van Zeeland uit gebragt, den 6 en 7 November 1795; en Refolutie Commisj'oriaal daar op.
De Burger Loke heeft, zoo voor zich zelve , als uit naam van zyn mede Gecommitteerde van Rofevelt Catteau, ter voldoening aan de Refolutie dezer Vergadering van den 27 October laatstleden, geweest zynde naar Goes, gerapporteerd als volgt.
Burgers Reprcefentanten! Uit naam van den Burger Rofevelt Cattenu en my ïelve, rapport doende over de Commisfie door UL. den 27 October op ons geftrelct, diend, dat wy, in den namiddag van den 28', te Goes gearriveerd zynde, p van



( {*8 )
van onze aankomst aan den Prafident der Municipaliteit, Domimcus Noël, hebben- kennis gegeven , die,- zich direct by ons vervoegd hebbende, tegen 5 uuren dc Municipaliteit het dagvaarden op het Stadhuis, en dc Geconffituèerden uit de Burgery desgelyks, tegen 5 uuren, in hunne gevvoonc Vergaderkamer.
Een wéinig na 't vertrek van den Praefidenr, wierden wy, door twee Municipaliteits-Leden en een Bode, afgehaald en in derzelver Vergadering geleid, alwaar wy kennis gaven van onze Commisfie, cn infteerdeu op hunne medewerking tot herftel der eensgezindheid en fpoedig nomineren van twee Repnefentanten ter dezer Vergadering, welke ütftantien wy vervolgens, aan de, binnen verzocht en gekomen zynde GeconüiWëerden, met communicatie van onzen last, herhaalden, 'er by voegende, dat de te verkiezeue VolksRepraefentanten, hunne plaarfen aanftaande Vrydag, den 30 dezer, behoorden te bekleeden , waar aan G&continueerden beloofden , zoo goed mogelyk, te zullen voldoen, fchoon het in zoo korten tyd ongemakkelyk zoude vallen.
Omtrent ten 7 uuren des avonds, wierd de klok getrokken en UL. Relblutie, ten onzen overftaan, uk devenfters van het Stadhuis gepubliceerd, waar nawy vertrokken, en de Geconfiituèerden direct met het werk van verkiezing een begin maakten; dan, voor dir alles te verrichten, hadden wy den Franfchen Commandant insgelyks communicatie van onzen last gegeven.
Op Donderdag den 29 dezer, is 'smorgens eene Commisfie vanGeconftituëerdeu by ons gekomen, me:
corn»



(==9)
communicatie, dat tweeReprafentantenbenoemd hadden , namentlyk IV. Oostdyk en J. Pilaar, welkè zulks hadden aangenomen; dan, in den namiddag, wierden wy, door den Prxiident van Geconftituëerden , geïnformeerd, dat , volgens geruchten, de Burgery eenig ongenoegen over de gedane verkiezing hadde, waarom wy terftond, ook met goedvinden van den Prcefident der Municipaliteit, die tegenwoordig was, bepaalden om tegen 4 uuren des namiddags, door een Stadsbode en Omroeper, het Volk in de Kerk tenoodigen,tcn einde hunne gedachten , des aangaande ,te verftaan, 't welk geëffectueerd zynde, vernamen wy 's avonds van gemelden Pra?fident der Geconftituëerden , dat de Burgery met de gedane verkiezing genoegen had genomen.
Dien zelfden namiddag, wierden ons, door den Franfchen Commandant, defleutelsvan de Stadspoorten en Kruidthoren ter hand gefteld, welke wy vervolgens aan den Prasfident der Municipaliteit overgaven.
's Avonds wierden wy door twee Gedeputeerden, van wegens de wederom geopende Volks-Societeit, verzocht en genoqdigd aldaar tc komen, 't welk wy deden, en daar wy alles zeer wel te vreden en tranquil bevonden.
Wy hebben ons belast U L. uit naam van de Geconftituëerden, de terug gave van twee Veldftukjeste verzoeken, als mede uit derzelver naam en die van de Franfche Bezetting voor te ftellen, om te bewerken dat het Guarnifoen uit de Stad Goes zoude vertrekken ; dewyl, de rust volkomen herfteld zynde, de reden van hun aanwezen aldaar cesfeert, en dat één ComP 2 pag-



C 230 )
pagnie voldoende zoude zyn, by aldien men noodig oordeelde Guarnifoen in Zuid beveland te laten.
• In alle conferentien, die wy met de MunicipaliteitsLeden gehad hebben, hebben wy getracht aan onzen fnondelyken last, namentlyk het bewerken van alteratie in de Refolutie der Municipaliteit, nopens de Burgers Jenoteau en van Nieuwenhuyfen, te voldoen; doch alle onze pogingen zyn vruchteloos geweest: men gaf onsvoor reden, dat de Stads Finantien een Jaarlyks deficit van circa 1300 Vis. hadden; dat zy als eerlyke lieden gemeend hadden, en nog meenden, daar in , zoo veel doenlyk, te moeten voorzien, en alle mogelyke fpaarzaamheid betrachten; dat de Refolutie nopens gemelde Burgers, en meer andere retranchementen reetK genomen waren, eenigen tyd, vóórdat de CommiMi;' der Volks Repnefemanten te Goes was gekomen, en toen alles nog in rust en vrede was, en dus geenfins gefchied uit haat of nyd, maar alleen tot foulaas van Stads gedelabreerde Finantien.
Waar mede wymeencn, Burgers Reprïefentantcn des Volks van Zeeland! aan UL. intentie te hebben voldaan.
(Geteckend) J. J. LOKE.
Middelburg den 7 November, 1795.
Waar op gedelibereerd zynde, is' goedgevonden cij verftaan, het voorfchr. Rapport te renvoyëren aan liet Vereenigd Committé, ten fine van examinatie eri advys, aan deze Vergadering.
RAP.



( 231 )
RAPPORT van het Vereenigd Committé en Refolutie op het laatfte Rapport der Commisfie naar Goes, en de pointen daar uit geprofileerd, mitsgaders op de Requssten van J. A. van Nieuwenhuyfen en J. Jenoteau; als mede op de Propofitie van den Prajident, omtrent de advertentie» van D. Noël en A. W. Egter, in de Middelbur gfche Couranten.
De Secretaris Ermerins heeft, in naam van het Vereenigd Committé van Voorlichting, gerapporteerd, dat het zelve Committé, ingevolge en ter voldoeding aan de Refolutien dezer Vergadering van deu 6 en 7, mitsgaders van den io dezer loopende maand, geëxamineerd heeft het Rapport der Commisfie, den 17 October laatstleden, naar de Stad Goes gedecerneerd, ren fine als by die Refolutie gemeld; als mede de Rcquesten van Jan Albert van Nieuwenhuyfen, Chirurgyn en Vroedmeester, en van Jaques Jenoteau, rransch-Kostfchoolhouder binnen Goes voornoemd, zig beklaagd hebbende over het gemis van hunne tractementen en emolumenten van Stadswege, door de tegenwoordige Municipaliteit aan hun opgezegd, en verzoekende de imercesfie dezer Vergadering deswegens; en eindelyk de-Propofitie door den Przefident ter Vergadering gedaan, of, en zoo ja, welke maatregelen door deze Vergadering zouden behooreti te worden genomen, omtrent de bei.ie ad ven entten, onlangs door dfi Burgers Noël en Egter, in.de Muldelburgfche Couranten, van deu 2Q en 31 O&obei laatstleden, geplaatst?
P 3 ,



C 232 )
Dat het Committé, by de examinatie van dit een Cn ander, gemeend heeft, het gemelde Rapport der laatfte Commisfie naar Goes, mitsgaders de pointen daar uit profltierende, het eerst te moeten by der band nemen, en vooraf te onderzoeken, of het verrichte door dezelve Commisfie, al- of niet behoorde te worden goedgekeurd, en dat het Committé van oordeel is, dat, alzoo de voorfchr. Commisfie, heeft voldaan aan den aan haar medegegeven last, ten aanzien van het openen der Volks-Societeit en het rearmeren der Goesfche Guarde, dit hun verrichtte, diensvolgens volkomen behoorde te worden geapprobeerd; terwyl de overige ingrediënten van dit Rapport , voor zoo verre dezelve hier na niet zullen worden getoucheerd, zouden kunnen worden aangenomen voor notificatie.
Dat verder, met betrekking tot de pointen uit het meergedachte Rapport voortgevloeid, en welke het Committé niet onaangeroerd heeft kunnen laten, na. melyk de beide verzoeken van de Geconftituè'erden der Goesfche Burgery, om de te ruggave van twee Veldftukjes tot oelfening der Guarde en de vermindering van het Fransch Guarnifoen aldaar, als zynde', volgens het zelve Rapport, de rust te Goes thans volkomen herfteld, het Committé deze Vergadering zoude adviferen, dezelve pointen te renvoyëren aan het Committé van Algemeen Welzyn, ten fine van dispofitie.
Pat wyders, met relatie tot de Requcsten van Jan , Al-



( 233 )
Albert van Nieuwenhuyfen en Jaques Jenoteau, beide in de pramisfen dezes gemeld, het Committé van gevoelen zouden zyn, dat dezelve Requestcn, by Extract Refolutie, zoude behoorcn te worden gefield in handen van de Municipaliteit der Stad Goes, ten fine van bericht, binnen veertien dagen na de receptie; terwyl de Municipaliteit vau Goes tevens zoude kunnen worden aangefchreven, om inmiddels de zaken te laten in flatu qua en te furcheren de voorgenomene verkoop van het Huis, door Jaques Jenoteau actueel bewoond wordende, met verdere kennisgeving, dat de Vergadering verwacht, dat de Municipaliteit van Goes, ten opzichte der Burgers Nieirenhuyfen en Jenoteau, in dezen, zoodanig zal handelen, dat daar uit volkomen conftere, dat het haar met ernst te doen zy, om de pas herlkide harmonie en rust binnen hunne Stad, op alle mogelyke wyze , te doen ftand grypen en vermeerderen,
Dat het Committé eindelyk, ten aanzien der beide advertentien, door Noël en Egter, in de Mddel"burgfche Couranten geplaatst, zig thans niet elargercnde, deszelfs confideraticn en advys deswegens, by eene nadere gelegenheid, aan de Vergadering zal communiceren.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, het vorenftaande Rapport te converteren in eene Refolutie, zoo als gefchied by deze: wordende mitsdien het Rapport der Commisfie, den d; Oftober laatstleden naar Goes gedecerneerd, den 6 dezer ter P 4 . Ver-



C 234 )
Vergadering uitgebragt, zoo veel betreft de te rug, gave der twee Veldftukjes aan de Stedelyke Guarde aldaar, en de vermindering van het Franfche Guarnifoen binnen voornoemde Stad, gefield in handen van het Committé van Algemeen Welzyn, ten fine van dispofme: waar van, by Extract dezer en copie van voorfchr. Rapport, zoo veel dat gedeelte betreft, aan gemeld Committé, tot informatie en naricht, za! worden kennis gegeven.
Terwyl in handen der Municipaliteit van Goes voornoemd, tenfine van bericht, binnen veertien da. gen na de receptie, gefield worden de Requesten, door Jan Alben van Nieuwenhuyfen en Jaques Jenoteau, den 10 dezer, aan de Vergadering gepnefeuteerd: met verdere aanfehryving aan die zelve Muni» cipaliteit, zoo en in dier voegen , als by het voorfchr. Rapport breedcr flaat uitgedrukt: waar van, | by Extract dezer, a.in gemelde Municipaliteit, tot informatie en naricht, zal worden kennis gegeven.
BY-



BYLAGEN
BEH00RENDE TOT DE ONDERSCHEIDENE
RAPPORTEN,
VAN DE COMMISSIEN RESPECTIVELYK NAAR DE STAD
GOES
GEDECERNEERD, TOT ONDERZOEK EN VEREFFENING VAN DE ALDAAR ZWEVENDE GESCHILLEN,
EN IN
N? 9, 10, ii, 12, 13 en 14
VAN DIT
DAGBLAD
T £ VINDEN.






t =37 )
BT LAGEN, beboerende tot het Rapport, den 4 en 5 September 1795, #r Vergadering van de Provifionele Reprcefentanten des Volks van Zeeland Êtgebragt.
i\To. I. PUBLICATIE, welke door de VolksVertegenwoordigers in zending naar Goes, Visfer, Appelius en Byleveld, aldaar, zoude zyn gedaan geweest, indien zy daar in , door de Municipaliteit, niet waren verhinderd geworden.
GELYKHEID , VRYHEID, BROED ERSC HA P.
D e Burgers Visfer, Appelius en Byleveld, Gecommitteerden der Provifionele Reprafentanten van het Volk van Zeeland, allen den genen, die deze zullen zien of hooren lezen, Heil en Broederfchap! doen te weten: dat de Provifionele Reprafentantcn van het Volk van Zeeland, in ervaring gekomen zynde, dc onëenighcden en gefchillen, welke, tusfchen het weldenkende gedeelte der Burgery van deze Stad, ontftaan zyn, ter zake van het alhier ingevoerde StemmingsReglement, en de wyze waarop dc verkiezing der Leden van de Municipaliteit, en het Collegie van Rechteren heeft plaats gehad, wel reeds op den 2.5 dezer loopendc maand, de beide ecrstgemelde Burgers herwaards hadden gecommitteerd en afgevaardigd, ten einde, niet flechts naar het een en ander, te doen een onpartydig onderzoek; maar fpeciaal om, onderling met den anderen, de welgezinde Burgers en Ingeze-
te-



C 23S )
ter.cn te verëcnigen, en dat bereids op den 26 dezer de voorfchr. eerstgemelde Burgers, tot dat heilzaam oogmerk, in deze Stad zyn aangekomen geweest; dan dat het voorgevallene o* den volgenden dag, het oogmerk hunner Commisfie geheel en al heeft doen manqueercn.
Dat dus dc Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland andermaal, by Refolutie van den 28 dezer, hebben goedgevonden de voorzeide eerstgemelde Burgers, met adjunctie van den Burger Byleveld, naar deze Stad, ren fine voorfchr. af te vaardigen, ten einde alzoo meer en meer een blyk te geven, dat de welvaart van deze Stads Ingezetenen ook eender voornaamlle objecten uitmaakt, van de zorge, waar mede het geheele Zeeuwfche Volk hare Representanten heeft belast.
Dat zy Gecommitteerden, als nu binnen deze Stad aangekomen zynde, niet willen afzyn,tot voorkoming van kwade induclien, die, aan de goede Ingezetenen dezer Stad van hunne aankomst en de redenen van derzelver Commisfie , zouden kunnen gegeven worden, dezelve daar van te informeren en voorts ten overvloede te declareren, dat, even als het oogmerk van de Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland , geen ander is of zyn kan, als de bevordering en bevestiging van het geluk van alle de deelen van dat Volk, het welke zy vertegenwoordigen, door de meerdere ftoring van de Rechten van den Mensch en het toehalen van die banden van Broederfchap, welke
al-



i 239 3
alk ware Vaderlanders zoo naauw moeten verëeniggg, zoo ook Gecommitteerden niets anders bcöogcn, als, in de verefFening van alle gefchillen , tevens blyken te geven van hunne zucht ter bevordering van de geheiligde zaak der Vryheid, en van hunnen eerbied voor de Oppermacht des Volks en deszelfs wettigen invloed op de keuze van zyne Vertegenwoordigers, als zynde de ware grondflag van het Maatfchappelyk Beftuur en de beste waarborg tegen alle inbreuken op de pas lierkregene uitoefkning van de Rechten van den Mensch en Burger.
Dat dus ook de geringe vermeerdering van "t Franfche Guarnifuen, geen ander oogmerk heeft, als de meerdere beveiliging en verzekering van de veiligheid der Perfoonen en Goederen.
Ën aangezien uit het geen even gezegd is, ten vollen aan een ieder kennelyk kan zyn, dat het oogmerk dezer Commisfie alleen daar heen ftrekv, om een onpartydig onderzoek in dezen te doen, en ook vooj?) namcntlyk de eensgezindheid en harmonie tusfchen het weldenkende gedeelte der Goesfche Burgery te herftellen, en op de onverbreekbaarfk gronden te bevestigen; zoo is V, dat zy Gecommitteerden voornoemd, by dezen elk en een iegelyk, die eenige. kennis heeft van den toedragt en wyze, waar op het gezegde Stemmings-Reglement is geïntroduceerd geworden, en daar na dc verkiezing van de Leden der Collegicn van Policic en Juftitie heeft plaats gehad, mitsgaders dezulken, die eenige bezwaren daar tegen
mog-



C 240 )
mogtcn hebben in te brengen, uitnoodigen, om zich te vervoegen tegen morgen, dat zyn zal den 31 dezer maand, des vóórdemiddags van negen tot twee uuren, mitsgaders den volgenden dag, op gelyken tyd, in het Logement de Goude Leeuw, ftaande op de groote Markt alhier, alwaar zy Gecommitteerden zich bevinden.
Terwyl al verder zy Gecommitteerden, hoe wel zich overtuigd houdende van de ware gevoelens van Vaderlandsliefde , waar mede het weldenkende gedeelte der Burgery van Goes is bezielt, en dus, niet dan ten overvloede, dc Burgery dezer Stad willen hebben aangemaand, om, met postpofitie van alle haat of achterdocht, al dat gene te vermyden, het welk eeniger mate den fchyn van rustverftoring zoude kunnen dragen, of aan hen Gecommitteerden in de volvoering hunner Commisfie hinderlyk zoude kunnen zyn.
En op dat niemand hier van onkundig blyve, zal deze worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatfe daar zulks gewoon is te gefchieden.
Aldus gedaan en gearrefteerd by Gecommitteerden vorengenoemd, binnen Goes den 30 Augustus 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.
(Getcckcnd) C. VISSER, Cz.
J. H. APPELIUS. C. G. BYLEVELD.
No.



( =4i )
No. 2. ORDER, door ds gemelde Vilh-Verte-
genwoordigers, aan den commanderenden Officier der Franfche Troupes, binnen de Stad Goes, afgegeven,.
EGALIÏÉ, LIBERTÉ, FRATEIINITÉ.
Les Reprafentans du Peuple de la Zélande, en misfion a Goes, au Commandant des Troupes Francaifes,
Le Commandant de la Troupe Framjarfè est invité de la faire tenir fous les armes dans les Cafernes, vers les 11 \ heures, afin qu'elle foit prète a re porter, a Ia première requilition, la, oü le repos public, et les mefures concertées par les Repraifentans- du Po ple, pourroient 1'exiger.
II est égalcment invité I donner ordre aux Portes de la Ville de n'en laisfer fortir, qui que cc foit, fans une permisfion par écrit, de fa part, depuis midi jusqu'a nos dispolitions ulterieures.
Et enfin de fe rendre a n| heures auprès des Reprafentans fousfignés, qui lui ont fignifié leurs intentions par écrit, afin de le décharger de toute autrfi refponfabilité.
(Etoit figné) JEAN HENRI APPELIUS.
CORN. GERR1T BYLEVELD.
Goes Ie 2 Sept. 1795. VAn premier is la Libertè Bat ave.
Ver-



C 242 )
Vertaling van den vorenflaanden Brief.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Volks-Vertegenwoordigers van Zeeland, afgezonden naar Goes, aan den Commandant der Franfche Troupes'.
De Commandant der Franfche Troupes word verzocht , om dezelve tegen half twaalf üuren , in de Cafernes onder de wapenen te doen zyn, ten einde gereed te wezen, om , op de eerfte requifitie, zich te begeven daar, waar de openbare rust, en de door de Volks-Vertegenwoordigers geconcerteerde maatregelen, dezelve Troupes zouden kunnen vorderen.
Insgelyks word de Commandant verzocht ann de Poorten der Stad order te geven, dat niemand, wie hyzy, zich uit dezelve begeve, zonder fchriftelyk confent van den Commandant, en zulks van twaalf uuren tot onze nadere dispofitie.
Eindelyk, om zich tegen half twaalf uuren te vervoegen by voorfchr. Volks-Vertegenwoordigers, welke hem hunne verlangens fchriftelyk zullen opgeven, ten einde hem van alle andere verantwoordelykhcid te bevryden.
(Geteekend) JF.AN HENRI APPELIUS.
CORN. GERUIT BYLEVELD.
Goes
den 2 September 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND;
M 16.
ko. 3. BUS S I FE aan Je Municipaliteit van Goes
gefchreven.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Burgers Appelius en Byleveld, Gecommitteerden van de Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland, aan de Municipaliteit der Stad Goes.
'Medeburgers!
T cn einde nogmaals een blyk te geven, dat wy niets willen onbeproeft laten, om, zonder meerder eclat, U lieden te rug te brengen van derzelver gedrag, tot dusverre, ten opzichte der Provifionele ReQ prae-



( 244 )
prafentMten van het Volk van Zeeland, onze Committenten, gehouden, zullen wy ftondelyk in Ulieder Vergadering verfchyneh, en aldaar andermaal deployeren die fentimcnten van Broederfcfiap, welke ons bezielen.
Wy willen hier van Ulieden niet onkundig laten, ten einde onze komst in Ulieder Vergadering, dar aceuil moge ontwaren , waar op wy , met zoo' veel recht, aanfpraak kunnen maken.
Heil en Broederfchap.'
(GeteekendJ J; H. APPELIUS.
C. G. BYLEVELD.
Goes, den a September i/Q,<?. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.
No. 4. MISSIVE aan den Prafldent der Municipaliteit, gedepecheerd, ter geleide van de evengemelde.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Burgers Appelius en Byleveld, Gecommitteerden van de Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland, aan den Burger Praefidenc der Municipaliteit van Goes.
Burger !
Wy eisfehenvan U, in naam van onze Committenten, dat gy zonder verwyl, de Leden der Mimici-
pa-



(245)
pariteit laat convoceren tegens half twaalf, omme te compareren in de ordinaris Vergaderkamer, en datgy aldaar, ongeopend, voortbrengt de Misfive , welke gy hier in befloten, bekomt, omme aldaar eerst geopend te worden. Voor de voldoening aan deze onze vordering, ftellen wyU Burger Prafidcnt, perfoneel verantwoordelyk.
Heil en Broederfchap!
(Geteekend) J. H. APPELIUS.
C. G. BYLEVELD.;
Goes, den 2 September 1795. Het eerfte Jaarder Bataaffche Vryheid.
No. 5. RECEPIS door den Prafident der Municipaliteit , gegeven voor den ontfangst der laatfte Misfive.
Ontfangen van wegens Gecommitteerden van de Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland , zich thans bevindende te Goes, eene Misfive geaddresfeerd aan den Praefident van de Municipalitet te Goes.
Goes, den 2 September 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid. Des voordemiddags om elf uuren.
(Geteekend) A. W. EGTER.
Praefident. Q 2 No,



C 246 )
No. 6. AANSPRAAK aan de Munieipditeu van Goes gedaan.
De Gecommitteerden van de Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland, aan de Burgers, Praefident en Leden van de Municipaliteit van Goes.
Heil en Broederfchap ƒ
Medeburgers! Gy lieden hebt onze Misfive van heden ontfangen en gelezen; wy komen u den voorflag doen, in dezelve vermeld.
Gy herinnerd UL. ongetwyffcld, 't gebeurde van laatstleden Zondag; gy weet dat gy geweigerd hebt, onze Commisfie te erkennen, en zulks, offchoon gy bevorens met dezelve waart in onderhandeling getreden, offchoon gy uwe Gedeputeerden in de Vergadering van de Provifionele Repraefentanten van het Zeeuwfche Volk hadt gezonden, hoe zeer een derzeive, die tot de Commisfie had geftemd, in onze Vergadering tegenswoordig was.
Door deze daad hebt Gy lieden de Provinciale Vertegenwoordiging gefchonden ; Gy lieden zyt fchuldig geworden, en by aldien wy gebruik hadden gemaakt van de ons toevertrouwde macht, by aldien wy enkel op de waardigheid van onze Committenten hadden gelet, wy hadden UL. voorzeker geen enkel oogenblik de uitoef-



( 247 )
oeffening van een gezag gelaten, 't welk gevaarlyk wierd, zoo dra zich een gering deel, een beflisfing wilde aanmatigen, welke, in allen gevalle, Hechts aan het geheel kan worden toegekend.
Dan, Medeburgers ! wy wilden gelooven , dat gy dvvaaldet, en wilden eene dwaaling voor twee van hun, welke (leeds de Vaderlandsliefde prediken, cn welke wy hopen, dat ook fteeds blyken van dezelve zullen trachten te geven, niet aanftonds voor misdadig verklaren. Wy wilden UL. gelegenheid tot nadenken laten; wy verlangden niets meer, dan het gordyn voor het gebeurde te zien vallen, en zelfs 't geheugen aan eene daad uit te wisfchen, welke te zeer met de erkende brave gevoelens van de Goesfche Burgeren ftrydig was, om hare goedkeuring weg te kunnen dragen ; die zelve gelegenheid willen wy U L. nog geven, Medeburgers! het oogenblik is daar, op 't welk de zaak op de eene of andere wyze moet worden beilist; het oogenblik is daar, op 't welk het aan U L. zal Haan, of gy met ons wilt medewerken tot het heilzaam oogmerk onzer zending, of ons , zonder UL. op dusdanig eene wyze zien werken , als de waardigheid van onze Committenten vorderd.
Erkend ons, Medeburgers! erkend onze zending, laat de klok kleppen, wy zullen de Publicatie doen, welke reeds Zondag had behooren te gefchieden; wy zullen U L. een nadere opening van onze zending ge. ven; wy zullen U L. op de overtuigendfle wyze toouen, dat wy niet zvn gekomen, om de Geconftituëerde MachQ 3 tea



C =4S )
ten in verachting te brengen; maar, om dezelve tc doen eerbiedigen, niet uit perfoneele haat tegen U Lieden , neen, maar in tegendeel, om een onpartydigen volledig onderzoek na 't voorgevallene te doen; om eene eclatante fatisfaétie van de twistzoekers te bezorgen ; om te zorgen , dat de vrye item van de Goesfche Burgery zich onder honderd doen gelden: wy zullen met één woord het gebeurde houden als niet gebeurd; wy zullen UL. toonen, dat wy veele onaangenaamheden weten op te offeren aan de groote zaak der Vryheid, welke ons zeer ter harte gaat; wy zullen zelfs meer doen dan van ons kan worden gevergd , om eene fcheuring onder hun te vermyden , welke alleen, door hunne naauwe verééniging, het adderen gebroed van Dispotismus en Ariftocnuie kunnen vellen, om aan het geheele Zeeuwfche Volk, het voorbeeld van gevoelens te geven, voor welke ware Vaderlanders alleen vatbaar zyn, om eindelyk de vyanden der goede zaak, in hunne doemwaardige oogmerken tegentcgaan, van hunne eigene grootheid op de verdeeling der Patriotten onderling te bouwen.
Erkend ons , Medeburgers! en wy zullen ons dusdanig betoonen; dan, zoo Gy lieden onverhoopt halftarrig mogt blyven, denk dan dat gy UL. verantwoordelyk fteld aan U zeiven, aan uwe Vrouwen en Kinderen, aan uwe Medeburgers, aan de goede zaak, aan het geheele Zeeuwfche Volk; maak dan Haat, Medeburgers ! dat Gy lieden ons noodzaakt tot het daarflellen van middelen, welke zullen toonen dat de Provinciale vertegenwoordiging niet ltraffeloos word-miskend en gehoond.
Be-



C 249 )
Beraadllaagd UL. tot half dén uur, wanneer wyuw bclluit zullen komen vernemen, en doet, wy fmeekcn het u om de goede zaak, doet eene keuze, op welke de brave Burgery en 't Zeeuwfche Volk zich nog altyd verhctovaardige.
No. 7. NADERE AANSPRAAK aan de
Municipaliteit, tot furcheance van dezelve in hunne Posten.
Medeburgers! Wy kondigen uw aan, uit naam van het geheele Zeeuwfche Volk, en uit hoofde van de ampele en onbepaalde macht, aan ons toevertrouwd, dat Gy lieden hebt gezqndigd tegen de waardigheid van de Provinciale Vergadering: wy fchorsfen Ulicden diensvolgens, in dc uitoeffening van den Post yan Leden van de Municipaliteit: wy interdiceren Ulieden iets, hoegenaamd , in bovengemelde qualitejt te doen, tot dat nadere voorziening deswegens door de Provifionele Repraefentanten zal zyn gedaan, en gelasten ölieden deze Vergaderzaal oogenblikkelyk te ontruimen.
Q4
No.



( *5o )
No. 8. NADERE ORDER aan den Franfchen Commandant.
EGALITÉ, LIBERTÉ, FR ATERNITÉ,
Les Reprérentans du Pcuple de la Zélande, en misfion a Goes au Commandant, des Troupes Francaifes.
Le Commandant de la Troupe Francaife est invité a placer une Garde aux avenues de la Grande Egliie, afin de prevenir que le Peuple, convoqué, n'y entre armé; il 1'est égajement invité d'asfurer la communication, entre le Logement des Deputés, 1'Hotel de Ville & la Grande Eglife.
(Etoitfigné) JEAN HENRI APPELIUS.
CORN. GERRIT BYLEVELD.
Goes, le 2 Sept. 1795. PAn premier de la Liberté Batave.
Vertaling van de vorenfiaande Brief.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Volks-Vertegenwoordigers van Zeeland, afgezonden naar Goes, aan den Commandant der Franfche Troupes.
De Commandant der Franfche Troupes, word verzegt een wacht te plaatfen .aan tden toegang van de
Groo-



C »5i )
Groote Kerk, ten einde voor te komen, dat het opgeroepen Volk daar niet gewapend binnen komc; gelyk mede om de communicatie tusfchen bet Logement der Gedeputeerden, het Stadhuis en de Groote Kerk te verzekeren.
(Geteekend) JEAN HBNR1 APPELIUS.
CORN. GERR.IT BYLEVELD.
Goes, den i September 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.
No. 9. PROCLAMATIE door de Commisfie te Goes gedaan.
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Burgers Appelius, Visfer en Byleveld, Gecommitteerden der Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland, allen den genen, die deze zullen zien of hooren lezen, Heil en Broederfchap! doen te weten: dat de Provifionele Repraefentanten vau het Volk van Zeeland, door eene Commisfie uit de Municipaliteit dezer Stad, by den Praeüdent van hun Committé van Algemeen Welzyn, Waakzaamheid en Veiligheid, geïnformeerd van het gebeurde binnen'de-» zelve, ter gelegenheid van zeker Request, 't welk door fommige Ingezetenen aan hun zoude worden gepraefenieerd, vervolgens, op den 25 der afgeloopene Q 5 maand,



C 25a )
maand, een nader bericht van de gefteldheid van zaken binnen deze Stad hebben bekomen, en daar mtr ontwaar zyn geworden, dat, onder het weldenkende Gedeelte van de Burgery, eenigverfchil ontltaan en zwarigheid gemaakt was, omtrent de wvze op welke het Stemmings- en Regerings Reglement binnen deze Stad is ingevoerd, en de verkiezing vfm de Leden van de Municipaliteit, het Collegie van Jüftitie en Subalterne Collegien over eenige weken is verricht; dat de voornoemde Provifionele Repraefentanten, bezield met het heilzaam oogmerk om alle dusdanige twisten ra derzelver oorfprong te ftuiten, cn allen zweem van ver* fchil tusfchen de Ingezetenen, ware het mogelyk, uit den weg te ruimen, reeds op evengemelde 25 Augustus, de Burgers Visfer en Appelius hebben gecommitteerd na deze Stad, om, na alles een behoorlyk onderzoek te doen, en met dc noodige macht tot vriendelyke vereffening der verfchillen voorzien, welke zich dan ook, des anderen daags, naar hervvaardé hebben begeven, en een lange conferentie met de Vergaderde Municipaliteit en het Collegie van Kiezers, over het oogmerk hunner zending hebben gehad, en voornemens waren met het begonnen onderzoek voort te gaan, wanneer zy daar in verhinderd zyn geworden, eerst door de alleszints ongewone en, tegen hunnen raad en protest, aangelegde oproeping der Burgery, op den 27 derzelve maand, en vervol gens door het bloedige toneel, tot het welk dezelve aanleiding heeft gegeven; een toneel welks herdenking elk waar Vaderlander met fpyt en verontwaardiging moet -vervullen, daar de geheiligde zaak der
Vry-



( =53 )
Vryheid door eene daad onteerd is, welke alleen voegde aan de fnoode verkrachters van de te lang miskende Rechten van den Mensch, welke nog perfoonen nog eigendommen ontzagen , ter bereiking van hunne doemwaardige oogmerken; dat ondertuslchen beide de eerstgenoemde Burgers na dit gebeurde, hebben begrepen , naderen last van de Provilionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland te behoeven, welke hun op den 28 Augustus daaraanvolgende, met adjunétie van den Burger Byleveld, andermaal naar deze Stad hebben afgevaardigd, om het begonnen onderzoek te voleindigen en verder voorzien met zoodanige ampele en onbepaalde macht, als tot herftclling der eensgezindheid en het maintien der waardigheid van de repraefentative Vergadering van een Vry en Souverain Volk zoude worden vereischt.
Dat zich voorfchr. drie Gecommitteerden, vervolgends ter volbrenging van hunnen last, op den 30 der afgeloopene maand naar herwaards hebben begeven , met het falutaire oogmerk, om, ingevolge de intentie van hunne Committenten, welke toonen het welzyn van alle de deelen van het Volk, hetgeen zy vertegenwoordigen, op het naauwfte ter harte te nemen, zoo ook, van hunne zyde, alles aan te wenden, om den hunnen opgedragenen last, op de meest vriendelyke wyze,en in concurrentie met de Municipaliteit, welke op, den 26 met de Commisfie reeds Befognes had aangelegd, te volvoeren; en dat zy, tevens de goede Bur-, gery dezer Stad, nopens de redenen van hunne komst, by Publicatie wilden informeren, en verklaren dat de
Pro-



( =54 )
Provinciale Vergadering, getrouw nan de door haai gedane verklaring wegens dc Oppermacht van het ge^ heelc Volk, en de getrouwe handhaving van de Rechten van den Mensch en Burger, nimmer zoude dulden, dat eenige indragt op de Rechten van de vrye Burgery van Goes gedaan, of' deszelfs wettigen invloed op de keuze van hare Vertegenwoordigers wierde gemaakt, en dat Gecommitteerden dus ook in de door hun te nemen maatregulen, voorfchr. grondbeginfelen nimmer zouden hebben uit het oog verloren neen maar integendeel, in alles getracht dien invloed aan de vrye Volksftem te geeven, welke de toetfteen der politicque Vryheid is.
Dat Gecommitteerden, ten dien einde , hunne conferentien met dc Municipaliteit hebben getracht te hervatten , en aan dezelve kennis te geven van de Publicatie, welke door hun zoude worden gedaan, endaar toe hunne medewerking te vragen; dan dat zy. tot hunne onbefehryfelyke verontwaardiging, hebben moeten ondervinden, dat diezelve Municipaliteit, welke de wettige Provinciale vertegenwoordiging alleszints had erkend en nog dagelyks erkend; diezelve Municipaliteit, welke hare Gedeputeerden in de vergadering van de Reprafentanten heeft; diezelve Municipaliteit, ■welke met Gecommitteerden in onderhandeling was getreden; diezelve Municipaliteit, eindelyk, welke niet onkundig kan zyn, dat een gedeelte van de weldenkende Burgery verklaard heeft , al die genen, welke de wettigheid der Provifionele Reprsefentanten' m twyffeling zoude trekken, te zullen befchouwen • ali



C 255 )
ais verftoorders van de openbare rust, en benyders van den algemeencn welvaart; terwyl de denkwyze van het overige gedeelte, door haar ftilzwygen genoegzaam is gemanifesteerd, niet tegenftaande dit alles , van zich heeft kunnen verkrygen, om de wettigheid van de zending van Gecommitteerden onder allerleie frivole voorwendfels in twyffel te trekken, en hun het laten doen eener Publicatie te weigeren, hoe zeer tevens aanbiedende, zelve dusdanige Publicatien af te kondigen, als hun door de Provifionele Repraefentanten zouden worden toegezonden; en dat de voorfchreve Municipaliteit zich wyders reeds te voren had verftout, om adfiftentie van gewapende Burgers aan andere Steden , te vragen, tot weering van Gecommitteerden cn de ydelheid gehad heeft van zich een oogenblik te vleien, dat ook andere Steden in hare misdadige oogmerken zouden hebben tocgcftemd, en tot bereiking derzelve medegewerkt; een daad, welkers oogmerken Gecommitteerden voor als nog liefst niet willen doorgronden; doch welke, had dezelve immer effect geforteerd, van de onbereken. baarde gevolgen zoude hebben kunnen zyn, en niet minder dan tot het plengen van Burgerbloed, ('tgeen God altyd verhoede,) aanleiding zoude hebben gegeven; dat ondertusfehen Gecommitteerden in ervaring van dit een en ander zynde gekomen, ongetwyffeld gerechtigd zouden zyn geweest, om eene 011verwylde en aan de eer der Provinciale vertegenwoordiging geëvenredigde fatisfaétie van dit euveldaad te nemen, en te zorgen, dat eensdeels de goede Burgery dezer Stad niet langer zoude ftaan onder het
be-



( 256 )
tereaür'vah de zulken, welker oogmerk, met voorbyzienvan alle principes, fcheen te zyn, zich op hunne waggelende Zetels (taande te houden, door hunne Ingezetenen fteeds meer en meer op een dwaalweg te brengen, en eindelyk zoo verre weg te Hepen, dat zy zouden worden genoodzaakt eene gemeene zaak met de Municipaliteit te maken; en anderdeels te zorgen, dat zy, welke men te recht als de hoofden van het geheele fpel kan aanmerken, wierden buiten ftaat gefield, om eenig verder nadeel te doen, tot dat nadere befchikkingen deswegens by de Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland zouden genomen zyn; dan dat Gecommittcerdcns verlangen in alles den zagtften weg in te flaan, cn zich ook zullen vergenoegen met het nemen van die maatregulen, welke, hangende de deliberatien hunner Committenten, tot de veiligheid van alle Ingezetenen onvermydelyk zyn: Zoo is 't, dat Gecommitteerden, uit hoofde van de ampele en onbepaalde macht aan hun toevertrouwd, verklaren voor eerst: de Municipaliteit dezer Stad, als hebbende aangegaan tegen de waardighcid der Provinciale repraefentatie, provifioneel en tot dat nader deswegens by de Provifionele Repraefentanten van het Volk van Zeeland zal wezen gedisponeerd, in de uitoeffening van derzelver Bediening, met al het geen van dezelfe dependeerd, te wezen gefurchcerd; interdiceren mitsdien aan dezelve, om zich eenig gedeelte van hunne funètien te blyven aantrekken, op poene van, als verftoorders van de publicque rust, op het rigoureuste te worden ge-
ftrkftj



( 057 )
ftraFt, en ordonneren dezelve, om aan de ftraks te melde Provilionele Regeering, al liet geen tot hunne adminiftratie èenigzints betrekkelyk is, onverwyld te moeten overgeven.
Ten tweeden: dat door Ons dezen middag om \\ uuren, aan de Burgery eenige Perfoonen ter approbatie sullen worden voorgedragen, om inmiddels, en ter voorkoming van regecringloosheid, de Municipalitek in hare werkzaamheid te vervangen, tot dat desvvegens nadere finaie fchikkingen zullen zyn gemaakt.
Ten derden: dat de Mairc, liet Committé van Juftitie en alle Subalterne Collegien fpeciaal wordt gegelast, in de uitoeffêmng hunner functien provhioneel te blyven voortvaren.
Ten vierden: dat alle goede Burgers en Ingezetenen op het ernftigite worden vermaand en gelast, om zich foigneufelyk te wachten, van alle woorden en daden, welke èenigzints zouden kunnen (trekken tot ftoring van de publicque rust; gelyk mede alle buitengewone Vergaderingen van de Stedelyke Guarde en gewapende Manichappen, buiten kennis en goedkeuring van de aan te ftellcn Provifionele Municapaliteit wel expresfelyk worden verboden, zullende die gene, welke zouden worden bevonden op eenigerhande wyze contrarie dezes te hebben gehandeld, dadelyk worden geapprehendeerd, aan de Juftitie overgegeven cn zonder conniventie geftraft.
Ea



( 258 )
En op dat niemand, liier van, onkundig blyve; zal deze worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks gewoon is te gefchieden.
Aldus gedaan en gearrefleerd by Gecommitteerden vorengemeld, binnen de Stad Goes, den a September 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffcht Vryheid.
(Was geteekend) J. II. APPELIUS.
C. VISSER, Cz. C. G. BYLE VELÜ.
Elk Nummer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sl.ands Drukker, a 3 Huivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND. N°. 17.
No, 10. PUBLICATIE door de Commhfte ie Goes gedaan.
CELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Burgers Appeliustn Bekveld, Gecommitteerden der Provifionele Repnefentanten van,het Volk van Zeeland, allen den genen, die deze zullen zien of hooien lezen, Heil en Broederfchap! doen te weten: dat, ingevolge de Proclamatie heden morgen door Ons gedaan, Wy, tot voorkoming van Regeeringloosheid, en tot wering van alle de onheilen, die daar uit zouden moeten profluëren, na alvorens dezelve aan de R op-



( 2Ö0 )
opgcroepene en vergaderde menigte, in de Grootc Kerk, te hebben voorgefteld, hebben aangefteld en <re. genomineerd, gelyk Wy aanlteïlen en nomineren by dezen-j omme, hangende en geduurende de fehdhflfag der Municipaliteit, de funéKen daar van, in alle hare deelen, waar te nemen en uit te oeflenen, de BurgersPieter Osfew aarde, P. Z., Conu/is Dominica, Leyn Dykwel, Pkter van Kleynpvtte, Adriaan Poddingius, Jean Arnaud Bevier, Johan Adriaan Harinck, Jean Pierre Cére, Jaaues Je nat eau, >« Nieuwenhuife, tot Secretaris den
Burger P,Vfer Adriaan Osfewaarde. Welke voorfchreven post hebben aangenomen en dadelyk door Ons beëedigd en in funtftie gefield zyn.
Lasten voorts en bevelen elk en een fegelyk, voorfclireve Burgers, als ad interim waarnemende den post van Municipalitei;s-Leden, in alles te erkennen en te eerbiedigen, zonder zig tegen hunne rechtm^trge bevelen in het minfte te verzenen; en eindelyk uknoodigende allen den genen, welke ecnige bèzwarén van welken aart ook, mogten hebben in te brengeH of elucidatie te geven tegen- of omtrent het -een b?nnen deze Stad is gebeurd, zich op morgen tè verveegen by Gecommitteerden, welke daar toe zullen vaceren in het Logement de Goude Leeuw, van dès Voormiddags negen uuren tot des Nademiddags om drie uuren, op dat van alles behoórlyk rapport kunne gedaan, en, door de Provifiönele RepraMènumten van het Volk van Zeeland, dusdanige maatregulen
g«-



C a6i )
genomen worden, ais zy zullen vermeerien te beboeren.
En op dat niemand, hier van, onkundig blyve, zal deze worden gepubliceerd en geafiigeerd, ter plaatfe waar zulks gewoon is te gefchieden.
Aldus gedaan en gearrefleerd binnen de .Stad Goes, den 2 September 1795, het eerfle Jaar der Bataaffche Fryheid, en aldaar gepubliceerd des Naderniddags ten vier uuren.
(Geteekend) J. H. APPELIUS, C. G. BYLEVELD.
No. 11. NOT ARIA AL PROTEST, vanwegens de gtfurcheerde Municipaliteit aan de Commisfie, geëxploiteerd*
Den eerften Notaris hier toe verzocht, zal, behoorJyk gciidutteerd met twee Getuigen, uit naam en van wegens de ondergefchrevene, als Leden der Municipaliteit dezer Stad Goes, zich vervoegen by- en aan de perfoonen van de Burgers Jan Hendrik Ap^elius en Cornelis Gerrit Byleveld, thans logerende en hun verblyf houdende in het Logement de Goude Leeuw binnen deze Stad, als met en benevens den Burger Coenraad Visfer Cz., zich noemende te zyn Gecommitteerden van de Provifionele Reprsfemanten van 't R 2 Volk



( 2Ö2 )
Volk van Zeeland; doch welker reörgaiiifatie nog nimmer door 't vrye Volk van Goes, en 't gantfche vrye Volk van Zeeland, is voor wettig erkent geworden, de ondergefchrevene in hunne opgemelde relatie, van Municipalitcits-Leden , met veel verwondering en , niet minder, verontwaardiging hebben moeten zien en ondervinden, dat de gemelde, zich noemende, Gecommitteerden, hebben kunnen goedvinden, quali op order hunner Committenten, op eene gantsch wcdcirechtelyke wyze, geweldadig, de ondergefchrevene in hunne wettige posten van Municipaiitits-Leden dezer Stad, op gisteren morgen , den 2 dezer maand September , op hunne Vergaderkamer ten Stadhuize dezer Stad vergaderd zynde, te furcheren, 't geen de ondergetekende , getrouw willende zyn aan hunnen eed en plicht, welke zy in handen der Kiezers, gekoren uit 't vrye Volk van Goes, op den 17 July laatstleden, (by hunne wettige aanilelling als zoodanige omzitting als zoodanige te houden tot den 19 Juny 1796) hebbende afgelegd en moetende nakomen, zulke wederrechtelyke en, op geweld (leunende, furcheüng van de zich noemende Gecommitteerden ecner noch niet volkomen wettig erkende Vergadering, niet hebben kunnen, mogen of willen aannemen; maar daar tegen , in hunne Vergaderinge, unanim door monde van hunnen Prafident, den Burgert. W. Egter, jegens dezelve furchering, aan de gemelde zich noemende Gecommitteerden hebben doen protesteren eri te kennen doen geven, dat zy ondergefchrevene, in hunne opgemelde relatien, in dit geval, vermits, de gere-
or-



( *<S3 )
organifeerde Vergadcringe van de zich noemende Reprsefentatrteft van Zeeland, noch nimmer was wettig verklaard door 't vrye Volk van Goes, of door't gantfche Zeeuwfche Volk, dezelve zich noemende Commisfie niet konden of vermogten, uitdien hoofde, te erkennen als volkomen wettig zyndc: dat de ondergefchrevene, in voormelde qualiteit, almede uit en ter zake voorfchr., by dezen de novo jegens gemelde handclwyze door de opgemelde, zich noemende, Gecommitteerden gehouden, jegens de ondergefchrevene,, met hun in hunne gemelde posten te furcheren, gehouden, als mede wegens 't wederrechtelyk doen inkomen van Franfche Troupes, zonder eenige de muitte voorweten of kennisie der ondergefchrevene, in hunne qualiteit, daar toe binnen deze Stad, op Zondag Namiddag den 30 Augustus, van Veere, of uit den Eilande van Walcheren, en Dingsdags morgen den 1 dezer maand September, beide jongstleden, van Driewegen in- of uit dezen Eilande van Zuidbeveland ingebragt, doen protesteren, en hun vorig mondeling gedaan protest wel expresfelyk te inhaleren jegens al't zelve, als mede jegens de wederrechtelyke onwettige aanftellinge ad interim van tien andere Perfoonen en Secretaris in hunne plaatfe, om gemelde qualiteit door die tien Perfoonen intusfehen te laten uitoeffenen, als geheel wederrechtelyk en onbegaanbaar met de Burgerlyke Vryheid en Souvereiniteit des Goesfchen en Zeeuwfchen Volks gedaan, alzoo dezelve zich noemende Commisfie, uit eene voor als noch niet geheel erkende Vergadcringe voortkomende, klaarblyR 3 kfrJ



( 264 )
kelyk daar door zich hebbende willen inmengen in 'i Sledelyke of Huishoudelyke beltuur dezer &tad < weikers vrye Volk, Souverein inden haren zyndc, hun nimmer noch wettig verklaard, of de gereör-anü'eerde Vergadcringe der Reprafentanten van Zeeland, van pen zy zeggen gecommitteerd te zyn, hadden gefanétioneerd; declarerende de ondergefchrevene, in hunne voornoemde relatie, aan gemelde, zich noemende, Gecommitterdcn uit de opgemelde Vergaderinge, met dit hun op nieuw gedaan protest, ter inliEerering van hun voorgaande mondeling protest, en van al het voren (taande, hun recht deswegens voor 't ganfche Zeeuwiche Volk, in hunne opgemelde qualiteit, wederrechtelyke handelwyze en furchering als Municipaliteit dezer Stad, en omtrent alles gehouden , te zullen vervolgenen doen brengen terplaatfe, daar de ondergefchrevene, uit hoofde voornoemd , zulks zullen vermeenen te behooren, om hun ondergefchrevene deswegens, uit hoofde voormeld, daar over zulk eene, tor herftelling hunner ten onrechte ontzette gefurcheerde posten van Mnnicipaliteits-Leden dezer Stad, en gefchonden waardigheid en eer, behoorlyke fatis. factie te bezorgen; protegerende voorts jegens dezelve , zich noemende, Commisfie, of Gecommitteerden, van alle vcrdire wederrechtelyke demarches, terzake voorfchr. reeds gedaan of nog te doen, en voorts van kosten, terzake dezes gevallen, en die hun omtrent hunne opgemelde qualiteit verder nadeelig zouden kunnen zyn, bereids gehad en geleden, en verder te hebben en te lyden, om die te verhalen, zoo als zal bevonden worden te behooren.
Poor



( 265)
Doet uw cxploict en protest in forma, laat, des verzocht, copie, en relateer ons uw wedervaren fchriftelyk.
Aclum Goes, den 3 September 1795. Het eer/Ie
Jaar der Bataaffche Fryaeid.
(Geteekend) A. W. Egt er, Prudent. E. H. Pipersberg, L. Krtkelenbcrg. C. Mispelblom. D. No'èl. A. van den Thoorn. ffenry Kabinet. Comelis Barbier J. Zoon. JVhrinus Gorsfe, G. van der Hoek.
Na gedane collatie, is deze met , deszelis origineel, onder my Notaris berustende, bevonden te accorderen.
Quod testor. J A-N DE F O U W, L. F. Not. Publ.
No. 12. COPIE AUT H ENT IC Q^van een Protest, door een aantal Burgers geteekend, tegen het gedrag der Commisfie, in het furcheren der Municipaliteit en aanftellen van eene Municipaliteit ad interim.
Burgers!
De ondergeteekende, alle Burgers en Inwoonders R. 4 der



C 266 )
der Stad Goes, betuigen ten hoogften verontwaardigd te zyn, door de gehoudene handehvyze van U L. op gisteren, als eene Commisfie uit eene Vergadering, wier reörganifatie, voor als noch, door het Souvereine Volk van Goes, geenzints voor wettig erkent is.
Wat aanbelangt de aanfteffing der door u benoemde perfoonen, wy verklaren, dat zulks volürekt llrydig is, met de Rechten van den Mensch en Burger, en dat zulk eene handehvyze, regen de Rechten van een vry Volk aandruischt.
Het Volk moet zyne Vertegenwoordigers, uit deszelfs midden, door een vrye Volksitem benoemen, en geen particulier perfoon, of perfoonen, heeft, of hebben de magt om aan een vrye Burgery, of vry Volk, Reprasfentanten op te dringen.
Zie hier onze gegronde aanmerkingen: wy proteite.cn tegen uwe handelingen, geftrekt hebbende de doQi'de vrye flem van het Souvereine Volk van Goes' verkozene Repngfentauten, in hunne posten te furcheren.
Wy eisfehen onze Reprafentanten te rug, en willen, dat zy in hunne posten herfteld worden, die hebben wy trouw gezworen, voor wettig en, door de vrye Item van het Souvereine Volk van Goes verkozen , erkend.
Wy willen, noch kunnen onzen eed, noch onze verklaring 3 nimmer breken of iptrekken.
Zie



( 267 )
Zie hier dat, het welk een notabel aantal Burgers van u eischt. Waar mede wy u toewenfchen Heil en Broederfchap!
Geteekend door twee honderd en twee Burgers.
Na gedane collatie jegens zyn originele , gefchreven op een Zegel van acht Huivers , heb ik ondergefchreven Notaris, binnen Goes reuderende , deze daar mede woordelyk bevonden te accorderen. Binnen Goes, den 3 September 1795. Het eerjle Jaar der Bataaffche Fryheid. Des Namiddags even twee uuren.
Quod attestor. G. VAN DER HOEK. Notaris.
No. 13. PROCES FE RB AAL, door denChirurgyn van Nieuwenhuile opgemaakt, aangaande de kwetfure van den Burger Hamer.
Ik ondcrgeteekende, Chirurgyn onder het Batt. van Zyne Roomsen Keizerlyke Armée, gezworen Chirurgyn en Accouchcur der Stad en Lande van Dendermonde, en tegenwoordig Chirurgyn Operateur, Artis Obftetricandi, Lector en Stads Vroedmeester te Goes inZeeland, Lid van de Nationale Academie der Wetenfchappen vanParys, verklaare mits dezen, eergisterenmidR 5 dag



( 26S )
dag circa één uur, met pcrmisfie van den Heer Jacabttt Lominicus, toen fungerend Bailliu der, Sta<j Goes, uit de Groote Kerk, die thans gefloten was, te zyn uitgelaten en gegaan naar den Gouden Leeuw' ten huize van Klaas Bosdyk, ter rcquditie van den Burger Jan Gerard de Wm Hamer, om hem aldaar zyne wonden te verbinden; verkiaare, onder eede, bevonden te hebben een kap van een fabel, op het op. perfte en flinker gedeelte van hét voorhoofdsbeen, doordragende tot op het been zelve, met doorfnydinge «m eenen tak van de arteria frontalis, waar door dezelve eene groote bloedflorting heeft gehadt, en verders eene contufie of frette knëufing op het flinker oog, oogfcheel en wynkbrauwe, en van achteren, twee dwarfche vingeren boven en bezyden het heilig, been, langs de flinker zyde,een Heek van een Bajonet, «raar door hy ook veel bloed heeft verloren, zynde alle deze wonden, voor zoo verre dezelve my ui'tterlyk toefchynen, niet doodelyk: hebbende gisteren bovengemeldcn Burger Hamer verbonden , in tegenwoordigheid van den Stads Doctor J. p. Qêre * en lieden verbonden te Wolphaarsdyk, flaandezyne wonden redelyk, doch hadt heden koorts. In teeken der waarheid, heb ik dit verklaarde, heden aan den Bailliu der Stad Goes, ter zyner informatie, willen iehriftelyk overgeven.
Actum Goes, den 29 Augustus 1795. Hei cerjïe Jaar der Bataaffche Fryheid.
(Geteekend) J. A. Nieuwenhuife.
No,



( 269 )
No. 14. PROVISIONEEL STEMMINGS REGLE MENT, voor deBurgeryder Stad Goes; gearrefteerd in de Volks-Vtrgadering, den 18 Juny 1795.
yüYHElDj GELYKHEID, BROEDERSCHAP.
Art. T.
De Stemgerechtigde Burgers, die vooraf in iedere Wyk behoorden opgenomen te worden by naam en toenaam, moeten alle boven de 18 Jaren zyn, mits niet onder de Weeskamer (taande, en bereid zyn het het volgende Declaratoir te doen en te teekenen, en, by weigering van dien, zullen dezelve de Wyk-Vergadering vreedzaam verlaten, en niet tot de (temming toegelaten worden.
Ik verklare de Gelykhei4 en de Vryheid, gegrond op de Rechten van den Mensch en Burger, ah de eeniqe iVetiige grond/lag van het Maatfchappelyk BeJfuur; alle Erfiy'ke /Vaardigheden, ah daar tegen 'firydende, te vei werpen; geene andere Form van Regeering te erkennen, dan die op deze grond/lag rust, en naar myn beste Wetenfchap, die gene, uit myne Mede-Burgers, tot Kiezers te zullen benoemen, welke ik daar toe het bekwaamst en meest gefchikst oor» deele.
Met uitfluiting: 1 3. Livrei- en Huis-bediendens.
3, Die van den Armen bedeeld worden,
3. A



( 270 )
3. Alle die het beduur over hun eigen zaken niet kunnen toebetrouwd worden; of den zuïken, die de openbare trouw, door bekeude onë'erlyke daden, hebben gefchonden.
4. Alle Militairen, die door het vorig Gouvernement zyn aangefteld en betaald.
5. Alle die minder als (?én Jaar en zes weken binnen deze Stad en Jurisdictie hebben gewoond, met uitzondering van de publyke Ambtenaren, en uitgeweken en vervolgde Patriotten, zoo 'er die beide mogten zyn.
6. Alle die zich hebben aangeboden om tegen de Franfche te dienen.
7. Alle gewillige teekenaars van Requesten, Smeckfchriften, het zoogenaamde Dank-Adres, enz., ten voordeele van de vorige Rcgeeringsform, en die hebben kunnen (trekken tot afzetting en removeering van waardige Burger-Regenten.
8. Alle die zich in de Jaren 1786 en 1787 en, na dien tyd, aan moord, plundering, roof, en. gruwelyke daden van geweld, hebben fchuldig gemaakt.
9. Alle die onder eenig arrest van de tegenwoordige Municipaliteiten, Juflitien of Volks-Reprafcntanten van deze Provincie leggen.
I l.
De Stemhebbende Burgers zyn verdeelt in vier
Wy-



( 271 )
Wyken, welker verdeeling (2oo als thans in de Burger Guarde plaats heeft) in dezer voegen is gefepareerd.
Wyk, No. e Van de Koepoort, de Wyngaard* ftraat, tot aan het St. Adriaansftraatje, de Manhuisftraat, de geheele rondte van de Groote Kerk, ds korte Kerkflraat tot aan de Beurs, de Kreukelmarkt, de Klokflraat, de lange kerkflraat tot aan het Katteen Wittepaardfiraatje , de Ganfepoortftraat, de geheele Voor ft ad, en het begin der Lange Vosftraat * tot aan de eerfte Ketting.
WyKj No. 2. DeWyngaardfiraat, tot aande Vlasmarkt, het St. Adriaansfiraatje, de geheele Vlasmarkt, de Beestemarkt, de Lange Nieuw/lraat, de 's Heer Hendrikskinderenftraat, met de daarin leggende Dwarsftraatjes, den Aprel van de Beestemarkt tot aan het Wapen van Zeeland,
Wyk, No. 3. De Lange Vosftraat, van de eerfte Ketting tot aan de Kleine Kerk, de beide Korte V)sftraatjes, de Papegaayfiraatjes, en het Wittepaardftraatje , de Lange Kerkflraat van het Katteftraatje tot aan de Groote Markt, en de Oostzyde van de Groote Markt.
Wyk, No. 4. Van de Kleine Kerk, den Armenhoek met de daar by zynde Dwarsftraatjes, tusfchen de twee Poorten, de Groote en Kleine Kaay, de gantfche Moiendyk, den Aprel van de Groote Markt, de West- en de Noordzyde van de Groote Markt.
NB?



C 272 )
NB. Buiten de Stads-Poorten, voor zoo ver de [nrisdiftie der Stad is, is gereguleerd na de nabyheid der Wyken, als: Wyk, No. i. buiten de Koe en Canfepoorten; Wyk, No. 2. buiten de 's Heer Hendrikskinderenpoort; en Wyk, No. 4. buiten de OostSlik- en Hoofdpoorten.
I I I.
Elke Wyk, komt op één en dezelfde tyd te famen: No. 1. In de Franfche Kerk. —— 2. In de Preekkerk der Groote Kerk. —— 3. In 't Choor der Groote Kerk. —— 4. In de Kleine Kerk.
En zal de Vergaderplaats der vier Wyken, 10 minuten na den tyd by de Oproeping bepaald, gefloten worden, en niemand van de Stemgerechtigden zal dan meer binnen gelaten worden, om alle verwarring voor te komen.
I V.
Wanneer de Stemhebbende Burgers moeten opgeroepen worden, zal het gefchieden één dag te voren, door trommelflag.
V.
De Wyken te famen komende, mag niemand gewapend daar verfchynen, en, vergaderd zynde, zullen, na de ceremoniële verrichtingen van de daar toe geauthorifeerden, direct verkiezen één Prefident en twéé Secretarisfen, die de Verklaring Art. z. aan de geza-
inent*



C 273 )
mentlyke Stemhebbende Leden dén cn andermaal zal voorlezen , en hun afvragen of zy dezelve hebben verdaan en begrepen , zoo ja, dan overgaan tot het opteekenen der (temmen., na dat het hun nogmaals hoofd voor hoofd is afgevraagd, of zy by die Verklaring blyven en daar volkomen mede indemmen»
V I.
De vergaderde Wyken aldus te faam gekomen, zullen direct overgaan tot het benoemen van 6 Kiezers., uit ieder Wyk, die zullen aanblyven tot dien tyd toe, dat, by eene Nationale Conventie , een Algemeen Beduur over de geheele Répnbïicq zal zyn bepaald, ten zy dat hier mede, meer als één Jaar verliep, in welk geval gemelde Kiezers hunne werkzaamheden geëindigd hebben, en zal als dan de aandelling wederom op grond van die Reglement gefchicden.
V I L
De Kiezers zullen benoemd worden met befloten briefjes, met den naam van den Stemmer onderteekend, en niet by mondelyke demming: en zoo 'er mogt verzuimd worden het briefje te onderteekenen, zal hei: niet in aanmerking komen ; doch zoo hy niet kan fchryven, dan zal zoo iemand aan éénder Secretarisfen,ia dilte, opgeven, welke perfoonen hy tot Kiezers nomineert. — Poch zyn niet verkiesbaar eenige Leden van het actueel Beduur, zoo der Municipaliteit, Juditie en Sulbalterné Collegien; ook geene die eenige Stads bediening btkleeden; als mede ook die niet,- die in da Wyk Vergidering niet tegenwoordig zyn, mogen tot Kiezers worden benoemd.
VUL



( 274 )
V I I L
De Prefident of Voorzitter, Art. 5. vermeld, zal de prefent zyiide Stemgerechtigden, hoofd voor hoofd, oproepen, de Verklaring Art. 1. geplaatst, in zyne handen doen afleggen: dan zal elk zyn gefloten en tnegevouwd briefje inleveren, terwyl de Burgers, tot Kiezers benoemd , onmiddelyk door de Sccretarisfen zullen worden opgetcekendj
I X.
De meerderheid van Stemmen beflist wie tot Kiezers zyn benoemd, cn , by gelyke Stemmen, beflist het lot.
X.
Geene der benoemde Kiezers mogen zich aan dien Post ontrekken, of zoo zy zulks doen, kunnen zy nimmer of ooit, tot eenigen Post, hoegenaamd, benoemd worden. — Als mede, zoo de Kiezers, of één Kiezer, ontrouw bevonden word te handelen, en z?ch niet gedragende overéénkomflig het afgelegde Declaratoir , zullen van dien toebetrouwden Post worden ontzet, en nimmer tot eenigen Post, hoegenaamd, kunnen benoemd worden, zynde als dan gerekend het vertrouwen der Burgery verloren te hebben.
{Het Vervólg in No. 18.)
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLauds Drukker, a 3 ftuivers; en voorts alom te bekomen.



HISTORISCH
DAGBLAD
VAN
ZEELAND. N°. 18.
{Het Vervolg van No. 17.)
x i
D e zes Burgers, die in iedereWyk de meeste Stemmen hebben , zyn Kiezers, en, uit die zes, zyn dé twee, die weder de meeste Stemmen hebben , werkende Kiezers, de andere rustende; doch, by vacature van één of meer werkende Kiezers, vervangen die gene, die, uit de rustende, de meeste Stemmen gehad heeft, hunne plaats. — En leggen de werkende Kiezers, (zoo als ook die by vacature werkende word) in handen van den Voorzitter en twee Seerctarisfen, dé? volgende Verklaring af:
Ik verklare j volgens de infpraak van myn geweien , iny, als Kiezer, vanmynen plicht te zullen kwyten, erit
8 %uM



zonder aanzie» des Perfoons, na myn beste weten, m Vttegenwoordigers dezer Burgery, alleen te zulkn kiezen zoodanige Burgers, van wier ecrlykheid, gezondverftand, en beproefde Vaderlandsliefde, ikmy overtuigd boude, en waar van ik, op goeden grond, kan verwachten, dat-zy de Gelykheid, de Fryheid, en de Rechten van den Mensch en Burger, zullen handhaven en verdedigen, en geenzints de zulke, ■waar -van ik zoude kunnen vermoeden , dat zy het vernietigd Stadhouderlyk of Ariftocr atisch Bef uur zyn toegedaan.
En hier op fcheid de Wyk-Vergadering.
XII.
De acht werkende Kiezers, uit de 4 Wyken , voorden van een behoorlyk getuigschrift, (hieronder geïnfereerd) zullen zich, ten eerden, na het Stadhuis begeven, in een kamer, hun, daartoe, aamewy/en , en zullen direct benoemen, uit de 16 rustende Kiezers, één Secretaris voor hunCollegie, die, zoo als de Kiezers zelve, één Jaar blylt fungeren ; en zal den verkooren Secretaris, in handen van de acht Kiezers, direct afleggende Verklaring, die de Kiezers zelve hebben afgelegd, ten einde, by gelyke Stemmen der Kiezers, eene beflisfende keuze te doen. — En zal voor Pra;fulent der Kiezers fungeren , de eerde drie maanden, ,die gene, die, in Wyk No. 1. de meeste Stemmen heeft gehad; de tweede drie maanden, die in Wyk No .2. de meesre Stemmen hadde; en zoo by vervolg No. 3. en No. 4.
Het



(277)
Het getuïgfchrift, hier voren gemeld, moet aldug luiden:
De Burgers, met naame
zyn door de Wyk No. . . . benoemd tot Kiezers voor dezelve.
Preefident der Wykvergadering No. . . <,
Schryvers»
Goes i
XIII.
De Kiezers, als Art. 12. vermeld, vergaderd zyttde > Verkiezen terftond, by meerderheid, eerst een Maire , vervolgens twee Secretarisfen , die de beide Collegien van de Municipaliteit en Juftitie zullen bedienen; vervolgens de Leden van 't Committé der Juftitie en dan de Leden der Municipaliteit; doch, by vervolg in't oog te houden, dat eerst uit het voorig of afgaande Beltuur, moeten kiezen vier aanblyvende Municipalen en twee Juftitie Leden, ten einde de loop der zaken in beide Collegien door een geheel nieuw Beftuur niet worde geftremd: en eindelyk de Wees-beftuurders en Landrecht-beftuurders, deze zullen beftaan, ieder uit vier Leden; en Rechters in Kleine Zaaken, dit Col* legie zal beftaan uit vyf Leden: doch moeten de Kiezers wel verdacht zyn, dat zy niemand mogen verkiezen in één en het zelfde Collegie, die eikanderen nader dan in den derden graad van bloedverwandfchap beftaan; en niemand der Burgers tot Leden der Municipaliteit of Juftitie te verkiezen, dan den ouderdom van 22 Jaren bereikt hebbende, en die hun eiS 2 gert



( *7S )
gen zaken waarnemen en geregeld beftuüren; zullende de Subalterne Collegien de vryheid hebben, uit bun midden een Prafident te benoemen; en een Secretaris van de Collegien van Municipaliteit en Juftitie, zal mede genoemde drie Collegien bedienen.
X I V.
De acht Kiezers, mogen geene van hun, tot eenige Posten verkiezen, maar wel uit de vyftien rustende Kiezers.
X V.
De meerderheid van Stemmen, zal de keuze van de Kiezers beflisfen ; en , by gelyke Stemmen , decideert, zoo als Art 12. word gezegd, de Secretaris het lot; en zal naauwkcuiïg aanteekening gehouden worden'van die gene, die, na de benoemde Pcrfoonen, de meeste Stemmen hebben, om, in geval van volftrekte weigering van een benoemden, te dienen tot plaatsvervuilers.
X V I.
De benoemde Perfoonen zullen, terftond na hunne benoeming, door één of meer Stadsbodens worden geconvoceerd, en, in handen van de Kiezers, den volgenden Eed afleggen:
"Ik belove en zwere, dat ik de Gelykheid, de Vry „ heid en de Souverainiteit des Volks, met de onver„ vreemdbare Rechten van den ïïlensch en Burger, „ zal helpen voorftaan, handhaven en verdedigen; „ het welzyn, de rust en veiligheid dezer Burger y, „ in myne betrekking, en na myn vermogen, be-
„ vor-



( 279 )
„ vorderen en, zoo veel in my is, mynen Post over„ cenkomjiig deszeifs aart, getrouwelyk waarnemen"
XVII.
De nieuw aangeftelde Municipaliteit zal, zoo fpoedigmogelyk, by Publicatie, bekendmaken de naamen der Burgers, in hunne, en alle andere aangeftelde Collegien.
X V I I I.
De op nieuw gekoren Maire, Rechters en Repra:fentanten blyven in funftie tot den tyd toe, dat by eene Nationale Conventie een algemeen Beftuur over de geheele Repuhlyk zal zyn bepaald, ten zy dat hier mede meer aan dén jaar verliep, in welk geval gemelde Leden van 'net Provifionecl Beftuur, maar voor één Jaar zullen fungeren; en als dan de aanftelling wederom, op grond van dit Reglement, zal geichicden.
X I X.
De Voorzitters der Wyk-Vergaderingen, met deSecretarisfen, blyven dezelven tyd fungeren als de Kiezers, Alt. 12.
X X.
Deze vier Voorzitters der Wyk-Vergaderingen; bekleeden intusfehen den Post van Wykmeesters, om, in ieder Wyk aanteekening te houden van de Stemgerechtigde Burgers, die zich met der woon in of buiten de Wyk begeven; moetende dit met communicatie doen van de Armmeesters van de Wyk, daar hy Wykmcester van is.
S 3 ^ol'



( a8o ) XXI.
De acht Kiezers zullen met den Secretaris een Collegie uitmaken, zoo als Art. 12.. word vermeld, en waar aan de Municipaliieit, Juftitie, of de Subalterne Collegien, zich by Deputatie zullen moeten addresferen, om by vacature van één of meer Perfoonen in dezelve, die te vervullen op den zelfden voet als Art, 13. word gezegd.
XXII.
Twee Kiezers, uit de agt werkende te deputeren, gullen het recht hebben om de Vergadering der Burger-Repraelèntanten by te wonen; edoch zonder Stem te hebben; en zullen ook vryheid hebben om de Stads en Staaten Notulen, zoo dikwils hun goeddunkt, na te zien. Deze Kiezers zullen dén maand fungeren, en zullen dan, door twee andere daarop volgende, worden vervangen; deze gedeputeerde Kiezers zullen, na den afloop van hunne Commisfie, en dus iedere maand, een convocatie van de werkende Kiezers doen beleggen, en daar verflag doen van al het gepasfeerde op de Vergadering der Burger-Reprafentanten, ten einde daar van de Kiezers (is 't nood) de Stemhebbende Burgers kennis kunnen geven, van de genomen of noch te nemen befluiten.
XXIII.
De Kiezers één Jaar gefungeerd hebbende, (ten zy eene Nationale Conventie een beperkter Regerings-Re^lement intusfehen bepaalde) zullen niet mogen worden verkoren, voor na twee Jaren rustende te zyn
geweest, . '



r 2811
No. 15. PROVISIONEEL REGERINGSREGLEMENT, roor de Stad Goes; gearrefteerd in de Burger-Vergadering, in de Groote Kerk, den 18 Junj 1795.
VRÏHEID j GEI.YKHEID, BROEDERSCHAP.
Art. li
De Regecringsform van deze Stad zal provifioneel, blyven, zoo als in dit Plan ftaat uitgedrukt, zoo lang de herfchepping der IJataaffcbe Republyk voltooid, en het beltuur van alle derzelver decleu zal bepaald en geörganifeerd zyn.
Het Provifioneel beftuur dezer Stad zal beftaan uit twee van eikanderen afgezonderde Collegien , het eene van Politie, het andere van Juftitie.
I I I.
Het Collegie van Politie zal den naam dragen ytm Municipaliteit, het andere het Committé de Juftitie. IV.
De Municipaliteit zal beftaan uit elf Leden, onder welke gecnerlei bepaalde rang van Voorzitting, of Stemming zal plaats hebben; het lot zal voor de eerfte maal ieder zyn zitplaats aanwyzen, en in een tweede Vergadering zal hy, die in de eerfte, eerst gezeten heeft, de laatfte zitten, en zoo vervolgens, by opfchuiving en afwisfeling. ■ V.
Het Committé de Juftitie zal beftaan uit zeven Lö* S4 den,



( 282)
den, de Maire hier onder niet gerekend, en zullen deze mede geen bepaalden rang van Zitting of Stemming in acht neemen, dan alleen die liet lot hun zal aanwyzen.
V I.
De Leden der Municipaliteit benoemen uit hun midden, een'Prrcfident voor den tyd van één maand, gcduurende welken tyd hy het werk verricht, het geen voormaals aan den Regerenden Burgemeester ofMaire was gedemandeerd, en doorhem wierd uitgevoerd, met uitzondering nochtans van het benoemen van Officianten voor de Stedelykc Bedieningen.
V I I.
Aan het hoofd van het Committé' de Juftitie, word, door de keus der Burgery, geplaatst een Maire, om den post van Bailliu te vervullen; op den zelfden voet, geJyk de Bailliuagie, by vacature, door den Regerendeii Burgemeester werd waargenomen.
VIII.
De Maire zal de vryheid hebben van zitting, en een adviferende Item in het Collegie der Municipaliteit.
I X.
Het Committé de Juftitie benoeme uit hun midden, een Voorzitter voor het ganfche Jaar, die tevens deu M aire by ziekte of abfentie zal vervangen.
X.
Pm tot Lid der Municipaliteit, tot Maire of Rechteji verkooren te worden, behoeft men geene andere
yerr



( 233 )
vcreischten te bezitten dan die in het geaïredeerde Stemmings-Reglement liaan uitgedrukt, benevens erkende bekwaamheid en deugd, de eenige grondflagen van het billyk vertrouwen der Burgery.
X L
De Leden der Municipaliteit, de Maire en Rechters, worden aan gefteld voor één Jaar, te rekenen van den dag af, dat het nieuw beduur deszelfs funétien aanvaard, na welken tyd Zy allen, van zeiven los zyn* de, zullen te rug keercn in den fchoot der Burgery: echter met dien verdande, dat zullen blyven continueren vier Leden uit de Municipaliteit, en twee uit het Committé de Juftitie, kunnende tevens de Maire insgelyks aanblyven , de Burgery zulks goedvindende, door haare Kiezers te doen bepalen; de genoemde en verkozen Leden van het Provifioneel beduur, zullen, gedurende het bekleeden van hunne posten, hunne woonplaats binnen deze Stad moeten hebben. X I I.
Aan de Municipaliteit en Committé de Juftitie , worden toegevoegd twee Secretansfen ofMiniders, insgeïj cs provifioneel voor één Jaar, en door de vrye keus der Burgery te benoemen, om de post der voormalige Penfionarisfen waar te nemen.
XIII.
Geene Leden der Municipaliteit, Maire of Rechters , benevens derzelver Miniders, zullen eenigerlei recognitiën voor het aanvaarden hunner posten behoeven te betalen.
S 5



( 234 ) X I V.
Zy zullen ook niet verantwoordelyk zyn voor de handelingen of adminiltratie van het vorig beduur, mits, zoo fpocdig mogelyk is, opening gevende, of 'er middelen uitgedacht en fpoedig zullen daar gelteld worden, om de Stads Finanticn te verbeteren.
X V.
Alle zoodanige winstgevende Ampten, die, voorheen aan de Regering waren geaccrocheerd, keeren te rug in den fchoot der Burgery; en blyven alleen, aan den post van Leden der Municipaliteit, of Committé de Juftitie, vast gemaakt zoodanige Commisfien, die voldrektclyk, door Leden van het Stedelyk beftuur, moeten worden waargenomen.
NB. Een publick Amptenaaris, evenzeer, als andere verkiesbaar tot Lid der Municipaliteit, of Committé de Juftitie; daar toe verkoren zvnde, behoeft hy zich niet van zyn Ampt te Ontdaan, indien het zelve met de Regeringspost niet incompatibel of drydig is,- maar hy heeft als Lid der Municipaliteit of Committé de Juditie geen meerder recht tot eenig Stedelyk Ampt, dan alle andere Burgers.
XVI.
De gratificatiën en toeleg, die aan de Leden der Municipaliteit en Committé de Juditie, wegens hunne moeite en tydverlet zal worden toegevoegd, zal nader worden bepaald; dezelve zullen berekend worden , na mate Stads Finantién zullen kunnen lyden en toelaten, of wanneer, met communicatie van de Rc-



( 285)
prEcfcntanten des Zecuwfchen Volks, eenig voordeelig Fonds zal kunnen uitgevonden worden.
XVII.
Het Ovcr-Dckenfchap der Gildens word afgefchaft, en kan de Municipaliteit, ingeval zulks noodig is, een Committé tot de zaken der Gildens, uit haar midden benoemen.
XVIII.
Daar alle Stedelyke Privilegiën, Costumen, Ordonnantiën en Keuren, voor zoo verre zy ftrydig zyn met de aangenomen beginfels van Gelykheid, Volksvertegenwoordiging, en de onvervreemdbare Rechten van den Mensch en Burger, natuurlyk moeten gehouden worden voor afgefchaft en vernietigd, zoo word aan de Municipaliteit wel ernftig aanbevolen de Stedelyke reforme, in alle de takken en deelen van het Stadsbeftuur.
X I X.
De Municipaliteit heeft derhalven vrye befchikking, over alle Stedelyke Ampten en Amptenareu, om daar in zoodanige veranderingen en verminderingen te maken, als de goede Policie, het vertrouwen der Burgery, en den aart der tegenwoordige Revolutie, zullen vorderen of wettigen.
XX.
Geene Ampten, Officien of Bedieningen, zullen mogen begeven worden anders dan door het ganfche Lichaam der Municipaliteit; welke in dezen, behalyen op de bekwaamheid der Voorwerpen, vooral ook acht zal liaan op derzelver Vaderlandsgezinde denken



C 286 )
en handehvyze, gelyk mede, of zy het Declaratoir der Wykvergaderingen hebben ondertekend, zonder dat aan eenig Lid, eenige recommandatie of voor. Helling zal competeren.
XXI.
Wanneer eenig Ampt vacant is, zal daar van op eene behoorlyke wyze aan de Burgery kennis gegeven worden; en alle die naar het zelve Haan, zullen binnen een bepaalden tyd zich als Sollicitanten moeten aangeven.
XXII.
Iemand een Stedelyk Ampt of Bediening bekleedende, ten bedrage van ƒ300. en daar boven in 't Jaar, zal dat Ampt of Bediening moeten afllaan, indien hy tot een anderen of beteren Post word aangefteld.
XXIII.
Van nu voortaan zal ieder Stedelyk Amptenaar of Officiant, zyn Ampt of Bediening in eigen Perfoon moeten waarnemen, en zich alleen ten zynen huize en op zyne kosten, door één of meer Comptoirbediendens mogen doen asfiltpren.
XXIV.
Eene Commisfie van twee Leden, uit de acht Kiezers door het Volk benoemd, volgens het Stern-Reglement Art. 22. zullen den toegang hebben tot de Vergadering der Municipaliteit en die van het Committé de Juftitie, en daar alleen maar oog- en oorgegetuigen zyn, en in geenen dcele de vrye deliberatien -van die Committés mogen ftoren, of hinderlyk zyn.
X X V,



C 287 y xxv.
Alle verdere huishoudelyke en andere fchikkingen, tot bevordering der goede Orde, Politie, en van het Algemeen Welzyn, overéénkomftig de thans aangenomen beginfels van Maatfchappelyk Beduur, worden overgelaten en aanbevolen aan de Municipaliteit.
No. 16. MISSIVE door de Commisfie, by hun vertrek, aan den Franfchen Commandant gefchreven.
EGALITÉ, LIBERTÉ, FRATERNITÉ.
Les Repréfentans de la Zélande, en misiion a Goes, au Citoyen de Rez, Commandant des Troupes Francaifes.
Citoyen Commandant! Nons vous prévcijons, que nous partons aujourd'hui pour Middelbourg, pour faire notre Rapport a 1'Asfemblée des Repréfentans, d'oü nous comptons retourner ici, pour fuivre leurs intentions ultérieures. Nous nous asfurons, que vous continuerez a prendre les mefures nécesfaires pour le maintien du repos public , et que vous préviendrez tout rasfemblement extraordinaire de la Garde Nationale; nous vous invitons, en cas qu'elle aye fimprudence de fe porter a des démarches dangereufes, qui ne permettroient pas de le laisfer fur pied, de vous concerter avec la Municipalité Provifoire fur les mefures a prendre, et même, en cas de befoin, fur le desarmement des malveillansj en vous recommandant d'ufcr, a leyr égard,
de



C 288 )
de teute la prudence et de tout le mdnagement, que les circonitances vous didterom, et nous vous prions en gdndral, de reconnoitre la Municipalitd Provifpire comme la feule autorité conffitude, et de continuer* a conferer avec elle, comme pur le pasfd, fur les objects qiu vous concernent mutuellement.
Nous faifisfons cette occafion, Citoyen! pour vous répéter, combien nous avons lieu d'être fatisfait de la prudence, de 1'activité et du zdle, qöe V0lIS avez deployez pendant notre féjour a Goes, et pour féconder les grandes mefures, que nous avons été obligés de prendre, pour maintenir Ja dignlté de la Re préfentation Provinciale; nous reconnoitrons volonfiers, que c'est peut être a votre conduite ferme et moderée, que nous fommes redevables de la parfaite tranquihté, qui a eu lieu pendant nos opdrationsnous en ferons un Rapport a nos Committans, .qui ne devra Être que vrai, pour vous concilier leur cstime et leur afTedtion, qui „e p0urra que vous ^ plaifir; au cas que vous mettiez quelqne prix a !e nótre, nous vous asfurons qu'elle vous est acquife et nous vous prions de faire participer vos Officiers et la brave Troupe Francaife, i nos fincères remercimens.
Salut et Frateniité! (Etoit fignd) J. H. APPELIIJS Goes, C' °- HLEVELD,
Ie 3 Sept. 1795. VAn premier 4e la Liberté Batave.
Ver.



( 289 )
Vertaling van den vorenfaanden Brief.
GELYKIIEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Volks-Vertegenwoordigers van Zeeland, afgezonden naar Goes, aan den Burger de Rez, Commandant der Franfehe Troupes.
Burger Commandant! Wy berichten U, dat wy heden naar Middelburg vertrekken, tot het doen van ons Rapport aan de Vergadering der Rcpraefentanten, van waar wy meenen naar hier te zullen te rug komen, om derzelver verdere bevelen uit te voeren. Wy houden ons verzekerd , dat gy zult voortgaan met het nemen der noodige maatregulen tot bewaring der openbare rust, en dat gy alle buitengewoone Vergadering der Nationale Guarde zult voorkomen; wy verzoeken U, om, ingevalle dezelve de onvoorzichtigheid had, om gevaarlyke ftappen te begaan , die niet zouden toelaten dat dezelve gewapend bleef, met de Provifionele Municipaliteit, omtrent de te nemene maatregulen, in onderhandeling te treden, en zelfs, ingeval van nood, over de ontwapening der kwaadwilligen; terwyl wy U tevens aanbevelen, om, ten haren opzichte, met die voorzichtigheid en infchikkelykheid te werk te gaan, welke de omftandigheden U zullen aanraden en, in het algemeen, verzoeken wy U, de Provifionele Municipaliteit te erkennen voor de eenige geconftitueerde Macht, en dat gy voortgaat, om, zoo als gy tot hier toe'gedaan hebt, met haar te handelen omtrent het geen U onderling zal aangaan.
Wy



( =90 )
Wy riemen deze gelegenheid waar, Medeburger.' om U te herhalen, hoe veele redenen van voldoening wy hebben over uwe voorzichtigheid, werkzaamheid en yver, welke gy, geduurende ons aanwezen binnen Goes hebt ontvouwd, om de groote maatregulen te onderdennen, die wy genoodzaakt zyn geweest te nemen, om de waardigheid der Provinciale Vertegenwoordiging te handhaven; wy zullen gaam erkennen, dat het Uw ftandvastig en gematigd gedrag is, waaraan wy de volmaakte rust verfchuldigd zyn, die, geduurende onze werkzaamheden geheerscht heeft; wy zullen daar van een Rapport aan onze Committenten doen , het welk Hechts na waarheid zal behoeven te zyn, om U van derzelver achting en genegenheid te verzekeren , die U niet dan aangenaam zyn kunnen; indien gy eenigen prys op de onze mogt dellen, wy verzekeren U dat gy dezelve verkregen hebt, en wy verzoeken U uwe Officieren en het braaf Fransen Guarnifoen, in onze hartelyke dankerkentenis te doen deelen.
Heil en Broeclerfchap! (Geteekend) J. H. A P P E L I TJ S.
C, G. B Y L E V E L D.
Goes,
den 3 September 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.
Elk Nommer van dit Blad word uitgegeven te Middelburg by isaac de winter, 'sLands Drukker, a 3 Huivers; au voorts alom te bekomen.