500
A 13












GELYKHEID, Ao. 175)6.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID.
No. 21. Kü C O ü R I E R. A ■
den 5 July.
(het tweede Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfcbap.')
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Appingedam by B. Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, ^Ldolf Balhof; Nieuwolda, fVetmko Jurjens ; beneden Pekel Aa, Hart» J. Middel; Zwolle, M. 7>/en Zoon- Deventer J.N.Stitzinger ; Campen, J. T. Brok; te Leeuwarden, ^i.Jeltema, en verder alöm, voor den prys van ee*'Stuiv '
Proeve myner gedachten over de Een en Onverdeelbaarheid der Republiek aan Jan Gorecht,
(Vervolg en Slot van No. 21.)
flk^F1^ (Wanneer ik my de Nationale Vergadering verIr* \*%7 ^1 tegenswoorc%e 5 dan befchouw ik in dezelve j! yV _j ^en Bronc' van de Een en Onverdeelbaarheid ■nl (F der Republiek. Wanneer ik deze gedachten
«i^ïtr-lr^ï» niet aanncme, dan is my de geheele byeenkomst dezer Vergadering een raadzel, en ik 'weet niet waartoe dezelve dienen moet. Zullen de leden der Republiek eene familie een huisgezin zyn, dan moeten hunne Vertegenwoordigers ook maar een doel een belang hebben, namcntlyk: het "geheele Volk zo vry en zo gelukkig temaken, als her by mogelykhe'd worden kan, Zy moeien in hunne werkzaamheden flechts eene Bataaf fche Republiek maar geen_zints, de oude Confederatie der onderfcheidene Provinciën kennen, de welvaart van het geheele Gemeene-best alleen bevorderen en de Provintiale, als het ware, vergeten , zig niet aanmerken als afgevaardigde van Holland, Zeiand, Stad en Lande enz. met last om de belangens van deze Proviutien in 't byzondere en alleen waar te' nemen , zo als dat by de voormalige Hoog Mogende was, maar als afgevaardigde van ene Een en Onverdeelbaare Republiek die gecnp Provintiale betrekkingen kennen. Is dit hun plicht, en het fondament hnnner byeenroeping, dan volgt de vraagè of de Vergadering aan dezen algemeenea gronlflag tot hiertoe voldoet, of dit ook niet het oogmerk van het Volk of eigentlyk derzelver Reprefentuntcn is geweest by de tezamen ftelling der Conventie? Ik mecne van Ja! my ontbreekt op dit oogenblik be; Reglement waarop de Nationale Vergadering byeengeroepen is, om dit na den letter en geest te kunnen bewyzen, waa. wanneer my myne memorie niet ontrouw is geworden dan meen ik, dat aan ider Lid voor het nemen van zitting, duidelyk is afgevraagd :
Of hy zig houd voor een ■wettig verkoren Vertegensvoordiger van het geheele Volk van Nederland?
Of hy erkend, verantwoordelyk te zyn, aan het geheele Volk van Nederland?
Of hy alles zal doen -wat een goed en getrouw Representant van het Volk verplicht is te doen,?
En hierop Ja gezegt hebbende, is ider Lid ook gehouden, niet de byzondere belangens van een enkel Provintie, maar van de geheele Republiek waartenemen. Hiervan dan de vryheid , dat het Volk zonder bepaling van Provintie of
plaats over de geheele Republiek, zyne Reprefentanten heeft gekozen, hiervan dan ook de verautwoordelykheid der Reprefentanten aan hetzelve..
, Wanneer deze redenering niet doorgaat, dan weet ik niet wat Voor ene ik aannemen moet, om te bewyzen, dat de Een enJDnverdeelbaarheid onafgefcheiden aan de Nationale Vergadering is, en teffens het eenigfe middel moet zyn, om alle gebreken van ons vorig Regeerings bewind te doen ophouden en* ene betere met het Volks geluk overeenkomend bef uur, in derzelver plaats te ftellen.
'De Burger Gorecht zal derhalven zyne zwarigheden ten opzigte der Een en Onverdeelbaarheid op eenmaal opgcruimt vinden, wanneer hy flechts de oude Provinciale oppennacht, het Collegie van de voormalige Hoog Mogende en het zogenaamde Stadhouderlyke band der Unie geheel wil vergeten, en in derzelver plaats deze gedachte aannenr,-: de Republiek is Een en Onverdeelbaar, derzelver Leden een huisgezin , öTeszeifs P'ertegenswoordigers geene Provinciale afgevaardigden , maar Reprefentanten van het geheele Nederlandfche Volk. Holland kan hen derhalven niet aangenamer zyn als Sta dm h^ande, zy zyn gehouden het welzyn van de laatfle Proviïmie even zo hariclyk te bevorderen, als van Holland, Zeiand goalie ovrigc Laiidfchappcn. ^m
Ik kome nu tot de twede en derde vrage van den Burger Gorecht: hoe zal het met de belastingen gaan? zal hier by de behoor lyke evenredigheid in acht genomen? zal er onderfcheid gemaakt worden, tusfehen vruchtbare en onvruchtbare Landeryen? tusfehen Imvoonderen van deze en andere Provintien? of zal alles even geJvk betalen? J
Wie zal over dit alles uit [pr aak dom? de Nationale Vergadering? maar het ' gr ooife gedeelte der Leden kent onze Jituatie niet, hebten onze Provintie zelfs nooit gezien, lopen wy derhalven niet gevaar uit Onkunde of Eigenbelang te hoog aangeflagen te worden?
Ik hebbe alle deze vragen by malkander gevoesd, om zo veel te gefchikter tnyne aanmerkingen daarop te 'kunnen laten volgen.
Wanneer ik met de Nationale Vergadering de Een en Ondeelbaarheid aanneme, dan vervallen alle Provintiale territoire en verdere betrekkingen en met dezelve ook alle de bovenaangehaalde zwarigheden van den Burger Gorecht. — De geheele Republiek word dan een Lichaam en even als Frankryk, in onderfcheidene Departementen en Districten gcrangfehikt
Oconomie , Bouwkunde, Landmeetkunde, kennis van plaaizeïyke ligging, Finant teelt en Cvtnmercieele betrekkin-



Kngej^j Zeevaart, met een woord alles moet by dit grote
werk zig verenigen, om aan dg Nationale Vergadering zodanige Plans of Rapporten aantebicden, waardoor zy, of die genen die de belastingen moeten regelen,' in de mogelykheid gefteld worden, om, als het ware, mcteenopflag van het oog, de geheele Republiek te kunnen overzien, en n\et dcszelfs ligging, Producten, Inkomften, vrucht en onvruchtbaarheid, Koophandel, Zeevaart, Fabricquen en Populatie zodanig bekent worden, dat het byna geen moeite, ten minlten gecne onoverkomelyke moeite Kosten zal, om de belastingen dor onderfcheidene "Landen , na derzelver voor of nadelige ligging, cultur, vruchtbaarheid, inkomften, koophandel, zeevaart en volksmenigte, volgens het voorfchrift der volmaakfte Gelykheid te regelen.
Op deze wyze kan de'ttlgemeene welvaart ook in het ftuk der belastingen bevordert worden, ^wanneer de Republiek Een en Onverdeelbaar is verklaart: hiertoe kan verdergaan onze zydc zeer veel worden bygedraagen, byzonders zyn\djc. Leden' der Gommis (ie tot het formeerenvan eene Cokjiitntie van deze Provintie in de fchoonfte gelegenthcid, om tot 'tvolk waare wëlzvjp zo verre deze provintie betreft de voordel igftu Hand te biedenaan hun is immers de Taak opgedragen , om eene Conftitutie gegrond op de een on onverdeelbaarheid dezer Provintie te formeeren. Maar ene Provintiaale Conftitutie kan na myn inzien evenwel niets Én- : ders zyn, ais eene voorlichting' of bydrag lot de Bataafjekei want anders zouden wy eene Conftitutie in een Conftitutie maken, en in hetzelve zwak vervallen van eene Regeering in eene Regccring te (tellen, waarvan de gevolgen onberekenbaar zouden kunnen worden, ten minlten, zeer licht eene algemeene verwarring en nieuwe verdeeltheid na zig (kepen. Zodanig geval heeft thans min of meer in de Provintie van Overysfels plaats, alwaar ene dicrgclvk Provinciaal Regeerings Reglement of Conftitutie geformeert is geworden. Maar de tcgenswoordige verlichte en Volksgezinde Municipaliteit van Campen heeft hetzelve als op.be- • flaanbanr met de Een en onverdeeldheid der Bataaffche Republiek, geheel en al verworpen, en het volk van Campen over dit ftuk niet eens willen oproepen maar zig aanftonds daarover by de Nationale Vergadering geaddresfeert. Deventer , Zwolle, Hasfelt, Vollenhoven en verfcheidene plaatz--.n van het: platte Land, zyn hun daarin gevolgt.
Ondertusfchen hoe het zy, de Burger Gorecht keil r.amyn inzien gerust zyne zwarigheden vaarwel zeggen en wel verzekert zyn, dat by eene aanftaande belastingen, op grond van Een en onverdeelbaarheid (om my van deszeifs eigen woorden te bedienen) de Koopman te Groningen of Franeker in de opbrenging van Lasten niet gelyk zal gefteld worden met
een Koopman te Amftcrdam of Enkhuizen. DatdeAVW-
boer in de betaling wel zal ondertcheiden worden van den f-Vold en Veenboer—en dat by de taxatie der Landeryen wel zal opgemerkt worden, ot dezelve in Sapmeer of in V O/dampt of elders liggen, voor 't ovrige gelove ik, aan den Burger Gorecht nog wel te durven verzekeren, dat die genen, dewelke hierover uitfpraak zullen doen, het zy de Nationale Vergadering of eene Commislie uit dezelve, wel zullen weten, hoe dezelve tc reguleeren zyn, al kennen vele Leden onze fituatie niet, al hebben dezelve onze Provintie nooit gezien, nochtans vertrouwe ik dat wy geene gevaar zullen lopen in eene Een en Onverdeelbaare Republiek uit Onkunde of Provinciaale Eigenbelang te hoog of tc laag in de belastingen aangef!agen te worden, want gelyk het in andere zaken gaat, zal hier denkehk ook plaats'vinden, namentlyk: dat een verftandig en wél uitgewerkt rapport van een kundig man, oneindig beter is, als hondert Oculaire Injpe&ien van dezulken, die'gecn verder bezef hebben als goed te eet en en tc drinken en voor het ovrige Gods water over Gods Acker lopen te laten. Zie hier myne gedachten over de Nationale Vergade¬
ring, Een en Onverdeelbaarheid en over de zwarigheden vaii den Burger Gorecht. Nogthans onderwerpe ik dezelve aan liet verlichter oordeel myner Medeburgers.
Heil en PVelvaart.'
Een, voor het algemeene tVelzyn, werkzaam Republicein.
Een Cara&er trek van belangzuchtige Smt-
g asten.
Vrage.
In 't begin der Revolutie vertoonden zig alom zo vele vvrife verdedigers van de Vryheid, war is de rede, dat vele van hun •regenswoord ig Slymgasten zynf
■sintwoord. . Eigenbelangzuchtl want:
Zy meenden Vryheid ware een berg
die goud en zilver braakte; ' "
» En waar zy le/ge kisten vond
die ftraks vo! fchyven maakte; De Vryheid, dacht men, hield een disch,
van de uitgezochrfte fpyzen, De wellnft waar''haar bedvriendin,
des hoorde men haar pryzen; Maar nu men overtuigend ziet',
dar zy flechts daar wil woonern, fVaar men om haar geleden heeft,
door 't vloekbedrvf der grooten, Waar men gehkheid voelen wil,
Geen vorige elcnden, Nu, nu ziet men die valfc.he Jloet
haar ftout den rug toewenden.
Erasmus de Tuekyker.
Brief van Jan de Graaneman over de geéuurige Uitvoering van Geld uit ons Land.
Burgers!
Weest gegroet van een uwer Medeburgers, een Man I een Boer! die zedert een poosje van circa 47 jaaren zoo wat
ib de Graanen sjeaf: deze boer, (als een boer ook mag
m aanmerking komen) leest Uw opklaarcnd Dagblad nier veel vermaak; om reden dat Gylieden, kaerels voor de vuist bent. dewelke met de waarheid, voorden dag durven komen, aar zulke Lieden adresfeere ik my, om myne aanmerkingen rei? welzyn van het lieve Vaderland in het openbaar mede tc deelen: — begrypt Vrienden! ik lees met drie myner buuren het Dagblad van onze Nationaale Vergadering, eh vind daar in, dat 'er dagclyks verzoeken gedaan worden om courante penningen buiten het Land te zenden; dewelke alle door het Committé van Marine toegedaan worden ; onder pretcct om
daar voor graanen in her Land te brengen; ik zie ook
tefföns, dat ook verzoeken om graanen buiten het Land te zenden zoo wel als het geld, geaccordeert worden; wie ziet niet duidelyk, dat dr.ar iets agter fchuilt- dat men zoekt ons Land van de hoogst noodige hulpmiddelen teberooven? en onze Reprefentanten geven hunne goedkeuring in eene zaak van het grootfte aanbelang, zonder ryplvk tc onderzoeken, de onbereckeubaare gevolgen, die daar uit'kunnen gebooren worden; ■ waar vanmenfehen, dewelke het Landsondenranf
wenfehen, de eene uit quade intentie, en de andere uitwin-
zugt, gebruik maak en. pe Nederlandfche Natie heeft
liet na myn zin gekoozen ; zy behoorde gedacht ft
tebben, door voor ieder tuk of vak bequame Lieden zyn moeten



ten.,'die alle Hukken ia hun vak doorgronden en oplosfen: ~ voornamentlyk, dienden daar Lieden van kunde in den bloei van ons Land, en in de Commercie, geplaast te zyn.- —;—■ het behoorde dus in deze vakken van graanen en geld uit te voeren , zulke knaapen (zoo niet zitting in de Vergadering hebbende) tenminften, in raad getrokken te worden, die kunde en ondervinding bezitten; ja, had in ons Land de
waare Gelykheid plaats, dan hadden in de Nationale Vergadering een paar beqtuime boeren, benevens een paar bequame Patriottifbhe Jooden zuring moeten hebben, dceze Smous kes (ieder in zyn vakj hadden zeker niet helpen concludeeren tot de fchadelyke refolutic, om ons van onze twee eer/te hulpmiddelen te ontbloten; — onze Reprefentanten, hadden behoo-
ren in het oog te houden ; is het noodzakelyk, dat wy met
contante penningen in de Oostzee tc markt moeten gaan, dat wy dan ook dat. gehaaide produel niet ons weder uit de hand moeten laaten heémen; maar den uitvoer van graanen verbieden voor dit Jaar. ■ Blyft het zoo voort gaan, met
het geld uit het Land te zenden, zoo zal men met der tyd met moeite een zak Guldens moeten zoeken, dewelke onze buitenlandfche geheime Vyanden ondertusfeben opgaaren zullen , om ons te beoorlogen. Met een braaf Joodsch Patriot heb ik dezer dagen in gefbrek over de fchaarshcid van 't contant geweest, dewelke my opheldering gaf van de intriges, dewelke onze Christelyke Medeburgers, op reekening van de Jooden fpeelen , daar de Joden onder den naam pasfeeren, van het goud buiten het land te zenden: onze Christelyke Medeburgers gebruiken de Jooden voor hunne Machienen; 1 het goud werd over Hamburg naar Engeland gezonden ; daar van daan de hooge Wisfel op Hamburg; daar van daan het goud 16 pC. agio; daar van daan dat onze lieve Ryders op ƒ 15 geweeft zyn, en ander goud na proportie;
■ maar zodra zal niet de uitvoer van goud en zilver,
hoe ook genaamt, by lyfftraf verboden zyn, of men zal goud
en wisfel zien dalen; • de woekeraars gewent, met het
wegzenden van geld 10 pC. te winnen, zullen zig moeten
vergenoegen met 1 pC aan de wisfel te fnyd' n; ■ al
ben ik ook maar een Graanboer, weet ik ook wel, dat zoo men aan de Kooplieden in de Oostzee geen geld zend, zullen zy zig wel moeten vergenoegen om op ons te trekken, of goed van ons in retour te nemen: — zyn wy al in oorlog met Engeland, wy blyven alhoewel de Commisfionaris, en onze Steden de pakkamers van Europa: —■ de Engelfche Guinies fpeelen daarmede onder, om ons best product, het contante geld namentlyk, uit onze zakken te kloppen, en door differente intriges, zoo wel met den wisfelcours als anderfints, hetzelve meester te werden, en voor ons, voor altoos onweder-
krygbaar te maaken : hier, vrienden, hebt gy eene
aanmerking van een. Boer. Wanneer hier over eens enige Kooplieden een diugereitje van een Rekwest by de Nationale Vergadering wilden prefentperen, dan wil ik en andere wel mede doen om hetzelve te teekenen, als wy dan door de Courant of door dit blad maar weten mogen , waar wy wezen moeten.
weest gegroet van u getrouw Beminnaar JAN de GRAANEMAN.
Over het Romvdragen.
Het is vooral de plicht van iederen Burger, om het zyne toetebrengen, ter verdryving van flechte gewoontens. Om die rede heb ik kortelyks iets te zeggen van het ronddragen over verflorvem Vrienden en naafibeftaanden. Ik wil my niet inlaten in de wydlopige gefchiedenis der lykplechtigheden of het gebruik der verfchillende Volkeren, cm hunne droefheid aantetoonen. Hier heeft men de witte en ginder de zwarte kleur verkozen, ieder Natie heeft een byzondcr cofiume aangenomen.
De oorfprong is eenvoudig deze:' men verkor oenen Jsfaasfa beftaanden; het hart was 0verkropt van zware droefheid en rouwe, omdat men, het gene zo lief was, verliezen moesje. Alle droefheid toont zich in gebaren en bewegmgcii van het lichaam, byzonder aan deze hartsrochr eigen, als fchreiën, handewringen', vasren, het afleggen van alle pracht, her aannemen van een zeker teken, felle weemoed, treurige houding en diergclyke , na mate de droefheid fterk is, daar evenwel by ruwere en onbefchaafdere Volkeren, de uitvloeizelen hunner ziei, de hartstochten, insgeljks fterker en zichtbaret- zyn, dan by befchaafdere, zo vinden we ook by hen de treurige aandoeningen des gemoeds by het verliezen eenes vriends, door de zinlykfre en verfchriklykfte gebaren uitgedrukt. Doch de volkeren, verfynd door weelde, k ontren en wetenfehappen, waaronder de wysbegeerte de voornaamfte in rang is, hebben de' ruwere gewoontens veriaten, die nochtans nimmer by de koude westerlingen, in een' hogen graad, hebben plaats gehad. Onder ons zyn zedert lang in zwang geraakt, het luiden der klokken, rietfluiten der venneren, pikzwarts klederen voor de eerfte Bloedverwanten, en by rvkcre lieden worden de Dicnftboden insgelyks in het zwart gekleed, en de geftorvcne met flambouwen begraven, en voorheen het fpucck-kabinet met zwart laken voorzien. —1 Dar deze uiterlyke teekenen niets bewyzen van de inwendige droefheid der nagelatene, zal niemand, die eenige wereldkennis .bezit, durven ftaande houden. Elk volgt het gebruik fchoon in zyn ziel verblyd, over het ilerfgeval. Zien wy niet dikwerf den Man, dien het minfle verdriet niet gevoeld; over het verlies van zyn Vrouw, het droevigfle vertoon van Rouwklederen aannemen? om de wereld te bedriegen! zien wy niét hetzelve van menige Vrouw? En hoe dikwerf wordt het niet gedaan van Neeven en Nigten, die een oude n ken Oom of Tante verlooren hebben? Uit dien hoofde rekent ook .nimmer in deburgerlyke zamenleving, een wvs Man op diergelyk uitwendig betoon. Is derhalven op de iuteriyke rouwe niet meer te vertrouwen, dat men ze dan liever voor een groot gedeelte affchaffe.
En wat zal my het aantrekken van Rouwklederen eigenlyk baten? Moet ik de wereld toonen, dat ik droefheid gcvoele, over het verlies van myne Vrouw? maar wat raakt dit verlies een ander ? Zulk eene droefheid gevoelt den overgeblevenen alleen en deze moet hy gevoelen, indien hy zyne Echtgenote waarlyk lief gehad heeft, en hy een eerlyk en teder hart bezit. Een mensch door zodanig een fmart verwond, doordrongen van de waarde en grootheid van een zodanig verlies, zoekt de eenzaamheid op, om zich zat te fchreiën; hy herinnert zig geduurig hetzelve en zoekt de plaatzen op, waarhy te voren met zyne Vrouw de genoeglykfte uren gefleren heeft; zyn hart berft over het lot zyner kinderen, die nu zonder de zorgvolle Moeder, aan onverfchillige Dienftboden grotelyks moeten worden aanbetrouwd: zyn befchreid oog ziet geen uitkomft in dien reeks van ellenden, welke hy zich voorflelt; de aarde heeft voor hem haar genoegenverloren; het gezelfclr.plyk leven is hem niet meer aangenaam; Ach! zyn beminde is niet meer! . . Hoe, zou derhalven een zwart kleed zyne onbefchnflyke droefheid kunnen uitdrukken? wat over eenkomft heeft de rok en het ondergoed, met de aandoening eener diepgetroffene ziel? welk eene betrekking is er, tusfehen eene kleur en eene hartstocht? Is de zogenaamde Rouwdragt dus niet enkel gewoonte en verbeelding! — men zal zeggen, dat ons het zwarte kleed aan de Overledene doet gedenken. Voorzeker! moet er weinige liefde zyn, als meii niets anders heeft, 't welk ons aan het fmartlyk verlies zou herinneren: even of het beeld van de geftorvcne niet in onze ziel gegraveerd was, even of niet de geheele natuur en ieJcr oogènblik'in ons de treurigheid opwekte en duizenden van voorvallen dezelve op de nadruklykrte wyze in opftand brachten. Bovendien wordt men zo ligt aaii het kleed gewoon, dat men cr
fchit?-



fchielyk niet meer om denkt, gelyk vele der lczeren by ervaring zuilen geleerd hebben. Maar men volge het uitterlyke vertoon van rouwe, men neme eene zekere byzondere kleding aan van droefheid of ter herinnering van het ver-
flerf dan blyft er tog altoos de vrage te beantwoorden,
waarom moet dan juiji alles zwart zyn, en waarom zou dan een eenvoudig gedenkteeken niet genoeg wezen?
Want, Medeburgers! verbeeldt u eens een handwerksman, met eenige kinderen, die zyne Vrouw verloren heeft, of liever rtelt u een Vrouw voor, met eenige kinderen nagebleven, er ïs weinig geld en geheel geen vooruitzicht om wat te verdienen , ten zy de Vrouw uitga te wasfehen, fchonen, arbeiden enz., ennogtans moet ze, om aan de dwingziekegeVv-oonte te voldoen, groote kosten maken en zich boven dien met hunne kinderen nieuwe zwarte klederen kopen. Zy zet tich in fchulden, en was er nog een ftuivertje overgebleven, zo vervliegt alles. Ik zal u nog een ander fchildery tcekenen. Zie ginder een Burgerman, hy heeft tot dus ver fat* foenlyk en ordeutlyk geleeft, ftillctjes weg; doch zyn Vrouw komt te overlyden: nu moet hy verder zyn fatzoen houden, en hy is verplicht, om ter wille van het gebruik, zich in bet zwart te kleden met zyne kinderen, daar vliegt zyn geld onnut weg, want hy bezat klederen genoeg, nochtans
kan hy er niet van tusfehen. Hy moet alles borgen en
naderhand zuchten, om het te betalen, want hy kan flegts jaarlyks toe, en niet meer.
•Hoe nodig is het derhalven dat men alle deze verouderde gewoontens in onze verlichte dagen geheel affchaffe, gewoontens! waarin de voormalige tyden van bygelove en domheid zo zichtbaar in doorftralen, en dewelke zo menig huisgezin in nieuwe fchulden en onovcrkomel}ke lasten brengt. Veel beter derhalven om op 't voetfpoor' van het Haarlemfche Departement van de Maatfchappv tot nut van '<*algemeen, en veler Burgeren van andere 'Steden, gelyk ook van Groningen, by verfterf, zich te bedienen, van »en rouwlint, die er van verfehillende zoorten gefabriceerd zyn, na mate de Overledene in het bloed bedaar.
En Medeburgers! zou een zodanig eenvoudig Lint niet dcnzelfden diend doen, dezelfde uitwerking hebben? en befpaarde het geene groote onkosten, die, zo alsgezegt, menige huishouding onoverkomelyk zyn? — Het Opperwezen en ieder brave ziet op het hart, en nimmer kan het gezond menfehenverftand voldoening vinden in uiterlyke vertoningen. Waarom zou men nog langer in den tvd der vryheid, (laaf van zotheden blyven? Is er wel iets," dat ons moed kunnen bewegen om nog langer fpeelballcn van den ouden fleur te zyn, of in bekrompener' toeltand te brengen, ten
Ï;eva!le van een geheel nutteloos en op zich zeiven belachyk gebruik? De meer begoede moeste vooral de Voorganger zyn, want daarna fchikt zich menig andere, en voornamclyk die clasfe van menfehen, welke de lang verouderde gewoonten en vooroordeelen tot hun fpcelgoed houdt, en met welke -affchaffing ons andere natiën reeds te lange zvn voorgegaan. Dat dan ieder zich met rouwlint vergenoege, als minder kostbaar en meer overeenkomftig met onze verlichte tyden want men weet,
Geen zwarte kleding duidt, de waare weemoed aan. 't Gebruik zegt niets; maar 't hart gevoelig aangedaan, Verftrekt ten fpiege! flechts waar men de droefheid ziet. Want rouwfloers, noch iets meer—J'chetst ware droef heid
t- , (niet. Uit de OmmeL W.
Iets ter opwekking voor alle Braven in 4<n
Lande.
O Bato's kroost! — oprechte braaven1 —
Wier heldenhart de Vryheid mind, — Dat vrees, voor 'tdreigend rot der Slaaven,
Nooit in uw boezem fchuilplaats vind! Uw (ierheid moet den dood trotfeeren,
Voor 't welzyn van uw Vaderland; — Den Muiter van uw Grenzen weeren,
Die zich aan Willem's Kroost verpand.
* * * De glorie wenkt haar dappre Zoonen:
wel aan, toond dat gy helden zyt. De Vryheid vlegt rceds""Lauwerkroonen
Voor hem, die zich haar' eerdienst wyd- ~ Kan U dien glorieprys behaagen, —
Gespt dan den heldenfabel aan! — 'tls grootsch om, naast haar Zegewagen,
Voor 't Vaderland ten ftryd te gaan!
* * *
Geene laag bezielde muitelingen; —
Geen haaters van hun Vaderland, — Die naar de gunst van Prinfen dingen, —.
Zyn nimmer voor uw daal bedand; Laat dan der Ouden moed herleeven! —
Toont dat gy Batavieren zyt, En doet die Vryheids moord'reh beeven, —
Hunn' trotsch. Hunn' euvelmoed ten fpyt.
Of zoude een bende bastaardzoonen, —
Die 'r vuig Oranje bloed waardeert, — Die mpiifchenmoorders durft bekrooncn,
En 't bloed des Bataviers onteert; — Zou dit het heir der Vryheidsvriendcn, —.
Doen beven voor haar'Viockmetaal; — ö Neen! zy zal Bataaven vinden,
In 't handlen van uw HurKerftael.
* * * Wel an dappre Vryheids Zoonen,
Die 't laffe Moderat isme vloekt; Wilt in Uw wapentuig vertonen: —
Dat gy her heil der menfehheid zoekt! Veracht het rot der Aterlingen
Aan de d'Hemel blinkt de Vryheids zon! Wy zullen dan, al juichend zingen, —
Gy waart het, die dit rot verwon.
N. C.
NB. De ovrige by ons ingekomene (lukken, zullen in den volgenden Councr zo mogelvk geplaatst worden. Wy moeten onze geëerde Correfpondenteu nogmaals verzoeken , ons geene andere (lukken te zenden, dan met onderteekenmg van hunne naam, het zy de (lukken zelfs, of den Bnef. Wy willen gaarne het onze belangloos toebrengen, om de algemeene Verlichting en onderhngfche Welvaart bevorderlyk te zvn, maar ook zo veel tc minder ons voor anderen niet gaarne verantwoortlyk dellen.
RedaSteurs.
Te Groningen by Leonard Bolc, in de Heere-ftraat.



gelykheid.
Ao. 175?6.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID. No, 23.
CO U K I E R.
den 12 July.
tweede Jaar der vernietiging van het Stadhouderfchap.')
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Appingadam by B. Kmpinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, ^idolf Balhof; Nieuwolda, Weemko Jurjens ; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; Zwolle, M. Tylen Zoon; Deventer, jf.N.Stitzinger ; Campen, jf. T. Brok; te Leeuwarden, Ji.Jeltema, en verder alöm, voor den prys van een'Stxm.
Heden over VEERTIEN dagen op den 25 dezer, zal de volgende Onverwachte Courier No. 24. op de gewone tyd en plaats worden nitgegeven.
Strafbare blydfchap der Oranje Klanten,
Jp^j? e Oranje klanten zyn dan zedert indagen dromj-j, fa mels op de been geweest, en weetje wat ze
!L I 3 J aan ^e 'ianc* hGDDen gehad? wel! de victories l-Tl X-J (F van de Keizerlyken aan den Rhyn!! ik woon *Tlt=if % dan in een groot dorp, moetje weten, daar zie en hoorje nog al zo iets, —'\vy hebben onder anderen zo'n Do&jr in de Medicynen by ons, dat is dan een rechte Haze windhond, want voort is hy op de been om, wanneer er nadelige tydingen voor de Franfchen inkomen, dezelve met duizend opgecierde leugens te verfpreiden. Voor een dag of acht, kwam hy by myn buurman, die fterk van de couleur is, met geweid de deur in ftuiven. Goeden morgen! goeden morgen! hoorde ik hem Troepen, beste tyding! de Keizerlyken 'hebben 8ocoo man Franfchen aan den Rhyn gedood en vermoord, van onze Soldaten zyn meer als 1400 man na hun overgelopen, Dusfeldorp is óver, en denkelyk zvn de Keizerlyke reeds binnen Nymegen, en daarmede vloog hy het huis weder uit, zeker om deze leugenachtige tyding verder te brengen.
Zo loopt deze vent geheele dagen rond, om valfche tydingen te verfpreiden, dewelke de domme en eenvoudige luye op ons Dorp, alle voor waarheid aannemen, en zig daardoor onder malkander ongelukkig maken, ik,weet niet hoe deze
Docfor dat zo wagen durld! Nu dat is tot darentoe,
alles heeft zyne t\d, zegt Salomon, en waarentig die wist
wel wat hy zei!' Ónze Dorp is GROot en misfehien
fchuilen er wel ander Kuaapen onder, die van eene zogenaamde groote afkom/I zyn, en nu de nyd hebben dat zy den boel niet in de war kunnen krygen, maar evenwel het is Broederfchap! rampzalige Broederfchap! die ons Patriotten nog na den drommel zal helpen
Nu hiervan op een ander keer.— Van daag moet ik myn hart eens ter deeg ophalen, om de tydingen die wy wegens de bovengemelde Bataille van de Keizerlyken en Franfchen in de Groninger, Ommclander en andere Couranten, welke wy hier op Dorp met de Post of Snik (ik wcqt niet op wat manier zy komen) ontfangen hebben, van achteren tot Voren te bekyken, 'en dan zal ik eens zien wat van de zaak is, waarheid of leugens. Zo veel hebbe ik al begrepen, dat bv de zogenaamde overwinningen der Öostenrykers'zixaös eerst Verlies, dan Versterking en eindélyk Victorie te vinden is—en dat is tog al heel raar, luister dan:
M a n n e 1 m den 14 "Juny. Heien, heet het, met het aau-
breeken van den.dag hebben de Franfchen een aanval gedaan op de gantfche Oostenrykfche linie; voornaamlyk echter by Rehbach, in den beginnen wonnen zy eenigen grond, naar den kant.van Rheingenheim en Schitterfad, alwaar de OostenrykfcJ^^orpostcn terug moesten trekken; tcrftrnd daarop cv neigende Öostenrykers ver a*rj?i
namen hunne i ; laat * > fer !"-, Franfchen, v Cavallery V0^'^ ' . . nog op deze middag hoorde men rie
en verfcheide wagens met gekwetften , v<ii de Vry-Corpfen , onder welken zig een Ge bevind, wprden hier binnen gebragt [ziet gy wel Medeburgers! Verlies — Versterking — Victorie] Zo ging het op den 1 ■•'en , en meent gy dat de toon van den 15 anders klinkt? — zeker niet! — dus luidt zy kortlyks. •— In de twee èerfte uitren van het gevecht verloren de Keizerlyke meenig dapper Man; maar nu kwam den u4arts-H'ertog Karei hun te hulp, en de zegen verklaarde zig terftond voor de Öostenrykers, 't was des ook weder 't oude, Verlies —Versterking — Victorie. • Dit gefchiedde tusfehen 4 en
5 uuren maar, (gy moet toch vooral medelyden met de Öostenrykers hebben ; o zy koopen hunne overwinningen z» vreeslyk duur!) ten 7 uuren zag 't 'er weer bedroefd voor hun uit, zy verloren veel Volk en hadden zy moeten retireeren, zo hadden zy zig achter de ftad, (Wetzlar) geplaatst, waardoor deze groot gevaar zoude hebben gelopen; maar geen nood! het kwam 'er niet toe; zy kréègeh verf er-, king van Keizerlyken en Saxen; en nu was het lotbeflist — de zegen was hunner — des ziet gy alweer — Verlies —- Versterking — Victorie. — Nu was 't
Op myn ziel! vlieg naar de Bergen !
Ja niet alleen trokken de Öostenrykers nu andermaal op den berg aan, maar zy ftooven ook, zekerlyk.
Gelyk de losgeborflen flroom'en, het bosch in, en — daar kreegen jou de Franfchen eens
recht van den har op fa fa ! ■ En wie zou aan dit allés
durven twyfelen, daar men verzekert dat de Inwooners van
Wetzlar alles uif hjjine huizen hebben kunnen zien?
Is dat niet een certificaat van waarheid, waarover niet eens gedacht behoeft te worden ?
Den rödcn, des avonds ten 6 uure, warende Oostenrvkers nog bezig met de Franfchen te vervolgen; zy gevoelden niet eens dat zy nu reeds tot den derden dag hunnen arbeid , in den loopbaane der overwinninge vervolgd hadden, zóndér 'eens te rusten — onophoudely'k werden veroverde



kanonnen te PVetzlar binnengebrngt. [T is gelukkig dat de Franfchen voorheen zo veel gefchuts veroverd hebben, anders hadden de Oostenrykfche helden er nu zo veel niet
kannen wegnemen j en meent Gy! dat de Öostenrykers
aHecniyk mei yzer of ftaal tc vredeh zyn? zeker niet! den
Generaal Lefevre hebben zy ook medecenomen. ■ De
fmaak der doorluchtige mannen is. tog wonderlyk! de Öostenrykers hadden nu zin om Leve/re me'de'encmen, en de Pruisfen, welken in 1787., Nederland voor deszeifs Val kwamen befchermen en Onze Lieven Prins met de oude Conftitutie in zyne beide handjes weder op zyn Troontje hielpen zetten, hadden nu wcór meer zin in Behangfels, Schilderyen, Porceleyn, Koper, Tin, Goud, Zilver, Horologies ja in het lood van ds daken der huizen — 't is rog aarrig! niet waar?
Toen de Franfchen, (wy meenen op den i4den) óeOostenrykfche voorposten te Nasfau aanvielen, joegen de Franfchen dezelven voor hunne aangezichten daarheen als geduwde winden, ja rukten zelfs te Nasfau binnen, daar llondcn zy nu, zekerlyk in de meening dat zy , als naar * hunne gewoonte, al vry wat gewonnen hadden; maar ook te Nasfau bedrogen zy zig, (kan uit Nasfau ook iets goeds komen?) wel rasch kwam men de Keizerlyken te hulp, men plantc veel gefchut op het gebergte aan den Lalm, en de Franfchen werden weldra genoodzaakt Nasfau weèr te moeten verhaten; derhalven was 'took hier weder — Verhes Versterking ■ Victorie.
Tc Frankfort zingt men op den zelfden toon voort, want niet tegenftaande men van daar op den i^deiv fchryft met ongeduld naar de Oflïcicele berichten wegens het laatde gevecht te wachten, verzekert men eeïerivvel dat 'er ecu bloedig gevecht by Grieffenjkin, ..tegen over FVetzlar is voorgevallen , daar by zouden de 'Franfchen onder den Generaal Lefebre terug geflagcn en de Keizerlyke Cavalkrie tot een Sabelgevccht gekomen zyn, het welk ten gevolge zoude gehad hebben, dat 'er meer dan duizend Franfchen Krygsgevaugen gemaakt zouden wezen.
Volgends dit fchryven, is de Generaal Lefebre weder niet gevangen, maar hy had twee handen, des kon men hem ook wel één doen verliezen — nu dan, en daarom heeft ook juist die Generaal volgens dit bericht, door de houw van'een Saxisch Dragonder , één hand verloren — als nu zyn andere hand zig maar ftil houdt! anders zal hy de S-axifche Dragonders noodzaken, om ook de tweede wegtchnkken. —
Wat Haat er te maaken is op zodanige berichten, welken onder ons, zo greetig ter hand worden genomen en door Oranje-bodens of flymerige, eigen belangzuchtige Patriotten veripreid worden en wel met eenen geeft van zwaarmoedigheid, waardoor de eenvoudige braavc Burgerman verfchalkt word, om het flaauwe van ons Patriotismu», geheel uitteblusfchen en de Oranje klanten op tc wakkeren, blykr ook uit het volgende: toen men niet anders kon als verzekeren dat de Keizerlyken aan den Rhyn door de Franfchen geteisterd werden, deed men den Keizer zyn befluir om manfchappen van daar naar Italien te zenden, draken; maar nu men bericht dat hy aan den Rhyn triumpheert, nu komt het in 'tplan van misleiding te pasfc, dat hy de Franfchen aldaar niet meer vreest, en zcec wel durft beüuiten om zyne magt te verzwakken; daarom fchryft men hu het volgende :
Lindau den 0 Juny. Eenige Duizenden Keizerlyken, dis van den Rhyn komen, zyn gistere.'] te Uberlingen naar Bregenz, [dit ligt in het 7/r0//j/jtfTlngefcheept — De Keizerlyke armee te Tyrol zal tot 100 Duizend man gebragr woroen — Des is nu den grond gelegd! waarop gy naderhand tc gereder zult gelooven, als men u weder verhaalt dat de Franfchen in Italien even als aan den R.hyn by 80 Duizenden tegelyk zyn vermoord.
Laat Uw derhalven door zulke tydingen niet bedriegen Vaderlandfche Medeburgers!
En gy onnozelen eenvoudige menfehen! die nog wel niet
aan den tegenswoordigen Regeeringsform gewennen kunt en in Uw hart de oude Conftitutie toegedaan zyd, laat Uw niet misleiden door de Oranje en Aristocraatfché grooten, de Ontwerpers van allerhande daatkundige fchelmitukken, zy gebruiken Uw en Uwes gclyken, om hunne boze ontwerpen uittevoeren, en wanneer Gy heden of morgen ongelukkig word, dan laten zy Uw voor het gelag opdraaien en waschen hunne eigen handen in onfchuld, of wanneer zy Uw niet langer tot hunne verderfelyke oogmerken als eene macbiene gebruiken kunnen, dan fatcn ze Uw en Uwes gchken lopen, hoe eerlyker Gy het dan met hun gemeend hebt, hoe Hechter zy Uw behandelen.
In 'tdaatkundige ben ik Uw vriend niet, maar ais myn even mensch wil ik Uw, nog imand Uwer ongelukkig zien,. maar de daatkundige misleiders der menschhètd, die vyanden van de Rechten van den Mensch, van Vryheid en'Gclykheid, — alle deze, zy ffchrik en wroeging ten loon!
Philippus. Lid van een Patriottisch Gezclfchap van Staatkundige waakzaamheid.
Staatkundige zqrge van enige Ouverfchrokken en Zorgvuldige Patriotten voor den ouden dag.
Ik hebbe wel hondert maal verwondert gedaan over het vriendelvke onthaal des franfchen Ambasladeur aan het Turkfche hof en die gunft, welke dezen Gezant van de Franfche Republiek, bewezen wordt, rot zo verre naamlyk, dat hem tot in 'tbinnenfte van het Serail toegang is gegeven, zo als wy in de Courant gelezen hebben, zelfs dat men de gewapende lieden, welken zig in zyn gevolg bevonden, met de banjonct op den fnaphaan, tot in den tweeden voorhof van het Serail heeft laaten marchceren -'t is van den Grooten Heer vry wat gewaagd een Franschman in 'tSerail te brengen, want deeze bezingt, zo als liuonaparte van zyne onder! oorigen heeft getuigd, by afwisfeling, het Vaderland, de Vryheid en de Liefde; en moeten de verfchtïkkcly.k toegeruste vyandlyke hufaaren, dragonders en al zulk volk in 'tveld van'Mars' voor hen bezwjken, de tedere kunne is in de dryden der liefde even weinig voor hen beftaanbaar, zy bedormen dezelve met eene bevallige vriendlykheid, met eene krachtig werkende eerbied, met kleine doch vermogende dienst bewyzingen; zy gedragen zig als of zy de Sexe van alle zwakheid vry kenden, en dat verheven denkbeeld werkt zo tlcrk, op het gevoelig hart van deeze, dat zy zig vrywillig in hunne armen dort — ook ren dien opzichte is de Franschman verheven boven den Brit—Van onze eigen Natie zwyge ik, zo als deeze allcrbyzonderst mogen genoemd wordenten aanzien van volk als volk, zyn zy het ook ten aanzien van hunnen aart, zeden en gew oonten — alleenlyk daarin zyn' eenige onverfchrokken en zorgvuldige Patriotten, wegens dë naauw gezetheid hun ner Jfaatkundige en iinantieele Concientie elkander nog al taamlyk gelyk, namentlyk: zy zouden geene ampten begeeren, "en alles, tot het 1'aatftc penningsken toe, den Staat offeren, zo zy flechts niet zo vatbaar waren voor het bereiken van een hoogen leeftyd; maar nu zorgen zy, en dat is immers loflyk? voor den ouden dag! eft kruipen om de Amrcn als wormen. Och heden ja! nergens anders om als voor den ouden dag en dat niet alleen voor den hunnen (prooste maairyd! zo eigen belangzuchtig zyn zy niet,)— neen; neen—zy denken verder, ook voorden oudendagvsn hunne Zoenen, Neven, Nichten ofdeneenaf andereSlymerigen Gunfieling, en derhalven: Lang leve de Republiek! met zulke onverfchrokkene zorgvuldige Patriotten! Lang
kve



leve deze, lang leve 'hunne Zonen, Neven, Nichten en Gunflelingen. Vivat de Republiek de B at ave ! — Hoezee ! Gy bcgrypt wel Courier! ik hebbe niemand byzonders genoemt, dus kan zig ook niemand byzonders gefpiegelt vinden , maar wanneer imand de fchoenen mogtcn pasfcn, die daan zy gaarne te dicnllc om ze flilzwygend aan te trekken.
blyve ■ÜEdelen "diendwillige Dienaar. Acrum Wagen-fineer JEREMIAS, of de. oude man
den iöden Kruiwagen met de Bril.
in 'tSchrikkeljaar van het Modoratisnius.
Brief van Hannes den Napeuiser over het Oprichten van een Spyker. of Hang Committë.
Ik ben maar een hiel eenvoudig Keereltje, moetje weten, Want als ik met myn verftand onder den maatdók moest, dan gelove ik niet dat ik go duimen reinlands zal houden, maar hoe kleiner hoe kregeler, zegt men wel eens, de groote of kleinte doet ook niets af Korrier! ais er maar goed Paterjots bioed door het lyf loopt, dat is tog eigentlyk het ware, kyk! — en daarover hebbe ik God dank niet te klagen, maar nu eens van wat anders gefprooken! Ik ben thans bcelcmaal de planke mis, of zo dom als een uil, moet ik jou maar zeggen, want ik kan van ons hedendaags Pattertismus haast niks meer begriepcn. In 't jaar 87. dunkt my was ik veel verftandiger en wiezer als nu, doe wist ik nog al zo van het een en aêr, en waar ik niet wies uit kon worden, dat vroeg ik aan myn Naber Piet, die gans niet mal is, en die gaf my dan ook dukwils licht in de zaak, maar tcgcnswoordig zyn de venfters ook by hem verhangen, hy liekt eer na'n feemleercn lap als na een Patterjot. Gisteren vroeg ik hem het een en aêr, maar hy gaf ten antwoord, „ ik weet het niet, ik flenter tegenswoordig maar met, als de waard van byleveld" cn dat zei hy op'n manier, als óf hy de mond vol fiym had, en weetje Korrier! wat ik hem maar onnoozel vraagde? hoe het tog wel met alle d<? Rekwesten of Adderesten, die wy van wegen de Sofietaiten als anderfints in de anderhalf jaar gepreefenteert hebben, mogt gegaan zyn ? want ik gelove, ik hebbe wel hondert en dartig maal myn naam geteikent en dat ider keer als een waar patterjot, voor de goede zaak , nou dat wou ik maar aan hem.vragen, ofhymedaar ook enig uitdag van konde doen, maar zo a's gezegt, hy zei, dat hy niet wist. Ik wierd wat kriddig in my zelfs en dat kon ook niet aars, en dewyl ik kuit of lever van de zaak wou hebben, hoe het met de Rek westen ef Adderesten gegaan was en waar dezelve zig thans ophielen-, zo ging ik na een ander vriend, die van deze dingen goed befcheid weet, want dat bliekt, om dat hy my op eenmaal uit den droom geholpen het, dat kon myn buurman Piet ook wei gedaan hebben, maar die durfd zo als het liekt, niet meer uit da borst praeten als voor'n jaar of wat.. Maar die ander vriend die het mien kop op eenmaal klaar gemaakt, begriep Hannes! zei hy, in ons Land hebje tegenswoordig allerhand Comitjees, het Comitjeé van Ptnaritje, van algemeen Weizien, van Koophandel, van Redres, Comitjeé van Komt pleenja , van Onderwies voor de Kinderen, van buiten en binnenlandfiche Cirrefipondenfie , van Waakzaamheid, van algemeen Toezigt, van Pabrikken en Trafikken, van Milliieiren, van algemeene Borger Wapening, van Gezondheid, van de Morrine, van het Bontgenoodfichap , van R.evokftjoneeren en zo wat, maar dit laatde Comitjeé het allerwege tegenswoordig zo wat daan werk gekregen. .Nu Hannes] begriep my wei, zei hei, wanneer er nu een Rekwest of Adderest geprefenteert of ingeleverd word, dan word daar niet voort op gerefelveert, maar geranfojeert aan een van deze Comitjees, waar dat dan hen heurt, 'by voor¬
beeld: vraagje om Geld, dan komt het in het Comitjeé vanVinantje, vraagje om verbetering van het een en aêr, dan gaat het, in dat' van Redres, fpreckje in jou rekwest of adderest van Schepen of van Zeevaart, dan word het, aan de Morrine gezonden of waar men dan begripr dat het na toe heurt, dan in dit Comitjeé cn dan in dat, zo gaat dat in zyn werk myn jonge! zei hy.
_ Wel drommel antwoordc ik, -heb ik in myn leven van zulke dingen heurt!. onder die Comitjees moet een' menfeh zig ja geheel en al verbiesteren ?— Maar nu heb ik heurt, zei ik tegen myn vriend, waar de Rekwesten en Adderesten na toe gaan., maar op wat voor een wieze kriegt men ze weerom ? want als men zo'n ding heen brengt, dan doet men het ummers om daarop befcheid te kriegen, en hoe zit het nou met allé Sofierairs Rekwesten, daar ik zoals gezegt over de 130 maal wel mien naam voor geteikent hebbe, komen die nooit weer ten voorfchicn? ik bidde uw! zei ik, help myook uit dit kluwen tuutel gaaren. Komaan Hannes! zei hy, luister toe: wanneer nou zo'n Rekwest in handen van het een of aêr Comitjeé gedcld is, dan moeten die daarover weder rapporteeren, hoedanig zy dat Rekwest gevonden hebben en wat daarme gedaan moet worden, nou gebeurd het dukwils, dat dat zo vlot niet gaat, want ider zaak wil zyn tyd hebben — en zomwylen moet men ook liggen te praciifecren op wat wieze men de zaak best moet aanpakken, dan is hier een haakje, daar weder een oogje, dan leid er hier een blok, dan wede'r daar, in de weg. En wilje wel geloven Hannes! dat er wel zomtyds Rekwesten of Adderesten geprefenteert worden, daar men uit pohletiek nooit geen antwoord op kriegt? die. maar zo in de groote mole gefmetcn en daarin vermalen worden en nooit weer in 't daglicht zien ? het eene Rekwest blyft dan hier, dat ander daar hangen. Myn Grootvad-sr dié 90 jaar omtrent oud geworden is, heeft'my meer als tien maal verteld, dat hy eens een Rekwest in 't Jaar I 1748 aan de Regeering ingeleverd had, waar hy nooit geen obbostille op had kunnen kriegen, hoe vriendclyfehy ook daarom verzogt had,, maar na verloop van 15 Jaaren was een oud Borgemester gedorven, en in die zyn. boel had hy tot zyn grootfte verwondering, niet alleen zyn Rekwest maar nog wel 60 andere, onder deszelfs oude fcheurpapieren gevonden. Aan dezeu Borgemester zyn huis zal derhalven zeker de grooto- mole gedaan hebben, waar de Rekwesten in gegooit zyn. Nadenk ik Hannes ! dat ik jou zo wat op den weg hebbe geholpen, om het een en aêr, waarover gy my gevragt hebt, tc kunnen "begricpen.-
Maar kunnen deze zaken den nig verandert dat is te zeggen verbetert worden? zei ik, als'men nu nog eens een generaal Rekwest inleverde om met dat rekwest alle de andere Rekwesten weedcrom te kriegen? en wen-dat nig gaat, dan heb ik een ander zaak op 't fpoor, weetje wat ik meen ? )y hebt my van zo veel Comitjees verteld*, ik meen van 17 of 18 behalven die Jy mefehien -nog wel vergeten hebt. Wat zoude het nu veel kwad wezen, wanneer men nu noch eendaarby oprichte, want dat kon mooye voor het Comitjeé Revolutjeneeren in de plaats komen, "dat, zo nisje zegt, dog-daan werk het, ik meen zo'n fpyker'oi hang 'Coniitjëe al waar alle de Rekwesten,. Adderesten of fmeekfehriften van de andere Comirjecs die zy nig weerom geven wouden, morren gebracht cn aldaar na Alfabetfchc ordre, (zo zei onze meester altied) alfemaal netjes cn ordentelyk aan den fpyker gehangen worden, en dat most nig alléén met de Rekwesten en Adderesten gefchieden, maar daar mostert ook alle de Papieren gebracht worden van de Advekaatcn , en dat zo wel van de olde profésfen die men tog voornemens is nooit af te doen, als ook van die profésfen die men gewonnen het, maar waar van de Advekaaten'dan die papieren nig kunnen weervinden, als men heen gaan wil om van zyne partven, die den profes verloren hebben, het geld aftehalen en alle meer diergelyke dingen, kyk! dan wist men nog waar de papieren
bleven,



-bleven, en dat ze wel vertoont maar daar aan den fpvkcr opgehangen waren, dan dunkt my koude de groote mole ook wel op zy gezet worden en dan behoefde men op niet een Rekwest meer te practifceren, want in plaats dat her nu heet: geranfojeert aan het Comitjeé van Redres, of aan het Comitjeé van Waakzaamheit, of van Gezondheid, of zo wat, dan maar hoeft te hecten, geranfojeert aan bet Spyker of Hang Comitjeé, en daar wierd het dan na alfabetfebe ordrc opgehangen als'n Heer. Wat dunkt jou,? heb ik het wel veel mis? en zou dit niet een beste zaak wezen? dan wist
' men ten minden nog waar Papier en Inkt gebleven was. ] .
Hannes.' jy bent verdandiger als je zelfs gelooft, zei myn Vriend tegens my, ik hebje altoos voor zo'n onnozel Kaerel verderen, maar'daar heb ik biester mis in gehad, maar hoe kriegje zo'n Committjee klaar? dat kan met geen Rekwesten gaan, al werden by myn zool ook alle papier meulcns in {lisje wielietie gefield.— Zie daar Korrier! dat is nou de reeden dat ik jou dit mcegeve, een Spyker of Hang Committjee moeten we apfolut hebben, maar hier is de vrage, op wat wieze kriegen wy dat ding in trein? maar wel te verdaan, alles na
Alfabethfchc Orde. ■ Antwoord my, het zy dat gy het
zelfs doet, ot een van jou Corrispondcnten , dat is my net om het even, die het best weet mot het zeggen, als dat Committjee maar klaar word, daar kunnen dan alle de Rekwesten en Adderesten zo liefjes als volle broeders en zusters bym.- Ikaerhangen. Spookcn zullen ze ummers nig, war dunkt jou er van Korrier? zy Z}H ummers maar van papieren inkt? . . ..
Heil en Broederfchap (dat dien ik niet te vergeten)
HANNES de NA PLUIS ER.
De altevroegtydige Broederfchap.
Burger Courier!
Toen wv in den Onvcrwachren Courier No. 22. de aanmerking van Jan de Graaneman voor den Uitvoer van Contanten lazen, kunnen wy wel zeggen, dat wv, de Republiek en den tegenwoordigen daarin heerfchenden moderaten denktrant aanziende, over het boosaartig gedrag en handelingen zo veler menfehen innerlyk beweegt wierden, maar hoe 'heeft onze verwondering toegenomen , toen wv in het dagblad van de Nationale Vergadering van den 30 Juny het volgende zagen, het welk wy niet kunnen nalaten onze Patriottifche Medeburgers medctedelen.
Aldus luid het:
„ Onder meer andere Rcqnesten werd er ook een gelezen van Kralings, om 6200 Rvksdaalders voor Rogge na Riga tc zenden.
„ De Prefident deldevoor, om dit verzoek volgens het aangenomene gebruik, by de Verg. genomen, te accordeer en, onder de behoorlyke mitzen en vide der Marine.
„ De Burger Blok was hieromtrent van meening, dat dit wel een zeer slecht gebruik: ware, cn proponeerde, hier over eene pcrfoneele Commisfie aan tc dellen.
„ De Burger Gevert appuieerde dit gezegde van den Burger Blok. cn zeidc, dat er wel zodanig een misbruik van kon •gemaakt worden; dat wanneer er wierd toegedaan om 6coo Rvksdaalders tc verzenden , er misfehien wel 60000 verzonden wierden, gelyk hy betuigde zeker te veeten, dat er wc!20 Soepen uit deeze Republiek naar Hamburg gepermitteerd
z;-n te.vcrtrcïtett, cn waar van bcw'zcn van uitlading cn opflag aldaar, hier zyn vertoont; doch welke ortdmusfchen
in Engeland zr.n binnengelopen: er wierd evenwel
gedecreteerd dit verzoek nog te accordeeren onder dezelve mitzen als de Preddent voorgedeld heeft, enzedert tenten tyd 111 gebruik geweest is." " 5
Zie daar een bewys dat Jan de Graneman niet eek gcgefprooken, maar wel net geweten heeft, hoe liet met de zaak zit, namcntlyk: dat wy met het uitvoeren van Contant Geld door ons eigen volk verraden worden — zekerlyk komt ons zulks van den kant der aanhangers van Oranje toe, want een Patriot kan tog geen Landverrader wezen! en dat is dan het loon van Moderat isme, 'twelk omtrent hun wordt uitgeoefend! — niet zonder reden wordt daarom dat Mo der at is me door den warmen Vaderlander niet gundig aangezien — met zonder verontwaardiging hoort hv, dat men het driftig uitvaaren tegen de bedoelde Landbedervcrs, Schelden noemt— men wil hen, die naar den val van het Patriot! isme daan nor? aangezien en toegefproken hebben, als broeders tegen broe ders fpreken — dit zeker gefchied nog maar al teveel- van daar derhalven dan ook hunne trots, hunne doutmo'ed^.. heid, hunne ichandclyke gefprekken en voortellingen. — Wv doen niet als de Franfchen doen—op onze feesten weder
Koum uu iwpijuiM uoor troepen van: Lceve de Republiek ' de dood voor Oranje! — men wil hun vriendKk cn zacht behandeld hebben—och ja! omdat, zegt men, "er cindelyk tog tot een vergelyk met hen zal moeten gekomen worden — dan dit is niets anders dan eene drogreden — hoe zou men immer een vergelyk met hun ktmhqn treden, ten ware zy ook Oranje afzwoeren? gcl} k de Pranfchen het Koningfchap, en zul len zy immer daartoe belluitcn? — neen! des weg dan met deze onwaardigcn, dewelke de hand van Broederfchap hun door de waarc Vaderlanders met zo veele Oprechtheid cn V nendfehap zedert de Revolutie op alle wvze aangeboden , zo aanhoudend en fmadclyk verwerpen, zy"zullen zig nimmer beteren of het moet met hun geheel anders gaan %n daarom Weg met de laffe flvmery Van Broederfchap met beulen ' Die 111 hun fchuimock, in hun ncfl Noch met den vyand heulen O! volgde m. n de franschen na In hun Cordaat beduiten De Oranje- Klanten zouden zelf Den ramp van Neerland fluiten.
Een Gezel fchap zuiver Repitblicaineti.
NB. Her Stuk: Gedachten over de tegensveerdte inrichting van de Gewapende Burgermacht, en een Droef van verbetering van dezelve, heeft heden niet kunnen geplaatd worden, maar zulks zal in de volgende Courier No. 24. heden over veertien dagen s-fchUden Het ongeteekende Gedicht: Mvn genoegen is fchoon maar niet gefchikt na den tcgcnswoordi;en 7\d', om m dit blad geplaats re kunnen worden, hier en daar zyn trekken die zo wat na 't oude bewind rieken, cn daarvan zyn Redacteurs gantfeh geene -vrienden. Zy beklagen derhalven de ondankbare moeite van den anders wat den rvm cn het duk zelfs betreft, niet onverdien-. Itelyken Schrjver.
Redacteurs.
Te Groningen by Leoaard Bolt, in de Ileere-flraac



GELYKHEID.
Ao. ïjpó.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Appingadam by B. Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Balhof; Nieuwolda, Weemko Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; Zwolle, M.Tylen Zoon; Deventer," J.N.Stitzinger ; Campen, J. T. Brok; te Leeuwarden, A.Jeltema, en verder alöm, voor den prys van een'Stmv.
Iets over de oude Oranje Regenten.
Burger Courier^ •^Jp^j^k gelove dan voor geen ogenblik aan SpookeryIjü y ^ en Courier! en die daar wat van vertellen wil, IL J kan uet in '£ Senee' bv my n'et kwyt worden, ^ rp zo vast fta ik in myn fchoenen, maar eer«PtLJ? gisteren nacht begon myn hart tog een weinig te trillen. Ik zat, moetje weten, op myn Kames o'm npg een pypje te rooken en had een afzettertje voor my Maan, die ik alle avond, voor dat ik na bed ga, gewoon ben te ne-, men. Ik was juift bezig, om in myn gedachten eens wat geld optefchommelen voor den aanlïaanden ioofte penning, toen ik van tyd tot tyd een zagt g-.fchuiffel hoorde, even als
de gang van een zwaarlyvig meufch op vilten fiofTen.
Ik wierd min of meer wat bange en nam een en andermaal ■sc:i flek, om het hart te verfterken. Dc vikeruJloflèn men al nader, het duurde niet lange of de deur van myn Kamer ging open , en er kwam een oud eerwaardig man binnen, nog beven my al myn leden Courier! hy nam een Itoel en'ging recht tegen over my zitten. Myn hart trilde in myn lyf, om dat ik niet wist, waar dat na toe moest, hy keek als een vuur uit de oogen .... na een poosje gezeten te hebben, begon hy tegens my te fpreken.
Ik ben, zeide hy, van Ouders tot Ouders, een Republikein! Toen myn Vader in het jaar 1748, piktonnen brande, ter eere van Willem den IV, was ik maar acht jaaren oud, en nogthans had ik een hekel om meê te danfen: om dat ik het, in myne onnozelheid, befchouwde als een DoodenDans. —■ Sedert heb ik veele tydperken doorwandeld en veele gebcurtenisfen gezien. Ik hoorde klagten over de Stad-
houderlyke en Stadhouderloze Regeering. . Willem de
IV. kwam te derven en wierd tot zyne Vaderen vergaderd.
— Myn Vader droeg een zwart Lint om den arm; '— in
zvne onnozelheid! ■ De Gouvernante regeerde! — Zy
kwam oens te G met haaren Zoon, den jongen Graaf: Haare koets reed ons voorby; — zy fpoog
my uit het poortier, een Engelfchc rogchel op myn"mouw.
— Ik wierd 'er mocielyk om; en, had myn Vader my niet weerhouden, ik had haar, zoo jong als ik was, uit dé koets gefleurd. Jonge! zei de oude Man, hoe veelen zouden dien rogchel, uit liefde voor dat Vordelykc Oranje huis,
van uwen nieuwen rok willen adikken. ■ . Ik zag haar
Zoon Willem de Vde (die ze toen by zig had) naderhand groot worden. In 17Ö6 huldigde ik hem in, met alle myne Landgenooten, en ik was in dien tyd almagtig Oranje! . . . Ik zag hem huldigen in Amfterdam met zyne Beminde. — O welk een vreugd!. .. Hy was het ooglyn der Natie! —
ivcui, wiciu luiMciu, /.yu vuugu uc uiitite nertog, gal
hem verkeerde indu&iè'n; — de. Natie wierd misnoegd om zyne aanhanglykheid aan Engeland en flöeg aan het morren; — de Regenten door hem verheft'en in het bewind gedcld, namen deze gelegentheid waar — waanden zig door hem 'verdrukt, •— en wilden zig van hunnen Weldoenef ontdoen ter verkryging van meerder gezags! — Zy practifeerden eerst in de ftHte hoedanig dat best begonnen kon worden , —• dc Couriers gingen drok na en van de onderfcheidene ProvMtien — in den Haag was eigentlyk dat grote konkel- Comptoir. Maar — wat ze ook practifeerden, zy zagen zo klaar als de dag, buiten het Volk kon niets rechtj gedaan worden — de Volkdem moest hun helpen — maar op wat wyzc die nu in werking gebracht? — Over den Engelfchcu én Keizerlyken Oorlog was reeds veel murmureering onder 't Volk — maar dat bevorderde hun oogmerk nog Ci'i'.t — -w<;l dra wierd wat anders uitgevonden — daar waren zulke oude Oranje Regeerings Reglementen in deze en geene Provintien — wel nu! hièrmede kon men best het volk de oogen open en aan de gang brengen, Utrecht lag het dichtde by den Haag -— die Edelmogende Heeren Gedeputeerdens van deze Provintie in de Staten Generaal, namen derhalven dit duk op zig, nog den zei ven avond vertrokken zy uit den Haag en jaagden de nacht door, om 's morgens ongemerkt cn nog voor de Staten Vergadering in Utrecht binnen te komen. Alles ging vlot van de hand, de Hangfche Propofitie wierd in de Staten Vergadering van Utrecht gedaan en direct toegejuicht — by de Edels groot achtbaare Heeren Burgemeesters, Vroedfchappencn Ra aden, niet minder—de Gedeputeerden vertrokken met ene hlyde booclfchap weder na den Haag, en mi wierd door de andere geconfedereerde Provintien Groningen, Friesland, Holland en Overysfel de uitflag van Utrecht op fpeculatie afgewagt. De Edele Groot achtbaars Heeren van Utrecht gingen daarop aan 't werk. Weldra verbreide zig het gerucht hunner Vaderlands en Vryheids liefde! \ ! deor het geheele Land, het eerde wat ze deden, was, hunne A/itTocraatfchc afhangelingen in een fpik fplinter nieuw Patriottisch gewaad te kleden, — deze gingen als Ilaze Windhónden, gelyk de vorige Courier zegt, op de loop, om in de Patriottifche Synagogen en op de hoeken der draïcn. de Vaderlands cn vryheids liefde van de Edel groot achtbaare Heeren uittctrompetten. Het Regeerings Reglement van 1672. die harde pil voor den Ariïtocraat, was"het eerde voorwerp, waar door het volk uit de flaap moest wakker gemaakt worden. — Dit gelukte ook best' — er wierd niets vergeten om deszelfs fchadclykheid aan 'r licht te bréngen. Hef flaaffche, het ondraaglijke Juk van Oranje deszelfs
(het tzveede Jaar der vernietiging van het Stadhouderschap.')
VRYHEID. No. 24,. C O U R I E R.. .
den a'6«july.



*e'fs altcgrooten invloed op het Regeerings beduur, (over de hondert jaar door het Volk gedragen,) zoude nu op eenmaal van de vrye halzen der Burgeren afgeworpen worden, en daarom was het, dat Hun Edel Groot Achtbaars als Haderen des-Vaderlands en volgens hunne gewichtige ^«tt verplichting als Regenten, wier eigentlyke beftemming het is, het heil des Volks te bezorgen, zig gedrongen vonden, om aan hunne Burgers en Ingezetenen van dc Vtderlyke bclluiten ten dezen opzichte kennis te geven, alle en een iegelyk uitnodigende, om hunne iezwaaren in-den wehnenenden fchoot hunner Regenten te werpen enz.
Maar de Utrcchtfche Burger, geholpen door hollandfche en andere Patriottifche Corporaa's, keek ongelukkig door een ander bril als zyne Vaderland en Vryheid/ievcnde Bewindslieden, 'v'-•; •">'•
Hy vond wezcntlyk meer gebreken dan hem door de ej>wekkers waren onder de oogen gebragt — iets, hetwelk trantsch niet naar den zin dier Heeren Regenten was; zy trachten dus dit voor hun yslyk onweder aftewenden, met het"verrichten van eenige goochelary, waaronder geene der gerimrftc was, het opentlyk verbrandon der Oranje- Vaandels in het Starre - Bosch, hetwelk hun ook voor een tyd gelukte Dan de Burgers gecne verbeteringen 'Acndc voor hun,
maar wel voor de Regeering, bcllooten met wat meer kiem te agceren, met inftantelyk tc verzoeken, fpoeiig verbetering in hunne zaak te bewerken, hetwelk echter niet gebeurde l , ,
Het Volk begon dus natuurlyk zelf te werken, waartoe veele Burgervrienden, de gevaarlyke werkingen der Regeering lans gezien hebbende, zich grectig verleenden, en het dan ook'fpoedig zoo ver brachten, dat de Rcgcermg finaal op den toets-iken moeste gezet worden—maar welken toets gohcel valsch bevonden wierdt.
Rasch bleek het wat zy waren, want ziende dat hun gevloekt doel, om namcntlyk geheel onafhanglyk te regeereit, niet koude gelukken , beflooten zy , om hun tul braak/el wederom in te zwelgen , en zich weder in de armen van WilIdm te werpen, die zy eerst als een Tyran hadden nfgefchüderd • . . üed en plicht wierdt toen geheel vergeet en; de zó kort te vooren gedaane verzekeringen, van voor 's volks belangen te waaken , wierden in den wind geflrootd, en die Burger, welke door hun pas was wakker gemaakt, w;erdt als een Rebel eioor hun uitgekreeten 1
De mecstcn van deze vaderen des vaderlands, vloodden toen naar Amersfoort weder by Wtllem, die toen al werkeïyk met eenige zvner Vrienden beraadflagingen maakte, om tekens 's volks belangens, toen al tot eene merkelyke laagte verwaarloosd, te werken .' — Daar was het, dat zy den maat hunner euveldaaden geheel vol maatcn, met mede deelgcnooten van dat complot te worden, en opentlyk, tegen de Unie van Utrecht, tegen hunnen gedaanen Eed en tegen de belangens van dat Volk tc werken, welkers.zorg hun zoo duur wasaanbevoolen! .... Het was daar, dat zy bevolen •ïan eenige Militairen het Comptoir der Stad Utrecht van dc Vaart met of zonder geweld, te lichten cn naar hun te doen
overbrengen daar was het, dat zy mede confenteerden
ui het formeeren van een Leger op dc Zeister Heide, hetwelk niet alleen moest dienen om hun tegen de billyke gramfchap der Nederlandfche Burgers te beveiligen , maar ook otn te aeceren tegen de Stad en Patriottisch guarnifoen van Utrccht. — daar was het, dat zv aan Balneavis die naderhand bv ons te Groningen in Garnizoen gelegen heeft, order gaven f^yk-by-Duurfede tc berennen, hetzelve, zoo moogtyi, te 'bemachtigen, dat hem dan ook gelukte; — daar was het eindelyk, dat zy confentemlen tot den inmarsch der Pruisfifche Troupes, daar mede geen ander oogmerk hebbende, dan om 's Volks dierbaare Vryheid, de hartader af te feeken!
De komst der Pruisfifche Troupes deed hun oogmerk op het nieuw gelukken, zy kwamen in Triomph weder binnen dc ltad cn Utrechts Burgers wierdeu weder geregeerd ,
door die zelfde Lieden, welke hun eerst hadden opgewekt, vervolgens tegen eed cn plicht aan, verlaat en en daarna als Rebellen doen verklaaren
Willekeurs geesjelroede zwaaiden wel ras aan alle kanten. De Braaveh, welken liet Volk getrouw waren gebiceven, wierden vervolgd, verjaagd, gebannen en hunne goederen ten voordeeie van wie ? dit weet niemand dan dc voornd. Edel Groot achlbaare Heeren en hunne Vaderlands en Vryheidlievende Geldbeurzen —
publiek verkogtl
Zo mooye ging het in dc Provintie Utrecht, zeidchy, nu zal ik Uw "zo kort als mogelyk vertellen, hoe het de arme Patriotten in de andere Provintien gegaan is, met een haalde hy een papier uit dc zak, een Ruk waarentig zo groot alsof het een Placaat van ene Geld heffing was, zie hier, voer hy voort dat is eene Lyst van alle de Staats bedriegeryen der oude Aristocraaten met en zonder Willem de Vde aan 'lhoofd, ik zal er Uw eenige trekken van vertellen, gy zult ze dan wel verder verbreiden , daarmede dc tegenwoordige J'atrioiten zig voor de verleiding aan de nieuwe Aristocraaten zo vee! te beter mogen in acht nemen , want anders gaat de pas herkregene yrvhekl even als die van 87 door Schelmeryen verhoren.
Maar ik zie Libertus ! Gy zyd door myne komst
meer of min verfchrikt geworden, ik wil derhalven-over een dag drie, vier, liefst eens weder komen, en Uw nu alleen laten, dan hebje tyd van het gehoorde natedenken.
Hy Mond op," fchuiflelde met zyn' vilten Boffen even zo weder voort, als hy gekomen was,'en liet my vol verwondering over het gehoorde, op myn ftoel zitten.
's Morgens Ontdekte ik dat ik al weder moest gedroomd hebben", maar hoe kan een menfeh tog zo aartig dmomen zou men zeggen? misfehien ben ik op myn ftoel in flaap geraakt, want my dunkt ik zou by myn neus wel willen vloeken, dat alles wakende gebeurt was, of zouden er waarlyk fpokeryen plaats hebben Courier? weetje wat, ik zal er Bekers"betoverde Wacreld eens op nalezen cn uw ten eerden fchryven, want de oude Heer zal wel weder komen, of met andere woorden gezegd, ik zal wel. eens, weder dromen.
LIBERTUS.
De vrye Pen de geesfel der Ariflocraaten.
De vrye pen, die geesfel der Arifocnaaten, die hoofdpyler van den tempel der Vryheid, die bron van zegening voor alle braave Regenten, wordt o wonder! ook in Engeland thans fterker dan ooit gehoord ■ voor weinige dagen liet zy zig aldaar dus hooren: Wy moeten onze rechten kennen, om dezelven te kunnen redden (welke
eene hooge waarheid!) Men heeft ons wel verboden,
gaat men voord , om die kennis, /preekende uittebreiden,. maar' onze pennen zyn vrv; mogen wy niet tegen weinigen fpreeken, wy mogen voor Millioenen Schryven. — De vonk der Vryheid is wel verborgen, maar nog niet uitgedooft; zy kan nog aangeblazen worden, en zal welligt eens in eene hevige Vlam uitbarsten.
Zo fpreckt in Engeland een groot gedeelte der Natie— Zo fpreekt ider oprecht en cerlyk Republiceinsch gezind man — Zo fpreeken alle waare Volksvrienden in_Nederland, die het met de herkregene Vryheid en Gelykheid wel mecnen, ja! eens al de dageraad van algemec-ne blydfchap kimmen en de eigenbelangzoekers de pesten der Maatfchappy, zullen befchaamt terug deinzen.
Trouwens! toen onze Revolutie begon, toen de Volksgezinde Committcé's Revolutionaire, de blyde boodfehap aan het Volk verkondigden.
Burgers! wy zyn vry, wy zyn gelyk
wierd



wierd het volk dadelyk in 't bezit gefteld van hunne onvervreemdbare rechten.
Thans is het derhalven de plicht van het Volk om deze herkregene rechten te handhaven , opentlyk te zweeren : fVy willen ook vry en gelyk BLYVEN, hier voor moet hetzelve ten allen tyde waken, maar om dit te doen, zegt een vaderlandfche fchryver, moet men den belager der Vryheid, den verachter der Gelykheid cn alle Volksonderdrukkers in 't aanzicht durven vliegen; moet men niet zwichten voor hunne tiranniiche onderdrukking; moet men niet krommen onder het juk van hunne willekeur, als zy de rechten van
den menfeh en burger vertrappen ja, 't zyn helden die
hun Vaderland tegen buitenlandfche vyanden verdedigen ; maar waardiger helden zyn het, die de binnenlandfche, door onverzettelykheid in 't bewerken van het volksgeluk en door hunne vrye pennen, de fpits bieden; want, in beide gevallen ftaat het oogmerk van den vyand gelyk; Ti.s den buitenlandfchen gemeenlyk maar te doen om een pleks'ken gronds, om een tonneken fchats, of om een voorrecht boven andere
vreemden maar 't is den binnenlandfche vyand te doen
om .... wat Republikein ziddert niet op deze herinnering! .... om de Vryheid van zyne Landgcnooten aan banden te leggen; om zyn Vaderland aan zyne heerschzucht te onderwerpen. — De 'Franfchen hebben deze waarheid lecvendig befeft; daarom ze'den zy, geen genaé voor den
emigrant, en zwoeren by God: hy zal Sterven ! Zy
begeerden met geene Mogendheid vreden te maaken, dan op voorwaarde, dat hy geene Emigranten op zynen bodem zoude dulden —■ de Franfchen hebben ook hiermede aan geheel Europa een les gegeven; eene les'! die algemeen als een Volks-les moet nagevolgt worden — zeker, niets is voor een' ftaat gevaarlyker dan binnenlandfche vyanden, want de- . zen zyn belaagers der vryheid; en zy zyn gevaarlyker naar maate zy meer vermogend zyn in gezach — daarom zyn die' ingezetenen den vaderlande zo dierbaar, welken den" braaren Regent tegen dezulken helpt waaken; dezulken helpt opfpooren; hunne wanbedryven ten toon fielt, hen voor de oogen des volks ontmaskert, en in die edele loopbaane niet vreest voor leven of bezittingen; zulke Vaderlanders, zy zyn dan fpreekers of fchryvers, behooren in hooge waarde gehouden, en met alle mogelyke kracht befchermd te worden; gelyk hunne edele Republiceinifche daden ook nergens miskent worden, dan alleen daar, waar het niet gaat als het eigentlyk gaan moet.
Een Gezelfchap zuiver Republiceinen.
Myne nagedachten over de- laatfle Volksoproeping van de "jde Wyk, opzichtelyk het Stuk der Kiezers.
Ieder Republicein, die zig vry kent van valfche by-oogmerken, doet ten allen tyde de waarheid hulde, en ontziet nog Reprefentant nog 't Volk, wanneer, het Maatfchappelyke Rechten en Plichten gelden.
Trouwens ider individueel Burger heeft belang op 't geluk van de Maatfchappye, en op de bevorde ing daarvan, heeft zyn eigen gedrag als Burger enen even zo beflisfenden invloed, als de denk- en - handelwyze van zyne Vertegenswoordigers, ziet hy dat derzei vei- daden en handelingen niet beantwoorden aan de billyke verwachting van het Valk, van hem zeiven, van het belang der Maatfchappye, dan veroorloofd de reden niet alleen, maar zy 'Gebiedt hem, dit te Openbaaren, zo zeker, als zy hem gebiedt op zyn zelfbehoud, op het geluk van de zynen en van zyne .Medemenfehen bedacht te zyn.
De Volksvertegenwoordiger is verplicht, het welzyn en het geluk des Volks op alle mogelyke wyze te bevorderen. Hy heeft daarom ook het recht volgens billyke Wetten te gebieden, en der Burgeren plicht is, hem te gehoorzaamen.
Maar is dit nu de eeai5fi.e verplichting, dewelke op dei: Burger ten opzichte van zynen Verteguiiiwoorciiger ligt?. Voorzeker neen •• de plicht, des Burgers is ook, zynen braven / 'ertegenswoordiger alle Hoogachting en li'ejde te betonen, hun Geluk cn Welvaart even zo zeer te bevorderen, als men tegenovergefteld van den Regent eischt,,'dat hy dcalge-mecne welvaart, waar van ider Burger voor z;g dc aangenaamfte vruchten fmaakt, in alle opzigte bevorder!)k zy. En cindelyk behoort het Volk nimmer te vergeten, dat de Reprefentant nicttegenftaande zyn Regentfchap , Lid van dtrzelve Maatfchappy is en blyft, cn dus'ook hetzelve recht heeft, op de maatfehappclykc Rechten even eens aanflpraak te maken als alle zyne "ovrige Medeburgers.
Met deze toelichtende fakkel in de hand, wage ik dan myne nagedachten over de laatfle Volks Oproeping van de ■jde Wyk opzichtelykhet fluk der Kiezers aan myne Medeburgers ter overweging mede te deelen.
Ik bepaale my derhalven tot het ifte. 2de. en 4de. Articul der voorn. Volles Oproeping, en om die geene te gemoed te komen, dewelke de Publicatie van de Municipaliteit niet meer in handen, of den inhoud der voorn. 3 artieulcn vergeten mogten hebben, neme ik de moeite dezelve hier letterlyk nog eens terneder te ftellen, dezelve luiden aldus:
Art. 1. Dat 'sjaarlyks tot eene verandering van Regeerings form,zi\l denkelyk heren.- „ dat 'sjaarlyks tot zo „ lange dat de tegenswoordige Stedelyke Regeerings form of „ eigentlyk het ftedelyke Regeerings Reglement, mogt veran„ dert wórden, het zy door de aanftaande Conftitutie of vooraf „ door het Volk van Groningen zelfs (want voor alle aude„ re verandering van den tegenswoordigen Regeerings form, „ daarvoor bewaar eGy ons , lieve Vader in den Hemel'.'") aan de 18 Werkende Kiezers een Honorarium wier detoegelegd , de fomma van 3600 guldens, by wyze van prefentie geld (waaronder hun gemaakte verteering gerekent word) onder zig te verdelen.
Art. 2. Dat geen Kiezer tot eenig Amt geduurende het waarnemen van zyn post (mag) gekozen of (aan hem) mag worden opgedragen.
•Art. 4. De Municipaliteit cn Kissers aulÜm MteJars geen Honorarium als in Art. 1. is bepaald of onder welke benaming ook eenige penningen aan imand accordeer en, zonder'op 's Volks uitdrukkelyken wil.
Van dit articul zal denkelyk dit de eigentlyke mening zyn: „ de Kiezers zullen geen ander honorarium geniéten als in art. „ 1. is bepaald (de Municipaliteit komt hier niet te pas, want „ van deze fpreckt art. 1. geen woord,) en zal de Municipa„ liteit en Kiezers aan niemand eenige penningen onder welke „ benamingen ook, mogen accordeeren, zonder 'svolks uit„ drukkelyken wil.''
Men weet hoe het Volks -befluit op deze 3 articuls is gevallen. Art. 1. is afgekeurt dus krygen dc Kiezers geen jaarlyks Honorarium. Art. 2. is goedgekeurt dus krygen de Kiezers ook geen Amt of zyn geduurende het waarnemen van hun post niet verkiesbaar tot eenig Amt. Art. 4. is goedgekeurt maar de Kiezers krygen zo min het in Art. 1. bepaalde Honorarium als eenig ander. Met een woord de Kiezers krygen niets en hun is daarenboven een Recht afgenomen het wélk htm als Stemgerechtigde Burgers nimmer kan wordtn c "'vreemd.
Wanneer ik de meening der voorftellers van de 7de Wyk -qteht begrype, dat gelove ik dat zy met hunne voordellen het volgende beoogt hebben.
Ten iflen, aan de 18 Kiezers voor hunne veelvuldige werk"itamheden en als een kleine fchaevergoeding voor hunnen ver, : aimden tyd, een Honorarium te bezorgen, ter zomma van 3 5co Gulden by de prefenten te verdeelen.
Ten! 2den, en wanneer dit Honorarium door het Volk wierd goedgekeurt, dan ook te verhinderen, dat aan hun, geduurende de genieting van hetzelve, hoegenaaint geen Amt mogte worden opgedragen.
Teia



Ten sden om te bezorgen dat aan dc Kiezers ook geen verdere Honorariums als deze 3600 Gulden gegeven worden.
Hoe goed deze mening ook zyn mag, er heeft evenwel een aanmcrkeljk verzuim in het 2de en 4de voordel plaats gehad, namentlyk: dat daar niet bygezetis: „En indien het „ eerfte voorfiel goedgekeurd wórd, dat dan geen Kiezer „ tot enig Amt geduurende het waarnemen van zyn postgeko„ zen of aan hem mag opgedragen worden,"' zo" ook by het 4de Articul, En indien het eerfte enz. dan hadden de Propolitien voor ider een verdaanbaar, en hoe het Volksbelluit dan ook mogt gevallen zyn , nimmer met de onvervreemdbare rechten van eenig Burger flrydig geweest.
Maar dit is voorby—■ ik moet t'weè gewigtige vragen laten volgen, de ido vrage: kan men aan de 18 Kiezers dewyl het voorgefteld Honorarium niet toegedaan is, ook zvn onvervreemdbare recht ontnemen, het welk hun als byzondere Burgers nimmer kan ontnomen worden, namentlyk het Stemrecht? zo neen! volgt dan niet van zelfs dat zy ingevolge het 7 Articul pag. 17. van het Plan van Oproeping, als Stemgerechtigde Burgers tot alle Amten verkiesbaar zvn? hun post als Kiezer kan hun hierin onmogelyk enige hindernisfe toebrengen, dewyl zy deze Burger/licht zonder de minde bezolding tot welzyn van het Volk uitoeffenen, met niets boven hunne Medeburgers bevoorrecht zvn, en in hun Kiezersfchap geene andere beloningen vinden kunnen als de liefde en hoogachting van het Volk dat zy mede vertegenswoordigen, en in het edel zelfs gevoel van tot derzelver welvaart cn geluk alles wat in hun vermogen was, toegebracht te hebben , dc 2de vrage: Wat is nu de wederkeerige plicht van een edel en welmenend Volk, tegens zyne Vertegenswoordigers in 't algemeen cn ten opzichte tegens de Kiezers als hunne medevertegenswoordigers ia 't byzönder.
Ten iden, dat hetzelve hunne veelvuldige moeitens cn aanhoudende werkzaamheden dankbaar erkenne.
Ten aden, dat dezelve voor hunnen Tyd dewelke zv voor *t Volksbelangen bededen, een zeker honorarium als een kleine Schaevergoeding ontfangen.
Ten aden, of wanneer mon beides niet verkiest te doen dat men dan ten minden niet zo onbillyk handele om hun iets te ontnemen het welk hun als vrye Burgers als een wettig en onvervreemdbaar Eigendom "toebehoort, namentlyk: het Stemrecht, en daarmede verzeld gaande natuurlyke aanfpraak op de voordelen der Maatjehappy.
Ik onderwerpe deze myne bedenkingen oudertusfehen gaarne aan het verlichter ooi-deel van myne Mcdebtiroeren, het zal my aangenaam zyn wanneer zy'dezelve hunne opmerkzaamheid waardig vinden, zy zyn ten minden met het ecrJyklte hart en de beste oogmerken befchreven.
Een , voor het algemeen IVclzvn , werkzaam Republicein.
Vrymoedige ge dagten. over het _ , ,, , ftuk der Gilden. Ue dagelykfche verkering met menfehen van onderfch»i■ctene gevoelens en begrippen, overtuigen my ten duidelvkJten, dat veelen derzelver, hoezeer ook zommige anders met de tegenswoordige orde van zaken indemmen, nop- geen ware en wezentlyke zuivere gevoelens omtrent de Vryheid en 'Crelykhezd, en de Regten van den Mensch en Burger voeden, het zy dan, dat zulks by zommigen uir gebrek aan genoegzame kennisfe, anderen uit verklecftheid aan het oude, en ook by veelen uit belang en heerschzugr voorkoomr, en daar door nog de daaffehe ketens om de Halzen van vrve en geiv^e menfehen zoeken vast te houden, gelvk ik ten duidetvft Iten ontvaar worde, daar veele van onze Mede-burgers n«gZO Itetk zoeken vast te houden, aan het zo duidclvk bejwlsteu der vryheid en gelykheid, in het Huk der Gilden.
Ik hebbe derhalven befloten myne gedagten ten opzigte der Gilden, aan het publyk mede te deelen, of het zelve mogte dienen om minkundige te verligteu, en waare het mogelyk anderen van hunne verkleeftheid aan het oude aftetrekken, en die gene die met anders dan eigenbelang — en — heerfchzugt voeden, tegen te dreven; door haar aan <e tonen, dat het bedaan der Gilden, voldrekt drydig is, met Vryheid en Gelykheid, en de Regten van den Mensch en Burger.
Om hier in geregeld te werk te gaan, zal ik my tot deze dnc (tukken bepaalen:
Voor cerft zal ik de vryheid en gelvkheid, of het Natuurregt, 'twelk elk menfeh en gevolg!yk' ieder Lid der Maatfchappy heeft, ten duidclykden trachten voor te dellen.
Ten tweeden: zal ik het bedaan der Gilden, en derzelver zogenaamde regten daar aan toetzen, en tevens de noodzakelykheid, om dezelve te vernietigen, aantonen, en
Ten derdén: de bezwaren omtrent derzelver vernietiging oplosfen en wegruimen.
Indien het waar is, gelvk het is, dat God aan alle menfehen gelyke rechten gefchonken heeft, die wel in de uitoeftening van die rechten op eene geweidadige en draffchuidige wyze kunnen verkort worden, maar welke hen nogthans zo natuurlyk — onvervreembaar eigen zyn, dat niemand hun dezelve wezenlyk kan ontroven; zo mag men onder deze wel inzonderheid rekenen, de vryheid of het recht van den mensch, om voor zich m zyn huisgezin het nodige levens onderhoud, vry en onbelemmerd, te mogen zoeken , en wel door alle zulke middelen als hy ter verkryging daar van nodig oordeeld, mits dat hy zorge, dat hy andere in hun even gelyk recht niet in 'tminde benadeeld, of op eenigerlei wvze van hun eigendom berooft.
Dit Recht doch, is in de natuur zelve gegrond; ontneemt
men dit den mensch, zo verliest hy zyn aanweezen ■ hy
houd op van te bedaan.
Daar dit recht derhalve onaffcheidbaar verbonden is, aan zyn eigen leven, is het ontegenzegge'.vk zeker, dat het een Godlyk recht is, door God zelve, aan den mensch verleend, en zonder het welk hy te vergeeffch zou zvn gefchapen.
Hier uit nu vloeit natuurlyk voort, dat'niemand in de uitoefening van dat recht e'eiiigzints mag worden gehinderd of verkort; en dat die geene die dit ondernam te doen, even zo zeer tegen den wil van God zou handelen , en dus even zo ftr af waardig zsu zyn, als iemand, die zyn even mensch van zyn eigendom beroofae of andere onbetamclyke midddelen, ten zynen nadele gebruikte, om zich daardoor levens onderhoud te verfchaffen.
Niets kan, nog mag, dien volgens minder beperkt worden, dan dat recht ~ en daar de menfehen in dit opzicht elkander gelyk zyn, of een even gelyk recht hebben, en den een den andere daar in niet mag benadeelen, zo kan deii een boven den andere, by geen mogelykheid, op -Teen fundament, hoe ook genaamt, meerder recht hebben nog verkrvgen , om hem de vrye uitoefTening van dir zyn Natuur Recht in eenig opzicht te mogen betwisten, veef minder, dat een aangematigt of zogenaamd verkregen of gekocht recht, hel zelve sou kunnen vernietigen! neen! elk mensch behoud dit natunr recht, in weerwil van al het misdadig geweld dat op deszeifs uitoefening mogt geplecgt worden, terwy! de beduurderen der maatfehappy, die verordend zyn, om elk lid dcrzelve by de vrye uitoefening van zyn narüurlyke regten te bewaren, en hem daar in, tegen alle geweld te' befchermen, verpligt zvn, ook in dezen alles te vernietigen en te weeren, wat iemand in de uitoefening van dit zyn natuur regt eenigzints zou kunnen hinderen of benadeelen.
Dus meen ik ten aanzien van het natuur recht, of van het recht van den menfeh, genoeg gezegt te hebben, en ga dus over tot het tweede, namentlyk: ointezien of de Gilden al, of niet daar mede over een komen, en bedaanbaar zyn.
(V vervolg in onze volgende No. 25.)
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Hcere-ftraat.



GEL Y-K H E l O. Ao. 175)^.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
(het tzveede Jaar der vernietiging èan'het Stadbouderfchap.j
VRYHEID. No. 38.
C O U R I E R.
den 8 November.
" —"1 ~ u v."" \jr T»,/,»n 7*(&- cCfrmt>ëri 7 .fln^: Leeuwarden, A. Jeltema;
Dit Rhd word tvdelvks mede uitgegeven te Zwolle, byM TylmIm^^^^MilA&n\/B. Knypinga; Winfchoot, Hvinfum, Bavid krekhof> Aa, "karm J Middel;
iL l g^lfyj^ alÖm- V°°r ^ PrySVan em
Gewichtige Opmerking der onderfcheidene Staatkundige Gevoelens, dewelke thans in ons Vaderland heerfchen.
m n==a »ct is niet denkelyk, dat wy aan onze welgezinde y^€lno™aatzuchlige Medeburgers den minlten onIr* TT li dienst kunnen bewyzen, wanneer wy hun ver1L JHL ,jU M op de een of andere zaak, d.e mede m Jiy4 "den kring van algemeene verlichting behoort,
^U^tt^o^i^ ons Gefprek onder ande„n Te onder fcheiden Staatkundige gevoelens, die heK ,°?n llns leedwe' n nog zo onderfcheiden binnen deze laas! tot o..s lecuwt/.. b eerrtefte bronwellen zyn SlftS^f» gevonden dat SSS^I^J"^ hl aanmerking komen, namenlek = 1 ) Z»*v«r Oranje gezinde. al Oranje Aristocraten. ->") P atriottifche Aristocraten. 4.) Slymgasten. c\ Weifelaars. % \ Zuiver Republiceinen. Vaale tweTeerften zuilen wy heden onze gedachten mede d^ïen en over de 4 volgende by een nader ge egenhetd fprei„ met onze vcdere aanmerking vergezellen. •
ff«*»2fe, onder deze benaming vern I-n vfv dezulken die een onvèrvalschte genegeiitheid^vQor iTJweze^Huis van Or^ bezitten, en den Stadhou het £™eze» , Eminent Hoofd het welk in onze Revolgens^hunne Mlingen, onontbeerlyk is. Zy gronf V/h£5ra @P de vorige Stadhouderloze tydè% liieSelSSnel ten allen tyde is ge bleken dat ^fd^c he^beftuur in handen hadden , telkens als kleine desZyï Lkkph A 'rerrecrt, cn dat het Volk eene zodanige mk ^^t^^&Sm^ geworden zynde, telkens ^^'Êo^ W^T&A tusfehen' het Volk en ^SS&den hoogmoeduitgefpalte Regenten, bebhunne m tro W ™ | „efchilleu dewelke onderlings géê S^?^'^ *i <#W*f art. IX. en XVP.
tCno5eSmerfchen voegen by deze hunne.#**Wfe? , K Twei bo.v^ffl««S ook huiinp Godsdienltige.gc■ * it nCenrh k dat de Prinfen van Oranje de een.gfte
Py¥are"^}l\„t rwrf.-«Tfchaopv over de UKhfe:Q^»ad-
j^^^TOT^f* het gezag van de S^^/Këfnffi^^/ treft, ook de Godsdienst
van d» Hervormde Kerk een onherltelbaar ïcnaaen rya. lkIfonbeTJdeTerde Staatkundige en Gedienstige.gevoelens doefhun alle Staatsinrichtingen hoe goed en nuttig dezelve ook voor het algemeen Welzyn wezen mogen, verachten, warmee? hun denkbeeldige Pylaar, nament yk Neer landt dierbaare cn gewenschte Erfftadhouder met aan het hoofd en dc befchermer hunner Godsdienfbge belydems is.
a oS5Jfrirfw"*», hier door verftaanwyde zodanïee die onder het mom-aangezicht ytxn voor Oranje Godsdienst en de »A Conftitutie te yyeren, geen "andere doel htbben gehad, als onder dit Mom-tuig zo veel te wilkeu-
■ 1 tri nnnfn hecrfclen, die alleen daarom zulke lage vlei&wOr?«je geweest zyn, om de vette Eere-posten
Sr zehen cn de hunnen te bejagen, met het een oMndc? Amt begtWIlrgt geworden zynde — den Prins en Sn éSivoudigen aanhang evenwel bleven verachrèn Deze van hunne posten tegenswoordig, meestendee.s ontzet zynde, loeren op niets dan op eene fyortxgz tegen
omwending of zoeken door bedekte; middelen den te,
Z woordjen Regeeringsform langzamerhand te ondermyr S to * tegenwoordige algemeene flapertghetd. S'pSS mifchiengmeer *£gg
S onzer S he kregJene Vryheid om zich met den Stadhouder aan het hoofd weder in *bewind te Hellen, en weten en dien einde door vertroosting en eene men ge hoop, van de zSheid der eenvoudige Oranje-belyder* mee^erKk eebruik te maken. - En daarom 01 welgezind Volk
■ nwlTrland' het is onzen Plicht om waakzaam te, zyn
Toï$^<^**y™dicr AriftocraatC11 gf^0"*te
letten. R^ Patriottische Vrienden Staat¬
kundige Waakzaamheid.
Lezenswaardig Request * Nationale Vergadering, w» Arf Vernietigen van het Vonnis door de Bloedraden m den Jaare 1610 tegen Tan van Oldenbarneveld —— ge (lagen en uitgevoerd, verders: herfteilmg %• zyn Eer, vergoeding enz. . • Ik vleie my aan vele, ten minsten aan myne Repuelicems gezmde2 ^^^^t^^ |^ ccn0'^;;^, het .elk orkmgs ter ^/«^ rtrgederiHê * geprefenteert, lwdel»e wans. ^ .



vryheida Gelykheid, Broederschap
Aan de Nationaale Vergadering, re prafienteerende liet Volk van Ne \ derland.
De onfchuld re doen zegcpraalen, of fchoon Eeuwen fans onder het zwarte kleed van fchtild verborgen: de waarheic aan?het licht te brengtn , of fchoon met den digtden fiuiiei des tyds en der vergetenheid omhangen, en de wetten dei rechtvaardigheid te handhaven, of fchoon door fichitreren* Goud of Varfielyken wil verkragt en verdonkerd, ziet daai den edelen taak van regtaarte Vaderlanders, by welken ieazè cn zuiver Patriottisme aan de orde van den dag zyn ! ziet daar een pligt, naar welks uitöeffening de braave Burger reik halst, en waar toe hy de vlugtige uuren van het fnclvlietenu lecven-vol vaardig wil befteeden.
.Ja, Burgers Rcprafentanten van het NeéYlandfche Volk I 'ris voor O bewaard, om de onfchuld, fchoon reeds honderd zeven - en - zeventig Ja aren lang verdonkerd uit het ftof te heffen, om de gerechtigheid met een Godlyken luister te doen fch'itteren , en die monsters deii Volke, tot affchrik voor te Hellen , die het recht kromden, die het beste en vreedz iamftc Buisgezin in weedom begroeven, en van den hoogden top van een beriyd geluk en aanzien, in een-zwarten afgrond van onoverkomelyke ellende en diepe verachting nederftortren. 'tls voor Ü bewaard, om een vonnis te-lierroepen cn tc vernietigen-, welk den eerlykften Staatsman van zyaen tyd het ieeven op het Moordfchawrt, in de nabvheid uwer achtbaare Vergadering, deed verliezen, om dat'bv willekeur v,in Vorjlen en overheerfching van hu Schelende' Gesstelynen, manmoedigiyk tegen Hand heeft durven biedefl 'tls voor U bewaard, om den edelen, den grooten den flandvastigen Patriot, den onflerffèlyken Johan van Oidfn barneveld, op den wenk van Ma'uritz, en op aanhitzfné van eene bende Pharisecrs vermoord, uit den kuil der ver getelheid te nukken, hem te verëerlyken, en een dunrzatófl monument te.-Hiaten, voor dezen grooten, deugdzamen Va derlande?. ' °
Vergunt my, Burgers Rcprrefentanten! mv, die doorseen het allermmfle zelfbelang, maar door loutere "zucht tot Recht vaardigheid worde gedreev-en , aan UI. eenige verzoeken te doen betreffende eenen man, wiens naam by. eiken waaren Patriot in gezegende nagedagtenis is en blyven zal tot by bet laatHe Nakomelmgfchap; verzoeken, welken ik geheel én al aan uw verlicht oordeely aan uwe bekende Rechtvaardigheid, en aan uwe billyke uitfpraak gaarne wil onderweroen
I. Dat het Vonnis der Rechtercii teg< n hem den j ■> van Mey 1Ó19 geflagen, niet alleen werde herroepen, ingetrokken en vermengd, maar ook dat Johan van Oldeniarne veld worde verklaard onrechtvaardig veroordeeld en ter dood gebragt te zyn: herfiellende hem ten vollen in — en aan hem terug geevende alle de Eere, welke hy, als een braave Vaderlander, in den hoogden graad verdiend, cn ongefchon den bewaard heeft tot het uiteinde van zyn fmaadelyk beno men lecen-. '
II. Dat onderzoek worde gedaan naar dc-Lvsr van rrilè zyne goederen, welken by bovengemeld Vonnis zvn gecon fisqueerd, en waaromtrent hy, na 't horen der Sententie 3ig aldus heeft uitgclaaten: „ Ikdagt, dat de Heeren Sta' „ ten Generaal genoeg zouden hebben met iryn Lyf en „ Bloot, en dat ze het goed, dat 'er is, myn Huisvrouw. „ en Kmceren zouden hebben laaten behouden, Is dit hét „ loon voor arte-en-veertig Ja ar en dienst, dien ik den „ Lande gedaan heb?
Uk Dat> byaldien die confiscatie in lateren tyd niet is ' opgeheven, en zyne goederen niet volledig zvn gerestitueerd alle poging zal worden aangewend, om billyke fthaévereaL ding te geeven aan de descendenten van "den gevonnisden zoo van zyne, als van zyner Iiuisvrouwe Gellachtlinie " '
IV. Dat onderzont worde, of het verzak u- cn Kinderen, by requesre meéèver* JZZ T I " ednws
■ fmaallyk ^«aiKTSi^Sr^H h°0rdcu-Rcchtcrs
■ „ Heerfykheid\an BerkTl met S^nSfeï bmnen de „ te mogen begraven: gdyf?n£-rt ÏÏS ^T0^.™^
raaden , en aan de herstfi icrV £ ae lnoocle Bloedma der W.lereM, 'wZ ff
GORNELIUS NOZEMAN.
befrbri'vtniV t„ u„ui. '' £.™~ gaarne wenfehen cene-kfirtp-
der toenmalige eèg-enbelangzachtige gèes 'lilfe t Z' /^ff ^Grooten en- om hieraan te «^^if«É
posten aan vreemde l:oven waargenomen c hebben ^ T Penfiwnaris WtHollandcn <\/,„T £ ' Raads-
het allereerde gewicht en bJ^èS Vo^nt >5 TV" T
de den Staat als een getrouwe'dienanr n-,?u^cn' c,r dienne achting die hem toSS^S", Sn -/02c,a>'llcc-
gen hem, * ierden opentlyk HfeEKft ri^ne'f^'it«n^.
dat hy verradery had gepleegd, dan we 'r? S, t) x& foomfichenhadgcheJ/en o&eWnfc ÖSfg dezerlls,en fc,m,e baten, zyne braafheid trwmp/>erTiït a.le de otfzafige verrichr neen zvner vwfh<ï«H 1 / • cr f-S*» «W» wel alle^egenö^^^^ hoehvzngre, hy. vond niet eer'een «entvoKS^M de zaken der ariHimanen, welker bei\ detrs oK,l,, /5 toegedaan was door het houden van dlVNa^Z/e's^ï van Dordrecht een-andere keer n-imPn. X den 29 Augustus W#SS!>^S&:&^&f ' Hogerbeers en andere gevangen , MffiSLSrSS weten: 12 ^Holland, 2 uit Gelderland \ n\t rl/ f 2 uit Prietland, 2 uit 6?r«v5/ j „f rt', "»t ^w*^i?gevonnisd w1eKl S.3f °rfUn 2 uir welk vonnis den ^f^^Sn^lS^eg^^ ren ook aan hem in hopenbaar 0> SsSJSS ïrf™£ wierd gebracht, hebbende hydend uierdom v m 72 T 'S&g?f Hyonaergmg met de grootde ftandvaff-^^^P^ moed den dood. Er word van hem g—: iï* op 'tfchavot zette, fprak hy eerm?ii^'m« er^i f V°Ct me. ^fG^</ ,> zo el'erdi* a ,fV-: J- f PT" hy herhaalde zig wel haad rtdêf l^viëlop ' had byna een vierendeel uur- daar na öondPhf og en fjrafc
de



& erntoders met de vozende woorden aan; Lieve Bh, g3 Pair™ tï" L*<^err,uier, maarMsZ. *?ca , a',i0\- tiy tiqk nierop zvn Damasten Sktawr* mr en gaf. denzelven aan zvn knegt Jan e^StS^Sdi^L zyne muts voor de oogen getrokken hadue tiuelde^we derom weer, en riep met ODeeheupii h-inTun at , V Vr e
•^•^wtéacMrw si
geweest zyn boe dik wils ook zogenaamde Pitrior" niche Regenten aan het roer van Staat hebben hans door niemand hunner is deze ««r^JI^Kf: tentie vermengd - maar eindejyk ftaat de daSdS" van aan te breken - eindelyk zal de Deugd re* voor i77 Jaarcn onrechtvaardig ter dood g@b«chï mar telaar der Vryheid-, by de vreemden Bfek<£te™ 7Zl Landgenoten in 't openbaar geroemd word™ r • dit. is myn harreiyke wo^^xJi^di^j^ in ons Land harén zetQL moge vesnVen l» /t6 Z'* ulon bezield mogen worden m^^X^JL^^f^^ partydigheid ^M^Ï^^^K^* ^
dqt zy met den ^ en ofil^ W0OnJ:
Heil ! ^//^ /Bkoeqrkschap wé/ ye Welgezinder. '
^aT/e/Z'tALCFMEm~aam Kepulilzcein.
E™ftuk, zonder Tytel , zonder Naam za«
*w woonplaats m 2^ WegWr
K ^siaafM^otn, S^SfflaSSS;
* fentimenten dezer Familie ^vzond^ tot den ï„*re#<r#, S%V^Sfeffi^rkiDï yfog/ nog m een verband en nauu-e r, ^-jl i' C-dar weike daarvan ^' a" ^ . z**a« te komen, waar van zy, oni JË^y/^ redenen,. onhandig behoorden\Z,a igs cn 2 Dat deze. Burger vo^ff^^l™^
man van de O,-*,,-™ i-, l ' 7',„wds ecn wend heeft, om de ^o^^^j^f^pmaken cn te verguizen; dat hv hv ,1 um"v' *gtelyk-u?.
der zyn U gffi ^^X'/h^T^i^'van de Orange Armee vm .et donatee^
Oranje Armee in &SSEi ^fe^» welke lem de VvFDE,..zyne Vrouvv en 7rl-l^J ' Vn TO.Wifa. voor hem dvW/eni^^
jaardazen van te-hoge-Fanilie',.S. ^'ï? de ^ 3. Dat hy een. van de R iriS™ g v rf hywoomie. • de^eerfte geweest is, SéS#8K$ S?fe*»aP ^ dienstelyke Burger ....... wSV$^^***t
1 4'- f' ,°m "!et optenoemen aflè dë L^tit-},0
e ■ /aar 1791 heeft laten gebruiken ™ In ^nderci1 nog m het , te- jtmfterda* te eng ageerm voo W i**00"' een *«* zyn ^W, ten *o^v^JM^ °E en - te maken, ten welken einde Hv dan öoi- f6" maaItvd Waar • naar Holland gedaan én hnnJ,°L ?-e" exPre*fe reis ■ order gebragt heeft * hoogjtwtgttge zaak alzo in
,1- d/e <W
^ " Commisfie bevond, die ilve avSnrf*'^ tydmgkwam, dat in zyn Land de Xwl?" ' wan»eer de
welke aan dat ^r<w/« werk dee' Mdd™0Pgenoemcf, horen van veelen, op de ATgellefkfJ^f1^^zigbook inzonderheit over het S hv hf£ doS' van zvn Post hadde moeten conffmecS lt^Xd*& de. Dat dit de laatite heftige 'Qr^h£!^W*"* geweest, welke men uiteriyfc aan hem t £ C kh/lë was' ken; dat hy by de terug konrsr vvn r f^e kunnen tnergeweest was és eenHtïun- dnt hT^S fiftd^ Arekt zo w^orderfcheidenc ^^^1^^^./ en lyk verhoogt en na dc . 1Jt-DDeiiEic ondergaan, eindezonden. was ge-I Ten"itanïièn van de waarheid' vnn >*■ • . ten^.gofleld, zyn^X^^ hier hebben, zen plegng, en voor het oog van de'ger^f kfdat Wy bvdeom poifiê voor poinSt en ^/«r^ffi^W^11»' ger d?.ehet aangaat, zulks-mottf. t X ("{dien die Bttrdoftukken naderi bewy^S^11^ 0Peutfvk met. D Maar zal men b^k-i^r^^Sr*- *J«'"#*'f'PöSt, in deze tyden Zo BeliSsS0^,^ "«"'aan een. Iyk4>eftuur, hel^dW^r&S^^S ^d Orote God - zyn de kenmSÊKïSn M^^t? ?/ff, ^ deze-kenmerkeii dan rl;^^ Van eea' lingön, om dew^fe, de voerder/i*fi?n\ t de aanbeveeMoer men een,r de mtSSW/f^^hs^^ van van SSSJ?^ ^/^«*.eersr. de Narie hebben véSS ,j?^W^. moet men «•ere,, dat men-een cWSot^^T''1 b?00rd te opgedrongen, voor- alleen fftó
* re ,flerven? ^v ï^^t?"^^ ^Ktta weddlge -Conlhtutie-r»* l^SU^M ^ die Se~ maaP-daar en boven eene ; ,SJcttel aangekleeft een Zamddiï van den: /Troon ^ ^ t'ewieroker , Perzoon als Huis zyVgeS? g J& M% J»« y« ve Na-i- kennis hebben ffv^Zef*^ °°k aJ die ^~ gegaan, om op-een dl^rS^?i£S 3 k$ $P vooraf-
W-v antwoorden deze S ^fcÉSI^ Zy zien immers dat zulks fffflfS^V tot het «w^», tot'de «aal uit
hoor, Burgers.»-de *ffl$ï%h$T ^Oditeh,,
Oen wy niet altoos doorgrondel- hW f' dc wa.^Roms kun! Prëhdent relatien hebben?^(befïdóeh n£v AdehL »^r« een Post tc bekleedeïo^eWefl, -n? t?-^ oor alles heen. kruipen,. en eeVrocf ™ StfoWe vre^ Mien;,men heeft onder/cheid!n\ relatZfe Hef wcg ivoon me zeggen, op de eene pfoa« een ^4° 8^ •e eca. Neefje, en daar wederon1 ^V%f; ^ opdejmde5'r/ ^«*'>/« enmTofdêbTo-^Wf'c"^' eteeren, de Burger heeft immeS is



Tit^^^ivan HEIL ca ™0EDm*alAP-
Een Kransje Patriotten, welke tot derzelver U Zinfpreuk heeft genomen: Zonder aan. zien van Per jonen, regt door d.ee.
Eenige eenvoudige Gefprekken, ^Hjfj" Q" ding en wegneming van eenige \01as- k<
den, geleiden wy hiernevens.
£<w*£<? eenvoudige gefprekken.
I. Gefprek. _ Daar was ik gilleren avond by dg SjftgSSB kopjen chocolaade, een paar mentchen daar ,k
dan eene goede verbetermg, m^S^Swa nieum ^MM fee iffif^R Si ik
het In-enten der ^^J^^ po^Llrywachten, tot. dat,dr\,k'fl1L)ö^^ Ingeente Kinderen,
Trvntfe Waarom dat ik myn kinuucu v* . ten in eiuen? dat zal ik u kort en bond.g zeggen- Oi lbe.f er byna geen een by de ks&ÜEtoi^ï ^KB
*g 'ta Sïrmjcn heb ik v»k horen
^f„„' pn d.n zal ik maar eens beginnen om de v aag, ^ ' dencren. cn dan zaï w m ^ , hetzelve kan
bevrvd^i van eene zwaardere ziekte, of van den mag ik het dan niet doen? Wat zeg ie, Tryntje i Zo myn Jongskcn 7** iets by een val verwrikt had, en dit was vast goCToeWi zou »k dan, dit naderhand ontdekkende, niet vermogen het te doen los fcheuren, en alles te recht deen zetten? fchoon het ten hoogjten pynlyk was? .
Als het in den galligen pruimtyd is, en zy uit gulzigheid tc veel pruimen gegeten hebben, mag ik dan ter behoudenis der dierbare gezondheid, myn huisgezin geen braakmiddel geven, om hun voor eene ziekte te bewaren? dewelke zeer ligt door dit gulzige eten zoude kunnen ontdaan,
2 door welk braakmiddel misfehien eene galziekte en rotkoortfe voorgekomen wordt? Wel ja, zonder twyfel, zulrjo zSgen, - en dlc 't anders begrypt, zulke eene heeft zeer S wM Gy ziet dus goede Tryntje • dat tt m > Tind mag ziek maken, als ik daar door grotere onhet-
■ ^£38t& zeide, kwam myn knegr, om my te rdèccn _ - Nu Jan Oom, zei ik, aanftonds komc ik wter, en dan zullen ue urn nieuws aan de gang, cn zien of het Twede godgeleerd bewys, een gezonden zin rteer.tgen grond
hebbC' Een Gezelfchap Vaderlandfche Vrienden
in de Ommelanden.
Brief over de Werkzaamheid der Gecommitteerden tot het formeeren van een Plan van Conftitutie voor de Provintie Stad en Lande-
Burger Redacteurs! ^ ' Ik ben in de gelctrentheid en thans reeds werkelyk bezig, om een Dag-verhaal te vervaardigen van de werkzaamheid
■ ^ Gecommitteerden tot het formeeren van een Plan van Conftitutie voor de Provintie Stad en Landl, met
\ als wat ten dezen opzigte is voorgevallen cn daarop een g, SS betrekking heeft, van den dag hunner aanltelltng af tot
" 'TfficgteJlal Ëwheden vooraf willen vragen: of Gy S dit /^-^Win den Onverwachten Courierwelk W-. rtrhans algemeen in deze Provintie geleezen word wilt p aat™? l^ nxvffeln eï olXiyzult onsenUweMedeJmr«rswelwi.^ 3 E^S^WeS zo goed en gunt dezen Brief een * ESTS'Toornd. blad, cn laat myüwc Antwoord langs
i hiSSÏSaffi1 ^ Onbesmet ^/^.
3 GoREGHT, SAPMEER, HoCE-
i'- zand eiiz. den 29 Oef, 1790. rf « * *
et ' * £$V*l
^ ^ 'woord aan den voornd. Vaderlander. ...
B,d*fieurs bedoeling met het uitgeven van dit.Bad, rs, '» L*S22K réds /^-«^ hebben verklaard: gfefr *~ ËJÏ VeXl^fn-enbevordering van Maatfchappelyke "S 1%iïaa7diïsiïJL ^verlichtingen het .Volk, en f/X;vin der-elver IVelvaard dient, is hun zeer fcSi^g la tfenli^elve gaarne. Dan alvorens zy a ^fev5nde Antwoord op Uwe vrage kunnen geven, dwni t B Ï3 onderricht tezyn, hoe Vee pag.fr.as hk. voórn.
S ^^^^ 3
ta-, SaTzo vrV « hun.govoelen té zéggen of het veoi r. S ÏÏÏÏÏrSS* voor'dit B ad gefchikt is f.^^
"Gr^^eTby'Leonard Dok, te de H«re Itra.c.



GELYKHEID. Ao.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID. No. 39/
C O U R I E R.
den 15 November.
(het tweede Jaar der vernietiging' van het Stadbouderfcbap.')
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Zwolle, by M. Tyi".nZoon; Campen, J.T.Brok; Lesnwarden, A. Jeltema ;■ Winfum, David Brekhoff, Niekcrk in Hunfingo-Quartierj> Jan Vriefe; Appingatiam, B. Rnypinga; Winfchoot, H. J. Pinchers; Scheemda, Adolf Balhof ; Nieuwolda, Weemko Jurjens; benedenPekel Aa, HartK J. Middel; te: Sappemeer by Jaco'b Boer op'de hoek van de Laan' aldaar, en verder alom, voor den prysvan een'Stxiw.
Een Versje van Drie Overysfelfche Boeren.
CORRIEÜ
t^Sp^-J? ou blad word by ons in Overysfel dan maar ri T n~i ee'is met pleyzier biezen. Nou motje ons boe1L I ' ril ren reys P'eyzier doen, wy hebben verleden zon*-=n _ J . IT dag met ons dryen zoo'n versje by malkaar ge«?pTi==Ö"'^» rymJE en zetten dat indeCorrier, en horen reys wat men in Groninger Landdvsct van zegt, jy moet begryepen dat het maar boeren arbeid is.' Voorleden week.hebben wy te Zwolle by Voorthuis een zoopje wezen drinken, en toen, Heten wy dit Versje daar aan een 'Burger lezen , die wou hebben dat wy der Kyrieëleifen zouden onder zétten, en hét'ons 'dat woord op papier fchreven, maar'wy weten niet of het wat goeds of kwaad is, want "t'zaf wis Latyen wezen , daarom hebben wy het onder 't versje ook niet henzet, den 2 November 179Ö. Goeden dag met malkaar het twede Jaar der Bataaf fche Vryheid Drie Overysfelfche Boeren.
't Was voor twee Winters toen ik vernam, Dat myn Zuster ha \r Lief op Scheuvels kwam, Hy bracht k#ar mee drie Ringen. ■ .Drie Ringen bracht hy myn Zuster mee En ik zal er een Liedjen van zingen.
* * *
Op den eerjlen Ring ftond een Waterpas, Op den anderen een beeld dat de Vryheid was, Op den derden zag ik .twee Handen. Twee handen Drukten' zig in malkaar Ds eene kneep de andere te Schande
* *
Nu zegt eens go"ê Vrienden wat dit tog beduid? Myn Zuster is zedert twee jaare de Bruid En haar Lief , fchuilt agter 't Gordyntje Wy dachten de zaak was rondom klaar Maar wy lopen nog aan.'tLYHTjE.
Over, het niet houden der Simodale Ver-. '. | caderingen.
Geachte Courier! .Wie bevinden ons.deurs Heeren fegen alle wel, en hopen hgt zelve van UE. ook. Myn Vrouw Jantje het wel een
klein beetje labyt west; maar anders hebben wie nog al zo | wat hen fchippert, zedert, dat ik jou de lestemaal fchreven heb. (zie Onv. Courier No. 7) Doe heb ik mit jou praat van dc Collaties, doch dat is nou alles in orde, en onze _ pastoor heuft nou zo vaak niet uut. Maar daar ben nog al- ! tyd zo veul haken aan de klink, en daar is altied zo veul 1 te, doen in de wereld, dat mien Groot-Moeder altemits wel zegt, dat zy het nooit zo zien het, en dat is ook wel waar.
Nou wil 'k zeggen, het onze Dommeni mi het verteld, dat de Sinoden affchaft wasféti, en dat er nooit geen Sinoden weer holden zullen worden. Dat zee de man , daar Jan Harms myn breur bie was; en doe zee mien breur,'het gait na 'tleste der dagen Man! nou is 'tmit onze Kerk gedaan. En onze Dommeni zei ook zo. Ja onlangs het hi't op de preekfloel zegt, en doe zee hi, dat kwam van de' AtlieIfftenj Methodisten, Naturalisten, Sophisten, Papisten , Pelagianen, ^iriaanen, Sociaanen en al dergelyken, en het kon ons Land nooit goed gaan cn dat zol mi doch fpieten.
Nou, wil 'kjou wel gaarne eens vragen ofje.niet maakten kenden dat er weer behoorlyk Sinoden kennen holden worden, want anders, zee mien breur gait het ons land net, als Sodom en Gemorra , en, om de waarheid te zeggen, Couricr! om te verbranden , omdat de Dommenees geen Sinode hollen , daar heb ik warentig g^en kiek op, dat ken ik jou . voor de waarheid zeggen. Myn wyf is ook machtig in 't laI barint over disfe zaak, en zy het geen greui of bleui meer.
In hope, dat disfe UE in gezondheid meuge aantreffen, ben ik na groetenisfe aan jou, (want een Vrouw hebje wis niet?)
UE. Medeburger
WESSEL HARMS.
j Eenige eenvoudige Gefprekken.,
(vervolg van de vorige No. 38.) ->
1 *•*• t*l "'i 1 '>•:•- jifc.v» , ■ . t. ivj • >h w«
II. Gefprek. Of men Gods ftraffende hand niet mag . vooruitlopen enz. i iiwi. •-• ' CM c. -\ f!,.■''; I. ■' - 1 r •»
Ik.- Zie zo! Ouwelui, daar ben ik ■alweer, fcbi'eljk myn pyp geflopt en dan weer te werk cn wel met het tweede bewys van Truitje,,,, dat men Gods ftraffende ■ hand, niet r> mag vooruitlopen, of wif fchynen te ontduike?/*" ■ \ ,
Jan Oom. Nu, wj zyn dan eens vris nieuwsgierig,; wat je daarop antwoorden zult Naber, want op ons Dorp hoort.
men



men niet **1, ftap Tryntje hetje gclove ik een ratten bWel voor de ibheen gefmeten.
Ik Wat zal ik zeggen Jan O-om, men moet dikwils lachen over de bcwvsrldenen die eenvoudige Luie ter (laving henaer inceaogene 'Vooroordeelen voor den dag brengen , by voorbeeld-wanneer men praat over de In-enting van kinderen over blixems afleiders op torens en huizen of zo wat, daa zvn ae aaaftonds.« geleerd om te bewyzen dat alle deze dingen fchadelyk zyn, wy hebben het met Tryntje in ons eer% Gebrek gezien, die zeide maar vlak uit, dat zy haar | Kinderen niet wilde laten in-enten, en wat gafze voor reden ? G< hebt hei zelfs trebolord Jan Oom! om dat zy geen vryheid had ha are Kinderen ziek te maken. . Dat zy
Godr ftraffende hand niet mogt vooruitlopen, enz.
Jan Oom. Ja zo was het krek! over het eerfie hebben we , doe ie weg waart, nog al over en weer wat gepraat en rio^ af fchiklvk begrip daarvan kregen, dat we onze kmder-n on ons eigen houtje wel de pokken mogen laten zetten, of hoe noem je't? — laten in-enten, maar van wegens onze lieve Heers ftraffende hand voor. tut re lopen hoe
salie dat klaaren? . ,.,
U. Luistert dan toe Ouwe lui, dog eerst zal ik myn pyp in brand maken.
Ian Oom. Kom ik zal" myn pvp ook eens ftoppen* on>nvv! kan Tryntje wat CorTywater overhangen.
' Ik. Ider 'ftechte daad heeft zyne Jlechte gevolgen, dat is zo zeker als wv hier by malkander zitten, deze Hechte gevolgen noemt men eene ftraf'Gods, Amcon God! nietommKi'yk firaft zo worden egter alle fra ff en en kaftyningen aan hem toegefchreven , midemaale Hy de Schepper derNa'nt-r is, en de wrize Regeerder van alles: Het ftraffen der ■'Odlozerbcdrwen der menfehen, noemen de Godgeleerden, de WaWMe Hand van God. Men kan derhalven met geen recht 'de kinderziekte of de pokken eene ftraf noemen, daar het een tntuurhk gevolg is van de pokkenftof welke zich in ons vergadert- — et en zo min als de donder en blikjem een' i'raïïe van God is, fchoon we erkennen, dat God dezelve Vomtyds tot zulke eindens gebruikt En ent zelve zeggen a"c Terftandige Predikanten. Donder en bltkfem zyn even ratuurlvk ti\s regen, hagelen fneeuw, maar dam- willen we oö een ander tyd over praten. - Gods ftraffende hand vooruit te lopen ofte ontduiken, daar is eigenlyk geen gezonden zin in, trouwens, zo God alle dingen bcftiert en wy buiten hem niets kunnen, zo kan ik my immers ook met 'huiten zyn toelating ziek maken, of indien ik dit al zou kunnen doen, dan is God niet almachtig en niet onafhang-
lvfc dat begrypje tog ook wel ? Ook is de^uitdrukking van
Gods (fraffert'de hand vooruit te lopen of te ontduiten, vin listigeGeestelyken uitgevonden , om de eenvoudige menf-hen dom te houden, daarme ze de natuurlyke dingen als bovennatuurlyk mogten aanzien, en hun dan voor zo veel te *rooter geleerden houden, hoe dom cn onbedreven zy ook Ivn moeten. Maar ik moetje een vrage doen Ouwelui, by u zvn immers alle ziekten ftraffen van God; het is door Gods ftraffende hand, dat men op een ziek - of doodbed wordt necrjtelecd, niet waar?;
Beide. Ja dat is zo zeker als 2 maal 2 4 is.
1K En als je kunt, dan zoek je niet ziek te worden — Gv cast op dat ge niet fe veel eet cn drinkt: Maar dat moogt *é dan ook niet doen , want daardoor verhoedje dikwils dat ie niet ziek word, en loopt dus Gods ftraffende hand vooruit of zoek ze te onduiken? — Als uw heet en koorn ifl een reeenagtigen tyd buiten op-het veld ftaat, dan hebt ge dan ook geen vryheid om het te huis te halen? want God wil u'door de vernieling van het zelve ftraffen, emgy doet het doch3 en aoekt daardoor Gods ftraffe te ontduiken?
Tryntje. Daar het onze Naber-gelyk aan, maar ver. tel verder als je blieft, het Coftywater zal aanftonds koken.
Tan Oom. Dat is altemaal wel Tryn, maar hoe moeten vy wat onze Naber zegt dan begrypen.
Ik. Hoor, Jan Oom, men moet-nooit van- voren'redeneren , niet van Gods oogmerken, die wy niet doorgronden kunnen, want Gods ■wegen zyn onbegryplyk ; maar wy moeten altyd onophoudelyk ons wezenlyk ge 'uk bevorderen. — Wy moeten arbeiden: do;h als wc dat döen zullen, zo moeten we gez-jud wezen, en God wil dus, dat ik op alle wyzen voor myne gezondheid zorge, en die middelen gebruikt, welke hy gegeven heeft en-die verftandige men* fchen hebben - uitgevonden. Men moet als rêdelyke wezens alle voorzorgen nemen in befmettende ziekten, men mag niet in V vuur lopen of andere diergelyken dingen doen. Ziekten en kwalen zyn natuur lyke voorvallen, en daar dezelve onze gezondheid benadelen cn ons in het voordzetten van onze kostwinning hinderen, zo moeten we dezelvezo veel we kunnen voo-r komen. Of dit nu befta in het in^ nemen van braak- of purgeermiddel, dan in dein-enting van pokken- of befmettende ftofïs net een, — zo ik daardoor de ziekte voorkome of verzwakke. ïhsgelyk's mag ik een' blikfemafleider op myn huis hangen, dewyl ik door , dit middel beletten kan, dat de blikjem myn kuis befchadige, want God wil dat we niet als domme en onverzichtige beesten handelen , maar in tegendeel gevaren myden als
wy kunnen. Hoor, Tryntjemoei, de uitdrukking van
Gods ftraffende hand niet vooruit te lopen, is zo ongegrond, lomp, onkundig, en in derzelver gevolgen zo onberekenbaar fchadeiyk, God-om'erend'. en. geheel ftrydende tegen het belang der menfehen, eindclyk zy is zo belach. lyk in het oog van alle verflandigen,. dat ik er geen ogenblik langer in twyfèl fta of Gylui zult met my insgclykadaarvan overtuigt zyn. Nu zal ik op een ander tyd ook'de vraag beantwoorten: Of onze doods uur bepaald is, en of wy geenen dag tot ons leven kunnen toe 'doen.
Jan Oom \ Nu wy bedanken beide voor jou vriendelyk en Tryntje f onderricht en verwagten het vervolg.
Ik. Dat belove ik jou ten eerften, goede nacht Ouwelui,, flaapt wel.
Een Gezelfchap Vaderlandfche Vrienden in de Ommelanden.
Aanmerkingen over het vorige Stelzel van Finantif.n der Vereenigde Provintien , en over de verbetering welke de Constitueelk EenimiD in dat deel-moet voortbrengen, getrokken uit een Franfch Dagblad.
Wy kunnen niet nalaten aan onze Medeburgers ter hunner overdenking mede te deelcn, het volgende Stuk: het welk wy in 't Franfche blad: de Mönitcur als mede in een ander: Le Republicein Francais No. 1707. ö&idi 8 Vendemaire A-io. V. (Woensdag 19 Oöober 1796) gevonden hebbende cn aidus luidende is:
Aanmerking over het oude ftelzel van Finantien der Vereenicde Provinciën en over de verbetering welke de Constitueele Eenheid in dat deel moet. voortbrengen-.
„ Zónder Finantiecle eenheid, zal'de Bataaffcïïe Re„ publiek altoos in zich zelve eene zwakke, en voor baare „ Bondgenoote eene nuttelooze Mogenheid zyn."
„ De Vereenigde. Provinciën kunnen onderfcheiden wor„ den irr Land- en in Zee -Provinciën. De Land-Pro„ vincien, in de voormaalige Sta at en Generaal altoos „ eene meerderheid van 4 tegen 3 zynde, wierden de Zee„ Provinciën beftendig opgeofferd • op deze deed men in „ Vreedestydén de zwaarte der publieke lasten nederkomen;
3 !»



h Öorlo*styd weigerde» de Land- Provinciën diKwerf 1 de-zclver toebrenging in de kosten welke die veroorzaakt;
en zo zy al, door baar eigen gevaar opgewekt, eenige " dikwvl té- laat komende ondeiTrandcn geliefden m te wrHi„ gen, was het altoos op voorwaarde eener vermeerde-ruig Z der Lands-Armee. ,
Dusdanio- gedrag hield men onuer den tweeden en der„ "den-Willem, mitsgaders in den Jaare. 1758., onder de „ Princesfe Gouvernante." . .
Zedert byna een Eeuw hebben dc Land-Provinciën eene lift gebruikt, welke voor de Zee-Provinciën zeer na" deeli? is geweefV: door middel van de meerderheid der " Stemmen in de Staaten-Generaal, hadden zy het ver" mogen om eene Petitie, in derzelver berekening veel hoo" ger te doen klimmen, dan de wezenlyke behoeften: Hol, land haaste zich daar in desaelfe aandeel te voldoen;, de behoeftcns voldaan zynde, zo gebruikten de Land-Prol vinden langwylighedeu; het laar. verliep, er wierd eene nieuwe Petitie uirgebragt,- of dezelfde kunftgreep wierd in ' 't volgend Jaar op nieuws gebezigd." , .
Van daar de vnmaatige Schuld ter Provincie Holland, op dit oogenblik tot 400Millioenen-Guldens gefteigerd, terwvl Friesland er niet meer fchuldig is dan 32, Overys/èla; Groningen 10,-Gelderland even zoveel, enz. " Dez" omfchryvingen geeven de oplosfing der. belemmer m" een, voor reeds 10 maanden, door die,bevoorregten vanal' fe deze Land Provinciën, toegebragt, aan de daarftelhng eener Nationale Vergadering, en der conftitutioneele ' 'enheid uit vreezevoorde Financieele eenheid. tioUand " wil die eenheid, en dat de fchulden ,' tot welweezen der . Unie aangegaan , ook gemeen worden: In dat befluit is, „ di» Provincie ferm, en weike de gevolgen eener zo zwaare „ verfchillendheii zullen zyn, is niet gemaklyk te voorzien." „ Zonder Financieele eenheid zou de Bataaf fche Republiek voor Frankryk- eene minder nuttige dan wel'fchadelyke Bondgenoore zyn: Ons kan zy met helpenten met haare Zeemagt. Edoch welke vooruitzichten kan men Z gronden op. bet Zeeweezen ,vah zeven Souverainen, van welken vyf of zes dat niet begeeren, en het recht, het „ belang, en de langduurige hebbelykhetd bezitten , om „ daar toe de Gelden te weigeren?" - , „ Holland is uitgeput, ftaat alléén, en is zonder middelen. De aangevoerde daadzaaken- kunnen geenzins omge" floot en worden , door tegenftelling aan dezelve van de „ voorfpoeden. onder het Bondgenootfchappelyk beftuar> door de Hollandfche Vloot en verworven: De Bataaf" fche Zeemagt heeft in de daad.geenen. luister gehad da» „ onder Johan de fK&t-in 1667, en onder- Willem-den „ Derden in 1691j en zulks vermits die.twee Mannen, door „ hunne overwigt en invloed, de ftemmen der Land-Pro„. vinden hadden w-eetsn» te vereenigen:'
„ De Alliantie met de Bataaf fche Republiek gefloten, is„ voor de Franfche Republiek nutteloos, zonder de confti„ tutioneele eenheid, ■ welk* aller wil tot een brengt, en zonder de Financieele eenheid. t welke alleen de Gelden, „ ter Zeerust.ingen benodigd, verzekerd en tot één punt „ te famen brengt. Frankryk moet derhalven, als zyne „ Vyanden befchouwett, de zuik-en-, die de-twee eenheden „ tcgenftaan."
Teffens zyn wy in ftaat gefteld , aan onze Langenoten eenen netten ftaat der agterftalligen Quotaas der onderscheiden Provinciën en Landfchappen dezer Prepub liet, te laten zien, waarvan de Ommelander Courant Hechts by wyze van Uittrekzel gewag heeft gemaakt, (men zie No. 88.. van den 1 November) zynde deze ftaat vanR'eekemng gefloten op den 30 September 1790".
Generaals Staat van Htaaïwg. der Ge¬
westen ,- zoo op de vyf la-a-tfte Maardenvan 1795-., voor het Bondgenootschap te Lande, de tien Millioenen Petitie voorde Marine; als de twee eerfte termynev der begrooting van 60 Millioenen.
Holland-is fchuldig: aan 't Bond ge noot fchap f 8,751,857 -0-0
■ de Marine — - 3,930,717 -0-0
ï 12,682,574- o-c*
Gelderland is fchuldig: aan 't Bondgenoot fchap f 6^,ggj -19-0 —— de Marine —. - 1,055,479 - 10 - o
• ~~ ' ' r>°£3>477- O-o*
Zeeland is fchuldig: aan-7 Bondgenootfchap f 935,355 - 16- o ■ de Marine —• - 615.555 - 9-8
... ... 1 hSSO,9.u- Srt
Utrecht is fchuldig: aan 7'Bondgenootfchap f 523,471 - 12 - o
de Marine — - 516,931 - 3-8
.' • ■ 1,040,402-15-8"
Friesland is fchuldig; aan 7 Bondgenoot fchap f 416,341 - 8-0 de Marine — -1,041,506- 11 - 8
■y'rt ^a~ M57,847-'9-3
Overvssel is fchuldig: aan 7Bondgenootfchap f 255,876- 13-0
de Marine — - 581,762 - 12 - 8
: i 837,639,- 5-g
stad-en Lande is fchuldg:. aan 't Bondgenoot fchap f 429,206 - 12 - 0
de Marine — - 976,636 - 11 - o
1,405,843- 3-0-
Dsenthe. is fchuldig: — — 180,431- 6:8 Bataafsch Braband is fchuldig: — 403,000- 0:0-
Zo dra van die Natuur verder iets ter onzer kennis komt „.< zullen wy niet nalaten aan onze Landgenoten, door dit bladter hunner narigt hetzelve mede te deelen.
Een Rei Patriottische Vrienden van-; Staatkundige Waakzaamheid.
Brief van Amsterdam, over den' Burger Hoofd enz. (Zie Onverwagte Coorier No. 36.)
Waarde Medeburger en Vriend!"
Gy hebt my door het overzenden van het blad den O'nverwagte Courier een wezeiitlyk genoegen verfchaft. Jlc heb daaruit met blydfchap gezién dat. Gy uw in eenen kring: van Vaderlandfche Vrienden bevind, die de moeke op zig nemen, om hunne Medeburgers te verlichten, en waakzaam tc zyn ter mede bevordering der algemeene Welvaart.
Dewyl deze Vrienden goedgevonden hebben de kloekmoedige en onverfchrokkene daad van den Burger Hoofd, betoont in den nacht van den laatften September dezes Jaars, aan hunne Medeburgers bekent te maken ,-zo twyfele ik niet of bet zal hun aangenaam zyn met de ovrige Menfchlieven-de daden van den voorn. Burger insgelyks bekent tc worden.
Den Burger' Hoofd geboortig: van de Stad Gr ave, had zig nog jong zynde, al vroegtydig, aan den God Mavors toegewyd,-hy diénde in 't jaar-1779 als Tafnboer in 'de Comp. van den Marquis de Thouars>in Het Regiment van den Mar karave van Baden, en was in Bergcn-efi-Z'oom. in
guarnifaen; wanneer op eene fchoone morgen eenige kanc*.
niers



niers waaren gaan zwemmen, geraakte een dcrzclvc door een draaiftroom vermist, geene der overige zwemmers dorst naby die gevaarlvke plaats tot redding van hun fpitsbroeder komen, alleen Hooft die met verachting van eigen gevaar hetzelve ondernam, en zyn goede vriend uit de diepfie afgrond 't leven weder gaf. . .
In 1780 van den dienst te Lande zyn Paspoort ontvangen hebbende., vaarde hy in' 1784 als Tamboer op 't Oorlogfchip Harlingen, gecommandeerd wordende by den Gr ave van Reciiteren, en liggende in dc Baay van Cadix, wanneer een Bootsmansgast over boort viel, rasch fprongen eenige Matroozen in Zee, en onze moedige Menfehen vriend was geenzints de laatfte, dan thans was alle menfehen hulp te ■vergeefs, eeRe geweldige -ftroom had den ongelukkigen reeds weggedeept.
In 't zelfde jaar moest Hooft nog weder een iewys van -Tnoed en kunde geven, liggende het Schip voor de Moulje van Malaga, -Hortte een jong Matroos in Zee, en niet kunnende zwemmen, of gebruik maken van het gewoonc hulpmiddel, om eentduw te vatten, was hy reeds in de gedachten der Schepelingen op dê lyst der verongelukten geplaatst,1 dan; Hooft het gevaar ziende, fpringt van 'tSchip, en na meer dan een quartier uurs fukkekns, brengt hy zyn lotgenoot behouden binnen boord.
Daar het byzonders in den tegenwoordigen tyd dc plicht van ieder weldenkend Burger is, zulke menschléevende gedragingen te beloonen, om ook anderen aantemoedige.i, om alles by te brengen ter navolging, hebbe zedert eenige dagen in onderfchcide publieke huizen Requesten ter -tekening gélegen,' geaddresfeert aan de Raad der Gemeente dezer Stad, met verzoek ter bevordering van den Burger Hooft, welke Requesten door een menigte braave Burgers getekent waren, cn gevigtig genoeg geoordeeld werden , om inteleveren ter plaatzen daar zy behoorden — dan wie. ontzet zich niet op 't hooren dat dezelve meest alle zyn vermist geworden! wie anders dan haat er s e;? pesten van-'fmenfchelyk gef acht zullen hunne harden met z darige dief/lal hebben bezoedeld, om te trachten menfchlieyende daden te verduisteren, of den verdien/lekken burger zyné bevordering zoeken tegen te gaan.
Kunt Gy uw,een zodanig affebuuwlvk (tuk.verbeelden ? —' dlle Requesten door veele honderd Èurgers, ten voordeele van den menfchlievcnden Burger Hooft geteekend cn in verfcheidene Herbergen en Logementen, voor ider ter teejkening gelegen, worden zo op eenmaal geftolen.
Wanneer zal de tyd eens komen, dat de heilloze woeHingen der haaters van Ac Gelykheid cn Vryheid zullen ophouden? men zegt heden, dat er eenige Lieden dmgekogt zyn, om deze affchuuwelyke daad tc volbrengen en dat men min of meer reeds op het fpoor is, om het nader te.ontdekken.
Wanneer er verder iets aanmerkelyks voorvalt, zal ik de vryheid nemen uw te melden.
Heil en Broederfchap :
L. v. O.
Zamenspraak over de aan/laan Je Constitutie.
Claas. Wel Piet! nou zal er dog eindelvk een Conftitutie voor ons hele Land komen , ik heb heurt dat verleden Donnerdag de dag weest is, dat ze overgeven m#este worden, hebje er ook al iets van heurt wat er in feit ?
Piet. Prooste maaltyd! hebje de Groninger en Ommelauder Crant van verleden Vriedag lezen? daar fteitin, dat er 6000Gulden opzet is, die de Conftitutie nadrukt oïdoet nadrukken,
] Claas. Wel nou dat is zo kwaad nig, dan zal dc Conftitutie zuiver voor ons oogen komen, én anders zou men ligt daarin wat kunnen verdroten, alsze nadrukt wierd.
Piet. Daar hebje gelyk in, maar ik heb een ander muisje horen piepen , namentlyk : dat er nig meer zal gedrukt worden , als alleen voor dié Burgers die in de Nasionale Konfensie zitten, en dat vind ik raar, om dat het een zaak is die'ider even na aangeit, en ais dat waar is Claas wat ik heurt heb, dan tykt het my ten (maften toe dat de pehnaiiteiten van ócoo gl. ook wel me kan dienen, om dat vjy het nig te lezen zullen kriegen — maar ik zegge het is alleen maar by gerucht dat ik 't zo heurt heb.
Claas. Wel Piet dat zou dog raar -wezen; Zeg my als een brave Patcrjot, watfer van wecsf.
Piet. Verg my dat van daag niet, maar ik worde er vast iets nader van gewaar al zyn alle deuren dicht, dan is er teg nog 'n gat waar de rook door vliegt, zegt het fpreekwoord.
Claas. Ik merk datje wel wat weet, maar niet zeggen wilt maar hoe mottet dan ? Piet. Weetje wat Claas, hoe ik er over denk? by tralieren, tra laren breekt eindelyk d-e /haren. zegt een oud Dichter en nou verder geen woord meer, ten
minften van avond niet. Zo dra ik iets naders weet,
: kom ik weer een uurtje by je praten.
Claas en Piet.
Myne Staatkundige Belydenis.
, 'Kaanbid de GELYKHEID, wat HEER op kaar ook zy
-.' (gebeeten.
i Zy is de Godheid , die myn gantfche Ziel vervuld Zo dit een Misdaad is, wil ik MISDADIG hceien • En fchaam my nimmermeer van zuln een ed'le Schuld.
Groningen ' Een waar PATRIOT,
den 11 Nov. 1796.
het 2de Jaar der verlosjsng van het VORIGE willekeurige bestier.
Te Groningen by Leonard Bolt, ia de Heere-ftraac,



GELYKHEID. Ao. 175c».
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEIU No. 40,
CO U R I E R.
den a2 November.
(het tweede Jaar der vernietiging van het Stadhouderfchap.")
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Zwolle, byM. 7>/enZoon; Campen, J.T.Brok; Leeuwarden, A.jfeltema; Winfum, David Brekhoff; Niekerk in Hunfingo-Quartier, jfan Hriefe; Appingadam, B. Knypinga; Winfchoot, tf. jjf Vinckers; Scheemda, Adolj Balhof ; Nieuwolda, tp'eemko Jurjensj bmeden Pekel Aa, HarmJ. Middel; te Sappemeer bv Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voor den prysvan een'SKmv.
Omstandig Verhaal van al het voorgevallene by het nemen der Bataafsche Oostindische Vloot, Copy der gewisfelde Brieven, en geteekende Capitulatie enz.
fMF^ÏraPy zullen voor heden frilzwygerid voorby gaan, -jj • _ (i-i al het geene inde Gron. en Ommel. Courant. 11 Vv 31 wegens het nemen van onze Vioot reeds geplaatst Hl (1 is geworden. Wy waren eerst van zins een om-
4^^^"% fldndig verhaal benevens onze aanmerking tc pfaatfcn dan "vinden zulks'voor heden nog niet goed, maar hefbaren het tot den volgenden Courier. Zie hier egter iets voorlopigs:
By het verfchvnen van de Engelfche-Hloot mde• Saldanha'Baay, zond de Engel fche Admiraal aan den B afa afreken den volgenden Brief. \
Sir' Het is onnoodig voor my om u te onderrigten van ., demagt, die ik de eer heb te commanderen, omdat de'-zelve voor ttw'e oogen is en vjm zichzelve fpreekt; het IS "■ mv zaak te overwegen, welke de uitflag moet wezen , * " wanneer gy met de magt onder uw bevel fïaandc, weer" (land bied. De mëhsehlykheid te 'betragten is de plicht " van een yder cn dienvolgens cisch ik, om het ftorten van "' menfchen'b'oed te fparen, (wat vertoont zig de Eugels" man medelydig!) dat gy 11, met de fchepen onder uw bé- • '- vel, overgeeft (dat was zeker de korf Ie-weg, want " waartoe dient ook al het vecht ent) zullende het anders " myn pligt zyn om u terflond te attacqueren, (nu dat "■ was niet nodig, de beide Admiraals hebben hst zamen " in de minne gevonden! t !) waarvan de uitflag voor u „ niet moeilyk zal zyn te gisfen. Ik heb de eer te zyn.
G. K. E i, p ii i n s t o n e.
Inzyner Majefteits Schip Monarch, Saldanha Baai den 16 Aug. 1796".
Deze Brief bragt den Engeifchen Lieuten. Cosfin aan den Plee Admiraal Lucas, dié daarop mondelings ten antwoord liet zeggen- dat hy morgen daarop zoude andwoordeu; dan dé Engelfche Bevelhebber met deze antwoord niet te vred'eh , fchreef daddyk d«zen tweeden Brief.
„ Sir! Op dit oogenbük word ik vereerd met uw mqndlyk „ antwoord op myn brief van heden, aan-my Overgobragt, door den Lieuten. Cosfin. Indien ik het wei verfta •, komt ■ ", het hier op uit, dat ér oen 'flilfrand van wapenen plaats' " heeft, (zal -denkelyk heten: dat er in V geheel nier t al' '. gevochtev\wör-den, teri-minften zozouden wy- '1 verfta-in \ want uit dat woord Wapenfilftand zou men anders ' bunne-n-i>eervt>en\ als of'er, wie weet hoe lange, al-ge-'
„ vogtenwas, en N. B.by de geheele Bataille w geen fchoot „ gedaan') tusfehen uw Excellentie van wegen de Staten Ge„ neraal en tusfehen my van wegen zyne Brittannifche Ma„ jefleir, dewyl ik zulks getoond had, door het ontrollen van „ een Vlag van itüftand, voor dat ik myn eerden brief af„ zond, die u door den Lieuteiiant Cosfin is overhandigd, L en dat'dïc ftilftand zoude duren tot morgen byhetaanbreL ken van den dag. Het is dienvolgens myn pligt eeneuit„ druklyke verzekering te vorderen , dat er geene fchaade I a;in eenige der Schépen of vaartuigen van oorlog zal toe„ gebragt worden; gelyk ook niet aan eenige krygsbehoefL ten of goederen, onder uw bevel, (Hoe? meende de En"„ gelsman dat men de Holl. Schepen in de lucht zou laten „ vliegen, gelyk de Franfche Capit&in Truguetin'tjaar-J
1790- deed, en daardoor 2 Engelfche Oorlogfchep'en en „ 'g'ic man in de Lucht mede nam ?) dewyl ik anderzints • „ niv niet verplicht'zal houden om. den aanval een oogen„ bl'ik uittéftellen , of de gevangenen, die in myne hairaéh „ zullen vallen, naar myne neiging en .zyner Majefteits or„ ders, in dergelyke gevallen te behandelen, (myne neiging „ — dat is dan een Engelfche neiging, — nu die, ke;i„ nen wy hier te Lande. best. God heeft de arme gevan.„ genen daarvoor bewaard, — én wat de. ordres van Zyne i„ Majefeit betreft die zal met de neiging van den Adl„ miraal wel conform zyn — want het zyn alle beide '■„ Engeifchen ! Q ■ Ik heb de eer, enz.
den• 16 Aug.-1796. ' G. K. Elpiiinstone.
Geen og'enhlik liet de Bat. Vice Admiraal voorby gaan, of zond aan den Engeifchen bevelhebber de volgende antwoord;
„ Excellentie! de twee brieven, my door een Officier be„ han.digd, hebben, by.gebrek van "een vertaler, langen „ tyd vereischt onï overtezetten. (Hoe! kan een'Holt. PU- . ■,, ce - Admiraal 'geen Engelfch lezen? en word er-eener. zo L langen tyd vereischt, om die twee^ kleine fodJeh' vah ' '„.brieven Te vertalen? .—-' als'Me Engelfche Admiraal :„ hét HorxANDSCH niet 'beter had verf aan, hoe had de '. „ zaak dan kunnen gevonden worden, -—-'dé kundigheid '■„■van vreemde fpraaken, is in dit. geval den Engelsman „ 'dan wel te pas gekomen.') I .„ Uw Exclentie kan verzekerd wezen, morgen ogjend,een |„ 'nitdruklvk antwoord te zullen bekomen: en dat, in dien ;, tusfthcntvd geene-fcha'de, hoegenaamd, zal tofcgeb'ragf „ worden trali dfc fcheepen onder myn bevel , het welk ik ti op ,, myn eer. beloof. . ,
„ .Deze tyd is er nodig,om/«" myn hulp te rééfekdéiJt tp „ tcl-:s der fregatten, dienaar/;^ agterfe van'de Baat G „ ÖêK zflt, (maar wat deden die naar het agterfe 9M K*
B 7/ri



„ \Raai?'de Vice Admiraal zegt dat hy ze tot zyn hutp '.. Snbet roepen, maar waarom had liy ze dan weggezon„ den ? ? ? 't is maar een vrage! ten einde een krj gsraad „ te houdenr waartoe ik, uit hoofde van verantwoordelyk„ keid ', 'verpligt ben. Ik heb de eer te zyn enz. Aan boordvan de Engelbertus Lucas.
Dordrecht den 16
Augustus 1796.
Des anderen daags 's morgens zond de Hollandfche Afstraal den volgenden brief: _ .„ ^„ Excellentie! ingevolge myne belofte, zend it: u een affchnft „der Artikulen van Capitulatie, welken ik niet twyflcl of „ gy zult dezelve bewilligen. In die verwagting blyf ik
Uwer Excellemie's'gehoorzaame Dienaar Engelbertus Lucas» Dordrecht, ten anker in de . Saldanha Baai. den 17 Augustus 1796, het"tweedeJaar der Bataaffche Vryheid.
ARTYKELEN van CAPITULATIE, voorgcfteld van den Vice-Admiraal Engelbertus Lucas, Opperbevelhebber van het Esquader Schepen der Vereentgde Staten, liggende in de Saldanha-Baay , den 17 Augustus 1796. > _J
Art. 1. De Vice - Admiraal Lucas• zal aan den ViceAdmiraal EIphinftone, overgeven , (overgeven was zeker het makketykfté) het Esquader, onder zyn bevel, op do hier onderftaande voorwaarden van Capitulatie.
2. De Britfche Admiraal zal twee Schepen benoemen als Cartèlfchcpen, te weten: de Fregatten de Brave en de Sirem, in welken het den Vice-Admiraal, zyne Officieren, Dek-Officieren en Volk zal geoorloofd zyn » zonder eenige hindernis naar Holland te vertrekken; zuiiende dc Officiers hun Zydgeweer behouden.
3. De Nederlandfche Admiraal, zyne Officieren en V'olk zullen hunnen eigendom behouden, zonder oonig- onderzoek ; cn het Volk, het welk niet aan Boord van de Fregatten kan geplaatft worden, zal naar Holland worden gezonden , op zulk eene wyze als de Britfche Admiraal zal goedvinden. (Nu dan waren zy aan de Heiden cvergelevert, want wie kent niet het Engelfche goedvinden va;i 't jaar 95 en vroeger?) ,
4. Zy zullen uit de Hollandfche Schepen voorzien worden met zodanig eene hoeveelheid levensmiddelen, als er nod'g zullen weezen,, voor hun, die zich aan boord van de Fregatten bevinden.
5 De Carter- Schepen zullen, by derzelver aankomst m Holland, naar Engeland gezonden en aldaar aan Zyne Brittannifche Majefteit overgeleverd worden.^ (&ch heden ja! waarom niet met den hoed in hand? Neenveel liever beide Schepen in de Lucht laten vliegen als deze vernedering te ondergaan.)
6. Het Volk zal toegelaatcn werden om zich aan land te begecven , ten einde zich, na zulk eene lange reis te ververfchen. „. , .,
7. De Bataaffche Ntftionak Vlag zal Wyvc:i waayen van de Nederlandfche Schepen, zo lang als het Volk aan boord zal wezen.
De Admiraal Elphinftone antweorde daarop; aan don Admiraal Lucas in dezer voegen.
\ „ Sir' ik heb de eer gehad uwen brief met de Artykelen van „ Capitulatie te ontfangcu, en heb nu de eer hier ingefloten mvn antwoord op dezelven te zenden , het welk ik hoop dat „ aangenoomen zal worden. Ik heb den kaptcin Garis bengt, „ dat'ik bereid ben Uwe Excellentie en de andere Officieren, „ die genegen mogten zyn, op hun woord, naar Europa te „ koeren, toetclaten ket gebruik van hetproviandlchip^A^-
* ria, of van dat der Britfche fchepen. die er in nanral aan 1„ de Kaap zyn, doch een van de gewapende fchepen durf Ik „ niet toeftaan te vertrekken.
„ Uwe Excellentie kan voor het overige verzekerd wezen van „ alle goede dienften van myn kant, (meer kan men vav „ den man niet vergen) dan, zoo de ingeflooten Artvkelen „ uwe goedkeuring niet mogten wegdragen, gelieft dan'de be„ ftandvlag te ltryken tot een teeken, dat van weerskante» „ de vyandlykheden zullen beginnen, (nu dat weten wy dat „ geen vyandlykheden hebben plaats gehad, en alles in 't „ vriendelyke is toegegaan, dus was ook niet nodig om de „ beftandvlag te jlryken) Ik heb de eer met groote achting „ te zyn.
Uwen zeer gehoorzamen en onderdanigen Dienaar. G. K. Elpiiinstone. (Lucas zegt: „ gehoorzame dienaar" de Lngelfchmar. maakt het nog mooier, die fluit zynen brief. ., Lk heb de „ Eere met zeer groote achting te zyn — Uwezeerge hoor„ zamen en Onderdaniger Dienaar." Ls^ve Hemel! onder welke betuiging van Eguards en Onderdanigheid zyn vry onze mooie Vloot kwyt geworden} wat zullen onze Franfchen Broederen zeggen, alsj die ons verlies en alle deze tytels en Compliment e horen ?)
ANTWOORD op dc CAPITULATIE: van den Ed. Heer George Keith Elphinstone , Ridder der Militaire Orde van het Bath, Vice-Admiraal van de Blauwe Vlag cn Opperbevelhebber van Zyner Brit tannifche Majefteits Schepen en Vaartuigen in de Ind'fche Zee, de Kaap de Goede Hoepen in de Saldanha'Baay, den 17 Augustus 1796.
Op het 1 Articul. „ De Vice - Admiraal, handelende „ naar de grondbeginselen van menfehlykheid C fVat zegt ge „ Bataven? zyn er ook nog j'chaapen-vachten te koop ? die „ men de Engelj'chen kan om doen, wanneer zy de menfeh„ lykheid willen vertonen?) ter voorkoming van het Horten
„ van monfohcnblood , merkt de overgaaf yan het HoiiandJ'ch
„ Esquader nier aan , als ccne zaak van verkiezing, maar „ van noodzaaklykheid.
Op het 2. — „ Dit kan niet toegeftaan worden, om re„ den dat de Cartelfchepen, die van Tonton en andere Plaat„ zen, in gelyke omftandigheden zyn afgezonden, aangchou„ den zyn cn derzelver Volk is gevangen gezet, frrydig met „ alle gebruiken en wetten van den Oorlog, en met de goede „ trouw der Natiën; doch de gevangen Officiers mogen hun „ Zydgeweer behouden, zo lang zy zich behoorlyk gedra„ gen , en zullen met de achting, overeenkom'ftig hun„ nen rang, behandeld worden."
Op het 3. — „ Byzondere eigendom hoe genaamd zal in den „ volftrekften zin aan dc eigenaars gelaaten worden , inge„ volge ccne Acte van het Britfche Parlement, cn zyner „ Brittannifche Majefteit uitdruklyke bevelen, zoo wél als „ uit hoofde van de bekende geneigdheid der Britfche Offi„ eieren, om met dc uiterfte vriendlykheid de zutken, die „ hunne gevangenen zyn geworden, te behandelen. „ (Het ' j„ zoude Gelderiand ,'Overysfel, Utrechten voomament„ lyk deze Provintie , byzonder- 't Oldamty. Sapmee.r „ Hogezand enz. wat waard zyn geweest, dat deze Brit„ fche Parlemtnts Acte , het roven , pionderen en moor„ den van de Britfche rovers by hunnen fchandeJyken af„ tcgt in 't Jaar 95 had kunnen beletten, met een harl„ ie lyk mede ly den lezen wy dus van de bekende geneigd„ heid der Britfche Officiers en hunne uiter/le vriende„ lykheid")
Op' het 4. — „ Dit word by het 6 Artikel beantwoord." Op het 5. — ,, Reeds is dit by het 2 Artikel beantwoord. 'r Op hetd. — „ Ditzal afhangen van den Generaal-Major, „ het bevel voerende over de aan Land zynde Troupen; „ dan j de Opperbevelhebber zal zyn uiterfte pogingen aanwen^



w wenden, om den toeftand van ieder byzonder pcrfoon zoo „ draaglyk te maken als mooglyk zal weezen, of redelyker„ wys kan verwagt worden, zo met betrekking tot de Lee„ vénsniiddeJen, herberging en andere gemakken, het zyaan „ Boord of aan Land, en zal voor het overige over hun, die „ gevangen geworden zyn ,. zodanig naar hunne geneigd„ heid {dat is Engelfche geneigdheid) befchikken, als de „ pligt aan zyn Souverein en het belang van zyn Land zullen „ toelaaten."
„ Dc zieken zullen in zyner Majefteits Hospitaalen inge„ nomen en voor hen dezelfde zorg gedragen worden , als voor „ de Engelfche Zieken."
„ Verders is het de pligt en het oogmerk van den Opper„ bevelhebber om de Gevangenen, met ze veel fpoed als moog„ lyk zal weezen en de omftandigheden zuBen toelaten , naar „ Europa te zenden"
Óp het 7. — „ De Bataaffche Vlaggen moeten geft'reken „ worden worden, zo dra zyner Brittannifche Majefteits Of„ ficiers bezit van dezelve zullen genomen liebben."
Deze antwoord door den Bataaffchen Vice-Admiraal, gaap aan genomen zynde, is de Capitulatie dus ondertcckent. Qget.) G. K. ELPHINSTONE.
ENGELBERTUS LUCAS. jFohn ffackfoi; y Secretaris van den Britfchen Bevelhebber.
Ciemensk Benedict us Secretaris van den Nederlandfchen Bsvelhebber.
Het Engelscii Esquader beftond uit: 13 Schepen — 610 gakken — 4661 Man.
De genomen -Nederlandsche Schepen zyn: 9 Schepen — 34a ftukken. — 1972 Man.
(Het vervolg zo als gezegd in de aanstaande Courier. No. 41.)
Zamt.nspraak tusfehen Piet en Klaas ever de aanftadM.de Constitutie, ter voorlichting van den minkundigen Burger.
Piet; Jou klyne Jönge is aan myn Huis geweest dat ik van navend een piep zou komen roöken, wel nou hier ben
Èevmsgroote.
Claas. Gy doet mey pieizier, daar hebje'h Stoel, Piepen, Tabak cn een Kanfoor met Vuur, net als by de groofiê Heeren, ga nou zitten en vertel me eens gaauw wat je verder van_ de Conftitutie heurt hebt. Want dat ding'weegt mie duivels zwaar op 't hart..
Piet.' Hou ! hou i niet te fchielyk,. laat me eerst de piep in den brand fteken, dan zal ik je gaauw genoeg vertellen, wat ik in de Groninger en Ommelander Krant er van lezen hebbe, daar fteft: „ dat toen de Kon„ fitutie by de Nafonale Konfenfte is binnen leverd ,. het „ de Burger van de Kasteete, een van die Leden, die de „ Konfistutfe mee het helpen maken,, voort daarop zegt: „ dat hy zig verplicht vond in. tegenswoordigheid van alle „ de Represjititanten van 't Volk van Nederland opent„ lyk te deklareeren, dat naar zyn licht, in het ingeleverde „ Plan van Konfistutie die Een en Onver deelbaarheid „ niet word gevonden, die gefchikt is om 'sVolks Geluk „ te bewerken, en dat hy_ dat nader zal bewiezen.
Claas. Wel daar fta ik nieuw van te kieken; waarom hebben ze *t den nig maakt dat er Neerlands Geluk in gevonden werd? me dunkt, dat most tog het eerfte weest zyn, waarvoor ze hadden motten zorgen.
Piet. Wy motten nu eerst eens zien.Claas , hoe Afding verder loopt, alleen mot ik er dit nog by zeggen, dat de Burger fVitbols, ook een Lid van die Koiiustuüe, zegt het;:
dat hey het gezegde van den Burger van de Kastee'e moest" abboujeeren, namentlyk: dat bei Ontwerp van Konfistutie gevesügt was, niet op Een en Onverdeelbaarheid',maar veel eer op grond van Vederaalimus, dat heet, zo als ik my heb laten zeggen, Veelhoofdig beftuur, — maar geef een weinig geduid , wie zullen er nog wel meer van hooren.
Claas. Nou , ik wil myn oordeel wel wat opfchorten, maar Piet! ik heb nog wat anders aan de hand, dat dan cigcntlyk al mee de oorzaak is dat ik jou heb laten verzoeken, maar alwaar Maat! neem eerst een Bok, avous' Piet. Is dat voor de fchrik? avous! dan, daar gaat hie.Claas._ Myn Neef Berend uit de Hofenwinkel te Haarlem , moetje weten, is gisteren bie mie weest en het wat bie mie geten, die was zo over de Lemmer van Haarlem komen,en het mie verteld, dat de gezegdens van van de Kasteele en fVitbols m de Konfenfte, een groote Zenzafie onder de welgezinde Borgerie te Haarlem en andere plaatfen van Holland had maakt, dat te Haarlem dadelyk de Burger Softeteit had vergadert, en dat men daar beflotenhad, Ses der ktffidigfte Leden uit hun midden aanteftellen , om wegen de Konfistutie alles te onderzoeken, en te handelen zo als zy Sesfc.op hunne verantwoorlykheid, zoude nodig oordelen, die daarop dan voort aan 'twerk waren gaan, en het volgende Stuk, dat mien Neef gedrukt bie zig had, hadden klaar gemaakt, dat aan alle Sofieteiten en Volksvergaderingen rond zal gezonden worden.
BURGERS van NEDERLAND 1 • j" Zo gy dan nog eenige zucht voor Geluk, Vryheid en „ Vaderland hebt, zo het u niet om 'teven is, wat men „ van u en van uw nageflacht make, dan willen wy u met „ al_den aandrang dien de warsifte zucht voor uw waarach„ tig heil ons inboezemt, gebeden hebben, dat gy toch alle* „ byzondere ongenoegens , die wellicht indedaad niét onge-* „ grond zyn , voor deze alles beflisfende oogenblikken ter „ zyde ftelt: dat gy u niet blyft onttrekken aan de Volks„ vergaderingen,. noch langer weigert u te bemoeien met „ de publieke zaken ,. als waardoor gy noodwendig de an„ dersdenkenden zult in de hand werken, en uw ftem„ recht, nu gy het éénmaal in kracht zoudt kunnen doen „ werken op uwe duurzaame belangen , moedwillig aan „ hun ten prooie geven, tot uwe eeuwige fpyt en fchande.
„ Wy willen u gebeden hebben , dat gy ti by het discu ft„ eeren der Conftitutie niet verdeelt over kleinigheden I ,, die u buiten ftaat ftellen zouden, om met vereenigde krach„ ten en eene beflisfende meerderheid.alles te verwerpen, wat' „ niet op het Syftema der ware éénheid gegrondvest is, 'maar „ dat gy alleen op de hoofdzaak > op het wezenlyke ziet „ en werkt.
„ Bedenkt toch, Bataven! in Godsnaam bedenkt, water „ van uw JA of NEEN zal afhangen, wat gy gaat beftis„ jen, en welke de onberekenbare gevolgen zullen zyn, in, „ dien gy terug blyft., indien gy u ontydig verdeelt, of in„ dien gy kwalyk kiest. Wy beeven op het bloote denkbeeld „ hiervan, en leggen u de dierbare belangen van 't Va„ der land van uwe kinderen en laate nakomelingen , met ,, allen nadrnk op het hart. enz.
Wat zegje van dat ftuk?
Piet. Dat ftaat me wel aan,, maar-geef hetme eens mee, ik kneg een vriend of drie van navond bie mie,, die zal 'k eens laten lezen, want ik begriep ook, dat het een zaak van het grootste gewicht is, — Nou zo als dan zegt is, de klok is by achten, het word tyd, dat ik gae opkrasfen, zondag avond zullenwe \erder praeten. •
Claas, Daar verlaat ik me dan op, want ik mot dat Konfistutie-werk zuiver onder mien verfland hebben, want daar ligt te veel aan gelegen.
PIET en CLAAS.
fVeder.



Wederlegging van een algemeen Volkvoor-oordeel, namentlyk: dat der Joden byzondere gedaante een gevolg van Gods ftraffe is. ; (het vervolg op No. 30.)
. Ik weet niet door weikc noodlottigheid zekere Godgeeerden, gelyk als verblind, ten opzichte van hunne eigene belangen , zich zo dikwerf onderzoekingen hebben aangematigd, die tot de Natuurkunde behoren. Dus door buiten hun ■iz'en kring te gaan,en te beftisfen wegens dingen, waarin men hen ligtelyk verfchoont, dat zy onkundig zyn, kon het niet misfen, of zy moesten dikwyls-^wA'.é oordeelen, zich befpotlyk ten toon '(Men cn hunne vyanden vermaken. Na 'zo kwalyk beflist te'hebben, was het gewiflyk natuurlyk, hunne uitfpraken te bcfpotten-1 Kunnen zy niet rede bewyzen, dat de wereld verbastere? of imand van Ongodsdienstigheid befchuldigen, om dat men het wagen d arft hen hunne dwalingen onder het oog te brengen ? werken zy indedaad niet tegen zich zeiven ? en moet het niet in den geest van iedereen opkomen, dat zy, na zich vergist te hebben m de Geögraphic, met den Bisfchop Virgilius te veroordeelen: in de Astronomie, met Galilei te veroordeelen: in de Overnatuurkunde, Jordans Iiruno en den onflerflyken Locke te veroordeelen: in de Natuurkunde, met zo veele gewaande Tovernaars cn bezweerders en zo vele goede boeken te veroordeelen. Den oorfprong der Negers te zoeken in de afdamming van Caiu,.üi\n wien God, volgens hun bericht, den neus indrukte en de opperhuid zwart maakte, om aan hem een teken te (tellen. Nu, met dezelve onkunde beweeren zy ook: dat God de Joden na hunne verbanning uit hun Vaderland, tot eene duurzame ftraffe, duidehk en hyzondere keuteekenen in het wezen heeft gedrukt.
De Godgeleerden in vorige tyden (van de onze, 011
der welke wy zeer vele. brave, kundige cn verlichte Mannen tellen., fprekeu wy niet) — waren te fterk verkleefd, aan geloofs-zaken-, zo dat zeer weinig acht Boegen op de dingen der Natuur. ■ Tertuliaan, by voorbeeld, beweerde, dat de.kinderen, die in de zevende maand geboren wierden, niet levendig kwamen, om' dat deze maand overeenkwam met onzen Zondag, cn dewyl er gefchreven ftaat, dat men ep den dag des 'Heeren niet 'en kuuwlyk nemen of geven mag. De Heilige Hieronimus gê ioi lè, dat de Zon zich eiken avond uitdoofde en vcrfchool in de Zee, en dat God ieder ochtend in het Oosten een nieuwe fchiep. Dit bewees hy, doordien de Bewooners der vestelyke kusten van Europa on Afrika op het oopenblik, dat de Zon zich onder .den Horizont verbierg, een g<'n a's hoorden even als dat van een heet yzer, 'twelk in de koelbak gedompeld. wordt. En Augustyn' ontkende het beilaan der Tegenvoetdingen, zelfs den' ban uit,lpreke;?de over de an? dersdenkenden. Zeker behoeft men zich dan niet verwonderen, dat hunne Amtgenooten , de bezondere' wezenstrekken der Jooden aan eene godlyke JlraJJ'e toegefebveven hebben. * f •
- Jsdit laatfte dan niet waar? zal men vragen. Neen'! het is niet waar.'— Vooreerst moet ieders gezond menfehenverftand tegen zulk eene (lelling opkomen, als men in aanmerking:neemt, dat de bezondere kent eek enen der Jooden voor henlieden niets fchadelyks, niets lastigs, en vosrons niet affchuwlyks met zich bridgen. Indien ze getekend waren met kwabZen aan den hals, met berooving van het een of ander zintuig, met ceu algemeene gebrek aan het lichcam, ■of met Lazarus-ziekte, zo zou hot nog eenigzms na eene ftraffe geleken -h-Abca--, .maar t hans daar zy Hechts van o-,s vjTfGhillen in e enige trekken op het aangezicht, welke op ztch zelve geheel onfchuldig zyn, -daar;dezelve -«ié* lovasd*met zich brengen, daar wy allen zo zeer van gedaante verf.hilfen, hoe "zou r.ien dit óp eenigen grond van waar-
fchynlykheid een ftrarTe kunnen noemen ? • Ten twedsn
zou ik geene reden kunnen vinden, waarom God hen met zulke byzondere merkteekeiren zoude geftraft hebben. 'Is het, om dat ze niet in Jezus wilden geloven? wel neen! waarom zoude God hen daar over meer geteekend hebben, dan zo vele millioenen van andere Volkeren, zo vele duizenden der Naamchristenen, welke dien Verlosfer met mond en daden verlochenen. Is het om dat zy Jefus gekraizigd hebben? Dit kan ook niet zyn, want dit deden Üechts eenige weinige lieden tc Jeruzalem, en zou dc rechtvaardige God dit aan allen ftraffen, welke eene onrechtvaardigheid! Zou een Richter my onfchuldige mogen brandmerken, wanneer myn Broeder geffolen heeft? Ook is het in geenen deele met rechtvaardigheid, het cuwigc richtfnoer van Gods bellier, overeen te brengen, dat God de misdaad hunner Voorvaderen, aan hen .onfchuldige Nakomelingen, uo,j byna ioco jaren na deszelfs bedryf, zou willen wreken. Kan ik inftaan voor myn' Vader? I's het onze fchuld, dat onze Duitfche Voorvaderen ongelovig gefiorven zvn, of eenen Engeifchen Gcestlyken vermoord hebden? De Heilige Jezus is niet door hen vermoord, die thans leven, en dan alléén kan ik ftraf baar zyn, wanneer ik zelve a/s handelend perzoon een misdaad ongedwongen bega. Ten
derden vervalt deze godgeleerde gisfing van zeiven, als wy overwegen, dat van zulke eene gewichtige zake, eene geheele verandering in de gezichtstrekken, onmidlyk een oeenblik door het Opperwezen gewrocht, ('t geen wy (lellen zedelyk ohmooglyk te wezen) in de goddclyke bybelfchriften niet het minjle gewag gemaakt wordt, nog by,andere andere Gefchiedfchr'yvers — en zou men zulke eene'wonderbare zake wel verzwegen hebben? Neen! De' "bvzondCre Gedaante' en Gelaatstrekken der Toden
is dan geen gevolg van eene ftraffe Gods? Wie yst dan-
met voor zulke eene uitgevondene logen! een verdschtjel, blykbaar alleen ten dien einde opgemaakt, en er van nature toedrukkende, om het gemeen tegen de Joden aa.ttehitfen. Een waan , voordgebracht door de kortzichtigheid van den Mensch, welke het plan der f mepping , naar de onbezonnen w-nfehen zyner gemaklykheid, naar zyne eigene zwakheid, beoordeelde, en doze wenfehen tot 'wetten der Schepping en tot geloofs - artykelen verhief. Zo is o'jk zyne zedekunde geboren. De zwakheden zyrcrEvenmen. fchch' fto.vde": hem in den weg, hy verdoemde dezelve, getooide en leerde,- dat zulke onvolkomenheden God even "zo fterk mishaagden als hem — en nu begon hy in den naam van onzer aller liefderyken Schepper te — - vervolgen! — De dwepëry is niets ahders\//7ff eene woedende 'waarzin doorhet*-
■ bvgelóof onderfteund. De dweper pryst zyne vervolgzucht' als een bevel -vari boven. De' Kcttery' is by hem de grootfte:
.misdaad: en alles is Kttlery, 't geen niet met zyn gevoelen
' infiemr. Hy' redeneert naar dc, ingeving zyner t rot fche 011wetenneid — wie niet der kt, gejfyi ik ', ■ is een ketter, een'ketter is een'vyiïnd van God, en een vyand van den rJ.'.'erhongflen is niet. te dulden , dus ben ik een wreker
, der Godheid, wannéér ik dezelve van de aarde verdelge.
• EèSië ys/yke leer voorwaar: die de verfc billende gezindheden"
.en GódsdlfetrftCn 'het recht geeft'om clkanderen onderling van ie aarde te verdelgen1. Wie-heeft de waarheid in nacht? m fehicn een fchaar van zotten , van domme 'fehepfelen;
' welkt hunne listige Voorgangers met het geduid van een' !am cn de woede ecnes Leeuws, de oogen gefloten volgen,
!om d •• /.ëlfs vrornémens uit te voeren ? —' zulke' mislèfde menfehen -geloven nietaan het Evangelie ; maar ann dep/westers. De'algemeene ellende, het gevolg hurner hmrenfbo-
.- r'-gheden, noch her gefchrei. der' •Natiair, r . eh het gevaar des doods-, kan hen verfehrikkén. Zy roepen wercflériu van-
, heiliev.-rj yver uit... •'y f°f ! 1 ' :, . .'■ '
■ „ Waar God én-'-f^Wédlót '-oHs'roep'py \*otg\en■ vji"
' (Her?VeVvo'g in een volgend No ) ! i 1 ÜÜï—:—-Lii—'-- - •■ 4
Te Groningen by Leonard Colt, in de Hcere firaat.



0:è/l y k h e ï d.
' ' Ij -! i " 6*tl 39 ,f!9<iOTTttji» fW yftff
Ao. 175)^.
DE ONVERWACHTE
Dingsdaig
VRYH e I d.
Nq.41'
•1 ■ -- h-jl» -ijl - i scmri B q. • 00 Q
c Q U R 1 E R.
den 29 November.
Dit Blad word tydclyks mede uitgegeven te Zwolle,- byilf. Tyl en Zoop; Campen, J.T.Brok; Leeuwarden, A.Jeltema; Winlum, David Brekhoff; Niekerk in ILunfingo-Quaivtier, Jan. Vriefe;. Appingadam, B, Knypmg-a; Wmfchoot, H. J. Vinckers} Scaeemda, Adol} Balhof j Nicuwolda,-. tVeem.^Jurjeus; b^nad-^i.PekeJ Aa, Har-m J. Middel; te Sappemeer by Jacob Boer op de boek van dej Laan aldaar, en 'verder alöm, voor den ptys van een Stuiv.
Nadere aanmerkingen en Brieven, np&ch--, ïe'yk het nemen der Bataafsciik VtoOT*, onder den Vice- Admiraal Lucas. (vervolg- van No. 40.)
^SF^ïL&y nemen andermaal de pen .op, cm .'ónze ri. ' TT,ta dachten, opzichtelyk het nemen onzer- Oos'tin--'} XX[-\~}\' difche rut, vnmoedig enJsondj*. der/ minnen;; l=n • • m . fchroóm, aan onze Landgenoten hicdetwfelén'.•; $>:q=Jï% Wy'hebben thans, eenige flukken vpór ons, die'; ons.reeds' zedert voorleden voorjaar onder 't'pö'g.hebben ge--legen i als mede 2 brieven', die .door den Engeifchen Gene-: raai. Majoor Craig , Commandant van de. En gel felle: Troupen-a-an de KAA? de Goede Huop. en 'door den P tceffdmirdarELmixsTioxz. -'aan teh.Staals^ Secr^tarts Bpïrdas in dato 19 Augüst/1. f. gefchreveu'zyn.' .
Wv zullen eerst een (begin maken met oa^e, aanmerking, over de .Vloot., onder .dsn Kice-Admirdal'I^tic.AsV ,,,,
Het lange Verm^Y'van" dérzei vc aan'dé Caharifche'Eilanden, heeft ons menigmaal onderling.doen .vragen, wat hier van tog wel de rede zyn mogt'? dewyl :èéiï,tpdi\ri\&vertraagend verblyf, na onze begrippen", vf^sXunftig zeker'ten gevolge moeste hebben,.,da}v de. jLngelf.hpn dopt dit vertoeven, de fchoonfte gele&êiripejd, zoücfei .Vjrkrygeil, pm" hunne Zeemacht aan ^^^J^i^i^ikeq.-Mtnm^^ tanne /.andmacht door"'de vgflv.üldigf -t'r^--ór#n .f^r.Engelfchc troupen, die ongehintt;r'<k^&^
verfterken, dat er voor on^^of^'^>mpgelykhcid oVcr blyven zoude, om ooit of ooit iets met Tuccés te 'ondernemen maar veeleer ten prooy onzer vj.audjm woeste worden.
De Vice - Adrmraa-LLucaJ geilde,- gel;,Ü onié' opmerkzame Landgenoten weten', in^t-'laatïf j-jfn d^Mt^nd Maart uit Texel — den 4 Juny.was' e,- rc-Jste ^Imfterd^ta en in den Haag tyding, dat hy op «e^oaWg 'van; dc',$f«#f Eilanden 27 ryjtgéladëhe -Ènffe/f-'iJSc/i^en:-: 'waaronder.'Ji.ftostindifche&z bevonden, g«timmt&d'ï>Waarvan vcr°veriug heeft n^fl#wl#ifci ^1^ «onverder .gehoosd — •cn is dus niet waar geweest,,^ a-jq.-'i ••! -' - r? 3 ' ,
Twee Maanden naderhand kwant ct een <ander gerucht namentlyk:' dat L»ft*s aanfdG Kaap de ooeüe Hoop gakemen was, en door hu lp des; Inyyonderén■ de'. &K*£jfer6omen had, — maar de l^ig>,fc.öofcj v\'/ju^en-gcvallen,,.mej hoe vee! waarfchynlykheiir cn owfyjj$gfeden-dezov^ook alom is verteld geworden. {nr..- loboi taf^lcim rjooj rtfih 1
Zedert hebben wfttifPfedfr fW-i-JijH1--^--1 ¥$W *c1i00rt' maar nu vcrfchvnt de^v-a pp/dep. aV^u&iw.ceh-^ap* voor de Saldanha 'Baay cn looBfog»<# rofde^j/e'n den Haven i>>'jMRUDfs den Engeifchen als't ware m den mondt
Trqupen-aan de KAA? de Goede Rnoi'.en doGf den^ iée.fdmirdarEimiTiS-uo^z'-üm deh-.Staatss Sectftarts D't'.v-
I l^ie':,fiiér dé^nge^^^lGeneraal Craig 'dies' aangaan;dé.£fa'ti del\v4}aa'tsxSecretaris D.un'd.as^voorbericht geeft;
j 'x: ' VS" f'-'-itjF'T t-I}-| '"' • .-' - •'-■■-••
„ Het maakt my ëdn bntzachelyk genoegen, Uw een be- '■ i richt'te'geven van'de''Eere der- EngeTrhé'.JWapens in dé . 'vèroVèrtrig iari'-.he't,'cÉliËÉiiE- •Hollandfche "Es^u'rrdcr onder den i jÊdtdaffehhnïfftcil JdJmirhW-Utè.ïS-. ■ ;:0p 'deiï 3 dezer j kreeg ik'tydihg/ da't een Esquader Honahdfe'he'-Sëhèp'eB .aaft idë'Kusten'zig ver't^on3ëi'Tn%«fn gaf W<deiv Wfre-Aitnti^ >ram J&jpitösfoné*rappoyf'j dié*gtei- van flt* kbmst.dië'rS'ého'.1 ipëh reeds fcheen Gtiderricn't\éy.s\\: ■• Dcn:6:Anghsths' ankot*-"» 'den - de voorn.-Schepen in de -Bw-ay ten ge-t-Me-raiVpy en'ï I
prov18ntf£h'ip>BU ' " '?j!JJ:8i^'p1'- »ÏP'« njvosinoi 1 ,! !.rjadclyk>bfachjtr,ik mVbëlTouöpen-byeen, •dfecsK-è bedrö^re
gen 2500 ''Ma'rt,' bêftaande; üil-: «en»'gddeëlfe ^Hel^entóff^m
■ én' Engelfche troupen'en ectye-'ArtilléWstèb.inct 'if-WüJï nonnen;' wv hadden 'eèien zeer. zwaareh -htóT^Êh'-^Sn-ióö''Efl>»
■ gelfché mcilen, alwaar' wy op de'geheele rbufè hisi?-facet' dW' ; 5 Huizen aantroffen.' Toen wy ae'baay o^ëèn* halve méiie
1 genaderd waren,, liet ik dc Trouppcn halte houden,, en'a'g! ter de bergen poft vattcnyen Sir! reeds den anderen nï'o'r[geiL ontflng ik een brief van deh .AdmiraalElphinsto'nt.,-. dat 'het hollandfche Esójuadèr tii-Et/gWfchè-'mnc7ifwas.' Wv' jheb'bcn den grootftc biiderftand"vaii de Kohingl. Onderdanenjoiillangen, cn'êe'Inwoonderen hébben aHë Reqnïfitien en'-
■ bevelen met: dc grbotöc b'èHij&mlligfttid,volbracht, enz." "• j wrS «. .... ■ *»b 96 mm** % H. C r'ai-ü. '
j ftatc 1*-"- ■ ïb J*ti t^Btv: ■ h -i:-.T ;•- v. i.-na • -iSc; 'Ad&itraal Fi>nl\s^o'ne'fchrVft- a?\n 'dèn- voorn-.'Se-. \c7^d}WrhdWah^efcn'h'c\ Mgendè-:" .''! ", - 1 "'» les } \, Reeds,045:den !f rlt*?ér WérdIk onderricht--dat de 'Hoi-llddfétfé'Pfoèt '^a'^oWa^^alc.ioitde •tefe---a»kéVI m0, .ét'n brfcf ^frWG«n^l'0ïki*J Hr^ht'-'rfariA-an- fle« flXttöeiKÏ^Si^r«rfe'feïtt Vf SchepènOoYdré1''om« 'uittcétcnVcn-'pIfcitst'é m9 zflftl by^léh'-i^am. ^ ^cicHd i eert"' WtzV^^1 ^'Jh«1gtffWrfir,'J die ons b^lfift^éil fthkeP i te 'li^reiif Ja^^e^^m^ftïffzï^wlèM',' 'dD'f-.tvV HdW-opi dén'T^.'AuMu'stus op1 dc hoogte'-VéiiS de Saldanha''B'arr-jf:riv.ëêrdên'.'m&e Hollandfïïe 'Ad/Waal«H»VMt 1W"t-ödjr1 k3-ygcnde,'% relndé, ..'hef welk ik met een- wel -'gepaft- Vf>-V:---A -' iéiu"iici'',oHan'i-r,öm'rf^'n en' -daardoor h.em ){%»kWen f#i macht.', irraAtr'nlFVVfd' hem" ff^W^\S^^ê^l^s> cifcbjiifi-' w.iaM^in 'lircrltv 'Co'p^ zëndei'Bènevön»4c•afft-W! ti:(l tflï dé"' V(" {-ci-éf-é'Vgc'v^-Mêifl^"'Bi;~ë't*i->,;'èn° gpe^keMA^>^^
■ tülatié t]ièi'e heli-tién V* reeds'ih' Wri#i^VAWe. 46" ómflhammedepdtöffïjw' : '•'.'.' '^-.V _,t .w • ••• "'De' Engt lichë' \'tcé:- Admiraal zegt' vobf '-f Owige:'- dat .al-
'f het'tweede Jaar 'der vernietiging van htt StadbouderJhbap\)



les tbn&tm[h'ef cntffngene bericht was uitgekomen, als mede conform een ander bericht, dat by langs eenen anderen weg had ontfangen.
Zie daar-L«ndgenoten! een gefchiedverhaal, den aandacht van. welgezinde Patriotten overwaardig — honderd vragen komen ons op eenmaal voor den geest — by eene volgende gelcgentheid zullen wv eenige daarvan mededelen, waartoe ons eenige oiiJe StifkkenY'die thans voor.ons liggen , aanleiding geven entiet zhl ouS"nangeiTaam zyri , wanneer dan eenige wvze en verftatidige mannen voor den dag komen, die de
ziive beantwoorden.
tï.'üZij^j^en Jffei'Patriottische Vrienden van Staatkundige IV■takzaamheid.
De ware Patriot of Vryheids Vriend, 'ontziet nog' Dwinoixandén "nog Aristocraten. Dc • ware Godsdienstigheid is het echte Kenmerk van PatriottismUS én Vryheid. ' ' ' ' - ■ ■ ' .
.De waare Godsdienfligheid-k my altoos voorgekomen, de Moeder van het egte Patriotismus. eri van de Vry-. heid re wezen. Een Menfeh tog; —- die gelooft, 'er is ecu eeuwig, onafhangclyk, en in alle opzigten, volmaakt Opperweezen , 't welk alle 'sWaerelds }otgevalleu weet en beJïierd, en by 'twelk geen deminde aanzien des Per zoons plaats beeft; —die gelooft, dat de .menfehen voor.de eeuwigheid eefchapen zyn; — die Chrift, die gelooft, dat Gods Zuon Jesls"Christus, 'in den laatfien dag .der PVaereld, a/ie menfehen regtmaatig zal bcoprdëelen, cu elk Iaaten weder vaaren, juist nadat zyn getoov, gedagt.en cn da aden. geweest zullm zyn; — die, overeenkomfiig met dit zyn gO^ loov, handelt, cn bygevolg,<vlangs den, van God voorgefchreevcn weg, des Hoog/lens gunst zoekt, en, volgens de euaogelifchc beloften, gelooft.,te bezitten; — zodanig een menfeh tog, zal nimmer, Zaag en flaafch, wül.n of binnen bukken cn kruipen - aan de voeten eenes veracht et.-swaardigen Dwingelands, om zyne gunst af te troggelen; wyl hy oneindig meer waarde 'fteJ:. in de gunst van zynen' almagtigeu Vriend, wier gmut men, 'door brave daaden, gewint. ' . . . „
En zulk een beftaan tog, ut het.w.iar.e Ratrtotisme. jEeri waar Patriot of Vryheids-Vriend, is tog een rrenich die zelvs geen onregf wil pietgeit;, nog kan riu.der., dat anderen, wie ev ook mogen zyn of zig verbeelden' te wezen, hetzelve onbéjïraft,'doeri. - Hy zeg:, met eenen Johannes ; den Dooper, aan eenen ontugtigen en onregf vaardigen IlErodus • „ Het is y niet geoorloofd de Hutsvrouw van nw _ Broeder te hebben.*' Hy vraagt met de Apostelen van Jesus, aan eenen Arifiocratifchen Raad, die wil dat hy zal ophouden te fpreeken, van dingen die den Raad onaangenaam zyn; dog die hy oordeelt datze voor het Mmfchdom nuttig zyn te weeten: „ oordeel Gylieden zel„ ve, of het regt is voor God, Üliedeh meer te hootefl „ dan God." En is het eens een zóó boezen tyd, dat hy het best oordeelt om te zwygert; om dat ky denkt dat hy met te fpreeken, zig^zelvs en andere Braaven, wel nadeel; maar aan de goede zaak geen voordeel kan doen: dan zwygt hy — maar, dan zwvgt hy met zulk eene majeftiëufe houding, dat de Dwingelanden en Arifiocraten duidelyk kunnen zien, dat hy hen als laage wezens befchouwt, en dat hy zeker vertrouwt, dat het onregt 'twelk zypleegên, door den Opperregter gezien wordt, en eens bezogt zal worden. Ja, dan zwygt hy op zulk eene wyze, dat een'
aantal van zulke zwygers door hun zwygen zelfs m ftaat. zyn, om de Dwingelanden en Arifiocraten fchr'ik aan te jaagen, te doen beeven, te doen verileeken, te doen vlugten: dewyl de Stedehouder-Gods namentlyk: het cewb-
ten in ons binnenfte, hoe zeer ook op den mond geklopt, niet nalaaten wil te roepen t dar God zig de zaak van zyne Vrienden eens zal aantrekken, en hen zal rechtvaardigen.
Het fchynt my dus ontwyfelbaar te zyn, dat dc waare Godsdienstigheid, het egte 'Patriotisme, de waare Vryhcidsmin, baart. En dewyl deze zaaken heilzaam 'zyn voor hst Ménfchdom, om datze gefchikt zyn, om de dwingelandy of onregivaardige overheerjehing, van den eenen menfeh over den anderen, die hém -tog- gelyk -is,.-en dus onbetwistbaar het zelvdc-rccht, als hy heeft / weg te neemen, zon is 'er alle reden onTde waare Godsdienjligheid aantekwecken, op datze dus deze heilzaame; tv rugten voorrbrenge.
Maar, dewyl het verwaarlöózen "van den Openbar.ren Gi dsdienst veel al gefchikt is, om alle Godsdienjligheid van de aarde,re, doen verd-wy-nen; dog in tegendeel, het r/vtig bywoonen van denze'lven', ' de' waare Godsdienjligheid 'bewaart,' zo heb ik my overreed gevonden, BH! BööT uit Blad', eens meer onder 'onze' Lundgenooten békend 'te doen' worden, dit volgende Gezang of Zameujpraak, behelzen de eene eenvoudige, toe; tevens kragtige, aanfpourivg tot het bywooncii van Acn-Opent/dar en Gods dierfi Ik ■hoep» dat, - ca ..vcorüL.noi'ü£_y: r.gere Landgenoot e>:, nog zoo min bedorven van ('maak .zullen zui. dat het hun zal bcbaagen: datze het .van buiten zullen loeren: datze het me'ermaalen, tot hunne eigene en anderen aanfpooring, zullen zingen: datze 'er door bewoogen zullen worden vdytig ter Kerk te ga ah: datze hierdoor recht Godsdlenj/ig zullen Worden; cn dat. dé waare. Godsdienjligheid hen. Cge-lykze natuurlik, doet) alle onregt vaardige overheerfching. zal doen verfoeien, .en 'op de beste wyze. doen tegengaan : hen dus tot nuttige'Leden ónzer Republiek xe vormen: — Ja hen vormeil tot Burgers en Burgeresfen, van die Plaats, uit welke alle. onrechtvaardige Verdrukkers van hunne Médemenfehen voor eeuwig uitgefloorcn. maar allen, die, om de wil van God en om de deugd rechtvaardig en menfehlievend waaren en handelden, Medeburgers zullen zyn.
Het Gezang is gedicht, dqor eene waardige Burgeresje van ons Vaderland: — cirvoert ten Titel,
BUUR-PRA ATI E N. Wvze: O Zielverrukkende» Avondjtond. enz.
\ -*vt.,\.... ft^ j\ .v^y.'atjo .'i£i': i-vfti.5vyi .rpv » f'.Qi'st i'iiït'A iA\
■ Klaartjen. Zeg.Betjeni gaat gy nooit te Kerk?
'k Zie zelden U gekleed, Maar altoos yvrig aan het werk;
Wel Kind! het doet my leed: Gy werkt cn wroet en (looft en draaft,
\k Zie menigmaal met zmart, Dat gv dus altyd zyt verflaafd;
VBöklaag U in myn hart.
Bet j e n. Maar Klaartjen! is het niet myn pligt? En 'k doe het met vermaak ; < ' Dat eik met vlvt zyn werk verrigt, Is, dunkt 'my, onze zaak. Waf zou ik in de Kerk ook doen?
'k Verfta daar weinig van; Dat 's voor een Vrouw van meer fatzoen, En die 't begrypen ^kan.
't Komt zomtyds nog wel eens te pas,
Op 't Paafch of Pinkfterfeeft, En toen 'tin 't voorjaar beê-dag wa»
Ben ik 'er nog geweest: tf Want dan toch gaat 'er ieder een;
Maar 'k weer niet regt waarom? Ik kom, al ga 'fc 'er al eens heen,
Toch even wys weêrom.
KlAART-



Kl.aar.tjen.
Kom Buurvrouw! hoor dan eens naar my,
En volg myn trouwen raad: Ik werk met lust, zo- wel als gy ,
De week door vroeg en laat; Maar die geen kleine Kind'ren heeft,
Doet pryflyk als zy 'tfchikr, Datze ook eens voor den Godsdienft leeft,
En zondags zig verkwikt.- ,
* * *
'kGa dan doorgaans eens in de kerk,,
En hoor aandagtig toe: Hoe dat ik in mvn dagiyks werk,
list beft m'yn pligt en doe: Daar leer ik, dut hy God behaagtT-
Die ieder mensch bemzr.tr - Dat wie zig vroom en deugdzaam draagt,
Zig fteeds gelukkig-vindt-
* * - ; *" -
Daar krvg ik troop in" tcgenjpoedy
Tn hommer , /'mart en pyn, En leer in alles'wélgemoed,
Geriffl en" dankbaar zyn-''- ■ En zing ik dan-des Hobgftens lof,,
Met die geheele Schaar — Is 'tof myn ziel "in 'tHemelhof, ■ Reeds bv Gods- Eiig'ien waar?
w * • *
XSchoon ik in ■'tcerfl-niet-veel vcrflond,-
Dit beferde egter 'ras; Te moei'/ daar, als ik boekjes vond,
Ik dan ook vlytig las: : Dié boekjes van de Maatfchappy
'Tot nut 'van 't algemeen, Zoo regt gefchikt voor U en my, ' ' Begrypt tog ieder een.
"Xy zyn OOk menfehen. lieve kind!
iJenenut voor de Eeuwigheid. Wy worden ook van God bemind,
En tot geluk geleid. De Godsdienft kent geen rang of ftaat:
Gods woord raakt 'arm én ryk. De-dood en 'tloon van goed en kwaad
Stelt vorfi en (laaf gelyk*-
God gaf'tveriïand aan ieder een , -
Maar 't is ook onze pligt, Gebruik te maaken van al'tgeeüï
Dat ons verftand verlicht, 'tls kennis en opregte deugd.
Die ons gelukkig maakt; 1 'tls Godsdienst, daar men waare vreugd,
En rein geneegen fmaakt.
Be t j e n. Hoor Klaartjen , 'kvolg uw voorbeeld nay •
'kBezef nu cerft myn' pligt, En tragt in 'tgeen ik niet verfla,
Naar meerder onderrigt; .. Want onbekend maakt onbemind,
'kSchik voortaan dan myn werk, Dat ik ook eens een uurtjen vind ,
Voor 't leezen en de Kerk.
M. y. HEYST, Wed. VIRKENRA.
T. A.
Snefvm jfmfter.dam ever het voorgeval ï lene in den Franfchen Schouwburg ah
Jaar, den j$ November 1796.
Gisteren avond heeft in de Franfche Schouwburg, op de Erwte Markt, een voorval plaats gehad,--hetwelk den pubhequen geest hier nog al tamelyk wel kenfehetst
1'usichen de tweedeen derde ASe van het Voorftuk.terwyi de Muftcanten niets fpeelden, rfep een Burger uit hec Parterre: allonsMuftc anten, doe ons het genoegen van de Marjetllaanfche Marsck eens te fpeelen ; — dit wierd door een generaal Bravo en handgeklap toegejuicht, zoo dat men den wensch van het Publicq duidelyk konde onderJchetden; dan , niett egenftaande dit, vpnden de Muficanten goed, aan dien wensch niet te voldoen.
Na dat bet Publicq nog eenige reizen het verzoek herhaald had, en de Muficanten weigerig bleeven, fprongen eenige Burgers in het Orchest, en zeiden, dat zy zelve dan zouden l\™Aeewn'A Pe Muficanten , (vermoedelyk Oranjeklanten) hier door ziende, dat het ernst begon te worden , vluchten hals over Intt _ u~r t„ .r j . '
li Lu, . , * "o» *vTicei uoor, en er
bleeven h léén 4 i $ van dezelve zitten, die dan terftond dc Marfesllaanfche Marfch aanheffen; waarin zy door de algemeene ftem van het publicq lustig wierden geaccompaeneert. —-~ Zodra was de Marfch niet geëindigd, of een
; Burger, den hoed over het hoofd zwaayende, riep met luf-
■der ftem : de éénheid en ondeelbaarheid der Republica boven!-—■ de dood aan alle Federalistenl — en dit wierd zoo algemeen toegejuicht, dat het Gebouw 'er van daverde. — De overgebleeven Mulïcanten begonnen daar op uit
.hun zelve te fpeelen, het zoo opwekkend Airtje d ca tra enz., het welk meede door het publicq wierd naargezongenp waar op nog eenmaal van alle zyden geroepen wierdt weg mee de Fmderalisten! — weg met de Ariftocraten gaande vervolgens een ieder naar zyne plaats terug, terwvl
■voor het overige alles in de beste orde, rust en vrolvlL heid afliep.
;-Het was intusfehen een Comedie in een Comedie, om te zien, hoe fpoedig alle Oranjeklanten zich weg pakten -en eikanderen verdrongen, om op de ftraat te komen voel van fchuld maakt den menseh doch doorgaans vreeT agtig, ook dan, wanneer 'er geen gevaar voor hém zyn kan Men kan hieraan intusfehen zien, dat de Publkque ówst van onze- braave Amtterdammers welgefteld is; 1 hS
StoSï ^,Ct/ee"S nod«ras'alz^'erdagelyksehzorvele Schetterende- bewyzen worden gegeeven, dat onze Gemeente liever alles verhezen zal, dan gedoogen, dat de volftrekte eenheid der Republtcq met worde ingevoerd 'mcJttc Wy wenfehen dus hartelyk, dat het geheele VoutvanNr DERLAND zoo denken moge, als hier gedacht wordt- en wv"
XacftTbe7an\%T £» fl^^W Intusfehen is het te wenfehen, om voor het vervol? alle on aangenaamheden voor te komen, dat teRaadder&meen te, of ten mmften het Committe van fPaakhaamheidoidre ftelie, dat op eiken Speeldag jn de Spëöakels, ten «. geifeel^worden * Patriottijche Mttftekftukhn
& c.
Brief van Delft wegens het aanplakken van Oproerige Oranje-Libellen enz. aldaar.-
jsfi! V<?h£f-- de 0r/*nje-party , z00'™^ het hooft, dat dezélve zig met ontziet, om den bekenden Oproer-Kreet Oranje-boven, opentlyk op de Straten te doen horen, dan
hun-



"hunne ftouthëid is zedert de Revolutie nog .zoverre niet gegaan, nis in de Nacht van den 14 en-,1,5 dezer, toen heeft men alom in de Stad aangeplakt en op de Deur van de StadsIVaage en. op de Vengflers van andere'Gebouwen, -met groote Letters gefchreveu gevonden.'
JDe Paapen er onder. De Keezen 'na den donder VIVAT O li A-XJE BOVEN.
Tiet Committé van Civile en Crimineele Justitie deser Sf!ad, heefd daarop den volgenden dag, aanftonJs .eene Publicatie gedaan, .waarin hetzelve onder anderen zegt: dat b!e R'dsfverftoordérs door hunne verkleefdheid aan Oranje en . het door deszelfs. Aanhang aangehitst en veutyus beloond Oproer $ door woorden en-daden aan den dag Idggen, en alzo betonen, dexgeutanifcjteer/le Clementie waad medè..allezodanige. Land- en Volks- beroer d.ers tot hiertoe, zo binnen de Stad Delft ,aV. elders,-. behandeld worden ten ecnenmaal onwaardig zyn. geworden, dewyl hunne kwaadaardigheid geene palen kent enz. en is' in-.deze Publicatie eene Praemie van -handen zilveren Ducate-ns door het Committé uitgeloofd, die den dader, of,daders van de voorn.1verfoeilyke misdaad• zulleu weten te ontdekken enz/*.' j ^sbttiVf-rj.-s ' fJtoorJ - ,1 1. ■ ■• .1 . .. u I
Van welke uitwerking deze Publicatie zyn zal, moet men verwagten. Genoeg men kan uit de voren gemelde bearyven der Oranje-gezinden duideiyk zien, welks geestcs kind hun bezield en' ofwel ooit of ooit te verwagten is, dat zy van oproerige daden zullen afltand daen, en de aangebodene hand van Broederfchap aannemen.
D 1 i f t Blyve Uw Medeburger
:? Nivember 179Ö. H. L. v. B.
9J f_ . . Brief uit den Haag wegens .het averhan", ' , digen der, met een drie Couleurig Lint ."■ -fraay bejh'ikte -Conftitutie. den 14 No-
Jtpytt laav&wiïfëtol&t Üfttuti afb bluifcl nat
Ijk-tan niet'nalaten Uw de omftaudigheid tc melden', waarmede de Confiicutie inde Nati Vergadering is binnen gebracht. "
Met een menigte plegtigheeden, verfchcen de Cdmrnisiiegelö$t met het, ontwerpen der Bataaffche Conftitutie, in
'Vergaderzaal;, —. De Burger v.du Haeften droeg .het'! zö'lang "gewenschte. Jt/efneod.,.- dat, voor zo verre.bef van. builen-zigtfaar, -en met fraaye driekleurige Li«reif'6pgpcierÜ, cu .toegeltrlkt was' aan. de verwag'tin'g voldeed fa afteiü'dic zig, aiet dergölyke- aiterjvkhaeden vergenoegen. »J
Aller ogen 'waren op deeze zo fchoon .vasigajirikte Cot^ ftilutie lieyestjgd> zy lag op den'Lcsfcnaar van het SprcekgèBoéltej'tcrwrylde, Aanfpraakcn, die, bv dergehke geleegenhedeu., altoos ciet;lyk en zeer gepaft zvn , U8n wc ,'ictzvCffi begonnen; ~ De Burger St-vl naamlvk-.frrak ter gelee-' fijenbeifl van de ■o\ërgave,'■en-de"yxetidcm-J/fideifs ter treleegenheld Van den ontvangst van dit zeer keslimire Stuk-A de laatfle vestigde) onder anderen den luisterenden aandagtder nieuwsgierige Toehoorders op de genaderyke befchikkingen van het alles beftuurcndcOpperweczen, welk oppcrraagtigBcftuur, enz. hem , in dit gcwigtig» tvdftip op een prcfidialcn Stoel y.ettedc, even gelyk hv ook óp een dergclvken Stoel had gezeten, in de Vergadering HuM rllqogffibgendcii, toen dc Couclufie wegeustwrdaarftöllen ee»ar Nmionaale Vergadering werd opgemaakt, enz. tfluttlu éOXédoeningén cn vertederde gemoedsdriften van niemand gaande te maken jaf wt eciv w-ecneivl uitei'ftc <e^riVCTVv^^c«ü\\-5-'^VoVcV§c .;m -deze zeerjgcpasrc iAinfpnia'k.>) lüfcw>«onJ9«*ias*<i*réW«^' .lntus^hcji n-usée-fma-r f^elbtiaOiattt^i^ d«^r HfWer S«r\t arisfen, op de Bureau ncdergelegd geworden. Ï5e
tP/aatevervamiftj a's-mi afgedaan hebbende,-uit h*ofde fdat de Leden der Conftitutie Copmiisfte-, nu zelve hunne ; plaats ter Vergaderzaal kwamen , bekjeeden , pamenrverj volgens met even zo- cierlyke en gepaste Aan'fprakcn, als 1 zy door den \'oorziner gepast en cierlyk beantwoordtwer; den, hun affcheid. —r Niets was vervolgens natuurlvkordan het Voorftcl, om deze 'Aanfpradken en Antwoorden -dooiden druk gemeen te maken, ten einde aan het verlangen van Millioenen Lezers tc voldoen.
ï 0 , :., M. K.,ƒ
Door onderfcheidene Wykgezeïfchappen dezer Stal, zyn de vorige weck, dc volgende twee" Requesten geprefenteert:
Aan de Repreefentanten der Provincie Stad en Lande. . De ondergetekende als Gecommitteerden van de Stemgerechtigde Burgers dei' onderfcheidene Wykgezeïfchappen dezer Stad, geven zo voor - zig als hunne Committenten , met behoorlyke achting aan UIicden te kennen: ■
Dat zy onlangs uit de Dagverbalen der Nationale Vergadering hebben gelezen , hoe by dezelve Vergadering by decreet beflotenis: in alle zodanige Provintien, dewelke hunne ■ verfchuldigde quota in de gevraagde 60 Millioenen niet hebben ;opgebragt, de nog te rug zynde Penningen by - Militaire 1 Executie van de ingezetenen "te innen.
Dat de ondergetekende en hunne Committenten «iet onverIfchilh'g kunnen zyn by eene zo gewigtige zaak, en derhalven de vryheid ueemën zig te vervoegen by Ub'eden, met het al: lerdringendlle verzoek: ,
„ Dat Gylieden als dfortegenwvordigers van het Volk en „ BeftJerd'ers van dcrzeher.gew.igtigjle belangens ten aller ' „ eerflen opening gelieve te geven: of deze Provintieookonder L die geenen begrepen is, dewelke wegens wanbetaling htm '. „ ner quota, aan voornoemde Militaire Executie zyn bloot}„ gefield?
i „ W'aarop de ondergetekende tot:hun en-hunner Comm,itten!„ tenten gerustheid UIicden onderricht:ojvhet allcrfpoedigfte „ verwagten." . ' : '
IQ. F. " ^ Aan de -MunicipeliAeit en' kiezers der
V-' : 'Srad Ghonincen/ ' f n | ■ ' ■ rj I Aangezien door dc voorfchrifren;.voor.- dc- Regeering dezbr jStad, hy het 10de Articul onder 'tCaput: 'van de magt der \Municipaliteit, tinder andererfis vastgefteld? 1 „ Dat alle opkomjiiHien' beütftcien .mitèn-. nooThake j„ door byzondere Perloontn '.gemotén^ h'il voar/lecle van j„ de Stad zullen * u/ar»' ingetrokken.. ... [.o
I En dewyl by een nader Vbiksbejluit'.van den 20^1111 v 1796. jdoor het 4de Articui, van het te dier tyd gedane voorftcl,'is bc* floten: !' • • •: ." ' r:1 >iO
„ Dat êr aWl niemandeenige-penningen, ouderXwelfe !„ benaming ook, mogen^Wdeff g.eAccordevrt<,lzonder 's
„ Volks uitdrukeelyk.e wil."
En door het 5de Articul van opgomclila Yöbrflcl: „ Dat alle* tSM>üge>ptftHh^en-aan -dese-ót geuê.per„ joon of perTonen , zoiNDRit - flfii wrj.i.R(iDW'>vdi Ks toege„ legt, dadelyk zal wotidè»- 1>fge*ri>k&en*. 1* ni r>mi OS
Zoo is het: op opgemelde gttinden,* dat detdtftlsfgctekendc 7.00 voor hun als namenscctrna'n'ziehlvk gedcéfre-iSibnirrcrech tigde Burgers a\tdkl&tkf$^dl^ dezer Stad, aan ["lieden voru-dragen dat zw- nivr zoTideV ticüe mding ontwaaren, uit de GfwIk^^^pIWmfrfntWeV'Amtenaaren . JOBO^fm den 2S>M9Ï«x > dat cr jaarlyks Pvn| fh44'it%n'i't-blêv^(,d^rt^^ïc^!vï<V bcfluit opgemeld. ' Aiwaar'om verzoeken: dat het zelve conform degeblekcne welmenin^dèrW~olks mag worden uitgevoerd.
O. P.
Te Gionina;eri by L.conard Buit, ii cie IJccrv llraat.



G E -L Y K H E I D.
VRYHEID.
Ao, 1796.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
No, 42,
CO U R I E R,
den 6 December.
{hef tweede Jaar der vernietiging van het Stadhouderschap.")
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven tc Zwolle, by M. Tyl en Zmn; Campen, J.T.Brok; Leeuwarden, A.Jeltemai Winfum, David Brckhoff, Niekerk in Öuöllfigö-Qiiartieif, Jan Vriefe; Appingadam, B. Knypinga; Wïnfchoot, II. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Balhof ; Nieuwolda, Weemkd Jurjens ; bened.ri Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemeer by Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voor den prys van ^«'Stuiv.
Iets wegens de Demarcatie-Linie, en de
onder lingfche Overeenkomst,.tusfehen het Fransche Gouvernement en den Koning ■ van Pruissen opziglelyk de BataafsChe Republiek.
Burger Courier! tyjIP^ÏlzJsaatst m vfle Ommelander Courant lezende de Hj lifl Regeling der Demarcatie-Linie, en nu de !
?r I v ~j geheele Conventie, die tusfehen Frankryk cn l-ïl rF Pruisfchen ten dien opzichte gefloten is, ont-
tt^ir"^» fangen hebbend"', kan ik niet nalaten Uw de ovrige Articuls toetezenden, met verzoek, hetzelve in Uw eerde blad te plaatzen , waaruit onze Medeburgeren , onder anderen rot hunne pr'ovifioneéle gcrusrheid kunnen zien , dar wy voor invalle van vreemde trouppen vooreerst gerust kunnen e^ezen, evenwel moet deze verzeketing by de Welden'-' keffdegeene flaperige zorgeloosheid verwekken,-het is der, Republiceinen plicht altoos wakker te zyn.
Het ille Articul dier Conventie -betreft .de Regeling der ■Demarcatie-Linie,' het" welk wy, zo als gezegt, in de Om-mel. Courant van' den 29 November, reeds ',gèmeld vinden.
Volgens het 2. -'artikel zal de Franfche Republiek alle ao-ter deze linie liggende landen voor neutraal houden, mits ,zy eene drikte. onzydigheid bewaaren , vo.oreorst door 'geé-nerhande contribuucn in geld hoegenaamd meer tot Kopiï'zetting van den oorlog te geven, hun contingent, d^'atjejyk, | ',zoo zy zulks nog nief gedaan-hebben, te herroepen," u't.erlyk binnen drie maanden na de tekening van dit tra&aat', en voorts door geene nieuwe.verbintenis aantegaan, waardoor trouppes aart de met Frankryk in oorlog zynde mogenheden zouden mogen geleverd .worden.
Het 3. art. begrypt het graaf fchap Marck, fchoon aan , de linkerzyde van den Rhoer gelegen., mede onder de volko- : men neutraliteit; doch Zyne Pruisf. Majedeit daat toe, dat de trouppes der oorlogende mogendheden er mogen doortrek- ■ ken, - wel te verdaan: dat, zy er geen oorlogsbedryven noch gerctrancheerde poflten mogen invoeren.
■ Zullen volgens arr. 4.. in het geval van daadelyke pasfage van Franfche t"reupp'es door gezegde graaf fchap, eommisfaiisfen door Zyne Pr. Maj. benoemd worden om, tot het handhaven van de 'goede orde te waaken, aan,welke de Franfche generaals en agenten zich zuUen.adresfeeren. De Republiek < - belooft en neemt aan , om ten langden in drie maanden betaling in klinkende fpecie te 'doen voor alles wat by >de Frari-' fche'armee zal geleverd.en gebruikt zyn, alsmede afle,billyke -en redelyke vergoedingen te geven, en eene gedrengemans-■ , tucht tc doen onderhouden. , ■ ■
Het 5. artikel bedingt voor de vorstendommen van Zyne Pr. Maj. in Frankenland als ook voor het graaf fchap Sayn-Altenkirchcn by het Westerwald , het districfje Bendorfj boven Cobleutz er onder begrepen , mede in de zelfde voorwaarden als welke omtrent het graaf fchap Marck uitgedrukt zyn.
Het 6. artikel luid als volgt: „ Zyne Majefleit de Ko„ ding van Pruisfen neemt op zich de guarantie , dat „ geene trouppes van de ftaaten, begrepen in de neutra lift teit van het Noorden van Duitschland, zich zullen „ begeven buiten de , by het eerfte artikel befchreeven li„ tiie, om de Fransche Armeeën te bevechten , noch om « eenige Vyandelykheden tegens de VEREENIGDE NE„ DERLANDEN te oeffenen; tot dat einde, zal Zyne „Maj. een toereikend Observations - Corps verzamelen, „ en zich dienaangaande concerteeren met de verstenen „ legerhoofden, -wier landen in de linie van demarcatie „ bef loten zyn, op dat deeze zich met deeze bedoeling by „ hem voegen. Het eehige oogmerk van dit rasfemble„ ment is, het Noorden van Duitschland te ver waar en „ tegens alles wat tegens deszelfs veiligheid mocht aan„ loopen." Het 7. art. bepaald de ratificatieu op eenemaand of eerder na de ondertekening. ; Deze Conventie is aldus ondertekent:
Gedaan in Berlyn den 5 Augustus 1796. (oude ftyl) en den 18 Thermidor 't^.de Jaar der Franfche Republiek.
(get.) Antony Bersiiasd Gaillard.
(get.) Curistian Henrich, Grave vpn 'Hacc'witz. ■ ■ ■ ■ . > . (
i ' '''" '1 isi V'*ï\ïu '\ ^il- 'i'-'V 'r'rn''Ijl '
Gesprek tusfehen Piet en Klaas owrw? het aannemen der. Cqnft.i'tutie, met de namen der Reprefentant en die voor of Tegen de aannejiifitg ,he,bpen 'geftemt,
■ir/mó fwi e''» rW"*^"'^"'."'*A|"'«!/i'",l'"^"''''' Piet. Daar-.kom 'ik jou-zo even van Dpmminnee .. . van dan, maar;is dat'a Patriot? hei mogt de-dit Qp',dat -wezen, jungens wat heb ik me van dezpn morgen .al.gear'gert, Mp ter eens toe, hoe ik met 'die 'Prelaat 'aan de gang ben wecfV maar.,g?pf..nie.,cejrst, 8en-.-^P-.,en„e,cn,wrifche Borrel.' ah -Kom,aart Piet,!;-.alwaftr-!:;daarJicbje evn flpk.^ii-
<lyer_.SfbiAdapifi:he_, .f0.*$.w$/t, aj(s 'rje iil "Schiedam get rouwen word. —'p,maar, tog onck;r de ppégéj. .:-,' " ; - Pi et. 4 ,Wat.raakt my, df;fe .boyéri' .of, 'jjiidër B,e.Pöegel i-., als he mee. maar vefwarrüd, de triotnph van ,'ai!,e velxiesnende'Kezen! — dat is dog het ware Volk/
V " ' " '" ' Klaas.



ICl a as. Dat doe ikfmce, — crt op onze aam taande Kon-
^ViI't Daar hebjen alweer met zvn Konfiflutic, ik geloove ie komt 'er nog. van in de Kraam, laat me nu eerst eens vertellen van het deskours, dat ik met den Dum.imee had heb. Ik quam bie hem, moetje weten, met een klem boodfehap van mcyn Swager in bet Lttnd.cn na dat wc de Stinken zo wat zamen afdann hadden, begon he voort van de tegenswoordige ticd te praeten. _
Dom: Wel Baas! zee hy, wat hoone nieuws? - jó komt dog nog akvlvtig,.za als.ik h*ur in het Wtekgejhljbhafcn laat jou daar over de tegenswoordige Saaken ook al vris
b "pTet Hoe! Dummitmee! is dat' nig als burger men pligt ? dat ik mee werk, om het algemien welwefen te helpen bevorderen?—maar Dumminnee waarom komje nig bie ons en helpt mee werken? of ziejd de Grooten-Heeren te veel na de Oogen, dat je nig dorfd, of houje ]ou te groots, om met borger lui om te-gaan?, ik meen dat net Geliekheid is of moeten we de Geliekheid ook al mee op het .Apenfat zetten? want God beter .het, het is al weêr zo verre ifien, dat het wel 3 gulden op de i00pond fcheeltofje Men
Heer of Burger tegen zommige lui zegt, aar is ïedei
Horaar die, om dat ze meer wit/en wezen als een ordineer Burger man, cn zulke Knaapen,. neem mee mg qualiek, zin de rechten broers nig — cn ly lui Dummmnees, die altoos preken, „ dat hofaardie zonde is" iy lui, most het de menfehen wat beter ouder het oog brengen, maar, "ricem me nig qualyk,.jy rui'bent al mcc.de c-erften* die dat Menheer en weer in de gang helpt.. .
Dom- Wel.1 wel! Baas! heb ik men Leven zo n driftig mens gezien, met jöu is ummers geen redenccren, je bent veels te driftig omtrend den tggenswoordigen toeftand van zaken — warelek geloof het me toe, een ft» borger moet vertrouwen op ziene Vertegenswoordigers feiten, die hee zelfs het verkofen en indagtig blieven den gulden fpreuK
alle machte» die ever £ö» geftelJ zy* neef) ww-^'-f-"p,ft Die gulden fpreuk heb ik lang weten Dumminnee al ie het boek van de Martelarie hebt gelézen . aan word he op allerhand wieze daarin uitgelegt ■ - maar dat voer bie eeOagen, dan denkje Dummmnee dat herbeter-is dank, Si velen"'doen, een Slymgast moet worden ? mee dood Wl mot houden? met de handen over malkaar gaar,1 zit■£ SnfiS op het een of ander afficie Ir er n? Neen Dumm nnee dar laat ik voor de Eigenbelangzoekers over - een goed Patriot moet tot dc algemeene Zaak medewerken, hy moet het op ziene Reprefentant en nier -alleen laten aankomen , maar deze met raad en daad helpen cn onderfteunen en als he ziet dat ze dwalen, hunne misvattingen onder'het oog brengen — dat is eerst een goed Patriot, die zodanig handelt en uit fchroom of Eigenbelang niemand
^Naauvvlyks had ik uitgefpróoken Claas!of de Mejd quam binnen, cn zee: het Compliment van MYN Hb-LK. .....
en MEVROUW, aan Dumminnee en Juffrouw cn deDumminnee en 'Juffrouw word vriendelyk verzogt aanftaandc Woensdag 'snademiddags en 's Avonds op n Soepce.
Anftonds liep dc Domminnee van me weg om de Kncgt te vragen- hoe Men Heer en Mevrouw voer? weer binnen komende dacht hie om ons Vaderlands Gefprek mg meer, cn zei dat ik wel eens op een aer tyd weer kwam* endaarme ging ik weg. — Wat zegtfte nou Klaas van zulke Patriotten? ... , . " 1- f
Ci *as. Weeste wat,Piet! het hert brand me in men Lyt van quaadheid, ,zyn dat !Patterjotten ? dan dou ik God help »e, veels te veel voor de_ goede Zaak — de Grooten — de Grooten — die zullen ons nog den dood doen.
Piet; Nou dat hou ik mee — dat is te zeggen ,-aIswe njg, oppasfen — cn haar maar doen, laten wat,ze willen, maar anders dan zet ik het haar in zeven, ze mogen dan zuik*e vuuflge
poten hebben als ze willen maar wat 'nebje nou vanxfc
Konfistutie op'thart. , P. L
Ci.aas- Ja man daar heb ik ook n fwaar hoofd over, ik heb daar\Kranren gelezen en bieua al de Adviefen van de Leden der Konfentie gebeurd, maar de ooren' begtnnenje op 't lest te piepen, alsje al de dingen heurt. .
Een Vrind, van me, het voor zien eige Liefhebbene de Addeviefen van eenige Bergers in de Nationale Kor.fenfi, opgcfchrcvcn es aan mieter lefing, geven, zie hier het papiertien zeiven: ,„.„..., ,,
„ Van de Kasteei.e zegt: dat,in de Kontlitutie het Volks „ Geluk- niet word gevonden." ■ ''
„ Witbols zegt -. dat de Conftitutie op Jen gef echten troon „ van hei-oude bejluur geyestigt. is." \
„ Flou advifeert: dat in dezelve van Vryheid; Gelykheid „ en Rechten van den Menschepen woord word gefproken, dat volgens de ontworpene Conftitutie de eene dus, en den „ andere zo GEGOED moet wezen, om het Roer-van Staat te „ aanvaarden, het welk verderflyk was voor het Volk ca tc„ gen de Gelykheid aandruischt."
,, Guué be'fchouwt in de Conftitutie een Rëgecrmgsform ' die den ondergang der nog plaats hebbende Vryheid-en „ het verderf''vim den welvaart des Nederlandfch.cn Volks „ moet na zig- floepen. * ; . .:
„ Evers befchryfr de Ivonftitutie als een Stuk waarin alle „ Zaden van Aristocratie zyn opgelloten."
„ Van Leeuwen vind dezelve een Huis zonder voorpor„ taal; dewyl hy geen inleiding van de Rechten van den „ Mensch vind, dewelke tog het grondfundament zvn moet '„ waarop- het 'Gebouw moet rusten en verwerpt dus het Plan „ als nadee/ig voor het Volk." . ,
Lokhorst yegt: Dat het plan fchadelyker is als xte vorige regcringform met- een Stadhouder aan het hoofd, en " teld vervolgens de heilloze gevolgen cn ontelbare ram" pen op, welke uit de aanneming van eene Conftitutie, op " dergelvke gronden gebouwd, moeten geboren worden " " „ v*« Snwuprir .idvife-ri: dar het een Plan is zo z ■ dzaam, dat by geene der Regeeringen van de fcheppmg af tot heden " toe, zulk een Monster Dier is te zien geweest"
„ Blok declareert: het Plan als niet gefchikt om s'' Volks geluk te bewerken dat dat daarin alle oude voor-oordee" ten weder te vinden zyn, „ Hahn zegt: dar-/*y zig verblyd had-, toen de Commisfie was aangcfteld, maar dat z\n ziel ontroerd is gewor_ den , toen hy -een zo wanftallig 'gewrogt ten voorfchyn zag ' treden, waarin hy in plaats het geluk der Natie te zien " bevorderen , duizend rampen ten voorfchyn zag-treden , " dat hetzelve in plaats van het Geluk der Natiele bevorde„ ren-, duizend rampen over dezelve zal forten, dat het " de grond zal leggen, tot eene Stadhouder lyke R.egeering waarin liet Engelfche Gouvernement wederom deszelfs " vervloekte Rol kan fpeelen en dat het Vaderland vroeg of laat, het fa gt offer zou worden van der Br itten invlofd." " , Nout betuigd voor God en het geheele Volk, dat het een „ Plan is, waarvoor elk beven moet. en gebouwd is^op een „ ftclzel zo oud als door ider Vaderlander gevloekt. "
„ Nuhout van der Veen-noemt het Plan, Een vergulde „ Keten van Slaverny.
„ Bósch na alvorens het Plan als zeer nadeeug befchouwd „ te hebben zegt onder anderen:
1 „ Hoe Burgers Reprefentanten! hoe, Bataaven 1 was
„ het immer te verwagten, dat wy, na zulk een zee van
rampen en onheilen te hebben doorgeworfteld dat
wv gefolterden, nog de gewenschte haven niet zoude bereiken5 hoe, 'Burgers! is dit de vrucht van al den
" arbeid', dien wy verrigt van dc gevaaren die wy verduurd , — van die ellende, die wy geleeden , -.-r va» C.e jam-
" meren, die wy gevoeld hebben? . . Hoe, Burgers! moesten daarom onze Broeders de ysbevloerde Rivieren met hun bloedverwen? moesten daarom-onzé Bataaffche helden,
" „.met



met wonden bedekt, wederkeefen? moesten daarom-vee- ■ len hunner fnevsn ? moest dat alleen zyn, om de oude " Conftitutie te herdellen? één Willem van Oranje te verlangen, en zevén Willems in zyne plaats te zetten r1
" een Tvran te verdrvven en misfchien daar voor hondert " te fchèppen?- ~— moest dit alleen* zyn, om het Fi&de" ralistisch juk op onze fchouders te leggen, • onder den " fchepter van Arifiocr atifche- Edelen en Patrtcen we" der te bukken, en het dof van hunne voeten te lik" ken • Eer ik daartoe medewerkte, zal ik ophouden Pa" trieV te'zm —zal'ik ophoud Ju myne waarde, als Menfeh ' " en Burger te gevoelen , en ik zal het oogmerk van my!! rte bedemtning in deze Vergadering.geheel vergeten.";
Ct aas Zo verre gaan de Annohtaties van men Vrind, men Vrind, zee: je mot nig denken Klaas!dat ik met opzet al het nadelige van de Kohfiftutie uit de«^m'ez*«hebopfchreven, onTimand daartegen in te nemen of hoe zegt. men ook mtgen te m ; a-ken? niks-van dat, zei men.Vrind, alleen maar om°dat ik verwonderd ben, hoe zo veel nadcehgs daarvan het kunnen zetrtr worden cn waarom ze dan-mg-anders maakt is.
Piet. Wat zal ik zeggen Klaas! het is avond geweest, het is morgen geweest einwg niemendal.
Ci a as Nou het men vrind me ook da haagfehe krante «even, daar daat in hoe 't daarmee afgeloepcn is, luister eens.
Hier na overgegaan zynde tot de conclufie over t al of NirT aauneemeir.Van 't overgelegd ontwerp van Conftitutie voor 't Folk van Nederland, zegt de Prefident,_ alvorens 'rappel nominaal te inditueeren , eenige explicatie te moeten geeven, ingevolge de uitgebragte advyfen, wat door 't aanneemen -behoord v.rftaamte worden: — dit doet by zeer breedvoerig, voorts deze -Explicatie met vallende m den geest van veele Leden, wordt .het 108de Art. van t Reglement ingeroepen; en reclameeren deze Leden, dat- eenvoudig in omvragè zal gebragt- worden,, of het ontwerp,, over 't geheel genomen, tot een grond/lag der deltberatien van de Vergadering zal aangenomen worden, ja dan nfen3 — Hier over ontdaan, geduurende twee uuren, hevige del/act en, tot dat cmdelyk do aldus gereclameerde omvrage gefchicd, Veele Leden-declareeren zich
oor NÏEN-; and-ren voor ja, maar met eenige reftr.c-
tien ■ - Hier-op worde infpraak gedaan, en gefuftmeerd,
dat'de Leden ,-ingevolge het gein dit ueerd appel nominaal, 7ich eenvoudig moeten expliceercn met Ja of neen; en niet hv 't ia Betreen, zig eenige reftriaien rcferveeren en uiten. — Dit wordt door velen onderfteund, door anderen tegengefbroken en geeft aanleiding-tot een zodanige - opfland, eedruisch en vermenging der ftemmen van fpreekende Leden waar by de toehoorderen op-, de tribunes - door een geftadig handgeklap- deel nemen, dat 't den■ pnefidialen hamer onmogelvk was, de geftoorde rust-te herftellen;-emdevk maakt de kalmte- plaats voor de- onfiuimigheid, en ?»et de Prefident, dat ider Lid met eenvoudig ja of neen 7ich mo«t expliceeren; .waarna de omvraage voor de tweede maal gefchied; of dê Nationaale Vergadering het ontwerp van Conftitutie, over 't geheel genomen, tot een erondftae harer delibera-tien meent te knnnen aannee-
m'H- " a dan neen. Eh ftemmen-de Leden, als volgt
VOOR 't aanneemen. ' De Mist Colmfchate, Tedink van Berkhout, Nieuhoff, 7 A de' Vos Steeuwvk , van Hugenpoth tot Aerdt, van VVikkevoort Crommelin, van Staphorst, Branger, Helmich, van Lilaar, van Marie, Verheyen-, .dc Beyeren-, ten Berp-e Schonegevel. Schimmelpenmnk, deRboer, Cambier, Hoffman, Hüteho'ff, Bicker, . remCate^Vitringa, Verhoyfcn, Trip, vanHorbach, Stoffenberg, C. de Vos van SteenWVk-, de-Cranc,.- Hartog, de Leeuw,. Joroens, Verder, van Lamsweerde , Bacot, Zubli, Sidenus , Hoogewal ,. St.yl, de Lange , van der Borght, van Eek.,,, van Gastrop, Tin Oneyfen , Strick van L'mfchotcn , Sypkens, de Sitter, Luyken \ 'Boellaard , - Koek , , van-Hamelsveld , Austen ,
Verhees , - 1'Espinasfe-, Farrct , delaCourt, van Helkn-> berg, Cauw, van Hoorn, Krieger, Bosveld, düKémpc»;
naar, Cuperus, Havermans.
TEGEN het aanneemen.
Hubert, van Beyma, Brands, Vonk, Aufmorth, Hahn, Pdmpe van Mêcrde'fvoort, Ruclnel, Schermer, Pcrtat, dè Wit , Floh , van de Kastecle, Vrccde ,.- Blok, Rabbinel> Evers, Meijer, Breekpot , Janfon, Gorter, Bosch, Aanink , Gatje, van Leeuwen , Koene, van Hoof, Wildriek, Nuhout van der Veen, van Zon'beek, J. W. S. van Haerfolten, Gevers, van dér Wyck, Proos, Witbols, van der Zoo, van Langen, Kuiken, va« Bennekom, Reyns, Borgrink, Middrig, Molengraaff,. Halbes, Ockhuyzen', Ploos van Amflel, van Manen, van der Voort, van Lookhorst , Nolet, van Gulik, Visfcher. ■ •
En word dus met 66 tegen 52 ftemmen het ontwerp vah Conditutie, over het geheel genomen, tot een grondflag der' dcliberatien van dc Vergadering aangenomen.
Claas. Wat zeg je daar van Piet?
Piet. Daar zulwe eens een vrifchen avond te hëemen't want dat motten wy beide eens ter deeg befpikkeleeren, maar tis nou'etens "tied en mien Geertje hét de Nied, als 't eten nig de Klokke twalve, op den disch komt, vaart wel.
PIET en C LAA S."
Inhoud van een Request door 'verfeheidén Nederlandfche Burgers , wegens het uitgebragte Plan van Constitutie, aan ^Nationale Vergadering geprefenteert.
Ons is geworden het volgende Stuk.
Waarde Medeburgers! BravePatriotten! Hiernevens orftfangt Gy Copy van een Request , waarvan alleen in deze Stad, 144 Exemplaaren ,.-zynde alle van gèlyken Inhoud, ter teekening hebben gelegen, luidende alduS:
VRYHEID, GELYKHEID, EEN- EN- ONDEELBAARHEID.
Aan de Nationaale Vergadering , Rèprefenteerende het Volk van Nederland.
Geeven met vereischten" eerbied en gepasten ernft te kennén de On ia-getekenden, allen Burgers van Nederland.
Dat de Omwending van zaaken , in het begin van het voorgaand Jaar daargedeld, alléén is tot dand gebracht met het oogmerk, om door het omverwerpen van hét Systéma van list en ' geweld , waarop' het voorig Bewind geheellyk rustte, een ander Beduur te vormen, gegrond op den 'Oppermacht'igen wil des Volks, en in alles huldedóen^ de aan de Rechten van den Mensch en Burger.
Dat de Ondergetekenden deeds in het gevoelen hebben 'gedaan, en nog vaster dan'immer daar in zyn bevestigd, dat, om dit eenig oogmerk van onze in zich zelve zo ge' wensebte Omwending te bereiken , het tot dand" brengen der Éénheid en Ondeelbaarheid van deze Republieky in alle opzichten en betrekkingen, voldrekt noödzakéTyk is.
Dat zy Ondergetekenden ook in dien geest, eii in dat blyde vooruitzicht," van éénmaal door dèeze heilryke Eenheid het geluk van het Bataaffche.Volk op vaste'grondflagen gevestigd te zien, hebben aangedrongen op-, en'medegewerkt in-de byëenroeping van deze Vergadering, teneinde door dezelve een Plan van Conditutie voor het Volk van Nederland ontworpen mogt worden, waar by het'geluk van dit ons Vaderland voor ons 'en onze Nak'omelihgfc/iap zoude verzekerd worden.
Dat



Dat zy Ondergetekenden tot voor weinige dagen in de aangenaams hoop hebben verkeerd, dat het Plan, het welk door de daartoe uit het midden deezer Vergaderinge benoemde Commisfie (iond ingebracht te worden, den zo duidelyk gemanifesteerde wil des Volks niet zout/a hebben te leur gefield. N
Dan dat zy Ondergetekenden, tot hunne grievende fmerte, uit de op dit onderwerp ter dezer Vergaderinge uitgebragte advifen van de cordaate van de Kasteele, VVitbolts, van Maanen, en andere braave Volksvertegenwoordigers zyn ontwaar geworden, dat die zo wenfehehke eenheid daarin in geencn deele wordt gevonden: in welk denkbeeld zy 'Ondergetekenden dan nóg meer zyn verlterkr, door den inhoud van het advis, het welk de'Burger J. G. Luyken op iaJjts.fJ.cden Saturdag ter dezer Vergadering geeft uitgebragf.
Dat zy Öndergctekendc:i dan, doordrongen van net bc"zef van het onberekenbaar gevaar, het welk der Vryheid des Volks boven 'thoofdhangt, byaldien het eens mogt gebeuren , dat een dusdanig Plan tot een poinct van deliberatie van deeze Vergadering kon de worden gemaakt; hoe veel te meer, indien hetzelve eens in den geest mogt worden .geappr-obeerd; vermeend hebben, dat het van hunnen cnvermydelyken plicht was, zich, voor en aleer het hiertoe zoude kunnen komen , opentlyk ten dien opzichte te verklaaren, ten einde uit hun ftiizwygen gecne verkeerde gevolgtrekkingen zouden worden getrokken , cn men niet zoude twytTelcn aan hunne warme dcélneeming in het welzyn des 'Vaderlands.
Redenen, waarom de Ondergetekenden vermeend hebben stitb. by deezen tot deeze Vergadering te moeten wenden, en aldaar op het plechtigfte deciareeren „ dat zy nimmer ;„ zullen kunnen toetreeden tot eenige regeerings form, „ waarby niet wordt ingevoerd de volftrekte eenheid der „ Bataaffche Republiek, in alle betrekkingen, met ver.„ nietiging van alle byzondere Souveraine Vergaderin„ gen, zy mogen dan zyn Provintiaale, Departementa„ le, Stedelyke, of zoortgelyke, en waarby dus niet „ de Oppermacht van het geheele Nederlandfche Volk, '.„ zo wel in- als uitwendig, in een middenpunt gebracht „ en onverdeeld uitgeoejfend worde.
Dat*zy Ondergetekenden in dat gevoelen zo onwankelbaar liaan* dat zy. niet aarzelen te deciareeren, vastlyk beflateTo] ' te hebben; „' alles op ie zetten, goederen en leven te waa-\ ' „ gen, ja, niets , hoe dierbaar ook, te fpaaren, om „ het eenig oogmerk der Revolutie, dat is, de daar-. w ftelliiig van de Eenheid en Ondeelbaarheid der Repu' „bliek } door .alle gepaste middelen te bereiken, enz.
Deze Requesren zyn' hier in Amlierdam door 8580 Stemgerechtigde Burgers oridergeteekent, waarvan ik Uw de Namen onmogelyk alle kan opgeven, dog hier zyn eenige van deCordate Vaderlanders, die de eerden zyn geweest, die hetzelve mpt hunne Namens Ouderteekening hebben bekrachtigt.
y. C. C. den Beer Poortugael, Raad en Lid van het Committé van Waakzaamheid.te Amderdam.
Santuel Jperusz JV/jelius, Lid van het Committé tot de zaken van de Oost-Ind. f Jandel.
A. A. Beerenbroek, Raad en Lid van 'tCommitté van 'Waakzaamheid te Amderdam.
Nicol. IVs. Crorié junior, Lid van het Committé van de Oost-Ind. Zaakcn.
Maurits Cornelis van Hall, Procureur der Gemeente te Amfterdam.
P. y. B. C. van der Aa, Bailluw van Amfteüand.
Paulus Luderus a Raad en Lid van 't Committé van Waakzaamheid tê Amderdam.
E. IV. Eennekol, Lid van 't Committé tot de O. I. Znaken.
fj*. F. Dutilh, .Raad en Lid van 't Committé van Waakzaamheid te Amderdam.
,H. Nobbe, Schout van *t Water-Recht.
fVybo Eynje, Lid van 't Committé tot de 0: I. Zaaken.
R. F. Tadama, Secretaris van 't Committé van Waakzaamheid te Amlierdam.
Jan IVillem Boer, Lieutenant-Collonel van de Burgery te Amderdam.
755; van Kooten, Lid van 't Committé tot de O. I. Zaaken. Eli as Hambeek, Capitein van de Burgery te Amderdam.
B. T. van Liebeherr, Lid van 't Committé tot de O. I. Zaaken.
L. Butot.
G. van Groll, Lid van 't Committé tot de O. I. Zaaken.
Anthonie Bb'efcken, Sergeant der Burgery.
Corn. Vos, Lid van 't Committé tot de Ö. I. Zaaketj,
Adrianus Schierhout, Geweezen Capitein ter Zee.
C. Hagen, Capitein der Burgery te Amderdam.
F. ttykman, Sergeant der Burgery te Amfterdam. A. Fetcria, Sergeant der Bufgeiy" te Amderdam, Dirk Hoitsma, Lid van 't Provinciaal Beduur van Holland.
E. A. Pennekamp, Lieutenant der Burgery te Amderdam enz.
In Haarlem, Leyden, Dord, Gouda en andere Hollandfehe plaatzen, als mede in Utrecht enz. hebben insgelyks zodanige Requesten gelegen en zyn door een buitengewoon groot aantal Burgers, ondergeteekent.
Heil en Broederfchap}
Wy delen dit Stuk aan onze Medeburgers ter Lezing mede, en zullen, wanneer wy meerdere (lukken of berichten ontfangen, dezelve insgelyks ter hunner kennis brengen.
Een Rei Patriottische Vrienden van Staat kundige fVaakzaamheid.
Brief van Eenrum, wegens V afvuuren van het Exercitie-Genootschap aldaar.
Gister dc bepaalde dag zynde waar op het Exercitie Genoótfchap alhier, haare najaa'rs Exercitie met een afvuuring wilde eindigen,'kwam in weerwil van het fJegte wed r, het Genoótfchap om een uur te zamen, wanneer na eenige tyd het weêr beter begon te worden, hetzelve in order na de plaats ter afvuuring marfcheerde en aldaar hunne Exercitiën verrigte, onotr aanfehouwing van veele weldenkende Burgers en Burgeresfen, tot fpyt der kwalykgezinden. Naar de gewone afviutring, volgde nog verfcheideho Salvo's," als: ter eere van de Bataaffche Republiek,— ter eere hunner Bondgenoten , — ter eere der Reprefenta;/: e;i van de Onimelandèd, — de vereerders van het Vaandel voor het Battdïllon van het tVesterquartier en dergelyken.
Tot lof van het Genoótfchap moest ieder aanfehouwer, de gehoudene orde in het verrigten van het Commando en Manoeuvres, zo wel van de Commandant eu Officieren, als Schutters, met hoogagting bewondereu.
<Q! dat alom — op 't Voetfpoor dezer Braven,
Al 't Burgerheir van Neerland blyken gaven, Van onverfchrokken moed, van eerbied voorde Wetten, Welhaast zou men vereent, de heerfchzucht palen zetten.
Tot op de Kusten van den Brit,
Ja! — was dat onzer aller wit! Men zou hem dra tot Vree Je dwingen,
Dan zou en Land en Zee eens Vry!
Van hunne woefte hyerfchappy. En Gaal, en Batavier, ter eer der' Vryhi.td zingen.
Een rum WAPEN VRIEND,
den 18 Novemb. 1796.
Het twede [faar der Bataaffche Vryhied.
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Heere-ftraat.



GELYKHEID.
Ao. i7p<r.
DE ONVERWACHTE
Dirtgsdag
VRYHEID. No. 43.
O U R I E R*
den 13 December.
(het tweede Jaar der vernietiging van het Stadhouderfcbap.)
Bit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Zwolle, byM. Tyl en Zoon; Campen, J.T.Brok; Leeuwarden, A.Jeltema; Winfum, David Brekhoff; Niekerk in Hunfingo-Quartier, Jan Vriefe; Appingadam, B. Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers^ Scheemda, Adolj Balhof ; Nieuwolda, PVeemko Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemeer by Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, cn verder alöm, voor den prysvan ee«'Stuiv.
JDe droevige historie van Zyne Hoogheid , den zogenaamden Prins Freorik, in deze dagen in Wedde gegees-
feld, met de jlrop om den hals ■ en
gebrandmerkt.
«. Jfp^u Lezers! zal ik u eene zeer gewichtige , befM XT üri laugryke , maar tevens zeer treurige historie verIj ^ J halen, nopens eene exemplairc ftraf, geoefend
tin fp aan den Door tachtigen Vorjlelyken en
rf'ïkzzfj'^k dier ba ar en Perzoon, aan eenen der beroemdfte Prinfen van Europa, vermaagdfehap , en wel ten nauwften aan het Huis van Orange, ;\\ououiaui jqjnouoS — O! vrienden! het is zo droevig en mooi ie hooren. Luistert maar recht toe 1 Ik verzeker u dat het Ü geenzins berouwen zal, deze treurige Gefchiedenis gelezen te hebben.
Onze held waarvan wy fpreken zullen, was door eenvoudige lieden, in een arm ftulpjen opgevoed. Zommige (men noemt die lui Patriotten) houden (taande, dat hy in Zeeland ontvangen en geboren, en inde tVoudftreekva. de Ommelanden opgevoed is; maar ik, die de gefchiedenis van myne doorluchtige perfinaadje ga befchryven, en dus geoorloofd ben, volgens de bekende gewoonte der Levensbe-
fchryvers , om mynen held cenigzins op te vyzelen.
Ik helle over om te gelooven , dat hy een fpeelk'ind van den dapperen, J'chranderen, eerzamen, vroomen en getrouwen Willem de Vde is, welke hem zo verre verzonden heeft, om geen flaag te krygen van zyne vroome en godvruchtige Huisvrouwe Willemyntje , Hoogloffelykcr aandenken!!! cn ook met dit wysgeerig vooruitzicht, om deze' zyne geliefden fpeel-zoon na. het voorbeeld van Henrik de Groote optevoeden , die insgelyks op het land by eene Boerin befteld was, om Jlerk van lyf en leden, gezond van aard, gehard tegen alle ongemakken des weders en des levens, openhartig en ongedwongen van charabler, en vergenoegd met eenvoudig voedzel, te worden. Men had de zelve wysgeêrige doeleindens met dit /peel-kind, cn ik betuig, dat het de fchuld van onzen vroomen Willem, in den wandel de Pinkenier genaamd, geenzins is, indien onze Held de Emile van Rousfeau niet overtreft, of ten minften evenaart; want als zyne Hoogheid eens aan 'tlezen kwam, dan las hy on'ophoudelyk in dezen Schryvcr.
Onze Held was van de natuur rykelyk Iregunftigd. Zyn Horfielyk Geest-ge/lel blonk al vroeg tilt - zyne P.rinfelyke Vermaken zo zeer aan deszelfs hoge geboorte eigen, begonnen al rasch met het doen van aUerhand katte-kwaad cn kwellingen , waardoor hy dan dc Grootheid zyner afkomfte op eene gebiedende wyze aan een ider voldoende
toonde , — Hy was niet gebooren voor den eenvoudige» kring der Landlieden ; zyn vorflelyk bloed kookte in de aderen op het gezicht van een militair; hy brandde al vroeg na roem, en zynegrootfte zucht was, lauwrieren te plukken in het veld der Eere. Nadat hy dan eenen matige ouderdom bereikt had, heeft de Oude Zyne Doorluchtige" Hoogheid, namentlyk Neerlande apj3i[o2 -i^oi Erf Capi- , tein-Admiraal en Generaal hem onder zyn lyj 'wacht opgenomen, om hem dus zeiven onder zyn oog en opzicht te hebben. En nu pronkte hy met den naam van Garde du corps of gelyk hy zich wel eens noemde Gardecoer. Dit was zyn eerfte ftap tot geluk. Hier fprak hy dagelyks met het huisgezin van Willem de Hdc. Hy genoot byzondere gunden boven andere zyner Medegenootcn. Hij was er zeer in aanzien , waarvan in eenen eenzamen avondftond, zittende in den hoek. van den haard, omringd door eenvoudige Boeren, die met mond en neus hem aanftaarden, hy veel, zeer veel belangryks verhalen kon.
Eindelyk kwam hy weder in de Woudstreek: terug, belast met eene geheime Commisfie van het Hof. Hy liet ziek, gelyknatuurlyk, was fterk uit voor Orange, en ichaamde zich niet, de Patriotten met woorden en daden te beledigen. En hier in toonde hy zich, zo wel als zyne beroemde Broer, de Prins van Bonde, een waardige afftammeling van het Orangehuis.
Daarna heeft deze jonge Prins zyn vcrblyf in Oostfriesland genomen, om met behulp van zynen Broer , de emigratie tc bevorderen , de zielen der reizende Orangeliede '2 met allerlei Laafenis van verdichte vooruitzichten te voeden, en zo doende op hunne Pilgnmagic te verfterken, maar voornamentlyk om de lichtgelovige lieden het geld uit de zak le kloppen, gelyk hy langen tyd zo meesterlyk gedaan heeft, met voortegeven: zo als door eenvoudige Lieden in de eenvoudigheid hunnes hartens my verteld is, dat hy Prins Frederik van Oranje was, en dat hy kwam om de Omwenteling ten voordeele van de Oranje-Gezinden te bewerken, — dat de Franfchen de Nederlanden zouden verlaten en dat de Koning van Pruis/en met 8o,oco Mac in Oostvriesland gereed ftond, om in't Land te komen,—' inaar dat Geld daartoe vereifcht wierd en dergelyken meer. Men' zegt dat hy gemeenlyk 2 of drie Schildknapen by ■zig had, waar onder ook een Jood, en een BoereZoon, .' e hv onder groote beloften had aangenomen, — cn die hem . in Wedde, Westwoldinger Land en andere ftrceken dc Huifen aanwees, waar zulke ligtgelovige Oranje Boeren woonden.
Maar, alles heeft een einde, zegt het fpreekwoord, cn dit wierd ook bewaarheidt in enzen Held. Hy maakte te veel '
fpats



fpals met zyne Schildknaapen in het Westerwoldfche. Hy ] wierdc attengskens ftou'ter, kwam in Bellingewolde cn doeg | aldaar zyne handen aan het Gerichte. Zyne verregaande ftoutheid in dit geval gaat alle begrip te boven. Dit zvn bedryf had voor zyne Hoogheid de onaangenaam!» gevolgen; en hoe zeer "hy ook eene nabyzynde omwenteling predikte , zo vcrfchecn eindelyk de dag der wrake, namentlyk: het .Gerichte te Wedqe nam hem enjwne Schildknapen , waarvan» men zegt, dat eanof twee omfnapt zullen zyn, gevangen.
De pen valt my uit de hand. Ach! wat akelig noodlot voor onzen Held! De Koning van Pruisfen helpt hem niet, de 80,000 Mdn dia reeds in Oossvriesland voor de Oranje klanten gereed jtond'eu, zyn op eenmaal verdwenen, de ligtgelovige Oranje Omwentelaars zyn hun Geldje kwyt, — daar gaat hun fieun en troost "in het gezclfchap van eenen Jood na de ftraf plaats te Wedde. De tranen vloeien als knikkers by zyne wangen neder. Ach! jonge Prins! — was dit het Hoon "voor Uwe trouwe daden? aan het voormalige Oranje-huis en derzelver getrouwe aanklevers in Westwoldinger Land en. daaromftreeks bewezen.?
Dc Jood-Jiderde eerst gcgccsfcld.jcn daar na onzen Held , en de Scherprechter ontzag het teder Oranje - Vleefch zó weinig, dat de jonge Prins genoodzaakt was, als een hofhond luidkeels te huilen. Zyne Hoogheid gegeesfeld zynde, met de achtbare drop om den hals , ter eere van Oranje, is zyne Doorluchtigheid daarna voor 20 Jaaren in het Tuchthuis te Groningen gebannen.
Toen hy in de Straat van dit Paleis gekomen was, dak de grappige Jood (O! boosheid!) met zyne Hoogheid r.og
deenyk de fpot; en zei ten aanhoren van vcclc lieden
„ zoo, Menheer! noe gaan wy na VLoo, fta ik je tog „' te zeggen."
Welke eene vernedering voor het vorst lyk hart! niet waar Lezers? — Zoo er nu nog meer zulke goede Vrienden van Willem de Vde zyn als onzen Held was, en van den Koning van Pruisfen en zyn Leger van 80,000 man, zo veel weten te vertellen als hy, die weten door middel van deze gefchiedenis, nu ook waar het LOO is, alwaar men het Spinnen ter eere van Oranje voor niet-met-al kan leeren
01 Vrienden van Nassau! wat droevige historie, De jonge Prins van V Wold, (Doorluchtigen Memorie.) Qegeesfett en geftraft? — had gy dit ooit gedacht? Toen hy van Pruisfens hulp, zulk'1 goede tyding tracht? Uw Geldje zyt gy kwyt, 0 fchrey een vloed van tranen , De Zo.\ van Uwe hoop, is thans geheel aan 'i tanen.
Uit de Ommel. L É T I.
Een Brief uit 'sHage over het prole&eeren of befchermen van Oranje Amte-
naaren.
Waarde Medeburgers! Weldenkende Patriotten!
Wy vermenen verplicht te zyn, de volgende gevallen, "oyaldien dezelve niet reeds ter Üwer kennis gekomen zyn, aan Uwlieden te moeten mededelen:
Eenige Burgers van Middelharnis hebben voor weinige dagen ter Nationale Vergadering, geklaagd: dat voorftanders van Orange, de hand'worden boven het hoofd gehouden, en de Patriotten verdrukt, door Refolutien van het Provinciaal CoMMiTTé van Holland. Hierop nam de Burger Vrede het woord, en zeide: dit verheffen der Orange party, en verdrukken van Vaderlanders is voorzeker onder geen gedaante te brengen als behooreude tot het Huishoudc-
lyk Beduur, Neen, Burgers Repretentanten! Wy hebben eeric omwenteling gehad; de Orange Party is te onder ge raakt en de P atriottifcltp heeft de boven hand gekregen ; maar indien daarentegen, nu weer de Orangevrinden worden voorgetrokken en dc Patriotten gedrukt, dan word de tegenwoordige orde van zaken op eene indirecte wyze weder omgekeerd; en niet eenig gedeelte, maar het geheele Vaderland, heeft een allerdringendst belang tegen dien ommekeer, tegen dat algemeen hvaad tc waken, 'T is tyd, zo 'er van dit kwaad broeinesten zyn, die uitteroeijen, eer het te laat is, cn dat nest volkomen wasdom gekregen heeft.
Den 29 November wierd by dc Nationale Vergadering ter tafel gebracht, eene Misfive van de Municipaliteit te Delft, kennis geevende van hat gefchil tusfehen haar en het Committé Provinciaal van Holland, welk Committé blyft aandringen, dat de stmbtenaaren, om hunne verkleefdheid aan 't huis van Oranje, Steedelyk van hunne posten ontzet, voor den 30 dezer maand in hunne posten worden lierfte/d, of wel een equivalent van dien worde bezorgd. — 'Er ontftonden vry langduurige en u-arme debatten, of deze zaak by de Vergadering t'huis hoorde, cn wietd eindelyk by appel nominaal gedccretcert, dat 't Request zou gefteld wórden in handen eener perfoueele Commisfie, om ten fpoedigften te dienen van confideratien cn advys.
Den 1 I>cember is by de Nationale Vergadering, op het nieuwe ingekomen eene twede misfive van eene Commisfie uit de Municipaliteit van Middelharnis, zig beklaagcnde dat door eene Commisfie uit het Provinciaal Beftuur van Holland, de Regeering aldaar is veranderd geworden, op eene wyze dat daar door thans niet een Patriot, in dezelve zoude worden gevonden, dan, aan welke order zy nier hadden kunnen gehoorzaamen, uit hoofde van de onregelmaatige handelwyze welke by de ftemming heeft plaats gehad; gelyk ook nog werd gelezen een request van 2 Burgei's, zo voor zig, als voor nog 64 andere Burgers, mede dezelfde klagten inhoudende, en verzoekende beiden om voorziening en furcheance: Zynde deze verzoeken gehouden in advies, tot dat de Commisfie in die zaak, op de yoorige ov. r dat onderwerp geprefentcerde misfivui, rapport zoude hebben uitgebragt, wordende inmiddels de zaak gelaten in fiatu quo. (*j
Wat zegt gy van zulke ftukken? —wat voor BefchermGeest zoude er dog tegenswoordig in onze Republiek wel zweven, onder wiens Vleugelen de Oranje-Gezinden zo veilig kunnen woonen? — en troost, opbeuring, voorfpraak en onderfteuning vinden?
Gy verdient verder in opmerking te nemen 'tgeen de Burger Van Lokhorst in de Zitting van de Nat. Conventie, van den 18 dezer gezegd heeft: dus fpreekt hy: Jk ben geinformcert, dat ruim twee Maanden geleden eene Commisfie uit het Committé de Marine te Hellevóetftuis is geweest, om de bcdiendens op de Werf de vereischtc Verklaring te doen afleggen: als toen, zó myne informatie» goed zyn, heeft eene Reimer Simons, Lootsbewaardcr, dedoutheid gehad, om de Verklaring te weigeren.'-—- Die Man had dus oogcnbliklyk van zyn Post behoren verlaten te zyn ; maar tot nog toe is hy Lootsbewaardcr, en beroemt'zig VRY BRUTAAL, dat hy vrymoedig genoeg is geueest. die Verklaring te weigeren, cn men hom niets gedaan heeft. Dit geeft met reden ongenoegen, niet alleen aan de weinige Patriotten aldaar, maar de andere, die de Verklaring hebben afgelcgt, verklaren open lyk, dat zy daar van berouw hebben. ïk vinde my verpljgt, by deeze gelegenheid naar de reden hier van te vragen; daar ik moer veronderftellcft, dat niet dan gewichtige redenen het Committé der Marine zal bewogen hebben, om den gemeldéij Rei nier Simons,
(*) Volgens de Onv. Courier No. 25. beduid ftatu quo'',— en op den langen bank een dn hetzelfde."
niet-



niettegenftaande zyne weigering,, in zyn post als Lootshewaarder te doen voortgaan, enz.
Zie daar! weldenkende Patriotten!'eenige gevallen waarin Gv eene befcherming van de Oranje gezinden vind, die Gy den opzigte der Patriotten zedert'f Jaar 1787 -alom te vergeefsch zult zoeken —— cn wat zal het einde van deze edelmoedige 'Broederfchap zyn? leest wat de braave Vrede reeds boven gezegt heeft en — onthoud 't.
' Uw Patriottische Medebürcers.
N. B. en H. C.
Iets Opmerkelyks , zonder een woord er by te voegen. In een der Friefche Dagbladen en wel in No. 80, vind men het volgende Huk, he.t welk zonder een Woord er bytevoegen, "letterlyk aldus luid.
' Het volgende Stuk, 'dat op verfcheidene Plaatzen te Amfterdam is aangeplakt gevonden, en waar van eenige Exempl. gisteren pcrlPost hier aan onderfcheidene Burgers ter haiid gekomen en des avonds in de Va der l. Volks-Sociëteit voorgeleezen is, hebben wy gemeend, een plaats ut ons Dagblad
te gunnen -het is mooglyk, dat wy met het plaatzen van
hetzelve veel waagen, maar bouwende op gronden, van een waar Republikeinsch NOG REVOLUTIONAIR, Gouvernement, gelooven wy dat alle verdenking van Geconftitüeerden ter hunner, en ter Volks-kennis moeten komen, op dat er ons Veel aan gelegen ligt, wie onze zaaken Be-
ftuuren., Komen wy, of andere die ons voorgegaan'
zyn, door'de plaatzing in ongeleegenheid, dan twyffelen wy niet of de Steller of Stellers zullen wel rach te voorfchyn komen, om van onze zaak de hunne te maaken, worden wy daar in bedroegen,- dan vertrouwen wy op de hulp en byftand van hen, die met ons evengelyk denken, cn vinden, wv ons hier ook in bedroogen (dat wy niet denken kannen) dan lvden wy onder den Uitroep: ER ZYN GEEN WAARE VADERLANDERS. Het Stuk zelve luid als volgd:
V R Y H E I'D, GELYKHEID. EEN en ONDEELBAARHEID.
Burgers van Nederland! Noch eenmaal moeten wy u waarfchuwen. Noch eenen
kleinen tyd en wanneer gyl. niet voor de zaak
des Vaderlands, voor de Éénheid en Ondeelbaarheid, openlyk ten voorfchyn treed, zult gy verraden, verkogt en werkelyk geleverd zyn — niet geleverd aan eene Buitenlandfche Mogendheid, want hier by zouden de Aristocraten en Foederalisten zelve te veel verliezen — niet aan Oranje, want de Aristocraten en Foederalisten zyn deszelfs Vyanden, zo lange zy noch kans zien, om zei ven Ulieden te beheerfchen — neen! maar aan eenige weinige Intriguanten, Aristocraten, foederalisten cn Egoïsten, om u te brengen onder het ondragelyke juk, .het welk in den Jaare 1748 de Natie van lieverlede onder het Beftuur van Oranje heeft te rug gebragt. Koomt dan te voorfchyn allen Gy, die eene vrye Ziel in ü omdraagt! Het Fransch Gouvernement is noch uw Vriend; dc Vriend van de Eenen Ondeelbaarheid der Republiek. Maar ook deezen ftetin zoeken U, uwe Vyanden te ontneemen, en hier toe worden door hun allerleye hölfche ftrceken gebeezigd.1 Hoort welken!
De Minister Meyer te Parys, rs vokomen de goede grondbeginzelen toegedaan. Dit weeten de Aristocraten ; zy begrypen, dat hunne vervloekte factie bier door nadeel kan worden toegebragt. Om dan een braven Meyer te doen wankelen, laten zy denzelven van alle zyden; Brie¬
ven toekomen, waarin hem verhaald word, dat her braof>ji Volkminnend gedeelte van de Nationaale Vergadering, (;.et welk door die fcbelmen met den naam van Terroristen en. Jacobvncn-party beflempeld word) alle pogingen aanwenden, om hem Meyer van Parys te doen terug roepen, dan dat de zoymnamde Moderate (in waarheid, Aristocratifche e» Oranje) party hem had behouden , en dat zyn eigenbelang dus vorderde, dat hy de zaak van deeze Laatjlen voorfond. . •
Deeze verfoeilyke Myn is intusfehen verkeerd gefpron-
gen. . ■ De braave Meyer heeft alle deeze Brieven met
vérag.ting weggeworpen, zeggende, dat zulke verdoemclyke Jutrigues .hem. nimmer zouden doen wankelen. Maar wat heeft men nu gedaan? Men heeft nu den grootften r.re.ieralist, het . . . , . . werktuig van den Ouden Vos iV 1 Steenwyk, die reeds in het voorleeden Jaar ter Vergadei ng van de Staaten Generaal den hatelykften rol heeft
gefpeeld, den .... . ... . van Marle Lid
van de Commisfie van Conftitutie, naar Parys gezonden, om door zyne gladde tong, ware het mogelyk, het Fransch Gouvernement, ten yoordeele der Federalisten te winnen —'
Nu Burgers van Nederland.' ziet gyl. nu noch niet welke ftrikken Ü worden gefpannen? Hebt gyl. dan nog liefde voor U -zelve, voor uwe Vrouwen en Kinderen, wilt gy nog zorgen voor uwe Nakomelingfchap, fpringt dan te voorfchyn en verklaart U openlyk! Doet dit, zo vee! mogelyk ordenlyk cn bedaard! Maar baat dit niet, vlieg dan te Wapenen? fnetivelt — of zyt vry! Dat uwe flag gewis zy! dat dezelve in eens door de zwarte Zielen, van a!le Federalisten, van uwe geyaarlykfte Vyanden gaa.
HeiT'eu Broederfchap aan alle -Vrienden der Eenheid " Dood en Vervolging vöor alle Aristocraten en 'Foederalisten''
Request wegens onderzoek der Ordres dewelke aan den Vice Admiraal Lucas zyn 'medegegeven.
Te Amsterdam ligt ter Tekening het volgende Request hetwelk aan de Nationale Vergadering ftaat ingelevert te worden, waarvan hiernevens een Copy volgd.
VRYHEID, GELYKHEID, BROEDERSCHAP 1
Aan de Nationale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland.
Burgers Representanten! In eenen yryen ftaat, alwaar het VOLK de SOUVEREIN is, kan het dat Volk niet onverfchillig zyn of het op de trouw zyner Bewindslieden, en vooral op de trouw van hen , welken , in eenige Posten van gewicht geplaatst daarvoor de belooning der maatfehappy genieten g«rust' kan zyn-^ en of het aan die geenen zyne dierbaarfe belangen, ja de befcherming van goed en leven, kan aaiibeveelen; ook kan het aan dat Volk niet'anders dan reclit'-' matig toekomen, als betaalslieden zynde, te weten, ofzy, die door hetzelve met voordeelige Ampten of Posten- worden befchonken, de voorkeur tot die Ampten, of Posten waardig zyn.
Het is uit hoofde van deze bedenkingen, Burgers Reprefent anten! dat de ondertekenaaren van dit Adres getroffen door de noodlottige mare dat het geheele Esquader onder Commando van den Admiraal Lucas, omtrent de Kaap de Goede Hoop, door de- roofzuchtige Britten zonder eenige.tegen weer, is weggenomen, en wel m eèhen tyd waarin deze diepvervallen ftaat zo veel moeite heeft om eene' Zeemagt, die eenigzins geducht zal wezen, byeen te brengen, zich in de wreedfte onzekerheid bevinden wien zy de
schuld



schuld van dit hoogst nadeelig voorval zullen geven, terwyl zy, zo zulks uit lafhartigheid is voortgefprooten , zouden moeten thozen het nakroost te zvn van die DE RUITERS, PIET-HEINS, TROMPEN, en meer anderen, die zo dikwjls den eereloozen Brit en andere vyanden onzes Vaderlands voor hunne Wapenen hebben doen beven, en Neerlands Waterleeuw van den eenen Waercldpool tot den anderen hel/ben geducht gemaakt.
De ondergetekenden, Leden van die Maatfehappy, in wier boezem de OPPERMAGT berust, wenden zich dan totu, hunne Vertegenwoordigers, met ernstig verzoek: dat Gy, ter gerustftelling van het geheele Bataafsche Volk cn ter verydcllng van de geheime f okeryen der kwalykgezinden de órders aan den Admiraal Lucas gegeven, gelieft te onderzoeken en publiek te maaken, op dat het de Natie blyke of deszelfs gehouden gedrag is te wyten aan lafhartigheid, ontrouw, of aan het openbaaren 'van de aan hem gegeven ordres; 't zy dat zulks gefchied zy door Lucas zei ven, de Provifioneele Reprefenianten , Hun Hoog Mogenden , de Hoofden der Marine, of eenige andere aangeftelde Machten, en dat dezulken, die zich in dezen aan eenig verraad hebben fchuldig gemaakt, ten affchrik van allen, die immer ondernemen mogten, de zaak waarvoor zy degeheiligfte beloften hebben gedaan , te verzaaken, aan den tyve worden geftraft — een verzoek, Burgers Reprefentant en! waar aan de Ondergetekenden niet twyfelen of gy, die gefteld zyt voor de belangen van het lieve Vaderland te waken, zult trachten tc voldoen.
Amsterdam Heil en Broederfchap!
k .December 1796. Uw Medeburgers, &c.
■ Het 2de Jaar der Bat. Vryheid.
'T nieuwe .Verlies voor de Bataaffche Republiek in de Oostjndien, beftaande in de verovering van onze Ryke Eilan-" den Amooyna en "Ban da door de Engelsciien op den 16 Fsbruary en 8 Maart 179Ö., benevens de getekende Capitulatie.
Medeburgers! . Voor eenige tyd onderhielden wy Uw over het IV'rlies iTet'welk onze Republiek getroffen had, door de verovering onzer Vloot, onder bevel van den Vice-Admiraal Lucas. Thands: zvn wy alweder in de onaangename noodzaakelykheid gebfadhtUw eene droevige tyding te moeten mededelen , behelzende: het Verlies van twee onzer Rykjle Eilanden. Zie hier Copv van een Brief, dewelke dc Gouverneur en Raad; van 'Madras den 22 Juny 1796. aan Bewindhebbers'der Qestindifche Comp. te London heeft gefchreven.
„ Wv hebben liet byzonder genoegen u onze oprechte geIrikwenfching te doen, met den volkomcnflen uitflag der ondernemingen van den Vice-Admiraal Rainier in de Oosf-Inaifche zee, en oordoclende, dat eene fpoedige tyding van deze 'gebeurdtcnis van een wezenlyk nut kan wezen voor •73'ne Majefteits Ministers, {zekerlyk voor hunne Land en Volkbedervende operatieti) hebben wy befloten dezel ve over Basfora te zenden.
Het blvkt uit brieven van den Vice-Admiraal, gedagtekend den 27 Maart en 11 April laatstleden, dat de Britfche troupen toen reeds waren in het bezit der eilanden Amboyna en Banda, met alle derzelver onderhoorige plaat fen, 'begrvpende, gelyk men weet, alle de Nederlandscue eilanden", uitgezonderd Ternaate, waarop de Noten, Nagelen cn Fouly gevonden worden. Deze verovering is verkregen , zonder dat ze ons iets gekost heeft. ( dat is dan even zogegaan, als met de Vloot van Lucas , namentlyk zender ftag en floot , zeker lyk het aller makkelykfte.) '
De Admiraal maakt op de loflyklte wyze gewag van de bekwaamheid en yver, met welke alle de perfonen onder zyn bevel, zoo land- als zeevolk , hunne pligt betragt hebben , (namentlyk: in 't roven en ftelen, men kent immers de Engeifchen wei!) cn roemt voornaamlyk de volkomen eensgezindheid, welke er tusfehen de Officiers en het volk onder zyn bevel heeft plaats gehad. Wy kunnen niet nalaten, om, by deze gelegenheid , te betuigen de hooge gedagteu, die wy hebben van de bekwaamheid en het beleid van den ViceAdmiraal Raynier, wiens hartlyke medewerking niet ons, in alle de maatregelen, welken de publyke dienst vereischte, onze welmeenendfte erkentenis vordert; (het zyn ook 'n paar mooie Eilanden} terwyl wy ons verzekerd houden, dat uwe volkomen goedkeuring zullen wegdragen alle de middelen, door dit Gouvernement in het werk gefteld, om .de fchikkingen, door Zyner Majefteits Ministers, tot verzekering van de Nederlandsche Bezittingen in India beraamd, ter uitvoer te brengen, (hoe zorgelyk zyn tog de Engeifchen, voor de verzekering en behoudenis van onze Oostindische Bezittingen, hunne Grootmoedigheid kent
geene palen, nu kan WiliJ^m weder de gezondheid
van Lord Spencer drinken, zo als hy volgens de Ommel. Cour. by verovering van de Vloot van Lucas heeft gedaan, wat moet hy in zyn vuistje zitten la¬
chen , misfehien maken de Engeifchen hem GouvereurGeneraal van de geheele Oostindien.) en wy kunen niet voorby te verklaren, dat de uitvoering van dit groot ontwerp genoegzaam alleen verkregen is door den yver en het beleid welken wyTiet gelufc gehad hebben van te ondervinden, van de ervarenheid van den Officier (en ook misfehien van de goedaartigheid en zagtmoedigheid van den Holt. Gouverneur l ( nu als een muis zig ook dood te laten fchieten, daar heeft men waar lyk niet te veel aan —) met de uitvoering van hetzelve belast.
Wy zullen de eer hebben, om, by de eerfte fchcepsgelegenheid, aan u te zenden de affchriften van alle de papieren, die wy van d. n Admiraal ontfangen hebben , welke u een naauwkcurig begrip zullen geven van de hoge waardy dezer Eilanden. Voor het tegenwoordige kunnen wy alleen dit hoofdzaaklyk bcrigt geven:
De Admiraal Reinicr heeft gevonden: 1 Op Ambo y na.
In dc Thefaury 18,112 Rvksdaalders, in de Pakhuizen aan Specery 515,940 pond Kruitnagelen.
Op Banda. In de Thefaury 66,67-; Rvksdaalders, in de Pakhuizen aan Specery 84,777 ponden Noten, 19,587 ponden Fouly, behalvcu de Kuopmanfchappen en Krygs behoeft en in ied'ore Plaats> welken neg niét newaardem zin.
Wy zyn bezig om eene verfterking van traupen, ter betere betere befcherming van deze kostbare Eilanden, aftezenden; (waartoe eene nieuwe afzending van trouppen e moet er dop op 'tnieuwe gevogten worden?) ca dewyl de Admiraal óns ber'igt, dat hy gebrek heeft aan levensmiddelen, zee-en krvgsbehoefren, is ons voornemen, om het nodige daarvan derwaart aftefchepen.
Wy hejjben hierby het groot genoegen u te bcn'gtcn, dat de Bezittingen van onze Compagnie op deze Kast in een volmaakten ftaat van rust zyn, (alles in volmaakte rust? — mi of er niets gebeurt is?—Aru dat gaatvoorde Engelfchenlog allergewenscht !Jl) cn dat w v geen reden hebben om te vrezen , dat er eenig oogmerk by de Zeemogenbedcn tegen ons gaande is. Wy hebben dc eer te zyn enz.
Hobart.
(wasgetekend) Alwred Clarke.
Edw. saunders. C. W. Fallofiei.d.
(bet vervolg benevens de Capitulatie in ons vol-, gende No."
Tc Groningen by Lconard Bolt, in de Heere-flraat.



g e l y.k h e ra
Ao. 17 5? et.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
. ' -\;>.tnV s ü^ö^ ,; f
v r y he ID.
■ ■;■ , . ' •''[.'■■ 'te b
No. 44^
CO U R I E R.
den 20 December.
'Qet tweede Jtiar der vernietiging^ van het Stadbouderfcbap.")
Hrymoedige Gedachten over de voorgestelde Leden tot het maken van een Nat ionaal-Crimineel en Civil fPfo&oek.
^Irnk ar?ewyl weds eefiTge van die Burgers, die'tot het jjü t-v 'ün maaken van een Civiel en Crimineel Wetboek |L,*-U Ji V00,'&^>-!'aS'm fflh bedankt hebben, zo zal ik riL-, , Jf. mi', alleen bepalen- tot den Burger m. Dassen . ■«FlkdT'H re Men-iax iusgeljks tot het maken van het Civiel Wetboek aan de Kat: Verg. voorgedragen, van welken, ik in een opentlyk dagblad Ji'et volgende leze:
• ,, m. Dassen is in Drenthe bekent voor eén van de groot. fte Aristocraten, hy heeft niet-alleen de hieronderftaande ■ Acte van Berouw getekent, maar in denjaare 1701, toen
regens de generaaic wil, cn welmee'ning van nor jurenzjthe' . Volk de Etstoel wierd vernietigd, en het Hof van Justi-
• iie of liever van Inquiptie in Drenthe wierd opgericht, is M. Dassen als Raadin hetzelve ook geplaatst, hy m. Das-8kn en meer andere, fpeelden in die Inquifitie-Baad de Hoofdrollen; al wat maar de naam van Patriot droeg, .kon-' dc by dat Bloedhof., geen Recht bekomen, maar 'by alle
. occalien wierden zy vervolgd'.. gelyk onder anderen in dfia^jaar re j 793 na 't gepleegd verraad van den Verrader, Düm.oüri£r. - bvzonder fterker geëxecuteert wierd \ zo ais by yaorbcejd aan .v'yf braave_P atriottifche Burgers 'is gefchied , welke he-. fchu.ldigd wierden dat zy , cn wel in 'een -bellooten Gezelfchapi de gezondheid der Fransciien en de verdelging dêr ■ Pruissen zouden gedronken hebben, deze vyf Burgerfwictiden .by opene Acte voor dat Hof .gedrcerd, .en cp 4cn 11 April maar gecoademneerd te betaalen^ drie, eene boete van f 2500 cn de andere twee eene boete yan 1400 Guldens, . of 6 weeken in het Hondegat te 'Jtsfen te zitten , waar van «le eene .geweest is de Scüotit Kniphorst, onder deze vvf Burgers waaren die dat Bloedgeld niet 'konden betaalen, of moest eene totale ruinc van hunne Huisgezinnen naar zig ' lieepen, dus beflooten zy alle vyf dat Geld, met in U'Hqu-
dengat te zitten , zelve te verdienen. Oordeel zelve,
of het niet dienltig ja noodzaaklek is, dat diergéJvke zaaken , aan de Natie kenbaar gemaakt worden, want ingcvalle on- I der de genoemde Perzoonen tot het maafcen van een Nationaaj Wetboek nog meer .zulke Dassen .zvn, dan is het 'te' verwagten, dat dit Civiel Wetboek een Zuster van bet fraaye Plan van Conftitutie zyn zal, .en zo doende dc ' Natie onder een ander Reabeams Juck zal doen krommen, waarvoor de Hemel het'Volk van Nederland wil hewaaren. — Na de half voltooide Revolutie van 1795 de Inquifitie-Raad in Drenthe vernietigd zyude> is' deze JVL DasSEN, door de fterke invloed van de Ariftocratifche
prys i
parihy, by het buishoudélyke Beftuur van Drenthe tot 'Secretaris aangefteld; het is nog tyd, dat de Patriot zich tegen dergelyke aangeftelde Perzoonen, by de Nationaale Ver gaderingj, adresfeert." ■Zie- hier de ACTE van BEROUW in .1787. getekend door alle Advocaat-en en Amptena ar en in Drenthe " die ; . Le denaren: geweest van. eenig. Patriottisch Cortms en hunne Posten wilden behouden. ■ % '
.. ; „ Wy-Ondergefchrevene^medeleden van zodanige VereadeE p?)'n' waar ^.^gensde bevindingen van Je ' fff;/'tó#^ « -.^«^«, Sta.atm deezTr Landjchap , op-eene zeer onbevoegde, en met 'sïands jj$Ï2*X&% w^ei «"«-«le aaken van Regeering,
-.werklaaren.bydeey.en , dat wy zodartjgè ondeVneminosiS beter inziende, ten hoog-ften afkèhrén, plechtig belovende het gezag der Heeren Sta aten, van den Erffadholfet' en verdere hoge Amptena aren, in het toekom/W te ™?
■ -Jen voorstaan * tegen alle kaPalerJng en envidielre onder ne>mnge„, zo veel 111 ons is; te stwln c^verdedigenin
..alzq degevesttgde Conftitutie, en.tegenswoordige Rep-lf rxngsform- zonder inmengzel van 'eenige fchadeivke nieT wigheden,- helpen maintineëren."- i ™ ,eu"
Ingevolge deze door hem ondergetekend A&e van Berouv, b^t dezelve- zjg verbonden, de geremoveerde DrenthPche Staten., -den Lrfftadhouder en verdere; hoge orarie am
mTiWNfS^ TE IfV1^ * oudebConf§^t
■ MAINTINEERIiNy. on dus daardoor-zich in fabmbgetvZ heul gefteld voor een VRY VOLK mi Civiel Jf£St ieipeu makem . woe*. te
üoude het derhalven niet goed'z5>n, dat d«ze!ve voor dP
'la' ",c" ™r hOT™^
-Een VvanD" van het Höndegat
1 '* " •>. -. vr» ■ W*s 4*vassen.. ,'v\ ■ '. .
n- -•' < . 'v''e,\ .'"IV (19 \i>t>%^. nCV -.i^.'.'-Y^J'A'WW; ,.
" :'.'..'f '•• v.-v.Vf .ij.X.' 'V, -)rS*"b - -' .<t ,:.rrri-&
■ . . . *. vi. --• v Jjbrwjtb Ho3i»M nab s!b ri»<J'.
Voor GODSDIENST en VRYHEID.
■ • tóti —t^iVjï*\ ria VttivAfc'.r**; té* - l>iv-:> ,
BURGER. CfUR^E.Rt/ ni-,Vs .» , .,..-[.,,.
■ In ^^j^^^omgea^W^liHad-i heb.'ifc een Srnk je gevondeii waar-in de, Schryvar zoekt aan te wyzen" ,dar ^ Godsdienst Oerfraande hierdoor, niet, zo a% dl' zelve dikwils verminkt, in vele, dikwils onverftaanbare Leer Jte.ze,et;, \v el is voorgedragen;, -maar den redelyken en •eor jpronglyken Godsdienst, inzonderheid, zo als die door j£-
fus
%!it:%daSr^ekVi terH^ïo %^s/c^^i És,^^^m^^
|te Sappemeer by Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, en vérder alom, vom-de^^pryfva7L5s^iv '



(w* en zvne Apostelen is geleeraard) „ dat deze Godsdienst | , tib lwetik\kr% >im\ïiet echt. Patriot isme."
En daar dit juist met myn eigen denkbeelden, en myns agtcns, met de eeuwige waarheid overëenflcmt, zo was ik meurToflzelve bvzonder verheerlykt: daar dit toch bevfir"asKk'is; Ten minften zyn kan, — wyl hier door den Godrdiehst in zyn waar — eègenaartig en bevallig licht e,cnlaatst word, om dc Menfehen tot denwel ven, door zyne fócneAaarte, afltefpr{>rj;n, ëfpjem de vrugten van een echt Patriotisme, hierop gegrond, bcflcndtg todoen
Tot bevwdering WM V$*ó-c lofwaardig doeleinde, ontvangd g/fet vdlgCtraeVTnet'Verzoek, om het m een eerst komend'No. van uw Weekblad te plaatzen.
Eenige weken geleden,, .wa^ ik onder het gehoor van een iong Christen Leer dar, hebttendetot een örfderWCi'pj.' an zyne-Aeda^-dc-woosdcn van Jefus-by Math. 23 vs. 8*, 9, jo W«lke mvtr oyer het, geheel-,. zovweljVcJde^,.; ^ ik, . <zq' drar't'-huts. kómér.de,,'hèj''geen- daarvlin in myn geheugm was -gebleven'.. aritakende,.;' om U deszelvs. inleiding tot den Tfckst,-zo vee!' wv.'doénlyk' wa^,, wóordëlyk en eenige-hoofd-, trekken 'van hez tfgh'aanufér Lj;ei-retle_hoofdzaaklyk1je kunriêiï~rhed..deten.. "~ , -.'.Zie -Mor de. inteiding$.-'-■Mld',-Vtamt-.teullen- verhoogd . : worden,- 4-- en .kik bergen c:i heuvelen zuilen yerne. * dcrdcAvorden; en- wat -krom-is,' dat zalretht. en wdt _ hobbelagtig is , dat zal tot eene valeye gemaakt wor.■m.<tlent. Dus: luidtde'n's'nürfvke èntftë/tèfldVvoorz-eggift^-viin i,. den-' Profeet Jemia'. flu.het-k^ó^-htiofdftuk'vr.' 4.--bétrölfcnde ,„ de verkondlging-'.vanïitfcJ+rier^rfedik'ende Juhamies-, den „. grooten weg6ereider.-i«w.fil*Wr«3fcj» Dit zoude -zVlié'troost„i ryke Prediking zyn ,. M :ditf-fecatde hy -den' Menfehen be„ kend maken.. Alle dalen zullen verhoogd worden, j„ alle ttedrigen .err eenveudigen die-floeds met eene -keny,. der lyke opregtheid leefden» en- wandelen, die, door het w. gevoel hunnerimenfchlykheid-,* met 'eèn eerbied kinder„. hart tot hunnen God naderen,. — die-zo lane d^or aude. ren ,-f« -xerarrtKi en vertreden waren gen orden:
" dezulken zouden (tof tot 'bemoediging vinden ,-. waar door „'. zv eene edele groot heid'ianden yerkrygeh,- 011 hulp en ver„ lösfing' van hunne rampen^êiï'onheilen 'ondervinden ,,mcteén! „■ woord: —zy zouden verhoogd var den. Dóch daarentegen „ zouden alle bergen en -heuvelen vernederd worden. Del „. trotfehen namelyk-, en groothartige» ,die waanden boven , „ alles verheven 'te zyn; die oneerbiedig omtrent hunnen! „ Schepper; hetiioofd met cene-ydelc verwaandheid om hoog| „- Haken, — die met veragting^op' hunne kleinfnoedigeh, „ en met minder aatidfche grvdthel'd' en-'-tydelyk» goede-' ren, begaafden medemenfchi neder-zagen, als wezens van j „ een geringer en lager zoort; een willekeurig gebied voe„ ren.. Deze trotfehen, zoudennief langerwMwg-./,— maar „ wederkéren in den kring der Menfehen, hun's. gelyken; „. zy zouden hunne afhang/ykheid kennen , —bemerken: j, dat zy niet boven den Algenoegzdmen, noch'- boven liet wisfelend Lót der ftervelingen verheven wareir, —zien : dat .* zy flegts menfehen waren, gelyk aan hunne Natuur ge„ noten: zy — zy zouden vernederd-wórden. —■-
„.Daar by, al wat krotn is , dat zou recht en wat „ hobbelagtig is,- tot een valeye gemaakt wordèn: Alle „ dè verdrajingen van Recht en Waarheidzouden op- , „ houden,. — de dwaze denkbeelden en verkeerde begrip- 1 „pin, die den Mensch dikwyls tegen het recht' firydende„ doen handelen ,i zooden plaats- maken1 Voor dc gezuiverde „. denkbeelden van Waarheid en Rechthet dekkleed.
waar mede list en bedrog was ombahgefi, zou doorzien', „,en Hy ontmaskerd worden; terwyl opregtheid en trouw „.van allen langs hoe meer zou gedgt eri beloond' worden: Het'hobbelagtige -word' tott eene valeye gema akt .---alle w.zwaHghcdèn-en bekommernisleR-worden uit den> weg'ge- , wruimai— -dé tégenflrevers ter aeêrgeworpendaarallenss
„ welbereiden.effen, GELYK en Ver.brof.uf.rd den J^eere „ toegerust, meLeerbiedige harten, den Allerluwgfie» zyhc „ offers brengr.
„ Hecrlyke toezegging op de Prediking van Joamies: „ op de vervulling door Jezus Christus, wegens het in„ voeren van zulk eene heilvolle Leer!...
,r En ook deze Leer hebben wy horen prediken — ook„ zulk eenen Gelyxstaaf hebben wy door Jezus zien inge„ voerd! Dit betoonde Hv in geheel zyn Leven — in alle „ zyne Lesfer,, — dit beloonde hy op het nadruklykst irn „ ons gehele Teksthoofdftuk , en byzonder in de woorden „ van den Tekst: Wanneer wc hem met zo een minzame ne„ drigheid, als Godlykc deftigheid,. tot zyne Navolgers „ horen zeggen:.
„ Een — zy maar uw Weester , namelyk Christus ! Een „ —Uwer aller Vader — God de Algencegzame die inden „ Hemel'woont! —— Gy zyt dusHe Broeders, errnie„ mand onder U,zy Uw Vader of Meester ;. want wie ds '■„ meeste wil zyn» zal de minfte- worden!"'
Nu nog iets van-het-^/ïi»» der rede zelve;. Eerst toonde de fpreker uit den zamenhang aair,.hoc Jefus zyne waar'fchouwende redenering hier voornaamiyk gerigt waar, tegen "her gëdfafr *ïèr 'F'arizkuwen cn Schriftgeleerden; de' cchte afbeeldzefs'van de hedendadgfche Gkotf.n en Aristocraten, als die ontvreemden waren van Goederen der ongelukkige Weduwen en wcrelozc Wêzen;. beminnende de vooraanzittingen in de Mdallyden, de. eerbiedinge ca fladflche groïtingen 'der Menfehen,- met den naam' v:m Rabbi,- Rlabbi! en hier op verklaarde Jefus aan zyne na-Volgers: ,r- Doóhgy zult niet Ra»bi genaamd wordeAptotir 'Na deze benamingen van Rabbi-Vader en 'Meester, om -wbinig' opgehelderd të hebben, merkte hy in 'talgemcen m«g aan:: Dat het verbod van Jefus omtrent deze benammgen, niet zo. zeer gerigt was, tegens bet on fchuldig en eenvou-dig gebruik derzeive ili de dagelykfche zamenleving; ■ als -Wei -tegen het misbruik, bet welk'daarvan onder de Joden ■ ifftmasikx. wierd• —' rei>jen de F-cié-zhct en Hava -Sdy dier ' Menfciren, welke deze'vè beminden en op-drrtdanige begroe• 'jingen, byzonder gefield*waren;,en web in&ondbrlVeid, telgen, bet buitenfporig dehkbetldi van een oitwede'rjpreeklaar 'gez'aóh, en veel te hoge-waardigheid', het welk by de ' Mehfchén van -dien1 tyd, nan het gebruik van zulke benamingen gehegf-werd-, of-fehoou, zcidchy, te moeten bekennen, dat' de menfehelyke zamenleving 'er weinige ja niets door-te verliezen zoude hebben • dat ook dergelyke Tytels 'én' eerenamen uit dezelve, werdén -weggeworpen: en dat m^onderhf id' dezulken; zo wek van 'pyzondere perzonen als -van lichaatnen of gezindheden, die'door eer- en'heerfch-ittg't'verzonnen waren,, en niets dan:eene onderfeketding van—- en^verheffhig boven anderen ten doel hadden', welke volflrekt onbegaanbaar'waren met de Christelyke Gelykheid en Broederfchap, — dat deze, zegt hy, voor altoos uit de Maatfchappy van vrye Christenen , verbannen werden: „ Dit was dè Leer van Jefus Godsdienst, —dit was Eu„ angeliesch!"
. Hier op voordgaande, „ om deze gelegde Groudwaarhe■den, nog wat nader voor te dragen, — uittebreiden en xebevestigen" betoogde hy met bondige reden, door B_vbeltaal gefterkt, „ dar God, zonder dé minde aannetninge des per\ : zoons, de Vader was van geheel het menfehdom, — Jefus • '- de eenige Leermeester der Christenen, - en zy dus alle Vry j — Gelyk cn Broeders! zyn, den eenen vermog't dan niet over den anderen te' heerfche'n, of een willekeurig gebied te voeren .-_ %Vant alle waren zy Kinderen van eenen Vader, die van Natuur, even veel aanfpraak hadden op de Godtykegunst;.— leerlingen van eenen Meester, die alle met eikanderen)Gelyk (ronden, daar hun hierin niets>— volflrekt niets - onderfcheiden, dan het getrouw nakomen van hunnen pligt, — het naarfiig volgen der lesfen en ' het' voorbeeld' hunnes Meesters^ — niets dan deugd en traaf heid beogende."' Zyn
' het gedrag 'deï Farizkttwén cn Schriftgeleerden; de cch-



Tvn doel liep dus ook hier op uit: „ dat de Leer van acn ^dienst —dc Leer was van Jesds Christus, de Leer vim het echt Patriotisme- — de Leer van Gelykheid, Vryreiö en Broederschap V'. - - ' -
Moeten aite-Leeraars- van den (Misdienst er.zich dan on toeleggen^ ©™ d'enzelvcn m ziiïk een waar bevallig kzht re Dlaatfcn' dm zou dezelve van alle weidenkenden, hoger gefchat -naarftiger bygewoond en\ beter beleden era beleefd wordenv — da.ï zoude het Pat ****** 'voordgekweekt' en' Sier op- gegrond, beftendigzyn, en de heilzaamfte vrugten ^ortbrengen.
Ik beu Uw Medeburger en beftendige Lezer!
*K,'° Vriend- vaw Godsüïenst.
mt '1 OtDAMH' H a- t e k dér T' r k a- n n e n,
' m6i' Gédeclareert11 Vyand- van alle ONDERDRUKKERS dér MENSCHHElX-
Iets vit Utrecht,- over' Het voorgevallene, " met den Burger Kipp aldaar.
Burger Courier!' ..-.--a u ■
Het zal ons aangenaam zyn,- wanneer Gy. de goedhe d heoben wilt, in Uw Weekblad, het welk hier met byzonder genoeg en gelezen word, het volgende hier gebeurde ^ev.al te plaatzen, dewyl wy gaarne.wembhen dat zulks algemeen in de Republiek bekend wierdc- Lsass*'
De Burgert.- J Kipp Gecommitteerde ter Centrale tVyk- \ vergaderïng-óezer Stad, onlangs- by gelcgentheid der heffing van 5 per cto: 'by den * i'ad der Gemeente namens der Ce*- j trale Wvkyergaderitig- belast zynde,- om eenige rerlectien, | aangaande deze heffing,, voortedragen*■ heeft onder adderen : het volgende gezegt; dat het te wenfehen ware , dat er wat meerdere bezuiniging gefchiedc hiertoe had-
de plaats gehad: ; • ' ^ ,
De Raait vond goed »p «i g^fttyite dar Rvrzsr Kipp den daaraan volgenden dag voor zig te doen citeer en cn te formeeren deze zyne verklaring binnen den tyd van ama&l 24 nm-pn te bewvzen of anders ''•'• , ,
Dmi de voornd. Btirger Kipp bleef geenzmts iff gebreken, om binnen den bepaalden tyd aan defommatievan den Raad te voldoen, cn heeft' by denaelvea ingeleverd, de- volgende
7rymGvd1-oe7trmynra-'verantwoording over een' gezegde en karteïykc wenfeh ? die met my de geheele weldenkende Natie uitboezemt ,-en na welkers voldoening zy reskhal-
ZelixzyZdïn wrgunt UL vooraf te vragen-, of Gyl. dan met mv niet overtuigd zyd', dat er in veele zaken meerdere bezuiniging konde gefchieden en of Gyl. aan wie dit is. toevertrouwd , gemeenfchappelyk met 't Landschapshuis ter verbeuring der oude misbruiken zyt werkzaam geweest >
Hoe dikwerf heeft bet Volk- verlangd exx-begeerd , dat er eene fpecifique lyst van alle dc Amtenaaren, en derzelver traèementen zoude worden uitgeleeverdP- - Is er gedurende na de ommekeer'van zaken, tot heden nog wel ooit rekent ttedaan? beeft men oris wel ooit den ftaat der Gasfa dom zien? heeft men wel getoond,- dat men in deeze, met het Volk in eene geduurige en naauwe verbtndtems leefde? - Is zonder tegenfpraak, met een der gromde befchuldigingen tegen het oudf Beftuur geweest, het niet der vltlte Ambtens*tot nadeel van _s Lapis-of MurJr-Casfa;- hun kostbaar beftuur;- het' uitdenken van nieuwe Ambts-Bedieningen;; waarin mag ik vraagen heeft het nieuwe Bestuur eenige bezuiniging gemaakt ? worden ook de vetfte Ambten befnoeid tot Staving onzer Burger-
Maar al verder gevraagdrls het' SUdt'Molengeld, be-
hoorlyk cp zyn fyd ge'tnt? Moet Stads-Casfe door verzuim van dien, het zelve nog niet misfen, en daar door ons La 11 ' en goede Ingezetenen niet in druk zyn? Hebben uwe Gëcommitteerdens niet mede ingeftemt, in zekere remife, waar by de Stad meer dan 4Ö00 Guldens minder in Casfa bekoomt?" . -
Ik herhaal, hoe is het nogmaals met' de vette Ambtenaaren .gefield? Zyn ook de Recognitie - gelden der zodanige verhoogt ? die 1400 ,• of 1500 Guldens en meer inkomen hebben? Is het getal vermindert ? Is ergedagt om 'sLands mUdden ten zuinigfte iatezamef.en 7 en de conftdcrabele fragmenten , of inkómfteu der Ontvangers1 re brengen binnen de palen vari matigheid?- Zyn de emolumenten der Gedcptueerdens ter .Landfehapsvergadering uit 01. middetf volgens het gearresteerde Stedelyk Reglement beheorlyk in Stads-Casfa geftort? Is er verantwoording gevraagt over eenige hondèrdduizeude Guldens fa September 17.87. uit 'sLands-Cas en int de Provintie gevoerd, efl wel van die geene, die wezentlyk verantwoordlyk zyn? Vestigd verder uw oog, Raden der Gemeente! op de aanhoudende Gommisfien,- vertceren die niet even als een kwaadaardige kan- ker de Levensfappen der gelden van den Burger van zyn ■ 'zweet-en -bloed afgevordert?
Burger Raden! door Uw lieden ter verdediging myner gezegdens hier geroepen zynde, vrage ik al verder: Hebben 28 Reprefent anten , waaronder zes JV?lksvrienden uit. Ulieder midden, zig niet eigendunkelyk de Jaarwedde toegelegd der Staaten van het vorig Beftuur, en wier Vergade-ring nog uiteen derde minder beftond? eene Jaarwedde! die weinig minder dan'.^cqoo g!. zal bedragen, bebalven dan nog det Secretarisfen? -En wat is de last dezer Vergadering geweest', en welke verwagting heeft het Volk dezer Provintie daar van gehad? Was dit niet ontwyffelbaar om het' Provintiale ten minften- koste' te' administreeren , blykens de nadere uitgedrukte wil van het zelve, waarby nu de Jaarwedde op zeven-en-twintig duizend Guldens zal komen te'ftaan? Het CoMite de Marine, de departementen ic Rotterdam, Amfterdam, Noordholland, Zeeland'en tVestvriesland eflz. kosten die ook geene on'noemelyke gelden en konden'-die ook niet vermindert worden? Hoe" is het met het Bondgenoodschap voorheen genaamd Raad' van Staate gefteld ? enz.
Zie daar.' Burger Raden', vrymoedig myn gevoelen' omtrent de bezuinigingen d-le er nog konden gefehfeden. Ik vertrouwe aan U lieden geen ondienft te hebben gsdaan met deze vcorgen. poinctén ter conïideratie voortedragen, in hope dat dezelve Uwlieder attentie mogen waardig zyn. De .bewustheid van 's Volks Welzyn betragt, en het algemeen geluk naast het Zyne te hebben behartigd, kan geen vergelding ontgaan'daai- hy dezelve in zyn hart vind. Ik heb gezegd.
De beminnaar van zyn Vaderland, de.vriend .yari1 ware Vryheid, Gelykheid en Broederfchap. (was getekend) • P.' J.'- KIPP.
De Raad der gemeente heeft daarop de boven/taande veiC antwoording in handen eener Commisfie uit hun midden ge-fteld, welk Rapport uirgebragt hebben, hoofdzaaklyk hierop" uitkomende:
„ Dat zy in de verantwoording van den Burger Kip? vee-„ le gegronde refle&ien en belangryke vragen ontdekt beb-„ ben,-dat zy erkennen dat'bezuiniging in alles moet wor-„ den ter harte genomen, dat industrie', vlyt en werkzaam-' „ heid alleen in ftaat zullen zyn om Nederland voor ver-„ dere vernedering niet alleen te behoediii, maar de eeni-tf-ge bronnen zyn, die dè'levensgeesten van algemeene:'w'èl-„ vaart kunnen opwekken- eiï-kragten geeven, dat zy on-„ aangeroerd latèn, al het' geetfehetwelk Nationaal, Pi-0_„ viuciaal en dus buiten•Atitoiniftratie van den Raad is, maar' »-zig alleen: bepalen', by die'poincïen, waartoe de Rïiadon»»-middelyk betrekking heeft,53
- lm
Am



In de eerde plaats (zeggen voorn. Gecommiteer lens) vinden wy uitgedrukt: de begeeerte van het Volk om de lyft van alle de Ambtenaaren met hun/ieder tractementen te hebben en vervolgeus de vraag: of men nog na de revolutie wel eenmaal rekening gedaan en den ftaat der casfe heeft open gelegd? Schoon hier niet gezegd kan worden dat dit eene dadelyke aanwyzing van bezuiniging is, komt het uwe Gecommitteerdens voor, dat hier aan moet worden voldaan, op dat blyke, dat het vertrouwen zoo noodzakelyk niet wordt misbruikt, op dat blyke, dat amtcnaaren alleen belooning genieten voor de dienfien, welke zy aan den Staat bewyzen en geenzins als alleen bevoorrecht te kunnen worden befchouwd?
Js hét Stads Molengeld behoorlyk en op zyn tyd gein t? Hier heeft zeker een verzuim by hem, onder wiens .directie dit dond, of eene al te groote toegeveuheid plaats .gehad, dog is door de laatst genomene mefure gerepareerd en voor het vervolg zorg gedragen.
Derdens: zyn de Emolumenten der Gedeputeerdens ter Landfchapsvergadering tn Stads Casfe geftort ? Hierop moeten en kunnen uwe Gecommitteerdens antwoorden, neen zulks is niet gefchied en zyn ook liefst ontllagcn om te beJlisfeu of zulks gefchieden moet euz.
Gevende uwe Gecommitteerden deze hunne bedenkingen aan het verlichte oordeel dezer Vergadering over enz."
En hier mede is de zaak bceindiget. Wat denkt Gy Burger Courier! zoude het niet beter geweest zyn, dat de Raad, van den ■Burger Kipp over zyne gezegdens geene verklaring had afgevraagt? ten minlten zouden daardoor vele onaangenaamheden xnder de Burgerv voorgekomen, zyn."
ü. E. C.
Opwekking aan mynen Republiceinschen Vriend!
Myn Vriend! wicn'tUist, moug ?feers,cftZUgt vreezen,
Mv lust het waar lyk VRY te weezen. ■ De Vryheid is myn roem!
'tls groot dien grootfehen naam tc draagen; .Maar, Vryheid, in 'tgezigt eens Dwinglands, tebejaagen,
Is iets, dat ik nog grooter noem.
Van ouds gewoon aan (laaffche Banden,,
Is dc ysren roe der Dwingelanden, Vcrlchriklyk in 't gezigt.
Maar, Nederlanders! u te vergen Dat gy u Goden fchept, ware u, op 't (loufst te tergen :
Herroept, —— jfa ! dwingt u tot uw pligt.
'Wy hebben 'tMonflcr op zien dondren: .
Nog moeten wy zyn trotfeh bewonderen j
En Volks ontdooien magt. ■
U Schiet helfche blikfems uit zyn ogen. 't Roept, uit de hoogte onstoe: knielt; beeft voor myn vermogen,, Zo gp op een Ambt of Hoogheid wagt. Toen kookte 't bloed reeds in myn Adren, 'kHerdagt de tyd der,oude Vad'rcn.;
De wondreh "van hun moed. •
Ik keek, of Nedrlands Volk zou knielen: ——
Ik zag lafhartige: maar ook verheven Zielen,
%,\g fchaarénde onder Vryheids-hoed.
y * " .* *
Gy kent de kruipende Aterlingen,
Die '/ o.ude Lied der Grooten zingen;
Die .(hakken naar e?n Troon. *k Dorst dees in 'taanzigt tegenftreeven,*k dorst den waaron naam .aan hunne iNTRicuES-geevon; £a, last ren; bannen was myn loon, —&
't Was nooit myn aart, den trotsch te dugten
Of voor een valsch getier te vlugtan '
Ik wyk niet, of ik derf. —Het vloeken, fchreeuwen , fchelden, raazen Moge eigenbaat en drift verlokken of verbaazen • Ik weet ik ben op Gruno's .Erf '
* * *
Gy! die met my hebt zaamgeilrceden • | Te zaam voor 'sVolks belang geleede«,
Al 't lyden van een Patriot: ■
Maar nooit is ons de moed ontfehooten • Wy kenden 't laffe zwak, der trotfche Waereldgrsotér ■ Voorzagen der Tyranncn lot. " Sta (legt den Dwingeland.' — hv zal wvken Voor moed en recht moet trotschheid Jlryken
De boosheid is befchroomd: ■
Zy heeft der Burgren afkeer tegen. Die Vryheid zal altoos, by ons, 'tzwaarde weeeen
Die woede cn list te boven koomt. -
•* * .*
De flang, die ons naar 't hart durft fteeken Is niet uit Vryheidstuin gewecken:
Zy Jchuivelt onder 'tGraS: Zy dreigt zig telkens opteheft'en, Uw door geweld, of list te treffen: Dat (leeds haar fnod bedoeling was. —_ ' Maar deekt zy ooit den kop naar boven: De Vry het d moet dien kop dan klooven,
Al donden we ook alleen!
'Voor Vrye, Vaderlandfche Wetten, Ben ik , myn Goed en Bloed, genecgen op te zettenTen nutte van het algemeen. —- '
* * *
Gf Slvmers dezen Yver wraaken; Myn pligt zal me in een gloed doen blaaken,
Van onverfchrokken moed. Ik zal den God des Bram>k rmwircn. Hyzal rechtvaardig zyn; — ons op dien vyand wreeken Die heimlyk op 's Volks Vryheid woed ' Ons rest misfehien een handvol leven .r Zou dat voor 'tflaaffche' dwangjuk boeven3
'tjs Vryheid toegewyd. .
Laat ons., in 'tharr, de Vryheid hulden, En nooit den minden dwangzucht dulden, Denk* deeds dat gy ;Batavcn zyd.
,Ik gruuw van 'teerloos eer bejaagen;
Maar, lof by 'tnakroost weg te draagen, Dit zy ens doei, myn Vrind! ' ;
Laat ons dan Vaderlands beiluiten; Veréénd, (zo veel het kan,) den kleinften dwingland fluit ed r
Eer 't Volk in hem een GKOOTEN vind. — J *
>t Gefchreeuw , delaster, list en loogeei,
't Geweld weerllreéve vry ons poogen. Wy daan op eenen vryen Grond,
Laat ons der Menschenrecht verweeren. En Sneuvelen met dat recht, of daar ot^Triumffe-ev
Tot aan onz' jongden lecvensdond, .T^T*'
* * *
De Vryheid zal dien yver kroonen ; De Burger ons zyn dank betoouen,
By een gerust gemoed. Als dan de Dwingland is gevallen, Treê dan, myn Vriend! voor 't oog van allen En zeg: Ziet wat de Vryheid doet.'
JSL E P U B L I C E I N. '
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Heere - firaar.



G ELYKHEIÖ. Ao. 17 9<S.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID.
No. 45.
C O U R I E R.
den 27 December.
(bet tweede Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfcbapf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen J. T. Brok; Leeuwarden, A. Jeltema; Winfum, Davit Brek-hof, Nickerk m Hunimgo-<2uartier, Jan Vrtefe ; Appingadam, B, Rnypinga: Winfchoot H. Y ViZk^ScheemdaAdolf Balhof ; Wem^da /^W^JL} bened n PekefH^rTj^MiJJel; teSapZ' meer by Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voor den prys van Stuiv.
Brief van den Bataaffchen Lieut. Metman •wegens de verovering^ Oostindifche Vloot.
^IFnLolP 'indelyk hebben wy dan ook Hollandfche tydinip t-^ üf] gen ontfangen, opzichtelyk het veroveren van f! \\j J onze Oostindifche Vloot. Zie hier Copy van .-IjT eenen origineelen Brief door den Zee -Lieut. «S^ïhrrir^» Metman aan het Committé van Marine gefchreven. (Met eenige tusfehen gevoegde aanmerkingen.) Medeburgers! Ik ben door den Schout by Nacht Lucas, gelast, Uiieden de onaangenaame tyding te komen annonceeren, (bekent maken), (waarom de Menfehen tog geen zuiver Neder duitfeh fchryven) van 'twegneemen van 'f gemelde Esquader van Cabo de Goede Hoop, opden 10* Augustuslaatstleden.
Na dat wy in de Saldanha Baay den 6dën der voorgemelde maand waren gekomen, en ons reeds van eenig water hadden voorzien, zo kwam den 15 aan de Wal een Engell'che Armee van 4 a 5000 man, waarop de Bellona van 11 tot 4 uuren nademiddag geftadig heeft gevuurd, (dus liegen de Engeifchen, want die hebben ge fchreven, dat 'er geen fchoot door onze Vloot gedaan was, nu, het zonde juist niets buitengewoons wezen, als de Engeifchen eens Logen, wat zegt gy daarvan Landgenoten! die met deze oStpooutfoojf) Natie in 't Jaar 95 hebt omgegaan?) wanneer 'er een Vloot in den mond van de Baay ten anker kwam van 8 Schepen van Linie, 6 Fregatten en mindere Vaartuigen; zo dra bet Volk zag, dat het Engeifchen waren, zette het de Orange Cocardes op den hoed cn riepen ORANGE BOVEN, en dreigden de Officieren te" vermoorden, zy braken de Luiken open en fiolen de Wyn en Genever welken zy konden krygen, en waaren alle bezoopen, (fchone dingen voorwaar J hoe zoude het met hun, die nu nog in Texel liggen gaan? dat is te zeggen als het 'er eens op aan kwam? vy ten minften willen het beste hopen ! ! !) uitgenomen eenige weinigen, in ftede van by dc Stukken te blyven, liepen zy allen weg; (nu dat is }t3qjo]]P Volk geweest, niet waar Landgenoten! aan wien de veiligheid en befchermingen of herovering onzer Oostindifche bezittingen, God beter't, wel toe vertrouwd heefd kunnen worden) en wilden naar't Commando der Officieren niet hooren. Waarop de Schout by Nacht in de noodzaaklykheid is gebracht om te capituleer en, \ welk op den 16 gefchiede, en ons overgaven.
Den 20 ben ik met het Engelfch Esquader la Moselle uit de Saldanha Baay vertrokken, en den 2 dezer alhier gearriveerd met Depêches voor Uwliedcn. Ik heb reeds tweemaal gefchrecven naar de Admiraliteis
Vergadering te London; maar heb tot heden nog geen ant-
tvuui u i/Gnurncn wui ie .K.unueu verire/s/cen; by arnvement hoop ik Uwlieden alles in 't breede te verhaalen. (Ze dra wy hiervan iets nader horen, zullen wy daarvan verder berichten , 'tis wel de pyn waard, dat brave Vaderlanders op dit verlies hunnen aandacht vestigen, trouwens! men zegt, dat de fchade, dewelke door het verlies van deze Vloot veroorzaakt is , wel over tien Millioenen zal belopen.)
Portsmouth den 29 Heil en Broederfchap'
November 1796. OTTO Ns. METMAN
't Tweede Jaar der Ba- Lt. ter Zee. iaaffche Vryheid.
Iets opzichtelyk het invoeren der nieuwe Conftitutie in Italien.
Van Italien, namentlyk van die Landen in Italien, alwaar de Franfche Wapenen gezegepraald hebben, weet men dat dezelve door de Franfchen Natie voor een vry en onafiiangelvk Volk verklaarkt zyn, gerechtigt om hun eigen Re^eëringsform of Conftitutie te maken, deze Conftitutie is reeds klaar: zie hier wat men over de beoordeelins- vin Hip. Gewesten fchryft: 6' L
Bologne den 9 November. De Senaat, de Consti tutie, door den druk bekend gemaakt hebbende, brengt dezelve ter b-eöerdeeling van het Volk, vleiende zig dat dezelve hunne goedkeuring zal verdienen; als zynde mee Tendeeis ontworpen naar het Plan der Conftitutie van een Volk, dat thans de verwondering der TVaereld tot zi> trekt. ■ 5
De Senaat ftelt eene wyze voor op welke de Burgers zonder verwarring, over de Confritutie kunnen raadptee'' gen ; het waarfeho iwt het Volk, dat de verkiezing van deszelfs Reprefentanten, niet flegts ten voorwerp heeft om over her voorgelegde Plan raad te pleegen.
Het Cispadaanfche Bondgenootfchap is provifionccl be. paald in het Congres van Modena, met de Volken van Ferrare; van Modena en Reggie, voor de algemeene verdediging; maar men zal dezelve zoo men wil, naauwer kun" nen veréenigen, door het vormen van eene Eéne- en On deelbaar e Republiek, tusfehen de vier Volken; zy vordert dat die Reprefentanten ook gelast zyn, om, in den naam der Burgeren, de zes- en- dertig Gedeputeerden te ver kiezen, die by het Congres moeten komen, dat te Reggio bepaald is tegen den 27(ten December, en by de andere
Con-



Cmi presten die men goedvinden zal te houden. De wyze | oiti die Volks-Rcpreféiuanten tc kiezen is, om in iedere Pa'rochie der Steden en des platten Lands, Burger Registers te maaken van alle de Ingezeetenen, boven de 21 Jaaren.
Op den 10 November zullen zy in de respc&ive Parochiën fd ftramen 'komen, om de tien Mannen te verkiezen: doezen verkooren zynde, zullen den 27(1011 byeenkomen in de respeétive Hoofdplaatzen van 16 Wyken der Stad, en van de'65 DiHricte;: of Canio^s van het platte Land, daar zy een Voorzitter en twee Secretarisfen verkiezen zullen; vervolgens zal men de keus der Reprefentanten doen, dat is in iedere VVyk,van de Stad, twee- en- twintig, en
in ieder Difirrcl van het Land, twee. ■
Alle die Reprefentanten zullen op den 4dcn December, te Bei.ogne zaamenkoomen cn. in de Kerk van St. Petrone vergaderen. Na dat zy'aldaar-een Prefident en vier Secretarisfen verkooren hebben , zal men met bellooten Briefjes Hemmen over de-aanneeming van deConftitutie , die men 'niet ilukswyze, maar geheel zal moeten aanneeinen of ver.
werpen.
Nader toedracht met onze Oostindifche Vloot , onder den Schout by Nacht Lucas.
Burger. Courier! Onlangs heb ik in Uw weekblad en zo ik meen in No. 40. en 41. eenige berichten aangaande het veroveren onder Oostindifche Vloot met aandoening gelezen, ik hebbe my alroos gevleid dat het verlies nier waar, ten minden lange zo groot niet zoude wezen als de Engeifchen opgaven, dan tot myn leedwezen zynde tydingen, door Uw blad medegedeeld, maar al te zeker. Ik ben in de gelegentheid geweest desaangaande een naauwkeurig bericht te lezen, in het welk hoofdzaakelyk gezegt word:
Dat het Esquader , onder de orders van bovengemelde Schout-by-Nacht Lucas, na een reis van 12 weeken, van groot Canaria den 6 Augustus, in de Saldanha-Baay is binnengeloopen, om zich van versch water, waaraan de Vloot groot gebrek had , te voorzien, gelyk zy aldaar ook twee watcrplaatfen gevonden hebben, waarvan den eene door het Fregat de Havick en dc andere door de Bf.i.lona is bezet geworden ; inmiddels zond dc Commandant deskundige Officieren op kondfehap uit, die niets van den Vyand ontdekte, ma <r integendeel alles verlaaten vonden; echter kregen zy den 9 Augustus een Knegt van N. N. aan boord, die hun liet zeggen dat de Caap in Engelfche handen was; en dat er 9 duizend man troupen , en) verf heide Oorlogfchepen lagen zo dra was men hier niet van verwittigd, of men be-
floot, om zoo dra men maar zoo veel water aan boord had, dat men de een of andere plaats konde bereiken, men dan die Baay dondelyk weder zoude verlaten , dan de Equipagic hoorde van hun vertrek niet, of men begon van alle de Scheepen te deferteeren, zodanig, dat de Commandant daar
alleen, reeds 40 deferteurs had echter blcevcn zy by
hun voorneemen cn zouden den lyden vertrokken hebben , toen zy op den tóden aan de Oostzyde van de Baay, een menigte Cavallerie en Voetvolk zagen, waarop door het Fregat Bellona, direct gefehooten wierd, het welk de EngeHchen kort daar na met gloeiende kogels beantwoordden; juist op dat oogenblik wierd van een hoogen berg, waarop zy 'een uit kyk geplaatst hadden, Jein gedaan van 13 Scheepen in het gezigt, die naa de Baay devenden, waarop de Commandant aan alle de Scheepen fein deed, hun tot het gevegt gereed te maaken , dan toen begonnen de Matroozen op alle de Scheepen, behalveu op de Fregatteu, de Havick
en Bellona te muiten Oranje hoven te roepen, en de
Officieren te bedreigen, en noch meerdere ialdadigheedev.
teffens het verdoemende om te vechten dc Commandant Lucas, die by zyn arrivement in de Baay dc zieken op het Schapen Eiland had laaten aan den waf brengen, zond nu zyn Chaloupen, alvorens het gevegt zoude beginnen, om dc beste er van aan boord te haaien, dan in plaats van 'er mcê na boord te komen, voeren zy 'er mee na den Vyand toe, niettegenflaande dit a 'les hollandfche Jongens waaren. _ Ondertusfehcn kwam het Engdsch Esquader de Baay binnen, bedaande in 6.Schepen van 74 — een van 64, een 1 van 54 dukken, 5 Fregatten en eene Sloep — die niet verre van 't Nederlands Esquader, ten anker kwamen, cn het tot de overgaaf liet fommeeren, terdond zag men de ORANJELINTEN op de Schcepen, die de fchurken zeker tot zulk een einde mede genomen hadden, en de Officieren werden genoodzaakt om de Scheepen by Capitulatie overtegecveti, dewyl het onmogelyk was om tegens zulk een overmagt, ('gevoegd by het vervloekte gedrag der Equipages en circa 40co man trouppes die hun aan de Wal afwagtte,) te kunnen, ageereu. Een Capitulatie, fchryven de OZIicie-
reii, die wy nimmer gewenscht hadden te oyerleeven, en wy hadden in eeuwigheid tot zulk een befluitniet gekomen, dis hei volk maar eenigjints gewild had; maar 1111 kunt gyl. onze fituatie nagaan.
' '//e daar een kort doch echt relaas van dit fataal geval, waarin die brave Officieren, de flagtoffers geworden_zyn, van de Slaaven van Oranje! wenfchelyk is het intusfehen, dat zodra die bastaard cn immer vermeetel
genoeg mogten zyn, onze reine grond, met hunne vuige pooten te ontheiligen, zy dan dadelyk loon voor hun werk ontfangen, en wel in eiken patriot een publieken aanklaagcr vinden zullen.
EEN GOED VADERLANDER.
Wat doet een Orange Nassavische Charges d' Affaires te Paryü.
Ik legge aan mvne Medeburgers, die in het Diplomatique of Staatkundige meer verlicht zyn als ik, het volgende voor:
Ten rdc. Eene Lyst der vreemde Ministers en Charges d'Affaires die zig thans te Parys bevinden, volgens de orde van derzelver zending.
_ , J dé heer Komman, chargé d'affaires.
Deenmarken: ^ M Grove, conful-generaal. Toskane-.'de Prins van Neri Corjini, gevolmagtigde minister.
Venetien: de edele Quirini, minister.
Vereenigde Staat en van Amerika: de heer Marroe, gevolmagtigde minister, doch nu terug geroepen, zullende vervangen worden, door den heer P/nkney; de heer Sliepwath, conful; de heer Monetjlorem, kanfelier van het confulaat.
Bataaffche Republiek- de Burger Meyer, gevolmagtigde ministers: dc Burgers Lef'evenoncn Pafteur, commisfarisfèiT.
Spanje: Marquis del*Campo, buitengewoon gezant en gevolmagtigde minister; «e heer Daguirre , chargé d'affaires; de heer Okaritz, conful.
Pruisfen: de baron de Saudoz Rolin, gevolmagtigde minister ; Le Roux, gezantfehapsfecretaris; de heer Cetto, agent.
Genere: de burger Desgonttee, afgevaerdigdc derrepubliek.
Parma : de heeren Politi en Boila , gevolmagtigde ministers.
Napels: de Prins van Belmonte Pignatelli, gevolmagtrgde minister.
Wur-



Wurtenberg: de heeren barons var) Mandeis lohe en van
Abel, gevolmagtigde ministers. Baden: de baron van Reizenflein, minister. • . Bern: de heer kolonel tVeisz, gevolmagtigde munster, van
Ganvere, chargé <Paffaires. NASSAU ORANGE: de heer van Schenck, chargéd'affaires. Genua: de ridder BoctatyH,-mmstST. H'sren Casfel: de heer Van Stube, gevolmagtigde minister;
de heer Kopp, gezantfehapsfeerctans. _ _ Engelland: iord Malmesbury, gevolmagtigde minister; de
heeren Ellis en Rofe, fecretansfeii. Sardir.ien: de heer graaf van Balbo,- ambasfadeur.
Ten tweeden: dc Ommelander Courant No. 97. waarin onder hel Articul fa ft GrogtbriTtaniem het volgende gemeld word: Londok den 11 November. „ De Baron Schenk , dewelke';'» dienst van den Prins van Oranje is, is van Parts weder terug gekomen en heeft depechen van Lord Malmesbury mede gebracht."
Wanneer nu deze Baron Schenk dezelfde is, die in de Lvft als Charge d'Affaires vermeld word , dan doe ik de volgende Vragen ! iffe Hbo kart van wegens Oranje-Nassau, dat is: van wegens den Prins van Oranje-Nassau den geweezen Stadhouder der Vereenigde Nederlanden een Charge d affaires te Parys relideeren? gelyk wy uit de bovenftaande Lyst zien dat een zeker van Schenk dezen Post aldaar waar-
adk Heeft de Fransche Republiek aan den voorn. Prins van Oranje niet den Oorlog verklaard?
2de. Is deze Oor logs-verklaringen hem, alleen gefchied als Stadhouder of ook als Prins van Oranje-Pv as au en bezitter van verfcheidene Graaflykheden, Heerlykhe-
de1dc Heeft nwh, opzichtelyk het laatfle, niet dikwils in de dagbladen van de Nationale Vergadering gelezen, van eene aangeftelde Superintendentie over den geabandonneerde n Boedel van den Vorst van Nassau?
-de Of heeft de Franfche Republiek misfehien Vrede mei
hem gemaakt zo neen 1 wat doet de voorn. Charge
'd' Affaires deszelfs dan te Parys ?
6de Of heeft deszelfs tegenswoordigheid misfehien alleen betrekking op den Prins zyne Duitsche Staten , namentlyk ObaimcfDiftz3 zo ja! weten myne meer verlichte Medeburgers my dan ook te zeggen, of opzigtelyk deeze Landen nucen de Vrede met de Franfche Republiek gefloten is?
7de. Of zyn deze Staaten misfehien voor Neutraal ver-
kl8fie.?Of behoren dezelve'ook altemets in de vermaarde
T.inie van Demarcatie? , ,
Ik kan my in deze zaak geheel niet vinden, het zal my dus ten hoogden aangenaam zyn, wanneer de een of ander bnndi*e en welmenende Patriot, zo met over alle, tenminften over eenige deze Vragen eenige Opheldering kan geven. Ik kan wel zeggen dat het my zeer opvallend-is geweest, op de T vst der vreemden Ministers te Parys ook eenen Orante Nasfaufehen CiiARGé d'Affaires- te vfflden, dewyl ik riet barrvoen kan op welke wyze deze Saul onder de Profeet en komt cn een zodanigen Oranje Resident het allerniinfteteP^sverwagthad. ^ VRAGER_
heugen, in het aangenaam vooruitzigt, dat ons Gemeer.;best, als eenen onafhanglyken Staat befchouwd, zo Wej in zyne betrekkingen jegens buitenlandfche Mogendheden, als ten aanzien van het inwendig hoofdbefhmr, voortaan, een en onverdeelbaar wezen zal, waardoor na myn inzien voor altoos den weg zal worden afgefneden tot die vroegere" rampzalige verdeeldheden tusfehen de onderfcheiden Gewesten, welke zich, ieder afzonderlyk, als volflrekt oppermach-tige en van het geheel Staats-Hghaam onaf hanglyke Mogend-heden willende doen gelden, in de gewigtigfle zaaken en belangen zich onderling geduurig dwarsboomden --—kan ik; echter, voor als nog, dc begaanbaarheid, noch het algemeene nut en heil niet begrypen van even dusdanige een en on-verdeelbaarheid in het Financieele, als waaruit noodzaak-lyk zal moeten voortvloeijen het amalgameer en, of ineens fnelten van alle Schulden der refpetlive Provinciën.
Het is waar, dat de zeer fchoone redevoeringen, over dit onderwerp in de Nationale Vergadering uifgefproken, my dienaangaande we! genoegzaame voorlichting hadden behooren te geeven, en het is misfehien alleen aan myne onkunde te wyten, dat ik die voorlichting daarin niet heb kunnen vinden. Dan ook dit zal iedereen met my moeten bekennen, dat dezelve 'meerendeeis niet alleen zeer uitgebreidzyn, maar ook inzonderheid, wat de hoofdzaak betreft, elkander regelregt tegenfpreeken , zo dat, ik ten minfteU \ door het leezen van dezelve, niet veel wyzer ben geworden» Alleenlyk heb ik daaruit met zekerheid geleerd, dat de Leden de Nationale Vergadering, betrekkelyk de inëenfnelting der Provinciale Schulden, in twee partyen zyn verdeeld , die beide in gevoelens daaromtrent hemelsbreed verfchilien, en van welke ieder party dc zaak, zo ais zy die nuttiglt cn oirbaarst voor het Vaderland, begrypt; met de meelle nadruk en kragt van welfprekenheid verdecdigd.
Dit gefchil dan daar faatende, tot het zelve, na den' eenen of anderen kant, door de meerderheid zal beflïst zynt-< is het my nogthans, als Burger, geoorloofd openhartig te verklaren, dat ik geenerhande denkbeeld heb, hoe het met de voorfchrifren van billykheid en rechtvaardigheid (welke evenwel van een goed en deugdzaam Staatsbeftuur onaf fcheidelyk behooren te wezen) overeen te brengen zy om' namentlyk een gedeelte, en wel het talrykst en vermogendsï gedeelte van een Volk, dat, nog kort geleden, 00 zekere-' wyze, zeven afzonder lyke Volken uitmaakte, doch nu een en onverdeelbaar is geworden, dooreen enkele machtfpreukvan een zwaaren fchuldenlaft te ontheffen, ten einde dien' last te leggen op de fchouderen van een ongelyk minder vermogend en minder talryk gedeelte van dat zelfde Volk.
Dat zulks nogthans het onvermydelyk gevolg wezen zalvan de een en onverdeelbaarheid in het Financieele, of,wat in de daad hetzelfde is, van het amalgameer en (ineenfmeiring) der fchulden, is, mynsbedunkens, zonneklaar.Ik wen fche derhalven, dat de een of andere van zodanige' myner Medeburgeren, die hiervan meer wceten dan ik. deV moeite geliefde te neemen, om, door middel van den On-ver wacht en Courier, of op eene andere wyze, my en an-deren daaromtrent voor te lichten, en op'eene, voor elk: Leezer vcrflaanbaare wyze, de voordeelen of nadêelept7 duidelyk aantoonde, welke uit de voorgefïelde ineenfmelting' der fchulden , met byzonder opzicht tot dat gedeelte van Ne~derlands_ Burgeren, welke als nog het Volk van Stad etf Lande uitmaaken, kunnen en moeten voort vlceijen.
EEN- WAAR PA TRIO T.
Welke zyn de voor of nadeelen by de voorgefielde ineensmelting der Provintiale Schulden voor het Volk van Stad en Lande? aan myne Medeburgeren! Terwyl alle weldenkende Vaderlanders zich met my ver-
Över de Uitbefeding der BODEM' MANTELS, enz.
Inden Onverwacht en Courier No. 33. en vindmert-1 gcplaatft, 2 Requesten, van wegens Gecommitteerden van onder-:



derfcheidene Wykgezeïfchappen namens-hun en der een-aantal Stemgerechtigde Burgers dezer Stad, aan Gedeputeerde Reprefentanten en Reprefentanten dezer Provintie geprefenteert opzichtelyk het intrekken der Uitbefteding van Boden Mantels enz.
OP het Request (in.No. 34) is gevallen de volgende Rcfo-
Extract uit ket Register der Refolutien van de REPR Ai SE NT ANTEN van het JVöLK van Stad en Lande.
Zaturda£ den 3 December 1796.
Z}nde °P ^et oRaPP°rt der Gecommitteerden tot de Fmances van de Provincie, nopens het Addrcs van de Stemgerechtigde Burgers der onderfcheidene \Vy7 gezelschappen , wegens de Uitbefteding der Boden Man tels, luidende als volgt; «ian-
Rapport van de Gecommitteerden tot dezer Provtncie Finances. Medeburgers! Ingevolge en ter voldoeninge aan Ulieden Reroluti* rw mfriaal in dato den 2, ffiffl i7?WnUttaÏÏ & SSfSPff^ ZXndc W! ^n Regest van eenigeBuï gerals hier toe Gecommitteerd zynde, uit de onderfchcide ne Wykgezeïfchappen van deze Stad, daar b'te„ vende; hoe Zylieden geinformeerd zVnde van een Ü tbe^e"
«taaist vooi ^ nSfc
G^JJ^. ^ « rt/-nge Va" dc'zdvc aan hct Collegia van gedeputeerde Reprefentanten hadden vervoegd, alzo de Supplianten vermeenden gr*»** van bezuiuUTvan 's Lauds Casfe, als mede dat de luister va neen vrye Nat ze door het dragen van Mantels door de reL&ive bediendens met kan worden vergroot, dat dezelve als nutteloos konden worden ontbeert, verzoekefde over zulfs t's Uitbejledingen van genoemde Man¬
tels om geallegeerde redenen mogen worden évetroUrn Rapporteren Ulieden Gecommitteerden b , deze,i f hoe dezelve van gcdagten zyn, dat de luister en'grootheid van een Vry cn Onafhangelyk Volk door zulke tuterlvke te
«emaaktEJE i het gcnoemdc Adres worfSng gemaakt, n et kan worden vergroot en vermeerdert mnr rit §,e alleen ,n deszelfs zejelyk C^rr^Bï Regtvaardtghetd gelegen is, en hoe meer een Volk in dè
^fMH'ilr, fTtïerraenen Gecommitteerden ook,
f S^LÏWS vau ee». Vo!k, overeenkomftig de regel van een goede order en politie in een Burgerliaat mltebS, dat de Geconftttueerde Magten met V/^/^r gezag bekleed, wanneer dezelve m dadelyke functie verfchjnen1, op .een voldoende wyze ais zodanige worden gekend c"i ten Acn emde van eenige uitwendige tekenen niet gëhee bc hoorden te zyn ontbloot, alzo zy van oordeel zvn , "h de K1 en dlcrgclykc tekenen van onderkenning, v^n zelfs zul KSWAf °P té »W mate alle de
fifiS T* •/ • M1a"tfc}^ppy in het algemeen een gr0'ere a.nV^J" }f V» vaarepligten
aan Men dag zullen leggen, zoo dat hoe zeer Ulierjea Ge ymmtteerden^^ sUpPi. iiiftemmen, dat iub£3E ke feczmmgmg diende te werden in aft ge tomen , \-rcvcnsveï t°w^f?C1Kin héJ Mfe!» ^(fuur nullen''zvn enrit hor^ d£ ?ctragting° «>" # «rikfte bezuiniging tefens het wa;..re belang van het Volk zoude inloopen. b
„„dZfCSmm'ffi*f'f*? Z0lldcn zulks van cedaetafl ■^1 éren tnT fch kk1»^'" b/?™,^ behoorden* «èlf I S ,heen 'yd, dat-omtrent nVenr in het algemetn ^oor Ulieden zal zyn gedisponcert. a«wnera
Hebben de Reprefentanten van het /^Zê m iv „, zig met het uitgebragte Rapport ^ffi**'*
E- L E W E, Secret.
ADRES de Natwnane Vergaderin(;. By de 18 Wvkgezelschappen binnen deze S^n mn *
GELYKHEID • VRYHEID,
oB RECHTEN VAW den MENSCH.
^'lltc^TI0^^LE ^RGADEfan^NEËTAT^T6 * ™Z*
Dat hoe zeer de Ondertekende t ï ke"nc;n: vertuigt zyn, dat de iSS^m^%^^^
zyn enêop de Wet'tef dï N^furTn SfbStS ""^
Lnn,n,endezelveVmSm^^ worden gebracht, dewyl de Wetten toK^"1?0 dc Zwakheid en byzondere inzichten nnil^%CnRede' door fchen, ongelukkig zo iM c, zo ri t, ' bfedoei,ngen^erMeneen zaak van S^rafe1 en a!s
Dat derhalven he? "z^Vm"^^^^ welk aan het Volk van Nederland z»l uT^ „ T , ' het aUeqn in alle deszelfidee^M "iet fche Volk met zo veel Geestdrift-"SSn 03 door!*het den Menfeh. va» dezeRecht.cn in dexiannaande CohftiSf fi , m;iar<Jat den wr-i^ en SSTSiSSffiS**£■ Volks., w^n waiftrK - IS h fr dcs deze zyne onvervreemdbare jK?ïï-.hctzIe,ve "'et alleen maar 5* tevensl^Sylr^^Kr^ ^T1 kcm,en' ^« daaruit voorSoï '1/ S Sen^ ^
„ van CtonffitB&.IlelX^ii^yuU^^ife raom; ?an „ Commisfie gefchikt Ko^ST^Sfe a'Sdeif „gemeen fchets v£n een agfft te e^vLXcn"'" a''
einde uit hun ft zwygen geene verlr3. „ , ^°,n.: teu zoude worden opgev^ % WJStótSBSffiS
. vest is, ^ ^ «ah, J i^SZli ^
, v,« den Menfeh, cn niet behoorlvk vo~ if ^ff^
, w boogstnodsgo verklaring en mfcb^l^J^^,
Te Gronin-en by Lconaro Bolt, in de Heere-ftraac.



GELYKHEID. Ac. 175)7.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID. No. 48,
■
C O U R I E R.
den 17 January.
(bet tweede Jaar der vernietiging van het Stadhouderjcbapf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, J. T. '/Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum de Wed w. Brouwer; Winfum, David Brekhoff, Niekerk in Hunfingo-Quartier, Jan Vriefe; Appingadam, B. Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Balhof; Nieuwolda, PVeemko Jurjcns; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemeer by Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voorden prysvan een' Stuiv.
Proeve eener herziening van het Plan van Oproeping der Stad Groningen, gebouwd op de . onderfcheidene nader VOLKS-BESLUITEN,(zynde het vervolg en Slot van No. 47.)
^JpïLjPk was eerst voornemens van het Plan van Opjjü T |1L roeping dezer Stad, Hechts-de-Articuls opte51 geven, die door de onderfcheidene VOLKS *t1 fi BESLUITEN eenige verandering hebben onder-
♦r?—*T°t» gaan. Dan by nadere inzien, begreep ik, dathet een beter geheel zoude ; onlgveren, wanneer ik het geheele Plan van Oproeping doorliep en ouk au Articulen aanwees, dewelke tot heden in haare volle kracht gebleven zyn. By die Articuls, die door de onderfcheidene VOLKS-BE_^LUITENJjeranderjt zyu,_hebbe ik telkens dc Volks-beduiten aangcwezcir5-eir"mJ' AU ,;«;«»*-aBn-i3eze""ai.' bet ^-'^r van Oproeping, zo veel mogelyk, letterlyk^tjOaan.
Wanneer ik door deze kleine Werkzaamheid iets ter bevordering van eene goede orde hebbe bygedragen, zal het my tc n hooritcn verblyden, zo niet, zal ik my met de overtuiging troosten, dat ik 't gaarne hebbe willen doen, en in dit geval den tyd, hiertoe belteed, als tc vergeefs verfpild, aanzien.
Groningen Heil en Welvaar en!
den 12 January 1797. Een, voor het algemeen Welzyn, werkzaam Republicein.
P R Q Ë VE der HERZIENI"rCr
SxstsSming
Van >de OPROEPING -
5, seett verandering. Art. 13ff?andert, volgens Volks-besluit van den 21 ■Arf November 1796, op voorftcl van Wyk
itr r§ 1.) en moet nu aldus gelezen worden :
nn „pJvkc wvze '£ d°01' de Municipaliteit het Volk moeOp gejyke poepen 111 alle zodane andere gevallen, als ten worden OTme en bewilliging des Volks in het toekomwaar m cte ,).den vereischt. Edog zal de Municipaliteit ftige va&Vtoekomende, fipt dienen te reguleer en na het zig t/an Oproeping, en dus het Volk niet te doenzamenPlén, op verzoek van het een of ander Collegie , of een Jdeelte van hetzelve, ten zy alleen, in zulke gevallen waar in het algemeen belang zulks volflrekt mogt vorderen.
Art. 7. Verandert volgens Volks-besluit van den 14 ' April 1796, 0p voot-j.el van Wyk 17,
(§. 5.) en moet nu aldus wo.rdea
gelezen: * Ook zal de Municipaliteit verpligt zyn, het Volk op te roepen op aanzoek van eene Wyk, wanneer geblykt, dat de meerderheid van de aanwezende Vergadering, zig voor het voorftel hebben verklaard; waar toe een miauwkeurig ftemregister zal moeten worden gehouden, cn aan de Municipaliteit vertoond, welke daar op na het gedaane aanzoek de Publicatie tot de doene Oproeping zal moeten uitbrengen binnen acht dagen.
Art. 8, 9, 10, ii, 12, 13, 14, 15, 16, 17 en 18, geene verandering.
OUALIFICATIE der STEMGERECHTIGDEN.
A't. 1. Verandert, .«olgens. Volks-besluit van den 20
" ■ —— Juuj .*yyd.j- OpWorfle/vTm-WYTCT7
(5- 6.) cn moet nu aldus worden gelezen:
Voor Stemgerechtigde op deze Volksvergadering zal woiden gehouden ieder Manlyk Ingezeten, in dezer Stad of de zeiver Voordeden een jaar lang vaste inwoning gehad cn nonhebbende, meerderjaang, het zy door de wet, ófte anderzi™ rechtswegen, of door een tusfehenkomend huwlyk daarvorA gehouden, en op het Register, bctrekiyk het middel van her ' hoD dgeld , bekend. Edog een Perfoon ofPerfoonen die-uit eei ander Provincie in deze Stad komt of is woonachtizs, hier geen Stemgerechtigde Burger zyn, zoo lam- hv gien volftretite Volmagt (Httestatie^vanèengoedsedra" vtn eene Stad door de Municipaliteit, en het Dorp door dm_ rechter getekend is, aan de Voorzitter van de Mu nkipaktett en Steminnemcrs in deze Sta.pl heeft getoond Art. 2. Verandert, volgens Volks-besluit van den 14 April 179ó, op voorftel vm Wyk 17 (J. 1.) en moet nu aldus worden gelezen :
*%n°L~llen ?°°r ff gerechtigde Burgers voortaan \rl t\*™rdea> "i!e fe>]^nen, die de Wacht doen, vdle 8 Ja ar en oud, of fchoon geen Hoofdgeld betalenp als mede de zulke, welke bevorens als Schutters hier ter i>ede gediend hebben, doch nu wegens ouderdom of lichaam, «breken van de Wapenoeffening verfchoond zvn: wordendhervan wrgezonderd Dienstboden, Conventualen dieS biren ondera0„d genieten, die onder Voogdvfcbap 'liaan
™nnisfeï RichtciereChtI,yke, W*5filj * *J**5 . dceld 2 n ' ecrlooshcid medebrengende*, voroor-
Att. 3 cn 4, geene Veran^,.jf,^
VER.



VERKIEZING der MUNICIPALITEIT.
Art. i en 2, geene Verandering. o Art. 2. Verandert, volgens Volks-besluit van den 14 April 1796, op voorftel van Wyk 17 (§• 2.), en moet nu aldus gelezen worden:
TJit elke Wyk zsTlen,TtSt de tegenwoordig zynde, twé Burgers, van 'den Christelyfcen Godsdienst, volle 25 Jaaren -eud, en 3 Jaaren lang in deze Stad, of derzelver voorlieden vaste inwoning, gehad en nog hebbende, by den Stemmer bekend voor-goede Volksvrienden, gene Municipalen, derzelver Ministers of Supoosten, door de Stemgerechtigden gekozen worden, de een tot werkende Kiezer en de ander tot Plaatsvervanger. Zullende de Plaatsvervangers als werkende Kiezers invallen, wanneer de Kiezer wegens Sibtal met de andere Kiezers niet zal kunnen zitten of wanneer de werkende Kiezers mogte komen te overlyden. Air. 4. geene Verandering.
Art. 5. Verandert, volgens voorn. Volks -besluit (§. 3.)
en 'tVolks-besluit van den 20 Juny 1796, op voorftel van'Wyk 7 (5. 3.') moet nu aldus geleezen worden : De 18 werkende Kiezers, zullen door de Steminnemers ep het Raadhuis in eene Kamer worden geleid, en de 18 Plaatsvervangers in ene andere Kamer, zullende de Plaatsvervangers terftond kunnen aftreden, zo dra geilykt dat de 18 werkende Kiezers eikander in bloedverwandt of zwagerfchup, binnen den vierden graad niet beftaan , en^ dus uit hoofde van Sibtal niet verhinderd worden met eikanderen te zitten. Voorts, dat, wanneer onderfcheidene Kiezers wegens Sibtal niet met elkanderen kunnen zitten, zal worden geloot, wie hunner aanblyven, en wie uitvallen zal; doch wanneer■ de Plaatsvervanger van den uitvallenden Kiezer ook wegens Sibtal niet met de overige Kiezers kan zitten, dat dan die Burger, welke ae rammen naast den Kiezer
heeft gehad, als Kiezer zal invallen.
De 18 werkende Kiezers zuilen nat geneeic juai aaiibKven, ter verrichting van al het geene, hetwelk hun verders hierin word opgedragen, en mag geen Kiezer tot eenig Amt, geduurende het waarnemen van zyn post, als Kiezer gekozen, of aan hem worden opgedragen. Art. 6 cn 7, geene Verandering. Art. 8. Verandert, -volgens Volks-besluit van den 14 April 1796, op voorftel van Wïk 17, ($. 4.) en moet nu aldus gelezen worden:
Alle de Kiezers, hunne (tembriefjes gemaakt hebbenoe, zal de Voorzitter die door één fchudden; en zullen dan dtor den Secretaris de ftemmen worden aangetekend, en zal net de meerderheid worden befloten. Dog zal iemand ten mtiften 5 ftemmen by de Kiezing moeten gehad hebben, m Municipaal te kunnen worden.
Art. 9, 10, 11 en 12, geene Verandering.
Art 13. Verandert, volgens Volks-besluit van demi November 1796, op voorftel lau Wyk 15. (§. 1.) en moet nu alcus gelezen worden:
Die Municipaüteïts lid is, zal gedurende dien tyd geen leverancier aan de Stad mogen zyn; maar wel zyne Ouders of Kinders, echter ook alléén in geval van openlyke uttbefttdintr- en zal de Municipaal, die in zulk ene betrekking ftaat, peen Opnemer of Keurmeefter mogen zyn. Ook zul/en a leden der Municipaliteit dezer Stad, geduurmde dim tyd, dat zy leden derzelver zyn, van de veritesbaarheü, tot eenig Ambt, hetwelk door Municif ***** en Ktezets begeven word, uitgefloten zyn.
Art. 14 en 15. geene Verand"™g-
Art. 16. Verandert, v~fcens \ olks - ksokt van den
ï4 April 1796, op Worf!e!nt\ WfK
17. (§. 4.) en moet nu aldus gelezen worden.
Indien een of meer Leden, om gezegde reden mogten bedanken , zullen van die geene, die by de Kiezing teh mififten 5 /temmen hebben genad, de meeste in ftemmen daaraanvolgende, voor verkoozen worden gehouden, of' zo er geen Perzonen op de farilyst worden'jonden, weiketen mmfte $ ftemmen gehad hebben, zullen de Kiezers zo fboedtg moge lyk vergaderen, om ter vervulling dier vacature, op tnieuws te kiezen.
Ook zal hetzelve plaats hebben, braldien er een of meer plaatzen openvallen en zullen de verkozene Bur°er.s invallen 111 dien rang, waar her verfterf of openvalling in voorvait, zullende daarvan alleen van die Perzonen weiketen mmften vyf ftemmen by de Kiezing geUd heèbeu., twe eensluidende aantekeningen der Stemmen of Sumlysten, door alle Kiezers vertekend, worden opgemaakt, waarvan een ter Stads Secretary, en de andere by cién Voorzitter dér Kiezers, za! worden bewaard.
Art. 17. geen Verandering..
De VORM der INSTAL LER ING der MUNICIPALITEIT In aile 8 Art. geen Verandering.
De MACHT van de MUNICIPALITEIT.
Art. 1, 2, 3, 4, 5 en 6. geene Verandering.
Art. 7. Verandert, volgens Volks-besluit van den 20 Juny 1796, op voorftel van Wyk 7($. 7.) en moet nu aldus worden gelezen :
Wanneer er enig amt, of bediening door verfterf, of anderszins open is 7ai jo^Mincrpalitcit en de 18 Kiezers openlyk aa« net Vok bekendmaken den tyd-, binnen welken die gene, die dat amt of bediening begeren waartenemen, hunne verzoeken deswegen moeten inleveren, als ook wanneer lm "r)lr.k Been amt of bet"L'nn.,ë gedenKen te begeven. En zulgene vef^oeL,^lklZOdanigeu pos-f be^eren waartenemen,
de Mun cShL .ngCH *É by en,g byzonder Perfoon van uc municipaliteit en de Kiezers; maar zullen verali^t 7vn dezelve in gefchrifte aan de Voorzitter van de Kfcioali paltót t d'T/y" tC zul,e"de BB deKcI
leen* beoïen toflT,,"'* geh°uden Zyn hunne ke™*£n v jePalen tot de folhcitantcn, maar naar hunne eedach-
fcheid*£ ft de geföhMe verkiezcn' ^Kndcï: icheid van Godsdienst, en zullen al tyd brave Vaderlanden: worden gekozen en Stemgerechtigde' Burgos boven andetrokken, '^onderneid boven huisbedienden worden voorgcander Provintdef Perzoon of Perzoonen, die uit een met behoor lyke Volma0z^ ftad komt of is woonachtig, Stemgerechtigden Art 1.) vooriii/*tie)fL\Q Qualificatie der drie Jaaren inwoning, in eenig AÏnf* eerder als met
zo ver het de ftad aangaat, mogen Zekozén oT(aanh%sL% opgedragen worden. J ^aan nem)
lngelyks zullen de Stads Min'istt~s die zy hebben te begeven, 8 dagen *L"'„t % i™*****, doen, eer het begeven word, op gelyL ■Publicatie Plan van Oproeping is bepaald-. y"e als >» dit
Art. 8. Vervallen, volgens Volks-besluit
ny 1796, op voorftel van*1 den 6 Juin deszelfs plaats het volgend? 1. en
De Municipaliteit en Kiezers zyn gemachtigd, of?.e!d: Amtenaren van deze Stad (de Municipaliteit en KiezV daaronder niet begrepen) zonder onderfohcid , van hunne posten te ontdaan: zoo nogtans, dat voornoemde Ambtenaaren hunne posten, oP hunne verantwoordelykheid, tot nader opzegging toe, zullen moeten blyven waarnemen.
De



De M-unicipaUteit en Kiezers zullen binnen den tyd van veertien dagen, op dit ontftag der Amtenaren volgende ten voordeelc van de Stads Casfè eene nauwkeurige herziening moeten doen,, van alle Stads Ambten cn derzelver Traclamenten, daarmede de beloningen na het werkt ffeëvenrcdigd en alle opkomften en benificien, dewelke buiten noodzaake door byzondere Perzonen genoten , ten voordeele der Stad opgeheven en ingetrokken worden, en dit gefchied zynde, binnen den voorfchrevencn tyd van 14 dagen by Publicatie daarvan aan het Volk kennis geven, met preeiefe opgave van het traclamert by ieder Post..
De Musiicipaliteit en Kiezers zuilen gehouden zyn, om binnen den tyd van vier weken na dato van de laatft genoemde Publicatie, alle de Stads Ambten met brave, eerlyke, ktjnmge en YVERiGE Patriotten (alle Huisbedienden daar buiten gefloten) weder té vervullen, zoo nochthans, dat geen twee Ambten aan een Perzoon zullen mogen gegeven worden en dat ieder Amptenaar verplicht zal zyn, zyn post in eigener Perzoon te bedienen.
Alle de Amptenaaren, die wederom zullen worden aatlrefteld, zullen verplicht zyn de navolgende Burger belojte voor de aanvaarding van hun post, afteleggen: „. Ik. ver klaar e by dezen opentlyk, dat ik de voormalige Regeeringsform met en benevens het Stadhouder" fchap voor wettig afgefchaft houde, dat ik nimmer " zalmede werken om de eerfte nog het laatfle weder in te " voeren, maar dat ik my,- waaneer er middelen mogten aangewend worden, om zulks te doen, met goed " en bloed daartegen zal verzetten. Dat ik.altoos een l, voorftander zal zyn van de tegenswoordige Regeerings„ form. gegrond op de Oppermacht des Volks, op Vry„ heid en Gelykheid en de rechten v#n den Menfeh en Burger, en dat ik my altoos als een goed. en braaf n Burger gedraagen zal. DAT BELOVE IK. ' Art. 9, geene Verander ir,s
Art. 10, Vervallen, volgens Volks-besluit van den 20 Juny 1796, op voorflel van Wyk 7. (§. 4 en 5.) en in dezelfde plaats het volgende gefield: De Municipaliteit en Kiezers zullen geen Honorarium, of onder 11 elke benaming ook, enige Penningen aan iemand accordeer en, zonder 'tVolks uitdrukkelykeWil. En zullen alle zodanige penningen, aan. deze of geene Perfoon of Per Jonen, zonder den wille des Volks toegelegd, dadelyn worden ingetrokken^ Art. 11 en 12. geene Verandering.,.
Art, 1-3. Verandert, volgens Volks-besluit vair den 20 Juny 179Ö, op voorflel van Wyk 7. (§. 9.) en moet nu aldus gelezen worden:.
Aangezien er In 't behartigen van Stads belangen in Provintiale en Generaliteit Zaken, enz.
En word de Municipaliteit met de 18 Kiezers ook gemagtigd om de open zynde, of openvallende Provinciale Amten metèn benevens die gene, welke daar toe door het Lid der ©mmelanden gemagtigd-zyn, of nog zullen worden, te begeven • behalven die amten, welker vervulling, de Vertegenwoordigers zullen vermenen aan de byzondere Collegicn of derzelver Ministers over te moeten laten. Ook zal de Municipaliteit en Kiezers by de Reprefentanten van het Volk van Stad en Lande, het daar heen zien te brengen, dat alle Ambten in het Provinciaal Beftuur, die door verfterf als onderzints mogten openvallen, eer dezelve begeven worden, 8 dagen bevorens Publicatie doen aan het Volk van deze Provincie , en dat niemand anders als 'fchriftelyk om een Ambt mag verzoeken.
Art. 14- 15-16. cn het Slot geene verandering.
Ge/prei tusfehen Twïe RepüBliceinen, LOÜW en KEES.
Louw. Goeden dag Vrienden! al aan 't middag maak» zittenES' W " tyd? dC K'0k is by een' gaa wa*
Louw. Neen ik zalje niet ophouden, ik wou je maar alleen een Stukje uit de Courant voorlezen, het is
Iets uit den Haag over het terug komm der Fransche Trouppes in deze Republiek.
Kees. Laat eens horen, Gy maakt my nieuwsgierig r Louw. Kom aan dan; 6
,„DENJUAKG/enJ Jwary. Er is hier iets dat de' m wondering der Weidenkenden niet weinig heeft gaande gemaakt, en dat een mcenigte van zonderlinge gisfingen en onrustende denkbeelden doet gebooren worden: beftaande in het volgende.
In de Zitting der Nationaale Vergadering van 28 December is geleezcn een Brief van den GeneraalBournonville,gefchreci en aan de Commisfie van BuitenlandPche Zaaken, de Vergadering geluk wenfebende met het Decreet van aden deezer, waarby de politieke Een- en Ondeelbaarheid als een grondflag der aanflaande Conftitutie gelegd was, tevens kennis gevende, „ dat hy order gegee„ ven had, dat het Battaillon en Esquadron Bataaffche Infan„ tery en Cavallery , zich te Dusfeldorp bevindende, her„ waards zoude marcheeren; ten einde, zoo de omftandig„ heden zulks vorderen , binnen 's Lands te worden gebruikt;; „ daar hy ook dezelfde orders gegeeven had aan de 8fte hal„ ve Br/gade, en het Esquadron Huzaaren, te gelyk met 1 „ kenmsgeeviug aan den Generaal de Jean, dat hy alle zo„ danige Troepen zoude afzenden, als gevorderd zouden„ worden, .tor maintien der Decreeten deezer Vergadering."
Deeze brief heeft honderderlei vraagen doen ont(laan,waarvan echter de voornaamft.cn en de meesten onbeantwoord blyven.
Hoe, dus vraagt men onder anderen,, heeft de Géneraal aanzoek of aandrang gekreegen, om order te geeven tot het herwaards marcheeren van Troupen? Is er reden of noodzaaklykheid tot zodaanig een aanmarsch » — Wie heeft dat aanzoek gedaan, of dien aandrang gegeeven? En waarin beftaat de noodzaaklykheid* .-
■ Zyn dit zulke geringe, zulke daaglykfche zaaken, dat ze inden donker verhandeld worden, en dat het Bataaffche-
Volk er niets van behoejde te weeten? Zy moeten-
binnenlands gebruikt worden, wanneer de omftandigheeden
zulks vorderen! Binnenslands gebruikt ? Elk een
weer, wat de fpreekwys betekent, Troepen binnenslands te '
gebruiken.' . Tegen- wie toch ■ moeten ze gebruikt
worden? en by welke omftandigheden? — Ziet men dan omftandigheden tegemoet,, waar by men noodig zal hebben, om Iroupen tegen de Bataaffche Burgers te gebruiken?
En dergelyke omftandigheden moet men zekerlyk te
gemoete zien, want waar toe anders hiervan gefproofcen, en '■ waartoe anders die Troupen herwaards aantelaaten marcheeren H Kan men dan dre gevreesde omftandigheeden ejr>
geene andere wyze vcorkoomen, of is het Bataaffche Volk. onvatbaar voor reden, en onbekwaam tot overtuiging geworden? Kan men het niet anders tot zyn pligt brengen, dan door 't geweld, der Wapenen? ■ Zouden -
er Troepen gevorderd worden tot maintien, tot handhaa-
vtng der Decreeten van de Nationale Vergadering f
Heeft de Nationale Vergadering zulk een handbaaving noodig t ■—-— Zyn haare Decreeten dan niet geëerbiedigd, niet ter uitvoer gebragt geworden,. of is er dien aangaande jets. te vreczen , dat onze gewapende Burgeryen, zodanig ecu



gevreesd kwaad niet anilcii kunnen voorkomen of verhelpen , maar dat men daar toe bezoldigde Troupen zal noodig
hebben? Welke Decreeten zullen het toch zyn, die
zodaanig een maintien noodig zullen hebben? 'Immers
wanneer die Decreeten met den echten Republiekeinfchen Volkswil overéénftemmen, dan zyn er geen Troepen noodig , om ze doen handhaaven ? —— En ftemmen zy er niet
mede overéén! • Groote God! zouden ze da/i evenwel
door de kragt van Wapenen gemaintineerd worden ? —
Wat moeten wy denken, Wat ftaat ons te wagten? —
Dus vraagt cn hervraagt men, zonder met zeker een enkel
antwoord te kunnen verkrygen. ■ Misfehien, (en God
geeve het) zyn dit zwaarmoedige gedagteu, hoewel het dan ook te weufchen ware, dat ze geheel en al ongegrond mogten zyn.
- Kees. Laat my de Courant houden.
• Louw. Neen dat kan ik niet, want ik wii ze liefst zeffs
bewaaren. Nu verder fmakelyk ccten.
Over de NfTiicuniD van het Dooden van het Vee by eene Vee Pest.
• Wy lazen onlangs in de Ommelander Courant een raadgeving van Geert R einders, waar door wy ons by voorraad zo veel mogelyk tegen een geduchten aanval der Vee■peft zouden in ftaat ftellen, hier in beftaande: dat wy voor ft Jaar 1797., zo veel Kalveren zouden aanhouden, als we maar immer goed kunnen voeden. Deze raad is nuttig, indien meii vooronderfteld dat de Veepefl niet in haaren loop ie /luiten is. Maar is hiertoe dan reeds alle hoop verloren ? Haixer fchreef tut Zwitferland', aan eenen zyner Vrienden in de A eder landen in 1770-, ^Onze aren zen worden wel, „ door de nalatigheid van min zorgvuldige naburen , zeer „ dikwerf van dt befmettclyke veeziekte aangetaft, doch „ wy zyn ook allen ten eerften daar tegen bezorgt, om haar „ niet algemeen te laten worden. Wy ftellen geenzints eeni„ ge hoop in 'teen of ander geneesmiddel, maar wy fluiten 't befmette dorp of buurt op het aliemauwftc in". Voorts doodden zy aanftonds al het zieke met het befmette Vee, en hy verwonderde hem, dat dit middel niet meer wierd nagevolgt, 't welk volgens zyn gedachten even zo wel ':teenigfte is, als een nauw omgefloten cordon bydepeft. In het Jaar 1770., las men in de nieuws papieren. „De Graaf van Northington onderricht zynde, dat de bem fmettejyke ziekte onder het Rundvee, 'zich geopenbaart ',\ hadde in de nabuurfchap van deszelfs landgoed in Hamps„ hire, heeft terftond aan alle de landlieden en Veehouders „ doen bekend maken, dat hy hun al het Zieke vee zoude „ betalen, mids dat zy het zelve terftond doodden en be„ groeven, vervolgens gaf hy daar van aan 's Konings ge„ heimen Raad kennis, waar op de Koning heeft ver„ klaard, de gemelde vergoeding, op zich te nemen, tot „ den tyd,-op welkgu 'tRarlement zelfs voorziening zou„ de doen."
Ingevolge deze verklaring zyn aldaar in den omtrek van |
tien m}len omtrent 500 Beesten gedood, met dien gelukki gen uitflag, dat daar door deze fchadelyke Ziekte tot flaan gebragt, en in deszelfs loop is gefluit geworden.
Bates verhaald dat dc regering van >i Graaf fchap Middlefex in eene diergelyke befmetting raadde, al 'tziek cn befmette vee te dooden, 't geen van zo gelukkig gevolg was, dat de befmetting in dat Graaffchap binnen drie Maanden geheel gefluit en opgehouden was, daar dezelve in andere gcdeeltens van Engeland, alwaar men die voorzorge niet had aangewend, drie Jaaren lang duurde.
Op raad van Lanciscius wierd eens in vroeger tyd in Italien , in 't vlek Capravola, alleen door het dooden van vyf üsfen de voortgang der befmetting gefluit.
Men kan over de nuttigheid van te dooden van 't ziek Vee, noch leezen; Verh. der Holl. Maatfchappye der Wetenfchapppn, elfde deel bladz. 351.
De Heer H. Vink zegt in zyne lesi'en over de Veepefl, „ konden alle Mogenheden van Europa bewogen worden, „ om te zamen eene algemeene Wet tc maken cn uit te voc„ ren, van ti'ttefmet Vee, zodra en waar 'tzich ook ont„ dekte, daadlyk te doen dooden, men had grote reden „ te verwagten, dat de geheele befmetting door den tyd „ uitgeroeid en van dezelve niet meer zoude gehoord wo'r„ den."
Wat dunkt U waarde Landgenoten zoude er geen gegronde hope zyn, om de Veepefl te fluiten, zelfs in onze publyk als dit middel eens met yver wierd in 't werk gefteld ? voor de kosten is geen zwarigheid om het te beproeven. Het is rechtvaardig dat die geene welken hun vee gezond houden, de gedoodde behoorlyk betaalden, want het is hun belang, en als wy over de geheele Republyk, Bataafsch Braband en 't Landfchap Drenthe er onder begreepen, van ieder ftuk Rundve■ betalen vyf ftuiver, zo zal de regering, meer dan 200,000 guldens hebben, om dit middel te beproeven, en al moeit c-_da«- irocn daar boven uit de Gel neralit*'i' x«sje, -hier toe iets worden gebruikt, dit zoude ook niet onbüiyk zyn, aangezien alle gegoede Ingezetenen, mede belang hebben, by den welvaart van het rundvee.
Ik zoude nu verder myne gedachten kunnen zeggen, omtrent de manier van uitvoering; —Hoe men zo veel mogelyk het gezonde Vee twyffelachtig bennet, zonder gevaar zoude kunnen fparen.—De manier van taxatie. —De Verkoop en het gebruik van het gedoodde vee. —Over de voorzorgen om te beletten, dat door het gehruik en vervoering de befmetting zich niet verfpreide, enz. Doch dit zyn alle zaken welke wy wel aan Onze Reprefentanten kunnen overlaten en daarom zal ik het althans voorcerft hier by laten verblyven en eens zien hoe myne landgenoten en de Regering, myne raadgeving opneme.
Uit de Ommelanden N, ^
den 7 January 1797.
(By ons is nog ingekomen een Stuk over het zelve onderwerp, waarin het dooden van het Zieke Vee als nadeei.ig word befc/touwt. Wegens plaats gebrek hebben wy hetzelve niet kunnen plaatfen, maar zal in No 40 van dit blad volgen.)
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Heere - fttaac.



GELYKHEID. Ao. i7p7.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID. No. 49.
C O ü R I E R.
den ^ January.
(bet tweede Jaar der vernietiging van het Stadbouderfcbapf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, J. T. Brok; Leeuwarden, A.\Jeltema ; Dockum, de Wed w. Brou tver; Winfum, David Brekhoff, Niekerk in Hunfingo-Quartier, Jan Vriefè ; Appingadam, B. Kny'pinga; Win* fchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Balhof; Nieuwolda, fVeemko Jurjens ; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemeer by Jaceb Boer op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voorden prys van een' Stuiv.
Over de SCHADELVKHEID van hel Dooden van het Veb by eene Vee-Pest.
B ü R G e R C 0 R I e R?
1 "•(Jp^Q-jf- y zelt my dit Schryven wel ter dege onder de I |i T |L Drukpars beforgen , niet waar ? Jy bint toch 8. I 3 nocn *° 80ed'S voor de gemene Man, en al had I i=n j fr Jy geen een deugt aars, als dat Jy gien Aris. ♦fibrLf'^» totekraat bent, dan fouw ik jou daarom alI lien , veul heil en zegen in het Nieuwe Jaar wenfen.
Wel nou, ik ben maar ien platte boere karei, ik weet 1 van alle poeletikke dingen niet, nog van al die Aristote, kratife konkelpartyen, en hoe die dingen meer hieten, die «nu zoo weer in de gang zyn, — maar myn boerdery, daar Ifeejrdfc ester verdaje wel van — daar moet gien repel los weYen, gien touwgien verwart of ik ben er by, en myn vee gaat my byfonder aan 'thart.—
Nou, was ik onlangs by onfe perfident munifipaal, die ikrygt, moetje weten? alle weken, een boekje of krant uit den Haag, hy noemt het, het dagverhaal der nationale iContfentie, hy leeft my er foms wel wat uit veur, want, izey hy; ieder boer moet weten, wat die luy veur heur geit doen die wy en jy na den haag geftuurt hebben.
Maar wat wierd ik verfchrikt, als ik hoorde, daterftond dat de fterfte onder de beesten weer begon, by de Maas en iWaal,—O! wat is ons land ongelukkig, wy zyn pas verloft van onfe vyanden, nu komt er weer een ander toeval, was er nog een middel teugen te vinden ?
Ja, zev de Reprefintant myn buirman, er is al veul over ■ge'dlibbèreert, ik ken het Jou altemaal niet zoo veurlefen, meemje maar me na huis toe. _
Zoo gezegt, zoo gedaan, ik ging er anftonds an, want jy moet weten, ik heb lange tyd gedient en toen heb
lik goed lefen en cyfferen geleert, daar ftond dan
lin: dat men gien kleeren, flro, mej?, hooy, hairenz.uit een zieke ft al, huis of plaats mag neemen,—dat was dogt my heel goed, om de befmetting niet verder te brengen, maar ik las er gien middel voor de fiekte, als de ftal 'te teeren, en met pik te roke, nou, dat is ook goed, als 1de fiekte op de borft of long (laat, dat wel eens enkeldgeibeurt is, maar men geneed er de ware fiekte niet mee, ^oor — dat heb ik by ondervinding, dog het is goed, cn 'fuivert de lugt en dal.
Maar daar nam ik ien ander krant in de hand, daardond ijn, dat de burger Hartog voordeld, dat ook de Nat. Contfentie aangenomen had, dat men het beste middel iwjft, om in navolginge van de Engelfen, alle koeyen, die •op een lieke ftal waf en 'tzy Qek of gezond terftont, al was
er maar een ziek, te doden of dood te fchieten, en vier voeten ouder de grond te begraven,-— myn knegt, fprong drie voet van de grond, en riep; dat is mooy coercert,— want, moetje weten, burger Corier! hy is een broer van onfe fchoolmeester, en die is ook foo een Aristotekraat die haar geit liever fonder werken willen verdienen en dat begreep nu onfe Harmen ook, als de ftal leeg was, dacht hy, is de ruifel fchoon en ik ben vry va" werken.
Nou, ik las het nog eens over, ja Man het dond er in, myn wyf liepen de trane over de ogen, alsfe hoorde, dat om ien feke koe of kalv, aue onfe 32 koeyen dood moesten gefchoten worde, kortom, het hecle huisgezin groot en klein kwam er aan te pas, fluks liep ik iens na onfen ftnit, want, motje weten, hy weet voor alle paarden ee s.*.:yen raad, en hy is ook dejakken van de Kerk , om hem dat eens te vertellen en te vragen: of hy dogt, dat, dat het beste middel was? loop na de galg, zey hy, toen ik er pas maar van begon von doodfehicten, ik heb de 50de, 25de en ioofte pennink opgebragt, en nu fullcn fy my nog het brood uit de mond ftelen, want dode koeyen hebben geen Medikamenten meer nodig, ik mag er niet van horen, zei hy, de regtveerdige ontfermt fig over fyn vee, maar de barmhartigheden der Godlofen zyn wreed, en hy keek foo Arestocratisch als Salomo in fyn eerfte Gerigt , ik liep foo gauw weg als ik koR, want met zulke dolle fchepzels, die met vuurvonken gooyen, is het flegt te praten.
Ik ging dan weer na huis, ging er toe zitten, en Jas het nog iens over, hoe ik het las, ik kon het niet plooyen, ja alftont er de galg op, ik moed tochfeggen, dit middel deugt niet, cn dat' zèl ik je bewyfe Corier!
1. Want veur eerft, het is niet gezeit dat er de flckt* mee fal ophouden, het is waar, dat als alle beesten dood zyn, er geen meer aan de fiekte f erven fullen.—Maar hebben, die fe doden, dan ook alle zyde kleeren an, zal het bloed niet beftnettelyk zyn ? zal er in het flepen na de kuil, gemvuiligheit, van agter, of zeever uit haar bek lopen? — fal men de grond foo volmaakt daar van fchoon maken kunnen of wegveegen dat er geen kat, muis of rot iets van wegdraagt? en fal er geen fmetfopje door kleeren of anderlints verder komen ? of zal men de kleeren doen uittrekken, of oplluiten, datfe in een Jaar niet by elkander komen?
2. Wie fal er aityd bydaan, dat de beesten uit het gat niet kunnen gehaalt worde by nagt en ontyden? ik heb het zelfs wel menfen lien doen, die 'sdaags te voren begraven waren, ik weet hoe het in vorige fterfte ging, en dat was nog maar van ziekte geftorven beesten, cn nu zoude men de gefonden laten leggen ? dat geloof ik myn leven niet.
3. Maar



j. Men neemt de mogelykheit weg dat er enige beesten Jsudneh beteren en dit gebeurt dikwils, wel eens de helft, een %de of 4depart, die dan nog zo veel waart zyn als de van de pekte geforvene en gefonde met elkaer; — Ja het blyft ook wel eens, by één è twee.
'4. Geftelr nu dat in ons land, de fterfte algemeen is, gelyk voor defen gebeurt is, hetwelk men in 'tbyfonder altyt te wagten heeft als er een nieuwe befmettinge weer op komt, waar zeilen wv dan Vee'weer krygen?. want alles is dan doodgefchoten: en er mag van geen fteke plaatfen inge bragr worden, en daar fyn geene gefonde difiricte meer.
5. Waar fal myn buurma^.Klaas dan van leven? Hy heeft geen melk of beter', cn heeft alleen grasland dat fob laag ligt, dat hy het niet bouwen kan, en hy kan geene beeste kopen, om dat Jy er niet fyn, Ja, waar fal ik de meft krygen voor myn land? wyl, om één fek kalf, al myn Koeyen foo als fe op ftal kwamen, en dus eerze meft maken fouden, dood gefchoten worden. " Nou moeft de Smous maar op de lappen komen, die de Nat. Contfentie, cn ons leeren wou, ons land, en de tiey fonder mijl te bebouwen en vrugtbaar te maken.
Ja maar jy zelrfegge dat de Nat. Contfentie, of ieder Ldndfchap voor ieder beeft dat dood gejehoten word, een geheel of ren deele fal betalen.
Maar betalen in defe tyd aan ons die betalen moeten' -de Burger Bosveld, lees ik in de krant, ftelde voor ieder oude koe f ico en de Jonge na advinant, dog in de Provincie Holland word het bepaalt op twee derde van de waarde te raxceren, door de Municipaliteit of andere kundige Luyen, dog is dat niet makkelyker gezegt als gedaan? want ƒ 120,000 Gulden, die men als een betasting, op al 't Vee leggen wil, is daar toe als een boon in een brauketel. Want als de fterfte doorgaat, en als er in 'tiyfonder om een kalv of koe, nog daar en boven 32 worden doodgefchoten, fterven er, gelyk wel zonder doden gebeurt is, wel 40 a 100,000 beesten, — byfondcr in een land daar veel beesten zyn, en daar de befmettinge groter is na het getal der beesten en volkrykhetd der Menfehen of Woningen Geftelt nu eens: dat er 50,000 (Turven of gedood wierden', ieder beeft gerekent op f van f 100 is f66 - . - en dit gerekent met 50,000 beesten is 3,300,000 Gulden.
Dit is, hoe veul geit het ook fchynt, geen winftegt er voor de landman, want dan kryg ik voor mvn 32 Koeyen ƒ'2212 - • - • dog met dat geit moet ik nog eerft enige tyd wagte, eer'ik ander beeste kope mag, — en als ik fe dan kopen mag of wü, dan kan ik er geen voor krygen, om dat ze alle dood zyn of dc invoer verboden is — daar in tegendeel als ik. er, fonder dood fchieten , maar eens de heljte doorkreeg, ik voor die helvte maken kon , 'tftuk a V*iao—: dus voor 16 gebeterde Koeyen f 1920-:- daar ik nu voor het overfchot van circa f 300 dat «en my meer geeft, voor alle dc gedoode Koeyen alle myn kanftn moet miste dat er een doorkomt, ook dat er enige blyve (Taan als twsffelende en ik dus alleen heb ƒ2212 - : -: daar ik niets mee kan aanvangen , dewyl ik niets anders als boeren gclecrt heb, het gerf heo ik, dat is waar, maar ik moet ook eten, al heb ik .geen beesten, en als de fterfte dan eens 1 of 2 Jaren duurd, is er weinig geit meer over, waar fal ik dan myn Volk 't handgeld en mvn meyer van betalen? Ja, dit doodfiaan is ook geen wuift voor het Land zelfst, want hier door verliest het land dunheid.
Voor eerft: door de uitgave van f 3,3000,000 . welke het hadden fparen kunnen, om meiminder geit meer «a/tedoen.
Ten anderen : door dat cr geen Jmpofttien meer betaald word, dewyl meest alle beesten dood zyn, reken nu eens dat teder Koe op 'tmmft aan 'tLand opbrengt a Gulden is dus «0,000 beesten 200,000 gulden , — behalven' de impofl or> koter, kaas, vlcesch,enz., van die 50,000 beesten.
En, denk jy wel dat de Ziekte fonder dit niet kan ophoueen.' dan vraag -k w at het de Ziekte doen ophoudt toeu^ y
het laast de fterfte hadden? geen doodfehieten kwam er te
pas, zelfs hield de fterfte op, hoe meer, zjlfs op 't laaste. het dodevleesch verkogt, gegeten, gerookt en de huidc gelooit wierden. *
Etf buiten dat, wat denk jy, dat ieder Boer om een ziek kalv zyn tweeën dertig beesten foogemaklyk laat doodfehieten? nou! ik zou het ieder raden, om "een Snaphaan met twee lopen meeteneemen, de eene, om my en myns gelvken eerst doodtefchieten , en de andere om myne gezonde beesten te vermoorden.
En daarom, ben ik 'er volftrekt tegen, hoor je Corier 1 om dat de befinetting er met door weggenomen word, en het een bederf is voor de bo.r, een vernieling van gezond vee, fchade yk voor 'tgantfe land en de landscas felve, en van deongelukkigfte gevolgen.
Ik erken heel wel de Nation. Contfentie, maar wy hebben haar nooit die magt gegeven, om fonder ons te vragen. ons vee te laten doodjehieten.
Nou, dit had ik jou te feggen, dat jy in jou Onverwagte Corier, dit zoud zetten, dan ken de Nat. Contfentie ook horen wat wy van haar dikkreten deuken en Iprenen, dewyl zy foo vriendelyk is, om voor ons al dat fv zeggen ook te laten drukken. 1
Jy magt vry myn naam noemen, ik hiet
. PJETER TEUNISSEN
den 6 January boer
1797- te NIEUWER.. EN DE.
Voordracht van Nieuwe Penftoenen aan gedemitteerde Amtenaaren van de gedisJolveerde Westinoische Compagnie.
K' rie r!
Nmi ik zie, dat jy myn redennaties over de geftadcertheiA van de Rechten en Prefelegies van Keizer Karrel in jou K rier zo gaauw geplaatst hebt, zo bin ik van voornemen om jou weer wat te ftuuren. Onze Mester en ik doen zamen motje weten, het isfen best Keerel maar hv dorft in het Po' littkke zo mg vooren draad komen als ik, om dat hv eenbe" diende van Gods buis is, en dat hold hem zo wat binnen den teugel. Maar al verder: de Mester is in zoo'n LeesKatlejiey cn daar door krigt he aücrhand dingen te lezen en dan koom >k 'savends by hem een Piep rookeli enncn borrel drinken. cn dan verteld he my, wat he al lezen het
Nawas ikgusteren avond weer by hem, doe zei he wel oldel btste mg beus over de Hfticiers Panfwenen? hoe zo? vroeg ik, zal het jonge Volk voorde Kost beginnen te
ÖW» Hant/f'^ev> Je ^0t \cte"' dat ik vlakda!rop aanhou, dat de otde Millitteiren het zvn Saldaten of Jfhffereu dat is toetmem in haar olden dagen onderhoud genie ten, om datze haar leven voor het Vaderland gewaagd heb beu, dat ander Amtenaars nig doen , maar de jongen Kaere s van affifiers die de Kost verdienen konncnals te werken willen, die wil ik nig hebben- dat die voorrmn Geld, en het Geld van '111 ander Bergers den Heer zullen uithangen, en ia luiheid of Overdaad dm Boe! verroeren, het zy dat zy Pa trtots of Oranje zyn, dat is alweer net het zelve, om dar wy Borgers en Koeren ons Geld kwyt worden.
Nu weetje de reden K'rier waarom ik aan den Mester vroegcf het jonge Volk van Sljfecicrs voor de Kost zouen be' gmnen te werken? — meenie dat? zei de Mest-t, hier heb je een ander Koek in de Pan, daar hebje een nieuwe Kanïmisjle van Geld uitgeven, er zullen nog meer Perlionaresfen getnftalleert worden, dat zvn de bedienden vaii Qp pude Westendifche Kompagnie, zie hier het Huk zelv?-
£*-



•• > Extract'Van het uitgebragte RANCjRT'ïn de
J .Nationale Vergadering over het Pensio¬
neeren der AMtenaaren , vretke voorheen 3 geëmployeerd waar en, in de zaaken tot do West-Indische Coloniin. Ter dezer zaake advifeert de Spreeker deB Burger Blok, uit naam der Commisfie: dat zy van gedachten zoude zyn, dat de Penfioenen cn Dedommagementen, welke door den Raad der Colonien. in de West-Indien', by hun bericht en Memorie van den 16 September 1793, ten behoeve van de geiicentieerde Amptenaars en Bediendens van de gedisfolveerde West - Indijche Comp. en door denzelven Raad in drie Kiasfen gerangfehikt, aan Hun Hoog Mogende zyn voorgedragen geworden, door deze Vergadering behoorde'te worden gedecreteerd, met aflaating echter van het geproponeerd Jaarlyks Penfioen van f 600 voor den geweezen Opper boekhouder te Middelburg j. V. Bomme, welke, na Ultimo Maart 1796, zich heeft geabfenteerd; als meede met verwerping van het voorgefkigwi Dedomm .gement aan de Erfgenaamen van den geweezen Advocaat RoëL, en eene vermindering in het geproponeerd Penfioen voor de Commisfie van de Koopmanfchappen in Zeeland, Pieter Jobs Düyvenó, Jsz.
Dat mitsdien het Committé tot de zaaken der Colonien en Bezittingen der Bataaffche Republiek in America en ter kuste van Guinea: behoorde te worden geauthorifeerd, om de navolgende Penfioenen van Primo January 1793 tot Ultimo Ocïobcr 1795, aan de na te noemene Ambtenaarcn en Bediendens, by Ordonnantie op den Ontvanger Generaal van het voorfz. Committé, Hartman, te voldoen en af te betaalen, en daar mede ten opzichte van hun , welke niet op nieuws geëmployeerd en alle in de tweede Klasfe gecom-> prehendeerd zyn, Jaarlyks; geduurende hun toeven, te continueeren.
Hoor de eerste Clasfe.
Jaarlyks. Eens. Aan J. J- Beaumont, Sommis van de Soldyen te
Amfterdam. - f1250-
Jacob Groes, Boekhoud, en Casfier te Hoorn - 275 -
Pieter van Büeswyk, Boekhouder en Casfier
tc Enkhuizen. - 275 -
, . H. G. van Bulderen, Boekh. te Groningen. - 425 -
P. J Duyvené Jsz., Commis van de Koopmanfchappen in Zeeland. - - 550 -
Volgens de tweede Clasfe.
Lucas Caudri, Boekhouder te Amfterdam
een man, welke geduurende deszelfs ganfehen levensloop in den dienst van de West-Indifche Comp. doorbragt, deszelfs post getrouw waargenomen, en thans dén ouderdom van 83 Jaaren heeft bereikt. - 1700 -
W. As fier, Hofmeester van het Jagt te Amfterdam. - - - - 2*0 -
. J. A. Wekeler, Kok op idem. - - 2*0 -
—- D. Gouwen, Conftapel. - - - 150-
Volgens de derde Clasfe.
Jan Wiesjes Blom, Schipper op 't Jagt te
Amfterdam. - 1000 -
Jfaac de Kan, Schipper op 'tZeeuwfche Jagt - icoo -
Samuel Henricus Pin fier, Schryver te Amfterdam , voor een vierde jaar Gagie, als zynde of (taande in de Colonie te Demerary te worden geëmployeerd. - roö -
. Jan van Jaarsveld, Schryver als vooren if
jaar fchnfloon, tot een douceur. - - 500-
■ Hendrik Sw«rtwoud. als vooren. - - 500 - <
Christoffel Leber, Kok op 'tZeeuwfche Jagt - 250 -
P. Jongkind, Matroos op idem - - 250 -
Jacotus Stoffels. - - - - 2*0 -
Harmanus van Es. ■ - „ _
,—— Gerrit Eygenhuis, Stuurman op 't Amfter-
damfche Jagt. - _ 2-0 _
— Gt. de Vries, Matroos als vooren - _ 250 -
Jan Donfelaar. - _ 2-0 _
Hannys Laurens Holte. - 2-Q _
Dat wyders de door het Committé bepaalde er toegelegde Xra&eraenten aan den Subftitut Secretaris te Amtterdam J. J. Beaumont, de Boekhouder en Kasficr te Hoorn, Jacob Goes, en de Boekhouder, Kasfier en Chartert-, oester m Zeeland, P. J. Duyvené Jsz., welke op nieuws i.oor het Committé in die qualiteiten zyn aangefteld geworden, van de eerden November 1796, met ophouding van alle verdere Penfioenen, zullen moeten ingaan; cesfecrende van zelfs na den eerden November 1795, de toegelegde Penfioenen , aan den Boekhouder en Casfier te Groningen H. G. van Bulderen, en aan den Boekhouder en Casfier te Enkhuizen , Pieter van Blieswyk , zynde de eerde door Hun Hoog Mogende, by de eredie van het Committé, tot Lid van hetzelve benoemd, en de laatde van zyn post onlangs finaal gelicentieerd, omdat dezelve geweigerd heeft de gerequïreerde verklaaring af te leggen; met authorifatie op het Committé y om aan den laatdgenoemde voor deszelfs geprefteerde dienden, van den eerden November 1795, tot den dag van zyn finaal ontdag, toe te leggen hetzelfde TraSement, hetwelk voor deszelfs Opvolger, door het Committé, is bepaald goworden.
En zal Extract van het Decreet, hier op teneemeu, aan het Committé tot de zaaken der Colonien en Bezittingen van de Bataaffche Republiek in America en ter Kuste van Guinea worden toegezonden, tot hun informatie en narigf als meede om by aanfehryving, aan de daar by belang hebbende Perfoonen, van dit Decreet kennisfe te geeven?
Nu verzoeke ik vriendelyk, dat jy dit ten eerden in deK'rïer plaats, en dan nog een plaats open laat, voorde Oostindifche Compagnie, want die bediendens mogten ook misfehien fpoedie met eene Penfioen gehonarreert worden , en dan komen de ander Kollegies ook. Nu daar over eens nader. Vaart weL Heintje voor de Vuist.
Beloofde Missive van den Capitein Wiert? liggende in de Haven van CURACAO* wegens het voorgevallene aldaar, gefchreven aan het Committó van de Marine (zynde het Vervolg en Slot van No. 46 en 47.)
Was nu myn Fregat zo als het Fregat Ceres weder in die' ftaat, dat ik hetzelve defenfif konde achten, zo vreesde ik niets voor inner lyke omftandigheeden; maar voor van bui ten hebbe ik reeden temogen foupconneeren, dat men aan-
f• • j»7 VTJi»™ ' F ."u iwiaua ueraamu neett; en het is hit dien hootde, dat ik naar St. Domingo het FranPch Gouvernement, dito naar Guadeloupe, St. Thomas ev. ver der naar Surtnamen Vaartuigen hebbe afgezonden, om as pftentje tot s Lands behoudenis te komen bybrengen als 't doemyk was zynde zulks ook gefchiêd in het eerfte eèen! bhk als het cnricque des tyds. h
's Lands equipage van de Ceres was voor een groot pp deelte gewillig, zich weder in dienst te begeven - edoch 011" der eene conditie, te weeten; dat zy wel wilden dienen' als zy bevryd waren van de 40 pCt. op denzelfden voet'als de gewoonte was by Amfterdam, te houden
De e.fch fcheen billyk, en, in aanmerking n-méndë twee Schepen in deze haven, ontbloot van defenhc re zien of hebben, achte ik zulks onveranrwoordelvk, er. vord rnvhW door mede, genoodzaakt al wederom deze propofitie 'te
ear-



wrdeeren, en hun te beloven, dat zy van deze percenten zouden bevryd zyn.
Hier door was 't gemelde Fregat weder in ftaat geraakt, en vestigde myn hoop op Secours, dat my van 't zelve zoude kunnen verleend worden bv noodzaakh kbeid.
Om onze equipagien der beide Schepen'weder dus in ftaat te fteilen, moesten wy hun andermaal tragten aan te moedigen, met aan dezelve een premie te geeven van een Gouden Johannes, of volgens Wisfelcours f 22 - 10 — Zulks is mede in de generaale kosten voor 'tLand per Wisfel voortgcbragt en getekend,
In 't hoofd Fortres, na een gecombineerden Raad gehouden te hebben aan boord van 's Lands Fregat Ceres, heeft men mede de middelen uitgedagt, 's Lands Volkeren tot den dienst te animeer en, met hunne gallen, die mediocre benefTens hun randfoen te augmenteeren, zynde 8 Reaal per maand, meerder, en een randfoen; hetzelve heeft te weeg gebragt, dat de bezetting fchier compleet is; men continuecrd nog heden met aanwerven, zo als ik ook doe, maar ik hebbe m t zelve weinig progres, en ben van gevoelen, dat ik nimmer in ftaat zal worden, vooral daar een ieder hekend is, dat myn Fregat niet navigabel is, en dusfchroomen de Matroozen (als niet wetende wanneer zy thuis zullen komen) zich te engagecren.
Ik •ndervinde dus, na een een- en- veertig jaarigen Zeedienst veele ja fmertelvkc omftandigheden, edoch niet vau die natuur, die my myn pligt zullen doen vergeeten, en al wat ik ondervuide, is voor my niets, overtuigd zynde, alles wat mooglyk is geweest, aangewend te bebben, voor de rust en veiligheid van het Land.
Voor de vreeze, welke ik voor myn Fregat had in het eerfte ogenblik, wanneer myn Equipage hetzelve had verhaten heb ik direct hetzelve doen bemannen, met een Corps Vrywil/igers, behoorende rot de Franfche Natie, en eenige weinige Manfchappen tenens 'er bv van 's Lands Fregat Cerjs, achtende, het Fregat van te veel aanbelang aau eene ïüvaöe te zyn geexponeert. 'tls waar, fchoon Medea üeet id haar ingewanden is, is zy noch thans bekwaam, veel af te wyzcu, mits magt hebbende, en by aldien 't kwam te gebeuren, dat men, wie hy.uok zy, op haar een aanllag maakte, zoude dc ondervinding doen zien, dat men zich valfcheiyk gevleid had. Ieder Burger of Bewooncr van dit Eiland heeft zynen hoop
van behoudemsfe altoos op haar gevestigd gehad.
Ik kan niet voorby van mv te beklaagen over het gehouden gedrag van eenigen Officieren, als Larry en Wonberg, edo.-h de laatstgenoemde Luitenant heeft vervolgens den Eed van trouw afgelegd, maar ook niettegenftaande zvne dem'tsfie bekomen, de Luitenant Direkinck, welke juist op een tuin voor recreatie was, en aan Boord komende, ook den Eed weigerde, is mede gclicentieerd.
Aan dit gehouden gedrag der Officieren en van den tweeden Schipper Oltvader, heb ik de oproerige deukenswyze te danken, welke ouder de Equipage heeft plaats gehad, en vertrouwe, dat, byaldien de genoemden wederom in den Dienst van den Lande wierden geëmployeerd, dat de lust tot trouw- en gehoorzaamheid aan andere braave
Lieden ontnomen wierd.
Dc handelingen, die wy gehouden hebben cn vooral, wallende rcfleÖeeren op dc onmacht, waarin wy ons bevonden, zullen, hoop ik, gunftiglyk worden befchouwd, cn dat men , Tellens zal willen begrypen, dat het beter was eene groote l'omme gelds, die nogthans verdiende gagien waren, te fpen- 1 deeren, dan oen gantsch Land als dit, en van zo veel be- \ lang, uit hoofde van zyne aangelegenheden, ten dienfte van < de Republiek, te exponeeren; mat jlevf, Moorden Plundering, door het zwart en gecouleurd Volk onderfteund, (
was rilt onze weigering gebooren geworden. 1
Ook ben ik hopende, en tcffens nederig verzoekende, dat
* de Wfcfeb i welke voor deeze gemaakte kosten getrokken zyn.
ten bedraag.e van ƒ 52,425, alleenlyk voor 'tfregat Medea , en voor 't Fregat Ceres f a9,8oo/dus te zamen / 81,025,
- zodra mooglyk mogen worden gehonoreerd, of her credit van den Lande « weg, en het vertrouwen van een Offi-
- zahs fe ^7;gedaÊ!r' °f " het VCrV°lg comm^deeren Door dien de gelegenheid, om deze af te zenden volflrekt
s ontbrookeo heeft heb ik het genoegen, om 'er nu nol b%
- te voegen, dat alles alhier in Schynende rust is, daargz2 nog wel eenige woelzieke zielen, maar om iets te beginneV
- dat de rust kan verftoren, daar is de pas voorafgëfteden • men heeft nu uit vrye beweging vhr Compagnie» L Arttllertsten en vier Compagnien\h Infanteristen uil
3 de Burgery zamengefteld,- en nooit zal Curacao fo„ d r biler geweest zyn, vooral zo men goede defenfie voorbrengt -i f sLands Fregat Ceres is mede zo goed als compleet; maar
- met myn equipage gaat de aanwerving Beet: 'tVok reZ ■ ronduit, „ de Medena kan niet vaaren, dus niet thuis kf
men," ik heb dus met anders kunnen uitdenken, dan mvn Fregat uit de Ingezetenen, voor zo lang ais ik hier ben, gfeafief te maaken, en ben hier door fterk geworden 67
Eenige dagen geleden heb ik tyding gekreegen, dat zeer apparent was, dat 'er een Fransch Fregat vm noo m™ fterk hier zoude komen, en byaldien het niet komt, Zo s 'er niets aangelegen, kunnende nu ons zeiven verzekeren byaldien de Engeifchen, waarmede wy bedreigd worden het wilden probeeren, hier een kans te wagen ' Voor het tegenswoordige weet ik niets meerder, de attentie van U, Mideburgeren, waardig zynde, ik vinde my dus verphgt, deze te eindigen, met follicitatie, eener gunftige refleaie op de tegenswoordige omftandigheden, zo van't gezegde Fregat Medea, als ook teffens op my, endieOffi eieren, welke hunne bereidwilligheid, als hunnè wezentkkè plicht eisfchende, hebben betragr, met den Lande getrouw Heil &8jU&S?* na ^nfchfng va»
Medeburgeren • Aan boord van 's Lands
Fregat Medea, gean- Uw Wel Edele Medeburger.
hert tn de Haven vanCu- «cuuigtr. racao den 26 Sept. 1796.
(was getekend) F. S. W I E R T S
- P. S. Deeze willende fluiten, zo kwam de Capitain wc'ke deze zoude medeneemen, zeggen, dat door omltandijtheden, zm Zei dag twe dagen beeft uitgefteld: hierdoor kreeg ik nog gelegenheid, eenige regels te doen volgen; namelyk dar 'er kort hierop een Franfch Officier aankwam, afgezonden door den Generaal Vicios. Hogues, in de boven Eilanden commandeerende, en gaf mv kennis, dat hy een reni'ort bad afgezonden van drie Fregatten, twee Corvetten en vvi andere kleine gewapende vaartuigen, zo zy van dienst nog mogten geoordeeld worden; —ik heb: uit hóófde van de voortgebragtte rust nu tenens van eenige genomen maatregulen zo als ik voren gezegd hebbe, voor 'taanbodbedankt- niet tegenftaande zullen, denk ik, die Scheen hier eens aan komen.
's Anderen daags vernam ik, dat Vr nog twee andere Fran Jcne ichepen onder Bonnavre waren, cn dat deze van St Domingo mede rot defenfie afgezonden zyn. — Gisteren dan kreeg men de zeiven binnen, zynde twee Fregatten een van 44 en dc andere van 40 ftukken, gecommandeerd door den Citoyen Thomas.
De eerfte gelegenheid de beste, die my voorkomt, zal ik de Eer hebben den uitflag van voorgevallene zaaken bekend te maaken.
Referere my voor als nog pen 't voorgaande.
Te Groningen by Leonard Bolt, in. de Heere llraac.



GELYKHEID.
V R Y H E I D.
Aö. 175)7.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
No. $U
c o u r 1 b r;
den 7 February.
(het tweede Jaar der vernietiging van het Stadhouderfchapf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, J. T. Brok; Zwolle, F. Clement; Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum, de Wedw. Brouwer; Winfum, David Brekkoff, Appingadam, B. Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Balhof; Nieuwolda, Weemko Jurjens ; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemeer by Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voorden prysvan een' Stuiv.
Geheim Gesprek tusfehen den Engelschen en Franschen Minister omtrent de BATAAFSCHE REPUBLIEK., Ooftindifche Bezittingen enz.
Medeburgers? «kJ^nL.jïSe Staatkundige fttuatie van ons Vaderland, jj, |L opzichtelyk deszelfs betrekkingen na buiten, [F_ J ) j! verdient even zo algemeen aan 't Volk bekend lift (r gemaakt te worden als haare inwendige ge&^^zfff'% deldheid niet verborgen behoord te blyven. Frankryk is ons hierin altoos voorgegaan, en heeft nog onlangs by de onderhandelingen met den Engeifchen Minister door de openbaarmaking van die met denzelven over en weer gewisfelde Papieren, een vernieuwden b!yk grgeven, dat Zy niet anders; dan onder 'toog en opzigt van 'tgeheele Volk, met haare Vyanden zig wil bevredigen.
Ieder Republicein, ieder eer lyk Man die alleen 's Volks Welvaart en niet zyn ègen Grootheid zoekt, behoord in dezen opzichte, even als de Franfchen te handelen en met hun alle Diplomatique geheimen te verfoeien. Wy ten minden zullen zo verre ons mogclyk is, aan het Volk van tyd tot tyd, dger dit Blad, alles mededelen, wat eenig-
zints ter hunner kennis verdiend gebracht te worden. ■
Wy hebben gelegenheid gehad de heide onderltaande Stukken onder het oog te krygen, die op onze Republiek byzond-r betrekking gehad of misfehien nog hebben.
In eenen Brief door den Engeifchen Minister Lord Malmesbcry te Parys gefchreven'aan den Secretaris van Staat te London Lord Grenville, in dato 20 December. 1796. vind men iets van een Geheim Gefprek, gehouden tusfehen voorn. Minister, en den Franfchen Minister M. de la Croix, aangaande onze Republiek, Oostindifche Bezittingen enz., luidende aldus:
„ Ons gefprek zegt de Engelfche Minister, omtrent deszelfs Bondgenoot Holland was veel langer; dewyl de inhoud van my Memorie ons onvcrmydlyk aanleiding gaf tot een verder onderzoek van dat onderwerp.
De Heer Delacroix hielt zich als of eene afwyking van het TracTaat van Vrede, tusfehen Frankryk en dat land, of eene hcrltelling van de landen, welken by dat Tractaat aan Frankryk zyii afgedaan, volflrekt onmo^glyk was;a,<.-lyklyk hielt hy voor onmooglyk, alle onderneming tot herdel van 'den ouden vorm-der regering in de zeven Vercenigde Provinciën. Hy fprak met eene houding van irinmph over dc daardclling van de Nationale Conventie in den Haag, en me) eene aandoening van genoegen, dat daar door de zaak der Vrjheid zich zdfs uitgebreid had over zulk een
,groot aantal Volks. Hy was niettemin gereed om te erkenden , dat door het groot verlies, hetwelk de Hollandfche Republiek in hare Koloniën leed, en byzonder wegens deflaauwe wys op welke zy die verdedigt had, het niet te verwagren was, dat Zyne Majedeit zoude, bewiliigen in, eene geheele teruggave van.dezelven en het redelyk was, fdat er eenigen van opgeofferd wierden; en hy vroeg my of ik hem ook kon zeggen in hoe verre ons oogmerk zich op dat punt uitdrekte?
Ik zeide, dat ik reden had om te geloven, dat Zyne Maj. zoude vorderen die bezittingen of p.'aatfen, welken konden drekken, niet zoo zeer tot vermeerdering van den welvaart' en de magt van onze Jndiaanfche beheerfchingen, maar die alleenlyk konden dienen om ons te verzekeren van derzelver veilige en ongemoeide bezitting.
Gy meent hier mede, zeide M. de Lacroix, de Kaap en Trincomale?
Ik antwoordde, dat er die plaatfen zekerlyk onder behoorden en dat ik weinig vooruitzicht had, dat zy aan de Hollanders zouden teruggegeven worden.
M. de Lacroix deet hier op een zeer uitgewerkt vertoog over de waarde van de Kaap de Goede Hoop, welke hy niet aanmerkte als een port de relache (of ververfching— plaats), maar als eene bezitting, die, in onze handen zoude worden eene van de rykfte en vrugtbaarfle koloniën van het Oosten; en dezelve als zoodanig befchouwende, maakte hy geen zwarigheid, om te beweren, dat de Kaap eene aanw inning van oneindig grootcr gewigt voor Engeland zoude wezen, dan dié van de Nederlanden voor Frankryk; en dus, indien er in toegedemd werd, tot eene volledige compenfatie daar voor konde gerekend worden. Hy voegde "er nog by: „ Indien gy lieden meester zyt van de „ Kaap en Trincomale, zullen onze bezittingen in de In„ dien, en de Franfche en Bourbon fche Eilanden, van „[u/ieder wil en welbehagen af hangen, en zullen ons zoo „ lang tocbehooren, als gy net zult goedvinden ons die „ te dat en. Gy lieden zult dan alleen meester in Indien „ zyn en wy zullen geheel en al van u afhangen."
Ik herhaalde, dat het middelen van verdediging en niet van aanvalling waren, wanneer men op deze bezittingen bleef daan; cn dat, indien de zaak bedaard beredeneerd werd, hy vinden zoude, dat die bezittingen zouden drekken tot eene meerdere beveiliging, doch tot geene meerdere magt, om aantevallen,. ingwalle wy al de rust van dat ge- ' deelte der wccreld willen verdoren; dat wyders, indien men op de teruggave van deze en misfehion eenige andere bezittingen van weinig belang, den Hollanderen toebchoorende daan bleef, cn hy eens geliefde optetellen, al wat wy hun
zou-



gouden terug ite geven hebben, terwyl zy niets aan Enge* land te geven hadden, men niet anders konde als de voorwaarden , op welken Zyne Majefteit den Vreede aan Holland aanbood, als edelmoedig en goedwillig befchouwen.
M. de Lacroix was geheel niet geneigd, om my dit punt toetefiaan, en zeide: dat, indien Hol/and deze bezittingen ontnomen'werd, het dan geJieel geruïneerd was. Hy gehVtrzich vfryders, al* of hy een denkbeeld had van de mooglykheid, om de Hollanders, voor hun verlies in de Indien, eene vergoeding re bezorgen, door hun eene dreek land aan de Maas te geven, (ik kon niet ontdekken wat hy hier mede meende,' het zy Aken, of Luik, of de landen van Gulik en Berg) en voegde er by, dat, indien dat niet gelukte, misfehien nog een 'Suiker-Eiland aan de Hollandfche Republiek konde afgedaan worden.
Ik zcidc'hèm, dat dit alles een onderwerp voor vo'gende handelingen konde worden, en ik begreep, dat, indien wy het over de meer wezenlykde punten eens konden worden, de hartdejingeh, om deze van ter zyde komende bedenkingen, niet zouden behoeven afgebroken te worden.
Ons gofprck had nu reeds zeer lang geduurd, en M. de Lacroix eindigde het, niette zeggen, dat, of fchoon hy over zich genomen had, zich dus verre met rtry over het onderwerp intelaten, ik egter moest denken, dat hy aan r. iets, hetgeen hy gezegd had, verbonden was/ of als eene verpligting van dé Republyk moest aanmerken tot den tyd dat hy de papieren , die ik hem gegeven had, voor het Dire&oire had opengelegd; en om dit met te meer naauwkeurigheid te doen, vroeg hy my , of hy , in zyn rapport, de affcheidïng van Belgium van Frankrykmocst voordragen als een ftnequar.on waarvan zyne Majcdeit niet zoude afgaan ? Ik antwoordde er op, dat het vast een fine qua non was, waarvan zyne Majefteit niet wilde afgaan, cn dat een voordel om dc Nederlanden aan Frankryk te laten, grooter voordeel voor Frankryk en verlies voor de Bondgenootcn ten gevolg zoude hebben , dan het Fransch Gouvernement, uit den tegenwoordigen betreklyken toedand van zaken der oorlogende Mogendheden konde verwagten.
M. de la Croix herhaalde zyne bekommering, wegens den beflisftnden toon, op welken ik hem dat verzekerde, en 'vroeg: of daar omtrent geene modificatie konde plaats hebben ? waarop ik ten antwoord gaf; „ Indien Frankryk, ., in een Centraprojetl, kan daardcllen een uitvoer lyk en ,, ^elykmatlg plan, mits daar by in het oog houdende, dat „ de Nederlanden niet Franfch moesten zyn, of in het ., vervolg weder in handen der Franfchen zouden vallen, „ dat zulk een voorftel zekerlyk in overweging zoude ge* nomen worden.
M. de ia Croix deef geene pogingen , om my hier omVent nader te doen verklaren, maar zeide by herhaling, dat de moeilykheid, betreklyk uc Nederlanden, niet overtekomen was."
„ Na veele over en weder gewisfelde D'p'omatlque Geferekken, vroeg M. de Lacroix: „ o4" ik ook al eens aan „ een Opdel gedacht hadde, omtrent de teruggaven der „ onderHngfehe overwonnen Landen? dat het hem ten „ hoogden aangenaam zyn zoude, wahneer ik hem door „ eene fpecifique Opgave of Lyst ui daat konde ftellen, „ om opzichtelyk dit onderwerp, het gevoelen van het En„ gelfche Hof'te weten, dat hy zulks dan aan het Direc„ toire wilcie open leggen, dewyl men, na zyn inzien, „ daardoor een groten flap verder zoude komen om zig on„ dcrüngs beter te verdaan."
Ik antwóordè hem, dat ik geen do rrinfte zwarigheid maakt'..- om daaromtrent openhartig te zyn; en beloofde de wptave aan hem den anderen morgen te zullen zenden, hy bedankte my zeer voor de moeite, die ik ter opheldering der onderhandeling nemen wilde, en nam, ónder de vriendelykfte betuiging van alles te zullen aanwenden, wat den Vrede eenigzihrs zoude kunnen bevorderen , van my affcheid.
Den dag daaraanvolgende, zond ik onder'tAddres van M. de Lacroix, aan '/ Franfche Gouvernement de volgende Lyst;
Hoorgedragene Schikking van den Engelsghen Minister aan het Fransche Gouvernement, omtrent de teruggave der overwonnen Landen, als mede wegens herftel van hst STADHOUDERSCHAP enz.
Teruggaven die Frankryk moet doen , zal de Vreede bevorderd worden:
Aan het Duit fche Keizerryk, ann den Keizer tn aan zyne Deelgenoten. Ü Betgien of de Oostenrykfche Nederlanden.
2. Het Hertogdom Luxemburg.
3. Het Hertogdom Limburg.
4. Het Graat'fchap Falkenfein en wat daartoe behoort.
5. Het Keurvordendom Keulen.
6. Het Hertogdom Bouillon.
7. Het Bisdom Luik.
8. Het Keurvordendom van Trier.
9. Het Hertogdom)*van Tweebruggen.
10. Het Prinsdom van Montbeiilard.
11. De Paltz.
12. Gedeelte van het Hertogdom Cleef.
13. De Heerlykheid van Raveflein.
14. Het Milaneefche.
15. Lombardyën.
16. Het Hertogdom van Mantua.
17. Het Hertogdom van Modena.
18. De Keizerlyke Leenen, van Genua afhanglyk.
dSatt ilen Paus.
19. Reggio, Ferrare, Bologne, &c.
Aan Spanjen.
20. Het Spaanfchc gedeelte van St. Domingo.
Aan den Erf-Stadhouder der Vereenigde Nederlanden.
21. Hollandsch Flaanderen.
22. Gedeelte van het Marquifaat van Berg-op-Zoom.
23. Maastricht; en eindelyk
24. Vlisfingen en de Rhcê Rammekcns.
Teruggaven die Engeland wil doen. ter bevordering van den Vrede:
1. Pondichery.
2. Martinique.
3. St. Dominge, namentlyk: dat gedeelte het welk de
Engeifchen 'er op bezitten.
4. St. Lucia, namentlyk: dat gedeelte het welk de En¬
geifchen 'er op bezitten4.
5. De Kaap de Goede Hoop , lYincomale en eenige
andere Colonien, mits dat de Hollanders,
daartegen het Erf-Stadhouderschap in vollen lui's* ter weder her feilen, den Erf-Stadhouder weder inroepen en dc Oude Constitutie, als de eenigfle Grondwet van Staat weder aannemen, het vervolg van de Zaak is aan Uw Exellentie bekend enz."
Wanneer men deze dukken leest, is het dan wel te verwonderen , dat de Engelsman, Parys op ordr^ van' het Fran^ fche Gouvernement zo ichielyk heeft moeten verlaten? Immers zyne voorflagen verdienden met die verachting behandelt te worden, waarmede het Franfche Geuver'nement
dezeL



dezelve behandelt heeft" Frankryk is overwinnaar, is bezitter van Hertogdommen, Keurvorftendommen ,PnnsJommïn, Heerlykhedon enz. en dit alles zoude hetzelve maar zo aan Honds weder terug geven, tegen ïondicheryt wiens Grondgebied zo groot niet is, als het klewfte Canton van Frardcryk, —- tegen Martinique, en tegen dat Gedeelte hetwelk de Engeifchen op St. Domingo bezitten? Ki k EhS op het tiende gedeelte van het Franfche aandeel begroot kan worden? alsmede tegen haare kleine Hee, Tchamen oo St. Lucia? En eindelyk zouden wy NederSr/hetP^&^^ STADHOUDERSCHAP en de OUr>r CONSTITUTIE weder moeten inruilen tegen onze Eigendommen, de Kaap de Goede Hoop, Trincomalo en eenige andere Colonien, die door den. roofg- .6en Brttjp de fchandelykite wyze geftolen en geroofd zyn?p— Geen wonder dat Tiet Franfche Gouvernement zulke domdnette voorflafren met verontwaardiging heeft verworpen.
6 Een Rei Patriottische Vrienden van
Staatkundige Waakzaamheid.
Declar-atoir' van de Dosdtshe Burgery gezonden, aan het Provinciaal CoMMiTTé van Holland.
De OnBdertcekenden falie Stemgerechtigde Burgers van de Provincie Holland en inwooners van Dordrecht, met dc uiterfte indignatie vernoomen hebbende U teder .foute en der Vryhêd hoonende Taal, welke gy » UI. Aanfcnryvmg aan de onderfcheidene Municipalite.ten van Holland, m dato den 16 January 1797, hebt durven voeren; waarin gy met oen 10 jdiiuaiy j/y,, v . ïUnnieiDahteiten gelast.
om ^ r derïö Fcbniarv eerstkomende, in
eene Grond-Wyk of andere dergelykc Vergaderden eeS deliberatie», om *v*r <fc *«/«»g«« /^/n rw^/^«,ondèrnoomen worden; aks mede, dat Gy heden heblt'Sen 'goedvinden, tegen het Recht van Hollands Burgery*-, en tegen de alom zoo plegt.g Gepubliceerde Vechten van den Mensch en Burger, eenige Leidfche Burgers uit hunne Woonplaatzen te doen vervoeren , en geSfclyk na den Hage doen overbrengen; Eene daad 1 die wv befchouwen onzer pas ontlookne Vryheid eene verkragvan het Recht van Hollandsch Volk-een Map! die Je willekeurige handelwyze der voorige, Dwingelanden Verre te bóven gaat - eene afwykmg van de paden des Rechts en der reden — en eene verzaaking van die beginzelen, welke gy in uwe Posten met woorden en daaden
mE,f het *'daarom Burgers! dat wy plegtig voor het oog van den God der Vryheid UI. deciareeren : dat wy even zulke Heiloze Refolutien als wy boven opgaavcn; nooit zullen eerbiedigen; Dat wy nimmer zullen op nou den in onze Burger Verg ad erin gen , over dePelangens des Volks en dus over de onze, Vriendfchappelyk te raadpleegen en nooit zullen naarlaaten zoo veel mogelyk nuttig te zyn aan ons Vaderland in het genreen, als aan onze Provincie in het byzonder; dat wy zulke geweldadige vervoeringen van vrye Burgers nooit zullen goedkeuren,, met alleen, mTar dat wyin teegendeel, alle Autocratie, Despotismus of hoe het ook mag genoamd worden, even veel of het door ül.^f-door andere bedreeven werden, met al ons vermogen zullen teegen gaan, en ons leeven zullen wagen vooï onze Vryheid, alles zullen opofferen voor onze ware belangens; eer wy met onverfchillige oogen zullen aarzien dat door Ulieden, of door andere, de Eerfte verdrukt cn de andere verwaarloost werden; eer zullen wy ■UUeUen met ons onder de puynhoopen des lands b.egraa-
ven vinden, eer wy zullen gedaogen dat Arifiocr at ie over de Vryheid zegenvieren of onze Vrye halfeu immer ia
Ketenen geklonken werden.
DORÜT den 24 January 1797.
tloe het Eertyds was en hoe het Tha^smoet zyn.
Dat eertyds Neerlands braaffle mannen Vermoord, geboeid zyn cn gebannen
Dat is gefchied. Maar dat men thans ook nog de Braven . Gekerkerd, doemen kan.nh Haven
Geloof ik niet.
Dat Vryheidshaters ftaatlyk dond'ren Eu half verftaafden zulks bewonderen
Dat is gefchied. Maar dat elk kenner zyner rechten Zyn eisch door dreigen laat beilechten
Geloof ik niet.
Dat Raaden door hét VOLK verkoren Hun Volksgezindheid ftraks verloren
Dat is 'gefchied. Maar of het VOLK by hun bedryve» Ook fteeds zal onverfchillig blyven
Geloof ik niet.
Dat Volken voor de Vryheid blaken En juichend flaverny verzaken
Dat is gefchied. Of 't dus den Aristocraat zal lukken Den vryen Burger neer te drukken
Geloof ik niet.-
Kon 't VOLK wel eerby Volks gevaren Door moed, en Stad en Land bewaren
Gelyk is gefchied. Hoe? zouden dan die zelfde Braven De Rechten van den Mensch niet Haven?
Wie wagt zulks niet?
Wel aan! Gemeenebest gezin den!
Dat trouw en moed ons zaam verbinden
Dan zult Ge zien Dat ons nog eens de" Vryheids bomen Wanneer zy zyn tot kracht gekomen
Haar vruchten biên.
Ca sparus de Hooftsen V er. w,a ch ter.
Advisen van eenige Leden der Nationale Vergadering over het Plan van. de Ce» trale Vergadering te Leyden,
De Burger van Lennep' heeft rapport gedaan van' de op gisteren in handen der Commislie gefielde .Misfive en Bylaagen, wegens de Centraale Vergadering te Leyden, en volgens 't welk de Commisfie de pogingen zoo al niet gevaat ' lyk in.deszelfs oogmerken, echter als ftrydig tegen den inhoud" van het Reglement der Nationale Vergadering, cii zeer waarfchynlyk, zoo niet zeker, iiadeelig in öerzejyer gevolgen befchouwde.
- . — , ■ t ,; " ' "Tfipf.



te herRelten, zio hier hettverhaal, hetwelk de Burger Malo aan den Franfchen Minister der Police gedaan heefd.
P.u rger Minister! a Sedert een maand ben ik met U in onderhandeling en ik heb U een naauwkeurig verllag gegeven van myne famenkomften met de voornaamfte zendelingen van den gewaanden Loöbwyk den XVIIX:. Gy'aplt U/Tyet verwonderen over de' netelige'omftandigheden waarin ik Tny bevonden heb. In zulke moeielyke byéenkomften, hebbe ik my verpügt gevonden,. hen al het mogelyke vertrouwen in te boezemen, ten einde het ftrafwaardig cn bloedig-Jcomplot tot daan te brengen en my voor te doen als een der voornaamfte werktuigen der vyanden van myn Vaderland.
. „ Ik beken, 'Burger Minister l' de Directeur Cartvot is de..ccxiie die.ifc..Qad£rrjgt.b.eh van de ontwerpen diemytoe. betrouwd waren, en zyne .verflandige raadgevingen hebben my' beftièrd In het geraarryk gedrag 'twelk'ik tehoudenhad om myri oogmerk te bereiken.
„ Heden, 11 Pluviofe, (30 January) zo als ik' U in den' nagt verwittigd had, begaf'zig één van die Héér en, terbertemder plnntfc, van my verzegt; en die ik by my hadaangeweezen in het militaire School, i
„ Vóóraf moet ik U'zeggen,, dat ik in een der vertrekken, een plaats had afgezonderd, waarin dc Burger Grjm.Aume,. myn Secretaris , en Dobelin, Dragonder , die beide het groot (Ie vertrouwen waardig zyn; zig verborgen moeSr ten houden,, om het gefprek te kunnen hooren.
„, De eerfte (TheodoruS Dunau) begon van den Kouing en van de Prinsfèn te fpreeken: ,, Monfieur, zeide hy,.is „. een Man van oneindige voorzigtigheid en allerwaardigst „ om den Throon te beklimmen- Hy is 'tdie onze Finanticn „ zal hcrftcllen. Wat de Prins van Conde betreft, die heeft „ weinig kundigheden, en is. zelfs ouweetend; maar hy is „ een held,."'
Vervolgens vroeg hy my: hoe groot de Krygsmagt in Parys en in den omtrek van de Stad weezen kon ? Ik zeide^ omtrent 12000 kopp-11. Welnu! zeide hy' éls men zeven Stuivers geeft aan de Cavalier ie, 5 aan 'de Infanterie of üever 6 Stuivers door malkanderen, dat zal omtrent 3 duizend én 6 hondert Livres daags bedraagen; maar het is noodwendig hun voor iet aaiingen te doen en daartoe zullen 40 of 50 duizend Livres noodig zyn.. De Soldaaten worden federt lang flegt betaald, en daarom maaken wy volkomen ftaat op dezefvenj.
„. Hierop kwamen de twee anderen, Bkrthelot en Lavil>i.urnay haalde zyne Papieren uit den zak. Vooreerst toonde hy mv zyne volmagten van den Koning, waarby hy gemagT tigd wierd om de Subalterne Officiers en Agenten te benoem en, die hy zelfs na goeddunken kon overdraagen. Vervolgens overreikte hy een Plan van 20 Art; aan den Heer Brottier> bet welk de laatfle ons ter leezing gaf. — Zy zeiden mv hun voornecmen, om alle die Representanten voor de Kop te laten fchieten ,. die het meeste vertrouwen aan het Franfche Volk fcheenen te hebben ingeboezemd, om het Volk te toonen dat, zy rechtvaardig waren; maar dat het intusfehen een middel was waar van zy zig bedienden,, om dat zelfde Volk na verloop van tyd opteopperen. En zy hebben my de opvolgers der Ministers aangeduidt;.
„ In hun Plan hebt gy de middelen gezien die zy gebruiken zouden om zig van de Directeurs, de Leden der. twee Ra aden en van de Ministers te verzekeren.
„ Zy rekenden-volmaakt op de Voorlieden St. Antoint on St'. Marceau, of ten minfte op een gedeelte daar van; de 'Jacobynen on-Anarchisten zouden. VOOR AAN geplaatst worden,.ter uitvoering van hun ontwerp,,en de Agent moest jhun-groetfte beweegrad zyn , om dat, zoo zy zeiden deeze heti Gouvernement-moesti GMKEEREN; cn zoodra her eens vienielgd w&s,.de eerlyke Lieden-, uit vrees van meer ondcr.-
het fchrikbewind te raaken, zig dan hunne: zy ie zoude voegen.
„ Zy hebben my verzekerd ik myn Ampt zoude behouden dat nu, zoo.zy zeiden, maar by vergunning was'en datze 150duizend Ltvres ter myner befchikkingzotiden (telkenen =ro duizend voor het Regiment. En dat de Koning my het" Krui' van S. Louis, met een Brevet van Colloneïzou geeven en vervolgens een dvemedtg penfibei> met mvnen rang beftaande; — en zy eindigden met vddr te (laan vair aan dén Koning zelfs te fchryven, — ten einde, hem van myne Trouw te verzekeren:.
„ Ten dien einde had ik hen morgen-ochtend ten 6 uurenbefprooken cn zy hebben bepaald daags na overmorgen hun Courter aftczenden naar de verblyfplaats van den Bottine mer wien zy onafgebroken brieven wisfelem
„ Wy betaalen de hervormde militairen en de Deferteurs die zig. in Parys bevinden (voegden z„ >er b J zyn verzekerd van den yver die zy ons betoonen zullen De geenen die den moesten moed en trouw betooneii zullen voor den Koning., zullen brevets oiitvangeir in Ben rang dié zy beklccden: Gok zyn- 'er veele Gemeentens in den omtrek van Parto, daar wy ftaat op kunnen maaken.
„ Onze grootfte hoop is in de Dispusfien die de Gedeputeerden zoo zeer verdeden.. De naam van Chóuans die zy elkander geeven^ vlq'iën ons ten hoogften, en de uitfluitende Patriotten zyn dè beste werktuigen en de zekerflen die wy gebruiken kunnen. : Wy moeten 'vooral de famen roeping der Grondvergaderingen niet afwag'ten. uit vrees dat die uit het nieuwe derde der éerlykc Republikeinfche Lieden zoude faamen komen, en dan zou het ons onmogelyk worden om ze aautetasten; daarwy het.nu doende, al zouden wy:ook niet volkomen (lagen, de Terroristen *Jg adders altyd meester zouden maaken van de aanftaandeverkie^ L zingpn, en wy, zonder fiag of (toot, .tot.ons doelwit zullen 1 komen:
„ Eindelyk zyn wy uit elkaar-gegaan, en na hen te hebben uitgeleid rot op de trap, die naar het voorhof Joopt van hen Mthtatre School, gaf ik het teken aan den Officier en de Dragonders die ik beftcld. had en die zig van hen mees ter maakten. Den Officier beval ik hen in de wagt te brengen, daar hun alle de by zig hebbende Papieren afgenomen zyn, en waarvan, het proces verbaal is opgefteld door den Vrederechter der Tuileries en de Agenten der Police.
„ Ik heb hen gelyk gy my bevolen had, naar het BureauCentral laaten voeren, door een Detachement Dragon. dersj -— em ik. moet vooral den moed cn yver van de Militairen pryzen die hen in verzekering genomen hebbem Een poos daarna ontdekte ik dat alle de Dragonders hunne Raarden gezadeld hadden, om op te kunnen zitten zoo dra het nodig was, ten einde zoo de gevreesde gevolgen, van deeze vangst zulks mogt nodig hebben, oogenbiiklyk" te kunnen beteugelen.
Verzeker het Gouvernement, dat ik niét ophouden zal het zelve met eer te dienen en zoo veel in my is, de faamenzweeringen der booswichten te doen mislukken.
(Set.-) Ma 1 q!
Uit dit verhaal ziet men hoe aile Listen worden aan gei wend om-de Tirannie en Despotisme in Frankryk weder, te doen veld winnen.
Medeburgers! dat dit- gebeurde in Frankryk,. eene ern-ftige waarfehouwing ook voor ons moge zvn,. daar mede wy, gelyk onze Franfche cn Friesfche Broeders alle mis-dadige aan [lagen te keer gaan, en wy by ider morgen,, de Vryheid cn Gelykheid nieuwe trouwe zwcerav Neemt deze vermaning in acht Medeburgers!:
Ben R ei; Patriottische Vrienden-. va» Staalkundige Waakzaamheid.:
Beden,.



BEDENKINGEN öp de TEGENWOORDIGE ORANJE HISTORIE in VRIESLAND...
Van waar toch, moot men billyk vraagcu-, die-roekeloze fout heid der Oranj^vrienden, om, in tydftippcn, zo als de tegenwoordige zyn r een oproer aantevangea, waarvan de. uitkomst zeer zeker: doodelyk voor hen moet weezen ?
Is het te. wyten aan? dér domheid en voorbaarigheid der ongelukkige Werktuigen-,, dat dit moorddadig fpel eenige dagen vroeger is aangevangen,- dan men fcbynt te-moeten vooronderfteiien-, dat het beginnen moest 3
Of, zo men vooronderfteld,(en dit is gansch met vreemd,) dat dit Oranjeoproer. een- overlegd Plan is, met een groot
dësfo'in ontworpen,-, hebben de Hoofden van deeze
Confpiratie zich dan vergaloppeerd . en geen geduld genoeg, gehad,, om hst juiste tydftip afrewagten:.
Of, heeft men alleenlyk: willen beproeven,, hoe fterk de aanhang der Oran'evrienden inde Provintie Friesland welweezen mogt? Wat die Aanhang onderneemen dorst? en wat zy, met vereende kragten. en geweid, ter uitvoer krengen konl
Of is. indedaad het Oranjeplanter rtgtertyd, begonnen-, .maar mislukt?-
Deeze vraagen,,dunkt myr zyn wel waardig, om er eenige tyd zyn gedagten over te laaten gaan, ten einde erin 't vervolg "ma-atregeJs naar te neemen.
Had. men ergens elders dan in Friesland Jit Oproer ondernoomen, dan zou men zekerlyk met grond moeten veronderftcllen, dat men er zeer verre uitzigten mede had gohad;,maar. in. Friesland', waar naauwlyks het Oranje boven! van de lippen is,, of' de fchreenwer is aan de Geesfelpaal, — hier, zeg ik, moet men de Ontwerper van dergclyk Plan- als volmaakt zinneloos befchouwen! Behoorde het Provintiaal Bef uur, of het Hof van Juftitie tot de Aristocratisch of Slymparty, hadden deeze Geconflitueerde M'agten alleen hun eigen grootheid in 't oog,' dan zou mooglyk de Oranjeparty eenige hoop hebben kunnen opvatten, om, onder het elders ' gelief koosde voorwendzel van gemaatigdkeid en zogenaamde broederfchap, ftrafloos Oranje andermaal ten Troon te helpen tillen, maar, .het tegendeel is.waar!: de bewyzen
zyn er in' overvloed, dat, en het Provintiaal Beftuur
van -Friesland, en het Hof -van Juftitie, Oranje
en al deszelfs Aanhangelingen befchouwen en behandelen als de volflagen Vyanden,. en de moedwillige Verdervers van Vryheid'en van Vaderland!- Is niet de fchadevei'goegoeding door dit allezins lofwaardig Beftuur gedecreteerd ?. Zal her Fonds daar toe niet gevonden worden, uit de welgefpekte beurzen der voortyds almagtige Oranjevrienden, die zich met 's, Lands Geld verrykt, ten minften cr onsVaderland 'mede op den rand des verderfs'hebragt hebben ?. ~ Zyn niet AeediSiale Citatien uitgevaardigd , om de buitenfandfche Verraders ter verantwoording binnen te röetjen?en is het Schavot te Leeuwarden niet de Sterkfpeekende getnige, hoe zeer de Juftitieraad zich, .van tyd tot tyd, beyverd heeft, om alle Oranjegcfchreeuw,, ten ftreagften te ftraffen.?
Misfehien heeft" men dit'Oproer, in een'andere'Provintie willen doen beginnen, waar men flapper tegenftand verwagtede, en is' men te leur gefteld door Collummerlandérs, die men voor wyzer gehouden heeft dan ze waarlyk zyn.'
Misfehien 'hebben de Collummerlandersxe haastig geweest: en dit geloof ik voor. 't naaste: want,, zo ik zeker meen'te zyn, is de aanleiding-tot dit Oproer,, zeer-eenvoudig, en in voigeude maniere gefchied,-
In ecu derr Dorpen daaromftreeks,- was een'' vuilaartigeOranjeklant, die zekerlyk ter zyner' aanmoediging, zig fialf zat gezoopen had, welke ,..onder het gefchrceuw van-
\ Oranje boven! het zingen van Oranjeliedjes, enz. neï' Dorp op en'neder liep: eenige wehnc'enende. Burgers gaven
• hem den raad, om dit agter wege té Iaatea; dan dc Voor-ftander van het oude bewind-bekreunde zig dit niet, en ging
nige Leden' dei Municipaliteit'. Dit brutaal gedrag.
liep'eindlyk te grof: — hy werd 'gevat en in dc boeyen gefmeeren: het Gerecht Ham informatien': de Gevangen deed Confeffle en fehecn een zoor-t van galgenberouw te hebben.
Toen' men deeze Oranje-voorftandbr naar het Blokhuis te Leeuwarden zou verzenden, was het by een" menigte van zyn Oranjezoort reeds békend: deeze Muitelingen wapenden zig daadlyk", rukten den Gevangen uit handen der Gerechtsdienaars, vylden zyne yzeren Boeyen aan ftukken, cn fteP detr hem in vryheid.'
Intusfchcit nam de hoop'der Oproermaakers, • die met allerlei moordtuig gewapend waren, ten allerfterkften toe, zo dat zy zig eindlyk van de Gerechtskamer meester wisten? te maaken, enz.
Uit dit beloop der zaak biykt klaar; dat, het zy 'er aï of niet een Oranje - oproer Plan befta, het openbaar begin van dit muiten, althans aan een toevallige oirzaak is toe->tefchryven.— . . (
Dan' dat 'er"voor af'eênig overlegd voorheeinen; eénig' beraamd cn beredeneerd ontwerp is gewceft, om een oproer tc verwekken ten behoeven van willem den vyfden; fchyat my vry zeker: vooreerft; om dat, meteen ongeiöoflyke fnelheid, de hoop der Mliitemaakers, rot etlyke honderden, ja! duizenden, binnen zeer korten'tyd. is aangegroeid: ten tweeden; om dal?die Müitclingen" al vry goed', (over 'talgemeen genomen,) van zodanige Gcweéren warenvoorzien, als toereikende' was, om, met 'vrugt, een onver-
wagte Coup te doen: en eindlyk, om'dat, zo men ft'el--
lig.verzekerdr al zedert eenige dagen, dc nieuwe Drie-gulden ft'tikken, vry gemeenzaam'in de handen der oproerige' Collummer-landers■■ waren, en door hen taam'lyk rum gebruikt en' vérkwift werden.
Zouden dan wei" de Hoofden van zodanig een' Plan, zig zelve voor by geloopeu en. het werk ten ontyde begonnenhebben ?
Dit kan bezwaarlyk ih my opkomen.' Dé eerfte Oranje vrienden, — deze eer kan'men hen niet weigeren', •— zytf Luiddn met koppen, _en uitgeleerd in de hclfche kunst, om. zonder dat zy te zeer iti 'toog loOpén , Land en Volk te verraaden'en' te verderven. — Dat' men dit" gevloekte oproer enkel aan den gang'zóu hebben'geholpen,.-om te verneemen, hoè fterk dê'Oranje-party wel was;, wat "dezelve dorst en kon! •— wil 'cr bv my ook. niet in.'-—— Dit toch was te veel' gewaagd. By.'dergelyke proefncemingcH, die voorzeeker mislukken moesten br'agt de' Stadhouder lyke party zig zelve dé doodiykfte flaagen roé,, en moest zy allé hoop voor 't vervolg; aile uirzigt op'een 'bceter gelegenheid, geheel en al vcriièzen:
Het komt my derhalven'voor, dat er eedpfdn tot of reerverwekking geweest zy: dat de reden daarvoor gezogt jnber worden, in de ge decreteerde'' Schadevergoeding, waardoorhet op de beurs der eerfte en aanzienlykfte Oranjeklanten ,. Leden van het oude bewind zal ;ankomen, die, uit wraak' en vertwyjfeling,. hunne Drieguldens omgedeeld., cn de fmalle Gemeente opgeflookt hebben: dat men by dit P&nodk. zal gehoopt hebben, ont -gansch Nederland iti vuur cn vlam te zetten, door met Friesland te beginnen,. — ais zynde , zo wel het Provintiaal Beftkur ; "het Hof'v'dn' Juftitie, als verré weg het grootfte gedéelte der Ingezetenen-, met" ware en zuivere Repubiikein/chè oogmerken eifbfi ginzelen' bezield, waar-van de bewyzen niet verre te zoeken'
zyn. De Provintie Friesland, als overweldigd zynde,
zou'bet niet zwaar gevallen'zyn, de andere Provintien hef
zelfde lot te doen beproeven. Friesland Iigt'öok niet
verre van uitheemfche BHuren , die denkelyk zeer-gaarne
eene



eene Contrarevolutie in ons Vaderland zouden zien , en mooglyk onder/leunen.
Eindelyk geloof ik, dat dit verfoeilyk Plan mislukt is, door •de domheid cn flomheid der Oranjegezinde Kollumerlanders, die zich overylt hebben; en in dit opzigt hebben wy er eenige vcrpligting aan; want hadden zy wyzer cn voorz'gtiger geweest, dan wecte de Hemel, wat ons lot geweest fzau zyn!
Ik waag net deeze myne bedenkingen aan het Publiek mede te dceren. Myn oogmerk is , andere uittelokken, om insgelyks hunne gedagten tc zeggen, tcnéindeagterdew«/»rhiJm'tgeheim te komen, en om aldus dc Geconllitueerdé Wachten te beter in ftaat te Hellen, ter uitoeffehing dier »roote pügten, welken wy veilig aan hen hebben toevertrouwd.
F. C.
De Verlichting en de Heersghzucht Zamenfpraak.
De Verlichting. Wel., Heerschzucht! houd gy nogal aan; de Stervelingen Uwe grondbeginzelcn in tebocfemen? my dunkt de tyden zyn zoo verandert, dat gy wel na eene andere Wereld mogt opkraamen.
De Heerschzucht.
Neen, neen Verlichting! zooniet, ik heb nog meer aanhangers als gy U verbeeld, het is waar, gy hebt my vry wat afbreuk gedaan, cn veele van my afkeerig gemaakt", maar ik heb cr nog genoeg aan myn fnocr, om deze Oorden nog zoo fchiclyk niet tc verlaten.
De Verlichting.
Maar hoe is het mogelyk, dat er nog menfehen gevonden worden, (althans in deze ftrceken) weike nog gehoor geven aan Uwe inboefemingen; daar het heerfchen zoo algemeen in verachting is. Wie dog kan er in deze tydou iotc mede worden ?
De Heerschzucht.
Tk beken, dat de geene, welken cr opentlyk voor willen uitkomen, (gelyk veele in voor/ge dagen zulks niet fchroomSe f doen) dat die er niet verre mede komen zal. Maar daar is wel raad op: van te vooren, boefemdc ik myne aanhangers m , dat zy zich gezien moesten maken , by de GROOTEN en MACHTIGE der Aarde, welke het heft in handen hadden, maar nu befcheide ik hun, dat zy zich verfthuilen moeten, onder het Mascer van het thans zoo zeer geliefd Patriottismus, cn zich voordoen, als heele yverige Patriotten. Hier door fpeelen velen hun Rol zoo mcesterlyk, dat men er over verbaast moetftaan, zelfs overtreffen zommïge de voorige overheerfchers zeer verre. De Verlichting.
Maar daar ik, door myne ontdekkingen, de onbetaameJykheid, ja het verderffelyke van over zyne Medemenfchen te heerfchen, zoo duidelyk heb aangewezen; hoe kunt gy dan nog hun verftand zoo verre bedwelmen, dat zy U gehoor geven?
De Heerschzucht. Ik zal 't U zeggen, hoe ik het aanleg, ik beduid hun dat het Regeren zoet is, dat zich boven andere te verheffen, en wat te zeggen te hebben, de menfehelyke natuur als is iageweeven, dat ziet Gy wel, ("vluister ik hun in) aan éc gemeenen Man, die om dat zy niet over mcnfchcnkonr.cnheertenen , zommige een hond houden, om evenwel wat te konncn gebieden, ik beken dit voorbeeld , is wat laag, maarwat kan het fcheelen, ate er het oogmerk maar door bereikt word, — eenige (het is vaar) daar heb ik nog al vry wat ' mede tc doen, zulke namentlyk; welke veel hebben hooren
praarea of geiezen vrtn de Rechten vaH den Menfeh, de Gelykheid enz. Och malle grillen (druk ik hun dan in) zoud gy U aan die gekheden Koran; als alle Menfehen gelyk waren, dan liep alles immers in het wild: Het is zelvs deugd te Heerfchen, om de menigte in toom va houden, en daar door de Rust cn goede 'Order te bewaren. En dan breng ik hun gedachten, de betamelykheid van de Éi. genliefde, welke de Hoogmoed en Eigenbaat liehtelyk aanvuurt. En zie daar, by her eerjle aanbod van een aanzien/yke Post of een voordeelig Ampt, zvn ze van al die vife vafe genezen, en fpeelen hun Rol zo goed als de rest. De Verlichting. Ik word boos op U, Heerfchzucht, mvn bloed begint te kooken, om dat gy, zoo een Vyand Zyt, véri het Menhhelyk geluk; van den vroegen aanvang der Wereld, hebt gy, i door uwe vervloekte inboefemingen, oneindige rampen over , het menfehelyke gedacht gebracht; millioenen z\n daardoor i ontzield, Landen by Landeu verwoest, en onbef.hryfTclvke E lende alomme verfpreid, veele zelv van uwe eige have* zyndeflachtoffers geweest, van de grondbeginzels, welke gy hun had ingeboefemt. w De Heerfchzucht. Hoor, Verlichting! ik kan niet langer met je praten, myn Vader was valfche Eerzucht, en myn Moeder bedorven Eigenliefde en daarom ben ik van die geaardheid, dat ik myn natuur niet kan veranderen, zonder myne geheele zelffrandighcid te verliezen, en hier om, gaan ik voort, de Wcrelt te dr^rwandelen, cn daar myn list te kort fchiet. komt my geweld te baat, welke ik nog al in velen ftreekui der Aarde tot myn hulp aantref.
'De Verlichting. En wil ik je, voor 'tl ast nog reis wat zeggen Heerfchzucht! ik hoop, dat cr nog eins een tyd zal komen, dat gy van de geheele Aarde zult verbannen worden, dat geheel het Mcnfchdom, U ais een ajfchuwelyk Monfter (ge'yk gy waarlyk zyt; zal verfoeien cn geen gehoor meer verlenen aan uwe verderjfelyke voorfteHingen, — dit althans kan ik u verzekeren, dat gy éénmaal tot een altoosdurend NIET vcrdwynen zult.
* * *
En gy verdwaalde Stervelingen! die aan de Voorfiellingen van deze Aterling het oor leeud. gy zult ook eens, met betrekking tot deze aarde VERNIETIGT worden. — Arme Aardwormen! gy kwaamr, even als den geringe dagloner
} naakt in de fVerelt, cn gy zoud over uwe medcnmetifcn Heerfchen ? al te laat zult gy uwe dwaling betreuren. Den ouden dag (en immers die wenfcht gy dat komen zal) hoe zal die u vinden? zult gy dan een vrolyk en welvergenoegt menfeh zy n als gevolg van een weldoorgcbragt leven? Neen! die hemeltergende onrechtvaardigheden en onderdrukkingen, waartoe u de Heerfchzucht heeft aan^eport, zullen u dan in het aangezicht vliegen; uwe knikkende knien, en uwe bevende handen, zullen u telkens te binnen brengen, de nabyheid van de Ontbinding uwes aardfehen Lichaams en tevens de verganglykheid van alle menfehelyke maeht en dit zal u willens of onwillens overtuigen , van de dwaasheid, om ten kosten van dc deugd , dc heerschzucht aan tc kleven, bedenkt dit, eer het te laat is, en zie vooruit na dit, cn vooral na dat geduchte tyd-
fllp, waarin gy en alle Stervelingen REKENSCHAP van alle Uwe handelingen zult moeten geven, aan de Goedertieren Vader, van het gehele menjehelyk Geflaclit, die niet
dan hatelyi kan voorkomen, de uitoefening en Heerch-
z:>cht onder Schepzelen , welke hy even Vry en Gelvk ge-
jch.ipcn heejt.
T. $. 'L
Te Groningen by Lconard Bolt, in dc Hcerc • ftraac.



GELYKHEID.
VRYHEID. No. 64*
C O U R I E R.
den 9 May.
Ao. 17^7»
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
(bet derde Jaar der vernietiging van bet Stadhoudcrfchapf)
ZAMEVSPRAAK twsTenen een MEER en MINKUNDIG Burgri{ handelende over de CAMPER ZAaKEN, voorgevallen op de Landschaps Vergadering gehouden binnen 2W0LLE in April 1797.
*L Jf^o^en Burger, onkundig zynde, althans niet getj --^ iL. noeg verlicht in deze tegenswoordige zaaken, fi~ J-L echter zeer welmeenend, begaf zich voor wei*t] fir nige dagen by een Burger van meer . kunde. ^P-^L^f^* ca auur 4.iL/ti, een einue zich te mformeeren naar de tyds omftandigheden, en wel byzonder omtrent het voorgevallene op de Landfchaps Vergadering, betrekkelyk de Camper hiftorie; en zonder te veinzen, ik, die U dit meededeei, was die Onkundige; en vind het ook van myn onve-mydehken plicht, ten einde hun myner Medeburgers, die met my in een en 't zelve, of in een gelyk geval ftaan, door de onderrigting die ik verkreegen hebbe, hun insgelyks zo veel mogelyk te verlichten.
Weet dan braave Medeburgers! dat het was op voorleden Vrydag avond, dat ik my vervoegde ten huize van Meerkundig, alzo ik van ter zyde hoorde, dat dc Anti-Wykiaanen, zich zeer vermaakten, en niet anders dan Victorie
riepen.; Ik kwam by denzelven, die zeer bedaard fcheen
te zyn", en vond hem, zich, noch toegevend, aan uïtermaaten vrolykheid, veel min aan droefheid of neerflagtigheid; ik-kwam dan daar, en vroeg aan Meerkundig:
Waarde Medeburgers! ai lieve zeg my eens hoe zit het, hoe is het heden afgelopen op de Landfchaps Vergadering? — Is het waar hebben de Apoftelen — maar neen deeze naam zyn zy niet waardig, hebben dan zy, die zich Gecommitteerden noemen van 531, — getriumpheerd?
Meerkunkig. Myn Lieve Vriend.,, zy getriumpheerd? —
Zy? _ zouden zy de zaak der waare Vryheid? hoe
is 'tmogeljk! Zouden zy de zaak van belanglooze Burgers hebben doen wyken, en doen ten onder brengen, cn' dat zou zyn gefchied door hun, die niets dan eigenbelang beoogen, en om die te bevorderen, niets dan disordres, wat zeg ik, tuist en tweedragt zaaijen? Neen, dit geloof ik niet.
Onkundig. Nu op myn woord van Eer, ik verklaar U als Vaderlander, zulks te hebben gehoort.
Meerkundig. En wat hebt gy dan gehoord?
Onkundig. Ik heb gehoord, dat zy een Addres aan Gedeputeerde hebben gezonden, en dat dezelve, (echter
niet alle) maar zo ik meen, vier van hun, daar op een Extraordinaire Landdag hebben uitgefchreevea: — ook dat de .pointen van Uitfchryving waren, ten eerften: een Commisfie tot het Finantieele te benoemen; — ten tweeden, over een adres te-bandelen van misnoegden, ja! ten eenemaal onvergenoegde Burgers, en wat meer is, — ik heb gehoord, dat gemelde Gedeputeerden een brief, of, laat" ik liever om de hedendaagfche taal te fpreekon, eene Misfive gezonden hebben, aan onze Municipaliteit, ten einde*als kinderen rekenfehap te geeven, van het verrichte van den 21 tot den 31 Maart.
Meer undig. Houd uw ftil, zulks kan ik m'et gclooven.echter er "gebeuren dagelyks zo »veete-«mkeri,- maar hoe zouden, of, zouden alle'Gecommitteerden ter Landfchaps Vergadering dan zo onkundig zyn, om zich met het huishoudelyke, wat zeg ik, met een Stad die plein Souverain is te bemoeijen? althans dit verzeekere ik Uw, niet tegenftaande ik een Vyand ben van het Souveraine, echrer, en dit is ontegenfpreekelyk , dat deze Stad , namentlyk ons CAMPEN zulks is en blyft en blyven zal; tot zo lange dat door de Conftitutie die er nog niet en is, cn God weet! warneer komen zal, een ander fchikking zal zyn gemaakt. —_ Maar myn lieve Vriend, zegt my eens, hoe is het op lie Landfchaps Vergadering afgelopen ? en hoe is het... . mao- ik zal Uw naar Uw andwoord bekomen te hebben, nadsr vraagen.
Onkundig. Dit Zal ik Uw zeggen. Weet dan, dat het certe point van uitfchryving, het welk my in dit geval wei.iig raakende; en,dus met ftilzwygen voorbygaa; — het twe;de, namentlyk het. adres door bovengemelde Twaalf, of Cecommitteerden van 531, en dat wel ,bj zonder ónzen
aancagt waardig, .is ter tafel gebragt; • ■ de Gecomniit-
teerten van CAMPEN, hebben tegen het zelve een declarator-proteft ingeleverd, dat ook gedrukt is, en waarfchynyk ook in etc Zwolfche Courant zul geplaarst worden'; — het gemeld adres is voorgeleezen; ■— 't zelve is Comnisforiaal gemaakt; en ook die Commisfie heeft daar op dei volgenden dag een Rapport uitgebragt, 'dan.- rp die zebe dag, waren de gemoederen zo oneens, de denkbeelden zc verfchillend: ja! de gehe le Vergadering zo ak ik gehoort hebbe, zo onliuimig! dat het by de bloote Letlure of Leezng bleef.
''. Dan tindelyk op heden Vrydag den 21. zynde de dag, dat men'die Vergadering wilde fluiten of fcheiden, zo is"
het Raphort dan ook andermaal te fr'rde gekomen, en
en, men heeft over het zelve gedelibereerd; — Ja! men
' heeft ove hét zelve geflemd.
Mesr-
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M. V. B. Lenfink; Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum, de Wedw. Brouwer; Men imge weer, Pieter Hiddes Bonnes; Appinga•dam, B. Knypinga; Winfchoot, H. "J. Vinckers; Séheemda, Adolf- Ba/hof; Nieuwolda, fVeemke' Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemecr by Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voor den prys van een' Stuiv.



Meerkundig. Wol nu, hoe zyn die deliberatien, hoe is
die Stemming afgelcopen ?
Onkundig. Dit zal ik Uw zeggen, weet dan, dat niet regenfiaande CAMPEN, ZWOLLE, HASSELT, ZWARTSLUIS, Y33ELMUNDEN en eenige» van hetplatte Land trotefteerden, cn hun protest in de Notulen lieten inje'r eer en, eindelyk de Stemmen opgenomen, was de. meerderheid voox die Addresfen-
Meerkundtg. Efl wat was darr het belrait ?
Onkundig. Wel! dat de Addresfiaanen of Ahti-Wykiaanen in deezen, het na hun zin kreegen.
Meerkundig^ O Tempora.' O Mores! (dat is) O Tyden ! O Zeden! myn Vriend ik fta verbaasd: hoe is 't mogelyk ?
Onkundig. O Medeburger ! .ftaat niet verfteldy ik zal U meer zeggen: weet dan, dat het te vooren gemeld Adres, niet eens geteekend was, althans, dat de naamen der Tèkcnaaren voor dè Landfchaps Vergadering zyn geheim- ge*. bleeven, zo dat by het uitbrengen van het Rapport,,ja,.na de gevallene Conelufié of opneeming der Stemmenmoge^ lyk geenej. althans weinige1 der teekenaaren zyn. omwaar géwordén:.
Meerkundig:- Maar zeg my verdèr , wat behelsde de Conelufié, ,wat_ was. het p/incipaal of voornaam verzoek, in dat Adres?:
Onkundig. Dat zalik Uw zeggen, namentlyk, het eerfte verzoek.„in dat Adres, was, om andermaal een Commisfie alhier te Campen te zenden, en wel dezelfde, die hier voor eenïgen tyd!geweest was, doch dit konde nietgefóhiedên,. vermids- de. Gecommitteerden van Zwolle in last hadden^. van. hunne: braave Committenten, het Zwolsche Volk,-te proteftèeren tegen het gemeld Rapport; en dus in dit geval'zich niétverderkonden laten gebruiken, het twede, een
miijive ie zeuaen aan ue iv uuonaie f ergatter w& itu imdé.te-verzoekenydat.het dezelve mogt-behagen . het Committé van Btóndgr.nontfcti 'ap te Lande te aurhoriieeren , om P'atent tciverleenen hèrwaards aan eenige troupes, die hun als dan zoudént moet en adfifteeren, en dit klonk my vreemd iri d'OOren,. om-Militairen, in gefchillen tusfehen Burgers en Burgers uit' den weg te ruimen, te gebruiken.
Meerkundig.. Dat Uw.zulks vreemd voor kwam; geloof ik' welmaar is'dit nu de geheele zaak?.-
Onkundig.: My dunkt dit is' genoeg, en 't is in dit :ydvak' myns,bedunkens veel; voor hét'tegenswoordige wea ik niét meer, maar-ligt mogelyk dat my flus wel het eenen ander te binnenicbiet, maser, Meerkundig! my dunkt hef word "tyd dat gy my uw gevoelen ook eens te kennen geeft, en-daar.verlang' ik zeer naar, te meer daar ik weet> datgy ook nog al zo wat met die Ledèn-der Nationale Vertadering, wiens Vaderlandfche fentimenten in hunne Adviferidoordraaien, bekend zyt.
Meerkundig. Wel kom aan myn Vriend , ik aarzele g:en oogenblik,. om aan Uw begeerte te voldoen, ik zal uw zo
kort mogelyk myne. gedagten mededéelen.' Weet dan
Onkundig! dat ik van ter zyden gehoord hèbbé, dat \oor eenigen tyd naar den Haag "in Commisfie zyn geweest de Burgers Er. en Kk. dat dezelve daar verfcheide Leder der Nationale Vergadering gefproken, aan dezelve veel, ja, al wat tot-dé Camper hi flor ie relatief Is, gemeld hebber, ja, zelfs; van January 1705. een dag voor de Revolutie, ter her tydftip-,>dat zy-daar aanwezig waaren, toe, dat d.'zelve
ook:aan die Leden alle de Stukken, ais, Adresfen
PSuklib'atie»; — Notificatien,—■ Reglementen, — MisjSy'en,\ — Billetten>&c. &c. &c. in dat tusfehen vik van (haarrrlyk) 1795. de tyd der Revolutie, tor Febr. tm; tot
üiïlichring dienen kunnende,-hebben ter handgefteh;
datt die Leden, - die braave Vaderlanders, - zich gantfeh met-tals' Vyanden onzer zaak tegen gemelde Burrfrs hebben-geuit.'— Voor het overige is.my-bewust;.dat <rwan de" tegenswoordige Municipaliteit•twee. Leden' voor weiaige
dagen naar den Haag zyn geweest, .dat die met verfcheiden' van de bovengemelde Leden, ampel hebben in gefprek geweest, dat dezelve aan den Prefident der Nationale Vergadering hebben ter hand gefteld,- eene Misfive of Addres,• waar van den hoofdzaakelyken inhoud was. „-dat namens „ de Mtmicipaliteit der Stad Campen verzogt word, dat „ aan her Provinciaal Beftuur van Overysfel, mogr wor„ den aangefchreeven, van zich in het Stede lyk Beftuur „ van' Campen, niot'in. te.laaten r en-in-alkn gevalle Sur*. „ cheance mag worden verleend." — Dus myn lieve Vriend zult gy, indien gy de zaak te regt inziet, ligt bemerken dat der Antt* Wykiaanen haar vlieger niet gemakhfc op zal
tram- W'l h:it hof 7V«'//m»aA li~.„l. T.. *. j-...
neerflagtigheid> zal verkeeren.- maar gefteld en genoomen, het was.eens zo,-dat is, de verlangde Commisfie; gedekt door eene Militaire Arm, kwam eens hier, gefteld men • liet dezelve zonder tegenweer binnen, wat was het dan' nög •> na gisfing, althans myns oerdeelszoude dusdanig'eene O.wj misjie die in' het Stede lyke Huiskoudefyke zich inmengde en in hoe verre-zulks af te keuren is, of zoude zyn,, laat ik daar, maar ik zeg veronderfteld: zy is er,.wat zal zy nu uitvoeren?.-
Gv beervot dit zvn altemaal ftellinpen . ?v ■rnmim
ingevolge myne fuftenue , het Volk oproepen , opgeroepen zyiidê,-vragen: 1) Zyt gy te vreeden met de tegenswoordige Municipaliteit ? of 2> Wilt gy dat ieder, hy zy wie hy zy, of' Patriot, of Stadhoudersgezinde; of Arristocraat , ja; van welk een politicque denkenswyze hyook zyn mag , even gerechtigd zal wezen tot het Stemrecht? Ziilfcs dan'noir p-phenrpnrif» ■zond*, hot ™
ze Leden, die waarlyk de meerderheid uitmaaken; afhangen, in hoeverre zy getrouw zyn, en blyven zullen, aan haar eens • aangenomen beginzelen; en', zo zy daar aan
ö™— 1 ~"m -«■■ "v. fcan. ivtcicu ui «eiiuen
,v,\ 7n yn\ die zaak, dar is de zaak der Republicesnen, de zaak van hun die m ae Wyks vergaderingen het Declaratoir of belofte hebben geteekend, die zaak zeeik , fttookende met het waare Patriottisme zal zege'praa len', cn zo doende ook de Spreuk: tandem bona causfla tri umphat, dat is: eindelyk zegepraald de goede zaak bJ* vestigd worden. ■ '
Ja Medeburger! het is thans'de zaak' dér tekenaars der' Vter gewettigde Wyks Vergaderingen, niet uit elkander te gaan , maar als rotzen te ftaan; — de zaak van hun W rechtvaardig, zy-ftaat goed, maar laten zy ook fteeds hunne Befruurders het vertrouwenfchcnken, dezelve handhavenen met geene-andere Zaaken, vooren alcirdeze, dc groote zaakis' afgedaan , lastigvallen, en houden in 'toog en laater alle Burgers zulks doen, dar zv die het voorleden Jaar aan' het beftuur zyn gewecsr,- blykens het declaratoir van de thans Gecommitteerdens ter Landfchaps Vergadering , 2CX>xi GULDEN buiten andere bezuiningen van Sradr Schulden hcbbeii afgedaan, en dit za'immers de'geheele Wareld moeten pryzen ? Wat hebben die van her voorig bellier daar en tegen gedaan ? Waar van er gaarne vele weder op her Kusfen zouden willen; die hebben in twee voorige1 Jaaren de Stad mcf/' seccc- :- : fchtildm lezwaard door Negotiatien:—houd dus vof, cn 'z<'gt zulks aan uw Medeburgers, en Gyen Zy zullen gelukkig worden', alt lans als Burger is het altoos gcroeglvk te leven onder een beftier . - dar-'
nm-t n. li,./.-!.., J... V-f- T •»
""^ <"-"j~ juwmct, uui uus uninc-ir van Jmposten^ en bezwaaren; ja! ikdurf U verzekeren, gaat herzovoort, eerlang , althans binnen weinige jaaren , zvt gv daar van ten' mhden-zo^ver- het Sttlyke betreft verlost, "er* dusgelukkig.
Indien gy mogt goedvinden myn Vriend! dif oridér ensvérhandelde, op welke wvze gy zoud willen, aan Uw Mede-'* burgers medetedeelen; ik heb er niets tegen, maar dan moetik-Uw nog iets interesfamft'melden, dat my zo oogenblik -
fcöj*<



këlvk, toen ik even buiten ging, gecommuniceerd wierd, rie hier het Dagblad, ik zal' het Uw voorlezen.
Beknopt Extraèi van de Zitting van Woensdag den jo April 1797: ZierGy nu wel ?' maar wagr, laat ik het „L eens leezeir,- ja waarachtig!-deze; zaak domesticq
?Vnde heeft reewfoint van' deliberatie gemaant. -—hebTtetUw niet gezegd?- de Nationale Vergadering-, het hooglte Collegiey begrypt zelVe, dat het haar zaak met is- maar'een huishottdelyke zaakt .
' Onkunde- Hoe,- de Nationaale Vergadérmg'er zich niet mede bemoeien! en-'hot Provintiaal■ BeftuW matigd zich drt «jzae aan dat begryp ïh-my niet.-
S Meerkundig. Ja myn' Vriend-! ■ e'r' is' en gebeurd zö veel datik mvook niet begryp;-- heeft onze byeehkomft.Uw tot eeniee inlichting gelyk-gy Verwachte,-verftrekty en doet dan Svèï'S-dcayiinff^ Uw Medeburgers eenige opheldering Wel aan! ik bén'bèreid Uw dien-van tyd tot tyd te geeven.- Campen den*2; April 1797'; im geeveu* M e' e r k'u n d i g en-
O- n- k u-n' r> r-g.
Gouda den ">May. Alhier is'ovèfdè Camper Zaak het'" volgende Request aan de Nationale Vergadering gezonden:
VRYHEID. GEL9P&HEÏD. Bt\OEDÈRSGHAP.
Be'Öndergetekkehde STEMGERECHTIGDE' BURGERS van Nederland, wonende "GOUDA, aan di (NATIONAALE- VERGADERING, ReprehnteerendehetNOhKvanNEBR.-
LAND.'- ..
BURGERS-RÈPRESENT ANTEN! ... Niets is grievender voor een'Volk,-dat na het genot ener -relukbevestig'ende Vryheid reikhalzend uitziet en ter verkryffST&c Zieh Vele opofferingen getroost heeft da-v lor her na- langdurige worftdragen-zyne blyde hoop- tejeur Steld zyne ggegronIe verwagtingen verydeld en zidi door het grypeilnaar een fchaduwbeeld-in-einde rampzalig bedro*
§CMoèt1zich'het Volk van tfedefland; Burgers Reprefen-' tarnen' 'm dezen■ toeftand gebragt ziende, het oogenblik yerwenfehen, dat zyde Slaaf fche Kluisters der gevloekte DwmgSv verbraken?:- moet het, ellendig misleid, nüdeoOgen openen en gereed zvn te belyden, dat het door de kunftig bedekte vergulde Boéyen gekneld , doof bédnegelyk Schynvernis verblind , -alleen van Meesters veranderd- s f vdH Mesters, die fchoon zagte woorden bezigende alleen me deze'ven fpeelen , om des te ftooreloozer Geweld voor het Recht ter bevorderinge van-hun belang,-m werkinge te
freno-en? -.' Zekerlyk, dit zou hun geval zyn, indien zy
Sen vertrouwen (lelden -op het warm gevoel-van ongeveuis?e Vrvheid en Vaderlandsliefde van die brave, edele en* Vetrouwe Vrienden de< Volks, aan welken zy het zorgen voor hunne belangens- toebetróuwd hebben, en by wien zy raad , troost en hulp zoeken konden .n ongunftige tydllippen.
Tbands leerdt hef lotgeval, met welk Campen < te worftelen heeft, het gantfche Vo.k toetezien; — zidderend befcLuwt oris oog het akelig tafreel van verwoestingen en elende , die daar uit zouden voortkomen - Nu komen ons Hat tem- en Elburf -nu 'fcomén ons-' het door bSzo'digde Krygsknegren plunderen' emroeven van ;goedererï der Burgers, die voor Vrvheid yverden^-voötdeu'geejt: —- wordt eert Willem de Vyf de alleen-^door deeze daad-van - Heerschzucht en Geweld, daar- hy voorheen- een aangebeden Afgod was, gevloekt als een doemwaardig Dwingeland enVo/ks-
w & 1 „„„ 1,1, nu rit* Conttitutte
bederver: — en noe u<m ■■■•-u ■.—- ~—jc --
door vrye Burgers in overwegmge zal genomen werden, de
door die vrye Burgers betaald wordenke ÜSrygsknechten" gé?"
bruiken Msboeienj/ueaenae iseuiene moet weerom den tcheids-" muur opgëtrcïkken worden tusfehen c!en Soldaat cn Burger? moeten de eerften als Lyf vachten der geveinsde Volks- ' vrienden , — de. laatllen als Lastdieren behandeld woréfên?' etl'orlder'hèt' luidr'ugtig "gefchreeuw van Vryheid'3\Gelyëi heid en Broederfchap f de vrye ftem door hef Musfuet geftnoord,- de' Gelykheid in algemeene flaverny en ellende veranderd , en de Broederfchap in onverzoenlyke Vyahdfchap verWfsfeld worden? , .
Het word tyd, Burgers Reprefentanten! niet alleen tégen' dè' VaIfche' Vrienden des Volk r te waaken, maar ook:ê ' werken.' hy, die den Booswicht niet flraft, is verantwoordely'k* \oor dè euveldadên' die hy begaat, en is' het niet de infehiklykheid met' de gebreken, -die de gebreken zelve doet, vermeerderen? duldt'niet, dat een Burgerkryg* her bloed' des'vryen' Volks alom doe llróomën'--voprkomt dit dreigend-' gevaar! — een lang gerékt gèduld eindigd in' wanhoop; —• en-het Was die rauwe kreet, welke onze Voorvaderen aan*" hieven, toen zy zich 80 jaaren de ellende des Oorlogs ge-" troosteden, en het juk dér'Dwingelandy verbraken!.-— het' is 'nög die kreet', die kan beyestigen, dat den Nederlandfcherl grond te 'zwak is yoör Troonen, en de geestneiging des Volks "alleen* voof Vryheid gefchikt is.-
Burgers' Rèprefentanten ? neemt dan een befluit,'Orrrnooit* den S.Öldaatin Bui'gergefchillen teTaaten gebruiken — nooit . dé Vryheidverwoesténde frap te doen, -om gewapenderhand de Belluiten" varf 't Vólk' tegéh te gaan;-of, hoe! zoudt gy op de rokende puinhopen van Campen leezeii.willen: Verweest in het ide Jaar der Èataaffche Vryheid; uitgeplunderd en verwoest, om dat men in naarvólging vatt Willem" dén ' Vyfde de ' Stem der Burgeren * Iradt willed fmooren door Soldaten! ~ Neen! bèfluit,-omde Gewapend dé arm ih Burgergefcbillen' nooit te beëzigen — of ziet het Volk in masfa opllaan, verontwaardigd over zvne Vertegenwoordigers! — Roept den Krygsknegtte rug. Doet demeerderheid v&xi net Provinciaal Beftuur van Overysfel, 't geen zich niét feïhaamde zoo een baatèlykv Volktergendeii ' VryhèidvCrdelgénd Voorftel te neemèn;' uwe Hltyke verontwaardiging>'gevoelen; en bevordert dus, door Campen's' lotgeval wél'te beftuuren-; het algemeen Volksgëluk? —
Ziet hier, Burgers Réprelèntanten! alle die redenerf, BL' ■ zoo kort mogelyk voorgedragen, welken ofis indeonVerinydelyke verpligtirigen gebragt hebben, om ons her byzonder lotgeval van Campen's Ingezetenen, orjze Meedebroedersen^ Burgers aali uwe byzdnderé oplettendheid en zorg ten ernftigften aa'nbeveélende, de'yryheid neemen van UlvteTyer^' zoeken','dc meergemëlde Burgers-'vin Campen tegen allege* weld-en oii'dérdrukking, die hun' door dè meerderheid van* het Overysfelfche Provintiaal Beftuur zoude kunnen Wör-' den'aangédaan j -kragtdadrg'te befchernien en by hün góed rechf te blyven bewaaren; — En offchoon deeze onze voordragt, ten bewyze oiizer deelncminge in de lotgevallen der' Burgeren van Campen K wel door weinige Leden geteekend iss * dü'rvën wy gerüstelyk inftaan, dat,' zo de zaak geen fpoed: ha'dt geeischt, een aantak van byha 600 Burgers'vaa Gouda* geteekend zouden hebben; onder welken verfcheiden' te'vindën z/nJ, die ter verdediging van her bedreigde Hattem enElburg .uittrokken, en wiens bloed nog; vol verontwaardi¬
ging, ui ueaeieicii üuub.i., «ju uic uaamen noorerren met het lot dat Campen' bedreigd , in hunne .verbeekhgingegelvk' ftellén: Wy zoudèn "odk in derzelver naam •gefprobkën he;b- ' ben, (ware dit niét ftrydig met uwe Decreeten A.dan, daar1' wy ais zeker veronderftellen, dat het getal' der 'Tekenaars by ? UI. min geteld maar de bewyzen gewoogen worden, zonoemèn wy otls,' in afwagting van een gunftig belluit in dezm, -
na toewenicnmg van ne-u eu verzekering.van DroeaeriyKe toe*" genegenheid." „ . ,
.GOUDA den 10 April 17^7. Het ide Jaar'der B'ataavfcht Vryheid,



•dNOMRiCHTiNGGitr tn Lessen van on-en BoeTVADER ' S6SeVen aan JA4P as
Jaap. Goejen avend O Ut Heer.' hoe vaar ie no«rilP ik vraag jou dut rug uit gekheid maar wel üirjSSJXÏ want als je 'er ng beter bv (iaat i* ;ir l„ ug J nst' zieltje, te beklagen SE* ' dan bC"JC' b?mea
Grootvader. Hoe! wat fcheeld er aan Jaap*
Jaap N,ks nynder als de anderdaagfche Koorts .
c Grootvader. Dat doet my leed raap SkSïóTÏÏo» je fpoedig herltellen moogt. ^ ,y * wenfch dat
Daar bedank ik jou voor O Ide Heer' font «r gelove dat je het zu verder meent, alsonze W&er&lJït ook telkens: van harten ieterfchap, maar dat is niks V drayery, om nog maar meer Reiebtcn 'te fchrieven - Maar nou eens van wat anders gefproken- wat SrLi „ t f Kei * j°U 4^Weff, 5fKS bj jou
Greotvmder. Hoe kan ik dat weten ?
yv»rf«. Laat ik het jou dan ris gaauw vertel'en u-v <ré. met malkaar ann het cfepeteeren glweel over'dS^Jf ««IA», of die uit r*«5r£^böwfiTwor"
Wel ter deeg vertean te hebben, dat ^fw j/Öfi
S ! 011 doen ophouden — /n
breken en muitten onze Kerk Voogden Sove ik'hrh be naderhand onzen Pridikkant 'er na ecvmgd' £, hv" .er van dogt? maar die zei: hy vvou 4 hef t liet' woorden on, dat hy in de zaak min of S
Grootvader. Was jou Predikant een fvÏÏ/ of een hegenèe/angzoeker, dan had £S3SrJOÏ a ders kunnen antwoorden, maar hy moet EfflS en verftandtghlm zyn, dat kan ik uit zyntntwooVd hofen .yW Dat ,s he, een allerbeste, dll^M^S aan loopt - en die den Heer van de Cal/a tfielme Wen mg en zte dat het ontzien — mn-ir !•>•» 1 verder vertellen : doe Ï^S&E fel van de zaak kon kreigen, dogt ik bv me zelfs al L na" de Stad ga, zal ik eens by ons Volk aanlopen/e dS e over ' (preken, cn dit heb ik nou van middag met jou Kinds fön deren gedaan, maar die praatcn er heel anders over al Sê Kerkvoogden. Maar doe zei ik: weetje wat, het is ^ Kermus en myn Wyf is mee in de tod i ik zal ecï s , , iS? Grootvader gaan, die het meer verttand in zytUe nel w as wy met malkaar in onze vingers m toonen f
%T/« xv-- Maarwat u'iQe dan e^%t weren Jaap' trÜ P' HK2$f het' J°U K»'ds-ónderen of'ónze aat alle Prtdtkkanten uit 'sLands Kasten motten he taald worden zo als onze Kerdvoogden ?5S het beter ,s, dat zulks door ieder Gemeente mot gefchieden zo als jou Kinds-Kinderen zeggen geiciueoui, Grootvader. Deze vragen zyn zo gaauw niet te beint woorcen, als zig misfchicnWg een verbeeld ..ƒ*<*/>. Dat heb ik, jan dofie wel dacht en ook aan haar u, al zegd eer we hierna toe gingen , j ™ Groofvltf zei ik, kykt wat dieper in de Pot as % 1 ,i die fcniet«SP .de duvekarer nee, dat weet ik van oiden datum. ' mJk' Gr ootvader. Maar nu zal-ik jou eerst eens vrarten *^*/ "
./W/>. Ik hou het, recht uit zegt, met onze Rerbx»»» ' den want doé zy ons'vertelden, dl by éeNafLtZe Koï' 1 /entje in pi was, dat ieder Gemeente ^PrêdiMaZs» most onderhouden, kwam een van mrP VptCZ. J" ■ ) 2 BSwfc de traane'n dik uit de oogen rulltn. 0^6" ' ja° '
3 al verteld, en doe zei hè Tt k,C,De QZU® by ons was, , met dit dekkere7dT^Ir door de°r wenscht^ « ^ van deze 44^3Saj?ffi
.«,»?"**'• Wel ik "»»P * cy, t & »i,
Wy zullen eens zien Grootvader' — Rer»rn„„j
yfr fT hadden, om zig onder ings te vereemVenP
Grootvader. Gffchoon gy het niet goed 70r befchaamje tog de foneens Mp . n„ó i fe g IT-*^' fchynen te omhmTrfS fc ' ^* le?c'n" £D 20 waase Jaap!" &^JL7SSA tïïglSé
geztdS^at inweef BS ^Tf"6" ^ ^ verdoelen en dan tel ik in de Ch^^ln ir ^f^*e£tgM . **gWm Seden,' iA&Sj&aiï? 7°
nolfdf dofftkT .hS TonSV f ^
gedaan hebbe, ei zo aN k Br£f^ d'6 'k fcderr >™ lui ook zonden doenVlfkSine!, ï e?^ ï»
«m boven hale/-^! SAffg
(het vervolg in No. Ö5.)
zelenoe C«»WWI BSSÏÏ*
GENR EB URGERSV,E-^^^ïeenie het niet^ku'-T / ' ^OMN~ zelve niet kunnen plaatze" "* kwaIyk» dat ^ ^
Te Groningen by Leonard Bolt, in delwT^



GELYKHEID. Ao', 1797.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID. No. 67*
C O U R I E R.
den 30 May.
(het derde Jmr der vernietigingen bet Stadbouéerfcbap.')
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J.W.Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M. V. B. Lenfink; Leeuwarden, A. Jeltema: Dockum, de Wedw. Brouwer; Menfingeweer, Pieter Hiddes Bonnes; Appingadam, B. Knypinga; -'Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Balhof; Nieuwolda, fVeemko
Jurjens; benecLn Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemeer by Jacob Boer op de hoek van <vi .de. Laan aldaar, cn verder alom, voor den prys van een' Stuiv. Sn \ "~—> \ ■■ r« r— 1 —
I MISSIVE en ANTWOORD'*^ de MUM-, der motiven' by te brengen om UI. op 'tovertuigendfte te
CIPALITEIT dér Stad CAMPEN aan de doen zien, dat. UI. heilzaam doel en oogwit, een behoorlyk
< C' ^ NATIONALE VERGADERING, Repre- en onzydig onderzoek van den kant der hoogst geconftttu-
i— Tenteerende het VOLK van NEDERLAND. eerde Magt, nooit naar UI. goed oogmerk zal kunnen
I • ■. (Zie Onverwagte Courier No. 66.) worden bereikt en geëffectueerd? En zouden wy, dit alles
• vooraf wetende en ziende, kunnen of mogen onze belan-
Burgers Reprefentanten! gens aan zulke partydige Lieden in handen geeven?
«Ir JrTLjT-y hadden ons met reden gevleid by Uwe aan- Uit bet voorgetelde ziet Gyl. dat, daar zelf met aan UI.
_,]L zienlyke'Vergadering een fteun en befcherming goed.oogmerk zou kunnen worden voldaan, wyooktemm-
'H W ji te zullen vinden tegen de'allezints illegale han-< der met dien voorflag, by UI. Misfive gedaan, ons kunnen
Iqrt !r delwyze van ons Provinciaal Bef uur , 't of mogen conformeeren, maar daarin niet moeten treden,
'jP:jL._f,-''t welk in weerwil onzer zyds billyke vertoogen zich. dezelve beleefdelyk van de hand wyzende. >
©nHprwonden had , met het interieur en domeflicq nnaf-, Bovendien refideert wel degelyk het gefchil tusfehen 0»S
hanglyk ie/tier dèezer'Stad zich te bemoeijen, en ander- en ons Provinciaal Beftuur, en wel over het al of niet
maal eene Commisfie herwaards te nomineeren, .om(zo het- inlaten van 'tzelve'in ons huishoudelyk en Stedelyk Be-
zelve voorgeevt) de alhier fubfifteerende Burgergefcbillen te; fier; het is hier niet eene queftie over gefchillen tusfeheu
termineeren en ten einde te brengen: Hoe groot moest dan onze Burgeren onderling; maar het is hier te doen om te
niet onze verwondering zyn te ontwaaren, dat Gyl. .in uwe] ' weten, aan wien het toebehoort om daarin Recht te fpre-
Vergadering had gedecreteerd, en' aan ons ook afgezonden ken; aan eene Magt van buiten als is ons Provinciaa,
eene Misfive met exhortatie, om zodanige Commisfie ten Bef uur? of wel aan ons, als Stedebyke Vertegenwoordi
gemelden einde binnen onze' muur en te ontvangen. gcrs,a\\n wien Alleen, met uitsluiting van een iegelyl
'tls waar, Gyl. zyt'tot dat befluit niet overgegaan, dan ' ander alle inzage in Stads en der Ingezetenen Rechten,
"in eene vaste veronderftelling en het billyk vertrouwen (en Queftien of Verfchillen wertig toekomt.-
dit- verklaart Gyl. duidelyk) dat het onderzoek zal zyn, een Wy moeten het als een der eerfte en edelfte delen onzci
iehoorhk en onzydig onderzoek; Wy daar en tegen zyn Vryheid als nog befchouwen, (en dit houden wy ook fem
overtuigd: dat de gantfche behandeling der zaak reeds van ' vast) het onberwistbaar en onbelemmerd uitoerTenen van da
den beginne af van den kant der hoogstgeconftitueerde Magt Recht van een eigen huishoudelyk beftier, van welks hand,
de fpr'eekendftc blvken draagt van eene zeer groote party- having de groote Steden, deezcr Provincie fteeds zo nayve-
digheid. — Bekend is immers het kwalyk tegen ons opgevat, rig en jaloers geweest, zyn, en waar van zy, huiden rei
misnoegen vim de Gedeputeerden, welke op eenfrivoolpre- dage, nog afgebroken jouisfeeren, hebbende zig deeze Vry-
text op eene ongewone tyd haare zittingen vau hier naar heid en dat Recht, altoos nog voorbehouden, tot zo langt
Zwolle gingen verplaatfen: — Bekend is depiquantehan- eene algemene Conftitutie voor 'tBataavfch Volk merk
delwyze van de Provinciaale Commisfie van Organifa- verandering mogte te weeg brengen.
tie tegen ons, waarvan de Leden (a defiein) met voorbygaan Van dit recht kunnen, zullen of mogen Wy als getrouwe
dezer Stads Gecommitteerden zyn benoemd geworden, en I Voorgangers en Vertegenwoordigers van Campens Bur
tegen welkers ongehoorde hooge daggelden wy toenmaals ons gery, die aan eed en plicht verbonden zyn, niet een haaïr-
verzetten; — Bekend is ook de oude wraak, die wyinden breed afwyken: cn dit is ons op 'tnieuw wel ernltehk inde
voorleden Jaare door ons zo met vigueur tegen het invoeren ze.dagen op 7 harte gebonden. Het Committé van Alge
van een nieuw Landfchaps Reegeerings Reglement aan meen PVelzyn en Toezicht, de Directeuren benevens d<
te kanten, by veelen der Leden hebben op den hals gelaa- Leden uit de Vier Gewettigde IVyksvergaderingen end
'en. — Bekend zyn onze in allen deele Patriottifchc Vry- Burger Krygsraad met de gantfche gewapende Burger
heid en Vaderlandlievende gedragingen en fentimenten, magt hebben ons pligtclyk mgéfchrifte te_ kennen gegeven
en welke juist het tegengeftelde van een Arifiocr at ifchen dat 't volflrekt Hunne begeerte is, dat dit heilig Recht Va
geest ten volften aanduiden. — Bekend zyn^ eindelyk ook iemands inzage buiten ons in ons Stedelyk en onafhankely
hier ter zaake de meer dan gemene liaisfon van vriendfehap Beftuur te erkennen, ten duurfte door ons werde en blyv
met de-hoofden der klaagende Burgers, welkers belangens gemainteneerd; dat dien ten gevolge nooit eene Commi'sX
voor veele Leden onzer.. Landfchaps Vergadering als'zoo ['ter vërefiènmg van Burger gefchillen uit 't Landsjchapsh
Y£cle c'afni prd^aniicis z\n. Behoeven wy hier ïiögmeep- ftier binnen "deze Srrld' weTdë gcl-iten".' veel min zig mi
der motiven by te brengen om UI. op 't overtuigendfte te doen zien, dat. UI. heilzaam doel en oogwit, een behoorlyk en onzydig onderzoek van den kant der hoogst geconftitueerde Magt, nooit naar UI. goed oogmerk zal kunnen worden bereikt en geëffectueerd? En zouden wy, dit alles vooraf wetende en ziende, kunnen of mogen onze belangens aan zulke partydige Lieden in handen geeven?
Uit het voorgeftelde ziet Gyl. dat, daar zelf niet aan UI. goed oogmerk zou kunnen worden voldaan, wy ook te minder met dien voorflag, by UI. Misfive gedaan, ons kunnen of mogen conformeeren, maar daarin niet moeten treden, dezelve beleef delyk van de hand wyzende.
R;'verdien refideert wel degelyk het gefchil tusfehen o»s en ons Provinciaal Beftuur, en wel over het al of niet inlaten van 'tzelVe'in ons huishoudelyk en Stedelyk Beftier; het is hier niet eene queftie over gefchillen tusfebea onze Burgeren onderling; maar het is hier te doen om te weten, aan wien het toebehoort om daarin Recht te fpreken; aan eene Magt van buiten als is ons Provinciaal Beftuur ? of wel aan ons, als Stedebyke Vertegenwoordigers , aan wien Alleen , met uitsluiting van een iegelyk ander alle inzage in Stads en der Ingezetenen Rechten, Queftien of Verfchillen wertig toekomt .-
Wy moeten het als een der eerfte en edelfte delen onzer Vryheid als nog befchouwen, (en dit houden wy ook ferm vast) het onberwistbaar en onbelemmerd uitoerTenen van dat Recht van een eigen huishoudelyk beftier, van welks handhaving de groote Steden, deezcr Provincie fteeds zo nayverig en jaloers geweest zyn, en waar van zy, huiden ten dage, nog afgebroken jouisfeeren, hebbende zig deeze Vryheid en dat Recht, altoos nog voorbehouden, tot zo lange eene algemene Conftitutie voor 'tBataavfch Volk hierin verandering mogte te weeg brengen.
Van dit recht kunnen, zullen of mogen Wv als getrouwe Voorgangers en Vertegenwoordigers van Campens Burgery, die aan eed en plicht verbonden zyn, niet een hnairbrced afwyken: cn dir is ons op 't nieuw wel ernftelyk in deze, dagen 'op 7 harte gebonden. Het Committé van Algemeen PVelzyn en Toezicht, de Directeuren benevens de Leden uit de Vier Gewettigde IVyksvergaderingen en de Burger Krygsraad met de gantfche gewapende Burgermagt hebben ons pligtclyk ingefchfifte te kennen gegeven, dat 'tvolftrefct Hunne begeerte is, dat dit heilig Recht Van iemands inzage buiten ons in ons Stedelyk en onafhankelyk Beftuur te erkennen, ten duurfte door ons werde en blyve gemainteneerd; dat dien ten gevolge nooit eene Commi'süe f'tér vëreftenmg van Burgcrgefchiüen uit 't Landsfchapsbeftier binnen "deze Stad werde gcl-iten".' veel min zig met
' onze



«nze huishotidelykc zaaken bemoeije, maar dezelve werde en Hvvo geweerd, zoo wel eerst met alle vriendelyke als naderhand ' des noods) met kragtdadige middelen; waartoe zy zig in allen gevalle onderling vertinden, en dqze hunne vordering en begeerte met lyfen leven zullen onder/leunen, hun goed en bloed veii hebbende voor de zaak der Vryheid en Gerechtigheid, welke zy voor 'toog en onder den zegen van een Albefhiurend Opperweezen tot den uiteinde toe hoopen te verdeedigen en te befbhermen. —
Dusdaanig Burgers Reprefentanten! zyn de verfligtingen die op ons liggen, welke wy heiliglyk en flipt wenfchen te vervullen en na te komen. Wy zoeken die gerastheidvan ge-weet en met ons te draagen, dat Wy, getrouw aan onze grondbeginzelen en verbindtenisfen, nimmer kunnen geagt worden geaarfeld te hebben onzen pligt na te fc'tven, veel min ons te hebben fchuldig gemaakt aan weifelende handelingen, of 's Voicls Rechten en belangens te hebben verwaarloosd.
Uit allen dezen zult Gylicden Burgers Reprefentanten! nu redelyk kunnen opmaken, dat, hoe welmeenend ook de raad in UI. Misfive van den sden dezer ons gegeven, moge gemeend zyn «(waar aan Wy niet twyffelen.) Wy echter, behoudens 'eed en pligt en om voorgemelde te regt aangevoerde gronden (het zy met alle refpccY) aan UI. exhortatie stiet vermogen of kunnen voldoen, maar ons daar van beleef delyk exettfeeren by deeze»; te meer, als men laatftelvk nog in aanmerking neemt, dat bereids ahe gefchillen door ons zyn vereffend, en, indien er nog nadere of andere gefchillen óp nieuw ter baane mogten koomen, alsdan even eens door ons kunnen en zullen worden beflist. Het eenige, dat nu nog overig is, en by UI. zwaar mogte wegen, zou kunnen zyn, de bedugtheid voor eenige verdere ongelegendheden of Burgertwisten in onze Gemeente; doch daaromtrend kunnen eii moeten Wy UI. de flelligfle betuigingen cn verzekeringen geeven, dat in onze Stad geene de minde kwade gevolgen van rustverftoaring, onveiligheid, omkeering in de orde van zaaken of eenige de minfte ongeregeldheid te vreezen is: maar daar cn tegen zouden Wy voor alle verwarring en wanorde bedugt zyn, indien eene Provintiale Commisfie zig hier in de Stad in ons huishonden wilde indringen, als dan, weten wy zeker, dat er niet alleen eene verbittering en fcheuring, waar aan geen einde zoude te vinden zyn, in onze Gemeente zouden gebooren worden, maar dat ook de funefte gevolgen, voor deze Stad onberekenbaar zyn, en ztg uitftrekken zouden tot eene geheele ondermyning van den bloei en welvaart dezer Stad en Ingezetenen; Ja! en wat z«uden Wy hier in veinzen? de haat, opgevat tegen ons Provinciaal Beftuur, gefprooten uit hoofde hunner bemoejing met ons huishoudelyke, is zodanig groot, by 't meerendeel onzer Burgerye, dat de akeligfte tooneelen van woede en wraak, indien het onderwond dadelyk hier in de Stad zig daarom op te houden, geopend konden worden, waar van de enkele gedagten ons met fchrik en afgryzen vervult.
En het is hier om ook boven al te wenfchen en te verwagten, dat de rust, die Wy zelve best kunnen maintitteeren, aan ons gedemandeerd en bevolen blyve.
Waar mede Wy UI. bevelen in Godes heilige befcherming en zyn na heilbede en aanbod van Broederfchap
Uwe Medeburgers De Municipaliteit der Stad Campen. Ter Ordonnantie (get.) j. J. SN IET.
Campen den 13 May 1797. Secret. Het derde Jaar der Bataaffche Vryheid.
NB. Deze Misfive is bv dc Nationale Vergadering aangenomen voor 'NOTIFICATIE.
Mwe ceoacten, waarotn GEREFORMEERDEN en REMONSTRANTEN te' AMSTERDAM, geweigerd hebben hef getal hunner Zielen op te geeven > en tevens redenen tegen het bet aaien van de Godsdienften, uit 's Lands kas.
Tn de Onverwachte Courier No. 6^., heeft men eene Lyst der Kerken en Zielen, der onderfcheiden Gezind* heden binnen de Stad Amfterdam. Dog by flot van rekening bevind men, dat die der Remonftranten en Gereformeerden 'er misfcn: verklaarcnde de opgeever, dat die beide Gezindheden geweigerd hadden , het getal hunner Zielen publiek te maaken, zonder dat hy wist welk eigentlyk de rede daarvan was.
Tk heb dus gedacht dat het voor myne Landgenooten met geheel onaangenaam en onnuttig zou zyn , dat ik hen myne gedagten, of gistingen, daar over, eens mededeelde: misfehien ftrekt het weder, om den een of ander, ten aanzien van belangryke zaaken, die thans aan de orde van den dag zyn, een weinig te verlichten. Ik gis dan, myne Landgenooten! dat de weigering ontftaan is, uit het gevoelen van die lieden, dat de Godsdienst nog geheel, nog ten deele, uit 's Lands Kas, moet betaald worden. Te weeten men zegt, dat die tellinge der Zielen van alle Gezindheden , als by voorraad gefchied is, of de Nationale Vergadering het befluit name, om geld uit te deelen, aan elke gezindheid, na det het getal van deszelfs zielen zou zyn.
Nu zyn er veele verftandige lieden in ons Land, en ook veele kundige Leden in de Nationale Vergadering die van oordeel zyn, dat het best ja noodzaaklyk is, dat den Staat zig tot het betaalen, van den Godsdienst, in geenen deele, inlaat. De redenen die zy voor hunne zaak geeven, zyn de volgende.
1. Dat deze betaaling niet wel egaal, gelyk billyk js, kan gefchieden; dewyl, word aan elke gemeente of Leeraar, evenveel gehoeven, dc omftandigheden zo verfchillend kunnen wezen, dat daar dit gegeevene voor den eenen toereikend zou kunnen zyn, het voor den ander, weinig als niets
zou wezen. Of zal men geeven, juist na dat de be-
hoeftens, van de Gemeentens of Leeraars zyn? dan is er wel eene alweetenheid toe van nooden, om deeze behoef-
tens zo juist te kennen. Of zal men, gelyk men nu
praat, na het getal der Zielen geeven? Dan willen zommigen, en die het meenigmaalen het meest behoeven en verdienen , er ellendig flegt mee (Taan: terwyl anderen in weelde zullen dartelen. Is dat egaliti! vraagt men.
2. Dar, wanneer de Staat zig bemoeid, met het betaalen, van den Godsdienst, de Kerk dan nog niet van den Staat afgefcheiden _ is: maar dat dan de zo dikwerf bevondene fchaadelyke invloed, van die beide op den ander, (*) zal Myven ftand houden.
3. Dat de Ingezetenen des Lands, niet fchuldig zyn, om zig, voor ecnigen uitwendigen Godsdienst te verklaaren, en dus ook, met recht, niet kunnen verpligt worden, om, tot den uiterlyken eerdienst, te contribueeren.
3. Dat dan de eene Gezindheid, verpligt zou worden te betaalen, tot onderhoud der andere Gezindheden ; dat dit van hun onderling, wel gecontracteerd, dog datze daar toe, niet wettig verpligt kunnen worden; maar, dat de Nationale Vergadering niet byeen is geroepen, om overeenkomsten, maar om Wetten te maaken.
5. Dat de Nationale Vergadering alleen recht heeft, om 's Lands-penningen, tot het Burger lyke te befleeden, en niet om daar door byzondere Gcdsdienftige inrigtingen te onderhouden; dat evenwel deze betaaling, aan den Lande, onnoemlyke zornmen zou kosten: dewyl nu elke Gezindheid zig gewis het geld zou laaten geeven, en dat dit den weg zou openen, tot fcheuringen. en eene oneindige
(*) Misfehien toon ik dit in het vervolg wel eens.
ver-



meer konden krygen,aan^ d dat indien fflen
*S,'Sn0°£iSS!S%F« «genooten dif
. j i N^lale Verzaittrine, en ik geloof van dc
Ef ik an veelen met my, zyn ook X^TvrSdat de
nISbSSen inwr zelfs in tyden, wanneer ze al hun St Kenden, om met al hun magt te verdelgen ? En zou Godsdienst zig dan niet kunnen ftaande houden, zelfs onded Pbefche mingg der Wetten? hebben we ook met, m ons 1'and aezienTdat de meefte Gezindheden, fchoon met Tc* den S betaald wordende, zyn ftaande gebk-even. 'ril waar datdommige Gemeente'ns derzelve vervloeid zynj int W ifwaarfchvnlvk, dat dit omtrent eene en andere
^^^^ jSn, '^ 'er niet,ééne f"»"*'' %ZiïMd% ons Land' geweest ware: by^te me» zig vnpirpnde vrv van betaalen was: — öit onoercuucnen w«u. ■
^A^yw* see"2ints
Tn^ttetretlu Sf™de en kinderlyke een„1S wSw Mi meer waant dat het een voorregt 7, dat den Staat de Godsdienften betaalt; even als of dan de Leden der Gemeentens vry waaren van betaalen ; xerwvl het juist de Leden der Gemeentens zyn, die het geld eeVst in Öen der Regenten moeten geeven, op dat die heT n het vervolg weder aan de Gemeentens kunnen teliïZïJiï ^nnper "er eelvk als van een ftuk bo.en, 't welk &%*Z5te ^^ wat aan de Vingers blyfd Ken. -—- Daarenboven, dewyl nu voortaa» e&.zJg genoer/'aam met overtuiging zal voegen by die Gezindheid, doordeelthet nalstaan de Oodbyke Waarheid te wezen , om dat het eene Kerkgenootfchap geen voorregt boventet ander geniet, zo zal dat, natuurlyk het opfchot, tor dien Godsdienst voor elk zo vee gemaklyker maaken; terwyl men door het Geld eerst in 'sLands Kas te brengen, zomtyds zou betaalen, töt eene wyze van eerdienst, die men de beste niet keurde te wezen.
Dit alles zien misfehien de Gereformeerden en Remonftranten te Amsterdam, ook zo in, en daarom zullenze £edagt hebben, dat het niet te pas kwam, tot het ftraksgemeldë, 'tgetal der Zielen, van hunne Gemeentens op te geevem -- Dit moet ons zo veel waarfchynlyker voorkomen, als wy onlangs in de Courant lazen dat onderfchetdenKerklyke Leeraaren te Leiden, ook verklaard hebben, niet als Amptenaaren van den Staat aangemerkt, en uit 's Lands Ras bezoldigd, te willen morden.
Elk aoeke dan maar, de volftrekte noodzaaklykheid van den Godsdienst, tot zyn perzoonlyk, huislyk, maatfehappvlyk en eeuwig geluk wel te lecren kennen, en derzelver plichten uitoeftenen; dan zal het hem niet moeilyk vallen iets te geeven, tot bevordering van d:e zaak, welke hem bet gegeevene, met voordeel zal weder geeven. 1. A.
pior.vr myner RAADor.v:.\c-r:>' om dc VenndniNG ook in 't ^Taatk'v.:-d;ge tc icvurderen.
6 o r.g t r Courier!
Ik leze met eenige goede Vrienden byna alle CowantenT Nieuwsbladen en wat er verder dagelyks uitkomt. Opeen zeker avond in ïeder week , komen wy by malkander, om over het een en ander te fpreeken en den ftaatkundigen toeftand van onze Republiek en die van andere Landen te befchouwen. Dit doen wy onder ee» vriendelyke pyp en een kopje kofly of eea glasje bier, precies met den klokkcnOag van half tien, fcheiden wy van malkander, en zo doende, vermaaken wy ons onderlings, en onze huishoudens lyden hierdoor niet het mmfte nadeel, maar alles gaat geregeld zynen gang. .M
Dit Gezelfchap, en den onderricht die ik van dezen en geenen myner Vrienden geniet, heeft my menigmaal een duidelyk denkbeeld gegeven,"van zaken, die my voorheen onbekend en duister waren, misfehien dat ik ook wel een öf meermalen in de gelegenheid geweest ben, door myne toelichtingen en aanmerkingen aan myne Vrienden wederkeerig nuttigde zyn.
Ik gelove dus wanneer Mannen uit den eenvoudigen Eurgerftand, waaronder zo veele gevonden worden, die een goed en natuurlyk oordeel bezitten , maar die dikwils gelegentheid ontbreekt om hunne talenten te ontwikkelen , on» voorbeeld volgden en zigonderlings in leerzame en nuttige Gezelhhappen vereenigden, dat de Maatfchappy dan na verloop van zeer korten tyd, ten minften binnen een paar Jaaren, zodanige verftandige, opgeklaarde en bruikbaars Leden zoude hebben, dat men voor altoos onbezorgd konde wezen hoe en door wien, men openvallende Regeerings-posten en andere Ampten moeste vervullen, — de zodanige Groten die tot hiertoe hunnen hoogmoed nog niet vaarwel hebben willen zeggen, maar vol van t rot fche verbeelding, dat men hun wegens hun verftand niet misfen kan, op hurmen minp-egooden Medeburger, als een wezen van minder foort dan zy, verachtlyk blyven nederzien, zouden hun verwaandheid zo'niet op eenmaal, dog allangzamerhand dan wel laten varen en weder Menfehen beginnen te worden, zo dra zy zagen, ■ dat de Maatfchappye zo veele verftandige en bruikbare Leden opleverde, dat men hun in geenen dsele behoefde.
Ik weet zeer wel dat deze raadgeving geenzints in den finaak van de Heeren Ariftocraten zal vallen , die het Volk veel liever dom en onverlicht zoeken te houden, als gelegentheid te willen geven dat hetzelve zig tot verftandige en nuttige Leden der Maatfchappy vormt.
Want het gaat hun hierin even als de Heidenfche Priesters en andere Geestelyken , die den Godsdienst zodanig door phantafyen cn geheimzinnige Leerftellingen omzwagtelen , dat de arme Leek, die byna nooit in de gelegentheid gebracht word, om de dingen, die hem als Goddelyke waarheden verteld worden, zelfs te onderzoeken, niet alleen alles geloofd, wat de Priesters en Geestelyken zeggen, maar dezelve ook voor zodanige hoger Wezens befehouwd, dat niemand hun gelyk t. ,
Wat ik hier van de Heidenfche Priesters en andere Geestelyken zegge, is toepasfrlyk b\zonder op zommigc Groten. Waar ziet men hun. verftand, (daar zytogop vcri ftand roemen) in uitmunten ? waar ziet men hun door leerzaame gefchriften cn onderricht, byzonders die vatbaar zyn voor den eenvoudigen Man, tot algemeen nut werkzaam wezen? — hoe dun zyn de zulken hunnergeftrooid. die van Staatkundige zaaken van Vryheid, Gelykheid, dc Rechten van den Menfeh en Burger enz. aan bet Volk, het zy by monde of gefchrifte, zulke zuivere, waarheidlievende en Republiceinfche denkbeelden en verklaringen geven, dat de tegenswoordige orde van zaaken in derzelver gevolgen befehouwd, aan den vry geworden Burger beminlyk word en als zodanig door een ieder kan worden omhelst.
Ver.



Verlaten wy voor een ogenblik den Burger/tand. en befchouwen die der Militairen, hoe rampzalig is het by veelen derzelven gefteld^ ten opzigte van ftaatkundige kennis. Ik ben in 't Jaar van 87 en ook na de tegenswoordige Revolutie, onderfcheidene malen, over ftaat kundige onderwerpen met hun in gefprekken geweeft, en telkens hebbe ik my over de bekrompenheid hunner denkbeelden, in dit vak, moeten bedroeven. Zv, die inselyks gelegentheid gehad hebben, met Militairen omtegaan, moeten van het geene ik hier zegge, overtuigd wezen.
Men redeneere eens met bun, over Vaderland, Vryheid, Gelykheid, de Rechten van den Mensch en Burger, en d'ergelyke, hoe verward en uiteenlopend zyn hierover hunne begrippen, by veelen hunner, is het woord Vaderland een " woord van byna geen betekenis, by eenigen zelfs geheel onbekent, zo is het tegenwoordig, zo was het in vorige tyden gefteld , voormaals geloofde de Soldaat de Prins was alles, Prins , Vorst, Graaf met een woord Opperhoofd zo wel in 'tPolitieke als Militaire. En vraagd men hem thans na den aart en wyze van het tegenswoordig Beftuur, of in 'ralgemcen, na den tegensv.oordigen Regerings form, hy zal Uw eerlyk verklaren, daarvan geene duidelyke en tezamenhangeu'de denkbeelden te hebben.
Zodanig was het juist in den jaare U en 87 ook gefteld, de Mtlttasr wist toen byna niets van de toenmalige Regeerings - Collegien, de Prins was na hun begrip, en zo als ik even hebbe aangehaald, zo wel in politieke ais militairGeneralissimus over alle 7 Provintien, in dezen waan had' den zy altoos voortgedient, de Staten 'der onlrfeteitne
m^*$^W? Z>'' Uk ******* voor den Mital, , o( mt flaajfche vreeze voor den Stadhouder , nimmer het nodige onderricht van hun Oppergezag enz. aan de Armee doen toekomen, daarvan dan ,%everlarring \ >t Jaar 87 ~ daarvan dan, m die tyd, de onbegrvpelyke defertie der Troupen na 't Zeister Leger, - dkarvan dan hi tjaar 94 en 95 het vluchten met de Princf.n na Duitschland , — het oprichten van het Osnabrukfche Leger, en de tegenswoordige Oranje - gezindheid , der hier geblevene liet is waar in den Jaare 87 deden de Staten van Holland' den Militair door P roe lam at ien als anderzints, wel voorbinden , dat zy de Betaals-Heeren en Souverainen van de Provincie' waren, en dat dc Prins niets meer was , als Eerfte Officier van de Armée, en Eerfte Dienaar van Staat maar het was te laat, de Soldaat was van zyne langjarige wanbegrippen zodanig ingenomen, dat er wel eene Staatkundige wedergeboorte hadde moeten plaats hebben , om hem eensklaps daar van terug tc brengen
Zyn wy derhal ven door oude voorbeelden dusdanig geleerd boe ader noodzaakelykst is het dan dat de Militair, het zy o-or leerzame ge/prekken of door Republikeinfche gefchritUh en boeken van de tcgenswoordigen orde van zaaken onderricht word — dat men hem gezonde en duidelyke begrippen doet erlangen, van Vaderland, — van 's Volks Oppermacht, cn de waardigheid van derzelver Vertegenwoordigers, — van Vryheid , — Gelykheid , Rechten van den Mensch enz.
Trouwens wat deed Frankryk in den beginne en voortgang van deszelfs Revolutie? ik zal by een volgende
ge.egentheid dit eens kortelings tonen, het mogt alteniets .van nut kunnen zyn.
Justus Praetus.
Zouden de STADHOUDERLYKE RECOMMANDATIEN nog werken?
Jaap. Zouden de Stadhouderlyke Recommandatien
rog wc(-lcen ? ^
- . — — ' "
Te Groningen by Lconard
Hein. Welke zotte mag! " Jaap. Hou! Hou! lange zo zot niet, als gy uw misfehien^ eroeeld, want hoe is dan het navolgende geval m£
Hein. Wat voor geval?
J*"P- We.1 hebje er niets van gehoort? dan zal ik tUweensgaauu-vertellen: In, . istot Secretarhvïl
• • • •■• aangefteld, zeker Ontfanger van de . Deze Man had van den Ex-Stadhouder voor eenige' Jaaren de vaste toezegging gekregen van de Opvolging in dit Se
cretartaat, en zie daar! (denkelyk om het Stadhou-
derlyk woord niet te logenftraffen,) is die Man ook voor eenige dagen met dat Amt begiftigt, een postjen, dat jaarlyks een fut bagatelletje van een weinig meer als%ooo Guldens opbrengt, maar daar de Ontfangers post ook zo een fommetje van 3000 Gulden opfmyt, zo heeft die Man nu een WISJE WASJE inkomen van ruim S GuK s jüsrs.
. Hein. Hoe drommel is dat mogervk Jaap! zvn er dan in . . . . . geen ver dienst elyke Patriotten, tot het bekleden van Patriottifche Amten? J 6
Jaap. Och ja! zo als overal, maar zyn piet in tel.
Mem. ISü het loopt er tegenswoordig raar langs, ■ _ wat denkje zou de Geest van Willem hier ook fpokèn?
Jaap. Dat mag de Saterdach weten, '
TREUR-GALM van de Stadhoudersgezinde. Groten, by het fluiten van den Vrede.
8 Hemel! wat is ons befchooren ?
Wy zyn elendig in den druk, De Hoop gaat nu geheel verkooren; *t Is uit met ons verwagt geluk. De KEIZER maakt reeds Vrëë, En ENGELAND die moet wel mee.
* * *
Wy hoopten dat zyn' Oorlogs- knechten Den FRANK zou hakken in de panS Dog daar men zelfs met al 't vechten, Geen oortjen op hem winnen kan. Zoo is ons hoop te niet Wat fpyt, wat hartzeer en verdriet
* * *
De PRUISCH is nog wel op de proppen •
Maar zal nu zeker deze keer, Den PATRIOT niet kunnen foppen; Want ziet, zy flaapen nu niet meer: Zy fluim'ren nog wel iets Maar al dat fluim'ren baat ons niets.
* * *
Want, zeker is de kans verkeeken,
De FRANSCHMAN, hoort de klagten niet Van ons, die zoo neerftagtig fmeeken, Om 't oude Princelyk gebied, Voor onze gouije Lien Zo als van oud's, herfteld tc zien.
* * * Ons Volkje mag nu vry geiooven,
Dat al het fchreeuwën niets beduid
Van Vivat! hé! Orange boven! ? ■
Zie daar! wy doen de Keers al uit.
Want wy zyn naar de Maan!
En de heele boel heeft AFGEDAAN.
Ex TenporP.
■ • ! I . +
Ooit, in de IJeere-firaac.



GELYKHEID.
VRYHEID.
Ao. 1797.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
No. 69.
C O ü R I E R.
den 13 Juny.
(het derde Jaar der vernietiging van het Statfouder/cbap.')
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, F. Clement;peppel, M. V. B Lenfink, Sm^T%-W»**i IDockum, de Wedvt/Brouver; Menfingeweer, Pieter■ Hsddes Bonnes; Appingadam B Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers', Scheemda, Adotf Balhof; Nteuwolda, ^ ~tko WensTSdk Pekel Aa, JSfcr» J Middel; te Sappemeer by Jacob Beer op de hoek van u 3 de Laan aldaar, en verder alom, voor den prys van een Stmv.,
Aanmerkingen, over het befluit der Nationale Vergadering , betreklyk de Kerkelyke Leeraaren.
*tJr=Tl,^»indelyk heeft men dan het befluit der Geref.... Ji^L, tt, hei! — der Nationale Vergadering, omtrent de r tf Predikanten vernomen. Ik moet bekennen, lia *J fp dat my dat zoo fcheef voorkomt, als Ik onmo^iL-Jj:% gelyk van die Vergadering, die de belangens van elk Burger van Nederlandgelyklyü handhaven moet,
verwagten kon. , ,,- < .'Wi.
„ De Predikanten van de geweezeöe heerfchende Kerk, „ zullen hunne traaamenten, nog, geduurende hun leeftyd ,
„ op gelyke wyze, ontvangen." Maar wat recht js
daarvoor? Of moet die Gezindheid_nu,no£ zoolang «at voo;'recm BtyVen TJCtnmiterrjrxrnr eraf ze dit voorrecht zoo Jong met uitfluiting, genooten heeft?—Is dat niet fchreeuwend onrechtvaardig? vorderde de rechtvaardigheid niet, dat, indien nu eenige der Gezindheden eenig voorrecht boven anderen yenoot, het dan die Gezindheden waaren, die dezelve nu zoo lang ontbeert hebben ? — en zullen, wel verre daarvan daan, nu nog, in deeze dagen, die op de handhaving der ' "eregtigheid bogen, die zelvde oude ongerechtigheden blyven voortgaan? kunnen de Leden der Vergadering, die dit geproponeerd en doorgedrongen hebben, dit, met het opffchrift der Conftitutie: Gelykheid, Vryheid, Broederfchap; de Rechten van den Menfeh en Burger, paaren?
Ik ken Leeraars, onder de niet bevoorrechte Gezindheden, die 200, 300, en 400 Guld. traótament 'sjaarlyks van hunne Gemeentens ontvangen, en welke fobere traétementen, 'sjaarlyks, geheel of ten deele by de Leden der Gemeentens opgehaald moet worden, en die arme Lieden zullen dan nog langer moeten blyven geeven, tot het onderhoud van Leeraars, die het dikwyls veel minder van nooden zyn, en de hunnen zullen niets trekken?
Zy, die de algemeene Vaders moeten zyn, zorgen ook voor de Emeriti, voor de Predikanten, die niet langer hunnen dienst kunnen waarneemen: — buiten twyfel voor die van alle Gezindheden; — neen, alleen voor die van het, zo lang bevoorrechte Kerkgenootfchap, hoe zeer ook die van de andere Kerkgenootfchappen wegens hunne geringe tractamenten, het dikwyls meer behoeven.
Hier komen nu ook nog de tVeduwen by, ook voor deze zal het Land zorgen. Gelukkig voor de Roomfche Pastoors datze geen Weduwen kunnen nalaaten; want hier is het ook alleen weder voor de Weduwen van de Gereformeerden. Wel nu! de Lutherfche, Doopsgezinde cn Remor.flrantfche Predikanten, mogten die drift ook wel, ge¬
lyk de Roomfche Pastoors, gefmoord of van hunne Gemeentens, indien ze het hadden kunnen doen, bedongen hebben, om hunne Weduwen, na hunne aflyvigheid niet telaaten verhongeren.
En haddenze het trouwen geftaakt, dan hadden ze misfehien ook geen Kinderen gekreegen, en dus ook met in gevaar geweest, van ze eens tot den bedelzak, gedoemd te te zien; want het Land zal ook niet voor de hunne, maar a'Ieen voor die der Gereformeerden, zorgen; volgens het 'g°en men leest in de Ommelander Courant van Dingsdag den 30 May. En dit zou gedecreteerd zyn, op voorftel, van den Burger Reprefentant Vreede? ... Dit zou die Vreede voorgefteld hebben, die zig altyd, als zulk eenen fterken voorftander van de gerechtigheid, vertoond heeft? ,■ die, in het voorleeden Jaar, met zoo veele redenen., be"weera- <sk> ^wi** Ka £al)- dat geene -Godsdienflen^ door den Staat, moeten betaald worden; om dat de Nat. Verg. geen' befchikking heeft over 'sLands Geld, dan tot Burgerlyke zaaken; — om dat het onbillyk zou wezen , dat de een zal verpligt worden tot de andere te betaalen: die Vreede zal nu voorftellen, dat alle de andere Gezindheden de Kinderen der Gereformeerden Predikanten mede moeten onderhouden, zouden onderhouden, zonder een • wederkeerig genot? ... Dit kan ik niet dan bezwaarlyk gelooven. Heeft Vreede dit voorftel gedaan, dan geloof ik dat hy het in drift gedaan heeft, dat hy gezeid heeft: als de Staat de Predikanten der Gereformeerden, hun lee'ven lang zal bezoldigen: —als de Staat voor de Emeriti en de IVeduwen, geduurende hun leeven lang zal zorgen , dan moet 'er voort de bezorging van hunne Kinderen ook maar by: en dat veele andere Leden toen
SipDouippa genoeg geweest zyn, om aanftonds te roepen: dit voorflel is goed, laat het maar gedecreteerd worden. ■ Hoe bet zy, ik vraag aan de ganifche onparty-
dige Natie, ja aan het ganfeh onpartydig Europa, of deze I dingen recht zyn?
Ik weet wel, dat men zal zeggen, dat de Gereformeerde Predikanten op de gemelde voorwaarden beroepen zyn. Maar ik vraag: wie heefd dat gedaan? en is dit wettig gefchied? zyn de andere Gezindheden, die 'er mede toe betaalen moeten, 'er ook in gekend? of heeft men in dit opzigt, maar willekeurig over hunne Penningen, die zy tot andere ein-
dens gaven, befchikt? en gaat men daar nu nog in
voort? , - , —
Ik weet wel, dat men zegt, dat mdien dc Staat, op eens opgehouden had de Gereformeerde Predikanten te betaalen, veelen hunner ongelukkig zouden geworden zyn. Maar waarom dat? Is het Ligho.am der Gereformeerden, om dat
het



het 200 laig voorrechten genooten heeft, daaróm te mmder I in ftaat om nu deszelfs Predikanten te onderhouden. Het ! ichynt my toe, dat geen Geeftlyk Corps in ons Land, daar toe gefchikter is dan het hunne; wyl hetzelve, door ganfch Nederland, onderling verëenigd is.
'Ja; maar veele leden zouden niet geeven willen? Dan moesten 'er eenige drangmiddelen gebruikt Worden. —— Maar de Kerk is van den Staat gefcheiden; de Staat kan in "ó\i geval niet meer dwingen; ook zou dat de Gereformeerden misnoegd maaken? — De Kerk is van den Staat gefcheiden , en de Staat zal ondertusfehen voortgaan, het geld van alle andere Gezindheden aan te wenden ter onderfteuning van een ééni'ge Gezindheid? men fchroomt de Gereformeerden misnoegd te maaken, en men fchroomt niet, om alle de andere Gezindheden,' veel fte&er redenen van misnoegen te geeven! — en indien men gemeend heeft, het gemelde, aan de.Gereformeerden, een geruimen tyd te hebben moeten toe leggen; waarom dan Ook niet, zoo lang aan de andere Gezindheden, die het begeerden? dat was Gelykheid.
Indien men het nu nog, by een jaar 4, of 6 gelaatcn had, ten einde de Gereformeerden gelegenheid te geeven, om zig teegen de magere jaaren, in'ftaat te ftellen, ik geloof, dat de andere Gezindheden 'er nog gemaklyk onder zouden berust hebben, en dat de Gereformeerden 'er zelvs "blyde mee zouden geweest zyn, wyl zy dit voorrecht niet konden verwagten; — maar voor het geheele leeven van de Predikanten derzelver Weduwen en Kinderen, dit is tc lang; want dit 'maakt, dat duizenden der andere Gezindheden , het nooit beleeven; dat in dit opzigreene volkotnene Gelykheid plaats hebbe en bygevolg, en dit is nog wel het onaangenaam fte, dat de regte Kristelyke liej4e en vereenigir.g ook niet, ftand grypt; want dit ka] nooit plaats hebbm. zo lar.g de eene boven de andc bevoorrecht werd: wyl het, in dit opzigt, in het groote fjuisgezin van den Staat evsn écnis als ineen klein, of byzonder HuisK«ziu is.
„ Uit eene we'gerege'de bof zing, der onderfcheidene denk., beelden (zegt Mercier; Lomt de vonk der waarheid voort" fs 'cr dan iemand die my kan en wil overtuigen, dat ik
in dit ftuk dwaale; dat de Natiot.aale Vergadering,
ifj dit ftuk, overeen kom Tg de regelen van gerechtigheid gehandeld heeft; die zal my veel genoegen tocb-engen; my, en bulten twyfcl veele anderen met my, g ^eezen, van "die onSangenaame aandoening, die het befchotr* en van, naar ons 'nzien, onrechtvaardige harde" .gen, op der menfehen gemoederen maaken. > Meest is dit de zaak, van
die Leden dier Vergadering, die door de bovengemelde dingen voor te (tellen en door te dringen, deze onaangenaa■me aandoening veroorzaakt hebben: zy zyn toch hoop ik Vrienden van
Eén Vriend der Rechtvaardigheid.
Ik vraag rogmaal het woord; braave Burgers van Nederland!
Ik ftcl voor; of men voortaan de Gezindte der Gereformeerden , indien zy zich van het flraks gemelde, zo het my toefchynt, onrechtvaardig befluit der Nationaale Vergadering bedient, niet in plaats van de Gereformeerde de Gepenftoneerde Gezindheid zal noemen? — Zie zulk zoort van dingen, zullen de uitwerkzels van dit fchoone befluit zyn! Een Vriend der Rechtvaardigheid.
WAT IS GODSDIENST?
Deze gewigtige vraag, vat is Godsdienst ? zal voorzeeker door ieder een niet eeveneens beantwoord worden, die geenen welke voor het dogmatique (leerftellige) zyn, zullen zeggen; het gelooven en volgen van de waarheid, dat ij
Godsdienst. Maar met dit antwoord, blyft men geheel is
't onzeekere, men mag met Pllatus hier wel vraagen, wat is Wtarheid? byna ieder godsdïenftig genoodfehap zal zeggen, die leerflellingen, welke by ons gelooft en beleeden worden, zyn de Waarheid. Maar het geen de eene, als zoodanig opgeeft, weederfpreeken weder andere, en zeggen; die leeringen zyn dwaalingen, en beftempelen die zomwylen met de naam van ketterey,
Wie moet ik nu gelooven? men aal zeggen, gy meet zélve onderzoeken em de waarheid te ontdekken, — 't is goed, maar daar men zoo veel in begrippen verfchild , 't welke een duidelyke blyk is, van de feilbaarheid van het menfchelyk verftand, hoe kan ik my dan verzeekert houden, van eene rechte keuze in dezen te zullen doen? en evenwel is my daar aan ten hoogfte geleegen, indien het waar is, dat bet belyden van leerftellige begrippen den Godsdienst uitmaakt.— Maar kan ik dan wel vermoeden, dat het rechtvaardig Opperweezen van my vordert, dat ik Godgeleerde /lellingen, zoo als men 'tnoemt, zal aankleeven, van welkers waarheid ik my niet kan overtuigen? Neen, voorzeeker niet, en nogtans zal ik verantweordelyfc zyn. voor het verzuimen van den Godsdienst. Is dat waar — dan volgt van zelfs dat.de Godsdienst zeer eenvoudig, en zelvs bevatbaar voor de geringde verftanden zyn moet! ik voor my, zou ze dan, in dit kort beftek van Woorden bevatten: Het is Godsdienst, aan zyn geweeten getrouw te zyn,. en na zyn licht en overtuiging te handelen, het kwaade te ha aten, dat God haat; en het goede te beminnen, dat God bemind, en na deze grondbegitizelen, zyn gantfche gedrag in te richten.
Ik heb de bovengenoemde vraag, en het antwoord op dezelve, myne Landgenooten willen voorhouden, om hen onder het oog te brengen, dat alles geen Godsdienst is, wat "men daar voor wil laten doorgaan, en dat Intriguanten daar mede hunnen Rol meestcrlyk fpeelen kunnen. — Men weet, dat van otids her, de geheiligde naam van Godsdienst,, maar al te dikwerf misbruikt is, en veelmaalen dienden tot een dekmantel van de Heerschzucht, Hoogmoed en het Eigenbelang — de Sra&tknnd» hpdtpndr» pt »!oh van, ter bereiking van oogmerken; waar toe zy de geestdrift des Volks noodig haddén. — De Godsdienst in gevaar, — was wel eens de leus, om den aanval te beginnen, tegens het geene de Staatkundige inzichten weerftreeven konden DsGeestelyke Hoogmoed en het Eigenbelang r waren wel eens wakker in de weer, om haaren yver voor den Godsdienst uit te bazuinen, met geen ander oogmerk, dan om hunne onderhoorige, ter bereiking van hunne byzondere inzichten op te winden. Maar was de Godsdienst, welken' men bedoelde en waar van men zoo veel opheft maakte, eene zuivera zeden Leer waar door den Menfeh tot de deugd en zvn gedrag na dc eeuwige beginzelen van recht gevormd word ? neen, het was veelal een zamenfel van leerbegrippen, en den uit er ly ken eeredienst welke men op het oog had, en waardoor de geest tot SecJery wierd aangevuurd, door welken men de domme meenigte, kon by den neus omleiden y cn den eenvoudige, fchoon anders Godsdienftige menfeh, door dweepachtige inboezemingen tot zyne oogmerken brengen.
Dat men dan , Landgenooten, op zyne hoede is, om zich door den uiterlyke klank van Godsdienst niet te laaten misleiden, en zoo dit immer te pas koomt, het is in deze daagen. — De inrichtingen, welke by de algemeene Conftitutie zullen gemaakt worden, ten opzichten van den Godsdienst , worden van veelen tegengefprooken, als zoude daardoor de Godsdienst fchaaden lyden. — Ik beken, dat de zuivere en onbevlekte Godsdienst, vry yan alle menfehelyke byvoegzels, eerbiedwaardig en de fteun is van het Maatfchappelyk geluk, cn wel dceglyk de zorg van den Staat moet aanbevoolcn zyn. Maar 'dat byzonder leerbegrippen en uiterlyke eeredienften, «elke het menfehdom zoo vaak verdeelden, cn de fccélbal geweest is voer de Jntriguanten
dooi



door den ftaat zouden worden aangekweekt, dit was de Slang welke zoo veele verwoestingen in de Waereld heeft aangerecht in zvnen eigen boefem koefteren. — Het is billyk en met de Rechten van den Menfeh overeenkomftig, dat een ieder de Vryheid heeft, zyne ieerflellingen, zoo lang zy de rust van de Maatfchappy niet ftooren, of de zeden bederven . te volgen. Maar nimmer moeten dezelven een Object 7Vn welken den Staat zich aantrekt, in dezen is den Godsdienst afgefcheiden van den Staat. - Maar goede algemeeen inrichtingen, ter bevorder.ng van nuttige Wëetenfchappen en Godsdienftige kennis, kunnen niet te veel door de lïeftuurders worden aangemoedigd.
Ik ben dus van gevoelen, dat wanneer het openbaar Onderwys, alleen bepaalt word, by de algemeeuen gronden van den Godsdienst, en eene eenvoudige zedenkunde, dat daardoor, meerdere deugdzamen Menfehen en gwfft» Burgers zullen'gevormt worden, dan door een voordracht van uitgebreide Ieerflellingen, welken Veelal met begrecpen worden, of waar aan zommige blyven hangen, even of deeze den Godsdienst uitmaakten.
Ik herhaal het nog eens Landgenooten! hoe zeer gy anders den Godsdienst moogt eerbiedigen, laat u door het luidruchtig gefchrecuw als of de Godsdienst gevaar liep met misleiden, zulks kan alleen door de Heerfchzucht en den Hoogmoed trebeezigt worden, om uw van de waare RepublieainCche grondbeginzelen af te trekken, en uw tot dweepzucht, ter bereiking van haare byzondere inzichten op te wekken, hier van zoudt gy, maar te laat, overtuigd worden wanneer zy haare doelen'vast gezet hadden, de daaden'van onderdrukking duidelyk deeden zien, dat die voorgewende Godsdienst yver, alleen ter bereiking, hunner byzondere inzichten, geftrekt had.
Iets over de Aanneming of Verwerping der aanflaande CONSTITUTIE.
Het belang dat ider welmeenend Burger (lellen moetin de aanneming of verwerping der Algemeene Conftitutie, die ons zo als de Couranten fchryven, op den 8 Aug. aanftaande ter goed of afkeuring zal aangeboden worden, is derede dat ik aan myne Medeburgers mededeele: de twee volgende daarover handelende Hukken, zynde bef-eerfte een Reauest door een groot aantal Vaderlanders in Holland enz: onderteekent en onlangs aan de Nationale Vergadering eeprefenteert, en het tweede eene Mifflve van het Bureau rof Comptoir) van Correfpondentie en Expeditie te Amsterdam, aan alle Vaderlandfche Sociëteiten in deze Republiek, luidende het eerfte:
Vryheid, Gelykheid, Een- en Ondeelbaarheid!
Aan de Nationale Vergadering, Repraefenterende het VOLK van NEDERLAND.
Geven met gepasten eerbied te kennen de ondergetekende ftemgerechtigde Burgers van Nederland: — dat Zy Vertooners het oogenblik met rasfe fchreden ziende naderen, waar op het Ontwerp van Staatsregeling voor deze Republiek aan het Volk ter goed- of-afkeuring zal worden voorgefteld; deze decifie, van zulk een oneindig gewicht voor Hun en Hunne nakomelingen hebben bevonden te zyn , dat zy Vertooners in dezen geene onberadene keuze willende doen, reeds zedert eenigen tyd bedacht zyn geweest, om het Concept-Plan, voor £00 verre het afgewerkt en uit de publieke Dagbladen bekend was, te onderzoeken, ten einde na rype overweging het befluit te konnen opmaken, wat zy in de¬
zen aan zich zelve, hunne huisgezinnen, en hun Vaderland, verplicht zouden zyn te doen.
Dat zy Vertooners van den eenen kant te zeer overtuigd zyn van het onafmeetbaar nadeel der voordduring van den Staat van Revolutie, en te wel verzekerd, dat, zonder eene vaste orde van zaaken, geen herftel in den kwynendeiï toeftand onzes Vaderlands te wachten is,de teugels van het bewind niet dan met flappe handen gevoerd konnen worden : en heerfchappy der Wetten hoe lang langer hoe meer hare veerkracht verliezen moet: om niet, ter verkrygi'ng van die gewenschte orde, alle pogingen aantewenden, en zich de grootfte opofferingen te getroosten. -— Doch dat zv aan den anderen kant ook dé mooglykheid erkennen móeten, dat het voorfe. Plan aan zoodanige grove gebreken zoude konnen onderhevig zyn, dat deszelfs afkeuring, hoe verderflyk ook in zich zelve, echter een minder en kortflondigèr kwaad, dan de invoering en duurzame bekrachtiging van het zelve, zoude opleveren; — immers, en in allen gevalle, de Vertooners In eene pynlyke onzekerheid gebracht konden worden, welke dezer twee even hachlyke wegen voor zich zelve te kiezen.
Dat Zy Vertooners deze waarheid te levendiger gevoelen , naar mate zy by hunne voorlopige befchouwing reeds een en ander gebrek van dien aart, in den loop van het Ontwerpvermecnen ontdekt tc hebben; en zich dus met grievend leedwezen moeten voordellen, van éénmaal in den droevigen tweeftryd te zullen geraaken, om , of zoo veele fchoone inrichtingen, als hun daarin waarlyk zyn voorgekomen, wegenis de daar mede vermengde hoofdgebreken , te moeten verwerpen, of wel met die gebreken te moeten aannemen.
Dat Zy Vertooners, ten einde, ware het mooglyk, deze bezwaren uit den weg te ruimen, geen beter middel hebben weten uittedenken, dan zich met gepaste Adresfen ter dezer Vergadering te vervoegen, en van derzelver wysheid een billyk redres op hunne nader inteleveren grieven te verzoeken en te verwachten; dan dat Zy, vernemende dat Uw lieder Deliberatiën op dit fujet ten einde fpoeden, te rade zyn geworden , om voorlopig den tegen woord igen ftap te doen.
Redenen, waaromme de Vertooners zich keeren tot Uw lieder Vergadering, met inftantelyk verzoek, „ dat het UI. „ Burgers Repraefëntanten! behagen moge, aan de Vertoo„ ners toeteftaan eenen termyn van vier weeken, te rekenen „ van den dag, waarop Uwlieder, zoo wy hoopen en vertrou„ wen favorabel, decreet op dit verzoek zal worden geno„ men, om binnen denzelven onze bezwaar en, ter zaake „ veorfz., ter Uwer Vergadering inteleveren!''
„ En dat hangende de raadpleging Uwer Vergadering op„ dit Refpect, geen decifoir decreet omtrent het fluiten „ van Uwl. Deliberatiën over het Plan van Conftitutie
moge worden genomen." • rt Welk doende &c.
Waarop by de Nationale Vergadering is "befloeren v " „ Deze Requesten niet te houden tot objeSt van delibe-, „ ratie" en dus gewezen van de hand. — Hebbende vervolgens het voorn. Bureau of Comptoir te Amsterdam,. afgezonden de volgende Missive:
Het Generaal BUREAU van CORRESPONDENTIE en EXPEDITIE van deVrienden van EENHEID en ONDEELBAARHEID, refideerende te Afstekdam.
aan
De SOCIËTEITEN voor EENHEID en ONDEELBAARHEID in da Bataaesche Rh-
ïübliek.
Mede - Burgers! Broeders! Het Decreet van de Nationale VergadfUng van dato
20" de»



26 dezer, genoómen »p het Adres aaii dezelve Vergadériïjg geprrefenteerd en hit welk, niettegenrtaandc dat Decreet, echter nog door alle weidenkenden getekend word , waarby alleenlyk was verzogt geworden, om de daarbv aangehaalde redenen en gronden, dat de Deliberatiën over 'het Plan van Conftitutie niet mogten worden geflooten, voor en aleer aan de Vertooners geleegcnheid gegeeven was hunne bczwaaren ïntclceveren en daartoe de tyd van 4 weeken zoude worden bepaald, is UI. allen zonder twyfel bekend geworden en wy houden ons verzekerd, dat de uitwerkzelen, welken dat Decreet op UI. gemoederen veroorzaakt heeft, niet verfchillende zyn van die, welken daaruit by ons zyn geboren geworden. Hoe is het, vragen wy, mogelyk, dat de Nat. Verg. een verzoek van dien aart, als het ftuk voor handen inhoud, op zodanig eene wyze, als werkelyk gefchied is, heeft kunnen rejeeïeeren ?
Een verzoek 1 het welk de ontwyfelbaarste tekenen met zich brengt, van uit zuivere Vaderlandsliefde te zyn geboren , en welks bedoeling geen andere zyn kan, dan het wezenlyk belang van dit Gemenebest; een verzoek van zodanig eene natuur, als ecu Meester , die Hechts eenige denkbeelden heeft van billykheid, aan zynen knegt niet weigeren zoude; een verzoek eindelyk , van welksredelykheïd en nut elk braaf Burger, van welke byzondere politique denkwyze hy ook zyn moge, op de eerfte inzage zelfs overtuigd is, en het welk ons voorkomt niet te kunnen worden afgekeurd, dan door de zulken, die het Plan van Conftitutie, zodanig als het ligt, gaerne, om 'teven ook door welke middelen, zouden zien doorgedrongen. ; fVat, hebben wy aan ons zelve gevraagt, ftaat ons nu sn deezen te doen om als noch het ejfeiï tegenieten van
het bovengemelde verzoek? Moeilyk was deeze vraag
Wy hebben des de omiland;gheden, waarin wy ons bevinden, gezet overwogen, en het refultaat van deeze overwe- 1 gingen is geweest, dat wy befloten hebben UI. aanremanen jpjh niettegcnftaande het gemeld Decreet van den 26 dezer' echter voort te doen gaan met de tekening van het bewust Adres en dezelve zo veel mogelyk tc bevorderen, ten einde als noch tc beproeven, of men de N. V. ook door het cortinueeren met de inzending van een grote menigte van die Adresfen zoude kunnen overtuigen, dat het geen gering gedeelte des Nederlandfehen Volks is, hetwelk zich met dat verzoek vereenigt, en daar door over te haaien tot het rapporteeren van het decreet van den 26 deezer en het aecordeeren van ons verzoek, terwyl wy UI. verders berigte.n dat ivy voorneemens zyn een Acte van Verbindtenis opteftellen, welke wy UJ. nader, als dan, wanneer het hierbovengeracld middel onverhoopt by de N. V. geenen ingang vinden mogt, zullen toezenden, ten einde te worde ondertekend door alle die genen, welken het belang des Vaderlands ter harte gaat, cn die moeds cn cordaatheid genoeg hebben, om, wanneer moreele middelen vrugteloos bevonden zyn, dat belang ook door phyfieke middelen te handhaven en de Oppermacht des Volks' tegen alle inbreuken en pogingen tot onderdrukking, van wien derzelvenook zouden mogen voortkomen, krachtdadig te verdedigen- —
Wy hebben geene vrees, dat dit laatfte middel zonder vrugt zal worden m het werk gefteld; maar ook dan, wanneer zulks al eens tegens verwagring plaats mogt hebben dan hopen wy en zullen daartoe alle onze pogingen in het I werk ftellen, dat het Bataaffche Volk het Plan vanCon- I ftitutie, zo als het thans ligt, uit bet waare oogpunt zal le- ' ren befchouwen, Waar van het gevolg zonder twvf'ei zal moetan zyn, dat de meerderheid des Volks het "zelve Plan
hoe veel goeds 'er ook ia moge wezen, om de menigvuldige gevreten en yoornamelyk om dat de grondbeginfel*n* waar op onze Staat somwending rust, daar ingehhj*. den zyn, zal afkeuren. s^wwi-
Heil en Broederfchapl Het Bureau fbomd.
Zo dra ik iets verder verneme, za! ik hetzelve insirelvfcs door dit blad, aan myne Medeburgers mededeelen. ^
Heil en Vaderlandsliefde! Ezn Welgezinde FRIES.
BEKENDMAAKING.
o*N?iieI\ d,e Leiffih» Courantier in zyn Courant van den 25 May 1. 1 geplaats heeft een naamloos ftuk, waarin quahe genoemd wordt de meerderheid van Campers klagende Burgers, zoo hebben Directeuren der vier gewettigde wyksvergaderingen alhier, hun te meer moeten bevreemden zulks m de-Leydfche Courant te vinden, vermits enige dagen te vooren, die Burger heeft kunnen goedvinden eln orismee ftnk aan o-pnnnmH» n . j
zeggende hy dat ftuk niet konde plaarfen, wyl hy niet wist wie hier gelyk in hatlde. Die klagende Burgers dan, hoofdzakelyk aangevoerd door A. de Nets, die met Dumoriezin öreda geweest is, — F. G. Blok die van Leiden in het Jaar 1787 r* Woerden in het Defensiewezen gezeeten heeft—\. I hooft rustend Leer aar van de Gereformeerde Gemeente te Vollen^ven, — J. A. de Chalmot, feaert lange Jaaren gepensioneerd Officier, Boekverkoper eerst te Leeuwarden ra te Campen, &c. etc. Hier wordt dan gezegd in bcvengemelde Courant tegens alle waarheid aan, dat zy van het ftemregt zouden zyn berooft, en NB zy het aan het onpartyJig onderzoek van bet proviftoneel Beftuur van Overyssel willen overlaten. L>irecleurenbovengemeld zeggen hier regen; dat het een publieke enzro ve onwaarheid is, dat iemand hoegenaamd van het ftem recht is ontzet, laatftaan beroofd: die Hechts in fubftancië hebben verklaard, en nog begeeren te verklaren, het vorige Orange en Aristocratisch Bewind niet te zvn toegedaan en dus dat hiertoe geen zoogenaamd onpamdig onderzoek (zoo als van bovengemelde wordt voorgegeven) noodig is alzoo het als van zelve fpreekt, dat zygeen generale oproei ping van Oranje en Ariftocraatsgezinde kunnen goedkeuren, om voor te komen , dat langs dien weg geene geheime cabalen of kuiperyen konnen worden gefmèed. En hoe verre nu het Provintiaal Bestuur zonder toeflemmin* van de gewettigde ftemgcregtigde, tot dit quafie onpartydig onderzoek met Orange en Aristocraats , gewettigd is die daar toe den Militairen arm hebben tragten te gebrul ken, laaten wy alle weldenkende Vaderlanders zelfs oordeelen. Vervolgens zal men zoo fpoedig mogelyk een Historisch Verhaal in het ligt geven , van al het gebeurde van den tyd der laatfte Revolutie af, tot op deezen tyd toe.
Uit last van Directeuren der vier gt~ wettigde Wyksvf.rcaderinoen alhier. En uit derzelver Naam.
Campen den 3 Juny 1797. Het 3de Jaar der Bat. Vryheid
HENDR. WENNING. Secretaris.
Te Groningen by Leotiard Bolt, in de Heere - ftraac.



GELYKHEID. Ao. 1727.
DE ONVERWACHTE
'Dingsdag
VRYHEID. No? 7Ó\
C O ü R I E R.
den i Augustu*.
(bet derde Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfcbap.")
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M. V. B.LenJink; Leeuwarden, A. Jeltema ; Dockum, de Wedw. Brouwer; Menfingeweer, Pieter Hiddes Bonnes; Appmgadam, B.Rnypinga; Winfcboot, H. $. Vinckers; Scheemda, -Adotf Baihof; Nieuwolda, Weemka jturjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemeer by Jacob Beer op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voor den prys van een' Stuiv.
Hoe moet ik my op den 8 Augustus als een eerlyk man en goed Burger , epzigtelyk het Plan van CONSTITUTIE, in de Grondvergadering gedragen? moet ik hetzelve AANNEMEN of VERWERPEN? GOED - of - AFKEUREN ?
. JA of NEEN zeggen? ter beoordeeling overgegeven aan alle ware PATRIOTTEN.
Medeburgers! tLj^Lj^»aarmede men onze eerlyke bedoeling niet misirft t-x IL, kenne en ons wegens onze Staatkundige gevoevT 1 1 j] iens niet verkeftere of onder eene verkeerde CiasU-j IV \f> fe rangfehikke, zullen wy, aan onze Medeburgers, vooraf openhartig verklaren, dat wy niet behoren tot de zogenaamde Revolutionaire party, waaronder zig velen bevinden , die zomtyds te driftig zyn — nog onder de Moderaten, die meestal uit eigenbelang werken —- maar noch veel minder onder de Ariftocraten, die aan niemand iets goeds gunnen dan aan hun zeiven en de hunnen. —— Neen.' geen van deze drie partyen heeft .ons ooit kunnen machtig worden, dewyl ons de oude Gefchiedenisfen, gevoegd -by eigen ondervinding, de onderfcheidene klippen van deze en geene party ter onzer waarfchouwïnge heeft aangewezen, klippen — waarop zo meenig eerlyk Man onwetend gelirand is.
Nochtans bchore wy in geenen dcele onder de Stadhouders gezinden — noch tot de Weifelaars die met alle winden draaien. Neen, verre daarvan dan, wy zyn en behoren tot zodanige Patriotten, die niet alleen en ten allen tyde opentlyk en eordaat voor hun Patriottismus uitkomen , maar die ook by alle voorkomende gelegentheid blyken geven,dat de algemeene Welvaart der Maatfchappy, flechts hun eenigfte doel is.
Thans is een der gewichtigfte tyd (lippen op handen, aan welkers uitflag ieder eerlyken Republicein oneindig veel gelegen ligt, wy bedoelen de beoordeeling der ontworpene Conftitutie , van welkers aanneming of verwerping ons Burgerlyk Wee of Wel misfehien afhangt. Thans is het dus meer dan ooit de plicht van waareen welgezinde Patriotten dat zy gemeenfehapivk overwegen. —. gemeenfehapiyk onderzoeken, hoe zy in dit gewichtig ftuk, tot hun en hunner Kinderen en verdere nakomelingen gchik, moeten handelen.
„ Het raadplegen over eene Conftitutie" (zegt de Nationale Vergadering in haar Proclamatie) „ is het gewich„ tigst werk dat ooit door een Volk kan onderkomen „ worde/P' en wasrlyk deze herinnering is niet ten onrechte,
eenige weinige Letters, eene onbedachtzaam antwoord
van JAA of NEEN, en zie daar den uitflag van gelukkige of ongelukkige gevolgen.
Ieder Burger is dus ten duurften verplicht, in dit gewichtig werk alleromzigtigst te handelen, en wanneer hy voornemens is zyne Medeburgers eenige bedenking, dienaangaande opentlyk mede te deelen, dan neemt hy eene dubbelde plicht op zich en moet hierin als een eerlyk Man zodanig te werk gaan, dat hy nog den eenen zoekt te be-, lieven , noch den anderen tracht te verbitteren , met eer. woord: hy moet fpreken, zo, als hy voor God en zyn geweten kan verantwoorden.
Wel aan dan, dat wy deze waarheid , deze zedelyke deugd gefradig in 't oog houden, dat wy van onze onpartydigheid blyken geven en zo doende het vertrouwen te verdienen zoeken, het welk men altemets in dit ons gefchrift Rellen mogte.
In de Groninger Courant van Dingsdag den 25 Juiy, lazen wy met ongemeen genoegen een advertisfement van Directeuren der Burger Sociëteit, ten huize van de Wedw, Bolhuis in de Unie, waarin de Leden dier Sociëteit uirgenodigt worden, om tweemaal 's weeks, namentlyk Maandags en Donderdags 's avonds te 8 uur te compareeren, ten einde men elkander betreklyk het gewichtig en belangryk Stuk, (namentlyk het Ontwerp van Conftitutie) ten nut en voorlichting zou kunnen verftrekken.
Deze Vaderlandlievende poging van Dire&euren om langs den voorgeflagen weg, veele brave Burgers, die nog tyd nog gelegentheid gehad hebben om de Conftitutie te lezen, en ook geen genoegzame kunde bezitten, van dezelve te beoordeelen, door onderlingfche redeneeringen voortelichten en hun waar belang.te doen kennen, heeft onze goedkeuring niet alleen ten vollen weggedragen , maar ook teffens onzen yver opgewekt om onze gedachten en aanmerkingen over de Conftitutie aan het voorn Gezelfchap en aan onze ovrige Medeburgers mede te deelen. Nochtans dringen wy onze gevoelens aan niemand op , een ieder moet dezelve zelfs beproeven en voor 't ovrige, geheel en al, na't licht van zyne overtuiging handelen.
De eerfte vrage die wy doen, beftaat hierin: Wat voor een Maatfchappelyk verdrag of Conftitutie moet een vry geworden Volk ter bevestiging zyner herkregene Vryheid verwachten? of met andere woorden:—Op welke hoofdgronden, moet deszelfs Conftitutie ter bevestiging van deszelfs Vryheid berusten?
Na onze gedachten op de volgende:
Ten iften. In het plan van Conftitutie moeten de geheiligde gróiTdbcgiufelcn van Vp.yhhd in her maatfchappelyk leven ,



en van-Geltkheid ia rechten en in het opbrengen van lasten, overal doordraaien.
Tea 2den. In hetzelve moet de Oppermacht van het Voik •veral geëerbiedigd en maatfchappelyk verzekerd worden.
Ten aden. De ondeelbaarheid en het onvervreemdbare van die Oppermacht moet overal in bewaard, en niet bedekte ly\ maar uitdrukkelyk zvn vastgelteld.
3en 4den. In de -Conftitutie die men ons aanbied, moet deVERANTWOORDEtYKiiEiD, van de aanteftellen Machten aan het Volk overal worden verzekerd, en een vaste en ontegenfprekelyke waarborg zyn voor het Volk, welke die machten voor altoos belet, om hunne macht en heerfchappy drafloos te buiten te gaan, of derzelver palen willekeurig te overfchry-
den is 'er zulk een waarborg niet, weg dan met alle
ftaatkundige, weg met 'alle burger lyke vryihid., weg met alle veiligheid van perfooncn en bezittingen, want van dezelve zyn wy dan nimmer verzekerd, Weg dan met eene zodanige onvolmaakte Conftitutie.
Ten #ien. ! De annftelling der ondetfeheidene Machten moet rusten op genoegzamen menfehenkennis — op eeneleerfame ondervinding — qp de gefchiedenis van alle volken, — geregeld zyn naar den aart van Nceiiands volk, en naar de ligging van ons .land; .die juuifteliiug .moet het minst kostbaar ui overëenkomüig zyn met de minst verkwistende manier voor de ingezetenen"van onze republiek.
Ten 6den. In dit plan móet genoegzamen zorge gedragen zyn, — (.daar men de menfehen moet bcöordeelen, niet naar hét geen zy moesten, maar zo als de fmartelyke ondervinding leerr, naar het geen dat zy zyn) dat niemand in welk eene betrekking hy ook geplaatst word, aan dc Maatfchappy eenig kwaad kan doen; maar in tegendeel, dat hy ingevolge bet voorfchrift der wet of Conftitutie in noodzaaklykheid gebracht ' word altyd aan de maatfchappy goed te moeten doen.
Ten 7den. 'Er moeten zekere waarborgen tegen de wederinvoering van het Stadhouderschap: het zy onder dem ouden, het zy onder eenen nieuwe naam van consulent of andere benamingen , in de Conftitutie te vinden zyn. —«—
Is dit alles genoegzaam verzekerd? dan dunkt ons kan het Volk veilig ét Conftitutie aannemen? hinkt het aan deze vereischtens, dan kunnen wy niet zien, hoe wy volgens dit ontwerp waarlyk een vry volk, eene vrye republiek zyn en de Conftitutie aannemen kunnen.
Laat ons nu volgens dezen leiddraad met bedaardheid eens overwegen, in hoe verre het ontworpen Plan van Conftitutie aan0'deze grondregels, waaraan ieder waar voorftandcr van de Rechten van den Menfeh en Burger, gaarne zyn zegel zal hangen , beantwoord.
Wy fchroomen niet opentlyk te verklaren, dat, zonderde minfte eigenliefde te bezitten, wy voor ons geloven dat de bovenftaahde grondregulen oneindig beter tor eene proeffteen kunnen verftrekken of het voorgelegde Plan eene Conftitutie bevat, dewelke met 't Volks geluk, derzelver vryheid en belangens overeenkomt, dan die grondregels, dewelke de Gemeenebest gezinde Sociëteit te Leyden onder de zinfpreuk Nuttig en Bedachtzaam (te vinden in de Groninger Courant van den 21 July 1. 1.) ons aan de hand heeft gegeven. Men leze het voorna, ftuk noch eens met aandacht door, cn men zal, vertrouwen wy, van de waarheid onzer gezegdens overtuigt worden.
Deze Leydfehe Burgers doen zig in 't begin van hun Misfive Yoor, als buitengewone nuttige en bedachtzaame ■menfehen, die gcenzints den fchyn willen geven als of zy hunne Landgenoten zoeken te overreden, dat zy het Pian van Conftitutie moeten aannemen. Neen ! zy betuigen veel meer, fmerte te gevoelen, over de uit een loopende denk wyze hunner Medeburgers omtrent dit ftuk, en na deze fmert gevoeling met een ruimte van woorden aan hunne Landgenoten verzekerd te hebben, geven zy, hoewel zeer ingewikkeld, dog inwendig den wensch te "kennen, dat hetzelve niet moest verworpen worden, zonder egter de minfte rede van hun zaak te geven. Volgens hun nuttig en bedacht¬
zaam oordeel geven zy, wel ij waar, eenige regels, voorfchriften of raadgevingen aan de hand, die eigentlyk tot een toetsfteen van goed- of- afkeuring der Conftitutie zullen verftrekken, maar die by nadere befchouwingen in geenen deele fteek kunnen houden, by voorbeeld: „ Zy, „ die van den Hemel met minder vermogens en oordeel bert gaaft zyn (zeggen zy), moeten eer lyke en kundige Man„ nen ten vraagbake nemen.", deze raad is zeer goed, maar wy vragen weder op onze beurt — waar zyn die eerlyke en kundige Mannen aanftonds te vinden die zig tot eene" vraagbake voor den gemeenen Man willen laten gebruiken ?
God beter 't, en nog eens God beter 't, hoe dunne zyn zulke eerlyke en kundige Volksvrienden gezaaid —— hoe zeldzaam de zodanigen te,ontmoeten, die zonder eigen inzichten aan de algemeene of byzonder verlichting van het brave, maar niet genoeg kundige gedeelte des Volks willen arbeiden, de ondervinding leert helaas! in onze dagen meer dan te veel het tegendeel.
Befehouwd men de verdere raadgevingen van deze nuttige en bedachtzame Sociëteit, zy zyn byna alle van dit zelfde alloy, veele bloemryke woorden en zachtzinnige Cieraden zyn in dezelve te vinden , maar aanwyzingen met zodanige ophelderingen gepaard, die den minkundigen Mar, omtrent de hem ter bellisfing voorgelegde Conftitutie 'kunnen dienen , deze zoekt hy en een ieder onzer, in deze nuttige en bedachtzaame raadgevingen dezer Gemeenebest gezinden te vergeefsch.
Wy verkiezen derhalven liever onze Medeburgers Zaken en Onderwerpen in de Conftitutie aantewyzen, die ons ter overtuiginge geftrekt, en het befluit by ons onberocplyk voortgebracht hebben, waarom wy dezelve voor ons met aannemen, en dus op den 8 Augustus met het woordje NEEN zullen ftemmen , of, wanneer er gevraagd word : of wy VOOR of TEGEN het Plan van Conftitutie zyn, dan het woordje TEGEN aan de Steminnemers zullen tót Antwoord geven.
De ifte Titul of afdeelinc heert ten orfchrift: * Van de Oppermacht des Bataafschen Volks. en dan volgt:
Art. 1. Het Bataaffche Volk is ién en ondeelbaar, en
Art. 2. De Oppermacht berust by het geheele Bataaffche Volk. 4
Maar hoe is deze Oppermacht des Volks te verdaan ? en op welke wyze verkrygt deze Oppermacht zyne rechte waarde? wy vinden in het geheele Plan geen andere aan-
wyzing van deze Oppermacht, als dat het Volk op zekere tyden in de Gronvergadering mag opkomen , om Kiezers te kiezen, aan wien men opdraagt en verder overlaat de benodigde Vertcgenswoordigers te benoemen. Zie daar de geheele bedaanbaarheid dezer Volks Oppermacht.
Art. 3. heet: „ Het Bataaffche Volk verkiest Ver„ tegemvoordigers of Reprefentanten ter uit. „ oefening zyner Oppermacht en tot bef uur „ der algemeene belangens, naar het Voor„ fchrift der Conftitutie," dat is te zeggen, door middel van Kiezers. Maar in deze keuze heeft het Volk geen de minde inzage, de Kiezers kiezen naar hun best goeddunken en niet naar den wil des Volks.
Luister hier wat een twalftal waardige Reprefentanten der Natimale Vergadering, over deze wyze van kiezen zeiven zeggen:
„ Voor 'eerst (zeggen zy) kiezen de Kiezers naar hun „ goedvinden, en niet naar het goedvinden des Volks: — „ zy kunnen dus perfooncn kiezen, die by de meerderheid „ des Volks niet bekend zyn, of die bekend zynde, door „ het zelve niet vertrouwd worden; of die het oordeelt, dat „ geene voorftanders zyn van deszelfs vrvheden en rech„ ten: — en zal men van een Volk, hetwelk door zooda„ nige onbekende en onvertrouwde Perfooncn vertegen woor„ digd kan worden, kunnen zeggen, dat het eene Volks „ Regeering heeft by vertegenwoordiging? — Maar — *>
„ Tea



Ten tweede: - Eene Volks-Regeermg is, door de dadelvke betekenis van het woord zelf, eene Regeering, " welke door het Volk zelf wordt uitgeoeffend: en eene " Volks-Regeering by vertegenwoord.ging is zoodanig eene, * waar in het Volk door zyne Vertegenwoordigers zich zeiven " ^teert - maar hoe zal men deze nu eene Volks -Re" geevl.ig'bv vertegenwoordiging kunnen noemen, wanneer " het Volk Van allen invloed op het Beftuur is uitgefloten? " SnLer het Volk het oude last-dier blyft, dat gmts en " herwaarts door eenigen word voorrgedreeven, zonder dat " een e zelfs-werking heeft? - Volgens het ontwerp " kfest het Volk, om de drie jaren, een Kiezer; d e K.e" «er kiest over dat Volk een Vertegenwoordiger, onderden " «aam van Volks-Vertegenwoordiger ; en die Vertegen" woordigers beftuuren alle zaaken, zonder dat het Volk " een ge inzage heeft, zonder dat het eenige zel/swer" king heeft, om zelfs zynen ondergang te kunnen tegen " gaan . en een dusdanig geheel afhangelyk Volk zoude kun" n*n geacht worden, eene Volks-Regeering by vertegen" woordS te bezitten? - Verre van daer! - Het bevind " zich onder een aristocratisch juk, dat met een z«gt " fluweel is overtrokken, om wat minder hardI op de fchou" fes te drukken; en dat met fmaek verguld is,, om het " ook te verblinden- - deze begogelmg v.nd men in de zo" reze-de Volks-ver kiezing van Kiezers, waar door men " nan dit Bewindt den tooy van een Volks-Bcftuur gegeven " heeft zonder dat 'er of eene dadelyke Volks-verkiezing, " of een Volks-Beftuur beftaat."
" Wy lopen hier een menigte ftukken voor by, die reeds door anderen ontwikkeld zyn en waar van de fchade yfcheid voor 's Volks Vryheid, ten minften volgens onze overtuiring, duideiyk is aangewezen en komen op Tuut 4. handelende- Over de uitvoerende Macht, of den Staatsraad 'Deze uirvoerende Macht van de Republiek zien wy toevertrouwd aan eenen Staats Raad beftaande uit Vyf Leden, deze Staats Raad geeft van zelve de ernltigc bedenkingen aan de hand, zonder dat-het bykans nodig is, die te herinneren. Vyf Mannen , Meesters van de Land- en Zeemacht, — Meesters van de Buitenlandsciie Betrekkingen — Meesters van een aantal vette Ambten , — Meesters byna zonder verantwoording, Meesters die 111 , geene andere betrekking tot het PVei gevend Ligchaam ftaan, dan dief, om haare ftatuien en decreeten uutevaardigen, en op derzelver volvoering te waaken! .... gekozen, misfehien door eene meerderheid van flechts 16 Perfooncn. uit de Kamer der Oudften ! met - een Jaarlyk inkomen van veertien duizend Guldens voor .ieder, dus Zeventig duizend Gl. voor hun vyf; aan deze 5 Perzonen word «ene zodanige uitgeftrekte macht opgedragen, als, volgens ons weten, wel nimmer aan eenen der Stadhouders gegeven is.
D" <;de Titnl handelt: Over de Financieele Zaaken.
Dit Stnk behelst veel echt Republiceins; maar, volgens ons oordeel, nog veel meer, dat van den zuurdeesfem der oude Conftitutie is overgebleven. Dezelfde wille keurigheid in het verhogen van belastingen — in het gebruik van 'sLands Penningen ,' — dezelfde ongehoudenheid rot reekenmg en verantwoording. Nergends eenige zekerheid , dat de drukkende zwaarte der belastingen , die by het opbrengen van b'iitengewone penningen ons reeds zo dikwils na vermindering hebben doen wenfchen , ten minften de hoop hebben doen voeden , door de nieuwe fchikkingen eenigzmts verligt te zullen worden. Overal hoop, belofte, zoo veel en zoo dra mogelyk. Men zie flechts het Plan van Confti¬
tutie in — welk mensch leefd er dan die ons volgens dit Plan omtrent dit gewichtig ftuk, de minfte verlichting kan verzekeren? men treft in 't zelve even als onder't vorige beftuur overal vette en kostbare Amtenaars aan, niets word
voor Ef!1 maar even ais 'tvan te voren was, alles
voor Geld gedaan. - ' "' ' '
Daar men den Stadhouder en desfeljs invloed, altoos, voor hoogst ver derf lyk voor de "Vryheid van het Volk heeft
aangezien, en dus beide voör altoos dient geweerd te werden, dan volgt de vrage: Zyn er in de Conftitutie ook waarborgen te vinden, dit ons voer dezen Stadhouderly~ ken invloed beveiligen?
Wy voor ons moeten opentlyk betuigen, geen de minfte beveiliging voor dezen invloed in de gantfche Conftitutie gevonden te hebben, — het is waar alle erjfelyke waardigheid zyn voor altoos afgefchaft, maar wat behoefd er ook
juist iets erffelyks te zyn ? de kroon van Polen was ook
niet erffelyk, maar evenwel was er, tot op 'tlaatfle toe, dog altoos een Koning. De Kiezers moeten volgens Art. 13 wel verklaren: niemand te zullen benoemen, die zy in ge-., moede houden voor een voorftander of aanklever te zyn, van eenig ftadhouderlyk beftuur — maar wat volgt er agter aan ? deeze belofte. voor zoo verre de aanneming betreft zal maar plaats hebben tot twee Jaren na den algemenen vrede als dan ftaat de benoeming zonder de minfte uitzondering van perzonen in denk wyze vry. Weet ons nu ook iemand eenige waarborg te geeven, dat de Stadhouderof de Stadhouderlyke invloed, voor altoos buiten het beftuur zal -blyven?
Immers als Stadhouder behoefd hy juist niet ten toneele te verfchynen, O neen! zyne vrienden die 2 jaaren na den aanftaande Vrede, tot alle Posten verkiesbaar zyn, en zig ook wel zullen weten intedrjngen,, kunnen misfehien dan lichtelyk gelegenheid vinden, om hem of de zynen op den Prefidiaalen armjtoel van den veel vermogenden staats raad of in een der Kamers van het wetgevend Lichaam te plaatzen — Vind men dit thans onmogelyk, men geve eens gezonde reede op, dat het in 'tvervolg niet kan gebeuren, men herinnere zig flechts het voorgevallenen met willem de lilde en het Eeuwige Edict in 'tjaar 1672.
Deze en alle vorige aanmerkingen, die wy met een vry groot aantal nog zouden kunnen vermeerderen, houden wy voor ons gewichtig genoeg om de Conftitutie niet te moeten aannemen.
Misfehien dat men ons tegenwerpt, dat, zo er al gebreken in dezelve zyn; er ook gelegentheid is om over Vyf jaaren de nodige verbetering te kunnen krygen — dat de tyd van Revolutie en Tusfen Beftuur eens moet ophouden, en door een. vaste Regeerings form en Conftitutie vervangen worden — dat Frankryk verzekerd moet worden, van onze inwendige Vastigheid en duurzamen Regeerings form-" dat wy by de buitenlandfche Mogenheden onzen ouden rang moeten. hernemen, om by 't aanftaande Vredens Congres als een Vry en Onafhangelyk Volk te worden erkend en als zodanig aangezien cn 'behandeld, — dat men niet verzekerd is een beter Plan van Conftitutie als het tegenswoordige , te zullen bekomen — en eindelyk : dat de, in de Conftitutie geplaatfte Rechten :van den 'Mensch en Burger ons voor alle overheerfching van het fVetgevend, — Rechterlyk en Uitvoerend Lichaam of Staats Raad ten waarborge verftrekken, dewyl dezelve als 'x fundament moet worden aangezien, waarna,het Volk en deszelfs Verttegenswoördigers hunne daden moeten regelen, en welzo, dat men.by.de.minfle afwring, de geconftitueerde Machren op voorn. Rechten en Plichten van den Mensch aanflonds kan terug brengen.
Op dit laatfte hebben wy alleen de gezegdens van zekeren Boeren Kerkvoogd by te brengen , wiens Predikant van onrechtzinnigheid befchuldigt wierd, en welktn-by. op 't Synode trachte té 1 verdedigen „ praat met malkander watje „ wilt," zeide hy, „ dc text is wel Gods woord, m; „ verklaring en toepasfmg behoord, hoe je '1 ook maakt, „ tog eeuwig aan onzen PastoorP' •■ ■
En die geenen welke de Conftitutie, zo als ze legt. veetftoots maar aannemen willen , om by de vreemde Mogendheden als een Vry en Onafhangelyk Volk te worden erkend en aangezien , en tellens om aan Frankryk zekerheid te geven, van onze inwendige vastigheid en duurzaamheid, vragen wy, of dit door eene overhaaste aanneming van het
uit-



uitgekomen Plan van Conftitutie, kan bewerkt worden? men neme het volgende eens bedaardelyk in overweging en wy ■geloven dc opgenoemde veronderftellingen zullen daardoor fpoedig vervallen.
In 't Jaar 1790 maakte 't Franfche Volk hunne eerfle Conftitutie, zelfs met hunnen toenmaligen Koning Lodewïk de XVI, als een der eerden Monarchen van Europa, aan 't hoofd, en zie daar: Conftitutie of geen Conftitutie, geene der andere Mogenheden erkende hun daarom voor een Vry en Onafhangelyk Volk.
In 'tiaar 1793. formeerden zy hunne tweede Conftitutie, het Volk keurde dezelve goed, maar ook deze tweede goedgekeurde Conftitutie, had by de buitenlandfche Mogendheden, even als de eerde, geen den minften invloed.
In 't Jaar 1795. verfcheen hunne derde Conftitutie, dezelve wierd insgelyks door de meerderheid van het Volk aangenomen, en hoe zacht en gevestigd die ook ma°- befehouwd worden, niet een Monarch heeft zig gehaast met Frankrykom dat hetzelve een Conftitutie had, den vrede te fluiten, neen, het was de kracht der Franfche Wapens, hunne dapperheid en eensgezindheid, die de Koningen en Vorften tot den Vrede en Alliantie noodzaakten, en hun voor een vry cn onafhanglyk VOLK deden erkennen.
Wy daarentegen, zonder een Conftitutie te bezitten, zyn door Frankryk, den Koning van Spanien , den Koning van Sardinien, het Hef van Romen, Napels cn eenige Duitfehe Vorsten reeds voor een Vrye en Onafhangelyke Natie erkend, hunne Ministers refideeren reeds in den Haag om de belangens dier onderfcheidene Hoven, by onze Republiek, waar te nemen, zelfs de Koning van Pruisfen accrediteert zynen Minister den Baron Byleveld, om de . politieke betrekkingen, tusfehen ons en het voorn. Hof van Berlyn, te hervatten, dit gefchied alles in in eene tyd dat wy noch geene Conftitutie hebben. Een bewys dus, dat wy, zo veel onze betrekkingen by buitenlandfche Mogendheden aangaat, geenzints overyld" behoeven te werk te gaan, om eene Conditutie die ons voorgelegd word, zomaar met den centen opflag van 'toog, zonder overtuigd te zyn, dat wy daarin ons waarachtig en duurzaam Geluk en de bevestiging van onze herkregene Vryheid vinden, te moeten aan-nèmen.
Eenige onzer Medeburgers zyn van gedachten, dat de Conftitutie maar aangenomen moet worden, omreden, „ dat zo „ men de tegenswoordige al verwerpt, men niet verzekerd „ is, dat er een beter voor in de plaats zal komen."
Deze zwarigheid, heeft zig ook wel eens bv ons opgedaan, echter wy hebben dezelve in geenen deele viin zodanig gewicht gevonden, dat wy de Conditutie daarom juist voetftoors zouden moeten aannemen, integendeel, wy nebben op-
femerkt, wanneer men dezelve flechts van de daarin plaatsebbende gebreken zuiverd, wanneer men de Vryheid in -*t Maatfchappelyk leven, en de Gelykheid in rechten en plichten daarin meer verzekerd — de Oppermacht des Volks niet iedcktelyk mnnr uitdrukkelyk daarin verklaard — de Verantwoordelykheid der aangeflelde Machten, en 's Volks Vryheid beter vastfteld onbepaald — den Staat sRaad ,den ahermogenden Staats-Raad, binnen behoorlyke paaien en Verantwoording brengt, zyne macht zodanig regeld, dat hy nimmer m ftaat is eenig kwaad,
maar volgens de Conftitutie genoodzaakt is, altoos goed te moeten doen — wanneer de Gelduitgaven wat meer bezuinigt, — de zwaare Tra elementen wat vermindert.— de Grondvergaderingen op een anderen voet gebracht — en 't Volk een beter en met deszelfs Oppermacht overeenkomftige gelegen 1 beid gegeven word, om deszelfs Conftitutie, langs eenen gevegeldeii, maar tcfLns mogeb. ken weg te kunnen verbeteren, — wanneer de Stadhouderhke invloedZon-
ftitutioneel voor altoos geweerd, en enmegeM gemaakt word, - wanneer flechts deze Kleine v7'*t&„%T &e egter groot voor 'sVolks Vryheid zyn, gefSn dan vleien wy ons, veilig te durven hopen, datgbeVolk'zein andere Conftitutie begeerd, en het dus ook 11 et nodif fs dat een ander gemaakt word. g s'
Wanneer wy dus nu overhaast cn dus onverzichtig detegenswoordige Conditutie aannemen , en ons mifcfi1» den troost vleiden, dat over 5 Jaren' dezelve wedt kan andert worden, dan zouden wy ons zeiven SkSiSeS zen, dewyl wy nimmer of ooit 'mogelykheld zien om langs den in de voorgefchreven weg een! verbetering te kunnen bekomen - want hoe Medeburgers! hoe zal zig een S van vyf en twintig duizend Burgers ooit of ooit over een, twee, drie of vier poincüe» eenftemmig vereenigen' om in deze of geene Articul van de Conftitutie, ce S andenngen, verbetering of vermeerdering begeererf daar wy by de ondervinding zo dikwils geleerd zyn' boe miet lyk het zomtyds is dat ;zig oP Requesten en Addreslbn diê
Sen1Ctsen.^dT J T ied™b^S ten inhSe bad! uen, Hechts eentge henderdteekenaars verecnigen 'en hier
ZiT minder d-aa,T getal van 05000 eenftemmig denKd h™"S Vereischt? men bedenke etns de onmogelykNeemt men in overweging koe gevaar lyk het misfehien voord* geenen kan worden, die over vyf jaaren het eerfte begm met een zodanig Request tot verandering van de Conftitutie maken, dan gelooven wy, men zal niet zofchielyk aan hun ten antwoord geven die zwarigheid maaken van het tegenswoordig Plan van Conftitutie aantenemen — h „ al zyn er ook al gebreken in, wat nu niet goed'is, kun „ nen wy over vyf jaren veranderen en verbeteren. Zal hv of zv die over 5 Jaren eenig werkzaamheid ter verandering der Conftitutiebetonen, met heel fpoedig kunnen aangezien en geconfidereert worden als Menfehen die Oproer m Verwar
?fS n Sta;'t ZOchten te makeD-2 die de Maatfchappë lyke Ordre zoemen leendermynen en de gevestigde cfZ stitotie omver willen werpen? en wat kan daarvan het gevolg zyn.-Gevangenis, Tormente en misfehien de dood "
Wy laten dus den troost; wat niet goed is, kunnen wy ever 5 jaaren veranderen, gaarne aan hun over, die r£ daarmede Kunnen te vrede ftellen, en meer mogehkheid tor de verbetering zien, dan wy en veele andere Menfehen kim nen oegrvpen. KWl'
Wy voor ons, zullen op dien onzekeren voet. deze Cor ftitutie niet aannemen maar verwerpen — Niet eocd
maar afkeuren Niet ja - maar neen zeggen , zone- r
echter iemand hoegenaamd te willen overhalen om ons te volgen.-Neen een ieder volge het licht zyner Overtuigd hy handele als een eerlyk Man 011 als een goed Bur^èr
En hoe dan de ftemmen ook uitvallen moge. wv zullen ons aan den u.tllag van 's Volks wille gehoorziuam gedragen, word het Plan verworpen, het zal overeenkom^nut onze gevoelens zyn-wom het aangenomen, wy zulten • lcn de daar 111 zynde gebreken, nevens andere»*-ttriufc dig dragen en ons overreden, dat de boven aan geb- v'v
gebreken, geene gebreeken zyS pf dat het VufkVal
Nederland geene Verbetering heeft gewilr.
Heil en Broe/terfchap' Een Oprecht PATRIOT.
\n l T m^'ébetd van het bovenftaande ftuk NB. hebben wy de andere ons toe-gezondene flikken on mogelyk kunnen paatzen, maar zullen in No 77 volgen. De geëerde Zenders houden ons zulks'voor ditmaal ten goede. voor
Te Groningen by Leonard fiolt, in de Heere - lUaac



G £ L Y K H E I D, Ao. Ij97.
DE .ONVERWACHTE
Dingsdag
. VR.YHEID. No. 77.
C O U R I E R.
den 8 Augustus.
Qet derde Jaar der vernie^
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te ^;.%^^^e^^eer; iy^'i,^; Appinga-
Leeuwarden ^. 2fe*«*r "sófida,8.rfW Bakhof; Nieuwolda, Weemk*
imruH^'yPS^ KS', K7&r^«r by Jtag op de hoek van Jut pens, beneden re^ ^, ^ ^ jdöm> xoor den prys van een' Stuiv.
an hei Stadhouderfcbapf)
IETS nog over de CONSTITUTIE.
*._fr=ÏLit»7 de verklaring van de rechten van den mensch 2»Mt. is elk en een iegelyk toegeke-nt om zyne ge r D ^ dagten vryelyk te mogen openbaaren, het weuc |L .D jrJ.m^e Proclamatie voorde Conftitutiei nog 3PTUJf% .werd herhaald met deze woorden: .„ £>ef „ malkander daar over we gedagten meede zo. rond zo opentlyk «/j.gy zult ..goedvinden" zo wil ik dan ootc IteÏÏi de nol hebbende Vryheid gebruik maken en SSfSdïen over dat plan v*. constitutie zo veel mogelyk ter kennis van myne mede Burgers brengen.
Artik- 144. De Nationale Vergadering zal zorgen dat zo fpoedig mooglyk ,, uiterlyk binnen een jaar na haare byeenkomst hei Plan van Gmjlitutie aan het volk ter " goed of aekeuring werde voorgedragen/' , " In Artik: 145. * -Ingèwdle de Conltitutie binnen drie „ maanden na dat dezelve aan het volk '^voorgedragen, " door hetzelve niet is aangenomen." • 7
" Geen een van *§ze twee Artikuls. is door de Nationale Vergadering in agt genomen volgens Art: K4- j™"'e"
nemen .zv plus min. f? maanden — En volgens Ai t. 145. dfefe! w*»»a#« geven zy ruim een.maand, datis ooü éansch niet elk wat. . , , ,
Eli war nog het erglle is dar zy dien tyd juist zo bepaalt hebben, dat den nyvre Landman in al dien tyd genoegzaam van zyne noodzaakclvkc bellgheeden niets kan afbreken, het welk dc Nationale Vergadering waarfchynlyk wel zal hebben in agt genomen, nu in deze drukke tyd van ruim-een maand nu zal hy dat .Ontwerp van Cm/üt.ut.ie taxeeren, om daar na op den 8 Augustus dat aibelhsknde 1 \ of NEEN op te antwoorden, dit zoude voor"verre de meeste in deze korte en drukke tyd een albefliste onmoog- | lvkheid zyn, wanneer ook dit pian nig zoemer ofte-naar.de wensch des Volks kwam treftên, namentlyk: de verzekering en bevestiging van de Rechten van den mensch en den Borger, alsmede de bezuiniging van 'sLands.zuuropgebragte ramingen eri verlichting der .algemeene doelastigmgen. Miiar dewyl in dit ..planbaar van .niets .hoegenaamd te vinden is , .zo kan vder een ligt begrypen: geen JA tc moeten mm» Maar dan volgt de grote vraag:! of 'er ook een mfiflel is«ittedenkenij imy -dunkt ja, hierin beftaande dat wv het dan eeils zelfs probeerden, ik weet dat hetmakenvan het plan-van.Conftitutie aan de Nationale Vergadering is opgedragen, cn het word aan elk Provinciaal Beftier. ■in het .laufte.iArtïkul HaÉB 'de Btfffieofflifi i&r.booden., ü om
lii^I 't geene aan de Nationaale Vergadering is opgedragen, haar te mogen mengen, evenwel zyn op den 8 Augustus de gefamentlyke Grondvergaderingen de Souverein en kunnen dan onze Stem nog doen gelden. ,
Ik ben het zeker geinformeert dat er braave Vaderlanders thans bezig zyn om de bezwaaren in dit plan in een geregelde form te brengen, die zullen zekerlyk dezelve wel publyk maaken zo dat ze voor of op den ftem dag in alle Grondvergaderingen te lezen zyn zullen, dan moest ieder Grondvergaderingen een Commisfie benoemen, om die bezwaren wel te overweegen, en dan na eenige dagen van haar bevinding in haare Grondvergadering wederom Rapport doen -" een Volmagt aanftellen, met volkomen last^om me. ■ en •nevens an4r<r Z?etm*gt** uit^die Provintie ot L.anaPchap in een gefchikte. plaats op een bepaalde dag tezamen te vergaderen, en daar zo lang te vertoeven, tot dat-zy na alle bezwaaren publyk overwogen en hare zinnen omtrent het Plan van Conftitutie alle in een gefmolten te hebben, uit haar midden twee benoemen,. te weeten: twee uit ieder Provintie, Bataaf sch Brabanden'tLandfckap Drenthe, dus achttien in getal, die dan ook al wederom als vooren alle moeten 'tzamen 'komen, en haare zinnen omtrent-de' Conftitutie, tot een, en aan het Volk ter goed of af Keuring brengen, zo doende zoude met waarheid gezegd kunnen worden, dat de .Conftitutie door het geheele Volk gemaakt
Wa]VIooglyk denken veel dat werk is te omfiagtig, dat moet veel te veel kosten, maar. Mede-Burgers! weest verzekert, dat dit een veel zekerder, korter en min kostbaarder weg is, of dezelve door een Commisfie uit de Nationale Vergadering gemaakt zal worden. En dan nog onzeeker of dezelve werd aangenomen.
Zie daar-Landgenooten! hope dat deze myne "werkzaamheid anderen ook mag aanfpooren, cn dat deskundige myne Hellingen, ten fpoedigften in zodanig een form mogen veroeterden, dat -eerlang een goede en .met de Rechten van den Mensch accoord Remmende Conftitutie daar van het gevolg mag zyn.
•En tekene my na toewenfehing van Heil en aanbod van waare Broederfc'hao aan alle weldenkende
, i UE. fteeds werkende Medeburger
Nv.o.r-g
den 24 July 1797. , . 'y- , J- f.
, Ylld li m MUM ' '
■ ■ i ba . .■ ■ i. -
liet .Planten van een VRYHÈIDS" .. ;• " BOOM Uit VfeitastJ'(«i«tf.*SZ*d-Jn. Itflien» onder RegeerJng
van



rcKTjP
van 't Hof van Romen) wordt 'in dato den 28 Juny 1. J. het volgende geval bericht het welk ieder waaren Republicein zal doen ontroeren. De volgende, niet min droevige als ontmenscote gebeurdenis, is binnen deze Stad, met de nevensgaande omftandigheden, voorgevallen:
Men verfpreidde aldaar het gerucht, dat cr een groot Huwelyks Feest ftonde te worden gevierd en gelyktydig hiermede , hadt men befloaten, eenen vtyheidsbcom te plantea.
De Gouverneur, van dit ontwerp onderricht, deedtallede Burgers, bekent als Yoorflanders der oude orde en wetten, tot zich komen ; hy maakte hun de beraamde voornemens bekend, en deedt derzelver getrouwheid , door een aanfpraak, welke hy by deeze gelegenheid hield, verleovendigen.
Zy beloofden onderwerping en geh'oorlaamheid' en zw^ÊM een onfehendbaare trouw aan hunnen Souverein.
De Gouverneur bereidde zelfs bet feest-, beval en befchüP te het zeiven, en deedt de faamengezwoorenen gadeflaan:»
In dc daad, plante het volk, in den nacht, op het midden der markt, eenen Vryheidsb; om, zonder dat de Regering vermeende, eenige verhindering daaraan te moeten toebrengen; doch by het aanbreken van den dag, was 'svolks verwondering niet minder groot, wanneer zy rondsom dien boom, zeven hoofden, en wei van de Voornaam fte van de geenen, die des nachts den Vryheidsboom geplant hadden, zagen ten toon hangen.
Ook las men op denzei ven dit opfchrift:
VRYHEID, GELYKHEID,
„ Dien die het belieft; vaar voord met Bomen te „ planten, en wy zullen voortvaaren die met uwe hoof„ den te verderen."'
Doch het geen nog het meest van allen verwonderde, was een gefchrift, ter lengte van twee en een half voet, 'tgcen de naamen behelsde van alle de geene die deel aan dit burger feest genomen hadden.
Aanftonds wierdt de boom en de> too/lïen weggi >,«ïnen, en het zonderlingfte van allen is, dat men doligchamén der emgebragte niet heeft kunnen ontdekken.
Dc Gouverneur heeft onmiddclyk van deeze gebeurtenis, kundfehap aan het Hof van Reme gezonden; zynde daartoe ten fterkften aangezet, om dat zich onder de omgebragten, twee vreemdelingen bevonden.
Sedert fpreekt men van geene Broederfchap, Vryheid, noch Gelykheid meer; om dat ieder redelyk wezen, t geen noch eenige zucht voor dezelve zoude koesteren, fchroomt em er voor uit te koomen en om zyne gevoelens, inde handen dier Christen cannibaaten te vervallen. Den Gouverneur aangaande, deeze ligt by het Volk, onder de ftcrkfte verdenking, van of den ontwerper dier moorddaadïgheid te zyn, of dezelve, door het niet gebruiken van de hem roeb'trouwde magt, begunfligd te hebben, en elke Vryheid sviriend heeft dss' eenen bi'llyken afkeer van zodanig eenenlaffen, of nadeeligen Reftmirder. Intusfehen vleid men zig, dat het Huf van Weenen, hoe afkeerig ook anders van dc tegenswoordig heerfchende Vryheidsliefde, door de omftandigheden waarin het zich bevind,' zich vry ernftiger aan dit voorval zal doen gelegen zyn, dan de Gouverneur, en den dood dier waare Vryheidsmartelaars, niet zoo ongeftraft laten doorgaan- ...
Herinnering aan de gewichtige keuze ep den 8 Augustus.
De dag der Gew'gtïgfle keuze, is hier, Waar e.oor dat ons Land raakt in groter 'ertier; Of dat het nog duik .ut, nog. zwemmen meer kan, Of dat het gebracht wordt, in een eeuwige Ban. Zoo Gy maar op iet, na de oorzaak van. 't<gtaad.j>,
Gy zult ras 2len, waar in dat 't 'beftaat. Het zyn geen drie regels, drie woorden? nog minder 'tEenvoudig Neen _ Ja, kan brengen veel .Vilder, 'kVraag U Bataven, is dit niet tie ftrop, Wemmen U zal hangen, om hals en om kop? Maar Gy zult zeggen, of gy dit al fchreeuwt, Wat raad is 'er dan, dat men ons die geeft, Daar zyn zoo veel gelden al nutloos verfpild,. En Holland heeft een Conftitutie gewild. 'kZal het U zeggen eer de zonne nog daald; Een maand moet worden, nog langer bepaald, Binnen die tyd moeten w' de fouten verbeet'ren, En lustig aan 'twerk gaan, niet liggen te leut*ren, En werpen de woorden, van Ja en van Neen, | Een weinrg op zye, of wy ftootcn ons fciieen'. fc- Scheen breuken, weet men, zyn doorgaans gevaarfyk fNicMigt te genezen, dar weet ieder klaarlyk, Ja ziet hoe de brok, van 'tjaar veertig en agt Door 'thelfche gefpuis, ons in 'tellend heeft gebragtDoor welkers 't in/likken ons adem deed ftinken, ' Zoo dat men toen, op twee zyen quam hinken. Het is voor vyf jaaren, bezef het tog wel) Eer dat gy ver.iest den Beer met het Vel; Of- zyt gy geen meefters van Ja en van Neen ? wa« Vryheid een fchimme, die voor U verdween' ^yjj*rgn! Hyf Jaren! !!! ! fpreeken wv elkaar Ween, Het fchaap is gefchoren, met wol cn met leer. Huitje! O, Huitje! men zal er om kloppen; De Anftocraat loert al, die wil ons tog foppen.. Steur U dus aan geene Complimenten hoe lief In Kranten gepreezen-, tot doodlyke griev'. Ei ziet uit de oojten , opregte Bataaf,. Waar mee men ü vleye, waar door gy word ftaaf.
Ouiequid agis prudent er agis,
'" V- kèt ■ — reffice finem,
DRENTINUS ASSENS!!.
Bataaffche Byzonderheder. .-ar. liet ide Jaar,
In Zeeland luiden alle klokken der Heerfchende Kerk cven zo-als zy plagten, yüfór de Omwenteling van i»o- — eer zy het Deereer der..Nationaale Vergadering' -~'n„ alle uiterlyke reekenen van Kerk-dienst, gelden aldaar even eens, als te vooren. 6 «streven
Jn de Oude Tenge, eene aanmerklvke ftreek Lands in Holland, beftaat, tot op den huldigen dag, alleen door de ■ onachtzaamheid en willekeur van het Plaatslyk Bewind< dat even willekeurig, is aangcfteld , niet één Stemgerech' tigde. Aldaar en in Adolphs-land, continueert het Be" wind zig zelve.. eer..zy onze. Omwenteling.! —
In de Zitting der NATIONAALE VERGADERING. RF PRESENTEER ENDE HET VOLK VAN NEDERLAND" van den 27 July I. 1., moest ter rafel gebragt worden hc* Concept antwoord aan den Minister NOëL op zvneNota; — dan hetzelve was, fchoon reed irft het Hollahdsch vertaald in die geheele Nationale Verg dering NIET TE VINDEN"; — de Preftdent wilde hierop van den Secretaris wee" ten, waar dat STUK gcbleeven was; — deeze gaf hem weder ten antwoord, dat.hy hetzelve aan de burgers van PU ar le' Queyfen^en Ten Berge in handen gefte'd.had; maar bet antwoord was-wader, dat hetzelve kuiten de Vergadering moest gezogt vierden.
Hierop .recommandeerde de Voorzitter, du-Ledern-om hunne
zaJk-



T. j3\ ten Berge - 12
j5. W. Hoffman - ï
3 Stemming.
ét Burger H. J van Bolhuis - 16 Stemmen,
E. Lewc - 1
—*— T. A: ten Berge - 13
dus tot Representant verkozen:
De Burger HARM JAN van BOLHUIS. Tot Eerste Plaatsvervanger : de Burger 7'. A. ten Berge met 16 Stemmen» Tot Tweede Plaatsvervanger : de Burger H. Braam met 18 Stemmen..
JAN FRED. SCH/EFFEk h. z. aan
zyne MED E B U R G E k S.
Ifte. Stuk.
„- Hy die dén Splinter uit zyn- Broeders oog „ wil trekken , moet zig zelfs eerst van zynen „ eigen Balken ontlast hebben-en van- alle O^ deugd >vry zyn," M o & h e £m*-
„ Er is' wel nimmer een ryduTp geweest, waarin bcssaaf*tige Intriguanten hunne yerfoejlyke rollen onbefchaamder
v •• - °' "•••>•-•,"-" "■«■ wvgcu Juiioruin. zouden maken, beftoot ik hetzelve te beantu oordén, en dé zo ïooggeroemde Waarheidsliefde van den Maker te onderzoeen, waarvan ik toen ook dadelyk hy opentlyk advertisfeïent in de Couranten aan bet Publiek kennis gaf. Met deze antwoord was ik reeds voor een gedeelte geordend, dewyl ik flechts de zodanige oogenblikken daartoe pbruikte,- die ik niet beter wist te berieden. — Dan op enmaal- komt uit de donker holen der boosheid een ver. wande Windbuil, onder den naam van Een welmenend . Medeburger tetr voorfchyn treden, quafle met eene boodf fhap aan het Volk van Groningen, om aan hetzelve een fngeerden Brief, zonder naam, zonder woonplaats en zond'r datum , in de-hand te floppen, en die hy zegt van zyu Vriend N. Nv wiens naam hy oordeeld geheim" te moeten houden, ontfangen te hebben.
Zoud gy nu van eenen zodanigen eerften' Voorvechter dfe zig,-gelyk hy zegt verplicht vind — dezen brief nlat dtr 't oog en' verf and van het Volk te moeten brenI gen, niet- verwacht hebben dat hy ook cordaat met I zjn naam' en woonplaats-voor den dag was gekomen? —— mat'r neenf hy heeft, misfehien niet zonder reden, Lever : vevlozen zig gelyk de verfcheurende Roofdieren in het ilik deneer verblyf der nacht verfcholen tè houden', om- niet bv eerbke Lieden zichtbaar re worden, dat zyn hartzoontzachelyk'ondeugend — de zucht om te belasteren en vervolgen zyne eenigfte wellust —en, ware het im-gelyk, een ee-lyk wan geheel te- vernielen en als een potfeherf Xèvèrp/e'r' ter et, zyne gehele zaligheid & *
fa



Hebbende wy alle, om boven aangevoerde redenen, volden? onze onvermvdelyke pligt, bet tot heil des Vaderlands aoodzaakclyk geacht, op meergemelde Plan van Conltitutie, -ojmondig'jVtf<?« te moeten Hemmen, waarmede wy menen voldaan te hebben, aan de voorgefchrevene order der Nationale Vergadering, over het AL of NIET goedkeuren in de ïfc-ondvergadering.
Begeerende dat dit zal overgegeeven worden, aan de Commisfie 1 ia wiens handen de ftemming dezer Grondvergadering, werd ter hand gefteld, om dit te iaatcn dienen, ter plaatze daar zulks behoord*
Gedaan in onze Vergadering, den 8 Augustus, 1797. Het ide jfaar dtr Revolutie.
Loife Beschouwingen van het
VOOftLEDENE en hst tegenwoordige.
Zou het Bataaffche Volk, Tachtig jaaren lang vruchteloos ^eftreeden hebben „ em die Vryheid te fmaaken , waartoe de Godheid, naar de uitgebreidheid onzer Menfcheiyke vermogen, zyn reden-machtig lehepzel beftemd heeft.'' — zouden de Bataaven te vergeefsch, twee eeuwen lang gewenscht hebben naar het tydftip, waarop éénmaal hunne regeerings-vorm op Eeuwige Grondbeginzelen gevestigd wierd* — Zou dit Vryheidlievend Volk dim dien blyden dag hebben zien aanbreeken, enkel cn alleen, om zich door onverfchilligheid in een poel van jammeren te ftorten: — ach neen! het Nederlandfche Volk bemind de Vryheid te zeer, dan dat het vrywillig, zich weder op nieuw door eenige weinige heerschzuchtige Stervelingen, in onverbreekbaare boeien zoude willen laaten kluisteren..
Zints twee Ecuwen, waaren wy beurtelings onder het gerammel der wapenen, of in den ftiüen Vreede. de fneeibal der grooten en zogenaamde aanztenlyken in ons VaderIdna, — en vooral zyn wy dit, in de jongst verloopene2^jtien Jaaren geweest! — ach! met fmarte herinneren wy ons dien reeks van misleidingen en te leurflellingen, door welken onze Demagogen, Onze Patriciërs of Aristocraten, zedert den jaare 1780, ons her- en derwaarts flingerden?- — Aangevallen door den trouwloozen en roofzieken grit, — verraaden door onzen ontaarden eerfien Staatsdienaar,, gaaven onze heerschzugtige cn van het overmaatig gezach diens Ministers, afgunflige Regenten, ons het iignaal tot eenen Nationalen opfiand, eeniglyk,. oin hun, Aristocratisch Ryk op de vernielde wrakken van heiStadhouderjehap onwrikbaar re vestjgen! —
Wy zaagen dit, en deeden door manlyke vertogingen, hun hunne trouwloosheid opmerken! — maar wat is van deeze onze rechtmatige verontwaardiging, — van deeze onze pogingen , om de waare Vryheid te vestigen, het gevolg geweest? — ach: herinnerd'gy unict, welk een eerloozen rol, deeze uwe Demagogen, eerst in Utrecht en daarna in
Friesland en elders, fpeelden? herinnerd gy u niet,
dat toen het overmatig gezach der Staaten , en het misbruik van derzelver macht, van alle zyden betwist wierdL— toen zy de gebreken van het Leenh'eerlyk Staatsbeftuur sferigèrand zagen; — dar zy zich weder vereenigden met den Stadhouder, dien zy ter neder hadden willen blixemen, om onze ei.vfchen , tot" eene grondwettige Staatsherftelling, v vcriedelen? — zaagen wy dit alles niet? — ach ja! wy zaagen hen zelfs daarna, ons over tnzt Vaderlandsliefde .'op ons Vryheidminnend harte trappen!
Met Prins WJLLEM weder vereenigd, richteden zy at :erwegc op den Vuderlandfchen Grond, bloedige vervolgingen aan! hunne groote ontwerpen, om zonrer dien
'erpen Staats Dienaar, naar willekeur over de Rat naren te- HFERsciiF.N, maar dit' door ons veriedeld ziende, ■#r*hten zy zich cp eer.e tap baar fche en verraadprlyks
wyze, over onze ontydige tegenflreevingen! — Burgeren-, die ter liefde hunnes gefolterden Vaderlands, op hunne wenken en bevelen, de wapenen hadden opgevat, om eenen heerschzuchtigen Stadhouder te beteugelen, wierden de 6efchreienswaardige flagtffers, hunner bloedige wraaklust ! — eenige wierden naar het Schavot gefleept,om zig opeenevfrraderlyke wyze te believen l — andere wierden in kerkers geworpen, van hunne goederen beroofd, en ten prooyc vat; den honger en den dood gelaaten! — met dit alles nerf: u ' den zy zich in den gunst van eenen Vorst, die zv in hun hart vloekten., (Het vervolg in No. 80.)
JAN FRED. SCHjEFFER h. z. aan
zyne MEDEBURGERS-,
IIIde. Stuk.
(Vervolg van Onv. Cour. No. 77 en 78.)
In het Hot van myn 2de Stuk, gaf ik eenige proeven op, van de Waarheidsliefde, waardoor de Perzoon van Lambert Strubberg, zo als hy ons in zyn Voorbericht verteld, bewogen is geworden, zyn 'lief patrio'ttifch boekje te fchrv. » ; ven , — ook deelde ik aan myne lezers mede een'Extract Rcfolutie van de Camper Municipaliteit, waarin dezelve verklard: dat diverfe authentique Stukken ter hunner kennis waren gekomen, waaruit volgens haare'gedachten, (niet volgens de PVetten, nog minder volgens de Rechten van den Menfeh — och neen! alleen maar overeenkomftig haare gedachten of begrippen) zo veele nadeelige vertfnderftellingen ten mynen opzichte moesten opryzen, dat ik my binnen 14 dagen (zonder van de authentique f ukken aan my een letter te laten zien of copy daarvan te geven) daarvan moeste zuiveren., of binnen 3 weken de Stad met er woon vernue.-i.
De 2de, productie die ik deed, was eene tweede Refolutie van de voorn. Municipaliteit, genomen op myn verzoek: dat 'er 4 Gecommitteerden mogten benoemd worden, ten einde: van my te horen zodanige ffustipcatien, als ik vermeende op de tegens my gemoveerde fupicien (veronderfteliingen) te kunnen allegueren. Maar dat bet de voorn, Municipaliteit behaagd had, hierop flechts ten antwoord te geven , dat zy by haare vorige Refol utie bleven perfifteeren, of met andere «oorden; dat zy geen justificatie hooren wilden.
Dus myn gedaan aanbod van justificatie was geheel overvloedig, dewyl her dnidelyk bleek' dat de Burgers Municipalen dan maar in 't geheel géén justificatie beliefden aan te horen, en ik gelove, al had ik een groote Kruiwagenvo! atteftaties en bcw.z.m gebracht, ik zoude geen ander antwoord ontfangen hebben, als: de Munieipaliteii heeft geperftfieerd en blyft perfifleeren.
Ik zag dan zeer duidelyk aan den geheeien toedracht der zaake, wat ik van dit geperfifteerd werk ie te houden had, en dar alle myne verdere pogingen te vergeef fch waren Niets verdroot my meer als dat Ce Municipaliteit in hun eerfte Refolutie had durven ftellen: Onverminderd het onderzoek over deszelfs binnen deze Stad
gehouden gedrag.
Onder: udc-hen denzelven avond, toen ik het voorn, befluit ontfing, was er groote Volks Vergadering, die toen ter tyd in een der Kerken en altoos met opene deuren gehouden wierd, en waarby een ieder, van welke denk wyze hy ook zyn mogte, vryheid had te verfchynen. In deze" vqjkryke Vergadering las ik beide Refolutién van de Mtmicipal;teit opentlyk voor, en vroeg aan de vergaderde menigte:
„ Of er ook iemand was, die tem mynen lasten van myn „ gehouden gedrag, geduurende myne inwoning in Campen „ iets wiste in te brengen? zulks' opentlyk eii rondborftig„ te verklaren, cn dat ik om de vrye deliberatie niet bin
- den. "



dcr'vk te'zyh, de Vergadering zoude verlaaten," gelyk }k ook dadelyk deed en na huis ging. -
Oen volgenden dag wierd my het volgende Extract uit de Notulen dier voorn. Vergadering te huis gebracht, cn myiie' Medeburgers mogen na genomene lezing nu zelfs óordeétón, of myn gedrag te Campen zodanig is geweest, dat da Municipaliteit eenig recht had in haare Refolutie te ftelfó'n , onvermindert hst onderzoek over deszelfs binnen deze Stad gehouden gedrag." Hét voorn. Extract uit de Notulen, luid aldus;
Geextradéert Uit de Notulen der vrye [Volksvergadering enz. , bl\ ven Campen.
CaMpen den 23 Maart 179,?. lfté Jaar der Bataaffche Vryheid. De Burger J. F. Schafer IE Z. vraagt aan de Vergadering:
„Of er ook iemand is, ene ten zynen laste_ van zyn ge„ houden gedrag, geduurende zyne inwooning in deeze Stad , „ iets wiste intebrengen ?'"
Het welk door den Voorzitter in Omvraage is gebraent, en met algemeene Stemmen beantwoord :
„ Dat de Burger 'J. F. Scheef er H. Z., geduurenue zy„ ne inwoninge alhier, zich zodanig heeft gedraagen als een „ braaf en eerlyk Burger verplicht is, en het Pnefidium „ deezer Vergadering, van het begin af, tot dato deezer, „ heeft waargenomen, met een ftandvastige en cordaate Va„ derlands-üevenden Yver, tot bevordering van het heil van „ den Burger, (leunende op de Rechten van den Mensch." " En om zulks hebben wy niet kunnen af zyn, op verzoek van gedachten Burger, dit Ex'fraét aan hem ter hand te ftellen.
Aldus gedaan in onze vrye Volksvergadering •.oven gedacht. AStum utfupra.
Accordeert met voornoemde Notulen.*'
(is get.)
]: F. N1 e m a n , Secretaris.
Maar misfehien dat men de aanmerking maakt, dat de Municipaliteit, veellicht gratieufelyk en uit zuivere Menfehen lief de, dit onderzoek van myn gedrag niet in werking heeft willen brengen ?
Om deze aanmerking met zeckerheid te beantwoorden, zal het de veiligfte weg zvn. dat wy eens onderzoeken of L amber t St rubberg ons niet het een of ander er van verteld. Och ja! in zyn voorbericht pag. IV. daar vinden
wy de volgende, alles afdoende, opheldering.
De- algemeene deelneeming van Campens Burgery,. enz. verfcha ie cok aan hem (Jaar meent hy my mede) fpoedige kennis, — welke hy door zyne hoedanigheden — (goede of kwade p — dat ftaat er niet by , denkelyk het eerste , want het laatste had Strubberg zeker niet vergeten by te- wegén) — niet alleen dagelyks wist te vermeerderen, maar door hartstochtlyke verhalen zyner Lotgevallen in Gro-
ningen (aan wie heb ik die dan zo hartstochtelyk
verhaald? myn Memorie aan de voormalige Staten van Stad en Lande, over dit geval, was immers toen al gedrukt en byna door een ieder in Campen gelezen, waartoe dan nog de hartstochtlyke verhaten ? ? ?) — tot me-
delyden (fuperbe gezegd) Vriendfchap
(nog beter) — ja zelve tot verwondering — (dit is alles
■wat gezegd kan worden) — te verheffen: terwyl zyn
uiterlyk gedrag (hoe ftond het dan met het inner lyke ? — misfehien hooren wy dat /Iraks !) — want, (vaart Strubberg als in parenthefts voort) waarom zoude men ja dezen de waarheid geen hulde-doen? — (wie zou hier een ogenblik aan twyfelen ? byzonder wanneer de medegedeelde proeven in myn 2de Stuk van des. Autheurs VVaarheidsliefds flechts in aanmerkiftg.werden genomen UI) ~~
zodanig omzichtig was ingericht, —- (hoe omziglig? ftaat-
kundig of zedelyk?) dat daar over ten minften voor
de Omwenteling — (dus ftaat kundig omzichtig') — geene aanmerking zyn gemaakt.
Na dus myn gehouden' ftaat kundig en zedelyk gedrag, gewikt en gewogen te hebben, neemt Strubberg een verhevener vlugr, en gaat over, zelfs, om myn Godsdienftig gedrag te- beoordeelen — vervolgd my daarmede tot in de Kerk
— onderzoekt, of ik daar ingefpannen of onverfchillig — vuurig of koel my gedraage — iets gezalfdes of ongezalfdes, bezitte; — daarop verheft hy zig tot den hogen rangeenes hartenkenners, en wy hooren hem gewichtige uitfpraaken doen; dog laten wy, om hierin zeker te gaan-, liever zyn eigen woorden gebruiken:
.. Zelfs fcheen zyne aandacht (zegt hy op pag. V. en daar Meent hy my weder mede!) in de openbaare Godsvercering, welke hy gemectilyk by woonde, zo iets ingefpannen.-
— (zal denklyk heet en: zo iets opmerkzaames.,) — zc iets vnurigs — (het tegendeel van koud of Onverfchillig) zoiets Gezalfdes te bezitten, (wat dat heeten zal, weet ik hiel', verfcheidene woordenboeken hebbe ik nagezien, maar hebbe dit woord, in eene zodanige betekenis, als Strubberg hetzelve misfehien hier heeft willen bezigen, nergens kunnen vinden, want eene bovenna-
' tutirlyke 'Jnspiratie heeft hy, hope ik, tog daardoor niet ; willen verfta an? — en nog minder kan ik my voorflelten, dat Strubberg my als een dweep er aan het publiek I heeft willen voordragen, want, dan zouden alle die my 1 van naby kennen, vrienden en vyanden, met deze abrurde verouder/tellingen van Strubberg, tog waar lyk titede-
lyden moeten hebben en hem opentlyk logen/Ir af en. .
Ik wil veel liever^ aannemen, dat Strubberg iets by uit/leken dheid heeft willen zeggen , maar by ver tra agder Ontwikkeling van denkbeelden, in de gaauwigheid woorden heeft opgenoemd, die wegens hunne onverftaan-' ba are klanken, aan de verhevene bedoeling, die dezelve misfehien hebben moeten, niet beandwoorden. Dan dit zy, zo- als..het wil,, Strubberg heeft door deze
demonftratie, ten minften zo" als het my voorkoomt .
zyne Lezers alleen willen overtuigen, dat zyn fcherpziend' oog, niet alleen het Godsdienftig gedrag zyner medemen-fchen weet gadeflaên, maar, als het ware,' zelfs het binnen fte der menfehelyke ziele— weet te'beoordeelen, daarvan vermeend hy nu de proef te hebben grieven, wanneer hy niet alleen myn uitteTlyk Godsdienftig gedrag, maar zelfs myne innerlyke gemoeds neigingen, na den maatftaf zyner gewoonen waarheidsliefde, opentlyk reeenfeert.' Eene kunde voorwaar! waarvan alle Wysgeeren getuigd hebben, dat zy, zo dra zy aan de-zen cirkel raakte», telkens de grootheid hunner onmacht gevoelden.
VoortrerTelyk is de Lés, die de fehrar deren Volks-Reprefentant Mirabeau, in 'tjaar 1790, aan de Conftitueerende Nationale Vergadering in Frankryk gaf: Burgers Reprefentanten !" zeide deze waarljk grooteman in "zyn advvsover de vernietiging eener heerfchende Kerke: „laten wy „ ons tog nimmer op het onafzienbare veld van Godsdie;'„ ftige gevoelen begeven, met fchande overladen, zullen „ wy weder moeten terug keren. Onze verwaandheid z'oü-
„ de onverdtaaglyk zyn, wanneer wy dwaas genoeg
„ wSren ons te verbeelden,» dat wy met ons Kortzichtig „ menfehen verftand, de re:igieufe' gemoedsneigingen en „ handelingen onzer Medeburgers, in eenen zekeren graad „ wilden rangfehikken cn beoordeelen. — Wy zouden aan'de „ Wichelaars- gelyk en , d;e van haare natuurlyke . onmacht („overtuigt, evenwel door hunne gochelary en gewaande I „ bovennatuurkunde, eenvoudige menfehen zoeken te be-
J „ driegen." Eene Les! 0 ie alle religeuze bedt tiaar s
j en waanwyze dwaazen wel van buiten mogten- 'eeren.
Op pag.'V'vaart hy, van my (prekende, aldus voert:'-.
„ Hy wist eindelyk met een warmte van de deugd en' haa„ ren zaaligen-invloed op ons' leven-cn'van?'de nitósSeniirg.-
Y-': M ori-



,. enger plichten te rpreken —ren bewyze daarvan, wr/ltek-
ke' hfer onder anderen de maniere a.an de Staatcn van „ Stad cn Lande.''
.Hier was nu de juiste plaats geweest, dat Strubberg, zo hy het tegendeel van het geene hy boven aanhaald, overtuigd' was geweest, had zeggen moeten: Schiefer fpraj: A-an de deugd en de uitoeflening van derzelver plichten , -maar hy zeli's gaf zig over aan de grootfte zedeloosheid — zyn gedrag was ten hoogften flccht
zyn hart geenzints braaf hy zogt andcryi tot het
uitoerTenen der deugd aantezetten ■ maar hy zelfs,
,gaf door zyn eigen gedrag, door zyn ommegang en levenswandel de duidelykfte bewyzen dat hy verre verwyderd was eenige deugden zeiven te bezitten — hy fprak van braafheid maar hy zelfs was bezjeld met allerhande by-oogmerken — eoliad Strubberg hierdan opentlyk moeten fpreeken, en als Man -van eer zyne gezegdens met bewyzen (laven, Maar neen! -van dit alles leezen wy niets, Strubberg die zo plechtig beloofd aan de waarheid hulde te zullen doen, ondermynt dus de waarheid door zyne ftilzwygendhcid , en door hef tegendeel niet te bewyzen, hy vertoont dus in geenen dcele dc man te zyn waarvoor hy hebben 'wil, dat zyne Lezers hem in den eerden opllag zullen houden; dan laat ons verder gaan.
„ Dit fpreeken, vaart Strubberg voort, van de deugd „ (waarvan 'hy ten bewyze byerengt de Memorie van de „ Staaten van Stad en .-Lande) konde niet misfen of de „ menigte (wat vtor menigte') moest den fchyn (wat voor „ fchyn?) eenigen tyd voor wezenlykheid omhelzen.
Dan eindelyk verdween ook hier,'zegt Strubberg, gelyk overal op deii duur de fchyn over de allongskens opkomende Zonne der waarheid — (op eenmaal wierd dan alles dutfier 11 — cn wel,ter gelegentheid dat eenige Amflcrda.mmers die gevlucht waren, eenig licht over de perfoon van Schaf- ■ fer verfpreiden , — en deze lichfverfpreiding had ten gevolge, dat by veelen, het op hem gefielde vertrouy/en, verzwakte, en by veelen geheel verdween, (nieuweproeven van waarheidsliefde, die wy naderhand zullen beoordeelen 1)
„Daar egter, (vaart hy voort) op verre na, niet allen „ hieromtrent eendemmig denken — (dat heef: hy wel! „ daar fcheeld zeker vry veel aan!) — daar de Regee„ ring dezer Stad, heeft kunnen goedvinden: het befluit „ in den Jaare 1705. genomen: (de maoye refolutie! van „ zuiveren, of de Stad uit; — dit jtroeffuk van diepe „ Rechtsgeleerdheid en doorknede Staadkunde.) te ver „ klaren voor WILLEKEURIG, WED ER R EC11TL YK, EN „ DISPGTIEK (natuurlyke gevolgen van willekeurige han„ delwyzen) het zelve te dellen buiten werkinp met macht „ aan 'f. F. Schpeffer H. Z. om daarvan kef nodige ge„ bruik te maken. Zo vermeent Strubberg nu, de waar1 „ heid geenen ondienst te doen , wanneer hy alle de ftuk„ ken, die hy, betrek lyk myn perfoon, flechts heeft kunnen „-machtig wórden, aan bet'algemeen bekendmaakte, daar„-mede,.gelyk hy zig uit drukt, deze onpartydigee cn vcr„ lichte Rechter in ftaat worde gefteld om uitfpraak te doen M aan welke zydc de waarheid zy, enz., ter wyl hy by het ., flot betuigd: dat by zig voor zyne geringe moeite génoe'g„ zaam zat belóond rceken enz. wanneer de Waarheid daar., door mr.g- zegepraalen. '*
Zie daar Medeburgers-! de drangreden dfe Lambert Strubberg opgeefd, waarefoor hy .bewogen is geworden 120 bladzydenan 8vo. voltekladden. Myne Aanmerking daarover, zal ik tot eene volgende gelegentheid beiparen, dewyl wynu nog eenige ogenblikken zullen moeten te .rug keeren tot de r^aük zelf.
Myn bibyk verze^k by de-Munjcipatireit te Campen: om .:>>py' dier authèntiaue ftukken. als mede, het horen van Justificaticn, van de"'vind gewezen zynde, hebbe ik by djic en hy het -vervolg hunner handelingen , my .zeer lydelyk jed ragen, dtfwyl Runhart zig met het zekere vooruitzicht
vertroostede dat hun Befttfnrwel fpoedig door eene "Menfchclyker Regeering zoude vervangen worden ; gelyk dan ook eenige maanden daarna gebeurde, wanneer alle' de leden dier Municipaliteit, door het Volk van Campen op eenen dag tcgelyk van hunne posten wierden ontflagen , waaronder ook Lambert Strubberg behoorde, die insgehk* lid dier Municipaliteit was, en ten tyde yan zvn ontil'ag, zo ik meene, als lid in de Vergadering der. gewêzene Iloogmegende Heeren.gcplt&iO; zat, maar toen .aanftonds gerappelleerd en t'huis geroepen wierd.
_ In de plaats dezer van hun bewind ontflagene Municipaliteit wierd door het Volk eene geheele nieuwe Regeering gekozen en aangefteld, dewelke alle de vorige Refolutien of befluiten ten mynen opzichte wederrechtlyk genomen, dadelyk vernietigden het gehouden gedrag dier vorige Bewindslieden voor-willekeurig, wederrkchtelyk en Di>potiek verklaarden, en my in myn eer en goeden naam, zo als ik my met er woon te Campen gedragen had , herftelden zie hier daarvan het bewy».
Extract uit de Refolutien van de Municipaliteit der Stad CAMPEN, den 19 April 1796.
Ter Vergadering zynde ingekomen een ampel gedetailleerd Addres van den Burger JAN FREDRIK SCHAFEER H. Z. gefehreven uit Groningen den 9 Maart dezes jaars, in houdende, na .allcgatie van verfcheidt ne redenen en bewyzen van eene Wederrechtelyke cn Willekeurige handelwyze yan de voormalige Regeering ia den voorledenen Jaare teu zynen opzigte gehouden. Dat de daarby gemelde Refolutien Biogten worden geroyeerd, ten minften buiten Effect gefteld.
Is na rypc deliberatiën en examen der daarbv gcallegeerde (Jukken en bewyzen, »er.dezer zaak relatief, én gelet zynde op de gemotiveerde redenen, breeder.bv het Addres gededuceerd, goedgevonden en verftaan, aan gemelde Burger J. F. SCH/EFFER H. Z. te kennen te geven, gelvk zulks gefchied by dezen-.
„ Dat aan de Municipaliteit geene gefundeerde redenen „ zyn voorgekomen, zo in de genomeneRefolutien als in de „• il-itelyke demarches in den afgelopen j^are tegen den Per„ .zoon van genoemden Burger genomen en gehouden, wel„ ke het gedrag en de maatregulet: der vorige Regee.„ ring, zouden kunnen jpustificseren, maar dat toen eene „ WILLEKEURIGE en GEHEEL WEDERRECHTELYKE * handelwyze heeft plaats gehad. Waarom zv dien gant. ':h"n toedragt der zaake met alle deszelfs gevolgen
houd voor ONWETTIG en DESPOTIEK, hetzelve geheel „ afkeurende by dezen."
,En is dien ten' gevolge w.ydcrs verftaan te vcrklaaren: dat al het lsefive en fletrisfame voor den verzoeker in evengemelde ftukken te vinden, by dezen zal zyn en blvven weggenomen cn .opgeheven, even als of daarvan nooit'iets geëxteerd hadde, en hy dus volkomen .erkend verd, by deszelfs Eer en goeden Naam, zo als hy zig 'hier met der woon te Campen gedragen heeft, te zyn gebleven.
En zal Extract dezes, aan gemelden Burger J. F. SCHEPPER H. Z. werden ter hand gefteld, ten einde daarvan altoos het nodige gebruik tc kunnen raaakec.
Pro vero Extraöi.
J. J. SNIET, Secret.
Met den eerften zal myn 4de Stuk volgen.
Groningen JAN FEDR. SCH/EEFFER ;r. z
den 18 Augustus 1797.
Tc Gror.inrren hy Lconard Boit, in de Heeré ftaat.



GELYKHEI
VRYHEID.
Ao. i7^7„
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
Qbet derde Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfcbap.")
No. 8o,
C O U R ï E R.
den 29 Augustus.
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M. V. B.Lenfink; Leeuwarden, A. jfeltcma; Dockum, de Wedw. Brouwer; Menfingeweer, Pieter Hiddes Bonnes; Appinga-* dam, B. Knypinga ; VVinfchoot, H. Jt. Vinckers; Scheemda, Aajit ti^nat; Wieuwolda, tVeemko jurjens; beneden -Pekel Aa, Harm ff. Middel; te Sappemeer by Jacob ±lger op de hoek van de Laan aldaar, en verder alöm, voor den pi/> vu; een Stuiv.
PIETER VREEDE
Het B A T A A F S C H E VOL K.
B AT A V E NI %,Jf=\Ljj< aar de vriend van 't Vaderland, hoezeer hy de y_ nutteloos verfpilden tyd en fchattcn bejammerd, I 'J ~]j echter aan den anderen kant zier rechtmatig ^jLf"^ » verblydt, dat Gy, dn ge/pannen frik ontkoVr>T]=-'t*t men, met nadruk een omwerp v;,ir Conftirutle hebt verworpen die, witblond van alle beginfclen ener "regelmatige Vryheid, niets ademde dan Ariitocratie en onderdrukking.
Daar cle regtfehapen Vaderlander des, by zyne te leur gefielde hoop op. het bezitten, van eene go dó -CnA*»*»-»^ ftof vindt om te juichen, daar hy atrhanS, door het verwerpen van dit Plan, zich zei ven geen verguld juk heeft op de fchouderen gelegd — even zeer voelt hy zyne gevoeligheid ten toppunt klimmen, wanneer hy te mg ziet op de booze pogingen, die zyn aangewend om U in den kuit des verderfs te doen nedervallen — wanneer hy denkt aan die bende fnoodaarts, die nagt en dag bezig waren, om Utot . het aannemen van dit rampzalig ontwerp overtehalen; en de eerlooze middelen, welke daar toe door' hun zyn beproefd geworden.
Ik wil niet eens in aanmerking neemen de valfche tydingen door hun uitgeflrooit — de lastertaal, die zy de braafde Vaderlanders nebben aangewreeven — de lagens die zy hebben uitgebraakt — hun vlammen op het duurzaam, bezit van den buit van Ambten, dat zy den braven toefchreven, maar waar van zy alteen en geene braave Republicainen in het bezit zyn; getuige zy hier van de brede Lyst der Ambtenaar en ; de heerschzugt, die zy bedoelden, daa'- zy zeker waren, van in het bewind by het aannemen der
Conjlitutie gezet te worden; welke bedoeling zy,
in weerwil hunner betere overtuiging, de belangloze voorfomders der Vryheid hebben aangewreeven; wier Mem, zy weten, dat tot heden als in de woeltyne geroepen heeft.
In een woord, ik (lap dien zwadderpoel over, van uit- < gefirooide en ofgedronge schotschriften: door hun in menigte voortgebragt; wier damp hun, in 'toog vooral wat br;-.a'f cn eerlyk'is, met een zwarten flym bedekt, die'nooit is aftewisfen; — maar niemand zal ontkennen, dat zy het toppunt van hunne boosheid, maar ook het punt van hunnen welverdienden val genaderd waren, toen zy een fchandIjlaadje on myn naam by duizenden hebben rondgedraag-n; dat fohandblaadje, dat getekend P. VREDE . en gedagtekend in 'sHage den 4 Aug. waarin zy-my de Natie doen aan-
fpeoren , om het elendig Ontwerp van een rampzalige Conjlitutie aantereemen.
Indien de helfche navolgers van Machiavel een eindpaal kunnen vinden aan hunne boosheid, zal het niet hier zyn? Een ander? naam te misbruiken, en het vertrouwen,'dat zyn Toncreórllig gedrag by veele braave Vaderlanders mag verworven hebben, aan te grypen — een vol/lagen logen, hem in den mond te leggen, óm door dit alles eenvoudige brave Burge-s over te haaien, om voor hun zelve en hunne nakomelingen een put te graven van een eeuwig verderf; alleen met het baatzuchtig uitzicht, om zich zeiven vette meten door aller bloed en traanen, dit voorzeker is de fïoodheid tot eene hoogte gedreven, die een ieder moet verfonjen^^^w^en het laatfle vonkje eerlykheid en goede trouw
Dan Bataaven! laat ons niet blyven (lilftaan, met hunne wandaaden op zyn prys te fchatten. Neen, laat ons die booswigten tragten te kennen, op dat zy ons verder niet meerder zouden kunnen fchaden: laat ons zien té dringen tot in de nagtfpelonken dier deugenieten, waar zy zanoenfpannen tot vekderf der Vryheid; — laat ons pogen, den man te kennen en zyne medeflanders. die getracht hebben, U op zulk eene fnoode wyze tc bedriegen.
Indien de byftand van Vaderlanders genoeg was, tot het doen deezer ontdekking, de opwekking alleen van het geen hun, hun Vaderlandfche pligt gebiedt, zou voldoende zyn, om my den besten uitkomst te beloven: — maar ik weer te wel, dat hun eerlyke voet niet over den drempel treedt van onverlaten. J— Dat hunne kiesheid zich des niet beledigd achre, dat ik nog eene andere aanfpooring by deeze voege, die op min edeler harten met m-^er kragt 'werken zal, en die ik, door behulp van edelmoedige Vaderlandfche Vrienden, in flaar ben aanz'enelyk te maaken.
Ik beloo<* dan een premie van EEN DUIZEND Caroli Gulden aan den geenen, die den Autheur of'Autbeurs weet aan te wyzen van dit fchelmfluk, door zodanige boidige bewyzen gefaafd, die tot een regterlyk bewys voldoende zyn.
Dat dus alle mogelyke dryfveeren werkzaam worden, om
d1 daaders f ontdekken van dit openbaar Volksbedrog?
Zoo ik_gelukkig genoeg ben in deeze ontdekking te flagen de Natie Ran verzekerd zyn, dat ik ze aan haar opentlyk zal bekend maaken. op d.,t zv zich voor hun wagte/— En zouden wy bovendien wanhopen, dat, na deeze dan bekomen, voorëchui e, zy zouden flilzitten, wien het zwaard der Gerecbtigh-id is aanvertrouwd, óm her op de hoofden van P-huidige booswigten regtvaardig te doen nederyallen5 . In lp Hage PIETER VREEDE-
den 15 Augustus 1797. ,/fj\



Afgeluisterd Gefprek, tusfehen een Burger , een oud Miutair, en een Burger Jood-je.
De Jood. Wel Birgers! ik fta je te zeggen, dat ik dyzel'mgen in het hoofd hebbe van fpyt, dat onze Vloot nog niet heeft kunnen Haan yt te loopen. — Zommigc heden "tam wel-ie zeggen, dat ze niet yt.kan, voor dat de Rcrr fcntant Bosveld, met zyn Scjerp om, een vdtte aan onza^flkbroeken heeft ftaan te maaken; maar dut kan ik be Godjs niet ftaan te gelooveh. .
De Burger. Ik voor rhv gelove dat de wind zeer verft andig is, dat hy niet Oost waait; want kyk, man! ik hou mvn hart vast, als ze buiten komt: — de Engeifchen zyn altyd voor het gat, en niet weinig in getal ook , na men ve'rznkerr. • . . •
De Militair., Daar hebje Job zwaarhoofd weer: —neen,r'zy zuIfciTO Uit, zoo draa de gelegenheid maar.goed is, en al was den Engelschman wat machtig op het öftj, zy zullen hem kloppen, dat hy Beroerd word: wee; gvetan niet, dat onze Hollandfche jongens graag Engeifche poddug iusten ? **".•■
De Burger. Vrind Hefl ik denk 'er- zeker ?«-.»igtig nietiger als gy, maar wikke cn weege de zaak wat meer. —Bedenkt gy wel, dat onze geheele Zeemacht en ene vierde,, van onze'Landarmee tot deeze.expeditie gebruikt word? — ik vertrouwe, dar onze jongehs.de Bataaffche V lag tot den laatften druppel bloeds toe 'vcrdcd'gen zullen; maar zy kt,nnen toch niet meer dan als ï.ee\rwe-n vegtcn, en u's den E% gèscnmah eens een groote overmacht hadt, of a! ictirerende een aanzienhke verfterking kreeg, en wy 'wierdel eens totaal geklopt; wat zou 'er dan van ons worden? .
Ue Militair. Ik geloove wel, dat het hiatus door een hoop aterlingen gewenscht word: — niet zoo zeer door Oranie-vrienden, maar wel door zogenaamde Patriotten, die 'hunne meeste 'jchatten op Engeland hebben f aan, en zeer 'zeker een b er eer te op het lyf kreegen, vanneer zv haarden, dat meester tack eens duztiz »pzj"t K'.'flh mes gehaa naa: — ook wel door dezulken, die mifji'i.egaarne zouden zien, dat onze Transportfchepen ^enoomen wiedden, om dusdoende gelegenheid te hebben, nog een aanzienlyk getal Franfche Troupen in ons Land te krygen, en het Directoire te Parys, en onze brs<.ve vr'yheidtievende Franfche Wapenbroederen over denftad, van zaken hier te Lande misleidende, verre ware hf.t moceLvk, over te halen, om aan hunne vervloekte oogmerken
dienstbaar te zyn: noch het eene, noch 't andere
fo >rt van guiten zal zyne ftraf bare hoop zien vervullen. zegge het al wederom: onze Jantjes zullen eer de Iondt in de kruidkamer fteeken, dan zich over geven. _
De Burger. En gefteld, dat zy dit doen, is daarmede onze Marine behouden, als ieder Schip glorieryk na de grond zin'-t; — Hoort vrind, dit is myn gevoelen: — Nu de Vredes onderhandelingen aan den gang zyn, nu dc vreede tusfehen Frankrvk en Portugal reeds geflooten, waardoor men wel weer eens meer Engeifchen in de Noordzee kon krvgen; nu wy niet gewaar worden, dat onze expeditie door de Franfch- n zal onderfteund worden, was het onze zaak dunkt my, onze vloot niet bloot te ftellen; — zy heeft nu al een paar
Jaar geweest zonder iets te doen: ligt dat men het nu
nog een paar maanden inzag, wanneer het toch bcflist zal zyn, of wy Vrede zullen hebben; liever dan ze nu in Zee ?e zenden; want worden wy geklopt, dan beleven wy het ..iet, dat onze Marine haar tegenwoordig aanzien wederom bekomt: daar en boven, als wy eéris een completen nederlaag bekwamen; zou dat het Vredenswerk met Engeland niet mngtig agtcruifzetten.
De Jood, Paatje Parebellim, ftaat myn devies tezyn
Sy nadere refleksje: ik ben het nu toch met de Bir-
gér eens, dat de hexpeditie geen voortgang moest ftaan te hebben, al ftond-ir-ys CnS-yn Hesp» ook al zyn fplinters te fboegpn.
De Militair. Je lui lult als oude wyren , en. toont weV-
nig vertrouwen te ftellen in je overigheid. — 'Dé Commisfie van Buitiniandfche zaaken, de Commisfie uit 'tCommitte van de Marine, en d'.e uit het Bond genood fchap, als mede Daandels cn Grasveld zyn immers mannen 're- kóppen, die eene dusdanige expeditie niet beraamt zouden heoben, als 'er .niet eenig berekenbaar vooruirz'gt van eenen goeden
uitflag geweest was Daar en boven; wpte, ik^ zeker, dat
Daandels gezegt heeft, dat'de kans voor' het wel uitvallen ftond als tien tegen een.
De Jood. Ik fta je toch wel vertrouwen te hebben in myn hoverigheid, maar neemt me toch niet kwalyk, dat ik tiaandels fta te houden voor een kindig braaf Militeer,. maar ook voor een dol Heer; en wat Doctor Grasveld ftaat te betreffen, moet 'nc, je zeggen, dat hy van de Zee Expeditie zo veel moet ftaan te'weeten, als dc Ki s-e:. Tanameester Samoel Leümans op dc' Anthonius of Jod-.-Breeftraat, vlak!, over de groote hardftcche Apothè1 k te Amfterdam. — En cvuitue! tlaat men te zeggen, da; die Heertjes de oorzaak zvn van de Hexpeditie.
' De Burzer. Dit doet niets V t dc zaak , of die twee
Neefjes de'Expeditie aangeraden hebben, al of niet: die over hun in hoogheid gefteld waren , hebben moeten, weten,-ia.
hoe verre zy daar aan gehoor moesten geeven; zy is
,nu gereed, en ik ben blyde, dat gy in myn gevoelen zyt gekomen, dat het beter ware, dezelve uitttftellen. -— Dit zou in 'talgemeen veele braave Patriotten gerust ftellen, en daarenboven aan het Land aanmerkelyke onkosten uitwinnen , want al die toeftel kost nog al een fommetje extra daags.
De jood. Ja! Ik wouw. bet wel in een bekakt doekja hebben: — ik ftaje hoe meer hoe langer te gelooven, dat je gelyk hebt: het is je Be godje toch af, wat we in de we-, reld hebben, dat we ftaen te wagen; — God ftaat het te verhoeden» maar ftiridt je onze Vjoot gcnè'neerd en onze Transportfcheepen genomen te worden, kyk, we waren toch,
rvters te voet. je hebt gelyk, T?irger, dyzende Birgers
ftaan het toeh ook te zeggen, dat de Hexpeditie geen voortgang moest hebben.
/Je JSurger. Ik wenfehc cn -vtrwagte nog, dat zy gefiaakt zal worden ; en laar men dan de Troupes langs de, Ku.-re* cantonneerèn en r air pet-ren, om "oogenbliklyk by de band te zyn, als wy gecombineerd met onze Franfche Broeders, met'vrug: iets onderncenieii kunnen.
D. P. B.
JAN FR E.D. SCH/EFFER h. z.
aan
*ynpr M, EDEBURGER S. IVde. S t ü K.t (Vervolg van Onv. Cour. No. 77, 78 cn 79.) .,
In de drie vorige Stekken hebben wy gezien de vcederrechtelyke handelsv. vzc. van de voormalige Camper Municipaliteit, die opentlyk bilooft had. r dat zy in de.waarneming van „ de aan hun opgedragen poVttii van Vertegensvoor digers „ des Volks, nimmer strydjc zonder, handelen met de „ grondbcginzelen van Vryheid en Gei.ikiuup, docrhei Volk „ opentlyk voor de zyne erkend, cn dat zy. de Ri-ciiten „ van dén Mensch en Bukcer in alle opzichten zouden „ handhaven, enz.''
Tcffns h^bbe ik daarby overgelegd de b'yken van wettige afkeuring van hun gehouden gedrag door de volgende Regeering, en vernietiging yan die, ten mynen opzichte, genomene Refolutien en bef 'uiten ; met dezelve te verkaren :
VOOr WILLEKEURIG , WEDER RFCHTLTK en DESPOTIEK , gelvk uit
't medcgede lde Extract uit As Refolutien van de 'Cam- • per Municipaliteit in dato den 9 April 179Ó, gebhkt. Thans gaan wy een ftapje verder, en zuilen de 'authentique



tmm fateen, die op het rechterlyke gemoed van de toen3fe• MunicrpaliteitPof eigentlyk van de meerderheid derSver, eene zo verbazende werkme hebben gehad bv ooJS Tnfpeaie eens bezichtigen; dewyl Lambert Strubberg met geen andere inzichten, dan a leen uk zuiver waartódsiiefde, gel) k hy ons verteld, wel de vriendelyke moeite heeft Sn nemén, dezelve op pag. 34- ^n het Publiek als iets nieuws, «edc ttdS, hoewei1't zelfde Publiek 8 maanden van te voren m de RedTuktè dagbladen van Reprefentanten der Stad &/•-
lvke onderrichting van deze ftukken reeds had ontfangen. y Deze medegedeelde authentique ftukken zyn twee m 't J^ heT eerfte behelst: Een Extraö uit het Register der Sv'ente Boedels enz. in dato 2 Jan. 1794. - en het tweede™t de overvloedig bekende dispofttie van Schepen van ■imihrdam, gedagtekend den 20 Maart 1794.
Deze twee ftukken zvn het, dan, waar door de Camper Municipaliteit zig verbééld heeft, een genoegzaam recht en HSteit verkregen te hebben, ommyopeenerr^W^, SerZchtelvkecn despotieke wyze te mogen behandelen
Deze twee ftukken zvn het andermaal, waardoor Lambert. ZtruUerg, zig op 't nieuwe verbeeld genoegzaame vrviSSSS^S'Sf» man, d^m^immer^ft^, nTaar die door hem in zvn toenmalige qualiteit als. Mede id, Ir Municipaliteit op een aller onvergecflykfte wyze beledigd is geworden , by herhaling te mogen aanvallen.
Deze twee ftukken zvn het ook, die de zogenaamde we/manende Burger en naamloze Misfiven fchryver tot zyne borstweering verkiest, en zjg achter dezelve als. een domme weetniet zoekt te, verfchuilen, wanneer hy den gift zvner Lastering met ruime golpen wil W zwaoderen.
Déze twee (lukken zyn het cuwelyk, die myne belagers, wanneer zy in 't verzinnen van nieuwe beledigingen wutgesut zvn, als het eenigfle wapentuig hunner vervolgzucht telkens bv de hand nemen en van fpyt-knarsfetanden, wan- . netVdit "hun ellendig hedryf door deugdzame menfehen met verachting behandeld word.
7v die myne Mcmorien aan de Reprefentanten dezer Stad by gelegentheid van hot sdwerdor ^«ratartaat ingeleverd, met aandacht gelezen hebben, zullen over deze twee ftukken, daarin reeds alles gezegden uitgelegd vinden, wat daarover gezegd en uitgelegd kan worden,, zo dat ik eene zeer ondankbare moeite op my zoude nemen, wanneer ik het reefis gezegde, nog eens wilde herhalen. Strubberg die in zvn boekje deze memorien geplaatst heeft, zal by natelling vinden, dat over dit onderwerp reeds over 20 bladzyden in gr. 8vo. volgefchreven zyn, die een ieder die daar toe lust heeft kan nalezen.
Ik behoeve dus by het reeds gezegde flechts het volgende weinige bytevoegen:
Fen ieder, die met een orpartydig en onbevooroordeeld hart hetwelk alleen na waarheid zoekt en door geene by oogmerken gedreven word, het geheele beloop van-eene zaak als deze be'fchouwt, zal niet ligt een geval elders aantreffen waarby zo veele bvzondere omftandighedsn hebben plaa'rs gehad , en het w elk met zo veel verwarring en confufie behandelt is, als het myne, alwaar het eene onder het ander verwikkeld is geworden, cn myne goederen cn eigendommen onder vreemde beheering gebracht, waar-toe geen Wet nog tvtel imand het minfte recht gaf:
Men neme uit veele andere gevallen , flechts het navolgende'ten voorbedde: dep :8 Nov. 1793. zyn myne goeder..n cn eigendommen aan de Kamer gebracht, — den 2 Juny 1794reeds a'Ies infolvcnt verklaard — en den 28 Jan. 1794. het een met het ander, zonder de minfte uitzondering van iets, s tout prix, dat is: voetftoots, voor pryzen die flechts geboden worden, verkogt. .
Nu vrage ik op welken grond is dit alles gefchie, ? np veronderftelling van fraudes? — kan imand dan op eere zodanige bloote vcronderftellirrg, zo maar van zyne goederen en bezittingen worden beroofd? kan dit gefchtcden den2 Jan.
wanneer'men dèn sc Maart, dr.t is nog njrrr 2 Maanctenktcirs de dispofitie des Rechters eerst ziet vallen, waarby het gelyk of' ongeiyk of het ftatu quo eerst ui'gewezen vore?
Op welke gronden zyn dan nu myne goederen cn éigen-; dommen,. waarop niemand het minfté recht had, onder myne beheering weg, en aan die van de defolate boedel kamer gebracht ? waarom zyn deze goederen reeds den 28 Jan. met zo veel overhaasting verkogt, dewyl voor den 20 Maart nog niemand over de fehuld of onfchuld der verenderfltlde fraudes konde oordeelen?
Ik hebbe om hierover onderrigt te worden — om flechts te weten op welke wyze deze benadering myner goederen, en a teut prix verkoping derzelvcn , by mogelykheid iheeft kunnen gefchieden; van den 20 Maart tot den 18 Juny by de toenmaalige Regeerings Leden als in een Cirkel rondgelopen, men heeft my wel van den een na den anderen ge», zonden, maar niemand heeft my de minfte opheldering kunnen of willen geven.
Van alles dus beroofd' en mynen geheelen handel in verwarring gebracht zynde, verliet ik eindelyk Amftrdam-, dewyl ik duidelyk zag , dat ik met al myn moeite en onderzoek, voor der hand geen tred verder konde komen, en vertrok na. Groningen.
Een welgeftetde Vriend, die wel eer, — toen zyne gefüks
Omftandigheden nog lange zo voordeelig niet waren
van my eenige bewyze van dadelyke vrfcndfchap cn onderftcuning ontfangen had, deed aan my uit dankbaarheid en vriendfthap een grootmoedig aanbod, hierin beftaande, van ten zynen kosten en op gemeenfehaplyke winft, eene> za&kte 1 ondernemen, die tor hiertoe in de Provintie Stad en Lands , niet geëxerceerd was geworden, maar in de Provincie Zeeland met zo veel te meer fucces of vnordeel|gedreeven word, namentlyk; de Visfchery van Zee robben of Bruinvis fche waarroe de Eilanden Schiermonnikoog, Rottum enz. de beste gelegentheid aan de hand gaven en waarvan de uitflag nimmer ongelukkig zyn konde. -
Dan men weet het geval dat op den Zoutkamp den 12 July 1-9-t onfchuldig met my vooniel, en her belachehke. oegrp'waarin de toenmalige Beftuurders verkeerden, alsmede hunne impertinente hanrfelswyze, daaromtrent ten mynen opzigte gehouden, waardoor dan op eenmaal-deze geheele onderneeming in duigen viel.
Ik begaf my daarop na Campen ~ Toen de Revolutie in 'tjaar 1795 voorviel, vermeende ik omtrent myn zaaken een nieuwe pro f re moeten wagen, om door mede werking van, die geenen. die in de weder re recht brenging van al het verwarde, het zelve groote belang hadden als ik, ten dien einde adverteerde ik in de HaarlemmerSCouract vim den 2. April 1795. het volgende.
„ De Ondergctee-kendc , dewelke alle belediging en on„ rechtvaerdigheid hem zedert 2 Jaaren aangedaan, meteen . „ (lillen geest verdragen heefr, dewyl de zuiverheid van z\n „ harte hem geduurig nieuwe bemoediging gaf, om laste„ ringen" met verachting re befchpuwen, wil thans by de ge» „ lukkige ommekeer van Zaaken, waarby zo veele bejedi„ gingen 'grootmoedig vergeven worden , ook die aan hert„ op meer dan eene wyze aangedaane fchreeuu ende onrechrl vaardigheid insgelyks' vergeten en vergeven. Om hiervan „ een bewys te geven nodigt by vooreerst al die geenen die „ eene rechtvaardige vordering aan-hem ondergetekende vvr„ meenen fe hebben , dat dezelve zig gelieven te vervoc„ gen te Am f er dam in 'r Logement de Karsft bm m , op „ Woensdag den 8 April aanftaande; Voordemiddags nn rc L ur.r, en uit bun midden eene Commisfie van twee bf. 3 „ Perfonen re benoemen, waarmede de Ondergetekende kan „ correspondeer en: de ondergetcekende verzoekt dat deze . „ Commisfie van haar beSaan met eerfte post kennis geve, enz.
Deze uitnodiging had het gewrnfehte gevolg. —— £)eComparkie was ten bepaalden da;? en uuifrgdioudcn. — Ge-
com.



{om:;ii+*eerde>t waren benoemd geworden, en deze gaven I my d.-n n April van haar aanwezen dcjar den volgenden ' brief kennis: j
- : 1 * '•".'± i
Burger!
w *T is volgens Uwe uitnodiging in de Haarlemmer Courant, dat op den 8ften dezer heeft piaars gehad, eene „ Vergadering van ondergenoemde Crediteuren in Uwen boe„ del, en ter welker gelegentheid meu ons Qndergeteefcende „■verkezen- heeft, om mer C/w over de qutes tinter de zaak „ te Correfpondeeren, enz.
Nu geloofde ik dat deze geopende briefwisfeling een fpoedig Redres en afdoening van Zaken ten gevolge zoude hebben , dan, allerhande hindernisfen, veroorzaakt door de omhandigheid van tyd, brachten geduurig nieuwe beletzelen ■aan.
Ondertusfchen de fchriftefyke Correfpondentie. was nu wel begonnen, maar men begreep dat eene mondelingfcheComparitie meer zoude afdoen, als het heen en weer fchryven met brieven. Deze Comparitie wierd dan op den 19 May binnen Groningen gehouden, onderlingfche affpraken, fchikkingen enz. wierden 'er gemaakt, en nu hoopte ik, dat alles een fpoedig einde zoude erlangen.
Zedert is onderlings verder gecorrefpondeert, ik voege nog • een paar ExtraSen van Brieven.by, als van den 25 July, luidende:
Borger]
Offchoon wy op Uwe diverfe wel ontföngene brieven, „ niet aanftonds geantwoord hebben, zo moet Gy daaruit „ geenzints opmaaken, zo als Gy zulks in Uwe laatfte brief'
,,-aan den Burger ... te kennen geeft, dat
„ wy omtrent Uw aanbod onverfchillig zvn, en derhalven „ nalatig v/aaren in onze medewerking*:'
.„ Neen- Burger! zonder Uw de verzeekering van het te„ gendeel te durven geven, vertrouwen wy op goede grondden, dat zulks ook niet Uwe waare meening zyn kan, „ terwy! Gy de proef genomen en gevonHpn hebt,' dat «y „ Uw billyk aanbod genoegzaam aanvaard, en moeite „ en kosten, of wel tot dus verre vergeef'ch, niet gefpaart ,?-hebben, dus onzer alter geluk, zo als Gy uw uitdrukt, „ niet door eene allerbyzopderfte handelswyzc, verzaaken „ -willen."
* „ Onderwyl zult Gy al weederom zeggen., 'er moeten rog „. reeden zyn, waarom deze zaak geen voortgang heeft en „.' baar doeleinde niet bereiken kan? deze reeden liggen zeedier daarin, dat Gy eifclusn doet, die in .Uw ftaat we! „ niet tnreedelyk begeerd worden, enz." (zeggende de voorn. Gecommitteerdens v:rders in den flot van hunnen brief)
-„ Wy hoopen Uw overtuigt te hebben, dat wy gedaan „ hebben en neg geneegen zyn te doen, alles vat 'er tot „ ons algemeen belang gevergt kan worden , enz.*'
en de andere van den 28ften Augustus.
Burger!
.„ Met deze hebben wy alleen tot Uwer kennis brengen „ willen dat wy reeds zedert certigen tyd werkzaam zyn, „ het van Uw begeerde Certificaat van 'Burgers Commisfa-
„ risfen van de Defolate boedels Kamer te obtineren
„ dan daar gemelde Commisfarisfen door andere Leden verM -rangen zullen worden, zo gaat dit werk niet zo gezwind „ van de hand, waarom wy Uw verzoeken «toeten nog vat „ tyd geduld te neemen."
„ Ovrigens yan verfcheide fatzoenlykc TJeden vernomen „ hebbende, dal zy Uw alhier gerencontreet hebben, ver- j „ wondert het ons, het genoegen niet gehad te hebben, van I
„ Uw te fpreken, ak wanneer wy veclieht by de Kamer
j „ meer haast hadden kunnen byzetten, enz."
| waaruit n.vne Medeburgers den tragen voortgang der Zake. I met tegenilaande zo als Gecommitteerden verzekeren geen
«wb»c ^.wmm geipaan woroen zetis kunnen oomaaken.
Zy die nieuwsgierig zyn de namen der Gecommitteerden te weten, en de Brieven -benevens de geheele CorrerPondentien te lezen, kunnen bymy komen, en ik zal hun alles in origineel laten zien, als mede de Stukken en Refolutien in myn vorige medegedeeld — meer zal men van een eerlyk man tog wel niet kunnen vergen?
Wanneer Lambert Strubberg nu de bovenftaarrde brieven met aandacht leest, en dezelve met myn verhaal in de Memorie aan de Reprefentanten dezer Stad, vergelykt, zal
zyne waanwyze vrage-op pag, 99. ^, Waar is het min-
„ fte bewys tot -(laving der Waafrheid van dit gantfche Ver„ haal?" overtuigend beantwoord vmden.
En wat'den anderen Revolutionaire!}Windbuil'betreft, die op pag. 8 van zyn ge-waanden brief, over dit geval fprekende, als een groote Weetniet durfd zeggen.
„ Van dit altes (namentlyk van de Comparitie der Ge„ mteresfeerdens --— van de benoeming der Gecommit-
„ teerden van de gevoerde Correfpondentie. enz.)
„ Van dit alles geblykt niets, was het gefchied, zo als hy „ voorgeeft, gelooft vry, hy zouise daarvan bewys in zyn
„ Tvuures nt-Doen DVg'''"ega.
Deze zal, wanneer hy bnvejnflaande brieven gelezen heeft, en dan nog eenige fchaamre bezit, over deze zyne boosaardige gezegden', en over zyn verwaarloost ondeugend hart zelfs moeren Hozen.
In mvn 5de Stuk zal ik myne verdere aanmerkingen vervolgen , terwyl ik voor her tegenwoordige met de woorden van den braven E. la Saye befluit:
mneer de PVydig iart ,'* z»gt deze eerlyke manj, „ zyne nagelen uit onver uldigheid h cft (lomp gebeten — „ wanneer de Lasteraar. verb'ekt over zyne ondeugd en „ verwoed dat zvn do«ftv>akcnd-gebrom van kwaadfpreeken-
„ hc-iü vcintg uf geheel geen -ingang vind wanneer de
„ intriguant radeloos u or I over het kwalyk gelukken ^vner „ boosheid en egoistifche bedryven dan verecnigen zig „ deze beklagenswaardige wezens, zweeren dood en vemie„ ling aan alle, die op hunne, met valfche bloemen be-
„ ftrooide Ontaren niet offeren willen flepen alle, die
„ eerlvk genoeg zyn, om opentfyke erkende waarheden met
„ ronde woorden te belyden, 'in duizerde jammeren
„ ryten pas geheelde wonden met t>ene Tygér woede weder „ van een, en zoeken na nieuwe gift fontanellen, om ze al„ toos open te houden cn ze nimmer te doen genezen. — „ Op deze wyze beproeven deze wezens de menfehelyke na„ tuur en brengen dezelve langzamerhand al martelende ten „ grave."
Groning-en JAN FRED SCH/EFFER h. z.
den 24 Augustus 1797.
Te Groningen by Uonard Bolt, is de Heerefta<k.
„ Uw te fpreken, al? wanneer wy veclieht by de Kat
„ meer haast hadden kunnen byzetten, enz."
waaruit n.yne Mediburgei-s den tragen voortgang der Zal met tegenftaande zo als Gecommitteerden verzekeren g moeite nog kosten gefpaart worden zelfs kunnen opmaak
Zy die nieuwsgierig zyn de namen der Gecommitteen te weten, en de Brieven -benevens de geheele Correrpond tien-te lezen, kunnen by my komen, en ik zal hun alle onginecl laten zien, als mede de Stukken en Refolutiei myn vorige medegedeeld — meer zal men van een eerlyk r tog wel niet kunnen vergen?
Wanneer Lambert Strubberg nu de boven Gaande b ven met aandacht leest, en dezelve met myn verhaal in Memorie aan de Reprefentanten dezer Stad, vergelykt,
zyne waanwyze vrage -op pagt 99. ^, Waar is het r
„ fte bewys tot -(laving der Waafrheid van dit gantfche 1 „ haal?" overtuigend beantwoord vmden.
•En wat'den anderen Revolutionairen Windbuil betr< die op pag. 8 van zyn ge-warmden brief, over dit geval f kende, als een groote Weetniet durfd zeggen.
„ Van dit aites (namentlyk van de Comparitie der „ inreresfeerdens --— van de benoeming der Gecoim
„ teerden van de gevoerde Correfpondentie. e
„ Van dit alles geblykt niets, was het gefchied, zo ah „ voorgeeft, gelooft vry, hy zoude daarvan bewys in „ -Addres hebben bygev ■-egd."
Deze zal, wanneer hy bnvejnflaande brieven gelezen he en dan nog eenige fehaamie eezit, over deze zyne boos dige gezegden^, en over zyn verwaarloost ondeugend zelfs moeren Hozen.
In myn 5de Stuk zal ik myne verdere aanmerkingen volgen , terwyl ik voor her tegenswoordige met de woor van den braven E. la Saye befl iit-
mn-er de PVydig iart ,** zpgt deze eerlyke m „ zyne nagelen uit onver uldigheid heft (lomp gebeten „ wanneer de Lasteraar. verb'e kt over zyne ondeugt „ verwoed dat zvn do«fp->akend-gebrom van kwaadfpreeli
„ heid -Kdntg uf geheet geen -ingang vind wannee
„ intriguant radeloos n or I over het kwalyk gelukken %\ „ boosheid en egoistifche bedryven dan vereenigeii „ deze beklagenswaardige wezens, zweeren dood en ver „ ling aan alle, die op hunne, met valfche bloemen
„ ftrooide Ontaren (Wet offeren willen flepen alle,
„ eerlvk genoeg zyn, om opentfyke erkende waarheden„ ronde woorden te belyden, 'in duizerde jammeren „ ryten pas geheelde wonden met c-ene Tygér woede w« „ van een, cn zoeken na nieuwe gift fontanellen, om ze „ toos open te houden en ze nimmer te doen genezen. „ Op deze wyze beproeven deze wezens de menfehelyke „ tuur en brengen dezelve langzamerhand al martelende „ grave."
Groning-en JAN FRED SCH/EFFER h
den 24 Augustus 1797.
Ingeflopen Drukfouten in de voorige No. 7J>. 2de biadzyde ifte Colom: Regul ftaat: ldna lees land
' 59 zomufr — zonder
3de biadzyde 2de Colom: Regul 42 ftaat: gadeflaan — lees — gadeteflaen
4fle bladzvde ifte Colom: Regul 2 ftaat: mariiert» — lees — memnrtc
45 D1SPOT1EK — DFSPOTIEK
■ 53 ! onpartyd'pee — — — orpartvdige
4de b ndzvde 5de Colom: Regul 16 ftaat.- DTSPOTIEKl — lees — OFSPOTIFK 58 — FEDR. — FRED.



GELYKHEID,
VRYHE IU
Ao. I75>7.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
No. 81.
C O U R I E R.
den 5 September.
(het derde Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfchapf)
Dit Blad word tydeiyks mede uitgegeven tc Campen,by J. T.Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M. V. B. Lenftnk; Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum, de Wedw. Brouwer', Menfingeweer, Pteter Hiddes Bonnes; Appingadam, B.Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Bj^nof; Nieuwolda, Weemko Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; te Sappemeer by Jacob Boer op de hoek van de Laan aldaar, en verder aiöm, voor den prys van een Stuiv.
Afgeluisterd Gefprek, tusfehen een Burger, een oud Militair, en een Burger Joodje. (Vervolg van Onv. Cour. No. 80.)
%jrTtüP« Jood. 'Nu fla ik je by me leben te zeggen,
,Ji IL dat het Vaderland in gevaar is.
}{ T) Tj De Militair. Begin je weer Blixemfche
tin . jf Rabbi ? je bent een Terrorist. ïïet
♦ril==£r'THi Volk van Nederland zit als in Abrahams fchoot.— Hanteeringen, Neeringen, Fabrieken en Trafieken gaan hun gang: -— De Oranje Vrienden gedragen zich rustig en wel- Wy krygen een tweede Nationaale Vergadering,
derland vin gevaar is; waar heb je die Apenkooi weer opgedaan?
De Jood. Nah.! Nah! fta je dan niet te weeten, dat de Vice-Admiraal de Winter zyne demislie heeft ftaan te eysfehen, en dat de Commisfaris te Water Grasveld, en Daandels hol over bol hier na toe zyn kernen te vlie-
ge!ö« Militair. Wel ja 1 dat weete ik; maar wat beduid dat nu? . j , , . i
De Jood. Wel, wat zou dat ftaan te bedyden? — dat ik zilke fjhamasfelen niet graag ftaan te zien, ni onze Vloot op het pint is van yt te zeilen.
De Burger. Is het dan in de daad waar, dat Daandels en Grasveld in dit gewigtig tydftip voor Nederlands Vloot, zyn hier gekomen?
De Militair. Ja degelyk. Zaturdag avond ten elf
uuren zyn zy met een wagen met vier paarden gearriveerd, en wel incognito. — Juist kwam te dier tyd een myner vrienden voorby het huis van Daandels: — Het ryruig weg rydende vroeg hy den Voerman, of hy niet Daandels hier gebragt had; deeze antwoorde: —- ik weete het niet: — het kon echter niet misfen, of den geheelcn Haag wist het reeds Zondags vroegtydig. — Myn Pruikemaker vertelde het my dadelyk. .•'•*?•' De Burger. En wat was de reede van hun komst ? • De Militair. Het is donderens hommelens geweest tusfehen het Committé van het Bondgenootfchap en Daandels: Myn Heer de Generaal moet, zoo als men zegt, op zyn eigen gezag hooge militaire promotien gedaan hebben , en deeze moeten door Neefje Grasveld zyn bckragtïgd gev weest. ,-, . j. h ; ... ri'. 1 ,)I
De Burger. Wel, heeft een Generaal dan daar toeliet recht niét?
De Militair. Zeer zeker neen: — hy heeft 'er zich altyd wel op beroemt, dat hy het doen zou, cn nu heeft hy dan ook getoont, dat hy woord weet te houden. — Eigentlyk moet het Bondgenootfchap den voordragt, en de Nationale Vergadering de approbatie doen.
De Burger. Die vork zal wel weer in de fteel zyn gezet: Een klein bokkempje aan de twee Neefjes, en
daar mede afgedaan.
De Militair. Daandels is deMan niet om zich telaaten inzeepen: neen Maat, het heeft hoger geloopen; de Comrnisïie van Buitenlandfche zaken is 'er by gemoeid geweest; en daar moet het geftuift hebben, na ik geïnformeerd ben.. Hahn en Gevers zouden de party getrokken hebben
-^/^T/^Kyk, Birger, je ftaat wel wat te weeten,
maar toch niet al: Daandels moet toch ook gedrou-
bleert ftaan te zyn met de Winter: zulke dispyten dcegeri je niet tisfehen de. opperhoofden.
De Militair. Neen, dat is al over-; in den beginne heeft Daandels de wet willen ftellen aan de Winter; maardeeze weet ook , waar Abram de mostert haalt: — Dat is afgedaan , na my verzekert is.
Dejotd. Maar Birger Militeer, je ftond daar zo even te commenceeren, dat 'er meestal Revolutioneere bollen in 'de tweede Conventie ftaan. te komen. Is die rekening hermetisch zeker ftaan opgemaakt te worden ?
De Militair. Al wat ik 'er van weet is, het geen my door dè revolutionaire Reprefentanten zelve is gezegd geworden.
, , <D. P. B< -
Losfe Bi:<chol"wincen van het vüorledene en het tegenwoor'dig'e. (Vervolg van Onv. Cour. No. 79.)
In deeze bange tyden, verhief zich een algemeen noodgefchrei van verradene Republiekeinen. en drong door de wol, ken, t'ot vc'or dén throon van den Vader der Menfehen! — veelen verlieten hunne JJaardfleeden en Altaaren, — hunne dierbaarfte panden — hunne Echtgenooten en hun Kroost, om als ballingen te zwerven, of in de algemeene elende ora te komen! — Midlerwy! verheft zich een grote Natie; zy verbryzeld de ketenen der Slaaverny, welke haar eeuwen lang- hadden geboeid gehouden,' blixemd ook den Nederlandfchen 'Despoot met zyne Satellieten ter neder! en roëpt fiét Ba'tasnen toe; GY ZYT VRY! —
Dit



Bit volle, aldus van zyne boeijen verlost, juicht-) zynen
Republiekeinfchen Franfchen Broeder toe, en dankt den Almachtigen, voor zyne verlosfing! — dan, bet verliest onder deeze algemeene vreugde niet uit het oog, dat het tydllipt eindelyk' gebooren is, om in naarvolging van het Franfche Volk, voor het befendig genot der eenmaal verkregene Vryheid te moeren zorgen! — veele en listig waren evenwel de tegenkantingen, in de onderfcheidene Gewesten , van zommige Grooten, die voor en in den Jaare 1757, de macht van den Stadhouder betwist hadden; hoe zeer ook door brave Patriotten geieverd werd, tot de daarftelling eener Nationale Vergadering, wisten nochthans veelen dit tydftip te vertraagen niet alleen, maar hadden zelfs de onbefchaamdheid., om zodanig eene Vergadering tot de daarftelling van eene'EENHEID in het Beftuur, als DOODELYK voor de Vryheid af te maaien!
fntusfehen! wie is er die niet begrypt waar ai dat gewurm, dat gewoel; al dat lopen en draven, van daan is gekomen, en wat er de waarachtige reden en oorzaak van zy: — is het niet om den haan van veele grooten koning te doen kraaijen? — moet den burger zich wel zo veel met de zaaken van ftad en land inlaaten? — is hy daar voor berekend? — heeft hy daar tyd en gelegenheid toe? — moet hy niet geheel I) 'delyk zyn! — als de grooten hunne oogmerken maar
bereiken? is dat niet genoeg? als grooten die figuur
maaken, regeeren kunnen, dan is het immers wel?;
als zy ryk zyn, hebben zy immers ook bevoegdheid meerdere bevoegdheid boven kundige doch minvermogende medeburgeren, om op het kusfen te zitten? —ja: daar zit Bet hem juist: om die reden moet de invloed van het volk zo veel mooglyk bepaald en beperkt, en de onwankelbaare grootheid van de grooten bevestigd en gecimenteerd worden ten kosten der vryheid van het Bataaffche volk.
Men moet met zogenaamde lieden van fatzoen omgegaan en verkeerd hebben om van het gepofeerde overtuigd te zyn ? zo lang men zich zeer nedrig, ondergefchikt,. lydelyk en verachtelyk vleyend gedraagt , is men in hunne oogen een
gtea, erft ar > c »/«">•"•' y> v • .,---«•-o°nr om
m zommige gevallen uwe gedachten ruiterlyk en cordaat te uiten en hen tegen te fpreeken, weldra hebt gy den bil gebrand, en de keik is met u uit; heeft dit geen plaats by .allen, (want 'er is geen regel zónder exceptie) gy zult het bv de meeste ondervinden: men zal u met de nek beginnen aantezien, koeler behandelen, u haten als gy vol wilt houden , en eindelyk zieh geheel van u onttrekken en u laaten vaaren.
(het Vervolg in een volgend No.)
IETS ever de PENSIOENEN der Oranje OmciEREN en andere, enz.
Ten blyke, dat de Bataaffche Natie, in het tegenwoordig ogenblik, ten diepften verontwaardigd is, over de veelvuldige uitgaven van het Committé van Bondgenoodfchap te Lande, en welke uitgaven daar na, ter gunfte van ORANJE OFFICIEREN, door de Nationaale Vergadering, gewettigd zyn; — het volgend merkwaardig Adres van. eenige braave Burgers uit Delft, over deeze zoo veel geruchtmaakende zaak tot bewys verftrekken.
CELYKHEID, VRYHEID; EEN-EN ONDEELBAARHEID.
Aan de NATIONAALE VERGADERING, Reprefenteerende het VOLK- van. NEDERLAND.Burgers Representanten! Geven met refpeft, doch tevens met aandoening te kennen, de Ondergetekenden, zynde alle Stemgerechtigde Burgen van Nederland, dat zy niet kunnen mankeeren» Ulie¬
den onder 'toog te brengen, de, voor eieeze Republiek zcb
kostelyke als fchandelyke uitdeeling of toelegging van Penfioenen van deeze Republiek, aan Officieren" waar van de mecsten zulks niet meriteeren, en nog al verdienende, zien wy dezefve by vreemde Mogendheden verteeren ; ook zien wy er Lieden op, die honderden ja duizenden Guldens genieten , en boven dat hebben zy zelf tegenwoordig zitting in Provinciaale of Stedelyk3 Bef waren ; ja wat meer zy, tot ons allergrievendst leedweezen, zien wy tevens zodanige Perzoonen van hunne Penfioenen leven', beter als de beste Burger binnen deeze Republiek; — en dan nog (al hebben zy hun beftaan uit de Nationaale Kas) toonen zy door ■woorden en daaden, wars te zyn van de tegenwoordige orde van zaaken.
Wel,_ Burgers Fcftunrers! wat ontroering, ja wat fchrik bcangftigde onzer aller Vaderlandfche harten, toen wy de Lyst der gepen (ioneerde Officieren, overgelevert door het Committé te Lande aan UI. op den 27 Oftober 1796, inzagen, waar iii wy enorme uitgaven addeerden, en bevonden, dat wierd gefpendeerd aan
21 Generaals de fomma van ƒ gr700'- : - :
26 Collonels. 36809 - : - :
70 dito Lieutenants - 79820 - : - :,
77 Majors ; 74700 - : - :
246 Capitahis en Ritm. 190633 - : - :
73 Capt. Command. 42900 - : - :
293 Lieutenants ■ 117066 -12- :
140 Sous Lieutenants ■ 38099-18-:
39 Adjudanten • 15388 - 6- :
34 Chirurgyns Majors ■ 13066 -13-:
3 Piquers 1300 - : - :
En dus aan ri22 Perfoonen 's Jaars uit de Nationaale Kas is of zal worden uitgegeeven, eene fomma van zevenmaal- honderd-zesduizend vierhonderd- en negen-en zestig Guldens* Welk Vaderlander, ja wat mensch ook, binnen deeze Republiek, moet niet verftomd ftaan over dteze enorme uitgaaven, en ieder individueel Burger moet immers voortaan
P1C'".'1Q;^,7T?flVft'>-.""t'lvXSsl?nttid aan dc meenigte van uit te Tchryven belastingen comrrbueeren, wy wogeTi noen Knrmerz
niet nalaaren (anders waren wy geen Patriotten; ja geen beminnaars van ons Vaderland;' of zulks moet onder het oog van UI. gebragt worden; wy flattecren ons, dat Gyl. zodanige handelwys omtrent het menigvuldig toeleggen 'van Penfioenen zuft tegengaan, en dat Gyl. dusdanige Lyst aan U hebt laaten doen geworden, om, in deze conjuncrure van tyd, daarin de nodige maatregulen te neemen; —ja, Burgers Beftuurers! wy vleien ons, dat wy, ja onze Republiek fpgedig van uwe voorzorg in deezen zal jouisfeeren, en dar wy toch eindelyk mogen en kunnen uitroepen en verklaren:. „ gy, arme Vaders en fchrciende Moeders, uwe opofferingen „ zyn niet anders geweest, dan om U en uw Nakroost ge„ lukkig te maken, en daar voor niet enkele individu's, maar „ onze Repubiiek groot te maaken, en tot haren vorigen* „ luister te brengen."
Wy vertrouwen, dat dit poinct a's een uwer gewichtigfte
deliberatiën zal worden. \ Waar mede wy dan ook blyven T.
na toewenfehing van Heil en Refpect!
Den 14 July 1797. A. L. G. 3.
'tWelk doende, enz.
JAN FRED. SCH^SFFER h. z. aan
zyne MEDEBURGERS.
Vdc. S t u k.
(Vervolg van Onv. Cour. No. 77, 78, 79 en Jfo.>
In myn 4de Stuk deelde ik eenige ExtraSen mede, uit brieven 'dië my door de aangeftelde Gecommitteerden toe-
gezoa-



i __ n_- i— UM.im;ni> van. hïltv. 1
?é nÖ*f, S minlten hetzelve in twyfelmg te brengen, 5 wêi ooft"eene zodanige briefwisfeling had plaats gehad.
™i? rit def medegedeelde brieven hebben myne MedeBuSel hteïSeelB£rien, als mede hoe voorn. GecommlScn verklaren, werkzaam te zyn om aan myn bilftTiïtbod of verlangen te voldoen, dat zy geen kosten ü moeite f noe wel tot dus ver te vergeefscb) fparen enz.
S^adlunnenTeJeke^ Zoude deze Burger Weet «tófdan wSrlyk met de verbeelding be.nebt zyn, dat,wanneer men n eene zaak het Ai-men recht verzoekt, dat Sve dan vee fpoediger beëindigec word, als wanneer men zcf als Gecommitteerden zeggen, geen kosten noch vohtb"paart, of met andere woorden: wanneer men met klitTkklaSldensin de hand, alle de oplopende onkosten
^^^t^ogfonr^ onervaren, of ouden zeer dom zyn, trouwens! wie hem over het Armen recht over Mandement van Purge, naar ftyl locaal,. - ove Zuivering en diergelyken hoort redeneeren, moet .mmers zW St vast houden over de diepe onkunde van hem, en over de kettery die hy desniettegenftaande m 't gezond ver.
laaten wy^et^mndere vernuft van dezen Burger eens
XpÏ Tvafzyne zogenaamde Misfive zegt hy:
Om tot de Zaak te komen" - hoe! 7 bladzyden in groot oftltvo rèeds volgcfchreven, en op de 8;bladzyde komt men eerst tot de zaak? wat is dat? voorzeker eene nednge belyecnis van den Schryver, die 7 pag.rma's heeft volgebeu-
dén met zyne fchrandere Gonfideratien en Advyzen nog ver-
d" Om^ofde'z^alTte komen, zegdhy, vmrom zuiver d SchiefFer zig niet van de reatust ' ja zeker Burger Windbuil!' waarom doet Scheef er dat tog met? — waarom heeft hy zulks niet voor lang reeds gedaan, toen de eerzame Camper" Municipaliteit, als de eerfte hoge in (tellers van deze nieuw-modifche Wet-da Zuivering, binnen 14 dagen
zulks van hem begeerden? waarom heeft hy het
naderhand:niet gedaan, toen er-andermaal eene Zuivering
van hem afgevordert is? . en waarom blyft hy op
't nieuwe terug- daar deze zuivering zelfs by opentlyke uitdaging, van eenen zo geweldigen fchryver, die flechts 6 weken kwartier geven wil, afgevorderd word?
Daaromtrent , of van wegens deze zuivering, vaart onze Burger voort, vind-men iets in zyne Memorie (aan de Z Reprefentanten-vm het Volk van Groningen) in dato
„ 10 08. 1706."
Üit deze Memorie haald de Schryver-vervolgens eenige pasfages aan, maar verklaard dezelve tog aanftonds voorniets beduidende exclamaties, — vooreen blindoek voorden onkundigen en Iaat vervolgens zig aldus hooren:- .
„ Scha:f er weet immers te wel, dat eene Sententie die „ begroeit is, gelyk als de zyne, voor waarheiden voor Z rechtvaardig moet worden gehouden, zo lange het _ tegendeel niet volledig bewezen is?" .
Neep, Burgej Sententiemaker l — Schaf erts met cfe«e Waarheid en Rechtvaardigheid, of beter gezegd, met deze begroeide Sententie leere, niet bekend — hy weet 'er geen woord van — en is van dit nieuwe ftelzel niet eerder onderricht «eworden, dan- toen hy de Eere gehad heeft, Uwen vnentelyken welmeneoden. Brief aan het Volk van. Groningen {« lezen.-
Laaten wy deze nienwe Leerwyze echter eens van nadéfljyi befchouwen, „ Sententien_die begroeit zyn, moeten voop „ waarheid en rechtvaardig worden gehouden, ao langer „ het tegendeel niet volledig bewezen is." Dit is dan dV (telling van denSchryver-—Om deze ftellingmite wederleggen — te bewyzen, dat dezelve geen fteek kan houden ,- zouden wy alleen eenige voorbeelden uit- oude en nieuwe gefchiedenis-fen kunnen aanhalen, als onder anderen, het Vonnis» vam Jan van Oldenbarneveld den 13 May 1619-geflagen,. welk: Vonnis of Sententie, wanneer de ftelling van den Schryver aangenomen wierd, dan voor waarheid en voor rechtvaardigzoude moeten worden gehouden, dewyl het tegendeel', tot op dit ogenblik, niet volledig bewezen'\s< — Maar wie is er, die rechtvaardigheid en waarheid huldiget en dan deze Sententie met het Zegel der waarheid zal bekrachtigen? —
Nog andere voorbeelden van den tegenswoordigen tyd,, uit deze Republiek, Engeland, Frankryk en andere Landen zouden wy kunnen bybrengen, wlbrdoor de voorn, ftelling van den Schryver op eenmaal om verre word geworpen,, — dan, om niet wyd-lopig te worden,, zal ik my flechts tot~ het volgende weder bepalen..
Ik bedoele het geval van den Burger Reprefentant Bacot reeds in myne bovengen. Memorie breedvoerig aangehaald ,en welk geval wy thans eens van. eene. andere zyde zullen' befchouwen.
Den 1 December 1788. wierd dezelve door de zogenaamde Staten dezer Provintie by opentlyke- Publicatie een omzwervend Booswicht genoemd en als zodanig uitgetekend—duizend Gulden voor eene pnemie worden er uitgeloofd, aan den geenen die hem in handen van de Juftitie konde leveren:
Den 5 Maart 1789. is dezelve by vonnisfe van den Hove van ju/litie, ten eeuwigen dage gebannen uit deze Provintie. en Westwoldingerland, als mede gecondemneerd in de kosten en mifen van Juftitie,. behalven. nog 36c Gulden Extra. enz.
Den 25 Maart 1795. zyn deze Stukken, de Sententie zo wel als de lafive Publicatiebeide als onrechtvaardig Éqii op valfchetyk ingewonnen Infarmatien berustende, we-
cicr ingetrokken cn vernietigt..
Wanneer wy nu de ftelling van onzen Burger Weetniet aannemen , dan is deze Publicatie en Sententie begroeid , en dus van den 5 Maart 1789. — tot den 25 Maart 1795., dat, zyn 6 jaren, by hem voor waarheid en voor rechtvaardig gehouden, om dat in die tusfehentyd het tegendeel: niet volledig, bewezen is, die Sententie had dan ook altoos, door hem voor zodanig worden aangezien, niettegenftaande. dezelve op onrechtvaardigheid en valfche ingewonnen ln~formatien beruste. — Maar een gelukkig toeval, namentlyk da Revolutie, komt tusfehen beiden, en zie daar de gelegentheid, waardoor de Sententie vernietigt word,.maar was deze Revolutie niet tusfehen beiden gekomen, onze Welmenende Burger had volgens zyn Sententien idéé, blyven voortgaan, dezelve voor waarheid, en rechtvaardig te hóuden >.
dewyl het tegendeel hem niet volledig bewezen was,
arme hals! hoe zeer verdient Gy het medelyden van .verftandige menfehen ! 1!
„ Scha ff. er weet immers te wel,, (vaart hy voort) dat „ eene Regeering, die van iemand eene zuivering, vordert,. „ niet onderzoekt of de Richter die dat vonnis geveld,-wel „ of k'walyk gehandeld heeft — hy weet te wel, dat het da „ post van hem is, die befchuldigd word dat die zelfs alle „ mogelyke middelen moet aanwenden om zig van den blaam,1. „ te zuiveren.
Voorwaar eene niéuwe Ieerc! volgens welke de Schry- ,
ver, zonder eenigen grond aantevoeren, ftoutmoedig eischr, dat hy, die befchuldigd word, zig van de befchuldiging
moet zuivere». _ Maar zoude de Schryver zig niet
over zyne principes moeten fchamen, wanneer hy dezelve , aan 'tgezond verftand —of hetwelk 't zelve is, aan de rechten van den mensch toetst? dewelke in't 14de articul van ieder, bcfchuldiging de bewyzen vordert, en wanneer d'ezi
ent-



entbreckcn, alle menfehen vebr WflcMidig hemd en nergens eene belachelyke zuivering verlangd.
Belachelyke zuivering, zegge ik, en vvaarlvfc niet zonder .rede, men neme eens by voorbeeld: iemand wierd betëmjl .digd van ovrfpet- of ontrouwe behandeling van hëbit/èl gelden of iets diergelyken, zoude hv dan, die zodanig befchuldigd wierd. zig van de befchuldiging moeten zuiverenof zoude hy aie de befchuldiging deed, dezelve moeten be'. wyzen? — ik kan op deze vragen de antwoord aan myne lezers veilig overlaten, dewyl voorzeker niemand van bun ir eene zodanige Maatfchappy zal wenfchen te leven, waar'n ieder vryheid had befchuldiging te mogen doen, zonder in dt verplichting tc zyn dezelve te moeten bewyzen, maar dat het de post was van hen»., die befchuldigd was geworden, zig daarvan te moeten zuiveren.
Wy neemen noch eens het geval van den Burger Bacot ten voorbedde. Toen dezelve hier by de zogenaamden Sta ten van veelvuldige Misdaden (zo, als zy het noemden) bejchuldtgd en als een omzwervend booswicht gepró fenbeerd wierd, bevond dezelve zig te Burgfteinftirt en
dus onder de Bentheimfche Regeering. Deze Reg-e
ring wierd door de toenmalige aangedelde Commisfie ter handhaving van de gevestigde Conftitutie uit naam der Staten dezer Provincie over de zogenaamde misdaden van Bacot — aangefchreven en onderricht enz.
Hier was dan eene richtérlyke befchuldiging. Vo'gens de meuwerwetfche ftelling van den Brief fchryver behoefde de Bentheimfche Régeerittg nu niet te onderzoeken, of deze rechterlyke befchuldiging regen den Burger Bacot wel -of kwalyk genomen was, zy hadden van Bacot alleen eene zuivering behoren te verlangen, en als hy deze niet konde of wilde doen, dan was hy de misdadiger, de booswicht -enz. waarvoor hy door de Commisfie wierd befchuldiger
Maar hoe gedroeg zig de verftandige Bentheimfche RegeeringmiezvzaiikP—vertengdezvecnozuivering? ofbewv zenvan de befchuldiging? Neen! zy verlangde de bewyzen daar van te zien. en wilden het wee óf' Kwalyk der zaak ZFi RS onderzoeken. Laten wy eens horen wat zv on'de orfmfc* ne aanfcnryving aan de heeren "viurrjR^Krivc^aTn^or" den:
„ De Heeren, (zegt de voorn. Regeering in hun brief) „ moeten in de daad een ellendig denkbeeld over Recuts* pleging in '/ algemeen en byzonder in Crimineele za„ ken, waar het op lyf en leven op eere en goed van den +, befchuldigden aankomt, zig vormen, wanneer dezelve ge„ ioven dat een Co/legie van Juftitie zoude BEVOEGD „ zyn, op enkel onbewetene bef c huldigingen , zonder dat -i» eenige, men zwyge klaarPlykelyke en onwrikbaare be,-, wyzen, daarby gevoegd' zyn, eenen Man te mogen ap„ prehendeerén-; en aan Uwlieden overtclëveren, om hem aan „ Fiscalifche eifchen en befchuldigingen bloot te .Tellen.
„ Neen! de Duitfche Gerechtshoven, bezitten een gantf-h andere denkwyze , by het uitoefenen van Gerecht'igneïB en vorderen duidelyke en wettige oorzaken, maar énkel Fiscalische befehuldigingen kunnen ons dnar'oe nïct 'gerechtigen, zodanige manier van Procedeèren zoude immers voor de xcchKocïïciïmg by weldenkende, een a'fsciiul w te wege brengen. "
Men vergekke deze rechterlyke handelwyze nn met die der Camper Municipaliteit, en men doe zelfs uitfpraak.
De voorn. Municipaliteit ontfangt in een los Couvert, zonder re weten wdarvdn daan en door wie gezonden, twee Extraöeu over eene zaak, die hun Gods der waereld mets aanging, en waarvan niemand iets van hun verlangde vorderen egter zonder het minfte onderzoek
•te doen, eene Zuivering die niemand verfchuldigd is te geven, en gclasren by weigering van dien-, binnen 3 we- 1 ken met der woon de Stad te moeten verlaten. De Bentheimfche Regeering daarentegen, word in naam
— k ï.— ^iiumiS,u6 tc linden uuen, zonaer in de verplichting tc zyn dezelve te moeten bewyzen, maar datv
uuuuiw-Kui. J-.ai«rii wy eens noren wai 7v r.n r,— t ■ ,„,,.
aanfcTiryving aan de Heeren'VTurrjito^GtN antwoor¬
der Staten deter Provintie aartgefchrèvért, ém eè*enma»
tt'yllo -Waar, himdelcc- deze ook ais de Camper Municitr oelelrttr W^lVW,^ Mptfnr handelr >hiiAl Jl^Mf $eZeeri»S wel of' Kv/'alysgebffiOgff m ? - verengde die dat Bdcot zig van de befchmdigmg zonde zuiveren ?-of eisch'.e diebvandc Groninger Heeren dat zy haare befchuldiging tegen dw man met bewyzen zouden ftaveiP * "S S
■ JaSV 2&%È2 eCrftcL was $ W aanmerking , waardig, dewyl 'tware, het een gfte. waaaron de Rechter uufpraak doet ontbrak, namentlyk de BEWyJÉn. e£'$%^rfGn\d dat de B^eimfche Regeering ™ ,PuuJCt' Magtftratuur is, wiens rechtplcging zeer van die der Nederlandfche verfchild. - Ik zal dan ook een W>™^> om té bewyzen, dat S Rif ™ Id,gd word, zig niet bchoefcf te zü;veren, bevvyzen. doet, gehouden is dezelve ti
iMÊ^ml^^W^-M U seval met de 7 pakkek
nK ' r d! ?urBers K""^l m Ruisch, dewelke op n?Pr V^\fraUdue^en handeI' aangehouden'zyn, en wanla, U mL- hebbei °ük aIs zod;iniS W h" Committé van de Mar ine geccuifisqucert. Deze vervoegen zig deswegens by Request aan de Nationale Vergadering*, ml reden van beklag, als hebbende 't voornd. bCom2iui vo"
bjgebracht. - Dit Request word gerenvojeerd aan het Committé yoornd. om daarop re dienen van bericht -^L Her berich t ingekomen zyhdc, word hetzelve gefield in handen eener perfoneek: Commisfie van onderzoek L rapport bt fiatmde: ,n de Burgers Stejfcrierg, Tedinglan Berkhout, llahn, Jordens, Ploos van Am /lel, Plartog cn Va'ke
'j^s7d,e,di;Zaakex,ami,,eerre!ï daarover rapport hebben uitgpraent, maar in welk rapport zy onder anderen dus zeggen • ï«™e" Illet "'«..het Committé van-Je%a-
" V ™» hunne onfchuld, vermits dit argument
„ /ƒ \ LbL en even daarom NIETS beu vst en een wyde „ deur openzetten zoude voor vr^rwx"" }
r immers; indien Leer aangenomen word indien
„ het een Officier eeïi Fiscaal vrvOord om ^ /WA y-Z - or herfenfc/w/tmige ^a»rschvwm»^, eïen ecr-
" SfSBJUfgCVC i^üen een Rechter
„ WjWki gronden provil.'.n van ïusticie verleende.
„ ind en ue omchuldigfie Mensch ^ in rechren
„ kouae betrokken worden, en ge noodzaakt werd zyneOn
„ in Naam des Volks tegen zulk een gedrag geen voor,. ziening mogte doen, op fundament: dat dezelve, den " V apn riUS!tT door ê*en politiaue dispofitie behoort „ te ft-remmen, dan yerk!:,arr Uwe Commisfie rondboX „ neet te weten, wat JUSTITIE wat VRYHEID is -
üus ook déze Commisfie beweerd, dat als iemand genoodzaak werd, zyne fy7« te bewyzen, of met ander! oorden , zig van eene hem aangedane befchuldiging zoude moeten ziw.sKN , zy dan niet weten wat Juftitie, w« Vryheid is
Mwi ITdc Stuk zal fpoedig volgen. ' ^*if*j
uenG3I°^S ,797. J'''-N FRED. SCR.T1FFER n, z.
Te Groningen by Leonaai Bolt, in de Heere-ftaat.'
In No. 80. is een Drukfout ïngeflopcn ; op de M Ufl0gtf)e m Colom onderaan ftaat, den 2 ^ 1-04 reeds a.iti •mfolvent verklaard. 'v*
, ntoet heeren: -
oen 2 January 17:94. reeds alles infolvent verklaard.
Mm 1 —V- 4-»..' ■■ _; L



GELYKHEID.
VRYHEID,
Ac 175*7.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
No. 83.
C O ü R I E R.
d£n 19 September.
(bet derde Jaar der vernietigm^ -oan bet Stadbouderfcbapf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, F. [Clement; jMeppel, M. V. B. Lenfink; Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum, de Wedw. Brouwer; Men fin ge weer, [Pieter Hiddes Bonnes; Appingadam, B. Knypinga; Winfcboot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adotf Baihoj ; Nieuwolda, fVeemko Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; en verder alom, voor den prys van een' Stuiv.
Afgeluisterd Gefprek, tusfehen een Burger, een oud Militair, en ~en Burger Joodje. (Vervolg van Onv. Cour. No. 80 en 81.).
Jr^jp e Militair. Wel Joodje! wat nieuws van de cii ^"lU Vloot? is zy al in Zee'? jr ƒ) j! De Jood. Sta je me ni te killen, Birger MiRl .li iiteer?
<?pT!-^=i:'5^ De Burger. Gy vraagt zo boud, Vrind , aan de Jood, of hy wat van het uitzeilen van de Vloot weet;' maar deze vraag 'moeten wy aan u doen, die alfyd zo geftofr hebt, da: zy uitlopen zo ; en kloppen dat het donderde. 1
ï»»»ij^*ia».' W-.t .. i aiuwoordcii. "Tk .neb ■
altyd 00 eet zeggen van goede mannen aangegaan, en van
dezen kan men ook in de luuren gelegd worden: om
de waarheid te z ggen, ik begin 'er nu ook aan te twyffelen, fchóe 1 de matadors, die van het geheim van de mis r ii /eere 1, nog altyd blyven volhouden, dat zy in Zee zal 11 'ken, zo dra dc wind maar Oost waait.
De Jood. Maar ook aan den anderen kant, zegt toch het poubliek, dat ze reeds in voorraad ftaan te fchermen: en dat ze zeggen, als de wind nog langer ftaat tegen te fpartelen, 'er alsden veel zieken zillen ftaan te komen, cn de Hexpeditie alsdan moet geftaakt worden.
De Militair. Burger Joel uwe correspendentie komt met de myne overéén, en ik meene in het zekere geïnformeerd te zjn, dat 'er reeds een gedeelte troupes ontfeheept is: zo dat 'ik eigenlyk maar zeggen wil, dat ik geloove, onze Schepen wel weêr Winterlaag zullen leggen.
De Burger. Daar zou de donder mee fpeulen! na ik wel onderrigt ben, moet al die toeftel reeds een millioen of drie kosten, die gelden moeten immers betaald zyn uit 's Lands penningen, die met etter en bloed te zweeten , worden opge-
bragt? nu zou men de Troupen ontfeheepen , cn de
Vloot' weêr binnen gaats houden; na dat de Nationaale Vergadering in de maand April van 1796 reeds buitengewoone poogingen gedaan heeft, om Matrozen te krygen? — Wel daar zou de duivel van droomen! dan liever uitgeloopen en geklopt, dat 'er geen fplinter meer heel blyft.
De Militair. Zulke taal mag ik hooren:
maar weet gy wel, dat gy u zelve tegenfpreekt? dat gy laatst verheugd waard, om dat de wind verftaodig was, dat hy geen Oost begon te waaien: — thans kome ik met u in dat z Ifde fchuitje: ik heb reden te gelooven, dat het beter is onze magt niet bloot te ftellen: — thans is zy vry aanzienclyk, maar in het voorjaar zal zy gedugt zyn, als 'er nog eens 10 A 12 nieuwe Schepen bykomen; en dan gecom¬
bineerd met onze Bondgenooten, kunnen wy de Noordzee fchoon houden; want wat ook de expeditie ten oogmerk gehad, of nog heeft, gelove ik voor my, dat het nergens anders op bedoeld is geweest, dan op een lap land, die meester Pitt ons misfehien wel prefent zoude willen maken.
De Jood. Dat fta je toch 'altemaal ;te gisfehen; -
Maar Birger Militeer! die kostelyke drie Millioenen zyn je be God je toch fouti?
De Militair. Accoord; maar laaten wy dat daar: — de Commisfie van Buitenlandfche Zaken moet immers verantwoording van haare daden deen? — en het is wel te verwagten, dat de Nationale Vergadering zich een 7. nauwkeurig verflag van dien geheelen toedragt van zaake'; zr<jx*rarerr ET"—- a...pr loraüKer, helst gy wat, genosgen gefmaakt, toen gy 1. 1. Donderdag twee va., loofsgenooten in de Vergadering zag infnyen ?
De Jood, Ik dagt je in Abrahams fehoot te zitten , toen ik de oude refpeólabele Vader Bromet, en de jonge achtenswaardige Birger de Lemon zag ftaan op te treden: ni ftaan de Joden toch ook menfehen re zyn, hoorde ik op de Triboune roepen.
De Burger. Weet gy niet, Burger Militair! wat'er onlangs by de Commisfie van Buitenlandfche Zaken te doen is geweest, toen 'er zo een goddeloos leeven is geweest? —
De Militair. Ik weet 'er nog niet genoeg van, _ om 'er u met zekerheid iets van te kunnen vertellen: — dit alleen is my langs de ooren gewaaid, dat het 'er zoo gefpookt heeft, dat Hahn van kwaadaardigheid fchrylings over de leuning van zyn Stoel gezeten heeft.
De Burger.' Ik 4heb veel hooren fpreeken van de aanfpraak, door den Burger Pasteur gedaan by het aanvaarden van zyn Prefidium: — wat is daar toch van ?
De Militair. Wel! voor zo ver als ik ze heb kunnen begrypen, heeft hy ingewikkeld te kennen gegceven, dat de Engelfche Staats-Minister Pitt een der medewerkers is geweest, om het Plan van Conftitutie te doen verwerpen; maar ook pik, zat Vreede 'er op; en de aanfpraak werd aangenomen als een denkbeeld van de Prefident; en geenzins van de Vergadering. De Jood. Daar ftond de Vergadering toch gelyk in te
hebben; Maar Birger Militeer! kun je me ook flaan
te voorfpellen , wie 'er in 't vervolg zo al Prefident zal ftaan te worden?
De Militair. Wel, wie donder zou dat kunnen raden? ik kan zo wel wat een berekening maaken, als
I ik zo eens den geest van de oude en nieuwe Leden na gae, maar zeker gaat het niet: na myne gisfing zou ik onder dc Candidate'n ftellen, Gevers, — van Maanen, —
£. Af. va»



F,. At. san Beymé, — Bacot, — van Hotff, — Pomte' _' Visfcher, — Nuhout van der Veen, — Sypkens, — v %n der Spyk, — van der Hoep , — Huber , — de Lille, - Went holt, — F lor en, — Ploos en anderen, die my nu 7.0 niet te binnen fchieten, maar die ik wel eens nader zul ongeeven. ^ ^ g t
Jets over het mannelyk Advys van den traven C. L. van BEYMA, over de Fries fche Schaevergoedingen enz.
Burger Coürier! •. 4
In de Groninger en Ommelander Couranten van den 5 Sept. las ik dat de Reprefentant van Castrep ter. Nationale Vergadering Rapport had uitgebracht over de Schaévergoeding van de voormalige Fr ie fche Oranje Regenten en waarvan de Rapporteur of deCommislie van advys was., dat de daarin gedecreteerde furcheange (opfchofting van proceduures) door het Provintiaal Bejtuur diende te worden achtervolgd enz. en dat de'daartegen geprefenteerde Requesten van Eelko Atta, — Danzer —en Padden behoorde gewezen te worden van de hand-
Dat hierop de brave C. L. van Bcyma het woord gevraagd en in fubllantie gezegd heefd: dat de Nationale Vergadering zich meer interes/eert voor Oranje K/anten dan Patriétten — dat het Provinciaal Bef uur met reden mist rouwen heefd op de Nationale Vergadering, — dat er in Vriesland een confpiratie had bellaan, waarin de geconaemneerden deel hadden en diergelyken meer — maar Iaat ik het mannelyk advys van dien braaven Volksvriend uw in zyn geheel mede deelen. JBurgers Reprefentanten 1 (des fprafc hy,) ja ik fprak van mistrouwen op deeze Nationale Vergadering, en ik meen
SSalWSb PaMen'fn V'G^étg^oiae reden hebben om do meerderheid in deze Nationale Vergadering en dus de Vergadering zelve te wantrouwen. Om van zoo veele voorbeelden, als UI. allen, wel in het geheugen zyn, niet re fpreeken , zal ik nog een aannaaien, dat hier minder bekend is.
Toen het Oranje Leger in 1705 in het Osnabrugfche zig vergaderde en veelen onzer Milirairen en Burgers eerwaards de wyk namen, om met de wapenen het Vaderland aantevallen; toen beftond er ook eene vry uitgebreide correspondentie ja confpiratie, in Friesland, Groningen, en Drenthe. Ik zal UI. voorleezen eene Sententie by het Hof van Friesland geveld, en die zal ligt over deze zaak verfpreiden.
Hier leest de Burger van Beyma zeer diftinct en langzaam voor, het volgende ftuk: ;
„ Alzoo den Hoove van Friesland uit de procedures tusfehen den Procureur Generaal dezer Landfchappe ratione oflïciï klager ter eenre, op ende tegen Dö&oor Abelus Siccama, geoccupeerd hebbende voor Pieter Heer bels van Leeuwarden, Gevangen en Beklaagden ter andere zyde, genoegzaam gebleken is, dat de Gevangen zich niet heeft ontzien , om in het laatst van het Jaar 1795 met andere Perfonen in eene byèénkomst te kennen te geven, dat èr een plan klaar lag, en reeds werkte, waarin hy Gevangen met P. B. van tVydenbrugh en jfacebus Fruitier deel hadden , welk plan ten hoofd oogmerk had, om door eene verceniging der Patriotten en Orangegezinden een adfopiatie van deeze met Prins Fredrik van Orange, en door het plaatzen van laatstgemelden aan het hoofd van de uitvoerende magt in deeze Republicq, het zy met eene Nationaale Conventie, het zy op eene andere wyze, de oude en nieuwe Ariflocraaten te weeren; dat de Gevangen zodanige Personen heeft getragt te 0verreeden, om mede deel aan dat
Ontwerp te nemen, hun verklarende, dat wanneer men zich in tyds aan voorgemelde Prins Fredrik adresfeerde, met aanbieding van te willen mede werken, men als dan goede conditiën zoude kunnen bedingen, vermits dezelve daar toe wel genegen was."
„ Dat hy gevangen, benevens Fruitier en tVydenbrugh zich reeds by gefchrifte aan gemelden fredrik hadden gefubmitteerd en aangeboden, het welk by denzelven zeerwel was opgenomen, dat hy Gevangen deze documenten had overgebragt, en met Fredrik en andere Perfonadien had gcfprooken , en alles gereed had gevonden; dat hy Gevangen "het getal der Uitgeweekenen aldaar begrootte op zestien duizend; dat de Generaal, die het Leger commandeerde, • het Volk had beioofd om- nog voor January in Holland te zullen zyn; dat hy Hecrbels veilige gelegenheid had om zonder pas te-reizen; pasfeerende een der Forten, alwaar hy kennis had aan den Commandant; 'dat hy ook geene zwarigheid maakte om dat. Fort te leveren; dat de Boeren in het Oldamt e/i %n de .Wouden enz. van het Plan verwittigd waren; zich direct op de aannaderir.g zouden vertóonen; dat er hier Jn de Provincie ook veelen gewapend waren, die mede m 'tgeheim deelden; dat zy zekere fignalemenfen hadden;'dat hy Gevangen, het Gemeen, de Mititairen'ièn 'zekere-'P erjoonen op zyne hand had; dat zv, die in'dat'plan wilden deelen, niets by eene aannadering hadden te vreezen;, dat de Gevangen onderfcheidene Perfoonen heeft opgenoemd, die in de Correspondentie over die zaak waren gemengd geweest of genegen waren dezelve te begunlligcn. enz."
Hy vervolgt i
Zie daar het beftaan van eene binnenlandfche confpiratie, binten allen twyftel gefteld! en wat heeft ' naate Vergadering gedaan , om die verder te om die tegen re gaan? Immers niets. M;ar. .Jcer is, het beftaan dier Confpiratie was Offic (Jommtsjie van binnen tand jent Correepondenti, mankt door den procureur Generaal van Frit zal Ulieden zyne verklaaring leezen.
„ De Procureur Generaal van Friesland verkina • „ zen, dat hy door middel zyner correspondentie is magrig „ geworden een briefje gefchreeven door den Vrouw van „ Heerbeis , behelzende in fttrbftantie aan haar gevangen „ man , dat zy de brieven van van Caftrop gegeeven had in „ handen van de Ctntmis/le uit de Conventie, dat zy „ vriendelyk was ontvangen en gemelde brieven aange„ nomen waren. Dat toen ter tyd de Burgers Vitringa „ en van Maanen gelogeerd waren in het" Heeren Loge„ ment (te Leeuwarden) hy Procureur Generaal gemeend „ heeft zyn pligt te betragten door direct zulks terkenhisfe „ van genoemde Burgers te moeten brengen, zo als hyook „ gedaan heeft aan den Burger van Maanen, dewelke ook „ betuigde , dat de Vrouw van Heerbeis daar geweest was, „ en dat zy de brieven hadden ontvangen. Dit de waar„ beid zynde." enz.
De Commisfie van binnenlandfche Correspondentie wist dit dus Officieel ; zy wist dat een Lid dezer Vergadering daar in min of meer gemengd was geweest, maar zy zwvgt het eene zo wel als het ander; integendeel ziet men , dat op voorftel van den Burger Vitringa zelve , de Burger van Castrop aan het hoofd wierd gefteld van eene Commisfie '. over zaaken , rakende de perfoneele belangens van de begunftigers, van de Heeren en Meesters van den Landverrader Heerbeis — van Heerbeis, Burgers Reprefentanten! die in 1787, zo beven alle anderen uitmuntte in het mishandelen en vrrvolgen van Patriotten!!
Is het dan niet met reden , dat het Provinciaal Beftuur , dat het Volk van Friesland, die dit weeten, nu meiwantrouwen zien , dat na zulk een onbegrypelyk ftilzitten , op zulk een confpiratie, die zelve Nationaale Vergadering nu nog eens alle haare kragten ipfpant, ja dczelve'te boven



*ra, om de Dwingelanden van 1788 ten tweeden male in dezen tyd te befchermen? en moet dit wantrouwen met verdubbelen, als men zier dat tegen alle gewoonte, tegen alle eynofure aan, men weigert dit Rapport te doen drukken, en de Leden, die verkla. ren de zaak met genoeg door te zien de gelegenheid beneemt, om bet zelve nader te examineeren? Ik concludeer dus voor het doen drukken en aan de orde van den dag te ftellen.
JAN FRED. SCH^EFFEli Hf fa. ' aan
zyne MEDEBURGERS. ■
VI Ide. Stok.
(Vervolg van Onv. Cour. No. 77, 78, 79, 8a, 8ï en 32.)
De Perzoon van Lambert Strubberg in zyn uitgegeven ■boekje, tot hiertoe alle moeite aangewend hebbende, om het wederrechtelyk gedrag van de voormalige Camper -Manicipaliteit, ware het mogèlvk by het publiek eenigzirits verfchoon-
baar te doen voorkomen , fchynt eindelyk op pag. 46 met
zyne Apologie, min of meer verlegen te raken. Immers! na' vooraf my van achteloosheid te hebben befchuïdigf, dank den, door de Municipaliteit, zo vriendelyk gefteldcn termyn der
zuivering, moedwillig hebbe'verzuimd, voegt hy cr
verder by, dat zulks aan niemand'te wyten is als aan my zelfs, en vaart aldus voort: -
„ Het is er zo verre van daan , dat Schamer zich met „ recht en reden over willekeurigheid zoude kunnen bckla" ficipaliteit, die uit hoofde van den afééd hem wegens mein-ééd zoude heb-
ki.agen en Straffen (alweder Kla-
■ in een Perzotnt — en te gelyk ook ',, namentlyk straffen!!!) — eerder, eflykheid te bcfchuldigen is enz." Strubberg dit fchreef, moet hy zeker op Lezers ontzachelyk veel gereekend hebben want als T. T. Doctor der Cannonieke en Romeinfche Rechten, had hy voor een verlicht publiek, na myn inzien , een meer verftandiger advys over deze Zaak moeten uitbrengen, dewyl zyne Rechtsgeleerde: Confequen-
tien, over dit onderwerp,"hoe kunftig (ik zal my van
zyne eigene woorden op pag. 49 bedienen.) —- hoe kunftig ook opgefteld, om den mindoorzichtigon, als het ware, zand in de ogen te ftrooien, geenzmts beantwoordt, aan het carafler van een man, die, tot vervelens toe, aan zyne Lezers verzekerd, dat zyne geringe fchryvery alleen ten doel
heeft om de waarheid te doen zegepralen dan, laten
wv het een en ander nader bewyzen.
Om myne Medeburgers een duidelyk denkbeeld van den C'amüer Burger-ééd te geven, dewelke op den 21 February \.J ëdoor Burgemeester, Raad en Meente gedecreteerd en dus al over 200 Jaar oud is, ben in genoodzaakt denssclven hier woordelyk te laten volgen:
Forma van Eedt, by Burgermeyfteren, Schepenen, Raedt, ende Gefwoeren Gemeen" te op ten XXI Febry. An. 1593. beraempt: „ Denwelken de nyé Burgeren voorts aan „ doen werdden."
Tk affirmeer e ende verclare, dat ik gienreleye fervi"tuit hoffhoericheyt, koermeticheit, oft andere der geil lyke eigendom onderworpen zy, en dat ick: oick mit ghierie quade feyten van manslacht icheit, ehebroek, of an" dere fivare delicten of misbruyken ef.smittet fy.' " „ Voorts love ende fiere ick, dat ik defe Stad van Cam„ pen; Burgermeyfteren, Schepen ende Raedt en den Bur-
„ geren derzelver, frötrw en hoit fal fin, fioere Yryfcyr, „ previlegicn, en gewoonhyden met lyff, erde guet fa! „ helpen befchermen, ftyven ende (kreken-, de ftatufen, ce„ boeien, en bevelen des E Raedes dezer Stadf, gehoorfam,, lyk ende gerrouwelyek fal achtervolgen, geene Commotie, „ oploop, of heyme/icke, ende ongeborlycke by een comp„ ften fal helpen maken, ofte aeuher.gich fyn. Dan dat: „ ick my in allen dingen, en in allen facckeu fal dragen „ ende betnonen, als een guet, getrouw, ende geboorfam „ Burtfer toeftact. En indien naemaals bevonden worde myn „ gefluit anders to wefen, dan woe voer verhaelt, ofte dat „ ick my in eenigen anderen puncten ontgenge, foe fal iek <„, riyef alleene van myn Burgerfchap verlteken weftn, maar „ öiëfc vervallen fyn, in de pcene van mcenecde, en in an„; 'deren fwaren ftraften, tot kentenisfe des E. Raedes.
Zo waarlïk enz.
Deze eed — zal by wel begrepen worden, moet door de Gefc! redenis worden toegelicht en verftaanbaar gemaakt, — immers, veilig'durf ik veronderftellen, dat er zelfs onder de Burgery van Campen van 100 geen tien zyn, die weten wat fervituit, hoffhoericheit, koermeticheit in eigendom oudetworpen te Zyn, eigentlyk zeggen wil, en evenwel hebben zy dit,, volgens de ftelling van Strubberg, ter goeder trouw tog bezworen.
Men weet aan welke onderfcheidene heerfchappyen de Over • ysfelfche fteden en dorpen, voor dat dezelve aan de Staten Generaal overgingen, zyn onderworpen geweest, —dan eens bevonden dezelve zig onder het beftier van de Bischoppen van Utrecht, — dan onder die van den Keifer, — dan onder Spanjen, enz. — Byzonder had Campen aan deze wtefelvaflige Regeering, eenen zeer ruimen aandeel, tot op den 20 Juny 1578. — wanneer deze Stad eindelyk onder het gebied van de Staaten Generaal geheel verviel.
Het zelve Jaar wierd er Staatfchewyze een befluit genOfn^ 7 dflt ZO Or ill OOlligO £tet<l honderd Ux.!og^*A-nnvn
dc Gereformeerde Godsdienst zig ophielden, de Roomschgezmden dan gehouden zouden zyn, eene Kerk aan hen i* te ruimen.
Hierover ontflond nu te Campen in 't volgende Jaar 1570". eene allervreeslykfte beroering, dewyl de Magiftraat, meest uit Roomschgezinden beftaande, weigerde het onderhoud aan de Gereformeerde Predikanten te betaalen.
De Gereformeerden, over deze weigering van den Magiftraat verftoort, geraakten daarop in woede, en dreven op zekeren dag, alle Pater-minnebroeders, uit weerwraak deStad uit; dog deze, noch denzelven avond alle weder binnen komende, vervoegden zig toen by de Roomschgezinde Burgers hitsten dezelve tegens de Gereformeerden op , het welk door de Roomschgezinden Regenten onder de hand nog meer wierd aangevuurd.
De gevolgen hiervaii waren alleryslykst, de Roomschgezinden maakten onderlings een verbond, vielen op de Gereformeerden aanr vermoerden'vele van hun, dreven onbeschoftheid met hunne Vrouwen; en er zoude een nog algemeener bloedbad ontdaan zyn, wanneer het niet aan eenen zekeren Burgermeesrer Kistemaker gelukt was, dit gefchil onzeker voorwaarden by te leggen , welke hierin beftonden: dat de Gereformeerden provifioneel, alle uit de Stad zouden vertrekken, en eenige Roomschgezinden. als gyzelaars voor de zekerheid der geteekende overeenkomst, medenemen. — Het gefchil zoude de Graaf van Rennenberg, die in 't Jaar 1577. door de Staten Generaal tot Gouverneur cn Stadhouder van Friesland, Groningen, vervolgers van Overysfil. en Drenthe, aangefteld-was, beflisfen enz.
Dan de Gereformeerde Predikanten met deze overeerkomst niet te vreden , vervoegden zig met''een Klacht-fchrTr aan de Staten, wuarin,zy de moordenaryen,— vrouv.en\ verkrachtingeev.z., der'Roomschgezinden , met deakeJykfte verwen afmaalden, met by voeging: dat ook veele zendelingen van den Koning van Spanjen, en den Bisfchop yan
Mun~



Plunffer daar onder gevonden wierden, — hetwelk ten ge- < volge had, dat er aanftonds order kwam: dat alle Monnikkun dadelyk uit de Stad zouden geleid, en die geenen van fa Roomschgezinden, die zig aan voornd. moordenaryen of* manflagtigheid, vrouwen-fchennis enz. hadden fchuldig gemaakt, met en benevens de zendelingen van Munfier en Spanjen, aanftonds gevat en in hechtenis gebragt werden, doch dewelke zulks meest alle met de vlucht ontweken.
De Gereformeerde Predikanten by de Staten en in de toenmalige verwarring van tyden en religie-begrippen, aldus een ruggeftcun vindende, waren hiermede noch lange niet te vreden, maar zochten ook by de toenmalige Camper Regenten te bewerken, dat niet een van die ge vluchten, noch iemand anders met het Burgerrecht der Stad mogt begiftigd, worden, ten zy, dat zy vooraf verklaarden, noch onder den Koning van Spanjen, Bisfchop van Munjier of ander hoff, als lyfeigene of anderzints te behoren, noch zig aan manflagtigheid, overfpcl enz. te hebben fchuldig gemaakt.
Maar de Regenten van dien tyd — zo als gezegd, meest "uit Roomschgezinde beftaande,'en ongaarne ziende de vervolging hunner Geloofsgenoten, hielden dit verzoek op de langen bank en lieten het vervolgens geheel liggen, tot dat eindelyk in 't Jaar 1586. een zeker Sander Dirks of SanderusTheodorus als Gereformeerd Predikant aangefteld wierd, die dit verzoek op het nieuwe weder aandrong, en daarin door eenen zekeren Jan Bogerman, die ook naderhand te Campen als Predikant beroepen is, onderfteund werd.
Dan, wat door deeze geestelyken ook ter invoering van den opgenoemden Burger-eed mogt verzonnen worden, — PEgidius van Til, Vicarius te Deventer, wist zulks onder allerhande voorwendzels by den Camper Magiftraat geduurig tegen te houden, tot den Jaare 1591. wanneer Deventer en geheel Overysfel door Prins Maurits in 't bezit genomen, en de Gereformeerde Godsdienst, als dc alleen heerfchende, al langzamerhand ingevoerd wierd.
Zo dra was deze gebeurtenis niet voorgevallen, of de Ge» v/\. füOvuyotyjii,» vernieuwden nunne pogingen, cn door Prins Maurtts onderfteunt, daagden zy in't begin van 'tjaar 1593., daarin zodanig, dat de voornd. Burger-eed, by Burgermeesters, Schepen en Raad en Gezworen Gemeenten, niet alleen goedgekeurd, maar ook aanftonds en als de gewone Burger-eed der Stad Campen aangenomen en ingevoerd wierd
. Wie dit Gefchiedkundig Verhaal, en den inhoud van voornoemden ééd nu in aanmerking neemt, zal zeker alles duidelyk kunnen verftaan, dezelve behclft: in ele eerfte plaats ) een ajjirmeeren cn verklaren en in de tweede plaats een j loven en zweeren , om het eerfte wel te begnpen, dienen ' wy ons in de tyden en omftandigheden, die voor en na den Jtiare 1593. voorgevallen zyn, geheel en al te verplaaifen , en dit doende , zullen wy klaarlyk zien dat de affirmatie en verklaring het volgende wil zeggen:
Ik bevestige en verklare, dat ik hoegenaamd aan geen vreemd hof' — (by voorbeeld, den Koning van Spanjen — Bisfchop van Munfter — of den Keizer als lyfeigene of anderzints) — in eigendom teebehoore of onderworpen ben , en dat ik my ook niet hebbe fchuldig gemaakt aan eenige kwaade j'eiten van manflagtigheid. — (dit ziet op 't ombrengen of doodflaan der Gereformeerden in 't Jaar 1579 cn later, gelyk wy boven hebben gezien) Overfpel uil zeggen : of hunne toemaals in de ftad terug-
geblevcne Vrouwen hebbe verkracht of Overfpel met hun
bedreven) of met andere zware delicten of misbruik
ken (by voorbeeld Oproerigheid tegen de Staten Generaal of gepleegde vyandelykheden tegen het invoeren van der Gereformeerden Godsdienst, als mede tegen derzelver Predikant cn en diergelyken) befmet ben.
Voorts lovi; en zwere ik, enz. Zie nier nu het ei°entlyke begin van den Burger Eed, waarvan de voren aange¬
haalde, door Rehgie haat cn Priester list doorgedrongene Affirmatie, als het ware, flechts als een inleiding', gefchikt voor die tyden, toon dezelve opgeftcld wierd, is aaiitezien. r° '
Niemand hope ik zal nu zo onrechtvaardig zyn te geloven, dat ik onder den Bisfchop van Munjier , den Kei. zer of Koning van Spanien of eenig ander Vorst in Eigendom toebehoord - noch my fchuldig gemaakt hebbe , aan oen doodjlag, der voor 200 Jaar reeds vermoorden Gereformeerde Christenen, — of dat ik met der zei ven toen insgclyks overledene Vrouwen, Overfpel zal hebben bedreven , of oproerig tegen de Staten Generaal, den Gereformeerden Godsdienst en derzelver Predikanten my hebbe gedragen.—En evenwel zegt Strubberg; had de Camper Municipaliteit niet zo allertoegeeflykst geweest, zv had my waarlyk wegen meineed kunnen aank agen en ftraffen.
Na dat wy den voornd. ée'd gefchiedkundig hebben opgehelderd en toegepast, alsmede het ongerymde van denzelyen, opzichtelyk den tegenswoordigen tvd, hebben aan getoont, het welk wy met onderfcheiuen voorbeelden nog nader zouden kunnen fta ven, (men leze onder anderen den weiberedeneerden brief van den fchranderen Burgermeester Veste, ring, gefchreyen in '1 Jaar 1788 aan de Holt. Remotie Commtsfartsfen van Willem de Vde, opzichtelvk het geven van 'tBurger Recht der Stad Campen aan gebannen en gefententioneerde Burgers en het niet invoeren van den eed op de oude Conftitutie.) gaan wy thans over om der, opgenoemde ouden Camper eed, ook eens in eenen letterlyken zin tc beoordeelen, dewyl Strubberg hierop geheel en al zyne redeneering gebouwt heeft.
Dj eerfte vrage die wy doen is deze; Is befmet te zyn met een delift, of daarmede befchuldigd te zyn, een en
tztatete.-' . _ Zo neenr- wat wil dan het woord befmet
te zyn, egentlyk zeggen?
Iemand, zo leen ten minften de gezonde rede, - Iemand ™hs ^egd word -fS fchuldig gemaakt re hebben aan ' een delict, cn daarvan door wettige, klaarblykehke. on-
Z$b*Zcxï tif/yie bewyzen, na alvorensiuegfeS heid gehad te hebben, z,g te verdedigen, op eenef wettige
Befchuldigd ie zvn met een deliö, is geheel iets anders en beftaat hierin - wanneer iemand óp enkele verouder. Jh-Jtngen verbeelding en dieigelyke, waar van echter ten eenenmale dc bewyzen ontbreken; befchuidigt word dt fj/h'. 7r lediging van het willekeurige gedag, der Camper Municipaliteit, niets meer wist bv te brengen, beproefd eindelyk, of hy niet noch Ls, ten 1kos en van recht en onrecht konde vinden, en zie daa hv haald noch eens myn geval van Amfterdam vóór den dag om ware het mogelyk hieruit de befmetting, en dan tcffiS den meineed te demonftreeren. ,™
Dan, ik vrage aan alle myne Lezers: kan men eene onbewezene befchuldiging? kan men, wanneer een ÊfscÏÏl eenen eisch doet, en welke eisch door den Rechter met alleen ontzegt m^r, waarvan zelfs de geheele aak ftï
dJsCten oft misjruyken befmittet te zvn 5 - kun men zulks doen', wanneer het gezond verfland en de Rechten van den Mensch loeren „dat elk mfnsch onfchrldig is lot dat hy fchuldig verklaard is geworden/dat hier ieder onpartydig eerlyk ma» zeiven bdJisfe.
(het flot, zo mogelyk, in myn volgende.)
Groningen den 14 September 1797.
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Hcere ltaac.



G E L Y K H E I _D.
VRYHEID.
Ao. 1757.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
No. 84.
C O U R I E R.
den 26 September.
(het derde Jaar der vernietiging van het Stadbouderfcbapf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, .F. .Clement; ïMeppel, M jr. B. LeVltnk- Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum, de Wedw. Brouwer; Menfingeweer, \Pteter Hiddet fc^Wingadara, B^Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Jcheemda, ^
Nieuwolda,fVeemko Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; en verder alom, voor den prys van een', Stuiv.
Iets over GODSDIENST, STAATKUNDE en PATRIOTTISMUS.
Ilde GESPREK. m.J?=tL^ibliophiles. Wel Burger Libertus wanneer ik Jji ÏÏ_.uw geen belet doe, wil ik wel een uurtje by 11 TK 51 uw pasfeeren.
lin fr ! Libertus. Niets ter waereld, lieve Vriend!
^ïil_/f% Gy. doet my zelfs plaifier, laat ik uw een pyp ireven.
B. Gy herinnert uw noch wel ons vorig gefprek ? en dat gv my beloofd hebt, te zullen bewyzen dat het aan een Christen geoorloofd is, aan de algemeene belangens deel
L Ia wél heel best! wy hadden dit ftuk aan de gronden van den Natuurhken Godsdienst getoetst en hebben toen gezegt, met die Van den Joodfchen een begm te zullen maken. ^ d-f onthouden, maar ik ben verlan¬
gende, hoe gy bet ftuk zult klaren.
L Wy zullen dan eerst den Joodfehen en dan den ChrisHly'ken Godsdienst ten grondftag moeten leggen.
B. Ja zo had ik 't ook op 't Heme.
L Zien wv dan eerst op den joodjehen Godsdienst in 'r algemeen. "Ook deze vorderd gene onbeperkte gehoor, zaamheid; maar fluit het recht der Overheden binnen zekere palen. De ware Joodfche Regeringsvorm getuigd dit allcrduidelykst, dewyl de wetgevende magt, met by eenige
hoofden, maar bv Gode alleen berustende was. En wat
de Koninglyke 'Regering betreft, deze werd naderhand, door de dwaasheid des Volks, tegens de m ftand zynde Conditutie, en wel, NB. tegen de goedkeuring des AlUrLnvflen ingevoerd. Het Gemenebest van Israël
werd dóór de algemene Godswet aan Mofes gegeven, geregeert die, en overheid en onderzaat moest gehoorzamen, doch dit was de regeringswyze der Oosterfehe Koningen niet — en dit voorbeeld moest genoeg geweest zyn, om Jsraël van dergelykeen despotiek beftuur, te doen affchrikken1 dan neen, door den fchitterende glans van aardfchemagt verblind wilden zy ook hunne halzen bukken cn eenen Oppervorst hebben! nogthans, deze onbepaalde regering
is door God zelve, nooit goedgekeurd, veel mm geboden Hy fchreef Israëls Koningen ook nog hunne
wetten voor en bepaalde hun gezach, fchoon zy het dikwvls overtraden: ook vinden wy voorbeelden m de Bybel van zulke, die de onregtmatige en dwingelandifche bevelen huiuv r opperhoofden niet gehoorzaamd hebben, wiens ongehoorzaamheid egter. hier in met-misprezen maar zomtyds .geroemd word.-—-
B. Daar heb ik te voren nimmer zo over gedagt - • • L. Dan hebt gy de gefchiedenis van het Joodfche Volk en van de Koningen Israël en Juda nimmer met behoorlyke opmerkzaamheid , ten minften, nietzonder vooröoordeel gelezen: daar dit allens-evenwel, duidlyk en klaar in den Bybei gefchreven ftaat. — Dan vervolgen wy ons ftuk; — den Natuurhken en jeodfehen Godsdienst ten grondflag hebbende, zult gy my ligt toeftemmen, dat dus geen fterker gehoorzaamheid tot een pligt zal maken, dan met het Heil der Volkeren beftaanbaar zy, en door het gezond verftand duidelyk worde voorgefchreven, maar laat ons nu overgaan en eens horen wat ons de Christelyke Godsdienst, omtrent deze ftukken leert.
x. . Ja,.hier waren wy nu aan toe, en dit is het dat ons Christen byzonder betreft: wat de Jooden deden of niet deden, hebben wy ook zo veel -befang niet by, maar ik denk niet, dat gy my hier uit zo fpoedig van uwe grondftèllm, gen zult kunnen overtuigen, daar toch vele plaatzen uit het N. Testament het tegendeel bewyzen. Zo als by voorbeeld, het zeggen van den Zaligmaker tot Petrus: „ Keer
uw Zwaard weder in zyne plaatze; want allen die „ het zwaard nemen, zullen door het zwaard vergaan,
„ Math. 26: 52." Trok Petrus hier niet het zwaard
tegen zyne Overheden en werd hem dit niet door Jefus verboden r ! ; en veel meer andere plaatzen, die ik zou
kunnen by brengen.
L. Gy loopt wat ver vooruit lieve Vrind! Ik zou u anders vooraf herinnerd hebben, dat gy u door geen magtfpreuken mogt laten vervoeren, nog de woorden uit haar waar verband en zamenhang rukken. Maar kom aan, laat ons het gezegde van Jezus tot deze zyne Dicipel iets meer van naby befchouwen.
i«~„» ..A,.-A l,;nr rlr\r\r .lo Aïrmornn van 't derirht nf vnn
den ffoodfehen Raad aangetast — Petrus trok het zwaard om zynen onfchuldigen meester te befchermen, die hem nu de gemelde woorden toevoegde, — hier uit meent gy, dat allen die net zwaard tegen de Overheden opvatten, door hetzelve zullen vérgaan. Doch dit word er door u, flechts by eene gevolgtrekking, die nog zeer gebrekkig is, uitgehaald. Indien het een ftellige pligt was, myn Vriend! zou het ons klarer geopenbaard zvn. 'tls waar, gy zegt: ,. dat deze daad van'Petrus, het zwaard opvatte, is tegen de Overheid, het welk door Jezus afgekeurd werd, dus, in allen gevalle, ongeoorloofd is "— Indien deze eerfte ftelling fteek hield, dan was het nog niet in alle gevallen; maar ze moesten dan gelyk zyn aan dat van Petrus. — Petrus trok hier, door 'drift vervoerd., het zwaard, 't welk veel verfcheeld van dat,-van een welberaden en verdrukte menigte; die te ver-
geeffeh



Munfter daar rader gevonden kierden, — het «eik ten gevolge had, dat er aanftonds order kwam: dat alle Monnikken dadelyk uit de Stad zouden geleid, en die geenen van de Roomschgezinden, die zig aan voornd. moordenaryen of manflagtigheid, vreuwen-fchennis enz. hadden fchuldig gemaakt, met en benevens de zendelingen van Munjier en Spanjen, aanftonds gevat en in hechtenis gebragt werden, doch dewelke zulks meest alle met de vlucht ontweken.
De Gereformeerde Predikanten by de Staten en in de toenmalige verwarring van tyden e« religie-begrippen, aldus een ruggefteun vindende, waren hiermede noch lange niet te vreden, maar zochten ook by de toenmalige Camper Regenten te bewerken, dat niet een van die gevluchten, noch iemand anders met het Burgerrecht der Stad mogt begiftigd, worden, tenzy, dat zy vooraf verklaarden, noch onder den Koning van Spanjen, Bisfchop van Munfter of ander hoff, als lyfeigene of anderzints te behoren, noch zig aan manflagtigheid, overfpel enz. te hebben fchuldig gemaakt.
Maar de Regenten van dien tyd — zo als gezegd, meest •uit Roomschgezinde beftaande, en ongaarne ziende de vervolging hunner Geloofsgenoten, hielden dit verzoek op de langen bank en lieten het vervolgens geheel liggen, tot dat eindelyk in 't Jaar 1586. een zeker Sander Dirks of SanderusTheodorus als Gereformeerd Predikant aangefteld wierd, die dit verzoek op het nieuwe weder aandrong, en daarin door eenen zekeren Jan Bogerman, die ook naderhand te Campen als Predikant beroepen is, onderfteund werd.
Dan, wat door deeze geestelyken ook ter invoering van den opgenoemden Burger-ééd mogt verzonnen worden, — JEgidius van Til, Vicarius te Deventer, wist zulks onder allerhande voorwendzels by den Camper Magiftraat geduurig tegen te houden, tot den Jaare 1591. wanneer Deventer en geheel Overysfel door Prins Maurits in 't bezit genomen, en de Gereformeerde Godsdienst, als de alleen heerfchende, al langzamerhand ingevoerd wierd.
Zo dra was deze gebeurtenis niet voorgevallen, of deGer^/'"' "»<=o, ctv OKMcjtcn vernieuwden nunnc pogingen cn door Prins Maurits onderfteunt, flaagden zy in't begin van 'tjaar 1593., daarin zodanig, dat de voornd. Burger-eéd, by Burgermeesters, Schepen en Raad en Gezworen Gemeenten, niet alleen goedgekeurd, maar ook aanftonds en als de gewone Burger-eed der ScaJ Campen aangenomen en ingevoerd wierd
. Wie dit Gefchiedkundig Verhaal, en den inhoud van voornoemden ééd nu in aanmerking neemt, zal zeker alles duidelyk kunnen verftaan, dezelve behclft: in de eerfte plaats een afftrmeeren cn verklaren en in de tweede plaats 'een loven en zweeren, om het eerfte wel te begnpen, dienen wy ons in de tyden en omftandigheden, die voor en na den feare 1593. voorgevallen zyn, geheel en al te verplaatfen, en dit doende , zullen wy kiaarlyk zien dat de affirmatie en verklaring het volgende wil zéggen:
Ik bevestige én ver klare, dat ik hoegenaamd aan geen vreemd hoff — (by voorbeeld, den Koning van Spanjen — Bisfchop van Munfter — of den Keizer als lyfeigene of anderzints) — in eigendom teebehoore of onderworpen ben , en dat ik my ook niet hebbe fchuldig gemaakt aan eenige kwaade feiten van manflagtigheid.~{dh ziet op 't ombrengen of doodflaan der Gereformeerden in 'tjaar 1579 en later, gelyk wy boven hebben gezien) Overfpel wil zeggen : of hunne tocmaals in de ftad terug-
geblevene Vrouwen hebbe verkracht of Overfpel met hun
bedreven) of met andere zware delicten of misbruik
ken (by voorbeeld Oproerigheid regen de Staten Generaal of gepleegde vyandelykheden tegen het invoeren van der Gereformeerden Godsdienst, als mede tegen derzelver Predikanten cn diergelyken) befmet ben.
Voorts i-ovr: en zwere ik, enz. Zie nier nu het eigentiyke begin van den Burger Eed, waarvan de voren aange¬
haalde, door Religie haat en Priester list doorgedrongene Affirmatie, als het ware, flechts als een inleiding, gefchikt voor die tyden, toen dezelve opgefteld wierd, is aaiitezien. '
Niemand hope ik zal nu zo onrechtvaardig zyn te geloven , dat ik onder den Bisfchop van Munfter , den Kei. zer of Koning van Spanten of eenig ander Vorst in Eigendom toebehoord — noch my fchuldig gemaakt hebbe , aan den dood/lag, der voor 200 Jaar reeds vermoorden Gereformeerde Christenen , — of dat ik met der zei ven toen msgelyks overledene Vrouwen, Overfpel zal hebben bedreven , of oproerig tegen de Staten Generaal, den Gereformeerden Godsdienst en derzelver Predikanten my hebbe gedragen. —En evenwel zegt Strubberg: had de Camper Municipaliteit met zo allertoegeefxvkst geweest, zy had my waarlyk wegen meineed kunnen aank. agen en ftraffen.
Na dat wy den voornd. ééd gefchiedkundig hebben opgehelderd en toegepast, alsmede het ongerymde van denzelven, opzichtelyk den tegenswoordigen tvd, hebben aangetoont, het welk wy met onderfcheiden voorbeelden nog nader zouden kunnen ftaven, (men ieZe onder anderen den weiberedeneerden brief van den fchranderen Burgermeester Veste, ring, gefchreven in 't Jaar 1788 aan de Holt. Remotie Commisfartsfen van JVil/em de Vde, opzichtelvk het eeven van 't Burger Recht der Stad Campen aan gebannen en gcfententioneerde Burgers en het niet invoeren van den eed op de oude Conftitutie,) gaan wy thans over om den opgenoemde ouden Camper eed, ook eens in eenen letterlyken zin te beoordeelen, dewyl Strubberg hierop geheel en al zyne redeneering gebouwt heeft.
De eerfte vrage die wy doen is deze: Is befmet te zyn met een delift, of daarmede befchuldigd te zyn, een en
tzelfde.-' • _ Zo neen.' wat wi! dan het woord befmet
te zyn, egenflyk zeggen?
Iemand, 20 leert ten minften de gezonde rede, - Iemand
~« Z » gCZe§* u'ord Zig fchu,dï* gemaakt te hebben aan " een debet, en daarvan door wettige, k la arb lyke lyke, ou11 f ar een duidelyke bewyzen, na alvorens alle gelegen heid gehad te hebben, z,g te verdedigen, op vent wettige
EffL! ***** van die zegt'men met een zodanig delict befmet te zyn.
Befchuldigd te zyn met een del ia, is geheel iets anders cn beftaat hierin wanneer iemand óp enkele veronder, ftelhngen verbeelding en dicjgelyke, waar van echter ten eenenmale de bewyzen ontbreken, befchuldigt word j :i rruZe%> *f» terr verdediging van het willekeurige gedag, der Camper Municipaliteit, niets meer wist by te brengen, beproefd eindelyk, of hy niet noch icis? ten1 kos g^S T en °»recht ^nde vinden, cn ziedaar: hy haald noch eens myn geval van Amfterdam voor den dag, om ware het mogelyk, hieruit de befmetting, en dan teffenj den memééd te demonftreeren.
Dan, ik vrage aan alle myne Lezers: kan men eene onbewezene befchuldiging? kan men, wanneerVen Fiscaal eenen eisch doet, en welke eisch door den Rechter nle
fei gefteld word-kan men dit ook noemen? met d. liften eft misjruyken beftnittet te zvn' - kun men zulks doen', wanneer het gezond verfland <•>,' de Rech-
fs J^J^^^J^ - <" f,k onfchuldig is tot dat hy fchuldig verklaard is geworden ? dat hief ieder onpartydig eerlyk man zelvcn beflisfe,
(het flot, zo mogelyk, in myn volgende.)
Groningen jaN FRED. SCILEFFER h z
den 14 September 1797. 1 H' 7"
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Hcere ltaat.



GELYKHEID. Ao. I7-37.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID. No. 84.
C O U R I E R»
den 26 September.
(bet derde Jaar der vernietiging van .bet Stadbouderfcbap.')
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, F .Clement; iMeppel, M V.. B. LenCmk- Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum, de Wedw. Brouwer; Menfingeweer, \Fjeter HiddeS konnes; Appingadam, B. Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adotf Bathof; Nieuwolda,fVeemko Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; en verder alom, voor den prys van een', Stuiy.
Iets over GODSDIENST, STAATKUNDE en PATRIOTTISMUS.
Ilde GESPREK. ^JpTLaPibliophiles. Wel Burger Libertus wanneer ik
3* Un-uw geei1 belet doe> wu * weJ een uurtie bv
11 7? Jr uw pasfeeren.
lip (r ' Libertus. Niets ter waereld, lieve Vriend. &ï±==iï% Gy. doet my zelfs plaifier, Iaat ik uw een pyp
Gy herinnert uw noch wel ons vorig gefprek? en dat gy my beloofd hebt, te zullen bewyzen dat het aan een Christen geoorloofd is, aan de algemeene belangens deel
tÉL^weX heel best! wy hadden dit ftuk aan de gronden van den Nat uur ly ken Godsdienst getoetst en hebben toen gezegt, met die Van den Joodfchen een begin te zullen
maken. ^ fchoon onthouden, maar ik ben verlan¬
gende, hoe gy het ftuk zult klaren. ■
L Wy zullen dan eerst den Joodfchen en dan den Christely'kén Godsdienst ten grondflag moeten leggen.
B. Ja zo had ik 't ook op 't heffte.
L Zien wv dan eerst op den Joodfchen Godsdienst in 'r -ïtgemeen. 'Ook deze vorderd gene onbeperkte gehoor, saamheid; maar fluit het recht der Overheden binnen zekere palen De ware Joodfche Regeringsvorm getuigd dit alicrduidelykst, dewyl de wetgevende magt, met by eenige
hoofden, maar by Gode alleen berustende was. En wat
'de Koninglyke 'Regering betreft, deze werd naderhand, door de dwaasheid des Volks, tegens de m ftand zynde Conflitutie, en wel, NB. tegen de goedkeuring des Allerhoogfen ingevoerd. Het Gemenebest van Israël
werd door ae algemene was wc* aan "«j" 6^s^--"> t>~ regeert die, en overheid en onderzaat moest gehoorzamen, doch dit was de regeringswyze der Oosterfche Koningen „iet _ en dit voorbeeld moest genoeg geweest zyn, om Israël van dergelykeen despotiek beftuur, te doen affcbrikken' dan neen, door den fchitterende glans van aardfchemagt verblind wilden zy ook hunne halzen bukken en eenen Oppervorst hebben! nogthans, deze onbepaalde^regering
fs door God zelve, nooit goedgekeurd, veel min geboden Hy fchreef Israëls Koningen ook nog hunne
wetten voor en bepaalde hun gezach, fchoon zy het dikwyls overtraden: ook vinden wy voorbeelden in de Bybel van zulke, die de onregtmatige en dwingelandifche bevelen humv r opperhoofden niet gehoorzaamd hebben, wiens ongehoorzaamheid egter. hier in niet misprezen ma-a- zomtyds .geroemd word.
B. Daar heb ik te voren nimmer zo over gedagt L. Dan hebt gy de gefchiedenis van het Joodfche Volk en vande Koningen Israël en Juda nimmermet behoorlykeopmerkzaamheid , ten minften, niet zonder voor doordeel gelezen: daar dit allens evenwel, duidlyk en klaar in den Bybei gefchreven ftaat. — Dan vervolgen wy ons ftuk; — den Natuurlykeu en Joodfchen Godsdienst ten grondflag hebbende, zult gy my ligt toeftemmen, dat dus geen fterker gehoorzaamheid tot een pligt zal maken, dan met het Heil der Volkeren beftaanbaar zy, en door het gezond verftand duidelyk worde voorgefchreven, maar laat ons nu overgaan en ■eens horen wat ons de Christelyke Godsdienst, omtrent deze ftukken leert.
s. J),.hier waren wy nu aan toe, en dit is het dat ons Christen byzonder betreft: wat de Jooden deden of niet deden, hebben wy ook zo veel -belang niet by, maar ik denk niet, dat gy my hier uit zo fpoedig van uwe grondfteffingen zult kunnen overtuigen, daar toch vele plaatzen ürt het N. Testament het tegendeel bewyzen. Zo als by voorbeeld, het zeggen van den Zaligmaker tot Petrus: „ Keer „ uw Zwaard weder in zyne plaatze; want allen die „ het zwaard nemen, zullen door het zwaard vergaan,
„ Math. 26: 52." Trok Petrus hier niet het zwaard
't'egen zyne Overheden en werd hem dit niet door jefus verboden r l ; en veel meer andere plaatzen, die ik zou
kunnen bybrengen.
L. Gy loopt wat ver vooruit lieve Vrind! Ik zou u anders vooraf herinnerd hebben, dat gy u door geen magtfpreuken mogt laten vervoeren, nog de woorden uit haar waar verband en zamenhang rukken. Maar kom aan, laat ons het gezegde van Jezus tot deze zyne Dicipel iets meer van naby befchouwen.
Jezus wierd hier door de dienaren van 't Gericht of van den Joodfchen Raad aangetast — Petrus trok het zwaard om zynen onfchuldigen meester te befchermen, die hem nu de gemelde woorden toevoegde, — hier uit meent gy, dat allen die het zwaard tegen de Overheden opvatten, door hetzelve zullen vergaan. Doch dit word er door u, flechts by eene gevolgtrekking, die nog zeer gebrekkig is, uitgehaald. Indien het een Heilige pligt was, myn Vriend! zou het ons
klarer geopenbaard zyn. 't is waar, gy zegt: ,. aat ctcze daad van'Petrus, het zwaard opvatte, is tegen de Overheid, het welk door Jezus afgekeurd werd, dus, in allen gevalle, ongeoorloofd is "— Indien deze eerfte ftelling fteek hield, dan was het nog niet in alle gevallen; maar ze moesten dan gelvk zyn aan dat van Petrus. — Petrus trok hier, door drift vervoerd., het zwaard, 't welk ve«l verfcheeld van dat, van een welberaden en verdrukte menigte; die te ver-
geeffeh



pet th door andere middelen, nu eindelyk daor het zwaard, hunne Overheden, die hunne onderdrukkers zyn, moeten re keer gaan; — naar het, van genoegzaam allen goedgekeurd" voorbeeld onzer Voorvaderen, tegen Philiwus de Ilde Avertands Dwingeland, — Spanjen"'s Oppervorst en Ko-
ni„g. Ik beken het, de geweldige opftand, in driften
toorn van eenen of eenige weinige, is ongeoorloofd, ja oproerig, otr fchoon hunne zaak recht zyn mogte; maar zo is het niet in andere omftandigheden gelegen.
Eh behalven dit, door deze uitdrukking van het zwaard te nemen, enkel, te verftaan, van hetzelve regen de Overheid op te Vatten; is eene willekeurige verklaring, — elk neemt het zwaard, die het misbruiktja ook de Overheden, indien zy het bezigen ,ter ouregtsnaUge onderdrukking van den fiji .-melen' onderdaan'. ■-*»' -Zegt-meD» dat zy het zwaardvn Godoxt^aa^enJieMeM^ datis-hJin uan niet van God gegeven om 'er willekeurig mede te handelen; maar toegedaan en gerechtigd, om daar dopt êö goede te be(blierméh, en tls. kwaden te ftraffen. -~ Hier roe is het hen van Goden Menfehen Verleend, tot hier toe b'epaalde• iyk : — niet bfh de ftnb'den ie beveiligenp- en de onfchuldi^en te vervolgen; zulks doende nemen zy 't op eigendttnkelyk gezach, en geen-reeht-nog, magt re hier toegegeven.- (mot !
B. Dat. Iaat zig best horen. Maar ik wil uw dan noch sen ander plaats in het NieuWe Testament aan wyzen , die gy nog niet zo best zult klaar makenr als de vorige;, ik meen de les van Paulus: Rom. 13. — 1. 2; daar hy zegt: „ Alle Zieln zy de machten over haar gefteld onderwor„ pen, waut daar is geen macht zonder God."
L. Ik zie gy hebt den Bybel op uw duïmtje maar
ik gclove uw ook omtrend dezelesuwetegenbedenicingentekunn ii oplosfen , — dan befpaaren wy dit tot eene volgende gelegentheid, wanneer gy znlks goed vind? . B. Ik ben daarmede best te vreden, zeker zal uw deze Tegenwerping wat meer moeite kosten als de vorigen. Nu tot onze volgende. ~ •
Een , voor het Algemeen Welzyn WERKZAAM REPUBLICEIN.
3üorpraatje over het ontdekt Verraad ■ van FRANKRYK enz.
Claas. Wel Buurman! wat zegje van het ontdekt Verraad van Frankryk, en byzonder van onzen voormaligen Verlosfer Pichegru?
Pieter. Ja man! wat zal ik «w zeggen ? ik zie hoe langs hoe meer dat men op de mén fchen geen ftaat kan maken, ik was voorleden Zondag in een Gezelfchap en daar wierd my de historie verteld, want Couranten weetje lees ik niet.
'Claas. Dat is ftecht genoeg, byzonder in de tegenwoordige tyden, dewelke voor ieder Burger van zo veel belang 7.y'n, en op het geluk of ongeluk van ons en onze Kinderen o'nmiddelyke betrekking hebben.
Pieter. Ja wat zal ik zeggen Büurman !~ myn werk
verhinderd my te vee!, maar hoe zit het eigentlyk met
den Burger Pichegru? zoude het waar zyn dat hy zig reeds voor 3 Jaren aan Verraad omtrent zyn Vaaerland heeft fchuldig gemaakt? ten minften zo wierd in het voorn. Gezelfchap verteld.
Claas. Wanneer men op de Couranten en daarin gcplaatfte Stukken aan kan, dan is het meer als altewaar. Ik zal uw het geval eens kort vertellen:
Voor circa 2 Maanden wierd te Venetien of daaromtrent, een zeker d1 Entraigues gewezenen Franfchen Graaf en than3' Emigrant, gearrefteert > dezelve onderzocht wordende vond men dat deze gewezene Graaf, een zendeling van den gewaattden.Koning van Frankryk was; onder zyne by zig hebbende Papieren ,, wierd ook een Brief door Fiche*
gru eigenhandig gefchreven, gevonden, ais mede een aanbod van Condé, eene der Emigreerden Franfche Prinfetr en tegenswoordig Generaal en Chef van een Colonne Franfche Emigranten, deze Conde heeft met Pichegru reeds voor 3 Jaren in briefwisfeling geftaan, om Frankryk weder onder een Koning je brengen.
• Piet er „ Wel Buurman r daar fta tk verfteld over, wie had dit ooit van Pichegru kunnen denken?
Claas. ja luister hïaar verder:' Cpndè van de Koningsgezindheid van Pichegru overtuigd, liet hem door een zyner Vertrouwelingen, het volgende fchriftelyke aanbod doen . waar van de Authentique affchrifl by den voorn, gearrefteerden Graaf mede gevonden is :
.' „ Aanbod van den Prins van CoNoé, aan den Generaal Pichegru, in naam van den Koning,
„ Pichegru zaldadelyk aangefteld worden als: Maréchal „ van Frankryk — Gouverneur van den Elzas enten ge „ fehenfcc bekomen: de Ridder orde van het rood lind: het „ Kasteel van Chamèord met deszelfs park , en twaalf „ ftukken Gefchut van de Keizerlyken genomen: een Mil„ Hoen in contant Geld : tweemaal hot.der 'd duizend „ livres. Renten, en een hotel tc Parys. ! „ Her Landgoed van Arbois, geboorte - grond van den „ Generaal Pichegru, 'zal genoemd worden: Pichegru.
„ Het Penlioen van tweemaal honderd duizend Livres „ voor de helft vervallende op zyne Vrouw, en vyfrigduin- zend Livres op zyne Kinderen > tot dat zviY genacht „ zal zyn uitgeftorven.
„ Myn Heer de Prins van Condé verlangt danrtegens dat
„ hy den Koning in zyne Campementen uitroept;
„ hem de Stad Huningen levert, — ch zich'met hem ver«-eenigt, om m Parys te marcheeren."
„ Aütwoord van PICHEGRU, met zyn eigen hand gefchreeven. — • «, Ik mi i.ici» omutmaaKfl doen: ik wil het derde Boek„ deel niet uitmaken van la Fayette en Dumouriez. Ik „ kenne de middelen in r»>ne macht; zy zvn zo zeker ais „ menigvuldig. Zy firekken zich niet alleen uit tot in my „.ne Armee, maar ook tot in Parys, in de Conventie „ in de Departementen, in de Armeen van die myner „ Collega's , de Generaals , die denken als ik: ik '«u „ niets by gedceltens doen ;. er moet een einde aankomen 1 „ Frankryk kan geene Republiek blyven; het moet Lade.' „ wyk den XVIIJ. hebben ; maar de Contra - Revolutie „ moet met begonnen worden, voor dat men zeker is, de-
: „ zelve te kunen daarftellen. Zeker en fchielyk, ziet daar
l »■ myn Zinfpreuk.
„ Het Pi'an van den Prlnsdoet niéts af. Hv zoude binnen „ vier dagen uit Runingen verjaagd worden: én binnen veer„ tien dagen was ik zelve verloeren: myne Armee is zamen. n gefteld uit Braave Lieden enuit Schurken: deeze moe„ ten van elkander gtTcheiden worden , en de eerfte door „ een groote ftap op eene wyze te gemoet gekomen worden „ dat zy niet meer in de mogelykheid zvn, agterwaaeds te „ gaan, en dat zy geen heil berekenen,'dan in den goeden' „ uitflag.
„ Om daar toe te geraken, biede ik aan den Rhvn over ,, te trekken op de plaats, welke men my zal aanwvzen, „ op den bepaalden dag en uur, en met het getal Soldaten , „ aan my voorfchreven;. bevorens zal ik in de fterke Steden „ Officieren plaatzen, waarop ik ftaat kan maken, en die
„ denken rils ik. ffc zal de Schurken verwyderen. en
„ dezelve m Plaatzen leggen, daar zy geen kwaad kunnen „ doen, en himne ftelling dusdanig zal zyn, dat zy zich niet ver„ eenigen kunnen. Dit gedaan zynde, zal ik,, zo dra ik „ aan de andere zyde van den Rhyn my bevinde, den Ko„ ning uitroepen.- ik plante als dan de Witte Vlag: het „ Corpjs van Condé en de keizerlyke Armée voegt zich



* by ons: dadelyk ga ik den Rhyn weder over, en trekken » terug'na het Fransch Grondgebied: de fterke Steden zul» len overgeleverd en bezet worden door de Keizerlyk 1 rou-.
„ „en r i" naam van den KoninS- „ . , ., .
Vereenigd met de Armee van Conde, marchere ik dadelvk voor waards, alle de middelen in myne macht zullen " als dan van alle zyden werkftelling gemaakt worden ; wy
* zullen na Parys marcheeren, ca binnen veertien dagen „ zullen wy er aangekomen zyn. .... m>-
„ Maar net is nodig, dat wy weien, dat het woord Zo., lingfchap diep in de keel zit van den Franfchen Soldaat. Men moet hem, als hy Lang leeve de A onn?g ! fchreeuwt,
* Wynïeeven, k een Kroon ftuk in de hand floppen: in " deeze eerfte oogenblikken moet hem nietsontbeeren. My" n<*" Armee moet betaald worden-tot op den vierden ol vyi-
* den marschdag op het Fransch Grondgebied.
" Brengt dit alles, door myne hand gefchreven, aan den r Prins over, en geeft my zyn antwoord."
Pkter. Wél'drommels noch eens toe; dat was eert fyn overlegd ftuk, maar waardoor is de uitvoering- van du gefineede Plan verhinderd geworden? zekerly* zult gy de rede
daSxWCAHeen door de Eigenliefde t Baatzucht en diereelvke van CONDé, zo als het met de groten gemeenlvk gaat, wanneer het op een vette brok aankomt, dan zvn ze reeds met de verbeelding van het >,eztt zodanig geftreeld-, dat zy het dikwils in de middelen die ter- mtvoe ring nodig zyn , niet eens kunnen worden , en dan alles verliezen, - dit hebben wy in 'tjaar van 87 hier m 't land ook wel gezien , toen ging het met de Grooten ook al zo, de eene wilde het Volks gezag erkennen , en de andere zonder Prins willekeurig heerfchen en het Volk flechts als beweegbare machienen gebruiken , en door dit krakeelen ging toen de geheele zaak verloren.
Pieter. Daar hebje gelyk in en zo zat het deilkelyk-met Conde' en Pichegru ook wel gegaan zyn?-
Claas Jazeker! Conde' wilde aan-'t hoofd der iffmarcheerende legers van Frankryk zyn, — Pichegru■daarieSn wilde deze Eer aan den Keizerlyken Generaal Wurm*. Ter geven, dw met zyne Armee voor aan zoude marcheeren; Conde' zyne Eigenliefde hierdoor beledigd vindenoe,viel het geheele plan in duigen, Frankryk bleef behouden, Jn wv verkregen door denzelven Pichegru onze Vryheid. " Pieter. Dat is allemaal goed en wel, maar deze Pichegru kan hier in ons land dan misfe-hien ook wel .een rol gefpeeld hebben , die niet minder voor onze Vryheid belaLid is als de voornoemde voor de Franfchen ; by vooroeeld: wat denkt Gy van de getroffene Capitulatie tusfehen hem en de voormalige Staten van Utrecht ? - wat denkt Gy over de fchaévergoeding van de gewezen leden van het vorige Friefche beftuur ? - over de vriend - broederJyke behandeling opzichtelyk de Oranje Grooten? - zouden deze ook misfehien, eenige aan hun bewezene weldaden in de eerfte plaats aan dezen Pichegru te danken hebben ? dergelyken vragen zoudé ik Uw wel meer kunnen doen.
Clas Ja als het op 't vragen aankomt, dan zoude ik ook eenige er by kunnen voegen , by voorbeeld : men zegt: dat Pichegru van de Best»afche Republiek-1 ie* Duizend Gulden jaarlyks trekt, voor dat hy ons de V ryheid hezorgd
^Pieter. Tien- Buizend Gulden ? daar heb ik nimmer iets van gehoord.
Claas. Daar zullen er wel meer zyn die dit met weten , »«ar de vraag is, moet hy de ƒ 10,000 nu ook noen houden? en zoude het niet goed zyn dat eenige brave Patriotten zig daarover aan de Nationale Vergadering by ad-
ar es vervoegueur , ,. ,.
Pieter. Dat was zeker goed", maar laat ons dit liever
eerft in de Couner eens zetten, wy neooc» ~ fentanten in de Nationale Vergadering zitten,.die ol
zy dit lezen,-er" ook weTeen- woordje ep zyn tyd van zeggen zullen , dat beloof ik jou!
Claas. Opperbest! wil jy dan ons Buurpraatje by Bolt op de drukkery bezorgen?
Pieter, D.t neem ik aan -— vaar wel!
De REVOLUTIONAIRE Patriot thans slymerige en ondankbare AMBTENAAR.
Daar heb ik recht een kolfje na myn hand; Nu leef ik zonder zorgen; Daar ik voorheen moest borgen, Betaal ik nu Contant. O! welk een onderfcheidi — zy, die my nu ontmoeten, Die buigen voor my neêr, * Ja; gaan my reeds van verre groeten —» En noemen my, MYNHEER! Nu'lach ik met het Fcederalismust , . Wat raakt my nu het Patriotismüs, En of het Volk van Nederland —— Vol Vryheids vuur tot pulver brandt Ik ben een man die nu kan ramien met de duiten, —« Daar nog zo meenig Patriot, Als ware hy zinneloos of zot, Loopt op een ambt te fluiten. Dan, hoe de zaak ook keer', ik hou my nu flïaar ftïïjLaat and'ren op hun beurt ook zorgen. Om 'tmee te krygen naar hun wil: Ik ben nu met myn Vrouw, en Kindertjes geborgen.
Mx temporo.
Êen Addres aan de Nationale Vergadering , door een Gezelschap Patriottischs Vrienden te GRONINGEN.
Door een Gezelfchap Patriottifche Vrienden alhier.» is aan de Nationale Vergadering verzonden, het navolgende Addres.
Aan de Nationale Vergadering, Reprefenteerende het Volk van Nederland. Burgers Representanten! Vertonen met allen eerbied, de Ondergeteekende Burgers van Nederland wonende te Groningen.
Dat zy, fchoon noch niet door Uwl. legaal bekend gemaakt zynde, echter uit de publieke nieuwspapieren zyn onderricht, dat het aangeboden Ontwerp van Conftitutie, door eene groote meerderheid van Stemmen, door het Bataaffche Volk is verworpen.
Dat de Vertoners, daar zy niet onverfchiliig zyn, 07er het welvaren van hun Vaderland in 't algemeen , en het geluk van een ieder Inwoner in 't byzonder,. vermeenen geen ogenblik te mogen aarfelen , die middelen te beproeven, welke het daarftellen van eene Conftitutie voor het Bataaffche Volk, waarin de waare liepubliceinj'che geest doordraait, , op de fpoedige wyze, mogelyk maakt.
Dat ele vertooners geen zwarigheid maaken , maar zig verplicht vinden, aan Uwl. als Vertegenwoordigers des gatft-r fchen Bataaffchen Volks, aan wien de zorge en macht ter daarftellmg van eene zodanige Conftitutie is toevertrouwd, opentlyk re verklaaren: nimmer eene Conditutie te kunnen aannemen, die niet gebouwd is op de waare gronden onzer Revolutie, door de Franfche Broeders op eene zegepralende wyze over de vyanden des Vaderlands aangebracht, en dus zulk eene Conftitutie, waarin niets flechts in 't voorportaal oi' inleiding derzelver, de Rechten yan den Meuren, de
Vry-



Vftyhéld , Gelykheid en Oppermacht des Volks op eenen verhevenen trant worden bèfpiegeld — maar in «'elke van flap lot flap, rechtstreeks, zonder eenige bekronkeling \an de Rechten van den Mensch, — de ware Vryheid —- de ware Gelykheid en Je Oppermacht des Volks in alle derzelver verhevene hoedanigheden en luister voor een ieder zichtbaar te vinden is.
Immers Burgers Reprefentanten! eene zodanige Conftitutie kan de Natie alleen gelukkig en te vreden maken — by zulk eene Conftitutie zullen de Vyanden des Vaderlands, in wat gedaante en onder welke masker zy zich ook vertoonen, ten -eenen male worden ten onderen gebracht — Ja 6y zulke eene Conftitutie, zal de Natie, by haar geluk ook harén luister en grootheid herkrygen, en daardoor als in de dagen van ouds, by andere Vólken geëerbiediget worden.
Het is derhalven, dat de vertoners, bezield met de wa»e zucht en het gevoel voor het welvaren van het Vaderland, geenzints om de wysheid van Uwe Vergadering te willen vooruitloopen, maai- alleen, om ware het mogelyk, dienstbaar en nuttig te zyn voor de Maatfchappy — dat zy ter fpoedige daarftelüng eener Conftitutie voor het Bataaffche Volk aan Uwl. ter nadere overweging voordragen.
„ Of het niet zeer nuttig ja allernoodzaaklykst zoude zyn,
dat namens Uwe aanzienlyke Vergadering prysvragen „ wierdea uitgefchreeven, en pratmien, overeenkomftig bet „ gewicht der zake, wierden uitgeloofd aan den geenen, die „ binnen enen zekeren door Uwl. bepaalden termyn, by „ voorbeeld: van 3 of 4 maanden het beste en met opge„ noemde Republiceinfche gronden overeenkomende Ontwerp „ van Conftitutie in de by Uwiicdcr aanteftollene Commislie „ inleverde."
Dan (Burger Reprefentanten! de vertooners hopen niet, dat dit Voorftel de minfte gedachten by Uw zal te weeg brengen, als of de vertoners enigzints twyfelden aan de braafheid, wysheid en welwillendheid der Léden uwer aanzienlyke Vergadering —- als of zy in 'tminfte wanhoopten dat door Uwl. geene zodanige Conftitutie konde worden voortgebracht die het algemcenen heil en voorfpoed ten grondflag had. Neen Burger Reprcefenranten! zeer verre is deze beledigde gedachte van de vertoners verwyderd — daar dezelve al te zeer overtuigd zyn dat in Uwiicdcr midden mannen worden gevonden, begaafd met genoegzame Kunde, Deugd, Eerlykheid en fterkte van Geest — maar, dewyl helaas! de ondervinding duidelyk heefd geleerd, hoe bez.vaarlvk het is, juist zulke mannen tor die verhevene werkzaamheden gefchikt, by elkander te zien geraaken, zo hebben de vertoners eerbiedig gemeent, Uwl. omtrent het uitfehryyan prysvragen en uitloven van premies', als een voldoend middel aan dc hand te mogen geven, waardoor alle Wysgeren in de gelegentheid worden gebracht, omtrent het formeeren van een Republiceinfche Conflitutie, op boven vermelde gronden, hunne talenten en verkregene kundigheden werkzaam te doen worden.
Onderwerpende de Vertoners ten dien einde dit hun Voorftel aan Uwlieden Wysheid en Vaderlandsliefde.
Groningen
den 12 September 1797. Q. F.
JAN FRED. S C H .E F F E R h. a
aan
zyne MEDEBURGERS.
VlIIde. S tu k.
(Vervolg van Onv. Cour. No. 77, 78, 79, go, 81, 82 en«3.)
Tot hiertoe vermcene ik alle de hoofdftukken die'in 't bock van Strubberg voorkomen, beantwoord te hebben, die geerien die op het Sel wei der Secretariaat betreklyk z\n,lope ik
ftilzwygend voorby, eensdeels, om dat ik, zo als reeds gezegt, geene legale kennis van die ftukken bezhte, en anderdeels, dewyl dezelve door myne diarover ingeleverde Memorie, reeds overvloedig beantwoord zyn.
Ik hebbe in myne vorige Stukken, om ook voor de minkundige myner Lezers duidelyk en verftaanbaar te wezen, eenige my zelfs vervelende herhalingen moeten doen, van zaken en bewyzen, waaromtrent by den meergeöeffenden niet meer nodig was geweest, als ze Hechts optenoemen.
Thans moet ik noch kortelvks de dryfveeren na fporen, waardoor Strubberg be'halven zyne aangewezene PVaarheidsliefde is aangezet geworden, om een zodanig boekje te fchryven, en met de oude opgewarmde ftukken, het Publiek als met iets nieuws te verrasfen. Ik zal ten dien einde eenige ogenblikken moeten teruggaan, tot het begin der laatfte Revolutie. °
Zo dra was Nymegen door de Franfchen niet veroverd, en de Engeifchen aan *t retireeren, of Lambert Strubberg die van zyn metier een Advocaat is, was een der eerfte Aanleggers en Entrepreneurs van heimlyke byeenkomften (*) of Gezelfchappen , waarin men de plannen vervaardigde om dc oude Regeering van het kusfen te bonzen, en de Revolutie daarteftellen.
Ik lope hier vele zaken en gebeurtenisfen, dien toen plaats gehad hebben en dewelke vele brave Patriotten, met den waren Republiceinfchen geest niet over een hebben knnnen brengen, ftilzwygend voorby -— misfehien geefd de toekomst wel eens gelegentheid aan de hand, om dezelve nader te ontwikkelen. Ik bepale my alleen tot den 28 Januarv 1705. alsden dag wanneereene zekere meer volkryke Vergadering gehouden wierd, en die ook ten gevolge had, dat, den dag daar aan volgende, de Revolutie egenbüklyk zyn voortgang verkreeg.
Op deze grote Vergadering wierden door de Heeren Gezelichappers dan ook eindelyk eenige van die zogenaamde mingeoefende Burgers verzogt', waaronder ik de zodanigen verfta, die door een warm Pjtriottismus gedreven, hun leven en goed voor het verkrvgen der Vryheid wagen , maar die, wanneer zy dit bewerkt hebben, gewoonlyk ftil weder na hui'; en aan hunnen gewonen arbeid kunnen gaan, om voor zig en de hunnen, het nodige onderhoud te verfchaffen
Op deze Vergadering wierd dan een Committé Revolutionair, en L. Strubberg als Lid van het zeive aangebeld, gelyk hy ook den volgenden dag in de eerfte Municipaliteit van Campen als Lid wierd verkozen.
Een geheel Boekdeel zoude ik van gebeurtenissen en by zonderheden voor en gedultrende dit Municipaliteit Peftuur voorgevallen, kunnen volfcbrvven, dan. dewyl zulks in myn tegenswoordig beftek niet behoord, zal ik alleen myne Lezers doen opmerken, dat na een tvd verloop van eenige Maanden, allede Leden dezer Municipaliteiten dus ook Strubberg, wegens bekende reden, op eenen dag uit hunne posten door het Voi.k van Campen zyn ontflagen en eene nieuwe Municipaliteit :s aangefteld geworden.
(Wegens gebrek aan plaats het ovrige in het volgende No)
(*) In den aangehaalden Camper Burger eed, die door Lamb. Strubberg insgelyks afgelegd is, ftaat: „Voort*
„ love «i zweere ik dat ik geene Commotie
„ oploop oft heymeheke ende ongeboriykke bycompten „ zal helpen maken oft anhengich zyn, en indien „ naemaels bevonden word myn geftaltè anders te wc„ fen dan woe voer verhaald, ofte dat ick my in ee„ nigen anderen puncten ontgenge, foe fal feh met „ alleene van myn burgerfchap verfteken wezen, rr.lr.r „ oiek vervallen zyn in de poene van mecn-eedc cn ïn „ anderen fwaren ftreft'en tot kenrenisfe des E. Raedes '» Wanneer wy hem nu als eerfle aanlegger van heimelyke byeeukomfen en dezelve aanhenging geweest te zyn, aanmerken, zouden hier dan niet wel eehlet zeer gegronde Aanmerkingen kunnen gemaakt worden--s
Te Groninger, by Leonard Dolt, in de Heere-ftaac.



GELYJCHElDi Ao. 17^7.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID.' No. 87.
c o u r i e r;
den 17 Odlober.
(bet derde Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfcbapf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T. Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M. V. B.Ltnfink; Leeuwarden, A. Jeltema; Doekum, de Wedw. Brouwer; Menfingeweer, Pieter Hiddes Bonnes; Appingadam, B. Knypinga; Winfcboot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adotf BatheJ; Nieuwolda, fVeemko Jurjens ; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; en verder alöm, voor den prys van een' Stuiv.
HARM JAN van BOLHUIS Represen• tant van het VOLK van NEDERLAND.
Aan
het VOLK van STAD en LANDE.
Medeburgers! . ^Jp^dFiemand uwer zal het onbekend zyn, hoe Va op ■i xT Ha ^en J" '* ter Vergadering van Munici!{_ Jj paliteit en Kiezers, een Voorflel hebbe gedaan, Ir dat eene Commisfie by het Provinciaal Be•rTkrsnf*^ Jluur mogt aangefteld worden tot onderzoek van eene fumma, groot f 342,359 — : — 2. dewelke ingevolge het Rapport van eene Commisfie der Nationale Vergadering ter naziening der Vivres en Fourage der Franfche Troupes te GRONINGEN uitbetaald zoude zyn, zonder ithvcrlyke Ben: of Quiiaxticx.
Deze Propofitïe deed ik in myne qualiteit als Vertegenwoordiger van het Volk, en volgens de verpligting die door dat Volk, als zodanig op myn gelegd is geworden, en ook gehouden was te volbrengen."
Aan Uwlieden kan het verder niet onbekend zyn, hoedanig deeze zaak; by de Representanten van het VOLK van Stad en Lande, ten minden by de meerderheid is opgenomen geworden, en hoe men zelfs beüoten heeft tegens my Crimineel deswegens te ageeren hetwelk een ieder onpartydig man zeker zal verwondert hebben, wel te meer, wanneer ik ter Ophelderinge er by voege, dat de meerderheid dezer Vergadering van de Stad, heeft kunnen goedvinden een befluit te neemen, dat C. VERVER en B. ENGELHARD, die werklyk in de adminiftratie der Vivres enz. gedient hebben, in de Vergadering over deeze zaak konden blyven zitten, delibereren en ftemmen, en dat ik die flechts een voorftel van Onderzoek hebbe gedaan, en met de adminiftratie niets gemeens hebbe, dezelve moest verlaten.
Dan Mede-Burgers! overtuigd als een eerlyk man en cordaat Volks-Vertegenwoordiger altoos gehandclt te hebben , zal ik afwagten wat men tegens my zal willen onderneemen, en verzeker mirs deezen aan Uwlieden, dat ik niets fchrome maar zodanige middelen zal weten in 'twerk te fiellen, om my by Uwlieden, aan wien ik a/leen van myne daden en -handelingen verantwoording fchuldig beu, als een eerlyk man, die met zyne Propofitie alleen het heil des Volks beoogt heeft, volkomen teJudificeeren.
Ik zal alle Rukken h'ierop betrekkelyk door den druk publyk maken, myn antwoord op het bericht van de Gedeputeerden zal volgen, zo fpoedig ik een Authentieque Copy* dat met de naam van C. M. v. Bolhuis als Prefident
getekend is, heb ontfangen, om dat ik niet weet, wat voor Credit ik aan het uitgekomen gedrukt Stuk van de Gedeputeerden met de naam van EPPO CREMERS vertekend moet hegten, dewyl onmogelyk dit het zelve berigt zyn kan, waar over in de voornoemde Vergadering is gedelibereerd, en het welk met den naam C. M. van BOLHUIS als Prefident vertekend is.
Ik hebbe ten dien einde op den 14 Sept. aan de Repra*fentanten van Stad en Lande verzogt (*) my een authentique Copy van dat op den 19 July ingeleverd en door. C. M. van BOLHUIS als Prefident vertekend berigt te zenden, en ik twyffele niet of Reprefentanten zullen aan dit billyk verzoek wel voldoen.
Ik verzoek dus mits deezen aan alle ware Vaderlanders, Vrienden van recht en orde, dat zy niet te voorbarig in h tn oordeel gelieven te zyn.
voor *l overige betuige ik myn dank, aan die geenen myner Landgenoten, die aan my van tyd tot tyd aangaande deeze Adminiftratie eenige ftukkken hebben toegezonden, en verzoeke alle brave Vaderlanders, die omtrent deze Admiftratie nog verder eenige opheldering kunnen geeven, dezelve met behoorlyke Naamsvertekening voorzien, aan my direSt na den HAAG, of aan myn Huis te GRONINGEN te zenden.
Heil en Broederfchap!
's H a g e
den ioOöober 1797. HARM JAN van BOLHUIS.
Een Antwoord en Vrage.
Borger 'Courier!
Gy weet ik ben de bedendige lezer van uw Weekblad, in N. 84. heb ik gevonden een Buurpraatje van Klaas en Pieter, over het trekken van een zeker fommetjevan Tien duizent Gulden, van de Bataaffche Republyk door Pichegru, en of hy dis nog moest houden, enz.
Dit lezende was ik juist in den Haag, vervoegde my ten dien einde by myn Vriend B. om daar op onderzoek re doen, die daar toe in een goede gelegentheid was, om daar van eenige informatien te bekomen, en na ingekomen bericht kan ik uw en myn Landgenoten verzekeren, dat wel is waar de Tien duizend Gulden aan Pichegru is toegeiegf.
maar
(*) Zie Onvcrw; chte Courier No. 85



maar dat hy dezelve nooit heeft getrokken en nu ook nitn-
meMaar ™Sba'Klaot en Pieter, hoe gaaje zo ver van
Huis, tot hier in den Haag? waarom blyfje niet eerst
met dar vragen in uwe Provintie? . my dunkt by uw
valt ook nog al wat te vragen, en dan is het veel fraayer dat men eerst zvn eigen Huis fchoon maakt, eer dat men met een auder 'begint, waar aan men maar een klein ge-
dCHeet zy my dan vergunt Surger Klaas en Pieter om u te vraeen of de Burger Heerkens nog de ƒ 600 gl. van de Stad krygt, voor het fchryven der Pasfen, enz.? - met daar boven 36 duiver voor ieder Pas, die hy afgcefi, daar dit nu van tc vooren door de Clerquen of aan de Stads Secretarie wierde waargenomen, en door de Burgery daar maar voo- wierde betaalt 12 Stuivers voor een Pas, welke'recden zyn er nu voor, dat de Burgery aan Heerkens 11 Stuivers meer moet betaalen, en dan nog uit de Stads
Kas /"óoo Guldens? daar de Secretarisfen en Cler-
auen het aan de Secretarie wel weer op den ouden voet willen waarneemen, als dan zal de Burgery ook vry zyn, om een halve dag na Heerkens te zoeken , — want de Secretarie is open, op de tyd daar toe bepaald.
Om die f 600 Gulden te behouden, heeft Harm Jan van Bolhuis immers al een PropoQtie gedaan, als Lid van de Municipaliteit, om het wederom aan de Secretarie te hebben, hoe zit dat daar mede?
Heil en Bet er fchap! R.
Myne Bespiegeling over het laatfle ontdekt VERRAAD in FRANKRYK.
Hoe valsch was het voorwenden der zulken , die by deeze re'ukki"e Omwenteling eenen ophef maakten, „dat nu het
ai-vernielend fchrik bewind wel draa in de franfche ReZ publiek zou herdeld zvn, en zeer zeker tot ons zou over' Haan'" — men tragte alöjn de oogen van het Volk zoo wel in de Franfche als in de Bataaffche Republieken te vestigen op moordfehavotten, o^Guillottines, — alom ging reeds de bloedkreet op: — dan niets van dit alles; het ze«epraalend Fransch Beduur toont by de uitkomst, dat het even zeer grouwt voor het plengen van menfchenbloed als voor verraad. ....
Her is zeer zeker, dat, wanneer de verraaders hadden gezegepraald , er ftroomen Vaderlandsch Bloed den Bodem van d'e dappere Republiek zouden hebben overdekt; wraak en b'o- dgierigheid zyn toch de uitmuntende kenmerken van de onderdrukkers der Volks-Vryheid, — alles wat hun in hunnen weg tegenkomt, word vernield, — en kan daar van «rooter bewvs worden opgeleeverd, dan de gruwelen, dc moorden, de' branddigtingen , welke zy in de Vendees hebben gepleegd? — donder, de verwoestingen van de Chouans niet gelvk met die van de Robefpierriaanen?
Dan,' zoo by deeze nieuwe en gelukkige ontdekking cn ftuiting' van her verraad, de aanleggers en deelgenoten van het zelve aan de billyke wraak des Volks waren opgeofferd, zou het dan r.o? als ^rechtvaardig, als bioeddorftig kunnen zvn uiigekrceten? — wanneer er al eens maatregelen •^•iren'genoomen, welke men als vry warm, als revolutionair, kon befumpelen, zou men dan nog daar van den föbuld op den bals der Vryheidlievende Volks-vertegenwoordK-crs hebben kunnen fchuiven? neen zeker, hier van zouden, al waren die maatregelen te derk geweest, geene andere te berchuldigen zyn, dan de aanleggers en deelneemers van het verraad, en vooral zy, wier flapheid en lafhartigheid 'het verraad hebben laten veld winnen.
Men moet zich verwonderen over de verbazende Correspondentie, weike Wyktj dat tusfehea de onderdrukkers der
Volks-Vryheid, dc voordanders van een overheerfchend gezag, plaats heeft, niet alleen binnen den kring van dat gebied, waar het" verraad word gefmeed, maar-ock in andere Landen, in welken de Scepter en Throon der Heerschzucht verbrysfeld zyn; — in deeze onze Republiek zag men reeds voor lang een gloed van blydfchap op het gelaat der voornaamde hoofden van de Oranjeparty; hunne trotfche houdingen, zelfs befpottingen der hun ontmoetende en by hen bekende Patriotten, hebben meer dan te veel aangeduid, dat er eene gewigtige gebeurenis ftond geboren te worden, die hun eene zekere overwinning voorfpelde; zy hielden eene houding, gelyk aan die, welke de hoop op den bydand van Pruisfen, of een alles overwinnend Osuabrugs Legertje, hen deed aanneemen, en fchoon de te ligtgelovige Patriotten het te gering reekenden, om hier op eenige anndagt te vestigen, de uitkomst van dit by hun gewis bekend, edoch voor de Vaderlandfche party beneeveld geheim verraad, moet ons ten vollen overtuigen, dat zy waakeu, terwyl wy llaapen, en dat zy volle bewustheid had. en, niet alleen wat 'er in de Franfche Republiek gaande was, maar ook, dat zy zich met de verraaders der Franfche Natie ten vollen verzekerd hielden, dat die gedreigde flag niet kon worden gekeerd, en zeker den nek der burgerlyke Vryheid zou doorhouwen.
De Bataaffche Patriotten hebben dus geene mindere reden, om zich over deeze allergelukkigde ontdekking van dat gefmeed verraad tc verblyden, en den God der Vry heid daar voor te danken, als de Franfchen, want, zo hét ter uitvoer ware gebragt, zou wel, in dc eerde plaats, de nodige Franfche Patrior dien bitteren beker hebben moeten zwelgen, en zyne zo duur gekogte overwinningen met verlies van Vryheid, bezittingen, eer en leven, hebben moeten betaalen, maar ook even zeker, zouden de Bataaffche Patriotten, ja die van gansch Europa, het vergiftig grondzap van dien beker hebben moeten ledigen, en voor altoos de flagtofPers van overheerfching, wraak, woede en vervolging geworden zyn; wy zouden met onze geallieer le broeders, met onze moedige Verlosfcrs, in een onhei flelbaar niet zyn verzonken.
Dank zy dus den God der waarheid en deugd, die ons op den oever van ons verderf nogmaals heeft gered, cn tot de bewerkers van den val der Volks-Vryheid heeft gezegd, tot hier toe, en niet verder.'
Heil! zy allen, die ftandvastig blyven E U P H R O N".
De noch in stand zynde Wetten Een Vertelling
In zekere Stad in Indien, aiwaar de Sultan Agon van Bantam het Bewind voerde, was zedert onheuchelyke tyden een Wet ingevoerd, waarby aan een ieder vryheid gelaaten wierd, zich zeiven naar zyn goedvinden, van het leven te berooven, zonder dat het aan een ander, wie hy ook waare, vry dond, die wanhopige Lyder in zyn voornemen hinde/'yk te zyn, of deszelfs derfuur té vertrangen; kon iemand overtuigd worden eene zodanigen gered te hebben, werd hy in eene verbazende geldboere verwezen, en ingevalle van onvermogen, op de pynlykde wyze gekastyd.
Nu geviel het , dat de Gemalin eens ryken Koopmans, zich zelve op een afgelegene en eenzaame pit ars, aan de tak van eenen boom verhing; dan toevallig een arme flaaf daar voorbygaandc, befpetirde deezen , dat er noch eenig
leven in dit" voorwerp van wanhoop was; weshalven hy,
ondanks de bewustheid die hy had , van de wet daaromtrent vastgedeld , het befluit nam', de ongelukkige Lyderesfe te redden , zich verbeeldende , dat zyne toegebragte hulp , haar wel van haare wanhoop'gc daad berouw zou doen hebben, en dat zy, in Rede van hem daarover by den rechter
aan



&ar, te klaagen, hem voor zyne menschlievende hulpe, zou-
ffflB»» » £'!Se zich naar den rechter, .om denSèViTatt de[genaamde misdaad van den goedhartige.! Haaf kennisfe te geeven. , eedaagd wordende en ver-
i -Hy hZZrTwïrd tTi Öde boete verweezen; fcheencn zynde, werany k q ^be_
dan dezelve me E^EUBMATJ goed , in
™"luftitie zyn vonnis zodanig te veranderen dat zy prompte Juftitie zyn, ^ instand zynde Wetten
hCm \° Jrïeekn en * de geheele ft ad geen enkelde ftermoestejfiot aeeieu en ff'Jf" s •> verbeteren, so-
«W» "^''d^^iiedde Vrouw met
Owr i/e Pensioenen Officieren.
« • Rnnrman' hebie het Request aan de Repre-
seota^en van t VOl!!k van Stad eli Lande ook geree-
^H^e^^^^ ik bfn daarvan „ in^myn Wykgezelfchap geweest, en ik heb van
faal ook gehoord dat" hetzelve met veel genoegen by onze Re%^Mi^^^ om , alom gaat ook dekreet
hïeeven v"n zulke ongehoorde Penfioenen
op tegen net geven
dat,ïS 1hun' léven voor hetzelve de "eene, die hunne gezondhe.a ter verdediging als ™A\™Aflll>n verlooren hebben en verminkt zyn T Tomih uT dankbaarheid onderhouden worden., isdoor de Nat e wf dezulken die jong en vrwcA
met meer als billyk, ™ar en k a|s
zy.n',e" TJ< v5n het zweet en bloed hunner medeburger luie lediglope:van ^t zweet
0U 7S! BSfnn de ürw Gepenlioneerden alleen of
ook de ^^^Sehe- - daar kunnen geen Patri^ Wat Patr^ufóhe ^ ftcrk
otten onder zyn.■ * |..r helpt het niet mee opeten, dc K'™tK^,™ï ™n°eeTi»tT»an het zweet en Woei
Nu In Friesland denken i,j er ook garitfeb aa
ders over.
Jaap. Hoe zo? hebje er iets van gehoort?
^feto. Wel ja het Provintiaal Beftuur van Fries -
land, heeft aan de Nationale Vergadering gefchreven-, dat zy, zo lange de Zaak wegens de Penfioenen niet onderzogt was geworden, zwarigheid maakten, die geenen die op haar Repartitie ftonden, te betalen, het welk voor die Provintie, voor ieder maand eene fomme van /'53Ö0 - 8. bèpraagd.
jpaap. Hoe? vyft duizend drie honderd festig Gulden voor ieder Maand? dat is waaratje ook geen kleinigheid, maar hoe ging de Zaak verder?
■Hein. De Nationale Vergadering heeft, zo als my gezegd is, daarop geantwoord dat het Provintiaal Beftuur moest blyven voortgaan in 't betalen, en in geval dat hetzelve verder daarin zwarigheid maakten, dan op een ander wyze de Penningen van Friesland zounen requireeren, en.
in de Generaliteits Casfe doen fourneren. Maar hierop
is door het voorn. Provintiaal Beftuur in dato den 28 Sept. laatftleden in eene Misfive geantwoord, waarin hetzelve onder andere aldus zig uit drukt:
„ Wy weeten zeer wel, dat de Nationaale Vergadering de magt heeft, uit kragte van den 85 Art. van het Reglement waar op zy door den Volke is zamen geroepen, om eene generaale Petitie te formeren, voor alle de behoeftens het gemeene Land betreffende; en dat de refpective Gewesten volgens de 86 en 87 Articulen van dat zelfde Reglement, dezelvcr Quotes in die Petitie op den bepaalden tyd gehouden zyn te voldoen; (en dit is ook door ons nimmer
tegen gefproken, veel min met er daad tegen gegaan!)
maar wy weten ook, dat de Nationaale Vergadering verpligt is, ten gevolge en naar inhoud van den 83 Art. van voorfchreeven Reglement, „ zorge te dragen, voor de handhaaving van het Nationaal Crediet, het richtig, zuinig en eerlyk gebruik van de Penningen, der algemeene Nationaale Cas, ten einde da a delyk worden befteed lipt dat geene waartoe zy door het Volk opgebragt worden."
„Nu zal dan één van beiden waar zyn: namelyk, of deze woorden zyn ydele klanken, die alleen^gefteld zyn om de Natie té verblinden, (vergeef ons deze uitdrukking -—■ zy is de taal van ons hart!; —- of zy leggen wezentlyk eene nadrukkelyke verplichting op de Nationale Vergadering, die door dezelve moet worden bctragt, volgens de beloften van elk haarer Leeden en het belang des Bataaffchen Volks."
„ Daar echter het eerfte niet mag' worden aangenoomen, zonder de Natie zelve te beleedigen; — zo moet notoir het tweede eene ontwyffelbaare waarheid zyn."
„ Dan, Burgers Reprefentanten! (wy moeten onze gedagten hier over als Medebeftuurders van een vry Volk onbewimpeld zeggen), het is ons niet genoegzaam kenneiyk, dat het gemelde 83 Art. volkomen naargekomen word! Door geene daad toch zyn wy geïnformeerd, dat er van wegens de Nationaale Vergadering een rechtftreeks onderzoek gedaan zy, of de nooit geboorde Petitie in Nederland van eene fom van 60 Millioenen voor een Jaar daade/yx bciïced is tot die eindens waar toe zc door het VOLK is opgebragt; nog ook niet, dat deswegens hoegenaamd eene rekening aan de Natie gedaan zy."
„Om die weinige aangevoerde redenen toch, Burgers Re-, prefentanten! — hoe afkeerig wy me: er daad getoond b( b ben van het haatelyke Faderalismus te zyn, — vermttnen Wy niet alleen het recht te hebben, om voor een tyd 'tc aarzelen in de betaaling van Penningen, waar door geene engelegenheid aan het gemeene Land kan worden toegebragt, terwyl meer dringende en voor het Gemeenebest önvermydelyker bydragen zo onophoudelyk worden vereischt, — ten einde vooraf op eene eerbiedige wyze het onbetamelyke dier betalingen onder het oog te brengen van hen, die daar van
mis-



misfehien onkundig zvn voor zich zelve*); maar wv
vinden ons zelfs ten duurfte verplicht, in naam van de iöcscco Zielen, welkers directe belangens aan ons zyn aanbevolen te vragen , of de 60 Millioenen waar lyk naar inhoüd van den 83 Art. meergemeld zyn bejleedï"
„Geenlins immers brengt deeze vraage mede, dat wv ons zouden inmengen in het Beftuur der zaken van de Nationale Vergadering, of dat wy haar eenen anderen reëel zouden willen voorfchr«-Ven, dan die van het Reglement waar naar ook wy zci\e ons moeten reguleeren3 Neen- het employ dier fomma is gefchied; en wy hebben der Nationale Vergadering de vrye dispolitie daar over gelaaten "
„Onze bekommering over de uitgaven aan op Penfioen'gefielde Officieren, is dus niets anders, met betrekking tot de Nationale Vergadering, dan eene herinnering, tot voorkoming van ten grootften deele onnutte en voor de Natie verfpillende uitgaven."
„Zodanig eene vraag, en zulke herinneringen, Burgers Reprefentanten! behoorden niet euvel opgenomen te worden by-eeneNationale Vergadering, die in het derde Jaar van de Vryheid, dat Volk aangebragt, zyne algemeene belangens moet gade flaan; — eene Nationaale Vergadering . welkers Leden zekerlyk allen waare Vaderlanders willen hetm, en dus met graagte zien dat hunne daaden als zodanigen getoetst worden!"
'„Men zal ons toch niet weder willen te-ug brengen tot de gewoonte, welke er by het Generaliteits Beftuur vóór de Re volutie plaats had: om, namelyk, nimmer reken f hap en verantwoording te doen." J r
„Neen ! wy hebben veel edeler denkbeeld van de Nationaale Vergadering, wy houden vast, dat zy zelve in het denkbeeld moet verfeeren , dat het niet genoeg was te zeggen: er moest zo veel Geld zyn ; by voorbeeld voer de behoeftens van 1796. — maar dat zy ook bereid-raa dig zal weezen, van het employ dier Penningen verantwoording te doen aan het geheele VOLK in het algemeen." t "Sn1? verwaSting immers mag het VOLK van FRIES LAND in het byzender hebben , het welk boven anderen zo zeer neeft uitgemunt in het aanbrengen der Penningen voor het Vaderiaud gepetioneerdl" 6 '
«Trouwens , wy houden liet daar voor, dat het van zelve {preekt, dat de Nationaale Vergadering in deezen gewillig zal zyn, als zullende zelve gaarne erkennen, dit aan het Souver ame Volk, welkers belangens zv alleen maar iv vertegenwoordiging behartigd, verfchuldigd te zyn , terwyl m een tegenovergefleld geval, zy zich zoude doen voorkomen, en daar voor volgens onze wyze van zien en oordeeien moeten gehouden worden, dat zv zich als onafhangelyk van het VOLK, en dus aan hetzelve geene rekenfchap veifchuldigd te zin, zoude con/idereeren. "
„Maar zulk een Sustinue, zoude in een vrye Republiek geene andere toeftemmers vinden dan van Slaaven, die te woon zyn in het ftof van onderdanigheid te kruipen en
de roede te kusfen die hen kastyd. Dat denkbeeld zelfs,
wy houden Ons dus verzekerd , is onverdraaghk voor eene Nationaale Vergadering van het Nederlandfche Volk '" „Wy hebben gemeend, Burgers Reprefentanten! met onze gewone vrymoedigbeid UI. het voorenftaande te moeten reienbeeren, op Uwe Misfive van den 12 dezer maand."
„ Hier mede zullen wy het daar voor houden onzen plicht over de zaak der Penfioenen aan de Officieren , te hebben gebragt. '*
m „ Verders necmen wy aan, de Penfioenen aan dezelve Om -leren , voor zo verre op Friesland zvn geasflgneerd ter lomma van / 5360 - 8 - 4 — maandelyks té zullen voldoen, óvereenkomilig de aanfchryving van het Gommitré tot de algemeene Zaaken van het Bondgenootfchap te Lande, de dato ' 17 Augustus laatst!, aan Ons gefchied, echter onder die referve, die opk van z.!ch zelve fpreekt, dat wv de verantweordtng daar van aan de Nationaale Vergadering
„Wy nemen tenens by deezen de vrvheid ril a. aan te bieden , Copia van een Ad^ ïï'^ ' terlcöure
Friesland is, die zich voor de Vrvhefd JL ïn£efte"en van
JtSi rWSTiS h°pen * dat het «# * auder van Hetn. Ja dat hoop ik' ook, vaar wel.
JAAP en H e i if.
KT)Ellmmide nati0nale ver.
ö?2 l^m!è%g^fi**M deze' Stad, is gend addres, ^rgadenng verzonden, het navol!
£ATO^ALE VERGADEKUM, k epr ei en ter en de het VOL K van NEDERLAND.
ttSSS 5tó velfu!d;Pd? ^erbied te kennen de Onderge-
gefteld, om alle Profilcïz^ M< ^erSadenn8•» voorfcheidene Geveii™ \L \ r l BeP»ure» **» de ouder, keurtTto^ht ^0H,U/eh9wn^ dat z~v eenuaauwSmZfimSaZd. > ' *' h0uden e* 13 omtrent kwaa/fa'rt tSS^^,SS&it£^ 5 eenige betrekkingVt r\.,d a■ ^ ?at, ieder V*1** * zweeren H \AT TPfiS" t^iU&^M Eedenioet
q. f. .
# bekentmaking
Hk. w ENNï n g,
Secrer.
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Heere ftaat.



GELYK HEI O. Ao. 17^7.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID. No. 89,
C O U R I E R.
den 31 Oftober.
(bet derde Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfcbap.)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, hy J. T. Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M V. B, JLenfink; Leeuwarden, A. Jeltema; Doelcum, de Wedw. Brouwer; Menfingeweer, Fieter Hiddes Bonnes; Appingadam, B.Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adotf Bathof ; Wieuwolda, Weemko Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; en verder alom, voor den prys van een' Stuiv.
Wel voorcaam , -doei" wel volgen.
Burger BOLT! ^Jp^jP k verzoeke dat Gy dit navolgende Addres van rij _ lh den braven, cordaten Godschalk een plaats !{_ J! in Uw Weekblad wilt gunnen , of het ook alfe fF temets voor onze Landgenoten ter aanmoedi&^Fjf'% ging drekken mogte , zig onderlings te vereenigen , om de voetdappen van Godfchalk te drukken. Ik ben uw beftendige Lezer
J U S T U S.
Aan de NATIONAALE VERGADERING , Reprefentve' rende het VOLK van NEDERLAND.
Burgers Representanten! Zoude ik ongevoelig zyn over de rampen , die myn dierbaar Vaderland dreigen? Moet het bloed van eiken Bataaf niet in de aderen kooken, wanneer hy ziet , dat den fnooden Brit zo dikwyls, overwinnende , tia zyn Roofnest terugge keerd!..? Ja, Burgers Reprefentanten! hoewel ik hulde doe aan de Dapperheid en onvoorbeeldige Heldenmoed van «enen STORY , TRESLONG en zoo veele -braave Schepelingen, ik kan echter mvne aandoening niet verbergen, wanneer ik bedenke , dat dén trouw/oozen Willem de Vyfde met zynen gevloekten Aanhang zich verheugen over de Zegepraal onzer Vyanden.
Hoe gering is onze Magt, hoe bekrompen zyn onze Finantien, om met fpoed weder eene belioorelyke Vloot ter Zee te brengen.!
Zoude den Bataaf minder fierheid bezitten dan zyne Franfche Broeders? zal hy niet , even gelyk die edelmoedige Natie, het Vaderland ter hulpe vliegen, en den Vyand zyner Welvaart doen zien, dat het bloed der dappere Voorvaderen nog door zyne aderen vliet? — ja, Burgers Reprefentanten! zy die gezwooren hebben , hunne Vryheid en Onafhangelykheid te befchermen , zullen ook -niet aarfelen , elk naar Zyn vermogen , een gering offer aan 't Vaderland toe te brengen; — dat wy ons ontdoen van alle nutteloze verfierzelen, cn die gewillig in 'sLands Schatkift ftorten.
Ontvangt dan , Medeburgeren J deze geringe gïfte, die voor sny weinig, en zo myne Bataaf fche Broederen my willen velgen, in deeze «ogenblikken voor den Lande van veel dienst kunnen zyn. —
Dat men al wat bevaarbaar is, met Gefchut — met Voïïc voorzie, es den tyd niet afwagte, welke 'er zoude noodig
zyn, om juist Oorlogfche.pen te doen bouwen; neen! dit zoude aan de hoop der Vyanden voldoen. Maar écne uïtnoodiging van UI., Burgers Reprefentanten! en de Bataaffche Jongelingfchap zal geen oogenblik aarfelen, haare laatde droppel bloeds voor 't behoud des Vaderlands opteofferen.
Dat echter het laffe Moderatismus niet weder voor de Verraaders zegeviere! neen! het Zwaard der Gerechtigheid treffe hunne Schuldige Hoofden. —
Ziet hier, Burgers Reprefentanten 1 de eenvouwige taal van eenen Vrye Vries; welke niets vuuriger wenscht, dan dat Hy, die Zynen gedugten'Throon boven de Wolken heeft gevestigd, UI. poogingen', tot confervatie onzer Vryheid aangewend , zeegene en doe wél gelukken; — dat wy alle , u^or Haat asm 't Stadhouder fchap , de Aristocratie en Regeeringloosheid te zweeren , deeze drie gehaate Pesten voor eeuwig uit-ons midden bannen!
Leyden 18 Oétobcr. Heil en Eerbied!
't7.de jaar der Revolutie- (was get.)
a J JACOBUS GODSCHALK.
Eenige Byzonder heden van de laatfte .ZEESLAG.
Waarde Vriend! De Slag by Egmond op Zee voorgevallen, zal ons lange in geheugen' blyven; doch ook niet minder de lajfe En. gelfchen.
'sWoensdags den n, 's-morgens om 9 uuren, zagen wy
i 23 Zeilen van ons te loefwaard; wy erkenden ze terftond voor Vyandelyken; om half twaalf zagen wy hunne EageL
■ fche Vlaggen; ten half een uuren nam het Gevegt een begin, hetwelk duurde tot half vier uuren, wanneer de Engeifchen gingen afdeinzen en de onzen het Siagperk heten. Zy hadden het Admiraa/fchip de Vryheid, masteloosgefchoten, 'twelk zy toen gcmaklyk nèemën konden, niettegendaande het tegen vier Engelfche geflagen heeft. -r— De eerfle, welke wy op zyde kregen, was een Driedekker, waar tegen wy wel een uur geflagen hebben; Op het laatst moest hy voor ons dryken en achteruit deinzen: toen kwam
! 'er een van 74 Stukken ons op zyde draalen, welke wy twee keer de volle laag gaven; hy fret z'rch heel fchieh k zakken; maar toen kwam er weer een Driedekker san -de andere kant, waar wy een heele tyd regen geflagen hebben ; in het flaan tegen deeze, verloor onze hraave .Scnoï r
3 by Nacht zyn regter arm; hy Hond op de Compaujc om te commandeeren, toen 'ei een Kogel door de Verfchafitmg
kwata,



kwam, en hem van zyn arm beroofde; in het afgaan naar •t Slagverband riep hy tegen onzen Capitein Lieutenant, dat men hem moest vreeken} 'twelk ook gedaan wierd, want het Engelsen Schip, 'twelk wy op zyde hadden, kon ons vuur niet langer wederflaan, maar koos fpoedig de vlngt, — gy kunt iigtlyk begrypen, dat het 'er by ons niet lief uitzag; wy hadden toen wel 30 die gebrand waren, buiten die geenen, die hunne armen of beenen verloorcn hadden; want net Engelfche Vee fchoot met Spek en andere Brancftonên; — zy hebben het Schip Hercules nog ia braud gefchooten, doch die brand is nog gebluscht; onze ligte Zeilen .hadden 'zyi ook ia brand gefchooten , maar wy blusten het heel gaauw.
Toen wy het derde Schip afgeflagen hadden, kwamen 'er nog twee, die om in 't voorby zeilen de volle laag gaven ; maar wy begroetedén ze niet minder, zo dat de Engeifchen gingen deinzen. — Zy hadden de Vryheid en de Jupiter genomen, zender dat'wy ze. te hulp konden komen: ook overviel oas den donker, en wy waren zoo gehavend, dat onze-Masteft .op. het vallen ftonden;. wy konden by de wind niet iacitehy om. dat onze Masten te zwak waren, en konden daarom in Texel niet biunpnloopen: ook Maren wy van dc.Vloot afgeraakt, en zettedeg daarom cours naar de Goer.ee, maar eer wy 'er zyn aangekomen, hebben wy nog eene kleine Attacque met een Etigelsch Fregat van 44 ft'ukken gehad;
Donderdag tegen den avond lagen wy ten anker benoorden het Brielsciie. Gat, toen wy een Fregat onder een Hollandfche Vlag, naar ons toe zagérr komen; toen hy ons onder ichot had, haalde hy de Hollandfche VUig neer', cn heiste de Engelfche Vlag op , gevende ons met een verfcheidene Scho ten vöór in,, hy dreef ons vervolgens op zyde; maar toen was hy recht den bloed: want wy blaasden hem zoo ongenadig met onze 3Ö ponders in zyn huid, dat hy fpoedig de vlugt koos, en ons alleen liet. —Wy lichtten hier na ons anker, ca zyn Vrydag morgen in Hellevoet binnengelopen.
\Vy hebben 47 Gek wet Hen cn 12 Dooden; onder de Gekwetiten zyn 9 die hun Armen verlooren hebben, én wy hebben 'er 3 gehad, die hunne Reenen verlooren hebben, doch die zyn geftorven; de overige Gekwetflen zyn naar het Hospitaal te Rotterdam gebragt: onze heldhaftigeScnmroy Magt TRESLONG is ook van boord: —wy verwagten allen dag het Committé by ons en dan gaan wy met ons Schip in 'tDok,. «ra te timmeren, want wy hebben verfcheiden •choten onder water; ook moeten wy 2 nieuwe Masten hebban .. en een geheel nieuw Tuig; onze Zeiten zyn aan ftmters.
Wv hopen fpoedig gerepareert te worden, en dan gaan wy weder op den Engeifchen los.
Al heeft den Brit een deel van kielen ons ontrukt Door 's Winters dapperheid is Dunkans plan misiukt; Zyn doel was Neerlands Vloot naar '/Roofnest heen
(te feulen,
Den moedigen Bataaf te offeren aan de beulen p Dan neen verdoemde Pitt uw poging is vernield, De Batavier .herleefd blyft met de moed bezield.
Wanneer'tde Vryheid geld* zal 't eerlyk hart niet fchroo-
(men,
De GrjsaardzexTs ontfbnkt fchourd takke vandéboaraen, Het tedere R.itees kroost grypt Jryli n van de knots, Rukt meteen helden vuur de-Seencn uit den rots,.
Het'maakt er wapens, van., omgord de Oerlogs knegtea. ' Die- daar mede overjaagt, den- vyand ftout bevegtcn.. Terwyl: de■ Minnaresfh en G'adè- vergenoegt, De' 'werkzaamhéen opvat — den akkergrond* beploegt.
Het ipraakloos Wichja kan aan moeders borst niet flapen..
De-lang getergde- hoon.rtept ieder c-rm te wapen. Dus toont wat heidén meed — wat vryheids zucht vermag;,.ja* heerfcdizucRr m geweld —'ieilryd de vrye •-'lag , -.. 08' toets aet dondrend Sak!--. fceilórmt vering-werken,.
IHmZ doet de- iiyvre vlyt — aeifc. 'èdw grenspaal ^'erkcn,«
Welaan — volgt Winter na! ~- fta pal ga hou met moed,
Vreest niet, — ö neen geen nood, eerlang ziet gy een floet Van helden op de zee — die deze fchae verhaalen, Vreest dan ofnoode Brit, Gy zult de wraak betalen-
Op het Lands Schip Blyve Uw goede Vrind!
Bsutus, liggende op de
R hee van H elvoetsluis. .. C. B . . .
den 19. O&ober 1797. " .
Iets! zonder er Ifts by te voegen.
„In een der topentlyke Weekbladen vind men het volgende Stuk: '
In het Journal des hommes libres, No. 137, leest mea het volgende:
„ De geprojecteerde expeditie der Bataaffche Vloot, niet geëffectueerd zynde, omfcheept men de troupes, welke zich aan boord der Oorlo'gs-en Transport fchepen, op de Rheede van Texel bevinden.
„ Genoegzaam onderrichte lieden , willen, dat de leden tot dc commisfi* der buitenlandfche zaaken,. het bondgenootfchap en die van de marine, welke belast zyn, - met de directie der militaire operatie,, in voorraad zeer wel weeten, dat de onderneeming onuitvoerlyk was, aangezien de fterke Zeemacht der Engeifchen, en de moeilykbeid van de concert te ageeren, met de Franfche Vloot; doch die eenigermaate dan Generaal Daendels moesten redden, vaiuwelke de financien agteruit gezet waren,1 zoodanig, dat deszelfs totale ruine daarvan het gevolg was. Men heeft dan tot deszelfs dispofitie vyf-maal- honderd duizend Guldens gefteld , ter bekostiging van onderfcheiden buitengewoone aocdzaaklykheden der Vloot, zonder dat hy daarvan rekening behoefde te doen aan het conclave, dl Wat is de Republitk verwonderlyk wel gediend.' "
Verder zegt -men in dat No. fpreekende over de nieuwe benoeming onzer commisfie tot de buitenlandfche Zaaken, dit men de onbefchaamdh'id hadt, daarby te benoemen, Jordess, als zynde een der grc/,tfte foederalisten. vatt, de Nationale Vergadering.
Proficiat'.
Bericht uit UTRECHT wegens de ingevoerde Bcrger-, Bei>3FTE«.
Burger Courier!
Door ons Provinciaal Beftuur, is fcy Publicatie;' den 6 dezer, gepubliceerd,, dat ter vernieticing van de listige' poogingen van de vyanden der tegenwoordige orde van zaaken^ geene Leden hoegenaamd van het voorig Beftuur , ftaande het tegenswoordig of intermediair Beftuur, in deeze Provincie, tot eenigen Post van Regeering verkiesbaar zyn; dewyl het Volk geen vertrouwen kan fïeilen in perfoonen, welke blyken hebben gegeven, dc Êrfftad* houder lyke' Ariftocratie Regeer ingsvor 31 toegedaan te zyn, Zynde tevens, hy dezelfde Publicatie, de volgende Verklaring tot het verkrygen van het ftemrecht, vasrgefield.
s, Ik ver klaars als een Man van Eer, op verbeurtevaa „. mynen goeden naam , dat ik alteem den Regeerings^ vorm, welke gegrond is op de Oppermacht des 'Volks, „ by wettige Verteegenswoordiging, en op de Rechten „ en P-j.igten van den Mensch , £ü/.erkennen ha'-öh.a>, vb» en verdeed3gen , zonder ooit ofte immer ié»(gê. „ èrftyke Ambten of JVaardhliedtfi te heioen daar„ftsllenf': " • ."'
Wyders i>doer ens Provinciaal' Beftuur .by Publicatie van ó'en 18 dezer, v«a aHe de geenen, aan wien'het Schoei Qnderwys als mede van hun, aan--wien het Godsdienfi;?
QêÉex-



Onderwys en leering , onder welke jjenaarnmg ook , ij aan eo toebetrouwd, als ook van da Lesraaren der Hooke 'Schooienen de Voorff raaten (Advocaten) voor de Rechtbanken, zonder ondeifcheid van Godsdienst, ten bewyze van onderwerping aan de tegenswoordige orde van zaaken, op portie van ontzetting van hunne Ambten , Posten of Bedieningen, verlies van Stemrecht &c de onderteekening, zonder eenige Clan-falen, Mitjen aïMedin^gereqnmee^van^yolgen^ ^ ry \ R.
Ik beloove onderwerping aan de thans plaats hebbende Reeeerinirsform, gegrond op de Oppermacht des Volks; " de Gelykheid en Vryheid „■ verpligten my by deezen " vry willig en op ftraffen van als verftoorder der open-, Z ba'are ritst 'te zullen worden aangemerkt, om nimmer door Redeneer ingen, Lesjen, Onderwys of Vorjpraak " in het openkaar, of meer heimetytdwt tegen te han-, " delen, maar integendeel, voor zoo ver myn beroep of " post dit medebrengt, daar aan, zoo als een vryeri Bur, ger betaamt, bevoorderlyk te zyn ; erkennende, dat ik Z door geene andere magt het zy ksrèelyke, het zy waet reldlyke-y hier van ontblagen kan worden." Verzoeke- dit ten .eerften in Uw Blad te plaatzen.
Uw beltendige Vriend Utrecht den 25 O&ober 1797. |*.
Iets over het Repcibliceinismus in Duitschland, byzonders van den Over rhyn.
De wyze hoe de Overrhynfche of Keulfche Republiek haar beftaan ontfangen heeft, verdient thands wel dat wy daaromtrent eene inlichting geven.
De kennis van 'smetifchen waarde, 't geluk dat door de Vryheidaangebragt word, en 'trecht, 't onbetwisbaar recht, van elk Vo'k of Maatfchappy tot het genot van 't 'geene waartoe natuur en belang dezelve roepen, gevoegd by der Franfchen zucht van mede te werken om 't menschdom van deszelfs zwaar drukkende ketenen te ontheffen, alles, heeft aanleiding daar roe gegeeven, en de verbaazeude zo zeer bevorderde voortplanting der verlichting, te voren reeds door eter Franfchen Revolutie en Conftitutie bewerkt, had Je oo'en overal doen openen en tevens dé goedkeuring van geleerden en ongeleerden, en zo niet"der Vorften, edelen, grooten en ryken, ten minften dat der verftandige» en werkzanmcn, '*t beste gedeelte desmenschdoms, weg gedragen.
De eerfle ontwerpers-der nieuwe Republiek hebben met "t Franfche Bewind, dar door-deszelfs zucht voor Vryheid, deszelfs rechtvaardigheid, -ftandvastigbeid, kunde, deugd en moed, zulk eenen cnuitwischbaaren lof verkregen heeft,, in alles geraadpleegd, en alles is. door hetzelve zorgvuldig vermyd dat maar eenige, reden tot klagten of berouw geven kan. De Rhynftroom was al zederd 't begin van den Oer* lo"-, door de geheele Franfche .Natie beftemd, om Frankryk voortaan tot grensfeheiding te dienen .tusfehen haar en het Duiifche Ryk; — Niet alleen recht van dea Oorlog dat te meer gegrond is op- de twechtv aardig fte oogmerken der Pillnitzer Zamenzweerers-, maar vooral dè kimde en laaghartige halftarrigheid van den zonder ondervinding en oordeel heerfchende jonge Duit fche- K\eizer , heeft aan de zó lang gezarde en getergde zegepralende Franfche Legers »t onbetwistbaare .recht .-jegeevea'. om de tot aan -de linker Rhyn-oever veroverdeCanden in bezit te neemem, .aan de Franfche Natie het als wettig eigendom toe ta eigenen* en te blyven in hezit houden.-
Daarenboven is het meer dan'tyddat't helachelyke machteloze Oilosfusbeeld van 't Duit fche Mytxih leem in me*».ai vergoten., hejfchapen, en mèc .een- xryen lucht,-ook een vry liegeeringsbejtuur geniet,- am; wederom tot.dien iaat kW verlichting, Macht cn- Mieter- terug te koeren , waar het door eva-'lange reeks- van lieersehzuchtige typanntn> uitgefcoeurd is -geweest-,- —• met een gedeelte moest
dan de .herichepping van 't geheel begonnen worden, te meer dewyl dit, terwyl de Vorften op hunne troonen daar voor zouden zidderen en beeven, vaneenigen invloed op de Vredesonderhandelingen kon zyn. — Heil zoude het voor 'tmenschdom weezen,. zoo alle Staten en Landen Gerepublicainifeerd wierden.
Het is 'tuist nog niet bewezen dat Boonaparte te Milaanen den Paolfchen Ryksdag zoude byéén geroepen hebben, hoewel dezelve zeer nuttig en wenfchelyk is, ten einde middelen te beraamen om ook de Poolfche Natie, die door zulk een fehreeuwende onrechtvaardigheid van alle derzelver wettige eigendom en rechten door vreemden ontroofd is, weder in dezelven te herftcllqn en hulde aan recht, rechtvaardigheid en Vryheid te doen. Daardoor zoude zig Duitschland tusfehen vier der Vryheid toegewyde Ryken bevinden , en zodanig door de verlevendigende Zonder Vryheid verlicht, verwarmd en verkwikt wórden, dat de nevelen der dwingelandy welhaast van daar zouden veiv dreven, en een fchoone heldere hemelfshe lucht genoten worden.
Wie weet niet hoe dwinglandy, domme onkunde, laag by geloof en betagchelyke dweepery in die Landen bewesten den Rhynftroom den vryen teugel vierden? geen menfehenvrienden konnen er zyn, di'e niet met hart en ziel wenfchen zouden, dat zulke ongelukkige Landen en Volken va» alle die fchandelyke onheilen en rampen verlost, en tot 'tgenot' van 'tgeene den mensch allezins waardig is, en deszelfs geluk bevordert, terug gebragt wierden.
Lang leve dan de Cisrhenanifche (of Overrhynfche} benevans- alle andere Republieken.
Pias de S e s o e.
PAUS.
Aan alle Catholyken, zyne geliefde Kinderen die zig in het Veréénigd Nederland bevinden. Geliefde Kinoeren heil en Apostolische Zegen.
De ongelukkige tyding lieve kinderen is tot ons overge. bragt, dat onlangs in de Utrecht fche kerk de van voorlang; in dezelve gewoone voorbeelden van weerfpannigheiden ftoutheid hernieuwd zyn; dat naamlyk op den 10 dag der maand Mey, Joannes Jacqbus van Rhyn tot Aartsbisfchop va» Utrecht verkoren is, en hy den 5 July de Bisfcboppelyke wyding van Adrianus Joannes Broekman, onder de zynen Bisfchop van Haarlem genaamd, ontfangen heeft.
Daar nu deze dingen als onder uwe oogen verricht zya, twyffelen wy geenfins, of Gylieden, wien voorledene gebeurtenisfen niet onbekend zyn, zult dezelve wel aanftonds uwer gehele verfoeing waardig geacht en uit hoofde uwer verkleefdheid aan den Roomfchen Stoel van den heiligen Petrus ten fterkfte gevloekt hebben; wyl gy ligtelyk befeft, dat de maer opeengeftapelde daaden van halftarrigheid en vermetelheid in die Kerk zelfs door het verloop des tyds gewigtiger , en vloekwaardiger worden.
vVy willen echter onze plicht bezeilende,- en zo wel onze eigen a!s onzer voorzaatcn voetftappeu drukkende, niet nalaten Uk dezen brief toe te zenden, om UI. van onze Opperhardelyke gevcelcn-s, die Gy bevorens in foortgelyke gevallen meermalen ontdekt hebt,.ook nu te verzekeren.
W-y verklaren- dan on bew uiten uit iragt des Apostolifchet? Gerichte, dat cn de verkiezing van den genoemden Joan-; nes Jacosus van P:jïn tat Aartsbisfchop van Utrecht, ongeoorloofd, kragielopp en nietig, en zyne inwydingö*reehtcf&tig r heiligfellendig, en met de vastftellingen der .heilige- wetteii ftrydig is: wy excemmunicBeren en vloekenden .gezegden Adrianus als -inwyd&r, den genoemden Joan■wes-sJs- verhonrenen en gewyden, en -alle de geenen, die in de wandaacige verkiëzinge deel gehad bebben; .als ook-allen r' die door .auip* byftand, bewilliging of ,«enigen raad ..heege-naamo :in'de •verkiesSing-of wyding medegewerkt hebben, èrjp
Yer-



verklaren, (tellen vast cn beveel cn, dat"zy als afgefcheiden van de gemeenfehap der Kerke en vohlagen j'cheurmakers moeten gehouden en als zodanigen gemyd worden.
Bovendien verklauren wy, dat de gezegde 'van Rhyn van alle uitoeftèning der dingen die tot het kerklyk gerecht'sgebied of heilige wydinge behooren, opgefchort is, cn verbieden wy hem deshalve op ftraf van den kerklyken ban, waarin' hy op de daad zelve, zonder eenige voorafgaande vcrklaarin'g, -vervallen -zal, onder eenig voorwcndfcl hoegenaamd, het heilig Chrisma te zegenen, het Sacrament des vormj'els te bedienen, geest ly ken in te wyden, of enige andere bisfehoppelyke bedieningen tc oeffciienf terwy'I wy vei klaren, dat alle andere, en iedere daad, die hy zig vermeten zal te ondernemen, jedel, nutteleos en van geen de minfte kragt zyn.
Dat zy dierhalven, die de kerklyke or.ders van hem ontfangen hebben, indagtig zyn, dat de ftraf van opfchorting op hen ligt, en zy vervolgens Irregulier worden, zo haast zy dc omfangen orders uitoeffenen.
Daar wy't noodig geoordeeld hebben, beminde Kinderen deeze dingen uit hoofde van derzelver gewigt aan UI. kenbaar te maaken, willen wy tevens, dat Gy niet onkundig zyt, dat dezelve van Rhyn ons in zynen Brief van den 10 July van deeze daaden kennis gegeven heeft, zig verftoutende 'om, als 'tware, den fpot met ons te dryven, en deezen Heiligen Stoel te trotfeeren, dewyl hy zeerWel wist, in wat zin wy zynen Brief zouden opvatten, in welken hy zulk ene engerioorzaamheid doet blyken, en echter den kus van Hreede en liefde van ons verzoekt en den vadertyken zegen #ffmeekt.
Hadt hy zulks ernftig en ter goeder trouwe gevraagd, dan 20u hy oiis even daar door ten fterk (le tot medelyden met Zynen toeftand aangefpoord hebben. Maar hy gewaagt niets van dat alles, welk hy zeer we) weet, dat vooraf moet gaan, om ons te bewecgen, ten einde den boetenden den iineekenden onze hand te bieden.
En even hierom vermanen wy UI. geliefde Kinderen; wacht U ten zorgvuldigften voor zyne' bedrieghke cn vltijende reden. Want toch zy, die van deeze vastigheid des Steenrots afgeweken zyn, laten niet na alle pogingen aan te wenden, om ook anderen door list en bedriegery cllcndigiyk van dezelve aftefcheuren, en door het bederf hunner boosheid cn halftarrigheid re fmeken. Dan wy zyn zo zeer van uw geloof, uwe godvrucht, uwe hoogachting jegens den Stoel, waarvan gy fteeds de luisterryke bewyzen gegeven hebt, overtuigd, dat wy van UI. niets anders "verwagten, dan hetgeen uwen alouden lof cn uwe volftand'-gheid in uitmuntende verdienden van dag tot dag doet aang-roeijen cn verheerlyken-:
Weshalven wy UI. geliefde Kinderen, onzen Apoftolifchen Plegen ten onderpande der godhke weldaaden, enten "bewyze onzer byzondere vaderlyke welwilligheid uit geheel . ens 'harte bereid vaardig!yk mededelen.
Gegeven te Romen by de groote Kerk der H. Maria on-der des visfehers ring, den 26 Aug. 1797. hetdrie-en-twintigfte jaar onzes P ausfehaps.
Benedictes Stat. Tn het Jaar na de Ciebotrte omes Heeren J. C. XV. Ludi&ie, den 26 Augustus, het drie-en-tvintigfte Jaar /les Pausfchaps tan onzen Al/erhei/igflen Vader in Christus en onzen Heere, den Heere Piés, dosr Gods voorzienigheid PP. VJ. zyn deeze Apoftolifche Brieven ti ingeplakt en gepubliceerd aan de deuren van de Kerk va» Lateranf.n, en van de Hoofdkerk van den Prins der Apostelen, van de Apostolische Cancellarie, van het algemeen Raadhuis ter plaatje daar de Raad beroepen vord, en voor aan het Vv.lv> van Flora, en op andere gewoone bekende flaatfen der Stad, door my;
losLTiÏTS Pei.liccïa, Apodoiifchen Bode. Fclix CaftcJI. Mag. Cur.
B)-de Nationale Vergadering is ingeleverd, ofüaat ingeleverd te worden, het navolgende Addres.
Aan de NATIONALE VERGADERING, representef.r.ende het
VOLK van NEDERLAND.
Geeven reet verfchuldigden eerbied te kennen de ondergetekenden, hoofden der huisgezinnen, alle behorende tot het Godsdtenfltg Genoodjchap der Hervormden in deze Landen.
Dat het onlochenbaar is, dat de Godsdienst, cn dus ook Desfelfs openbaare oeftêning, op bepaalde tyden en plaatzen tot bevordering van deugd en goede zeden, en alzoo tot geluk van den Burgerftaat, noodzaaklyk is.
Dat dc Kristelyke Godsdienst by uitftek aan' dat oogmerk beantwoordt, en in deze Landen, door genoegzaam heteanfche Volk, openlyk beleden wordt.
Dat diensvolgends Desfelfs inftandhouding, een voornaam onderwerp is, cn blyft, van de zorge, het gezag en het beftuur der Repraifentative Magten, voor welken het heil des Volks, de hoogde wet is.
Dat van de onderfcheidde Kristen gezindten, in deze Landen , welke alle op zodanige indandhouding, billyke aanfpraak hebben, den Hervormden zulks te minder kan geweigerd worden, naardien dezelven zo niet twee derden althans zeker drie 'Vyfden des geheelen Batasffchen Volks, uitmaken.
Dat tot indandhouding van den openbaaren Godsdienst der Hervormden, tot hier .toe geafTefteerd zyn, veele zogenaamde Kerklyke goederen, en andere fondfen, midsgaders penningen, uit die goederen en fondfen, oirfpronalyk, of daar voor in de .plaats gefteld, dewelke by Donatïeh, Erfmakingen, als anderzinris, alleen adpios ufus waren gedestilleerd, op alle welke goederen cn inkoQtiift.cn derhalven de Natie, als Natie, nooit eenig regt van eigendom, ofvanveralicnenng gehad heeft, of hebben kan., veel min de dispo(itic daarover, aan eene Nationale Stemming over de Politieke Conftitutie vau de Regecring dezer Lauden, kan worden onderhevig gemaakt.
Dat door het geheel of gedeekelyk gemis van boven gemelde mkoomften, f welke naauwlyks toereikende zyn) het Hervormd Kerkgenoodfchap alleen, de meeste fchadelyden, en van erger conditie zou worden dan eenig ander Kr'isteneenoodfehap, ja! buiten de mooglykheid gefteld worden, om als een Godsdienftig Gcnoodfchap., langer te konnen beftaan,
Dat het niet alleen tegen de regelen eener goede Staatkunde, fchvnt te ftryden, dat het grootfte deel van het volk, door zyne Beftuurdcrs, .of door het Hemmend deel des volks ontzet zou worden van de gelegenheid, de plaatsen de middelen om het dierbaarfte van alle zyne Regten en Vrvheiden welke het in den Burgcrfiaat, gemeten kan, zynen Godsdtenst naamlyk, tebcwaaren, cn teblvven behouden; Maar ook, dat bet tegen alle gronden va'n-Regren, aanloopt; ymand van zyn wettig eigendom, te yerftceken, hoedanig regt van eigendom en posj'eslje, de Hervormden meenen, en des noods bewyzen konnen, dat hun competeert, ten aanzien van dc gebouwen, goederen en fondfen, welken zy meer dan twee eeuwen, rustclyk bezeten hebben, en welke tot hier toe, ten onderhoud van hunnen Godsdienft, zyn geemploijeerd geworden.
„ Redenen, waarommc de ondergetekenden zig tot UI. „ keeren, met verzoek, en in die billyke verwagiing, datby „ het aanftaande Plan van Conftitutie, gecne fehikkingenzul-„ Ien worden voorgedragen, waar door het Hervormd kerk„ gcnoodfchap gevaar zou loopen, het nodig onderhoud, en „ de gelegenheid voor zyne Godsdicrsroeftening, te verliezen: "
„ Of dat aan dc toekomende Wetgevende Vergadering, » worde aanbevolen, daarotnrrend niét tc disponeren, dan na „ den Hervormden fn hunne dcfenlje gehoort te hebben." Twelk doende $>'.c.
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Heere ftaat.



C E L YK HE I D, Ao. 1757.
DE ONVERWACHTE
)ingsdag
'RYHEI D;
No. pcu O ü R i E R.
den 7 November»
(het derde Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfcbapf)
Dit Bladwordtydelyfcs mede mtgegeven te Campen,by J. 'P-Brok; Zwolle, F. Clementi Metmei M V n lenflnk; Leuwarden, ^. Jeltema; Doekum ^de Wedw. Brouwer; Menfingeweer SS' fïidd^ Bonnes; Appmgadmn B.Rnypinga; Winfcboot, .fY. 7. Scheemda^ AdoTlaihV/ Nieuwolda, /ST^, beneden Pekel k/, Harm j! Middelen feSetallto,
voor den pi ys van ««' Muiv.
Iets over GODSDIENST, STAATKUNDE en PATRIOTTISMUS.
(Vervolg van Onv. Cour. No. 82 , 84 en 86.)
IV. GESPREK.
%=?nl=uPibliophiles. Ik koom hier al fpoedig weer ten P 75 uwent vr,eud Libertus! — Onze laatst gehou[L JlS J den gefprekken hebben voor my veel licht ver?*-n r-«* 5""eld'' over de tegenwoordige omftandighej 1~rr, den' en my vry w'at gunftiger over deze zaken doen denken: Ja! ik moet bekennen, hoe meer ik over Uwe grondftellingen nadagt, hoe fterker ik my van derzelver waarheid overtuigd hield. - En hoe fchoner zich den Godsdienst aan nijn oog oj>Jcc<i. tk kuuiu daarom weer by,ü,~hTet zo zeer om U tegenwerpingen te maken; maar ont verder in dit gevoelen bevestigd te worden.
Libertus. Het verheugd my B ibliophiles, dat ik in de gelegenheid geweest ben, om U eenigzints betere gedagten van verkeerd uitgelegde en daar uit verdervlyke gevolgen getrokken, bybelplaatzen, heb kunnen geven. Ik heb dan in onze vorige gefprekken uwe zwarigheden opgehelderd, en de bewyzen die gy en vele anderen ter ftaving van eene lydelykeGehoorzaamheidbybrengen, onzenuwt,en nu zou Ik U doen zien , dat de Godsdienst, — gy weet dat ik hier door geen byzondere Sekten Godsdienst; maar den Natuurlyken en byzonder den algemenen Christelyken Godsdienst verfta, — dat deze, zeg ik, wel verre van dit, — veelmeer het tegendeel aan ons leerd, en ik denk, niet veel behoeven te zeggen, om U ook dit, in denzei ven te doen opmerken, en U verder in u gevoelen te bevestigen. Ik zal U dan hier van maar eenige kentrekken opgeven, en late de verdere uitbreiding aan uw eigen nadenken over.
B. Gy zult dan reeds meer als genoeg gedaan hebben, om my van myne verkeerd opgevatte vooroordelen, geheel te genezen. — Doch ga flegts voord, zo 't U geliefd: Ik zal aandagtig horen.
L. Als gy wilt. — Het eerst dat Ik dan doen moest, is, om U uit den Alatuurlyken Godsdienst, of die kennis die ons door de Natuur van het Opperwezen en van ons zeiven geleerd word, te doen zien, eat wy Gelyk, Vry en Broeders zyn. En wat zegt ons die kennis? — deze zegt ons, dat wy allen als Menfehen door eene hand, uit een ftof gevormd zyn. — Dat een en hetzelvde bloed door onze Aderen ft roomt, — dat wy allen aan dezelvde Natuur lyke behoef ens onderhevig zyn; — Dat de algenoegzame als on- ' kkx uier Vader, ons hier toe de Aarde met derzelver
voordbrengzelen gelykelyk gefchonken heeft; en dit maakt ons tot Gelyke en Vrte Wezens, zodat niemand het recht nog de magt bezit om ons hier van, als ons Natuurlyk en wettig Eigendom, te beroven, en wy. diensvolgens niet ge- houden zyn, om menfehen van gelyke beweging als wy.
eene blinde gehoorzaamheid of fiaaffche onderwerping . toe te brengen. Wyders, wy alle hebben eenen Vader ~gelyke behoeften, en hebben als Burgers elkanders hulp en byftand nodig, en dit doet ons onderling Broeders zyn. Doch zien we nu op den Geepenbaarden Godsdiensti : op de Leer van 'tEuangelie, die ons als Christenen byzon, der betreft; hierin zullen wy deze waarheden op het fterkst' bevolen en op het kragtigft bevestigd vinden , want volgens deze Leer, is de fiaa/fche gehoorzaamheid aan Menfehen Ho» c**;**™™ „,ot «n„on, ni,t ievolt». maar we' hein verboden. En fchoon de Apostelen zich niet zo zeer m£ Ae Staatsgefetdheid bemoeiden, - fchoon ze alle 1 oe ngheden zogten te vermyden; verkondigden zynogthamenè Leer, die hier op eenen onmiddelyken invloed had - ene Leer! wedce dien onmenfehlyke favenhandel, enalkDwir gelandtfche Regeer mg , wel niet eensklap, maar door de tyd moest doen wegvallen, de Christelyke Godsdienst nu fchaft dit af, niet door een volftrekt bevel, 'rwelk van wei nig invloed zoude geweest zyn: maar door zulk eeneinrirttng, die dit van zelve, overal waar het ware Christen domheerscht; moet doen ophouden: Even gelvk de Levi tifche plechtigheden, fchoon door Jezus mg zyne At>os telen nergens door een volftrekt bevel verboden : errter door de aart en natuur van den Christelyken Godsdienst van zelve moesten vervallen.
De leer van 't Euangelie dan, doet elk Menfeh zvn eieen waarde kennen , en legd de grond rot de BurgerIv'ke Vry: heid, -— (chat alle deugdzame Menfehen even"hoos, en
fChOOn her Wpl PP11 CTprPD-fllrl R,-,r^l„1, t.„A:— — -Pa
zaamheid vorderd, geefr het nogthans allen het zelvde recht,
PT1 iTP ft nfrie*hr/» rt.\mrt knÜl» J_ _ _ ■ , . '
-w«^.,t utnig, van ue geringen ais aanzienlyda?de^aaetfte fchcndL'n eerfïe> ftraf baar als
Deze gelykftelling van alle, is een der zalïgfte voordelen van het Euangelie voor het verdrukte Menfchdom
By Jezus waren in zyn omwandeling de anders 'arme en geringe meer geagr, dan de toenmalige godloze Grotfn , en in het algemeen Waereld - Gerecht, zouden de eerfte de laatften verooi delen. De Apostelen volgen hem hier in en leren op het nadruklykst de Gelykheid der Christenen.
„ Noch Befnydenis, noch Voorhuidh van emigen kracht
„ maar het Geloof dat door de Liefde wprkzaam is '
„ Waarin niet is Griek en Jood, Barbaar en Chytier,
n Dienst-



,,'Dienstknegt en P&i «MU Christus aües ia allen.*
C(%elle %SMSim er dan in de waereld«oggn ig; h het Godsdienftige kon het 1^1^^^ &2ffi | Sromva^ef fcvde voorrechten, - dezelvde
een^n Meester, Leden van een Lighaam waar van Chr.stus het hoofd is, en zy onderlings Broeders.
Kan er derhalven een Godsdienst zyn, die meer de vrvHEio mTnd, de Gelykheid en Verbroedering onder hare "eden zoekt aan te kweken, die meer alle ondcrMeiding en verdrukking haat en band, dan de Chnste teute? Van hier, dat meest onder alle Christen Rolkei de openbare Slaverny allengs vervallen is; van hier dfl wv hef Despotisme dien zelfden gang zieni gaan,en jÜStSm ^rften door hunne, teitang; ^^Onderdanen van hunne zeetel worden gcbonft! — Christen tyden was deze to^ onder aHe Volkenpves tie-1 • en de Gefch edfchryvers meenen, dat «cn toen wei, wv ze meest al de Vrouwen ook voor hunne flaven hielen, tweederde gedeelte van het Menfchdom,n dien rarapzalfeen ftand bevond. En 'tzy deChnstelyke Godedienst k» danken, dat dit reeds veel verbeterd is.
Sr vair™ begrippen en het overtreden van de voorfcbrifen des^Godsdfen^ï, h= het, dat deze openbare handel onder sommige Christen Volken, in hunne ^Jn%t "Te' een non bh ft voortduuren : en dat eene Despotteke Referiknm van alle M-nfchen als pnbeftaanbaar met het Christendom gehouden word Indien de **" ™ "*/""' van Jefus Godsdienst van allen recht genenden betragt werd ; dan honde ik my verzekerd , zouden alle Volken vry en gene Vonlen langer Dwingelanden zyn. D<ft by velen het tegendeel nog plaats heeft, is h.er m te zoeken, dat het Christendom by hun meer m naam dan daad, meer in kefchouwing dan in liefde , door den Geest beftaat: wy! anderzints de Vorften het t echt
' m J!X, Stenen te ; maar het zou vervuld
i v- ,/>a*« fi^ra- Vi»« Gf^J Heiligheid, En
/« ^rLX «l niet heeft kunnen goedvinden , omtrent de slfveSndetm de aantebiedene Conftitutie ms ffelties te bejalen; zo verwagt ik egter met grond, duf h t {oeSend Wetgevend Lighaam, hieromtrent maatregulen ÏS, die onze /ïsWJ.?;* en de geheele Menschheid eere aan zal doen , en die teff.ns zal dienen het Christendom, dat op het Euangelie van Jefus, dat op verlichting roemt, van eenen blaam te zuiveren , waar mede bet
dezelve noch tot heden toe befmet is! .. ....
a ■ (het Vervolg in een volgend No.)
Losse gedachten over den VREDE".
rindelvk is dan. die, van alle traven, zo lang gewenschte daf van Vrede gekomen. — Eindelyk hebben co kroonde en ongekroonde Verwoesters der Menschheid hun heilloze bedoelingen moeten tfaarwel zeggen, en voor Repubiiceinen, die flechts behoefden te befm.ten: wj wiA £*Vry zyn, moeten bukken; hadden de Heeren Koningen en Vorsten in 'tjaar 1791, toen zy allemaal z.g voorrmmon. de Franfche Vryheids • heer met wortel en tak
uittereejen, en haare belyders in 't (lof te doe» krommen-,
dir wu ooit kunnen denken? men herinnere zig flechts aan hunne gefmeede Plannen te Pillnitz en elders.
De Pillnitzer Coalitie, of het ge/loten Verbond te PiLLNiTZ, waardoor het Franfche Volk vry geworden is, en het welk all en ten oogmerk had, dc Vryheid des Franfchen Volks van de geboorte af te verfmooren, ten einde 't willekeurigfle despetismus alleen te laaten ftand ervoen, wierd door 't Britfche Cabinet m 't Jaar 1791 öntworpen. In dezelve traden de Duitjche Kei¬
zer, als Koning van Hongaryen , Bohemen, Aarts Hertog van Ooslenryk, en Heer der Nederlanden en van Lombar dy; - de Keizerinne van Rusland, — de Koning van "Pruisfen, - de Koning van Zweeden, — de Koning van Engeland, — de Koning van Spanjen, —- de Koningin van Portugal, — de Koning der beide óiciljen —. de Koning van Sardinien, — de Paus, — de Groot Hertog van Toscanen, - de Keur - en andere voorname Vorften des Duitfche Ryks, — de Republiek van Venetien, — van Genua, - de Stadhouder der Vereenigde Nederlanden, — 't geheele Duitfche Ryk, en waarby de Legioenen der zogenaamde Vrienden van den Adel, en de ieveraars toor Gods zaake zig voegden; zo dat op Turkyen, Denemarken en Zwitzer/and na, geheel Europa, ja byna alle de Mogendheden des Aardbols te water en te lande de wapenen teeen frankryk opnamen.
Polen, die ook toen van Vrvheid fprak, doch, die de macht niet bezat om zich vry te handhaven, wierd door deszelfs drie nabuuren: de Keizerin van Rusland, — den Duitfchen Keizer — en den Koning van Pruisfen, voor de tweede keer, Vriend-nabuur lyk aangevallen, doch thaus, tot overmaat van Vriendfchap, verfmaad en uit de Lyst der Siaaten gefchrapt.
De Pillnïtzer Verhandeling zwoeren toen op dvJiranfche Natie, 't anmue juk, noch veel zwaarder te zullen le gen, en, ten einde het zonder kosten voordeelig voor hun zelve, te doen, ieder een brok vanJrankryk af^te fcheur.n; doch hiér ondervoneien die Gew Idenaurs, zig noe;r.":j.. <i.*Aï£dfn des Heeren, de§ Heeren hulp met, maar wel dat zy alli n buiten den waard gei ekend hadden.
Hoe naauw ook van buiten ingefioten, van binnen do\r, met Engelsch .oud omgekogtc,. verraders gedreigd, en op de Grenzen met geduchte Legers aangevallen , verjoegen nogthans de franfchen, na sestien maal honderd duizend man , in vyf tien Legers verdeeld, op de been en wel gewapend, gebragt te hebben, cn na dat alle dezelven wonderen van dapperheid gedaan hadden, uit de Coalitie alle derzelver Eeden, dié de een na de ander by de Irai.fchen om den Vreede kwamen fmeeken, zo dat op dit oogenblik geen meer overblyvim, dM de Koning van Engeland en de Koningin van Portugal.
01 dat alle die geenen die noch met de beklagemwaardige Oogmerken zwanger, gaan om den vrye Menfeh onder h t Juk te brengen, uit deze Gefchiedenis , wyze lesfenmogten trekken, en hunne onredelyke bedoelingen, die hun alnmets nog bezielen, voor altoos mogten laten varen. —— Dat zy eens mogten begrypen, dat de tyd der beguicheling voorby is, en een ieder redelyk fchepfel zyne mnerlyke waarde gevoeld , want wie ziet niet reeds in verfchiet, den dageraad der Verlosfing van alle Volken: Alom verfchynt een licht op aarde, Dat heerlyk en onbluschbaar is, De Mensch gevoeld zyn cfgen waarde En vloekt het ryk der duifternis _ De Mensch wil voor den Mensch met bukken Doemt Priefterlist en Vorften jukken, Bemind zyn Vryheid, eert zyn God, Waakt voor zyn Rechten, kent zyn Plichten, 1 En door zyn Plichten te verrichten
Is hy tevreden met zyn Lor. p R ^ T y Si
' IïTS



Tets uit DRENTHE, over de Amalgame < of ineensmelting der Schulden.
fc deVu dcezRe nTvnc^ntmoeling mede, cn verzoeke om Zc in Uw geërd ^gbla^e Perzen ^ ^
Weet dan, dat ikj. gaarnerei.e en aas v ..^ hore. In de geerde week was e /. aan du
ik veel h00rd#f^elk^rze0Ude gezonden worden, en in Nationale rergatort»* zowa b ezen wierd,
de Grondvergaderrngen ter^fjf^/if^f»
goedgekeurd hadden.') *drei was- da? /'» ^
ting der Schulden. Burgers dat er ook
Daar en tegen ^^lïJÏÏ^Sk infteerde dat toch ter tekening l»fo-fn.^"^
stitutie verworpen hadden pNTHE , a„ ;k h00r-
de, dat ook Adresjen wUl^a P ■ , we ke van eerfte; hier boven^ gemeld , ter teken n| "gui^ Gecommitteerde Representanten aan alle de öchu rfmr Landschap zyn gezond n, met B/;/L,^^7 ' ^ Grondvergadering! een ^W^f^^Xt zaken gen, waarin yhJJW&S^^ in
Dêm^,^^^^ ineensmelting ^
Schulden." Rnrrrers daar over horen fpreken,
5 8m V, SS.* v». v «ira
£ S5w»^ ~—tad> - ™
tfctTf,Tï^a.eoS««" w,»;™«e kunnen e,
worden, en wel «Haar^^ deej uir fami.
JfebSK we'ikf^X«^« * Lr zullen toekaat-
Zt'l« 'X 8enW «mV zulke 4M« huishoudingen te kostMaa' n wTnt in zoo een Huishoudelyk beftuur ^ baar zyn, want ™ zoo de Bejiuurder5
3 ToTde TdTv^Hofvan Juftitie welke in een Sir ïs 1 *4 »^«*» Ampt bezighedens hebben, en 3 vL? Lor een «jS«e/ /**r moeten betaald' worden.
mftitutie konden goedkeuren, waar m de amalgame met ieder op "ie voet bepaald was, als in bet \erworpen lan en een volftrekteEE* Onverdeelbaarheid plaats had. Om' alle welke reden zv het gezegde van Gecommttteer' Reprefentanten , ten hunnen opzichte, bezyden de aarheid oordeelen te zyn, en het gemelde Adres niet Wiis teekenen. ^ beftendigc Leezer
Org den Nov. 1797- Q0 Zynde dit Addres te Zwolle, van den volgenden In-
^0UC'* Aan de Nationaale Vergaderino
Reprefenterende 't VOLK van NEDERLAND. Burgers Representanten! De ondergetekenden, alle Stemgerechtigde Burgers en Inrezetenen der Stad en Vryheid van Zwolle, geeven met 'epasten eerbied te kennen. . ; Dat zy nevens derzelver Medeburgeren, na inhoud van het hans plaats hebbende Reglement dezer Stad, op den 17 Octo>er dezes laars in derzelver Wyksvergaderingen zyn opgeroepen >n aldaar aan hun is voorgefteld geworden zeker Adres, en einde hetzelve, zonder tyd van beraad, te tekenen, (woriende dit Adres in deze of gene Wyksvergadenng als zeer tanneemlyk en fmaaklyk voorgedragen,) om vervolgens ian Uwlieder Vergadering te worden geprefenteerd. t 'Thun by nadere examinatie is voorgekomen, dat zy zig Tiet eenige Hellingen, in hetzelve vervat, zeer wel kunnen Conformeeren, naamlvk, dat by het afgekeurde Plan van Conftitutie te geringen invloed aan 'tVolk op zyne Vertegenwoordigers, en al te groote en ^onbepaalde magt aan 't uitvoerende beftuur is toegekend, om 'tzelve daar en boven als te kostbaar heeft toegefcheenen, maar dat zy daar en tegen als vrye Bsrgers, die 'twelzyn van het geheele Vaderland ter harte gaat, niet kunnen ontveinzen, en rondbprftig moeten deciareeren.
Dat zv zig met het geftelde nopens de Een en Ondeelbaarheid, en de Amalgame der Scholden , geenszins kunnen vereenigen, hetzelve ten hoogden afkeuren, en na bun inzien in dïe vaste overtuiging ftaan, dat Neer lands Volk nooit gelukkig kan of zal zyn, ten zy derzelver Conftitutie, op de velftrektfle Een en Ondeelbaarheid, zo ui derzelver werking n naar binnen als naar buiten, m de» ru'mften zin, onveranderlyk worde gegrond, en de Amalgama der Schulden, zo, en op dien voet, als by het afgekeurd Plan van Conftitutie is bepaald, werde ingevoerd.
De Ondergetekenden zouden nooit getragt hebben, Ulieden met dir of eenig Adres te naderen, om derzelver kostbaare tyd niet nutteloos te doen verfpillen, ware 'tmet dat zy eene heimelyke vreze hadden, dat het Ulieden zomwylen mogte toefchynen, dat bovengemelde Adres de volle en algemeene goedkeuring van 'tgantfche Volk van Zwolle wegdroeg, en dus van eenigen invloed op Uheder vrye deliberatiën mogte zyn, waarin zy zig hoegenaamd met wenfchen re mengen, veel minder zelve vooruuteloopen of daar op eenigziuts te anticipieeren, en wel te meer, door dien zv voor vast vertrouwen, dat het Uiieder een/gen onverzet lyk doelwit is, door derzelver wysheid en Vaderlandsliefde 'tgeheele Volk van Nederland zo veel mogelyk gelukkig te maken, en t heil van V algemeen te doen bevorderen, t*n einde *t laatfte Nageflagt nog Uwe deugden moge bewonderen. *t Welk doende, enz.
Zwolle den 21,0Sober 1707. . 't Derde Jaar der Bataaffche Vryheid.
Republikeinsche Byzonderheden.
Tn de Haagfche Courant vaa Vrydag den 27 Oftnber 1.1 leest men het volgende ftuk; ^ Door



„ Door een Brief van een Officier van <iilKnc?ic aan 'becd „' van onze Vloor wordt men geïnformeerd, du de Admi« raai * Winter een order ontfing van de Nationaale Con„ ventte, om m Zee te rtekeu, ten einde de Engelfche Vloot „ op te zoeken . en (lag te leveren : hy deedt eene fterke „ remonftranne tegen deze order waar in hy den ftaat „ opgaf z.ner Vloor, de overmagt van de Engeifchen; en „ vooral het gebrek' vart Krygstugt op eyfie Schepen te ken„ nen gaf: hy ontfing een kort antwoord terug;* inét in„ thimatie, om aan de gegeven orders te voldoen: hier op „ vergenoegde hy zich zelf, met eenvouwig terug te fchryM ven dat hy de orders ontfangen had: „ „ En van dat „ „ oogenblik af aan (zegt de braave en Vaderlandlievende „ „ Admiraal) maakte ik voorbereidfelen tot het uitlopen .», ,, Ik gevoelde, dat ik geene keuze had. Ik had niets „ „ meer te raadpleegen , dan de eer van myn Vlag- en, „ „ byaldien de Engelfche Linie dertig Schepen^ in plaats v, „ van zestien fterk ware geweest, zoude ik haar flag „ „ gelevert hebben. Ik had myn pligt völbragr als Burf) » ger; ik moést dan ook dien als Soldaat volbrengen '"' ■ Over welk ftuk zeer veel wierd gefproken. De Repre fenrant de Beveren , zynde Lid van de Commisfie der Buttenlandjche Zaaken, ftelde daarop aan de Aatiouale Vergadering voor:-,, om, daar het gepofeerde in de Haagfche Courant van dien dag, gedrukt wordende by f. de Groot en Zoonen, betrekkelvk de ordres, aan den Vice Admiraal de Winter gegeven, voWvvektbezydende waarheid is , de Commisfie van binnenlandfche Correooudentte te verzoen, om, door middel van de Commisfie van binnenlandfche Correspondentie van Holland, te inqidre ren na de geenen, die de daar in voorkomende tyding moet gefuppediteerd hebben; ten einde ontdekt zynde te kunnen worden geftraft, en dus doende de nadeelige impreidie-n des wegens voor te komen, "hetwelk dan ook door do Nationale Vergadering conform wierd geconcludeerd.
Ondertusfchen zo dra wierd deze Refolutie aan de Haagfche Courantiers niet bekend of dezelve hebben in hun Courant doen plaatzen het volgende-
ADVERTISSEMEMT.
Daar het de zaak van een Nieuwsfchryver is, zodanige tydingen uit buitenlandfche papteren, of uit zyne byzondere Correspondentie over te nemen, welke hy vermeent, dat aan het oogmerk zyner Courant, en aan de nieuwsgierigheid zyner Leezeren, voldoen kunnen, zoo heb êen wy ooi vermeent, het Articul, het welk in dit voorftel géallegueerd wordt, en te vinden is in hét geaccre diteerd Engelsch Dagblad Thee Morning Chronicle van den 12 deezer Maand, in onze Courant te kunnen en te mogen overnemen, zonder ons in de questie in tela'en, 'of het daar by voorkomende al of niet conform der waarheid was : de beflisfing hier van kon alleen gegeven •morden door hun, die de orders aan onzen Vlootvoogd g»geeven; die wy dan moeten ver onderjle lien de Leden van de Commisfie van buitenlandfche Zaken te zyn, door het desaveu aan bovengemelde tyding door hun gegeeven
Ten bewyze nu yan onze onzydigheid, en dat wy het Caradter van Nieuwsfchryvers wel weten te obfèrvecren, zoo tonen wy ons even bereid, om de ontkenning van de Commisfie van buitenlandfche Zaken aan onze Lezers mede te delen, als wy ons gerechtigd hebben gereekend omhet Arttculinquestieaan hun kenbaar temaken
Wy offereeren aan de Commisfie van buitenlandfche Zaken, om opgemeld Engelsch - nieuwspapier aan haar te exhibeereii; byaldien zy dit interesfant Dagblad niet mogt hebben, ten einde zich van de conformiteit van het getnfereerd Articul te kunnen overtuigen
Overigens verlangen wy hartgrondig , dat, byaldien de Commisfie van buitenlandfche Zaken de directie gehad heeft omtrent het uit loop en der Vloot, zoo als wy na redenen hebben te veronderfellen, zy als dan binnenkort
dc?^lofV£f J T/"^en. van notabel gedeelte' ï vü • Nat!c vM*en zal, door aan de N^tionaa le Vergadering verflag te doen van haare ZrlgSn
bedeTlieh°fen' Zaf'feer WJ ook onze Cour fni f anlilt\,™f ff00'' mtddel <i'r Publiciteit van dat ver.
zyn' troost fe ?J"ljwy&elen of ^ *J voldoende
Tied/ukfe /^l vee-
l:,peJneuve!a en gewond zyn.
PVy zullen des te gereeder onze Courant tot dat ei» ItrinTl', 4"'ar Wy * d< ullemaauwfh betrekking TlVu ty;ee°nzer bloedverwanten, die ter Zee en te Land hunnen dienst aan 't Vaderland geweid Lïï.l* waar door wy dan ook alle ée *e^£toLfts?Jl heden gevoelen van hen , die „iet zoo gelukkt Jzvn fr «eest, als wy, van hunne Kindere," ff'n^flld^ndtk injevende en gezonden lyven tot zich te1 zien tLg kel
den | Odob. :m. '0H*NNES GROOT en ZOONEtt
Aanmoediging tot Weldadigheid
I>at 't Heldenbloed van onze Vatfren. Ook thans nog ftrödmt door onze ad'ren, Bleek in den Sxg voor Egmonds Strand,
Een overmagt van 'sVyands Scheepen '
Mogt niet dan Wrakken binnen fjeepen, Arh Z°rlies,f'fs< een roem aan 'tLand. Ach dat nu Vadcrlandfche Harrefl Verzachten mogten leed en fmarten,
Van Arme Wees en Weduw- Vrouw.»
Dat elk zoo rykelyk mogt geeven,
Dat onze Scheepsmagt kon herleeven, w.i,™ b,cfk de vaderlandsche Trouw: Welaan, verkooren Burgermagten! Herneem -uw moed, fpan in uw kragten; Gaat voor, en open uwe hand,
Men ,s doch op den Brit verbolgen^ Lik iend die P£ST voor V Vaderland.
8atavüs.
,, hpr _ bh e n t m a k i n a
mLhtYr? y.an den H. Vader p'ius VI., «ordent Boosheid ërJt v haar* yt*>"Mop befchuldigd van noosneta, Stoutheid en Bedrog.' van op een eehan,u\
dln'foor'eet^
ton tab Menfcnen» voor wie men zig moer wae
mIsSdenV" ^ het VOlk 'l'ndigtyktragten f, dL rtd>e,:aan den Paüs «"enryven, om als 't waare . ren t l ^ *° ™ *» "- Stoel te trotfi-
rlplï'w C?te Stukken zal «et blyken, of deze en meer an de 'ngen' ee«rond' of ™[k mrfcbMt zv, en of
zigtfge 'LïZZÜ Va" ,dü *$"hke B<<"™> "'er "oor!
g5daan' Va" dat Xoemsch eerrovend heS i ?w-v6cn» d<™ zoo veel moeite te nemen, om
den óZL rb^r make"' cn ^If^e andere Gez Jheoen daarmede ergernis re geeven vy««««c-
Utrecht den ?7 OSqber 1707. :—! _—: B 1
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Heere ftaat.



Q- EL YKHE I-a
VRYHEID.
A©. 17517.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
No, 91, O U R I E R,
den 14 November.
(het derde Jaar der vernietiging van het Stadbouderfcbapf)
■ Dit Blad word tvdelvks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, "Af. r. B. Lenfink-, Leuwarden, A. Jeltema; Doekum, de Wedw. Brouwer; Men fingeweer, Pieter Hiddes Bunnes; \npingadam, B. Knypinga; Winfcboot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adotp Baehoj ; Nieuw olda, fVeemko Jurj-ens ; bened-.n Pekel Aa, Harm J. Middel; en verder alöm, voer den piys va.i een' btuiv.
Afgeluisterd Gefprek , tusfehen een Burger , een oud Militair , en een Burger Joodje.. •■-,<.
^^"■Q-dÉ* e Burger. Wel man , federt dat wy elkander jjj ^ (L laatft gezien hebben, is'''er zo iets van belang. }r J~J j! voorgevallen : het zal my benieuwen of de klan1^1 lp ten , nu de Vreden gefloten is, nog op het
*r:Ö==ïf''i» herftel van hun geliefd Oranje hoofd zuilen biyven hopen.
De Jood. Kyk Birger , ik fta je te zeggen : die vrienden zyn incurab.1; even als de opregte ftnousfen, die nog altyd op de komst van den Mesfias ftaan tè fpikkeleeren.
De Militair. Wat! zy zyn nog veel ongelooviger, dan uw geheel gellagt. Nu zy het Traclaat in de Nationale Vergadering hebben hooren voorlezen , en federt in alle de Couranten te vinden is geweest, trekken zy het nog in twyffel-, en zeggen: Hol de Conventie kan al vertellen wat zy wil. Wy lezen het, en nemen 'er het onze uit, wy geloven het niet, want 'er word geen woord van de Prins in gefprooken.
De Jood. De Prins ftaat contrabande te zyn by de Negosjacien. Het kan gebeeren dat Hengeland nog wat febammasfelen zal -ftaan te. maaken , om ,■ is 't be God je mogeIvk, Willem hier of daar nog wat te prokcreëren; maar ik fta je te verrasfereren , de Birger Bonaparte zal meester Pitt ftaen te verprinfen.
De Burger. Mauvais jeu, tonnes mines: zo zal het met hun ook zvn: en eventwel heb ik 'er een hoop gezien, die de kop verd. . . laten hangen.
De Militair. Zy hebben 'er ook reden voor: eenige dagen geleden , gelove ik , dat de Stadhouderlyke thermometer op mooy weer ftond. — Weinig of geen vooruitzigt op den Vrede: — fterke preparatien van den kant van Pruisfen: —, onze Vloot geklopt : — weinig of geen energie onder de Patriotten: — een drom Franfche Emigranten en andere fecondaire agenten van de mislukte zamenzweering in Frankryk in ons Land: — de Oranje klanten alomme geruggefteund , en de echte vóorftanders der Vryheid miskend, verguisd. Nu vrage ik, of de vrind van Oranje geen redenen had , den Vaderlander in 't aangezigt te fpoegen ?
De Jood. Z<z hebben altyd breraal genoeg ftaan fe zyn. Maar, Birger Militeer , ik fta je te zeggen ; ik ben geen politiek; maar ik kan je toch niet ftaan te zien, datdeborre.tjes alhier zo ftaan verhangen te zyn, dat wy Heey! zouden roepen, eer wy nog over ftaan te zyn.
De Militair. 'Burger Jool, zet eens een Franfche in plaats vim" een Duitfche 'Bril op, en 'ik" wedde.,, dat, gy «.e;
soa
maal zo klaar ziet als nu. Luistert dan eens aandagtig
toe na het geen ik u gaa voorhouden. — Door het fluiten van den Vrede, krygt Vrankryk de handen ruim, om deszelfs Marine in een meergedugten ftaat te brengen, en tegen het voorjaar, gecombineerd met Spanje, en onze Republiek, eene vifite aan M'V Pitt te gaan. geeven; die, hy moge intusfehen fpartelen zo hy wil, de voorwaarden zal moeten onderfebryven, welken Buonaparte hem zal voorleggen: des goedvindende kan Frankryk een gedeelte van hare alles overwinnende Armeen reformeeren, waardoor het ia deszelfs verbazende uitgaven verligt word, en een aanzienlyk gedeelte nuttige Ambagtslieden en anderen tot hunne voorige industrie terug keeren. Door het fluiten van den Vreeden met de Keizer, moet die met het Duitfche Ryk wcL dra volgen; wanneer dus ook de Koning van.Prui.'fen zyne Demarcations Linie kan opbreken, en de dankzeggingen van de inwoonders van het Noordelyk gedeelte van Duitschland ontvangen voor zyne recht vader lyke zorgen; en wy ontheven worden van alle twyffeling omtrent de ware oogmerken van Fredrik Willem.
Door de Vrede worden wy ook tegemoet gekomen in buitengewone dagelykfche uitgaven, welke wy ten gevalle van onzen Bondgenoot en ons zeiven verpligt waren te doen : behalven dat wy hoop hebben , dat dc Vrede op het vaste Land finaal tot ftand gekomen zynde , provifioneel de helft, zo niet alle de Franfche Troupes .uit onze fu'dy te rug geroepen worden, waar door wy 'sjaars eenige millioenen minder behoeven uitregeven.
De Jood. Staat dit >ni al te zyn, wat ik door de Franfche Bril moet ftaan ie kyken ?
De Militair. Het is'waaragtig geen bagatelletje; maar zyt gy, en onze Gemcenebestgezinde vrind, 'er op gefield, ik zal u nog meer zeggen. Door de Vreede word bet Fransch Gouvernement in ftaat gefteld, om in den volften zin party te trekken van den gedenkwaardigen dag van den i8Fructidor: Het kan nu een gedeelte der Troupes employeeren , om de nog fteeds hier en daar woelende Koningsparty ten onder te brengen; het kan de Militaire en Politieke Adminiftratien zuiveren van een hoop Royalisten, Chouans, requifirkmnaires: Het kan de politieke denkwyze van deszelfs Ambasfadeurs, Ministers, Agenten, Legerhoofden . EtatsMajors , eens bedaard en omzigtig fcrutineeren : Met één woord, het kan de republiceinfche Machine compleet in werking brengen , cn. daar door ook aan de onze, welke om zo te zeggen tot hier toe nog ftil geftaan heeft, eene regelmatige en heilzame beweeging helpen geven , en de raderen gelladig aan den gang houden.
De Jood. Dat eerfte ftaat wel te raifonneeren Birger!
Maar



Maar vrat 'tlaatfte betreft, wy (taan toch immers eene vrye en onafbanKehKe Machine te nebben , welke wy be Godje zelve moeten liaan te bellieren?
De Militair. Dat fluit ook vry wel, Burger Koopman! Maar als men die vrye en onafhankelyke machine niet goed weet aan den gang te maaken, of aan den gang zynde niet weet, dezelve regulier te doen voortgaan, of niet kan, of misfehien niet wil, is het dan niet natuurlyk, dat demaker van die machine ons met de zamenftelling van dezelve bekend maakt, en onderrigting geeft, hoe wy dezelve ten algemeenen nutte moeten doen werken? de raad van een goedvriend komt altyd te ftade.
De Jood. Ik fta voldaan te zyn. Ik zegge, Ja en Amen! Maar in afwagting dan, dat onze machiene op zvn Fransch zal ftaan behandeld te worden , moet ik je toch ftaan te obferveeren, dat onze raddrayers nog altyd op hunne oude manier blyven ftaan te draayeu.
De Militair. Geen wonder: het is ook zo wat om van een gewezen Edelman ; van een Regent van 87, van een oud Patriciër, een goede Volksbeftierder van 97 te worden. Die borften zullen volhouden, zo lang tot dat het Volk, eens moede van de vertrapping zyner rechten, het paspoort van die knapen ondertekenen, en hen terugzenden zal, om over hunne dienstboden en hun vee te gaan heerfchen:
kyk, vriend, al beftreekt gy alle dagen van het
hoofd tot de voeten met fpiritus van gelouterd Fransch Republicanismus, dan bleven zy nog tot aan hun dood onverdragelyke Bataaffche Aristocraaten : aan dezen is, zo als het fbreekwoord zegt, geen zalf te fmeeren.
De Jood. Maar , als de machiene toch eindelyk eens aan den jjang zal moeten ftaan gemaakt te worden, dan zi.ien fo :h de Aristecraton ook mee poot aan moeten ftaan te fpeekn?
De Militair. Zeer zeker, of wy zullen'er de Franfche flag over liaan, dat het zo dondert: voor uit is de weg , zal ons devies zvn.
De Jood. Zonder comperasje gefproken , Birger Militeer, maar in de Convensje ftaan dc het toch
nog meester re zyn; daar ftaat de machine tot noch op zyn oud Harleveens gedraaid te worden.
De Militair. Dat geeft u God in ! — daar wil den een Oost, de andere West op; hier weer een naar het Zuiden, daar weer een ander naar het Noorden zyn cours neemen. Wanneer ik de deliberatiën over zaken van aanbelang in de Nationale Vergadering bywoone, dan verbeelde ik my een kraan te zien, waarmede de Koopmansgoederen uit deScbepen geladen worden, maar met twee raderen in plaats van één: dat in ieder rad een veertig a vyftig menfehen loopen, maar in een tegenovergeftelde directie , om de vragt op de Wal te krygen; dat de eene party, onvergenoegd op de andere , al knorrende en morrende doortrapt, om is het mogelyk hunne tegenftrevers op de kop in plaats van op de voeten te doen gaan; tot dat eindelyk een ploegje van een douzyntje, of daaromtrent, oude costumieren op den aangang komt, die met de vlugheid van een haan op datradfpringen, het welk zy willen, dat het andere zal doen rugwaards Êraan , en dus doende decideert, welke party de fterkfte is. 6 D. P. B.
Aanmerkingen over de Adressen van Gereformeerden, aan de Nationale Vergadering.
Eene wonderlykc vrees fchynt de Gereformeerden thands te bezielen; — óf, neen! — dit zou te veel gezegd zyn, wanneer men dit van het gantfche Genoótfchap dier Gezindheid zeide; dit zy alleen gezegd, van de Opftellers en Tekenaars van boven bedoelde Adresfen: echte verftandige Republikei-
h kan zulk eene vrees niet aangrypcri! »—• Hoe! wat re¬
den , heeft het Genoótfchap der Gereformeerden toch, om
te vreezen dat de Nationale Vergadering aan hun geen recht zal laaten wedervaaren? beftaat dan die Vergadering niet, voor het meerendeel uit Lieden van die Gezindheid? Wat reden van vrees dan, dat die Lieden benutten zullen neemen, die, ten opzigte van hun eigen Gezindheid, onrechtvaardig zouden zyn. Op zyn ergst genomen, zullen ze tog niet meer toeftenimen, dan dat aan de Gereformeerden geen meer, maar ook, geen minder voorrecht, dan aan de andere Gezindheden, worde toegeftaan. En is dat niet genoeg? — Men zal tog niet begeeren dat men, daar men zo lang voorrechten boven anderen genooten heeft, dat men dezelve nu nog langer geniete!
Ik vraag nog eens, wat reden van vrees voor de Gereformeerden? Of geeft de laat ft verworpene Conftitutie hun reden om te vreezen, dat hun geen recht zal gefchieden? Die Conftitutie, die aan hun merkelyKe voorrechten, boven de andere Gezindheden, toekende! zoo zelvs, dat ik meer dan eens van Lieden van de andere Gezindheden, hebbe hooren zeggen: „Die Roomfchen, Lutherfchen; Men„ nisten &c, die deze Conftitutie aanneemen , moeten aan„ ftonds onder Voormonders gefteld worden."
Ik geloof ook waarlyk, dat, indien die Gezindlfedens fchreeven, het geen deze Adresfeurs nu fchryven, dat de voorrechten in die Conftitutie aan de Gereformeerden toegeftaan, eene groote reden geweest is waarom veelen van hun dezelve Verworpen hebben, dat zy dan de.waarheid zouden fchryven. Maar dat het waarheid is 't geen deze Adresfeurs zeggen; dat die Conftitutie, daarom van veele Gereformeerden is verworpen, om dat dezelve hun te nadeelig waare, kan ik befwaarlyk gelooven; want die onder de Gereformeerden, welke mede tot aannemen, of verwerpen, van de Conftitutie geftemd hebben, waaren Lieden die de Burgerverklaaring Érekjen; dus voor het meerendeel, mag men achten, goede Republiekeir.en zvn, Menfehen! die niet meer dan recht begeerden; maar" nu kan ik het Publiek met waarheid verzekeren, dat ik veele van die gefproken hebbe, welke verklaarden, dat hun de Conftitutie ten opzigte van den Godsdienst, veel aanneem/vier voor hun , dan voor de andere Gezindheden, voorkwam.
Ondertusfchen klaagen de tegenwoordige Adresfeurs nog, als of die fchikkingen ten hunnen opzigte re hard waaren.'--Voorwaar het doet my de gunftigfte gedagten van hunne kennis, van hun hart en van hun Patriotismus, niet opvatten. Hét verwondert my in het geheel niet, dat veele refonable Gereformeerden niet hebben willen tekenen; dat een braaf Gereformeerd Predikant in deze Provintie, zeide: dat hy voor geen 50 Gulden zyn naam onder dat ding {het Adres') wilde zetten'; en dat men in het grote Amsteldam , fchoon men onkundig en kundig Prinsgezind zo wel als Patriot, laat tekenen, flegts 3 a 40C0 Tekenaars gekreegen heeft. _ Waarlyk deze Adresfeurs zouden, met deze huune bewecging, nog kunnen maaken, dar de andere Gezindheden , die naar myn inzien by de verworpene Conftitutie verongelvkt waaren, en nu al omtrent drie Jaaren, zelvs na de Revolutie, nog maar weinig meer, elan woorden, van de verklaarde Gelykheid, genoten hebben; doch zig tot nog toe fiil gehouden hebben; — dat die ook eens, eene golf yan Adresfen, ter Nat. Vergadering in lieten ftroomen: ten einde haar te beweegen, om tog bv de tegenwoordig onderhanden zynde Conditutie, de eene Gezindheid boven de andere niet te bevoorrechten, wyl dit de droevige verdeeldheid, onder de onderfcheiden Gezindheden, alleen kan doen ophouden: ten einde haar te bevestigen in haar denkbeeld, van geen Geld te geeven ter onderhoudinge van elke wyze van Godsdienst, om langs dien weg de fchaadelyke verbintenis, van den Staat met de Kerk, die nu in de befluiten ontbonden is, ook ontbonden te houden, en daar door eindelooze twisten en herhaalde en vermenigvuldigde fcheuringen Yoor te komen,
Dog



Dog met alle deze ad resten zóu men maar toonen de Nat. Verg., wegens haare kennis, opmerkzaamheid en eertykheid, verdagt te houden: men zou 'er haar, of zig zei ven mede befpotlyk maaken, als of zy, na zoo veele aanmerkingen daar over gehoord te hebben, in eene zaak die zo klaar is, nog niet zou weten wat recht is, of het zelve niet zou durven uitoeffenen: — men zou 'er haar dus maar nutloos, in haare gewigtige bezigheden door beletten.
Laaten wy dan allen met Adresreeren, over zulke zaaken, ophouden, in die hoop, en in dat vertrouwen, dat de Nationale Vergadering daarin wel zal weeten, en willen, en durven, en kunnen, dat recht is.
Een Vriend y<*« Godsdienst en Recht.
Wel voorgaan, doet wel volgen.
Alle weldaaden, aan het Vaderland bewezen, het zy door im paleis, of door de met riet bedekte ftulpbewooner, verdienen onder het oog der natie tot aanmoediging gebragt te worden; en ware het mooglyk daardoor den trotfehen rykaart, die met woekeren zyn geldzugtige maag vuldt, een afkeer van zvn gierigheid te doen hebben.
Marcus Daalmeyer, Scheepstimmerman op 's Lands werf, en Nachtwagt te Amsteldam, had in zyne laatstgcmelde bediening een geruimen tyd geleden, zeker Heertje gevat en opgebragt, zodanig dat dezelve deswegens behoorlyk hadde moeten boeten — de opgebragte finjeur daarover weinig te vreden, en op wraak bedagt, had onlangs kunnen goedvinden, deezen braaveu Nachtwagt dit op eene duchtige wyze betaald te zetten, dan gelukkig herkend, bragt Daalmeyer zyne klagte aan den Maire deezer Had , welke daarop beiden liet voor zich komen , en aan Daalmeyer vroeg, „ wat hy voor fatisfaétie begeerde? en daarop tegen den ftrafbaaren bedryver, op overgifte van Daal-meyer, eisch doende , hernam de weidenkenden Daalmeyer.
„ Burger Maire, fchoon ik met vrouw en zes- kinde„ ren belast ben, en noch een ouden zestigjaarigen va-
der heb, welke mede in 'sLands dienst is grys geworden, „ en te luttel penfioen heeft, begeer ik van de beboeting „ geen duit, maar verzoeke al wat de Burger MairebW„ lyk oordeeld my toe te komen, in het fonds tot onder„ Jleuning van ongelukkige verminkten , en' der gefneu„ velden weduwen en weezen, in den jongften roemryken „ zeedag tegen de Engeifchen te geven, ook myn verzuim„ de tyd, hoe zeer flechts 27 0/28 fuivers zynde;.
De Maire te recht getroffen over deezen trek, zeide; - Man! het is wel! Ik pryze uwen iever! Ik zal het wel maken, en bedanke u voor het Vaderland!" — cn daar meede liet het Vaderlandlievend Byltje en Nachtwagt wel te vreden zyne fatisfaétie den Maire volkomen over, en ging heen.
Ziet daar Landgenooten! een trek die te fchoon was om niet der vergetelheid onttrokken, en opentlyk bekendgemaakt te worden, zo als dezelve voorgevallen is.
Ziet daar, dat er onder den zocenaamden gemeenen man zodanige gevonden worden, die het hart op de rechte plaats 'zit, welke hoe zeer met de nooddruft wordelende de belangelooste wyze grootmoediglyk u durven voorgaan, en naar hun vermogen re midden van derzelver drukkende toeftand meenig uwer befchaamen, die in weelde en overdaad zich badende , en alleen op vermeerdering van woeker bedagt onder de aanheffing van een geveinsden allerbeklaaglykften toon, de gemeene welvaart luttel onderfchraagen, en niet dan op het vergaaren van fchatten, en, beknevelen yan 's lands inkomften zich toeleggen , hoe zeer het uitgemaakt is, dat niet deze ontaarte en vrekkige wefens of geldwolven , zo min als de zogenaamde ryken en grooten het zyn, die by den voortduuring van deezen» ons door Oranje berokkende,
Oorlog Hef meest lydeny maar' we! den v/erkzaame, eerlyke en deftige midden ftand der Burgery, de nyvre ca eerlyke koopman ,■ fabrikant, winkelier, konftenaar, ambagts en handwerksman , en de zwoegende daglooner , deze verduuren het meest, dikwerf met een talryk kroost, waar voor 2y naauwlyks dckzel en voedzel hebben. — Dit zy ter opwekking genoeg.
Amsteldam Wü voorgaan doet wel volgen. den 31 Oétober 1797. DE SAMARITAAN-
Bericht over het een en ander uit ROTTERDAM.
De zucht om onderdand te bezorgen, aan hun, welke in den Zeedag van den 11 dezer zyn ongelukkig geworden, is binnen deze Stad niet gering.
Allerwegen ziet men lysten ter inteekening leggen, om voor dezelven te contribueeren, waarvan fommigen, met geen geringe fommen pronken. — De Raad dezer Gemeente, heeft hieraan yverig medegewerkt door den voorflag van de Sociëteit van Een en Ondeelbaarheid, niet alleen te accordeeren, maar zelfs eene dringende publicatie af te kondigen, om een ieder, tot het onderfteunen van zyn lydende natuurgenoot aan te maanen.
Wenfchelyk is het, dat dit loflyk voorbeeld allerwege wordt nagevolgd, ten einde den Bataaf fchen Held, die zich voor zyn Vaderland manmoedig m de bresfeftelt, by zyne Landgenooten , die zucht meer en meer ziet opdaagen, om,, wanneer by roemruchtig verminkt word, of voor het Vaderland fheuvelt, zich of zyne vrouw en kinderen, niet aan dc ysfelykfte armoede, ten loon zyner brave daaden, overgegeeven te zjen.
De menschlievendheid op andere plaatfen getoond wordende , doet ieder braaf Patriot verheugen; — de Vaderlandsliefde hem een groot genoegen verfchaften, waar onder de daad, welke men hier van de Burgeres Hodson , te Haarlem woonachtig, verbaair, als of dezelve een zwaar Fregat van Oorlog aan de Republiek heeft present gegeeven, vosral mag geteld worden.
De Sociëteit voor Een- en Ondeelbaarheid alhier zoo veele blyken van Vaderlandsliefde geevende, heeft op nieuw getoond, dat haaren aandacht zich op alles, wat tot verzeekering onzer vryheid en de befcherming onzer eigendommen kan dienen, vestigt.
Het is bekend, dat het Provinciaal Comitté van Holland, over eenigen tyd aan de refpective Municipaliteit van dit Gewest heeft aangefchreeven, dat zy zorge zoude draag.n, dat wanneer 'er zich binnen hunne Gemeente geëmigreerde Franfchen mochten bevinden, dezelve daadlyk te verjaagen.
De Patriotten hadden zich gevleid, dat daardoor een menigte dier vreemde Wezens, welke zich binnen deze Stad bevinden, zouden weggeftuurd worden, doch hetwelk zv nog niet hebben zien gebeuren, offchoon, op last van den E uilluw, reeds op fommige plaatze-11, zoodanige orders zyn gegeeven geworden.
De correfpondentie van hier op Engeland, zoo door het vaaren van Zydfche Bommen als anderzints, fchoon bedekt, nog geftadig voortgaande, zyn veelen onzer Vaderlanders, en niet ten onrechte, beducht, dat heime/yke Emisfarisfen of fnoode vyanden, zich van dit middel bedienen, en daardoor onze vyanden de Engeifchen, telkens eeneprecife opgaaf van onze inwendige gefleldheid doen tcefcorhen, 'twelk allergevaarlykst is, vooral in een tydftip, vwarin veellicht het oorlogsvuur, met meer woede dan ooit Haat uittebarsten.
De juifte ftaat, welke de Engeifchen van onze Zeemacht fchynen gehad te hebben, doet een ieder nog met meer ernst aan alles denken; welk een en ander gemelde Sociëteit overwegende, gerelbiveert heeft, eene Misfive aan
den



don Rn ad deezer Gemeente te zenden, en dezelve, uit kracht van de aanfchryviiig van het Provinciaal Commité van Holland ten allerernftigfte te verzoeken.
„ Dat een allernaauwkeurigst onderzoek naar de vreemde.,, lingcn worde gedaan, cn dc Emigranten, die men ze„ ker vertrouwt, dat nog binnen deeze Gemeente hjiisycs.„■ ten,' daadlyk worden verjaagd, ten einde ons Vaderland •w, geen gevaar loopt, door die wezens ten totalen bederve „.gevoerd te worden."
Algemeen vertrouwt men, dat den Raad hierop wel een genoegzaam reguard zal (laan, en niet zal difficulteeren, een vaderlandsch voorftel van een corpora aan te neemen; te meer,, daar zich .geene zwaarigheden hebben opgedaan, toen dat zelfde lichaam, zich voor de ongelukkige gekwetjlen en weduwen en weezen bovengemeld, willende intresfeeren, de door haar aan den Raad gezondene Misfive, geene zwaarigheden heeft ontmoet.
liet is wenfchelyk, dat dit voorbeeld door andere Vaderlandfche lichamen worde nagevolgd, ten einde den vuilaar'tigen Emigrant, die niet anders dan nydig cp de vryheid des Volks kan zyn, nergens eene fchullpluats meer in het Bataaffche Gemeenebest kan vinden.
De prys der Boter is voor den Ambachtsman nog zeer drukkende, welk voornamentlyk is toe te fchryven, aan den znvaaren uitvoer derzelven, hetwelk nu eenige dagen zoo zwaar niet geweest zynde, dan voorheen, echter meer toe te fchryven is, aan de contrarie wind, dan wel aan de zucht van den koopman, om dsor het laren varen zyner febraapzuebt, den uyvren Burgerftand eenige verlichting te vcrfcbtrtTen.
■ Over dit artikel,- zal de Sociëteit Een- en Ondeelbaarheid haar meede doen hooren, en ten dien einde een Adres aan de Nationale Vergaderingnog deeze week, adresfeeren, het welk als zeer noodzaakl.yk zal geacht worden, wanneer men in aanmerking neemt,' dat de Hollands-cue Boter en Kaas, in Londen g edkooper prys heeft, dan hier, waar door den uirvoer al vry' fterk moet gaan, naar dat zoogenaamde Morden !
-Zie daar wederom dat geene gemeld, welk my binnen deeze Gemeente is ter ooren gekomen. — Ik zal nu (luiten, na nog alleen gemeld te hebben, dat gisteren avond in gezelfchap zynde, met zeker iemand uit den Haag, my verhaald wierdt, dat nu het rappel van den Burger NoëL, door het Directoire Executief te Parys, als zeer zeker konde geaeht worden, zoo wel als de aanftclling tot Minister der Franfche iy de Bataaffche Republiek, den verdienftelyken Burger Charles de la Croix, nadien hy meende geïnformeerd te zyn, dat de Buitenlandfche Correspondentie, in den Haag, daarvan reeds tyding hadt. Ik ben enz.
U. D. W.
.. : n i o e OBSERVATIE N.
Wanneer men de gezelfchappen frequentcerd, weet elk dat de Vaderlandfche zaken het eerfte aan de orde van den dag zyn, dus kan ik ook niet nalaaten u mede te deden wat ik onlangs in eene derzelvc hoorde vernaaien.
Hoe veel, zeide iemand, zou er doch wel nodig zyn om onze gehavende Vloot te herftellen ? — en hoe veel wel om buiten die Schapen, nog eene formidaile Vloot in Zee te ; rongen? — Een bedaagd Burger die my gezegt wierd, met het werk in het vak van de Marine niet onbekend te zyn, gaf hierop ten antwoord, dat men voor het eerfte al veel met een Mèllioen Guldens volgens zyne meening zoude uitvoeren, cn wat het laatfle betrof men zulks met 5 Milli'r-tn «rel doppen zonde, aangezien men naar zyne gevoelens hier voor 20 nieuwe Linie Schepen compleet Gpgetuigd,
van Canon, Amunitie on verdere bcuoodigheden voorzien, in een halfjaar tyds in Zee zoude kunnen brengen, daar het nog aan hout, nog aan handen om te bearbeiden ontbrak, voegende hy cr wyders by, dat cr naar zyn oordeel zelf met eens zo vele nieuwe Schepen behoefden gebouwd te worden, dat er nog genoeg goeden Oost-Jndie-Vaarders 111 onze Havens lagen, die met weinig moeite en kosten we!, tot fregatten van het zwaarftc caliber konden worden gemaakt, en omtrend welke verkoopprvs ©f huur hv vertrouwde, dat men het met de Adminiftrateurs der Öost-Indifche Compagnie fpoedig en gemakkclyk eens zoude worden.
Hierop maakte men deze zwarigheid, dar die Schepen als niet ten Oorloge gebouwd, ook niet dan met veel moeite wenden konden; — Ik ftem het u toe, zeide den ouden Burger, dat zy voor den Koophandel, en niet tot het leveren van eenen Zeeflag, by derzelver aanbouw, zyn voorgefchtkt, maar wat derzelver langzaame wending aanbelangd, hier over word harder geroepen dan het inderdaad is, want waaraan is zulks grotendeels toe te fchryven, als mede dat zo veel onzer Oost-Pndif Retour fchepen verongelukken, nergens anders aan, dan om dat zy boven derzelver last waren belaaden, en zulks houde ik voor beweezen, Deerne men 111 acht, dat er 10 Retourfchepen tegen eenen uitgaande verongelukt, ja het is ten deeze zelfs opmerkelyk, dat nog tot op heden by de Kamer Rotterdam geen voorbeeld is, dat er immer een hunner uitgezeilde Oost-Indievaarders verongelukt is.
Daar nu, vervolgde hy, zo men onze Oost-Indifche Schepen als men ze ten Oorlogen equipeeren wil niet behoeven overladen te worden, zo houde ik my verzekerd dat zy ten minfte zo fpoedig als een Linie Schip van 70 of 80 ftukken wenden kunnen, en hunne natuurlyke zwaarte zal ons daarenboven dit voordeel geven, dat zo men ze met 24 of 36 ponders monteerd, men niet befchroomd hoeft te zyn, óm ze tegen een Vvandelyk Linie-Schip aan te voeren, daar de meeste zeer gefchikt voor 44 a 50 Rukken geboord kunnen worden.
Een ander hier na het woord opnemende, zeide, daar niemand dien Burger tegengesproken heeft, met betrekking tot de fom van 6 Millioenen, die hy zegt dat het Land benodigd zoude zyn tot het repareren der oude en den aanbouw der nieuwe Oorlogfchepen, zo kan ik my niet begrypen, waarom de Natie er zo fterk op aandringt, dat er ten zelvcn einde eene buitengewone.geldheffing zoude worden in trein gebragt; ik weet zeer wel dat men zonder geld mets doen kan, en het moet er ook zyn al zou üenondcrfte (teen boven gaan, dan ik vrage zyn er naar zo menigvuldige gedaane geidfoumisfementen nog zo veele penningen niet in onze Nationaale Schatkist overgebleven, om er deeze Geldheffing tc doen? — voor my geloove ik zeker van ja, want anders zoude ik dc wysheid der Nationaale Vergadering in twyfel moeten trekken, even als , of dezelve by het doen hunner petitiën niet bedagt waare geweest om ter herftel van onvoorziene rampen eenige meerdere penningen te heften, dan zy cigenthk voor de gewoone daaglykfche uitgaven benodigd waren, en welke wyze yan doen onder het voorig Beftuur mede plaats had, en zo ik meen by den naam van extra uitgave bekend ftond.
Ik zoude U gelyk geven, fprak hier op een ander, en ik vertrouw ook wel dat de Nationaale Vergadering, by het doen hunner heffingen, bedagt is geweest, tegen onvoorziene noodwendigheden, maar is het des niet te min' we! te verwonderen dat onze Schatkist van deszelfs klinkende ingewanden totaai gepurgeert is, houde men de Daandiliaanfche expeditie onder het oog, en moeten er nog meerder zulke volgen, dan zou ik er voor zyn, dan alle financiers zig van nu af aan de moeite geven een fonds uit te denken, om dc kosten goed te maken.
p Vervolg als mede dc terug gefclevene Stukken in No. 92.).
Te Groningen by Leonard Bolt, in de Heere ltaau



GELYKHEID^ Ao. 1798.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
S R Y H E I D.;
■
No; 98.
c o u r 1 e r;
den * January.
(het derde Jaar der vernietiging tyn het Stadbottderfcbefpf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.'.Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M. V. S. Lenfink ; Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum, de Wedw. Br omver; Menfingeweer, Pieter Hlddes Bonnes; Appingadam, B. Knypinga ; Winfcboot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Balhof; Nieuwolda, fVeemko Jurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; en verder alöm, voor den prys van een' Stniv.
DECLARATOIR van Acht en Twintig REPRESENTANTEN of LEDEN van het PROVINCIAAL BESTUUR van HOLLAND, wegens de aanftaande CONSTITUTIE.
AAN HET VOLK VAN HOLLAND.
^kJrnkdPe ondergeteekende Leden van het PROVINCItrl r\^l AAL BESTUUR VAN HOLLAND of DES•T IJ J ZELFS COMMITTÉ, met het grootfte genoe•t! "P gen gezien hebbende, in de Haagfche^Cou-
«r c3Jr% rant. iredrnkr hy J*° de Groot en Zoonen , yan den 15 dezer maand, de Verklaring van 43 Reprefentanten van het Bataaffche Volk, betreklyk eene daarteftellene Conftitutie: en volkomen met dezelve overtuigd, dat rjet meer dan tyd is, dat het Volk de gevoelens van die geenen, die het meest met deszelfs vertrouwen vereert zyn, leere kennen.
Verklaren, by dezen, openlyk, dat zy hartgrondig, met de daarin gemanifesteerde fentimenten, inftemmen, en niets zullen onbeproefd laten, om eene Conftitutie, op de daarby Sfefcrïrevén gronden, eh waardoor zy vastelyk vermeenen, datialleen hèt-gvluk der Bataaffche Natie kan gevestigd worden, te helpen daarftellen; waartoe zy zich, by dezen, plechtiglyk, op hunne Burgertrouw, verbinden.
(geteekend)
D-irkHoitsma. ■ , P. Wennekers. J. B E. tVannaar. L. Reyte . ,
'PVm. Schut. S. Keyfer. Elia-t Hambeek. Cern. Nokt. P. Halleman-S. A. Coomans. N. Byveet. AZ. C Schuitemaker. H. J. 'Kosters. J. £. Tettle.
P. Losberg.
R. Genietz.
Abs. Koeremans,
IV. Buys.
P. Vermaat.
Ger ar d van Hare.
A: de Mot.yé-.
Adr. van der Dusfen.
A Oltmans.
Joh. van der Kemp.
P. R. Piettrsfe.
J.Velt,
P. F. D. Chandon. PViÜem Ris.
Den Hage den ra December 1797. liet ide Jaar der Bataaffche Revolutie
Verhaal van eene afgryslyke daad der Engelschen.
Men zal zig nog wel herinneren, dat voor eenigen tyd de Groninger of Ommelander Courant ons een bericht medegedeeld heeft, dat de Engeifchen eenen vyandelyken aanval op de Spaanfche Stad en Haven Carraca gedaan hebben, ter welker verovering zy door de verradery van de Regering dier Stad en de eerfte Officieren zodanig onderfteund wierden, dat de uitvoering van dit plan hun volkomen zoude gelukt zyn,was't niet de byzondere voorzigtigheid en vigelantje van den Bisfchep en den Intendant dier Stad, die dezen -verraderlyken aan flag. verydeld had. Thans heeft men uit Cftorx, omtrent dit gevat, bet volgende bericht ontvangen.
Cadix den 22 November 1797.
„ Het geen voorleden Zaturdag alhier is voorgevallen, is naauwlyks te begrvpen, :en field de fnoodheid en zedeloosheid der Engeifchen in het helderst daglicht; het is eene der grootfte.wreedheden die immer bedreeven is, en van dewelke men by de woeste en onbefchaafdfte Volkeren geen voorbeeld aantreft."
„ Men zal zich ongetwyffeld het.entwerp, dat de Engeifchen eenige maanden geleegen, geformeerd hadden, om de Stad en de Haven van Carraca te overmeesteren, en de geheime onderhandelingen , welke zy ten dien einde reeds met de yoornaamfte psrfo.onen dier plaats, hadden aangegaan , herinneren; een ontwerp!'het welk, indien het niet by tyds ontdekt ware geworden , den ongunstigften uitflag zoude hebben gehad, dewyl de Regeering dier Stad en de eerfte Officieren, der bezetting de Auteurs en Mef.depligtigen van het zeiven waren, en zy, wanneer or een expeditie, welke in ftilte te Jamaica in gereedheid gebragt wierdt, voor de Haven zoude verfchynen, de .Stad flechts aan de Engeifchen hadden ever te geeven."
„ Men zal zich insgeiyks herinneren , dat liet aan deftandvastigheid en de voorzigtigheid van den Bisfchop van Carracpa en van den Intendant dier plaats, benevens aan de gafttesge maatregelen welke zy.eenftem.mig namen, en ingevolge van dewelken zy, in eenen nacht, 62 van de eerfre 'perfoonen dier plaats , duidelyk bekend als deelgenooten van het gefmeede verraad te zyn, deedén arrefteeren, was, dar men het behoud der ftad té danken hadt."
Ook zal men zich te binnenbrengen, dat deeze fame-izweerders ,• met .alle de papieren tot hunne zaak betrekkelvk, by de eerfte gunstige gelegenheid naar Spanjen moes¬
ten-.wit jen, overgepragt
Weldra deed zien deze gelegenheid op, en men zondt
ze



ze raet eeu fchip derwaards, ten einde aldaar, volgends de geftrcngheid der wetten , gevonnisd te worden. Onder weg wierdt dit fchip, door de Engel]chen genomen, d;e, kondfchap bekomen hebbende van de geenen die daarop viterJVm overgebfagt, en vernomen hebbende dat het alle de»wdepHgtigen der confpiratie te Carraca , waren , dezetven aan hun boord deed'en overgaan en zich alle de f ukken en bewyzen ..hunner, reeds in dat land geëntameerde procedures, geve», uit dewelken bleek dat er, tor daartoe , reeds nvan hoog verraad ten voordeele der Engeifchen gepleegd, overtuigd waren, ter hand ftellen."
„ Zat ui dag, laa!ftledfcns vertyonde zicb <?en Engelsch t regat , met een parlementaire vlag , in 't gezicht onzer Haven,
en leverde aan eenen apaanjcne» "7 »6»«v™ , un» eene dergelyke vlag de Baai -uitliep,, .om- t^.verneenua wat dit Fregat begeerde, •//<? dseze ongelukkigen , als méde de papieren welke tot hunne Condemnatie moeten dienen, aan «jeu Kapitein over."
■
Wat zegt Gy Medeburgers! van deze yslyke daad dier Godveritetene Britten? Zouden er nog;ihoódbeden zyn, die deze woeste Eilanders niet in ftaat waren mttevoeren? — Welk eene wyze les egter voor alle die geenen , die even als dêTTegeènlfg ySn Car?aca^ri"nitberórriciide genegén mogten ayn hun vaderland te verraden, terwyl zy eii de geheele waereld uit dit geval duidelyk kunnen zien, hoe de Engeifchen, om hunne booze oogmerken te bereiken, alle middelen iu 'twerk (tellen , ja dikwyls het misdryf betalen', doch vervolgens die geenen zelfs, die zwak genoeg gcweesr zyn, en zich van hun tot medeplichtige hebben laten verleiden, laaghartig en fchclmachtig verlaten en eindelyk verraadeni
U« O
BERICHT uit den HAAG van den 21 December l. I. opzichtelyk het, teen by de NAT. VKRG-. ingekomen ADDRES van AMSTERDAM.
in 8e Zifting van heden wierd gelezen het volgende van Amfterdam ingekomene Addres: '
VR-YBEID, GELYKHEID, EEN- en ONDEELBAARHEID.
Aan de NATIONALE VERGA HERING , reprefenteerende het VOL K
Burgers Vertegenwoordigers l
ïh de gewigtige betrekkingen, waarin Gyl: geplaatst zyt> fe het niet alleen uwen pligt, maar (wy vertrouwen dit zeken ook uw aller doelwit, het geluk van dat Volk te bevestigen en te verzekeren, het welk UI. de beftuurmg harer óierbaarfte belangen in handen gegeven heeft. Hadden wy snkel met uwen wil te raadplegen, nimmer zouden wyene voordragt als deeze ter uwer Vergadering gebragt hebben. Dan, Burgers Vertegenwoordigers! onderfcheidene redenen, ia (en kan er iets dierbaarer zyn?) het belang van het reeds re lang gefolterd Vaderland, noodzaakten ons, onze wenfchen, onze gevoelens in den fchoot uwer Vergadering uitteftorten.
Het Bataatsche Volk, door ramp op ramp bedreden, door haare heerschznehtige Bestuurers ten allen tyde van het waar genot der vryheid beroofd, en door haare eigenbaatzuchtige Verleiders geftadig geflingerd'en bedrogen, dat Volk is alle deze worftelingen moede, het wil de Vrede, de Vryheid en eene welgerichte Staat s-regeling; het verwacht dit alles van u, van UI., wolken verkozen ea
aangefteld zyt, om haar dat geluk, z'r-msg'-lyk, te eezergen.
De werki/.gen, ondenusfehen,'van Jen gevlbekren aan¬
hang van Engeland en Oranje: de woelingen onzer inwendige vyanden: de aanhoud-nde pogingen van het Poedfralisme, de listen der Arifiocr at ie en Eigenbelangïo^ kers; de' fuiptrekkingen van her fanatisme', — dit alles zyn als zo vele ftrnkciblokken, welken den Conftitutionelett weg oplloppen en affuiten. Eene moedige, eene maniiel*ke wegruiming van alle deze bronnen onzen orrheils, is'mleen in fïaar Nederland dat duurzaam geluk te fchetiken, naar hetwelk onze Voorvaderen, fchoon vrugteloos, zo vurig haakten. I
Het zoude een misdaad zyn, indien het BataafscheVolk bv de lezin? van het Declaratoir van een aantal haarer
■ Vertegenwoerdigers', niet mede haare llemme verhief, maar,
in tegenaeci, ae oeiang;-n van volk en vadeklainu üauu« wuft geval, aan een onzeker gevolg overliet. Neeh, Burgers Vertegenwoordigers! ook de Bataafsche Natie, niet ontaart van den cordaaten moed haarer Voorvaderen, telt een aantal mannen onder zich, weiken, met een edel enthufiasme, voor het algemeen geluk durven fpreken cn ftrycien. — Thands is het tydftip dèar, waarin het Volk, waarin haare Vertegenwoordigers, toonen moeten, dat zy, aHe 'beletzelen moedig uit den weg ruimende, eene wyze Conftitutie, dat is het heij van het Vaderland, niet langer wilien verfchuiven. maar, onze in en uitwendige vyanden ten enenmale alle gelegenheden ter verftooring van ons ailer geluk benemende, de welvaart en het heil van Nederland voor eeuwig bevestigen.
Het Volk en haare Vertegenwoordigers moeten des, als uit eenen mond, zonder langer verwyl, die eenige, dieeeuwige grondbeginfelen verklaren en erkennen, waaropdeConftitu.tie. voor Nederland, zal dezelve goed zyn en aan het oogmerk voldoen móet en zal gebouwd worden, ten einde, met eenen (lag, de laatfte en eenige hoop onzer belaagers
te verpletteren. Welaan dan, Burgers Vertegenwoordigers; geeft gyl. een
cordMflt, een rnootilj*^ om; f roourh voorhield > en £'heel het
weldenkend gedeelte der Natie zal u weldra volgen! •
Verklaart oogenbliklyk mét ons, dar Gyl:, even als wy, de navolgende gronden 'erkent, eerbiedigt en zult naarvolgen;
Wy alle Stemgerechtigde Burgers van Nederland verklaren dan.*
(PPier volgen nu woordelyks de 9 articulen die in do verklaring der 43 Reprefentanten voorkomen, en welke verklaring in de vorige Onv. Cour. No. 97. te vinden is.1
Ziet daar, Burgers Vertegenwoordigers I onzegevoelëns! — ziet daar de gronden, op welke wy de aanftaande Conftitutie verhingen gebouwd te zien; en welken wy niet zullen-' aannemen, wanneer in dezelve niet alle de bovenftaande beginfels tot een loe gevond.m worden.
Dat dan ook uwe Vergadering, Burgers Vertegenwoordigers! hulde doende aan alle de bovenftaande grondbeginzels, dezelve plechrigerkennen, en gyl. daardoor aan heel de wereld toonerr moogt, dat gyl. gezwooren hebt, het Vaderland te zullen redden, of op deszelfs puinhopen te fnc* ven.' —
De Prefident zwarigheid maakende om" zyn' Preadvys ia deeze zaak uit te brengen, wierd door den Burger Route-. laar betoogd; dat 'er, wel is waar, veeïe Hellingen in voorkomen-, welken geen gezond verftand , noch eenig eeilyk mensch , zou ontkennen; maar dar 'er ook in gevonden worden, waarover zelfs de grootfte Staatsmannen-, de verhevenfte Vernuften , efi de braaffte Vaderlanders altyd zouden verfchillen , en het dos onrrjogelyk was om, zonder nadere inlichting, in alles toe te ftemmen , het welk mogelyk , by betere overweging, fchadelyk ton zyn, buiten en behalven dat het de deliberatiea van de Caromisfie tot de Conftitutie,
zoo



roo wel als die der Vergadering, zou vooruit loopen enz.; cWludeerende eindelyk om hetzelve Stuk Luiten de hberatie te houden. - De Burger Meyer wilde hetzelve terftond commisforiaal gemaakt hebben.-De Burger Hahn befchouwde dit Stuk als ten hoogften gevaarlyk voor de rust. dc goede orde, en als fchendig tegen de oppermagt des geheelen Volks en conformeerde zich wyders met den Burger Kantelaar. - De Burger van Hoof voer cr hevig tegen uit, en haalde wyders eene gezegde uit het W eekblad de Weerlicht No. 12 aan, waarin onder anderen, van onderftcunen met geld wierd gefproken, het welk aanleiding gaf, dat er on eenmaal eene groote verwarring om Hond. Vele Leden der Vergadering liepen van hunne plaatfen, van alle kanten hoorde men fttlsfeffie cisfchen, en er heerschte eerie zodanige on (luimigheid, als nog nooit heeft plaats gehad - de PreRde«" zig dekkende , deed verfcheidene pogingen om de rust te herten , dog te. vergeefsch, wanneerjmidejyk de Burger Halm riep, dat de Vergadering de gezegdens van den Burger van Hoof zeieer kwalyk begrepen zoude hebben, tn diuaelven verzog'o zyne gezegdems noch eens te herhalen, het welk dezelve toen deed, met dat gevolg, dat 45 rust weder herfteld wierd. Q
Wegens het gekeurde te PETERSBURG.
Burger Courier!'
Voor eenigen tvd liep er een gerucht dat m RUSLAND eene Opftand had' plaats gehad, dat de Keizer af-ezet en de Keizerin als' Souvereine on den Throon geplaatst was, enz _ wordende déze tvding, zelfs door onderfcheideneaccrediteerde hollandfche Nieuwspapieren, min of meer, gé
loofwaardig voorgedragen Het belang hetwelk wy tn de
t^op v!kU^ Rusjifche Havens (lellen, deed my seiSlveereS om aan een myner Correspondenten iure te fchryven, en te vragen wat men van dit berichtte Een had? deze hebben my op deze vrage m dato den L Nov. 1. 1. de volgende antwoord gegeven-
De tvding van eenen opftand in Rusland is valsch bevonden, doch zy is zelfs in Petersburg verfpre.d geweest, en de Keizer heeft er medé aanleiding toe gegeven.
„ By het (lot Gatfchina, gewoon verbij f van zyne:Mlefteit, is een toren met eene zwaare klok. De Keizer. die eenen opftand fchynt te vreezen, had deze klokbeltemd om, wanneer dezelve geluid werd, tot een teken van verSelhig der troupen Fe dienen. Op eens werd deeze klok
pelu d. zoneter oat men weei, wamu».. u »--•■ ----
eerfte gevolg daar van was, dat het alarmkanon gelost werd, de troupen zig met geweer en bagaadje verzamelde; eenieder en zelfs de Keiler, meende, darmen eene zamenzwerinz had ontdekt. Men kwam eindlyk tot onderzoek, en de Keizer ziende, dat men hem eene valfche vrees had aangejaagd, werd zo verfloord, dat hy een ieder floeg. Dit deed het gerugt verfpreiden, «« deze vorst van zyn ▼erfland berooft en gek geworden was." - Welk bericht ik niet ondienflig hebbe geacht, door dit blad aan myne Medeburgeren mede te deelen.
Blyve voor het overige Uw genegen Lezer. Groningen -0* jïen 27 December 1797.
Brief van den Ugenswoordigen KONING van PRUISSCHEN aan de FRANSCHE REPUBLIEK.
Veele onkundige Oranje gezinde Menfehen verwachten aoch geftadig een wedetomwenteling, en worden m deze
hoop door hunne listige Arutosrêttjeh» Graten gertafig. aangevuurd, dewyl dezen, alle m;cdeicn in r.werk:fteller% om'den minkundigen Burger door. allerhande pbantsfyen wat wvs te maken, waardoor deze uit eenvoudigheid, en ver-' trouwende dat zulke cr'oote MYNHEEREN het tog wel zullen weten, dikwyls tot daden aangezet en ver.eid worden ,-di» hem veeltyds tót een flachtoffer zyner onvoorzichtigheid maken wanneer zyn verleiders zig achter de fchermen houd.'n, en hem voor het gelag alleen laaten opdraaien, waar van de Jarea 86, 8-7 en 88 helaas! overvloedige bewyzen op-geleverd hebben. .
Zo verbeelden deze minkundige menfehen zig by voorbeeld- dat de tegenswoordige Koning van Pruisfche», wel heel fpoedig aan Frankryk den Oorlog verklaaren en de vorige orde van zaken, hier in deze Republiek heiftellen zal, deze jonge Koning, zeggen zy, denkt heel anders' als zyn overledene Vader, die was te loom cn niet courageus genoeg om den Oorlog tegens Frankryk door te zetten en tegens deze Republiek iets te ondernemen, ma«r de tegenswoordige Koning heeft al voor 2 Jaren met krachten geweld' daarop aangewild , maar konde toen niets uitvoeren, om dat hy maar Kroonprins was, maar nu zoude' men wel fpoedig hem tegens Frankryk en deze Republiek zien optrekken en diergelyke lafferyen meer. ,
Dit is dé hoop die deze eenvoudige menfehen geduung, blyven koesteren, en waarin zy door de listige aanblazmg der Ari stoer at ifche Oranje Groten'warden onderfteunt. — Daar het deze menfehen mtulêhen aan de nodige verlichting mangeld, en onkundig gehouden worden van het gene er omgaat, ze voege ik hier nevens de Misfive door den tegenswoordigen Koning van Pruissen , reeds daags na het. overlyden van zyn Vader, aan de Fransche Republiek géfchreven, voor. hun ter lezing by.
FREDRIK" WILHELM III. door Godsgenadé Koning van Pruissen , Markgraaf van Brandenburg, Aartskamerheer en Keurvorst van het Heilig-Rooms ch Ryk, enz. enz. enz. Aan de
FRANSCHE REPUBLIEK, en tn der* zeiver NAAM aan dc Burgers, uti~ makende haar DIRECTOIRE EXECUTIF.
Groote en Waarde Vrienden!
Dè Voorzienigheid over de dagen van den Koning my* Vader,- overladen den 16 dezer, befebikt, en my totrden Throon myner Voorouderen geroepen hebbende, haalt ik my ul deze dubbele gebeurtenis te berichten, overtuigd dat gy deel zult nemen in het verlies dat ik koom tc lydén, en dat gy belang zult ftellen in myne komst tor de Regering der Pruisfirche Staaten. - Ik zal ten yverigften zorgeH om de goede verstandhouding, welke gelukkig, tusfehen beide Natiën plaats heeft, aantekweeken en te bevestigen; waarmede ik God bidde dat Hy ul. groote en waarde Vrienden, houdè in zyne heilige en' waardige befcherming.
Rfbiyn Ul. goede Vriend,
dén 17 Novemb. i797- Cget.) FREDRIK WILHELM
Uit welke Misfive, dus een ieder zien kan, daf het wel verre af is, dat de tegenswoordige Koning van Pruisfen den Oorlog tegens Frankryk of tegen deze Republiek ah deszelfs Geallieerde, zoude verklaren, dewyl'dezelve in voornoemde Misfive aan de Franfehe Natie,- veel eerderzoekt de goede verftandhouding tusfehen Hem en het Franfche Volk aantekweken en té bevestigen.
Ik verzoeke deze myne toelichting in Uw blad te plaatfen, misfehien dat door het zelve, dewyl het alom gelezen word» noch hier ea daar menig een van zyn dwaling terug
ge-



gebracht, en thans van cie zaak beter onderricht zynde, yjor onheilen bewaard word. ■
P O P U L U S.
Iets over de GEESTELYKEN GOEDEREN in HOLLAND.
Door den Prefident van het PROVINCIAAL BESTUUR ^van HOLLAND is, den 21 dezer, terzei ver Vergadering geMaan de volgende Voordragt:'
Medeburgers!
*tls buiten alle tegenfpraak zeker, dat "het verwerpen van het Plan van Conftitutie gelegenheid gegeven heeft, dat als nog het Decreet der fcheiding van Kerk en Staat, van den 5 Augustus 1796., geen effect geforteerd heeft, met betrekking tot de beibhikking, wegens de zoogeneamde Geestelyke Goederen, en het onderhoud der Predikanten van de voorbeen bevoorrechte Kerk.
't Is verder niet minder zeker, dat de hoogfte onbillyk■Jieid gélegen is, in de aanhoudende voortduring van het genot der zoogenaamde Geestelyke Goederen, en onderhoud van Predikanten enz., uit de zoogenaamde Geestelyke Comptoiren, die zelfs uit de inkomften dezer Provincie worden gefubfidieerd.
Het huishoudelyk en financieel Beftnur, aan ons, door het Volk van Holland, opgedragen, vordert, dat dit genot en dat onderhond niet tot het oneindige kunne worden uitgeïtrekt; bovenal, in tyden van zulk een penurie, a's waarmede wy thans worftelen; terwyl, het zy met allen eerbied gezegd, de dispofitie over het'Financieele, in dit ooinct.
niet aan de Nationale Vergadering , maar aan de Gewestlyke Befturen, voor als nog, fchynt toerekomen.
Te meer moet dit onderwerp onze aandacht tot zichtrek'ken, daar zich van verre eene gegronde Vrees vertoond, dat, by aldien, in het nieuw ontworpen Plan van Conftitutie, de ■voorheen bevoorrechte Kerk niet op eene gclignaleerde wyze gepriviligeerd wordt, meer zelfs dan by het vorig Plan, alle pogingen zullen worden in het werk gefteld, om ook dat Plan te doen verwerpen, en door die verwerping de voorbeen bevoorrechte Kerk, by voortduring, van hare (myns achtens) .onrechtmatige voorrechten te doen blyven jouïsferen , waar door dan, tegen de billykfte gelykheid aan, ,de goederen, die alleen den Lande competeren, en aan het geheele Volk van Holland behooren, gebezigd zullen blyven worden, ten byzonderen bate van een afzonderlyk Kerkgenootfehap, hetgeen, door den tyd, aanleiding zou kunnen geven tot hevige botzingen, zelfs in het Staatkundige, die eene voorzichtige Politie altyd, zoo veel mooglyk , moet zoeken voorrekomen; welke tevens, zelfs by alge'meene hervormingen, is het maar eenigfins mooglyk,"altyd nog de overgangen zoo zagt moet maken., als met de rechtvaardigheid jjeftaanbaar is, en sorge dragen, dat onfchuldige of rcedelytfcnswaardige, zoo weinig mooglyk, fouflrcren.
'tls door alie deze bedenkingen te famen genomen, dat ik my verplicht vinde deze Vergadering voorteftellen, om te decreteren, alles echter behoudens de alteratien, op dat ftuk jjoar een tntevceren Conftitutie, daarteftellen:
t. n,rf, na dit (e nemen Decreet, geene betalingen uit Provinciale Kasfen of Comptoiren, het zy uir lasten, door -e Burgery, ais zoodanig gedragen wordende, aan of ten behoeve van eenig Godsdienftig Genoodfchap, of Gcuootfchappen , zuilen gefchieden.
2. Dat alle bezittingen of iukomften der onderfcheidene Godsdienftige Genootfchappen en Kerkgemeenten, die aan dezelven, door vry willige Dispofitien, Donatien, Colloöbn, Aankoop of Opbouw, federt den Jare 1581, eigen zyn geworden, als het wettig eigendom van dezelven erkend, en aan derzelver vrye befehikking overgelaten worden.
3. Dat de Gecstlyke Goederen en Fondfen , die federt den Jare 1581. gebragt zyn onder Gewestlyke Adminiftratie, gebragt woeden onder het beheer van het Provinciaal Committé van Holland, cn derzelver inkomften ten algemeene profyte gebezigd.
4. Dat na eenen, ftaande den loop dezer ordinaire Vergadering, te bepalen peremptoiren tyd, de Leeraren der voorheen bevoorrechte Kerk, niet meerder Tractement van 's Lands wege, of uit eenige Provinciale Kasfe, zullen genieten, nochte ook profiteren, na dien tyd, van het zoogenaamde Kindergeld.
5. Dat, wc! na het nemen van dit Decreet, geene Traetementen aan Emeriti, of Penfioenen aan Weduwen van Pte-' dikanten der voorheen bevoorrechte Kerk, op nieuws zullen worden toegedaan, maar dat echter de thans zynde Emeritis en Weduwen van Predikanten, die Penfioenen, hun.leven lang, uit byzondere commiferatie, zullen blyven genieten.
'sHage den 21 December 1797.
A. LOOSJES Pz. Welk Voordel aanftonds is gefteld in handen van eene Commisfie, om daarop ten fpoedigften te rapporteren.
ADVERTISSEMENT.
Dat de GELYKHEID in het hart van PIETER BERGSMA Ex-Grietman van DANTUMADEEL nog geen diepe wortelen gefchoten heeft, blykt uit het volgende:
Donderdag X, 1. liet ik my aan deszelfs Huis aandienen, (om een Boodfchap voor een goed vriend te verrigren,) en vroeg, of de Burger BERGSMA thuis was? na eenige tvd voor de deur, als op Schildwagt gedaan te hebben, ("vólgens gewoonte dier Trotsaarts:) wierd my aangezeid: „ MYN HEER zegt, gy moet maar binnen komen, " Dit gedaan zynde, fprak ik hem aan met de naam van BURGER , waar • op hy my telkens myn He er noemde, zeggende: „ iknoeti: UE. myn heer, om dat gy myBÜRGÊR noemt; waarop ik antwoorde: myn Tong is daartoe niet -wel befneden, om ZIE. MYNHEER te noemen; moetende dus zonde; veldoind antwoord, aan myn Vriend te kunnen brengen, vertrekken.
Ik raad alle die geene, die de kunst van v/eiery wat beter verftaan dan ik, om zodanige GROOJE HEEREN wat honorabelder te bejegenen.'.
Holwert LUBBERT CATS.
den 19 December 1797.
Het derde Jaar der Gelykheid.
NB. Her gezondene Stukje van den Burger D. f. uit het West er Kwartier, als mede alle ovrige terug geblevene Stukken , .zullen zb fpoedig als mogelyk geplaatft worden.
Te Groiungefl by Leenarfl Boit, ia dé Heere-tfraat,



GELYKHEID.
VRYHEID.
Ao. 1798.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
No. 99,
C o ü r 1 e r:
den 9 January.
(bet derde Jaar der vernieling van bet Stadbouderfcbapf)
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. 7. Kro1-. , £ F. Clement; Meppel, M. V M
Lenfink; Leeuwarden, A. Jeltema; Dockum, dé Wedw. Brou,;er ; Menfingeweer, Pieter Hiddè* * Bonnes; Appingadam, B. Knypinga; Winfchoot, H. J. Vinckers; Scheemda, Adolf Balkof Nieuwolda, Weemko Jurjens ; beneden Pek4 Aa, Harm J. Middel; en verder alom, * voor den prys tan een' Stuiv.
JjYst der MANSCHAPPEN, welke in den ZEESLAG van den OStober 1797 GESNEUVELD, in die ■welke aan hunne bekomene Wonden OVERLEDEN zyn.
^biF^dP aar wy door eene eerfte hand in (laat gefteld 1 Ir iT\ tifl j!ajJ$ne ecI>'e Ly5t te kunnen leveren, van IjL LJ 11 dieManfchappen, welke in den, voor onsVaderI*=rL r?* Jand' hoe«'el noodlottigen, maar niet te min*r TJ==y ** der roemryken Zeeflag van den n Oftober vor'g jaar, gefueuveld, en v/w^:ft. ^«u— . nipi»»-vM-'""rïc«jtLcd«;itfii, zynde dit bericht «/'«r »/'? ?^r1S gekomen, maar door den waarden Fice Admiraal de WINTER zelfs opgegeven, en voor welkers echtheid men des noods zonde durvap inftaan.
Op 's Lands Schip de BESCHERMER. 'fan Visfer; van Medenblik. Dooit je H. Bakker, van Workum. Philip. Atsma, van Leeuwaarden. Anthony La»^edel, van Leeuwaarden. phiJJi'pus Bisfchop, van de Lye Albe'rt van der Mers, van Wasbeek, Ary Swiggel'aar, van Utrecht. Murk Jans, van Leeuwaarden, jetfe At fes, van Bozem. Jan Minnes Glybakkker, van Harlingsn. D. E. Hinxt, van Harlingen. Ger rit Huizinga, van Amfterdam. Jean Bertrand, van Mons. Livinus Buyf'en, van Amfterdam. Jan Dolleman, van Maftrtchi. Louis Kesten, van Dieppe
Op s' Lands Schip MONNIKKENDAM. ] Af. Ch'-istiaanfe. M. Ackerman. jpan Wynftok. jan de GrootManus van Slraale. Jofeph Defferoe. Hendk. Nulke. Anthony le Feber. Gerrit Kuyper. Hendk. Otzen. Dk. Kooymans.
Jofeph Hulfer. { Bastiaan Boe.
Anthony de Legie.
Johan Bourdoux.
Piet' Penning.
Mat jU Pofheyd.
Jgnatu Jepenaskie
Nicolaas Ahens.
Frans Orretjens.
Johan ^Nadee
Jo. hem finnes.
ff. tan Bentum.
I Willem Adelman. Jtonan x^uaj
Johan Willem Kerfbig
Jacobus Hafebroek. '
Ar noldus Schjlte. \ Lodewyk Walting,
Jofeph Hulfener. '
Anthony Bou'^»-
Martyn Gullebrandfe.
Jofeph Bens.
Willem Haak.
Hindrik Teule.,
Jan Hendk. Ottert.
Frans Raval.
Willem Stuvelaar1 Lambertus van Heteren.
Jofeph Prewoo.
Thomas Théunisfen.
Martinus Smeyers.
Christojfel Jager.
Simon Polak.
Christiaan van Roesfelaar. Christiaan Adolff Schuffer. Johannes van der Hage.
Op s'Lands Schip de STA ATEN GENERAAL.
Jacobus Zanting, van Groningen.
Hugo de Heer, van Sluis.
Pieter Schelvisvanger, van Sluis.
Andrd Bert ha, van Berlyn.
Johan Meyer, van Saxen.
Franciscus Ramey, van Antwerpen.
Jacob Peeterman , van Schaaf haüfcn.
Jan van Aaken, van Schoonhoven.'
Jan van Spreeuwenburg, van Rot ter danp
udry Hoogers, van Sluis.
Herm. Dingelhoff, van Amflerdam,
Ihomas Bredautt van Gole'e. '
Jan



Jan Babtis! de Vos, van Breda. Cornelis van der Steen, van Deljr. Gerrit Eifeman, van Rotterdam. Augustinus de Nuy, van Rotterdam. -'Jiel de Paa , van WillebroekAdrianus Kief er , van Ments. jan Roet, van Amfterdam. Rndoiph Hards, van Leiden. Arnotdus fVouters, van Gorkum. Jan de Mast, van Harlingen. Coenrd.-de Ruiter, van Rotterdam. Frans Souly, van Amfterdam. Frans Vliet man, van Amfterdam.
Op s' Lands Schib de CERBERUS. Godlieb Schols, van' Schor n dor f. ■ l Philip Budde, van Deventer. Willem van der Leeuw, van Amfterdam. Hendrik IVolff, van Hamburg. Chris'toffel Ernst, van Keulftad. ■
Op 'sLandü schip ,£e_ BATAVIER. * Simon Doe des, van Hinloopen. jan van der Straat en, van' den Haag. Casper Rutgers, van Amfterdam. Jacobus Hellemans, van Amfterdam. 'Willem Krynfe de Git, van PVest zaan dam. johan Fre'dk. Scholtz, van Frankfurt. Louis Diagon, van Parys.
Op 'sLands Sch'.p HAARLEM. Take Sjoukes, vau Franeker. J. Jar.fe Cloburg, van Horfen. J. Visfer, van Amfterdam. J D. MeurpZ) KM /Vnyff ' —
fe»r, ra****
Af. Chimbcriski^ ( ^mal/rug. fjftyii-.i.'ci/S; "van Bolswaard. Theods. Majeleuris, van Sevenbergen. A. Oufner , van Moeren. A. Schabinsky , van fVarfchouw.
F. Franke, ven Kunikfe.
J. van der Werff, van Sluypwyk.
G. C. Binnewyzer, van fVermer. yohs. Hendriks,~VRt\~Rofendaal. Franciscus Trompetter, van Leeuwaarden. Jan Smit.
J. Freylich.
H. W. Jacobs.
Op 's Lands Schip de VRYHEID. Louis fV. van Rosfum. Jan B. Brallie. Jacob Cratienburg. Hendrik Harms. Casper Hendrik. Ch.ristn. Bernari. Simon Meynders. Frans Mopou. Johan G. Wagenaar. James Swetz. Jan Oosterdag. Johannes Gefjan. Hendrik Weegers. Jan van Oostveen. L ambertus van der Linde». Gerrit Stam.
Jacobus van Steender.
IPendrik H.Ruskoop. Hendrik C. Smit. Teunis Douwes. Abraham Cleton. Theodorus Greeving. Daniël Anthony Theodorus Kortinga. jan Hue. Jacob Coufon. Johs. Sluiter. Gerrit Brinkhuifen. Frans Gun. tVillem Kifter. Jacob Jans. Johannes Coopman.
O/'sLandc hcih? LEYDEN. Willem Brinkman, van Bremen.
Op 'sLands Schip Mars. Jan Andries de Vries, van Ouwerkerk in Vriesland.
Op 'sLands Schip BRUTUS. Frans Rondel.
Pieter Hoebrcek, van Bergen.
'Pan Hermannus Schryver.
Pieter Kloet, van Amfterdam.
Pierre le Pien, van
Vim Ronvaal. van Canton Bern.
W*ffl&™m van Noordwyk binnen.
%i'trJZrL,k. ^ Bergen in Henegouw. Christiaan Gerlinger, van Lebacttf" Jan Adam Willemfe. Jofeph Capeaux, van Hertogenbosch, jacob Oer/emans, van den Haag. Johannes Hartman, van Salt Bommel. Gerand Lucin.
Pierre le Sieur, van Bern in Zwitzerland. Ary Berkel, van Dordrecht.
Op 'sLands Schip DAPHMR. Car el Mulder, van Pat er bom. Willem Pieter Snyders, van Paramaribo.
Op 'sLands Schip ATHALANTE. Jellis Bosman, van Vlisfingen. Simon Hoveftad, van Oud Beyerland.
De CAMPER en PRIESCHE BODE.
Claas. Wel zo Piet! koom je eindehk eens weer opdagen ?
Piet. Ja manï daar ben ik levens greote; ik hebbe zedert al weer een reisje na Campen gedaan.
Claas. En hoe ftaat daar de boel?
Piet. Ja, hoe ftaat daar de boe! ? ik was by een der eerfte Ariftocraaten, maar die liet al duivels de lip hangen, en had geen rechte puf meer op de 2aak, zedert dat de stavaste Patriotten z;g aan de Nationale Conventte met hunne klachten geaddresfecrt hadden, en de Muntctpaltleit door de Nationale Vergadering asngefchreven was geworden, om binnen 14 dagen haare verdediging op de aandachten van de Patriotten intezenden. •
Claas. Wel ga eens by my zitten Piet, en vertel my eens van onderen op, wat er nu weer te Ho««
Piet. Wat er nu <"-
«rwr ce doen i$?' -Twel
wat latan? gek-



rrekke vrage is dat. — heb ik je dan niet laatst met alle zyne kleuren en geuren verteld, dat de Municipabten van r«e, Burger lyke byeenkomjfen of Sociëteiten nt„oden heeft? - wel nu dan --. als men eerst een (lapje gedaan heeft, dan doet men al fchjelyk een tweede, en dan een derde tb vierde, en zo vervolgens ten vyf de en zwd».
rV/zzw Wat wil ie daar mede zeggen Piet ?
pfj Verfta ? dan je moedertaal nier? Wel als men eerst dë Sociëteiten verbied, dan is het Volk immers( daar door uit malkander gebracht, nu dan, - als het Volk uit malkander gebracht is, dan heeft men de handen ruim, doch iy weet nu al wat ik zeggen wil? ..
Claas ïa , nu verftae ik je beste maat! maar God dank,
Zvn noch goede ronde Vaderlanders in ons Land,_ die met met z'e lat^ omlèuteren als de kat met de muis - en H e er de donder van hebben, dat men Vryheid, Gelykheid en Broederfchap geduurig uitgalmd, maar die ook zaken willen zien, die aan dezen fpreuk beantwoorden, geUk mv ecu Rotterdammer onlangs verhaalt heeft, alwaar & - geheele vorige Municipaliteit op eenmaal eensklaps is ezet en eene geheel nieuwe RegeeriHg of Raad der Gemunte zo als dcMimicipalileit te Rotterd. genoemd word, li'iaaeeMd geworden, dewelkë opzichtelyk de Burger byeenkomjlon of Sociëteiten, door eene Refolutie in dato 13 November vorig Jam-, haare Republiceinfche gevoelens opentlyk aan het Volk hebben bekend gemaakt.
Piet. Wel wat zeggen die dan?
Claas. In die Refolutie heet het: „dat dc Raad opent„ lyk erkend de NUTTIGHEID der Volks Sociëteiten niet !! alleen, maar derzelver aanwezen en beftaan ten eenenmaai
voor ONMISBAAR houd. — Verders: dat de Volks So-' „ cieteiten volftrekt NOODZAAKLYK zyn, voor zoo verre". „ naamlyk, als dezelve op Republiceinfche gronden zyn, „ gevestigd; — dat deze en alle andere Corporaiien, uit der-
XfAvpr ï\£trf- ut tit*l*rut»P ,iï - --i'
" ei"-e wetten te maken, en. dit recht, dienvolgende, als " ONVERVREEMDBAAR aan hun moet worden toegekend, " en wel zoodanig dat GEEN BESTUUR, hoegenaamt, op " het famenftellen of veranderen dier wetten, op eemger" lei wyze vermag te influenceeren.
" Piet Deze Refolutie klinkt dan anders als die van de Municipaliteit te Campen, waarby alle Volksbyeenkomften of Sociëteiten verbodeia worden, wat zegje Claas?
Claas Dat zou ik jotv verzoeken — maar Piet wat is a»y „nnr'ppn eron'c publicatie die ik hier hebbe, van den a-NOTP^!. ik kan ze niet recht bevatten ?
.riet. Dan zal ik ze jou eens kortenzaakelyk uitleggen,— By deze Publicatie word door de Municipaliteit aan het Volk van Campen voorgedragen , de uitgaven van de vorige Patriottifche Municipaliteit dewelke door de tusfchenkomst van eene Commisfie uit de Nationale Vergadering vorigen Zomer afgezet is, en waar van je de historie die in onze Republiek by een ieder zo veel opzien gebaard heeft, destyds ook wel zult gelezen hebben.
Claas. Ja die historie is my wel bekend , maar wat zyn dat voor uitgaven?
Piet. Uitgaven ? — hoe zal ik ze noemen ,.. — Uitgaven ter verdediging der vryheid — doch ik zal ze hier fpecificq noteeren , dan kunt Gy ze zelfs een naam geven zo als je best dunkt:
TratJement voor de Leden der beide Regeerings Collegien namentlyk veor dat der Municipaliteit en dat van het Committé van algemeen Weizyn , gedeeltelyk betaald en gedeeltelyk nog onbetaald ter fomma van - - ƒ 4325 - 16 - :
■ dito voor de Secretarisfen der Stad - 555 - 3 - :
dito voor Stads Jammeraars, Rentmeesters &c. - 613 - : - :
* eisen leertesten op onderleiden uKWghr ^ fi . l4 ten naar 's Hage, Nymegen en elders -
"De buitengewoone Wagtgelden aan de
Schutters - - 1301 - 11 - ;
1 3 verfchotten van C. Berghuis voor 'Wachtgelden, - - - 150 - : - :
beDrukloonenvz.nM.7yl, teZwolle - 186 - it . 8
De vertering van J. J. Smit, voor de Direfeurs re Zwolle - - - 25 - 13 - ;
De vertering van denzei ven by Grilmeyer te Zwolle - - - - - 20 - 10 - :
Het ge lever de Kr uit, deen gulden het pond - 501- : - ;
J. Schattenberg, als Commandant van het gewezen Burger Regiment, aan Wagtgelden - - - - - 88 - rp -
De Wagenvragten voor de bovengemelde uittogten - - 199 - 13 - ;
De Kamerhuur voor de Schutters over de brug, ten huize van Eman - 42 - : . :
C.-Berghuis, vooxzaayvoorkardoefen - 31 - : _ :
A. Jelink, voor 299 pond Kogels & 4} ft. - 71. 4. .
C.Koole, voor Salpeter en Zwavel - 27-3-8
Het Drwkloon van M- Tyl en E. Clement - 49- 2~ ;
Aan A. Jelink en A. Kiers, elk een anker rode Wyn, en Accys tot prefent - 55 - <5 - :
f9192 - 15 - 2
Claas. Heeft d?z3 tegenswoordige Municipaliteit dan van deze Uitgaven der vorige, aan het Volk Reekening en Verantwoording moeten doen?
Piet. Nu moet ik lachen, lees dan noch eens de Publicatie, daar ftaat immers duidelyk dat zy het Volk daarevêr opgeroepen hebben, en .aan hetzelve gevraagd: . ren eerileu. .. Begeerd gv , dat aan de Leden der Mn-
De buitengewoone Wagtgetaen aan de
Schutters - - 1301 - 11 - ;
1 3 verfchotten van C. Berghuis voor
'Wachtgelden, - - - 150 - : - :
beDrukloonenvZ.nM.7yl, teZwolle - 18Ö - 11 - 8 De vertering van J. J. Smit, voor de
Direfeurs re Zwolle - - - 25 - 13 - ;
De vertering van denzei ven by Grilmeyer
te Zwolle - - - - - 20 - 10 - : Het gelever deKr uit, deen gulden het pond - 501- : - ; J. Schattenberg, als Commandant van het gewezen Burger Regiment, aan Wagtgelden - - - - -88-19-; De Wagenvragten voor de bovengemelde
uittogten - - 199 - 13 - ;
De Kamerhuur voor de Schutters over de
brug, ten huize van Eman - - 42 - : . : C.-Berghuis, voor zaay voor kardoefen - 31 - : _ ; A. Jelink, voor 299 pond Kogels & 4} ft. - 71. 4. . C.Koole, voor Salpeter en Zwavel - 27-3-8 Het Drukloon van M- Tyl en F. Clement - 49- 2~ : Aan A. Jelink en A. Kiers, elk een anker rode Wyn, en Accys tot prefent - 55 _ g . .
ƒ9192 - 15 - 2
Claas. Heeft d?z3 tegenswoordige Municipaliteit dan van deze Uitgaven der vorige, aan het Volk Reekening en Verantwoording moeten doen?
Piet. Nu moet ik lachen, lees dan noch eens de Publicatie, daar ftaat immers duidelyk dat zy het Volk daarevêr opgeroepen hebben, en .aan hetzelve gevraagd: , ten eerilen. „ Begeerd gy , dat aan de Leden der Mut,f hicpaliteit en het Committé en derzelver Secretarisfen , ' % welke op den 21 en 22 February dezes jaars 1797 , door dè „ t^-omaiiap T.Mten H<»r Wyk vergaderingen verkozen zvn , „ in Rekening zuilen geleden worden ie reeds genorene,' en „ nog onbetaaldeTraélementen ,tot den dag huuneraftening?
ten tweeden. „ Begeerd gy, dat aan de Leden van die„ zelfde Municipaliteit, en het Committé in rekening gele„ den worden de gedane uitgaven , en gemaakte onkosten , „ ter zake der voorledene Burgerverfchillen , die by de Pu„ blicatie van den 25 November dezes Jaars van post tot post „ zyn opgegeven?"
Claas. En hoe is de Stemming afgelopen ? Piet. Dat ftaat op dit vierkante Papiertje. Er zyn aan ftembriefjes uitgegeven - - 1450 ftuks van deze hebben niet willen ftemmen en dus hun flemceduls netzo weder teruggegeven als zy ze ontfangen hadden - 547 Burgers ftembriefjes , die in 't geheel niet
weder terug gegeven zyn log — .
niet behoorlyk geteekende 59 — ,
deze bedraagen te zamen 731 ftuks
dus fchieten'er over 7:9 ftuks Claas. Dan heeft de meerderheid over de twee vragen zo als ik begryp in 't geheel niet willen ftemmen, — maar hoe is het nu met de minderheid, namentlyk met de 719 briefjes, gegaan? die hebben dan wel altemaafiV^» gezegd?
Piet. Haast net op den kop geraden, want op de eerfte vragen hebben - 688 Neen gezegd
en 31 Ja — ■
en op de tweede vragen hebben weder - 682 Neen gezegd
en - - - - 27 Ja -
dus geconcludeerd dat de vorige P atriottijche Municipaliteit enz. geen Traktementen zullen hebben , en alle de 0»^ -'-—"en moetenj^^"



1*1
Pist. H»u, hou, Glaasje 1 de Leden van de vorige Patriottifcfy Municipaliteit en het Committé va» alger.ee.: weizyn, zyn ook geen katten die zo gemakkelyk zonder , ,-handfchoen aan te vatten zyn, maar zyn voort nu dan Raag .gezeild, en hebben een Request by de Nationale Vergadering ingeleverd 'dat raak is.
Claas. Ja dan kan ik al denken wat voor een appostil daarop gezet is.
Piet. Wel zo man! Laat dan eens hooren.
Claas. „ Word zonder dispofiiie weder uitgegeeven" of „ word Domejliek verklaard èn de Requeftranten gewezen na hunnen gewonen rechter."
Plet. Net mis, het is wel ter degen een poinór der deliberatie van de Vergadering geworden, en in cie Conventie is toen ook noch al een enkel hartig woord over dit mooije Rukje gezegd de Reprefentant van der Hoeven was de eerfte die daarop het woerd vroeg, cn toen het volgende advys uit bracht.
Burgers R eprefent anten !
„ Ik twyffel geenzints, of gyiieden alle zult, zo wel als y ik, bezield zyn met een diep gevoel van vcrontwaardi„ ging, op het hooren lezen van die Stukken, betrckkèlyk „ de Schandelyke en Contrarevolutionaire Handelingen „ van de Municipaliteit der Stad Campen.
„Hoe, Burgers Reprefentanten.' moeten wy dan reeds in „ de uchtenftond van onze pas herkreegene Vryheid, order5, vinden, dat eene Geconftitueerde Macht zich durft aan„ maatigen, (met vertrapping van de Geheiligde Begin„ zelen, door het Bataaffche Volk aangenomen.) een Pla„ caat te doen ofkondigen, waarvan geen voerbeeld te viu„ den is onder het voorig Willekeurig en Despotiek Be„ ftuur , door daar by, op zwaare pcenaliteiten, te verbie„ den, het daarftellen en. bywoonen van vreedzaame en nut„ tige Volks Byeenkomlten en Vergaderingen? — zyn de.
„ sclye «iet het gci/ns^c Datwcr i inu .. .wie SrWSptU ,
„ en de Leerzame Schooien, om éénmaa! het Volk tot „ die hoogte te brengen, dat zy genoegzaam ingelicht, be5, hoorlyk haare dierbaarfte belangens kan beoordeelen? — „ Moeten wy zien gebeuren, dat een Stedelyk Beiiuur, „ na de geproclameerde Rechten van den Mensch , na „ het daarftellen van het Piincipe van Gelykheid, zich nog „ distingueerde en opgefierde Zitplaatzen in de'Kerk durft „ aanmaatigen? — ja, wat verder gaat! kunnen wy ver„ draagen, dat 'er zodanig Bef uur (waarvan het meeren„ deel beftaat uit gedeclareerde P'.otecteurs van de Aan„ klevers van Oranje ,) zich zooverre vergeet , om door „ behulp en adfiftentic en onder eene afgeperfle ; pprobatie „ van hunnen Aanhang, de Vyanden van de tegenwoordi„ ge Orde van Zaaken, het daar heehen thigt tcdirfgecren, „ om de voorige Befiuurders, door de Vrye Volkstem „ gekoozen en dus toegedaan de Republikeinfche Grondy, beginzelen , zoude genoodzaakt worden , om individueel w de onkosten te vergoeden , welke dezelve noodzaakelyk , „ geduurende hen Beftuur, tot Weizyn van Stad en VaM der land, hebben moeten maaken ; cn dat , nagezien te „ hebben , dat het Bataaffche Volk nog geen de minjle „ Schadevergoeding heeft kunnen bekomen voor hen; aie „ onder het voorig Oranje Bewind op eene onv. >\:cfyke, w ja, voorbeeldeloze wyze, 'sLands penningen v rfp;i ! beb„ ben, en welke Schaêvergoeding (na myn inzien) met zo „ veel blllykheid door het Volk kan gevórderd « orden, als „ gemelde Municipaliteit, in het tegenw'ootdig geval, daar „ toe onbevoegd is ?
*, Oeeze onrechtvaardige en AntirepubUkeinffe Han„ delingen worden echter op dit oogenblik ter onzer ken- I i, BïsTé gebragt — en wel gepleegd door eene Gecoiiftiju- 'j „ eerde Mag'f. ' |
■ „ Ziet daar dan de Contra-revolutie daarppfteid; zelfs „ ia-zoo verre, dat men 'reeds de Hryheidsboèm voor net
■t
Te Groningen byXeónaj[d' 'Bok, 'm de -Heere ftraac
„ Huts der Gemeente heeft omver geworpen, en dat „ een gedeel e va 1 onze Republiek, waar van wy Vertegen„ woordigers zyn en welker belangen aan onze zorg zvn \ó& „ betrouwd en aanbevolen. '
„ Ziet dkar dan de gevolgen van een overdreeven, kwa„ QX geplaatst en by my gehaat Moderatisme; — z:e „ daar dan de fchadeiyke gevolgen van onbepaald een ie„ oer het ftemrecht toe te kennen, zonder daar van uit te „ zonderen de Vyanden van Vryheid en Gelykhheid, en „ de openbaare befpotters van de geheiligde Rechten van „ den Mensch eu Burger!
„ En zouden wy, Burgers Reprefentanten! daar onze „ hulp tot herftel van een en ander word ingeroepen, een „ oogenblik aai zelen, onze vertrapte en onderdrukte Broe„ deren te onderfteunen en te verlosten uit de klaauwen „ hunnen overweldigers? enz.
Claas. Dat is een ronde vaderlandfche taal.
Ptet. Dat zou ik meenen , noch onderfcheidene Reprefentanten hebben in dien z.lven finaak gefproken.
bJËaSS fi -,-^aa- hebj'e ook wel gehoord, dat men in FRIESLAND zig mede de Zaak van de Camper Burgers aantrekt? P
Piet. Neen nog geen enkeld woord , weet Gy er iet van ? 1 -
Claas. By provilie kan ik aan Uw het />Jares, dal door de Ingezetenen van DOCKUM voorleden week by de Nat. Verg. ingeleverd is, mededeelen, Zie hier het zelve
Aan de Nationaale Vergadering, reprefent eer ende het Volk: van Nederland.
I Burgers Reprefentanten !
I Het Franfche Volk de kluisters hunner Geweldenaren moede, tragtede dezelve grootmoedig te verbreken, dan op
: -*- — J 1 — —>- o—o- ' »'-<«■ Aa t^oiüng dezelve , en ondervonden dat dezelve niet dan met een zai( Fluweel omkleed waren, en toen op nieuw ontwakende, was het dat zy dezelve geheel vernietigde.
De lotgevallen onzer Broederen door ons met een Wysgeerig oog befchouwt wordende, moest ons hebben doen zien en leuren, voor welke klippen 'waarop weder éénmaal onze Revolutie zoude kunnen Schipbreuk Ivden , wy ons hadden te wagtcn. Dan helaas te vergeefs'vcrv.-zgicóe de
, Weldenkende een moedige voortgang op de gronden der Revolutie , te vergeefs verwagtede dèzeiW , (:Vl genocgzaarrte beteugeling der kwaadwillige, eene voorzien rtg-&j nimmer weder de aanhangers van hèt voorgaande iiejiUtir ^ ' ftaat gefteld wierden, hunne Troon té vestig*n en daar . de thans nog zugtende Slrgtojfers des Vaderlands ft vermeerderen.
Campen , dat Campen dat wet eer zo veele moedige verdedigers der Vryheid onder derzelver Banieren zag gefchaarr, in dat Campen zeggen wy, zien wy thans 'de zere!dés voorgaande Bejluurs weder "oprigten, en dat wel'door'de tu^fchenkemst von UI. Voorgangeren, ja de heerschzugt do&r die zelve tusfehenkomst moediger geworden, verheft "zig als van ouds, en daar ter plaatze daar fiedrïge harten, zonder eenige hoogmoed hun hkfdend oog om hoog moesren liaan , daar ziet men thans Geweldenaaren op lutnne Troonen , ja misfehien even 'als de oude Dwingelanden! met hunne Bybeldienaren omringt, hun trots ten toon hunner Medeburgeren fpreiden. Dan indien het daar nog by bleef,
maar neen , bitterheid en wrevelmoed mogelyk over het misfen van hun Eminent Iwofd, opent de loopbaan der ■vervolging , dezelve wordt blvmoedig door derzelver Aanbidders tngeflagen, en den Weldenkende zal daar van het Slagtoffer worden.
('t Vervolg in een volgende.)



gelykheid; Ao. 1798. ;
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
V R Y H E I D, No. ïoOo C O ü R I E RJ
4en 16 January.
(bet derde Jaar der vernietiging van bet Stadbouderfcbap.)
_ „ „ k„ *r 71 BroktZwolle, F. Clement; Meppel, M. V. B.
Dit Blad word tydelyks mede uitgegevente ^f n,by J Br^er; Appïn^dam £ Knypim;a ;
Leniïnk; Leeuwarden , A. Jet erna ; Dockum , öe wco ^ ^ ƒ ■ N;euWOida Jpéemko Jur-
* den prys van *«» Stuiver. ___________
De CAMPER en FRIESCHE BODE.
-. (Vervolg van het Adres v*« Burgery van Dockum ^Nat. Vergad. opzichtelyk de tegenswoordige gefchillen te CAMrMiJN.;
(Zie Onv. Cour. No. 99-)
^Jr^j^ndien het waarheid is, hetgeen ons in de Nieuwsrij - fa papieren verhaalt word, waar aan wy met f T «kunnen twyffelen, dan, ja dan moeten wy h 1 $ ons verwonderen , hoe dat onder dezulke: wel^=TLJ?% ke waanen met 's Volks , namentlyk met der JVeldmkende vertrouwen bekleed te zyn , en in derzelver ^lltZT «elamens bellieren ,, hoe dat zeggen wy dezulke , zodanige W^^fcr' »
■toosd, de grondiiag derzelver is ons a Ier pligt,
aldaar gelegd, de ^g'fjftof noodzaakt, 611 r2 tCl?etNakroo-stvan ^ zullen zig met ons vervan ^^^.^erende, de Vryheid op onwnk-
eenigen, en de do.rot 'E„ gurgers Re?
baare grondflagente helpe « » , ^ ,UwL prefentanten!md. n J^^™^ doezc Iderdrukdoelwit is, dan bezweere y grondf]ageri waar op het kinge ophouden, vernietig ane B 5 herftellen, voorgaande Bemnd hunnen zetei zouoe Broederen draag (dit bidden wy Uw .)zo-g dadog ^ „
door voor *™*J%%£e&8Jti&r tyd onder <fe jz«r«»
S?wSe de Vryheid, het zy geveinsd, het Zy met een geweldadige hand mogten aanvallen.
/<?ö^, de grondiiag v°°j "j * derzelver is ons a Ier pligt, aldaar gelegd, de ^«^^ftQf ™lv^ nüodzaakt,
611 ^ tCl?etNakroo-stvan ^ zullen zig met ons verzenden van ^^^.^,5^, de Vryheid op onwnk-
eenigen, en de do.trpüa- * Burgers ReT
baare grondflagente helpe^ vesngen. s ^
doelwit is, dan bez«eere y gr0ndflagen waar op het kinge °Phoud|n'.™^en zetel zoude kunnen herftellen, voorgaande Bewind hunnen zetei zouoe Broederen draag (dit bidden wy Uw.)J*dog ^ „
door voor ^w^J3*2 A"*v^ eenjger tyd onder <fe jz«r«»
S?wSe de Vryheid, het zy g^torf, het zy met een f «wtantfgo hand mogten aanvallen, 't Welk doende, enz. ■
Piet. Nou daar ftaat al meede een hartelyk woordje in , mv zal Erlangen hoe de zaak verder zal afloopen - ik heb g7hoorddat het een en ander by de Nat Verg. m handen van-eene perfoneele Commisfie gefteld is.
Claas Da-wy dan op het Rapport, dat deze uitbrengen zal, waihten - vaart wel tot wederziens.
jHiet. INOU uaai ueuu m ui-v—w ït,"v- <uj
mv zal Erlangen hoe de zaak verder zal afloopen - ik.heb g7hoordXdat het een en ander by de Nat Verg. m handen van^eene perfoneele Commisfie gefteld is.
Claai Dat wy dan op het Rapport, dat deze uitbrengen zal, waihten - vaart wel tot wederziens.
Over PENSIOENEN en verdere Bezuinigingen.
De Sociëteit te Harlingen heeft aan het P^otintiaai Bestour van Friesland afgezonden het navolgende Aadres.
DE SOCIËTEIT onder de Zinfpreuk
dei-*—iih— tot spyt van 't snood geweld,
■ ^r^^^ .
Het PROVINCIAAL BESTUUR van FRIESLAND.
Burgers Befuurders! . , „ ..
De Sociëteit zag met het grootst genoegen, m de Frierche Couranten, de Adresfen van de Burger Sociëteit van Bolswart cn die van Dockum, het daar in bedoelde uiteedrukre met een -rriannelyke rondborftigheidI, doet ons als
' mede-.Patriotten, dje, niets als het algemeen Heil en Volks r/eluk bedoelen, deel nemen m die Adresfen, als mede In-r ftemmsnde in' Ulieder Misfive over deeze Materie, aan de Nationaale Vergadering toegezonden, waarin Gyhederi ■ te rept aanmerkt, dat het onmogelyk is, en tevens van geen Burgers kan gevordert worden, om de daar in aangevoerde redenen, bevvyzen te kunnen of te behoeven in te leveren,
\ van zaken reeds 10 Jaaren geleden. , ...
De waare Patriot die niets als rampfpoed, verdrukking en bedreigingen moest ondervinden, moest tevens zich voor !79,-, en wel byzonder in 'tlaatst van 'tJaar 1787, en vervolgVns de volgende twee Jaaren, onthouden van.alle. zodaniel verkeringen, waar die gepenfioneerde HEEREN OfFICIERS huüne hyeenkomst hadden, daar het tevens ongeraden was voor een Patriot, om in, hoe ook genaamde VerSderingen; of particuliere Burger Gezelfchappen te verfchy■Sea, en wel byzonder in onze Stad, daar immers de woeste Oranjeklant alle fmaad, vervolging, dadelyke mtshak-1 *£%e#&*m?miglk, en wat maar na onmentch-
_ Die dagen rhans voorby zynde, vergeeft de braven



triot de aan hem gedane euveldaden; vermeenende hier door ais eerlyk denkend, aan de Oranjeflaven te tonen, wat hart in ors plaats heeft.
Dan. helaas! hoe word de vryen Patriot geflingert ( hoe moet hy zich fchamen, wanneer hy de Vryheid (zo als zy thans is) in aanmerking neemt by 't voorig Beftuur, moet hy niet befchaamd het oogenblik vervloeken? dat hy zyn oogen op. deeze zo genoemde vryen Grond openlloegS daar hy zich zelfs zo wel, als zvn, in denkbeeld verfchiltendë Medemeufchen alle heil aanbood! alle beterfchap beloofde en thans ziet tot zyn leedweezen, dat in plaats van vermindering , vermeerdering in Lasten plaats heeft, dit zou hy nog dragen, mdien hy zag dat 'sLands Penningen ten aL gemeenen nutte wierden belteed!
Maar helaas! een 7 Millioen weggemoffeld — het Esquader van Lucas weggebragt — een hoop P enftoent rekkers onwaardig gevoed' meft Zweet en Bloed van Nêerlands Burgeren? dit alles ©verdenkende, wie moet nici ysfcn over de tegenswoordige ftaat van Nederland? moet niet een eerlvk Patriot eefchaamd, wanhopend op zyn bont Haan cn uitroepen: yich waren wy Franfchen!
Moeten wy als Patriot de zegen van de Almagt, die de .Vateren tot Bruggen maakte, en ons Broeders te beeter in ons Land hielpen, om ons de Vryheid, zo lang verlangd. bezorgden, — moeten wy het oogenblik dat een zégen Ter het gevolg van dien, zo als het nu is, niet- vloeken% moeren wy alles met goedkeuring aanzien? de. onbevoegde Perfoonen we.ke in de voornaamfte Ampten geftelt'zyn' en waarvan zommige nog verhoogt zyn, moeten wy allés goedkeuren; hoe ook 'sLands Penningen aan Oranjeklanten, die, wanneer het eens ten voordeel van Oranje liep, (dat God verhoede) ons zeker den eerden Dolk iu 't hart zoude itoteuL -vr- dan laten wy ons niet meer kwade dingen voor den dag halen. dit alles is immers genoeg.
Dan Burgers Beftuurders.' Het zy ver dat wy met al CU hatclyke wanhoptg zyn. Lidien wy de vereischte Mannenmoed m Uhedeu bevinden, die thans nodig is, zullen wv wel raad weten, te minften onze Provintie %et wapensil ae hand, van 'sLands verdervers te zuiveren, — wvzaeen gaarne Burgers dat Gylieden indien er geen vólkomi'S. ïaetie op ul. Misfive terugkooinr. indi»n ue billykiKr K'agten by de.Nationale Vergadering niet gelden, dan zag de Sociëteit van Harlingen gaarn dat Gylieden, zo gy zwarigheid maakt om de Quota van dit Gewest in te trekken, zo lang er geen voldoend Rekenfchap op biliyk gedaan verzoek 2al zyn ingekomen, dat gy dan voor 'tminst hét Stemgerechtigd Volk oproept om hun WIL hier over te hooren, dan zou de vry» Friesfen, geloven wy, toonen, dat zy nog met ontaart van hunne Voorvaders,' moed genoeg bezitten, om hun Recht met de fVapens tebevorde-
« DewvI «7 verwagten dat dit gefielde by Ulieden als een inentte van Volks herftel, befehouwd zal worden, zyn wy Uiieder Patnottifche Medeburgers. 1 y
(was get.) De Sociëteit voornoemt.
Harlingen den FRANK HALSTRA, Pre/ld
$9 December. 1797. HENDRIK van VAAREL, Secret Gecombineerd met de Sociëteit van Wvnaldum en Gecommitteerden KLAAS KNEGJE, Prefid. ' C j. REPKE, ahf. Secret..
RONDE GEDAGTEN over de DRENTSCHE PROPOSITIEN.
Dewyl er veartaan in Drenthe gene befluiten ten- I-amfc.
Sf £f*\ w^en' daa alleen de zuS,
•un het geheele Drentfche Volk voor af kennis heeft en ^genhfiid om huanea Reprefentant daï 00 Jent te
getastea. — Daarom is vasfgafteid • dat ieder mn* Pi-nnru fitien voor Lichtmis ter Secretarie» moe en lenden K die dan in de Uitfchryvings misfive van den Landdag al-" gebragr "ofdenf dUS "r **"tti> «* ^Uefeele Volk
jJ?aAT°r;he[^m d!t' volk°n-en met de Rechten van den Menfeh en Burger accoord Remmende befluit , in den eerften opl ag ook mag voorkcomen, zo is het dog Zeke* als het volftrekt na de Letter moet worden nagekoomen zeer onvolmaakt ja zelfs ondeugend is, _ want beS eens dat er doorgaans tusfehen ëLigtmis en den ordlaris Landsdag zes weeken verloopen , hoe veele zaken rti^fi zaaklyk op den Landsdag gelrag^ worÊn,bunnen" er m dten tyd wel voorkomen, wlar aan dan niets aanee daan zou kunnen worden, en dat nog nfet alleen mfar hoe veele nodige zaken kunnen er wel vergeter^ worden om voor Ltgtrmsm te zenden. - Doordien verre denftei ten onzer Medeburgeren, het wezentlyk heil van'denSC de, nog als met een onverfchillig oog koemen te befchou Sên?^11 CenS °f Zy d3ar gCCn hct minfie belang by Daarom zou ik van oordeel zyn, indien men niet, eefvk als met gebonden handen, wüde Landsdag houden 'dat'5emoest worden bygevoegt: dat alles wat tmfchcr1 LÜttm s cn de Landsdag mogte voorkoomen, en wat vootL^mk L? te vergeet en zyn op den eerften dag vandeLaZVZT
I »r,w Tl' gcbragt WOrden> dai1 kon «et va.fiedefder" Reprefentanten overgenomen, en ter kennis van. de Gorgelen gebragt worden. - Zo dat die hare inftrudien, ontr£dS*i aan hun Reprefentant, nog wel'kondé»
De volgende Propofkien zyn door my op den Ordinarii L/andsdag al ter tafel gebragt: als ten vramarts
1. Om geen Vice-Prefideut, maar Een uit het midden van Reprefentanten op den Landdag te laten voorzitten
2. hen Commisfie te benoemen om. onderzoek te doen na het gehouden gedrag van den Vice-Prefident en de everl de Amptenaren. J vrerr-
3. Om geregelde CatdM* a*v,~--~>...fc„ ie iteiien
begeeren te hebben. "ufe.wu tvcerogjti
den4janua5i798.. G' T!ETEI-il
DANKTONEN aan de milde GEVERS" tot het FONDS tén behoeve van de WEDUWEN en WEEZEN der GESNEUVELDEN in den laatfte» Zeeslag van den n. Ocï'ober 1797.
Burger Courier!
7el\%ZTtlTm 0mn!*l™der Courant yandea 9 dezer as ik met de edelfte aandoening , van een gevoeliirrmr rfnt
nZ T ^ef"»,/er tn den laatften Zeeftag van den 11 OStober l. l„ gefneuvetde Helde»; doox edilmoedige Men-
fchen



fchenvrfenden byeen !s gebragt eene Sommevan f 2380 - ït. behalven noch eene Somme van f 147 — jaarlykfcne Conrributie, waartoe zig eenige weldenkende by Inteekening hebben verbonden.
Deze brave, edelmoedige Menfchenvrienden misbage het niet, dat ik hun, voor deze weldaden die zy met een, zo als in vertrouw, deelnemend Republiekeinsch' harte, ter leniging der fmerte van zo veele ongel'ukkigen, die thans den dood hunner mannen, vaders en kinderen betreuren —of gewond geworden zynde, thans op hun ziekbedde zuchten, op het autaar des Vaderlands hebben gebracht, de volgende oprechte danktonen toewyde.
'tls niet dan met fchroomvalligheid, Op 't (rreeler.de gezicht van Uw weldadigheid. Dat zich myn Lier vermeet een danktoon voortedragen: Slechts uw befcheidenheid, doet my dit moedig waag/en.
* * #
Aan U — aan U, die volgends pligt, Naar 'thartelyk gevoel uw ichoone daaden richt.' Dis -- deelende in het leed van Bato's ftrydbre Zoonen — Hun hulpe en troost verleende,— U biede ik myne toonen.
* »; *■ . ; •
'k Bedoel geen fiaaven in myn Lied. -—"kSpreek voor 'twangunftig oor, des- taffen veinsaards
{niet,
Wier gift, uit /chroom gedaan, verkleind, ten fpyt der
(braven,
Alleen verachting wekt — geen Zegenzang — kan Haven.
* * *
Aan U, die de eer der M.nfehelykheid. : Door uw bedryven fchoort — geen denk wyze onderfcheidt, Verfchil noch ftelzets kent, by 'twerkzaam medelyden, Aan U kanrik met vreugd myn dankbre Zangen wyden. *■ *■ *
'k Verbeeld my dan de mond te zyn
Van hem, die- de t*r getf&enr die , onder menfehen fchyn Ten koste van hun bloed en felgeknotte leden,
Voer 't dierbaar Vaderland, als jonge leeuwen, ftreden
* * *
My dunkt ik hoor 't — zy zeggen my,
„ Bedank — wy kunnen niet — voor ons, mv Burgery ! „ Laat in uw Broedren kring -- laat in uw blyde Chooren „ Ja laat by 't Vaderland, ook onze erkent'nis hoeren.
' * * *
„ Wy hebben door uw loflyk doel, „ Van de aangedane fmert ten halven flegts gevoel;„ Door de Oly van uw, gunst, den IVyn van 't mededogen,
„ Vergeten we onzen ramp — zien we onze traanen drogen.
* * *
„ Gy waart niet doof voor ons geklag, „ Gy zaagt de bedfponde aan, waar op de lyder lag, „. Die fpoedig by 't gemis van zyne ledematen, „ Slechts klaagde om dat hy 'tVeld, moest-aan zyn'Vyand
(laten.
* *■
„ Dan 'twas God" Lof, met fckande niet, „ Dat onze.flrydb're ftoet dat doodlyk Veld verliet; * „■ Neen ; trotfche Duncan moog zich overwinnaar noemen', „ Nooit zal zich /llbion op 't klein verlies beroemen.
r * - «• -
„-Niet zeldzaam word een Held vereerd.
„ Die overwint, en op den Zegewagen keerdj. «.Maar als verwonn'ling zich-door elk te zien'verheogen, „... Daar op kan 't Vaderland in onzen Vlootvoogd boogen. »• * *•-
„.En duld de Algoedheid dat eens weer „ De Vryheid ten geval — voor der Bataaven eer," — -.Die braave IVinter — ftont 'sLands donderftem doet
(horen.
„' Beef Brit dm voor dén moed, v&il nieuws in ons hfer*
(boren
* * *-
„ Zelfs zy wier zalig lot het is.
„ De plaats der hemelvreugd voor nietig aards gémis „ Na de oeffening van hun pligt, te hebben ingenomen„Zy fmaaken door U deugd hun heerlyk lot volkoomen, ■r * *
My dunkt ik hoor ik hoor hun taal!"
Het lied der dankbaarheid klinkt door de hëmel-2aal! Uw byftand aan hun kroost en fVeduwen beweezen, Wordt daar 'tde Algoedheid hoord op Eng'len wys geprezen,-
Zoo bloeid de Palm, voor U bereid,
Die meer verrichten durft; dan flechts noddzaaklykfieid Hoe zalig die zoo geeft, by dien die moet erlangen! De vlyt kan gaven, maar geen dierbaar Moed vervangen;
Grönin-gkn Een, voor het algemeen welzvn> den 12 January 179S. werkzame REPUBLICEIN. 't^de Jaar der Bat. Revolutie.
Extract van het RAPPORT van de* Commissie der NATIONALE VERGADERING wegens de PENSIOENEN.
De Commisfie belast met de naziening dér Penfioenen heefd eindelyk een volledig Rapport uitgebracht, waar vari ^vy het hoofd zakeiyke zullen mededelen; <f£Na alvorens een geheel overzxht omtrent "het geven varj
■mfioenen gehouden hêt waare van het valfche
net edelmoedige van het fchadelyke onderfoheiden te hebben . laat de voornoemde Commisfie volgen:
„ Het is- dan op deze gronden , en uit kracht van Ulieder voorgemelde Decreet, dat wy het wagen — dat wy ver» plicht zyn aan Ulieden te advifeeren, om, op het gepropov neerde van den Burger Reprefentant van Esen': door déze Vergadering te verklaren:
„T'enfioenem zyn Beneficiën, welke van wegens den' Raat' „-verieend worden, om de zulke, welke in deszelfs'dienst „ oud geworden, door hooge jaaren— door qttetfuren of „andere engelukken, in'sLands dienst bekomen, buiten „ ftaat zyn geraakt, den Lande meer te kunnen'dienen; en „ dié als dan geene middelen van beftaan zelve bezitten j tot „ fullftentie te verftrekken." En verders:
"„ Dat- met ultimo December 1707. alle Penfioenen en „ jaarlykfehe Gratificatiën ', geene uitgezonderd, welke'uit „ de Nationaale Kas betaald worden, provifioneél zullen „ ophouden — dat egter daar door geenzins alle aanfpraak, „ veel minder alle uitzigt op het geeven van Penfioenen zai ■„ benomen worden; -maar dst niemand, uit' hoofde van voi. „ rige verkregen Aéte, daar op recht of volle aanrpraak zal
„ worden toegekend ^— dat een ïegelyk , welke na'pri-
„ mo January 1708 van eenig Penfioen'of .Gratificatie zal: „ willen jouislèren, zig daar toe by Recrueste, gedurendede; „• drie eerfte maanden van dat jaar, zal moeten adresseren; „ aan het Wetgevend Ligchaam der Republiek.''
„ Dat, wat de Penfioen-Lyst voor de'Militaire Officieren, •„ op-nieuw te formeeren, betreft , dezelve verdeeld zal worI „ den in drie Clasfen of Hoofd-foorten te weeten: . „ In Penfioenen, te verleenen aan Officieren der Nati„ onale Armee."
„ In die der Switferfche Officieren."''
„ En in Penfioenen te geven aan terug gekeerde Bata* n ven, zoo lang dezelve niet weer in activen dienstgeplaatfl
» zyn>



,» «JM * vnfir tos a''e mogelyke middelen zulle» worden in het ^ werk gefteld.
■Wat de eerfte Clasfe betreft? Deze zullen by hunne Re<ques:en aan eene Commisfie, nader te bepalen, "en aan wien ;zy dezelve zullen moeten inzenden, moeten Voegen de naxvolgende bewyzen:
i. ' Een .eigenhandige ondertekening en verklaaring van tden Naam, Toenaam en Ouderdom van den Reqnestrarit.
■S. Mos lange, zedert wanneer, en in welke - qualiteiten, tRegiment «af .Corps hy den Lande heeft gedient.
g. Van zyn eerlyk en goed gedrag, en van zyne trouw in het presteren van zynen dienst, te geven door zyn, gewezen Chefs of andere Officieren, bevorens of nu nog in actuelen dienst der Republiek; en indien zulke Ce-rtjliojtien ■au Officieren door .derzelver overlyden of afwezigheid niet te bekomen zyn, dan, voor zoo veel bun eerlyk en goed gedrag aangaat, van de Municipaliteit, of P.aatslyk Beftuur, .daar hy woonachtig is.
4,- Dat hy niet behoord heeft onder die Officieren, welke Tn 178Ó en 1787] het Patriottisch Leger hebben verlasten, en tot dat van dén toenmaligen Stadhouder, en die het .met hem eens waaren, overgeloopen zyn, deze verklaring tc geven zoo als in 't vorige art. is gezegd.
5. Dat hy zig direét of indirect niet alleen perfoneel heeft fchuldig gemaakt aan plunderingen, oproer, vervolging en geweldenaryen, die in de Jaren 86, 87 cn vervolgens hebben plaats gehad; maar dat hy zelfs als een Officier van Eer .betaamd, zoo veel in zyn vermogen was, daar tegen heeft gevigileerd; welke verklaring moet gegeven worden door de 'Municipaliteiten der Plaatfen, in welke hy in die jaren in iguarnifoen gelegen of gewoond heeft; doch weike de^e Ver- \ 'klaringen niet zullen geven , dan na alvorens de Naam van den genen die een diergelyk Certificaat verzoekt, aan I de Ingezetenen dier Plaats te hebben bekend gemaakt, uitgenodigd, om zoo zy eenige aanklagte tegen den zodanigen .hebben mogten. dezelve behoorlyk opvte geven.
6. Ook eene Verklaring, dat hy dat gevraagde PenflWB volftrekt -benodigd heeft tot onderhoud wan zig zelfs, of zyn Huisgezin, en buiten het zelve geen beftaan heeft, daar by ite voegen, ofhy getrouwd, of weduwenaar of ongetrouwd is, zonder of mei kinderen, en in het laatfle geval, .met jioe veele hy tot zvnen laste is bezwaard.
D.at- hy beloofd getrouw te zullen zyn , aan die Gronbegïnfelen door .de Bataaffche Natie erkend, en, waar op- deze «Republiek aanvanklvk gevestigd is, en welke alle Ampfenaxerx moeten .doen. £n dan nog boven dieh plechtig beloven ajs Militair, zoo veel zyne bekwaamheid en ligchaamsyermogens.toelaten, deze Republiek ten dienste te-zullen ftaan, wanneer en werwaards den dienst van het dierbaar V- deriaud zulks van hem zoude mogen vorderen, en ten dien «:nyerpiïcht zyn Disrin&ief toeken, als gepenfioaeer.. 0ataafch Officier, nader te bepalen,.moeten gedragen..
8. Dat alle deze Requesten behoorlyk gemuuieerd met de nodige bewyzen, zullen moeten worde toegezonden binnen den bepaalden tyd, aaa eene daar toe in 't Committé Generaal te benoemene geheime Commisfie, welks adres zal zyn^ Aan de Commijfie tot het werk der Penfioenen in den Haag.
q. Alle de Requestranten, welke-verkiezen of verplicht zy n , aig ten einde als boven gezegd, aan de bedoelde. Commisfie te adresferen, zullen kunnen voldaan hunne Stukken., Misfives', Adresfen als anderzints ongezegeld in te zenden; cn
te adresleren, zulten kunnen voiuaan nunne Mussen, ivusfives', Adresfen als anderzints ongezegeld in te zenden; cn
Te Gtomagen by Leonard Bolt, ia de tieere^raac
'.vat de Certificaten of Atteftatien van Geconrtltaeerde Autoriteiten betreft, deze kunnen, daar ter plaaifc door de Requestranteu, des begerende Pro Deo worden verzogt, es zullen al zoo by de Commisfie voor valabel gehouden worden.
jo. Deze Commisfie zal alle Stukkeu, Adresfen en -Requesten nauwkeurig examineeren, en deswegens het nodig onderzoek doen , «n ten dien einde fpeciaal worden geauthorifeerd, om met de Chefs en Officieren der Armee, Committés van Adminiftratie en Discipline , welke daartoe fpeciaal .behoorden te worden gelast — met de refpective Ccmmittes der Uitvoerende Macht, — met de Hoogstgeconftitueerde Machten der Gewesten; — de Municipaliteiten van Steden en ten platten Lande te Coiïfereeren en te Correspondeeren: zullende in allen gevallért, de by deze Commisfie ingekomeue informatien denunciatien , accufatien of iets dergelyks, des nodig, met alle fecretesfe befcartdeld worden; de bezorging van alle zulke Stukken zuilen aan een daar toe te benoemen Minister, onder prestatie van Eed van Secrctesfe byzonder worden toeverrrouwd.
ii. De Nationale Vergadering zal by Extract van deze Refolutie , aan ailede hier boven gem. Comm:nés van Uitvoerende Macht en Hoogftgeconititueerde Machten der Gewesten kennis geven; met verzoek om dc Commisfie des noods alle elucidatien en asfiftentie te geven, en zullen de refpective Municipaliteiten ten dien einde-,, mede door ieder Gewestelyk Beftuur in den hunne worden aangefchreven.
wat de Certificaten of Atteftatien van Geconftitaeerde Ah-
iboriteiten betreft, deze kunnen, daar ter plaaifc door de Requestranteu, des begerende Pro Deo worden verzogt, es zullen al zoo by de Commisfie voor valabel gehouden worden.
10. Deze Commisfie zal alle Stukkeu, Adresfen en -Requesten nauwkeurig examineeren, en deswegens het nodig onderzoek doen , en ten dien einde fpeciaal worden geauthorifeerd, om met de Chefs en Officieren der Armee, Committent van Adminiftratie en Discipline , welke daartoe fpeciaal .behoorden te worden gelast — met de refpective Committ'ës der Uitvoerende Macht, — met de Hoogstgecohftitueerde Machten der Gewesten; — de Municipaliteiten van Steden en ten platten Lande te Cotïfereeren en te Correspondeeren: zullende in allen gevallért, de by deze Commisfie ingekomeue informatien denunciatitn , accufatien of iets dergelyks, des nodig, met alle fecretesfe béfcartdeld worden; de bezorgiug van alle zulke Stukken zuilen aan een daar toe te benoemen Minister, onder prestatie van Eed van Secrctesfe byzonder worden toeverrrouwd.
11. De Nationale Vergadering zal by Extract van deze Refolutie, aau aile de hier boven gem. Commuiés van Uitvoerende Macht en Hoogftgeconftitueerde Machten der Gewesten kennis geven; met verzoek om dc Commisfie des noods alle elucidatien en asfiftentie te geven, en zullen de refpective Municipaliteiten ten dien einde-,, mede door ieder Gewestelyk Beftuur in den hunne worden aangefchreven.
12. De te banoemene Commisfie zal, na afloop van deze geheele zaak, van hare bevinding, een generaal rapport aan deze Vergadering moeten uitbrengen.
Wat de twe«de Clasfe, of die van Zwitzerfche gepenfioneerde Officieren betreft, zal de Commisfie een afzonderlyke Lyst-. formeeren; dezelve zullen mede de Verklaringen in de voorgaande zes-eerfte Art. opgegeeven, moeten .inzenden, en immers zoo veel hnnne byzondere fituatie toelaat, even als de gepenfioneerde Officieren van de Nationale Arméegej handeld worden, of indien anders mogt nodig zyn , of eeni-
•exemptie \daaiumtreiic tan ai moet plaats hebben , welke
uwe Commisfie zig egter niet kan verbeelden; zoo zal men zig moeten houden aaii de Refolutien van gew. H.H. Mog., in dato 7 January 1706. waar bv is geftatueerd. „ Dat de Officieren! der gem. " Troupen .welke 25 of meer „ Jaaren deze Republiek werklvk hebben gedient,'een Jaarlijks Penfioen, gedurende hun leven zullen genieten, over„ een.komftig derzelver tegenWoordigen rang. en volgens de „ orde op de Penfioenen'voor de Nationale Officieren te be„ ramen, dat de Officieren: beneden de 25 maar-boven de „ 18 Jaaren deze Republiek werklyk gedient hebbende, al-
i « leehlyk twee derde van zodanig Penfioen Jaarlyks, zullen „ genieten; mits 'alle gem." Officieren door daden, zodanige „ weidaad zig niet onwaardig- gemaakt hebben, . waar van „ het Gouvernement de beoordeling aan zig ten eénemral „ referveerd." Met deze frerale bwoeging in gem. Rscfblu-
: tie, „ Dat'de Perfonen met Penfioenen mGagementen.be„ gifügd, hun'gewoon vcrblyf binnen deze Republiek zuj„ len moeten houden, op verbeurte hunner-Penfioenen of „ Gagementen. " Van welke laatfte bepaiing niet zal wor-
s den afgegaan, dan in' fpeciale gevalleen, welke kunnen ftrekken ter bezuiniging der uitgave van 's Lands Nationale Kas; en zoo een verzoek van hunnent wegén daar toe gedaan,
; qp dien voet .konde geaccordeert worden.
|' .ceiaï-tuM etitf ayfcKqJ oi:.'.'.s> r;V; ... . .',1 ,
(Het vervolg in een volgend No.)



GELYKHEID^
Ao. 1798.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID, No, 112.
C O U R I E R.
8ea aa May,
(het eerfte Jaar der Een en Ondeelbaarheid.)
Bit Blad word tvdelyks mede uitgegeven te Campen, by J. f. Brok; Zwolle, F Clement; Meppd, M. V B.
I aarden ^. fettema ; Dockum, de Wedw. Brouwer; Appmgadam, B. Knyptnga ; ^ ' SoTff 7. Scheemda, -rf*// 2?*/A*/; Nieuwolda, 7«r-
jens; beneden P^kel Aa, Hmrm J. Middel; en verder alSm, voor J den prys van een Stuiver.
EENZAME BESPIEGELING over den tegenswaerdigen ft .at van EUROPA.
(Vervolg ep de Onv. Cour. Na 109.)
4\, Jrïl-jPe verloopene maand, April, is 'er zeer verre af JfvClL geweest, om een Poliricq Licht uit de Duister1C 1)2 nisfe te voorfchvn te brengen, veel eerder m kSl ■L-/ (T ken zich aan den horizont van Europa nieuwe «F^Jf % wolken te zamen; welke ons , indien de wind niet veranderd, een naderend Onweder aankondigen.
Den toeftand van Duitschland,- te Raftad, is nog niets beter dan zy in het laatfte der maand Maart was; — Ehrenbreitftein is nos naamver ingeflpren en hulpeloost- dan voor vier weken ; nogjmmer bevinden zich Franfche 1 roupes op den Regter Rhynoever; nog dagelyks vermeerderen zv aldaar, en het voorgevallene met den Franfchen Ambasfadeur te IVeenen is zoodanig, dat men niet vertrouwt dat die zwaarigheden fpoedig een einde zullen neemen. Wat zal echter in het einde van dat alles worde»? — wie zal dit raadzel oplosfen? — de Politicque roept: eenen nieuwen Oorlog! de Menfchenvriend wenscht de Vrede. — Intusfehen maaken de ongehoorde toerustingen der Öostenrykers, de verfterkingen der Franfchen op den regter Rhynoever en nog eenige andere omftandigheden, eenenieuwen Oorlog zeer fpoedig mooglyk; fchoon daarom nog niet abfolut waarfchynlyk of gewis. _
Ook fpreekt men heden veel van eene nieuwe grooreAlliantie, eene Alliantie, welke, zo zy tot ftand kwam alleen in ftaat zoude zyn het treurend Europa nog lange de gruwelen des Oorlogs te verzekeren. De berichten hier van zyn echter nog veel te onzeker, dan dat wy iemand daar mede zouden wlfien lastig vallen; even zo min is 'er rekening op de gevolgen van het voorgevallene te Weencn, met der Franfchen Ambasfadeur, vooruit te maaken; men moet zien, hoedanig het Fransch Gouvernement dit gekeurde opn< emt. *•
Op den Linker Rhynoever had in de voorlopen maand de Organifatie, ep Franfchen voet haaren voortgang; -— Hamburg blyft nog immer in groore verlegenheid, indien Frankryk de Geldleening van 15 Millioenen van die Srrad alleen begeert, en het aan haar overlaat daar over met Lubeck en Breinen te handelen.
Tot heden hebben de toerustingen in Frankryk tot het doen eener expeditie op Engeland nog voortgeduurd. Daar mede nog niet alleen te vreeden, fpreken de Franfche Dagblad fchryvers van nieuwe ■ortderneemingen, in 't byzonder van de Republieahiifeering van Egypte». — Intusfehen is Bu-
onaparte naar Toulon Vertrokken, en men is over het oogmerk deezer reize nog zeer onzeker. Paultier. zegt hier van, waar Buonaparte ook heen mag gaan, zal hy triumpheerende terug keeren Hy mag nu gaan, om in Triand een Diredoire aan te ftelen, of de Munten van Memphtt(m Egypten) wederom op te bouwen, den driecouleurigen Sraudaart onder de menigte der Sipayen (Voetvtlk inOostIndien') te planten, of de Kusten van Coromandel, De can en Orixa van de Engelfche Tyrannny te bevryden, of Portugal van de Engelfche Voogdy te entrekken, altoos zal de Zegepraal zyne flappen vergezellen."
De nieuwe verkiezingen in Frankryk zyn gedaan: egter ontdaan 'er groote vertraagingen in de Kiesvergaderingen. C*d« vct-kiezbg?» giW ?<•••», daar over kan die geene het best oordeelen, welke de'verkozene Leden kent. Een ieder moet ze eerst in het toekomende uit hunne handelingen leeren kennen.
De onlusten in Triand neemen_nog daaglyks door eene gisting en hoop op onderlleuning toe; het is 'er van de zyde van het Gouvernement zeer verre af, met de Infurgenten te handelen , of hun iets toe tegeven, alzo het de ftrengfte maatregulen genomen en een militair toeverzicht ingevoerd heeft. — De toebereidzelen ter verdediging tegen,eene landing der Franfchen blyven onophoudelyk voortduuren, en reeds hebben de Engeifchen de eerfte aanflag , welke denkelyk tegen St. Marceu gericht was , afgeflagen. Of zich Pitt zoude verheugen, indien 'er een nieuwe Oorlog op het vaste Land uitbrak , dit is geen vraagen waardig : doch daar door was Engeland van het doen eener Landing nog geenzints bevryd.
In Spanje heeft eene gewigtige verandering m het Ministerie plaatsgehad-, waar aan de Franfchen geen klein naadeel febynen gehad te hebben. — Den tot hier toe grooten Vreede Vorst is uit alle zyne Posten «ntzet; zoodra was dit niet gedaan , of het wierd gevolgd van eene verbanning aller Emigranten, en verbod der Engelfche Waaren, een bewys, dat het tegenwoordig Ministerie der Franfche Republicq meerder invloed heeft. Voor den Paus heeft men in Spanje alleen gebeden; echter weinig genoeg voor*ïo een groot Laad , welkers Koning nog den naam van Cathohcque voert. ,. , ,
Portugal ziet zynen enttcquen toeftand ook nog mets verbetert: nog immer wordt hetzelve door de Franfchen gedreigd , terwyl de Engeifchen het bezet houden, en , gch k aan het Roer van een Schip, heen en weder wordt gedreeven. Het is ligt mooglyk, dat eene der Franfche ExpedL ditien tegen dit I.and"gericht is. — Voor eenige maande zeide men : de Koningin heeft met Frank-}k. getragt d.en
Vree -



Vreede te /luiten : en (ot een bewys haarer oprechtheid , heeft zy verfcheide Millioenen aan Diamanten naar Parys gezonden. Deze tyding is nog bevestigd, noch tegengefproken.
In de laatft verloopene Maand (Maart) wierd Napels fterk bedreigd; doch de dringende voor ftellen van bet Hof van Weenen fchynen aan het Fransch Gouvernement andere tredagten gegeven te hebben.
Romen vaart voort met zi»i op de Fignfche wyze, onder den naam van Romeinfche Republicq teorganifeeren.— Zwitferland heeft hier by ook eene groote verandering oudergaan ; en Holland heeft de Goederen des Stadhouders voor Nationaal verklaard en hunne nieuwe Conftitutie aangenomen.
Wy hoopen, dat deze maand May meerder Geluk en Rust aan den Volken zal aanbrengen. . Groningen den 18 May 1798.
IETS over het laatft uitgegeven Werkje van den «uden Hoogleeraar van oir MARCK.
Burger Courier!
Ten algemeene nutte te werken, is de plicht van ieder Burger; en hoe meer ieder daar aan tragt te voldoen, hoe grooter de waardy is van éen Burger op zich zelve, en v:n de Maatfchappy in het algemeen, die ep zodanige brave Mannen mag roem dragen. —
Is dit zo, dan voorzeker verdiend het eene onbepaalde achting, wanneer een Man by den hoogstgevorderderi ouderdom, na byna, alle zyne kragten tot voorligting zyner M-doburgeren, in weerwil van de onverandwoordelykfte mishandelingen, te werk gefteld te hebben, en al vroeg het fhgtoffer van de getrouwfte gedragingen en oprechte grondbeginzelen geworden te zyn. —
jk heb hier op het oog den arbeid waarmede de Groninger Hoosteer aar dc zo verdiansrp !ylrt> nlc gftoerJg en Wis
g.erige FREDRIK ADOLPH VAN DER MARCK, zyne Medeburgers wederom heeft vergast — zyne SCHETS namentlyk over de Rechten van den Mensch, het algemeen Kerken, Staats en Volkeren Recht, met het daarby gevoegd TAFREEL tot een algemeen Bataaf'sch Wetboek zoo in het Crimineele als Civiele. — Dit laatfte onderwerp toch, houd thans den aandagt der Hoogstgeconftitueerde Vergadering niet weinig bezig, het is daar aan de orde van den dag, en s'Hoogleeraars denkwyze in dezen, kan dus het Bataaffche Volk niet, dan ten hoogden aangenaam zyn,
epmerkelyk, doch tevens onwederfprekelyk is des Hoogleeraars gevoelen; „ dat hoe zwaarwigtiger het ontwerp van „ een goed algemeen Bataafsch Civiel Weiboek aan elk kun„ digen overal oplettend en diep nadenicenden R«chtsge„ leerden zal voorkomen, het evenwel zo veel te gemakke„ iyker zal vlotten met het ontwerpen, van een algemeen Ba„ taafsch Crimineel Wetboek. — Hierin, word men door „ fiellige meest wreedheden neigende wetten niet geftremd,— „ hoe meer iemand in het Natuurrecht, in die geheiligde „ Rechten van den Mensch bedreven is, hoe beter hy in net „ opmaken van een erimineel Wetboek zal Hagen—eendiep„ denkend Wysgeer zal daar toe gefchikter bevonden wor„ den, als een m lomer fiellige Wetten verouderd Rechts„ geleerden •— hoe het zy — men moet eerst eenige Hoofd„ dwalingen, die men uit fiellige Wetten, of uit onkunde „ in het Natuurrecht, en dus uit voor opgevattevooroorde„ len, voor vaste waarheden ongelukkig heeft aangenomen, „ ten eenemaal afleggen, eer men met een goed Criminele v Wetboek, in orde te brengen zich wil bemoeijen," en waarlyk, wie, die onzydig der waarheid wil huldedoen, zat Yierin' met den Hoogléeeraar niet inftemmen, en zich ook niet even zeer overtuigd houden, van eene andere refieftie niet min gewigtiger dan de voorgaande, welk hy even rondborstig voorcragt, namentlyk deze:
„Dat onze gewootie doftoraale promotie in de Rechten » met gepast zyn voor eene zuivere Volksregeerinz, en „ dat, als het Bataaffche Volk niet oplettende «nole is! „ om daarin behoorlyke veranderingen te maaken, by vreest • » dat onze tegenswoordige Volksregeering van korten duur „ zal wezen."
Het is my dus van aanbelang toegefcheenen, in de tegenwoordige omftandigheden, de lettervrugtea van dezen waar. digen Grysaard, en kundigen Hoogleeraar, myne M-deburgeren aan te beveelen - het is thans zeker, dat de verlichting van verouderde of nieuwe verwoestende denkbeelden op alle mogelyke wyze moet beproefd worden, de natuur en het belang van ons beftaan, vorderde dit. — Zo doende zal aan de verlichting de nodige hulpe geboden en het worden W>Zer' verftandiger en gelukkiger gemaakt Een voor het algemeen Welzvn werk zaatu REPUBLICE1N.
VREUGDE TOONEN ep het eerste VOLKS - FEEST der BATAAFSCHE REPU3LIEK. den 19 May 1798.
O Godheid die het aararyk baarde,
De deugd met Vryheid zameu paarde, Die 't eindloos tal aan de Eenheid bond,!
Ik vier u Oorzaak aller dingen!
Valt neer met eerbied Stervelingen! Bewoonders van het gantfche Rond!
Ontwaakt myn Ziet! herkryg uw luister!
Het vrye bart is zonder kluister! Het kent zyn waarde — zynen ftand!
Tkrnipt thans niet meer voor grootfche Slaaven;
'Tjuicht kloppend nu met alle Braven,
Komt leent dss broederlyk uw handen:
Verbrys'len wy de ilaaffche banden , En zwaait het Goddefyk Bannier,
Der waare en edle Menfehen - Vrinden i
Al wie zig hier niet by laat vinden, Verdiend geen naam van Batavier.
De waarheid laat zig neoit verfchalken j
Al ziet zy boosheids kaaken fpalkon; Al braakt zy vuur en rook en bioed!
Zy dacht nu zal de deugd het boeten,
Maar de aard zonk onder haare voeten, En zwolg haar in den afgronds vloed.
D'Aristocraat bouwde Lugt-Kasteelen;
Hy kon geen waare Vryheid veelen, Veel min Volks - Opperheerfchappy l
De Deugd kwam nu van boven neder,
En bragt de waare Vryheid weder, En riep! — wie is voor 'tLand met my?
De fchrik bevong de valfche Sanftm! ■
Zy wenkt fluks haar Hierophanten; „ Ea fprak! — wilt reden doen verftaan;
„ Men ftaa hun fnoode Plan fn duigen;
„ Dat list — geweld — voor waarheid buigen! „ Wee hem! die Vryheid wil verraan!
» Gy Heldenry houd moed! Myn Broederen:
„ Gy edle en trouwe Volksbehoed'ren, „ Verfpreid uw Vryheidsgloed alom,"
De Waaneid vloeide van haar lippen;
Geen enkeld woord kwam haar ie ontglippen, Of *t maakte hat Goude Kalf' gautscb- ftom.
Heil zy den dag der Revolutie!
Den oorfprong onzer Conftitutie, Ik hoor het heüryk woord van JA!
Door



Door de Bataaffche Lucht weergalmen l Thans hoort men Vryheids vreugde Pfalmen,
Thans bloeit den tak des Olyf dra. Geluk! — de Braven zegenvieren, 'kZie Vryheids dappre deugd Banieren,
Tot den Triumpf der menschlykheid, Hun grootfche krachten zamenfpannen, Wee u geweld! r- Wee u Tyrannen!
Daar gy gewis verliest den ftryd. Thans juichen Neerlands Broed'ren reien, Men ziet hen vreugde traanen fchreiën >
Zy zien de Vryheid buiten nood. Men ziet de vrye Batavieren! De deugd met Lauren - kransfen eieren,
En juichen fteeds of VRY of DOOD.
Triumpf o Broederfchap! — o Vryheid! Gelykheid fpreid alom veel blyheid,
En laaft het welgeplaatft gemoed, In 'tvolgen van der deugd geboden, Met een ambroos — en drank der goden ,.
Gelyk de Dauw de Rofen voöd.
' B. C. J.
MISSIVEN, ADRESSEN en REQUESTEN door
Het CONSTITUTIONEEL GEZELSCHAP der Stad GRONINGEN, by de navolgende Bestuuken ingeleverd,
I.) Wegens de disfolutie der voormalige Volks by eenkomst en Organifeering van het Constitutioneel Gezelschap dezer Stad.
Een Misfive aan het Intermediair Adminiftratief Beftuur van net voormalige Gewest at ad en Lande, luidende aldus:
Het CONSTITUTIONEEL GEZELSCHAP der Stad Groningen Aan
het INTERMEDIAIR ADMINISTRATIEF BESTUUR van het voormalig Gewest STAD en LANDE.
Burgers Bejluurders!
De VOLKS BYEENKOMST voor Een en Ondeelbaarheid, onder de Zinfpreuk: doet Recht en ontziet niemand, uit de nieuwspapieren als anderzints gelezen hebbende, dat de Conftitutie yoor het Bataaffche Volk, door eene groote meerderheid is aangenomen, enjdat de Cenflitueerende Vergadering, op de legale kenniskryging daarvan, zig ontbonden en dadelyk hervormd heeft in het Wetgevend Lichaam, by de Conftitutie bepaald — heeft de opgenoemde Volks byeenkomst vermeend, het voetfpoor der Conftitueerende Vergadering in dezen te moeten navolgen, zich insgelyks te disfolveeren en weder te hereenigen in een CONSTITUTIONEEL GEZELSCHAP, zo als by de Conftitutie in de Burgerlyke en Staatkundige Grondregels Art. XVIII. is vastgefteld, — het welk oek op den 7 May 1. k dadelyk ten effefte is gebracht, hebbende op dien dag de opgemelde tot hiertoe geëxifteerd hebbende Volks byeenkomst dezer Stad zig gedisfolveerd en dadelyk weder hereenigd in het Conftitutioneel Gezelfchap, en wel onder zodanige bepalingen als by de Conftitutie is gemaakt, en door het Wetgevend Lichaam in 't vervolg mogten gemaakt worden.
En teffens befloten hebbende_ van deze defolutie en hereeniging, door middel der publieke Couranten kennis te geven aan het Bataaffche Volk, en door Misfiven aan het
Wetgevend Lichaam dezer Republiek — .aan het Intermediair Adminijiratief Beftuur van dit voormalig Gewest, en aan de Municipaliteit dezer Stad, haasten wy ons, dit ons genomene beüuit van kennisgeving, aan Uwl., als uitmakende het Intermediair Adminiftratief Beftuur, ten effecte te brengen, zo als wy de eer hebben te doen by dezen.
Waarmede, na toewenfehing van Heil en betuiging van Eerbied, verblyven
Groningen Het CONSTITUTIONEEL GEZEL-
den 9 May 1798. SCHAP der Stad GRONINuhN,
Het Eerfte Jaar der En uit derzelver Na,im
Conftitutie. }. S E T L E R, Secretaris.
Een dito Misfive aan de Municipaliteit dezer Stad, (behalven de verandering van benaming) vaa denzelven Inhoud als boven.
Een dito aan het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffchen Volks, luidende als volgt:
Het CONSTITUTIONEEL GEZELSCHAP der Stad GRONINGEN,
als Bataaffche Burgers Aan
Het VERTEGENWOORDIGEND LICHAAM des BATAAFSCHEN VOLKS."
Burgers Reprefentant en l
De Ondergetekenden, alle Bataaffche Burgers, wonende te Groningen, en Leden der Volks byeenkomst voor Een en Ondeelbaarheid, onder de Zinfpreuk: doet Recht en ent ziet niemand, alhier, hadden naaawlyks van de aanneming der Conftitutie legale kennis bekomen, of zy befloten, de voornd. Volks byeenkomst dadelyk te disfolveeren, en zig onderlings te hereenigen in een CONSTITUTIONEEL GE-
ZELSCHaP, eo als by do O&rrjtitutio in de Jiurgerlyke
en Staatkundige Grondregels Art. XVIII. is vastgefteld, en we! onder alle zodanige bepalingen, als in dit Articulreeds te vinden zyn, en in 'tvervolg door Uwl. mogten gemaakt worden.
Van deze disfolutie en hereeniging die op den 7 May 1. 1. onder ons heeft plaats gehad, hebben wy vermeend Uwl. plicht fchuldig kennis te geven, gelyk wy de Eer hebben te doen by dezen:
Voorts, Buigers Repreientanten! nemen wy by dezen de aangename gelegentheid waar, van Uwl. ons byzonder genoegen te betuigen over Uwl. Vaderlandfche cordaatheid van de aangenomene Conftitutie op eene zodanige fpoedige wyze, gelyk gefchied is, in werking te brengen. — Wy hebben met algemeene goedkeuring het wel beredeneerde Rapnort van den Bureer Renrelèntant B. Besch c. f. gelezen.
en Uwl. cordaat befluit van den 4 May, hetwelk niet minder grootseh, niet minder noodzakelyk voor de Republiceinfche Vryheid was, dan dat van den 22 Jan., in onze harten gezegend.
Ontfangt dan onze oprechte Gelukwanfchingen over deze noodzakelyke Gebeurenis, en de verzekering van onze onwankelbare trouwe voor de tegenswoordige orde van zaken , terwyl wy order toewenfehing van heil en betuiging van onzen oprechten eerbied, verblyven
Uwl. Medeburgers
de Leden van hel CONSTITUTIONBELE GEZELSCHAP der Stad GRONINGEN, als Burgers derBataaf fche Republiek, individu* eel vertekend,
Groningen den 15 May 1798. 't Eerfte Jaar der Conftitutie.
We..



■2.) Wegens het plaatzen van niet Stemgerechtigde Perzoonen, tot de heffing van den ico.Penning binnen de Stad GRONINGEN.
Het CONSTITUTIONEELS GEZELSCHAP der Stad GRONINGEN,
Alt Bataaffche Burgers Aan
de MUNICIPALITEIT dezer Stad.
Medeburgersf
I5e Ondergetekende tot hunne hoogde verwondering gehoord hebbende, dat tot den ontfangst van den io« Penning •Perzonen geplaatst zyn, die de Stembevoegdheid der Bataaffche Republiek niet bezitten, en alzo in de CONSTITUTIE, Titul II., eerfte Af deeling, Art. 10. duidelyk gezegd word:
„ Dat niemand, dan Stemgerechtigde Burgers, eeriigen ^ Post van Beftuur, eenig Ambt of Bediening in de Maat„ rfebappy kunnen bekleden."
Zo hebben de Ondergetekenden, aan wien mede de beharing der Conftitutie is aanbevolen, het voor hunnen duurften plidht geacht, zich daar over by Uwl. te vervoegen, met verzoek: -
„„ dat alle zodanige Perfonen die in de „ heffing van den 100 penning geplaatst .„ zyn., en de Stembevoegdheid niet * bezitten , dadelyk daarvan worden „ ontzet, daanmede de Ondergeteken„ de niet worden in de noodzaakejyk„ heid gebracht, zig daarover by "het „ VertegenswoordigendLichaam des „ Bataaffchen Volks te beklagen.
'Ghon-ïngen den 14 May 1798. O. F.
Het eerfte Jaar der aanneming
der Conftitutie.
Aan het INTERMEDIAIR ADMINISTRATIEF BESTUUR, van het voormalige Gewest STAD en LANDE.
Burgers BeftuurdersJ
De Ondergeteekende, alle Bataaffche Burgers wonende te Groningen, en Leden van het Conftitutioneel Gezelfchap alhier, geven aan Uwl. reverentlyk te kennen.
Hoe zy tot hunne uitterfte verwondering hebben vernomen, dat tot den Stedelyken Ontfangst, van den tegenswoordigen gebeft wordende 100 penningen, door of van weigecs de Municipaliteit benoemd en mede gecommitteerd zvn geworden, Perzonen, dewelke de ftembevoegdheid der BataaflTche Burgers niet bezitten, en alzo in de CONSTITUTIE Titul m. Eerfte a/.deeling Art: 10 onderanderen I duidelyk gezegt word.
„ Dat niemand dan Stemgerechtigde Burgers eenigen post „ van Beftuur, eenig amt of bediening ie .de Maatfchappy kunnen bekleden" zo hebben de Ondergeteekende, als aan wien mede de bewaring der Conftitutie is aanbevolen, het .an hunnen duurften plicht geacht, .zig dadelyk byde Mu- j
Gedriikc by JACOB BOLT J. H. Zoon, in dc Heere - ftraat.
■nieipaliteit dezer Stad by Adres te vervoegen met verzoek : dat zodanigen niet fiembévoegde en by den ontfangst der looftepenning evenwel'geplaatfte Eerfonen, dadelyk van .deze post of bediening mogten worden ontzet, van welk Adres zy de ere hebben hiernevens de Copy te voegen
Dat dit Adres aan de beiden Gecommitteerden, die' 'hetzelve aan den Prefident der Municipaliteit bezorgd hadden, weder is uitgelangd, met by voegen-: dat hetzelve tot geen pj.net van deliberatie konde gebracht worden, alzo het Laput niet avereen kom (lig de Conftitutie was.
Dat de Ondergeteekende hierop de Conftitutie en wel Art: 17. naziende, geenfints hebben kunnen vinden dat het Caput van een Request eenige bepalingen onderhevig is, maar wel dat hetzelve niet by Corporatien of Collegialiter maar individueel door ieder byzender 'Perzoon moet ondergeteekend worden, gelyk dit ook by het voornd. Adres plaats heefd.
Dat de Ondergetekende echter om de zaak ten principalen met daardoor te vertragen, de woorden: — Het <,enflitutioneel Gezelfchap der ftad Groningen — Als Bataaffche Burgers — aanftonds hebben doorgehaald en het request aan den Prefident aldus veranderd weder hebben behandigd, met verzoek: om hetzelve, als behelzende een zaak van onverwylde noodzakelykheid, tot een dadelyk onderwerp der deliberatiën van de Municipaliteit te ftellen.
Dat de Municipaliteit daar over ook gedelibereerd hebbende, beflooten heeft het Adres tot op aanftaande frydag in advys te houden.
Dat de Ondergetekende door hunner Gecommitteerden daarop aan de Prefident hebben laten vei zoeken, om fpoedige Apostille op het Adres te ontfangen, om, in geval aan hun op de Conftitutie zig grondend verzoek, niet mogt worden voldaan zy niet opgehouden of verhinderd wierden van zig verder te addresfeeren, daar waar zy vermenen zouden te behoren.
Dat de Prefident daarop de verzogte Vergadering heeft be-
„ dat het voornd. adres zonder dispofttie weder zoude worden uit ge langt als geen poin& van deliberatie kunnende opleveren."
Dat de Ondergetekende deze dispofitie niet over een kunnen brengen, met den duidelyke letter der Conftitutie, van bet_ 10 Atr., -boven aangehaald, en zy ingevolge de Publicatie van het Uitveerend Bewind, in dato 20 April 1798. in de eerfte plaats, zig vervoegen by Uwlieden met verzoek: Dat Gylieden, als uitmakende het Intermediair Adminiftratief Beftuur van dit voormalig Gewest, de Municipaliteit dezer Stad gelieve te gelasten, om, overeenkomftig het voorn. :o Articul der Conftitutie, alle zodanige Perzonen, die niet Stembevoegd zyn en evenwel als Gecommitteerden ter 'heffing van de ico Penning geplaatst zyn geworden, van dezen post of bediening dadelyk te ontzetten.
G'r oningen
den 16 May 1798. Q F.
't Eerfte Jaar der Conftitutie.
*** Het aan ons gezondene Stukje.- Proeve van Bekwaamheid van een nieuw. aangeftelden Amtenaar ten bewyze dat het niet waar is*, dat die God een Amt geeft ook het Verftand er byvoegd. Zal in ons volgend No. 113. geplaatft worden.



CfELYKHEID, Ao. 1798.
DE ONVERWACHTE
Dingsdag
VRYHEID. No. 114. C O V R I E R.
den ia Juny.
(het eerfte Jaar der Een $a Ondeelbaarheid.')
Dit Blad word tydelyks mede uitgegeven te Campen, by J. T.Brok; Zwolle, F. Clement; Meppel, M. V. £ Lenjink; Leeuwarden , A. ffeltema ; Dockum , de Wedw. Brouwer; Appingadam, B. Knypinga * Winfchoot, H. ff. Pinchers; Scheemda, Adolf Balhof; Nieuwolda, fFeemke Jfurjens; beneden Pekel Aa, Harm J. Middel; en verder alom, voor den prys van een' Stuiver.
GESPREK tusfehen PIET en HEIN over het STEMRECHT.
i^ntol* iet. Wel zo Hein benje daar ? wat brengje J| n L nieuws mee?
£ £* JjJ Hein. Niets byzonders Man f ik ben ook de Ti— ,—Ir heele vorige week niet uit geweest, maar van ^~v-AT^9 morgen hebbe ik hoort dat Vrydag het Conftitutioneel Gezelfchap extra vergadert is geweest, weetje ook wat ze daar aan de hand hebben gehad ?
Piet. Als ik het wel hoort hebbe, dan is 'rgeweest over de Stembevoegdheid der Burgeren en wel Prin2É22K2k ïe e::e go3iwfc* d;«-t«<«cn 4; i»o^.ui»it i>j—a~amjtee, ZiS mede die geene, die onderteekenaars van her bewuste Request tegen de Een én Onverdeelkaarheid geweest zyn, ten minften in 10 navolgende Jaaren volgens de Conftitutie Art. XV. niet toegelaten mogen worden om zig op het Stemregister in te fchryven.
i Hein, O! was het anders niet, daar behoefde, dunkt my, het Gezelfchap geen zorg voor te hebben. Piet. Hoe meenje dat Hein?
Hein. Wel die Onderteekenaren van dat R equest, die daarin verklaren : dat zy nimmer zullen ef Munten toeftemmen in eene onbepaalde Een en Ondeelbaarheid en Amalgame van Schulden, ja die zelfs het voorgeven, begoochelend toer den minkundigen houden, dat een Groninger geen Groninger, -— een Hollander geen Hollander - eem Geldersman geen Geldersman — een
Zeeuw geen Zeeuw, maar ingezetenen van de Bataaffche Republiek zullen zyn, en dus door deze fchriftelyke 'Verklaring geroont hebben, Voorfianders en Aanklevers te zyn van het vorige Fcederalisme of ou te Provintiale Beftuur, die, zegge ik , zullen nu immers niet kunnen toegaan en eene ander tegenftrydige Vérklaring afWgen, namentlyk: dat zy een afkeer hebben van het Fosderalisme en nimmer hunne flem zullen geven, aan ie-,rand' wien zy houden voor een Voorfi'ander van het Fcedsralismc, dat maakt my niemand vtys".
_ Piet. Dat is wel waar — maar eerte zodanige Verkla- ' ring- behoefd tog ook niemand te doen als by niet wil.
Hein. Daar hebje gelyk aan Pier! maar als hy Stemgerechtigd Burger wil worden, dan is hy volgens de Conftitutie Art. XI evenwel tog verplicht in handen van den Prefident van het plaatzelyk Beftuur, de navolgende verklaring afteleggen:
•e cse ,iss.ii<<ii- dm Hmucn «i- j(.v.^t«i by--&amffee. ars 7
„ Ik heude het Bataaffche Volk voor een vry en onaf „ hanglyk Volk en beloof aan hetzelve trouw. — Ik ver-,, klaar mynen onveranderlyken afkeer van het Stadhou„ der lyk Beftuur, het Foederalisme, de Aristocratie,
„ en Regeeringlooskeid. • Ik beloof, dat ik, in alle
„ myne verrichtingen, het zy als ftemoefenénd Burger, het ,, zy als Kiezer alle de Voorfchriften der Staatsregeling ge„ trouwelyk zal opvolgen, en nimmer myne ftem. geven, „ aan iemand, wien ik houde te zyn een Voorftander van' „ het Stadhouder lyk of Foideratief Eestuur , van de » Aristocratie of Regeeringloosheid."
„Dat ver Klaar ik e» myn Burgertrouw.": .Piet SW ne° ut waany*. zo Krek «iet Zwoeren „■ maar d|ar is my tog voor eenige tyd verteld, dat eenige der Onderteekenaren van het Request, die door de Agenten met het geven van het Stemrecht voorby gegaan zvn zi£ m den Haag geaddresfeert en by de Conftitueerende Verea ring daarom verzogt hadden, hoe kan dat dan moeelvfc-' wezen ? s'*'!1*Hein. Ik kan niét geloven Piet dat een der Ondertee kenaren een zodanig verzoek zal gedaan hebben, wanr het zelve zoude immers tegens de enderteekening van het od genoemde Request ten eenenmale ftryden, dewyl de Ver klaring, die ieder Stemgerechtigd Burger, volgens de Con": ftitutie, verplicht is, afteleggen, tegens die Verklaring, in het bovengenoemde Request te vinden, vlak aanloopt — En boven dat al, zoude ik, onderteekenaar van net Request zynde, en het ftemrecht evenwel bekomen hebbende mv nier willen blootftellen aan de Gefchillen die my wegens * myn ftembevoegdheid in de Grondvergadering zoude leun nen overkomen.
Hein. Gefchillen? kunnen ook iemand die ftemgerechtigd ■ verklaard is in de Grondvergadering gefchillen overkomen' dat kan niet mogelyk w zen.
Piet- Ei denkje dar? lees dan het XVIf. Art. van de ftembevoegdheid der Burgeren, alwaar duidelyk ftaat-
„ Over alle gefchillen, in eene Grondvergadering ontft'aan„ de, nopens de bevoegdheid van eenig Burger om zyne „ flem uittebrengen, doet de Grondvergadering zelve uit» fpraak, waaraan de beklaagde zig voor dien tyd moet
onderwerpen, doch hy kan zich daarna, ter dier zake „ tot het Vertegenwoordigend Lichaam wenden."
Hein. Daar hebje gelyk in, ais dat zo gefteld is Burger' dan zou ik my zeker ook al wat bezinnen.
(het Vervolg by gelegenheid in een volgende No.}
I N"'



INGELEVERDE REQUESTEN.
Door het Conftitutioneel Gezelfchap der Stad Groningen, eyn ingeleverd de volgende Requesten:
De Leden van het CONSTITUTIONEEL GEZELSCHAP der Stad GRONINGEN,
ai/s individueele Bataaf- *
fche Burgers Aan
Het VERTEGENWOORDIGEND LICHAAM r>cs BATAAFSCHËN VOLK.
Burgers Reprefentanten!
Hadden wy op den 15 May de eere aan Uwl. oas byzonder genoegen te betuigen, over Uwl. Vaderlandfche cordaat heid, op den 4 May 1. 1. getoond, waardoor de aangenomene Conftitutie op eene zodanige fpoedige wyze, gelyk gefchied is, door Uwl. in werking is gebracht. — Vergezelden wy onze gelukwenfching met de plechtige verzekering ■van onwankelbare trouwe voor dc tegenswoordige orde van zaljen — Wy zyn tot ons leedwezen al ras in de onaangename noodzakelykheid gebracht, om, van het laatfte eene proef te moeten afleggen. Zie hier, Burgers Reprefentanten! bet geval, waarover wy ons klagende by Uwl. vervoegen.
Tot den ftedelyken Ontfangst van den tegenwoordig alhier geheft wordende 100 Penning, zyn door, of van wegens de Municipaliteit of door zommige Leden derzeive, onder anderen mede Gecommitteerd geworden, de volgende .iet Stemgerechnede^Burgers, als^
J. Pothof. V- *T. Jullens en
y. Schuiling. E. Straling.
alle Leden van de gedisfolveerde Gemenebest gezinde Sociëteit en Ondertekenaren van het bekende Groninger Request leeen de Een en O.ivrdeelbaarheid enz., by de vorige Nationale Vergadering ingeleverd. \V,Ike aanüelhng gefchied js na dat algemcn bekend was, dat de Conftitutie door hét Bataaffche Volk was aangenomen, als zynde zulks reeds den 4 May in de Groninger Courant te lezen geweest en den 6 dito door het Uitvoerend Bewind by Publicatie bekend gemaakt, zynde echter de opgenoemde Perfoneu op den 14 May in fundie gefteld.
De Ondergetekende deze aanftelling vernemende, vonden dezelve ten "eenenmale ftrydig met de Conftitutie, alwaar Tituli Eerfte Af'deeling, Art. 10 duidelyk gezegd word:
„Dat niemand dan Stemgerechtigde Burgers eenige Post van Beftuur, eenig Amt of Bediening in de Maatfchappy kunnen bekleden " — en vervoegden zig diarover met het nevensgaande Adres A. (*) by de Municipaliteit, met verzoek, om , oweenkomft'g de Conftitutie, deze niet Stembevoegde perzonen uit den post van Geldheffing dadelyk te ontzetten. - Dan, Burgers Reprefentanten! in plaats van aan dit op d<* Conftitutie gegrond verzo.k te voldoen, heeft de meerderheid der Municipaliteit kunnen befluiten: „ dat het voornd. Adres weder zoude worden uitgektngd, als geen poinft van deliberatie kunnende opleveren." Verwonderd «ver eene zodanige antwoord , hebben wy ons vervoegd by het Intermediair Adminiftratief Beftuur van dit voormalig Gewest en by hetzelve ingeleverd het bier »y gevoegde Adres B., (t) — dan de meerderheid van dit
f*) Te vind.n in de Onv. Cour. No. na. «ft) Te vinden-in de Onv. Cour. No, na.
Beftuur heeft insgelyks in ons verzoek gedifficulteeri, fonder dat wy tot op dit ogenblik de minfte reden van deze weigering, zo min van dit Beftuur als van de Municipaliteit, hebben mogen vernemen, of dat iemand der Ondertekenaren by een dezer Collegie in Commisfie is verftaan geworden.
Wat moeten de Ondergetekende by eene zodanige geftcldheid van zaken nu doen, Burgers Reprefentanten? - moeten zy ftilzwygen en in de belluiten van de meerderheid der beide opgenoemde Collegien berusten , of moeten de Ondergetekende, wanneer zy na hun begrip oordelen, dat de Conftitutie niet opgevolgd word, als eerlyke mannen en als bewaarders en b: fchermers van dit heilig Pand opkomen en zodanige middelen in 'twerk ftellen, waar door alle inbreuken op dit Staatsverdrag ten eenenmale or mogelyk gemaakt en gekeerd word? — Wy vermenen het laatfte, en het is uit dien hoofde, Burgers Keprefentanrcn! dat wy geen ogenblik verzuimen, aan Uwl. als de Floogstgeconftitueerde Macht van ons Vaderland, daar van kennis te geven, gelyk wy de eer hebben te doen by dezen.
Wy behoeven Uwl. niet onder het oog te brengen, welke gevolgen het voor-de Vryheid en het thans gevestigd Staatsbeftuur natuurlyker wyze hebben moet, wanneer de Grondwet van Staat niet in alle zyne delen punctueel word opg ■volgd en ten uitvoer gebracht. — Wy laten dit liever aan Uwl. meer verlichte wysheid over, en komen eerbiedig tn allerinftanteljk verzoeken:
„ Dat het Uwl. g' lieve te beha„ g' n deze geb -urenis tot een fe„ rieus poiuEt UwL deliberatie te „ maken en tegen die Leden der n bovengenoemde Beftuur en, die n een zodanige aanftelling van niet n Stemgerechtigde Burgers, tegen » den duidelyken Letter der Con« n ftitutie aan, hebben kunnen wettig vinden zodanig te ageeren,
„ horen, en dit (als het U*l. be„ haagd) ten allerfpoedigften ten „ effecte te brengen, daarmede „ de Ondergetekende ook weten ,, mogen welke waarde zy aan „ eene naauwkeurige uitvoering „ der Staatsregeling moeten heg„ ten."
Groningen den 25 May 179S. Het ïfte Jaar der Conftitutie.
Aan de MUNICIPALITEIT der
Stad GRONINGEN.
Medeburgers t
De Ondergetekende alle Burgers en Ingezetenen en Le- . den van de voormaals geexifteerd hebbende gewapende Burgermacht dezer Stad, geven aan Uwl. met behoorlyke achting te kennen.
Hoe door of van wegens de Leden dezer gewezene Burgermacht herhaalde reizen zo by den voorraaügen Krygsraad als by de Municipaliteit by Requeste verzogt is geworden dat de Poortgelden enz. thauds nog onder den Krygsraad, of ender ket een tf ander Lid derzelrea berustende, aan de
Le-



Ledett def gewapende Burgermacht als derzelver eigendom zynde, hotfdelyk. mochten werden verdeeld.
Dat zy op alle de ingeleverde Requesten nimmer eenige antwoord hebben ontfangen. en op den dag van heden nog niet eens weten, wat de reden zyn dat deze aan de Leden der gewezene Gewapende Burgermacht, wettig Competerende penningen niet worden ter hand gefteld. _
Dat zy het een of ander Lid van den geëxifteerd hebbende Krygsraad na de oorzaak van deze onbegryplyke vertrazing gevraagd en ter antwoord bekomen hebben, dat dezelve by de Municipaliteit rejideerd, en dat de Krygsraad op de onderfcheidene aanvraagen aan de Municipaliteit gedaan: hoe met deze penningen te handelen? gedurig zonder antwoord is gebleven,
En alzo de Ondergetekende ten hoogden daaraan gelegen is, dat deze zaak op de fpoedlgfte wyze ten einde worde gebracht, zoo keeren zig dezelve by Uwl. met verzoek: „ Dat de gewezen Burger Krygs„ raad door Uwl. worde geautho„ rifeert, (wanneer dezelve dezeau„ thorifarie nodig heefd) om allezo„ danige penningen, dewelke voor „ de Leden, uitgemaakt hebben de „ Gewapende Burgermacht dezer
Stad, onder nun oerustenae en vnnrto-pfhmren 7/vn. van het in
crphnnrdff Poortgeld enz.. dade¬
lyk aan dezelve hoofdelyk te ver¬
deden en van den unttangst en
Uitgaaf eene behooriyice generale Rekening aan de Refp. Divifien te doen.
n
Groningen den 20 May 179Ï. Hei eerfte Jaar der Conftitutie,
i.tt n*»r A/> vonrmaliee ÏNOUAR
TIERING der Engelsche en Fran sche Troupen te SaPPEMEER.
Het zal byna de gantfche kundige Ba^affch'fff"''et fcekend zvn, dat de Inwoonders van ons Karfpel (als het X aan de algemeene pasfagie legt) door de Inquartienn een van de Engelfche en Franfche Troepen, zoo veel last In zoo veel kosten gehad hebben als weinige p aatfen in de eantfche Republiek; daar men hier van 2 tot 5 a 6 man, |u eens dagen, dan eens weken en dan eens maanden agtereen in zvne huizen inquartiert gehad heeft, daar wy hrer verfcheide Weken achtereen, Franfche Magazynen initwee onzer Kerken gehad hebben, tot merklyk nadeel van de armenfcasfen dier Gemeentens. .
Tot de befchikking dezer Inquartiermgen, requrreerde onze Richter eenige Ingezetenen van ons Karfpei, die dit lastig werk, met veel ongemak en fchaade hebben moeten verngten, zonder dat de meesten van hun daarvoor eemgvergoedïng gevraagd hebben. — Dit kon evenwel niet beletten, dat 'er, door de veelheid der Inquartiermgen en door de langheid ra» den tyd eenige algemeene onkosten hebben moeten gemaakt worden.
Nu word geëischt dit geld te betaalen. Van wien
denkt gy wel, Bataven? — niet van de Inwoonders van plaatzen die geene Inquartiering gehad , en 'er dus geen ongemak en kosten van gehad hebben ? — niet uit de Pro vintiale Ras, in welk geval wy zelvs ook nog ons aandeel 'er toe zouden hebben moeten geven! — maar van ons alléén word dit gevorderd, — van ons, die reeds zo veel moeite
tn. zo veel kosten met [de Intuartierïflgea getocf hebben; van ons word gevorderd, nu nog 1, 2 tot 5, 6 guldens te betalen. Sommigen nu van onze Burgery hebben uit vreze, dog ongaarne, reeds betaald, anderen, daarentegen, hebben het, tot nog toe, geweigerd. — Dog aan deze laatften word nu het dreigement gedaan, dat wanneer zy nu, op de eerfte aanmaaning , niet betaalen ,■ dat men hen dan eenig goed uit hunne huizen zal haaien , die verkoopen , en hen zo doen betaalen het geene zy onmogelyk kunnen begrypen verfchuldigd te wezen.
Wat dunkt U Bataaven! gefchied ons recht in dir geva'? Moest dit geld niet betaald worden , door Inwooners van Plaatzen daar men geen Engeifchen en Franfchen, gehad heeft?— Wier Inwooners genoegzaam geene van gemelde Natiën gezien hebben, dan wanneer zy ze eens, voor hun plaifier, b> ons kwamen zien?— moestenze, voor het minst niet uit de Provinciaale Kas betaald worden ? — behoorde dus het befluit van voorgaande Regenten , dat ons noodzaakt te betaalen , niet , door de tegenwoordige , vernietigd te worden? _ . ......
Ons, althans fchynt dit zo toe. Denkt de Natie 'er ook zö over het zal eenigzins tot vergoeding verftrekken Lieden te vinden die ons beklaagen— denkt de Natie 'er ander over, —'cr zal ons niets aangenaamer zyn dan daaromtrent gedisabuzeerd te worden : wyl te betaalen het geen wy fchuldig zyn ons nooit lastiger valt dan een ander.
SAPEEMEERSTERS.
EENIGE TOELICHTINGEN over de verandering CONSTITUEER ENDE VERGADERING in het VER1 trMTMu/noüOirJEND LICHAAM des BATAAFSCHEN VOLKS, »p den 4 May l. /.
Waar aan is het toetefchryven — dat zy, die den gedaanen ftap van den 22 January 1. 1. zo vol yverig billykten ,— die blyde waren dat hen het Foederalistifche, Ariftecratifche juk van de fchouders werd af genoomen, nu den maatregel van den 4 May 1. h dat ecn noodzaaklyk gevolg van dien ftap moest zyn, openlyk en met luider ftemmen afkeuren? De Revolutie van den 22 January 1. 1. zo kloekmoedig a's rechtvaardig daargefteld, deed elk verwonderd ftaan en niemand gaf eenig misnoegen te kennen dan alleen de Aristocraten en averecht je. Gemeenebestgczinde» die daar.ioor hunne geliefde plannen, van in de vette Amtenen
) Bedieningen te komen op eenmaal verydeid zagen — maar ) jI VarWiunHpr»; verheugden zif oneierlings. in het blvde
vooruitzicht, dat men nu eindelyk fpoedig eene Conftitutie zouden bekomen , welke, zonder de gebeurenis op den 22Jan. 1.1» w.arfchynlyk nog veele Maanden in de geboorte zoude gebleven zyn. Dan nu 'er aan den algemeenen wenfch des Volks voldaan is; — Nu wy eene Conftitutie hebben, door |d--"Natie gcfanftioneerd, nu het Volk eindelyk op den weg 'ra tiet om het genot van de Vryheid en Gelykheid te kunnen fmaaken; nu toont men zich te onvreeden, murmereerd ovr en mi'keurt alle regelen van voorzichtigheid, die eene gezonde Staatkunde aan de hand geeft, die de noodzakelykheid wettigt, en waar door het Recht des, Volks met word verkort.
Dit mpenen wy duidelyk te kunnen bewyzen, maar vooraf moeten wy vragén, wie het zyn. die zich tegen het biyven van twee d<-rde der Leden van het wetgevend Lichaam ver"zetten3 twee foorten van Lieden: — Zy, naamlyk: die de 'tegenwoordige orde van zaaken uiet toegedaan .zyn, en dus^



eiken ftap die met hunne begmzeis mét ftreokt .afkeuren • en zodanige petfoonen, welke zich gevleid hadden zich zeiven door deze Revolutie in het vertegenwoordigend Lichaam te feruyen, deeze laatfte zyn het voornaamlyk, die eenen breden mond open doen, en die daar hun oogmerk ten deele mislukt is, nu gaarne het ftille, het wel te vreeden Volk zouden diets maaken, dat deszeivs verteegen woordigers niet overeenkomftig hunne verplichting nog volgens de Conftitu' ïie gehandeld hebben.
Wy hebben thans het zo fraai als onpartydig Rapport van den Burger Reprefentant Bosch c. f. voor ons liggen, waar in zo wel bet VOOR als TEGEN betrekkelyk het AL of NIET aanblyven, van twee derde der Leden in het Wetgevend Lichaam, op eene wel wikkende wyze beredeneerd • wordt, terwyl de keuze, hoe daar omtrent te handelen aan het Wetgevend Lichaam zelve, wordt overgelaaten.
Wy zullen dit Rapport dat tot hier toe nog geen publiciteit genoeg heeft, en in dezen tyd door elk verdiend gelezen te worden, hier in zvn geheel laaten volgen, en wyders onze gedachten, over deii genoomen maatregel verder mededeelen.
Burgers Reprefentanten!
Gelukte het Uwe Gecommitteerden over den aart van het Voorftel, .behelzende het overgaan van de meesten U» wer, tot Leden van het Wetgevend Lichaam, door een aan tal Bataaffche Burgeren aan de Conftituerende Vergadering gedaan, het zelfde gevoel, dat by hen heerfchte, teontmoeten. Was de groote zaak, daarin vervat, by U zo kiesch, zo belangryk. als zy lieden die befehouwden, — keurdetgy daarom den ftap van uwe Gecommitteerden, om, voor zy in eene open Vergadering deswegens rapporteerden, eerstUiieder gedagten m een Committé Generaal te vernemen, voor voorzigtig en noodzakelyk — Geen wonder dan, dat het uwe wysheid behaagde, uwe Commisfie, in een Committé Generaal, den ig April, 1. 1. a leen te gelasten met etne Opgave der redenen voor en tegen het capitaale Voorftel der Adresfanten, naamivi-j>»» *~— van de te goK^-ftr-ttige Leden derCeuftitueereride Vergadering tot Leden van het aanftaand Wetgevend Lichaam te tehouden; of. gelyk anderen zig uitdrukken, zo veel Leden als twee derden van het geheet getal der Leden, die het volgend Wetgevend Lichaam zullen uitmanen; en dit, of by een ftellig Decreet te laten berusten, of by wvze van een Voerjlel aan her Volk zelve te doen, zor.dêr dat nogthans uwe Gecommitteerden het gewigt der redenen voor U hebben te pondereeren, maar dit aan u.ve beoordeeling zouden everlaren, ten einde gy zelvcii betlivtet, aan welk eene zyde het overwigt den Évenaar doe overhellen.
Uwe Commisfie, B. R, heeft dan, ingevolge uwen last. dc redenen voor en tegen het voorftel der Adresfantin zorgvuldig ocgeipoord, byeenverzameld, en die tegen <ikan der m de fetfeal gelegd, ten einde Gylieden des re fpo:>dï ger het overwigt van deze boven geene zoudt kunnen zien en o maaken.
Tegen het Voorftelbrengt men in de volgende redenenHoe zullen zy, die door het Volk zyn beft, md, om eene Staatsregeling te vormen, en die, na de formering en goedkeuring of aanneming van dezelve door het Volk, hun taak h bben volvoerd en dus hunne bediening geeindiget, — hoe zullen die zich zeiven (na dit alles) in dezen hunnen post ceaiinuecren, of zei ven begeeren, daar in te willen vol har den: — dit (zegt men) is noch bjllvk, noch belangloos; zulk eene handelwys (geeft men voor)' mag te recht een at- i tentsat op de Rechten van eeu vry Volk, wiens grootst
■ftSfig* Ver^oordigers * ge.
Daar te boven. In de Staatsregeling voor het BataiftM,,
ss jas» ? im£M^x^h
mg een tydftip, a s by de Staatsregeling \l bepaald en vtgefteld. - Waaruit dan by gevolg voordvloeit, dat het eë r^n/00r5Sl ook door demeerdefii&r"
Grondvergaderingen met zouden kunnen befiist worden
('t Vervolg in No. iig.)
FRAGMENT.
Wanneer een Schoolmeester, die in het Militaire vak bekwaamheid en Kunde bezit en dus uit verdfenst, tot een post by voorbeeld tot Col/onel Commandant van het een of ander Burger Battaillon gekozen word, mag dan een Èer waarde Heer Dom/né, die zyne Geestc'ykl wapenrusting met.de Vleeschelyke Wapens beurtelings verruild, ™ gloriezucht nydtg zyn en tegens den braven SchooImeeV ter intrigueeren; - om dat deze wegens zyne bekwaamheid en kunde een hoger rang bekleed als hy zelf; zoude he? niét u/er ^r\datDde geestelyke Herders en Leeraars van a Ie Waereldfche Regentfchap zig onthielden om zodoende beter a*n ha™ ware beftemming te kunnen beantwoorden3
O heilige Conftitutie! hoe wyslyk hebt gy ook in dit 'ftuk
d^ktevÖdf BataaffChen ™k ™d' da"r ' „ Dat niemand tot het Beftuur verkiesbaar is die zig aa» „ een.gen Kerkelyken Eerdienst verbinden of aan %cmm l M^S»^fe^ F^zeive alv,hierdoor hebt Gy het Regent fchaTdeTSSSfclISK
sSim^tS^Tiflict *nders da"nadeelig '
HEIL zy die BRAVEN! die hier toe het hunne hebben toegebragt.
>
Gedrukt by JACOB BOLT j. H. Zoon, ia de Heere-ftrsat.
twt-'tfti. n j> s.5i vi-:7 sfeno êaioiooj»c--^r'' jjlsom !m» os ttijsi aio wt% au — bxdk
BEKENDMAKING.
Aan de Vriend van A. H. S.
(zie Onvervt. Courier No. ito.)
Uw en teevens het Publyk kan ik van goeder hand ver.'' zekeren, dat onzen Medeburger A. Pi. Staal, «aar vanik eok geen on vriend ben, door befcoómetfe Extract uit" de aden en Refolutien van de Municipaliteit d*r Om ■ melanden tn dato den iS May 1798 , weecens Procedures door Gecommitteerden van de vcor deezen Gewapende Burger magt der Ommelanden, teegens hem als ColE Commandant van het Batt. 't (Vesterquatier ingeftelt ' :s ontneeven en volkoomen van alkn Blaam dus Óhgaandé is gezuiverd— en met welke bekoomen farisfaöie hy zich om den vreede willen , heeft v^geuoégt, waar door dan de opgegevene Prysvraag in Onv. Cour. No. no. vervald.
x. r. z.