KORTE BESCHOUWING
VAN DEN DAADLYKEN TOESTAND VAN DEN
THEEHANDEL.






KORTE BESCHOUWING /
VAN DEN DAADLYKEN TOESTAND VAN DEN
THEEHANDEL,
Z O
IN EUROPA IN HET ALGEMEEN,
ALS
IN DEZE REPUBLIEK IN HET BYZONDER. DOOR
RO B ERT FOUTE.
Te AMSTERDAM, By WILLEM HOLTROP, Boekverkooper.
MDCCXCII.



Le négociant dirige fes apèrations fur une infim'té de rapport s, qii'il n est donné que rarement a l'homme d'Etat, ou même au phi ojophe, de Jatfir & d'apprécier. Rien ne doib écliapper a fa vue 11 doit prevoir Ctnfluence des faifons fur l''abondance s la difette, La quali é des aenrées; fur le depatt ou le retour des vaisfeaux; Ch.fluence des affaires politiques Jur celles du commerce; les revnlutions que la guerre ou la paix doivent opérer dans le prix & ie cours des marchandifes, dans la masje £? le ehoix des approvifionnements, dans la fortune des places des pons du monde entier; les fuites que peut avoir fous ia zone torride l'ulliance de deux nations du Nord: les progrès, foit de gravdeur ou de decadence, des differentes compagnies de commerce; le contrecoup que portera fur VAfrique & fur l'Amerique la chuted'une Pui.fance iTEurope dans l'lnde; les [iagnations que produira dans eertains pays fengorgement de quelques canaux d'indujlrie; la dependence réciproque entre la ptupart des branches du commerce , 5? le fecours qu'elles Je prêient par les torts pasfagers qu'elles femblent fe faire; le moment de commencer, celui de s'anéter dans toutes les entreprifes nouvelles; en unmot, Van de rendre toutes les nations tributahes de la fienne. & de faire fa fortune avec celle de fa patrie, ou plutót de s'enric her, en étendant la profperiié generale des hommes —— Tels font les objeis quembrasfe la prufcsfion du négociant.



VOORREDEN.
ffa is buiten twyffel iti deze Republiek een zeef zeldzaam verfchynfel-, commercieele gefchillcn opeiilyk door middel der drukpers behandeld ie zien. Dan, hoe vreemd zulks ook moge zyri, en hoe zeer hei Otidienftig geoordeeld zoude konnen worden, om in alU gevallen van dit middel gebruik te maaken, konnen 'er egter, omtrend aangeleegene. handelzaaken , zodaanige gefchillcn ontftaan, die van omflandigheden •vergezeld worden, welke het, ten nutte van het algemeen, noodzaaklyk maaken, om zynen toevlugttot het genoemde middel te neemen>
Zulks heeft voornaamenlyk plaats in gevallen, wdar* in de Souverein, of wetgevende magt, goedvindt zodaa* nige nieuwe fchikkingen te beraamen en vast te ftellen, welke op het plaatshebbend fystema van handel eenigen merUyken invloed hebben, in dier yoege dat door ds, * 3 Xtf*



iv VOORREDEN.
zelve aan zommige takken van den handel, ah het ware, eene geheel nieuwe wending wordt gegeevcn. De ervaaring van alk tyden heeft geleerd dat zodaanigs nieuwe fchikkingen nimmer in het algemeen welbegreepen, of uit een en hetzelve oogpunt befchouwd worden. De meenigte, welke zelden de bevoegdfle en verlichtfte beoordeelaares is der daaden van den Souvercin, verzet zig in den beginne veelal tegen de middelen, welke in het werk gefield moeten worden om den handel door te zetten en te bevoordeelen op die gronden welke de wetgevende magt aangefpoord hebben , om aan dezen of geenen tak eene nieuwe rigting te geeven. Verkeerd begreepen zelfbelang ; inzigten gefterkt door vooroordeelen of drieste onkunde; en, cindelyk, een verderflyke geest van opzetlyke tegenkanting en perfoonlyken haat; deze allen zyn ieder afzonder lyk altoos genoeg in flaat, om deze, middekn in het een of ander opzigt te berhpen, en hen die dezelve tragten te helpen bcwerkflclligen en te onderfchraagen, in een haatlyk en ongunstig daglicht aan het algemeen te vertoonen.
Zeker ondertusfehen gaat het, dat hy, die zodaanige ?niddelen tragt te bevorderen, langs dien weg geenzins alleen ten doel kan hebben , om blootlyk de inzigten
van



VOORREDEN. vn
van den Souverein , om het even of dezelve voor deelig of nadeelig voor den handel zyn, te begunstï gen en te onderJleunen; maar dat hy hierin tevens zyn eigen belang moet gelegen agten ; en dat hy overreed moet zyn , dat de inzigten van den Souverein waarlyk ter bevordering van den handel kofr nen dienen. Dan, daar niemand eenen tak van handel voor zig zeiven alleen kan dryven, kan zodaanig iemand tevens ook geenzins uit het oog verliezen, dat zyn belang verbonden is met dat van het algemeen,het welk dezen tak van handel dryft;en dat dus zyn belang tevens het belang van dit algemeen is; hetwelk hem dus ten vollen overtuigd moet doen zyn,dat het algemeen belang de een/ge dryfveer is van de nieuwe fchikkingen door den Souverein gemaakt; en dat dus dit algemeen belang hem wettigt, om ten ft er kft en dé poogingen te keer te gaan van die geenen, welke mogten konnen goedvinden alle mooglyke middelen in het Werk te {lellen om te beletten dat zodaanige nieuwe rigting aan dien tak van handel daadlyk gegecven wierd-, als de Souverein ten nutte van het algemeen welzyn raadzaam oordeelt; en welke langs dien weg niet alleen zouden beletten dat zodaanige tak van handel in het -vervolg op eene aanmerklyke wyze kon worden



vut VOORREDEN.
uitgebreid, maar die hier door zelf te weeg zouden brengen dat dezelve eindelyk grootendeels verhoren en te gronde ging.
Wanneer intusfchcn zodaanig een commercieel ge~ fchil door middel der drukpers onder het oog van het pubhek gebragt geworden is ,blyft het niet meer aan de verfchillende partyen overgelaaten, om zelve uitfpraak te doen aangaande de regtyaardigheid haarer zaak. Zulks moet alsdan alleen gefchieden door den geenen, dien zy tot rechter hebben ingeroepen. Haare taak in dit geval is alleen den /laat des verjehils duidlyk op te geeven, en haare wederzydfche gevoelens met deugdige bewyzen te ftaaven. Hy, die de aanvaller is, het zy zydelings of rechtftrecks, heeft egt er in dezen altoos het aanmerklyk voordeel van den eerften indruk aan het algemeen gegecven te hebben, voornaamenlyk wanneer Ity het vermoogen bezit om door niets beduidende klanken hetzelve te begochelen, en minkundigen tot het omhelzen van zynen valfchen of niets ter zaake doendenyoordragt te misleiden; en vooral dan, wanneer hy agler het masker van het anonymc, aan. het gemeen tragt diets te maaken, even gelyk een omzwervende arts , dat hy van alles grondig onderrigt is, en dat hetzelve door zynen raad te
vol'



VOORREDEN» iy
volgen, gewis/en baat zal vinden, terwyl het misleide gemeen met middelen, die wel bevonden konnen worden eene fchoonfchynende verbetering te belooven , dog die egter een zeker en jammerlyh verderf na zig moeten Jleepen, te fanimcrlyk bedrogen wordt.
Het is een iegelyk, die eenig belang bj den Theehandel heeft, bekend, da: ik in den jaare 1791 eene circulaire misfive aan mynt correspondenten heb afgezonden , by welke ik hen te kennen gaf dat liet onraadzaam zoude zyn om op de loenmaalige aanflaande najaarsverkooping der Compagnie hooge pryzen voor het artikel der Thee tc befteeden. Deze misfive mishaagde ten hoogflen aan die geenen , welke zig eenen geruimen tyd als mync antagonisten in dezen handcltak gedragen hadden, en bragt ook ras te weeg, dat 'er tegen mync gemelde circulaire misfive eene anonyme brochure in het licht verfcheen, onder den titel van, Gedachten over de circulaire misfive, relatief de aanftaande verkooping van Thee by de Generaale O. I. Comp. uitgegeeven door dirk zylmans, en per deszelfs order getekend door jan van harderwyk. — Deze brochure wierd door my onmiddellyk, dog in haast, beantwoord, in ecnkleen gefchrift onder den titel van ;
* 5 Ant-



x VOORREDEN.
Antwoord van robert voute aan den naamloozcn fchryver van een gefchrift getiteld
gedachten, enz. ■ In dit gefchrift gaf ik te ken*
nen, dat ik den dichter barend fremery^ó Rotterdam voor den opfteller der anonymc brochure hield, en dat ik of zeer goede gronden, zo nel hem, als zynen vriend harmanus de hoogh Makelaar binnen deze flad, als myne voornaamftc tegenflanders befchouwde. —>— Dit kleen gefchrift, naauwlyks 41 bladzyden bekopende, heeft zo veel werks aan deze myne antagonisten verfchaft, dat dc dichter f r e m e r y den taak op zig genoomen heeft, 0?:) ter wederlegging van hetzelve een boekdeel van byna 200 bladzyden tegen my in het licht te gcevcn, en hetzelve door zo meenigvuldige en herhaalde advertentien in de publieke nieuwspapieren aan het algemeen bekend te maaken, dat men welligt uit myn langduu* rig ftilzwygen , myn omermoogen heeft opgemaakt, om hem naar waarde te konnen beantwoorden. Dit boekdeel voert ten titel: Antwoord van b. fre* mery aan den Heer r. voute; op deszelfs zogenaamde Antwoord aan den naamloozen fchryver, enz. —
De voornaame reden, waarom ik zo lange met eenig
ent-



VOORREDEN. xi
antwoord op dit boekdeel te rug geb/eeven ben, is alleen gelegen in het nictsbeduidcnde van deszelfs inhoud; en waarfchynlyk zou ik nimmer eenigen aandagt aan hetzelve verleend hebben, indien de misleidende toon van hetzelve niet allezins gefchikt was, om het ligt bedrogen gemeen verkeerde denkbeelden aangaande myne grondbeginztlen in te boezemen, en om hetzelve , ten koste myner eer , te vermaaken met dichterlyke fprookjes en vertellingen, die niets afdoen ter beflisfing van de groote zaak, welke hier cigenlyk het onderwerp van het verfchil uitmaakt.
Dit tegenwoordig gefchrift is dus geenzins zs zeer ingcrigt om tot eene woordlyke wederlegging te dienen van het breedvoerig, dog nietsbehelzend boekdeel van den dichter fremiry; als wel voornaamenlyk, om de gronden myner fustenu, en van het fystemat dat ik tot hiertoe heb vootgeflaan, en nog fieeds blyve voorflaan , nader te ontwikkelen en aan dag te leggen. — Indien ik my by deze gelegenheid, even zo verre van het betoog van dit myn voornaame onderwerp had willen verwyderen , als de dichter F r eMery opzetlyk getragt heeft, de behandeling van het zyne te vermyden, zou niets my gemaklyker gevallen zyn, dan ter beantwoording van zyn boekdeel, een
nog



xii VOORREDEN.
nog grooter aantal drukvellen te bekladden, als door hem daadlyk is gefchicd.
Dan, ik heb het dienfliger geoordeeld, de onwaarde en het nietsbetekenende van het gefchrift des dichters frïMerï geheel en al daar te laaten, dewyl de dichter in hetzelve ten overvloede getoond heeft dat apolllo en mercurius wezens zyn, die geheel verfchillende zaaken voor/laan en te behartigen hebben; en dat de een voor des anders bezigheid ten eenenmaale ongefchikt is.—Zekere zaaken van den handel te berymen. of den handel zeiven te verflaan, en te bevorderen , zyn twee zeer verfchillende zaaken.
Ondertusfchen is het commercieel gefchil, hetwelk ik my, geenzins zo zeer uit hoofde van het gefchrift des genoemden dichters, als wel van wegen die geenen, welke een daadlyk deel aan dezen handel genotmen hebben, heb moeten aantrekken , van dat aanbelang, dat ik niet heb konnen nalaaten, ecnige nadere middelen te beproeven en in het werk te feilen , om de gronden myner fuflenu duidlykcr te doen kennen, en ware het mooglyk,de bedroogene meenigte wederom tot haar waar belang te rug te leiden.
Het verbad van invoer van vreemde Thee hier te
lan-



VOORREDEN. xni
lande op den 14 July des jaars 1791 vastgejleld, heeft den grondflag opgeleverd, waar uit de verfchillende gevoelens omtrend de waarde der Thee tusfchen myne antagonisten en my, hunnen oorfprong hebben genoomen. — Ik voor my, heb vermeend,dat, indien dit verbod op den duur tot eenig wezenlyk voordeelvoor de Nederiandfche Compagnie,en tevens voor den algemeenen handel dezer landen, zou konnen vertrekken , de pryzen der Thee hier te lande zo maatig behoorden te hopen, dat de buitenlander zynebehoefte op de Hollandfche markt kon blyven vervullen , en dat vreemde Compagnien en particulieren langs dien weg met hunne Thee verleegen zouden moeten raaken. Myne tegenjlanders hebben in tegendeel vermeend, dat het voordeel, het welk dit yerbod moest aanbrengen , alleen te zoeken was in de bewerking van hooge pryzen, die aan de Compagnie wel een grooter voordeel op eene kleine quantiteit honden aanbrengen, dog die tevens den buitenlandfchen handel in dit artikel ras geheel zouden verfperren en doen verkopen. — Zodaanige jlrydige denkbeelden waren uit haar en aart, en uit de gevolgen welke dezelve fen opzigte der onderneemingen van den handel onyermydlyk na zig motsten fleepen, meer dan genoeg,
1M



actv VOORREDEN.
gm eenen hcvigen tweefpalt in eene zaak van louter commercieel aanbelang te doen geboren worden.
Myn fyflcma liep dus vierkant aan tegen dat myner antagonisten. — Ik begreep dat het verbod van invoer, maatigepryzen; zy integendeel,dat hetzelve zeer hoogepryzen tengevolge behoorde te hebben , om aan het oogmerk van den Souverein te voldoen. — Ik waarfchouwde myne Correspondenten, om geens hooge pryzen te befle&den, uit hoofde van den overiropten voorraad, welke 'er van dit artikel, zo in, als buiten deze Republiek, voor handen was. Myne antagonisten daar en tegen, moedigden hunne vrienden en bekenden aan, om in dit artikel te fpeculeercn, en tot onredelyke pryzen inkoopen te doen ', op welken zy hen binnen weinig tyds eene aanmerklyke, dog hersfenfehimmige, winst beloofden.
De tyd zelve zal eerlang leeren, welk fyjlema het meest gegrond, en welke raadgeev'mgen van den
meestgewenschten uit/lag zyn bevonden. Dan,
ik voor my, heb myne fujlenu alleen gegrond op de ervaaring zelve, en in gevalle deze my bedriegt, zal ik my niet fchaamen bedroogen te zyn geworden. Ik heb uit de handelingen der Engel-
fche Compagnie gezien, welke maatregelen 'er be-
ho9-



VOORREDEN. xv
hooren genoomen te worden , om den handel op China te konnen uitbreiden. Het volgen of veronagtzaamen van dezelve, zal buiten twyfel het lot der Nederlandfche Compagnie, ten opzigie van haaren Chineefchen handel, volkoomenlyk beflispten. _ ft heb dezelve in het volgend gefchrift, en in de By lagen agter het zelve gevoegd, ten duidlykfien tragten op te geeven, en met oorfpronglyke flukken poogen tc bevestigen.
Myne antagonisten moogen dus vry op nieuw hun* tfe dichterlykc talenten beproeven, om door niets beduidende gefehriften, de grondbeginzclen, uit welke ik werkzaam ben, aan te randen en te bevegten ! — Ik zal hen voortaan nimmer beantwoorden op eene andere wyze, dan ik by deze gelegenheid gedaan heb; dat is, met de bewyzen in de hand, dai myn fyflema alleen op den aart en natuur des handels, en op deszelfs onvcrhinderbaaren loop gevestigd is; en hen langs dien weg toonen, dat ik rustig af kan wagten, alles wat onkunde en vermeetelheid tegen my zouden konnen ondcrneemen.
Myn voornaam oogmerk in het gefchrift voorhanden is derhalven, om het onredelyke te betoogen der hooge pryzen, tot welke men de Thee in 'deze Republiek,
in



xvi VOORREDEN.
in den voor gaanden jaare heeft opgedreeven; en tevens om te doen gevoelen hoe zeer deze hooge pryzen hebben moeten flrekken om den buitenlandfchen handel van dit Gemeenebest te benadeelen. ■« Ingevalle men aan het betoog dezer beide zaaken geenen aandagt gelieft te verkenen, zal ik egter achten door dit gefchrift het myne gedaan te hebben, om denzelven voor te ftaan en in /land te houden ; terwyl ik het voorts aan den loop der zaaken zal overlaaten, om in dezen een beflisfende uitfpraak tusfehen my en myne tegenflrevers te doen gefchicden. —
De Lezer gelieve de volgende Drukfouten dus te verbeteren
Bladz. 5 reg. 9 /laai omtrends, lees omirend.
8 — i —— voordeedeelen > ■ ■ voordeelen.
31 — 16 LR. 188,429 5 — L(l. 188 429:5.
31 — 1 inkoop in in
34 — 8 — Chineehen — Chineezen.
41 — 31 — Ongzgronde — ongegronde.
62 - 10 —- veiligen — veilingen
66 — a — wat ik hier toe wat ik tot hier toe.
67 — 28 — in in evenredigheid in evenredigheid.
69 — 9 — allerduidlykften —— ten allerduidlykften.
72 — 15 naamlyks — naanilyK.
80 — 15 — dcce ■ deze.
BylageF.— a van ondeten, fiaat, van deze foorten in China he: ft doen obferveeren, en voorts nader heeft doen letten op de qualiteiten ; lees, van deze foorten heeft doen obferveeren, en voorts in Chm i nadei heeft doen letten op de qualiteiten. ■i 1 I. Col. 1. reg. 8. v. ond. Heat ingezeten, lees ingezetenen. ■. ■ ■ 1 » s. — !■). 1 1' ■"'«- moeten, — zou moeten.
EER-



EERSTE HOOFDSTUK.
■Belielzende eene korte befchouwing van dén toefland eti om* fiandigheden van het Thee-artikel in de jaaren 1788 % 1789, 1790 en 1791) 20 in Europa in het algemeen, als in deze Republiek, door het verbod van invoer van vreemde Thee, in het by zonder; dieninde ter verdeedi' ging van alles wat door my voorheen dienaangaande aan het Publiek is voorgehouden; en tevens tot wederlegging van al het géén men uk dien hoofde onlangs , by publieke gefch-iften, tegen myne denk- in handelwyzt "heeft aatigevoerd*
Ik zal my in dit hoofdftuk opzetïyk bezig houden, om de gronden van het door my in de maand September des voorigen jaars 1791 aan het publiek vöorgehoudene, zö met betrekking tot de waarde der Thee, als den toeftand van den handel in dit artikel, nader bloot te leggen en in het helderst daglicht te ftellen, ten einde het door my uit deze gronden afgeleidde volkoomenlyk te verdeedigen en op eene onwederfpreekïvkewyze te bevestigen.
Om dit te doen, eh alle mooglyke duidlykheid te betragten, zal ik hier ter plaatze kortlyk herhaaien, het geen ik in de beide bovengenoenideopzigteh, op den gemelden tyd, aan het publiek heb voorgehouden.
ik heb dan by die gelegenheid vooraf gezegd t A roU



C B >
„ volkoomen overtuigd te zyn, dat ik, om het „ door my voorgehouden wordende , omtrend }, den Theehandel, op gronden van waarheid en „ ervaaring te doen rusten, den Theehandel zei„ ven, zo als die uit Europa, en vervolgens uit „ America, met het ryk van China wierd gedree-
ven, of kon gedreeven worden, grondig moest „ leeren kennen, om langs dien weg te konnen „ bepaalen welke gevolgen voor den Theehandel „ in Europa zouden konnen voortfpruiten uit de „ onderneemingen, die de verfchillende handel„ maatfchappyen of particulieren raadzaam mog-
ten oordeelen in het werk te ftellen, met oog„ merk om de door hen aangevoerde quantitei„ ten wederom door den handel en het vertier in
Europa kwyt te raaken;" waarby ik vervolgens aangemerkt heb, „ dat dit gemeenebest tot „ hiertoe het middenpunt van den ganfehen „ Theehandel heeft uitgemaakt, en dat alle uit„ héemfche onderneemingen op het ryk van China
alleen berekend wierden naar den prys der Thee „ in deze Republiek, en naar de omftandigheden „ waarin de handel van dit artikel zig binnen dit „ gemeenebest bevond (*)." Hierby heb ik terzei ver.plaatze nog gevoegd, dat „ de uitvoering „ der importante onderneeming om aan de En„ gelfche Oost-Indifche Compagnie te doen on„ dervinden van welk gewigt de Hollandfche
,, han-
(*) Anewoord aan den naamloozen fshryver enz, p. 19 en ii.



C 3 )
», handel moet geacht worden, my in ftaat ge-
fteld had, om de plaatslyke gelegenheden en „ onderfcheidene gefchiktheid van veele landen s, voor den Theehandel van naby te leeren ken„ nen; en dat myne navorfchingen my mede by a, die gelegenheid de kwaaien hebben leeren ken„ nen j waaraan groote maatfehappyen , welke „ zig tot het dryven van den handel vereenigd ■„ hebben , bykans onvermydelyk _ onderhevig „ zyn (*)."
Vervolgens heb ik my omtrend den toenmaaligen toeftand van den Theehandel uitgelaaten ■, en wel vooreent met betrekking tot denzelven binnen, deze republiek, in dezer voege:
„ De gefteldheid van den Theehandel in deze i,, Republiek in overweeging neemende, heeft het „ my altoos toegefcheenen dat de Oost-Indifche j, Compagnie dezer landen volkoomen in ftaat „ was om den handel op het ryk van China tot £ haar eigen voordeel, niet flegts te dry ven op „ die wyze waarop zulks pleegt te gefchieden, •„ maar zelf om dezelve aanmerklyk te vermeerJ, deren , en hierdoor aan de commercie dezer j,, republiek alléén al dien voorraad te verfchaf•„ fen, welke dezelve tot haar vertier noodig „ heeft Cf)"
Ten tweeden, met betrekking tot den Theehandel buiten de republiek, heb ik hoofdzaaklyk gezegd:
£*) tbid. p. tt, (t) P- & A %



C 4 3 •
zegd: „ Men heeft het gemeen in den waan WiT~ „ len brengen dat de pryzen der Thee geweldige „ fprongen naar de hoogte zouden doen; dog men
heeft vergeeten in aanmerking te neemen het „ geen buiten deze Republiek in Zvteeden, Dee-,, nemarken, Frankryk, en andere landen, alwaar „ mede geëtablisfeerde Compagnien zyn , aan „ Europa, en wel voornaamenlyk aan de con„ fummateurs op de grenzen onzer Republiek
zal worden aangeboden. Natuurlyk ondertus„ fchen gaat elk een daar ter markt, waar hy tot den
minften prys te regt kan raak en, en het voor«, beeld het welk een ieder geeft, om zyne nood„ wendigheden in dien winkel te koopen , die
dezelven best koop levert, wordt door alle na-
tien en alle volkeren in evenredigheid gevolgd „ en in acht genoomen. Het is genoeg bekend „ dat de Theehandel, welke door Engeland „ thands gedreeven wordt, van een zeer aanmerk}, lyk aanbelang voor dit ryk geworden is. De-. „ zelve is grooter dan die van alle andere natiën. „ zaamgenoomen. Het belang van het Chinee„ fche ryk is dus oneindig naauwer verbonden „ aan de belangen der Engelfche Compagnie , „ dan aan die van eenige andere natie; en zeker „ gaat het, dat dan, wanneer eene natie haar we-
zenlyk belang kent, dezelve ook ras tot eene „ vereeniging te brengen is met dat volk , het „ welk haar wederkeerig van het meeste nut kan „ wezen (*)." Al verder heb ik aangaande den
ia.»
(*) Ibid.P. 22, 23.



C 5 5
invloed van het verbod van invoer van vreemde Theeën hier te lande, onder anderen gezegd: „ De „ ryzing der pryzen uit hoofde van hetzelve is „ niet alleen van agteren gebleeken , maar was „ zelf van vooren duidlyk te voorzien; en hier „ van daan dat de buitenlanders by tyds zo over„ vloedig gezorgd hebben, dat de Republiek geen ,, Thee te kort zoude koomen (*)."
Eindelyk heb ik my destyds omtrends de waarde der Thee, en den loop des handels, hoofdzaaklyk in dezer voegen uitgedrukt: „ Het is „ thands niet mooglyk de waarde der Thee, „ welke alleen bepaald kan worden door den „ loop van den handel en den eisch van het/vertier, eene andere te doen zyn, dan dezelve ge„ worden is. Het belang van alle houders van „ dit artikel, en onder dezen begryp ik mede de s, Oost-Indifche Compagnie, vordert dus dat zy „ raadpleegen met het geen de handel en vertier „ eisfchen en te weeg konnen brengen;" en ten opzigte van kwalyk gegronde kunstgreepen, om de waarde der Thee te dwingen tot eene hoogte, boven die welke dezelve natuurlyk kon hebben, heb ik hier bygevoegd: „ Dwangmiddelen in ,v zaaken van negotie zyn des te gevaarlyker, „ naar maate het doen en laateji in dezelve wille„ keurig is en geheel vry blyft, zonder dat ie„ mand onder de verpligting is van zig te laaten „ dwingen. De zekerheid van, hooge pryzen in « eenig artikel, kan alleen rusten op de fchaars-
Cv P- 29.
A 3



C 6 )
heid van hetzelve, en dus moeten dezelve al„ leen uit noodzaaklykheid geboren worden (*),
Dit een en ander is hoofdzaaklyk wat ik in de maand September des voorigcn jaars aangaande de waarde der Thee, en den toeftand van den handel in dit artikel, openïyk aan het publiek heb voorgehouden. Ik zou dus terftond konnen overgaan tot, dat geen, het welk ikmy in dit hoofdftuk voornaamenlyk heb voorgefteld, dat is, het nader ontwikkelen en bloot leggen van die gronden waarop alle myne bovenopgegeevene Hellingen en verzekeringen gerust hebben, en nog rusten; indien ik 'er, tot handhavening van myne door onkundigen zo zeer aangerande eer, geen belang in ftelde, om aan het publiek ten duidlykften te doen zien* dat myne denkwyze geenzins rust op temporaire, en als in de lucht opgevatte denkbeelden, maar op zodaanige verkreegene kennis, welke my reeds in den jaare 1787 dezelve taal heeft doen voeren, die ik in den voorledenen jaare 1791 gevoerd heb, en over welke minkun-» digen by die gelegenheid vermeend hebben, my ïnet zo veel fucces te konnen aanvallen en tegenfpreeken.
Om dan te doen blyken dat ik omtrend den Theehandel der Republiek, zo verre dezelve rust op de bedryven der Oost-Indifche Compagnie dezer landen, altoos en onafgebroken op dezelve wyze gedagt heb, acht ik het noodig hier mede
VOQX-?
CV mi t. 38, 39-.



C 7 >
vooraf te premitteeren, het geen ik dienaangaande in de maand April des jaars 1787 reeds aan het publiek heb voorgehouden in eene brochure, onder den titel van: Aanmerkingen over den Theehandel, door jan jacob voute en zoonen, in het licht gegeeven; waar in ik my op deze wyze heb uitgedrukt: „ De Theehandel is, ge„ lyk de meefte takken der commercie van Eu„ ropa, deszelfs oorfprong grootendeels, en „ deszelfs uitbreiding byna geheel verfchuldigd „ aan die grondige kennis van negotie, die deze „ Republiek heeft groot gemaakt. De verftandi-
ge ftaatkundige reglementen om den handel op
de Indien en China alleen aan de Oost-Indifche. „ Compagnie hier te lande, by privilegie teper9, mitteeren, en tevens aan de commercie van „ den Lande den invoer van alle Oost-lndifche „ en Chineefche produéten en koopmanfchappen, „ die in andere landen uit Indien en China wier„ den aangevoerd, toe te ftaan, waren juist ge„ fchikt om aan 's lands ingezetenen daaglyks „ gelegenheid te geeven, om hunne fchatten te
gebruiken, zo tot het aanvoeren van alles wat „ Holland, als de grootfte marktplaats van Eu-
ropa, waar voor het, zo door deszelfs natuur„ lyke ligging, als door den handeldryvenden „ geest zyner bewooners, buiten tegenfpraak ge„ houden moet worden, van nooden had, als om „ aan den vreemdeling, die op deze marktplaats „ kwam koopen, alle gemakkelykheid tot den m inkoop, en alle zekerheid ter bekooming van A 4 59 het



€ 8 )
„ het geen hy noodig had te geeveh. — Zo lang „ de Oost-Indifche Maatfchappy dezer Landen „ of alleen, of wel voor het grootfte gedeelte, „ de Thee van China aanvoerde, was de Holland-. » fche markt de gefchiktfte ter bekooming van ,, de Thee, die Europa benoodigd was. Het „ drinken van Thee was in den beginne alleen ,, bepaald aan eene confumptie onder lieden, die. „ in overvloed leefden, en nam allengs meerder „ toe in een land als Holland, en de landenrond„ om hetzelve geleegen, uit hoofde der voordee„ deelen van de commercie, welke aldaar eenen „ meer algemeenen overvloed deed plaats heb-, „ ben, dan in andere landen, alwaar deze over-. ti vloed alleen by vermogende lieden te vinden, „ is. Zo lang de Thee alleen een artikel vaa » weelde was, begrypt men ligt, dat hetzelve „ wel gefchikt was, om groote winften te gee„ ven, maar niet om eenen uitgebreiden handel-
„ tak op te leveren. Ondertusfchen is de
» loop der commercie altoos onderhevig geweest „ aan zekere gevolgen, welke zig allerduidelykst „ hebben doen opmerken in zodanige takken,die „ hier toe het meest gefchikt waren. Onder de„ ze takken behoort voornaamenlyk de Thee, „ welk gewas alleen door China wordt opgele» verd. —— Immers moest de duurte der Thee „ in Europa eene natuurlyke aanleiding geeven v aan andere Natiën, om zig toe te leggen op . a, maatregelen en onderneemingen, die dezelve q konden doen deelen in de groote winften, wel-



C 9 )
>, ke 'er op deze koopmanfchap behaald konden „ worden. Zulks veroorzaakte dan ook ras eenen ?, meerderen aanvoer; en deze meerdere aanvoer»
maatiger pryzen. Deze maatigere pryzen had„ den natuurlyker wyze eene vermeerdering van „ confumptie ten gevolge; en het is op dezever-
meerdering van confumptie door geheel Euro„ pa, dat eindelyk de Zivceden, Decnen, Fran„ fchen en Portugeczen, doorgaans in concurrentie ,, met de Hollanders, den Chineefchen han-
del hebben vervolgd. Embden heeft denzei ven » ook ondernoomen, en naderhand laaten vaaren, „ dog is nu wederom aan den gang (*). De „ Oostenrykfche Nederlanden hebben denzei ven met ,, geweld willen doorzetten; dog deze ondernee„ ming heeft zig tot éénen enkelen togt op China 9, moogen bepaalen; offchoon O/lende het echter „ niet geheel uit het oog verlooren fchynt te „ hebben, dat 'er by dezen handel voordeel te ,, behaalen is; dewyl in het laatstverloopen jaar „ aldaar nog eene laading aangevoerd en verkogt „ geworden is. — Engeland alleen, heeft, voor „ den jaare 1784, 'er nimmer op bedagt ge„ weest, om den handel op China door te zet. „ ten, naar maate der Thee, welke ditRyknoo-
„ dig had (f) De toevoer uit China is
„ ontegenzeglyk de grond van den Theehandel.
De.
(*) In 1787.
(t) Zulks is eerst gefchied door de invoering der Com. tnutatie'a&e in den jaare 1784 vastgeftcld.
A5



C io )
„ Deze toevoer gefchiedt door onderfcheidene „ Compagniën. Alle Compagniën hebben even „ veel belang om zig in dezen handel te mainti„ neeren, dewyl dezelve voor haar een voordee„ lige handel is. Ten bewyze hier van ftrekt de „ Zweedfche Compagnie, welke volftrekt :niets „ anders dan den Chineefchen handel dryft, en „ welke alleen rust op buitenlands vertier; wel„ ke handel haar ondertusfchcn in ftaat ftelt om „ jaarlyks aan de participanten eene fchoone uit„ deeling te doen. — Alle Compagniën hebben „ hunne ontlastingen, waaronder die naar Holland „ vry aanmerkelyk is, voor zo verre zulks de „ buitenlandfche Compagniën betreft; daar de „ Hollandfche Thee in de meeste dier landen ,, niet mag ingevoerd worden, en in de overi„ gen zeer zwaar is belast geworden. — Deze „ omftandigheden zyn het, welke de Holland„ fche Oost-Indifche Compagnie zig ten nutte
„ behoort te maaken. De ligging dog van
„ Holland is door de Commutatie-aöle niet veran„ derd geworden ; het fyftema van commercie „ alleen is veranderd geworden. De Theehan„ del is nog gevestigd in ons land, omdathet„ zelve nog, in allen opzigte, hier toe het ge„ fchiktfte is." (§) Overeenkomftig deze redeneering, in den Jaare
1787
(J) Ammirkingen over den Theehandel, door jan jaC03 voute en zoonen» p. 1—3, en p. 46-48.



1787 aangaande den Theehandel aan het publiek voorgehouden, heb ik in den Jaare 1788 , in eene brochure onder den titel van, Vervolg der aanmerkingen over den Theehandel, door jan jacob voute en zoonen, het volgende gezegd: „Men „ moet in het oog houden , dat de handel van „ Europa op het ryk van China deszelfs oor„ fprong verfchuldigd is aan onze Republiek ; „ dat onze Oost Indifche Maatfchappy zig te lang „ gehouden heeft aan de magt die zy verkreegen „ heeft door de wyze en oordeelkundige beftie„ ring haarer grondleggers ; dat deszelfs voor„ fpoed haar koopbelang medegelleept heeft in „ eene aangenoomene gewoonlyke handelwyze, „ die zeer nuttig kan zyn voor het algemeen be„ ftier der Maatfchappy, dog zeer nadeelig is „ voor het belang , hetwelk zy heeft in enkel „ commercieele zaaken; — dat de negotie van „ gedaante is veranderd,naar maate de volkeren, „ die mededingers in den handel zyn geworden, de Maatfchappy hebben beftreeden; — dat deze „ volkeren op hunne commercieele gronden heb„ ben gehandeld, terwyl de Oost Indifche Maat„ fchappy alleen haaren ouden trant heeft gevolgd, „ waar door de vreemde natiën eene overmagt in ,, den handel hebben konnen verkrygen, die de „ Hollandfche Maatfchappy, althands met be„ trekking tot haaren handel op China, heeft „ verzwakt, om dat de uitbreiding van dezen „ handel door Europa in het algemeen, duidlyk ï, aantoonde dat die door de Hollandfche Com-
55 pag-



„ pagnic voor het grootfte gedeelte kon zyn verfj, richt, en dus dat de Hollandfche Compagnie, », zig bepaalende aan oude en afgefleetene gronden van handel, niet meer is geweest die toongee„ vende Commercieele magt die zy met opzigt „ tot de Chineefche producten behoort te zyn, „ aangezien zy de aanlegfter van dezen handel is „ geweest, en dus daar in de meesteres hadmoe„ ten blyven, voor zo verre zy het producT: van „ China had konnen aanvoeren , en daar mede „ gerieven dat toeneemend vertier, dat zig in Lan„ den, die nu nog niet op China handelen, traps„ wyze heeft geopenbaard, en het niet moeten „ overlaaten aan verafgelegen Landen, die door „ hunne ligging in vergelyking van Holland, „ ongefchikt zyn tot dien handel; waar'uit dan „ de noodzaaklykheid is opgekoomen om langs „ een geheel nieuw fyfiema het verlegd natuur„ lyk debiet van deeze Republiek, voor zo verre „ zulks de Chineefche producten aangaat, te rug „ te. roepen. Dit kon niet gefchieden door het „ langer opvolgen van een'flenter, die reeds de „ uitvoerende kragt van den handel der Holland„ fche Compagnie in Europa had geketend, en „ onder de veranderingen die Engeland aan den „ handel op het ryk van China uit Europa had „ te weeg gebragt. Het tydftip van zig te fchik„ ken naar de omftandigheden, was al lang ge„ booren geweest;het moest eindelyk uitgevoerd „ worden; en dit is gebeurd met de verkooping n nu onlangs in Middelburg gehouden; dit wierd
te



C 13 )
te noodzaaklyker, om dat de aanvoer van Thee „ niet meer is volgens de gewoonte der Compag„ nie, maar volgens den eisch in Europa £*).''
Zie daarhoofdzaaklyk al het geen ik, zedert den Jaare 1787 tot heden toe, aangaande den toeftand van den Theehandel, en de waarde welke de Thee geacht moest worden, te konnen hebben op de verfchillende tydftippen der uitgaven van myne aangehaalde brochures, aan het algemeen heb voorgehouden.—-Ik durf my vleyen dat deblooteherleezing van dit door my voorheen reeds breedvoeriger opgegeevene,in allen opzigte zal konnen dienen, om my volkoomen vry te fpreeken, van niet altoos eenftemmig en onveranderlyk over eene zaak van zo veel aanbelang voor het commercie-wezen dezer Republiek, gedagt, gehandeld, en openlyk gefchreeven te hebben. Tevens zal men hier uit duidlyk zien, dat ik ftandvastig en onafgebroken van begrip ben geweest, zo als ik zulks thands nog ben, dat de handel dezer Landen door middel der Oost Indifche Compagnie op het ryk van China, kon, en behoorde te worden uitgebreid; dog tevens, dat men zig, naar myn begrip, van geheel andere maatregelen moest bedienen, dan men tot hier toe gewoon was geweest te volgen en in het werk te ftellen.
, Het verbod der invoer van vreemdeTheeën hier
te
C) Vervolg der Aanmerkingen op den Theehandel door
J. J. VOUTE EN ZOONEN, p. 44—46.



( H )
te lande, in de maand Jaly des voorigen jaars 1791 tot ftand gebragt, dog voor het welk ik reeds lang te vooren ten fterkften geieverd had, was een der allerëerfte middelen, welke in het werk gefield moesten worden, om de Oost Indifche Compagnie in de gelegenheid te ftellen oiti haaren handel op China tot die volkoomene uitgeftrektheid uit te breiden, voot welke dezelve vatbaar was.
Dan, het heilzaam oogmerk van dit verbod was geenzins om de Compagnie langs dien weg hoogere' pryzen voor haare Thee te doen bedingen; dan zy zoude gedaan hebben, indien de invoer van vreemde Theeën open was gebleeven. In dit geval dog, zou men hebben moeten veronderftellen, dat de prys der Thee in Deme?narken} Zwceden, Frankryk en Portugal, door het verbod der in* Voering van dezelve in deze Republiek, even zeer zoude ryzen, als dezelve hier te lande bevonden mogt worden te doen; hetwelk de ongerymdheid zelve geweest zoude zyn; of men zou hebben moeten veronderftellen, dat de buitenlanders eene zodanige preferentie voor de Thee, door de Hollanders uit China aangevoerd wordende, zouden toonen, dat zy veel liever hoogere pryzen voor dit artikel op de Hollandfche markt wilden gaan befteeden, dan hetzelve tot merkelyk laagere pryzen elders gaan inkoopen; iets, hetwelk niet flegts ongerymd, maar daar en boven geheel belachlyk geweest zoude zyn, te meer, dewyl over het geheel de qualiteit der
Thee



C 15 )
Thee door de Compagniën van Zwleden, Dcemmarkcn en Frankryk aangevoerd, de voorkeur bo* ven die der Hollandfche Compagnie verdient. —« Het eenig oogmerk van dit verbod der invoer van vreemde Thee hier te lande, had integendeel ten grondflag, om de Oost-Indifche Compagnie dezer landen haaren handel op .China te doen uitbreiden, door zig in ftaat te ftellen, om in de behoeften van dit artikel voor Europa tot zodaanige moderaate pryzen te konnen voorzien, dat andere volkeren, welker gelegenheid tot het dry ven van den handel op dit Ryk niet zo gunftig is als die van deze Republiek, 'er geen voordeel meer in konden vinden, om denzeïven verder voort te zetten, maar dat zy zig hierdoor genoodzaakt zouden zien om denzeïven op te geeven en te laaten vaaren, en het dus aan de Hollandfche Maatfchappy over te laaten, om door het aanvoeren van aanzienlyker quantiteiten dan zy tot hier toe had gedaan, alle de winften die deze handel kon opleveren, alleen te genieten.
Welk eene werking dit verbod ondertusfcherj hier te lande gedaan heeft, is aan een iegelyk bekend. Dog hoe onberedeneerd, hoe geheel onge« rymd, en ten eenemaal ftrydig met het oogmerk van dit verbod zelve, de poogingen zyn geweest van die onkundigen, die vermeend hebben de Compagnie eenen dienst te doen, door aan haar, tia dit verbod, hooge en opgedreevene pryzen voor haare Thee te doen obtineeren, en welke nog onkundiger particulieren aangezet hebben,
orq



C «J )
om uit hoofde van dit verbod, in dit artikel tè fpeculeeren , zal de verdere inhoud van dit ge* fchrift, zo ik durve vermeenen , ten allerduidlykften bewyzem
• Om dan tot de hoofdzaak te koomen. »— Niemand zou het my ten kwaade hebben konnen duiden, indien ik my, alleen uit hoofde van het oog* merk, waartoe het verbod van invoer der vreemde Thee eigenlyk moest dienen, tegen alle ftygering en opzetting van pryzen had verzet. Dog dit was geenzins het eenig grondbeginfel, het welk my tegen het befteeden van hooge pryzen, na het vastftellen van het verbod van invoer, deed advifeeren. Ik kende te zeer de omftandigheden van dit artikel hier te lande, ik was te wel onderrigt van het gebeurde hangende de deliberatien van den Souverein over het arresteeren van dit verbod, dan dat ik in gemoede niet overtuigd moest zyn, dat het befteeden van hooge pryzen, eene onbeftaanbaare, eene onredelyke^ en allerdwaaste onderneeming was.
• Dit was het geen ik in myne Circulaire Misfive aan myne Correspondenten (*) voor de Najaars verkooping van den jaare 1791 te kennen gaf. Dezelve tendeerde alléén om hen van het befteei den van hooge pryzen te rug te houden, en om hen te waajfchouwen tegen de inboezemingen van
die
(*) Men zie dezelve in haar geheel in myn bovenaangehaald Antwoord aan den naamloozenfchryver p.



C i7 )
die geenen, die geene genoegzaame kennis van de omftandigheden van dezen handèl hadden— Het is ondcrtusfchen deze Circulaire Misfive geweest, die my den haat dier onkundigen op den hals ge» laaden heeft, en die hen eerst eene uaamlooze brochure tegen myne gemelde Circulaire Misfive in het licht heeft doen geeven (*); dog welke door my te dier tyd ter loops beantwoord gewor, den zynde, hen andermaal aangezet heeft, om my met een belachlyk en niets ter zaake doende boekdeel van 196 bladzyden te beftryden.
Ik heb my over de waarde van dit gefchrift, en de verdienden van deszelfs dichterlyken opftcller, in myne voorreden genoegzaam uitgelaa: ten, en zal my dus hier ter plaatze geenzins op nieuw verledigen om in eenige byzondere wederlegging van hetzelve te treeden. — Genoeg zy het hier aan te merken, dat de domme aanhang myner tegenwerkers zig kortlings na de afkondiging van het verbod van invoer geenzins te vreeden hielden metdie ftygering van pryzen, welke hetzelve bereids veroorzaakt had, maar dat zy 'er zig op toelagen, om deze reeds geklommene pryzen op de toenmaalige aanftaande najaarsverkooping der Compagnie in 1791, nog hooger te doen gedreeven worden.
Het
(*) Deze brochure verfcheen onder den titel van Gedachten ovh de Circulaire Misfive , relatief de aanflaandt verknoping van Thee by de Generaale Oost ■ Indifche Compagnie; enz. Augustus 1791.
B



C 18 )
Het blykt dus uit het een en ander, dat het ver od van invoer den grondflag heeft gelegd tot het tegenwoordig publiek gefchil tusfchen my en myne antagonisten; en dat eene zeer verfchillende befchouwing der gevolgen en werking, welke hetzelve kon en behoorde te hebben, ons dan ook op eene geheel tegenftrydige wyze werkzaam heeft doen zyn.
Myne antagonisten, die weeten konden, hoe veel Thee de Oost-Indifche Compagnie in den jaare i ffi in handen had, en nog in dat zelve jaar, als mede in 179a en 1793 kon ontvangen; en tevens vermeenden te weeten hoe veel 'er ver. eischt wierd om aan den eisch van den handel en het vertier dezer Republiek te konnen voldoen, vonden deze quantiteit veel te gering om dien eisch te vreede te konnen ftellen; te meer, om dat in het laatst van het jaar 1791 geen genoegzaame toevoer van buiten kon verwagt worden, en deze vervolgens, uit hoofde van het verbod,
geheel zoude moeten agter blyven. Deze
oppervlakkige denkbeelden fcheenen zo zeer billyk en juist tc zyn, éti hadden uit dien hoofde eenen zo aanmerklyken invloed op zeer veelen-, zo niet op byna het grootfte gedeelte der belanghebbenden in den Theehandel, dat 'er, onmiddellyk na de afkondiging van het verbod, eene daadlyke ftygering in de pryzen der Thee.be-
fpeurd wierd Gelukkig, in de daad! voor
veelen,indien het by deze ongegronde temporaire, en op verkeerde gronden rustende ftygering, ge-
blee-



( 19 )
bleeven ware! — Dog deze verkeerde denkbeelden vonden by veelen, en voornaamenlyk by myne antogonisten, zo veel ingang, dat zy vermeenden een iegelyk te moeten aanraaden, om Thee op fpeculatie in te koopen, dewyl de reeds klimmende pryzen, volgens hun oordeel, nog aanmerklyk zouden moeten ryzen.
Dan, hoe valsch en ongegrond deze denkbeelden waren, zal een ieder ligt bezefFen, die flegts in aanmerking gelieft te neemen, dat men deze ftygering van pryzen alleen toefchreef aan, en grondde op, de geringheid der quantiteit, welke de Oost-Indifche Compagnie in 1791 , 1792, en 1793 ter markt zou konnen brengen; zonder dat men wist, of weeten kon, in dier voege als zulks aan my bewust was, welke quantiteit van Thee 'er op dat oogenblik in deze Republiek in handen van particulieren nog in voorraad was; en zonder dat men voorts eenige kennis had van het geen, hangende de langduurige deliberatien van den Souverein over het. arrefteeren van het verbod, in den Theehandel was voorgevallen. — Immers zo-dra Hun Hoog Mogende de Staaten Generaal dit verbod hadden voorgeflagen, en op dit voordel door de Compagnie favorabel geadvifeerd was geworden, verliep 'er, uit hoofde van deonvermydlyke langduurigheid der ftaats-deliberatien in dit gemeenebest, nog eenen zeer geruimen tyd, alvoorens de gezaamenlyke hooge bondgenooten, tot welker kennis dit verzoek gebragt moest worden, hunne advyzen ter Vergadering van Hun B a ■ Hoog



Hoog Mogerïden, uit welker boezem dit verbod moest emaneeren, konden inbrengen , en deze Vergadering uit dien hoofde het recht geeven,om dit verzoek te fiatteeren, en door eene fouvereine
refolutie in eene wet te veranderen. Van
dien tusfchentyd is buiten twyffel gebruik gemaakt geworden door die geenen, die uit hoofde hunner Iiaifons en commercieele betrekkingen, verpligt zyn, aan de buitenlanders verflag te doen, van alles wat in het mercantile voorvalt, of met reden te voorzien is, en hetwelk eenigen invloed kan hebben op den loop van een of ander artikel; welke omftandigheid dan ook ten gevolge gehad heeft, dat de Republiek nog tydig genoeg voor de afkondiging van het verbod, zo uit het Noorden, als uit het Zuiden van Europa,met eene zodanige hoeveelheid van Thee voorzien is geworden, als de buitenlanders met eenigemooglykheid konden berekenen, dat zy zouden moeten overhouden, en niet konnen afzetten, indien de invoer van hunne Thee in de Republiek wierd verboden. Het Noorden en Zuiden van Europa redeneerde in dit opzigt zeer gegrond op deze wyze: „ Wy hebben by het doen onzer onderneemin* „ gen op China, de Hollandfche markt befchouwd „ als zynde in allen gevalle, en althands in dat „ van noodzaaklykheid, de tregter, waardoor „ zig onze voorraad kon ontlasten. Dog waar „ zullen wy met dezelve heen , ingevalle dit „ middel aan ons benoomen wordt? en waar zulM len wy zo gereedlyk eene andere marktplaats v - ■•' .. i „ vin-



( « )
vinden, die dezelve middelen voor ons ople„ vert, als die van Holland tot hiertoe heeft ge„ daan?"
Ik voor my, die van dit een en ander, dat is, zo wel van de quantiteit der Thee, welke de Dost-Indifche Compagnie in 1791 , 179a, en 1793 tei' markt kon brengen, als van de hoeveelheid die in 1791 nog in deze Republiek in handen van particulieren was, en daarenboven van den buitengewoonen toevoer door de buitenlanders, hangende de deliberatien over het geproponeerde verbod van invoer, herwaards ingefcheept, genoegzaame kennis droeg, en dus volledigst wist, dat 'er nog voor den handel, nog voor de confumptie dezer landen, eenig gebrek kon zyn, het welk uit hoofde van fchaarsheid de pryzen eenigzins kon doen ftygeren zo lang het gewoon debiet niet vermeerderde, moest dus eenen geheel anderen weg inflaan, dan dien,welken myne minönderrigtte antagonisten zo glorieryk aan hunnen aanhang vermeenden te konnen aanwyzen. — In plaats van myne correspondenten en vrienden aantemoedigen om inkoopen te doen, raadde ik hen uit dien hoofde aan, 0111 van de hoogere pryzen, door het verbod van invoer veroorzaakt, gebruik te maaken, en deze temporaire ftygering zig ten nutte te maaken, om eenen zekeren winst naar zig te neemen. — In plaats van aan Groséers en Winkeliers aan te raaden om hooge pryzen te befteeden, gaf ik hen te kennen, dat 'er genoegzaame Thee voorhanden was, om B 3 zig



tig ten allen tyde tot maatige pryzen te konnen voorzien— In plaats,eindelyk,van aan het algemeen voor te houden, dat het oogmerk van het verbod van invoer ten doel had om de Compagnie hoogere pryzen voor haare Thee te doen bekoomen, dan zy zonder dit verbod gedaan zoude hebben, gaf ik te kennen, dat het belang der Compagnie, ingevalle dezelve eenig voordeel van dit verbod wilde trekken, onlochenbaar was , haare Thee tot mcderaate pryzen af te zetten. — Dit een en ander wierd door myne antagonisten voor raaskallen uitgekreeten; voor eene pooging, om uit Hnkfche inzigten,de pryzen der Thee te drukken; en om de Compagnie den voet dwarsch te zetten in het bereiken van het heilzaam oogmerk, het welk de Souverein, ten haaren gevalle,aan zig, door dit verbod had voorgefteld.
Heilloozer bedoeling, dog tevens ter goeder uur , ongegrondere inzigten , konden myne afgunstige tegenftrevers niet wel toefchryven aan iemand, die, hoe zeer hy ten opzigte der te neemen maatregelen tot welzyn der Compagnie.van het tegenwoordig Bewind derzelve ook mooge verfchillen, egter niets meer ter harte heeft, en met de daad getoond heeft te hebben, dan den hoogstmooglyken bloei en voorfpoed der OostIndifche Maatfchappy dezer landen! —
Dan, zonder my hier in nutlooze declamatien, over het ongelyk, my door myne antagonisten in dit opzigt aangedaan, verder uit te laaten, zal ik thands overgaan , om op de onwederfpreeklyk-
fte



C 25 )
fte wyze aan het publiek te doen zien, dat myne denkwyze, en myn op dezelve rustend gedrag en daaden, allezins conform zyn geweest aan dat geen, het welk het wezenlyk belang zo wel van den handel dezer Republiek in het algemeen, als dat van de Oost - Indifche Compagnie in het byzonder, onkochenbaar van my gevorderd heeft.— Ik zal uit dien hoofde alle die bewyzen hier laaten volgen, welke middagklaar zullen konnen aantoon en, dat de ry zing, welke door het verbod van invoer van vreemde Thee hier te lande, (voornaamenlyk in de Congo .en Soatchon Thee, tot welke beide foorten het gros der onderneemingen zig bepaald heeft,) te weeg gebragt is , even zeer op verkeerde gronden heeft gerust,als die,welke men nog boven dezelve aan de verkoopingen der Oost-Indifche Compagnie in het najaar van 1791 heeft weeten ie veroorzaaken.
Hiertoe moet ik in de allereerfte plaats aanmerken, dat ryzing in eenige goederen hoe ook ge» naamd, alleen kan worden veroorzaakt, of door fchaarsheid derzelve, of door een vermeerderd debiet van dezelve. — Dat 'er nu geene fchaarsheid van Thee in de Republiek plaats had ten tyde der afkondiging van het verbod van invoer ^ heb ik boven reeds te kennen gegeeven, en de ingevoerde quantiteiten op dat tydftip bewyzen volkoomenlyk het tegendeel. Dat 'er ook geene vermeerdering van debiet of vertier in de Republiek plaats heeft, zedert het verbod van den invoer van buiten, is iets hetwelk volftrekt geen B 4 be"



C *4 )
betoog behoeft ; dog dat de hooge pryzen , tot welke men de Congo en Soatchon Thee heeft opgedreeven, eene vermindering van handel naar buiten ten gevolge gehad hebben, heeft de ondervinding zelve geleerd.
De Commutatk-aBc in Engeland in den jaare 1784 ingevoerd, heeft ten gevolge gehad, dat de invoer vervolgens door de Engelfche Compagnie voor de confumptie van Groot-Brittannien gedaan, de quantiteit Thee welke Europa jaarlyks Uit China voerde, aanmerklyk heeft vermeerderd, dewyl de andere handeldryvende natiën van Europa op dit ryk hunnen Theehandel met hetzelve niet in evenredigheid verminderden, als dezelve door Engeland vermeerderd wierd. Men voege hier by de gevolgen , welke de Theehandel in Europa ondervonden heeft van den onderneemenden geest der nieuwgeborene Republiek van ï\Toord- America, welke zig meede eenen handel op China heeft tragtcn te verwerven, veel uitgeftrekter dan haare eigene behoeften aan haar veroorloofden ; en men zal zig door dit een en ander zeer ligtlyk konnen overtuigen, dat 'er, ten minften zedert den jaare 1786, veel meer Thee uit China uitgevoerd is geworden, dan geheel Europa, met alle de gewesten aan welke hetzelve
Thee kan flyten, in ftaat was te verzwelgen.
De opê'enftapeling en opkropping van Thee, welige hier uit moest gebooren worden, was dus zeer •gereedlyk van vooren te voorzien , dog is van agtercn nog duidlyker gebleeken, zo door de
quarjr



C 25 5
quantiteit, welke nog lieden in Lisbon ligt, ns dat die plaats zig zo aanmerklyk ten tyde van het verbod van invoer op hier ontlast heeft, als door het geen te Cadix, L'Oriënt, Gottenburgh, en; Coppenhagen reeds heeft plaats gehad, en nog blyft voortduuren plaats te hebben; alsmede door de omftandigheden van het Thee-artikel te Duinkerken, O/lende, en Hamburg; op alle welke plaatzen hetzelve zodaanig overvoerd is, dat op de beide laatstgenoemde plaatzen verkoopingen op verkoopingen van hetzelve worden gehouden. Embden en Breemen zyn mede nog zo overvloedig van Thee, en wel byzonder van Conga Thee voorzien , dat dit alles te zaamengenoomen niet heeft konnen nalaaten de Zweedcn, Deenen, Franfehen, en Portugeezen zodaanig neder te drukken, en met het vertier hunner Thee verleegen te maaken, dat de toevoer, welke zy in dit en het volgende jaar uit China vervvagten, door hen, hoe laag zy de pryzen ook zullen willen bepaalen, en welke fchade zy zig ook zullen willen getroosten , niet dan met oneindig veel moeite geüeeten, zal konnen worden.
Om al het bovengezegde door eenige nadere bewyzen te ftaaven, zal ik hier aan myne lezers voorhouden de quantiteit Thee, welke voorheen door de Engelfche Oost Indifche Compagnie ingevoerd is geworden,en die, welke thands door haar wordt aangevoerd. De orgineele Hukken, waar uit ik dit een en ander heb opgemaakt, zyn te breedvoerig om hier ter plaatze ingevoegd te B 5 kon-



( zó )
konnen worden,weshalven ik dezelve hier agter, by wyze vm£ylagen, in derzelver geheel heb doen volgen. Dog zie hier kortlyk, wat dezelve behelzen.
DeBylage, Letter A, toont aan, welke quantiteit Thee door de Engelfche Oost Indifche Compagnie verkogt is geworden zedert de maand Maart 1784 tot 'jfuny 1789, als mede de pryzen, tot welke dezelve Compagnie de Thee geduurende al dien tyd bepaald had te zullen verkoopen ; en voorts die pryzen, tot welke zy dezelve daadlyk heeft verkogt; welke lyst den 7july 1789 aan het Parlement is overhandigd. In 1791—1792. is de verkoop
byna hetzelve geweest. Dog buiten dit alles is nog door de Engelfche Compagnie voor rekening van particulieren verkogt al het geen op de Bylage, Leiter C , aangetekend ftaat door particulieren te zyn ingevoerd.
De Bylage, Leiter B, behelst de quantiteit der Thee, welke door de Engelfche Oost Indifche Compagnie is ingevoerd geworden geduurende de Jaaren 1773 tot 1783, voor dat de Commutatie-acle plaats had; welke opgave aan het Parlement ter hand gefteld is op den ui May 1788.
De Bylage, Letter C, bevat de opgave der quantiteiten Thee door dc Engelfche Oost Indifche Compagnie zo uit China direct als van het vasteland, en voor rekening van particulieren ingevoerd, zedert den Jaare 1785 tot 1791 ingeflooten. Uit



C *7 )
. Uit de vergelyking dezer ftukken met elkanderen, blykt het ten duidlykften, dat van den Jaare 1773 tot 1783, en dus vóór de Commutaticaclc, jaarlyks door Engeland wierd ingevoerd eene quantiteit van 5 millioenen ponden Thee; en dat, na de Commutatic-aEte, van 1785 tot 1791 de invoer heeft bedraagen van 16,684,000 ponden tot 21,717,000 ponden; het welk een verfchil oplevert van 11 tot 16 millioenen ponden.
Van den Jaare 1773 tot 1783 kon deEngelfche Compagnie dus niet meer ter markt brengen dan 5 millioenen ponden; dog zedert den Jaare 1785 verkoopt dezelve jaarlyks ruim 16 millioenen ponden, en dus 11 millioenen ponden meer dan voorheen. Dit doet ten duidlykften zien, waar de quantiteiten te vooren door Zweeden, Decncmarken , Frankryk en Portugal aangevoerd , geileeten hebben konnen worden, en ook daadlyk gefleeten zyn; en hetzelve geeft te gelyk de reden aan de hand, waarom deze volkeren, nu dit Gemeenebest hen den invoer hunner Thee belet, met hunne quantiteiten verleegen moeten zyn, en niet dan met de aanmerklykfte fchade van dezelve ontlast zullen konnen worden ; zo zy zelf ten laatften in het geheel nog eenigc koopcrs zullen konnen vinden.
Zeker is het, dat de vermindering der pryzen van de Thee in Engeland, de confumptie in dit ryk heeft vermeerderd, en deszelfs uitvoer van dit artikel naar Schotland en Ierland bevorderd.
Dog



C *8 )
Dog het onderfcheid geboren uit de meerdere invoer van China in Engeland, en de daar uit volgende mindere gelegenheid voor de fluikers , om in dit ryk even dezelve quantiteit als voorheen te konnen invoeren, doet een ieder van zelve begrypen, dat al het geen de invoer in Europa te veel bedroeg, om in Engeland door middel van den fmokkelhandel gefleeten te konnen worden, eene overtollige last moest worden, die aanvanglyk eene opkropping, en vervolgens eene gewisfe fchade te weeg moest brengen.
Dat ondertusfchen de Engelfche Oost Indifche Compagnie haar belang geenzins zoekt in hooge, maar alleen in gemaatigde pryzen, en dat zy verre af is, van aan zig voor te ftellen, om op eene geringe hoeveelheid, door eene ontydig veroorzaakte duurte, zo veel te winnen, als zy op eene meerdere hoeveelheid door maatige pryzen kon genieten, is onmiddelyk na de invoering der Commutatie-a£te, en wel op den 4 November des Jaars 1784 ten duidlykften gebleeken, als wanneer de Compagnie, — om tegen te gaan de poogingen der geenen, die in publieke gefchriften haar gedrag berispten, en gepoogd hadden om de Thee aan de eerfte verkooping, welke de Compagnie na de invoering der Commutatie-aEte hield, op te jaagen en tot hooge pryzen te doen ftygeren, onaangezien de wetgeevende magt had gewild, en het bewind der Compagnie het daarheen hadtragten te brengen, dat de tegenwoordige pryzen in
ver-



C 29 )
vergelyking der voorgaande, laag zouden gaan,-— aan het publiek kennis gaf, dat door het beleid van Bewindhebberen de pryzen der Thee aan deze eerfte verkooping gegaan waren, als volgt:
Thee Boey . . 1 fi o\ pence. Congo .5*4! —
Soatchon . 7 * 3! —
Songlo . 3 '* 10 —•
Hyzant . 7 * 6| .—
Terwyl die zelve foorten 10 Jaaren voor dat de Commutatie-aête ingevoerd was geworden, door een hadden moeten gelden, als volgt:
Thee Boey ..46 33 pence.
Congo . 6 * io\ — Soatchon-^ .
Pecco l * °3 Songlo . 60 8| —
Hyfant .11* lof >—
Verzekerende de Compagnie by die gelegenheid haare landgenooten tevens, dat zy in het vervolg meer genot van deze laage pryzen zouden hebben, het welk dan ook by de ondervinding daadlyk gebleeken is, zo als zulks uit de Bylage, Letter A, nader kan gezien worden.
Welligt zou men zig konnen verbeelden, dar de Engelfche Compagnie door het volgen van dergelyke maatregelen niet zo zeer aan zig heeft
voor-



C 30 )
voorgefteld om de ingezetenen van Groot-Brit* tannien op den duur het volle genot en voordeel van dit nieuwe fyftema beftendig te doen ondervinden, maar dat zy deze maatregelen, uit ftaatkunde, alleen heeft willen gebruiken pm door dezelve eenen zekeren invloed en vermoogen op de ingezetenen te verwerven, het welk haar in ftaat zou ftellen, om naderhand, door andere maatregelen wederom dubbel vergoed te krygen, het geen eene oogenbliklyke toegeeflykheid thands aan haar deed verliezen. Dog dit vermoeden zal van zelve geheel verdwynen, wanneer men met eenigen aandagt gelieft in te zien de beide volgende ftukken, als:
Bylage, Letter D, behelzende de opgave van den inkoop en verkoop der Indifche en Chineefche goederen door de Engelfche Compagnie verkogt,zedert primoMaart 1787, tot primo Maart I791' benevens de onkosten op den verkoop gevallen; en
Bylage, Letter E, zyn de de opgave van het geheele beloop, met de onkosten tot den inkoop behoorende, van alle de goederen, geduurende de bovenftaande4jaaren in China ingekogt, en naar Europa verzonden. Beide welke ftukken aan het Parlement zyn
overgegeeven in de Jaaren 1790 en 1791. Uit deze ftukken blykt het, dat de verkoop der
Chineefche goederen voor de gemelde vier Jaaren



( 3i )
ren heeft bedraagen eene fomma vanZy?. 10,672,960 van welke moet worden' afgetrokken
voor Vragt Lft. 1,818,824
— Rechten 1» 237,148
— Onkosten * 640,376
* 2,696,348
Zynde dus het zuiver provenu der verkoop Lft. 7,976,612
De inkoop dezer Goederen in China daar en tegen heeft beloopen eene fomma van Lfl, 6,094,966
Waarby gevoegd moet worden voor onkosten op den inkoop gevallen * 1,127,929
' » 7,322,895
Blyft voor zuivere winst in 4 jaaren Lfl. 753,717
en dus voor ieder Jaar Lft. 188,429,5—het welk tegen ƒ11 voor ieder pond fterling, eene zuivere winst uitmaakt van ƒ 2,062,72a:— welke de Engelfche Compagnie, na het invoeren der Commutatie acïe, en het blyven volharden by haar nieuw aangenoomen fyftema, jaarlyks op haaren Chineefchen handel heeft genooten.
Wanneer men hier by nu nog in aanmerking neemt dat het nieuwe fyftema der Engelfche Compagnie in de vier opgegeevene jaaren, nog niet geheel had doorgewerkt, en dat deze winst van ruim 20 tonnen gouds jaarlyks flegts de vrugt was van het begin der werking dezer nieuwe maat. regelen; en dan tevens overweegt het nadeel,het welk de Engelfche Compagnie by haaren inkoop
ia-



C 3* >
inkoop in China door de ftygering der pryzen aldaar, veroorzaakt door de vermeerdering van den eisch van Thee voor Europa, welke zig terftond in China ontdekt heeft, zo dra in het begin van 1783 het ontwerp der Commutaik-aEte beraamd werd, en dezelve in 1784 onder het minifterie van den Heer i»itt tot ftand gebragt wierd, zig heeft moeten getroosten, zo lydt het geenen twyffel dat deze haare winften op den Chineefchen handel binnen zeer weinige jaaren, wanneer haar fystema zig meerder zal hebben geconfolideerd, nog aanmerklyk zullen toeneemen; te meer, dewyl het zeker is,dat de Engelfche Oost-Indifche Compagnie, zo waakzaam voor haare belangen, en zo wel onderrigt van de middelen welke zy ter bevordering derzelve behoort te gebruiken], en daar en boven zo wel onderfteund door het Gouvernement des Ryks, geene middelen onbeproefd zal laaten om de Thee tot mindere pryzen in -China te bekoomen, dan zy tot hiertoe voor dezelve heeft moeten befteeden; welke middelen daadlyk in liet werk gefteld fchynen 4te zullen worden door de plegtige en kostbaare Ambasfade, welke eerlang door de Compagnie, onderfteund door het Mini ■ fterie, naar dit Ryk ftaat afgezonden te worden, en welke geenzins na zal laaten zodaanige voordeden voor de Engelfche Compagnie in den Theehandel te weeg te brengen, dat zy door de verminderde pryzen van inkoop, de Thee ook tot verminderde pryzen in Engeland zal kunnen



C 33 )
verkoopen, en hierdoor niet alleen een vermeerderd debiet voor zig zeiven winnen , maar nog daarenboven den eisch der confumptie van andere landen tot zig tragten te trekken.
In hoe verre de Engelfche Compagnie dit laatfte daadlyk bedoelt, kan aanvanglyk genoegzaam blyken uit de uitfchryvingen van haare verkooping in de maand December 1791 gehouden, en welke plaats had nadat men aan de verkoopingen der Hollandfche Compagnie zulke enorme pryzen had befteed; waar tegen de Engelfche Compagnie by haare zo evengenoemde verkooping aankondigde, welke Thee zy op haare volgende verkooping in de maand Juny tot nog laagere pryzen zoude taxeeren, dan zy thands had gedaan. —
Men zal uit de Bylage hier agter gevoegd onder Letter F, konnen zien de middelbaare pryzen , welke de Engelfche Compagnie zedert 1780-81 tot 1790-91 in China voor den inkoop haarer Thee heeft befteed. Dog hieromtrend valt aan te merken, dat, naar maate de pryzen in China door den vermeerderden eisch voor Europa gefteegen zyn3 de qualiteit van iedere foort van Thee in deugd, en dus in waarde, tevens is verminderd. Dan dit gebrek zal van zelve worden weggenoomen, dewyl de kweeking der Thee door den toeneemenden eisch voor den uitvoer zodaanig moet verbeterd zyn, dat het belang der Chiueefen hen zal aanzetten om tot verminderde C pry-



C 34 >
pryzen hunne groote hoeveelheid aangekweekte en betere Thee aan deEuropeërs af te leveren (*)•—■ Tot het oogmerk der Engelfche Compagnie, om de Thee tot laagere pryzen in China te bekoomen, zal buiten twyffel aanmerklyk moeten medewerken de toeftand waarin dit artikel zig thands in Europa bevindt. Immers is het zeker, dat de Chineehen geduurende de eerstvolgende jaaren ondervinden zullen veel minder Thee aan Europa te konnen flyten, dan zy in deze laatlte jaaren gedaan hebben. Geheel Europa dog is op dit oogenblik overvoerd en opgekropt met dit product. Engeland is nu reeds in het volle bezit van meer dan een geheel jaar voorraad, en zal dus in het vervolg zekerlyk alleen aanvoeren die quantiteit, welke zy volftrekt noodig heeft, om aan de verpligting door de wetgevende magt aan haar opgelegd, behoorlykte konnen voldoen. —
Zwec-
(*) Toen de vermeerdering van den eisch voor Europa zig het eerfte in China deed blyken , waren de Chineefen op 'lezelve niet voorbereid; en egter is het gebleeken dat zy fpoedig genoeg zo veel Thee by een konden brengen als 'er noodig was om alle de fchepen te belaaden. Dit doet ten eenenmaal vervallen het denkbeeld, het welk men eenige jaaren geleden heeft willen doen gelden, dat het Ryk van China aan den eisch van Europa niet kon voldoen. Het tegengeftelde hiervan is Jangs dezen weg niet alleen gebleeken, maar het blyft daarenboven zelf nog geheel onbekend, welke hoeveelheid China in ftaat is op te brengen,



( 35 >
Zweden, Deenemarken, Frankryk, en Portugal zullen hunnen vaart en handel op China aanmerklyk moeten verminderen, en wel zo zeer, dat dezelve ras van geenen den geringften invloed op de markt van China meer zal konnen zyn. r— De overige toevallige onderneemingen, welke in de laatfte 8 of 10 jaaren, zo uit Embden , als de Oostenrykfche Nederlanden, Spanje, enz., gefchied zyn, zullen buiten twyffel, in de tegenwoordige gefteldheid van zaaken, van zelve agterwege blyven en geheel ophouden. America zal eerlang zelve het nadeelige ondervinden van eenen handel , dien zy verder dan ter vervulling van haare eigene behoeften heeft tragten uit te ftrekken. — Uit dit een en ander is het zeker dat het ryk van Groot-Brittannien op den duur den hoofdrol fpeelen zal in den handel van Europa op China.— Wat deze Republiek, door middel haarer OostIndifche Compagnie, in dezen te weeg zal brengen , is volftrekt onbepaalbaar. De geest door welken die geenen, die met betrekking tot den Chineefchen handel den meesten invloed op het bewind dezer Maatfchappy hebben, beftierd wor^ den, is ten eenenmaale raadfelagtig. — Uit het geen men tot hiertoe by de Maatfchappy heeft zien gebeuren, fchynt men te moeten beiluiten, dat zo wel by groote handel -lighaamen, als by enkele individueele perfoonen , eene zo verregaande ongevoeligheid plaats kan hebben, als om zelf niet te bezeffen, of niet te willen bezeifen, dat de maatregelen der Engelfche Compagnie C a alle-



C 3* )
allezins gefchikt zyn, om, by eene hardnekkige weigering van den noodigen aandagt op dezelve te vestigen, en dezelve zig ten nutte te maaken, de gronden van haaren bloei en welvaart ten eenenmaale te ondermynen, en haar geheel te verfteeken van eenen tak van handel , welke, behoorlyk beftierd wordende, de ruimfte winften
voor haar konde afwerpen. > Dog hoe
dit zy, zeker gaat het, dat de Nederlandfche Compagnie, ingevalle zy billyke maatregelen wil neemen , als nog de eenige meededingfter kan blyven , welke door de Engelfche Compagnie van den Chineefchen handel niet kan worden uitgeflooten, dewyl aanvanglyk het fystema van handel op China in deze Republiek, door middel van het verbod van invoer, op dezelve gronden gevestigd is geworden, waarop dat van Engeland rust; en dewyl de Hollandfche Compagnie voor de proportioneele hoeveelheid Thee, welke zy uit China zal aanvoeren, een genoegzaam vertier kan vinden, niet alleen in de confumptie dezer Republiek, maar tevens in den gevestigden handel van dezelve, welke haar alle middelen aan de hand geeft die zy behoeft, om de verhandeling der Chineefche producten naar buiten vooreerst te behouden , en, naar maate het Noorden en Zuiden van Europa van dezen handel zullen worden uitgeflooten, te vermeerderen en uit te breiden. — Ik durf my egter belooven, dat het groot en fpreekend belang, het welk de Nederlandfche Compagnie in dezen heeft, haar
ein.'



C 37 )
eindelyk de noodige maatregelen in het werk zul* len doen ftellen, om zig in het bezit van dezen zo aangelegenen tak van haaren exclufiven handel te handhavenen , dewyl ik my niet kan verbeelden dat zy door het perfoonlyk resfentiment van zommigen haarer Bewindhebbers tegen deze of geène particulieren, of door een te ver gepousfcex&Efprit dc Corps, zig zou konnen laaten welgevallen3oni deze ryke tak van handel uit handen dezer Republiek geheel aan Engeland te zien overgaan.
Misfchien werpt men my tegen, dat alles wat ik met betrekking tot den ftaat en handelwyze der Engelfche Oost Indifche Compagnie heb by gebragt, van geene toepasfing kan zyn, op de omftandigheden der Nederlandfche Compagnie, nog op de maatregelen welke deze behoort te volgen. — Ik beken zeer gaarne dat ik van den daadlyken toeftand der Nederlandfche Compagnie weinig meerder kennis draage,dan ik uit de memorie van den Heer guillelmus titsingh,eenen der hoofdparticipanten van de Oost Ind. Comp. en die tevens door zyne bediening in de geleegendheid geplaatst is, om van naby de zaaken dezer Compagnie te konnen leeren kennen, te weeten heb konnen koomen (*> Dog ik heb uit dezelve egter dit gezien, dat geduurende het Bewindhebberfchap van wylen den Heer thomas hope, de
Chi-
(*) Deze memorie is in druk verfcheenen onder den titel van: Confideratien van een Hoofdparticipant &c, en is te vinden in de Nieuws Nederlandfche Jaarboeken van den Jaare 1701,
C 3



C 38 3
Chineefche handel aanmerklyke voordeden aan
de Compagnie heeft opgeleverd, en dat dezelve thands niet alleen geene winlten afwerpt, maar
in tegendeel welligt fchade veroorzaakt Dit
zy zo het wil. Zeker gaat het, dat, indien de Chineefche handel onder het beftier van den Heer thomas hope wezenlyken winst aan de Nederlandfche Compagnie heeft opgeleverd, men zulks alleen hier aan dank t;é weeten heeft, dat deze fchrandere Bewindhebber eenen direBen vaart op China heeft doen aanleggen; en zyne handelwyze in dezen, bevestigt op nieuw het gevoelen der voorvaderen , door hen met betrekking tot de commercie zo dikwerf aan den djg gelegd, dat naamlyk de baaken verzet moeten worden, naar maate de ftroo* men verhopen; en het zoude in de daad zeer zonderling zyn, dat in dit opzigt thands de regel niet zou gelden, dat dezelve oorzaaken dezelve gewrogten ten gevolge moeten hebben.
Dan om de boven opgegeevene tegenwerping in eens geheel en al den bodem in te liaan , heb ik in de Bylage hier agter gevoegd, onder Letter G, eenen tafel opgegeeven van de uitdeelingen , welke de Zweedfche Compagnie, die alleen op China handelt, aan haare participanten heeft gedaan , geduurende de 21 Jaaren van haar laatfte Oétroy, het welk met den Jaare 1791 een einde heeft genoomen. Uit dezelve blykt, dat het ingelegde Capitaal aan de participanten niet alleen geheel geresftitueerd is geworden, maar dat dezelve daarenboven, geduurende deze 21 Jaaren twee en een half maal dit Capitaal
heb-



C 39 >
hebben aangewonnen; en zulks niettegenftaandë veele nadeelige Jaaren, in welke de Zweedfche Compagnie haare Thee tot hooge pryzen in China heeft moeten inkoopen, en daar en tegen tot laage pryzen in Europa afzetten. Men neeme hier by in aanmerking, dat alle de kosten, zo op den inkoop, als verkoop gevallen, nog boven deze uitdeeling door Zweeden gewonnen zyn; terwyl dit ryk egter, over het geheel genoomen, en op den duur, geenzins zulke hooge pryzen maakte als de Nederlandfche Compagnie doorgaans heeft gedaan.
Alles wat ik tothiertoe heb opgegeeven, vermeen ik toereikend te zyn, om ten duidlykften te betoogen:
Vooreerst; dat op het tydftip van het verbod van invoer hier te lande, 'er eene opeenftapeling van Thee over geheel Europa plaats had.
Ten tweeden; dat 'er op dit tydftip in deze Republiek veel te veel Thee voorhanden was, voor haar vertier en handel, en dat deze voorraad nog aanmerklyk vermeerderd is geworden door den aanvoer, welke door het verbod van invoer veroorzaakt is geworden.
Ten derden; dat,hoe ongunstig en liegt het met de omftandigheden van den Chineefchen handel ook gelegen hebbe moogen zyn voor de Maatfchappy dezer landen,welke vermeend heeft geen voordeel by denzeïven te hebben konnen berekenen , de aart van dien handel egter, zo door den ftaat C 4 der



C 40 )
der Engelfche, als Zweedfche Compagnie, volkoomenlyk beweezen is allezins gefchikt te zyn, om, onder eene goede directie, aanmerklyke winften op te leveren.
Ten vierden ; dat het eene onbeftaanbaare en dwaaze redeneering was, te willen ftaande houden, dat een artikel, het welk reeds overvoerd was, dog egter nog met winst kon aangevoerd worden, gefchikt zoude zyn, om zulke fprongen te doen, als waartoe men hetzelve in deze Republiek heeft tragten te dwingen; of dat hetzelve in ftaat zoude zyn om zig te maintineeren by eene waarde, welke by ver te boven gaat, het geen dezelve eenigzins zyn kan uit hoofde van den enormen voorraad , en den bepaalden eisch der confumptie.
Ten vyfden; dat de tegenwoordige gefteldheid van het Thee-artikel in Europa natuurlykerwyze, eene vermindering der pryzen van hetzelve in China zal veroozaaken; en dat deze waarfehynlyke vermindering dus ten eenenmaale aanloopt tegen alle poogingen, welke men hier in het werk tragt te ftellen, om al hoogere en hoogere pryzen, voornaamenlyk voor de Congo en Soatchon Thee, te bedingen.
Ten zesden; dat de vermeerdering van debiet en confumptie alleen door moderaate pryzen te weeg gebragt kan worden, en dat het opdryven van deze laatften tot niets anders kan dienen, dan om het debiet en de confumptie te doen vervullen door de vreemde Thee; terwyl de Republiek,langs dien
weg,



C 4i )
weg, haar vertier naar buiten hoe langs hoe meer moet verliezen, zo dat 'er een fluikhandel uit zal konnen geboren worden , welke de confumptie der Hollandfche duure Thee binnen 's lands zal moeten doen verminderen.
Het is voornaamenlyk dit laatfte poincb, welks gewigt de Engelfche Oost-Indifche Compagnie zo levendig bevat heeft, dat zy op dezen grond alleen haare handelingen met betrekking tot den Chineefchen handel heeft ingerigt, en dat hetzelve den voornaamengrondflag heeft uitgemaakt van alle de voordeden, welke het Ministerie door het invoeren der Commutatie-acle aan de Compagnie vermeend heeft te konnen bezorgen. — Het verbod van invoer van vreemde Theeën, in de maand July des voorigen jaars 1791 hier te lande vastgefteld, heeft hetzelve oogmerk met betrekking tot de Maatfchappy dezer Republiek, en is uit deszelfs aart ook ten eenenmaale gefchikt, om dezelve uitwerkingen voor haar te weeg te brengen, indien zy van hetzelve een even zo goed gebruik weet te maaken, als de Engelfche Compagnie terftond van de Commutatie-acle gedaan heeft. — Dog hoe hemelsbreed de verrigtingen der beide Compagniën van eikanderen verfchillen, na dat in Engeland de Commutatie-acïe, en hier te lande het verbod van invoer tot ftand gebragt zyn geworden, is eene zaak, welker duidlyke aantooning my hier ter plaatze te verre van de verhandeling van het aan my voorgeftelde onderwerp zoude C 5 af-



C 4* )
aflyden; maar het welk egter van te veel belang is , dan dat ik myne lezers niet ten ernftigften zoude durven verzoeken, de moeite te willen neemen , om hier ter plaatze de Bylage , Letter I, te willen inzien, in welke ik het voorgevallene ter dier zaake, met betrekking tot beide deze Compagniën, naaukeurig heb tragten te vergelyken.
TWEE-



( 43 )
TWEEDE HOOFDSTUK.
Behelzende het voorgevallene in deze Republiek, zo na de afkondiging van het verbod van invoer van vreemde Thee hier te lande in het algemeen,' als in het by zonder aan de najaarsverkoopingen der O. I. Compagnie in den jaare 1791; mitsgaders de gevolgen, welke de fuftenu van hooge pryzen te moeten befteeden, heeft gehad; en van welke uitwerking de daadlyke te weegbrenging van duure pryzen vervolgens, natuurlyker wyze, heeft moeten zyn.
Na dus tot hier toe den algemeenen ftaat van den Theehandel in Europa, en byzonderlyk in deze Republiek, zo voor als na het tydftip derafkondiging van het verbod van invoer hier te lande, aangetoond te hebben, en na uit dezelve zo duidlyk rnooglyk aan myne Lezers de gronden voorgehouden te hebben, op welke myne fuftenu van moderaate pryzen, en myne ftrydige denkwyze met die geenen, die vermeenden hooge pryzen van dit artikel hier te lande te moeten bewerken, gerust heeft, en nog onveranderlyk blyft rusten, zal ik thands overgaan om aan te toonen, wat 'er vervolgens hier te lande daadlyk omtrend dit artikel heeft plaats gehad, en in hoe verre de uitkomst geleerd heeft, dat myne gronden door het meerderdeel der Theehandelaars in
de-



C 43 )
deze Republiek erkend, of verworpen [zyn geworden; of met andere woorden, in hoe verre myne fuftenu by den uitkomst gebleeken is door dezelven regt verftaan, of in het geheel niet begreepen te zyn geworden.]
Het verfchil tusfchen myne antonogisten en mybeftond, zo als boven breedvoerig is aangetoond, hoofdzaaklyk hier in, dat de eerstgenoemde ftaande hielden, dat hef verbod van invoer niet flegts bedoelde, maar ook daadlyk tengevolge zou hebben, eene aanmerklyke ftygering van pryzen hier te lande; waar tegen ik op de ftelligligfte wyze beweerde en ftaande hield, dat het verbod van invoer niets minder dan eene ftygering van pryzen bedoelde, maar dat dezelve daar en boven, uit hoofde der omftandigheden van dit artikel hier te lande, ook geenzins met. eenige reden verwagt kon worden. De vraag dus is : wat is V daadlyk gebeurd? welke fuftenu is door den uitkomst gebillykt geworden; 'en zyn de pryzen hier te lande hoog, of 'moderaat geloopcnP
Uit het boven verhaalde heeft men reeds konnen zien, dat myne antagonisten, zo dra het verbod van invoer zeker was, en vooral na dat hetzelve afgekondigd was geworden, alle mooglyk gebruik maakten van de dispofitie van veele lieden, die onkundig genoeg waren om het verbod uit een geheel verkeerd en bekrompen oogpunt te bdchouwen, en die uit dien hoofde vermeenden met fucces in dit artikel te konnen fpeculeeren. Deze ongzgronde en rcdenlooze zugt tot fpecu-
latie



C 44 )
latie, door myne antagonisten, even zo onkundig als hunne meefters, aangemoedigd wordende, bragt daadlyk eene ryzing te weeg; welke ryzing aanmerklyk te boven ging die, welke het verbod van invoer op zig zeiven reeds had veroorzaakt , en welke laatfte niets anders was dan het natuurlyk gevolg van iedere demarche van den Souverein, waarby dezelve den invoer van eenige goederen, hoe ook genaamd verbiedt. Het gemeen valt natuurlyker wyze altoos op het denkbeeld, dat een verbod van invoer fchaarsheid moet veroorzaaken, en deze fchaarsheid, duur te; dog hetzelve is zelden of bynanimmer bekend met de wezenlyke omftandigheden, welke zodaanig verbod vergezellen. Hetzelve is te weinig verlicht om te begrypen dat de Souverein nimmer by een verbod van invoer kan bedoelen, om zyne onderdaanen of ingezetenen voor een artikel van daaglykfche behoefte hoogere pryzen te doen betaalen, dan zy vóór dat verbod deeden; maar dat integendeel zodaanig verbod, of daadlyk, of in het vervolg van tyd moet dienen, om hen dit artikel tot even moderate pryzen in hun eigen land te konnen doen bekoomen, als zy in vreemde landen voor hetzelve zouden moeten befteeden. Een verbod van invoer van eenige dagelykfche behoefte uit een ander oogpunt te willen befchouwen, zou niets anders zyn, dan eene hoogst ongerymde handelvvyze aan den Souverein te willen toefchryven. Dan, zodaanige
momentaneele ryzing van eenig artikel, by een verboa



C 46 )
bod van invoer, alleen op loutere onkunde rustende, vervalt te ras van zelve, dan dat eenig kundig handelaar zig immer aan hetzelve geleegen
behoort te laaten liggen. < Ik heb uit hoofde
van dit een en ander voorheen ook reeds gezegd, dat het niet flegts van vooren te voorzien, maaf van agtcren ook gebleeken was, dat het verbod van invoer van Thee hier te lande eene ryzing van den prys te weeg moest brengen. Tegen deze ryzing behoef ik myne fuftenu dus ook geen" Zins te verdeedigen. —— Dog wat betreft de verdere ryzing boven deze natuurlyke, door den onnatuurlyken geest van fpeculatie te weeg gebragt, en welke door myne antagonisten alömme voorgedaan, aangemoedigd, en al hooger en hooger is gedreeven, moet ik aanmerken, dat dezelve meede niets bewyst, het welk ten voordeele van hunne fudenu kan dienen, dewyl deze nieuwe ryzing alleen het gevolg hunner onkundige en ongegronde bedryven was, tegen welker nadeelige en ruïneufe gevolgen ik myne vrienden en bekenden poogde te waarfchouwen. Ik behoef my dus ook geenzins tegen de ryzing, langs dezen weg veroorzaakt, eenigzins te verdeedigen.
Dog thans naderen wy tot het beflisfend tyddip, waar in het fcheen, dat de verfchillende gevoelens van my, en myne antanogisten, een volftrekt flotvonnis te wagten hadden. Dit tyddip was de voorhanden zynde najaarsverkooping der Oost-Indifche Compagnie. Myne antagonisten niet te vreeden zynde, met de ryzing der pryzen,
wel-



C 47 )
welke zy door het animeeren der fpeculanten reeds boven de natuurlyke veroorzaakt hadden , hielden aan het algemeen alömme zo ver zy konden voor, dat de pryzen op de aanftaande verkooping der Compagnie nog hooger zouden loo« pen. Ik, daar en tegen, alleen raadpleegende met de kennis welke ik had van de omftandigheden van het Thee-artikel, zo in Europa in het algemeen, als in deze Republiek in het byzonder, hield onveranderlyk ftaande, dat de pryzen reeds overdreeven waren, en dat 'er geene ryzing, maar veeleer eene daaling te gemoed gezien moest worden, en dat ik myne vriendenen bekenden uit dien hoofde moest aanraaden, om in dezen met alle omzigtigheid te werk te gaan.
Hier valt dus thands de vraag : wat heeft 'et tp de Najaarsverkooping der Compagnie plaats gehad? Zyn de pryzen daadlyk hooger oflaager ge' ïoopen? en welke fuftenu moet dus door den uit* koomst als de meest gegronde worden aangemerkt?
Ik beken, het algemeene antwoord op deze vraag te geeven is: de pryzen zyn hooger geloopen. Dog te vergeefsch verwagt men van my dat ik 'er by zal voegen, en dus heeft de uitkoomst geleerd dat de fuftenu van myne antagonisten als de meestgegronde moet worden aangemerkt.
Een iegelyk weet, wat 'er aangaande deze verkooping in deze Republiek ten mynen opzigte,is voorgevallen. Het algemeen gefchreeuw myner antogonisten van eene volkomene zege
op



C 43 )
op my behaald te hebben door de zeer hooge pryzen, welke de Oost-Indifche Compagnie voor haare Congo en Soatchon had bedongen, was te dier tyd genoeg om my te doen Voorkoomen als iemand, die zig wel verftout had om zig te gedraagen, als of hy het Thee-artikel door en door kende, en uit dien hoofde bevoegd was om de waarde van hetzelve te bepaalen; dog die ondertusfchen geene de geringde vereischte kundigheden aangaande hetzelve bezat, en die veel min, de waare gronden van hetzelve had leeren kennen. Ik kan niet nalaaten, dienaangaande aan te merken, dat ik by deze gelegenheid ten allerduidelykften ondervonden heb, dat het even ligt valt, in commercieele, als in politieke zaaken, de populaire denkbeelden derwaards heen te leiden, waar heen men zulks verkiest, en dezelve te bellieren op zodaanig eene wyze, dat de meenigte, haar wezenlyk belang uit het oog verliezende, fchaduwen voor het lighaam zelve najaagt, en daaden pleegt, welke ophetoogenblik, waarop dezelve gefchieden, wel eenige kitteling konnen veroorzaaken, dog die, zo ras deze kitteling voorby is, eene twyfeling doen gebooren worden, welke als de voorboode van angst en verlegenheid moet worden aangemerkt.
Dog laaten wy thands het voorgevallene aan de najaarsverkooping der Compagnie van 1791 een weinig van nader by befchouwen; en zulks, ter beantwoording van het eerde gedeelte der boven opgegeevene vraag: wat heeft 'er



C 49 )
op de Najaarsverkooping der Oost-Indifche Compagnii plaats gehad?
Ik kan niet ontveinzen dat de Congo en Soatchon Thee op deze verkooping verkogt zyn geworden tot pryzen , die, in aanmerking ge* noomen zynde de qualiteit en de omftandigheden dezer foorteu, zo wel hier te lande, als over gansch Europa, te regt enorm en geheel buitenfpoorig genoemd moeten worden. ■—~ Hoe weinig ingang de gronden myner fuftenu, in myn Antwoord aan den naamloozen Brieffchry* ver aan den dag gelegd, by het algemeen vonden , is my ten overvloede gebleeken, doordien ik my zeiven, uit hoofde der aan my ter uitvoering toevertrouwde commisfiën, genoodzaakt heb gevonden, om in eigener perfoon, een aanmerklyk gedeelte dezer duure Thee op de firma van voute le grand en hageman in tekoopen; iets, het welk echter nimmer tot eenig verwyt aan de billykheid myner fuftenu kan verftrekken, dewyl ik in dezen gehouden was, dat geen uit te voeren, het welk van my gevorderd wierd.
Te vooren had ik gedaan, wat in myrt vermogen waSj, om deze enorme pryzen tegen te gaan. Het waren flegts weinige lieden , die alle de gronden, op welke myne fuftenu rustte, volkoomenlyk doorzagen , en volgens dezelve te werk gingen; de gfoote meenigte had zig laaten overmeefteren door de vrees, dat ik my in myn gevoelen kon bedriegen, en dat, daar de Oost-Indifche Compagnie in het vervolg meefter zoude zyn cm flegts zo veel in te voeren, als zy begreep met D winsï



C 50 )
winst te konnen afzetten, myne ftuftenu geheel zou konnen vervallen, ook dagt men, dat'er in allen gevalle geen gevaar was, om dat geen te volgen, wat anderen durfden te doen. Men redeneerde verder op deze wyze: 'er konnen in den jaare 1792 flegts twee, en in den jaare 1793 flegts vier fcheepslaadingen door de Compagnie uit China worden aangevoerd; het arrivément derzeive is onzeker; dezelve konnen gedeeltelyk vergaan, gedeeltelyk gebrekkig binnen koomen. Intusfchen kan 'er geene Thee van elders hier te lande aankoomen, enz., en uit dit een en ander befloot men, dat 'er nog meerdere duurte te vreezen ftond. Hier by gaf men tevens breed op van de verwydering, welke 'ertusfchen het bewind der Compagnie en my plaatshad, waardoor men vermeende dat het voor my onmooglyk was, om te konnen weeten wat eindelyk door de Compagnie al kon te weeg gebragt worden, terwyl myne antagonisten, die bekend Honden meerderen omgang met het Bewind te hebben, veronderfteld wierden vollediger kennis dienaangaande te draagen, en dus in hunne fuftenu meerder geloof te verdienen, waardoor deze laatfte danookzo veel ingang vond, datzy daadlyk door verfeheidene lieden wierd omhelst, en vervolgens aan de verkooping nog meerdere geloo vigen vond. — Alle deze redeneeringen waren van zodaanigen klem, dat zy, die dezelve voerden, daar by zelfs uit het oog verlooiren en vergaten, welden voorraad zy zeiven hadden, en welke voorraad
Vr



( 50
'er, zo voor rekening der buitenlanders, ais vaft veele fpecul anten in de Republiek voor handen was. Ëen hieuw bewys, in de daad,dat de begocheling zig zo ver uit kan ftrekkert, als öm lieden te doen vreezen voor de bergen in de maan „ terwyl zy den fteeh die voor hunne voeten ligt j ten eenemaal over het hoofd zien. Men vestigde al zynen aandagt alleen op deze twee omitandigheden^ voor eerst, dat 'er geene Theé van elders meer kon worden aangevoerd, en ten tweeden, dat door de Compagnie in het vervolg flegts eenen kleenen aanvoer ftond te gefchieden. Dit was genoeg om de noodzaaklykheid van hooge pryzen by de méenigte te doen vastftellen, eri by veelen eene verdere ryzing te gemoet te doen zien, en zig dus hier. door nog eenen zekeren winst op de reeds zo aanmerklyk verhoogde pryzen te belooven.
Daii, zonder my over dit onderwerp hier thands breeder uit te laaten 3 zal ik 'er toe overgaan om meer in het byzonder aan myne Lezers voot te houden, alles wat aan delaatstgehoudenenajaarsVerkooping der Compagnie, daadlyk heeft plaats ■gehadi
In de daad de veilingen aan dé Kamers Amilerdam, Delft, en Enkhuizen gëfchied, hebben zo veele fingulariteiten, zo met betrekking tot de" koopers en derzei ver foliditeit, als ten opzigte van derzelver middelen van uitvoering ^ opgeleverd , dat al die geenen welke immer zodaanige verkoopingen met oplettenheid hebben bygewoond, Da tó*



C 5* )
althands aan de Kamer Amflerdam, openlyk bekennen moeten, nimmer iets dergelyks te hebben zien gebeuren, terwyl men aan deze verkoopingen een plan ter uitvoer heeft zien brengen, hetwelk nooit te vooren vertoond was geworden.
De makelaar de hoogh, en de dichter fremery hadden het naar hunnen wensch. Zy beiden waren de toongevers, en deeden niets anders dan geduurig opbieden, waar in zy,als de hoofdleiders der misleide meenigte, gevolgd wierden door een leger van koopers, onder welken 'er zig verfcheidenen bevonden, welke geen crediet ter waereld hadden ; ingevolge waarvan dan ook twee derzelve gewaarfchouwd zyn geworden, (waarfchynlyk door Bewindhebberen tot de directie der verkoopingen gecommitteerd), omniet verder door te koopen. Deze hadden egter reeds vry wat gekogt, en zouden buiten twyffel het plan om duure pryzen te bewerken nog aanmerklyk bevorderd hebben, indien zy niet totftilzwygen gebragt waren geworden.
Men kon in het begin aan de verkooping ter Kamer Amfterdam geenzins bemerken, dat de Bewindhebberen tot de directie der verkoopingen gecommitteerd, eenige bepaaling gemaakt hadden, aangaande de pryzen welke de Compagnie voor haare Thee begeerde. Dog zulks bleek naderhand , toen men met de verkooping gevorderd was tot aan de pakking der Congo Thee, van kav. 539 tot kav. 609. — De twee eerfte koopen
■ de-



C 53 )
dezer Thee gingen van 3a! tot 32 duivers. De volgende kav. 541 wierd tot 3ijduivers gekogt door dndries Levy Cohen (*). Vervolgens bood ik voor kav. 54a, 3i§; dog ziet, deze koop, niettegendaande \ duiver hooger dan de voorige, wierd in den afflag door den prefident Bewindhebber opgehouden; en, welke myne remondrantien hiertegen ook waren, mogt het my niet gebeuren die koop te blyven behouden; terwyl my uit het antwoord van den prefident Bewindhebber bleek, dat ik weldaanshalve, dat is om myn eigen fatzoen, zo wel als dat van den Bewindhebber te fpaaren, deze zaak niet verder konde pousfeeren. Ik vergenoegde my derhalven met te vraagen, welke dan de laagde prys was, voor welke de Compagnie deze pakking zou verlaaten ? Waar op geantwoord wierd, die van 32 duivers. —— Naaulyks was dit gehoord, of de prys liep van 31\ tot 3 3 J duivers, en deze opzetting deed duidlyk zien, dat myne antagonisten zig door dit geval als het ware, eenen nieuwen moed ingeblaazen yonden, om hun onredelyk en belachlyk fydema door te zetten. Vervolgens zyn 'er aan de Kamer Delft uit de
pak-
' (*) Deze Andries Levy Cohen heeft zig in voorige jaaren alleen in het artikel der Porcelynen aan de Compagnie tegen zyne joodfcbe broedess laaten zien. Thands vertoont hy zig aan de gewoone verkoopingen, als doende in veele artikelen, zelf in die, van welke hy geene de minfte kundigheid heefd
D 3



C 54 )
pakking van kav. 377 rot kav. 41mede opge-, houden geworden 11 koopen; om dat dezelve geene 34I ftuivers kon gelden, beneden welke prys de Compagnie dezelve niet wilde laaten yolgen (f>
Uit dit een en ander bleek het dus, dat het bewind der Compagnie zelve in het begrip ftond,, dat haare Thee tot duure pryzen verkogt moest worden; en hadden de blyken van dit begrip zig niet zo duidlyk gemanifesteerd, zou men hebben konnen vermoeden, dat alleen de geest van algemeene dwaaling der Theehandelaars, de enorm en buitenfpoorige pryzen veroorzaakt had, welke aan deze verkooping befteed zyn geworden. Dog dit bewys van de denkwyze der Compagnie daar zynde, kan men dezelve niet wel anders toefchryven dan aan de adviezen, door myne antagonisten aan Bewindhebberen gefuppediteerd ; welke omftandigheid dan ook ten duidlykften doet bezeffen, dat deze myne antagonisten, en derzelver aanhang, met eene zodanige zekerheid aan de verkooping te werk hebben konnen gaan en handelen, die ik en anderen in het geheel niet konden hebben.
Dat
(t) Wel is waar dat de Congo en Soatchon aan de Kamer Amfletdam, algemeen duurder verkogt zyn geworden dan aan de Kamers Delft en Enkhuizen. Dog deze verflaauwing der pryzen aan de beide laatstgenoem. de Kamers, was niets anders dan het natuurlyk gevolg
der



C 55 )
Dat ik ondcrtusfchen van den invloed myner antagonisten op den geest van het Bewind der Oost-Indifche Compagnie niet te veel vermoede, en dat dezelve geene loutere harsfenfchim is, zal aan het publiek ten overvloede konnen blyken, uit den inhoud van het verwaand bedel-request, door harmanus de hoogh, in de maand April 1791 aan de Vergadering van XVII. overgegeeven,en hier agter te vinden onder de Bylage, Leiier O, waaruit duidlyk blykt, dat die fuppliant vermeent zyne kundigheden reeds zo ver gebragt te hebben, dat de Compagnie aanmerklyke dienftendoor hem kan genieten; en welke kundigheden dan ook in zo verre door het Bewind erkend fchynen te zyn geworden, als om zjg te laaten diets maaken,dat de Thee aan deze ver-
koo-
al te hoog gedreevene pryzen aan de Kamer Amfterdam. De Thee op vragt, aan particulieren toebehoorende» welke in de volgende maand November door de Compagnie verkogt is geworden, heeft nog al meer doen zien, hoe uitzinnig de opgedreevene pryzen op de voorige verkooping door de Compagnie zyn geweest, dewyl deze Thee , in aanmerking van derzelverj qualiteit, veel laager verkogt is geworden, dan de Thee der Compagnie. Dog geen wonder! Myne antagonisten
hadden met die geenen, welke de directie over den verkoop dezer Thee hadden, niet gefproken; en al haddeq zy zulks konnen doen, zou zulks egter weinig heb. ben konnen baaten , dewyl het grootfte gedeelte derzeb ve volftrekt verkogt moest worden.
D 4



C 56* )
kooping tot hooge pryzen verkogt moest worden, ten einde eene meenigte fpeculanten van hunne ontydige en ongerymde inkoopen wederom te ontlasten. —
Het geen ondertusfchen aan deze verkoopingen der Nederlandfche Oost - Indifche Compagnie is voorgevallen, en de duure pryzen, welke men op dezelve heeft konnen goedvinden te befteeden, is niets anders dan de beraaming en uitvoering van een plan , welks gevolgen niet- alleen nadeelig moeten zyn voor" den algemeenen handel dezer Republiek, maar tevens voor die geenen, welke zig reeds voorheen beladen hebben met eene hoeveelheid Thee, die zy, in plaats van dezelve te vermeerderen, integendeel tegen het tydftip der verkooping van de Compagnie wederom hadden behooren van de hand te zetten.
Om dit een en ander ten duidlykften te bewyzen, heb ik de moeite genoomen, om twee tafels te vervaardigen, welke 'hier agter gevoegd zyn onder de Letters M en N, en die eene vergelykifig behelzen der pryzen, welke geduurende dejaaren 1790 en 17 91, in Zweeden en Deenemarken, en die welke alhier aan de verkoopingen der Nederlandfche Compagnie ter kamer Amflerdam befteed zyn geworden; welke tafels ten duidlykften doen zien, welke enorme pryzen'er hier te lande, in vergelyking met die welke in Zweeden en Deenemarken hebben plaats gehad., befteed zyn geworden. Het
h



C 57 )
is een ieder, die by den Theehandel eenig belang heeft, bekend, dat 'er in Zweden zeer veel Thee niet heeft kunnen verkogt werden , niettegenftaande de Zweedfche Comp. dezelve tot zodaanige laage pryzen wilde afftaan.
Om aan deze vergelykingen haare wezenlyke waarde by te zetten, moet ik myne lezers doen • aanmerken.
Vooreerst, dat geduurende het jaar 1790 de Thee van Zweeden en Deenemarken in deze Republiek kon worden ingevoerd; dog dat dezelve in den jaare 1791 haare koopers buiten deze Republiek moest vinden.
Ten tweeden, dat in den jaare 1791 de markt van Holland geflooten zynde voor den invoer van vreemde Thee, het onderfcheid der pryzen, tusfchen de Zweedfche en Deenfche Congo Thee, vergeleeken 'met die der Hollandfche , zo aanmerklyk is geworden, dat de buitenlandfche koopers hieruit ten duidlykften gezien hebben, dat de Hollandfche markt ten eenenmaal ongefchikt was geworden om op dezelve hunne gewoone inkoopen te doen; en dat dezelve uit dien hoofde hunne behoeften elders met Zweedfche en Deenfche Thee voldaan hebben, tot zodaanige laagcre pryzen als uit de hier agter gevoegde tafelen van vergelyking ten duidlykften gezien konnen worden.
Indien ik hier in eenige byzonderheden wilde treeden, zou het my eene zeer geringe moeite kosten, om de gevolgen welke dit een en ander, D 5 on-



C 53 :>
onmiddelyk na de verkooping der Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie gehad heeft, ten duidlykften aan te toonen. Dog daar zulks my al te verre van'myn voornaame oogmerk zou vervvyderen, zal ik my vergenoegen, om flegts de volgende aanmerkingen hier by te voegen.
1) . Genoegzaam alle buitenlandfche Commisfien, en wel byzonderlyk die, welke van eenige aangelegenheid waren, en op de verkooping der Nederlandfche Compagnie niet ter uitvoer gebragt hadden konnen worden, zyn daadlyk uitgevoerd in Zweeden en Deenemarken, zo op de verkoopingen in deze landen gehouden zelve» als, na dat de Hollandfche pryzen bekend waren geworden, door de particulieren daar te lande, welke hunne inkoopen tot een zeer gering avans wederom hebben afgezet.
2) . Hierdoor is te weeg gebragt, dat zo wel in de eerfte plaats de Zweeden en Deenen, als naderhand de Franfchen en Portugeezen, gebruik hebben tragten te maaken van de gelegenheid,om tot mindere pryzen het vertier te vervullen, het welk op de grenzen der Republiek, en in de landen rondom dezelve geleegen gevonden wierd ; uit welken hoofde zy derwaards heen zo veel van hunne goedkoope Thee hebben afgezonden, als zy begreepen langs dien weg te konnen verdebiteeren.
■ 3). Zulks heeft ten gevolge gehad, dat Hamburg, Breemen, Embden, Oftende,en Duinkerken, zodaanig met Congo Thee overkropt zyn
ge-



C 59 )
geworden, dat het voor de Republiek onmooglyk wierd gemaakt om in eenige dier plaatfen de gewoone uitloozingen te konnen vinden, welke dezelve voor haare Thee voorheen altoos hadden opgeleverd; terwyl daarenboven in de gemelde fteden eene mededinging met de Republiek veroorzaakt is geworden, ten opzigte van den verkoop en den flyt in alle de omliggende landen, ftreeken, en fteden, welke de genoemde kooplieden omringen, en welke voorheen door deze Republiek voorzien pleegden te worden.
4) . Dat ondertusfchen alle deze plaatzen mede reeds overvoerd zyn, en dat de invoer in dezelve by ver te boven gaat het geen door de kooplieden aldaar van de hand kan worden gezet, blykt ten allerduidlykften uit de publieke verkoopingen in het laatstafgeloopen jaar te Oftende, en geduurende dit jaar mede zo in de laatstgenoemde plaats als te Hamburg gehouden, gelyk ook wit de verkooping in Duinkerken aangekondigd tegen den 20 Augustus,
5) . Het is dus uit dit een en ander ten overvloede zeker, dat de hoeveelheid van Congo en Soatchon Thee, zo in de Republiek als in Eu. ropa» in het najaar van 1791 voorhanden zynde, by verre overtrof, het geen voor de confumptie dezer beide foorten eenigzins gefleeten kon worden; en dat uit dien hoofde de duurte der pryzen, en de geweldige ryzing, welke men aan de jaatstgehoudene verkooping der Compagnie hier te lande in deze beiden foorten had te weeg ge-
bragt,



C 60 )
bragt, ten eenenmaale ontydig zyn geweest, en alleen dan gebillykt hadden konnen worden, wanneer 'er een inwendig gebrek of fchaarsheid in de Republiek had plaats gehad, zo dat de koopers door het vermoogen van het binnenlands vertier van hunne inkoopen afgeholpen hadden konnen worden.
6) . Dat de kooplieden in de fteden aan deze Republiek grenzende, gewaarwordende dat zy, uit hoofde van zodaanig verfchilvan waarde voor dezelve foorten van Thee in het noorden en zuiden van Europa, en in deze Republiek, al hun vertier op de grenzen der Republiek zouden konnen verliezen, op dezelve grenzen magazynen hebben aangelegd, uit welke zy hunne kalanten op deze grenzen voldaan hebben; welke werking aanmerklyk tot vermindering der Commercie van de Republiek heeft geftrekt.
7) . Dat indien 'er geen opzetlyk voorneemen had plaats gehad, om de pryzen der Thee in de maanden September en Oftober 1791 zo hoog te dryven , als die toen geloopen zyn, dezelve waarfchynlyk zouden zyn geweest, zo als zy aan de verkooping van den voorgaanden jaare 1790 waren geweest; waardoor het verfchil der pryzen in de Republiek dan ook zo aanmerklyk niet geweest zoude zyn met die der buitenlandfche verkoopingen , en waardoor dus ook het plotsling verloop van den buitenlandfchen handel verhinderd en te gemoed gekoomen zou zyn geworden.
8> Eindelyk voeg ik hier nog by, dat de duu-
rc



C 61 )
re pryzen in deze Republiek niets anders ten gevolge konnen hebben dan het invoeren van eenen voordeeligen imokkelhandel, ten einde de vreemde goedkoope Thee tot maatige pryzen hier te lande te debiteeren, en dus aan den buitenlander de t winften te laaten blyven genieten, ten kosten der ingezetenen, van eenen handel, dien de Souverein door het verbod van invoer alleen aan de Compagnie dezer landen heeft tragten te bezorgen.
Na dus de gevolgen aangetoond te hebben, welke de fuftenu van hooge pryzen hier te lande te moeten maaken, te weeg gebragt heeft, zal ik in de volgende plaats overgaan,om aantetoonen, welk natuurlyk gevolg de daadlyke daarftelling dezer hooge pryzen hier te lande heeft moeten hebben, en ook daadlyk gehad heeft, om eene aanmerklyke verandering in deze overdrevene pryzen te weeg te brengen. ——— Dog hiertoe is het noodig de volgende aanmerking voor af te laaten gaan.
Dewyl de ryzing der pryzen van de Thee in deze Republiek, geenzins een natuurlyk gevolg van den loop des handels, maar alleen een volftrekt dwangmiddel is geweest, was 'er ook niets zekerder dan dat dezelve eene gewisfe daaling ten gevolge moest hebben. De waarde dog van alle koopmanfchappen wordt alleen bepaald door de behoefte, die 'er van dezelve plaats heeft, en deze behoefte wordt vervuld daar ter plaatze en
OP



C 6a )
©p xodaanige wyze, als de minite uitgave noodzaaklyk maakt. Wanneer 'er nu na eene voorafgaande duurte, eene verandering in de pryzen voorvalt, zo dat de behoefte wederom tot mindere pryzen kan worden voldaan,is het de ?aak van iederen verftandigen handelaar om deze verandering met een oplettend oog te befchouwen en Tia te gaan.
Om dan de verandering, welke in de pryzen onmiddellykopde overdreevene duurte en enorme onnatuurlyke ftygering in de Republiek gevolgd is, op de duidlykfte wyze aan te toonen, zal het genoeg zyn dienaangaande in het algemeen het Volgende aan te merken.
Vooreerst, dat van het tydftip der verkoopingen door de O. I. Compagnie in het najaar des jaars 1791 gehouden af, tot dat in de maand November deszei ven jaars de Thee op vragt, aan particulieren toebehoorende, by de kamer Amfterdam wierd verkogt, en dat vervolgens de eerfte veiltgen van particulieren in Rotterdam en Amfterdam aangekondigd wierden, de Thee van de gemelde najaars verkoopingen der Compagnie van 1791 genoegzaam geen aanvraag had, dan alleen in den kring der geenen, die op deze duure pryzen , nog wederom eene nieuwe ryzing voorfpelden 5 weshalven al het geen 'er in die kring verrigt mag zyn geworden, alleen heeft geftrekt om het aantal van misleiden te vermeerderen, en dezen nog uitzinniger flappen te laaten doen, ten einde de meenigte der bedrogenen in eenen goeden luim te houden. Tefi



C 63 )
Ten tweeden, dat onmiddellyk na de verkooping aan de kamer Amfterdam, de Congo en Soatchon Thee van de verkoopingen der Compagnie in de jaaren 1788,1789 en 1790 tot aanmerklyk beterkoop pryzen gekogt konden worden, en ook daadlyk in debiet gebragt zyn geworden, dan diezelve foorten op de verkooping van 1791 gegolden hadden.
Ten derden, dat de vreemde Theeën welke voor rekening van buitenlanders hier te lande voorhanden waren,in de publieke veilingen flegts zodaanige pryzen hebben konnen opbrengen , als dezelve foorten van het jaar 1790 tot voor den zomer van 1791 hebben gegolden; zo dat derzelver waarde na genoeg wederom is geworden, het geen dezelve ivas geweest voor en aleer het verbod van invoer eenige werking had gedaan, en dus voor en aleer men op verkeerde en oppervlakkige gronden de ryzing hier te lande had beginnen te bewerken en vervolgens doorgezet.
Ten vierden, dat het op het tydftip,waarop ik dit fchryve, algemeen en over bekend is , dat zeer veele koopers der Thee door de Compagnie in de maanden September en October 1791 verkogt, fchade lyden op het geen zy van deze duure inkoopen voorhanden hebben ; terwyl anderen zig in de droevige omftandigheid bevinden, om de Compagnie voor hunne gedaane inkoopen zelf niet te konnen betaalen; waardoor de Compagnie dus, of eene aanmerklyke fchade zal moeten lyden, of een zeer groot onrecht doen aan die
koo*



C 64 )
koopers, die hunne gedaane inkoopen met daadlyke betaaling agtervolgd hebben, indien de Compagnie naamlyk ten opzigte van die geenen welke niet betaald hebben, afgaat van haare gewoonte om gebruik te maaken van het recht,het welk zy .heeft uit hoofde haarer veil - conditiën, om op eene volgende verkooping als klaverblad op nieuw te veilen en voor rekening van den voorigen koopcr te verkoopen, alle die inkoopen welke voor de volgende verkooping nog niet betaald zyn geworden; het welk ten gevolge heeft dat zodaanige koopers dan ook vervolgens worden afgeweezen om voortaan op de verkoopingen der Compagnie eenige inkoopen te moogen doen. Iets, het welk, zo zulks thands mede, gelyk de onzydige rechtvaardigheid dit fchynt te eisfchen , omtrend de nalaatige koopers der Thee betragt en in het werk gefteld wordt, niet kan nalaaten zeer veele huisgezinnen geheel en al te ruineeren en ten gronde te brengen; dewyl het .verfchil der pryzen niet alleen reeds zeer aanmerklyk is, maar dewyl daarenboven by dit verfchil, en de fchade uit dien hoofde op den wederverkoop door deze koopers te lyden, nog moet gevoegd worden het gemis van winst, het welk dezelve ondergaan , door ontzet te worden van het geen zy behoeven, om hunnen handel te konnen voortzetten, en in den winst op welken zy hun eenig middel van beftaan moeten vinden.
Ten vyfden, dat op dit tegenwoordig tydftip de verwarring in het Thee-artikel zo volkoomen is,
en



< 65 >
en de erkentenis der plaats gehad hebbende dwaa* ling omtrend de vermeende noodzaaklykheid vatt duure pryzen te weeg te moeten brengen, zo vry algemeen bekend en toegeftaan, dat hieruit niet anders heeft konnen geboren worden, dan zodaanig eene algemeene bekommernis omtrend het geen van dit artikel hier te lande worden moet, dat het vooreerst zeer moeilyk zal zyn de] gemoederen der handelaars wederom volkoomenlyk gerust te ftellen, en het daar heen te brengen, dat eene genoegzaame zekerheid de plaats der tegenwoordige volftrekte onzekerheid wederom vervullende, 'er eene redelyke toon van waarde daar gefteld worde, waardoor zo wel het vertier als de handel hunnen natuurlyken loop konnen herneemen , en het Thee-artikel derwaards heen geleid zal worden, dat hetzelve eene vaste en aan de tydsomftandigheden geevenredigde waarde, zo wel 'over geheel Europa, als in deze Republiek, zal kon* nen verkrygen.
E
PER»



C 66 )
DERDE HOOFDSTUK.
Behelzende hoofdzaaklyk eene overweeging der middelen, van welke de Oost-Indifche Compagnie kan en mag gebruik maaken, om haar eigen voordeel te behartigen; entevens van die middelen, welke meest gefchikt fchynen, om zo wet aan dezelve een duurzaam en gevestigd voordeel, als tevens aan den algemeenen handel eene meerdere en zekere uitge» firektheid te bezorgen.
Na alles wat ik hiertoe breedvoerig opgegeeven heb, om de volftrekte onbeftaanbaarheid en ongerymdheid aan te toonen, van het fystema der geenen die vermeend hebben dat de Compagnie na het verbod van invoer hooge pryzen voor haare Thee moest maaken, en van het erroneufe in het gedrag van Bewindhebberen derzelve Compagnie in het inftemmen met deze verkeerde fuftenu; zal men my welligt de zonderlinge vraag doen: ,, of „ het dan aan de Compagnie niet vry ftaat om „ van alle die middelen gebruik te maaken, wel„ ke dienen konnen om haar de hoogfte pryzen „ voor haare goederen te doen bekoomen?" —
Alvoorens deze vraag, hoedaanig dezelve dan ook mooge zyn , naar waarde te konnen beantwoorden, moet ik al wederom de volgende aanmerking voor afzenden.
By gelegenheid der verkooping van den jaare
1788



C 6? )
1788 was de Compagnie 'er toe overgegaan om flegts ééne verkooping van alle de Thee welke aan de onderfcheidene kamers was liggende, te houden. Van deze heilzaame maatregel is de Compagnie vervolgens wederom afgegaan. — By gelegenheid van die zelve verkooping heeft de Compagnie, zo wegens de tarra, als de quantiteit fusten, dien voet van verkoop der Thee ingevoerd, welken zy tot heden toe nog agtervolgd. —- By gelegenheid van diezelve verkooping, begeerde ik,dat de Compagnie haare Thee op eene zekere waarde zoude fchatten, beneden welke zy dezelve aan de koopers niet zoude afftaan; en dat zy deze haare fchatting openlyk aan de koopers zoude bekend maaken. Dog zulks Wierd van de hand geweezen, en de verkooping liep af, zonder dat de Compagnie eenigzins deed blyken de hand aan de pryzen te houden, of eenige voorloopige fchatting gemaakt te hebben van zodaanige pryzen, beneden welke zy de Thee niet zou konnen laaten volgen. Inden jaare
1789 veroorzaakte de verzwyging der toenmaalige gemaakte prifatie aan de kamer Zeeland, dat de verkooping daadlyk geftaakt wierd} terwyl by de hervatting derzelve,doordebloote verklaaring van wegen de Compagnie, dat verder geene Congo Thee door haar onder den prys van 20 Huivers verkogt zou worden, te weeg gebragt wierd, dat alles in inevenredigheid der qualiteit verkogt wierd, en dat de minfte foorten zelf tot 20 Huivers en daar boven liepen. Dog thands in den
E 2 jaa-



( 68 )
jaare 1791, nu het Thee-artikel in geheel andere omftandigheden verfeert, wyst de Compagnie dezen maatregel geheel van de hand. Het fchynt wel dat zy eene taxatie geformeerd heeft van de pryzen beneden welke zy haare Thee niet zal laaten volgen; dog zy houdt deze taxatie verborgen voor het algemeen, en laat dezelve alleen bekend blyven aan die geenen, die waarfchynlyk de opgeevers van dezelve zyn, en welke 'er een perfoonlyk belang by hebben , dat hunne taxatiën die uitwerking doen, dat de koopers zodaanige duure pryzen befteeden, als, uithoofde van het belang der advifeurs, om het door hen geraamde hersfenfchimmige en onbeftaanbaare plan te.fouteneeren en ftaande te houden, behoort te gefchieden. — In den jaare 1788 was het verbod van invoer reeds een der middelen, het welk in aanmerking kwam, om de Compagnie meerdere voordeden op haaren Chineefchen handel te bezorgen ; dog het welk te dier tyd nog daar ge-
.fteld moest worden. Ia den jaare 1791 was
hetzelve daar gefteld. — In den jaare 1788 trok de Engelfche O. I. Compagnie nog Thee van het vaste land van Europa, en de quantiteiten Thee welke zig in Europa bevonden hadden, waren door de inkoopen der Engelfche Compagnie van 1784 tot 1788 zodaanig opgeruimd geworden, dat op het tydftip van 1789 de gefteldheid der hoeveelheid van Thee in Europa niets was in vergelyking van het geen dezelve was in den jaare 1791.
Om



C 69 )
Om aan dit onderwerp meerder licht by te zetten, en te doen zien, op welk eene wyze de Nederlandfche Compagnie had behooren te handelen, om volgens den waaren aart en gefield heid van zaaken , aan den Theehandel hier te lande dien loop te geeven, welke dezelve had behooren te hebben, verwys ik den oordeelkundigen lezer tot de By lagen, hier agter gevoegd onder Letter K en L, uit welke men allerduidlykften zal konnen zien, op welk eene wyze de Engelfche Compagnie in dergelyke omftandigheden gehandeld heeft; en welke haare handel wyze met eenen zo glorieryken uitflag is bekroond geworden; terwyl het verfchil van handelwyze, het welk in dit opzigt tusfchen de beide Compagniën plaats heeft, ten duidlykften de reden en oorzaak aantoont, die den Theehandel in Engeland na de invoering der Commutatie-aête zo zeer doed bloeijen, terwyl dezelve hier te lande na het verbod van invoer zo doodlyk aan het kwynen is geraakt, dat de Commercie'genoegzaam eenen afkeer van denzeïven heeft.
Dit voorafgezondene zou genoegzaam zyn om thands de vraag te konnen beantwoorden, „ of „ het aan de Compagnie niet vry ftaat, om van „ alle die middelen gebruik te maaken , welke „ dienen konnen om haar de hoogfte pryzen voor „ haare goederen te doen bekoomen." Dog ik moet, alvoorens deze vraag regelregt te beantwoorden , nog een onderfcheid maaken, tusfchen die middelen, welke zy in het werk kan ftellen, om zig, ten nadeek van den algemenen handel een E 3 tem*



C 70 )
temporair\voordeel te bezorgen , en tusfchen die, welke zy in het werk behoorde te ftellen, om zig
zeiven een gevestigd voordeel, en aan den algemeenen handel tevens eene meerdere en zekere uitgeftrektheid te bezorgen.
Dit noodzaaklyk onderfcheid in aanmerking neemende, kan ik
Vooreerst, met betrekking tot de boven voorge» ftelde vraag , antwoorden , dat het ja , aan de Compagnie vry ftaat, om gebruik te maaken van alle middelen, om de hoogfte pryzen voor haare goederen te bekoomen; mits deze middelen van dien aart zyn, dat dezelve aan haar een duurzaam voordeel konnen belooven, en dat dezelve tevens van dien aart zyn, dat de koopers geene zekere fchade door dezelve, gelyk in het geval voorhanden , moeten lyden ; en dat dus deze middelen vergezeld gaan van zodaanig wel ingezien en overwoogen plan van onderneeming en uitvoering, dat de Compagnie een zeker voordeel door dezelve op den duur kan genieten, cn dat tevens door dezelve aan de koopers die zekerheid wordt gegeeven, welke hen gerust kan ftellen, dat de Compagnie hunne fchade geenzins beoogt, maar dat dezelve hen in het vreedzaam genot zal laaten blyven van den voordeeligen handel, die door hen op deze wyze gedreeven kan worden. — Immers is zulks de taal der Engelfche Compagnie ; tn het octrooi aan de Nederlandfche Compagnie vergund,ftemt hiermedevolkoomenlyk over een, dewyl in hetzelve uitdruklyk gezegd wordt, dat
het-



( 7i )
hetzelve verleend wordt, „ tot vervorderinge vai) „ den welftand der vereenigde landen, eenfament„ lyk het profyt van alle de ingezetenen derzel„ ve; mitsgaders tot confervatie en augmentatie „ der necring."
In de tweede plaats, merk ik met betrekking tot het middel van taxeeren, en bepaalen van den prys, beneden welke de Compagnie haare Thee niet zal laaten gaan, aan, dat van hetzelve altoos een nuttig en voordeelig gebruik gemaakt zal konnen worden, zo wel om aan de Compagnie de juiste waarde voor haare Thee te bezorgen, als om aan den handel die zekerheid te bezorgen, welke zy in haare onderneemingen noodig heeft, mits deze taxatie, even gelyk in Engeland, vroegtydig aan den handel bekend gemaakt worde. — 'Er is geene reden waarom de Nederlandfche Compagnie eenigzins zou konnen weigeren, om deze haare taxatie openlyk bekend te maaken. Immers moet dezelve altoos op dien voet gefchied zyn, dat de Compagnie een wezenlyk voordeel by het bekoomen deze bepaalde pryzen kan genieten. En ingevalle de Compagnie dan nog daarenboven op deze bepaalde pryzen eenig voordeel geniet, dat is , ingevalle zy tot hoogere pryzen dan de bepaalde verkoopt, is het zeker dat zy eenen aanmerklyken winst op haare Thee geniet, welke winst nimmer te groot nog fchadelyk voor de» handel bevonden kan worden, wanneer dezelve uit den natuurlyken loop des handels geboren wordt, dat is, wanneer de hooge pryzen, welke E 4 de



C 7* )
de Compagnie boven haare taxatie betoomt, niet door onnatuurlyke kunstmiddelen daar gefteld , maar alleen uit den aart en omftandighedcn van den handel gebooren worden. Zulks wordt volkoomen bevestigd door het geen daadlyk in En^ ■ geland plaats heeft; terwyl het zeer zeker is, dat wanneer de inkoopspryzen in China zo veel ver minderd zullen zyn, dat de Engelfche Compagnie begrypt haare Thee tot nog laagere pryzen aan de ingezetenen af te konnen ftaan, zy dezelve als dan ook daadlyk aan hen tot zodaanige nog laagere pryzen zal doen geworden, door zo veel grooter quantiteit tot eenen verminderden inftelprys aan hen aan te bieden, waardoor zy het dubbel oogmerk zal bereiken, om naamlyks niet flegts de confumptie nog aanmerklyk te vermeerderen, maar om daarenboven tevens den uitvoer naar buiten op de voegzaamfte wyze te bevorderen en met fucces mooglyk te maaken; op welke laatfte om, ftandigheid de Republiek voor zeker geenen te tjaaukeungen aandagt vestigen kan.
In de «plaats zal het niet onvoegzaam zyn hier in overweeging te neemen, welke middelen de Compagnie in het werk zou hebben konnen ftellen om tot haar eigen voordeel, en zonder eenige benadeeling van den handel, een ruimer genot van penningen uit de verkooping haarer Ihee in den jaare i79l te genieten, dan zy nu gehad heeft, en gehad zoude hebben wanneer zelf al het geen op die verkooping van haar gekogt is, Öaadlyk aan hm hMd wag gewor(len. a]?m£de
hoe-



C 73 )
hoedaanig de Compagnie in den jaare 1792 had konnen handelen , om desniettegenftaande wederom eene quantiteit Thee ter verkoop aan te bieden , groot genoeg om zo wel de koopers in de Republiek als de koopers buiten dezelve met eenen genoegzaamen voorraad te voorzien.
Omtrend dit een en ander merk ik dan aan, dat de Compagnie in den Jaare 1791 ter veiling zou hebben konnen aanflaan de lading van het fchip Vafco de Gama, als mede de gedeelten der ladingen voor de Kamers Delft en Enkhuizen binnen gekoomen, welke niet in veiling gebragt zyn geworden 5 hetwelk zaamengenoomen, na genoeg twee fcheepslaadingen uitgemaakt zoude hebben; waardoor "er dus in het geheel ruim vyf ladingen in plaats van ruim drie, ter verkoop aangebooden zouden zyn geworden. Indien de taxatie van de Congo en Soatchon Thee door de Compagnie aan de verkooping van 1791 ingerigt was geweest overeenkoomftig de pryzen , tot welke deze foorten in 1789 en 1790 verkogt waren geworden, is het zeker dat alsdan , uit hoofde der begrippen, welke op dat tydftip der verkooping omtrend de gevolgen van het verbod van invoer heerschten, by ver het meeste, zo niet alles, tot hoogere pryzen, naar gelang der differente qualiteiten, verkogt zou zyn geworden, dan de taxatie gevorderd zoude hebben. In dit geval zou de Republiek alle die commisfien hebben konnen vervullen, welke op deze E 5 ver-



C 74 )
verkooping ingekoomen zyn, dog welke nu hier niet hebben konnen vervuld worden, maar elders ter uitvoer gebragt zyn. Immers was het tydftip der verkooping van 1791 zo kort na de afkondiging van het verbod van invoer, dat dit laatfte nog geenen indruk had konnen maaken op den buitenlandfchen confummateur, die gewoon was zig op de verkoopingen der Nederlandfche Compagnie te koomen voorzien, dog welke by het gceven zyner orders gewoon was zig te reguleeren naar den prys, die te vooren op deze verkoopingen befteed was geworden. Als dan zouden deze buitenlandfche Confummateurs hunnen voorraad, gelyk voorheen, uit deze Republiek bekoomen hebben, en dezelve van eene aanmerklyke quantiteit hebben ontlast; terwyl zy tevens zo veel minder van de Thee der Zweeden, Deenen, en Franfchen genoomen zouden hebben; welke Natiën door deze vermindering van afzetting, met zo veel te grooter quantiteit belast gebleeven zouden zyn, dan zy nu , door deze gelegenheid van ontlasting, daadlyk bevonden worden te doen. Deze Republiek had als dan, al verder, den gewoonen loop haarer commercie behouden en in dit eerfte tydftip van eene publieke operatie der Compagnie, na het verkrygen van eene zo aanmerklyke uitbreiding van haar odlroy, als dat van het verbod der invoer van alle vreemde Thee, zou de kans aan de Zweeden, Deenen, en Franfchen, om eenig voordeel met hetzelve te konnen doen, ten eenenmaale afgefneeden zyn
ge-



C 75 )
geworden, en hunne relatie tot den Chineefchen handel zou hier door even zo veel benadeeld zyn geworden, als die der Republiek langs dezen weg zig bevoordeeld zou hebben gevonden. Tevens zou de Compagnie voor meerder geld aan Thee verkogt hebben, en daadlyk betaald zyn geworden voor al het geen zy had verkogt. Ook zou de handel in haare Thee niet geturbeerd zyn geworden door de vergelyking en het onderfcheid der exorbitante en onredelyke pryzen thands voor dezelve befteed, met de meer redelyke en eigen aartiger pryzen van voorgaande jaaren. De moderaate pryzen , welke als dan befteed zouden zyn geworden, zouden, in meer dan een opzigt, van eene gewenschte uitwerking zyn geweest, en door derzelver invloed belet hebben , dat in particuliere veilingen zulke aanmerklyke quantiteiten Congo ter verkoop aangeboden wa» ren geworden , als thands voor rekening van buitenlanders is gefchied, blykens de Bylage hier
agter gevoegd onder Letter H. Ter zeiver
tyd zou de Compagnie hier door alle flyters, grosfiers, commisfionairs, en kooplieden, in dit artikel, overtuigd hebben, dat, welke poogingen men ook in het werk had moogen ftellen, om het verbod van invoer te doen dienen tot ftremming van den handel, en tot bezwaar der confummateurs hier te lande, zy hetzelve uit een verhevener en grooter gezichtpunt, en wel uit het eenige waare, befchouwde; en dat zy uit dien hoofde volftrekt afkeerig was van alle derge-



C 76 )
gclyke onberedeneerde en heillooze poogingen , laatende zy dezelve uit dien hoofde alleen over aan minkundigen, of aan die geenen, die zig uit linkfche inzigten van oppervlakkige redeneeringen tragten te bedienen, om ter bevordering van hunne perfoonlyke belangen eenen hoop ligtgeloovige en min doorzigtige lieden te misleiden.
De Compagnie, op deze wyze alle haare Thee verkogt hebbende, behoefde geenzins bevreesd te zyn, dat zy met de twee fcheepsladingen welke zy dit jaar te verwagten had, geene genoegzaame quantiteit ter verkoop aan zou kunnen bieden. En had zy hier voor eenigzins bevreesd geweest, zoude zy voor eerst den tyd hebben konnen afwagten, om daadlyk te verneemen of deze beide fcheepsladingen niet toereikend waren; en ingevalle zy bedugt had moogen zyn, dat dezelve niet toereikende zouden wezen, had zy, op het voetfpoor der Engelfche Compagnie, (dog onder veel gunftiger omftandigheden), konnen beproeven, of zy zig in deze Republiek zelve niet kon voorzien met den benoodigden voorraad, en of zy door middel van het vermoogen der commercie niet zodaanige inkoopen in Europa zou konnen doen, en hier te lande invoeren, welk haar minder gekost zoude hebben dan haare inkoopen op China j op welke in dezer voege ingekogte Thee de Compagnie niet zou hebben konnen nalaaten een aanmerklyk voordeel te genieten , zonder eenig , immers zonder een langduurig uitfchot van penningen te doen; dewyl dergelyke operatien fchik-
kin»



C 77 )
kingen toelaaten die geen plaats konnen vinden in den onmiddellyken handel op China, uit hoofde van den langduurigen tyd welke tot het dryven van denzeïven gevorderd wordt.
In de vierde plaats kan ik niet voorby, by deze gelegenheid gewag te maaken van het voornaamfte middel, hetwelk my altoos toegefcheenen heeft, en thands meer dan ooit toefchynt,het gefchiktfte te zyn, om zo wel aan de Compagnie het aanmerklykst voordcel, als aan den handel dezer landen de meeste uitgeftrektheid te bezorgen. Dit middel beftaat alleen in de uitbreiding van den handel der Compagnie op het Ryk van China.
Het is een iegelyk bekend dat het artikel der Thee den voornaamlten tak van dezen handel uitmaakt. Indien dezelve dus door de Compagnie zal konnen worden uitgebreid, is het zeker, dat zy voor haare Thee een grooter vertier moet vinden, dan zy tot hier toe voor dezelve gehad heeft. Dit grooter vertier kan zy alleen vinden, wanneer zy de Thee die door haar uit China wordt aangevoerd, tot dezelve, of ten naasten by dezelve pryzen aan Europa kan aanbieden, tot welke alle mededingende Natiën, naamenlyk Zweeden, Deenemarken, Portugal, en Frankryk, dit artikel op hunne verkoopingen laaten volgen. Tot mindere pryzen behoeft deze Rebliek haare Thee niet te leveren, dewyl zy zo uit hoofde haarer voordeelige ligging, reeds een dubbel voordeel heeft op alle Natiën, welke tot
hier



C 78 )
hier toe hanre méededingfters in dezen handel zyn geweest. Men oordeele hier uit, hoe onreedelyk hoe onkundig, en hoe allerongefchikst de pooging is geweest van die geenen, die de pryzen der Thee hier te lande zo enorm hebben doen ftygeren, boven het geen dezelve by de omliggende mededingende Natiën in den Chineefchen handel geweest zyn, en thands nog zyn.
De Compagnie zelve is geenzins onbewust, dat de uitbreiding van haaren handel op China .een zeer aanmerklyk voordeel aan haar kan opleveren ; en tevens is zy niet onbekend met de omHandigheden, welke dienen moeten om haar in vervolg van tyd, betere en voordeeliger inkoopen in China te konnen doen bewerkftelligen, dan zy tot hiertoe heeft gedaan. Immers heeft men in den boezem der Compagnie zelve voorgehouden; „ dat, dewyl de concurrentie van zo „ veele koopers, als zig geduurende de laatfte
jaaren in China hebben laaten vinden, de Thee „ aldaar tot zeer hooge pryzen hebben doen klim-
men, het waarfchynlyk was, dat wanneer de „ onderfcheidene natiën door den nadeeligen ver„ koop welke geduurende de laatfte jaaren in Eu„ ropa had plaats gehad, geleerd zouden zyn, „ dezelve zig niet wederom in een zo aanmerklyk j5 getal in de havens en op de handelplaatzen van
dit ryk zouden vertoonen; en dat het dus te
voorzien was, dat wanneer de bedienden der j, Compagnie zig met contanten en koopman„ fchappen aan de markt zouden konnen vertoo-
„ nen»



C 79 3
„ nen, de pryzen der Thee voor de Compagnie „ vry minder zouden zyn; uit hoofde waar van „ men berekende dat tot den inkoop van een goed „ retour voor ieder fchip van 150 voeten benoo„ digd zoude zyn ƒ 850,000 : — en voor een „ fchip van 140 voeten ƒ700,000 : — te zaamen „ uitiriaakende voor 4 fchepen ƒ 3,250,000 : —« „ terwyl de inkoop in voorige tyden bedraagen „ had, van een fchip van 150 voeten circa „ƒ655,000, en van een fchip van 140 voeten „ circa ƒ 495,500 : — "
Uit deze redeneering blykt ten duidlykften, dat het in den boezem van het Bewind der Compagnie geenzins ontbreekt aan zodaanige verlichtte leden , welke de duurte der inkoop van de Thee in China aan deszelfs waare oorzaak weeten toe te fchryven, en die bezeilen, dat de gefteldheid van den handel in Europa die gevolgen na zig zullen fleepen welke onvermydlyk zyn, alleen om dat dezelve uit natuurlyke oorzaaken gebooren moeten worden. Dog het moet ten hoogften bevreemden eene zo heldere en gegronde redeneering te zien vergezeld gaan van eene berekening, die even zo ongegrond, als tegeii.ftrydig is.
Immers had men terzelver tyd aan de Compagnie voorgehouden, dat de retourladingen der fchepen Mecrwyk en Chriftophorus Columbus, volgens de factuuren, ieder beliepen ƒ 903,545. — Dit beliepen dezelve op het tydftip der duurte. — Men berekent vervolgens, dat wanneer de con-
cur-



C 80 )
currentie der natiën op China verminderd zoude zyn, de aankoop van eene dergelyke retourlading nog zoude moeten kosten ƒ 850,000 : — terwyl in voorige tyden eene dergelyke lading flechts gekost had ƒ655,000 : —
Myne redeneering hier en tegen is deze: In* dien de lading voor een fchip van 150 voeten voorheen flechts koste ƒ 655,000 : —■ en indien de concurrentie van andere natiën teweeggebragt heeft dat dezelve thands in China kostƒ903,545, is het zeer natuurlyk dat eene dergelyke lading, wanneer deze concurrentie ophoudt, ook wederom voor ƒ 655,000 : — en misfchien tot mindere pryzen, bekoomen zal konnen worden. «
Dece concurrentie dog , heeft wel veroorzaakt, dat de Chineefen hunne cultuur van dit artikel hebben moeten vermeerderen, naar evenredigheid van den vermeerderden eisch van Europa; dog ingevalle zy voorheen eene lading voorƒ655,000: —. hebben konnen leveren, is 'er geene reden waarom zy zulks in het vervolg mede niet zouden konnen doen? (*) — Het artikel der Thee in
Chi-
(*) Dat deChïncezen zo veel geld niet behoeven voor het product hunner Thee, als door de concurrentie van verfchillende natiën tot den inkoop van hetzelve befteed wordt, blykt genoegzaam uit den handel welke tusfchen Rusland en China wordt gedreeven. In dezen handel vertoont zig flegts één verkooper, en één kooper, dia door geene mededingers vergezeld wordt, welke elkan-
de-



C 81 )
China is dog geenzins eene koopmanfehap, wel* ke nu eens tot hoogere , dan eens tot laagere, pryzen kan worden afgezet; maar hetzelve is een product van het land, het welk volkoomen gelyk ftaat, met de Coffy, Catoen, Suiker» en andere producten , welke de West Indifche Colonien
op-
deren onderling den inkoopsprys betwisten konnen; daar zig in tegendeel op Canton zeer veele koopers vertoonen, die den prys der Thee onderling tegen eikanderen opzetten. — Hier van daan dat de Rusfen, geene concurrent ten hebbende, de Thee tot eenen minderen prys konnen drinken, dan eenige andere natie; en hier van daan te* vens dat de Rusfen zig alleen bepaalen tot de besté foorten, zo van groene, als van zwarte Thee. —- Indien men my hier ter plaatze wilde tegenwerpen, dat deze beterkoop pryzen niet voortfpruiten uit hec geen de Chineefen aan de Rusfen berekenen, maar in tegendeel uit de ruiling der Rusfifche pelteryen tegen het geen de Chi* neezen aan hen leveren; hèb ik alleen te antwoorden, dat het op een eh het2elve uitkoomt, of de Chineefen hunne Thee tot minderen prys aan de Rusfen afleveren» dan of de Rusfen hunne pelteryen tot eenen duureren prys aan de Ghineezen afzetten; terwyl de balans der rekening van dezen handel moet bewyzen, tot wiens voordeel dezelve gèdreeven is "geworden ; en het ondertusfchen zeker Is, dat, Wanneer het drinken van zodaanige foorten van Thee in Rusland tot mindere pryzen kan gefchiedenj dan in eenig land van Europa, de Rusfen ook meerder voordeel op den Chineefchen handel genieten, dan «enige andere natie.
F



C 8a )
opleveren; en welker planters en cultivateurs genoegen moeten neemen met de pryzen, welke hen voor dezelve in Europa geboden worden, zonder dat het in hunne handen ftaat,om eenenwillekeurigen prys voor dezelve te bedingen. Zyn deze producten veel, en is het vertier gering, zo moeten zy genoegen neemen met de pryzen die de markt in Europa oplevert. Zyn dezelve fchraal, en is het vertier abundant, zo genieten zy het voordeel, het welke de hier door veroorzaakte duurte dezer producten oplevert. — Even zo is het gelegen met het Thee artikel in China. Hetzelve is een product, welks waarde afhangt van het debiet, het welk hetzelve heeft (*), maar geenzins van den willekeur der geenen die hetzelve verkoopen. Het is dus geenzins te voorzien dat de Chineezen de cultuur der Thee zullen opgeeven, wanneer zy flegts ƒ 665,000: — in plaats van ƒ 903,545 voor eene lading konnen bekoomen. Zulks te willen veronderftellen zou even zo onredclyk zyn als te vermoeden dat de planters in de West-Indien de cultuur der Cofty zouden laaten vaaren wanneer dezelve flegts 7 ftuivers geldt, om dat dezelve voorheen 10 ftuivers had gegolden. — Dog,daar-
en-
(*) Tot een bewys hiervan kan ftrekken, de prys door de Compagnie op China betaald, voor de overjaarige Thee in de ladingen dit jaar in de Republiek aangekomen. Deze Thee is gekogt geworden, toen alle expeditien van het voorige jaar op Canton waren afgeloopen , en 'er dus geen koopers meer waren.



C 83 )
enboven, zullen de Chineezen zelve, uit dc'veffhauwing van den handel op Canton, niet gewaar worden en bezeffen, dat de Ëuropeëers by dezen handel niet belfcaan konnen, ten zy de Thee wederom door hen afgedaan worde, tot zodaanige mindere pryzen, als voor welken zy dezelve voorheen aan hen li.viK'ii uvergegeeven? — Hebben» beha!vut dit ttlks, ,1c Zweeden, Deenen, Franfchen, "foctugttsca en Oostenrykers, ja zelf de Americaanen, niet reeds ten overvloede geleerd, door de tegenwoordige gevleidheid van hetTheefchadelyk de concurrentie tot den aanvoer en inkoop van hetzelve is ? En is het dus te vermoeden dat 'er in 't vervolg eene zo groote concurrentie tot den inkoop in China plaats zal hebben. — Immers neen! dewyl het terftond uit heeft met eenen handel, op welke geen voordeel te behaalen is, en dus ook te gelyk» met de groote concurrentie tot denzeïven. —- Het aangelegen en important belang van Engeland brengt boven al dit aangevoerde, ten duidlykften mede, om de Thee tot mindere pryzen in China te gaan bedingen; en men moet willends blind zyn om niet te zien, dat dit ryk alle maatregelen neemt, om het eenig grondbeginzel van zyn gedrag in dezen, te vestigen op deszelfs eigen waar belang, en hetzelve zodaanig te verzekeren dat'er nimmer door eenige natie de geringfte inbreuk op hetzelve kan gedaan worden.
Hier ter plaatzemoetikondertusfchen Van ééne bedenking gewag maaken, die welligt van zeer F a , veel



( 84 •)
veel aanbelang geoordeeld zal. worden, en welke hier in beftaat; of het niet meer dan waarfchynlyk is, dat, wanneer alle vreemde natiën hunnen handel op China genoegzaam zullen hebben laaten vaaren, en dezelve dus alleen in handen der Engelfche en Nederlandfche Compagniën overgelaaten zal zyn,'er eene concurrentie en mededinging tusfchen deze beide Compagniën gebooren zal worden, welke aan beiden even zeer nadeelig zou konnen zyn? — Deze bedenking kan ik niet genoegzaam nog op eene voldoende wyze beantwoorden. Dog het koomt my voor, dat in dit geval, de beide Compagniën van zelve zodaanige maatregelen volgen zullen, door welke voorgekoomen zal worden, dat de eene aan de andere eenig wezenlyk nadeel kan toebrengen. Wat de handelingen dezer Compagniën in Europahttxtït, is het zeker, dat dezelve, zo door deCommutatie-acte, als door het verbod van invoer, wederzydsch buiten de mooglykheid gefield zyn geworden, om eikanderen eenig nadeel toe te konnen brengen; terwyl door beide deze fouvereine willekeuren, tevens aan iederderzelve de gelegenheid open gelaaten wordt, om de concurrente natiën in dezen handel, te reduifeeren tot dat geen, hetwelk dezelve uit haare geaartheid behooren te zyn, en hetwelk tevens het voordeel der beide genoemde Compagniën uit moet maaken. ■— Het belang der Engelfche Compagnie zal zig als dan voornaamenlyk uitftrekken, om' in het vertier van haar eigen ryk te voorzien; terwyl de handel, welke voorheen door de Zweeden, Deenen,



( 85 )
ren, Portugeezen, Franfchen en Oostenrykers, gedreeven is geworden, voor het grootst gedeelte aan de Republiek overig gelaaten zal worden; als wanneer het dan ook geenzins te vreezen zal zyn, dat Engeland aan de ingezetenen dezer Republiek die middelen ter uitvoer zal beneemen,welke natuurlyk de hunne zyn, zo uit hoofde van den gevestigden handel hier te lande, als van haare ligging, en de geaartheid haarer kooplieden; en welke middelen van uitvoer tevens zo nauw verbonden zyn aan den algemeenen handel der Republiek, dat 'er eene geheele omkeering en vernietiging van den locaalen handel en het nationaal vermoogen plaats zou moeten hebben, om aan de Republiek te beletten , dat dezelve dien handel meerendeels naar zig trok, welke andere natiën zo aanmerklyk zullen moeten verminderen.
De middelen derhalven van welke de Compagnie in dit opzigt gebruik behoort te maaken, zyn geenzins raadfelagtig. Dezelve zyn alleen gelegen in de wyze der aanlegging en uitvoering van haaren handel op canton; in het in agt neemen van alles wat eenigzins dienen kan om de bekostigingen van denzeïven, en van de navigatie op dit ryk, te befpaaren en te bezuinigen; en voorts in het bewerkstelligen van al het geen eenigzins dienen kan, om haar eene grootere hoeveelheid Thee in Europa te doen flyten. Dit laatfte kan voorzeker door geene opdryving van pryzen, en het daarftellen van eene onredelyke duurte verkreegen worden. Het geen de Compagnie in dezen F 3 be-



C S6 )
behoort te beöogen, is alleen een winst, die groot genoeg is, om den Theehandel als eene zaak van het uiterst aanbelang te doen aanmerken, en wel van zodaanig aanbelang, dat de Compagnie zelve de grootfte vöordeelen van haaren ganfehen handel in denzeïven gelegen moet oordeelen. Dog zodaanige winst en voordeel kan door haar nimmer genooten worden op geringe quantiteiten, welke door haar, ten nadeele van den handel, op zekere tydftippen tot hooge pryzen verkogt worden, maar moet alleen gezogt worden in den aanvoer en debiet van zulke aanmerkelyke quantiteiten, dat de Compagnie door een maatig voordeel op deze te genieten , eenen veel uitgebreideren winst kan bekoomen, dan zy immer op den duur op kleine quantiteiten kan doen. En zo dra deze handel langs dien weg een voordeelige handel voor het algemeen bevonden zal worden, zal de meedewerking en deelneeming van hetzelve aan denzeïven niet nalaaten nieuwe winften en voordeden aan te brengen, even gelyk de fchade van eenen nadeeligen handel meerder nadeden naar zig fleept, dan dezelve, van vooren befchouwd zynde, uit zynen aart gefchikt fcheen tc konnen doen.
Ik kan niet voorby gaan by deze gelegenheid aantemerken, dat de Compagnie dezer landen waarfchynlyk veel voor uit is, om den handel op China met voordeel te konnen dryven, en om de middelen ter uitbreiding van denzeïven, met minder bezwaar ter hand te neemen, dan zulks door
de



( 87 )
de Engelfche Compagnie heeft moeten gefchieden. Immers heeft men by de bovenaangehaalde gelegenheid in den boezem van het Bewind mede aan hetzelve voorgehouden, „ dat de onkosten „ op Canton goedgemaakt konnen worden uit dc „ fpeceryën, en uit den winst op de manufaétuuZ ren, welke de Compagnie gewoon is op Can„ ton te verkoopen." — Dan, het koomt hier voornaamenlyk aan op de wyze, waar op de be' rekening van de wezenlyke en innerlyke waarde der Thee, welke door de Compagnie wordt ingevoerd en ter verkoop aangeboden, moet gefchieden; omtrend welke berekening in het algemeen zodaanige dwaalende en gebrekkige denkbeelden plaats hebben, dat ik het niet onvoegzaam nog ontydig oordeel, het volgende dienaangaande hier ter plaatze aan myne lezers voor te houden.
Het is vry algemeen de waarde van de 1 nee op de Hollandfche markt te hooren bepaalen, naar het geen dezelve in voorledene tydvakken, en onder zodaanige omftandigheden , als men zig best weet te herinneren , gegolden heeft. Hoe gebrekkig en onzeker deze berekening ook mooïe zvn, vergenoegt men zig egter met dezelve; cn op dezelve worden meestal alle onderneemingen gegrond. Dan, naar maate de loop des handels telkens aan veranderingen is bloot gefteld, is het zeker, dat deze berekening dikwerf yan allen grond ontbloot moet worden bevonden. Er wordt dus eene andere maatftok gevorderd, volF 4 gei-s



< 88 )
gens welke men;zig een juist denkbeeld van de waarde der Thee ten allen tyde kan vormen, en welke toereikend is om een iegelyk, die in dee-; zen tak van handel zyn beftaan moet vinden, of die in denzeïven eenige onderneeming wil doen, een billyk oordeel over de wezenlyke waarde van dit artikel te doen vellen. Deze algemeen? maar,ftok is alleen gelegen in de kennis der pryzen, tot - welke in China de Thee kan worden ingekogt. Hier toe dient men te weeteu dat de Thee al-daar verkogt wordt by Picols, zynde een gewigt van ruim iaa ponden, en berekend in Thai/en, zynde iedere Thail na genoeg 72, ftuivers.— Volgens eene vry algemeen aangenoome berekening beloopen de onkosten, zo van vragt, of van equipagie en uitrusting van fcheepen, als van ongelden, en onkosten zo op China als in Europa, tot dat de goederen in de pakhuizen zyn opgeflaagen, ten naasten by 40 ten honderd; waar omtrend egter ftaat aan te merken, dat deze onkosr ten natuurlyker wyze verfchillen moeten naar gelang der grootte van de fchepen, en van het tnontant der laadingen, als mede na?r maate der mindere of meerdere kostbaarheid van uitrusting &c., en der mindere of meerdere kunde van ver. fchillende natiën, welke den handel op China dryven.— Uit de Bylage hieragter,onderLett.Di gevoegd, zal men zhn, welke onkosten door de Engelfche Compagnie op haare Chineefche goederen betaald worden; dog wat de Hollandfche Compagnie betreft, kan men voorzeker niet vast
ftel-



C 89 )
ftellen dat de onkosten op de goederen, door haar uit China aangebragt wordende, 40 percent beloopen. Dan, men zal zulks- hier egter aanneemen, om op dien voet te konnen bepaalen op hoe veel de Thee in Holland koomt te ftaan, wanneer de inkoop pryzen in China bekend zyn; in welke berekening men dan ook in geene aanmerking zal neemen de voordeelen welke de Hollandfche Compagnie uit de verhandeling der fpeceryen, tin , polimieten , en andere manufactuuren kan genieten, welke men, gelyk boven reeds gezegd is, in den boezem van het Bewind heeft opgegeeven, als alleen in ftaat zynde, om de onkosten op Canton goed te konnen maaken.
Om dan volgens al het boven opgegevene te konnen berekenen hoe veel ftuivers per pond de Thee op China kost, en op hoe veel dezelve per pond in de pakhuizender Compagnie alhier koomt te ftaan, zal het genoeg zyn de volgende tafel hier van aan onze lezers voor te houden.
De Picol op Canton kost deze Thee per en koomt met 40per-
verkogt wordende pond inkoopsprys cent onkosten in
vaw Europa te ftaan
per pond op
16 Thait 91 Stuiv. 13*"} Sïuiy,
20 n| — i6| —
25 —• 14! — aorg —*
30 — 17! — 24I —
Veronderfteld nu zynde, dat de vier opgegeeveF 5 ne



C 9° )
ne pryzen op Canton befteed moesten worden voor de vier onderfcheidene foorten van Congo Thee, zo blykt het dat dezelve in Europa zouden koomen te ftaan, als volgt:
De minfte Congo Thee op omtrend 14 St.perp.
De ordinaire . i ' . . ij ,
De middelbaare . . . ai ■
De beste 25 L
Men vergelyke hier mede den loop der pryzen door de Engelfche Compagnie zedert den Jaare 1781/2 tot 1790/1 op Canton befteed, zo als dezelve gezien konnen worden uit de Bylage hier agter gevoegd onder Lelt. F; als mede met den waarfchynlyken loop der pryzen, welke onder het geheel nieuw fystema , het welk thands in Europa een aanvang heeft genoomen, in de tien volgende jaaren van 1791/2 tot 1800/1 befteed zullen konnen worden; als wanneer het niet meer raadfelagtig zal konnen zyn, welke de oorfpronglyke waarde der Thee in Europa zal zyn, en welke aanmerklyke winften de Hollandfche Compagnie uit dezen handel zal konnen trekken, indien zy zig geneegen toont om tot ftioderaate pryzen eene grootere hoeveelheid te verkoopen, dan die welke alleen tot vervulling van hetbinnenlandsch vertier moet ftrekken; -4 Men behoort by deze berekening dan ook tevens in liet oog te houden en agt te geeven, welke de waaide der Thee buiten de Republiek kan zyn en blyven; waaruit men als dan ten duidlykften zal konnen voorfpel-
len



C 91 )
]en van welke uitwerking de poogingen der mtdedingende natiën bevonden zullen worden.
Ik zal hier thands, in de vyfde plaats, nog byvoegen de opgave van den ftaat, waarin de Theehandel in Europa, buiten Engeland, zig op dit oogenblik bevindt, en waar in dezelve geduurende de volgende 12 maanden zig waarfchynlyk zal bevinden; ten einde men hier uit zal konnen afleiden, van welke middelen de Compagnie zig op dit tydftip nog zou konnen bedienen, om de boven opgegeevene einden te bereiken.
In dit opzigt merk ik aan, dat de vermindering der hooggedreevene pryzen in deze Republiek, of om beter te zeggen, de wederkeering der pryzen van de Congo en Soatchon Thee tot de geevenredigde waarde dezer foorten met den voorraad, welke van dezelve voorhanden is, ten gevolge moet hebben, dat het ten eenenmaale onmooglyk bevonden zal worden, om andermaal in de Republiek eene begocheling te doen gebooren worden, welke de koopers zoude konnen aanzetten, om op nieuw, tegen alle reden en gezond verftand aan, wederom zodaanige hooge pryzen op de aanftaande najaars verkooping der Compagnie te befteeden, als zy aangezet zyn geworden op de voorige te doen (*). — De ondervinding
(*) Het tegengeltelde hier van heeft men egter in druk durven beweeren. Men is zelf onbefchaamd genoeg geweest om 'er by te voegen: Als de luiténlander diepry-
» 2f75



C 9* )
ding zelve heeft in deze Republiek ten leermeesteres verftrekt, en niemand kan thands langer tvvyffelen aan de ongerymdheid om in het najaar van den jaare 1791 de pryzen voor de beide bovengenoemde foorten van Thee tot die onbeftaanbaare hoogte op te dryven, van welke dezelve zedert dien tyd zyn nedergevallen; dewyl niemand zig zal konnen diets maaken, dat zo veele lieden, welke zig genoodzaakt hebben gezien om tot particuliere veilingen hunnen toevlugt te neemen, zulks gedaan zouden hebben tot hun opzetlyk nadeel, en alleen met oogmerk om een opgevat begrip van anderen te dwarsboomen , of wel om iemand, die eene ftrydige fuftenu met anderen voerde, den dienst tot hunne eigene fchade te bewyzen , om hem in deze zyne fuftenu te doen boven dryven. Het eigen belang, en de natuurlyk e neiging om de hoogfte pryzen voor zyne goederen te bedingen, zyn in zaaken van commercie zo natuurlyk , dat dergelyke daaden en bedoelingen met geenen der geringften fchynvanmooglykheid veronderfteld konnen worden.
De
„ zen niet wil betaalen, mag hy het laaten." Waarfchyn: ]yk zal hy het ook laaten; en wanneer hy het laat, is, natuurlyker wvze, de handel der Republiek met den buitenlander ook ten eenenmaale afgefneden. -■ Dog hier aan bekreunt zig zulk foort van lieden, als de dichter fbemer y cumJuïs, niet. Hy, die het ondertusfchen wel met zyn vaderland meent, is verleegen, wa( op dergelyke zinnelooze en diep onkundige gezegden, best te antwoorden,



C 93 }
De masfa der Congo en SoatchonThee,welke zig in de Republiek, zo in handen der fpeculanten, als der huizen van commercie, welke dezelve, voor en al eer het verbod van invoer kon werken, ter verkoop hebben ontvangen; en voorts die, welke zig in handen der grosfiers en winkeliers bevindt, is zo ongemeen groot, dat alvoorens de grosfiers en winkeliers wederom tot onraadzaame hooge pryzen zullen koopen, of de fpeculanten op nieuw tot even zulke onberedeneerde pryzen zullen inkoopen, als zy in den voorledenen jaare gedaan hebben, zy beiden veel eerder zullen tragten te vcrkoopen het geen zy voor handen hebben, de-' wyl zy beiden te wel voorzien, dat het aanftaande jaar wederom gelegenheid zal opleveren om inkoopen te konnen doen, op dezelve wyze als hiertoe na de verkooping der Compagnie in 1791 gelegenheid is geweest.
Of de Compagnie dit jaar haaren ganfchen voorraad op de aanftaande najaars verkooping van 179a ter verkoop zal aan bieden, of flegts een gedeelte van denzeïven, is my op dit oogenblik nog niet bekend. Dog zeker is het, dat de opdry vers der Thee aan de verkoopingen van 1791 aan hunne vrienden en bekenden voorhouden, dat de Compagnie zig niet gelegen zal laaten liggen aan de vermindering der pryzen, welke door den loop des handels zedert haare voorige verkooping te weeg gebragt is, en dat zy in dezen geenzins den loop des handels volgen zal, maar in tegendeel tragten om, voor eene maatige quantiteit,
hoo-



C 94 )
hooge pryzen te bedingen. — Dan, zulks moet worden afgewagt. — Gistingen maaken egter het het volgende niet geheel onwaarfchynlyk.
Wanneer de Compagnie thands haaren ganfchen voorraad ter verkoop aanflaat, uit hoofde dat zy in het volgende jaar vier laadingen uit China te huis kan verwagten, zal zy zig hierdoor in ftaat bevinden om dit jaar wederom eene uitrusting te konnen doen, welke haare reputatie zo in Europa, als in China, zal konnen onderfchraagen; terwyl het van haare taxatie zal af hangen, om den verkoop van dezen haaren ganfehen voorraad geheel, of gedeeltelyk mooglyk te maaken.
Ingevalle de Compagnie haaren ganfehen voorraad niet ter verkoop aanbiedt, hebben de Deenen Zweeden en Franfchen meerder kans om op de grenzen der Republiek, en in die plaatzen,welke tot hiertoe de uitloozingen der Hollandfche markt geweest zyn, eene grootere hoeveelheid Thee te verkoopen , dan zy zouden hebben, indien de Republiek, onder de tegenwoordige omftandigheid den buitenlander tot de verkooping van den geheelen voorraad der Compagnie noodigde, en deze zig kon belooven om tot maatige pryzen, zo als waarfchynlyk is, op deze verkoopingen te regt te zullen konnen raaken. — In het eerfte geval, wanneer naamlyk de Compagnie haaren ganfehen voorraad niet ter verkoop aanbiedt, zal de quantiteit der Thee, welke na de verkooping deiCompagnie wederom ftaat verkogt te worden, hierdoor aanmerklyk lyden , terwyl dezelve in
het



c 95 y
het laatfte geval beter zal konnen worden afgezet. In beide de gevallen dog is het zeker, dat 'er in de Republiek nog eene aanmerklyke hoeveelheid Congo en Soatchon Thee voorhanden is, dewelke verkogt zal moeten worden, en welke dus in circulatie gebragt zal worden, het zy in het geheel of voor een gedeelte, naar maate der gelegenheid welke door de Compagnie aan de hand gegeeven zal worden, om in eene meerdere of mindere maat zodaanige commisfien of gelegenheden tot vertier buitenlands te konnen vervullen, welke door de verkoopingen der Compagnie zelve niet vervuld zyn geworden.
De Zweeden, Deenen en Franfchen, hebben allen nog eene aanmerklyke quantiteit Thee van voorige jaaren overgehouden. De Zweeden en Franfchen hebben daarenboven ieder wederom een fchip van Canton binnen gekreegen. De Deenen hebben hunne verkooping aangeflagen tegen den so Augustus aanftaande, en de Zweeden tegen den 27 September daaraanvolgende. Het fchynt dat deze beide Compagniën zig onderling de gelegen» heid hebben willen betwisten, om haare Thee het eerst te verkoopen. Frankryk heeft behalven het bovengemelde fchip nog twee laadingen aangevoerd, van welke 'er eene te Duinkerken is binnen gekoomen, welke aldaar den 2,0 Augustus dezes jaars in veiling is gelegd; terwyl de tweede naar Hamburg ter verkoop is gezonden, alwaar zedert den' jaare 1731 geene laading koopmanfchappen uit de Indien of China is aangekoomen.
De



( & )
De Portugeezcn hebben mede reeds één fchip, en' de Amcricaanm bereids twee fchepen uit China thuis gekreegem
Alle deze fcheepsladingen gevoegd by de quantiteiten welke 'er in alle deze landen nog voor handen zyn, en by de hoeveelheid welke 'er daadlyk nog gevonden wordt in die plaatzen, alwaar deze ryken , in competitie met de Republiek, eenige ontlasting konnen vinden , levert eene zo gedugte masfa op, dat dezelve alle deze natiën bevreesd maakt, en dat 'er door dezelve voorflagen op voorflagen, en uitnoodigingen van allerleien aart aan de commercieercnde ingezetenen dezer Republiek gedaan worden, om dezelve over te haaien tot het deelneemen in den handel, die uit de buitenlandfche verkoopingen kan gebooren worden.
Alle de opgenoemde landen hebben ondertusfchen thands reeds ondervonden, hoe zeer het verbod van invoer hunner Thee in deze Republiek ten hunnen nadeele werkt, en hoe zeker het zelve tot verderf en ondergang van hunnen Chineefchen handel moet verftrekken. De rampzalige troost, dat zy uit hoofde der noodzaaklykheid, waar in zy zig zullen bevinden, om tot zeer laage pryzen te moeten verkoopen, de commercie der Republiek eenen tyd lang zullen konnen belemmeren in die plaatzen, in welke dezelve geheel, of voor het grootst gedeelte haaren uitloozing had, kan in niets anders eindigen, dan in zig eindelyk geheel en al van dezen handel
ver-



C 97 >
verftooken te zien. Immers is het zeker dat zulks het lot zal zyn van alle die compagniën en particulieren, welke voortaan de vaart op China zullen willen continueeren om meerder Thee aan te voeren, dan zy in hunnen eigenen boezem konnen flyten. Dit laatfte zal zig zeer ras moeten ontdekken, uit hoofde der algemeerie opeenstapeling van Thee, welke allerwege plaats beeft, en dieprovifioneel verfcheidene Natiën beletten zaU * om in dit tydftip nieuwe onderneemingen op China te doen. Deze Natiën zien dus vóór zig het einde van dezen handel; terwyl de Republiek uit alle deze ongelegenheden, die de verminde* ring van den Chineefchen handel voor veele , en de geheele vernietiging Van denzeïven voor eenige volk eren, ten gevolge moeten hebben eene gelegenheid Voor zig ziet gebooren worden, om eenen zekeren en voordeeligen handel op het ryk van China te konnen dry ven, dewelke by ver pit* geftrekter is dan die , welken zy tot hiertoe op hetzelve gedreeven heeft; ja zelf leeveren deze kommerlyke omftandigheden der vreemde natiën, een vooruitzigt voor de Nederlandfche Compag* nie op,om,ingevalle zy van dezelveomftandighe* den een behoorlyk gebruik wilde maaken, te Weeg te brengen dat Europa op dit tydftip eene betere markt ter inkoop wierd, dan China zelve» —* Welke waarde dog kan 'er aan eenig produel gehegt worden, wanneer 'er op de plaatzen van het vertier van hetzelve zo veel wordt aangevoerd, dat aan den flyter van hetzelve geen tyd wordt overgeG laaj



C 98 )
laaten, om hetzelve behoorlyk van de hand te konnen zetten? Welke waarde, nog eens, kan hetzelve hebben, wanneer de flyter weet, dat 'er in het aanftaande jaar allerwegen nieuwe toevoeren zullen gefchieden, en het aan hem zo wel als aan het algemeen bekend is, dat de Thee, naar maate dezelve in Europaoverjaarig en oud wordt, in deugd verliest, en uit dien hoofde ook in haare waarde afneemt.
VIER.



C 99 >
VIERDE HOOFDSTUK.
Behelzende eenige verdere aanmerkingen tot nadere opheldering van al het voorgaande, èn tevens tot bejluit van het té» genwoordig gefchrift.
M en zal uit al het boven öpgegevehe, zo ik Vermeen, ten duidlykften hebben konnen zien, dat de voorraad van Thee, welke zig buiten Engeland en Holland in Europa bevindt, oneindig grooter is, dan de vervulling der behoefte, welke van dit artikel, buiten deze beide genoemde landen, in dit waerelddëel plaats heeft * eenige zins vordert. Het is uit dien hoofde dan ook volkoomeh zeker, dat die Compagniën en partfc culieren, welke eigenaars van dezen voorraad zyn, en die denzeïven verkoopen moeten, zulks geenzins zullen konnen doen zonder dit jaar Wederom een even zo aanmerklyk verfchil van pryzen te doen gebooren worden, als in het voorleden jaar , met betrekking tot die, Welke in deze Republiek befteed zyn geworden , heeft plaats gehadi Zelf is het daar en boven' gansch niet onwaarfchynlyk , dat 'er met eefi nog grooter verfchil van pryzen, eene aanmerklyk mindere hoeveelheid door deze buitenlandfche G & Coiri-



Compagniën en particulieren van de hand gezet zal konnen worden, dewyl de opeenftapeling van dit artikel buiten de Republiek over het geheel is toegenoomen, en het pecuniair vermoogen buitenlands zo veel minder is als in dit gemeenebest.
De poogingen ondertusfchen, welke alle deze Compagniën en particulieren buiten twyffel in het werk zullen tragten te ftellen , om hunnen voorraad aan den man te helpen, behooren de koopers veel eer te rug te houden, dan dezelve aan te moedigen om inkoopen van eenig belang te doen. En zulks uit hoofde van den algemeenen aart des handels zeiven. Immers is het zeker, dat de graagte der koopers vermeerdert naar maate zy ter vervulling hunner behoeften eenen verkooper moeten aan zoeken; dog dat die graagte in dezelve reden vermindert, naar maate de verkoopers aan de flyters winkeliers en .koopers aanbiedingen doen, welke allezins doen blyken, dat zy gaarne van hunnen voorraad ontlast willen worden, en met denzeïven verlegen zyn.
Voor het ryk van Groot-Brittanniën is dit tydftip van geene meerdere aangelegenheid, dan dat der jaaren 1788, 1789 en 1790 is geweest. Engeland heeft uit de daalende pryzen der Thee in Europa geduurende de laatstgenoemde jaaren duidlyk voorzien, dat alle onderneemingen van Compagniën en van particulieren op het ryk van China, eikanderen onderling benadeelen moesten. Dog dit ryk heeft tevens uit het verbod der invoer



C- lor )
voer van vreemde Thee hier te lande moeten be« fluiten, dat de Republiek geenzins genegen was om haaren handel op China te laaten vaaren, maar dat dezelve integendeel nog by tyds op middelen bedagt was, om denzeïven te behouden,en zig in de uitoeffening en het dryven van denzeïven te verfterken, door rondsom zig, alle die onderneemingen te doen vervallen en den bodem ingeflagen worden, welke voornaamenlyk gegrond waren en rustten op het vermoogen dercommercieerende ingezetenen van dit gemeenebest, en op de gelegenheid welke hier te lande was, om alle deze vreemde Theeën op te ftapelen, en dezelve te flyten ten nadeele der wezenlyke belangen van den eigenen handel dezer Republiek in het algemeen, en van dien der Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie in het byzonder.
De hoeveelheid der Congo en Soatchon Thee in deze Republiek is zekerlyk, zedert den laatften aanvoer van vreemde Thee, welke in het voorgaande jaar heeft plaats gehad, eenigzins verminderd geworden, uit hoofde van het debiet hetwelk door de daaglykfche confumptie van dit artikel veroorzaakt wordt. Dog deze vermindering is by verre na niet, het geen dezelve geweest zoude zyn, indien men de gefchikte middelen by de hand genoomen had, om het buitenlandsch Vertier door deze Republiek, gelyk voorheen, te hebben konnen doen vervuld worden. Het ontydig en onberaaden plan van opkooping, geduurende de raadpleegingen van Hun Hoog MogenG 3 de



de over- het verbod van invoer, en de nog ontydi-.
ger en onraadzaamer opzetting der pryzen aan de verkoopingen der Compagnie in het najaar van, 1791, hebben in plaacs van het vertier te begint ftigen, de opkropping van dit artikel hier te lande vermeerderd. De verkooping door de Compagnie dit jaar te houden, en de r articuliere veilingen door welke dezelve buiten twyffel weder-, om ftaat gevolgd te worden, zullen te zaamen op. nieuw eene zo groote hoeveelheid aan het vertier en den handel aanbieden, als welke niet kan toelaaten dat de pryzen in de Republiek eenig faveur neemen , en dat de fpeculanten zig langs dien weg eenigzins zullen konnen redden. Het geen dus in dit jaar heeft plaats gehad, zal ook in het volgende moeten gefchieden; de houders der Thee zullen zig naamlyk hunne fchade moeten getroosten, en zig van de beste wyze bedienen om zig van dezelve te ontdoen. De ver-i minderde pryzen der Thee in den omtrek der Republiek zullen ondertusfehen te weeg konnen brengen, dat 'er vreemde Thee in deze Republiek in debiet gebrigt en geconfummeerd wordt, zo. als men verzekert dat zulks dit jaar aanvanglyk is gefchied; iets, waar van men de oorzaak alleen aan het geweldig opzetten der pryzen hier te lande zou moeten toefdiryven. Indien de Engelfche Compagnie in tyds, en wel voor den Jaare 1784 zorg gedraagen en zodaanige maatregelen by de hand genoomen had * dat zy de Thee tot maatige pryzen aan de llyters en confummateurs had konnen
te



c ï°3 )
leveren, zou de fmokkelhandel van zelve vervallen zyn, en de invoering der Commutatie-acter geheel onnoodig zyn geweest om denzeïven tegen te gaan. Dog wanneer het verfchil der pryzen binnenlands en buitenlands van eenig artikel dat tot vervulling van eene daaglykfche behoefte moet ftrekken, zo aanmerklyk groot is, dat men flegts ééne wet, die naamlyk van invoer of uitvoer, behoeft te overtreeden, om een aangelegen voordeel te genieten, zal men altoos, ten getuige der ervaaring van alle tyden, lieden vinden, die bereid zyn om aan hun belang den voorkeur boven hunne pligt te geeven.
Europa heeft geduurende het nu ten einde loopende tydvak aan de Chineefen de gelegenheid gegeeven, om van de Europeërs eenen meerderen prys te vorderen, dan zy voorheen gedaan hadden, toen de eisch voor dit waerelddeel zo aanmerklyk niet was, als dezelve zedert de verandering in Engeland voorgevallen, daadlyk bevonden wierd te zyn. Dog thands, nu Europa met dit producl: overkropt en overlaaden is, en verfcheidene Natiën reeds het nadeel van dezen handel beginnen te ondervinden, heeft het Ryk van China tevens de gelegenheid verlooren, om ftecds zulke aanmerklyke quantiteiten te konnen flyten, en om zulke hooge pryzen te blyven bedingen. Hier uit moet dus noodzaaklyk volgen dateer maatiger pryzen op Canton zullen gebooren worden, en dat de aanvoer in Europa in het vervolg meer geëvenredigd zal zyn aan deszelfs G 4 be"



C 104 )
behoefte. En dewyl Engeland en deze Repu* bliek thands gelyk ftaan ten opzigte der middelen om den handel op China ieder naar gelang van deszelfs plaatslyk vermoogen te dryven, moet hier uit noodz iaklyk volgen, dat beiden een en hetzelve belang hebben, om hun voordeel te doen gelegen zyn in eenen maatigen winst, die groot genoeg is, om dezen handel voor hen van een wezenlyk aanbelang te doen zyn, dog geeuzins in eenen zo grootcn winst, dat zy voor de mededinging van andere Natiën behoeven te vreezen, of door hooge pryzen, voor de vermindering van hun binnenlandsch , of buiten landsch vertier-.
Ik zou by dit een en ander nog zeer veele aanmerkingen konnen voegen, welke ten voordeele van het fyftema, het welk ik heb voorgeftaan, zouden konnen pleiten. Dog ik vrees myne Lezers reeds te lang bezig gehouden te hebben met het betoog eener zaak, welke my van den beginne af aan reeds zo duidlyk is voorgekoomen, dat ik nimmer gedagt had dat dezelve immer eenig betoog ter waereld zoude behoeven. Om dus in geene verveeling te vervallen, zal ik my, om. trend al het overige, wat ik hier ter plaatze ter myner verdeediging nog zou konnen aanvoeren, alleen beroepen, op de oorfpronglyke ftukken, en bylagen, welke agter dit gefchrift te vinden zyn, en welke meer bewyzen dan de breedvoe-.
rigfte redeneeringen zouden konnen doen.
ïk merk dus tot befluit van dit gefchrift alleen
aan*



C I05 )
aan, dat de oplettende en oordeelkundige Lezer uit deze Bylagen zal konnen zien.
Foor eerst; hoedaanig de handel van Engeland op het Ryk van China ftond tot op den jaare 1784, als wanneer de Commutatie-aSte in het eerstgenoemde Ryk wierd ingevoerd.
Ten tweeden; hoedaanig de handel van Engeland met het Ryk van China geworden is, zedert den tyd dat het Gouvernement den fmokkelhandel en de onwettige invoer van Thee in Engeland te keer heeft gegaan; als mede op welke wyze de Engelfche Compagnie zig heeft gedraagen om de oogmerken van het Gouvernement te bereiken, en het belang, zo wel van zig zei ven, als dat der gezamenlyke ingezetenen te bevorderen.
Tenderden; het verfchil, het welk zig opdoet tusfchen de winften, welke de Engelfche Compagnie, door het vertier in Groot-Brittannien, uit den Chineefchen handel geniet, en die, welke de Zweedfche Compagnie, grootendeels door middel van den handel en vertier dezer Republiek heeft genooten, voor en alè'er het verbod van invoer hier te lande werkzaam kon zyn. Dit verfchil toont aan, dat het gemis der Hollandfche markt voor Zweeden, en voor alle Natiën welke den handel op China gedreeven hebben, van dat gevolg zal zyn, dat zy , in plaats van zodaanige winften uit denzeïven te konnen haaien, als uit de Zweedfche uitdeelingen gebleeken is dat deze handel kon opleveren, Q 5 de"



C 106 )
dezelve niet alleen geheel zullen moeten mïsfen, maar daar en boven eene aanmerklyke fchade by denzeïven handel zullen moeten ondervinden.
Ten vierden; dat men hier te lande zeer erroneus heeft gecalculeerd, wanneer men den invoer van Thee door de verfchillende Natiën zedert den jaare 1784 in Europa aangebragt, vergeleeken heeft met de quantiteiten, welke vóór den genoemden jaare in Europa kon gefleeten worden» zonder in aanmerking te neemen het geen voorheen in Engeland kon worden verdebiteerd , dog het welk zedert de invoering der Commumutatie-acte onm oglyk gemaakt is geworden.
Ten vyfden, dat men, als een gevolg deezer dwaaling, hier te lande uit het oog verlooren heeft, dat de ingevoerde Thee in Europa door Zweeden, Deenemarken , Holland, Vlaanderen, Frankryk, Span/en, Portugal, en America, zedert den jaare 1784 tot den jaare 1791 , by verre overtrof, het geen in Europa, buiten Engeland, kon worden vertierd of gefleeten.
Ten zesden; dat indien het verbod van invoer van vreemde Thee in deze Republiek had konnen vastgefteld worden tusfchen de jaaren 1784 en 1789, de Republiek als dan niet te worftelen gehad zoude hebben met dien voorraad van Thee, welke zedert den jaare 1789 tot heden toe, in Europa is ingevoerd geworden, dewyl de Engelfche Compagnie van den jaare 1784 tot 1788 zodaanige inkoopen in Europa heeft moeten doen, welke alle Natiën van hunnen voorraad
heb.



£ i©7 >
hebben ontlast, terwyl deze Compagnie, zedert den jaare 1789 geene inkoopen in dit waerelddeel meer . doende, Europa belast gelaaten heeft men eenen invoer, die, veel te groot zynde voor deszelfs behoeften, buiten dat Ryk,eene opeenftapeling van dit artikel, en eene gevolglyke mindere waarde van hetzelve te weeg heeft moeten brengen.
Ten zevenden; dat de pryzen der Thee in China zig rigten naar den aandrang van den eisch voor Europa; waar uit natuurlyker wyze moet worden afgeleid, dat, ingevalle deze te groote aandrang hoogere pryzen en vermindering van quaJiteit in China heeft veroorzaakt, de vermindering van dezen aandrang op de markt van. China, zo wel eene daaling der pryzen, als eene verbetering in de hoedaanigheid der Thee te weeg moet brengen.
Ten agtflen, dat ingevolge van dien, alle Compagniën, welke den handel op China blyven voortzetten , de Thee tot meer gemodereerde pryzen in Europa zullen konnen verkoopen, en egter evenveel op hunne inkoopen winnen. De winst dog, welke eene Compagnie kan maaken, moet alleen berekend worden uit de vergelyking van het uitfchot, hetwelk dezelve doet, met provenu van haare verkogte laadingen. Ingevalle zy, by voorbeeld, op eene laading, welke ƒ 655,000. — by inkoop kost, twee tonnen gouds wint, zal zulks flegts zo veel rattxpercenten winst op het uitgefchoten capitaal bedraagen
als



C ïo8 )
als wanneer zy deze twee tonnen gouds wint op eene laading welke haar ƒ 903,000. — kost, terwyl in beide de gevallen, de masfa der winst een en dezelve blyft. In het eerfte geval zal haar winst geboren worden uit eene moderaate waarde van haare goederen in Europa , terwyl 'er, in het laatfte geval, eene duurte moet plaats hebben, die ras door eenen meerderen toevoer van andere concurrente {handelaars wordt weggenoomen. De ondervinding leert, dat moderaate pryzen den handel aanmoedigen, dog dat duure en hooge pryzen denzeïven doen afneemen en verminderen.
Ten negenden; uit de Bylagen Letter K. en L. blykt ten duidlykften, dat door en van wegen de Engelfche Compagnie alles gedaan en verrigt is geworden, wat eenigzins dienen kon om het gros der Engelfche Natie haar eigen belang onder het oog te brengen, en dat dezelve geene moeite, gefpaard heeft om het publiek in ftaat te ftellen, tot het beoordeelen haarer inzigten, en der middelen , welke zy zig verwaardigde in het werk te ftellen om de woelzieke poogingen tekeer te gaan van die geenen, welke haare bedoelingen in een verkeerd daglicht aan het gemeen poogden voor te draagen. Tevens zal men uit dezelve zien, dat, geduurende het eerfte tydftip der nieuwe inrigting van den Engelfchen handel op China, door de Compagnie, alle mooglyke middelen in het werk gefteld, en by de hand genoomen zyn, om het nieuw aangenoomen fyftema,



( 1^9 )
rra, door alle mooglyke commercieele middelen
te helpen fchraagen en onderfteunen. Indien
men voorts let op den loop van den handel tusfchen Engeland en China, zal men zien welke aanzienlyke quantiteit zilver dit ryk jaarlyks naar China zendt, ( zie Bylage E ) ; en welke moet doen vermoeden dat deze verlichte natie, wanneer zy in het vervolg, genoegzaam alleen met Holland den handel op het ryk van China kan blyven voortzetten, geenzins na zal laaten te tragten om een gedeelte der door haar aangevoerde producten uit China buiten Engeland te gaan verwisfelen, ten einde langs dien weg van andere natiën een gedeelte van dit zilver te rug te ontvangen. — By het overweegen der voordeden , welke het laatstgenoemde ryk geduurende het eerfte tydvak van deszelfs nieuw fystema, uit zynen handel op China genooten heeft, behoort men tevens niet alleen agtte geeven op de zuivere winften welke de Engelfche Compagnie uit dien handel voor zig zei ven genooten heeft, maar te gelyk op het beloop der vragtpenningen welke verdiend; der fchepen, welke gebruikt; der lasten welke aan het land opgebragt, en der overige onkosten en arbeidsloonen, welke alleen door dezen handel betaald zyn geworden ; welke zaaken alle te zaamengenoomen een veel grooter nationaal voordeel opleveren, dan de bloote winften, welke 'er voor de Compagnie uit dezen handel overig blyven. —— Dit alles, gevoegd by den onderneemenden en
voor-



C Hó )
voortvaarenden geest der Britfche natie, dunkE my overvloedig toereikend te zyn, om deze Republiek te overtuigen, dat het meer dan tyd geworden is om zorgvuldig alle flappen te vermyden, welke Van haare zyde in het werk gefield zouden konnen worden , om de oogmerken vart Engeland verder eenigzins te begunfligen, of aan dezelve eene meerdere kragt by te zetten*
Ten tienden; wanneer men de onhandigheden van den handel der Nederlandfche Compagnie op het ryk van China in overweeging neemt, behoort men geenzins uit het oog te verliezen, dat de fpeceryen, welke deze Compagnie aan de Chineezenin betaaling geeft voor een aanmerklyk gedeelte van derzelver producten en manufacturen, aan haar een voordeel doen genieten , het welk door geene andere Compagnie of natie wordt genooten; en dat dit Voordeel aan haare verhandeling van Chineefche goederen in Europa een zodaanig avantage byzet, dat zy in deze verhandeling door geene andere natie benadeeld behoort
te konnen worden. ■ Indien de handel en het
vertier der Republiek te vooren in ftaat is geweest, om niet flegts alle de Thee, welke door de Hollandfche Compagnie wierd aangevoerd, maar daarenboven het aanzienlykst gedeelte vari die Thee, welke door vreemde natiën wierd aangebragt, te flyten en aan den man te helpen , Waarom zou als dan diezelve handel en dat zelve vertier niet even veel te weeg konnen brengen, wanneer de Hollandfche Compagnie zo veel meerder



C )
der Thee aanbragt, als voorheen de hoeveelheid der door vreemde natiën aangevoerde Thee bedroeg? ' Wel is waar, dat het vertier dezer
Thee in Engeland, door het fluiten van den fmokkelhandel , thands geen plaats meer heeft; dog hierdoor zyn egter geenzins alle overige canaalen van uitloozing geflremd. geworden. Deliggingder Republiek is door de Commutatie - a&e niet veranderd; veelmin zyn de behoeften van andere natiën door deze afte verminderd geworden. Het verbod van invoer hier te lande moest wel eene daaling der pryzen veroorzaaken in die landen, welke door hetzelve verhinderd wierden een genoegzaam vertier voor hunne Thee te vinden ; dog deze daaling welke voor het binnen- en buitenlandsch vertier van deze Republiek van het hoogfle aanbelang geacht moest worden, was allerminst gefchikt, om hier te lande eene zo geweldige ryzing te weeg te brengen , als men daadlyk in dit gemeenebest veroorzaakt heeft. Het was dog eene zekere waarheid, dat naar maate het verfchil der pryzen, voor welke de Thee binnen en buiten de Republiek gekogt kon worden, aanmerklyk was , de uitvoer derzelve uit deze Republiek moest afneemen en verminderen. En het is ten duidlykften te voorzien, dat, naar maate dit verfchil aanmerklyk is, 'er middelen uitgevonden zullen worden, om onaangezien het verbod en alle toeverzigt om het invoeren van vreemde Thee te beletten, de zugt tot Winst dien invoer egter daadlyk zal doen plaats
heb«



C ï» )
hebben,en dat deze Republiek dus eerlang ftaat te ondervinden, het geen Engeland voorheen heeft ondervonden, dat is , dat de wettige invoer in dezelve minder zal bedraagen , dan die, welke langs onwettige wegen zal gefchieden.
Eindelyk merk ik in de elfde en laatfte plaats aan, dat alle dergelyke refle&ien volkoomen confonant zyn met den inhoud en teneur van het placaat door Hun Hoog Mogende op den 14 July 1791 gearresteerd, als waar by hoogstdezelve zeggen: „ zo is ]t, dat wy om een proef te nee„ men of het verbod van invoer van vreemde Thee, „ niet tutdeelig zoude wezen aan de algemeene com5, mercie dezer landen, en te gelyk, of de Nederland„ fche Compagnie in ftaat zal zyn, om jaarlyks direEt „ uit China zodaanige quantiteit, en van zulke qua„ liteit in te voeren, als noodig is om het gemis der
vreemde Thee te vervullen."" *— In deze woorden, dunkt my, ligt alles opgeflooten wat Hun Hoog Mogende zouden hebben konnen zeggen, om aan te toonen, dat het hoogstderzelver wil en begeerte is, dat aan de Commercie dezer landen door het verleenen van deze gunst aan de Compagnie, geen hinder of nadeel zal worden toegebragt, maar integendeel, dat dezelve niet flegts zoude blyven, het geen zy voorheen was geweest, maar dat zy daarenboven door dit verbod meerder uitgebreid zoude konnen worden. — Volgens de woorden van dit placaat is de Compagnie dan ook gehouden, om het gemis van den invoer van vreemde Thee te vervullen , zo wel in quantiteit, als in qualiteit. En niets
is



C 113 )
is 'er, het welk haar beletten kan om aan deze verpligting te voldoen. Het ryk van China is in ftaat om meer dan eene genoegzaame quantiteit op te leveren, terwyl de qualiteit aanmerklyk afhangt van de kundigheid der perfoonen, welke door da Compagnie tot den inkoop geëmploijeerd worden. -Indien dus vreemde natiën voorheen eene genoegzaame quantiteit, en voldoende qualiteit van Thee in China hebben konnen bekoomen, wat zou als dan konnen verhinderen , dat de Hollandfche Compagnie in het vervolg , aldaar, op dezelve wyze, haare inkoopen zoude konnen doen? — Het is ondertusfehen op grond van het tegengeftelde, dat men de duure pryzen, aan de verkoopingen deiOost-Indifche Compagnie in het najaar van den jaare 1791 befteed, heeft tragten te doen rusten; terwyl het egter op dat tydftip in de Republiek, nog ontbrak aan quantiteit, nog aan qualiteit, om in den eisch van den handel te konnen voorzien, zo als men zulks uit de Bylage hier agter gevoegd onder Letter H, ten duidlykften zal konnen zien. Voor het overige bewyst het gebeurde in deze Republiek genoegzaam , dat alle gedwongene commercieele maatregelen , door den ongedwongenen loop des handels zelve ten eenenmaal te keer gegaan, en volftrekt onmooglyk gemaakt worden.
Deze weinige aanmerkingen, zo uit het voorheen verhandelde, als uit de hier agter geyoegde Mylagen afgeleid, zuilen, zo ik hoop, genoegII zaam



C "4 )
zaam toereikend zyn, om die geenen te voldoen, welke de zaak in verfchil, niet uit hetzelve oogpunt konnen befchouwen,waaruit de kooplieden, grosfiers en winkeliers in ftaat zyn dezelve te beoordeelen.— Het zal uit dit alles tevens blyken, dat ik andermaal van de drukpers gebruik heb moeten maaken, om een grooter licht teverfpreiden over het gefchil, waarin ik, door onkundige en weinig onderrigtte lieden, voor het oog van het publiek ingewikkeld ben geworden.
LYST



LYST der BYLAGE N,
welke hier agter volgen.
Letter A. Opgave der hoeveelheid Thee, door de Engelfche Oost-Indifche Compagnie verkogt in de Jaaren 1784, 1785 , 1787, 1788 en 1789» v«» dt verfchillende foorten aangewezen in de Commutatie • acte, met de pryzen, tot welke iederfoort door de gemelde Comp. was bepaald geworden} en de pryzen, door een gerekend, tot welke ieder foort is verkogt op de Verkoopingen; zo meede de hoeveelheid Thee, nu in de Pakhuizen der Compagnie in Engeland nog voorhanden zynde.
. . . B. Opgave van de gemiddelde Tliee, door de Eni gelfche Oost-Indifche Compagnie van 1773 tot 1783 jaarlyks ingevoerd; benevens het beloop , voor dezelve, jaarlyks , in China betaald,
* H 2 Lef



Letter C. Lyst der ingevoerde Thee door de Engelfche OostIndifche Compagnie, van de Jaaren 1789 tot 1191 ingefloten.
' D. Opgave van den In- en Verkoop, als meede van de kosten, gevallen op alle de Goederen uit In. diè'n en China, door de Engelfche Oost Indifche Compagnie ingevoerd, van primo Maart 1787 tot primo Maart 1791.
—— E. Opgave van het geheel beloop, met de kosten tot den Inkoop behoorende, van alle Ladingen Thee, voor rekening der Engelfche Oost Indifche Compagnie, in China ingekogt, en van daar tiaar Europa gezonden, geduurende de 4 Jaaren van 1787 tot 1790.
Opgave van het montant Billoen, of Goud en Zilver, uit Engeland naar China gezonden in de Jaaren 1786/7, 1787/8, 1788/9, 1789/90, gereduceerd in Thailen, en deze tot de wisfelcours, in Ponden Sterling.
Let*



Letter F. Lyst, aantooner.de de gemiddelde pryzen, tot welke de Engelfche Oost-Indifche Compagnie, de verfchillende foorten van Thee in China heeft in> gekogt van 1781/ 2 tot 1700/1 ingeftooten,
e-. Aanwyzing der Uitdeelingen, door de Zweedfche
Compagnie gedaan aan de Geinteresfeerden in dezelve Compagnie, geduurende het laatfte Charter.
_ jjt Vergelyking der quantiteiten Ihee, behoorendt tot de foorten, welke meest in comfumptie zyn, zo door de Oost-Indifche Compagnie der Vereenig. de Nederlanden in den Jaare 1791 verkogt, als door en van wegen dezelve voor rekening van particulieren , en door en van wegen de Commercie van Amfterdam en Rotterdam ver* kegt, van het tydftip dat de Verkoopingen derzelve Compagnie zyn afgeloopen geweest, tot in de maand July I792-
^ jt yergelyking van het geen in Engeland aanleiding heeft gegeeven tot het vermeerderen der navigatie en van den handel van dit Ryk op China, door H 3 mii'



middel der Engelfche Oost Indifche Compagnie; en van de maatregelen welke in Engeland genoomen zyn om den handel op China, door middel der Commutatie afle, verder uit te breiden , en van meerder voordeel voor de Engelfche Compagnie te doen verjirekken, Met het geen in de Republiek, door de Vereenigdt Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie, zedert het verbod van invoer van vreemde Thee, werk* Jlellig is gemaakt, en aan haare eerfte Verkoopingen , na de publicatie van het verbod, is voorgevallen.
Letter K. Rapport der verrigtingen betreklyk denverkoop, en de pryzen der Thee, zedert de verandering der Rechten op dezelve, aan de Direiïeuren der En. gelfche Oost Indifche Compagnie overgegeeven.
■ L. Nader Rapport der verrigtingen betreklyk den
verkoop, en de pryzen der Thee, zedert de verandering der Rechten op dezelve, aan de Directeuren der Engelfcfo Oost-Indifche Compagnie overgegeeven.
Let'*



Letter M. Verging der Pryzen van Thee met het Zweedfche fchip Gottenburg, uit China aangebragt, en te Gottenburg verkogt den 30 Augustus 1790; en der Deenfche Lading met het fchip Charlotta Amelia, uit China te Coppenhagen aangebragt, en aldaar verkogt den 19 September 1790} tegen de pryzen der Amfierdamfche Lading met het Schip Leyden aangebragt, en verkogt 30 Augustus 1790*
N. VergelyMng der Pryzen van nee met het
Zweedfche fchip Prins Gu^zf uit China aan. gebragt, en te Gottenburg verkogt den 12 September I79i ; en der Deenfche Lading met het fchip de Koning van Deenemarken, uit China, ie Coppenhagen aangebragt, en aldaar verkogt den 28 September 1791; tegen de pryza/i der Amfierdamfche Ladingen met de fchepen Meerwyk, en Christophorus Columbus aangelragt, en verkogt den 19 September ttf*.
La-



Lttter O. Request van h asm anus de boogh, aan
'de Edele Achtbaare Heeren Bewindhebberen van degeneraale Oost-Indifche Compagnie, ter Vergadering van XVII,
B Y,



BYLAGE, Letter A. . , „ ,,,, I7S- ,78o\ 1787, 1788 en 1789, w» * verfchillenie fiorta
OPGAVE Ar UmdMd THEE, Hoor ie Engdfih Ooiu *** 'C-gf* ***** %%"*Z%Jl^lJl„ Jd'»-»-, *~ 7 '"
Oost-Indisch Huis
7 Juiy 1789*
, 7 >„.. .Jm «waa!/- />ew« in een Schelling.') (NB. Schelling Engelsch is na genoeg elf Stuivers Hollandsch, en er gm twaaf t
(getekend)
W. RICHARDSON.
Boekhouder.
salvo ürrore.
. — soATCHOa I O N G L O. H Y S A N. Gel.ee! bel: Geheel beloop
THEE BOEY. CONGO. _^ _____ vim iedere va,, ieder
Quantitetf. pryzen. s >< . Thee. J__ U fl m g Ö. _>. Verkogt voor de
" : ' Z TT « t « $• ƒ>• fi. />• * o rt r R 6 iAOQ.883 ComnnitatieActe
© fi. i>. fi- i?« «-•&■_»• ü- ?• 10 A_ 7 62 300.240 a. 6 4- 3 58,392 5-- B; 0 6'j7§ 8o__
Maart 1784 665,502 a. 3 *■ ™«g T ^94 J; S 4; i£§ £4|| ■; £; | x^xö -6 |; 4| 474^7 4; 6 • _9| ^7; 1 ^
September 2,997,938 1.5 H3 T' ^'n^ ó r 1 iX 156,688 3. — 5. irfo 9oS>04d 2. ° a; io* 0 j r„ 3,061,033 (
December '$8,036 1.5 f/f? ^AfA f t io_g 139 55* 3-- 4- 7tg '°°3>^ 2. 6 -.11^ 4 | ^ 4,259,003'
Maart 17851,016,776 1.5 H S^g *5 3 xg 3. ^ Dj ,^3,2/0 2.6 9 4,7 4 6 £ „ 3,9^,138.
Juny ■ 1,458,636 1.5 ï- 97\f° £5 3 gg| 6,oo9 3.- 5- ^ l^lgl a 6 3 J . 4- 6 7- -f 8^9,678 ( -15,093,94?
September 1,250,148 1. 5 *• 971,631 5 3 || 6 7$)i 3. 4. 5^ Mo^g £ ° * - § £ 6 5> 3,764,358 $
December i,373,o7a 1.5 u ^fl „8^_oq * ? | 7.S1 79,84° 3— 4- i_f ï'1^? .6 f "s 241745 4.6 5. 9$ 3,7*7,773
Maart 17861*4^848 1. 5 $«| * * 5' 1.1 89,73^ 3^ 4- 11 '^^J £g 3--™ ^ 745 4 g |g 4,009,73^ .
Juny i,398,i74 i.5 i- ^§1 800^9 z 5 , | g^i 3.__ 5. ilf5 1,217,089 a. 6 3 1, 4o 459 4 6> « 4.4^5} - 16,692,4*3
September . 1,294,381 1.5 l' 6A3 r93lÊ a5 3 5rl 180,651 3-- 4- 8to Ma4;7o5 2 » 3 ï5o 5 W 4_ ó , 4,144,7*9 J
December 1,126,507 1.5 *• ^ ^l^ÏT, ?l 5 7^? =°°'53a 3'- 4- 4^ J'3«5»°93 - ^ ^ ^ J. 6 |. 6; ? 4,008,637'
Maart 17871,1x2,578 1.5 ï'.S'fö o" 5 3 18 i4^537 3-— 4- ^ l^fM % 6 l ïl 448 547 4- 5- 6» 3,879^01
Juny 1,243,915 1,5 ï- gife *^57 |- | 3 T - l33,249 3— 3- ^ ^'ó^ a 6 0.10$ 436096 4-6 6. 811 4,o7i,475 ( -15,959,336
September — 9^8,474 ï- 5 *• ^fe ^'?93,5a5 *• 5 3 xg 0,l06 3. - 4- 5«| '^'oS 2 6 2. ^ 509,058 4-6 5- 4,034,645$
December 1,134,710 1.5 1. 5tII 1,102,613 a. 5 i- 4ios ^,,595 3. 4.10% 1,0x9,900 -° " o_Q r_6 4.6 5- 6's§ 3,974,156^
1788x144,988 x.5 1. JüVS^JJ M 1: |!t x§8,6o6 3.- 4. S4 8t'^ *-6 *; iox ö 349»54ö 4 ^ ^8i,53*)
Tuny — 1,422,275 1.5 i- 6«Ü M39.573 *• 5 3- 48 3.- 4- *f5 9^339 a. 6 a 11 417,^7 4 6> Jtfe 5,435,027} -16,061,624
September 578,413 M JïêS Ï'IÏI'SSS a 5 3*. 3 51 S&S* 3.- 4- J 999;8^ * J .£ 442,046 4 6 ^ J.g6M74 J
December — 475,^59 i- J 7 . 3. _Jg 453,88o 3. 3.10,8 ^o5,7o7 - 6 | a< V- 4 ^ 0 1 65. 4. 4,477,59* fl , ■
ïhee in de Pak-, " ^ , 966,843 «3^49 huizen onverkogt V 9,499,822 4,015,01 j en aangekomen. J
Theeverwagtmet^ 124,086 6,564,585 I'4i8'7°4 n,84a,73*
de Schepen voor ( 1oo x,673,357 124,906 b
dit Jaar thuis koo-C 0 1— —— -— e _, ... ,»<
mJde. J Tis^— nrr^STI _______t -'^
« tt.^o.022 w 5,688,970 y ^



BYLAGE, Letter B.
OPGJFE W de geadelde qumtiiatTHtB, *r * W Oo.-hMfiU O**-* fn >773 M .783 jaarlyks ingevoerd, ÜM»W "»<• dezelye jaarl,h in Chmt betaald.
THEE BOEY - - - - 2,546,818 ■ 1259,517
CONGO 599'9i* — 82,741
SOATCHON 88,411 . 19,955
SONGLO - - - - x,578,377 — *7o,884
H Y S A N - - - - - _JA9^9 jo^6i9_
Beloop van ieder Jaar, zedtrt? 5,063,447 — 737,7*6, bedragende Lft. 270,337.
1773 tot *783 " — ■
De Wiïfelcours van China op Europa geduurende du iydvak vaneeiae.
Salvo Errore. ,
{getekend*)
W. RICHARDSON, Oost-Indisch Huiï Boekhouder. den 22 May 1788.



BYLAGE, Letter C.
LTST der inerte THEE door de EngelfcJ« Oot-MT* Comp** * Jaaren 1785 tot 1791 inêePM
_________ --ynïel^^
—üT" i « tg « «
* f«!Tno 104,508 i,6aa,4Ó4 303,488 Q,857,i8a - - 6,i53,6i3i'583^o9 194 % 1 6 6 895 447,3o4 6,6__i£4
„ . - iï^»4^7j3*5_*>?S° 7 %' W 4 , 6 24 8,911,983
„86 van Canto» - -_ _ jj___8 2^9_^U^1~^47 3,09a, 937>»,4i7>°33 Inkoopen m Europa _^^i6 ^ ,,097,9* 5-t> ?9 a95,5,7 3,0,363
vanCan^voorRetvanPattienlHp—^^^^^^J^^lil^
v_„CaBtonvoorRa:vanPa«ic^
Geheel beloop m ,78? '-Sfe_ff___—_^^=^-g, _8a,035 g-^
«Can.onvoorVefcv.nP—
Geheel beloop in 1788 !5_4f^_V ___—~^ZZ-- Zsr78~so£866
vL8cS„a;vTPartoneren gggf_É_S__2_^^ Geheel beloop ,n .789 n_*&7£^L_--^



BYLAGE, Letter D.
OPGAVE va, êm In- «.Verkoop, «- gevallen op alle de Goederen van Indien
.„China,*, éeEngelfineOo.JndlfikeCo^ag.Heverkoge van primMaa^ « pri™ Maar* m,.
verkoops beloop. inkoops beloop. —
■ "I Goederen Goederen
Goederen Goederen , van.Indien, van China. Totaal.
van Indien, van China. Total. _ _
_ ■ LSt. Lot. Lot.
LSt. LSt. LSt. , 2,055,886 3,818,728 4,874,614
1787 1,128,539 1,613,806 2,742,345 1,721,816 2,534,702 4,256,518
Ï788 \01Ml 1,50^,149 2'402,303 I,785,3a9 ^31,959 £'4^88
1789 9a9'o|8 i,543,7oo| 2,472,738 2,403,684 __?___55
1790 1,111,552 J___3____J_L| j_54____^3J 7,966,71510,672,96018,639,675! LÏM ^^^Jf9^^ɧ2^ t^p"s beloop 10,165,249
Overfchot van de Verkoop meer dan de Inkoop 8*74,4*6
ONKOSTEN van Verkoop, door de Compagnie te gaaien.
Onkosten van
VraBt Rechten. ^oa^^^
_ -i-f • 7Z- "^ïënT^China. TotaaL
Indien. Clnna. Indien. China. Jndien -7^—
. — ' 77f— LSt. LSt. LSL
LSt. LSt. LSt. lm. i6qij3 1,617,575
ï787 306,653 442,249 504,768 7*m lllfd 15^ ^409,717
1788 258,563 419,570 4i7,6&8 5ö,3oo 157,917 I'|I^|49
1789 256,579 188,964 443,817 57,953 IJ0 1gfej&6&7 6M29B
Ls.« J^7\ x,8x8,824| ^IfMl-^^^^^^ LSt. 2^88^ ZuLverewmstopdev ^ ^ ^ ^



BYLAGE, Letter E.
OPGAVE vanhetgeheeleheloop, met Je kosten tot den Inkoop hehoorenje, van alle Ladingen Thee} voor rekening der Engelfche Oost - Indifche Compagnie, in China ingéogU en van daar naar Europa gezonden, geduurende de 4 Jaaren van 1787 tot 179°-
tot de Tailen Wisfelvan
fi. P.
a -i T*a» - "- 49,58,761 7 - 71 LSt. 1,893,971 ^■ISS^j? - 7April llll »i--_.^r -a" : 788 -4 Maar, ,789 7 " 1 " "
' ^.7,232,895
Zie de Rekeningen voor 't Parlement N°. 4i in I791-
OPGAVE van >t montant Billeen, ofGoud en Silver, „ft Jfi*»««r China gezonden in * Jaareni7Z6.7, 1787-8, 1788-9, r7Z9^o, gereduceerd in Taikn en deeZe tot de Wisfelcours
in Ponden Sterlings,
tot de rp ,
Jaaren. Tailen. Wisfel LSt. i0™<
van —
1786- 7. 21,97,5*7 7 - 7! 839,334
1787- 8. 20,52,3*9—-— 783,870
1788- 9. 19,61,743 7 " 41 726,572
I78c>-9o. 14,12,567 7-4\\__522^.LSu a,868,900



BYLAGE, Letter F.
LYST — * tmW* Prym m dewelke * Engelfehe O.ulndifehe Cmp., de verkillende foorten Thee in China heef, ingekcgt van n»i," ** W<V
— —< ~ ~~~ <nno-ln Hyfan.
tw rnPv Congo Soatchon. öongio.
Thee Boey. L-ongo. T.ülenvoordePicol. Tailen voor de Pi col-
TailenvoordePicol. Tailen voor de Picol. Tailen voorde Picol. Tulen voorde
1781/a 13& i7«a 31** 64|ê
„ .„ OT «?4 -* .11053 ^ 100
^/3 *3* * t ,5ï§|3 58,111
^783/4 *3,ö *&« 26igg| 47ï5g|
^84/5 M« 53tom
I4-< *t 125
1786/7 iSA f-| ^ 26^ 58^
^87/8 is* si* 40,0» 54iSS8
1788/9 *3^ ^ 4t« 22r|g§ 54ï|||
1789/90 «, Isf IS 55^
Ól>>6,a lUe \\«m fj**
? 3 J - ) g"<
& S4iS55 -j g-^
L r »
lil
5'
NB. Picol is 122 fS. Een Tail is na genoeg 72 Si.
Onder Songlo is altyd Tunkay en Hyfan-Schin begreepen geweest, het is eerst in den jaare 1790/1 geweest, dat de Engelfche Compagnie de diltinétie van deeze foorten in China heeft doen obferveeren, en voorts nader heeft doen letten op de qualiteiten.



BYLAGE, Letter G.
AANWYZING der UITDEELING, door de Z.eedfche Cpmpdgnie *** aan de Geinteresfeerden in dezelve Compagnie, geduurende het laatjle Charter.
12 pCto. in May . 177*
6 dito . Augustus 177a
6 dito . juny . 1773
6 dito . May . 1774
6 dito . May . i/75
6 dito . May . 1776
6 dito . May . 1777
6 dito . May . 1778
6 dito • May . i779
6 dito . May . 1780
6 dito - May .1781
8 dito . May .1782
12. dito . May ■ 1783
12 dito . May . 1784 10 dito . Juny . i785
6 dito . May . 1786 25 dito - December 1787 25 dito . April . 1788 25 dito . Maart i?8§> 25 dito . M«J • dito
qo dito . January 1791 . r^ttéud
w.5_T^5_r-_*«, boven e» behaiven - «*rf-#_* ^
NB. Onder her voorige charter heeft Ce Zweedfche Co»P^-^ de Geinteresfeerden in dezelve Compagme lucceslivelyh mtdeeh g .
bedraagen 192 pCt.



BYLAGE, Letter H.
VERGELYKING der quantiteiten THEE, behorende tot de foorten, welke meest in Comjtimptie zyn zo door de Ed. Oost-Indifche Compagnie der Vereenigde ■Nederlanden in den Jaare Ï7QI verkocht, als door en van weegens dezelve voor Reekening van Particulieren, en door en van wegens de Commercie van Amfterdam en Rotterdam verkocht, tan het tydftip dat de Verkopingen derzelve Compagnie zyn afgeloopen geweest, tot in de Maand July 1792.
~~ SOATCHON THEE
CONGO THEE. CAMPOTJY THEE. en dito gem. TC.
Heele Halve Quart Agtfte Twaalfd. Quart Agtfïe Twaalfd. Sestïend. Quart Agtfte Twaalfd.
van de oost-Indische comp. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten. Kisten.
19 September Kamer Amfterdam . . 300 600 9980 - - - - - ' Sao - - 505
26 dito Kamer Delft ... . 9° 180 3104 ■ 197 - -
~4 Oftober Kamer Enkhuyzen . . 100 200 1486 — ~ —- - " ' ' ______ J ' " " - - a4°
Totaal voor rekening der Compagnie . . 490 980 I457Q -"___. ~_ _ ' " ______ " ______ " " " ^9 " 745
van particulieren.
In Amfterdam 7 Nov" ^ I3°3 639 ~ * *' " " " " ■
___ Veiling 10 November 1791. - — — ■ 33° ZZ ~ ~ ~ 442 " " l°7 119
. _ . . _o December 1791. ' ' 74 """"
. o Ta ., ■ — '— ... io---- -- --- 8 o - "
_ 25 January 1792. ' 0 A9
In Rotterdam 1 Maart'. 1792.- 55 120 751 —-~ ' - - - 35 " 33 - " " "
In Amfterdam 22 Maart . 1792.- 18 64 1419 4 _/__, " " " 557 *9 34 " " 458 75 16
. 24 en 25 April 1792. - —1 •— i°447 —<•—* ----- - - -- - ----
.ÏÏSfffoT^l"1^-1^ — -79 627 - - - - -■ - - - - - -
In Rotterdam Veiling 31 May . 1792. - 15 45 I05^ 35 — - - . 46 4 -40 - -
In Amfterdam . 11 July . i792-" a3 33 ^62 — — 4 - - - 87 ----- - - - 240 - - 67
18 July . 1792. - . 6 6 1152 - - - 260 - ^3° - - ' * - 3_i_ - - i4_
TF7 550" ~TS^6 678 40 I _i437 23 __i93 119 iio3 81 97
RECAPITULATIE.
van de oost-indische comp. . van particulieren.
. . Heele Halve Q~lran A_tfte Twaalfd. Sestiend. Heele Halve Quart Agtfte Twaalfd. Sestiend.
Congo ... 490 980 i457o - - - - - - Congo - . 117 55o 18536 678 40 - -
Soatchon en ? . . . . 0189 - - 745 - - Campouy . - - - - 1437 23 J93 "9 Soatchon TCi
Soatchon en ? . . . . lT_ 8l g? . .
Soatchon TC5 —____f .
Totaal . • 490 980 16759 " - 745 - - n7 55° 2I°76 782 330 119
Indien deeze foorten van Thee,welke dienen tot het algemeen vertier, uit hoofde van den eisch van het zelve,in zodanige reden hadden ge/laan tot den loop van het vertier zelve, dat in September en O Elobcr 1791 'er zulke hooge Pryzen voor de quantiteit, dewelke de Compagnie verkogt, hadden behooren hefteed tc worden, als *er daadlyk befteed zyn, zoude daar uit gevolgd zyn, dat de lopende handelde onnoodzaaklykheid beweezen zoude hebben, om alle deeze bovenftaande veilingen te doen plaats hebben; dewyl als danr de eigenaars, door de koopers aangezogt zynde, gelegenheid zouden gehad hebben, om zig te kunnen ontlasten, door verkoopingen uit de hand, van die quantiteiten welke zy begeerden te verhopen. Dit ondoenlyk geworden zynde door do algemecne opëenftapeling, hebben de eigenaars tot de publicque verkoopingen moeten rcfolveeren, en, door verminderde Pryzen, eenen anderen loon van waarde daarftellcn; waar door dan ook veroorzaakt is, dat alle die geenen, welke zig met duure fpcculaticn in den Jaare 1791 belast hebben, niets hebben kunnen afzetten, en dat eigenlykdeThee uit de verkoopingen van particulieren het vertier heeft vervuld.— Dit is de natuurlyke loop des handels, dewelke door geen vermoogen hoegenaamd kan worden tegengegaan.






BYLAGE Letter I.
Vergelyking vdfi het geen in Engeland aanleiding heeft gegeeven tot het vermeerderen der navigatie en van den handel van dit Ryk op China, door middel der Engelfche Oost Indifche Compagnie ; en van de maatregelen welke in Engeland genoomen zyn om den handel op China, door middel der Commutatief n&e, verder uit te breiden,en van meerder voordeel voor de Engelfche Compagnie te doen verflrekken.
Met het geen in deze Republiek, door de Vereenigde Nederlandfche Oost Indifche Compagnie , zedert het verbod van invoer van vreemde Thee, werkheilig is gemaakt, en aan haare eerfte Verkoopingen , na de publicatie van het verbod, is voorgevallen.
Voorgevallene by de Engelfche O. /. Comp. ter gelegenheid van de invoering der Commutaticaèe. I. De oorzaak der invoering van de Commutatie-acie in Engeland is geweest, het vooraieemen om den invoer van Thee door den fluikhandel te beletten,en hier door de Compagnie in ftaat te ftellen, om
Voorgevallene by de Nederl. O. I I. Comp. ter gelegenheid der I publicatie van het verbod van invoer. I. De reden van het verbod van invoer van Thee uit vreemde landen in deze Republiek, was alleen om de Compagnie in ftaat te ftellen, om zo veel meer Thee uit China aan te voeren, als het bleek dat door * den



C a )
zelve meerdere quantiteiten Thee uit China te gaan haaien, «n langs dien weg meerdere inkoomften aan hetRyk te bezorgen.
II. De geringe invoer van Thee door de Engelfche Compagnie veroorzaakte aldaar zodaanige hooge pryzen, en de belastingen op dit artikel waren zo zwaar, dat beide deze omftandigheden ten fterkften medewerkten om den fluikhan. del te begunftigen en hoe langs hoe meer uk te breiden,dewyl deze hier door met voordeel kon gedreeven worden; waar by de ftaat een aanmerklyk nadeel leed , en de Compagnie cn ingezetenen geen voordeel hadden.
den invoer van buiten ter vervulling van den eisch van Europa, door haar gefleeten kon worden; en om dus het voordeel, het welk tot hier toe door vreemden genooten wierd, aan deze Republiek te bezorgen.
II. De pryzen tot welke het vertier en de handel der Republiek haar in ftaat ftelde om de Thee buitenslands te konnen inkoopen; de geringe inkoomende rechten en onkosten van het vervoer herwaards, moes. ten natuurlyker wyze aanleiding geeven , om het vertier van, en den handel in Thee, van buitenslands, hoe langer hoe meer uit te breiden, het zy voor rekening der ingeze. tenen, of voor die der buitenlanders, tot aanmerklyk nadeel van dezen ftaat, wanneer men in aanmerking neemt de voordeden welke dezelve kon genieten, ingevalle deze handel alleen door de Oost Indifche Compagnie dezer landen gedreeven wierd; terwyl by de invoer van Thee uit andere landen de Compagnie geen voordeel kan hebben, en de Ingezeetenen, tot nadeel vaa haa-



C 3 )
III. Om den fluikhandel in Engeland te keer te konnen gaan begreep men, dat, dewyl de Compagnie eene hoeveelheid kon invoeren groot genoeg voor de confumptie, de confummateurs dus ook eene verzekering moesten hebben, dat deze hoeveelheid aan hen aangeboden zoude worden tot zodanige verminderde pryzen, dat de confumptie zig zou konnen bepaalen aan de Thee , welke in Engeland door de Compagnie zou worden ingevoerd , zonder dat dezelve zig van elders tot laagere pryzen zoude konnen voorzien ; uit welker hoofde dan ook het Gouvernement aan de Com pagnie den hoogften prys bepaald heeft, op welke zy haare Thee by het verkondigen fcaarer verkoopingen zoude jnoogen fchatten.
haaren eigenen handel, aangezet worden, om die der buitenlanders te begunftigen.
III. In deze Republiek hebben Han Hoog Moogende de Heeren StaatenGeneraal „eene „ proef willen neemen, om te „ zien,of het verbod van invoer „ van vreemdeTheenietnadee» „ lig zoude zyn aan de algemee„ neCommercie dezerhnden, „ en te gelyk of de Nederland» „ fche Compagnie in ftaat zou„ de zyn, om jaarlyks, direét uit „ China, zodaanige quantiteit, „ en van zulke qualiteit in te „ voeren,als noodig isomhet „ gamis der vreemde Thee te „ vervullendoor welke uitbreiding van het privilegie der Compagnie, Hun Hoog Moogende haar ftiizwygend hebben willen bepaalen en vermaanen tot dat geen waar toe zy volgens haar o&roy verpligt is, naamlyk „de bevordering der „ uitbreiding van den handel ,, en navigatie dezer landen, en „ het profyt van alle de inge„ zetenen derzelve;" in beide welke laatstgemelde zaaken het wezenlyk belang der Compagnie gezogt moet worden, de-
* _ wyJ



C 4 )
IV. Zo dra in Engeland de Commutatie-aéte in overweeging wierd genoomen, tot het tydftip toe dat dezelve daadlyk wierd vastgeftekl, werkten de fmokkelsars, en allen die eenig ander belang hadden, ten aller, fterkften tegen de invoering derzelve.
V. De werking der oppofitie in Engeland beftond in het in het werk ftellen van alle mid delen om de maatregelen by deCommutatie-acle bedoeld in
wyl naar maate der uitgebreid, heid van eenen winstgeevenden handel de Compagnie ook des te meerder voordeel geniet.
IV. Zo dra in Holland het verbod van invoer van vreemde Thee als een middel aan de hand gegeeven wierd om de Compagnie meerdere voordeelen te bezorgen, en den handel van den Staat uittebreiden, was de beweeging onder de invcerers derzelve, zo wel zeehandelaars als grosfiers, als mede onder de Commisfionairs en veelen der makelaars, niet gering. Van de zyde der Compagnie kon men niet bemerken dat Bewindhebberen het plan waren toegedaan; en toen hetzelve in het voorgaande jaar op den ernftigen aandrang der Gecommitteerden van de Staa« ten van Holland tot de zaaken der O. I. Comp., wierd herlevendigd, is hetzelve niet zonder tegenzin van zommigeu tot ftand gekooman.
V. De werking der beweeging onder de kooplieden en Ingezeetenen van Holland is van eene andere geaartheid geweest, dan die der oppofitie
in



C 5 )
den beginne moeilyk te maaken. De duikers voerden ten dien einde zeer veele Thee in Engeland; hielden aan het gemeen voor dat de Compagnie de hoeveelheid Thee niet kon leveren , welke haar door de wetgeevende magt voorgefchreeven was te moeten verkoopen; dat de pryzen zo laag niet konden loopen als het gouvernement zig voorftelde ; dat de verwisfeling der verminderde belasting op de Thee met de nieuw ingevoerde belastingop de vengfters', de ingezetenen bezwaarde, in plaats van dezelven te verligten ; en wat dies meer is.
VI. Op de eerfte verkoop'mg der Engelfche Oost Indifche Compagnie, na de invoering
n Engeland. Het denkbeeld lat het verbod van invoer eena duurte in de republiek moest :e weegbrengen,veroorzaakte seer veele opkoopers, van welker dispofuie zig zeker flag van lieden bediende, om met dezelve hun perfoonlyk voordeel te doen; welke lieden uit dien hoofde eene fustenu poogden te doen gelden, die kwantswys gegrond was op het belang der Compagnie , en op de natuurlyke gevolgen van dit verbod vooreenen handel, die door hetzelve alleen aan de Compagnie bepaald wierd ; verzekerende men hier by dac de pryzen op de verkoopingen der Compagnie hoog zouden loopen. Terwyl men die begrip binnen de republiek alomme predikte, hield men aan den buitenlander dezelve argumenten voor, en veroorzaakte hierdoor dat 'er nog eene zeer groote hoeveelheid van Thee hier te lande wierd ingevoerd, alvoorens het verbod van invoer daadlyk kon werken.
VI. Op de eerfte verkooping der Nederlandfche Oost - Indifche Compagnie na het verbod l * 3 van



C 6 )
der Commutatie-acte, gehouden in September 1784, poogden de fluikers, en de aanhang die tegen de acte waren, zig te verzetten, zo wel tegen de bedoeling van het Gouvernement , om de Thee mindere pryzen te doen gelden,als te. gen den wil van de Compagnie om dezelve tot mindere pryzen af te ftaan, en tegen de Theekoopers in het algemeen om dezelve tot mindere pryzen in te koopen. Deze Iaatften verzogten de Bewindhebbers, tot tweemaalen toe, de verkooping te willen Maaken. De eerftemaal zogtten de Bewindhebbers aan die opzetters te doen begrypen dat zy naar een verkeerd compas zylden, en zig zeiven fchade zouden veroorzaaken; welke waar. fchouwing eenigen ingang fcheen te vinden; althands zy lieten zig gezeggen, zagen van hunne gedaane inkoopen wederom af, maatigden vervolgens hunne opbïedingen, en kogten naderhand tot raoderaater pryzen. De tweedemaal, toen men bezig was de Congo te verkoopen, bragt de ver
van invoer, in de maanden September en Oftober 1791, veroorzaakte de fustenu door de predikers van dtiure pryzen voorgehouden, en nader aan. gedrongen in het naamloos gefchrift door my wederlegd en. toegefchreeven aan B. Freme. ry, dat'er voornaamenlyk in de Congo en Soatchon zulke overdreevene pryzen wierden befteed, als men uit hoofde der tydsomftandigheden met geene mooglykheid verwagten kon van lieden die gezonde harsfens in hun hoofd hadden. De Compagnie fcheen hierin niet alleen genoegen te neemen, maar gaf zelf openlyk, door het ophouden van een gering gedeelte op de verkooping ter kamer Delft, te kennen, dat zy in hetzelve begrip ftond om thands hoogere pryzen voor haare Thee te moeten maaken; welk begrip zy ftllzwygend langs eenen anderen weg mede niet onduidlyk te kennen gaf, dewyl zy, dehoo. ge pryzen niet willende begunftigen, omtrent twee fcheepsladingen meerder had konnen verkoopen, dog welke zy raadzaam



C 7 )
inaariirjg van Bewindhebberen wel eenige verflaauwing der pryzen te weeg,dog over het geheel genoomen wierd de Congo en Soatchon te duurbeiaald.DeCorcpagniehad,om zig voor eerst eene genoegzaame hoeveelheid Thee te bezorgen, alle de Theedienogingeheele koopen onaangeroerd in de pakhuizen voorhanden was, en welke grootendeels door haar in het voorjaar van 17 84 verkogt was geworden, van de koopers te rug genoomen tot dezelve pryzen waar voor deze dezelve hadden ingekogt,en zulks had zy gedaan op het tydftip waarop deze eerfte verkooping na de invoering der Commutatieaéte ftond gehouden te worden. Hier door ftelde de C ompagnie zig wel in gevaar om aanmerklyk op deze Thee te verliezen; dog hier door was zy tevens zeker dat 'er geen voorraad meer in handen der Theekoopers was, en dat zy uit dien hoofde 6,200,000 ponden zou konnen verkoopen, in plaats van 5,000,000 welke zy volgens de Commutatie-afte gehouden was op deze verkooping in vïiling te brengen.
zaam geoordeeld heeft op te leggen en voor de verkooping van dit jaar te referveeren ; waaruit dus ten duidlykften blykt dat de advifeurs van welke de Compagnie vermeend heeft zig te moeten bedienen, ten fterkften in het begrip fton* den, dat de Compagnie duure pryzen behoorde te maaken, en dat zy uit dien hoofde haare ganfche voorraad geenzins op de gemelde verkooping in veiling moest brengen.
* 4 vu.



( 8 )
VII. Onmiddellyk na deze eerfte verkooping door de Engelfche Compagnie na de inVoering der commutatie acte, in de maand September 1784 gehouden, kondigde dezelve wederom eene verkooping voor de maand December aan van 2,300,000 ponden,-waarna zy zig begon te wenden tot het vaste land vanEuropa, om aldaar die hoeveelheid Thee magtig te worden, welke zy voor het jaar 1785 benoodigd zoude zyn, terwyl zy tevens ■verwagtte in den loop van dat jaar aanmerklyken toevoer uk China te zullen ontvangen, terwyl zy tevens de noodige maatregelen nam omindenjaa re 1785 eenen genoegzaamen aanvoer voor haare behoefte ■uit China te ontvangeu. De Engelfche Compagnie zogt dus aan deze drie groote oogmerken te beantwoorden: vooreerst, om aan het gevorderde by de commutatie acte te voldoen, en de ingezetenen tot moderaatc pryzen met Thee te voorzien; ten tweeden, om door zig meester te maaken van de Thee weke zig op het vaste land van
VII. Onmiddellyk na óetd eerfte verkooping door de Nederlandfche Compagnie, na het verbod van invoer, in de maan ■ den September enOctober 1791 gehouden, volgde in de maand November de verkoopiDg der Thee op vragt van particulieren van Batavia aangevoerd. Deeze Thee wierd, in proportie der qualiteiten , laager verkogt dan die, welke in de voorige maanden voor rekening der Compagnie verkogt was geworden. Deze omftandigheid pleitte op eene beflisfende wyze tegen de fuftenu van duure pryzen; en de inkoopen op de voorige verkooping van de Thee der Compagnie gedaan , begonnen de koopers zwaar te weegen. Da verkoopingen welke in Zweeden en Deenemarken mede in de maand September gehouden waaren, hadden insgelyks zo veel beterkoop pryzen opgeleverd. De duurte in de Congo.en Soatchon, welke beide foorteirhet meest in confumptie zyn en dus de grootfte hoeveelheid uitmaaken, was dus alleen in deze Republiek



Europa bevond , de fmokkelaars te beletten om hunnen handel te konnen voortzetten, zo door het gemis van voordeel op denzeïven, sis door het vervullen van het vertier; ten derden; om zig in ftaat te ftellen om Thee aan buitenlan ders te konnen debiteeren, of ten minden den uitvoer moog!yk (e maaken.
te weeg gebragt, welke beide foorten in Zweeden en Deenemarken zeer laag geloopen waren, zo als men zulks uit de Bylage van de verkoopingen in den jaare 1791 gehouden, en agter dit werk fub Litt. N. gevoegd , ten duidlykften kanzien. Hier door hebben de voorftanders der duure pryzen in deze Republiek .vóórhaar, in dit tydftip, alle de middelen afgefneeden, om van haare gewoone debóuchés naar buiten-! lands gebruik te konnen maaken , en tevens te weeg gebragc dat al de Congo en Soatchon Thee binnen deze Republiek moest blyven; dat de buitenlandfche handel hier door aanmerklyk moest verminderen • en dat naar maate van het groot verfchil der pryzen dezer foorten van Thee hier te lande met die welke dezelve elders golden, de vreemden ons die middelen van uitvoer konden ontneemen, welke wy ons tot hiertoe nog hadden voorbehouden ; voorts dat de ingezetenen dezer landen duurdere Thee moesten drinken dan eenige andere natiën, en dat de Com* < P»5ï
C 9 )



C 10 5
VIII. Geduurende het geheele jaar van 1785 heeft de Engelfche Compagnie in eene ruime maate meer verkogt dan de wetgevende magt van haar gevorderd had, met dat gevolg dat de Compagnie in den loop van dit jasr de groote duurte der Thee reeds (tuitte, en eene meerregelmaatige. en, roeiden aart en omftandigbeid des handels, meer overeenftemmende waarde van verminderde pryzen daar ftelde , zo tot voldoening aan het oogmerk der wetgevende magt, als tct haar eigen genoegen,en tot wezenlyke bevordering van het belang der ingezetenen.
pagnie, geduurende het tydftip dezet al te groote duurte, het geheel vertier van haare Thee naar buiten misfen moest, het welk een zo aanmerklyk gedeelte van haar belang uitmaakt , en altoos uitmaiken zal; en waarop tevens haare groote uitzigten voor het vervolg , indien zy haare belangen eenigzins uithetregte oogpunt gelieft te befchouwen, alleen gegrond moeten worden.
VIII. Geduurende, en reeds in den beginne van hat jaar 1792 , vertoonde zig de im. menfe overvloed van Thee in de Republiek, door de importante en.voorbeeldeloozezwaare veilingen, welke zo in Amfterdam als Rotterdam wierden aangeflagen. Deze veilingen, immers die welke in Amfterdam | gehouden zyn, zyn (uitgezonj derd die van den ïZjuly) tot gej noegen der verkoopers afgeloopen; en hebben tevens de pryzen zodaanig tot haare natuurly ke waarde te rug gebragt, dat de inkoopen der Thee op de verkooping der Compagnie in de maanden September en October 1791 gefchied, zeer fchadeiyk voor de koopers zyn ge-



IX. Uit al het boven opgegeevene is het blykbaar dat de Engelfche Compagnie door het bekoomen van een uitgeftrekter privilegie, en aanmerklyke begunstiging der wetgevende magt,niet getragtheeft, eenen aanmerkiyken en overylden winst met deu aanvang van het nieuwe fystema aan zig te bezorgen ; maar dat zy haar belang,
geworden?, en veelen op den rand van hunnen ondergang hebben gebragt; offchoonde-; zelve tevens veroorzaakt hebben dat de groote duurte in deze Republiek mede is afge-, noomen, en dat 'er eene meer regelmaatige, en met den aart en omftandigheid des handels beter overeenkoomende waar» de van moderaate pryzen, te weeg gebragt is geworden; welke ooiftandigheid ook alleen dienen kan zo om aan het oogmerk van hun Hun Hoog Moogende in het verbieden, van den vreemden invoer te voldoen als om het belang der Compagnie te bevorderen; en tevens het voordeel der in» gezetenen op beste wyze te behartigen.
IX, Uit al het boven opgegeevene blyft het nog een raadfel wat de Nederlandfche Compagnie agtervolgens den raad en invloed haarer advifeurs, door het bekoomen van, een uitgeirrekter privilegie, en aanmerklyke begunftiging van den Souverein,in het vervolg zal doen ; of deze advifeurs 1 begrypen zullen dat niet het
1 OP



c: ia -)
op beredeneerde, en weloverwoogenegronden,gezogt heeft, in he: beraamen enbewerkftelligen van zodaanige middelen, welke meest gefchikt waren om haar op den duur de voordeden van hetzelve te doen genieten , en welke tevens van dien aart waren dat alle de ingezeten van Engeland zig door dezelve met haar moesten verbinden, om, uit hoofde van hun eigen belang, in dezen eene lynmet haar te trekken, en met haar op de kragtdaadigfte wyze mede te werken»
voordeel, maar het verderf der Compagnie, in hooge pryzen gdegen is; of uit dien hoofde haare handel op China uitgebreid, of geknot zal worden; of de ingezetenen fteeis duur« der Thee zullen moeten drin. ken dan andere volkeren, of dat het verbod uit dien hoofde wederom zal moeten opgeheeven worden; en eindelyk of zy het oogmerk waartoe dit verbod moeten dienen, zullen begrypen , en dier overeenkoomftig de Compagnie advifeeren om de noodige maatregelen in het werk te ftellen, ter bereiking van hetzelve, dan wel, of dit verbod, zonder dat immer eenig gebruik van hetzelve gemaakt is geworden, op den duur nutloos en fchadelyk voor de Compagnie, en hoogstverderflyk voor den algemeenen handel zal be» vonden worden.



C x )
BYLAGE, Letter K.
(Translaat uit het Engelsch.)
RAPPORT der verrigtingen betreklyk den verkoop en de pryzen der Thee, zedert de verandering der Rechten op dezelve, aan de DireBeuren der Engelfche Oost-Indifche Compagnie overgegeeven.
Oost-Indisch Huis 4 Nov. 1784.
Ter Vergadering van Directeuren is gerefolveerd:
Dat de Commisfie van Rekeningen gelast zal worden, om aan de Vergadering voor te draagen, eene vergelyking der pryzen voor welke de Thee verkogt is geworden zedert de laai'ft'e a&c van het Parlement, als mede der pryzen welke dezelve vóór dien tyd gegolden heeft; mitsgaders eene vergelyking van de rechten die op dezelve betaalbaar zyn; ten einde te doen blyken wat het publiek gewonnen heeft, en waarfchynlyk nog winnen zal, by de invoering van de belasting op de vengjlers in plaats van den voorigen impost op de Thee; en dat dezelve Commisfie mede verjlag zal doen der pryzen van den verkoop by de kleene maat in den voorigen en tegenwoordigen tyd; en deze berichten aan dc Vergadering voordraagen ; — en dat dezelve insgelyks zal opgeeven de manier waarop deTltee der Compagnie * in



C * 3
Bylage fa asjortimentengefchikt wordt voor de verkoopingen Letter K. mn ^ j,00pers afgeleverd.
Oost-Indisch Huis 19 Nov. 1784.
Ingevolge en ter voldoening aan voorenftaande order, heeft de Commisfie van Rekeningen, de in dezelve vermelde poincten in overweeging genoomen , en fubmitteert het volgend bericht dienaangaande, aan de Vergadering.
Het blykt dat in den tyd van tien jaaren, eindigende met den 5 July 17845de volgende quantiteiten Thee , aan de koopers voor het binnenlandsch vertier zyn afgelceverd, te weeten:
Zwarte Thee. | Groene Thee.
LliecBocy.j Con&o. Ifccco enl i>onglo. |" i-Jyfant. Genet | ISoatchon. I |
i 1 i i « tl i~
Verkogt voor rekening |
der Compagnie. 24,27^559 4 483.885 828,25514,351,308 1,492.357 45,4*7»' Particuliere Handel-)
van's Compagnies (, 070 4.1,851 .... 13,660 959.°39 1,015,
bedienden, tloorue ( * " **
Comp. verkogt. J Genomen Thee ge-7
duurendedenOor v, 1,549,610 434,945 48,173 190.850 I77»4°<5 2,451;
log- S '.
In alles. . . . 25-822,! 39)5 010681 876 428 14,555-818 2,628,1)62 48,893,1 De confumptie van 1
weTheé?eta2een > 2,581,114 50i,=63 87,642 l,455.58i 262,886 4,889; jaar, door elkau- 1
der, was du3» I 1



C 3 >
Verder blykt het, dat 'er geduurende dezelve Bylage tien jaaren , voor den uitvoerd afgeleverd is , e .' als volgt:
Thee Boey. I Congo. iPeceo en, Songlo. | Hyl'aut. j Geheel.
I ISoatchon. | ^1
" i « ' i 1 i I "
Werkogt voor Cora
pagnies rekening. 7,276,7581,830,143 115,8563,859,494 764,27513,846,5415
P?articuliereverkoop. 323 13.950 .... 4,553 319,679 338,505 [Genomen Thee in
den Oorlog. 33*5,670 103,928 3,349 Ï9,y6i 38,586 502,494
In alles. . . . 7,613,751 1,948,021 119.205 3,884,008 1,122.540 14,687.525
J:faar'yks, door een 761,375 1&4 802 11920 388400 112,254! [,468,752
)Je middelbare verkoop voor het biunenlandscli vertier bedraagt dus
Jaarlyks, ffi 4,889,329
1 voor den uitvoer. ... dito — 1,468 75a
In alles jaarlyks H 6,358,144
' De betaalde rechten, op dé, voor het binnenlandsch vertier, afgeleeverde Thee, bedroegen in het geheel de fom van Lfi. 7,492,413; maar dewyl geduurende de laatfïe 10 jaaren de rechten verhoogd zyn geworden, fchynt het billyk, ten einde in deze vergelyking aan dit inkoomen volkomen recht te doen, aan te merken, dat ingevalle de hoogfte belasting, die in het laattte ge* deelte van dien tydkring betaald moest worden, geduurende het geheel van denzeïven betaald hadden moeten worden, alle de rechten als dan, op de geheele aflevering voor het binnenlandsch vertier , zouden beloopen hebben een fom van Lfi. 8,156,068 in het geheel, zynde zulks dus voor. ieder jaar Lfi. 815,606 ; in welke berekening niet in aanmerking is genoomen de natuur» * a lyke



Bylage Letter K
C 4 )
lyke uitwerking , die eene vroegere verhooging ' van impost zou gehad hebben om eene vroegere reductie der wettige confumptie te weeg te brengen.
Geduurende de laatfte zeven jaaren , had de geëxporteerde Thee alle de imposten door de drawbacks te rug genoomen, en 'er was dus uit deze imposten geene revenu genooten.
De middelbaare pryzen der Thee, die voor rekening der Compagnie, geduurende de 10 laatfte jaaren voor de verandering van den impost, verkogt is, waren, wanneer men de vorige korting voor de voorbetaaling van c_ pCt., die aan de kopers niet langer tocgeftaan wordt, aftrekt, en 'er alle de voorige rechten by voegt, als volgt:
fThee Boey . . 4 fi 3I d.
Zwarte Thee-< Congo . . . . 6 - 104 LSoatchon en" Pecco 8 - l -
Groene Thee \S°f° ' ' ' 6 " 8f " LHyfant . . . 11 - iof -
De pryzen, welke de verandering onmiddelyk vooraf gongen , waren, over het geheel genomen, iets hooger, dan deze middelbaare pryzen, en gevolglyk meer gunftig voor de tegenwoordige vergelyking; dog de middelbaare prys van een zeker getal van jaaren, fchynt de minst betwistbaare grondflag voor de tegenwoordige berekening op te leveren.
In het tydftip waarin de laatfte afte tot ftaud gebragt wierd, wierd de geheele voorraad van Thee in de pakhuizen der Compagnie , na dat dezelve verkogt dog niet afgeleverd was geworden



C 5 )
den, ingevolge de overeenkoomst met de koopers, door de Compagnie voor den verkoopprys wederom te rug genomen, waar van het gevolg was, dat de voorraad in handen van de kooplieden door het geheele koningryk byna uitgeput wierd ; en welke omftandighcid het dus noodzaaklyk maakte, om onmiddelyk eene grootere quantiteit ter verkoop aan te bieden, niet alleen om den aldus te rug genoomenen voorraad wederom te vervangen, maar om tevens de verönderftelde toeneemende confumptie, uit hoofde van het tegen gaan van het fmokkelen, te gemoet te komen. Ingevolge hier van, wierd van de Compagnie door eene acte van het Parlement gevorderd, om onmiddelyk vyf millioenen ponden Thee publiek ter verkoop aan te bieden, en nog twee en een half millioenen daarenboven op of vóór. den softe" December. In plaats van deeze quantiteiten is 'er op de eerfte verkooping verkogt, als volgt:
Van de Thee der Com. Van Thee voor rekening van pagnie. Particulieren. Thee Boey (829:6,182 Congo en Soatchon ffi 18,852 Congo . - 1,025,096 Hyfant .... 225,162 Soatchon . . 103,874 f§ 244,014
Songlo . . - 1,852,662 hier by gevoegd - 6 210,933
Hyfant . 306,119 is in 't geheel fg 6,454,947
# 6,z '0,933
* 3 En
Bylagt Letter K.



C <5 )
Bylage Letter K
En de Compagnie heeft aangekondigd, dat zy in haare eerst volgende verkooping, den december een aanvang neemende, veilen zal;
Thee Boey 16 1,000,000
Congo . 0 300,000
Soatchon . * 150,000
Songlo . 0 1,100,000
Hyfant . * 250,000
In alles 18 3,000,000,behalvenzulke quantiteiten als dan tevens voor rekening van particulieren zullen verkogt worden. Andere verkoopingen zullen vervolgens om de drie maanden gehouden worden, van zodaanige quantiteiten, als de confumptie verè'ifchcn zal; en het fchynt voegzaam aan te merken, dat, om te konnen oordeelen over de quantiteit die behoort geveild te worden, om aan het binnenlandsch vertier te voldoen, dezelve voorzorg, als voor deezen, voor de exportatie, niet langer noodig is, zynde het geheel buiten kyf, dat een groot gedeelte van de geëxporteerde Thee, wederom ingefmokkeld is geworden; daar het reeds is aangetoond, dat gewoonlyk een vierde van de geheele verkogte quantiteit wierd uitgevoerd; waar tegen van de quantiteit die zedert de commutatie-acte aan de koopers afgeleeverd is, alleen een zes en twintigfte gedeelte is uitgevoerd geworden, het welk een fterk bewys oplevert, dat de voorige uitvoer meestal alleen gefchiedde om te fmokkelen. Het blykt dus dat de Compagnie aan het oogmerk



C 7 5
merk der wetgeevende magt, om de markt met eene genoegzaame quantiteit Thee.te voorzien, overvloedig voldaan heeft; ook is 'er geene mindere aandagt verleend aan de behoorlyke. reductie van de prys; immers, in plaats van de pryzen, op welke de acte toeftaat, dat de onderfcheiden foorten van Thee gcprifecrd zullen worden, zyn dezelven zeifin dezer voege gefteld geworden, te vveeten: „ .
S. d. S.d. Thee Boey toegedaan te fchatten op u 7pr,tS is gefchat op i. 5'
Congo 2- 5— • • • a,5«
Soatchon .... 3-3 • • 3 °'
Songlo . . . • 3-3 • > a'6'
Hyfant . . • 4-» • 4'6,
De acte bepaalt verder, dat alle de geveilde Thee, zonder onderfcheid, moet verkocht worden, wanneer 'er op de verkooping flegts éénen penning meerder voor geboden wordt, als de prys op welke dezelve geprifeerd wordt ; door welke bepaaling de Compagnie belet wordt om (ingevalle zij zulks mogt willen doen) eenige kunftenaaryen te pleegen om de pryzen. in de hoogte te houden; wordende de Thee dus geheel aan zig zeiven overgelaaten, om haare wezenlyke waarde op de verkoopingen der Compagnie op te gelden.
Het Aanhangfel No. I. toont de quantiteit en den prys aan van iedere foort van Thee, die verkogt is,zederd het vastftellen van de laatfte acte; cn toont tevens aan, dat de middelbaare pryzen, en de fom op welke de Thee aan de koopers voor het binnenlandsch vertier, de nieuwe im* ^ post
Bylage Letter K.



Bylage Letter |
C 8 )
. post 'er by gereekend, koomt te ftaan, zyn als " volgt:
Thee Boey . . $ 2,926,182 tegen t 9% . . Lfl. 265,185
Congo . . . _ 1,022,096 5. 4f . t . 276i285
Souchon . . _ I22,726 7-iï • ■ - 44,74+
Songlo ... - 1,852,662 3. 10 . . . 355,093
Hyfant . . . - 531 28r 7. 64 . . ■ 200.890
% 6,454 94" kosten . . . Llf. 1,142,197
waartegen deze zelve quantiteit Thee, volgens de oude pryzen en belasting op het binnenlandsch vertier, den koopers gekost zoude hebben, als volgt:
_, „ s d
Thee Boey . . $ 2,926,182 tegen 4. 34 . . Lfl. 630,958
Congo . . . — 1,022,096 6. foj . . - 350,280
Souchon . — 122,726 8. of . . - 49,538
Songlo . . . — 1,852,662 6. &i . . . 621,414
Hyfant • • . — 531 281 n.iofr . . - 315,725
t§ 6.454,947 z°u gekost hebben Lft. 1,967.914 En deze heeft, als hier boven is opgegeevcn, alken gekast .1,142,19»
het welk een onderfcheid maakt van . . . i/i. 825,7^
Zoo dat op deeze enkele verkooping, door middel der commutatie- acte eene befpaaring voor de koopers der Thee te weeg gebragt is, van niet minder dan Lfl. 825,717, die dezelve thands minder voor de Thee betaalen, dan zy voor dezelve quantiteit en qualiteit, geduurende de laatst voorgaande tien jaaren, door elkander zouden betaald hebben. Men moet al verder aanmerken, dat de pryzen van de Congo, Soatchon en Hyfant, nog aanmerkelyk hooger zyn,dan menverwagtenkan dat dezelve zullen zyn, zoo draa het wezenlyk vertier van ieder foort van Thee, door het nieuw



C 9 ?
fyftema veroorzaakt, met zekerheid geweeteii 1 kan worden,' en dat de voorraad met meer naau- 1 keurigheid aan de behoefte geëvenrecdigd kan worden. De voornaame reden dat de pryzen van deeze foorten van Thee dus hoog gehouden zyn-, is vvaarfchynlyk, dat de toeneemende eisch, zyn oorfprong hebbende in het tegengaan van den fmokkelhandel, in evenredigheid grooter is geweest ten opzigt der fyne, dan der mindere foorten van Thee; dewyl uit al het geen tot hiertoe is voorgedragen, blykt, dat 'er by de reeds afgeloopene verkooping maar weinig meerder voorraad was voor het wettig vertier van verkogte Thee Boey en Songlo; terwyl 'er nog omtrend voor twee jaaren oude voorraad was van Congo., Soatchon en Hyfant; niettegenftaandc waarvan de pryzen der Thee Boey en Songlo zoo laag gereduceerd zyn geworden als nodig was; waartegen die van de Congo en Soatchon tot omtrent twee fchellingen per pond,en van de Hyfant tot omtrend een fchelling per pond, hooger gefteegen zyn, dan haare natuurlyke evenredigheid met de andere qualiteiten uitmaakte. Deeze onrcgelmaatigheid zal nogtans van korten duur zyn,ctog de uitgeftrektheid van dezelve, geduurende den tyd waarin de verandering van fyftema plaats greep, kon nog voorzien, nog met eenige mooglykheid verhinderd worden.
Indien men by de boven opgegeevene befpaaring de additioneele reductie van twee fchellingen per pond in de prys van de Congo en Soatchon , en van eene fchelling per pond van de *5 Hy-
'ylage .etter K.



Èytage Letter K
C 10 )
Hyfant voegt, zal .de geheele befpaaring over den prys van 6,454,947 ®v bedraagen eene fom van Lft. 966,763, en dus zal deeze befpaaring op de volgende onderfcheiden calculatiën van het vertier, koomen te beloopen als volgt:
y'io Millioenen Ponden Lft. 1,497,708 \ 11 dito .... <• 1,647,478
«dito .... - i,797,H8 ƒ13 dito . . . . * 1,947,018 V14 dito .... * 2,096,788
Dan deeze befpaaringen, in verwisfeling met de geheele vengfter-tax van Lft. 600,000 jaarlyks, fpruiten voort uit eene vergelyking met de oude pryzen, en rusten op de verönderftelling dat van alle de geconfumeerde Thee, daadlyk de rechten betaald zyn geworden; welke de ondervinding egter geleerd heeft, dat een groot gedeelte der ingezetenen niet kon overgehaald worden in 'sLands fchatkist in te brengen, offchoon men bereid was, om een aanmerkelyk gedeelte van dezelve, aan de fmokkelaars, door middel der hogere pryzen, dan voor de Thee na deezen befteed zullen worden, te betaalen. Het fchynt dus voegzaam, om, ter genoegdoening van die geenen , die voor deezen den impost op hunne Thee betaald hebben, afzonderlyk voor tedraagen, hoe het, ten hunnen opzigte, met deze verwisfeling van belasting gelegen is.
Zo lang de ondervinding nog niet zal beweezen hebben, hoe veel de vermeerdering der confumptie door het nieuwe fyftema zal beloopen, moet de proportie die voor deezen tusfchen het
fmok-



c » )
frnokkelen en de wettige confumptie plaats had, alleen op bloote gisfing fteunen: dog het is waar-' fchynlyk, dat 'er ten minden zoo veel Thee gefmokkeld is geworden, als de quantiteit beliep, waarvan de rechten betaald geworden zyn; in • welk geval, alleen de helft van het Koningryk aan de voorige inkomst der belasting op de Thee contribueerde. Het geheele Koningryk nu betaalt aan de vengfter-tax; en gevolglyk kan niet meer dan de helftvan dezelve, bedragende Lft. 300,000, naar eenig algemeen grondbegindfel gerekend worden, te vallen op de voorige wettige Confummateurs der Thee te zamengenomen, offchoon enkelde clasfen, iets meer dan anderen, in evenredigheid van haare vorige confumptie van Thee, mogen contribueeren; terwyl al het resteerende der vengfter-tax, goedgemaakt en betaald wordt door die geenen, die voordeezen niets contribueerden, dog nu genoodzaakt zyn, hunne juiste proportie in deze belasting te draagen.— De jaarlykfche middelbaare confumtie van Thee, welke impost betaalde, hier voren vermeld zynde, zal volgens deze de befparing op dezelve de volgende zyn:
voorige tax. tegenwoor- Ibefpaardedif-lgeheele bcbetaaldlieb- dige tax be- ferentie per Jfpaaririg, bende pry- taalendepry-|nond. I zen. zen. j |
TheeBoey f8 2,584,313 -4. 3| — 1. 9% — 2. 6 — LJt. 522,776.
Congo -- 501,068 - 6. iof — 5. 4i — 1. 5< — - 36,275.
Soatchon -- 87,642 - 8. of — 7. zi — O. 9! — - 3.423.
Songlo — 1,455,581 - 6. 8| — 3. 10 — 2. icï — - 209 238.
Hyfant - 262,886 - n. toi — 7. Ci — 4- si — - 56,83r.
fg 4.S«9.39Q Lt. -628,533.
Voor
lylage ketter IC»



Bylage Letter K.
C ia )
Welke fom ?van Lfl. 628,533 de jaarlykfche behoefte van de wettige confumptie aan de koopers in het groot minder koomt te ftaan dan deze koopers voorheen voor dezelve moesten befteeden. Zoo men de verder verwagtwordende reductie van 2 fchellingen per t& op de Congo en Soatchon en 1 fchelling op de Hyfant, hier byvoegt, zal de geheele befpaaring in de verwisfeling voor Lfl. 300,000 vengfter tax bedraagen Lfl. 700,548, verönderfteld zelf dat de winkeli ers dezelve winst per pond neemen als voorheen , het welke zy egter niet behooren te doen, uit hoofde dat zy thands minder Capitaal in hunnen handel behoeven te gebruiken dan te vooren, en hetzelve tevens fpoediger doen circuleeren, dewyl de verkoopingen nu iedere drie maanden gehouden worden, daar zelve voorheen flegts ieder half jaar gehouden wierden. — Uit hoofde van deze befchouwing van den aart der opgegeevene befpaaring, is het ten duidlykften zeker, dat de minvermoogenden veel grooter voordeel van dezelve zullen trekken, dan de ryken, dewyl de ondervinding leert dat de gemeenfte foorten van Thee in eene zo groote evenreedigheid ftaan tot de geheele confumptie; waartegen de vengfter tax veel meer bezwaarend is voor de ryken, dan voor de minvermoogenden. Volmaakte gelykheid kon waarfchynlyk door geen middel van verwisfeling van belastingen by eenige mooglykheid verkree•gen worden; en terwyl zommige klasfen van het
volk,



C 13 )
volk, door deze maatregelen grooter voordeel genieten konnen dan andere , is het klaar, dat de befpaaring, over 't geheel zaamengenóomen,voor die geenen , die voorheen de belasting hunner Thee betaalden, aanmerklyk groot is; zelfs moet voor die geenen, welke zulks niet deeden, eene aanzienlyke befpaaring van belasting door de vengfter tax gebooren worden, indien het waar is, dat de fmokkelaars niet langer beftaan konnen, het welk veroorzaakt zal worden, of reeds daadlyk wordt, doordien de eerlyke handelaars voor laager pryzen, dan zylieden gewoon zyn te doen, zullen verkoopen.
De koopen Thee op de laatfte verkooping, hebben door één, de impost hier by gereekend, flechts omtrend Lft. 70 per koop bedragen;zo dat de Thee in genoegzaame kleine quantiteiten by de Compagnie verkogt is, om door iederen winkelier ingeflaagen te konnen worden. ■—Iedere kist wordt by de Compagnie afgeleverd zo als dezelve uit China koomt, en 'er heeft, nog voor nog na de verkooping, zo lang de Thee in 's Compagnies Pakhuizen bleef, eenige vermenging plaats gehad. Dan, dewyl 'er bedenkingen gemaakt zyn, dat de Compagnie op derzelver laatfte verkooping een groot gedeelte oude muffe Thee ge. veild heeft , en hierdoor de kleene winkeliers aanleiding gegeeven tot vermenging, zo zal het niet onvoegzaam zyn dienaangaande aan te merken, dat, voor zo ver zulks aangaat de Thee die geveild is, boven en behalven die welke van de
vo-
3ylage Letter K.



C H )
Bylage Later K.
vorige koopers te rug was genoomen, te zaamen bedraagende 3,541,260 ffi, het asfortiment ongemeen fris was , zynde 'er alleenlyk twee kisten onder dezelve welke in 1781 geïmporteerd waren , en zynde alle de overigen uit de importatien van 178a, 1783 en 1784, hebbende de Compagnie geene Thee, van ouderen datum in bezitting gehad. Wat betreft de Thee van de koopers te rug genoomen, bedraagende 2,677,407 t£, had de Compagnie, als verpligt zynde by de acte, om alles wat nog in deszelfs geheel in de Pakhuizen voorhanden was, te rug te neemen, niet konnen weigeren, om eenige weinige koopen , van eenen zeer ouden datum, mede wederom te rug te neemen , en deze dus vervolgens mede wederom in haare veiling te brengen. —
Voor deze Thee, die van eene flegte qualiteit bevonden wierd, bood niemand éénen penning meer, per ffi, boven den veilprys, en de Compagnie zal dus op derzelver gefchatte waarde moeten verliezen. Het is redelyk te veronderftellen, dat die Thee, welke van een verkoopbaare qualiteit bevonden wierd , en geene andere, verkogt is geworden, wazit'er was geene aanleidende reden voor eenigen kooper voorhanden om eene opbieding te doen voor eenigen koop, die niet verkoopbaar was. De Aanhangzeis N°. I en II, zullen ondertusfchen toonen, dat onder 53563 kisten Thee welke geveild zyn geworden, 'er in alles flegts 60 kisten zyn geweest, onder die Thee welke voor 's Compagnies
re-



C i5 )
rekening verkogt zyn geworden, welke van eenen datum waren, die eenigfints de verönderftelling kon billyken,dat derzelver qualiteit door lang opgellagen te zyn geweest, kon bedorven zyn, te weeten: 13 kisten Thee Boey, 11 dito Congo, £29 dito Songlo, en 7 dito Hyfant; en op 57 kisten van deze, is een opbod boven de bepaalde prys gedaan, zynde alleen 3 kisten als onverkoopbaar verworpen geworden. Hetzelve Aanhangzd ziS. ook toonen, dat de quantiteit die voor particuliere rekening verkogt is geworden van ouden datum niet noemenswaardig was; weshalven het dan ook voor bewezen wordt gehouden, dat het hier bovengemelde vermoeden ten eenenmaal van allen grond ontbloot is geweest.
Met betrekking tot de reductie der pryzen van den verkoop in het klein, moet men vooraf aanmerken , dat, terwyl de trapswyze toe en afneeming in de qualiteit van ieder foort van Thee, (met uitzondering alleen van de allerkundigfte kenners), bykans onbemerkbaar is, het onderfcheid in de hoogfte en laagfte qualiteit van ieder klasfe, egter zeer groot is; de Thee in de twee klasfen, waarin men dezelve gewoonlyk verdeelt, van Groene en Thee Boey (welke laatfte naam meestal aan alle foorten van zwarte Thee gegeeven wordt,) onderfcheidende, blykt het, uit het Aanhangfel No. I, dat de zwarte Theeën kosten van 1. li 8%d. tot ia fi 2\d. per fê, en de groene van 2 8 ioJtf'. tot 136 io^.per tg;en dat quantiteiten van beide verkogt zyn geworden tot op
oin-
Bylage Letter K.



C t6 )
Bylage Letter K.
omtrend een penning na, voor den middelbaaren prys tusfchen deeze twee uiterften.
Het is klaarblyklyk, dat in zoodaanig artikel hetgrootfte gedeelte van deszelfs confumptie, ten allen tyde moet afhangen van de mededinging der verkoopers in het klein, en op derzei ver eerlykheid en moderatie, zo in het bepaalen van de pryzen voor welke zy hetzelve uitverkoopeu, als in hunne vervalfching of vermenging van hetzelve. Dog 'er doet zig geene reden op, waarom de winkeliers hunne kalanten, in beide deze opzigten thands flegter zouden behandelen, dan voorheen. Ook geeven de tegenwoordige omftandigbeden geene byzondere reden aan de hand, om voor zodanig misbruik te moeten vreezen. Het is gebleeken dat het vermoeden, als of de Compagnie deeze gelegenheid had waargenomen om zig van groote quantiteiten van muffe of befchadigde Thee te ontdoen, zonder eenigen grond was. Het vervalfchen van gefmokkelde Thee, die men in geolyde huiden en andere flegte oppakkingen, nadat dezelve daarenboven reeds lang in vogtige plaatfen bewaard geworden was, had agterhaald en geconfisqueerd, en welke vervolgens voor het blnnenïandscti vertier verkogt wierd, is iets,hetwelk altoos practicabel was geweest; en moogelyk hebben deeze geconfisqueerde Theeën (waar van een gedeelte nog daarenboven zeer flegt en befchadigd was) aan zommige onëerlyke winkeliers gelegenheid gegeeven tot eene vermenging van Thee, die minder was dan eenige foort,
wei'



C 17 )
welke de Compagnie had aangevoerd. Dog deze middelen van vervalfching moeten thands ras uitgeput zyn en een einde neemen. Over het geheel dog is het zeker, dat, ingevalle de handel in het algemeen, ten eenigen tyde zoude moogen onderneemcn, om dergelyke onredclyke voordeden ten koste der ingezetenen te willen genieten, de natuurlyke verbetering van zodaanig misbruik ras gebooren zoude worden , door het ontftaan van eene meenigte nieuwe winkeliers, die in dit geval van de publieke begunstiging verzekerd zynde, de ouden, door voor mindere pryzen te verkoopen , geheel zouden ondermynen.
'Er blyft dus flegts een zeer geringe twyffel over, dat het publiek thands geniet, of ten minflen eerlang genieten zal, volgens den natuur, yken loop van zaaken, het volle genot van alle de voordeden der maatregelen, welke thands worden voorgedraagen.
Het fchynt moeilyk te bepaalen in hoe ver cte tegenwoordige reductie der pryzen van het geer in 't kleen verkogt wordt, redelyk is; dewyl de qualiteit van het geen tot allerlye pryzen verkogi is geworden, onmooglyk door befchry ving bekent gemaakt kan worden, en men over deze niet an ders oordeelen kan, dan door daadlyke infpeciie dog de Commisfie zal egter zodaanige aanmerkin gen, als zy des wegens meent te konnen maaken aan de Vergadering tragten bloot te leggen.
Met betrekking tot de minfte qualiteit dei Thee, welke met den overigen invoer der Com*t pag-
Ëylage Letter K.
»



C 18 )
Bylage Letter K.
pagnie niet kan vermengd worden, wordt 'er geene groote zwaarigheid gebooren. De middelbaare prys die de koopers voor de Thee Boey betaalen, is gebleeken i fi 91 d. te zyn, en is in het kleen aan de ingezetenen voor omtrent 2 fchell. per pond verkogt. Uit het JanhangzelNo. I. blykt het, dat, omtrent twee derde gedeelten van de Songlo , welke de gemeenfte foort van Groene Thee is , aan de koopers te ftaan koomt van 2 fi 10} d. tot 4 fi per , en dat groote quantiteiten van deze foort van Thee, in het kleen uitverkogt zyn van 3 fi 4 d. tot 3 fi 8 d. per pond. De vergelyking dezer pryzen vertoont geen onmaatig profyt; en het zy de Commisfie geoorloofd te moogen aanmerken, dat de Thee Boey en Songlo vier vyfde deelen van het geheele voorgaanie wettige vertier bedraagen hebben. De waarde Ier hoogere qualiteiten geheel van de vermenging i{hangende, kan de Commisfie alleen onderneemen ;en vergelyk te maaken tusfchen de reductie van Jen prys der verkoop in het groot voor de winkeliers, en de reductie die dezelve erkennen voor tiunne kalanten by gerief te maaken, ten opzigte /an het geen zy gewoon waren te doen, welke pryïen zy over hunnen inkoop ook befteed hadden. Dit vergelyk ten grondflag leggende,moet het buien twyffel aangenoomen worden redelyk te zyn, lat de verkoop prys in het kleen, zo veel per tg valen moest, als dezelve in het gros gevallen was; en , >m alle zwaarigheden tegen dit dus aangenoomen [enkbeeld te gemoet te koomen,fchynt het noodzaak-



C !<? )
zaaklyk acht te flaan op twee,den verkoop ih het kleen van ter zyden bykoomende , voordeden,; die met den prys niets gemeens hebben. Den koopers in het groot was te vooren eene korting van 6| pCt. door de Compagnie toegeftaan, welke deze aan de verkoopers in het klein niet vergunden, en welke gevolgelyk een gedeelte uitmaakte van de voordeden op den handel in het klein. Dan, deze korting ftaat de Compagnie niet langer toe. Om derhal ven den kooplieden regt te doen, worden de middelbaare pryzen der 10 jaaren voor de verandering hier vergeleeken met die, welke dezelve kooplieden befteed hebben, na den tyd'waar indeze aftrek aan hun wierd toegeftaan; terwyl de reductie over welke men thands twist, alléén beftaat in het onderfcheid tusfchen de op dien voet gereduceerde en de tegenswoordige pryzen van dit artikel. Het andere van ter zyden bykoomende voordeel beftaat in eene aloude vergunning, bekend onder den naam van goedgewigt, (tret), zynde een aftrek van vier ponden, welke op iedere 104 tg gekort worden: voor welke 4 ponden de Compagnie de koopers niets in rekening bragt; dog deze waren verpligt de belasting op dezelve te betaalen. Op dezelve wyze ftaat de Compagnie deze vergunning nog toe; en d; kooper betaalt de nieuwe rechten op dezelve vier ponden, in plaats van de oude belasting op dezelve. Het voordeel door beide deze van tef zyde bykoomende omftandigheden kan niet wel in diervoege uitgerekend worden, dat het zelve pondsgewyze te bepaalen is. Ingevalle het dus ** % uil
lylttgi Letter K.



Bylage Letur K
( 20 )
uft dien hoofde toegeftaan mogt worden dat de pryzen van den verkoop in het kleen te vooren een genoegzaam voordeel aan de winkeliers opleverden, zou het tevens onwederleglyk fchynen, dat het publiek gewettigd is om eene even groote reductie te verwagten in de pryzen van den verkoop in 't kleen, als 'er in de pryzen, welke in het groot befteed zyn geworden, heeft plaats gehad, dewyl hierby in overweeging koomt dat ieder pond Thee, minder van des koopers capitaal eroploijeert, dan hetzelve te vooren deed, en dat hetzelve fpoediger terug keert, gefchiedende de verkoopingen, die voorheen om het half jaar plaats hadden, thands iedere drie maanden.
Het dus vastgeftelde grondbeginzel op de zaaken, thands in overwceging zynde, toepasfende, blykt het, dat de reductie der verkoop pryzen in het groot van de Congo Thee alleenlyk 17$ d. per pond, en van de Soatchon alleen <$d, per pond bedraagt; terwyl de reductie van den verkooppiys in het kleen, in het algemeen gefteld is, op omtrent twee fchellingen per pond, zo de qualiteit dezelve is, of nabykoomt, aan die Thee welke gewoonlyk twee fchellingen hooger verkogt wierdt; en dus kan 'er uit dien hoofde geenen grond tot twyffel zyn, of de reductie van den prys der verkoop in het kleen, is overvloediglyk genoegzaam. De beste qualiteiten van groene Thee blyven dus alleen nog te onderzoeken. Dezen die, gewoonlyk van 7 tot 9 fchellingen per pond verkogt wierden , en die nu van 4 fi tot 6 fi 6 d. verkogt worden 3



C 21 )
den, konnen of de beste foorten van Songlo of de minfte van Hyfant zyn. De reductie van derzelver pryzen, by den kleenen verkoop omtrent door een , a fl 6 d. per pond zynde, terwyl de middelbaare reductie by den verkoop in 't groot, van Songlo a fi io\ d. en van Hyfant 4 fi 3I d. bedraagt, is het klaar dat de reductie van den prys van den verkoop by de kleene maat, iets minder is, dan die in het groot; en dat ten minften, welke Hyfant onder dit asfortiment ook verkogt mooge zyn, dezelve niet kan worden aangemerkt als een bezwaar voor de beste Hyfant, of als eenige reden opleverende waarom de beste foorten niet zo veel gereduceerd zouden zyn als de middelbaare prys van den verkoop in 't groot van alle de foorten van Hyfant door eikanderen gerekend, naamlyk 4 fi 3! d. per pond. De reductie van zuivere Hyfant Thee, welke nu plaats heeft, blykt omtrend te zyn, als volgt: van 10 fi tot 7 fi zynde 3 fi per ®
ia ■* 1* 8 * ~) ,
\ zynde 4 ■ —
14 * * 10 * j
18 ; .13 * izynde5
Uit het Aanhangzel hier agter gevoegd zal blyken, dat de quantiteit die bevoegd is om de twee hoogfte pryzen te gelden, in vergelyking met de overige gering is ; en dus fchynt eenige verdere reductie, op de andere foorten van Hyfant redelyker wyze verwagt te moogcu worden , ten einde het geheel zo veel te reduceeren, als ** 3 de
Sylagi Letter K.



Bylage Letter K.
de reductie van den verkoopprys in het groot beloopt. Het is egter niet meer dan billyk ten opzigte der winkeliers aan te merken, dat zy nog flegts ter naauwernood begonnen hebben, het bestkoop gedeelte van hunne inkoopen daadlyk in hunne bezitting te krygen, alsmede dat de inkoopen van zommige lieden moogelyk niet gedaan zyn met dezelve kunde , of met hetzelve geluk, of dat dezelve alle niet volkomen overëenftemmcn met den middelbaaren prys van den geheelen verkoop, het welk de reden zyn kan van eenig verfchil in de pryzen van den verkoop in het kleen.
'Er blyft thands nog over te doen zien, welken invloed deze verandering op 's Lands inkoomften hebben zal. — De vengfter-tas gefteld zynde op Lfl. 600,000, laat Zy?. 2.15,606, van de voorige belasting, die de Thee opbragt, over, om door de nieuwe belasting, thands op dezelve te leggen, goedgemaakt te worden. Op de6,454,947 ponden die zedert het vastftellen der commutatie-acte verkogt zyn,bedraagt de impost!,/?. 126,910,611 dien volgens, zal het publiek inkoomen , indien het binnenlands vertier onder het nieuw fystcma tot 10,966.240 fê jaarlyks toeneemt,volkoomen fchadeloos gefteld zyn. Het is dus hoogstwaarfchynJyk, dat zonder eenige wezcnlyke opoffering van het publiek inkoomen, (offchoon het beloop van den nieuwen impost, waarop oorfpronglyk de commutatie voorgedragen wierd, merkelyk is gereduceerd), ja zelf, met eenig vooruitzigt op
ver-



C n )
vermeerdering van hetzelve, de vertierders van Thee, alle de voordeelen der commutatie genieten zullen, welke in dezen voorgehouden zyn; terwyl dezelve uit een meer uitgeftrekt oogpunt befchouwd wordende, het zeker is, dat het publiek voordeelen van nog grooter aanbelang van dezelve trekken zal; immers zal men in plaats van eene eenzydige, eene algemeene belasting betaal en, er tevens aanmerklyk bevoordeelen alle die heilzaame gevolgen, welke uit het tegengegaan van der fmokkelhandel moeten geboren worden. Het artikel der Thee heeft tot hiertoe den grondflag opgeleverd van dat verderflyk fystema, welks gevolgen, in plaats van den arbeid en naarftigheic van meenige duizenden onzer mede-ingezetenei nuttig te doen zyn voor het algemeen, integen deel alleen gediend hebben, om dezelve te doer ftrekken ter ontrooving aan het land van al hei voordeel, het welk hetzelve uit hunne naarftigheid had konnen trekken; terwyl dezelve gevolgen tevens ook noodzaaklyk gemaakt hebben dat leger van Commiefen en Oppasfers, welke geëmploijeerd en betaald wierden om den handel teger te werken; en de wetgeevende magt noodzaakte om onze geheele commercie aan banden te leggen. door bepaalingen, die altoos hinderlyk zyn aan der certyken handel der ingezetenen, en die alleen uil hoofde van den fmokkelhandel noodig konnen worden. In zo verre de verandering der belasting op de Thee aan dit generaalc fystema hinderlyk is, heeft dezelve volkoomen recht om aanfpraak op eenen ** 4 hoo-
Bylagt Letter Ki
i i



Bylage Ltttti K.
C *4 )
hoogen graad van verdiende te maaken, dewyl dezelve in haare meest onmiddellyke gevolgen dient om eene zeer groote fom gelds binnen het ryk té houden, welke voorheen gewoonlyk aan vreemdelingen voor gefmokkelde Thee betaald wierd; alsmede tot het emploijceren, na eene zeer gemaatigde berekening, van ruim 20 Oost-Indifche fchepen meer, dan'er thands uitgerust worden; en voorts zo wel tot de inftandhouding van alle de belangen die met de Britfche zeevaart verbonden zyn, als tot de geproportioneerde vermindering van den bronader van het fcheepsvermogen van andere mededingende natiën. De Commisfie vertrouwt, dat zy by het voordrangen der voordeelen, die het publiek waarfchynlyk by de maatregelen welke thands overwoogen zyn geworden, winnen zal, niet ontydig getracht heeft eenige van de voornaame uitwerkzelen aan te dippen, die de koophandel in het algemeen zo wel als de inkooffiften van het ryk, (van welke beiden het belang der O. I.'Compagnie, wel begreepen zynde, nooit gefchciden kan worden), door dezelvezullen ondervinden.—- Uit hoofde dezer flaatkundige inzigten is het ook, dat de Compagnie zo blymoedig medegewerkt heeft tot voortzetting van deze groote nationaaleonderwerpen, door haare Thee te prifeeren op pryzen, welke gecalculeerd waren om dezelve minder te doen opbrengen, dan dezelve wezen] yk geduurende den oorlog aan haar gekost had , endoor zig ter fchadeloosftelling,alleen te verlaaten op het zeer maatig voordcel, dat by de voortduu^
ring



C 25 )
ring van den vrede, door dezelve kon worden opgebragt.
Het bovenflaande Rapport geleezen cn goedgekeurd zynde ter Vergadering van DircSteuren, gehouden den 19 November 1784; is gerefolveerd, het zelve ten dien/ie der Geinteresfeerden te doen drukken, en hetzelve uit naam van deze Vergadering toe te zenden aan de Leden van beide de kamers van het Parlement, alsmede aan de Hoofdlieden van alle de gilden.
Op order van de Vergadering van Lirebteuren.
(was getekend)
thomas morton, Secret..
** 5 AAN»
lytagt Letter K.



CM)
AANHANGZEL. No. I.
dantoonende de quantiteiten en pryzen der Thee , welke door de Engelfche Oost-Indifche Compagnie verkogt is geworden zedert de invoering der Commutatie-aSte, lot den 5 November daar aan volgende, zynde het geheele beloop der eerfte Verkooping , welke ingevolge van dezelve aSte geliouden is geworden.
NB. De Kisten Soatchon en Hyfant van den Particulieren handel, gemerkt met \, waren prefenten of regaalen, en dus alleen ter verkoop aangeboden, om de rechten op dezelve te konnen bepaalen.
Thee boey, voor rekening der compagnie verkogt.
1 Koomt den
kooper in al.
Kisten. Gewigt. Prys. Rechten, les te ftaan
per pond op ff 8- d. d. fi. d.
J429 464740 10 2Ï 1 I
395d I2«6i^o 17 2f 19*
2641 863167 18 ai 1 ioï
780 »55<5°' 1 9 2! 1 u*
128 41920 1 10 2i 2 °i
46 15065 1 11 2f 2 if
8976 {§ 2926182
De middelbaare prys der bovenflaande quantiteiten Thee Boei, met de rechten daar onder begreepen, is 1 fi, $id. per pond.
CON-



C *7 )
Congo voor rekening der compagnie verkogt.
1Koomt den kooperin al-
Rechten. les te ftaan per pond op
« 8- *■. 8' dj.
I 82 3 2 4* ! 6'
1 82 3 5 5| 3 lcf 6 49* 3 7 5f 4 °|
ai 1722 3 9 5* 4 2|
28 2296 31° 5i 4 ii
30 2460 3 11 5{ 4 4f
3»3 26896 40 6r 40
453 37,46 41 C| [ 4 li
234 19188 42 6| 4 8|
549 45°2° 4 3 °f 4 9}
728 59496 4 4 H 4 iot
715 58630 4 5 6| 4 "t
621 50922 4 6 6# 5 04
252 20664 4 7 6| 5 'I
581 47642 48 7 5 3r
782 64124 4 9 7ï 5 4|
1102 90364 4 10 7f 5 5|
1653 135546 4 11 7f 5 6f
844 69208 50 7% 5 7
574 55268 51 7| 5 8|
734 60188 52 64 5 9*
515 42230 5 3 7f 5 10S
344 28208 5 4 8 f5 o
273 22386 5 5 8f 6 if
184 15088 5 6 8| 62$
140 H4£o 5 7 8| 63$
C6 5412 58 8* 6 4|
75 6150 59 8f 6 5|
33 3 16 5 10 8| 6 6f
32 2624 5 11 8 6 7f
180 14760 60 9! 69
i)8 7216 61 j)| 6 10J
104 Ü528 62 9I 6 itf
51 4182 63 9\ 7 of
28 2296 64. 9! 71 +
IO 82O 65 9I 7 2|
2 164 6 6 9 7 3| 12467 fg 1022096
De middelbaare prys der bovenflaande quantiteiten Congo, Biet de rechten daar on'der begreepen, is 5 g, 4$ d. per pond.
Se-



C 28 )
Soatchon, verkogt als volgt.
Van de t Van Particu. J Toomt den
Compagnie. lieren. Kech« kooperin al-
• 1 Prys. ten. les te ftaati
Kis- Gewigt. Kis- Gewist. 1 per pond oa
ten. £§ • ten. fg g. -d. d. g. A
— r 58 2 6 3J 2 ot
—— 2 72 2 7 3? 2 Io| ' " —— 2 116 3 9 si 4 2§ T 6 3h8 4 3 o| 4 9?
5 3ÖO 4 232 44 61 4 ioj
18 I 1368 12 690 45 rf 4 u|
4 34"* 5 ■ -9° 4 6 6| 5
10 1392 47 6\ 5 i\
153 13311 ' 48 7t 53
77 6699 49 7* 5 4f
12 ioh ■ 4 10 7* 5 ft
2 174 ' 4 M 7? 5$
1 87 1 58 5 o 7i 5 74 1 —— a 72 5 1 7| 5 8f-
19 l65ï '—- 5 3 7Ï 5 l°ï
57 4959 I 50 5 4 81 60 2£ 1827 4 232 5 5 8| 6 il-
11 957 ,0 58° 5 6 8f 6 2i —— 16 928 5 7 8» 6 3f
2 174 14 8r2 53 8l 6 4{
16 1392 31 !7v8 5 9 8l 6 5$ 11 957 12 696 5 ,o si 6 6| 29 1740 1 58 5 U 1 8j 6 7j
32 2784 9 4'2 60)9 69
33 2871 3 15^ 6 1 9$ 6 iof
17 I4'9 6 348 62 (^i 6 1 r4 9 783 8 464 63 9! 7 °f
11 957 12 696 6 4 91 7 li
85 2175 25 1428 65 9| 7 a|
16 1392 2 116 6 6 i 7 3f
6 45* 3 290 6 7 ,jl 7 42. 16 Hü8 5 108 6 8 10. 7 6 47 3375 3 178 6 9 iet 7 7f 5j 4:42 2 116 6 10 lo-f 7 8$ 55 3877 4 2'2 6 n io'? 7 9ï
lOd 7?3° 5 180 7 o io* 7 iok
70 50-4 3 174 7 1 l°f ? lij
58 4Ü04 —» 7 2 loi 8 o\
28 a>72 7 3 10? 8 if
11 825 4 114 7 4 n 83 23 l<:f>9 4 144 7 5 11? 8
2j if27 7 6 ut 8 fï
12 1044 7 7 II* '| 8 6|
35 ?f45 2 72 78 II | [ 8 7Ï
18 If66 7 9 ' "I 8 8|
19 1653 2 72 7 10 11i 8 9}
5 4 35 7 11 I ui 8 102
2 174 10 5P0 8 o I ia l 9 o
Van



C 29 )
Van de Van Particu- I koomt den
Compague. Teren, Rech- kooperin al-
— 1 ■ Prys. ten. lts te ftaan
Kis- Gewigt Kis- Gewigf per pond op
ten. f§ ten. f§ fi d, d. g. d-
1 87 4. 232 8 1 127 9 iè
SI 957 8 2 12i t) 2f
10 870 9 522 83 i2f 9 3$
35 3^45 4 M.« 8 4 I»| 9 4s
19 1Ö53 2 72 8 5 I2| 9 5f
15 1305 4 232 8 e 124 9 6|
7 6og 2 72 8 7 121 9 71
. 4 2.2 8 8 13 9 9
— 4 232 89 i'tf Q icS
— 2 116 8 10 »3i 9 ui
1 58 91 i;-f 10 aj-
—— ■ 2 116 y 3 13 ï 10 4Ï
—— 2 16 97 I4f 10 9ij-
— ■ 2 116 9 9 ]4| 10 nf-
1 5 290 io o 15 11 3
—— ■ 2 116 10 1 15' li 4^
■ ' 8 464 10 2 I5| 11 5t
12 696 10 3 151 11 <5f-
■ •■ 7 4cö 10 4 .lfi 11 71.
— • 2 116 10 5 1 Ff- 11 8f
—■ 1 7 406 10 6 154 11 9$
«— 6 348 10 8 16 * 12 o
■ ■ 2 116 10 iO l6f 12 2i
t tl 58 12 o 18 13 6
—— —— t- n*5 i« i 18f 13 7?
< +1 36 12 8 19 14 3
—— -fi 58 13 o 19* 14 ?i
—— ——— t« 5» 13 1 iyi 14 8|
— -fi 58 13 6 2o| 15 £|
—— t1 58 14 o 21 15 9
<—. — -fi 58 14 6 2i| 16 3^
— ■ ji 36 26 o 39 29 3
1:75 103874 1 339 18852
De middelbaare prys der bovenflaande Soatchon, voor rekening der Compagnie, en van particulieren, verkogt, door een genomen zynde , is 7 g 3i d. per pond; dog in de Soathon van particulieren bevonden l\% eenige pakkingen Congo,welke niet zeer van Soatchon onderfeneiden kon wordsn, en welke uit dien hoofde by elkander gevoegd zyn geworden.
SON-



C 30 )
Songlo, voor rekening der compagnie
verkogt.
{Koomt den _ . kooperin alKisten. Gewigt. Prys. Rechten. les te ftaan
per pond op
f B-* éu fi. a.
S84 SO754 2 7 3f 2 lof
1826 133998 2 8 4 3 o
4181 305684 29 4|. 3
3881 284033 a 10 4| 3 2|
2900 212084 211 4| 3 3ï
14-17 103834 30 4j 3 41
843 6173a 31 4| 3 £f
1064 77872 32 41 3 6f
ü°a 59024 3 3 41 3 7f
273 19948 34 5 3 9
121 8865 36 5| \ ,,|
174 12780 37 5|. 4 o|
212 15534 3 8 5i 4 x§
aS| "9531 3 9 5f 4 af
283 21087 3 10 54 4 3|
205 19405 3 it gf 4 4?
235 17184 40 gf 1 6S
325 2373/ 4 1 6f 4 7*
627 4578j 42 6* 4 §1
°49 47!9<5 4 3 ói 4 9|
45J , 33019 44 6i 4 10I
476 34776 45 6i 4 j,|
308 22516 4 6 6| £ 0|
366 26758 47 6Ï 5 i|
260 19020 48 7 5 3
'99 14577 4 9 7* 5 4*
257 i88<5a 4 10 7$ 5 5$
359 26332 4 41 7* 5 U
276 20236 50 7\ 171
357 26162 51 J| s èft
292 21369 52 7^ 5 n!
*40 17568 53 7Ï 5 io|
182 /3341 54 B 6 or
*34 9823 5 5 8f 6 ïf
f27 933o 56 fif 6 2ï
67 4924 5 7 8f 6 3!
87 2719 5 8 8| 6 4*
20 1911 59 8Ï 65?
11 808 5 10 8i 6 6? 3 S20 5 11 zi 6 7I
12 882 61 9# 6 ioï 28 2058 6 a 9f 6 ui 31 2278 63 9|- 7 of 22 1617 64 9! 7 i|
3 220 6 5 9I 7 af
45316 fg 1852662 I I I
De middelbaare prys der bovenflaande quantiteiten Songlo,met ie rechten daar onder begreepen, is 3 fi, 10 d. per pond.



C 31 )
Hysant, verkogt als volgt.
Van de Van Particu- . Koomt den
Compagnie. Jieren. Recü- kooperinal-
———— Prys. ten. les te ltaan
Kis- Ge- Kis- Ge- ' per pond op
ten. wigt. ten. wigt. fi. d. d. g. d.
— " ■ 2 126 46 f54 50$
8 500 14 882 4 7 6f 5 li
2 124 2 126 4 8 7i 5 3
4 249 12 75ö 4 9 71 5 45 2 124 5 315 4 10 7| 5 5*
10 622 26 1638 4 11 7f 5 6f
8 501 2 126 5 o 7| 5 7£
5 311 6 378 5 1 75 5 8f 15 998 12 756 5 2 7| 5 9i 10 022 9 507 5 3 7* 5 l°| 18 1120 9 5*7 54 8t 6 or 14 «7Ó 19 i'97 5 5 8f 6 iw 3o 1753 30 1890 5 6 ^ 02$
45 2826 39 2457 5 7 8| 6 3f 72 4549 55 3465 5 8 B| 6 4§ 94 5939 63 3969 5 9 8f 6 «f
I84 H579 6I 3843 5 10 Si fi 6|
238 15031 69 4347 5 H 8| 6 7j
256 16140 7' 4473 60 9j 6 9r
212 13398 93 58.19 6 1 9| rt lof
262 16533 104 6552 6 2 9| 6 ut
288 18156 188 11814 63 9* 7 of
300 18932 244 15372 64 9J 7 IJ
383 17862 207 13041 6 5 9f 7 2f
334 21047 215 I35J5 6 6 9| 7 3i
320 20174 176 11088 6 7 9f 7 4i
233 14670 128 Ï064 6 8 10 76
179 1125! 138 8694 6 9 icf 7 7f
142 8884 91 5733 6 10 io| 7 !<$
ï2i 7562 6? 3780 6 11 ï°t 7 9f
106 6623 82 5166 7 o io± 7 10J
76 4741 66 4158 7 1 iof 7 uf
86 537° 73 4599 7 2 io| 8 o|
<S3 3942 54 3402 7 3 lof 8 i|
41 2565 74 4662 74 n 83
55 3451 76 4783 7 5 Hf 8 A§
46 2901 55 3465 7 6 n| 8 5I 35 2209 70 4410 7 7. i1* 8 6f 2" 1763 63 3^69 78 Il4 8 71 52 32:9 63 3339 7 9 Hf 8 Sj41 2582 45 2835 7 10 ui 89$ 16 1008 47 j 2961 7 11 Hf 3 10I 12 754 49 3087 8 o 12 po 15 936 33 2079 81 1?4 9 iF 21 1315 36 2263 8 2 12? 9 2$ 14 879 53 3339 8 3 I2f 9 sf 23 1447 29 1827 8 4 lik 9 4*3Ó 2263 J 39 2457 I 3 5 üf 9 5f
Van



C 3* )
V»n de Van Particu- Koomt dan
Compagnie. lieren. Rech- koonerinal-
" Prys. ten. les 'te ftaan
Kis- Gewigt. Kis- Gewigt. per pond op
ten. {§ ten. f§ g. d. d. g. ê.
2(5 ÏÖ38 33 £0'0 8 6 12? 9 6i
33 2074 33 20-9 87 12} 9 7f
24 150Ö 20 1260 8 8 i3x 99 35 2204 29 1827 8 9 12? 9 lof 39 2463 23 1449 8 10 13! 9 u| 32 2012 16 too8 8 it 13* 10 o£ *4 Ü81 11 693 90 ifti 10 if
13 814 IO 630 9 I Iïf IO 2£
8 503 13 819 9 2 13Ï 10 34;
ï2 754 13 819 9 3 13! 10 4J
ïo 6;o 12 756 9 4 14 10 6
4 249 9 $67 9 5 Ijf 10 7?
8 498 H 693 9 f> uf 10 Si
ïi 6«5 14 £82 9 7 144 10 9J
6 375 '5 945 98 «41} 10 io|
8 498 7 44' 9 9 144 10 il\
I 3 *»7 6 378 9 10 I4| 11 o|
4 249 4 252 9 II 147 11 ij
<S 375 12 756 10 o 15" 11 3
6 375 10 630 10 1 15! 11 4J
6 373 7 441 >° 2 15}; 11 5*
8 498 13 819 10 3 15I 11 fis
6 373 3 189 :o 4 151 11 7*
16 996 5 315 10 5 15! 11 8*
25 1556 8 504 10 (5 i.| 11 gi so 1246 13 819 10 7 15J 11 iol 10 623. 7 441 10 8 16 12 c
8 498 4 252 10 9 16* 12 ïf
6 373 3 189 10 10 i6| 12 ai
2 121 12 756 10 11 ir| 12 3*
■ » 18 1134 110 161 12 4J
J 63 II l lóf 12 5f.
1 62 6 378 u 3 iéj 12 7f
— —— o 378 11 4 17 12 9
—— 2 j26 11 5 17& 12 10*
— 3 189 u 6 1 | J2 u£
3 189 11 7 I7| 13 01
— 2 126 11 8 17' 13 11-
■ 2 i2Ö 11 9 i-f 13 as.
t' 6j ia o 18 13 6*
1 tl 63 "2 i 18* 13 8*
— t1 63 12 3 l8ï 13 9t
I 62 f2 126 12 4 181 1 ' —/ tl 63 12 6 l84 14 of t2 12(5 13 o i9i 14 7§
4865 306119 1 3574 225162 l
De middelbaare prys der bovenflaanda Hyfant voor rekening der Compagnie, en van particulieren verkogt, de rechten daaronder begreepen, is 7 g, 6| 4. per pond.



( 33 )
Recapitulatie van dit Aanhangzel.
Middelbaare pryzen waarop deze Thee-
' Kis» Gewigt. ë'n aan de koopers
ten. koomen te ftaan.
# 8- *%
Thee Boei . . . 897(5 5926182 1 9|perB
Congo .... 12467 1022096 5 45
Soatchon van de Coinp. 1275 103874 c j.
vanParticul. 339 18852.S ' »*
Songlo .... 25316 1S52662 8 10 Hyfant van de Comp. 4866 3o6ii9<;
— van Parricul. 3_5_7f 225162,$ * *
Kist. 56813 {f6454947
AANHANGZEL. No. II.
Opgave der te rug genoomene, en wederom verkogte Thee^ ingevolge de laatfte ASte van het Parlement; waar by tevens de tyd der invoering van dezelve wordt opgegeeven.
Thee, welke oorfpronglyk voor rekening der Compagnie verkogt was geworden.
tagde lïï? Boe? Co"^ So.tchon. Songlo. Hyfant. Totaal,
ren. Kisten. «••«•■ Kis,en- Kisten* Klsteiu Kisten*
1753 " * • ■ ' i - - i
1757 • - - 1 - ■ »
1758 1 - - 1
1760 - 1 . . i - - 2
1762 1 - - - - 2-- 3
I7"4 1 - - 1
1765 - . 1 ..... . 1
1767 1 I - »" 2
1768 - . 5 5
1769 4 . . . . - - . . 4
1770 . . 2 - - 2 - - 4
•772 4-- 4
17-73 4 1 - - ' 4' 1 i°
1774 • 11-- 11
1775, 2 2
17/6 j 1 - - - - 6 8
1777 4 - - 2 145 1 152
177b 7 - . 4 :B6 10 307
1779 2 - - - . 90 96 188
i:8o 1 • » ?l * - 72
'781 7 73 177 1391 551 2199
1782 750 2914 137 9153 1129 13383
1783 3025 J382 698 - - 415 5520
1784 . . ipoi - - . . - 190:
3809 5581 1018 11165 2209 23782
- 1 1 ■
*** Thkï,



C 34 )
Ta es, welke oorfprenglyk voor rekening van Particulieren verkogt was geworden , welker pakkingen irregulier zynde alleen in ponden kan worden opgegeeven.
Inaevoerd „ .; ,1 • _ . . _ ,
in de laa- Cong°- Songlo. Hyfant. Totaal.
ren J Ponden. Ponden. Ponden. Ponden.
1772 6 8Ï 97
!773 —— 10 337 3 47
1774 5 —— 72 77
'775 48 30 467 545
177Ö 158 2 17 177
!777 37 7 57 101
1778 n 303 314
!779 3 3
1-80 5 — 1711 1716
1781 17 8 314 339
1782 1164 199J 3°959 32322
1783 399 5 i9"4 Ï95i8
1784 91 lil '7299 I750I
~g 1941 % 382 tB-o^3a f6 73°57
AANHANGZEL. No. III.
Opgave der Thee geveild op de verkooping na de invoering der Commutatie-aBe, boven het geen van de koopers te rug genoomen was, waarby den tyd der invoering van dezelve wordt opgegeeven.
Inge. |
voerd in Thee Congo. Soat- Songlo. Hyfant. Totaal,
dejaa- Boey. Kisten, chon. Kisten. Kisten. Kisten,
rln. Kisten- Kisten.
1782 -— ■ 6848 £97 7245
1783 298 81 7333 2268 9980
17 84 52O8 6930 356 12554- '■
Geheel 5566 6930 437 14181 2667 29781 —— -—— —— —— ———
Het getal der terug genoomene en wederom verkogte Kisten, bedroeg, volgens de opgave in het bovenflaande Aanhangzel N. II. . ■ 23782
| In alles 53563
B Y-



C i )
BYLAGE, Letter L.
(Translaat uit het Engelsch.')
NADER RAPPORT der verrigtingen betreklyk den verkoop, en de pryzen der Thee, zedert de verandering der Rechten op dezelve, aan de Directeuren der Engelfche Oost - Indifche Compagnie overgegeeven.
Oost-Indisch Huis 29 Dec. 1784.
Ter Vergadering van Directeuren is gerefolveerd:
Dat aan de Commisfie van Rekeningen gelast zal v/orden, om te, overweegen of het voor deze vergadering voegzaam is, eenige, en zo fa, welke notitie te neemen, van twee gefehriften, onlangs door den Heer twining in het licht gegscven ; als mede van het geen by de tegenwoordige verkooping heeft plaats gehad.
Oost-Indisch Huis ai Jan. 1785.
Ingevolge en ter voldoening aan de voorenftaande order, heeft de Commisfie de in dezelve vermelde poinéten in överweeging genoomen, en fubmitteert het volgend bericht dienaangaande , aan de Vergadering.
* 2, Of-



Byl-ige Luier L.
c » )
Offchoon het geenzins voegzaam fchynt, dat de Oost-Indifche Compagnie eenigen aandagt zou verkenen aan de aanvallen welke in pamphletten en nieuwspapieren op haar gemaakt worden, vereisfchen echter de byzondere omftandigheden van den tegenwoordigen tyd, dat dezelve haare beste poogingen in het werk ftellen, om het publiek bevoegd te maaken tot het vormen van een billyk oordeel omtrent de werking der laatfte Acte van het Parlement, en het gedrag door de Compagnie in het uitvoeren derzelve gehouden; welke beide zaaken door fommige onlangs uitgegeevene gefchriften, in een hoogst verkeerd daglicht voorgedraagen zyn geworden.
Deze gefchriften verfpreiden echter een zeer groot licht over den Theehandel, en over de oorzaaken, die het zo moeilyk maakten om den fmokkelhandel te beletten. —— Door het gezag van den Heer Twining, als woordvoerer der Thee handelaars, en zig gedraagende als advocaat voor d'en handel in het algemeen, is het publiek thands authentiek geïnformeerd geworden, dat zeer aanmerklyke quantiteiten Thee, welke men wel wist dat nimmer eenige rechten betaald hadden, offchoon dezelve met echte yerbrug-cedullen voorzien waren , onafgebroken ter verkoop wierden aangeboden, zelf binnen Londen; en dat de handel in dezelve zig niet flegts bepaalde tot weinig bekende lieden, of tot de zodaanigen die van een zeer twyffelagtig chara&er waren; maar dat dezelve ge-
dree-.



( 3 )
dreeven wierd door de aanzienlykfte handelaars, i die den besten naam bezaten, en welke dezen 1 handel erkenden en verdeedigden, offchoon dezelve eenftemmig afgekeurd en van de hand geweezen wierd door den Heer Twining, en andere byzondere belanghebbenden in dezen handel. Die geenen, welke dergelyke handelwyze door hun gedrag tegengegaan, en getragt hebben dezelve te beletten, verdienen zekerlyk zeer veel by het publiek ; en het doet Commisfarisfen leed aan de verdienften van ieder derzelve geen recht te konnen laaten wedervaaren. door ieder hunner hier by naame op te noemen; dog de daad zelve, dat de verkoop in het kleen der gefmokkelde Thee voortgezet en gevoerd wierd onder befeherming der naamen encharaktersvan de groote verkoopen vanThee,welke men wist wettig ingevoerd te zyn geworden, is van het alleruiterst aanbelang in het tegenwoordig onderzoek.
>• De bevestiging gegeeven aan het geen de Compagnie reeds had voorgehouden , aangaande de onmooglykheid om eenige bepaaling te ftellen aan de pryzen der verkoop in het kleen, is insgelyks van zeer veel aangelegenheid. Het is thands eene erkende zaak, dat de Theè'n van verfchillende pryzen en qualiteiten door den winkelier met eikanderen vermengd worden, zo en in diervoege als zyne kunde en beoordeeling zulks toelaaten, en dat deze vermengde Theeën vervolgens door hem verkogt worden tot zodaanige pryzen , als hy * 3 meest
Mttr L.



C 4 )
Bylage Lutter L.
meest gefchikt oordeelt, om dezelve af te konnen zetten, tevens zorg draagende dat hem hier in door zynen nabuur geen onderfteek kan gefchieden, door dezelve tot mindere pryzen te verkoopen. — Op dezen handel der koopers , om op eene e'erlykc wyze de Theeën te vermengen, en dezelve, na de vermenging, op zodaanige pryzen te ftellen als behoorlyk geevenredigd waren aan de foorten, uit welke deze vermenging beftond, heeft de Compagnie nimmer iets het geringfte willen berispen; — deze vermenging aldus gefchiedende, moet altoos onfchadelyk, en dikwerf voordeelig zyn, zo wel voor de verbetering, als eenvormigheid der qualiteiten. Dog dezelve is ten blykbaarften aan geene bepaaling , hoegenaamd, ©nderheevig, en laat dezelve onbepaalde gelegenheid over, welke altoos beftaan heeft, om naamlyk, de meenigte te misleiden, welke geen bevoegde beoordeelaares is van het geen dezelve koopt, en welker kundigheden in dit opzigt geenzins verbeterd wordendoor de verandering van het fystema, het welk plaats genoomen heeft. —-> De pooging by het voorgaande rapport gedaan, om met eenige waarfchynlykheid te konnen doen beoordeelen, of de vermindering der pryzen in het kleen, al of niet, ten naasten by' geevenredigd waren aan die der pryzen in het groot, is by die gelegenheid geenzins voorgedraagen als eenen volmaakten regel, maar als het eenig middel, waardoor de Compagnie eenig licht kon geeven omtrend dit onderwerp; dog by die zelve gelegen-



C 5 )
geilheid is als eene onlochenbaare waarheid, welke niet te fterk aangedrongen kan worden, voorgehouden, dat, ingevalle de handel,het zy thands of vervolgens, onredelyke voordeelen voor zig zoude moogen beöogen, 'er als dan in een land zo verlicht omtrend de beoeffening van den handel als dit, zeer fpoedig een tegenwerkend middel, ter fnuiking van zodaanige bedoeling, zal gebooren worden, uit de meededinging van nieuwe winkeliers, welke, in dit geval zeker zynde van de begunstiging van het publiek, de oude onderkruipen en ondermynen zullen, door tot laagere prypen te verkoopen.
Het fchynt voegzaam, alvoorens ter wederlegging van eenige byzondere allegatien over te gaan, eene andere algemeene aanmerking vooraf te zenden; en deze beftaat hier in: Dat de Compagnie in het geheel dezer gefchriften voorgedraagen wordt „ als zig toeleggende op het bekoomen „ der monopolie van de Thee; — als een aan„ merklyk en zeer groot voordeel van het pu„ bliek genietende in het bereiken en bekoo„ men van dezelve; — en als desvvegens billyk „ blootgefteld en onderheevig zynde aan alle „ vermeetele en onbezonnene aanvallen van af* „ zonderlyke lieden , op haare rechten, haar „ voordeel, en haar beftier van dezen aange„ legenen tak van haaren handel." Omtrend welk een en ander men aan het publiek moet voorhouden , dat de Compagnie van het begin * 4 haa-
Byfage Utter L>



Bylage Letter L,
(
C 6 )
haarer oprigting af aan, daadlyk in het bezit is geweest van deze monopolie, en dat dezelve door haar verkreegen is onder bekragiiging van alle mooglyk wettig en rechterlyk gezag, en tegen betaaling van eene aanmerklyke vergoeding; terwyl dezelve voordeelen aan het publiek heeft opgebragt, welke die vergunning dubbel hebben konnen opweegen; — voorts dat de toeneemende behoeften van den ftaat aan de wetgeevende magt aanleiding gegeeven hebben, om dit artikel met zodaanige belastingen op deszelfs vertier te bezwaaren, welke daadlyk aan de vergunning, om hetzelve by uitfluiting te moogen invoeren, alle waarde deeden ontvallen, en welke tevens andere takken van inkoomen, welke uit dergelyke belastingen genooten moesten worden, aanmerklyk benadeelden. — Het te rug treeden ter befehouwing der flappen van deze ongelukkige ftaatkunde, moet voorzeker voor de Compagnie van voordeel zyn; dog men moet niet vergeeten, dat dit voordeel geenzins fpruit uit eenig nieuw bewys van gunst, van dezyde van den ftaat genooten, maar alleen uit de herlevendiging van onbetwistbaare rechten, omtrend welke de ondervinding ten overvloede geleerd heeft, dat het even zeer nadeelig voor de belangen van het algeneen, als voor die der Compagnie, geweest is, dezelve op te fchorten en te verkorten door het jpleggen en heffen van belastingen, welke de laat zelve niet vermogt, door het verhinderen van ien fmokkelhandel, behoorlyk in te vorderen.
Commisfarisfcn zullen thands overgaan om
hun-



C 7 )
hunne aanmerkingen aan de Vergadering voorj te draagen , omtrend zodaanige befchuldigingen, ontwerpen van verbetering, en wat des meer is; als zy geoordeeld hebben,eenigen aandagt te verdienen.
De Compagnie wordt van bedrog befchuldigd, door ten grondflag haarer redeneering gelegd te hebben, de middelbaare confumtie van de tien laatfte jaaren, in plaats van die, welke onmiddellyk voor de Commutatie plaats had. Deze befchuldiging kan, voor zo verre dezelve betrekking heeft tot alle algemeene bedoelingen, zeer ligtlyk wederlegd worden uit het geen die geenen, die dezelve gemaakt hebben, zelve erkennen. Immers ftaat men op bladz. 45 der Bedenhingen toe, „ dat, ten einde het publiek een „ denkbeeld te geeven van de algemeene uitwer„ king van het nieuwe plan, het billyk zoude „ zyn, de pryzen door dit plan te weeg gebragt „ te vergelyken met de middelbaare pryzen van „ tien voorgaande jaaren, konnende 'er uit eene „ vergelyking van eene enkele verkooping geen „ billyk oordeel worden opgemaakt, dewyl zo„ daanig eene enkele verkooping, of zeer hoo„ ge, of zeer laage pryzen zo» hebben konnen „ opleveren'." Het is nu juist deze algemeene befchouwing, hier bedoeld, welke de Compagnie aan het publiek heeft voorgehouden ; waar by men nog moet aanmerken, dat eene gewigtige bykoomende reden om niet flegts de middelbaare
* 5 piy-
lylage rMter L.



C 8 )
Bylage Letter L.
i
j i
]
i i
pryzen van eenige der laatfte jaaren in overweeging te neemen, gebooren wierd uit hoofde der prys gemaakte Theeën , welke binnen dezelve laatfte jaaren verkogt zyn geworden, en welke eenen invloed gehad hebben, dieniet gemaklyk bepaald kan worden, zo wel op de Thee der fmokkelaars, als op die van de Compagnie.
Dog men werpt tegen, dat de middelbaare pryzen van de 10 voorgaande Jaaren, vergeleeken met ie middelbaare pryzen der laatst gehoudene verkooping in September, geenen billyken regel opleveren om de reductie der pryzen van den verkoop in het kleen, welke men had mogen vervagten, te konnen beoordeelen; en dat deze rerel eerder zou behooren opgemaakt te worden uit ;ene vergelyking der pryzen, welke onmiddelyk /oor de commutatie befteed zyn geworden. Dan, ngevalle de Thee een artikel was, in het welk le geringfte veranderingen der pryzen van den eerkoop in het groot, onmiddellyk door de connmmateurs gevoeld konden worden , zou deze egenwerping eenigen fchyn van grond konnen lebben, vooral ingevalle men aan dezelve den haai niet gegeeven had, om dezelve ten voordeee der winkeliers, te doen dienen. Dog het kan veilig aan de herinnering der afzonderlyke con'ummateurs overgelaaten worden * om op te geeren in hoe ver zy eenige wezenlyke verandering n de qualiteiten der Thee , welke zy gewoon waren onder de benaaming van zestienfchellings,
twaalf-



C 9 )
twaalffchellings Thee, enz. te koopen, befpeurd hebben uit hoofde van eenige zodanige verandering der pryzen van den verkoop in het groot op de verkoopingen aan het Oost-Indisch Huis gehouden ; terwyl tevens in het voorgaande rapport uitdruklyk opgegeeven is geworden, dat de pryzen de verandering van fyftema onmiddelyk vooraf gaande, over het geheel genoomen, eenigzins hooger waren, dan de middelbaare pryzen van 10 Jaaren daar te vooren. Het onlochenbaar gevolg hier van is, dat, ingevalle de pryzen welke de commutatie onmiddellyk vooraf gegaan hebben , als den regel, (zo als men zulks thandï wil), aangenoomen waren geworden, in plaats der middelbaare pryzen van tien voorgaande jaa ren, de vermindering der pryzen van den ver koop in het kleen des te grooter geëischt zou zyi geworden; ten welken opzigte de uitgegeevene ge fchriften alleen beweezen hebben, dat de vermin dering, welke de compagnie alleen bedoelde, bil lyk aan het publiek verfchuldigd was , en zei iets meer; dog dit laatfte is een verfchil van wei nig aanbelang; dewyl de vermindering derpryzei in het kleen, van mededinging, en geenzins vai redeneering geoordeeld moet worden aftchangen
Het eenige andere opzigt, waarin men d Compagnie befchuldigd heeft van eene verkeerd toepasfing der pryzen van de 10 voorgaande ja; ren te maaken , heeft betrekking tot derzelvi onkunde en misleiding, (door het door een flaa
vs
Fyltige Letter L.
t
1 1
3
e irn n



Bylage Letter L.
li
<
C 10 )
van 10 voorgaande jaaren),in het veilen van eene ontoereikende quantiteit Congo, Soatchon en Hyfant; als hebbende zy hier door te weeg gebragt. dat deze foorten van Thee op haare verkooping tot al te hooge pryzen opgedreeven zyn geworden. — Wat betreft de befchuldiging van bedrog, in het opgeeven van het geen in den naauw* ften zin volkoomen waar was met betrekking tot de evenredigheid, waar in deze quantiteiten ftonden tot de oude, of die der voorgaande 10 jaaren, (want zo de Compagnie dezelve met iets cm-* ders had vergeleken, waar mede zy nimmer bekend heeft dezelve te vergelykeu, zouden dezelve evenredigheden geen fteek hebben konnen houden), achten Commisfarisfen het beneeden zig, op dezelve eenig antwoord te geeven. Dog wat aangaat de vraag, of'er een behoorlyke quantiteit ter vervulling van de confumtie ter verkoop is aangeboden of niet? hier omtrend is het publiek gewettigd een voldoend antwoord te vorderen , het welk aan het zelve op de beste wyze gegeeven sal konnen worden, door aan het zelve te ver:oonen de daadlyke verkoopingen en afleveringen, en de quantiteiten nog in de pakhuizen der Compagnie liggende, welke tot hier toe door de koopers niet zyn afgehaald geworden.
Congo. Soatchon. Hyfant.
)p de verkooping van September is verkogt, .... 1,022,096<§ l22,726f|j53J,28i fg
3p de verkooping van Decem. ber is verkogt, .... 296,320 153.352 I2382984j1,318,416 ff 276,078 ff [770,265%
De



C n )
De quantiteiten uit de pakhuizen der Compag-. xiie tot den 16 January 1785 afgeleverd, zyn als ' volgt:
Congo. Soatchon. Hyfant. Voorbinnenlandschvertier/bly- <o
fcens het Aanhangsel No. I.) 73L155 $ 101,050 « 409,69418 Voorden uitvoer, Cb'ykens het . Jtanhangztl No. II.) - • • 80.636 2,246 28,887 811.791% 103,296 tg 438.581tg
Waar uit blykt, dat niettegenftaande de groote eisch om de winkeliers na de eerfte verandering te voorzien, 'er nog daadlyk een aanmerklyk gedeelte dezer foorten van Thee, in September verkogt, en het geheel derzelve in December verkogt , onafgehaald door de koopers in 's Compagnies pakhuizen gelaatenis, waar by men nog moet voegen de quantiteiten, welke op de aanftaande verkoopingen in de maanden Maart en Juny ftaan geveild te worden. Het publiek zal hier uit konnen oordeelen, of de pryzen opgedreeven zyn geworden uit hoofde van eene ongeevenredigde voorziening in de vervulling van het wezenlyk vertier, dan wel of dezelve opgejaagd zyn geworden door de fpeculatien der handelaars.
De Compagnie wordt al verder befchuldigd .> dat zy zig eene onregtmaatige verdienfte toeeigent, door de Thee van particulieren te rekenen onder de quantiteiten, welke zy aangetoond heeft zedert de invoering der commutatie-acte verkogt te hebben. Dienaangaande zal het niet onvoegzaam zyn aan te merken, dat de particuliere handel
3ylagi Letter L.



C ia )
Bylage Letter L,
del een gedeelte uitmaakt der middelbaare quantiteiten van de 10 Jaaren, met welke alles wat onder het nieuwe fystema heeft plaats gehad , vergeleken is geworden; als mede dat het publiek behoort te weeten, dat het aan de officieren der fchepen van de Compagnie onder zekere bepaalingen vry ftaat, om Thee en andere goederen voor hunne eigene rekening in te voeren, en dezelve door de Compagnie te doen verkoopen, welke vergunning den particulieren handel uitmaakt De qualiteit van deze kleene uitgezogte quantiteiten is over het algemeen beter, en wordt duurer verkogt, dan het geheel van den invoer. Indien derhalven de Compagnie in haare opgave aan het publiek, van het geen iedere foort van Thee aan de koopers kwam te ftaan, voorby gegaan was het duurfte gedeelte van derzei ver inkoopen in aanmerking te neemen, zou zy voorzeker te recht van bedrog, en nog erger , befchuldigd hebben konnen worden, en tevens een blyk gegeeven hebben van eene genegenheid om de eerlyke winkeliers te benadeelen; welke genegenheid tot hier toe nimmer te vinden is geweest, dan alleen in de taal en gefchriften van eenige weinige leidslieden van den handel; terwyl dezelve tevens als geheel onverfchillig befchouwd moet worden voor het publiek, het welk by de in dier voege verkogte Thee belang heeft.
Voorts wordt de Compagnie befchuldigd van
het



C 13 5
het publiek te misleiden, en den handel oneerlyk J te behandelen, in haare opgave van befpaaring in i de verfchillende gevallen door haar in haar voorig rapport veronderfteld. —— Commisfarisfen hebben deze zaak op nieuw overwoogen, met al den aandagt die deszelfs belang kan vorderen ; en draagen dus als hun ontwyffelbar.rst gevoelen aan de vergadering, voor, dat alles wat voorheen in dit opzigt opgegeeven is geworden, naar den letter moet bevestigd worden. De gevallen van daadlyke befpaaring, en van eene befpaaring die gevestigd was op de veronderftelling van toekoomende gebeurtenisfen, zyn in het voorgaande rapport duidlyk genoeg onderfcheiden geworden, om het oordeel van ieder eerlyk man niet te misleiden ; en met dezelve duidlykheid heeft men de onmooglykheid aangeweezen , welke men voorheen ondervonden heeft, om van alle de gebruikt wordende Theeën de rechten te doen betaalen. Dog men kan geenzins toeftaan, dat de vergelyking der pryzen alleen in zo ver met de voorige wettige pryzen moet gefchieden, als de wettige confumptie zig uitftrekte, en dat de pryzen der toegenoomene confumptie vergeleken moeten worden met de ingebeelde pryzen van gefmokkelde Thee. In de eerfte plaats dog, maakt het geen gedeelte van het voordel uit, dat de confummateurs van gefmokkelde Thee tot laage pryzen , onderfteund zouden worden in de voorregten welke zy voorheen zig zeiven onwettig veroorloofden; en ten tweeden, moet men niet voorby gaan
aan
lylage Mier L.



Bylage Letter L.
C 14 )
aan te merken, dat het thands erkend wordt, dat het grootfte gedeelte, zelf der voornaamfte Theehandelaars, gefmokkelde Thee verkogtten, door hen onder valfche verbrug-cedullen ontvangen; zo dat hunne kalanten , die vermeenden wettig ingevoerde Thee van hen te bekoomen, in de daad een ruim dog onbekend gedeelte van gefmokkelde Thee ontvongen, tot, of voor ten naasten by, de wettige pryzen. Was zodaanige Thee aanmerklyk beterkoop verkogt geworden, zo zouden die geenen die dezelve hadden ingekogt, tot zodaanige laage pryzen verkogt hebben, dat zy al die geenen, welke geen deel aan dezen handel hadden, omver geftooten zouden hebben. — Het is dus alleen op de voorige pryzen der vettig ingevoerde Thee, en op dezen alleen, dat Commisfarisfen vermeenen, eenige billyke begrooting deipublieke befpaaring, door de commutatie te weeg gebragt, te konnen gronden. — Dan men zegt, waar zyn deze befpaaringen te vinden, elders dan in het rapport der Heeren Directeuren van de Oost Indifche Compagnie?— Het antwoord hier op is gereed. — In zo verre de Thee door de Compagnie in September verkogt in het kleen uitverkogt is geworden, zyn dezelve te vinden in de beurfen der confummateurs van deze Thee, of in die der winkeliers welke dezelve zo veel beter koop van de Compagnie hebben ingekogt. In zo verre dezelve in het kleen nog niet uitverkogt is geworden, zal het aan de maatigheid en voorzigtigheid der winkeliers, welke eene meder din-



C 16 )
dinging te vreezen hebben , verblyven , om te bepaalen welk gedeelte van deze befpaaringen zy aan de confummateurs zullen willen laaten genieten, en welk gedeelte zy voor zig zelve zullen willen behouden; en voor zo verre deze Thee uitgevoerd is, of nog verder uitgevoerd zal worden, levert dezelve geen onderwerp op, om by deze gelegenheid overwoogen te worden. -—■ Dan, men voert al verder aan, dat deze befpaaring niet te beurte valt aan dezelve perfoonen, welke het geheel der vengfter-tax betaalen,maar dat een aanmerklyk gedeelte van dezelve te beurte valt aan onvermoogendc lieden , welke van den vengfter-tax geheel zyn uitgeflooten. — In de daad, die geen, die iets kan uitdenken, het welk naar eene volkoomen evenredige belasting van alle ingezetenen gelykt, in het heffen van welken tax ook, zou zeer veel aan den ftaat en het vaderland verdienen. Dan of de vengfter-tax ter vervulling van de fom welke door de voorige onevenredige en nadeelige belastingen op de Thee aan den ftaat wierd opgebragt, zodaanig middel is, dat geen beter, of flegter, door de fchranderheid van de wetgevende magt had konnen uitgedagt worden, om, onder alle dezelve omftandigheden dezelve fom gel ds aan het land op te brengen, is iets hetwelk Commisfarisfen niet vermeetel genoeg zyu te gelooven,tot hun onderzoek te behooren; dog daar zy egter vermoeden,dat 'er langs dezen weg,een redelyk vooruitzigt is van aanmerklyke befpaaringen voor alle de klasfen der ingezetenen, achten zy ** het
Bylage Lemr l>.



Bylage Letter L.
j
C 16 )
het van hunnen plicht den daadlyken ftaat dezer zaak, zo veel in hun vermoogenis te berekenen; en indien het waar is, dat, behalven de fchadeloosftelling der confumrnateurs die belastingen betaalen, de minvermoogenden een zeer aanmerklyk voordeel bekoomen door de vermindering der prys van een artikel, het welk bykans een behoefte van het leven geworden is, zal het publiek zelve konnen oordeelen, of de misflag niet aan de goede zyde valt, en of de gemaakte fchikking niet voordeelig is voor het algemeene welzyn. By het voorige rr.pport is reeds aangetoond, dat de befpaaring over het geheel der verkooping , in September gehouden, bëdraagen heeft :ene fom van Lft. 825,717; terwyl de befpaaring >ver die van December beloopt als volgt:
Oude pry Nieuweprytf zen met de zen met de
rechten, rechten. Onderfcheitr Op dt Thee Hoey 666,752 48 3** 1 8 8* d. Lfl. 87,510 Congo 296.320 6. ioi - 4 - Of . - 33 798 Soatchon 15335a 8- oj - 5 - 8£ - - 18,130 Songlo 975,999 6- Si . 3 - af . - 170 290 Hyfant 2 ,8.984 11 • iof- 6 - 8j - | - 61,612
*i33i)407f5 Befpaaring der verk.
in December. . Lfl. 371,340 Hierbygevoegd idem van Sept. - 825,717
Is in het geheel Lfl. 1,197,057
waaruit het dus ontwyfFelbaar blykt dat'er aan het jubliek op deze beide verkoopingen 8,786,354fg Phee verkogt is voor Lft. 1,197,057 minder in geld, dan dezelve quantiteiten en foorten van Thee aan het publiek gekost zouden hebben tegen de middelbaare wettige pryzen van de iq
voor-



voorgaande jaaren ; welke befpaaring over de verfchillende foorten bedraagt als volgt: Op de Thee Boey Lp. 453?a83 Congo * 107,793 Soatchon <» 22,924 Songlo * 436,610 Hyfant " 176,447 In 't geheel Lfi. 1,197,057 Naarmaate 'er van deze Thee uitgevoerd zal wöï. den, naar die zelve maate zal deze algemeene befpaaring eene vermindering moeten ondergaan , terwyl Commisfarisfen nog niet konnen beoordeelen hoe veel déze uitvoer zal beloopen; dog in httJanhangzel hier agter gevoegd onder N°. II hebben zy aangetoond, dat dezelve tot hiertoe bedraagen heeft 475,197 zynde omtrend eer elfde gedeelte; terwyl van den anderen kant, de befpaaring nog flegts overtwee verkoopingen berekend heeft konnen worden, waarby dus nog die van de twee andere vierendeeljaars verkoopin gen gevoegd moeten worden, om de befpaaring voor een geheel jaar te konnen berekenen. Het fchynt derhalven, dat uit welk oogpunt men ook <le befpaaring voor de gebruikers van Thee, uit hoofde der verwisfeling van belastingen, wil befchouwen, dezelve eene overvloedige vergoeding is, voor derzelver aandeel in het draagen en op' brengen van de vengfter-tax.
Behalven dat men al verder aan Directeuren te laste legt, dat zy van de voornaamfte Theekoopers ** a dié
Bylage Letm j
■!



Bylage. Letter L.
C 18 )
die onderrigting niet bekoomen hebben, die het hunne pligt was te zoeken, waar dezelve ook te vinden mogt zyn, zyn de aangehaalde gefchriften nog daar en boven opgevuld met klagten van dubbelhartigheid en verbreeking van beloften , ten opzigte der verfchillende zaaken, over welke zo meenigvuldige conferentien met deze koopers gehouden zyn geworden. — Dan , Commisfarisfen merken hierop aan, dat, ingevalle Directeurengedwaald mogten hebben, zulks zckcrlyk alleen gefchied kan zyn door te veel, in plaats van te weinig, aandagt te verkenen aan de gevoelens der koopers; en eene tastbaare onderfcheiding tusfchen twee zeer verfchillende gevallen, zal dezen laster in eens geheel doen vervallen. Toen het befluit genoomen wierd om de oude belastingen af te fchaffen, was de voorraad van Thee die verkogt, en nog niet geconfirmeerd; was geworden , het groote voorwerp van zwaarigheid. Indien 'er geen genoegzaame tyd vergund wierd om dezelve af te zetten, of indiende verkoopingen, in dien tusfehentyd te houden, welke onderhevig waren aan eene opfchorting van aflevering tot dat die tyd verfcheenen zoude zyn, op voorwaarden gefchiedden, die in eenig'ander opzigt verfchilden dan alleen uit hoofde der belasting van de oude verkoopingen, zou het belang der bezitters Van de ongeconfumeerde Thee ontwyffelbaar benadeeld worden; iets ,het welk de rechtvaardigheid geenszins kon gedoogen. Het eerfte voorftel van zommigen der voornaamfte koopers, als iets het
welk



( ï9 )
welk de eenpaarige goedkeuring van den handel zou moeten wegdraagen, was dat de Compagnie hunne Thee te rug zoude neemen, en derzelver beloop en rechten aan hen reftitueeren. Zulks wierd niet gefmaakt, zo min door het Gouvernement , als door de Compagnie, het welk zeer veele onderhandelingen met de koopers veroorzaakte, zo over den tyd die toegeftaan behoorde te worden tot het verdebiteeren der ongeconfumeerde Thee, als over de voorwaarden van de eerfte verkooping der Compagnie na de nieuwe atte te houden; in den loop van welke onderhandelingen verfcheidene antwoorden door de Vergadering omtrend het onderwerp, het welk toen behandeld wierd, gegeeven zyn geworden. Dog eindelyk wierden de bepaalingen, welke de koopers vorderden, van dien aart,en de tyd, welken zy eischten,zo lang uitgeftrekt,dat zo wel het Gouvernement, als de Compagnie, het best oordeelden om tot het oorfpronglyk voorftel te rugtekeeren, het welk het aanmerklyk voordeel met zig bragt om de Compagnie in ftaat te ftellen tot het aanvangen haarer verkoopingen onder het nieuwe fystema, zonder zig eenigzins te behoeven gelegen te laaten liggen aan eenige oude belastingen , of aan overweegingen van perfoonlyke belangen, die benadeeld zouden konnen worden door zodaanige veranderingen in de wyze van verkoop, als men raadzaam zou oordeelen. Dit voorftel wierd dan ook door de koopers daadlyk aangenoomen; en hiermede eindigde op eens, de langduurige on** a der-
Byhge Letter L.



Bf.age Later L
C )
dcrhandeling omtrend den tyd en de fchikkingen ter afzetting van de ongeconfumeerde Thee, zo, wel als alle ophelderingen en beloften, welke den loop dier onderhandeling vergezeld hadden, welke laatfte ophielden eenige verpligting, of eenige betrekking tot de rechten van anderen te hebben , zo dra de Compagnie de eenige eigenaares wierd, van alle de wettig ingevoerde Thee in het ko-. ningryk,
'Er heerscht verder in de bovengemelde ge-* fchriften eene iedele en losfe verzekering, omtrend het vóórhouden van pryzen door Directeuren, en van het oordeel en begrip van den Heer t w ining dienaangaande; terwyl hy op eene zekere plaats een ingebeeld voordeel, hierop gegrond, berekent, van meer dan Ljl. 150,000. Dog dewyl hy niet aantoont op welke wyze hy deze rekening heeft opgemaakt, is het onmooglyk dezelve te wederleggen. Commisfarisfen agten het eenevergeeffche en nuttelooze moeite te zyn , om te onderzoeken en te bepaalen, wat in den loop der overwceging van zo veele verfchillende ontwerpen, welke op verfchillende gronden en veronderftellingen rusten, het eigenlyk gevoelen van byzondere perfoonen is geweest; dog hen is. niets bewust van eenige lyst van pryzen, die, te eenigcr tyd, op gezag der Vergadering aan hec publiek voorgehouden zou zyn geworden; uitgezonderd alleen die pryzen, welke vervat zyn gefeest in een plan door de Vergadering in de
maand



C AI )
maand December 1783 goedgekeurd, en aan hel Gouvernement gefubmitteerd, hetwelk gefchikt was om tot een regelmaat te dienen, waarna men zig in vredenstyd zou konnen reguleeren; en voorts die, welke zy in hun voorige rapport op eene algemeene wyze aan het publiek hebben opgegeeven; welke laatfte over het geheel, zaaklyk niet verfchillen van die , welke in het gemelde plan voorkoomen, dog welke geenzins opgegeeven zyn, met oogmerk om dezelve met de laatstge melde naaukeurig te doen overeenftemmen.
Dan men verzekert (op bladz. 18 der Bedenkingen) „ dat de Thee-afte aan het publiek zekert „ pryzen voorhield , tot welken, of ten naastei „ by voor welken, iedere foort van Thee, onde; „ de nieuwe fchikkin gen, gerekend wierd verkog „ te zullen worden; alsmede dat deze afte zeken „ bewoordingen bevatte, die opzetlyk gefchik „ waaren om te beletten dat eenige wezenlyke ai „ wyking van deze pryzen kon plaats vinden.' Dan de bewoordingen hier bedoeld,hadden geen zins eenige betrekking tot de verkoop pryzen, ram. alléén tot de inftelpryzen , met het onderfcheii tusfchen welke beide foorten van pryzen d< fchryver zeer van naby toont bekend te zyn. O] bladz. 8 en 9 der Aanmerkingen, berekent hy da de oude inftelpryzen der Thee Boey en Congo eei en dezelve geweest zyn; het welk niets beduidt, de wyl de Congo nog fteeds haare waarde op de ver kooping geldt; dog op bladz. 11 maakt hy aan ** 4 fpraa!
Bylage Letter h.
t
: l
i t
j.



Bylage Leiter L
C M )
fpraak op de verdiende van eene verbetering aan de * hand te geeven van eene in het oogloopende onnaaukeurigheid in het eerde gedrukte affchrift der afte, welke verbetering zig zo ver uitflrekt, als om alle de inftelpryzen te konnen varieeren en veranderen; en op bladz. 20 en 21 berekent hy het onderfcheid tusfchen de hoogde en laagde pryzen der Songlo Thee omtrend drie fchellingen per pond te zyn, als mede dat het aanmerklykst gedeelte van dezelve verkogt was geworden met negen opbiedingen van één en penning, op ieder pond boven den inftelprys, en dat de groote meenigte van dezelve , wanneer de confumptie ten vollen voorzien wordt, gewoonlyk verkogt kan worden tot zes zodaanige opbiedingen. — Men ftelle,uit dien hoofde, aan dezen fchryver den last in handen, om het Parlement te verdeedigen, tegen de aan hetzelve aangewrecvene ongerymdheid, om de verkooppryzen van eenig artikel van commercie te willen bepaalen! Dog wat moet het publiek óordeelen aangaande de nieuwe combinatie van de koopers , onder aanvoering van dezen Heer, om alleen door hem te laaten bieden,als zynde den agent voor het geheel, en om op die wyze zig zeiven in het bezit te dellen van al de Songlo Thee op de verkooping van December geveild, tegen eeneopbieding van eene enkelen penning per pond boven den indelprys; en van het fchikken onder eikanderen, hoe veel een ieder van dezelve hebben zoude, daar hy tevens durft verzekeren dat het onderfcheid tusfchen de beste en minde qualiteit
der-



C 23 )
derzelve drie fchellingen per pond bedroeg. By l deze onderneeming bleef men volharden, tot dat meededmging,(yoortvaarcnderm het bcwcrkftellingen van middelen van verbetering dan eenig hof van justitie), een fpoedig einde aan dezelve maakte.
Nog al verder wordt de Compagnie van valfchen voordragt befchuldigd, door gezegd te hebben , dat ,zy ten overvloede voldaan heeft aan de oogmerken der wetgeevende magt, in het voorziender markt met eene genoegzaame quantiteit van Thee;terwyl men ftaande houdt,dat zy niets anders gedaan heeft dan alleen haare orders in dit opzigt te vervullen, en deze daar en boven te buiten te gaan. —Deze vittery zou geenen aandagt waardig zyn; dog Commisfarisfen agten het niet ontydig de voortgang en toeneeming aan te toonen, welke plaats gehad hebben in het vervullen der verdere verwagting van vermindering der pryzen, die zy in hun voorig rapport aan het publiek hebben voorgehouden. Men heeft daar by berekend,dat, dewyl de middelbaare pryzen, de rechten hier onder begreepen, waren als volgt: der Thee Boey 1 fi 9% d.
Congo 5 ' 4s ' Soatchon 7 * 3% * Songlo 3 o 10 f Hyfant 7 * C% o 'er uit dien hoofde, zo dra de handel tot deszelfs «ïatuurlyken ftaat gebragt kon worden, eene vet** 5 min-
'ylage .etter L.



Bylage Letter L
1
< *4 )
mindering verwagt mogt worden van omtrend een fchelling per pond in de prys der Hyfant,en van omtrend twee fchellingen per pond in die der Soatchon en Congo. Nu heeft de verkooping, welke pas geëindigd is, eene vermindering te weeg gebragt van tien pence per pond op de middelbaare prys der Hyfant; van negentien pence op die der Soatchon; en van tien pence op die der Congo; terwyl de middelbaare prys der Thee Boey i£ penning, en die der Songlo 7| pence, per pond laager geloopen zyn als te vooren. Het blyft nog fteeds onmooglyk om te konnen oordeelen over de uitgeftrektheid van den eisch in het toekoomende voor iedere foort van Thee in het byzonder; en het onzydig publiek zal uit hoofde dier onzekerheid, zelve konnen nagaan, of de Compagnie geenen wezenlyken grond had voor het gevoelen, door haar opgegeeven, dat eene buitenfpoorigheid van pryzen , van welken aart ook, die men op haare verkoopingen mogt willen befteeden, van korten duur zoude zyn; alsmede, of de Compagnie niet zodaanig eene aanmerklyke vordering in de vermindering gemaakt heeft, als men, redelykerwyze, in eenen zo korten tyd kon verwagten. Eene verdere vermindering der pryzen van de Congo en Soatchon is ontwyffelbaar te gemoed te zien; dog -ommisfarisfen betuigen niet uitdruklyk genoeg e konnen verklaaren, dat alle deze berekeningen :n voorfpellingen van eenen algemeenen aart zyn, :n dat men geenzins verwagten kan, dat naaukeu■iglyk dezelve pryzen van iedere foort van Thee
lan-



C 25 >
langen tyd ftaande gehouden zullen konnen wor-1 den/dewyl 'er altoos wisfelvalligheden en fluc-J tuatien vergezeld zullen gaan met de te hoog gedreeven wordende- pryzen van fommige , en te laag loopende. pryzen van andere foorten van Thee, offchoon de geheele verhoopte zaamen genoomen, na genoeg, den verwagten middelbaa* ren prys mogte opbrengen.
Ontelbaar zyn de befchuldigingen en bezwaaren in de bovengemelde gefchriften tegen de Compagnie aangevoerd, zo van wegen het niet genoegzaam voorzien in de vervulling van den eisch der -confumptie, als uit hoofde van het toekoomftig misbruik, dat zy van haaren uittluitenden handel zoude konnen maaken; en voorts van het verzuimen van gefchikte gelegenheden om vreemde Thee in te koopen; als mede, van andere inkoopen op eene onvoorzigtige wyze gedaan te hebben ; alle welke befchuldigingen vergezeld worden met eene voorloopige verdeediging, wel» ke de Compagnie zou konnen maaken, wanneer zy opgeroepen wierd om zig tegen alle deze harsfenfchimmige aantigten vry te pleiten; tervryl men hier tevens, telkens, op eenen donderenden toon voorhoudt, dat de Compagnie,uit hoofde der-a&e van het Parlement, gehouden is, on altoos eenen voorraad ter voorziening der confumptie voor den tyd van twaalf maanden vooi handen te hebben. — Op dit laatfte merken Com misfarisfen aan,dat de gemelde ade van hetParle
men
lylagt 'Mttr L,



Bylage Letter L,
C 26 )
ment zekerlyk niet is vastgefteld op de veronderftelling dat dezelve eene toovercnde kragt zou bezitten, door in den voorraad voor de confumptie te voorzien, alvoorens dezelve nog bekend was geworden; of door de fchepen van China fpoediger te doen retourneeren, dan dezelve zeilen konnen. Dog verder merken Commisfarisfen aan, dat een naaukeurig onderzoek en verhandeling van alle deze poinften, van zeer veel aangelegenheid zoude zyn voor de fmokkelaars en voor vreemde Compagniën; en dat het dus voor de Compagnie hoogst ongeraaden en onvoegzaam zoude zyn, om zig te laaten uitdagen, tot het geeven van eenig byzonder antwoord, op alle de boven gemelde zaaken. Het zal in het oog van ieder redelyk man genoeg zyn aan te merken, dat de uitvoering van het geheele plan onderworpen is aan het ftandvastig toeverzigt van het Gouvernement, en dat het aan de Compagnie door eene uitdruklyke wetverbooden is, om immer eenige Thee teveilen tot hoogere pryzen,dan dezelve daadlyk ten tyde der aankondiging van haare verkoopingen geldt;voorts dat deCompagnie nimmer kan nalaaten in eene genoegzaame verzorging der confumptie te voorzien, zonder oogluiking en medeweeting van het Gouvernement, welk laatfte van geen Gouvernement, hoegenaamd ook, kan worden te gemoet gezien. — By dit alles moeten Commisfarisfen nog toevoegen, dat in het geheel van alle ïe gefchriften, over deze zaaken door den druk gemeen gemaakt, te vergcefsch door hen ge-
zogt



( *7 )
zogt geworden is naar eenigen fchyn van egte informatie en grondige onderrigting, om alle deze befchuldigingen eenigzins te konnen billyken.
Commisfarisfen gaan vervolgens over, om in overweeging te neemen de befchuldiging van volftrekt bedrog, door haar gepleegd, in de verzekering, „ dat,in aanmerking genoomen wordende, „ dat de pryzen in het kleen redelyker wyze ver„ wagt mogten worden even zo veel te zullen val„ len, als dezelve in het groot gedaan hadden, het „ tervermyding van alle tegenwerpingen hier te„ gen, noodig was agt te geeven, op de twee van ter „ zyde bykoomende voordeelen, welke de han„ del in het kleen genoot, en welke geenen in„ vloed op de pryzen hadden. De koopers naam-
lyk, wierd voorheen eene korting door de „ Compagnie vergund van 6\ percent, welke „ korting door hen aan de winkeliers niet wierd „ toegeftaan, en welke korting uit dien hoofde een
gedeelte van het voordeel op den handel in het „ kleen uitmaakte; dan dewyl deze korting door „ de Compagnie niet langer wordt vergund, heeft „ men in dezen , om volkoomen recht aan de „ koopers te laaten wedervaaren, de middelbaare „ pryzen van tien jaaren opgegeeven, op welke „ de Thee aan de koopers was koomen te ftaan „ na dat de korting aan hen was toegeftaan; zynde „ de vermindering welke men beweert, alleen die „ van het verfchil der in diervoege gereduceerde *> Prys»met de tegenwoordige pryzen." . Zo-
da*
Bylage Letter.L»



Itylagc Letter L.
C as )
daariig eene befchuldiging zou in de daad zeef moeilyk konnen fchynen te beantwoorden, zon* der de hulp van den fehryver der aangehaalde gefchriften, die op de onmiddellyk volgende ' bladzyde (Bedenkingen p. 39), met zo veele woorden te kennen geeft, „ dat de Theekooper,wan* f, neer hy zyne Thee aan de winkeliers verkogt, „ deze korting, door hem op zyne rekeningen ge* i, noQten, niet wederom aftrok." De fehryver gaat verder voort om te zeggen: „ en daarom fchynt „ de Compagnie by haar rapport liefdaadig te be„ fluiten, dat deze korting aan den winkelier op „ geene andere wyze hoegenaamd wierd goedge„ daan." Men laat het aan het publiek over om te beoordeelen, of'er eenige dergelyke gevolgtrekking in het rapport te vinden is; dog wat moeten lieden,die ervaaren zyn in zaaken van berekening gen, denken van eene pooging om uit eene opgave, die een louter voorwerp van berekening is, en dus geene mooglyke verfchillenheid van gevoelen kan toelaaten, eene duisterheid te verwekken die alleen moet dienen, om het oordeel der meenigte te beneevelenen in de war te brengen. — 'Er kan geen twyffel zyn of de 6| percent korting maakte een gedeelte uit van het geen de kooper , nevens de door hem befteedde pryzen, de qualiteiten van het door hem gekogtte, en zyne vermengingen van hetzelve, in aanmerking nam, om zyne pryzen voor den verkoop in het kleen te bepaalen; en de Compagnie waagt niet veel door vast te ftellen dat de genoemde 6§ percent flegts een gedeelte uitmaakte^
vaa



( *9 )
van het voordeel tusfchen de pryzen in het groot op de verkoopingen der Compagnie befteed, en de pryzen in het kleen door de confummateurs betaald. Dan men heeft op dit ellendig onderwerp der korting van deze 6\ percent nog zo veel daar en boven gezegd, dat het niet onvoegzaam zal zyn, den geheelen aart en oorfprong dezer veranderingen op te geeven. De verkoopingen der Compagnie waren voorheen onderworpen aan eene korting van 6\ percent, dat wil zeggen: wanneer een koopergoederen kogtvoor de waarde van iooponden fterling,betaalde hy voor dezelve flegts Lft. 93\, en dus was de prys per pond, of voor het ftuk, door hem in fchyn op de verkooping befteed, eene nominaale, maar geene rcëele prys; het welk zeer veel verwarring en moeite veroorzaakte in alle de rekeningen, zo wel van 's Lands rechten, ah anderzins. Vooronderfteld zynde dat de koopei enverkooper, vóór de verkooping, beiden even gelyk onderrigt waren van de waarde der korting die genooten zou worden, zou men het gezond verftand beleedigen, door te veronderftellen, dat het anders dan volmaakt onverfchillig was, oi 'er eenige korting verleend wierd, of niet; dewyl de kooper zyn bod hier na zou inrigten. Dan. men moet in aanmerking neemen, dat een zeei groot gedeelte der goederen door de Oost-Indifche Compagnie verkogt wordende, niet flegts in Groot-Brittannien, maar in geheel Europa en America, door door de handen van eene zeei groote meenjgte ondergefchikte kooplieden in
he?
Bylagt Letter j



Bylage Letter L.
C 30 )
het groot moet gaan, alvoorens dezelve in handen der confummateurs geraaken; en dat, zo iemand van deze kooplieden goedvindt deze korting voor onkundigen te verzwygen, en de reëele in plaats van de nominaah prys te doen gelden, ten einde een voordeel te genieten, het welk hy niet erkent, deze korting als dan eene regelregte belasting wordt op den confummateur; en daar,in geen geval,de vergunning derzelve kan ftrekken om de pryzen in het klein te verminderen, (dewyl veronderfteld zynde, dat alle de tusfehenkoomende verhandelaars dezelve erkend en berekend hadden, zulks op hetzelve zou nederkoomen, als of het bod, waar voor de goederen gekogt zyn, in zuiver geld gefchied was), geeft dezelve dus eene gelegenheid aan de hand, om in veele gevallen de pryzen in het klein op te jaagen, en om by gevolg de confumptie te benadeelen. Om deze redenen achtte de Vergadering der Directeuren het billyk, van haar ontwyffelbaar recht gebruik te maaken, ter affchaffing van deze vergunning, en om voortaan de goederen der Compagnie te verkoopen in zuiver geld,in dier voege, dat de pryzen daadlyk zouden zyn, wat dezelve fihynen te zyn,en dat dezelve door een iegelyk verftaan en begreepen konnen worden; by welk befluit Commisfarisfen vertrouwen dat de Vergadering zal blyven volharden, onaangezien de denkbeelden welke deze fehryver voedt van derzelvcr onedelmoedigheid,
Eene



C 31 )
Eene andere hevige befchuldigingS wordt" tegen 1 'de Compagnie aangevoerd, wegens de zwaar; g-1 heid door haar gemaakt ,om de certificaaten, door de voorgaahde acte van het Parlement toegegedaan, in betaaling aan te neemen, voor dë rechten, by de jongde acte vastgedeld; waaromtrend de fehryver zelve verlegen fchynt te zyn wat eigenlyk hier uit te moeten befluiten 3 anders, dan dat zulks iets flegts is van de Zyde der Directeuren. Commisfarisfen merken hier op aan, dat de Compagnie ten allen tyde verpligt is om haare eigene circuleerende handfehriften, in plaats van gereeden gelde, in bctaaling aan te neemen. Een groot gedeelte der betaaling voor dezelve Theeën, die van de koopers terug genomen waren geworden, en [voor welke de certificaaten in verfchil, afgegeeveri waren geworden, Was op deze wyze in handfehriften aan de Compagnie gefchied ; en dewyl 'er op dat tyddip een vermoeden plaats had dat deze handfehriften verdisconteerd zouden konnen worden, Voorzag men dat de koopers de Thee niet wederom in handfehriften zouden betaaleh, maar dat men den volgenden morgen na den precifen vervaldag der certificaaten opkoömenzoüde, Ooi eene onmiddelyke betaaling in gereden gelde te vorderen van meer dan Lfl. 500,000, uit hoofde der bewoordingen Van de acte van het Parlement. Om zig tegen dit gevaar te hoeden > wierd 'er aan de koopers voorgefteld, dat, indien iemand genegen mogt zyn om met de Corri* * * pagnie
iyligê /ptr L.



C 3* )
Bylage ■ Letter L.
3agnie wegens zyne certificaaten af te rekenen ■> en in plaats van iedere party Thee, die hy moest afdoen, in certificaaten te betaalen, eene asfignatie voor het beloop derzelve af te geeven, de Compagnie alsdan zodaanige asfignatien in betaaling zou aanneemen, zo wel voor de rechten , als voor het beloop der gekogte Thee;" iets, waartoe de Compagnie anderszins geenzins gehouden was. .Dit voorftel wierd onmiddellyk aangenoomen door eene der voornaamfte huizen, hetwelk bewilligde om op dien voet voor eene zeer aanmerkelyke fom met de Compagnie afterekencn; en verfcheidcne andere voornaame huizen verklaarden hier geenzins tegen te zyn; dog de meenigte dagt op eene geheel andere wyze, en wel op eene zodaanige, die in het geheel niet ftrekteom het vermoeden der Vergadering te doen vervallen. Geduurende de verhandeling en overweeging dezer zaak, wierd de vrees der Compagnie voor het verdisconteeren haarer handfehriften weggenoomen, en van dien tyd af aan wierd het onverfchillig, op welk eene wyze de certificaaten ter betaaling wierden ingeleverd, bewilligende de Directeuren dan ook gereedlyk in de begeerte der koopers om dezelve ter betaaling van rechten aan te neemen.
Het fchynt mpeilyk een ernftig antwoord te geeven op de ontwerpen aan de hand gegeoven, om alle deze verregaande misbruiken en dwaalingen te verbeeteren. — Wat belangt het ontwerp om aan de Compagnie door het gezag van het Parlement te
ont-



C 33 )
ontneemen de voordeelen, welke zy, (zo als de fehryver zelve zig uitdrukt), kan genieten, door onverwagte middelen, en zonder eenig toedoen van haare zyde,op eenen mooglyken inkoop in China, die ten haaren rijico, en onder het oog der wet gezoende magt zelve gefchiedt; — en voorts het plan om de Compagnie aan het publiek verantwoordlyk te maaken voor alles, wat haare Theeën hooger verkogt zyn geworden, dan tot pryzen, welke, offchoon redelyk in vredenstyd, egter ver beneden de daadlyke inkóops-prys der wezenlyk verkogte Thee geweest zyn ; en om langs dien weg aan de Compagnie daadlyk een verlies te doen ondervinden, waar aan zy zig gaarne onderworpen zoude hebben, indien hetzelve noodig was geweest ter bereiking van het groote oogmerk , dog van hetwelke de fpeculatien der koopers haar bevryd hebben; — agten Commisfarisfen het geheel onnoodig, iets het minfte
te -zeggen. Aangaande de uitwerking der
verlevendiging van de korting van 6| percent, zal het publiek thands zelve konnen oordeelen. ■— Een ander hulpmiddel van den Schryver, om de pryzen te verminderen, hier in beftaande, dat men de koopen zodaanig zal vergrooten, dat 'er eene mindere mededinging op de verkoopingen der Compagnie ten opzigte der koopers in het groot plaats hebbe, is zo geheel buitengemeen, dat het voegzaam fchynt,dat de Vergadering integendeel op de allerftelligfte wyze aan het publiek verzekere, dat zy juist het tegendeel *** a. vm
Bylage Lam L.



C 34 )
Bylage Letter L,
van dien zal doen, en zal blyven voortgaan om de goederen der Compagnie in zulke kleene koopen te verkoopen, als door iederen verkooper in het klein, of winkelier konnen worden ingekogt; en dat zy ten allen tyde, met al haar vermoogen iederen eerlyken kooper op haare verkoopingen zal onderfteuuen en befchermen, zonder zig te ftooren aan eenige heimlyke befchuldigingen, of verdere onbillyke bejegeningen , welke in het vervolg van tyd op dit onderwerp herhaald mogtcn worden.
De onderneeming om het publiek een denkbeeld in te boezemen, dat alle de klagten, welke hetzelve zedert eenigen tyd reden heeft gehad te maaken over de qualiteit der Thee, met welke hetzelve gediend is geworden, alleen gegrond zyn op de flegtc qualiteiten der Thee welke door de Compagnie verkogt zyn geworden, en op de pooging door haar ondernoomen om op de laatstgehoudene verkooping, eene aanmerklyke hoeveelheid befchaadigde Thee aan hen op te dringen, is zo geweldig buitenfpoorig, dat het niet onvoegzaam kan geacht worden,de handelwyze der Compagnie ten opzigte van befchaadigde Thee in het al gemeen,en die ten opzigte der laatstgehoudene verkooping in het byzonder, een weinig breedvoeriger aan den dag te leggen. De Thee wordt in China in een dun looden bekleedfel ingepakt, het welk vervolgens in een houten kist beflooten wordt. By het ontfeheepen van eenige laading
wordt



( 35 )
wordt de uiterfte omzigtigheid gebruikt om te j onderzoeken of eenige kist van buiten eenige kentekenen van fchade heeft of niet. Alle de zodaanige waaraan iets befpeurd wordt, worden afzon* derlyk gefteld, en indien by de opening derzelve, de Thee befchadigd en onlcverbaar bevonden wordt, wordt dezelve zonder uitzondering weggeworpen, waarby de Compagnie de kosten van den inkoop, en de eigenaars van het fchip, gemeenlyk, de vragt verliezen. Indien by eenige andere gelegenheid , de Thee wezenlyk onleverbaar bevonden wordt, wordt dezelve op gelyke wyze weggeworpen; en geene aanmerking hoegenaamd wordt door de Compagnie geduld, om dezelve aan te neemen. In den jaare 1783 verbrandde de Compagnie meer dan driehonderd tonnen befchaadigde Thee, niettegenftaande de prys gemaakte Theeën, welke klaarblyklyk befchadigd waren, en tot zeer geringe pryzen aan de winkeliers afgeftaan waren geworden, juist toen gezuiverd waren geworden door iemand die hiertoe door den handel in het werk gefteld was, en door denzeïven (zo als men vooigaf) leverbaar gemaakt was geworden, terwyl dezelve perfoon,met bewyzen van het door hemverrigtte, aanbood om op dezelve wyze te zuiveren,het geen de Compagnie, invoege als boven gemeld is, ten vuure hadgedoemd. - Alle aantigten derhalven, dat de Compagnie immer gepoogd heeft om befchaadigde Thee aan de confumptie op te dringen, moeten dus, zo als dezelve daadlyk zyn, geheel van al*** ^ len
'ylage .ettor L.



Bylage Letter L
C 3« )
lcn grond ontbloot geoordeeld worden. Na dat de befchaadigde kisten aldus afgezonderd zyn geworden, worden die geenen, welke gaaf fchynen, in de pakhuizen gebragt; en deze worden nimmer geopend, voor dat dezelve ter verkoop gefchikt worden, en de notitien gedrukt zyn. De kisten welke iedere koop uitmaaken, worden als dan by eikanderen gefteld, indiervoege dat iedere kist gezien en onderzogt kan worden; de dekfels worden vervolgens van dezelve afgenoomen, en het bovenfte gedeelte van het lood losgemaakt; en indien by deze opening eenige zeefchaade befpeurd wordt, welke te vooren niet ontdekt was geworden, wordt het befchaadigde gedeelte weggenoomen. Men kan niet vermoeden dat in het oppakken van zulke immenfe quantiteiten van een er tikel, het welk in-China zo weinig waardig is, als de gemecne Thee Boey en Songlo, er altoos eene evengelyke aandagt kan gegeeven worden op de droogheid en andere omftandigheden van hetzelve, of dat geene vogtigheid hetzelve op eenen zo langduurigen togt benadeelen kan, onaangezien alle de voorbehoedzelen welke men by de pakkingen van hetzelve heeft zoeken te gebruiken. Indien zodaanige vogtigheid of uitwaasfeming zig tot eene zeer aanmerklyke maate uitftrekt, is 'er geen twyflèl, dat de Thee zo muf en fchimmelagtig worden moet, dat dezelve weggeworpen behoord te worden; dog het is algemeen aan de Theehandelaars bekend, dat wanneer de Thee, in Eene mindere maat duf bevonden wordende, inde
eng-



( 37 )
enggcpakte kist waarin dezelve opgeflooten is^ geweest, vervolgens aan de verfche lugt blootoefteld, en in eene drooge bos voor een gewoon vuur geduurende twee of drie uuren geplaats wordt, deze dufheid geheel verdwynt, zonder den geringften wanfmaak na te laaten. Zodaanige Thee is buitentwyffel van minder waarde op de verkooping, uit hoofde der moeite welke men moet aanwenden om dezelve goed te maaken; dog het fchynt onmooglyk om dezelve als geheel onleverbaar te moeten aanmerken, of dat men dezelve, op eenig redelyk grondbeginzel, geheel zoude behooren weg te werpen; uit welken hoofde men dezelve dan ook altoos in de verkoopingen heeft gebragt. Indien eenige byzondere koopen, naar het oordeel der koopers wezenlyk onleverbaar zyn , hebben zy zig alleen te onthouden van op dezelve te bieden, zo als zulks de ftandvastige gewoonte geweest is, en waardoor te weeg gebragt wordt, dat deze koopen het eigendom der Compagnie blyven, die hierdoor aangezet wordt om dezelve naaukeurig te laaten onderzoeken, en om alles, wat ondienftig is, te laaten wegwerpen. — Zodaanige aanmerklyke befchaadiging koomt zelden in eenige aanmerklyke maat voor ten opzigte der fynere qualiteiten van Thee, en bepaalt zig meestal geheel alleen tot de laagfte foorten van Thee Boey en Songlo , in welke qualiteiten dezelve altoos plaats gehad heeft, enwaarfchynlyk altoos plaats zal hebben. Volgends het gebruik dien*** 4 aan-
etter L.



Bylage jU&ier L,
C 38 )
aangaande plaats hebbende, wierd de Songlo Thee der verkooping van December laatstleden, onderzont en openlyk ten toon gefteld. Na dat de makelaars dezelve onderzogt, en hunne aanmerkingen als naar gewoonte op dezelve in hunne gedrukte notitien gemaakt hadden, wierd'er in de gemeene gefprekken met afzonderlykc lieden verfpreid, dat zommige kisten zo muf waren, dat dezelve geheel bedorven gerekend moesten worden. De Directeuren hierop een onderzoek be-. volen hebbende, bevonden dat 23 kisten Songlo. Thee, en niets meer, van dien aart waren dat de maakelaars dezelve eenftemming voor bedorven hielden, welke kisten dan ook terftond weggeworpen zyn geworden. Omtrend eene week naderhand verfcheen 'er een voordragt van de commisfie der Theehandelaars, met begeerte dat niet minder dan 1300 kisten, onder welke verfcheidene geheele koopen gevonden wierden, als befchaadigd zynde, te rug genoomen zouden worden. Zodaanig een eisch ten opzigte eeaer groote verkooping , was. geheel en al nieuw ; de Vergadering wierd aangaande dezelve, door het verhooren haarer. bevoegde bedienden , volkoomen gerust gefteld , dat de aanklagt geheel ongegrond was; en dezelve zag geene reden om de onafhanglykheid van haar eigen oordeel, en haar recht om de verkoopingen der Compagnie te. heftuuren» te moeten opofferen, om te dienen ter ppweeging van die gedienftige zorg voor het publiek aan de zyde der winkeliers, welke zy.
doen



C 39 )
doen blyken in de behandeling van zaaken, die* uit haaren aart zelve, alleen aan de vergadering van Directeuren toebehoort. - Deze eisch wierd dierhalveu verworpen, en de zaak dus op den ouden en welbekenden voet gelaaten, naamlyk, dat de koopers zig blootlyk te onthouden hadden van op te bieden, waar door alle die koopen,die wezenlyk van de hand geweezen behoorden te worden, van zelve ten laste der Compagnie moesten blyven, even als of dezelve nimmer geveild waren geworden. Direfteuren ondertusfcb.cn, al. le mooglyke gerustftelling willende hebben, omtrend eene zaak, welke aan zodaanige verregaande misbruiken onderheevig kon zyn, hebben een veel naaukeuriger onderzoek, dan de makelaars in het algemeen gewoon zyn te doen, in het werk doen ftellen door den Heer franciswood Bartsz., voorheen een van hunne Supercarga's op Canton, geadfisteerd door drie andere hunner Supercarga's, welke in later' tyd uit China terug gekoomen zyn ; dewelke allen aan de Vergadering te kennen hebben gcgeeven, dat een zeer onaanmerklyk gedeelte van de bovengemelde 1300 kisten onverleverbaar, of van dien aart was, dat men op eenigen koop geen bod zou konnen doen; en dat het overige zodaanig was, ah altoos, zonder de geringde tegenwerping verkogi was geworden, zynde het in het algemeen aan deihandel bekend, dat de maat van dufheid, welk< de Thee heeft, niets anders vordert dan eemg< ■ weinige uuren verfche logt, en eene zeker* hitte * * * g on
'ylage Mter L*
> t



Letter L.
i i ] 1 ( 1 <
C 40 )
om dezelve geheel te doen verdwynen. — Het kan niet ontydig zyn het publiek te verzekeren, dat dewyl de Vergadering zig nimmer kan onderwerpen , om aan de koopers van haare goederen over te laaten om te bepaalen, welke qualiteit zy al of niet op haare verkoopingen zal moogen brengen, zy tevens ten ftrengften zorg zaldraagen, dat nimmer eenige Thee, welke wezenlyk befchadigd is, daadelyk verkogt zal worden; en dat zy voorts alle nieuwe voorvallen, welke uit de verandering Van het tegenwoordig fystema van den Theehandel mogten voortfpruiten, door voegzaame en gepaste maatregelen te keer zal gaan, zo dra zulks eenigzins mooglyk zal bevonden worden.
Verfcheidene andere aanvallen zyn te gering, om eenigen aandagt aan dezelve te verleenen; en Commisfarisfen zouden in de daad, na het lastig onderzoek der zaaken aan hen opgedraagen, de Vergadering met een zo wydloopig verflag niet lebben lastig gevallen, indien zulks niet gerchied was uit hoofde der aanmerking, welke 'Ag aan hen , niet van wegen eenige byzondere jmftandigheid , maar van het geheel, opdrong, m welke haar noodzaakt hier' te vraagen: wat con een mensch, of eenig getal van menchen, aanleiding geeven, om eenen zo woesten, mgegronden, en kwaadaartigen aanval te maaien, op eene aanmerklyke verfcheidenheid van mderwerpen? Laat een ieder het voorige Rapport koelbloedig overleezen, en zeggen wat hetzelve in
zig



C 41 )
zig behelst, dat gefchikt is, om eenige bele- i diging te geeven. Het uiterfte, hetwelk inJ hetzelve voorkoomt, is eene twyffeling, of in eene enkele foort van Thee eene zo groote vermindering der pryzen in het klein had plaats gehad, als in den verkoop in het groot; welke twyffeling Commisfarisfen gaarne bekennen, grootlyks by hen te zyn toegenomen, door den inhoud der boven aangehaalde gefchriften; dewyl derzelver regelregte (trekking fchynt te zyn, om den aandagt van het gemeen te verwarren, en af te leiden van het voornaam voorwerp, degeëvenredigde yermindering\derpryzen in het klein; en om tevens eene pooging in het werk te ftellen om het gefchreeuw en misnoegen van het publiek gaande te maaken in het opperen van harsfenfehimmige befchuldigingen aangaande het gedrag der vergadering van Directeuren, en hetzelve in alle zodaanige kleuren en omftandigheden voortedraagen, dat een ieder ligtlyk iets op hetzelve kon te zeggen vinden.
Onder zodaanige omftandigheeden, geeven Commisfarisfen aan de Vergadering in overweeging, of het niet voegzaam zyn zoude, deze verdeediging bloot te leggen voor dat onzydig publiek,'aan welks opregtheid, eerlykheid,en toegeneegenheid de Compagnie zo aanmerkelyk veel verfchuldigd is; en om tevens daarby aan hetzelve op de ftelligfte wyze te belooven, dat door de Compagnie het naaukeurigst toeverzigt gedraageh zal worden, dat de handel by tyds, en ten overvloede, onder het voortduurend opzigt van het Gouvernement, zal voorzien worden,
on-
lyloge 'Mter L.
1



Bylage Letter I
C 43 )
onder verantwoording van beiden; — als mede, " of het niet voegzaam zoude zyn, om een fïellig befluit te neemen, dat de Vergadering na deezen nimmer zal verklaaren, nog zig zeiven verbinden, om eenige fpecifique quantiteiten van Thee te zullen veilen, of dat zy eenige pryzen op eenige hier na te houdene verkoopingen, (anders dan dezelve door de wetgevende magt vastgefteld zyn geworden), zullen vastftellen , alvorens de laatstgehoudene verkooping, zodaanige volgende voorafgaande, geheel zal afgeloopen zyn ; en dat ftandvastig in de nieuwspapieren, zo dra zulks na den afloop van iedere verkooping zal konnen gefchieden, berigt gegeeven zal worden van de quantiteit van iedere foort van Thee, zo als dezelve refpeftivelyk verkogt is geworden, en van de middelbaare prys , welke dezelve gegolden heeft, op dezelve wyze als zulks aangaande de verkooping, in de maand September gehouden, in het voorige rapport is opgegeeven , en zo als dezelve thands omtrend de verkooping in December gehouden, opgegeeven wordt in het Aanliangzcl hier agter gevoegd onder No. III. — Op deze wyze zal de Compagnie zig ten vollen vry pleiten van haar aandeel in het geen zy aan het publiek ter verantwoording in deze aangelegcne zaak verfchuldigd is; en 'er is geen grond tot twyffel, of de pryzen van den verkoop in het klein zullen eerlang tot een algemeen genoegen gefchikt worden ; waardoor dan ook het gehéél van den Theehandel die vastigheid zal bekoomen, voor welke dezelve uit
hoof-



C 43 )
hoofde van haaren aart en natuur ten eenen- \ maal gefchikt is.
Het bovenflaande Rapport, op den 11 January 178.5, ter Vergadering van Directeuren geleezen en goedgekeurd zynde, is goedgevonden het zelve ten diénfle der Geintcresfeerden te doen drukken , en hetzelve uit naam dezer Vergadering toe te zenden aan de Leden der beide huizen van het Parlement, en aan de Hoofdlieden van alle de gilden.
Ter order van de Vergadering
(yvas getekend") thomas morton, Secret.
AAN.
lylagt
uetttr L.



C 44 }
AANHANGZEL. No. I.
Mntoonende de quantiteiten Thee , uit dc Pakhuizen der Compagnie voor het binnenlandsch vertier afgeleverd, zedert de invoering der Commutatie -aSte tot den 16 January -785.
thee der compagnie.
Songlo Hyfant. I Soat- 1 Thee I Congo. Geheel.
1784. chon. Boet. j
v.nsept.^ ■ 3JU A ~?7 "77 77 "X
-- 26- 30a. 1.575S 84359 19597 318495 138586 676795
Oft. 3 - 10 - 119617 i8o3i 173,6 2r5i46 127277 497737
10 - 17 .. 77783 M035 5929 149820 37,20 2-8ÖÏ7
-- 17 - 24 - 59742 6955 2087 105532 2.777 197093
- 24 - 31 ;• I439H 25225 7204 68106 95887 3403^
- 31 • 7Nov. 102110 18561 2303 139S84 46897 309^5 Nov. 7 - 14 -. 69005 9^34 2056 115256 3H1g 22-269
- 14 - 21 - ' 50035 0884 2243 89650 28326 180138
"" *l " r." I 'S804 5096 -7578 32^75 193622
-- 28 - 5 Dec. j 45867 8Sod 2745 80657 27778 165647
Dec. 5 - 12 - 49374 10269 1650 66199 i7|I0 144601
.- 12 - 19 - 47762 6758 5y5 74374 17507 146996
.- 19- 26- 71323 10573 308/ 105345 355U 225839
•- 20 - 2 lan. I „
1785. j 2I5?7 4772 77' 43581 8146 78347 Jan. 2 - 9 - 66080 12324 2088 90330 22231 2020;»
" 9 - 10 -• 128819 27719 17634 _935ü3 41909 300661)
Geheel 8g 1562557 272543 924011842541 731155 4501197
THEE VAN PARTICULIEREN.
1784; 1
Van Sepr. 22 tot 2i Nov. f§ 261 71632 2239! - - . . 7413a
Nov. 21 - 28 • - h'65 1018 - . . . 12185
- 28 - öDec. - - 6859 1392 - • . . 82f(i Dec. 5 . 12 « - * 579; 684 - - . . 647j
-- 12 - 19 57 36l8 61 - - - . J736
- 19 - 26 - - 9193 380 - - - - I 9573
i27633". 2ja"'] " * 3845 - - - - 4753
Tan. 2 - 8 .- - 35 10401 947 .... IISa,
8 - 16 .- - - 14043 1022 - - - . _£5665
Geheet g 354 '37151 8649 - - ' l\6u\t
Geheel beloop der Thee. 20 voor rekening iler Compagnie, als van Particulie (§ jg f§ f§ f§ f§ ien,voor hetbinnenlandscli
vertier afgeleverd, zedert 1562910 409694 101050 1842541 731155 4647350
23 üept. 1784 tot den 16
Jan. 1785. '
aan



C 45 ) ,
AANHANGZEL. No. II.
Jantoonende de quantiteiten Thee , uit de Pakhuizen der Compagnie voor den uitvoer, afgeleverd, zeden de invoering der Commutatie-aSle tot den 16 January 1785.
THEE DER COMPAGNIE.
Songlo. Hyfant. Soat- Thee Congo. Geheel.'
chnu. Boei.
I?84- —- gf~ § g ff
Van Seot. 23 tot 26 -- *
."- 20 . sOcl. 75 256 84 - - - - 33ï
Qét. 3 - 10 -- 8Coi 1409 373 lfi5D5 - • flf>664
- 10 - 17 -- 75 9«5° - " L502 ^498 34o3 17 - 24 - 209 318 - - 6648 6454 13029,
- 24 - 31 -• 226 390 81 853 580 2045, 31 - 7N0V. 767 523 - - 164 S39
NOV. 7 "4 -- 24576 1675 • " 3^83 «119 <5'353
.- 14 - 21 « 27910 3407 71 46568 13745 9 lfi50
-. 21 - 28 -- 11776 1762 68 24112 8135 45856
--28-5 Dec. 4996 66 »o 173' 185C.2 25441»
Dec. 5 - 12 -- 150 1366 - - 4082 349° 9158
-- ia - 19 — 5898 191 - - 10617 6106 2281a
.. ,9 . 26 - 108» 325 - - 9378 34lo 14195
.. 26 - 2Jan. 1 8l4 li5o . . 6725 334 806a
Tan. 'i5- 9 - J 15548 689 72 9974 915 27198
.. 9 - 16 -- 43951 7437 "83 43141 12104 J_°79J?
Geheel {§ 146679I 20963 2102 216749 £0636 467129
THEE VAN PARTICULIEREN.
1784.
Van Sept. 22 tot 21 Nov. . . 3055 . . . . . . 3055
Nov. 31 . 28 .. . . 1195 65 . . . . 1274
28 . 5 Dec. . . 493 79 . . . . 558
.. 5 , »2 .- I • •
.. ia . 19 .. . . I5<3 1513
.. 19 . aö .. . . 327 327
.. 26 . 3 Jan. 1 66 66
Tan. 2.8..0 . • 192' 192
..8.16.. . - 10831 _. . . . . . 1083
Geheel gj ffi 7024' 144 . . . . ' Brt>«
Geheel bcioop der Thee, 20 voot tekening der Com
pagnie, als van Particulie fl? ff 63 ff ff ff ren, voor den uitvoer af-
neleverd, zedert den 23 146679 28887 2246 216749 80631 475:97 Sept. 1784 tot den 16 Jan.
f785; .
AAN*



' C 46 )
AANHANGZEL. NOi III.
rfantoofiende de quantiteiten en pryzen der Thee 4 welke door de Engelfche Oost-Indifche Compagnie, zedert den 15 December 1784, tot den ójanuary 1785 verkogt zyn geworden; zynde deze de tweede Verkooping, welke zy ingevolge de aSte van het Parlement gehouden heeft.
Songlo Thee, verkogt voor rekening der
compagnie.
I Koomt dcri Rech- kooperin alKisten. Gewigt Prys. ten. | les te ftaan
, per pond op
ffi 6- d. d. 1 g. d-
820 60983 27 3f 2 iof
1252 93'i° a 8 4 30
3160 2.^5009 29 4f 3
2866 2I3>43 2 10 4i 3 2$
22J9 10:25"; fi II 4^- 3 3i
1409 104787 3° 4'- 3 4I
549 40823 3 1 4§ 3 'A
343 255o8 32 4| 3 5}
9° <5°93 3 3 4j 3 7\
J2 892 3 4 5 39
16 "89 3 5 5f 3 1 f
30 2230 36 st 3 11*
6 445 3 7 5i 4 oj
o 445 3 9 5f 4 2|
II 817 3 10 5f 4 3|
6 445 40 6t 46
18 1336 41 6ï 4 7£
6 445 4 2 6* 4 8j
3 222 4 3 6i 4 9J
30 2230 44 6-_ 4 lot
15 1115 4 5 6| 4 Hf
3 222 4 öï 5°^
18 1316 47 65 • 5 11
71 5279 4 8 7l 5 3r
78 5799 4 9 7| 5 4fr
39 29°° 4 i° 7f 5 5?
18 133Ö 4 11 7t 5 6J
13124 Kist. 975999
De middelbaare prys der bovenflaande quantiteiten Songlo, met de lechten daar onder begreepen, is 3 g, sf per pond.
Hï-



C 47 >
H y s a n t , verkogt voor rekening def
compagnie.
I Koomt den
ReCh- liooperinal-
n ,. » prv^ ten. le» te Itaan
Kisten. Gewigt. i'ys* ten- pcrpondoi>
« 8- i. d 8- d.
56 3511 1 1 f 5 3
317 «3605 4 9 7f 5 4|
So2 12665 4 10 7* 5 5|
188 11787 4 11 7* 5 öf
9° f6« f ? U 5 8|
101 6457 5 1 7f 2 "*
8« 4i ï \ II 5 10!
58 3<5i6 53 H | *°t
^8 6771 5 4 8, ° °r
33 2068 5 6 II «af 43 2696 5 7 8* ff*
«o 7524 S 9 8| | SI
103 6457 5 10 8| 6 6|
136 8527 5 11 8| ■ 6 7i
138 8652 60 9j « 9,
!J2 7022 63 9| 6 "f
lil 953o 63 9| 7 o*
123 7649 6 4 9| 7 If
89 558o 65 9fr 7 2|
126 Kol « 6 9| 7 3|
144 9025 6 7 9i 7 4J
i°9 «833 « 8 IO* l U
08 6i44 6 10 io! 7 8ï
§7 4200 6 11 lof 7 9*
66 4U8 7o io* 7 io|
q8 3382 7 1 I0| 7 "5
56 35'i ? * "f * ?|
46 0884 7 3 10} 3 li
6a 38S7 7 4 "f » 3
34 213' 7 5 Hf 8 4f 4* =759 7 6 l.| 8 5| fil 3260 7 7 g of 38 =382 7 8 'l| 8 7| 28 1755 7 9 Hf 8 8| 18 1128 7 IO "f 2 9|
,4 877 80 ia, 9 o
6 af» 81 isf 9 if
6 376 8 3 12f 9 2|
a 125 8 3 »** 9 3|
4 250 8 4 »2| 9 4*
4 250 8 5 '2| 9 5*
} 250 8 6 ia| 9 6f
' 580a Kist. 338359 « jy,.



C 48 )
. „ , Koomt dei»
Kisten' PITS' ten. les 'te ftaan
38o2 2S8?59 g * A PW10?
a "5 8 7 isf f' fj
4 250 8 8 13 l 's
. *v =50 89 *,{ l
38i:Kist. 238934 ff
De middelbaare prys der bovenflaande quantiteiten Hvflmt Thee,met de rechten daar onder begreenen, isfi fi, SMperpond. Soatchon, verkogt voor rekening der
compagnie.
Koomt dei,
Kisten. Gewigt. Prys. ^]
* fi- d. * PCrfiPOn,d °»
3 205 4 O 6 46
i ;3 - * 8 i 4
147 10069 4 „ cl * °l
= «4385 4 3 7* f
213 I4590 49 U 5 U
»«4 11234 4 ,o U g 5I
68 4Ö58 5 1 7t 5 8|
>.W 8973 5 fl ^- ,
324 8*94 5 3 7f 5 lol
*t6 14796 54 g s o
99 6781 5 6 8| 6 a$
44 3014 57 !(|- f> 3f
2* IJ73 5 8 8* 6 4ï
24 1643 5 0 f| 6 £
3Ö 24Ö6 5 8| 6 $
12 822 5 11 tf ' 6 7ï
4 273. 6 5 {,£ 7 2|
4 273 6 8 ■ ;o 7 6
4 273 6 10 iof 7 8S
16 1096 6 », icf 7
32 2192 7o lof 7 io§
•f 2"3 7i icf .7 nf
2^ I9>8 72 ,0# 8 of
*° 109? 73 ios 8. ,£
a 546 7 4 11 83
ö 540 7 5 Hg 8 4Ê-
4 2'3 80 12 9 0
_J__ 273 83 12I 9 3£.
S239Kist, 153352(8
De middelbaare prys der bovenflaande quantiteiten Soatchon i fcee, nut de rechten daar ondsi begreepen, 1? 5 fi, c| rf, per pond,,
TftES



C 49 )
Thee boey, verkogt voor rekening der
compagnie.
Koomt der» Rech- kooperin alKisten. Gewigt. Prys. ten. lei te ftaan ° per pond op
8- d d' S* f'.
1936 63'523 '6 at 1 8|
108 35229 i 7 ' 2-5 1 9t
2044 Kist. 666752 ff
De middelbaare prys der bovenftaande quantiteiten Thee Boei, met de rechten daar onder begreepen, is 1 g> 8ï Pet Pond
Congo, verkogt voor rekening der
compagnie.
Koomt den Rech- kooperin alKisten. Gewigt. Prys. ten. les te ftaan
per pond op
ff 8- a <* 8'
5 400 3 5 5S 3 10f
3 240 3 7 5l 4 °f
33 2640 38 5i 4 i|
77 6160 3 9 üi 4 2|
322 25760 3 10 5} 4 3i
753 60240 3 II 5f 4 4J
555 4440O 40 6r 4 6
410 12800 41 6| 4 7|
718 574fo 4 2 6| 4 °|
369 39520 43 6f 4 9*
109 8720 4 4 °f 4 I0|
38 3040 4 5 °| 4 Hf
102, 8160 46 6* 5 o|
130 10400 4 7 °"ï 5 14-
. 45 3600 48 7, 5 3
30 2400 4 9 7\ 5 4|
5 400 4 10 [ 7ï 5 5?
3704 Kist. 296320 ff
De middelbaare prys der bovenftaande quantiteiten Congo, met de rechten daar onder begreepen, is 4 8 % (-Ï P« pond.






BYLAGE, Letter M.
VERGELYKING
der Pryzen van Thee met liet Zweedfe Schip GOTTENBURG uit China aangebragt, en te Gottenburg verkogt den 30 Augustus 1790; en der Deenfche Lading met het Schip CHARLOTTA AM ELI A uit China te Coppenhagen aangebragt, en aldaar verkogt den 29 September 1790; tegen de pryzen der Amfierdamfche Lading met het Schip LEYDEN aangebragt, en verkogt 30 Augustus 1790.
Rendeert I Rendeert Pryzen voor Verfchil 1 Verfchil
Pakking Koomt hier te netto in Pakking Komt hier te netto in dergelyke tusfchen | tusfchen
Nornin, Tar- Verkoops Wis- ftaan met HoU. geld Nomm. Tar- Verkoops Wis- ftaan met Holl.geld qualiteiten by Zwecdsch j Deensch Zweeds ra. prvs. fel. voordeelige voorde Deens ra. prys. fel. voordeclige voorde Amfterdam en en
GTB. Tarra. Sw.Comp.| C. A. Tarra. Deenf.Cp. uit het Schip L. Hollandsch.] Hohandsch.
CONGO | KISTEN BESTÊTTocTrPt. CONGO | KISTEN BESTE SOORT.
Wro S^W7 a4° 51 ^a54ft-|4a ft' M«36ia4o 13= 35 a 38 ft- *9 1 1 1 f Hier ftaat aan te mer~
6101 . 4249 « „ „ , ken dat de qualiteit
_ 34/ a 36 — 451 a 4^1 * 37 * T~ 22 * sh a 4o| - 371 a 40 = 30J . der beste Deenfche
0jDÖ *° I dooreen dooreen ook zoo goed niet was
KAMPy. i KISTEN BESTE SOORT. oPakk.Soatch. ioaispCt. a5a3opCt. als de nevensftaande
4 , TC 44 a 47! hooger hooger Amfterdamfche Pak-
aaffi3o 342 13a 384 a 4i4-ft. 3i| ft. v3Pakk.Soatch. ^ dan de v dan de kingen; de Deenfche
7^8 ï o o 4 <r 4 0 ^ 36I a 432 f Zweedfche Deenfche < Soatchons hebben
2518 — 47 *49* — 4ö4 a 49 " 37 * Deenfche Comp. een
2.892. hoogen prys gegol-
— 4.2 a 43J — 41J a 4a| 33 * den, dog'er zyn maar
00,-n 92 kisj es van verkogt,
^g- 18 18 38| a 39I — 38I a 4.0 * 31I * j j j j de rest is opgehouden.
CONGO 4 KISTEN TWEEDE SOORT. CONGO i KISTEN TWEEDE SOORT. i
-4- 31 «31/6 a 32/4 5i 4^i a 434 ft- 34 ft. —!- 24«33|a34l 13a 3a* a so| ft. 25I ft360 0 ■ ' 200
X03X _ ,8/5 - 3B . 39 - 3, , aa *|34| a ^ _ 33| . 35* . ,7 .
_ a8/9 a3o/a - 381' a4o|. 3H* KAMPv. J KISTEN TWEEDE SOORT. ddeVlkk- de°HolT ïoaT^
4jÊ 33^7 a,7/9 - 38* a 40 \ 3*1 . J§ «33 a 34 ,Sa s* a S3i ft. 25* ft. ^cf kgj?
49°o "of feen Pakking \ 5 pCent. f dan de
1223 — 27/7 a 28 — 36! a 37! * 3° 0 — 33l a 34 — 33 a 33Ï * aö * Kampouy laager Deenfche
5100 I94° 3i| a 33 dan de Pryzen.
ü 3X*o6 a27 - 35 a 3^ ^ , ïjg _ 34 • 34* - 335-33** , d™
222| _ „9/4 a 3o/8 _ 39I a 41Ï ^ 3* * Ü 20 ^ 341 a 36 - 33I a 35$ . *7 > *8 a 33*
' 3654
3803 221832* a 364 — 3il a 35§ * X$\ * j j j
CONGO SKISTEN dTrJdTTÓÓRT congo 4 KISTEN DERDE SOoTE
,3<?i 31 f§ 04/8 a 25/1 51 335 a 33l>| 27 ft. 24. tg 30 a 32? 13228^31 ft. a3J ftJ '
684 i|j
li^ 25 fg 22/10 a 23/7 — 3°S a 31! " ^5 * 22 fê 30 . . — 29x . . , 03 s
2060 I04g
£47J I7 ffl 34/i a 24/3 - 3*1 a ^ * *6 * ^ - 30 • • - 294 • • * 23 .
3^ 24/1 a 24/8 - 3aï a 33 * *6\ - -^±- - 30 . . - 29I . . . 23 ,
297° i^70 r , T
Ï27J 32ffia3 afl4/l _ 3o|a3^- 05Ï - Ï899 *- 32 a 3aj - 3U a 3^, *4? -
332° , 1900 1 , T
^ ; «^/TT 5ii a ^6 * 27 " -^>- —■ 30 a 30Ï — 295 a 295 * 23I f
—o 30 f6'32/2 a 20/11 — o1* A óu 2,7 21<j9 j - ^4
352° 2170 , !
3|1? 3lffi35/9 a26/i - 341 a 35 - 23 * - 3* a 3% - 3°+ a 311 , 24 „
3829 a6 a a6/n — 34l a 36 ^ a8j * — — 3o| a 31$ — 30 a 31 * a3| ^ vier Pakk: dooreen
4078 ag| Congo deHoll. do9r een
42^9 3ol§2^/5 a 25/11 - 341 a 35ï= 28 ^ rjg - 30 . . - 2S| ... 23 . 23^ 26 Pryzen circa
4278 3 "/D 3;»5 een Pakking cfrca 8 pCent.
£3£i 3lfg25/7 a 26/2 - 344" a 351= 28 ^ ff^ a4 ffi 30 a 3M - 28J a 30Ï , *3f - f Soatchon TC K0 pCent. ^ hooger
lil 3I:flM/lo a 23/xo - 3oi a 3* - a5| . % 22«30 - • - • - * *3 . z|||e ^"zeï
^9§° w t 4041 90 ,0i • ö «a a 25*
|3j?2 3atBa5/9 a 26/10 - 341 a 351- a8 k 4^8 3 '-94 ' 3 j j
ik sifBai/9 a22/8 - ^ a So| - 24 . ^gj - 3<»i • 34 -|^ a3x^ ,4 -
|S _ L- ^/xa_ 34 - CAMPy.i KISTEN DERDE SOORT.
6998 D/° 2a 30^ a 301 132 295 a 30 ft. 234 ft-
^919 _ 26/10 a 07/9 - 351 a 37 = =9 -
7298 _ 30I a 314 — 294 a 30! ^ a3i
7^9 33J25/a a25/6. - 33 a 33^ 27 .
Kg ^ M/a a 24/xo - 34 a 3*4 - ^ , i^o ~ 30i . SÜ - 3o a 30* . 23! . 8398 e|I9 _ 30t a 3a _ 29I a 31* . 234 ^
|S2g 3iffi 24/5 a25A ~ 34a33l^ 06, * *g j
8798 a ^4- 18 ffi 30 a 3iJ — 30 a 315 = 24 * j
§799 _ H a o5/5 ~ 3*1 a 34 - »7 - os°9 ( 9098
9399 ^a./3 a a5/4 - 3^ a 33l * ^ *
9600 3 Hl 01
9601 _ 24//. a 25//l _ 3a« a 33I # 265 = 9928
9979 3I ffi 25 a 25/2 - 331 a 334 * ^ * 10378
12319 _ oc/10 a 26/11 — 34s a 36 * -
io559 I . — —
— — ,r, T . „ „ \r j t7 n tt c n O U T NB. De berekeningen der
CONGO * Kits PEN VIER Du. S O O K 1. Deenfche en ZweedfchePry-
Xf>r I ,„ I | „3 a- o" fl- zenzyngefchiedjiiaardebe-
31 18 ao/i a 20/8 51 27 a 2/4 lt. a> u. . kendeWisfeI-Coi!rren,Vrag-
1030 ' \ ten, Asfurantien, Commisfi-
2061 18/9 a 18/3 — 25I a 26 t 3Ü* * en «c.voor zoo veel aangaat
^3 \ op hoe veel die Theeën ia
to^o ^ o/q o Tn/TT ,ri , „«i „ al*-. * " . t> 1 i /omtrent Holl. kwamen te ftaan, om
J^S.*.»/» * '9lu — M » »/»* htoe Deenfche Lading w^zute , ^ tó™,
5i|i isBI8/? .»/. - «5» =7 - »»• • 1 geMeenezoomnme.. > Z»L SSJBW.'SSÏÏS.
j,rn t „o ' Deenfche en Zweedfche
2i2- 14^18/1 a 18/3 ■— 2.5 a 25-i * - ( Comp. voor hunne 'J'heeën
53°° J genooten hebben, bereekend
7899 , „ is „<, n 071 * * zya naar de verminderde
gT§8 33 «2o/i a 20/6 — wï. a s7* ' Tarren)Zo als dezelve zedert
nnon 1788 door de Holl. Comp'
9-2=^ i6« ï.8/i . . h _ 241 . . . 19* * gereegeld zyn gewgxden.
9978 ! ' 1



BYLAGE, Letter N.
V ERGELYKING
_ v «m Thee met het Zweedfe Schip PRINS GUSTAAF uit China aangebragt, e: te Gottenburg verkogt den .12 Sep^b«i79i;
« *** 7 KONING van DENEMARKEN uit^,atey^^IS-^MCO^M^ den 28 September 1791; tegen de pryzen der Amfierdamfche Ladingen met de Scheepen MEEfWYK en CIIRlb v aangebragt, en verkogt den 19 September 1791.
. R^lierT ' ' Rendeert Pryzen voor Verfchil VerfcM j
P. g. ^ l_— — ■ ■ " ' i ' circa aapCt.i r
Cl5ïTG^TïnWËNr~ , i I hooger dan S Behalven wel 10 ai.2
tUiNU 5 o4x a 26! de Zweed-, - ) perCent in qualiteit.
16/1 - - - 47 »3l<*- I 19 ft"" fchePrys. ( Deeze qualiteiten zul- .
CONGO | KISTEN BESTE SOORT. CONGO ] KISTEN BESTE SOORT. ^egzaam^o-
J*ï 31 «|a2/x . 22/2 47 3^ - ' - ft- « ^ ' 22 . 34i • 3^1 _ J^i . 3«> * ^ ft- gSfflS.1??
7^4 (G oo a 30 0 %| „ n„j.8 , . . Oo 2 Pakkingen dooreen dooreen-^ Kalven dat onder de
1065 33^20/1 a 20/8 — -> - | ___. — 354 a 36 — 35? a 3° •« a8 - be^te Conto's 45 pCent. 45 pCent Zweedfche 4Pakkm-
*i472 „ ot . n , I 35o L \ol a 43i v. hooger hooger gen waren, in deeze
^1653 flöffioo/i aao/7 - ->° 3* ' ~4* * 43»? 3i| a 34 - 3i| a 34 * ^ 0 f" 3 Pakkingen f dan de Y *L lyst getekend *, die
*Ïm_ 4694 3 Soatchon Zweedfche Deenfche £ qualiteit al zeer
^jl rf,M/, . .- - - S«i--" ' •»:. ||g _ 344 * 8^ - 345 a 36 , * . 4= . 4*i ^ | S*SSjS&ï
sj| „,„ a ,3/- - 34 a S5j - * . |g | _ ^ , 34; _ 3o5 a 34i . H ,) J J
§| _ 24/i .«/ï - 35i»37** =9 . ° ZIOU ZIOUNG of SOATCHON. x \ \tor» f«T> ^^JS
ao6o T I „ , ft n Pakkingen f f 'w^-p,- van 80 a 90 perCent
6351 __ 24/4 a25 ~ 36 a 37 * 29 , -i- 20 fg 52 a 58| 129 5a * 5«! ft- 44 ft- l geste SoatchA . - - > £b dat de Holl. Thee
(byAmfterd. ( C rSfche duurder is verkogt
IS - 24/8 a26/4 - 3Ö a 3^ 3o tf _ 49 a 58 -(49 » 58 * 4*1 58 ) |)P^JtodeZwg^
C ung o 4- KISTEN T W e EdTsÓÓ^T CONGO | KISTEN TWEEDE SOORT. i I33 x9/r a 19/a 1 47 ^ - - ft- a* ft. 1067 I n x a j iaQ x a 3^. ftSj ft "464 1080 \
2539 32t8i9/* * - " " " * ^ _ 3a| a 33 _ 3a| a 33 , 25Ï ,
g_9 3lffifl0/i - - - " 29ï- - - * a3I * I m a4ffi3Ix a 33| _ 30i a 3a3 . 24| ,
^36"° ^ „„, ni oI!q t ' „„ï „ bier teegen
4061 _ so/i '- " " ~ 29a " " * a32 " a_öi« 2a m a9§ a 30 — 29Ï a 30 * 232 0 kan men ftel-
4380 „ t o^7 ■ len uit _de 2 door een dooreen
4381 oofR io/i - " " " 7* ' ~ > *** * — a9l a 30! — 29§ a 30** 23! * Amfterdamf. Cent 45 pCent BB 32ffiI9/' 4089 Ladingen 5 Phooger I hooger |Ü5 _ X9/, - - * ^ ' UI 1*4® 3ai . 33l - 3.1 a 94 - a5 . j- ^dj^ ^
SS - ao/i aao/, - k - - s 23I - ^L«U.8o| - *9i a 50* * ^ < dooTeentp- P^ U ^
6350 - 0 gebragt heb-
7201 30 g ao/i a 20/2 — ou - - # 24 * ^Li _ 28 a 3° — 28 a 30 * 22§ * ben 35 ft. 7630
7930 a4 n 30 a 30] — 29I a 30! * 23I *
7933 _ a9 a 30^ — 28| a 29! * aa§ 0
«of J J J
- ^3i 22 16 29 a 29I — 29 a 29! * ast 0 I 8548 | y 1 ~ :
—rrrrrrTiTT^l^ congo \ kisten derde soort, i "1
CONGO \ KIS 1 Ei-N ^i. * deeze dient
7<j< m ,T Q Tn/r> a7 271 - - ft oot ft _— 221628 a 28I 12928 a 28] ft. 22 ft. men te verge-
31 fB 19/1 a ^Z2 47 /4 lt aa* 590 lykentegenn dooreen dooreen
l°tt , o7t. - a3i8 o . noi _ Oo aa8i^ aa „ Akk:3-foort 45PCent 45 pCent
^i3-^ qa ffi 19/1 --- — 27s - - * 22| * -cff- — 2b a -Ö4 — -o a Congo uit de hooger y .hooger
2538 0 4oeo ^2Amft.Ladin- f dan de r dan de
5T43 OT«,To/T ... — 2<5f - - 5 2.1 ^ —5-T — 28 a 29Ï — 28 a 29^ 22§ * gen, die door Zweedfche Deenfche
'5442 JlU5IC/ 43£i eenopgebragt Prys. Prys.
U71 , on/0 aQi „„« , ^ - a8 a 28I _ 28 a 28J „ 22 , hebben circa y
.^-i- — 20/1 a 20/3 — 294 - - s 23» f 6816 „a ft
6770 6817 ao«28 a 281 - 28 a a8§ * 22 * ' j
! 7270 ; J i_ ^_ .
—■ — " * —————————________________ -Qe ^ereiienmgen
CONGOl KISTEN VIERDE SOORT. ! ■MMHHBÉHP^'""'' derDeenfcheenZweed-
L1'iN Vr" p , ld- fclie Pryzen zyn ge-
i±L3 i8ffi'i8/i a 18/2 47 261 - - K. ai4 it. teegen deeze 6 fchied, naar de bekende
i652 Zweedfche "I Wisfel-Courfen,Vrag-
00^18/1 a 18/2 — 264 - - * 21 * Pakking: de 5 An.r PPn ten,Asfurantien,Com-
4.002 ó~ I minftePakkin- ,r t- misfien &c, voor zoo
4993 T„»l8/i - - - - a6i - - ^ ai+ , In deeze Deenfche Lading waren zulke )genCongoini 3l0P0ger veel aangaat op hoe veel
5IT2 H ^ ; Semeene zoorten niet' ^istenuftdel >- ffie ^anTeïteftaii om
544J flI9/l ... - 27| - - * ; aai geïfdiedoor Zwperevdsfche dezelve hier te konnen
5°44 len opgebragt y verkoopen met de voor-
222- _ iq/i - - - — 27? - - 22i „ hebben circa J deelige Tar;terwyl de
7200 71 2Qi ft. waarde in hollandsch
7631 m . 07 - - * geld, welke de Deen-
lgo3 34« 19/1 - - - -37 «* 0 fche en Zweedfche
/ 0 1 i . - —— Comp. voor hunne
„ . — ~ Theeën genooten heb-
In de Deenfche Lading was tegen het gewoon gebruik geen Kampouy, dan alleen in twaalfde en zestiende Kisjes, die om de kleine Fust,
als zeer dienftig voor het gebruik daar te Lande, wel 20 a 30 pCent boven de quart Kisten Congo van gelyke qualiteit gedreeven zyn ; iets het ^ ^ ^ dezelveze.
welk dit iaar in Holland door de o. I. C. ook vertoond zal worden, waar door de Grosfiers en Winkeliers, zo veel van hunnen dagelykfchenÜyt zullen dert 1788 door de Holl.
misfen als' 'er Familien aangemoedigd zullen worden, om onmiddelyk hunne behoeften aan de Verkooping der o. I. C. te voldoen; deeze zullen dan Co™P%e|ereeSeld
ook zo Veel meer betaalen aan de O. I. C. en zullen ondervinden dat zy uit de Winkels by ponden gelyke qualiteiten zullen kunnen koopen, totdezelve §eW01 '
prys als zy die kleine fusten aan de Verkooping der Comp. hebben betaald, om dat de Thee in de quart Kisten niet zo duur zal gaan.






C % )
BYLAGE, Letter O.
Aan de Edele Achtbaare Heeren Bewindhebberen van de generaale Oost-Indifche Compagnie, ter Vergadering van XVII.
Geeft met verfchuldigden eerbied te kennen Hermanus de Hoogh , gezworen makelaar binnen de ftad Amfterdam.
Dat hy fuppliant in het jongstafgelopen jaar de bjzondere ecre en gunst heeft moogen genieten van geëmploijeerd te worden tot het examineeren , proeven, en taxeeren der diverfe fortimenten vanTheeën uit de drie ladingen, welke by de laatstgehoudene najaarsverkooping, als by de kamer Amfterdam op 30 Augustus 1 Hoorn . . 12. Oftober > 1790 Zeeland . . 29 November J zyn verkogt.
Dat hy fuppliant de voorfchrevene commisfien (het zy met alle nedrigheid van zig zeiven gedagt), met de vereischte trouw, vigilantie, en accuratesfe heeft uitgevoerd, met dat gewenscht gevolg, dat de Theeën by die refpedieve verkoopingen tot vry hooge pryzen zyn verkogt, welke men zelfs op geen fchynbatre gronden had konnen verwagten, wanneer de koopen aan het geval waren overgelaaten, zonder dat 'er ophoudingen, conform des fuppliantstauxatie, * ' had-



C * )
hadden plaats gehad , terwyl het opgehoudene als om niets en ten behoeve van de Compagnie is gebieeven, en buiten en behalven de gemaakte hooge pryzen voor het verkogte, als loutere winst kan worden geconfidereerd, en door welk een en ander alzo importante voordeelen voor gemelde Compagnie zyn te weeg gebragt.
Dat hy fuppliant met eerbied vertrouwt door het voorgemelde verrigte de goedkeuring van TJ Ed. Achtb. en van allen die het welzyn en voordeel van de Oost-Indifche Compagnie dezer landen ter harte gaat,te hebben moogen wegdraagen.
En dat het buiten tegenfpraak zeker is, dat het houden van diergelyke directie in het vervolg van het meeste interest voor gemelde Compagnie zal zyn, immers voor zo verre men zaaken en om-' Handigheden van dezen tyd van vooren kan berekenen.
Dat hy fuppliant, die van zyne vroege jeugd af aan by de Theenegotie, of wel in het makelen en in- en verkoopen van die is opgebragt geweest , en al zyn tyd en vlyt hebbende aangewend om de noodige kunde in dat artikel te verkrygen , onberoemd durft te zeggen, dat hy de juiste, en innerlyke waarde van ieder foort van. Thee naar tydsomftandigheid weet te taxeeren.
Waarvan hy fuppliant met alle nederigheid'vermeent als recente en fpreekende bewyzen te kunnen ftrekken zyne prifatiën en taxatiën der in het jongstafgeloopene najaar, verkogte. drie ladingen
Thee



( 3 )
Thee van China met 's Compagnies fchepen aangebragt , en welke taxatiën by U Ed. Achtb. zyn berustende, waaruit kan gezien worden hoe ieder foort in waarde is gcprifeerd, en hoe de pryzen in de verkoopingen zig daarna gereguleerd hebben.
De fuppliant vleit zig ook, Edele Achtbaare Heeren! dat neutraalen des kundigen niet zullen weigeren, maar veel eer bereid zyn, getuigenis van des fuppliants beproefde kunde omtrend het artikel van Thee, en het prifeeren van dien te. geeven.
Declareerende hy fuppliant alle zyne vermoogens gaarne te willen infpannen om altoos aan de heilzaame oogmerken van U Ed. Achtb. te beantwoorden, en zo veel in hem is, en zyn zal, het meeste nut en voordeel voor gemelde OostIndifche Compagnie te helpen bevorderen , en ten dien einde, onder anderen ook informatien en berigten aangaande de Thee,en de foorten welke hier te lande meest gezogt, en alzo met het mees. te vooruitzigt van winst voor de Compagnie naar herwaards kunnen worden ontboden, of geordonneerd af te zenden, te zullen opgeeven ; en voorts niets te zullen onbeproefd laaten om by alle gelegenheden de belangen van de Oost - Indifche Compagnie dezer landen te helpen bevorderen.
Om welke oogmerken te bereiken, en om eenigzins zeker te kunnen zyn, dat zyne verrigtingen niet flegts temporair zullen wezen, maar integendeel hy fuppliant by aanhoudenheid, immers zo lange zyne poogingen aan de intentie van U Ed.
* a Achtb.



C 4 )
Achtb. voldoende zullen voorkoomen', met de* gunst en protectie van U Ed. Achtb. zig vereerd te zullen zien.
Zo is het, dat hy fuppliant de vryheid neemt, zig eerbiedig tot U Ed. Achtb. te keercn, met ootmoedig verzoek dat het U Ed. Achtb. mooge behaagen, voor die gedaane en te doene prifatiën en taxatiën, aan hem fuppliant toe te leggen zodaanig redelyk falaris, het zy of percents gewyzc, of in en op al zulke manieren, als U Ed. Achtb. naar derzelver meerder doorzigt en bekende billykheid zullen gelieven goed te vinden en vermeenen te behooren.
En dat U Ed. Achtb. van de voorzeide Commisfie en aanftelling aan hem fuppliant gelieven te verkenen en af te geeven afte in forma.
't welk doende, enz.
(was getekend)
hermanus de hoogh, .
Makelaar.
NB. Het bovenflaande Request is ingeleverd den 18 April 1791, en is door de Vergadering van XVII aan de kamer Amfterdam overgelaaten om of hetzelve te rapporteer en.