NIEUWE NEDËRLANDSCHE JAARBOEKEN, of VERVOLG DEtt MERKWAARDIGSTE GESCHIEDENISSEN, die voorgevallen 2vn ik i) e 2EVEN PROVINCIËN,' BATAAFSCH BRABAND en DRENTHE, £n bi BÜITENLANDSCHE BEZITTINGEN, DERTtGSTÈDEELè m d e c x c v. 3Te AMSTÈLDAM* -By J. vam der BÜRGH en 2oeN.   VOORREDE. v vaderlandsliefde is eene hoedanigheid, eigen aan dè menjchelyke natuure. By den Iroipuois en den Vuurlander, zo wel als by den bewooner der meest befihaafde Landen van Europa, vertoont zich die hoedanig* heid. Eene Natuurdrift moge zy heet en, van den wp* zen Schepper onmiddelyk afkomflig ; of zy worde be* fchouwd als eene vrugt der gewoonte , als een vooroordeel der Opyoedinge: even onbetwistbaar zeker is haar aan-* weezen, als de ondervinding van haare heilzaame jlrek* kinge en menigvuldige nuttigheden onbetwistbaar e proë* ven oplevert. Intusfchen, ook hier geldt de opmerking van een verfiandig JoodfcV Wysgeer : God heeft den mensch recht gefchapen, maar hy heeft veele vonden gezogt. Gelyk de mensch, in 't algemeen befchouwd, niets zo heilzaam of voortreffelyk bezit, of het kan, in zynè handen, ten hvaade en ten nadeele verbasteren; dit ■was ook, menigmaalen, het geval', met opligt van de Liefde tot het Vaderland. Ik wil hier niet uitweidenóver de fnoodheden en gruweldaaden, welke, onder den fraaien dekmantel van het belang en den bloei van hun Vaderland te bevorderen, omtrent de bewooners van andere Gewesten zommige Volken zich veroorloven, en, ten allen tyde , veroorlqfd hebben, In weerwil der alomme erkende verpligtinge van het regt der Volken*, beftnndt ''er, misfehien 3 nimmer eene Natie op den aardbodem, zo getrouw aan de wetten van fegtvaar* digheid en bülykheid, dat zy op de in 'z algemeen erkende verpligting nooit eene inbreuk maakte. Voor* beelden wil ik hier niet aanvoeren, opdat ik van den bktam Wn partydige vooringenomenheid niet- ondef A - W«  o V O O II RED E. Hr denking vaifo. Het veilen van een regtmaatig ootd:el valt ook hier jen uiterfle lezwaarlyk. Moeilyk is d'kmaals de bepaaling der juiste grensfeheidinge van regt en billykheid. Zucht voor den bloei en -welvaart van onzen eigen landaart doet ons ligt die grenzen tïriskenncn , en ah regtmaatig en geoorlofd aanzien, 'f geen wy, in een omgekeerd geval, als eens wederreg* telyke mishandeling, met luider ftetnme zouden uitkreten. Niet enkel en alleen van een geheel Folk omtrent een ander, vertoont zich de dwaaling van het Ver [land, of de verkeerdheid van het hart, met opzigt tot de Liefde tot het Vaderland. Even duidelyk, zelf nog klaarder in V oig kopende, bejpeurt men de werking van het eene en het andere, onder ieder Natie, by haare Le* den met betrekking tot de pligten, welke op hen, als deelen van een geheel, rusten* Gebrek aan eene genoegzaams maate van verlichtfa ge, vooroordeel, drift, baatzucht, en wat al v.rder de heilzaam e werking van liet Veijïatid of van het Hart kan onderfcheppen of verhinderen % dient ook hier ten oorfpreng en grondjlage van menigerlei ivedetregtelyk en verkeerdheden , om yeéle der misftapptH thans by de zagtfte naamen te noemen. De Gefchiede.nisfen van alle Volken konde ik hier tot bewys myner' fteüinge aanvoeren. De onderlinge woelingen der Leden van eenen Staat , hunne twisten, partyjeheppin en Verdeeldheden , hoe wierden zy altoos bemanteld met het fchoonfchynend hked van Vaderlands^ gezindhud, hoewel dezelve een deerlyk verloop van het algemeer.e wèlzyn ten onvermydelyken gevolge moeften "hebben! Om bewys hier van te zoeken, heb fk niet noodig , buiten den bodem van het Land myner inwooninge te treeden. Oog- of Oorgetuige van de hoogkopende, dïkmauis tot deradlykheden uitbarftende , gefchülen , welke, gzdtiuretide eenige weinige jongstverloopene jaar en, my  VOORREDE. 3 myne Medeburgers tegen elkander opzetteden: „ Hoe!" 4agt ik menigmaalen, „ hebben dan alle twisten en „ daadlykheden een beredeneerden, voorbedagten toeleg „ op het verderf van Land en Folk — op den algemeetien ondergang ? Zou niet, veeleer, een kwtflyk be„ grepene Vaderlands gezindheid den eenen of den ande„ ren der gefchihoerende aanhangen, hst harnas heb„ ben doen aanfchieten 9" Liefst helle ik, in .myne oordeelvellingen, tot ide gunftigfte zyde over; en hoewel ik geloove, van die doorgaande gezindheid, niet af te wyken, door zommigen. zo wel ami de eene als aan de andere zyde des gefchils , van fnoode oogmerken te verdenken, eenige kennis, evenwel, welke ik ween ts bezitten van het menfchelyk hart, gepaard met de cpmerking van de tydlyke omftandigheden van vselen, welke in de jammerlyke Verdeeldheden eenm hoofdrol gefpeeld hebben, deef my als geloofwaardig aanneemen, da', waare zucht voor het algemeen belang het roerzei zal geweest zyn van de raadjlagen en bsdryven van veelen, ook derzulken, welke, naar het oordeel van andersdenkenden , bronnen van verderf' openden, of die reeds geopend waren, nog milder jlroomen üeeden uit~ fiorten. Niet in den fmaak van veelcn valt desze gemaatigde denkwyze; zekerlyk mishaagt zy aan de zulken, die waanen, alléén, in allen opzigte, de waarheid op hunne zyde te hebben, en niets goedkeuren hy de zodanigen, welke met hun niet aan den zelfden lyn trekken* Altoos heb ik bewonderd, en my ter niavolginge voor gefield, den Aanhang der oloudi Wysgeeren, (Eclecliei wds hun naam j) die als een grond/'telling hadden aangenomen , dut gemerlwnde Sekte de algeheels waarheid in vollen eigendom bezit, maar dat zy ginds en elders ligt verfprdd, en door naleezing moet verzameld worA 2 den.  4 VOORREDE. den. Ten aanzien van de verfchillende inzigten, om* trent het Staatkundig beleid, welke om Vaderland, ten allen tyde, en vooral in de laat/te jaaren, gefchoku hebben, zal dit insgelyks het geval zyn, Dat het thans, vernietigd Landbefluur^ in zeer veele opzigten, gebrekkig en nadeelig was, behoeft geen beredeneerd betoog; deondervinding kan daar van onwederfpreekbaar getuigenis draagen. Een gunftiger aanzien, in het afgetrokkens bejehouwd, heeft de onlangs daar gefielde orde der din* gen, als meer overeenkomjtig met de regten der Ingezetenen, Over üe daadlyke uitwerking, van voor en, eenoordeel te vellen, valt bezwaarlyk, zelf onmogelyk. Niet alleen de waarfchynlyk voordeelige ftrekking des Ontmrps, maar ook de kunde, en vooral de eerlykheid deruitvoerders van den algemeenen Volkswil, moet hier in aanmerking genomen worden Die uitwerking ligt verborg gen in een meer of minder wydafgelegen toekoomende, in. welks donkeren fchoot geen mcnschlyk oog kan doordringen. In de hoop op gunftiger tyden, vervolge ik den ar» beid» tot het doen van eene getrouwe opgave van de gebeurtenisfen des Vaderlands; in het volvoeren van welke, moeilyke, en voor Tydgenooten en Naakomelingen lioogstbslangryke taak , ik my ten ernfligfe beveelein de voortduuring der hulpe en medewerking dier geagte Rorr&spondenten, welker voormaals toegezondene bydragen thans met opregte dankbaarheid erkend wor* den; met vriendlyke uitnodiging aan alle andere kuni dige Vaderlanders, die het gebrekkige, welk zy, in het bewerken der Jaarboeken, oordeelen te befpeuren, doorTiet toezenden van echte en oorfpronklyke Stukken, kun* tien aanvullen; als zynde het, voor de naakomeling-. fchap, van in 't ooglopend belang} dat de maatregels, bejluitcn en voorvallen des tegenwoordigen tyds, in de uiige: breid/ie. volkomenheid, aan haar overhandigd worden.. NIEÜ.  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, j a n u a r y. M D C C X C V. Lyst der Geborenen of Gedoopten, Getrouw* de Paar en en Overledenen, in 't afgelopen Jaar 1794, in eenige Steden en Plaat' fen der Vereenigde Nederlanden. 'sGravenhage. Het getal der Dooden, geduurende het afgelopene jaar, bedraagt 1562 , zynde 144 meer dan in 't jaar 1793 ; en het getal der HuwelyksProclamatien is 363 Paaren. Haarlem. Het getal der geborene Kinderen in deze Stad jin't voorleden jaar 1794, is geweest, als volgt: Zoonen. Dochters, In Jannary 36 37 February 36 19 Maart 44 31 April 43 35 IViay 34 29 Juny 31. 28 A 3 Ju-  6 NIEUWE NEQERLANDSCHE Zoonen. Dochters» Augustus 4.[ September 41 of] Öcfober h 38 Nevember S- 33 a4 December 28 33 Uitmaakende 4f 7 ^ponen en 367 Dochters, tezamen 784 Kinderen, zynde 28 meer dan in 1793. Onder dit getal zyn geweest lopaaren Tweelingen, en 10 Zoonen en 12 Dochters, die dood ter waereld zyn gekomen. Hier van zyn in de Groote Kerk gedoopt Ïg4 Zaonc-n en i6(i Dochters. In hef zelfde jaar zyn in deze Stad be« graven: btdnnen. Vrouwen. Kinderen, zmmetu Jaijuary, 18 22 o4 6~4 Jebruary^ 14 -4 X 6 Maart, ï7 al 22 *a April, £» £ . - 70 - 68 40 43 56 54 47 5* 65 67 75 7» 7« 7« I --. 80 - 3* 33 34 42 35 30 31 . 3« 44 49 58 66 490 I . - gó - 29 23 24 26 18 14 14 19 35 36 29 31 29S Waria Elizabetk l Beekman, oudioi 3 jaar, 11 Maanden _It 't en 9 dagen. — — —■ — __ __ _ _ !Z _ . 928 638 599 671 666 60? 717 7S6' 834 867 799 7^4 8906 HHoogd. Sfooden 'm 6'| PPortug. Qoodm .,«■-»-•-"" " . Te zamen, 9601 Rot-  10 NIEUWE NEDERLANDSCHK Rotterdam. De Lyst der Dooden binnen deze Sad van den i January tot den 31 December 1794 is aldus: Mans. Vrouwe». Kinderen, te zamen. January, 38 65 101 rQ, February, 28 55 ?<1 J f Maart, *4 c6 69 AP"1, 30 sa Bi J4? fJay' 45 57 74 17S Juiy, 31 42 83 i56 Augustus, 33 47 8o September, 43 35 74 l5 November,38 5a fQ. ' December, 48 54 10I ^ 445 549 984 iy78 De Ouderdom der Geftorvenen z*w, Beneden bet Jaar A2K Van 1 tot 5 . 5 • - 10 73 • • 1° • • '5 1? - - 15 . . 20 37 . . 20 . . 25 44 - . 25 . . 30 37 - • 30 • . 35 66 - - 35 • • 40 81 • • 4° - • . 45. 64 ■ * 45 • • 5°' 60 • • 5o . • 55 68 • • 55 • . 6q 76 Vw  JAARBOEKEN, January, 1795. ii Van 60 tot 65 89 . • t6 • • 7° ^ - . 70 • • "5 95 * . 75 • • 80 80 » . 80 . . 85 6f . . 83 . . 90 19 . i 90 . . 95 8 . . 95 . . 100 6 Perfoonen, van welken dejaaren niet zyn opgegeeven 7 1978 In het afgeloopen jaar zyn in de Nedefduitfche , Franfche, Engelfche en Schot» fche Gereformeerde, als mede in de Lutherfche , Retnonftrantfche en Roomfche Gemeenten dezer Stad, gedoopt ioiö Zoonen. 996 Dochters, te zamen ib'pó Kinderen. - Onder deze Gedoopten zyn agt maaien Tweelingen. Wyders zyn binnen deze Stad in Ondertrouw opgenomen 501 paaren. Het getal der Geftorvenen is gezveest; In, f787 * 163a 1791 17S6 1788 180Ö 1792 1512 1789 2356 1793 I88f 1790 1472 I 1794 1978 Sgüiedam. Geduarende het afgelopenejaar.1794, zyn in deze Stad gcborerr 475 Kindmn, en begraven 37* menfehen. Briel»  li NIEUWE NEDERLANDSCHE 4 Brielle. Alhier zyn in het afgelopen jaar overleden 2,06 perfoonen; van deze zyn 76 aan de Kinderziekte geftorven. Het getal der Geborenen is 76 Zoonen en 82 Dogters, te zamen 158 Kinderen, waar onder 2, paaren Tweelingen. In de publieke Kerken zyn 24 en op het Stadhuis o paaren getrouwd. Oostzaandam. Alhier zyn in 't Jaar 1794 in de Gereformeerde Kerk gedoopt 53 Zoonen en 57 Dochters, waar onder 1 paar Tweelingen , en 3 Bejaarden. In dezelve Kerk ten huwelyk afgekondigd 34 paaren. "De overledene zyn49Mannen, 47 Vrouwen , 71 Kinderen en 4 doodgeboorenen. Utrecht. In het voorleden jaar 1794 zyn in deze Stad en derzelver Vryheid, overleden nu Pfcrfoonen, en getrouwd 297 paaren. Leeuwarden. In het Jaar 1794 zyn alhier in de Nederduitfche Gereformeerde Kerken gedoopt, als: Zoonen. Dochters. In January . .19 . . ÜO February . . 19 , . 8 Maart . . 25 15 April . . 13 . . 12 May . . 11 ' . . 10 . Juny . . 18 .15 Juiy • . 15 . .19 Augustus .14 . 18 September . 9 . . 11 Zó9-  jaarboeken, january, 1795- 13 Zoonen. Dochters. O&ober 20 . 20 November .15 11 December .16 . 17 194 176 Dus te zamen 370 Kinderen , waar onder 5 paaren Tweelingen. Nog zyn, na g^daane Belydenis, agt Bejaarde Lieden gedoopt, namelyk drie Mans en vyf Vrouwsperfoonen. Ook zyn Kerkelyk geproclameerd 173 paaren, waar van alhier in de Kerken zyn getrouwd 150 paaren, buiten de Stad 22 paaren; en voor den Gerechte dezer Stad één paar. Groningen. In het afgelopen jaar 1794, zyn in de Nederduitfche Gereformeerde Kerken dezer Stad gedoopt: Zoonen, Dochters. 3a7 3H Waar onder 2 paaren Tweelingen, In de Franfche Gemeente zyn ged. 1 6 In de Lutherfche Gemeente zyn ged. 24 6 Onder de Doopsgezinden zyn geb. 5 4 Onder de Roomsen Cathol. zyn ged. 70 57 Onder de Jooden zyn geboren 5 4 te zamen 432 Zoonen 361 Docht. Zyn-  U ME UWÉ NEDERLANDSCHE Kyke gen. Zynde dus het getal der geborenen, zö Veel by bovengenoemde Kerken zyn aangegeeven , 823 Kinderen, dus 43 minder dan in het jaar 1793. Binnen deze Stad zyn begraven 337 Bejaarden en 446 Kinderen, dus te zamen 783. Van de Jooden 2 Bejaarden en 2 Kinderetn GELDERLAND* N y m e g e n. Het Reces des Kwartiers van Nymegen, binnen de Stad Nymegen gehouden, begrypende de noodzaakiykheid, om in den tegenwoordigen toeftand der zaaken, eenige 1'chikkingen te beraamen , het algemeen welzyn van het Vaderland betreffende, heeft, met opzigt tot de Vergadering, onder den naam van Staaten Generaal bekend, het volgende befloten, in dato 30 en 31 January. Js ter VergaderiDge van de Magiftraat der Stad JNyraegen en der Gecommitteerden» van de Stad Zalc-Bommel, by abfemie van de Gecommitteerdens der Stad Thiel , behoorlyk befchreven, de Vergaderinge des Kwartiers uitmaakende, gelezen e-ne Misfive der Proviiioneele Reprefeotabten van het Volk van Amfterdam , gefchreven aldaar déü 22 January jongstleden, houdende de hooge noodzaakiykheid , welke plaats heeft om ten fpoedigflen' te zorgen voor de Provinciaaleorganifatien van het algemeen publiek be/tier, bekend onder den naam van biaann Generaal ten eifide de ordre, welke altoos, en voor al jn de tegenwoordige cofljunfture van zaaken zo heilzaam is, te bewaren, 'sLands iinancien, Zee- .en Laodmagt, was het mogelyk, 1®  jAARBOEKÊN, January, U te fauveeren, en in het generaal alle?'' wat het publiek Gouvernement betreft, te, reguleeren, en i wel principalyk öm de Municipaliteiten onder het öog te brengen, dat mögelyk de independentie van óns lieve Vaderland alleen afhangt van eene cordaa- < te Refolutie, en derzelver fpcedige uitvoering. ^ < Waar op gedelibereerd zynde, hebbende de Ge'! Committeerdéns van lïommel het gunt Voorfchre-f ven overgenomen om in den haare breder gecommuniceerd te worden , en het goedvinden der Stad deswegens op morgen ter Kwartiers- Vergaderinge iü te brengen. De Magifiraat der Stad Nymegen , heeft vervolgens voorgedragen, dat zy, niets anders beoogende dan het welzyn van de Stad en het lieve Va* derland . met het Collegie der Gemeensüeden , had» de gerefolveerd eenen Gecommitteerden te benoemen, om rnet de Gecommitteerdens uit de Provinciën Holland, Utrecht, en die zich met hun zullen voegen, te componeeren de Vergadering, bekend onder den naam van Staaien Generaal* ten einde de behandeling der publieke zaaketi te hervatten, en om, zo mogelyk, aan de Republiek te bezorgen eene gewenschce en duurzaame vreede* mitsgaders alliantie met de Republiek van Frankryk; iofteerende, dat ook namens de Stad Bommel, een Gecommitteerden in de Staaten Gene* raai zoude mogen worden benoemd. 's Anderendaags wierdt het volgende vastgefteld, aangaande de verandering der Af* gevaardigden in de bovengemelde Vergadering, en den last, met welken de nieuw benoemden derwaarts zouden gezonden worden. "[J/r* A. Van der Feltz en P. Van Esfen, Gecommitteerdéns der Stad Bommel, hebben ter Vergadering openinge gedaan , dat zy gelast B w9" STymê;en. Deelan mtrent ie Staa* cn Ge» wraah  16 NIEUWE NE DE RL AND S C HE Nymegen. Be/luit omtrent de Staaten Generaal. waren te effe&ueeren, dat hun Medelid den Burger A. Geukama, werde gecommitteerd ter Vergadering van de Staaten Generaal wegens bet Kwartier van Nymegen, en der verdere Steden dezer Provincie , die van de magt der gecoalifeerde Mogendheden waren verlost: rnet byvoegia?e, dat de Municipaliteit van Bommel verrneende°, dat de Steden Arnhem en Wageningen mede zouden behooren te worden verzogt, Gedeputeerden ter zeiver Vergadering te benoemen; en dat zulks gedaan zynde, de Stad Nymegen , vermits de abfentie der Leden van den Hove Provinciaal, gelyk meerrnaalen heeft plaats gehad, alle de Steden dezer Provincie, welke door de wapenen der Franfche Republiek zyn overwonnen, behoorde te verfchryven, ten einde, ingevalle de prtefente Leden de meerderheid van de Landfchap mogen uitmaaken, aan dien Gecommitteerden eene Commisfie in name van de Landfchap te geeven; dan, ingevalle de compareercnde Leden de meerderheid niet mogreo uitmaaken, als dan die Commisfien te depecheeren in name van het Kwartier van Nymegen, en verdere Leden van de Provincie van Gelderland, die van de overheerfching der gecoalifeerde Mogendheden zyn verlost. Waar op is goedgevonden en verftaan, tot Ordinaris Gecommitteerde ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden in plaatze van den Burger H. W» van Grootenray te nomiceeren en te committeerert den Burger C. H. van Grasveld, Burgemeefter der Stad Nymegen , en den Burger /luguftinus Geukama, Lid van de Municipaliteit der Stad Born» mei, in plaatze van den Burger D, G. van den Steen , om de belangens van het algemeen, en van deze Provincie in het byzonder, te behartigen, en met de Provinciën van Holland en Utrecht, en di$ verder aan de overheerfching der gecoalifeerde Mogendheden mogten zyn onttrokken, te concurreerea Eot het neemen van zodanige Refolutien, welke tot  jaarboeken, january, 17-95. t? het bekomen van eene geweöschte Vreede en Alliantie met de Republiek van Frankryk, het meest gefchikt en dienftigst zullen bevonden worden. Arnhem. Aangaande de voortgangen der Franfche Troepen, en de meer en meer toeneemen* de waarfchynlykheid, dat dezelve, onder begunftiging der ongemeen llrenge vorst van deezen Winter, tot in het hart der Re» publiek zouden doordringen, wierdt,op den 10 January, uit deeze Stad het volgende be* rigt: „ Heden is het in deze Stad weder „ ongemeen druk , veroorzaakt door de overkomst der Franfchen dezen morgen „ vroeg op verfchillende plaatfen aan de. „ Waal, als te Panderen, Gent, Bemmel „ en Lent, Men heeft den gantfchen dag ,5 hoaren fchieten, Reeds ten 7 uuren wier* „ den 53 gekwetfte Keizerlyken en een „ Officier hier binnen gebragt, als ook in „ de twintig Franfche Krygsgevangenen te j, Panderen genomen. Ook zyn den gehee„ len dag hier veele zo Keizerlyke als En„ gelfche en Hanoverfchegeblesfeerden bin„ nen gekomen. Men verzekert ftellig da£ „ de Franfchen doorgetrokken zyn tot Huis„ fen en Eist, zynde maar een groot uur s» van hier, ftaande de Posten der Geallieer?> den maar nog een klein half uur van deze » Stad , op den Dyk te Elden met zes ,ï Veldftukken. Om welke reden de bui,, tenposten buiten deze Stad aan den Rhyn t> den geheelen dag zyn uitgefteld geweest, è 2 ook Nyme» 3EN,  Arn« hem. VS NIEUWE NEDERLANDRCHE ook ftaan de Kanonniers met brandende „ lonten by het geplaatfte gefchut, zo op „ de Wallen als buiten de Stad, voor zo „ verre het de Rivier beftrykt. De bagage „ ftaat gepakt, en morgen kunnen de Fran„ fchen voot deze Stad zyn. Men zegt dat „ ook veelen der Geallieerde Troepen door „ hun gevangen zyn genomen. Men heeft » tyding dat zy ook dezen ochtend een Ha„ noversch en Keizerlyk Regiment aan het „ Lexies - Veer , tegen over Wageningen, „ gedwongen hebben, met agterlaating van 3, hun kanon, de wyk over den Rhyn te „ neemen." Niet lang leedt het, of men zag de Republikeinfche Benden de Stad naderen. Op den 17 wierpen zy eenige Houwitzers in dezelve, en namen 'er, 'sanderendaags, bezit van, by Capitulatie. Op voorftel van den Generaal de Vevres wierdt de verandering der Regeeringe, door de Burgers, op den volgenden voet gefchikt, en aangefteld: Tot Richter, H. W. van Zuilen van Nie» veld tot Dord. Tot Burgemeefters : G. Umbgroeve, R. Tulleken, Wanraai, Beumer, O, Reyers, G J. van Wy, A. van Resteren, A.Goedhart, C. J. Knipfchaar, J. van Haarfolte. J. J. van Ommeren en A. Smink. Tot Secretarisfen: J. A. Bouricius, , H. Engelen en F. Ammon, Dé Leden van het Committé Revolutionair zyn geweest: J. A. Bouricius. % van Haarfolte, C. % Knipfckaart W. A. van Enfchut en J. J. van Ommeren, Ook  jaarboeken, January, 17-55. 10 Ook zyn 'er nieuwe Gemeenslieden verkozen , en den volgenden dag, welke juist de gewoone keurdag was, in den Eed genomen. — Men voegde nog by dit berigt: „ Voorts is alles hier vry ftil. Doch men ,5 denkt, dat 'er eerstdaags iets van gewigt zal voorvallen, vermits hier zeer veele „ Troupen zyn doorgetrokken,en ook nog „ hier zyn." Dit zag op de inrukking in de Provincie van Utrecht, en verder tot in het hart der Republiek. HOLLAND» 'sG R A V E N H A G E. Geduurende de naderingen der Franfche Troupen, en de pogingen der onzen, om dezelven het doordringen en inkoomen te beletten, wierden, in'sHage,van tyd tot tyd, narigten afgegeeven, den ftaat der zaaken meldende. Zie hier dezelve, zedert den 123 December 1794 tot den 13 dezer maand. bulletin Van den 28 December 1794. Uit de ingekoffiene berigten van den 27 dezer maand 'blykt het, dat de Franfchen dien dag eene generaale attacque op alle poinélen van het Frontier van den Staat gedaan hebben , welke hun des te gemakkelykcr gelukt is, daar het Ys in de Rivieren en Inundatien, door de fterke aanhoudende vorst zodanigekragt bekomen had, dat b 3 zy HEM.  so NIEUWE NEDERLANDSCIIE 'sGra- venhaCB> Bulletin van der, 38 Dcc, zy hetzelve hebben kunnen pasfeeren, en dus onze Posten in den rug en flanck attacqueeren konden, 't geen zy dan gedaan, en daardoor de lroupeji van den Staat tot wyken gebra°t hebben, wanneer niet geheel afgefneden wilden zyn. De Bommelerwaard is op deze wyze door den Vyand overmeesterd geworden, en daar dezelve de Waal gepasfeerd is, heeft zig een gedeelte van de Troupen, dewelke in voornoemde werk zig bevonden hebben, en bv de Bradaal aangekomen waren, zig des nagts tot by de Coupures van Dalem moeten replieercn, vermits anderzints op beide zyden van Gorinchem konden afgefneden worden. De overige Troupen uit de Bommelerwaard , die zig in de tweede pofitie begeven hebben , zyn op Loeven Rein gereplieerd, vanwaar dezelvenmet agterlaating van eenige honderdman op Gorinchem zig begeven hebben. - In de Langftraat zyn insgelyks alle Posten ter zei ver tyd geaïtacqueerd, waarna de Vyand zig met magt op die van Capellen en Waspiek begaf, en dezelve na eene hardnekkige wederftand tot wyken bragt, gefchiedende deze retraite op Geertruidenberg. De Vyand heeft ook 's morgens om 10 uuren, de regter vleugel van de Ligne van den Hout, tusfehen Geertruidenberg en Breda geattacqueerd, de aldaar zynde Luuette gefourneerd, en zynde by het afzenden van het rapport bezig met de Forten van Steelhoven aan te tasten. De Posten van het Swartemberger en Lamsgatfe Veer, beiden met overmagt geattacqueerd en geforceerd zynde, hebben zig de. Troupen pan Zevenbergen, om niet geconpeerd te worïen, op de Willemftad gerepheerd. Van de Post ter Heide is geen ander bericht, \m dat de Guardes Dragonders van daar in de Willemftad gearriveerd zyn, en dus de Ligne ?an Breda denkelyk qok geforceerd, en de Com- bh!-  JAARBOEKEN, January, 1795.' municatie met die Vesting daar d©or afgefneden • zal zyn, terwyl men hier omtrent nadere tyding 1 blyft verwagten. < BULLETIN Van den &9 December 1794* Uit de nadere ingekomene rapporten van het voorgevallene op den 27 dezer Maand, verneemt' men, dat de Lieutenant-Generaal Prins Van Hes» Jen-Dr.rmjladt, dewelke met drie Battaillons van de Troupen uit den Bommelerwaard vermist wierdt, gelukkig met dezelven de Waal , by Rosfem gepasfeerd, en te Op -Heemert aangekomen was; welke retraite over het ys gefchied, en niet eerder werkftellig gemaakt was, dan alvorens de Prins Van Hesfen-Darmfiadt rapport bekwam, dat de Stad Bommel in 's Vyands handen, en dus de beweging vrugtloos was, welke hy met zyne drie byhebbende Battaillons, naar de zyde dier Stad, tot op de hoogte van Herweinen gedaan had, op de tyding, dat dezelve geattacqueerd wierdt. By deze retraite heeft men nog eerst het Gefchut van het Fort St. Andries vernageld, alvorens deze Schans te ver- De Grenadier-Battaillons van Solms en Panhui, zig onmooglyk langer in de Bommelerwaard kunnende foutineeren, als mede niet in de tweede pofitie , waar op zy zig gereplieerd hadden, nebben van daar vier Hukken Gefchut, welke z\ niet wilden agter laaten, mede genomen; heb bende de Grenadiers, by gebrek aan Paarden dit Gefchut zelfs voortgetrokken; waar medi deze Battaillons in Loevenftein zyn aangekomen alwaar insgelyks gearriveerd is het Corps vai Hohenlohe, dog niet zonder merkelyk ver lies , vermits hetzelve, zig aan alle zyden af gemeden vindende, over het ys door twee Vyan a B 4 de sGra'enha- ;e. bulletin tan den 29 Dcc. r » 1  VENHACE. Buiktin van den $0 üec. ( i i I I ï C $ r e a d \ 31 Si NIEUWE NEDERLANDSCHE delyke Vuuren heeft moeten doorflaan en fauVeeren. De post van Hagoort onder Heusden resforteerende, is ook op den 27 aangevallen door vier Colonnes van den Vyand, en met zeer veelwoe. oe ; wanneer egter door het wel aangebragte ™ ^nZerf Battei;X' dezelve zy« genoodzaakt geworden af te trekken met verlies van 36 man. Van een Corporaal en drie man van Saxe-Go. ma, kan men niet voorby alhier gewag te maken hebbende deze Manfchappen, wellj £or den Commandant van Heusden als Communicatieost by deNeder-Heemert geplaatst waren, eene [trompende party van zes Franfchen in den Bomnelerwaard vervolgt, één van dezen gekwest en >rje andere krygsgevangen genomen, NADER BULLETIN Fan den 29 December 1704. ^ By een nader gedetailleerd rapport van den 5ejieraa!-Major Fan Eoetzelaar, te Zevenbergen ;eeommandeert hebbende, heeft men nog het naolgende nopens het voorgevallene op den 27 lezer vernomen. De generale attacque op alle yne onderhorige posten, met groote overmagt ■an Cavallery en Infantery van alle zyden overat s komende , gefchied , het Zwartenberger en .am&gats-Veer geforceerd, en de post van ter leyde reeds over zynde, heeft de voornoemde leneraal-Major, na eenige adfittentie, en om niet ecoupeert te worden , Zevenbergen verlaten» iet de twee Battaillons van de Schepper, en het erfle Escadron Guardes Dragonders, latende de Idaar zynde rydendeArtilhry,uit twee Zesponors en twee Hauwitzers beftaande, op den 'y<ïnd vuuren, welk gefchut door den Lieuteant Van Deden met veel vver gecommandeerd , zynde genoodzaakt een Caisfon by die affaire 5tef ta laten 9 vermits de Boeren , welke de  JAARBOEKEN, January, 1795. 23 Paarden daar toe gegeven hadden, de (brengen losgelheden en de vlugt genomen hebben. Door de uitgeftrektheid van de CantonneeringsKwartieren, zyn 'er eenige Dragonders agter gebleven , het welk onvermydlyk wao, zynde dezelve egter tot op 10 k 12 na, in het retireeren weder by hun Escadron gekomen. De Vyand heeft de Troupen nog eenigen tyd in hunne retraite vervolgd, zynde hy GeneraalMajor, na de Guardes te Paard onderwegens opgenomen te hebben, des Namiddags om twee iiuren in de Willemftad gearriveerd. De posten van den Ouden Bosch en Zand daar Buiten, hebben langer tegenitand kunnen bieden, hebbende het Corps van den Lieutenant Collonel Van Ileydte zig op de eerstgemelde post twee uuren dapper geweerd, welke Lieutenant Collonel met roem fpreekt van het gedrag by die gelegenheid, gehouden door den Kwartiermeester Tonne van de Guardes te Paard, terwyl de Collonel Commandant Craufe met het Battaillon van Petit te Zand daar Buiten, insgelyks veel tegenftand geboden heeft, zynde dezelve met dit Bat taillon, en het Corps van den Lieutenant-Collonel voornoemd , benevens eenige Cavallery, na min of meer verlies geleden te hebben , egter met behoud van twee Zesponders, om negen uuren 'savonds in de Willemftad aangekomen , na alvoreus de twee Rukken op de Battery van Zand daar Buiten vernageld, en de hramunitie in het water geworpen te hebben. Van ter Heyde en de Zwaluwe arriveerden 'ei gedurig nog eenige Manfchappen in de Willemftad, hebbende overigens eene uitgezonden Patrouille de Roovaart bezet gevonden , en vies man van den Vyand krygsgevangen gemaakt. BULLETIN Van den 31 December 1794. De Generaal van de Cavallery, Prins Fredru B 5 vat 's Gra. VENHAGE. Nader Bulletin van den 29 Dec* /  24 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Bulletin van den 31 Dec. van Orange, thans te Gorinchem commandeerende, heeft een patrouille , gecommandeerd door den Heer Lieutenant-Collonel Prins Fan llotienlo, gezonden, die tot Hellow zig geavanceert heeft, zonder eenige post der Franfchen te ontmoeten; dog een corps, van omtrent zestig Franfchen, hebbende getragt over het ys te pasfeeren, tusfchen Zuilichem en Brakel, om te tragten de retraite aan deze patrouille af te fhyden, zyn eenige derzei ven door het ys gezakt, het geen hun genoodzaakt heeft van deze onderneeming af te zien. De dappere Generaal de Bons, is eindelyk genoodzaakt geweest zig op discretie over te geeven; hy, nog het brave Guarnifoen van Grave geene Capitulatie hebbende kunnen bekomen; dog deszelfs gedrag wordt, zelfs door den Vyand, geadmireerd, en hy is, met het geheele Corps Officieren van zyn Guarnifoen, by den Reprefentant van het Volk, Bellegarde, 'smiddags ter Maaltyd onthaald. Eenige boeren , komende van den kant van Tuyll, zeggen, dat de Vyand door de Engelfchen over de Rivier is verjaagt, dog de confirmatie hier van moet nog verwagt worden. Vyaudelyke Patrouilles zyn eergister avond en gister morgen tot by Loeveflein geweest, en heeft 't Fort op dezelven eenige kanonfchoten gedaan. B ULLETIN Van den eerflen January, 1795. Heden is de zekere tyding ingekomen , dat gisteren morgen de Vyand, door een Corps Engelfche en Hesfifche Troupen, onder commando van de Generaals Dundas en Wurmb, uit zyne pofitie te Tuyll en Waardenburg, over de Waal is terug geflagen. De Generaals Dundas en Wurmb, bevinden zig  JAARBOEKEN, January, 1795. 25 zig te Tuyll, en zullen ten eerften de Communi >< catie met het Engelfche en Hesfifche Corps , en v de Troupen van den Staat geëtablisfeerd worden. c BULLETIN Van den $ January 1795. De laatst ingekomen rapporten van den twee. ï den dezer, brengen mede, dat de Vyand 'smor-1; gens vroeg, onze Buitenposten aan den kant van » Woudrichem, met een groote magt aangevallen * heeft , zo dat het hem na eenen dapperen wederftand gelukt is de Battery aan den Olymolen te ncemen, en waar van hy een gedeelte der Stukken vernageld heeft, het geen men gewaar wierdt by het optrekken van de Mist, wanneer door het wel aangebragte vuur van twee Batteryen, 7.0 uit het Fort Loeveflein als uit deftad Woudrichem , de Vyand niettegenftaande hy zeer ftout met eene fterke Colonne , van' alle zyden tegens het kanon kwam inmarcheeren, van daar verdreven, en die Battery wederom door de onzen bezet is. De Landzaaten, Artilleristen hebben zig byzonder gedistingueert op de Batteryen, als mede de bezetting van Woudrichem , beftaande uit eenige Compagnien van May, en het nieuw opgerigte Corps van Lega. By die Affaire hebben wy zeven Man, zo aan gekwetften als dooden verlooren, terwyl van den Vyand, volgens het zeggen van de Boeren, wel 300 gefheuveld zyn , hebbende men meer dan vyftig op het ys dood gevonden, welke eengroo'te quantiteit, waarfchynlyk geroofde Zeéuwfciie Ryksüaalders by zig hadden. Te Almkerk was eene Patrouille van vyftig, man aangekomen om boeren te presfen, ten einde de Sluizen aldaar te ftoppen , het welk zy met Hooy, Mist en Houtwerk gedaan hebben. BUL. Gra ENHAE. )ulletin an den Jan.  'sGra- venhage. Bullctii van de, C Jan. 25 NIEUWE NEDERLANDSCHE BULLETIN Fan den 6 January 1795. . Onze avife post te Werkendam is den 5 dezer, ■ s morgens, door den Vyand tot eene retraite genoodzaakt, en tot op het ys vervolgt geworden; dan, de Collonel de Pagniet eenige kanonfchoten op dcnzelven op het ys latende doen, heeft hy zig terftond terug getrokken, waarop de Grenadiers van de Hollandfche Guardes te voet, en eenige Vrywilligere over de Rivier zyn gegaan, en hebben den Vyand uit Werkendam verjaagd, en is die post wederom door een Detachement van de Hollandfche Guardes te voet , en van Wartensleben bezet; zynde onze Patrouille naderhand tot in den Dorpe Almkerk geweest, zonder den Vyand aldaar te ontmoeten. By deze affaire zyn van onzen kant en Wagtmeester van de Dragonders van Hesfen - Casfel, en een man van de Guardes te voet ligt gekwetst • van den Vyand heeft men één krygsgevangen genomen, en drie dooden gevonden; hebbende den Lieutenant Van Walbrun, van de Dragonders van llesfen-Casfel zelf een neergefabeld. Gisteren morgen en nademiddag was 'er ook eene Vyandelyke Patrouille tot digt by de Cou. pure van Dalem geweest, welke door onze Jagers verjaagd is geworden. BULLETIN Van den 7 January 1795. Den 5 dezer, hebben zig naar de kant van Heuielom, eenige kleine vyandelyke Patrouilles verbond. De dooy is fterk; daar komt veel water )p het ys, zo op de Inundatie als op de Rivieren. Aan de Kop van het Land zyn zes Fran[*chen geweest om te recognosceeren , waar van er vier zyn gevangen genomen. De Engelfche rroupen, die over de Lek waren getrokken, zyn  JAARBOEKEN, January, 1795. 17 zyn deze Rivieren wederom gepasfeerd, en hebben Leerdam ook weder bezet. BULLETIN Van den 8 January 1795. Rapporten van den 7 dezer melden, dat zig *s avonds te voren , eene vyandelyke Patrouille van 14 man, op den Ouden Dyk agter Sleeswyk vertoond heeft, dog door een Patrouille van de onzen verjaagd is, met agterlaating van een dooden, twee gekwetften en het geene zy geroofd hadden, het welk door de onzen, welke by die gelegenheid niets geleden hebben, aan de Boeren is gereftitueerd- Ondertusfchen was men dien avond bezig met aan de zyde van Gorinchem de oude Politie weder te bezetten, en de Brug in de Coupure te doen leggen, dewelke men reeds uit dezelve genomen hadt. Den 7 dezer liet zig eene fterke Patrouille vyandelyke Cavallery en Infantery, op den Waaldyk by de Coupure van Dalem zien, dog werd ge^ noodzaakt door eenige kanonfchoten van Locvenftein, als mede van de Batteryen aan de Cou pure, terug te gaan; zynde voor het overige alles Itil tot dus verre , en de Vyand in hetLanc van Altena, tot Dusfen geretireerd , waar de. zelve nog omtrent 30 man Cavallery en 40 mar Infantery heeft. Vervolgens weet men , dat de Vyand dien dag zig van Pouderoyen, in de Bommelerwaard ver wyderd heeft, zo men veronderlteld naar de zy de van Heusden, alwaar menden geheelen nagi door, fterk hadt hoorei! fchieten, zynde by hel afgaan der rapporten de karmonnade, nog bi continuatie aan de gang. BULLETIN Van 9 den January 1795' Eergisteren morgen circa 8 uuren . beeft d 'sGravenha- GE« Bulletin van den 8 Jan. «  28 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENIIACE. Bulleth van de; 9 Jm. Vyand de eerfte Voorpost van de Willemftad, aan de Tonne-Kreek, met een groot aantal Jagers te paard en te voet aangegrepen, welke post zig op de Bovenfluis heeft moeten replieeren; , alwaar de Vyand vervolgens is aangedrongen, ? dog door eenig musquetvuur en fchooten van dé rydende Artillerie weder terug gedreven, agter laatende één Jager en één Paard dood op de plaats, en mede neemende twee dooden en vier gekwetften naar de Klundert. Ons verlies beftaat in twee Jagers van den Lieutenant - Collonel Van Heydte, welke gevangen genomen zyn. Volgens de jongde rapporten uit Bergen op den Zoom en Steenbergen, was alles aldaar ftii. BULLETIN Van den io January 1795. Den 9 dezer 'smorgens, is de Post te Werkendam, door den Vyand met omtrent 200 man geattacqueert geworden, zonder dat het hem gelukt is, om onze bezetting van daar te doen Vetireeren, welke niet alleen den Vyandelyke aanval met zeer veel moed wederfïaan , maar zelfs den Vyand tor Almkerk vervolgd heeft. Ook hnd 's avonds te vooren eene Vyandelyke Patrouille aan de Battery van Asperen zig vertoond , dog was na dat eenige kanonfchooten van die Battery gedaan waren, wederom terug getrokken. Geduurende den nagt, had men aan den kant van Heusden fterk hooren fchieten , tervvyl 'er ?ver dag maar enkele fchooten vielen. BULLETIN Van den n January 1795. De rapporten van Gorinchem melden, dat 'er gis.  JAARBOEKEN, January. 29 gisteren morgen met den dag, fterk aan den kant! van Heusden gefchoten wierd, alsmede datheti Fort Loeveftein en Woudrichem, door eene, fterke Vyandelyke Patrouille waren geallarmeerd geworden; terwyl onze Voorpost aan de eerfte. Coupure voor Woudrichem, genoodzaakt was' geworden om zig op die van den Olymolen te replieeren, van welke de Vyand zig ook vervolgens had meester gemaakt, wanneer hy egter door het wel aangebragt vuur uit Woudrichem en Loeveftein, verpligt was geworden de tweede Coupure te verlaaten. Daar na had zig de Vyand tegens Werkendam begeven, en deze Post met eene fterke overmagt en Gefchut aangegrepen, dewelke niet tegen (taande de Collonel de Pagniet, nog eenige verfterking uitHardinxveld derwaards gezonden had, eindelyk ook over de Merwede heeft moeten terug trekken. Intusfchen zyn 'er alle mogelyke maatregelen genomen, om zig te Hardinxveld en aan de zyde der Merwede, tot het uiterfte te fouteneeren. Op Geertruidenberg was nog geen fchot gedaan. BULLETIN Van den 13 january 1795. Uit de ingekomene rapporten van gisteren, blykt, dat zig gisteren voor den middag omtrent honderd man van den Vyand tegen over den Bout op 't ys hebben vertoond; na eenige kanonfchoten van onzen kant daarop gedaan te hebben, waar door twee man van den Vyand zyn dood gefchoten, hebben zig dezelven wederom geretireerd. Te gelyker tyd naderde de Vyand , dog in minder getal, tegen over de Ryswaarden, tusfchen den Bouten Gorinchem, op 't ys, maar wierd sGra?enha- 3E. bulletin >an den [i Jan,  So NIEUWE NEDERLANDSCHE 'a Gra- venha' ce. Bulleth van de 13 Jan wierd door het vuur van de Jagers van Lsweflein . gedwongen zig terug te trekken. Ook is gisteren tegens den avond een Patrouille uit het Fort Loeveftein met den Vyand hand; gemeen geweest, waarop uit het voorfz. Fort '2met 't kanon is gevuurd, tfeling. VI. De Magazynen, Arfenalen, Ammunitie, Wapenen, Kanonnen, en in het algemeen alle Oorlogtuig , zullen geïnventarifeert en overgeleverd worden, met uitzondering van het geene in het eerite Artikel gemeld is. Toegeftaan. VII. De zieken en gekwetften, vrouwen en kinderen , die het transport niet zouden kunnen volgen, zullen in het Hospitaal, of binnen de Stad , verblyven, met de Doctoren , Chirur« gyns, Directeurs en andere lieden, tot hunne oppasfingnodig, welken alle mede hunne eigendommen zullen behouden, tot de volkomen genezing en herftelling toe, waarna zy, op kosten van de Franfche Natie, zullen vertrekken, even als bet overige Guarnifoen zal vertrokken zyn. Het Hospitaal blyft ten lasten van den Staat, zo lang 'er zig zieken van dezelve in bevinden. Van C 4 d« 'sGra- i?ENHA- 3e, Capitul, fan lierien op den Zoom,  38 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha- ce,. Capitul van Beigen op den Z,oom. i de Hospitaalgoederen, de:i Lande toebehoorende zal een inventaris worden gemaakt en ten gebru.ke van liet Hospitaal blyven , zo lange hetzelve heiraat en dan overgegeven wórdenonder behoorlyke Recepisfen. Toegeftaan : de Wagens zullen gelevert wórden tot buiten het territoir, dat door de Franfche. troupen bezet is. * r^egen d? wein'"ge Krygsgevangenen van de Franfchen, zig alhier bevindende, zullen zo veele Hollandfche Krygsgevangenen, by de Franichenzig bevindende, uitgewisfeld worden. Toegeftaan. IX. Het zal verboden zy» aan ieder een van de Fanfche troupen, om, onder welk voorwendfel ook, de marsch van het Guarnifoen te hinderen en in de gelederen te komen , om de Ruiters of Soldaaten tot difertie aan te zetten en zelfs wanneer gezegde Ruiters of Soldaaten 'erin toeffemden, zullen zy egter terftond overgeleverd en als misdadigers, volgens de Krygswetten, geftraft worden. Toegeftaan. X. De Aides-Majors van de Plaats, AuditeurMilitair, de Ontvangers, Commisfen, Suppoosten , geëmployeerd in de Magazynen , Ar. fenalen, Tollen, Hospitaal, Entrepreneurs van Fouragie en Vivres, met de perfoonen van die :lasfis j zo wel als de oude Gepenfioneerden van ien Staat, gelyk ook de Familien van Officieren, niet tot het Guarnifoen behoorende, zullen zier maanden, of langer, ook wel in het geheel, n de Stad kunnen blyven, om hunne byzondere saken te redderen, en daarna vertrekkende , zul-  JAARBOEKEN, January, 1795. 39 zullen zy voorzien worden van de nodige Pas- 's poorten, en de vereischte Wagens of Schepen, vi tot transport van hunne perfoonen , papieren ci en goederen, naar een andere plaats, onder de beheerfching van Hun Hoog Mogenden, zonder O dat zy aan eenige reftitutie onderhevig zullen^ zyn, alles ten kosten van de Franfche Natie. gt di Toegeftaan, voor Wee maanden, en de Wa. Z gens zullen, ten hunnen kosten geleverd worden, XI. Men zal in het Gouvernement der Stad zo min als in de huizen, betrokken door Militaire Famielien, of perfoonen tot het Guarnifoen behoort hebbende, en alhier vast woonagtig zynde, geene inkwartiering mogen leggen geduurende zy zig hier bevinden, en men zal de eigendommen eerbiedigen. Alle de Eigendommen zullen geëerbiedigd worden , en men zal de huizen, die oogsnbliklyk vry van inkwartiering zyn, reguleren. XII. Men zal aan den Generaal-Commandant van deze Stad, en andere tegenwoordige of afwezende Officieren de magt laaten, om hunne effecten, bagagien of Familien in de Stad te laaten tot zo lang zy goedvinden dezelve na elders te transporteeren, ten welken einde zy, op kosten van de Franfche Natie, zullen voorzien worden van de nodige wagens en paarden of fchepen, met welke zy vryelyk zullen kunnen wegtrekken , zonder gevifiteert of ontrust te worden, onder welk voorwendfel ook, zo dat men zorgvuldig alle Eigendommen zal eerbiedigen , en ieder volkomen meester blyft van zyne bezittingen. Toegeftaan, de wagens 'zullen gelevert worden, mits betalende. C 5 XIII. Gra- :nha- ipitul. n Beril op ■n oom.  40 NIEUWE NEDERLANDSCHE '»Gba vekha c£. Capitut van Bei gen op den Zoom. \ . XIII. Indien het gebeurde dat na de teekening - dezer Capitulatie, eenige Militairen wederzyds mogten deferteeren, zullen zy teritond worden uitgeleverd. Toegeftaan. XIV. Alle de Plans en Papieren, toebehoorende aan het Gouvernement, gelyk ook die, toe. behoorende aan het Departement van de Genie, zullen vryelyk mogen vervoerd worden. Alle de Registers en Papieren, tot de Auditie-Militair behoorende, zullen onder den Auditeur-Militair blyven berusten, tot zo lange , door de Edele Mogende Heeren Raaden van Staaten, daar omtrent nadere orders zullen komen. Toegedaan. XV. Niemand van het Guarnifoen zal mogen voor eenige fchulden, hoegenaamd, gearrefteert worden, zo min als zyne goederen. Na dat zy fchikkingen ma hunne fchuldeisfchers zullen gemaakt hebben. XVI. De Schippers , van vreemde Plaatfen, geene inwooners dezer Stad zynde , en welker ichepen hier in de haven leggen, zullen met hunne fchépen , Famielie en Knegts kunnen vertrekken wanneer het open. water wordt , en onverhinderd naar hunne woonplaatfen terug keren. Afgeflagen, tot dat de Vertegenwoordigers van het Volk, op dat ft uk , uitfpraak zullen gedaan hebben. XVII. Dewyl Zyne Keurvorftelyke Doorluchtigheid van de Paltz, als Heer en Markgraaf van Ber-  JAARBOEKEN, January, 1795. 41 Bergen op den Zoom, direcl: of indirect., in den': tegenwoordigen oorlog, in dit land, geen deel,, heeft gehad , zo zal men alle mooglyke egardst voor de Rechten en Eigendommen van Hoogstgemelde Zyne Keurvorstlyke Doorluchtigheid ( hebben, en zyn Commisfaris-Generaal zal het-| vryftaan om naar Duitschland terug te keeren ofj alhier te verblyven, om zyne functien en char-, ges, zo als te vooren, waar te neemen. Toegeftaan. XVIII. De Raaden der Domeinen , Ontvangers, Drosi'aarden, Bailliuwen en andere Amptenaaren van Zyne Keurvorstlyke Doorluchtig, heid, zo in de Stad als in de refpeclive kwartieren van het Marquifaat, zullen insgelyks in hunne Amptsbedieningen blyven, zonder de minfte hindering, of beletfel in het uitvoeren van hunne refpeéiive Posten, en alle veiligheid voor hunne perfoonen, Famillien en goederen genieten. Toegeftaan, voor zo verre zulks niet nadeelig is aan de belangens der Franfche Republiek. XIX. In de Stad Bergen op den Zoom voormeld , zullen de burgers en ingezetenen blyven, by den Hervormden en alle andere Godsdienften, en elk van dezelven behouden het volkomen gebruik van de Kerken , waarin de Godsdienst van iedere Gezindheid tot nog toe is uitgeoeffend, zonder dat iemand daar aan eenig beletfel zal mogen te doen, en zullen dezelve Kerken, derzelver Dienaaren , en alle Kerklyke Perfoonen en Famillien, van wat flaat, qualiteit of bediening zy zouden mogen wezen, gelyk ook de Hospitaalen, Arm-Weeshuis en Gasthuizen , volkomen naar den inhoud van dit artikel worden befchermt. Toe- ;GrA- enhae. lapitul. tm Ber- ■en op len Zoom.  4* NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gka- venhace. Capitul, van Bergen op den Zoom. Toegeftaan. XX. Alle Burgers en inwooneren, zo veel die thans tegenwoordig als om affaires of anderzints afwezig zyn, van wat flaat die zouden mogen wezen, zullen hunne wooningen in deze Stad mogen houden, of daarin wederom neemen en hunne goederen medebrengen, of naar de Stad laaten komen, naar hun goeddunken, zonder te worden onderzogt, of ontrust, of genoodzaakt te worden een nieuwen eed te doen, mits zig in rust en vrede gedragende. Toegeftaan. XXI. Zo 'er eenige burgers of ingezetenen uit deze Stad verkiezen te vertrekken , zal zulks hun vryflaan en zullen deze]ven recht hebben, om zig met derzelver goederen en hun Famillien , uit de Stad te begeven , en over haare bezittingen zodanige beltellinaen te maaken, het zy die mede te voeren of door anderen te laaten adminiftreeren, of dezelven te verkopen of zodanig anders daar mede te handelen als zy zullen goedvinden. Afgeflagen, zo de plaats daar zy zig willen nederzetten,niet bezet is door de Franfche troupen. XXII. Alle burgers en inwooneren zullen blyven in het gerust genot van alle hunne bezittingen , voorrechten en vryheden, gelyk zy die tot nu toe bezeten hebben; gelyk ook de Magiftraat, Burgers en Gildens, insgelyks in alle hunne rechten, privilegiën en vrydommen zullen gehandhaafd worden , zonder dat aan dezelven eenige inbreuk zal worden gedaan; eelyk ock de Stads Archiven er, Penningen, en :1e Adminiftratie van Politie, Juflitie en Finan:ie zullen blyven onder het beftuur van de Ma-  JAARBOEKEN, January, 1705. 43 Magiftraat en van die geene, aan welken daar's van het opzigt is opgedragen. v g Toegeftaan, by uitzondering nogthans van de Magiftraat, waar van de Leden hunne bedienin- C gen zullen [taken, wanneer de belangem van dey Franfche Republiek het zullen vorderen. g ■ ü XXIII. Dat aan de Burgers en Ingezetenen 2 dezer Stad geene andere Imposten of Lasten , hoe ook genaamd, zullen worden opgelegd, dan die zy tot hier toe hebben opgebragt; alsmede dat geene uitfchryving van Contributie zal plaats hebben. Afgeftagen. XXIV. 'Het Magazyn van Vivres, door den Magiftraat opgerigt en onder hun berustende, zal ter dispofitie blyven van voorgemelden Magiftraat. Toegeftaan hyprov'tfie. XXV. Er zal geen onderzoek worden gedaan, of iemand mogen worden gemolefteerd uver de denkwyze, die hy, voor het arrefteeren van deze Capitulatie, gekoefterd, of de party welke hy aangekleeft heeft. Toegeftaan voor zo veel het voorledene betreft. XXVI. Op deze Conditiën verbind zig de Generaal-Commandant deze Vesting, Linie en Forten aan de Franfche troupen over te geven„ en welken de Wacht aan de Wouwpoort alken zullen bezetten, tot op het oogenblik dat de troupen van den Staat , volgens het eerfte Artikel, zullen uitgetrokken zyn; midlervvyl zal men de toe- gan- Gra- enhae. 'apitul. an Beren op en loom.  's Gra- venha" ge. Capitul van Ber gen op den Zoom» i 44 NIEUWE NEDERLANDSCfIE gangen van die Wacht naar de Stad baricaderen om alle desorders en confufie voor te komen. Toegeftaan. ' XXVII. Men zal in de Stad niet ontvangen dan de commandeerende Franfche Generaal, de nodige Commisfarisfen, om hun te kunnen aantonen en over te geven de Magazynen, Arfenalen en andere foortgelyke zaken , alles ter goeder trouw en zonder agterhouding. Toegeftaan. XXVIII. Alle de Artikelen dezer Capitulatie, welke eenige duisterheid of dubbelzinnigheid bevatten, of tweezints zouden kunnen worden begrepen, zullen ten voordeele van de bezetting uitgelegt en beflist worden. Men zal de tviyffelingen vereffenen. De Geëmigreerden zyn in deze Capitulatie niet begrepen. Bergen op den Zoom, den 25 January 1795. ( Was get eekend,) W. BARON van der DUIN, Gencr aal-Majnr. In het Hoofdkwartier-Generaal te Etten, den ' Pluviofe, het derdejaar van de Franfche eeni;e en onverdeelbaare Republiek. (JFas geteekend,} L E M A I R E, Generaal van de Divi/ie. Den  JAARBOEKEN, January, 1795. 45 Den 30 December laatstleden, wierdt de' Petitie en Staat van Oorlog voor het Jaan 1795, door den Raad van Staate en Corps ,< den Prins ïïrfftadhouder aan het hoofd hebbende, met de gewoone plegtigheden ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende overgebragt. Volgens voorafgaand befluit, van Hun Edele Groot Mogende, wierdt, in het begin dezer maand , eene Publicatie gearrefteerd , wegens eene algemeene Wapening van de In- en Opgezetenen deezer Provincie. De Publicatie, daar toe betrekkelyk, was van den volgenden inhoud: |-\e Staaten van Holland en West-Friesland , allen den geenen die deze zullen zien of hooren lezen , fal ut, doen te weten: dat al reeds in de maand Augustus van het voorleden Jaar, door ons , op de Propofitie van Zyne Hoogheid, is gearrefteerd geworden, eene ligting van Landzaaten in deze Provincie; dat in de maand Oétober daar aan volgende Zyn Hoogheid, met onze goedkeuring, den Heer Erfprins van Oranje heeft geauthorifeerd, om de hulp der goede In- en Opgezetenen , to5- behoud van Godsdienst en Vryheid, te mogen aanneemen; dat, ingevolge van deze maatregelen , ook eenige duizende Manfchappen gewapend langs de Frontieren ftaan, en dezelve tegen verdere vorderingen van den Vyand helpen ver? de.ügeu; dat egter de omftandigheden, zo met opzigt tot de geduurige pogingen van den Vyand ,als uit hoofde'van bet Winterfaifoen, verre van eenige verpozing, of verflapping in de defenfie toe te laaten, veel meer eene verdubbeling van kragten tot dezelve vereisfchen; dat hoe zeer on- jGra- 'enhaie.  4affigeert, daar zulks te< gefchieden gebruikelyk is. Gedaan in den Hage onder het klein Zegel van' den Lande, den 19 January 1705- (Onder ftond,) J, Ter Ordonnantie van de Staaten, (Was geteekend,) G. B. E M A N T S. Als mede aangaande de Voorbiddingen: TV Staaten van Holland en West.Friesland, ■L* enz Wy hebben dienftig geoordeeld, by het herroepen van het Formulier van Gebeden, verEwd en vermeerderd op den 19 Oktober 1790, Sfedênby dezen aan te fchryven, de nodige beveelen te geeven, ten einde de Dienaars van den Godsdienst in de publieke Kerken bidden j voor al die veenen, die over ons gefield zyn , gW/W* voor de algemeene rust en de volkomen herftelhng Tan den /rede, met aflaating van het geen betrekking heeft tot de wapenen vaa den Suat tegen Sè Franfche Natie, volschreven by onze Refblutie van den 19 February l793, "aar by open baare Gebeden zyn geordonneerd: Gy.iedenzmt riw van verwittiging doen aau de Walfche en LnKeA«, weïkl in Ulieder Stad mogten zyn Waarop ons verlaatende , beveelen wy u in de Goddelyke befcherming. Gedaan in 'sHage, den 19 January i795- D 4 Voor- sGraenha- ïE. °uklicaie raaiendebranche Ei' wegen Hun Hoog Mogende, de Heeren Bramfcn en Repdacr naar Parys: warenTaf gevaardigd, om met het Franfche Gouver VwenSe rïM voo^ande bewind der \eieenigde Gewesten. Met een CnnrW zonden de gemelde Commisfarfsfenbe£ beninaar sHage, welke den 19 aldaar aan IvS P r,,d3t d^ SeheeIe Stadhouder" S;ftamihe V°°raf het Terfit^ der Re„ publiek moest verhaten ; dat de Staaten „ Commercie moeiten aangaan : en dat in " ^ f;*> a,Ies P-vifio'neerzoude3 ly" £en w 9«o, tot dat nadere fchik» kingen zouden gemaakt zyn." ' Hoe veel geloofs aan deze tyding konde geflagen worden, durven wy niet verze" e ren. Misfchien. verfpreidd? men d e ïv' >ng, om de gemoederen vm lomLSn ïen weinig op te beuren. sommigen De Minifters van de Hnvpn r j MtéHé. i&^aZiïZ* aende wat 'er eerlang ftondt te gebeuren 'onden goed, de Refidendeplaats w VeJl«! en na alVOfenS daar van k?nnis thebbSi  JAARBOEKEN, January, 1795. 55 De Amfterdamfche Burger Des Vilattes, die, om eenige misdryven, door het oud Beftuur hem ten laste gelegd , zints eenige jaaren , op de Gevangenpoort in bewaaring was gehouden, wierdt thans uit zyne hegtenis ontllagen. Eene nieuwe opgerechte Vaderlandfche Sociëteit, alhier zynde byeen geroepen, op den 19 dezer maand , deeden de Gecommitteerde Raaden,deMagiftraat dezer Plaatze en de Hoofd - Officier W. G F. Ben. tinck, aan dezelve voordellen, om van weerskanten Commisfarisfen te benoemen , ten einde de Haagfche Schuttery op de gemaklykfte wyze te ontwapenen. Commisfarisfen, door de gemelde Sociëteit benoemd , om met den Prefident van Gecommitteerde Raaden te fpreeken , er verder met voorfz. Collegie te handelen wegens het licentieeren der Haagfche Schut' terye, hebben in fubftantie gerapporteerd, dat zy zig hadden vervoegt by gemelden Pre fident, en van zyn Edele Mogende gerequt reert, het Collegie dezen morgen te verga deren, ten einde de Magiftraat van 's Hagi te ordonneeren, de Schuttery te gelasten hun Geweer en Wapenen op het Stadhui te bezorgen; dat Gecommitteerde Raadei hadden geantwoord, alleen met de confer vatie der publieke rust en veiligheid gelas te zyn, doch dat zy aan Commisfarisfen ii bedenking gaven , of het niet beter ware met deze licentieering te vertoeven; tot ds D 5 d 's Gra- venhaGE. > 1 t 1 J t e  5* NIEUWE NEDERLANDSCHE 's GaA- GË. I 1 i 1 ] 3 de Commisfarisfen der Conventie en de Generaal Picbegru, of een ander in deszelfs plaats, met een genoegzaam aantal iroepen alhier .zonden aangekomen zyn; hebbende zy Heeren Gecommitteerde Raaden aan gemelde Commisfarisfen en Generaal, ieder eene Commisfie gezonden, ten fine voorfz., en omrae tevens over de inkwartiering der gemelde Troepen te handelen. Vertrouwende zy Gecommitteerde Raaden , dat de Burger - Sociëteit met deze fehikkingen genoegen wilde neemen, terwyl men dan met gemelde Commisfarisfen de nodige fehikkingen hier toe zoude beraamen, en dat Gecommitteerde Raaden intusfehen geene demarches, ah de concert, met gemelde Commisfie zouden doen. Welk rapport met algemeene goedkeuring aangehoord, gemelde Commisfie, die tot dus verre zo loffelyk in haare verrichtingen had voortgevaaren, verzogt is het verdere dezer handelingen op zich te neemen. Wyders is aan de Sociëteit gecommuiceerd, dat de Staaten Generaal orders aan alle de Officieren, commandeerendeSteden en For:en, toebehoorende aan de Generaliteit, en ■velke nog niet door de Franfchen geoccu. >eert zyn, gezonden hadden, dat zy geene •efiftentie aan de aanrukkende Franfche rroepea moeten bieden, maar hun vry te aaten inmarcheeren. Gp den ca was de Generaal Moreau, en savoiids de Generaal Salme hier aange- ko;  JAARBOEKEN, 'January, 1795. 57 komen, wordende de Generaal Picbegru 's vervolgens verwagt: alle drie zullen in den v Ouden Doelen logeeren. Ook zyn hier dien g dag 20 Franfche ilusfaaren aangekomen; en morgen verwagt men een groot 3antal Franfche Troepen. De Husfaaren ■■ Officier heeft a:m onze Burger-Sociëteit verzekerd, herwaards gekomen te zyn, om de perfoonen en eigendommen te doen refpeéteeren; en indien een van zyn volk zich aan pligtverzuim fchuldig maakte , zou hy hem terltond doen ftraffen. De Generaal Mor eau heelt ook eene aanfpraak aan de Sociëteit gedaan, daar heen (trekkende , om alle onaangenaamheden tusfchen de Vaderlanders en Prinsgezinder! te menageeren, zullende de geen, die zich aan het minfte fchuldig maakt, zonder form van Proces, met den dood geftraft worden. Vrydag voormiddag den 23, wierdt het gan'tfche Guarnifoen dezer Stede, na .-at het zelve uit den Eed was ondingen, door de Generaals Moreau en Salme in dien der Franfche Republiek genomen. Vervolgens kwamen hier omtrent 600 man reguliere Franfche Troepen. Deze , gelyk ook de vervolgens van tyd tot tyd aangekomene, zyn by de Burgery ingekwartierd. De Publicatien dienaangaande zedert gedaan, zyn over het algemeen overeenkomitig die van andere Sted,n. Alles is hier zeer gerust, en ieder Burger is met zyn ingekwartierden wel te vrede , vermits dezelve zich hier Gsa- em3ae.  58 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'S GlA' VENHA GE. ■ volkomen naar hunne wetten gedragen. Even- ■ wel zyn thans verfcheiden Barakken voor de Militairen in gereedheid gemaakt, welke dezelve, zo men verneemt, eerlang zullen betrekken. Vrydag avond den 23 , is de Generaal en Chef van het Noordelyk Franfche Leger, Pichegru, hier aangekomen met deszelfs Staf, en heeft zynen intrek genomen op het oude Hof. Gisterenavond omtrent 12 uuren zyn alhier onder het losbranden van 21 kanonfchoten , aangekomen de Commisfarisfen der Nadonaale Conventie, en hebben derzelver intrek genomen in de apartementen van het Stadhouderlyk kwartier. Heden namiddag ten één uuren zyn dezelve door eene Commisfie van wegens Hun Edele Groot Mogende de l-Jeeren Staaten van Holland en West-Friesland, en vervolgens ook door eene Commisfie van wegens Hun Hoog Mogende verwelkomd. Reeds te vooren was, door het Hof van Juftitie en den Magiftraat dezer Plaatze, by openbaare afkondiging, het draagen van Oranjetekenen verboden. TLfet Hof van Holland, en de Magiftraat van xx 's, Gravenhage , de publieke rust zo veel in Hun vermogen is, willende conferveeren , hebben gerefolveerd. alle lngezeerenen van "s Gravenhage te verzoeken en aan te raaden . alle Orange tekenen in de tegenwoordige tydsomltandigheden af te leggen,  JAARBOEKEN, January, 1795. 59 «en en vryheid te geeven, terwyl de Franfchen'sGraeedèclareerd hebben , alhier als Vrienden te zuI-venhafen inkomen, de Nationaale Franfche Cocarde te ge. draSen* Verbod van Gedaan in den Haage den 21 January 1795- Oranje» tekens» In kennisfe van Ons, (Was geteeiend,~) ADRIAAN BODT. P. J. D. P A T Y N. Men ziet alhier gedrukt het onderftaande EXTRACT uit de RESOLUTIEN van den Ëxtraordinairen HOOGEN KRYGSRAAD. Woensdag den 21 January 179J« Ts, na deliberatie, gerefolveerd, dat de Collonelx Directeur Nicdlaas Cornelis Tieboef, Commandeur van het Fort Geveceeur, by dezen Extraordinairen Hoogen Krygsraad, met eenparigheid van ftemmen, zynde vrygefproken van alle verdenkingen en befchuldigingen, terzake van de overgave van het voornoemde Fort, met verklaannge, dat hetzelve Fort, op den 27 September laatstleden, des avonds, was in zcdanigen wee. lenzen ftaat dat het zelve, naar krvgsgebruik,by Capitulatie,mogt  Go NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- worden overgegeeven, zal worden ontflagen uit venha- het Provooscbuis van de Generaliteit ; en dat de ge. Sententie, ter abfolutie van denzei ven Collonel, zo rasch de omftandigheden het zelve zullen toeAbfolu- laten, behoorlyk zal worden gepronuncieerd. tic van En zal hier van by Extract uic de Refolutien den CoU van dezen dag kennis gegeeven worden aan den lonel N, voornoemden Collonel tot deszelfs Juftificatie, zo C, Tie- verre die op dit oogenblik kan worden gegeeven. boel. (Onder fond,) Accordeert met vocrfz. Refolutien. (JVas geteekend,) L. L. van REENEN. Aangaande de eerfle byeenkomst van de Provilioneele Reprefentanten des Volks van Holland , vervangende de tot nu toe genoemde Vergadering der Staaten van Holland, en van derzelver voornaamfie handelingen en befluiten, kunnen wy de volgende byzonderheden mededeelen. Nadat in verfcheiden Steden, de Omwenteling was daargefteld, zondt men uit dezelve Afgevaardigden na 'sHage, onder anderen om gezamentlyk te beraadflagen, op hoedanig eene wyze men de Vergadering van Holland zoude aanleggen en voortzetten.  JAARBOEKEN, January, 1705. 61 ten. De bedoelde Steden waren Do*tirecbt,^>Gn.&Haarlem, Delft, Leyden, .-itofter 'om, Gpu- vèMhada, Rotterdam, Schiedam, Alkmaar, Enk-1"'*" huizen, Monnikendam en Puinerende. Deze maakten de meerderheid der Steden uit, die gewoon w.iren onder het voorgaand Belluur, Afgevaardigden te zendenter Ver•gaderinge van de Staaten van Holland en. 'West-Friesland. Zy vergaderden, voor t eerst, op den 26, in het heeren Logement, op het Tournoyveld, en verkozen tot bunnen Voorzitter Pieter. Paulus, vzw Rotterdam, De Afgevaardigden door eene Commisfie uit de Haagfche Burgery verwelkoomt, en dezelve door den Prefident bedankt zyi.de,, Is na voorgaande deliberatie befioten , om "tegen vyf uuren te vergaderen in het Logement van Haarlem, en aldaar uit naam der Gedeputeerden door een Boode van dezei.ve Stad te doen ontbieden, den meest wettigen Secretaris der Staaten van Holland Royer, met verzoek, en infinuatie, dat hy van Laurens Piet er van de Spiegel, den feitelyken Raad Penfionaris van Holland, zal hebben te requireeren, dat hy zcrg drage de Vergadering te laaten aanzeggen , aan de Vergaderkamer der Staaten van Holland , tegen zeven uuren,zo,dat daar vuur en licht en verdere behoefrens, en fuppooften by de hsnd zyn. Houdende de tegenwoordig te zamen vergaderde Gedeputeerden het da?.r voor, als of dezelve Vergadering hun aan hun-  62 NIEUWE NfiDERLANDSCHE 's Gravenhage. hunne Stads Logementen is aangezegd; en wyders, dat gemelde Secretaris denzelven Van de Spiegel daar by denuncieere , dat men hem in die qualiteit niet zoude kunnen admitteeren, zullende de Leden van de zogenaamde Ridderfchap mede niet worden toegelaaten. Het welk aangenomen zynde door genoemden Secretaris Royer te volbrengen, is door denzelven, weder in de Vergadering gekomen zynde, gerapporteerd, dat hy de hem opgelegde Commisfie had volvoerd; dat de Raad-Penfionaris bereidwillig had aangenomen , de Vergadering niet by te woonen, en dezelve te laaten beleggen , en te maaken dat alles ter Vergaderkamer tegen zeven uuren in gereedheid zoude zyn; voegende hy Secretaris verder daar by, dat het niet in het pouvoir van den Raad-Penfionaris; of van hem ftond , om te beletten, dat de Ridderfchap ter Vergadering kwam; en dus hy in bedenking gaf, ten opzichte van de aanzegging aan de Ridderfchap, of hy dezelve niet zoude behooren te doen aan den Heer Van Kyj'hoek, als het digtst in de Buurt wonende, is hem daarop door den Prtefident geantwoord, dat dit voor hem zoude kunnen worden gedaan. ; üoor denzelven Secretaris Royer gevraagd zynde, of de Vergadering zyn diensten dien van den Secretaris Emants , heden avond requireerde, is door den Pra?fident geantwoord , dat beide Secretarisfen, zich tegen den  JAARBOEKEN, January , 1795. 63 den tyd der Vergadering zouden vervoegen, 'i in een der Vertrekken van Gecommitteerde v Raaden, ten einde by de hand te zyn. c Na dat vervolgens de Vergadering zich ter gewoone Vergaderplaarze van de Staaten van Holland en West Friesland begeven had, zyn met algemeene Remmen de Burger Pieter Paulus tot Praïfident, en de Burgers Cornelis Joan de Lange van Wyn~ gaarden en Jacob Spoors, tot Secretarisfen benoemd , dewelke als Leden egter ftem behielden. De Vergadering wierdt door den Praafident met de volgende Aanfpraak geopend: Zie daar, Medeburgers! de grondflag gelegd der Vryheid, en het Ariftocratisch Gebouw der vorige Regeering omver geworpen. Her zelve moet wel duurzaam wezen, daar het onder zo veele kenmerken van den uitdrukkelyken wil en het opperbeftier dér Goddelyke Voorzienigheid gelegt is, wier Almagtige Hand in alles wat oris daar toe heeft moeten brengen, zo duidelyk heeft kunnen worden opgemerkt. De Franfche Legers waren in een der glorierykfte Veldtogten, waar van in de Gefchiedboeken der geheele Waereld melding gemaakt wordt, tot de Grenzen onzes Lands genaderd, en hadden zelfs hunnen voet reeds op een gedeelte van deszelfs grond gezet, toen de natuur? lyke Sterkwns onzes L-ands, Rivieren, Wateren en Wegen hunnen verdere voortgang eenigzints fchenen te Ruiten, althans moeyelyker en daar door langzamer te maken; want zekerde ondervinding heeft geleerd , dat niets aan den moed. werkzaamheid en onvermoeidheid des E Fran- Gra- enha,* e.  64 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- v'enha ge. Aanfpr van P. Paulus. ) t Franfchen Volks op den duur kan wedeiftaan, . en dat Frontierfteden en Sterktens en Hindernisfen voor hunnen yver en aanhoudendheid zouden hebben moeten bukken. Dog op een tyd, ftip, dat. men zulks niet yerwagtte, dat men den Veldtogt van dit Jaar geëindigd, en zig voor een wyie tyds van hun verWyderd rekende herfchiep een geweldige vorst onze Rivieren en Wateren en Inundatien in gemakkelyke Wegen en Bruggen, om over te komen, en het geen te voren de fterkte dezer Landen, en het vertrouwen van het toen plaats hebbend Regeeringsbeftuur uitmaakte, ftrekte nu om alle genomene voorzorgen en maatregelen tegen hunne doorkomst te verydelen, ja tegen zig zelve om te keeren, en "den overtogt der Legers eener Natie te verhaasten, welke plegtig en openlyk verklaard heeft, ons niet als. haare Vyanden, maar als haare Broeders en Bondgenoten te befchouwen., Eene omftaudigheid, waar uit ik met recht mee . ; te mogen befluiten, dat ze ons met eene eerbiedige verwondering moet doen opmerken op Gods aanbidlyke wegen, die terwyl ook anders Zelfs de mooglykheid, om vry te zyn , nog zo veel langer van onze ftreken verwydert zou zyn gebleven, nu alzo het Horten van zo veel bloed voorgekomen, en veele Steden en Landen voor verder bederf bewaard heeft. Laat ons dit, Medeburgers! Reeds met dankbare harten erkennen, en daar het fundament onzer Vryheid zo blykbaar door Gods wil en Voorzienigheid daar gefield is, laat ons nu , van snzen kant,ons in alle onze aanftaandegedragingen en verrigtingen, ons zyn volmaakt voorbeeld /oor oogen ftellen, en het zelve zoeken op te ,'olgen. Laat regtvaardigheid, billykheid en nenschlievendheid het begin en het einde van >nze handelingen en befluiten wezen, niet afegging van alle haat, partyfehap of wraakzugt . ovet  JAARBOEKEN, January, 1795. 6jT over te voren ontvangene beledigingen; weten-1 de; dat ons daar en boven geleerd is, te ze-, genen, die ons raogten vervloeken. , Hier door, en hier door alleen, kunnen wy met grond zegen op onze arbeid verwagten. Hier door, en hier door alleen, kan eenmaal • de gewenschie eendragt onder deze gefolter de en zo zeer uitgemergelde Natie geboren worden, zonder welke de ondervinding nu zelfs aan onze Vyanden en aan onze bedrogene en dwalende Medeburgers geleerd heeft, dat dit Land niet beftaan 'kan , terwyl anders die zelfde ondervinding heeft doen zien, dat deszelfs natuurlyke ligging en gefteldheid het voor een der onverwinnelykfte zou maken op den gantfchen Aardbodem. Zo doende, door het verwekken , namelyk, van eendragt en den zagten invloed eener ware verlichting omtrent 'sLands wezendlyke belangens, zullen wy het geluk des Volks, wiens Provifioneele Reprefentanten wy zyn, op duurzame gronden vestigen. Daar door zal kalmte en gerustheid in de gemoederen geboren en den weg bereid worden, waarop de volkomene vryheid en voorfpoed dezes volks naderhand kan worden voortgebouwd. Dan zal de tyd , wanneer het onverhoopt mogt te pas komen, doen zien, dat ons Land, met eendragt verdedigd, ongenaakbaar is; en wanneer men dan daar by voegen zal de opentlyke erkenning van de Souverainiteit des Volks, en van de onvervreembaare Rechten van den Mensch, zonder onderfcheid van zyne Staatkundige of Godsdienltige begrippen, is het te verwagten, dat Rust, Vrede, Vryheid en Veiligheid, die zo lang uit deze (treken verbanner geweest zyn, haare gelukmakende Zetel in dezelve zullen vestigen. Hier toe wensch en bid ik, dat de goedt God alle onzé harten vereenigen en zynen ze E 2 gei sGra- 'ENHA- 4anfpr. 'an P. ?aulus. i  66 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhage. Aanfpr. van P. Paulus. gen fchenken mag! hier toe verleene Hy ons allen, byzonder my, dien deze Vergadering tot den gewigtigen Post van Provifioneelen Voorzitter verkozen heeft, zynen byftand, en hy doe onze aan te vangene pogingen uitlopen tot geluk van een lang vertrapt en onderdrukt Volk! Voorts zyn, op behoorlykeCredentiaalen der Comparanten, ter Vergadering geadmitteerd : Van Dordrecht, de Burgers Pieter Roos, Ary Lamme, Jan Dekker en Boudewyn de Haan. Van Haarlem,de Burgers C. Hovens, Pieter Kops, Willem Anne Leftsvenon en Johan Herman de Lange. Van Delft, de Burgers Christiaan van Bereflein en Jacob van Vredenburg. Van Leiden , de Burgers Jacob George Hieronymus Hahn, Abraham Jaques la Pierre, Frederik van Leiden en Jacob Spoors. Van Amfterdam, de Burgers Daniël yan Laar, S. 1. Wifelius en S. Bos. Van Gouda,de Burgers Comelis Joan de Lange van Wyngaarden en Frederik Kumftus. Van Rotterdam, de Burgers Pieter Paulus en Jacob Reepmaaker. Van Schiedam, de Burgers Gozezvyn Jan Loncq, Jacobus Nolet, Bastiaan Cool en Jan Swinnas Loncq. Van Alkmaar, de Burgers Ludovicus Timon de Kempenaer en Joan du Tour. Van Enkhuizen, de Burgers Tbade Pan en Broerius van der Velden. Van  JAARBOEKEN, January, 1795. 67 Van Monnikkendam, de Burgers Jacob*, Tsengs en Cornelis Booterkooper. * En van Purmerende, de Burgers Antho^ ny Jan Menger en Barend Suidema. Voorts gedecreteerd, aan de abfente Steden kennis te geeven dat de Vergadering zich op heden heeft geconftitueerd, ten einde vier Gedeputeerden, of ten aanzien der kleine Steden, zo veel minder als derzei ver locaale fituatie vereischt, ter dezer Vergadering te zenden, mits beftaande uit Perfoonen door de Burgery, of uit Repraïfentanten, door de Burgery daar toe gequalificeerd, gekoozen. De gemelde Misfives door Staaten Bodens af te zenden, en provifioneel aan Gorcum , Schoonhoven, Brielle, Hoorn, Edam en Medemblik, die te vooren plagten befchreven te worden. Is gedecreteerd, dat de ftemmen der pra> fente Leden niet Stadsgewyze, maar by hoofden zouden gelden , en die cynofure voor het vervolg zoude Rand grypen. Gedecreteerd, om den Burger Royer, Secretaris der vorige Vergadering der Staaten van Holland en West • Friesland te doen aanzeggen , dat men voor dezen avond zich van zyn perfoon niet zou bedienen , echter op dien voet, dat hy moet worden geagt gecontinueert te zyn tot praaftatie van zodanige dienften aan deze Vergadering, Gecommitteerde Raaden, of die Commisfien, welke E 3 in »Gra- enhae.  63 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha«i. i i i 2 t ë ri¬ jn derzelver plaats mogten worden benoemd, als van hem zouden mogen worden gerequireert. En zyn daar toe benoemd de Burgers Fredenburg, Roos en Fan Leiden, welke gereverteert zynde, rapporteerden , dat de Burger Royer zyn dienst in allen opzichte den Lande aanbied, mits niet langer aan zyn post gehouden te zyn, als zyne omftandigheden zouden mogen vereisfchen. Wyders door gemelde Commisfie gecommuniceert zynde, dat de Burger Emants, Secretaris van Gecommitteerde Raaden, zich mede heeft aangeprefenteert, is gedecreteert, denzelven door den Secretaris Spoors te doen kennis geeven, dat de Vergadering voor dezen avond zyn dienst niet behoefde , en hem zoude requireeren, wanneer het nodig mogt zyn. De Secretaris Spoors gereverteert zynde, s by acclamatie gedecreteert, om de zo lang verdrukte Souverainiteit des Volks opentlyk te erkennen. Voorts de Vergadering der zogenoemde staaten van Holland en West Friesland, ►eftaande uit Ridderfchap en Steden, als oede alle erflyke waardigheden van Stadouder, Kaptein-Generaal en Admiraal deer Provincie voor vervallen verklaart. Zulks y Publicatie aan den Volke te kennen te eeven, eh wel op zodanige wyze, als naer te bepaalen. Wordende derhal ven een ie-  JAARBOEKEN, January, 1795- 69 egelyk ontflagen van den eed op de Oude' Conftitutie, dewelke wordt verklaard te zyn1 vervallen en vernietigd. Op voorftel van den Prsefident, is gedecreteert, dat beide de Collegien van Gecommitteerde Raaden van het Zuider- en Noorder-Kwartier, en de Hollandfche Rekenkamer zullen worden afgefchaft, en de Leden daar van gehouden voor gedimitteert, behoudens hunne verantwoording. Aan de Minifters van het zelve Collegie aan te fchryven, om de nodige zorg te dragen, voor alle Documenten, Chartres enz., het voorfchreeven Collegie fpecleerende, de zaaken het zelve concerneerende te h uden in ftatu quo, tot dat deswegens by deze Vergadering nader zal zyn voorzien. Op gelyk voorftel gedecreteerd de voorige Gecommitteerden van de Staaten van Holland te rappelleeren, en te interdiceeren de functien van hunne Commisfien verder waar te neemen. Op voorftel van den Prafident gedecreteerd, dat ieder Mensch het recht heeft, om op zyn eigen grond te iagen, zo wel als te visfchen in de Wateren hem in byzonderen eigendom toebehoorende; blyvende egter alle verdere Placaaten ten opzichte van de Wildernisfen in deze Provincie by provifie in hun geheel. Hier van by Publicatie aan den volke kennis te geeven. E 4. Goed- sGra- 'enha- ;e.  70 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGïia. VRNHA' GE. i i Goedgevonden, om morgen ten 10 uuren van de op heden avond genomen notabele befluiten aan de Reprasfentanten van de Franfche Republiek door de Burgers Lesteyenon en Van Leiden, prealabel kennis te geven , en dezelve in de Franfche Taal zo dra mogelyk aan hen in gefchrifce ter hand te ftellen. De Burger Roos, Gedeputeerde van Dordrecht, zich by deze Commisfie te voegen , om mede aan gemelde Reprsefentanten het beklag der Municipaliteit aldaar voor te houden, wegens het fequestreeren en verzegelen der publieke kasfen te Dordrecht, en de confiderabele requifitien, die voor de Troupen in het Eiland worden gedaan. Is op voorftel van den Pra;fident gedecreteerd , om in plaats van Gecommitteerde Raaden een Committé van Algemeen Welzyn, als mede een tot de Militaire Zaaken, en een tot de Finantien aan te ftellen, met faculteit, om zodanige Suppoosten of Perfoonen in aétneelen dienst van de geweezen Gecommitteerde Raaden of van Holland zig bevindende te requireeren , als zy nodig mogen oordeelen. Tot het Committé van Algemeen Welzyn aangefteld de Burgers Van Vredenburg, van Delft; de Lange, van Haarlem ; Roos , van Dordrecht; Kempenaer, van Alkmaar; Reepmaker, van Rotterdam; ;n Van Laar, van Amrterdam. Tot Leden van het Committé van Miliaire Zaaken: Vredenburg, van Delft; de lange, van Haarlem; Rees, van Dordrecht; Kern»  JAARBOEKEN, January, 1795» 71 Kempenaer, van Alkmaar; Bos, van Am-', fterdam; en Loncq, van Schiedam. ^ Tot Leden van het Committé van Financien : Hoogflraaten of .van Beefting, van Rotterdam; du Tour, van Alkmaar; Beereftein, van Delft;Hovens, van Haarlem, met faculteit om twee gefchikte perfoonen te asfumeeren. De Prjefident draagt ter Vergadering voor, de verzwakking derDyken door de gemaakte coupures tot tegenhouding der Franfche Legers, als mede het te vrezene gevaar van zwaare ongemakken, en doorbraaken door een fchielyke dooy. De Infpecteur-Generaal van 'sLands Rivieren Brunings, met den Ingenieur Dalhof, gelast de Dyken aan de Hollandfche Rivieren op 't fpoedigst te infpeéteeren, en des noods aan alle Dykgraaven en Heemraaden, van Heemraadfchappen, of Polders, langs dezelve Dyken gelegen, te injungeeren, terftond de defecten behoorlyk te doen herftellen: met au> thorifatie op dezelven, om na hun besre weten 'sLands deskundige Bedienden tot dat einde te requireeren. Voorts zyn gemelde Gecommitteerden gelast van hunne verrigtingen aan het Committé van Algemeer Welzyn van Holland een gedetailleerd rap port te doen, ten einde het zelve de Vergadering diene van confideratien en advis De Gedeputeerden wegens Holland te Vergadering van Hun Hoog Mogende iGra- enha» IE.  'sGaA- VESHACE. 2. Dat.aan alle Confuls in de Middelandfche Zee, 72 NIEUWE NEDERLANDSCHE F. H van PFasfenaer Catwyk, Adrianus Boes/es, Mr. Joban Meerman, Mt.Tsbrand de Koek, enMr.LaurensPieter van de Spiegel; als mede in de Raad van Staate, Dirk van Boetzelaer van Kyfhoek, P. Onderwater en N.Calkoen; mitsgaders in de Generaliteits Rekenkamer, M. D. Scbuylenburg en Anthony Blok, zyn uit hunne refpeftive Comnnsfien gerappelleert, en ontflagen, blvvende verantwoordelyk voor hunne gedaane verrichtingen. Voorts bellooten, de Burgers J. G. H. Hahn, W. A. Lestevenon en G. J.Loncq ,in plaats van de voorfchreeven gerappelleerden ter Generaliteit te committeeren, om aldaar de belangen van Holland, en het algemeen Bondgenootfchap te behartigen; en voor elk derzelver het Credentiaal te depecheeren. Befloten de drie voorfz. Gedeputeerden aan te beveelen, om van Hun Hooff Mogende af te vorderen. *• Daïiraan de Colonien van de Oost- en West - Indien , en op de Kust van Africa op het fpoedigst, ook veel zo mogelyk te Land van de tegenwoordige ftaat van zaaken kennis worde gegeven, met last aan de Commandanten van sLands Compagnie-Schepen, zig in de na. byhe. i bevindende, aldaar ter befcherming der voorfz. Colonien te verblyven, of zigonvervvyld derwaards te vervoegen.  JAARBOEKEN, January, r79J. 73 Zee, Oostzee, en zogenaamde kleine Oost, de-' zelfde kennisgeving gedaan worde, met last om ^ de Schippers der Koopvaardy-Schepen zig aldaar, ( of in de nabyheid bevindende, zulks te verwit-, .tigen, met verbod om in eenige Engelfche Ha-. veHS binnen te loopen. I 3. Dat aan de Commandanten der Nationaale 1 Oorlogfchepen buiten 's Lands , almede gelyke 1 kennisgeving worde gedaan, met injunctie, omy ingevalle men niet veilig door het Kanaal mogte. kunnen zeilen, of door het ys in de Havens der Republiek binnen komen, als dan in de naastbygeltfgene Franfche Havens in te loopen. En zyn wyders gemelde Gedeputeerdens verzogt by Hun Hoog Mogende te infteeren, dat de refpective Commandanten en Bevelhebbers der ScheDen van den Lande, binnen de Havens deezer Landen zig bevindende, worden gelast, geene ordres van den Admiraal-Generaal te refpecteeren-, of optevolgen, op ftraffe des doods, en dat de daar uit voortekomene fchade op hunne goederen zal worden herhaald. Wyders gedecreteerd, dat Brantfen en Repc taer. door Hun Hoog Mogende naar Parys gezonden, door een Courier van wegens deeze Vergadering van het gebeurde alhier zal worden kennis gegeven, en dus hunne Commisfie vervallen is, met recommandatie om wegens Holland niets verder te doen. En dat de voorfz*.' Gedeputeerden aan Hun Hoog Mogende zullen declareeren, dat deeze Vergadering zig uit dien hoofde in gemelde Commisfie niet verder kan m- Dat zy, nadien 'cr thans in Engeland zes gedaaden OostJndifche Schepen, behalven Oorlog, fchepön, en nog uitgaande Oost - Indifche, en andere geladen uit Spaanfche Havens gekomen, en in Engeland binnengelopen Schepen zyn leggende, by Hun Hoog Mogende zullen proponeer 5 Gra- EMHA- ie. Ichik' ■ingcn ■aaken* ie Buienland-, 'che Zaaken, <  74 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha' ge. Schik, kingen raakende Buitenlandfche Zaaken neeren , en infteeren , dat op 't fpoedigfte een Cartelfchip naar Engeland gezonden worde, om de voorgemelde Schepen ilico herwaards te doen keeren. Daar by tevens in confideratie gevende, om de nodige fehikkingen te beramen omtrent het vaaren der Pacquetbooten, zo als in de vorige Oorlog heeft plaats gehad. • De Burgers Hahn, Van Leiden en Van Laer3 zyn gequal ficeert de plechtige wyze op te geeven, nopens de afkondiging der Publicatie aan den Volke, mitsgaders nader te refumeeren de extenfie van de verklaring van de Rechten van den Mensch en Burger, en daar van rapport te doen. De Vergadering tot dus verre gehouden op naam van de Staaten van West-Friesland, is, ingevolge de Deqreeten van gisteren, vernietigd. De Burgers H, Ryfer, van Alkmaar, D. van der Velden, van Enkhuizen, en C. I. Bran~ ger, van Amfrerdam, zyn gequalificeerd, om de werkzaamheden van het gemortificeerde Collegie van Gecommitteerde Raaden in We. teerd, ten einde dezelve , indien daar uit mogt blyken, dat gemelde perfoonen door de liurgcry zelve, of vah wegens de Mu« nicipaliteiten, door de Burgeryen daar toe geqnalificeerd, niet waren gecommitteerd t hen m het vriendelyke aan te zeggen, dat op geen andere Credentiaalen iemand word toegelaaten. De Commisfie gereverteerd F «yn* enha- e.  s Gravenhage. 78 NIEUWE NEDERLANDSCHE zynde, rapporteerd dat gemelde perfoonen gedeclareerd hadden van begrip té zyn, dat hunne Credentiaalen om bovengemelde redenen niet voldoende waren, en zich dienvolgende zonder verdere inftantie hadden geablenteerd. Dezelve Commisfie is voor hunne moeite bedankt. De Burgers Lestevenon en Van Leiden exhibeeren een Proces Verbaal in de Franfche taal, omtrend de voormaalde en tegenwoordige Conftitutie der Vergadering ingevolge Refolutie van gisteren door hun geconcipieerd. Het zelve na refumptie geapprobeerd zynde , is voorts beiloten, het zelve, na genomen copie, aan de Repraïientanten van het Franfche Volk ter hand te «ellen. Daar toe de voornoemde Burgers, benevens den Burger Roos, gecommitteerd, met last om aan gemelde Reprafentanten Kennis te geeven van de genomene fesfie ter Generaliteit, door de Gedeputeerden wegens deze Provincie; als mede dat by Hun HooiMogende was gedelibereerd omtrend 's Lands Schepen en Colonien, het niet obedieeren der beveelen van den geweezen Admiraal, en den Lieutenant-Admiraal Van Ainsberven, het bezorgen van een Paspoort voer een Courier naar Parys, en kennisgeeving aan de Oost- en West-Jndifche Colonien, van de Revolutie. En eindelyk met dezef ve Reprafentanten te beramen, op welke wyze de Hollandfche Steden van het te overbodig Fransch guarnifoen door een evenre- di,  JAARBOEKEN, January, 1795» 79 dige verdeeling zouden kunnen worden ontlast. Daar van heden rapport te doen. Het Committé van Militaire Zaaken geeft kennis , dat de Franfche Commandanten ordres gaven aan de Hollandfche Militairen, en over 'sLands Magazynen disponeerden. Dat het Committé alvorens iets te doen, niet zeker was, of aan de door het zelve te gevene ordres voldaan zoude worden. Vraagt voorziening; te meer, daar men over verfcheide excesfen der Hollandfche Militairen, als mede over een onevenredige inkwartiering op zommige plaatfen ten platten Lande, klagtig was gevallen. Aan het gemelde Committé Verzocht, zich te doen opgeeven een praecifen ftaat van alle Regimenten op Holland, en den Kwartiermeefter Generaal Ben ti nek te requireeren om informatie, waar en in welken Raat dezelven zich bevinden, of dezelve krygsgevangen zyn dan niet; of wel als corporatien, dan als debris zyn te confidereeren; als mede, welke andere , ter repartitie van andere Provinciën ftaande,zig op Hollandfchen bodem bevinden, ten einde met de Franfche Repraefentanten te benamen, op welke wyze deze Pfovïncie daar van kan worden ontlast. De Prajfident geeft in confidentie of het Committé der Financien niet behoore te worden gechargeerd, een prsecifen ftaat van 'sLands Kas te formeeren, om na examinatie nader te delibereeren , en de Natie daar van kennis te geeven. Dien conform F a ge* "s Gravenhage.  So NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhage. gedecreteerd , en vermits de abfentie van de in dit Committé benoemde Burgers Van Hoogftraaten of Van Beefting, daar toe aangefteld de Burger Huicbelbos van Liender. Na deliberatie gerefolveerd, den Advocaat-Fiscaal en Procureur-Generaal Vosmaer te dimitteeren. Wegens zynen Opvolger de deliberatie tot morgen gecontinueerr. Beflooten Mr. Laurens Pieter van de Spiegel, van zynen posten van Raad Penfionaris, groot Zegelbewaarder, Stadhouder en Registermeefter van de Leenen van Holland en West- Friesland,te dimitteeren,met last om het groot Zegel en alle Chartres en Papieren tot zyn Ampt betrekkelyk, of den Lande toebehoorende, over te geven. De Burgers P Roos, A. Lamme, S. Bos en S. I. IVifelius, daar toe gecommitteerd. De Gedeputeerden terGeneraliteit rapporteeren, dat zy aldaar op de gewoone wyze fesfie hebben genomen, en dat de Propofitien, volgens hunnen last gedaan, Commisforiaal gemaakt waren, en dat daar van morgen finaal rapport zoude worden ukge bragt. Door den Burger Hahn gevraagd zynde, of hy als Gedeputeerde ter Generaliteit, zig moet houden aan de Refolutie der btaaten van Holland, van 23 July 1669, is op •voorftel van den Prafident beflooten, deZelve Refolutie te monificeeren, en de Gede-  JAARBOEKEN, January, 1795. 81 deputeerden ter Generaliteit te qualificee-' ren , by meerderheid in presfante voorko-1 mende zaaken te Remmen, en voorts in al-< le uitftel lydende zaaken alvorens rappoit te doen. I Befloten , dat ter Generaliteit twee Leden van het Committé van Algemeen Welzyn ambulatoir fesfie zullen nemen; en daar toe de Leden van het zelve Committé gequalificeert. De Burgers Bos, Forften en de Secretaris Spoors, gecommitteert, om een Gebed in plaats van 't voorige te concipieeren, ten einde daar mede de Vergadering te openen. De Decreeten gerefumeert en gearrefteerd •zynde, communiceert de Prafident" een Misfive van de Municipaliteit en Burgery van Schoonhoven, aan die van Rotterdam, wegens de inkwartieringen en Asfignaten; omtrent welke laatstgemelde een kas tot inwisfeling geproponeert wordt, met het antwoord daarop van die van Rotterdam, klagende mede over de inkwartiering, doortrekking van Troupen en Asfignaten, met aanrading om zig te adresfeeren aan deze Vergadering, als bevindende de Franfche Reprefentanten mede zig alhier. Dragende de PrEefidenr wyders voor, dat de beide Commictés van Algemeen Welzyn en Financien , met alle fpoed omtrent de Aslignatfii; en fubliltemien dienden werkzaam te F 3 zyn, i Graenha- E.  82 NIEUWE NEDERLANDSCHE Js Gra- VENHACE. zyn, om kundige Kooplieden of Makelaars op 'sLands kosten te ontbieden, ten einde met dezelve over de gefchiktfte middelen te befoigneeren , tot voorkoming van agiotage met de Asfignaten, welke reeds plaats heeft, dezelve met de minde inconvenienten in circulatie te brengen , en het te vreezene gebrek van de eerfie noodwendigheden des levens voor te komen. Na deliberatie befloten, om beide Gommittds voornoemd te recommandeeren, nog ftaande Vergadering Brieven te depecheren aan eenige opgegeven Kooplieden en Makelaars uit de Kooplieden deezer Provincie, om alhier in den Hage te komen , ten einde met dezelve over de Asfignaten te befoigneeren. Wyders is de Burger J, Noliet geauthorifeerd en gequalificeerd, op de ïpoedigde en gevoeglykde wyze met den Commisfaris Generaal Six mede te werken, ter beziging van 't geene door de Franfche Reprarfentanten, volgens Publicatie van Hun Hoog Mogende van den £7 January 1795, tot onderhoud en kleeding der Franfche Troepen gerequireerd wordt; met authorifatie, om daar toe de nodig bevonden wordende perlöonen te requireeren, en voldoenende middelen te employeeren Is voorts gelezen de Misfive van Hun Hoog Mogende, van dato 27 january laatstleden, ter geleide van eene Petitie van den Raad van Staaten, en de voorfchreeven Publicatie van den 27 January, om te voldoen aan de gemelde Re- qui-  JAARBOEKEN, January, 1795. 83 quifitien. Zynde de voornoemde Misfive 's hoofdzaaklyk van deezen inhoud: ^ï Dat de voornoemde Requifitien der benodigdheden voor het Franfche Leger, door Hun Hoog Mogende gefield zynde in handen van hun Gedeputeerden tot de Financien , en dezelve van hunne bevinding rapport gedaan hebbende, het Hun Hog Mogende voorkomt, dat de gevraagde goederen by befteeding of inkoop worden gevonden, doch dat zulks volftrekt onmogelyk zynde, zonder de nodige geldmiddelen, Hun Hoog Mogende hadden goedgevonden, den Raad van Staaten te verzoeken, om ten fpoedigfien ten voorfchreeven einde eene Petitie te formeeren; waar aan dan ook voldaan zynde, Copie van dezelve Petitie aan de refpedtive Bondgenooten, mitsgaders Copie van de voornoemde Requifitie, by dezelve Misfive wordt toegezonden : wordende wyders daar by deeze bewoordingen gevonden: „ En wy kunnen by U Edele Mogende niet genoeg aandringen op de volftrekt e noodzaak lykheid, dat a) de Penningen zonder eenig verwyl ten „ Comptoire Generaal van de Unie in con„ tanten worden gefourneert, met verklaa, ring , dat wy onveran'.woorddyk willen „ zyn , voor de gevolgen , welke daar uit \, zouden refulteeren, wanneer niet alle de,, vsiren wierden aangewend , om zo veel „ doenlyk aan bet verzoek der Franfche Re„ prefentanlen te voldoen , en waar door „ waarfcbynelyk middelen van geweld zouden „ vervangen die geene-, welke wy confideree-. F 4 n ren Gr4* :nha-  «4 NIEUWE NEDERLANDSCHE " re" aK d6 S'fiüitfo, om de zaak op de "E >ï m'T bezy)ac"-ende wyze, en mes de meeste „ ordre en geregeldheid te doen werk lievig „ maaken: want by ons is wel in overwet „ ging gekomen, om de re/peclfive Bondge*i nooten aan te fihryven, en voor te (lellen » om teder in evenredigheid, van het geen ., zy ut lasten van het~Bondgtnootfchap nns, tnbueeren, de gevraagde artikels in Nat»ra op de voorgeftelde tyd en plaats door „ hunne Ingezetenen te doen bezorgen; dan „ zvy hebben gemeend, dat dit aan z°er veele a, twaarigheaen en taconvenienten voor de In„ gezeetemn zoude onderhevig zyn, uitboofde van de moeyelykbeid en onzekerheid, „ welke Artikels door deeze en ivelke door *> 'oadé're Plaatzen en DtftriÏÏen z>. ttden kun„ tien geleverd, en hoe de L verancie door „ dezelve, op de gedeftgneerde Plaatzen en „ tyd zoude kunnen gejprastleerd worden; en „ wy h'bben om die reden een contributie in geld, waar voor de gevraagde objeëten „ souden kunnen bezorgdworden ,praferabel „ en ah een meer egaal werkend middel, ge», oordeeld te moeten proponeer en. En het ,, zal vooral nodig zyn; dat U Edel Mogen„ de benevens d< overige Bondgenoten, zon»» der Ultftel insge'yks bewilligen in alle zo3, danige voorftellen, als door den Commis„ Jaits Generaal Sis, wHks met de execut, ite van dit werk is belast, aan dezelve „ zullen moeten gedaan worden, om hem en v zyne bediendeos met alle ordinaire en ex„ traordinaire middelen, de behulpzaam band ,j te biedent en de nodige Wagens, Karren, » en  JAARBOEKEN, January, 1795» 85 " en Pair den te verzorgen, en daar toe de*$ *' Vet eiscbte aanfcbryving te d>en aan de vs " Magiftr aaien en Gerechten, endaar zulks « „ verder beho rt.' Zynde de Petitie en de voorfchreeven Memorie van deezen inhoud: HOOG MOGENDE HEEREN! Wy hebben wel ontvangen Uw Hoog Mo. ge0de Refolutie van heden , en haasten ons, om aan U Hoog Mogende intentie te voldoen; vermits wy nu de kosten, nodig tot de dieswegens te doene Inkoopen, Aanbefteedingen, Transoorten en kosten op de direcüe en andere daar toe behoorende, na eene fommiere calculatie, provilioneel begroot hebben op eene fomme van tien millioen guldens, petitioneeren' wy ten dien einde dezelve fomme by deeze, en vertrouwen, dat U Hoog Mogende overtuigt van den fpoed, waar mede dit werk moet worden begonnen en voortgezet, deeze onze Petitie direftelyk aan de hooge Bondgenooten zullen toezenden en by dezelve eftectueeren , dat niet alleen de Confenten zullen gedragen, maar ook de dadelyke furnisfementen in contante Penningen ten Comptoire Generaal der Unie door de Provinciën zelve , en mar op de gewoone wyze by Ordonnantiën en Acquitten zullen worden gedaan: ja zejts, dat een gedeelte daar vati door deeze or geene Provincie, welke daar toe het meest gelchikt is, zal worden voorgefchoten, binnen die termynen, binnen welke aan de vordering van wegens de Reprefentanten der Franfche Natie, aan U Hoog Mosende overgegeven, en by U Hoog Mogende Refolutie vermeld, zal belmoren te worden voldaan ; zullende by oatftentenis1 van F 5 dien» jRAnha-  •sGra venhü ge. Petitie van i< Mittioi tien, tt behoeve van de Fran.' fchen. Mg* 86 NIEUWE NEDERLAND SC HE " d'er' ten waarfchouwen, dat elke andere wyze van - aan ae gedaane verzoeken te voldoen, welke n wy in cas van non-reusfitc voorzien te zullen ' volgen, voor dc goede Ingezetenen onberekenbaar drukkende zoude bevonden worden: zul. Jende, wanneer deeze of geene Provincie boven haare Quote in deeze mogten prajfteeren daar_over, gelyk ook over andere foortgelyke objecten , welke daar by in computatie zouden moeten komen, zo dra mogelyk kunnen woroen gehquideert. Aldus gedaan en gepetioneert by den Raad van Staaten der Vereenigde Nederlanden, op den 27 January 1795. (JFas geparapheertf) CHARLES BIGOT, Vu (finder Jiond,') Ter Ordonnantie van den Raad van Staaten der Vereenigde Nederlanden, (JVai geteekend,*) J. II. MOLLERUS.  JAARBOEKEN, January, 1795. 87 Fgalité, Libcrlè, , r,., , 'J Tjrfit Indivifibihté, v Fralernite', c a la Have le 7 Pluviofe, P'antroifième de la République Franpife, une & mdivijible. Les Repréfentants du Peuple prés les Armées du Nord & Sambre & Meufe. Prenant en confiddration les befoiris des Ar-i méés de la République, & la nécesfité de/ tirer les objets de fubültances d'approvifionne-y mens & d''habillement , dont elles ont befoin , / des Pays 011 elles lont établies; voulant^eviter les moyens de Requifitiou particuliere & 1'interven. tion des Agens Subaltevnes, croient convenable de s'adreslèr aux Etats Généraux & les invitent formellement k faire délivrer, dans 1'efpace d'un rnois, les quantités de Deux 'cents mille qumtaux, Poids de Mare, de bied, Cinq millions de Rations de Foin, a. quinze livres Poids de Mare , Deux Cents mille Rations de Paille, k dix livres Poids de Mare, Plus Cent cinquante mille paires de Souliers, Vingt mille Paires de Bottes, Vingt mille Habits & Vestes de Drap, Ouarante mille Culottes de Tricot, _ Cent cinquante mille Pantalons de Toile ou Coutil, Deux cents mille Chemifes, Cinquante mille Chapeaux. Plus livrer dans deux mois Douze mille Bceufs Ces différens objets doivent être verfés fur Tbiel, Nimègue & Bois-le-Duc. en trpis Livraixpns Qii Ter mes t Les Gra- '.yst van ?ranihe Beloepen.  83 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGba VEVHA ce. Lyst va Franfche Dt liotfien ' -7>fes, Repréfentants du peUple attendent du - Zèle des Etats Généraux, de leur défir d'éloigner dd leurs Concitoyens des forrnes de réquifition toujours fatiguames pour les habitans, nou «feulement toute 1'adtivité posfible pour complet» ter ce Contingent, mais encore ils efperent, - que les forrnes lentes de 1'adminiftrarion ordinai, re, & les qucitions de Competence d'autoiïté qui pourroient mettre quelques entraves a cette opération, feront foigneufement écartées • ils om droit de fe flatter, que tous les Citoyens des Provinces Unies & tout.'s les autorités conftituées . mettront le même Zèle a feconder leurs vuës, & leurs iiitentions Amicaks. II fera pris avec le Gouvernement toutes les mefures nécesfaires pour le payement des dits objets. (Was geiecke-nd,) N. HAUSSMANN. JOUBER, * ALQUIer GILLET, NOBERJOR, J. B. LACOSTE, Op welk een en ander gedelibereert zynde, is befloten de Publicatie daar van te laaten doen na Style. Voorts aan het Committé van Financie, om advis. Én wyders door den Prsefident ten opzigte van de Misfive van Hun Hoog Mogende voorgedragen zynde , dat daar in aanmerkelyke uitdrukkingen gevonden wordende, dienvolgende door de Gedeputeerden van wegens deeze Provincie ter Vergadering van Hun Hoog Mogende zoude dienen te worden te kennen gegeven, dat deeze Ver;  JAARBOEKEN, January, t??5. 89 Vergadering ten hoogde gevoelig is overv de gebezigde uitdrukkingen, waar mede vi Hun Hoog Mogende ichynen te bedoe-ci len, om deeze Vergadering te doen deel neemen in de maatregelen, die wel verte dat zy dezelve voor hunne rekening zouden willen neemen, ten Rerkfte zouden afkeuren, en bedreigingen van geweld van de zyde der Franfche zouden willen doen wetken tegens hen. die, in de plaats zyn gekomen van eene Vergadering - welke het vertrouwen der Natie hadt verlooren, en dezelve in den toeftand, waar in dezelve zich thans bevind, mede heeft helpen brengen; terwyl Hun Hoog Mogende te eelyker tyd alle verantwoordelykheid van |ich willende fchuiven op deeze Provincie, daar door zich fchynen te willen dekken en buiten dezelve te houden. Waarom gemelde Gedeputeerden deezer Provincie by Hun Hoog Mogende worden veizogt en gequaliüceerd, om met alle energie aan te dringen, dat diergelyke uitdrukkingen niet meer worden gebruikt, en aan Hun Hoog Mogende te kennen te geeven, dat deeze Vergadering noch begeert te deelen in, noch aan te trekken de gevolgen van handelingen , die het Vaderland in zulke beklaaglyke rampen en moeyelykheden hebben geftort; dezelve ter verantwoording overlaatende van die daar van de voornaame bewerkers, (hen niet onoekend,) geweest zyn, terwyl hun anderzints de middelen niet zouden ontbreeken, om diergelyke zydeling- fche 3ka- nha  *sGr ce, gó N'ËUVVE NËDERLANDSCHË f<:he incuipatien tegen te gaan, welke aarï a- ihin Hoog Mogende niet aangenaam zouoen vallen. Ontvangen eene Misfive van Hun Hoos Mogende met derzelver Publicatie van dato a? January 1795, tot intrekking hunner Placaaten van i November en 16 December 1794, betrekkelyk tot het bekomen van Pasporten; waar by gefancieert wordt dat voortaan geene andere, dan de gewoo! ne, en 211 alle andere tyden geufiteerde Pasporten door die geene, welke zulks verJnezen, zullen behoeven gevraagd te worden. Bedoren dezelve Publicatie op de sewoone wyze te doen Publiceeren , en te Amgeeren. De Burgers Roos, Lamme, Bos en #7Jekus rapporteeren ter Vergadering, dat zv ingevolge het Decreet van gisteren, na alvorens door een Boode belet te hebben gevraagt , zich ten huize van den eedimitteerden Kaad-Penfionaris Van de Spiegel beoeven, en van hem de by bovengenoemd Decreet geordonneerde overgave, gevorderd hadden : met dat gevolg, dat gemelde Van de Spiegel bereidwillig aan hen had overgegeeven, en 't welk zy Gecommitteerden in deeze Vergadering overbragten, twee der drie groote Zegelen, berustende het derde m het Comptoir van den Raad Penfionaris als nieede eenige pakken met papieren, genummerd volgens zekere daar van gemaakte en wederzyds onderteekende Notit;e, zon- der  JAARBOEKEN, January, 1795. 91 der dat zy Gecommitteerden weeten of ge-'s< zien hebben , uit welke papieren die pakken ve beftaan; hebbende Fan de Spiegel, van zy-G1 ne zyde verklaard, dat dezelve, voor zo verre hem ter goeder trouwe bewust was, de eenige waren, welke hy in zyne geweezene qualiteit onder zich hadt gehad, met aanneeming om alle diergelyke, welke hy nog mogte vinden, getrouwelyk te zullen overgeeven; geevendezy Gecommitteerden in confideratie, of men de overgenomene papieren, thans in twee zakken ovcrgebiagr, niet met 's Lands Cachet behoorde te verzegelen, en zy Gecommitteerdens verder gequaliüceerd wierden, om daar van te maa« ken een behoorlyke Inventaris, met verklaring dat die, en geene andere , de papieren zyn, welke door hun invoege voorfchreeven waren overgenomen. De Commisfie voor hun verrichte bedankt zynde, is het zelve geapprobeert, en verder het door hun geproponeerde in decreet geconverteert. Na deliberatie gedecreteerd , dat voortaan het Groot-Zegelbewaarderfchap door den tydelyken Prefident zal worden waargenomen. Is gedecreteert, den tydelyken Prefident voortaan tot het confereeren met de Buitenlandfche Minifiers, wegens zaaken van Holland en de Generaliteit concerneerende, in de plaats van den gewezen Raad«Penfionatis, te qualificeeren, ten einde daar van ter Vergadering verflag te doen, en Ge- com- 3ra-  92 NIEUWE NEDERLANDSCHE sGrj vënhj ce. r committeerden ter Generaliteit daar vanaf. r daar het nodige gebruik; zouden kunnen maaken. Van dit alles aan de Minifters by eene officieele Note kennis te geeven, en daar van op 't lpoedigst een concept aan de Vergadering ter examinatie voor te leggen. De Secretaris der Admiraliteit op de Maaze Fan der Heim, geeft by Misfive kennis, dat de Admiraliteit thans niet meer dan ruim ƒ 6oco bv kasfe heeft, en ten minfien 800 Matroozen der Kanonneerbooren , (nog niet ontilagen,) reeds op betaaling infteerden. Dat, bovendien twee Fregacten, te Helvoet liggende en aan onontbeerlyke noodwendigheden gebrek hebbende , de Admiraliteit daar "in 20 min. als omtrend de voldoening van andere krytendefchulden, eenige voorzieninge zoude doen, van al 't welke hy Secretaris nadere opgave konde doen. Zynde de voorfchreeven onvervankelyke opgaaf van den ftaat van het Collegie ter Admiraliteit op de Maaze, van dezen inhoud: jPje Kas is op dit oogenblik tusfchen de zes a zeven duizend guldens, en alle ordinaire inkomften daan Ril. De vericheenen Traclementen der Bediendens en Officieren, bedragen met den anderen ruirrt ƒ 29^00: o: o. De betaaling der Werven , zo over December, als jauuary zullen ook bedraagen omtrent de ƒ 27000: o: o. De  JAARBOEKEN, January, 1795. 93 Dé Soldyen over 1793 zyn nog niet geheel »s afbetaald, en over 1794 nog niets. . v De Kostpenningen zullen mede een heeleG fom monteeren. ' De Prsmien Voor dé aanwerving moeten ,5 voor de laatst aangeworve Kanonneerbooten , j het Fregat hellona, en de generaale werving ƒ over het laatfte halfjaar nog worden voldaan, l De lnteresfen gaan hun gewooue gang. c En de geflagcn Ordonnantiën zullen naar gis» ^ fing, wel meer, maar niet minder, dan anderhalve tonne gouds beloopen. De Manfchappen van de Kanonneerbooten, en Gaffel Schepen Voor de Biunenlatidfche defenfie, die hunne Vaartuigen en Posten hebben verlasten, komen allen 'op en vraagen betaaling , en wil men geen confufie hebben, diént daaromtrent voorziening te gefchkden: dog deeze geheele opgave , blootelyk op hei: geheugen, en zonder eenig adminicul gefchiedende, kan men voor de preciesheid derzelve niet als en gros inftaan. Na deliberatie , gefteld in handen van Gedeputeerden ter Generaliteit, ten einde het ongenoegen dezer Vergadering over de voorige wandirecrJe te kennen te geeven. Voorts aan het Committé van Finantie ter examinatie en advis: als mede of en in hoe verre aan de Admiraliteit eenig provifioneel fecours van f 5ocoo of ƒ 6ooco zoude kunnen worden gegeeven; onder proteftatieechter,van daar door geenzints de voorfchreeven conduite van Hun Hoog Mogenden, zo min als van den Raad van Staaten goed te keuren, of' eenigzints te homoiofeeeren. .G Wy Gra* ENHAE. iaat der Xdtniratcitslas op 'e Maa~ e.  94 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhage. Wyders is rot Advocaat-Fiscaal en Procureur-Generaal over Holland benoemd, de Burger Guillaume van der Meersch, woonende alhier in den Hage. Daar toe de nodige Commisfie te depecheeren, mids alvorens doende den eed van zuivering op het formulier der Refolutie van aq. February 1656. Befloten, aan 's Hage aan te fchryven, om op morgen voor Zons-ondergang de thans exreerende Schuttery te desarmeeren, en de Wapenen op een verzekerde plaats te doen brengen; zullende by nalatigheid van dien, Schout, Burgemëesteren en Scheepenen van 'sHage perfoonlyk verantwoordelyk zyn voor de gevolgen van dat verzuim. Na Rapport van de daar toe Gecommitteerden, is gedecreteerr, dat de Publicatie tot vernietiging van de oude Conllitutie en erkentenis der Rechten van den Mensch en Burger alorarae op 't plegtigst, 't zy door 't roeren der trom , het gefchal der trompetten, of het luiden der klokken,naar maate van de locaale fituatie van ieder plaats, zal worden afgekondigd. Gerefolveert, Gecommitteerden ter Ge> neraliteit te gelasten , ingevalle by Hun Hoog Mogende mogt worden geïnfieerd, dat Holland in de f 5000, welke aan ieder der Afgevaardigden naar Parys Brantfen en Repelaar , volgens gewoonte zyn goedgedaau , zo 'er geen ander middel is, om gemelde perfoonen ten fpoedigften te doen terug kee- ren,  JAARBOEKEN, January, 1705. 95 ren, te declareeren, dat Holland zonder' eenig gevolg daar in zou komen , onder beding nogthans dat gemelde perfoonen dade-1 lyk worden gerappelleerd, Eenige Gecommitteerden van wegens den Banne van Oost- en West-Zaanen, vorderen admisfie, om ter Vergadering, ingevolge de beginzels daar by geadopteerd, fesfie te neemen. Toegeftaan, mids op behoorlyke Credentiaalen. En zyn dienvolgens, na examinaüe van dezelve, en na het afleggen van den Eed, ter Vergadering geadmitteerd, wegens de Municipaliteit van Oostzaanen en Oostzaandana, de Burgers Cornelis Hony en Engel van der Stadt; wegens Westzaan de Burger IPiilem Bruigom Tip; wegens de Koog de Burger Wahg Mam} wegens Zaandyk de Burger Pieter Zwart, en wegens Wormerveer de Burger Cornelis Kuyper. De Pradident geeft ter refumptie een EXTRACT uit het RKGISTER der RESOLUTIES, van SCHOUT, BU'vGEME;iSTEREN en SCHEEPENEN van 'sHAGE, op Donderdag den 29 January 1795. iVa dat heden avond over negen uuren by Schout, l™ Burgemeesteren en Scheepenen van 'stiage was ontvangen een Extraéf. uit de Decreeten der Vergadering van de Provilioneele Reprelénta^resi van het Volk van Holland, houdende eene aanfch'-yving tot het desarmeeren der Haigfche Schuttery, en na dat oogenbkkkelyk daar op eene G a Vtr- sGsA- /ENHA- ;e.  j>6 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHACE. Extract uit de Refolutien van 's Hage, rakende de Outwapening der Schuttery. Vergadering van gemelde Schout, Burgemeesteren en Scheepenen was geconvoceerd. Is na rype deliberatie -gerefolveerd, dat morgen ochtend, zo vroeg eenigzints convenabel zyn zal, -de Burgemeesteren 't Hoen en Slicher, benevens den Scheepen en Collonel Van Hees, zig zullen vervoegen by den Heer Paulus, als Prefident van de Vergadering der gemelde Reprelentanten, en aan denzelven voordragen, dat, hoe zeer aan de eene zyde Schout, Burgemeesteren en Scheepenen allezints volvaardig zyn om aan de aanfehryvingen, welke hun van wegen de Vergadering der gemelde Reprefentanten worden gedaan, te obtempereeren, en aan dezelve de nodige executie te geeven, zy nogthans aap den anderen kant vertrouwen, dar het aan vrye Burgers altoos behoord geoorloofd te zyn hunne belangen met de gepaste decentie te reprefenteeren, en dat de Vergadering der Reprefentanten zig ook altoos gereed betoonen zal om die belangen aan te hooren en in overweeging te neemen. s Dat-uit dien hoofde dan ook Schout, Burgemeesteren en Scheepenen van 's Hage gemeend hebben , aan hem Pradident te moeten onder het oog brengen, dat de Schuttery van 'sHage, zo als die zelfs thans exilteert, niet is een Corps, dat federt èenigen tyd, of by gelegenheid van eene vorige Revolutie nieuwling is opgerigr, maar het welk integendeel federt ontallyke jaaren heeft gefubfdteerd, zonder ook (gelyk met de Schutteryen van andere Steden wel he&ft plaats gehad,) by de Revolutie van den Jaare 1787 gedisfolveert te zyn geworden. Dat Schout, Burgemeesteren en Scheepenen de zaak uit dat oogpunt befchouwende, en zig herinnerende, dat zy op hunne qualiteit verpligt zyn de Rechten en Privilegiën hunner Burgers altoos naar hun best vermogen voor te liaan en  JAARBOEKEN, January, 1795. 07 Xt handhaven, als eerlyke lieden gemeend heb--, ben van de Vergadering van gemelde Reprelen v tanten te moeten verzoeken, dar het onderwerp G van voorfz. aanfehryving nader by dezelve in overweging moge genomen worden, in het ver j trouwen, dat de redenen, die tot het ontwape t nen der Schutteryen in andere Steden zouden v mogen hebben gemoveerd , bevonden zullen t worden op de Haagfche Schuttery niet te wezen > applicabel'. 1 Dat byaldien ondertusfehen door de Vergade , ring van gemelde Reprefentanten, na daar over ^ nader te "hebben gedelibereert, by de voorfz., aanfehryving mogte worden geperfilteert, Schout, 1 Burgemeesteren en Scheepenen zig van hunnen t pligt gekweeten hebbende, bereid zyn daar aan Ce nodige executie te geeven; dog dat, gelyk het zo wel hun post, als de intentie van gemelde Vergadering is, om de rust en tranquiliteif onder de Burgers te bewaaren, en alle confurie te vermyden, waar toe zy ook door de Reprefentanten der Franfche Natie wel nadrukkelyk zyn geëxhorteerd geworden, zy mitsdien vermeenen aan de gemelde Vergadering te moeten onder het oog brengen , dat de dag van morgen, als op welke bepaald is in eenige Wyken van den Hage by changement op nieuw inkwartiering van Franfche Troupen te doen, en welke dus meer of min een dag van commotie zyn zal, geenzints gefchikt is, om een zaak van dat belang , als het desanneeren der Schuttery, ter uitvoer te brengen; en voorts te verzoeken, dat aan bun een andere en éenigzints langere tyd seprsfigeerd moge worden om die ontwapening met alle orde en ftïlligheid te executeeren. En worden eindelyk bovengemelde Gecommitteerden gequalificeerd , om hem Prasfident te verzoeken, van aan de Vergadering der Reprefentanten van het gunt voorfz. is, rapport te willen doen, en dat vervolgens derzelver nader G 3 goed. Gra- ENHA- e- IxtraSt it de lefoluien van Hage, akende 'e Ont'apt'tfng der kllUt' 'ery.  98 NIEUWE NEDERLANDSCHE "s Gra VENHA GE. . goedvinden aan Schout, Burgemeesteren en Schee* - penen moge worden mede gedeeld. (Onder Jlondt) Accordeert met het voorfz. Register, (Was gcteekend^) P. J. D. P A T Y N. Zynde het voorfchreeven Extracft hem Pr®, fident ter hand gefield door de Burgemeelleren V Hoen en Slicber, benevens den Schepen en Collonel Van Hees , als daar toe invoegen als voren gecommitteerd; communiceerende hy Prasfident, dat hy aan de voorfchreeven Commisfie had te kennen gegeeven, dat 'sHage geen oogenblik diende te verzuimen, om aan de Refolutie ter ontwapening der Schuttery te voldoen, als zeker zynde dat deeze Vergadering by dezelve perfideeren zoude. Dat hy niet te min had aangenomen de overgegeevene Refolutie van den Hage ter deliberatie te brengen, ten einde by verandering deswegens aan den Hage kennis te geeven. Beflooten by de ontwapening te perfideeren , met verderen last aan 'sHage, om morgen van hun verrichte kennis te geeven. Op . voorftel van den Prefident gedecreteerd, darde Gedeputeerden ter Generaliteit de volgende poinéten aldaar zullen voordragen. Dat onze gedaante en betrekking tot Bui- ten*  JAARBOEKEN, January, 1795. 99 tenlandfche Mogendheden, door de komst's der Franfchen bier te Lande, geheel is ver-v anderd; dat daar wy voorheen Bondgenoo-c ten waren van Pruisfen, Ooftenryk en tngeland, thans niet meer alzo kunnen gecWidereert worden. Dat door de inrujtking der Franfchen, onze politieke betrekkingen tot de Hoven van Weenen, Ber in en Londen veranderd zynde, zodanig, dat wv, voorheen als üondgenooten door die Hoven tegen Frankryk befchouwd, als nu alle die relatien moeten houden voor verbroken. Dat men derhalven van wegens de Republiek,de Minifters van gemelde hoven moet pravenieeren, om daar van aan dezelve Hoven refpe&ivelyk kennis te geeven; met betuiging egter , dat het Hun Hoog Mogende aangenaam zal zyn met dezelve in vriendfchap te blyven, en dat, oflchoon door de Franfche Legers dit Land mogt fchvnen geoccupeert te zyn, evenwel door de Franfchen verklaard is , het zelve een vrye en onafhankelyke Staat zal blyven. blykens de door de Commandanten der Legers van de Sambre en Maaze en het Noorden gepubliceerde en geaffigeerde Proclamatie, waarvan een Exemplaar aan de voornoemde Minifters moet worden afgezonden; met verdere kennisgeeving,enbyzonderaan de Hoven van Berlyn en Londen, dat de Stadhouder, Kaptein-Generaal en Admiraal dezer Landen, dezelven verlaaten hebbende, en bovendien dieErflyke Waardigheden vervallen verklaard zynde en niet meer exteeG 4 ren Gra- ïnha-  CE. ico NIEUWE NEDERLANDSCHE S ,f erken.d wordende , de laatsrge• melde Hoven mitsdien wel zullen gelieven te begrypen, dat de Guarantie van deConftitucie dezer Landen, en byzonder der voorfchreeven Ampten en Bedieningen, welke zy by de Tractaaten in i788, met de Republiek aangegaan, beloofd hebben, ten eenemaal zyn vervallen, en Hun Hoog Mo" gende deswegens zich moeten houden van dezelve geheelen ai omflagen; egter bereid zynde omtrend de verdere artikelen dêr voorfchreeven Tractaaten, in zodanige hande ingen en fehikkingen te komen, als het ren zal. °»de^pheicien Natiën vorde- De Pnefident draagt voor, of men niet ae Gnnuneele en andere Sententiën en PoIn.eke uitzettingen na 1787, wegens de in dien tyd plaats gehad hebbende gefchülen, behoorde te vernietigen , en musdien alle de als toen Gepicarcereerden los te laaten SS °°k t V"voI«*». uit het Land Gejaagden en Verlaatenen uit te nodiaen om tot hunne Haardüeden terug te Se".' Na deliberatie gedecreteerd, den Burger kor. da, te Leyden te verzoeken, ten dien einde een Publicatie te concipiëren, om d ar van na examinatie gebruik te maaien. ' Is geleezen een  JAARBOEKEN, January, 1795. ioi EXTRACT uit het Beniner der^CVLk* Re/olatien van de HOOG MO venha- GENDE HEEREN STAA ge "' TEN GENERAAL der VER- ' EENIGDE NEDERLANDEN. Feneris den 29 January 1795. Is ter Vergadering gelezen eene Memorie van Verzoek de aanwezende Gecommitteerden uit de Co!- der Adiegien ter Admiraliteit deezer Landen, verzoe-- miralikende om voorziening, omtrent den perplexen teitcn ftaat der Admiraliteits Financien, en om Hun.0monHoog Mogende ordres, met betrekking tot de derfland binnenlandfche defenfie te water, volgende de ens, voorfz. Memorie hier na geïnfereert, HOOG MOGENDE HEEREN! De alhier aanwezende Gecommitteerden uit de refpective Collegien ter Admiraliteit deezer Landen, agten her van hunpligt, aanflonds by hun arriveraeut onder het oog van U Hoog Mogende te brengen de perplexe om Handigheden, waarin hunne refpecrive Collegien, zig ten aanzien hunner Financien bevinden, en welke van dien aart zyn , dat zonder oogenblikkelyke voorziening, de allirgrootfte onheilen daar uitte wagten zyn, alzo niet alken de ordinaris inkomiien van de Collegien geheel ophouden, en te niet loopen, maar bovendien alle de Bondgenooten in het fur. neeren van hunne Quotes in de geconfenteerde en geconcludeerde Petitiën agterlyk zyn; zo dat de Collegien, van alle inkomften ontbloot, buiten ftaat zyti, hunne Leverantien enEugagetnenG 5 ten^  102 NIEUWE NEDERLANDSCHE '«Gravenhage. Verzoet der Ad tnirali- teilen om or.- dcrflam tnz. ten te voldoen, hunne Officianten en Arbeidsvolk tebetaalen, hunne Officieren in ftaat te ftellen , om de nodige Vivres voor hunne onderheb. bende Manfchap te bekomen, en de Matroozen : die in menigte hunne Schepen verlaaten, en van de Vaartuigen ter binnenlandfche defenfie gefchikt, dog in het ys overrompelt zyn, meestendeels zyn gevlugt, te vrede te ftellen, ja veele zelis de Prsmien en Handgelden aan de ^Manfchappen by hunne dienstneeming uitgelooft, niet kunnen voldoen. Wyders moeten de Ondergeteekenden U Hoog Mogende bepaalde ordres vragen, hoedanig zig ten opzigte der binnenlandfche defenfie te gedragen, en daar de veranderde omftandigheden dezelve fchynen te doen vervallen, U Hoog Mogende verzoeken , geïnformeert te worden , of zy dezelve moeten aanhouden , en zo veel doenlyk weder in order brengen, dan wel, of zy de Manfchap tot dezelve behoorende, moeten afdanken , in welk geval aanftonds de nodige Gelden tot afbetaaling van dezelve dienen te worden verzogt ; terwyl zy Gecommitteerden tevens U Hoog Mogende moeten informeeren, dat dezelve hoofdzakelyk beftaat uit tweederlei foort, te weten uit Kanonneerbooten, waar van een aantal is vernield en gedeftrueert, en waar van de Manfchap is aangenomen, onder uitdrukkelyk beding, om op geen Oorlogfchepen te worden overgeplaatst, en uit Vaartuigen van allerlei foort, waar van mede fommigen zyn verlaaten en geruïneert, en waar van de Manfchappen, hoe zeer onder geen bepaalde voorwaarde aangenomen, meerendeels , ichoon niet allen, onwillig zyn, op de Oorlogfchepen over te gaan. Gedaan in den Hage, en ter Vergadering van de Hoog Mogende Heeren Staaten Generaal der Ver-  jaarboeken, Jariü&y, tfp5- ™$ Vereeniirde Nederlanden overgegeven deezea 29 'si January 1795- VE ge (JVas geteckend,~) t u. W. van wassenaes obdam. X, van Lil)TH de IEÜDE. P. van der H e I M. W. A. van S P A E N. TAN PAN. C. BACKER Cz. Waar op gedelibereert zynde, hebben de Ge» committeerden van Holland, als mede Gedepnteerden van de Provinciën van Zeeland en van Friesland de voorfz. Memorie Copieiyk overgenomen, om in den haaren breeder gecommumceert te worden. Waar op gedelibereert zynde, is beflo* ten, door de" Gedeputeerden ter Generaliteit onvervangelyk te doen declareeren, om niet verdagt te worden, dat deeze Vergadering op zich zoude willen laden het geen lang moest zyn gedaan, dat de Matroozen der Kanonneerbooten terftond behooren te worden afgedankt, en de gevolgen van dit alles overlaaten aan die zulks reeds lang hadden behooren te doen. Befioten, geene betaalingen van aanbelang uit 's Lands Kasfe te doen, voor dat doof het Committé van Fituncie aan de Natie zal zyn opengelegd de ftaat der Geldmiddelen, zo als dezelve by den aanvang dezer Vergadering is bevonden, en daarvan rapport zal zyn gedaan. 3ranha  *sGr VENfi GE. 104 NIEUWE NEDERLANDSCHE a- Na deliberatie befioten , om, wegens de a- menigvuldige Occupatien van het Committé van Algemeen Welzyn, het Committé Militair, even zo als dat van Financien, op zi2 zelve te conftitueeren, en de Leden daar van, welke tevens Leden van het Committé van Algemeen Welzyn zyn, van het laatite te dcchargeeren. Zynde op nieuw daar toe benoemd de Burgers Gofewyn Jan Loncg , IVillem Anne Leslevcnon, Diderik Joan van Hagendorp , Casparus Meyer, Qtto Lezve van Aduard en Bastiaan Moerkerk. De Prajfident draagt voor om de Gedeputeerden ter Generaliteit te gelasten,van Hun Hoog Mogende af te vorderen een juiste ftaat der Schepen, zo in de Havens, Dokken, als buiten 'sLands, of waar ook gevonden wordende,als mede,zo verre mogelyk, gelyke ftaat van de Schepen, en w°elke aanltalte by Hun Hoog Mogende gemaakt is, om 111 het Voorjaar Zee te kunnen kiezen; voorts, welke Schepen door den Lieutenant-Admiraal Fan Kinstergen geordonneert zyn, tot verzeiling der Pinken uit te zeilen, waarmede de Admiraal• Generaal vertrokken is, of die Schepen dadelyk gezeüdzyn.en waar zig thans bevinden. Dien conform gedecreteerd. De PrseGdent proponeert, dat door eene Commisfie de Publicatie der verklaaring van de Hechten van den Mensch en Burger, als mede de vernietiging van het Staat- en £>tadhouderlyk bewind enz,, den 26 January gede-  JAARBOEKEN, January, 179J. to% decreteerd, diende te worden gerefumeerd V en gearrefteerd, met zorgdradng , dat de vi zelve Publicatie ten fpoedigfte gedrukt en alomme verzonden worde En zyn daartoe, met en benevens den Prfeüdent, de Burgers Habn, Van Laar en Van Leiden benoemd, zonder verdere refumptie. Op voorftel van den Prefident befloten, de Gedeputeerden by Hun Hoog Mogenden re gelasten, aldaar te bewerken dat den Raad van Staaren worde aangefchreven, om op de prompfte wyze, en wel binnen agc dagen, op te geven de praecife kas van de Generaliteit en Unie; de haat van de ordinaire en extraordinaire fchulden; hunne praetenfien ten lasten der refpective Provinciën volgens toegeltaane ^onfenten, en het daar aan te Kort komende , voor en aleer tot executie van eenige zaaken te komen. De Prefident exhibeert de volgende Nota, door hem, ingevolge het gedecreteerde van den 29 January laatstleden, wegens het confereeren met de buitenlandfche Minifters geconcipieert. Libertê Egaliti Le Citoyen Paulus est chargé de la part de 1'Asfembide des Reprefentansprovif'ires du Reünie d'Hollande, de notifier a. Monfieu* /klams* Miniflre 'des Etais Uriis de i' Amen que, que l'Asfemblóe des ci devant Etats d'Hollande, compofée d'un Corps de Nobtes & des Villes yotantes a été aboli comme telle, & remplacée par la  '5GRAVENHAGE. Nota aan de vreemd Gezanten in 's Hage 105 NIEUWE NEDSRLANDSCHB 14 fusdite Asfemblée des Reprefentans; qu'au " i!eU- d,ü\P?M Pe!'fi0'aire, qyj auparavanr en ètoit le Moderateur, celle-ci fera dirigée par uu Prefident, qui fera continué ou chanré de quinze en qpinze jours; que lui même étant nommé pour cette fonction, il iui a été enjóint d'en fairé " part aux Mtniftres des Pufsïancès Etranseres qui refident auprès les Eiats Généraux, &: d'en'tretemr avec eujs les mèmes relations, tant pour . ce qui regarde les affaires de la Province d'Hollandt- en particulier, que pour celles de la Repnbiique en Générai, qu'ils entretenoient auparavant avec le Confeiiler Penfionaire. Ps lui trouveront toujours prêt a les recevoir le matinavant midi, au Logement de Rotterdam ici & la Haye, Salut & Fraternité, P. P A U L U S. Waarop gedelibereert zynde, is de gemelde Nota geapprobeerd , en den Prs:fi. dent verzogt, om dezelve aan de bier refldeerende Minifters der Hoven te laaten afgaan. De volgende Misfive is aangenomen voof Notificatie. Aan de VERGADERING 'van de PROVISIONEELE R li PR MS EN TAN TEN van het VOLK Van HOLLAND. gchout, Bnrgemeesteren en Scheepenen van s Gravenhage, dcor hunne Commisfarisfen he-  JAARBOEKEN, January, 1795- i°7 heden morgen rapport bekomen hebbende van 'sGRAhet Antwoord, het welk de Prsfident Uwer vENHA Vergadering aan hun gegeven hadde, by het^overhandigen onzer Refolutie van dato ao Ja- NoUfiCm nuary 1795 , hebben na deliberatie dade lyk be- 1 floten, om zonder uitftel de nodige aanftalte te maaken tot het desarmeeren der Schutterye alhier, en aan de Schutters de nodige ordres ge- r ,f geven, om hunne Geweeren op het Raadhuis | over te brengen. Hier in zyn wy ook in het & kort beftek van tyd, aan ons geprasfigeert, 2°JSchut. zeer gereusfeert als wy ons immer hadden mogen voordellen, als zynde door de gezaroentlyke Schutters, met de volkomenfte onderwerping en tranquiliteit, daar aan direft voldaan geworden, en derzelver Geweeren en Wapenen m een der Vertrekken op het Raadhuis ?lhier in bewaannge gefteld; zo dat daar mede aan den inhoud van het Decreet uwer Vergadering , van dato 29 January 1795 pundueelyk zynde voldaan geworden , deeze mitsdien is dienende om ter voldoening van het nader Decreet uwer Vergadering op gisteren, by ons ontvangen, van ons verrigte in deezen kennisfe te geven. (Onder ftond,) Ter Ordonnantie van Schout, Burgemeesteren en Scheepenen voornoemd, { Was geteekend,) P. J. D. P A T Y N. 's Gravenhage, den 31 January i795« Wy laaten hier volgen, de Publicatien en Refolutien, in het bovenftaande hoofdzaaklyk vermeld. J De  venhü ce. Public, wègéfis de vry< Jagt t Viïfche i i ioS NIEUWE NEDERLANDSCHE De Publicatie, by welke van ieder vry-: • hoid wordt gelaaten ,om op zyn eigen grond te jaagen, en in Wateren, hem in byzondc re eigendom toebeboorende , te visfchen was van dezen inhoud: £)e Provifioneele Reprefentanten van bet Volk van Holland, ailen den gcenen die deeze ! zullen zien of hooren leezen, falut; doen te wen ten:: dat hoe zeer uit de van onzentwegen afge■ kcmmgde verklaring van de Rechten van den Mensch en Curge/ van zelve voorvloeit, dat een /-.■der het recht, heeft om op zyn eisen Grond te mogen jaagen, zo we! als te visfchen in wateren, hem in byzonder eigendom toebehtorende; wy egter tot wegneeming van alle onzekerheid des-" aangaande gemeend hebben nader expresfelyk te moeten verklaaren, gelyk verklaard wordt'by deczen, dat een ieder Mensch liet redit heeft om op zyn eigen Grond te jaagen, zo wel als te vis» feben in wateren, hem in byzonder eigendom toebeboorende; blyyende, nogthans alle verdere Pla. naren ten. opzigte van de Wildernisfen ia oeeze Provincie by provifie in hun geheel. Eu zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffilieerd daar zuiks behoort en te gefchiedeu <»ebru'kelyk is; en zal byzonder deeze Publicatie verbonden worden aan de Houtvestery van Hol. land, om te ftrekken tot derzelver informatie en naricht. Gedaan in den Hage { onder 't klein Zegel van den Lande, den 26 January 1795. Het eerde Jaa'r.def Batiaffche. Vryheid. P. P A U L U S, Vu Ter Ordonnantie van de Provifioneele Reprefen tanten van het Volk van Holland. C J. de LANGE van WYNGAARDE. Ten  JAARBOEKEN, january, 1795- I09 Ten aanzien der voortduoringe van de •< 'heffing der gewoone en buitengewoone Be- v lastingen, in de Provincie van Holland *g wierdt het volgende bekend gemaakc; De Provifioneele Reprefentanten van het Volk 1 van Holland, overweegende dat in de tegen- r woordise tydsomftandigheden het niet raadzaam h zoude zyn voor als nog eenige Belastingen af te ft fchatfen, welke in deeze Provincie geheven wor- b den • Decteteeren, dat alle ordinaire en extraordi- a ïiair'e Belastingen , welken tot dus verre in deeze /, Provincie zyn geheven, provifioned zullen zyn 4 'en blyven gecontinueerd, op den ouden voet* zullende nogthaus, zodra doenlyk, eene generaale Revifie der voorfz. Belastingen door deeze Vergadering worden geordonneerd, ten einde de zodanigen, welken voor de Ingezetenen deezer Provincie meest drukkende bevonden worden* te verminderen of geheel af te fchaffen. £n op dat niemand hier van onkundig zy, zal deeze worden gepubliceerd en geaffigeerd daar zulks te gefchieden gebruikelyk is. Gedaan in den Hage, onder het klein Zegel van den Lande, den 27 January 1795. Het eer* fte Jaar der Bataaffche Vryheid. p. P A U L U S, Vt. Ter Ordonnantie van de Provifioneele Reprelentanten van het Volk van Holland. C. 1. de LANGE van WYNG AARDE. ■"ii»d 1 In ons' berigt wegens de Handelingen def Provifioneele Reprelentanten des Volks van Holland, meldden wy den oorfpronklyken GraenhA* e. 'ubliè. akende et' in and 'yven er Be* tuinen'.  's GRAVENHAGE. Eisch van Noodwendighedendoor de Franfchen,en Refolutiedaarom» trent. HO NIEUWE NEDERLANDSCHE eisch der Franfche Reprefentanten, raakende eenige benoodigheden. De Vertaaling van dit Stukk en het Beiluit, daar omtrent genomen, is te vinden in de volgende Publicatie: TQe Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, allen den geenen die deezen zullen zien of hooren leezen, falut; doen te weten : dat de Reprefentanten der Franfche Natie , zig tegen, woordig hier te Lande bevindende, aan ons hebben te kennen gegeven , dat het noodzakelyk zoude zyn, dat ten fpoedjglren verzorgt wierden eenige Benodigdheden tot onderhoud en kleeding der Franfche Troepen vereischt, beftaande dezelve in, Tweemaal honderd duizend Quintaalen Koorn. Vyf millioenen Rations Hooy,a vyftien pond. Tweemaal honderd duizend Rations Strooy, a tien pond. Vyf millioenen Schepels Haver, a tien pond ieder , alle marks gewigt. Honderd en vyftig duizend paar Schoenen. Twintig duizend paar Laarfen. Twintig ari Vood. yendig» 'wden loor de ^ran'chen,h Re föhn ie ïaarom'rent.  112 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhage. Eisch van Noodwendighedendoor de Franfchen , en Refolutiedaaromtrent. i l de minst drukkende wyze, en met de meeste ordre en geregeldheid wilden verzorgd hebben. Dat tefl dien einde vooral ook nodig zal zyn , dat een ieder, die eenige voorraad heeft van de gevraagde benodigdheden , zig niet onttrekke om dezelve voor een behoorlyke prys, des noods geregteiyk te taxeeren , aan die geene , welke met de executie van dit we:k belast zyn , te verkopen en over te laaten, en zo ook zig bereidwillig betoonen, om mede te werken, dat het transport dier Goederen naar de beftemde Plaatfen rigtig kan gefchieden; en zulks niet alleen om de zo evengemelde gevolgen, welke het niet kunnen voldoen aan het verzoek der Reprefentanten meergemeld zoude hebben , voor te komen, maar ook op poene van in cas van onwilligheid of disobedientie, naar exigentie van zaaken rigoureufelyk te worden geftraft. En op dat niemand hier van eenige ignorantie zoude mogen pretendeeren, ontbieden en verzoeken wy de Heeren Staaten, Gecommitteerde Elaaden en Gedeputeerde Staaten van de refpec:ive Provinciën, en alle andere Julticieren en Olh:ieren van dezelve Lande, deeze onze Publicatie van (tonden aan alomme te doen verkondigen, jubliceeren en affigeeren in alle Plaatfen daar julks nodig wezen zal, en waar men gewoon is sodanige Publicatie en Affie'tie te doen. Aldus gedaan en gearrefteerd ter Vergadering ran hooggemelde Heeren Staaten Generaal der /ereenigde Ne.ierlauden, in 'sGravenhage, den [7 January 1795. (Was geparapheert,) G. L. ROÜ S E, Vt. (Onder ftondj) Ter Ordonnantie van dezelve, (by abfentie van den Griffier.) (Was geteekend,) C. P. van LELYVELD... Zyn-  JAARBOEKEN, January, I7P5« "3 Zvnde op het fpatium gedrukt het Cachet van-s( Hun Hoog Mogende op een rooden Ouwel,Ve overdekt met een Papiere Ruite. . y'cE Zie hier het altoos gedenkwaardig ftuk, , \ welk zo wel elders, als in 'sHage, met groote plegtigheid aan den Volke wierdt voorgedraagen: V Kr HEID. GELYK- HEID* BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. De Provifioneele Reprefentanten van het Volk?/ van Holland, aan hunne Medeburgeren mee- va nende verfchuldigd te zyn eene plegtige verklaa- R rins van de gronden , op welke hunne daadenw en handelingen berusten, allen den geenen , die A4 deeze zullen zien oLhooren leezen, falut; doeH«a te weten: ^ Dat wy volkomen overtuigd /,yn, dat de magt, welke ons toevertrouwd is, alleenlyk berust, en dat wy die ook alleen hebben ontvangen, van de vrye keuze onzer Medeburgeren: dat geen ODPeraezag by ons, maar dat de eigenlyke Souvereinlteit by het Volk is berustende, en wel zodanig, dat bet Volk de uitoeffening van hetzelve aan zyne Vertegenwoordigers kan toevertrouwen , dog zonder hetzelve ooit te kunnen vervreemden. , Dat wy ons verzekerd houden, dat de rampen, welken dit Land en de overige Gewesten thans zo zwaar drukken, voornaamlyk hunnen oorfprong verfchuldigd zyn aan de verkeerde denkbeelden, welke men door hst en geweld den Volke heeft voorgehouden, en dat het dus een vereischte is van Volksvertegenwoordigers, die hunnen pligt getrouw willen zyn , zekere en duidlyke grondbeginfelen, tot regelen van hun gedrag, te beramen en vast te Rellen. H 3 5ra- SHA" tblic n de :gten n den ensch Burr. I  ii4 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra-, VENHAGE. Public. van de Regten van dei, Mensch en Burger. Dat hoe zeer wy meenen, dat de nadere bepaalmg van die Rechten het eerfte werk zal moeten zyn van eene Nationale byéénroeping van Reprefentanten van het geheele Volk, benoemd tot het vastftellen van eenen Regeeringsvorm, wy nogthans aan het vertrouwen, door onze Medeburgeren in ons gefield, verfchuldigd zyn, om openlyk eene plegtige erkentenis van de Rechten van den Mensch en van den Burger te doen, door te verklaaren, gelyk wy erkennen en verklaaren by deezen: ,, Dat alle menfehen met gelyke rechten geboren worden, en dat deze natuurlyke rechten hun niet kunnen ontnomen worden." „ Dat deze rechten beftaan in gelykheid, vryheid , veiligheid , eigendom en tegenftand aan onderdrukking." „ Dat de vryheid de magt is , welke ieder mensch toekomt, om te mogen doen al het geen anderen in hunne rechten niet ftoort: dat dus haare natuurlyke bepaaling beftaat in deeze Helling; Doe niet aan eenen anderen, het geen gy niet wilt dat u gefchiedde." „ Dat het ieder dus geoorloofd is zyne gedagten en gevoelens aan anderen te openbaaren, het zy door de Drukpers of óp eenige andere wyze." ■ „ Dat ieder mensch het recht heeft, om God zodanig te dienen als hy wil, of niet wil, zonder daarin op eenigerlei wyze gedwongen te kunnen worden." ,, Dat de veiligheid beftaat in de zekerheid van door anderen niet geftoord te zullen worden in het uitoeffenen van zyne rechten, noch in het vreedzaam Ibezit van wettig verkregene eigendommen." Dat ieder Item hebben moet in de wetgevende Vergadering der geheele Maatfchappy, het zy perfoonlyk, het zy door eene by hem mede gekozene vertegenwoordiging." „ Dat het oogmerk van alle burgerlyke Maatfchappyen zyn moet, om de menfehen te verze-  JAARBOEKEN, January, 1795. IIJ keren het vreedzaam genot van hunne natuurly-'s < ke rechten." v^ , Dat dus de natuurlyke vryheid , van allescE te mogen doen wat anderen in hunne rechten met ftoort, nimmer verhinderd kan worden, dan Pt wanneer het oogmerk der burgerlyke Maatfchap- va pyen zulks volftrektlyk vordert." K , Dat dergelyke bepaa'.ingen der natuurlyke vc vryheid niet mogen gemaakt worden, dan door M het Volk of deszelfs Vertegenwoordigers." en „ Dat derhalven niemand kan verphgt wor.£< den , iets van zyne byzondere eigendommea aan het algemeen te moeten afftaan, of opofferen, zonder dat zulks door den wil des Volks, of van zyne Reprefentanten, uituruklyk bepaald zy, en na eene voorafgegane fchavergoeding," Dat de wet de vrye en plegtige uitdrukking is van den algemeencii wil;dat zy voor allen gelyk is,het zy om te flraffëri, het zy om te bcloonen." „ Dat niemand gerechtlyk befchuldigd, gearrelteerd en gevangen gezet mag worden, dan in zodanige gevallen en volgende zodanige formaliteiten , als welken door dé wet zelve te voren bepaald zyn." ,, Dat, ingevalle het noodzaaklyk geoordeeld wordt, iemand gevangen te neemen , een ieder niet ftrenger mag behandeld worden , dan volftrekt nodig is, om zig van zyn perfoon te verzekeren." „ Dat , daar alle menfehen gelyk zyn , allen verkiesbaar zyn tot alle Ampten en Bedieningen , zonder eenige andere redenen van voorkeur, dan die van deugden en bekwaamheden." Dat een ieder het,recht heeft, om van ieder Amptenaar van het publiek beduur rekenin .' en verantwoording van zyn bewind te helpen afvorderen."' Dat nooit de geringde bepaaling kan gemaakt worden aan het recht van ieder Burger, om zyne belangen in te brengen by hun, welken de publieke magt toevertrouwd is." H 4 » Dat 3ranha- ■blic, n de ',gten n den 'ensch Burr%  %Gra VENHj9 CE. Public van ck Regtet van di Mcnsci en Bttr 1 J 115 NIEÜWE NED1RLANDSCHB . , Dat de Souvereiniteit by het geheele Volk . hérusi, en dus geen gedeelte van het Volk zig dezelve kan aanmatigen." „ Dat het Volk ten allen tyden het recht heeft, zynen. Regeeringsvorm te veranderen te verbeteren of eenen geheel anderen te ver' i kiezen." n \ Dat dit de gronden zyn , op welken wy gei meend hebben onze daaden en handelingen te moeten grondvesten , en dat wy dezelven hebbende willen toepasfen op de voorheen plaats gehad hebbende order van zaaken, weldra hebben bevonden, dat de Regeeringsvorm , welke door de inrukking van de Pruisfifche Armée, en derhalven door louter geweld , in den Jaare' 1787 is bevestigd, in allen opzigten met dezelven ftrydig was. ■ Dat de perfoonen, welken te vooren de Vergadering van de zogenaamde Staaten van Holland en West-Friesland hebben uitgemaakt, nooit door hunne Medeburgeren tot derzelver / Vertegenwoordigers waren verkooren, en dat dus dat Staatsbeltuur, als geheellyk flxydende met de Rechten van den Mensch en van den Burger, niet kon beftaan. Dat wy ook terftond ontwaar geworden zyn, dat alle erflyke waardigheden als van Erfftadhou,.der, Kaptein-Generaal en Admiraal deezer Provincie , en van Ridderfchap, mitsgaders alle erffelyke Adeldom, met de Rechten van den Mensch waren itrydende; en dat dus alle dezelven voor vervallen moesten worden gehouden en verklaard, zo als dezelven vervallen verklaard worden by deezeq. Dat wy ons verzekert houden, dat door deeze verklaaring alle de afgeperste en onwettigeEeden, op de zogenaamde oude ConifRutie, in en 1788 bepaald , daadlyk kragtloos worden, voor zo verre dusdanig een Eed van eenige kragt PGgt zyn geweest; dan, dat wy ten overvloede en  JAARBOEKEN, January, 1755- "7 *n tot iêt&tSimm van alle en een iegelyk.daar- V Sfer- als 'Noorderkwartier, zo wel als deipht. er. iZ tan de Provinciaale huishouding, zoinFi;ig< naftiS Jls and rzints; gelyk ook de toenmahïe exiftentie van de zo gezegde Rekenkamer vjh yvnde uit de vuorige gebrekkige Kegeeringsvorm aTs waarin geenerlei wezentlyke reprefenSïiteobfcrïeerd werd; en dat wy/erhalven gemeeld hebben, alle de voorfz CoUejiea.van Gecommitteerde Raaden, zo in he: Zutder-■ al* Noorderkwartier, mitsgaders van de Rekenka«n Holland en YVest-FriesIand te moeten veTniet ge,^ f "e fchaffen, gelyk dezelven Si d en afgefchaft worden by deezen en dar wv om het werk van dezelve Codegien at Snit »f.ds behoorlyk te doen vervangen, hebben gem d te moeten aanftellen e» committeeren, S wy aanftellen en committeeren by deezen , ItlcoZlütè van Atgemeih Welzyn,^ werkzaamheid die van de voorfz. voormaahge GeSmeerde Raaden geheel en *£™™ffc voor zo veel de byzondere huishoudelyke belanden deezer geheele Provincie aangaat, welken teToorenïan de voorfchreeven beide Collegien «Hemandeerd geweest waren jvoortseenCow-TOtf* %ma?r , voofzo veel den Militairen Staat en aUe blondere Militaire zaaken deezer geheele Provincie betreft; «f^^%fS* om waar te neemen alle zaaken van Fmancie over deeze geheele Provinciejer» eind yk een Qommittd- van Rekening, om alle de werkzaam ÏRASHA- blic. n de ;gten n den 'ensch Bur-  vmm ce. Public, van dc Regten van de. Mènsc) en Bur ger. *iS NIEUWE NEDERLANDSCHE . heden van die van de Hollandfche Rekenkamer ..over te neemen en te vervangen; alles provifio. neel, en tot zo lang als daar omtrent, door eene daartoe zodra mooglyk te beroepene Vergadering van Reprefentanten, uit het geheele Volk verkozen , nadere fehikkingen zullen wezen ge. maakt: dat wy voorts gemeend hebben geen > anderen tytel aan deeze onze Vergaderinf te ■ moeten hegten dan dien van Provifioneele Repre'/entanten van het Volk van Holland, zonder het woord van fest-Friesland daar by te voegen , als hebbende wy best geoordeeld de gehee- b%rypVen.Cie H°'Iand daar °"der te I"oeten Willende en beveelende wy wel uitdruklyk aan de Hoven van Juftitie binnen deeze Provincie refideerende, mitsgaders aan alle Regeeringen van Steden en Plaatfen binnen dezelve dat deeze onzt Publicatie met alle mooglyke plegtigheid, het zy door het gefchal van trompetten, door het luiden en fpeelen der klokken, of op 'n|eD,andeK ple^ wyze > als in iedere S ad of Plaats best geoordeeld zal worden, aan alle Ingezetenen deezer Provincie bekend zal worden gemaakt ; gelyk dezelve voorts alom zal worden geaffigeerd daar zulks te doen gebruiklyk is; en dat een iegelyk zig daar naar Riptelyk zal hebben te reguleeren, Gedaan in den Hage, onder het klein Zegel van den Lande, den 31 January,175,5. Het eer. Se jaar der Bataaffche Vryheid. P. P A U L U S, Vt. Ter Ordonnantie van de Provifioneele Renrefentanten van het Volk van Holland, C. J. de LANGE van WYNGAARDE. By  JAARBOEKEN, January, 1795- "9 Bv het voorgaand Beftuur eenige veran-'sGj dering gemaakt zynde omtrent het verlee ven nen van Paspoorten, wierden de daar by be-<*raamde fehikkingen ingetrokken en alles op den gewoonen voet gebragt , by de volgende Publicatie: •pve staaten Generaal der Vereenigde Nederlan: Pu D'den- allen den geenen die deeze zullen zien^ ^f^nnren leezen falut-; doen te weten: dat de 1ïho S der veranderde omftandigheden, pot nodiï hebben geoordeeld, by deezen m te trekken onze Placaaten van den i November en 16 December 1794, betrekkelyk het bekomen van Soonen, geëmaneerd , en dat mitsdien voor het vervoS gêeSn andere, dan de gewoone en m Ille andère tyden geufiteerde Paspoorten door die geene welke zulks verkiezen, zullen behoeven pevraaad te worden. En op dat niemand hier van eenige ignorantie zoude mogen pretendeeren, ontbieden en verzoeken wy de Heeren Staaten, Gecommitteerde Raaden en Gedeputeerde Staaten van de reSSffiSSS, 2 alle andere Jufticieren en Officieren van dezelve Landen, deeze onze Publicatie van ftonden aan alomme te doen verkondt™ Jïbliceeren en affigeeren in alle Plaatfen daar zulks nodig wezen zal, en men gewoon is, zodanige Publicatie en Affixie te doen. . Aldus aedaan en gearrefteerd ter Vergadering van hoogfemeTde Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, in 'sGravenhage , den S7 January 1795' , , > Urasgep^apheer^QvsE9Vu (Onder (lond,~) Ter Ordonnantie van dezelve, (.by abfentie van den Griffier.) (Was gcleekend,~) • B. P. van LELYVELD. Zyn- tAHA- 'ilic* en de Postten.  'sGra GS. iao NIEUWE NEDERLANDSCHE - wf5^ ö*f!ï!t rpat?um Sedrukt het Cachet van Hun Hoog Mogende, op een rooden Ouwel overdekt met een papiere Ruite. vuwei» Ter gelegenheid van den eisch der Franlche Reprefentanten, raakeude eenige benodigdheden voor de Troepen der Repu. bliek, hadden de Staaten Generaal, aan de Provinciën daar van kennis geevendé, eenige uitdrukkingen gebruikt, aanflootelyk in zich zelve, ea onbellaanbaar met de ingevoerde nieuwe orde van zaaken. De Proviuoneele Reprefentanten des Volks van Holland hadden, inzonderheid, het onvoegzaame dier uitdrukkingen opgemerkt, en gaven, diensvolgens, aan hunne Afgevaardigden , de Burgers Hahn, Lkst/veson en L/Oncq , last, op den 30 dezer maand, ter Vergadermge van Hun Hoog Mogende, hun misnoegen daar over aan te kondigen. In deeze bewoordingen volvoerde zv hunnen last: 3 „ Op gisteren is ter Vergadering van onze Committenten, behalven andere Stukken van U Hoog Mogenden ingekomen de Misfive dezer Vergadering van den 27 January 1725, ten geleide van de Copie -Memorie van de Reprajfentanten des Franlenen Volks, houdende verzoek om een aantal benodigdhedens voor het Franfche Le?er, a}s mede ten geleide van de Copie iran de Petitie van den Raad van Staat daar :oe ftrekkende." „ En daar 'er in de gemelde Misfive van U  JAARBOEKEN» January> I7P5- 12i H Hnn? Moaenden zekere coraminatoire'sGRAaanmaning voorkomt, onder deze bewoor dingen: , En wy kunnen met genoeg aan* , dringen op de" volürektfte noodzakelykheid dat de Penningen zonder eenig ver" wyl ten Comptoire Generaal van de Unie worden gebragt, met verklaaring, dat wy onmaatCrdeïyk willen zyn voor e gevolgen, welke daar uit zouden refulFeeren, wanneer niet alk devmren wierden aangewend, om, zo veel doenlyk, l aan het\er,oek der Franfche Reprelen% tanten te voldoen, en waar doo LJWJ* fchynelyk middelen van geweld zoudtn " vervangen die geenen , welke wy conflden reeren als de gefchiktlte,om de zaak met V meelte order enz. werkdelhg te maaien. " En zeggen wy, daar 'er in gemelde Misfive zodanige bewoordingen voorkomen, hebben onze Medeburgers en Committenten ons gelast, aan U Hoog Mogenden met alle dien ernst en met alle de onbewimpe^ Je vrymoedigheid , die den aart der zaak eischt, en de eerfte dagen der Bataaffche Vrvheid gedogen, voor te dragen , dat zy over dergelyke gevoelens en uitdrukkinZa niet alleen ten uiterften zyn verwon§en, maar ook dat zy dezelve houden voor geheel en -1 ongepast en ongegrond 8 , Immers, Hoog Mogenoen Heeren! de ramozaliae ftaat van verwarring waar m de zaake8n van het lieve Vaderland zich bevinden , de geheele uitputting van het Volk , het bederven van het Volk , de vernieling vaneen gedeelte des tegenwoojr-  'sC Ven CE. 122 NIEUWE NEDERLANDSCHE, u. digen Geilachts , de onherftelbaare nadeeha-Jen aan de volgende Gedachten toegebragt, het mtledigen van onze Schatkisfen tot op derze ver bodem,en met één woord" alle de gevolgen van een fysthema van list lïWud->, dat de Vrienden van GelykheS en Vryheid natuurlyk des te gevloekter moét zyn naar mate men onbefchaamder durfde fchermen met de fchoone woorden van Godsdienst Vryheid en Vaderland: alle die gevolgen kunnen met geen mogelykheid toegefchrevcn worden aa? de nieuwe order van zaaken; en by aldien het nu mogt ge. beuren, dat na gedaan onderzoek, Holland onvermogend wierd bevonden om aan Uwe tegenwoordige aanfchryvinge te voldoen, by aldien dit onvermogen treurige gevolgen mogt hebben, hoe zouden dan dezelve met eenigen fchyn van regt door U Hoog Mogenden aan de provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland kunnen geweeren worden ? noe is het mogelyk dat U Hoog Mogenden zich waanen vry te pleiten van verantwoordelykheid, en de gevolgen eener goddelooze Adtniniftratie voor rekenin* durven ftellen van hun, aan welke "tets tl dierbaar zal zyn om derzelver nadeelen zo veel mogelyk te herftellen ? Neen , Hoog Mogende Heeren! neen! Wy kennen de ge. weezene en de nog beftaande raddraaieL wy roepen hen op tot redding van het door S6J gte bedCrf' en w* z«»en zeer wel middelen weeten te beraamen, daar te ftellen, om hen aan de Natie békend maaken^en de fcheidsmuur tusfchen dié van het  ] AARB'OEK'EN, Jamiary, 1795- *a3 hrt vorig beftuur, en hen, die het Volkss Gr*gee oepen heeft duidelyk aan te'wW» ^ h Wyeisfchen derhalven dat U Hóóg Mo ge. genden zich dergelyke uitdrukkingen nooit nf ooit meer zullen veroorloven. Wy maa^ ken geene zwarigheid U Hoog Mogecden kennis te geeven, dat onvetrainnert dit alles onze Committenten, na verzending uwer Publicatie als naar ftyle, de Memorie van de Reprefentanten, zo wel als de Petitie van den Raad van Staat-, in handen hebben gefteld van het Comniitté van Fmancie, vereenfcd met dat van Algemeen Welzyn , omme naar te gaan en der Vergadering voot te lichten, of 'er iets en wat 'er daar omtrend zou kunnen gedaan worden, en wy verzoeken dat dit een en ander in de Nötulen dezer Vergadering zal worden geitffereerd." Met opzigt tot den diep vervallen ftaat van'eLaHtds Zeemagt, en het misdaadi-g verzuim, welk met opzigt tot derzelver verz-orging hadt plaats gehad onder het voorgaand bewind, lieten zich de bovengemelde Burgers , ten zelfden dage, aldus hooren: ™ r , - „ Onze Committenten uwe Refolutie van den cq dezer examineerende, nopens de recruteering in de Colonien, en den berooiden ftaat van 'sLands Schepen, hebben het ftuk zelf gefteld in handen van het Gommitté der Finantie, om na tc gaan of 'cr iets in te doen Ware; maar zy hebben ons tevens gelast, U Hoog Mogende op nieuw  'sGra VENHiS GE» 12-4 NIEUWE NEDERLANDSCHE - haare verontwaardiging te betuigen, welké vwy hoopen dezer Vergadering op gisteren by ons voorftel niet ontveinsd te hebben, doch welke wy nu meer bepaald ten aanzien der Adminiftratie van de Zeezaaken moeten herhaalen." „ Ja, Hoog Mogenden ! leeren! het blykt uit het Rapport der Gecommitteerden vati de refpeétive Admiraliteiten , dat alle dé Schepen van den Staat niet verder gevictualieert zyn dan tot ultimo Maart, en dat 'er by de refpeétive Admiraliteiten volftrekt geene Penningen meer voorhadden zyn. Is het niet vreemd dat men nu eerst op middelen bedagt is van herftel, en dat men hti eerst deze Stukken pro firma quafi in deliberatie wil brengen, ten einde misfchièh om aan Holland , z$ het onvermogend mogt bevonden worden , den fchuld te geeven. „ Maar, Hoog Mogenden Heeren! WV zyn gelast het u rondborftig te verklaaren: onze Committenten willen tot geen prys in de fchoenen treden van de vorige Adminiftrateurs , en by aldien het akelig gevolg Van dezen toeftand van zaaken mogt' zyn, dat door gebrek van tydige revi&uilieeririg of door gebrek van fournisfementeh , onze IVIedebroeders in de Colonien van honger lierven , of wanhopig tot de Engelfchén 3verliepen, Wy wasfchen onze handen van 3eze euveldaaden, en nu voor als'dan ftelen Wy U perfoonlyk verantvvoordelyk.*' „ En laat ons hier ter adftrucüie van de god-  JAARBOEKEN, January, 1795. *25 ffoddelooze dire&ie omtrent de Zeezaaken,' 'er by voegen, dat toen men voor drie we-v ken den fpreekenden wil van den -Almach-1 tigen niet meer kon loochenen, en het indringen van onze Verlosfers niet meer kon beletten, dat men toen evenwel nog geen order heeft gefteld op het afdanken van Matroozen, Kanonniers en andere hgte Troepen , ter verdediging quafi van een gehaat Gouvernement geligt, en dat, Hoog Mogende Heeren! en dat, terwyl men zeer wel wist, immers behoorde te weeten, dat de Kasfen ledig waren, en het duidelyk in net 002 viel, welke verligting, aan de nodelooze uitgaven, zodanige afdanking zoude te wee» brengen. Welk een zwart tafereel zouTk hier kunnen fchilderen.? Maar, Hoog Mogenden Heeren! onze tyd is te kostbaar, en le wenken van Vryheid en Vaderland zyn te veel beduidende. Wy zyn alleen gelast U Hoog Mogenden te vragen, of niet zodanige gedraagingen, ten aanzien van het Volk van Nederland, zullen en moeten gehouden worden voor crimineel?" m En nu, om een byzonder voorbeeld bv'te brengen, zo laat ons een woord zeggen van het Collegie ter Admiraliteit op de Maaze. üeszelfs Kas beftaat op dit oogenblik in zes a zeven duizend Guldens. De verfcheenen Traétementen der Bediendens en de betaaling der Werven bedragen circa vyf en vyftig duizend Guldens: Oe Soldyen over 1793 zyn nog niet geheel, en die van 1794 is nog geen penning betaald :. De Kostpenningen beloopen ook eene geheele • I fom: sGraenha-  'sGri VENU, GE. IM NIEUWE NEDERLANDSCHE 5 fom : De Prjemien voor de aanwerving in i- het laatfte half jaar moeten ook nog voldaan worden: De Renten loopen: 'Er is voor omtrend honderd vyftig duizend Guldens aan Ordonnantiën geflagen , en de Manfchap. pen voor de Kanonneer-Booten en Gaffelfchepen voor de gewaande binnelandfche Defenfie, die hunne Posten hebben verlaaten, dringen om becaaling, en worden tog nog niet afgedankt; o bejammerenswaardig Volk van Nederland 1 welk een Bajert van verwarring, en hoe zyt gy te redden2 oordeelt zelve Hoog Mogende Heeren1" „ En eindelyk heb ik U Hoog Mogenden kennis te geeven, dat de door ons overgenomen Memoden der Admiraliteiten nopens derzelver infolventie, en voorftel' quali over het al of niet voortzetten der binnenlandfche defenfie , mede vervat in eene Refolutie van U Hoog Mogenden, van den 29 dezer, is gefield in handen van het Committé van Finantie, vereenigd met dat van Algemeen Welzyn, en dat onze Committenten intusfchen de gevolgen der helaas! te Jang uitgeleide voorziening daar omtrend, provifioneel ftellen en laaten voor de perfoneele rekening van Hun Hoog Mogenden." ö Kort naa de binnenkomst der Franfche Troepen in deeze Landen, wierdt, van wege den Generaal en Chef van het Franfche Leger, PiCHEGRu.in 'sGravenhage de volgende Proclamatie geaffigeerd:  JAARBOEKEN, January, 1795. 1-27 Alzo tot royne kennis is gekomen, dat eenige»g Perfoonen hebben kunnen goedvinden, zedert v de aankomst van de Franfche Troupen in deeze G Provinciën, de Hollandfche Militairen te beledigen, door dezelve opeigen gezag te ontwapenen, en zelfs p Officieren in het afleggen van hunne Commisfien te rr. molefteeren, alles onder voorwendfel om blyken teti geeven van hunne verkleefdheid aan de Franfche// Natie, — verklaare ik mits deeze, alle de geenen^ die zich nog aan diergelyke daaden zouden mogen v fchuldig maaken , te houden voor wargeesten en il kwalykgezinde Lieden, die tot oogmerk hebben,t nadeel toe te brengen aan de goede verftandboUdtag , welke ik tusfehen de braave Troepen van beide Natiën, verlang te doen ftand grypen, en dat dezelve zullen overgeleverd worden aan hunne bevoegde,Rechters,'om als openbaare Rustverffoorders geitraft te worden. Gegeeven in den Hage, den"7 Pluviofe, het derde Jaar van de Franfche Republiek, (den 26 January I79J') (Was geteekend,) ■ PICHEGRÜ. Voorheen hebben wy gemeld , hoe de Prins Van Oranje aan Hun Hoog Mogenden zyn voorneemen hadt verklaard , om zich voor eenen tyd te retireeren. Desgelyks eene verklaaring deedt hy aan de Staaten van Holland en West-Friesland , met by voeging, „ dat hy het Commando over het „ Guarnifoen van 'sGravenhage, voordien „ tyd, inden fchoot van Hun Edele Groot ^, Mogende nederleide." I % Ge* Gra- ENHA- e. .a . roe la» atie gen tt beletgeninlioll. filitai* en.  VENH. CE. 3 A\ Aas -V..\sV\ mees- J m NIEUWE NEDERLANDSCHE t^S^ïm&2 Raaden' ^ het naderen Officieren van het Guarnifoen van 'sHage om met op de inkomende Militairen te vuu' ren, maar alle zamenrottingen en oproerige beweegingen op ftaanden voet te beletten , en wanneer gekwetften of dooden mogten vallen, zy volftrekt onverantwoordelyk zouden zyn, als hebbende hunne kragtdaadige poogingen tot behoud van de openbaare rust en veiligheid, aangewend: daar zy in tegendeel op hun hoofd voor alle verzuim zouden moeten verantwoorden. Aangaande de,inkwartiering der Franfche gfggê»» was alh*er gedaan de volgende Pu- ]yj et voorkennis van den Heer Generaal en Chef J A,rde-aFranfche,Armée Pichegru, adverteerd deMagiftraat van 's Gravenhage^ me oveS van den Hove van Holland, dat nièmant der Lldl •fogezeeteneu gehouden zal zy„ eenige FraK Troupen te inkwartieren, ten zy opeen B?le ««eekend door een derSecretarisfèndeezei-Stad* en dat ingevalle z,g een of ander der gemelde zonder zodanig Biljet kwam aan te bieden de zodanige zig met dezelve zal kunnen beSen of by den Heer Bailliuw aan deszelfs huTs of %^^^^§^^ Aldus gedaan ter Kamer van Schout, Burge-  JAARBOEKEN, January, 1795- «9 meesteren en Scheepenen van 's Gravenhage , »s Graden a4 January 1795- venha- ce» {Onder ftond,) My Secretaris prefent, (Was get eekend,) P. J. D. P A T Y N. In het einde der maand, wierdt van hier het volgende berigt: . Terwyl de zaaken m onze Provincie en'in die van Utrecht eenen geregelden en vreedzaamen vorm genomen hebben , zyn die van Overysfel en Gelderland het tooneeldes Oorlogs, blootgefteld aan verwoesting, aan allerlei buitenfporigheden,en aan plundering, voornamelyk van den kant det Engelfchen en Emigranten; in het Graarfchap Zutphen hebben eenige min of meer ernftige gevegten plaats gehad. Den ai zyn de Voorposten by Velp handgemeen geweest, en het gevegt moet heet zyn geweest; de Franfchen werden terug gedreeven,en verlooren 40 man aan dooden op de plaats, behalven eenige Krygsgevangenen, waar van 'er 59 te Zutphen 'weiden ge* brao-t. Ondertusfchen trokken de Voorposten der Geallieerden, na dit gevegt, op Dieren terug. Van eenen anderen kant werd daags te voren, in dezelfde ftreeken, eene Hanoverfche patrouille opgeligt, en die ftreek door 20co man Franfche Cavallene uit Arn« hem bezet. In dit gedeelte van Gelderland I 3 • heb-  sGra venha' ge. i < t r I h v is 130 NIEUWE NEDERLANDSCHE ; beb?,en de boeren Ma alles verboren; de mee/ten hebben hunne hoeven en velden ver?ï ls;er' die ^en enkel ftuk vee hebben behouden. De gegoedfte inwooners der Steden verlaaten dezelven, en dit S i" zonderheid het lot van Zutphen. De Ge Hoofdfc^ ?alao**> was de* « "iet % Hoofdkwartier en drie regimenten te Deventer gekomen; doch het gWche leger ££l de,zig tot den aftogt,' en om dien te dekJen , waren de Husfaaren van Rohan 'er doorgetrokken, ten einde de Voorposten te nnL ldn ReSeenng va" Deventer, uit naam der Burgery, verklaard, dat zy zig zouden, wapenen, om de plundering voor tl komen. Het fchynt, dat een gedeelte dS Srdt rTf°Upen naar de ^ovincien cnesiand en Groningen replieert. De Cours der Posten in deeze Provincie . 1 t£„Trpe\de bneven naar ^ankryk. enland?cheTrfbneVen' en aJJe andere & en In 90S ?> Zyn no2 niet aangeko.en en vertrekken ook niet; als mede de mgelfche Paketbooten." .Omtrent dien zelfden tyd ontving men M*, uit Engeland, de volgende telgen" „ Harwich, den January. De Prins flftiW J<^e bier dezen morgen Hv » ?f 2y"e twee Zoons, in een Scheve, ngfche boot overgekomen." OLneve* 3» Yar-  JAARBOEKEN, January, 1795. 131 „ Yarmouth, den ai January. Heden' morgen, ten drie uuren , kwam alhier in 1 een postkoets aan, de Erfprins van Oranje,£ die te Harwich geland was, en ten elf uuren vertrok hy en de Princes van Oranje, benevens de Erfprinces en haar Zoon, naar Londen. De Stadhouder bevindt zich te Col-, chester." In een ander Engelsch Nieuwspapier las men het verflag van een gehouden Raad der Burgery of Gilden van Londen, waar in een Request gelezen wierdt, in welks flot gezegd wordt: ,, Weshalven uwe Supplianten ootmoedig verzoeken, dat deeze loflyke Vergadering, afkeurende alle recht, om zig met de binnenlandfche zaaken van Frankryk te bemoeien, zulke maatregelen neeme , als zy, in haare wysheid, zal geraden vinden, tot bevordering van een fpoedigen vreede, tusfchen Groot-Brittanje en de Mogendheden , met welken wy in oorlog zyn." Op de leezing van dat Request waren allen, die daar tegen geadvifeerd hadden, uitgejouwd, en daar tegen door duizenden onophoudelyk geroepen om een fpoeaïge Vrede! Men voegde 'er by: „ dat dit voor„ beeld der onafhanglyke Burgery van Lon„ den , waarfchynlyk door het gantfcheKor „ ningryk zoude gevolgd worden.'' Wyders vondt men in het zelfde Nieuwspapier het volgend berigtuit Plymouth, van den 20, January : „ Gisteren is alhier een Koningsbode aangekomen , met order aan I 4 den sGraenha- e.  's Gra- venhage. 132 NIEUWE NEDERLANDSCHE den Commandant van de Rheede , ingevolge van welke op alle de Nederlandfche &cnepen m die haven een beflag o-eiegd was.enverfcheiden Oorlogfchepen op Sroom beletten • 0m ^ het uitlooPen te Tot flot van onzeberigten uit's Hage dient nog, dat men, in de Dagpapieren, las het volgende RELAAS van het gepas/eerde tc ZEVENBERGEN. Cattirdag den 27 December 1794, 's morgens tusfchen 9 en 10 uuren, de Generaal-Major i/on Uaacke, kennis, van de Generaal-Major Van Eoetzclaar uit Zevenbergen ontvangen hebbende, dat de Vyand hem op drie Poincten geattacqueerd hadt, begaf hy zig terftond naar de Linie , wanneer op weg ontmoete twee Ordonnan•ces, zo van den Collonel Heldring uit Wagenh™%>. als van den Collonel Grave d'Oultrcmond vut I er Heyden, welke rapport deeden, dat de Vyand m een groot getal de Linie getourneerd nadt, en reeds dezelve ingedrongen was. Toen gaf hy Generaal aan den Collonel Heldring, die zig mtusfchen met deszelfs onderhebbende Batraillon, zynde het vyfde Waldeck, op de Hooge Zwaluwe geretireerd hadt, na vrugtelocs getragt te hebben zyne retraite over Steuvenfand naar Maade te neemen, een order om hem op den weg langs de binnen Inundatie naar Maade gaande, te volgen; inmiddels rukte hy Generaal met eenige. Huslaaren van Heeckeren en Dragonders voort, log vond dien weg niet alleen door den Vyand reeds afgefneden , maar ook zo wel bezet, dat Jyaldien de Vyand niet hadt begonnen te vuusas, hy zoude groot gevaar gelopen hebben,van n deszelfs handen te vallen. Hier  JAARBOEKEN, January, 179$. 133 Hier door, als mede door de ingekomene rap- »s porten, de volftrekte onmooglykheid ziende, om vi zig met dat Battaillon naar Geertruidenberg te re- Gi tireeren, liet hy den Collonel Heldring, over de Hooge Zwaluwe naar de Roode Vaart marchee- V, rén om zig van daar na de Willemftad te bege- vt ven', maakende de Kaptein Fan der Putt, metgt zyn Escadron de Voorhoede, terwyl hy Generaal^, met eenige Husfaaren van Heeckeren, de Agter-fo hoede' formeerde. In deeze order trok hy terug, tot aan de Moerdyk , alwaar hy den Collonel Grave d'Ouhremont, met deszelfs onderhebbend Corps, dat zig insgelyks voor de groote overmagt van den Vyand, van Ter Heyde hadt moeten retireeren, aantrof, en zig met denzelven vereenigde; de Avantguarde der Vyand naderende by de Roode Vaart, viel denzelven met zeer veel moed en dapperheid aan, en verdreef hem , in weerwil van zyn hevig en aanhoudend vuur , tot over den Dyk, Wanneer hy vervolgens door de Infantery, na een hardnekkig gevegt, tot agter den eerften Dyk, regts en links van de Sluis terug geflagen is geworden , dog de pogingen van het vyfde Battaillon Fan Waldeck, om den Vyand in den flank aan te tasten, wierden door denzelven verydeld , zig merkelyk verfterkende aan dien kant, om dat Battaillon af te fnyden, vertoonende zig ter gelyker tyd op den Dyk van den Noordfchans, naar de Hoode Vaart lopende, een fterk Corps vyandelyke Cavallery. Dit alles bewoog den Generaal-Major Fon Haacke, vooral daar hy rapport bekwam, dat byna alle Ammunitie verfchoten was, en hy zig aan alle kanten omcingeld bevond, als mede om niet nutteloos zyne onderhebbende Troupen, welke geduurende ruim twee uuren met degrootfte dapperheid geltreeden hadden , aan meerder verlies bloot te ftellen, om op eene Capitulatie bedagt te zyn , welke dan ook , tegens den avond, met den commandeerenden Officier van de 3ra- NHA- '■rhaal n het beurde Zevenrgen.  'sGra venha' ce. van he, gcbeura teZeven bprgen, j l j Ie Ö fc n- 134 . NIEUWE NE DE RL AND S C HE I de fï^^^S volgens welke : Jgt^^L'S^S^ danppeere Troupen, zo Infantery als Cavallerv 1, de Officiers, die alleen hunne Paarden zullen he heuden, en het overige zal voor de Republiek zyn; vervolgens zullen zy naar Hollfnd te 1 *eeren, na alvorens hun Eed afoeleS te hJhg 5ezul,VennHniet ^ de ^ne^uWtak .e zullen dienen, voor hunne uitwisfeline e deeze Capitulatie gefloten en den" January 1795. Ais volgt. «««na, den BLO NDEAU. G. von HAACKE, Generaal-Mafor, D ORDRECHT. Naar gelange van de grootte en aan^ genhe.d deezer Stad , zyn onf, raakende de* aldaar voorgevaUen , fc W be nieren ;er hand gekomen. In de v L nde maand hoopen wy daar van u tvoe  JAARBOEKEN, January, 1795- 135 riger verflag te zullen kunnen mededeelen. p Met het volgende weinige vergenoege zichoi thans de Leezer. Aldus luidt het Verhaal, gedagteekend den '26 dezer. „ Na datwy gepasfeerden Zondagmiddag den r8 de overkomst der Franfchen op Hardinxveld vernomen hadden, ontftond 'sAvonds een gerucht dat het vreede was; dit gerucht werdt fterk aangedrongen , en door de contra- party geloofd,tot Maandag morgen n uuren, wanneer men de Franfchen reeds zag op Papendrecht. Ten ia uuren vertoonden zy zich op den Dam. Omtrent één uure trokken zy hier binnen, ten getalle van omtrend 200 man, die den volgenden dag door een grooter aantal gevolgd werden. Sints is de doormarsch zo fterk, dat 'er fomtyds 700c in onze Stad moeten overnachten; dit veroorzaakt eene fterke inkwartiering by de Burgers; doch die hun logeeren, hebben geen reden van klagten over hunne inwooning gehad. „ Intusfchen liep het aan tot Vrydag, eer de Magiftraat uit naam van den Franfchen Commisfaris op het Stadhuis wierdt ontboden , en van hunne posten ontzet. Satur 1 dag daar aan volgende werd de gantfche Burgery opgeroepen, in de Groote Kerk, ten einde Vene provifioneele Municipaliteit te verkiezen; waar toe de aanwezig zynde Burgers door gepaste aanfpraaken voorbereid werden. De wyze van verkiezing is omtrend gelyk als die te Amfteldam. De verkoorene perfoonen zyn : A Brouwer, Koopmau ; Godefridus Meuk, Koopman; Jan OR« tECHT.  136 NIEUWE NEQERLANDSCHE Dor. DRECm Jan en Willem Hordyck , Kooplieden ; de '•Bruinde Neve, Raffinadeur; de Bruin Ouboter, Pieter Blusfé, Boekverkooper; Jan Telders, Koopman; Hendrik de Jongh, Koopman ; Floris van der Linden, Houtkooper; J. Weening en Cbristoffel Bakker, Raffinadeurs; de eerfte van de twee laatfte is Roomsch, en de laatfte Luthersch. „ Hoe zeer wy eenige dagen in eene volmaakte regeeringloosheid geleefd hebben, hebben wy, dank zy de goede Voorzienigheid, eene gewenschte rust genooten , en 'er heeft geduurende al dien tyd geen de geringfte wanorde plaats gehad; hier toe heeft veel gecontribueerd, dat eenige uuren na de inkomst onzer vrienden, de Franfche Commisfaris een Publicatie liet doen, houdende de vryheid om 'savonds de huizen teillumineeren,(het welk ook gefchied is,) een verklaaring van zyn volkomen vertrouwen, in de Burgery, en dat hy derhal ven geene de minfte zwarigheid maakte om dezelve tot bewaaring van de rust, het geweer in handen te ftellen, en alzo ieder bur-. ger de vryheid hadt, om nog dienzelven avond in St. Joris Doelen een geweer te haaien ; een aantal van meest jonge lieden hebben hier van gebruik gemaakt: men heeft eene wagt op bet Stadhuis geformeerd, allerwegen, zo wel als de Franfche Posten gefteld, en met de Franfchen nacht en dag gepatrouilleerd. „ Heden middag is met veel ftatie de Vryheidsboom geplant. Na dat dezelve in de Stads Waag, door een aantal Vordfc&e Maag-  JAARBOEKEN, January, 1795. I37 Maagden, opgefchikt was, begon de optogt op de volgende wyze: „ Een Trompetter van de Franfchen te paard. „ Een Detachement Franfche Dragonders te paard. „ Een Detachement Infanteristen. „ Een Detachement gewapende Burgers. „ Voorts 9 kindertjes . jongetjes van 4 tot 8 jaaren, uitgedost met fjerpen en ftrikken. „ De hoed der Vryheid wel beftrikt, op een verfierde Speer gedragen , door den Zoon van den Pradident der Municipaliteit, verzeld ter rechterzyde door den Boekverkooper Krap, en ter ilinkerzyde door den Kastelein Kramer, beide Martelaars van het Patriotismus: hier opvolgde, „ De Vryheidsboom, gedragen door een aantal mannen en vrouwen, en ter wederzyde befchermd door gewapende Burgers. „ Hier agter kwamen een aantal met Nationaale Linten verfierde Jongelingen van 10 tot 14 jaaren, gevolgd door een Maagdenrei van meer dan honderd- in getal, alle rn het wit en met Nationaale Linten verfierd, „ De twaalf Municipaalen , omhangen met breede driekleurige fjerpen. Nu weder eer Detachement gewapende Oordiche Burgers, Een Corps van 10 a 12 Franfche Muzikanten. Achter dezelve een llerk Detachement Franlché Infanrerie; en ten laatften een De tachement Franfche Cavallerie. De optogt gefchiedde ftatig, het Grooi Hoofd om, langs de Voorftraat tot aan he Stadhuis, daar is de Boom geplant. Ei Kin Dos- 5RECHÏ. I  DorORECH' 138 NIEUWE NEDERLANDSCHË Kinderen, Maagden, de Leden van de Mnr.mcipahteit met de Franfche Officieren, de Burgers en Soldaaten dansten 'er vrolyk om heenen. De Aanfpraaken, by die gelegenheid gedaan, zullen denkelyk gedrukt worden." By het bovenflaande kunnen wy nog voegen, het gehandelde der Franfche Reprefentanten omtrend deeze Stad, betrekkelyk tot het vastftellen van een Lichaam van Beftuur, 't welk het nu uitgediend hebbende zou vervangen. Wy vinden dit alles in het EXTRACT uit het REGISTER der MUNICIPALITEIT van DORDRECHT. Qp heden den 4 Pluviofe (23 January) derde Jaar der Franfche eene en ouverdeelbaare Republiek; de Generaal de Brigade d'Osten, hebbende doen vergaderen de Burgers Hendrik de Jongh Floris van der Linden, Pieter Blusfé, Willem Hordyck, Godefridus Muls, Johannes „Mr$ ZaC0bu\Z-> Justus de Bru™ Ouboter, milem Jacob de Bruin deNeve, Jan Hordyck, Hendrik Weening, Abraham Henricus Brouw, r en Christofel Frederick Back&r, heeft men voorgelezen den hier navolgenden Brief, behelzende derzelver benoeming tot den post van Provifioiieele Municipaale Officiers , om daar van de tunétien waar te neemen, en te vervullen in de otad Dordrecht. Franfche Republiek, een en onverdceU baar, Hoofdkwartier te Dordrecht, den 4 Pluviofe, derde Republikeins jaar. r De  JAARBOEKEN, January, 1705. 139 De Generaal de Brigade d'Osten, ingevolgd liet befluit van den Volks-Reprefentant /llquier,t het welke dus luid: Te Utrecht den 2 Pluviofe, derde Jaar & der Republiek een en onverdeelbaar. é 1 „ De Reprefentant des Volks by het Noord- < lyk Leger Alquier. Na genomen lecture van"; eenen Brief des Generaals de Brigade d'Osten,1 by welken hy my berigt, dat op de aannaderingV der Troupen van zyne Brigade, gedeeltelyk om eene recognosceering op Dordrecht te doen , de Bataaffche Patriotten dier Stad hen zyn voorgekomen , en medegewerkt hebben tot het wegjagen des Vyands, welke daar van meester was, en dat het van belang was om zonder verwyl eene Provifioneele Authoriteit aan te ftellen, ter vervanging van den werklyken Magiftraat, die enkel is faamgefteld uitdeden, aan de Stadhouderlyke party toegedaan, en dat die aanftelling dringend wordt verlangt door de Patriotten., welke de Franfche Troupen met eene zo toegenegen broederlykheid hebben ingehaald." ,, Arretleerd, dat zonder verwyl eene Provifioneele Municipaliteit zal worden geformeerd, welke tot nadere ordre den werklyken Magiftraat zal vervangen, en ftiptelyk zal waaken op de handhaving der publieke orde en rust, en ter verzekering der uitvoering van alle vorderingen , welke voor den dienst van het Franfche Leger zoude kunnen worden gedaan.' De Reprefentant des Volks gelast dienvolgens den Generaal d'Osten, om onder de beste Burgers twaalf Perfoonen te kiezen, ter famenftelling der Provifioneele Municipaliteit. De Generaal zal deeze Municipaliteit doen inftalleeren, in den kortst mogelyken tyd; hy zal dezelve allen benodigden byltand verleenen ter verzekering der uitvoering haarer K be- )oR- RECHT. )rdre op 'e Re- eering anDor- Irecht, hor da 7ran-  Dor. drech Ordre* de RegeeritiivanDo, drecht . door dt Fran* fchen. Ho NIEUWE NEDERLANDSCHE befluiten, en hy zal aan alle Leden van den r. werklyken Magiftraat bekend maaken dat hunne volmagten zyn opgeheven, en dat zy tot nader >p ordre derzelver uitoeffening moeten ftaaken." „ De Generaal d'Osten zal aan de Reprefentanr ten des Volks te Amfterdam de naamen over- zenden van de Burgers, welke door hem zul- kn verkozen zyn." (Was gcteekend,) A L Q U I E R. „ Ingevolge het bovenftaande beflnit, benoemt de Generaal (TOrten, tot vervulling der Provifioneele MunicipaaleFunt m\ zn/IheW*' ^ Bur^^, Hovens en £«yVfc^ verzogten, en ontvingen " « Omtrent denzelfden tyd hadden zv eene andere Club by elkander gebragt, die uit de ^g^CornelisLanckamp, Jan val Styrum Jan Willem Drnyve/leyn, L„hZ man de Lange, Jacob Jan Qanlbilr, AdrL nus Wanrooy, Ifaac Cornelis Sterk W van Anneland Jacob PeminckHtT Jobarnes van Walré, Koenraad Hovens Pieter Leonard van de Kafteele, Willem 2ne ïZ >.evmon Adnaan de Waal Malefyt, Job al ?es hnfihede- en Willem Jan Vos beftond Het oogmerk van dit Gezelfchap was om n gevalle de Stedelyke Regenten' by "et lannaderen der Franfche Armée hunne >osten mogten verlaaten, aanftonds met een ezyf!0nen gereed e zyn, en daar door eene eventueele Regeringloosheid, met alle derzelver deerlv:e rampen, voor te komen, en van de Stad n Burgery af te weeren." ad „TMen hadt, in den nazomer van 't zelfe jaar gelyk in aildere Steden zo ook i Haarlem, teeSge«lfch«pp« * om  JAARBOEKEN, January, 1705. 14J om door de voorlezing van Gefcüiriftei», E over de belangen der Vryheid en des Va- l derlands, eene algemeene verlichting, en, door gevoelens van Celykhe-d, eene meerdere vereeniging, onder de Burüers te bewerken. Dan deeze byee komften waren onzen Geweldenaaren, die langs hoe meer op hunne waggelende zetels begonnen te trillen, door den fchielyken toevloed, weldra verdagt en gehaat; weshalven zy geene middelen van geweld ontzagen, om dezelven te keeren Dit heeft niet weinig toeeebraat, om de daar door getergde Burgers, indien dit anders nodig was , gelchtkt te maaken, tot het aangaan eener verbintenis, waar van zy het doelwit gemaldkelyk konnen begrypen, fchoon men hen zulks, by den aanvang, niet verklaarde. De Burgers Les* tevenon C. A. van Sype/ieyn, Lambier, de Lans,e , Van Styrum en Druyveftein , die Zig met het in ftand brengen deezer verbin* tenis belast hadden , en vervolgens door Zes Leden der Orrespondeerende Clubs, de Burgers Jonkheer Van der fiortt , de iVooy, Van den Braak, Lieste en Heydanus getterkt, de Dirigeerende Club genoemd wierden, hadden namentlyk . op byzondere plaatzen , ieder tien Burgers tot een byeenkomst verzogt, die men Correspondeerende Leden noemde, en deeze wederom ieder afzonderlyk tien andere Burgers, die dus zestig Volks Clubs, behalven een aanzienlyk aantal Buiten Clubs in de nabyh.id der Stad, elk van niet meer dan elf PeriooK. 4 «en» aar.em.  Haar Lëm. I i i x \ 140 NIEUWE NEDERLANDSCHB ' nen, uitmaakten. Aan alle deeze Burgers door het intrekken van Engelfchen of Ëheii"derec0Pr0eri^heden» voor de 'veï. ! S? ld^er Stad en Invvooners, te eenier ter Sïf Z°U kunnen worden> dat Tn ter afweering van voorkomend geweld, tef die^ï ?ddeVen dat men dfXn ten dien einde, afvraagde, of zy, daar van feerr0v?eKn Tdende ' zi* a,s " moJiïkVerbonden> zo,g°ed gewapend als mogelyk was, op te komen? 't Welk algemeen beloofd wierdt. (*) ffe"ro?l?UrgDfy van Haarlem in deezer voe£ 3LrT RevoIurje ge^gen zvnde, en Clan nSfr ïndCi Cn, de Revolutionaire Club, met die van andere Steden, van wegen de Reprefentanten, by de Franfche Ar- br? Zte^VS™' de M-efsat ore, tot het daarftellen eener Revolutie, zo door mondelinge of fchriftelyke Berichten, als .S*? "u verlinde 'ty op myn word van Eer m by alles wat my liefren foerb ?'mfral zen reehtfehapen Nederlander, kragtdaS a les noods gewapenderhand, te 'zullen verzetten egen allen overlast en geweld, die m, [ of an. e7ripZZ Mfde^ers, „hke Stalde ■egrtppen zy ook mogen aankleeven, van wegens k Engelfcbe Troupen, of het mileid gemfen ouden kunnen aangedaan worden; enKenera. % alles ^ Mllen medewerken ter bcwarZ* an Kust en Order, en ter bevorderinTll,£ 'aare belangen des Vaderlands." *  JAARBOEKEN, January, 1795. I47 als door Proclamatien, die zy uit egte over-1 gebragte papieren deed herdrukken, en uit: naam dier Reprefentanten aan de Inwooners van Nederland bekend maakte, aangemaand wordende, ten einde den intogt onzer Franfche vrienden gemakkelyk te maaken , en dezelven niet als overheerfchers, maar als broeders, te ontvangen; en voorts in overweging neemende, de voordragt, dooréén der Leden, in haare Vergadering gedaan, over den tyd wanneer, en de wyze waarop, men de Revolutie met fucces zou kunnen beginnen, waarby eene ömftandige berekening v.n de krygsmagt onzer inwendige Vyanden tot eenen grondflag was gelegd; befloot eindeling, op den 13 January, om zodra men zeker berigt ontving, dat eenigen onzer Franfche vrienden dadelyk de Stad Utrecht waren binnen getrokken, de Revolutie alhier te onderneemen , en van dit befluit, niet alleen onze nabuuren te Leyden, Amfterdam en Alkmaar, aanftonds kennis te geeven , maar tot dezelfde onderneeming in die, en, zo mogelyk, in verdere Steden, aan te moedigen." „ De berichten hieromtrent, by monde van den Burger den Appel, Predikant te Bennebroek , en vervolgens van onze afgevaardigden na gemelde Steden, ingekomen, gaven eene groote genegenheid te kennen, om ieder, zo veel de plaatfelyke omftandigheden het zouden gedogen, daartoe mede te werken, en geene middelen onbeproefd te laaten, gelyk de uitkomst K 5 heeft rlAAR-  hs nteuwe nederlandsche Haar heefr bevestigd, om aan de algemeene bedoeling te beantwoorden." „ Men befloot dierhalven, op den i< January deezes Jaars, alle de Clubs by één te roepen, en hun bepaaldelyk af te vraagen: M of zy, by de nadering onzer „ Franfche vrienden , bereid waren de „ wapenen , ter herwinning hunner Vry„ heid , op te vatten ?" Waar toe byna allen zig gereed verklaarden. Dan , by nadere overweging blykende, dat een zo aanzienlyk aantal, in de eerde oogenblikken eener onderneeming, niet wel, zonder gevaar van het voorreemen ontdekt te zien, zou kunnen byeenvergaderd, en zonder co'.fufie, aangevoerd worden; befloot men op den 17, door eene nadere voorftelling, de verbondene Burgery zulks te kennen te geeven, en dezelve te verzoeken, by onderlinge fchikking, vier Leden uit ieder Club uit re maaken, 't geen een aantal van 240 man bedragende, meer dan genoegzaam geoordeeld wierdt, om de eerde onderneeming te doen; terwyl de overige Leden zig gereed zouden houden, om op een te bepaalen fein, ter hulpe der eerden toe te fchieten. Han de aandrang der geenen, die zig vrywillig daar toe aanboden, was zo groot, dat men in verre de meeste Clubs, om een ieder genoegen te geeven, genoodzaakt was, de keuze by het lot te doen. De beste fehikkingen wierden verder gemaakt, om deeze onderneen ing met kragt door te zetten, en gelukkig te doen uitvallen. Ten wel-  JAARBOEKEN, January, 1795. 149 welken einde eenige dagen te vooren, uit Haarde Leden der Dirigeerende Club, eeneLEM. Commisfie van vier Perfoonen benoemd was, beftaande uit de Burgers Van Sype» (ieyn, Cambier, Druyvefieyn en Heydanus, die tot hunne hulp by zig asfumeerden de Burgers Van der Horst, Velthuyfen en Michaël. Alle welke maatregelen egter, door de fchielyke voortgangen der Franfche Wapenen, en de confufie, die zig onder het overfchot van het Leger van Willem den Vyfden verfpreidde, naderhand onnodig bevonden zyn." „ Het langgevvenschte tydftïp eindelyk geboren zynde, ontving men, op den 18 January, eene eigenhandige Misfive van den Generaal Daendels, den 17 dito uit Leerdam gefchreeven, waar by de Burgery van Haarlem, benevens de andere Hollandfche Steden, wierdt aangefpoord, dewyl de Franfche Troupen in het Sticht, en op de Grenzen van Holland waren , om zig niet door de Franfche Armée te laaten overwinnen, maar dat zy, door het maaken eener fpoedige Revolutie, zelve haare Vryheid moest tragten te herwinnen. Zie hier den oorfpronklyken Brief: ARMEE van het NOORDEN. Vryheid, Gelykheid, In het Hoofdkwartier te Leerdam, den 28 Nivofe, (17 December,') het derde jaar der Republiek. De Reprefentanten van het Franfche Volk eisfchen van de Hollandfche Natie , dat zy z'g zei-  ijo NIEUWE NEDERLANDSCHE Haar.' lhm. Brief van de Gener. Daendels. ' zelve vry maake: zy willen haar niet onderwerpen als Overwinnaars; zy willen haar niet noodzaken de Asfignaten aanteneemen, maar zig met haar allieeren , als met een Vry Volk. Dat dus * Dordrecht, Haarlem, Leyden, Amfterdam en de gantlche Provincie Holland de Revolutie werkftellis; maaken, en daar van kennis geeven door Gedeputeerden aan de Reprefentanten in 's Hertogenbosch. „ Men zou,op deezeaanfchryving,voorzeker niet lang hebben gedraald, om handen aan 't werk te flaan, zo als men ook inderdaad dien avond zig bevlytigde, om alle de nog nodige fehikkingen te maaken, indien een naricht uit Leyden , dat het Hoofdkwartier der Staatfche Armée, van Woerden op Leyden, gereplieerd, of gevlugt was, en van daar, door Haarlem, na Amfterdam zou verlegd worden, zulks niet voor als nog ontraden hadt." „ Door eene latere expresfe kreeg men kennis. dat het gemelde Hoofdkwartier waarlyk uit Leyden was vertrokken; en eindelyk, dat die geringe Krygsmagt, van misfehien drie duizend vyf honderd man, die egter in Haarlem, daar de fterke vorst de Stad in een open vlek veranderd hadt, de Revolutie hadt kunnen hinderen en zeer bloedig maaken,gedebandeerd en verftrooid was geraakt." Zodra was dit beletzel niet uit den weg geruimd, of men befloot, de bedoelde Revoluue, vroeg in den ogtend van den 19 January, haar volle beflag te geeven; te meer daar men inmiddels, door expresfen van  JAARBOEKEN, January, 1795. 151 van Leyden en Amfterdam, vernomen hadt,H, dat de Revolutie aldaar begonnen . en in deLE eerfte plaats genoegzaam voltooid was. Ten zulken einde wierden, kort na^ middernagt, de Leden der dirigeerende Club, aan het huis van den Burger Lestevenon , daar de Revolutionaire Club zedert Zondag namiddas vergaderd was , by elkander verzogt. Men ontwierp de Billets, en de Publicatie, die men vei volgens dien nagt deed drukken, waar by alle de Leden der Regeering, en derzelver Ministers, van hunne Regeering-posten, en de ampten, die zy uit dien hoofde bekleedden , vervallen verklaard wierden. Na vier uuren in den ogtend wierden de 60 Clubs , die zig ter liefde van Vaderland en Vryheid verbonden hadden, door hunne Correspondeerende Leden , die wederom door de dirigeerende Leden gewaarfchouwd waren, opgeroepen, en verzogt zig te verzamelen, No. 1, 2, 3, in liet Logement den ouden Gouden Leeuw, en No. 4, 5, 6 , in de Doelen." „ By ieder der twee in de Stad zynde Burgemeesters , en den Commandant van het Guarnifoen, zou zig , ten half zeven uuren, eene Commisfie vervoegen, om ah daar het nodig gekeurde te verrigten. De twee eerfte Commisfien dagt men best door Burgers uit te voeren, die nimmer deel aan de Stadsregering hadden gehad, hoedanigen 'er flegts drie in de Revolutionaire Club waren : weshalven de Burgers Goedfchalk Kopstw J. C. Sterk, beide Leden van de hier bover vermelde Club, die zig met het provifio nee  Haa iem, 152 NIEUWE NEDERLANDSCHE 1- neele Regeerings-Reglement hadt onledig gehouden, wierden opgewekt. By den Burger Pteter Vermeulen, toen nog Pra3iidentBurgemeester en Raad in de Vroedfchap deezer Stad, vervoegden zig, onder geleide van twaalf gewapende Burgers, op den beftemden tyd , de Burgers B. Ter fier en J. Enjchedè, in den naam der vergaderde Burgery; zy gaven hem , uit verfcbeidene brieven, den vorigen avond ontvangen, berigt, van het gebeurde in de naburige Steden , en van de aanfchryvingen van Gecommitteerde Raaden aan de Commandanten der Hollandfche Guarnifoenen, om geen tegenftand aan de Franfche Troupen te bieden, waarvan men dien nagt de zekerheid hadt weten te bekomen; zy deelden hem de Misfive mede van den Generaal Daen« dels; zy verzogten hem eenen Lastbrief aan den Commandant , houdende, dat het Guarnifoen zig met de handelingen der Burgery niet moest bemoeyen, en dat dezelve de twee Veldftukken, voor de Hoofdwagt itaande, moest overleveren, te tekenen; en dat de Commisfie hem in deezen van alle verantwoording vrywaarde. Na de tekening deezer ordre aan den Commandant, overhandigden zy hem zelve het Billet van ontflag van alle Regeeringsposten, hoedanig Billet zy hem zeiden, dat aanftonds, aan alle de Regenten en Ministers, zou worden bezorgd. By hun vertrek gaven zy te kennen, dat 'er, ter beveiliging van zyne perfoon en goederen, provifioneel, zes Burgers zouden in huis blyven." » By  JAARBOEKEN, January, 1795. 153 „ By den Burger Af. Wiardi, als den Haaranderen in de Stad zynde Burgemeester ,lem. begaven zig, op denzelfden tyd, en onder gelyke escorte, de Burgers Koenraad Hovens en Goeifchalk K"ps, dien zy mede, ten overvloede, eene dergelyke oidre aan den Commandant lieten tekenen , en zyn Ontflag-billet overreikten." „ De Burgers W. A Lestevenon, J. H. de Lange, J. van Styrum en J. Jonkheer, gingen'op denzeifden tyd, en wyze, na den Commandant van 't Guarnifoen, den Collonel Swanenburg, van wien zy eischten, dat zyne onderhebbende Militie, by gelegenheid dat de Burgery zig zoude vry maaken . zig niet tegen dezelve zoude verzetten , of ergens in hinderlyk zyn. Zodra men aldaar de ordre, door den gewezenen Praefident - Burgemeester getekend, ontvangen hadt, toonde men hem dezelve. Na eenigen teger.fland beloofde hy eindelyk , op zyn woord van eer , als het Guarnifoen niet beledigd wierdt, dat het zig met de Burgery niet zou bemoeyen. ' „ Middelerwyl had de Burger J C. Sterk, uit naam van het Cominiué Revolutionair, den Burger IV. van Sypefteyn verzogt, om in den Ouden Gouden Leeuw te komen, en als Secretaris voor de Burgery te fungeeren " „ Na deeze verrigtingen begaf zig de Burgery, meestal met de Franfche Nationaale Cocarde verfierd, en, by gebrek van een genoegzaam aantal geweeren, van alle zodanige wapenen voorzien, als hun best  Haarlem. 154 NIEUWE NEDERLANDSCHE best ter hand Honden, naar de Groote Markt. De Burgers, die op de Doelen vergaderd waren, bragten de twee ftukken Kanon ,'die daar gevonden wierden", in volkomene gereedheid, voor het Stadhuis, loen de Silletten van ontflag, aan de Regenten en Ministers, door de Burgers waren rondgebragt, betrok men het Stadhuis; en wierdt de gemelde Publicatie, na voorgaande klokkeflag, van Burgemeesters Kamer, door den Burger Secretaris Fan Sypefteyn , afgelezen , door de vergaderde Burgery , die zig inmiddels in 20 Compagmen van 50 k 70 man formeerde, en haare eigene Opper- en Onder-Officieren verkoos, met een algemeen drievoudig hoezee toegejuicht, en door den Stads Aanplakker geaffigeerd.'' De Publicatie was van deezen inhoud: Qelyk de Commisfarisfen der Franfche Repuv bliek het Volk van Nederland hebben aangemaand , om zig te ontflaan van het juk waar onder het tot hier toe zugtte; en deeze aanmaamiig thans ten fterkften wordt aangedrongen, in een brief van den Generaal Daende/s, gefchreeven uit Leerdam, den 17 dezer, bv welken de Burgery van deeze Stad by naame word ffefommeert en opgeroepen , om zig vry te verklaaren; zo hebben eenige Burgers van deeze Stad, die zig, fints eenigen tyd, belast hebben met de zorge, om in een tydfrip, zo als wy heden beieeven , voor aller welzyn te zorgen, deeze Omwenteling begonnen ; zy nodigen alle hunne MeJeburgers, om zig by hen te voegen. Hun aller »£?hrgf T hen daar.toe; het tydsgewricht :ischt fpoed en eensgezindheid; de Leden van het  JAARBOEKEN, January, 1795. 1JJ liet tegenwoordig beduur kunnen niet dan ge-I haat zyn aan de Franfche Republiek; ook dee L ze Burgery kan op hen niet vertrouwen ; wy moeten hen dus vervallen verklaaren van alle/ posten en invloed van Regeering. De eerdé ftapu doorliet Volk van deeze Stad te dóen, is hetfl vormen eener geregelde gewapende Magt ; datv dus allen, die de Vryheid en Vaderland liefhebben zig vervoegen by die gewapende Medeburgers' welke zig het eerfte tot aller behoud gewaagd hebben; dat zy,dié niet wel willen,hun geweer nederleggen , en deezen voormiddag op den Doelen brengen, met byvoeging hunner naamen, op dat men geen fterker middelen nodig hebbe, om het hun te ontneemen. Vervolgens moeten wy zorgen voor het provifioneel Burgedyk Bellier; om dit te regelen, wórden alle Ingezetenen uitgenodigd, om deezen namiddag ten twee üureil te verzamelen m de Groote Kerk , alwaar men u een ontwerp daar tóe zal vodrhouden; inmiddels worden alle Beampten , die geene waarfchouwinge tot het tegendeel bekomen , aangemaand hunne posten te"blyven waarneemen, op dat rust en orde zo Veel mogelyk bewaard worde; gelyk van wegen de gewapende manfchap alle mogelyke verzekering wordt gegeeven Van veiligheid van perloonen en goederen. Aldus gedaan by de verzamelde Burgery der Stad Haarlem , den 19 Janüary 179$, en ten zeiven dage gepubliceerd. In kennisfe van My* W. van SYPESTEYN. Kdrt daarop wierdt op de Markt, een Vryheidsboom geplant, en de Nationaale Cocarde wierdt algemeen aangenomen. 3U In- [aar» em. ublic, egens c Reolutieh  Haar. ' lem. IJS NIEUWE NEDERLANDSCHE Ingevolge de bovengemelde Publicatie, wierdt de Groote Kerk ten twee uuren open! gezet,en wel ras door eene zeer groote rren,gte gevuld. De Burgers, welke de Revoiutie hadden ontworpen , verfcheenen daar ook, en de Burger Koenraad Hovens beklom den Predikftoel, en deed de volgende aanfpraak aan het Volk: > Wy zyn hier byeen gekomen . Burgers! ter overweeginge van zeer gewigtige zaaKen i zaaken van geen minder aanbelang, dan de bevediginge onzer Perfoonen en waardfte Panden, dan het gerust en vry ge» not onzer Bezittingen, dan de verzekering onzer onveweemd'baare Rechten, ons als Menfehen en als Burgers onbetwistbaar eigen." „ Laaten wy met bedaardheid en ernst deeze belangryke handelingen verrichtenlaaten wy, daar de banden der Maatfchap' py, in welke wy tot hiertoe leefden, verzwakt en losgemaakrzyn, eene nieuwe Maatkhappy vormen , gegrond op Vryheid en Ijeiykrteid. Wy befelfen dat geene Maatfchapoy bellaar) kan zonder order, zonder wettendat deeze niet konnen gehandhaafd worden* dan onder het bellier van kundige en dened-' zaame Mannen; doch deeze Mannen niet wettiglyk de zaaken der Maaifchappy kon. nende bellieren, dan na dat zy door de vrye Hemmen der Gemeente daartoe verkoozen zyn, zo befeffen wy teffens, dat onze eerfte zorge zyn moet, zodanige Mannen te verhezen; geen rang of fiaat, geen ver- fchei-  JAARBOEKEN, January, 1795- *57 fcheidenheid van godsdien(lige begrippen, J daar allen Burgers en Gelyk zyn, moet onze keuze bellieren,maar alleen Deugd, Kunde, Braafheid." Laaten wy dan hier toe overgaan, en tevens om eenige fehikkingen vast te ftellen, welken ons ten regel kunnen dienen, tot zo lange door het geheel Volk van Nederland eene algemeene Vergadering zal aangefteld en gemagtigd zyn, en deeze Vergadering verordeningen en Wetten zal gemaakt hebben, naar welke wy óns vervolgens zullen te gedragen hebben." < Zommigen onzer Medeburgers, die het tvdftip, welk wy heden beleven, fints eenige weeken te gemoet zagen, ontwierpen eene fchetze van zodanige provifioneele fehikkingen, om die aan uw vry en onbelemmerd onderzoek voor te dragen." Verleen aan derzei ver voorleezinge uwe aandacht." Waarna de Burger W. van Sypefleyn het hier volgende Provifioneel Regeerings- Re«; glement voorlas: De Gemeente der Stad -Haarlem by eikanderen vergaderd, overweegende den 'hachlyken toeftand, waarin hec Vaderland in het algemeen, en deeze Stad in het byzonder zich bevindt. Overweegende de fchroomlyke gevairen, welke voor elks Perfoonen, Goederen en Bezittingen te vreezen zyn, uit het tegenwoordig tydftip van re* geeringloosheid. .... Overweegende dat in alle geregelde Maattchappyeneene Regeering zyn moet, welke de Wetten moet handhaven, en de overtreders van dien ftrafL 2 ren Iaar- em.  158 NIEUWE NEDERLANDSCHE lem Prov neel geen Regl r. fen, om aldas de rust en goede orde daar te dellen en te bewaaren; Decreteert en bepaald de navolgende Artikelen: ifio' Re- I. 'Er zal voor den tyd van twee maanden eene «£jprovifioneele Stads-Regeering (Municipaliteit) zon°m. der eenige wedde, worden bepaald en vastgefteld, beftaande uit 24 perfoonen. II. Deeze 24 perfoonen zullen benoemd worden door Kiezers uit de zes Wyken dezer Stad, zo als dezelve Wyken by het Regeerings Reglement van den 5 September 17J7 verdeeld waren , en wel in maniere als volgt: III. Twee dagen na dat dit provifioneel Regeerings - Reglement door de Gemeente zal goedgekeurd en bekrachtigd zyn , zullen alle Ingezeetenen dezer Stad en derzelver Jurisdiétie , zynde Mansperfoonen, den vollen ouderdom van achttien jaaren bereikt hebbende, in de Kerken, welke tot Vergaderplaatfen in de refpective Wyken bep ald zyn, byeenkomen, en daar, uit hun midden \ by meerderheid van Hemmen, benoemen vyfperfoonea tot Kiezers voor hunne Wyk. IV. Deeze dertig Kiezers aldus door de zes Wyken benoemd zynde, zullen zich ten eer Hen vervoegen ten Stadhuize dezer Stad op de Vroedfchaps Kamer, en aldaar, metadfiftentie van een Secretaris, zonder aan eenige bepaalingen gehouden te zyn, elk in befloten biljetten opgeeven 'een getal van 24 bekwaame, eerlyke en ter goeder naam eö faam ftaande perfoonen, van welke die 24, welke de meefie Hemmen zullen hebben, zullen uitmaaken de provifioneele Stads-Regeering, en de agt perfoonen, welke daarna volgen, Plaatsvullers zullen zyn, om by openvallende vacatures naar hunnen rang die vacant geworden plaatfen te vervuil " V. De  JAARBOEKEN, January, I7PJ. 159 V. De tot de Provifioneele Stads- Regeering be-ffc noemde Perfoonen, zullen direclelyk door de Stadsle B iden worden geconvoceerd , en in handen der Kiezers, welke in deezen de Gemeente zullen re frt prefenteeren, den volgenden Eed afleggen: „ Ikbelooveen zweere, dat ik den post, my^ uit naam der Gemeente dezer Stad opgedragen, met alle getrouwheid zal bekleeden, en van denzelve niet afftaan, ten zy na afloop van den bepaalden tyd, of wmneerik wettiglyk door de Gemeente zal ontflagen zyn; dat ik, geduurende den tyd myner bedieninge, toe zal zien dat geene inbreuk gefchiedde op het geen door de Gemeente vastgefteld is; en dat ik naar al myn vermogen de belangen deezer Gemeente zal voorftaan en trachten te bevorderen." VI. Na verloop van twee maanden zal de Gemeente, opgeroepen zynde, beflisfen of deeze provifioneele Stads-Regeering wederom voor twee maanden zal worden gecontinueerd , dan ot men od de hier voorgemelde wyze tot verkiezing eener andere zal overgaan; en zal zulks van twee tot twee maanden telken reize worden gedaan, zo lang tot dat ingevolge den wil des gantfchen Nederlandfchen Volks eene vaste Regeeringsform zal ingevoerd weezen. 'VII. De provifioneele Stads-Rcgeering of Municipaliteit zal, op haare verantwoordelykheid, het toezigt hebben over de Policie dezer Stad, over alle Collegien en Departementen, thans aanweezig zynde, en v oral zorge draagen dat de Goederen van Weduwen en Weezen, en s Lands en Stads Penningen, niet worden vervreemd. VIII- De provifioneele Stads-Regeering of Municipaliteit, zal ten fpoedigften rodige plans beramen en «kaftellen, om aan de Adrnmiftratie der L 3 W- ar" m. alleen herinnert u, dat deeze fehikkingen flegts voor zeer korten tyd, en dus ook het gebreklyke dat 'er in mogte zyn, ras zal ophouden te werken." Terftond hierop gaf het Volk, door het opfteeken hunner rechterhanden,en een herhaald hoezée, zyne toeftemming tot het bovengemelde provifioneele Reglement. Vervolgens zeide de Burger IV van iypelieyn: „ Wel dan, Burgers! zo hebben wy onze verordening goedgekeurd, naar welke wy ons voor eerst te gedragen hebben; nu is nodig, dat wy eene Commisfie benoemen, L 5 web ,M. •ovifio* el Reer in gs eglem.  n.^ ar 1*4 NIEUWE NEDERLANDSCHS , - welke tot overmorgen de rust en veiligheid kan handhaaven , bekragtigen en in werkinge brengen." Hy (telde daar op voor de Burgers Koenraad Hovens, Pieter Jacob van Eybergen, Ihcter Leonard van de Kafteele, Cesparus Henricus van Heimenberg Reuvens, Jan Teding van Berkhout, Perrus Jojepbw H noré en Qiminus Bouwbuyfen, tot provifioneele Keprelentanten; welke ook terftond goedgekeurd wierden. Hierna vertrok de vergaderde Gemeente en de verkooren Reprefentanten begonnen reeds ten half vyf uuren hunne fesfien. Voor het overige is deeze gantfche' da» in de allerbeste rust en orde afgeloopen. ° Op den 23 dezer Maand wierdt, uit deeze Stad, het volgende berigt: „Gisteren namiddag, "omtrent vyf uuren cntftond alhier plotsling een allerfelfte brand* in het huis bewoond door den Burger Bos'veld, in de Jansdraat, in deze Stad, welke zodanig toenam, dat het onmogelyk werd het huis te redden. De felle Vorst, waar door alle Brandgereedfchappen onder de handen bevrozen, maakte de blusfching allermoedykst, en men rekende zich zeer gelukkig, de nevendaande gebouwen te kunnen behouden, door in den nacht het brandende huis gedeelteiyk om ver te haaien, en tqt een puinhoop te maaken." Dezen morgen ftondt de Thermometer, ralgens de Schaal van Fabrenbeid, alhier éen  JAARBOEKEN, January, I?9J. ï<*5 één graad ander nul; 20 dat deeze Winter Haar. met regt onder de zwaarte dezer Eeuw,lem. en naast die van 1709 en 1740, kan ge*, rangfchikt worden. Heden middag, omtrent half twee uuren, is alhier, van Amfterdam, aangekomen de Franfche Generaal en Chef Pichegru. liy flapte aan het Stadhuis af, cn werd doot de provifioneele Stads-Regeenng opdcrzelver Kamer ontvangen, alwaar hem eenige ververfchingen wierden aangeboden , jj men na andere paarden voor dc KO*Wi welke hem naar 's Hage zoude brengen, wachtte. Inmiddels hadt zich een aantal Haarlemfche Vrouwen, met een Nationaal Vaandel en een Corps Muzikanten, gereed gemaakt, om den Generaal, by het afkomen van het Stadhuis, te ontvangen, De Koets was by den Vryheidsboom , op de Groote Markt, geplaatst, werwaart de Generaal , door de Leden der provifioneele Stads-Regeering en de Burgers van de Hooidwagt, geleid werdt; terwyl de Vrouwen en Muzikanten zich voor de koets plaatften a en dezelve, onder het fpeelen van een gefchikt muziek, en veelvuldige toejuichingen der geheele Gemeente, tot buiten de Groote Houtpoort begeleidden, alwaar de Generaal van hun affcheid nam en zyne reis voortzette. De fchaare keerde vervolgens, met fpeelend muziek en flaande trom terug, en fcheidde, na alvorens een dans rondom den Vryheidsboom gedanst te hebben. Aan.  1*5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haar Ontflc, vh de Eed o de Co fiitutii Aangaande de vernietiging van den Eed, op de voormaaIigeConliitutie,isop den 26dezer, de volgende Publicatie afgekondigd: g T"\e Provifioneele Stads-Regeering binnen Haar* lem , verklaaren alle Burgers deezer Stad, t> welke na de Omwenteling in 1787 den Eed op '>de Conftitutie, in welke qualiteit of betrekking ' fy» hebben gedaan, door de nu plaats gehad hebbende Revolutie, van denzelfden Eed te houden ontflagen, en mitsdien voornoemden Eed niet langer van verbindende kragt te zyn en te houden; enz. 1 De felle koude, oorzaak van veelerhande behoeften, bewoog de Municipaliteit tot het mtlchryven eener buitengewoone Collecte, by de volgende Publicatie: £)e Provifioneele Stads-Regeering binnen Haarlem, m overweging neemende, de vroegingevallene, en ftrengelyk aanhoudende koude; de algemeene werkeloosheid , die daar door, en door de omftandigheden van Stad en Vaderland, oiuftaat; de janimerlyk toeneemende behoefte; de dringende nood, en het onlydelyk gebrek van de fteeds vermeenigvuldigende Armen ; de algemeene duurte van alle de voornaamfte noodwendigheden des levens; de allerwegen gehoord wordende klaagftem der elendige armoede, die eene buitengewoone hulp en onderftand noodzakelyk vordert; de ongelukkige gefteldheid der Arm-kasfen, die voor de gewoone Alimentatie niet toereikend worden bevonden, en dus buiten ltaat zyn, om, in deezen meer dan gewoonen kommerlyken nood, eene extraordinaire uitdeehng re gedogen; en dezelve Provifioneele StadsRegeering het, onder anderen, van haaren onvermydelyken pligt agtende , den nood en de elende der Armen ter harte te neemen , en zo v§?l mogelyk daarin te voorzien : heeft goedge- von-  ' JAARBOEKEN, January, 1795. 1Ö7 vonden, ten zulken einde, tot eene extraordi-H naire Collecte, aan de huizen haarer Medeb >r-L1 ïïren, te befluiten, die door de gezamemlyke Diakenen en Armbezorgers der onder!cheidene/>. GeSten deezer Stad gefchieden zal .opDmgs-. dao- den 27 deezer, om, zo fpoedig mogelyk,« onder dezelve Gemeenten, naar evenredigheid« van het getal der noodlydende Huisgezinnen, teC WDe meSÏmetde Provifioneele Stads-Regeering houd zig verzekerd, dat zy geeiie andere drangredenen als de bovenftaande herinnering van de armoede'en de elende hunner Medemenfchen, "o™ heeft, ter opwekking van de weldadigheid Wer Mede burgeren , die daarin gewoon zyn uTte blinkenden wier harten met dankbaare blvdfchap voor hunne herkreegen Vryheid, met Hogende deelneeming door hunne gevoelens van Gelykheid, en met opregte genegenheid^* waare Broederfchap, vervult zyn waarvan zy Thans de fpreekendlte blyken door hunne-nnli adïgheid kuSnen aan den dag leggen. De StadsRedering zal zig rekei.fchap doen geeven, dat ^ ingezamelde liefdegaven waarlyk tot eene buitengewoone verzagting van dien dringenden nood en deesniswaardige behoefte,gebruikt worden , enz. Ook heeft de Provifioneele Stads-Regeering aan de Leeraaren van alle Gemeenten, het volgende doen toekomen: De Leden der Provifioneele Stads-Regeering binnen Haarlem, in aanmerkingi neemende den waren aart van den heiligen Godsdienst, vertrouwen , dat deszelfs Leeraaren in de onderfcnddene Godadienffige Gemeenten, met hun van begrip zullen zyn , dat alle openbaare Bedeftondeïën Gebeden tegen de Franfche Natie ut Kt" gèlyk mede alle vorige Voorichriftcne« Fo muli£-eu Van Gebeden voor betytelde Rj SAR- iM. tblir. itrcnt neEx* aord* üleclu  Haar lem. Order omtren de opei baarc Voorbh dingen, iö3 NIEUWE NEDERLANDSCHfc • geerings-Posten of Perfoonen ophouden, en vervangen moeten worden door zodanige Gebedenen opwekkingen,welken door allen Godsdienst" en inzonderheid door den Christelyken, worden t voorgefchreven. vi^cu, woraen !"srS rrtniÜ 231 8an alIe Lee"aren binnen deezé Stad Lopie gegeeven worden , met last om zulks *-op aanftaandenZondag aan hunne onderTchefdïS , Gemeenten van de Predikftoelen aan te kondigen? Ter Ordonnantie van dezelve, W. van SYPESTEYN. Ookmeldde men van daar, onder de zelfdê dagteekemng, de volgende byzonderheden: „ Eergisteren ontvingen wy binnen onze muuren de Reprefentanten des Franfchen Volks la Coste en Portie* de IVi/e, van Amfterdam komende. Zy wierden door eene deputatie uit onz;e provifioneele StadsKegeenng buiten de Spaarnwouder Poort ontvangen, alwaar te gelyke'r tyd een gedeelte onzer gewapende Burgery gefchaard ttond, verzeld door een groot aantal onzer Burgeresfen, het driekleurige Vaandel dragende , en een talryk Corps Mufikanten: welke trein hen tot aan het Stadhuis begeleidde, alwaar zy door de twee voorzittende Leden onzer Stads-Regeering, de Burgers Van de Kasteele en Lestevenon, verwelkomd, en op de gewezen Vroedsfchapskamer geleid wierden. De Burger Lestevenon deedt aldaar aan de Volks-Reprefentanten 2ene Aanfpraak , en ontving van hun de sroederlyke omarming. Na vervolgens nog sen korten tyd aldaar te hebben vertoefd, wierd  JAARBOEKEN, January I79J. t6$ wierd hun op de zelfde wyze, alles onder beftendige toejuichingen, uitgeleide gedaan, tot buiten de Groote Houtpoort, wanneer zy hunne reize naar *s Hage vervorderden." In het laatst der voorige week is van hier vertrokken de Franfche Generaal de Winter, aan het hoofd van eenige Troepen, om van de Helder en de Oorlogfchepen in het Nieuwe Diep bezit te neemen; het welk men verneemt, dat gelukkig gereü feerd is; co'c is volgens berichten de Vesting en Haven Heileyoetfluis voor de Vaderlanders verzekerd. Omtrent het aanfteüen en organifeeren eener gewapenje Burgermagt, wierdt op den laatften dezer Maand, eene Publicatie afge kondigd, nevens eene Advertentie, betreffende eene meerdere uitgebreidheid van wapenvoerende Manfchap , dan tot hier toe hadt plaats gehad: De Provifioneele Stads-Regeering van Haarlem , allen den geenen die deeze zullen zien of hooren kezen; HEIL en BROEDERSCHAP! Alzo by het XUI Artikel van het RegeeringsReglement , op den ip deezer Maand door de Burgery alhier gearrefteerd, uirdrukkelyk bepaald en bevoolen is , dat dadelyk en zonder uit del eene gewapende Burgermagt op de been gebragt, en behoorlyk georganifeerd zoude worden ; en alzo dezelve Provifioneele Stads-Regeering niet alleen gezind is, opentlyk haare dankzegging U betuigen aan alle de gewapende Burgeren, we!k< zc .AR51*  t?d NIEUWE NEDERLANDSCHE Haar. lem. Public rakem deSchi tery. ■ zedert de tegenwoordige Revolutie, met zo veel yver en trouw by provilie de wapenen gevoerd, en de rust bewaard hebben, maar ook verlangt . een openbaare blyk van erkentenis te geeven aan (e alle de Clubs of Gezelfchappeh , welke deeze Maatfte omwenteling met zulk eene uitmuntende orde, kloekmoedigheid en beleid bewerkt hebben, dat zy den lof van alle braven, en de liefde van alle Burgeren behooren weg te dragen ; terwyl de voornoemde Provifioneele Stads-Regeering by deeze gelegenheid ook begeerig is, om aan de Schuttery van den Jaare 1787, welke by de voorige ongelukkige omwenteling, zo geweldig ontwapend, enzö ohregtmatig mishandeldis, zulk een herftel in haare eere en wapenen te bezon gen , als de tegenwoordige omftandigheden vaii tyd eenigzints toelaaten. Zo is 't , dat ter voldoeninAaan het voorfz* XIII Artikel van 't Regeerings-Reglement, en ter bereiking der gemelde oogmerken, de Provifioneele Stads Regeering alle de twintig by provifie gewapende Compagnien Burgeren verzoekt , en oproept, om met hun Geweer en Wapenen, op aanllaande Dingsdag, die wezen zal den 3 Fe* bmary, 's morgens ten half negen uuren/in de hierna gemelde publieke Gebouwen te vergade* ren, namentlyk: Comp. No. 1 5 9 i3 i7 in de Bakenesfer Kerk. No. 2 6 10 14 18 in de Luthers fche Kerk. No. 3 7 11 15 19 in de Doopsgezinde Kerk, in de Houtftr. _ en No. 4 8 12 16 aoin deJansKerk. ten einde aldaar van wege de. meergemelde Stads-Regeering, door derzelver Gecommitteerden de plegtige betuiging haarer dankbaarheid, en voorts de nodige onderrigtingen te onfvangen* tïé*  JAARBOEKEN, January, 1?95' I7I Gelyk ook de Leden van de welgemelde l Clubs of Gezelfchappen, e» die zig daarin aan- l geweven hebben en niet geplaatst zyn, mitsSders van de drie Battaillons der Schuttery 1 den fa"re ï787, (de» verkiezende) verzogt en opgeroepen worden tegen dien zeiven Dmgs- n dag den 3 February, des morgens om tien/. UUgren, in'de Nieuwe Kerk alhier, inkomende van de Kerkftraat, en uitgaande op het Plein. zullende ook aan alle de geenen die wel gezind zyn, offchoon niet behoord hebbende tot de voorfz. Clubs of Schuttery van 1787, by vervolg van tyd gelegenheid gegeeven worden om tot welzyn des Vaderlands gewapenderhand mede te werken. , De Provifioneele gewapende Burgermagt zal verdeeld zyn in vier Battaillons , ten welken einde alle de opgeroepen Burgers in de Nieuwe Kerk by billet zullen trekken het No. tot wek Battaillon zy zullen behooren; en hebben de Leden der Municipaliteit verzogt, de Commisfie, beftaande uit de Burgers P. H. Afarenbeek, L. van den Braak G. Smits G. van der Horst, Iz. C Sierk, A htefte, |. % Cambier, L. Vellliuizen , P. Ihyaanus , J. W. Druyvefleyn, C. A. van Syfc?cy» , aldaar geza. mentlyk te adlifteeren, ten einde alle fpoed aan dit werk by te zetten. De refpeclrive Battaillons zullen ieder op hun eerrokken billet het uur en de plaats hunner bytenkomst genoteert vinden , en ten einde de Burgerv aldaar nader opening zoude erlangen tot Het vérdeelen hunner Cnnpagnicn en verkiezing hunner Officieren, heeft de Municpaliteit verzogt, dat de Leden deezer Commisfie zig op ieder «fier Plaatfen zouden vérdeelen , die deswegens by looting hebben getrokken: by No. 1. in de Bakenesfer Kerk, J. W. Druyfteyn en A. Licfte* 3 J M by [aar- em. 'ublic. akende eSchut' fry.  172 NIEUWE NEBERLANDSCHE Haarlem. Public rakende deSchut* tery, I 'i 1 \ by No. 2. in de Lutherfche Kerk, P. II. Klarenbeek en G. Smits. No. 3. in de Doopsgezinde Kerk in de Groote Houtftraat, /. C. Sterk en P.IIey. No. 4. in de Jans Kerk, C. A. van Sypejlcyn en L. van den Braak. blyvende den Burger Commandant J. J. Catnbier, benevens den Adjudant Vellhinzen, en den Officier der Artillery G. van der Horst , een waakzaam oog houden over de rust der Stad , ten welken einde een genoegzaam aantal Burgers van rondsom deeze Stad aangenomen heeft dien dag binnen de Stad te trekken, en de Wachten als naar gewoonte te bezetten. De Municipaliteit houd zig verzekerd, dat alle welgeïntentioneerde Burgers ten dien einde zullen medewerken, en zig op de beftemde plaats en uur zonder uitftel zullen doen vinden. Aldus gedaan op den Raadhuize der Stad Haarlem, den 30 january 1795. Ter Ordonnantie van de gemelde Provifioneele Stads-Regeering, W. van SYPESTEYN. Ook is alhier gedaan de volgende Advertentie : VRYHEID. G E L T K II E I D. BROEDERSCHAP. r\m te voldoen aan den inhoud der Publicatie ^ over de Provifioneele gewapende Burgermagt, len 30 January laatstleden, door de Municipalieit of Provifioneele Stads-Regeering gedaan, vaarin onder anderen gezegd wordt: ,, Zul-  JAARBOEKEN, January, 1705, 173 Zullende ook aan allen de geenen, die wel; gezind zyn, offchoon niet behoord hebbende] tot de voorfchreeve Clubs of Schuttery van 1787, bv vervolg van *yd gelegenheid gegeven worden,, om tot welzyn des Vaderlands gewapenderhand/ mede te werken." 1 Adverteerd de Commisfie, zo door gemelde< Municipaliteit, als door diverfe Volks-Clubs za-i mengefteld, en beftaande uit de Burgers P. H.[ Klaar enbeek, Praslident, L. van den Braak, Vice-Praafident, G. Smits, G. van der Horst, I. C. Sterk, A. Liefte , J. J. Cambier, L. Velthuyzen , P. Heydanus, Secretansfen, J. W. Druyvefieyn en C. A. van Sypcfleyn. Dat zy op aaiiftaande Donderdag , den 5 Fe* bruary 1795, zullen vaceeren op den Doelen, binnen deeze Stad, des morgens van ïi tot a uuren en des namiddags van 5 tot 7 uuren, tot het annoteeren van alle zodanige Medeburgers, welke mogten goedvinden zig aantebieden tot het insgelyks dragen der Wapenen, zo ter befcherming en handhaving van de Rechten van dep. Mensch, als tot Verdere voortplanting van de dierbaare Vryheid , Gelykheid , Broederfchap , Rust en goede Order. Gearrefteerd den 31 January 1795» Uit naam der Commisfie * t. W. DRÜYVESTEYN, C. A. van SYPESTEYN, Secretaris/en. Zie hier het Programma van Teyler'i tweede Genootfchap, voor den Jaare 1795. r~Téyler's tweede Genootfchap, thans doof der *■ wü des Stichters tot het opgeeven van een< M a vraaj Iaar- ,em. Impliaie van lePubliatiean Berkel, Hendrik de Roock, Adam de lange, 'Phter Maas Cz., Bartholomeus van den Bogaart, Willem Hendrik Téding van Berkhout, Arnoldus van Os Simeon Pieter van Swinden , Hendrik Quefnel, Gerrit Hillen, Gerrit Wolters, Johannts Geesterafius, Jacob van Vredenburgh , Johannes A, van Steenfcl van der Aa, Gerardus Armftrongh, Gerrit Cranepdoucq* i M 3 Al- Delft. Jublic. ■akende iet aanbellenener Municipaliteit*  Public, omtret, Engel. fchenE gendou 176 NIEUWE NEDERLANDSCHE r' o Ald£S Sepubliceert van het Raadhuis deezer Mad Delft, op heden den 21 January 1795. Uit naam van Burger-Gecommitteerden, PHILIPPUS BOUWMEESTER, Secretaris. Op last van den Franfchen Generaal, deedt de Municipaliteit het volgende afkondigen: HEIL en BROEDERSCHAP/ T\e Municipaliteit der Stad Delft, op order d*** van den Franfchen Generaal, geeft kennisfe aan alle Inwoonders deezer Stad en Jurisdici-tie van dien, dat zy ten fpoedigften aan de f. voorfchreeven Municipaliteit zullen hebben op te geeven de Oorlogs-Ammunitie , Magazynen van Mondbehoeftens, en alle andere zaaken welke zy mogten weten toe te behooren aan het Engelsen Gouvernement; op pcene, dat ieder , die zoude tragten iets te verbergen, of agter te houden, als verdagt aangemerkten als zodanigen zal behandeld worden. Aldus gedaan, gearrelfeerd en gepubliceert van de Puye van het Raadhuis der Stad Delft den 37 January 1795. Ter Ordonnantie van opgemelde Municipaliteit , het eerfte Jaar der Bataaf/die Vryheid, M.' A. van KOETSVELD, Als Eerfte en Gezworen Klerk ter Secretarie. Loco Secre* tarn. Vee-  JAARBOEKEN, January. 1795- 177 Veelen onder de Delffche Burgers, wien zekerlyk de Franschgezindheid niet zeer na aan het hart lag, diende tot rneikelyke gerustftellinge eene Afkondiging, zo in t Fransch als Hollandsch , door welke alle gewelddaadigheid nadruklyk wierdt verboden. Zie hier het Stuk : A1 HEIL en BROEDERSCHAP! Alzo de Municipaliteit der Stad Delft , van wegen den Generaal Bonnaud , commandeerende de Franfche Troupen binnen deeze Stad, heeft ontvangen de volgende Waarfchouwing: zo is 't dat voornoemde Municipaliteit heeft goedgevonden dezelve , zo in de Franlche als Hollandfche Tar.1, te doen drukken, pubhceeren en affigeeren , zynde van den volgenden inhoud: In het Kwartier-Ge- Au Quartier-General neraal te Delft, het der- de Delft, tAn troifiem de Jaar der Franfche de la Repubhque. Republiek. De Generaal van de Divifie Bonnaud, aan de Inwooners der Plaatfen, bezet door de vyfde Divifie der Armée van 't Noorden. Ter voldoening aan de Belluiten der Vertegenwoordigers van het Franfche Volk , en der beveelen van den Gene raai en Chef, nodige ik U, Burgers! ora U tegen de Kwaadwilligen, die eenige inbreuk zouden Le General de Divifion Bonnaud, aux Habitans des Communes, occupées par la cinquieme Divilion de 1'Armée du Nord. En conformitédesar» rètés des Reprefen tans du Peuple Francais, des Ordres du General en Chef, je vous invite, Citoyens ! h deployer contre les Malveillans, qui porteroient atteinte au refpecï, dü a vos M 4 Pro- Delft.  Waar. fihouw tegen g Keldaa den. 173 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ r. den willen maaken op Propriétés , de nueHuwe Eigendommen, op maniere qi e ce fok welke wyze het ook I'Enercie rW ' van U door de Agenten publique Fran Jfp • £ van de Franfche Repu. vous 9pLd*7ïd« Wiek za gee.scht zyn; la force Armée refe. U te beklagen, de ge- ter même k PopprcS, wapende Magt in teroe- par la force Fou efZ pen, zelfs, geweld met fois qu'un individu geweld tekeeren, ten de qudI grade iucè allen tyden , wanneer foit, enfrSindroi?laLoi iemand, vanwelke rang a vótre egard ; Par fe hy moge zyn, de Wet «loyen vorts fecondereï ten uwen opzigte zoude nos intentions pouMe mogen fchenden: door maintien de POrdïe & dit nnddel zult gy „)e- 18 tranquilité Public dewerken met onze be- qui doivent regner danl geertens tot handhaving les Pays occupé" pa? fi der goede orde en alge- Armées de KSffi rneene rust, welke moe. que Francaife. MW ten heerfchcnindeLan. den, dk bezet zyn door de Troupen van deFraufche Republiek. (Wasgetcckend,) B O N N A U D, Aldus gedaan, gearrelfeerd en gepublice°rt v\n de Puye van het Raadhuis der Stad Delft den 5 NuSr795, Ha Eerfte Jaar der Bat^fZ Ter Ordonnantie vanopgem. Municipaliteit, % A. van KOETSVELD, Als Eerfte en Gezworen Klerk ter 'se. eret ar ie. Loco Seeretarii.  JAARBOEKEN, January, 1795. 179 De Generaal Dumonceau voerde het be- Dï vel over de Franfche Troepen te Delft en in de nabuurfchap. Met leedweezen befoeurde hy, zo niet de openbaare te onvredenheid, althans het mangel aan opgeruimdheid welke, naar zyne denkwyze, onder de Burgery de vrugt behoorde te zyn van de daargeftelde Omwentehnge. Hooggaande moet , by veelen, het misnoegen over de Levoerde nieuwe orde van zaaken geweest zvn daar de gemelde Generaal zich opgewekt gevoelde, aan de Municipaliteit der Stad detwegen zyn gevoelen te verklaaren en dezelve aan te fpooren tot. medewerking om de Burgery een blymoediger gelaat te d™n aanneemen. Zo in de Franlche als Nederduitfche Taal, diende daar toe de volgende zeer ernftige Proclamatie: JMOUR LIEFDE de tot L'ORDRE. ORDER. LIBERTÉ. EGALITÉ, VRTHEI^Mirê La Pr oblié & la De Trouw en Deugd Vertu as/urent verzeekeren de ' la moiré. Overwinning. Quartier-General de Hoofd- Kwartier te V Delft. Delft, Le dix Pluviofe de Mn Den ™Jlu™f\?Jf troifieme de la Rcpu- derde Jaar der 1 anbliaue Franfaife, fche Republiek, eene Une & Indivifible. en onver deelbaar e. T e Général de Briga- TV Brigade-Generaal, JU de , Commandant *--^conimandeerendete xft.  Del: Proct maiie zind' heid. 180 NIEUWE NEDERLANDSCHE rr.è Delft &: Arrondisfe- Delft en het Diftrift van ment auxCitoyensMa- dien , aan de Burgers a. giftrats de la d.te Ville. uitmaakende de fi Rraat van dezelve Stad. Le morne filence qui Burgers ! de doodte Gtoyens, & le genre heerscht, en de werkede v.e inaftif, que j'y boze levensVyze d e ik appercots font bien fait daar in befpeu?, hebben pour me furprendre. natuurlyk myne ve" wondering moeten opwekken. J'aibeaureflechir,j'ai Hoedanig ik ook by beau en rechercher les ernftige overweeging. camee, je n en voisque de oorzaaken hier van deux qui peuvent faire heb tragten optefpeunanre ce filence fasti. ren, ik%inde Wrriet meux, le peu d union meer dan twee, welke entre les Habitans ne- die zoo fombere ftilte cesfité par un dange- hebben kunnen doen reux esprit de Partie, geboren worden; deeze & le Compte erroneufe zyn, de weinige eensqu on leur a rendu des gezindheid onder de In*ranca,s« woonders, het nood- zaakelyk gevolg eener gevaarlyke geest van Partyfchap, en het verkeerd bericht dat men hun van de Franfchen gegeeven heeft. H faut 1'ayouer , Ci- Men moet erkennen toyens, qu 1 etoit de- Burgers! dat het tafreeï goutant le tabl.au que welk onze Vyanden van nos Ennemis ont fait de onze wyze van Regee- aotre Gouvernement J ring gefchetst hebben Jans 1 impuisfance d'op- alleraffchuwelykst was t ?ofer des moyens ligi- Onvermogend om zig tl' door  JAARBOEKEN, January, 179J. 181 times a nos innombragembles forces, ils on t eu recours a 1'intrigue; ils ont cherché a. nous perore dans 1'esprit des Nations; Or, pamflets calomnieux, intelhgence avec nos Ennemis de 1'Interieur; ils ont tout employé, toute efpece de moyens leur etoit propre excepé ceux qu'infpire la Vertu;Ils nous ont peint comme des Scelerats , comme des hommes i'anguinaires, qui toujours trainoient après eux l'inftruments de leurs forfaits ; ils ont prefenté nos Loix aux yeuxdes Peuples, dont ils avoien t la perfidie de fe dire les Protecteurs, comme autantd'arrêts de Mort ou de Vexation: a cestraits hideux faut il s'étonnei du' froid accueilde quef ques Habitans des Villes , ou nos Armes Vic torieufes nous ont fail entrer? II etoit impoS' lible que des calomniei ausfi attroces perdisfen fur 1'inftant raême leu credit momentané dan quelques amescredules qui fe font un devoi lacré d'ajouter foi a tou ce qu'on leurdebite d'es te loor wettige middelen Delft. tegen onze talryke Legers te verzetten , heb- Proclaben zy hun totvlxxgtgZ'matietot nomen tot de list, en Eensgegetragt ons de achting zindder Volken te doen ver- heid. liezen ; Goud , lasterlyke Schot Schriften, verftandhouding met onze BinnelandfcheVyanden, alle foort van middelen wierden door hun aangewend , behalven alleen de zodanige, welke door de Deugd worden voorgefchreeven; zy hebben ons afgefchilderd als Snoodaards , als bloeddorftige Menfehen , die altoos met zig voerden, het werktuig hunner euveldaaden ; zy hebben voor het oog dier Natiën , welkers befchermers zy zo verraderlyk voorgaven te zyn, onze Wetten voorgedeld als zo veele uitfpraaken van Dood en Geweld : behoeft men na zodanige haatelyke trekken, zig nog te verwonderen over net koel onthaal van eenige Bewoonders der Steden, waar in onze overwinnende Wapenen ons hebben doen trektrekkeu? Het was onmo-  BlïLl Prock tnatie Eensg zind- heid. ■ s € I i 182 NIEUWE NEDERLANDSCHE •t. terieurement contraire mogelvk dn- «iH™ * aux prejuges de 1'Edu- we?fceL^ wyze,zo zeer ftrookende met de vooroordeelen door de opvoeding verkreegen; het is dan al. leen aan onze Burgerlyke deugden, bevestigd door onze Daaden, voorbehouden, om dat vertrouwen weder te verkrygen, 't welk demisdaad ons heeft tragten te ontrooven. ^ Cette Confiance ne Dit vertrouwen kan peut renaitre que par le niet herfteld worden fecours delaFraternité, dan door behulp van e He Jeule unit mfépara- de Broedeifchap fdelze blement les Peuplesmê- alleen vercemS onafme divifé d'interets , fcheidbaar die Volken c est bir elle comme fur zelf, welke door beland une bafe mébranlable verdeeld zyn ^t is Ód que repofe k Gouver- de Broederfchap waa? ?ement Francaia; met- op , als op een PGnw k.ez donc tout en oeuvre, baare grond het San- Se0nSa;m-P0Ur fairC fcl^ Gouvernement ge- egnerparmt vous cette vestigd is: wend dan /ertuföcale;disparoia. Burgers, alle uwe ver-' e a jamais ce funeste mogens aan, om deeze w KaiffiÊ Deü™ °^ tns-raTlS F^" ï"tvoïr0SoJ.1ïd,wï: ons, que le Francais ije, die rampzalige geest com. vail  JAARBOEKEN, January, 1795* 183 comme un Diea tutelaire, foitpour les Patriotte & le Parlifan d'0 range une vraic Pom me de Concorde, & qtden rapprochant leurs interets communs, ilsreunis' fcnt ausfi leurs Cozurs ; qu'a rinftar des Villes d Amfterdam , Rotterdam,Dordrecht, Arnhem &c., la Gayté, 1'Union & le Patriottisme tienlient chez vous leur empire ; faitez fentir aux Habitans toutesles douceurs d'un contrat focial & fraternel; montrez leurs tous ces charmes , formez des Cercles d'Amis oü les Bataves & les Francais con fondus n'offrant plus qu'une Asfemblée des Frêres, de ce melange heureux naitroot fans peine la confiance mutuelle, 1'intelligence & la concorde; les Vertus Republicaines bril leront dans toute leur fpiendeur: alors on repetera avec enthoufias. me cette maxime eternelle: LES PATRIO T ISME R E UNIT TOUS LES COEURS. La van Partyfcbap , die , ] den Haat voedende, alle de driften in werking, brengt; dat de Franscli- ■ man als' een BefchermEngel, zo wel voor'den, Patriot , ah voor den Aanhanger van O range, de waare Band van Eenigheid zy, en dat zy, hunne onderlinge Belangen overeenbrengende , ook hunne harten vereenigen. Laat op het voorbeeld der Steden A.njlerdam, Rotterdam, Dordrecht, Arnhem en anderen, de Vrolykheid, Eensgezindheid en Vaderlands-Liefde onder u heerfchappy voeren;' laat de Invvoonders gevoelen, alle de Aangenaamheden eener Gemeenfehappelyke en Broederlyke Overeenkomst, en vertoont hun dezelve in alle haare bekoorlykheid. Maakt Vriendfchappelyke Vergaderingen , alwaar de Hollanders en de Fran> fchen met eikanderen broederlyk verkeeren ; deeze gelukkige Vereeniging zal zonder moeite voortbrengen , het on derling vertrouwen, ver ftandhouding en eens gezindheid; de Republi kein )elft. Droclanatie tot Eensgezindheid.  Delft, Procla* matte to, Eensgezindluid. c 1 j l f d q o p p k k Ut 184 NIEUWE NEDERLANDSCHE keinfche Deugden zullen blinken in al haar glans, en dan zal men met verrukking uitroepen, deezen Eeuwigen Grondregel :' DE VADERLANDS LIEFDE VEREENIGT ALLE HARTEN. La Plantation Augus- De plegtlge opfigtin? te d un Arbre vivace de eener levendige VryLiberté vous fournira, beidsboom zal aan u, Citoyens , une occafi- Burgers! eene zekere on fure de commencer gelegenheid verfchaffen cette Union; je nedoute met deeze Vereeniging pas que cette Ceremo- een aanvang te maaken i iie fera précédé & fui- ik vertrouw dat deeze ine de toute la pompe Plegtigheid zal voorgeit de toute la folenmité gaan en gevolgd worlont elle est fuscepti- den, door ai de pragt de ; je laisfe k votre en luister, waar voof agesfe k decider legen- dezelve vatbaar is; ik e des divertisfemens & laat aan uwe wysheid te les plaifirs qui devront bepaalen, den aart der ignaler ce beau Jour , verlustigingen en verans ladouceperfuafion maakelykheden , welke ue des hommes , qui deezen dag der dagen nt deja beaucoup fait moeten doen uitmimour la Liberté, n'e- ten, in het aangenaam irgnerontrienpourcé- vertrouwen, dar manbrer fon Triomphe. nen, die reeds zo veel voor de Vryheid gedaan hebben, niets zullen na. laaten om haaren zegepraal te vieren. Pour moi je me plais Ik verheuge myin het croire quunJoUr, k vooruitzigt , dat ten mbre de eet Arbre fa- eeaigen dage de geluk- cré, k>  JAARBOEKEN, January> 1795. 185 cré, le Batave heureux kige Bataaf, onder de fera lire a fes Descen- fchaduw van deezen gedants cette Infcription heiligden Boom, zyne immemorable: Kinderen zal doen ke¬ zen dit gedenkwaardig Opfchrift: LA HOLLANDE LI- HET VR.YE HOLBRE AUX FRAN- LAND AAN DE CAIS RECON- FRANSCHEN NOISSANTE. DANKBAAR. Vive la Republique Franpaife ! Vous voudrez bien donner & cette Lettre toute la publicité posïible, en la faifant imprimer dans les deux Langues. Salut & Fraternitè! DUMONCEAU. Leeve de Franfche Republiek l Gy zult aan deeze wel willen geeven de meest moogelyke Publiciteit , door dezelve te doen drukken in beide Taaien. Heil en Broederfchap ! (IVas geteekencf) DUMONCEAU. Wel aan dan, waarde Medeburgers! laat van nu af aan alle geest van Partyfchap voor eeuwig worden afgelegt; laaien wy alle harten en handen vereenigen, om onderling te genieten de Zegeningen , welke waare Vaderlandsliefde op Deugd gegrond ons kan verfchajfen, en laaten wy Uier van door een Vriendfchappelyke en Broederlyke Verkeering zo met elkander als met de Franfchen blyken geeven. Aldus gepubliceert van de Puye van het Raadhuis der Stad Delft, en vervolgens geafc- figeert Delft. ProclamatietotEensgezindheid.  Delft 4 i«ö NIEUWE NEDERLANDSCHE , figeert den 31 January 1795 > het eerfte Jaar der Bataaffehe Vryheid. Ter Ordonnantie van de Munici» paliteit derzelve Stad, M. A. van KOETSVELD, Als Eerfte en Gezworen Klerk ter Secretarie. Loco Se* cretarii. Van zyne zucht tot goede orde gaf dezelfde Franfche Generaal een bewys, in nog een ander aanfchryven aan de Municipaliteit, welk vervolgens, aan de Gemeente, wierdt medegedeeld: AMOUR LIEFDE de tot L'ORDRE. ORDER, LIBERTÊ. EGALITÉ. VRTHEID. GELTK- HEID. La Probité & la De Trouw en Deugd Fertu asfurent ■ yerzeekeren de la Victoire. Overwinning. Quartier-General de Hoofd - Kwartier te Delft. Delft. Le dix Pluviofe de VAn Den 10 Pluviofe , het troifieme de la Repu- derde Jaar der Franblique Franpaife, fcheRepubliek,eene Une &Indivifeble. en onverdeelbaare. re Général de Briga- f"\e Brigade Generaal ^ de , Commandant U Commandant aan de iux Citoyens Magiftrats Burgers, uitmakende de le cette Ville. Magiftraat deezer Stad. Vou- Eene  JAARBOEKEN, January, 17QJ. 187 Voulant remettre tin terme, Citoyens , aux abus qui pourroient refulter de la Liberalité des Habitans, ou de la crainte de refufer; vous voudrez bieu les prevenir, de ne point donner aux Militaires des Liqueurs fortes , lorsqu'ils verront qu'ils en onr fufiisfamment bu. Vous donnerez a cette Lettre la publicité posfible, en la faifant imprimer dans les deux Langues. Eene bepaaling wil-] lende (tellen aan het misbruik dat zoude kun 1 nen veroorzaakt wor- i den door de mildadig- / heid der Inwoonders , 1 of door de vrees van / iets te weigeren , zultj gy dezelve wel willen/ waarfchouwen, aan de Militairen geene fterke Dranken te geeven, zodra zy zullen zien dat dezelve daar van genoeg gedronken hebben. Gy zult aan deeze wel willen geeven alle mogelyke publiciteit , door dezelve te doen drukken in de beide Taaien. Sa/ut & Fraternilé! Heil en Broederfchap! QVgné,') O^as geteekend,) DUMONCEAU. DUMONCEAU. Aldus gepubliceert en geaffigeert binnen Delft, tien 31 January 1795 > het eerfte Jaar der ba~ taaffehe Vryheid. Ter Ordonnantie van de Municipaliteit , M. A. van KOETSVELD, Als Eerfte en Gezworen Klerk ter Secretarie. Loco Secretarii» Ï>J Leï- Delft. hpaa. ing op et gec'en van 'erke Oran. •en.  188 . NIEUWE NEDERLANDSCHE Leyden. Leyden. Aangaande de Omwenteling in deeze Stad, en de voornaamfte omftandigheden, welke by dezelve hebben plaats, gehad, kujinen wy het volgende berigten Het verbal, ons deswegen ter hand gekomen, kom* op deezen inhoud uit; „ Lang reeds hadt de meerderheid van de Burgers der Stad Leyden verlangd na het gunftig oogenblik, om hunne rechten terug te bekomen. Lang zyn zy door het geweld buiten de mogelykheid gefteld geweest , om dit verlangen ter uitvoer te brengen De zegepraalende Legers der vrye Franfchen hebben hunnen moed langs zo meer aangewakkerd, en maakten hunnen plicht des te dringender. Zy wilden niet van de Franfchen het verwyt ontvangen , gevvagt te hebben tot dat deeze hunne Overheerfchers verjoegen, maar wilden zich de Vryheid zelfs waardig maaken. Hiertoe zyn, op Zondag den 18 January, de gezamentlyke Burgers op het Raadhuis vergaderd, en na dat zy door den mond van éentge door hun verkozene Perfoonen hadden gevorderd, dat de Vroedfchap, welke des avonds tegen half zes uuren was befchreeven, dadelyk byeen zou komen., hebben zy van de vergaderde Vroedfchap gevorderd, dat de Ge. weeren, in 't Jaar 1787 aan de Burgery ontnomen , dadelyk wierden terug gegeeven; dat, ten einde 'er geene twee tegen elkander werkende Lichaamen zouden zyn in  JAARBOEKEN, January, 1795- 189 in de Stad, de tegenwoordige Schuttery Leydadelvk zoude worden ontwapend; dat ten den. derden, den Commandant d< r Militie door Buraemeefteren zoude worden aangezegd, zich tegen geen dier maatregelen te verzetten. Ingevolge den eisch der Burgerye, is door de Vroedfchap dadelyk befloten, dat de vorige Schuttery zoude worden nerlteld ; waar van op den volgenden dag de Publicatie is gedaan, terwyl dien zei ven avond de toen dienende Schuttery wierdt geordonneerd , haare Geweeren op het Raadhuis te brengen; en is den Commandant dadelyk van deze Refolutie kennis gegeeven, met last om zich naar het zelve te fchikken; zynde alles op de geregeldfte wyze afgeloopen, zonder dat iemand zich daar tegen verzette." . Op den volgenden dag wierdt de Burgery by'aangeplakte Biljetten opgeroepen in de Maare Rerk; en na dat aan dezelve een Aanfpraak was voorgeleezen ,ftrekkende om haar op te wekken, het loffelyk begonnen werk met kracht voort te zetten , en ten dien einde dadelvk 20 Burgeren te benoemen,welke voor den tyd van één maand ,onder de behoorly.ee verantwoording, den Provilioneelen Raad der Gemeente van Leyden zouden uitmaaken, met last, om voor alles de Leden der Vroedfchap , uit naam der Burgerye, uit hunnen dienst te ontdaan, en vervolgens de belangen der Gemeente met al hun vermogen waar te nemen, heeft de Provifioneele Raad nog dienzelven avond de Leden der Vroedfchao ontflagen; en na alvorens den N a Ee<*  Leyden. 190 NIEUWE NEDERLANDSCHE Eed afgelegd te hebben , den post, hun door het Volk opgedragen, getrouw en naar hun best vermogen te zullen waarnemen, bereid zynde,-denzelven, op de begeerte der Gemeente van Leyden,te zullen Wederleggen , hebben zy dadelyk hunne werkzaam lieden begonnen." „De benoemde Burgers zyn JacobGeorge Hterontmus Habn, Louw van Santen, Adriaan Hartevdd, Steven Jacob van Lansen Fre cerik van Leyden, Jan van Royen, Nicolaas Braille Willem Cofterus, Nicolaas van Leeuwen, Boudcwyn van Rees, Ambony Cornehs van Bommel, Jan Kops, Jan van Geuns, Jacob Blaauw, Pieter van Lelyvsld Junior, Dirk Wormer, A-.thony D*edértk van den Santheuvel, P eter Vromans, Abraham Musketier en Pieter Leonard van Hei (man." „Thans waait bereids de Nationaale Vhs van den Stadhuis Toor:n, en is zo even bv den Provifioneeien Raad der Gemeente dezer Stad, afgekondigd de volgende Publicatie : £)e Provifioneele Raad, door de Gemeente van Leyden aangefteld , om voor den tyd van een rn^and imare I tangens waar te nemen, iQ a^merkmg genomen oebbende , dat zommige Inwoonderen dezer Stad, uit een verregaand uaauwgezetheid zouoen kunnen verlangen uit den Eed, welke hun m het jaar i786 zo onwettig S «geperst, op eeoe wettige wyz, ontflagen te worïen, en anderen mooglyk 00% eenige kragt aan de. se verbintenis ten voordede van deonwettige Staaen, en het voor Nederland zo verderfiyk Oran;e- Huis,  JAARBOEKEN, January, ifstf' M$i Huis zoude hegten, heeft gemeend, dat aan dat Li veran^n behoorde 'voldaan, en alle vreeze dien-or aangaande weggenomen te worden; en dienvolgens verklaard zy uit naam der Gemeente van Leyden,^ dat door de Burgers van Leyden de ouwe ge te. Regeeringsform, in 't Jaar 1787, d™r V^ver/S fche Overmagt nader bevestigd voor geheel ver-;vallen en kraitelcos wordt gehouden, en dienvob* iens alSde Inwoonderen dezer Stad.. die-™[^ welke betrekking het ook zyn moge, dezen .>eüv< hebben gedaan , van dezelven by deezen worden I ontflagen: blyvende voor het overige den ried, welke de Amptenaaren, die prov.iioneel, en onder beding van ten allen tyde aan de in dienst zynde Vertelen woordigers dezer Gemeente behoorlyk verantwoording te doen , en welke m zig bevat dat zy hunnen post getrouwlyk zouden waarneemen, in deszelfs volle kragt. Aldus gedaan binnen Leyden, op den 20 January I7£j. V Eerfte jaar der Bataaf/che Vryheid. QVas geieekend,) Louw van Santen, Ad. Hartevèlt, S. J. van Lansen, Frederik van Leyden , J. van Royen, N. Bucaille, IV. Cofterus, N. van Leeuwen > B. van Rees, Anthony C. van Bommel, Jan Kops, 4an van Geuns, Dirk Warmer, A. D- van den. Santhtuvel, P. Vromans, A. Musketier a P. L. van Heilmann. M , „, n. . Zvnde J. G. II. Halm, Jacob Blaam enPteter \an Lelyveld P*. , ten dienfte des Vader* feDEn is deze ten zelfden dage der Gemeente ge<* publiceert. By My * K. DE PECKER, Pz. Secretaris. Na de?e zo fpoedig als bedaard vol" N 3 brag. sü ■bliCi ■af- laf- ige 11 nEed m  Leyden. / -' i i ( 192 NIEUWE NEDERLANDSCHE bragte omwenteling alhier, en het ontfla* der burgers van den ,mn dro van ,788, was men terftond bedagt om den d£ h,erfte]lin« hunner hechten te levendiger te doen gedenken, door het vervaardigen van eenen Vryheidsboom, welke Dingsdag avonden het by weezen eener menigte vergenoegde Inwooners, voor het Raadhuis geplant wierdt, onder het aanhoudend Ipeelen der klokken, beurtelings vervangen door Muziek, en het trompetten van den looren; wordende by die gelegenheid door den Burger Jan Kops, Voorzittend Lid van den Provifioneelen Raad, eene welgepaste Aanlpraak gedaan , welke met algemeen» toejuiching beantwoord wierdt." Dan, zo dit planten van den Vryheidsboom , in weerwil van de felle koude met de grootfte vergenoeging wierdt volbragt, was dezelve niet minder, toen 'sanderendaags avonds, rondom dien boom, een vrolyke en eenvoudige dans wierd gehouden door een aantal van wel .200 Kinderen van allen rang en ftaat, onder malkander met de zuiverde gelykheid gemengd, en dansfende onder een geipeel van verfcheide Inftrumen- fSL m C"magnole» en a"dere VaderlandIche Marfchen; waarna zulks op gelyke wv ze door volwasfenen Perfoonen gefchiedde " 'enbSnf e"tder MuniciPaHte»> en binnen -en gefloten kring van gewapende Burgers " „ Deeze vrolykheid geëindigd zynde, kwam >nverwagt,een half uur daarna, een üetachenent Franfche Husfaaren de Stad inryd'n •n Ichaarde zich voor het Raadhuis; waarop een  JAARBOEKEN, January, 1795. 193 een algemeen Hoezée wierdt uitgegalmd, Leyen de Commandant, op \ Raadhuis by de den. Municipaliteit zynde ingeleid, ontving deeze van den Prefident den Broederkusch, het welk gegeeven, en met een herhaald gejuich en geroep van vivat de Franfche Republiek, vivat de Franfche Natie, beantwoord door de Franfche Husfaren , van vivat de Hollandfche Republiek gevolgd wierdt; zynde hier de klaarde blyken dat de minfte vyandelykheid by dezelve niet huisvestte." Op Donderdag wierdt door de Academifche Burgers deezer Stad ook een Vryheidsboom geplant, voor de Academie by de1 Nonnelteeg; en na dat om denzelven een vrolyke dans gedaan was, zyn de gewapende Academifche Burgers met vliegend Vaan-, del en Mufiek door de Stad getrokken. De provifioneele Municipaliteit, noodig oordeelende, eenige fehikkingen te beraamen omtrent de Amptenaaren, geene Leden geweest zynde van het voorgaande beftuur, deedt, op den 21 dezer, afkondigen het volgende Befluit: V RT H E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. De Provifioneele Raad, op Maandag den 19 January 1195, door de Gemeente van Leyden voor één maand aangefteld, oefluit: Alle Amptenaars binnen deze Stad, geene Leden geweest zynde der gewezen Regeering, zulN 4 leQ  Leyden. Be/lui, raker/, de Am tenaai 194 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ierj provifioneel blyven fungeeren in die posten, welke zy tot nog toe hebben bekleed, 't zy zv in die posten gefteld zyn van wegen deeze Stad 't : zy van eemg ander Collegie of Perfoon van Rq, !c geering, eertyds hier te Lande gevestigd. p. Zy zullen deswegens voortaan alleen verantwoorï. de.yk zyn aan den provifioneelen Raad, of die Commishe, tot welker Departement zy behooren Zy zullen geene Gelden, Boeken, Chartrés, of Papieren uitleveren, dan aan den provifioneelen Raad, of de daartoe gefielde Commisfie, op verbeurte van bun hoofd. Zy zullen zig niet buiten de Stad begeeven zond r toeifemming van den provifioneelen Raad of Commisfarisfen van algemeene veiligheid. Die van hunnen post begeeren oniflagen te worden , kunnen zig ten dien einde vervoegen by den provifioneelen Raad. Die verlangen daarin provifioneel "gecontinueerd te «vorden, moeten zich daartoe ook vervoegen bv den provifioneelen Raad, gelyk reeds door eenige Amptenaars is gefchied. Aldus gedaan by den provifioneelen Raad van Leyden, den 21 january im. 't Eerfte Jaar der Bataafjche Vryheid. Gezien door JAN KOPS, Voorzitter. Ter Ordonnantie van dezelve, K. DE PECKER, P. Z. Secretaris. 's Anderendaags , om de rust en goede orde . in dit hacMyk tydsgewrigt. zo veel mogelyk te handhaaven, vondt de proviQoneele Raad dienliig, ter bevordennge van dat  JAARBOEKEN, January* 1795» *9J dat gewenscht einde, aan de Gemeente deLi volgende regels voor te fchryven: V R T H E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. De Provifioneele Raad (od Maandag den iq^ Tanuary 1795, door de Gemeente van Ley- to den. voor één maand aangebeld J decreteert,/*, dat volgt: y(l Art. I. Met groot genoegen reeds gezien heb-e' bende, de zo manmoedige, als Repubükeinfche, bedaardheid en rustliefde, welke de vrye en biaave Gemeente deezer Stad . in dit hachlyk tydsgowncht, bv de zo zeer gewenschte, als gunftige verandering vanztaken, reeds heeft bezield; en, volgens haaien plechtigen Eed aan de Burgery gedaan, op baare verantwoordelykheid, verplicht zynde , deeze goede orde, rust, vrede en bedaardheid, op de eeuwige en onveranderlyke grondbeginfelen van Vryheid en Gelykheid, verder uit al haar vermogen te handhaven: dat dezelve Gemeente wel verdiend heeft aan 't Vaderland. II. Geene Perfoonen, het zy met, het zy zonder hunne goederen, zullen zich buiten deeze Gemeente begeeven, zonder vergunning van het Committé van Algemeene Veiligheid; en zy die reeds uitgeweeken zyn, zullen zich binnen veertien dagen terug begeeven, ten zy 'er voldoende redenen waren om zich te kunnen verontfchuldigen, op pcene van provifioneele fequestratie van goederen. III. Zy neemt, uitnaam van de Gemeente van Leyden, alle Burgers, die aan dit decreet voldoen, onder de befcherming der wet. IV. Alle de Ingezetenen zullen zieh, van alle be- ey- ;n. ecreet ! hand' iving in goe» i Orde, 12.  Leyden. Decreet t.; ana hayiftg van goe de Orde, enz. ( 1 Ley- beledigende, en partyfchap te kennen geevende den. fcheldwoorden, moeten onthouden. 195 NIEUWE NEDERLANDSCHE beledigende, en partyfchap te kennen geevende fcheldwoorden, moeten onthouden. V. Niemant zal zich mogen verontcieren met het teken of de leuze der flaverny, te weeten, het Oranjelint of Cocarde, op pcene Vc.n provifioneele gevangenneeming. VI. Schoon de vryheid van denken en fpreeken in het ftuk van Godsdienst, een der eerde en geheiligdfte rechten is van den Mensch , zo zullen nogthans de Geestelyken van alle Gezindheden, ingevolge het oogmerk hunner belangryke poften, zich op het zorgvuldigst moeten wagten, in hunne openbaare redevoeringen , van alle uitdrukkingen, die aanleiding konden geeven om de rust en orde , zo als die by dezen 'wordt aanbevolen, te ftoren of tegen te gaan. VII. Alle de Ingezeetenen, wien zulks nodig is te weten, wordt bekend gemaakt, dat de provifioneele Raad heeft aangefteld eene Commisfie tot bet uitoeffenen van de "zogenaamde middelbaare en laage Jurisdictie , welke ter zeiver tyd zal vaceeren als Scheepenen gewoon waren te vaceren. VIII. Alle de Vergaderingen van den Provifioneelen Rand zullen ten aanhooren der Gemeente worden gehouden. Geene Befiuiten , kragjt van wet hebbende, mogen genomen worden dan met >pene deuren. IX. Niemand zal gewapend in de Vergadering nogen verfchynen. Aldus gedaan by den Provifioneelen Raad van Ley.  JAARBOEKEN, January, 1795- »97 ■Leyden den 22 January 1795- '< Eerfte Jaar der LmBaiaaffche Vryheid. Gezien door B. van RÉES, Voorzitter* En is deze ten zelfden dage der Gemeente gepubliceerd. By My, K. DE PECKËR, P. Z. Secretaris. Het voorgaand Beduur- hadt , in deeze Stad, op ieder brood eene belasting gelegd van één duit; veélen befchouwden die belasting als drukkende. Veel gebrek wierdt 'er, gelyk elders, zo ook in deeze Stad geleden , door den buitengewoon ftrengen Winter. Om den gemelden fteen des aanftoots weg te neemen, en in den dringenden nood van veelen, door eene algemeene Collecte, eenige voorziening te werk te dellen , deedt de provifioneele Raad, ten bovengemelden dage, deeze Afkondiging: V R r H El D. G E LT K II E I D. .BROEDERSCHAP. De Proviflaneele Raad , op Maandag den 19 Umuary 1795, door de Gemeente van Leyden aangefteld, om voor den tyd van één maand haare belangen» waar te neemen, heerc op voorftel v.in het Committé van onderftand, goedgevonden het volgende te ftatueeren: Een der eerfte pligten der Vertegenwoordigers  Ley Publ teger, kere lastir ep kt Brooi en tot eene C leae. 198 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ van het Volk, is te voorzien in de behoeften van . zulke hunner Medeburgeren, die tot nog toe gee° > hlf HTgZaame ■middcIen van behoorJyk beffaan rft hebben kunnen vinden, zonder hunne toevhSt te ^.neemen tot de mildadigheid van die onde hunne Medeburgeren , die met meerdere geldmiddelen g door God Almagtig gezegend zyn. En feboonï eerlang alle d-e geweldadige dwangmiddelen?weï ' fïiJTh h/erscb™^ « eigen^elargSkende Cabaal heeft moeten bezigen,om haar onwettig en ./-doorPruislifche magt onderfteund gezag, ftaan&te houden door hetVrye Volk van Nederlanden de gronden van Vryheid en Gelykheid zullen vernietigd worden, is het hunne allereerfteen byzonderftp nlfec te vermengen die allerdrukkendfte belasting, van één dmt op ieder Brood, welke by Publicatie van 18 October I7PI Js ingevoerd ; gelyk die belasting vernietigd en opgeheft wordt by dezen. 8 Dat u.t hoofde der thans drukkende koude, door de Commisfie van onderfiand de nodige fehikkingen zyn gemaakt, dat aan alle zodanige Snve?. mogende Medeburgeren , zonder onderfcheid van denkwyze, die zulks gewoon zyn te genieten nog in deeze week zal uitgereikt worden, eene Jixtraordinaire bedeeling van Turf. Dat zy , zig verzekerd houdende van de bereid* wlfcgheid en genegenheid van alle hunne Medeburgeren, om deeze mensehlievende maatregelen te onderdennen en helpen bevorderen, beflooten' hebben, hun daar toe de gelegenheid aan te bieden , door te ftatueeren, dat op aanftaanden Maandag den 26 january 1795, des morgens ten 10 uuren zal gedaan worden eene algemeene Collecte, ten behoeve van alle de arme Inwooneren dezer Gemeente, zonder onderfcheid van Godsdienftige of Staatkundige gevoelens, welke Penningen, zo dra mogelyk, door de Burgeren, Leden van voornoemde Commisfie, Nico/aas van Leeuwen. Pieter ^romans, Pieter van Lslyveld Pz. , Boudewyn van Lees en Antony Cornelis van Mommel aas  JAARBOEKEN, January, 1795. 109 de behoeftige Medeburgeren zullen worden ver-j deeld; en worden daarom de Inwooners dezer Stad verzogt, zich ten dien einde te huis te bevinden, om de komst der geenen waar te neemen, welke tot het doen der voorfis. Collecte zullen worden gebruikt.. Aldus gedaan by den Provifioneelen Raad van Leyden, den 22 January 1795. '* Eer/ie Jaar der Bataaffchc Vryheid. Gezien door B. van REES, Voorzitter. En is deeze ten zelfden dage der Gemeente gepubliceerd. By My, K. DE PECKER, P. Z. Secretaris. Boven, opbl.190, hebben wy gemeld dc naamen der perfoonen, welke, in het eerfte oogenblik der Omwentelinge, tot het provifioneel Stadsbeftuur benoemd waren. Wie, vervolgens, in dien post bleeven volharden wie der benoemden zich daar van hadder verontfchuldigd; als mede de toets van dc redenen van weigeringe; dit alles wierdt de: Gemeente, op den 23 en a6 dezer Maand aangekondigd: hebbende den BurgerBaviu, Yoorda, hoewel op de Lyst niet vermeld naa eenig beraad, den opgedraagen post me de aanvaard. Zie hier de twee Stukken VKT. 3en. Public. f-egen ze. kere Bet lasting ?p het Wrood, en tot zene Cal' lecle. 1 » t  Leyden. Naam' lyst da Leden van de. Provif. Raad. sco NIEUWE NEDERLANDSCHE VRT II E I D. GEL IKHEID BROEDERSCHAP. T\e Provifioneele Ra?d van Leyden, den 19 dezer maand voor den ryd van één maand ^ aangefteld, en beftaande uit de volgende Burgers: jacob George Hieronymus Hahn , Louw van Santen, Adrianus Hartevelt, Stephanus Jacobus van Langen , Fredrik van Leyden, Jan van Royen, Nico/aas BucaiUe, Willem Cofterus, Nicolas van Leeuwen, Boudewyn van Rees, Anthotiy Cornelis van Bommel, Jan Kops , Jan van Geuns, Jacob Dlaauw, Pieter van Lelyyeld Pz. Dirk Wrmer, Antliony Diederik van den Santheuvel, Pieter Vromans, Abraham Muskettier, Petrus Lconardus van Heilmann. Doet door deeze Afkondiging aan de Gemeente weeten dat van de twintig Burgers, door dezelve Gemeente op gisteren tot Leden van den Provifioneelen Raad verkoozen, op beden dien post hebben aangenomen, en den Eed gedaan hebben de volgende Burgers: Chrisliaan George Reinhard vanMarle, Willem Cornelis van Campen , Gerardus van Bommel, IJermanus Philippus Wihners, Hendrik BegramCornehs van der Rey den, Pieter Noordzick, Hendrik van Immefen, Jacob van der Sleyden, Abraham Jaques la Pier re, Paulus du Rieu Paulusz. Welke verkozen Burgers verklaard hebben zich met de zo evengemelde, op den 19 dezer verkozen Leden, te houden voor wettig aangefielde Leden van den Provifioneelen Raad der Gemeente van Leyden, en bereid te zyn de belangens der Burgers met al hun vermogen te zullen behartigen. Aldus gedaan by den Provifioneelen Raad van Ley-  JAARBOEKEN, January, 1795. ioï Leyden, den 23 January 1795. 't Eerfte Jaar j der' Bataaf je li e Vryheid. \ Gezien door j. G. H. HAHN, Voorzitter. Ën ten zei ven dage der Gemeente gepubliceerd* By My, K. DE PÉCKER, P. 1.* Secretaris» V RT II E I D. * G É L T K II E I D* BROEDERSCHAP. Aan alle Burgers en Ingezetenen der Gemeente van Leyden , wordt bekend gemaakt, dat van de op laatstleden Vrydag, door de Gemeente ver koozen Leden vian den Provifioneelen Raad hebben Verzogt , om bygebragte redenen , van dezelve verkiezing verfchoonü te worden , de volgende Burgers: . . ,M . .. . . Michiel Abraham van Peenë, Gualtherus Zoutmaat, Pieter Weyland, Adriaans Gordyn , Cornelis van der Br eggen, Willemvan Riebeeck, Christiaan Retman , jaCobus van de Vyver. Eh worden alle Burgers en Ingezetenen opgeroepen, om ieder op de plaus- by de afkondiging van den 23 dezer maand bepaald, en op geene andere, od'overmorgen, zynde Woensdag den 28, dezer maand January I79J> des middags ten twaalf uuren, zich te vergaderen, ten einde de bygebragte redenen van de voornoemde Burgers aan te hooren, en daar omtrent het nodige befluit te neemen, mitsgaders om , in plaats van alle , of die van voornoemde Burgers , welke door de Gemeente ontfljgeo worden, andere Leden van den ProvifioO ne#-* ïeh» Lystvdri weigerendeBurgerSs  202 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley« den» neelen Raad voor den nog refteerenden tyd te verkiezen. Wyders om insgelyks voor den resteerenden tyd, te verkiezen eenen publieken Aanklager of Hoofdschout. Leyden, in den Provifioneelen Raad, den 26 January 1795. Het eer/Ie Jaar der Bataaffche Vry* heid. Gezien door DIRK WORMER, Voorzitter. Ter Ordonnantie van den Provï» lioneelen Raad, K. DE PECKER, P. Z-, Secretaris. Den 26 deezer is alhier de Generaal Daendels aangekomen, en by den Provifioneelen Raad geweest, alwaar deeze Vaderlander, met de grootfte hartelykheid, door zyne Medeburgers ontfangen is. Een honderdjaarige ouderdom , en daar boven, is gewisfelyk, hier te Lande, eene zeldzaamheid. De Maand January dezes jaars leverde, in deeze Stad, het voorbeeld van het overlyden van zulk eenen Gryzaart. Op den achtften der Maand fchreef men het volgende: „ Hoe zeldzaam het thans byzonder in ons Land is, de menfehen hunnen levensloop eene Eeuw te zien bereiken, heeft deeze Stad eergisteren nogthans een Burger verlcoren, welke dien tydkring is te boven  JAARBOEKEN, January, 179$. 203 ven gekomen, namelyk Adrianus Bogaard,Lv.Y~ die geboren was in den Jaare 1691, en op den. den 6 dezer in den ouderdom van 103 Jaaren , 6 Maanden en twee dagen overleedt. Tot den Jaare 1740 was hy ongehuwd, en begaf zig toen in den Echt, met Maria Steneveld, by welke hy twee Zoonen en drieDogtersverwekte,verliezende hy deeze Vrouw in het Jaar 1757. Na verloop van 6 Jaaren, namelyk in 1763, begaf hy, nu 72 Jaaren oud zynde , zig in een tweede Huwelyk, met Grietje van den Maas, die hem nog één Zoon en ééne Dogter baarde, doch van alle welke kinderen nog maar eene Dogter is overgebieeven. Met deeze Vrouw heeft hy nog ruim dertig jaaren getrouwd geweest, zynde dezelve op den 6 December 1794, en dus maar eene maand voor hem, overleden. Zyn beroep van Lakenweever heeft hy tot zyne 88 Jaaren waargenomen, en is tot het laatst van zyn leven volkdrnea by zyn verftand geweest." Amsteldam, In den voorleden Jaare was de Burgery deezer Stad uitgenodigd tot het bydraagen van Ververfchingen, midsgaders eenige andere noodwendigheden , ten behoeve der Troepen van dit Gemeenebest, welke tegen die der Franfche Republiek wierden aangevoerd. Veelen, door medelyden genoopt, hoewel anders den bedoelden uitflag van de werkzaamheden dier Troepen niet zeer vuulig wenfchende, hadden in den dringende O 2 nood  204 NIEUWE NEDERLANDSCHE nood ryklyk voorzien. In de Dagpapieren las men in het begin dezer Maand , eene dankbetuiging van Commisfarisfen tot dén inzameling, met eene aanfpooring tot verdere milddaadigheid, van deezen inhoud: Dankzeggingaan de Burger voor de giften aan de StaatfcheTroepen enz. Am- STELDAM. {^ommisfarisfen tot het ontvangen, uitgeeven w en verantwoorden der Penningen, alhier ingetekend of gefourneert, ter bezorging van Ververfchingen aan de zo hoogverdienitelyke Troupen van den Staat, betuigen op nieuw hunne Stadgenooten en verdere Begünft gers , hunne erkentenisfe voor de mildaadige wyze, waarop dezelve tot deeze edelmoedige oogmerken wel hebben willen deel neemen: en zyn thans mede verzogt, uitnaam der kloekmoedige Verdedigers van ons Vaderland, hunne hartelyke dankbaarheid te betuigen, voor de bereids ontvangene Ververfchingen en zo zeer te pasfe komende noodwendigheden, tot dekking, in deeze ongemeene ftrenge koude. Zullende zy Commisfarisfen, met de grootfle bereidwilligheid, by aanhoudendheid de verdere last op zig te neemen, om zonder uitltel nadere afzendingen te doen. Waar toe zy de goede Ingezetenen uitnodigen hun verder te bekwamen, door aan te houden met de nog dagelykfche vermenigvuldigende bewyzen van hunne Mededeelzaamheid, ten welken einde zy met alle erkentenisfe zullen voortgaan, ten hunnen huizen de daar toe beftemde Giften te ontvangen. HENDRIK MUILMAN. PIETER de SMETH. WILLEM SIX. JACOB DEDEL. Zints lang Indien veele Burgers en Ingezetenen deezer Stad eene Omwenteling, met  JAARBOEKEN, January 1795- 205 met verlangen te gemoet gezien. Verfchei-AMden maatregels waren'er, onder de hand, be-wKJraamd, om de grwenschte gebeurtenis te^M. verhaasten en daar te dellen. Ken aantal Gezelfchappen, onder den naam van Leeseezelfchappen, zedert onder dien van Clubs bekend,hadden daar toe medegewerkt. Zelt beftondt 'er, onder de hand, een dus genoemd Committé Revolutionair, zamengelteld uit tien Leden, wier naamen wy, in t vervolg, zullen noemen. Heimelyk waren deeze, al zints lang,werkzaam geweest,om de groote zaak te bevorderen , en nu onlangs op middelen en perfoonen bedagtgeworden, waardoor, in het hachelyk tydsgewngt, de rust en goede orde in de Volkryke Stad bewaard, en de komst der Franlchen, tot de oogmerken, door de Vryheidsvnenden bedoeld, dienstbaar konde gemaakt worden. Van den oorfprong en de verrigtingen van het Committé Revolutionair, aan welks onvermoeide engevaarlyke werkzaamheden, gepaard met en onderfteund door die der Leesgezelfchappen of Clubs, de daarftelhng der Ümwentelinge in deeze Stad , voornaamlyk, moet worden toegefchreven, zal een echt en naauwkeurig verflag m onze Jaarboeken geene onvoegzaame plaats beilaan. Nederig zyn wy van oordeel, dat door middel onzer Verzamelinge , zekerder en veiliger dan langs eemgen anderen weg, tot de laate naakomelingfchap zal overhandigd worden, een getrouw bengt wegens de omftandigheden eener gebeurtenis-. O 3 *e>  Am- stelbam. 205 NIEUWE NEDERLANDSCHE fe, welke in de Gefchiedenisfen naauwlyfes haare weergaê heeft, en die, wordt onze yuurige wensch vervuld, zo niet reeds voor de thans leevende, immers voor de toekomende bewooners dezer volkryke Stad, en van het geheele Land, tot eene milde bron van bloei, welvaart en genoegen zal verftrekken. Vooraf zullen wy melden de naamen der Leden van het Committé Revolutionair: deeze waren, Gregorius Cruis, Jurriaan Undorp, Eduard van der Sluis, Isaac Jan Alexander Gogel, Jacob 'tHoen, samuel IpERUSZ. WlSELIUS, DaNIEL van Laer, P. B. Duirveld, Joannes Willem van Hasselt en Pierre Jean Baptiste Charles van der Aa. Deeze Burgers,'reeds voorheen aan elkander verbonden, ftrengelden zich naauwer te zamen ter gelegenheid eener Publicatie der toen! maahge Staaten van Holland en West-Fries, land, waarby het inleveren van allerlei Requesten verboden, en alzo, naar luw inzien , de Regten der Burgeren openlyk vertrapt wierden. Waarom zy dan ook, ter verzekeringe van die Regten, eene naauwer verbintenis aangingen; waartoe de gemelde Burgers, in eene ontdekking, omtrent dien tyd gedaan, eene ftevigen rugfteun verkreegen. Zy verftonden, naamelyk, dat in verfcheiden andere plaatzen, door de nog exifteerende Clubs, maatregelen wierden genomen , om de belangen van het Vaderland m het algemeen, en van hunne Steden en Plaatfen in 't byzonder, by de aannadering der  JAARBOEKEN, January, I7W- *°7 Aer Franfchen , en de daar by te voorziene A* omwentXg in het Staatsbeftier te behar^i tigen, en te zorgen, dat zo 't mogelyk™ ware alles dan op een voor het welzyn der Burgery meest voordeehge en minst verwarrende wyze konde afloopen. Dan, men zag ook tevens het gebrek, dat hier omtrent in deeze groote Stad plaats had ; alzo door het meer en meer verftrooyen der Leesgezelfchappen, en inzonderheid door het uit elkander gaan van het geheim Committé, 'er thans geene, althans geene geregelde medewerking, met andere Clubs plaats had. Hierom verbonden zich gemelde Burgers, om met elkander eene Club in deeze Stad uit te maaken, ten einde met de Clubs van Dordrecht, Haarlem, Leyden, Rotterdam, Schiedam, den Haag, Gouda en Alkmaar, geregeld te correspondeeren, en tot het bor vengemelde doelwit mede te werken. Aldus met elkander van tyd tot tyd byeen gekomen zynde, zonder als nog hunne werking geregeld te hebben kunnen bepaalen, vergaderden zy eindelyk op den a January i7Q<, ten huize van den Burger Van Hasrélt , alwaar befloten wierdt, om vervolgens van tyd tot tyd aan de huizen dier Leden geregeld by een te komen, en in die bveenkomften niets dan 't belang van Stad en Vaderland,'t welk hen by elkander voegde , zoude wórden verhandelt; gelyk ook befloten wierdt de Burgers J. J. A.Gogel, toen weder terug gekeerd, P. B. Dutrveld en D. van Laer te propopeeren, om zien O 4 rae* t- x- M.  Aw $1 rl" WW. 1 I I i I I i üo3 - j NIEUWE NEDERLANDSCHE mede in deze Vergadering te begeeven i welke dan ook kort daarna in dit Gezelfchap verfcheenen en deelgenooten van derzelver Werkzaamheden wierden. n Het groote doel dier zaamverbondene Burgers, was voor eerst, om by de te verwagtene omwenteling zulke fehikkingen te maaken, dat, het zy de toenmaalige Regeringsleden onverwagt de teugels van 't bc lTn 5ippen' 'C zy mea ^noedzaakt wierdt hen daar toe te dwingen, geene verwarring , geene regeeringloosheid veroorzaakt wierdt, maar oogenblikkelyk dezelve in handen wierden gegeeven van kundige en bekwaame Lieden; of dat men zelve in den te voorziene ftorm, tot redding en heil van t algemeen, het roer in de vuist gekiemd zoude houden, tot dat het Schip van Staat, door de branding heen, in veilige haven zoude gebragt zyn. „JZ^Ï^J e,n dit was het Hoofddoel, ïm,S u YaderIand' °P weJk eene wyze en tot welke kosten ook, te redden en te be- t^/r Tk1 "o" C0I1(lue" te worden der dappere Franfche Republikeinen, en waar van wy alleen konden bevryd blyven, door (op voor. waarden ons door hen voorgefcbreeven,)te TJrV k?°r daaden te t00»en> dat de Ba- ? /ïn,nNat,e V7 Wilde zich van 't J k ontfloeg, en hen als Broeders wilde ontvangen. Een Anété of belluit der Vertegenwoordigers van 't Franfche Volk, ge^nden by de Armee van t Noorden en ^■**rgelyk beflnit van het Committé van H ■ ;- Welzyn der tfationaale Conventie»  JAARBOEKEN, January, 1705. 209 tie bepaalendehetlotvannelgiên,envanal-Aw * le door de Franfche Republiek overwonnen *tel« Landen, woog hun zwaar op 't hart, eii^M» deedt hen beiluiten , om zelfs ten kosten van hun leeven, ware "t nood, hun Vaderland voor zulk een lot te behoeden, gelyk. zulks ook een der grootfte dryfveeren van. de werkzaamheden van het geheime Committé was geweest, Met zodanige gevoelens bezield, maakten de Leden van het Committé Revolutionair, reeds op Zondag, den vierden January des Jaars '»795, eenen aanvang van hunne vastgeftelde geregelde Zamenkomften. Van hunne betiuiten en handelingen, vóór, by en naa de Omwenteling,zullen wy een aaneengefchakeld verflag mededeelen, met ag» tetlaating, evenwel, van de min gewigtige byzonderheden, de kennis van. welke wy voor Tydgenooten en iNaakomelingen als minder gewlgtig aanmerken. 'Zondag den 4 January. Vergadering gehouden ten huize van den Burger 't Hoen, waarin bellot?n wierd, dat het^Praxfidtum door ieder Burger op zyn beurt zal worden waargenomen, voor den tyd van ag't dagen, en wel geduurende de' eerstvolgende door den Burger Cruis; dal alle Brieven of Berigten, door iemand der Burgeren 'ontvangen wordende , terftond aan den tydelyken Pradident zullen worden gezonden, en dat dezelve zo ras mogelyk aan de overige Leden zullen rond gezonden worü 5 den;  aio NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stel- den; en wierdt provifioneel tot Secretaris aangebeld, de Burger/^» der da. De Burgers Wifelius en Van der Aa rapporteerden omtrent het Ruk, door den Burger Van Hasfelt in hunne handen gelteld, getyteld; Verhandeling over de Vaderlandsliefde, op de tegenwoordige omftandigheden van ons Vaderland toegepast; dat zy dezelve hadden geleezen, daarin veel goeds gevonden in 't algemeen , maar weinig fpeciaal tot ons oogmeik en het poinct heden avond in questie dienende; te weeten, het voorkomen van verwarring, by verlaating van het Regeeringsbeftier ; dat de fchryver hier omtrent alleen voorfloeg het aanftellen van de oude Regeeringsleden ? die vóór de Omwenteling van 1787 in dienst geweest waren, doch dat dat hun voorkwam, dit aan veele zwarigheden zoude laboreerén. Dit nu aanleiding gegeven hebbende, tot de deliberatien omtrent dit gewigtig poinct, is na rype overweeging geconcludeerd: Dat best was, ter voorkoming van confufie, in het oogenblik, wanneer de tegenwoordige Regeering het Bellier , het zy dan door welke middelen, of om welke oorzaaken ook, liet vaaren, dat alsdan eene zekere Tusfchen-Regeering zoude plaats grypen, welke dadelyk het Beilier zoude moeten aanvaarden, om hetzelve in handen te houden, tot zo lange het Volk zelve in ftaat zoude zyn , eenen form van Regeering naar zyn welgevallen, en Leden daartoe, :e verkiezen ; welke Tusfchen-Regeering; als;  JAARBOEKEN, January, 1795- 211 alsdan alleen aan het Volk verantwoorde-Amlyk zyn zonde; dat, by die gelegenheid «ju. fpeciaal behoorde te worden gezorgd , ter voorziening in de posten van Hoofd-Officier, ter vervanging der Kameren van Burgemeesteren en Scheepenen, als mede ter aanftelling van ten minden twee Secretanslen; dat hiertoe provifioneel best gefchikt voorkwam, het aanftellen van 40 Commislans. fen, uit alle clasfen der Burgery, en van alle gezindheden omtrent den Godsdienst, die daadlyk,by het voorval in questie,zouden moeten vergaderen, en alsdan uit hun midden aanftellen 4 Commisfarisfen, om te remplaceeren de Kamer van Burgemeesters , o ter Kamer van Scheepenen , 1 Hoofdofficier en 2 Secretarisfen ; waarop men daadlyk is toegetreeden tot het formeeren eener lyst van de zodanige, die als Commisfarisfen zouden kunnen in aanmerking komen. . Eindelyk wierd de volgende Vergadering bepaald op Donderdag 8 January, ten huize van den Burger Fan der Sluis. Woensdag den 7 January. De Prsefident communiceerde dat deeze Vergadering door hem éénen dag was vervroegd ; óm dat de van tyd tot tyd inlopende berigten, de byeenkomften Ipocdiger en talryker fcheenen te vereisfchen. De Notulen der vorige Vergadering ge» refumeerd zynde, is by die gelegenheid,na ry-  212 NIEUWE NEDERLANDSCHE AMSTEE1)AM. rype confideratie , begrepen , dat om allen mogelyken fpoed en de minlte verwarring, in het oogenblik van openvalling der Regeeringsposten, te doen plaats hebben, best was, tot de onderfcheiden Commisfien van Hoofd' Officier, enz., heden by voorraad Perfoonen te dispicieeren, en aan de 40, of meerder of minder Commisfarisfen, het be-, zetten van andere nodige posten, Kamers, en Commisfien over te laaten. Op het voorftel, of men eenige Burgers, die gaarne mede wilden werken ten beste der fetad en Burgery, ook in deeze Club zoude aanneemen, is befloten, dezelve vooreerst niet grooter te maaken, om niet door een te groot Lichaam te veel gevaar te loopen. Door den Prsefident zynde bekend gemaakt , dat twee Leden der Haarjemfche Club hier in de Stad gekomen waren , kennis gevende van eenegeneraaleConvocatie,welke te Rotterdam, op aanftaanden Vrydag, ftundt te worden gehouden, en wel fpeciaal over het poinét: hoe men zich omtrent eene aanftaatïde Revolutie zoude gedragen ? is beflooten , twee Leden deezer Club te verzoeken, zig derwaards te begeeven, en uit onzen naam te declareeren, dat wy door verlcheiden omftandigheden het onmogelyk houden, dat eene Revolutie in deeze Stad kan plaats vinden,ten zy dezelve doormagt van buiten worde veroorzaakt. Op propofitie .van den Burger Van Laer, of men, zo de Regeering, thans aan 't roer zittende, avances mogt doen , by iemand der Le«  JAARBOEKEN, January, 1795. 2.13 Leden deezer Club, om eene fchikking met Amde Patriotfche party alhier te maaken, ten steleinde eene geweldige Revolutie voor te ko-dam. men , daar over in onderhandeling zoude tretden? is beiloten, dat alsdan die geene, welke daar over zoude worden aangefproken, zulks zoude in bedenking neemen, de poinéten van vergelyk afvragen ,en daadelyk daar van aan ons rapport doen. De Burger Gvgét, in deeze Vergadering gekomen zynde, is men begonnen met tè delibereeren over het benoemen der reipective Commisfien; waar omtrent, na eenige dehberatien, de finaale Refolutie is uitgebeld tot op de volgende byeenkomsr, te houden op morgen 8 January, ten huize van den Burger Van Hasjelt. Donderdag den 8 January. Ingekomen eene Misfive van de vergaderde Clubs van Friesland, Overysfel, Groningen en Drenthe, met een Extraét-Refolutie derzelve; dewelke geleezen zynde, is dezelve gefield in handen van de Burgers '/ Hoen en Van Laer, met verzoek m dezelve op morgen m de Algemeene Vergadering te, Rotterdam te communiceeren, als hebbende aangenomen derwaards zig op die Vergadering te begeeven Voorts is de Commisfie, uit naam deezer Clu,., na de Vergadering vertrekkende, verzogt; 1. Ai«  Am* stei.- dam. Pointe ter Ve gaderi ge der Clubs Rotter dam. i { I 214 NIEUWE NEDERLANDSCHE I. A ldaar te proponeeren dat de correspondenx x tie uit elke Club, door één Lid zal worden gevoerd, en flegts onderteekend met den naam der plaats waar onder een zeker merk zoude n worden gefteld; dat deeze merken aan de refpec. r-tieve Clubs zouden worden gecommuniceerd, waar i-toe door den Secretaris zyn merk aan die Com. misfie is ter hand gefteld. te 1. Te concurreeren tot het neemen van maatregelen, om het gerefolveerde in de Staats-Collegien te kunnen ontdekken. 3. Te verzoeken dat de onderfcheidene Clubs zouden opgeeven, op welke wyze zy beftellinj; meenen te maaken , omtrent de Regeering , in geval van verlaating of openvalling van het tegenwoordig Beftuur. 4. Omtrent eene aanftaande Revolutie te advileeren, zo als by Refolutie van gisteren is bepaald; en 5. Eindelyk, om eene Algemeene Vergadering weder binnen korten tyd, vast te ftellen. Zynde wyders de verdere deliberatien mtgefteld, tot de aanftaande Vergadering, te houden 10 January, ten huize van den Burger Cruis, waarin men het rapport der Commisfie zoude afwagten. Saturdag den 10 January. Is gehoord rapport van de Commisfie, uit le Algemeene Vergaderinge, te Rotterdam [ehouden, geretourneerd, beftaande in het lavolgende: 1. Dat  JAARBOEKEN, January, 1705. 215 I. TVt omtrent het eigenlyke Poinct yan deli-i U beratie , de Vergadering algemeen vans oordeel was geweest, conform de declaratie door. onze Gecommitteerden gedaan, dat de tyd wanneer, alleen zoude afhangen van buitenkomende, omftandigheden , en natuurlyker wyze de eene Stad de andere zoude volgen. 2. Dat ieder Club een Letter hadt vastgefteld, ■waar mede zy alle brieven zoude teekenen; zul-, lende een lyst hier van aan ons worden ter hand gefteld. 3. Dat men hadt aangenomen by 'sHag3, zo veel mogelyk, de verzogte huizen te bezorgen; en 4. Dat een Plan voor de beftelling der Regeering , in 't geval in questie, door Leyden was ontworpen , het welk ons zoude worden toegezonden. Hierop wierden de Gecommitteerden bedankt voor hunne moeite, en wyders, na verfcheidene deliberatien, de Vergadering bepaald op Maandag 12 January, ten huize van den Burger Wifelius. Maandag den 12 January. Is befloten ,een ingekomen Brief van Thiel onbeantwoord te laaten, op informatie dat men zig daar onttrok; en werd voorts, na de gewoone deliberatien over het daarfteb len eener Revolutie, befloten, de Vergaderingen langer te doen byeen zyn, by elkander te blyven, en de eerstvol ende bepaald op Woensdag 14 dito, by den Burger Van der Aa. Woensdag den 14 January. In deeze Vergadering ging men voort; me TEL>AM. \apport 'an de Algem. 'fergad. Ier Zlubs. f  215 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- VAM. i i I ( ( ( 1 < i tnet de generaals deliberatien over het beste middel ter executie der Revolutie, en voorkoming van desordre en Regeeringlooshetd; zynde verder bepaald, de volgende Vergadering, op morgen den 15, ten huize van den burger Wifelius. Donderdag den 15 Januarf. Dezelve deliberatien voortgezet zynde, refolveerde men tot - het proponeeren van 21 Reprefentanten, welke , zo ras eene Revolutie daar was , zouden worden voorgefteld, aan het op den Dam vergaderde Volk ; welke Reprefentanten alsdan , uit hun- midden, Committés zouden benoemen, waartoe een Plan zoude worden gereguleerd, op dien voet , dat de werkzaamheden der Committés zo weinig van die der tegenwoordige Regeerings-Collegien zouden verfchillen als mogelyk is. Op verzoek der Haarlemfche Club, is befloten, twee Leden uit deeze Vergadering derwaarts te zenden, om aldaar te beraamen', de generaale middelen tot het daarïellen der Revolutie, en mede voorteflaaft ;erfe geheraale Vergadering , tegen Saturiag aanftaande, te Haarlem te houden; om rezamentlyk de wyze te reguleeren, waar)p men eene provifioneele Regeering zoule daarftellenj en voorteftellen, het afzenlen van een gefchikt perfoon, om na de Commisfarisfen by de Franfchen Arméeën e vertrekken, en met hun gezamentlyk de Commisfarisfen der Fr nfche Republiek fee vragen, of zy waariyk eene Revolutie «Of-  JAARBOEKEN, January, 1705. tt\J vorderden, en of ons die van dienst konde. zyn, om het conquesteeren te ontgaan:,! waartoe gecommitteerd wierden, de Bur-i gers Wifelius en Van der Aa; zynde aan de Burgers Ondorp en Van der Sluis opgedragen , te onderzoeken, op wie men zoude kunnen Raat maaken. Vry dag den 16 January. Vergadering ten huize van den Burger H Hoen, waarin de Commisfie terug gekomen zynde, rapporteerde* dat de Burgers van Haarlem, omtrent de Executie van het Plan der Revolutie, begrepen best te zyn, des avonds voor dat men dezelve wilde beginnen, de Gemeente aantezetten j om de Militairen tot ons te doen overgaan; en alsdan 'smorgens, als de Regeering op 't Stadhuis was, een aanvang te maaken, met het zelve te bezetten; dat men hier het eerst moest onderzoeken, op hoe veel man men konde reekenen. Dat wyders de Clubs het onder eikanderen ëens waren, over het beltellen der Regeering, en dus de Convocatie op Saturdag aanftaande , onnodig geagt werd, doch dat men ook het zenden van iemand na de Commisfarisfen voor hoog nodig hield, mits men de boodfchap mede gaf, dat alles gereed was, om, des vereischt wordende, de Revolutie te beginnen. De Praefident rapporteerde hierop , dat een in allen opzigte gefchikt perfoon, tot dje Commisfie na de Franfchen, bereid was, P de- tel- jam*  Am- steldam. 218 NIEUWE NEDERLANDSCHE dezelve op zig te neemen, mits zyn naam geheim Weef; het welk werd befloten aan den Prefident overtelaaten. Vervolgens werd befloten , dat de at Reprefentanten zouden kiezen vvf Committés, als: 3 van Algemeene Veiligheid. van Algemeen Welzyn. van Rechtsoeffening. van Koophandel. van Militaire Dire&is. Dat het eerfte zoude beftaan uit een Maire, twee Leden uit de Reprefentanten vier Leden en twee Secretarisfen; dat men daartoe zoude voorflaan: Carel Wouter Visscher , Maire. Isaac van Eys. Willem van der Vuurst. Jean Estienne Guerin. Jean Theods. Marcelis. Geuardus Schutte. Johan George Holtzhey. Jan Schaap Meindertsz. , Supernume. en tot Secretarisfen A. J. Cuperus, en Sax. Dat het Committé van Algemeen Welzyn zoude beftaan uit vyf Leden en twee Se-  JAARBOEft, January, 1795. 2ï9 Secretarisfen $ waartoe men zoude propö- A neeren: ^ Jacob Teysset Junior. J. W. V. IrHoven van Dam. Nicolaas Bondt. J. P. Crommelin. j. db Bosch. én E. C. Ninaber, Supernumctatr. êntotSecretarisfen Hendrik HuycihenS* en PvAHOULT. Dat 'er zoude zyn een Procureur der Gemeente , waartoe men zoude voordragen den Burger Maurits Cornelis van Hall j Advocaat. En dat het Committé van Rechtsoeffening zoude beftaan uit 7 Leden uit de Burgerye en twee Secretarisfen, en daartoe voorflaan de volgende: J. Fariiet , W. Slicher. , J. ScHiRt- ' melpennink, n. SlNDERAM , j. BoNDT, A. H. de MelandEr, j. Hooft, eri tot Secretaris M. van der Helm. Ook werd nog befloten, dat men zoude laaten drukken, en onder de Gemeente doeri verfpreidden, een Adres aan de Burgers van Amfteldam, als volgt: Burgers van Amfteldam ! het gewlgtig tydfh'p nadert met rasfe fchreeden, dat gy, bevryd van de kluisters der flaverny, en verlost van de overheerfching uwer onderdrukkeren , uwe zn P lang EL» mi  Amstel DAM, Mrt aan Burg van/. fterdt 32o NIEUWE NEDERLANDSCHE lang verholene, dog onvervreemdbaare Rechten, . de Rechten van Mensch en Burger, uit de llykp. ,elt waarin zy door de treeken van beencnzupt en dwiepery, voor uwe oogen wierden verborgen s gehouden, zult kunnen opdelven, om dezelve de voor ahyd aan uw beftaan ...narfcheidefyk ce veren binden. Airede is de dekftcen een weinig otigèfm- heven, eene enkele draal dringt door die opennis vn, en verwarmt reeds den grond, wairover zy heen fchiet. Vliegt dan Burgers l alle wie gy ook zyn moogt, zodra het gunitig ooyenbhk zal aangebroken zyn, om dat deksel,'her wek u belet de uitgeftrekiheid van die rechten en derzelver inneemende glans te ontwaaren, verder aftelig. ten, met vereende kragten weg te rukken envoor eeuwig te verbryzden. Het Franfche Volk! (hoort dien naam met eer* bied en gevoel van erkentenis uitfpreeken,) het Franfche Volk begeerde de Vryheid, en, het was vry. loont dan door uwe pogingen, dat gy de agting, de vriendfchap vin dat Heldenvolk waardig zyt; fpant zelve alle uwe kragten, die gy van God en de Natuur ontvangen hebt, met ernst in, om U zelve vry te maken, alvorens de Franfchen , die tog nu reeds tot binnen de Utrechtfche Vesten genaderd zyn , zig voor uwe poorten vertoonen. Gelooft nimmer, dat gy geene kragten hier toe m U zelve bezit; iaat u oor de Syreenenzangen uwer dwingelanden, noch door de, listen van zelfzoekende en bygdoofv-edende Geestelyken niet affchrikken ; wanneer een Volk flegts vry wil worden, zullen de tirannen voor deszelfs ontzetten len aanblik als kaf verduiven in hunne eigene nietswaardigheid terug'zinken! Het is in de magt der Franfchen, U met aliê uwe Landgenooten te verpletten; zo verre hebben uwe haatelyke dwnfjelanden het gebragt en egter willen de Franfchen U vry, U alle gelukkig zien; zulke edelmoedige Helden kuu- n&«  JAARBOEKEN, January, 1795- 221 jnen door de Vryheid alleen gevormd worden' Zoudt gy da.i met al uwe vermogens deeze edelmoedige pooging der Franfchen nier onder» fteunen? Toont flegts dat gy begeeng naar de Vryheid zy' , en zy zullen U de hand van Broederfchap aanbieden; zy zullen U in alles' wat gy ter verkryging van dien fchat in t werk fielt, kragtdadig onderfteunen. Denkt niet, dat men ü tragt aantefpooren , om U alleen vóór alle uwe Landgenooten in de bresfe te ftellen ; neen ! op het eigen oogenblik dat gy U zeiven vry maakt, zullen ook uwe overige Hollandfche broederen hunne kluisters affchudden. " , Deeze (Jet hier wel op!) is ïntusfchen de eenige weg, die U is overgebleven, om U te bevryden van het vreeslyk lot, van door uwe Vrienden zelve als eene overwonnen nietswaardige Na* tie behandeld te worden ; een denkbeeld, waar voor het hart van elk regtgeaard Vaderlander van fchrik weqkrimpt. Bedenkt, Burgers! zo dit dooï uwe eigene lafhartigheid eens zo verre komen mogt, hoe gy U immer voor uwe Vrouwen en Kinderen, voor uwe nakomelingen , voor uw eigen geweten, ja voor God zeiven zult kunnen verantwoorden, daar alle de onheilen, die hier uit voor het lieve Vaderland noodzakelyk moeten voordvloeyen, gewrogten van uwe ongeloovelyke laagheid zyn zullen. Zyt niet bekommerd, om wapenen tot liet volbrengen van deezen uwen Burgerpligt te vinden! veelen uwer hebben dezelve nog in handen, tn fpyt van de hemeltergende dwang der Despooten. ■ Ook zyn 'er onder uwe huishoudelyke werktuigen verfcheidene, die genoegzaam zyn zullen, om fiei gemis van fterkere wapenen te vervullen; te meer, daar gy in 't zeker moogt vertrouwen, dat de Militairen , thans nog de throonwagten des gewelds , eerlang, misfehien , Soldaaten dei Vryheid, reikhalzend uitzien naar het oogenblik. ' J P 3 dai Amstel- dam» Adres ian de Burgers san Am* Verdam»  m NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- 5TEL- DAM. Adres aan de Burgers van Amfterdam. I i i dat zy zeiven een beter lot zullen mogen fmaken, en van de flaaffche handelingen hunner bevelhebberen bevryd, als vrye menfehen , als burgers van den Staat, zullen behandeld worden; zy allen gevoelen te wel, dat zy hun eigen belang, zich zeiven zouden verraden, met zig tegen U gewelddadig te verzetten, daar hun met U te onderfteunen verhooging hunner foldy en bevoordering zonder aanzien van perfoon te wagten ftaat, terwyl dood en verdelging hen aangrimmen, zo zy reukeloos genoeg waren, om U in uwe regtmatige begeerte tegen te ftaan. Burgers! welke uwe denkwyze over het ftaatkundige, welke uwe Godsdienftige begrippen ook zyn mogen! JODEN! CHRISTENEN! het is zonder uitzondering uwer aller belang, het Vaderland voor overheerfching te hoeden, te beletten dat de Franfchen niet genoodzaakt zyn, U als een overwonnen volk te behandelen. Wanneer gy dit regt gevoelen kunt, is'ergeen tvvyfel aan, of gy zult allen tot zulk een edel doelwit t'zamen fpannen, en alzo onvergankelyken roem, eeuwigen dank van uw Vaderland , van pwe Medeburgers , van uw nakroost verdiend hebben. Het gefchikt tydftip zal U worden aangeweezen. Wagt dien wenk flegts af, en laat intusfchen uwe gedagten ernftig gaan over het verfchillend lot, het welk, naar mate van uw gedrag en naar evenredigheid uwer verdienften, alle Neierlanderen te wagten ftaat. Plundering en roof zyn de verfoeilyke Wapens yan laage Oproermaakers; Vryheidlievende Burgers, die niets als de verkryging hunner aange. boorne rechten zoeken, zyn af keerig van deeze rlaaden van geweld. Zouden 'er nog zulke verïgtelyke fchepfels gevonden worden, die den glans :ener geheiligde Omwenteling door diergelyke fchanddaaden zoude willen of durven ontluisteren -? gedoogt niet dat zy hun doel bereiken. Spaart  JAARBOEKEN, January, 1795• 223 Spaart die geenen, die ftout genoeg mogtenA: zvn uwe edele pogingen te wederftaan , niet;s-i maar, hoe zeer gy by u zelfs, of by anderenDj uwe wraak mogt kunnen ontfchuldigen , moord niet in koelen bloede; befchermt Perfoonen enA Goederen, niet alleen van uwe verdwaalde Me-* deburaers, maar zelve van uwe dwingelanden:0, ben zal ha loon hunner werken niet ontgaan, v. Weest dapper in 't bevegten uwer tegenftanders ,Jt maar tevens grootmoedig; verdient door uw gedrag de vriendfchap der Franfchen, en de bewondering van alle beminnaars der Vryheid, tot m de verfte Gewesten. Vervolgens communiceerde de Burger Ondorp , dat hy aanftaanden Maandag finaal zoude weeten, op hoe veel manfchap men ftaat zoude kunnen maaken. En de Burger Van der Aa berigtte, dat hem waren aangewezen 400 Sabels , 300 Pieken, en 300 Enterbylen, om tot wapenen te dienen. Waarop gerefolveerd werd, op bekomen antwoord van de Franfchen, den volgenden Maandag de Revolutie te beginnen. Saturdag den 17 January. Vergadering ten huizen van den Burger Van Hasfelt, waarin de Burger Van der Sluis rapporteerde , dat hy te Utrecht de Franfchen hadt zien binnen komen j waarop men befloot, tot het drukken en verfpreiden van eene Vermaaning aan de Militairen, en van een Adres aan het Volk. P 4 Aai <- ELLM. ires in de irgers m Am',rdam* 1  Au- STtï. DAM Ver?i, ning de & gers ■ dam. 224 NIEUWE NEDERLANDSCHE oiELDAM. ^-BUR?ERS! heeft een ^ro°t gedeelte uwer nog m»™* )l,'merregtdoorgedagt over het lot,het "■•Priïf?11*^ Wagte" 'bat ^ de inrükkhig der '«nllll^fcIie Troepen op onzen Stads grond? Ik r- vieezLe?,°atgyyafi uwe toeftand geene geregelde denkbeelden hebt ik zal tragten U alks dufielyfc voor oogen te ftellen. .Hetis eene zekere waarheid , dat de Franfchen ook hier komen zullen, ik hoope niet, dat gy hier meer aan kunt twyffelen , hoe zeer uwé Kegenten en derzelver uitgezondenen u nog het tegendeel tragten te verzekeren. Het is, ik bekenne het, eene droeve waarheid, welke voor allen, die aan het huis van Oranje en 'sLands Oude conftitutie verbonden zyn , ten uiterfte grievend zyn moet; ik voor my gevoele zulks maar aj te wel. Steeds heb ik nog hoop gevoed, dat de zaaken tot dat uiterfte niet komen zouden, en dat men ten minften in ftaat zou zyn om ten kosten van eenige opofferingen het Stadhoufterlyk huis te bewaren, maar helaas! alles is thans hopeloos. Pit nu als eene ontwyfelbaare waarheid aangenomen zynde, dat de Franfchen geenen tegenHand meer ontmoeten kunnen om zig van Hol-' doen ?mCeS£er ^ maake" ''Wat moeten wy dan nu Ingevalle de Franfchen met onze tegenwoordige Regenten handelen, en alles hier ftil en rustig iviytt, tot zo lange zy voor de poorten genaderd zyn, kunnen de Franfchen ons niet anders belchouwen, dan als eeh overwonnen Volk; dat is als eene Natie, die hun volgens het recht des Oorlogs, met al wat zy bezit, toebehoort: zy kunnen dus m d.t geval ons wetten opleggen ons eene Kegeermgsform geeven , en van ons [chattingen vorderen naar hun welgevallen, zoq- der  jaarboeken, January, 1795* ^3 der in het minfte tegen de regelen van alle Mo- A gendheden in het minst te zondigen. m Gv gevoelt immers alle wel , hoe beklagelyk d zulk een lot is voor eene eertyds vrye en onar hangelvke Natie? De vraag is dus: is 'er een middel, om zulk « een lot te ontgaan? en zo ja, dan zyn ook alle a Burgers, welke hunne denkwyze ook zyn moge, g ' welke Godsdienst zy ook belyden, verpligt om alle / die kragten, die zy van God en de Natuur ont-ri vangen hebben , intefpannen, tot het ontvlugten van zulk eendeerlyklot; ik gelooye intusfchen, dat 'er hier toe een middel is, hoort het vol- geSommige Leden binnen onze Provincie hebber* hier toe reeds lange werkzaam geweest, en ten dien einde eene Commisfie gezonden naarParys, om aan de Conventie te vragen : welke vonrneemens dezelve omtrent ons Vaderland hadt beraamt, of zy hetzelve als een Wingewest van Frankryk befchouwen, en de Natie als een overwonnen en te ondergebragt Volk handelen wilde, dan wel of zy met ons handelen zoude als met eene vrye Natie 9 en ons de hand van Broederfchap toereiken. Hier op heeft de Conventie in korte bewoordingen geantwoord: dat ingevalle de Franfche Troupen de Steden met geweld van wapenen dwingen, of met dezelve Capitulatien fluiten moesten, zonder dat het Volk toonde begeerig W'^m^ * zy ons ingevolge alle haare DECREETLN niet anders, 'dan als eene lafhartige en, overwonnene Natie befchouwen konde; maar dat ingevalle het Volk of de Burgeryen in de Steden eene Omwenteling bewerkten, voor en aleer de Franfche Troupen nor voor de poorten waren, en een andere Regeer in g in fielden, zyons dan haarevriendjehap alt eene onafhangelyke Natie zoude aanbieden. Kan 'er dan nu nog wel iemand uwer twyöe'en, welke party hy te kiezen heeft, zo men voor ' p 5 m- el- \m. 'ermaa. ing aan j burtrs van 'mjlerim. ï I ) -  Am- stel» dam. Vermat ningaa de Burgers va Amfterdam, Ver- 226 NIEUWE NEDERLANDSCHE zyne perfoonen, bezittingen, vrouwen en kin. deren zorgen wil? Overweegt dit alles, BURGERS! en zodra U een wenk wordt gegeeven, of zodra gy zien zult, f-dat zy, die het belang van ons Vaderland ter khanen neemen, pogingen tot het bewerken eener Omwenteling te werklieden, gaat dan alle mede, i helpt hen hierin, maakt dat zy flagen in deeze hunne heilzaame oogmerken, waarvan het lot van ons allen geheel en al 'afhangt; werkt ook vooral met hun mede, om alle plunderingen en andere ongeregeldheden met alle kragt te beletten. De tegenwoordige Regenten, die uit noodzakelykheid zig uitwendig voor den Prins vertoonen, dog dien ongelukkigen Vorst in hun hart vervloeken, tragten zulk eenen flap op allerleie wyze te vermyden, om dat zy daar door zouden genoodzaakt worden , van hunne godlooze handelingen verantwoording te doen, en voor de rechtbank van een door hun verraden Volk moeten te recht (laan. Kiest nu nog, terwyl het tyd is ; laat ons alle partyfcbappen vergeeren, elkander de handen als Medeburgers bieden en te famen als eenig man opftaan, om ons zeiven vry en dus waardig te maaken, dat de Franfchen met ons, als met Vrienden zig vereenigen. Vertrouwt zeker, dar alle de overige Steden van Holland hier toe gereed ftaan. Welk eene fchande zou het dan voor onze Stad zyn, alleen hierin nalatig te zyn gebleven zo 'er nog Vaderlandsch bloed door uwe aderen vloeit, kan ik my gerust vleyen niet te vergeefsch tot u gefproken te hebben. Houd ileeds intusfchen in gedagten , dat de Franfchen evenwel zeker hier komen, en dat van uw gedrag zal afhangen, of deeze komst voor U gelukkig of ongelukkig zyn zal. Uwe heilwenfchende Medeburgers.  JAARBOEKEN, January, 1795- 227 Vervolgens werd gerefolveerd dat het am« Committé van Koophandel zoude beftaan STEi.uit ai Kooplieden en 3 Secretarisfen , m dam. drie Departementen te vérdeelen : als éen voor den Koophandel, één voor de Zeevaart en Asfurantie , en één voor de babricquen , Trafiquen en Winkels ; en dat men hiertoe zoude voorflaan de Burgers: Voor bet eerfte Departement: Tacq. Teysset, Theop. Gulcher, C. I. Bkanger, P. de Clercq, J. b. Pontoi, J. Bouman en E. Angely. Voor het tweede Departement: Tan Lohman, E. P. L'espinasse, Jan • Veltman, Dirk van Bossen, Jac. van Oosterwyk Bruin, Pieter van Harlingen en A. Hofmann. En voor bet derde Departement: L. D. Bongard, J. H. Meyer Caspz., P. van Driest, J. van Heurn, Le Blanc, B. P. La Coste, J. F. van den Corput, en J. Mannoüry, als Supernumerair; en tot Secretarisjen Sax , Wiggerts en Lyndrayer. Dat het Committé van Militaire Diredie zoude beftaan uit 7 Leden, waartoe men zoude proponeeren, de Burgers: Krayen-  Am- stel' dam. ??3 2-s NIEUWE NEDERLANDSCHE / K'JAYiïNHOFF , HüGENDORP, RüISCH , ABNf, J. Bax, Sal. Bos en G. II. de Wilde. " ' ' v «P»-' Dat men ook tor Commandant der Stad zoude aandeden , den Burger Krayenboff. en tot Groot-Majoor den Burger Koelof'. TZ ' en °mtrent de or Reprefentanten werd gerelolveerd , de volgende daar toe te benoemen , en deswegens een Adres aan de Burgery opgefteld, als: Nicol. van Staphorst, Jan Pieter*b, A.P. van Leyden, G. Titsingh, Jzaac van Eys, W. van der Vuurst, J. Tuysset Junior, J. W. van Irhoven van Dam, Sal. Bos, G. H i »z Wilde, H. ten Kate, K. d'Amoür,' vrKlf C£TT r j" Schimmelpennlnk, N. Breukelaar, G. van der Zoo, D. van Aken Hendr-iksz , J.LudenHs ndkz., M. van Maurik' J. GuLDBERG en J van lang. Vervolgens ingekomen zynde berigten dat de Clubs op de tyding der aannadering van de FranfcheTroepen, en byzonder het overgaan van Utrecht, in beweeging geraakten, w«d gerefolveerd, om den volgenden morgen ten 9 uuren byeen te ver^aderen, ten einde den Joop der zaaken te bellieren, en zig naar bevind van zaaken te gedragen. ce fl^T/A^80^0* in den morgen, fiond gelcheiden zynde, Zondag i3 Janul  JAAR. BOE KEN, January, 1795. 229 ry, 's morgens ten 9 uuren, vergaderdein Wapen van Embden, op de Nienwendyk, waarin gerelolveerd werd , terllond eenig geld te gebruiken, tot bet disponeeren der Militairen , om de party der heerlchende Regeering te veriaaren, en tot de Burgery over te gaan; en tevens om verfcheiden redenen en omltandigheden befloten, de \ ergadering direct van daar te beleggen, in de hleroerg de Karsfebovm , in de Kal ver ft iaat. Een gedeelte der Leden alzo in die Herberg vergaderd zynde, verfchten by dezelve Brederode, zig aanbiedende om de Militairen, ten behoeve der Burgery. te disponeeren 9 waarop aan hein eenig geld ten voorfchreeven einde werd argegeeven En werd aldaar gerelolveerd ,' alzo de Burgery de Wapenen begeerde, ten einde de rust in de Stad te conierveeren , eene Commisfie uit het midden der Vergadering te zenden aan den Prefident Burgemeester Straalman, "iet verzoek, om die Burgers re quahficeeren, tot het uitdeelen van Geweeien aan die geenen, welke zy begrepen dezelve waardig te zyn j. tevens veizekerende, dat alsdan de rust in de tad zoude worden bewaard, daar voor hunne hoorden verpandende} mits dat alsdan tevens de Militairen en de tegenwoordige Schuttery wierdt geordonneerd , de Burgers met te ftooren. . Welke Commisfie tot half vier uuren, om antwoord zynde uitgefteld , trok de V ergadering gezamentlyk na het Wapen van Emb aen. DAM»  Au- STÊLDAM. Berigx aan d, êurgei 230 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ den, en communiceerden intusfchen aan dé zig daar bevindende Burgers, het volgende s WAARDE MEDEBURGERS! X/reezende voor alleronaangenaamfte en voor • ons allen zeer pernicieufe gevolgen, begre■y. pen wy dat 'er geen beter middel was , orri dezelve te vermyden, dan dat de goede weldenkende Burgers van Wapenen werden voorzien, ten einde alle plundering en verdere géwelddadigheden kragtdadig te kunnen tegengaan. ö Om deeze te bekomen, heeft eene Commisfie Uit ons midden zig vervoegt, by den Bui gemeester M. Straalman; en is daar in zo verre gehaagd, dat wy ons vleyen dezelve nog deezen dag te zullen bekomen; wy zullen Ü van den uitflag behoorlyk nog deezen avond kennis geeven5 blyft intusfchen rustig, vredig by elkanderen, en bevlekt de goede zaak door geene buiteufporigheden. De Commisfie ten half vier uuren weder na! den Praafident-Burgemeester getrokken zynde, heeft dezelve verklaard, niet in ftaat te zyn finaal antwoord te kunnen geeven , alzo hy zyne Mede-Burgemeesteren niet hadt kunnen byeen brengen; waarop de Commisfie hadt geantwoord, dat byaldien men deezen avond geen geweeren aan de goede Burgery konde afgeeven , alle onheilen te wagten Honden, en dat alzo het bloed, 't geen daaf door zoude worden vergoten, zoude komen voor zyne rekening" en ter zyner verantwoording; waarop door hem werd gerepliceerd, dat hy dit niet voor zyne rek - ning  JAARBOEKEN, January, 1795» 23Ï ning wilde neemen, maar nog deezen avondkv. ten half negen uuren zoude rapport doen^sTi welk antwoord mede terftond aan de in 't»A Wapen van Embden vergaderde Burgers werd gecommuniceerd , met verzoek dat alle Clubs zeer talryi zouden vergaderen, en ten negen uuren Gedeputeerden zenden in het Wapen van Embden. Intusfchen verfcheen in het Committé de Burger Krayenhof, welke tot Commandant der Stad gedispicieerd zynde, op zig nam, by Burgemeester Straalman te gaan, hem aftevragen, of hy en zyn- Medeftanders, op morgen, ter begeerte van de Burgery, hunne Posten wilden nederleggen, zullende men anders hen daartoe noodzaaken, en van het antwoord verflag doen. Het welk gefchied zynde , en de BurgerCommandant Krayenhof een gunftigen uitflag op zyne Commisfie hebbende gerapporteerd , begaf zig eene Commisfie na het Wcpen van Embden, om hetzelve de Burgery bekend te maaken. Terwyl eene andere Commisfie met den Burger Krayenhof werd gedispicieerd, met last om zig te vervoegen ten huize van den Commandant der Stad, Golofkin, en hem te zeggen, dat hy Commandant zig, na morgen ogtend, niet zoude hebben aan te matigen eenig Gezach, of zig op eenigerly wyze te gedragen als Commandant deezer Stad, alzo zy het commando aan hem by deeze ontnomen, en aan den Burger Krayen<&0#"hadden opgedragen; dat de laatfte ordres, wel-  Am- STEL- i j I 1 Art. I. 232 NIEUWE NEDESLANDSCHE Welke hy geeven moest, zouden moeten zyn „ om zyne Militairen, des anderendaags morgens ten elf uuren j te doen in de wapenen komen, om door den nieuwen Commandant ontfiagen te worden, en op nieuws te worden aangenomen of ontwapend. Vervolgens arrefteerde het Committé de volgende Concept-Proclamatie, om aan de te verkiezene Reprefentanten terftond na nunne aanftelling voor te leggen. i PROCLAMATIES Provifioneele VERTEGENWOORDIGERS, van het VOLK van AMSTELDAM. BURGERS! "T)oot de zo zeer gewenschte en thans zo gelukkig plaats hebbende Revolutie zyn de vrve Burgers van Amfteldam voor het eerst in ftaat geweest, om hunne Natuurlyke en onvervreemdbaare Kectnen, zo lange door Dwingelanden aan keteaen gekluisterd, uit te oeffenen, en de ftem van iet Vrye Volk te doen eerbiedigen. Ingevolge hier van hebben zy op heden onsaanmeld tot hunne Provihoneele Vertegenwoordigers en einde uit hunnen naam, en tot zo lange de ee' leele Burgery behoorlyk opgeroepen zynde, op eene neer regelmatige wyze, haare vorm van VerteaenrooKhging zal hebben verkooren, en de onderleiden Perfoonen daar toe aangefteld, het openbar beftuur Waar te neemen - Om dan te voldoen aan deze aan baar opgedraen last heeft de Vergadering van Vertegenwoorigers gedecreteerd de navolgende Artikelen 3  JAARBOEKEN, January, 1795. 233 Art. I. Alle de geene, welke te vooren de zoge- j naamde Wetbouderfcbap dezer Stad hebben uitge-s maakt, als daar zyn geweest, onder de benaaming 1 van Schout, Burgemeesteren, Scheepenen en Raaden , zyn vervallen van alle hunne posten en be- < dieningen. 1 II. Alle Perfoonen, welke zich fchuldigof ver-' dagt hebben gemaakt, van ten verderve des Vader- a lands te hebben medegewerkt, en voor als nog 1 niet zyn gearrefteerd, zullen dadelyk in den naam/ van het Volk in verzekering worden genomen, t III. Alle de minderen Collegien van Juftitie, Politique directie, als mede van Kerk- Armen en Godsbuizen, gelyk ook alle beampten , worden provifioneel in hunne refpective beftieringen gecontinueerd, tot zo lange hier omtrend, door 't Volk of deszelfs Vertegenwoordigers, nadere voorziening zal zyn gedaan. IV. Alle ftedelyke Wetten, Keuren en Ordonnantiën, welke tot noch me hebben beftaan, en zo in politieke, civile als juftitie, binnen deze Stad zyn gevolgd, en niet uitdruklyk met deze Proclamatie ftryden, zullen mede blyven in haare volle kragt en waarde, tot zo lang het Volk of deszelfs Vertegenwoordigers dezelve zullen hebben afge. lchaft en vernietigd. V. De uitoeffening van den wil van 't Volk van Amfteldam, zal provifioneel worden aanbevolen aan een Maire, welke zich een Subftituut zal verkiezen. Een Procureur der Gemeente en vyf Committées, als: Het Committé van Algemeen Welzyn. Het Committé van Algemeene Veiligheid. Het Committé van Rechtsoefening. Het Committé van Koophandel en Zeevaart, Het Committé van Burger-Militie. Q VI. AI TELIAM. Concept}roclatatiean de ^rovif* lepre'.manen.  234 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Co neep Proclamatieaan de Provif. Reprefentanten. VI. Alle deeze Committées zullen tot zo lang aanblyven , dat het Volk zelve in wyken opgeroepen zynde , op nieuw Vertegenwoordigers , of Stadsbeftierders zal hebben verkoozen, en als dan ?-aan het zelve verantwoordelyk zyn. VII. Het Committé van Algemeene Veiligheid zal beftaan uit één Maire en twee Vertegenwoordigers des Volks, welke zich vier Commisfarisfen en twee Secretarisfen zullen adfumeeren, en zich bezig houden met het beraamen van alle middelen, welke tot herftel, bevordering en bewaring der rust en goede order, en met het waarneemen van al het geene wat tot de politie deezer Stad behoort. VIII. De Maire zal daar en boven invorderen de door de Wetten en Decreeten bepaalde Geklboetens; doch zo dezelve niet gewillig worden voldaan, als dan de vervolging aan den Procureur der Gemeente overdragen; ook zal hy de Decreeten zo der Vertegenwoordigers, als van het Committé van Algemeene Veiligheid executeeren. IX. De Subftituut-Maire zal by ziekte of abfentie van den Maire, zyn post vervangen. X- Alle boetens en breuken zullen worden inge» vordert ten behoeve der Stads Kasfe voor de helft en ten behoeve der Huiszittenhuizen deezer Stad! voor de wederhelft. Xf. De Vertegenwoordigers ftellen in het Committé tot Maire den Burger Carel kVouter Visfcher, en tot Leden van het Committé uit hun midden de Burgers , en tot Commisfarisfen de Burgers XII. Het Committé van Algemeen Welzyn zal beftaan uit twee Vertegenwoordigers, welke zich drie Leden en twee Secretarisfen zullen adfumeeren, dewélke zich zullen bezig houden, met het houden van Correspondentie en Communicatie met de  JAARBOEKEN, January, 1795. 235 de Legers van de Franfche Republiek en nabuurige Nederlandfche Steden; het beramen en ontwerpen der te doene Fublicatien en te geevene Jnftruclien, en in het algemeen, met al het ge.m tot de Diplomatie behoort; zy zullen zyn Opper voogden der Armen en Godshuizen , Opzieners der Stads Gebouwen, Werken en Wegen; voor hen zullen alle verklaaringen en andere certificatien moeten worden' beëedigt; zy zullen met de Commisfarisfen en Generaals by de Franfchen Legers handelen, en wyders alle dat geene verrigten , wat aan hun doory de Vertegenwoordigers zal worden opgedragen, i XIII. Hier toe worden uit het midden der Re- praefentanten benoemd de Burgers en tot Commisfarisfen de Burgers.... XIV. Het Committé van Rechtsoeffening zal beftaan uit zeven Leden uit de Burgery, welk zich twee Secretarisfen zullen verkiezen; het zelve zal Recht fpreeken in alle zodanige zaaken welke te voren voor Scheepenen deezer Stad werden geventileerd, except in zaaken van Koophandel. De Leden van dit Committé zullen genieten, ieder een daggeld van zes Guldens daags, en de Secretarisfen, ieder van vier Guldens daags; wordende by deezen aangefteld tot Leden van dit Committé de Burgers.... XV. 'Er zal zyn een Procureur der Gemeente, welke zal Eisch doen tot ftraffen, ingevolge de Wetten en Decreeten, appreheDfie vraagen, en de Vonnisten van het Committé van Rechtsoeffening doen executeeren; zynde hiertoe benoemd de Burg:r Maurits Cornelis van Hall, Advocaat, op e.-n daggeld van tien Guldens daags. XVI. Het Committé van Koophandel en Zeevaart zal beftaan uit een-en-twintig Leden uit de Burgery, welke drie Secretarisfen zullen verkiezen; d?ezen zullen raadplegen, over alle het geene zaaken van Koophandel en Zeevaart, zo om- Q 2 trent Am- iTEL3 AM. 'Concept- °rocla- natie lan de vrovif. 'iepre' entan* en.  a3 eerfte dag der Vryheid. Uit naam van het Committé Revolutionair, P. J. B. C. van der AA. Secretaris. Q 3 Ver. M- el" M. riff m het mmitRevol.m de trgery.  Amsterdam. 238 NIEUWE NEDERLANDSCHE .Vervolgens van daar onder de welmee* nende toejuichingen en aandoenelykfte blv ken van genoegen en deelneeming, weder in de Heiberg de Kanfeboom terug gekeerd zynde, ontfing liet Committé eene Misfive van den Burger Fan Laer, per expresfe berigtende, dat de beloofde adfiftentie van eenige Franfche Troupen, ten fpoedigften arriveeren zouden, * 6 Waarop het Committé de volgende fchikkingen voor den volgenden dag maakte: in allen haast Requifitien gedrukt zynde werden dezelve ingevuld met de naamen der Leden Vertegenwoordigers, welke gelast werden ten elf uuren zich te vervoe, gen in het gebouw va,n 't Genootfchap Doe* Aan den Burger Kinfchot werdt gelast, Burgemeefters- Vertrek in gereedheid té brengen; welke na eenige haaficatie aan deeze ordre voldeedt; ook werden de Klokkenisten der Oudeen Wester Kerk gelast, de klokken te doen luiden, en 't klokkeipel van 't Stadhuis te doen fpeelen , van half uur tot half uur ; de Collonellen der in Ao. 17*7 afgezette Schuttery werden verzogt eene Compagnie Burgers op het Stadhuis te plaatzen. ' De Vergadering zich permanent verklaag hebbende, hadt het genoegen, dien nagt de Burgers Daendels, Krayenhof, Hesfie, en veifcheiden andere Vaderlandersin hun midden  JAARBOEKEN, January, 1795. 239 den te zien, hen hartelyk wellekom te hee-Ai ten, en met hun de beste fehikkingen voorsr 't welgelukken en bedaard afloopen der Ke-»' volutie te maaken. Ook werdt opgefteld eene Afkondiging, op morgen aan 't Volk te doen , en in den morgenftond, werdt de BurgerR..J. Schimmelpenninck gerequireerd, en adfifteerde de Vergadering," inzonderheid, met het opftelïen van de Aanfpraak, om de Regeering, (welke geconvoceerd was,) te bedanken. Intusfchen naderde de tyd, dat het Committé van de willekeurige beheerfching der zer Stad een einde zoude' maken. Het zelve vertrok dan gezamenlyk den 19 January, 'smorgens ten 10 uuren, naar het Stadhuis, verzeld door eene welgezinde menigte van braave Burgers, waar van een groot gedeelte, met Sabels gewapend, de ingangen van 't zelve bewaakte, en elk om 't zeerst geregelde ordre handhaafde, en nam posfesfie van Burgemeesters- Vertrek ; van waar het oogenbliklyk een Bode afzond, om te vragen, of den Raad vergaderd was; welke na eenigen tyd vertoevens, liet weeten, dat dezelve gereed was, het Committé op te wagten. Het zelve verfcheen toen in de Raadzaal, en nam zitting op doelen, aldaar, op hunne ordre, voor hun geplaatst, en deedt door den Burger D. yan Laer , aan de zich daar bevindende Raaden, Schout, Burgemeesteren en Scheepenen, nadruklyk, de volgende Aanfpraak; *' Q * AAN- 4- EL,M.'  Am- stel" dam. Aanfi aan ü ontjla ne Ut gentc; 240 NIEUWE NEDERLANDSCHE AANSPRAAK , gedaan door het COMMITTÉ REVOLUTIONAIR, aan de van hunnen pusten omflagene REGENTEN der Stad AMSTELDAM. BURGERS! r' FTet Comniitté Revolutionair, op dit tydftip de e gezamentlyke Burgery dezer Stad vertegen^-woordigende, vervoegd zich in die betrekking, - in deze Raadzaal; het verklaart, dat eindelyk de i- lang gewenschte dag aan den Bataaffchen Horizont 13 opgedaagd, waarop Neërlands Ingezetenen de uitoeffening hunner aangeborene , en hun niet dan al te lang ontvreemde Rechten, ftaan te hernemen; dit is dan ook het zelfde oogenblik Burgers! waar op het tegenwoordig bewind een einde m^et neemen, 'en door het Committé Revolutionair , in naam der Burgery moet vervangen worden , tot dat vervolgens zodanige nieuwe vorm van Regeering en eene andere orde van zaaken, zal ingevoerd worden, als de gezamentlyke Ingezetenen op eene geregelde wyze zullen vastftellen. Geduurende deezen tusfehentyd zal het voormelde Committé zich met de waarneeming daar van belasten. Al liet geen tot nu toe door het zelve is verrigt, de rust der St-.d, de veiligheid van Perfoonen en Bezittingen , de onbegrypelvke zagte en bedaarde overgang deezer Stad, uit den ftaat der Onderdrukking tot den ftaat der Vryheid, al dat moet ulleden overtuigen, dat het Committé werkzaam is uit die beginzelen, welke den eerlyken Vaderlander, welke niets dan het welzyn van zyne Medeburgers bedoeld, kenfehetzen, Het Committé verklaart dan , in haar gemelde betrekking van provifioneele Vertegenwoordigers der Burgery dezer Stad, dat de Posten, waarin Gy , Burgers! het Publiekgezach hebt uitgeoeffend, van dit oogenblik af zyn geëindigd, en dat gy allen,  JAARBOEKEN, January, 1795. 24I ■Ten en ieder in 't byzonder, van nu af zyt weêr- Am gekeerd tot den kring van Amptelooze Burgers. Het STE Committé verklaart Ulieden mitsdien onbevoegd, DA] om van nu af eenige daad of daaden van Regeenog uit te oeffenen , en feit Ulieden ten dien op- Aa zich te voor alle tegengeftelde handeling aanfpraa-aai kelyk. om Het Committé eischt eindelyk van Ulieden, om ne deeze Raadzaal onverwyld te verlaaten, en na uwe ge; wooningen, als Burgers terug tekeeren, in welke betrekking Gylieden die volkomene veiligheid voor uwe Perfoonen en Bezittingen genieten zult, waarop iéder Burger aanfpraak heeft, en waardoor aan geheel Europa, op eene de Vyanden der Vryheid befchaamende wyze, zal worden getoond, hoe veel eene Omwenteling, welke ten gevallen van dwingelanden moest dienen, om de Bataaffche Vryheid te vertrappen, verfchild van die, door welke die zelve Vryheid, aan een edelmoedig Volk weêrgegeeven, en alle onderdrukking voor altoos van den Bataaffchen grond verbannen word. Deeze Aanfpraak wierdt door de geheele Vergadering met eene buiging beantwoord, doch byzonder door den Praefident Straal, man, met te zeggen, dat zy bereid waren, aan de begeerte des Volks te voldoen, het innigst genoegen gevoelden over de manier, waarop het Committé zo heerlyk de rust hadt bewaard, en dat zy daarom niet twyffelden aan de voortduuring derzelve;en terwyl het Committé hun veiligheid voor perfoonen en goederen hadt aangeboden, zy de vryheid namen, zich en hunne huisgezinnen in de protectie van het Committé aan te beveelen. Waarop de Puye van het Stadhuis geopend l« &» nffr. 1 de flageReuen.  Am- stel- 242 NIEUWE NEDERLANDSCHE pend zynde, werdt aan het Volk gecommu; niceerd: & WAARDE MEDEBURGERS! Terftond wierdt gerefolveerd, de nodige ordres te ftellen, dat de geweezene Regeenngsleden onbelemmerd het Stadhuis konden verlaaten, en de geene van hun, die geene Koetfen hadden, te geleiden tot in de Kalverftraat; waarop dezelven de Raadzaal aan het Committé inruimden ; geevende den Burger Straalman aan den Prefident de lleutels van geweezene Burgemeesters-Kamer over. De Leden van het Committé , de ge* weezene Regeeringsleden in veiligheid door de vergaderde menigte geleid hebbende, en weder by een zynde, maakten dezelve, van de Puye van het Huis der Gemeente, aan de vergaderde Burgery, hunne Provifioneele Reprelentanten bekend, in de volgende Afkondiging: B R A A V E STADGENOOTENJ Uwe MEDEBURGERS Gregorius Cruys. Samuel Iperusz. Wifelius. Izaac Jan 4lc%ander Gogel.  JAARBOEKEN, January, 1705. 243 Jacob 't Hoen. A Jurrian Ondorp. , _ sn Eduard van der Sluis. D P. B. Duirveld. Johannes Willem van Hasfelu L Pierre Jean Bapliste Charles van der Aa. a Uitmaakende uw Committé Revolutionair, wen-/; fchen u mee deeze Omwenteling Heil en Broeder- b Ichsp' T-» Thans zyt gy door de edelmoedige hulp-des Fran- u fchen Volks, en het gepast gebruik , dat gy van uwe eigene kragten gemaakt hebt, Vry. Gy verkrygt daar door alle uwe Rechten, welke U sewelddaadig ontvreemd waren, en waarop gy allen , wie gy ook zyn moogt, een gelyke aanfpraak hebt. GY ZYT VRY! GY ZYT GELYK! Uwe Overheerfchers zyn reeds door ons van hunne posten ontflagen. Op dat nu de noodzakelyke beftiering uwer belangens in deze Stad, met de minfte verwarring by voorraad zoude kunnen voordgaan , tot dat het Volk in ftaat gefteld worde, eene eigene Regeeringsform te kunnen verkiezen ; Bieden wy U op den voet der Vrye Franichen, tot uwe Provifioneele Reprefentanten, de volgende Medeburgers 3an, in vertrouwen dat Gy onze ernftige pogingen zult goedkeuren;en verwagten wy, dat Gy, zo 'er iemand onder mogt zyn, welke algemeen mishaagt, uwe afkeuring zult te kennen geeven. Nicolaas van Staphorst, Koopman. Jan Pieter fe, Koopman. Adrianus Pompeus van Leyden. Qu'v M- ■EtftM. yst der ingedderovif. eprentan•n. .  244 NIEUWE NEDERLANDSCHE AMSTERDAM, Lyst a aanga jleldc ProviJ Reprv fentan ten. Guilielmus Titfing, Koopman. Izaac van Eys. Willem van der Vuurst. Jacob Teysfct Junior, Koopman. er Jan Willem van Irhoven van Dam , Adi. vocaat. Salomo» Bos, Winkelier. > George Hendrik de Wilde, Koopman. Hermanus ten Kate, Koopman. Karei dAmour. Hendrik van Gastrop, Advocaat. Rutger Jan Schimmelpetminck, Advocaat. Nicolaas Breukelaar, Horologiernaker. Gerardvan der Zoo, Kasfier. David van Aken Hendrikyz. Jacob Luden Htndriksz., Koopman. Matthys van Maurick. Jan Goldberg, Asfuradeur. Jan van Lang, Koopman. Vindt gy, onze Medeburgers! goed,dat wy uit uw aller naam, de volmagt van deze uwe en onze Vertegenwoordigers teekenen, om in den naam van 't Volk van Amfteldam al dat geen te verrigten, wat de tydsomitandigheden zullen vereisfehen ? ("Het welk door de ontzachelyke menigte der op het Plein der Revolutie zich bevindende Burgers , met de levendigde toejuichingen goedgeke^rt zynde , werd vervolgt:) Wy , wien alleen het algemeen Heil ter harte gaat, wenfehen u geluk met uwe provifioneele Vertegenwoordigers! op uwe Burgertrouw en Vaderlandsliefde ftaat roaakende, verwagten wy, dat gy ailen zult medewerken - om Eensgezindheid, Rust en Ordre te helpen handhaven. Weet ook dat de vrye Franfchen, onze Vrienden, alle ongeregeld' heid en mishandeling afkeuren .... Dat Deugd en Braafheid, dan by ons allen fteeds aan de ordre van den Dag zy! Am-  JAARBOEKEN, January, 1705. 245 Amfteldam den 19 Jmuary, eerfte dag der Hol-j landfcbe Vryheid. i 1 BROEDERSCHAP! Uit naam van het Committé Revolutionair, P. j. B. C. van der AA. Waarna de tot Reprefentanten verkoprene en tot Secretarisfen voorgeftelde Burgers, in het gebouw van 't Genootfchap Doclrina & Amicitia byeen gekomen, en vervolgens, meest allen van daar naar Burgemeesters - Vertrek zich begeeven het* "bende , werden dezelve in de Raadzaal verzogt, alwaar door den Secretaris hunne naamen wierden opgeleezen, en zy zich plaatften. De Officieren der voorheen afgezette , doch nu herftelde Schuttery, de by wooning zynde toegeftaan, fprak de Prefident de. zelve dus aan: WAARDE MEDEBURGERS en MEDEOFFICIEREN l Het tydftip, het welk wy thans beleeven, en de gewenschte Omwenteling, welke wy zien,zyn te belangryk ,dan dat wy u niet zouden deelgenooten maaken van de aanftelling van een aantal brave Medeburgers tot Vertegenwoordigers van dit groote Volk! weest daar van oog- en oorgetuigen en fmaakt met ons gezamentlyk dit onbefchryffelyk genoegen. Vervolgens werdt aan de verkoorene Pro vi tel>am*  Amsterdam. Aanfpi aan ch Provif. Repre Jcntan ten. 24G NIEUWE NEDERLANDSCHE vifioneele Reprefentanten de volgende Aanfpraak gedaan: BURGERS! ■. T"\oor de wil van het Volk, zyt gy thans óp ons : '-^ Voordel, tot Provifioneele Volksvertegenwoordigers verköozen; wy wenfchen u met deeze aanftelling geluk , en vertrouwen dat. gy deeze uwe opgedragene posten, met dien yver en welgezindheid zult waarnèemen, als van braave en oprechte Volksvertegenwoordigers kan worden verwagt; terwyl wy ons ontflagen rekenen van den post, welken wy daar toe op ons genomen hebben, laatende tot dat einde uwe deliberatien vry, doch zyn bereid (indien zulks door u mogt worden vereischt,) verder in dit tydftip, u de behulpzaame hand té bieden. W'aarop de Reprefentanten van het Corrtmitté, de nodige inlichting verzogten; welke hun, na dat de Burger-Officieren vertrokken waren , en de Vergadering gezeten zynde, werdt gegeeven, en hen dé hier voor gemelde Proclamatie, benevensde Lyst van de Leden, welke het Committé geoordeeld hadt, het best gefchikt-te zyn, om de werkzaamheden der onderfcheiden Commité's te vervullen, ter hand gefteld. Waarna het Committé affcheid hebbende genomen« zich begaf na geweezene Burgemeefters - Kamer , en aldaar de welmeenendfte gelukwenfchingen, dankbetuigingen , en aandoenelyke toejuichingen , van een zeer groot getal welmeepende en Braave Vaderlanders ontving ; welke ge- voe-  JAARBOEKEN, January, 1795. 24? voelige tooneeleri * duizendmaal vergoedde de te voren geleden verfmadingen en on derdrukking. Voorts hieldt het Committé zich bezig met Deliberatien, zo met Reprefentanten als verfcheiden andere Burgers,tot dat men befloot, ten vyf uüren zich ter maaltyd, in de Oüde Doelen, te begeeven, by den Commandant Krayenhof; waarna men vervolgens ten 7 uuren, de Zitting hervat zynde, voortging met de nodige fehikkingen te maaken, Elücidatiente geeven,en te beduiten, provifioneel in geweezene Burgemëestera Kamer te vergaderen; waarop de nagt werdt doorgebragt, met de gewigtige bezorging van inkwartiering, en het daar by in de ftrenge koude nodige voor drie Bataillons gearriveerde of arriveerende Franfche Troupen. Nog op den eigen dag der Omwenteling, bragten de Leden van het Committé, ter tafel van de Provifioneele Municipaliteit, eene Concept-Proclamatie, ten einde dezelve, op dat de Burgery geen oogenblik onkundig zoude blyven van haare nieuwe provifioneele Regeeringsform, eerst en voor alle andere zaaken , zoude worden gecorrigeert en gepubliceert. Zie deeze Procla. matie, 20 als dezelve reeds voorheen, by voorraad, door ons is geplaatst, bladz. 232 sn volg. Deeze dag verder by het Commitfé. R mg Amsterdam* t ■  248 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam. De niet het hooren en te regt helpen van eene menigte Burgers, zynde doorgebragt, ontving men, op den 20 January, de volgende Authorifatie: T~Je Provifioneele Repraïfentanten van het Volk J-/ van Amfteldam, verzoeken en authorifeeren het Committé Revolutionair, alle zodanige domeltique kleine .zaaken , als aan hetzelve mogten voorkomen, en fpoedige expeditie vereisféhen, te verrigten, zo als zy nodig oordeelen zullen te behooren. Act-um Amfteldam, den 20 January 1795. Ter Ordonnantie van voornoemde Reprelentanten, (JVas geteckend,) R. W. ÏADA M A. Buiten het afdoen van eene menigte kleinigheden , werd dien dag door het Committé aimgefteld tot Kwartiermeester-Generaal Johan August van Ponikau y en tot Proviantmeester-Generaal, de Burger van der Heyden. Uit vreeze dat de Koopvaardy-, 'sLands en Compagnie's Schepen, ter Rheede van Texel en 't Nieuwe Diep leggende , door kwaadwilligen , ongevallen zouden kunnen treffen, welke van de flegtfte gevolgen zonden hebben kunnen zyn, vaardigden zy de volgende ordre af:  JAARBOEKEN, January, 1795. 249 De Burger C. van Beent ,Commisfaris der RheedevanTexel,wordby deezen gelast,alle moeelyke' voorzorg te neemen en te doen neemen, ten einde alle 'sLands- , Compaguies-, en andere zo ter Rheede van Texel als in 't Nieuwe Diep, enz. leggende Schepen te doen bewaren voor alle inconvenienten, en daar toe te gebruiken en doen by elkander komen , alle zodanige magt, als daar toe het meeste gefchikt zal zyn; wordende, gy Burger en de Bewooners van Texel en de Helder, als.ook alle Schepelingen, voor de Na tie verantwoordeiyk gefteld, voor alle fchadelyks gevolgen, en wordt gy tevens gelast diredt informatie deswegens over te zenden. Uit naam van 't Committé enz., Den 20 January 1795, 't eerfte Jaar der Vry held. En werdt voorts uitgegeeven deeze Ver* klaaring: Het Committé Revolutionair der Stad' Amfteldam , verklaart by deezen , onder de Deelaratie, waarby de gewezene Wethouderfchap deezer Stad op gisteren van derzelverPosten is ontzet , te zyn begrepen David Willem Elias, toen« malig Hoofd-Offlcier. Uit naam van 't Committé voornoemd, Van der. AA., Secretaris» Den 20 January 1795, Fo. 1, R 2 Wetns* Am« stel» dam. Ordre voor den Commis- faris van Texeli  2jo NIEUWE NEDERLANDS CHE Amsi eldam. Woensdag den 21 January. Wierdt door het Committé befloten, aan de Municipaliteiten der refpective Steden, welke tot nog toe ftem hadden gehad in de Vergadering der Staaten van Holland , by Misfive te verzoeken, om Gedeputeerden te zenden , op eene Vergadering, welke hier zoude gehouden worden des Saturdags daar aan volgende, in de Doelen op de Garnaalenmarkt; ten einde te delibereeren, over de beste wyze, om, zo fpoedig mogelyk, de Staaten van Holland te vervangen , in het algemeen , de Frovinciaale zaaken te bellieren, en by provifie eene Vertegenwoordiging voor 't Volk van Holland daar te ftellen. De Burger Beeldfnyder, Commandant der Burger-Cavallerie, wierdt ver2ogt, om eene Wagt voor het Huis der Gemeente. En door eenige Predikanten, om een Formulier-Gebed voor de Leden van het bellier, verzogt zynde, is begrepen dat elk bidden moest, gelyk hy dagt het beste te zyn, mits niet Contra-Revolutionair. Donderdag den 22 January. Eene Commisfie van Purmerend vraagde raad, hoe zig omtrent de Revolutie te gedragen; waarop geantwoord is, dat zy terRond het Volk eenige Perfoonen , tot proviBoneele Vertegenwoordigers, moesten voorllellen, eenen Maire doen aanftellen , en voorta  JAARBOEKEN, January, 1795- 251 voorts op het Stedelyke beftier beflellingA maaken 01 Aan°de Gasthuis- en Amftelkerken werd0 aangezegd, dat aldaar, op den eerstkomenden Zondag, niet zoude gepredikt worden, om dat dezelve tot inkwartiering zouden moeten dienen. En werd de Burger-Commandant Krayenhof geauthorifeerd, iemand van zynent wegen aan de Commisfie tot inkwartiering toe te vo&gen. In de Vergadering der Steden, op aaturdag den 24 January te houden, werden gecommitteerd de Burgers Gogel, Van Laer ên Cruis. ,. „„ De Burgers, welke tot hier toe, zo te voet als. te paard, de wagt op en voor het Huis der Gemeente hadden gehouden, en zo veel hadden bygedragen tot de ordre, werden voor hunne gedaane drenken vriendelyk bedankt. Is beiloten den Curger Stuart, Deeraar onder de Remonftranten,te verzoeken, tot het fchryven van een. Verhaal van het geene by deeze Omwenteling, in de Stad en de de onderfcheidene Beftierings- Collegien, is voorgevallen. En werdt gerefolveert, ten einde de minvermogende Gemeente , in deeze zo felle en aanhoudende koude, te gemoet te komen , de afzetting van den prys van het brood te proponeeren. Alsmede, dat de verklaaring der Rech' ten van den Mensch, door de Franfchen gedecreteerd, zodanig zoude worden ge* R 3 drukt M- 'EL-  252 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstst.- DAM. drukt, dat dezelve voor twee duiten zoude te verkrygen zyn. Nademiddags. Deedt eene Commisfie van Delft verflag der volbragre Revolutie aldaar ; maar gaf 'te kennen, dat zy voor overrompeling van kleine parthyen bloot Ronden: verzoekende 150 man Franfche Cavallerie , niet belofte voor inkwartering te zorgen ; waar op die commisfie is gerenvoyeert aan de Reprefentanten des Franfchen Volks, in deeze Stad tegenwoordig. Op verzoek van Provifioneele Reprefentanten deezer Stad zyn, ten einde met. Gecommitteerden uit voornoemde Reprefentanten en de onderfcheidene Committées, over de Infiructien te befoigneeren , gecommitteerd de Burgers Gagel en Van der Aa. Eindelyk is de Burger Loth Gyzelman, welke te kennen gaf, nog eenige Pieken en Sabels, toebehoorende aan het Committé, onder zich te hebben, geauthorifeert dezelve aan den Burger Roelofsivaard, Direcleur der Stads Geweerkamer, tegens Recief af te geeven. Vry dag den 23 January. Op berigt dat 'er in de Bodenskamer nog eenig kruid zoude zyn, door de voormaalige Regeering aldaar gebragt, is de Burger Roelofswaard geauthorifeert om het zelve op eene veilige plaats te doen brengen, De  JAARBOEKEN, January, 1795. 253 De Burger Gogel werdt gequalificeerd, Am^ ter bezorging van een fraayen Vryneids-^ boom, om dien op het Plein der Revolutie te plaatfen. • , Op eene Misfive uit 'sHage , verzoekende eenigen raad omtrent de Revolutie, is tot berigt gegeeven, op welk eene wyze dit werk alhier was beftierd , met raad om des^elyks te doen. Eindelyk is de Burger Van Bas feit verzogt, om aan het Committé van Algemeen Welzyn voortefiaan , het doen eener Collecte ten behoeve van Noodlydenden. Salurdag den 24 January. Is de Burger Verfchuur, Koster der Gasthuiskerk,geautliorifeerdtothet bezorgen der benodigdheden voor de Franfchen, aldaar in kwartier leggende. Aan het Committé van Algemeen Welzyn, werdt gedaan de volgende Propofitie; Aan het Committé van Algemeen Welzyn,, wordt geproponeerd, of, daar 'er gezorgd is, dat 'er water is gebragt in de Stads Bak naast bet Stadhuis, men niet best deed, daar van terftond eeae uitdeeling aan de Gemeente te doen, al waare het fiegts van eene halve Emmer aan ieder. Ter Ordonnantie van 't Committé Revolutionair. R 4 °P  254 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am? stel. dam. Op verzoek van den Burger Hulfeboscb, zedert den Jaare 1787, Waterfchout alhier, is hem toegedaan het volgende Declaratoir: Uet Committé Revolutionair declareert by deeAx zen, dat de Burger Dirk Hu!febosch niet van zynen post als Waterfchout deezer Stad is ontda. gen, uit hoofde van eenig wangedrag of verkeerde fentimenten , maar dat alieen de Burger Nabbc deezen post, waarvan hy te vooren onwettig ontzet was , weder occupeerende , hy daar voor zynen post heeft afgedaan. Ter Ordonnantie van 't voornoemde Committé, Van der AA, Secretaris. Waar by de Burger Maire heeft gevoegd; Tk ondgreeteekende Maire der Stal Amfteldam, 1 certificeere by deezen het bovenftnande ook te ayn overeenkom (tig met myn meening. (JVas getcekend,) C. W. VISSCHER, Maire. Voorts wierdt het Kastenmakers Pand,% de Kalverftraat, gerequireerd ter berging van Brood voor de Franfche Militairen. Den Burger Gogel, deezen dag in de Commisfie tot de inftruétien zynde, is in deszelfs plaats tot de Proyinciaale Vergadering  JAARBOEKEN, January, 1705. 255 gecommitteerd de Burger Wifelius, zynde Ambv die Commisfie gevoegd den Burger stel- _j 7 . dam» Qndorp. Welke Vergadering door het Committé befchreeven en op deezen dag belegd was, begrypende zy daar van het gewigt en de noodzakelykheid, dewyl tot nog toe de Vergadering der Staaten van Holland in 'sHage byeen kwam, en onophoudelyk be-. zig was, de goede zaak tegen te werken. In welke Vergadering dan ook verfcheenen, van Haarlem , de Burgers de Lange en Kops; van Delft , Beereftein en Sanderus ^van Leyden, Van Leyden ;*vzn Gouda, Kumfius en de Lange van Wyngaarden; van Schiedam, Nolet en Kool; van Alkmaar, de Kempenaer en du Tour; van Enkhuizen, Van de Velde; van Hoorn, Van Foreest; van Edam, Wallandus; van Pukmerende , Menger en Sudema; en van wegens Amfteldam de Burgers G. Cruis , J. Ondorp, S. Ip. Wifetius, en D. van Laer. Rotterdam,Dordrecht en Gorinchem niet prefent zynde, wierdt, ftaande de Vergadering, de Burger Ondorp verzogt, zig na gemelde plaatzen te begeven, ten einde té verzoeken , dat van wegens die plaatzen Gedeputeerden wierden gezonden mi 'sHage, tegens den volgenden Maandag, 'smiddags ten 2 uuren in het Heeren Logement aldaar, alwaar zich de hier zynde Gedeputeerden mede tegen dien tyd zouden laaten vinden , om alzo gezamenlyk tegen vier R 5 uuren,  2j6 NIEUWS NEDERLANDSCHE Am- STELItóM. 4 uuren, de Vergaderzaal van Holland te oo cupeeren. Den Burger 0«^or/> vertrokken zynde, compareerden nog van wegens Rotterdam P. Paulus en Reepmaker , welke zich met de Refolutien van dien dag conformeerden; Afgezondenen van Schoonhoven en Monnikkendam mede verfcheenen , doch niet gelast zynde, konden dus in de deliberatien geen deel nemen. Zyn vervolgens een Misfive uit 'sHage ingekomen , ter geleide van een ExtraétRefolutie der Staaten Generaal van 19 January 1795; Vraag-Artikelen door Willem van Oranje,aan den Kaptein en Bootsgezel len van zekere Pink voorgelield; als mede Copybrief van voornoemden Willem van Oranje, inhoudende een voorneemen, om te retourneeren; alles gefield in handen der Vergadering ter zaake Provinciaal, thans by een vergaderd zynde in den Doelen op de Garnaalenmarkt alhier. Zondag den 25 January. Op voordel van Reprefentanten, of men, daar toe verzogt zynde, wel zoude willen continueeren, is beflooten, dit, (mits op :en bepaalden voet,) te zullen aanneemen, m als dan de tegenswoordige AsfurantieSamer te doen gereed maaken voor ditComnitté. Het rapport aan de keesgezelfchappen  JAARBOEKEN, January, 1795- 257 gerefuraeetd en gearrefteerd zynde , ftmAu, mankeerden de Burgers Van Laerenlïtje-wmlius hunne aanftelling tot Gedeputeerden ter dam. Vergadering van Holland. Maandag den 26 January. De Burger Elzevier bragt ter tafel eene van hem gerequireerde Lyst der in deeze Stad bediend wordende Ampten , en een andere van die, welke voor als nog onbegeeven waren. De Burgers Cruis en Van der Aa deeden rapport, dat niet tegenftaande alle aangewende moeite, de Burger Stuart, om zyne reeds te veelvuldige bezigheden,niet konde op zich neemen, het fchryven or onder zyn opzicht doen fchryven van een Verhaal van de thans plaats hebbende gebeurtenisfen. Eenige verzoeken, gefchiedende ,om te hebben Surcheance voor Kooplieden in het algemeen, welke konden aantoonen,door de ftremming der posten alleen belemmerd te zyn, en dat dit door het Committé zioude worden geappuieerd, zyn gerenvoyeerd aan het Committé van Koophandel en Zeevaart, Aan het Committé van Algemeen Welzyn wierdt, omtrent den Postmeefter der Haagfche Postftal,het volgende voorgefteld : „ Het Committé vernomen hebbende, dat de Postmeefter der Haagfche Postftal deezen morgen de Gedeputeerden dezer Stad, ter  Am- stei> DAM. | i 1 1 | 1 sj3 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staaten Vergadering heeft laaten wagten, en alzo hunne reis aanmerkelyk vertraagt. Wordt geproponeerd, dat het Committé van Algemeen Welzyn den gemelden Postmeefter zal doen ontbieden, om hem aan te zeggen, dat zulks nimmer weder voorvalt, op ltraffe van verbeurte van zyn Ampt; dit is des te meer nodig, alzo men zo even over een diergelyk rytuig, ten behoeve der Reprefentanten van het Franfche Volk, heeft moeten disponeeren." Wyders wierden aan de Provifioneele Municipaliteit gedaan, vyf voorftellen : omtrent den Kerkenraad, den Commandant, het Committé Militair, Schepen in Texel leggende, en wegens de Bedeftonden, luidende dezelve aldus: **) f-Jet Committé onderrigt zynde, dat op mor* gen het laatfte Alphabeth ter verkiezing der Kerkenraaden in de Gereformeerde Gemeente zal worden geleezen, proponeert aan de Provilioneele Municipaliteit te decreteeren , en nog deezen dag te publiceeren en aan de KerkenraaS te notificeeren, het volgende: De Provifioneele Reprefentanten des Volks deezer Stad, befluiten , dat aan alle zodanige Leden van de Gereformeerden Kerkenraad , welke ay en ter gelegenheid der omwenteling in den faare 17S7 op eene onwettige wyze uit den Kertenraad dier Gemeente zyn gezet, of op het Mphabeth gefchrapt, wederom worden herfteld n hunne Rechten , en die geene welke als nu legeeren wederom in te vallen, by de nu aanbande Nominatie de voorkeur zullen genieten, aus zig daar toe aanmeldende by de eerfte Ker;elyke Vergadering, 2.) Her,  JAARBOEKEN, January, 1705. 259 o ) Het Committé vernomen hebbende dat de A; Commandant Krayenhof volftrekt buiten ftaat is si om eenige orders te geeven , doordien hy geen a Afte van aanftelling heeft, als mede dat de Commisfie tot het geeven van Pasfen, door die aan- V, fteiling zoude worden gemenageerd; proponeert le om voornoemde Commandant met den eeriten^ een Afte van aanftelling te geeven, het welk zo dt zulks reeds te vooren was gefchied , zoude heb- kt ben voorgekomen, het in beflag neemen van heta Wagtfchip door de Franfchen. o ) Het Committé van oogenblik tot oogenblik van de zyde der Franfchen aangezogt wordende tot het doen daarftelkn van een Committé Militair, om fpoedig te organifeeren eene geregelde Nationaale Gaarde; (en andere redenen breeder geallegeerd,) proponeerd dat de Provilioneele [leprffifentauten ten allereerften zullen voortgaan tot het beramen van middelen ter orgamfatie der Nationaale Guarde, en daartoe zodanige Commisfie aanftellen, als zy best zullen oordeelen te behooren ; verder onophoudelyk aangezogt wordende, door diverfe weldenkende Burgers tof het in handen geeven van Wapenen; proponeert het zelfde Committé, dat terftond aan alle Kapiteinen der Burger-Compagnien zal worden aangezegd, zo veele welgezinde Burgers in hunne Compapnien aanteneemen, als zig daartoe zullen aanbieden , zonder eenigzints in aanmerking te neemen , h&t van ouds bekende getal , en van het een en ander aan de Burgery by Publicatie kennis te geeven. 4..S Het Committé bericht bekomen hebbende, dat tegenwoordig ter Rheede van Texel of het Nieuwe Diep is leggende, zeker Schip of Schepen, aan boord hebbende eene aanmerkelyke fomme in contante gelden, en vreezende dat zulks A- EJ> \U. lorflel1 > ronden Ker> nraad, z.  'srto NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Voorjl ei len, ra kende den Ker kenraad^ enz, I ] < 1 ( i I f 1 m vreemde handen mogt vervallen; proponeert dat dadelyk zal worden gezonden een Expresfe naar onze Gedeputeerden ter Staaten Vergadering, met last om kragtdadig aantedringen, op het m bellag neemen van zodanig Schip ofSche■ pen, en dezelve dadelyk te doen ontladen en de Ladingen ten voordeele der geene,welke zullen bevonden worden eigenaars te zyn, provifioneel te fequestreeren , als mede inmiddels aan de Helder of Texel, zodanige orders te Hellen als in deeze nodig zal bevonden worden. 5.) Het Committé overtuigd zynde van de noodzakelykheid, om alle fpooren der vorige dwinglandy uittewisfchen ; proponeert, de van 14 tot 4 dagen bepaalde Bedeftonden te doen ophouden, en dat dit aan alle Gemeentens, zo in deeze Stad, als derzelver Jurisdiaie en Ambachtsheerlykheden, zal worden bekend gemaakt en ge. publiceert. Ter Ordonnantie van 't zelve Committé. < Aangezien 'sLands Magazyn op Kattenen burg is voorzien van veel Ammunitie en saaken van gewigt, zonder met een behooryke wagt te zyn gedekt, is dit aan het Jommitté van Waakzaamheid te kennen gegeeven. Omtrent de middelen, ten einde zich van le vcorige Regeerings Leden te verzekeen, is de Secretaris Van der Aa, gequah> iceerd, een Concept-Plan te formeeren. Door de Municipaliteit verzogt zynde om enige perfoonen tot een Committé JVfilirai. e voor te flaan , heeft het Committé daar toe  JAARBOEKEN, January, 1795. 261 toe voorgefteld de Burgers Krayenhof, de huWilde, Suljard, Ruys, Hoogendorp en Bax.sTEv Wyders zyn ingekomen , Berichten van DAM' Utrecht, dat de Revolutie aldaar was gefchied. Dingsdag den 27 January. AI20 de belangen der Gemeente vereisfchen, dat 'er geene Contra-Revolutionaire Gefprekken en Gezelfchappen worden gehouden of ontwerpen beraamd, als mede dat de geene, welke de Stads Casfa prasfumtivelyk hebben gefpolieerd, of geweldadig tegen de Burgery gehandeld,in verzekerheid worden gefield, en hier door beantwoord aan het verlangen der Burgery in 't algemeen, wordt geproponeerd het volgende Concept-Befluit: De PROVISIONEELE VERTEGENWOORDIG £RS der GEMEENTE van AMSTELDAM befluiten. 1. A He de geene welke in deeze Stad, zedert de Omwenteling van den Jaare 1787 tot deeze Omwenteling toe, zyn geweest in eenig Stedelyk ampt van Regeering , het zy dezelve daar van reeds zyn ontzet, of voor als nog in dezelve gecontinueerd, zullen de Stad niet mogen verhaten,op llrarfe,dat hunne goederen provifioneel zuilen worden gefequestreerd. 2. De Burgers .... worden by deezen ge»- fteld  Am- stf.l- Coticcp Be/luit om t rem het arrestecrcvan Ri genten enz. 262 NIEUWE NEDERLANDSCHE fteld in (laat van arrest in hunne huizen, zullende ieder derzelve door eene Burgerwagt worden bewaakt, wordende dezelve by deezen verbooden, hunne refpeftivc huizen te verlaaten , op '-préne van hier tegen handelende in naauwer verzekering te zullen worden gebragt , en huntfë goederen gefequestreerd. » 3. Alle de geene die eenig ampt of bediening -van Regeering in deeze Stad op het tydftip der , Omwenteling hebben bekleed, en zig niet binnen deeze Stad bevinden, zullen binnen den tyd van één Maand na de Publicatie deezes tot hunne wooningen moeten terug keeren, op pcene dat anders hunne goederen zullen werden geheld onder fèquestratie» 4. Niemand zal deeze Stad mogen verlasten, zonder te hebben eene pas van de INJunicipaiïteit, op ftraffe van als verdagte Perfoonen te zuilen worden aangehouden, en provifioneel in verzekering genomen. 5. Alle de geene, die zig bemoeyen met het houden van Contra-Revolutionaire Vergaderingen, Gezelfchappen of Byeenkomften , 'dezelve bywoonen, of ten hunne huizen ontvangen, als mede die mei hunne daaden of woorden de tegenwoordig zo gelukkig plaats hebbende Omwenteling tragten tegen te gaan , én eene we ieromkcering van zaaken te bewerken, zullen als misdaadig tegen de Vryheid, met de dood worden geltraft; gelyk ook die geene Welke van zodanige godlooze Vergaderingen of Byeenkomften, daaden of woorden kennis dragen, en zulks niet aan het Committé van Waakzaamheid opgeeven. 6. Alle de geene, die zig ophouden met het fabriceeren gf invoeren van valfche "Asfignaaten,. zuW  JAARBOEKEN, January, 1705. 20*3 Sullen als valfche Munters, volgens de Placaaten daar tegen geëmaneerd, worden behandeld. 7. Elk die eenig ampt of bediening van Regeering op den tyd der tegenwoordige Omwenteling bekleed, en daar in is gecontinueerd en begeerd Van het zelve te worden ontflagen, zal zyn ontflag van de Municipaliteit moeten vragen. 8. Niemand zal een ander, teroorzaakevatt verfchil in ftaatkündige of Kerkelyke gevoelens, mogen fchelden, (tooten of Haan, op ffraffen van als verftoorder der publieke rust te worden gevonnisd. 9. Alle Predikanten en andere in hei openbaar fpreekende Perfoonen, zullen zig wagten , om geene Contra-Revolutionaire Stellingen aan de Gemeente voor te dragen; op gelyke ftraife als boven. Het Committé agt deeze maatregelen ónverwyld hoogstnoodzakelyk, alzo de Vyanden der Vryheid onophoudelyk tot onzen ondergang werkzaam zyn, waarvan Verfcheidene rapporten by het Committé zyn ingekomen; wordende van alle zyden getragt twist én tweedragt tüsfchen de Clubs en Burgery en andere welgezinden te ftooken, beftendig fufpecle Vergaderingen gehouden, de*Patriotten bedreigd, en maatregelen tot eene Contra-Revolutie beraamd, dewelke niet te fpoedig kunnen worden gefluit. Üit naam van 't voornoemd Committé. En tot ampliatie op het voorige, „ Dat de Papieren van die geene, wélke id hunne huizen, zullen worden gearrefteerd, dadelyk by het doen van 't arrest zullen worden verzegeld, en gefteld in handen van js hei Am- stel-" 3 AM. Concept* Befluit mtrent het ar» resteeren van Regenten $ enz;  264 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel»dam. het Committé van Waakzaamheid, om dezelve te onderzoeken en te dienen van berigt." Op berigten van verfcheiden Burgers, by het Committé ingekomen , dat zich in deeze Stad bevinden eigendommen, toebehoorende aan de Gouvernementen van Engeland, Pruisfen , Oostenryk, Spanje en andere Geallieerde Machten , waar onder voeragie en leevensmiddelen, en waar over door zommige Ingezetenen wierdt gedisponeerd, is geproponeerd dit volgende Befluit: 1. r\at elk een binnen den tyd van 24 uuren na de Publicatie by het Committé van zal opgeeven alle zodanige Goederen , Gelden , Effecten , Schulden enz. als hy, toebehoorende aan een der voornoemde of andere Geallieerden Machten, onder zig zal hebben. 2. Dat niemand over zodanige Goederen , Gelden, Effect-en, enz. zal mogen disponeeren; met bepaaling van ftraffen. Wyders wierdt aan het Committé van Algemeen Welzyn geproponeerd: " . pi 1. T"\at aan de Burger-Officieren zal werden *-*^ aangefchreeven, hunne refpective Brand- meesteren te gelasten, aan de huizen in hunne Wyken aantezeggen, binnen twee dagen de ftraaten voor de huizen behoorlyk fchoon te maaken, en dat van Stadswegen hetzelve op de Markten en Sluizen zal gefchieden. 2. Aan den Schryver der Amfteldamfche Courant te gelasten, geene Advertentien of Berichten in  JAARBOEKEN, January, 1795. 265 in dezelve te doen plaatfen, ten zy die door den zendèr met deszelfs naam zyn onderteekend. "v-rttiaCX *»' • f"*ï> jt"''-" " *' 1 3. Als mede in aanmerking neemende, de zo weinig voegende vertooning van Schyn-groot-heid,'in plaatfen waar de Stervelingen althans 1 daarvan de nietigheid behoorden te gevoelen,'* en Nedrigheid en Gelykheid de grootfte lieraa-( den behoorden te zyn , aan de refpeclive Kerk- 1 meesteren te doen aanfchryven , zo ras mogelyk j de banken, welke in de Kerken te vooren wa-< ren gefchikt tot plaatfen voor de toenmalige Regeering en Amptenaaren , uit dezelve weg te neemen, en andere tot ieders gebruik gefchikte banken in derzelver plaats te ftellen. Ook las men deezen morgen eene Misfive van het Leesgezelfchap Litt. Z)., met voorftel qm kelders en kamers mede te doen deelen in de kosten tot inkwartiering van de huizen; waarop, na rype deliberatie, is geoordeeld, zulks ondoenlyk te zyn, uit hoofde van den minvermogendén ftaat dec meefte bewooners van kamers en kelders* Nddémiddags. Wierdt aan het Committé van Algemeeaë Waakzaamheid, ter zaake der ingekomene klagten over de Hollandfche Militie, geproponeerd het volgende: .„ Geïnformeerd zynde, dat eenige der Militairen in Hollandfchen dienst geweest zynde, en thans zich in deeze Stad noch bevindende, zich niet ontzien, Contra-Revolutionaire daaden te verrigten, Burgers te infulteeren, en aanleiding te geeven, tot S a yer- A riste LJAM. °ropofi~ ie, retende de Jefioelen in de 'ierken , nz.  266 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel dam. verwarring; proponeert het Committé, dat dadelyk aan den Commandant der Franfche Troupen binnen deeze Stad eene Commisfie worde gezonden ,• om tegen voornoemde handelingen door hun, welke zyne Krygsgevangenen zyn en onder zyn beftiering ftaan, te voorzien." Geïnformeert zynde, dat eenige Perfoonen, door eenen te verregaanden yver gedreeven , hebben kunnen goedvinden , de Brandftokken by zommige Brandmeesteren, van hun in politieke denkwyze verfchillende, op te haaien; en dewyl zulks in geval van brand, groote verwarring zoude kunnen veroorzaaken, werdt verzogt hier in te voorzien. De Secretaris, communiceerde , op verzoek van eenige Commisfarisfen van de Leesgezelfchappen, te hebben gefchreeven den volgenden Brief: 10b jein noDliasoansvnrjn rcs», ntsr tólocrl F RT HEID. G E L T K II E I D. BR O E D E R SC H A P. fXp verzoek van verfcheiden Leesgezelfchap1» pen, worden de Leden van het Leesgezelfchap in Letter Z, vriendelyk verzogt, op heuen niet voort te gaan met het planten hunner Vryheidsboom; immers dezelve niet te ftellen op den Dam, daar de eerfte ftaat, maar liever eene andere plaats daar voor uittekiezen, 'Heil en Broederfchap ! Vervolgens werdt nogmaals aan de Burgers  JAARBOEKEN, January, 1795. 267 gers Goldberg, Van Staphorst, en Van Cas- Ai trop aanfchry ving gedaan van hunne aanftel- si ling tot Municipaliteits-Leden , met ver-» zoek om fpoedig herwaards te komen. Nog is van de Municipaliteit ontvangen de volgende Refolutie: De Vergadering van Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Amfleldam, verzoeken en committeeren by deezen, de Burgers G. Cruis, S. Ipz. Wifclius, I. J.A.Gogel, Jacob 't Hoen, Dl. vanLaer, P. B. Duirvelcl, J. W. van Hasfelt, J. Ondorp, Ed. van der Sluts, en P % B. C. van der Aa, uitgemaakt hebbende het Committé Revolutionair , om provifioneel by den anderen te blyven en werkzaam te zyn, omtrent al het geene ter verdere bevordering van het werk der Revolutie dienfiig zoude kunpen zyn; alle zodanige Plans te ontwerpen, ontdekkingen te doen , voordellen voor te dragen, zo als dezelve ten diende van de Revolutie zullen vermeenen te behooren; wordende 'wyders de gemelde Burgers verzogt r om een Projeét-Inftruétie te maaken, en aan deeze Vergadering voor te leggen, zo als dezelve zoude vermeenen met den aart van haar lieder Commisfie overeenkomftig te zyn. Ter Ordonnantie van voornoemde Reprefentanten , (Was geteekend,) G. BRENDER 4 BRANDIS , Secretaris. Den as Jaauary 1795- Werdt 1- EL-  263 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam. Woens. Werdt aan de Municipaliteit, ten aanzien van de zich hier bevindende Franfche Emigranten, gedaan het volgende voorftel: „ Vernomen hebbende, dat een aanraerkelyk getal Franfche Emigranten,zo Mans, Vrouwen als Kinderen , hier gevangelyk zyn binnen gebragt, en het te wagten is, zo dezelve niet worden getransporteerd, toen alhier zoude voortgaan, met dezelve volgens de Franfche Wet militairement te executeeren, en vreezende dat zodanig een fchouwfpel op-de Burgery dezer Stad een verkeerd indrukzel zoude maaken, proponeerenwy, dat aan de Franfche Reprefentanten, zich hier bevindende,met aandrang van redenen zal worden verzogt, dezelven van hier naar Frankryk, of zodanige andere plaatzen als men zal goedvinden, te doen transporteeren, ten einde deeze Stad van liet treurig fchouwfpel der Executie deezer Perfoonen te bevryden." Deedt de Burger Ondorp , uit 's Hage terug gekomen, rapport van het verhandelde op de eerfte Provinciaale Vergadering; behelzende, onder andere gewigtige Refolutien, om in deeze Vergadering van Provifioneele Reprefentanten van 't Volk van Holland, met agterftelling van alle eigen en ftedelyke belangen, alleen het algemeen belang des Volks van Holland te behartigen, en diensvolgens niet meerder ftedelyk, maar by hoofden te Hemmen.  JAARBOEKEN, January, 1795- *6P Woensdag den 28 January. / Is van den Burger Elzevier gerequireerdE een naamlyst der Amptenaaren, welke van Stads weegen worden aangefteld. Op ingekomen klagten, is aan het Committé van Waakzaamheid gemaakt het volgende Adres: Vernomen hebbende, dat in de Herberg de Doe. len, in de Doelenftraat, Gezelfchappen worden gehouden, waarin gefprekken, worden gevoerd, en conditiën gedronken, welke niet anders kunnen (trekken, dan om de zo gelukkig voortgaande Omwenteling tegen te werken ; als mede dat door perfoonen, in 't huis van Barkmeyer, Coffy huishouder in de Kalverftraat, voorbygangers met fchiropnaamen op de gevoelen» van Vryheid- en Gelykheid-gezinden zyn nageroepen, wordt geproponeert beide de Casteleins aan te zeggen, óp het èrnftigst daar voorzorg te dragen. En werdt aan het Committé van Welzyn aanbevolen, het toezicht omtrent het bezorgen der Zieken binnen deeze Stad. De Burger Jean la Pro, in de Vergadering verfcheenen zynde, exhibeerde aldaar zeker eerloos lasterfchrift, waar by verfcheiden weldenkende Burgers gehoond en gefcholden waren, als mede hy zelve onder anderen befchuldigd wierdt met het heimelyk verduisteren der kasfe van de Leesge« zelfchappen. Alle de leden met de uiterfle verontwaardiging hier over aangedaan, £ 4 maak.- M- rEL- AM.  Amsteldam. j 27? NIEUWE NEDERLANDSCHE maakten geene zwarigheid, om dadelyk te verklaaren, den voornoemden Burger J. la Pro te houden voor een braaf en getrouw beminnaar van zyn Vaderland, die alles wat in zyn vermogen was heeft aangewend , om het zelve deszelfs ontroofde Vryheid weder te bezorgen,en daartoe alles, ja zich zeiven te hebben opgeofferd; terwyl de Burger-Prajhdent Gogel, als Lid van het voornoemde Committé verklaart, de befchuldiging tegen voornoemden Burger la Pro, als of hy de kas hadt onder zich geflagen , te houden voor onwaarachtig. Zullende Extraét van deeze Refolutie aan gemelden Burger worden ter hand gefteld. Donderdag den 29 January. Op een ingekomen Stuk , dienende tot eene inleiding voor eene Hiftorie der Omwenteling, 15 befloten, den Zender voor zynen yver te bedanken, maar 'er geen gebruik van te maakeu, alzo reeds handen daar toé aan 't werk waren. Ook' bragt de Kastelein Neerbeek, wooqende in het Oude Wapen van Embden, of 't Groot Keizers Hof, op den Nieuwendyk, eene rekening in, luidende aldus % Het eerfte Jaar der Hollandfche Vryheid den 27 January 1795. r\e Burgers yan het Committé Revolutionair y' der Stad Amfteldam, debet aan den Burger yeeroeek, voor hef onderftaande: V»  JAARBOEKEN, January, 1795. 971 Van den 9 September 1794 tot 14 Ja- A, nuary 1795 , voor gehouden by- 8. eenkoraften , gebruik van Wyn , j Liqueuren, Vuur en Licht enz., de Soima van . . ƒ 300!0:0J Van den 18 tot den 21 January, aan a eenige duizende' menfehen eeten k gegeeven . . • aooo:o:o^ Voor eenige ojdioofden diverfe Wy- i nen • . 1300:0:0 Voor Genever, Coffy en Thee 200: o;o Voor gebrooken Porcelynen, Kelken, Kroon, Lusters, Lampen, Lantaarns, Orchest, Stoelen, Stoo- ven, Raamen, Glazen, Borden, Schotels, enz. . . 350:0:0 Voor 't gebruik van myn Huis, (by de begonnen Revolutie ten mynen huize,) van den 18 tot den 21 deezer . • ♦ 1500:0:0 ƒ5650:0:0 Waarop befloten is, hem te zeggen, die reekening zodanig niet te kunnen betaalen, maar dat men dezelve zoude doen drukken, om de meening over dezelve van de Burgery te verneemen. Aan de Provifioneele Municipaliteit wierd, omtrent de openftaande Ambten, het volgend Advys. ingegee ven; Ons geïnfqrmeert hebbende, omtrent de open. ltaande Ampten binnen deeze Stad, is ons gebleeken, dat als nog waren onvervuld, de navolgende, als: . j Turfraapfters, 14 Turfvulfters , 30 Turfdragers, ^Bierdragers, 8 Koprnzetters,4TurfS J bc- M* rer,- AM- lekeingvmnosten y ydeReolutie.  Am- steldam. jidvys fakende open- fiiiande kleine Ampten, 272 N EUWE NEDERLANDSCHE hevers, 19 Waagdragers , 1 Geauthorifeerde Groenvrouw, 1 Commisfaris tot het looten van de Visch, en 1 Opziener van vreemde Bieren. Welke allen het Committé zoude oordeelen dat immers nog niet behoefden te worden vervuld , daar dezelve of uit hoofde van gebrek aan werk wel kunnen worden gemist, of alle Ifrekken, -om monopoliën, ten nadeele der andere Ingezetenen te doen ftand houden of invoeren; gelyk mede, provifioneel niet noodzaaklyk fchynt de vervulling van 3 Notarisplaatfen, als zynde 'er genoeg overig om voor als nog de pradyk te oeftenen. Dat al mede vacant zyn de navolgende, als: Schipper van het Hoornfe Buitenveer. Tweede dito op Rotterdam, Delft en 'sHage. Bode op Embden en Oost-Friesland. Vyftien Makelaars. Ykfter van de Ellen. Vier Schippers op Texel. Adfiftent Contra Boekhouder in de Wisfelbank. Beftelder van 't Hoornfe Buitenveer. Commisfaris van de Goederen op Haarlem. Commisfaris van de Hop. Schipper op Leyden. Twee Schippers op Weesp. • Commisfaris. op Campen, Deventer en Zwol. Schipper op Durgerdam. Dito op Groningen. Dito op Nymegen, Bommel en Thieh Dito op Blokzyl. Dito op Enkhuizen. , . •, Dito op Zutphen. Keurmeester van de Haring. Keurmeester van de Hennip. Keurmeester van''de 'Wol. 1 , gr;:. Rbeyer van Wyn,Olyen Traan, en Waalredder. Waar omtrent dit Gooimitté voorkomt, best te  JAARBOEKEN, January, 1795. 273- te zvn, dat het Committé van Koophandel en A Zeevaart, wierdt geconfuleerd, welke daar vans: met den eerften dienen te worden vervuld. d Dat omtrent de daarenboven openftaande Amp- ^ óVerkmeesteren van de Eilands-, Noorder-,r Wester-i Ooster-en Zuider Kerken, en Nieu^0 wezyds Capel; twee Regentesfen, als van ij, Soin- en Werkhuis, en van het Gasthuis;^ . een Regent van het Tugthuis; Vaer van de. ' Bierdragers; Voorzanger van de Noorder kerk; Sluiswagter van de Amftelilüis; Ontvanger van het Maalloon; Penningmeester van t Fabriek- Ampt; Commisfaris van 't taxeeren uer 8fte Penning. ' het Committé,van Algemeen Welzynlonde worden geadvifeert-, of dezelve allen, of welke daar van terftpnd behoorden vervuLd te worden. Dat ook onvervuld waren'gebleeven, de pos- Poortier van de Leydfche Poort; Sluiter van de • Boom, en Waker in de Vierfchaar. Wegens dewelke het Committé van Algemeene Waakzaamheid diende te berigten : „ Wymeenen te moeten vreezen, dat verfcheidehe Ambten, die zedert jaaren zyn onvervuld gelaaten , egter tot lasten van Stads Finantien zyn gebragt, en alzo de penningen, tot het falarieeren derzelve gefchikt, door onbevoegden op eene onrecht• vaaTdige wyze zyn genooten, waar omtrent wy alle informatien zullen tragten in te winnen, en als dan een gedetailleerd rapport daar van u doen ter hand komen; gelyk wy mede u van tyd tot tyd zullen tragten voor te lichten, in het opgeeven van perfoonen, welke naar ons inzien verdiender 7 vati m- ■ :f.l- am. . . Idvys akende t>ew 'aande leine impten. I  474 NIEUWE NEDBRLANDSCHE AM- STELPAM. van hunne posten te worden ontzet, met opgaave der redenen. Nademiddagt, , Omtrend de Pasfen, werd aan het Committé van Waakzaamheid, gedaan.het volgende Voorftel: „ Alzo by ons verfcheidene klagten zyn in» gekomen van behoeftige Lieden, zo binnen als buiten deze Stad, dat dezelve genoodzaakt zyn, voor ieder Pas, (welke zy niet kunnen ontbeeren,) zes Huivers te betaalen, te meer, daar dezelve door de Franfchen overal gratis worden gegeeven, vinden wy, overtuigd dat zulks uwe aandagt, misfchien inogt ontglippen, ons verpligt in confideratie te geeven, of het niet beter zoude zyn, de Pasfen geheel gratis uit te geeven., gelyk in Frankryk, Brabandy 'sBostb, en elder* gebruikelyk is." Vrydag den 30 Janttary. ■■-Is aan de Provifioneele Municipaliteit, omtrent de Declaratoiren wegens Franfche Eigendommen, het volgende voorgefteld: ! „ De Leden van dit Committé, dagelyka •wordende aangefproken, en door veele respectabele Kooplieden aangedrongen, wegens het terug geeven van de door Kooplieden aan .de,Dwingelanden ingeleverde Declaratoiren, wegens Eigendommen en Effecten , toe behoorende aan de Franfchen, -en veele van dezelve , gelyk zelfs Leden van dit Committé, begrypen, dat het misbruik yan gemelde Declaratoiren hoogst- fcha«  JAARBOEKEN, January, 1795. 275 fchadelyk, en zelfs doodelyk voor veele Amhunner Correspondenten in Frankryk, en stel* elders zoude kunnen zyn , daar door ver-DAM* meenen een volmaakt techt te hebben, om deeze Declaratoiren kragtdadig terug te eisfchen, of ftraf te vorderen, van die geenen, welke in het geval zouden kunnen zyn geweest, dezelve tot andere eindens te eraployeeren; ingevolge van dien , ftelt het Committé van Revolutie voor, dat de Perfoonen, voorheen gequalificeerd tot het ontfangen van gemelde Declaratoiren, zullen worden gefommeerd, dezelve daadelyk terug te geeven, of voldoende te bewyzen, dat dezelve in byzyn van meerdere getuigen , allen zonder onderfcheid, zyn vernietigd, of dat by manquement van dien, tegen hen zal worden geprocedeert, waar zulks behoort." Nademiddagt, Is aan den Burger Van Hcëvel, met nog een Vriend naar Gelderland vertrekkende, mede gegeeven de volgende opene Brief: VRTHEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. Amfteldam den 30 January i?95» net eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid. Het Committé Revolutionair, aan hunne Medeburgers in Gelderland. Vernomen hebbende, tot onze groote verwon-, dering, dat uiettegenftaande de piunderzleke benden der dwingelanden , uwe Steden en Landen  Am- , steldam. Brief van ht Comm, Revo/, aan dt. Gelder fchen. AAN 27°" NIEUWE NEDERLANDSCH.E den hebben uitgeplunderd en verwoest, alomme roof en brand met zig voerende, gy egter, nog flaapende, geene poogingen doet, om "het oude juk aftewerpen , en vry uwe eigene Reprefentanten te kiezen, daar ondertusfchen wy nimmer u f als Vrienden en Medeburgers zouden kunnen befchouwen en behandelen, by aldien gy u niet zelfs als Nederlanders, der Vryheid waardig, ge: draagt; vermaanen wy u op het allerernltigst ■ van de hulp, u door de vrye Franfchen onze Vrienden, en onzen Medeburger Van Hoëvcl aangeboden, gebruik te maaken, ten einde uwe onvervreemdbaare Rechten te doen gelden eene Omwenteling daar te ftellen, en uwe eige! ne Vertegenwoordigers te kiezen, willende wy u dan als vrienden en broeders aanneemen daar integendeel alle laffe en vrywillige flaven' als onze vyanden, dood en verdelging te wast' ten ftaan. 5 HEIL en BROEDERSCHAP! Aan alle Weidenkenden. De Prefident bragt vervolgens ter tafel een Plan van een Nationaal Feest, ter inwyding van: den te planten Vryheidsboom; waarop beflooten is, den Burger Van der Bregge Paauw , Remonftrantsch Leeraar, te verzoeken, het zelve te examineeren en te dienen van confideratien en advis. Den Burger Jacobus van Pembroek, Burger van Amersfoort, binnen verzogt zynle, werdt aan denzelven ter hand gefteld, liet volgende:  JAARBOEKEN, January, 1795. 277 AAN ALLE VRYHEIDLIEVENDE NE- j DERLANDhRS l s ] /Overtuigd van de noodzaaklykheid der voort^ zetting van Revolutionaire denkbeelden on- > der onze Medeburgers, en bet bevoorderen van de 1 zo heilzaam begonnen Omwenteling, requiree-' ren wy den Burger Jacobus van Pembroek, zig' ten eerften te begeeven naar het Sticht van' Utrecht, en aldaar zo veel eenigzints mogelyk" is zyne pogingen tot bovengemelde eindens aan' te wenden, als mede met ons eene geregelde correspondentie te onderhouden. Heil en Broederfchap ! Het welk door hem, met betuiging van allen vlyt te zullen aanwenden, werdt aangenomen. Saturdag den 31 January. Werdt door het Committé, (overtuigd van de noodzaakelykheid, om, by 't waarneemen van der Burgeren algemeen belang, en van het Stads beftier in 't byzonder, alles rondborftig en openlyk te verngten, en t zelve publiek bekend te doen zyn, op dat elk niet alleen in ftaat zoude gefteld worden , om over den ftaat der zaaken te kunnen oordeelen, maar ook om daar door gelegenheid te krvgen, van mede te kunnen werken tot het algemeene heil, t zy met het opgeeven van drukkende bezwaaren, of van nuttige inlichtingen, aan de Provifioneele Municipaliteit gedaan het volgende voorftel: Het TEL)AM. lequifiot be~ wrde•ingeIer Rewlutie.  Amstel- dam. Propofi' tie omtrent hei houden van cpenbaare Vergaderingen. 278 NIEUWE NEDERLANDSCHË „ Het Committé onderrigt geworden zyride van de vuurige begeerte der Burgery, tot het houden van openbaare Vergaderin. gen, als mede het fpoedig daarftellen van eene wezenlyk in de plaats van het provifioneel bellier, proponeert bet volgende befluit: 1. Alle Weeken zal tweemaal, op eene „ daar toe gefchikte plaats, eene open- baare Vergadering worden gehouden, beftaande uit den Maire als Voorzitter, benevens Gecom. muteerden uit de Municipaliteit en ieder der Committés, om dewelke aantehooren elk Burger zal worden toegelaaten. 2. In dezelve zal men kort verflag doen, van het geen door de Municipaliteit, zede't de L*"™ Vergadering, is verrigt; den ftaat van btads Finantien ais anderfints voordragen en voorts delibereeren, over het beste middel'om de burgery op eenen geregeiden voet te doen oproepen, en zodanige andere poincten als de gelegenheid zal opleveren." Ook werdt nog, uit aanmerking dat men niet te fpoedig en kragtdaadig maatregelen neemen konde, om de Revolutie volkomen te doen zyn, en om daar van in 't einde de zalige vrugten te plukken, aan de provifioneele Municipaliteit gedaan de volgende Propofitie: , 6 HÊ*t C?mmitfé Revolutionair , fteeds volhafaende m hunne denkwyze, ten öMp der noodzakelykheid , van zig van zodanige'frinrKen, dewelke 'sLands onheil en het vefitesf hun-  Jaarboeken, january, ms* 27© hunner Medeburgers, door hunne verfoeyelyke handelingen hebben berokkend, te verzekeren:, voor eerst, om niet ontftooken te zyn van die \ middelen, waar door het volk ter kennis kan geraaken, van het voorig einplooy vah 'sLands, penningen; ten anderen, dat de Ichuldigen hun-, ne gerechte ftraffen niet mogen ontgaan, dringt, nogmaals ten fterkften hier op aan, met yef-i Zoek, om aan de Gecommitteerden in 's Hage j aantef'chryven, zo veel hen mogelyk is, doofi te dringen, dat de Perfoonen van L. P. van, de Spievel, Bentïnck van Hhoon, enz., terfj ftond worden gebragt in Raat van verzekering,; tot dat by nader onderzoek hunne ichuld of, onfchuld behoorlyk zal zyn gebleeken. Ten anderen, dat aan gemelde Gedeputeerden worde aangefchreevcn, aan de Vergadering voor te ftellen , de noodzakelykheid , om zonaer tydverzuim, eene geregelde ordre te bepaalen, om het Volk in deeze Provincie en andere van 't juk öntfiagene Landen, byeen te roepen, tot het kiezen van gemagtigden ter Nationaale Vergadering. . Ten derden, een Plan van Stedelyke Regeafing door dezelve Vergadering te doen benamen', dewelke als dan ten fpoedigfte op een gelyken voet in alle Steden en Dorpen deezer Landen zal worden ingevoerd, en de Perfoonen tot dezelve, op eene bepaalde wyze door het Volk benoemd. Ten vierden, dat de nodige middelen worden m 't werk gefteld, om zo veel mogelyk 'sLands Zeemagt te doen in ordre brengen, om zodra het water het toelaat, op de effica-* cieufte wyze , de vyanden der Republiek te kunnen beftryden en den Koophandel te belchermen, en van wegens de Admiraliteiten, hierin naar omftandigheden , Revolutionairement te ciotn handelen. Ten vyfden, daar het hoogst noodzakelykst T is* \ü° tel- )am* ^ropofiieu aan lc Pro>i/i Mtté licip. tegens ie algeneènelaakeri les Landsi  a8ó NIEÜVVE NEDERLANDSCHE Am- SïEL- is, da: de Legers van den Staat, onverwyld, op een andere voet worden georganifeerd, en de Natie gewapend; op de fpoedige Orgauifatie van 't een en ander aantedringen. Nademiddagt. Is befloten in de Couranten te doen ftellen de volgende Advertentie: rjit naam van het Committé van Revolutie te Amfteldam , wordt elk Burger in de zeven Provinciën en de Generaliteit , ui'tgencdigt ten einde aan het zelve Committé fchriftdyk optegeeven alle zodanige berichten, als zy omtrent het gedrag der Engclfche en HesnTche Troepen in de zeven Vereenigde Provinciën en de Generaliteit gehouden, kunnen mededeelen, niet alle omftandigheden , en zo veel mooglyk met beëediede verklaaringen gefterkt. o: / 'JtkmZh* ' \fthiêj$Bsafo nat tos*'* W Op eene Misfive van den Burger H J. JFichers , gedateerd 28 January 1795,'is uitgegeeven de volgende commisfie. TJTet Committé Revolutionair, aan bet Committé Central van Overyslèl, Friesland en Groningen. Met het uiterfte genoegen vernamen wy op heden, uwe goede genegenheid, om eene Omwenteling ook by u te bewerken, alsmede dat dezelve nnsfehien op dit oogenblik reeds daar is; de brief van den burgen l-Fichtrs fchynt de noodzakelyke overkomst van iemand uit deeze kwartieren te vereisfchen, waar toe wy den Burger Loth Gyzdaian nebben gerequireerd, die u deeze zal overhandigen , beneven:- cxemplaaren van de tot nu toe alhier gedaane Publicaties, écz. Wy raaden ü ten fterk. ften.  JAARBOEKEN, January, 1795. 281 Ren, zörg te draagen, dat in .iedere Provincie met t den meesten fpoed, vergaderingen van Gedepu-s teerden uit de refpeftive Steden en Dorpen worden t gehouden, ten einde de Staaten te vervangen, en weder uit hun midden Afgevaardigden te zenden in/' de Algemeene Vergadering in 'sHage, voorheen^ Staaten Generaal genoemd; met dit alles kan» men geen te gróoten fpoed maaken, maar wel L door langzaam te zyn, oneindig veel verliezen. 1 •:«••,: . ■ ' • £ Heil en Broederfchap ! Voorts is afgezonden aan de Burgers Leden 'van dit Committé , IVifeüus en Van Laer, de volgende Misfive: Het Committé Revolutionair aan hunne Mede» burgers de ■ Gedeputeerden Si Ipz. fPijolius en D. van Laer, in 's Hage. Met groot genoegen gezien hebbende, dat uwe denkbeelden wegens ftrengere maatregelen , met' de. onze volmaakt gelykluidend zyn. hebben wy beden by onze Municipaliteit ten fterklten aangedrongen. 1. ) Dat gylieden van hunnentwegen zoude worden aangefchreeven, ten fterkften aantetedringen , op het arrefteeren van Lt Pi van de Spieael, Bentinck, enz., het weli£ is gearrefteerd. 2. ) Dat door u zou worden voorgefteld en aangedrongen op het fpoedig. beraamen van middelen , om het vo'k t'zaam te roepen, tot het doen byeenkomen eener Nationaale Vergadering, waarop wy nog geen befluit vernoiLen hebben* .3.) Dat ook zoude worden vastgefteld, een T 2 Plan 1mfeL- lAMU ïisfive au die >in ■ries' '. indt nêk '  Amsteldam. Misfive aan de Gedepu teerden in 'sHa ie. 282 NIEUWE NEDERLANDSCHE Plan tot Stedelyke Regeering, voor alle plaatfen der vrye Landen, en het Volk in ftaat gefteld, volgens dit plan hunne eigen Regeering te kiezen; als boven. 4. ) Dat door de Admiraliteiten in allen haast alle Schepen zouden worden in ftaat gefteld , om by open water de Koophandel te kunnen befchermen, en in geval van weigering Revolutionair te handelen; gearrefteerd. 5. ) Alle haast te maaken met de Organifatie der Nationaale Armée, en gewapend Volk; zonder befluit. Wy recommandeeren u dus van onzentwegen tot bovenftaande poinclen het uwe by te draagen, U verzekerende dat wy alles wat in ons vermogen is aanwenden, waare Revolutionaire maatregelen te doen neemen, en hierin onophoudelyk werkzaam zyn; de noodzakelykbeid is zeer groot, en wy gevoelen die even zeer als gy; wat gy nodig hebt van ons te weten , of wat gy oordeelt dat door ons moet gtfcbieden, meld ons dit, en wy zullen 'er ons werk van maaken. Groningen, Overysfel en Friesland, zullen du ook klaar zyn; wy fchryven hen zo fpoedig mogelyk fcunne Staatsvergadering te organifeeren, en nieuwe Gedeputeerden na *s Hage te zenden, en verzoeken dit ooit van uwentwegeo te doen. Heil en Bruederfchap ! Nog is befloten, omtrent het removeeren /an Beampten, in acht te neemen de volgende regels. 1.) Niemand om zyne gevoelens, maar wel om  JAARBOEKEN, January, 1795. 283 om zyne vrye daaden, voor de omwen«AMteling gepleegt, te removeeren. stel- dam. s.) By den voorflag tot remotie , tevens op te geeven de redenen, en of deszelfs post behoore vernietigd, dan wel een ander in zyn plaats gefteld moet worden. 3. ) Geene posten te vervullen, die mono» polien invoeren, en de induftrie tegenwerken. 4. ) Geene posten te vervullen, welke on¬ nodig Stads Penningen verfpillen. 5. ) Van de zulken de traclementen , ter bevoordeeiing van Stads Kas te verminderen , waar van blykt dat dezelve te hoog zyn. 6. ) Alle posten van Eer, welke fiegts eenig nut hebben, zo veel mogelyk te vervullen. En eindelyk is aan den Burger M. C. van Hall, Procureur der Gemeente, gezonden het volgende: „ Het Committé Revolutionair aan den Burger Van Hall, Procureur der Gemeente." „ Begrypende dat het thans tyd is, om de Collegien, Kameren en Comptoiren, te zuiveren van alle zulke voorwerpen, welke daar in nadeelig voor de tegenwoordige werkzaamheden kunnen zyn, als mede de T 3 Compt  a84 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- dam. Comptoiren zodanig te veranderen, dat dezelve van meerder nut en minder bezwaar zyn , verzoeken wy u ons uwe denkbeelden, omtrent het üchouts- Coraptoir en andere ten meeften dienst zynde Comptoiren op te geven, ten einde als dan hier omtrent de nodige Voorflagen te hooren." De eerfte zaak der Provifioneele Reprefentanten , welker aanftelling en naamen wy, in het beloop der Handelingen van het Committé Revolutionair (zie bl. 243) vermeld hebben , was het benoemen van eenen Voorzitter uit het midden hunner. De keuze daar toe viel op den beroemden, doorkundigen Advokaat, den Burger Ruiger Jan Scbimmelpemrink. Hy aanvaardde dien posr, en opende de eerfte Vergadering, met de volgende Aanfpraak: BURGERS! ■\|cn moet, of minder gevoel, of oneindig meer welfpreekenheid'hebben, dan ik bezit, om op dit oogenblik, de aandoeningen die zig in myn hare sp -e" ftap*-'len, np eene waardige wyze uit tédruk"effi Ik zie my, op het onverwagtst, met Ulieden ter deezer Raadzade geroepen , om de teugel? van hef bewind op te vatten, in een tvdftip, in het weike , ais 't ware, aüe de banden der voorige maat&bappslyke orde, plotfeüng zyn van een géreeten. U»viieder vertrouwen draagt my den post op, orn in deeze oogenuiikken uwen Voorzitter te zyn. In hec- midden deezer aaudceniagen , Burgers!  JAARBOEKEN, January, 170J. £85 gers! heb ik kalmte van geest genoeg, om al het A moeilyke van dien taak te overzien. Zo ik al ge si lukkig genoeg mag zyn om aan uwe verwagting ten. beantwoorden, ó Burgers! zal ik, zullen wy allen, gelukkig genoeg zyn, om aan de verwagting^ van onze Stadgenooten te voldoen ? Ik durf my, vt Burgers! eene zekere maate van menfchenkennis,S< eene zekere maate van kennis van den airt van rr ons Volk, aanmatigen. Vleit Olieden niet van aan ni allen te zullen behaagen. Dezelfde toejuichingen, waar van bet Volk, by bet hooren onzer naamcu, de lucht heeft doen wedergalmen, kunnen door de taal vau gemor, veragting en ontevredenheid vervangen worden. Duizenderleye tcgenflrydige belangen zullen dagelyks, by afwisfelicg , belluiren van Ulieden tragten af te persfen , welke uwer onwaardig zouden zyn. Maar, Burgers! hoe ongunftig ook dat Tafereel moge zyn, alles wordt eenvoudig, alles wordt gemakkelyk voorden man, die, eens vooral, voorgenomen heeft, om, het Icoste wat het wil, zyn pligt, zyn geweeten te voldoen. Zie daar , Burgers! den eenigen weg, welke on* met eer aan het einde van deezen loop • baan kan brengen, of ons met eere op denzelven kan doen vallen. Ais uw Voorzitter verklaar ik, en ik eisch dezelfde verklaai ing van Ulieden allen, dat billykheid, regtvaardigheid en grootmoedigheid , myne handelingen zullen regelen. Dat geene gevaaren, van wat natuur, cn hoe groot ook, immer in Haat zullen zyn, om my tot iets mede te doen wei ken , het welk van deeze regelen zoude afwyken. En het is na deeze uitftorting der gevoelens van myn hart, dat ik, ter uwer begeerte, den post van Voorzitter op my neeme; in de uitvoering van welken post, ik Uwlieder goedgunftige onderfteuning en toegeevenheid verzoeke. Gedagtig aan de dringende noodzaaklykbeid van bet handhaaven van algemeene T 4 vei- M- EL- IM. anfpr, ifl'R.J. :him- elpen- nk.  e8€ NIEUWE NEDERLANDSCHE STEL» PAM. veiligheid en rust in deze volkryke Stad was het eerde werk der aangeftelde Verte* gewoordigers, het ontwerpen en afkondigen van eene Publicatie, zo ten aanzien van het afzetten van den Burger -Krygsraad, die federt 1787 gefungeerd hadt, als het herftellen van de Burger-Officieren , in dat jaar van hunne posten ontzet; als mede betreffende de Schuttery en derzelver verpliff. tingeq: r 5 £)e Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Amfteldam, willende voorzien in het neemen van alle zodanige maatregelen, als tot bevordering van de rust en goede order kunnen vertrekken , hebben goedgevonden te ordonneeren en ftatueeren, gelyk zy ordonneeren en ftatueeren mits deezen s ' " Art. I. Dat de Collonellen en verdere Hoofdofficieren , uitmaakende den Burger-Krygsraad mitsgaders derzelver Secretaris, welke zedert de Omwenteling van den Jaare 1787 hebben gefungeerd, van het oogenblik van het arrefteeren deey a r Publicatie af aan gehouden worden voor gedi • mitteerd, en van hunnen Eed ontftagen, II. Dat daarentegen de Colonnen en. verdere Huofd-Officieren, ais mede de Secretaris, welke by de voornoemde Omwenteling in hunne functien zyn gefufpendeert en pretenfelyk van hunne Posten ontzet, by deezen gehouden worden voor herfteld, en voor zo veel des noods provifioneel in gemelde functicn geconfirmeerd. III. Dat wyders de geheele Schuttery deezer btad wel uitdrukkelyk zal worden gelast, gelyk zy gelast wordt hy deezen, om geene andere orders, hoe ook genaamd, te gehoorzaamen ep ia te kpmeq, dan die hun door de in voegen vporf?,.  JA AR BOEKEN, January, 1795- a87 voorfz. herftelde Collonellen en Officieren zullen Am gSven worden; gelyk dan ook om alle erreu-*» re! en misverftand ten deezen , voor zo veel des™ T,nods weg te neemen, de Provifioneele Repre-^ fe^ïcn^«So«nd, wel uitdrukkelyk verkaa-^ S dat elk en een iegelyk ingezeten, en, alzo^ mede de Officieren en Schuttery deezer Stad, Sr de heuehelyke ommekeer van zaaken , met de daad zelve van den Eed, door hun op de zogenoemde Oude Conftitutie gedaan , ontfiagen zyn» TV. Dat voorts de refpective herftelde Officieren, en wel een iegelyk van hun in zyne byzondere Wyken, (in ieder Wyk de hoogfte Officier fn ïangfen daar geene Hoofd - Officieren zyn, Lodanii Onder-Officier, als daar toe door de herftelde Collonellen zal worden gelast,) zullen worden geauthorifeerd, gelyk zy geautr^ifeerd worden mitsdeezen, om alle °^rhoonge: Officieren en Schutters van dezelve Wyken tos fpoedigften doenlyk te vergaderen, en de zodamgen van dezelven, als zy oordeelen zullen hun vertrouwen niet te verdienen, te noodzaken hunne Wapenen over te geeven aan die geenen, welke door hun daar toe worden gequahficeerd. V Dat eindelvk deeze Publicatie zal worden verftaan, niet alleen betreklyk te zyn tot de: 6q Wvken , waarin de Schuttery deezer Stad 13 verdeeld, maar ook tot alle de Buiten-Wyken, onder de Jurisdiftie deezer Stad resforteerende. Aftum den 19 January 179J » ■* Eerfie Jaar der bataaffehe Vryheid. Ter Ordonnantie van voornoemde Reprefentanten, R. W. TADAMAi Secretaris.' t 5 &y a. blic. ïende ichut' ?.  AMSTERDAM. i 288 NIEUWE NEDERLANDSCHE By eene Afkondiging, 'sanderendaags ge. fchiedt wierdt de Burgery van den Eed, Sagen tie van den Jaare *7*7 ont- J}e Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Amfteldam, verklaaren alle Burgers deezer Stad , welke na de Omwenteling in 1787 den Eed op de Conftitutie, in welke qualiteit of betrekking het zy hebben gedaan, door de nu plaats gehad hebbende Revolutie, van den zelfdenEed te houden ontfiagen, en mitsdien voornoemde Eed Een.Dger Va° verbiDdende kraSc * zyn en te Gearrefteerd en gepubliceerd den 20 Tanuarv -79J, ha eerfte Jaar der Bataafjche Frykeid. Ter Ordonnantie van voornoemde Reprefentanten, R. W. TADAM A, Secretaris. Eene andere Publicatie verboodt het drag» gen van Oranjeteekenen, en behelsde eene verjnaaning tot rust en orde. J)e Provifioneele Reprefentanten van bet Voliï . van Amfteldan, vernomen hebbende, dat, Nectegeoftaande de zo gelukkige Revolutie, eenige lerfoonen zig niet ontzien, als nog Oranje-Teekencn te draagen, daar door haare kwalyk gezindheid lan den dag te leggen, en de publieke Rust teftooen, verbieden allen en een iegelyk, dezelve Tee- ke.  JAARBOEKEN, January, 1795- 289 kenen in eenigerlei wyze te verkoopen, zig 'er van Amte voorzien , en dezelve te dr«agen ; op poene, stklvan als Verftoorders der publieke Rust te zullen dam. eeftrift worden , Vermaanende de Provifioneele Reprefentanten Verbod voornoemd, alle de goede Burgers en Ingezetenen va» het deezer Stad, om de Rust en goede Orde, welkenen tot dus verre zo gelukkiglyk is bewaard gebleven, van met al hun vermogen te heipén handhaven, euOranje. daar door het werk der Revolutie, zoveel mogelyk is, te bevorderen. Gearrefteerd en gepubliceerd den 20 January 179J, het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid. Ter Ordonnantie van voornoemde Reprefentanten, K. VV. 1 A U A 1V1 il, Secretaris. Ook wierdt dien zelfden dag, van wegen de Franfche Reprefentanten, alomme door de Stad verfpreid en aangeplakt een Gefchrift, in het Fransch en Nederdaitsch, dienende om de Gemeente van alle vreeze en angst te ontflaan, en het werk der Revolutie fmaakelyk te maaken. Am-  Amstel- dam. Bemoi ging Reyot tic. aoo nieuwe nederlandschb Amfteldam, den eerften a Amfteldam le i Plu. van Pluviofe , van 't viofe , fan 3 de la derde Jaar van de RéfubliqueFrancaife, eene en onverdeelbaar e une et Indiviftble. •rit- Franfche Republiek. J Ier Cao January i795i u- oude ftyl) De Vertegenwoordl Les Représentans au gers van t Fran. P£ÜPLE francais, sciie Volic, gezon- envoyés prés les Ar. denJy de Legers van méés du Nord, et de t Noorden , en van Sambre et Meufe. iambre en Maas. B V^a\st(khe peuplea batave. j^eDwingelandy, te- T e Despotisme Jigué Jagende Vryheid der ^ contre la Libené Volken zaamgefpannen, des peuples, nous dé- kondigde ons den Oor- clara^la Wre, et en- onSs TonllSi^? * nous asfervir- «tEfi? .wed«fPann»ge Un Stathouder rebelStadhouder hadt zig les'étoitemparédevotre meester gemaakt van Gouvernement; il entra ""[Gouvernement. Hy dans la Coalitión impie trad m de goddelooze desDespotes, et forma vereenig.ng der Dwin- avec eux le projet ingelanden en vormde fenfé de fubjugi er un met hun het zlnnelooze grand peuple. befluit van een groot Volk onder te brengen. Uw Bloed, uwe fchat- Votre fan? vos tr*~ ten wierden verkwist for^fcrïfprodigut tot pour  JAARBOEKEN, January > 1705. »9* tot deeze misdadige on- pour cette criminelle Am* derneeming. cntrepnfe. sterdam. 'T lot der Wapenen Le fort des armes a heeft a°an de rlgtvaar- répondu a laiuftice de^- digheid van onze zaak notre caufe, et nosi ar-fi«WJer beantwoord, en onze méés viAoneufes ^tRcvo/u overwinnende Legers entrees fur votre terri-w. zyn op uw grondgebied Toire. getrokken. BATAAVEN ! wy BATAVES! nous ne konden niet denken dat vous crümespointcom- Gvüeden tot dit gruwe- plices de eet hornble lyk beftaan medepligtig attentat ; nos ennemis waan. Onze vyanden font ausfi les votres. zyn ook de uwe. Het bloed der Stigters Le fang des fonda- van de Republiek der teurs de la Republique vereenigde Provinciën des Provmces-Unies vloeit nog in uwe ade- coule encore dans vos ren,' en in '1 midden veines; et au milieu des der gruwelen des Oor- horreurs de la guerre, logs hielden wyniet op, nous ne cesfamesde üfieden aantemerken als vous confiderer comme onze Vrienden en Bond- nos amis et nos alhes. genooten. 'T is op dien voet dat C'est a ce titre que wy thans in 't midden nous fommes au milieu van u zyn. Wy brengen de vous. Nous n'ap- geen fchrik, maar 'tver- portons point la terreur trouwen. mais la confiance. 'T is maar weinig Taa- 11 y a peu d'années ren gekden , dat een qu'un vainqueur mio» trotsch Overwinnaar U le.ut vous dtöa des loix, wet- nous  Am- ** STEL-»-1' *gïh & dn Revolte* lie. 1 1 ] t i 292 NIEUWE NEDEÏILANDSCHE wetténvoorfcln-eef Wy nous- vous rendons Ia ■'geven u de Vryheidwe- Liberté. ader. ; Wy komèn^ niet by Nous n'entrbns point U om U cnder 'tjuk cbez vous pour vous te brengen; de Franfche asfervir. La Nation Nanezal uwe onaf hang- Fran?aife refpeftera vo* Jykheid eerbiedigen. tre indépendance. De Legers van de Les Armées de Ia Ré- Franfche Republiek zul- publique obferveront la len de ftrengfte Krygs- plus exacle discipline. 1 tugr oefFcnen. : . . • Alle\ baldadigheden, Toute voie de fait, aiïe bu-teniprorigheden tous excès contre les tegens de Inwoonden, habitans. ierqnt fevére- «Htëfl ftrenglyk geftraft ment réprimés. worden. fttirdXasaaivoifl -,„ uihumr^ snfcm i ,f De veiligheid van Per- La fureté des perfrn- l3 ren of verbeteren de ïn- fon Gouvernement. Am rigting van zyne Re- sti geering. dm (JVas gcteekend op V (Signé ÏOriginalf) Origincele Fransch,~) GILLET. G I L L E T. BELLEGARDE. BELLEGARDE. J B. LACOSTE. J- B. LACOSTE. O tl B ü R T. J O U B E R T. PORTIER de POilTIKR de L'OISË. L'OISE. Men hadt niet verzuimd, reeds in den voormiddag van den 19, op den Dam voor het Stadhuis, zedert het Plein der Revolutie gena md, gelyk het vStadhuis dien van het Huis der Gemeente kreeg, eenen Vryheidsboom te planten, onder het in agt neemen der daarby gebruikelyke vrolykheden. Diergelyken Boom plantte men ook voor het huis van den Burger Caille, Commisfaris der Franfche Republiek Men las daar onder het volgende Opfehrift: Het Recht der Volkeren, gefcnonden. in den Per joon van den Burger Charles Etienne !d'AüDEBSkT Caille, Commisfaris van de Franfche Republiek, worde hier berfield door hep plaatzen van den Boom der Vryheid voordeszeifs wooning. Dit Opfcbrift fioeg op eenige ftoornisfen in zynen post, hem doofi 't voorgaand Beltuur toegebragt. ml ■ „ .1 Op den 21 dezer Maand, deeden deFran* fche  2s>4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. è Amfteldam, le 2 Pluvoife , 3* rtk Republique Frangoifa, une& Indivifible. Les Repiiésentans du Peuplë Francois , auprès des Armées du Nord et de Sambre et Meufe. Te Amfteldam, den 2 Van Pluvoife , het derde Jaar van de Franfche eene en onverdcelbaareRepubliek. DuVer- tege nwoordigsrs* des Volks , by de Le* gersvan het Noorden, van de Sambre , en van de Maas. T/oulantmaintenirparv mi les uoupes de la Republique cette discipline exacte, qui fait leur force & leur gloiïe; & donner aux Généraux' les rftoyens de reprimer les Excès auxquels fe font livrés„ quelques individus indignes du nom Francois, de defendre la caufe facrée de la Liberté & foudoyés par nos ennemis; vou» "W/illende onder , de ™ Troepen der Republiek die nauwkeurige Krygstugt, welke hunne fterkteen roem uitmaakt, handhaven , en aan de Generaals de middelen in de hand geeveu om de Buireüfpoorigheden tegen re ga?n , aan weike loihaiigen, dieniet waar. dig zyn den naam van Fianlchen te dragen , noch de geheiligde za?k der fche Reprasfentanten, onder alle de Opperhoofden der onderfcheidene Corpfen, uitdeelen, en voorts op verfebeiden plaatzerlaanplakken, zekere Artikelen, aangaande de handhaaving der Krygstucht, en dus al mede ter gerustftellinge der Burgerye, dat haar, van de zyde der Franfche benden, geen leed zou wedervaaren. Het Gefchnft , in 't Fransch en Hollandsch gedrukt, en uit deeze Stad ook doof andere Steden en Plaatzen verfpreid, luidde aldus:  JAARBOEKEN, January, 1795. 29J voulant encore garandr a'nx habitans des Provinces Unies, la tranquilité & la fureté dont irs doivent jouir avec 1'Armée viclorieufc, d'une Nation qui a jurée d'être libre & juste;arrctent ca qui fuit: Art. 1. Tnut Militaire & tout individu , a la fuite des Armées qui felivreraauPillage,fera puni de mort. 2. Tout Officier ou Sous-Officier qui fera convaincu d'avoir eu Connoisfance de ces delits, & qui n'aura pris aucun des moyens que les loix mettent a fa dispofition pour les reprimer, faire faifir&punir les coupables, fera degradé, der Vryheid te verdedi- 6 gen, terwyl ze dcor on- s. ze Vyanden bezoldigd D worden , zig fchuldig hebben gemaakt ; en A willende aan de Inwoo- / toe de volgende Burgers zyn aangeiteld: Carel Wouter Visfcher, Maire. Hendrik Daniël van Hoorn. Joan George Holtzhey. Bliza Lynflager. Pieter Izaac Menjolet. Theodore van Marfelis. Hendrik ten Broek. Joan StephanusGuerin. Gerrit Schutte. Michiel Dirk van der Burgh. Cornelis van Lennep. Jan Alflorphius. AdriaanPaets vanTreost- wyk, Daniël Deutz. Pieter Izaac Duyvené. Abel Langerhuifen. Ten vierden , een Committé van algemeen Welzyn , waar toe wy verkozen hebben , de Burgers, Karei d'Amour. Jan Croon. Theodoor Gulcher. Jan Christiaan Völcker. 'Jan Boomhuis. Hendrik Steenbergen. Jan Pieter van Wicke- voort Crommelin. Nicolaas Bondt. Ten pofé des Citoyens fui«j vans, s 1 Carel Wouter Visfcher, Maire. 1 Hendrik Daniël van'' Hoorn. 0 Joan George Holtzhey.1 EUza 'Lynflager. 1 Pieter Izaac Menjolet. < Theodore van Marfelis. < Hendrik ten Broek. 1 Joan Stephanus Guerin. Gerrit Schutte. Michiel Dirk van der Burgh. Cornelis van Lennep. Jan Alflorphius. AdriaanPaetsvanTroost' Jan Fredrik Pontos. ] Joannes Bouman. Elie Angely. 1 Jan Lobman. t Dirk Westrik. c Estienne Lespinasfe. i Nicolaas Kiere. i Jan Gerrit Veltman. t Dirk van Bosfe. < Jacob van Oostervyk t Bruyn. Pieter van Harlingen. Abraham Plof man. Leenden Daniël Bon» gardt. Jan Hendrik Meyer Casparusz. Paulus van Driest. Johannes van Heurn. Antoine le Blanc. Bernard Picart Lacoste» J. Franc van den Cor- put. Jacob Mannoury. Jacob Schouten de Waal. Herman Haefebtoeck Gerhard^z. Jofephus Langeveld. Ten agtften,een Com- Huitiemement un Co» mitté van Financien , mité de Finance, pour zynde door ons verko- lequel nous avons èltl zen de Burgers , les Citoyens , Jaques Teyfet. Herman Floogewal. Stephanus de Clercq. Wtlhem Willink. Jan Jaques Teysfet, Herman Hoogewal. Stephanus de Clercq* Wtlhem Willink. X a Jan iTËL" JAM. }rocla- tatie mtrent le on'erfchei' lene lommit» é's.  312 NIEUWE NEDERLANDSCHE AmstelDAM. Procla mat ie o int ren de ondcrfchtdene Commii te's. Jan Ananias Willink. Christiaan van Eeghen. DaUd van Aken Ilendriksz. Le tout fuivant les Infti uftionsdpnnées aux dits Comités & fohftious , lesquelles feront incesfamment publiées. Nous devons cependant vous avertir, que tout ceci n'est quepour un courtefpacedetems, pour le maintien de vos intéréts, qui-nedoivent pas être un feul inftant perdus de vue ; ainfi toutes ces dispofitions ne font que provifoires. Nous ne fouhaitons cependant rien avec plus d'empresfement que de vous mettre promptement en etat , par un plan regulier,dedonner legalement vosfuffrages refpedifs, pour elire vos propres Keprefentans , & établir pour vous même la forme de Gouvernement de votre ville. Gearrefteerd en gepu- Arreté & Publié le 26 bhceert den 26 January Janvier 1705 , la pre1795> mie- Jan Ananias Willink. Christiaan van Eeghen. Divid van Aken'Hendriksz. Alles op zodanige Int ftruétien , als aan dezelve Committés en Func?'-tien verleend , en ten fpoedigften gepubliceert - zullen worden. Wy moeten egter, by deezen, Uliedenonderrigten, dat dit alles gefchied voor eenen kor ten tyd , ter bevorde ring uwer belangen, die geen oogenblik mogen worden uit het oogverlooren , en dus alleen provifioneel. Daar wy intusfchen niets vuuriger verlangen, dan om fpoedig, volgens een regelmatig Plan, u in ftaat te ftellen, om op eene voegzaame wyze uwe byzondere vrye ftemmen uit te brengen, ten einde uwe eigen Vertegenwoordigers te verkiezen, en voor u zeiven den vorm van uw Staatsbeftuur vast te ftellen.  JAARBOEKEN, January, 1195- 3-3 i7ck, 'teerfle Jaar der miere annés de la Li- Am- BataaffcheVryhcid. berté Balave. stel- dam. Ter Ordonnantie van Par Ordre des rusvoornoemde Re- dits Reprefentans, prefentanten, G. BRENDER a G. BRENDER a BRAN DIS, BRANDIS, Secretaris. Secretaire Alomme zag men nu ook in druk verfchynen, een Gefchrift, waar by de Leden van het Committé Revolutionair, nu niet meer fchroomende voor het aan den dag brengen hunner werkzaamheden , aan de onderfebeidene Leesgezelfchappen verllag deeden, aangaande de maatregelen, van tyd tot tyd genomen, tot-het bemerken en daarRellen der Revolutie. Het gefchrift is merkwaardig, als bevattende eenige tot nog toe, by veelen, onbekende byzonderheden van perfoonen en zaaken: Aan onze MEDEBURGERS da LEDEN der rèfpeStiv.e LEESGEZELSCHAPPEN. Ziet hier, braave Burgers! hun, die van den aanbegin hunner werkzaamheden af, niet hebben opgehouden voor uw welzyn te zorgen, en nimmer zouden hebben gerust voor zy u de ierbaare, zo haatelyk aan ons ontwrongen Vryheid weder hadden bezorgt. In de maand Januarvvan 't voorledenejaar, vereenigden zich de Burgers Jan Willem van Ir hoven van Dam, Joh. Goldbcrg , C. R. T. Krayenhof, (1. Acme , J. A. Crayenfebot en Iz, J>  314 NIEUWE NEDERLANDSCKE Am- stel" dam. Ver/la^ van he Commi téRcvo aan de Leesgezelfch. A. Gogel, om gezamentlyk te werken, tot het beraamen van middelen, om het juk van den hals hunner Medeburgers af te fchuiven; zy openden ten dien einde terftond de nodige Correspondentie met de Franfche Vertegenwoordigers, en Haagden t in hunne eerfte pogingen; zy contribueerden ver(• volgens tot het in order brengen van, en corresl. pondeeren met diverfe Clubs in andere Steden en Provinciën opgericht, en wierden in eene generaale Vergadering van alle deeze in de maand July met de Hoofddirectie van het Revolutiewerk belast; zonder eenig gevaar te ontzien, gingen zy voort, de zaaden der Revolutie door efficacieufe middelen voort te planten, voegende zig vervolgens by hun de Burgers N. van Staphorst, Jean Lapro, Jurriaan Ondorp en Eduard van der Sluis; dan by gekoomene omftandigheden de komst der Franfchen vertraagd hebbende, noodzaakten hen meest alle in November laatstleden, met andere hunner medewerkers hunne wooningen en werkzaamheden te verlaaten, dewelke vervolgens wierden opgevat door de Burgeren C Cruis, Ondorp. tVifeïtüs, Van der Sluis, 't Hoen, Van Hasfilt, en Van der da, om met elkander te beraaddaagen, op V/elke wyze men best eene gewenschte en nWdige Omwenteling zoude te weeg brengen, de toenmaalige Regeeringsleden afzetten en eene Volksvertegenwoordiging invoeren , zodanig, dat de Stad ■niet regeeringloos en aan geene verwarring bloot gefteld zoude zyn; mitsgaders om over deezepoinc. ten met de Gezelfchappen daar toe opgericht in andere plaatzen , gezamentlyk mede telwerken ; waarna zich hier by voegden, de Burgeren Duirveld , Van Laer, en de terug gekeerde Burger Gogel. De gezamentlyke Steden begrypende,dat 'er ten hoogden aan gelegen was, om te weeten, of eene omwenteling voor ons Land van dienst zoude zyn, of wy daar door zouden bevryd blvven, van door de Franfchen als een overwonnen Volk te worden  JAARBOEKEN, January, 1795' 3T5 behandeld i dan wel of dezelve Hechts bloed en / traanen kosten, en geen wezentlyk "^aanbrengen, zoude, zonden uit hun midden eene Commisfie naar i de Franfche Reprefentanten in 's Hertogecboscn, en van daar na de Nationaale Conventie, om op/ dit alles bericht te bekomen en het zelve over te j zenden; van het nut der omwenteling zo veel mogelyk overtuigd, herhaalde reizen by elkander ver «aderd geweest zynde, en met de andere Steden Befoigne gehouden, en over en weder gefprookenv hebbende, bepaalden men gezamentlyk: dat elke; Stad, zich zo veel mogelyk zoude in ftaat itel len. om eene omwenteling te bewerken, en wel dat die Stad zoude beginnen, by dewelkede fcranfchen het eerst genaderd zouden zyn, welke wederom aan de andere Steden terftond expresfes zoude afvaardigen , om van haare daaden kennis te eeeven, doch dat ieder zyne wyze van voorziening in het ftedelyk bellier, op de voor zyne plaats meest gefchikte wyze zoude bevorderen en m- r'SOm hier aan te voldoen, werkte het Amfteldamfche Committé met alle magt om een gelchikt Plan te beraamen , op het bewerken der omwenteling alhier, en provifioneele voorziening ra net ftedelyk bewind. . Eene daadelvke Revolutie te veroorzaaken, wierd door de waakzaamheid der Vyanden van de Vryheid , en de ftrenge maatregelen door hun genomen, onrno^elyk; men moest dus alleen zich bepaalen, tot het zorgen voor het beftier in geval van Omwenteling, en hetdaarftellen der Omwenteling zelve aan God en de Natuur overlaten, zynde de eenige voorzorg die men neemenkonde, het brengen van wapenen, kruid en lood, in de nabyheid dei Stad , en door overreedende middelen het in on; •belang brengen der Militaire bezetting; beide moesi zeer omzichtig gefchieden ; tot beide wierd vee gelds vereiscbt, het geen echter door braave Bur gers wierd opgefchooten. LM-.. iTFLAM. rerflag an het éRevoI. an de. sccsgc'Mjch, 1  Amstel- dam. van he Commi téRevo aan de Leesgezelfch. 316 NIEUWE NEDERLANDSCHE Men ftdde dit te werk en won dagelyks meer yelds by de Militairen , terwyl 'er eenig kruid en kogels digt by de Stad en heimelyk in de Stad gebragt wierden; eenige wapenen van houwers, bylen en pieken npgefpoerd ; maar geregelde wape'■ nmg was en bleef ondoenlyk. ■• Tot de vervulling van het fiedelyk bewind, had• den wy gaarne de Hem van het geheele Volk ingenomen ; maar dit konde niet heimelyk gefchieden en zo het ontdekt ware, zouden de bewerkers gefneuveld en de Omwenteling door noch fterker middelen misfchien voor altoos belet geworden zyn. Niets bleef 'er overig dan alleen het zelf naarvorfchen van perfoonen, naar ons inzien waardis en gefchikt om den post van uwe Vertegenwoordig<"-s te bekleeden, en dezelve aan dat gedeelte van het Volk, het geen men fpoedigst by een konde verzamelen , voor te ftellen , ten eindë deze by voorraad en tot zo lange het Volk geheel konde opgeroepen ZTL ' beC alSemeen beilier zouden in handen hebben, en tot bet uitoeffenen van de afzonderlyke befchikkmgen en het byzonder onderfcheideneCommittés aanftellen. Het Committé bragt dit in gereedheid, en koos tot Vertegenwoordigers om aan het Volk voorgefield te worden , perfoonen van allerlye rang en Godsdienftige begrippen , maar begreep tevens zich zelf of een der Leden niet te willen voorflaan , als geheel belangeloos ten beste der Burgery alleen handelende. Zo verre was men gevorderd toen de tyding van heta.inkomen der Franfchen in Utrecht, en eene aanmaaning van den braaven Daendels , ü het tydftip tot het doen der Omwenteling als reeds daar deed voorkomen; het was Saturdag den 17 January reeds laat: gaarne hadden wy terftond U voorgegaan; maar ongewapend, zonder Krygsbeboeftens, daar het Franfche Leger noch op zo eene grooten afftand van hier was, konden wy wel een bloed-  JAARBOEKEN, January, 1795' 3l7 bloedbad aanrechten, wel veele uwer op den Aagt- Ai b-nk brengen, maarniet waarfchynelyk eene Om- ST wenteling daarftellen; des Zondags met het openen DJ van de poort , ging een van ons met a len fpoed de Franfchen van de gereedheid alhier ken-^ nis geeven , en byftand vraagen , zo die no- yt dlgDkn dag fcheen uwe begeerte te zyn, hetgroo-^ tewerk uit te voeren; wy, fchoon nog met ge-ai reed, hebbende geen ander geluk dan het uwe, en £ geen hooger wet dan de wil des Volks kennende,z, deeden heimelyk krygsbehoefcens inbrengen , daar zv noch waren opfpeuren; dan men moest ge wanend zyn: volmaakt vertrouwende op de braafheid en cordaatheid onzer Medeburgers , eischten wy uit handen der dwingelanden wapens voor U, en boden onze hoofden te pand voor uwe braaf heidin het bewaaren der rust en veiligheid; gy weet dat de tyding van die nadering der Franfchen ter onzer hulp, de aankomst van den braaven Krayenhof, en zyn onderhandeling in onzen naam met de toenmaalige Regeering, de wapenen op dat oogenblik onnodig maakten; begrypende egter hoe onveilig het was het commando dezer Stad in handen te laaten van Gohfkin, en vertrouwende dat ey dit niet zoudt afkeuren, zetteden wy in uwen naam hem af , verkiezende den verdienftelyken Krayenhof; wy zorgden dien nagt voor de orde van het Gaarnizoen, en Uwe edelmoedige manier van denken, zo alleen aan kinderen der Vryheid, en byzonder aan Nederlanders eigen , fielden ons in ftaat om de rust en orde in deze groote Stad te bewaaren. Des Maandags, gelyk U bekend is,zettedeni wy in uwen naam uwe Dwingelanden af; wy bepaalden dit by Schout , Burgemeefteren, Scheepenen en Raaden, om dat de menigvuldigheid der zaaien, welke in deze Stad niet kunnen worden onbeiteld selaaten, ons noodzaakten, de anderen by voorraad * X 5 " l- Eti" ,M. rflag 72 het immit- Revoh m de eesge~ -.Ifclu i  3*8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Verfla^ van he, Commii t£ Hcy oi aan de heesgezcJfch, in hunne posten te doen aanblyven; Wy fielden U Zi Vertegenwoordigers voor , die de vergaderde menigte goedkeurde, en op wier begeerte wy dezelve aan fielden. Nu was onze taak volbragt, en wy lieten de verdere befteHihg aan deeze nieuw aangeftelde over; - plicht echter riep ons om op verzoek u als mede' . helpers in de eerfte oogenblikken onze zittingen voort te zetten. Het gebrek aan versch water nodigde ons om te zorgen, dat het wierdt aangebragt. Onze Franfchen Vrienden kwamen in de Stad, zy moesten gehuisvest worden; hier toe ftelden wy een Kwartiermeefter Generaal by voorraad aan; zy moeften voedzel hebben; wy verkouren hier toe onzen braven Medeburger Jan van der lleyden. Gaarne badden wy de inkwartiering in openbaare geb-uwen bezorgd, maar de ftrenge koude maakte het ondoenlyk: en zouden wy niet gaarne, bun, die ons vry maaken, herbergen? Het bel mg van bef gantfche Land moest ook niet uit het oog worden verboren: hierom riepen wy uit onderfcheidene Steden, Afgevaardigden te zamen , om daar over te raadpleegen , en dit is reeds zo verre gelukt, dat op dezen dag de eerfte Vergadering der Afgevaardigden in 's Hage gehouden word, 'waarheen twee uit ons m>'dden met een der Reprefentanten zyn vertrokken , om by voorraad voor eene algemeene Omwenteling'in het Staatsbeftuur te zorgen. Wy hebben om in den nood der armen te voorzien, 'een voorftel gedaan, het geen-eene Refolutie tot Collecte ten gevolge gehad heeft; en op dat elk een de rechten die hy beeft zoude kennen, hebben wy de Rechten van den Mensch doen drukken, op zodanige wyze, dat die voor een ieder ter geringe prvze te verkrygen zouden zyn; dit is het geen het ^onmitté van den beginne af, tot nu toe alieen'ten beste van het Volk gedaan heeft. < In-  JAARBOEKEN, January, 1795' 319 Intusfchen waren door uwe Vertegenwoordigers Am aansefteld een Maire, een Procureur der GemeenteSTï en fe nodige Committés, welke door afkondiging^ Sn bekend gemaakt , of zullen bekend gemaakt worden: en nu meenden wy weder geheel te heb-^ ben afgedaan; dan de Volks - Vertegenwoordig^ra va, vroegen ons andermaal om als Committé Revolu- Co rionair voort te gaan, het Revolutiewerk voort te til zetten , hun te hllpcn in het bezorgen der oproeping**, fes Volks, en het optellen van een ConceptReglement van tedelyk bellier, tot zo lang hetze, Volk opgeroepen zynde, haare magt onrniddelyk aan, door haar vefkorene Vertegenwoordigers za teven; hoe zeer onze byzondere-bezigheden het door ook lvden, wiren wy ten d.enrte des Volks gereed en hebben dit aangenomen, waarom wy al e Woensdagen en Vrydagen des .voormiddags van ut tot een uur zullen zitten, om aan te neemen de bezwaSen, welke door de Burgery fchriftely: zullen wordeningele verd, en niet by andere Committés t huis behoorenT zullen wy in dezelve altoos zo veel mogelyk op hét fpoedigst en kragtdaadigst voorzien , da oproepmg des Vo!' kenraa den. welke voor Patriotten bekend Honden, naa de Omwenteling van den Jaare 1787, van het Alphabet of den Kerkelyken Rooster waten uitgefchrapt. Thans geboodt de orde der zaaken, dat zy in hunne eer, en zulks begeerende, in hunne posten herfteld wierden. Daar toe diende de volgende Refolutie: V R T H E I D. G E Lr K HEID. BROEDERSCHAP. *eDe Provid°neele Reprefentanten van het Volk t van Amfterdam , nodig geoordeeld heb- bende, dat alle zodanige Leden van de Gere. formeerde Gemeenten, welke by , en ter gelegenheid van de Omwenteling in den Jaare 1787, op eene onwettige wyze uit de Kerkenraaden zyn gezet, of van het Alphabeth gefchrapt, weder in hunne Rechten zullen worden herfteld; zo hebben voornoemde Reprefentanten befloten , dat alle zodanige Leden van de Nederduitfche , mitsgadere van de Engeifche en Waalfche Gemeenten , die in den Jaare 1787, op bovengemelde wyze uit hunne posten zyn verdrongen , wederom in hunne Rechten zullen worden herfteld ; en dat de zodanige die begeeren wederom in te vallen, by de nu aanftaande N^minatien de voorkeur zullen genieten, mits zie daar toe aanmeldende by de eerfte Kerkelyke Vergaderingen. En zal van deeze kennisfe gegeeven worden aan bovengemelde Kerkenraaden der Gereformeerde Gemeenten, om zich daar na te gedragen. Gearrefteerd en gepubliceerd den 26 January 1795. Het eerfte Jaar der Bataaffthc Vryheid. Ter Ordonnantie van voorn. Reprefentanten, G. BRENDER a BRANDIS. Secretaris. Gaar-  JAARBOEKEN, January, 179J. 323 Gaarne overhandigen wy , door middel Ai onzer Verzamelinge, aan de Nakomeling--si fchap, daaden, welke der menschlykheiddj toe eere, den Vaderlande tot nut en roem verftrekken. Als zodanig befchouwen wy het bedryf van den wakkeren Zee-Kaptein Samuel Story. Zie hier, wat wy daaromtrent ontmoeten in een EXTRACT uit een BRIEF van ROTTERDAM, dm 26 January. Ziet hier eenige, tot nog toe, niet algemeene bekende byzonderheden , van het heldharig en braaf gedrag van den dapperen en waaren Vaderlandfchen Zee Kaptein Samuel Story. Deeze by ieder, die hem kenden, zo hoog gefchatteMan. was, geduurende een reeks van jaaren, huiten dienst gelaaten, tot dat hy eindelyk , in den voorleden.Zomer, het Commando over net Fregat Pollux verkreeg, en door eene zamenloop van omftandigheden Commandant werdt , niet alleen van de Rheede , rriaar ook van de Fortres van Hellevoetfluis. Intusfchen wierdt dit Plaatsje opgepropt van Engelfchen , die van hier, van Dordrecht , Schiedam, enz- op de fterke aannadering van de Franfchen , derwaards gevlugt waren, en wegens het befloten water , waarfchynlyk niet fchielyk genoeg konden wegraaken. Dit verwekte onder hun veel gemor en beweeging, zo dat men voor verdere dadclykheden begon te vreezen , wel ke reeds een begin genomen hadden, waar door de geheele Plaats, en vooral de Lands Werf, Schepen en Magazynen, op het punt ftonden van in brand geftoken, en aan de woede en roofzugt overgegeeven te worden. Dit vuurde onzen Held tot een ftoute ftap aan; hy declareerde opent lyk de Fortres, in naam des Hollandfchcn Volks, in be elai.  Am- steldam» Berigt Wegens het vei rigte door de Zee- Kaptcii S.Storj te Helk voet/lui. VRTHEID. GELTK- LIBERTÉ. EGALLTÉ. HEID. BROEDERSCHAP. FRATERNITÊ. T\e Provifioneele Re- T es Reprefentanspro*^ prefentanten vsn JL' vifoires de la Comhet Volk van Amfel- mune d'Amftelriam , dam, onderrigt zynde, etants mformés , que dat verfcheiden fchame- plufieursperfonnesindile Perfoonen , en daar gentes , & entr'antres onder veelen , welke nombre de ceux qui deonlangs het Werkhuis puis peu fefontèvade's, dee- ' de 3*4 NIEUWE NEDERLANDSCHE bezit te neemen ; hy riep de Burgers op , en gaf hen van dit befluit kennis, die zulks, met het grootfte genoegen hoorde, zig tot medehulp aanbood, en boven dat alles, gaf hy aan omtrent 500 Franfche Krygsgevangenen, die op twee gewapende Schepen, juist hier ter Rheede bewaard •.wierden, hun ontflag en vryheid weder, die daar over ten fterkften ontroerd en verheugd waren, en n vooral, toen zy vernamen, dat zy wederom gewapend, en met hunne Vrienden en Broeders de ; Hollanders, op hunne en onze Vyanden zou, den losgaan, gelyk fpoedig daar na gefchied- de , met het gelukkig gevolg, dat men rasch . den Opftand meester wierd, de goddelooze oogmerken verydelde, en den geheelen hoop der Engelfchen, beftaande na gisfing in 600 man, gevangen nam, en op dezelfde Plaats alwaar de Franfchen gezeten hadden, in bewaaring ftelde. Tegen de verregaande Bedelaryen, langs de openbaare Wegen en Straaten, waakten de Provifioneele Rtprefentanten, onder anderen, door eene Afkondiging in de Hollandfche en Franfche Taal:  JAARBOEKEN, January, 1795;. S*i deezer Stad zyn ont- de Ia maifon de travail ^ vlugt, zig iiïet ontzien, de cette ville ont l'as-s om , op eene onbetame- furance de fatiguer d'u-, lyke wyze, de goede ne maniere indecente, Burgers deezer Stad met les bons Citoyens de; hunne bedelaryen lastig cette ville en follicitant 2 te vallen , en hier in leurs aumones: a quoi, willende voorzien; vèr- voulant poürvoir , les ; bieden gezegde Provi- fusdits Reprefentans fionéele Reprefentan- provifoires, fans dèro- ten, onverminderd alle gerauxpublicationspré- voorige deswegens ge. cedentes faites k ce fu- daane Püblicatien , by jet, defendent trés ex- deezen wel expresfdyk pres fe ment k tous & un aan allen en een iegelyk, chacun qu'il foit , de wie hy ook zyn moge, mendier dans les ruës, langs de openbaare ftraa- fur les chemins, ou aux ten en wegen, of aan maifons de cette ville dé huizen binnen deeze & de la jurisdicïión, ni Stad, öf de Jurisdidie d'y demanderl'aumone; Van dien, te bedelen, fous peine pour ceu* of de goede Ingezetenen qui feront trouvés cou- om aalmoeSfen aSnte- pables, d'etre arfetés fpreeken: op pcsne, dat fur le champ. par les zodanige , welke zig fuppots de la Julhce & hier aan zullen hebben même d'etre punis, fui- fchuldig gemaakt, door vant 1'exigence de eas. de Suppoosten van de Juftitie dadelyk zullen Wórden geapprehen. deerd , en zelfs naar bevinding van zaaken geftraft. , ... ü..'••}•, Gelastende voorts aaa Enjoignant en outre den Provifioneelen Mai- au Maire provifoire & re en het Provifioneele au Comité provifoire de Commltié van Waak- Surveillance, asfiftés zaamheid , geadfifteerd par le prevót de la mai door den Provoost van fon de travail & autres het Werkhuis, en verde. fuppots de juftice , di re V «uk lm* rEii- >am. rerbod egen d'è 3edela■yen»  AmSTEL*dam. Verbod tegen d Bhdela. ryen. i 1 i 325 NIEUWS NEDERLANDSCHE re Suppoosten vnn de mettre tout en oeuvre JuPcitie, alles aantewen- et procurer 1'execution den en te bevorderen des defences de rnendier, dat de Bedelarye ge- & de fecoiiformerexacweerd, en d*ft inhbüde tënVént au contenu des ?deezes naauwkeurig prcTentes. worde nagekomen. Gearrefteert en gepu- Arrété & Publié le 26 bliceert den 26 January Janvier 1795 , la pre- *795 - bet eerfte Jaar mier'e armée de la Lider Bataaffche Vryheid. bené Baiaye. Ter Ordonnantie van Par ordre des fusdits voornoemde Repre- Repreientans, fentanten, G. BRENDER & G. BRENDER k BRANDIS, BRAND IS, Secretaris. Secretaire. Naauvvlyks hadt het by voorraad aangefield Stadsbewind tyding ontvangen , uit 'sGravenhage, van de gewigtige befluiten, door de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland genomen, of men vondt geraaden, by openbaare Afkondiging en Aanplakking, de Gemeente daar van te verwittigen. Hoewel wy, in onze berigten, )p het Artikel's Gravenhage, in de orde Ier raadpleegingen, daar van nebben verlag gedaan, agten wy geenen ondienst te sullen doen aan veelen onzer Leezeren, door mn de hoofdzaaken, als in een enkelen oplag, onder betoog te brengen: VRT»  JAARBOEKEN, January, 1795. 3^7 VETHEID. GELTK. HEID. BROEDERSCHAP. De provifioneele Reprefentanten van het Volk van Amfteldam , hebben het genoegen aan hunne Medeburgers by deezen kennis te geeven van de heuglyke tyding by hun ingekomen,, dat'óp gisteren de Vergadering van Hollandisgeopend, onder den Tytèl van Provifioneele Reffrefientanlen van hel Volk van Holland; en dat aldaar onder voorzitting van den Burger Pieter Paul u s by voorraad höofdzaakelyk is gedecreteerd het navolgende: 1. De Souvereiniteit van het Volk van Holland, en de Verklaaring van de Rechten van den Mensch. 2. Vernietiging van het Stadhouderschap , benevens het Kaptein-Admiraal- en Generaalfchap der Veree- LIBERTE.EGALITÉ. s 1 FRATERNITÉ. LesReprefentansPro- I. vifoires de la Com-g mune d'Amfteldam, ont L la fatisfaétion dedonnerv Connaisfance , par ces/ prefentes, a leurs Con-J, citoyens, del'agréable^ nouvelle qu'ils ont re-1 cue , qu'liier 1'Asfemblée de Hoilande a été ouverte, fous le nom de Reprcfentans Provifïiires du Pcuple de Hollande; & que fous la Préfidence du Citoyen Pieter Paülus , il y a été decreté en general provifoirement ce qui luit: 1. La Souverainitédu Peuple de Hoilande & ladéclaratioudes droits del'Homme. 2. L'abolisfement du Stadhouderat,comme ausfi de la charge deCapitaineGe. neral & Amiral des Provinces Unies, Y 2 avec rÉL- >AM. 'ort berip der efluiten an de hllanddie Rerefienemten*  3z8 NIEUWE NEDER LANDS C HE Am- STEL' DAM.. Kort begrip der Befluilen van de Hollandfche Reprefentanten. avec les Prerogntives qui y etaient 3ttacheé3. 3. Que tous les Cituyens & habitans de H"llande lont relevés du ferment fait a la foi difante ancienne Conftitutiou. 4. Que le Collége des Conftillers deputés & de la Chambre des Comptes de Hoilande est abolie: & qu'& fa place on a etabli , un Comité du bien public , un Comité des affaires Militaires & un Comité de Finances. 5. Dat de Lnst van Afgevaardigden ter Vergadering van de zogenaamde Staaten Generaal is ingetrokken. 6. Dat de vryheid van Jagt en Visfchery, die elk Burger op zyn eigen grond toe- 5. Que la charge de Deputés a 1'Asfemblée des foi difant Etats Generaux , a été revoquée. 6. Que le droit de Chasfe& de Pêche, qui appartient & chaque Citoyen fur fon nigde Provinciën , met alle de Aankleeven van dien. 3. Dat alle In- en Opgezetenen van Hof land van den Eed op de zogenaamde Oude Conftitutie gedaan , zyn ont« Hagen. 4. Dat het Collegié van Gecommitteerde Raaden en de Hollandfche Rekenkamer vernietigd , en in derzelver plaatfen aangefteld zyn, een Committé van Algemeen Welzyn, een Committé tot de Militaire Zaaken , en een Committé tot de Geldmiddelen.  JAARBOEKEN, January, 1795- 3*9 toebehoord , herfteld is. 7. Dat ten allerfpoedigften order zal gefteld worden tot voorkoming van de nadeelige gevolgen der Inundatien. g. Dat de Belastingen tot nu toe geheeven , by proviüe zullen gecontinueerd worden, dog dat men zig zo fpoedig mogelyk zal bezig houden, om dezelven te verminderen , en op een meer geëvenredigden voet te herren, 9. Dat een Courier naar Parys zal gezonden worden , om de Commisfie van de zogenaamde Staaten Generaal te gelasten , zig te onthouden iets op naam deezer Provincie Holland te doen, en zig,voor zo veeldezdve aangaat , te houden voor gerappelleerd: en eindelyk ten 10, Dat fon territoireest re / tabli. s' 1 r. Qu'il fera pourvu le plustót posfible' a. 1'ordre necestaire é pour prevenir les l futfes funestes des ^ Inondations. j 3. Que les impofitions/ levées jusqu'a pré-' feut feront continuées provifoirement: mais qu'on s'occupera le plustót posfible a les diminuer & a les lever fur un pié plus exaft de proportion. 9. Qu'un Courier fera envoyé a Paris pour ordonner ala Commisfion des foi difant Etats Generaux de s'abftenir de faire aucun acte au nom de la Province de Hoilande: & de fe tenir a eet egard pour revoqués. y 3 10. En. M" rEt- AM. 'ort be~ rip der \efluiten an de inllandbhe Reerté Bat ave. Salut & Fratcmité! Au nom de Vos Reprelëntans Provifoires, R. W. TADAMA, Secretaire- Groo$  JAARBOEKEN, January, I79J- 33- Groot was het getal der Franfche Emi Amgramen, welke, ten tyde der komfte varij» de Troept der Republiek, zo wel als--*-* elders, zich cok binnen deeze Stad onthiel den. Dit, onder anderen, was de grond der vo'gende Aankondiginge van den Franfchen Generaal Salme. Au Quartier Gènèral a Amfteldam 9 Pluviofe, an 3 de la Republique Francmfe une & indivifible. Tous Bourgeois, Auberginesou par ticuliers ayants Hotels garnis font ténus d'envoyer tous les matins au Commandant tem. poraire Francois de la ville d'Amfteldam , une Liste de toutes les Perfonnes qui auront Logés chez eux , en y fpecifiant le nom , la qualité, laDurée dutemps ou'ils ont a y rester & les Affaires qui les y amrr.enent; ceux qui ne rempliront point les forrnes exigées par le préfent ordre feront ré gardés comme fuspects, mauvais Citoyens , & voulants protéger les malveillants,quifeglisfeut dans cette ville & trou- ln 't Hoofd-Kwartier te te Amfteldam, den 9 ( van Regenmaand,(28 January,') het derde Jaar der eene en oh* verdcelbaarc Franfche Republiek. A He Burgers , Logement houdende of Herbergiers , zyn verpligt aan den Franfchen Commandant van de Stad Amfteldam , alle morgens een Lyst te zenden , van de Perfoonen die by hun gelogeert hebben , met opgaave van de Naam, Beroep, 't verblyf dat zy hier maaken zullen en de zaaken die hun hier roepen ; zullende de zodanige welke deeze ordre niet exacielyk nako» men, aangezien worden als verdagte ,ftegte Burgers , en als willende voorthelpen de Kwaaddoenden, welke in deeze Stad fluipen om 'er de Rust te ftooren, die Y 4 'er  332 NIEUWE NEDERLA NDS GHE Amstel*DAm', Proclamatieomtrent de FranfcheEmi'grqnltn* troublent Pordre qui y régne. Chaque particulier défignera fur fon rapport fon nom& celui de fon quartier, Le General Gom? mandant la Ville d'Arnfteldam. SALME. er tot tot nu tos heerscht. Ieder Burger zal ook teffens zynen Naam en Beroep op dit Rapport inöeten plaatfen. De Generaal commandeerende de Stad Amfteldam. (Was geieekcndf) SALME. Van de firenge Krygstucht, welke de Franfchen onder hunne Troepen oeffendenpndervondt men ook hier een voorbeeld. Op den 29, 'smiddags ten twee uuren \ wierdt, op den Dam, een Franfche Kanonnier doodgefchoten, wiens misdaad beftondt jn het fteelen van eenige Neusdoeken. Op dien zelfden dag deeden de bovengemelde .Reprefentanten bekend maaken, dat de gewoone opening van den Wisfelbank, invallende op den volgenden dag, zou uitgefteld worden tot den 6 February, om reden dat de ftaat des Banks niet vroeger konde worden opgemaakt, Raakende de Amptenaars gefchiedde dee?e volgende Bekendmaaking:' * V R THE JU GE LT K II El D. BROEDERSCHAP. r\e Provifioneele Reprefentanten van het Volk j*0 van Amderdam, in overweeging genomen hetj-  JAARBOEKEN, January, 179J. 333 hebbende, dat de Commisfien van verfcheideneAw Collegien en Amptecaaren binnen kort ftaan te ex sti pireeren, en in ervaaring gekomen zynde, dat ver-Da fcheide Amptenaaren en Bedienden van deeze Stad, zich verleegen vinden , wegens de continuatie in Be, de waarneeming van hunne Ampten en Bedienip- ma een, authorifeeren en requireeren mits deeze, dat ra alle Burgers, welke in eenige publieke Ampten^ of- Bedieningen van Stads wege aangefteld zyn, of*e; gefungeerd hebben , als alle Commisfarisfen , zo van de differente Kameren als anderen, alle Collegien , Corporatien en voorts alle Amptenaaren en Bedienden van deeze Stad, zonder onderfcheid, welke niet expresfelyk zyn ontflagen , in dezelve bunne Ampten, Bedieningen en Funclien, tot wederopzegging toe , en alzo Provifioneel, zullen voortgaan , en dezelve refpedtivelyk ten meeste nutte hunner Medeburgeren blyven vervullen , zonder zich om eenig voorwendfel of redenen, hoe genaamd, van de aan hen opgedragcne Commisfien, Ampten of Bedieningen te mogen excufeeren of onttrekken, op pcene van als onwillige of kwalyjc geïntentior.oerde Perfoonen te zullen worden aangezien en behandeld 5 verwachtende de Provifioneele Reprefentanten boven gemeld veel eer, en vermaanende des noods, dat een ieder zich met alle iever en vlyt in zynen post zal trachten te kwyten, en alzo alles toebrengen , om de goede orde in het beftuur der zaaken dezer Stad, zo veel mogelyk te helpen bevorderen. Aftum Amfteldam den 30 January 1795- Het (erjie Jaar der Bataaffche Vryheid. . Ter Ordonnantie van de Provifioneele Reprefentanten voornoemt, GvBRENDER a BRANDIS. Secretaris. y 5 ooi? ». \end- aking kende Amp* taars.  334 NI EL WE NEDERLANDSCHE Ook vonden de Provifioneele Reprefentanten geraaden, op het blyven binnen de Stad, of liet na elders vertrekken van de Leden van het voorgaande beftuur, en van derzelver Minifters en Suppoosten, eenige fehikkingen te beraamen, V RY II E I D. G E L T K II E I D. BROEDERSCHAP. T\e provifioneele Reprefentanten van het Volk ^ van Amfterdam, ter vermyding van alle confufie, en ten einde de zaaken der Burgerye , zo veel mogelyk, te conferveeren in haar geheel, nodig geoordeeld hebbende, dat geene Leden van het geweezene Politiek of Rechterlyk beftuur, noch ook derzelver geweezene Ministers, Suppoosten of Be. dienden, het zy dezelve nog in eenige functie, het . zy buiten functie zyn, zich voortaan buiten deeStad begeeven, of blyven onthouden, zonder voorkennis en roeftemming van het Committé van Al. g'émeen'e Waakzaamheid, hebben goedgevonden, en verftaan te ordonneeren, gelyk i'ezelve ordonneeren by deezen, dat niemand dcrzelve zich van nu voortaan zal mogen begeeven buiten deeze Stad, zonder zich daar toe by het Committé van Algemeene Waakzaamheid ré hebben vervoegd, en aldaar te hebben geobtineerd een PermisfieBilliet, op welks vertooning de tegenswoordjg gebruikelyke Pasfen , door het Committé daar toe vaceerende, zullen worden afgegeeven; op poene van anderzints gehouden te zullen worden voor fufpect, en dat hunne Goederen , in dat geval, terftond zullen gefteld worden onder Sequestratie; ordonneeren wyders aan de zodanigen uit de gemelde Perfoonen , welke zich bereids buiten deeze Stad zouden mogen bevinden , om binnen den tyd van één maand , na dato dezes, zich wederom her waards te begeeven, op poene als vooren; laaten- AmstelP4M.  JAARBOEKEN, January, 1795- 335 tendeniet te min aan de laatstgemelde vry en on A verlet, om . (zo zy vermeenen mogten,uit boordt sï lln wetTge redenen, abfent te zyn ) daar van aan & 't Committé van Algemeene Waakzaamhedennis te geeven, ten einde daar op , by liet zelve^ Committé, zodanig te w,.rden gedisponeert, als j naar bevinding van zaaken geoordeeld zal worden d 'eE?wordnt'eindelyknog geftatueerd, dat een ie h selyk, wie hy zy, die overtuigd zal worden van / doleufelyk, op verkeerde naamen, pasfen te hebben gehaald, daadelvk, na exigentie van zaaKen, zal worden geftraft ; zullende het Committé van Algemeene Waakzaamheid, des morgens van tien tot een uuren vaceeren , om bovengemelde tfefc misfie-Billietten af te geeven. Gearrefteerd en gepubliceerd den 30 January Ï7PJ. Het eerfte Jaar der üataaffthe Vryheid. Jer Ordonnantie van voornoemde Reprefentanten, G. BRENDER a BRANDIS. Secretaris, Om der Burgerye allen twyfel te ontneemen, raakende de Willekeuren en Statuten der Stad, en de wyze van regtspleegen , voormaals gebruikelyk, wierdt aan dezelve bekend gemaakt, dat alle het bovengemelde op den ouden voet zoude blyven. V R T H E I D. G E L T K II E I D. BROEDERSCHAP. \ !zo ten tyde van de voormaalige Regeering dezer Stad , jaarlyks, op den tweeden Fe- brua- «• SL- iMi ads'rrest>r Le- ',n van ei Oude cjiuur.  33<5 NIEUWE NEDERT.ANDSCHE Am- STF.L" DAM. Bekend maakin fakend Stad.' Keuren Statuten, em De bruary, wanneer Scheepenen beëedigd en in hun Officie van Schependom getreden waren, eene Willekeure gepubliceerd w:erd, inhoudende: üat Myne Heeren van den Gerechte, de Willekeuren cn - Statuten dezer Stad vernieuwende en continueerengde , beveelen en gebieden , die onderhouden te » worden rot Gerechtsproeve, en de Publicatie van deze Wiilekeure, in de tegens woordige tydsom,Handigheid , niet kan gefchieden; Zo is het, dat de provifioneele Reprefentanten van het Volk van , Amfterdam, aan allen en een iegelyk kennis geeven, dat zy hebben goedgevonden te ftatueeren, gelyk zy ftatueeren by deezen: dat de Willekeuren en Statuten dezer Stad , in derzelver volle kragt en waarde zullen blyven , en mitsdien dezelve zullen moeten onderhouden worden, tot zo lange daar omtrent nader zal zyn gedisponeert. Ook maaken de voornoemde provifioneele Reprefentanten van het Volk van Amfterdam, by dezen bekend , dat zy hebben gerefolveerd te ftatueeren, gelyk zy ftatueeren by dezen , dat alle de Citatien en Ediéfaale Citatkn, welke ten tydc van de voormaalige Regeering voor Scheepenen gedaan zyn, gecontinueerd zuilen worden, en op dezelve voort geprocedeerd zal worden , voor het provifioneel Committé van Juftitie,en mitsdien alle de Citatien en Edictaale Citatien voor Scheepenen gedaan, gehouden zullen worden, ten opzichte van het vervolg , voor gezegd provifioneel Committé van Ju» ftitie gedaan te zyn. Aftum Amfterdam, den 31 January 1705. Het e«rjle Jaar der BataafJclie Vrydetd. Ter Ordonnantie van voornoemde Reprefentanten, G. BRENDER a BRANDIS. Secretaris.  JAARBOEKEN, January, 1705 337 De Franfchen , nu de Nederlanders als As hunne Broeders aanmerkende, en verlangen-m de, dat de beide Gewesten, zo veel doenlyk , eene zelfde gedaante, wat liet Landbeituur aangaat, zouden aanneemen, zogten aan hunnen Regeeringsform alle mogelyke openbaarheid te geven. Daar toe diende de verfpreiding en Aanplakking deezer Schetze van de CONSTITUTIE der FRANSCHE REPUBLIEK. Van de Republiek. 10 FV Franfctie Republiek is één en on* deelbaar. Van de Verdeeling des Volks'i 2O Het Franfche Volk is, ter uitoeffening zyner Souverainiteit, afgedeeld in Grond - Vergade • ringen der Can tonnen. 3.) Voor de Lands Regeering en Rechtsoeffening is het verdeeld in Departementen, Diftrifteö eq Gemeenten. Van den jland der Burgeren. 4 ) Ieder Man in Frankryk gebooren, en woónende, en 21 jaaren oud; en ieder Vreemdeling van gelyken Ouderdom, die zedert een jaar binnen de Republiek woont, en van zyn arbeid leeft, of zich een Eigendom in Frankryk verkrygt; die eene Franfche Vrouw trouwt, die een Kind aanneem?,. 1- Mé 4  AMSTELDAM. Schets der Fran- fcheCo, Jlitutie 538 NIEUWE NEDERLANDSCHE of een Grysaart onderhoudt, ieder Vreemdeling emdelyk van wieti het Wetgeevend Lighaam oordeelt, dat hy .zich by de Memchheid welverdiend neert gemaakt, wordt tot uitoeffening zyner Rechten als Fransch Burger toegelaaten. 5. ) Men verliest de uitoeffening van zyn Burgerrecht, als men zich in een vreemd Land laat i- naturahfeeren, of Ampten of Eerbewyzen van eene . Macht aanneemt, daar ;t Volk niet heerscht, of als of men tot fchandelyke of iyffiraf veroordeeld wordt, tot zyne vereerelyking toe. 6. ) De uitoeffening van 't Burgerrecht wordt opgeheven door een aanklacht , of vonnis van wee.fpannigheid , door krankzinnigheid, en door een vonnis van wanverfc hvning, zo lang het zelve vonnis niét vernietigd wordt* Van de Souverainiteit des Volks* 70 Het Souveraine VOLK is het gantfche aantal Franfche Burgers. 8. ; Het benoemt onmiddelbaar zyne Vertegen* woordigers. 9. ) Het (laat Kiezers af, het benoemen van BeHuurders, openbaare Scheidsleden , Crimineel Rechters, en Rechters over affchaffinge. 10. ) Het oordeelt over de Wetten. Van de Grond- Vergaderingen* tl.)De Grond-Vergaderingen beftaan uit Burgers, diezedert 6 maanden in het zelve Canton woonen. 12O Zy beftaan ten minften uit 200, ten hoog* ften uit <5oo Stemgeregtiyde Burgers. 13. ) Zy worden ingbrigt door benoeming van één Prasadent , één Secretaris, en Stem. Od- aeeofiera. 14. ) Derzelver inwendige inrichting is aan haar S3W overgelaaten. iyO Nie-  JAARBOEKEN, January, 1795. 3^9 15. ) Niemand mag aldaar gewapend' vcrfchynerM 16. ) De verkiezingen gefchieden met luider frern, s of fchriftelyk, naar' de keuze van ieder Stemmer, j 17. ) De Grondvergaderingen mogen geene algemeene wyze van Stemmen voorfcbryv'en. 18. ) De Stemopneemers doen zien wat de uenu is der Burgeren, weiken niet kunnen fchryven, en, echter verkiezen fchriftelyk te Hemmen. • J 19. ) De Remmen over Wetten worden door ya) en neen gegeeven •• 20. ) Het Goedachten der Grondvergaderingen wordt op deeze wyze bekend gemaakt. De Grondvergadering van . , peftaande uit.... Burgeren, Hemt voor het aanneemen of het verwerpen van die of die Wet, met eene meerderheid van ... . Stemmen. ' Jr~an de Natioiiaale Volksvertegenwoordiging. 21. ) De bevolking is de eenige grond der Nationaale Volksvertegenwoordiging. 22. ) Een Afgezondene is de Vertegenwoord:ger van 40,000 Menfehen. 23. ) Iedere vereenigin^ van Grondvergaderingen, die'eene bevolking van 30. tot 41 duizend zielen beloopt, benoemt onmiddelbaar eenen Ateezondenen. . , 24. ) Oe benoeming gefebiedt door volurekte meerderheid der ftemmen. 25. ) Iedere Verzameling maakt haare ftemmen op en fchikt eenen Gevolmagtigden naar de plaats, die naast by in het midden ligt, waar de atearoeene vergelyking der Remmen gefchiedt. 26. ) Als de eerfte vergelyking der Stemmen gee ■ re volkomene meerderheid maakt, zo gaat mén voort tot eene tweede Oproeping, om alleen tusfchen de twee Burgeren te beflbfen die de meeste ftemmen hebben. 27. ) Zo de ftemmen ftaken, heefc deoudltede Voorkeur, 't zy om geballotteerd, of om verkozen kM» rrct- >AM. • 'chets '■ '■er 7ran'cheConïnut ie»  AMSTELDAM» Shets der Fran- fcheCon fiitutie. Van 340 NIEUWE NEDERLANDSCHE zen te worden: is de ouderdom ook gelyk, zo béfitst het Lot. 28. ) Ieder Franschman, die zyn Burgerrecht Uitoeffent, is door de geheele Republiek verkieslyk; 29. ) Iedet afgezonde behoort tot de gantfche Natie. 30. ) Als een afgezondeoe den post niet aan■neemt, of weêr nederlegt, of afgezet wordt, of fterft, zo wordt zyn plaats door dezelfde Grondvergaderingen wéér vervuld, waar door hy verkoren was. 31. ) Een Afgevaardigden, die zyn plaats neergelegd heeft, mag dezelve niet verhaten, eer zy weer bezet is. 32-) Alle jaaren, op den 1 Mey, vergadert zig het Franfche Volk tot het kiezen. 33O Zy zullen tot befluiten komen, hoedanig het getal der Stemgerechtigden ook moge weezen. 34.) De Grondvergaderingen zullen buitengewoon vergaderen, op de vordering van het vyfde gedeelte der Stemgerechtigde Burgeren. 3j.) In dien gevalle gefchiedt de beroeping door de Municipaliteit van de gewoone plaats der Vergadering. 36. ) De buitengewoone Vergaderingen zullen niet delibereeren, dan voor zo veel één meer dan de helft der Stemgerechtigde Burgeren , tegenwoordig zyn. Van de Keurvergaderingeh. 37. ) In iedere Grondvergadering wordt voor fioo menfehen, (tegenwoordig of niet,) één Kiezer benoemd. Voor 301 tot 400 wórden 'er twéé, voor joi tot 600 worden 'er drie gekozen. 38. De inrichting der Keur - Verzamelingen en de wyze van kiezen, zyn als by de Grond-Vergaderingen.  JAARBOEKEN, January, 1795. 341 Van het W&tgeevend Ligchaam. t 39. ) Het Wetgeevend Ligchaam is één, on-1 deelbaar en onafgebroken. 40. } Deszelfs Zitting duurt één Jaar. \ 4O De Wetgeevende Vergadering vereenigt ( zig den eerden July. J 42. ) De Nationaale Vergadering kan zig niet/ formeeren, als zy niet ten minden uit de helft j der afgezondenen en één daar boven beftaat. 43. ) De afgezondenen kunnen wegens hunne Advifen, die zy in den fchoot van het Wetgeevend Ligchaam uitbrengen, te geener tyd aangeklaagd of gerigt worden. 44. ) Als zy in crimineele gevallen op de daad betrapt worden, kan men zig van hun verzekeren, maar nog de order tot het arrest, nog de dagvaarding kunnen zonder volmagt van het Wetgee vend Ligchaam tegen hun uitgefproken worden. Van de Zittingen van 't Wetgeevend Ligchaam. 45. ) De Zittingen der Nationaale Conventie zyn openlyk. • . . , 46. ) De protocollen haarer Zittingen worden gedrukt. 47. ) Zy kan niet beraadflagen, als zy niet ten minften uit aoo Leden beftaat. 48 ) Zy kan haare Leden niet weigeren te fpreeken, in die orde, waarin zy het verzogt ^490 *Zy beraadflaagt naar de meerderheid der ftemmen. 50. ) Vyftig Leden hebben het recht om de op. roep n» by naame te vorderen. 51. ) Zy heeft het recht om het gedrag haarer Medé Leden in haaren boezem te beoordeelen. 52. ) Het bewaren der orde binnen de plaats der Zittingen, of daar buiten, in de cirkel voor dezelve bepaald , is aan haar zelve overgelaaten. Z Van \m- teliam. >chets Ier 7ran- :heCon» 'itutie.  342 NIEUWE NEDERLANDSCIIE Amsteldam. Schets der . FranfchcCcnJiitutie. Van de verrigtingen van 't Wetgeevend'Ligchaam. . 53.) Het Wetgeevend Ligchaam flaat Wetten voor, en geeft Decreeten. 54. ) Onder den algemeenen naam van Wetten zyn begreepen alle inrigtingen, het Wetgeevend Ligchaam betreffende; de Burgerlyke en Crimi- .neele Wetten; het algemeene bellier der Inkomften en gewoone Uitgaven van de Republiek; de Nationaale Goederen, de Waarde, hetGewigt, de Munt en Benaaming van 't Geld; de natuur, het beloop en invordering der Imposten; de Oorlogsverklaringen ; alle nieuwe algemeene Verdeeling van 't Fransch Grondgebied ; 't openbaar onderrigt; de opentlyke eer aan de gedagtenis van groote Mannen toegekend. 55. ) Onder den byzonderen naam van Decreeten zyn begrepen, alle Ordonnantiën van 't Wetgeevend Ligchaam , betreffende dejaarlykfche inrigting van Land- en Zeemagt; hec verlof of verbod tot den doormarsch van vreemde Troupen, over Fransch Grondgebied; het ontvangen van vreemde Scheepsmacht in Fianfche Havens; de maatregelen tot openJyke zekerheid en rust; dejaarlykfche en oogenblikkelyke uitdeeling van publieke onderfieuning en openbaaren arbeid; de onvoorziene en buitengewoone uitgaven; de beveelen tot vervaarding van allerleie foort van munten;de byzondere en plaatslyke maatregelen, nodig voor een Departement; een gemeene of byzonderen arbeid;de verdediging van 'tGebied en uitvoering der Traclaaten; de benoeming en afzetting van de Hoofden der Arinéeën; de gerechtelyke afvordering van verantwoordelykheid der Leden van den uitvoerenden Raad en deiStaatsbedienden; de geregtelyke vervolging van •allen, die van eene zamenzweering of een inbreuk op de algemeene zekerheid der Repub'iek befchuldigd zyn; iedere byzondere verandering in de verdeeling van 't Fransch Gebied; de bet looningen van wege de Natie te geeven. Van  JAARBOEKEN, January, 1795- 343 Van de vervaardiging der Wetten. 56. ) Vo°r detl voorflaS tot eefte Wet' moet een bericht vooraf gaan. 57. ) De verhandeling daar over kan niet aangevangen worden, en de Artikelen niet voorloopip; serefolveerd worden, dan 14 dagen na het bericht. n . . , ' 58. ) De aangenomene Voorflag wordt gedrukt j én naar alle Gemeenten der Republiek rond gezonden , onder den tytel vaii Voorgeflagene [Vet. co.) Zo, veertig dagen, na het verzenden van de~voorgeflagene Wet, het projeét, in één meet dan de helft der Departementen, door het tiende gedeelte der Grondvergaderingen van ieder derzelve, geregeld zamengefteld zynde, niet gereclameerd is, wordt het projecl: aangenomen, en wordt een Wet. 60.) Zo 'er reclameering plaats heeft, roept het Wetgeevend Ligchaam de Grondvergaderingen op. Van de openllyke bekendmaking der Wetten en Decreeten. éi.) Boven de Wetten en Decreeten , Beoördeelingen en alle openlyke iririgtingen wordt geicbreveh: in naam des Franfchen Volks , in 't Jaar .... der Republiek.... Van den Uitvoerenden Raad. 62. ) 'Er zal een Uitvoerende Raad van 24 Leden worden aangefteld. 63. ) De Keur vergadering van ieder Dcpnrte ment benoemd eenen Sollicitant. Uit de Lys derzelve kiest hét Wetgeevend Ligchaam de Le den des Raads. 64. ) Ieder maal in de laatfle maand der Zit Z a tin Amsterdam. Schets der Frattr rcheCon- (litulic. i  34* NIEUWE NEDERLANDSCHE AMSTEL.DAM. Schets der Fran- fcheCon fiitutie. ting van eene Wetgeevende Vergadering, worden deszelfs Leden voor de helft vernieuwd. 65.) Den Uitvoerenden Raad alleen is het Beftuur en het opzigt over de algemeene Staatsinrigting opgedragen. Hy mag alleen naar den inhoud der Wetten en Decreeten van 't Wetgeevend Ligchaam handelen. ■ 66.) Hy benoemd uit zig zeiven de overfte Amptlieden tot het beftuur der Republiek. 67. ) De Wetgeevers beftemmen het aantal en de verrigtingen dezer Beampten. 68. ) Dezelve Beampten formeeren geenen Raad. Zy zyn afgefcheiden van, en zonder on. middelbaare betrekking tot eikanderen, en hebben geene peffoonlyke macht. 69. ) De Raad zelf benoemd uit zynen boe-" zem de buitenlandfche Ambasfadeurs der Republiek. 70. ) Hy formeert de Traéiaaten. 71. ) De Leden des Raads zullen in geval van ontrouw, door het Wetgeevend Ligchaam verklaagt worden. 72. ) De Raad is verantvvoordelyk voor de uitvoering der Wetten en Decreeten, en de misbruiken, waar van hy geene kennis geeft. 73. ) De Raad ontzet en verandert de overfte Amptlieden by zyne benoeming. 74. ) Hy moet, als het nodig is, dezelve by de gewoonlyke gerichten verklaagen. Van de betrekking van den Uitvoerenden Raad, tot het Wetgeevend Ligchaam. 75. ) De uitvoerende Raad houd zyne zitting naby het Wetgeevend Ligchaam. Hy heeft den toegang tot de zittingen van het Wetgeevend Ligchaam , en in hetzelve eene afgezonderde plaats. 76. ) Hem wordt gehoor verleend zo dikwyls hy een bericht heeft intebrengen. 770  JAARBOEKEN, January, 1795' 345 77. ) Het Wetgeevend Ligchaam roept hem tot zig, geheel of ten deele, zo dikwyls het zulks goedvind. Van het Beftuurend Ligchaam cn de Municipaliteit. 78. ) In iedere Gemeente is een Municipaale. Regeering, in ieder Diltricl een Midden-Regiering, en in ieder Departement een Ceutraale Regeenng. 79. ) De Municipaale: Beampten worden in de Vergadering der Gemeente gekozen. 80. ) De Beftuurders worden van de KeurVergaderingen der Oiftriélen en Departementen gekozen. 81. ) De Municipaliteit en de Adminiftratten, worden Jaarlyks voor de helft veranderd. 82. ) De Beltuurders -en Municipaal-Beampten zyn in geen een geval als Vertegenwoordigers des Volks aantemerken ; zy kunnen in geen een geval, de inrigtingen van het Wetgeevend Ligchaam veranderen, nog derzelver uitvoering verfchuiven. 83. ) Het Wetgeevend Ligchaam beltemt de verrigtingen der Municipaale Beampten en der Beftuurderen; de regels volgens welke zy aan eikanderen ondergefchikt zyn, en de ftraffen waar in zy kunnen vervallen. 84. ) Hunne Vergaderingen worden openlyk gehouden. Van de Burgerlyke Rechtsoeffening. 85. )'Het Burgerlyke en Crimineele Wetboek is een en hetzelfde voor de gantfche Republiek. ; ; 86. ) Het recht dat alle Burgeren toekomt, om over hunne oneenigheden door zelfgekozene Scheidsmannen uitfpraak te laaten doen, mag niet gefchonden worden. Z 3 87-> V AMSTELDAM. Schets der Fran» rchcCon- fiitutie.  34ó NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steleam. Schets der pran- fchcCon- 'fiitutie. 87. ) De uitfpraak dier Scheidsmannen is beflisfend, zo de partyeu zig het recht om daar tegen op te komen niet hebben voorbehouden. 88. ) 'Er zullen Vrede-Rechters door de Burgers van eenen Omtrek, door de Wet bepaald , gekozen worden.' 89. ) Deeze hebben den post om zonder kosten tot een vergelyk te brengen, en het oordeel uit te fpreeken. 90. ) Hun getal en de zaaken die tot hun behooren, worden door het Wetgeevend Lig. chaam beftemd. 91. ) Daar zullen openlyke Scheidsmannen door de Keur-Vergaderingen gekozen worden. . 92. ) Hun getal en uitgeftrektheid van macht zal door het Wetgeevend Ligchaam beftemd worden. 93. ) Zy neemen kennis van zulke oneenigheden , waar van door de byzondere Scheidsmannen en Vrede-Rechteren geen finaale uitfpraak is gedaan. 94. ) Zy beraadflagen openlyk. Zy geeven hun Advis met luider ftemmen. Zy neemen kennis op mondelinge voordragt der partyen, of op een bloote Pro-memoria, zonder eenige formaliteiten, en zonder onkosten. 95. ) De Vrede-Rechters en openlyke Scheidsmannen worden alle jaaren gekoozen. Van de Crimineele Heclusoeffening. 96. ) In crimineele gevallen kan geen Burger ger cht worden voor en aleer, of gezwoorene óf het Wetgeevend Ligchaam de aanklagt tegen hem erkend hebben. De befchuldig.len hebben raadslieden, door hen zelve verkozen, af gerechtlyk aangefteld; de daad en 't oogmerk worden door een gezworene beoordeeld; ie ftraf wordt door een crimineele rechtbank ïepaald. 97,0  JAARBOEKEN, January, i?95- 347 07 •} De Ciimineele Rechten zullen alle Jaa-Ai ren door de Keur - Vergaderingen verkozen st worden. OA cv Fan de Rechtbank der Vernietiging. ™ 98.) Voor de gantfche Republiek is eene^ ^fö^JSi uitfpraak over de zaak ^ zelve, dog alleen over de verkragting der lorm en openbaare overtreedingen der Wet. 100 ) De Leden van deeze Rechtbank zullen alle Jaaren benoemd worden door de iveurVergaderingen, Van de Publieke Uitgaven. toi.') Geen Burger is van de vereerende ver. «lichting, om tot de openlyke belastingen iets by te dragen, vrygefteld. Van de Nationaale Schatkamer. ioaO De Nationaale Schatkamer is het eenize en ondeelbaare Middenpunt van de bereken, baare Inkomften en Uitgaaven der Rep"blie^ lot ^> Zy wordt door verantwoordelyke Opgiende'rs beftuurd, die van den uitvoerenden Raad benoemd worden. 10a ^) Deeze Beftuurders worden nagegaan door Commisfarisfen, benoemd door het Wetgeevend Ligchaam, doch kunnen daar uit met fekoozen worden, en zyn verantwoordelyk voor de misdaaden waar van zy geen kennis geeven. Van het doen der Reekeningen. 10O De Reekeningen deezer Beftuurders der * * J Z 4 Na- r- M. hets an- tutte.  Am- STJELD/lM. Schets der Fran- fcheCo) fiitutie, i t c d 34S NIEUWE NEDERLANDSCHE Nationaale Schatkamer en van de Inkomften van den Staat, worden Jaarlyks aan verantwoorde^ ke Opzienders der Reekening afgelegd, die de Uitvoerende Raad benoemd. 106.) Deeze Opzienders der Reekening worden door Commisfarisfen nagegaan, welke het Wetgeevend Ligchaam buiten zig zeiven be'-noemd, en zyn voor de misbruiken, waar van zy geen kennis geeven, verantwoordelyk. Van de Krygsmacht der Republiek. 107.) De Algemeene Macht der Republiek beftaat uit het gantfche Volk. 108O De Republiek onderhoudt, zelfs ihVreedestyd, eene gewapende Land- en Zee-Macht in foldy. 109. ) Alle Franfchen zyn Soldaaten, en zyn m het gebruik der Wapenen geoeffend. 110. ) 'Er is geen Generalislimus. in.) De verfcheidenheid en teekenen der ran^ gen en de fubordinatie, beftaan alleen in betrekking tot den dienst, en zo lang dezelve duurt, 112. ) Als de opentlyke macht gebruikt wordt, om orde en vreede binnen het Land te houden, ageert ze alleen op fchriftelyke opeisfching der wettige Overheden. 113. ) Als de opentlyke macht tegen den buitenlandfchen Vyand gebruikt wordt, ageert zy onder de beveelen van den Uitvoerenden Raad. 114. ) Geen gewapend Corps mag beraadflagen. Van de Nationaale Conventie. 115. ) Wanneer in de helft der Departementen n één daar boven, het tiende deel der wetrig 'erzamelde Grond -Vergaderingen begeert, dat e Aéle der Conftitutie van nieuw zal overzien , 1 eenige Artikelen daarin zullen veranderd woren, zo is het Wetgeevend Ligchaam verpiigt ai-  JAARBOEKEN, January, 1795. 349 alle de Grond-Vergaderingen der Republiek op ƒ teroepen, om te weten, of 'er eene Nationaales Conventie zal gehouden worden. r 116. ) De Nationaale Conventie wordt op dezelfde wyze geformeert, als de W/etgeevende i Vergadering, en heeft ook derzelver gantfche^ magt. * 117. ) Zy houd zig, met betrekking tot de/ Conftitutie, alleen bezig met de zaaken waarom/ zy beroepen is. Van de betrekking der Franfche Republiek tol vreemde Mogendheden. 118O Het Franfche Volk verklaart zig Vriend en natuurlyke Bondgenoot van alle vrye Natiën. 119. ) Het mengt zig niet in het Staatsbeftuur van andere Volken. Het duldt niet dat andere Volken zig in het haare mengen. 120. ) Het vergunt toevlugt aan alle Vreemde, lingen, die uit hun Vaderland oin de zaak der Vryheid verbannen zyn; maar ontzegt dezelve aan Tyrannen. 121. ) Het maakt geen Vreede met een Vyand, die zyn Grondgebied bezet houd. Verzekering der Rechten. 122. ) De Conftitutie waarborgt alle Franfchen voor de Gelykheid, de Vryheid, de Zekerheid, de Eigendommen, openbaare Schulden, de vrye oefening van Godsdienst, algemeen Onderricht, openbaare Hulp, onbepaalde vryheid van de Drukpers, het recht van Requesten, het recht om zig in Volks-Gezelfchappen te vereenigen, het genot van alle menlchelyke Rechten. 123. ) De Franfche Republiek vereert alle Trouw, Moed, Ouderdom,nederige Godsvrugt, en Ongelukkigen; zy draagt de befcherming van haare Conftitutie op aan alle deugden. Z 5 I240 ,M- rEL- AM. 'chets 'er ?ran- ;heCon~ 'ilutic.  35° NIEUWE NEDERLANDSCIIE Amstel. DAM. 124.) De Verklaaring der Rechten en der Acle van Conftitutie, zullen in Tafelen gegraveerd in de Wetgeevende Vergadering, en "aan publieke plaatfen openlyk worden voorgefleld. Zes Oost-Indifche Retour-Schepen, hadden de haven van Plymouth aangedaan, om, naa eene wyl vertoevens, de reize voort te zetten. In eenen tyd van Vrede, en op trouwe der uitltaande verbintenisfen zich verlaatende, waren zy, zo zy meenden, in een Vrienden-haven binnengeloopen. Het Embargo, door de Engelfchen, kort vóór hnn vertrek, op de Hollandfche Schepen gelegd, belette ook de ryk beladene Bodems het vertrekken. Men weet, hoe zy, benevens onnoenielyk veel fchats, zeden, zyn verbeurd verklaard. Over de fchade, hier by geleden, kan men, eenigermaate, oordeelen uit de 'Provifioneele CARG A of Lading van 6 Oost* Indifehe Compagnie Relourj'chepen ,vour zo verre dezelven bekend zyn, ah: DE NAGELBOOM, van CANTON in CHINA; DE ENKHUIZE li MAAGD, van BATAVIA, voor de Kamer AMSTERDAM ; DE SCHELDE, van CANTON in CHINA; BUTTERSWTK, van BATAVIA, voor de Kamer ZEELAND; DELFT, van BATAVIA, voor de Kamer DELFT en ROTTERDAM ; en DE AFRIKAAN, van BATAVIA, voor de Kamer HOORN en ENKHUIZEN ,. dewelke» dagelyks uit. de Haven van PLYMOUTH herwaarJs verwagt worden. Als: 92457 ffi Thee Bocy,899280 f8 difbCon«o, 497652 tg dito Carnpoey, 93278 fö dito Sou-  JAARBOEKEN, Janunrj, i?95- 35* Souchon, 34776 ffi dito Pecco, 29233 « Hev*Aï fant, 21526 ffi Heyfant SchiD, 8943 ffi dito Son s, do, iova ffi dito Joosjes, 1236 ffi dito Soulang, Di 37560 tl Bindrottingen, 2481 f, ï40oi {fi Rhabarber, 45726 ffi Radix China, 6 <*£i6 fj dito Gallinga, 155176 ffi Spiaulter.y, 250^2 ps. Nankings Linnen Geele, 500° ps. di-/. to dito Witte, 5000 ps. dito dito Blaauwe,?„ «5400 ps. Zyde Stoffen, 5791 ffi Cantonfe ruwe jf Zyde, 296 Kasfen Porceleinen, 68 lobbens duo,/, 08% Bondels dito, 46423 ffi "Witte Peper, 710114 « « Bruine dito, 43892 Ü3 Nooten Muscaaten,/, s8ï2 ffi Fouly, 18640 © Kaneel Ceilons, 51 f> Foiily-01y,9 Kelders Soya Japanfche, iicooofS Sappanhout Bima's, Sjoco tfi Caliatourshout, 15S78 ffi Indigo Java's, 209642 6r Poeder-Suiker 1-52352 « Salpeter, 299979 tB Tfa Bankas'in Schuiten, 21813 $ dito Malax Inktkokers, 2480 ffi Kwikzilver, 6177 ffi Cardamom Java's, 15883 tl Kurcuma Java's, 26023 tl Camphor, ™8o ffi Sago Borneo, 4130 ffi Gom Gutte, 26m, 'ir'ja m O. Schc. n, ia tige* ■nd %nge~ 'ju den.  352 NIEUWE NEDERLANDSCHE Goud *. Franfche Nationaale Teeken, en verkoos zig op het zelfde oogenblik uit haar midden de volgende provifioneele Commisfie: G. C. C. Vattbender, F. Kumftus, Francois Gr endèl, P. van Geeten, Frans Gueryn, P. de Munnik, M. Verzyl, en daar by als Secretaris Jocob Polyn. Welke Commisfie ,. als daar toe gelast zynde, de Vroedfchap liet vergaderen , en aan dezelve het volgende .Voorftel deedt: EDELE GROOT ACHTBAARE HEEREN! W/y vinden ons ten hoogden vereerd, dat wv door een aanzienlyk aantal van hun , die met regt kunnen gezegd worden de Burgery van deeze Stad uittemaaken, verkoozen en afgezonden zyn, om met alle den eerbied aan deeze Plaats, aan uwe Posten, en aan de Wet verfchuldigd, tot U Edele Groot Achtbaare te fpreeken , en van dezelve te verzoeken, dat geeiie, dat de omftandigheden der tyden, zo wei als onze Burgertrouw noodzaaklyk maaken. 't Schynt by niemand, zelf byU Edele Groot Achtbaare aan geene twyffeling meer onderhevig te zyn, of de Franfche Republikeinen naderen deeze Stad, gelyk zy reeds veele andere bezet hebben, 't Verblyf der thans hier Guarnifoen houdende Krygsbenden daarentegen is onzeker, en ook zyn dezelve, als gecapituleerd hebbende, niet meer in hun geheel, gelyk zy te vooren waren; en niemand kan vooraf berekenen wat drift, onkunde en heethoofdigheid fomtydsin één oogenblik aan deeze of geene zyde zou kunnen uitwerken. Om alle ongevallen zo veel mooglyk voor te komen en af te wenden, verzoeken wy van U Edele Groot Achtbaaren met Wapenen voorzien te worden, die ons in ftaat ftellen de veilipheid van alle Perfoonen en Eigendommen te verdedigen»  JAARBOEKEN, January, 1795. 353 gen en die nimmer door onze handen onwaardig Q gedragen zyn; ten minften ons geweeten geeft ons dit getuigenis, dat niemand in de tyden,// toen wy dezelve droegen, zig over ons met re- 0 den heeft kunnen beklaagen. . p Wy doen dit verzoek op eene wyze, die wel a verre van tegen rust en goede orde te ftryden, l integendeel geen ander oogmerk heeft, dan die/, beiden te bevorderen en ftaande te houden. Wy doen het egter niet met die onderwerping, waar mede een Slaaf een gunst van zynen Meester fmeekt, maar roet dien ernst en waardigheid, die aan een braave en weldenkende Burgery voegt, en die de zuiverheid onzer oogmerken vordert, met dat vertrouwen dat onze welbewustheid, en de kennis en 't gevoel van onze rechten, zo wel als van onze pligten ons inboezemt; en wy vleyen ons, dat wy van U Edele Groot Achtbaaren een billyke zaak niet vergeefsch zullen gevorderd hebben ; maar dat ü Edele Groot Achtbaaren zo wel alswy, overtuigd van't gewigt der zaak, op dit oogenblik, en alvoorens dat uwe Vergadering fcheidt, de gefchiktfte middelen zullen willen beraamen tot de regelmatige voldoening van ons verzoek. Wy hebben zekerlyk geen voorbeeld nodig, om ons aan te zetten tot dat geene, dat eerlyk en pligtmatig is, en dat ons eigen hart en gevoel ons voorfchryft; maar wy meenen het egter niet onvoegzaam te zyn U Edele Groot Achtbaaren onder het oog te brengen, dat het zelfde verzoek door de Groot Achtbaare Regeering der aanzienlyke Stad Leyden, gisteren avond zonder uitftel, en op de minnelyklle wyze aan de Burgery is toegeftaan, en daadelyk op 't beste, zonder belediging van eenig memch, ter uitvoer gebragt. Wy wagten van U Edele Achtbaare niets minder. Op dit Voorftel wierdt door de Vroedfchap geantwoord, dat zy gehouden zyn- de OUDA. 'erzoek n Wa°nenan de Trotd*.hap.  354 NIEUWE NEDERLANDSCHE GcrjDA De .de aan eene Capitulatie, tusfchen den Franfchen Generaal Picbegru en haare afgezondenen gefloten, welke ook aan de Burger Cmmisfté werd voorgelezen, en volgens welke het hier liggend Guarnifoen, en dé Schuttery gewapend moesten blyven , tot aan het daadelyk arrivement der Franfche Troupen, niet meer in haar geheel was, en dus zich verpligt vondt, het gedaane VoorHel der Burgery af te flaan. Op deeze weigering deedt de Commisfie, ingevolge haaren fpeciaalen last , het volgende Protest: jQe Burgery der Stad Gouda kan niet ontveinzen , haare verwondering en bevreemding over een antwoord, waar van zy zig zelve geen denkbeeld hadt gevormd, als niet beantwoordende aan den yver en Burgertrouw, die haar tot het gedaane Voorftel heeft aangefpoord, en protesteert aldus op het plegtigfte tegen het ontvangen antwoord, laatende ter verantwoording van U Edele Groot Achtbaare de gevolgen, die daar uit ter eeniger tyd, voor eene ongelukkig gemaakte Stad zouden kunnen voortvloeyen; maar tellens overtuigd zynde, dat deeze denkwys in de Vergadering van U Edele Groot Achtbaaren niet zo algemeen is, dat dezelve ?ecn uitzondering zoude kunnen lyden, wend zy zig tot die cordaate Regenten, die met eeü beter oog de Wettige en bedaarde Rappen van eene braave Burgery befchouwendc, zig haare zaak aantrekken, en verzoekt dat deeze door op te ftaan , en hunne plaatfen in deeze Vergadering te verklaren , een omwyff'elbaar bewys geeven dat Vaderlandsen Burger liefde hunne harten en daaden beifuurt.  JAARBOEKEN, January, Ü9& 355 De Commisfie gezien hebbende, dat alle Go de Leden der Vroedfchap hunne plaatfen bleeven behouden, vertrok, om rapport te doen aan haare Committenten in het Harthuis; alwaar, na korte deliberatien, befloten wierdt, uit eerbied voor de Franfche Natie en derzelver Generaal, voor het tegenwoordige te berusten by het verrigtte ; maar teifetis terftond eene Commisfie af te zenden aan den Generaal Picbegru, om a&n denzelven verflag te doen van 't gebeurde, en nadere verklaaring te verzoeken van 't Arti- . kei der Capitulatie , betreffende de wapenen der Schuttery. Deeze Commisfie terftond vertrokken zynde, hadt het geluk niet, den Generaal te vinden ter plaatze, waar zy zulks verwagt hadt; waar door haare terugkomst tot Woensdag avond vertraagd wierdt. De Burgery volhardde , geduurende al dien tyd, rustig en vreedzaam in 't Harthuis vergaderd te blyven, gelyk ook door de geheele Stad de goede orde en vreede ongefchonden bewaard bleef. Intusfchen wierdt op Woensdag, van wegen de Ma. 'giftraat, de volgende Publicatie afgeleeaeu en aangeplakt: De Magiftraat der Stad Gouda, met advies en overleg van Myne Heeren van de Vroedfchap, adverteerd by deeze alle In- en Opgezeetenen deezer Stad, dat Myne Heeren van de Vroedfchap, op eene allezints legaal* wyze onderrigt geworden zynde, dat by Hun Edele Groot Mogende, de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, de defenfie deezer Provincie ge bi? tl is opgegeeven, eu van wegen HoogscHe- ze-U UDA.  35  364 NIEUWE NEDERLANDSCHE GuURA .ging der Troupen en Paarden re voorzien, en de Franfche Officieren in de Stads-Doelen met een eenvoudigen maaltyd te onthaalen. Met geen gering genoegen kan men verzekeren, dat alles met orde en rust, zonder beleeding of onheil van eenig mensch, is afgeloopen. Na dat Donderdag avond, by de aankomst der Franfche Troupen, de Staatfche Militie het Geweer had afgelegd, en hunne Wacht aan een Corps Franfchen overgegeeven, was de provifioneele Burger-Ccmmisfie , des Vrydags, ook bedagt, om de Schuttery te ontwapenen, en zondt dienvolgens , met overleg en inftemming van den Franfchen Commandant, drie Tamboeren , ieder verzeld van twee gewapende Schutters j uit, om door alle Wyken der Stad by trommelflag af te leezen eene ordre, door welgemelden Generaal en den Secretaris der Burger-Commisfte geteekend, waar by ieder gewapend Burger gelast, en gefommeerd wierdt, om terftond , immers voor eeH bepaald uur, zyn Geweer en toebehooren, tegen uitwisfeling van zyn Recepis, te brengen en af te geeven aan eene Commisfie uit de Burgery, daar toe in de Stads Doelen Zitting houdende; aan welke fchikking zonder eenige moeyelykheden voldaan wierdt. De Burger - Commisfie, eene van haare Medeleden, den Burger Fredrik Kumftus , benevens den Burger Cornelis Johan de Lange, met behoorlyke volmagt afgezonden hebbende, om provifioneel, van we-  JAARBOEKEN, January, 1795- 35 wegen deeze Stad, de groote Vergadering < van Gedeputeerden uit de Provincie, toen ter tyd te Amfteldam refideerende, by te woonen, vergaderde des Saturdags morgens, en publiceerde op de gewoone wyze aan de vergaderde Burgery op de Markt, in de eerfte plaats, 't Adres der Franfche Reprefentanten Gillet, Bellegarde, enz.; en vervolgens eene Publicatie om de, Burgery op te roepen, tot het doen eener vrye keuze van haare provifioneele Vertegenwoordigers , tegen den nademiddag ten 2 uuren in de St. Jans Kerk. Deeze Publicatie was van den volgenden inhoud: MEDEBURGERS! De Vyanden des Volks en des Vaderlands, die het masker hadden aangenomen, als ot zy uwe Vaderen en Weidoeners waren; dog die integendeel geen ander belang kenden en beoogden , dan de voldoening aan hunne eigene trotscnheid en heerschzugt; deeze uwe en onze Vyanden hebben zig tot nog toe met alle moeite bevverd, om zig zelf in uwe oogen voor iets groots ën edels te doen doorgaan, en daar en tegen de Franfche Natie en de Patriotten te verkleinen, verachtelyk en gehaat te maaken. Gy ziet dat zy U bedrogen hebben; zo hunnen moedwil door de aanbiddelyké Voorzienigheid geene paaien gezet waren, zouden zy volkomen gedaagd zyn in hun kwaadaartig oogmerk om het Land uit te putten, ons allen arm te maaken, alle Recht en Vryheid den bodem in te liaan, en op de Puinhoopen van dit alles hunne eigen grootheid te vestigen, en van daar 't bedrogene en geketende Volk te befpotten. Reeds te lang heeft dit bedrog geduurd, reeds jODDA,  3 65 NIK'"WE NEDERI ANDSCHE GoiJDi Oproeping dt Burgerye tot het vet kiezen van ee Provif. Munia pa Ut et't .. te ver is het gevorderd, 't is meer dan tyd, dat gy uwe oogeu opent om de waarheid en uw eigen waaragtig belang te leeren kennen. r De Franfchen, die men U heeft afgefchilderd, als een verachtelyken zamengeraapten hoop van bandeloos Volk, dat geen ander oogmerk hadt, - dan over geheel Europa fchrik en verwarring te verfpreiden , den Godsdienst te verwoesten , nRecht, goede Ordre en Wettige Regeering het onderfte boven te keeren ; die Franfchen vertoo-nen ïig nu in 't midden van ons, als eene groo. te, magtige, overwinnende en edelmoedige Natie; zy bieden ons de hand van Broederl'chap, zy betuigen hunnen eerbied voor God en alle vrye Godsdienstoeffening; zy herftelle'n Ordre en Rust, waar dezelve waren uitgeroeid; zy willen dat Onrecht, Armoede en Verdrukking een einde neemen; zy willen ons niet overheerfchen noch onze Schatten in Asfignaaten verwisfeld, wegvoeren , maar zy willen, dat wy met hun vry en gelukkig zyn. De Patriotten , U altoos in een even hatelyk daglicht voorgefteld, ftellen niet minder hun eer in die zelfde edele gevoelens in hun Vaderlandsch hart te voeden, als de Franfchen. Recht en Billykheid was ten allen tyde het doel van hunne poogingen en verrigtingen, dog Geweld en Overheerfching verhinderden hen dit uit te voeren, en U in 't genot daar van te doen deelcn. Dezelfde geest van edelmoedigheid fpoort hen aan , om , met ter zydeftelling van helfche wraakzucht, den misleiden en bedrogenen Burger te onderfcheiden van die geene, riie hen misleiden bedrogen hebben. Zy zullen dit altoos in 't oog houden, en de regtvaardigheid zal hunne daaden bellieren. Eerlang zult gy hen recht doen, hunne waare bedoelingen leeren kennen, en hen uw vertrouwed en achting weder fcheuken: dit zult gy doen, wanneer de prys der Eetwaren en de lm-  JAARBOEKEN, January, J79S- 3^7 Imposten zullen verminderen, en uw beftaan daar q door verbeteren, ('t geen evenwel nog met oogenblikkelyk kan plaats- hebben ,) wanneer gy zien r zult dat het Recht tusfchen den geringenen p erooten gelykelyk beftierdwordt, dat de Onder-/ drukking ophoud, dat uw Koophandel toeneemt,, uw buitenlandsch aanzien weder opryst, en uw } geluk beftendig wordt; eindelyk wanneer gy zo i Vry en Gelyk zult zyn, dat niet de rang en ryk- x dom, maar alleen verftand en deugd aanfpraak j op de alg meene achting hebben zullen. 't Tydftip is thans daar, dat de Burgery haare 1 voorise Vertegenwoordigers, die zy niet verkozen hadt, en die dus haar vertrouwen niet bezitten konden, van hunne Posten heeft ontilagen. Dus is het tot voorkoming van de nadeelen der Regeeringloosheid nodig, terftond voorziening te doen, dat een Provifioneel Committé, door de Burgery zelve verkoozen, den voortgang van alle Stadsbeftier in ftand houde. Om dit met die ordre te doen, die de tydsomHandigheden toelaaten, worden alle weldenkende Burgers , die medegewerkt hebben, oi nog willen'medewerken tot herftel der Vryheid, opgeroepen , om deezen middag ten i uuren m de Groote Kerk te verfchynen, en aldaar te hooren en te ftemmen over het geen hen zal worden voorgefteld, en de Perfoonen, die, als tot zodanig Provifioneel Committé gefchikt, haar zullen worden voorgedragen. Intusfchen hoopen wv, dat Rust, goede Utdre, Eensgezindheid, Eerlykheid van inzigten en Broederlyke Liefde alle onze daaden zal kenmerken. ..... . Dat alle Perfoonen en Goederen van Militairen of Pur^erlyken ftand ongefchonden bewaard, en ieder voor allen overlast bevryd zal blyven. De provifioneel gewanende Burgers zuilen daar toe, al wat in hun vermogen is, toebrengen; en zo iemand zig ongelukkig tegen 't oogmerk van ons OUDA. iproemg der 'urgeye tot iet ver» ie zen an een }rovif. Wunicie Provifioneele Municipaliteit vernomen hebbende, dat van tyd tot tyd eenige ongeregeld.  JAARBOEKEN, January, i?95> 375 geldheden hebben plaats gehad, omtrent deln-G kwartiering der Franfche Troupen , adverteerd door deeze, dat niemand gehouden zal zyn eeni-& ge Inkwartiering te refpefteeren, dan op vertoon van de daar toe uitgegeeven en behoorlyk gete. on kende Billetten, en dat ook niemand de by hem dt gebilletteerde Manfchappen zal mogen belteeden fa zonder voorkennis van dit Committé. rt Dat' by niemand provifioneel meer dan twee tery, op den 20 deezer benoemd, door de Bur-. gers , uitgemaakt hebbende de Schuttery , in 1787 gedisfolveerd, en nu by Publicatie van dato den 20 deezer herfteld; mitsgaders door die Burgeren, welke zig genegen getoond hebben in dezelve Schuttery dienst te doen, de verkiezing is gedaan van Opper-Officieren voor gemelde Schuttery, zo werd by deeze door Wethouderen en Raaden voornoemd , de Burgery deezer Stad kennis gegeeven dat zyn verkoozen: In de Compagnie No. 1. Tot Kaptein M. M. de Monchey, tot eerfte Lieutenant D. Pompeyra , tot tweede Lieutenant J. B. Bol, tot Vaandrig A. Haan, dog welke A. Haan, naderhand tot Kaptein in de Compagnie No. 9. is benoemd. No. a. Tot Kaptein J. Gueding, tot eerfte Lieutenant H. Minderop, tot tweede Lieutenant j. A. Willemfe, tot Vaandrig W. van Zuylen. No. 3. Tot Kaptein 77. Dufes, tot eerfte Lieutenant j. Minderop, tot tweede Lieutenant Gallas, tot Vaandrig IP. A. Croefe. No. 4. Tot Kaptein Ab. Hubert, tot eerfte Lieutenant J. Ts van der Vliet, tot tweede Lieutenant J. B. van Doorn, tot Vaandrig P.Plemp. No. 5. Tot Kaptein W. Verkamer, tot eerfte Lieutenant 77. Midderich, tot tweede LieuteCc 4 nant rER)AM. °ublicaie omrent de ichutery.  Rotter- • dam. Publicc. tie omtreilt a Schuttery. 394 NIEUWE NEDÈRLANDSCHE riant P. J. Laregnere, tot Vaandrig H. J. van den Acker. No. 6. Tot Kaptein Jan Beeldemaker, tot " eerfte Lieutenant J. Terhoeven, dog welke J. Terhoeven, naderhand tot Kaptein in de Com-, 5pagnie No. 8. is benoemd; tot tweede Lieutenant J. C. T. Pex, tot Vaandrig J. de Roode» No» 7. Tot Kaptein J. van Doorn, tot eerfte Lieutenant L. Tomputte, tot tweede Lieutenant J. J. Schouten, tot Vaandrig C. Blanhenheim. No. 8. Tot Kaptein Jan Terhoeven, tot eerfte Lieutenant R. Brem, tot tweede Lieutenant G. van der Pak, tot Vaandrig E. Perier. Np. 9, Tot Kaptein A. Haan , tot eerfte Lieutenant L. Vergiht, tot tweede Lieutenant A. Radys, tot Vaandrig C. de Vlieg, No. 10. Tot Kaptein L. van Zwyndregt, tot eerfte Lieutenant A. Dros M. Z., tottweede Lieutenant A. Hamboch , tot Vaandrig G. J. van El. No. 11. Tot Kaptein J. van Rykevorfel, t&i eerfte Lieutenant C. Thim, tot tweede Lieutenant P. F. D. Chandon , tot Vaandrig PI. 'Vérwey. No. 12. Tot Kaptein L. Beumer, tot eerfte Lieutenant J. G. Midderich, tot tweede Lieutenant //. J. van Niel, tot Vaandrig A. Per* rotin. Gelastende Wethouderen en Raaden voor. floemd, alle en een iegelyk, de voornoemde  JAARBOEKEN, January, 1795. 395 Officieren in voorgemelde Qualiteiten te erken-F nen en gehoorzaamen, en zal heden avond de a Compagnie No. i.,op morgen de Compagnie r No. 2., en zo vervolgens de Wacht betrekken. Werdende voorts ieder Burger, in zyne qua-2 liteit van Schutter, geen Wacht doende, aange-z maand en gelast, zig niet met Geweer en Wa-j penen op ftraat te laaten vinden, op pcene van i naar bevind van zaaken te zullen worden gecor- 1 rigeert; en worden wyders zo wel de Burgers, welke tot hier toe vrywillig de Wachten hebben waargenomen, als Commisfarisfen voor derderzelver betoonden yver en moeiten in deezen uit naam der Burgerye bedankt. En zal de Kaptein van No. 1. by gebreeken van een Collonel, de Opper-Officieren van de refpeclive Compagnien tot het maaken van provifioneele fchikiringen convoceeren. Aldus gedaan, gearrefteerd en gepubliceert ten , en van den Raadhuue der Stad Rotterdam, den 28 January 1795, 't Eerfte Jaar der Bataaf» fche Vryheid; ten overftaan van de Burgers Theodore van Zeiler en Daniël de Jongh Adrz,t Wethouders; de Burgers Pieter Ellinckhuizen en Dirk Heyting, Raaden. In kennisfe van My, TOUSSYN WOORDHOUDER. De Burgers deezer Stad, met den last yan Inkwartieringen merkelyk bezwaard, vonden geene geringe verligting, zints de Wethouders en Raaden, op aanzegging van den Franfchen Generaal Bonnaud, het volgende hadden doen afkondigen: Cc 5 PU- .OTERAM. 'ublicaie omrent de 'simt-, j ery.  Rotterdam. Afkondigingraaken de den leeftogi voor de Franfchen. 396 NIEUWE NEDERLANDSCHE PUBLICATIE. PUBLICATION. Heil en Broederfchap ! Salut & Fraternité! Alzo de Generaal Bon» T e General Bonnaud, *x naud aan Wethou- *-* ayant informé les . deren en Raaden der Maires & Confeillers Stad Rotterdam, heeft de la commune de Rotkennis gegeeven, dat de terdam, que les MagaMagazynen voor het zins des Subfiftances onderhouden der Fran- pour les Troupes Franfche Troupen thans aan- ^aifes font formés & que gelegd zyn, en dat die les Troupes ont ordre Troupen order hebben d' y venirprendre leurs om, van heden af aan, vivres des aujour d'hui, hunne mondbehoeften invite lesditsMagilfrats aan die Magazynen af- d'en prevenir les habitehaalen, met verzoek, tans de cette Ville, par om by Publicatie aan de une Publication afin de Ingezetenen deezer Stad les informer que les daar van kennis te gee- Troupes recevant les ven, en voorts te ver- vivres des Magazins de wittigen, dat zy even la Republique Francaiom die reden ongehou- fe, les habitans ne font den zyn eenige mond- point obligés de nourbehoerten aan voorfz. rir les Troupes qui font Troupen, by hun gein- logées chez eux et qu' kwartierd, te leveren, ainfi tout ce que les zo dat het geen deeze Troupes fusdites recevan de Ingezetenen zul- vront des habitans, ne len genieten , niet an- peut etre confideré que ders kan aangemerkt comme un effet de la werden dan als een ge- Fraternité quiregne envolg der Broederfchap, tre les deux Nations, welke tusfchen de beide Natiën plaats heeft. Zo is 't, dat Wet- a Cette Caufe les houders en Raaden Maires et Confeillers de voornoemd, ten ver- cette Ville ont jugé bon soeke van den Franfchen a la requifition du GeGe- ne-  JAARBOEKEN, January, 1795- 397 Generaal, bovengemeld, neral Bonnaud d'en pre- R hebben vermeend hier venir les Citoyens et na t van aan de Burgers en bitans de cette Ville d Ingezetenen deezer Stad pour leur fervir dm- kennis te moeten gee- formation. * ven, om te dienen tot 6 derzelver narigt. ...w*. Aldus gedaan , gear- Ainfi refolu,arrèté&< refteerd en gepubliceert publié de laMaifoii Mu-l ten, en van den Raad- nicipale ce io Pluvio-i huize der Stad Rotter- fe, 3 a™ée Republicai-, dam, den 29 January ne , ou le 29 Janvier; I79< , 't Eer/te Jaar der 1795 > l An premier de Ëataaffche Vnleid; ten la Liberii Patave ; en overftaan van de Bur- preience des Citoyens eers Theodorevan Zeiler Theodore van Zeiler « en Daniël de Jongh Daniël de Jongh Fils Adrz., Wethouders; d'Adrien, Maires, & des de Burgers Dirk Hey. Dirk Hey'ting& Michiel Ting en Michiel Plemp, Plemp, Confeillers. Raaden. In kennis van My, De mon fü, TOUSSYN WOORD- TOUSSW WOORDHOUDER. HOUDER. Op den laatflen deezer Maand wierden aan de Burgery bekend gemaakt de naamen der perfoonen, zo tot het bewind over Schieland, als ter waarneeminge van andere open* baare belangen, aangefteld. Zie hier dezelve, HEIL en BROEDERSCHAP.' W/ethouders en Raaden der Stad Rotterdam, " ontvangen hebbende het volgende rapport, hebben gemeent het zelve zo fpoedig mogelyk te moeten brengen ter kennisfe van de Burgery dee Z8i ot- ERAM. tfkoni iging aaken* 'e den teftogt 'oor dt Tranche»*  Rotterdam. Lystvi ProviJ nieuwe Ampte naaret. De Burgers Nicolaes Johannes Ockhuyfcn, te Moor- 398 NIEUWE NEDERLANDSCHE zer Stad , zynde het zelve van 'den volgenden inhoud: Ingevolge de oproeping der Burgery, by Publicatie van den 2 des avonds ten 10 uuren op 29; den 28 's morgens ten 7 uuren op 28, 'savonds ten 10 uuren op 30; den 29, 30 en 31 's morgens op 29, en 'savonds op 31 graaden." „ Heden namiddag tusfchen 3 en 4 uuren , zyn langs deeze Stad, eenige wagens ge» pasfeerd, met het Engelsen Hospitaal, van Gorinchem komende." Schiedam. Het berigt, raakende de Omwenteling, ook oteram.  40a NIEUWE NEDERLANDSCHE Schiedam. ook in deeze Stad voorgevallen, zo als het ter onzer kennisfe is gebragt , zullen wy onzen Leezeren mededeelen. Dus luidt het. Deeze Stad bevindt zich thans met zo veele andere in ons Vaderland, in dien gelukkigen Itaat van Omwenteling, waar na zo lang is gereikhalst. De bewerking daar van wierdt op den ao deezer ondernomen, door de Burgers G. J. Loncq, Eng. Lucas, Jac. Nokt, Corn. Nokt, J. S. Loncq, J. van Water fchoot, H. S. de Masfcbak en Cla* ri'jn , welke, zich in Committé Revolutionair geformeerd, en een goed gedeelte moedige Burgers byëen verzameld en van Gefchut, Geweeren en Pieken voor* zien hebbende, naar het Raadhuis gingen, en van de vergaderde Vroedfchap, door den mond van den Burger G, J. Loncq, eischtcn de disfolutie der werklyke Schuttery , de ophaaling haarer Geweeren , en ordre aan den Commandant des Guarnifoens om zich tegen geene demarches der Burgery te verzegen; het geen alles wierdt toegeftaan. De gewapende Burgermagt vervolgens voor het Stadhuis gefchaard, en vermaand zynde, zich als waardige Republikeinen te gedragen, verklaarde de voornoemde Burger Loncq, in naam van het Committé, aan de Regeering, dat zy het vertrouwen der Burgery hadden verlooren, en mitsdien vervallen verklaard wierden van hunne posten, en invloed op de Regeering. Waarop het Comnsiué zich hebbende geabfenteerd, en weder  Jaarboeken, january, ms» 403 dér binnen verzogt zynde, van de omflagen kaaden vernam: „ dat de Vroedfchappen, „ hunne Raadsplaatfen aan dé Burgery, (ver„ trouwende op derzelver gegeeven woord en verzekering, de zorg en veiligheid van deeze Stad en Ingezetenen aanbevoö„ len,) overlieténj"ruimende voorts dadelyk en zondef eenige belemmeringen de Raadzaal, en gaande zonder eenige dé minde ge baarden van belediging voorby de gewapende Burgermagt. Daags daar aan wierdt de Burgery in de groote rterk opgeroepen, ten erhd« een provifiaheel Burgerlyk Beftüur te regelen; by welke gelegenheid de meergertielden Burger G. j. Loncq eene zéér gepaste Aanfpraak deed, én voorts aan de Vergadering wierden voorgefteld ii Artikelen, houdende hoofd* Èaaklyk: „ Het benoemen eener provifioneele Stads,, Regeering van 20 a 22 Perfoonen , welkö „ fuhgeeren zal tot het tydftip, waar in de „ geheele Natie den wettigen Volks-lhvloed „ geregeld , en de Stemgerechtigheid zal j, bepaald hebben, óm als dan of geconti„ nueérd, of vervangen te worden; zuilen$, de dezelve Regeering de keuze heoben j, van den provifioneeieh Burger-Commanj, daut, maar de verdere Officieren en On„ der - Officieren door de gewapende Burj, germagt zelve worden gëkoozen, volgens j, een fpoedig te beraamen Plan van de Stadse „ Redering, die op haare verantwoorde4, lykhcid het toezigt zal houden over dé „ Politie oer Stad, alle Collegien, DeparDd t#* Scm DAM.  Schiedam. 4©4 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ tementen, thans aanwezig zynde, en „ vooral zorgen tegen het vervreemden der Goederen van Weduwen , Weezen, en ',9 Gelden des Lands; als mede ten fpoedig., ften de nodige plaats beraamen, voor het „ bewind der Civiele en Crimineele Jufiï., tie: alles opzodanigenvoet, datderBur„ geren Rechten , op Vryheid en Gelyk„ heid gegrond , daar by worden gehand„ haafd; en werd ook aan voornoemde Re„ geering opgedraagen de aanftelling van „ Hoofd-Officier of Maire der Stad, doch „ om niet langer te fungeeren, dan devoor,y noemde provifioneele Regeering." En worden wyders alle Amptenaars, „ die 'sLands Geweldenaar hebben aange„ kleefd en Requesten getekend , om hem S9 in zyne geufurpeerde waardigheden te 39 herftellen, gehouden als van hunne be5, dieningen ontflagen, met verantwoording 5, op hun leven of goed van gehouden admi„ niftratie. Wordende voorts geftatueerd de ' voortduuring aller belastingen,en verklaaring van Onderwerping der Schiedamfche ' Burgery aan het oppergezag uit des Volks boezem voortgekomen; en zullende alle non delooze ampten en bedieningen afgefchaft, ' mitsgaders alle openftaande bedieningen door de provifioneele Regeering vervuld " worden: terwyl, eindelyk, niemand der " Burgers van Schiedam zich zal vermo» gen te onttrekken, om Stad en Land naar ' vermogen te dienen, zo wel in hetSchut't) terlyke als Burgerlyke; zullende dezulken, die zich onder eenig voorwendzel „ zou-  ! JAARBOEKEN, January, T795. 405 g zouden willen verfchoonen , (waar over J \; de Stads-Regeering en Krygsraad zullen1 oordeelen,) ais fufpecl: gehouden, en op „ dien voet, tot na den vrede, op eigen „ kosten in verzekering gehouden worden.' Deeze voorftellen wierden by de vergaderde Burgery, met handgeklap, goedgekeurd, en na gedaane Aanfpraak, wierdt, in derzelver naam, deeze Eed afgelegd. „ Wy belooven en zweeren , dat wy het door ons eenparig genomen Decreet, „ nopens de provifioneele Stads-Regeering, „ conform den geheelen inhoud van dien, „ zullen in werking brengen en handhaven, „ de door ons te benoemen Perfoonen tot „ de Regeering te zullen refpecteeren , en „ met goed en bloed te befchermen, tegen „ elk een iegelyk, die jegens dezelve iet„ wes onderneemen mogt; en eindelyk ons niet te zullen verzetten, maar te berusten l, in alle zodanige befluiten , als dezelve „ volgens den gemanifestoerden wil des „ Volks, volgens de geheiligde beginfels „ van Vryheid en Gelykheid, tregrond op „ de eeuwige en onvervreemdbaareRechten van den Mensch, zullen neemen en uit„ voeren : Zo ivaarlyk belpe ons God Al, machtig!" Daar op wierden tot de provifio ■ neele Stads-Regeering benoemd, de Burgers Jacobus No let, Basti'aan Cool, Jan Heiligers Junior, Dan. Pigeaud Tbz-, Leenden Visfer , Adrianus Bredero . Adriaans Maas, Bartbol. van Pelt, Job Jac. Froon., Adrianus Schregardus, Maximiliaan van Dd 2 den iCHIEIAM.  4o6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schiedam. den Berg, Maarten van Wieringen, Jan Roodenburg F. Lz., Ary Voogt, Jan Hoog' wecht , Adrianus Verhaven , Jacobus van WaterfchGot, Hendrik van der Schalk Jz., Dirk van Esfen, Jan Verlouw , Anthony Bonekamp, en, op uitdruklyke begeerte des Volks, Gozewyn Jan Loncq; welke perfoonen, erkend zynde voor de provifioneele Stads - Regeering, vervolgens naar het Raadhui? geleid, en aldaar door het Committé in den Eed genomen zyn, luidende dezelve aldus: « Wy belooven en zweeren, dat wy m ,» de aan ons toevertrouwde post, ons zullen 5, gedraagen als Mannen van eer; dat wy> „ met verzaaking van alle onwettige eigen„ belangen, en met den moed en waardig„ heid , die aan Vertegenwoordigers van „ een vry Volk pasfen , de belangen der „ goede Burgery zullen bevorderen en voor„ ftaan; dat wy zullen waaken voor de hand„ having van recht en goede orde , be„ fcherroing zullen verkenen aan Perfoonen „ en Bezittingen, tegen alle baldadige aan„ randingen, excesfen en perfooneele wraak„ oeffeningen , de goeden beloonen en de „ kwaaden volgens de Wetten ftraffen, en „ geene befluiten zullen neemen of doen „ uitvoeren, dan die alleen uitloopen tot „ bevordering van het algemeen heil des „ Volks." Hier na ontbond het voorgenoemde Committé zich zelf, als hebbende het heilzaam oogmerk bereikt; de Stads-Regeering aanvaard-  JAARBOEKEN, January, 179J. 4°7 vaardde haare funcrien , en onder het ge-: fpeel der klokken wierdt de Nationaale Vlag 1 op den Tooren geplaatst. Vervolgens gefchiedden alhier deeze Afkondigingen: Schout, Burgemeesteren en Scheepenen der Stad Schiedam, in aanmerking neemende de, tegenwoordige tydsomftandigheden, hebben, met, voorkennisfe en approbatie van de Edele Groot i Achtbaare Vroedfchap deezer Stad, goedgevonden en verdaan, om de Officieren, Onder-Officieren en Schutters van de thans fubfifteerende Schutterye alhier, ieder in zyne qualiteit refpective uit hunnen dienst te ontdaan en te bedanken, gelyk dezelve by deeze worden ontflagen en bedankt ; wordende aan een ieder geïnjungeerd, om huruie Geweeren en 't geen verder tot wapening behoord, voor zo verre het tegenwoordig niet in gebruik is, zodra mooglyk, immers ten laatfte binnen den tyd van vier en twintig uuren, te moeten bezorgen , aan 't Stads Boterhuis , binnen deeze Stad. Aldus gedaan en gearrefteerd in 't volle Collegie van de Heeren van de Wet, pneter de Heeren Jan Jacob Mispelblom Beyer, Heer van Zuidfcharwoude, Hoofd-Officier; DaniëlPichot, Burgemeester , en Leenden Kool, Scheepenen. Den 20 January 1795, en gepubliceerd ten zelve dage. In kennisfe van My, S. H. V E R N E D E. Daar de Commisfarisfen der Franfche Republiek, het Volk van Nederland hebben aanDd s ge- 5CHIK)AH. Ontflag Ier Schutery*  4o8 NIEUWE NEDERLANOSCHE SCHIEDAM. Op roeping der Burgery. gemaand, om zig te ontdaan van het juk, waan onder het tot hier toe zugte, endeezeaanmaaning thans ten fterkfte wordt aangedrongen door den Generaal Daendcls, die de Burgery ook van deeze Stad by naamé fommeert en oproept, om zig vry te verklaaren, zo hebben eenige Burgers van deeze Stad, die zig zints eenige tyd belast hebben met de zorge, om in een tyd (tip zo als wy heden beleven, voor alle welzyn te waaken, deeze Omwenteling begonnen, en uit naam en op last van de Burgery, deRegeeringsperfoonenvan hunne posten voor altoos vervallen verklaard; de Leden van het voorige Beftuur konden immers niet dan gehaat zyn aan de Franfche Republiek, ook deeze Burgery kon op hun niet vertrouwen, .wy moesten hun dus vervallen verklaaren van alle posten en invloed van Regeering. Zy nodigen alle hunne Medeburgers om zig verder by hun te voegen, hun aller belang dringt iien daar toe, het tydsgewrigt eischt fpoed en eensgezindheid; dat zy dus, die de Vryheid en Vaderland lief hebben , zig vervoegen by die gewapende Medeburgers, welke zig het eerfte tot aller behoud gewaagd hebben, en met ons overgaan om een provifioneel Burgerlyk Beftuur te regelen, tot dat einde worden alle Ingezetenen uitgenodigd , om morgen, voordemiddag, ten io uuren, in de Groote Kerk, byeen te komen, alwaar men hun een ontwerp daartoe zal voorhouden ; inmiddels worden alle Beampten , die geene waarfchouwing tot het tegendeel bekomen, aangemaand, hunne posten te blyven waar» neemen , en door de Burgery gelast, geene gelden, onder hun berustende, aan iemand aftegeeven, op pcane van daar voor aanfpraakelyk in hunne perfoonén en goederen te zullen zyn. Ëindlyk wordt van wegen de gewapende manfchappen alle verzekering gegeeven, voor veilig, heid van perfoon en bezittingen, en de Burgery vermaand tot de rust en goede orde.  JAARBOEKEN, January, i?95- 4°9 Aldus gedaan by de verzamelde Burgery derSi Stad Schiedam, den 20 January 1795» en §e D publiceert "ten zelve dage. In kennisie van'My, G. JAN LONCQ. Het Committé Revolutionair, dat op den wilZ des Volks de Omwenteling geregeld be-1 ftuurd en daargefteld heeft, en op den uitge-^ drukten last der gewapende Burgery, de oudey, Regeeringsleden van hunne posten heeft verval- « len verklaard , heeft het genoegen kennis te L geeven, dat met goedkeuring der Burgery van deeze Stad, tot Leden van een provifioneele Municipaliteit, of Regeering zyn aangefteld, de Burgers Jacobus Nokt, Gozcwyn Jan Loncq, Bastiaan Cool, Jan Heiligers Junior, Daniël Pigeaud Thz., Leendcrt Visfer , Adrianus Breder 0 , Adrianus Maas , Bartholomeus van Pelt, Johannes Jacobus Froon, Adrianus Schregardus, Maximiliaan van den Berg, Maarten van Wieringen , Jan Rodenburg F. Lz.t Ary Voogd, 'jan Hoogwecht , Adrianus Verhaven , Jacobus 'van Watet-fchoot, H. van der Schalk Jz., Dirk van Esfen, Jan Verlouw en Anthony Bonekamp. De genoemde Vertegenwoordigers, door ons, in naam der Burgery , in den Eed genomen zynde, heeft het Committé dus zyne werking geëindigd, wenscht de Burgery geluk met deeze keuze , en vertrouwt, dat de eenffemmigheid, waar mede dezelve gefchied is, gevolgd zal worden , van dat vertrouwen , dat aan waardige Volks-Vertegenwoordigers toekomt. Aldus na voorgaande klokkegelui gepubliceert Dd 4 in VM. yst der eden •r Prof. Muicipateit.  Schiedam. 410 NIEUWE NEDERLANDSCHE in Schiedam, den 21 January 1705, het eerfte Jaar der Hollandfche Vryheid, In naam van het Committé Revolu-s tionair, G. JAN LONCQ, HEIL en BROEDERSCHAP! T\e Provifioneele Regeering der Stad Schiedam , verhied, ter requilitie van den Franfchen Commandant, by deezen, aan alle Burgers en Ingezetenen, het fchenken en verkoopen van Wyn, Brandewyn en fterke Dranken, aan de Franfche Troupen, op poene van arbitraire correct ie. Aldus gedaan en gearrefteerd, den 24 january }795, het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid, In kennisfe van My, J. W. HOEKWATER, Secretaris, Maaslandsluis. Aangaande het gebeurde, by de Omwenteling, fchreef men, uit deeze Plaats, het volgende: Na dat zedert Maandag den 19, door eenige Burgers, waar hy de Regeering zig ter bezor«» ging van rust en orde aanbood, de Revolutie met het ukfteeken der Nationaale Vlag yaq  JAARBOEKEN, January, 1795. 4" van het Raadhuis en den grooten Kerktoorn, 1 het weder opeisfchen der Geweeren en 'V Wapentuig, in 't Jaar 1787 de Leden van: 't Genootfchap ontnomen, 't opngten eener Burgerwacht , en 't planten van een Vryheidsboom , ter zyde van het Raadhuis , was begonnen, is op den 29 een Committé Revolutionair in de Groote Kerk met open deuren, aan de aldaar door openbaar klokgeilag van 't Raadhuis opgeroepen , en zaamgekomene meenigte Ingezetenen , ter goed- of afkeuring voorgefteld. De daar toe benoemde Burgers zyn Adrianus van der Jagt, Matbys van Loopik, Ary van der End Stepbanusz.» Lambrecbt Scbefvisvanger, Bartholomeus Kooy, Pieter Nieuzvenbuizen, Jacobus Stuir, Dirk Stals , Jan Krabbendam en Adrianus de Jonge. De Burger Adrianus van der Jagt deed van voor des Voorleezers Lesfenaai, een zeer gepaste en befcheiden Aanfpraak , die met ongedekte hoofden en vol aandagt, werd aangehoord en toegejuicht. Al het verrigte werd goedgekeurd, zonder dat 'er zig iemand tegen kantte; waar na alles met orgelfpel, waar mede het was begonnen , werd beflooten ; terwyl men zig onderling met deeze beginfelen van Vryheid, Gelykheid en Broederfchap geluk wenschte, en alles zonder eenige wanorde is afgeloopen; blyvende de Regeering nog omtrent het Uorpsbeftier, het Finantieele en de Rechtszaaken in functie, tot nader dispofitie; terwyl het geen de Revolutie betreft, der bovengemelde Commislie j[s aanbevoolen. Dd 5 Au* dAAS.AND>LU1S.  4i2. NIEUWE NEDERLANDSCHE Alkmaar. Alkmaar. Met het volgende, deeze Stad betreffende, vergenoege zich, voor ditmaal, onze Leezer. Na dat op den 20 en 21 January, by Publicatie uit naam van het Committé , de Leden van de Regeering binnen deeze Stad, van alle Posten en invloed in de Regeering waren verklaard vervallen te zyn , en de Burgers verzogt, een billet, met hunnen naam ondertekend, inteleveren ter benoeming van negentien Perfoonen , tot provifioneele Reprefentanten van de Burgery deezer Stad Zo is op den 22 daar aan volgende gebleeken, dat tot derzelver Provifioneele Reprefentanten verkoozen zyn : Jidriaan Klaver, Ludovicus Timon de Kempenaer , Jacobus Verhoeven, Jan Hendrik Ruis, Cornelis van Foreesi, Willem Bolt en, Lucas Dyl, Nicolaas Catenius, Gerard Cornelis van Vladeracken, Johannes van Leeuwen, Jan Pieter Goudsblom, Francois David Conftantyn Druyvefleyn, Jan Walraven , Cornelis van Oostveen, Jan de Witt D. Z., Joan du Jour, Pieter Prins, Klaas Bakker en Maarten Adriaan Daey; welke den Eed hebben afgelegd in handen van 24 Burgers, daar toe afgezonderd, en op gisteren uit hun midden verkoozen hebben tot Hoofd-Schout Adriaan Klaver, tot Bugemeesteren Willem Bolten, Jacobus Verhoeven, Ccrnelii vanFcreest, Lukas Dyl, en uit den boezem der Burgery tot Scheepenen Pieter Pmneboeter, Wit-  JAARBOEKEN, January, 1795. 4»$ miltn Adriaan Boon, Bernard Hendrik Alk- i y*« G^rrf, Joan Groot, Willem ïcbut; al*maar»! le mede provifioneel voor den tyd van twee maanden. Wy laaten hier volgen, de waarneemingen van den Burger C. mot Scfcw» , omtrant de hoeveelheid waters, m den Jaare -794 gevallen en uitgewaasfemd. Gev. Wat. Uitgew* In January, 24 Lyn. 8 Lyn. February, 3° 10 Maart, *7 *7 April, 3° 34 May, 3£ 3» Juny, 20 44 July, 11 49 Augustus, 48 34 September, 28 19 Oélober, 63 i5 November, 40 13 December, 13 10 Dus in 't geheel het gevallen Water 376 Lynen of 31 Duimen 4 Lynen, uitgewaasfemd 285 Lynen of 23 Duimen, 9 Lynea Rhynlandsch;zvnde dus 4 Duimen 8 Lynen meerder Water" gevallen , en 2 Duimen meerder uitgewaasfemd dan in 't Jaar 1793. Hoorn. Onder de dagteekening van den 22 , fchreef men uk deeze Stad: „ Dooc  HOOR] 414 NIEUWE NEDERLANDSCHE « Door het voorbeeld van onze Nabuuren aangefpoord, hebben wy heden onzeonvervreemdbaare Rechten, die ons op eene geweidadige wyze ontnomen waren , hernomen. Eindelyk legt heerschzugt en geweld verdagen, en de Vryheid is ten Zetel verheven; de Uurgers kunnen zich met recht den naam van vrye Bataaven toeëigenen. Om half elf des morgens was de oude Regeering vergaderd, op verzoek van eene Commisfie uit de Burgegery ^ geadfifteerd door Commisfarisfen van het Committé Revolutionair der Bataaven, wanneer door deeze Commisfie aan de vergaderde Regeering wierdt aangekondigd, dat de oude Conftitutie, door geweld en overmagt gevestigd, vernietigd zynde, de Regeering van die Conftitutie niet beftaan kon, zy van hunnen Post ontilagen werden, waar op de Praïfident-Burgemeester hernam, dat Burgemeesteren en Vroedfchappen gerefolveerd waren , hunne Posten in den fchoot der Burgerye neder te leggen." „ Die Heeren vervolgens de Kamer verlaatende, en zig naar huis begeeven hebbende, wierdt, door de Commisfie der Burgery, direct by klokkeflag de Burgery byëea geroepen, en aan dezelve eenige provifioneele* Reprefentanten voorgefteld, om door het Volk verkoozen te worden; welke zonder eenige bedenking terftond met algemeen gejuich werden aangefteld ; waarop door de Burgery de Vryheids-Boom voor het Stadhuis, en cp meer Plaatfen , geplant wierdt, het welk onder een algemeen gejuich  JAARBOEKEN, January, i795« 4-5 juich en algemeene deelneeming gefchied-I de, terwyl elk , de vorige verdeeldheden vergeetende, engeenzints om voorgaande beleedigingen denkende , elkander de hand van Broederfchap toereikte. En hier mede eindigde een dag, waar op de Burger in zyn Rechten herfteld wierdt, en de zaak der Vryheid zegenvierde." „ Het Genootfchap ontving hunne Wapenen weder terug , welke reeds door de oude Regeering op de Doelen bezorgd waren; en de Commandant van het Guarnifoen, door de provifioneele Reprefentanten uit de ouden Eed ontflagen zynde, wierdt hy door hun in den Eed van het Volk genomen." „ De Hemel zegene deeze Omwenteling, weïke in volle rust, met algemeene blydfchap, zonder eenige belediging van Perfoonen en Goederen, is daargefteld!" Enk huizen. Niet veel uitvoeriger, dan ten aanzien der overige Noordhollandfche Stedea , is het volgende berigt, wegens het gebeurde in deeze Stad, ter gelegenheid van het altoos gedenkwaardig voorval. Heden, den 23, hadt deeze Stad het geluk, des morgens om 10 uuren, de Burgers T. eE W. T. vanHamehveld, als Commisfarisfen uil het Committé Revolutionair der Bataaven,bim ner lOORN.  Enkhuizen. BRAA- 416 NIEUWE NEDERLANDSCHE nen haare Muuren te zien. Eene BurgerCommisfie, gelast om gemelde Burgers by derzelver aankomst te verwelkomen, kweet zig terftond van deezen haaren pligt, en vernam by die gelegenheid uit den mond dier Commisfie, dat verfcheiden Steden deezer Provincie reeds een begin hadden gemaakt aan eene algemeene Revolutie: weshalven ook alhier onmiddelyk met dat heilzaam werk wierdt begonnen, en dadelyk een Committé benoemd, om met hun het nodige dieswege alhier te verrigten; ingevolge van welke, de voornoemde Commisfarisfen, verzeld van eene Burger-Commisfie , beftaande uit de Burgers Jan de Jongh en Volhert van der Meer, zich des namiddags om •half twee uuren naar het Stadhuis hebben begeeven, alwaar de vergaderde Burgemeesteren en Vroedfchappen , na eene deftige ën rondborftige Aanfpraak van den Burger T. van Bamelsveld, allen hoofd voor hoofd hunnen Posten in den boezem der Burgery hebben nedergelegd, en na wederzydfche toewenfching van Heil en Broederfchap , zyn vertrokken. Vervolgens wierdt aan de vergaderde Burgery voor het Stadhuis voorgeleezen , en aiomme geaffigeerd , de volgende Publicatie:  JAARBOEKEN, January, 1795* 4^7 BRAAVE STAD- en LANDGENOOTEN l Eni HOI UWE MEDEBURGERS zen Jan de Jongh en Volhert van der Meer. Uitmaakende Uw Committé Revolutionair, Gtad» fifteerd door Commisfarisfen uit het Committé Revolutionair der Bataaven , •s/enjchen U met deeze Omwenteling HEIL en BROEDERSCHAP7 Door de edelmoedige hulp des Franfchen Volks, Vo, en door het tydig en gepast gebruik, tia.t fle, gy van uwe eigen kragten maakt , vry zynde, dei herneemt sry thans uwe Rechten , welke U op vij eene geweldige wyze ontvreemd waren, en waar nu op gy allen, wie gy ook zyn moogt, eene gelyke Uu aanfpraak hebt. GY ZYT VRY! GY ZYT GELYKI Daar gy thans uwe Rechten hernomen hebt ,• kunt gy in de plaats van eene voorgaande Regeering, die hunne Posten in den boezem der Burgery hebben nedergelegd , Burgers aanftellen , .die door hunne kunde en verdienften uw vertrouwen waardig zyn te bezitten; doch op dat alle verwarring en onrust worden voorgekomen, en de noodzaakiyke beftuuring uwer belangen in deeze Stad by voorraad zoude kunnen voortgaan, bieden wy U, het voetfpoor der vrye Franfchen volgende, tot uwe provifioneele Reprefentanten , de volgende Medeburgers aan , in vertrouwen, dat gy onze ernftige pogingen zult goedkeuren , en verwagtende, dat gy , zo er braand onder hun mogt zyn , welke algemeen mishaagt, uwe afkeuring zult te kennen geeven. \f» ling ■Pre i Mu ipa- ',it*  -Ji8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Enk- hiti- zen. Voorfle/lin.der Pi vij'. M nicipa Ui et t. E d a Éh Lucas Westyoude , Thade Pan , Theunis de ÏVitt, Pieter van der Hout, Broërius van der Velden, Pieter Lafour, Joan Jacob Duivcnsz, Pkertjen Stant, Jan Loots, Mcindert Monjieur, Karei Keuter, Gerrit Franx, Andries 'Jacob f Kluppel, Jacob Tonncbocijer, lies fel Slyper, Ja» o-cob Kuyper Ebbenhout, Diedri'k Arnold de Vries, Klaas IPynis, Bernardtts Booms, Ger* • brand Bakker. Viridt gy, onze Medeburgers! goed, dat wy uit U aikr naam, de volraagt van deeze uwe Vertegenwoordigers reekenen ? om in den naam van het Volk van Enkhuizen , al het geen te verrigten, het welk de tydsomftandigheden zul* len vereis fchen. Wy, wien het algemeene Heil des lieve Vaderlands ter harte gaat, wenfehen U geluk met uw provifioneele Reprelentanten. Alle voorgaande gebeurtenisfen en beledigingen zyn in den kolk der vergetelheid begraven : wy zyn alle vrye Burgers en Broeders ! Op uwe Burgertrouw en Vaderlandsliefde ftaat maakende, verwagten wy, dat gy allen zult medewerken, om eensgezindheid, rust en ordre te helpen handhaven. Weet ook, dat de vrye Franfchen, onze' Vrienden, alle ongeregeldheden en mishandeling afkeuren. Dat derhalven Deugd en Braafheid by ons atlen lteeds de Orde van den dag zy! Enkhuizen , den 23 January, vyf de dag der Hollandfche Vryheid. BROEDERSCHAP! Uit naam van het Committé Revolu* tionair der Bataaven, W. Y. van HAMELSVELD.  JAAR-BOEKEN, January, 1795. 419 E d a m, Iet merkwaardigs levert de Omwenteling I deezer Stad, boven alle ons bekende Nederlandfche Steden, dat, naamlyk, dezelven , uit den fchoot der voormaalige Regeeringe zelve, haaren oorfprong nam ; gelyk blykt uit de volgende Afkondiginge: Schout, Burgemeesteren, Scheepenen en Vroed- j fchappen der Stad Edam, ziende de genera- ( le genegenheid, dat de Regeering worde veranderd, en in handen der Burgerye worde neder- é gelegd, verklaaren by deezen, zo prefente als, abfente Leden, gereed en bereid te zyn, zulks, te doen, en verzoeken deswegens hunne gant-^ fche Burgerye, Commisfarisfen uit den haare te; willen benoemen , aan welke zy haare Posten • daadlyk kunnen overgeeven , ten einde by dezelve provifioneel alle direftie over deezer Stads zaaken kan worden waargenomen, tot dat de Regeering deezer Stad met andere Leden ter Regeering worde vervuld. Aanmaanende en verzoekende nogthans by deezen, alle Burgers en Ingezeetenen, zig inmiddels rustig en vreedzaam te willen gedragen, terwyl de meergenoemde Leden, tot bewaringe der rust en veiligheid, hunne posten zullen blyven waarneemen, ter tyd en wylen de genpemde Commisfarisfen die van hun zullen hebben overgenomen. Aftum ter Vergaderinge voornoemd, den *? January 1795» Ter Ordonnantie van de voorfz, Heeren , (Was ge t eekend i) P. KERK, Secretaris. Ee Me- ''ublic, 'er Reeer in■e, ter emoeerinre van '■aar ;elve.  449 NIEUWE NEDERLANDSCHE Me- pEM' BLIK. Medemblik. Zie hier de naamen der Burgers, welke; in deeze Stad, het voorgaande Regeeringsbefluur vervangen hebben. Heden, den 26, is alhier door het Committé Revolutionair binnen deeze Stad, ten over» ftaan, en met adfiftentie van Commisfarisfen uit het Committé der Bataaven, na dat de oude Regeering haare Posten in den fchoot en boezem der Burgers had neêrgelegd, tot provifioneele Reprefentanten der Burgery aangefteld P. Spatader, P. Raper, N.Boargonje, H. Paerdeman, P. Zalm, Tolk, J. Steenhuys, C. Gerdenier, N. Groot Japobsz., C. Scbuytemaker, C. Span/aerd, P. Kalf, C. Veen, P. Haremaker en P. Zandbergb, dewelke terftond de nodige maatregelen hebben genomen, om de rust en ordre te bewaren, zynde die dag in alle ftilte en betaamelyke vreugde, rnet het oprigteu van Vryheidsboomen enz. afgeloopen. Beverwyk. Het volgende eenigzints omftandig en siaauwkeurig berigt, betreffende het voorgevallene in deeze Plaats, kunnen wy niet nalaaten, hier te plaatzen. Den 19 was 't hier een geduchte dag, door 't menigvuldig vlugten van 't Krygs. volk, en bedreigingen • waar tegen men zjg egter in ftaat van tegenweer ftelde. Den 24 werd, op 'f verlangen der Burgeren, de  JAARBOEKEN, January, 17351 4*i ,de Nationaale Vlag uitgeftoken, en elk ver* B fcheen met de Cocarde; de Vryheidsboom w wierdt geplant, en men danste blymoedig om denzelven ; ook de Husfaaren ontvingen en gaven de hand van Broederfchap, Den 22 werden de vrye Franfchen hier ingehaald , met betamelyke vreugdeblyken ; zy trokken , na een zeer kort verblyf. Noordholland in; terwyl de vriendelykheid van hunnen Generaal de ontworpene korte aanfpraak van den Burger Gerrit van der Jagt, Notaris, by eenige Burgers gevoegd, was voorgekomen, betuigende de Generaal onderrigt te zyn van. de Republikeinfche ge* voelens der Wykeren. Den 24 wierden alle Burgers, iï Jaaren en daar boven oud, opgeroepen om te verfchynen in de Groote Kerk, ten einde over hunne belangen te handelen , en wierdt aldaar, van den Spreekftoel, door den Burger G- van dir Jagt voornoemd, eene trelfende Aanfpraak gedaan, en waarin hy bekend maakte, „ Dat de Hoofd-Schout „ reeds zyn post in zyne handen hadt neder„ gelegd; dat de Scheepen Vermoozen dac „ voorbeeld gevolgd hadt. Ontflaat nu ook , „ vervolgde hy, door uwe provifioneele Re„ prefentanten, die door uwe Kiezers gekoo„ zen zullen zyn, de overige Regeeringsle„ den, van posten, die zy onwettig beliou„ den, en bedankt hun, voor diedienften, „ die zy waarlyk gedaan hebben." Vervólgens wierdt, al het geene té verrigten ftond, voorgefteld, met betrekking Eea tof EVÈP-'  45t2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Bever. tot Kiezers, Reprefentanten, Committés, enz. By de fchikking gemaakt, om de voorgeftelde Perfoonen als Stemöpneemers te erkennen, was 'er een, die eene zogenoemde ftem uitbragt, vooreen zogenaamdenBurgemeester. Hier op volgde eenige ongeregelde beweeging, welke als toejuiching fcheen aangemerkt te worden; egter niet algemeen, ten minfte uit hoofde der beweeging niet vry. Den Burger Frandscus Stumphius leverde een papier over, waar uit bleek, dat hy en anderen, hunne ampten, totnogtoe onwettig bekleed, in den fchoot der Burge» ry nederlegden: daar op bewerkte een ander Burger, in ééns, eene beweeging, de ftem des Volks genoemd, voor het aanblyvender geheele oude Regeering, volgens dezelve form, als welke tot nog toe plaats hadt; en dit fcheen toen zo te moeten doorgaan. Des anderendaags wierdt het groote werk hervat : na aanmaaning van den gemelden Burger Van der Jagt, tot rust en eendragt, zeide hy tegen de vergaderde meenigte: „ Vooreerst wordt gy verzogt tot het benoemen en ftellen van Kiezers, waar toe het getal van vyf, onder verbetering, gevoeglykst zal zyn, en hier mede zal ons aller werk hier afgedaan wezen. „ De Kiezers zullen vervolgens, na uw vertrek, overgaan tot het benoemen en aanftellen van, (onder verbetering,) 14 Provifioneele Volks- of Gemeentens-Reprefentanten, en 1 Burger-Hoofdfchout. „ De Reprefentanten zullen wyders uit hun  JAARBOEKEN, January, 1795. 4*3 hun midden benoemen en aanftellen, medel onder verbetering: 1 1.) 4 Leden tot een Committé van Zekerheid, die de plaats zullen beklceden der vorige burgemeesteren, waar van één Secretaris zal zyn. 3.) 7 Leden tot een Committé van Juftitie, waar van de eerfte de plaats zal bekleeden van den vorigen civielen Schout, de laatfte die van den vorigen Secretaris in civiele zaalken, 3.) 3 Leden tot een Committé van Inkwartiering. Dat de overige Araptenaars by provifio' gecontinueerd blyven, zodanig ten aanzien van den Burger Gerard van Rbyn, dat hy by provifie, tot nadere voorziening, daar in, zo als bevonden zal worden te behooren , behoude het bewind der veilineen het Aclen fchryven, ook het rolhouden en het colleófceeren der zogenoemde Middelen, wélke tot zyn Departement behoorden , met de voordeden daar aan voor hem verknogt. „ Uw zwygen zal een blyk uwer goedkeuring zyn van alle provifioneele IcUikkingen ; de zaak, u voorgefteld , eischt fpoed i 'er dienen Stemöpneemers te zyn , waar toe u thans uit hoofde van tusfcbengekomene omftandigheden, anderen dan gisteren , worden voorgefteld, namelyk de Burgers Doctor Hu/ung en Freaerik Vermoten.'" Men nam genoegen met deeze StemopEe 3 nee- E VEP. vyk.  Uever WYR. 424 NIEUWE NEDERLANDSCHE " - neemers, en nog drie Burgers wierden hun toegevoegd als getuigen ; voorts wierden Kiezers verkoozen, en als zodanig uitgeroepen. Onder en tusfchen deeze verrigtingen, hadt de Regeering by Publicatie derzelver posten andermaal of nader nedergelegd, en fpeelde het Orgel de marsch der Mar. feilliaanen en andere Muzykflukken ; op en tusfchen alles volgde een algemeen hoezée. Daar na wierd by Publicatie bekend gemaakt, dat tot provifioneele Reprefentanten der Gemeente verkoozen waren, de Burgers Franciscus Stumpbius, Bartel van der Noord, Bieter van de Velde, Jan van Blaerkom, Med. Doctor, Gerrit van Aalst Jansz., Hermanus Noordman, Steven Rentink, Christiaan Stumpbius, Adriaan van Koevenhoven, Jan de la Chambre, Thomas de Wolf, Gerard van Rbyn, Antbony Reinierfen en Jan Sluis. Tot Burger-Hoofd-Schout de Burger Cornelis Ascanius van Sypefteyn, Doétor in 't Recht. De provifioneele Reprefentanten fielden een Committé van Zekerheid, uit hun midden aan, uit vier Burgers beflaande: ü.) Een Committé van Juflitie, uit zeven Burgers. 3.) Een Committé van Inkwartiering, insgelyks uit hun midden , beflaande uit drie Burgers. De overige Amptenaars werden by pro- vi*  JAARBOEKEN, January, 1795. 4*5 vifie gecontinueerd, zodanig ten opzigte: van den Burger Gerard van Rbyn, dat hy by provifie, tot nadere voorziening, daar en zo als bevonden zou worden te behooren, zal behouden het bewind der veilingen , het Aften fchryven, ook het rolhouden, en het collecteeren der zogenoemde Middelen , welken tot zyn Departement behoorden, met de voordeden daar aan voor hem verknogt. De Nationaale Vlag wierdt op de hoogfte plaatfen gefteld j voor 't Gemeentehuis en de Banken, welke in de Groote en andere Kerken voor de Reprefentanten gefchikt zyn of worden, zal men een bord ftellen, met het opfchrift Municipaliteit, enz. Den 27 wierdt door de Municipaliteit, alhier, gepubliceert, dat 't Committé van Zekerheid zal zitten Donderdag den 29, 's morgens van 10 tot 12 uuren, en zo telkens om de 14 dagen; dat van Inkwartiering, by provifie, alle dagen, yan 10 tot 12, en van 3 tot 5 uuren; dat voorts de Keuren, gelyk elders, nog in wezen blyven, en dat het School zal gehouden worden in het Weeshuis. UTRECHT. Utrecht. Lang, hoewel, gelyk by de uitkomst bleek, vrugtloos vleiden zich de Be velhebbers van de Troepen der Gecoali feerde Mogendheden, met de hoop, aai Ee 4 di ÏEVER' WYK. I  Ü- ÏRECH1 +26 NIEUWE NEDERLANDSCHE de Franfche Legerbenden het doordringen • tot óp den bodem onzer Republiek te zullen kunnen beletten. Dit, immers, moeten wy befluiten uit het volgende berigt uit deeze Stad, onder deDagteekening van den 8 deezer Maand. „ Gisteren namidi, dag is alhier eene byeenkomst of hoogé 3, Krygsraad gehouden , tusfchen Hunne ,j Doorluchtige Hoogheden de Heeren Ge„ neraals , Èrfprins en Prins Fredrik van „ Orange, den Hanoverfchen Generaal Wal„ moden, Oostenrykfche Generaal Alvinzy, „ en den Groot-Brittannifchen Ambasfadeur* ,, benevens den Generaals Harcourt en Fox, „ en eenige andere voornaame Militaire „ Perfoonen. Dezelve zyn, na afloop der Conferentie, allen,uitgezonderd denGe„ neraal Harcouri, welke zich nog in dee„ ze Stad bevind, naar derzelver refpeéli„ ve Commandementen vertrokken." Onder de zelfde Dagteekening gefchiedde, door de Staaten des Lands van Utrecht, eene Afkondiging^ volgens welke, uit aanmerking dat verfcheiden Diftrikten der Provincie met Militairen waren vervuld , de betaaling van den Eerften Ter myn, van den Honderdften Penning, welke, volgens Publicatie van 18 November 3794, in den afloop deezer Maand zou moeten plaats hebben, om de tegenwoordige omftandigheden tot naa den 15 February wierdt uh> gefteld. Zie hier een kort verflag, hoedanig de omltandigheden dér Revolutie in deeze Stad zich hebben toegedraagen. Ai  JAARBOEKEN, January, 1795. 427 Al vroeg (dus luidt het berigt) vernamen de doorzichtigfte onzer Medebroeders, datTR de Burgery haar vertrouwen in andere Reprefentanten van het Souvereine Volk van Utrecht wilde ftellen. Men zag hen dus ook al vroeg by elkander verzamelen, en vervolgens in een betamelyke orde zich vervoegen voor de Puye van 't Stadhuis, na dat alvorens het Committé Revolutionair, op verzoek der Burgery , de Vroedfchap tegens half 12 uuren des voormiddags hadt doen byeen komen, ük Committé Revolutionair beftond in de navolgende Burgers: Perne, Ptnfun, Veltman, Bloedbergen, Van Leeuwen, Van Dam, Secretaris; welke ter Raadzaale verfcheenen zynde, aan de Regenten der Stad Utrecht de volgende Aanfpraak deeden: BURGERS! Het Committé Revolutionair , geauthorifeerd door de Burgery deezer Stad, en dus dezelve vertegenwoordigende, wend zig tot U in deeze betrekking, ter Raadzaale. Het Volk van Nederland ziet aan hunnen Bataaffchen grond opkomen dien gewenschten dag, de Zon der Vryheid, waarop de Nederlandfche Ingezetenen de oelfening hunner Mensch-eigene en onvervreemdbaare Hechten willen herneernen , waar van zy na de afzweering van het Spaanfche Juk, nimmer de waare Vryheid hebben genoten, en men niet anders zeggen kan, dan dat het Despotiek beftuur van eenen op eene menigte van hoofden is overgegaan. Dit oogenblik, 't welk ons het gunftigfte des Waerelds is, doet ons beüuiten tot het veranderen ECHT«  428 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TR2CH Remot, der Om Regenteu. ren van het Regeeringsbeftuur , het welk door r. waare Reprefentanten des Volks, die niet dan het geluk en den welvaart van dien ten oogmerk 'e hebben, moet vervangen worden. 'e Het Committé Revolutionair verklaart dan, in haare gemelde betrekking van Provifioneele Vertegenwoordigers der Burgery deezer Stad , dat de posten, waarin gy Burgers het publiek gezag hebt uitgeoeffend, van dit oogenblik af zyn geëindigd, en dat gy allen een ieder in het byzonder, van nu af zyt wedergekeerd tot den kring van Amptelooze Burgers. Het Committé verklaart Ulieden mitsdien on* bevoegd, om van nu af eenige daad of daaden van Regeering uit te oeffenen, en ftelt Ulieden ten dien opzigte voor alle tegengeftelde bande* ling aanfpraaklyk. Het Committé eischt eindelyk van Ulieden om deeze Raadzaal onverwyld te verlaaten, en naar uwe wooningen, als Burgers terug te keeren , in welke betrekking Gylieden die volkomen veiligheid, voor uwe perfoonen en bezittingen genieten zult, Waarop ieder Burger aanfpraak heeft, en waar door aan geheel Europa, op eene de Vyanden der Vryheid befchamende wyze zal worden getoond, hoe veel eene Omwenteling, welke ten gevalle van Dwingelanden moest dienen , om de Bataaffche Vryheid te vertrappen, verfchilt van die, door welke die zelfde Vryheid aan een edelmoedig Volk wedergegeeven, en alle onderdrukking voor altoos van den Bataaffchen grond verbannen wordt. Waarop de door de Burgery bedankte Regenten, in alle ftilte, en zonder eenige ftoornis der rust, de Raadzaal verlaaten hebben. Hierop heeft het voorfchreeven Committé Revolutionair zulks van de Puye van 't Stadhuis aan de daar vergaderdi Bur-  JAARBOEKEN, January, 1795. 4«9 Burgery by Publicatie bekend gemaakt; en alzo de noodzakelyke beftiering van1 derzelver belangen vorderde, dat in deeze ten fpoedigfte wierdt voorzien, bood voorfchreeven Committé Revolutionair aan de aldaar vergaderde Burgery aan, als haare provifioneele Vertegenwoordigers, de navolvolgende Burgers: P. C. H. van Renesfe, Maire; A. van Scherpenzeel, J. J. Crol, H. Kluit, G. C. Brouwer, L. de With Hoevenaar, J. van Vliet, P- Bosch, R. van Hamersveld, D. Sigal, H. A. Driesman, S. Esfenius, G. van Bosvelt, A. Zwartendyk, H. W. Nagtglas Verfleeg, L. Kuyper, Th. Schuurman, T. de Koek Jansz , J. G. Steeman, van Maarsbergen, C. IV. Cambier, J. IV. de Ridder, P. L. Westrenen, van Themaat, W. Peiffers Schei, dius, C. J. Vos, L. van Loenen, G. Nieuivenbuis, G. J. Wolf, G. A Visfcher, A. Abeleven, A. J. Strik van Linfchoten, van Loenderfloot, A. van Duiken, M. D. G. Heldewier, A. Baard/pul, J. Robol, J. T. Blekman, G. Post, J. Falck, G. Bentink, E. van Goudoever, D. J. van Olst. Met duideilyke afvraaging, of ook een van voorfchreeven Medeburgers hun on aangenaam , en hunne belangens onwaardig ware te • keuren. Dienaangaande wierdi door de vergaderde Burgery hunne volko mene goedkeuring aan de voorgefteld* Perfoonen gegeeven , verlangende niets meer , dan dat dezelve dadelyk wierder geïnftalleerd; waarop het Committé Revo lutionair voorfchreeven provifioneele er nieuw verkoozene Reprefentanten van hun nc r&ECHT. t  430 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- trech ne electie kennis gaf, en dezelve afger.haald hebbende, hen door een dubbelde gefchaarde rye Burgers naar het Stadhuis, onder toejuiching van de aldaar vergaderde Burgery , begeleidde , ter Raadzaale introduceerde, en de magt, in hun gefteld, met de uitdrukkelykfte aanbeveelingen van de belangen des vryen Volks, in hunnen fchoot overgaf. Het voorfchreeven Committé Revolutionair vervolgens de Raadzaal verlaatende, na dat het alvoorens de nieuwe Reprefentanten des Volks hadt ontflagen van den Eed op de voorige Conftitutie, in zo verre een of ander denzelven mogt hebben gedaan, begonnen de gemelde Reprefentanten des Volks hunne deliberatien. Het voorgemelde ontdaan van den Eed op de voorige Conftitutie, gefchiedde by de volgende Publicatie: TTJet Committé Revolutionair, vernomen hebbende, dat de door het Volk verkozene Leden tot de Municipaliteit, zwarigheid maaken , derzelver Posten te aanvaarden, alvoorens van den door hun gedaanen Eèd op de zogenaarode.Oude Conftitutie, ontflagen te zyn, verklaard by deeze , uit hoofde van de aan hun verleende volmagt, en dus uit naam des Souvereinen Volks, de voornoemde Leden, van den Eed op de zogenaamde Oude Conftitutie te ontdaan, gelyk Zylieden van denzelven ontflagen worden by deezen. Aétum Utrecht, 25 January 1795, het Eerfte Jaar der Vryheid. Uit naam van het Committé Revolutionair, QFas geteekend,) JACOBUS van DAM, Secretaris, D*  JAARBOEKEN, January, 1795- 431 De dag en de gantfche nacht zyn in de grootfte rust en gevöeligfte vreugde afge ' loopen. Reeds daags te vooren, was de volgende Publicatie , raakende de Asfignaaten , op last van den Commisfaris Verificateur, afgekondigd. F R T II E I D. G E L T K II E I E. BR OEDERSCHAP» PUBLICATIE De Commisfaris Verificateur der Asfignaaten in de Departementen van Pas de Calais, van het Noorden, van de Ardennes en van alle de overwonnen Landen door de Franfche Legers van het Noorden, Sambre en Maas, vordert yan de Magiftraat der Stad Utrecht, om te doen druk? ken, publiceeren en aanplakken in beide de Taaien , in deeze Stad Utrecht, dat alle de Inwoon? ders zonder onderfcheid zullen verpligt zyn van te brengen aan den Commisfaris voornoemd, alle de Asfignaaten die zy ontvangen, zo wel als dezulke die zy ontvangen hebben voor en na den inmarsch der Troupen van de Franfche Repu' bliek, op het Grondgebied der Vereenigde Provinciën. Al wie zig niet gedraagt naar den inhoud var deeze Publicatie, zal worden aangezien als Vyanc van het Franfche Volk, en als zodanig behan deld. *ïQTi VttHc«T Mt&b jri3?t:ü Op gelyke wyze zullen als Vyanden van hei Franfche Volk behandeld en geftraft worden, dt geene, dewelke kennisfe hebben, dat 'er Verza melingen van valfche Asfignaaten zouden exiltee ren, of Persfen om dezelve te maaken, of parti cu U- ï'RECHJ'. Publicatie raakende dt Asfignaaten»  UItrecht. Publicatie raakende de Asfignaaten. 431 NIEUWE NEDERLANDSCHE culiere Perfoonen, die voorbedagtelyfc vaHche Asfignaaten in circulatie brengen , of de zodanige die dezelve niet zullen overgebragt hebben, binnen de acht en veertig uuren na den ontvang, aan het Couiptoir van de Verificatie der Asfignaa-. ten, het welk gehouden zal worden agter St. Pieter, in een daar toe gefchikt huis by de Voetiusfteeg. CJVas geteekend.) CHARTON. (Lager fiond,) Gezien en goedgekeurd om te drukken en aan te plakken. (Was geteekendt') MARPAUDE, Commandant der Stad. Burgemeesteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, gelet hebbende, op het gevorderde in deeze, verftaan dat een ieder die zulks aangaat, zig naar den inhoud deezer in alle opzigten zal heb= ben te reguleeren en te gedraagen. Ter Ordonnantie van dezelve, N. T. van VOORST. Utrecht, den 34 January i7pyt ' Het draagen van een Gouden Boordzel om den Hoed, befchouwen de Franfche Generaals als een onderfcheidend Eeretee- ken  JAARBOEKEN, January, ifog. 433 ken aan hunnen rang bepaald. Daar op floeg eene Publicatie, den 25 afgekondigd, waar-^ by, op verzoek van den Commandant der Stad aan de Municipaliteit, het draagen van. zodanige Goudert Boorden, aan eenen iéder, binnen de Stad en derzelver Vryheid , wierdt verboden. Op de Regeerings-verandering der Stad volgde, naa verloop vari drie dagen, die der Provincie. In het verüag van den toedragt der zaake, volgen wy de medegedeelde opgave. Op den 28 wierdt het gantfche Volk van Utrecht in masfa opgeroepen, door den Generaal Van Uamme, Commandant der Franfche Troupen, welke vervolgens in de Municipaliteit verfcheenen is, en aldaar zyne intentie heeft gecommuniceerd. Waarop voorfz. Municipaliteit heeft gedaan de navolgende Publicatie: V R T HEID. GE L T K H E I D. BROEDERSCHAP. De Provifioneele Municipaliteit deezer Stad; heeft zo even van den Franfchen Generaal Van Damme verltaan, dat de hier plaats hebbende Revolutie, met genoegen by dé Reprefentanten der Franfche Natie is vernomen ; dat zy wenlchen, dat de Burgeryen der refpec'Eive Steden zullen op dezelve gefchiktfte wyze voortvaaren in het voorzien van gefchikte Perfoonen in de onderfcheidene Regeerings - Collegien , en in het doen van verdere noodzakelyke veranderingen j verklaarende dat de Franfche Militaire lYlagt geenzints in iets dergelyks zal hinderlyk, maar integendeel in zo verre behulpzaam zyn als 00* F f ciig ü. 'RECHT*.  434 NIEUWE NEDERLANDSCHE ü- TRECHÏ- dig mogt weezen, om allen, die de BurgeryefI in dit loffelyk werk zouden tegenftaan, tot hun pligt en onderwerping aan de Volksitem terug te brengen. Actaim Utrecht, den 28 January 1795. Ter Ordonnantie van dezelve, In kennis van My, D. J. van O L S T, Provifioneele Secretaris Vervolgens is, naar de intentie van de Reprelentanten der Franfche Natie, en op de ftemme des Volks, het eerfte en tweede Lid van Staat geremoveerd in deezer voege: Vooraf marcheerde eene Compagnie Franfche Militie, met confent van den Commandant; daarop volgde het Committé Revolutionair ; daarop de nieuwe Leden gecommitteerd ter Staats - Vergadering, namens de Stad van Utrecht , geadfifteerd door nog eene Commisfie uit de Municipaliteit, om de nieuwe Staatsleden te begeleiden. Deeze trein, waarin zo duidelyk de Majefteit des Volks te zien was, dus van het Stadhuis, over de Neude, op de Staatenkamer gekomen zynde, en daar niemand vindende, liet het Committé Revolutionair de Staaten ontbieden, om, zo van het eerfte als tweede Lid, binnen een half uur voor hetzelve te verfchynen. De prefente Leden voldeeden hier aan , en hun voorts het volgende Declaratoir van Remotie vóorgeleezen zynde , verklaarden de Staats-Leden, na een kort Befoigne , dee-  JAARBOEKEN, january, i79l« 435 deeze Remotie aanteneemen ; verlaatende daarop onnriddelyk de Raadzaal, van de-Tï ■welke de nieuwe Staats-Leden ook terftond posfesfie namen, beginnende derzelver deliberatien, na dat alvoorens door het Committé Revolutionair hun de belangens der Provincie, en des Volks van den Lande Van Utrecht op het ernftigfte waren aanbevoolen. Vervolgens zyn de Gedeputeerden van de Steden Amersfoort, Wyk en Montfoort ter Vergadering verfcheenen, en de Commisfien geleezen. Verders is alles ftil en rustig afgeloopen. Wy laaten hier volgen de Aanfpraak aan de Staatsleden, onder dert volgenden zonderlingen titel. V R T H E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. OF DE DOOD. DECLARATOIR door het COMMITTÉ REVOLUTIONAIR , aan de van hunne Posten ontflagen STAATS LEDEN* van den Lande van UTRECHT; met vernietiging van de twee Voorflemmen» de LEDEN van STAAT. Zo ver van hunne inftelling afgeweken * dat geene andere gelykenis daar van dan eene flaauwe fchaduwe te bemerken is, en bovendien niet beftaan baar met ^RECHTEN van den MENSCH, beflaande in VRYHEID en GELYKHEID. B Ü R G E R S! Het Committé Revolutionair van het Utrechtfche Volk, en zo veel het nood zy,geauthoFf a ü- Ü- ECHT*  43 het Eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid. In kennisfe van My, IZAAK FALCK, Provifioneele Secretaris. Amersfoort. Hoedanig de verandering van zaaken in deeze Stad, by de Revolutie, zich hebbe toegedraagen , kan ons het volgende verhaal leeren. Dus fchreef men van daar, onder de dagteekening van den 30 deezer Maand. Eindelyk heeft de lang gedrukte Burgery deezer Stad de gulde Zon der Vryheid binnen haare muuren zien opgaan. Den 27 deezer Maand was de dag, die ons van het Ff 4 juk U- tECHT.  44° NIEUWE NEDERLANDSCHË Ambbs- fOORT. juk der Ariftocratie verlostte, op de vok gende wyze: Eenige Perfoonen hadden, zedert lange, een Plan der Revolutie ontworpen , en zig tot een Committé Revolutionair gevormd. Maandag avond wierdt door hen aan den Franfchen Commandant kennis gegeeven, dat de Burgery des anderendaags ftond by» een geroepen te worden, tot afzetting haarer Regenten, en het planten van den Vryheidsboom; zy verzogten tevens het Franfche Corps Muziekanten, tot byzetting van luister aan die plechtigheid; het welk hun gereedelyk wierdt toegeftaan. Eenige Burgers haalden nu den Vryheidsboom, die aan het huis van den Burger Pieter Pypers gebragt, en aldaar door eenige jonge Dochters verfierd was, Het beftemde uur der oproeping gekomen zynde, wierdt de gemelde Boom der Vryheid, verzeld door een talryke rei van Burgers en jonge Dochters, en onder het aangenaam geluid van een keurig Veldmqziek, als ook het gefladig geroep vivat de Vryheid, vivat de Republiek! ftarieufejyk gebragt voor het Koffyhnis de Keizers Kroon, op de Groote Markt, alwaar iet Committé Revolutionair vergaderd was. De Burgery nu mede voor hetzelve Koffyhuis verfcheenen zynde, wierdt door dep Secretaris van het Committé Revolutionair, ;erst de Proclamatie der Franfche Commis."arisfen by de Noordelyke Armée, en voorts Je yolgende Aanfpraak voorgeleezen: A&n  JAARBOEKEN, January, 1795* 441 Aan de BURGERS en INWOONDERSA der Stad AMERSFOORT. r( V RT HEID. G ELTKHEID. BROEDERSCHAP. Braave Medebroeders ! eindelyk zyn wy alle y door de hulp der vrye Franfchen, onze Vnen-y] den en Medebroeders, verlost van de dwingelan-tf dy en overheerfching. Wy zyn allen vry , wyi allen zyn gelyk. Het ftaat aan ons om gebruik g te maaken van die Vryheid en dat Recht, welk ons als Menfehen en als Burgers toekomt. Wy Pieter Pypers, Bernardus van Delm, Tymen van der Maath , Bartholomeus de Wys, Gerardus Sluymer, Wulf Stemfoort, Martinus van Kras. fenburg, Michiel Lagenvey Dirkz., die gaarne het werk der Omwenteling op ons willen neemen , bieden ons aan tot het volbrengen van Uwen wil. Begeert Gy allen, dat zy, die tot hier toe op eene willekeurige en onwettige wyze over ons geheerscht hebben, van hunne Posten ontzet worden? Dan verwasten wy Uwe ordres door een alge* meenen loep :Tivat de Vryheid l vivat de Republiek! Uit naam van het Committé Revolutionair, CORNELIS WERNEKE Arendsz., Secretaris. Middelerwyl was de Raad, op ordre van het Committé Revolutionair, vergaderd; welk Committé zich dan ook naar de Raadzaal begaf, en, na eene korte Aanfpraak van deszelfs Praefident P. Pypers, door den SeFf 5' ere- V1ERS lORT. 'anraakctn de urery.  44t NIEUWE NEDERLANDSCHE Amers- cretaris C. Wemeke Arendsz , deedt voorfoort, leezen de hier onderfhande Declaratie: BURGERS! Declaraiiéaan de Oude Regeering. TLTet Committé Revolutionair geauthorifeerd x± door de Burgerye deezer Stad, en dus dezelve vertegenwoordigende , wend zig tot U in deeze betrekking ter Raadzaal. Het Volk van Nederland ziet aan hunnen Bataaffchen grond opkomen, dien gewenschten dag, de Zon der Vryheid , waarop de Nederlandfche Ingezetenen de oeffening hunner als mensch-eigene en ontvreemde Rechten willen herneemen, waar van zy na de afzweering van het Spaanfche juk , nimmer de waare Vryheid hebben genooten, en men niet anders zeggen kan, dan dat het despotiek bellier vanéén, op eene menigte van hoofden is overgegaan; dit oogenblik het welk ons het gunftigfle des werelds is, doet onsbefluiten tot het veranderen van het Regeerings-beftuur, het Welk door waare Reprefentanten des Volks, die niet dan het geluk en den welvaard van dien ten oogmerk hebben , moet vervangen worden. Het Committé Revolutionair verklaard dan in haare gemelde betrekking van provifioneele Vertegenwoordigers der Burgery deezer Stad, dat de posten waarin gy Burgers, het publiek gezag hebt uitgeoeffend , van dit oogenblik af zyn geëindigd, en dat gy allen, en ieder in 't byzonder van nu af zyt weêrgekeerd tot den kring van amptelooze Burgers; het Committé verklaard Ulieden mitsdien onbevoegd, om van nu af eenige daad of daaden van Regeering uitteoeffenen, en fteld Ulieden ten dien opzigte voor alle tegengeRelde handeling aanfpraaklyk. Het Committé eischt eindelyk van Ulieden, om deeze Raadzaal onverwyld te verlaaten, en tiaar Uwe wooningen als Burgers terug te keeren, in welke betrekking Gylieden die volkomen vei-  JAARBOEKEN, January, K95* 443 veiligheid voor uwe perfoonen en bezittingen ge-Ai nieten zult, waarop ieder Burger aanlpraakheeft, Fo ™waar door aan geheel Europa oP eene, de Vvanden der Vryheid befchamende wyze, zalZ) worden getoond, hoe veel eene Omwenteling,;-, we ke teil gevallen van Dwingelanden moest die- at nen om de Bataaffche Vryheid te vertrappen , O veïfchild, van die door welke die zelve VryheiÏ R S. een edelmoedig Volk wedergejpeven^wgri onderdrukking voor altoos van den Bataatlchen grond verbau nen wordt. Aftum Amersfoort, den 27 January 1795, net Eerfte Jaar der Vryheid. Uit naam van 't Committé Revolutionair , Qfas gel■ eekend',) CORNELIS WERNEKE Arendsz. , Secretaris, De geweezen Regenten hierop de Raadzaal verlaaten hebbende, wierdt dezelve ter. Rond door het Committé Revolutionair in bezit genomen , geevende hetzelve tevens order aan een der Bodens, tot het luiden der Oproepings-Klok. Vervolgens deedt de bovengenoemde secretaris, van de Puye van het Raadhuis, aan het Volk eene korte Aanfpraak , over de hulp der Franfchen, en over de door da afzetting der voorheen willekeurig aangeftelde Regenten verkreegen Vryheid en Recht tot de aanftelling eener nieuwe Munt cipaliteit, daartoe voorftellende de hier na genoemde Perfoonen: Nicolaas Metborst. ra's 3- ORT. relatien de •ide egeeng.  44+ NIEUWE NEDERLANDSCHE Amers foort, i ■Daniël Boshuyze Craanen , Jan de Heer; Anthony IVerneke Cornelisz. 3 Anthony van Lommen, Steven Camp, Hendrikus van Eemdre, Geurt van den Bogaard, Nicolaas van Deuverde, Stephanus Schalkioyk, Heimig Werneke Arendsz., BartholomeusTzendoorn, Evert Struyvenberg, Pieter van der Hey de, Jan van den Berg, Frans van Zevenhuyzen, Willem Both Hendrikzen, Gysbert van Cool, Cornelis Puyck; welke door de vergaderde Burgery , met een algemeenen roep vivat de Fryheid, vivat de Republiek , wier den goedgekeurd. Waar na het Committé Revolutionair, voorgegaan door het Franfche Muziek, naar het huis van de Weduwe Stertfoort, ter afhaaling der aldaar verzogte , nieuw aangeftelde Volks-Vertegenwoordigers, hten trok. Intusfchen konden eenige Leden niet befluiten, zich mede naar het Raadhuis te begeeven; doch de andere voïdeedenaanllonds aan den wil der Burgery, en namen bezit van de nu verkreegen plaats van Volksvertegenwoordigers. ï)es anderendaags och:ends wierdt de volgende Publicatie afgekondigd: VRT II E I D. GEL T K II E I D. BROEDERSCHAP. ry e provifioneele Vertegen woordigers der Amerstöortfche Burgery, kondigen by deezen aan, uit naam van het Committé Revolutionair alhier, lat een ieder Burger, vryheid hebbende om zy. ie Vertegenwoordigers aan te ftellen , ingevolge ieezer Vryheid wordt opgeroepen , om heden mid-  JAARBOEKEN, January, 1795. 445 middag van één tot zes uuren, en morgen och- A tend van negen tot één uur, in het Koityhuis F( de Keizers Kroon op den Hof. zyne Item te geeven tot de verkiezing van een genoegzaam O aantal Leden, welke de Municipaliteit deezer p, Stad zullen uitmaaken, zullende al de geene, ü; die binnen den bovengemelden bepaalden tyd,r zig niet ter plaatfen als boven , tot het voorgemelde einde heeft bevonden, aangemerkt worden in te ftemmen in al het geene, het welk door de aldaar tegenwoordig geweest zynde Burgers zal zyn bepaald en verrigt. Aétum Amersfoort, den 28 January 1795, het derde Jaar der Franfche Republiek; het Eerjle Jaar der Bataaffche Vryheid. Uit orde van de provifioneele Municipaliteit , i R. A. van GOUDOEVER. Dit werk wierdt in de beste orde verrigt, wordende de reeds aangeftelde algemeen, en de volgende by eene groote meerderheid goedgekeurd : Frans van Lielaar , Gerrit Vogelezang, Jan Dashorst, Rogier Cornelis de IVys , Jan van Ling , Pieter Pypers , Gerrit Hondius, Hendrik Hooft, Jan van de Klasborst, Kors Koek. Ten overvloede wierdt des agtermiddags de Burgery weder byeen geroepen in de Sint Joris Kerk , wanneer de Leden een voor een wierden voorgeleezen en algemeen goedgekeurd ; uitgezonderd dat Bartholomeus 1 zendoorn, uit hoofde dat hy de Schoonzoon van jan van Ling was, wierdt voorby gegaan; en zyn dus, (na dat de weleer om zyn MERSlORT. proe» ngd&r trge- ie. 1  446 NIEUWE NEDERLANDSCHË Amersfoort. zyn Patriotisme gebannen, doch thans doof de Burgery tot Volks-Vertegenwoordiger verkoozen Hendrikus van Eemdre, van zyn huis door de andere Leden onder den Vryheidsboom geleid was,) de volgende per[bonen, ondereen algemeen vreugdegeroep, sn begeleid door de vergaderde Burgery, 3p het Raadhuis verfcheenen : Nico/aai Metborst, Daniël Boshuyze Craanen, Jan ie Heer, Antbony Werneke Cornelisz., Antbony van Lommen, Steven Camp, Hendrikus van Eemdre, Geurt "an den Bogaard. ISizolaas van Deuverde, Stephanus Schakivyk, Heimig Werneke Arendsz., Evert Struyvenierg, Pieter van der Heyde, Willem Botb Hendrikze , Gysbert van Cost , Cornelis Vuyck, Frans van Lielaar, Gerrit Vogelezang, Rogier Cornelis de Wys , Jan van Ling, Pieter Pypers, Gerrit Hondius, Hendrik Hooft, Jan van de Klashorst , Kort Koek, en Rudolpb van Goudoever , als Secretaris ; waar na de Burgery in de besta orde en ftilte naar hunne huizen keerde. Wvk by Duurstede. Woordelyk volgen wy hier de opgave, ons gedaan, omtrent het voorgevallene by de meer genoemde gedenkwaardige gebeur» tenis. Na dat de Franfche Troupen alhier den 16 deezer waren ingemarcheerd , wierdt gisteren de Vryheidsboom, door eenige Burgeresfen gedragen, endoor een Detachement van het GiiErnifoen, de Leden der toenma* li-  JAARBOEKEN, January, 1795. 447 lige Regeering, en de bloem onzer Burge-^ ry geleid, onder een fraay Muziek van de ^ Guarnifoens-Muziekanten, en onder 't gelui van alle de Klokken, terwyl de Nationaale Vlag van de Tooren waaide, met zeer veel vreugde op de Markt voor 't Stadhuis geplant, zynde vervolgens de Carmagnole rondom den Boom gedanst, en alles in de beste orde en ftilte afgelopen. Naderhand heeft de Burgery, daar toe door de komst der edelmoedige Franfchen in de gelegenheid gefteld zynde , haare Rechten hernomen , en is tot het veranderen van haar oud Regeerings-beftier oveigegaan , het geen zich dus heeft toegedragen. Met voorkennis van den toen nog regeerenden Burgemeester, en van den Fran» fchen Commandant, deeden eenige voornaame Burgers door Wykmeesteren de geheele Burgery oproepen in de Kerk, tegen 'smiddags ten ia uuren; dezelve daar zaamtjefchaard zynde, deeden die Burgers door den mond van den Burger N. van O'fenberch Junior, in eene Aanfpraak verflag van hun oogmerk; waarop de Burgery terftond uit haar midden formeerde een Committé Revolutionair, beftaande uit de volgende Perfoonen: Nicolaas van Osfenberch Junior, Gerardus van Haagh, F tot Volmagten ten Landsdage verkooren: uit OOSTERGO. Leeuwarderadeel. Jit den Adelyken Sta- Uit den Eigen-Erfden te. State. r. Ulbo van Burma- Mr. Frans Canter van ma. Idfinga. ' Mr. EpcusCais,  JAARBOEKEN, January, 1795. 469 Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen - Erfden \ te. State. e Ferwerderadeel. ° Jr. Maurits Pico Dide- Mr. Rudolphus Muntz.c rik van Sytzama. 1 Frans Pieter Schuilen' i burg, Heer van Bom- r menede. i West-Dongeradeel. Jr. Johan Sippo van Mr. Albert ten Broeke Harinxma thoe Slo- Hoekflra. ten. Simon Gabinus Bavius. Jr.Albertus van Harinxma thoe Sloten. Oost-Dongeradeel. Jr. Willem Augustinus Jacob Johan Bergsma. Sixtema van Grove- Mr. Franciscus- Rinia . jlins. van Nauta. Collumerland. MrAWartinusvan Schel- Jctfe van Sminia Au- tinga. lus Zoon. Jr. Alexander Leonard Mr. HeStor van Sminia. van Plettenberg. Acht-Karspelen» Daniël de Blocq van Mr. Hans Hendrik van Haersma. Haersma. Jr. Jan Lodewyk Doys Mr. Sybrand van Haers- van Burmania. ma. ■ Dantümadeel. Mr. Petrus Adrianus Mr. Willem Corneli. Bergsma. Bergsma* Jr. Louis Idfard Douwe van Groveftins. Hhs Uit 'eraneringnder e hooë en age lMTE- iaars , nz.  Verandering onder de hooge en lage Amte- naars , enz. 470 NIEUWE NEDERLANDSCHE Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen - Erfden te. State. TlETjERKSÏERADEEL. Hobbo Baard van Smi- Jetfe van Sminia. Hob. nia. Zoon. Jr. Age Tjepke Ruurd van Sixma. NB. Deeze is den 30 January 1795, na de Remming overleden. S malling erland. HeStorLiviusvan Haers-i Mi.FoccoSydfes Reiding* ma. Jr. Douwe Jan Andries van Sytzama. Idaarderadeel» Cornelis van Scheltin- Johannes Petrus van ga. Hylkama, Jr. Pieter Ulbo Rengers. Rauwerderhem. Jr. Frans Julius Idzard Dr.' Willem Nauta. Johan Heringa van Eyfmga. WESTERGO O. Menaldumadeel. Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen Erfdea te. State. Jr. Georg Wolfgang Ca- Mr. Johannes Mebius. rel Duco Baron thoe Schwartzenberg enPIohenlansberg. Uit  JAARBOEKEN, January, 1795. 471 Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen - Erfden Vj te State. di op FranekeRAdeel. bi Tr. Menno Baron vanCoe- Ux. Sipco Basfekur. ™ ■> hm Tacke Salverda. A Jr. Justinns Sjuck Ger- N rold Juckema van E Burmania Rengers. Barradeel. Jr. Rienkvan Burmania. Sible Bruinsma. Baarderadeel. Jr. Hans Willem Baron Jacob Verfchuur. van Aylva. Jr. Jan Sicco Baron 'thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg. Hennaarderadeel. ]r. Idzart Aibinga van Mr. Jacobus van der Humalda Kolk. Mr. Bernhardus Buma. wonseradeel. Tr. Wilco HoldingaTjal- Ayzo Lycklama d Nye* ling Camjlra Baron holt. thoe Schwartfenberg en Hohenlansberg. Wymbritseradeei» Jr. Egbert Sjuck Gerrold Mr. Baro Adema. . Juckema van Burmania Rengers. Hh 4 üï :ran- RINS DER ; hoo- i EN iXJE MTE- \ars,  Veran pering onder de hoo ge en lage Amte- naars, enz. . J I J l Uit 472 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen • Erfden te. State. Hemelumer-Oldephaart. Jr.' Fredrik Theodoor Hermanus Eckringa. Grave van Limburg Mr. Anne Regnerus de Stïrum, Wendt» 't B i l d t. Tr. Duco van Haren. Mr. Willem Albarda. Jr. P. W. van Haren. ZEVENWOUDEN. Utinoeradeel. Uit den Adèlyken Sta- Uit den Eigen Erfden te. State. rinco Martinus Lyckla- Tinco van Teyens. ma d Nyeholt. r. Julius van Burmania W. Z. aïngwirden. dt. Edo Alma van 1de- Marti nuf Bouricius van ma. Idema%' r. Jaques Frangois A- driaan Bigot de Vi- landrie. doniawerstal. '. Frans Julius Johan Thomas Francois Marvan Eyfmga, Un.  JAARBOEKEN, January, 1795- 475 Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen-Erfden\ te. State. d 0 Haskerland. ï ]ï.JochemAmmemaVe- Jacobus Moorman Bou-* ge/in van Claerbergen. mee/Ier. 1 schoterland. i Martinus van Schel- Mr. Daniël de Blocqvan linga. Scheltinga. Jr. Gemme Onuphrius Mr. Eifo de Wendt, van Burmania. Lemsterland. RegnerusLiviusvanAn- Mr. Matthias HarmadringadeKempenaer. nus Winterswyk. Jr. Willem Anne van Groveftins. Gaasterland. Jr. L'Amoraal Albertus Jacob Marinus de Beau. 'ALmilius Rengers. fort. Mr. Bernardus Johannes Scrinerius. Opsterland. Jr. Reinhard Baron van Marten Zylflra. ■ Lynden. Stellingwerf? Qost-Eihde. Carel Adrianus Blom. Ifaac de Swart, Jr. Jan van Groveftins. Stellingwerff West-Einde. Jr. Willem Anne van Ha. Jan Popkes. ren. Ha 5 °E 'eran- ERINÖ nder e HOOE EN AGE UlTE[AARS.,NZ.  VflAK J5ERIN< or DER CE HOC GS EN LAGE AllTE■SAAR.SENZ. 474 NIEUWE NEDERLANDSCHE DE STEDEN. Leedwarden. * Uit de Magiftraat. Uit de Vroedfchap. Mr. Bernardus Marias Bernardus Molinus. Schik. Jr. Willem Hendrik Ba- > ron van Hambroick. Bolsward. Jr. Schelle van Hiemftra. Pieter Coopmans. Albert Alberda. Franeker. Jr. L'Amoraal Joachim Claas Mulder,' Johan Rengers. Smeek. Mr. Eco de Wendt. Jan Nyland, D o c k u m. dndreas Muller. Mr. Fedde Jan van SloO' ten. Harlingen. Jr. Hans Willem Baron Jacobus Wasfenaar.) van Plettenberg. Stavoren. Jr. Charles Bigot. Folkert Cuperus. S l o o t e n. Wybe Jacobs Schokker. Mr. Willem Augujlinus Pofthumus van Sloterdyk. üit  JAARBOEKEN, January, 1795. 475Uit de Magiftraat. Uit de Vroedfchap. v WORKUM. ™ Cerryt Albert Hingst. Mr. Daniël Bonifacius^ van der Haer , van G Qampens Nieuland, L Y l s t. h e Jr. Lodewyk Rengers. Lammert van Dyk. HiNDELOPEN. Aldert Tayles. Jan Hendriks. Door Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere Erfftadhouder, zyn uit de overgezondene Nominatien verkoozen tot Magiftraatsperfoonen, ingaande met den i January 179J % te Leeuward en. Tot Burgemeester de Heer Gerard Jacob VoordAJ en tot Scheepenen de Heeren Reinder Buifing en Doeke Hendriks Smeding. Bolsward» Tot Burgemeesteren de Heeren Cornelis Heineman en Dirk Grouwstra. Franeker. Tot Burgemeesteren de Heeren Bart Boüwens en Johannes Broersma. Snees. Tot Burgemeester de Heer IsaSk Flink ; tot Scheepen de Heer Gatze Cuipers, en tot Bouwmeester de Heer Claas Oldendorp, Doe eran» 5rinq ider e hoo* e en age mteaars»nz.  Veranderingonder de hooge en lage amtenaars, enz. NB. Vermits het befloten Water in January, kan geen Lyst van de Pryzen der Producten gemeld worden. 476 NIEUWE NEDERL. JAARB., Jan. i795. D o c k ü m. Tot Burgemeesteren de Heeren Andreas Muller , en Nicolaas Posthumus. Harlingen. Tot Burgemeesteren de Heeren Hotse Binxma , en Roeloff Meints; en tot Raadslieden de Heeren Harmanus de Waard en 'johan Ewoud Frank. Stavoren. Tot Burgemeester de Heer Tjeerd Lynslacer. Sloten. Tot Burgemeester de Heer Jan Feitzes Bakker, W o r k u m. Tot Burgemeester de Heer Jaaitze van der ZeeY l s t. Tot Burgemeester de Heer Hotze Reinalda. Hindelopen. Tot Burgemeester de Heer Broer Abes Kat. Den 30 January 1795» is alhier aan een Zinkingskoorts, in den ouderdom van ji Jaaren, 8 Maanden en eenige dagen overleden Jr. Age Tjepke Ruurd van Sixma, wegens de Grietenye Tietjerkfteradeel, uit den Adelyken Staate Volmagt ten Landsdage.