C 735 )
reprtefenteerende , tot een krachtloos wcezen, ja byna tot een niet, te verncederen.
Ik beken, dat geduurende de tegenwoordige Staatsinrichting aan het Vertegenwoordigend Lighaam üjfti gedemandeerd of liever aangetrokken geworden , tverkzaamhed.cn , die tot zodanig eene Macht niet behoorden te komen, en .lat door het zelve wel eens bel" list is In zaken, waarvan het geene cognitie hadde behoren te neemen, maar dat dit ook veel aan de bvgekomeue omllanhedon te wyten is, zal niemand, kennis van 's Lands zaaken dragende, kunnen betwisten, vooral warneer men het oog vestigd op al dat geene dat door het niet invoeren der Staatsregeling, onbepaald gebleven is, en alzo by gebrek eener volkomen inrichting, daar ter Tafel gebracht moest worden, Ma-ar dat dit onvolkomen e, dat men'daarïn mogt hebben ontdekt, net gevolg moet hebben, dat men een zodanig Ligha; m werktuiglyk maken moet, is even zo ftrydig als het geheele Ontwerp, met de Gronden der Revolutie.
Als wy de heerfchende opinie van 's Lands ingezetenen door alle tyden nagaan , dan hebben hunne denkbeelden zich altoos gevestigd op' reprtefentative Collcgien, het zy dat die op de Landhkc Vergaderingen door de Steeden gecommitteerd wareiï; of dat zy van wegen de Gewesten de Generaale Staaten urmaakten , en hoe zeer de Stachouderlyke invloed , influenceereic op alle haare daaden , handelingen en vermogen, bleef het (leeds de gedaante behouden van de hoogfte Macht, en zelfs de Stadhouders wierden te meermaal en ais eerfte Staatsdienaars befchouwd dat voorvaderlyke en overgeprff denkbeeld , die publieke Geest leeft nog, en het Volk-van Nederland zal (leeds zoeken naar dat Lichaam dat gefubintreerd is in de plaats van derzclver voormalige Staaten; ja mag men zeggen, Waarin beftond de grief zints twintig Jaaren ander* , dan dat dc Reprxf.utanteu des Lands, voorkomende onder den naam van Staaten, niet door liet Volk wierdën verkozen , en mot-sten bukken onder de uitvoerende Macht, en zal men dan nu tegen dien Geest aan, inlopende tegen zulk eene gevestigde opinie , dc Uitvoerende Macht, veel meer in handen geven als immer door eenig Stadhouder is Ditgèocffènd geworden ? en de lleprcefent inten dat geene doen zyn, waarom men het Stadhjud,rlyke Juk heeft afgeworpen?
Hoe kan men dit immer berekenen te zullen voldoen, aan de verwachting die het Hataajfche ï'olk , mei alle Recht gevoed en gekocstert heeft : zal het den Man , die benige kennis van 's Lands gefchiedenis draagd, kunnen welgevallig zyn ? en zal dc min doorzichtige, wanneer hy door de uitkomst ziet bedrogen te zyn , niet verbitteren cn zyne handen na de Sta.'houderlykc Hulp, als weleer doen uitfleckcn ? ik durf my beroepen op de Stadhouderloze tyden , en daar vind men bevestigd het geene naar myn inzien, hier meer dan waarfchynlyk wordvoorb reid; neen! zal het Land dat wy bev, oonen , zullen deszelfs Ingezetenen, Rcpublicninfeh bcfhiurd.'wórden — zal 'er eene'Regeering- by Vertegen^ oordiging plaats hebben — dan moet de reprefentative Macht, van 'eenen geheel anderen aart zyn als dc Wetgeving die in ei.t ontwerp gevonden word.
Al verder, in art. 20. -word gezegd: het Bataafsch Oémeèttebétt is één en ondeelbaar7 men zoude met alle rechfkonnen vragen : ziet dit op het tegenwoordige of op het toekomende ? want hoe dit art. op dc gantfche inrichting van dat Ontwerp kan worden toepasfelyk gemaakt K word duister, vooral wanneer
men



f 736 5
men de gewestlyke verdeeiinq wéder ziet invoeren, ais men onder aen naam van huïsh&udlyke beftiering , byzondere , fchoon reglementaire , Regeeringsvormen ziet daarftgllen ; als men in aanmerking neemt «at 'er op nieuw provinciale fehulden kannen worden gebooren, als men in oogcnfchyn neemt, de overmacht van het eene Departement op cn over het andere, gevoelt de heimlykc Coalitie van eenige, de bedekte oppefirie van anderen, en dat alles afdoet, het deelige van het Finantieele ftelzel, dat 'er gevonden word , tusfehen de Departementaale cn algemeene. Finantie, (.daar 'er zonder eene votftrekte éénheid, in het Finanticweezen , geene één- en ondeelbaarheid der Republiek beftaan kan) dan vraage ik , waarop is dit 20 Art. in dat ontwerp tóepaslykf
Indien nu moet worden geacht. dat het gevonden midden beftaat in de daai(telling van zo ianig een Staatsbewind, in het figuurljk maken van eene hoogde macht of Rcpriefentatfef Lichaam ; dc voormalige Gewesten , Departementen te noemen ; onder den naam van Muishoudelyke Beftuuren, de Gcwestelyke Machten weder in te voeren; en alzo de zaken te brengen op dien voet, dat zy door eene kleine Revilic konnen gebracht worden tot het geene zy voormaals waren, en daarin des Volks geluk gelegen "ligt ; dan, verdient dit ontwerp de voorkeuze boven de zo zeer vernccdcrdc Staatsregeling van 23 April 1798.
Zal deze inrichting nu, over haar geheel befchouwd, zo veel meer gericflyk voor elk der Ingezetenen zyn, zullen de eigendommen meer beveiligd, de zaken prompter en fpoediger worden verricht en afgedaan, zullen de lasten daardoor worden verlicht, zal de beftuuring minder kostbaar zyn ? dit alles zal zich doi r de ondervinding laten beandwoorden ; — doch indien het w aar is, gelyk in de Proclamatie gezegd word, ,,dat het ,, Volk van Nederland zo zeer aan het Oude gehegt is dat het ,, fchaais tot de aanneeming van iets nieuws te bewegen is," dan zal het dit ontwerp ook alleenlyk aannecmen om dat het daar door tot het Ou ie zal wederkecren.
Gedwongen fchryvende, kan ik my nier verleedigen, om alle de byzondere Deelen van dit Werk, nategaan, en daarom zal ik Zeer veel onaangeroerd laten, Hechts op nog enkele Articulen eenige vragen doen ; als by voorbeeld : met betrekking tot Art. 12.
Kan dit Art. nimmer in werking worden gebracht ? en blyft Art. 14 , wanneer het 12de niet in werking kan komen alsdan in deszelfs geheel ? is de belofte in Art. 15 gedaan , wel vervulbaar, en zal het herftellen van eenige in hunne vermeende. Rechten, niet de onderdrukking van veelen verdubbelen? mag inert omtrend Art. 21 niet vragen , van waar doch dc nood' .akhkheid, daar de Republiek in Departementen na de popui de verdeeld is, wederom de verdccling van de voormalige Gewesten ingevoerd? Wat zegd het woord -regelmatig in Art. 33 ? word hierdoor de evenreedigheid gegrond op de populatie, 0'' word daarmede de deeling zo als die.Art. 34 is gefteld, bedoéü? Wanneer men by Art. 26 ftilftaat en daar gefteld vind „ de Wet bepaald de wyze waarop het ftemrecht word uit„ geoeffent, alsmede de gegoedheid der Kiezers ; " wat is dan van eene volkskeuze , van. eene regclmaatige reprtefentatie tet wagten? want de eerfte byeenroeping van de Wctgtcving licht
©ru



C 737 )
ons vcor hst vervolg niets in ; lk weet wel dat men zal zeggen , dit behoort onder het Reglementaire , dan dat laat zich zeggen maar nimmer bewyzen, om dat 'erReglementaire fchikkingen in elk voorfchrift, waarin eene wyze van Beftuur word vastgefteld moeten gevonden worden , om dat zy deelen van de wyze van Beftuur zelve zyn, en alzo, fchoon Reglementair, onaffcheidelyk van het voorfchrift zelve waarop en op wat wyze het Stemrecht zal worden uitgeoeffent en een ingrediënt tot de wye van beftuuring.
Zien wy al verder op Art. 30. waar is de nooddwang, en welke is do bedoeling, dat juist zeven Leeden van het Staatsbewind door het plaatshebbend Uitvoerend Bewind , zullen worden benoemd V
Zal, wanneer men het gefielde in Art. 32 betracht, de behandeling van zaken minder omf iagtig zyn ? . Zal, Wanneer men in de tweede Periode van Art. 34,' de aanvulling van de Leeden van het Staatsbewind nagaat, de verfchillende belangen meerder worden geconcentreert? en welk een invloed word door het gefielde in'Art, 36 niet verkreegen?
Al verder, welk een waarborg vind men in hec gefielde , in het eerfte gedeelte van art. 38 ? en wat art. 55. aanbelangt, geü hier niet de zelfde reflectie op art. 26 gemaakt ? in hetzelve 55 art. word fpreekende van het Wetgeevend Lighaam gezegd: \y de wyze van derzslver aftreeding en verkiezing zal by ie ,, wet warden bepaald;" is dit eene genoegzame bepaaling ia eene zaak van dat belaag ?
Volgt, wanneer men art. 63 nagaat, daar niet volkomen uit, -dat elk der voormaalige Gewesten eene byzondere Conftitütie zal' verkrygen ?
Worden by art. 65. niet diezelve ongelykheeden ingevoerd, die weleer beftonden, en zal de uitkomst niet doen zien, dat men , naar het oude hellende, ook tot de verplichting van de geheele omhelzing daarvan zal moeten overgaan.
Te vergeefsch zogt ik dan in onze binnenlandfche beirekkingen, in het ontwerp zelve, de notoiriteit dat het op deze wyze moest worden voorgedragen en aangeboden , eene notoiriteit die by de meerderheid van het Bewind, den ftap te wege bragt welke dezelve by weigering der meerderheid van de Eerfte Kamer, van zich heeft kunnen verkrygen te doen, een ftap, waarvan de gevolgen nog in de toekomst berusten, en die de wording , en by bekrachtiging van het Volk, de invoering van dit Ontwerp blootfteld aan eene partydigheid, geduchter als die iuimer tegen de alsdan vernietigde Staatsregeling is gevonden geworden.
Welligt zal men my tegenwerpen , dat welk Ontwerp ook mogt worden voorgedragen, men nimmer, in welk geval ook, alle tegenbedenkingen, zd konnen afïhyder, dit is zo, maa'dat zulks op mvne denkwyze niet toepaslyk is, bewyst niet alleen het geinfereerde tot verhocding van deze gebeurenis aangewend ; maar reeds te voren, had ik aan myne Vrienden, myne gedachten gefiippediteerd; vervat in een Voorftel naamlyk, om, wanneer de Stemgerechtigde Burgers eene vervroegde Revifie of verandering der Staatsregeling zouden hebben gewild, men alsdan by de Kamers bkhoorde jvastteftcllen eenige Grond regelen, om, die gearresteerd zyndé, In handen eener Cotritnisfie van Negen te ftellen, door Kiezers yan wegen het Volk



( 733 )
uit de 94 Leden, het Vertegenwoordigend Lichaam uitmaakende, te verktezen-, om daarop een Ontwerp van Staatsregeling te bafeeren en buiten de LV/iiberatien van het .Vertegenwiordigend Lighaam of het Uitvoerend Bewind aan het Bataaffche Volk , ter goed- of afkeuring voor. te dragen ; ook dit Plechtanker meende ik door den mond van eenen myner Vrienden geworpen te hebben indien ik daarvan gfemferi Voordragt, dienende voor de tweede K,m;r , ontworpen hadt; wel verre derhalven , dat ik onverzettelyk op myn eigen begrippen, die intusfehen rog zyn, zoals zy altoos waren, (wat mynafeonctói lyk gevoel oetreft) ben 6h ven ftaan, terwyl ik m myne betrekkingen alles heb aangewend ■wat binnen myi.e njacht was, 0111 het gebeurde te voorkomen,' en toe te geven alle? , wat men by mboglykhéid van een e«riyfc Man votder.-n kan, indien dcrhalven de Bataaffche Staatsregeling ware gerevideerd geworden, indien ik rloor den wil des Volks van myne verplichting, om daar aan, verbonden te zyn ontliagen geworden was, zoude ik tay verheugd heohen ook voor het allerkleinfte gedeelte tot inftandhouding' van 's Volks »eluk, medegewerkt te hebben!* dit tegen hun—die my zouden willen beftempeien met den. naam van alleen te willen cegferfpreken.
Na die alles volgt de byna onoplosbare vraag; wat doch karj de meerderheid van het Uitvoerend Bewind bewoogen hebben tot het formceren van zodanig Ontwerp ? het arresteeren van de daarby gevoegde Pioelamatie van 14 September? liet niet willen luisteren naar het gevoelen van hunne Medeleden? het niet willen horen na hei aanbod in naam van zo veele Vertegenwoordigers aan hun gedaan? het by weigering van de Homologatie, door de meerderheid van de Lerlte Kamer, fchofafen van net Vertegen; woordigend Lichaam door den Militairen Arm ?'hu Vaderland d*ertebrengen in den ftaat van ■ Revolutie ? de zekerheid voor alle Verdragen te ontzenuwen? en het fteunpunt van allemaaifchap* pelyk geiuk te verwrikken ? — '
Ziet mén de Proclamatie in, dan zoude men, geheel onkundig van 's Lands Zaken, een Vreemdeling zynde, tn nier. net hier voren gezegde'-in aanmerking nemende, misfehien konnen besluiten alle mooglyk e middelen zullen te vergeefsch beproefd zyn ( maar die de geringde kennis van zaken draagt, de verfte aan» fchouwer van de gebéurenisfen geweest is, kan alzo niet oordeelen, immers zal by, na de lecture van de reeds publiek gemaakte Verbalen en het in dezen ter nedergeftelde moeten ophouden zodanig te doen.
Wat dan is de beweegreden? en daarop kan ik aKeen antwoorden: de zucht voor de oude Regeeringsvorm, en om dezel* ve terug te brengen tot dien ftaat,'waarin vy zich in de Stadhouderloze tyden bevond, en dat zonder de Waarborgen, die het destyds ontbrak, .waardoor hit by herhaling moest Zwichten voor den Stadhouderlyken invloed, en gevolglyk, daar alle gelykrlaande gevallen ook gelykforroige gevolgen hebben, dit oojf.ép den duur voor eenen dergelyfcen invloed zal moeten bukken, kan het zyn — bedriegt men zich niet wanneer men waant dat; of ds dood van den laatiten Stadhouder, of de vrywillige afftard door hem of zyn Huis gedaan, ons voor altoos.voor eenen Stadhouder behoeden zal? het zyn niet meerde Geïlacb. namen die de dwingelanden fcheppen , maar de ti'ebreefcen 'en de ondeugden in de Volk'"-cn en hunne Belt jurderen; om het even dus of 'er een
Vorst



C 740 3
kan 'er alzo niet van tusfehen. om . of de Eenheid te omhelzen, of zich aan een foederatif ftelzel overtegeven, alle middenweg die men tusfehen deze twee tegen over e kanderen gefielde zaken mogt willen aan de hand geven, zyn ideaal en of het een of and-r moet praevaleeren- Dezelvde Beweegreden dar1 , die ons van den beginne der que^e-rfdeed befluiten en vastftellen, dat de Eenheid voor het behoud der Republiek noodzaaklyK was, d:elelvde beweegreen befta* nog, en is in den volkomcniten, in den padrüWykften zin nog even zo wel en even zo veel waarheid als zy het dpstyds was. ,
Het weder invoeren van een Bondgsnootfchaplyk B ftuur, zal . even'zoo onvermydlvk. als het te vooren deed na ook weder een tegenwicht vorderen , alzoo is het in de gevolgen onrrnsba.r, dat als Gvlieden ónit toe befluiten mogt gy den 8**«« ;*R „aar bet Stadhouderfchap doet; t - wyl daarentegen de Eenheid omhelzende onder het bezef van ai,e die modificatien, du. het dpnkbeeld van Eenheid, behoudens haare volkomen kracht, geJu?^"dSk», het Vaderland enuwe Vryheid,uw Volksrecht en al het geene waarom men de groote Revolutie gewild heeft, behouden kan zyn en blyven. , , , .
Indien dan de liefde voor het Vaderland , niet geheel in u verkoe'd het vuur voor de vryheid niet volkomen is uitgebluscht, en Gvüeden niet doof voor alle verplichting zyt geworden, verzameld dan het by u nog overgebleven Patriotisme , doet wat recht is, en dus alles wat gy voor uwe nakomehngfehap verantwoorden kunt. ^m~An
Ziet daar Medeburgers! u ook in deeze, myne gedachten mede redeeld. wat de gevolgen van de thands plaa's hebbende om tanfgheden ook molen zyn, herbaal ik u, het Vaderland te willen
bemmner. ^ dat Vaderland, de Asch van uwe Vaderen in des■ 'zelfs fchoot bewaard; — dat Vaderland , daar gy uw lijznacmlyk *' 6eflaa» van leende, dat Vaderland, dat uwe duurzaamheid in uwe ^ SZn Verzekerenzal; - dat Vaderland, dat door deszelfs ge-
lukkise Ikeing, de geneugten; van de bekende waereld u aanbied, " _ ét herland, daar de alom vervolgde Vyheid in de tyden der " onderdrukking, haare veilige Schuilplaats vond; — dat Vaderland, " dat de zachtaartige neiging, de hon van alle mart/cliaplyke ge-
voelensaan deszelfs bezitters mededeeU ; - dat Vaderland, dat " ten kosten van zo veel bloed aan de Tiranny en ten kosten vm zo " veele zuur verkreegen fchatten, aan het met waarin het zelve 0,!
hesraven lag, is onttrokken geworden; — dat Vaderland dat wel " befluurd, het Toonbeeld van menjchlyk geluk aan alle Volken die " ItTlvi'omringen, geven kan: - Dat gy dan dit Vaderland «/>" tcchilm-nd, en voor hetzelve beniiwiUig opofferd, al dat geene " (Ld en bloed) dat het om te blyven iejiaan — wyl gy alles van " ha dierbaar Vaderland ontleende, — dut het om te Uyyen beftaan li (zeg ik) benodigd heeft. - — jj^^
32 September 1801. P. LINTHORST.
Ondcrgefchreevenen declareeren , dat de discoursien des Avonds van den 15 Sept. i8or. met de Burgers Pvma:i en Be" zier in fubftantie als in deze ftaat vermeld, zyn gehouden> ™ dus der waarheid conform." L. v. n.^BR A A K.
'Cediuüt ia een ha g Sidder., ra» 1 Anffl, en C'.»^. a 1 ituiv.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 86*. i —:—s
Proeul a Jove proeul a fulmme. '• -
Extraordinair uitgegeven op Vrydagde» 2 October 1801.
BURGER REDACTEUR!
Inleggende Protest word gy verzogt te plaatzen ; ons dunkt liet belang der zaak vordert van eiken Republikein Zyne Waar* de te kennen.
Heil!
GELYK HEID! VRYHEID! BROEDERSCHAP.
Jhm de Stemgerechtigde Burgers der Bataaffche Republiek.
De Ondergetekenden, alle Stemgerechtigde Burgers, wonende binnen de Bataaffche Republiek; gezien hebbende eene zogenaamde Proclamatie in dato den 14 September 1S01 ten geleide van een Stuk ten Titul voerende -. Ontwerp van Staatsregeling voor het Bataaffche Volk , benevens een nadere zogenaamde Proclamatie in dato den 18 September 1801 , allen gericht aan het Bataaffche Volk,door
li Deel. M m bet



C 742 }
het Uitvoerend Bewind, der Bataaffche Republiek, ofeent*ge Leden van hetzelve, zonder voorkennis, concurrentie of" authorifatievan het Wetgevend Lichaam reprejemeerer.de het 3ataajfchs Volk, doen aanplakken.; met last aan alle Departementaale Beftuuren, om te zorgen dat aan den inhoud" van dezelve worde voldaan, waar door het bataaffche Volk ep last van het Uitvoerend Bewind dezer Republiek zal worden opgeroepen om buiten de Grondvergaderingen Ikel/rs by de Raaden-der Gemeentens haare goed- of afreuring over het bovengemelde Stuk ten Titul voerende: Ontwerp van Staatsregeling voor het Bataaffche Volk door 'Ja of Neen te kennen te geven, en waartoe, zonder onderfcheid alle Mansperzonen in deze Republiek woonende, 20 jaaren oud, en volgens.de nog vigeerende Staatsregeling Art. 13, Tituï 1 , eerfte AfdeeÜng niet uttgelloten zynde zullen moeten toegelaaten worden ; terwyl al verder pe zodanige n , die hunne ftem niet uitbrengen ,- zullen worden gerekend voor de aanneming van dat zogenaamd Ontw crp van Staatsregeling voor
rt Bataaffche Volk te zyn :
Zo is- het, dat de Ondergetekenden geheel doordrongen van hunne duure verplichting aan de Weiten', Infellingenen Virordeningen by de Stnatsregelrn? daargefteld, en door' bet Bataaffche Volk op den 23 April 1798 en dus ook door de Ondergetekenden aangenomen en bezworen , ja , ook als zodanig door hetzelve Volk, tot een Richtfnoer nfet afleen , maar ook ter getrouwe handhaving, zo als dezelve Staatsregeling is liggende met alle dcrzelver Reglementen cn additioneole Articulen is aanbevolen, aan het Vertegerywoordigend Lichaam, aan het Uitvoerend Bewind, aan de^ Rechterlyke Macht, en aan de verdere jldmimftrative Lfchaamen, en daarby heeft verklaard', dat allen inbreuk op dêzelven, is, een aan/lag op de veiligheid vanden Staat'; vergeleken met het geene in het 72 Art. en het Slot der Burgerlyke en Staatkundige grondregulen voor gemelde Acte van Staatsregeling geplaatst is vervat, cn waar van mag worden afgegaan' en" aldus dbor ieder Vertegenwoordiger r .elke Lid van het Uitvoerend Bewind, en die der overige Heft'uitren, by het aanvaarden hunner Posten, aan hun door het Volk volgens de ConflKutic opgedragen , ingevolge Titul 3, eerfte afdceling Articul 36 , en Titul 4 Articul 88, voor het oog vati het Opperwezen en het Volk vryw.llig en plechtig bezworen is.
Overwegende ten iften , dat by het softe Articul van de 3de Titul, eerfte AfdeeÜng Letter W i.s bepaald , dat aan het Wetgevend Lichaam uitflüirendsr wyze behoord:
,, Dc Magt van Wetgeving benevens het verklaren , ver,, beteren, opfchortcn cn af.ehaffcn- der Wetten, alles naar
en



C r« )
r, én behoudens'het voorfchrift der Staatsregeling. " —« a. Littera t ,, Het bepalen en regelen van alles, waarin door dc Staatsregeling en de voorhanden zynde Wetten ni -'t ,, mogt vcorzlen zyn. "
3. Dat mSgelyks het 133(10 Articul der 4de Titul var) de Staatsregeling zegt: dat het Uitvoerend Bewind ten a'len tydo aan het Vertegenwoordigend Lichaam een Voorffel mag doen, en maatregulen voordragen tot heil van den Lande; doch dat het zulks nimmer doen mag in de form eener Wet. J • 4. Dat almede Titul 9 Articul 304 tot 307 incluis de manier en tyd aan de hand geven nopens eene Revilic der tegenswoordige Staatswet.
5. Dat Art. 303. van dien zelfden Titul dicteerd „behalven ,, op deze by de Staatsregeling bepaalde tydltippen en wyze, ,, en zonder den uitgedrukten wil des Volks, kan dezelve,, nimmer wettig/yk veranderd worden."
6. En eindelyk, dat de Conftitütie bepaald : dat niemand zalmogen Stemmen, dan die de vereischtens bezittende, zich als zodanig in het openbaar Stemregister heeft doen infchryven, en de Verklaaring by de Conftiuitlc bepaald, iti handen van den Praefident van den Raad der Gemeente waartoe hy behoord heeft afgelegd.
Ovenveegen le a! verder, dat de Ondergetekenden niet gehoorzamen mogen aan eene zogenaamde Wet die lynrecht ftryd tegens bovengenoemde Articulen, als ook dat zy dus doende zich zouden ichujdig maaken aan Meineed en daar door vallen in de termen van het 7ifte Articul der Burgerlyke en Staatkundige Grondregels , waarin uitdrukkelyk gezegd word : „ geen gemeenfehsp of verzameling van afzon-
derlyke Perfoonen, van welken aart ook, heeft of maakt ,, Reglementen ftrydig met deeze Grondbeginzelen , of met ,, de Afte van Staatsregeling."
Eu overweegende ten laatften , dat volgens het 10de en 11de Articul van bovengenoemde Grondbeginzelen de Hoog" fle Macht aan het Wetgevend Lichaam is toevertrouwd, aan wien ook volgens het 12de Articul alle andere bewind" voerende Lickaamen ondergefebikt en verantwoordelyk zyn* en ook geene Stemming ingevolge het 13de Articul nergens anders dan in de Grondvergaderingen, door de Stemgerechtig d*
Burgers mag worden uitgeosffend. ■ De Ondergetekenden
zich dus noch direSl noch sndiredt op generleye wyze mes dc demarche door het Uitvoerend Bewind voorengemeld vermogen intelaaten; maar gedrongen zyn uit bezèf van pligt jegens God, hun Geweten, de Conftitütie en totmainïien hunner onaf hanglykheid en hunner wettig gekoztns N n 2 Ver'



C 744 3
Vertegenwoordigers te protesteeren , tegen afle BeiTiiton Demarches flappen en hoegeuaamde handelingen doo wien" dezelve ook mogen begaan worden : rtrydende met de Afte van Staatsregeling den 23 April 1798 aangenomen, zo 3« de Ondergetekenden protesteeren by deezen te^en de handelingen door het Uitvoerend Bewind in dato den u cn \% Sept.mber i8or zonder authorifatie van het Wetgevend Lichaam repraafenteerende het Bataaffche Vo'k gedaan
Gelyk zy dan ook zich confbrmeercnde met dc Conduïtea en Republikemfche Mefures door de Burgers 1. h van Swwden en ermerins , in hunne qualitciten als Leden van het Uitvoerend Bewind deezer Republiek gehouden en aen** men , dezelve voor de hunne nemen. Terwyl dc Ondergetekenden dcclarccren dat zy in geenen deele in dc Stemmine over het zogenaamde Ontwerp van Staatsregeling voor hei Bataaffche Volk willende trecden, daar door niet willen gerekend worden hetzelve aangenomen te hebben maar Willen gehouden, zyn als zich in geenen deele met het eei' Zo wel als het ander te hebben ingelaaten , laatende zy de gevolgen die deze demarche mogte hebben voor rekenin^ van die genen, dewelke met verzaking van eed en PLicnr Zodanig hebben willen handelen.
't Zal de Ondergetekenden genoeg zyn, dat de Nakomeimgjcliap hun zal moeten vry kennen van niet mede te hebben gewerkt noch toegefemd in een zaak die Gfweeten , Plicht, Standvastigheid, Getrouwheid aan deI^etten en êsrlykiieid ons tot medewerking met dc Voorft'anders van Recht en Rechtvaardigheid gebood te verweroea en aftekeuren ja te verfoeyen.
Dat de bataaffche Natie, dat alle wecdenkenoe Republikeinen , die het belang van hun Vaderland ter harten gaat deze roezen , dat zy dit overwegen , en als dan zich aan de uitfprank van hun eigen hart gelaatende, oordeelen of wy, onzen plicht willende betrachten, anders moesten mogten ot konden handelen. *
Dit de onveranderlyke gevoelens van de Ondergetekenden zynde, hebben zy deze met hunne gewoone handtekenin. gen bekrachtigd.
Actum Leeuwarden den 26 Septemb. 1801.
CHkr volgen een aanral Ondertekenaren.)



C 74S )
jtd is vanj. NUHOUT VjIN DER f~EEN,van Woensdag ló Sept. 1801 , op de 'Misfive cn Bylage van hst Uitvoerend Bewind.' NB. Het Prceadvis van den Praefident was om de Misfive en Bylage aan te nemen voor Notificatie.
Ik kan my ook niet conformeercn met het pra-advis van den Praefident, even zo min als ik myne verwondering en verontwaardiging kan vctbergen, over den Revolutionairen ftap van het Uitvoerend Bewind , M'aar by dat Bewind, ufurpeerende de macht aan hetzelve competeerende, de eerfte grondwet van den ftaat, en daar door den grondzuil van zyn beftaan om verre werpt, zich boven alle gezach en de Souvereiniteit des Volks verheft, door het willen invoeren eener nieuwe Staatswet, op eigen gezach en Willekeur ontworpen.
Zo immer dusdanig een ftuk by het Vertegenwoordigend Lichaam tot een point van deüperatie zoude kunnen aangenomen worden, dan beken ik niet meer te weeten, wat plechtig gezwoore eed en trouwe beteekenen , het is dan met alle heilige verbintenisfen gedaan, en 'sVolks oppermacht is dan een hersfenfchim.
Neen B. R! de grote belangen, en de onafhaakelyke wil des Bat. Volks, de Staatsregeling aan ons ter handhaving gegeven , zyn by my een te groote zaak, dan dat ik die Riet voeten zoude treeden, en dit zoude ik doen, zo ik thans over het ftuk zelfs, my wilde explicceren, of zynen oorfprong opzoeken.
Om kort te zyn en de nodige bedaardheid van geest te behouden zal ik alleen 'er byvoegen, dat ik my vereenige me{ het geen de Directeur van Swinden in zynen voorgeleezen brief heeft gezegd, en ik concludeere dat de demarche van het Uitvoerend Bewind als inconftitutioneel, informeel, «n de heilige Volksrechten vernielende zal worden vernietigd , althans in de eerfte plaats zonder uitftel gefurcheerd, en ik behoude aan my de macht tot het doen van zodanige verdere demarches en het nemen van zulke maatregelen, als ik zal oordeelen te behooren.
jfdvis van den Burger Repraefentant % NUHOUT van der VEEN, van den 18 Sept, op het Rapport van VITRJNG^l e, ƒ
BURGERS REPRESENTANTEN I Daar het uitgebragt rapport der Commisfie , door den Mm 3 Bur,



C 746 )
Jtarger Reprafcntaot Visjlr, zo breedvoerig en zaaklvk « wed.rlegd , zal het nutteloos zyn dat ik daar icis byvoeee dewj; ik my met zyne gevoelens volkomen vereeniee ' indien de gronden, by dat rapport gelogd, en-de ?rmmema.ie-n uit dezelve getrokken / doorgaan , dan geld hier het recht van den Merkten , dan heerscht louter geweld, en cr beftaat geene ordenlyke maatfchappy meer. Door dusdanige drogredenen laat ik my niet bevreest maaken, en al .rj 0 t »K _ ;an v0or het geweld bukken , zal myn vry en onrohudjg hart my zeggen: Gy hebt uwen pdcht volbracht, tn wetgeaaan,
ik zeg dan dat ik my met het uitgebragt rapport niet kan we^-r^' «i^ i»hae£en al dat geene, hetm dg der Misfive en Bvbgèn van bet
ILtvoerend Bewind, op laatstleden woensdag heb aangeven ieder onzer wecte in deeze, v00r het Vaderland en yJ& 'V' zu gewichtige ogenblikken, wat hem te doen ftaat; ï --;,.f.Cnnc" dcn ftaat der zaaken , en zeer weinige een 1 "óo^ 1 -1yn? vera'"woorai.ig voer dit, en volgende ^clkchtcn uitmaken.
rPipnZ:!! dM;f!m °0k5 "¥ brêe !voerig 2>n «ï dit myn a bv,* S C r omzfttende ftap, welke e.rie Leden van het ü tdc p neT''nV ZVCCT te&cns de Staatsregeling inlopende, en ade banden der maatfchappy losrukkende , hebben Curven waagen, wetende dat zy daar door eenen aanllag Waakte op de vedighe.d van den ftaat, en hun geheel beftaan omverre wierpen , hetwelk te gelyk met de door hun vcitiaptc Staatsregeling, als dfi eenige bron hunner m.cht, r oet vervallen en een ftaat van Anarchie in de uitvoerende ™Jcc doe,n/ebooren worden, of, Iaat ik meer zeggen , reeds nu dadel;, k aanwezig maakt
Hoe dikwerf klaagde niet het Uitvoerend Bewind aan deze Vergadering, dat ,n de Staatsregeling geene genoeczaame affcheidmg van machten was daargeftlld, dat dit geweldige botzmgen cn 11, hokken te weeg bragt , en nu zien wy driei Leden van dat zelve Bewind, ran dat zelve moreels dc~eive Perfoonen, de wetgevende en un voerende macht willekeurig en o ver heers che md in handen
h&M? * vT" e';d ,en, pilchc tfüuwloos verzaaken, en zich Z~i . °lkS u,,gcdrukcen wil verheffende, dien op ce. ^chandclyke w\ze met voete., u-eec'en
tcteV^riï^ zoude hct Ba»aP.
Iche Ve.k jj« koelbloedig aanzien, en in zulk < en ecdras berusten ? zouden wy door eceze inconffnutiWie In ajlë
Re-



C 747 }
Rcrubiikciiifche gevoelens vernielenden ftap niet opgewekt Worden, om den dodelyken Dag voor de vryheid aftekeeren? Dan voorzeker wièrden wy onirouw aan onzen plicht, dan wierden wy meinecdig.
Ik zal niet Kaande hou'en dat in de Staatsregeling geene verb tering zoude te maken zyn ; om die op eene Conftitutioneele, en ordenlyke wyze daarteftellen , cn nieuwe 1'chok.ken voor te komen, zyn ook aan Leden van het Uitvoerend Bewind aanbiedingen gedaan , maar men heeft van hunne zyde dit niet gewild, en liever het voorgedragen heilloos middel gekozen, een middel, hetwelk aan het verachtelyk oogmerk van den fnooden uitvinder en zyne medeftanders beter fcheen te beantwoorden , en tot welks bereikinggeene voordcelige aanbiedingen noch bedreigingen gefpaard zyn.
Dan ook allen deezen moeten op het hart van echte Repuelikeinen genen ingang vinden, die even zo min door het verachtelyk metaal, door vrees, lafhartigheid of vlcyery, zich ten'vcrdervc des Vaderlands laaten omkopen of ontzetten, als zy door aannadtring van gewonnen Bajonnetten, het werktuig des gewelds , zich angstvallig der hcerschzucht kunnen onderwerpen, offchoon zy, des noods, voor dat Ênood geweld moeten zwichten.
Althans dit zyn myne gevoelens, Burgers Vertegenwoordigers! die den dag zal zegenen, op welke ik de zalig» rust, die ik zo veele jaaren in myne eenzame fiulp genoot, kan hervatten, met de onfehatbare bewustheid, dat ik, naar myne krachten, mynen eed en plicht volbragt, wanneer ik daar de rampen van myn Vaderland , met een rein geweeten , zal betreuren, zonder dat eenige wroeging' of pynigend naberouw myne levensdagen zal bitter maken, en zonder van myn Vaderland iets begeerd of genoten tc hebben.
Over het ingezonden Ontwerp van Staatsregeling zal ik niets zeggen, om dat ik my daartoe niet bevoegd rekene , en ik concludeere tot verwerping van bet rapport.
Nog eens, Burgers Reprasfentanten! elk onzer kenne in dit zo groot en onzalig tydltip, zynen plicht, een tydftip, hetwelk den bron van nieuwe rampen openen zal: en zo deeze Kamer kan goedvinden, zich met dat rapport, tegen myn gevoelen, te vereenigen, dan verklare ik, my Voor de gevolgen onverantwoordclyk te houden, even zo'zeer als ik den ftap door drie Leden des Uitvoerenden Bewinds gedaan, met alle de gevolgen cn uitwerkzelen, overlaat.voor rekening en ter verantwoording van hun, die denzelvèn bewerkten, of door verkeerde toegevenheid daarin toeftemden, N n 4 en



' 748- )
«3 (om welke redenen dan ook) geenen wederftand boden.
DU had ik tot myne verantwoording te zeggen , terwyl ik eindelyk aan my referveere , het doen van zodanige demarches , en het nemen van zulke maatregulen , als ik als Vertegenwoordiger des Bataaffchen Volks zal oordeelen te behooren.
Wy kunnen n:et afzyn , om , op verzoek van één onzer Coirespondenten , aan onze Lczeren by deeae gelegenheid tevens mede te dcelen het nevensgaands, aan ons van goederband toegezonden , CONCEPTADRES aan het BATAAFS CHS VOLK , door den Reprefimant NU HOUT VsiN DER VEEN gefceld , en aan *yne vrienden tot fpeculatia medegedeeld, maar welke voor als nog niet ter keniiisfe van het Publiek is gekomen.
tHi 4s grondbeginfelen ah even zo veele onbetwistlaare Waarheden by de Acte van Staatsregeling voor het Bataaffche Volk ter nedergefield, kan men veilig deze helangryke gevolgtrekkingen opmaken.
Hat geen macht wettig is, dan die door het Volk %ehe , nf door die geenen aan gefield is, aan welken het Volk dat recht heeft overgedraagen, en datr.ick de benoemde perzonen uitdrukkelyk moeten bepalen
i tot dat geen , het welk hun door het Volk, of van wegens hetzelve op eene wettige wyze is op (re draden, Dat de Vertegenwoordiger ( en niet minder voorwaar de bewindsman of uitvoerende Macht. ) die on-
i der den fckyn van eenen geregelden en ConJHtution celen tred, vooral ten aanzien van zyn eigen aanweezen, in den post, dien hy zich wederrechtelyk blyft toekennen, verder gaat dan den Lastbrief hem door het Volk gegeven, onderdrukker cn geweldenaar is; want daar geen burger, noch ook eenig gedeelte des Volks, eenig openbaar gezach kimne uitoefenen , buiten de wettig aangefielde machten; daar het recht van deze laa.tfie niet aanwezig is , omtrent zaken hun niet toebetrouwd, daar hetzelve geheel ophoud, zodra de taak, die zy moesten afwerken, is volbragt, fpnekt het van zelf, dat zy ophouden een wettig aangefielde macht te zyn, dat ieder daad, welke zy nis itodanig vetrigteu, eme verkorting van 's Volks nechen is,
Dat



C 75i )
en onafhanglykheid aanrandt, en de oorzaak van onbeftendigheid en zelfsvernietigmg met zich voerdt, waarvan dit zeker gevolg te duchten is: —dat dit Gemeenebest, na door meer revo'luiien gefchokt, door meer ongelyke belastingen uitgeput, en onder nog ftrenger overheerfching gebukt, ten fpeelbal van eiken geweldenaar verftrekken Zal, wien het behage, zich van hetzelve meester tc maken, Zo gy Bataven ! niet waakt, zo gy uwe waarde niet leert kennen, uwe Vryheid door gepaste middelen niet weette beveiligen en tot uwe nakomelingen ongefchonden over te brengen.
Ik vermeene hier mede verricht te hebben al dat geene, het welk my, in dit gewichtig tydftip, doenlyk was, en getrouw te zyn geblcercn aan mynen plicht, en den plcchtigeu eed, welken ik , by het aanvaarden van myne post,
gezwooren hebben : ik zal met een onbefmet en
vry gewecten uwe beöordeeling afwachten , onder deze verklaaring, dat ik als nu, den ftap, door de drie leeden des Uitvoerend Bewinds, op eigen gezach, gedaan, met alle deszelfs gevolgen en uitwerkfelen moete overlaatcn ter verantwoording van hun, die daarvan de bewerkers en medeftanders zyn.
Dc volgende Misfive van den Repraefentant C. V is s e tt, éan zyn Vriend tc Middeibvrg, achten wy tc belangryk , om dezelve door dit Blad niet algemeen te maaken. AMICE!
Het geen ik U op een ingewikkelde en voorzeggender Wys in myn vorigenheb te kennen gegeven, is eindelyk gebeurd; daar is gisteren avond niets minder gebeurd dan de vernietiging der Staatsregeling en Nationaale Reprafentatia : daargefteld door de Directeurs Bezier, Haersolte en Pyman : het geen zulks Voorafgegaan is, komt kort daar op neer.
Dat toen Woensdag by de Eerfte Kamer ingekomen was, de Misfive van het Bewind , houdende kennisgeving der gedaane Proclamatie en bygevoegd Plan van Conftitütie, is,na dat daar over de fericufte en uitgebreidfte debatten waren voorgevallen, daar van het gevolg geweest, datby meerderheid van 28 tegen 26 Stemmen het PrtE'advis van den Prtcfident Schryvf.r wierd verworpen , en dat die Misfive wierd gemaakt Commisforiaal in handen, cn ten fine, als door de Nieuwspapieren bekend is.
Had ik, na Dingsdag ochtend ontdekt te hebben, de wyze waar op dat Plan d tori &'a travers , er. tegens alle gezonde denkbeelden van de Lastgevers zyn naderen last te vragen en door verzameling hunner onderfcheiden gevoelens een Befluit op hunne Stemming te maaken , als mede de indetuate
ma-



C .754 ')
mattier, waar op de meerderheid der Bewindsmannen r ~, voorerj met Naamen opgenoemd, aan Zich zochten tè \Z .zorgen,. de magt met alleen om zich zeiven de novo te Icheppen en 111 het hoogte Bewind te plaatfen , maar ook om de Nat.onale Vertegenwoordigers en Wetgevers daar te fielten; eene daad, weke wel is waar, fomïyds door dc Stadhouders ts uitgeoefend geworden indirectelyk, echter noot dan op Jpeciaaie auctorifatie of delegatie der Staaten of de Wetgevende Magt van dien tyd ; toen ik , berhaale ik , Dfng dag ochtend van dit voornemen en onderneming onderrigt Wierd, dacht tk het myn pligt te wezen, ter voorkoming van de voor de goede beginzelen fuwjle gevolgen die zuks noodwendig na zxh zoude moeten liepen , om, 'ware gMmogelyk, dezen flag te keeren ; ik zetlede alle bedenkhi-
fets daarvïil f ^ °pd/eden om my te bcmoeiM ™* iets daarvan ik, m myn qualiteit, nog geene kennis droeg
ik vroeg, by B.lhct, gehoor by den toenmaligen iWfident van het Bewind, den Directeur Bezie* , uelde hem myne bedenkingen voor, tegens dc wyze , waar op dit Stuk in de wereld zoude worden gebragt, myne bezorgdheid tn kommer, d.t zulks hun hoofddoel ? namelyk de vereenr-im" van alle gemoederen, van alle Partyfchappen , van zelfs en ten eencmaal zou ie doen mfcsfen , en integendeel ccn iWfchap cn ontevredenheid zoude daarftellen , welke de beftaande verre zoude overtreffen ; cn ik had wel het geluk hem Directeur daar by te doen ftilftaan en hem geneigd te vinden, het gevaar daar van af te keeren; onze onderhandelingen waren daar omtrend openhartig en intiem; het
elteö daar van was, dat ik, met opoffering van alle andere anderzmts gewigtige cenftderatien van de altereerde importantie , aannam om te beproeven, wat ik by myne Medeleden konde te weeg brengen, om het voorgemelde gevaar af te wenden; hoe netelig deze myne onderneming ook was, de liefje voor myn Vaderland , inzonderheid om de Eensgezindheid te bewerken, vuurde my aan, om zulks
aan te pakken en te beproeven; en ik had verder wel
het genoegen myne Mede-leden, die genoegzaam in getal waren, om zich, van eene meerderheid in de Vergadering te zullen uitmaaken, verzekerd te kunnen houden, geneigd tc bevinden om daar toe te komen i. om het Bewind op deszelfs voordragt te authorifeeren tot het oproepen van het Volk, dat is, de Stemgerechtigde Burgers, in hunne Grondvergaderingen, om te bellisfchen over de voordduuring of verandering der beftaande Staatsregeling: 2. om zoo da
meer-



C 752 )
voomci oo^n, om dc tegenwoordige Conftliulie te hervo-men.
Dair men middel gewesten heeft, om alle de Leden te ovcitu!sen, dat deze hervorming noodznakelyk was, is men tyift zeker, dar de meerderheid 'er in berusten zal
.Men heeft aah de groot/Ie Vrienden der oude ConJlttutie , of lievèr aan denzit'ken, die geene andere fHsddc! van beflaan hebben dan hunne ptaatzen,als Gedeputeerden tot L t Wetgevend Lichaam , niet ondui/lelyk doen zien, dat men na de invoering van de nieuwe Cqn/litatie, hunner wel indachtig zouden zyn, en dat zy van andere posten zouden worden voorzien. "
Verbeeld u e.ms, welk een indruk zulk eene vreemde aankondiging moet maaken op het hart van iemand, die immer in het denk beeld heeft geverfeerd, dat een Vertegenwoordiger vw'n het Volk, uit den aart zyner roeping, Onvatbaar moest zyn voor omkoping, of is dit geene omkoping aan den nooddwang , niet van omftandigheden , maar *en perioonen , toe tc geven , en , om , posten of gaven Wi.Ic zyn aan het Volk gegeven woord trouwloos te
fenendeu? ■ • ik most afureeken.
Uw vlyttge Leezer,
i> c ., , JAN VOOR DE VUIST.
y.*. Als ik het een en ander combineer, en ik veronderftei, dat het waar kan zyn, dat zeker Reprefentant «nlartgs zoüda hebben gezegd, „ wat raakt het my, hoe ket gaa — ik heb voor nog twee Jaaren 8000 Jmorpoenente goed, cn die kan ik immers ergens elders in dict.'.afjch Brabant'. , opeen Dorp of On-Dorp op myn gemak verteer cn, cn de boel afzien." dan denk ik by my zeiven:
Alles is tegenwoordig mogelvk.
Vaar wel!
VRIEND JUPITER!
Ik dacht altyd dat een Offlc cel Dagblad niet dan waarheid, en geene onwaarheid behelsde: — indien de Staatkundo echter vereischt zomtyds de waarheid niet publiek te maaken , dan moet dezelve echter geene onwaarheden tegeq.flrydighed.cn., (ik zal het woord leugenen niet bel Zigeri' dewyi het tc populair is , het welk men in het politieke en diplomatieke niet bezigt) verfpreiden — welke redenen cr dus mochten exteéren j om het voorgevallene in den Haag op den 18 Sept. iSji (niet 1787) in de Monstettr of het Fransch officieel dagblad ', niet naar waarheid op te geeven , is my onbewust: — het is echter te belangryk om zulks niet Ietterlyk in het Ncderduhsch m de te deelen , met eenige aantekeningen en aanmerkingen : — plaatst dit, en gy zult uwtn beftendigen Leezer verplichten
Haag 3 October i8or. JANTJE OPMERKER.
Het o jaar van ik weet niet wat.
„ De wel erkende noodzakelykhei.i (1) eener veran„ dering in de Conflitutie van't Bataaffche Volk, fcheen
f-u en dan de meerderheid van 't Uitvoerend Bewind
deezer Republiek bezig te houden fV). Dcezs meerder-
„ heid



c 763 y
„ hei _i heeft eindelyk qQ deszelfs ontwerp. ten deeze:»
opzichte aan de bek'ragtiging des Volks ood'erwprp'eb .
met het by wyze van Notificatie aan 't Wetgeevend „ Ligchaam dier Natie, mede.» te deelen."
,, Eene eenige ftem' (4) heeft in de Eerfte Kanier van „ de Wetgecvcnde Vergadering de meerderheid uitgc„ maakt, -welke 'er tegen was om 't Volk in dit geval ,, te raadple.egcn." (5)
,, De Tweede Kamer (6) was in gevoelen verdeeld (7). „ Om de gevolgen , welke de debatten over dit Onder,, werp konden nafieepen voor te komen , (8) en den,, Vo.ke difi tyd overtelaaten , van deszells rechten ge,, bruik te maaken (9) heeft 't Uitvoerend Bewind in
deszelfs wtshé'id 0°) vermeend de zittingen van 't
Vertegenwoordigend Ligchaam te moeten (ii) fchnrs,, Jen , tot dar het Volk zich zal hebben gepronun-' „ cieerd (is) terwyl de provifioneele (1$) f uiting der ,, beide Kamers gisteren (14) avond door den Minister „ der Algemeene Policic (15) en den Bevelhebber der ,, Bataaf]eheTroepen in den ConfiiP'.tii.neele kring (16) ,, bewerk ftclligd is, achtervolgends 't BEVEL (17) van ' ,, 't Bewind cn de goedkeuring der Prelidenten van de ,, beide Kamers." (18)
,, Deeze Operatie (19) is zond.t verwarring bewerk ,, ftelligd, en zonder dat iemand (20 j 'er op verdacht ,, was, of'er den geringften tegenstand 121.) aan gebo„ den heeft."
„ Toen alles volvoerd was (22) heeft 't Uitvoerend . ,, Bewind (23; den Burger Semonville, Gevolmachtigd ,, Minister van 't Fransch Gouvernement, benevens den ,, Generaal Jfugereau , genodigd zich ter plaats zyner ,, Zittingen tc vervoegen. Het Bewind heeft te gelyker
tyd tot handhaaving van de openbaare rust een Beilu:r „ genomen, waar by aan den Generaal jlugeraau 't
commando over de Wagt van 't Bewind, over die van ,, 't Wetgevend Ligchaam cn over de andere Bataaffche „ Troepen, welke binnen den Conftitutioneele kring ge-
ftationeerd zyn, toevertrouwd; alles is in devolmaak„ fee orde (24) volbragt, terwyl de Generaal ^lugereatt „ vermeend (25) heeft, dit bevel te moeten op zich ,, neemen , om des te meer de openbaare rust te verze,, keren."
„ Noch de Burger Semonville , noch de Generaal „ ufugereau hebben zich met niets in dezen ingelaten, .
hebbende de i.wi.oed O6) van 'f Franjeh Gouveme„ ment geene voorafgaande maatregel beflischt. "
fi) Van door tnlmery niets uit te voeren; door wie echter w'éët inert hier te landl — (2) In plaats van met Conftitutioneele bezigheden. — (3) Na het mislukken
van het eerjle Plan. r (4) Dit is eene onwaarheid,
niet alleen, maar eene tegeriftrydigheid; daar de proclamatievan den 18 in de Moniteur zelve geplaatft, vanTWES
ftemmen fpreekt, gelyk men dat alhier zeker weet. ■
(5) Alweder eene onwaarheid. De meerderheid had beflolen, om de afkondiging dir P-odamatie te doen surchss-
ESN



C 766 >
heid in it Lazarushuis, die beruchte Parodie van Re? inenschj'e, genaamd Kinker.
Kyk, zei Merkuur, op zyne duimen knippender dar, borst is er oud achter; dat is een ventjen als Kats, een man naar myn hart! zoo kakt er de natuur alle dagen — ik wil zeggen , alle eeuwen — geen.
fl, Daar zag ik heel veel, dat mooi, fraai, curieus was! b. v.
De Verlichting der-XVIMde Eeuw, uit de wolken ncderkomende in eene turfmand „ met een blaker , waaropeen brandend endje nachtkaars,, in de hand , die tegen ds Menschheid zegt:
Kyk, 't is alles Lote'-y ! Gy kreegt een niet , en zeljs geen premie was er hy.
't Is waar1, het volkjen, dat gy aanflonds hebt gezien,
(de driften) Nflk Is nog de baas, en f peelt nog lang den beest misfehien ! Maar hou je groot.' . . .
en wat verder. 't Js alles door de Spin (de drommel) vergiftigd, naar ik zie.
De drommel maakte van de deugd een parodie.
en by haar affehcid. . Pas op je zakken, leg je handen op je tas r De weg is niet heet' pluis. Vooruit! maar hou je kras.r
De Menschheid, op den vlakken grond gaande zitten,, om dat zy zeer moede cn verzwakt is, doch geene ftoelvindt, heft dezen klaagtoon aan :
Hektas'. zy lieten my niet ééns een foei, die f hurken !
Daar zitv op rt laatft van de Eeuw, de Mcnfchheid1 op haar hurhen l
terwyl hier op de Rede, een Priester, en de Menfchheiê zingen (((zingen ???...)))
De Priester. Zy liep wat al te fterk voor uit. Alle d- r i e. En ha , ha ! De P r 1 f. s t e r. jif En daar mêe heeft ze 't Jpel verbrui/K Alle drie. En ha, ha!
De



c ■ 767 )
De Rede en de Menschksio.
Maar laat !~,my ] nog honderd laar» haar J
In 't Hospitaal by Jorisvaar.
Alle drie. Dan is., dan is zy klaar. Vervolgens komen Cen dit is een hondje van een Eph fadetje) drie Ge&ie/jens (lieve, aartige jongens, die_ den geest dezer Engelachtige Eeuw verbeelden) De Eigen» Jiejde «net een Spiegel , de Roemzucht met een trommel , en de Nayver met een mandje Bombons, zingende .op ; en wat zingen die ?
Alle Drie. Wy zullen haar {der Menfcheid) fpeelgocd
in overvloed geven; En haar, in het Lazarushuis., Vrolyk doen leeven!
De Roemzucht. Ik zal Haar trompetjens En trommeltjens maaken. De Nayver. Met printjens En Lintjcns "En andere zaaken. De Eigenliefde. En vullen niet prullen haar hand ;
Zo komt zy misfehien nog weer by Haar verftand.
•Myn hemel ! riep Merkuur uit , de Menschheid in hst Lazarushuis 1 —■ Jorisvaar haar PéDAGOOG ! Roemzucht , alias ambitie — Nayver , alias wangunst — en Eigenbaat, alias eigenbaat — haare Speelnootjens ! — .en Poppengoed., Prullen, het fpeeltuig, gefchikt, om haar vrolyk , ten minften vergenoegd te doen ke« vfin !!! <. . .
Wel, wat Satan! waar moet dat henen ?
falderalderire ( bis.) Wel, waar Satan ! waar moet dat henen ? falaldera!
Maar, al ras wierd de zingende Merkuur geftoord door de vertooning derXVIll ctdevants— eeuwen in de Poppenkas. Zie dat toneeltje trok al zyne aandacht — daar
hoorde hy onder anderen de laatfte Eeuw Matrone afschilderen als een brutaal en licht vrouwmenfeh , dat, P p tut-



C 7öS )
tasjeken mal en dwaafen, aan niets gelooft, dat (Phyfiek of Moreel, of beide ?) mank gaat—aan 'trechter oor wat doof ts— niet al te eerlyk, wysneuzi"- , en met wetende, fchoon het de klok heeft hooren tuien, waar de klepel hangt ? (NB. die weten anders de meisjens van onzen tyd nog al wei te vinden, zelfs eer de Klok aan bet luien gaat. Een nadruklyk bewys, dat de XVlli. Eeuw geen meisjen was, althans geen long kortlyfjc van onze dagen , want dan wist zy voorzeker hoi
de klepel aan de klok hangt.' )
De indruk, door dit alles op den gce;t van Merk"ur gemaakt, wierd afgewisfdd door diepe verontwaardiging' toen hy de Menschhe'd, met fchrik ontwaakt, hoord°e' uitroepen ;
Daar heb je 'tweerl ik kan myn oogen naauwhks Jluiten ;
'i Word overal geplaagd van binnen en van buiton.
Terwyl dezelve, tusfehen de Den^d en Ondeugd gep.aatst, na de geweldigfte flingeringen , aan wit n zy zich zou overgeeven , en gedurende welke de Ondeugd zingt:
Een Vogelvanger ben ik, ja i
Ik ken de Menshheid hob , za za\
Ik ben bekend by ieder een, '
By groote tui en by 't gemeen — enz. ■
Zich eindelyk in de armen dezer laatfte wierp, doch daar uit door Jorisvaer met een endje talhoutgevoelig gered en naar het Lazarushuis tot betering des levens «eplaatst werdt. Jorisvaar zegt onder anderen van de Menschlieid.
V?0r EEN ENDJEN DAG
Heeft zy nog al het meeste ontzag.
En de Menschheid zelve , de harde flagen van forisvaar nog na gevoelende: ■■"
Ja, >k voel, dat doet me goed; zookan ik het begrypen,
Een mensch heeft daar by zyn ver/land zo niet te fypen.
Goede Jupyn.' riet; do vleugelman uit, is het zoo ver •met de arme Menshheid gekomen.' moet zy rottingolv
.hebben, en in 't Beterhuis gefmajtt worden! wèl
foei j



C 769 ">
föeT! ik wilde hare Jorisvaar niet zyn, al kon ik er een twaalfde part, of meer, vaneen heeie Souvereiniteit door gewinnen.
■ Hier wierd de man geftoord , door in het oog te krygen zyn goeie Coufyn Jlpollo me: een rommelpot in ae handen; en op het oogenblik, dat hy na hem wilde toefpringen, om hem dat miferabcl ding uit de hand terukken, fchrikte hy,op 't gezigt der zwarte furie ,defekoonheid, zoodanig', dat hy wel 6 voeten achter uitfprong, terwyl hy ylpol hoorde zeggen :
Hy zal den ouden finaak weêr helpen op dz heen, ' En zingen inde Kerk de Pfalmen van Datheen.
Dan, men liet hem geen tyd om ontfield te zyn.—— Juist op dat pas droeg men op 'tToneel het 19de Eeuwtje , in een Jbidijdnte Parlemoere fchulp of gewoon pakjen ingebakerd. Het wichtje huilde,maar,
onder het opgaan van een miferabel duistere maan , zong het Choor:
Wy zullen . . . fprlngcn, Want zie, wy gaan, want zie wy gaan — Wy zullen luidkeels zingen , Want zie wy gaan naar de snaan!
Zoo d la Carmagnole naar de maan te gaan! dat is toch verdeid laag en dom, dacht Merkuur. — Dan, hy hadt geen tyd om te denken. De Menschheid riep uit, zich tot Europa wendende : BH9
Europa! weetje v ispg hokt,
En, in de plaats 1 • ■■=■ -■■- = bracht
^ (Ja wd , cm 'hy;:-f-- ii'^/-'i>-^pf * v,'cl 'n
Van daar ^iffiM^^&'^Mfti. maalf
Maar eind ■ _jj„ft:vf,. (J^fi'K V.'V :"• 'haal!
En vocht, -. i^^0lfM/%l.jc>-; > oenen.
Met één wo, • tlgf ftt^ P- *fl% Mf !|
Bravo! riep Merkuur, dat is de platte, ronde, moederblanke waarheid ! — zoo is het met alles in die miferabele 18e. Eeuw afgelopen, Knollen voor Citroenen, in Kerk en Burgerftaat! Knolten voor Citroenen, zonder en met Conflitutie.' Knollen vcor Citroenen, onder Pp 3 alle



C 770 )
alle mogelyKc eonflellatien en formen! — Knollen voor
Citroenen, in oorlog of in vrede! Och, zeide bv
met een zware zucht, zoo zal bet in deze droevige waereld wel blyven, tot dat — er geen Knollen of Citroenen meer grocijen! —
Eindelyk wierd deze treurige mymering van Mercuur geftoord door een zet , die hem hartelykdeed Iagchen .--— hy hoorde, d^t het jonge negentiende Eeuwtje Menist was. — he, he, he! zciueby, zal je Meniste flreekjens onder je ftaart voeren, en is dat nu je aanleg a!, ó kind lief dan weet ik, waar my aan te houden! — dan komt 'er* na dat gy uwen fubtielen rol zult hebben uitcefpeeld.gel wis nog eens weêr een yürminiaansch Eeuwtjen opdagen, en dat zal apparent een martiaal, pootig'heer zyn die orde zal weten te ftellen, in het huishouden van' Keja, en d:e, in plaats van zoo'n miferabel maantje, eene heldere zon van verlichting zal doen ryzen, . dus, geduld vrienden-! ik wensch u allen eene aangename nachtrust, tot over ico jaaren, dan fpreeken wy ons nader !
Mercuur vertrok de menigte ging fjaapen, en
— alles hernam zyn oude plooy.
BLIKSEM!
Schiet eens ccn ftraaltje licht uit de zwarte wolken ' die boven den Staatshcmel van veele Landen en Volken hangen, en open ons eens — al is 't maar voor een momentje — het uitzicht in eene meer vrolyke, althands meer zekere, toekom.t!
Wat zal 't refultat zyn der nu geflotene ftemming? Is
'er al eene calculatie of raamingop te maaken? Dzvn
de ftemmers zoo weinigen, en daar van de Neenist'en zoo talryk geweest?
Neemt de groote .... onbepaald genoegen met 18 en 19 September cum aunexis ? — wordt het Foederative in de nieuwe Staatsregeling, fous l'aveu du peuple. gegouterd?
Is 'er dan nu voor 't fyltema van Unisme geen hoop meer ?
Apropos, Blikfem! Gy kunt zoo verdord hard loopen: weet gy ons ook te zeggen , wat de B. Bo/huys— tot ia Juny 1798, Lid van de Vertegenwoordige Macht, en wiens yverig Republikeinfche denkwyze algemeen bekend is — reeds voor twee Jaaren zoo langdurig in het Noorden en wel in eenen oord der waereld, die nog al attentie meriteert, gedaan hebbe ?— waarom hy nog van tyd tot tyd uitflappen doet, fteeds in dezelfde «rekking, en zonder
dat



('775 >
•'t> Voelt gy niet, hoe de grond davert dóór de wraak-
"„ Item, welke over u opgaat ? Hoort gy het ge-
,, ruisen niet, dat door deeze gewelven murmelt? —„ Het geruisch der kermende zuchten uwer gevallene „ medeltanderen ?
,, Waartoe zou ik voor uw oog de bloedige rolle der „ aanftaande wonderen ontwinden ? —— Waar toe zou
ik ongebooren gruwelen in het daglicht rukken? 6 IVel-
ho.' 6 fVelho! uwe ziele is harder dan de wan-
ti den van deeze fpeionke; Uw verftand is donkerer,
,, dan de omwegen van dit heiligdom.
„ Vliedt! verberg u onder uwe Vrienden! ——•
„ het uur van uwen val nadert, en gy zult wel haast
„ geenen Vriend meer hebben. Vliedt! —— ver- ,
„ haast toch de onvermydelyke flagen des noodlots „ niet!
Gy toeft? — wel aan —— zie om! —— Daar —
„ daar ligt de ftervcnde Demos! uw trotsche vyand
,, Demos : uirijlo, wiens ondergang gy zoekt,
„ heeft u op hem gewroken. ——
,, De magt van yiriflo is aangegroeid als een onwe-
der; zyne gramfchap ontwaakt tegen u, gelyk eer\
,, ftorm-wind. b Wetho! laat af eene r'otze te
„ ondermynen, die u, in zynen val, zal vermorzelen.
,, Uwe woede verbinde zich met den ftervenden De-
,, mos. Wanhoop vuure een oogenblik zyne krachten
t) aan Wraakzucht doe u het bloed der onfchul-
„ dige dochteren van yirifto plengen; —— maar geen „ bloed bluscht ooit den brand, die u verteert.
„ Verblind flachtöffer des vergifs, 't welk uwe jeugd „ heeft ingezoogen ! —— waar op hoopt gynog? •
„ Dat Arifto zyne overwinningen vergete; —— dat „ hy u niet Verplettere in het oogenblik , dat gy in zyne
,, magt zyt dat hy lafhartig ruste en aan
„ Demos den tyd vergunne, om zyne krachten nogmaals . „ te verzaamelen ; —- dat hy zich , lluimerend , door. ,, geweld en verraad doe overvallen , en verdelgen, —"
,, Dan dan nog zal 'er een gedacht leven, dat.
„ den Vaderlande wraak • en u den dood gezworen -
,, heeft; dan nog zal dit gedacht, den vloek in-
„ dagtig t zich zeiven, met u , en alle de uwen » „ voor eeuwig, onder de golven begraven." Maar hy weete ook, dat de fluijer nog niet is opgehe*" ven. Niet verre van de grenspaalen van Tengra is het,. dat Welho den moedigen Bucephalus airede gezadeld ziet. De tyd der-worfteling is zeer naby. «-»»- phari-' Qqï mat



C 776 >1
tttas lache , of vreeze, de teerling is geworpen —— die liet vatten kan, vatte het! •
■Dit zegt Castor, de vertrouwfte der getrouwfte geheimfchryvers van Jupiter. -
BURGER BLIXEM!
.Wat al verrichtingen! -vrat al -gebeurnisfen' in hce kort eenen tyd! wat al nieuwigheden! en wat zal het einde van dat al tog zyn ?< :J
Welk is de beste en vöeglykfïe politic, vó'or eenen Bataaffchen Burger, in eene Bataaffche Republiek. ?? ?
Beatus ille , qui proeul negotiis,
Ut prisca gens mortalium, Paterna rura bobus exercet fuis,
Solutus omni fenore.
Vitat et fuperba civium Potentiorum limina.
Aldus nagenoeg in onze moedertaale zeer vryelyi? tevergezet.
Gelukkig hy, die met zyn Osfen Den Vaderyken grond beploegt,
Bevryd van Heffing , kwelling , zorgen , Üils het gejlagt der Vadren zwoegt.
Hy vliedt der grooten trotsch en drempel, Verjoeit
Gy weet Vriend, dat ik een mager Latinist, volftrekr geen Griek, en God beter 't een Vercificator ben van het jaar nul: atqui ergo , jjzie dus de fouten tegen de Latiniteit en Vercificatie weldadig over het hoofd ; ik heb ook alom den flegten tyd, mynen Horatius moeten verkoopen, en kan dus den Latynfchcn text niet meer confronteeren.
Het woord nieuwigheid zy dus my ten grondtext. Er Zou als men een Dictionarium — Juridico — Politicnin ging aanleggen , nog al Wat extentie op dit woordeke nieuwigheid vallen, (fchrandereJofe! dit waare uit uwe pen een meesterftuk tegen alle melancholykc vlagen) Want lieve God!!! de Juftitieele en Politieke waereld, ts fmds 5—6 ;'aaren zoo door elkandcrcu gehakt, dat
et



C 778 )
t
F>\ Van Wiens ccmnctcnt.e was dan toch die aanftelling? ... -
Antw. Van den Wetgever, Burgers Raden! ik zal het Ul. zeggen, z-so gy het niet weeten mogt.
Vr. En wie (telde hem dan toch aan?
Antw. Het Uitvoerend Bewind, op advis van den Agent van Justitie, wiens Secretaris is Broeder Droghooen.
Vr. Hoe word de Adjunct betaald, door wien ?
Antw. Door Mr. Henricus van der Burg zelve. |
Tr. Op wat voet?
Amw. Dit. is onzeker, die er iets van weten, zeggen , dat de knegt, van eiken duizend van den Meester , 103 Smorfioenen trekken zal.
Vr. Hoe befchouwt gy dan die aanüelling, en is dat dan zoo iets vreemds ?
■ Antw. Als een product wn den tyd; een fchandelyk misbruik en inkruiping , hoogst illegaal en onbetaamelyk, zonder voorbeeld, van hoogst kwaade enJchadelyke gevolgen, waarby den Lande geen voordeel, en der Justitie geene mindere kosten, of meerdere expeditie door zal toekoomen — in één woord, eene aar tig-, heid,die fchynt te zyn weggelegd voor een comiek Hof als dat van Utrecht, waartn bankbreükigen zelfs cesJie hebben. . . .
EEN RECEPT OM ZYN ZIN TE KRYGEN!
Weest vriendelyk tegen alle Menfchcn , vooral tegen
dezulken, die gy nodig hebt tegen die gy niet mis-
fchen kunt, laag gedienjlig — fehaf in ruimte op Sjchenk. vooral Roode-wyn , goed offlegt, mids zy de kleur houde — Jpreek nooit tegen , maar meesmuil op zyn hoogst, contrarieer nooit de neigingen of kwaade hebbelykheden der menfehen, maar koorn die te gemoet—als het geld zo wat op is, fchiet dan een klein ("ommetje, maar betuig
'er by , dat het u zeer moeylyk valt — wees eeilyk
zo als gy dit met uw gewisfe ten ruim/ten kunt verantwoorden — laat u niet te veel in het Publiek zien, want dan word het Toneel voor uwen Rol te groot met zulke laaghartige middelen, zult gy by laaghartige wezens, uw crediet vestigen, en alles naar uwen zin dwingen en leiden!
Samuel! Samuel! Samuel! gy hebt ook dien kost wecten te kooken , en zoo drie Jaaren , in fpyt van u zeiven, het platte Land van Utrecht, God beter 't! met uwen naam vervuld, doch flimmer intriguanten hebben u de kunst
aft



C 779 )
tfgezien , en dezen kost met nog fyner Saufen en Ipece* lyèn bereid en toegediend . . .
EEN UITROEP AD REM!
Roept wraak , gy allen, op welken eens het decreet gewerkt heaft! dat u, Huisvaders, en Ouden van dagen heeft ontzet uit uwe geruste kostwinning, om dat Gyl. na vyftig -jarigen opletienden dienst , •nvermoogend waart, ze Ivs in perfoon uwen post meer waartenemen , «n die van anderen naarftiglyk bedienen liet — roept wraak Gyl. allen 1 die voor een matig loon langer u verplichtziet , tc arbeiden — roept wraak , arme en verminkte Soldaten en Zeelieden, over de duizenden, zonder moeite aan intriguanten weg gefchonken.
DE 1NTRIGUE DER ZAAK!
Plaats! plaats! myn Heer rydt naar buiten. De Vecht ïs toch een aangenaam kwartier, maar als men dien weg Zoo dikwerf rydt wordt hy toch vcrveclend, niet waarden dus, zich den arbeid van den hals te fchuiven, zich zynen post, nog eenigen zyner Meesters niet te bekreunen, (om het recept) en niets dan de Aritmethica te blyven uitoeffenen en die tot de fchandelykffe jafchreeuwendfte inhaligheid , ne dicam ongerechtigheid te dryven , is eene makkelyke maar laage kostwinning — en een fchandelyk bedryf; vat gy 't Broertje?
Bataaffche Medeburgers, ik wensch ul. op den weg. der verbetering heil en geluk ; doch gelooft my, dat het voor ons nog donkere nacht is in het toekoomende, zoo lange als men zulke fchandelyke gebeurenisfen met ftilzwygen maar aanfehouwen moet, die ongepast, on~ befchaamd, illegaal en ten hoogflen onrechtvaardig zyn. Gelukkig Medeburgers! dat ik, warsch van allen Amptsbediening.lde gaave hebbe behouden niemand te moeten ontzien, dc gaave daar en boven om de waarheid, zoo niet nog te kunnen, ten minften te durven zeggen.
En my dunkt, wanneer ik in eenige de minite relatie fiond tot het Justitie-weezen , ik zoude my eene eere. Hellen, om' by het bewind, het fchandelyke deezer vergunning met ern^t en waarheid te brengen onder het oog, en boven Procureur Generaal, boven duivel en dood, het fchandelyke deezer verrichting mannelyk aantoonen,.
Ik befluite dan provifioncel met den uitroep van het Stichts Atheen , Jol Jujliiia-, illustra nos.
Verwacht eerstdaags Bataaffche Medeburgers! eenige
Anec-



C 78o 3
Anecdotes van Geld-verspillingen by het Juftitie-wee-1 zen , binnen het voormaalig Gerechts Gewest , omrnei te dienen ten penaant van het medegedeelde
Het zy zoo.
ADVERTENTIE.
Er word uit de hand te koop geprsefenteerd eene zeef aanzicnlylce partye zeer net geconditioneerde en zindelyk bewaarde papieren, zynde eene met z£er veel algemeene kosten by een verzamelde menigte van Conllhutien, Decreeten, Publicatien, Prociamatien, Notiji* catien enz. meest allen nieuw, doch allen zonder band; cfezelve zyn te bekomen by de Baal, tegen twee duivers het pond; die de gantl'che ma^fa neemt , zal daar voor niet meer dan eene en eene halve Huiver voor het pond betaalen, en daar en boven het recht van naasten hebben op. alle nog volgende Conftitutien, Decreeten enz., tot dezelve prys.
NB. Er zyn twee-cn-vyftig Baaien Bataaffche Stem* registers onder , voor welke, om derzelver geringe waarde , niet meer dan eene ftuiver per pond , Amfterdamfch gewigt, zal worden betaald; — dezelve zyn zeer goed voor Coffywinkeltjes, Kappers, en andere lieden, dio flegt fcheurpapier noodig hebben.
Zeg het voort.
Eerstdaags de beantwoording der vraagen: is 'er dan
nu voor 't Systema van Unisme geen hoop meêr? ■
Is 'er ook een plan van vercóniging op 't tapyt ?
Mercuur blyvt te lang weg , en wy zyn nog drok bezi:>; niet het ontcyfereh van het allermtercsfant gefprek der twee braave Groninger Jongens op het fujet der aanhoudende excurfien van B. Bolhuis.
Gedrukt in den ïtr.ag, by SNEYDERS, VAN TIENEN, cn Comp a 1 cn een halve Stuiv.



D E
POLITIEKE
B L I X E M.
No. go.
t —>
Proeul a Jove proeul a fulmine.
Maandag den 26 October lioi.
BURGER BLIXEM!
5^ekerlyk, het wierd wel hoog tyd, dat er in het
huishouden van moeder Keja eenige order gefteld, de rommelboel wat aan kant gemaakt, en ieder der huisgenooten weder in zyne huur gebragt en op zyn eigen post gezet wierde.— De boel was compleet in de war. Wie denzelven zoo in de war geholpen hebbe, en in hoeverre dat, met een peu plus de bonne volonté, hadt kunnen voorgekomen worden , zullen wy , om geen oude koeijen uit de floot te haaien, nu ilechts maar niet nader onderzoeken ; liever wil ik u, goede Vriend ! nog tracteeren op een paar Haaltjes van de Syrifche wanorde, die er in de onderfcheidene gedeelten en vakken der adminiftratie, vooral in het Financieele, (dat toch nog al wat te beduiden heeft in eene geregelde maatfchappy) plaats hadt, ja op dit oogenblik nog plaats heeft, om u daarna zelve te doen oordeelen.
De Burger C . . . . , in één der Ringen van het Departement den Rkyn aangefteld tot Ontvanger van d& 4 per Ct heffing op de Inkomften, welke van 15 October tot 15 November moet worden opgebragt, en waartoa derhalvcn den Ingezetenen niet meer dan vier weeken tyds vergund is, hadt ten dien einde aanfehryving bekomen van wege het Departementaal Beftuur, als daartos gelast door den Agent van Finantien, met toezegging, dat hy by tyds zoude worden in Haat gefield tot den entvangst der gemelde heffing onder zyn resfort, door.
il Deel. R r tier.



C 7S2 J
het toezenden van zoodanige Hukken, als eiken Ontvarpger daartoe ononbeerlyk zyn , te weeten, eene bchoorlyke Inftructie met bet toereikend getal van gedrukte Qöitantien, ter invulling der gefourneerde fommen, en ter afgifte daar voor aan eiken Fourneerdcr. De man maakt, ingevolge van den bekomen last, ten zynen huize fchikMrtgeh-wt d'en ontvangst, en notificeert, dat hy mei cn na den 15 October daartoe vacecren zal. Intusfc'icn nadert deze dag, zonder dat dc Ontvanger of uit 's Hage, of uit Arnhem, eenig nader bericht, veel min de benodigde papieren , ontvangc. Hy geeft hier over by eene dringende Misfive aan het Departementaal Beftuur zyne verlegenheid te kennen , met verzoek, om oiiverwyld' het benodigde te mogen ontvangen , ten einde het belang, van den Lande by mangel van dien geen nadeel worde toegebragt, en de wet niet in dc werking belemmerd ,. noch de° wetgeving belagchelyk gemaakt. Geen antwoord , geene papieren! . . . de 15 October komt
eindigt; de 16, de 17, de 18 ook geen antwoord».
geene papieren! Deze en geene Fourneerders ver¬
voegen zich ten huize des Ontvangers, om hunne 4 pCt.
te betaalen; dan ziet de goede man moet hen ^af-
wyzen, met te zeggen: dat hy tot nog toe de nof.gepapieren, ter mcasfeeréng dier penn. en ter afgifte der Quitantien, van zyne Aanjlelters nog niet ontvangen heeft. Het is heden de 20 October, en , zoc* seef ik weet, is de zaak nog in denzelfden roeftand. — Hecrlyke directie, voorzeker! wat ftaat dit toch fraai!
Nog iets, dat een toontje hooger klinkt! Zeden
enbeHgelyke tyden is de'gadering der 's Lands -verpondingen in zeker diftrict, voorheen geresforteerd hebbende onder Holland, doch thands behoorende onder het DejM' tcment den Rhyn, gefchied ,door de Schouten en Gacc/meesters der verfchiïïendc plaatzen, in hetzelve diftrict ceicgen. Deze inrichting, als op zeer gezonde redenen fteunetide , is na de revolutie van 1795 tot nu toe zeer , wvslyk behouden en ftandvastig gevolgd geworden. Dan,. wat gebeurt er? de Municipalitcit van M . . . . , in her . t\engemelde Diftrict gelegen , vindt goed, eigendunkelyk en zonder eenig het minfe recht, in den jaare 1800 by notificatie de Ingezetenen en Ingelanden hunner plaats te verbieden, de verpondingen voordaan aan handen van . den Schout en Gadermecster T. v. P .... te betaalen, gelastende hun, die betaling tc doen aan eenen doorhuil aangeftelden Gadermecster, zekeren daar uit de lucht necreewaaiden Brouwer ; met weigering zelfs aan Schout cn Heemraaden , om , door aen gewoonen Gerechtsbode,
hans?



C 7S3 }
hunne Publicatie , het innen der verpondingen betreffende • te doen arleezen ol' aanpl kken. — Uc Wettige Schout en Heemraaden, hierdoor belemmerd in hunne tmbtsva* richtingen, ten dicmtc van 'sLands bekrompene Financiën, en denadeehge ge\olgen hiervan bevroedende, laten terftond eene Contra - notificatie uitgaan , waarby zy de Ingezetenen en Polders - Ingelanden vermaanen . om . zonder srehoorgeeving aan de willekeurige bekendmaking der Munieipaliteit, op den ouden voet voordtegaan en aan handen van den wettigen Schout en Gadermeester hunverfchul iigde wegens de verpon lingen aan den Lande te komen voidoen. — Wat moest nu het gevolg zyn? natuurlys dit, dat de Ingezetenen en Ingelanden, in ttvyfel gebragt, aan wien zy betaalen moeten , cn bevreesd, dat zy, by den eenen of den anderen Gadermeester betalende, wellicht, naderhaod nog ééns hetzelfde zouden moeten voldoen, — nu geheel ftil zaten , en er dus in het geheel geene verpondingen daar ter plaatze wierden opgebragt.
Schout en Heemraaden adresfeeren zich hierover, met eene Memorie van bezwaaren , aan wylen het Vertegenwoordigend Ligchaam , verzoekende op het dringendltc , om in de waarnecming hunner wettige ambtsbediening ten dienfte van den Lande te mogen worden gemaiuti-
neerd. Van hier doet dit Huk de gewoone wanie-
ling door alle de llingerlaantjes der conftitutioneele regeering ; tot dat eindelyk, na eenen geruimen tyd waOhtens, eene refolutie van den gewezen Agent van Financien ten voorfchyn komt, waarby Schout cn Heemraaden worden gemaintineerd by hun wettig gezag, met last van dezclven , om met den ontvangst der verpondingen in hun pi irict voord te gaan ; midsgaders aan de Muni-, eipaiiteit, om hun daarin geene verdere belemmering toe ta brengen; zynde daarey>t vens gevoegd eene aanfehryving aan het Departementaal Beftuur van den Rhyn, om aan al het bovenflaande de nodige executie te doen geeven.
Nu, zou men immers zeggen, is de zaak gezond, en cr zal aan de wettige inzameling van 's Lands hoog benodigde penningen geenerlei atteime meer worden'toegebragt. Maar ja, fluiten zyn lange pypen .' de Municipalïteit, van wegen het Departementaal B:ftuur 00 eene ernft-gewyze aangemaand tergehoorzamin; aan 'sAgents wettige bevelen, weigert niet allen daaraan te voldoen, maar heelt zelfs de ftöutheid , van op nieuw en by herhaaling tc notificeeren , d t ieder een zyn verfchuldg 1« in de verpondingen over den voorleden Jaarazal hebben Rr ? ie



( 7«4 )
te betaalen aan den zoogenaamden Ontvanger Brouwer, met interdictie , om zulks te doen aan iemand anders ■ Eene Contra-Notificatie van Schout en Heemraden blyft zonder genoegzaame uitwerking, en verre de mecfte Ingezetenen houden hunne aan den Lande verfchuldigde penningen ftillekens t'huis, terwyl flechts dezen en geenen, hunnen plicht beter kennende, van tyd tot tyd ter behoorlyker plaatfe betaling komen doen.
Ondertusfchen, daar met dit alles genoegzaam een Jaar verlopen was, geduurende welken tyd 's Lands kas van dat gedeelte zyner wettige, en zoo hoog benodigde mkomften bleef beroofd, terwyl de wettige bevelen der hoo^ere autoriteiten door een Boeren Mumcipaliteitje fchandelyk en aanhoudend wierden gevilipendeerd, hebben Schout en Heemraden eerst by Misiive, en vervolgens by perfonecle Commisfie, zich nader vervoegd by het Departementaal Beftuur van den Rhyn , als nog dringend verzoekende om in hunne wettige functien, ingevolge 's Agents refolutien en de gevilipendeerdc ordres van het zelve Beftuur , te mogen worden gehandhaafd , zelfs des noods met asfiftentie der gewapende Macht.
En dit laatfte was ongetwyfeld het gevolg van hunne aemarche. —- Helaas 1 neen. Het Departementaal Beduur van den Rhyn verklaarde aan de gemelde Commisfie, niet te weeten, op welk eene wyze aan de voormelde refolutie en aanfchryvmg executie te doen «even ; doch nam aan, daar over aan het Uitvoerend Yiewind nader te zulten Jchryven. ;
Deze acceptatie is nu reeds meer dan drie maanden
oud geworden; cn nog is alles in denzelfden toe-
fj.ancj geene nadere ordres uit den Haag of uit Arn* -^em gene executoriale middelen! — twee Ontvangers der Verpondingen te M . . . / Een Financieels %anus-kox>' — de Munieipaliteit met de hogere Machten in openbaare Oorlog! en met dat al, in dit
District geen opbrengst van Verpondingen van den Lande! — Hoe fchoon klinkt dit in het oor der Natie, en van allen, die ordre en recht beminnen! ——
Goede Mercuur! deze dingetjes zyn gewis van al te klein belang geweest, om uw arendsoog tot nog toe op zich te doen vestigen: ik meende echter, dat zy belangryk genoe°- waren , om onder het oog der natie te verfchynen. — 'Er waren dan wel zeker redenen , gewichtige redenen, om verandering in het Huishouden *an



C 785 )
Moeder Keja te maaken ; doch, of men hieromtrent het weer getroffen hebbe, zullen wy eerstdaags eens nader onderzoeken.
BURGER JUPITER!
Daar ik een liefhebber ben van 't leezen van uw Week* blad, den Politieke Blixem, zo vind ik in uw No. 83* eene Misfive van Jan Dwarsdryver, ter onderrichting Van Pieter Domkop, op zyn 2 Misfives , in uwe Nummers 70 en 76 van gem. Weekblad geplaatst, en welk ik
met aandagt heb gelezen. Ik moest de domheid van
myn Evenmenfch bejammeren ; te meer, daar ik ook een weetniet ben : — ik verblyde my echter, dat Jan Dwarsdryver de moeite had willen neemen , om door zyn aardige Dwarsdryvery dien dommen Pieter nog wat in-
telichten. Mistroostig, dat myne vermogens hier toe
niet in ftaat waren, om dien armen hals wat op den weg te helpen, toen ik zyne twee Misfives, in uw bovengezegde Nummers las; maar nu een weinig onderricht door Jan Dwarsdryver; vind ik cafueelonder myn fervetten r voor de brillekiek , een' Nieuwsverteller, gedrukt te Middelburg by f. Koene, welk ik aanftonds las, en vond et een Adres "in van Burgers van Vlisfingen, geprefenteerd aan de toenmalige Vertegenwoordigers van het Volk van
Zeeland. Na het lezen , dacht ik by my zeiven , dat
zulks zoms mogelyk mede zoude kunnen dienen , om den Burger Pieter Domkop nog wat meer Elucidatie te geven, aangaande dit fujet, en daarom laat ik zulks hiec woordelyk volgen.
Aan de Vertegenwoordigers des Volks van Zeeland.
BURGERS VERTEGENWOORDIGERS.'
Het is Ulieden bekend hoe de Ondergeteekenden zieli in drie onderfcheidene Adresfen by Ulieden Vergadering hebben vertoont, om eene zo billyke als rechtvaardige SchaVergoeding, van zo vele onder ons Geplunderde en totaal Geruïneerden, in het Moord-en Plunder-jaar 1787 geleden, en tot heden gene gunftige dispofitie van Ulieden hebben mogen ontvangen.
Ons alleen verwyzende na het rapport van de Commisfie , uit Ulieden midden op den 3 Maart dezes jaars, Rr 3 uvv.



C 786 )
«tgebragt en daar, of door Ulieden gevolgde Refolutis van den 7 derzclver Maand.
Mnar, Burgers Vertegenwoordigers! Wy vertrouwen dat wy nogmaals met gepaste eerbied u naderen : ( als in u het Volk eerbiedigen) Gylieden onze Stemmen zult hooren en onze eisfchen die op billykheid en rechtvaardigheid gegrond zyn, zult inwilligen en zoude wy U niet ontceren. Zoo wy mindere vcrwagting van u hadden dan van dien onrechtvaardige Rechter in het Euangelie ?
Voor eerst keeren zich tot Ulieden de Ondergetekenden om uwe Eluciiatie en voorlichting, gy zult hunne eenvoudigheid in deezen wel willen verfchooncn, dat zy nimmer kunnen begrypen hoe het Placaat van Amnestie der voormalige Staaten van Zeeland, van den 13 Augustus 1787 en daarop gevolgde Refolutie van den 29 De«ember 1788 door Ulieden Commisfie in haarlieder Rapport van den 3 Maart dezes jaars voor een wettigen onberroepbaar befluit gehouden kan worden.
Want dat de Amnestie een daad is , van de Souverein, van den geenen die door een iegclyk voor den wettigen Souverein is gehouden, twyftëlcn wy niet: Maar hier ryst de vraag wie was, wie is den Souverein?
En na Ulieden eigene verklaaring na de reden en het gezond verftan.1 ftemmen alle met ons ito, dat de Souvereiniteit in het Volk berust.
En Ulieden zult niet minder met ons Inflemmen , dat dit geen voorregt is , dat het Volk eerst by de jongtte revolutie verkreegen heeft. Neen maar dat zo oud is , als ooit een Volk zich tot een Maatfchappy gevormt heeft! Maar daar wy door onderdrukking en geweld tot op dien tyd van zyn beroof! geweest.
Kan dan een gefurcheerd Gezag een zaak wettigen die tegen des Volks (dat is des Souverein^) belangen inloopt, dat niet alleen van cle verligfte en eerljkfte met afgryzen verfoeit is, maar dat de gantfebe masfa over het geheel genomen met verontwaardiging heeft afgekeurd , ja zelfs door den fchuldigen door zich met fchaamte ouder de menigte te verbergen, zyne daaden tc locbenen, zyne gevoelens ten duidelykftcn kenmerkt.
En, Burgers Vertegenwoordigers, waar is immer de vrye Volkftem erkend in het verkiezen van hunne Ver* tegenwoosdigers, eene reden die dugtig genoeg was, om het vorig Beftuur hunne posten te doen verbeen; zou het Ulieden dan tot eer kunnen ftrekken dat wy onderftellen durfden dat zulk eene geufurpcerde Souyereiniteit op Ulieden was overgegaan.



C 7*7 )
Het rapport van ah'eder Commisfie brengt hier vrcl tegen in de voorbeelden van Geld - Negotiatien en toegezegde fubfidien die door ulieden gehomologeerd zyn, anaar wy durven aan ulieden ja aan de gantfche Natie overlaaten, of deze z?aken met eikanderen pararel zyn ? zyn deze Negotiaticn ondernomen om 's Volks ftern te fmooren en de Burgerlyke Vrjheid te onderdrukken? ■dan zyn ze even, onwettig in ons oog, maar. dan nog komt "een onfchuldigen derden in aanmerking; die zyn geld ter goeder trouw gefchooten heeft: Kan dit nu ge!vk gefteld worden met een Placaat van Amnestie daar h'eerfchzucht en geweld zich agter vcifchanst hebben, om dc traan;n uit de oogen van mishandelde en vervolgde Burgers te persfen.
Neen, Burgers Vertegenwoordigers ! hier ryst de -vraag (die wy niet vinden dat nog door het advis van den Hove Provintiaal, noch door het rapport van Ulieder Commisiie beam woord word) nament'.yk of de Staaten van Zeeland bevoegd waren, om zo een Placaat van Amnestie te verleenen aan hun zeiven , aan anderen / Om hunne Medeburgers ongeftraft van hunne Goeder; i te laaten berooven ; Is dan het eerfte beweegrad nier meer waarom men zich in een Maatfchappy begeeft! waarom men alle lasten helpt torfen dat men veiligheid heeft voor zyn Perfoon en Eigendommen ? Kan dan zo . een Placaat dat tegen 's Volks belangen , 's Volks Credit inloopt voor wettig worden gehouden, daar en die het geeft en het gegeeve beide Onwettig zyn. . Maar Burgers Vertegenwoordigers! hebben ulieden ook alle publieke daden der voormalige Staaten van Zeeland, gehomologeerd? wy vernemen dat het 'er zeer van daan is.
Hebben niet (om maar een voorbeeld te geven voor allen) de Staaten van Zeeland, het Erf-Stadhouderfchap geguarandeerd en belooft hetzelve te maintineeren met al hun magt en hebben ulieden Cen tc regt)geoordeeld zulks met de Volks belangen en rechten van den Mensch en Burger te ftryden, en alle erffelyke waardigheden afgezwoorsn en daar door de gemelde verbintenis afgekeurd en vernietigd.
Zouden dan ulieden Burgers Vertegenwoordigers ! nog kunnen aarfelen om zo een gevloekt fchandvlek der Natie afcefceuren , en als onwettig en tegen 's Volks heling ftrydende ftuk (gelyk het Placaatvan Amnestie is) hutten effect te ftellen.
Daar uwe Commisfie zelve van getuigd^ dat zy is gegeven: ,. door Leden van cen Beftuur "oneter* wiens oog ,i da fchrikverwekkeude Toneelea van Plundering «i Rr 4 Ge*
i



C 7«8 )
'„ Geweld, ftraffeloos wierden aangeregt door ïntegree„ rende Ledenvan Staat &c. en verder—„ dat dit Placaat „ van Amneftie zoodanige Leden Minifters der refpective ,, (hoe veel refpe6t, zy verdienen laten wy liefft aan het oordeel van andere over) Regeeringen van Steden al,, waar de Plunderingen zyn voorgevallen, en welke on,, der de algemeene verdenking lagen van deze Plunde,, ringen zo al niet te hebben beraamd, ten minftcn te „ hebben gefavorifeerd en waartoe ? Om niet alleen hun„ ne fubalterne Agenten , tegen alle vervolging der Ju-
ftitie te Indemniferen , maar ook tevens aan hun zclven „ de vrees benomen , dat zy door bygeloovige en door ,, eene kwalyk Beftuurde geestdrift vervoerde werktui,, gen ; wanneer deze eens loon na Werken omringen ,, eenmaal zouden worden beklapt;. ... en welke ge-
volgen om eene Revolutie te bewerken die de vrucht,, baaren Bron is geworden, van de talleloofe Rampen ,
aan zo veele Ingezetenen dezer Provintie in hunne „ Perfoonen en Goederen overkomen. "
Wat de tweede confideratie van Ulieder Commisfie betreft, wy erkennen gaarne in Regten onervaaren en met vreemde Taaien onbekend te zyn maar met dit al erkennen wy dat hoe het intrekken van de Acte van Amneftie: ,, Eene wyde deur zoude openen voor willekeur ,, en dus het pleegen van groote onrechtvaardigheden." geene geringe aanleiding geeft, niet te kunnen begrypen, zou het onrechtvaardig zyn , om fchreeuwenftc onregt na Wetten en Verdienften te ftraffen? Dit is boven ons bereik.
Wat de derde Confideratie betreft, vertrouwen wydat door de reeds gemaakte Remarques (over de Onwettigheid der voorige Staats-Regering) zyn vervallen maarten overvloede erkend Ulieder Commisiie zelve dat het Placaat van Amnestie met bewilliging van alle de StaatsLeden genomen is, maar egter met deze aanmerkelyke Periode van eerst na dat de Gedeputeerden van de Stad Zierikzee , welks Regeringe destyds: NB. Nog uit Patriotfche Regenten beftond, het arrefteeren van hetzelve geduurende een geruime tyd had tegen gefproken met volle kragt, waar uit blykt hoe eenparig en door welke Volks- en Vaderlands-lievende Regenten , de Acte van Amnestie is in de Waereld gebragt.
Wat het vierde argument betreft, dat van de moeilykheid, om de Bewerkers en Begunftigers te ontdekken genomen word, wy erkennen gaarne dat zy hunne ftrikken zoo listig gefpannen hebben, dat ieder navorfcher daar yan in dezelve verward, maar juist is deze Acte van
Am-



"C 790 )
• Mar,r Burgers Verte teffwoqrdigier», het zy ons egter v€*gund om onze twyjFelingcp (cf hoe zullen wy ons uitdrukken?) aan Ulieden openleggen, want is het de • Acte van Amneftie door Ulieden gehnmologcert cn in .zyn volle kragt cn vigeur geitel .1 , hoe is dit dan overeen re brengen, daar in gemelde Acte ftaat, dat zy verbieden dat daar over ooit eenig nader onderzoek zal worden gedaan cn Ulieden egter heb goedgevonden ecnezokosr. baare Commisiie (en vooral in deze tyd van gemeene fchaarsheid van Penningen) te decernceren , om tc onderzoeken na de Bewerkers, Begunftigers, Aanvoerders en dadelykc Deelnemers van, en aan de Plunderingen en Geweldenaryen van de Jaaren 1786, 1787 en 1788.
Wy herzeggen nog eens Burgers Vertegenwoordigers, wy kunnen dit niet overeenbrengen, met de Wysheid, Cordaatbeid en Ulieder Vaderlands Liefde (die men van Ulieden verwagt dat Gylieden Uw zelve niet gelyk zond blyven, daar Gylieden hebt doen onderzoeken) fchoon . Politicq (cn gemelde Acte zegt niet alleen eene altoosduurende vergeving maar ock vergeetenheid zal bi)ven) fchoon dit laatfte een onmogcljkheid in zig fluit.
Maar Burgers Ver:cgenwcordigers wat moeten niet zyn de natuurlykc gevolgen , zo van de AQe van Amneftie zo door het voorig als dit Beftuur gewettigd is, en word/ Zal dan voortaan in ons midden het Plunderen vry ftaan of geftraft werden ? Zoo het eerfte waar is, dan is het voor ons en voor elk die wel denkt veiliger in een Woefteny gebannen te zyn , dan onder zulk 'een Maatfchappy te leven ; maar zal het laatfte waar zyn , dan doet men hun de fchreeuwenft-: onr.egtyaardlgheid aan, dat men de eene na de geftrengheid der Wetten ftraft en den anderen volkome n vry laat, of zal het een prasrogatif voor V Huis run Oranje blyven, of voor iedere Despoot of Ariftocraat die lust heeft door een Plunder-rot zyn gezatr te bevestigen of uit te br, i len : Maar wy flappen af van cene Amneftie (die volgens het getuigenis van Ulieder Commiiiie) zo fchandelyk is.
Wy gaan dan over daarby ons als Ingezetenen van Vlisfmgen dc plundering is voorgevallen den 29 en 30 September en 1 Odober 1787 en dus na de Afte van Amneftie en daar gemelde Acte op het laatfte bedreigd, ,, Dat al wie na den 13 Augustus zig aan eenige Faiten fchuldig maaken, na de geftrengheid der Wetten zullen worden geftraft, zo verwagten wy-U (als lieden van eer) dat zo Gylieden al het eerfte gedeelte van gemelde Acte doet in kragt blyven, Ulieden ook dit laatfte gedeelte door gepaste maatregulen zujt doen effect forteren, te meer
ver-



c 79i y
vprwagten wy dit van Ulieden , daar uwe Commisfie zelve getuigd dat na bun gevoelen die zig na die tyd heeft fcriülü g gemaakt filet kan joüïsife'êrén van dc Impuniteit van ftraf, by de Acte vergund, maar mógelyk heeft men ÏJicr weder een ander Huismiddel tegen en wcllïgt beroept men zig op de Refolune van de Staaten van ZeeIdndv.m de.) 29 December 1788.— Maar ten eerften , heeft de/c Refdutie nimmer door eene publ.'que africtie dc kragt van Wet genoten: ten anderen, na ons inzien regardeerd , dit alleen de In- en Opgezet nén Beoosten Schelde.
Maar tenderden, en ten hoogften kan daardoor alleen maar in gecorr.prehendeerd worden , Daden van Oproer en Geweld: En dus ten mir/ten (volgens het getuigenis van Ulieder Commisfie) „ geene Bewerkers cn Begun„ fiigers van dc Plunderingen cn Geweldenaryen na den „ 13 Augustus 17F7 " Daar 'mder begrepen worden daar het ons uit het tweede Li i van Ulieder Rcfolutie van den 7 Maart 1797 toe, fchynt dat Ulieeen 'it laatfte argument zelfs gevoelt hebt: Zoo verzoeken Wy op het alfercruftigfie van ulieden Burgers Veriegenwoordigers om ni -t alleen door een fpoedige Expeditie der Alphabetifche Naamljst de Officieren binnen deze Provmtie de crimineels Jurisdictie exerceerend:: in ftaat tc (teilen , om aan de verpligting te voldoen. Maar ook dat het Ulieden gelieven een wakend oog te houden , om hun by disobedientie, tot hun plicht of des noods tot verantwoording te roepen.
En Burgers Vertegenwoordigers daar wy zoo een onmiddelyk belang hebben of (teilen in, tc weten (met gronden van zekerheid ) wie de B werkers, Bcgunfligers, Aanvoerders en dadJyke Dee nemers zyn van cnaande Plunderingen en Geweldenaryen van de Jaaren 1786, 1787 cn 1788, daar veele van ons gelyk Ulieden, ja de gantfche Natie ten over bekend is, op eene zo listige als fchandelyke wyze op het hoog Gezag van de Regeeringe (die volgens recht) verantwoordelyk moest zyn cn is, voor de Perfoonen en Eigendommen aan hunne zorg bevolen , ja daar fommige van die Regenten zig verlaagd hebben om in Perfoon de genomineerde cn tot d Plundering gedoemde Burgers, onder de plcgtigfte verzekering van guarantie van hunne Perfoonen en Goe leren hebben uit hunne Huizen geligt en gearrefteerd, cn du* van hunne Roovers en Moordenaars onkundig waren en zyn.
Zullen deze nu ook ontzet worden van die plegtig, ja door met Eede geflaafde belofte van fchadelooshouding <<$ ftelling van hunne Peifoonen en Eigendommen, door
5*-



f 79a )
gemelde Regenten ; of uit naam van de Stads Regeering gedaan, door deszelfs Bode gemuniëert, met het Stadswapen op de Borst?
Nu fchict 'cr nog een maar cardinaal poinct over, en dat is, ons herhaald verzoek tot fcliadevergoeding voor de onfchuldig ongelukkige Geplunderde onder ons en in ©ns midden.
Wy herinneren irt dezen, om in geene herhaalingen te vervallen, al het te vooren door ons geavanceerde zoö in deeze, als in de vorige Adresfen, wyl ons het zwygen , zo door ons zelvcn, als door ons Kroost wordt verboden, en wy onze Stem moeten en zullen laaten klinken, dat het vioor ulieder, dat het door de gantfeha Natie zal gehoord worden.
Wyst ons niet weder na het Rapport van Ulieder Commisfie, wy moeten ons bedroeven, uwe argumenten in uw uitgebragt rapport te hooren, daarin gy zoo bekommert zyt, voor een parthy eerlooze Plunderaars en Godontccrende Schurken , dat die zo veel achting by u verdienen, dat gy met al uw magt cn vermogen, die Schelmen wild onderftcunen en befchermen voor de vervolging van de Justitie, Ja Wy kunnen dit voor u niet verbergen , dat gy zo veel zorg Voor die eerlooze Deugcnietèn hebt, om hun van hunne welverdiende ftraf te doen ontkomen, cn van dc vervolging zo veel maar immer in u is te bevryden , daar wy nog geen de minfte zorg voor u befpeurd hebben , voor zo veel eeilyke, braave , ongelukkige Geplunderde , als 'er onder de Onderteekênaars worden gevonden; om die te bevryden „ voor de vervolging van hunne Crediteuren, voor prctcnften ren hunne laste nog loopende, door dit vervloekte Plunder - Rot veroorzaakt, waar gy alle uwe zorg aanbefteed; wy vragen u zelfs af, firookt dit met de gezonde Staatkunde en regtvaardigheid , dan zy wy het fpoor byster; wy dagten in tegendeel, dat een kwaad moest geftraft, en de onfchuld geloond worden , moeten die ongelukkige nu nog bloot ftaan, om het weinige dat zy nu nog hebben geobtineerd, wanneer het hunne Crediteuren convenieerd mede opteofferen voor hun, dan zeggen wy, ware het beter geweest, in een Woesteny of vreemd Land, die ongelukkige waren gebannen geweest, of Gylieden dezelven nog verbande , want dan liever in een Woesteny of vreemd Land gebannen als in zulk een Republiek te leven, daar de Schelmen en Deugnieten worden gemaintineerd cn gefavorifeerd, cn eerlyke menfchen geen het minfte gehoor by u verdienen, maar gy in tegendeel, voor alle hun klagten doof zyt , en hun
van



C 795 J '
ctooden is, die atmen vermoorden man zjne actie teen de Bruyn moBten inftitueeren, om dat ny, Bailliuw geweest zynde , cn het zwaard in handen hebbende (echter onder verbeteringe) zulke gruwelen na merites had moeten ftralfen ? of zou die ongelukkige zyne actia tegen zyne vervloekte Moordcnaarcn , waarvan 'er zommigen mogelyk mede 'm het ryk derdooden zyn ; ( wans zyn zy my niet alle bekend) maar zommigen nog levende zyn, moeten mflttueeren ? Kyk: Kyk Pieter \ als ik zulks alles na denk, heb ik geen ;vcrftand meer van iets — het zou my zeer aangenaam zyn , indien Vader Jupitêr my hier in cen weinig wilde onderrichten; want ik ben 'er dag en nacht mede beczig ; ja , indien ik maar denk om de gruwelen, in die Moord- en Plunderjaaren aangericht; verkruipt myn bloed in de aderen nog, cn ik zou ', indien het my geoorloofd was, dat bloed nog koelen willen aan die God-önteerende fchurken , die men nog dagelyks voor zvn oogen en nog boven anderen begunftigd moet Zier 1 'nu moet ik de pen nederleggcn Pieter ; — want, als my de gruwelen voor den geest komen , beef ik , en kan 'er niet van hooren. — Zie daar, Pieter \ ik hoop, dat dit nog tot u verder inlichting mag ftrekken, 't welk my zeer aangenaam zal weezen , alzo ik nog al iets van die zaken weet, meêr te melden. Vaar wel uw Vriend.
ZEELANDER.
ANTWOORD. Dek alles met de mantel der vergetelheid, Zeelander\ e<i haal geene oude Koeyen meer uit de Jloot\ alle'S ademt thans verdraagzaamheid en liefde! 't is Vredu, Vrede, Vrede!
BURGER JUPITER!
ik moet u. de menscTi/ievenheid der Juftitie in onze vruchtbaare ftreeken van Gelderland doen kennelykzyn.
Vyf Struikroovers attakeeren des nachts een huis van eene aanzienlyke Landbrouwery te Est, ambt van Thiel-, rewaard, by de Wed. Vebwf.v; vermits zy vermoede-' Ijk wisten dat van hun verkochte zaad geld geïnt , loopen met een hout de bovendeur open; drie Zoons uit. den huize, verdeedigen dc onderdeur zodanig, dat zyde Struikroovers afkoeren , doch niet te min zwaar gekwetst worden. Terftond na de verdrvving der Struikroovers, zenden zy kennis aan den publieken aanklaager, den Richter J. M. F. van E verding en, doch deeze ta. tmnsckltevend, om iemand tot de doodftraf te brengen,



C 796 )
gen, her welk voorzeker in cas van gevangenneeming, het geval zoude geweest zyn , vcrontfchuldigt zich dat hy terftond geen onderzoek daarna kan laaten óonn: „dewyl hy familie aan zyn huis gelogeert had;" en gevolglyk ontlhappen die vyf Struikroovers langs het bygelegen Steedje Buuren: in geval van vigilantie ware zulks onmooglyk geweest uithoofde der gefteltenisfe der veêren enz. Échter moet men bekennen datvoorn. richter zich plichtmatig gedroeg, want des avonds daarna kwam hy aan het huis alles opneemen; mogelyk wel om onderrichting te bekomen of die Struikroovers de Justitie uittarten , en dan zoude hy hun zeker mede genomen hebben; maar nu zy door de vlucht hunnen eerbied voor de Justitie getoond hadden, heelt hy een billyk medelyden over de menfehelyke zwakheid betoond, door hen gelegenheid daartoe te geeven. — VIVAT DE MENSCHLIEVENHEID!
IETS TER PLAATSVULLING. De grootfte fchreeuwers hadden uitgefchreeuwd ——
de grootfte kaakclaars hadden uitgekaakeld . alle de
horsfelaars hadden uitgehorzeld , en toen begon de opperlle der horsjelen, die aan een Carmeliet lintje vloog, en zong aan Sticiitsche Maagd den volgenden flotzang toe, van
De Koekkoek. De Koekkoek zag onlangs een Spreeuw' De Haag ontvlicn naar 't Sticht om ruimer lucht te erlangen.
Vriend! 1 iep hy, met een heesch gefchreeuw. Wat ztgt de Sticht'naar toch van onze Haagschb zangen ? Ik bid u, geef my een verhaal \ Wat zegt men van den Nachtegaal ? „ Elk roemt zyn onnavolgbaar zingen:" En van den Leeuwrik ? voer hy voort. ., Zyn zang heeft duizend lievelingen" Wat hebt Gy van den Vink gehoord? „ Meer van het Vinkenet dan 'tVinkelied gewaagen." Voor 't laatst moet ik u nog iets vraagen: Wat, riep hy, zegt men toch van my ? Toen zei de Spreeuw: ,, ik moet uw zotten waan beklaagen :
Geen fchspzcl rept van u, myn vriend ! geloof my vry" Dan zal ik, voer hy voort, my vandien ondankwreeken,
En eeuwig van my zelven fpreeken."
J ■ ■ 1 .
Öe'diukt in den Haag, by SNEYDERS, VAN TIENEN, eii Comp. a 2 Stuiv.



D E
POLITIEK E
B L I X E M.
No. pi. ' ■
,-—— : ■ ■
Maandag den 2 November 1S01.
* ; — "
JAN DOMOOR aan JUPITER.
'.nw'ratd U'':Jr'';".'i!r.-i .'Bèill'".-'. \ ■'. ,;',/!;: ''. <n - ^nWi
wmiceitje v„n Kruideniers waaren op cen Dorc bib or-
g«S RE« *yze ,/yn brooS wb „et vi ant ltk iKb geene irudde en van mv zeis-en rn U v,-,gcni orn een Ambrje tc y^^SflOTfe feQjf ra tc Jüm « tc eenvoudig toe Zy„ 'voora. in deezen tegenwoordige,, tyd, daar men zó men gy verzeKert, niet anders dan zeer bekwaame door en doorkundige ey zeer ecilykc Heden tot groote en WeinS
*S 8} «39*^ |4; myn IrT^veïpt Zoo wat Linnen - en wollen- goederen by de el ook
'lcU gv gelyk m, zo vraagt men in het klein en men yr£fc zoo zelfs zonder fpreeken, in het ï oot d StaatshemcIPgebeurt ten mile nc-
heffingen uitgezonderd d-nr 7™ „ ,. »
als #oor een bSSr! * °° V°°r
Maar ter zaake:' ik heb u gezegd, dat ik tot liet
föoVtitzict L ■°pnam' ik had eenSkte
SSStólT^ «n Wyn obg„er!c/ou?
Fjw 5 maar helaas I nu ben ik arme
^ s goh



C 79» )
*dn Vteeor, totaal geruïneerd eu bedorven, m /enkelvk honderde neeringdoende heden met my, door dat wy te dom, te onkundig, te eenvoudig Zyn, om de verbazende wyze mngüÉgen, welke onze verlig?è mannen omtrent de bepaal.ng van Maaten en Geweten hebben willen neemen , te begrypen.
Dat mcSdoor de gantfche Bataaffche.Republiek eer* éénheid van Maaten en Gewigten wil invoeren, dat «e oo ik , dat zeer goed , zeer nuttig en gemaklyk zyn la voor'groot en klein en voor al voor Koopheden en „eerinfdoende lieden; maar ,k zou , naar myn. dom verftand overal een pond een pond, en een el een ei hten bly'ven; de verfehillcndheid van Maaten en Gewigten overal weg genoomen zynde , zon ik in myne eenvoudighed denken, dat het voldoende was aan het^roo e
oo«nirk Maar moet men, om dieverfchillendheid
vvef tè neemen - overgaan tot bepalingen en verdeelmriic naar ravn dom begrip zoo verwanend en barSscn zyn d^men iemand f die daar meede voor een p Teugen was voor den dag gekomen, Zonde.■ ge^de als een duivelskonftenaar, of een heifche bezw eer der zou hebben verbrandik moet het U hier eens laaten zien , hoe die verdeehng en bepaaling zal zyn, op dat üwe'Lezers, die hier nog niets van weeten, een kunnen nagaan, wat men voor kunst en vliegwerk met "Mmrpn en Gewiïten voor heeft-
Voorewst de verdeeling van Maaten en gewigten door •JSte Bataaffche Republiek zal Lienltdtg zyn.-dit kangik nog zo wat begrypen; maar waarom uemedtg f •k bèn te dom om'er reden voor te kunnen vinden. - Ik £«4 Vel dat die mnledige verdeehng van Maaten en Geween is vasrgeftdd in het 59fte Articul der algemeene beginzelen van de thans aan eene .zwaare ftumXhV overleden en nog boven aarden ftaande Ade vnn Suatsre-eling-maarwaarlyk, naar myn dom verftand llniSn: als dat het verlbndigfte fcil»BlJ Act» van ftaatsregeiingis.dan fchynt zy eer gefeblktcr e in'voor een regerings-reglement ,n een Lazen*t - huis, dan voor eene Conftitütie van eene vrye Republiek. —- Ook I n ik inf myne domheid niet begrypen hoe de Repre-nranten over welker afïterven thans het requtem word rezongen, dit articul hebben willen invoeren, terwyl io veile andere by die Acte van Staatsregeling bepaalde zeer belangryke zaaken agter weg bleeven , hoe wel • 11 Wnner'eer moet zeggen, dat zy, eeven als de Sfelïret E^öfe; at die lasten der SfaatsreKe "enrjes met den vinger aanraakten . en d,e dan weêrS3agjelJ lieten zakken, in pUttt van die mannelyk



C 799 )
«p den fchouder te neemen, en door te dragen:
doch alles zonder de minfte vergelyking daar bewaar my de Hemel voor! maar al verder.
Tot den grondfiag djr Maaten en Gewigten, word als eene onveranderlyke grootheid erkend en aangenomen dc Ouart Meridiaan, en wel zoo als die door Duinkerken gaat.
Zie Burger! ik vloek nooit, maar' de Droes mag my haaien zelfs met Vrouw, Winkel en alle myne anticonfiitutioneele Gewigten en Maaten, zoo ik er een enkel
woord van begryp'; myn Vrouw dagt dat die Ouart-
Meridiaan een maker was van Maaten en Ge\i tgten, en dat hy te Duinkerken woonde; die vent, zet ze, heefteen rechte gaaudievèri naam,-daar verwagt ik niet veel goeds van.
Tot het eerite of pnmitive lengtemaat word genoomen het tien millioenftegedeeltr van den Out rt-Meridiaan , dat
op zyn Fransch Métre is. ■ Ai móest ik als eeii/jood of
Turk van het hoofd tot den voet bcfneeü.n worden, ik verftaa er niets van , ik begryp het niet, en zal het in alle eeuwigheid niet begrypen. — myne Vrouw, die in foT.mige opzigter, nog dommer is dan ik, toen ik het haar zoo wat wou uitleggen , dat die Qvart-Meridiaan geen Maten of Gewigtcn-maker was, maar eene beduiding van hoeveelheid of groote, zei, terwyl ze haar© handen in een floeg, en meer dan een quarüer uurs als een ftom beeld van verbaasdheid had ge liaan ;• — ,, wel „ Jan! wel Jan .' daar zie ik geen gat door, wat ,, zal ik de menfehen geeven , als ze by my ter markt ko. „ komen, en vragen: ,, geeft my eens een tien-mllli', „ oenfte gedeelte van cen Ouart-Meridiaan zwart „ ,, lint!" "
Tot éénheid der Land-Maaten is bepaald het vierkatjt op tienmaal de Métre.
Tot éénheid van alle ronde en holle Maaten voor natte en drooge Waaren, de taerting of dobbel/leen ophet tiende gedeelte van de Métre.
En, 6 wonder! tot éénheid der Gewigten het gewigt van eene hoeveelheid gedistilleerd water , tot deszelfs vit er II» digthetd naby het yspunt gebragt, vei vat ia een Dobbelfteen op het tiende gedeelte van de Métre.
Ik verftaa geen vreemde taaien, maar hoe dom, hoe onnozel ik ook ben, neem ik toch aan, om veel eer alle de vreemde taaien van den. gantfehen Aardbodem te leeren, dan al die vreemde poespas van Maaten en Gewigten.
Ja Burger! ik ben er half door in desperatie gebragt,, want myn Vrouw noch ik kunnen er geen haairbreedte van begrypen; wy en zeeker eene groote «efligte va» Ss a Win-.



C 800 >
Winkelicren,. Voor al de kleintjes, zullen er nooit iets van begrypen, en wy gaan om kroosje.s, daar wy Ónmoglyk de waarde van inkoop of verkoon door "al die duivelfche brabbelaaryen cn Wartaal zullen kunnen berc'-c ncn. ten minftcn in het eerfte duuzyn jaaren niet. -"en H dit te verwonderen," daar men weet, dat de Franse Academie der wetenfehapperi zeeven jaaren beeft belteed , om dit plan van Maaten en Gewigten te ontwerpen... 0
Men heeft my wel eens verhaald, dat er "een volk ter waereld zoo gcfleepen , zo afgerig», zoo knnV zoo yveng was, in zaaken, den Koophandel aangaande', dan onze welvaarende voorvadtr»; dat zy door huurie accuratesfe en vigdantic in de Negotie door de geheele waereld beroemd waren, datzy nooit in de berekening van Msv ten en Gewigten laaiden.;-en als ik tcchzie,ciat men in onze dagen, waar in men zoo vry ais verft» is me zulke vreemde berekeningen voor-den dag koml' £ moet ik, omdat ,k voor vast wil geiooven datalles water thans gefchied, het beste, het voorzini%" het wyste is, wel eens in my zeiven uitroepen.-" vCn-I „ vaders, die de kunst ventond, om uwen Koophandel „ over den gantfeh-n airdbodem uirtebreiden , om f-h-c' ., ten door uwe wakkerheid en promptheid te varza, „ melen, wat moet g>i;eden toch niet een ho™ dom„ me arme, ha zen zyn gewec.-t, daarg-- nooit 00 zulk „ een fchoon plan van verandering,, van Ma'ten e'n Ge-
" fuST*? bCda,gt £eiW' maar « met zulk cci e „ llegte ondeugende berekening van Ma-ten en Gew-,. ten hebt oehol en, waarmede uwe Kinderen en kmóïl
^^c^ 8dUkkigen *>* ™ ^nzyn
Iyk de reden van deeze verandering begrypen , ..iic *&» cr tc dom toe; had men een plan van%crekening gen.a'kt ïtó Sn Zl°e nfuuri-vkc ">'tóJ kon doen gelden ,1' wÏkV'" rgeb0OTen '««ten kon 11iZtw < ' }~ ,lCl R'J',V,'U ,s' v-olgons welk hv zyno ïf&i mGt- die Z-Vn~r »W*«W«fi kon berekenen cn hoe zwsar zyne na{U$iriykö pebti-ke In-,,™ „, '!,"' # z™/*°e dom" ik ^ok ben' ÏV m™ eenig doorzigt rin, hebben, gehad 5 ma4f ' °gdiv
D - eemgite, reden, die ik 'er na myn cnvérltand h
m wS-k£Sj& fnC" l°Ch °,nZC F""^he'broeders in ~,ea /.u mw^qn;.--^ „u dat is regt geallieerd, regt
broc-



c m y
broederlyk, wy zyn hun getrouw op den voet gevoed t In her revoluiióneeren , moderatifeeren, removeeren decreteeren, pröcllmeeren, revolteeren, conftitutionceren ~ met een woora, in alles, uitgezonderd het Gtiillorineerco en deporteren; — nu men hun ook in het barbarifeeren van Maaten cn Gewigten wil volgen , geloof ik in myne domheid, dat men het al verder op zyn Frans-h zal organifeeren , cn dat de dagen en maanden ook een beurt zulten krygen . dat ook wel dra Decadh en . Vumtidts znftcn nebben, en dat onze gewoon e maanden ook zullen worden herdoopt in zulke dingen' als zv ITendemiatrcs én dergelyktuig nu noemen, — na l
ben te dom om het te begrypen ; maa- a's nrcti
het tog zo wil hebben, dan wil ik wel, fchoon ,kTr mets van begryp , geloven , dat dit zeer veel tot lief V o ksgeluk toebrengt, heil moeten alzulke vernuft'-" Volksvrienden hebben! ik heb al eens gedagt'; (maar het is in myne vergeeftykc domheid , en zo ais het föréfell wooro zegt, men kan uit cen vat niet anders rsfedn dan hetgeen er in is) zou men mooglvk voornemens zyn om eeq| Artftocratie in neeringen en handtcerin-cn ftó voeren, en onder de winkeliers te doen oiaats trryPen, vooral onder de kleinen , cm die op zulk eene wyze binten ftaat te ïVllen , eenige Neermgen by de hand tc vanen o, tc houden, cn alleen -daartoe de' voornaamfte Burgtrj. op tc leiden, even zo als men in dc vroe-erc ongelukkige, flaafiche tyden zó zoctiens en zi&iïlL dé burgers van alle regeerings - posten' wisten tc vervevdc-
Tcn? maar deeze myne gedagten vervak aanllonds
wanneer wy b. denken, dat die ongelukkige tvden voorLw zyn, dat men hoe langer hoe-meer dc ariftVcr^e Ver baten; cn tct m cc versta Iegc.ie fcbuilhoeken vcvota zo dat zy thans, dank zy den Hemel! voor het Wra SS voct 10 * ***** Republiek geene rustplaats kali
Onze Koster, dat een heelc Vent is in de rekenkunde^ en o«:gcm;cn ver gevorderd ft Jn dc gebroken**, * zeil,., dat nv ze m het Gouvernement voor'de vmV kan ber.r.ei-en, verfteat zo min als ik deeze berekening v n Maaten cn Gewigten. zedert ik hem dat plan* heb
SS' droomth-v »iet ^^Oftarmerïdiddnm cn Met: > s, . ± ontmoet Hem niet of hy fpreeSt 'er
dtnde, (want hy is ecu vrceslvk-zwaar hoofd-) zei hv „ * vrees, ik vrees, Buurman Jan, dar .dit cn eene" ,,'kwaadc moer leid, als men die berekening maar ner m de Geldhefllngen invoert, want den zei lier Ktf „ veele recht■ jammerlyk uitzien;- ó jem.eüie, Wat zuilen Ss 3 „ 'er-



( 802 )
'er dan niet een aantal menfchen beboet worden, daar
men nu nergens van hoort, die het opbreng -n der hef? " fingên b; Ouarttntrtdi urnen :.. t<zullën verltaan, er»
V daar door net als een paling in de fuik /.uilen loopen: — * ik we t wel , da zal lubben voordeel geven in'sLand»
" Qac f maai echter ook zoo veele ongelukkigen;
" tot nóg tóe is men over de geduurige heffingen onge" meen 'wel te vreden , ieder heeft 'er den mond vol
V van , maar dan vrees ik , dat de lief hebbery 'er af zal
,, gaan. —•—- dag Pieter, dag Buur. Weg was
de Koster,"
Al rnen toch dit plan van nieuwe Maaten en uewigten volgens Quart Meridiaan en dergelyke tuig wil invoeren, hoop dat men ook zal overgaan, om daar toe een nieuw School-ondertvys opterigten; men is opeen nieuw Sckool-onderwys m ons vaderland, zoo wel als op een nieuw Schoul-aejluur bedagt geweest, en hoe dom Jk ben , begryp ik, dat dit eene der gelukkigfte inngtingen is, welke voor de Natie kan worden uitgedagt, en van welke een volgend geflagt de voortrcffelyke vrugtcn
zien zal; maar om onze arme winkeliertjes toch
een weinige voort te helpen, was het zeer noodzaaklyk, dat er ook een Nationaal Quart-MerediaansSchool-onderwys wierd ingevoerd; zoo doende zouden wy, ten minden onze kinderen, nog kunnen leeren, wat de waare inhoud dier berekening zy , en eenige kennis «n wetefchap erlangen van die Maaten en Gewigten, welke daaglyks in onze handen zyn.
Ik ben JAN DOMOOR PS Burger 1 ei onderricht my eens, als onze Maaten »n Gewigten Bitioen worden verklaard, zullen wy arme winkeliertjes en handwerkslieden, die een duit in vieren klooven, om geen gebrokte lyden , dan weer rneridiaanfche, Maaten en Gewigten voor s Lanu» rekening ontvangen? ik hoop ja, anders weet ik geea
raad.
jidriaan van der Jagt federt February des jaars ivo; Lid der Provifioneele Repraefcntanten van Holland , van het Provinciaal B.-ftuur, eindelyk Lid der Nationaale en ConRÜueerende Vergadering, wierd d-:n 2 April 1798in eene daar toe expres belegde Vergadering, op Propofitievanden PrsQdent P- van Sonsbeek, gearresteerd, en onder escorte van militairen ten huize van den Drost van der Meer, zyne woonplaats overgebragt, en tusfehen dc bajonetten naar zyn Kamer getransporteerd, alwaar by door een Officier, een Sergeanten Corporaal, geduurende 16 weekeu, ten zynen koste wierd be-



f &3 )
waard. — Intusfehen wierd door het toenmalig Goirvefc. nemenc, de grootfte geftrengheid omtrent zyn perfion in acht genomen, met aan hem alle redelyke verzoeken te weigeren, zyne papieren wierden op last der Vergadering, dien zeiven 1 April verzegeld, en zyn niet dan den 31 December 1798, zonder dat iemand dezelve aad geëxamineerd , op zyne herhaalde inftantien ontzegeld.
'Er wierd een Nationaal Gerechtshof aangefteld, en aan den gearresteerden Reprfefentant (die dagclyks infteerde om voor het Hof van Holland zyne competente Rechter, te recht gefteld te worden; cen aantal Rechters aangeboden, waar van hy eenige mogt verwerpen , eri dus by anticipatie dat gedeelte der Conflitutie naderhand eerst aangenomen, in werking te brengen. De Leden wierden in den eed genomen, en de appartementen, voor hem cn den Reprrfemanc J. Nolet, te Utrecht in: gereedheid gebragt, cn men zou nu gaaa onderzoeken ^ of een Repraefentant al of nier negotie in effecten moge doen, welke hun bef ie als' de fchreeuwenftc misdaad, waarom hunne hoofden naar verlangen van fommige matadors van dien tyd moest vallen, wierd toegekend. .
Den 12 Juny maakte een geheele Revolutie, ook in deze zaak, en 'er wierd een Commisfie uit het Intermediair Wetgevend Lichaam gedecerneerd Om de gearresteerde Rcprasfentanten aftevriigen, of zy nu ook nog verkozen het Hof van Holland en Zeeland als hunnenCompetenten Rechter te erkennen , dat alzo de gef'clegueerde Rechtbank zoude worden vernietigd. De Burgers van der
jfagt en Na!et, bleven by hun eerfte gevoeiens en verkozen nu de uitfpraak hunner zaak aan het Hof van Holland en Zeeland te onderwerpen, als van deszelfs o.nzydigheid en rechtvaardigheid door alle tyden heen, volkomenOvertuigd zynde.
Het Nationaal Gerechtshof word bedankt , de Vortrekien gefloten , en de Leden hunne verdiende of liever verfeheenen daggelden voldaan. —
Eene gevoncten en eenige naderhand géligté brieven uihet Comptoir van cen zyner Correspondenten, als naar inzien zyner Vyanden, het Corpus Delicti inhoudende wierden nu gefteld met al de menigvuldige Decreeten in die zaak genomen , in handen van 't Hoi'van Holland en Zeeland, en de Burger van der Jagt wierd den 31" July door eene Commisfie van het Hof ontfla'gen, en te-' vens door den Procureur Generaal in perfoon gèdagvatfd — na dat verfeheide verhooren voor Comrnisfarisfen hadden plaats gehad, kwam eindelyk zynen eiscfr te röorfch'yn 1 die niet minder was, dan te worden verklaard eerloos en ihfaam, mie bah.mssement veur 40 jaaren, enz
Na



< 8r4 )
Na dat deeze zo veel gerucht gemaakt hebbende zaak, door den Advocaat Damvn, voor den godaag ien'volkomen gedefendeerd en bepleit'was, heelt ouk'hier weder de Rechtvaardigheid gczegcnp-'aald , en den 27 October, is de eisch en Concltilie van den Procureur - Ge..craal in deze z-ak ontzegd, cn daar en boven hy gecondemneerd i;i de kosten der Zegels.
VADER JUPITER! Myne ooren weergalmen geftadig van Gedichten en Gezangen op den Vreede; het is waarMavors! uwe benden houden op te woeden, de bulderende. Kartouwen fpuwn geen alles vernielende dondcrbailen meer, het moedig kweekfehool van Mars gaar zich verheugen in de herdenking van z\n uitgevoerde dapperheden, dit alles is, ja waarlyk lot'en roemwaardig, voor de gedugte.helden, die door haare iicre en onwankclbaare trouw dis' bewerkt hebben; — maar hier doet zich. ook een vraag
by my op, welke ik W'cnscbte beantwoord te hebben , om ook het racdegetaot van dat ware.zoet dier Vredcns gezangen en gedigten te genieten, te weeten: .— (bekt (Zich deze Vrede verder uit als over Mars cn Neptunus benden? beeft zo .wel cle Burger de wapenen zynec wedcrzydfche hcersch- belang- • cn amptzugt , als' de Krygsman die zyner krygs- en vcroverings zugt weg geWorpen ? cn is Themfs weder op haren throon verheven om zonder belemmering rechtvaardigheid te doen zegepralen? dan, ja dgn zal myn hart in waare vreugd ufo berden, en dit ogenblik al;, een ocgin der gulden eeuw fcefchouwen; maar ftrekt het zich alleen over Ballonaa'S gedugte Voedfterlingcn, dan blyft myn ziel beangst, eri myn gemoed door vrees beftrecden; daarom Vader Jupiter antwoord
«wen fwna-moedigen
RETRACTUS. ■
ANTWOORD-!
'Dc wet althans gebied het, de inrichtingen kondken het aan, en de gevolgen zullen het u leepe ; berust nu — my en myn Goden Gezelfchap mpecen al1 an ce üarten geheimen bekend zyn—het komt uw nietig fchepfel niet toe, daar in, nog in het tockomeiiOe te willen dringen, qnree.-t nu vergenoegd, hoort gy! of anders verplettert uw de Blixem myncs hands.
O my elendeling! wat is dit antwoord nors! Jupiter fcb>nt verftoord.
f «drukt ki den Haag, by SNEYDERS, VAN TIENEN, en Cemp. k een en oen halve Stwv.



t 868 3
ftet eerfte weigeren Van Sanctie, Citroenen voot Knollen had aangezien.
Iemand, die nu maar één lok verftandig hair op zyn kop had , moest immers op het leezen van dcr»elytce fnorrepyperyen zeggen; — „ die Sinjeurs zyn ookTlles „ behalven onfeilbaar, en kunnen zoo goed met molent-
jes loopen, als de jongens van den koster. "
Ik moet 'er al heel mal Uit zien, zoo ik het mis heb dat dit harrewarren van de beide Kamers nooit anders dan discrediet en wantrouwen by het Volk moest vcroorzaaken ; — en daarom basta! heel goed, dat dat wefevend huishouden in geen twee byzondere potten zal kooken!
Voor zoo ver, Borger! zeg ik u, ftaat my dat welaan; maar hoe zal het gaan met het verdere? hoe moet het gaan met het verdere?
Wil ik u, fchoon ik maar een lompert van cen boer ben, myne gedagten 'er eens over zeggen ? — wil ik u eens met ronde woorden en kort en goed myne gedagten voorleggen , hoe het met de nieuwe Conilittine zal gaan , of zv voor het geluk van het Volk nuttig en diens-, iig zal zyn of niet? — wel aan, ik fmoor geen wolven m m>n »ui.<; — ftaat het u niet aan, leg het ter zvde. «n daar meö op en weg.
Wanneer de flag van den kabel, die nog om het braad, ipit zit, wel uitloopt; ik meen, wanneer'dat geen, het welk nog m het nieuwe plan van Conflitutie niet ftaat uitgedrukt , maar onder en agter de woorden, de Wet b>faald, als met een (luier is omwonden , zal gearond en gevestigd worden op de onvervreemdbaare rechten des Volks, wanneer daar by de waare gelykheid niet zal Worden in het voetzand vertreden , dan zal het Volk met cen by deeze Conftitütie gelukkig kunnen zyn ; dan zullen die wetten bepaalen, wat 'er moet gedaan worden om de waare Vryheid in de Bataaffche Maatfchappye te vestigen, en 's Volks voorfpoed uit den diepften afgrond op tc beuren: maar, wanneer die wetten niets dan dc haarlyke Arifto'-ratte , het affchuwlykst monfter voor en in een Gcmecnebcst, ademen; wanneer daar by de waare Vryheid en het fouverain gezag des Volks , fchoon in fc'hvn beleeden cn toegeftemd, worden vertrapten gefehonden -- wamiecr men daar by het Aapje uit den mouw laat fpnngen, dat men het doel heeft, om de Burgeren wederom van langzamerhand op het voorige ftinkb.mkie te eetten, zyne onvervreemdbaare rechten of geheel f m*feennen ot te verminken, dan zal deeze nieuwe Conftitutieons ten valltrikzyn - maar dit geloven wy geenzrw Ten tweede: wat men ook mogt praten, wat men hier legen ook zoude mogen Inbrengen, het is zoo zeker als
da*



C Sc? D
tfat ik leeé, dat alle Partyfcbappen eens moeten ophouden, en dat het meer dan tyd word, dat de eendragt en harmonie tusfehen alle de Leden der Bataaffche Maatfehappyc worden herfteld:—zonder dat, zal 'er nooit rust van binnen, nooit te vredénheid; genoegen ofvoorfpoed by-ons te vinden zyn, en vooral is het nu meerdantyd, of liever de gcfehikfte, de beste tyd, om alle Partyfchap vaarwel te zeggen , en alleen het oog te hebben , om met vercenigde kragten mede te werken tot het algemeen geluk en dus tot elkanters geluk;— dat de naamen van Keez n en Oranjeklanten niet meer onder ons worden gehoord, nu niet alleen dc algemeene Vreede , zo te water als te land, daar is, maar ook een accoord tusfehen onze Republiek en den Stadhouder gellooten is , waar by het Huis van Oranje voor altyd van onze Republiek wórd verwyderd; hoe yverig Patriot ik dus ben , Burger! beu ik 'er niet tegen, dat men, fchoon de Patriotfche partye triumphant is, ook 'net onderfte uit de kan niet wil hebben, en niet allen, die als eerlyke lieden het voorig Gouvernement zyn toegedaan geweest, of die nog naar hun beate inzien en geweten oordeelen , en denken, dat eene Sta.lhouderlyke regeering voor onze Republiek de beste is, doch die zich volgens hunnen phgt aan de thans vastgeft.lde orde van zaaken onderwerpen , als fchadelyke pesten uit alle posten en bedieningen wil
weeren : ik ben 'er niet tegen , zeg ik u, dat men
eenen enkelen Voorftander v; n het voorig Gouvernement in het Staatsbewind of in het Wetgevend Lighaam plaatze » dit is de eerfte fteen gelegd tot de omvergevallen harmonie en de noodzaaklyke Broederfchap; doch het moet 'er ons mede niet gaan als in den fabel van de Vos en den Eglantier, dat is te zeggen: dat wy, om het eerst de hand van Broederfchap utttefteeken , om de Eendragt onder alle Burgeren , als Broeders cn Leden van het zelfde Huisgezin aantekweeken , aan die van de tegenpartyezoo veel plaats ruimen , dat zy ons zelfs de deur uitdringen , cn weder op ftraat zetten , — neen , dat om den henker niet! — dan hadden de aanhangers van het voorig Gouvernement , na dat zy eene compleete nederlaag hadden geleden, en geheel en al van onze g-nadeafhingen ,zonder flag of ftoot, Zonder wapenen of middelen van bedwang, alleen door onze al te lafhartige en onbedagte toegevendheid, en hnnne listigheid, alles in eens weder gewonnen, wat zy, na zoo veele door ons geledcne rampen en gedaane opofferingen, hadden verloeren; en onze eenigfte dank, voor onze orbezonnene goedheid , zou niet an fers zyn dan hunne befpotting cn verachting , terwyl wy de aanfluiting cn vlo;k zouden zyn van onze Tt 3 bui-



C 8io 3
buitenlandfche Vrienden en Voorftanders, die \ oor het behoud en dc vestiging van ons Patriotisme geene gevaaren ontzien , en het leven van honderd duizenden hunner beste Burgeren opgeofferd hebben.
Wy moeten dus Burger I zonder valschheid of-wrok , Zonder haat of partyfehap , een fterk- oplettend oog houden op de toekomftige toedragt der zaaken; deeze toedragt zal de barometer van ons toekomftigbeftaan wezen.
Zie daar Burger! zoo gy dit briefje wilt plaatfen, zult ge my plaifier doen ; het is maar van eenen Boer, maar gedaenten en raadgevingen van Boeren kunnen fomtyds den Burgeren nuttig zyn.
Ik ben &c. WOUTER DE FRIES.
■ : lüUR weder cen reisje» doende, nam zyne koers
over Zutphen hy moest zich verwonderen over den
welvaard der inwooneren — men timmerde en metzelde
daar alom; groote huizen werden 'er gebouwd en
men kon hier niet befpeuren, dat de geldmiddelen fchaarsch waren.^- In een gezelfchap aldaar hoorde hy redeneeren over iets, dat de Politieke Biixem abulivclyk gemeld had , wegens het 3de Battaillon der gewapende"Burgery van dat Departement — dat naamlyk de Major Hofman de zwager was van den vroomen Jan Lulofs , gebynaamd Jan
Steen doch dat deze Major tegen hem moest oom
Zeggen ; zynde de Vrouw van den overleden Hofman , thands hertrouwd met een gewezen Officier der blaauwc Eranfche Husfaren, eene fustcr van den vroomen Jan Steen, door wiens toedoen die zelfde tot Plaats-Major in die Stad was verheven; nu die vrouw bleef met een talryk huisgezin zitten, en dus was het Christelyk den man van die vrouw te helpen. ■— Doch het kwam Mercuur als ongelooflyk voor, dat zekere Haak van de Officieren van voornoemde Battaillon zoude hebben gezegd; dat die meest half Oranje waren; — want de meesten waren goede Patriotten; dc broeder van Haak was 'er zelf Lieutenant by; maar dat Hofman als onwillig op de regiftratie lyst üend en even als Major tractement trok, was waarheid.
• Ook had hy gehoord, dat ten tyde der regiftratie
zich meer Burgers als Vrywilligers hadden aangegeven, waar onder H. J. Scholten, fchoonzoon van den Lieutenant- Coilonel Or/PHuys en eene C. van Gumster, geweermaaker — en wel met oogmerk, om zich als Officieren by het Battaillon geplaatst te zien , en dat was waartieid — maar dat deze 'er niet waren toegekomen, en daarom ook, toen het Vaderland in gevaar was, te huis bléven t werd msgelyks als eene waarheid opgegeven.
Aan



Van Zutphen<mm Mercuur over Lochem zyné reis n.Sstf Rurculo ■— en logeerde aldaar even buiten de Stad by eert Caftelein, zynde eén der gevlugten wegens de revolutie van den 5 Sept. 1799. — Onder alle fraaijgheid had hy aldaar bezigtigd zeker onvoltooid gebouw , „dat het Hef genoemd wierd , Wordende bewoond door den Rentmeester Danielsz Eduard — deze Rentmeester was ook Officier van dat geheel Ambagt — insgelyks Richter, en ook Markenrichter — als daar toe door den Agent van Fi* nancie geauthorifcerd zynde. Hy had dit hof, zyn woonhuis zynde, in een Jaar twee a drie meer luister bygezet dan alle voorigen in tachtig Jaaren — de plantzoenen waren alleen voor vermaak aangelegd, en daar toe had hy gras- en hooilanden , tot gerief der Ingezetenen zo noodzaaklyk, dienstbaar gemaakt. —Spotvoyels Zeiden, dathy dit deed uit voorzorg, om dat, zo de Vorst van 'Nasjauiv eens weder hier te lande mogt komen, hy dan een vcrblyf konde hebben. — Egter wierd de Activiteit van dezen Rentmeester niet alom vermeld — de meefte boerenplaatzen, welke door den ftorm in het laatft verlopen Jaar werden befchadigd, waren als nog niet gerepareerd; zo was het ook met'de hooi-en koornbergen , die lagen ook nog onder de voet — zo als zeker timmerman, uit den Haag van de Directeuren der Domeinen gezonden , zoude kunnen getuigen.
Een zeker Huisman, welke aldaar op een Eendekooi der Domeinen woonde, was dc eenige geweest, die veel op den Rentmeester hadde te zeggen. — Naar zyn gedemoliëerd huis door den ftorm had de Rentmeester niet omgezien, hy iiadde het zelf moeten maaken, wilde hy niet, dat zyn Vee op ftal omkwam — maar by de hand was de Rentmeester geweest, toen hy, Kooiman, volgends ouder gewoonte, van het elshout, rondom de kooi ftaande had gehakt, om fchermen te maaken , als hebbende hem*, op aauklagtevan zyn Levereibedienden, geboet voor 50 Daalders , en daar toe zich bedienende van eene Re/blufte van den Agent van Finantie van den 0.1 July
1-99. Nog meer ftaaltjens had Mercuur van dezen
Rentmeester, die niet zeer ten voordeele van de kas der
Domeinen verftrekken , gehoord.
De Castclein, waar Mercuur logeerde, was onder het voorig Regimen Burgemeester geweest, en ook nog een zeer gezet perfoon , die veel by hem kwam, waarom zy nog elkander Burgemeester noemden hebbende zy beiden deel gehad in de befaamde Revolutie van den 5 September 1799 waarom zy ook beiden waren uirge-
weeken, doch nu met deze genadige Amnestie weder waren gerepatrieerd.



t Sis 5
Mercuur had , n» dit alles geboord te hebben, het ge*
luk den Rentmeester in gezelfchap by den Castclein ie ontmoeten, met wien hy, als ook met den gcmelden dikken Heer, broederlyk leefde —— voor de Amnestie was hy (volgends zyn voorgeven) grooter vervolger van de Oranjeheden , dan Saulus van de Christenen , maar na de Amnestie in alles verbroederd. — De Rentmeester had veel dienst van dien dikken Heer, welke Advocaat was, en die aldaar veel ontzag tiaddc, nadien hy de lieden, welke onder zyne handen vielen, zoodanig behandelde, dat zy nog zes jaaren 'er na heugenis van hadden.
Te Amsterdam had Mercuur hooren vernaaien, eene daad, die door de vigelante Nagtvvagts aldaar den 20 October 11. verrigt was.
Zekere Friesfche Schipper, een man van ruim 70 Ja* ren, aldaar vreemdeling zynde, werdt op bovengemelde datum , 's avonas circa half agt uuren , wegens het dragen' van een klein zakjen , met Koopmans Goederen van weinige waarde, door de Nagtwachts geapprehendeerd en naar de Corps de Garde achter de Beurs gebragt — aldaar gekomen zynde, werd hem door den Capitein derZelven gevraagd,' of hy wel wist, dat hy niet na beflooten tyd mogt dragen : het welk hy betuigde niet geweeten te hebben; men vorderde van ' em eene boete van zes
honderd guldens doch hier tegen protciteeiende,
werdt de oude man ir een vuil eii fiinkend gat gefmeetcn, waar in hy krom gebukt moest zitten en niet konde ftaan, en de drek hem tot verre over de e.ikels kwam — men gebruikte niet alleen allerleye wyze van hem te beledigen , zelfs met het prefenteeren van cen glas wyn, hem" een knop van een ftoel toehoudende enz. als ook zogt men hem vervaart te maaken met het vertoonen van fchimmen, even als Spooken, tegen de muur van het gat, waarin hy geplaatst was. Doch hun oogmerk niet gelukkende, werd hy Saturdag daaraanvolgende uit dit gat gehaald , en in de boeijen van het Huis der Gemeente overgebragt hier dagt hy met zyn compe-
tenten Rechter te fpreeken, doch zag niemand dan de Capitein van bovengemelde Corps de Garde, die de zaak met hem afmaakte tegens vyft.ig guldens —- welke in Zyne tegenwoordigheid, tusfehen den Capitein en zyne
onderhoorigen gedeeld werdt • en bovendien werdt
het zakjen met Goederen, waar over het geval ontdaan Was, ten hunnen profyte verbeurd verklaard.
Ik blyve uw geftadige Leezer, Amuerdammer.
Gedmkt in den Haag, by SNEYDERS, VAN TIENEN , en Comp, & een en cen lulve- Stuir.



D E
POLITIEKE
B L I X E M.
No. 9Sf
JProcüï a Jove proeul a fulmlnë? Maandag den 16" November 1801.
BURGER BLIKSEM!
Deplomatique Stelregelen bnzér Voorvaderen, wafdrji geloof ik, geheel anders en op andere gronden gebafeerd als de onzen. -— de Staat.mannen der vyftiende eeuw zagen den beel eerst geheel door, lieten zich Tan alles onderrichten , of fnuflelde met hunne eigene neus rond , eef zy tot folide befluiten of gefimaioneeidc Debreeteri, nopens belangryke onderwerpen , waarop de geheèle maat-
ichappy betrekking hadt, overgingen. iedere daadzaak;
ieder Frevilegie dat wy immer van hen, biet alleen zeden de erectie der Republiek, .-aar zélfs zedert de eerfte toenmalige, rupture met. Spanje te bock ged'agèn vindenleverd ons een fpreekend bewys van Vatlcrlandfchc deu^d ^ongeveinsde ftandvastige oprechtheid op, die zich door de grootfte wederwaardigheden niet liet ebranleeren• zv lchiepcn net mogelyke uit het onmogelyke, hunne Legers verbaasde hunne Vyanden , en hunne Vlooren gaven wetten aan de Zeeën.: 's Lands Koophandel bloeide te midden i.dsr rampen des Oorlogs en de Inwooners voeren 'er wel by-— ',n>.nu?. ... nu zedert zo veile jaaren de Ba* taafiche Natie zich als een verlicht en £?eëkperimenteert Volk aan Europa heeft aangeboden; nu, 'nu wy machtig* Bondgenoten, nu wy een uitheemse* credit en fout ien vermogend zjn te erlangen, nu ftaat toch Waarachtig de para* lelie van onze welvaart riet eouivalen: met die flati voori<*fe
Eeuwen en tyden. Ln; waarom toch me ! lx
de menfchevrjénd -— de beUnglodze Vsderlatódr Üliterg In de da.J , om hierop te antwoor.ien, — mag ik eeuvou■ 4ig deeze aanmerking maaken ; namelvk :
U **** V v ft*



J&oe 9eeï~ tyd hebben tien braave Heden nodig om , in bejlisfende gevallen, dat geene weder goed te maaken, dat doof een Boosdoender is kwaad geworden ?
tn nu daarop de berekening, over het, algemeen gemaakt wordende, zal het, denk ik, niet zeer moeijelyk vallen, om uïttrcyfferen , wat 'er nog gebeuren moet voor en aleer het den Vaderlande zo wei gaa, als in de dagen van ouds 1 ——
Zoude het, alles wel nadenkende, met een (laaie zetregel voor een Staatsman moeten zyn, dat hy de onzydigheid tot bafis zyner opinten nam, en zich volftrekt affcheurde van alle mooglykc vooroordcclen: dat hy , alvorens advis te geven, het belang der natie wikte cn weegden, en, zoveel •nooglyk, de geheime dryfveeren der Cabinetten, of door ouderlingen confrontatie, of door mercanteele en Huishoudelyke belangens, balanceerden ; ten einde daaruit party tot den welvaart zyns eigen Vaderlands te trekken? —
Ik h.b reden te denken, dat dit, in voorgaande tyden , een groot gedeelte van het fonds der ftaatkünde van den Raadpenfionaris de Witt geweest is, en hy, dit op het oog houdenee, vermogende is geweest, om den toenmaahgen .Franfchen Ambasfadeur .Jeannin in de kaart tc zien. —
De Ridder Temple , zoude waarachtig geen gevreesde Argus voor de Bataaffche Natie geweest zyn , hadt hy het geheim niet weten uittcvinden , om de handeldryvcnde bevangens v.an Brittanje en Nederland te zamen te koppelen ; om voor zyn Land.— depoid contrepoid— om eeuwig het overomwicht van groater product te öc waaren : hatuurlyk moest liier uit eene voor Nederland zeer enerveerende opening van zaaken voortvloeien , die Temple ten voordccle van Engeland deed gedyen, en die hem voor een zeer kundig onderhandelaar liet kennen.
Zien wy eens, reeds ten tyde van Hendrik de Vierde t het Cabinei van Verfailles en dat van St. James ten tyde van 'Sltjabeth, en dan zullen de Staatsmannen der Bataaffche Republiek , alles bedaard nadenkenden , in Sully en in Jllorus , toen reeds, mannen vinden , die de balans naar Parys of Londen wilden doen overhellen ; en hadden wy toen geene , door cc voorzienigheid onderfteunde mannen gehadt; wat zouden wy ——■. wy Nederlanders— thans
op de fchaal der Mogendheden zyn? ■ ■
Botzingen , onderkruipingen , tweedracht noch partyhaat kuneen waarachtig ons geluk niét vestigen; eenige weinige mogen 'er by winnen en ryk worden; maar de geheele masfa der Inwooner.s zal 'er, eeuwig by lyden! — genoeg; voor ditmaal. > Heil hebbe den Vadgrlaude!
w.
De»



Dc volgende Brief omringen wy onder her Afdrukken dezes; deszelfs Schryflter zat ons ven-lichten, haare volgende Brieven eene meer 'Nederduiifche wending te geven — Zy gelieve tc weeten, dat d« B/ikjèm zyne byzondere' betrekking op het Volk van Nedér/and heeft; en de rvkdom onzer taal zeer vatbaar voor elke uitdrukking is. —
Zie hier de brief; hy verdient opmerking; vermits hy betrekking op veele familien kan hebben. ,
M ONSIEURl
Les Dames de Beattmemt, Gr e feit, Becker, Deken & d autres hebben getoond, dat wy \ rouwen niet geheel gevoelloos noch onberekend waaren , peur toutes reflexións ierieufes; en derhalvcn wilde ik uw oerdeel vragen, waarom men ons van alle politique betrekkingen fecludeert? — Le drott du plus fort cn anders niets kan daartoe gewis aanleiding, in vroegere en laaterc eeuwen, gegeven hebben; het welk toch zeer injust is;vermits de historiën van al e natiën ons leeren, dat elk Volk onder de Alléénheerfching eener Vrouw gewis niet minder ongelukkig geweest
is dau ond_r een matmelyk prefidium. Pourtant, waar
ik nu eigentlyk op wilde nederkomen, is dit; namclyk: Le Citoycn, hy mooge arm of ryk zyn, & furtout le Negotiant, kan "door onvoorziene tegenfpoeden geruincert worden en z-.ch in de necesfité gebragt vinden, om zyn boei infolyent te doen verklaaren; la choefe est commune dans nos jours; maar, hoe dubbel ongelukkig is het voor zodanig een geruincert man of vrouw als hy les restes de fon naufrage, moet overgeeven in handen van hongerige Ratten en Muizen, die den boventoon zingen, op prefidialé ftoelen , in eene kamer die, fchoon dejblate Kamer genoemd! wordende op de valreep Haat om, door eene kwaade directie , zelf infMvènt te worden? . Ik ben maar une
iimplc particuliere, maar ik zou, quoique femme . dunkt my niet meer doorzicht gehandelt hebben en nog handelen, ais ik eenig bewind gevoert had in een Collegie, van wiens goede directie het lot van zoo veele brave en ongelukkige memchen afhing; de plus omdat ik in zoodanig Collegie'er eene zaak van geweeten van gemaakt zoude 'hebben , om par pure negligence, het geruïneerde verder te rtiineeren , en de traanen van zoo veele Natuurgenooten, op myn hart
tc doen branden. Jk zelve, je me trouve dans Ie cas;
ik ben eene geruïneerde Vrouw; myn man, een yveri<* voorftander van het Patriotisme , woonde alle Wyk en Grond-! vergaderingen by: wierdt hy als gewapend Burger opgcroepen; hy verfcheen; wierdt hy gecommandeert tot eenige expedition Militaire buiten de Stad; hy marcheerde 3 inmiddels, daar wy neeringdoende Ingezetej»waaren, verliep Vv a on«



C 816 3
onze affaire" eene huishouding van vyf jonge kinderen, roe le reudit imposfible om op alles te furvèiiiecren : myn man wierdt ziek en, na een grievend krankbed van zestien weeken', il rendit 1'ame & la nature, my weduwe met zoo
veele kinderen aehterlaatcnde. • Mes Creanciers overom-
psldc my, ik wierdt gepand, geloospand &c. & enfin hangt myne armoede en die van myn kroost aan de kamer'. . . . Dieu de mifericórde! zoo ongelukkig als nu was ik toch nimmer: lif loop her en gints by alle Leeden der Kamer, gelyk eene Bedelares, om afdoening van zaaken, rond: die ontfangt my met un air de dédain, een andere avcc lacomplaifante grimace o.'un fihge moquer, en een derde en dispote, en, inmiddels kan ik geene andere affaire, faute de
credit, aanvangen. Seigneur Bliksem! fpreek toch eens
een harteiyk woord over die deioate dcfolatie; enhonucur, gy zult 'er duizeiide familjes eenen waaren diénst der menfeh»1
hevëuhcid mede doen. Jc me üe ii votre probité, cn
noemc my met achting
Votre Setvantc
Marie de la Torre * Vcuve
Geubri aut;
ANTWOORD.
. Over groote zaaken moet veel niet weinig gèzegt worden; eerstdaags zullen wy ons, gelyk wy vertrouwen, in ftaat gefteld vinden, om, met nadruk en naar waarheid, aan het verzoek onzer Correspondenten te voldoen. ■ On-
GELUKKtGEN te beschermen is de waare godsdienst van een-eerlyk man !
Mercuur door jimfterdam zweevende ontmoete < op de Kadyk, in dc Herberg hst Onvolmaakte Schip, een Scheepstimmerman, behoorende onder de beruchte C!aj>,'e der zoogen; amdc Byltjes; Mercuur noemde het Byltje: Burger, onder, het legen van zyn Borrel; doch, het fchcelde wei.nig of Bode Jupiter hadt een fufftfanteoorvyg van den Scheepstimmerman gekregen. Wat legje tc Burgeren jou Aape-
kop f (vloekte hy tot onzen Looper,) weet je wel, dat dat Burgeren uit heeft; weetje wel dat wc haast zullen vlaggen, cn dat Hein Nobbe ons nou de Kattenburger brug niet meer ontfutzelen zal ? wel zie, (vervolgde hy) als ik aiies nadenk, van toen nog, met dat geval van men vriend Rannink, die dc Keezen aan de Vogelwyk opknoopten na ze hem het lil uit z>n lever gefchootcn hadden, zou ik jouluy Keezen wel zóó cn zóó (hier wreef hy zyne vuisten zaam) tot triakel wryven! MERCuur, dat ook. een worjderlyk Zeefchip is, antwoorde aan het Byltje: Wel, Man! ben ie zoo een hagie; dan zou het je wel eens kunnen



C 8i7 3
sen gaan als je Vriend Rannink; want &en verltand'g mensch roept nooit: over, hey! of hy moet in benoude haven zyn; en je heele gevlag kost wel eens op cen kommisfaalfehap in de Brouwcry van de Naakende Mannen op de Heilige weg uitloopen ; daarom zyt zoo voorbarig
niet.' Het Byltje wilde Mercuur te lyf; het geheele
Onvolmaakte Schip was in oproer ; doch, onzen Godenzoon , tc hooghartig zynde om zich in een vechtparty met een Adamszoon, en nóg wel een Adamszoon van het'llechrfte zoort, te begeven, dronk zyn Borrel uit, gaf de Timmerman cen klap met zyn vleugels voor de neus", en kliefde de wolken; onder het zingen der Aria van Chenier, tot Tv tel hebbende: Le reveil du Peuple\ .
Mercuur hadt, in eene voornaame Stad vernoomen; dat veele Geniën zich, onderling vereenigt hadden, om ter Pcrfe te doen leggen, een zeer belangryk Volksboek, dat tot Tytel zoude hebben:
Karakterkunde van 'Nederlandfche Mannen en Vrouwen der afgeloopene Etüw; opgedraagerf aan de Rechtvaardigheid. _ Dit Volksboek zoude verfierd worden , met de Afbeeldingen van elk der daarin voorkoomende Perfoonen; onder elke Afbeelding zoude een toepasfelyk Vaarsje geplaatst, zyn.
Eén der Geniën, die mede aan dit Volksboek arbeidde 1 Hopte Mercuur de volgende dichtregels, ter proeve, in de hand:
Onder het Afbeeldzel van Franklin.
Een pen , door geld gehuurd, hadt Franklin aangerand; Hy zweeg; maar brak de boei van zyn Geboorteland,!
nog een
Onder eene Afbeelding van den Schout by Nacht Johan Arnold Bloys van Treslong.
Was nog Sandrart op aard, die Hoofden uit kost bcelen;
Men nep Sandrart by Bloys; op dat zyn fikfebe hand, In s Helds geknotten arm , nog 't vuur der wraak deedt fpeclen,
Dat uit de Brutus vloog, voor'tKamperduinerüxandl —<
Jupiter , even gelyk den Asmodêe van Le Sage, heef ; Met de zichtbaare oogen van eenen Don Cleofds, yan e« Vv 3 h»



C 819 >
Staats-Raad, zich niet verlaatende op 'de "onfeilbaarheid ■der Agenten in hunne Voordracht, zal daarop gewis naauw* keurig acht geeven. — Dit vertrouwt elk eerlyk miskend Zeeofficier^
BURGER BLIKSEM!
Daar een publiek Schryver, vooral een redacteur van eeri Weekblad, befchouwd moet'worden als in een middelpunt te ftaan van dat Land, in het welk hy fchrvft, en voor welks Ingezetenen hy fchryft, en die dus met "zyn politieke verrekyker, al zyn dc glazen nog'- zoo zuiver en fchoon niet alles kan overzien , ten minden niet met die helderheid en klaarheid, welke tot het ter neder ftellen van alle de omftandigheden eener zaak, overeenkomftig de ftipfte waarheid worden vcreischt, is het zeeker, dat hy veelal door de oogen van anderen moet zien, en op de correspondentie van braave en eerlyke lieden moet aangaan; doch in die corespondentie kunnen , nu en dan, zoo al niet in de zaak zelve, ten mmften in de omftandigheden van het gebeurde feilen Plaats hebben; tc meer, wanneer men niet ten eenerrtaal en grondig van alles onderrigt zy. Dit is het geval in het verhaal van uwen ongenoemden Correspondent in het /No. 90. van uw Weekblad, rakende het gebeurde met den
Burger C in één der Ringen van het Departement
den Rhyn aangefteld tot Ontvanger van de 4 per Cent heffing op dc mkomftcn , welke van 15 October tot 15 November dezes lopende jaars moet worden opgebragt.
Over de wezenlykheid der zaak zelve heeft uw Correspondent u de waarheid gemeld; het is zoo , 'er heeft eeno nalatigheid plaats gehad in liet tydig genoeg afzenden der be-> nodigde quitantien aap de respeöive Ontfangers dier Heffing; doch de zydelingfche befchuldiging, als of dat verzuim te_ wytén ware aan het Departementaal Beftuur van den Rhyn, of wel aan deszelfs Bureau van expeditie , is ongegrona. en ten ecncmaal bezyden de waarheid.
■ Daar ik aan het Bureau van dat Beftuur ben , kan ik u en uwen Correspondent daar omtrent nader toelichten; ziehier ivat 'er van het geval zy.
By het Extract uit het Register der Refolutien van rdea Agent van Fmantien van den 16 September II. wierd het Departementaal Beftuur voornoemd aangefchreven , de daar by genoemde Ontfangers dier Heffing van hunne aanftelling kennis te geven, cn de voor hun vastgeftclde Inftruaie aan hun toe te zenden , met verderen last, om aan hem Agent op te geven, hoe reële Quitantien, naar het oordeel van het Departementaal beftuur voor dié ontfangers zoude benoodtga eyn; en dat die Ouitantien inmiddels ter 's Lands Drukkery in den Haag zouden werden gedrukt, en het veretsdhte aantal daarvan, ingevolge bekomen opgave, aan £-e Ontfanger uit den Haag zou worden gedepecheerd.
Vv 4 Ir



C Sao )
Ingevolge deze aanfehryving en last, heeft ftet Departementaal Beftuur van den Rhyn dadelyk: die Ontfangers aangefteid op dip Inftructie, vyelke ten gelykea tyden aan hun is toegezonden'; en tevens- aan den Agent van Finantien opgave gedaan, hoe veele Quitantien ieder der rcspeêitive Ontvangers zoude benoodig-1 hebben, in verwagtjng, da| die dan ook dadelyk uit den Haag aan hun zouden worden afgevaardigd.
Behalvcn de reeds door den Agent benoemde Ontfangers dier Heffing wierden nog by belluir van het toenmaligUitvoe-1 jend Bewind van den i Oftober 1!. nog vier anderen by dq
vorken gevoegd , onder welken den .Burger C w elk
befiuit by aposiille van den Agent van Finantien aan het meergenoemd Departementaal Beftuur gezonden en op den 3 ö&ober daar aanvolgende ontvangen zynde, is nog dienselven d?g by een extra befluit arm aie vier nieuw aange^ Jleldc Ontfangers van .c.eze hunne aanltciiing kennis gege-; ven , cn vier hunne: lutructie «e fiaar by toegezonden.
Dan den Burger' C . , . . - en njet hem andere dier Ont-, vangers die Quitantien niet ontvangende op den behoorlyken tyd, tot-het openen van dien onifang bepaald, om die voorde te pntfapgen pen iogén aan dc furneerders te kunnen afgeven , ae.drcsfeerden zich daar over aan het meergenoemd Dep irtem -maal Buftuur, het welk' hun, en onder anderen ook den Burger C ...... by een Extract uit bet Register
hunner helluiten van den fj October 11. kennis gaf, dat volgens Refplutie van den Agent van Finantien van den 16 September tc voren , het vcreischt getal Quitantien , voor, de voorfchreven Heffing van wegens deszelfs Agentfchap .aan da refpectivc Ontfangers zou worden gezonden , met mei» ding dat aan hem Agent dadelyk het beuoodigd getal voor jeder .hunner was opgegeven.
ü.iettegenfiae:-;dc het meergenoemd Departementaal Be"ftuur verder met 'deze zaak niet meer uitftaande had, als liebhende volkomen aan den hun gedemandeerden last voldaan, vónd het echter dit verzuim van tc veel aanbelang en, tot vertraging van het ontfangen dier meergemelde Heffing, om hier van niet dadelyk aan den Agent van Finantien kennis te geven, gelyk het dan ook op cien zeiven 17 October by eene Misfive denzelvcn herinnerde, dat zy reeds op den ^3 O.ctober te voren , aan hem het benoodigd getal Quitantien voor ieder der vaorfchreve respective Ontvangers in dit Departement hadden opgegeven, dan dat die Quitantien, jp'iettegcnftaande de verzekering van hem Agent, by hem nog niet waren ontvangen , dat deswegens van verfeheide .Ontfangers klagtcn by het Beftuur waren ingekomen , dat zy door het niet ontvangen dctzclve in de uitcrfle verlegenheid waren .gebragt, de wyl de tyd der receptie daar was , en zy geene penningen konden ontfangen , zonder daar voor -Quitantien ;.f té geven ; — verzoekende verder hem Agent "Sier jn ten fpoeriigfle te willen voorzien, &e.
Zie



< «21 )
• Zie daar, Burger Blikfem, een juist verhaal van het'gebeurde; gy zult daar uit zien het ermneme van het verhaal uwes Correspondents, dewyl de inftructien. voor die Ontvangers dadelyk by hunne aanftellingen hun zyn toegezonden, en het niet ontvangen der Quitantien in het miofte af het geringfte niet is toetefchryven aan het Departementaal Beftuur van den Rhyn , of aan-deszelfs Bureau van expeditie.
Schoon ik ten vollen verzekerd oen, dat liet Departementaal Beftuur van den Rhyn zich aan deeze of foortgelyke regtftreekfehe qf zydeiingfche befchuldigingen van "nalatigheid niet kreunt, en die verre behoeden zich acht, heb ik het echter, als aan deszelfs Bnroau fungcerende , nodig geacht, u hier van nader tc moeten elucidcren.
Om op de waarheid van myn boven aangevoerde zeeker ta kunnen gaan, zend ik u hier by gecachetteerd mynen naam , Welken u niet onbekend zal zyn; altyd gewoon voor het geen ik publiek fehrcefte durven volltaan en uitkomen.
BURGER BLIKSEM! Hartclyken dankzeg ik u en uwe Correspondenten, inEonderheid den Burger Zeelander, voordemy gegeven toelichting, omtrent: dc ftraflooshcid der plunderingen, mooFdenaryen en dieveryen in den Jaarep/1785, 87 en 88 in Zeeland gepleegd ; ik heb daar door een meerder inzien in dia zaak verkregen, daar ik geene mouwen aan wist tc zetten; het fpreekwoord zegt: een blind menfeh isteen arm rflenfch, maar men mag ook wel zeggen, een dom menfeh is een' Itumpert.
■ Ik heb dat Request van de Vtisfinzfche Burgers, in het laar \?91 aap de Burgers Vertegenwoordigers gcleezen, diuime billyke klagten hebben my de hairen van fchnk wegens de alom in Zeeland gepleegde gruwelen te bergen doen'nzeu; dan ik geraakte weer heel cn al m de maling, dat daar men had beflqoten , de hoofdbewerkers en hoofdbegunfti rers dier gepleqgdp gruwelen alleen te doen vervolgen , terwyl de Uitvoerders derzelvenurkt maar a s bloote weigen zouden worden befchouwd en als zoodaanig aparent niet zoude worden vervolgd , men die'moorddadige hoofdbewerkers óf hoofdbegunftigers hier by de kladden deed vatten cn loon naar weiK deed verfcbaiïen, daar zy met een zyden draad warén tc vangen , zoo als in plaats yan recht tc doen, geduldig, aanzagen , dat cen jammerlyk vermoorden patriot by de boe* nen naar het ftadhuis wierd gefleept en voor hun gebragt, terwyl zyne moordenaars zich in hunne tegenwoordigheid op die ontmenfqhte gruweldaad beroenjdsn, — maar nu begryp ik het klaar, waarom men deeze cn foortgelyke booswigtc» heeft op.vrye voeten laaten ioopqn, rui mei/befluoten 'had, ieder dje door die fchclmen geplunderd , totaal geruïneerd en bcftoolen was, hoogstgenadig het recht toetekeunen , om zyne actie tegen die roovers, dieven cn moordenaars temogen inftitueeren, zie nu begryp ik alles klaar,
Vv 5 *



( 822 )
lk meende, in myne domheid, dat het nog was als ia vroegere dagen , dai zoo draa een Richter of een Collegie' van Jufhtie kennis kreeg van een begaane moord of gepleegde dieiïtal , de luftitie zich dadelyk daar aan liet gelegen liggen , en de dieven of moordenaars dadelyk liet vervolgen zonder aftewagtcn, dat de bcftolenen of de vrienden der vermoorden hunne acne tegen de daaders inftitueerden. Ook dagt ik, dat volgens de oudervretfche Juftitie geen verloop van tyd daar in eenige verandering maakte, en dat een diefen moordenaar, al was het twintig en meer Jaaren na de gepleegde {cnveldaad , dat hy ontdekt werd , even zeer Wierd vervolgd en geftraft, als of hy op de daad zelve was gegreepen; doch nu ben ik beter onderrigt, — cn twyfTcl, dat deeze nieuwe manier van de Juftitie te handhaven op een nieuwe -wet zal fteunen, die my tot nög toe onbekend is
Uit het geen ik in uw Weekblad hier omtrent heb gelezen , kan ik klaar begrypen, welke cte rede is, dat men Tegenwoordig zoo algemeen hooit van ftcelen , huisbraaken , afzetten en onveiligheid'op 's Heeren wegen; want die vagebonden zullen zeeker hier ook al da muf van weg hebben , en begrypen , dat zy ongeftoord en ongeftraft hier mede kunnen voortgaan , tot zoo lang de beroofde, de beftolene en afgezette lieden zelve hunne actie tegen hem inftitueeren , cn daar toe is weinig uitzicht, en wie hunner zou daar voor bevreest zyn. —
Zoude die oude Wet ook gegrond zyn , op het fpreekwoord: ha eigen Koetje werpt het eigen Katfjr; en die de JCoe toebehoord, vat haar by de hoome?
Als dit zoo is, zoude 'er éene groote bezuiniging Voor 'sLandf kas kunnen te vinden zyn"? want dan konden de falarisfen der geheime fpionnen ,dê uitgebreide Jufticieele correspondentie gelden , voor Fiscaals, Balliuwcn, Drosten,
Rechters, &c. bezuinigt worden. Doch, daar ik niet
meer als een echte domkop ben, leuter ik zoo maar in myn flomheid voort; 't is waar; ik ben nu zoo zoetjes en zachtjes , aan de verlichte betere hand ; maar myn armzalige naam zal eeuwig blyven ;
PIETER DOMKOP.
Eenige bedenkingen cn Staatkwidige grondregelen, overgenomen uit de papieren van een Staatsman, aie in hit berin der aguiende eeuw leefde.
1. Vee! heb ik gezien; nog meer heb ik gehoord; cn Op nog oneindig meer heb ik gezwecgen. by ondervinding kan ik deze regel, als eene van de besten om gelukkig te le* ven, aaopryzen. .
2. Alle veranderingen zyn op verre na geerie verbeteringen, was het oude zeggen onzer braave Voorouderen ■„ men kan die waarheid nog verder uitftrekken, en gcrustclvlc zeggen: hoe meer verandering, hoe minder verbeuring, -Dit is waar van de mo.les, van de zeden; vandc bewyzen,
an



C 823 5
van dc Staatsinrichtingen: van de v/etönfchappeji, en van
alle de vakken der menschlyke werkzaamheid. niet
dat ik verbeteringen onmooglyk zou willen ftellen, of beweeren, dat men nooit veranderen moet; integendeel .
by veranderingen leeft het menschdom , cn zonder deeze waren de kunfteu, de wetenfehappen, de Godsdienst begrippen, de Staatsbcftuuren , nimmer tot derzelver tegenwoordige zogenaamde volkomenheid gebragt. Dit alleen wil ik zeggen , wanneer men veranderingen zoekt, om dat men verbeteren wil, wanneer dus dj eene verandering op de andere volgt, en de benunftigers daarvan telkens roepen: dit is wederom beter, dan het vcorige'. men dan altoos on ervinden zal, dat men hoe langer hoe Hechter vaart by die veranderingen , of dat men, even gelyk in de moecs , door van quafi, beter tot beter fteeds voorttegaan, eindelyk'Zagkens tot het oude zal wederkeéren, en na genoeg.tiaar belanden, van waar men eerst was uitgegaan ,<'tis altoos een teken van retrogadutie in het goede , wanneer de eene verandering fnel op de andere volgt. Jtftqui Ergo 1
3 Men verhaalt van den wysgeer Crates (ineen ik) dat hy, om het regtfte ftokjen uit het bosch te zoeken, dat bosch intredende, verfeheiden ftokjens vondt. die na genoeg geheel recht waren. Evenwel , 'cr was nog hier of daar cen klein bochtjen of kwastjen aan, en daarom keurde de man aie af, hy ging zevoorby, en zeiden by zich zeiven : ik zal nog Wel beter vinden ! en zo voordgaande, ontmoette hy telkens krommere loten; de hoop deedt hem ook die voorby zien , tot datj hy Q)rjde4yk:hét bosch geheel doorgegaan zynde, niet dan ellendig, 'krom fchecf, geknobbeld hout vondt, waar van hy zich by getrek van beter bedienen moest, om cen ftokjen 'er uit'te fnyden. — Een\euwige maar gewichtige les voer alle m'cttfchen, die wat goeds zoeken, en inzonderheid voor Sufheden.
• 4, Zwygen best! zei Jan Oom, maar dan hadt by te voren alles gezegd, wat hy wisten. Wy hebben ook nog al zo wat gepraat cn gedisputeerd over veele zaaken van deze tyd; wy zien, dat het 'er bitter weinig toedoet, wat wy 'er van zeggen. Dom gaat toch voor, en zes-gen komt agter aan; dat is doorgaands het geval, men doet dan als die van Amersfoort in 1673 . dic nog fchooten na de Franfchen al iang vertrokken waren, d'at is, men discht
•mostert op naar de maaltyd. 1 och! dat gaat zo' in ons
droevig waercldje! — cn daarom, 'Jan Oom'hadt gelvk —
rali al 't fpreeken tog van geen nut is dan is zwygen
de beste party die een mensch kiezen kan. — zwypjeh eest'. — zoudt gy wel fgeioovcn, mannen! dat 'er met zwygen meer tc verrichten en meer te winnen is m deeze «31endige waereid, 'dan met fpreeken ? — hebt 27 onge'yk dén is zwygen de beste domper op de kaars; Jm— cn hebr ff recht van fpreeken, dan fpreekt cen zwyger duizendmaal



C 624 )
rnaaï 1 fterkcr tot het geweten, tot de waereld , tot de rit*
koHielingfchap, dan eene geheele bombariede van woorden. .waarachtig, z&ygetf best'. —
Ik zal niet veel wunfcheu; maar dit evenwel wentchte
ik 1 dat alle Staatslieden wcrklyk ftnatfcuiïdig , aai alle
Amhtenaarea eerlyk cn bekwaam ; dat alle wetten wel berekend, billyk cn nuttig waren, en dat men nimmer Staatsinrichtingen daanielde of veranderde,zonder de geaardheid.de belangen des Volks,waar voor die gefchikt zyn.de geest der tyden, Waarin men leeft, de bedoelingen cn gezinnigen van andere Mogendheden ,en de vermoedelyke gevolgen der invoering van het geen men vastfte.lt', wel berekend te hebben. — Was dit altoos in het oog gehouden , meji zou voorzeker de Volken zedert lang gelukkiger hebben gezien, dan zy tot nog toe zyn geweest, en waarfebyhlyk in het vervolg zyn zullen; de regering zou veel beter gellaagdzyn; en men zou nu wat beters kunnen verwachten van alle cic nieuwigheden , die onze tyd zo rykelyk heeft opgeleverd, — zoo lang men naamen boven zaaken Helt, cn'opinien in plaats van grondIseginfejen volgt — kan het in de wereld nooit goed gaan.
6. Les Extremitésfe touchent, dar is , de uiterften gaan het gemakl)kfte tot eikanderen over ; daar is in de Staatkunde geen gevaarlyker ding, dan het middelen, het modderen, het amalgaaieeren. Die alle fystcma's vereenigen wil, heeft zelf geen fystema, en die dit heeft, kan nooit op den duur (tand houden , 't. gevolg is altoos, dat hy twee cf meer partyen teecn zich ki ygt, die beiden een fystema hebben; en, dat miskend ziende, cen gemeen belang rekenen by de vernietiging van de heerfchende party. In dit derde zich aanrakende, maaken zy van dat oogenblik af eene gemecne zaak , en het gevolg is doorgaands — dat beiden een gedeelten naar hun zin krygen; en de middenparty alles Verliest!
7. Het is toch ongelukkig in de waereld, dat dc menfeheu zoo buitenfpoorig denken cn handelen. Altoos vallen zy in uiterften. Altoos vliegen zy naar een.tegepgefteld ding, om tc vermyden , het geen niet goed bleek te zyn, om dat het een non plus ultra in zyn foort was. Oud, en nog cve« Weer als voor 2000 Jaaren , is het Spreuk :
la ctdit in jcyllam , eupiens verar Cherysdin dat is:
„ Hy ftaat op d'ecne rots, om d'andere klip te myden." wel; menfehen! ziet gy dan nog niet de dwaasheid van dese uwe overyling? voelt gy niet, dat de natuur gecne uiterften wi'Unoch kan dulden? Sla haar in hare verhevene treden gade! Is niet alles by haar nuance, zachte overgang, gradatie? En gy wilt, brusq weg, al het oude in ééns wegboenen, of, in tegendeel, al het nieuwe op éénmaal verbannen! . . . het is beide mis, vrienden! gelooft my. Oude üroomen worden niet gemaklyk verlegd, en die de modewe-



C 825 )
Wereld plotfeling in bet rpsit/um van de voorige eeuwen
kleeden wil, krygt zeker handen op het hoofd. Gaat
toch daarom een kmgzamen en gematigden tred, zo gy iets duurzaams wik daarucllen! verandert nooit alles op éèuiiiaai! keert nimmer geheel tot het oude; en omhelst nimmer onbepaald het nieuwe. ■ ■ By deze les heeft een ürys-
aart in zyn 70.8e Jaar dit fchrpep.de, zich fteeds wet bevonden , en gy zult 'er geen minder nut uit kunnen trekken , dan hy deedt. — Zyt verzekerd, dat hy, die alles in ééns wil veranderen, alies bederven zal, en dat zyn eigen werk het veranderlikfte van alles zal wezen. Ik zal dit nog eens op eene andere manier voordellen.
8. üe natuur wil geene fprongen. Alle actie, allé
begeesting of aandrift, welke dc gewcp.ie fcragtcn der na-s t«ur overfpannen , heden vroeger oflaater eene Reactie of wederkeering ten gevolge , en naarmate deze de overhand neemt, wordt alles wederom Dapper, en valt men meer m het oude zog. Dit is eene groote mensch — en ftaatkundige waarheid , welke het getuigenis van alle tyden cn vati alle de gefebiedenbfen der byzondere volken voor zich heeft, Hadden de Wctgeevers ten allen tv den aan die waarheid gedacht en haar laten gelden , nooit zouden zy , onmiddelyk <al het oude verbannen, en al het nieuwe aangenomen, noch ook al het nieuwe verworpen cn al het oude weder teruggeroepen hebben. In beide gevallen toch doet men eCneii fprong, dien de [Natuur niet kan dulden ; zy moet 'er dus tegen inwerken, en als moeder Natuur tegenwerkt, och heden I dan kan 'er dc ftoutfte zeiler niet tegen oplaveeren. Daarom, Gy Staatslieden! wilt gy duurzaam én nuttig werk maaken , verandert nooit alles op één boeg! Behoudt van 't oude Wat goed , neemt van 't nieuwe over wat nuttig is ; of — ontdoet u van fchade'lyke nieuwigheden, en vermydt van het oude, al 't geen kwaad bleek te zyn! dit is de eenige maxim-, om goed en ftevig werk in de Staatkunde te maaken ! verwaarloost gy die — cn hoe zelden gaat hot in de
wereld anders! dan maakt gy een ellendig fluitwerk ,
gy keert met den hond tot uw eigen uitbraakfel, gy verwisfeit de ééne factie voor de andere, en gy legt door uwe daden de brug voor cen ander, om op zynen tyd cor.traria hetzelfde wederom te doen. Dat is dan piek erirepte} cn ■Zulk eeu fpel kan lang duuren.
BLIKSEM!
Elk mensch , elk waar en belangeloos Vaderlander, hoopt datgy, al het geen u ter ooren mogt komen van de inrichting en organifatie "van het Nationaal Gerechtshof, met de vereischt wordende befcheidenheid, den Volke zult modedeelen; om dat zoo oneindig veele leeden der Algemeene Maatfchappy 'er belang by hebben, zulks te weeten. — In elk geval van Rechtspleeging kan het toch niet anders dan
OH-



C «26 )
onberekenbaar nuttig zyn , dat de aangeklaagde weet, hoedanig by zyne verdeediging moet inrichten, en welke weegen van venveering hem, gegrond op de Wet, ter zyner
detentie openblyveh, Het is zeer wenfchelyk dat cie
Wet daaromtrent, geiyk vertrouwt word, duidelyk zal fpreeken, en zy niet overftelpt zal zyn met rechtsgeleerde phrasêh, wier meening even raadzelacbtig als onverftaanbaar
voor het volk zyn. . De organifèering vaneen algemeen
Wetboek en die van een Nationaal Gerechtshof zyn van het
Qlleruitterst belang voor den Volken. lk zal, in een uwer
volgende Nommers', dc vryheid nemen.u daaromtrent myne denkbeelden nader te ontwikkelen; laat ik 'er nu alleen moo-, gen byvoegen, dat ik u, in naam van zeer veele achtingswaardige menfehen, kan verzekeren, dat 'er met omredult gewagt wordt, op het geen daaromtrent ter uwer kennis
mogt koomen. •
In verwachting van aan ons verzoek voldaan te zien , noem ik my beftendig
Uwen Lezer P A T R I O P H I L I U S.
A N T W OORD. Even vee! deel in de bovenftaande belangryke onderwerper, als et lig Bataafsch Burger vermoogen 'is te doen, peemende ; verzeekeren wy «e Bataaffche'Natie, dat wy geen oogenblik zullen verzuimen om haar, met den meest moogelyken fpoe 1, alles door dit ons Weekblad te doen kenbaar worden, wat ons hieromtrent, naar waarheid belangryk
voorkomt. De behartiging van het Algemeen Nut vér»
liezen wy nooit uit het oog.
DE REDACTEURS.
De fchoonle cn nuttigde Inrichting die immer gebezigten tot Hand gebragt wierdt, is her zoogenaamd Vondelmgfiuts te Amlterdam er» elders. — Welke gruwelen zouden anders het zedenbederf der Natie met al in zyne vcraarting aanbrengen ; en , niettegenftaandé deze liefderyke en nattige voorzorg, ontmoeten wy nog daagclyks voorbeelden ,'van de hooglte trap van onnatuurlyfce wreedheid , begaan wo/dende op eene weereloozc cr.fehuld, die de vrucht eener overfpeelige liefde is. — Dit denkbeeld overmcefterJc mvne geheele aanweezigheid., toen ik onlangs in een der aanzienelvkfte Steden van ons Gc-mecnebest, waarin zoodanig een Vondelinghuis aanwezig was, een vermoord Kind uit net water zag
ppyisfehen. ik gevoelde daarby alles wat demenfeheiy-
ke deernis vermogend is te lydcn en te gevoelen ; doch , alles we! indenkende, moest ik my tevens verwonderen en verontwaardigen , over den weinigen yver ter. fjafp'euriug die
'ur



c s;.7 y
*er fchynt gemaakt te worden, ten einde de fèhuldigèn aarï zoodanig een gruwel optefpooren en naar verdienden te ftraffen ; daar men, in alle andere geva'lcn , die oneindig minder boos en wreed zyn, geen oogenblik verzuimt om, het.koste wat het wille, de ichuldigen in handen te krygen , en aan
den gewoonen loop,der Juftitie over te geven. Want
de ondervinding heeft geleerd, en vooral in Amflerdam , dat men tien en meer vermoorde Kinderlykjens uit het water opvischt of anderfints ontdekt, tegen dat men één van deszelfs Moordenaars ontdekt of opfpoort of ilraft; wat zoude van eene zoo flappe waakzaamheid toch de oorzaak zyn ?—■ zoude men dezelve moeten zoeken, in eene verharding der menfehelykc Natuur? . . . zoude zy voortfpruiten om dat men menagement wilde gebruiken , in het puhlicq draften van galante Meines van zoogenaamde fa'zoendelyke famieljen , die wel eens een verborgen misftap hebben gedaan ? —1 of zouden 'cr hier of daar in de Rechtbanken wel eens Leden gevonden worden die de kuischte broeders niet zynde, vrees .le, dat een geftreng onderzoek hunne Koningzondetjes aan den dag zoude kunnen brengen? — Eindelyk, het zy nier mede zoo het wil; de inrichting dier Godshuizen is even zoo vereerende voor het menschdom als de'ftraffëlöos'-' hcid der euveldaaders fchandelyk voor de waakzaamheid der Juftitie is.
IET TER NADENKING.
Eenen Pieter Rofee, geweest zynde Bootsman op deLands Timmerwerf aan de Helder, welke zich byzonder. bcyvert heeft voor Oranje , zelve zo , dat hy in vroegere dagen met Requesten ter tekening _ in zyn zak rond'liep, deeze Pieter Rofee , gaf by de jongde invalie der Engelfchcn op nieuw blyken van zyn verkleefdheid aar* die party , door in plaatzen van by de inrieeming van de Helder , gelyk anderen te retirceren , niet alle- n tc blyven, maar zeiven de Engelfchcn in alles ten diende te liaan, -hun alles aantewyzen wat hun in hunne oogmerken te bereiken nodig kon zyn; om dus, ware het mogelyk geweest , de Republiek te fpoediger te verdelgen , dit echterniet gelukkende, had ten gevolgen dat by het bekende vertrek des Vyands, hy Pieter Rofee blceft verftooken van. Z) n post, genietende dus een klein gedeelte van zjne zoruim verdiende ftraf: nu dreigde hem gewis met 'er tyd', -wilde by niet in Scheepsdienst overgaan, een totaale armoede, dit'fcheen men niet tc kunnen gcdtiogen, want om zulks voonekomen , is hy Pietor Rofee , op verzoek zyner vrienden te Amderdam,aan de Werf zynde, welke hem cbar ook gaarne hadden zien Plaatzen. En zulks niet kunnende ge'm. ken, nu evenwel replaatst als bjotsrnan aan de Lands
Ti;r-



( SzS )
frmmerwerf. te VJisfmgenx zie daar dus weder een bewtt* fioe eee:moce,igCoimmsfarisfcn der Bataaffche Marine" wel! ken toch allen Patriotten beböoren te zyn , denken over d t handelen met de vyanden , wyl de Werven opKCproDt z n .net dergelyke knapen niet alleen, maar oThmnl KUgtencn verzoeken worden gehoord, zeiven wat meer'is zy vvoruen vcrheeven tot Commandeurs posten , en «enieten dus tvermaak over iehamele dog eerlyj Patrien en fffüS nen ge ieucn, cue (hoewel weinig-) egter nog al eens ^ F laatst wor.;en als Sjouwerman óf uiteriyk TimmermTn, e„ 2e ( r P" 2XY,C,h "il te geeragen,, maar nimmer zo al»
part- ; f ?' ™ 'f 1^ hunucr triumPh Z]S voor hunne Pjnjr ui^n, zyndé zy die zulks doe aan de ftrengfte vervolging blootgefteldj —
«rSf h ? ' URCER Bliksem ! dat de ™rfatidig&e mannen aityd het lot te beurt valt van kwaade Wwci te moeten heb-
èn Hm " °™ S:'craces ee» voorbeeld in zyne Xantippe v-n V w T>}° wederholft'gevcn ; waar
Van Vadci Fokktnbrog. reeds gezongen heeft;
„ Z>^ 2>»/V«/ y7of|- met jtlfe /lagen , „ Den vroomen Job ; aan Ziel cn Lyf, ,, Ln had hem al zyn goed ontdragen, ,, Maar tot de zwaar/Ie zyner plagen „ Zoo liet hy hem alléén zyn wyf! — '*
.Endaar ik nu ook geene beste iieb , cn voor cen oortje bv haar thuis leg, heb ik haar laatst op haar verjaardag, onder meer anders zegenwenfehen, ook nog dezen wenfeh toeg*. beden. — 5
Verhuist gy fpoedig zoo ik hoop, myn lieve fotfel Dan volg ft ook uw lief humeur, in uwerustplaats nd' Gy plaagde my nu vyftien ff aar, met uwe hdatlykheid\ fpreidTr h£t de eeuw>-did ver*
Megeera voegt aan Lucifer,- maar voegt niet op deeze
Wordt nu myn geve Julia ! voor Lucifer bewarrd' 1 Retsjfioedtg, Jpoedig , dierbare! af, naar 't veilt* oord der i ust, J 1 ""f
Op datgy haast een Satanas als uwen Damon kufcht f—
Een andermaal meer, Vader Blikfém ? . Het noodlot beWaace u voor een kw ade Vrouw. - Uwe geplaagde Lezer m ; J A N S U L.
«•diufct in den Hang, by SNEYDERS, VAN TIENEN en Cemp, «i alom tc bekomen a twee Stidv. V '



D E
Politieke B L I X E Mi
No. 94. r- ' —
Proeul a jlove proeul a fulmme.
v_ ■ '
Maandag den 23 November 1801.
J)e ernsthaftige deemoedigheid waarmede onfchuld en orn p-eluk voor de Rechtbank treden, is, in waarheid, dc overdenking van een ecrlyk hart dubbel waardig, en het is onbegr.'plyk dat, zoo veele geleerde en doorzichtige mannen, na zy -p hunne openbaare gefchrifren den byval der Natie, waaronder zy leefden en voor wie zy fchreven ,, hadden Verworven , 'er zich niet meer bepaaldelyk optoegelegt hebben , om den Volke duidelyk kenbaar te maaken , in hoe verre de macht eens Rechters zich over Civile en Crimineele Deiiften konde en ■moest uitbreiden, en ook, integendeel, in hoe verre die macht door het Natuur en Burgerrecht beperkt is.
De voortreffelyke gefchriften van Montesquieu, ever de Geest der Wetten zyn niet voor de vatbaarheid van. het algemeen berekend ; en eventwèl, is vceltyds, en wel van de tien gevallen negen, de onbedreevenheid van een mensch dat, door eenig toeval complice in eene misdaad of misdag wordt, oirzaak dat hy zynen tydtiyken rampfpoe1, ongewapend , in de armen valt ' Eenen rampfpoed die, hy,
gewis zoude hebben kunnen of vermyden of verzachten hadt hy .geweeten in hoe verte dc wet vermoogend was hem daarop te mogen hooren. Deeze onkunde, ge-
voegt by eene natuurlyke vreesachtigheid die degeftrengiieid der justitie in haare Kerkers heröm doet prediken , doet zelf de onfchuldigftc .Lydcrs beven en maakt ze onvatbaar
voor eene beredeneerde verdeediging in rechten. -%
. In dc Gefchiedcnis der Romeinen vind men een zeer mcrl:^ Waardig geval geboekftaaft, dat volkomen den' aandacht van ieder Rechter, die het recht der Natuur .niet geheel uit zyn
h'art weggebanrten heeft, verdiend: J .,
II Dfec. Xx Vn*



Onder de Regeering, zoo ik meen van Keizer Caugüxa. een der wreedfte Alléén heerfcherf, wierdt een Tongeline volgens de toen «neerende wet, ter dood veroordeelt, om dat hyzynm Vader zoude gejlaagen hebben; dit doodvonnis ter tmene aan den Keizer overgegeeven woraende, als beru.stcnc.c op de vollte bekentenis van den jongen Romein . wierar «/« door hem gefanctioneert; hV ftak het in zyn zak, en gaf bevel om alle verdere RecbtsplciinKen ; tot
rt?der order, optefchonen : Intusfehen liet de Keizer
de Moeder des verweezenen Jongclings by zich roepen, en vroeg haar, op ftraffc zyner ongenade, of dezen Jongeling haar Zoon en wie zyn Vader uw? dc Moeder na eeni'ge omweegen ter haarer verfchooning gebruikt te hebben, oeieedt : Dat de Jongeling wel haar kind, maar dat den man dien hy gejlaagen hadt, fchoon haar' Echtgenoot zynde, niet zyn Vader was; en deedt verdere opening
van haaren Echtbreuk. De Keizer, gevoelig over
oeeze bekentenis der Moeder, vergaf haar haare zwakheid, en lchreef, met eigen hand, onder het hem aangeboden dZ *Tw'S fCS J°,nSelin^, deeze woorden : Ik fchenk den Msdaadiger het leeven; want hy heeft zyn'Vader WET gejlaagen; hy hef ft alleen tegen den man zyner Moeder misdaan; de natuur miskent zich nooit in zoo hooseen graad; zyne Rechters hadden dit moeten weeten: de Jongeling zal opcntlyk vergiffenis aan den van hem ge-
f zagen man vraagen, en ik casjeer de Rechtbank
die hem Vonnisten!
„„F!! gCVaIJ k,an, }cn • overtuigender bewyze verftrekken , >an de noodzakelykheid die 'er vooreen rechter in irclesen ts, om by de obfervantie der Wetten , vooral een' mensenkenner te zyn en de eeuwigfpreekende wet der Natuur niet uit het oog te verliezen.
Weinige Jaaren geleden heeft de Stad Amflerdam ons een dcrgely,; geval, doch omgekeert, opgelevert; de menfehJtuncie van den toenmalige Procureur der Gemeente dier Mad, wiens karakter als Patriot anders door ons aan zyne plaats wordt gelaaten , heeft verhoed , dat het zwaard der Wetten met tegen de kindermoorder woedde : en dank zegge hem de menfehlykheid het gezond oordeel en de Item van Natuur en Reden!
Elke misdaad, groot of kjeen, ontfaugt het eerfte keemxe haarer aanwezigheid uit de menfehclykc driften; het Z)n deezen die haar, met bevreedigt wordende, aanwakkeren en vergrooten, of, bevreedigt zynde, uitdooven en ontwortelen; en het is daarom, dat 'er,'in de daad, niet «leer oan eenen zeer kleenen overftap te doen is van wraak tot verzoening en van verzoening tot wraak: de bazis van elke misdaad rust op drift, zelf in de diepfte onkunde; de dierelyke aanvoering onderdrukt de reden, en deeze onderdrukt zynde, rnaakj ons blind voor de gevolgen en veraart
den.



C 831 !>
den mensch niet alléén maar zelf de dieren van hunne in-
dividueelc beftemmïng ! ■ •
Hartelyk is hec te vvenlchen dat de Bataaffche, Natie eenemaal een duidelyk fpreekend wetboek mooge erlangen, dat, zonder tours de phrafe, opentlyk den Volken plicht cn misdaad aahwyst, cn dat, gcvestigt op oordeel en menfchenkennis, van den geëerbiedigden zetel der Gerechtigheid, alle perfoonelykcn haat, kuipery, zien naar geboorte of rang, Slaafachtig'kruipen en meer dan monarchalen hoogmoed verwydert! i i Een Wetboek dat, in de Rechtcrly-
ke Vergaderzaalen het eiken oncerlyken en gewetenlozen Rechter onmoogclyk maakt om zyn : Naar de galg 'er mede, -op den toon van eenen Vargas over eene weerelooze onfchuld uittedonderen , of zonder figuur van rroces , dc plano, vonnis tc fpreeken, over daadzaaken waarvan deH zegen , de eer en het leven van geheele huisgezinnen
afhangen! Elk' cerlyk Rechtsgeleerden, elk man van
ftudte , elk menfehenk^nner behoorde hiertoe de hand tc leenen ; dit zoude een zeer vereerend aandenken der Bataaffche deugd voor de Posteritcit zyn: cen aandenken dat, tot by de tlooping der waereld , met de dankbare traanen van zoo veelen duizende ongelukkige Natuurgenooten, er-
kentclyk, zoude befp'roeid worden ! <
Dixt! W.
BURGER BLIKSEM!
Schoon ik maar tot de nederige Clasfen der klcene Burgertjes behoor, is my echter hec leeven, de eer en den welvaart myner medemenfehen zeer dierbaar; cn ik wilde u daarom vraagen, hoe het komt, dat als wy de reputatie van zoo veele brave menfehen, in de Couranten bezoedelt zien, dat de wet, die toch verplicht is hierop een waakend oog te moeten houden, zich deswegens niet fchynt te bekreunen, en de lasterzucht der Courantiers, die alleen op een : zegt men alles daar heenen fchryven , wat hen voor den Ezelachtigen Stierenkop komt , op Guldens en
Sesthalven ftrafTeloos gebouwt blyft? Geef hier van,
hoe weinig ik ook voor vraagen ben , eens eene folide rede ; de fnelvliegende vuurvonk des Blikfems dringt, mcogelyk, met eene eleélrique macht in het waarom der Vingen. -—- Gy zult 'er zeer mede verplichten ; Uw Lezer
GEORGE NIETTEVREDEN,
ANTWOÖR D. De Gordiaan'che knoop der dingen is niet ontknoopt ïioch doorgehakt; 'zoo dra cen van beiden gefchied is, zal Xï : ik



C «32 )
Vc myn Correspondent Geörge Niettevreden breedvoerig antwoorden. Inmiddels is het, voor de maatfchappy zeer Wenfchélyk, dat men nadenkt voor men het waagt de reputatie van eerlyke lieden aantcranden. .
Mercuur , wiens deplomatifche oogen fchier altyd in zyne armen en voetvlcugels geplaatst zyn; hadt te Vianen
wonderlyke dingen gezien. De Burger Renfelaar die
aldaar, alit hoofde van een fchclmachtig Bankcroet te Amfterdam , óver eenige Jaaren gemaakt, als gebannen is , cn niet van het Viaansoh Teritoir durft komen , was de preir.ier van die voormalige Wykplaats der Actionisten ; hy regeerde en gebood over elk, en zyne zonden wierden met Ducaar.cn bedekt. — De liefde der Dochter van den Stadssecretaris voor den Stads Schoolmeester Caütigpedy'iait die Schoolmeester tot een volilagcn Peritmaitrc forcé gemaakt. Dc Castelein mtDe Roos wierdt gedoodvenvd
met eenen aanftaanden post in het Financieel Beftuur.
Dc Castelein Kees, uit de Zwaan, hoe wel hy geweigert hadt tegen üeEngeifchen , als gewapend Burger , te marcheeren,zoude tot Capitein derStads-Schuttery benoemd worden.— Dc Outfangcr Cambier gedroeg zich als een eerlyk Vaderlander ; beleefd cn bedaard. Dc Bakker Morrée zouóa
voorneemens zyn een Club voor dc Broodbakkers opterich-
ten, nu hun Gild is afgefchaft. De Bode Duwet , die
op Amflerdam reist, zoude een halve duiver port meer' voor iederen brief rekenen ; om dat de Veerman Kees te duur in het nakomen van zyne InliruCtie was.
Te Utrecht hadt Mercuur maar even aan geweest; in de zoogenaamde Stadskelder fcheen hem toe dat veele Leden der Opolitie-party 's avonds hunne pyp kwamen rooken. —
Te Rheenen , hadt hy vernoomen , dat de Burger Rosters nog ftaande hieldt dat zyne Inventie voor zeker Magazyn &c. &c'. &c. probatum was, en de Stads Maircc?/^, Castelein en Tafelhouder voor dc Postwagens aan de Grebbe, was volkomen vergenoegt, over de werkingen en werkzaamheden der nabuurige Olymoolens.
Te Amersfoort , fprak men derk van het weder in train brengen der Lakcnfabricq , die voormalig onder de directie der -Gebroeders Beavne bloeidde, en waarover den Ridder Joost Taats van Amermgen , adeljkcr Memorie, het oppergebied gevoerd t had. Dit, (zeide men) gevoegt by
de Amersfoordfche Tabaks-fpindcryen , gelyk zy onder Coten en Drayer geweest zyn, zoude de Burgery het aftaarchcercri van het Aitiilcry-park kunnen vergoeden. »



C «33 )
Mercuur hadt, zoo ver het politique betreft, te Amflerdam alles nog al zoetjes en zachtjes gevonden; in de Borrel en Genever kaften, hadden de hagjes wel wat, voor en tegen, gezwetst, en niet 'er blaten over tien opbrengst der dciten gebikjlient, maar dat was een o in 't Cyffer; de Burger TadaMa, weder Procureur der Gemeente geworden zjnde, wist, met nadruk, perk aan de basfenue fnorkeryen der (malie gemeente te ftellen. >
Mercuur hadt op alle Drukkeryen en in alle Boekwinkels berom gezworven ; Te Groningen by Eekhof hadt hy ecu Winkel gezien vol Revolutionaire en Antirevolutionaire Werken. — By Oomkens was alles Theologie en Commissiewerk. By Hoitsma was de geleerde Boel louter
Laódicecs. De Commis van Hasfelt was nog altyd
de Argus en de byzondere Vriend van den Burger van Warlum, welke van Wartum eerlang eene Defertatie over de Mifantropien zal ter Perze leggen.
Te Amsterdam hadt Mercuur de Leesbiblioteek van van Gullek met zonderlinge Manufcripten vermeerdert gevonden , eti de Boekwinkel van de Weduwe Dóll en Zoonen met eene Apologie op den Burger Thierens verrykt ge* zien.
Te Zwolle , hadt de Boekhandelaar de Vri, te Kampen by Chalmot op de Pers doen leggen , een intercifimt Werkje, over het geweeten en de Religie van een Boekverkoper , opge.'raagen aan Knigge ên Kotzabue.
Te Nvmeecen; hadt van Goor eenige Doodzangen op den Rector Schonk ter Perle, welke eenige aanpryzende Voorreden voor 's Mans jlryd der Reuzen behelsden.
Te Breda hadt hy ergens onder de Pers vinden leggen; een geheel nieuw Toneelftuk, behelzende : Het verwarde Coffyhuis; opgedraagen aan den Burger Raaf, met eene aanpryzende Voorreden van Moeder Haan en den Koopman Cornutus van Niel.
Mercuur had by de Boekhandelaars in de Bataaffche Republicq , by publicque aanplakking, dc volgende Ad vertentien gcleezen:
i. Eerstdaags zal publicq , aan de minst aanneemende, tot wederopzeggens, worden bedeed., de Leverantie van Üly en Zeep, tot gebruik van een optcrichten Magazyn, ineen Stad der Prövintie Utrecht; welke Oly en Zeep zal moeten dienen, tot het fmeeren van 's Magazyns Slootcn , de afuitën en raderen der Rolpaarden. —- De Conditiën zyn te zien qy den Inventeur Roei%cius Iloogadclyker Memorie. Zegt het voost : —— \
X x\ 2,



b e
POLITIEKE
B L I X E IVL
No. 9S, ,— " ~~—>
Proeul a Jove proeul a fulm'me.
^ ii ».m i j
Maandag den 30 Novcrnber 180I.
BURGER; BLIKSEM.'
Dat de ftaatkundige bedoelingen der waereld thans meer dan ooit Ingewikkeld en vermengd zyn , cn over derzelver uiteindens eenen ondoorgrondelyke (luier getrokken is , behoeft noch betoog noch bevestiging. Met bedaardheid
by zo veele treffende voorvallen , als wy In deze laatfte veertien jaren hebben in ons land zien gebeuren; ftilftaande , zal de yeiftandige opmerker, in dc bedryven der Kabinetten ; Zo in . als buiten Europa,, de fynstgefponncne draaden van menschelyk vernuft, oordeel en overlegkunde aantreffen „ die zich te gelyk doen bewonderen, eerbiedigen en vreezen!
• De afgelopene eeuwen hebben het menschdom voorbeelden van febranderheid in dè Volks-regeeringen opgeleverd; doch nergens vinden wy daarin die eenvouwïghetd en .geinakkclykheid van inrichting, waarop de jegensweordigen
Volksverdrageh gebafeert en gefloten worden.
f Het jongst gefloten Vredehs Tractaat tusfehen de Fraf.fche Republiek en Groot Brittanje ; levert 'er, immers voor %o verre dc Articulen. algemeen bekend zyn, een fbreekend bewys van op. De eenvouwfge wyze ; waarmede men" zo veel grootea' en veele ver uit elkander loepend': belangens, waaroffl zo veel bloeds vërgooten zo veele Londen verwoest , zo veele Steden én" Dorpen &tgeèobfd II HuG. Yy ëfl'



cn zo veele millioenen fchatten verfpild zyn, heeft weten te vcreenig.cn, doet ieder Vaderlandlievend menfehenvriend , de Staatsmannen, die hiertoe hebben medegewerkt, met oen oog van hoogachting en erkentenis befchouwen, en het was niet zonder aandoening dat ik, onlangs, in een gezelfchap van braave menfehen , waar onder 'er zich eenigen bevonden die oneindig veel by den Oorlog verlooren hebben, deeze volgende Dichtregels, ten bcwyze van onderling vergenoegen , over het eindigen van zo veele bloedige gcfchillcn, hoorde reciteer en:
Koorrr, Menschdom! fchaaren we ons te gader,
Rondom 't belang van 't Vaderland / Dat ieder thans de welvaart nader'
Met Vredcölyven in de hand ! ——• —— Rust nu, ö ftrydbre hcldenzoonen,
De deugd zal uwen moed bekroonen , Eens moog' by 's wacrclds morgenftond ,
Dc Naneef hem nog zegen geven, Door wien de tweedracht wierdt verdreven ,
Die de aard op bloed aa traanen ftondt 1
En verder hieven eenige mannelyke ftemmen, met alle den ernst van gevoel en waarheid, deeze beide Coupletten , uit het Lied van Lavater , dat hy het Lied der Zwiizerjche Bandgenooten noemt, aan :
f
't Kroonengoud . myn waarde vrinden' Moet geen Zwitzeroog verblinden:
Dat zy ons als wind en rook;
Gouden boeien knellen ook ! Neen ! naar vleiery der vorften, Moet geen vrye Zwitzer dorsten!
Vryheid blyv' zyn eigendom
Nedrigheid Zynroein alom! ——
Goed en bloed en 'tvrye leven Vreemde vorften veil tc geeven, Zwitzer! dat is razenty !
Dat is llaavenwerk ■ blyf vry!
Zoek by geene vreemde Heeren
Zoek alleen in Vryheid eere!
De eendracht zy uw fterke muur, Lieflingszoon van vrouw natuur! .
Ja, Burger Bliksem! ik geloof, dat elk rechtfehapen hart, dut door geenen perfoncclen haat noch eigenbelang gedreeien wordt, zich gaarne by dc vreugde van dit Vaderkndsch
ge-



C «39 )
gezelfchap zal voegen; en wy, de zegeningen van een» gewenicht.e hcreeniging onder de Natiën, fmaakende, zullen mogen zeggen:
Zy doet uwe Eendracht weêr herleevcn, Weêr fchatten ftroomen in uw fchoot,
Weêr veerkracht aan uw wetten geeven, Daar zy de kunsten hulpe boodt! H De vriendfehap doet zy wederkceren:
Zal Burgerhaat en Tweedracht weeren, Zy brengt ons allen overvloed :
Zy doet de Dwang voor Vryheid wyken:
De handel op uw Beu'rfen pryken : Zy temt der Muitren euvelmoed ! .
En , m waarheid, met eene bedaarde overweeging, alle de oordeelen indenkende die , bekalven de verwoestingen des Oorlogs, op het menschdom drukken, en waarvan wy in den joiigften ftorm zoo veele treurige voorbeelden hebben gezien, zou de menfehenvriend gedwongen worden om, met de hoogftc verontwaardiging, aan eiken doordryvcr of aanhitzcr tcn.kryg, te moeten afvraagen : Man', wat tmsdreeven Natuur cn Menfch'elykhéid tegen »; dat u koude dwingen eene bloedige hand tegen het leeven, den welvaard en iep zegen uwer Evenptênfchen opteheffen!
Ik mag 'er niet by Üilftaah. De nog rondom ons rookeiide daaken, de Echo des gejammers van zoo veele, door het
oorlog ellendig gewordene menfehen de bittere klaa*.
ftemmen van Echtgenooten , Weduwen, Moeders en Zuigelingen , fpreeken voor Vreede cn Eendracht, en de Groote Vader der waeield fchenke ze ons!
Dt xi.
Door Amsterdam reizende vondt Mercuur aan de Buitenkant, by het Zeecomptoir, het onderftaande gefebreevenc cp de ftraat leggen ; hy heeft deszelfs inhoud belangryk genoeg geacht, om het aan zynen Confrater den Zvöhe des Duiders, anders genoemd de Staatkundig Salpeterbraker toëtezendèn ; op dat hy het uit zynen pylkooker, aan de zoonen der Aame toelndrdu'e.
.Ten biyke hoe ncgligeant 'cr te Amflerdam , in gewichtige zaaken gchaudcit wordt; dient het volgende :
Het was, voor eenigen tyd, dat de dienaren van den Wateffchóut, volgens gewoonten , om op 'lYtegaanrecognisceéY y 2 " ren,
\



C 840 5
ren, kwamen aan de oude Stads Herber,g , alwaarhu» \mtüig , ten dien einde , gereed lag ; — éven vóór de gewooneri tyd van ihüten aldaar komende, vonden zy drie bekende Burgers, fpf eekehde en redentwistende met den fluiter en Öppasfer yan dat klinket; zy, de dienaars namelyk, willende pasfeeren , wierden door die bedienden weerhouden, met te zeggen 'dat her gefloten was , en dc neutels reeds'lang weg waren, zy dicnaaren «ahtóoncnde .hunne qualiteit ,''t welk'.niet mogt baaten , keerden zy dus terug, met te zeggen, flat zy den Schout daarvan zouden verwittigen, hoerende inmiddels door een of eénige dier daar zynde Burgers zeggen: ik wil uw
getuigen zyn. De dienaars hunnen Subftitutr Schout
jtortby vindende, kwamen fpoedig met dien terug , op wiens gezigt, na weinig woordenwisseling, den fluiter prefenteerden tc openen: de Subftittit Waterfchout, 'benevens de dicnaaren hierop argwaan krygende, vroegen: hoe zulks konde zyn, wjl dc ileutels, volgens zyn voorig zeggen, reeds Weg -waren ? waarop naar eenig excus, door hem fluiter gemaakt, 'zy het (lot der opgehaalde brug nazagen", en hetzelve medenamen, vindende hetzelve geheel ongejhtin, waar mede zy zich vervoegden 'naar dc wagt der Burgers ; op hét Huis der Gemeenten; zeggende, de commandccreude Officier van dien, dat de neutels thans onder bewaring van den Plaats-Major behoorden, welken zy zoekende', en niet kunnende vinden, vervoegden zy zich wyders , op informatie , naar de Militaire Hoo'fdwagt op de Botermarkt,, alWaSr zy, zonder door een Schildwacht te werden aangehouden, binnen traden, vindende aldaar een Luitenant, sls coir.inandccrend Officier, die op hun aanvraag de v'rie'ndelykheid hadt, hun alle de flcutels aan te prefentecren, zo dat- zy ook de bedoelde flcutels vonden. Hierna-.gingen dezclven rapport maaken by den Procureur der Gemeenten, welke zeide, daar op 'toogenblik niet aan te kunnen doen; maar hun gelasten, den volgenden morgen te moeten pasten op den Raketwachtcr, 't welk 'gefchied zynde, wierd ook bovenden die mede van de vonk wist, als loopencje hy die weg op zonder tc ontlluitcn. — Nu is 't'gevolg hiervan geweest , dót de Jongen, die als oppasfer' of- brügöphaalder ageerden, en een brutaale vlegel is,'wierd gearresteerd, en na verhoor, voor weinige dagen weder ontflagen , mogende echter dien posr'nict weder beklccdcn ; den Raketwacluer, als So!de,;;t, windt voor 14 dagen op water en brood cn in ketens gelloten, cn dus civïfiter gearresteerd.
In waarheid, als men. dit geval wel indenkt, en by de locale legging der Stad Amftèrdam ftilftaat, moet men zich verwonderen, dat 'cr, om de fmokkelary , het hefteden der Schepen &ö. vportekomen, geen beter reguard gellagen wordt •p het fluiten der 'Sootnen, Klinketten &c. cn 'cr geene
ver-



C f41 ;'3
Srertrouwdcr perfoonen worden gebruikt, tot het waarneeme» van zodanig pelapgrykè functien.
Dc Watervloeden die, zedert onheugelyke tyden, altyd. de ir.ooute geesfels voor ons Vaderland geweest zyn, hebben .wederom -hunne verwoestingen ten kosten van zoo veele zielen , in ons Gemeenebesr en buiten hetzelve aangerecht. Hoe ongelukkig, dat de Jnwooners ya'.n Nederland niet meer zucht toonen om zich in dc Hydraulica of W-teibouwkunde bekwaam te maaken ; ten einde, eenmaal , in dat vak'van Stu iie , by treffende gelegenheden den, Ye - riante-.,en het menseh.lom", .met nadruk, te 'kunnen rjüttjg zyn; 'doch, zoo gaat het; onze Jongeheertjes „ gedrcei en doo: praalzucht en verwyfde pedanterie, zien lie-, ver naar het fraaje maakzel van een fpanbroek, ue niodiu.fe kraag van een rok, de knooping van een halsdoek, het .(beftudeerde air van een franfche petittnaitrc, (die eeti rechtfehapen Vent eene mode-pop of een paryfche paruilc-i maker van Anno, 1792 zoude 'noemen) als naar den waggelende, ftaat van hun. uit moerasfen en watetkolken groot en rocmryk geworden Vaderland: en, God betert 1 elke voctftap, dien wy op den Bataaffchen grond zetten , moe.u ons herinneren, dat wy op eenen grond wandelden, die een'verheven kunstmachine van vfyt, ftudie en ny verheid onzer aderen , cn volftrekt niets meer , is.
Veele voorbeelden van fchikkelyke gebeurenisfen zoude 5k kunnen aanvoeren, de Couranten en Publicque Papieren der laafde dagen, leveren my ftof genoeg tot treurige herrie m op; doch, geen nafchryver zynde, cn indenkende, dat het .menschdom reeds genoeg in droefheid gedompelr. is , wil Jupiter zyne Landgenooten liever .by deeze uitnoodigen om hunne Jongelingen, in plaats van ze voorverwvfde gnaapëri groot te Drongen , tc laaten onderwyzen in alle zoodanige Kunsten en Weêtenfchappcn , waardoor zy eenmaal, in treffende gevaaren, vermogend zyn den Vadeilandc ter hulpe te kunnen komen ; want waarachtig het óntbieekt ons Land aan kundige Watcrbouwnuesters, en indien 'er ooit, ten oirbaar der maatfchappy, nuttige belooningen uiigelooft zyn, moeit het, vooral, gefchied en in een vak , gelyk de Hydrttude voor ons land is. — Doch , gcoeurt dit met, dan zal men , vroeg of laat, over deeze na-
laatigheid klaagen. Dc Burgers, Bruwings, la Pier-
re en anderen, die met den Waterdaat der Repnblioq moeten bekend zyn, gullen gewis d.e gegrondheid myner aanmerkingen gevoelen, en , het lever: dof tot nadenken, voor eik braaf mensch, op. als wy de vervraarloozing van V'y 3 dit



C Jp )
è?]f?in f\,ene Zi^htb^wonderlyk werkende kracht van den Ouden Magnetifehen züurdeègfcn der yoormXe o"dcrmaanfche orde der dingen! —- Zoude ook™ eeLcn Hortus Medicus h^uidje Noofi-gevtmden , da men zeg oen pfefervatd tegen de dood te zyn , ontdekt en , T di fevai, van employ gemaakt zyn geworden? L
d!eTh£1ELVOfT .fcadt Mercuur een Engelsman gefpiooken, 'llbild f^WS d3C 'd= ^^fchë ,Nar-e ef»cn diepen
'W, % . '■■ mecr dan ocic Wt Rand was rcbrrvt -
fvne n waaröp Necrlands Ooge!^ met
.*>ne Ooorlticimge Familie, zeaert 9Se het ïretrfcëj "e-
fen^nT-^ Phaêtm lm1t ve»oond/was nu'do r eé b'. 0UVbm geocc«P^rt; hoewel men 'er nog op &aW Y™'rmmTCn> als ee» achtergelaaten Rcl.'cq'van
De Hcogfte Ceder op der Staaten Libanon , . A Willem, JVasfau'j Telg en Neêrlands Gideon.'
3|SPA«' °P iaint N3colaa5 Avond even een bor-
w, >iPkendc ,n een Genever Kast op de Hooaflraat
KÏtE^ PrfcXtra wels<4kend PourlrVt 4' KAAIMOSStL en RU1GEKEET, Zaliger «edachterm gekneect van Koekenbakkersdeeg, in de vo^SJfe ?r ScrTen p'radecren' mn Koekmatige Infcriptie
Ja; nd lyden komt verblyden' Anders leefde ons Prinsje niet!
Te ZWOLLE, hadt Mercuur de Pachters zeer vergenoegt gevonden , over het vrye uit en inkoomcn der Vreemdelingen , dat thans, zonder Paspoort nodig te hebben weder vergunt was: welke reden die Burgers daarvoor hadden
Jg&X Tl ~rjen m'n/len H°Z niet ku»«en ont-'
S&Z th°ewcI -°P den weg van Zwol naar den ^r<f»^tg tot aan de Vtnnobrug toe, en v/> eenen tnjLtr dan gewoonen toevloed vim reizigers had gezien: dat sire: Dchalven Grasmajers of Groenknder Spekfne\dcrs waa-
, —j— 'n dien 00rd» h»dt hy ergens op den Stam van SvónTèn " ^ ^ woonten» met •«
M i0



C 85i. >
ln achtienhonderd rommedont „ Ketrde KEES zyn rokjen om! „ Want WILLEM als hy wederkwam . „ Zou maaken van elke STIER een LAM» „ Daaróm , ziet toe ; . „ Hoe moet het noe ? ——. t, Oranje Bol! „ Gy leeft in ZWOL; ',; Er is geen nood; ■ „ Is KEES eens dood.'"
..En . . . -. , . Het Overige was onleesbaar; Mercuur hadt geen kracht genoeg om den oudeBoom op zyn rug mede te nemen, anders, was hy een SimJon geweest, hy zoude hem , zegt hy, naar den Haag gebragt en voor een dubbeltje, pour la rareté du fait, te
kyk geprefenteert hebben.
Bykans Lezers! zal de Politieke Rïixeni, alias , Vader Jupiter , genoodzaakt zyn , zynen Mercuur van eene nieuwe Inftructie te voorzien, want den gevleugcldcnvlieger brengt
my allerhande verwarde kost door .elkander. Pallas
en Jutvo hebben hunnen dienst my aangeboden; doch de eerfte is my te ftatig, en de tweede is te l'arïg eene voed-
fterdochter van Mama weelde geweest. Het gaat niet
de hcmclfehe bcdryvers even als met de waereldfche Figuurmakers; of te ernstig of te wild r of te kruipend» of te hoogmoedig : of te dom of te verstandig : ofte dronken of te nochte-ren : of zoo als de dames zeggen ->-
te lang ofte kort; dus dan; de Blixem zal geen oude fchoenen wegfmyten eer hy nieuwe heeft; hy zal eene weigeconditioneerde correctie aan den Burger Sinjeur Heer Mercuur , over zyne groote, te groote Volageriegeeven, maar hem tevens, als reizende Bode.inzvnc dienst behouden.— Hy en ik zullen een geestelyk plui'sbairtje met den ouden mensch hebben; ik geloof dat hy te veel ommegang met de Hotirit uit het Paradys van Mahomet heeft, en hem de Engelfche Ale van Catermolen even zoo wel als het Potteke Leuvens van dc Brabandfche Mama Fredriks door de
Godenhsrsfenen rommelt! In een volgende zullen wy
zien of Mercuur bedaarder berichten brengt.
Lees intusfehen nog deezen onderftaandea «mg van hem; °



B 8 ;ï MASfSOfiCH,
'•■'"\"f\) - j
jYdttbosch ! /« «iv rf/tèff fchaduw
dronk myn hart vaak wellust tn\ U adf zyn thans die, oude /lammen,
\ die u hebben overjchaauwt fT.'i
Hoe? . . . Gy hebt hen ajgehouen,. . , .
waarom hebt gy hen vernield?. Moeiten zy tot Vrjheidsboomen ,
juichend worden opgericht ?, , .,
Mastbosch! zie nu eens in 'tronde,
waar zyn uwe Jlammen hetnt
Vind gy Jacobynen mutzen,
op hun afgetakte kruin?
Waarom hebt gy UWe' Jlammen,
niet behouden in uw kring. ?
Mier verfierden zy uw luister;
Nu, — nu zyn zy Madelcos I
Mastbosch ! wist gy niet dat de Oudheid,
, reeds de Vryheid hadt gekoot, Dat het kroost van Bato's Zomentachtig ffaar gejlreden hadt ?
Wist gy niet dat Barnevelden,
Groeten, Witten, jaaren lang. Lyf en leeven hadden geöjfert,
Aan dien fchoonen Vryheiddroom.'
Mastbosch! ik betreur uw Jlammen,
hun gemis heeft u antfierd;
En die Vryheid lieve hemel [
is, Helaas [ een — HARSSENBEELD [
Gedrukt in den Haag, by SNEYDERS, van TlENEK en Comp. eH alom ts bekomen k i en een halve St.



D E
- i *~ .;, • fi,r.u-mw ulhai/ld.oh .!,] na*i:w*ts Yr;u r,r.'; yiswl OW ,:".!;'.: ƒ:: :: OS tUOSj '• :' . SiJfhc^rj v '-•■■ g" <
P O L I T I EK E
B L | X E m;
No. 97.
'— - —
Proeul a jove proeul a filmt ne.
nokfirrfi fiajiiy' 09>p>aJ"'■.-..i.-. ■■> '>-f»-: rt jtt9'-noa
Maandag den 14 December 1801.
SS* vj nam- "s^b .idesru. tajtc^ atsicnc e:.: as ni rri is.it ,'z;
De orjdGrfta'andé" brief, door deszelfs Schryvcr gericht aan de Redacteurs-van- dit BJad en het'Weekblad genaamd Janus, te laat door de laatstgenoemden , om in zyn toen
ne-eft de Polmeiï-tykjh,r nv2i genoegen yap' zyn Confrater, overgenomen. .......... r, . , "
. Janus PolttieKenB. zouden den Satiriquen Schryvér
«ooi; wel een paar woorden , zo zoetjes cn zachtjes , naar deri. ftckelachttgen kop kunnen fmyten; doch, daar het nu t.óch .rondom .'in 'd'e "christelyfce en onöHflstelyke waereld vrecdets, zullen zy geen pennen oorlog tegen een'man aanvangen, die, gelyk de Schrvver. des briefs zien vertoond', een achtingwaardig voorftander van 'recht, bil.'ykheid, cn cordate republikeinfehe deugd te" zyn , - en wiens aanhoudende Correspondentie hen zeer aangenaam zaf wezen 1 . Zie hier dc brief wo'ordelyk;
BURGER, BLIKSEM of JANUS, of wie gv ook &L het isme. nu hetzelfde; .boor man, gy pakt Pief er en PauZ Jus by de "kladden, en dus word Jrjè't hoog tyd, dat ik u ook eens aan de veeren kom; ik tien cen Onderschouteen Chef van de. Dienaars der 'Justitie, cn- daar ik \ooi -Keen half douzyn huisöréekcïs bevreesd ben t vrees ik ooit m 't geheel met voor uw Blikfcm , of voor uw dubbelde x.op; ik moet u maar viak voor de vuist zeggen, dat hec
»• Deel Aaa Bu,



C 8S4 >
lureau van uwe zintuigen in de bittcrftc verwarring 5s, —s ik geloof waarachtig, dat uw Janus zo niet in beiden, ten minften in een van zyn koppen, een kei heeft.
Gy en uw Correspondent Domkop , of Domoor, die by my veel tc dom is, om die overheerlyke nieuwe quarimeridiaanfche berekening van maaten en gewigten te begrypen, niet tegenftaande de kinderen op ftraat zelfs die zoo klaar bevatten als de beste winkelier in geheel Munftcrland, en dc domfte boer geheel en al overtuigd is, dat wy .alleen maar die quartmeridiaanfche gewichten , maaten , ellen enz nodig hadden,, om onze buiten cn binnenlandfche Commercie tot zynen vorigeu trap'van luister en grootheid te brengen , om onze kwyncnde Fabrieken tot den hemel optebeuren, en den Winkelier en Ambagtsman de zakken zo vol geld te jagen, dat zy 'er geen weg mede wisten, en uit al hun magt febrceawen: ,, riog eelFHêffingje, als 't u belieft! "—— zie, man! dat zou eerst een tyd geweest
zyn , maar ik zou -wel ' zo pTaatende van myn ftuk
afraaken; ik wil maar zeggen , gy en uwe domme Correspondent hebben al lang genoeg leggen vitten en fmaalen op de waaivjceming'van de Justitie, dat men-niet vigilant is, dat men zulke enorme kosten maakt, daar men tc voren nooit van heeft gehoord, en zoortgelyke beuzeltaaj~$l meer, daar ik u nu lustig de .ooren over wil wasfen', en. u aantoonen, dat gy zo droevig ver daarmede van honk zyt, dat men een goede quartmeridiaanfche knuppel nodig beeft, om u te regt te brengen.
ik weet wel, borstje » waar ar dar gekweezel by u en uwe
Confraters van daan komt, en ik wil my de moeite
wel geven, om het u eens vlak voor dé neus te houden.— luister: gy en al de'waereld hebt gezien, dat Zee-Officieren,-die zich trouwloos hebben gedragen., en hun best hebben gedaan, om het Land te verraden, na dat zy waren gevat en in hegtem's gezet, zo zoetjes en zagtjes zyn gsëchappeeri, als of men. hen op dra3gzcrclrj.es de deur der Gevangenis had uitgebragt, dat bekende Schelmen en Landsdieven , na tyden lang agter de traliën te hebben' gezeten , ook het middel hebben weten te vinden, om te ontfnappen , krek of zy het fleutclgat waren doorgekropen, —^—
maar wat wil dat zeggen Wat doet yer dit toe.? laat
ons toch geen mannetjes in de maan zoeken, en maar eens regt zeggen, waar her op ftaat; ik Weet, zo wel als gy en uwe geheele Famiellie, dat zedert men het in Europa door befchaafdheid , wellevendheid, verlichtheid,'menfche•liefde en andere maatfchappeiy'ke deugden zo ver heeft weten te brengen, dat men om een beuzeling, om een ingebeeld recht, om een fnood eigenbelang, om cen niet noemenswaardig hoekje gronds, honderd 'duizend zielen na de
an-,



C 855 )
andere wsérelü zend, en geheele Landen, Steden cn Dorpen plat branden verwoest, men ook in hec denkbeeld is gevallen, om'trouwlofe en verradeljke Sclmeps- en Legerhoofden den hals te breeken ; maar wist men daar. vati in die gelukkige tyden toen de menfchen veel langer op de been bleven, dan nu de best gebouwde Kerktoofens; en dus door lange ondervinding hoofd voor hoofd meer Wisten cn wyzer waren dan nu eene gantfche Univerfiteit
of Academie'? Vind men wel ceh enkel fpoorfiagje ,
dat 'cr ln den gantfehen leeftyd van den Burger MeihujhIem, ce.iv. enkel Scheeps-Officier, orri zyn trouwloos gedrag, is gcfufilleerd of opgeknoopt ? -— gewis neen. — en waarom zou men dan nu, daar men zoetjes en zagtjes naar het oude , wyzere en betere opklimt, ook niet daar i'n_ opklimmen , en het brengen tot de tyden van Vader Meïhufaiemftokoaüex gedachtenis ?
Wat nu de Burgers Landsdieven betreft; die geëchappeerd
zyn, ; wat' zwarigheid is daar toch in gelegen < kan
■men met die lieden opteknopen , wel een ftuivcr van hun
geroofdan buit voor dc Natie terug krygen ? zoti men *
als men dat huismiddeltje in werking bragt, voortaan wel éénen aannemer óf leverancier voor 's Lands legers of magazynen kunnen vinden , cn moest men dus met notoir in
tyd van nood aan alles gebrek hebben ? dat zou ftaat-
kundig wezen, dat zou 'er mooi uitzien, niet waar?
Maar al had men iïu meer vigilantie kunnen in het werk ftellen, om die fchelmcn agter de traliën te houden of weer in de kmp te krygen , wat zou men daar mede hebben gewonnen?;—^ is het niet ongelyk veel beter, dat men 'die van den hals kwyt is, dat zy het Land hebben geruimd , waarin zy nooit weêr durven verfchynen, dan dat men die ooder handtasting weder ontflaat, waar door men die rovers in het Land : houd , en hun een riem werd onder het hart geftooken, om de eerfte gelegenheid de beste Wede* aantcgrypen, om nog een pluk te haaien, en waar dooï «ien knapen, die een eerlyk man niet lugten noch zien kan, zonder dat zyn bloed van gramfchap en verontwaardiging aan het kooken raakt, dagelyks voor zyn oogen moet dulden, en hen zien teeren en fmeeren van hürj geplundcrden buit, terwyl de braave , eerlykc man word veigeeten » en om een ftuk broods zugt?
Zo,Blikfemtje ,;dat hadgy en uw doroihen Correspondes! moeten bedenken en beg'rypen, eer gy u daar over zo in vuur en vlam hadt gezet, en u zo veel babbelcns over de ilegte vigilantie der Justitie hadt aangematigd ; — men moet de zaak , eer men daar over in het publick reutelt en knort aan de regte zyde befchouwen.



C «56 )
Tk weet nog, wat u al meer door uwe beide kromme koppen maalt; en u tot uwe verbittering op de Juftitie heefc overgehaald ; gy hebt zeker ook. al hooren babbelen, dat cle Commifen van recherche Schip' of Schenen hebben aangehouden , om dat daarin goederen cn gelden Waren geladen, die voor Engeland Waren gedestilleerd, en dat zy nietregenlbande dcc/.e aanhalingen van hooger hand zyn gelast geworden', om die. ongehinderd te laten vertrekken. .— Maar wat bewyst dit tegen het niet vigüceren d.cr Juftitie? Wat had dc Juftitie, (zo het\ alzo ry)"daar mede tc doen? •Was de Agent van Juftitie, of wel de toenmalige Agent vnu Finantie de man-, die zich daarmede moest of kon inlaten ? Wie kon die orders aan de Commifen van recherche geeven , dc Agent van Juftitie, met wien zy niets te maaken of te brecken hadden, of wel de Agent van Finantie, die hun opperhoofd, hun eerfte .baas en meester Was , en van wien zy alleen orders en bevelen te wagten cn tc gehoorzamen hadden? zie man, dit had gv moeten bcrcdenccrcn , eer gy ds Commifen en 'dc geheele Bataaffche waereld over zulk foort van beuzclingen ftoorden, en 11 het harpas daar tegen aantrokt.
Maar op de keper befchouwd, daar wierd toch zoo veel naar Engeland gevoerd, dat het op cen Schip of wat niet aankwam , en wat kon dus de vrygecving van zulk cen Schip, met dergelyke contrabande goederen geladen, over
het geheel veel uitdoen? immers niets..- Ik weet wel,
dat gy my bier op zult tegenwerpen , dat het verzenden dier goederen door fóherpe Decreeten van het Wetgeevend -Lichaam was verboden-; en dat de Juftitie verpligt was geweest , boven dergelyke gegeeven .orders, zy waren dan van wie zy ook mogten wezen , cn boven al, die Decreeten te handhaven; maar, myn goedé ful! zyt ge dan alleen een vreemdeling in jerufaiem , cn weet ge niet, wat 'cr
in die dagen al zo gebeurd is ? hoor vrindje, als de
Jufiitie tegen het overtreeden en fchenden der Decreeten van 's Volks Vertegenwoordigers had moeten waken, da-u geloof ik, dat men in den Haag alleen wel dertig Hoven van Juftitie zou nodig hebben gehad; — en waar zou men dan met de kosten'der Jufiitie, daar gy nn den mond zo -tot overlopens toe van vol hebt, gebleeven zyn?
Die kosten, die Uitermaten de voorgaande te bovengaande kosten der Juftitie, liggen u ook al dwars in de maag; ei, ei, wy Schouten, Procureurs Generaal, Algemeene Aanklagers, Advocaatcu, Deurwaarders, wy moesten dan ook al by u door het kreuklcnbosch ; mooi zeker. . Hoor, baas, toen ik dit las ) meende ik van fp)t en gramfchap uit myn vel te fpringen, en zoo ik 11 toen by uwe dubbelde kop had kunnen krygen, zou ik uwe vier ezelsooien



ooren deerlyk hebben geknrrffeld. Wat praat gy van de
enorme kosten der tegenswoordige Juftitie ? Wat reutelt gy, dat die thans zesmaal zoo hoog zyn dan onder het .voorig Beduur ? —— ik vraag u op uwe confcientie, zo gy nog zulk een ding hebt, zyn de Politie, de Finantie, en de Juftitie geen Zusters, die eene en dezelve gcijkc aanfpraak hebben op 's Lands Cas ? -— en als dc Politie en Finantie vicr.eaal zooveel aan de Natie kosten als voorheen ,
mag dan de Juftitie ook geen fmeer uit de pan hebben ?
Z:n wy Scheuten, Deurwaarders cn verdere Lyftrawanten rier-Juftitie minder dan een heirieger van Commifen , Klerken , Schryvers en nog meer andere vlasbaarden , die nauwr lyks drie gezonde woorden agter malkander kunnen fchry-
ven? Wel, het zou 'er waarachtig -mooi uitzien, dat
■men ons zoo maareens voor de grap op het ftinklankje zettede; jieen, baas ! zq ver zult gy het met krygen , ten zy het tegenswoordig Gouvernement, tot ons ongeluk , alle' abuizen tc gelyk wou verbeteren , en maatregelen neemen , dat geen Procureur Generaal, Momboir, ' Algemeene Aanklager of Griflier voortaan meer eenige duizende fmorhoenen tot veertig grooten het ftuk, jaarlyksch van zyn Ampt zal kunnen plukken: — en dan donke ik, dat. wy Schouten en Deurwaarders ook geen vier a vyf duizend Guldens jaarlyksch zul- ien kunnen maken. —— nu , dat zou een droevige flag voor
ens zjn ; maar 'tgeen ae Heeren wyzen , dat moeten wy pryzen; ■ Waarachtig ik begin te ge/oo-
i'i-n aan die verbetering; .want men zoekt thans overat mannen op, m wiens hersjens het om de drommel niet Jlpookt! — •
Maar nu moet ik. nog een trapje nader komen , en u bcwyzen, dat in plaats, dat de jülïi.tie zoo Vigilap, zoo actif niet zou zyn alswoorheen ,. zy integendeerthans veel a'eüver en vigiianter is; — wat zëgt ge daar van, maatje?
Wy zullen maar eene Stadvan de Bataaffche Republiek voor alle andere neemen , ik meen Amfterdam. Moet ge my niettoe' Hemmen, dat de Burger Tadama, of zy , die van zyne bcveelcn <pf hangen , lieden , onder fchyn van fmokkclen en fraudeeren hebben aangehaald, cn zonder eenige omftandigheden of pro- ' c.edtires hebben beboet, de geïnclineerde boeten met geiWèld en zonder eenig uitftel ingevorderd, en dit alles zónder, dat dc aanh.alers zo min als de aangehaalden van die hun aangetygde misdaad waren overtuigd; zy daarop, gerechtelyk waren gehoord, of de nodige informatien daarop waren
ingewonnen. Nu vraag 'ik u, en zo gy geen koperen
■platen ,voor uwe koppen hebt, zult gy my vlak in de hand moeten vallen ; ik vraag u, herzeg ik , kan met mogelykheid dè Juftitie activcr en/vigilanter zyn , dan in het geen,ik u daar heb voorgehouden , en u ten vollen bekend is? hier A aa 3 Was



■was dc Juftitie werkzaam zelfs eer nog de misdaad dia was.
Is niet, onder dezelve vigilante directie van den g..noem. den Procureur der Gemeente aldaar, eene Vrouw zwaar beboet, en tot dadelyke voldoening dier boete onder zwaare bedreigingen gedwongen, alleen op de gedagtcn, boe zeer zonder grond, dat zy verbodene converfaticn aan baar huis ophield; cn fchoon men gedwongen is geweest, toen die zaak rechterlyk wierd behandeld, het haar ontroofde geld terug te geeven, is het toch een blyk, dat de [lïftitié aldaar niet meer activer zyn kon , cn dat zy op dc beurzen , zelfs, van fchjn misdadigen, nagt en dag loerde als een hond op eene zieke koe.
Misfehien (want vitten cn tegenfpreeken zyn uwe natuurgebreken) zegt gy, ., ja, dit raakt alleen irmar geldboetens'; „ maar hoofdmisdaden , die c-ïimineel cn zwaar behoorde ,, tc worden geitraft, waar is daarin de voormalige ariivi,, teit te vinden" Malta, Broer! halta, daar zyt ge nu in het hoekje daar ik u in hebben wou ; —- jk zeg u nog, en luister toch met alle vier uwe ooren , ik zeg u nog , dat zy ook in het uitvoeren van halsfiraffen veel activer is dan voorheen ; en om dat tc bewyzen, zal ik maar weder by Amfterdam blyven.
Twee Jooden , Heyman Saloman Levy en Heyman Mofes Levy, befchuldigd van drie Rceepisfen tc hebben vervalscht of doen vervalfchen, worden gearresteerd, cn vervolgens, zender confesfie, gecondemneerd tot geósfeling , brandmerk, zesjaarig confinemeot en vervolgens een twaalü-
jaarig bannisfement. Deeze Gedetineerden en ge-
vonmsden,-hebben zieh by Requeste vervoegd aan het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffchen Volks, met verzoek , om van dit Vonnis te mogen appelieeren aan eene hoogere Rechtbank, waarop is ingenomen het advis van het Hof van Juftitie van Holland en Zeeland , het welk • omtrent dit geval by eene rescriptic zegt deeze notabele woorden: ,, dat het hun is voorgekomen, dat deeze zaak
m een ordinair proces kon worden behandeld, — 'er. ., dat zy het \oor hcozsiwaarjchynlyk houden, dat ten cpzichte van ac j'-huld, zo veel als van de onjchuld der *» gevangenen,, een nauwkeuriger onderzoek zoude heb, , hen kunnen gejehieden , en dat zelfs over de geheele i, -"'ik een meerder lick* had kunnen en beiioorf.n ver,,fpreid té worden, in welke .meening zy door de gear.., Reïtet'r-df. yojniiisjln zdve.n waren verjlerkt geworden'''
Wel fiü, hees, wet zegt ge nu? is dit niet een vol-
iJoftndÖ Wew'ys van de ongemcene activiteit der Justitie.Myfct i-f: rjer 'iit niet, dat die'gedetineerde Jooden, niet 30 .cn zyn «cvonuitf.1 «onder confetfJe., maar dat men zo ae-.



C «59 )
lief iti het vonnisfen is geweest, dat men zich den tydvan een nauwkeuriger, onderzoek niet heeft vergund, of gewagt
of gezogt meerder licht daaromtrent te bekomen ? kan
men met mooglykheid meer fpoed maaken , of activer zyn ? — dat hi'et eerst knap by de hand te wezen, en hier moet gy -met uwe beTchUldiging van langzaamheid en llapheid immers zo ftom ftaan als de bedvriendin van den burger Loth.
Wagt u dus voortaan met uwen dommen correspondent de Justitie aan tc tasten , of ik zal u, als een getrouw Minister der Justitie toonen, hoe vigilant ik ben,en uvzonder beiehuldiging, zonder verhoor, zonder mandement of Decreet van arrest by uwe kaale koppen pakken , en zonder eenige form vim proces in uwe eige deur doen ophanden. Verftaat ge het, VADER JUPITER , of VADER J Aj\ Uo ?
JORIS GRYPGRAAG.
GEDACHTEN-BEELD.
9t Verraad, gekradgt in goud, bejehermd door zwaard en dó/ken,
Gerug/leund door- V gezag der woeste dwtngelandy , JBrand koekend op het hart van vry gebooren Volken,
En vormt van heel Natuur cen dorre woesteny !
Als NERO'Secuw herleeft: als ooit CALIGULAANEN,
JVeêr wetten Jcthryvénvoor't belang dermenschlykheid , Dan za/ der kunsten zon, door bloed en traanen taanen !
Dan blyft de waereld niets dan moord en doodbereid ! — Als ALS A'S in. Eurobp : — als wreede VAREG ASSEN,
Weêr aan het hoofd des Héïrs, of in de Raadzaal zyn, Dan is der Volken'druk ten hoog f len top gewasfen, * Dan word deeze aard een Hel, een waare rampwoestyn [ , .
Doch, werdt Verraad geftraft, wordt Dwinglandy gekluit ter t
Zyn 'f Volks belangcns aan een' TITUS'toevertrouwt — Zyn onze Legers door EUGEENEN opgeluistert,
Zyn 't CATO'S, die- ons oog aan 't hoofd des Raads aanf' houwd;
Dan bloeid der Volken roem, dan bloeid het Vblksver-
< moo'gen, ■ -ff ' Dah' jui-ht geheel natwtr, daar elk gelukkig is; j£n gltiut dan ooit 'êfSnirdan —een mannen traan — in ' •••• '■•de oog in', ' 'ils die 'der reinftc vreugd, der hoog(leerkentenis 1 — —
fis ::.:n aés •..,<--• titti <mn-i-M:..• W.'.'.'-.v ": * Aaa 4 A»



C 861 )
van het ander,; en de gevangenen bleeven de erge lastdragers."
Tot dusverre, voor ditmaal, den inhoud des briefs van den Burger Voou-de Vuist ; De Politieke BÜkfc-m zal , 111 het vervolg, geleegcnheid hebben van zyn verder fchryvc.n
gebruik te maaken. ■ Het daarby geveegde geld kan hy
van de Redacteurs dezes ot' deszelfs uitgevers terug onifangen'; wy verkoopen het ruchtbaar maaken van menfchelykc ellenden voor geen geld; het lyden onzer zuchtende Natuurgenooten , zoo veel doenelyk is, te verlichten is de beste belooning en de hoogde voldoening voor ons hart! 1
DE REDACTEURS.
BROER, BLIKSEM!
. Het kostje wordt al raar op ons waereldklootje 'gewonnen ; fommige lieden rollen 'er door, zoo als het fpreekwoord zegt, zonder de minde bekwaamheid of eenige talenten , zonder vermogen van zich zciven', terwyl andere arme fchepfels 'er door moeten kruipen, en met dat al nog overal aan blyven haaken, dat hun- de vellen by het lyf hangen, juist of de geheele waereld maar eene enkele doornenheg voor hun is, niettegenfiaande zy bekwaamheid , kunde , e'erlykheid, trouw en alle mooglykc verdienden bezitten.
Myn Grootvader, die ons hedendaagsch gelukkig waereldjen niet heeft mogen beieeven , 'was gew oon bykans, altyd te zuchten ; hy had veel van de ziclsgedeldhei'i van den Aartsgrynbek Heraclict, (niet, dat hy tot die kruipende 'inreden behoorde, die in alles onheil cn waufehlkking befpeuren, en by het verkwikkendfte zonnelicht cn den helderden lentendag 'ontcvre.c den zyn , en klaagén , dat zy ftorm cn onweer verwagten) en dikwerf zei hy tegen my; ., Jongchl. dc cerlykhcid cn braafneid zyn tegenwoordig „'zwaare lasten, onder welke men gebukt gaat, en bykans ,, op eiken voetftap onder meent te bezwyken , terwyl „ vlcyerye cn laagheid' de fpcelwagentjcs zy:;, met welke ,, men over roocenpaden naar het paleis van overvloed word ,, gevoerd: de braave man vergaat van gebrek, terwyl dc
,, oneerlyke dwaas in wellust leeft!" ik verfton'd, in
dien tyd, nog mets van die zwaarwegende waarheid; maar tot ryper jaaren gekomen zynde , begon ik dezelve zo wat te ge'voelen, en de droevige oudervinding heeft my geAaa's leerdi



C 864 t>
Ik z«nd u deezen, met verzoek dien teplaatfen, of4het mooglyk ware, dat die mannen, die ln het.Beftuur zyn eenighnts daar door wierden aangcfpoord, om hier op ast re .laan', en te doen bedenken, dat hoe zeer de vernietiging van alle partyfehap wenfchelyk en tot 'algemeen heil noodig zy, men echter, . om die te bevorderen den Patriot niet voor het hoofd behoort te ftooten, of hem achter te ftellen;, het is, naar myn inzien, exen gefchikt middel", om dê eensgezindheid tc hërfteilem, en. allen,hoe ook hunne Staatkundige wyze van denken ook;--, tot Vnen ien cn Voorllanders der tegenwoordige orde van zaaken re maikcn , dat men de Anti-Patriotten a?n de Patriotten voortrekke; indien, het al mooglyk zv, dat men daar door de Aanhangers van het voorig Beftuur winne i "is het nogthans te vreezen, dat men , op die wyze de* tegenswoordige Voorüanders 'van de thans plaats hebbende orde v.m zaaken zou verliezen; de eensgezindheidzal daar door niet worden bevorderd, integendeel de partyfehap. zal hatelyker worden dan voorheen , cn de tweedragt en het misnoegen zullen maar van tpn'cél veranderen , en .misfehien geva -yker w orden voor het tegenwoordig Beftuur dan ooit voorheen.
No. ma ds verzoek ik u, deezen tc plaatfen, om daar door mVrre Mede-Patriotten , welke een gelyk lot met my nebben ondergaan -, té w.iarfchouwcn, van'daar door aan geen verkeerde' ongelukkige drift gehoor te geeven , en een bcgmzcl te laten vaaren , het welk het belang cn het welzyn des. \ ad.erlands hun heeft ingeboëzemti,- en het welk de düurfte rligt van ieder ingezeten dapiBatafaffebe Repu-
bljek van hen vordert. Zoo wv 'waarlyk Patriotten
zyn , heeft geen eigenb'eUflg ons daar"toe- aangevuurd, cn g'eeri eigenbelang moet ons (immer cen hairbreeute daar yifii --'oen afwyken , nog geene perfoonlyke verongclyking ons van grondbeginfelen doen veranderen. J
EEN BATAAF.
'1URGER, BLIKSEM!
.'' Uw Correspondent Pieter Domkop verwonderd zich ove?
zeu' veele zaaken',. die hy niet kan begrypen :- maar man', *8nu .wop ik, dat hy 'eens hier was; wel drommels, als hy
dan zo wat van hct'fyae wist van een zeker artikeltje, zou
hy



c 8.55 ;
hy zes voeten hoog van verbaasdheid opfpringen. 1 ">
luister» •
• Wy hebben hier Commifen van recherche, dat"alle , zoo zy zelfs verzekeren, door-en door. ceilyke lieden zyn, en zeker ieder kan het b'est' van. zich zchVen eetu ien ; .maar hoc:zou Pieter Domic>p op zyn neus kyken-, tuf hem wierd verzekerd, dat die menfehen . geen Tmorrtuenc •;■ van zich zelvetv hebben, daï hun tractement en imcomen maair Zeer matig is, Gil-.dat zy echter leeven als Vorlïett y.'^-edat -zy niet alleen dag aan dag ondcr'-hunnb fles zitten, -en een leven van vrolyke Fransje voeren , maar dat ook alles in liunnc huizen zoo brillant is, of men by ryfcc lieden van het eerfte aanzien komt, Zoo pragtig, zoo naar-den eer-
•ftcn fmaak gemeubileerd. —. kyk, als Pieter dat kan
raaden , dan'is hy een kaerel met een kop. ■ . i
• Maar-nog wonderlyker; -uwe Commifen zyn zoo vigilant, dat het fchreemvt, en .echter niettegenft'aan'c but.r.e onbegrypelyke vigilantic, nicttegenftaande.de fcherpe'wetten , zo tegen den invoer van Ergelfche goederen als tegen het fmokkelen , is 'cr nooit zoo veel contrabanden ingevoerd, en zo veel gefmc-kkeld als thans, zo dat het zelfs
de jongens od ftraat in hef oog heeft geloopen.' hoe
zou Pieter dit zamen' kunnen knopen? H ik zet het
hem in tienen.
Die zo wat van zaken weet, zal 'er niet over tandtrekken, als men hem zegt en verzekerd, dat, wanneer men honderd factoors in een zak-Geekt, men achter elkander 'er ten minften negen-en-negentig Smokkelaars en Contrabandiers zal uithalen; dus moet men denken, dat Faëoors en Commifen van Recherche, doo.lvyandefl zyn, die malkander een. doodelyken haat toedragen ; 1 en echter, ö wonder boven wonder, verkeeren zy niet malkander als broeders, gaan met - malkander op en nê-êr , en
fiorten met malkander een lustigen beeker. Hoe
begrypt gy dat Baas Pieter ï 't Is. raar, is het niet zoo ?
Nu, hoor eens, het facit van deeze fom iffniet-zoo geheel ongemaklyk, om op té.maken; 1 als Contrabandiers en Smokkelaars hunne bcurfen , hunne Wynkelders en hunne Vrouwen ten diensten van de Commifen hebben, dan worden geladen Schuiten , Wagens.Ven sKarten voor hun zo klein en onzigtbaar, dat zy die zelfs met geen Telescoop -kunnen ontdekken-, afzien zy die voor by hen - pasfecrèrj. . - Begrypt gy het nu, Pietevi
ZEELANDER.
Hal



D Ë
P OLITIEKE BLI X E ||
No. 98.
f ■ >
Proeul a Jove proeul a ful'mtne. —., 1 — 'i, i'.i; >
Maandag den ai December iSor.
T\ephmaiieP . . . ja, wparachtig een' goeden deploina-. ~^ tifehen kop is een onfehatbaar meubel; maai-, lieve God!» hoe veele menfehen hebben zich, federt eenige faaren, niet verbeeld noede Staatkundigen te zyn en de fcjjftst van Volken te regeeren te verftaan, en zich , uit hoofde dier laaddunkende verbeelding, in Bewindsposten van den ecr-
ften rang ingedrongen ; menfehen welken , noch de
gefchiedenis des Vaderlands, noehö'fi betrekkmgehvsaarm Nederland tot andere Machten ftor.dt, kenden; noch' geörganijeert vsaren in de Commercieele en Staatkundige belangen, noch de politieke zwaartenkracht des Volks wisten ! En van hier — van hier alléén alle de onheilen
de botzingen, de den Volken drukkendo lasten, dien wy
hebben beleeft en zien gebeuren. —! De Schoenmaker
inoet zich by zyne leest houden. De zwaarte om menfehen te beftuuren is voor elk paar fchouders niet bereekend : de natuur onderwerpt, zich aan de opvoeding, cn doet gecre: wonderen-, Om ,. als de cabaal cn intrigue het willen, At::^ -bagtslicden , Zielenzorgers, Pillenmakers, Scheurpapierverkopers, Vetwyers, Melkboeren, Horologiemakers, Zielverkopers, Kroeghouders, Dorpjchouten, en foorrgelykc; eik in hunnen kring , nuttige menfehen , tot Staatsmannen en Volksvertegénwoord-igcrs te metamorpholeereii! ——•— Zoö toch laat zich de orde der dingen niet dopr revolutionaire oervygvm by den nèu's herötn fteu'reu, Öfzj' w/eekf I. Dm, B%'> aèti



C 870 3
Ztch eindelyk; en duwt 'net individu , dat de vleugels vaff Ikarus geleend heeft, met eene onzachte hand weder op de plaats waarin de beftemming het gerangfehikt hadt en tot wier vervulling zyn verfiand en geestvermogens berekend waren. In een Gemeenebest, gelyk het onze
is, kunnen wy alle Vorftenrcgeringen, denk ik, ontbeererj; doch , ik denk tevens, dat wy., willen wy ooit gelukkig, bloeiende en in-welvaart blyven , eenen Regeeringsvorm * welke door bekwaamc daartoe opgeleide mannen beftuurt wordt, niet kunnen ontbeeren: en nu minder dan
och. Waarom? . . om dat wy in weinige Jaaren zoo
veel in Landelyken welvaart, i|i elke betrekking van maatfcbappelyk geluk, verlooren hebben, dat, willen wy niet geheel ten gronde geworpen en ten fpoc onzer Nabuuren verftrekken, het meer dan tyd is, dat dc teugels der Rcgecringaan waarlyk Dcplomatirchc koppen cli handen worden overgegeeven, die 'cr zich, met de gevestigde geestdrift om den Vaderlandè te redden , weeten dóórtcllaan , en zich moeiten geeven om, door hunne vlyt en kunde, de verwarde combinatiën van elk politiek fysthema weder
te recht te brengen. - v
, — Yder> ik weet het, heeft zyn ftokpaardjen; elk
denkt dat zyn ml een valk is, cn hem de wysheid van ■ Salomon, zoo dra hy in zyne Wyk of Grondvergadering tof. Reprefentant is verkooren, aangewaaid is; doch, men behoorde , op den jegenswoordigen deplorabelen toeftand des Vaderlands nederziende, deeze fchandelyke eigenliefde ter zyde tejftellen , en edelmoedig genoeg te zyn, om de fchraapzucht , zelfroem en eene geleende grootheid afteleggen , en rondborfiig te bedanken voor het bekleeden van een post
die te zwaar voor onze kunde was. ——
Zoo denkt —— zoo handelt de waare Patriot, de braave belangelooze vriend zyns Vaderlands. —■-■ . Al het overige is onedel, oneerlyk en — involveert een ingcwikkelt verraad, tegen de bclangens der algemeene Maatfchappy! —
De onderftaande brief, van onzen Correspondent CLAAS DROOMER, wenscht de Politieke Blijcem dat, op waanwyze domöoren, die nog niet van hunne baatzuchtige lust tot regceren zyn terug gekoomen , alle den invloed zal hebben, die een verftandig waaketid mensch, indien deszei fa mhond eenige betrekking op hem hadt, 'er-uit zoude trekken.-—i— De Politieke Blixem wenscht dit met te meer. aandrang, om dat het hem leed zoude doen , als hy zich in de onasngenaame noodzakelykheid bevond, om meer pylen van dien aart, onder de Regceringz^htige oivüaatkundigem X» Blgewa jv-erpeji;
Zie



C 87i >
Zie hier de Brieft
BAAS, BLIKSEMi
l!c ben deeze nagt eens decrlyk aan 'thaspelen en droomen geweest; men zou zeggen, hoe komt het een mensch fn zyne hersfens.
Ik wasnauwlyks in li aap of ik droomde , dat ik op reis was uaar het Hof van jupiter, onder weg zag ik cen groote troep mannen van allerleyen ouderdom , welke zeer misnoegd fcheenen, cn mede dcnzelvcn weg naar het Hoi iaÜocgen; uit den haast dien zy maakten, begreep ik > dat zy zaken van belang hadden voortedragen , myne nieuwsgierigheid, om te weten■ wie zy waren, was zo ■groot, dat ik myne voétftappan ook verdubbelden , zo dat wy te gelykcr tyd aan het" Hof kwamen , en ook te gelykcr tyd ter audiëntie wierden toegelaten.
Jupiter ftond met eene groote deftigheid in het midden, van ons, liet zyn oog over de menigte weiden , en vraagde : ,, Wie zyt gylieden , en wat begeert gy ? "
Een hunner nam het woord, en fpiak : Burger Jupiter l ,, wy zyn afgedankte Burgers Reprsefentanten van het Ba-
„ taaffche Volk, i en" - ■ - hy kon niet verder
gaan, zo wierd hy verhinderd door het luidrugtig gelag , dat zich door de gantfche audiëntie liet hooren, - leder fchoot op ons toe , om ons van het hoofd tot de voeten te bezien en optenemen , zelfs Jupiter kon zich niet van Iaggen onthouden, entoen hy bemerkte, dat die afgedankte burgers dit euvel opnamen , dat een hunner , die het woord voerde , te kennen gaf, dat hy moer befcheidenheid omtrent vreemdelingen aldaar had verwagt, antwoorde Jupiter kocltjens, ,, hoe? neemt gy dit kwalyk ?
mag men niet iaggen aan 'thcmclshof , om mannen , „ waarom alle de Mogendheden van Europa gelaggen heb-
tj ben?" om ons? „vraagde de Burger Ex-Rc-
,, prsefentant driftig?" — niet om ulieden allen, maar
om een groot gedeelte van uwe Vergaderingen, en om
derzclver verrichtingen. in waarheid, ik zelve ben
vcrblyd die lieden te zien, die zonder de minfte kunde , bekwaamheid of geest van regeeren, dc ftouthcid hebben gehad, om het roer der regecring van cen door fchokken en rampen gcflingerd Volk in handen te nemen, cn daar In hebben dtjfVen volharden , niettegenfiaande zy zagen, dat het Volk van ogenblik tot ogenblik te gronden ging, en deszelfs volkomen ondergang wel haast voltooid moest /yn. * ,, Burger Jupiter 1 gy fprcekt orj/s harde woorde toe." ,, Kan men dj en "uiigclukkigen, die zondsr de fftinft.c
,Bk>» a, ge*
1 . < t \



C .872 3
gcfchiktheid daar toe te bezitten , zyn Vaderland wil roteren, te hard toefprecken? ö Wat misdecden wy?""
Vraagt gylieden wat gy misdeed? —-j— w;e zy£
ay ■? niy dunkt, aan uwe uiterlykheden fchyn ik te
befpeuren dar gy. een werkman zytd'
Oie ben ik." ' ,
„ Waart gy ervaaren in de gefehicdenis van uw V«Jcrland » wist gy de bettckkingen, in welken het met andere Mogendheden en Vorften ftaat? kende gy deszelfs Staatkundige en Comtpercieele belangen ? kende gy de politieke zWaartekragt des Volks! . ;*
,, Noch het vermogen myner ouderen, noch myne bezigheden hebben my toegelaaten , my hier in te oetfenen."
„ En wat bewoog u dan , ongelukkige ! om de teupcls van het bewind mede in handen-te nemen, en eene Redering te aanvaarden, waartoe gy, zo gy niet van verltaud Waart beroofd , zelve Wist ongefchikt te zyn?"
,, Met Volk verkoos my."
,, Z»vyg van het Volk! misbruik dien naam niet; hfet Volk is w.yzer en beter dan men het zich voorfteld, indien men -het op zich zelfs laat, en niet ten prooy van eigenbelang zoekende mtriguanten en cabaleerers, die het
alles goeds vertrouwend Volk ilingercn. neen "y
zyt verkozen , door dc list van Volksbedriegers , of door:
.factie • ► ofwel door dweepzucht.1'
'„ Zeker, onder ulieden waren mannen, die tot den goWigtigen post waren gefehikt; maar hoe weinig was hun
getal! wat konden zy verrichten ? ?'
,, Wy hebben aan onze plichtgetrouw voldaan." • „ Wat zegt gy ? Hebt gyiieden aan uwen plicht getrouw
voldaan ? vorderde uwe plicht dat gy uwen koste-
lykcn tyd verflcct met het raadplegeu over mets beduidende zaaken , die men dc ftouthcid had, ulieden voortedragen feftvyl op zaaken van het uiterst aanbelang niet gedagt
wierd? hoordet gyiieden niet van alle kanten de jam*
merklagten des Volks over de opeengeftapeld wordende Gc!dlTertingen, terwyl men geene eene cnkelde voordragt Sag van andere Fmancieele plannen , gelyk men , als tl* nood nypt, in Engeland gewoon is ? " ,, Dit was de_ zaak van den Agent onzer Finantie." „ En als die niet in ftaat was, om andere.middelen dan aanhoudende geforceerde Gcldhcrlingcn voortedragen, dan was het ulieder zaak, om hem dit onder het oog te brengen , cn hem aantezeggen, dat hy zyn Financieel 'vernuft eens werkzaam moes: doen pyn, om ook andere plans dan
petörcwetdè Gelducihngen voortedragen; zo dairtoe
tóe middelen waren uitgeput gev^eett, 4 (a kome kture', ? dan



C 873 3
dan had men-aan het Volk dat behooren te doen weten, te doen zien , om bet gerust tc ftellen, en het gewillig te maken tot het diagen van diep last, onder welken het nu zynen nek niet dan met den gro'otften tegenzin kromde. — "
',, 'Er wierd immers een Plan van Algemeene Belastin<* voor het Bataaffche Volk gemaakt?"
,, Wel nu; cen van beide is waarheid, of dat Plan van Algemeene Belasting was onuitvoerbaar, cn in dat geval
hadt gylieden het dadelyk behooren te verwerpen ; of
zq het uitvoerbaar was. dan was het uw phgt geweest,om het dadelyk te doen uitvoeren , en in werking te brengen , doch hy, die met den waren toeftand des Ba*
taaffchen Volks eenigzints bekend is, moest om dit plan Iaggen ; bet w?s eene fchoone fehildery op het papier het welk byyal kon hebben , indien alle de byzondere déelen der Bataaffche B.cpubliek zoo volkomen aan elkander gelyk:
Waren, als de byzondere bepalingen van dat plan, -
als ajlc inwoners dier Republiek gelyk waren in middelen van beftaan , cn alle de goederen , op welke die belasjun^ algemeen was, overal dezelfde waarde hadden, cn overal aan hunne bezitters dezelve vruchten, of vruchten van eene gelyke waarde , opleverden."
,, fa, daar in had ik juist zulk een groot doorzicht niet."
., En dat doorzicht hadt gy behooren te hebben , om" in ftaat te zyn, daar over te kunnen oordeelen en tê belbs-
fen. dit behoorde tot de kunst van regeeren, tot de
wetenfehap van 's Volks zaaken te bellieren; en hy, die zyne kennis in deezen gevoelt mank te gaan, moet zyne fchouderen aan het juk van het Volksbeftuur ontrekken, of hy handeld niet als een vriend van zyn Vaderlandj * het is gcmaklyk, de belooningen voor ae waarneming' van zulk eenen gewichtigen post te trekken, maar het is. op verre na, zo gemakkelyk niet, die belooningen te verdienen."
,, Ik zeg nog; wy hebben ons best gedaan."
,, Dit geloof ik, 'maa- het is niet genoeg zyn best to doen, dat is ■ geene verfchooning voor hem , die niet in ftaat is, om alles te doen, wat zyne verplichting van hem vorderd; wat hebt gy gedaan voor het algemeen belang des Volks? -— liepen met alle, ten minden bykans alle , uwo raadplegingen over verzoeken van byzondere ncrfoonen , om eigen voordeden! — welk een menigte1 ja legioenen van Reqtiestcti om bevryding van vastgefteVlc |:npo(itie_, om bevryding van betaaling "van aan het Land
yerfchuldigde geiden, om bekoming van penfioenen
cn gratificatiën, welken alleen firekkcn.' om 's Land-; mi.omften tc verminderen, ierwyl de uigaven, van de*S» vernieer4enkp., het fchc.cn immers", of groot 1 al (,. Jiüb 3



C 874 )
*er zich op toelag, om uwe Republiek tot cen groot gene* raai armenhuis te maaken ? ondertusfehen wierd uwe aan de natie zoo veel kostenden tyd met zoo veele nietswaardigeii zaaken verfleetcn."
„ Wy konden noch mogten ons niet ontrekken aan de raadpleging'1' over de aan ons gedaan wordende verzoeken."
,, Uwiiedcr Vergadering was meer beftemd voor de raadplegingen over zaaken van grooter aanbelang, over het algemeen belang des-gantfehen Volks, — cn Gylieden hadt de raadplegingen en bellüiten over dergelyke byzondere zaaken behooren over to laaten aan de mindere vastgelleldc machten, dje betere kennis en bewustheid over den waaren toedragt van ejiergelyke byzondere zaaken , by hunne onderhorigen plaats hebbende, konden hebben cn zeerzekerhadden , wier berichten, bedenkingen cn raadgevingen daarover men nu moet inwinnen, — en — meestal —"ja ahyclVolgen; Maar laat ons een einde maaken aan het herhaa-
len van al dat geen , wat de gchcele waereld en vooral het
Volk met zoo veel misnoegen heeft gezien; waartoe
komt Gyii'j ien hier? — wat begeert gy?"
,, Wy beklagen ons, dat men onze voorige Conftitütie heeft verworpen, en eene nieuwe Conftitütie heeft ingevoerd. "'
'1 „. Zonderling! — indedaad zonderling!—onder Uwiiedcr Regecring hoorde men groot en klein dagelykschklagen over het niot invoeren dier Conftitütie, dat men die gebruikte als een wasféfl neus, dat men die tc baat nam, als het in de kraam van doezen of geenen te pas kwam, doch dat men zien, om de invoering van dezcb'c over het geheel niet bekreunden. Hoor, eene Staatsregeling voor een ganser!
Volk moet niet by ftukkon én brokken worden ingevoerd , of de gedeeltens dcrzelve worden verdraaid, naar het goedvinden van byzondere perfoonen , — eene Conftitütie moet het allerheiligst Wetboek zyn; — zoo wel Wetgevers , als alle andere Burgers moeten die, zonder de minfte afwyking, gehoorzaamen."
,, Maar het was onmogclyk , Bu-gcr Jupiter! om die in werking te brengen."
,, Dan was het onmogclyk, dat die kon (taande blyven."
,, Maar mag ik u vragen, zullen de nieuwe Wetgoevers zich met zaaken van grooter aanbelang bezig houden ? zullen zy zich meer bcyveren, om de algemeene belangen des gantfehen Volks te behartigen ? "
,, Dit verwagt het garatfche Volk van hen; en zo zyaan die verwagting niet voldoen, dan verzeker ik u, dat het misnoegen des Volks veel grooter, cn het veel afkeeriger
van hun be:tuujr zal zyn, dan van dat van Ulieden. ■
Zy hebben ved beloofd, ten minfren men heeft het Volk,
in



C S75 . 3
in hfinnen naam, veol beloofd , en dus verwagt men ook veel van hen."
• „ Och, Jupiter, het is te hoopen ! — Doch ondertusfchen zyn _wy tc beklagen; men wyt ons het niet invoeren der voorige Conftitütie, en al het verkeerde, dat wy moeten het bekennen) 'cr plaats had; maar wat zouden wy doen ( •wy moesten maar volgen. "
., Gy zet het fiempcl op het geen ik gezegd heb; gy bewyst daar mede, dat gy ongefchikt waart om de teugels van het Bewind in handen te hebben ; indien Gylieden daar toe dc noodigc kennisgehad hadt, (dcwyl ik aan U'wlieder eerlykheid niet wil twyffeien) en Gylieden had bemerkt, dat 'cr fommigen in uwe Vergadering waren, die 'er zich op toelagen, om de invoering der Conftitütie tegen te houden, dan hadt Gylieden uwe ftem voor hen en al het Volk moeten doen hooren, Gylieden hadt dan aan uwe afvaardigers als eerlyke lieden moeten verklaaren : „ gy hebt ons gezöu„ den, om de door U aangenomen Conftitütie iincvoeren », cn te handhaven, doch wy zyn daartoe buiten ftaat; 'er ,, zyn'er die dit dwarsboomen , en wier invloed onze mag: „ te boven gaat." — Dan hadt ge aan uwen plicht, aait, uwen last voldaan; de eerlyke man, die zynen aan hem toevertrouwden post niet naar behooren kan waarncemen , legt dien, na alle poogingen tot overkoming der hinderpaalett vrugteloos te hebben in het werk gefteld •, neder , met opgaaf der redenen, waarom hy zich aan dien last ontrekt. — Doch, ik ben misleid, indien de geruchten, welke men my heeft aangebragt, niet overeenkomftig de waarheid zyni •naamlyk, dat 'er niemand onder Ulieden was, dienietoveral en daaglyks klaagde over het gebrekkige dier Conftitütie. en.dat het onmogelyk was, dezelve in alle deelen in te voeren."
,, Dit is zoo."
. ,, Dan was het ook Ulieder Zaak geweest, om op hef. eerfte voorftel dit bezwaar aan het Bataaffche Volk voortedragen , en tevens de redenen optegeeven , waarom die Conflitutie niet in alle deelen uitvoerbaar was; maar niet, om daarop te blyven voortfluuren." ,, Het is ongelukkig voor ons."
,, Indien het niet meer ongelukkig voor 'tgantfche Volkzy', bet welk de behandeling der zaaken in het toekomende leen ren zal. Laat dit tot uwe gerustftelling zyn, dat het gantfche Bataaffche Volk over de behandeling der zaaken onderUwheder Beftuur misnoegd was, en dat het thans, mét; rede, meer vrugten van zyne opofferingen verwagt; indien het zich daarin onverhoopt"bedroogen zag , zou deszelfs misnoegen ten hoogden top klimmen, — deszelf* «Jouden ert d»ï>r de voormalige waerejdberoemd.en.belde.nmpedenzugt,
dra
fche Bataaffche Volk over de behandeling der zaaken onder-



C 876 }
om tyrannifche ketenen te verbreeken, welke geduurende uwe Regeering verflapt en bykans ontzenuwt zyn , zouden , gelyk nog in bet laatst der nfgelopen'e eeuw , weder herleven cn nieuwe veerkragt verkrygen, en dan 'aou uit het kwaad zelve het goede gebooren kunnen worden."
,, Doch vrees daar niet voor, indien het waarheid is , dat men niets op het oog heeft, dan den algemeenen voorfpoed des Vol fes , op deszelfs' vryheid, voorrechten en eensgezindheid gegrond , te vestigen ,' dan . zullen de tegenswoördige 'Staatsmannen daar in flagch, en.'s Volks achting en liefde 'Wegdragen." ' •
Gaat daarop gerust, ieder uwer naar zyne oézittinge;
en berocpinge. Zoo gy daarin al niet de toejuiching,
des Volks zult zyn , ten minden zal uw onkundig en laf bcdier daarin niet meer het voorwerp zyner verachting wezen."
De Burgers gingen , met een hangend hoofd . heen , en ik met hen. —-- Ongelukkig raakte myn hond, dien ik tot oppasflng cn waaking tegen de dieven en huisbrekers , federt de ongemeene vigilantie der juftitie, my heb aangefebaft, Zoo verfchrikkelyk aan het blaffen, dat ik eensklaps uit myn droom, flaap en bed opvloog» en naar middelen van verwcering omkeek, CLAAS DROOMER.
MERCUUR, niettegehdaande het ftormachrig Weer, zynen gewoonen tocht gedaan hebbende, brengt my het volgende :
Te Groningen, in het Logement denieüwe Münjler zyri pyp rookende, hadt hy de aldaar zynde Bierdrinkers 911 Molbooncnëeters, ten hoogften verwondert gevonden, over de betoonde edelmoedigheid der Groninger Burgers, die tot het Hervormd Kerkgenootfchap'behooren, in de jongde bui- , tengewoone collecte, voor de.Armen dier Gezindheid: —— men vreesde dat dit aanleiding -zoude kunnen geeven, tot misnoegen aan den Fiscaal van Wartum , die niet gaarn koorn op een "vreemde molen ziet 'dragen; trouwens hef waren ook maar Bierzuipers die zoo over dien vigilanten hoogst braven openbaren Aanklager dachten! •■■ Dc menfehenvriend bedankt dc edelmoedige verzorgers hunner behoeft»'ge Natuurgenootcn.
Te Ai/sterdam zouden de Landkaart-kopers COVENS en 'MORTIER , zoo men zeide , eene accurate Kaart doen vervaardigen, van de Etablisfèmenten en Bezittingen der Ba" taajjèhe Republiek in de beide Indien, NB./»^'".' 1801.-?
— i u , . — -i—l. _y
Gedrukt in den Haag, by SNEYDERS ,' van TIENEN ca Comp. en alom te bekomea a 3 Sf. ' '



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 99.
Proeul a ffove protul a iulmhie.
Maandag den 28 December igoi. BUROER, BLIKSEM!
Zo lang het nog nier bcwüzcn ij, eil God geeve Art hut nooit bewezen Wordt, dac h-r JrW r1 «rï. ,, f wiens waardigst, gedeelte m«föhriï cT vcH n Yf*»
inhet^to^ ziu, het Itdf van do ^' g n öe,den» dtónieke regeermgsronn zal iken zc^V*"* wayin de National, Vryheid gocimcmreefMs, ïo^ rffd ffl heel m,t wortel, en t k door dwingelatidy cn ^Vcr, 4r* fttrfog L intgerocit: zo lang wy nog? «elvic hr,w ? eener.Drefeniaüveregeerin/ieevn orV 7 v, • V, 0n?er B naven , benoude,» nannl Sé 1 £S!" hcc ^ flitueerde M.chten , vry (taan, om rSSTj?° t2$ gCC5"^v«,.met ^m^digWttefS^Êj'fe My h.erop verlaatpnde, fehryYï«?VdSffwS //
«sya^if,e "s8e" ™ '«"-nol* * „
*c c Maat-



Maatfchappy, dc wetten deden eerbiedigen, de orde bewaarden, het goede beloonden on de overtreedingen en
misdaden ftraften. Dit alles is zeer juist, zeer in orde;
maar moesten dan ook, volgens de meening der grondleggers der Volksvèrêênigingen , die handhavers der wetten , ook geene beproefde braave menfehen zyn ? . . ■ Hangt het geluk van duizendc huisgezinnen niet van die braafheid af? . . . Kan het immer den wil, zelf de fehynbaare begeerte , van eene eenige Na'ie geweest zyn, om de handhaving haarêr wetten, en vooral van die geene die betrekking op het Justitieelè heeben , overtcgeven in handen van de ondankbaarfte fielten , die gehard tegen den krytenden rampfpocd hunner lydcndc natuurgenooten; de wet, als 'cr maar geld te winnen valt, gelyk eene wasfchen neus heröm draayen , en hunne gevangenen, tot fehande der mensch'lykheid, zelf geheel onovertuigd, aan de bewaaring van nog gruwelyker fchoften toevertrouwen, die, om een armzalige driegulden of wat , hunne eigene Ouders, met eenen fpótaChtigen lach der verdoemden , aan galg en rad zouden helpen ? . . . Kan' dit, by de erectie der Maatfchappyen den wil hunner Leden zyn geweest? — Waar komt dit van af?
Ten tweeden, Hoe komt hst, dat men onder de oudfte Volken, zelf ouder het ftrenge Röchtfchap van Lycurgtts, hy de Spartaaneh, geene enkele fehaduw in de wetten vindt, die de ftraf van eenen ondankbaren aan zyne wel-
doeners bepaal; ? zoude het ook zyn , om dat die
misdaad boven de bepaling der menschlyke rede en^ de geftrengheid van alle corporeele (fraffen viel'? . . . Zo, ja; moet ele oplettende waereld burger dan niet, met huivering, teiuggruwen , ais hy, hier en elders, de handhaving der gerechtigheid ziet toevertrouwt, aan handen , van yn an 1 die . na Vaderloos geworden te zyn , wierd onderfteund door eene menfehenvriend in zyne opvoeding, een vriend die hem uit zyne privé beurs liet ftudeeren , die hem, grootendci ls, kleedde en voedde, en die hem eindelyk een rechterïyk ampt bezorgde , na by tot Meester in de Rechten ^opromoveert was; en welken gepromoveerden , Rechter geworden zynde, op eens hoogst indigne en ondankbare manier, het proefftuk van zyne onerkentelykhcid tegen zynen weldoener uitoeffenden, cn dien, hadde hy grond tot recherche kunnen vinden , zeer zeker door hem
geruïneerd en infaam gemaakt zoude zyn geworden. > •
Men werpe my hier het voorbeeld van Brutus en zyn Zoon niet tegen ; want noch het geval zelve noch .de omftandigheden ftaan pari.
Dit alles wilde ik u, vraagende , .doen opmerken: Als nu zodanig cen man, Rechter'of Aanklager zyn.ie, zoo geheel gewetenloos met zynen onfchuldigen weldoener ver-
mo-



C «79 )
mogend is geweest te handelen , hoe zal hy dan doen m et alle hem geheel vreemde menfehen, die het noodlot, zelf die
het misdryf aan zyn onderzoek in Justitie onderwerpt ?
Men heelt, vervoert door biilyke verontwaardiging, ééne Bastiije neergeworpen; doch, geloof my, 'er zyn nog duizende BaStihes' aanwezig, om dat 'er nog duizencie de Launay's en Vargassen aanwezig zyn , waar onder zoo veele de la Tudes , zoo veele Trenken en andere Martelaaren eener barbaarfche willekeurigheid en eener nog Barbaarfeher party-yver zuchten.
Ten derden. In hoe verre mag, by een vry Volk, het
verfoeide recht van den fterkften werken ? r moet.
dwingelandy de wet aan dc natuur of moet natuur'de wet aan dwingelandy geven ?
Ten vierden. Wat is eerbiedwaardiger , of den geldbuidel , van een Supoost der Justitie, of de om brood vragende (temmen van de Vrouw en Kinderen eens ongelukkigen Mans en Vaders?
Ach! Burger Bliksem! ik mag in de ellenden des menschdoms niet verder dringen: overal, niet alleen in ons Vaderland , dat 'er nog al het beste aan is, maar overat verheft zich het gejammer der menschheid, en, om in ons Land te blyven, hebbe men fleehts het oog te werpen, op de greuwzame behandeling die men te Groningen tegen den Lieutenant ten Post, volgens algemeene geruchten uitoeffend, welke alle barbaarschheid te boven gaat; en, waarlyk, geen wonder, als men de karakters dier Justitieelè Matadors gadellaat, de Schout Gials , een gewezen Corporaal van Dopff, is hoogst menschlievcnd; en men moet wel menschlievcnd zyn, in eene Stad waarin eenmaal de Schoonzoon van een Scherprechter Lid der Municipalitcit was, en vonnis fprak over ongegronde infamatoire Sententien , die hy by den roest van oude fpykers vergeleek. .
Mensehlievende Meesters maaken mensehlievende Knechten, In wachten van uw antwoord ben ik
PHILANTROPE.
ANTWOORD.
De brief, de voor het menschdom zoo belangryken brief, onzes Corrcspondents Piiilantrope kunnen wy , voor ditmaal , enkel met de volgende waarheidvolle gezegdens van Salomo beantwoorden :
,, Den Godloozen zullen zyne ongerechtigheden vangen, ende met de banden zyner zonden zal hy vastgebonden worden.— "
C c c a „ Hy



C 38o )
„Hy zal Jlerve», om dat. hy zender tucht geweest iii ende tn de grootheid zyner dwaasheid zal hy terdwaalen.' — "
„De Rechtvaardige kent het Leeven zyner Beesten; maar de barmhartigh' d.n der Gddloozeh zyn wreed.'— ''
„De Godloozén zal hcencn gedrecren worden in zyn kwaad; maar de Rechtvaardigen •ertrcuwt, zelf in den dood.' — "
„ Gerechtigheid verhoogt een Volk; maar de zonde is een fdtandvLk der Katten! — "
„Lm JSelials getuigen tfcffai hel Recht; en de mond der Codl'ozen Jlobt de ongerechtigheid in! — "
,, yllie wysheid is voor den dwaazen te hoog; hy en Zal tn de poort e zynen mond niet cpm doen!—"
„ Brand nde lippen en een loos hart, zyn as een potJch: rj met fchuim van zilver ovtrtoogeh.— "
„ Die eenen kuil gra.'ji zal 'cr in vaiLn ; cn die eenen JtCin wemelt op hem zal ly wederkcenn .' "
„Dc Blo e d z uiges hejt twee Dochters: Geeft' Geeft.' , . . . "
Meer, Fhilantrope.' zgïïën wy »èr alat bVvoegen; de CCïoHedemUoij v,.n alle Ecuwen en van alle Volken , hebben fcnrkb-arcn-'.c voorbedden van we.ierrcchteljke volksverdrukklngen en mcnfchenniiihandeliiïft n opgalevert; en, geloof ons , dit ga?t, in-ons Vaderland, óneindi.» minder in zwang dan elders ; <Jan!: hebbe de braai hcid der Regecrer.; en der Leden van Juil tic cle Gerechtshoven, en, hoe zeer bét oökmogelykzy, dat.de lydendiÊ menschheid, beroofd van haare vryheidr, ook nog bier en daar eenen Varras aantreft, over bet algemeen treft zy ook eene billjkcr behandeling , vo ral i'0 Holland, clan crgcr.s elders aan- by naderer gelegenheid hieiovcr verder! . ' ' '
P I X I.
De volgende Brief, waaraan wy kop noch ftaarr, kunnen noch gelie-, cn vast te kr.oi pen, leveren wv ujt dc haal af, gelyk wy ie m uit de hand van den Briéföraéer ontfangen hebben. .
Zóó luid hy :
STAATKUNDIGE BLïXEMi
Daar gy toch zoo Staatkundig, of flim of politiek zyt, dat ude Staatkunde, de fijnheid of dc pdiüekheid uit de vergodenc oogen blixemd, heb daarom de goedheid om my te zeggen ., wat onzen Hultman toch zoo eeuwig eindeloos lang te Berlyn blyft uitvoeren? de Staatswccters zullen'cr, gelooi jk, dc reden wel van- weeten, maar het oude last*
draa-t



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. IQO. rr~—"—1 " "~ >
Proeul a Jbve proeul a ju!mins, * , ,
Maandag den 4 Januarv i8ox
f
O ikam 't Hof van Vader JUPITER is hef M°\v jaarsfeest geen der geringde, en wie zoude zulk een van Öucll gewiehtig tyddip laaten voorbygaan , zander zyn geheelen voorraad van zegeningen eens fris uuteftorten, vooral, wanneer 'er die zo nodig zyn? — JUPITER. hieldt dan pp den eerden dag deezes Jaars rroot Cour. Dc Hof-zaal was ir.ct nieuwe behangzeleu en tapvten voorzien , al dat veelkleurige was afgefcheurd, en hadt de plaats voor het oude, deftige purper ingeruimd. Alles was op nieuw ontzag en eerbied. Jnpyn liet alle zyne Saielütcn cn .Niderho.irigen naar rang plaatfen ; veelen die ten tyde der verwarring, welke men Gelykheid wilde genoemd hebbm, de hoogde posten bekleed hadden, zaten nu geheel om laag, cn konden naauwlyks meer eenige woorden van de don 'erendo ftem van Vader JUPITER opvatten,, (tn aan deezen lichttehy ook zyne woorden niet meer, want zy waren uvshk t'ondergcbragt en moesten het blyven.) Alles plaats genomen hebbende, ving JUPITER met ceneitemme, die alom den diepden eerbied moest inboezemen, op dc volgende •wyze, aan: Volken der Aarde, dat het aanvangende'Jaar, U in een rustieren daat moge aantreffen, 'dan die is, waarin gy zedert het jóngst verfirceken twintigtal-Jaaren
leefde: Gy moet toch éénmaal, het bloedvergieten
warsch, het woelen moede, op uw eigen wettyn bedacht X Deur, £) d d fcc-



C «86 )
beginnen te zyn, ' U op de oude bronnen van be¬
ftaan toeleggen , — al:e woelzieke ontwerpen laaten vaaren , want gy hebt rust nodig ! Gy hebt gezien hoe, terwyl : gy U onderling, dan in 't Oosten, dan in het Westen; ftraks in het Noorden, dan wederom in het Zuiden doodfloeg, het onderwerp van uw moorddadig gewoel telkens veianderae: hoe gy zeiven niet meer wist wat gy
vvildet; ' hoe de een Throon met gewelp omvergewor-
' pen , ftraks door cen anderen vervangen wierdt; hoe
't een Gemeenebest zich groot maakte, het ander vcrflindende, hoe het geen men heden hemelhoog prees, morgen als vcrachtelyk ftof vertreeden'wierdt; — gy hebt uit dit alles kunnen leeren hoe wankelbaar uwe oogmerken , —— hoe nietig uwe ontwerpen , hoe heilloos uwe begeerten zyn, en zoud gy door deeze zo duur. betaalde les, niet wys geworden zyn ? Volgt den Raad , die U JUPITER welmeenend geelt.
Houdt op met woelen! keert tot uwe Haardfteden terug; Bouwt uwe Akkers! Oogst de vruchten van uwe nyverheid in! doorklieft als van ouds de Zeeën, met uwe Koepwaaren, en denkt aan U zeiven! — anders is JUPITER voor Uw duurzaam geluk, welk hem zo zeer ter harte gaat.bevreesd. Gy hebt een duchtige les gehad !"
Naauwlyks hadt Vader Jupyn met fpreeken geëindigd , of Mercuur vatte het woord op , en fprak aan zyn geliefkoosd Batatifjch Volk, op de volg'endé wyze, aan:
,, Bataaven! Ook gy hebt uw oogmerk niet bereikt;—Uwe ontwerpen zyn mislukt; —— dikwerf heb ik U gewigtigc ontdekkingen gedaan, maar,gy waart te verdeeld, om 'er nut uittetrekken, Gy hebt gezien hoe gy allen, zonder uitzondering van gevoelens , telkens de Speelballen van de Hoofden zyt geweest, ' die U ter bereiking hunner oogmerken nodig hadden ; — Gy geniet nu eindelyk den
Vreede. Veelen Uwer, die bevorens zo eikwils den
hun opgelegden zwaaren taak moede waren, kunnen nu volop de gewenschte maate van rust genieten, en ftille aanfchouweren van de heilzaamfte gebeurenisfen zyn , Gy ziet, dat nu alles op uw welzyn uitkomt, hoe alles tot't oude teruggekeerende uw beftendig geluk zal voltooijen , alles wordt 'cr naar ingericht om U geen oogenblik zelf aan uwe bedgheden te onttrekken , dehersfenfehimmige Volkskeuzen, die zo weinigtot uw geluk bybragten , houden op. De Vaderen des Vaderlands Hellen Mannen in 't Beftuur, die voor Uwe belangen zullen waaken , zo dat gy 'er U niet meer mede behoeft te bemoeyen. Zy onder U, die opofferingen voor Vryheid en Vaderland deeden , kunnen nu de zoete vruchten van Vreede genieten. Laat nu voortaan uwe belangen gcrustelyk aan de Opper- en mindere Regeerings-Collcgieu, over
Die



C 890 )
gezicht van het geheele Battaüion cn dc gaiuiehe wereld poor cen Commando te doen transporteert n , (waarfehyulyk) naar cen der Stadspoorten, (zynde $tads gevangen? huizen, voor muordenaaren, fchclmen en dieven ,) cn dat veel om rede, dat dezelve voor iets befohiildigd wierde, waar over hy reeds tweemaal voorden Krygsraad was geciteerd cn verfchecnen, dus niet djsöbc lient aan ,dc citatie derzelver, maar voor de derdemaal weder geciteerd zynT dc, hy aan de Bode, zynde de brenger.dsr citaticn , gez-id hadde, dat hy met voorkennisfe van zyn Capitein om affairc$ uit de Stad moeste, en dus in de "onmogeivkheid M'aare, om dien dag te compt.recrcn ; verzoekende éie Bode pin hier van kennisfe te geeven aan de voornoemde Kryg.-raad,- waarop een detachement gezonden wierd om 'he» ™ baljafl even of hy disuhodient waare, dan niet te huis zynde, ware zulks tc vergeefs; waarop de genoemde Munt.fig, zich voort daar na vervoegt hebbende by den Licutevmz Colonel van het Baitaiüon, D, Poelman", en hem de reden van zyn niet comparecren op dien dag telkepnen gevende, „verzogtc dat hy door gee-,1 detachement'mogte wor„ den gehaald, wyl hy niet manqueeren zoude op de citatie tc comparccrcn" en welke hem toen van de Lieutenant Colöncl beloofd is, dan .in jye.eV.wiJ van die belofte, is hyvoor het front van het Battaillon uit het gelid getrokken, ont•jvapend cn van zyn eeretekens al? Grenadier op eene geweldige wyze door den Adjudant M. Ramhout, beroofd!!! iets het welk nooit, zcifs by geen militairen gehruikelyfc is, ten zy dc veroordeelden als ich'clmen gecasfeert, hunnen Sententiën ontvangen j en dit Wr.s het, als door dc ondergetekenden befchpnwd , meer eene daad van geweld,
dan van eenp reclitm.iiec Justitie 1 overwec-
gende intusfehen, d;.t ook zuiks hunne beurt eens zoude kunnen worden: cn zy dus meer onder.cen geweldige dan wcttclykc futerdinatie komende.
Welke publiek geweld (zo pnverkreplyk ten allen tyde aan den vryen Nederlander) zo veel indruk op de verbazende menigte toelchouwers maakte, dat het gantfche Battaillon als het iVju/e in een gedrongen wierd—-— om ware het mooglyk deze heilfchennis te keer te gaan. ■
1-let v> elk dan ook ten gevolgen heeft gehad , dat den arrestuit door dén verbazenden aandrang, niet behoorlyk konde getransporteerd w orden. \ •
Buigeie! hoe verbaasd ftpndcrj de ondergetekenden r.ict, ja! hoe vcrbaaSd, Honden niet de Groninger Burgers! hoe verbaasd moeren r.ict allen, vryen Nederlanders Haan! wanneer hen zulks tc weten kcomt; dat des nagts, daarop volgende, zes hunner mede fchutteren waer onder vyf ongeirukke cn zommige getrouwden wier Vrouwen hoog
zwanV



C «91 )
zwanger waren , op eene geweldadige wyze door een
Commando, gcadulteerd door een Raadsdienaar, even gelyk men moordenaaren , Schelmen en Dieven, die zoeken de Justitie te onttrekken, uit hunne huizen te ligten, van de zyde haarer Wouwen en Ouders alterukken en van hunne affaires te beroven , cn dat in het holde van den nagt!!
En dit is het niet al, Burgers Directeurs! maar na dat deze brave, ten prooy der dwingelandy, tweemaal 24 uuren onder de drikte bewaaring in de Burger Hoofdwagt gezet waren; wierden dczelven, heden nagt, door een Commando gewapende Burgers geadfideert, door een derk detachement Ruiters , naar de moordenaars hokken op dc twee gevangen poorten gefleept .' ! ! en aldaar tegens alle be iehaafde wetten, met gcllotene deuren, hun vonnis inge" ftampt ! ! !
Groote God! is dit dan het loon voor uw fcbepfel dat geen vrees, dan alleen aan U vcrfchuldigd is. — En dat zig geene overtreding dan alleen Uwe Heilige Wetten te wyten heeft! — Is dit dan het loon voor hun die zig als om ilryd beyverden , om hun leven en alles wat hun dierbaar was op te offeren, om onze Eigendommen tegens de Engelfche cn Rusföche Roverbenden te beveiligen ? Is dit dan het loon voor hun, van wien het Wetgevend Lichaam op Op den 7 October 1799 onverwyid decreteerde : dat aan hun hoven anderen de Posten vergeven moesten worden.' Ja Burgers Directeurs! Is dit eindelyk het loon van hun, van wien Gylieden zeide in Uwe Publicatie van den 23 Sept. 1799' „ Dat zy lieden na ireenedande Eernaam donden danRed„ ders des Vaderlands, welke hunne dierften nooit verge,, ten of ondankbaar belonen zou!"
Burgers Directeurs! Hoe moet uw hart, ja hoe moet het hart van ieder vrye Bataaf, (dat geen geweldenaar is, j ja, moet ons hart niet gevoelig zyn aangedaan, over zulke geweldige handelingen, van dc Hoofden van ons Corps, en wat hebben dan niet vrye Bataaffche Burgers te wagten ? Die wel aan orders en Wetten, maar geenzints aan geweld en overheerfching gewoon zyn. En terwyl deze Burgers op Citatie zich niet onttrokken zouden hebben, om voor de Krygsraad te verfchynen; en ingevalle zulks met gebeurende , waar 'er dan geen tyd nog om tot zulke een geweldige ftap wanneer zulks noodzaakelyk wierde geoordeelt, te komen?
Zie daar Burgers Direaeurs, wat zal deze handeling hier en elders in de Republiek te weeg brengen? wanneer onverhoopt deze daad of daaden, worden goedgekeurd, welk» door de Hoofden van het Battailjon in dezen zyn gedaan, aan Uwe wysheid en verligt oordeel over te laten.immers doch Burgers Diiecteurs! De vrye Bataaf laat zich door recde en Ddd4 k'1"



C 853 )
Wllykheid beter leiden en befticren dan geweldig dtvin«en het is dus met de gevoebffifte aandoening onzer harten Dd->i wy alle vrve NaderUndfehe Jeugd wiens harten branden voor het Vaderland en derzelver Vryheid, waar van »oo veelen eenen (terken biyk gegeven hebben, in de tyden der noodlotoge landing der Eugelfchen. waar v an één Collonel Stokebrand gciu.geni.sie geven kan, - dat wy op het eerbiedigde deeze ganfebe Hiitorie aan Uwe Voeten nederleegen . van Uwe Vaderlykc gezindheid als aan wien de zorff voor de veiligheid der Rechten en Vryheden, van ieder en alle Bataaffche burgeren is aanbetrouwd.
Verzoekende dat door Ul. mag worden gezorgt, datgeen Schutter, op last van een Commandant, zonder voorafgaande citatie, by nagt, van zyn Vrouw, Kinderen, of anjers worde gchgt; en veel minder dat een Schutter van zyne «eretekens worde beroofd , zo lange hy geen Sententie van ftraf heeft ontfangen, dat de Commandant zodanig m» worden gecorrigeerd, als ten beste ces Vaderlands, en de Schuttery, en met de rechten eens vryen Burger, en geenzints die van geweid beilaanbaar is,
Q F,
,VV?f Ï]CT verder op 8evoled is, —- is ons tot nog toe onbekend. "
BLIKSEM!
- Als de menfehen cud en afgeleefd zyn , dan krywm zv doorgaans de rage, om gaarne iets te vertellen, hec Men hnn nog van den góeden ouden tyd geneukt. De iontrö knaapen en deerns zitten dan zonder hen Te ttaapen ' en kyKen met eene groote nieuwsgierigheid hun ieder woord int den mond. De oude praetvacr vertelt by die frelegenhe,d omzeild wonderen, zoo ryp en raauw als hy die onthouden heeft; en meestal ftrekken deeze vertellingeu daer heeni , dat het in die ouden dagen beter ging, en dat de menfehen toen verftandiger en beter waren, dan nu
t-en foortgclyten trek voelde ik ook bv my zeiven zedert eenigen tyd. De overledene Conftitütie beeft, wel is waar , maar ktirt geleefd, doch 'er is by haar leven , zoo veel voorgevallen, dat dit korte poosje voor 't minst gelyk ftaat ma so Jaaren levens van een gewoon mensch, en , fchoon wy pas eene nieuwe Conflitutie hebben , is de verandering van fystema zedert in alles reeds zo mot, als of de voonge orde van zaaken al 3.5 jaaren in hef graf had:



C S93 )
.gcleegen. Het is dus zeer natuurlyk , nu reeds van dien tyd tc; hooren rèvelen, als van den goeden ouden tyd, cn veele zaaken, toen voorgevallen, moeien van dit oogenblik af aan een tentje hebben v~n dat wonderbare, 't geen de oude fprookjes voor kinderen van minder en meer gevorderden leeft yd zoo zeer intresfant maakt, of het volgend ftaaltjen ook behoort tot die, welke gefchiki zyn, om te doen gclooven, dat alles oudstyds beter ging aan nu?
{a, dit weet ik niet, gy zult het misfehien ruim zoo goed :unnen beflisfen als ik.
Het volgende (taaltje van den ouden tyd moet ik u om de klucht en de raarigheid toch mcdedeelen; het is de geest van een gefprek gehouden tusfehen zekeren Opziener der Dyken over, één der Hollandfche zoogenaamde Waarden ,
en zekere £ dëstyds als Commfsfarjs of In-
fpecteur, rondreizende, ter opname van den ftaat der Dyken en Rivieren , by gelegenheid , dat in den lastftcn harden winter op diverfe plaatfen in de Lek en andere 's LandRivieren , Yskroppingcn plaats hadden, en daardoor deaa'1gelegene Dykcn en Landen met zwaare Inundatien en groote ongelukken gedreigd werden. Gy kunt verzekerd
zyn, darde inhoud daarvan, zakelyk ten minden, naar de reinfre waarheid, getrouwelyk is opgegeven. Wy zullen 'er de kop en fiaart maar van weglaten , en geven alleen het lichaam des gefpreks. C. betekend Cómmtsfaris, en D, Dykmeester.
C. Ik ben gelast, u te vraagen , hoe het ftaat met de yskropping beneden . . . ?
D. Daar mede ftond het voor eenige uuren nog zeer veeg; thans kan ik u verzekeren, dat het ys fchot begint te krygen , cn dus , het grootfte gevaar daar ter plaatfen voorby is . Gy kunt derhalveu uwen zender gerust ftellen , om veilig voordtcreizen.
C. Maar, indien 'er eens onverhoopt nieuwe opkroppi.igen ontdaan , en daar door de Dyk in gevaar geraakt van doortebreken of overftroomt te worden, waar zult gylieden dan kisten. (*)
D. Dat weeten wy niet; indien wy te vooren konden weeten, waar dc nood ontdaan zal',, zouden wy gaarne in tyds ter dier plaatze kistingen maaken; nu moeten wy, gelyk onze Voorvaders, ons getroosten, om aftewachten, waar in het oogenblik van gevaar de eerfte hulp vereischr wordt? en daar fpoeden wy ons heen, intusfehen overat
op
(*) Of cpkis tinzen op den Dyk maaken, tot keering van het water , wanneer dit Lom er klimt, dan de Dykwett rmg. D d d 5



C «94 J
op den Dyk goeden wacht houdende. Mésfchien echter kimt gy ons vroeger aanwyzing doen, cn dan deedt gy ons en den Lande gewis een zeer grooten dienst
C. Wat is 'cr op dit oogenbliK te doen , tot fte.viging en bewaring van den Dyk, en hoe ftaat het met deszelis mn* nen/agen? (**)
D. Volgens onze geringe kunde is 'er op dit oogenbl k naar de Dyk en daar dc vorst als iieen cn metaal zoo hard zyn, niets in het minfte aan dezclven te doen, Wy moeten nu alles afwachten, wat 'cr komt, en de zaak'aan de goede Voorzienigheid overgceven, alleen toeziende , dat wy aile moeelyke hulp gereed hebben, wanneer 'er ongemak
hier of daar ontftaat' — Ook zyn wy niet gewoon ,
in het» hart_ van den Winter den ftaat der Dyken te verbeteren , dit doen wy in het Voorjaar en des Zomers, zoo dra de Rivieren binnen derzelver Oevers getreden zyn, en dc aarde bekwaam is, om daarin te graaven en te arbeiden. Weet gy ondertusfehen iets op te geeven, dat
met nut zou kunnen gedaan werden aan den Dyk, op dit moment, dan verplicht gy my, door het my op te geeven, cn wy zyn bereid, zoo het ü'itvoerlyk is, dat onvervvyld in
in 't werk te ftellen. (na eenige oogenblikken zwy»
pens.) Maar ja, daar valt my iets in, dat nog tot fteviging der Binnenloopen van den Dyk zou kunnen gedaan worden!
Ct Ea dat is ?
D. Deu yl het binnenwater tot aan de voet van den Djk ftaat, zou i:en al de willigen, die aan de binnenzyde langs den Dyk ftaan kunnen laaten afhakken by den giond, op zoo na zy boven het Ys uitkomen, cn die fchuin tegen den Dyk kunnen zetten, by wyze van fehooren, om denzelven te meer Hevigheid te kunnen geeven, wanneer die door het opkomend Ys of Water van buten mogt worden in gevaar
gebr.-gt. Dit is het cenigtte, dat men nog zou kunne»
doen.
C. Gy fchynt met my te willen railleercn.
D. Ik beantwoorde ujuistzoo, myn Vriend ! alsuwevraagen verdienen beantwoord tc worden. Kan men ernftig blyven, by zulke belachelyke discusficn?
C. Gy moet zu ks aan my niet wyten; ik heb den last ontfangen, naar dit alles te onderzoeken , en door zulks te doen, volbrcnge ik Hechts mynen plicht.
_ D. Het fpyt my, dat gy u met eene Commisfie belast vindt, waarvan gy zoo weinig faiLfattie kunt hebben voor
u
f**) p' Binnenloopen van den Dyk noemt men deszelfs g/ooijing en paden, aan de binnenzyde, waar het iuitcKwatcr niet tegen aanjlaat, geflagen."



C 895 D
a zelve. Voor liet overige stoet gy wel, dat gy uwen last 1: rvoert. Niets is ons aangenamer, dan aan dc hooge Mach' cen te kunnen doen blyken, da; wy getrouw cn \ vorig zyn in het vervullen van onzen plicht.
C. Hoe ftaat het met de kribben in de Rivier? hebben die door het Ys ook geleden?
D. Ik betuige u, zulks niet tc wecten , cn cokgeen kans te zien, cm den ftaat der kribben te onderzoeken, op ec.i ty.iltip ,, wanneer die eenige voeten diep onder het water en ys bedolven liggen. Weet gy hierop eenig middel uittedenkefi, gy gelieft het my dan aan de hand te geeven; anders zullen wy de kribben aan zich zelve moeten overlasten , tot dat het Ys uit de Rivier en 't water weggevallen is.
C. Nog moet ik u vraagen, of uwe Magazyneii CO vajl al het nodige behoorlyk voorzien zyn ?
D. Wy zyn gewoon, daar voor in het Zomerfaizocn, en dus by tyds te zorgen. Zoo ik meene, is daarin geep gebrek aan eenige foort van benodigdheden. Het zou echter kunnen zyn, d.,t wy door onkunde verzuimd hadden, het een of ander, dat vereischt wordt, niet aan tefchafFen, en om zulks tc kunnen wcetcn , zal 'cr geen beter middel zyn, dan dat gy of de Magazyncn gaat ïnlbec'tecrcn , of my een lyst voor legt van 't geen in een compleet Dykmagazyn moet gevonden werden! ontbreekt 'er dan het een of ander, zyt zoo goed, van het my op te geeven, en ik twylfel niet, of het Collegie zal oogeablikkelyfc bereid zyn , om* dat gebrek aan te vullen.
C. Ik voor my weet met, wat 'er in een zoodanig Magaz.yn behoort; dat is piyn Metier nooit geweest.
l3. Dat fpyt my van ttwentwegen; maar laaten uwe zenders u eene lyst bezorgen; die dienen het toch te weetcn! C- Die zullen het even weinig weeten, als ik.
D. Ongelukkig genoeg! enz.
Zoo eindigde de conferentie pianisfltno, de Gommitfarjs nam, excuus vraagende affcheid, cn deedt van zyn bevind aan hooger plaats fchfrifteiyk Rapport!
In hoe verre deeze byciraere eene plaats verdiene- in dc gëfchiedente der nicuwcrweteche verlichting, en wat onze
undè lui daar van denken moeten? moge Jupiter zelf
beoordeelen! genoeg, ik heb de waarheid verhaald.
D 1 X I.
ANEC-
(*) Lanrs de Dyken aan de Hoofd?Rivieren he ft men van distantie tot distantie Magazynen aangelegd, waarin alle zodanige materiaaïen en werktuigen moeten voorhanden zyn , byzonder tegen den winter, a/s vereischt worden, urn ingeval 1 an nood. afravmgen te ptaaken , te kisten, d erbraaken te w.eeren qj te bekraihintn enz. enz.



f 896 )
A N E C D O T E,
.In het Jaar 179^ febreef men te Delf'zyl onder den Vryheidsboom deeze Dichtregelen, zynde een pendant van die welke in ecu No. van JANUS op den Amflerdamfchen Vryhcid-boom geplaatst zyn.
Hy ts st richt in het gezicht
Van Vyanden en van Vrinlen ,
Men breekt hem af, Maar men zal het graf
Der Vryheid nimmer ■vinden,
dat is, in 't Hoogduitsch vcrtaal.1 dcor J. G. Hoche,
Er ist geric 't Ins angefieht
Von Feindeh und von Fr einden.
Man hrirht ihn ab , Aoer Sell das grab
Der Freiheit niemals finden.
Zonderling kwam hef Mercuur voor, toen hy by zyne komst, in 't Bataafsh - Brabandfche, alle de Grensbcvvoo • rters in eene allerongerustfte houding zag. Na veel navorfchens naar de oorzaak van zulk eene algemeene ongerustheid en yerllagenheid, bekwam hy het volgend bericht, het welk hy te greettiger aan Jupiter mededeelde , daar 'er gecu open «aar Nieuwspapier van gefprooken hebbende, het by Weinige menfehen bekend is:
Op den" 3 D cember hebben de Franfche Commiefen (Tolbcdienaars... verzeld van Gendarmes en van een menigte Hufaaren zich op 't Bataafsch Grondgebied begeeven, als op de Endekooi onder Groot-Zunderd, en zyn aldaar met geweld in de Huizen getrokken, en al de Koopgoederen die men daar in bevonden heeft, met onderfcheidtn Karren naar udntwerpin vervoerd, zelfs door dc Boeren van 't Bataafsch Grondgebied. Protesteeren kan niet baaten , of men wierdt bedreigd van direct geplaatst te worden in.de Prifon te Antwerpen: toevallig, dat wanneer de Onderfchout van Groot-Zunderd , geadflfteerd van eenige Bataaffche Cavalleric met een menigte van Boeren ter plaatze kwamen , alwaar de violatie en 't geweld gebeurd was, het een weinig te laat was, terwyl 't. fcheen, 'er Heilige order was om geweld met geweld te keeren.
Te Huibergen en tot Osfendrecht heeft dezelfde grap plaats gehad, maar daar geene goederen vindende , heeft
me»



C «97 D
men daar, na c"e byzónderfte Huizen gevïfiteef.1, Kasien ♦ Cabinetten cn Kisten geopend te hebben en mets bevonden hebbende, zonder iets mede, moeten retourneeren", van dia- is men gegaan naar de Putfehe ftraat, ook op 't Bataafsch Grondgebied, alwaar men insgelyks meest in alle huizen geVallen is, en verfcheidene Kirren met goed uitgehaald cn mar Antwerpen getransporteerd, met geweld maar neemende dc Karren van Boeren, die men daar digtst by geleden konde vinden , en offchoon do Boeren zich tegenkanteden en zich ilerk verzettcden om hunne Karren cn Paarden te verteenen, dit kon alles niet baaien, wyl zulks bon? eré'mdtgrè maar moest gedaan worden , zonder tegen-
fpreeken " Van daar is men gekomen tn het Dorp
Putte, mede op'tBataafsch Territoir gelccgen, en aldaar Insgelyks huis voor huis geviftteerd en aldaar alles medegenomen , wat hun maar beviel, zelfs geheele Winkels , die 't zedert heuchelyke tyden in allerlei foortvan mamifactuujeo gehandeld hadden, en nog als voorheen fiaölekcn en aldaar zo ook aan ieder een bekend was, dit kon alles met baatcn , met geweid maar op de karren gelaaden en naar Antwerpen getransporteerd. De Bataaffche Commis Lxpediteur te Putte post houdende, en genoegzaam op et extremiteit van ons grondgebied wonende , deeze grap en handelwyze ziende , verzettede zich daar fterk tegen , met te zeggen: dat zy op 't Bataafsch gebied waren, dat zuücs niet en vermogen te doen, en wyl hy Gommis Expediteur de franfche taal m de grond magtig was , vorderde , dat indien men die goederen Frankryk wilde invoeren, men vollhekt by hem eerst d'aangaven moesten komen doen , en 'er dan Ho.hmdfche uitgaande rechten eerst van moest bctaalcn, maar moest direct zwygen, of wierd beloolJ , na de Prifon van Antwerpen gebragt te worden, de Prseüdent van Hollandse» Putten, proteftcerde insgelyks tegen het geweld , 't welk men pleegde , maar kreeg direct dezelfde waarfchouwing gelyk de ComtmS Expediteur bekomen hadt. ' ; ;
Drie perfoonen, die te Putten zich zeer verzetteden, dat men met geweld hunne huizen indrong, cn zulks 7,011der adfiftentie vart de Munieipaliteit of wettige Regeering , wierden gevangelyk naar Antwerpen medegevoerd, alw.ar zy den 17 December voor zo veel men weet, ten minilcn nog zaten.
De Munieipaliteit van opgenoemde Dorpen, hebben zxn over dit voorval, aan 'tStaatsbewind geadresfeerd.
Te Grave gekomen, hoorde Mercuur met trommèffiag , (volgens zekeren Ambtmans gevoelen; de miristk'ostbaaïe wyze voor den Lande; het gewigtig nieuws aankondigen,
dut



C 899 )
dat de Auditeur-Militair van 'tDistrift, -co ténrm Turf van'tMagazvn zoude verkoopen. Dc za k wïL, 's Ambtmans meening, tc gewte tg om hc óf^ !,?i,S
Sn Omroerï ftj^^B, S **?S» d°°< Ambtman J. J,$ tS%avl~^ den braavcl1
Eindelyk in dc refidentie teruggekomen, överhand^da men aan Mercuur eenige Bmneu-en luitcnl; nditd^,u;C papieren, waar van zyne reis, dc jkture vertW h dt onder anderen las hy in een Hamtjur^h openbaar , efch ft ecmge bedenkingen dver de jongfte ommelcer \t\ - • " in de Bataaffche Republiek. Men icbym in dèrc L n cn dikwerf meer en beter te weten , wat 'er in oiï, Reoub el je omgaat, den veele lieden in de Refidentie zei tc -voor dezulken ml Mercuur dan wel verhaal en eene asfUe" , Sa^st:1— " ta 'f^Ba^Oa
Na over dc weigering van veele tot de bekleedt van voor naame Posten benoemde Oranjegeztnden te h°ebb'-,i Z fprooken, zegt dat Blad, dat 'er in deeze Rc £ e fden fifegp eene vry fierke brochure circuleert, beva e.ue
cr cemgc aantekeningen byvoegende, die deeze redenen op eene genoegzaam voldoende wyze,. wederlege Dc gronden der gemelde weigering , veronderftelt de"?!, dier brochuretevinden, £ ineto'getrottid aan oude ve I tcinsfe,1 2. In de begeerte vanlicvcr uir-enodigd , dl,— qu.reerd te worden; 3. om dat üe jongfte Veranderln/vat zaaken mets meer dan eene Revolutie ,een e«n ^vnh.K die Revolutionaire bewecgingen, waarvan de|evoltó„ ,fi« te voorzien zyn zoo men eens 't begfrze] afgfekeuTK En 4j in de onderving van eene ongemeene vcanderlvkheid en van den Korten duur der oude proeven. De aSt ningen antwoorden hierop, dat het niet rcdclvk is- dat s„E ten op 't Slagveld blyven, wanneer 't Legerhoófhun t vel, en het voorbeelo van den aftocht gegeeven heeft mL kan immers (.zegt de Schryver) niet meer StadhouderE 2ind, dan dc Stadhouder zelf zyn. - Met alie deeze be denkingen, wedcr!eggj0gen en oplosfingen < ziet Mercuul echter de voornaame Oranjegezinden in de Reli ién f gecne posten aanneemeu, wat mag hiervan toch de waU wezen? iecen
NNRNB' 5 *%W00Ti # de" ^Cf dcn Ka«eleïn in NB. </s iJ00J, te Vianen, dient, dat hy de ros-r f 't Financieel Beftuur, wtarvan in ons No n^Zv^V' maakt is, zo dra bekomen zal, als die reed, beroemde n'
nan-



C 899 )
nancier, nog eenige bewyzen van zyne F'nsnd;ee1e kundigheden zal hebben aan den dag gelege.
'ADVERTENTIE N.
Een driejongelingfchap te Wyk by Duur/lede bjed z;eh
aan, tot het doen van Collacte's ; zy hegeefen niet
meer dan 100 pro Cento Collecteloon; docii voor behoeftige Lieden verrichten zy dit werk gratis: Adres tri de Herberg ue Rheü , vallende van dm Btrg in dc Vogelpoel.
De Nationaale Toneeljisten onder directie van den Burger Haganus, zullen op maandag den 4 January vertoonen inde gewoone Schouwburgzaal, in 't Departement Holland: tl' ingedrongen Mtrfgüant onttroont, of de billykheid het/leid door eene goede keuze cn daar door verwekte hoop tot nieuwe bloey , Toneel Ipcl in drie bsdryveft, döör'fGenoQtfehap; Studio, Sapientics et fdentine.
By Brave , te jüm/hrdam, is van de pers gekomen , en zal eerstdaags worden verzonden , eene örïill ndige befchryving van dc icheuring in de hervormde Gemeente aldaar, als mede van de in 1796 ontzette Leeraaren, alles met inlichtende aantekeningen voorzien, en verrykt met hunner eerwaardige afbeeldingen.
NB. NB. Tot Nieuwe Jaar Gefchenkjes is in het liclrf NB. verfcheenen een ampel Vertoog over de
Volkskeuzen , zeer natjes op best vloei - papier met melk gedrukt; waar achter gevoegd is een lyst van de aanftaande Departemen-
taalen Be_ftuurderen._ Ter bekoming
voor cen ieder, is dit werkje op den geringen prys van 1. Huivers gefteld.
Tae-



C 900 )
TOEGIFT.
By de intree van dit nieuwe Jaar,
■Moet nieuwe leeslust weêr 'herkeren.' Voorzeker word myn heilwenich waar,
Dan zal dit jaar ;ry vei-te Leezers geeven, — Zoo waarlyk zet de lieve Vrêe,
De welvaarddjronnen weder open; De Schepen brengen fit latten tr.ês,
'tVooruitzigt doe: op voorfpoed hoopen.
De groote Jupiter bemin' den Patriot.'
Hy doemt Cameleons en f-oode Intriguantcn! Dit Vaderland geniet het zaligst tot, •
Zo zal de Vryheid nooit haar vruchtbren boord verplanten. *
De Uitgevers van dit WEEKBLAD, wegens mdispofttie vri hunnen gewoonen Redacleur en tevens uit me-tclydeu voor eene arme Farmhe, den Burger E. de WITTE, thans gedetineerde op de Gevangenpoort in dcnHaag, zinds den 16 November laatstleden voor Reda'r.eur genoomen en thands als zoodanig, ook uit hoofde van zyne aanftaande vervoering naar het Tuchthuis te yjlkmaar bedankt hebbende; — hadden nimmer durven denken, tut deeze S<cp. pliant, in plaats van crkemjelyk te zyn, zich zoo verre zoude vergeeten , dat hy den ftouten roof zoude hebben beftaan , om zich onze Bladen te eigenen , dezelve ais zyn eigendom te vervolgen , cn daar van eene Circu'aire, ondertekend de Redacteurs, aan onze Corr'es ondenün rond te zenden. — Wy vertrouwen , dat onze Correspondent:n , naar 't recht van eerlyke Boekverkoopers, met dien ROOVER zullen handelen —cn door daaden omtrent dit fnoode Schelmftuk zullen toonen , dat zy 't algemeen belang van alle Boekverkoopers weeten te handha'aven.
SNEYDERS, van TIENEN, en Comp.
Wy Ondergetekenden, verklaaren by deeze zich te conformeer en met boven liaan Je Advertent e, en met de redactieder bovengemelde Weekbladen te zullen continueeren DE REDACTEURS.
gedrukt in den Haag, by SNEYDERS , van TIENEN, en Comp. en alom te bekomen a twee Stuiv,



D Ë
POLITIEKE
B L I X E M,
No. ioté 1 —~->
Proeul a Jove proeul a fu/mihët
Maandag den u January i&oi».
^O1 Nieuwjaarsdag is 'cr aan tiet Hof Palcis van Ipméê Igruotfi veranderingen voorgevallen. — Wy zyn verpligtdite melden, om dat de Va/fche POLITIEKE BLIXEM, d,« inde gedaante van Cartouche alleen op het Buitenhof in den Haag,wandelt, wyl hy reeds uit dc voornaamfte Steeden van Holland is weggejaagd —:— eene verdichte
en , volgends zyn anrd , Leugenachtig beriet aangaande die
verandering heeft opgegeeven — Uit den Grooten Raad
waaren Mars en Vulcaan geremoveerd — en V^nus.
die onlangs de Pokken heeft gehad eri nu veel gelykt naar de Tuinmans Dochter, of Vrouw van J. E. ds Wivbs was door Juno van het Hof gejaagd ——. met dc verandering des Kerkeraads bekommerde Jupiter zig weinig, w'yl hy öeflooten had . dat dit Lichaam voortaan'voov zïg zelf moeste -zorgen nog iets: Selenüs dronk zich ieder dag dronken , en was uk dien hoofde op de gevangen Poort geplaatst, waar hy.niet doet dan lasteren, liegen cn zich zeiven en anderen vervloeken. De God P/,n liep met
cen Pels aan , om nog in zyne armoedige ftaat den greoten' Heer te vertoonen; waar hy iets konde opdoen . het zy door list of bedrog, daar aan floeg • hy zyne klauwen; en mea
dacht, dat hy binnen kort by Silenus zoude zitten. *■
Voor 'toverige waren 'er zaken van gewigt op het tapyt, —■ 'er was eene groote Raadsvergadering belegd, waarin oven fi. Dkeu E s e e«n



C 933 )
diiiff en maakt de Som op" kort om het facit op-
"pmaakt verwekte zulks in my dien affchrik om nooit
fe folMciteren , ten einde nimmer onverdienftelyk tc kunnen bewezen worden. Ik verkoos dus liever Krengenvanger ,eëbrvveri — in de dacelyklchc waarneming van deeze myne kostwinning frihderVTk niemand - en kryge nu en dan rira*e brÓkics- - Nimmer evenwel heb ik een toevalhger fond*Si dan op den tweeden dag van dit N.cuwpar. en daat mogeryk dit Papier, (waar van Ü de Copy zende, om da be°°al te beklad is,) voor den verliefer ot het PublTck v-m meerder waarde is, dan hetby my fecrect te houden, ktvam het my best voor het U kemielyk te oen zyn Mogelvk vind het door plaatzing den regten man — veel d ent het ter gerustftelling, dat het in geene te verkeerdVbnden gevallen is - ofwel eindelyk ftrekt tewg derrigting aan de weetgierigheid, hoe zowmige heden ztph al be-iz houden met byzondere aanteekentngen. -77-JK
zal 'er niet over uitweiden veel min ei■ ^merking.n
od maaken — dit laat ik voor grooter lui over. Ik denK da-elyks te veel, als ik om my heen ae', en zo veele befactSelyke wend ngen en raadselachtige voordenngen gadeIh aan het fpreekwoord, dat onder de meemgte zo gereeSSkToeSSTvS Schoenmaker hou je by jouw /glit - war offchoon een kopere, en byna nietswaardig* Penning, zo dik en zo plomp, als de Rusfifche munt een fnkelé fels door Vrouwengunst of eene behendige Poolfche meefters zet in een gulden St. Jacob kan ver^nfün dat is toch geen allemanswerk - men moet daar toe een Spo rjlag hebben — en raakt jou daar het fortuin eens meê , dan word je ligtelyk van Str.nt - Keunmg - aUhans in het Land der Blinden zouden die gebeurenisten met zeldzaam
zvn dan genoeg gekrabbel voor een znven Krengen-
van-er by de toezending der Copy van dit beklad Pa;fe"°_yik hoop, dat het door jouw Blixem wel te regt
5,1 raaken de letters, die ik door de modder of vuile
meeuw niet heb kunnen leezen, heb ik met puntjes gezet kun j7of iemand anders die invullen., ik mag het wel leiden - ik verfta 'er te weinig af om het zelve te hebben kunnen doen. Ik blyve.
JOOST KRENGENVANGER.
Op 's Gravenftein den iden van Louwmaand 1802.
Het 1 Jaar der Zele-Schepping.
Eeei



Agenda.
„ to hevig tegen hem uitgevaren keeftZtl^T^
fictd heeft, fd*thV £ L T/6 c?*»Pl"»ewen geèx, u-
en hem ^nzyfigeweefenp£TT, wUdaan hadd pmtrehd 'ded^daZf^r^fd^ ""^ren
Jwjfr heeft gehad? ' ¥ ^ ^eaat een kragttg
van Vet en Comp. te duiven tVj'^ r"n T >''roccs m de Regters b^
Aanj. N. S.S..N zelden'te'inforraecpen „ ör van de vfeiendjle betuiguiee* ~„ ^/,„v
„ aan den gedetineerden Överfien SSl^4 „ öw/r,^ desze/f kunde enwISlSid^
„ het zo nederig aanhad, dat hy gaarne a/Tw 1 * „ van den Overjien wlde werken om Vf^wdant „moeite en mphoudefyke we7kZamheid• teZZ'Z „ te komen, zo hy dajr toe ST^Tw^
^^tSh^St"? °verJhn
^iéMrT^
wonÊÜmq! J toen het wat dia



C 903 )
Of hy niet, voor dat hy buiten 's Lands in een gewigtigen , hem opgedragen, post gaat, eene openbaare verand-. Koor ding van zyne zo geroemde Sfdmini/lratie tn het licht zal geeven, om alle lasteraars den mond te floppen?
By den Drost T.EL. V.O..N te onderzoeken : Of het mogelyk 11, dat, wanneer door middel van een Drost zelve aan Gevangenen geld, goederen of verversjchmgen bezorgt worden, daarvan een gedeelte niette regt komt? —r- 0f het ook onder de regalia van het employ behoord, daarvan een deel of portie voor zich te houden?
Item. Hoe veel het aan een Mt'ïtairen Drost wel op* lirengt, als hy zo kundig is, dat hy alle Berichten over de approbatie of improbatie der Vonnisfen van Gunrn.Joens Krygsraaden knaphandig weet op te maken zo dat de Fiscaal die enkel behoeft te tekenen ?
Of dat hem met een onbefchrytlyk werk veroorzaakt,
het zy by daartoe tn ftaat is of niet en of zulks e-n
fiscaal tn zyne grooter werkzaamheden, — Bywoonin* van Gezelfchappenplager- partyen - en billard Zpeelen
met merkelyk tyd geeft, En der JuflUi* het hoogst
en zekerst vertrouwen kan inboefemen ? -
Ann den Solliciteur Z .. T.. N
Hoe veel agio 'er oP zit.' dan of het een honeur-pm is, als men zich laat gebruiken, om by eenzevanzenen fchoon zonder acces zittende, te gaan, ten einde liedoor mooye beloften „oorden of verzekeringen over te haaien om quafi aoor zogenaamde rmdborftige belydenls of geheim toevertrouwen befchul(ligingen te helpen llyven1 die geen grond hebben en zyn naasten alzo wederreztelyk tnhet verdriet te helpen? - of dit geene gemaakte ZtfeTrutne' *"* ^ordente^kman
Aan Commisfaris R I T N.. te hooren
te %rTJr°lV T; tnJUrie tegen <hn ^roraat Gobius ,LV / 1 V M? ?en ZanS isi om &'t deeze zich ge2£»' %t%af ST Com>»«}<*r» voor een flegt Suptl-ant, en even als of hy een openbare Jchurk waare, uit Eee3 ts



C 906 •)
te maaken en Jlukken voor te houden, die ah beweezen gehouden wordende de fchandclykjle intrtgue tn verachting in hem. Commisfaris zouden doen zien , en geen hét minst vertrouwen by ieder ecrlyk man kunnen waardig rekenen — daar toch iets van deezen aart en by openbaar pleidoy door een man van crediet, als de Advocaat Gobius gefchied, noch al .wat hy orden.'elyke Heden afdoet , voords hem Commisfaris tevens onder het oog te brengen , dat de zo loffelyke Refolutic van den Agent van Oorlog, hoe mooy ook opgcfield, te weinig uitmaakt tegen daadzaaken — dat immers daaden meer dan woorden vcreischt worden cm den eerlyken man te maaken—dat dit flegts een; fatisfaiiie in woorden is, daar het Recht alléén hem die met de daad kan geeven , en hy by het Agentfchap daarom ook te regt overigens .aan de ordinaire jufiitie gerenvcièerd is.
MERCUUR heeft tc Amflerdam. veel hooren fpreeken over de herftellii-g van de afgezette Predikanten in 1796 — men moest in Amfterdam even edelmoedig denken (zeide men , als in Gouda en Rotterdam. — Dc Burger Raad Parket ,'Üd van het Amjtcrdamsch defenlie-wcezen in 1787 ,
werd wegens zyn vooritel, ten fterkften geadmireerd. ■
Men zag nu, dat hy veel tol reuter dacht dan men wel in 17S7 van hem vermoed hadde men kon zelfs geen redenen vinden , waarom hy zig, uit hoofde van zyne moderate denkwyze, in 1796 niet tegen de afzetting ciicr mannen verzet hadde. Dc arme Patriotten zegenden hem
zelfs in het hlyde vooruitzigt. dat zy van hem koesterden; — Indien zulk een fterk Pattiot (zegt men) zig mtresfeert vWoï Oranje Dominees; wat zal hy dan met doen tot geluk van arme Patriotten ■ van Patriotfche Dominees, die
geplundcid en van dc Oranje Dominees met vloeken overladen zyn ■ Van andere Patriotten, die in hun Vaderland arm wedergekeerd zyn, cn nog broods gebrek hébten j . Dg vcrwagting 'is groot! — Zulke mannen moet
de maatfchappy zegenen cn voor hun lang leeven de vuurigfte gebeden ten hemel zenden.
In Zaandam had MERCUUR zig- nog al lang opgehouden — het ging 'er ook al zoo zachtjes, zoetjes naar het
oude Vader ROGGE zong nog , op zyn ouden dag
met zyne Leerlingen Liederen, dat de Mcnnoniten-Kerk



gevaar liep van in te flortcn — -de Burger Domine DE HOOP fprak nog al eens van alle de oude plannen, welke hy weleer gemaakt ba-Ula — en dé Lceraar BE ÉTS was dag en
nagt bezig aan de hervorming van het Schoolweezen
■waar aan hy zich zoo verdienfteiyk maakte, dat hy gewis na zynen dood een plaatsten in het groot Phanteon zal krygen.
Irei "■ • * e' -' >rti >fl» •• -*f!>'t!S«a <S. ^
. In Hoorn begon de hoop? op de wederkomst van WILLEM VAN ORANJE merkchk te vcrflaauwen , ^éenige zogenaamde Vrooirssn,' die Oranje als dc fteun van den Hervormde Godsdienst befeböuweh ,■ Haaken nog ceriige ftiltc
zuchten zy hoopen hem toch nog éénmaal weder te
zien.
Te Broek èn Waterland vertelde men elkander daaglvks, hoe veel men voor het land fins 1795. al heeft opgebragt — met dat alles, zeggen de meeste oude wy'vcn: dat zy nog wel eens'zoo veel zouden willen geven, als'zy haar lieven PRINS WILLEM maar weder hadden —'Mer.cuur, die zich aldaar ook als een Oranjeklantt gedroeg, hrfd het by de Boerinnetjes heel goed gehad , zelfs verbeeld hy zich, daar een ryk Wecuwtje te hebben aangetroffen, op welke hy verliefd ls — nu het is met Mercuur ais met veele Dominees, als het Meisjen maar geld heeft — dan feheclt het weinig, al liep zy ook met een Keurslyf van 80 ponOp Durgerdam waren de oude Visfchers nog meest Pa-
triotsch gebleeven; dc Chirurgyn Jan, welke aldaar
woont, cn geesten kan zien, en toekomende dingen kan voorzeggen, (adres by 9.van Hamelsveld,die 'erPeef-Oom over is) deeze Chirurgyn fpreckt nog van wondere'dihgcn ,
welke gebeuren moeten ; MERCUUR is 'cr echter nog
■vry geheim mede misfehien zal hy het my in het vervolg ontdekken.
Op Buikfloot fprak Vader Pieterfen veel van zynen
Zoon hy had nooit kunnen denken, dat 'er in dien
Jongen zoo veel in ftak , als hy nü van agter'éfi omwar.'-
wierd > hy is verheugd zulk een ftandvas'tig Patriot a|iï
het Vaderland gegeeven te hebben , en de gedachten. hiéf van doet zyne gryze haïren verjongen.
-AT



ADVERTENTIE.
_ !Er is alom verzonden de Bataafsche alman/.dii, waar m verfeheiden uitmuntende plaaten worden gevonden.
r. Eenige deftige mannen, in de klceding van een Li*
der gewezene H: H: Mogende —. met kleine fteeken ,
groote fteeken en eeuwige fteeken.
2. De Unie van Utrecht leggende op een Altaar —— Waar voor te leezen is: dit is het waare,
3. De Wapenen der Oude Edelen en Patriciërs, met dit onderfchrift: hierin vinden wy onze verdienden.
4. De Keizerlyke Wapenkroon der Stad Amfterdam met dit byfehrift : wy blyven by het oude.
5. Eenige koppen van oude Bataven en van den tegeti-
Svoordigen tyd waar onder ftaat: zoo veel onderfcheid
als tusfehen een Italiaan en een Romein.
- ö- Ka,n1a.u van Hasselaar en Maria van Reigersbergen, m gezelfchap met eenige Dames van den tegenwoordigen
tyd en daar onder leest men; Gy hebt nog iets van
uwe Oudmoeders.
Tot nadere Onderr'gting cn Beandwoordint» van aile verdere bedriegelykc Advertentién diendt eens vooral • dat de Compagniefehap vanSNEYOERS. VAN TIENEN enConm. niet gedisfolveerd isnog voor November aanftaande volgens ContratHkan gedisfolveerd worden. — Dit zy genoe^ ten opzigte van de Advertentie van SNEYDERS. — Daf overigens VAN TIENEN het beneden zich rekend , om meteen DE WITTE, die alom als een BEDRIEGER, LEUGENAAR, EERROOVER, met één woord, als de grootfte DEUGENIET bekend is, en wiens ckaracter fchets ecnea anderen CARTHOUCHE zoude vertoonen, zig verder intclaten — dit zoude toch aan het Publiek verveeïen. — Het lust aan niemand lang in drek te wroeten — houdende de Compagniefchap zich aan haare voorige Advertentie —— en verwagt van alle eerlvke Boekverkoopers, dat zy dc bladen van den Bedrieger DE WITTE en den hagen MEYER, vol* gends het recht van eigendom, terinftandhouding derEooknegotie, zullen blyven behandelen, zoo als zyaaarómtrend reeds met genoegen de juiste en billyke behandeling onder* vind.
Gedrukt in den Haag, by SNEYDERS, van TIENEN, cn Comp. en alom te bekomen keen en een halve Stuiv*.



' D É
POLITIEKE'
BLIXEM,
No, 102,
Proctil a Jove , pru.ut a julrfiine.
Bit Ex'ra Nummer wordt uitgegeeven op fTrydag den 15 January i8ca,
J): volgende Brief, twee, zo het ons voorkomt, Jian-
merkelyke Droomen bevattende, hebben' -wy om aan het daar in verkiaatd verlangen 'van den Zender te voldoen, niet kunnen nalaten in een Extraordinair Nummer aan' onze Geachte. Leezers mede te deelen, terWyl Jupiter den breeden Raad daar over gefpannen hebbende, den vluggen Mercuur, dadelyk heeft gelaat om in alle deelen zoo def oppervlakte des.Aardbodems, als van het Godenryk de voornaam/ie Zienders cn Uitleggers, niet den meesten fpoed op den inhoud daar van te raadpleegen — cn het beste van derzelver gevoelens en uitleggingen, tot het zekerst befluit door het Orakel te doen fmctioneercn, en aan ons te rug tc brengen , warneer wy niet zullen nalaten van zynet hooge Bezending verflag bekomende, zulks insgelyks even gerecdelyk kemielvk te doen zyn — intusfehen bereid zynde* om verdere Droomen, die Lubbert Droomer des waardig mogte oordeelen cen plaats in ons blad m te ruimen, en op gelykc wyze t.r kennis van Jupiter en Mercuur ta brengeiï, als deezé volgende Brief, welke wy zonder refumiie aan zyn Hof hebben geëxpedieerd, en ats eene zaak van onverwylde noodzadketykhcid ten reeds geinelden einde in - handen van Mercuur is gefteld, die zo Zelve, als door zyne eerfte fnelgewiekts Dietiaaren dadelyk Hemel en Aarde, .heeft doei: rondvliegen , om te verueemen of rer ook eenige waare voorfpeiling in zeiegen zy, of dat het nog onder 'de verborgenheden belioord,ddn wel loutere hersfenfehim-
mïge, droomen, zyn. Verdér laaten wy mede de be-
Borèeelmg aan eiken Leezer over, ten minfienvan den zodanigen , die , zoo het fpreekwoord' zegt, verder ziet, als zyn deus lang is. — De Brief zelve luidt dus -—•
IX Dfeu Fff By*-



C 9ro 5 BURGER BLIXEM!
Z^ert eenigen l}d door del wonderbaareni loop van omftandigheden cn vreemde fgebi&eriisfen tan het peinzen geraakt, en het hoofd over gebeurde, voorvallende en toekomjhge zaaken vol hebbende, heb. ik, in plaat* van <en verkwikkenden flaap , byna nagt op nagt de o- rust van aan bet droomen te geraaken. — Zommige zyn in dedaad" breJagchhk, — eenige verward, en andere min of meer ernfhg , en hebben, als het waare, iets Prognostieks; myne Vrouw, min of meer zig verbeeldende eene Savante te zyn, en althans in haare jeugd zig veel met uitleggingen van droomen, en gezigten opgehouden hebbende, zoo dat zv er nog niet geheel vry van is, heb ik nu en dan wel eens getragt 'smorgens met het verhaal te vermaaken, en haare uitlegging te vraagen; dan zelden kan ikfiaagen , om het jyne uit baar te krygen, want als ik haar dan zeg, dat naar myn leeritelzcl droomen bedrog zyn , dan word zv boos cn zegt, de dag zal nog ééns komen, dat uwe fpottirm wel betaald zal zyn , en dat gy nu voor herfchenfehimm,ge denkbeelden — ondoenlyke zaaken en onmogelykheden houdt, U over zal komen , zo. onverwagt, als een die fin de nagt — Wie Staat (voegt zy 'er dan dikwvls by) ziet toe, dat hy met en voile. Ik heb grooter tuimelingen ge¬
zien , dan welke gy nu belagcht.- Het zyn flerkebeenen,
cue de weelde Kunnen draagen en hóe vaak komt niet
hoogmoed voor den val deeze en dergelyke bejegeningen zyn dan dikwyls het uiteinde van ons onderhoud- - .
zomtyds wel heviger — want zy hiet Jacobma, en' is 'er in de daad eene geftrengc. — Ik heb daarom eens vooral nu b.y my zeiven het voorneemen vastgcfteld', haar myne droomen niet meer te vernaaien , maar de merkwaardigfte aan het Publiek door middel van uw Weekblad medetedeclcn — zie hier iryne jongfte.
DROOM.
„ Ik verbeelde my te zyn, in een der Volkrykfte en ver,, maakelykfte Pier den van Europa — niet ongélyfc aao Hhx-
„ rys. * Ik bevond rrjy daar-in een. Vorftèlyk Paleis —
,, kwam in eene fraaye Zaal — vond daar een longman „■ met groot van geftalte, die een heldhaftig cn doordringend „ voorkomen had, en my den hoogden eerbied inboezemde „ voor deszelfs ernftig gelaat, cn de mannelyke taal, die „ ik hem hoorde uitbrengen. Op de korte en klaare voor„ ftellen,. welke hem EEN OüD EN DEFTIG BURGER ,,. deedt , met welke hy zig zeer gemeenzaam betoonde, „ en wiens voorkomen zeker niet min belangryk was ia „ veel had van een DE GROOT, P. C. HOOFT cn der-
gclyke eerfte Staatsmannen, cn waare Burgervrienden, . walce ons-Vaderland npg tot Iuister*verflrckken , en zoo
,-, fchaars



„ fchaars anntetreffen zyn. . Waar die oude Burger ecb.-
"„ ter te huis hoorde , konde ik niet wel bemerken —"riet rcfiecn zeker in geen Land, waar men mét de orde van „ zaken te vreden was: -—■ naast hem Hond nog. een ,, Mail, maar minder interesfant; deeze had cen hoog~geele
„ rok aan , en had veel van dat ci-devant Hofiéiykc
,, fprak tusfehen beiden telkens van bedroogen te zyn, „ en dit men eene fchynbaare verzoening en byfegging „ hadde gepredikt, en zyne parthy , immers allen, die ,, 'er nog ecrlyk in dagten, vooa zien zelve inconfe„ qutnt," cn by anderen belachlyk en fchandelyk wilde maaken door aanbiedingen aantencmen , waartoe zy t;n ,, ednemaa'I, eed en indagtig, Jj.iiit.eh ftaat,Varen— Zyne heeto ouJe drift cn iever voor zyn ftamhuis hadden, egter by den Held, tot wien hy fprak, niet al dien ingang, welke hy verwagtte — De taal van den ouden Burger deedt meer af, — deeze fprak met ernst en kalmte — cn met eenen nadruk, en openhartige rondheid, die den Held innam en van dc rechtvaardigheid der zaak volkomen overtuigde ,, De töeftand van myn Vaderland ó Held !
„ (dus begon de grysaard) dringt my, myne laatfte pogin,, gen tot u te richten , of het nog te behouden waare; — ,, Bi acht het onherjhlbaar verhoren, zo gy geene laat-
„ fle redding aan hetzelve toebrengt Gy dagt het ter
,, goeder trouwe te doen , maar men .heeft u fchandelyk ,, misleid — men heeft uwen eerflen Zendeling cn uwen
,, Spitsbroeder, beiden door geldgierigheid verkloekt;: •
,, rhpn heeft u wezenlyke verwarringen , en verdwaasd be„ leid van zaaken, als de fchpld van eene te driftige en te ,, vol yverige party ten listigiien afgefcliilderd , en om „ fnoder doel te bereiken, als cen onherft.clba.ir verderf ,, voorgedragen, en tevens zyn eigen kwaad bedekt, het ,, welk door ecne trouwloofe behandeling van alles tot al„ les aanleiding gegevén heeft — terwyl men looslyk uwen „ gezwooren vyand uit een vèrpêst eigenbelang toegedaan
>, is; men heeft de beginzelen der redding, door uw
,, Gemenebest te weeg gebragt, en zo plegtiglyk bczwoo,. ren , ja door heilige verbonden gefta.ift, als tegen den ,, aart des Volks ftrydende, u voorgebonden, en ftraf bare ,, mishandelingen en uitplunderingen, ten gevallen van uw ,, Land, als noodzaakelyk gemaakt, hoe zeer alleen de?t ,, byzonder en' bcttrs van ons toegezonden vergulde roof,, vogels, den een na-den anderen, gevuld hebben le, vol ,, beklag voorgehouden, fchoon men die ten welzyn van ,, ons en uw Land door cördaatheid had kunnen voorko,, men , indien men niet vooraf berekend had ten langen ,, laatften door eene omkeerir.g van alles, zelfs daarby re,, kening tc kunnen vinden; — kortom men heeft eene reactie gebrouwd , die nimmer te denken was, en die ,, zeker nimmer hadde kunnen daarge/leld wdrden, inF ff z dien



< 913 )
ïlicr ftortc den Oryfaart traar.en d— cn dc Hcl.1 betoon* dc eene edele gevoeligheid van Vaderlandlievende deelnee•rrons, terwyl foPerfonage in V geel gekleed, tot zyn leedweezen , d^cze waare ge'lcpapenHeid moest beaamen , en. herhaalde, hoe men alles op de onvoorbeeidigfte en foutfle wyze met verkorting van elks wezènlyke Vryheid''er door-
tehald had. De Held was op het pun*,van hevig uit
te vaarert over deeze ontdekking, maar wieret door zyne ernsthaltigheid bedwongen, en zeide ., Vresst^nist! goeue
üeden vreest inzonderheid met, gy Eerwaardigs
Gryfaard' verzekert de Uwen, dat ik haar Beichermer
„ cn Redder heb willen zyn cn zal blyven dat ik
„ als mensch boven eene korftondige misleiding metverhc, „ ven ben maar dat ik billykheid en re'givsarehhcid
door eene daaraan overeenkomfiigeredding in uw Vader., land weldra weder zal doen zegepraaien. Het is
,', nooyt myn oogmerk geweest U tot het oud ver,, derflyk systema te doen te rug brengen pb,
,, eenigheid was myn waar doel. ' Ik wilde geene
,, enkele verwisfeling van perfoonen ; maar meest eene
„ ver3eetering dl bestendiging van zaaken , Welke ik
hoorde, dat de Wensch van alle regtgeüane lieden in uw ,, Vaderland was, ten einde den verderfoei der tweedragt, „ te doen dempen ; elk het zyne te doen toekennen —- alle parthy en fqctiezücht te verbannen* en door-reaet jj lyke een/lemniigheid op elks v.szenlyk belang gegrond,
„ te laaten vervangen» • — Ik heb zelfs, om u tc
behoeden van nimmer in eenige duurzaame kluisters tc , kunnen-vervallen, met eiceshhok» Httften'dig hoofd ' aan uwen Raad doorgefshrart, m het Verdrag, dat " men my verzeker.!e uw at er duidclyke mcening cn wezen-
" Iykst belang te zyn. Ik heb aües niet van ftap tot
ftap kunnen naargaan , dan ebt punt kwam my voor mo" gelvk tc onbedagt 'er ingefjopen te zyn en althans nim,, met met uwe aangenomen beginfe'en te kunnen ftroo-
ken. — Ik heb overigens op de goede trouw aangegaan. • Bevinie ik door uw gefchifift en ei ten onderzoek, dat ik
„ bedrogen ben , hs Z.VE2KE het U — en Zweert
,, het in mynen. naam aan alle eerlyke Lieden , die „ met regt "ontir reden zyn,ik zal hun fchielyker , dan zij. „ denken Recht doen wedervaaren,—. myn hart is daartoe , ' ,, niet bedorven, nog myne hand magteloos: ■— neen! „ hbt goede gedeelte te behouden was, en zal eeiw „ wig myne wil blyven." Mn eenen trok de Held op eene gramdorige wyze aan een fehel , en gebood zynen eerfteu Staatsminister binnen te komen —. deze verfeheen — en kreeg een ernftig bevel op eenen toon van ,, verontwaar,, DioiNG die , zoo hoog ging , dat ik daar door getroffen, wak„ kcr wierd,en in den droom 'lus my bcvondgeweestte zyn." Het was evènWftl nog te foroèa o;n op te ftaap. — Het F ff t, ze



C 9'4 J
2#d& KS&rM^*» Droom — B R O O M.
„ dc _ 4SS1JI '"en zich zeker gcwaano had-"
» tig; - deeze was . • k0V?n K<!2 Aa*
,, OEENEomvol t-h-Hcv ,,ion™Wm-tebeproevéV,
„ het refduedde- l ''/}of C^-honden worden, dat »> de — ais her din „,,.. ' .!, -i>'oe\cn—zz» derde ae -
» zyde fchaarcn, en V °"s aa"
..gen, dan blvven U , '0n'nfton ons vciccni,. kan'ons DedXeT Jf Wv'ftT gC^° """^
ffffift ^,,sln« en ï^tdunkcnd Man .welke ™
, , . /■•■'■rs behoud tedasrt te ~xn ' ir/„+ rr
,, behoud \ zede pPW «v.'-. %b IVat zelfs
, den ^^^^^^^^-^
>. mui , is myn eed • — ió r 1 j «aiktien-
„ vendJ LL 7I ,,,'v Ja ma"r fP''ak ^t zesde al Be-
/T~T/ — * M // £eme nieuwe Jlormen doorll»™
„ Jchoot nedp-* ■ u„ „v/u j.*10-, "Oaen post in uwen
:: SS *s«
** w! hed«P hernam ook de lange die het
eerxt



C 915 )
„ eerst van zelfsbéhoud aj reeds gefprooken had . en ik
„ zoude Jet- daarom voor zyn, dat wy de zaak ten dien einde in handen van onzen Rapporteur Generaal Ge-
„ géimjlen Raad iielden" wat zeide een ander 6met
een bril op den heus,die Lojola zelfs felieen,,, neen' dien
j> fingfhen cn krommen weg bewandel ik niet meer" .
,, Gy zeild te veel op het Compas van dien Man" ,
hier onftond zodanig hevig gëfchii en zodanige' verwarring onder deeze" Staatsmannen , dat ik van fchrik ontwaakte ° en ziende, dat het dag was, op ftond. — Inmiddels blyven die droomen my zodanig by, dat ik, — als 'cr ergens-een ztender was, — over de mogelyke gebeurenisjen der gevallen, en de waarfchynlykc beduidenis hem gaarne wilde
raadpleegen weet gy 'er een, of vindt gy 'er iets in
daar dc hoogftc jupiter cn de fnelgewiekte Mercuur uwé Patroonen zyn, en nog al deeze en geene Prognosticatien Weeten te pas te brengen, gy zoudt my plaifierdoen zulks te melden , en dit zoude my aanzetten, by vervolg myne droomen U medetedeelen, hoe ver ik ook van de hand woone.
Madretsma
Koppermaandag 1802. LUBBERT DROOMER.
Onder het afdrukken komt Mercuur met een fhellen vaart, en op uitdrukkelykèn last van Jupiter ons brengen het volgend Vaers, dat in den Raad der Goden geleefcn en om den volieverigen en welmeenenden iuhoud met eene' onbefchryvelyke toejuiching bclloteu was openbaar te maart.211 T*dly voldoe" aan dien last, om dat wy de rondborfage Misfive van den Vaderland en Vryheidlievenden van Hooff met de hoogfte goedkeuring hebben hooren vermel. te™.vl ,wy 011S verlaaten, dat niemand onze bereidwilligheid in deezen zal wra.ken.
aan den'
V R Y M A N
J. F. R, van li O O F F,
%>het leezen van deszelvs ^roudborftige bedanking als Lid van het Wetgevend Ligchaam. In November iZoi.
Rechtschapen Patriot .' Ai! Leent een wyl uw ooren Aan t geen deDankbaarheid,naar plicht, Ü wil doen hooren. ireeA Griek, nog fier R omein kreeg grootjeher Burgerkroon, Bdfl dieJuiar'himd Vbiedt, uw braaf ge^ag ten. toen'
Ver-



C 916 y
Verfoeide een de Ryk zyn' Vryheid te verwerven
■Ten koster! van zyn Eer' ; — verkoos deez' liefst te flervsn
ln ketenen! o Ja.' Uw braafheid tcondt ons aan,
Hoe teder eerlyk man voor 't Recht fleeds palmoet flaan!
„ Ryst tat uw' graven op, ó Eedle Batavieren.' „ Die, toen één Opperheer door Spanj-.'s KrygsbanierenL „ Naar wdleh-ur gebood, dien JhtHe.'yk wèrfohdt, „ En tot den Bedelzak U onderling verbondt!
,, o Vaderen ontwaakt, en wilt getuig'nis draagen, ,, Dat 'er noch iemand is om 's Vo-ksbe/ang te fchraagen „ Wien ftaat,nog ambt vervoert, als zyn Geweten zegt, „ Dat 's Lands gemeene zaak met word naar eisch belegt.
„. Ziet in van Hooff uw geest — uw' deugden noeh herleeven „ Ziet, ho; Hy (Parmoe kiest, M p.aats met drift teflreeven „ Naar 't hoog gezag des Vó.ks, der Grooten tro-.telk'nd, ,, Dat meenig een zo vaak op 't fchandelykst verblind.'
„ Ziet.'hoemet k'em van'Réén, HyDingtaaldurftte fpreeken, „ Waar hy verderf voorziet, geen Wet van 't Volk wil breeken ,
Al/één de flem dér Deugd — der Waarlietd geeft gehoor , ,, En , hoe hy 't ook behóeV', zich aan geen' gunjlen Jioor' f
,, Wat heil! In'tfomberst graf, op éU:s verdorven weezen, ,, Meenik een gloed van vreugd, op't levendigst, telcczenl ,, Elks ziel verheft haar kragt cn looft de Dankbaarheid , ,-, Die Hem haar hulde wydt, in vo.le Majefieit!
Zoo groots ch is 'tLoonderDeugd.''Zoo moogenVryheidszoonen Die zich getrouw dan 't Volk en aan dc Wetten t'oodtn, Steeds boogen op een Roem, die nimmermeer vergaat Offhcon een overmagt heur doelwit tegen/laat.
Zoo zal ook elk Bataaf in zegen floc.'s- gedenken, Dat niets vermogt, va'n Hcoff ! Uw eerlykheidte krenken* Dat Gy, trots Ballingfchap, 'ien Kerker, Armoö, Dood Nooit ja liet hooren, daar ow Geweten neen gebood!
' - M
Uw voorbeeld vuur' elk aan voor 'tVaderlandte waaken, Om eigen grootheid nooit's Volks Rechten te ver zaaken: Zoo maake d'Eendracht macht! zoo koom 'er Hdrmony Zoo fchroom' men nooit voor éèn of veeier Hcerjchapcy.
'mt. PRESSA S'JRGIT V1RTUS. ,
Gehukt in de.t-Haag, hy SNEYDERS , van TIENEN, jbh Co.np. en alo.n te bekjinsnaeenen een halve Stuh',



D E
P O L I T I E K E
BLIXEM.
No. 103.
F~rocui a J'ove , proeul a füïmikb, <J « ——•. 1
Maandag den'\% Januvry i3o2.-
JVXyn gevleugelde Boodo is , ajnts hy bcmcikt heeft, da* men zyq meesters qiering tragt te onderkruiptn by debmd geweest; — zyne reizen zyn blikfemfhcl: — hy Iaat niets on*-
beproefd 4 om nieuwe ontdekkingen te doen ook geeft
hy overal nauwkeurig acht, of hy niet elders den valfchen
•Mfrcuur ontdekt hy wéét in '1 zekere, dat hy in
cen gryze peis gemaskcrr omreis: en wee dien knaap ^
'zo hy hem elders aantrcffe! . . . .
Om u eenige ftaakjes te geven van myn Mer cours vigi-
hntic zie -hier' zyn» medegebragte notiel/es — leest
en oordeelt!
MBRGULTR, van zyne reize tc huis kómènêe, beeft ons by dc medcdceling zyner in ons extra nnmmer No. ioï. vermelden last en medegedeelde Droomen , ook de volgende Berichten cn Brieven mede gebragt, als;
Te St. O-zer had Mercuur by de Familie van Madame IvI/sthof in zekere Herberg eene byzondere Vreugde befpeurd over de zoo onverwagtc bezwangering, en de zoo fpoedigc bevordering van Mr. Masthpf , als 'Secretarisvan Buitenlandfche Zaaken, dan Mercuur had zich verpligt gevonden te informeeren aan die de goede 1 ieden, rat bet Ilegts Ecrivain of Clercq was, maar dat toch de Binnen* iandjche affaires van Madame 'er merkelyk door aanvvies-
II- DitBU Ggg fchen,



C 918 )
fchen, en ln het kort met een nieuw Kwartier ra het wapen ftonden vermeerd te worden, verbeeldende een fuperben Bos met het Byfchrift b k bon homme! het welk den aanftaanden Infant of Infante tot geene schade zou verflikken , maar op nog nitfteekender Promotie en vermeerdering van Familie zou kunnea doen ftaat maaken, mits hy zich lydzaam gedroeg, en het met te veel. op de hoornen uitblies —- Proficiat! - . . men had 111 die Stad •ook nog met veel lottange pel'prooken van,den Koffyhuishouder' en gcwcezcn Brief befleller of Postbode Maarten de Haas — Hoe deeze een uitmuntenden ftyl bezat, om brieven te ftellen en Wisfelbrieven met of zonder Borgtogten, zo goed als de Bank, op te maaken.
Te Geldermalsum had Mercuur een geheel Register van de flingfche bedryven van zekeren H. J. Meyer, ook al zig genoemd hebbende Baron Ruysch , opgedaan , dan de perfoon was hem te nietig geweest, en de zaaken rieken to zeer naar den mostaard, dan dat hy de Juftitie wilde voortiitloopen Hy had uit het Westen zwaare wolken tegen hem zien zamenpakken!
Te Hattem was de Lieutenant Generaal , Pannebakke*, Olymeulenaar en Veenboer van zyn Haagsch Springiogtja
wel te huis gekomen een weinig vermoeid , van te
veel wild bejaagd te hebben , dan ten uiterften vernoegd over zyne negotiatie, ter bekoming van fmorfioenen en aoezegin" van eenige conceSften en begunftiging van SteenLeverantlen naar Oost en West. Schoon hy geene openlyke opwagtitig in de Hofplaats bad gehad , wist hy toch (zo het fpreekwoord zegt) wel , waar Abraham de mostaard
haalde Hy had de beste wenfehen over het Vaderland
uitgeboezemd, en by de voornaamfte matadors zich beleefdekk gcïnfinueerd en daarom eene goede vcrwagting opgevat tot het behoud van hem en de zynen Hy had
zyn buik vol van al het revolütioneeren. Het is de zaak van ieder goed Burger, den tegenwoordigen ftaat var» iet Gemetnsbest te verdesdigen, fcheen hem om byzondere redenen naauw aan het hart te leggen. Wat kan
het my fcheelen, wien ik dicne? God zegene myn traftement! Hy zou eerstdaags nog een nieuwen Steenoven zetten en dan zou het fchrik van bakken zyn, dat Rhyn
en Vechi zou verbaazem • Het zou wat beter gaan als
met het Graanboerct in Duinkerken, dat hem byna a la Lan^me zou gebragt hebben.
Te Zwolle had Mercuur by de Familie van zekeren Knaap, geweezen Adjudant by den Artillerie- Veld- en Transport-Trein, onder zyn Zwager Mar.ufchewttz, cen



C 919 5
%evfg beklag gehoord , dat deeze man door de aanlokkend» Uitnodigingen van zekeren invaliden Sollicitenr in den Haage zich zo zeer had laaten misleiden , en aan de intrigues van zekeren Rittn ... te veel gehoor had gegeeven, om zyn ei^en Zwager onverdiend in het ongeluk tc brengen, en de Entrepreneurs\'t,s en Comp. t Utrecht van de baan te knikkeren —- hoe die Solliciteur zelve in perfoon hem te Amersfoort was komen opzoeken of deeze
daartoe Commisfie yan het Agentfchap van Oorlog hadde. gehad of niet, had Mtrcuur wel hooren mompelen, doch
hier van wagtte hy nauere bewyzen; dan zo veel was
Beker, dat Knaap door hem epgefieuld, en met een Comtnisfariaat by een nieuwen Veldtrein in plaats van Eürer, gevleid, naar den Haag was opgetrokken cn creede opgave had gedaan , waaromtrent zelfs nu nadere Zertificaaten wegens deszelfs groovc doolmg en misieiding ten 'procesfe van Vos ers Comp. authentiek zouden geproduceerd zyn ; — höc Knaap in ben Haag komende, eene geè'ntidat:*rd$ Jtefolutie of aanjchryving tot zyne decharge wegens afwezigheid had bekomen ; hoe die Knaap nu met de handen in het hair zat en den misleider, zo zeer als zyne misleiding , vervloekte terwyl hy wel zag, dat de Koort
fcheef lag en alle die mooye beloften eu toezeggingen
in rook verdweenen waren, terwyl zy hem voor het gelag
hadden laaten zitten: — in deeze en dergelyke ztaken
was het Mercuur met hen eens< die zeiden, dat Knaap en anderen hieruit leeren konden, hoe men -wel het verraai
bemind, doch den verrader haat; en dat de onfchuld
toch altyd in het einde moet zegenpraaien —- Mercuue wenschte den klaagenden vertroosting en den beklaagden, dat zyn berouw hem voor genade mogt verftrekken , doch dat nog eens de ftraffe en verachting op zynen wanfehapeo. misleider duchtig mogte neerkomen, terwyl Knaap wel gedaan had die geiipele handclwyzc en de valfcbe befchuldigingen darr aan annex, by een omftandig Certificaat, bloot te leggen, Ijet welk in originali by eene nsdere gelegenheid aan Mercuur beloofd was, ter hand te ftellen —
}Vat doet de -winzucht niet * hoe kan een ordentelyk mam zich zó verre vergeeten en verlagen f —— FIDONCÜ!
In Utrecht was MERCUUR in de Sociëteit Koophaudel en Zeevaart en meerdere Gczelfehappen geweest, en had daar wat hartelyk lagchen gehoord over de bedrewing van zekeren DtreÜeur en Chef der Artillerie- Vcid- en Transport-trein Rittn.. om tegei. den wakkeren Advocaat Gahius een Proces van Injurie te inftitueeren, over eenige flegt'e ftukken, intrigues en wangedrag ten zynen lasten in het Proces van Vqs & Comp., zo klaar sis da zon op den mid,Ggga das



dag en met rende, klaare en verfiaanbaare woorden ten aan-
hooren van duizenden openlyk bygebragi — é %S
ydn D'ooren! dat by eens opkomc, by zou vim een
flegtc reis komen -—- het papiertje van den Agent van Oorlog, over zyne loflfelyko directief voordeel, yan del
ttfUnï? uJ° d3af faftffi "-m-vloei-papier worden MERCUUR had een boekdeel gezien, vmu^^dan*2r honderd bewysbarè daadzaken waren, en zo ras het in or* de geredigeerd was, is hem beloofd,'om meerder licht te yerfrrtiden , en te doen zien hoe dikwils mén niet wecnïu verhpt en te Werk fielt, welke geen het mdht vertrouw Ji
verdijden te hebben zy waren dus'.van oordeel, dal
Kt.in zich maar heel fhlleyés moest houden, en zich met den-buit, die by gemaakt ha Me , v._. ,„;.c ^en\ want hoe meer eie pot geroerd wierd, hoe meer liy ftinken zou
% E L A!
; ïn den Haag, aïlas pE Hofplaats, had Mercuur "eene mmdcre bvZöndere Bcrigtcn opgedaan
Dc Lieutenant Genval Goddeumi, had by zyn kortfiondig vcrblyi aldaar geheime en int me bcfogncs met zyj;cn broeder:) ken Schildknaap en eeritcn 'Adjunct' Hespasia» Nö gehad. Iuslchen beiden waren zv tc zanten hevig aan dc gang geweest, dan de zoete tusfehenkomst van dc bevallige Spruytia van Up.sval , SUs haar Mans Brevet kwam, toppen, als Reftdent haar de Goudkust, had de aai>
gcnaamjle vereffening bewerkt. Zy had met haare 1'e-
ye Ionkjes cn poezele Arrppjés, door eene èenpaarige omhelzing, de twistende Helden bevredigd, dat met een lekker Soupcnc cp de Befegnekamer de ecuwigluurende land, tic'had gekreegeq - Mercuur had daarbv gehoord, dat dc Wandelende Courant: Carolus Hagaius Grifwus in der *l Zerydtr van het Paard van Calisula, hier van dc lugt gekrecgen hebbende , niet had nagelaten daar op tc hebben'"1-' °n LX Te;':pore dcCZC rc=cIs zpu "^geroepen
'Wat vreemder ongeval: Het, doet fthier ieder leeven, Dat hier omééncn Zoon, twee Helden dapper keeren : ' Zo kwam eens Tro,en 'om, door Hfchaakcn i dn een' Vrouw, Dank Spruytia: uw hand, dte voorkwam zo veel rouw.1
Verdomd! riep Haca uit, ik zou Éon toonen, Hoe myne Poot: rynT/,r;g, brevet ren durft en toonen e ' Pr week hem nat e^tjlap ! - aan Heil aan 't Vaderland ! Jwee Helden zy:; BEÏpcjwcj door cé.ne Vrouwen-hand. —
* Mercuur had verder gehoord , dat zeker Presmeefier General in zuiver Potjes Ratyn-Sa kreupel dicht eerstdaags zou over-r
brëa*



c im 3
ruiterij Ptoraoit was getransponoirt. varh. „„ .. < to to,«to »,.„, ,va? verhoord , « «™' f'™ woigercnde tc kunnen tnelasrpn ~\* a , ^ Kantors
lino- lil ra„ i !Dt A!t-?id!-ihiervoorengehoordeAfdee,'
Ei sis?i 5=r s^a sas
nebben - Mercuur had eindelyk mede over drie voornYma
.Lom , 'n ' at z?n Pr°ces, nu 't zedert 2 a a maané« tZÊtSH* ""^ op hm driemaal was verhoord ~ cn ü,fchen het eerfte gevvoone taformatoire verhoor en het tu ecde principaalc byna een rond jaar verloope was ec
bitten — q.t de QjoinwiansBBHM.een HoogKjurd man „
Ln



C 923 5
fa hstzelfdê ongehoord geval was dat de waereld zig
vcrbaazen zou f. als deeze zaaken en 't gebeurde daar m ba, kcn Zwierden en of zulk eene RegtsvervordetiBg door
derbeugel Kon Elk rief, neen.' en vertrouw •
de dat die zaaken aan het Gouvernement met naar behorek konden kenbaar zyn of het zoude en moest er ia
voorzien ■ MERCUUR had onder anderen door een
fffifelftrfeii daar tegenwoordig hoeren bö.veere.i Jdatgby he 'bvna voor ohgétooflyk hieU, dat de zaaken door deu Fiscaal zö (laphattlg wierden voortgezet, daar hy zoo "een Scf manneken was,wan;fehoo, hy ^P^J*?rd • net de militaire Vierfchaar nog niet te doen hadt gehad , hy zulk te zeer afwykende befkhouwde van oe A'tgc isaTe Man et* van Proceduure m Ctvtele en Crtmmeeh Zaaken by het Vertegenwoordigend Lichaam dei Bataaffchen Volks, op den 22 Augustus 1799 gearresteerd, Sy omtrent ' Crmmceie Zaaken, Art. 88 mtdrukke•lvk word voorgefchreeven: . w***»*.
1 Dat het eerde verhoor van een op Decreet Gsapprehendeerden behoort te gefchieden binnen een 01 weerhaal 24Uuren, na dat hy tn Gevangenis tsgebragt. enz
2 , Dat ieder hejchuldigde ten tmrtjïen eenmaal ter •uoerk di'-nt te wordett verhoort." .
?" Dal. wanneet zul .s om de veelheid der zaaken ten opzichte van aden niet mogelyk mogte zyn, het verloor der Gevattgéned 'y boven dat van Gedaagdens tn P .rCoon die niet in hegtenisr zyn, behoort voor te gaan.
En na het 4de Artikel verder volgde
Terwyl eindelyk onvermindert alle de voorienrcevfs. voorzieninge moet vastftaan."
c Dat het Verhoor van elk Gevangenen moet voltrok* kenwordtn, zelvs in de zwaarfte zaaken, binrfcndnemaanden te reekenen van den dag, waarop het eerde 1 i <-p hoor' na zyne gevangen-neeming, by denzelven Rcchxr ts gehouden: zullende, 'na dien tyd, aan den den PüolsekeA Aanklaager geen verder Verhoor, door eene Burgerlyke Rechtbank mogen worden tosgeflaan, dan met voorkennis en goedvinden van het Departementaal Geregts-Ho) , t welk zulks met toelaaten , noch ook tn zaaken van den Procureur Generaal gedoogen zal, dan om zeer gewigtige redenen van noodzakelykheid voor den dienst dei* fuflitie en dan mch niet anders, dan ten hoog/ten voor twee twee of drie verhoor en, binnen een te bepalen zeer korten tyd"-- de jonge Vriend had juist dit Artikel op zyn duimpje— terwyl hy 'er byvoegde, da: als onze Procureurs voor de Hoven van Juftitie en Publieke Aanklagers m voornaam : Plaatrcn, die , hoe druk het een Militaire Fiscaal ook 1 hebben , wel rykelyk het dubbetd, zo met driemaal zervte. dn zeker dikwils meer ingewikkelder en omflaguger zaaken



C 9=4 )
af'te doenhebben .niet fpocdlger de afdoening vervorderden, het immers ailcrfchadelykst met de futtitie zoudeS gen zyn - en m de daad Mercuur moest' hém °clvk^S' ven en all én tot Holland zich bepalende, Sfelrgl reur General, hoe overladen ook, tot aller lof zyne aftcnrt mets deedt, ontglippen, maar met eene byna ongclooiTeïïS banhcAidcpde werkzaamheid alles ten einde bra?f_! daa? hooren we,e zeiden verfeheiden - aankomende werkzaam. diL~Z'Jf 7 gÜV°iegJ senoegzaatm kunde, ondervinZJ?J> 'I' ?CZC dnc vcrc'schtens kunnen nog al veel
bv 0Sm mmkcn ~ Saf ^ *y° "«'laan een
JKS1 ^noegefi toen hy verzekerde „ dat & Spoedige* vervordermg der Mdrtarre Jujluie (zo hy var?>'gehoord hadde,) „ aan de ordl vTn *dn
■ At^rrr?ÜITENGSWb0NS PER EXTRA-POST. tti^rlLUUR verneemt zo op 't oogenblik onder het ^
ffM^RfW^ 'Ctydil^ EÉN GROOT rn^r u ) ^ tusf°hen TWEE RATTEN ineen Groote ff «datje Kooy naby de Vy verberg, op heldere*?DondeX dag rntdfag-gehouderl. - Een HAGEDIS en een WESPE
nebben" ~ P& , H ^egenheid ook by de hand geS të hfjP* de gevreesde moedöÓrting Wcheh
de betde Kutnpwenen voorgekomen is, zo'dat bet met braa fehreeuweu en eene kleine Bytcry in een hoe eva, UKf/hT/00/ f n°S afgelopen is, gelyk het gemeenlyk
de byzonderheden te weten , zyn verdere reis niet wilfi
UUU^ JA., JS daar omftreeks bezig vond met de juist» cn om!land.ger J3efehry,ing van die gniepig Gevegt en ril twyilelde ol deeze zou. het in zyn êetjie Nummer wel
jirccue. vermelden. Zo veel echter moet ME.iCUUR
tot LO| der ÜPZIGTERS VAN DE KOOY nog z^e# dai zy by cen on-erwy.'d Bijluit de Kampioenen iedermaar 2yn eigen hok gemerkt CoN cn LIT gejamd /ouden hX hen, om vcordaan de geheele Kooy niet wede: in reu cn
Krt nengCn fn, die ^ideMattèn dus als ;ra-
Z>;a ' ,ter^ deri boozeuHAGADIS bnden Vaalen >\ fcSPB cen band aan den mond gelegd -is geworden , en oyerj-i gens ae geheele Actie Commisforiaal gemaakt aan den oppcr-Kamvcehter KRETSMERiANUS, om ten lboedi^eri een rapport uittebrengen. a
1. Over de wyze van afkloppen.
2. Over dc S/mende poisfardabie en
3. Over de behoorlyke PUBLICATIE, anderenten excmpel. 1 unctum !'!!!! I
Gebuu in den Haag, by SNEYDERS, van TIENEN, en Lomp. en alom te bekomen keen en een halve Suuv.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 104,
Proeul a Jove , proeul a fulmine.
Dit Extra Nummer word uitgegeeyen op Woensdag den 20 jfanuary 1802.
iVuDI ET ALTERAM PARTEM HOOR EN
WEDERHOOR is de heilige Zinfpreuk, die JUPITER aan den mgmg zyner regtzaal gefteld heeft, en zich tot een onvcranderlyken rigtfnoer heeft voorgefchreeven, zo zeer,als niemand te beledigen zonder oorzaak. Her. is uitdien hoofde, dat hy aan MERCUR1US niet heeft mogen verweigeren de volgende origineele Hukken een tlaatste gunnenover ■een gefehil, dat onlangs op de Befognekamer in den Hage tusfehen 's Lands Fiseaal Conrady en den Auditeur of geWezen Auditeur te Velde van Lith de Jeude tot eene onbegrypelyke hoogte geftegen is, zoo dat Jan en alle man «r de mond van vol heeft, zodanig dat het dienzelfden namiddag tot op de ftranden van Scheveningen reeds op allertongen zweefde, Dat men dan recht doe, zonder niemand te ontzien en de Waarheid op de Laster, het Veld
moge behouden, terwyl volgens ingekomen onderzoek van MERCUUR , JUPITER met grond mee nd te mogon geloven, dat de verlooren Agenda door JOOST DE KRENGEN VANGER in No. 101. medegedeeld, niet van Lith de Jeude , hoe zeer daarvan befchuldigd, hem is voorgekomen te zyn, immers voor zo verre hy op de woorden en plegV^nV^T?re,ker'nSeri maS aangaan: Zis hier de Stukken by MERCUUR ingekomen: II. Deel. Hhk BUR*



C 926 )
BURGER BLIXEM!
Op den 14 Wierd ik, op de Sociëteit de BefogneKsmc?'t eerst door een der Leden, echter op eene zeer befcheide Wyze, zo als menvan iemand, die eene ordentelyke opvoeding cultiveerdniet anders kan verwachten, en kort daarop door 's Lands Fiscaal Conrady, op eene geheel tegenovergcftelde wyze, vcrzcld met een aantal vloek en fcheldwoorden, befchuldigd, dat ik aan U zoude hebben gefuppediteerd zekere periode, voorkomende in No. 101 van uw weekblad, en zeidde, dat hy de bewyzen daarvan in handen had.
Tot appui van deze befchuldiging vertoonde hy aan de Leden , die vry talryk waren, eene Refolutie van den gewezen Agent van Oorlog, reeds op den 1 November 1800 ten mynen opzichte genomen , en waarin hy NB.als advifeur en Fiscaal paroisleerd. Alle de Leden bleven de nauwgezetftc onpartydigheid obferveeren ; edoch veelen derzelvcr gaven hun billyk verlangen te kennen > dat deeze zaak zoude onderzogt en opgehelderd worden.
Daar nu uw weekblad tot deeze voor my niet zeer aangename rencontre aanleiding heeft gegeeven, vertrouw ik van uwe billykheid, dat gy my niet zult weigeren , om deeze en nevensgaande Missive en Bylaoen door dat zelfde weekblrd publiek te maaken , ten welken einde ik udezelven toezend.
Dewjl deeze brutale en onfatzoenlyke behandeling, zoo wel als die daarop gevolgde provocatie van Conrady my noodzaaken om alle publiciteit te geeven aan eene zaak , dewelke ik tot nog toe zeer ftil en met alle discretie en menagement had behandeld, betuig ik by deezen myn leedwezen, dat ik, nu ik die geheele zaait, met alle de ftukken en bewyzen, door den druk moet bekend maaken , onvermydelyk onderfcheiden perfoonen zal moeten noemen, en verzoek hun , dat zy my zulks niet ten kwade zullen gelieven te duiden, maar zulks alleen imputeeren aan hem, die my, of zoo eene ongehoorde en by zyne befchuldiging zoo weinig te pas komende wyze, daar toe genoodzaakt heeft, alzo ik niet meer had gewenscht dan deeze zaak op eene honêttè en ftille wyze getermineerd en aan de publiciteit onttrokken te zien.
Ik ben
Uw Medeburger Den Haag, , . . J: R: vak LIÜT de JEUDE. den 15 Januarv'
,\--.-ï!c.2. ~f
c»



C 927 )
Qsfie,
AAN DE LEDEN van de Sociëteit de Befogne Kamer, in den HAAG.
GEACHTE MEDEBURGERS!
Daar Ulieder Medelid CONRADY van zich heeft kunnen verkrygen, my , op heden in het volle gezelfchap , op eene allerbrutaalde wyze te ihjurieeren en te befchuldigen, als of ik dc Autheur zoude zyn van eenige periodes tetren hem Czoo als hy zegd) jn het weekblad de POLITIEKE BLIXEM voorkomende, declareer ik by deezen voor een Alwetend Opperwezen , dat ik nu noch nimmer het alterminfte in die Weekbladen, het zy tegen hem CONRADT, het zy tegen iemand Uwer, op eenige directe noch tndirecte wrzu of onder bedekte namen, heb doen plaatfen of aan dezelyen gefuppediteerd.
Ik moet dus hem CONRADY houden voor EEN LEUGENAAR cn LASTERAAR, tot zoo lang hy de bewyzen van deeze befchuldiging , .en dewelken hy gezegd heeft te bezitten , zal geproduceerd hebben. Alzoo hy boven dien heeft kunnen goedvinden aan een ieder der Leden , die zulks begeerde, te laten lezen eene refolutie van den gewezen Agent van Oor.'og CAMBIER , op den eerden November 1800 ten mynen opzichte genomen, om daar door, zoo het fchynt, zyne valfche befchuldiging tegen my te Haven , of Ulieden tegen my' te pneöccupeeren , protesteer ik by deezen van myne onfchuld, dat ik door deze zyne malgenereufe en niet te pas komende handelwyze my gedwongen vind , om eenige publiciteit aan deeze , in zyne gevolgen , vry delicate zaak te geven , dewelke tot noch toe, op inftantie van zeer agtingwaardige Lieden, door my buiten Eclat was gehouden.
Ik voeg hier dan copielyk by eene MEMORIE met eenecondudtoire Misfive, reeds op den 15 September 1801, aan den Agent van Oorlog overgegeven, waar op tot noch toe geene refolutie fchynt te zyn genomen; maar waar uit men ten minden kan zien, dat het geenzints myn voornemen is geweest en ook noch niet is, om my zoo eene fletrifure ta laten welgevallen! Weshalven ik Ulieden! ten vriend el ykften. verzoek, van Ulieder oordcel over beide deze zaken te willen opfchorten , tot dat dezelven naar behoren zullen zyn enderzocht en door een daar toe bevoegd Rechter afgedaan.
Vertrouwende, dat Gylieden my dat verzoek, als deunende op alle gronden van billykheid en onpartydigheid, niet Hhhij ait



C 92» )
zult afflasn , verblyve ik , naar Ulieden alle heil en voorfpoed te hebben toegewenscht
Den Haag Ulieder Medelid
den 14 January {.getekend)
1802. J. R. VAN L1DTII DE JEUDE.
Een kundig en cordaat Vaderlander heeft my eene remarque gemaakt, die allergegrondst is, waar voor ik hem mytien dank betuig en die my dit onderftaande hier noch doet byvoegen.
P. i>. ,, By nadere overweging vind ik my, om alle duisterheden voor te komen, noch verplicht te Zeggen, dat „ onder deze myne vorenftaande plechtige betuiging wel „ fpeciaal moet begrepen worden, het onder bedekte namen ,, geïnfereerde in de POLITIEKE BLIXEM van laatstleden „ Maandag den 11 dezer No. 101 , met verklaring, dat ik „ daar toe, noch met woorden noch in gefchrifte , op ceni„ ge direcle of indire&e wyze hoe ook genaamd, iets het ,, minfte heb gecontribueerd.
(getekend)
J. R. VAN L1DTH DE TEUDE. Copie Misjive. J
Aan den Burger J. J. CA MEIER, Agent van Oorlog der Bataaffche Republiek.
BURGER AGENT.' Reeds zederd myne terugkomst alhier heb ik alle mogelyke moeite aangewend, om voor een ogenblikje eene particuliere audiëntie van U te mogen obtinceren.' Ik heb ten <hen einde differente reizen aan Uw Logement geweest, by ülle gelegenheden den Secretaris by uw Agentfchap Piepers verzocht van zulks by u te willen bewerken, cn eindelyk O zeiven, op de Befognekamer aantreffende, daarom ten vncndelykflc ccfolliciteerd; edoch zulks is my tot noch toe niet mogen gebeuren.
Daar ik my genoodzaakt vind U te moeten adieeren met «oleantien tegen eene refolutie, dewelk Gv my , in Duftschland zynde, hebt toegezonden cn waarin termen voorkomen, die, wanneer ik dezehen mogte gemcriteerd hebben, ofte wanneer ik zulke principes mogte koesteren , als daar >n worden genomineerd, my zekcrlyk dc verachting vanie» der weidenkenden zouden moeten ooen ondervinden, iaa my zelvs het byzyn van alle eerlyke lieden zoude onwaardig maken, heb ik daar over met deskundigen geconfuleerd fin het is op hun aanraden, dat ik eerst heb getracht om daar over met 0 te aboucheeren, ten einde U mondeling ?e kunnen overtuigen, dat k nimmer zodanige flatrisfante Kfolutie, air; waavan men moeke zoude hebben om eene
we-



C 93i )
genoegen gezien , dat dit eene edele uitwerking op de 'gemoederen der 'Rechters, die hem hoorden, feheen te weeg te brengen —zo dat hy niet wanhoopte aan eene fpoe-
dige afdoening zo gaat het wel, als Mercuurs na-
fpooringen zodanige heilzaams gevolgen mogen hebben •
de Hemel geevef, dac de menigvuldige bezigheden van den Actie van Fiscaal geene te leur Helling moge veroorzaa-
ken fia itUr ad ad/t'ra.' zo moet het gaan , zal het wei
komen!
BURGER BLIXEM! Daar het fchynt dat uwe Leezers Op Droomen gefteld zyn , waagc ik 'het ook eens uit myne oude gefchrifien door Volksvrienden zamengefteld aan U de plaatzingvanbygaan-
de fabel te verzoeken. Een mensch is tog zo niet of
heeft nog al eens' gaarne eene afwisfeling op zyn tyd •
Verandering van fpVs doet veeltyds fmakeiyk eeten
fchoon waaragtig by alle verandering geen baat is — en wy dikwils te laat onze wispcltuurigheid beklagen — dan dat
is de oude Adam die in ons zit. Men fpiegele zich
aan de Byën in deezen fabel. — Lette beter op de toekomst en waake. ■" ■
Heil!
Uw Leezer
FABÜLÖ;
DE BURGERLYKE TYRANNY IN HET RYK DER BYEN. (Een Fabel.)
DE BYEN wilden eens Republikeinen worden, om dat hun toenmalige Koning een heel Hecht ventje was — cen gek en wreedaart te gelyk, die daar en boven onder het tippel Hond van zyne Koningin, welke onder het welnemen aller Koninginnen en Koninglyke Princesfen! — nog veel minder deugde , dan haar gemaal.
DE BYEN jaagden den Koning en Koningin één, twee , drie de korf uit — ftelden in hunne plaats Vertegenwoordigers en riepen, dat het door de lucht gonsde —i— VRYHEID BOVEN!
In den beginne feheen het hun beter zo te bevallen, als onder de Koninglyke Tiranny —— De Byën Reprefentan-
ten waren befcheiden , nedrig en Rechtvaardig. De
geringfte Hommel kon audiëntie krygen. Het honig
bereidend Volk werd gehoord en geëerbiedigd.— Alles werd met yver en biltykheid befluurd, kortom — DE BYEN REPUBLIEK beloofde zich betere tyden, dan Zy zedert lang gehad had.
Maar Reprefentanten zyn onder de Byën, alzoo gelyk zy
oi>



C « )
eens merkt, — evenwel is bet tyè, digt me», dn dit gepermitteerde befcharen (die heethoofden gelyk fielden met eie tt kertdoeniBg aars den Lande) boven het Tractement moest ophouden. Jt, dat er zorg wierde gedragen, dathet gerot vcortaau aan den Lande kw**.; - By zekeren Berchuis bad Mercuur meer kunnen hooren. Dan de Postiilion konde niet wagten en Mercuur wilde verder op.
T. Duinkerken fprak men nog veel over de uitgeveeken IMIneifcne Patriotten. Hoe veele by de terug¬
komst for.mn in hnn Vaderland hadden gemaakt, terwyl
anderen op floffen liepen. Men fprak er veel van
eenen Hcop Lacourdebern , en van eenen Jacob Lacourdebern, hoe berooid deeze, lange tyd na de omwenteling in I7$7 in hun Vaderland voorgevallen aldaar waaren aangeland , laatst van Antwerpen, waar zy een voor den ander
borg blyvende, warengrëclipfeerd Hoezy vervolgens
op een Comptoir bebben weten te geraaken , en weldra zelf Fatroonen en grotter Sinjeurs wierden, dan het met hun
gefteld was zoo gewonnen en zo geronnen. Hoe de
braave vrouw van Jacob Lacourdebern die by te Amfterdam met haare Kinder-n had laten zitten, nog nader bezig was, om autentbieke Stukken en bewyzen, wegens de buiten haar weten te Duinkerken bewerkte ecbifcheiding en huwlyk met het lieve dochtertje van den welbekende Klinkenberg, 'zyne tegenwoordige vrouw, te ligten. — Hoe uit dezelve elks verbaazing zoude blyken, hoedanig zekere
lieden, en onder aaderen zekere indix. maker Aiias
de zwarte Afrikaan B d, te Duinkerken, ook Lid
ven cen Robertspierriaanfche Comité van Surveilance was
geweest. Schoon hy zich hier moderaat voordoet.—
Doch in de daad een lage kruiper en Tartufe is , en hoedanig deeze onder anderen mede een Tribunal de Familie had helpen uitmaken, waar in verklaard was: ,, Dj- volgens „ de toenbeftaande Wet in Frankryk, de zamenleviag tus,, fchon Lsconrdebern en zyn vorige vrouw verder on„ mooglyk e»geene verzuiling te bewerken was, en hoe hier „ op eene dtvorct of verbleking van den b.nd des h«,, welyks noodzaakelyk was, alhoewel geen van allen, », zo verzekerd wordt, de brave Vrouw kenden alzo dit te ,, Amflerdam woonde, en van dit alles geene de minfU
„ kennis heeft gedraagen *.' cn daarom ook te regt
by de terugkomst van Lacourdevern in Holland, deze haare zo weldenkende Echtgenoot heeft vervolgd &n
zich onderhoud voor haar en zyne wsttige Kinderen heeft
doen verfchaffen. Laconrdebern had intusfehen.
•P



( 10 )
te ook daar fpoedig gebruik v«fi, 'zag hun in eea atder vertrek te krygen ea hooide toen, dat het gevai tusfehen hem ea Coenrady aanleiding gaf toe alle deeze praatjes, dat de meeste hunner zyne gevveeze Committenten waren, wier heilagens by in Frankryk had behartigd ea zeer tot hun genoegen wasrgenooraen, dat hy zelfs veele ongelukkigen hidgered cn van hunne langdurige gevangenisfea vrvgema»kt,maar dat Je meeste tegenwoordig zeer misnoegd op htm waren, omdat hy, aan w en zy hun vertrouwen hadi-n tsfehosifes, en die gedurende zyne uitlandigheid zoo cen groten rot ia St. Omer bid gefpeeld en met zoo veei prjTcïi.'ic van geest als onverfchrokkenheid zich tegen de aanhangers en navolgers hit fchrkbcWiiid van Rofrespicrrs had v^n^t, en die jtvares ceiictfeerd, _u zo het fchynt, zo veer_e;iichenVrees en üjoedeioosheid in _ya gantfche gedraj kuirt te betonen, dat hy zich overal en by alle partyen dóorzysevyjpdea, die he n zuiks reeds in Frankryk Lcbhin toe gejwooren ia het geheim laat zwart maaken en belasteren, sonder zich daartsgea te verzetten, en zyae b-tfyi (tukken, die hy nocj in meenigte onder zich moet hebben, aan het publiek bekend te maaken. Ook zeide men, dar het metr naar lafheid, dan naar fentimenteele principes hwimtegtIykt-n, wanneer hy zyne oude Vrienden en Committenten, tüe hem dikwyls zoo mondeling als door brieven hadden verzogd, om al die zaaken eens bekend te maaken, met aieisbeduidende magtfpreuken kwam te beantwoorden ea maar ,een oaverfchillige, en byna gevoeüoozo Conteoance, ^.warn te houden, zig byna van alle gez.-lfcbsppen verwydeioV , en zig nergens vertoonde, dan op dc befogne kamer, en waar hy dan nog fomtyds de kamers op en aec-r waadeïd, als iemand dis de kop ingedrukt is , of die een vlofti ia het oor heeft. Ook vonden zyne Coenmitcniea wttipig gtBoege» ia zyn geliefkoosd antwoord, dat menhem eindelyk als u:t zijn mond gerukt heeft, na dat men had hem op zy0 zeer te trappen, met hem te doen gevoelen, dai b zig nu als een oud afgewerkt karrepaard aan den óv_ ^jaafid zag, en hetgeen ten naaften by hierop neerkomt •»» Het » !»y «iet onbekend, wat myne Vyanden in bet gev keim. tegen my gedaan hebbenen nog doen, die lieden doen „ ba.tr plicht; want zy hebben zulks plechtig in Frankryk „ aan malkanderen beloofd, laat zy nu maar woelen, de „ leugen en laster zal van zelfs wel eens ophouden tn d, m gaarheid en Gerechtigheid bun plaats vervangen: dc m btvjyuen uit Frankryk btbben na myne terug komst noch
,, hei



btt lachlicht niet eanfcbovtui, en ik tuil in dit land dien brik niet roeren, diealso vc:l in Frankryk geflonken beeft, " of ik moet er toe gedwongen worden: myne vrienden kennen ~y toch, en myne vyanden veracht ik, want ik hier ü op gerust ben, dat zy nimmer tegen my kunnen aanvoe1 ren, dat ik mync posten niet met y ver heb waargenomen, „ ef dat ik immer myn eed en f licht heb uit hel oog.verh„ re„ t„. •> order het eindigen van het glaasje zeiden zy noch: wy zullen u by nader gelegenheid wel meer da.ar van zeggen; maar alt dien Burger zyn eige reputatie «"""f**1 heeft en voor zyne en onze zaak niet beter wiLin de, bres
fpringcn, dan geven wy er ook de d van o* ons langer
met hem te bemoejen en ons voor hen te intresfetren, want hy diende te begrypen dat al die magtfpreuken en al ü« fentementeele antwoorden waarmede hy zyne vrienden zoek afta fcheepen, zeer weinig afdoen, en dat hy, wil by onze achting en vertrouwen niet geheel verliezen, en die .zyner me.'eburgertn verdienen, eindelyk eens uit die „nomerteele fiasp moet ontwaken, en met ter y.yde ftelling va» alle menfehen vre s: of ingebeelde discretie, die oude cordaatheid hernemen, en zyne en orze zaak aan bet verlicht oordeel van de Bataaffche Natie onderwerpen, want» zeiden zy: die geacht wil zyn moet toonen dat hy zulks verdient heeft. Mercuur hier van hebbende rspport gedaan in den Raad van Jupiter, wierd daarop door Mars geproponeerd» om hem over zyne lafheid, zonder hem te verhoren, eens deftig door te haaien, snaar Bern, om zyne ge^aane dienHen voor deeze reis te pardonneeren, in hoop dat hy «cn, Z»l beteren. . ....
Venut was van gedagten (want by de vrouwtjes fcheint hy Boch al gezien te zyn) dat men dit in zyne banden moest ftellen om daar op t.n fpoedigften te dienen van bencbr om dat hy, gelyk de ftyve paardea, eerst warm moet gemaakt worden om goed te loopen , maar alshy aan den gang komt, dan is er geen honden meer aan, maar Momus ftelde , meteen ferieufen bek, voor, om voor als noch deeze zaak buiten deliberatie te houden, want ik geloof zeide hy, dat zoo die oorpeuter die hem het bl.ed nit zyne lippen heeft doen fpringen, hem uit die fentimenteele flaap niet w»kker gemaakt heeft, de donder van Jupiter er even zo min in ftaat toe zouden zyn- het gantfche Godendom fchaterde uit in laehen, en it geliefkoosde woorden vin Nolet «ppui apput, hoorde nen door de ginfche zaal weergalmen.
Dit tot uw Gonverno Burgei yan Irf»1» »E J.ïüDI'



C ts, )
4an ds Redacteurs van het Weekblad de Politieke Blixem.
ftfeDEBL'rgers.
Het volgend, is cen extract uit cen2 m-sfire vaa e-ne myner w_srdigfte vrienden, eenen bekenden PJtriot, wel« my leeft vergund' daar van een openbaar Eei.ru k te in safe en.
Daar tl niets gemeen er of gemaklykcr -'s. dan alles te bedil en, niets' mocyclyker, d»n iets te vegeteren, neb ik geo^rdeeM, d'at dit uittrekfel voor fommigen dis voor rede va:58=r zyn , ïyne suttlgheid kan hebben.
ten vyand zynde van perfo_,t!teiten, of bet aantasten, befcb.rrp,,, en zwart lchil^rea van allen en ,üé_, llet we._ ens in bet openbaar Beftuur niet behaagt, oord-el >k het echter plichtmatig alles toe te !.r.—eB, „ar _„ «ar zyn bb«*cweeteo, rot verlichting zyner MeJeburgeren oor.leek tc kunnen ftrekkea.
JCrÜfiÈ* * plaalZd0' zu t £5' ««' verpügten _w_n beflendigen Lecser
B a t a v v s.
e
Extra t &c.
„ liet kan niet tegengefprookco worden myn Vriend, da er een aanral Ingezetenen zyn, Welke te#en de vóorJ „ milige en thass zsg plaats grypend? provintiaah quC~ uCj ten flerkflcB zijn irgenomtn , inzonderheid oüdcr „de lagezeatl.n v»n riollsnd, Zeeland en, Vriesland „ als die oor leelea, dat zy in de algemeene Belastingen „te fiè'rk draagen boven de Lsnd - frovintien „ cn dat ;.y das vosr anderen moeren opbrengen en de 9, algemeene cas der Republiek ftyv^n. „ Wanneer men de zaak niet grondig doorziet, en aller . v.-at daartoe HetrcLIciag heeft doorzoekt, dan moet men „ die klagt billyfcen, en die provintiaah quota's als zeer „ bfircgelthaatig befchouv/en; eo herkan niet worden ontkend, dat ffleféV dau eens door fommige Provinti.n „ klsgten ter a'gcmeene Vergadering over de onrogel-' matigheid dier quota's zyo rngebraet, en over welke n «e» ook allerferieust heeft geraadpleegd, . s, Noch gy, cocb ik , zuiren ontkennen, dat onder de „ vorigs Stadhon_erry!-o Sr«tsrfgeiiog zulke goede en' ^door_n§ede finantieele koppen wierden geacaden, air - - ' ' „er



C 3? )
cieugdzainen kluisters en boeien te fmeeden, waar in het naderhand zucht, en zyne dwaasheid te laat bejammert.
Te vergcefseh nebben de Wyzin in alle ty len den menfehen voor gepredikt, dat kennis van zich zeiven, bezef van zyne waarde, en de beöeffening der deugd, de eenige middelen zyn, om de Vryheid te handhaavcn , en dat in
de Vryheid het waar geluk der menfehen gelegen is.
Het Despotisme wist het weldaadig licht van kennis en wysheid uit te blusfen , het menschdom en.deszelfs leden
te bederven, doer een ruimen teugel, aan weelde en wellus* te vieren; dus. werdt de veerkragt van den mensch verflapt, hy tot de fiaverny ryp gemaakt; terwyl de wyze, de deugdzame man te dikwerf het flagtöffer werdt van zyne poogiogen, voor het welzya der medeburgeren. —
Onkunde, bygelocf en barbaarsheid fmoorden verdoofden eeuwig de ftemmen der wyzen. Toen voor ruim iwes eeuwen het lich van wetenfqhap op nieuw ontftok.en werdtt iroelde Europa haare kluisters — de Drukpers , dat weldaadig Gefchenk van Goe>, die geesfel der dwingelanden, ieerde den mensch zyne waarden ; de Drukpers drnkte op het Hart vac wereUlyke en kerkelytc H.erszucht. De algemeene kreet van Vryheid ging op, jte Despoot beefde op zynen throon, en Europa ftond op bet punt, om gelukkig te worden-
Maar net tydftip van Europa's volkomen heilftaat Wis te dier tyd in het boek van het noodlot niet_ gefcareven. —Men konde het licht der waarheid , dat op eens zoo glansryk voorkwam, niet verdragen. —— Geduurige twisten onder het Gemeen en verdeeldheden , tusfehen de Hervormers en verlichters van Europa zelve, ftremden de vol-
tooying van dit goede werk. Heerszuchten geweld,
maakten,gebruik van deeze dwaasheden der menfehen, en vonden juist hier in een nieuw middel om zich te herfèel-
len en haaren throon te vestigen. Francois de I. gaf
aan Frankryk het voorbeeld: hy lichte eene (taande krygsr magt op; vreemde bezoldelingen vlogen op zyne wenken , en de Natiönaale foldaat zelf, vergat dra, onder het gewigt der rottingflagen, dat hy een geboren Burger was, en liet zich gebruiken , om zyne broederen te onderdrukken. Weldra werdt dit voorbeeld' door alle Mogenbeden van Europa gevold; zelfs de gemeenebesten", welker magt in de daad in den arm en iu de vaderlandliefde van rrye Burgeren beftaat. betraden dit fpoor.
Bevelliird door dk nieuw fteunfel, betnamen het Desto*



C )
time es de Artifotiaify a'I'é haare krsgt; van tyd tot tyd werd de'Drukpers aan banden geleed, de ftem der Vry-' Béid, gtfmoord; de voorrechten beknibbeld': cu Enroék. droeg bet roet lydzaimheid. Heerszucht zit nb 'gerust op basrea throon en fbreïde
zich aiet allerlei vleiende verbeeldingen. . ïnnisfeliec"
namen weelde, dartelheid en verkwisting de overhand. Dit; ZÓ wel als bloedige'oorlogen verfijnden geld. De belastingen werden Ver'menigvuldied , dt Burger uitgeput, de landen mét fcbulden bezwaard, om weikei*}nieref/enVe betaalea, nieuwe belastingen acesten uitgedacht worden.
Da Scherper der Na uur wil de Natuur, als zyn
maskzel, in beuren luister bewaareh. '— Geen f-hep-'
fel zal dus de ftesi en het rerh: der Natuur voor altvd ver-'
ftommén en vefdooven'. Wy zyn alle menfehen —
vrye fchepf.,ls. van den God der Vrvheid g"fchapen , dng zvri wy ook' vérj>list a?s vrye menfehen te leven en onze eigeo waarde t'e handhaven. -—■ '
Intusfrbeo zil het cece waarheid blyven, bet geen- de vnorrrefJyke Iset ein elders zegt: geen Volk it typ ■voor
4e Vryheid, zo het niet verlicht en deugdzaam 'zy.
Laat eenige hervormers, door de edelfte beginfds aingïvwrrrtrl
jet ter herllelffng voer de Vryheid * onderne.xcn. »
Laat hen allen her algemeen met ojöffering'van bun eigenbelang b o gen,' z' zuilen nimmer gelukkig in hunne poefingen zyu , zo hnune lan lgenoo'e.i tiet sa liét algemeen
«erst verlichte ei deugdzame menfeh ca w'ordeu Eerii-'
ge efgénbaiigen zuilen hün debehulpzaane hand bieden, zo Jang het i'ch'p' voor de wind gaait, b.aa/in fellrn orkiancn' en hevige a .nval'eri, ben zo dra moj-elyk verlaren, en met' fchip en volk aan de woede der telde winden en rebuimende golven ten beste geven.
Maar 'X- weet niet, tf men dien v.'el ed, moedig htet, Die winst en achting zoekt in 1 namstens fchade"cn leed..
*t Is uit dien hopf:e de pligt van alle. "maatfebappyen, om hunne po<y;n<;en .volyverig aar. te weti.den iw verlichting en verbeterjni der Natie
Welaan , w>.,z,ea,, qengdz'a.tnen , menfch'cnirUnlen.' Liert nnjje mee'enjénfchén bti^.ue waar Je' c.n'b'finoe rechten',''a la,' meofeben..kennen.'{—^r. Waar fch'fcuwt hen' tev.as , du zé Sichboedén tegén'dé frbr'oómelyiien. gevaaren van losbaW Ö.gheid en dei» ondeu^O,; verheft 'hé ïïe'rn "der ra'etiscbfyk'hé'i^ ««die doordringen Tn het hart der 'NatVct, Sm dé-Wkrri
yan'



Vsn wreedheid, van mhhandeliagjn , van .muitzugt, van oproeraf ta fehrikken , en op deregvsardigheid, billykheid, en eendr-cht te doen verlievên.
"Gy muitelingen, breideloos gemeen, die in het rridden van Nederland , de orde der dingen verbreekt, en woedt en raisr en HWt; — Laat u verlichten — kent uwe waarde, word- deug.'ziam! --Hoe vreesiyk zai her gewigt van uwe. n- nardhedea u no'? eens op bet harte drukkenl — Gelooft vry, dat de fffm van Oravge, voor wien gy yvert, dit middel'met de uitérfte verachting befcaonwt en u als yvcraars zyner belangen, tiet kan eikenneu.
Boe.' —jlaat hit muiten vry, ei> welk fin grond of fchyn ïïloogt ge in uw eigen ?aak uw eigen Rechter zyn ? Uyfehend de kragt van God en Menfchelyke lustten, tlie in den ftoel van 't Recht , d'cproerigheid wil zetten, .Naardien de Vryheid zelfs, 's landS roem, ntoit zeker
woont.
Daar. zich tyjf hotgst bevind tn 't woedend gra.iv.w fer-
toont,
flat, eerlots van gemoed, door ranzer., dreigen', fchelden, Zyn wreedt heerfchappy, by 't zuchtend volk doet gelden, l- en zedelykin ftaat eer. dooJlyk gif bereidt, En 't zaad der muitery, bei.iüt met vruchtbaarheid. Zo lang h de aardf;b,e Mogt niets vergt of voor wil fchry-
vrn
Dat God verbdden heeft, meet gy gehoorzaam blyven. Dit perk heeft v. de mov.d der waarheid selv' gtft'.ld, Zp lang de. Dwinglandy u met geen keetens knelt. Noch 't vry geweten drukt, moet gy 't geweld verzaaken, Taen Spanjes Hierarchy door radren, galgen, ftaaken , Naar t hart der Vryheid dong, toen zag men 't Hollandsen
bloed
Voor deze Hemelmaagd, voor eigen hf en goed. Op 't voorfchrift der Natuur, flout in de bresfe fpringenm T'Jtn mogt men dien Tiran den yzren ftaf ontwringen. Men eiseht.e t!en door V /laai berfltlliilg. van 's Lands
Recht,
IFtl duizendmaal voorheen op 's eifchers bede ontzegt. Nu weet ge, 4 roekloos Volk ! de juifle tydbe/lekken , Wannesr gy rustig moogt den blanken degen trekken Voer 't vry gemenebest : terwyl de Plondergeest, Altyd gehaat', vervloeit en heilloos is geweest.
Wy zegjen dan tot n tot alle Volken van Europa
Msnfchen weest wys, weest deugdzaam, dan alleen zult
c 3 gy



C .3°r 'J
ey vry wezen, dan alleen zult ge uwe Vryheid. heften % kunnen maaken.
Te Groningen had Mercuur -veel hooren fpreeken , wat deg de reeden mogte weezen, dn de Burger Officiers zabel zo weinig in aanmerking kwam, sis die van de Militaire Officiers by de jonge Juffrouwen , terwyl eenige Officieren, die ongetrouwd zyn, op alle wyzen haar Fortuin beproefden; om een voordeclig Huwelyk te doen, waaronder men Zeide byzonier uittemumen ,"de gewezen Eerfte Lieute. riant nü Capitein W. W. Coiter, , die reeds eenige maaien in volle- uniform tot zulk een einde zig hier en dear had laaten zien. Mercuur zou eens onderzoeken of zulks waar Was en dan byeen nader gelegenheid! de Juffrouwen daar een* over begroeten.
Mercuur in Rotterdam zynde, ging een pyp rooken in het Bataaffche Koffyhuis, onder het drinken vaneen Vaderlandfche klodder hoorde hy daar veel praaten wegens de onvermoeide werkzaamheden vaa de Co;=ee;isfie over de Geldheffingen te Rotterdam , den een vertelde, dat die Commisfie in de tyd van vier Jaaren, met dat onderzoek reeds, tot aan Letter H. was geavanceerd. — Een fpotvogel gaf hier op ten andwoord: dan heeft de Comraisf/e £og agt jaarea werk eer Éie gedaan heeft, want het eerst een derde van het alphabeth is, een ander beklaagde de Commisfie over het zware hoofdbreeken ea dat het te weinig geldt w:s oia voor twee a,drie uuren daags maar f 3 gulden te ontfangen, want den arbeider moet beloond worden; ee,i deftig oud. Burger man, met een groote fteek op zyn Hoofd, betuigde veel verpligting aan de Commisfie te hebben voor de genadige behandeling en de vriendfehap van dezelve; hebbende verzuimd om op zyn tyd te komea betaalec,
— > om rede het hem niet convenieerde, kwam
hy eenige daagen laater , en is daar over door die Commisfie is beboet voor ƒ 100 gulden, maar by geluk wss er een Makelaar in de Commisfie die hem zeide , Vriend! het is niet alles verlooren, want gy kryg1 papier daarvoor, en dat kunt gy by my voor soPrCt. kwy* raaken , hy verheugde zich zesr, en verkogt hem dadelyk hetzelve voor / 50 gulden om van die grap af te kernen. Hier aan ziet men hoe nuttig een Makelaar in znlk eene Commisfie is, als men 'lat zo nagaat, is een Makelaar al j
een noodzakeiyk. ding op de waereld. Mercuur zya
hoi-



( 951 >
toen eeoorifeb» u deezen te moeten fchryven. — Ticaal
'er alleen byveegen ; liat ik myn Zoon nog in leeven zynde , verzoek in myne Vaderlyke armen terugtekecren; op dat liy na reeds den coodfteck door zyn gedrag aan zyne. roede Moeder gegeven te hebben, ook niet zynen Vader ia het giaf ftoote !
ik heb de eer, met achting te zyn;
U\y Medeburger ZELANDÜS,
Nog een Brief; evenwel niet zoo vriendelyk als die
des ongelukkigen Vader*. Onzydighejd noopt ons
denzelven te plaatzen.
POLIT1KE DOMKOP!
Wat zeg je nu van de boel, Baas ? Waar ben je
jiu nietje Patrioijc fchrecüwcn en je eeuwige afzweeringen ,
en je i emotie van al vsat Oranje heeten ? De gcele
jiagt van Heer JANUS en de geele Julia van Burger JANUS hadden wel gelyk dat zy maar zoo ftyfenftrak by 'er Rukken geblecven zyn ; ik wil juist niet zeggen dat Willem vaar in de eerfte Eeuw of fes weerom zal koomen • maar cventwel , die God bewaard is zvet bewaard; dat hebben we immers»an dien goeden Buonaparte gezien, toen een party fphelmen hem door een opgevulde drekkar naar de Aardsvadcrs wilden verzenden; en nu heeft dien zelfden Buonaparte aan den Ouden Prins van Orange gefchr? even en verzekert, dat Vrankeryk en Pruisfen , rykelyk voor zyne fehavergocdingen zouden zorgen, cn dat is van dit gewenscht gevolg geweest, dat dc lieve Erfprins naar Parys is srereist en dat, als alles geregeleert zal zyn, de Oude Prins" drie Regimenten, enkel uit Holland, fche Emigranten beftaande , behalven zyne duitfche Soldaaten zal in dienst neemen en op de been houden! — Dat is waarachtig toch anderen Koek, Maat! als toen 'er in 94 en 95 geen gekroond hoofd in Vrankryk mogt kooinen, en men, bykans in de hecle waereld , de Koningen en Vorften aanzag gelyk een rotte kool by een groenwyf; en beken daarom maar, datje een Politieke Domkop zyt, die nooit neus noch pootenin een Koringlyk of Vorftelyk Caeinet geftooken hebt, cn dat gy beter ea vesfUndigsr zoudt D 14



( 952 )
jredasu liebbcn , als cn al je Politieke makkers maar ftil hadden gezwecgen; en dat raad ik u nog om te doen; want als 'er weèr ten eeuwig Ediki, hier of daar , vernietig: wierdt, zouden 'er nog wonderlyks kuuren , met je luy Domkoppen van l'olitiekcn, ter tere van de Doorluchtige 2',eif:npr?.al kunnen gebeuren; en boodfchap daarom liever, mi t de volfte ruimte, aan de Bataaffche Natie , dat alle» zoetjes , zachtjens, kuggende , fteuner.de, kruipende, affchuivende, onderwerpende, ... ach,ja! ... tot, de oude goude, zilveren, kooperen, hout cn fteenkoIcn c a.',cn , in weerwil \ an alle afgehakte, koppen, verbranden St.ricn en Dorpen, terug zal keeren! ——• ver-
flaje cat Domkop > . .
iNu dan, Heil op de toekomst!
GERRIT DOOP.ZIC II T. Kr ankbezoeker en Doodgraver.
AN ï W OORD.
Ta , Brohb. Doop/.icht! dat de Schryver van df Politieke ÏUixem, even zo» wel als fuizendc Patriotten in Yrankryk , Zwitzerland, Eclgien de Nederlanden en elders eene verkarde S'.aatkundige reeltcning hebben gemaakt is zeer moogelyk; doch , of dit juist aan hunne domheid te wyten
is, Ts nog niet beweezen. Wy zouden een ruim veld
ter onzer verdediging vinden ; doch , daar wy vreezen wedetöm, by die veidediging, eenen nieuwen donnnenftrcek te begaan; zullen wy enkel , met den Boer , die om bet ■waarheid fpreeken, gefebavotteert wierdt, ü toevoegen;
Om dat men niet alles kan fchryven, Zal de Blixem bet maar blaauw op blaauw leaten blyvsn.—
Hier zouden wy ons gewoon: Dixi! kunnen ftellen; doch , om uwe Doodgraverachiige doorzichtige ziel, niet geheel troosteloos te laaten afniarchceren; zullen wy u, volmondig, bekennen, dat wy goede Domkoppen vyn; faarne zoetjes en zachtjens het bolletje in den ichoot willén leggen, en uwe gelief koosde party, met de wooiden van den Philofooph Bayle, op eenen onderworpen tcon, toejuichen :
' Qu\ meprife Cotin n'estime point fon Roi,
„ ±.t n'a, (Selon Cotjn) ni fci, ni Dieu , ni loll"



( 9*3 5
ef vcrftaaje geen Frans, Krankbezocker ? Vraagt dan ■
de'uitlegging dier woorden aan Monfiecir Winkelman. —\ goeden nacht, Burger Boanerges Secundus.
Volgens het fchryven onzer Nouvellisten en Libellisten Zou men fchier moeten gelooven , dat de dagen van Vader Methazctiem, benevens de E uw der Mirakelen en de. tyden van ongelukkige gebeurenisi'en onder het mensendom waren wedergekeert; want men Leest in de Nie-uwannieren allerweegen van Perfoonen die !oo enmeerjaaren bereikt hebben; van nieuwe wonderbare ontdekkingen, Z60 wel aan den Starrenhemel als op onze Vóc-tfchabei, alsmede van ongelukkige overftroomingen, fcJupiMwuken,» moorden enroveiyen; dit alles U , waarachtig . aUonder-' lyk of in zyn geheel befehouwt, zeer noodlottig; maar Het is niet minder noodlottig, wann.er men overtuigend ziet, en tot fchande der menfehelykheid moet geloovtn , dat die ouden van dagen, (één enkele of wat, misfehien, uitgezonden) in behoefte ten graye zyn gedaald: dat die Kunstenaars nooit voor hunnen arbeid en vlyt zyn beloond: dat die wezendlyk ongèlukkigen door Watersnood en Schipbreuk, fchier nimmer, zoo als wel konde gefchieden, , worden onderfteur.d en weder op de been geholpen; eu eindelyk, is het zeer noodlotiig dat men de kleine dieven &e. &c. &c. &c. en cle greoten laat loopen:
Hier is de Bram \ ... van Collen /* myn Oom; Wie duivel zal me deeren ? Ik ben een grootenDief, maar draag ook Heeren kleere'nF
Zich, gelyk ik cen oude Hofprjijkmakér wegens hoorde zeggen, naar dc tyden en omliandipheden te pliëeren , is cen onfeilbaar middel om tan cc Meteen der te worden- en de vent voegde *er d kwils by; dat door zyn plteerèn en repliêeren; frifetrèn en contrafrtjeeren , zeker was, nog eens te zullen zien, dat men zyne lieve Dochter, in haar Franfche School, voor uile Dame a atour
van de eene bi andere Souveraine vevfleet. Geheel
ongelyk hadt dien Hofparuikinaker, (ik meen dat hy la Tour het te) met; want zyn wensen is vervuld; ue genadige loi.fer Dochter weet zeer goed Cortenance tc belwaarên ; men>zegt zelf dat zy , zoo dra haar kliergezwel geneezen is, aan'de peest van Gerrit Gozy , alias Prins Klaas, ten echt zal gelegateert worden ; en boven dien neemtJMaina de D iS



C 9S4 )
ï»sruikmakerfche haar middag flaapjen op de Qjtamiappèè
iquanapéê) Dus, Burgers.' leert het pliëeren ; met
eene pliëerende pliance , in ditgelukvol tydje toch fpoedigtn vooral —- verzuipt jc Kindcrs niet?
■BASTA!
EENIGE OUDE AANTEEKENINGEN,
betrekkelyk
ONS VADERLAND.
(Deeze Aanteekeningen zullen in eenige Nommer s van dit IVeekblad vervolgt worden.) f*°. i. De eerfte Injlruciiën voor den Hove van Juftitievan Holland, Zeeland en Pf'estvriesland, zyn aan dat Ho/ gegeeven door Keizer Karel den Vde, den 20. Augustus Anno 1531 Op welke tnftruc tien, zoo onder Koning Philip, als onder zyne Succesfeuren en de volgende Re leeringen , tot September Anno 1661 inclufive, de nodige Ampüd. tién, naar gelang der tyden en omftandigheden , gemaakt zyn.
V— a. Anno 1544, beeft Keizer Karei eene Ordonnantie ititgevaardigt, betrekkelyk de Remissien ran Doodslagen , Brieven van Legitimaticn, Brieven van Cesfie en Benefitie van Inventaris. 'Zeerder moeite waardig om in onze dagen, boe verlicht men dezelven ook noemt, geieezen te worden!) V— 3. Anno 15B0, hebben Ridderfchap, Edelen en Steden van Holland eene Ordonnantie van de Po^icien
doen uitgaan, welke even belangryk is.
"— 4. PinLJP van Marnix, lieer van St. Aldeconde, , wierdt', in October van den Jaare 1573 te Maas-
fluis, door Juliaan Romero gevangen genoomen.
"r— 5- De grootfte baat der Nederlanders tegen den Hertog van Alva ftjroot uit de geweldadige Heft. fmg van eenen Tienden Penning der roerende en
onroerende Goederen.
6. Het was de zoogenaamde Spaanfehe Succesfie Oorlog die Nederland, op de sngelukkigfte wyze, in eenen kostbare* en moeielyken kryg , zonder 'er eenig belang by te hebben, -wikkelden, en die naderhand gelegenheid tot de verheffing-van het
Huis van Orange beeft gegeeven.
w— 7. Fykans anderhalve Heuv) heeft de post va» Griffier
4t>'



( 955 )
ier voormalige Staaten van Holland, by wy$$ van Opvolging , in de Familjg van Fagel ge« W.°est. ——
Ji3. S. Het was de Veldheer Mondragon dit, geduttrendê onzen Oorlog met Philips dc Ilde , droogvoets, even als e'tn wonderioerk, met zyn geheel Leger, in de Eilanden Schouwen en Duiveland } een anders zeer breed *n diep water, overtrok.
•— 9. Toen de ongelukkige Ritmeester de Bij at , op gezag en aank'agte van deit Raadpenfwnaris Joan de WrfT wierdt onthalst. tiet by, de 11 acht 'voor zynen dood, aan de Witï een papier ter band Jlellen , waarin bei aan dien Staatsman overkoomen noodlot, by zcyze van Droom , efgefcbetst was.
».— io. De thans üU'geJlorven Fam'lje der vanderMyle, is made een-der Oudfie van Holland geweest; reeds in 1584 voerde da Prefident van bet Hof dien naam. —•
MERCUUR brengt het volgende: Tc Amsterdam hadt hy yerneomen , dat de Stads - RfiteJwachts , zeer actif in hei; vieileeren voor de publique vcilitrh'eid waaren ; doch , dat echter verfeheiden van dezelvèn niet Zeer te vertrouwen waaren; vermit* 'cr voorbeelden genoeg extceren van komplotteering der Wachta met de Dieven zelf.
In onderfcheidene Genever - kasten hadt hy zeer onbe» taamclyk over de Regceringhooren fpreeken, cn deOranje-
kraa'iery zien uithangen.
Mede was hy aldaar de Scbuimfpaatt van plasfau, in de gedaante van een' behoeftigen Jood, tegen gekoomen.—— Te Haarlem, hadt hy de Dames R. , en V. d. VV. gelyk Vischuven op de publieque ftraat, en dat NB- om
bet bezit van een mannetj?sbroek , zien .plukhairen, r
Die Dames behoorden beter hun fatzoen te bc waaren; op dat zy geen gelegenheid gaven dat men haar met naam en
toenaam bekend maakten.
Te Alkmaar, hadt Mercuur, door de Stad vliegende, zyn neus deerlyk geftooten tegen de Lantaarn die aan de ingang van het Departementaal Locaal, hangt; gelukkig dat de Occonomic maar één in plaats vsntwee Lantaarns aldaar gepractifeert heeft, anders ha.it onzen vliegenden Boden
geheel zonder Godenneus l'huis gekoomen.
Hy hadt zich fchier tot een Doctor gclagchcn , toen hy
te



I 955 )
te Alkmaar het Huis van den Schoenmaker Willem Hartog ftóTeêrenie', in"ric'winkel van dien Burger her model van eene i ie; we mode voor Vroawen Schoenen, harnfljik Schoenen met twee fpitfe neuzen aan elk, zag cn tevens Aarby hoorde verzekeren , da: dien Hartorrclykei) Invcnt li- net plan omworpen hadt, om de Menfehen Schoenen met vyf neuzen aan elk, by wyze van Hanrifchoenen, in den Kon te praaien. — pit zal zeer toöeifyk zyn, voor ijhhaiid die DuitfcTic gewsschte qmrée • ifcv Js gewoon te'
draagen U.
Nog was hy te Amsterdam tmeWckoomen, eenen al< daar aan'gSkóonjeh Italiaan met Aftrofogfoffè" fVeêrglazen • aanwyzend.' de bene ffftd .Bei Hem '1 ! t.ckenen om , Bet hoop v»n cen goed gevolg, omwentelingen in fcwalyk inpcrklne nir«eezi-.ticn. te bevordereh.cn de Schurken te doen verl:a« un —-- . . tehe.4rA]je; Vrouw , die zeer veel'ftiflJMf op' een vermoogend Staatsman heeft, hadt Mi:-drjrjR. in den Haar zynde_, verzekert v .daf,de Vreede.' nog verre na' niet zoo
naby is , als men w i gewenscht cri Verwacht hadt. '
Nog een* even dtor Alkmaar vliegende wordt hem eene ophanden zynde- verbroedering tusfehen de Vrymetzclaarcn en eenige VerftatWïge vrouwen aangekondlgt: dc party zegt men zal nuttig er, lui'teryk zyn , waarfchynelyk <nu het nv nse-cf-m niet door het mannelyk zwaard'is kunnen verlost worden, dat men, o? deeze wyze, eene proeve wit invoeren ,- om het zelve door de zachtere hand der vrouwen daartcftellen ; cn dus, by vervolg, in alle waereiden
de Salifehe wetten intrekken. Als bet j-est ajgeluo-
pen is , zal Mei cttur nader Berichten medeten.
Mede hadt hy a-idaar vernoomen dat 'ét Boekverkoper ïi. Kr. eerstsdaags publieke veiling zoude houden van een party misdruk van door hem vervaardigde en aangeplakte zoute!- oze Ezelenrymen, welker infoienteh inhoud 1 hem , in weinig dagen, door een paar gevoelige Itraalen van Vader Jupiter zullen betaald worden. -—
Te Hoorn hadt hy eene Oeffening bygewoond, waarin Pater Smul, niet waare woorden, "aan de fync Zusjens verzekert hadt , dat 'er nieuw licht over den Stame-oom
van den belchermer des Geloofs was opgegaan. Hy
hadt in die Oeffening de waare verdieriften eener heiIge, dweeper.de en fteunende werkeloosheid leeren kennen. —
Gedrukt en werd Uitgegeeven , in DEN HAAGE, by A. ROS MULLER in het Ketting J!raatje , en verder alom te bekomen a één en een halve Stuiver,



DE OUDE ECHTE
POLITIEKE
BLIXEM.
Proeul a Jove proeul a fulmine. N°. 109.
'Maandag den S Maart iloli
NODIG BERICHT AAN DE EATAAFSCHE NATIE.
LANDGENOOTEN!
T oen kunde en belangcloozc Vaderlandsliefde z:ch verééniederi om u, met de beste en heilzaamfte oogmerken., dit Weekblad DE POLITIEKE BLIXEM terleeziog. voorlichting en nadenken overtegecyen , hadden wy ons nimmer kunnen verbeelden, dat belang en fchraapzucht, gepaart aan bedrog en oncdclcn handel, van de zyde des Burgers M. VAN TIENEN , die 'er de Drukker van is geztuest, ons zoude nooddwingen , niet alleen om vaa Drukker en Uitgeever te veranderen maar tevens om. ons telkens te moeten waapenen en verzetten tegen indringers en Schotfchryvers die, gerugfteund door VAN TIENEN en deszelfs aanhang, in weerwil van alle rechterlyke vermaningen, echter voortgaan om u, zoo lang hunne beurs dit toelaat tn den Rechter de inbreuk op zyn gedaan verbod gelieft te permitteeren, zoo wat te zaamengeflanfte perfo« ncele haatelykheden en injurien inde handen te fpeelen, cn uwen goeden wil, om nuttige Weekbladen te leezen , door het nadrukken van onzen Tytel . Motto tn Nommer , te mis111 Decl. K 17 lcil



t 95* )
leiden; — Zeer grievend Is het in de daad roof ISed'efl die, met het warmfte hart om het Bataaffche Volle nuttigt door hunne pen, te zyn, cn niet anders bcöogen dan den welvaart des Vaderlands, te moeten ondervinden , cat de hoogstgaandc brutaliteiten van eenen Boekdrukker, die geen recht van Copy ter waereld op hunnen Weekelykfchen Letterarbeid hadt, zieh alles durft 01 cerftaan en aanwaat'gen om, waare het moogelyk, het Credit aan hun Blad te ontneemen. ■ .
Dit dan is de hoofred n, Bataven! die ons verplicht 0111, in plaats van de eenvouwige woorden : de POLITIEKE BLIXEM 'er de woorden OUDE en fcCHTE bytevoegen; op dat gy ons Blad zoudt kunnen onderfcheiden, van de ïïhandpapieren die zii.ts eenige weeken , dnor bcriryf van onzen voorigen Drukker van TIENEN , onder de naamen: POLITIEKE BLIXEM cn met ons Motto aan het hoofd, by eenen ƒ. Wiegman te Delft worden uitjtegeeven; en aan wiens vervaardigen gewis niemand onzerdt hand leend, en die enkel zaamengeraapt worden , door een foort van Redacteurs die beter zouden gefchikt zyn , om eene Hiftoric van Moeder de Gans of iet diergclyks, dan wel om Volks verlichtende Weekbladen voor de Bataaflche Natie tc fchryven. — ■
Niet allten dat M. VAN TIENEN ons als Redacteurs heeft benadeeit en nog verder poogt te benadeenn; maar de tegen hem gedaane Advertentien van zynen voormaligen Coirpagnon, den braven Burger j. SNEYOER.S , die hy Zoo gruwzaam misleid cn op allerhande wyze, toen de firma ten hunnen naatne cantetrde , benadeelt heeft, Ieeveren bewys genoeg voor de Hechtheid diens mans op; en wy vertrouwen, dat de rechtvaerdighcid eener onkreukbare Juftitie hierin , op eene wettige wyze, zal vonnis vellen. —— Wy beveelen ons aan de voortduurende achting enzer leezeiide cn denkende Landgencoten en aan die onz r waardige Correspondenten en alle zoodanige Boekhan«lelaarcn die in het debiet onzer Blaaden getoond hebben deel te neemen, hen allen verzekerende dat wy niets onfceproeft zullen laaten, om ons Blad, zoo belangryk moogelyk , te maaken. ——
DE REDACTEURS»
BURGER B L 1 x E Mi
3)5 geleerde ThoMa» Hobses, «Sic in de feitiendeEeaw
fei*si-



( 959 >
bloeide, en wien» wyigeerte, door de aanblazingen iel
dweepzucht, met den naam van Godverzaking bettem-
„e]t Zeer ten onrechte .— beftempelt wierdt, lec»
jaarde, als prcceptor der kinderen van den Graaf Devons. bire, in Engeland, dc voordeden eener Democratifche of Volksregering: alles wat , in dien tyd (Anno 1640) Koningsgezind was, en dagt, voer hevig uitlegen de Deint* cratifche leeiftellingen die den Philofooph Hoebes aan zyne leerlingen inprentte. Zie hier wat 'smans zeer verstandig en tevens zeer menschkundig antwoord, aan zyne vervolgers en beftryders was.
fjlk zal zyne woorden uit den Dictionnaire Historiqtie et
Crit'ique van Bayle , vertaald , overnemen. Zie
letter H. Bladz: 332. en 253- «» de Noot, beginnende met de woorden: (C) Les desardres & les Cotf fujtons du Gouvernement Democratique.j Ik heb (zegthy) verftandige lieden gekend, die zich verwonderden dat in Ryken, waarin de monarchale macht geene bornes hadt, geduld wierdt, datzelfde .nderwyzers der jeugd Zich bedienden van boeken, behoorende tot de regeeringsvormen der ouden Grieken en Romeinen, waarin de voorbeelden van zucht en liefde tot Vryheid met enthufiasme wierden aangevo.rt , even zoo wel ais de antimonarchale grondbeginzelen. ■ Doch deeze verwondering houdt op; wanneer men indenkt, dat ook dc geuieeuebestgezinden of Republikeinfche Staaten dulden, dat linnne Rechtsgeleerde Profesfooren, den Codex hunner pleitgedingen inrichten en voldingen , naarae onkreukbaarfte regelen eener voorgefchreevene Vorftelykc oppermacht. —• L>it zyn inde daad, twee zeer wonderbaare verfchynzelen. en welke echter , i» bet oog des menfebenkenners , ni <le geestneiging der mcnfchelyke natuur wel en grondig teftudeert te hebben, niets verwonderlyks noeh ongemeens meer hebben , want behoorde men niet vast tc ftellen, dat het vergif dat Monarchale Regeeringen in Reriubltquinfchc Regeeringen konde verfpreiden, wederkeert* van de Republieken in de Monarchyen konde worden witgeftort en dus, wederketring, even veel goed al» Jtwaad konde doen ?
Ik heb deeze ftelling van Thomas Hobbes verftanchg en. oordeelkundig genoeg gevonden, om dezelve, in het oogenblik dat wy bekeven, ter overweeging aan myne denkende. Landgenooten overtegeeven, op dat zy 'er, (na de gebeurnisfen in Europa, zedert de laatfte zeven of acht jaaren, dóórdacht tc hebben,) uit mogten opmerken, dat 4t oogmerken vaa cen Gouvernement hoedanig ook ge-



( 5>6*o )
basfeert op Dettioeratifche 1'rincipes, goed en Vryheid liei ▼end kunnen zyn, fchoon hetzelve, door bykoomende omftandigheden, Staatkundig verplicht is, de eene of anderen uitflap, die naar Monarchale grondbeginzelen zweemt, of
fchynt tc zweemen te meeten doen. Het komt 'er
enkel op aan, of de Befkiurers de Hoofddaaden eener Volksregecnng by reprcfentatie niet uit het oog verliezen; en, tiaar waar die niet gemist worden, doet eene Natie ahyd kwalyk en handelt hoogst onedelmoedig warneer zyzich, door ouredelyke zoogenaamde Revolutionaire heethoofden die m s.chicn by het wel of kionlyk vaaren des Vaderlands niets te verliezen hebben, tegen de welgcïntcntiunee.-de leden eens Rcpubliquins Gouvernement laat prèoccupecren , en haatelyke gevolgtrekkingen maakt uit «iaa-.en en verrichtingen , die wczentlyk tot de orde der dingen en de Deplomatique v rbindenisfen behooren.
Htt kan zyn, BURGiiR BLIXEM! dat deeze myne ftcllingcn met zeer fmaakelyk voor den opbruisfenden aart van een heethoofdig Patriot zyn ; ik geloof echter dat een» Wjixkm Tbw., en meer nog dat een' Washington ze my zouden toeftemmen : het menschdom heeft, waarachtig , wedeiöm op nieuw lang genoeg onder de geesfels van zoo veele Ne, o's grleedcn , mooge het eenmaal door zoo veele Titusfen, in elke betrekking, gelukkig en gezeegent wordeni — Ik ben met achting:
Uw Leezer
J. DE OPMERKER.
' ' ——r—i—.
eenige
ALPHABE TISCHE A AN TE EKENIN GEN
van veele bekende, geleerde en beroemde Mannen.
A— Abelard, gehooren-in de iade Eeuw, In een Dorp vier uuren geleegen van Nantes in Bretagne, — Gejlorven den ai April 114a, oud 63 jaaren. —> Vermaard door zyn Huwelyk met Hbloiss
r—— Alcmeox. Groot fpysgeer, Discipel van Pytlia< gortf. — Gejterven in den Jaare nï4.



(96i)
1» ■ ■ i Aristot^les. Een der grootfte JVpgeeren vai dj itde Eeuw. —— Geflorven door Vergif: jaartal onbekend.
B— Bacon. Groot KanTelier van E/tgefand, onder dei. Regeering van Jacobus .ien Ifte. en Elizabeth. —— Overleden den 9. April 1626.
C —- Chrysippe. Stnïcyns Wysgee-, Discipelvan Zeno, febreef geduurende zyn leeven 705 Boekdeelen, over de Pbllefopbie, niet alten even Zedenkundig ; veelen 'er van waaren direct ftrydig niet de Leere des La ristendems en voornamelyk, in zyne Eeuw, z:er gevaarlyk. — jaartal onbekend.
D — Dbmocritus. Een van cle beroemdfte oude Wyzen ; by wierdt gebooren te Abedera in Thraciën , en wierdt opgevoed door zoogenaamde Wiggelaars.—fvloNTAGNË hee/t zyn leeven breedvoerig befebreeven.
—— Diaooras. Vermaard Godverzaker. Heeft geleeft ln de~ 91 Olimpiade. —— Was geboortig van Atheenen.
1 DroGENEs , bygenaam i de Wonderbaarc. Gebooren /eSinopé; van daar gebannen, even als zyn Vader, om bet munten van valscb geld: beeft vervolgens als Wysgeer te Atheenen geleeft , naderhand te
Corinthe. JJe tyd van zyn overlyUen is twvffel-
achtig.
E — Epicurius. Wysgeer der Oudheid : gebooren te Gargetium in bet J,de jaar der 109 Olimpiade; hy wierdt met zyne Ouders , door de Atbeniënfers naar bet Eiland Samos gebannen. Hy febreef veel over de ftojlykbeid en onftoflykbeid der Ziel, en de vryen zuil der Menfehen.
C Het vervolg hier na. J
Zie bier eenen zeer onvricndelyken; doch, inet dat alles, niet geheel ongegronden brief.
E 19 BLIXEM-



( 9«2 )
BLIXEMSCHE SCHRYVERS!
Leest eerst dit doodsbriefj e ; en dan zal ik je meer s:ggen; *oo luid het:
IN AMSTERDAM den 25. February 180a. Is overlegden VROUWE MARIA SILVESTER, Weduwe 'van den Heer JACOBUS BAARENDTS behuwt Moeder van de Heer G. J. PALTHE, op de Keizersgrags, over 't Moolonpad
Geen Rouwbeklag.
Heb je het geleezcn ? . . . wel nu ; is het niet om zich zelf een ftuk uit den bil te byten, als wy hier door Paltbe
de naam van Burger dat toch altyd een waare eernaam
voor elk JSataafsch Inbooreling behoorde te zyn, zoo
in een Mynbter, zelf als hy van zich zelf fpreekt, te zien metamorphofeereh, cn de naam VROUWE aan zyne behuwt Moeder, even of zy vyftig adelyke blazoenen in haare Geneologie telden, geeven.<— Eylicven, blixem! vergun my , ter wraake over het gefehonden Burgernaamtje , dat ik, ec» klein tipje van dat adelyk Vrouwenhemd opligt; en kyk dan maar recht uit;- daar zult gy zien. Mama en Papa van de overledene VROUWE maRIA SILVESTER woonende op de Nieuwendyk by de Raamskooy, doende een winkel in Matroofen wambuisjes en broeken: de Heer Papa BARENDS heeft, eer hy naar de Grondvergadering aftrok, als Bootsman of Stuurman naar de Indiën gevaaren; of nu de Wzts Palthe vermeent, dat, hoedanig ook allei zoetjes en zachtjes tot het Oude fchynt wedertekecren , dat, zeg ik, zoedanig eene origine hem lecht geeft om zyne overledene behuwt Moeder te BE» VROUWEN, den Stuurman Baarendts te MYNHEEREN en zich zelf als j;E BEER G. J. Paltbe op een arrogant begraafnis of coocbnefje te doen drukken, laat ik aan het oordeel des beichcidenen Lezers over. — My komt het voor, dat het Lieden van Burger afkomst zeer mal ftaat, als cy de verwaandheid hebben, om zich in adeldommelyko tituls naast de Edellieden, ten fpyt der Burgery, te willen rangfehikken; cn, dit komt 'er voor ons Amfterdamsurs vooral lob rotter in, als wy bedenken hoe heesc-h



<ivy fa 9J onze keelen aan de woorden Burger en Euf*
gtrts gefchreeuwd hebben. De Wel-Edele Gebooren
Heer G. |. PALTHE, zal in dien tyd, met dé Burger»
van Amfterdam wel eens opged-unt hebben:
Kom , zingen wy de Carmanjool;
Hy is alles — alles — alles ! &c. &c. &e."
en , nu ? wel; ik mair 'er niet van hooren; dit alleen
zal ik 'er ros byvoetren : Moage de overleedene VROUWE MARIA SILVESTER., jf oorloos in baar planken hutjen Jltiimeren; en , moogen tevens, réden en nadenken den Heer PALTHE to: gtmaatigder denkbeelden, voegenden aan een Amfterdams Burger, terugbrengen! ja Blixem \ zoo denkt CÜÜ DE BURGERVRIEND.
Reflectie van de POLITIEKE BLIXEM; Hoe zegt de wyze Man ?
„Door boveerdigbeid mankt men niet dan gekyf, maat*
„by de beraadene is wysbetS! " Uat Is zoo; en
daarom raaden wy yder om toch nimmer de vleugelen van Icarus te willen aanlymen; op dat zy niet door den gloed
der Zonne ontlymt worden. ten Aap blyft toch ecuwig
een aap; vergeefsch fiert zich de Kraay met Paauwen* vederen! D I X 1 !
Wat brengt gy. Merguur ? Lees op, Zwierbol.'«tt huiver niet om waarheden kenbaar te maken,
Te Nvmeegen hadt MeRclur gehoord, dat aldaar voof eenigen tyd was teruggekoomen, zekeren Israëliet, een groot Oranje vriend zynde, die van Willem Vaar vyf Louis d'Or ten gefchenke hadt gehadt, cn wiens broeder, door VoTstelyke voorfpraak, in Engeland zeer wa» geprotecteert en met een goeden post voorzien geworden. —* Deeze Israëliet was teruggezonden, om de geeleparty een riem onder het hart te fteeken. —— Boer! pas' op je ■Ganzen'. ——
In het Land tan Buurem was een Esculaap verfcheenen, die voorgaf eene zeer goede en geneezende Zalfvoor alle aan de ttering laboreerende Larden te bezitten: de Zalf heeft de couleur van Oranje Appelen; cn dc potjes 2yn verzegelt met het Cyffcr: Huni folt qui mal y penje.
Te Ameland , hadt hy , niet zonder traanen Horten , vernoomen. dat aldaar geftrand was, het Schip de Hoop komende van Geelenjlein, beladen met Chimères en geVoert wordende door Capitein Eigenbaat.
Te Amsterdam, was alles vrolyk en bloeijeade; de «rmoeds begon veor den overvloed te wyken, cn alle eereE aej ly-



X 6*4 )
ïyke neerinjen en hantecriigen gingen lustig en rustig
Buuweé gang.
In Alkmaar; ha<it hy ook van een Vcehtparty tusfehen twee Burgers gehoord; doch , daar dit de moeite dnbbel waard is, om breedvoerig verhandelt te worden; zal Mercuur my dit, in alle zyne kouleuren, in een volgend Nommer medcdeelen. ——
Nog hadt Mercuur vernoomen , dat een der Officieren Tan de 7 halve Brigade, in guarnifoen te Alkmaar, een fraay curieus Krygsmans-Lied vervaardigt hadt, over de meerdere doordringenheid der Stokflagcn boven de SabelSlz?: n. ■— Nog een ander Officier dier Brigade , hadt een Veld-Lied vervaanfipt, inhoudende bit nul Ier Verlei' ■ding , opgedraagen aan Vader Acbilles Roofe: gecomponrieert op ue Mantel en Bef van een Aanfpreekerder dooden.
ln die Stad was hem JANUS, voortgetrokken wordende door twee Buihondcn, en mo»y halfdronken zynde, met zyn dubb.lcn k;>p op den romp, tegen koomen zwieren» —
Te Zaandam, hadt lV.ercuur den Burger Simfon,iiafende cen Menuet met de poortrn van Gaza op zyn ruggetje , ontmoet; hy moest naar de Koornbeurs te Amfterdam , om boter voor Reepelarlus optckoopen. ——
ln den Haag, halt hy een briefje op ftraat vinden leggen, waarop irefchrevcn flondt: ,, Moordt te koop geit prefenteert, een groepje verbeeldende , eenige beeldw jes , met dit onderfébr'ft: dat gaatje naar je gatje zei »» "Jannetje de Kiistterfter en V. ï. k:ek om : Mevrouw jf v. N. raapt -n haare rokken op, als of zy zich bevuild , hadt: V. H, zogt naar ein Jlrcp om zich nog zelf „ Gptebangen, en B, zyn Sch:ldknaapfcbap ziende eindi>i Se" ' veett^e droogjes Zyn mond af, als tn\ eert z>an „ de Compagniejcbap, maanden lang, lekker gejmutt „ hebbende."
Te Scheveningen hadt hy dc Heer de Heer in de Duiver, eene Boetpredikatie hooren houden , over het verbasterci van de Maagdelyke eerbaarheid der Duiven' d.n Ouden Bernardus hadt traanen als Olyfplanten, by die gelegenheid, gebulkt:
éioeiikie zouweer cen tochtje naar Brvtus Bosch doen! omonvtrfoclyde Spieuelglafen optekoopen; het crediet is goed; en daar zulks niet gefchied om den broode , als ftrydig met ♦sMans fatfosr.: maar tot uitbreiding der Scbiedamjcbe fabrieken; belooft men zich alles goeds van deze leis.
Gedruk. en werd Uitgegceven in DEN HAAGE, by \. ROS MULLER in bet Ketting fl raatje, env:rder alom te bekojnen. a té» en céa halve Stuiver,



DE OUDÉ ECHT Ë
POLITIEKE
BLIXEM.
Proeul a Jové proeul d fulminc Nn. 110.
Maandag den 15 Maart iSoli'
Door alle tyden heehen heeft de ordervinding geleerd; dat 'er niets verwoestende voor de go.-de zeden is , dan eene toomeldozen drift voor de Kaart en het Dobbelfpcl: eénrhaal daar aan Vcrflaafd zynde , kenrit de Spceler geene betrekkingen te heilig die hy , vordert het deeze zyne on-
te'dclvke neiging, niet aan dezelve zouden opofferen. :
Veele Menfchenkenneren en Zedenfchryvers hebben zich hieromtrent op de (terkfte wyze uitgelaaten en met dc ftöuefte trekken al het nadeeüge en unredelyke daarvan; in zoo veele fchoone tafereelen , opgehangen; doch, het fchynt dat de verbastering der Menfchelyke natuure reeds zoodanige diepe wortelen in de harten gefchooten heeft; dat zy Voor de fchoonfte lesfen even zoo min als voor de treffenufte voorbeelden, niet meer vatbaar willen noch begeeren te zyn; anders toch waare het onmoogclyk , datdc ongelukken die ds Speel en DobbeUucht naar zich ge-. fleept hebben , de Dobbelaars niet tot reden zouden hebben geb'agt, en hen eene zoogenaamde Liefhebbery doen verlaaten; die eindelyk niets dan rampfpoed. ruïne . wroegingen verachting over hun leeven kunnen brengen!
Ten einde, zoo veel van ons kan afhangen; de ellenden van zuchtende huisgezinnen te verlichten; plaatzehf
111, Lisst, E arf v ... W/!



( 965 )
*7 met genoegen den onderftaanden by ons öntfafigea Brief; vuurig wenfehende , dat wanneer denzelven mogt gcleezen worden , door hem aan. wien hy trericht is, hy dien Spoeler uit zyne onedele zucht Zal terugroepen, om hem w der te geeven aan alle die verplichtingen, die IU.w 1; k'1 efdc, Natuur, eer en pewecten van hem, op de alierbillykftc gronden, verwachten, voorderen en inroepen. Met alle gevoel van deernis bekiaxgen wy het
lot der ongelukkige Schryffter , zoo wel als Echtgenoote en als Moeder, en hoopen iet tot de rust naars lecvenstc hebben bygedraagen. ■— Zie hier de Brief:
BURGERS, SCHRYVERS VAN DE POLITIEKE BLIXÈM!
Vergunt dat eene ongelukkige Vrouw , die Moeder van vyf nog zeer jonge Kinderen is, zi.eh tot u vervocgejten einae u te verzoeken , om het vo'gend korttafereel haarer ellenden in uw Wetkblad te piaatzen; op dat het door den man dien het aangaat geleczen wordende, hem met deernis en mededongen op het lot v«in zyn zuchtend huisgezin doe neerzien.
Tweeëntwintig Jaaren oud zynde fchonk ik myn hart en myne hand aan een Man toen myner, in allen opzichien vorkomen waardig: wy waaren voor lieden van onze geboorte en fland ïykclyk, van wederzyde , met middcKn bedeeld, tn daar wy eene .florifantc affaire decden mogten wy
eenig foHdc fortuin aan onze KLderen belooven. De
etpfte Jaaren van ons Huwelyk was ik eene even zoo gelukkige Echtgenoote als blydc Moeder; myn Man was liefd.ryk, arbeidzaam en voibragt elke dier zacnte en
tedere verplichtingen welken op-hem rusten. Zelden
ging hy in Coffy- of Wynhuizen en nimmer feheen hy vergonocgéer dan in den kring van zyn Huisgezin, of by 2>r.e Kinderen, en my te zyn. ——
Iva eene Echtverbintenis. van zeven Jaaren begon hy, echter, fchier ongemerkt, meer uithuizig te worden, hy bleef des avonds laatcr dan naar gewoonte uit, en dikwerf merkte ik dat hy balöorig, knorrig, onvergenoegt cn min of meer befchonken was. — Met voorzichtigheid enlief«3cryk vroeg ik hem naar deze verandeiing in zyn gedrag; een verward of kwalyk en fcherp antwoord inn zyne zyde volgde veêeltyds op myne vraagen; kortom, Bur.ers! deeze afwykii gen gingen eindelyk zooverre dat hy den meesten tyd friet voor in den Morgenftond cn zoins wel geheele Nachten niet thuis kwam: onze affaire, op vreemde knegts ea bedienden moetende laaten aankoomen , verliep oogen-



< 9*7 )
fehyneTyk en dc hcoglte desharmonie en eene brutale behandeling volgden] de voorige Jaaren van harmonie en
Z"Ecne°vrouw die liefde en achting voor haa/en Echtgenoot heeft, moet eene gegronde jalouzy met tot ïniw r.i. , volcens-myne denkbeelden, gemaakt worden : ik Iponroe zyn gedrag ten opzichten der fexc na; doch wcldraa wierdt ik , door faniilje en vrienden , onderricht, dat het niet eenige debauche met vrouwen maar . . . Helaas . . . dat het zyne verklecftheid aan het dobbelfpel cn <ie kaart Was, die hem elke geheiligde verplichting deedt vergeeten, cnhet bleek weldraadat het beloop zyner gemaakte druïden, geduurende twee Jaaren tyds, met alleen alle ae winsten der voorige arbeidzaamheid verflonden hadden, maar zelf het groote gedeelte van zyn en myn vermoogen, door kaart en dobbelfteenen geruineert, verpand,
en verkwist was. ,
Met Moederiykc traanen in de oogen zag ik zuchtend, op myne vyf kinderen neder ; ik poogde door alle mo*gelyke tederheid hunnen verdoolden «Vader van den rand onzes verderfs te trekken; het uriefde my den man myner liefde zoo verre beneden zyne eerfte Principes te zien handelen; ik bnd hem het fpel te laaten vaaren , en ons nog overgehouden Goed, door arbeidzaamheid en vlcid , te behouden, vcru'e f*ch! hy holde van de eene verblinding in de andere, cn mi eindehk alles verfpecld en verpand te hebben; heeft hy nog dc barbaarschheid gehadt om, zord.r eei.ige kennisseeving. my en zyne kinderen, in de allerioogfte armoede, overdekt met fchande , Geld, hulp en
broodeloos te verlaaten. zyne fchuldeifchcrs hebben
alles verkogt en my volftrekt riets dan wanhoop cn traanen overgelaaten. ■ Drie maanden zyn 'er reeds zedert zyn vertrek verioopen, zonder ik iet van hen hebbe vemoomen; doch, daar ik door myne fsneekingen het thans zoo verre verkreegen heb, dat twee voornaame kooplieden, vrienden van ivynen Overleden Vader, hem, mits het fpel verlaatcnde, als Boekhouder op hun Comptoir , tegen een billyk falaris, zullen empioyecren; fnakt myne ziel dat den onüelukkigen weder in myne armen en die zyner vyf kindertjens teru^kcerc; op dat hy , door ons voor verdere armoede te dekken, de afwykinscn van zyn gehouden gedrag herftelie ƒ Moogen hem dit door uw algemeen geleezen wordend weekblad , indien hy nog m het \ aderland ii , bekend worden ; hoe troostvol zoude zyna ierugkoinit voor myn oycrftelpt hart z;n/ >—-—
F aa 18



( 9*8 )
In hoop? rlat gy deezen zult plaatzen, heb. ik de eer my te noemen
Rotterdam Uw Dienares
tien 9 Maart 1802.
MARIA CATHARINA F~ T.
Indien de in den bovenftaandc brief bedoelt wordenden Man , nog in leeven en zich in het Vaderlaad bevindende, is, geen gehoor verleend aan de uitnodiging zyner brave zachtaarti^e vrouw; levert hy gewis een verfchrikkclyk voorbeeld op van de verharding en gevoelloosheid waartoe *e verfoeide fpeelzucht dep mensch kan veraarten. Met huivering denkt de menfehenvriend hierop 11a 1
De zeer fmguliere volgende by ons ontfangen brief, inoogcn wy «nze Leezers niet onthouden: BURGER BLIXEM!
Het is onbegrypclyk dat de menfehen, alvoorens wy nog tot de oude gouucne Eeuw zyn teruggekeert, zoo hevig in het harnas vaaren, als 'er tegenwoordig maar het minfte pf geringde ten nadecle van het huis van Oranje gezegt •Wordt: zilf bemoeien zich dc Heeren Couranten - kladders pm hunne bladen met de Ger.eologie van den huize Nasfau'-s pptcficren, welke opfiering een fraay Contrast met de Geneologie van ons zevenjaarig Patriotisme zoude opleeveren ! Hierover denkende viel my de volgende waarachtige anecdote in:
Ten tyde dat WILLEM DE VYFDE zich te Amersfoort, vóór de pruiiflfchc omwenteling van S7 bevondt, ging hy eens ter Kerke onder het gehoor van ztkcr Predikant dier Stad die een weinig Vondeliaatiscb, ten opzichte der Stadhouderlyke regeering, dacht: de Predikant, de Prins ter Kerke ziende koomen, liet 'vooraf zingen , deeze volgende .Venen uit den 109 Kalm: ( Ik zal de Proza* neemen. )
vs. 7. Als by gericbiigt wordt , zoo gaa by fchuldig uit, er.de zyn gebed zy tot zonden.
vs. 8. Dat zyne dagen weinig zy% een ander vteeme zyn ampt.
vs. 9. Dat zyne Kinderen weeztn worden in zyn Wyf weduwe.
vs. 10. Ende dat zynt Kinderen, bier en daar, pmzwerven, ende bedelen, ende de nooddruft uit fyaare vtrwoeste plaaizen zoeken.



Laatende , na gedaane Predikatie, nazingen, desza yerfen uit den^elfden Pfalm :
vs. 13. Dat zyne Nakoomclinden uiigeroeii wor* den, haaren namen worden uitgtdelgt in bet ander geftaebte,
VS. 14. De ongerechtigheid zyner Vadrert, worden gedacht by den Heere , ende de zonden zyner Moeder worde niet uitgedelgt.
vs. 15. Dat zc ge duur ig voor den Hare zyn, en hy roeye haare gedachten:: uit van der Aarde.
Het zoude overbodig zyn , al het haatclyke te willen betoogen, dat vooral ten dien tyde, voor de Prins in ceeze_ verfen lag opgefloeten , en echter wierdt het geduldt ; waarom grynst cn krast men dan tegenwoordig, vraat; ik nog eens, zoo onredelyk tegen elk patriot die , befcffetide hoe veele opofferingen hy voor de zaak van het patriotisme gedaan en welke vervolgingen hy 'er voor geleeden heeft, die zich niet metdc|Verlangens der aankleeveren van Oranje gelieft te vereaiigen , en die dikwerf, in arrcmoede, uitroept : 'Zat bet Vaderland dan eeuwig om de belangens van dat buis, in twee tegen elkander botzende
pariyen verdeeld biyven ? Wat denkt gy 'er van,
BLIXEM I my fchynt het toe, dat dit zeer grievend voor <;c Zoonen der Vryheid is 1
JAN DE KEES.
ANTWOORD. Onzen Correspondent Jan de Kees gelieve ons het rech,t te doen te pelooven , dat wy het. Patriotschloopbaantje ook niet geheel zonder doornen afgcftompelt hebben; en wy , derhalven , niet zeer fterk voor het Stadhouderiyk bewind zullen noch kunnen pleiten; doch, (zonder ons op die Amersfoordfche Aneedote uittelaaten , gelooven wy dat het ten nutte der Inwooners enter ecre des "Vaderlands, meerdan tyd is, om alle partydigheden te laaten vuren. en van wederzyde poogingen aantcwenden om de harmonie
onder de Natie te herftellen. voor het overige , ten
eindeBybeltaal met Bybcltaal te beantwoorden ; herdenkejfr/j de Kees deeze volgende fpreuken, van den wysgeer Salomo
Eene drooge beete ende ruste daarby, is beier dan stn huis vol van geflachte beesten, met twist.
Een verjlandig Knecht zal beerfeben «ver ien Zoon Uit befehaamt maakt.
F »3 tVaa.r*



( 970 >
IVttar'óm doch zoude in de hand des Zots het Koopgeld zyn, om wysheid te keoptn, diuryle hy geen verfland leep.
En zeg niet: ik zal het kwade vergilden!
En zet de Ouden palen niet terugge, die uwe Va-*,
deren gemaakt hebben.
Men heeft my gefiagen , ende ik en ben niet ziek
geweest; men beeft my gebeukt en ik en hebbe het
niet gevoeld: wanneer zal ik opwaaken? Zoo zult gy
vraagen.
Hebt gy ons begreepen, Jan Kees Broer? . . . Wy kunnen 'cr u, ten (lotte zeggen de geestelyken, nog by ■voegen: Die zyne Kinderen Hef heeft fpaart de .Roede ■niet; en hiermede
D I X I!
III |l IIIIHHIMI
VERVOLG
der
ALPHABETIS CUE AANTEEKENTNGEN van veele bekende, Geleerde en Beroemde Mannen. \_Zie het voorige in No. 109 dezes tVeekb/ads.J
E — Euclides. gebooren /eMegare, zoaseen Dicipel van Socrates , eerst zvas hy beroemd in de vvslfpreckcn» held , naderhand in de Wiskunde. . Iïy zoas mede de fecten van Xenophanes, Parmenidcs , en van Zeno van Eleën.
1-1 — Hirocll's. Platonisch fffysgeer van de $de Eeuzo, was de Leermeester van Alexandere Hy heeft vyf Boekdeelen over de Voorzienigheid en bet Noodlot gefchreeven, welke hy opdroeg aan den philofoopb Olywpiodore, zeer bekend als zendeling der Romeinen , ten tyde van Honorius en Theodofesdenjong.cn. —— Hy jlierf door Vergif.
.- 'Hoeces. Leef ie in de 16de Eeuw. Hy was gebotren te Malmcsbury in Engeland den 5 April 158I. men zegt van hem dat hy meer overdenking dan lecéur badt; zyn Vader was Staatsminister in Engeland. Hy overleed den 14de December 1679.
M — M aniciikenen. Eene Soort van Scbandelyke ketters , opgericht in de %de Eeuw door zekeren Manés: deeze fecte heeft zeer lang fland gehouden. \_Men leeze hierover breeder Bavle, op letter M. 3
Mtt;



( 97* )
m*»,. j\f arcton'ITS». Aldus noemde men de Leerlingen vatf
den ketter Marcion'; die ïn de rds Keuzo Bloeidde, en gebooren zvas te Sinopa: CZie, als boven, Bay-
«—- Miitrouorus van Cino, is gezveest een Dicipel van Democritus: by gaf underwys in te betoogen dat de Waereld van Eeuwigheid was geweest. C zyne /tellingen bier boer zyn der moeiten waerdig om te Korden r.ageleezen; men vindze by Bayle letter M. bladzyde 280, in de Franfcbe groot ivo. druk.)
N —Niphus. VermaardPbilofoopb der i%de Eeuw. zoierds gebooren te jr.polie in Calabrien: Hy zvas Leerling van den vermaarden Padttafehen Hoogleeraar Nicokas Vernias , zviens gevaar/yke leer/le/Jels, vaa bezzueeringen, by mef^ kracht voorjlond en wat toegedaan. ■
(Het vervolg bier na.) BLIXEM! , Nu gy toch, gelyk uit uw voorig Nommer (No, 109.) blykt,' ook een Aanfpreekcr der riooden of Bidder geworden zyt; vraag ik, of gy, als ik ze u toezend, ook de do idlyst zoudt wiilen plaauen , van alle braave ftandvastige Patriotten, die, om dat zy nergens Ambten hebben kunnen krygen en dus broodeloos waaren, van armoede, wanhoop cn gebrek, zedert 1795 tot 1802, geltorven , ea waarvan, 'er veele door Diaconien of doorlicfdegaavenhuu«
ner vrienden ter aarde bcfteld zyn geworden ? Waar-
lyk , BLIXEM! die dood Cedul zoude geen on.-.artig Cabinet-Stukjen in uw Weekblad zyn!.... mae ik het u zenden? JOOST HINK E BE L N.
A N '1' W O O R D. ]a , Joost Oom! zend my uwe dood Cedul; ik zal ze plaat/.en, en 'er tevens, op de wys van Wilhelmus- Zoon ging naar den Kryg; een Klaaglied van Jeremia by
opdeunen. 's Is toch wond^rl>k dat alle menfehen,
die maar een blaauwen maandag een Kaasmes op zyde cn een menfehenfehieter op de fchouders gedraagen hebben, even als een Eugeen, met drie pief poefen over hun uref naar Elezium nedergclaaten willen wi.rien! —— Nu', |oost! ik wacht uw Rouw Ceel; de lyst zal 'er om gezwart worden door JUPITER..
Mercuur , die fints den ijle Maart niet onder myne oogen verfcheenen is , bericht my , oogenbliklyk , dat by te Rotterdam by erelegenheid van den jonden. Verjaardag r 24 de#



( 97* )
dis voormaligen Stadhouders, ergens de volgende rejelj . gefchreeven hadt gevonden:
Aan d e Te l gen van d» BELGEN. Cyzult uw' ouden Stam weêr heerlyk op zien iaagen-*
Tot Néér lands heil —— en heul en troost: Hy zal nog rype vruchten draagen,
pfSaarvoor de Bastaart bloost. Nooit wiert zyn"1 wortel uitgehouwen,
Hoe feberp dt byl ook zvas: Op hem rust ons vertrouwen
hy komt! . . . ach.' . . kwam hy ras' — —* Niet zonder aandoening laazen en plaatzen wy het volgend Vaersje , tot tytel hebbende :
DE PATRIOTTEN. van 1802.
Aan de Schim van Joan Dirk van der Capellbiï tot den Pol. Niet te vroeg, van der CaPellen .'
Zonkt gy in uw rustplaats néér; Zaagt gy op; gy vondt geen Neerland, Op Civilles terpen meer !
Alles -week ! ■ geen' geestdrift ademt /
By den naam van Batavier! —•*
NeêrlandS Vryheid ? . .. . Ach ! die Vryheid , Praalt niet met d'alouden zwier! — —
Patriotten? ... 4ch , Capellen.'
Klanken leevren niets dan druk: Menfehen fchiepen barsfenbeelden,
Beelden tot bun en geluk!
broederfchap ? . .. Een van die naamen Die Jlechts goed voor d'Echo's zyn-
Schaduwen op Vloeipapieren ,
Moesten 't lot der Belgen zyn!. ..
Wiet te vroeg , van der Capellen !
Zonkt gy in uw rustplaats neer; Waaren wy met u geflorven ;
Hadden wy geen rampen meer t W.
Gedrukt en werd Uitgegeeven in DEN HAAGE; hy A. ROS MULLER in bet Ketting ftr aatje; •n verder alom te bekomen a écu en cén halve Stuiver,



DE OUDE ECHTE
POLITIEKE
B L I X E_M<
Proeul a Jove proeul a fulmine. N°. in.
Maandag den %i Maart 1S02.'
t-T
JTL Jy die h:t Menschdom wilde verbeetcren ofvaorüch'cn, .hoe groot een Stoïcyn hy ook waare, was eindcly* verplicht om , wilde hy met vrucht Woficc», eenigen kwak-, zalvcrsftreek in zyne Zedenleer te mennen; ten einde door ie eene of andere grap de Natie opmerk/a -m te maaken op den Inhoud van den Toverlantaarn der menfchüyke
zwakheden en deuetden.
De achtingwaardige Engolsman Richard Steele vondt Zyne meeste en nuttigde Correspon.-enti •, ra hy op het denkbeeld gevallen was om in de Lo::dmfche Stads-Courant, de volgende Advertentie tc «oen plaatzen:
„ Yder een die ger.eegen is om aan den onbskenden „ Schryver van het IV~ee>lal ge naam i: ba SpBCt-vtor, „ weekelyks in deeze S'ad uaraemie aitgegeeven; iet van „ zyn vernuft ter plaatzing medete-diüen; zy hier m-de ,, ktnnelyk, dat de Schrvvcr voor bet b iis van zyn Boek: verkoper en Uitgeever , zal laate* oprichten een> bouten Leeuw , me' open muil, in wittnt muil een yder alles kan werpen wat hy in ge(ch riften aan den Spectator gelieft te fjppleeren en waarvan al het nodige „ en biltyk gebruik zal gemaakt cn aan de waerlli .„ kennelyk gedaan vsorden ', "
MI. l>&& G 25 Ójtt



(974>
Onder de ten dien tyde in den muil des Leeuws geworpen ftukken , komt een kleen ftakjen van den volgenden inhoud, en dat thans zelf oider de Nederlanders niet van verdienden onbloot is, voor, zoo luid het:
Kirchim Jong, derk, leevendig, verdandig, doorzichtig, oprecht en dapper, wierdt, toen Zyn "Vaderland, waarin hy veldheer was, zich in de drukkendde omftandigheden-bevondt, op de Algemeene rnepdemine der Natie, die liaar:n verwyfden Koninrr ontroond en gcdranguleert hadt, tot eerfte opperhoofd des Volks verkooren.
Kirchim vestigde de regeeringvorm zyns lands en fchonk wyze en voorzichtige wetten aan zyn Medeburgers: onder zyn beft'itsr was zyn Vaderland gcvreest voor zyne vyanden, gelieft van zyne vrienden en bloeiende inzynen handel. —- Zyne Legers waaren talryk cn moedig; de overwinning volgde hunne banieren. .
Na aldus der, zeiren over zyn trebied uitgefpreid cn gevestikt te hebben-. Jiet de wyze Kirchim; omringt van getrouwe en dooTzichtiiïe Raad en Staatsmannen, ook een waakend oog over alle zoodanige Landfchappen gaan , aan wien hy de Vryheid en den welvaart hadt medegedeelt ; Onder deezen vondt hy 'er Twee die zyne opmerking naar hem trekken ; het eene genaamd Pvenalcis en het andere Ruv.votaea , het EERSTfi herftelde hy fpoedig op eene jrregeHen voet en orde; wyl het voormaals eene der Wingewesten geweest waar, dat door de Legers zyner Natie overheerd , en onder zyne beveelen , in eene ondergefchikter rang gefuccumbeert was geworden. Doch , om aan het Tweede, wiens Natie geduurende veele Eeuwen, voor een der Strydbaarfte des Wacrelds vermaard ftondt, en dat in twee tegen elkander ftootende machtige partyen verdeelt was, eenen gefchikten Regeeringsvorm tc geeven, die beiden de partyen konde vergenoegen, •was hem eindeloos moeïelyker. —— Eventwel gelukte ook dit eindelyk aan het alles overziend vernuft van den Ooriogsman en Menfchenkenner Kirchim; en wel op deeze zeer merkwaerdigc wyze,- namelyk :
Het Volk van Rumvotaba was door de Legerbenden van Kirchim, eenige Jaaren voorleden, beroofd geworden van een Veldheer, aan den moed van wiens Voorouders het de grootfte verplichtingen meende tc hebben. — Het grooter gedeelte der Runrootabierer. riep onöphoudelyk om de gebannen afftammelingen zyner oude Veldheeren, en zwoer op dc Altaaren zyner huisgoden, dat het zich noch tot Eendracht n ich tot onderling vertrouwen zoude lasten overhaalen , indien aen dezsiyen niet in hun middel



975 )
£en tcrugbragt, — Kirchim de hardnekkigheid dier Natic , op dit ftuk ziende en miafebien zelf overtuigd zyn de dat eene teruggave d'èr Veldheeren voor h . t geluk en de Eendrachtdes Volks nodig wasj ontbood (ten einde bet minder getal der Rumvotabieren niet eenklaps voor bet boo/J te fiooten ,) langs Staatkundige weegen , den QudftenZoon van hunnen Iaatsten Veldheer in zyne Hoofdftad Perrera; ontfing hem met achting, en, na zyne denkbeelden ge. Jolst cn zyne geestneiging wysgcerig be&udeert te hebben, ■(prak hy aldus tot hem;
Jonge Vorst! Kirchim beoogt «iets dan uw geluk en dat uws Vaderlanis; op den voet waarop uwe Vaderen'er in geheerscht hebben kan ik 'er u, voor als noa;, nietiri terug brengen; dit zoude de gemoederen verbitteren cn zeer onftaatkundig gehandelt zyn; doch, daar ik aan u cn uw Huis, echter, blyken myner geneegenheid verlang te geeven; zal ik my, even als by de Pyenalcis , tot den Opperregent van uw Vaderland laaten verkiezen , endaartoe verkooren zynie , zal het flechts van my af hangen om onder de Veldheercn van Europa eenen man uittekiezen die , geduurende myne afwezenhcid in myn Vaderland, het roer der Regeering, en dus als tweede Perfoon, in nvi Vaderland in handen heeft, en het is deezen eereDpost die ik u, dit tydftip gekomen zynde, heb toegedacht te doen opdraagen; zoo doende zal uwen wensen, die van het grooter deel uwer Natie en ook den mynen vervuld
Worden. ■
Hier zweeg de wyze Kirchim; de jonge Vorst boof zich cn kuste hem de hand : m het vervolg heeft de tyd doen zien dat Kirchim niet vruchteloos beloofd noch.
vruchteloos gefproKkcn hadt. Dc Staatkunde is toch.
cen wonderlyk ondóórdnngbaar ding; als wy , met haar te ■handelen hebben, waanen op een Roozenpad te wandelen; zien wy, onvoorziens, dat wy dc afgronden der Alpen yoor ons hebben!
D I X 1!
BURGER BLIXEM!
Wel daar gy uw nieuwsgierige neus toch in alle gasten fteekt, vertel ons dan eens, of gy denkt, dat de definitive Vreede te Ajuieks wel zoo naby is, als geheel Europa wenscht dat hy mooge zyn?... IX heb zoo weinig zin in die Castilliaanfche Querelles d'alcmaane: in die, dunkt my, gezogte twisten over de Secularifeeringen en fchaver» gocdingen der klcene Duitfchc Vorsten: ook konun my G 26 die



( 97Ó )
>
die geheime Zeeexpediticn der 1,, onderhandeling zynde Moo» ffendheden zoo geheel onvrcden!ievend voor, - en wel byzonder «e zwaare Oorlogsi.it: ustmgên die in de Brilfche •Havens gemaakt worden, benevens het Ca'tagorisch afvraa. gen van Engeland aan de Fnnfche Regcertng, — Een Staasman ben ik niet noch hoop dien nooit tc worden ; doch, ilc vertrouw menfehen rcrffantl'genoeg te bezitten, cm te kunnen nagaan hoedanig dc geesten der menfeheri Reörganifcert moeten zyn; om in zwaarwichtige gefchil}en met elkander e'e'/re Iyn te trekken; en iry dunkt dat het tc Amiers, immers voor zoo ver het ?ich uitcrlyk last aan ai n, nog niet aldus harmonisch gefteld is. — Hoe ongelukkig eventwel zoude het voor hèt menschdom zyn, als men wederom, misfehien cm eenige byir.zichten, ter wederzyde t ir wapen moest treeden, cn zich dé fclaagciftte ftemrne eener uitgemoord wordende menschheid weder ajbtt deedt hooren! —- hik gevoelig hart gruwt bv het eallele denkbeeld hiervan ffdilcrend terug; de Hemej geeve dat myne vrees ongegrond is doch, zeg 'er uwe gedachten eens over aan
Uwen beftendlgen Leezer,
J0CH1M ZWAARHOOFQ
ANTWOORD;
lk kan op de vraag van Jochtm Zwaar hoofd alleen antwoorden , dat ik 'hethoogüe vertrouwen in Buonopartk's Deugd en bekende Menschlievcndheid Helle : dat ik dat eigen vertrouwen koester van dc andere groote Moogendheden, die nimmer, even zoo min als de Eerfte ConTid, zullen dulden dat het belang van eenige kleine Vorsten zwa.ircr dan het belang der algemeene menschheid weegt; voor het overige kin ik hiervan niets bcflisfen; de tyd is een groot Leermeester'.
VERVOLG
der
ALPHABETISCHE AANTEEKENINGEN van tcele bekende, Geleerde en Beroemde Mannen.
I^Zie de a voorige Kommers ioy en 110 dezes PVetkblads."\ O—OrighnPj. Eender diepdenkend/Ie Schryvers, en tevens een der zonderlingfte Geniën, onder de eer/le
Kerk-



Kerkvaderen, by leefde inde derde Eeuw. — Ein Zyner beste gefcbreevene Werken, namelyk zyn antwoord aan den Pbilofoopb Celsus, beeft men nog in bet Jaar 1700 in frankryk herdrukt , uitgegeeven. ——
|j —Pauuciebneh, aldus noemde men in de 7de Eeuw het Armeniscb gedeelte der Ketters bebto rende tot de orde der Manichren», en dat zoel na z'kereu
Paulus zich tot bun Hoofd bad opgeworpen. »
CZie hierover nader Bayle Eladz. 305. J
p—— Perefra , ( Gomezius) voornaam Spianscb Kruid- cn Medicynkundigen.; by bee/t veelgrfihreeven over Je Zielen der. Dieren, welke Paradoxe naderhand door Dscartes nader is opgehelderd, [Zie hierover Les Nouvelle* de la Republicque des Lettres van den Jaaren 17S7. J
b—'PvrroN. Grieks Wysgeer ,. geboortig van Elids in Peloponese, hy was leerling van Oen Pbilofoopb Anaxarques dien by tot in de ^Indien volgden, hetwelk gezcis ten tyde van Alexander denürooten moet zyn geweest,
—. Pyth.vgoras. Is de eerftj der Oude Wyze»gezceest.
die den naam van Pbilofoopb beeft aangenomen • Hy bloeidde ten tyde van Tarquin laatfte Koning van Roomen: Hy beeft zich, zeer beroemd gemaakt door zyne IVeetenftsbappen en door zyne Deugden • by beejt met vrucht gearbeid tn bet onderrichten en verbeteren des Mensch doms: Hy is de Wys ge er geweest die aan zyne Leerlingen tot boete bnmier kwaadjpreekenheid de ftraf van geduurende twee Jaaren niette moogenJpreeken opleidde: Hy heeft een zeerfcboon Werk over de nuttigheid der getrouw beid in den huwelyken Staat voor bet Vader'/and bffcbreten.
{Het Vervolg hier na,)
I



( 9?8 )
Wy zyn verzocht tc plaatzcn de onderftaandé ADVERTENTIE. MEDEBURGERS.' Daar myn voorigen Compagnon M. van Tienen al Wederom, ter b-reiking van zyne flinkfche oogmerken, en om onze Correspondenten en my al verder te bedriegen en de uitftaandc Penningen der Compagniefchap magtig te worden, my met eene hoonende Advertentie en nog beleedicendcrCirculaire inde openbaare Nieuwspapieren aan* tast; vindt ik my verplicht, om, naar de wet der zelfs verdeediging, deeze korte aanmerkingen, even zoo wel op zyne Advertentie als op de Circulaire van aplicatic zynde, ter myner decharge mede te deelen,
No. i. Dat ik nimmer iet heb bygedraagen , dat van Tienen zoude hebben kunnen frustreeren in het doen der noodige Lequidatien en invoordering van Penningen de Compagniefchap betreffende, dan nd my alvoorens op de folidenfte gronden gebleekcn was , dat hy my , ook in dit geval, op de verregaandfte wyze misleide; dat hy doof allerhaade flinkfche ftrecken, de fchaapen voor zich en de Zwyncn voor my te 1'cheeren liet. ——
2. Toen heb iK begonnen my daartegen te verzetten, en by Circulaire tc verzoeken, dat men geene honneur meer aan zyne handteekening: SneiJers van Tienen en Contp. wilde doen ; waartoe ik , behalvcn ons dispuit over dê ' afrekening, die ik nimmer van her.i heb kunnnen krygen, -cn die hy my toch, volgens Contract alle drie maanden moe6t doen, te tneer ben overgegaan , om dat ik geen deelgenoot begeeerde te zyn , in liet doen drukken en verfpreirien van fchandelyke libellen, zoo wel tegen Leden des Gonvernemcnts als tegen veele particuliere perfoonen; door welke verfpreiding het dan ook is toegekoomen, dat de Juftitie onze Drukkerycn verzegelt heeft, en de 1'crs, tot ons merkelyk nadeel, zoo geruim een tyd reeds
heeft moeten ftilleggen.
3. kik Contract houd ftand zoo lang van wederzyde aan de Hoofdbedoelingen veldaan wordt; van Tienen, door liet niet doen van bchoorelyke afreekening, heeft daarin eerst gémanqueert, cn ik heb my nimmer onder curateelen , om aldus te fpreeken, van hem gefteld, toen ik de Compagniefchap met hem aanging; er het is daarom dat ik nogmaals, zoo wel voor onze Correspondenten als voor het oog van geheel Nederland opetulyk prottfteere en my zelye vrywaare tegen alle kwaade gebruiken en verdere
Sig-



< 979 J
fögniaturen die van Tienen, onder de gewoone Firma} Snevders van Tienen en Comp. zoude kunnen maaken oi reeds gemaakt hebben.
4- Dat ik alle onze Correspondenten verzoeke, op deeze Signiatuure gene penningen, hoe ook penaamd afteo-eeven, ten waare de reekeningen en Quittantien mede door my eigenhandig onderteekend waaren; want, om het maar eens met korte woorden te zeggen, de hecle bedoeling van van Tienen met die Circulaire kan niet anders zyn, dan om Z1ch zelfde nog uitteftaane gelden der Compagniefchapinden zakte fpeelen, enmydan, geJykhy altyd gedaan heeft, naaderhanc jaar en dag naar het aan my verfchuldigde te laaten wachten. .
5. De bidrejging van hem van Tienen 0111 namelyk, de Heeren Boekhandelaars die op deeze Firma van hem ondertcekend niet met ham, zonder my, wilden lequideeren, daartoe trercchtelyk te conftringueeren , dit is even zoo belagchlyic als aehazardeert ; eerlang vertrouw ik dat zy zullen zien, op welk een grond die zotte bedreiging rust; ik verzoek Hun Edelens zich aan myne Advertentie te houden en geene Rekeningentc betaalen .vdicdoor vanTienen worden ingcvordeit en niet eigenhandig door my mete "f teekend zyn. ,— De Rechter zal uitfpraak tusfehen hem
en my doen. En eindelyk ten 6. Wat betreft de mede
Onderteekening der Circulaire , door Mejufvrouw A vaw Haiteren; doei in dit 5gcval volftrekc'niets af, deels vermi:s zy in het geheel met de affaire niet bekend is, noch kennis van den ftaat der zaaken draagt, en zy enkel door van Tienen gebruikt wordt, als figurante op het Toneel onzer verwarringen. -
Meer zal ik 'er niet by voegen ; dit zy genoeg om myne Medeburgers ,„ iiet algemeen en onze Correspondenten in het byzonder eenige nadere opheldering te geeven • de tyd en cc uitfpraak des Rechters mooge eerlan* tWh'n den Burger M van Tiencn en my, naar waarheid, beflisfenl ik beveel my, «tusfehen, in de gunst onzer Correspondenten en ben
r, TT Uw Medeburger
Den Plaag y, S N ETD E R Si
\b Maart 1802,
MERCUUR hadt men te Amsterdam in het oor ceteeten; dat de laatfte «fte Maart, door de Stadfioudersge9 Iï. zim



Binden, en vooral door de Cattenburgers, op de luifterrykfte wyze gevicrt was geworden ; men hadt 'cr hem ver» fcheidene toepasfelyke vaersjens van in de hand üeftopt; doch, ik vinde niet oirbaar dezelven te plaatzen. —
De] BataafsChb Menschlvkheip van La Franck da herkbey hadt hy algemeen, zoo wel door braave Prinsluy als door braave Patriotten hooren verfoeien; de verftandipen befchouwden die fchandrymen als voortbresgszelen var» het verward harsfenvat eens fuffende Grysaarts; en men •nok hierin de reden moest zoeken , dachten zy , waarom dc Regeering het debit deezer rymkronyk zich niet verleedigden tegen te gaan.
Te Alkmaar hadt hy hier en daar zeer hooren mompelen , vermits de Commisfie van Fabricage aldaar, mcï geweld feheen ftorm te loopen op het plantzoen zoo wel in als buiten de Stad: «Se zwaare takken der hoornen afgehouwen wordende, zullen dc Dames, was hem gezegt, genoodzaakt zyn de Voiles weder in train te brengen, ten einde hun vel voor Zomeri'proetcn cn geel worden; op dc publieke wandelwcegen, te confervecren.
ln den Haao was hem gezegt , dat eerstdaags zoude worden uitgegeeven , een Toneelftuk, tot tytel hebbende: De Ebi • inbreidjleinfcben fVoerdenJl ryd , tusféiien Japt Godetrïdus en abraham Sulliano, zullende zyn vari eenen voorlichtenden aart: de Burger J. R. v. L. D. J. „ voornaam Acteur in het vervullen der Hangmans' rollen , zoude in dit ftuk , 'is Poltron pnroisfeert n, en Sulliano zoude , door den rook van een vuurwerk opgenoomen wordende, op eene tastb.are onziciitbaars wyze verdwy* ncn. -—
In dezelve Refidentie hadt men bem verhaald, dat de sjlorologie -niaaker Reeder voomcemens zoude zyn om eene Pendule te laaten^vervaaTdigen • op wier bovciiftuk zich eene levensgroote Ext er zoude vertoon-u, welke by elke fla? zoude roepen: Verzuip je Kinders niet! God t-egsn de Prins! —— en onder san zoude inen leezen : Sententie van Reeder , in Cas Crimineel, Ao. 1709 den -3
Gedrukt en werdt uitgegeeven in DEN HAAGE, by A. ROSMüLLER W bet Xettingjlraatje, ca verds^ alom a cén cu c«a halve fiyiver.



PE OUDE ECHTE
POLITIEKE
BLIXE M
N°. H2. Maandag den 29 Mjart iSn,
J^erbied voor Godsdienst, deugd e» orde zyn het fchoonfte en teven, het nuttigde ckittd dat den men e af,
«rbicd dat de Maatfchappyen onderling het geluk en da Volks of Staat.regceringen hunnen fteun vindenf _ Da„ daar wy in onze Eeuw waanen zoo veel meer verlicht en* tevens zoo veel verftandicer te zyn, dan de beWoonerSder «onge Eeuwen; hoe komt het dan, dat wy Ter ^ algemeen het Menschdom befchouwei.de moeten bekennen t ans oneiadtg minder eerbied voor Godsdienst, deUgd la tr%n? l^ JLm^ln CCUWen oai" «««Ireaante.
ln waarheid, de Menfehenvriend huiven dikwerf met ontzetüng, terug als hy, de openbaare frraat n pas ee
en zie't enV,°ekCn losbandiSh^ der Kinderen hoort
t'„ n n°e »eerr wann=" hy daarby in aanmerking neemt, dat, over het algemeen, noch de Ouders noch de Joog«n, noch, de KerW.er.aren, noch de Opzienders den Schooien ztch fchynen te bevlytigen. om dit zedena-brVfc tegentegaan, met aUe die krach, en dat vermoog en* lil ftaat £lW1UaJ_hU11 »fh«gkeiyk is en in hunne 'macht
hebZbedn d- $! "T"* j°ngfte Rev°l««en in Europa; WI D«V eftiiU*erS' 'Cbier WK" - «« Agentfchap



van opvoeding benoemd en aangefteld , dat over het fret. beftuuren van het Schoolweezen zoude waaken-, en zorg^r. dat *e,r geleerde en kurd'ge LMannen tot onderwyzers der Jeugd wierden aangèftèld:' gewis, ais wy de Schoolleèraaren der voorige tyden met dc jegenswoordige vergclyken , zal "het den opmerkzaamen B^enfcheienner niet moeïlykj vallen, o:n , voor'zoo verre de kunde der Schoolmeesters nuir'at, te zien, dat zoo-'ai ige Agentlchappen met nut tn vrucht werkzaam zyn geweest; wenfcbelyk waare het, dat de Schoolmeesters zelf, zich , bchalven hunne gewoone Studiën , meer bepaaldclyk toeleidcn, op de kennis der Humeuren en het o.nderfchcid der Karakters van de aan hunne zorgen toevertrouwt wordende Kinderen; ten einde langs reezen weg in ftaat gefteld tc worden , omdenkwaaden aanleg of eenige ten bederf hellende neiging in hetnog ftuigbaare hart der Kinderen te kunnen verbeeteren en hetzelve, ongemerkt, opteleiden, tot eerbied voor Godsdienst , Deugd! en Órde.
De Studie van de zwakke of fterke zyde der Kinderen , behoorde een der Hoofeftudien in de Onderwyz-rs der Jeugd te zyn; want eren zoo ver chillende als de phifiognomien der menfehen zyn, ook even zoo verfehillende zyn de karaktefs; men kan van alle Kinderen niet eene gelyke vatbaarheid en eene even groote maate van leerzaamheid verpen ;,dnch, men kan wel in allb kinderen, hoe groot ofhoe * perkt hunne zielsvermogens ook mogen zyn, eene even1 groote maate van deugd , braafheid en -'evoel voor Godsdienst ;n eer inplanten; mits men zorgt om dit, ri het karakicr des kinds beftudeert te hebben , met omzichtigheid te doen, en altyd de verhevenheid vanjMerzelver grondHellingen aan hetzelven voor te houden. — j-chc,la<tiquc pedanterie noch onmer.schkundige geftrengheid zyn hiertoe de wetgen en middelen niet die, moeten worden ingeflaagen;- zoo dra de Jeugd in den vormer haarer zeden canerr Slüïêynfchen zwaarhoofd, een gtbiedenden Heer'cher of ecn-n ürafienden Gebieder moet vreezen, fljiat zy of by paden tot zedenloosheid in , of wel wordt haarden-moed uitjjoblusfht en de geestneiging in haar verdoofd, die haar, in at Si.ehtbeid cn kennis beltumt w-rdende, anders al het hoog- , verhevene en eerbiedwaardigs van den Goesdienst; ée Deugd cn de orJc moest en zoude doen kennen en ge-' voelen; cn , dit vuur, die geestdrift eenmaal in de jonkheid e'.tgebluseht zynde, neeft invloed op ons geheel vol" : gevd leeven,- en elk mrnfeh-nvriend die in de gcleegenheid is geweest , om de Volkskarakters , over het alge* i|Mt*« te »'fsm!ecren, aai, hebben kunnen opmerken*
das.



C 9*3 >
dat de men-ehen, tot mannelyken ouderdom opgeklommen zynde, echter, zoowel in de eene als m de andere kunne , eehecht blyve aan veele vooröordeelen , die zy in nimne jeugd hebben .ingezongen. en waarvan hen het voorbeeld op de Schooien gegeven is.
Daar wy gtlooven, dat het nuttig kan zyn, om hierover, van tyd tot tyd, nog een en ander aantippen; zullen wy. als daartoe van eenige weldenkende Uuucis verzout zynde, hier aan, naar gelang d.r zich daartoe aanbiedende gelegenheid, voldoen; en zulks te 8}W«er» om dat wy al het nuttige gevoelen, dat 'er voor de Maatfchappy in gel gen is , dat haare Leden ccnen gevestigden Eerbied voor Godsdienst, deugd en orde koesteren!
D I X I!
Ons gevraa"t zynde, welk eene uitlegging men ben oord e te geeven, aan het Stukje van Kirchim, ^plaatst m Ho. ui. van dit Weekblad ? antwoorden wy daarop , te celooven dat hetdoor Steel» of eenigandcr Schryver yan dien tyd, geTchreven is, als eene voorlpclling aan den Zoon «les Engelfchcn "Konisgs Karei Stuart, die onder de Moordbyl van Cromzvel belwerken is: Kirchim, kan niemand anders dan de Admiraal Monck zyn geweest, die zie'., alvoren- hy Karei, de II. wederom op den Throoon zyner Vaderen plaatften, de oproeren in Schotland en Ierland gedempt hadt; tot welk herftel van het Koningschap in Engeland , de Bataaffche RepuWiek, des tyds, mede eene Oorlogsvloot, hadt geleend; cn hoewel wy nooit nader aan onzen ondeTgang, dan, onder de Reseering diens Vorst zyn geweest, en hetfchiep cen wonderwerk was , dat de moed onzer Zeehelaen_er» Staatsmannen, het Vaderland konde redden, zal het herftellen van Karei, de H, aliyd in de Gefchiedboeken der Volken, een der merkwaardigftc lesfeu voor alle Gemeeatebest-regeeringen oplceveren.—- In een onzer volgemlc Hommers zullen wy gelegenheid poogen te vinden, dit nader door voorbeelden opteheJdcren; intusfehen verwachten W7 dat *er geene and re noch zylingfchc Toefpeelmgen, over het geplaatfte Stukje in Ha, Ul zullen geHaakt noch gegeven worden !
K 3Q VER-



( 9&4 )
VERVOLG
ALPHABET1SCHE AANTEEK EN1NGFM
van veele bekende^Geleerde en Beroenif
EZ,> * 3 if*!ï?«5ï? ^ekblads.^
P —Politiaam. wierdt eebanrpn y„ m . „
in zyne 'eeuw iet £rst tf£ bfrT fï WW *'* ri»' van fh. kefibaafdere en meer
<»•■ te </«- kunstvol f ' e" Senot' b9 W z°° zeernctLrlL bem>™™ volleert, dat hy in dit
■zy hebben den LJ° Jj'J'.r ^W** Dichters; ien hen, gaande genLkf'^L 0"™™»<W
fiemmwg van Augustus in ,«» ts l fonaer toegekeerd zynde , Jier7t h> "c* K*"1™* terug alwaar hy ook in bolt J11 ^ gangen gezet,,
■ wierdt gebooren, in een dZ l5 Z"™' H*
Vennanfois te Pijl™ %%,V?J?
4,en. — Zyn leeven h ~f g> BourS"n.
rampen, veZeffnge„ n ZrnT'-^'"^ *"* Hv heeft treHu,t , Vernederingen geweest.-.
br.nd, openbaare V T^' nader'
ieren, gegeeven. fcffiSj^ ?
iHet vervolg bier naj
B U



t 9»5 ) BURGER BLIXEM! On!angS myin gezelfchap van oud: echte Patriotten -
«eleee by' Z,, , "°g eenen ^^"dfchen Bcke*
r, 8 Voorvaders: geheel aandoeninggeheel
S n TT Wy ' by heC ,lafla-" »""»« IcvensgefehS
loczynde J[ r°g? donderen, die ge,d en hulpet
S btyveerkrae?tS „'h T •0nderJinee ha m°niï en é£n' vind'n ™ dapperheid genoeg hadden weeten te
Woe^f.n0™'vrtaILe" zo° veele prachtige Steeden uit
Ked^eltMvt „ f tC kUDnen biedcn' aan de éérft;. en Eén der ifc *ec,"-f«n"e Mogendheden van Europa. —.
.... ' /«èV»* verbreoken te zyn f «
ander Ld, antwoorde hem hierop deeze fchoune regels;
" *9 «~{e» keten afgebrooken* . . .
" n * J?"* éer DofWbankren rooken;
" Anr' > / rJ" ^ JlaaVB" ^ hUn lte™» „ roor t Vaderland ten irste geeven-
" Vf heeft dc flaaf een Vaderland?
„ Zaagt ge ooit den moed eens belgs bezwyken 'm , narl doelloos voor 'sLands eer? . '
V M,êt£echls V" "'acht zyn moed gelyken . ' „ t Was^t eigen Volk nog als veeleer: '
" fg»> ach'- k*n moed den Krygsmar. baaten . „ Wanneer by , weêrloos en verlaat**, "J"'Z mtkemst z!et *an \n den dood f
V v f" Zy* daPPerbeid verwerven ? „Hy kan. als Held, op >t eer bed fterven ,
„ M-aar U Vaderland blyft in ieH Zoi ! »}
^SS^^^s&t^ den,meesten byvst
K lt v Da



',, Tie Haas een f eren Lef uw, in't Britfche Zeegevecht^ 'tl Stondt pal, hy 'i br ullen der gepreste waterhonden, Tot hem een kogel beeft vóóruit naar God gezonden f „ Om wraakte voordt en Van 't gefehonden Waterrecbt i Staat{, wandelaars! en zegt, tot glorie van de Zee uw en , ' t, Datzelfde Haazen hier veranderd zyn in Leeuwen!'!
De eene fchoone trek brengt in weldenkende harten » die door Harmonie, Vaderlandsliefde en Deugd vcr'cenigt zyn, altyd een tweede en meer anderen voort; het gezeifchap vermaakte zich hiermede, en ten üotte zong nj?» $i()g deeze regels :
Vryheid.' door let bloed der Vaders t
Steunpylaar van Nederland, 0, Geleid ons altyd, roemvol,
Eervol aan uw zachte band ! ■—«i
Woon Jleeds by de Batavieren; , Eendracht zy u gezellin ;
Door u Jiappen wy de loopbaan, Onzer JJrydbre Vaders in! ——
Vryheid .' blyf ons overfchaauwext
Tot de foopintr der Natuur: En otttjleek de Batavieren ,
Door der Vadren Heldenvuur !
Vryheid ! dek ons door uw hoede ,
Dan is. ons geluk geen febyn; Dan zal ,t kt oost der Batavieren ,
Steeds zyn Vadren waerdig zyn.' ——
Wat dunkt u, Burger BLIXEM! zouden dergelyke Ge* zelfchappen, als zy meer gehouden wierden, niet vermoogend zyn om dc Natie tot dc edelfte denkvvyzen van Vader* Undsliefde en Deugd opteleiden ? ■»••»- Ik hen uw Lezer.
N. N,
ANTWOORD:
Ja; zeker zouden dergelyke welmeenende Patriotrche Gea feelfchappen, oneindig verkiezelyk zyn, boven alle zood*i tjige , en «eer dan te veel in zwang gaande debauchante
Jay*



( 9*7 )
fcyédnkomsten ; waarin dronkenfchap, ontucht eri kwaactfpreekenheid den toon aan de gefprckken geeven: niet» voegt fchooner aan eene Natie , en vooral aan eene Natie gelyk dc Bataaffche is, dan dat zy met vuur cn erkentenis aan de roemvolle daaden haarer Vaderen en verdienftelyke Mannen denkt: .zoodanig een aandenken veredelt den menfchelykcn geest, en verheft ons boren alle- die grootere en kleenere onaangenaamheden, welke even zoo onoplosbaar als gewis aan het lot der Stervelingen verknoeht zyn!—« Voorbeelden van verhevene weezens , die met ons op den eigen Vaderlyken grond gebooren zyn, met bedaardheid en aandacht betrachtende, zyn, om my dus uittedrukken , de weJgekapte fpil waarrond de Raderen onzer Ziel, tot groot en edelzyn , z< If in de hoogde rampfpoeden en in de drukkendfte vervolgingen, geflingert worden; en waarvan, elke tikking, door de eeuwige: Werkmeester der Natuur, Vaderlyk wordt opgevangen; om'er, in eene beterer waereld , zyne fchepzelen rekenfehap van tc geeven. ——
Moogcn dan dc Nederlanders, eeuw by eeuw, ftoffs vinden tot zoodanige aandenkingen !. . Mooge het jegenswoorê'n geflachte aan de posteriteit dczclven, even als het voorgaande aan het tegenwoordige geflachte , overbrengen;
dan toch zal de Bakermat van Civillis dan toch zullen
dc terpen der Batavieren, onafgcoro >kcn , de hoogachting, den eerbied en de bewondering der Natiën naarzich trekken, en door de Volken , hoe woest ook, in zegening be»
'dacht zoo niet fcevreest —— worden !
D 1 XI! —I
MERCUUR heeft zeer veel nieuws, cn niet geheel zonder ,aanöclang, medegebragt ; noch, wy zullen zyne portefeuille , ditmaal ,-tcr zyde moeten legden ; om dat wyons eerst nad.r begeeren te informeeren, naar de echtheid dec ontfangéne berichten; alzoo, het onze meening niet is noch, immer heeft kunnen zyn, om, zonder grond aanwy zingen ten lasten van byzondere Perfoonen te doen. Wy worden te dikwerf misleid en behooren voorzichtig te zyn!—w
BURGER JUPITER! De Mahomcdaanen fchryven en zwetzen zeer veel over net nut der Feelvoyvtry; en hunne groote en kleene Serails & 3a



ieeveren bewyien op, dat dis Natie hunne ;„ 3£ 2 •
"I. met nadruk voorftaat. Ik voor „,y " fnfc ^ den, zwetzer uithangen wilLnde, ben daar n t voor-w nt' ik heb met de ééne enkele prent, die het hnLivf'i «oegevloekt heeft, zoo veel "te U^ït!^3S^
cen |Óm tê'nlT, ' W 8 CWmlyk wiIdc vraat,en,,.J«'i ib.hI ls of gy , ooit een Land gekend hebt
lldLkt'iTT**™^ cn ^"^KiS: •
f *u"kt' *ls E0° cen !and nu niet meer beftaat fa«it het roeh, by myn arme ziel; vóór of ra de S'i ? ra» bet.» hebben; wantönze
(de g.eden nut te na gefprooken ) hetb,n ZzooZ'l
en waar S „™ dV Wt ^"W* Waereid moet 7.eken7
>ny zeer belangryke reden, verplichten V°0t Uw triend en Leezer JAN N UC H TE REN RLAE> ANTWOORD.
JupHtr «l de Calendcr der Menfchelyke verordening ' eens poogen natezien; cn daarin het Land der vs „nnr ontdelkende, zal hy niet in f^&v™** deszelfs legging aan zyne lezers en aan zynen r„l.„
dent Jan Achteren Mae <Wefce^Ë„7ffi
is dat!) kenbaar te m3aken. Intusfehen ' b^dS
apart, is het zeer vernederent als wy volmondl n óeteri bekennen, dat de opmerker der menfchelyke bedryven ^ daaden, een verregaand zedenbederf in het vronwelyk £ rakter meent te kunnen waarnecmen- en het hL , , fchelyk waare , dat die fchoone helfte de m L Tf* zien a.tyd bleef herringen. *ffiJ^$£Si
maakt en zy niets buiten haar voortduure.l i J?
lukkig maakt cn kan maaken! ^"ottauu,end ge.
•tD»i ? J? f-t i *el K'tftngjlraatje, eu verder «lom £ dén en &a haiye ftujyer.















DE BURGER
P O LITIEKE
B L I X E M.
No. 51.
Fleftere fi nequeo juperos, acheronta movëba, ' — — »
Maandag den 2 Maart 1801.
TT
dl-iv ™ i^ÜSSs ons Voor .eenlSe weeken toegèzoa^ tei v^mn" 16de" metW?eld» datzw zeer itrekte tei verheffing der ^'ngh-Rmfcn als ter vernedering der heeft by de BataafTche BröedèSp*nS 7o«Z 06 h f?[' dat h> haar tot vervolgzucht zoude aanggnea-r néeri ! door mensenliefde zich willende veradevr"rvnw \Ze ZC'S door weld"en haare vyanden erf te^H&JLv finnen -Thaads ontvangen wV
hfL-r zenderJ.z>'" naam onder den brief niet gemeld ' , 1 en dlt is de rede, dat wy voor de echtheid
en 3flB5ö -"-u ïptfaan. Zie hier het ftuk zdve.
BURGER REDACTEUR - Utrecht 24Eebruarv 1801 A. L. ft. 7.
«ridft h #, nof H °Pmül-kzaamheid verdienen, zo jendiku den volgenden Lierzang, doorden berusten Brr
uu JiUXERl waardig keurt, verwant ik tevens A->* gy «odtoge aanmerkingen daar by zult voeSals de kurger BiLDj:rdyk meriteer£ in zy^ftaatCdif dóotigt
en Eerbied! Uw beftendige Lezer.



C 4^ )
LIERZANG, door Bii.derdyk, iy de Landing der Enge/fchen in Noord- Holland.
Gerugflewid door zyn trouwe Volken , Voor vryheidsgif en vriendfchaps dolken Van 't. vyjmanjchap alleen bedit-ht, Snelt de Adelaar voor uit door 't felst der bygsorkaanen; De Rhyn en de Eridaanbuigt voor zyn Oaiogsvaanen,
Die 't fpoor der overwinning baanen
Gereezen op zyn glorie vlug t
Met nieuwen glans, met nieuwen luister, Verheft zich 't Noorden uit het duister, En blinkt met onver doofbren glans; Men ziet, als d'avondjler, Italicus' verfchynen, Het mistig neevlenheir voor zynen gloed verdwynen , 't Begoochlend fchittervuur reeds kwynen, En nederplotzen van den trans.
Brittanje! Koningin der baaren, Wil haar onnoembren fchat niet fpaar en, \ Zy werkt met onverwinbre kragt, JfTaar drietant wil 't gedrocht tot diep in V harte ftreevenj, Van Indus tot de Zond door fitt gedreeven, Does zy het knars/end monfler beeven, Voor 't algeweld van haare magt.
Be Mufelman, zyn Jlaap onttoogen, Te lang gebelgd, ten jlryd bewoogen , Heeft eindlyk V wreekend zwaard gewet; Men zag met Sidnys hulp zyn arm reeds zegevieren, Op 'tGodver zaakend hoofd,hy fcheurt zyn bloedbameren. VerJlrooit zyn fchendige laurieren , Langs 't dorre veld van Nazareth.
Geen Volk, hoe klein, hoe wyd gelegen, Oftfcherpt tol moed den heldendegen, Be '/lryd het alverdervend rot — DePortugefche kust, de kille Zweedfchc Jlrande», Het ver America, ja zelfs barhaarfche Landen , Vereenen t'Jham ten flryd de handen Voor Haardjleên, Vaderland en God.
Wie blyft, daar hem geen magt ontbeerde, Daar 't juk als nog hem niet beheerde,



C 423 )
Alleen de Vriend der beulen/loet ? Wie heult, wie boeit alleen met Konings-moor denaar en. Die , op 't wydroMnd puin vanthroonen en altaar er,, (Je'« kunne , jeugd noch grysheid fpaaren ,
Zs:h banden in onfchuldig bloed f
't Is hy , die, doof voor rede en f me eken , 't Verzeekrend Virstenwoord bleef breken 't Is hy, die laf, door vrees bekneld, Zyn allernaaite bloed gerechte hulp doet derven, Van'twettig erf verjaagden ballingfchap laat zwerven, 'fa ko'l zoude onder V mes zien Jlerven Van zyner vrienden moordgeweld.
o Gy, wiens glorieryke daaden, Met roem , met lauren overladen , Steeds rolden uit den mond der Faam, Gy Phoenix van uw' tyd ! zie welk een nietig wezen^ Zie welk een misgeboorte is uit uw aseh verreezen , Hy kent voor fchand alleen geen vreezen, Onteerd uw' wydberoemden naam.
Verfla-ifd aan fchynvriend en verraader, Is hy nog zwakker dan zyn Vader,
jian 't giften proji, dat zy hem biên; My zal jlegts in den muil der dolle Vryheids-tw/ve» Met d'omgeruk'en throon in de Gelykheids go-lvtn Van hunne Broederfchap bedolven, Te laat zyn laffe dwaasheid zien.
Treffen u die toonen niet Bataven? blyft uw zeuuw-
s^ftel hier onder Uil en even kalm? i . dan zyt gy
fien naam van Patriotten onwaardig — wat zeg is? — dan zyt gy nimmer patriotten geweest — dan hebt gy
nooit 'de kragt der waare Vaderlandsliefde gevoeld <
dan heeft er geen vonkjen van haar vuur immer door
uwe aderen getinteld. Zo Bildkrdyk de marker
van het zelve niet zy, dan kan het hem niet onaangenaam zyn , dat wy door deze openbaarmaaking hem gelegenheid src\'en , deze aantyging tegen te fpreken en
dus den laster te Defchaamen maar zo hy de maa-
ker is, dan hy dan zyn kind niet verzaake — en daa nog daar in verfehooning vinde, dat hy het op den Vaderiandfehen grond niet heeft gefabriceerd. —— De Bataaffche Broederfchap is toch grootmoedig — en wie iveet, zo hy tot den fering der Geestelyken behoorde, A 2 %ï



C 4M )
of hy met nog in een der voornaamfte Steden vsn ons vrye Nederland den Prediklioel zoude beklimmen? —— Pe Kerk toch is afgefeheiden van den Staa»'
D I X I.
MERCUUR is van zyne reis heden weder te huis gekomen, met zoo veel papieren cn mondelyke vernaaien, dat ik genoodzaakt ben u van allos het voornaamfte hy wyze van extracl, mede te deelen.
In Utrecht had hy ook al geweldig hooren klaapen, dat niet alle de Refotuticn en Dccreeten van het Wetgevend Lichaam zoo flipt -werden uitgevoerd als dat
der Geldheffing. De Refuhtlie, tp faveure
der naar Noord-Holland uitgetrokken Burgeren (zeidö men) werd by fommige Stads- en Departementaals Befuturen op| eene allertrouwlooste wyze behandeld — zy fcheenen zich (naar hunne gedachten) om het zeerst te beyveren, het patriottisme , onder voorwend/el van verdooving der factiën, den laatften fnik te doen geven, en de oprechte aanklecversvan dien, onder allerhande lasternaamen, als die van Bloeddorstiger:, Anarchisten , Ambtshongerigen ot' 'dronken lappen, voor het hoofd te flooten , en daar tegen Oranje plunderaars, dieven, openbaare geweldenaars, die eercr het fchavot dan een Ambt verdienden, onder den naam van Deugdzamen en Bekwaamen te verheffen. — ~ Een klein ftaaltjcn dier Wctvcrkragting had onlangs ie Utrecht mede plaats gehad. Een der vrywillig naar Noord - Holland uitgetrokken burgeren verzocht by een der Munictpaalen om een vacant ambtjen, zich grondendö op de genomen Refolutie en dêszelfs gehouden gedrag, doch haddc tot andwoord gekreegen: ,, Waar„ om hebt gy het gedaan ? wees op een ander tyd zoo
„ fchielyk niet." — Dergelyke handelwyze deed
de meesten denken, dat hoe zèer het hoopen waar, -er in 't vervolg zulke oproepingen niet meer mogten plaats hebben, men in geval van wederoprocping, docr Refotuticn of Beloften, hoe zeer als heilig moetende worden befchouwd, niet meer zoude geëncouragecid
worden. Men was daar zelfs van gedachte" dat
«lies, niet zagtjes zoetjes, maar wel met rasfe fchr'edeu naar het oude keerde; ja zelfs had men de vermetelheid er by tc voegen, dat, zo het maar eenigsfins beftaan konde, men er in fommige Collegien zoude vinden, welke, de één familiebelang, de ander uit heets chiugtige principes, een derde uit rcligiezucht, helder Qranje boven zouden klinken, en by de eerfte gcle-
ge-



C 425 )
genheid hunne knicn daadlyk voor hunnen afgod zouden buigen — het ging toch (zeidc men) by zommige Bcftuuren reeds zoo ver, dat, wanneer er een een Sollicitatie om een Ambt ter tafel' bragt, men elkander vraagde: is het ook een dronken patriot?—waar op eon ander repliceerde: die Jchurfde Keezen moeten hier ter tafel mei komen. Doch wy willen noch dur¬
ven dat alles gcloovcn ; een drift, uit misnoegdheid gegeboren , doet waarfchynlyk fommigen meer zeggen dan zy konnen bewyzen; nadien andersiins de toelating van dergelyke Ëtrés en excesfen eene zwakheid, zo in de Bataaffche Natie als in derzelvcr Gouvernement, zoude kenmerken — en voor zulk eene taxeerende uitdrukking zullen wy ons wel weten te wagten
In Zwd had MERCUUR niet vertoefd echter was
hem in zyne doorreis aldaar dezen Brief overhandigd BURGER BLIXEM ! 0 '
Met veel aandagt en goedkeuring, lees ikgeduurf"uw geëerd Weekblad; om dat ik 'er fteeds veelc nieuwe ontdekkingen .aangaande den toelbnd der zaken in ons Bataafscjl Republiekje, in ontwaar; wel is waax, dat ik voorn. Weekblad (of liever waarheid-ontdekker, en"-ee<fel der 1 yranncn; niet in ons Huis mag lezen , doordien er een oud Besje by ons logeert, dat, zodikwils als zy het woord Blixem hoort noemen , zulke vervaarlyke fprongen op haar (loei doet, even aJs of 't zoo vëele electnque fchokken voor haar waren; doch of dit uit Godsdienst-y ver, dan, wel uit dweepzucht is, weet ik nli-rJ C,'l !aaC hjc ter be001'deüüng van uwen grootcn JMERCUR1US over, ten minsten om alle ongelukken die dat ouwe Grootjcn door die gemoeds - bewc: iivcn zoude kunnen overkomen , voor te komen , heb ik maar best geoordeeld, om 't zelve Weekblad by een myncr goede_vrienden te gaan lezen; want om 't om zulk een beufcling na te laten, dat kan noch wil ik niet doen • aangezien cr dikwils al te beianffrykc zaken in zyn, om het zo maar in eenmaal vaarwel te zeggen, en dat'voor al, wanneer uw MERCURIUS op reis*is geweest, (zo als het deze dagen nog al dikmaals gebeurd' is) want die ontdekt nog al meestyds zo 't een en 't ander ; (al is 't ook nog zo geheim) dat anders -wel ligt voor altoos verborgen bleef. Doch onder al zyn reizen verwonderd het my zeer, dat hy zich niet eens gewaard igd naar het m 1787 111 dapperheid c,i patriotisme, doch thans in necrHagtigheid en móderatisme, of zeg ik liever, arista- ' eratisme uitblinkend Zwol, hoofdplaats van het Departement den Ouden. ïl/el, te komen ; hy komt doch om zo te fpvcken , overal, maar die Stad blyft ten ecne•A- 3 maa1



C 4*6 )
ffiaale in 't vergeetboek by hem; of denkt hy mogelyk T dat er niet voer hem te ontdekken zoude zyn, als dan vergist hy zich grootelyks, ten minsten , zo men op het gepraat der meniehen itaat maaken mag, dan gaat ernog al wel zo 't een en ander anti - patriottisch toe. Ik was er voor eenigen tyd in een gezelfchap , alwaar men onder anderen over de fturgetwapeftiiig (dat geducht Bolwerk onzer Republiek) fprak ; en waarlyk , over dat onderwerp viel er nog al zo wat te zeggen ; onder allen was er een die zeide : dat er veel attesten aan jonge Lieden , en vooral aan zogenaamde Grooten gegeven Avierden , die gantsch geen ongemak hebben ; een ander in dit voorn. gezcH'chap , antwoorde daar op , dat die Attestaiaeii niet voor altoos, maar alleen voor zoo lang waren, als die lieden zich onder Doctors handen bevonden ; zo (hernam de eerfte) dan kan men wel om de Negotie te paard,
i;it de Stad gaan, ja naar Munsterland reizen , •
zyn werk op een 'Loyerye (hoewel anderzints door den hank niet al te gezond) voortzetten, en toch onder 'Doctor.-, handen zyn; waarlyk (vervolgde hy) als my dat een ati:st kondc doen verkrygen, zoude het my ook weing kunnen verfcheclen , of ik onder Docters handen was, "en om de veertien dagen een Drankjen (al was het
ook maar een bittere borrel) innemen moest; wie
uieil p,u met dit alles bedoelde weet ik niet, doch ver»voegde my by een myner vrienden, (die ermede tegenwoordig was) en vroeg hem, of de Chirurgyn Major dan zo\villekeurig omtrent die attesten handelde; doch hv »af my ten antwoord , dat hy het alles als kwaadiprckendheid en laster aanmerkte, er by voegende,'t.ik fcen den Chirurgyn Major dezer Stad voor een al te Patriottisch man , dan dat hy zulke dingen zoude doen, maar (eindigde hy) de menfehen willen altyd wat te zeggen hebben ; ik verliet hem dan en ging nogmaals naar de voorige. Lieden, die nog al aan 't disputeeren waren, over voorn, zaak, en hoorde de een zeggen, hoe veel géwaa'ode- , Lyf-, Schippers- en Voerluy-knegten zyn er niet, die 't nooit geweest zyn , en er toch voor pasfecren ? en dat alleen maar om zich aan den Wapenhandel te onttrekken; ja 't mooiste van allen is nog, dat de zulke meestal opregte anti-patriotten zyn, en (vervolgde hy) om u meer te zeggen, is de Kerk , volgends de Staatsregeling, niet van "den Staat gefeheiden ? waarop tic ander ja"'antwoorde. iNu zeide hy, en hier in de / :ad woont een ouwe Jood, die Koster van zyn GeBseente was, maar toen de enregistratie opkwam, //. d hy een of meer zynerZoonen buiten de Stad , doch 4, m ,\ielke hetbest voor de Wapenhandel gcfcbibl was, ' traiu-



( 4*7 )
transformeerde hy tot Koster, 7-oo dat die lieve jon:? , zoo doende, van de.uittrekking tegen de ywg.o Kmfen bevrvd was, en indien (ging hy voord) de \ oorzander dér Franfche Gemeente van die zaak met bevnd ftV ZO als men in 't Weekblad, de PohtUks No. a% »en kan , en, zo als hy er hier ook niet bevryct van is; hoe is men dan zo Moderaat aangaande uejooden die toch hier al meest hunnen geliefden Stadhouder voorftaan, om die, (zeg ik) van dat Art^ul te ontilaan; waar op zyn tegenparty mets wist te antwoorden , maar zo 't mv toefcheen van deze (hoe wel voor hem onaangenaame') waarheid, overtuigd was, en weg ging. ]k hier vreemd zynde, wist niet, wat van dit alles te denken, en gin£ al weder by myn vriend; maar tot myn fmert wist hy my niets aangaande die zaak te zeggen, waarom ik dan icfolveerde, u van dit een en ander kennis te geven, op hoop, dat uw gevleugelde Bode oofc eens een reisjeji naar dezen kant zal gelieven te doen, om zich naar de waarheid van voorfz. zaken eens te mformeeren - ja, om er mogeiyk nog wel een en ander meer ontdekkingen re doen , verzoekende tevens, dat zo hem dat op de een of ander manier gelukte , fdaar iK reensfins aan twyffel) gy my dan hetzelve in uw Weekblad ook eens zult laten weten. Veiblyvende in die verwagting BURGER BLIXEM!
Departement den Ouden Tsfel UED. ünderzoe-
Hoofdftad Zwol. kende Lezer
Het eerde J.ar der 19 Eeuw JAN de VRAAGER.
tn het zevende der Gelykh.
In Deventer had MERCUUR zich eenige uuren opgehouden. Ue verdrukte patriotien hoopten aldaar nu by den ^troffen Vrede eens de vruchten van den Yryheidsboo'm te zullen erlangen; en dat er nu wat meer acht zoude gegeven worden op zodanige Ambtenaaren, welke, om hun flegte Intrigues, niet waardig zyn
hunne posten langer te bekleeden. Veel fprak men
er van den Heer Pan , St. Fiscaal van de Conwycn en Liccntcn , refidecrende te Hoorn, van de Familie, wcike met de imafte der Engelfchen is overgcloopen , bekend voor een Oranje kraaicr, niets trachtende dan om Oranje Commijèn in posten te plaatzcn , en Patriotten daar door te vervolgen en ongelukkig te^aaken. — Ter ftaaving van dit gezegde, had men McKLUUR verhaald, dat gemelde Heer Pan jaarlyks gewoon is, ivfpeEiic te komen nemen van de boeken van den Ontvanger W. H. van Hoevell ; dan hoe dezelve werden geflooten, bleek ten duidlykften, daar er thands nu nog kaazen zyn „ die van drie jaaren henvaards geld moeten J * hes-



C 4=8 )
■hebben, wegens werk aan der Comrmïcn wagthuïs, dat door het hooge water was geïnundeerd en befchadigd — en zulks was aan den Lande als voldaan en betaald verandwoord , offchoon deze menfehen tot heden
daar voor geen penning ontvangen hadden men
had er nog bygovoegd: dat, zo deze Fiscaal, die fehoone lnfpectie-nemer van 'sLands boeken, wat beter volgends zyn eed en pligt te werk was gegaan, de Ontvanger van Hoevell nimmer ƒ 3000-: -: aan 't Land
zoude zyn fchuldig gebleeven. Men was, uit dien
hooide, vry algemeen van gevoelen, dat hy, Heer Pan . meer gefchiktheid hadde, om Commilen , dis naar de kleur niet zyn, te onderdrukken, dan om Lands boeken te examineeren.
In het Dorp Ve(p by Arnhem vond MERCUUR drie Mumcipaa/cn, welke men aldaar nog Burgemeefters
noemde naamlyk, Willem Wilbrink, Hendrik
JJarends en Aart.Labotz, alle drie aan eikanderen
verwandfehapt deze heertjens regeerden zoo des-
potick, als ooit een Gemeente-beduur 'in de dagen van
Oranje . Zy hadden ten tyde der requifiiien een
kar en twee paarden cp kosten der Ingezetenen aangelegd — de een moest hier voor betaalen een daalder, de ander 233 gulden enz. — doch heeren BurgemceiLers droegen , voor de directie hier van , daaglyks 5
gulden Nu was laatst de kar met de paarden
naar Uorcum geémployeerd — en kort daar na de ty«ïng gekomen van het overlyden der beide paarden ; en men dacht zelfs , dat de kar wel zoude volgen — intusfehen bleef alles, wat die karen paarden verdiend hebben , en door 't Land is betaald en goedgedaan, in
handen dier Burgemeefteren; die mïsfehien een
ichat voor een nieuw op te rigten Werkhuis verzamelen , nadien ze de Verponding der Landen, in de Ve. luwe, oudtyds met een duiver boven eiken gulden extra, thands met nog drie duivers daar en boven (ca dus tegen Art. 194 der Bataaffchc Staatsregeling) verhoogd .hebben. — Intusfchen kwamen groote creaturen, die wat veel in de lasten moesten dragen", op de proppen, en de arme ambagtsliedcn hoopten, dat deze dat Verken wel zouden wasfehen.
W A A R S H O U W I N G.
Een ieder past op zyne Certificaten, terwyl de goudzoekers van Muidefi, den 24 February I. j. met een Amanuenjis in den Haag zyn gekomen, en het bekende middel in 't werk dellen , om naar dezelve te zoeken.
Gedrukt in den Haag by SNEYDERS , van TIENEN, en Comp. a een en een halve Stuiver.



DE BURGER
P O LITIEKE
B L. I X E M.
No. 52.
« '— *
EeSere h nequeo Juperos, acheronta movebo, * '■ i
Maandag den 9 Maart 1801.
I Tet belangryk ftuk , waar over wy het Bataaffche Volk ' onze aanmerkingen thands willen mededeelen, is het volgende:
QELTKHEID, VRTHEID, BROEDERSCHAP.
In den Haag den 2 Maart 1801. Het zevende Jaar der Bataaffche Vryheid.
Het Uitvoerend Bewind van de Bataaffche Republiek , aan
Het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaf chen Volks.
BURGERS VERTEGENWOORDIGERS!
Het is eene waarheid, welke geen betoog behoefd, dat alle menfchelyke verordeningen en inftellingen uit derzelver aart, zy mogen met zo veel wysheid cnvoorzigtigheid, als waar toe het menfchelyk verftarid in (laat is, daargcfteld worden , altyd voor verbetering vatbaar zyn, en Waaromtrent de ondervinding het best in ftaat is, om het nut en de noodzaaklykheid te doen gevoelen.
In de eerde tyden eener Revolutie oordeelde men, by het ontwerpen eener Staatsregeling , naar welkers voorfchnften de aangelegenheden van het Bataaffche Volk zouden worden beduurd, nodig te zyn te bepaal en , d,;t binnen zekeren vastgcdelden tyd eene herziening der Staats^regcling zoude plaats hebben ; ten einde het Volk daar
Jl Deel. B door



c 430 >
«foor gelegenheid zoude gegeven worden , om de ge* breken en nadoelen , die in derzelvcr uitvoering, voorkomen mogten , te verbeteren , en daar door meer en meer 's Volks geluk, het groot oogmerk der maatfchappelyke vereenigmg, te bevorderen.
De ondervinding , Burgers Vertegenwoordigers , heeft UI. en ons, geduurende de drie jaaren , welke bykans zedert de aanneming der Staatsregeling zyn verllreeken 9 meermalen doen zien, dat ondedcheiden gebreken inde applicatie der voorfchriften beftaan : dat er veelvuldige moeijelykheden- , die zich, in het algemeen daarftellen van alle de deelen der Staatsregeling , opdoen , aanwezig zyn; dat er tegenkantingen moeten ontdaan omtrent vëele verordeningen , welke de aart en gelteldheid des1 Zaken, de locale ütuatie van ons Vaderland, het onderfcheiden caracter van onze Mede-Burgers , derzelvcr zeer verfchillende levenswyze en zeden, natuurlyk moeten doen geboren worden; zonder dat zulks aan eenigen geest van_ tegenwerking tegens de algemeenc vastgeftelde beginzelen behoefd te worden toegefchreven , en welke men veelal als de gevolgen van niet diep genoeg doorgedachte maatregelen, die misfehien, in het afgetrokkene befchouwd, zeer nuttig, edoch in de uitvoering fchadelyk bevonden worden, moet aanzien.
Hier by moet gevoegd worden, Burgers Vertegenwoordigers ! dat.hoe zeer men ook ter goeder trouwe moge gemeend hebben, de genoegzame afleheiding van magten by de Staatsregeling te hebben in achtgenomen, zo kunnen en moeten er echter vele botzingen ontdaan, die niet dan voor het algemeen belang fchadelyk zyn , en die men natuurlyker wyze kan verwagten r dat gevonden zullen worden in eene Staatsregeling, welke in tyden van binnenlandfche oneenigheden en overhaasting is ontworpen , en aangenomen geworden.
Deze gebreken , hoe eer hoe beter weg te nemen , en de zaak zelve, tot die volkomenheid, waar voor het vatbaar is, te brengen, is de plicht van het Volk, zo ras zy., aan wien het Volk het Beltuur van zaken heeft toebétrotiwd , hun gelegenheid geven , die te beoordcelen.
Schoon dan nu ook het Bataaffche Volk by deszelfc Staatsregeling 'gewild heeft, dat deze herziening eerst met het vyfde jaar, na de aanneming der Staatsregeling, zoude plaats hebben, zo is het echter zeker , dat hetzelve Volk , 't welk ten allen tyde bevoegd is zich eene nieuwe Staatsregeling te geven , en dus noch zich zeiven, noc'a zyne Nakomclingfchap onwedcrroepelyk aan de tegenswoordige kan verbinden, even zeer nu bevoegd is die verbeteringen daar te ftellen, die deszelfs belang, des-
zcH's



( 43? )
Selfs "binnen- en buitenland'fche betrekkingen vorderen
en noodzaaklyk maken.
De politiek'e tóéftand vari den Staat, de politieke tocüand van Europa; degefinrtingénwelke'délS'JttftnUtidfehe Mogendheden jegens ons oeaiet-nobest koesteren , het oogpunt waai uit zy ons, en ons Staatkundig aanwezen beiehouwen , en vele andere beweegredenen , welke wy voor UI. doorzigt, Burgers'Vertegenwooidlgers! nier behoeven open te leggen , daar die in de dagclykfche gebeurenisfen, in de blycle vooruitzigter) , welke wy •omtrent eene verbetering van onzen welftand, commercie, zeevaart en andere bronnen van ons beftaan koesteren mogen , liggen opgefloten , raden deze herziening en verbetering van ons Staatsgeftel, in het gelukkig tydftip tusfchèn eenen continentalen en algemeenen Vrede gebiedend aan.
De wyze van herziening by de Staatsregeling voorgefehreven , is op dit ogenblik-, onzes eragtens , uithoofde van het omflagtige en langdurige van dien , niet zeer gefchikt, om het 'heilzaam oogmerk, het geen wy uit 'noofde onzer overtuiging van deszelfs belangrykheid voor het heil des Volks , daar in opgefloten , bedoelen-, te ver■fcrygen.
Dan hoe zeer wy ook, Burgers Vertegenwoordigers ! overtuigd zvu van de billykhcid , nuttigheiden noodzaaklykheid van dezen flap, begrypen wy evenswei, dat daar toe niet behoord te worden overgegaan, dan met toc■üemming en goedkeuring van het Volk, het geen zich de Staatsregeling heeft gegeven; deszelfs wil te eerbiedigen is onzer allen pligt.
Indien Gyl. nu met ons inftemt, en wy vlcyen ons, dat Gyl. die zaak in haar waar dagligt befchouwende, -en derzelvcr gewigt overwegende, zulks geredelyker zult doen, dan (laan wy UI. voor, om de Stemgerechtigde Burgers der Bataaffche Republiek, tegens zekeren bepaalden tyd , en ingeval tot deezen maattegul belioten "wordt, dat zulks dan hoe eer zo beter geïehiedde, in buine Grondvergaderingen op te roepen, en dezelve te doen beflisfen , of, uit aanmerking, dat de ondervinding heeft doen zien , dat 'er verfthillende gebreken in dc Staatsregeling, welke den gang van het werk belemmeren en vertragen , en dus voor 's Volks belang nadelig zyn , gevonden worden, ca de regenswoerdige toeftanci van zaken in het algemeen , 1 :t tyd (lip eener herziening, wélke de Staatsregeling tocli wil dat gefchieden zal, op dit ogenblik allergefc'hiktst maakt, die herziening der St t r' gelïng thans zal plaats hebben? en •zo het Bataaffche Volk uit goedkeurt, in de tweede plaats, of hetzelve dan goedvind, dat deze herziening B 2 zal



C 432 )
zal gefchieden door eene Commisfie van Zeven, ofhoogftens Negen Perfonen, door het Vertegenwoordigend Lichaam op eenen voordragt van het Uitvoerend Bewind uit een dubbeltal perfoonen, te benoemen , en door welke Commisfie, zonder eenige Inflructie, binnen den tyd van twee maanden na derzelvcr eerfte zamenkomst de Staatsregeling door het Bata-fiche Volk op den 23' April 1798. aangenomen, zal herzien, de verbeterindaar 111 nuttig en noodzaaklyk ontwerpen cn in orde brengen, en de alzo door hun verbeterde Conftiturie aan het Uitvoerend Bewind inzenden , om door hetzelve daadlyk zonder eemgc voorafgaande raadplegingen het zy van het Vertegenwoordigend Lichaam , het zy van het Uitvoerend Bewind , aan den Volke ter goed of afkeuring te worden "overgebragt ? ofwel indien dit verkiesIyker mogt worden' geoordeeld, dat het Volk, beflist hebbende, dat 'er thans eene herziening zoude p'aats hebben, dan vastftcllen en het Uitvoerend"Bewind magtige , om op de meest gefchikte en met het belan" dér Bataaffche Natie meest overeenkom ftige wyze de nodi»e verbeteringen in de tegenswoordige Staatsregeling te ontwerpen ; en dat plan eener verbeterde Staatsregeling insgelyks, binnen eenen bepaalden tyd, aan den Volke ter goed of afkeuringe voorlegge.
Ziet daar, Burgers Vertegenwoordigers! onze gedag, ten kortelyk over een allergewigtigst onderwerp waar van ons Staatkundig beftaan, geluk cn voorfpocd, de aftuig en het vertrouwen van onze Bondgenoten en van andere Mogendheden van Europa, moge'lyk af ha'»t onder Ul. oog gebragt, en aan uwe ernftige' raadplegingen onderworpen.
Geenë andere dryfveer dan het waar geluk van het Bataaffche Volk heeft ons hier toe bewogen, en wy zullen onze eenigfte beloning daar in vinden , dat wy uit phgtmatige overtuiging van de noodwendigheid van" dezen maatregul zynde werkzaam geweest, de bewustheid mededragen onzen phgt te hebben betragt, en zullen dus Ul. befhsfing in dezen afwagten.
Heil en Eerbied !
A. W. HOET, vt.
Ter ordonnantie van hetzelve, (was getekend l
C. G. H ULT M A N.
Wiè onzer medeburgcren , moet zich, na eene bedaarde lecture van deze Misjive., nietten bqoglteu verwonderen -— dat het Uitvoerend Bewind nu eerst, byna drie jaaren 11a de aanneming der Staatsregel ling, met eene noodzaaklykheid van "eene fpoedige revilie, uit hoofde van derzelvcr gebreken , te voorfchyn
kom



( 433 )
komt.' VerWonderlyker nog te meer, dat de ims«.
nen, w elke den 12 Juny 1798 de Wetgevende Vergadering uit eikanderen'dreeven , insgelyks om dat zy veele L':dcn cicrzclve ais onbekwaam tot dien post oordeelden , dat deze , die zo veel te meer kunde voorgaven te hebben , niet aanftonds de gebreken van dit "plan , waarby (volgends het oordeel van het tegenwoordig Uitvoerend Bewind) de natie nimmer recht gelukkig kan zyn, hebben gezien , wyl zy zich ook in de plaats van* anderen fielden met oogmerk . om de Natie, dat geluk te bezorgen , dat zy (volgends hunne meenitig) van de toen
exteerende Vergadering nimmer konde erlangen. ■
Tevens moet het ieder doordenker in 't oog vallen, dat de Misjive van het Uitvoerend Bew/nd alleen maar in algemeene termen vervat is , dat het zelve zync gezegden ais mathematifche waarheden veronderftclt, en die daarom d,,or geene bewyzen ftaaft, of door geen flaaltjens proeveert of bevestigt. — Dit moet de doordenker te meer verbaazen , wyl op de proef aan het Bataaffche Volk nog nimmer de gebreken van z- nss Staatsregeling kan zyn gebleckcn; door dien dezelve tot op dezen dag, cn dus bj na drie jaaren na derzelvcr aanneming, niet, zo als het behoorde ,is in werking gebragt geworden.
Doch laat ons de Misjive zelve befekouwen.
„ De ondervinding, (zegt het Uitvoerend' Bewind) Burgers Vtrtr^enwoo dig-rs ! heeft Ui. en ons geduurende de drte jaaren, welke bykans jederc de aanneming der Staatsregeling zyn verjlreehn , meer maaien doen zien, dat enderfaheiden gebreken in de applicatie der voor/chrift n bijlaan: dat er veelvuldige moeUyhheden dij zich,in h-.t daarjlelknvan olie de dselvn der staatsregeling opdoen, aanwezig zyn. lammer is het, dat het Uitvoeren 1 Bewind dit geftclde door geen voorbeelden geüaafd eeeft , dan" zoude men des te beter kunnen oordeelen , daar men nu , in zulk eene belangryke zaak, zich met L'isfingen overtui-en , of op hun gezatr alleen berusten moet. — De DcparJ tementaale Beflüurcn b. v , ja die werken, maar uit hunne tegenwoordige werkzaamheden gevolgen totd»rzelver nutteloosheid te trekken, zoude re gewaagd zyn wyl wy met reden twsfelen, of zy zodanig werken' als zy volgends de Staatsregeling moesten en behoorden.
Verder ze?t het U.B: dat erteg wkant n . 01 mo«fn ontllacn omtn-nd veele verordeninn • n,w /te d > aart >. n reJleldhetd der zaken, de locale limit ie van ons Vader* Lmd, het mdirjcheidcn Caraetcr van mze M d'j'i.rgtrs, derzelver verj'cki Hinde leevcmïvyze cn zeden 1*3 ' r.a-



C 434 )
Mttuvrlyk moet doen gebooren worden; zondir dat zulks aan eensgen geest van tegenwerking tegens dc aigemsene vastgejielde beginzelen behoeft te warden toegefchreven enz. Welke verordeningen het Uitvoerend Bewind hier in het oog heeft, moeten wy wederom gisfen ; doch het moeten zeker belangryke verordeningen zyn, om dat de tegenkantingen niet uit een geest van tegenkantingen maar uit den aard der vastgeltelde verordeningen of maatregelen zouden moeten voordvlöelen.— Het unisme, de amalgüamen van Je hulden , de afJ'cheiding der Kerk van den Staatzyn immers de verordeningen niet, welke met den aard en gefteklheid der Zaken, de locale fituatic van ons Vaderland, de onderfcheiden caracters onzer Medeburgers , derzelvcr verfchillende lcevenswyze cn zeden ftryden? Wy be¬
tuigen alles doordacht te hebben , en niets van dien'aard in de Staatsregeling te hebben kunnen vinden, altans dit op deze genoem 1c poinctcn niet te kunnen applicecren.
Nog denkt het Uitvoerend Bewind dat er , volgends de tegenwoordige Staatsregeling , veele botzingen moeten ontjlaan in dz onderjeheidin Magt en en dat
te meer, om dat dezelve in tyden van binnenlandfche eneenigheden en overhaasting is ontworpen en aangenomen. -—- Wy bekennen , dat dc Staatsregeling in weinig weeken is ontworpen, doch dit was te'mooglykervoor mar,;icn,well:.cdeizeiver byzondere liukken, reeds ra ian le i lang t er deneerd en ontworpen hadden — cn wier gchcele werkzaamheid beftoud in het verkiezen en famenvoegeu van dat gecne , dat een waar Rcpublikainsch Geheel
moest uitmaaken. Over de botzingen der onderfchei-
den Magtcn kunnen wy op rde proef ook niet veel zeggen , wyl ze nog alle niet zyn geörganifeerd, en wy dus 111 dezen alleen op gezegden weder zouden moeten berusten, waar toe men in zaken van zoo veel gewigt, die niet alleen een byzonder individu, maar dc gchcele Natie betreffen, zonder eene gegrondde overtuiging, hoe veel ook men het fchrandcr doorzigt van het Uitvoerend BeWind moge hulde doen , niet bereidvaardig behoorde te zyn.
Dit zyn dan de redenen, waarom het Uitvoerend Bewind eene herziening der Staatsregeling voor den vastgeftelden tyd noodzaaklyk oordeelt de politieke toe¬
ft and van den Staat, van Europa; de gejinningen, welke de buitenlandfche Mogendheden jegens ons Gcmeenebest koesteren, het oogpunt, waar uit zy ons cn ens
<".■ 'handig aanwezen befchouwen enz. raaden
dit (zegt het Uitvoerend Bewind) op dit tydjlip.
Wy hebben in de Staats-Cabinetten zoo diep niet gezien om dit alles te beoordcclen maar evenwel is
het dan al ver met ons gekomen, als wy en~e Staats-
re-



C 435 )
regeling naar de gezinningen van buitenlandfche Mogendheden hebben te veranderen — dat men altans nu niet badde kunnen verwagten , wyl één der Préliminaire Vredcs-Artikelen de Bataven de vryheid laat , zich zulk een Regeeringsvorm te verkiezen, als zy het gefehikst voor zich zeiven zullen oord :elen.
Evenwel zal het Volk moeten oordeelen, of es in dit. tyd/lip eens herziening der Staatsregeling moet ge-
fchieden ja dan neen? dit is recht Republikainscb
van het Uitvoerend Bewind. De Staatsregeling
behoort het Volk — het heeft dezelve aan zyne Vertegenwoordigers ter bewaaring vertrouwd, maar niet weggeven. Noch het Uitvoerend Bewind, noch het Wetgevend Lichaam kan noch mag bygevolg op eigen gezag tot eene herziening in dit tydftip deercteeren, noch revifeurs cp eigen gezag benoemen, noch op die wyze met bet gerevideerde handelen als in deze Misfive '\n voorgefteld. Dus toch fprcekt de Staatsregeling:
Art. 304. Tot op het einde van het jaar 1803 detf gemeene 1'ydrekening, kan er geenerlei verandtnng in de Staatsregeling gemaakt worden.
Art. 305. Met den aanvang van het jaar 1804 zal êr eene herziening van dezelve plaats hebben.
Art. 30Ó. Tot dat einde zal werkzaam zyn eene Commisfic van herziening, bejlaande uit zoo veelt leden, als er tagtig duizendtal'en zielen in de Bataaffche Republiek gevonden wordtn , tn gekoozen door de Grond-en Difirict-Vergaderingen, 01 den tyd en wyze bepaald, by het Reglement Lette:; E.
Art. 307. Behalven op deze, by de Staatsregeling vastgejlelde tydfuppen en wyze, en zonder dan uit* gedruktcn wil des Volks , kan dezelve , nimmer, wettiglyk worden veranderd.
Het is derhalven uw zaak , Bataven ! om thands eene reviiie uwer Staatsregeling te wiilen of niet te w Ellén — 't is uw zaak , om , daar toe belluitcnde, Revifeurs zelve te kiezen , of door het Uitvoerend Bewind die te laten voordellen , en door uwe Vertegenwoordigers t.s doen verkiezen , of deze verbeteringen geheel aan liet Uitvoerend Bewind toetebetrouwen.. —■ Het Oppergezag toch berust by U; het Zelve is (volgends Art. 9) één, ondeelbaar, onvervreemdbaar. Geen Lid, geen gedeelte_ der Maatjehappy kan zig het Oppergezag aanmatigen. Het zelve ts de bron van alle openbaars Magten.
De Eerfte Kamer van het Vertegenwoordigend Lir> chaam des Bataaffchen Volks heeft zeker ook, om alla deze redenen , gemelde Misfive gefield in handen van de Burgers Reprefcntantin, StiynParvé, van Leyden,
Ar-



C 436 )
Appelius, de Leeuw, Verbeek< Nuhgut va- Dm Vëen , van RoYEff, Hubek , SCHEER , van For p^T VERiioysEN, en Pompe van Mafc^RRVoÓB-rt om
aarts, zonder dat dezelve her door wil gehouden woricn te hebben verklaard, dezelve Ms vtt t een onderwerp haarer dejikeratünte nemen
Zoo zeer als men in deze de voor, igtwteid van het Vertegenwoordigend Lichaam moet bcwonde cn n5 men tevens met minder gevoelig zyn over den'vve '? dien het Uitvoeren* Bewind betoont, on zei s 110"' boven den gewoone.i last, die deszelfs fchouderer drakt ' cle verbetering oer gehee?c Bataaffche Staats e el Hng op zich te willen nemen oudtsre0c
Jt^Zv^^/*™ hiertoe is ^ het geluk van't Bcaaajjdie Volk —- en , daar het geluk van her Bataaffche Volk van het behoud of daarzvn van eene goede Rcpubhkainfche Staatsregeling afhangt — behoort het Volk, zo het gemeld voorftcl \ot deszelfs bcoordeehng mogt komen, tevens men rypen raade te kiezen en met bataaffche koenheid te bcfluiren
Dat verftand'ge , dat brat.ve Republikamen voorlichers van het Volk zyn jÜPlrt* Za, zich
P i iï^ °"ttre :kcn - de wysgèer behoort meer kop te hebben dan de oorlogsman , en dc BliXem , hy mo°e dan politiek ofmilita* zyn, moet, wnbv$rgZ™Zèn met vergifturen, de fchroef der èleetriek'e draaibank 0* cle meest zuivercndfte maat weten aan te draaien ^
r, a oA,P, VERTENTIEN.
Op den 18 Febr. 1801 is te Woerden uit de kooi van
zekeren Schoolarch gevlogen een fransch vógeltien
d,e hetzelve , door een' of ander gcestigen trek by denzelveate recht brengt, zal een franfehe dictionaire tot een premie gemeten; wordende tevens by dezen, alle geïntresfeerden, als ook Leveranciers van het Vogelrcszaad, gewaarfchouwd , hunne prèténflen op den ifleri April mtcleveren aan Smion Gales, Gerechtdode te W oerden, die noch voor noch na daartoe vaceeren zal
Heden is in 't licht verfcheenen de gekroonde na haar viugt of de verdediging en het gedrag van J. C de Vogm. voorheen Fransch Kostfchooldereste Woerden Aaox Cla »s Buurman, met een keurig Vignet, verbeeldende dc drie bedroogen Scholarchn, voor rekening van den Autheur, met Plaaten door J.vanSell - voor loSr.tc bekomen m de Boekwmkels van HeyltieOuthof enZocN-N Willem Paling Hz. en Willem Eicerts, te Woerden,
Gedrukt in den ijaag by S.XEYDERS , van TIENEN en Comp. 3 een cn een halve Stuiver.



DE BURGER
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 53.
< \
FleSere ft nequeo juperos, acJuronta moveio. * " • —*
Maandag den 16 Maart 1801.
I< zal u , gelyk JANUS, met geen droomen ophouden , maar ü rondeman zeggen : dat het een tyd ts om
te waaken en niet om te droomen i dit behoef ik
niet te bcwyzen ■ voor den Patriot, die hier van be-
wyzcn vordert, is deze taal niet hy is in eenen te
diepen flaap, om dezelve te hooren , en er zyn geenmiddelen , om hem te doen ontwaaken.
Wat moet er van ons landjen worden? ■ welk
eene vraag? heb ik het u niet voorlang gezegd, Bataven! zagt;cs zoetjes naar het oude' en nu kan ik u zeggen, dat het misfehien zal zyn, Ipoedig naar het oude. —
Indien de droom van JANUS bewaarheid word, dan zou men voornemens zyn weder een Fasderatieve Re-
geertngs'v'orm in dit landjen in te voeren. » Dc ge.
hecle Éénheid cn Ondeelbaarheid der Bataaffche Republiek , die zich zelfs uitftrekt tot het fmantieele, als ook de aficheiding der Kerk van den Staat dat het voornaams der Staatsregeling uitmaakt en waarop alles gebazcerd is, zoude men willen vernietigd hebben. _
Wy kunnen , wy durven muwlyks gelooven , dat dit het oogmerk kan zyn — zo ja — dan ftaan wy verbaasd over al het geen wy hebben zien gebeuren , om de oude
Regceringsvorm te vernietigen? Zomen dat alles
wil en zal vernietigen, dan zal dc Regceringsvorm die wy hebben te verwagten , zo weinig van de yoonge verfchillen , dat alle dc genen , welken voer, m en na 87 voor het Patriotisme en deze tegenwoordige Staatsregeling hebben geyverd, wel tot hunnen dood mogen bew/enen al laet werk, dat zy in dezen onder de zonver-
Ji. Dseu C ï'S1



( 43»:> U .-3 O
n'gt hebben - dat zy dan eene amnestie fmeeken vart alle d» Orangisten, over dc verwarringen . die zy veroorzaakt en de moeilykheden , welke zy hun verwekt hebben dai ge geduurejjds hun geheel leven, tot hunnen jongden fnik. God vergiffenis jneeken over het bloed dat ook door hun toedoen is gefrorj, over den tyd, dien zy nutloos vcrfp.ldcn , cn over öe j'amnSëfeh , die zy over zich zeiven, hunne buisganooten, vrouwen, kinderen en duizend ddtzehattigebragt hebben.
Zo toch de capitaale poincten, de Onpermagt des Volks, de aflcheiding der onderlinge Gewe. ten moet worden vernietigd, zo als men vry uit predikt, in het zeer belangryk Adres aan de Bataaffche Natie, gedrukt te De'ft' by M. Roehfswaard —- Zo alles, wat daar op gebazeerd is, vervallen moet —■ dan houden wy voor de geheelè Natie ftiïiide, dat het werk, dat de patriotten verrigtcden , met hun eigen bloed in dc NcdcrlandfcheJaarboeken behoorde te worden getekend , ten, einde dc volgen ie gellagten zich aan hun mogen fpiegelen, en van hun lecreti, ora zich nimmer met politieke zaken te bemoeien,
't Zy verre van ons, om van het Uitvoerend Bewind des Bataatlchen Volks te zeggen , dat het eene Staatsregeling zoude willen , in welke dc bovengemelde capitaaTe
poincten niet moeten gevonden worden of'lchooii
wy in het tegcnovcrgeftelde geval moeten betuigen de volgende woorden uit hunne Misjive niet te verltaan: dat er (tu het algemeen daaiftellcn van alic dc dcelen der Staatsregeling) tegenkantingen moeten ont„ Jiaan omtrent veela verordeningen, w-j/ke de aart „ en gefleldheid der zaken, da locale fituatie van ons „ Vaderland, het onderfcheiden carahtsr van onze me,, deburgers, derzelver zeer verfchillende levenswyze en zeden natuurlyk moeten doen geboren worden. Men wil (wel is -waar) hun voorflel', om eene vervroegde rrrife en de Revif.e zelve , wel aan het oordeel van het Voh onderworpen hebben.— Doch de groote
Vraag is, wat men door het Volk venbat • alle
ftemgerechtigde Burgers en dus ook alle Orangisten,
die zich in 'net Stemregister doen infclr.yven. In het
vermelde Adres aan 'de Bataaffche Natie ftaat met ronde woorden bl. 7. ,, Wie is 'i hards h:t Vuik in de Grondvergaderingen? zeker het Bataajlche Volk, de Bataaffche Nat 'e niet. Geen party kan. de anders van. het Burgerrecht ttitflttitm, cn zich zeken de Natie noemen. ln~ tyden van bitrgry - twist n et:' burgertorlogen is -zulks fomtyds onvcr/;r\>'y': , maar gelyk thdnds de zaken Jiaan is het ottgeöorloofd. Wy moeien aan alle onze Medeburgers zonder ecmg onder-
Jchsid



C 439 )
Jcheid hunne reehun terug geven, en a/s eene Natie*, eene Nationale Regeering-ferm daarjle/len." Volgends dit Adres (zonder te durven bepaaien, dat dit het oogmerk van het Uitvoerend Bewind is) zullen alle Ingezetenen van Nederland over een nieuwe te maaken of verbeterde Staatsregeling hunne ftem it> de Grondvergaderingen uitbrengen. Daar zy nu zich voor gecne
oude Rcgeeringform (zo als men zegt) dat is voor eeii Stadhouder, zullen durven of mogen verklaaren, zullen echter die Orangisten cn een groot getal Patriotten voor ecu fozJeratixe zyn ,' en dus zal eindelyk het cenig un voornaam onderfchêid van de Oude cn de Nieuwe Conftitut'e zyn, dat dc laatite zonder Stadhouder is, cn dat men hier mooglyk, om den band der Unie te bewaaren , ecu
Preftient' zal verkiezen. Ongelukkige WILLEM»
moest gy daarom Nederland, uw Vaderland, verlaten , en zoo veele rampen verduuren ?
Gy heet dan al een grapt doel bereikt, Patriotten 1... volgends deze leer is dit uwe taal: ,, wy heb: en ons ,, tegen de oude lècgeeringsform verzet — wy hel beu
alles opgeofferd , ja t loeien goed, om eene Repabli,, kainfche te verkrygen en te vestigen, — wy wier,, den overwinnaars, wy bel'chouwden o::S , als zodanig, ,, als het volk — wy maakten onze Conllitiuie — ö»«
ze ovenronne'ingen moesten zied hier naar fehikken, ,, en dan konden zy in de voor.ieelen van dezelve dce-
,, len dit hebben wy gedaan als cc zegevierende
,, party — cn daar voor hebben wy alles vod gehad -,, maar nu, nu die twisten geëindigd >.yn , beginnen ,, wy tebegrypen, dat gy.Orangisten ook "tot de Natie, ,, tot het Volk van Nevelland behoort — cn daarom, ,, herkennen wy u thands cis zodanig — wy K-kennen, ., dat wy u onze Conftituüe niet kunnen opdringen — ,, dat die ook door u moet worden roegeilcmd , "en dus • „ zullen wy u eene verbeterde aanbieden — ja u al'vra-
gen, ofgy verbetering begeert— gy kunt nu vry iiem„ men, maar om een Stadhouder moet gy neg niet ,. denken— om dien wc,g te krygen hebben wy te veel „ gedaan , dit moet dc vrucht blyven van on/,e over,, winning, want eene Rcpublikainfehe Conftitutie moe,, ten wy bebcen."
Wat dfink| u van die taal, Bataven? zouden uwe overwonnelingen u riet nog eens eindelyk (indien die gedachte ft eek houd) tic .we.t voorichryven?
Onderin fchen kannen wy naiuvlyks gelooven , dat de leden van het Uitloerend Bewind of cenigen van het Vertegenwoordigeöd Lichaam des Bataai'fchen Volks eene andere Staatsregeling , die in derzelvcr voornatiirje poincten van de C i te-



c 44^ )
legenwoordige verfchilde, zouden willen. —■ Elk
hunner heeft immers plegtig by de aanvaarding van zynen post verklaard :
,, Ik beloof op mync Burgcrtroow , dat ik , als Lid
van het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffchen ,, Volks, de Staatsregeling met all' myn vermogen zal „ handhaven, en nimmer, op eenigerlei wyze , mede,, werken, of zal helpen bclluitcn tor eenig ontwerp, ,, {trekkende rot wederinvoering van het Stadhottder/yk „ of Federatief Bc'iiuar, of ter begunftiging van Slri„ floeratie cn Regeringloosheid, maar, met allemyne
magt, dat alles zal tegenwerken."
Indien derhalveri het voorftel van cene vervroegde rcvifie mogte zyn om weder een Fafarative Megeer/ngsfortn in te voeren, dan zoude men nimmer van eenig Lid der Vertegenwoordigende Vergadering kunnen verwagten , dat hetzelve hier voor zich dechrceren zoude.
Vier Vertegenwoordigers van het Bataaffche Volk, naamlyk P. Linthorst , H. T. Ament , J. Kramer cn d. ïIoitsma, hebben dooreen gefchrift aan het Bataaffche Volk zich ten fterkften tegen den vermelden voordragt van het Uitvoerend Bewind verzet, dc poincten , in deszelfs Misfive vermeld , overwogen, hunne gedachten hier over met eene onverfchrokken vryheid vernield, en voor de gantfche Natte verklaard: dat ïydegeda -ue Voordragt voor hoogst gevaarlyk voor de Vryheid en de gevestigde Orde van zaken befcluuwen, — dat het is het Vaderland bloot/lellen aan verveoejlende fchuk-
ken en aan et-ns volltomen Regeeringloosheid dat'
het involveert een Attentaat op de Staatsregeling, en zy, uit dien hoofde , zich daar tegen zullen verzetten met alle middelen en kragtcn , welke by hen htrusten, of door 's Volks vertrouwen in hunne handen
gefield zyn. Zonder ons over Hen inhoud van het
Betoog zelve te willen inlaten , moeten wy nogihands de Natie de lezing van hetzelve ten fterkllen aanpr'yzen en dat ie meer, wyl men in dit tydgewricht allerlei blaauwe boekjens zal verfprciden , om den cenvou-, digen te begcchelen , van het rechte fpoor t» brenge 1, om hem op het eind In een jammerpoel te doen
nederUorten. • Waren er weleer onder de Repre-
fentative Vergadering twaalf Leden, die men de twaalf Apostelen noemde, welke met hunne gevoelens open-
lyk voor dc Natte verfeheuen ■ rhands zyn er maar
vier, gelyk aan het getal derEuangelisten,rwelke met een Bataaffche rondheid tegen bet Uitvoerend Bewind des Bataaffcben Volks voor die zelfde Natie te voorfchyn
treden. In dc gevallen zelve leert men den groo-
■ ten



C 441 )
ten man op de proef kennen aLs her gevaar voorby
is fpringen er vecle helden te voorfchyn 't is
niet heldhaftig, dat men zich, wanneer men zyn vriend op weg ziet aanranden , zo lang agter den boom ver-
fehailt, tot men ziet, dat de vriend zegeviere ■ «
om dan zyn rokjen uit te trekken, en met veel winderigheid tc roepen: ik zal u helpen.' ■ is meer ta
bclachen dan te bewonderen. 't' Zy verre van ons ,
deze geïykenrs hier op cenigen Reprclentant fe willen toepasfen , daar onder het gefchnft van dé gene ifide vier Vertegenwoordigers deze NB. ftaat: „men trekkc ,, uit het getal der Ondertekenaar en geen gevolg om„ trent de andere Leden , wyl er meer van ons ge-
,, voelen zyn.'''' Deze zullen dan zeker niet by
dc hand geweest zyn , toen de Ondertekening gefchied is.
Behalven dit alles moest men zich uiterst verwonderen , dat men, na zeven jaaren over de vermelde Éénheid en Ondeelbaarheid zo teder gedacht te hebben — dat men zoo lang dat beginfel als noodzaaklyk voor eene Republikainfche Conftitatie befchouwd heeft, cn dat tliauds het zelve als ydel, als nadeelig zoude bevonden
worden gy mannen! die zoo veel róeins in de eerfte
Nationale Vergadering , uit hoofde van uwe kunde cn republikainfche deugd, verworven hebt — Gy lieden zoudt, volgends dc gedachten van fbrnmigen , omtrend die
grooce beginfel gedwaald, gebeuzeld hebben. Nog
hoor ik fchrandere Ha'hn zeggen : ,, het komt my voor , dat de Vergadering Jlellig behoorde te verklaaren : dat dezelve van die wyze mennen , aan welke het maaien van een Ontwerp eener Ccnftitutie voer Net er'and is toevertrouwd, geen ander plan verwagi, dan een, gegrind op Eenheid cn Ondeelbaarheid , overeen* hJmftig de beginzelen van Gelykheid en Vkyueid. Ja! dat 'er wel te weten , voor zo verre het van deze Vergadering zal afhangen, niet alleen, een ééne en en Ondeelbaars Republiek zyn zal, maar ook, dat er geen andere Uonftitutic zal worden daargefteld, dan die op Eenheid cn Ondeelbaarheid der algemecne bélan 11 van 't Vaderland gegrond is. En hoe kan het ook anders zyn, indien 't waarheid is, waar aan toch niemand twyfelt, dat de Oppermagt niet berust by een gedeelte, maar by het gchcele Bataaffche Volk in Masfs." —
Dc burger Reprcfcntant Schimmelpenning ; , thands wegens dc Bataaffche ReptMiek Ambasfadeur by de Franfche , heeft toen het Eoederalisnivs bé/ehrecvèn iLs een wanfallig ftelzel, onevenredig m debiel I's film t'i ftelling, /am in deszelfs werking, en langzaam ca zwak C 3 ia



C 442 )
in de uitvoering. • Van Hooft, gewezen Directeur, nep als toen ook in de Rcprcfentative Vergadering uit: ,, Ik declareere , dat ik nooit éqsne Conifiturie zal ,, erkennen, dan die op $ag-. Ondeelbaar e.d ca ge,, lykheid van Rechten gegrond is, en dat i.< my in „ alles , wat tegen de Een- en Ondeelbaarheid zal ,, aanloopen , al ihogcc ik maar alleen ;-y i, tot den ,, dood zal verzetten, als zynde attentatoir op 's Volks
„ Souvcre nireit." En dit is de taal, welke toen
ten tydc dc bekwaame Redenaar Vrede voerde : ,, 't e,, voel der rampen, der bitterfte rampen, die de Natie „ geleden heeft door het Federalisme, heeft haar bet ,, zelve een eeuwigen vloek doen toezweeren. Zy ,, tiddjrt, daar zy al de. gruwelen herdenkt., die hier ,, door een Mauritz , een Willem ds Tweede , een „ Willem uk Derde enz, ftrafló'os hebban kunnen be-
dryven. Z,y wyt het aan dat Monfter; zy wyt
,, het aan het Foed. ra'isene, dat hun noodzaaklyk maafc-
te al het waardig bloed , dat ten gevalle der
,, Stadhouders Neerland? vryen grond heeft ingezwol-
,, gen , al de vervolgingen —— de uitbanningen ■
,, wreedheden, die zo veele edele martelaaren derVry,, hikt in Nederland, in onderfci ciden tydvakkcn, heb-
,, ben ondervonden. ■ Al de fchande, die onze an-
„ ders niet onedele lvrygsdeugd in het oog van Europa
heek moeten ondergaan al de bittere ilagen ,
,, die ons door het helsch Miniderie der Britten ver-
raderl\iw. zyn tocgebragt. Ja zy wyt het zo te
,, recht de overrompeling van 1787 , waar in de helfchc ,, Furiën als uit den afgrond fchecnen losgebroken, om ,, plundering, roof en moord, op Neerlands Erf, fcliaam,, tcloos uit te oefenen, cu niet te eindigen voor dat „ alles vernield was , voor dat albr Bat. ven handen in
,, harde ketenen geklonken waren cn , tcrwyT
,, de Natie aan alle deze gruwelen met yzing terug denkt, „ ziet zy met eenen doodlyken affch'rik in het weder „ vestigen van het Fcederalisme, de noodzaaklyke, 011,, ontbcerlyke weder aanwezigheid van Stadhouders, de ,, nnmiddclykc oorzaken van allé deze, cn nog duizend
,, andere gruwel Ja aden." (*) zo fpraken deze
en meer andere mannen, die onder dj cerftc Staatsmannen van Nederland moeten geteld worden , omtrent het groote beginfel van eene Republikainfche Conftitutie — die thands het wezenlyke der tegenwoordige Staatsregeling
(*) Zie de Dagveriiaalen der Nationale Fergadeéering vein]mx 1796. II Deel,b!adz. 1-91, 1-98, 199 en 175.



( 443 )
ling des Bata-iflTchen Volks uitmaakt. • I-Ie-ren na
alle deze mannen gedwaald' — zyn er tbands l'ehrt.n ierer koppen , die ons fcfieï van kunnen overtuigen V — beïefc rnen tot dezen dag uit dc werkingen der tegenwoordige Staatsregeling dc nutteloosheid van dat grondbcgiitze! üiei > — dat men bewyzen te berde brenge —. dat men dci.i-odza. klykheid van cene verwei pin» van het Unismc fci n — dat men het Bataaffche Volk met geen kknfcón of Jophstif'-he drogredenen «,mtrcnd zulk een gewigtig
ftük bee )Chclc of misleide dan , dat moet men
byzender verwagtcn van eenige G . lderfche , üvcrysfclfcheen Zecuw'che Foedcralisten , die in deze. byzondere gcwezci: Gewesten gewoon waren den Ariflocraat te
fpeelen en die cr roem opdraaien, dat zy tot dezen
dag zoo weinig van de werking der Staatsregeling in hunne gewesten befpeuren , en als het ware byna. nog hunne Arillocratifche heersebzucht aldaar blyven uitoefenen.
Offchoon dan het Volk al tot eene Revijie rriogi bcfluiten , ingeval het voorflel van het Uitvoerend Bewind mogt doorgaan , zo kan cchier het Volk nimmer een weder - invoering van het Fotderatistht willen, zo min sis dc Leden van het Uitvoerend Bewind en dc Leden der Vcrtegenwoordigcne.e Vergadering- dit kunnen of zullen bcöogcn.
Intusfehe" is het niet min zeker, dat dc Natie/door ondervinding haare kundige cn waarc Rcpublikaincn op
de proef heeft leeren kennen en dus is het van
haar te vcrwagten, dat zy uit eigen oogen (_ ingeval het daar toe megt komen) zal zien — dat zy haar vertrouwen tot een Kèvifiè zal geven tan de kundigften , aan do
braafüen cn dat zy alt\d zal In het oog houden,
dat het oppergezag by haar'zelve berust dat z\ do
Hoogfte Magt is ; cn dat alle inbreuk op haare Staatsregeling een aanflag is op de veiligheid van den Staaf.
Terwyl wy dit fchryven ontfangen wy den eerften brief der brieven van Eleothero-b/tavvs , cutn den^Schry ietvan liet Betoog, dat een onverdeelde regeerin*. /•,- , in een gemeenebest , uit haaren eigen aart, infoj .dig en voorde Vryheid van den Staat ge-.a;ly.'; zyn moet te Amflerdan by W'Éh'Ge v j hebben den brief met een vlugtig oog doorzien, doch durven echter den zclvcn ter lezing aanraaden.
MERCUUR heeft ons zeer vccle byzonderheden medegedceld , dan het grootst gedeelte van dezelve zyn wy genoodzaakt tot een volgend nummer te bewaatcn.
Te



C 444 )
Te Boxmeer , liet geen mot cn benevens liet granffehtrp Raveftein thanris in het bezit van de Bataaficlie Republiek is, hadden de leden van de Municipaliteit het Ambt van Dropt aan zich behouden, en waren onderling óvercengekomén, dat elk op zyn tyd, by toerbeurten, dezen pöst zoude beklecden 2o dit de leden van de
Municipalïteit en het gerecht te gelyk: Drosten zyn, dc voordeden daar van onder elkander decleu, cn dus ook gelegenheid genoeg hebben, om by het vorderen van boeten en het beoordeelen van foms, ren dien einde, gezogte misdryyen, hunne beurzen rykelyk te voorzien, cn hunne aucioritcït cn ingebeeld gezag ten hocgftcn toppunt ie voeren. —— Van foortgelyke vexaticn had men reeds voorbeelden —— de Koopman Peeteks heeft dit ondervonden; deze, wat fterk aandringende op een attest, dat zyn koorn op den Bataaffchen grond was gewasten , vond men goed dien burger in hunne achtbate Vergadering voor een neetkop uit te fchelden, en toen deze daar op repliceerde, hem met een actie op het lyf te vallen. Zie hier nog een misfive.
BLIXEM!
Waarom andwoord uwe vlugge MERCURIUS toch niet op de vraag in een uwer voorige nommers gedaan, omtrend de al of niet Stcmgerechtigheid van de HoogEdelc Hoog-Wclgcbore., ongenaakbaare Herrén Postmeester en von der Stad Hamfterdaml—:—Wat heeft toch die arme Burger Pan misdreevcn-, die Heer is wel zu vrieden, wen ihr mit der Burger Baron von Hoeveel und der Burger Baron von Sloet unthcr thcr rhooden baai in de bedrieven occupirt is.
Zoo wel hier als te Layen heeft men de voorzichtigheid alle Fatzoenelyke 'Orangezinde Jonge Heeren van de Burger - wapening vry teverklaaren --is datr.iet Christelyk?
BATAAF.
Delft het zeuvende. jaar der Gelykheicl.
De Redacteur verzoekt zyne Correfpondenten, hem de Brieven, onder de Firma van Sneyders, van Tienen en Comp. in den Haag, toe te zenden.
Gedrukt in den Haag by SNEYDERS , van TIENEN , en Comp. a een en een halve Stuiver.
Te Boxmeer , liet geen met cn benevens het graaffeii.rp Raveftein thands in het bezit van de BataafTche Republiek is, hadden deleden van de Municipalïteit het Ambt van Dropt aan zich behouden, en waren onderling overeengekomen, dat elk op zyn tyd, by toerbeurten, dezen post zoude bckleeden Zo dit de leden van de
Munici} aliteit en het gerecht te gelyk Drosten zyn , de voordeden daar van onder elkander decleu, cn dus ook gelegenheid genoeg hebben* om by het vorderen van boeten en het beoordeelen van foms, ren dien einde, gezogte misdryyen, hunne beurzen rykelyk te voorzien, en hunne aucioritcït cn ingebeeld gezag ten hoogden toppunt te voeren. ——Van foortgelyke vexaticn had men reeds voorbeelden —— de Koopman Peeters heeft dit ondervonden; deze, wat fterk aandringende op een attest, dat zyn koorn op den Bataaffchen grond was gcwasfen , vond men goed dien burger in hunne achtbate Vergadering voor een neetkop uit te fchelden, en toen deze daar op repliceerde, hem met een actie op het lyf te vallen. Zie hier nog een misfive.
BLIXEM!



DE BURGER
POLITIEKE
B L I X E M.
No. 54.
j —^
Fle'lirs ji nequeo superos, acheronta movebo, v ——-— )
Maandag den 23 Maan 1801.
C_Ty verlangt zeker te hooren, watMERCUUR in zyne
laatile reizen heeft opgedaan uwe begeerte zal ik
Voldoen, doch gy zult u met een kort verhaal van het voornaamfte moeten vergenoegen.
In Noordholland had MERCUUR zich byzonder te Efik'razen opgehouien. Men fprak er veel over de reden van de vernietiging der laatite keuze van een lid voor het
Departementaal Be.tuur ■ waarom die reden door
het beftuur niet was gegeven — waarom men nu tot een twede k^uze dc grond vergaderingen en niet de kiezers opriep —— men dacht, gaf er gcenc redenen van vernietiging der gedaane keuze waren gegeven, om des te beterde volgende keuze goed of kwaad te keuren, na
mate de gekoozene in den fmaak zoude vallen — De
Schout van Enk'.uizen ( bygenaamd Floris Draaibas,) had zyn post neergelegd , tiit hoofde van zyn liegt geziet, dat Zömmigen aan eene overmaat van ïlym , doch anderen aan de nagellucht toefchreeven. —■ Tot provi-
rioneel Schout was in deszelfs plaats (zeide men) dcor het Uitvoerend Bewind aangelteld de berugte Orangist, doch vermaarde Advocaat, Roldanus, welke in 1795 als Bailluw van Grootebroek, onnofel om zyn Oranjekleur en lucht, geremoveerd was , en daarom terecht in dezen tyd van Broederfchap, waarin men niet vraagt naar het geen iemand geweest is, maar wat hy nu is, zelfs boven een Patriot, ten blyke van de patriotfchegrootmoedigheid , in die waardigheid herücld en met glans tot dezelve verheven. Zyn Wei-Edele'Geftrcnge heeft, wel is
waar, geduurende het verblyf van de Engelfchen aldaar in 1799, lid geweest van den Óranje-Krygsraad enz. doch , daar men hem niet meer naar zyne voorige gevoelens hadde te befchouwen , konde men deze keuze btllyken en hem met die waardigheid gelukwenfchen. —:—• Men waste Enkhuizen van deze gevoelens geheel doordrongen. ieder ftaaltjen van dien aart verrukte hun, en deed zelfs hunne dichters vrolyk zingen. ■ ■. ■ Ten blyke hier van ftrekt dit volgende: II, Deel. D DE



C 446 )
DE VERGENOEGDE ENKHUIZEN AAREN.
Door eene zachte Hand van waare Broederfchap, Klimt thands het Vaderland tot d1' allerhoog ft en trap i Dat niemand onzer ooit den naam van Slymgast uitte, Nog yoor den l rangist het Stemregister fuitte, Zoo komt ook de Eer ' weer in dit Gemeenebest, Zoo bloeit de Koopvaardij van't Oosten tot aan 't West: Ja, zoo belachen wy den BL'XEM èn den JANUS, £nroepen: — heil zy thands d'Oranjc-Schout, Roldanus!'
Sommige der Enkhuizenfche Patriotten konden echter
nog tot die Broederfchap niet komen. Eén hunner,
die men , by dc aanftelling van KToldanüs tot Bai/luw, had toegevoegd,' dat Oranje weder zoude boven komen , gaf dit ex tempore tot antwoord -
Ik lache met uw taal — ik zal het nooit gelooven-l ,. 't Gaat alles — alles wel! — Oranje komt weer boven!" Want word door zulk een Schout de rechten voorgeflaan , Dan gaat de Patriot, Jlegts zagtjes, naar de Maan.
Verder hoorde MERCUUR daar niets byzonder, als dat de vermeende Nageldief door het Committé van Juftitie was ontllagen , en dus dc 100 Ducaten nog nies verdiend waren.
In Amflerdam waren de Joden gantsch niet vergenoegd , dat de Municipalitcit aldaar hadde kunnen goedvinden te decreteeren , dat het getal der Joodfche Makelaars plaatzen, voordaan met tien zoude verminderd en alzo. gebragt op 40, en dat dc Christen Makclaarsplaatzen met 10 vermeerderd en alzo op 560 gebragt zouden worden. (*) - De Joden (herzeg ik) waren hier over gantsch niet vergenoegd, zy riepen hun recht in, en allegeerden daar toe het Decreet der Nationale Vergadering van den 2 Scpt. 1796,-dat duidelyk zegt: geen Jood zal worden uitgefloten van eenige rechten of voordeden , die aan V Bataafsch Burgerrecht verknogt zyn , en die hy begeer en mogt te genieten, mids hy bezitte de vereischten en voldoe aan alle die voorwaarden enz. (f) als ook het 20 Art, van de Burgerlyke en Staatkundige Grondbeginfelen der Staatsregeling — doch dc Municipalitcit hadde dit gedaan op grond, dat er thands tien Joodfche Makelaars - plaatzcn vacant waren , en voor dezelve zich geen Sollicitanten opdeeden, en men integendeel by voordduuring een aantal Sollicitanten om Christen Makelaars-plaatzen moeste afwy-
ze»
(*) Dagblad der Verg. van dü Mimicip.iliteit van Amflerdam , 9de St. bi.. 60 en 6.1.
(t) Decreten der Nat. Verg'. VII Deel bl. 189. cn Dagvsrhaaliti 'der fiandel, 'dfr Nat, Verg. IIID. bl. ioj.-



C 447 )
zen. —— Waar tegen de Joden argumentccrcn, dat het Decreet evenwel niet ten hunne nadeele hadctö moeten genomen 2yn , wyl, byherftel van den Koophandel, het ontbrekend getal der Joodfche Makelaars - plaatzen haast zoude vervuld zyn , nadien door legale bcwyzen confteert, dat het getal, federd jaaren herwaards , genoegzaam altyd is volledig geweest tot den jaare 1794 incluis, Wanneer er zelfs de naamen cn woonplaatzcn van 51 Jooifchc Makelaars (by toeval zeker overtallig)
op de gedrukte Makelaars - lysten te vinden waren.
Doch deze Israëliten fchynen niet te begrypen, dat de applicatie van de rechten van den menseli en burger, in dezen tegenwoordigen tyd , hoe langer zoo moeilyk-cr word Scho/im zy hun allen ! Sela.
MERCUUR had wel gelyk, toen hy, onlangs doorNyniegcn pasfeerende , bcvreest was, klop te zullen krygen , v-ermids hy ons thands berigt, dat een Municipalitcits - lid zyne goede Ingezetenen, in zoortgelyke Rust- en Order - Uevende daaden , tot een waardig voorbeeld ftrektc. Altans iMr. A. in de Be to uw, gèwèaort Préfident en actueel nog Lid van het Gcmeente^beftuur , had cenige dagen te vooren zekeren Ingezeten , Peter genaamd , die zich tegen een ander Ingezeten, wel is waar , onbehoorlyk 'gedroeg, zoo vreedzaam en order-Itevend met een ftok den mantel uitgeklopt, en hem alzo voor zich uit naar Bit Raadhuis gedreeven, dat de beste dienaar der J'u/litie hem daar in niet zou overtrorieu hebben. Men prees dit'gedrag nogthands algemeen, als, onder anderen-, zeer ge-' fehikt voor de pecunieele belangen. vdgr Stad; wyl daar door het vooruitzigt geboren wierd, dat men dc dienders en verdere ondergefchikte ambtenaaren zoude kunnen misfen, om die posten door dc Min;cipaliteits-leden zelve
te doen bekleeden men dacht daar te Nymegen',
dat dit poinct, by de invoering van dc nieuwe manier van proecdecren en het aSnftell n vr.n ambtenaaren, ferieufe refiexie zoude verdienen, en ook zeer gefehikr zyn, om alle langduurige prosesfen te vermyden , en die door dergelyke parate executien te doen vervangen.
Te Dokkum was de hiflorie van Drievoet byna verfleete» — de bezinning van 's Stads kas fa was er aan de order van den dag de tegenwoordige Raad der Gemeente, Welke na den berugtcn 12 Juny (jlank zy den onftcrjlyken Daendels! ü) aldaar was aangebeld, gat'.
hier van gevoelige blyken door dien de Stads kas
federt 1795 aanmcrkclyke nadoelen leed , met het opbrengen in 'sLands kas van een 6de en 5de gedeelte van alle de Stads bezittingen , cn door dat een duizend guldens, onder den naam van Fortificatie-geld , minder ontvangen werd dan voorheen. —- Intusfehen had deze' vaderlandlievende Raad thands een finanticel middclrjen weten te voorfchyn te brengen , dat eenigsb'ns meer om eigenbelang dan' cm het algemeen fchecn uitgevonden. Er beftond te Dokkum, federt cnheuglyke
D 2 jaa-



jaaren , een Fonds, ten voordeels van 's Lands kas, Ipruitende uit 6 ft van elke zak graancn, die tot gcne-
ver geftookt word dit fonds brengt jaarlyks 14 a
15000 gulden op, de belasting werd vrywillig en ongevoelig betaald , en, daar een drie vierde van de geftookte genever word naar buiten gezonden, wierd door de vreemden een drie vierde van gezegde fom in Stads kas geltort. — Echter hadden de geneve. ftaofcers van Dokkum kunnen goedvinden zich by Reqiteste aan het Wetgevend Lichaam te adresfeeren , met verzoek , dat deze belasting mogte worden opgeheven , en deze waren daar in, tot leedwezen van allen, die in Dokkum het algemeen boven het byzonder belang (tellen , gcflaagd , _ nadien het Wetgevend Lichaam (welk daar in zeker niet genoeg geëlucideerd is geweest) het zelve
geaccordeerd heeft. Men was hier over gantsch te
onvrede, nadien dit voor de Ingezetenen van Dokkum ceen ander gevolg kon hebben dan eene extraordinaire belasting, en dat nog boven de reeds zo drukkende weekdykfejje belasting voor de Armen kas, tot welker opbrengst men reeds veelcn, helaas door executie, ziet
noodz iaken. De fchuld van dit noodlottig geval
voor dc Ingezetenen lag men geheel op den anderslins burgorlievenden Raad, die zelfs de eer genoot om met den Agent rein Oc-conomie in conferentie te treden over de Genevcrftookeryen, en die ook aldaar bynavan
gcene andere Fabrieken gehoord heeft. Deze
Raad beftaat uit 5 Leden twee van denzelvcn zyn
Geneyerftqokers — twee anderen hebben elk een zooi-, die ook branders zyn, en dc ryfde heeft een brander in
Zyn familie b> gevolg beftaat deze Raad grooten-
deels uit branders, leeft grootendeels van genever ■
en had dus by de ontheffing van de belasting op de genever groot eigenbelang. ■ Men zal nu wel bevatten , of gemelde verdenking gegrond is en of
die Dokkumers, welke geen geneverftookers zyn, zich ook in dezen te beklaagen hebben. Juist toen MERCUüR zich te Groningen ophield , was er een byzonder gevalletje. De Dorpsrcchter KoierKs, had al laar in gezelchap.van H. E. van Bolhuis, buiten de A poort met een rytuig een kudde zwyncn zoo geweldig beftormd, dat er twee van dezelve doodcljk gckwet't wierden. De eigenaar Hfermfiicti Jippeno , weke fchaêvergoeding 'vorderde , had tot andwoord van Koning gekreegen, dat het aan hem, nis Rechter, vry ftond, zoo veel zwyncn dood te ryden ais hem goeddocht 1 — Hel zy verre van ons, dat wy den Heer Rechter by den boozen gc*5t, welke in dc zwyncn te Gadarenen voer , zou ien vergelyken ; echter kunnen wy hem verzekeren , dat de Bataaffche zwynenbrocders vuuriglyk zullen bidden , dat deze Dorpsrcchter hunne laridpaalen moge verlaten , ten einde zyüeden hunne kudden in vrede kunnen voordoryve». Kort daarna, had gemelde
Jip-



C 449 3
Jippeng , op hét trckpad , niet verre van Grypshoek, dit in perfoon aan MERCUUR verhaald, met verzekering, dar hy voornemens was den Rechter te verklaagen, het
geen dan ook reeds daadelyk gefchied is maar welk
een grootc kloove tu;fehen een Dorpsrcchtcr en een Verkenshoeder'... voor den goeden Jippeng is erbuiten dat kleine hoop op eene fchaevergoeding.
Van Groningen was MERCUUR weder naar Amftefdam gevlogen, en was aldaar op de Nieuwe Markt, waar een Hansworst ftond , die fprookjes vertelde, een weinig blyven (laan — onder anderen had hy van hem het volgende gehoord : „ Myn moeder (zeide ny) was een Prutbocrin , zy woonde onder de Liebrug tusfehen Haarlem en Amfierdam. Zy zat 's avonds veel te {pinnen; doch in het jaar 1795 had zy nog een ftreng garen leggen , die zy Oranje had laten verwen, toen liet zy die ftreng aftrekken cn rood verwen, en no°- één blaauwc, cn één wit bleeke; daar wou zy een geitreepten rok van laten maaken, naar de nieuwftc mode. — Nu had zv
een yslykc boel katten na dat die garenftrengeii
klaar waren, lag zy die opeen ftoel en vergat daar op tc pasfen, dat een groote fout was; want zy wist, dat het meest Ari/loóraatfche katten waren, die gaarn een
nest maaken voor ha.r en haare jongen. Maar ziet
wat gebeurd er? toen zy het garen by den Weever wilde brengen, hadden die Ariftocraatfchc katten dc Krengen zoo deerlyk in de war geholpen , dat men vslyk lang werk hadde die weder te recht te brengen,'met pluizen en trekken werden ze echter weer bruikbaar — maar hoe meenje, of her met die katten ging ? meenje,
dat ze nog prut krees :n ? -—- ja prut! Grootje
ging er met een vre tok op af; de ééne vloo» door de glazen, dc andere over dc onderdeur , een derde uit het dakventler, een vierde uit het keldergat— kortom, allen werden ellendig taegeteifterd en weggejaagd doch die geiwn uit haar, welke zy had
hooren vechten, om de andere katten van het verwarren van het garen af tc hou ien , hield zy by haar en gaf dezelve prut, zoo veel zy lustten, als eene bèlooning van haare getrouwheid.
Te Haarlem had MERCUUR vernomen , dat de Agent vanOtf6W2.v7.7tf, welke aan verfchciden geleerde Genooti'ehappen en zelfs Stcdelyke Beftuuren ccnigc vraa^en ter beandwoording heeft toegezonden , aan den Prcfident van het Maatfchaplyk Genootschap , (.ver den Landbouw aldaar , gewigtigc gcfuppediteer 1c vraagftukken had doen ter hand (lellen; onder alle zouden ook. de volgende zyn welke dan tot ftaaltjens kunnen ftrekken: '
Hoe veel Koeien kunnen op een mergen land loopcr * Hoe gaat een Boer gekleed ï Hoe laat gaai een Boer 's middags eet en ? Leest een Boer ook Almanachcn?
D 3 i«



C. 450 )
ïn Rotterdam fprak men veel van dc ftrenge behandeling , aan een jong Soldaat gepleegd. — Den 12' Maart 1.1. ftond aldaar a ei de JJelffche poort op fchildwagt een jong Soldaat, een geboren Bataaf; na het fluiten der poort komt er een zogenaamd Koopman in breukbanden om binnengelaten te werden, een duiver poortgeld moetende bcnalen, bragt hy een geheeie hand vol met lilvcr Geld tc voorfchyn ; dc Scbldwagt, dit ziende, zeide al ralleerende : wel Koopman 1 daar zou een borrel op kunnen jiaan.' de zogenaamde Koopman repliceerde hem nier op : wel nu .' ik zal van uw gedrag, als' &:luldwagt, rapport aan den Major doen; cn het gevolg vin dit rapporf is geweest, dat de ongelukkige Jongeling, 'sZaturdags daaraanvolgende, circa vyfttg rietJlagen (volgends de nieuwe methode} heeft ontvangen,' cn voords van de 7de halve Brigade, waar toe hy°behoorde , al" eerloos is weggejaagd. Dc Koopman , die hem in handi-n van dien Major fpèelde, is in den Uranje-i tyd Sergeant geweest, cn moet er dus meer of min bchasgen in hebben kunnen fcheppen, om een goed Bataafsch Soldaat over een Bagatél te laten afrosten.—Zyne fpitsbroeders , die mishandeling wraakende, hebben ook daarom onderling kunnen goedvinden , aan den ongelukkigen Jongeling, voor zyn vertrek , één ftuiver van hun weekgeld te iehenken, ten einde zich naar elders te begeven.
Te De'ft was het 1. 1. dingsdag eenigsfins onrustig. Een Detachement Soldaten, voorby de Stad pasfeerende, maakten eenigen elkander diest, dat de ERFPRINS van ORANJE wederkwam, en dat deze hem gingen afnaaien de Oranje Broederfchap fchcen op dit gerugt
aanftonds te ontwaaken 't Oranje boven ! zoude
baar eerfte uitroep geweest zyn — cn eenigen , die van haare broederlykc liefje niet doordrongen zyn, zouden reeds cenige muilpecren gereed gehad hebben.
Den 20 Maart 1. 1. zyn over den voordragt van het. Uitvoerend Bewind , betreffende eene herziening der Staatsregeling, belangryke discus/hn onder de Leden der Eerfte Kamer vark het Vertegenwoordigend Lichaam i
gehouden. By de opening der discusfien deed de
Reprefenxant Verbeek een bcltngryk Vóorftel •'komende in fubftantic hier op neer , 'om het eerfte poinct des befiuits van het rapport der Commislic te houden in het' advis, en het twede te concludeeren. Om dit wel te bevatten , laten wy hier die tv.ee poincten volgen:
1.) Dat aan het Bataaffche Volk, op zekeren 'nader
te bepaalen tyd, zal worden voorgefleld: of het
ze've eene herziening der Staatsregeling begeert ja dan neen ; gelyk mede, dat daar toe een verbeterd of veranderd Ontwerp van ConjUtutie fr goed- of afkeuring aan het zelve zal wor.ien aangebeden.
■*-'*'• 1 ** ! *0



C 4SI )
a.) Dat voords de 'perfanéele Qommsjle door de Vergadering, ter dezer zake beno.md, za' worden geanthonfeerd, gelyk dezelve geivnhorifeerd word by en mids dezen, om.ne , hie eer zoo beter , met het Uitvoerend bewind, over de wyze en di;ar/lelling van dit een en ander te confereer en, en de Vergadering nader dienaangaande te dienen van confideratie i n advis.
Dan zo lang de Vergadering niet gedecreteerd had, of de Voordragt van het Uitvoerend Bewind een poinct van deliberatie zoude uitmaafecn, ja dan neen, was het voordel van den Burger Reprefcntant Verbeek van geen
zeker effect. 'Dc Preüdent brengt dus in Appel
Nominal:
1. Of de Voordragt van het Uitvoerend Bewind een poinct van deliberatie voor de Vergadering zoude uitmaaken, ja dan neen.
2. De Propoiitie van Veebeek — voor of tegen.
Zie hier de Lyst der Stemming.
EERSTE APPEL NOM. 2de APP. NOM.
1 TV. Ouey.'Jen. . . ja . voor.
2 P. van Veen . . neen . ik ftem niet.
3 D. C. de Leeuw . ja . voor.
4 .
5 j. van Galen . . ja . voor.
6 j. de j/'or.chcere. . ja . voor.
7 H. Verhees . . neen . tegen onder rcferve,
8 IJ. van Royen . . ja . voor. 9
10 y. Ondorp . neen . ik ftem niet.
11 y. H. Appelius . . ja . voor.
12 H. T. Ament . . neen . ik ftem niet.
ig P. Virhoyfen . . neen . tegen onder referva.
14 A. Pompe van Me erdervoort PCz, . . ja . ; i voor.
15 J. Bannier . . ja . voor.
16 F. van Leyden . . ja . voor.
17 C. Scheffer . ja voor.
18 y. F. Leemans ... ja . voor.
19 L. van den Braak . neen . ik ftem niet.
20 J- y~ Sch*yver . . ja . voor.
21 II. Costerus . , 'ja voor.
22 y. B. Auffmorth . ja . voor.
23 7). y. Steyn Parvé . ja . voor.
24 y.Kuhoutv.d.Veen. neen . voor.
25 y. Hoeft . , . neen . voor. 2<5 B. Wildr'tk . , . neen . voor.
27 y B. Dericks . . neen . ik ftem niet.
28 F. van der Borcht . neen . tegen onder referve.
29 JV. Doelman , . ja voor.
3* F. Guljé , , : Heen . ik ftem niet-
31.



31 o. araeiKsma . . ja voor.
32 TV. Ji. Ninabtr . ja . voor.
33 $■ F- Baesten . . ja . tegen.
34 F. Hettema . . neen . ik. ftem niet.
35 G. van tier Zoo . ja . voor.
36 S. Gërltma . . ja . voor.
37 L. E. Diert van
Melisfant ... . neen . vóór.
38 H. H. Fitringa . ja . voor.
39 B. Ten Po' . . neen . tegen onder referve.
40 G. Rèinders . . ja voor.
41 TV. R s . . . neen . tegen onder referve.
42 D. TVerner . ja voor.
43 E. Lewe . . . 'ja . voor.
44 P. y. Cuypers . . ja , voor.
45 C. van Fdreest . . ia . voor. '46 C. G. R. van Mark. 'ja . voor.
47 P. de Sonnaville . neen . tegen .onder referve.
48 U. y. Huber . . ja . voor.
49 T. F. Schelts .. . neen . tegen onder referve.
50 C. Florcn . . . neen . tegen onder referve.
51 J. Donuni-as . . ja . voor. '52 y. jfibarda . ja . voor.
53 S. Schermer . . neen . ik ftem niet.
54 ld, y. F~et-beek . ja . voor.
55 y. G. Kramer . . ja . voor.
56 j. Pannebakker . heen . ik ftem niet.
57 J. de Wttt . . neen . ik ftem niet.
58 y. G. Welsman . neen . tegen onder referve.
59 G. C. Meyners . . ja x voor.
60 y. Couperus . . ja . voor.
61 y. FF. S. vun
' Haersolte . . . ja . voor.
62 C. E. Carsten Junior ja . voor.
63 L. Kniphcrst . . 'ja . voor.
64 % v. Vredenburch 'ja . voor.
By eene groote meerderheid rs bygevolg betJoten, dat de Voordragt van het Uitvoerend Bewind een poinct
van deliberatie voor de Vergadering zal uitmaaken ■ ■
en dat dc Commisfie zal worden geauthorifcerd, gelyk dezelve geauthorifeerd Word by en mids dezen , om met het Uitvoerend Bewind over de wyze van herziening der Conftitutie , over het geen daar in veibeterd of verander behoord te worden , cn over den voordragt daar van aan het volk enz. te confereeren , daaf van aan dc Vergadering rapport te doen, en tot zo lang het eerfte vermelde poinct van het befluit van het Rapport der Commisfie in advis te houden.
Alleen moet ik ter opheldering cr byvoegen — dat de Referve, welke in dc gegeven Stenllyst ftaat, hier in beftond, dat ze er tegen waren, zonder gehouden te zyn daar in tc hebben geconcurreerd — endieftaan, ikflem niet — hebben tevens verklaard, dat zy het met hun pligt niet konden overeenbrengen, bm daar over te (temmen. — De politieke Wcei wj zer van JUPIETER is 2 gr. gereezej. Gedrukt in den Haag by SNÉYDERS , van TIENEN , en CeiKp. a een cn een halve Stuiver.



DE BURGER
P O LI TI EK E
B L 1 X E Mi
No. SS-
<~ 1 ->
ftlfSen ji neqtiso juperos, ^cmwis*. movsln. ,
' ~J •
ti-'ic.'.j • . v.b tos jöj jeic :oc ;r :! bïlild re i
Maandag den 30 Maart 1801.
-X loc onverfchillig cn koclzinnig ook een groot gedeelte ujür Natie, door alle die verwarringen en egbtiadige te.loorftellingen , omtrend haare algemecne belangen, gcwoirden is, Zjfti er nog echter, die den. moed niet opgeven, die nog het algemeen jjeluk. der ^atic : zakken:, daar voor onvermoed doorwerken en'dus verlangend •uitzien naar het rapport dier Commisfie, welke over de vervroegde herziening der Staatsregeling met het Uitvoer
■rend Bewind moet confereeren. ■ Men vcrwagt in
iiet rapport de redenen, weke eene vervroegde re-vifie noodzaaklyk maaken', en. uit dien hoofde de Poincten of Artikelen , welke moeten worden veranderd, om. dat zy •anderslins de Staatsregeling, bragr men die in werking £0 als zy nu is, in aerzelver werking zouden hinderen , .en dus nimmer het bedoeld geluk aan het Rataifeh Vteffc
kunnen bezorgen. .Men kan toch niet'verwagtcn ,
dat de Vertegenwoordigende Vergadering, zonder' van deze noodzaakljkheid overreed, te zyn, tot eene herziening zal belluiten veel minder kan of mag 'men eene
bJin aclingfchc* beöordeeling of toeiiemming Van de Bataaffche Natie veronderi'tellcn ; en dit voorzeker
zoude men doen, wanneer men de Poincten of Artikelen der Staatsregeling, welke noodzaaklyk veranderd of verbeterd moesten worden, niet gaat' en duidelyk openbaarde. 09
JI Deel. £ 'tb



C 454 )
't Is zoo , de Leden der vermelde Commisfie fchynen van andere begrippen te zyn geweest, nadien zy in liun rapport aan het Vertegenwoordigend Lichaam over de Misfive van het Uitvoerend Bewind, nopens de herziening der Staatsregeling, zeggen : Wy willen de gebreken en verkeerde tnrigtingen , die in de Staatsregeling rejideeren, niet opgeven, om daar door niet te anticipeeren op d n wil des Volks , zo die ft rekken mogt, om de Staat •■ ~ üfog te behouden en een kwaadwilligen daar door geen gelegenheid te geven, om, zich beroepende op het gemanifesteerde begrip van het Vertegenwoordigend Lichaam , tegenkanting of verwarring te veroorzaaken. Indien toch deze redenen genoegzaam waren, dan zouden er geen openbare discusfien omtrend een poinct, dat aan de goed- of afkeuring des Volks zal worden onderworpen , immer moeten plaats
hebben ook heeft men; zeer wel aangemerkt, dat
Ziilk een blind geloof niet tot eer der Bataaffche Natie zoude verftrekken, en dat de huivering omtrend de bedoelde kwaadwilligen eene al te groote zwakheid by het Gouvernement zoude verraaden. Wy zyn verzekerd, dat de Rapporteurs, dit doordenkende, dit zullen gevoelen, en als dan edelmoedig genoeg zyn te bekeanen, dat hunne motiven voor de vermelde geheimhouding voor de rechtbank der Reden niet bellaan kunnenDwaalingen zyn menschlyk, maar het is gelukkig die by tyds te zien, en edelmoedig, dezelve te bekennen.
Temeer, achten wy zulk eene openbaarmaaking, ter gerustftelling van het Bataaffche Volk, noodzaaklyk — die toch geen vreemdeling is omtrend het geen door de geheele Republiek, zoo in openbare als bclloten gezelJchappen , over de voorgeftelde herziening der Staatsregeling word geredend, die weet voorzeker, dat men elkander diest maakt, dat men eene geheele verandering van de Staatsregeling bedoelt, dat men een Foederative Regeeringsform wil, dat daar in byna niets van de rechten van den mensen en burger zal worden gevonden — kortom,
dat het oude weder nieuw zal worden • dat alleen
de Stadhouder in een Préfident zal verwisfelcn en
in dit vermoeden verfterkt men elkander, met te zeggen: dat er leden onder het Vertegenwoordigend Lichaam en Uitvoerend Bewind zyn, welke zich weleer openlyk voor een Foederatif Bejluur verklaard hebben, ja zoo ver gaat het wantrouwen omtrend mannen, welke de verklaaring op-deze tegenwoordige Staatsregeling hebben afgelegd , als of die nu een Foederatif Beftuür nog zouden Willen, en nog alle poogingen zouden aanwenden, om eens eindelyk hun oogmerk te bereiken. Om



C 455 )
-Om nu deze vermoedens en waarfchynlyk noodelooz» ongerustheid, die ook al door eenige uitdrukkingen uit de genoemde Misfive van het Uitvoerend Bewind voedfel ontvangt, geheel weg te nemen verwagt het welen doordenkendst gedeelte des Bataaffchen Volks , dat de leden van het Uitvoerend Bewind vry uit der Comftiisfie zullen opgeven, wat inde Staatsregeling moet veranderd of verbeterd worden, ten einde men de Natie van dc noodzaaklykheid eener vervroegde herziening overtuige. — ^cc verwagt, daarenboven, ter wegneming van alle kwaade vermoedens en bekommeringen, van dc leden van het Uitvoerend Bewind en van die van het Vertegenwoordigend Lichaam, ingeval het tot eene Rcvilie komt, de openlyke verzekering, dat zy geen andere Regecringsform of Staatsregeling , in weerwil •van de noodige veranderingen of verbeteringen, beoogen of willen , dan die op de rechten van den mensch en burger gegrond , en waar in de Eenheiden Ondeelbaarheid der Bataaffcfte Republiek ongefchonden bewaard
js ja, men verwagt zelfs, dat men, zo het in
de Grondvergaderingen dèswegens tot eehe (temming mogte komen, men"alsdan zal zorgen, dat er eene verklaaring van ieder ftemgcrechtigd burger worde gegeven, welke de weder invoering van een Foederatif en Stadhouderlyk Beftuur onmogelyk cn het behoud van een Republikeinfchc Regeeringsform gewis en zeker m.ia'et.
üat daar toe van die mannen , welke het Bataa :che Volk vertegenwoordigen , alles zal worden aangewend —
daar aan moet men niet .wyfelen. Het zyn immers
Republikainen? zy hebben immers openlyk verklaard, dat zy dc rechten van den mensch en burger zullen bewaarên en handhaaven 5 dat zy zich met ade hunne vermogens tegen de wederinvoer.ng van een Foederatif en Stadhouderlyk Beftuur zullen verzetten"? en het Volk, dat zoo veel heelt geleden en gewerkt om eene waare Republikainfche Staatsregeling te verkrygen , zou le im« mer kwnnen dulden, dat men de grondzuilen daar van
omverruktc dat men het gebonw vernietigde
dat men een Foederatif of Provintiaal-Ariflocrattsch daar voor in de plaats zette? — dat dan het geftortte bloed van hunne zoonen cn vaders tegen hen getuige — dat het dan wraak over hunne lafheid, over hunne laaghcïd, over hunne godloosheid roepe — dat zy dan llaaf'che ketenen draagen, en dat die ketenen hen knellen en doen
zuchten tot hunnen jongften ademfnik. * Neen!
noch het Bataaffche Volk, noch deszelfs Vertegenwoordigers kunnen of Zullen dit willen. Intusfchen is de
. ° ver-



C 456 )
vermelde Commisfie reeds werkzaam; zy heeft (om het werk te bemoedigen) vier Leden uit haar, naamlyk de Repréfentanten van Foreest , Aïpei ,ius , van Rooyen en HuBïr , benoemd, om met het Uitvoerend Bewind -te handelen. — Weldra zal dus dit Rapport te voorfchyn komen , en alsdan (hier aan twyfelen wy niet) zaï't aan de Natie blyken , dat deze Commisfie beftaan heeft uit mannen , die .van de zuiverde Republikainfche beginselen geheel doordrongen , en zoo haar vertrouwen allesfins waardig v\ aren.
Aanmerkelyk .is het onder alle die goede verwagtingen, 'dat 'de Burger-belluurcr van Zwinden , als Lid 'van het Uitvoerend Bewind (zoo het gerugt meld) tegen de voorgedekte Rêvitie-zoude geprotefteerd hebben; nat hy dit Protest in de Notulen zoude geïnfereerd en daar by verklaar 1- hebben : dat hy nooit zoude inilemmen in eene vervroegde Revtfie , zonder vooraf overtuigd te zyn, dat dit de wil des Volks is; dat hy zelfs weigert in deÜberaiien daar over te komen , of dezelve by tewoonen ; dat, zo er al Mogenheden mogten zy»-, die dit Wil1 ;n , er wederom anderen zouden gevonden worden , weifee huiverig zouden worden met eene Natie tc handelen , die aan geduurige veranderingen cn fchokken 'in haar Staatsgeftel onderworpen is — dat hy met dien wensen eindigt : dat het Vaderland eens, bevryd van allen vreemden invloed , zich zelf moge beftuu.-
ren. '— En aan dien hartelyken wensch flxyken Wy,
met alle waare Bataaven, ons zegel. Indien wy,
na zoo veele opofferingen van goed cn bloed voor onze vryheid en onafhangclykheid, nog de fpeelbal van eene of andere Mogenheid zouden zyn, dan waarlyk ware het beter voor ons geweest, dat wy op het tooneel van Europa blootc aanfehouwers gebleeven waren.
Nog vermeld het gerugt : dat de Burger C. G. Hultman , Secretaris van het Uitvoerend Bewind, wegens de Bataaffche Republiek, naar Berlyn zoude fgaan,°om wegens de fehaêvergocding der Domeinen ,fvan den gewezen Stadhouder, in deze Republiek, te handelen — vau een man, d:è ten allen tyde getrouw was op zyrren post, kan men ook met grond een ftiptc volvoeringr.van,
dien" last verwagten. Maar als dat zo is , en iïs dat
gel.e'urd, zouden dan niet veele Patriotten ook fchaêvcrgoe 'ing van zyne Doorluchtige Hoogheid , als ook van
dit Land kimneri vorderen ? ——■ pa>- pari fimilis •
gelvke More iken gelyke kappen I
Eind.tyk vcrteli het gerugt , dat de tcgenw-r erdige Franfehe Ambasfadeur by deze Bataaffche Republiek haan
zou-



C 457 )
zoude gcrappclleeri worden; dat wy echter als nog niet kunnen geloöven, en ook niet is te wentellen ; wyl hy met veclc Leden van het Bataafsch Gouvernement in eene goede verftandhouding is, en de belangen , zoo wél van de Bataaffche als van de Franfehe Republiek, zwaar by hem weegen.
Den 25 laatstl. is in de Tweede Kamer het beflult der Eerfte Kamer, houdende een algemeen flel/el van belastingen, gegrond op de Eenheid en Ondeelbaarheid
der Bataaffche Republiek, bekragtigd geworden -en
offchoon de Reprefentant Daendels dit tot het Rapport der Commisfie over de herziening der Staatsregeling wilde verfchooven hebben, oordeelden nogthands de meeiten, dat hoedanig ook de delibcratien over den Voordragt van het Uitvoerend Bewind zyn mogten , welke een loop zy nemen mogten , dat de Eenheid van het Financiewezen zoude moeten blyven — dat zo men veronderftelde, dar een ftelfel van belastingen , op Eenbeia gegrond , binnen drie maanden zoude kunnen veranderd Worden, men ook dan veilig mogt veronderftellen, dat binnen drie- maanden geheel het Republikainsch Systhema in deze Republiek zoude kunnen worden veranderd. — Alle de mannen, welke voorftanders van het Unisme zyn, hebben "hier weder die oude 1011de Bataaffche taal' doen hooren — dat dc Natie hun in waarde houde! --
Daar komt MERCUUR zvn eerfte verhaal is, dat
hy al een Oyevaar heeft zien vliegen; dit voorteelt 'my, dat hy dit jaar nog vlugger , dan naar gewoonte, zat
zyn. Juist viel myn oog op het Haagfche wapen
waar in een Oyevaar ltaat — ik vraagde naar die beduidenis — Oyevaar, of Ouwevaar, dus genoemd' om dat hy zyne onmag.ige Ouders het vocdzel bezorgt'—
dit zeggen de Natuurkundigen. Maar wat beduid
dan die Oyevaar in her wapen ? . Zo yrnana
,, denkt " ( zegt Gokrek in zyn Kerkfyke en Weercldy'ïi Hijlorie bl. 20; ) dat de Oyevaar in 'c Haagze wa,, pen een aanduyding verftrekt, dat dc Vaderen d^s ,, Vaderlands aldaar, de befcherming der Ouwde Va,, derl'ke Landzaten ter herten nemen; hy znu misfehü n „ riet van onvoegzame (.verleggingen tc belchuldlg >n „ zyn. Want ofwel dc Kikkers van defe Vogel worden „ opgepikt, om hunne jongen te voeden; heeft no"-,, rans een fraai Poëet hier op zinfp.:!en ie, d'Ouwdo ,, Ezopize Fabel van die archwaan ouihcvon, als hy in^ 3 „ zou-



C 453 )
„ zonderbeyd den plcgtlyken Eed der Stadhouderan ge,, denkende, van den Oyevaar zegd:
tiy Jwoer op jgeener wys ,
Ooit eenig Kikker meer, te nemen tot zyn Jpys." Oi Gqerjsse her wel heeft getroffen , willen wy niet beflisfen , maar verklaaren rondborflig, dat, zo de Stadhouder immer in dit landjen moet wederkomen , wy er voor Zouden zyn, uit vreeze, dat hy de Patriotten voor Kikkers mogte houden , hem den gcmelden Eed vooraf te laten afleggen. Dit in 't voorbygaan zeggen de pu¬
blieke Redenaars.
MERCUUR heeft ons dan berigt, dat hy te Nymegen een Smokkelaar met Genever had zien arrefteeren , dat men echter vreesde, dat het met hem zoo goed niet zoude aSoopen als met de Monopolisten, die voor eenige weeken verfcheiden vaten uitlandfcheGenever wilden frook* kelen, doch door de Nagtwaakers waren aangehouden , en zieh daar op aan één van die lieden hadden vervoegd, welke van krom recht weten te maaken, en die er reeds zulk een draai aan heeft gegeven , dat zy er zonder een
rooden rug waarfchynlyk zullen afkomen. , Ook
had hy daar Burgers ontmoet, welke reeds van een ftemlyst voor een volgende Municipaliteit voorzien wa- ■
ren en wel zulk llag van Stemgerechtigden, welke
in vroeger tyd m dc Grondvergaderingen Courageus genoeg waren, om hunne Medeburgeren met den bek optefnyden te dreigen, indien zy niet naar hunnen zin wilden handelen.
Door geheel Gelderland en Overysfel was hem berigt , dat er alom Zendelingen ronizworven, welke de noodzaakelykheid van eene herziening der Staatsregeling
predikten die dc menfehen diest maakten , dat de
Eenheid en Ondeelbaarheid der Bataaffche Republiek oorzaak van derzelvcr ondergang was; dat de Amalgamen dor fchulden dc Landgewesten ruïneerde ; dat een toederative regecringsform weder moest worden ingevoerd, en de hervormde Kerk dan weder als de heerfchende zou verklaard worden.— Dan wy vertrouwen, dat dit, zo het plaats hadde, door de waakzame Policie reeds zoude belet zyn.
Te Deventer had R. Heiligers, Stads Lector en Chirurgyn aldaar, laatstleden Vrouwendag 's avonds zyne ordinaire lesfen in de ficel- cn vroedkunde weder begonnen , met een betoog over den heilzamsn invloed en de voljlrekte noodzaaklykheid van het djbri.yk gevoel en deszelfs gewigtige en onberekenbare gevolecn , zoo tot eigen geluk in 't byzonder als dat der maat chappy in 'c
al-



C 459 )
algemeen en heeft daar op befloten merecni^e vermaaningen, behelzende het onfchadelykc der vergetelheid ol' vcrwaarloczing van patiënten en beroepsbcz'. heden , cn het voordcclige en gemaklyke,' om anderen zonder belooning dat geen te doen verngten , dat men ambts-
halveu verpügt is, zeil' te doen. Daar nu deszelfs
lesfen altyd van zulk een algemeen nut voor zyne Leerlingen en Sradgcnooten geweest zyn , en hem' te recht als een uitmuntend man hebben doen kennen, twvfek men geensiins, of dit zyn pnderwys weder aan de' billyke verwagting zyner Lecrliugen zal bcandwoorden.
Vcrvolgends kwam MERCUUR in eene groote Stad, alwaar de waare Godsdienst, de onpaftydige Gerechte' hcid en meer andere wetenfehappen'door Clarisjïmi werden onderwezen , of ten minfteri dienden onderwezen te worden : al fpocdig hoorde hy op zekere plaats, door verfcheiden Burgers de kundigheden' van een zekeren Sansforce hemelhoog verheffen , als zynde buitengewoon gepromoveerd , zonder eenig examen te hebben ondergaan , niet alleen , maar ook benoemd tot buitengewoon
Clarisfimui. MERCUUR, door alle deze'buiten-
gewoone zaken aangefpoord tot het onderzoek , of deze Sans-force dan toch waarl}k ook zoo een buitengewoon mensch ware, en wel om daar door overarïgd te worden, dat evenwel niet altyd eigenbelang het doel onzer handelingen is, maar ook foms aan verftand en verdienden recht gedaan word. Sommigen van de daar zynde Burgeren bragten hem hier omtrent in twyffel, door optemerken , dat men hier mooglyk meer gehandeld had uit betrekking dan wel uit' overtuiging"; dat het gebeurde niemand moesto Verwonderen, de wyl'men dit reeds van overlang had kunnen voorzien, eenvoudig door alle de handelingen van den ouden Sans-force opmerkzaam gade te Haan, in Welke mecrmaalen zyi. oogmerk doordraaide, om, naamlyk, eenmaal 't genoegen te mogen fmnaken , van zyn lieveling ah Collega Clhrisfimus te mogen omhelzen: vcords merkten zy aan : dat de Jonge Sans-force wel niet van handigheid ontbloot was, als kunnende in een buitengev/oonen konen tyd een geftorven mensch in een Scelei metamorphoJèsren; doch dat Yuor ;t overige de eenigftc bhken waar uit men tot nog toe omtrend de extraordinaire kundigheid, van dezen met een extraordinair tractement van ƒ 800-:- begiftigden nieuwen ClarisfimaS, oordeclen kan , zyn 't bycenbrengen van cenige Anatomico - pathologifche Objervatien , by welken hy de plasten zelfs getekend heeft: een werkjen juist het" omge-



C 4öö 3
gekeerde van molt parvum, mcteria grave, te weien , in folio uitgegeven , doch waar uit niets befloeren .kan worden , dan dat de Schryver eenvoudige objervatien (dewelke geensfins buitengewoon zyn) op 't papier kan (tellen, en voor '/t overige wel kan tekenen.
In den Hang had MERCUUR vernomen, dat Mévrouw Coetsadora in disgratie zoude zyn en
dat zy voornemens was tot haaren Lieveling weder te keeren , om voordaan in deszelfs omhelzingen haare ovcvige deevenskragten te verteeren , en daar zoo lang te vertoeven, tot haar leevcnslampjen, geen olie meer hebbende , geheel zoude uitgaan.
A D V E R T. E N T I E N.
De Bo.ekverkooper Brouwer , te Deventer, zal uit het. Clubistiseh in 't Hollands doen vertaaien en uitgeven: De kunst van draaien, of de geheimen der politiebus draaieryen ontdekt , en door voorbeelden opreiiejderd, door C. F. Schebbeeius en W. C.' H.,geDjïiPRNlus in Comp. — voorzien met aantekeningen van 11. van Logijemius Jr. , cn van de noodige Caricatuurplaaten door J. Zinkius.
- NB. Te Naarden is op den i Mac.rt \. 1, zeer fub:et, lot eenige droefheid van alle oproerige Orangisien , overleden Lambertus Jopwanius, in zyn weledelens letven voorftandervan W'lLLEM DEN WEDEN , Profeet,
■ yfs/rologist, uitlegger van droomen en Couranten , Ouatrcommies van het zandpad, tusfehen Naarden *en Muiden, en vervolger der Patriotten van uen jaarc 1787 tot den dag zynes doods toe.
De Conditiën over de reparatien der Eendenkooi en are.ibeftedmgen van eenige Morgen Lands , thai.ds in ge-
■ bruik van Coermannios , zuilen eerdaags alom by de Makelaars in de voornaamfte fteden te zien zyn.
NB. De Politieke YVcerwyzer van [UPITER is weder vier graadeii gercezen, en haat op gematigd weder.
Gedrukt in den Haag by SNEYDERS , van TIENEN, én Comp. a ei;» ep etn halve Stuiver.



DE BURGER
POLITIEKE
BLIXEM,
No. 56.
<—-'1 1 ■' . —^
nequeo uperos, jcneronta mm-ebt, v , , ,
Maandag den 6 April 1801.
tÏct geluk van een Volk is voornaamlyk aan deszelfs Staatsregeling verbonden — naar mate deze de rechten van 'den Mensch cn Burger bewaart, naar die mate zal betmaat-
fchaplyk geluk worden genooten. De Bataaffche Natie
vermeende, na veel worftclingen en opoiferinge'n, eindelyk zulk een Staatsregeling te licbben verkreegen , die op de rechten van den Mensch en Burger gegrond , naar derzelvcr aard en ligging van het lani, dat zy bewoont, gewyzigd , en alzo gefenikt is, om haar dat geluk te bezorgen , waar naar zy zoo lang te vergeefsch gereikhalsd en
zoo hevig om geftreeden hadde. Natuurlyk verwagtte
zy, dat de genen, welke in haaren naam de door haar aangenomen Staatsregeling moesten doen werken, geen oogenblik zouden verzuimen , om dezelve daaateiteHen , ten einde zy , uit derzelvcr werking , de gebreken m gten opmerken, om die op den beftemden tyd aan'Revijetirs, welke zy daartoe kundig en deugdzaam oordeelde , mede te deelcn , ten einde die dezelve, met bewaaring der groote principes verbeteren , en die verbeteringen aan haare goedkeuring onderwerpen mogt-omzoo al lieverlede haare Staatsregeling tot een trap van hoog*tmooglyke
volkomenheid te brengen.
Maar de Bataaffche Natie, na drie jaaren byna te vergeels naar die inwerkingbrenging van haare Staatsregeling gewagt hebbende , moet thands ontwaaren , dat er vooraf eene herziening derzelve noodzaaklyk zy —-deze noodzaaklykheid moet zeker gegrond zyn op zulke F ge-



C 462 ) '
getrreken , welke of de inwerkingbrengïng der Staatsregeling ondoenlyk maaken, of het bedoelde geluk des Volks zouden verydelen. Mogen de Bataven hier vanworden overtufgd, dan zullen zy niet alleen de wysheid van hun, wi«n zy de mwerkingbreng'mg hunner Staatsregeling toebetrouwden, bewonderen, maar tevens hun dank voor de waakzame zorg van hunne belangen doen ryzen, en hun vertrouwen op zulke mannen, die meer zien dan alle maakers van dit ontwerp, onbepaald doen
vestigen. De Bataven zien, uit dien hoofde, het
rapport der Commisfie van het Vertegenwoordigend Lichaam , over eene vervroegde revifie der Staatsregeling,
met een blaakend verlangen te gemoet.
Er kunnen geen andere redenen voor de niet inwerkingbrenging der Staatsregeling, en dus voor eene vervroegde revifie derzelve, worden uitgedacht, dan.de voor-
uitgeziene botzingen enz. ten ware men ten op-
zigte van de revifie, als revifie, thands in de gevoelens van den Franfchen Ambasjadeur verfceren mogte.—• Indien toch ons berigt deswegens der waarheid conform is, dan was deze Minister van oordeel, dat men eene Staarsregeling moeste hebben zonder revifie — maar als nu de Burgers Beftuurers ook zulk eene Staatsregeling noodlg oordeelen, dan is het zeer wel te bevatten, waarom zy rhands op eene vervroegde revifie aandringen. — Men zal zeker nieuwsgiertg zyn de gronden te weten, waar op dit gevoelen of deze verklaaring van den Franfchen Minister rust. — Men-heeft ons berigt, dat hy eene Staatsregeling zonder revifie noodzaaklyk oordeelde, lO om dat eene revifie in eene Staatsregeling derzelvcr veranderlykheid, en alzo derzelvcr onzekerheid aanduid; en dat uit dien hoofde de Bataaffche Staatsregeling, by eenen te maaken algemeenen Vrede, zodanig moest gefteld zyn, dat dezelve geen verandering meer onderworpen waar — .2) om dat men door de wegneming Van eene revifie, en dus door eene fpoedigc verandering van het gebrekkige, moest trachten wegtenemen dien blaam, als of de Staatsregeling door eene factie zoude zyn ingevoerd 3.) en eindelyk, omdat, ofTchoon alle menfehen het recht hebben van verkiesbaar te zyn, de verkiezing behoorde te gefchieden door demcest-bclanghebbenden.— Dit zouden de gronden zyn,waar op de gemelde Minister eene Staatsregeling zonder eene verdere revifie zoude willen, en waar op hy dan zeker eene fpoedigc revifie van de tegenwoordige nog voor den algemeenen Vrede noodzaaklyk zal oordeelen.
Als burger van de vrye Bataaffche Republiek vermecflenwy de vryheid te hebien, om vry vit onze gevoelens



Jens te mogen openbaaren, en dat te meer tegen een burger van die Republiek, welke de groote Bondgenoote der Bataaffche is, en die als zodanig ook een voorftan<ter zal zyn van dat voorrecht, waarop hy als Republikain
kan en mag boogen. Wy zeggen dan, met eene
-bataaffche rondheid , dat het nimmer te wenfehen zy, dat er immer eene Staatsregeling zonder eene bepaaling van een revifie te voorfchyn kome, en dat de vermelde inotiven , om daar toe te belluiten , ons ongenoegzaam
soefchyncn en dit zullen wy be\vyzen._
Er moet geen revifie in eene Staatsregeling zyn of bepaald worden , dit fielt dezelve blo^t aan verandering , dit maakt dezelve onzeker, 1 Dc ondervinding leert ons byna ieder dag , dat alles , wat wy menschjens doen of daarftellen, aan geduurige verbeteringen onderworpen is maar dit zoude in het politieke zoo niet zyn,, daar in zoude men aanitonds tot de volkomenheid geraaken , en alzo eene Staatsregeling doen verfchyneu, welke nimmer eene verbetering meer kon of behoefde te ondergaan. — Onze opvolgende geflagten zouden dit als zodanig moeten aannemen, en dit gewrocht -van hunne vaderen houden voor volmaakt —
voor onveranderlyk volmaakt voor een meer dan
mensch'lyk famenftel — voor een gefchenkj der Godheid zelve < gaat dit door , dan zal ook dc Franfche Republiek eeuwig door een Conful beftuurd worden ; maar zy, die Bonaparte overleeven, zullen zden en beoordeelen , of Bona?arte de regeeringsform , dan de re-
geenngsform Bonaparte deed beftaan. Deonge-
rymdheid van deze helling gevoelt? nogthands een ieder, welke niet dwaas genoeg is te ontkennen , dat men in alle vakken van verlichting al trapsgewyze in kundigheden opklimt, dat het gezigt van het gebrek reeds een trap van voordering is — en het tegendeel hier van zou in het Staatkundige waar zyn ? daar zou men aanftonds
bet volmaakte moeten treffen ? Gelukkige maat-
fchappyen, waar zulke groote mannen , zulke halve Goden , gevonden worden! . . . Waren er immer fierve-
ïingen aanbiddenswaardig, dan zyn het deze. Zy
alleen kunnen eene Staatsregeling ontwerpen , die geIchikt is voor alle de volken , die den aardbodem bewoonen — zy alleen kunnen het ideaal van Anarc.iasis Cloots uitvoeren, de gehee'e wereld tot een Republiek maaken, en deraelver uwige duurzaamheid verzekeren. Heeft de bataaffche maatfehappy zulke mannen, dat Zy haar dan ecfie Staatsregeling voor de eeuwigbeid , waar aan geenc verbetering te maa-en is •— die volmaakt is, aoo fboedig mooglyk, bezorgen,
F 2 l*



(464 )
Ju, maar indien men n'tfpoedig maar tot eene revi fie l;e~ floot — en dan gé en revilic meer bepaa 'd dan zoude men 'daar door den blaam wegnamen , a 's oj deze tegenwoordige St aatsregeling dojf eene Factie was da.vgejlcld. — Door eene/Y/t-^daargefteld — recht zoo, door dc Patriotfche Factie , dat i, waar — of zou het door de Oranjeparty moeten gcfchied zyn? Waarom dan de Ko-
ningsgezinden weleer in Frankryk insgclyks niet opgeroepen? worden niet alle regecringsformen dooreen
gedeelte , cn wel door dc triumfeerende party ingevoerd ? — en waarom ? om dat in dezelve doorgaands voorwaarden of bezaaiingen zyn , welke de voorheen heerfchende gebreken b' den op'.iand van een contra-party of der
ovcrwü;-,nelingenonmoogl)k maaken. Dus wilde men
in de Bataaffche Staatsregeling geen Stadhoudcrlyk of
Bondgeiioóttffhaplyk Beftuur maar wie wilden dit?
aile de bcwooners van dit gewest? neen , alleen een gedeelte van dezelve, alleen de waare Patriotten, de zuivere Repubiikainen , en die zullen dit altyd willen , en die dit niet willen, zullen voor zulk een plan nimmer ftemmen ; bygevolg zal eene Republikainfche Staatsreg ding ftand houden, zal dezelve, hoe dikwerf'er eene herziening ook plaats hebbe , altyd door een gedeelte, en dus door eene factie, moeten gerekend worden te zyn daargcQeld of aangenomen.
. De laatfte vermelde reden ziet meer op het geen eene fpoedigc revi'~e, om geen revifie voordaan. meer
te hebben, noodzaaklyk zoude maaken zy is.deze';
alle menfehen hebb> n het recht, om verkiesbaar i$ zyn; echter beko r-de dc verkiezing te gefchieden door
de meestbelanghebbend n. Of deze ftellirg Repm
klikainsch is, durven wy niet vastltcllen; met ons republikainisme ftrookt zy altans niet, — gaat toch dit door, dan is de onmiddelyke invloed van het geheele Volk voor altyd verlooren — want een klein gedeelte zyn dan alleen tot de keuze bevoegd — cn dat z>n nog maar' alleen de belanghebbenden; belanghebbenden zvn zeker)vk hier
de gegoedden maar zyn gegoedden'alleen de'waai -
lyk belanghebbenden ? zyn de gegoedden al¬
leen de waare Repubiikainen? — heeft de ondervinding met het tegendeel geleerd ? wie hebben de Engelfchen , onze natuurlyke vyanden, allerlei behoeften , 'geduurende dezen oorlog, toegevoerd? wie hebben dc .mingegoedden in dit land onontbecriyke behoeften duur doen betaalen ? wie hebben de armen den nodi¬
gen onder';anl doen ontbceren ? — wie 'hebben er, met éé.i woord, veelen van honger doen ftervcn ? Wié hebben dit gedaan, om zich zeiven vet te mesten v m * [ het



C 265 )
het goed onzer natunrlyke vyanden, met verzaaking van het geluk hunner eigen landgcnooten ? wie hebben dit gedaan ? — alleen zogenaamde belanghebbenden of gegoedden. 1 Uitmuntende patriotten! gy zyt fterk
aan uw vaderland , of liever aan uw beitrs vet bonden ! • Ja, gy verdiend den voorrang te hebben
in de verkiezing — gy zyt meer verbonden aan uw vaderland dan die er goéd en bloed voor hebben opgeofferd — cn die, ils zy nu geld hadden, mooglvk dat ondankbaar vaderland.zouden verlaten. belanghebbenden moeten kiezen; cn wie zullen die verkiezen, ook bclangiiebbcndèn of gegoed den cn waar
zyn die te vinden? — alleen onder hunnefamüien. ■
Zie daar de weg »eopend tot eene Pamilie-regecring. - Lang l'cve hei Rep'foJikainisme!!.'
Uit dit beredende kan de doordenker duidelyk zien, dat, hoe zeer ook eene vervroegde revilic der Bataaffche' Staatsregeling noodzaakhk mo t wezen, nugthands de aangevoerde motiven of gro \ Jen ongenoegzaam zyn om daar toe te befluiten , ol mmcr cen'e Staatsregeling zonder behouding eener revifie daar tc Hellen, D1XI,
Er zyn weder verfchciden pol'tieke gerugten cn gis»
fingen aan de orde van den dag. ■ . 'Zes duizend
Denen heeft men in Hamburg zien rukken dezo
bezetten die Stad met voorkennis van Pruhfm
wy believen het niet ie gelooven ; die ó,cso Denen zullen te Coppenkagen wel benoodigd zyn, als de groote Engcifche \ loot de Zond zal gepas feerd zyn.
De Koningin van Napels zal cr misfchien nog f] ester
afkomen dan Wdhelmyn. Wat of zy 1111 met haar
man zal uitvoeren? een plaatsjen onder zyne voorouderen — wel begreepen.
Wat doet Prins/en nog met de Dcmarcations-linic >
waarom die nog verbreed? ,— dat geduurig «xevraae
worden wy moede wy verkiezen niet alles, wat
men ons voontclt, te beantwoorden ■ wy zouden
zoo veel kunnen vraagen waarom vertoonen zich
de Engelfehen juist «v op onze kusten ? waarom
zyn de verraa.iers van ons Vaderland onder de amnestie
begreepen? waarom zyn die aanftonds ontllagen
int de gevangenis na de gepubliceerde amnestie' ,
waarom zit S. Da Graaf nog op 'tSpinhuis? — waarom is JANUS JANUS-ZOON lub Reatv? - Hebt je me begreepen Vraagallen? 4
Ter-



C 466 )
Terwyl wy hier van vraagen fpreken, ontvangen wy eenige gedrukte vraagen , betreffende den ftaat van dm Vader landjehen Landbouw m <?/■£<?« Ring Arrondisjement, disjlrict af mast elkander liggende gemeenten enz. • zie hier eenige vraagen tot een
ltaaltjen. ILe is de prys van ha Hooi? hoe
veel Koeten worden doorgaans door één Bul bereeden ? worden er Ezels en Ezelinnen gehouden? l_ hebben de Byenkorvcn een vaste plaats
of worden die voor eenigen tyd naar andere plaatzen verhuist? welke fremfels worden by onder fchelden Kaazen gebruikt i> word he( Eikenhout
gejchtld tot Kun!- zyn er byzonder fchadelyke
ottgedterten op de onderfcheiden Bosch- en Vruchtocomen? ■ welke middelen worden hier tegen inzonderheid tegen Meikevers, aangewend? op
welke jaaren worden de 'Jongens en Meistens aan het
eandwerk gezet ? welke A/manachen worden er
tn het. disjlrtct door de Landlieden gebruikt, en waar
zyn die te bekomen t zyn de Boeren en Kotters
Mcyers te onweden, over de magt en befluur der
Eigen- Geërfden? . zyn zy van dezelve geheel
aj hangclyk f ■ verhingen zy eenige verandering? ■—
genoeg om over het geheel te oordeelen.
MERCUUR heeft my nog eenige kleinigheden van zva
laaifte reis medegedeeld. Te Grol was zekere
Egtbertsz Ontvanger van Verpondingen geworden en had daartoe geen andere verdienden, als dat hy Suideras c. f. by de Landing der Engeljchcn m roo, aldaar had helpen inhaalen en de Orangisten begunstigd
De Deventer was zekere Sghorrennacel met den post van Roedendrager , boven verdiendelvke Patriotten vereerd ; als hebbende geen andere fout', dan dat hy in 1787 een patriottisch Wyf, onder den uitroep, kom maar uerbhxemfcheKezin,metcenige kciftcenen had nagegooid
Tc Groningen fprak men fterk van een Cas, Waar in t 376 gulaens was, gefproten uit eene Collecte', welke men gedaan had ten voordeclc van de uitgetrokken Burgeren in het jaar 1799 naar de Zoutkamp, en men was zeer tc onvrede, dat die penningen niet wierden u<Vercjd aan hun , voor wien zy verzameld waren — Ook was zekere Pothof* , knegt van den burger Hoeth, Bddc hy het Hof van Jujlitie geworden.
In Utrecht was men zen- te onvreden over den Erfhuismeester D. J. van Olst, die A. Wooning, welke op ee»e onwettige wyze van aien post wierd afgezet, en
een



( 4«7 )
een goed Patriot Is , opvolgde , als zynde onbekwaam , eenzydig, en ten groote nadecle van de meeste Uitdragers en Bedienden by de Verkoopingcu.
Terwyl ik u dit mededeel, verhaalt my MERCU ,8.
iets, dat hy onlangs vergeten had my te melden
hy was (naamlyk) te Edam, cn had aldaar den 19 Maart laatstleden, op de volle markt, een Kuiter, behoorendc tot de Lyfwagt van het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffchen Volks, op eene brutaale wyze door de Dienaars der Juftitie zien grypen , dc paternosters
om dc handen flaan cn naar het Stadhuis brengen.
Elk had naar zyne misdaad gevraagd — of hy had gejlolen , of hy een oproermaaker was, of hy Oranje boven geroepen hadde, waren de algemcene vraagen — en hoe verbaasd waren dc nieuwsgierigen, te vernemen, dat hy een fpreeuw op Stads vesting uit de boomen hadde
gefchcottin dat hier in zyne misdaad bcl'tond
Nu had MERCUUR. vernomen , dat over die fchreeuwende misdaad den volgenden morgen ten elf
uuren Vlot-recht zoude zyn. Dit gebeurde — her
pleit was overheerlyk uitgevoerd en de rechtvaardigheid zegevierde — de Burger Hoofd-Officier , j.C.Teutf.r , werd gelast den gevangenen il/ieo te ontflaan, cn verders gecondemneerd in de kosten en mifen van Juftitie. .
Wat dunkt u, Bataven! van zulke Hoofdofficieren? — er zyn meer van die despotieke gasten , waar van wy hoopen, dat de Republiek nog eens mag verlost worden.— Of de jonge Ruiter daar mede voldaan behoorde te zyn , daaraan twyfelcn wy met reden — altans het is voor den Hoofdofficier niet te wenfehen , dat de Spreeuw, welke te Edam dood heet , in den I-Jaag weder leever.dig mag worden. Vatje dit, Burger Hoofdofficier ? ...
In Rotterdam cn elders waren eenige burgers gantsch niet te vrcede, dat men hun de Medaille, die zy, volgends decreet van het Vertegenwoordigend Lichaam, wegens hun betoonde dapperheid tegen de Anglo-Rusfn in 1799, al lang moeiten hebben ontvangen, nog niet had overhandigd gelukkig, dat zy vlugger in hunne daden geweest zyn.
Tc Bergen-op-den-Zoom waren de burgers B. W. Kakenberg met nog een burger, beiden van Middelburg, door den Schildwagt in arrest genomen, om dat zy zich
op dc Werken hadden begeven en waren vervol-
gends naar de Hoofdwagt gebragt, alwaar zy, na door een Grenadier, met een blanken fabel in de vuist, een, uur bewaard te zyn , eindelyk door den Onder-Plaatssiajor ontflagen wierden hun onkunde als vreemdelingen, van niet te hebben geweten, dat zy op de
Borst-



C 468 )
Borstweerlng niet vermogten te komen, had hun niets gebaat. \ ier Iclfölhu^on' v.-h» IciefcA en ge¬
vraagd hebbende , wieu \ „ie moetic, ter-hand delen, hadde Plaau-m.jjof hu» driftig t'. e«i.-duwd: • Kctf mar
ter, moest mar ter kre'e — dat gèfeeicd was • en
daat mede hadden dia Bataven weder hunne vryh.id — ot nu_ e.en Schilde, agt niet vooraf moet waarfchouwen , en ot' m.n vreemdelingen» ing.vai zy tegen de waarfchouwing aaudrui chen', niet moet dVéri bewyzen , -at zy waarlyk de zo l.n.i ,en zyn, aU zy voorgeven, om voor geen vier fchcHtWgeri oók fpionnéri te ku.mcn vrylaten, kunnen deskundigen beoordeel, n
A D V E fc' T E N T I E N. i Te Zwol is gedrukt en alom verzonden de bedr ogen Vry- Meizelaar, of de 'irivnn der Dweepzucht -— T'Vüieelfpel ,fl dric Bedryv..-n. -— Dit ft uk Mas aldaar met de grootfte appUntje gegeven , ...fchobn dc Acteurs tot bun leedwezen on'ervinden , dat, wel ver van de verfeiumg, de onkunde en het oud vooroordeel heerfi*W i;' eene Stad , die door Vaderland^- en Vryhcids-
l.efce alom beroemd is. Het is , uit hooide
ttaq het Caracteristique , zeer belangryk. Ook heeft
dc Directeur veel eer ingelegd met 'de verdeeling der ruilen ; zynde alle gegeven aan hun , die voor dat vak" de natuur tc baat hadden; zoo als de Dwaasheid am den Burger Pêuoletius ; dc Dweepzucht aan den Burger £>tellingwerfius; beide mecsrerlyk uitgevoerd ; '— beklaagt vk is het , dat -de rol der' Oprechte Liefde niet door de Burgeres Peu.oletks, uit hoofde van eene
flaauwte, konde worden uitgevoerd. Het ftuk
zelf is verfierd met een fraai gegraveerde titulplaat, verbeeldende een Arabisch Diploma. — Dc Burger Peiroletius beloolt een piaemie van 2CQ Ducaten aan den OntcylTeraar—zullende hy die fomma, ingeval hy dezelve megt verfpeeten , by een ander trachten op te nemen. Adres aan den Doctorr.alen Vroedmec.stcr.
By \V. Keel , Boekverkoop-er tc Mtddclburg, is gedrukt cn zal eerdaags alom te bekomen zyn dc leevensbc-
fehryving van Doctor üoufou behelzende 'smsus
groote Operatien, geduurende de 7 laatftejaaren er.z.— Met aantekeningen verryktdoor Groenewkgen en Wisse ló declen in gr. 8vo. ƒ 36.
Alle de genen, die iets te pretendeeren hebben van fommige wedergekeerde Emigranten — kunnen hunne pret nfien opgeven by Krantzius LakGianüS in den Haag.
NB. De planeet VEN LJS heeft den 2 April, 's avonds, haaren luisteryken loop gedaan door het Zcvengejlernte, zy had eenFoederalistifche houding, cn fcheen welStad-
houderes' ta4 het Zevengejlernte te zyn In den
Haag, op de Paradeplaats, was zy het meest zigtbaar^ Door SNEVDEK.S,. va« TIENEN, en omp. in den Haag, \ één en ééa halve Stuiver.



DB BURGER
P O LITIEK E
BLIXEM.
" No. 57.
FieSere ft nequeo faperos, achertmta n o.ebo.
Maandag den 13 Afrit 1801.
Verfcheiden gebeurenisfen hebben wy in onze dagen gezien, welke voorheen als wonderen-befchouwd wierden. Een Hannibal kon alleen de Pyreneën, de
Aip:-n , welke haare kruinen boven de wolken verheffen , overtrekken. Een de Ruiter kon alleen te
«Bidden va-t een gloende i^gelbui de Zond r^-èer-u — maar ook in onze dagen zyn er mannen , die deze zelfde wonderen vemgten ; — een Bonaparte doet wat Hannib.il, een Parker wat een de Ruiter voorheen deeden. — De Engelfcken zouden , wel is waar er zoo gemakkelyk niet zyn doorgekomen , hadden de Zweedtn zich even fterk daar tegen verzet als de Deenen; maar dit moest zoo zyn, zeggen eenigen van onze Diplomatifche Staatskoppen, om hen daar door, als het ware, in de fuik te krygen, en dit zoude het doel zyn van den Koning van Zweeden; nimmer zoude hy hun jaten repasleeren, — met gevouwen handen zouden zy hem om den Vrede moeten fmeeken. Wel gevonden deze mannen hebben er eer van jammer
is het maar, dat Demmirken met die krygsüst deer-
lyk in het nauw is . Coppenhagm z:l dit waarfchyn-
lyk reeds ondervinden ; of hetzelve tegen eenige honderd bomben beftand zy , zal de ondervinding doen
zien de Kroonprins heeft kunde en moed, en uit
dien hoofde , zullen zy zoo gemakkelyk niet op de Deenfche als op de Hollandfche Kusten voet aan land zetten - want dit toe te laten om hen te eriepe» II. Deel. q daar



(470 )
daar weten die helden van te (preken, Welke de landing der EngeIJchen aan de Helder in Holland befchouwd hebben — en waar van veelen het geluk niet genieten
om het op deze planeet na te vertellen dit echter
is vry natuurlyk, als de griepers zwakker zyn dan die genen, welke zy willen gr/epen. — De jllliancie onder de Noordfche Mogenheden heeft door deze gebeurenis veel van haar kragt verlooren; doch er is hope, dat eerlang de Hollanders en Franfchen met een genoegzame magt de Britten het hoofd zullen bieden en
hun als dan zullen toonen, dat de Zeeën aan alle volken der wereld toebehooren. Door een flipt nako¬
men van het verbod van allen uitvoer naar de Engelfchcn, zou men ontwyfelbaar reeds lang hebben daargefteld , dat men nu met gewaagde expeditten,waar van de uitkomst de armzalige berekening te dikwerf, tot totaale ruïne der Hollandfche Zeemagt, getoond heeft , weder zal
trachten uitte voeren. Wy zouden verfcheiden ge-
wigtige bedenkingen over dit poinct kunnen aanvoeren dan wy achten dit , in dezen tyd altaus,
niet oirbaar — want daar men beflooten heeft, onze kragten op nieuws tegen dc Britfche Roovers tc beproeven , is het de piigt van elk rechtfehapen bataaf, de
bataaffche zeerobben aan te moedigen ■ ; hun door het
voorbeeld onzer dappere voorvaderen als in Leeuwen te veranderen als in Leeuwen, die de Britfche Doggen vaneenfeheuren , en al t' jankende naar den afgrond
doen vaaren. Verfcbeid'en braave Bataven, welke
te vergeefséji te lande hun fortuin beproefd hebben, begeven zich thands ter zee , onder het nieuwe Corps
Mariniers en aldaar wenfehen wy, dat zy het
Vaderland even nuttig dan te lande mogen zyn, ■ maar ook dan daar voor eens een eerlykc belooning mogen ontvangen. Hoe hard het ook moge fchynen voor een' Bataaf, wiens kruin in den kryg gegrysd is , en dis alzo zyne be.^te leevenskragten voor de vryheid en het vaderland heeft opgeofferd — dat hy nog zyne overig leeven ter zee moet waagen voor dat Vaderland , waar in hy baardelooze jongens voor hem in posten ziet geplaatst — hoe hard dit ook moge fchynen — zoo loflyk zyn nogthands deszelfs poogingen , om eer voor't vaderland , hoe ondankbaar, t zich zeiven te redden , dan in dat vaderland, en wel in deszelfs naam, een brok broods te bedelen.
In tyden, waar in meer verdienden in aanmerking kwamen dan in de tegenwoordige , zoude men dergelyke verfchynzelen niet ontwaaren; zy, die het Vaderland'de
Vry-



C 4*1 )
Vryheid bezorgd hadden , zouden in dat Vaderland rust en'belooning hebben genooten, en altans zyn voorgetrokken voor zulken, welke aankomelingen of bloote aanfchouwers waren , toen zylieden , met de wapenen in de vuist, voor de Vryheid en het Vaderland manmoedig ftreeden. Dat er zulken zyn onder de Bataven,
die nu armoede noodzaakt zich onder de Mariniers te begeven , is alom bekend ; en dat dezen liegt en ondankbaar zvn behandeld, door hun armoede te doen lyden na hunne"zegepraaien, zal ieder rechtvaardig hart toeftemmen; maar dat ook deze te groot, te edelmoedig zyn, om zulks het Vaderland te wyten , en niet even koen en met even het zelfde patriotisme deszelfs belangen te bevoordercn , is uit hunne daaden kenbaar, en zal uit hunne volgende daaden met zulke heerlyke glanzen fchitteren , welke zelfs de Vaderlandfche ondankbaarheid, op eiken weerkaatzenden ftraal, zullen doen fchaamrooden.
Het vcrl'chynen der Engelfche Schepen voor onze kusten; de rampen, welke deze Britfche Roovers over ons Vaderland hebben gebragt, zyn te groot, om op derzelver verfchyningmiet in vuur en vlam te geraaken — en dat te meer —\vanneer men overweegt — dat de Britfche Schepen, welke daar langs onze kusten kruisfen, door gewezen Hollandfche Officieren gecommandeerd worden.— Zo toch ons berigt waarheid is, dan Commandeert eén dier kruisfende Schepen zekere Helleman , gewezen Captein in Hoilandfchen Zeedienst, welke aldaar eerst het bevel over de Minerva , vervolgends over de Wilïi el mi na , daar na de Furie geheeten , gevoerd heeft; en die-, ten tyde van de Landing der Anglo-Rusfan, uit dit' land, in "weerwil van de yverigfte nafpoormgen der Cotnmtsfie van binnenlandfche Correspondentie te Vlispngen, is geraakt, en naar Engeland de wyk heeft genomen — dan zoude op een ander dier Schepen als Capteüi het Commando hebben Job Mai , gewezen twede Equipagie-mccster te Amflerdam, wchtc met dc revolutie in 95 van daar naar Engeland is vertrokken — ja dan zoude ook nog een derde Schip worden gecommandeerd door Luiken , weleer in Hoilandfchen dienst, zo wy meenen Captein - Lieutenant, en ■insgelyks in 95 uitgeweeken naar Engeland — dezen zouden tegen hun eigen Vaderland met de Britfche Roovers den firyd voeren — dat denkbeeld alleen h genoeg, om een edel wraakvuur in de harten der braave Bataven tc doen ontbranden. — Vreemd waarlyk, dat hun trotsch hun riet reeds heeft aangezet, om' de Hollandfche Schepen , die te Hellevoet liggen, in naam van WILLEM VAN cb G 2 ORAN-



C 472 )
ORANJE op te eifchen; waarfchynlyk zyn zy te wel onderrigt, dat dit hier zoo gemaklyk niet als aan de Vlie-
ier zoude vlotten Men moet zeker WILLEM als
wettig Heer en Eigenaar van die Schepen, welke men in zyn naam opeischt , befchouwen, en dat te meer, om dat de genomen Schepen zyn eigendom wierden; nadien de Engelfche Kroon dezeive van hem voor eenige duizend ponden Sterlings zoude gekogt hebben — dan, daar dit recht van eigendom louter herfensfehimmig is, zal men zeker deze Schepen hebben gehouden voor eene fchaèvergoeding van die goederen welke WILLEM DE VYFDE in Holland heeft moeten agter-
laten. 't Is uit dien hoofde niet waarfchynlyk, dat
de zending van den burger Hultman naar berlyn voornaamlyk ten oogmerke zoude hebben, de fchaèvergoeding der goederen van WILLEM DEN VYFDEN, ten ware men daar by wilde onderftellen, dat de genomen Schepen in korting op gemelde fchaèvergoeding zonnen komen , of dat dezelve in hunnen voorigen ftaat zouden worden terug gegeven. Verfcheiden Patriotten
in dit landjen hadden dan, in dat geval, ook aanfpraak op WILLEM ; hebben toch de Pruis/en in zvi\en naam veele Patriotten geplunderd , heeft zyn aanhang dit insgelyks op het zelfde gezag verrigt ; d,m kunnen im.mers die Patriotten van hem dezelfde reftirutie der geleden nadeelen vorderen? zelfs is het van zyne
edelmoedigheid te wagten , dat hy dan even groot van
zyne als men van deze zyde daar in zal fandelen -
altans het Gouvernement van Berlyn, dat zich gunftig voor veele Orangisten heeft doen zien, zal noch kan dc Patriotten in dit landjen, voornaamlyk de geplunderde in 87 , niet geheel vergeten. Arme Bataven!
wie zal u nog het goede doen zien ? zoo zoudt gy het nog moeten verwagten van hem, die gy hebt verdree-
ven ? Ja , ja , alles keert zagtjes , zoetjes weer
naar het oude.
Zedert een ieder vryheid heeftom zyne gevoelens rond uit te openbaaren , begint de Verlichting verbaazende frappen te doen. — Nimmer had men kunnen vermoeden, dat men in het zesde jaar der bataaffche vrjheid reeds zulke fterke voorderingen zoude gemaakt hebben. Veele kundigheden of wetenfehappen , welke reeds verftorven
feheenen, worden als uit de asch herbooren. Het
ontdekken van onderaardfche feharten, van geesten en
het fpreken en verjaagen van dezelve, nagtfpoo-
ken, toverkrollen, Bytebouwen enz. komen weder te
voor-



C 4:? 3
voorfchyn. — Het begin der negentiende Eeuw is fuifterryk , door de verlichting , welke het zesde jaar der
Bataaffche Vryheid verfpreid. Is de Had 'Mir.dcn
jn dc vaderlandfche jaarboeken vereeuwigd, door de Goudzoekers, welke langs haare ftraaten en uit haare
poorten trokken niet minder is Groningen thands
der vergetelheid onttrokken door de fbookverdn vers, die zy binnen haare muuren mag omvatten — zie hier • •- -• • -
»T GESCHIED-VERMAAL VAN DE GRONINGLNSCHE SPOOKVERDRYVERS.
Me C A P 1 T T E L.
Vs: 1. Ende liet gebeurde, dat er in de aloude Jïad, welke genaamd word Groningen, zich een ga-, rugt verfpreidde , waar van veelen, die het hoorden, verbaasd ftonden.
2. Ende het gerugt zeide.- dat de geesten der afgeflorvenen op de aarde wederkwamen, en dat zy zich vertoonden in allerlei f armen , ende gedaanten, ende in allerlei manieren.
3. Terwyl nu dit gerugt zich alormne verfpreid hadde , kwamen te famen eenige Mannen van naame , welke gejïreeden hadden tegen de RUSSEN, ende SAFOYERS , ende TURKEN, ende BRITTEN.
4. Ende deze vergaderden ten huize van den burger, welke genaamd word KLINKERT, ende die groot ende beroemd was, door de wonderen, welke hy onder de zonne yerrigt hadde.
5. Toen nu deze aldaar waren, kwam 'er eene tyding, welke allen, die dezelve aanhoorde, grootlyks verwonderde.
6. Ende deze tyding nu was, dat er zich des nagts, als het twaalf uur en was geworden, eer. geest vertoonde , in de gedaante eener konyn, welke fnellyk liep , ende die zich vergrootte, ende verkleinde, ende zich op atlerleie wyzen veranderde.
7. De-



C 474 )
7. Deze konyn nu liep by den huize van den burger , welke W. VE TTER genaamd word.
8. Ende de Mannen, welke tefamen waren , werden gelyk de brandende lantaarnen, ten tyde der goudzoekeren.
9. Ende na dat zy zich met moed bezield voelden, gordden zy zich allen ten Jlryde, als de krygers ten dage des oorlogs.
10. Dit in orde gefchied zynde, begon de optogt by nagte, één uur voor het eerfle gekraai der haanen, op den liften der twede maand van het eerfle jaar, der negentiende eeuwe van de Christelyke jaariel ling.
lïi Ende de Mannen, welke dezen optogt deeden, waren met naame EILBRECHTS, ende VAN DYK, ende VAN RIET, ende SELIS.
12. Ende deze werden gevolgd door N. THONUS, die fpookaanfpreker zoude zyn , ende door ALBERT, de knegt des Casteleins, welke voor Jchildknaap diende , ende die van een dambord voorzien en overigens wel gewapend was.
13. Wanneer zy nu op de gezegde plaats waren gekomen, zagen zy een bont beest, dat zy omringden met eene groote onyerfchrokkenheid, of zonder eenige fiddering.
14. Ende toen zy het beest al nauwer injleoten, zagen zy, dat het een kat was , op welke de naderende maartfche lucht reeds werkte, ende die uit benauwdheid deze helden ontvlugtte.
15. Doch de Jchildknaap muntte uit in heldhaftigheid , want hy vervolgde de kat, maar ziet hy flruikelde, ende yerjiuikte zynen voet, ende keerde hinkende weder tot zyne fpitsbroederen.
16. IVanneer zy nu alle weder by eikanderen waren, Jlooten zy dicht aan een , en trokken weder , trotsch op hunne zegepraal, naar de plaats, van waar zy gekomen waren.
17. Ende



C 475 )
I ö. Ende aldaar gekomen zynde, wierden zy door den Castelein ICLINKERT en den Burger HELBERS met alle blykenvan eerbied, ende achting , ende blydfchap , ende verwondering, over de grootheid der daaden, welke zy by nagte yerrigt hadden, yerwellekomd.
17. Dit nu is het einde der eerfte Spookprocesfie. II, C A P I T T E L.
Vs. 1. Ende wanneer andere Groninger Helden deze daaden gehoord hadden, wierden zy door eene groote jaloersheid aangegreepen , ende wilden daarom niet minder groot zyn dan eenigen hunner Stadgenooten geweest waren.
1. Deze Jlrydbare mannen vergaderden zich ten huize van den burger C. SMEDA, die als Castelein en als Krygsman voorlange alomme vermaard was.
3. Ende deze SMEDA zette zich aan het hoofd zyner bende, en wapende alle zyne Mannen, met dikke keujen, naar de wyze der oude Batten. welke groot waren door hunne daaden.
4. Ende toen zy nu allen gewapend waren, plaatste SMEDA zich in hunner midden, ende deed hun, naar de wyze hunner Vaderen, eene gelofte zweeren, waarby zy eikanderen , by leeyen of dood, eene duurzaame getrouwheid verzekerden.
5. Ende als deze gelofte gefchied was , verhief SMEDA zyne ftem en fprak: „ Mannen! toont w „ helden! het oogenblik is gekomen, waarin wy een ), helfchen Geest van de aarde yerdryven moeten."
6. Hierop nu gefchiedde de optogt — SMEDA trok voor, ende zyne Spitsbroeders volgden hem, al ten met de keujen op hunne fchouderen.
7. Ende als zy nu op den afftand van drie hon¬
derd



C 4:5 )
derd fchreden , terplaatze alwaar het Spook zich onthield, gekomen waren , jloeg de Overftezynen Spitsbroederen voor, om de nagtwagten ter hunne hulpe medetenemen, — ende dit ook vonden zy goed, ende daar in bewilligden zy allen.
8. Hier op nam de Overfte de Nagtwachters, en zettede die in de fpitze, en volgde toen met zyne fpitsbroeders van verre, met langzame fehreden.
9. Ende de Nagtwagters fpoedden zich voorwaards, doch SMEDA en zyne bende verfchanften zich agter het Wagthuisjen, ende zwoeren aldaar te zullen flerven of overwinnen.
10. Ende terwyl zy aldaar waren ,fchreeuwden de Nagtwagters met een groot gefchreeuw: daar komt hy ! daar komt hy !
11. Ende een geweldige ontroering en fiddering greepen SMEDA en zyne benden aan, ende zy vreesden met groote vreeze , ende zy vlooden fneller dan die genen, die in voorige dagen van Meenen naar Gent liepen.
12. Ende, al hopende, wierpen zy hunne wapenen weg, ende vielen over elkandererj,, ende zy fchreeuwden ende kwamen, zoo al vlugtende, op de kamer van TAAPKENS.
13. Ende toen zy aldaar gekomen waren, vielen zy bleek, beevende en hygende op Jloelen neder, waar zy eindelyk met Schiedammer koornwyn weder bekwamen.
14. Het gerugt van dit vreeslyk fpook, of krolfche Kat, is door hun verfpreid geworden tot dezen heudigen dag.
15. Dit is het einde der tweede Spookprocesfie, welke op den tweeden dag, na de eerfte, des avonds ten zelfden tyde gefchied is.
Door SNEYDERS, va\ TIENEN en Comp. in den Haag, a een en een halve Stuiver,



DE BURGER
P O LITIEK E
BLIXEM.
No. si.
, 1_ _ ,^
Fie3en jl iiequeo Juperos, acheronta iró/tbo. K— —j
Mamdag den 20 April 1801.
JlVÏERCUUR. is thaads van zyne reis te huis gekomen — ■en heeft het volgende gecommuniceerd.
In Leeuwaarden was hem berigt , dat zekere koopman Pieter Sie.dses aldaar een der voornaamften was, welke de Engelfchen, geduurende den oorlog, uit dit Landjen de noodige behoeften bezorgd heeft — hy had, •federd de maand September 1800 tot 31 Maart 1801, te Leeuwaarden 900 koeibeesten laten llagten en naar
Engeland doen vervoeren. Zie hier de fpecifiaue
Lyst:
1800.
Oct. 31. - 25oTonRundvl.,iederton i85pond,is 45250P.
— 41 dito 200 8200 p.
Nov.ir.-i8o dito x8.^ 333oop.
—-30.-208 dito 185 . 38480P.
Dec. 3.-ioo dito 275 2750ÓP.
58 dito . 200 • nóoop.
igoi 83 dito 185 15355 p.
Maart31.-219 dito 195 42705P,
31 dito 200 6200 p.
maakt famen 1170 Tonnen , of 229590 p.
Zie daar Burgers, waar uw Rundervl«e#ch gebleeven II. Deel. H is,



C 478 )
Is", liet Iaatfte fchip met vleesch was in den nagt voor het Embargo nog vervoerd over Harlingen, en aldaar heen gebragt met 6 paarden voor het fchip ■—f dan deze Pieter. Siedses , die tevens een groot koopman in boter, kaas, rogge en Haver is, en dat alles vervoerd, heeft naar zyne principes gehandeld als Orangist bezorgde hy zyne vrienden , maakte daar mede zyne beui-s _ wyl wy pitriotjen fpeelden en arm wierden.
In Groningen had MERCUUR niets anders gehoord, dan dat de Gedetineerden uit het tugthuis waren losgebroken . — I5 van dezelve waren ontfnapt en 6 hadden het
niet'kunnen ontkomen men fchreef deze gewel-
daadige öntvlugting voornaamlyk toe aan dc wreede behandeling met de Gedetineerden. — Insgelyks was hem beri<n, dat het zoontjen van Trip nu werkelyk kwartiermeester was gewerden, en gereed ftond naar den Haag te vertrekken, om aldaar den Eed af te leggen.
In Utrecht was men gantsch niet te vrede over de handelwyze van den kerkenraad der voormaahge heerfchendc kerk met den boekverkooper van der SchroefF; dezelve had hem de uitgave van het briefjen der predikbeurten, dat aldaar een ambt is, ontnomen ; de Raad der Gemeente was den kerkenraad hier in behulpzaam geweest, en had van der Schroeff , by Rejolutie van de Recognitie, die hy jaarljks aan 's lands Casfa
moest opbrengen, ontflagcn . men verwonderde zich
echter hier niet over, als men in aanmerking nam, dat van der Schroeff tot de patriotten behoorde , en de leden des kerkenraads meest Orangisten waren — maar wel , wanneer men overwoog, dat dit gebeurde in een tydftip , waar in de predikanten, tegen de Staatsregeling aan , nog een jaar tractement uit 'slands Casfa is toegelegd; nadien m'cn dacht, dat dit wel ten gevolge mogt hebben, om hen, die in kerkelyke bedieningen zyn, of posten bezitten , daar annex , ook zoo lang de voordeden daar vaii te laten behouden — ten ware , er in de maatfehappy uitfluitingcn plaats hadden, waar by die genen , welke alle befcherming genieten , nogboven dien Sunne medeburgers mogen verdrukken.
Van daar was MERCUUR met den ordinairen postwagen naar Amflerdam vertrokken en daar in had
men oVer de verfchillende begrippen, of er nog die Jaar nieuwe leden voor het Vertegenwoordigend Lichaam en een nieuw lid voor het Uitvoerend Bewind zoude verkoozen en- benoemd worden, een vriendelyk disput gehad.
Zie



C 479 3
•' Zie hier de onderfcheiden gevoelens.
De eerjie vermeende: dat, nadien men van gevoelen was geweest voor eene vervroegde Revifie der Con* jtttutte, dat men dus ook alles in zyn geheel tot dien tyd moest laten, dat is, zoo wel perfoonen als zaken-, by brengende als een onwederlegbaar bewys de Surcheanfts van de ftedelyke adminiftratie in Amflerdam
De tweede vermeende: dat, zo lang de Conjlitu'ti* door het Volk met veranderd of de Revifie goedgekeurd was, de Conjlttutie niet mogt gefehonden en de geWoone veranderingen en verkiezingen niet agter wegen konden gelaten worden.
De derde vermeende: dat, als men erkend had de onbegaanbaarheid en de fchadelykheid van dc tegenwoordige Conjhtutie, door de abjolute begeerte0 en inkemming tot eene nieuwe, of veranderde, of verbeterde , dat men dan ten minsten moest trachten ta benemen, wat door nieuwe benoemingen en verkiezingen het werk der Revifie zoude kunnen vcrtraagen of hindcrlyk zyn, om het oude door het nieuwe te doen vervangen.
De vierde vermeende: dat, beide evenwel te famen konden gaan, door geen anderen te verkiezen , en te benoemen, als de zulken, die in den geest of geloove waren, dat het Vaderland door niet anders als door eene vervroegde Revifie, dat is verandering van de Maatsregehng . en met van perfomen, te behouden zoude zyn.
De vyfde'vermeendei dat, zoo lang het ontwerp van de Conflttutte niet rvas voor den dag gekomen „ laat «aan, aangenomen of verworpen , alles , volgends de Staatsregeling moest blyven, en dus cok de nieuwe verkiezingen en benoemingen moesten geiehieden naar gewoonte, op de onpartydigfte wyze.
Dc ftsde vermeende: dat alle Conflitutien op 't papter, welke met door de Bajonetten konden worden °"e-
(outinecrd, herfchenfehimmen waren en dat dus
net zy de Staatsregeling gehandhaafd of gefehonden wierd , het recht der ftcrkften of magtigften genoegzaam bcihsiend moest worden geoordeeld, om zich daar aan te moeten onderwerpen.
Eindelyk was de zevende van gevoelen: d->t
alle veranderingen geene verbeteringen waren , dat al het llegte van alle Conftitutien daar in eenvoudig heeft beftaan:_ dat dezelve liegt wierd geobferveerd, en hét goede met wierd nagekomen.
^ - men



C 4«3 )
Men kon het egter over deze gevoelens maar gantsch niet eens worden — doch men was in 't algemeen van gevoelen , dat alles zoude afhangen van eenige geheime of openbaare evenementen, binnen drie a vier weeken.
MERCUUR had zyne reis van Amflerdam met de
trekfchuit des nagts voordgezet en ook aldaar had
hy een fonderlinge ontmoeting. Er wierd eene wed-
dingfchap gedaan: wie of Directeur Generaal zou worden op Batavia in plaats van den fchatryken Sieberg r aan wien men gepermitteerd had , de navruchtcn van het Indisch Beftuur in de vrye en vrywaarende bataaffche
Republiek te komen fmaaken. Hy toch is de
fchoonZoon van den gewezen Gouverneur" Generaal A. TiNG, die by zynen dood 12 millioenen ecrlyk aan zyne kinderen had nagelaten , zoo als Doctor van der Steegs , die Lyfmedicus van Alting geweest is, zoude kunnen getuigen, wel te verftaan , dc eerlykc nalatenfchap van zynen weldoener, waar door hy met circa anderhalf millioen ook behouden is te huis'gekomen. •
Er waren drie verfchillende nniuicn: als
De eene geloofde, dat Mom , die aan dc tour of hef naast daar toe gerechtigd was, en voor kundig , braaf cn ecrlyk bekenel ftond , directeur zoude worden.
Een ander geloofde, dat het de allerbegenadigde en begunftigde Raad van Indien, Prediger , zoude zyn.
Een derde ftelde voorzeker, dat het de Raad van Indièn, Engelhard, zoude wezen.
Deze weödingfchap wierd aangegaan, op die conditie, dat de gene,' tiie zyn' man getroffen had, uit de OostIndifche portefeulje zoude genieten de fomma van honderd duizend guldens. —Maar de aanwezende pasfagiers , die van den buit toch niet korfden deelen , verzochten van de drie wedders te mogen weten , op welke gronden de weddingfehap berustcde; zie hier het raadzel.
Mom zoude het niet kunnen worden , om dat hy, hoe zeer hy veele talenten en verdiensten bezat, echter by meerderheid werd geoordeeld, te veel geataeheerd te zyn aan de zuivere grondbeginzelen van de thands by ons vergeten . Vaderlandfche Revolutie, en boven dien tc fterk gehecht te wezen aan het godsdienstige en kerklyke: By gevolg was < de man een politieke en rehgieufe dwebper ,• fchoon zyn Defenfor met lydzaamheid daar op andwoordde: dan ware hy ten minften geen fchelm, geen meinëediger, geen dobbelaar en geen deugdniet.
Prb-



C 481 )
Predigkr zoude het kunnen worden want het
Xvas een man van zonderlinge bravoures en verdien-
ftcn hy was één der voornaamfte Staatsmannen
in Europa; hy -was een vriend van de oude order van zaken ; hy had het vertrouwen van de hoogfte magt in de Republiek; hy was het werktuig, om het wanklcni despotismus ftaande te houden; 'hy kende het groote einde en Biït van de Colonien.
Engelhard moest het vast worden want het
was een man van groote ondernemingen en van eene
kleine Confcientie hy was een vriend der eerfte
Staatsmannen van Europa; hy was een Regent geboren , of ten minsten een neef van Alting, Sieberg C f.,
■ ■ hy was een eer ft licht, om geld te verzamelen
cn te verfpillen; hy was in de geheimen van per fas
& nefas gezult en bedreeven; hy had aanzien-
lyke en ryke familien en vrienden in de Republiek; hy was dc eenigfte man, die tot de weddingslchap zoude bctaalen.
Hier op vraagde een van het gezel fchap ;
Of er nog geen Fiscaal voor den Afiatifchen Raad
was aangeftcla ?" , en een ander andwoorde:
,,Neen! wyl men geen Fiscus meer nodig had, om dat het de Moriaan gefehuurd is, de groote fchelmen, roovers en geweldenaars in de Indien te ftraffen; terwyl de kleine Dieven zeer wrel in de Oost vervolg! en geftraft wierden , zonder de zwakke rechtvaardigheid
van Europa in te roepen « dus kon men ook het
tractement van Fiscaal befpaaren."
Te Katwyk aan den Rhyn had MERCUUR zelfs ver» nomen, dat men, ten blyke van algemeene broederfchap, de Orangisten boven Patriotten met posten begunftigde. A. Roderigeus was aldair Gaarder van het Gemaal gaworden ■ en men had Willem Plukker , die patriot
was en nog is, dat niet willen geven, om dat men aan Roderigeus wilde toonen, dat men geen partyfehap meer in aanmerking nam — dat men niet meer gedacht, dat hy geweest was een drager van het vaandel der Oranjeburgery van Katwyk, waarin te lezen ftond : in nood
getrouw als mede eerfte tekenaar van de oude
Conftitutie, tot nog toe fchreeuwer van Oranje > te
lui om te werken, en zyn geheele Azynmaakery met H 3 zyn



jpjn gantfehe boel door de billen gelapt heeft. <—— yivat de Broed erJchap !
Tc Delft waren de woorden van voovhetCharitatenTiuis. Gelykheid , Vryheid, en Broederfchap en het Eerfle Jaar der bataafjche Vryheid, met een verfkwast beftreeken — en zoo geheel onzigtbaar gemaakt — de reden hier van gevoelt elk Bataaf. } In den Haag was MERCUUR gegeven een Copy van het Advies van den Fiscaal van Maanen over de lub reatu van JANUS JANUS-ZOON — doch hy had het geweigerd en aan JANUS weder geadresfeerd , die zelf in ïlaat is dit manneken onder de oogen te zien.
Zie hier twee Brieven , welke wy ter plaatzing ontvangen hebben.
BURGER BLIXEM!
Goed rond goed Zeeuw sch, fchynt uw geliefdkoosd 'Motto te zyn. De ronde Zeeuwen beklaagden zich laatst, dat uw gerefpecteerde boode MERCUUR overal .reisde, behalven in Zeeland, daar hy zeker), eenige obJèrvvtien zoude kunnen doen , zelfs omtrend de gefchiederrisfe in Rechtsgeleerde zaken.. Gy hebt hem die iandftreek eens vliegend doen bezoeken , cn hy is van daar niet Jedig wedergekeerd. Wy, Burgers van Goedereede, liebben 't zelfde recht, en meer reden om u zulk een verwyt te doen; of durft hy zich niet aan de gevaaren van eene Engelfche landing blootllcllen ? hy is, als lugtboodc, voor eerst, en ten tweede, zich aan de vigiiantie van hier na te melden Heeren vertrouwende, voor alle gevaaren beveiligd , cn ik geëxcufeerd om- u iloffe te geven om uw geacht en door my vlytig gelezen Weekblad te lardeeren. Wy zien wel nu en dan eens eene bende figuur en (in de gedaante van roenfehelyke wezens) voor onze Zeegaten cn kusten in allerlei' atag van- Zeekasteelen en kleinder gevaarten, onder een Tv'oord-Eilandfche Vlag, best bekend met den naam van Christen Zeeroovers of Engelfchcn. — Onze Ltablisfementen of Bezittingen zyn door den yver van de thands fungerende waare Vaderlandfche Verzorgers, van de belangen, der Bataaffche Republikainen , door een genoegzaam getal welaangelcgdc en goed voorziene Batteryen, aejej; wel gefecureerd * voor hunne roof- moord- brand-



C 4»3 )
en pluriderziefce aanvallen; de Cnrnizoenen zyn oo£ vuurig genoeg, om de Britten , in lieri hun menfchenloozé asfuranüe 't durfde ondernemen, deze Chr^tenftranden met hunne duivelfche klauwen te ontheiligen , een béter origineel te geven dan de helden aan de Helder gedaan hebben — Op laatstleden Zaturdag, den 28 pasfato, vertoonden zieh eenige fchepen voor dc Maas en Go:ree ; zy waren bevoorens fchrikverwekkend, doch door 't dagelyks vertoon van hu.me (niets beduidende) dreigementen , worden wy er even zoo familiair mede, als een ervaren oud Oost-lndischvaarder met eert
ligte donderbui dan die knaapen zyn veel tc groote
Zeelieden, dat zy een bot laager wal met een gaanden vloed zouden aandoen,, dus braste men met de achter Ebbe af , en hield 't naar Zee , om de iNoord-NoordWest. Dan des nagts , met een by ujtftek helder maanligt weêr, vertoonde zich een kleine Ventjaager van het eu 1 Braband, die, apparenc van ty , weêr en wind, zich bediend had , de Westcr Schelde afgekomen was. en- in Goeree binnen liep, om de Visfchers aftewagten; dit zou een vyandelyk vaartuig beduiden; hierop wierd van een zogenaamden Loots, op een van onze zwaarfte kustbatteryen , alarm-feinen en fchotcn gedaan ; — de in Oudorp en Goedereede guarnifoen houdende Artillerie en Infanterie rukte hierop Oper Pi%uef) uit, de Oudorffche Artillerie wierd geleid door den dapperen tweeden Lieutenant Val te.» Hol. Deze Commandant marcheerde naar de noordbattery,
de hcetfle post 'er wierd door 't volk niets
gezien, zoo min als door dc üfneieren en manfehappen der overige batteryen; ajs aliecn door gcmelden Valter Hol , Infpecteur Melms . de Lieutenant _ der Saxen, Appun , en de Loots. Deze active Heertjes, ageerden met de 36 ponders, even. of 't kruid en 'cherp aan 't ftrand op te fcheppen.was, als 't zand. De wesrerlyke wind en de vloed de.eden den gcmelden Brabander niet alleen fchielyk boven de Haven van Goedereede zeilen, maar wekten den yver in onze (zoo men vertrouwd nuttere) helden, dermaaren op, dat dc aanfehietende en op 't firand brekende zeeën of golven daadelyk in hunne Meggelfche maanblusfchers herfenvaten veranderden in vyandeiyke landinfs Chaloupen. 't Geruisch, waarmede zulke ligte brandingen vergezeld gaat, was hier't gekletter der riemen ,. en 't opbruifchend fchuim de koppen der manfehappen, apparent in hunne oude Raadsheercn uniforme met gedugte witte paruiken. Dat hier een H 4 Lieu-



C 4*4 5
Lieutenant ter zee, als de Hr. Melms , zoomin als van ty Cavcling en gelegenheid van wind geen beter begrip van had, kan ik niet als aan zyn doorbenauwdheid bedwelmd brein toelchry ven —- om nu deze zoo gedugte landings - Troupen tot reden en een gewenfcnten aftogt te brengen, vond de Lieutenant Valter Hol goed, met eene befpottelyke vigilantie, direct eene uittrekking, met een veldimk , gedekt door 19 man Artillerie en Infanterie , te ordonneeren cn perfoneel te cffectuecrcn langs 't «rand. Deze held plaatfte zyn ftuk op de vlakte , en begon, op advies van den Loots, geweldig H|et blikken doozen en druiven te vuuren , ten koste van 's Lands Ammunitie, waar in 't zwaar gefchut van de battery onder 'r. opzigt van den Zweed Melms , fchoon geheel buiten zyn vak , als Infpecteut van dc Tekgraphen, hem niet fchuldig bleef, 't Gevegt fcheen nu algemeen te zyn teger.s die asfurante landings-Chaloitpe, aliasZeeba*aren; 'er wierden uit groot cn klein Canon ongeveer honderd fchoten gedaan, met fcherp; die een muziek van groot en klein Canon formeerden , op eene distantie een geluid als van een Of en Defenfief gevegt maakten; 't welk de des onkundige Inwoonende Burgers deed denken,, dat de Vyand reeds aan land was, en dus geen kleine Confernatie verwekte. Doch gelukkig , de wind liep Zuiden, dus een opper, en de invallende ebbe gaf eene gelykheid aan de op 't «rand bruisfehende baaren men zag geen Chaloupen meer; dus de overwinning was compleet, de landings Chaloupe was in de grond gefchoten ; Valter hol zegt op eene destantie van 300, en Melms zegt van 1000 pasten; doch beiden buiten 't bereik van blikken doozen ; dan dit zy zoo, men wenschte toch elkander geluk, cn men 'zou op de overwinning eens drinken ; doch helaas! cie Bottel was Wan ; men ftelde de ontruste Burgers gerust, verzekerde hun van een compleete Victorie, en men marcheerde met de vermoeide Troupen af; van dé 19 mannen, die deze heldhaftige uitrukking vergezelden , is er niet Eén, of hy prefenteert onder Ecde te verklaar 'ii niets gezien te hebben als water, dus alleen de Lr. Valter hol met Argus oogen. Zou nu MKüCUüR , onder een Sauve garde van zulke aïjive Heersn , hier geene genoegfame verzekering hebben om nadere perfoonecte Infper.tie te komen nemen , en met den HOllejs falter nog eens nauvvkeu ir langs 't Stand gaan zoeken naar de ftukk. n derChaJoupe, die met de h ken jn dit triumfant gevegt gcfneuveld en van ebbe met een
af-



C 48s )
afhaalcnde zee aangefpoeld mogten zyn; wanrlyk een gefchikte ftof voor een klugtjg Tooneclrpcl. Dc gevolgen van dit gedugt alarm zyn 't nutteloos verfpillèr» van zoo hoog benoodigde ammunitie ; 't alarmeeren van militairen en burgeren, cn 't overhoop afzenden van asfistentie-troepen , door Melms gevraagd , zonder voorkennis van den Commandant van ?t Eiland.
Zie daar BURGER BLIXEM.» een echt verhaal van 't gepasseerde alhier zo gy 't in uw geacht Weekblad
geliefd te plaatzcn , zal dc wereld verlicht worden van
deze zoo veel gerügtmaakendê grappen Ik blyf
uw heilwenfcheude en beftendige Lezer.
P. P. P.
V Eiland Goedereede, 9 April 1801.
Den volgenden brief zyn wy verpligt mede te deeïen.
BURGER BLIXEM!
Vrienden van waarheid fpreken den laster tegen: MERCUUR, door zyn al tc groote vlugheid midcid, zegt, onder anderen, dat Egtbers te Grol, by den inval der Jinglo Rus/en Suideras c. f. heeft ingehaald , dit is bezyden de waarheid'.
Beter hier van onderricht zynde, zal ik u zeggen,
wat er van die zaak is. Den 5 September,
bygenaamd geele donderdag, van het jaar der vermelde landing, kwamen 's morgens omtrend 9 uuren twee burgers, met Oranje verderd, de Stad Grol inryden ; dit gaf aanleiding, dat die zogenaamde Revolutionaire. Patriotten, vroeger dan naar gewoonte, zich in de herberg vervoegden, alwaar zich de prefxdentEgtberts met zyn broeder Isaak , bekend voor een' grooten dwecper , ook bevonden — de laatftc Helde voor dat jnen in zulke gevallen ftaatkundig behoorde te handelen —- doch de Patriotten gaven den Préüdent te kennen , dat men met deze oproermaakers naar de nog korts
gepubliceerde wet. mort iecven maar dit was
juist boter aan dc galg gefineerd. De Staatkundige invloed van zyn broer Isaak werkte meer dan alle aandrang van dc Patriotten; hy beandwoordde alle d:e gedaane In/laniien principaal met te zeggen- daar zullen er nog wel meer komen; en voegde zich voor H 5 het



( 4S6 )
fcet overige met de Staatkunde van zyn Brocicr, die
van wonaeilykc gevolgenwierd. Na over en weer
ryden van Oranje - boden, kwamen na den middag, om twee uuren, circa 50, zoo boeren als weevers, van cn omtrerid TVinterswyk, door ge emigreerde Officieren geleid, zonder tegenftand , de oude gewezen üerke vesting binnen, plaatsten zich voor het Stadhuis, waar het Gemeente-beftuur vergaderd was •
na eene korte Conferentie begaven zy zich te famen naar den Vryheidsboom, waar het manifest van denErfprins wierd gelezen , de Vryheidsboom geplant cn
om verre gefmecten maar om dit in orde te
doen , haalde de Prefident B. H. Egtberts een ladder uit zyn huis, om denzelven met eigen handen te doen
nedervaf'en circa vier uuren werd er door het
Gemeente-Beftuur gepubliceerd, dat dc order van zaken nu zoo was, én niemand zonder Oranje op ftraat nv>gt komen enz. was getekend J. H. Hydenryk. (een man om zyn- overdreeven verhult en veranderlyk geitel zeer wel bekend) edoch den anderen morgen , den 6 September, begon men te merken , dat de Ingezetenen het Oranje dragen , hoe nieuw ook , al wederom moede waren ; waarom men dan ook al weer publiceerde , geen Oranje meer te dragen; dat de order van zaken niet meer beftond , of iets dergelyks; of'choon de BurgerOnderen , naar ons oordeel, al vry wel, riaar denfmaak
van Or -nje , geö-ganifeerd waren dewyl de feraave
en cord :ate burger II. F. Kuiper Gz., voordien tyd van zyn post wierd ontzet, en wel hoofdzaaklyk, om dat hy
te veel met Pierck in gemeenfehap was. Nu het is
ook gevaarfyk , met Revolutionairisfen te verkecren , als een gezonde Staatkunde ons anders leert, dat wy in itaat zyn in 24 uuren driemaal het geheele Staatsgcllel te veranderen — en hier uit blykt, dat Egberts Suidtras c. f. wei niet heeft ingehaald , maar dat echter zyn Staatkundig gedrag oorzaak is , waarom hy als Ontvanger der Verpondingen van Ligtenroord is aangefteld
Vivat de Staatkunde '.
P. B.
Daar ontvang ik nog eene Misfive:
VADER JÜPITERI
Wat is toch dc reden, dat het rapport der Commisfie ever de Revifie der Conftitutie niet te voorlchyn
ko nt ? —



( 437 D
komt? Heruitvoerend Bewind heeft Immers zeker
voorlang reeds geweten, wat in de Staatsregeling moesr worden veranderd, eer dezelve tot geluk ctcs volks kort of moest daargefteld worden ? Het heeft immers ook de redenen hy de hand, waar op het de voorgeftelde wyze
van Revifie de voorkeus zoude geven? my dunkt,
dat dit Rapport niet te fpoedig kon komen — om dat ieder dag verwyl eene fchorfmg is van de inwerking
brenging der Staatsregeling om dat men nu niet weet*
wat men als duurzaam kan of zal aanmerken — en eindelyk , om dat er eene zekere ongerustheid blyft by waare Repubükainen — andwoord , als het u geliefd, aan uwen zoon
P h i l a n t ro p u s.
A N D W O O R D.
Deze brief gefield zynde in handen van MERCUUR om berijt — rapporteert: men zal misfehien een nieuw plan van Conftitutie by het rapport voegen , en dat vercischt tyd > • vader JUPiTER weet meer! Sekt:
Zie hier nog een Brief:
BURGER BLIXEM f
'Vaar moet het in 's hemels naam met ons landjen heen ? waar ik kome , waar ik myne oogen wende , ieder klaagt niemand is vergenoegd ———■
Is dat volgens de belofte , die ons gedaan is na den 12
juny? Men leze en hcleze de aanfpraken , pro-
clamatien en pubiicatien van dien tyd ■ hoe gelukkig zouden die mannen ons maaken! de monfters
waren verjaagd , hoor ik nog den burger Spoors zeggen maar nu , nu zou de geluk-zon opdaagen —-
de groote Daendels , die andere Brutus, heeft het nogthands zoo wel gemeend , en hoe ver zyn wy fins gevorderd? —■ is de Staatsregeling in volle werking? — genieten wy er de vruchten van ? Hebben wy lins dien tyd minder behoeven te betaalen ? Gaat ailes fpoe-
diger dan voorheen? Zyn wy gezegender?' -——
't Is rondom armoede verwarring en ellende ——■
met 's lands Casfa ziet het cr niet te breed uit — ik zie daar in bet rapport van de Commisfie van Tirtattcia ,
maar een deficit van 10 Mill. over den Jaare 1800 >
nu deze zullen by de verandwoording wel werden gevonden ?



C 488 )
dan? mast, dat my wonder voorkomt, is dit
dat men, daar men zoo veel aan extra ordinaire belastingen boven de ordinaire opbrengt, nog te kort komt, nog niet genoeg heelt, dat beken ik niet te begrepen ■ ik ben wel geen Financier maar
dat weet ik toch, dat men onder het voorig Oud Beduur met de gewoonc belastingen al groote dingen deed, en nog overhield > en dat men,
daar men zegt, dat het Beltuur zoo veel minder kost, met alle de extraordinaire belastingen of geforceerde hellingen noch te kort komt zoo dat men zelfs gepensioneerden op zjn tyd niet kan betaalen en 'er
het deze week gantsch niet ruim was dit is my een
raadzel. Hoor, burger BLIXEM! wy eenvoudige
menschjes, die van onze armoede ook al'aan het land moeten opbrengen, zouden evenwel gaarn weten,
waar al dat geld bleef cn of eindelyk alle de bela;-
tftlge.n" niet zullen ophouden ook zouden wy wel
eens willen zien, wat wy met al onze moeiten voor het patriotisme en het ftryden tegen Oranje gewonnen
hebben? nog ééne vraag, vader JUP1TÈR! zoude
WILLEM misfehien weerkomen ? ■ myn buurman
heeft het my verzekerd. Geef toch andwoord aan
Jan Rechtuit. Andwoord. De Goden zullen er in voorzien.
Wy hebben al veel, zeer veel nieuwigheden tot het cude zien wederkeeren — en het is te denken , dat het zoo zachtjes zoetjes zal voordgaan tot dat het is op dat puntjen, van waar het begonnen is. — Wat hebben de menfehen toch niet al groote nieuwigheden in het hoofd
gehad ? De Monarchien moesten vernietigd , cn in
derzelvcr plaats moesten Republieken worden opgcrigt— ie naam van Koningen moest men niet meer hooren, en derzelvcr gedachten is moest worden uitgedelgd ende ihroonen moesten gewwpen in dc zee der vèrgetenheid — en wie wilden dit ? — fchrandere koppen — eerfte wys-
^ceren — groote ftaatsmannen en hoe lang wilden
zy dit? — tot zoo lang zy de kans fchoon zagen, om zeiven kleine koningen te kunnen worden, of als groote
arijlocraaten te kunnen hccrfchcn toen waren
veile republikainfche plannen by hen chimères, hersfen-
fchimmen met een Woord , onuitvocrlyk — men
zou zeggen, dat dergcijke wezens alleen de verftandigc,
'do



de groote ftantsmannen waren ■ zy verbeelden liet
zich, en zyn er waarlyk trotsch op maar hunne
rollen die zy gcfpceld hebben , om by toeval groot te
worden , en "door dat toeval vcrftandig te heeten , <
die rollen zullen de volgende gellagten op hunne fchouwburgen aan don Quicuots geven , cn daar door hunne tydgenooten leeren , hoe ver het heersebzuchtigo gekken by toeval brengen kunnen. DIXI.
't Is de zaak van fchrandere Diplomaten , om nu en dan allerlei gerugten te verfpreiden, ten einde daar door den geest der Natie te ontwaaren , of mefures te kunnen nemen ter zekcrer bereiking van voorgemelde ein -
den. Nauwlyks was Hultman vertrokken , of
men verfpreidde het gerugt, dat hy aan het Berlynfche
Iiof niet zoude erkend worden ! wat er van zy ,
willen wy niet bcpaalcn, maar dit is zeker is
Hultman -als Ambasfadeur, wegens deze Republiek, mar Berlyn vertrokken, cn word hy als zodanig erkend, dan zal in de Bataaffche Republiek ook fpocdig
een Pntisfisch Ambasfadcur verfehynen docb
JUPITER houd ftaaiidc, dat dit verfchynfel geen plaats" zal hebben, voor de zaak omtrend Zyne Doorluchtige Hoogheid WILLEM DE Vde , gewezen Erfftadhouder
enz. : zal bellischt zyn — alles volgends het 5te
Art. der bekende Conventie, in 1796 tusfehen het Hof van Berlyn en het Fransch Gouvernement 'gefloten.
Ook in het Militaire keert alles zoetjes zagtjes featt
bet oude de Bataaffche Armee zal weder op den
ouden voet gebragt , 5000 man afgedankt en de Battail-
lons tot 600 gereduceerd -worden. — Indien er by
de revifie der Staatsregeling eens mogt bykomen , dat de Regimenten weder departementaal of provinciaal wierden betaald , zoude er nog wel eene groote reörganifatie onder de Heeren Officieren kunnen komen — hebt gy het begreepen, burgers Militairen?
BERIGTEN uit verre LANDEN.
. Egypte. — Thans voorfpelt het zich, dat het ontydig zoo vermaard Egypte weder eene hoofdrol in de
ge-



C 490 >
S;T^"iv?7C-Cld,Za! °PIcverc». het woest en
Jndustrie Compiercte en vooral, zullen tot
men 1 langduur.ge onderdrukking te vobrfchyn ko-
ÏÏf" ~~~ Koftom. '"et Egypte zal het begin van dc Negentiende Eeuw wonderen te voorfchyn b,f n<4 er eene vTrfnA « ^ ~ verneemt men :' dat
^woónerc , W« ^ SeWP onder alle de
f»S f an f*Jta en ^7V^; wa,lt> hoc^ onderen klvkgnwel?nS Cn v^«Iendé belangen zich zoo SSS , i r" veiecrjiSe» • achter loopen alle de H f , geestdriften daar naar toe, om niet altyd de rS,-f M d,e gcv'oekte overheerfching der EuïeP ^Zendelingen; en Afgevaardigden f vanwei,
Jvn n?j1cnfthgü °f, P°Ilt,eke gevoelens^ oók mogen ^yn „ et anders als geweld, onderdrukking, afperlin%diJ l**P beeKC*Z«gt ten toon fpreiden: de
t frnn T cn Afncaanen hebben eindelyk ten vollen S bun'vT" zwakhe!d C11 ft^kte der Blanken; maar hun ïyk zal dus ook met alrydduurend zyn.
ADVERTENTIE N.
Jan Compagnie verkoopt goed koop allerlei fpeceryen «S kruideryen — hy woont daar, waar het nieuw uithangbord is met dit onderfchrift: hier verkoopt me» kleine Jteelen, groote jteelen ook.
Eerlang zal worden uitgegeven by de voornaamfte feoekverkoopers een nieuw plan van Amnestie waamin de jchelmen mei de eerlyken ds verraaders met de braaven een gelyk lot hebben.
Een nieuw uitgevonden gogelfpel, waardoor men het wel fpelende, binnen één jaar ryk WOrd — zal eerlang alom worden verzonden.
ZEE-TYDINGEN.
Het Scheepjen, de geheime Articulen, Capt. Scha» Delqgs, is door tegenwinden magtig QjjeehqdJen heeft door den laafden ftorm vry wat fchade bekomen' maar door Franfche Stuurlieden veilig in Cuxhaven binnen gelootst —— de laading is vry wel jjeconferveerd en de
Ai-



C 491 )
jfsfuradcurs zullen zich de fchade gemaklyk ge« ucö.tcn.
Het Prysfcheepjen, de Coalitie , is op het punt geweest van te vergaan; maar Capt. Stokvisch heeft de Con* hgnatie behouden in Noorvjegen uitgeleverd.
HétSmakfchip, de Prins Pretendent, is roer- en mastloos aan den grond vastgeraakt, cn zal voordaan dienen, Om vragten te bcvaaren in de Duitfche Rivieren.
De Paketboot , 'Ihe Prime of Wallis , is , na veel fükkelens, de Rivier van Londen in zeer goeden
ftaat opgezeild • liet de Koningsvlag van top waaien,
en Lord Fox haalde de Vredelievende Depêches zelfs af Cn bragt ze aan den Kroonprins.
De Napolitaanfche Brik, bygenaamd Friponnerie, is met man en muis, dat is, met Schip, Volk en Laading, aan aen ingang van één der Italiaanfche Havens ellendig vergaan.
Het driemast parlementair fchip, de Kroonprins, van Grootbrittanje , Capt. Fox, bevind zich overal, waar
de vrede begeerd word • terwyl het liniefchip, het
vereenigd Parlement van Engeland, Schotland en Ierland, tot een Hospitaalfchip is gemetamorphofeerd.
PROGNOSTICATIE.
f | O 1 * W X A $
NEGENTAL.
Wel nu myne Zoonen! ziet gy niet reeds de uitwerkzelen van de negentiende Eeuw, de eeuw der beproefde
Verlichting maar vergeet gelyktydig niet, dat het
de Eeuw der Zuivering of Lantaarning word. De
Menfchen blyven menfehen , dat is waar; maar dc Maat-
fchappyen blyven dezelfde niet Keizers , Koningen,
Piinfen en Volks-Beftuurers beginnen hoe langer zoo meer, niet uit nood gedwongen , maar zelfs vrywülig geheel andere gevoelens van rechtvaardigheid en mensch-
lievendheid te omhelzen het gaat zoo voord van
groote tot kleine maatfehappyen en eindelyk tot huisgc-



C 49= )
zinnen maar het kaf moet nog uitgeroeid worden —
rekent, dat er nog 99 jaaren tyds nodig is , om d« Eeuw der nieuwigheid te zien doorftraalen rekent, daar en bo\en , dat het groote werk zyn tyd en einde moet hebben ; gelukkig dezulken, die zich weten , daar toe voor te bereiden ! driewerf gelukkig zy , , die in dc loopbaan van deugd ,
eer en pligt blyven volharden ! — Wee hun ,
die eene kortftondige zelfsöpöffer.ing verzaaken voor het gemis van het heil van hunne nakomelingen in de
tockomftige Eeuwen! Driewerf wée over hen, die
in dc laatftc tyden der zuivering en beproeving vergeten, dat het beginfel van alles is/, het groote einde nimmer uit het oog te verliezen.
De Weefwyzer van JUPITER. ftaat op onfuimig weêr.
Gedrukt in den Haag, ter Drukkery van Sneyders, van Tienen cn Comp-,--•»«- word uitgegeven ie Amflerdam by van der Kroc, Tetterode en Wynands; Haarlem Wed. van Brusfel; Leyden Trap; Helft Roelof 'swaart; Rotterdam van Santen , J. Hofliout cn Zoon en D, Vis; Gouda Verblauw; Schiedam Zwceben.; Dorth Blusfc en Zoon ; in den Haag Plaat en van Drecht; Alkmaar Molkman ; Zaandam van Aaken; Hoorn Brccbaart cn Vermandcl cn Zoon; Utrecht Wed. Terveen en Zoon en ff. Visch; Deventer Brouwer; Campen Brok, Zwol'l Clement, Harderwyk Kastele ; Groningen Zudema en Doekcma; Leeuwaarden Cahais en Vink ;Sneek Brandsma ; denBosch PMicr ;Breda van Bergen Bergen opZoomVerkomcven -Middelburg Wed, W. Abrahamfe ; Vlis fingen Corbelyn; Zirikzee van Setten ; Goes Huisman, van Rosfum te Bodegraven, van der TV al te Go^kum en verder alom, door de geheele Bataaffche Republiek a 2 fUiiver.



DE BURGER
P O LITIEKE
BLIXEM.
No. gp.
f— 1 ■ 1 —i
FizSen Ji nequeo Juperos, ackeronta moveho*
S^., - i ..-li i i—^
Maandag den ij April 1801.
HET LAATSTE EN GROOTSTE POLITIEKE - . ONDERWERP IN EUROPA.
G eheel Europa en daar door genoegzaam geheel Afta» l&rïca en America, zyn, finds den laatften rampvollen en beëindigden Oorlog der Noord-Amerieaanen (welke hun* ne Vryheid en Onafhanglykheid verkreegen hebben) federd her Jaar ,1780, by geduurige ai'wisfelingen en by kleine tudehenpoozen , aan Oerlogen et> binnenlandf'che Verwoestingen blootgesteld, meestal door aanhitzin* gen, nyd, wrok, heersch- cn fchraapzucht van het
trotseh en roofziek At.Bion veroorzaakt >
geen wonder dan , dat het Ryk, welks Ministerieel Systkema nooit anders is geweest,als om op de ruïne en vernedering van alle handeldryvende Volken deszelfs naderenden en gewisfen val voor te komen: geen wonder, dat dit Ryk zoo lang mooglyk blyft de eeniglfe algemceneVyanci vmÉuropa, en dat het alleenlyk begeert,ten koste van de eer en welvaart van alle onaf hanglyke Natiën, den Vrede te bedingen : geen wonder, dat het noch omkoopingen , noch moorden , noeh vergif ontziet, om Europa, ja de vier werelddeelen zelve, welke den Vrede zoo hartelyk begeeren, in rep en roer, in verwarringen en ellende te houden, ten einde door roovcn, moorden en plunderen te kunnen ftaande blyven.
Welke Mogendheden , en welke Staaten kunnen of zullen dit langer gedoogen? Welk heil of voordeel kunnen dezelve behendig uitdunnen nationaalen naaryver en indujlrie, om de volken meerder heil en zegen aan ie brengen, genieten, zoo lang zulk een alvernielend en alverllindend Syflhema van Engeland blyft voord-
II. Deel. I dua-



C 494 )
aSUr£nr iTT Yrat„voor zekerheid fchiet er over voo?
word°n omÊ^T * ,magt„°f 8elegenheid benomen worden, om den Koophandel, Zeevaart en de Colonien van anderen te ondermynen en te verflindeS? ..n het ^n mooglyk zyn, dat andere Vorsten
en Staaten, welke hm eer en waardigheid hoogfchat-
1 " —7, ^eIke ln voorspoed, rust en welvaarei van hunne Volken, hunne waare grootheid , roem en fterkte
2 Fn.'irfm t6n geVa,!c van het gevoektf goud dat en z n"aan een'ge Staatku»dige wezens ve ffi*
"„'■ 1 °P meuw met zoo een godloosroovernest zulvoodt eene" r™Pzal!'ge" oorlog langer te doen
wereld of Un ^- leheci Eur0pa ' a van de geheele derelc l Tu e"' °m he" "iet tc helpen vemerZf, H Vr g brengen tot die verpligting, om het S2kt Iffhh V°0rdaa" «? eerbiedigen en fn hun ge" vSol 'te meeftf'S e" bcfchikkers van den
vryen Uceaan te blyven , Paal cn perk te nellen? Zoo lang dit niet gebeuit, zullen Europa Jfia Afri.
hlyJTj zoo lang ook kan de Vrede
I " "r°pa' en by terugkaatzmg van de overige vol-
opênl ke cnTrfT 0fbc,:tend;S W ~ wee htm! die openl>ke en bedekte monfters der mentenen - die hes
Weé hun ^3 BritfcheZcerooverenbegUnftigen u 1 Wee hun , d,e door beloften, bedreigingen door kortftondig genot van het verradcrlyk Engelsen -oud die vyanden van het menschdom ondertand bezorScn om m hun en hunne nakomelingfchap de fla«oSI te worden van die zelfde verraaders, welke tot hunne XtoZwlooste oogmcrkennu dienstbaar waren ! J^ZVmZ , het Oosten en het Westen, het Noorden er S
jsarbaat en en Roovers moeten ge lira ft en tot dè\h * ten der menschhetd gedwongen wJdenf Jlï heüch Sptom der Britten, om over alle Volken te heer/eken, cn z,ch het meesterfchap over de Ze "Z
Het zy zoo!!!
POLITIEKE • BEDENKINGEN. *
ïJïï^l Lr?MeP' d'e eerlyk, wys, yverig en -etrouw Men oeftuurd worden, moet men vooraf SaïöfiS
oog



C 495 )
oog verliezen een uitfluitende Befogne Kamer voor liooge en mindere Staatsmannen , Leden, Ministers en afhangelingen van de Regeeringen, ten einde liet grootfte gedeelte van den tyd aldaar door te brengen metpypjes te rooken, en de Nieuwsbladen te herkaauwen; voords op verfehillendc wyzen te fpeelen op de Biljart, met de Kaart, op het Dambord, Trokkediljen , en het Schaakfpel — alles zeer dienstig, deftig en nuttig, om dc hersfens te verzetten, de Caraeters te verbeteren, en den Nationaalen geest tot groote, edele en voordee-
lige zaken op te leiden: hier leert men veinzen,
en vleien hier leert men weinig fpreken en
enkel uit de gelaatstrekken en houdingen der menfehen, kennis verkrygen, wat goed of kwaad in de harten omgaat hier is de Leerfchool van Staatkundige Moraliteit — en wat dies meer is.
Allen , die wei eer belast waren of wilden wezen met Jlmbasfades , hadden drie(hoofd-eigenf;happen noodig — i. Om braaf te kunnen zwelgen en zuipen; 2. om beroemd te zyn in dobbelen; en 3. om onuitputtelyk'te wezen in groote en kleine minnehandels: — door het eerfle verliest men doorgaands zyne gezondheid: maar die moet men opofferen voor het belang van den Staat — door het tweede kan men alle zyne tydelyke vermogens verfpeelen ; maar dit moet ook weder door Secreeu uitgaven , ten behoeve van den Staat, worden te goed gedaan — door het derde kan men zich wel natuurlyk en zedelyk uitputten , maar hier door moet men meester worden van de geheimen der Cabinctten, ook al ten dienfte van den Staat, al zoude er nu en dan een Ambasfadeur en Ambasfadrice met vreemde pokken geplaagd -worden.
By alle Financiee/e Plannen, om de noodige gelden aan den Staat te bezorgen , bchooren de volgende ver-
eischten tc worden geöbferveerd; als: Om eerst
te berekenen het deficit, dat niet te voorfchyn komt, en daar by te voegen , wat cr voor de jaarlykfche behoeften
vereischt word dc intresfen , onbetaald en nog te
bctaalen; de beloofde maar nog niet gepresteerde aflosfiagen , cn eindelyk wat er tot de Secreete of Diplomatieke Casfa word vereischt. Vervolgends moet men
zoeken naar het Fonds > waar uit die gelden moeten
komen; de belastingen perfoncel ol reëel, welke
dacr toe noodig zyn en welke resfources er dan
nog voor het toenemend deficit kan overblyven.
li 2 esn-



Eindelyk, wat voor foorten van Effecten of Obligatie», Renverfaalen, Recepisfen, Coupons en jlntiapatien, men in dat Fonds kan aannemen of fourneeren , ten einde de Entrepenmurs genoegzaam te animeeren, om dis Financiéele plannen wel te doen gelukken.
Alvoorens echter foortgelyke plannen, volgends alle principes van eer en goede trouw, te arrefteeren , of aan de volken bekend te maaken, moet men onder 'shands koopen en laten opkoopen alle die bovengenoemde foorten van Effecten, welke in laage pryzen ftaan , en waar
van de plannenmaakers het meest voorzien zyn •
die men het liefst wil aan den man brengen en
die een fchynbaar voordeel aan het algemeen kunnen opleveren ; zoo dat, na alle deze weigenomen en ecrlyke mejures, de plannenmaakers, hunne vrienden en cabaalen , zich intyds voorzien hebbende van al het voordeel, en dus meefter geworden zynde van het Fonds het groot Financieel plan 'openlyk ter executie gelegd moet worden, als onfeilbaar.
Tot nog toe heeft de Commisfie over het groote werk van eene vervroegde Revifie der tegenwoordige Staatsregeling geen rapport gedaan. Zoo dat het driejaarig
kind, de Conftitutie , nog leeft wel is waar, men
fchynt met het zelve zoo veel niet meer op te hebben
dan in voorige dagen. Op deszelfsverjaaring was
zelfs in de geboorte - plaats van dit kind, eene
diepe Kilte . ■ het feheen eer de dag der bcgravenis
dan der geboorte van dit kind te zyn wat is hier
van de reden? 't Is immers geen onecht kind? —
wel, dan zoude het immers door de gantfehc Natie niet voor haar kind zyn aangenomen ? dan zoude men deszelfs geboortedag niet voorheen plegtig gevierd hebben? en nu geen Feestviering?... Is het
om dat het kind nog niet loopt nog geen de min-
fte tekenen van werkzaamheid vertoont? maar dit
is de fchuld van het kind'niet men heeft het in de
wieg laten liggen, cn het fchynt aldaar den meesten tyd zynès leevens te hebben gefiapen, als of men het ge-
ftadig opium hadde ingegeven. » Zoude' de eerfte
liefde der Bataaffche Natte voor haar kind dan zo eensklaps zyn verdweenen ? — Zoude het dit kind , nauwïyks drie jaaren oud, reeds verftootcn aan zich zeiven overgeven, en zo zagtjes, zoetjes den eeuwigen
flaap doen inflaapen ? rampzalig kind! wie had dan
liefdeloozer ouders dan gy?... Intusfehen zyn'er
nog , maar hun getal is klein, die zich uwer aantrek'* jc.cn • fel het Conflttutioneel Gefe/Jekap is nog uw



C 497 )
geboortedag gevierd —- elders heeft men inv groeien bloei gedronken dan helaas! zeer weinigen noemen zich VRIENDEN VAN DE CONSTITUTIE.
Reeds is men bezig, toet een ander kind te labriceeren, dat men zegt van beter ftoliagie te zullen zyn. — Dit zal veel van de gefteldhcid der Vaders afhangen —
maar laat ons eigenlyk (preken de • Conjtitutie,
welke in de maak is', of in de geboorte ftaat zal er
(zegt men) dus uitzien : '
Het getal der Kiezers van Reprcfentanten is 10 >
zy moeten ieder aan vaste goederen 20,coo gulden bezitten — blyven agt jaaren Kiezers verngten in
Utrecht hunne functie genieten, geduurende hunne
werkzaamheid, ieder dag 15 gulden, en werden tot dezen post door de Notabelen des-Volks verkoozen.
Het Wetgevend Lichaam beftaat uit 52 Leden ; waar van 36 de Eerfte Kamer cn 16 'de Tweede uitmaaken. • ' * .
Deze vergaderen maar drie maanden m het jaar, en hebben alsdan 20 gulden per dag.
De werkzaamheden van dit Lichaam bepaalen zich alleen tot het ontwerpen en vast ftelien van wetten ■
De Eerfte Kamer ontwerpt de wetten , draagt die aan
de Tweede Kamer voor De Tweede Kamer keurt
die af of goecr., na derzelvcr verlicht oerdeel.
Het Uitvoerend Bewind , nu Staatsraad geheeten , beftaat uit 5 Leden , en heeft een uitgebreide magt.
De y/z'aitlX-happen van fujlitie , Oecor.omie, Opvoeding èn Policte zyn vernietigd, en die van Finanae fcbynt zelfs door eene Commisfie vervangen te zvn.
■ "De Departementaale Bcfluuren hebben nu grooter gezag cn magt dan voorheen, doch zyn ook meer afhanglyk van den Staatsraad.
liet Financiée/e cn Huishoudelyke is byna weder op den zelfden voet als wel eer in de byzondere Provinciën».
Leeraars en IJoog/eeraars , midsgaders de Weduwen en Kinderen , hebben hunne voorige Tractementcn en Penftoenen uit 's Luids Casfa, geduurende .hun lecven , en de Hervormde Godsdienst is als een Nationale door den Staat geguarandeerd.
, Ziet &mï Bataven.' iets van de zoo gezegde nieuwe
Conjlitutie of liever een ideaal van het Kind, dat
voor u in de maak zoude zyn. Het ziet er al l ef
Republihainsch uit? nu, als het Kindmaar zyne Vaders aardt, dan zal de Bataaffche Natie er immers wel Moeder over willen worden?
■ Doch wy willen liefst van het Wicfct ni n oordeelen , voor het ter wereld vcrfchynt misfehi;n heeft men
I 3 cr



C 498 )
ct ons veel van verhaald, alleen om ons eenige ooeen-
bhkken te verblyden , en dat nogthands by desfeUs
verfchymng anders zal worden bevonden — Ook wil ion wy thands over de willekeurige en onycrfenilliffe handeiwyzen met het tegenwoordig ConJJhmie - Kttd geen woordjen1 reppen - wy laten dit ter verandwoorSE, * V0°r düSZelfS beh0uJ al£ans moesten
D I X I.
Zie hier een Brief.
BURGER BLIXEM!
™Sf ik blyde' dat w? een ™«™e Staatsregeling zullen krygen ■ . want als wy die hebben dan znl
JfiSr.^S Zy" ,[yd ™^ c" verandvvoordmg moeten' fïS'lSr Z»'en Wó>' weten • vvaar ons geldjen blyft m at behefje Burger? verftaje my? -U fc ben en
ABRAHAM BLANKHART.
AND WOORD.
bJÏ1 gfe".BLANfHART 'n eene ";euwe Staatsregeling vere &erf ! 111 ^^^"^oordige , of nog ex^eerende,
m* JnvaanhetVertegen^^ verantwoorden de Jommen , door hetzed, geduVrenTe
SS' "Dl ?' immcrs/° klaar als dezon op
ais er itaat. Het Uitvoerend Bewind heeft tot hei
Ï^S^i^'ff reken,ng £n -'-"dwoording0^
179a en 1799 gedaan en zoo lang dit niet eefehied
is kan men immers over onze waare financiëeleScfdheid nimmer grondig oordeelen ? - Kan men immers nooit juist weten, wat er overfehiet of tekortkom De Commtfc tot de Financieelc zaken heeft di in haar rapport van ,0 April 1. 1., over de opbrengst v£ -prCt , by wyze van don gratuit, zeer welOpgemerktOok heeft zy met reden van ton sent van Finfneie willen weten, waar uit het ontltond , dat 'er ee dVficTZ 59 Milhoenen op haar Plan van vrywilligeNe/oTaUe zoude zyn - doch zy heeft dat zoo m.Ws hef eerfte kunnen verbeen cn heeft, uit hoofde van haarezog s Lands benoeflen . tot hetgcmelj Plafl vafi 2p*.e«
moe-



C 499 )
moeten overgaan. — Zo 'er dan iets in de tegenwoordige Conjlitutie gebrekkig is, dan is het, dat zy in dergelyk geval geen middelen van conflrainte hoeft bepaald, welke het Wetgevend Lichaam zoude kunnen by de hand nemen, om het Uitvoerend Bewind,das noods, tot rekening en verandwoording te noodzaakcn. — Nu dit in referve tot een aanftaandc Revifie'.!!
Mercuur heeft my verhaald , dat den 10 April 1. 3. het volgende op 's Lands werf te Amflerdam is voorecvallen. _ b
De Arbeidslieden , eindelyk moede, om al werkende hunne huishoudingen in de diepfte armoede te dompelen, vraagden, door nood gedrongen, hunne Commandeurs om geld — deze begaven zich naar den Opperbaas Timmerman , die zoo mm als de Commandeurs , in ftaat was,
aan die aanvraage te kunnen voldoen waarop men
dan befloot eene Commisfie te zenden naar Je Commisfarisfen der Marine. Deze, uit twee Comman¬
deurs en drie arbeiders beftaande, verzochten zoo voor hun als voor hunne Medearbeiders het verdiend loon te
mogen genieten te meer, daar zy onderrigt waren,
dat dc daar toe dienende penningen waren geincasféerd met aandrang, dat hunne vrouwen cn kinderen zonder brood zaten. Doch de waardige Com-
misfaris, Heer van Kerciiem , had die mannen geand-
vvoord: wil jy lui 'tG.. d t my l van myn ziel
fnyden? De Arbeiders zeiden verders : ,,da:rdè
,, nood van ons zoo hoog is, en onze vrou wen en kindereu
„ om brood roepen vraagen wy flcgts om geld,
„ en zo wy niet kunnen krygen, dan moeten wy ons ,, lot van het Opperwezen afwagten." En de Heer van Kerchem had daar op weder geandwoord : God zal my
d . . n, 't Opperwezen houd hier geen Cas na ,
om ulteden te betaalen. De Commisfie , dus ongetroost aan de Werf terug komende, deed zoo aan den Baas als aan de verdere arbeiders verflag van haare ver-
rigtingen. .De Baas Roelof Dorsman verzekerde
hun hier op , geld te zullen bezorgen doch eeni^
gen verzetteden-zich tegen het rapport en verderen uit* ftel ■ de nood dwong waarom zv dan verklaarden, niet te willen werken zo zy geen'geld kree-
gen. Twee dier ongelukkigen wierden daarop door
de dicnaaren der Juftitie gevat cn in handen der Ju.flitie
overgeleverd , of dit gefchied is uit hoofde hunner
verklaaring van met te willen werken zo zv geen geld kreegen , durven wy in eene vrye Republiek niet verwagten altans de dienaaren der Juftitie vigeer¬
den dien dag zeer fterk en zullen vast geen andere dan
on»



omistvcrwckfcéndé voorwerpen gearreftecrd hebben — Wat dunkt u hier van? Bataven !...
Zoo godloos als het thands toegaat, kan het niet langer blyven alle gevoelens van eer en deugd, van
trouw en mcnschlievendheid, van recht, billykbeid,
en pligten , worden met voeten vertreden ■
men regeert , men handelt naar de evenementen
van den &ig en men oordeelt of veroordeelt
naar dc opinie des tyds- ó Rampvolle Landen en
Volken, waar de moraliteit in fchyn beftaat!! ! !
Gaat voord, mannen! om fchatten te verzamelen, om te woekeren — om met gewold en onrecht uw gezag cn uw vermogen te vergrooten ; maar gedenkt, dat, als het Vaderland verdorven is, gy ook; met al uw aanzien en fchatten veriooren zyt.
Tyd gewennen veel gewonnen ■ zegt het fprcek-
Wü0l-d — maar tyd verhoren al verhoren, zegt Vader 1UPITER : — nog zes , a zeven , weeken — en dan .... dan , ja dandan is het fchuldbock gefloctcn; men
zorge dus voor prompte Casflcrs. Het Deficit zal
aller .'crfchriklvkst wezen.
NOTA BENE! NOTA BENE!
Het zoude wel niet vreemd en onmooglyk zyn, zoo als zeker Publicist zegt: dat Batavia den 12 September 1830 door de Engelfchcn bezet is geworden— maar
het Gefchut van den Tower is nog niet gelost
mislfchien is Batavia wel bezet door vdnglomannen, om dat zeker Chef de partie van de Kaap onverwagt permisfie heeft bekomen , om de reis naar Batavia te vervroegen ; misfehien zyn de Hollandfche Troupen, want Bat rven kent men er. niet, in de onverwinbare nieuwe Stad gerukt, om van de binnenlanden meester tc blyven
1 en de halfgeleegde Magazynen ten prooi te laten;
waar door de gcneraale Balans, geduurende den tegenwoordigen Oorlog, best gellooten en verandwoord kan
worden misfehien zyn de Engelfchcn verzocht ,
om Batavia tc bezetten ten einde het Plan te voltooien , om alle de Colonicn in eens by den Vrede terug tc -even , en voor de geestdrift der Revolutionairen te bcwaaren.
PS. Den Vraager, welke van ons wil weten, waarom D'Augereau in weerwil der gedaanc in/lautien van ?t 15ataafsch Gouvernement, blyft weigeren , om onze Schepen niet Graan, van den Linker Riyn Oever henv I :rds
te laten komen Verzenden wy, indien z'Jlks waar is,
naar Augereau <zclven. ■ Basta \
.Inden Haag,' ge i.-ukt bySNLYDERS, van TIENEN en Ccmp, en alom te bekomen a 1 cn 1 halve Stuiv.



DE BURGER
P OLITIEKE
B L I X E M.
No. 66.
\ U ■ ^
Fleüerz ji nequeo fuperos, ac'nécomta w.vtófc ; ^
Maandag den 4 Mey 1801.
zou In waarheid niet kwaad zyn, daar 'er toch geduurende de quastie „zal 'er ai. of kikt eene herZien1ng der Staatsregeling plaats hebben?" en, daat toch alles als in eene foort van natheid, traagheid, en werkeloosheid bevindt , en 'er voor de Politie, wat confpiratien als anderszins betreft, hoegenaamd niets of welligt te veel voorvalt; en dit heerlvk inrtitut ook al mm ot meer op tosfe fchroeven Raat, dat zy eens, even als haare jongfte Zuster Oeconomie, een tourtje door onze eén en ondeelbaare Republiek deedt, om wat kennis van zaaken , by occulaire infpectie , op te gaaren.
Het fpreekt primo van zelvs, zy moet gcdcguifecrd de reis aanvaarden , onder de een of ander titel van Douanere , Baronnc , Marquifinne , of eenige andere thands weder herleevende benaamingen. Sec.vndo zou zy tot haar gevolg dienen te hebben een uitgeleezcn ftoet Gezelfchap - Juffertjes , Kameniertjes , of Bedvriendinnetjes, uit de refpective Bureaux by een beroeren en in Amazonetjes tot over de kin geftooken , of met «rencertjes voorzien, en groene Voiles, om -eene fe*e te verraaden. — En eindelyk tertio, zou zy in de zetelplaats van het Gouvernement de noodigc órdres nalaaten, dat alles zynen gevvoonen loop bleef bchoüdfen als ware, en vigileerde zy hier in perzoon zelve '
lk voor my geloof, dat dit brillant Gezelfchap hier cn daar nog al vry wat ontdekkingen zoude doen van diaken, die m het duistere zo wel als in 't openbtrr eee.hieden, en die voor de Politie, hoe uitgellrekt ook A haare



C soa )
haare correspondentie mogte zyn, geheel onbekend blyven.
De volgende brief wekte dit denkbeeld by my op.
GOESANUS aan MERCUUR.
Ging alles nog, zo als gy zegt, zoetjes en zagtjesnaar het oude heen, ik zou zeggen va.' want dan heeft de Republiek geene ühokken meêr te v/eezen, en zogenaamde botzingen zouden geene ontydige herzieningen provoqueeren. V'tve het Moderantismus !
Maar, vtiend Mercuur! wat zegt gy van de volgende gevallen !
Te Goes was, volgens gewoonte, de 7de dag van de maand Maart bepaald , om de Beurtfchippers - plaats van hier op Rouer'am te verlooten. (Dit Ampt, moet ge weeten , wordt ai-:- ;wen op die manier erl op dien tyd vei wisfeld , doch niet aanvaard dan met de maand May daar aan volgende. ) Eenige Schippers compareeren ten geltelden dage op het Stadhuis, om naar het Ampt te lootcn. Maar ziet! het getal der ftemgerechtigde mededingers was, naar het oordeel van den Raad der Gemeente , te gering, en men befloot, den lootdag nog ééne week te verfchuiven. Deze nadtere dag werdt dus bepaald op den 14 Maart.
Goed raad was duur, om ftemgerechtigden tot deezerr éewichttgeri po^t te krygen: men ging het ftemrecht ro'iddelcrwyl uitdeden; en aan wien? denkt ge.
A111 eenen Wouter Bierfleker, bekend voor eene« ïnciipaaren Plunderaar in 1787.
.San eenen Marinus van Strate, die, tyde derFrannvafie onder Dumouriez, ook Schipper -was, en, en aftocht der Franfchen, zyn' heldenmoed aan een nagelaaten lyken van den vyand beproevde , door
' zelve een duim of vinger af te fnyden , en daar mede ils in triumph t'huis tc vaaren — in Goes dezelve ten toon te voeren, en zich daar door by de party van Gianje veïdic.ftolyk te maaken.
Aan eenen Adriaan de Beste den Ouden, en aan eenen Adriaan de Beste den Jongen, beiden op de lvst van het Committé van Onderzoek bekend ftaande als voornaame aanftookers der plundering en ophitzers der beruchte plunderaaren in 87.
Dit waardig viertal ontbrak 'er aan, om de lyst der mededingers tot het Beurtfchippers-ampt aanzienelyk en genoegzaam te maaken. De beftemde dag van den 14. Maart verfcheen. De oude en nieuwe Stemgerechtigden wierden ge/yketyk "tot het lot toegelaaten, en dit viel
aan



C s03 )
aan Jllriaan de Keste, en wel den ouden Keuen, gelukkiglyk ten deel. ...
Tegen de wisfelvalligheid van het blinde lot is niets in te brengen — het wordt in den- fehoot geworpen, en het beleid daar van is ons beleid niet.
Maar — ongefchikte en onbevoegde fujetten te kiezen, en dezelve in de gelegenheid te Hellen van, even zoo bevoorrecht te kunnen worden door het capricieusch geval, als vooiwerp_n, welke boven hen een wetuger aanfpraak hebben op openvallende posten, kan dit 'er door ? vraag ik u. .
'1 Is waar., de Man, die mede naar dit Ampt ambieerde , was iemand, die, vóór de fchandelyke plundering van 87. de wapens heeft gedraagen — die, even daarom, menigvuldige maaien, zo in Holland als in Zeeland, doorliet plunderveè is geflagen en mishandeld geworden , zoo, dat hy 'er nog de gevolgen van gevoelt — die ook, by de heuchelyke aankomst der Franfchen , de wapens weder heeft opgevat, en dezelve nog yveng hanteert — die , tyde der invafie van de Anglo-Ruslifché roverbenden, als Vrywilliger onder de eerfte Compagnie Burgers heeft gediend, 'er nog een loflyk geuiigfchrift van bezit, en de beloofde Medaille te gemoet ziet; en die, op deeze gronden, vermeend hadt, eene billyke
aanfpraak op de mededinging te mogen maaken:
maar ziet' de Stadsraad weert hem; en waarom ?—Art. 13 der Staatsregeling, letter g, fluit een' verkwister van de {lemming uit, en gevolgelyk mag by geen Beurtfchipper worden. Best! opperbest! — maar weert ook met Art. 15. in verband met het 13, allen dengeenen uit het S emregister, die getoond hebben, door wangedrag opc- 'are aanhangers te zyn geweest van het Stadhouderfeh cn , mag men iemand, ftel ik, die eenigen tyd d ek'ectivelyk een verkwister verklaard wordt, by a patie als zodaanig uit het recht fluiten van pen j. Kunnen ambiëeren? en dat alleen om gedecideerde deraars voor geprononceerde Patriotten te kunne-, trekken ? — Kon zo iemand niet, al was het even c. itr i i in dien tusfchentyd baloorig worden, en tot excesfenva:: anderen aart overflaan ? — Nu ! heil zy den Beürtfchipi Adriaan den Ouden besten! Heil aan de braavc R< geering van Goes.' — wy gaan wel te post naar he oude heen! — wat pi aatje van zagtjes en zoetjes?
De ftomine's der Calvinistifche Leer worden nog v «ii 's Lands kas betaald', maar 'er is immers geene ' Aj • fc



C 504 )
fch-nde Kerk meer? Men mag immers geene klokken meer Juiden , voor dat de publieke Godsdienst aangaat' er mag immers van geen draagen van Mantels of Beffen langs sHeeren flraaten meer inkoomen ? dit verbiedt de Lonjittutte, cn dus genoeg gezegd'
Dat eenige onnozele Dorpelingen deeze Conftitutie niet bcgrvpen , of 'er de applicatie niet van kennen dat deert n;et; zy zyn 'er niet te minder om : de Godsdienst is hunne Confttutic ; cn onze Staatsregeling gua^ randeert hunne tfattiurlyife en geheiligde rechten in acht begmzcu n , en vier-en-zestig grondregels — dit is waarborg genoeg voor de beveiliging varihunné'diefbaare^rJoonen , kosreiyk leven , waardige eir, en onömbeerlykc goederen , en ook voor de befchaaving van hunt\<i'er,i,ind...yke vermogens, cn oudvaderlyke zeden.
Maar, daar djt heiligst pand der aangenoomen grondstellingen van het maatfehappeiyk verdrag ter bewaaring . js overgegeeeen , onder anderen ook, aan de getrouwheid der rechters; vraag ik, wat lot verdient die Rechter , _of Bailheu , welke de volgende inbreuk op dat Zoo dierbaar pand onzer nog dierbaarder Conftitutie ziende toelaat en ongefïoord gedoogt ?
Een uur van Goes, ligt het Dorp Heinkenzand.ïWzx lm't men op de plegftaatigfte wyze de klokken, voor Jiet aanga.n van den Godsdienst. Schout cn Schepenen draagen hier kennis van ; want, 'tis op het hooren van rheilyif geluid deczer Euangelie-bazuin , dat zy mede plegtlta,tig ter bedevaart gaan , en zich dus bittër weinig aan de Staatsregeling ftooren.
Maar, de Hoog-badfeu Clement, die te Middelburg woont en hier van onderricht is by onderhandfche brieven , laat z ah dit welgevallen , en draagt hoegenaamd geen zorg om deeze wanorde , en ftoorenis van andersgezmden, te weeren : — wat mag hier toch de reden van z; n ?
Zou Hy ook uit Staatkundige inzichten , of, om Sïaatkuiri/c redenen het laaten ? De tyden zien 'erin waarheid wel na uit. De Conftttutïe vordert herziening _ rier om dat men het een of .ander bagare'tje van principe aan zuivere Staatkunde heert moeten opofferen; (als daar is onder anderen. Art. 21. Ëk Kerkgenoofahap zorgt voor het on lerhou l va 1 zynen Eerdienst, deszelfs Hedt nelaren en Gefit-hten — Art. 30. alle geflrenglvid omtrent gevangenen buiten hetgeen de wet betaald gelyk mede alle w.l'ekeuig verwy! van derze'ver ts regtjleljtrtg, en van de uitvoering hunner straf, is misaaadtg — Art. 40. Memand kan van het geringfte gevee.te van zyn E:g;ndom,butten zyu toe/lemming 'beroofd
wbr-



C 505 )
worden, dan alleen , -wan neer de opcnbadre noodzaak" iykheid, door de Vertegenwoordigend; Macht erkend, zulks vordert, en al/een yk op voorwaarden eener btU
lyke fcha èvergoeding. Art. 47. D>: Maatjehappy
verfchaft arbeid aan den nyveren , onder/land aan den onvermo^enden. Zy vordert de voljtrett; wc ring
van alle Bedslary. • Art. 63: 'Er zullen- A.-tto-
naale Feesten wo -d*n vastgejleld, om de Bataa/jche omwending , en andere, merkwaardige gebeurt ent Sf(ét
faarlyks te herinneren, enz. Maar, om dat 'er
botzingen zyn uit hoofde van ongenoegzaame aifcheiding der Machten.) — Om dat der.Conftiturie vatbaar is voor verbetering — om dat de applicatie der voon'ehrif--'' ten hier en daar mank gaat — om dat het Nationaal character niet één is — om den politieleen toeftand van Europa — om de gezinningen der buitenlanders jegens onze Republiek — kortom, om duizelde, voor de ilaatkunde alleen, plaulible redenen meer.
Zou dus niet by den HoogbailLu Clement ook dit raifonnement hebben kunnen opkocmen ? Daar het meerdere plaats heeft, kan ook het mmdere doorgaan. Worden de Calvinistifche Kerkleeraarcn, tegen Art. 21. uit 's Lands Kasje betaald , en worden de andere gezindheden, tegen Art. 40. van het geringde gedeelte huns Eigendoms, buiten hmtte+toeflemm ng , ten dien einde, 'berooid; en wel zonder voorwaarde eener billyke Jchaêvcrgoeding; en wel om" lhatku;;di>e redenen, of uk ftaatkundige inzichten; wat weerhoudt my dan ook, om t#?;en Art. 19. de openbaarc en wettig gevestigd orde, door uiterlyke eerdiensten van klokkengelui? en tegen Art. 23.'door het draagen van ordes kledijen, of tekenen, buiten de Kerkgebouwen, o.n even dezelve redenen, en uit even dezelvde inzichten'^ ongemerkt en ongcliraft te laaten ftooren ?
Of is het hem mede onbewust, dat de Calvinitifehe Kerkvoogd van Heink nzani veeltyds met mantel cn bef over dc ftraat naar dc kerk wandelt?-cn zoo ft ; e kundig niet handelt als anderen zyn Colleg.s doen, met den mantel behendig onder door den arm te Qaau , en de hand gïatieüfelyk voor den bef houden ?
Hiet dit nier, rcg.'sfcreoks tegen de Staatsregeling hanielcn? hier e't ni t, openlyk de wet belbotten ? ilookt men hier niet door, en twist cn tweedracht' e,i dat wel in eed Btiaad', zoo vol Roomschgezinden ? — Schout en ScM enen hebben mede gezwooren , dj Conilitutie tc zulien in allen dcele hatmhavencn : fchaamen zy zfch niet, iich deezc openbaare verguizing der Calvinisten tc laaten welgevallen' ik fpreek niet van do A 3 on-



C 506 )
onbetaamelyke laatdunkendheid der Dominés, die, mede uit ftaatkundige inzichten, mede om ftaatkundige redenen, geene zwaarigheid immer hebben gemaakt, om de les- va 1 hunne i Meester uit het oog te verliezen: geef den Keizer, dat des Keizers — geef Gode, dat Gods ss!
Of zon hier ook by den Baiilieu Clement plaats kunnen hebben zekere discretie jegens één der Perfooncn , dje hier mede de wet uitmaakt, of zogenaamd Schepen, is, en wien hy vader noemen moet? — nu, waarom mag Hy dan ook niet eenige bagatelletjes van principes aan deezc zyne kinderlyke affectie opofferen? want, Araft, of berispt Hy het geheel, Hy kwetst ook dit dierbaa! deel; en wie wil dan immer ballheu of Hoofdfchout zyn!
Ja maar, zal Hy zeggen, de brief des aanbrengers was anoniem, of niet ondertekend! recht zoo! maar Bjrrcr Hoofd - Baiilieu! betracht Gy hier omtrent welde Gelykheid, even als omtrent alle naamlooze aanbrengingen, die u tevens den kans aanbrengen om geld te winnen 3 — hoewel, wat baat ook ten doezen opzichte eene naauwgezette kieschheid ? — hei geldt hier alweer een nagatelletje van principe! —— basta!
BURGER JÜPFTER.'
Al wederom een ftaaltje, dat, tot in^het vak der verlichting toe, de fpreuk doorgaat: alles gaat weêr zoetjes en zachtjes den ouden weg op.
Eenige Zendelingen hadden de Buitenlieden van de
Meyerye eerst bcdekrelyk weetcn op te winden , om dc proteftantfche Kerken in dc contreyen van den Bosch te naasten. Nu, quafi door zekeren Brancadoro daar toe aangezet , wenden diezelvde Zendelingen voor, dat geene Roomsch-Catholyke-Geeftelyken in die Kerken den dienst mogen verrichten, niet alleen om dat dezelve reeds door een onzuivere Leer ontheiligd zyn, maar ook , om dat, door de voordduurende begraaying der nog onzuiverder lighaamcn van ketters, de tempels dagclyks meèr en meèr ontheiligd wórden.
Zy gaan nog verder, en zeggen, dat, wil men goed Roo'msch-Catholyk zyn , men die genaaste Kerken maar voor afbraak moest verkoopen, en het provenu daar van aan de Roomsch-Catholyke Kerken fchenken , teneinde daar mede de fchulden te kunnen aflosfen. ——> Fraai
uit-



C se? )
uitgedagt waarlyk ! om aan de Pasmoren, die digt by hunne Kerken woonen , alle moogelyk gemak te bezorgen hun het geld in de zakken tc jangen, en dö
ligtgeloovigen onder een paftoraal-kerkmcefters bedwang te houden. „. ,
Zoo worden die goede Heden gellmgerd, en om den thuin "eleid ! en wie denkt Gy , dat hier dc hoofdbewerkers van zyn' De beruchte Advocaat , Mr.
Corneiis van Poxe/ in den Bosch , en zyne Eerwaardigheid Pastor N. N. van jilphen. De eerfte, bekend door de brillante wyze, waar mede hy zyn Practyk heeft begonnen, met eerst en vooral zynen ouden gryzen Vader de beheering zyncr goederen, op nietnoemenswaardige voorwendzels te ontneeemen; en de ander , die zich Vicaris van den Bosch en de Meyeryc noemt, niet minder bekend en berucht door zynen 011dra°-elyken trots, die zelvs zoo verre gaat, dat hy , ten huize van den Pastor te Veghel, openlyk gedreigd en gezwooren heeft, aMedebewooneren van zyn gewaande Vicariaat, die het fyftema onzer Franfehe Broederen toegedaan waren , te zullen excommuniceeren, anathomatifeeren, of in den ban (laan.
Ik behoef u niet te zeggen, hoeKerkmeefteren , door Paftooren gekoozen, aan wien alleen en by uitfluiting zy verantwoording fchuldig zyn , zodaanige ïntnguanten belangshalven in de hand werken, en mede zamenfpannen om de ligtgelovige Leeken onder het juk eener lydelyke gehoorzaamheid te houden. Maar waarom ook niet de handen in één geflagen, en zelve overgegaan tot de verkiezing van Kerkmeefteren, die van hunne beheering en adminiftratie aan de Ledematen der Kerke rekening en verantwoording doen moeten? welkeStaatsof Kerkwet is er, die hen Jiier in kan verhinderen?
Zou de politie, deeze ftaaltjes vernecmende, het denkbeeld eener reize incognito wel wraaken kunnen ?
Een' GRONINGER ANECDOTE.
Jongens! wat was ik bly! riep een der vrywilligers van 99 , die tegen de Anglo-Rusfen uitgetrokken waren ■ wy wierden door de Municipaliteit opgeroe-
pen om te compareeren , by gelegenheid , dat er een Clerksplaats open was aan de Pontkamer , en , het konde immers niet misfen , of, volgends het Decreet van de We gevende Vergadering , moest deeze Post aan één van ons allen te beurt vallen? maar wat gebeurt'er? onz* ooren gingen te gast aan het hooren leezen van
het



C 508 )
het Decreet, en onze oogen aan het zien aanftelleri
van Mcnkecrol tot Cicrk. Hy was voor deezen
Negotiant in Teer, en dus, Hy , en een Karei Guit y Dirk Bos, en Izak van Deldtn, moesten in de mede-
diiijjiiir natuurlyk dc voorkeur hebben wy hadden
aan dit fpectak'cl genoeg , en gingen weêr onze fnaprtaatitjes afpoetzen ->— zy mogten weêr eens tc. pas komen \ om' ons andermaal aan het Vaderland verdienftel}k te maaken.
' Wél! zotskap, zei de ander: ik dagt ook onlangs, Stemgerechtigd te zyn , cn verdienden te bezitPaftibt;, my nu rcc'aJ Savcn > om voorgetrokken te Worden boyen onzen Kunne Dctema (nu Bakker . e-vCcn;; maar ja wel i fut 1 Hy is niet alleen geen Stemgerechtigde Bürgc-t geweest, nv.ar wy kennen hem immers daarenboven genoeg voor een der vuilaartigfte Üranjekia .ren tn Groningen?
Wel nu-! enze Vcltman, viel ccn derde hun in de
red^n , die als Grenadier vrywillig is uitgetrokken 1
■wiens vrouw, geduurende 's mans afwezigheid, door ziekte haar armoedje hadt verteerd, cn grootelyks gebrek leedt, vroeg immers ook aan zyn ouden Capitain om een Klokluiders plaats by klein Poortje; cn wat kreeg hy tot antwoord ? doe Jo'Jle hyr bliven hebben , jylui' hibben ene genoeg gekost.'
Kom: kom) fprak dé iarefte kaekHaar, cn 'toen ging. elk üi'lletjcs zyne":i wet' peen : '/■ Braus is dood, dit weet ie ; 'zv.i post r.ls Bode by het Hol van Juftitie was dus vacant. ' Natuur.yk, ten minftcn naar myn zot verftand, dat 'er eene uomi: atie mcst worden gemaakt, qm deeze aanzicniyke post te vervullen — maar neen, dit hoefde niet: Pothof, de knegt van den Directeur Hoedt, kwam, zag, en nam de post in. Zyne reize, van den Haag herwaards, was niet minder ptesfant en in.fultam, als die van zyne (gewcezen) Hoogheiis' Guardedu Corps naar Hattem, ten tyde dat Daendels dc Schepensplaats ambieerde.
De Ondergetekende verzoekt zvne geëerde Correspondente , van de Burger POLITIEKE BLIXEM , om hunne Brieven en Pakettcn als vooren te zenden aan de Uitgevers van dit blad.
DE REDACTEUR.
NB. De Biief van een Leyds Burger, zal in een volgend Nummer geplaatst worden; als mede die van Justus Bataves.
Inden Haag,, jredrukt bySNEYDERS, van TIENEN 1 en Como, en z; n te bekomen a 1 cn 1 halve Stuiv.



I
DE BURGER
p O LITIEKE
BLIXEM.
No. 6u
, 1—*
FleSere ft nequeo fuperos, aclieronta m'/vebe.
'i ' 11 —*
Maandag den n Mey 1801.
JUPITER aan den LEEZER.
JLJot ik, na den beruchten 12 Juny, den tytel van Burger heb aangenoomen , hadt zyne geheimzinnige reden. Die reden houdt nog niet op; en, laat Heereft wie wil, ik blyf my nederig Burger noemen. De tyd zal loeren, of het uithangbord de waar zal mosten aanpryzen, dan of de waar aan het uithangbord van zelve credlet zal byzetten. - , _ „„
De Nymphen van Creta hadden my, by myne geboorte, toen ik op dat Eiland wierd overgebragt, een
Wieg van bloemen bereid: op mynen ouden dag zal
mvn gevestigde roem zorgen , dat ik met, als andere onwaardige halfgoden, op ttroo den geest gecve.
Toen myne kiezen aan het botten waren, zogten de Cretilihe Priesters, of Corybanten my met het geklikklak hunner kooperen fchilden al danfende te overfchreeuwen; want Vader Saturnus en Oom Lttan mogten myn gekerm niet verneemen; maar myne kiezen plaagen my met meêr, en ik heb den dienst van Cynifche Geestclyken niet noodig. .' „,,,_„
Een der hoornen van myne Voed lier vrouw heb ik myne Nymphen uit erkentelykheid ten gefchenke gegeeven die hoorn des overvloeds is, even als het geftemte, dat den naam myuer Zoogster draagt, nog In wezen, en dient myn brein nog tot ligte verfnapenngen. -—- « kan aêlmoezen misten, en ben voor voedzel - bedelen
beDeragterzoonen der Titans vreezen my nog,, en, k. Deel **



C 51© )
ender welk eenbastert-tytel zy zig ook verbergen mogea,
my Arend en m>n Gouden throon zyn my nog niet onwddigd — de voetftukken druipen nog van het goede
en Kvvaade, dat ik over het aardrjk uitftort: myne
©ogen glintteren nog onder de zwarte wenkbrauwen — de majefteit van mynen baard boezemt nog ontzag in — myne onbezv» eeken armen zwaaijen nog beurtelings den bhx m en de fcepter — de Oudvaderljke deugden vereiereii nog myne zyden , en , onder de trotfehe bynaamen, welke ik im., er gevoerd heb, zal die van Go» atr VutGEN nu by voorkeur de nederigfte tytel z\n, dien is., by dien van Burger, zal aanneemen. Wee! de zwarte V,t gen, welke, door den offeigeur uitgelokt, de Herculessen, die op myne altaaren koomen dienst «oen , zullen bottonnen !
DIXI.' JUPITER!
BURGER BLIXEM.
6y blyft dan nog, voortgaan , met de ongeregcMhede» en verkeerdheden, welke ongelukkig plaats hebben , onbewimpeld voortcdraagen , en daar door é aan hen , die het zy dan onwillig, het zy opzethk, in eenige fouten vervallen, oen weg tot beterfohap aaniewyzen. Elk weldenkend Vaderlander heeft u daar voor de grootfte verpligting; en daar ik oordeel, dat ieders pligt uit deezen hoofde vordert, dat hy ai het wanftalnge en onvoegzame , welk ter zyner kenmsfe koomt, en niet op lose vermoedens, maar op wezenljke daadzaaken rust, aan u melde, ten einde hetzelve, door rrnddel van uw geacht Weekblad, de Natie bekend te maaken , en dus doende hen , die dwaalen, is h t mooglyk. op het rechte rp00r te rug tc brengen, heb ik, met dir inzat, niet onvoeglyk geoordeeld , U hy dcezen de handelwyze mede te decleu , welke thans by de Manne fchy t ingevoerd te worden, ten opzichte tot de kledine van het Scheepsvolk — eei ehan lelwyze, welke weldenkenden met dan met eene aandoening van fmert ge?ien h.b^en, en van welke men met het grootfte rechta ude kunnen vraagen, of zy , buiten het omoeglvke, welk sy.in.sach behel t, gefchikt is tot menagement en bezumging van 's Lands kasfc, vooial.in tyden als dcezen in welke zo veel moet worden opgebragt, en zo veel gebrek heencht? —
Weet dan, dat tot de levering van ?ema<kte baaytjens, pantalon, &c. &c. tot k'eding van 's Land* Scheepsvolk , het altyd gebruiklyk is geweest . om uezeive by de differente comptbireH van Equipage
der



C 5H >
•Ier Marine, epenlyke infehryving, aan te befteeden,
het welk; ongetwyffeld de minstkostbaare weg moest zyn , om dézelven te bekoomen , daar de con. urrentie der infchryvers de pryzen der te U veren goederen natuurlyk moest doen daalen. Van ueeze loffyke gewoonte is men voor ditmaal afgegaan , en de Agent van de Marine heeft liever vcrkoozen, om al het benoodigde van Carfaayen , Lakens enz. te doen leveren , door den Reprefentant en Leydfchen Fabriqueur van Marle , aan welken hy dezelve, zonder openlyke infchryving, beeft aanbefteed, welke leverantie nu hoogstwaarfchynïyk gefchiedt van ftoffagien, welke te Kerv.ers of in dien omtrek gemaakt worden , en aan welke dus geen onzer Ingezetenen gearbeid, of eenen enkelen penning verdiend heeft: althans dit is zeker, dat het gemor over inezc handelwyzo by de Fabrikeurs te Leyden allerfterkst, en hun ongenoegen zeer rechtmaatig is. Zy
heeft ook reeds ten gevolge gehad , en dit gevolg
moest zy natuurhk hebben d<t verfeheiden weefgetouwen ttilftian, en dat de afgedankte werklieden bedelende op de llraiten ommezwerven , en met hunne vrouwen en kin leren uit gebrek aan werk , van honger en erende vergaan. Eén voornaam Fabrikeur onder anderen, gaf aan omtrent twee du.zend monden de ko.-t, welke hy nu deezer dagen , op zeer weinigen na , heeft moeten afdanken. Behalven deeze nadeelen , welke eene dusdanige ouderhandfche aanbelteee.ing na zig He pt, koomt hier m-g by, dat zy niet alleen zeer waarfchynlyk, maar byna volkomen zeker den Lande veel meer geld kost, dan zy •oit te vooren gekost heeft, daar het niet moeilyk te bewyzen zoude zyn , dat er in Leiden zo wel als in Delft en elders verfeheiden Fabrikeurs te vinden zyn, welke ifeeze leverantie gaarn voor circa 20 perCt. minder zouden hebben aangenomen , dan waar voor zy nu door bovengen). Reprefentant gedaan wordt.
Is nu deeze handelwyze niet waardig, dat zy de»
Volke worde bekend gemaakt? kan hetzelve daar
omtrent onvcrfehillig zyn ? — En met welk gevoel moet dc Burger Reprefentant van Marle worden aangedaan» wanneer hy dit in uw Weekblad naar waarheid gepofeerde leest, of Leyden de ftraaten overdekt ziet met bedelaars, welke, uit gebrek aan werk, van honger vergaan ? Geeft dit ook niet aan de Uranjevrien-
«ien ruime ftofTc tot verdiende berisping, tot rechtKtatige veroordccling , tot... ? dan , Basta 1 de tyd zal ongetivyffeld nog veel, welk tot nu toe verbergen is,
ifc het helderst daglicht ftcllen.
L 1 dat



( sn )
Het volgend ftaaltjen bevvyst, dat hier evenwel ook nog lieden worden gevonden , welke, wanneer, het op de vulling van 'sLands fehatkist aanknomt, hfctniet aan, zelf overdreeven yver laaten ontbreeken.
De zeer actieve Commisfie tot Onderzoek wegens den richtigen opbrengst in de Geldheffingen , Departement Leyden, heeft onder anderen beboet oen Burger Geerlof, Kastelein in het Logement de Gouden Molen, op de Maare alhier, en zulks voor eene fom van f 1440-:^: wegens het door dcnzelven , naar inzien der Commisfie,
te weinig gefourneerde. Dan , die Burger , die
mede van zes/en klaar was, addresfeerde zig aanftonds aan de Baazen in den Haag , en wel met dat gevolg, dat de Commisfie de reeds betaalde ƒ 1440-:-: voor welke de Burger Geerlof door haar bejboet was , aan
denzclven heeft moeten terug geeven. Een duide-
lyk bewys, dat Geerlof aan zyne verpligting had voldaan , en dut Onderzoekers naar den richtigen opbrengst in de Geldheffingen even zo wel kunnen dwaalt als alle andere ménfehen. Ik ben Uw wclmeenende en U achtende Leezer Leyden 6 Mey 1801, Een Levdsch Burger.
JUP1TER weet, dat het reeds eene oude questie is, welke nog niet is beflischt, of men den Koophandel aan de Fabrieken, of wel dc Fabrieken aan den Koophandel moet opofferen begrypende de Kooplieden , dat dc Handel de eenige en waare bron van 's Lands welvaart en rykdom is , en dat hetdenzelven niet kan welgaan , wanneer hy, door het verbod van 't invoer van vreemde waaren wordt aan banden gelegd; terwyl de Fabrikanten zig zo gaarn hunnen voongen bloey te binnen brengen. — De Agent van Marine, die in zulke naauwe relatien ftaat met de Commercie deczer Republkk, en wicn het niet moeylyk kan vallen, om zig van de aangelegenheid van derzelvcr Fabrieken eene vry naauwkeurige kennis aantefchaffen, is dus meer dan JUPITER bevoegd, om over ditgefchil uitfpraak te doen. Deeze is ondertusfeheo met den Leydsghen Burger overtuigd , dat de hier bovengemelde aanbefteding , indien zy openlik en met coneure-uie van verfeheiden infehnvers ware gedaan geweest, den Lande minder geld had kunnen kosten ; terwyl hy ook nog altyd den Vloey voor oogen heeft, in welken hy, in vroegere, jaaren de Leydfche cn andere Fabrieken heeft gekend, cn zulks wel in eenen tyd, waar in niemand zig over het liegt gaan van de Commercie beklaagde.
Wat de Leydfche Commisfie van onderzoek betreft;, er zoude misfehien nog we! zo in het'generaal een enkel



( 513 )
kei woord over de Commisfiea van onderzoek en dea. aart van derzelvcr werkzaamheden tc zeggen zyn.
BURGER JUPITER! Onze Despootics van Hecren Burgemeestertjens —-(het woord Burger raakt zo welh.er als overa elders, geheel uit de made; foei, het is ooi al te gemeen) Ivn niet wéinig ontevreden over het bezoek , welkMER^üffi onlangs heelt atgelegd en welk zy maar m het geheel niet verwagt hadden. Zy zullen hem zo ali zv ze-en, bottertje koet naryden , hem wel voer altyd dc lust bentemen , om zyne fchreden ooirwedu Eerwaards te wenden, en hem, by een contra - bericht niet minder dan het brandmerk des leugens op het voor-
llüOndermsfchen kan MERCUUR zig gerust (tellen, daar geheel Velp zodanig bekend is met de waarheid van het leen hy heeft geavanceerd gehad, dat hy niet behoeft te vreezen, dat zyne reputatie daar door .iets hoegenaamd
ly Wilt gy nop-een ftaaltje hebben van liet eigen Uinklyk gedrag onzer Regeerders , lees dan het volgcnde:.
Op Zondag den 26 April laatstleeden rukte hier een Detachement van de Rydende Artillerie binnen. Hetzelve kwam hier zonder patent; het had in Arnhem moeten zyn, maar was van daar naar hier gezonden. ■ In plaats van in het oog te houden., dat op de geheele route van Amflerdam tot Zutphen toe, met één enkel Dorp is, welk by aanhoudenheid zo met inkwartiering is belast geweest als tc Vtip —— in plaats van voor bet belang der Ingezetenen te waaken, en dit Detachement, óm 'dat het zonder patent kwam , te weieeren , namen onze Regenten hetzelve zeer gerOedelyk tan, zonder een enkel woord of weerwoord daartegen intebrengen. Dit zoude ondertusfehen in geene aanmerkin» komen, indien zv by de inkwartiering eenige geilheid en billykheid in acht namen; maar terwyl zy hunne goede vrienden van de inkwartiering beyryd hiaten , worden aan anderen tot vier mannen en vier paarden toe ter huisvesting gezonden; en waarlyk dit is geen gering bezwaar, vooral indeezen tyd, waarin een ieder moeite genoeg heeft, om voor zig zeiven aan de
kost te koomen. Onze Regenten zu len hierop
aanmerken , dat aan Volk en Paarden , brood en foura-
gie worden uitgedeeld. Zulks is waar; maar
het booy , welk in de vier-cn-twmrig uuren voor elk paard wordt gegeven, is zo weinig, dat een boer het
gemakhk in zyne Deieicn Kiompeu ui iiuu^iu»^^,
i'i.n



C 5H )
gen kan , e» zo gemeen enflegr, dat da paarden het niet
w Hen eeten en het tot niets, dan om te ftrooyen kan gebruikt worden. } *
De quantiteit haver is mede zo garing, dat een paar! 'er naauwlyks cenemaaltyd van anderhalve minuut mede doen kan. Daarenboven is het brood, van welk elke twee mannen dne ponden bekoomen , zo flegt, dat myne ga;ten het niet hebben willen eeten, maar aan hunne paarde» beoben gegeven; en dan begrypt gy, dat alles op de»
?™=nn bocr aankoomt. W..t denkt g'j , Vader |U-
Pi 1 ER., zouda het Land by deeze fleate leverantie ieti
winnen ? Of wel, zoude hetzelve voor »oede
en deugdzaame waar moeten bc-aalen.
Weliigt zenden wy U in het vervolg meer, want ii elke vrye Republiek moeten Ariftocratte en Dispotismus bcltreeden en geweerd worden, het zy ze n enen grooten, het zy ze in eenen kleineren krini werkzaam zyn.
Wy -zyn Uwe beliendigc Lezers,
mp 2 Mey Q N'
1 80 1.
Het Land wil, dat alles, wat aan de Armee1 geïeveri
wordt , goed zy ; dienvolgens is JUPlTER overtuigd dat hetzelve alle Leverantien als goed en deugdzaam betaalt. j Het zal met vermaak alle ftukken'te gemoet
zien, welke zyne J^e.pfohe Corr. fpondenten hem'zullen willen zenden. Het is waar, alle zoort van groote en kleine jfriflecratie en Dispvtismu» moeten in eene vrye Republiek beftreeden en geweerd worien, — te» Hiinften , het behoort zo!!!
BURGER BLIXEM,
Het volgende kan u ten bewys dienen dat de Lede» van den Raad van Rechtspleeging deezcr Stad goede hui.waders zyn, en zig zelve niet vergceten , wanneer er, al is het juist op geene al te delicate wyze, zo een duitjen te verdienen valt. Nu, zal het Land welvaaren, dm moot het den particulieren welgaan; en daar en boven , eenen ligtgeloovigen Jood voor eenige guldens om den tuin te lyden is misfehien een verdien 11 eivk werk by zommige yvcrige Christenen. Doch ter zaakc. ■
Zeker Jood, Jacob Levi genaamd en te Veenendaai woonende, had tegen zekeren Burger alhier woonagtjg,
zyn



C 515 )
ayn protes tui» expenfis gewonnen ; doeh oer men de executie kon dirigeeren , had deeze Burger, die in een huurhuis woonde, zynen geheelen moede]I by zyne familie en goede vrienelen geborgen, zodat onze Jakob,1 toen hy om de voldoening zyn.r pretenfie kwam, agter het net vi-iehte. — Na verloop van eenigen tyd moest deeze Burger evenwel aan een ftuk broods geholpen wordin; aicnvolgens gaf men hem een postjen, hoe zeer dit ook tegen de Staatsregeling mogt ftrydcn. De J .od wierd nu wakker gcmaikt; dan de voorige fententie verjaard zynde, liet hy een request vervaardigen, om nieuwe letteren van executie te verzoeken. Zig vervolgens a Idresfeerende aan den Grutter Jacobus Santbrink (een man die zig door alle revolutien heen op hetkus.fen heeft geroutineerd, wiens geheele familie voor zeer Oranje bekend ftaat, en wiens zoon naar het Qsnabriigsch leger is uitgeweeken en nog heden abfent is) vraagde hy denzel/en, wanneer het weder rechtdag zoude zyn, •m alsdan zyn request te prefenteeren ?-- „ Het antwoord „ was : gy behoeft daarna niet te wagten ; het Gerecht ver„ gadert deezen morgen , om de gevan ,'enen te verhooren. ,, Geef my uw request maar hier; ik zal hetnogheden „ voor u inleveren en h t verzoek wel obtineeren." — Nu moet gy weeten , dat het juist in de Paasch-vacantie was, en dat, wanneer men het Gerecht buitenwoon doet vergaderen, daar voor aan hetzelve betaalt negen guldens aan fcges, en twaalf ftuivers aan den Bode voor het con-
roceeren. Na hot fcheiden van het Gerecht, kwam
de Jood by voorn. Santbrink, om het appoinctement op zyn request te haaien. Deeze zond hem naar den Secretaris , welke hem antwoordde, ,, van het Gerecht „ order te hebben , om het appoinctement niet aftelevc„ ren , voor dat de '«ges betaald waren." Hy vervoegde zig hier op by eenige Raaden van Rechtspleging, als hy den Bakker Lystïr, die, de fchou Iers opnaaiende , aeide: ,, d.thy er niet van wist"; dan de Smit Roelof tan de We^rdt gruwde hem op eenen onhcufcheu toon toe: „ of hy niet wist, dat hy de trappen zomeni«mia„ len voor niet moest opklimmen, en dat hy du«, als „ er eeni wat te krygen was, het ook«eemen moest.'" — Om kort te gaan , alles wat onze vroome Isnèlliet daar tegen mogt inbrengen , als: „ dat hy, indien hv „ dit hadgeweetcn, eenen gewoonen Recht l-ig zoude „ hebben afgewagt, mets kon baaten ; hy moest de legen guldens betaalen. Oniertusfchen zyn de twaalf ifmvers voor den Bod» niet gevraagd geworden, dewyl
men



C 5i6 )
men overtuigd was, dat het Gerecht niet ten verzoeke of op naam van Jacob Levi was geconvoceerd geworden.
Wat zegt gy van een dusdanig knevelarytjen? ,
ik ben enz.
Rhenen 5 Mcy. 1801.
Dit ftaaltjcn doet JUPITER gclooven , dat ook de Agent van jjFustitteöiex kvvaalyk zoude handelen , meteen Jitftu tieelte\s.\en doorliet land tc doen , ten miniton indien de tyd hem" zulks toelaat. Ook in zyn* vak zoude zo hier en daar nog wel het een en ander te verbeteren vallen.
Daar koomt mvn gevleugelde boodfehapper van zyn fpringtogtjen doof de Republiek te rug , de vergenoegdheid is op zyn gelaat te leezeri. Hy verhaalt met
veele blydfciiap, dat de infeheeping van boter in alle plaatfen,'welke hy had aangedaan, in vollen bloey en werkzaamheid was; de dikke Hobooke was 1. 1. Vrydag te Rotterdam zo bezig, dat zyne gezondheid zeer groot gevaar liep, als hebbende hy op het punt geftaan, van eene windbreuk te krygen , welke niet, dan met eenige zakken guldens zoude zyn te heelen geweest Te fnisfmgen wierden dagelyks by duizenden vatjes Genever naar Nieuw-Embden afgefchcept. De Engelfchen fchecnen deeze vaart te respecteeren , ten mmften men vernam niet dat er tot heden toe eenige fchepen genomen waren. Mf.rcuur had hoop dat deeze welvaart van den Koophandel, by den opbrengst van 2 prCt. van de bezittingen, 's Land's kas niet weinig voordeel zal aan-
brengcrT. By zync intrcede in den Haag had
}anus Petting ontmoet, die hem een nieuw piqué Vestjcn, met hoog geele ftreepen liet zien, welk hyzig teen de ophanden zynde Haagfche Kermis had aangefchaft. Hy had MERCUUR in vertrouwen verhaald , dat het, volgens zyne informatien ,by de Commisfie tot Rev. ftond als 8 tegen 4.
De Barromcter van JUPITER kondigt toekoomend ftormngtig weer aan.
Papa 1UPITER verzoekt zyne correspondenten , dat zy hunne brieven en paketten , als naar gewoonte, willen blyven verzenden aan de Uitgevers van dit blad.
In den Haag , gedrukt bv SNEYDERS , VAN T1EVEN en Comp., en alom tc bekomen a 1 en 1 halve Stuiv.



DE BURGER
P O LIT IE KE
BLIXEM.
No. fja.
t — "■■ '*•->
FleSen fi neiueo jupew, acheronta mavebo. <J.,. ■ 11 ' ' '
MiMndag den 18 Mey 1801.
BURGER BLIXEM.
HTe Amflerdam, ter verrichting een'ger Zaaken my eenden tyd opgehouden hebbende, begaf ikmy, meesral 'sVtends, zo hier en daar in eenige voornaame Kofiyhuizen , of op andere publieke plaatzen oDmtams van den dag op te doen, en my en u 'er mede tever-
mi[fznag alles hoorde alles en Het my nergens
over uit lk heb ook langs dien weg a, vry wat gezien en gehoord, het geen ik u, zoo verre het my nog te binnen fchiet, ga mededeelen.
Het behouden gedrag van deh (ad interim) Comrnis» <aris Directeur op dc Bataaffche Werf wordt zeer algemeen afóekeurd. Men hadt van zynen kant minder oploopendhfid verwagt, en althands^geene vuile> MarcelZhe taal- te meer, daar de denkwyze der menfchen, {e hy zoo onftuimig bejegende, al heel veeljovereenkomst met zyne voorige hadt, en het toch maar zeker, 3ka zeer zeto was, dat het arbeidsloon, hun zoo rechtvaardig toekoomende, niet is afbetaald geworden, terwyl hy Commisfans, met nog eenige anderen , het laat ■ fte quartaai reeds hadt ontvangen.
-Er beerschte vwr 'toverige op gemeïde werf eene doodr-he ftike eene fombre treurigheid; ]a voUlsgen
hcoHpva gekvveU is, gerust hier de v.rut-fcbepep , vrj»



ke vóór de werf liggen, kan koomen bezigtigen en bewonderen , zon Ier een eenigen verveelenden hamerdag , üelfs niet het geritzel van het yl te fpaanlertje, te vernee'men.
Ook was men hier al verders van opinie, dat het ampt van 's L/snds Medicinse Doctor, aan den verdien ftelyken Lantaarn-fchry. er tot eene belooning gefchonken, gemakkelyk konde worden ingé rukken, alzo niemand op de werf zich aan hem durft v/aagen. De Oranje-byltje» inzonderheid febuwen hem als de pest, om dat zy hem voor een draaiier nouden, die wettigt, om zich meèr cn mcêr by de bovendryvende party te inlinueeren, eene lelyke gaping of opruiming onder deeze ftillen in den
lande zoude kunnen veröorzaaken en dit lykt die
vroome zielen geenzins, die zo gaarn zondags tweemaal ter kerke gaan , en dageljkfche beieftonden houden, of ook het einde der' revifie aan hunne verdrukking een einde mogte daarffelltn\
'Er heerscht hier eene zeer groote ontevredenheid over de aantlaande heffing van een quart per cent —;—1 over de keuze van Gecommitteerden, en nog meèr-, over het vraagen der demisiie van de Munic'paüteit- — Wat de twee eerlle polnten aangaat, daaromtrent redeneerde men met eene zekere foori van delicatere. Minder delicaat was. men omtrent het laat.e. H>.'! riep men over 't algemeen , 'er z. n 'er immers ot der, d'.e zoo gaarne willen regeereh, waarom icbrecuwen tleezen toch zoo hard om hunne d misiie ? zy zyn ten minften inpolitiek genoeg onj. opdershands ,tedóén plyken , dat het aanneemen der demisfie van de Municipalitcit hun zeer Tnagenjes zoude aanftaari, al vj/as het alleen maar om hunne gedisti. gueerde z plaatzen in de 'Comé. die niet te moeten misfén. Der-st zal ik voor ditmaal verzwygen.
Wat wordt hier vreesljk gekuipt, om cajfi ift/o, (dat is, de politieke uitfnyding niet al corens plaats hebbende,) de continuatie te bezorgen voor die Leden, in de Weigecving, welke volgends hunne tourbeurten nu aftreden moeten ■- continuabel zyn, cn welken men
gaarne tot behoud van het fystema (Want van principes • komt niet meèr in) zoude willen behouden inderepré-
■ fentatie! wat al beleefde buigingen hoedafnee-
- mingen ronde en kleevende Vaderlan.ifche taal,
ziet men niet!- merkt men niet! en hoort men-niet van lieden, die op hunne posten' getoond hebben, met bsrt en ziel der NTjrp3rtye "toegedaan te zyn, en die zich
nu



C 519 )
nu zelfs niet ontzien, om met vier a vyven te ge'vfc
zo hier als elders zich met hunne gemsakte rrimatze.i ie Vertoonen, en, om intusfehen niets 'er by te verzuimen, hunne zoo <:uur opgebragtc tractementen én dag» gelden in hunne leiidentieplaats laatén oploópe'ii: Wan0 reiimblica cayfa abfenc te zyn , is eigenlyk geene» abfen» tie. Men was weêr te discreet om de nauirien aier Re»
préfentanten te noemen ik kende ze niet; maar ïfc
Zóude ze u des noods kunnen uitfehftderen; doch hier over by eene nadere gelegenheid.
De Zee-Capitain Albert Kikkert zit hier in huisarrest met twee SchoutsDienders, die men wil, dat dagelyks 42 Guldens kosten 't is byna ongelooflyk. Hy zit, zegt
men , om dat hy, als Commandant, wisfels getrokken heeft op de Republiek, en weinig hadc het gefcheeld, zo niet zyne Huiswaardin haar recht als Burgeiesfe hadt doen gelden , of men hadt den Commandant reeds naar
't werkhuis overgebragt. i In 't algemeen fprak men
Juist niet zeer gunstig over deeze handelwyze | te meer daar die Capitain, na den dood van Ditmars en' Wiertz zich vrywillig ten dienftc der lande aangebooden , en* met verlof op Curaqou zynde, zyn uberite best "hadt gedaan, qiri dit Ëtfapd voorde Republiek.te behouden.—• ' Zommigen meenden, dat hem deeze ftrcige behandeling was overkoomen, om dat hy voor déezen Weol fterk
Oranjj was geweest: anderen alweer, om dat by
met den Franfchen Cohful Tiercé te fterk de pary hadt getrokken tegen Lailffer, terwyl Het. met de gezonde «aatKürlde beter ftrookte, dat onze Coloiion in handen der Engelfchcn waren dan in die tkr Franfelwii. DJthat» .fte gevoelen fchecn dfi overhand te hebhan, tre meer wyl men zich herinnerde, dat B'oys, die i:i don Krvgs' raad te Suriname het verlaaten der Colonie zoo iterk had' aangedrongen, en by wien de Mist aan boord Gelogeerd was, de eenigfie van de uit de West t'b'uif gekomen Capiteins was', die nu maar afdoening had -
aan wien daarenboven eene raifonnabrd gratificatie is toegelegd geworden, cn die, hier mede niet te vreden zelfs nu nog meèr vroeg. Generalyk fcjjeen bet gevoelen te zyn, dat Ktkkeit> dusdaanig eene beran teling
nier hadt verdiend dat men zyne traites des te m-
rustpr kor de accepteeren, alzo hy een gegoed Man was. en men altyd verhaal op hem hadc,- ingeval hy al voor een grooterfommc hadt getrokken dan hy het konde ve; antwoorden ; hetgeen men echter .begreep dat het geval
niet konde zyn. Hoe het zy"; zyu arrest, badt nu
Ma aj



.C ff* ) ,
a! min drie weefcen geduurd , en maakte reeds ficrke impresüe cp zyne gezondheid.
'Er was onlangs veel beweeging - groote opgeruimdheid _ e" uitbundige vreugde, onder de Oranjisten. — In dc Sociëteit van Berknteyer waren veelen tegenwoordig die uit andere gewesten waren gearriveerd. Sommigen Hadden een reisje, naar den Haag gedaan waarom? en waartoe? is noi> een raadzel. Het gebeide parool, hoe mS ook voor lieden van fatzoen, oifehoon hun purende, is tegenwoordig: du■ zyn gat brandt
Zoet op de blaaren zitten. Wy hoopen, dat zy
zich deetlyk zullen vergisten, en binten den waard rekenen-—- In 't Heeren Logement te gaan dineerèn is ihands'geene zaak meer voor Draayers of bekende VaSandlrs. Die Oranje-Stuwers of Matadors voeren daar
■Jhet hooge woord gooijen telkens balletjes op —-
maar wie wil ook altyd vegten ? Ik hielde my van
de "rSlen. Dit zou de Politie zeker met gedaan heb,
ben.
'Er heerscht hier, eindeiyk eene treurige eri dood-
Crhe ffilte in -alle commerciecle vakken die van
'San en boter- ecluer uitgezonderd, en de fpeculatie ft Sr onder de geaccrediteerfte intriganten, die Z:Ch E u't hunne geheime Correspondentie nog mcer-
der™eelen hadden beloofd. In den handel «
Meuw-Embden, welke Lfchier ongef.cord voordgaat
was o4 nog al fpeculatie de Amer.cannfehe Vlag
koomt nu fchoon te pas. Adieu' Burger! Utkkcht/ Uw hoorder, ziener en
14 Mey i8or. Wng-
WEETZIEK aan JUPITER.
Alkmaar 14 May i8ci.
■ Ik verzoek uwe byllchting omtrent eene zaak, daar ik wel geen verftand van heb; doch cue my met bjflyk
TefteTtc weeten, dat zeker Burger Bryl , Predikant te mrem ell 'en tyd hierin dc gevangenis fs geweest, te » ^" l' de vryheidsboom te JVtfem
.TSen^SffiS* dat l Bailliuw «m het proces heeft verlooren. Q^



( 521 J
Onhrrs is deeze Bryl op nieuw befchuldigd geworden dat hy op eene geweldaadige wyze een jong Meisjen liadt ontëerd om niet het ergite te zeggen.
De Bailliuw M. Zacheus van Forêest heelt hem daar over geactionnëérd, met dat gevolg, dat deeze befchul«liging voor de hooge Vierfchaar van de Bailliuwage van de Nvn'jurg opcnlyk is bepleit geworden.
Uit" de bewysftukken bleek ook te gelyk, dat genoemde Bryl nog daarenboven zich aan verfeheiden Vrouwen op eene onbetaamelyke wyze hadt vergreepen.
De-zo fchendaad werdt ook, dien ten gevolge, by vönnisfe van gezegde Vierfchaar geoordeeld te zyn eene -Mïtraffelyk'e daad, wordende hy daarop gelast, zich datelyk in beflooten hechtenis te begeeven.
Dan, wat was hier van het gevoig? — het geenBryl bezat, ontbrak den Bailliuw het accoord was dus
■ getroffen. Men prefenteerde request om de zaak ctvtel en earipöfibet tc verklaarcn. Dit gelukte ; en aezelfde Rechters, die 's middags ten 2 uuren het tyrjlraffelyke hadden tutgefprooken , verklaarden de zaak ,2 a 3 uuren daarna, civiel en afmacikbaar.
Deeze , nu civiel befchouwde zaak , werdt ook kort daarop, zo men zegt» voor 5000 Guldens afgemaakt, en vóór fchemeravond, wandelde Bryl met zyne beide Practjzyns vrolyk en lugtig langs 's Heeren wegen. . Nu vraag ik u, burger JUPITER! -is dit beftaanbaar met de "clykheid in rechten? hoe menig arm drommel boet zulks niet met de huid , zo niet met den hals!
JUPITER aan WEETZIEK. Weet dan, Wcetzick! het geen Jan én alle Man weet'. dat-Goud, dat Jlom is, regt maakt, dat krom is.
Uit Zsrland zyn de berechten van Mercurïus gemstilellend. Men vreest daar den Brit geenzitis. Goed voorzien van fchepen en manfehappen , zo in het Dok van ViiSfingen als voor dc Haven van Veere , durtt de Vloot, al end >r het fort zeilende om zich voor het gefchut te dekken, een Engelsen Brikje onder de oögen zien; terwvl dc Schepelingen helden zyn, en dagelyks op avancementen blyven aandringen. Een onder deezen, Capiïein Rysteberg y- is reeds den 10 May om die reden naar
■ den Bhhg venrokken -— hoewel, zyne verdienften geeven hem hier ook het recht toe. Van den vroegen mor-
. gen tot den laaten avond is hy volyverig in het exercee•ren en dresfeeren van zyn equipage. Hy heek'er expres "een huis 0p gekogt, waarin hy den eenen haft timmermwrw-Tlï, ilca andetoa de m*t2.eia«yc leert per.wtiost-



C 522 •)
neer»--— een derden gebruikt Hy voor Koetzier, den vieiden yoojr Lyfknegt, en zoo vervolgende, om in aHes Van zesien klaar te kunnen zyn ; en, treuzelen zy zo Wat, o! m mque ft 'er hier ot daar wat aan, voord 'ér dan m .ar mee een ichoftyd vroeger naar boord, en ze eens hel tertjes door twee Qu«rtiermeesters af»croscht 6m ze tot hun pbcht te brengen ; terwyl zy d.ar toch -dremaal's daags de kost voor 't eeten hebben aan vette fuert en magere femel-bollen !
b tydenl b zeden 1
„ BERICHT.
tin: was ons onmogelyk, het toevallig gevonden ONT* WJiRP In deszelfs geheel mede te doelen Ze hier eenige hoofdtrekken !
In eene Bylage tot dit Nommer, zullen wy, op morgen, met alleen het gantfche Ontwe-p, maar ook de redactie revifie, cn arrestatie van hetzelve byde Conimishe Col Mercuur moet het gedroomd hebbei,m aar rjee.i: ue dief was prompt by zyne zinnen en memorie toen hy ahes hadt opgetekend) aan ouze waardige Leezers mededeelen. FtatLux \
Kort en zaake/yk EXTRACT
nieitwe ONTWERP van SïAA/'SREGEllNG.
, p.if«™uwi.ii o, ecu en ondeelbaar
Het Grondgeb.ed blyft verdeeld in. de tegensu oordige Departementen , met derzelver Hoo.dplaatzen cn affcheL dingen.
De-Districten worden gefplitst in 2 deelcn, ieder van I-feoo ,,uCn , en dus gebr gt tot 188, houdende elk de, zeiven 20 afdeelingen, van na genoeg cn0 Zielen " STEMBEVOEGDHEID
Hiel* fOfi llf>linni-l>?1 ru, )'„,. ... r
p'ïd.ge mwooiuiig binnen de Republiek geduurende het AmUe jaar voor Inboorlingen, en voor Vreemdelingen
geduurende de 6 laatfte jaaren. Le.en en Schryven
Hirhet Nederduitsch het dragen van een mat»aan-
de ! m de lasten van de Maatfchappy. Het affoen
Van de volgende, heloite, „ Jk feLvetroZaaf de Un.'H>:t.e 6» onderwei ping aan de Wet"
Van de Stemming zyn uitgeilooten , alle die in eed of be ruiiig ot pennoen van vreemdelingen zyn. — Lvf-en Ha.>bcdiendeu die als behoeftige Onderhouden worden T "\< hctJ1.aatst atgeloopen half Jaar uit Armkasfen zyn bedeeld; die onder Curatelen daan ; Bankbreukigcu
en zy die fesfte van goederen hebben gedaan. Die
door



C 523 )
dooreen rechterlyk Deereer in Maat van befchuldiging zyn eefteld , of in rechten voor -eerloos worden gehouden. Stemgerechtigden burgers zyn zonder onderfcneidtot alle Ambten verkiesbaar; Krygsheden ftemmen niet dan in hunne vaste wooning.
Werkzaamheden dr Stemgerechtigden eh vëreiscBen der Kiezers. Stemgerechtigden benoemen Kiezers en derzelver PlaatstarWerS — tof Kiezers en Plaatsvervangers zyn benoembaar alle Stemgerechtigden, jnits den ouderdom van % Jaaren hebbende, het Nederduitsch kunnend leezen en chrvven , en in de lasten het ür.e dunheid betaalen£ vtn- het aandeel voor een St.mgerechngden BOfffÊ
Tot dat daar omtrent bepaling zal gemaakt zynr,ayn götn andere perfooaen tot Kiezers *n ^«svervangers benoembaar, dan die draagen in de 25 Jaarrge Heffing op
•dC lnkSeL NATIONAAL KIES-COLLEGIE. ' Werkzaamheden en vereisten in de Nationaale Kiezers.
Een Nationaal Kies-Collegie is werkzaam: 1 bi het doen der keuze van de Leden voor beide Kamers van het Wetgevend Lichaam , van het wind den Raad van Finantie, de Naïionaale RekenkaE en het boog Nationaal Gerechtshof, en Zulks alles uit Nominatien, aan hetzelve aangebooden en hier na te
bC2alIn het beflisfen ten aanzien van alle Zulke gevallen, WaVn het Wetgevend Lichaam en het Staatsbewind, ovlr de meening'der Staatsregeling en de grenzen hunner maut onderling mogten verfehüten. VSÊ^fb^W uit- 16 Leden, 2 uitieder Depar-
'teZomoeten zyn Stemgerechtigde Burgers -40 Jaaren be eta en 7 Jaaren gewoond hebbende m het. Depar eLméut voor 't welk zy verkozen worden - gegoed ten mtuften tot eene fbmme van ƒ20,000 aan vaste goederen , -gel-en binnen de Republiek, of tot het dubbeld van lezclve fornrne, of venset &*J™ aa» °f ^ ' in Nationaale Schuldbrieven , of Obhgatjen - Leeraars by GodsdieafKge gezindheden zyn met verkiesbaar ' De Nationaale Kiezers worden verkozen voo 8 Jairen-laartykstreeden 'er twee af uit verfchiller.de Dtparemenren • doch zyn altyd weder verki^baar^ De £ treeding in de eeafte S Jaaren wordt oudjs hun by ha Lot bepaald, ^ ^ lrl



C 524 )
y In ieder afdeeling wordt een Kiezcrgekozen'ter Ringsvergadering : — ieder Ringsvergadering benoemt een Candidaat voor het Nationaal Kies-Collegie, en zendt de benoeming in aan het Départementaal Beftuur, het welke de benoemde perfoonen brengt op 4— dit viertal wordt aan hét Staatsbewind, en door hetzelve aan de Eerfte Kamer ingezonden, die het viertal'vermindert op twee — uit deeze kiest, de Tweede Kamer een perfoon tot Nationaale Kiezer, en geeft hiervan kennis aan het Staatsbewind. .
Dit Collegie is vergaderd te Utrecht — deszelfs Leden genieten geene wedden; maar, wanneer zy Vergaderd Zyn, een daggeld van/'is:-:-, en 3 gulden voor ieder uur afilauds, voor de heen- en wederreize.
.WETGEVEND LICHAAM.
De Wetgevende Magt beftaat uit twee Kamers. De eerfte uit elke 50,000 Zielen een Lid •. — niét meer als zes Leden uit elk Departement hebben zitting — de benoeming is voor 3 jaaren een derde gaat alle jaaren af en. aftregdende zyn telkens weder verkiesbaar. — Tot het doen der keuze voor de Eerfte Kamer benoemen alle afdeelingen of Grondvergaderingen een Kiezer en Plaatsvervanger tot. de Diftricts Vergadering de Kiezers van ieder District komen by elkander , en benoemen een Caudidaar tot Lid der Eerfte Kamer, in welken wordt vereischt S'temgcrechtipheid.ouderdom van 30jaaren, inwooning binnen hetGemcenebest van delaatftè 0 jaaren ■ Vreemdelingen 15.
De Kies-Vergadering van het District zendt de benoeaiing in aan het Staats Bewind' — het Bewind zendt dit aan het Nationaal Kies - Collegie, om binnen zes dagen de keuze te volbrengen.
■ De Tweede Kamer heeft 16 Leden, twee uit ieder
Departement, voor vier Jaaren gekozen alle Jaaren
ireeden vier af, uit vieronderfcheid.en Departementen—. de. aftreedende zyn telkens weder verkiesbaar — de Grondvergaderingen benoemen tot de keuze' voor de Tweede
Kamer een Kiezer ter Ringsvergadering.
De Kiezers 'van ieder Ring benoemen, een Cadidaat tot Lid der Tweede Kamer, in welken alle de vereischtea even als van de Eerste Kamer worden gevorderd, en nog de laatste 5 Jaaren moet gewoond hebben in het
Departement, voor welke de keuze gefchied. Dè-
ze Ringsvergadering zendt de benoeming aan bet Dcpar-têmentaal Beftuur, het welk, zo 'er meer als vier ge..,/;e, zyn, het. getal, op vier brengt, en die nominaty-
inzendt aan het Staatsbewind. 'Zó alle de Ri'ngsvcr-
yaieringen denzelfden- Perfoon hebben benoem.', is' hy
wet-



C 525 3
w-ettffr verkozen Lid van de Tweede Ksmer. Zo 'er BTeet'd'an een Candfdaac benoemd is, volbrengt het Nationaal Kies -Collegie de keuze.
VERGADERING van hft WETGEVEND LICHAAM.
' Het Wetgevend Lichaam vergadert gewoonlyk tweem*d m het jaar van ifi April tot 15 Mey,envan 15 Oc-
röber -ot 15 December. Buitengewoon, zo dik-
vfvls a's zy door het Staatsbewind wordt byeen ge!Lineir —- De Leden van het Wetgevend Lichaam genieten ƒ 20, en 3 gulden Reiskosten voor teder uur
^tarttfs 1 , Het zelve verkiest een Preüdent en VI-
ce-Preüdenti en heeft de aanftelliug van deszelfs Mv
niSHet' Staatsbewind zorgt, en is verantwoordelyk voor de veiligheid van het W. L. - geeft aan hetzelve eene Eere-wagt, ftaande onderdo Prelldenten van de Kamers. ' Werkzaamheden van het W. L. De magt van wetgeven, verbeteren , yerklaaren en affdliaffén der Wetten — bellüiten tot Oorlog, Ratificatien van Traslaten en Alliantien — hut bepalen der fterkte, van aanwerving, bezoldiging der gewapende Magt te Water en te Lande - het bepaalen der fterkte en inrichting van de gewapende Burgermagt — het kennisneemen der Financiën , en arrefteeren der jaarlykfche béapooting der Staatsbehoeftea — feet hoor en van verllag van de ontvangen en uitgegevens Tommiti — het vastftèllen van Nationaale Belastingen, en de wys van invoering — het verkenen van gratie — eindelyk;, het bepaalen en regelen van alles wat tot de wetgeving behooit, en niet aan andere Collegien is opgearaagen.— ae Eerfte Kamer neemt bellüiten, en de Tweede Kamer hekra 'tigt hetzelve — ae Zittingen zyn openbaar — de Notulen worden in druk uitgegeven — de Kamers kunnen Committés Generaal formeeren.
Het W. L. ontvangt geene llequesten dan door middel van het Staatsbewind.
Van het STAATS- BEWIND. Het beftaat uit vyf Leden, Stemgerechtigde Burgers, 35 jaaren oud , gebooren in het Gemeenebest — inwooners federt de laatfte Zes jaaren, en worden gekozen voor vyf jaaren. Zvn weder verkiesbaar, doch, tweemaal na elkander Zitting gehad hebbende , niet dan na vjf jaaren.
. Tot vervulling van een plaats in het Bewind benoemen •de twee Kamers jaarlyks op den laatften dag der gewoone •Voorjaara- zitting, ieder buiten zich, twee Candidaatcn , "en zenden hunne bïr>o;n;rng tan het StÉïtirVawin*, om
door



C 5*5 >
hetzelve aan het Nationaal Kies-Collegie te worden gezonden, ten emJe daar uit een Lid voor het Staatsbewind te kiezen. Zy hebben eer. j*Jrwedüe van f Het heeft dne Secretarisfen van Sr.ii.t, een van Buitenlanaiche betrekkingen, .een van Oorlog en een van Ma. "ftc- ~7T-Het *a,gI aan hct Wetgevend lx.haam voor de uarjllellmg van twee R3a;-en , als een voor de Adm£ MHrarje der Marine, en eén voor d;e van Oorlog -, Eensin hötj.:«r g.-cft, het a-n het Wetgevend Lichaam een algemeen Icnr.rceljk vcr.lag. wegens de gciLklhéid van het Gemeenebest, binnen én biuïenhndfche betrcicongen. — Stelt aan Ministers, fluit Vreede onder benenae van rat-.li tie door het W. L enz T 1 N A N T I E N.
De Amalgame blyft in ffand voorde Nationaafe
behoefte wordt gezergt, door algemecne belastingen ~ en in hoge noodzakeiykheid door buuengewoone Heinn'en enSeiastmgen. .-r-—
'« » «RAAD VAN FIN-ANTIEN.
Het Belimr der Geldmiddelen wordt toevertrouwd aan den Raad van Financiën, beflaande uiteen Thcfauiier Generaal . v!er L-den, en een Secretaris, afaweftdd
aoor het Staatsbewind De Raad verleent remisfi'e
van rechten aan Debiteuren van den Staat, cn remisfie van gratie, met approbatie van het Staatsbewind, mits met re Doven gaande, J 200. '£ AT NATiONAALE REKENKAMER. Dc N« R. beftant uit zeven Leden , en één Secretaris Ly vacature benoemt elke Kamer van het W L twee' -Carididaaten , en uit het zelve benoemt het Nationaal KiesCodegie ée,. Lid.
DEPARTEMENTAALE BÉSTUUREN - Ieder Departementaal Beftuur beftaat u t zeven Leden -ler.vexvubiagvan een vacature, benoemen de Grond-'
▼erg*nerrng een Kiezer ter Ring*,vesgaderïrjg: Ieder
5dngsvergt.aermg benoemt een Candicaat. • De benoeming der Ringsvergadenngèn worden gezonden aan dc na te melden Departementale Kiezers, en uit dezelve kiezen d-eeze voor het jJepartemtnraal Beftuur een -perfoon.
Vm de DEPAïlf. GECOMMUTEERDENS Dit getal is het du-b-lddcr Leden" van het Depart Beftuur, hebbende dezelvde vcreischtens, en moetende gegoed zyn ƒ 5000. Ieder Departernenïzendt ten fpoed.|ften en wel binnen twee ma. pdan na deszelis daarftelfirfg aan het Staatsbewmd ter goed- of afkeuring van het W V een ontwerp nopens cle wyze van verkiezing, het getal" &r. de werkzaamheden dezer Gecommitteerde;», welke t i
Vens



( 527 )
veris fungeeren als Depart. Kiezers, in de keuze van Leden voor het Departementaal Beftuur.
De Dep. Befcuuren zorgen voor de uitvoering der bevelen van den Staatsraad, en voor de Politie en Huishoudelyk Beftuur in huuDepartument — zy befchikken overal wat tot de Oeconorme en Finaatiên van het Departetn. behoort, en vermogen daaromtrentStatuten .Reglementen en Ürdonnantien ontwerpen, met goedkeuring van het W. L. Zy zorgen voor de regebng en inftandhouding van de gew. Burgcrmagt onder hun resfort. Deeze (laat onder de bevoelen van het Dep. Beftuur, doch , op Decreet van het W. L. , kan de dispoiitie daar over aan den Staatsraad
worden opgedraagen arreftèeren belastingen onder
goedkeuring van hunne Gecomnvtteerdens. enz*.
Van het BESTUUR der GEMEENTENS. • Ieder Gemeente kan zich een-Plan van Beduur ontwerpen , het welk echter zal moeten gegrond zyn op het beginzel van volkskeuze, en ter goed of afkeurii g aan het Departementaal Befavurmoeten worden ingezonden.
Van de RECHTERLYKE MAGT. Rechters zyn Stemgerechtigde Burgers, 25 Jaaren oud.de gefchillen tusfehen hun als meede over alle Jurisdictiequestie aan het Departement of ander Nationaal Gerechtshof — in crimineele Sententien misdaad uitdrukken , of nul — geen verbeurtvcrklaaring van goederen — reeht ia naam van het Bataaffche Volk.
NATIONAAL GERECHTSHOF. ,Een Nationaal Gerichtshof te Utrecht , uit negen Raa(jeil — voor hun lecven verkozen. By Vacature benoemen de beide kamers 2 Candidaaten—de Natiohaale KiesCollëgie doet' de electie. Het Hof oordeelt over aile perfoneele actiën, waarin het Gemecnebest als gedaagde wordt aaugefprooken — over alle misdryven, begaan in hunne posten door Leden van het Wetgeevend Lichaam, Staatsbewind, Nat. Rekenkamer, Raad van Finahcie enz. over de gefcllillcn tusfehen de Departementen onderling. Het heelt toezicht over alle Gerichtshoven.
Deze Leden worden by vacature gekozen door dc Der partementaale Beftuuren uit een dubbeltal, door het Hof voorgediaagen.
ALGEMEEN E BEPAALINGEN. Leeraaren en Hoogleeraaren der Hervormden blyven., geduurende hun leven , hunneTractementen en Pènliocnca genieten.'
De naasting der Kerken enPtstory -Huizen, gaatopden voet der ccémaneerde Wetten, enz
BUR-



C 528 5
BURGER. REDACTEUR!
Ik zon u een voordander van den laster moeten noemen zoo ik met vaststelde , dat gv uwe pogingen met de mme gaerne wddet vereenigen om den naemVanden Leyd'cnen Burger fjzoo gy dien weet) opentyk bekend te mu<en , wi ;ns brief in bet 61 Nummer van uw weekblad geplaatst u, waartoe ik u by deeze vriendelvk uitnodige. yJ
Zoo lang intusfehen die Leydfche Burger zyne befchul«igingen tegen my met met voldoende bewyzen ftaeft moe: ik hem voor een fcfjurk en lasteraer houden.
Heil & Broederfchap ! • ' IndenHaeg, C. G. R. van MARLE. 1
oen 14 May 1801.
Aan de Burgers Redacteurs van het Weekblad de BURGER POLITIEKS BLIXEM.
; De brief van den Leydfchen Burger van den 6 May in uw Weekblad No.'61. geplaatst, zal gewisfelyk genen kwaden indruk geven , by hen , die met de AdtirfnjJtratie der Marine van naby bekend zyn; doch daar dit net geval met is by veclen, op wier achting Ik prys Iterle, en my de kracht van het fpreekwoord bekend is" men noemt geen Koe bont, of zy heeft wel een' vlakjen , heb ik gemeend ene aantygdng van dien aart niet geheel onbeantwoord te moeten laten , te minder, da-ude mhoud diens briefs genen den minden fchyn heaft van enen grappigen inval, waarover ik anderfins even hartel>k zou kunnen laehgen, als een ander, al raakte de fcherts my van naby.
Weinige maanden na dat ik mynen tegenwoordigen post bekleedde , zag ik by het mondcren van ehi»e 'Schepen veele Matrozen gekleed in baaytjes , die zo geweldig gekrompen waren, dat zich dc armen tot li e •halve elleboog bloot bevondt. Dit gevoegd by het vermoeden , dat ten minden een gedeelte dier baaytjes niet .van mlandfehe dof gefneden waren, bewoog my raad te 'ploegen met den Leidfchen Fabriqueur Jan van Heukelom, den Ouden, (. van wiens kunde en belangloosheid ik my volkomen verzekerd konde houden) ophoedanige wyze ik voordaan zou kunnen zorgen, dat het Zeevolk gekleed \vierde met goed, tn'andsch, en zo veel mogeiyk krimpyry Carfaay Op zynen ■ raad vervoegde ik 'myrin de' Fabriqueurs. Vrede en van 'Marle te Leyden, Van wien ik vervolgens enige Rukken van verfchülert re foort tot mmfters bekwam. Ter zclver tyd bevond zich
ifl



C 529 )
tn cle (*) tweede Kamer van het Wetgevend mwmXemar^ die zederd veele jaren eenen .anmerkclyken
fflei gedreven "J^Z^^S^bt
die cd mvn verzoek de goedneid had., het loon te oe Sen het"welk, naar zyn inzien, best aan myn oog■£ k z^de vitdeen. ünderfcheidene proeven jaarna met het gekozen ftaal genomen , de epgegevcne ■btujTeken bevestigende, beitelde ik daarvan enige uuUei» , welke vervolgens te Tilburg vervaardigd werden. 'Inmsfchen heb ik by gelegenheid to*™'^* vin Tasfen. en de Jagtvolkeren van Rokken uo«i .11 worden voorzien, lakken ontboden van enen anderen mSchen Fabriqueur. die mogelyk wel .n enig verband Saat met uwen Leidfchen Correspondent; doch toen ; dit laken onder myn oog deed krimpen , werd ik met fancemoedi" d , om daarmee voord te varen, zo als ,k dè1 vryheid 1heb genomen hem mondelmg tc communiceren E die zeilde man kan zich volkomen vmekerd houden Tdat zo lang ik mn de Directie van de Ma.ev Kn hy nimmer een enkel ftuk Laken zal leveren, al ïrok'hyVde Allarmklok nog eens zo geweldig'als uwe
^SSj?X «ndere Fabriqueurs .dj zelfde LevCTarcie gaarne voor twintig per cent minder zouden ■willen doen , daar van is my niet alleen mets gebleken maa^k kan zelfs als een man -van Eer getuigen, dat niemand die zelfde Carfaay my immer tot een quart per 'SSinder heeft aangeboden, fchoon ik tevens met wil •omvlnfen , dat het voorftel om dat zelfde goed voft Sr ; P« cent minder «leveren, byna enze vêh Xk op my zou hebben, als dat een ander my de fi aanboodt tot zestien ftuivers. Die twintig pqr cent zou ik hoogst waarfchynlyk by afrekening vinden in dfopgefchorte^mouwen der Matroozen , welke my^t eerst oP het denkbeeld bragten, om van de oude gewoonte der aanhefteedde baaytjes aftegaan.
Do Leydfehe Burger houde het my voer't overifce ten «mede, dat ik hem, en Lieden van dien ftempel te veefveragte.om my te verdedigen tegen alle m imulaiic, afs of ik enig perfoneel belang had by emgc leveremie aan de Marine. De verfchillende Kooplieden en L|-
f*i Ik voeg hier by tri de Twede Kamer , op dat ■uw Leydsche Correspondent niet in bet dertkoeeld reraaktT, dat de Koopman, dien * raadpleegde Marle zelfs is geweest, die nimmer zitnng m dt Iwede Kamer, heeft gehad.



C 530 3
**^RSË. ik daa^tedoe„hebbe?ZOu,
dat euvel h,ï f g ,"1y ?etUigen ' Wanneel' k aan «at cu/u nu^te , mzonderhe d, wanneer f)P-P nr\
reg ,ny noodzaakte elders te^S te gïan °f ^ blat Slt^'^^Sef^ " gCVe/i" ^WeekH Hett en Broederfchap \.
14 mey l8qi- s p o o r s.
VRYHEID! GELYKHEID ! BROEDERSCHAP!
PJETER VREE DE , aan den Burger
rfrV&iïXÏ'l het W'e^lad de BURGER POLITIEKE BLLXEM. Medeburger ! . '
aï^KS ?Phouder1 in myn.c óbgen, waarde tehebben
Dit heeft thands plaats in den Brief, gedagtekend Lev " Sl^'t^ "^ffchreven é^yS&^% „ plaatst ,n uw weekblad No. 6i., met opzijn: tot zeke-
„ .o,tl te gefch-eden aan de Marine door den RcrWen„ tam en Leydfchen Fabrikcur van Mar i,f ™JfW»r ™1C,lt Scwceten . dat het niet is de Reprefentant van Mar, e ; maar wel het Kantoor van V S e„ van Marle te Leyden , waardoor aanhet S>S
cn Kott^da,n,Q^r\^y Lakens geleverd worden Van Hat kantoor ben ik de eerfte Pcrfofn. Ik heb 'al £ Je 10
dLw" a^T behoc" in hct %*>ndèr onder m]S duectie. Alles gaat onder myn oog, en ik weet des
venng is. Het is dus met volkomen kennis van zaaken dat ik rucr op al het crediet en trouw, die ik als £t ptibneam en Patriot immer by de Natie verdiende, het volgende met waarheid ter nederzette.
Hg is onwaar, dat voorheen immer aan dit Fonds
SL®1SF ^ Sfeauds, ZeeV0lk cc'«'geleveringen door eemge Jnlane.ichc babryken gedaan zyn. EngeWche en andere Fabryken hebben, daar zy tot mindere prvzen hovende Inlandfche te bekomen zyn , daarvan ontwyffelbaar het genot gehad. Dan de tegenwoordige Agent der
' Ma-



C 53* ;)
Marine, deeze Leverantie eenmaal onwrikbaar voor de Vaiorhndfche Fabryken willende: aanwinnen —- en zich zeiven daarvan volkom'ii willende verzekeren, befloot, daartoe wyzelyk, den eenigen weg intellaan, diedaartoe veclligt mooglyk is. Hy verbond zich regcftreeks tot gevestigde Fabryken , wier naam en faam hem waarborgden tegen allen llingfchen handel, en op eene getrouwe bediening deed gerust z;n. Wy leverden onze ftalen van allerhande kwaliteiten die benodigd waren, ter bezigtigïng in , en zagen ons de levering van Carfay Lakens opgedragen. . ■ * /
Het is dus-ten vollen onwaar, dat hierdoor cemgc vermindering in de wcrkzaemhaden der overige Fabryken heeft konnen plaats hebben want zy haeiden te voren aan deeze leveringen geen deel. Niet een eenigFabrikeur heeft hierdoor des' 'immer een werkman zonder
werk gelaten. En al wat derküven gezegd w.-i'l,
van armoede en behoeftigheid, die hier door onder het werkvolk zoude ontdaan 'zyn , is verzonnen én ten eer.emaal ongegrond. • . -. . .
Eene "andere even volledige onwaarheid is ook , datdce,ze Carfaey Lakens teVsavieas of elders zou Ier, gemaakt zyn. Zy zyn gemaakt van lut eeifte El tot het l.i.ufte van
Inlandfche-Woïle van wol tot draad, en ^an:dr:ud
tot Laken gefponnen , geweven, bereid en geverfi , in onze Fabriek tc 'I'ii.bdko , zodat niet eenen enkfen Soft daar aan verdiend i», dan op onzen Va leila.idfchen y;ron"L en door de handen onzer Medeburg?re'n.
Ik zal de bedoelingen, d\- uw Correspondent heeft konnen hebben, in het fchryveh van' di.mbrief, niet opfoeuren , fchpon -zy jtidcrdaad. in -het oog I.rpe.v' Ik .zal'de^ onbeoo'rdeeld iaaten , of wet. Vadcrlan.l.chgezindheid hier de drytveer is— dan velde d. .n:<. «Iwnaronder Commercie jalouzy, hebzucht cr».>fg.i..»t' met no.> W andere oogmerken bedest worden. - G-:i tófj is Kfct'my, aan alle weldenkeuden-'de waarheid te he.-beu doen kennen, en hun te kunnen gcrustiieaén , .'-t,. :'.<••»? het Vaderlanddan, met getrouwheid, met c rijkl c'.f, cn zonder Üiesfehen han tol moet o.e.diend zyn, 'dar h-.-t dar. moet bediend- wor-ien » zoo als -zulks. Wöot myn kantoor gefehied ; terwyl ik met deeze aanmerking eindige, dat» gelyk de invloe t der drukpers, zoo he.il'taarn 'en dien (Mg is , van fchelmilukken aan dén dag tc brengen >n trouwlozen aan de'kaek te.zetten, zy al dat onb rec.mbiar nut verliest, wanneer zy, onier een fchüon'chynend 'voorgeven , word gebezigd-tot bevordering van byzondere "belangen en tec-eUigeu, en men daasMre aan een
eer*



C |3« '3
ecrlyk bedryf een fmet van ondeugendheid tracht by te zetten.
Liefde tot waarheid —'t belang en zitgt voor de drukpers achting voor •belangloze Republicaiufche .pogingen , en e'ene pliprfchuldiee zeïfsverdedigihg, waren de eenige dryfveeren 'tot dcezen brief. Gy zult my óngetwyffcid behulpzaam zyn, .door denzelven in uw eerfte Nummer een plaats te geven.
Heil en Broederfchap tgMerSot; PIETËR VREEDE.
Wy twvfelen peen ©ogenblik, of ons Leydfchc Correspondent zal in deeze onhandigheden het character deployeeren, het welk wy Hem tot nog toe onalgcbrccken hebben toegekend.
Of — Hy is van de waarheid zvner ftoute asffertie overtuigd, en dan M Hy zich nader verklaaren, eq voor onze Leezers, die zekerlyk hun oordeel voor M nog ppfchorten , verantwoorden : .
Of — zelf kóomt Hy van zyne misvatting te rug, "wanneer Hy aan de deugdzaamheid deezer defenfie reclit moet doen, cn de ongegronde aanbrengingen mistrouwen wil : in welk geval wy gerustelyk vertrouwen durven , dat Hy aan zyne te gewaagde aantygineen eene opculyke démenti zal geeven. Hier maaken wy zeker
ftWyPnoodi-en. by deeze gelegenheid, allen dien gcenen uit, welke zich in ons Weekblad beleedigd achten, om ons, op het voorbeeld van eenen Spoors en Vai r:.r., wier naarnen de bladzyden onzer Jaarboeken , toe an daar, al vry interesfant maaken,. te dwingen tot demarches van dien aart, als thands het geval is, en , welke demarches gewillig te doen, wy het ons een gepeil.gden plicht achten. . n
De weg, door deeze verlichte koppen mgeflrgen, is zeker verre verkiezèlvKfcr boven dien van den Reprefentant v/.v Manue, die, door te veel te zeggen, mets zegt — p?rty irriteert - en van onze discretie met meer
veft dan fe vefl „ . ■ r ^ '
<■ Duimt fapier.r. fat est
■ In den mnf, getVttïfet % 5TNT.YDERS, TIENEN én Comp.» «n-'.omte L-ekomens ? >fuiv.



D E
P O LITIEKE
BLIXEM.
No. 63.
i ■ * • 11 1 1 _^ Procul a Jove procul a Ju/mine.
Maandag den 25 May 1801.
D e Commisfie tot de revifie, of liever, eems;e in dë Couranten promiscue getekende Leden van dieCommisfie hebben kunnen goedvinden te adverteereri aan het Neder/dndfclie Kok, (hier toe zekcrlyk door het Vertegenwoordigend Lighaam van dit Volk geauthorifeerd — men fpreekt anders dit Volk zo niet aan , qüalitate qua en fub-commts/ies-gewyze ! ) dat onze Bylage niet is het Ontwerp, zodanig als hetzelve by het Rapport van die Commisiie op den 19 deezer ais bylage is gevoegd en ter Vergadering van de Eerfte Kamer voorgelegd.0 '
Dit is oök eene eeuwige waarheid; want onze ?>yia*o Was zo min de Haare, als haar Rapport ons OntwerD Was. v 't Is uit de omftandigheden na te gaan, dat, na de lectui'e van ons tytelblad, men zich by het Motto ee~ arfêteerd, ert niet verwaardigd heeft, het Voorbericht te leezen, alwaar met even Zoo veele wöörden ftaat aefchreeven: ° „ Gy vindt hier den Text zelve Van het gantfche „ Ontwerp , zo als het oorfpronglyk is daargefteld „ De Nooten zyn m.dere veranderingen , door de „ Commisiie gemaakt, Zoo, dat men, deeZe veran„ deringen in den Text vöegeride, of, in plaats van „ de Jextwoorden, de veranderingen leezende het „ verbeterde Ontwerp zélve in deszelvs geheel bvéén vmdt." ' Wy willen en moeten bekennen, dat onze Bylage het Ontwerp der Commisfie niet is; maar de Commisiie zal ook wel willen en moeten bekennen, dat, op fWée i drie byvoegzeltjes »a, als, onder anderen over de ü- Deei- N stem-



C 534 )
Siembilletjes, een Staatsbewind'uit 7 leden , (*) en hunne jaarwedde a ƒ 10,000, het Plan dan van de Conjhtutie, zo als , men wil, dat een der Lenen der Commisiie hetzelve aan de Haar emfche Coulant van den 21 deezer heeft gefuppediteerd, niet anders is dan onze Bylage, dat is, 'er den zaakelyken inhoud van uitmaakende!
\ oor 't overige zal het Rapport en de Bylage der Commishe, welke thands op 's Lands persfe 'zyn, het pleit bellissen, of wy buiten den waard gereekend hebben — ja , dan neen !
Maar — de ydeje woordenfpeling eens voor een oogenblik daar gelaaten — zou de Commisfie ook zoo goed willen zyn', om , even als zy zulks ten opzichte van onze ongelukkig vervolgde C>lage heeft bcproevd , de volgende" loopende vertellingtjcs met een dubbeld Capitaale NIET te discrediteeren ?
is het niet zoo, dat de Commisfie tot Revifie een,' aan Haar aangebooden ontwerp van Staatsregeling, tot een point van deliberatie heeft gemaakt?
Is het niet zoo, dat, gelyk by foortgelyke onderwerpen van gewicht altyd plaats heeft, de Commisiie het in den beginne onderling niet heelt kunnen eens
worden ik wil niet zeggen, omtrent het principe;
( dit voelt elk een , die by de publieke cijscuslieei over dit fujet is tegenwoor.% geweest, dat niet anders zyn kon) maar omtrent den inhoud zelve van het Ontwerp in quesrie ?
Is het niét zoo, dat 'er twee partyen waren, maar dat de grootfte party nog onderling verdeeld was , en dat men niets heeft onbeprocvd gelaaten, om, tot doorzettinc van liet plan, 0ict geon buiten deeze manoeuvre zoude 'hebben fout geloopen) deeze disfentieerende party tot één femiment te brengen ? — Ik wil hier niet zeg-
«cil, door wat weg dit mogt ook eens kilt zoo
zyn; maar de tyd zal alles ontdekken en rechtvaerdigen. —Zyn kruid en lood ontydig te verfchictcn , is verlies voor de" hand , en loutere onvoorzichtigheid !
Is het niet zoo, dat het Ontwerp, door deeze verzusterde meerderheid geadopteerd, by het Bewind is gebragt, en dat men voor dit Bewind alle mogelykecondeseendarce getoond, en deszelfs welbehagen hieromtrent heeft trachten te vernecmen? — Ik wil niet zeggen , dat dit dc Eer der Volks-rcprcfentatie niet weinig in decltri brengt ; want dit mogt wcctniet zoo zyn!
Is het niet zoo, dat, by dc frequente discuslïen over het, naderhand met ..et welbehagen des Bewinds gehonoreerde , Ontwerp , de luidruchtigheid zoo verre gegaan is, dat men buiten dc tmiuren zelfs duidelyk, onder anderen het volgende heeft kunnen hooren ? —
Buo-
(*) Op pag. 24 van o^z^'Bylace by fchryffoute op 5, in plaats van 7 grjleld.



( 535 )
Buonaparte wilde, dat onze Conftitutie veranderd wierde; niet, om dat Hy, wat Hem ben-of, klein genoeg was om zich metonze huishoudelyke zaaken in te laaten ; maar, om dat in de HoofJilad de vreemde Ministers de tegenswoordige Conftitutie befchouwden, als een Conftitutie van zekere party of factie , en niet van 't Volk.
'Er moet , in omriem eventum* voor de retraite der Bewindslieden gezorgd worden. Zy moeten dedomagemcnten hebben. Het vertrouwen moet tusfehen Hun erj ons worden gecultiveerd.
Ik ken geene Stemgerechtigde Burgers ik re-
prefenteer het Volk, en gcane Stemgerechtigden'. Amallen zonder onderfcheidgeene&tejrii>iUétten te zenden, is tyRannie !
Ging niet zelfs dc luidruchtig :id met barder woorden genaard, die wel confus vernomen wierden, maar Sig' -nificant genoeg warén ?als, by voorbeeld.
"Dat het ontwerp flryd met alle Republicamfehe ge* voelens.
Dat 's Volks Oppermacht wordt weggenomen en tot eene chimaire gemaakt.
Dat de Uitvoerende Macht als Souverein ageert, en de Wetgevende macht naar haaren wil doet werken.
Dat een Nationaal Kies-Collcgie onder dien naam do geheele Republiek beftuurt.
Dat de Wetgevende Macht alleen een fpeelbal is der Uitvoerende Macht, welke laatfte het veto over alles heeft.
Dat de Depart. Beftuuren hellen naar het fcedcrativc.
Dat alles daar hoen (trekt om het geheel beftuur te brengen in handen van Patriciërs, vermogende en rvke lieden, terwyl de minvermogende , maar in dc daad brave, burgers eene nulliteit worden. , En dat met een woord het geheele ftuk ingericht is om eerder Oranje op den troon te Hellen , dan een grein van een Republikcinsch Beftuur te bevatten , ftry.dig met de Revolutie, ontbloot van Volks invloed , onverre buiten de gronden tredende ,'iwelke een oprecht Republikein verwagt.
Maar, dit alles kanwel zoo niet geweest hebben — dit echter heeft ondertusfehen al plaats gehad : 'er is eerst een Plan ontworpen — dit Plan, of Ontwerp, u juist dc Text onzer Bylage : — deeze Text is by de Comrjnisfie ronl geweest — men is byeengekomen , cn 'er .zyn vcrvolgends aantekeningen, veranderingen, verbeteringen in het Ontwerp gemaakt, en dit zynaeivWfff onzer fisl-ye, met cyfers op de bchoorlykc plaatzen aangeduid: — eindelyk moest 'er van het een en ander een Rapport worden gereeiigcerd , en een Plan,, oi M 2 Ont-



Ontwerp gemaakt, niet naar willekeur, niet iets geheel nieuws, met geëmplieerd , gcéxtendeerd , of inftrucriver gemaakt, maar byna lctterlyk onzen Text en onze Abc ten Dchelzende , dat is, in een , in elkander vloeiend uekeet, u t die beide deeletn, ordelyk zamengeiield
Het fpreekt van zelve, dat dit niet letterlyk heeft kunnen gelthieden , en in zoo verre is onze Bylage of Omwerp, niet het Ontwerp, zodanig als hetzelve by net Rapport is overgelegd; maar, is 'er wel, in het esfentieele der zaak, één jota verandering?
Wy zullen ons verders over het Plan , Ontwerp, of Sy^age, of welken politiekcn naam ook dit meejterftuk van de Volksreprefentanten Steyn Parvé, c. f. draaien moet, voor als nog een eerbiedig ftilzwyeen opleggen. tot dat de officieele ftukken publiek zyn, en dat de twyiel zal moeten ophouden, of ons ftuk de indentiteit heeft van dat der Commisiie, ai. , of niet.
Wy hebben intusfehen medelyden met die wangunmV gen , die aan de Uitgevers onzer Bylage de geringe winst deczer furprife van Mercuur bcnyd , en zich voor een oogenblik, mef het niets beduidend Advcrtisfement van eenige Leden uit de Commisfie , verheugd hebben als met een doode Muis. Onze Vleugelbode heeft genoeg gezorgd, dat alles aan den man geraakt is.
Een woordje aan de ydele Raaders naar den nieuwen Redacteur van de herreezen Weekbladen, JANUS, en den POLITIEKEN BLIXEM. ^J-£u\
't Is hoegenaamd geene kunst , den een' of ander niet alleen 'er mede te doodverwen , maar zelvs onbe' fchaamd als met den vinger aan te wyzen , en tc zeggen: daar gaat de Redacteur! of, 'die Man isSchrvver van dt of dat Weekblad!
Die konstgreepen worden meestal eebeezi >d, of door Lieden , die zich zeiven, ten koste van anderen, willen vcrmai-keu, en dan hieten het quafi grappige invallen; of door zogenaamde fhedige fnaaken, die 'er op uitgezonden worden , om, onder de vleugelen van deczon en gecnen geaccrediteerden Schryver, of Steller den waaren M.in te verbergen. '
Vast gaat het, dat iemand , die moeds genoeg bezit en er toereikende talenten toe heeft, om de gebreken, wcl.ee, of in 't oog loopen, of bedektelyk in zwang gaan , te gispen, 'er den draak mede flcekr, wanneer Hy, als zodanig, met dc vingers wordt aangewezen; en, dat iemand, die de pofitiven van den Sebryver gerus-



C 537 )
rustelyk de zyne durvt maaken, het zich wel dikwerf wil laaten aanleunen , dat hy telkens de Wolf in de Fabel is.
Het komt 'er maar op aan, dat een ieder zich wagte voor fchade.
De oude Janus is herreezen — dit Is eene waarheid; want het wierdt tyd , dat de roem van dien Man, tegen de lichtvaerdige misbruikers van zynen naam wierde gevindiceerd.
De oude Politieke Blixem komt weêr te voorfchyn , dit blykt; maar, om hier uit het gevolg te trekken: de oude Dagbladen herleeven, en derhalven deoudeSchryvers ook, is hét argument van bekrompen geesten, tegen welken eene fatyre te maaken, nog grooter dwaasheid zoude zyn.
Genoeg, de tydsomftandigheden van ons ongelukkig Vaderland vorderen eene revifie van byna alles. Genoeg, dat 'er lieden zyn, die deezen taak wel op zich neemen willen, maar onder het beding : perfona/iteiun moeten voor realiteiten plaats maaken.
Een Redacteur, die te kiesch is, om vaji dit beding af te gaan, fchryft niet in den imaak van Jan,die gaerne Ziet, dat het geen Piet aan den Uitgeever uwvKlaas gefuppediteerd heeft, voor en boven a'ües geplaatst wordt. Schryft men niet ftout, trotsch de Politie cn Justitie , 't is prullewerk in 't oog van den Correspondent, en het maakt de beurs der Uitgeevexs nietfmeerig.
Om kortte gaan: de osten^ble en invifibic Redacteur der genoemde Weekbladen biet beurtelings Janus ofJu. piter, naar gelang der ftoffen, welke hem ter redactie worden toegezonden. Hy adopteert hetgeen hy uitgeeft voor het zyne, en is 'er by de Politie ènJustitie responfabel voor. De ostenfible zal ook altyd ccmparccren , de invifible gerust t'huis zitten
Als een ander Expediteur , naar het voorbeeld van eenen Ondaatje, Bosch , Snoek , de Haas, Spoelflra, cn anderen , zal Hy de ontvangen ftukken examineeren , rcfumeeren , revjdeeren , expedieeren, en daarvoor aan de Uitgecvers op zyn tyd declareeren het falaris, exorbitant of genereus, naar gelang van het dobiet ; want hy is niet op een vast appomtement geëngageerd, en hy wil alleen meester bleven van dc Bladen.
Hy recommandeert zich ook alleen in de gunst van Schryvers of Suppedi tours, die waarheid lief hebben — de regels der fatyre kennen —het elk het zyne op zyn pas en tyd weeten uit te deelen , en die vooral het Volksbelang; niet uit hart cn oog beide verliezen, om laage bvoogmerken wille.
DIXI.
P AR



C 53» )
PAR ORDRE.
JUPITER, eerfte BURGER van 't Heelsl , Aan dc BATAAVEN.
'mm
PROCLAMATIE.
Alzo door mynen getrouwen vleugelbode , Mercuur, ter myner kennisfe is gebragt, dat het dagelyks toeneemend getal van onbekende zwervers en fortuinzoekers binnen de Bataaffche Republiek, allen zodaanige A/iasfen voerende, welke hen doen voorkoomen als Afftamrnelingen uit myn gedacht, en uit dat van Janus, en onder dien fchy'n zich veclerlcie moedwilligheden en knevelaryen jegens dc goede Ingezetenen veroorloven le , de ontrustendfte vooruitzichten oplevert voor het toekoomende, zo ten merklyken nadcele van die Maatfchappy, als tot ontluistering onzer groote naamen, en van den roem onzer waare Afftammelingen: —
En •, overwegende,
Dat foortgelyke moe Uvilligheden van naamlooze fortuinzoekers , die zich, nu achter het ééne, dan achter bet ander masker verbergen , ten einde des te ongeft'oorder bun bedrog te pleegcn , geene andere ftrekking hebben, dan , om , onder de vleugelen van mynen Adelaar Tehuilende, zich als Ridders van de droevige figuur een beftaan te verfchaffen , ten koste van de door hun misleide Gemeente:
vt, uit het toelaaten van zulkeonbetamelykc, ende Ingezetenen zeer benadcclende konstenaryen , niet anders kan vonrdvloeiien , dan verwarring , twist, wantrouwen en bearzenfnydery , aan den eenen kant, en , aan de andere zyde , bezwalking van de Eer onzer roemryke naamen , en miskenning der verdiensten van onze waare afftammelingen, die'zich binnen de gemelde Republiek als Reizigers ophouden, en nu hier, op myn oppermagtig bevel, onzichtbaar aanweezig zyn.
Dat, uit dien hoofde, tegen den verderen voordgang van een zoo fchadelyk en fchandelyk misbruik op de kragtaaieligfte en fpocdigfte wyze behoort te worden voorzien, én dè goede Gemeente sjewaarfchouwd, van zich door geene Pfeudo-Jupitenaanen, of Pfeudo-Janus/en, onder welken naam ook zich voordoende , te laaten oplisten, of beroeren.
-Zoo is het, dat ik, JUPITER, den Blixem zwaayende , zo wel tot handhaaving der rust en goede orde onder de ftervelingen , als ten affchrik en ter verplettering van allen , die dezelve poogen te verwoesten, vastftelle en verklaare, gelyk ik doe by deezen: —-— Artikel. I.
Dat niemand in het Geheclal vermag, zich eenig recht
van



( 539 )
aan te matigen tot het voeren van onze naamen , of dien van ons gollaeht, dan die, aan uien zulks door ons , of, ontzentwege, door den Eerften-Staats-Secrctaris Apollo, zal zyn toegeftaan , by opene Brieven van vergun-, ning of Creatie, inhoudende deszelfs. gewettigden Geilachtboom, en de gronden, op welken aan hemisvergund, zich naar Jupiter, of Janus, als Stamvaders, te benoemen, en dat zy , die, in weerwil van dit verbod, zich zouden willen vermeten , in deeze hunne Titani/che muitery voord te gaan, alle de geduchte llaagen myner Blixemende vuist te duchten hebben; zullende de geenen , die alzoo door my mogten worden nedergcvcld , op eene lyst gefield, en met naam en toenaam aan het algemeen, worden bekend gemaakt.
Art. 2.
Dat de goede Ingezetenen gewaarfchouwd worden , van zich op geenerlei wyze in .Te laatem met, noch eenig geloof, of vertrouwen te geeven aan zodanige zwervers en landloopers, welke zich by hun mogten voordoen, het zy als nieuwsvertelders, of onder eenige andere gedaante, zeggende, dat zy van ons ge!la»t zjn, en zulks tot ftooring hunner rust, of ter leedigïng "van hunne beurs; ten zy dezelve voorzien zvn van een zoef.anig legaal bewys hunner afkomst , als hier boven Art. 1. is gevorderd, en waar van zy aan elk, des begeerenden hei: origineel, door mynen zegelring gezengd, en gecontrasigneerd met eene pen uit de wieken van Mercuur zelve, zullen moeten vertoonen ; vryiaatende , en gelastende des noods aan eenieder, om'die geenen, welke zulk een Diploma niet zouden kunnen vertoonen, of omtrent de echtheid van wier aangebooden getuigfehrift gegronde twyfelingen mogten ontfraan , aan te houden, en in verzekering te noemen", tot dat myn vlcugelbodc, of iemand van zynentwege, zal zyn aan'gekoomen , en den gearresteerden , zo wel als zyne papieren , in loco zal hebben onderzogt; waarop door hem , of van zynentwege, de nodige ordres in dezen zullen worden geftcld, naar bevind van zaaken en omllandighcden.
Art. 3. h Eindelyk, dat, om by voorraad de goede Ingezetenen der Bataaffche Republiek zo veel mosrclyk voor alle misleiding in het vervolg van tyd te bewaaren , cn voor te koomen , dat het waare kroost van Jupiter en fanus niet vermengd worde met eene verachtelyke bcnd'e van Avonturiers, die, onder allcrleie fchoonfchynende benamingen, zich als zodaanig zouden mogen voordoen , ik reeds voorloopig hebbe gelast en bevolen, gelyk ik nog-' maals last , en beveele by deezen aan' myne twee Germaine Neeven, federt eenigen tyd zich ophoudende binnen de Bataaffche Republiek , onder de bastert-n-aamen van Janus Janus-zoon, Alias, Janiculus, of Janusie , cn Domoor Reviseur, om zich, binnen denpe-
remp-



C 540 )
temptoiren tyd van 14 dagen, te vervoegen aan het Hotel van onze waardige Zoonen , den Poütieken Blixem, en Janus , ten einde zich onder hun opzicht en beftuur te (tellen, en van hun te ontvangen alle zodaanige lnfiructten, waar naar zy zich in het toekomende, volgends mynen üomelyken wil, in het Gemenebest zullen heboen te gedraagen; hun wel expresfelyk verbiedende , van nu af aan , onder hunne alias naamen van Burger, of Janus-zoon , eenige eigenmachtige handelingen te verrichten , eenige engagementen aan te gaan, of zich in 't openbaar eenigerleie daad, van wat aart ook , te veroorloven ; vermits ik dit alles verklaare , voor nu als dan, te zyn nul en van geener waarde; neenmaar, zullen myne Nccven voordaan worden aangemerkt, als itaande onder het Voogdyfchap en bizon Ier beftuur van onze Zoonen, de» Poiitieken Blixem, onder het aêloude motto : proeul a Jove proeul a fulmine, en Janus, onder het gewoone fuum cuique — aan welke beide Zoonen ik daar toe alle de nodige macht, gezag, en authoriteit by een fpeciaal Hemelpatent heb opgedraagen : —»- waarfchouwende derhalvcn alle goede Bataaffche Burgers, van zich in deezen , zo onverhoopt gemelde myne Nceven aan den inhoud deezes niet mogten koomen te voldoen, door geenerlei inductien te laaten misleiden, cn toe te zien, dat zy niet, tegen mynen wil en goede meening aan, ten gevolge hunner eigene ligtgelcovigheid, bedroogen worden.
En, opdat niemand van deeze myne welmeening ea goeden raad onkundig blyve , zal dit befluit, door middel der twee Weekbladen, genaamd, de Bu.-.ger Politieke Blixem , en {anus Janus-zoon , alomme worden verfpreid en bekend gemaakt, met welke bekendmaking ook tevens hunne bastert-tytelen van Burger, en Januszoon zullen moeten koomen voor 't vervolg op te honden.
In de Wolken, boven de
Bataaffche Republiek
den vierden teruggaande» dag, der tweede terugloopende Maand, van het darde terughellende Jaar der Conderftond) Appöllo.
enz. (gecollati) Mercuur..
(was geteekend) Jupiter.
-(Conform 't origineel)
De Redacteur.
Inden Haag, gedrukt bySNEYDERS, van TIENEN en Comp, en zyn te bekomen k 1 en 1 halve Stuiv.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 64. 1 1 ■ ,—-*
Proeul a: Jove proeul a ju/mine. \ -*
Maandag den 1 Juny 1801.
Wy begeer en eene orde der dingen, waar tTt alle laage en wreede driften geketend; alle •weldaadege en edelmoedige, door wetten wakker gemaakt worden: waar de Jlaatzucht beftaat in het verlangen om roem te verdienen , en het Vaderland nuttig te zyn; waar de onderfeheldingen uit de Gelykheid zelve gebooren worden: waar de Burger aan den Magijlraat, de Magijlraat aan 't Vdk, het Volk aan de Gerechtigheid is onderworpen: waar het Vaderland aan elk bizonder Mensch welvaren verzekert , en waar elk bizonder Mensch zich met trotsheid in den voorfpoed en den luister van 't Vaderland verheugt! waar in alle gemoederen zich verhogen door de geduurige mededceiing van Republicainjche gevoelens, en de behoevte •om de achting van een groot Volk te verdienen : waar konsten de vercierjelen der Vryheid zyn, die ze veredelt, en koophandel de bron is van algemeenen rykdom , en niet flegts van een monfleragtigen overvloed van eenige huizen.
Wy hadden, over h&t Plan, Ontwerp, of Bylage van de Reprefentanten SteynParve c.f , ons een eerbiedig flilzwygen opgelegd, tot dat officieele ftukken de twyfehng zouden hebben doen ophouden, of onze Bylage de identiteit hadt al of niet van het Ontwerp der Commisiie ; en, nu het Publiek beflisfen kan, of reeds beilist heeft, zullen wy dit ftilzwygen opheffen% en aan onzen Justus Reotuit het woord geeven.
BURGER JUPITER! Met zoo veel fpyt als verontwaardiging las ik, in Bylage I. op No, 02, va» uw interesj&mt Weekblad, het II Dbbj,. O Qï&*



C 542 )
Ontwerpvaan Staatsregeling voor het Bataaffche Volk, den 19 deezer door de bewuste Commisfie overgelegd in de Eerfte Kamer van het Wetgeevend Lichaam, en zulks ten gevolge der bcrugte Propofitie van het Uitvoerend Bewind, tendecrende tot eene zogenaamde Revifie onzer tegenswoordige Staatsregeling.
Offchoon ik de echtheid van deszelvs zaaklyken inhoud geenzins in twyfcl trekke , zal ik my, voor als nog, daar over niet breeder uiten: meèr bizonder is thands myn oogmerk, om u myne gcdagten voorloopig medctcdeelcn over de voorgedraagen wyze , tot welkede Commisfie advifecrt, om de Bataaffche Natie, wanneer het Wetgeevend Lichaam dit nieuw Ontwerp goedkeurt , in deze zoo belangryke zaak te doen bellisfcn ; eii wel voornaamelyk over dc bepaling, dat hy, die zyn Stf.mbillet Oningevuld teruggeevt, gerekend zal worden , voor het Ontwerp gejlemd te hebben.
In de daad , wy gevoelen niet , hoe het der Commisfie ter gocdertrouwe in het hoofd gekomen is, om zulk eene bepaling voor tc flaan : immers zyn 'er, in deeze Republiek, maar twedcrlei foorten van Burgers, active nameiyk en pasfive: de eerften zyn , by uitfluiting; bevoegd tot het uitocffenen der Staatkundige rechten in de Grond- en District'svergadcringen, en nergens
anders: dan , misfehien bedriegen wy ons ? •
deeze bepalingen , alhoewel in onze zieltogende Conftitutie te vinden, kunnen welügt als geen krachthebbende bewyzen worden aangevoerd , na dat de Conftitutie zelve zoo openlyk in veele andere opzichten gefehonden is! geen zwarigheid; dit ware eens zoo ; alle
andere aanmerkingen zclvs eens daargelaaten, dan nog, herzeggen wy, niet te gevoelen , hoe de Commisfie, ter goeder trouwe en zonder flinkfche oogmerken., heeft kunnen advifeeren ,-om de oningevulde Stembilletten te doen houden als affirmatif voor de aannecming van het aangeboden Ontwerp. Op welken redelykcn grondof ftelregel deeze voorflag rust, betuigen wy , niet te bevatten: flellig immers te willen bcweeren , dat hy, die geen Neen zegt, daarom Ja zegt, is voorzeker de ongerymdheid zelve, en zou, in 't algemeen, zo veel betekenen , als dat hy , die zwygt, spreekt , en , natuurlyk dan or>k, omgekeerd.
Het fpreekwoord „die zwygt confenteert," is ons niet onbekend ; dan , het zou , onzes inziens , een ongcfteld brein, of onzuiver hart Verraadcn in hem , die het zelve', op eene ftemming over eene Staatsregeling dooreen verlicht en vryheidminnend Volk 'f wilde toepasfelyk maaken: in allen gevalle zou het te veel, en
dus.



( 543 )
dus, mets bewyzen. Iemand , by vöorbetld, aan
wien iets wordt aangeboden, en die dit aanbod wil aanneemen, zal, op dc vraag „zegt GeU o/JMcen?"
voorzeker ja un antwoord geeven. Zwygt hy, dan
geevt zulks te kennen, of, dat hy als een zot gewild heelt, het geen hy eigenlyk niet wilde ; of, het noteert verachting, beiluiteloo; heid, of onvcrichdlighcid; en, zo deeze nieuwe modincatien van zyne denkoeeW.cn niet one.ndi" nader het negaltve grenzen dan het poftttve , en in den waren zin van het woord, nimmer te recht als 'pofitief kunnen worden aangemerkt, ja, dan ver (taan wy ons den gezonden redeneertrant niet.
Maar, laaten wy deze zaak eens uit een ander oogpunt befchouwen!
Loopt het niet al terftond in 't oog, dat deeze geproponeerde manier van ftemming geheel tnconjututwncel is» en kunnen wy dus niet ftoutelyk beweeren, dat dezelve geene wettige Volksuitjpraak opleveren kan?.— zoo laiig toch eene wet, hoe gebrekkig ook, C vooral eene door 't Volk gegeeven , en door de geconlhtueerde Machten bezwooren wet) beftaat, moet zy ook gevolgd worden , vooral als het alleen aankomt op te jarm. Die het tegendeel durvt beweeren , zet alles op losle fchroeven en is in onze oogen de waare , de eigenlyke Anarey# i - Hy , die zich willekeurig boven de wet verheft is een Despoot! waar toe dan toch deeze afwy-
w's zal met elk Stemgerechtigd Burger, die, als
zodani" zyne waarde , zyn maatfchappelyk ,belang in 't ou^ houdt, by elke wettige gelegenheid , aettve zyn ftaatkundig recht doen gelden ?— verzuimt hy du pasfive en opzettclyk, is hy dan wel dit recht, .s hy
wel der vryheid waardig? immers geenzins! Hy ,
die in zommige gevallen zyn eigen ooisdcel wantrouwt, zal niet nalaten, zyne Medeburgers, zyne bizondere Vrienden, om inlichting en onderricht te vraagen , en hem zal het gewis aan geene gelegenheid ontbreeken ,
om zyn hart en hoofd te vreden gelteld te zien :
doet hy dit niet, dan is hy ook hoogst onverfchulig, en ftaat overigens met den anderen gelyk: beiden verdienen zy in dit geval, in geene aanmerking te komen : hunne plichten, der Maatfchappy en aan zich zeiven verfchuldi?d niet volbrengende, behooren zy ook, de daaraan verbonden rechten geenzins te genieten 1 — ge/yke rechten , eelyke plichten 1 .
Wanneer wy,al verder, deze, geheel nieuwe, voor. «eftelde bepaling overwegen , dan doen zich verlchilIcnde gewaarwordingen op aan onzen geest en aan ons eevoel. . »
Verraadt het, op zyn best genomen, met vry wat O 2 truc;



(■ 544 )
«rotfchen waan , of laatdunkende eigenliefde wmn»* tóen, ten gevalle van zyn eigen gewrocht m»T afv? tóig van üandgrypende, ja- zelv! by?(Snftkulionïetó Acte gewyz,gde manier van ftemming, 2U°k eenè? oi gerymden maarregel, als wy vermeenen tc heboln aan"
Men zegge niet, dat deze gevolgtrekking overdreven •f van alle aanleiding ontbloot zoude zym - Wanneer wy de ruime openzetting van het Stemregister na d»n
een grooter aantal nog, welke eene revrS ,f' den voor ontydig, incónftitutioneël, cn dus olScSv"
E v00 hef zdve^-dTe" ^vn,0.^'1^ C" Waakza™BataaflchenVolkfïfve, ^ïfö^JS!» dCS
zich met dit &^o5Sér7mïïf^.in,^,el, wei8cicn> ne ftcmbiüetten XjK?^gSvSV-S him"
WO «yö Hem ^zen,. een perfoonlyk Recht .waar
van



c 545 y
van derhalven ieder afftanddocm kan:—welkgezag zou dan bevoegd zyn, om iemand tot eene tegenwilhge uitoefening daarvan te noodzaaken. Ook is ten allen tyde, in alle welgeörganifeerde Collegicu, waar deswegens geen bizondere wet beftondt, begrepen geworden, dat, by elke ftemming, waar de meerderheid beihst, elk Lid, welk buiten advis blyvt, non liquet ftemt, ofabjentis, moet gerekend worden, zich aan do uitfpraak di.-rmeerderheid te onderwerpen, maar nimmer om eene onuttgebragte ftem voor eene affirmative te doen gelden. Zelvs levert het Vertegenwoordigend Lichaam , daarvan, recente en bevestigende voorbeelden, op, hebbende meermaalen zommige van deszelfs Leden, in weerwil van het Reglement van orde, geweigerd , by het appel nomlnal, hunne Hemmen uit te brengen, om datzyzich plichtshalven daar toe gehouden vonden, en fteeds hebben de Preiidenten der beide Kamers by de meerderheid geconcludeerd , zonder de opinien dier Leden daarby in aanmerking te necmen.veel min nog, Hun dezelve, als goedkeurende , tc hebben durven opdringen.
Dan , genoeg hier van 1 Republicainen zullen by
elke wettige gelegenheid, hunne Hemmen ondubbelzinnig weeten uittcbrengen, en anderen behooren dit niet te doen ! en wat men ook hier tegens aanvoeren moge , wy beweeren , met den mishandelden, doch braavenVolksvriend Pieter. Vreede , dat het geene party , of factie is te noemen , voor zich zclven belangeloos te zyn, en met kragt en energie werkzaam tc weezen om eeuwige waarheden te doen erkennen en aannecmen , waarin aller geluk befJoten ligt; hetwelk ook , onzes inziens , het waare Republicanisme is.
'Er zyn geene Burgers in een Republiek, dan de Republicainen 1 Dixi.
JUSTUS REGTU1T.
Mercuur, negen wien 'er dagelyks klagten inkoomen, dat hy niet genoeg overal tegenwoordig is, en, om redenen zeker, by voorkeur zich hier cn daar wat te lang ophoudt, 'overlaadt ons ,daar in eenen met zoo veel ryp en onryp nicuwsc'n , met zoo veele kruimelige boodfchappen , en veel cn nietsbehelzende klagten , dat wy 'er den Leezer, die in de tegenswoordige dagen aan ernfiigcr Hollen geen gebrek heeft, niet mede lastig willen vallen.
Om echter aan allen , die hem met eenige boodfehappen hebben belast, genoegen tc geeven , en deeze zyne vermoeiende rcize niet zonder eenige vrucht te laaten afloopen, zullen wy ons ditmaal met dit wciuigc vergc-
n°e*Cn- O 3 Hy



Hy brengt ens, onder anderpn Hmg öp cie'Hekeirehryve,^ ; we-kV^S;//"6 83nmcris voorgekoomen, en Vatoor wy dèn S^F"0^ zen onzen wclmeenden dank bXS 1 by dee"
tó' Ê4» d£gH&^
de gebreken van den dag Si ren £0SfeLk is' die door liefde toïdèugdf iet tother" 'JS W Hern-» bewoogen, door vree! ™^kL&i8^ k"orden van het *m^/tc^ t^hoX, ^ t0°n fteJlin&
Et^rïds^^
* "/^ *a^^^^ jonnen,
sa
J0£i'«?en ma een ve.rachte/yk Jhlzwygln te pasMercuur onder weg zich van deezen raad b-dienrf hebbende het zich ook informeeren: 1" dat de Com ^ns-Directenr op de Werf te Amfterdan , d-e z ch zeiven zoude hebben betaald, terwyl her Werkvolk tot der geld bleef, geene directie hoegenaamd heeft over ^
betaling van 't Werkvolk Dat de mi»?, •
den Haag moet koomen- — £? t SS&ÏS g Marme buitengewoon ten agteren, cn dat dè Wave? zo te Arartcrdam als elders, °gfeduur^nde ru njwecmaanden onbetaald gebleven zyn, z*tócr dat dc Coi3far.sfen-D.rectenrs daar aan iets konde,, doen •
fó^Sr$$n ^ -ia ! Ctn' Sratificatie door 't Wetgeevend Lichaam is toegelegd ; maar dat dit ook aan anderen is te beurt gevallen, en dat her aan het Wetgeevend Lichaam niet is te wyten, dat Capkain Kikkert
en anderen, die gratificatie niet vraagen: o dat
ailcue Wcst-Inaifche Commandanten , wier verantwoording



C 547 )
ding gereed is , afrekening bekomen hebben , of dezelve nog. dagèlyks bekoomen kunnen , en dat inzo'nderheid dc Capitain Kikkert daartoe, onderfcheiden keeren, te vergeefseh was aangemaand geworden : dat eindelyk, 4.) het Bewind , om , by deszetvs Misfive geallegueerdc, redenen zich in de onaangenaame noodzakclykheid heeft bevonden, aan het Wetgeevend Lichaam te moeten advifeeren, om in het verzoek van den Capitain Kikkert, zo als het zelve is liggende, en tot zoo lange door Hem Capitain geene bchoorlyke verantwoording zoude zyn gedaan, te diftkulteeren; ihconfidentie! echter gcevende, ten einde Hem Kikkert, zo veel doenlyk, voor vervolgingen in rechten te bevryden, om aan Hem provifioneel voor den tyd van drie maanden te verleenen furcheance van betaling, als vermeenende het Bewind , dat die tyd genoegzaam zoude zyn tot het geheel in orde brengen van zyne zaaken conform
welk advys het Wetgeevend Lichaam reeds zoude hebben geconcludeerd.
Onder weg was hem C Mercuur ) wyders te gemoct gekoomen, Capitain Ryslerborgh , die 'primo zeer te cnvreden was, dat zyn naam in No. 62 niet goed was uitgedrukt; maar hy begreep toch, dat niemand dan liy 'er mede bedoeld wicr'dt. De Capitain hadt fécundo veel te zeggen op onzen Veerfchen Correspondent, die waarfcheinelyk een van zyne Leveranciers moest zyn geweest, wien Hy, om de Üegte bezorging, zyn affcheid hadt gegeevcn. Hy protesteerde tertio fterk togen de femelbollcn, welke Hy aan-zyn Equipage tot voedzel zoude hebben gegeeven , daar Hy eigenlyk conftant gewoon was, aan dezelve de beste victualie te bezorgen. Qvarto. Zes jaaren lang hadt Hy over twee 's Lands Vaartuigen het commando in de V/est-Indien gevoerd , alwaar hy tegen den binnen- en buitenland'» fchen vyand was geëmployeerd geworden , en dit waarborgde Hem genoeg tegen den laster, als of Hy niet te V'tere een vyandelyke Brik zoude durven onder de oogen te zien , zonder daarom onder een fort te zeilen. Eindelyk, quinto, Leverantie, daar moest de Veerfche Correspondent nimmerftaat meer op maaken; wel om by gelegenheid door twee Quartiermecrters heldertjes tc worden gefineerd , &c. De Man was maar gantsch niet in zyn fchik.
Te Nymegen hadt Mercuur , al verders, zeer veele malcontenten gevonden over de drukkende inkwartiering, welke daar al vry willekeurig plaats hadt. Vóór de omwenteling waren do toenmaalige Regsnten van den last der inkwartiering bevryd; trouwens, toen waren
zy



C 548 )
zy ook Edele Groot Agtbaare Hem'en —behoorden zy niet tot de clasfe der Burgers, en trokken van de Militairen geen voordeel. Kort na de Revolutie deelde de Municipalitcit mede in den last der inkwartiering, verfchoonde haare vrienden niet, cn het Collegie nam het Stadsbestuur daarenboven nog gratis waar — dit was eene fchitterehde daad van belangeloosheid. Dan, de tcgenswoordige Regeering, door eene Commisfie uit het Adminiltratif Beftuur aangefteld, en wel op een I ractement van ƒ800-:- per hoofd, begrypt nu mede, even als de gewezen Edel Groot Mog. . dat zy met meer tot de bumirclasfe belmoren, niettcgenftrandedeezeHeeren in zeker derde daarin van de voorige verfchillen, dat zy Brood, Bier, Wyn, Tabak, &c. verkoopen, en met hunne andere Medeburgers voordeel van den Militair trekken Dit verhindert echter niet, dat deezen met alleen in den last der inkwartiering niet mede willen declen, maar dat zy deze privilegie zelvs uitftrekken tot andere Laay-Burgers, cn verder favorieten, tot dubbel bezwaar der reeds zo zeer gedrukte Ingezetenen, die, kunnen zy den Militair niet huisvesten , verplicht zyn Hem elders te hefteden-welke laatftc in allen gevalle ook door Regentenen Amptenaaren konde en behoorde te geleideden, althans, wanneer men eenige op Stadskosten nu en dan genooten wordende Commisfie- en Plaifier-partytjcs voor een' tyd daar aan wilde opöfferen: — dit toch irequent te doen, nu en dan eens het Raadhuis te bezoeken, lekkertjes te eeten cn te drinken , en daar voor (behalven knibus knabus^ 800 fmorfiocnen 'sjaars vry te trekken, weegt noe al een geringe lastpost op, die den Burger verligten kon Of is ook iemand, die flegts zyn' naam onder de Zegels fchryvt, een paar halve dagen in de week interesten betaalt, of iets diergelyks doet, het geen toch dubbeld en dwars wordt vergoed , gepnvihgeerd , om eene maatfchappel>k te draagen last op den hals te fchuiven van Hem, die naauwlyks heeft pm te loeven?
(Het vervolg van dit vernaai hier na ) Gisteren den 28 Mav, heeft het Bewind een verzoek by het Wetgeevend Lichaam gedaan , om voorziening te^en het openbaar maaken van geheime Hukken —"heden tegen de licentie der publieke Schryversmorgen hoovC7upiter, dat ook het vry fpreeken, en overmorgen het'vry denken zal worden verboden, en dan is het tendimns ad Latium daar! (dat is, voorde eeen Latyn verftaan ) voor den wind en voor denjlroom, b varen wy naar den Overtoom.
D I X I.
Inden Haag, gedrukt bySNEYDERS, van TIENEN en Comp , en zyn te bekomen aietii halve Stuiv.



POL 1TI EKE,
BLIXEM.
*^ No. 6£.
<—■—— ■ " i—\
Proeul a Jove proeul a fulmtne.
V i i i i
Maandag, dien 8 Juny, 1801.
jV^ERCUuRis ons deze keer t* huis gekomen niet 200 veel Hieuws en ouds, met zoo veel goeds en kwaads „ met zoo veel jeks en ernsts, raakende de benoeming van den Burger Pyman tot Directeur > dat, zo niet de beruchte twaalfde Juny den Man, zo wel als het Hótel s welk Hy als Agent van Oorlog diestyds bewoond heeft» en alwaar de militaire revolutie in ftilte geörganifeefd Was geworden, reeds genoeg hadt vermaard gemaakt } \vy als nu geene zwarigheid zouden vinden , omdeNatiö met haarén nieuwen Directeur eenigermate van naby bekend tc doen worden.
Maar genoeg! hetConftitutioneelWetgeevendLicliaafll heeft het gehouden gedrag van het Intermediair Uitvoerend Bewind , van het welke de Burger Pyman één der Vyf Leden was, openlyk goedgekeurd : -— de Natie heeft alles ftUzwygeüde gehomologeerd ; — en, of dit nog niet genoeg ware, Volk.»-Representanten zelve , voor heele, halve, en quaft- REVOLUTIONAIREN bekend, hebben met eendragtige fi-hoi'.iers tot de verheffing vdrt den Burger Pyman' al het onmogelyke toegebragt , ert het broederlyk zegel aan hoogstdesfclvs luisterryke" medewerking op den 12 Juny gehangen : — en dus «•
Claudite jam rivos piteri ! fat prata bibere !
Houdt toch met kakelen op ! Jongens! wy hebben *er den buik genoeg vol van!
Laat ons hoeren, wat Mercuur ons uit andere plaatzeri bericht!
Te Arnhem Zag hy een'_doodgeftooken Manspetfoon met eene ketting aan eene ladder vastgebonderh De Mulder , alias Richter van de gewezen heeriykheid Bahr en Lathum hadt zulks geördonneerd. De Daader van het fait, of Moordenaar , liep otidertuslchen op vrye voeten. Het Lyk werdt vervolgends op ftraat_ begraven. Het goed van den vermoorden moest nog een jaar en zes weeken onder den Advocaat Fiscaal berusten; De Moeder van den ongelukkigen mogt» noch over heti LyK» noch over het goed befchikken, en hier mede liep het
treurfpel af! Adres aan den Agent JustitIè.'
Het fchavót wèrdt opgericht ** men dagt j Se Daader P ij



C 55o )
is ontdekt, en 'er zal op (laanden voet parate reent ge»
fchieden. De Patiënt verfcheeu ook op 't toneel, en de Scherprechter hakte hem met d-^ b\l het hoofd af. Maar — was het wel de Man in (juestie? neen geenzins! Een zeker Westervocrrder Burger, Jan Bosveld genaamd,
onderging deeze verfchiikkelyke execut e. Korlig
van humeur, en, de gasc-nade van zekeren Franfchen Broeder niet kunnende veelen inde Herberg, daar zy zamen zaten te drinken , valt hy hem aan, en de Franschman valt ook op de plaats dood neder. Hy hadt medeplichtigen aan den moord; maar, gelyk altyd, zy lieten hem het gelag betaalen, en kwamen 'er, zonder detentie, zonder correctie, af. üe geëxecuteerde hadt
int-srchen 744 dagen in een akelig naauwe gevangenis ziuen kwyhen, en was reeds duizend dooden geftorven. — Tusfehen het eene verhoor en het andere verliepen Wel 39 weeken. — Hy zat al dien tyd zonder acces.
Toen hem eindelyk dc dood wierdt aangezegd, bleef hy ftandvastig by zyne onfchuld volharden , en belccdt het fait niet. Zyne geestdryvcry ging zetvs zoo ver, dat hy voor'pelde , dat God een teken zoude gecven van zyne onfchuld. — En, waarlyk! op het oogenblik der executie , vertoonde zich op helder lichten aag aan den hemel een glinfterende ftar, vlak boven' het Stadhuis —■
met eigen oogen hadden dc omftanders het gezien
Mercuur ontdekte de ftar ook ; maar floeg aan het wonderwerk geen geloof, en ging, weenendeover de rechtspleging , en wecnende over de ligtgcloovighcid der menigte , naar huis. Adres aan de veréénigde Agent-
fchappen van Justitie en Nationale Opvoeding !
Te Groningen was het Kermis. Mercuur kwam op üe Vischmarkt, (de eenigfte die nimmer ftinkt, om de t natuurlyke reden,dat 'er zelden of ooitVisch by of omftreeks
te vinden is maar het was ook geen Vrydag, en
dus bruide dit onzm gaillard niet) en pasfeerde dekraamen , die in optima forma van alles waren voorzien, wat maar Parysfche en Londonfche Luxe te recht hecten kon. De kraam van den Amfterdamfchen Michell Ieedt vooral last door het te inportuun gedrang der Groningfche fchoonc Kunne du bon ton. Dc hoofdtooizcls a la Longchamp, d la Minerve, a la Furie, d ia badine, d la Coquine, a la Cocu, hadden een aftrek en vertier zonder voorbeeld , en wat ftak dat af tegen de hedcndaagrche lieve kleeding der bevallige Groningfche Burgermiagdjes ! — wat verder in 't verfchiet las Mercuur een fragment van eene Affiche, welke eene Hoogduitfche Opera aankondigde. Een voorbyganger verhaalde hem , dat de Acteurs, ten getale van drie, na ten plaifiere van eenige galante Jonkers, ééne reprefenta» tie tc hebbengegeeven van Die Gebriltte Herren, tot een ieders verbaazing reeds verreezen waren, en dat zulks
wel



C 551 >
ivel meör gebeurde. Dat pretje was dos voor Mercuur
verkeeken. Uit desperatie ging by naar het
waereld beroemd fpel, de vier Kroonen. Reeds was •Hansworstje op de ftellaadje aan het debuteeren met zyne geestige exclamatien en rudomontades, om de gaapende menigte binnen te lokken. Onder andere annonces , welke hy deedt, trof de volgende de attentie var. Mercuur — „Hier moet Gy zyn\ Hier moet ., Gy weezen\ De Zuster-dwang, of de Gehuwde Mimnaar ! eene nieuwe waare gefchicdenis! ei \ zo» cwii as ! zo mooi.' zoo mooi! nooit a/hier in Groningen vertoond: —Het Spel liep (lik.vól. M.rcuur was mede van de party. Hy pbatfle zich i:a:sr zekeren lan fleer, die'een yreeslyken fleek op hadt, waar onder uit een waarlyk niet minder vreesljke neus te voorfehyn k^ am Naast deezen zat zekere lieve en propertjes gehulde jongde juffrouw, welke hy ongemeen fterk icheen te beminnen, en voorwaar met zonder reden; LJUevell. :: s, ehocolaadjes , pepermuntie bons - mots , flor, tjes, compliment'e, geen gebrek' — H 't Gordyn werdt o, a — het ituic be^on—1e inhoud was ais volgt:
,, tlene caprieieufehe, intriguante Dame, van eenen foit-difant fatfocnlyken Itaat, wist, door haaren fusterly ken en alleenheerfchenden invloed, het by haare Zwagerin zon verre te brengen, dat dit armzagtzinnig Meisjcn, in welke groote ongelegenheid en vertwyfeling ook da.r door get.fagt, aan den Broeder der Dame wierdt .gekoppeld. Deze Broêr was reeds gehuwd; maar , de galante plaifanterie van Madame zyn Epê hadt hem al badineerende een kermisbulzel d ia coca op het hoof 1 gezet, en de publieke ergernis zoo gaande gemaakt, dat Hy hoop fcheen te hebben , om het Huwelyk openlyk met haar te broeken, en in de liefde armen van zyne nieuwe Wederhelvt, en by haare volle fpeelbeursjes en ryke inkomstjes, het geleeden leed te zullen vergeeten."
Dit was het eerfte Bcdryf; maar ziet! het luid gefchreeuw uit zekeren hoek van de Parterre „ dit geld C\belLewe!" maakte eene dusdanige opfchudding, dat Mercuur, die anders voor geen klein geruehtjen vervaard is, 'er een glasje limonade op commandeeren moest. — Het was een jong incroyabol Brutuskopien dat zulk een laway veroorzaakte. Myn geneusde 'Buurman kreeg tik op tik op zyne fchouwders. — Hy trachte, met al den besten wil van de waereld, den Êtourdi in zynen jeugdigen en onbezonnen uitval te iusfcn, en konde echter niet nalaaten ook, om wenk op wenk van zyne hooge toeftemming te geeven. Zie ■ daar alweer dc medifante Waereld ! tjtyd haatetyke applicatieni riep Mercuur, en kreeg, in het uitgaan, om dat hy het halve geld terug eischte» een paar heldere opftoppertjes. P 2, *e



c 532 }
. Te Rkeren heeft Mercuur niéts anders gehoord dan klagcen ovet het plaagen en drukken der Stedelingen en Boeren met dc inquartiering. Alles was fjegte directie van het Gemeente Beftuur. Het handelde naar gunst — floeg zieh zelf cn de famitlie over—ja tot zelfs de Ou* ders van hunne Domesticken toe. Hot voorwendzel was „ wy befteeden de Menfchen." Een medelid van het Beftuur was braaf genoeg , om de zaak te onderzoeken , en Hy vondt dezelve valsch , leugenagtig, ?n flegts verzonnen, om de Gemeente iets diets te maaken. Pit heeft opfpraak veroorzaakt, cn hevige rufie. — Zonder op de rei af te gaan , zondt men den uitgekipten eene dubbelde inquartiering op het dak. — De Oud - burgemeester, de Klerk , kreeg een Payeur-generaal met zyn gevolg t'huis.— de Man was in lang na niet aan de beurt, en Hy was ook de eenigfte in de gantfche ftraat, die inkwartiering kreeg ; cn , hadt Hem zulks voor eene volgende reis verfchoond, a la bonneheure I Maar neen! dit hielp den Man niet — Hy kreeg kort daar op twee Officieren te gelyk te logeeren° Een, Bataillon Franfche Dragonders móest te Rh-net? gein-» kwartierd worden.— Een Officier met twee man addresfeerde zich des avonds om 11 uuren by den Chirurgyn Bronkhorst, wiens Vrouw op fterven lag. Dit ongeval was den Billet-Schryver, Dirk Roelofï,' wel bekend ;■ maar dit is den Man niet kwaalyk te neemen, die door een dronken wyf geregeerd wordt. Onlangs nog immers Was Hy zot genoeg, om, by zeker overval van dit huis. meubel C eene ratuurlyke vlaag van dronkenfehap , die Haar eene copicufche quantiteit van wateiloozing'koste, cn waarop zy wezenloos naar bed M'icrdt geleid) in de
Kerk een gebed te laaten doen ■ de floof fliep uit,
en het godvruchtig gebed hadt alle de uitwerking, welke men 'er van konde bcgcerer, Nu, Hy kreeg ook in het Ni' uwc Logement» of Wynhuis, deerlyk van de taart, toen Bronkhorst hem daar ontmoette, en hem uitmaakte voor een llegten Blixem, het geen hy voor zoeten koe!' opvrat, naar het voorbeeld van anderen zyner medeieien, die zich diergeljke favonnages als lammertjes getroosten, en niet met derufie te doen willen hebben.— Kortom — Dirk Santbrink hadt ook twee Quartiermeeiïers voor twee Guldens hefteed, in de hoop.hy zou des anderen daags vry zyn ; maar ja ! fhut\ hy ftekle juist aan den Castef. in de twee Guldens ter hand, toen hy op nieuw een Billet ontving voor vier mannen. Hoe menige gegoede Huizen waren'erondertusfehen niet overgefiagen !— Men hadt ook eenige Compagnicn aan die vmAgtcrberg „ eene buurt onder Rheaen, tocgedagt. Die goede lieden wierden opontboden in de Greb , en daar zou elk zynen man afhaalen; maar ziet.' de Billenen bleven te Rhenen lig?e". ï en liet Paardevolk trek ook hier binnen. De Rui-
te-



C 553 )
tery moest toen weêr terug, en wel zonder Gidzen ; of Gids<'elyken. Zommigen liepen één , anderen twee, eene derde party derdehalf uuren dwaelen, eer zy hunne kwartieren konden vinden — bcgrypt eens, hoe de arme Boer deeze confufic heeft moeten bezuuren! Da Ruiters waren afgemat, en verftonden de landtaal met. Van waar toch deze confufie? vroeg Mercuur: „ wel van de maliittentie onzer Heeren Municipaalen! " was het antwoord. Wel! hoe zo dan ? „ Wel! vervolgde de Spreeker, de Municipalïteit hadt reeds van Vrydag avond ten 10 a n uuren, tot vroeg in den morgen van Saturdag op het Stadhuis , eerst onder den wynftok, en vervolgens onder den Geneverboom , de BiU letten zitten vervaardigen — (wy hebben , God dank ! ook een Gcnevcrtapper onder onze Burger- Mumcipaiell;) gaat nu eens na , hoe ligt men in den vroegen morgen", wanneer men den gantfchen nacht door aan den arbeid heeft gezeten, kleine abuisjcs begaan
kan! " Enfin! Mercuur hadt 'er het zyne genoeg
van , en vervorderde zyne reize > in 't voorbygasn
zvncn vriend, den Commis Roeiers, ontmoetende, die hét zoo verre gebragt hadt, volgens zyn zeggen , dat hy, onder het pretext ,, ik heb de Jleutels van het Ma' ga zyn " vry geraakt is van alle inkwartiering.
Nu, dit fpifcfpb'nter nieuw Commiesje, (welk Comjnlsfo?iaat door den toenmadligen Agent van Oorlog, Pyman, 'smans Zwager, was uitgevonden geworden, om hem, wiens affaire van gouddraad - trekken te Amflerdam op gypen lag, een beetje broods te bezorgen, gelvk ook" aaii de hem tot Adjudanten toegevoegde Officier en Bombardier van de Artillerie, al beftondt 'er zelvS geen Magazvn hoegenaamd) doet, met deze zyne twee Adjudanten ,* niets anders dan paroisjeeren — zy hebben niets te tracteeren, als hun kaartje ta j oneer en — hunne pypjes te fumeeren — nu en dan zo wat in parade te protneneeren — by elk quartaal -de fmorfiocnen xaaccepteB'-en— de wyfjes te caresfeeren — lekkertjes te dineeren — luchtigjes en vrolykics te foupeeren gerustelyk te quïèsceeren, en zoo dag aan dag te eeren entaheeren, dat het-een aart heeft.— By deze gelegenheid hadt Mercuur ook vernoomen, dat, toen de tegenwoordige Age 'XtambieriéRhenen onlangs incognito, was geweest, dé Heer Roeiers (want Burger laat hy zich maar om den drommel niet noemen) vergezeld van den Lieutenant Wytland , by Hem een Compliment was weezen afleggen —■ zy kfcegen ook audiëntie, en werden naar boven geleid door den Hospes Jan Slok, Publieken Aanklager der Stad Rhcnen: — dit geluk Viel echter niet te beurt, noch aan eenigen van de Burgers dier plaats, welk eenige oude pretentien op hét land hadden, noch aan de Commisfie uit de Mtmicipaliteit, P 3 pc,



C 554 )
beftaatide uit de Burgers, Berk Roehfs, cn F. S M*riwach ±e exnres met een ckok-chok, alias', Koetskar, zich in ftajie derwaard* hadden laten brengen.
n r , „ . {H.t vervolg hïer°na.)
Up tterkc meantie van de zenders, d len wy hef volgende Stukjen in zyn geheel aan onze Leezers mede.
SCHITTERENDE M eJEBURGER < Ik ben de Geheimfchryver van een Cenoodfchap., beKaande (zoo verre wy 01 s zeh-en kennen i uit waare VaüerlandlievendeBurgeren, en weinige Ex-Riuderen (die wy egter allcen.lyk onder eene altoosduurende urveiuencc hebben aangenomen) onder de Zinlbreuk — Let 09 het emoe. *
Nu in deeze qualiteit ben ik gelast, om direct ter uwer Kennis te brengen :
Dat wy allen , federt ruim één jaar, uwe beftendige 1-eezeren zyn geweest, en dat ons uw aefcbr f ( Groninger Spook - hiftonetjes uitgezonderd) om 'les/ Ivs ronde taalI, doorgaands vry wel bevald; en deeze rondborstigheid, waar van gy zelvs zonder aanzien van perioonen, gebruik maakt, vooronderfh Men wy dat u ook in ons met zal mishaageri : in welk vertrouwen wy u dan ook maar rond uit moeten te kennen geven , dat ons het gedr.g >'an uwen gevl ugelden Zoon en Boodichapper , hoe acryf hy ook wel ten op, ine van eenige andere departementen deezer Republiek moge zyn, Len aanzien van ons gedeelte niet zeer voldoet. Het is m onze jongste Vergadeiir.tr n -. oor ons zeer gewiétig on lerwerp van d libe itie geweest (waar van by ae zame.,roeping aan yder Lid was kennL gegeven , om zulki "otirat bedaardelyk te kunnen overwegen op welke wyze men dit onge toegèn omzigtig genoeg' en zonder u als Vader te oiïe.Teren ter uwer kennis zoude kunnen brengen ?
Dan, na dat-hier over yder Lid op eene za"tc en beicheiden wyze (hevige debatten worden by ons niet toegelaten, en befchouwd nergens ander; toe te kunnen di ncn , dan tot her voeden van partjfcbap en om de gemoederen te verhitten, en voor overtuiging onvatbair te maken) zyn gevoelen had geopenba.rd", en de meening van zommige , dat het best waare maar ftil te zitten , om dat fchryven tog niets konde baaten, en zig eerlang alles van zelvs wel zoude moeten redden , ook in dit byzondere geval, was afgekeurd, was men «et volmaakt eens: dat men met in deezen m .ar rond uit zyne meening te zeggen , ten uwen opzigte, mets te vreezen had , maar dat gy, als eenen andere J. Rrtitus, uwen eigen Zoon fchulüg/ vindende, na exigentie van zaaken, zekalyk zoud ftraffen. Om dan maar kortelyk ter zaaK. te ■koomen (zeggen
de



C 555 )
de Ad'ncaaten , wanneer zy tpeds eenige vcl'en van hunne Schriftuurcn m.t niets ter zaakc doen ie vartaai en onzin, alleen ut nut van hun eigen beurten, beklad hebben) wy zyn z~er verwondert, en Zelvs eenig er» nriaten geïndign ert, d,u uwen Zoon uit Maja, mie Overige afgelegen hoeken van ons zogenaamd Gemenebest geduurig fchjnt door te zwerven , en dien zulks tog zo wei,,ig lyd cn moeite bchoevt te kosten , ons gedee te tot ttog toe in het geheel 'geen bezoek heeft gelieven tc geven : fchoon het hier zeker zo weinig als erg ns, aan geen Overvloedige ftoffe voor uw onierwerp ontbreekt, — ja wy willen het niet verzwygen, dit heeft by zomimgen eenig kwaad vermoeden tegèns dien uwen Fiscaal veroorzaakt.— Want, zeggen zy,behalven de overige Officien van Mercuur, is hy tog ook van ouds voor den Befchcrmer van Dieven en Schraa-
pers gehouien geworden en hier zoude hy zeer
waarfchjnlyk zulk gefpuis en mischien van zyn eigen Ambtgee.ooten, eens moeten nazien, 't geen tog ftrydig zoude weezen met het bekende en altoos bewaarheid bevonden zynde fpreekwoord — de eene Wolf vreet den anderen niet.
Waaren deeze dc redenen niet, (zo gaan zy voort) dan zoude hy zeker, in den gepasfeerden jaarc, het tourtjen herwaards, wel in gezelfchap van den Agent van Oeconomte gemaakt hebben , die dan , om dttbbeld aan het oogmerk van zyne overkomst te voldoen, aan hem één zyner Secretarufcn , ja des nodig wel allen tot het aantekenen van aan hem gedaan wordende informatien, zoude hebben kunnen afllaan. Zo dat zy er niet vreemd van zyn, dat Mercuur hier m.t zulke knaapen onder een deken ligt.
Nu, Vader jfupiter '. om deeze foortgelyke vermoedens te doen ophoud.-n , zult gy uwen vliegenden Fiscaal eens dienen her-waards over te zenden, met ernftige recommandatie om hier alles onpartydig, accuraat , en omzigtig op te nemen en na te gaan. — Want ( zo men algemeen zegt,) zoude eene zekere vry uitgebreide factie, dewelke zelvs in uwe refidentie haare wortelen heeft, wat al te veel (leunen op het bekende fpreekwoord: proeul a Jove pt-orul a Fulmtne (ve.re van Jupiter verre van zynen Blixem ) zig aan de algemeene bcginfelen, burgerlykc en ftaatkundige Grondregels, even wcinigals aan de Staatsregeling zelve, verdet laaten gelegen liggen of ftooren , dan dezelve met hunne eigenbatige oogmerken en inzigtcn overeenkomen. — By al de overige zeer ruime (tof, die hy hier wel zal kunnen vinden, zal eene onlangs gedane Publicatie van den Prov. Vervvalter van dit Drost-ambt denkelyk zeer veel water op uwe molen kunnen opleveren; dog ons Genoodfchap weet daar van tot nog toe niets verder, 4m dat daaj by aan ds Steden en Gerigten van dit
Quar-



C 556 )
Quartier , het houden van zamenkomsten , om over haare gemene belatigens, enz. te raadplegen , op eenen vry trotfchen en dreigenden toon, zoude geinterdiceert
en verbooden zyn iets het geen onder het voorig
Beftuur, de Hoog Adeiyk H. W. Geb. of Hoog Geboren Heeren Drosten, nog nimmer zouden hebben willen of durven onderneemen — hoe zeer men weet, dat hen zulke toen dikwils gehouden Vergaderingen zeer mishaagden en tegen de borst waaren — gy zult derhalven ligt kunnen geloven, Vader der Goden! dat zulks ia deeze dagen hier eene onuitfprekelyke fenfatie en gisting heeft moeten veroorzaaken.
Zommigen oordeelen egter, dat men dit zo zeer aan den Prov. Verwalter van het Drost - Ampt ( die algemeen bekend is voor iemant, die op zig zelfs ffaande, niets ter waereld betekent, nog, hoezeer hy het ook mogte anfoieeren , alleen niets kan uitvoeren, en dus maar als een Inftrument kan wet ken ) niet toe te fchryven hebbe, dan wel aan zyne Raadslieden, die, volgens het gevoelen van eenige, om zekere redenen, met oogmerk om ham nog meer in kleinagting en haat te brengen, hem tot deezen ftap zouden hebben overgehaald
Dan, daar wy deeze zo veel gerugtmakende historie nog met genoeg kennen, om 'er met zekerheid meer van te kunnen zeggen , verkiezen wy ons dienaangaande niet verder uit te laaten, in het zekere vertrouwen, datGy, Vader JUPITER! zo wel als alle Vryheidminnende Vaderlanders, dit , als eene zaak van zoveelgewigt en aangelegenheid zult vinden, dat Gy geen oogenblik zult vertoeven , uwen vliegenden Boodfchapper af te zenden , om, onder alle anderen, ook daarni grondig onderzoek te doen, om dien aangaande uwe leezers met volkomen zekerheid te kunnen berichten.
Waar mede gy dan ook teffens ons, nu eenigfmts op tl of uwen Zoon misnoegd genoodfchap , zult kunnen bevredigen. In dit vertrouwen zyn wy uwe dienstvaardige Medeburgeren en bellendige Leezers.
Actum, Olthoüsen,
in Twente, J. D. S.
den 20 May 1801.
P. S. Aan Mercuur zult Gy hierna toe geen Clerk of Secretaris behoeven mede te geven— hy zal hier zeer gemaklyk den eenen of anderen Procureur kunnen oploopen , die , voor een borrel of een vies wyn , voor hem wel informatien zal willen opfehryven ;— echter zal hy 'er op verdagt dienen te zyn, om iemant by dc band te hebben, die juist niet zeer vies van reuk is, omdat hy ie Almelo, wel een carwey zoude kunnen aantreffen, daar al vry wat ftank by moet zyn. Dit a gou-.-erno.
In den Haag , gedrukt by SNEYDERS , van TIENEN en Comp., en alom te bekomen a 1 en 1 halve Stuif.



POL I TI EK E
BLIXEM.
No. 66.
—,—.,. i —._s
.Proeul a jfove proeul a fulmitte*
Maandag, den 15 Juuy, 1801.
Ongewoon, fints langen tjd, op het toneel der Staatkundigen te verfcheinen, nog minder de Hoofd- ot'Rcfidentie - plaats tc bezoeken , alwaar men gewoond} k meèr hoort cn ziet dan noodig is om kalm cn neutraal te blyven , zo bragt echter het bloot geval my in de gele^caheid om het volgende te moeten obfervecren.
Eene groote politieke questic, welke gcünalyfecrd wierdt in drie onderfcheiden hooidöhjecten, als,
1. ) De vervroeging van de revifie —
2. J Het nieuwe plan zelve —
3. ) Wat 'er, 't zy voor of tegen , de gevolgen van zyn moeten.
Primo. Het wierdt eene beflisfende waarhei 3, dat, noch da tyd, noch de gelegenheid, ryp genoeg waren om cc revifie te vervroegen — dat de wyze, om die vervroeging te beproeven, of daar te (tellen , geheel buiten den haak was — en dat alzo, in plaats van de pmftaadigteden wel te raadplegen , door eene verkeerde en onledige meflire, geen noodlottiger tyd cn wyze nadelen kunnen uitgekozen worden, gelyk de uitkomst zal bevestigen >
Se&ttido. Het plan zelve was niet genoeg met alle de partyen geconcerteerd. De Bouwmeesters hadden niet genoeg geraadpleegd met de verfchillcnde bclangens, en men hadt nietgenoeg in'toog gehouden, wat nuttig en dienstig w3s , niet voor groote Republieken , maar voor
eene kleine, als de onze. • Men hadt geene bewy-
zen voordgebragt van de gebreken cn botzingen in dfl tegenwoordige Staatsregeling , om flap voor flap tot do hoofdzaak van eene vervroegde herziening te kunnen overgaan , daar men zelvs nog niet eens da geheeli werking van de Conftitutie heeft kunnen zien , om dat
een groot gedeelte nog niet in trein gebragt was.
Men hadt vooral niet genoeg gezorgd, om de oftvpU maakt'.-eden in het nieuwe plan weg te nemen, welke des te meêr doorfchitterden, hoe meèr men op de verwerping van het oude aandrong. De grondbeginselen gingen mank, en het geheele plan toonde duidclyk san veranderingen, en geene verbeteringen. Men
II. Deel. * Q be-



C S5* )
beklaagde zich ondertusfchen over fchending van göedï trouw , en dit was genoeg, om zelfs het beste plan te verwerpen, alzo, zonder trouw, hoe Staatkundig mea ook handelen wil, niets op den duur kan beftaan.
Tertio. Panyen zyn op nieuw te vergeefsch in 't hafnas gejaagd , en de gemoederen ydelyk verhit gewor 'en — in ftede van nut , heeft men het Vaderland ondienst gedaan — het volhouden wierdt doodelyk —de onpartydigfte mannen wierden miskend, cn de "beste bedoelingen door overdreven partyzucht verydeld.
Ziedaar de vruchten van ontydige projecten ! van Staatsmax>'ffias, aic altyd verdervelyk zyn. wanneer men af* wykt van vastgeftelde principes, waar op Republieken g bafeerd moeien worden.
Zoo kan het ook al niet blyven. De goede trouw moet herftetd Worden. Die het bederf van anderen beoogt, moet buiten dc mogelykheid worden gefield , om immer meer de rust en kalmte van eene mishandelde Republiek te kunnen ftooren.
_ Deze obfervatien kunnen tenminften voor onpartydigen niet fchadelyk zyn — God geve , dat de waarheid en goede trouw fpoedig, ja zeer fpoedig zegepraalen, tot behoud en troost van duizende individus, en waare Re« pubiicainen ! —»- DlXI.
BATOPH1LUS.
De REDACTEUR aan BATOPIIILUS, H«U\ Dat de Conflitutie, zo als dezelve thands plaats heefta aan gebreken laboreert, is eene waarheid, die geen gezonde kop zal tegenfpreiken. Dat men een voordel tot het vervroegen eener herziening daarom verwerpen Wil, om dat eene gebrekkige Conflitutie zich nog twee jaaren wil perpetuëercn , is een foort van geestdryvery , die, in onze dagen , de middeleeuwen befchaamt. Dat goede pogingen daarom met den naam van liegt moeten Worden gequalificeerd , om dat de bcreikmiddclcn niet deugen , is de onredelykheid Zelve — en dus — genoeg hier van!
Maar — of wel liet gelegchfte tyd flip tot het doen van een dièrgelyk voordel is'waargenomen geworden, en , of het Ontwerp eener verbeterde Conflitutie kenmerken draagt van belanglooze Volksliefde , zyn questien van een delicaaten aart, en verre boven het bereik eener onpartydige eenfure.
Genoeg, wy hebben weer op nieuw menfehen leere* kennen Parryen hebben zich blootyegeevm op eene wyze, die geene andere ftrekking met mogelykheid kan hebben, dan om de gemoederen méér en meer teverwydcren. De geirvetercerde Aristocratie van Zommigen heeft zich op zodaanig eene lompe wyze gedemasqueerd, dat het alle paaien van befchcidenheid te koven gaat. 'Er hebben ook aan den anderen kant uitval-



C 559 )
vallen plaats gehad , die de domtc religie - ^ucht ver-
Sa?nPhebben. Genoeg! « teerlm *'
het nieuwe gebrekkige is voorbygegaan het oude
gebrekkige is gebleven ! basta !
Vervol? van MCR-CUÜR'S Berichten.
Te Harlingen was, in 't laatst der voorige maand, door het" overlyden van een' der Stads Bodes, de post vacant geraakt, en de Raad der Gemeente werdt door een drom (ölhcïtanten, die zich gaernc met dit Ampt vereerd zagen, dag aan dag lastig gevallen
Ovier dezen bevoudt zich zekere Jacob de Boer, üeNofabene! twee dagen na het atlterven van den Bode aan den toen logeerenden Pre.fidejit hadt verzoet om in het Stemregister te worden mge-chreven, en deze Prefident was juist Lammert Almda.
Dete Man maakte geene zwarigheid, om, zonder 0P de Staatsregeling eenig agt te Qaan, het Stcmrech tc fchenken aan Jacob de Boer, die flegts .8 jaaren eud was, en 'er dus de vereischten met toe hadt , vol-
£CMaa?! herwas reden genoeg; de Jongeling vryde naar het Dogtertie van een der Gerechtsleden , Am je Wellinga genaamd, en moest das, trot.ch de Staatswet, met den post van Bode, begifttgd worden. Zonder het Ceremonieel in acht te neemerhet pen ook in dit geval buiten dat geen plaats konele hebben , kreeg de Vrver by wyze van convementie, zyn vernam atatst tot een bruidichat, en werdt door zynen aanltaandcn Schoon-Vader in dezen, en om den post te verwerven ten fterkflm geprotegeerd.
™u Vader^PaulJwMnga werkt wel eens meer by anticipatie. Eenjge weeken geleden reedt hy naar den Hage, om daar eene Gommis - plaats te fodcteefen tegen'den kwaden dag zyner ^ R rad. Buiten den post van Magiftraatsperfoon heeft hy geen beltaan. Ook feheint hy hier voor blekend, om Ie eenige reden, dat de woorden, Vryhetd, Gelykhad, KrcderichiD oó zyn geftel dien indruk met maaken, welk?^7Socft,yals ny met de levendiglte zièlsaandoeniiw de naam hoort noemen van Blqkuuis ! -
Werken, is zyne zaak ook al niet, of het moet zyn, de zone'rëxercitie in de kolfbaanen, en IW www'* maak in kroegen by de fpeeltafels - en hier heeft hy
ook alleen en by uiiflmttng verhand van ■ Maar . genoeg hier van !
De vryër, om kort te gaan, moest Bode worden, en Vader Well'tnga deedt al zyn bcK hier toe. — t is waar, de questie over de jaaren kwam in aanmerking. maar, men bedagt 'er wêer iets anders .«^.-"TT[ „ De Jongeling was in 1799 tegen den vyandu tge' trokken» ! en das, nu hadt hy, om zyn betoonden



( 5<5o )
heldenmoed, op den post van Bode eene aanfpraak verworven, door Natuur en Wet hem tot nog toe ontZCg\TT maar, Jóénwtst wel zorgvuldig te vérzwvgen dat de jonge Held , kort na dezen roemrykenuit tocht, zynen post te Stavoren heeft verlaaten om dceenige reden, dat zyne Ouders het gaeme hadden, dat hy t huls kwam, als de jaaren 'er niet toe hebbende oni zyne kragten tegen den vyand te kunnen mefuree-
In weerwil van dit een en ander, fchonk de Prcfident ■ Aioada aan Jacob de Boer het Stemrecht, en deze werdt tevens wapendragend Burger. - Nu , dit is den
SmrSVC 'rcrgeTün '■ d!e ' in I78? de toenmaalige 2ffi F™eker niet V00'- heeft willen er¬
kennen, en de braave Aux.liairen van dien tyd hee<t verkozen uit te maaken voor niet minder dan Re-
bellen.
Op Maandag,dén i Juny, werdt Jacob de BperSttfs
A fT"r 7 1 baaUüniCt, dat de Raad der Gemeente,
Martmui Ros, z,ch hier tegen fterk verzette om da de Jongelmg daar toe de vtreisebten niet had , by de
der Ra?d si HS ÏT^' AGerhardus P^mga , 'een nnder Raadind, bepreep dttgeheel anders; maar, de man was voor een oogenhlik de les vergeeten , welke hy' n
eerlvi }Vidt ontva"gen» dat, wanneer een eerlyk man fprak, hy zwygen moest ook fprak hy
taouke • qi!al,!C1f ' Cn duS Wendbaar , en inatdq? dï L ~ uüü *Wfm t0ch Semzins in aanmerking, dat dc man , binten de raadzaal, eens beboet Was' geworden, om dat hy, in zyn burgerlvk beroep met valiche maaten hadt gemoeten. Gewoon , by a è omwentelingen de bovendryvende party te houder* —
hccfrT' dï' 'V7*7' met ^Qranjen EeSS heeft gepronkt - die m 1796 zyn woord hadt gceee-
VelSrlPT, mdedeLde"vdat $ ^ bekende S verklaring van den ir Maart niet zoude aflegden en die echter terwyl de anderen, als mannen van Èer hun woord geftand decden, zich bedag el de pS ver.et, om, belangshalven, zich byde bovcndryvïae tc kunnen voegen - een man, door dc wandélin» /t
ËSf f ^en°^' 0111 dat hy onder dfóveHge Gc.icnt.riedcn uitmunt, zo als weleer PZevenberg het deedt onder dc gen ezen Burgemeefteren —_ Z Ik een man moest nattuudyk den Préfldcnt Albada bvva 1-
Jcn dit fprak van zelve.
Maar tot de promotie vzw Jacob de Boer, bra^t ook Biet weinig toe het volgende a
tBIT Ch £oer was voorheen Clercq by Haje
lÏÏen Twï°,°treSter °rde van de ™mS laaren. Twee leden van deze orde zitten in het Gerecht een is Secretaris een Bode en Pm
tfVff - het is zelvs onder de Viswyven een Spreek-
Woord



C 561 )
woord geworden „ Haje Tuinhout vergeeft Amptsn
en Bediemngf.m " die dus den Drommel te baat
heeft, vad't gemakkelyk ter holle leve de invloed
van een Grootmeester! leve de Constitutioneels in fchryver der Candidaaten tot posten, Lammert Albada !
Mercuur was ook te Harlingcn tegenwoordig by eene groote Verkooping van Brandewyn en Genever, Hy pro.vde ook, met de Kooplieden, de proefles, die 'er wierden voorgefehoiiken; maar rankte 'er zodanig' op belust, dat hy, met de geheele Verkooping niet willende te doen hebben, het overfchot der proefjes volgde , h het denkbeeld, dat dezelve den weg naar het pakhuis terug gingen, waar uit ze gehaald waren; maar ziet! de dr.iagcrs bragten dt overfchot naar het huis van'den Vendumeester, JVtllem Sant van Kooien, en zoo brutaal was hy niet, om 'er mede in te flutpen. ,, Wel\ IVyndragers.' (mogt hy vraagen) is dit huis dan het Pakhuis." " „ wy zyn geen Wynwerkers " was het antwoord. — ,, is 'rr dan \r I.ands
of Stads - Impost op betaald? waar breek iy jou
hoofd mèe? " „ dat zouden iry by ons jtuikery
hieten " ,, loop, fjmeufche fluikersbras daar gy zelvs bent" was het repliek, en, om een dupliek van tattiilgöly, in plaats van fnik, af te wagten, hadt Mercuur geen' zin ■ hy droop halletjes af.
Kort daar op vernam hy echter, dat hy het niet geheel mis hadt ; want, dat de Stads Wynwerkcrs aan den
Vendumeester eene actie hadden gcin.titueerd dat
dc proefjes uit zyn huis waren gehaaid cn op het Stadhuis gebragt, cn dat de zaak nog was hangende.
Op dringende.infhntie van onzen Correspondent, plaatzen wy hier den volgenden brief in dcs/.elvs geheel.
BURGER. REDACTEUR!
Met genoegen lees ik uw Weekblad , den Politiqucn Blixem; maar ter myner verwondering zie of hoor ik zo weinig van uwen vliegenden Merkuur in Zeeland, daar anders ook nog iets - oor hem te veegen zou zyn, vooral in het Ariitocratisch Land van Tho/en , en wel byzonder op het tweedragtig cn fcorbutiek St. Maartensdyk.— Zie hier een builtje 't geen opnieuw aanmanen zal dat de verdoemde Aristocratie rirekken moet tot ruïne van den Burger.
Een ie ier weet, de Kerk is van den Staat gefeheiden—dc Kerken en derzelvcr Goederen zyn verklaard. Eigendommen te wezen van Gemecntens; dus moesten de Admintflratien van dc Kerken en derzelver Goederen ook niet meer onder het toczigt en commando van deMuuicipalitciten gcfchicdeiv, maar voor Rekening blyvenQ 3 van



( 562 )
van ieder Gemeente, cn dus naar bunnen zin, wil eg goedkeuring onderhouden en geadministreerd worden. Jn de meeste Gémeentens was reeds hier voor gezorgd behalvcn te St Maartmsdyk, alwaar njergens naar gezien wierd, en NB. in geene Jaren Rekening van °de Kerk en haar Goederen (die hier veele zyn) gedaan is.— De toenmalige brave Predicnnt en Patriot, Joh Mtyer Cinwen, een Voorftander van Godsdienst, van Recht ui Vryheid, en die nu overleeden is , wiens dood nog van veelcn betreurd word, hadt deManslceden opgeroepen, na ér alvorens dcMunicipabteitovcr gefprooken te hebben, om, na het eindigen van den namiddag-Godsdienst in de Kerk te blyven, ten einde te aanhoren een gewigtig yoorftel, aangaande den Godsdienst, cn om daarover te beOisfcn. — Dit deedt hy voor den middag, en na den middag, uit naam van den Kerkenraad. De namiddag. Godsdienst geëindigd zynde, deedt hy hun een aanfpraak van gelukwenfching met het op nieuw verkreegen Godsdiensthuis , en veegde 'er eenige vermaaningen amptshalven by. Voorts ftejde hy hun voor, dat, nudeKerk ■ hun Eigendom was geworden, dezelve nu ook naar nun Zin en wil moeste onderhouden en gca miniltrecrd woreen, en dat 'er dus moesten worden aan_re;teld Administrateurs of Kerkmcesteren , uit hun midden gekooaen. Eindelyk wierd door alle de Leden der Gemeente, die daar tegenwoordig waren, de tydelyke Kerkenraad aa-gelteld als Adminiltrateurs der Kerk en Goe, deren van St. Maartmsdyk; alles in de beste harmonie, en zonder tegenzin van iemand hoegenaamd. _ Dan, wat gebeurt'er? dc Ariftocratifche Heerszoo» tigen van St. Maartmsdyk, die overal hunne opperdirectic en gezag in willen uitoerTenen wilden bever vier of vyf van hunne flaaven tot Adminiltrateurs over dc Kerk hebben, ten einde zelfs, in hun naam, Adminiltrateurs en Commandeurs te zyn; want eend win* gel.md wil het gezag hebben, over Kerk en Staat, al is tiy 'er zelfs niet eens Lidmaat van en werk dit eens
met magt cn kragt tegen! Men bepraat, "of
liever gebiedt, die menfehen, welke de aanltelling in de Kerk hadden helpen doen, om het gedaane terug te roepen , en om Adminiltrateurs buiten den Kerkenraad aan te Hellen. Men laat ze ondertekenen een' brief, die opgevuld was met leugens, niet waardig hier tc noemen, en waar in men herioenin» van zaaken verzogt, en een fchriftelyk antwoord. — Deze brief werdt in een donkeren avond, door een* r.og niet bekend peifoon, aan het huis van den Prcüicant bezorgd.
Acht dagen daarna, riep de Predicant, uit naam van den Kerkenraad, de Gemeente op, om tegeeveneen fchr ftelyk antwoord , het welk 57 Leden hadden verzbgt. De Godsdienst geëindigd zynde, las de Predi-
carft



C 5«3 )
»<mt hun hét Antwoord voor, het welk re lang is, ®ro hier te plaatzen; doch waarvan de lioofdzakelyklte inhoud deeze was: , _
Dat ze wisten, of ten muitten konden weetcrt, dat'de Predlcant de Gemeentenadt opgeroepen uit naam van den Kerkenraad — dat vervolgens door de geheele , toen vergaderde Gemeente , de aanftclling van Kerkmeesters , op 't voordel van den Predicant, met alle eenparigheid was gefchied; doch, dat men het niet hadt kunnen denken, dat 4 of 5 Leden, welke federteenigen tyu voor rustelooze wcezens bekend ftonden, het gewaagd zouden hebben , om in een zaak , welke op den Godsdienst betrekking hadt, de grond te leggen tot helfche tweedragt , waar van de blykon daar waren : dat men op niets minder hadt gedagt dan op zulke
ondernemingen van moeite-maakers: dat het hun
fpect, dat zy de tekening noemen moesten een fprekend'bewys van partydigheid, om dat het, vooreerst', tecen htm beftuit gefchied, en ten tweeden, door verleiding van anderen was daargefteld. —■ Dat zy den brief zelve noemen moesten een famenftcl van loutere leugens; leusens, die zy allen, zommigen zeker buiten hun weeten , ondertekend , en voor hunne rekening genomen hadden; leugens, die het liefdeloos cn vyandig hart kenfehetften van den (teller , en rondzender
van den brief: ■ dat de Kerkenraad voor 't overige
bleef berusten in het eenparig befluit, door de Gemeente daartoe opgeroepen, genoomen : — dat zy , voorts, hun' tyd te dierbaar achtten , om denzelven tc vcr-
fpillen aan eene briefwisfeling over deeze ftoffe: ■
dat zy dus geen gefchryf meer verwagtende waren,
als zullende hetzelve niet beantwoorden ; en hier
fey kwam eene vermaningaan alle Leden der Gemeente, tot aflegging van alle partydigheid, enz.
Ka dezen" brief voorgelezen te hebben , gaf hy denzelven aan een' van hun over, en zy allen fcheiden
Uit een. .; ;
Dit antwoord was zeer fpoedig 111 handen van de bewerkers van dit geheele (pel, die het in waarheid zo verre wisten te brengen, dat hier uit een Proces is
ontftSan. Ja.' men maakte die onnozele menfehen
op, om die natelyke, verfoeilyke, en eergefchondeue uitdrukkingen, geoezigd in het Antwoord van den Kerkenraad , zich in Regten te doen bewyzen.
Van dit Proces is op den 3. Mey 1799 eisch gedaan, en die was honorabel enz, en profitabel -- duizend pon» iekes Vlaamsen de kosten. Dit proces hadt om d 14 dagen Vierfchaar — heeft over de 2 Jaaren geduurd , en is op den 24 October des voorl. Jaars door neutrale Rechtsgeleerden , mondeling bepleit, van fmorgens en 9 tot (middags ten een uur, en, van fnamiddags ten 3, tot favo'nds ten half 10 uuren , onwel zoo, dat
men



C SÖ4 )
men 'er van zeggen moest, nooit dienreïyk fchalldelyt en opgedolven Proces gehoord of gezien te hebben. Hier van waren, by Procuratie van den o0
Jan. 1799, vier gequaliliceerdens , als Jacob Veminat izaak Uage Senior, Louis Sho'maker cn Nathanaèt Ae/isfe, Gemagtigde van Corne/is Guofens, cum fes, eisfehért in cas vanlnjurie, op cn tegen Joh. M OV<-
*f»j cum fuij, gedaagdens in het vooriz. Cas. -
voorts is door de Rcgters van St. Maartcnsdyk, als naar gewoonte, geadvifeerd, en, volgéns advft cn uitfpraak der Regters, zy op den 8. Mèy 1. 1. oen Eifeheren hun ei-ch ontzegd, cn zy gecöndemneérd in de kosten alomme. —
Maar nu zyn de poppen eerst aan het dansfen. — De een der Eisfchercn zegt, dat hy niet geweeten heeft, waar voor hy had getekend---een 2 de zegt, dat men hem wys hadt gemaakt, dat het een tekening was om het in c,cr minne uit de waereld te hebben--een derde verwondert Zig, dat hy ook een tekenaar van dit Proces is ; hy hadt hoo t gewecten, dat hy ook onder de Éifcbcren behoorde, (of men. 'er hem met eenfcruisjén offchrabjen^maar by nebbe gelapt, weet ik niet; dit is zeker, dat 'er onder die 57 meer dan 12 zyn, die leezen noch ichryven kunnen.) Aan eenSden i.; beloofd, geene betaling tc zullen doen, indien men het Proces verloor; doch rit verwonder my, dat men dien perfoon 'er dan ook bv hebben wil; daar waren er immers reeds genoeg, en hy betaalde toch niet, (doch, geen ellende vóór den tvd! indien men zig getroost met belofte van geen betaali'ng te zullen doen, d.in valt het aUergcmafcketykst om over het verboren proces eens tc kunnen discoureeren., zo lang men toch om geen geld komt — hy betaalt tog niet.) — een 6de vegt
met zyn Wyf een 7de, zo men zegt, mag bv zyn
Wyf met meer flaapen, — aan een 8ften hadt men wy* gemaakt, dat, indien hy niet tekende, hy niet meer aan het Nagtmaal mogt komen. Aarrige grappen in 't 7de laar der verlichting! '
Enfin — zo men zegt, en naar gisting, zal het reheeIe Proces ƒ9000 Hollandsen courant kosten, en diefoni moet nu betaald worden door die 57 menfehen, Waat onder 'er zeker 25 zyn, die werks genoeg hebben om van den eenen dag aan den anderen "te eèraaken, met de kost te winnen! — Ja! 'er z\n 'er zelfs onder, die Tap den Armen bedeeld worden."
_ Ei! lieve Burger! geeft dit fiukie ook een klein plaatsjen m uw weefeiyks Sraatjr- Eua'ngeiinmtje, op dat dit geval ook aan de BnaatTche Waereld bekend word.' en vooral aan de St. Maertensdykjche Burgers , ov dat zc eenmaal verligt moogen worden. St Maartensdvk Uw getrouwe Lezer,
demS. Mey i8or. PIÈTER BAZ.ANCE.
het -j.J.d. HataafIchr Vrvheid.
Gccrukt in der, fyutgby SNEYDERS , van TIENEN, en Conm. b een én een halve .Stuiver:



■D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 67. ———————— -—,
Proeul a Jove proeul a fulmitts.
Maandag, den 22 Juny, 1801.
fjceft het Uitvoerend Bewind niet kunnen Hagen in deszelvs voordel tot rjvifie onzer Staatsregeling, het i3 even zoo ook te leut geftjrtd geworden in de gedaane voordracht tot beteugeling der vrye Drubpérs, by Artykel XVI der Burgerlyke en Staatkundige Grondregels van onze Staatsregeling als heilig verklaard.
Hebben wy redenen gehad, om ons teverblyden over de verwerping van het geprojecteerde Ontwerp (of liever Bylage) van de Commisfie, Stein Parvó, c. f.— hoe veel te meêr redenen hebben wy dan ook nu niet, om vreugde op vreugde te bedryven over het Rapport, Appelius, c. waar by de toeverlaat onzer Vryhcid,11 iet alleen by eene donime Cönditutie , maar ook by levendige ftemme, door 's Volks Reprefentanten dubbelJ gewaarborgd is geworden!
Het heeft zekerlyk opmerking genoeg gebaard , dat, door eene toevallige omdandigheid , beiden deze propofitien zo goed als gelyktydig ter waereld zyn gebragt; oflchoon, het zoeker raad en naar de waare d.ryfveêren van de laatfte propofitic , het werk niet beboerde te zyn van verlichte koppen : de domde begreep het al
heel ras; en dus, dit was hier het geval niet; •
maar, baart het niet veel eerder vferbaazing, zo niet uiterde verontwaardiging, in verlichte tyden ah de onze , onder eene Patriotifche Regeering, door gezêleerde
II. Dsel. R voor»



C $66 )
veorftandcrs van 's Volks rechten .voordrachten te ha»* ren doen tot beteugeling der vryheid van de Drukpers ?
Hoe? het üataafTche Volk heeft ook, onder anderen," aan de getrouwheid van het Uitvoerend Bewind ter bewaaring overgegeeven het heiligst Pand zynêr aangenoonven grondftellingen van het maatfchappelyk verdrag; maai iiet ivilde ooit tevens aan datzelvde Bewind herinnerd hebben, dat, van de egte waardeering der Volksvryheid, en van de verftandige en eerlyke beöeffening hunner afzonderlyke en algemeene Rechten en Pligten, voornamelyk dc duurzaamheid, het behoud , cn geluk afhing van het Vaderland , het geen ook door het Bewind behoorde te worden bemind. — Dit Volk heeft, ja ! na deze algemeene aanbeveeling, by Artykel LXXII der Burgerlyke en Staatkundige grondregels van onze Staatsregeling zoo ernftig aangeteekend , zich van alle
publiek beftuur onttrokken dit bragt de aart der
zaake mede ; want de regeringsvorm by reprcfcntatie
was reeds daargefteld ; dit Volk oeffent, ja! alleen
in de Grondvergaderingen, deszelvs Staatkundige rechten , en in de Conflitutioneele Gezelfchappen, hier en daar, ook het aan zich tevens behouden recht van onderlinge voorlichting , opwekking van Vaderlandslievde,
en naauwe verbintenis aan de Staatsregeling; maar,
heeft ook niet dit zelvde Volk gewild, dat ieder Burger niet alleen zyne gevoelens uiten , maar ook verspreidek mag , op zodanige wyze, als hy goedvind, des niet ftrydig met het oogmerk der Maatfchappy ? ——« Wel nu! publieke Schryvers, die men toch in 't algemeen veronderftellcn moet , dat ook het XVI Artykel der Burgerlyke en Staatkundige grondregels der Staatsregeling verftaan , en dus ook wel weeten , dat zy aanfpraakelyk zyn voor alle zodanige bedryven, door middel der Drukpers , ten aanzien van afzonderlyke perfooncn , of der gantfche Maatfchappy begaan, en welke
door de Wet als misdadig erkend zyn Schryvers ,
wier gefchriften met den naam van den Uitgeever , Drukker , of van de Schryvers zelve voorzien zyn die
het zich dikwyls een plicht achten, zaaken aan de Natie te openbaaren , waar over dezelve niet onverfchillig
kan of mag zyn, al wilde zy het zelvs wezen <
zouden zulke publieke Schryvers geene waarheden mogen openbaaren , zonder gevaar te loopen , niet, om , volgends de Wet misdaadig bevonden wordende, daar voor, anderen ten 'affchrik, "te worden geltraft, maar om.



C 567 )
om hunne gewaagde ftoutheid wille, de heilige Vryheid de DrukTcrs aan banden van Dwingelanden te zien
"SSSÏriGBBp maakt zéker
heid baart haat ; maar, hoe uitgedrekt ook het gezag van het Bewind zyn moge het kar, ach v£r«kerthoteden, dat, zo lang ook, by hetzelvde LXXU Aitjicel der Burgerlyke en Staatkundige grondregels van onze staatsregeling, aan ons, als Hmsvaders, aanion»VroJwen , ats Huismoeders, aan onze Zoonen , als verlichte jonge Burgers, aan onze Dochters, als dcugdzaame Buiieresfen, aan onze Medeburgers en Ingezetenen, als moedige Bataaven , het heiligst pand der Conmtutie: toevertrouwd blyvt, wy, als publieke Sc^jvers oitdefde aan ons, by diczelvde Staasregehng aanbevoolen , vcrant woordelyklieid, niet nalaaten^"^^^£2 voordrachten van het Bewind , trotsch alle g™ötie inquiüticn van de Politic, en trotsch alle vcrveelende perStien van Hoven, of Hofsgelyken, den Blixem over ondeugd cu onrecht te blyven zwaayem
Zou dit Nommer ook by zommigen hetzelvde lot dnd-r 'aan als het voorigc ? - dit is moogelyk, ja zelvs waarfchvnelyk, zo niet zeer zeker. Ons antwoord op den brief van BatophUus beviel niet, en waarom ? om dat wv eefprooken hebben van domme Reltgte-zucht , en is dit «een Crimen genoeg in het oog van zommigen, die niet weeten willen, dat hun patriotismus de inenting in het fanatismus tot dien graad heeft doorgedaan, dat°zv voor het oog verbeterd fcheinen, maar in den erond het waarlyk niet zyn. 6! Wat zouden wy worden zo wv, om het taudatur ab hts , adpatur ab Mis• ons zouden wiilen laaten affehrikken , het Suum Cuiaue zonder aanzien van partyen, te appheeeren, daar wy meenen , dat het t' huis hoort. Neen! revolutionaire Burgers! wy fchryven niet voor u, maar om der groote zaak wille het Volksbelang is ons oogmerk!
Om de Natie te overtuigen, dat de woekerzucht in onze Republiek al verregaande groot is tot zelvs onder perzoonen, die publieke Ampten bckleedcn, en ongelukkig het gezogen banden hefe*n, zullen wy het



C 568 )
volgende ftaaltje, uit publieke gevechten in het Koffy-
huis van Berkmeyer (jen waarom heeft dit niet liever om redenen van ftaat, zo het toch helaas! vernoomen moest worden, ergens elders mogen gefchieden' (hard overluid gehoord, getrouwehk en zonder byvocgzetó mededeelcn: het Toneel is te Amflerdam al¬
waar het woekeren al een merkelvken graad van béestagtigheid moet bereiken, wil het 'de cenfure waardi* zyn van de 'Cato's onzer dagen.
Op den Binnen- Amftei woonde zeker Bakker die, m den voorleeden Winter, door de invallende vorst fchaarsheid hadt aan turf. Hy nam een bcfluit om die tc koopen van die geenen, welke dezelve met Oeeden over het ys aanbragtten. Hy ging ten dien einde naar den Buiten - Amftei, kogt daar eenige honderden turven, begaf zich vcrvolgends by den Commies ter recherche aan de Utrechtfche Poort, gaf dezen kenl van den gedaanen koop, en vroeg hem af, of 'er , ook, om de turf in de Stad te brengen, eene Cedul of impost - billet benoodigd was. Het antwoord van den tnmles ter recherche was, dat zulks niet te pas .wam, zo maar de turf op ééngewiclde wagens Wierde binnengevoerd, houdende in dit geval zvnc last, om dezelve als dan vryelyk te moeten laaten pasfecren
Dc Bakker neemt hier op twee Kruyers aan, en laat 'ie gekopte turven op ééngewielde wagens binnen traven. Dit ging goed tot op de laatfte wagens na welke door cemge kacrels, onder het voorgecven dat zy daar toe, als bedienaaren ter recherche, bevoegd' wa ren , aangehouden en in dc wacht aan de Utrechtfche
Poort gebragt wierden. Ook de twee Kruyers
werden gearresteerd. Eene militaire wacht bezette
het huis van den Bakker, hetwelk geene geringe combustie veroorzaakte, en zelve werdt hy Bakker ir middels, op hooge last, by den Procureur der Gemeente gerequireerd.
Hier gearriveerd, werdt hy beboet voor driehonderd Guldens, en moest hy deze zomme, zonder eenige togenfpraak, betaalen, onder bedreiging, dat anderszins de twee Kruyers naar dc bocyen zouden worden retraiioporteerd. ' ö
Dc bedeesde Bakker, begaan met het lot zyner zoo Onfchuldige Kruyers, die in zynen dienst in dit predicament waren mcdegellcept, en nog verdere onheilen vreezende, bevondt zich in dc onaangenaame verplichting, van tot de prompte voldoening _dezcr zoo onver-
wagt



C 569 )
Wagt afgevorderde boete te moeten befluiten; en het was ook op deze, door den dwang der omftandigheden van hem gevorderde, voorwaarde, dat hy verlof ontving, om te mogen naar huis keeren ; terwyl, tot fecuriteitvau den Procureur der Gemeente, wat de daadelyke incasfeering der drie honderd Guldens betrof, aan hem tot gezelfchap wierden medegeeven twee Di'enaaren der Justitie, en zekeren Diederick, opzichter der Commiefeh ter recherche.
De diep verlegen Bakker (want hy was op dit nypend oogenblik niet by kas, en de Procureur der Gemeente konde ook in deze benarde dagen hét niet wél
misfen) komt t'huis hadt toevallig eenige koop-
mansgelden by hem liggen neemt 'er 'drie honderd Guldens uit — voldoet 'er Diederick, en, in hem den Procureur der Gemeente mede , en ziet zyn huis ontflagcn, van eene lastige bezetting door Militairen, die, geduurende dc bedryven, geen oogenblik hadden verzuimd, om de ontftelde en zich in duizend analen bevindende Huisvrouw allerwegen te troosten , door, midden onder allerhande afgeperfte ververfchingen, geftadig aan tc roepen ,, hei zal zo een vaart niet hopen . een zaije fmorfioenen, en dan komt je
man 'er met de fchrik af tap nog maar eens,
Moedertje! en pruil zo niet! "
De beide Kruyers raakten gelukkig ook on vrye voeten , tegen betaiing echter van achtten Guldentjes voor hunne aan de Wagt gemaakte kosten, en nog een furp lusje van florynen vvf voor de Kruyers zeiven . om den Verzuimden tyd, hefteed in dienst van den Bakker, die op dit bagatelletje met zag, om dat hy ze hadt bevryd van naar de boeyen tc dansfen, endaar door wel-
hgt nog meerder te hebben moeten verzuimen ; -
maar hier bleef het ook al niet by.
De Bakker hadt nu vryheid , om zyne, nog al redclyk duur betaalde turven te mogen in huis voerenmaar hy vondt zich, ondanks zich zclven, in fchuldcn gewikkeld: zyne Vrouw, door den fchrik getroffen lag krank, en Zoude, na zoo veel te hebben geleden' na zoo veel te hebben moeten depenfeeren, nog daarenboven drie a vier guldentjes hebben moeten betaalen aan den Wyrtkooper in de buurt, by wien de Heeren Dienaaren van den Procureur der Gemeente, om het verdriet van wagten, tot dat de boete aan Diederick Was aangeteld, te verzetten , op naam cn gezondheid van den Bakker hadden zitten een vlesje drinken tot R 3 in



C 57° )
;« den nacht; maar op raad van vrienden, _ en gedrongen door den nood , waar in de Man zich bevondt, bleef deze betaling agter. Het geval, toen alles van den fchrik bedaerde,werdt
onderzogt Stads rechten werden geconfuleerd, cn
ziet! men bevondt aj heel ras, dat de Bankcr, in zyne onnoozcle vreesagtigheid, aan eene ongeoorloofde afptrfing gedefereerd, en zich op eene fchreeüwende wyze het geld heeft laaten uit den zak haaien ; want, deskundigen over de zaak gefprooken hebbende , aan wien hy deze ontmoeting hadt medegedeeld, werdt hy onderricht, dat hem ten onrechte die boete was afgevorderd, als zynde de belasting, welke op den invoer der turven iu questie voorheen hadt plaats gehaat, reedszedertlange ingetrokken.
Onze Bakker liet het hier niet by zitten. Hy deedt onderzoek naar de waarheid dezer, in zyn oog te veel gewaagde, asfertie. Hy gaat met Practizyns te rade , cn weet het zoo verre te orengen , dat hy geligt krygt een Extract van het bclluit, genoomen den 15 April 1799, waaruit ten duidelykften confteerde, dat 'er geene belasting meèr op den invoer van diergelyke turven plaats hadt.
Ónze Bakkerin, met dit gewichtig bewysltuk voorzien, vervoegt zich by den Procureur der Gemeente , ca tracht hem, met al den aandrang van redenen, welke baar op dat vcrlcgen^oogenhlik te binnen kwamen , te fcteweegen tot de restitutie van de haar huisgezin zoo ten onrechte afgeperfte penningen. DeProcureur begon, met vooraf deftiglyk te declareeren, dat het geld niet te rug te krygen was. Om echter] dejbedroefdc Vrouw niet troosteloos, of zonder raad naar huis te zenden, gaf hy haar vriendelyk te kennen , dat zy zich moest vervoegen by den Burger Eduard van der S/uys, en daar verneem cn , hoczich de zaak eigenlyk hadt toegedragen — Hy zelve zou nnar befcheid wagten.
De Vrouw, ten halven getroost, doch even neêrflagtïg, begon voor 't minst eenige hoop te voeden, dat'er kans was, om in haare zending nog te kunnen flaagen. 2y komt by van der S/uys, verhaalt hem het gantfche geval, en ontvangt, tothaare uiterfte verwondering, het vólgend bcfehcid , (in fubftantie) „ IJet geld, aan den Procureur der Gemeente, betaald, is ten onrechte u
a fgevorderd ik heb 'er ten min/ten niets van ge-
njoten." De confcicntieufcbe Man gaf daarenboven te kennen zyn ongenoegen, dat alles buiten zyne kennis was gefchied, en konde niet meêr doen, dan de Bakkerin



C 57J }
fin op nieuw naar den Procureur der Gemeente, of wei, naar haar huis te renvoyceren.
De affpraak was, zy zou aan dezen van haar wedervaren komen bericht geven, en dus, alvoorcns met zulk eene boodfchap by haaren Man t'huis te komen , waagt zy het, deu Procureur der Gemeente andermaal tc gaan fpreken, en hem, uit zeker ontzag voor den post, welken hy bekleedde , zoo bewimpeld mogelyk het ontvangen antwoord over te brengen.
Tadama , met deze bewimpeling niet te vreden, wilde volftrekt woordelyk weeten, wat van der Sluis hadt gezegd. De verlegen Vrouw voldoet.hier aan — en hy grimlagchtte. „Hoor! Vrouw ! kom over acht dagen eens weêr ! ik zal inmiddels van der St-urs zelve
over het geval onderhouden" en met dit befcheid
ging de Bakkerin weêr heen , min of meêr opgebeurder dan zy by de voorige ontmoeting was, en nu eindelyk hoopende, dat de zaak nog al tc regt Zoude koomen. De grimlach van eenen Tadama beduidde veel — zelf
zou Hy van der Sluys gaan fpreeken het eerfte en
brusque antwoord: ,, Gy kunt het geld niet terug krygen" ! in een vriendelyk befcheid veranderd ,, kom over acht dagen nog eens weêr aan"! was by de vrouw zoo goed als half, zo niet, geheel de boete terug ontvangen : ■ zy ging altoos blymoedig aan 'haaren Man de boodfchap brengen.
De acht dagen waren , als zoo veele maanden, tusfehen hoop cn vrees omgegaan , en de Bakkerin ging den Burger Tadama fpreeken. Het antwoord was, coulant weg ,, Ik heb van der Sluis gefprooken, cn nu zit 'er, van de driehonderd guldens, geen duit voor u op\ doe, wat ge wilt', en zet nu een Advocaat tegen my! "
Dit fpreeken met van der Sluis beduidt veel, dagtde Vrouw by zich zelve — al myn hoop is nu verydeld — om eene onrechtvaardige boete te betaalen, heeft myn Man zich in fchulden gewikkeld, en, nu wy ons in het volftrektfte onvermogen bevinden, om procesfen u aanvaarden , zullen wy den Procureur der Gemeents
Tadama eenen Advocaat tegen zetten? ■ ö hemel I
riep zy uit neeg nederig, cn ging weg.
Den verftandigen is dit woordje spreeken genoeg — wy zullen 'er ditmaal het zwygen toe doen.
' Eene



C 572 )
Eene kleine Anecdote, kunnende dienen tot een: bydrage tot de gefchiedenis der Keroiutien.
De Leesgezelfchaprpen, of Clubs, welke in 1794 plaats hadden , en welker werkzaamheden beftonden in het voorbereiden der Revolutie van 1795 , hadden geen act'ver, geenen meer yverigen Voorftander, dan den toenrnaaligen Medicina Doctor, thansLieutenant-Colonel Jngênieur Kra yenhof. — Genoodzaakt, zig aan de nafpooringen van het Stadhoudcrfchap ca deszelfs Satelliten te onttrekken , begaf hy zig naar dc Franjche Armee , hy welke hy als Volontair by den zeer talrvken EtatMajor van den, tot heden toe even zo geachten , als verdienstelykcn Generaal, Daendels diende. Op den 19 January 1795 trok hy met de Iran/che Broederen binnen Amflerdam, waar hy door zyne oude vrienden en leerlingen, de Clubisten,ah in triumph wierdt ingehaald. — De man was een yverig Voorftander der Vryheid, derhalven ook een wczcnlyk Volksvriend, en byzonder Verdediger der met hem ingevoerde Rechten van den Mensch en Burger — hy kende meer dm iemand de waarde der Cluiisten boven die ftille vreedzaamc Burgers, welke, te voorzigtig om zig aan gevaaren bloot te £H "e:i, zig met niets hadden bezig gehouden , dan niet de eventueels berekening der voordeden , welke
dit of dat ambt hun zoude kunnen aanbrengen.
Aan wien kon men beter, dan aan hem het Commando
der Stad Amflerdam opdraagen ? Hy wierdt tot
Commandant dier Stad benoemd. ■ Naauwlyks
drie dagen na deeze benoeming, liet zig een Burgerman, zynde een Ambagtsman , by den Commandant aanmelden; deeze was niet te fpreeken. De Ambagtsman deed nadere inftanties en kreeg gehoor. De Commandant zeide, onder anderen, ,, ik dagt, dat gy ook ,, al om een Ambt kwamt; want men'heeft thans van ,, die Ciubisten niet anders te wagten,- daarom moet ,, men met dat Volk maar zo handelen, cn he: af,, fchecpen, om het dat vraagen dus aftekenen " — Zoude deeze verandering ia den Burger Commandant Krayenhof een kort geheugen, een berouw van het geen hy in de Clubs of Leesgezelschappen heef; gedaan cn' geleerd, ofwel eene bevredigde zugt naar grootheid "en aanzien aanduiden ?
Gedrukt in den Haag by SNEYDERS , va n TIENEN, en Comp. a een en een halve Stuiver.



POLITIEKE
B L I X E M.
No. 68. i— —— s
Proeul a Jove proeul a fulmine.
Maandag, den 28 Juny, 1801.
Eene Bydrage tot de Geschiedenis der Geldheffingen , waar agter een punctum behoort.
3r!et is bekend , dat in den beginne van dit jaar het Plan eener vrywillige Negotiatie voor den dag 'kwam , gevestigd op het laatfte zootje Nationale Domeinen , die men dan verkoopen, en waar uit men de rentbetaJing en aflosling dier fchuld binnen zeker getal van jaaren vinden zoude.
'Er waren toen eenige moedwillige knaapen in het land,;die openlyk durfden zeggen, dat 'er p'as de helft van die waarde aan Nationale Domeingoederen voorhanden was , welke de Commisfie der Eerfte Kamer by haar rapport hadt opgegeeven , als zynde dezelve daar
by begroot op dertig millioenen. Zy gingen nog
verder, cn durfden beweeren, dat de begrooting der Commisiie op geene folide gronden fteunde : dat zy zelfs, noch lyst, noch calculatie der Domeingoederen , noch fteel, noch pompftok hadt gehad tot ftaving harer asfertie , anders zoo nodig zynde y en dat men , eerst lang ha het arrefteeren en acceptecrcn van dc vrywillige Negotiatic by intekening, omtrent het een cn ander de nodige renfeignementen hadt gevraagd van het Uitvoerend Bewind , ten einde evenwel op het einde niet bekaaid uit te komen ; terwyl, by die eindelyke opgave èn globale waardering der Domeinen zou gebleeken zyn , dat inderdaad de waarde derzelven , alles op' zyn breedst genomen , niet meer dan vyftien of zestien millioenen zoude bedraagen.
Wy gclooven voorzeker, dat dit alles laster en logcntaal is, gefchikt om over de finantiëele talenten en mercantiele trouw der bovengemelde Commisfie eenen vuilcn blaam te werpen.
Maar — het geen niet te ontkennen is, is, het federt dien tyd als zeker gebeurde, en door de Couranten bekend gemaakte nieuws , dat namelyk de Keurvorst van Pa'tzJieijeren, wien, gelyk men weet, hetMarquijaatvm Bergen op den Zoom , met de Heerlykheid van St. Michiels - Geflel, toebehoorde, deze goederen aan de Bataaffche Republiek hadt gecedeerd.
II. Dfist, S Hee



C «74 5
Hoe ztnryk en flateus is niet deze uitdrukking I %cee~ ieerd'. .. ■ zou men 'er niet uit opmaaken willen, dat Zyne Koninglyke Doorluchtigheid de bonhomie hadt gehad, om een Cadeautje aan onze Republiek te doen? en hoe heel wel kwam dit haar niet, in dezen komkommertjens-tyd, te fnede! ■—
Maar 'e is heel anders, lieve vrinden!
De zoete Wyn die kost veel geld. ■ gelyk het hekend liedtje zegt.
De waarheid van de zaak, indien wy wel onderricht zyn, rs deze: dat gemelde Goederen uit handen van den eerften Eigenaar aan onze Republiek zyn overgegaan, by wyze van koop, ten pryze van eenige honderde Smorfioenen, en dus, dat zyne Koninglyke Doorluchtigheid de volle waarde van zyne vriendelyke cesfia (of cedeering) genooten heeft, of genieten zal. ,■ Schoon het nu wel wat vreemd klinken moet in de ©oren van zommigen, dat, in een tydvak, waar. in men al zyn boeltje by één fchraapt en ter verkoop aanflaat, om geld te maaken, het geen 'er zoo nodig is, men nog nieuwe Goederen tot een vry aanzienlyken prys aankoopt, is 'er niettemin, tusfehen beide deze zaaken, een verwonderlyk fclioon verband, het geen ieder voelen zal, die zich de volgende rei van denkbeelden maar eventjes voor den geest haalt: — alles evenwel zy alleen gezegd onder deze referve;
pofito — genomen /lel eens voor een oogew-
blik het was een zoo, en diergeljke refervefjes-
mêer!
Pojito dus! of gefield eens! rcr is maar voor vyftien \ zestien millioenen Domeinen aan waarde; d'e lyst daarvan moest haast publiek, en de eerfte veiling voor 1801 aangeflagen worden. De intekening der vrywillige Negotiatie bedraagt ongeveer achtien Millioenen: =j» Pojito! gefteld nog al verder! dat 'er dus, by het publiek worden der lyst, bleek, een waar deficit te zyn van twee a drie millioenen, als men alle de Domeinen te zamen verkogt, en dus, (nog al verder'.) dat de finantieele Commisfie zich in hare eerfte berekening, omtrent ten beloop van veertien a vyftien:
mtlïiot-nen, hadt bedrogen: Pofito \ eindelyk, dat
men voelde, hoe wél dit voor de Natie en voor Europa figureeren zoude, jen welk een fchadelyken invloed dit op deze en alle volgende finantieele operatien zoude nebben; is het dan nu niet gelukkig, dat de aankoop der gemelde Keurvorflelyke Perccelen juist in dezen tyd de lyst der Nationale verkoopbaare Domeinen met een paar millioenen waard» vergroot heeft, en dat dus dc lyst, Juist daar door, nu kan voor den dag komen? zoo compleet, als men die verlangen kan ? ter gefchatte waarde van ongeveer achttien millioenen ? en dus netjes face maakende aan
de



de fchuld, 'waar voor dezelve ten hypotheek verfn-ek*
ken 3 _» zie! dit verband is maar eens verwonderlyk fraai, mooi, eurieus, en behooit voorzeker op de lyst der gelukkige ongelukken ! ■ ^L' ^
Men zeggeniet: ,, zoo zou men met ae eene hand neemt», het geen men der Nattegeevt met de andere : " want dit is al een oud kwaad en de bafis van meest
alle gcldhcffingcn en aflosfingen „ men moet 'er
ito wat mede voordfukkelen, en roeyen met de nemen die men heeft" Zegt vader Scitefferius, en Hy wikten weegt eerst alles wat hy zegt.
Ook in het ftuk van finantieele operatienjs'er dikwyls in andere landen van Europa, zo wel als by ons , veele aanleiding, om zich het zeggen van den Kwakzalver te herinneren:
Mundtls vult decipi, dicipiatur ergo !
De menfchen willen toch by den neus geleid worden*, en waarom zouqen wy het toch dan laaten ?
Iets over wat meêr dan Niets.
Een van de grootfte Lesfen, ons door de ondervin» ding van de tien laatfte jaaren gegeeven, zo wel in het vak van Republiek-makery, als van Conftitutietnakery, (fit venia verbis! 't is met verlof, Leezers F) is wel deze gewichtige: dat, by de tegenwoordige zwakke gefteldheid' van het menfehelyk natuurtje, «iemand, by de voorbereiding, daarftelling, of invoering van zoo iets, het geen men Maatsregehng, of Constitutie noemt, in zoo een ding, welk den naam draagt van Gemeenebest, met eenige zekerheid beftemmen kan, wat 'er van het een of ander worden zal in de gevolgen; dewvi, oogmerk en belang, inrichting en opvolging, plan en uitwerking, begin en voordgang, midden en einde, in alle deze gevallen maar zoo oneindig veel van den anderen verfchillen, dat men byna dagelyks zich door den loop der dingen in zyne best
berekende verwachtingen vindt te leur gefield.
Wat kan een dubbeltje toch aarttg rollen'.
Onze Conflitutie - maakers van 1798 hadden, toen zy hun plan in de waereld bragten, en dit plan door dc Jlemmen van dien tyd wierdt aangenoomen, voor* zeker gedagt, dat zy zeiven hun kind zou-ten opvoeden, en leeren loopen: zy hadden gedagt, dat
zy, door dit middel, veele aangeboorm kwaaien van het arm fchepzeltjen zouden hebben kunnen geneezep, immers verzachten, en hun voorneemen was, ei 1 1 reet eenvoudig, maatig leevend, reptibneauiaCil kaa ien van te maaken; dan, toei de wysbeH a r
Mannen en Helden van den 12. jurty, met hu n-.i woesten, wraakgierigen, en op eigen fathractt o-aagten Tiberius aan het hoofd, en mer feenen fta-rt v n niet minder ambtjachtige en ambtboniertg- •> / -n-ts, t n, te voorfchyn kwam, en het kindtje nog geene vyt S j maan-



( 576 )
maandtjes oud, eensklaps by eene andere Minne hefteed wierdt, eenen- anderen Gouverneur krees; aan' eene andere manier van opvoeding gewend moeste raaken, waar m vry wat meer van den OverzeeCchen en hewlyken toon doordraaide; toen, ja! toen krec» het arme wicht ook weldra in een hoogen graad de. Engeljche ziekte, en, allerlei fcrofuleujche ongemakken
volgden daarop: de beentjes werden zoo zwak.
en het Schepzel kreeg een zoo misfelyk postuur dat het, fchoon nu reeds byna drie en een half jaar 'oud, nog geheel met loopen kan, maar op een kruiwagen* of op krukken moet worden rondgevoerd, en dus eene zeer omllagtige en kostbaare oppasftng, veele 'medicynen, verfcheide verkwikkingtjes of rafr.aïchisTementen, enz. nodig heeft. Het arme kind kost '
zoo doende, veel geldsy en, daar het Ouderlyk vermogen byna gehce! verteerd is, is het zelf te vreezen dat het heve jongsken weldra van ellende en gebrek
zal moeten omkoomen. Onlangs nog wilde men
den fcharoelen jongen Patiënt opereer en, doch 'er werdt by tyds bevonden, dat men die operatie zoo wal-a-propos hadt aangelegd, dat, hoofd, armen en beenen er by zouden zyn geamputeerd geworden-' reden waarom ook, vermits die cuur wat heel zwaar was voor een zoo teder kind, desfelvs Oomen, en' Voogden hetzelve geheel van de hand hebben geweend TT. Cn "U grZt hct z™ eigen dood fteiven!! 1 • — ftc tranfit gloria mundi >.--niet langer pyp niet langer dans !
Zekerheid , Onzekerheid , Wisselvalligheid Zekere Mannen waren voorneemens, onlangs eenige andere Mannen , m zekeren bepaalden tyd , te arresteeren Zekere Commissie begaf zich, in het holle Zn deZ nacht, naar zeker hotel, om aldaar zekere zaakën te applaneeren; -—. maai- ziet! daar was een Ï G neraal, die ook op de proppen was, cn die zekere fi« n.ncante maatregelen genomen hadt, 'ingeval 'er -eker iets gebeurde; — en, het geen men zoo zekert. dagt hadt te zullen gebeuren , liep zeker ms - ntets is zekerer op deze ellendige waereld., dan de onze 4-, gen ' ookSoed" pl.eg Vader Jacob te zeg-
de^S^pScrmd" ^^T? ™ *« ^ '
* mefze^u afafe'n Tieken Onlangs zag mening geval, hoew sfeZaT hg aartig dat goedtje door elkander kan homméfen pn
pesten ^S^S^&SK^ & Keken kwamen op, nepen „neen! iet moet Sr
•• een



( 570 )
een zyn van ons geloojV— van der Horst zal het wee* zen"\ —— hou wat \ zeiden de Cr-aa•tenen Listen, na zal noch de een, noch de ander het zyn " — en Pyman werdt Directeur! hoe wisselvallig is tochindit ondermaan fche alles!
Mercuur wilde gantsch Holland in dc vrolykfte luim
van de waereld rondreizen; overal meende hy de
Staatsregeling in werking, en het gedrag der Contlitutioneele Beftuurders overeenkom (tig dc Staatsregeling te ontmoeten ; maar ziet! ueêrflagtigheid overviel hem ,Jals een donderbui den Wandelaar, en hy kwam met de volgende nieuwstydingen t'huis:
Tc Amjlerdam bedankte het eene Lid van de Municipalitcit voor, het andere na, om langer te coritinuëe-
ren : nu , dit konde 'er des noods nog al door
tc meèr, daar men in dezen in 't oog heeft gehouden de welvoegelykheid om hier toe alvoorens de' toeftemming te vraagen van het Vertegenwoordigend Lichaam
des Bataaffchen Volks: maar , wat gebeurt 'er
nu? de ÉÉnaaming is wel anders; maar, is nier de
bewerking even als vóór dezen , toen de Heerén Burgemeesteren cn Schepenen op de driegekruistc hooge kusfens zaten ? Maakt nu niet dc Municipalitcit zelve een gros van nieuwe Leden ? Kiescht zy daar uit niet de voorwerpen, weiken men wil? en zendt zy deze keuze niet ter approbatie, of functie aan het Bewind? zonder de Burgery op te roepen ? zonder, dat nog meêr is , aan Haar eenige kennis hier van tc geevcn ? zonder, dat nog het onyergecflykite van allen is, bier toe
door de Stemgerechtigden te zyn* gelast ? '< wordt
nu , zoo doende , de Burgery bcitierd door Mannen , die haar vertrouwen bezitten , en tot de waarnecming van haare belangen door Haar zelve wettiglyk zyn opgeroepen? wat is nu de Volksftem anders dan eene ydclc bcnaaming? en , hoe verre, helaas! zyn Wy by de opééngevolgde revolutien gevorderd!
Dc keus, onlangs uitgebragt op drie Leden voor het Vertegenwoordigend Lichaam door een gedeelte van Amftels Burgery , heeft ook Mercuur, die met de volkrykheid dier ftaat bekend is, ten uiterften gefrappeerd.— Opzettelyk meêr dan toevallig fcheinen juist de drie af te treeden leden weder te zyn gecontinueerd. De frequente apparitien van den Burger Hogewal, (éen' der herkozenen,) op de beurs, even vóór den tyd der kiezing, baarde aan Mercuur opzicris genoeg. Dc Agiotage , dagt hy by zich zeiven , is tegènswoordig de ziel der'Commercie. Hy, die dit bizondcr Artykcl van het koopbelang met het algemeene van het Volk weet te paaren , en, hier zo wel a's elders, zonder verzuim tegenwoordig kan zyn , is de Man die lykt, en die, met anderen zyne Collega's, welke , wat dit handel - artykel
be-



. t. 57i? J
betreft, tot beurtelingfche fteunpielaaaren en hoekfteenen van de Beurs en het Staatsgebouw ftrekkcn , nog met 'er tyd in ftaat kan zyn , om, tor meerder gerief der Actionisten, de Zetelplaats der Vertegenwoordiging naar herwaards te helpen verplaatzen.
Eene waare Gefehiedenis van den Dag. Jacoba, Wilhelmina, Didrica, Elizabeth van Uten* hove, een Utrechtsen Mcisjen , oud ongeveer 22 jaaren wordt federt 1799 verliefd op JHatthys Meijer, een Bataafs ch Brabander, toen ter tyd als Domeftiek dienende
by haare Moeder. Deze verliefdheid hadt natuur-
lyke gevolgen. — Te Duisburg, m Cleefs/and, werWaards zy by hare zwangerheid , buiten weten van haren Minnaar, van wegen de geitoord e Moeder was vervoerd geworden, brengt zy eene Dochter ter waereld, die zy, op hooge ordres, aldaar heeft moeten agterlaten. — Zy retourneert, en wordt op nieuw getransporteerd naar Gelderma/fem , om langs dien weg geheel verftooken te blyven van de Correspondentie met haren Minnaarterwyl zy hier genoodzaakt wierdt, haren hand te fchenfcen aan een alzms onwaardig fchepzel, dat geencandcre verdienden bezat dan den geërfden of verkregen
tytel van Baron. Zy , aan hare gelofte en
haren Minnaar getrouw, blyvt volftandig den Baron weigeren , en verzwaart daar door haar lot derwyze, dat haar verblyf tc Gelderma/fem haar op het
laatst allerondragelykst wierdt. ■ Geen wonder
dat, met medeweten van den eindelyk opgefpoorden Minnaar, het ontwerp gemaakt en ook volbragt wierdt, om naar Dordrecht de toevlucht te neemen en alles verders in 'twerk te nellen, om van de Moeder in der minne confent tot het Huw'elyk met Meyer af te fmee-
ken. De reden van conftante weigering beftondt
in deze nadrukkelyke woorden: ,, Meyer is van geene adeltke afkomst, en dit huwelyk zou een onuitwisbare vlek in onze oud-adelyke famille maaken." .
De Dochter,' van allen onderftand midlerwyl beroovd en vuurig verlangende, den agtergelaaten zuigeling aan haar moederlyk hart te drukken , en tevens, door de fpoedige voltrekking van een plegtig huwelyk, niet langer voor eerloos door te gaan , wendt zich tot het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffchen Volks , en verzoekt ootmoedig deszelvs hooge tusfehenkomst tot
voltrekking van een -wettigen echt. Dit verzoek
wordt gezonden naar het hof van het voormaalig Utrecht, om confidcratie en advis. —- Een der Medebroederen en Raaden van dat Hof, daar toe geauthonfeerd , verhoort de Moeder , en tragt haar tot het
geeven van het confent te beweegen. Zy bleet
nog op den duur weigeren, en wist tegen genoemden Meyer niets anders in te brengen, dan dat hy by Haar Domestiek was geweest; de verdere redenen
van



C 569 j
tan Adeldom, als anderszins, en van het geen zy vruchteloos hadt getenteerd om de Dochter aan eenen Ba* St" * roti te koppelen, zorgvuldig yèrzwygende, — Op dit bericht van den Medebroeder en Raad, begreep het Hof, dat nu te pas kwamen alle Wetten van befchaafde Volken, daar 111 overéénkomende , dat geene Huwelyken mogen aangegaan worden zonder confent van Ouders of Ouder. ■— Hier kwamen nog by de Ordonnantie deciJbir van den 13. April 1659, Art. 14, omtrent het Huwelyks Confent van Ouders; het Placaat van den 30. Mey 1650, raakende de vervoering van Jonge Luiden; de Publicatie van het Uitvoerend Bewind van den 5. 'Maart 1799, ten aanzien der Huwelyken in Gelderland geftatuëerd; de uitdrukkingen van Keizer Karei, den Vyfden, en der voormaalige Staaterr, in het Placaat van den 30 May 1650 ,, zulke Huwelyken (van gebooren Baronessen onder anderen met dienstbaar geworden
Burgers) komen gemeenlyk tot zwaar en einde "
In één woord, het Hof berichtte disfavorabcl. — Dit bericht word gefteld in handen van de Reprefentanten, F. van Leyden, H. Costerus, C. E. Carsten, Jac. Joh. Schryver, J, Baesten, S. Gerlsma, J. Nuhout,
van der Veen, B ten Pol, en J. F. Leemans. ■
Deze, de Rechterlyke Macht organifeerende Leden, vereenigen zich met het denkbeeld van dit Hof, en voegen 'er de volgendemerkwaardige confideratien en befluit by:—
,, De vraag is niet, of de Moeder der Requestrante „ wel dan kwaalyk doet, haar confent te weigeren, ,, maar of zulks door of van wegens het Vertegenwoor„ digend Lichaam moet worden onderzogt.
„ Het is niet ftrydig met het denkbeeld van Gelyk„ heid , aantenemen , dat Huwelyken tusfehen Perfoo„ nen, die dezelfde opvoeding niet gehad hebben, zel,, den gelukkig zyn.
„ Het is even weinig ftrydig met de Gelykheid, te „ gcloovcn, dat, naar maate iemand door omftandighe,, den gemakkelyker in het geval is,te kunnen verleid „ worden , naar die maate die verleiding, wel verre „ van gunstig opgenomen , integendeel krachtdaadiger ,, moet worden tegengegaan.
„ Het is de zaak der Ouderen, te overweegèn, of „ deeze redenen moeten wyken voor het herftel van „ de Eer van iemand, die zwak is geweest, voor het „ geven van eenen ftaat (om een woord te gebruiken, ,, uit het Roomfche Recht ontleend) aan een Kind, die ,, in alle gevallen onnozel zoude lyden.
,, Wy begrypen, dat dit alles,noch door uwe Com„ misfie moet worden onderzogt, noch, het zy met eer„ bied gezegd , door deeze Vergadering behoort te wor„ den bellis t.
,, Het bewaaren van het Ouderlyk gezag is een der
beste waarborgen voor het, zcdelyk gedrag der Ioge-
„ z-e-



„ zetenen; het behoort mitsdien tot de pligten der Geh conflitueerde Magten, byzonder onder eene Rcnu „ bhkcinfche Regceringsvorm. Onder het oudcrlyk ee" ?*,f„t?n a'Len tydc scbl'a§t ^wórden, by bcfchlaf„ de Volken, hergeven van confent van Huwelyken aan „ Kinderen, die minderjaarig zyn, en wy zouden het „ voor deeze Vergadering beledigend achten , byaldien „ wy wilden aantoonen , welke ongelukkige gevolgen het zoude hebben, byaldien dit gezag wierde #er„ zwakt? en hoe weinig kracht zoude he" behouden zo „ het Vertegenwoordigend Lichaam onderzogt , of' de „redenen, om welke Ouders hunne tocfteirimin^wei„ geren tot het voltrekken van Huwelyken van" hun„ nc Kinderen, voldoende zyn. Het gebeurt wel eens „ wie zal dattegenfpreekén? dat Ouderen een verkeerd „ geBruik maasen van een recht, dat in dc Natuur ge„ grond en door de Wet is gewaarborgd; maar wy oor„ deelcn het veel beter, dat zulks nu of dan plaats „ heobe, dan dat het door den Wetgever zoude worden „ onderzogt.
,, Wy zouden UI. mitsdien aanraaden het verzoek „ ten Requeste gedaan, te declineeren en tèwyzen van ,, de hand."
En dc Vergadering heeft zich heden, den 25 luuy, het zevende Jaar der Bataaffche Geltmbid; niet dit Rappor, en Befluit Geconformeerd ; want te recht zegt Keizer Karel, Cn de Burger Schenner is het in liezen volkoomen met dien grooten Rechtsgeleerden eens „ zulke Huwelyken, als van cene minderjarige Baronesfe van Leyden (by voorbeeld) met den meer* derjaangen Palfrenier van ten* Reprefentant Gieee, ko- men gemeenlyk tot zwaaren einde. '"
De attente Bannier hadt der Vergadering goed rappelleeren, dat diergclyk een confent onlangs nog aan een ander Suppliant was geaccordeerd geworden : maar de fchrandcre Appelius voerde Hem juist ter fnede te gemoet, zo als wy ons op zyn goed rond goed Zeeuwsch zouden kunnen uitdrukken „ de wyze Vergadering mag vel\ eenen bok begaan,maar geene bokkrn op bokken'
Weinig fcheelde het ondertuafchen, zo niet de Criminalisten Schermer en Giebe zich in dit proces hadden gefignaleerd, en zo dc attente Bwnifr by het appèl nominal ook attent was gebleven , of de baronase hadt last geleden ; want, met 20 tegen 18 Hemmen,'is het vonnis van ons Coosje uitgewezen : „ zy moet eerloos blyven; want Mama wil het zoo; of zy moest hare Burgervlek met extract van, hoe ook uitgemergelde, mits adelyke levens zappen willen laaien afJputten, a la bonne heure! "
Punctum.
In den Haag , gedrukt by SNEYDERS , van TIENEN en Comp., en alom te bekomen k 1 en 1 halve Stuiv,



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 69.
*— - ' 1
Proeul a Juve proeul a fulmtriS. * 1 „ »
Maandag, den 6 July, i8or.
'Aan den Redacteur van de Politieke Blixem.
't \s honderdmaal gezegd; 't is opgewarmde kost t, .?t is de moriaan gewa fen, en wat diergclyke fpreek-» ■yvyzen ai njeer zyn mogen , dat de negotie byna geheel te niet is; dat de Republiek dus met raifchc fchreden ten ondergang fnelt, en dat 'er red - middelen iri 't werk dienen gefield te worden, indien hét, daar de Hemel ons voor bewaare! niet reeds_ te laat is. Wat tot die middelen al zoude behooren, is eene questie, waarmede ik my den kop al dikwerf vruchteloos heb
gebrooken. ■ In de Dagbladen der Handelingen van
pt Vertegenwoordigend Lichaam leeze ik geduurig van bezuinigingen; dan, waar worden die betracht? in kleinigheden misfehien, ja! in grootheden zeker neen. Ik denk dikwyfe ; wy hebben 94 Rccnefentanten, k f 4"00 -
5 Leden van 't Bewind, a f 12000 ■ en
8 Agenten van 't zelve, & ƒ 9000 -
per hoofd; behalvcn de Sccrctarisfen, Chefs de Bureau,
Commifen enz. indien nu ieder Reprefentant eens
ƒ 1000 minder hadt, dit maakte al eene fomma van
.ƒ94000 -
Ieder Lid van 't Bewind ƒ 2000 minder, ƒ 10000 Ieder Agent ƒ 1500 minder, - - / 1200-0 -
Het geen reeds eene provifioneele befpaaring geeft van - ƒ t, 16000 - -
Waarlyk geen bagatel! — Van de Secretansfen, Chefs en Commifen, wil ik niet eens fpreeken, 6f die ook niet eenige befnoeving zouden kunnen ondergaan in hunne Salarisfen, behalvcn evenwel de arme Klerken, die geen penning kunnen misfen. Hoe veelen moeten voor3 een gering loon van ƒ600, 8on, a ƒ1000, van den vroegen morgen tot den laaten avond niet aanpooten, dat hun^ de Letters voor de oogen dansfen! en van' dit weinig loon hebben zy dikwerf nog Vrouw en Kinderen te onderhouden; neen waarachtig die niet; veelen mogten nog wel een byflagjen hebben. —
ïï. Deel T Mefi



C 582 )
Men werpe hier niet tegen; de Reprsefentant moet worden fchadeloos gefteld, daar hy uit andere betrekkingen dikwerf wordt uitgefcheurd, als 't ware, en daarteboven het decorum, om als een fatzoenlyk mar»
te kunnen leeven, moet ook bewaard worden ■ <
hierop antwoorde ik; goed; in tyden van overvloed, als de beurs gefpekt is; maar waar wint een Koopman thans 4000 Guldens? (de Woekeraars in Effecten en diergelyken uitgeflooten) waar een Advocaat, of een
Doctor zoo veel ? de eerfte, ja! dit zou nog
mooglyk kunnen zyn, indien het waar is, dat de tegenwoordige Ambasfadeur Schimmelpenrimck, met zyn Practyk, 's Jaars ƒ 10,000 vóór de Revolutie konde winnen ; misfehien was 'er toen meer geld, meerder verdienden, prompter betaaling, of wierden de fchaapen gevild, en niet gefchooren ; ik zeg, indien 't waar
is, dan is 't nog maar een enkel geval, en van geene applicatie op 't algemeen ; want, in Amflerdam, en in de groote Steden van Holland, moge dit al eens plaats hebben, zeker toch niet in de andere voormalige Gewesten de andere, de Doctor, nu ja! die wordt
ook al ruimfchoots betaald ; buiten Amflerdam en andere groote plaatzen in Holland, één fchellingtje voor eene vifite, en dan, van de honderd, die men gedaan heeft, 't eene jaar door 't ander, zestig a zeventig betaald te krygen, is al heel wel; ik geloove zelf, als de Doctoren hier eens op wierden gehoord, dat veelen droevige Klaagliedéren zouden zingen ; dus deeze voor een groot gedeelte van de practyk ook niet vet zullen foppen. — en waar wint eenig Winkelier, Fabriquant,
of Trafiquant, zulk eene fomme? ik weet het
niet. , . .
Is dan het Reprafentantfehap eene kostwinning ? by zommigen misfehien ja ! maar houden die dan de Eer der Natie op ? voldoen zy aan 't oogmerk dier ruime
bezoldingen? ik zou byna denken neen op
èen kamertjen , een fober potjen , enz. — Was dit nog in navolging van de deugden der Voorouders, die te voet ter dagvaart gingen , met den knapzak onder den arm, goed! maar neen! 't is hier gierigheid , en winzucht — en verder zal ik 'er nu niets van zeggen , dan alleen, dat alle uitersten, en wat het ook moge zyn, by my berispenswaardig gehouden worden. •
De Leden van het Uitvoerend Bewind worden op kosten der Natie gehuisvest, leeze ik in dc Staatsregeling, en hier door verftaa ik, dat zy genieten vry wooning , vuur en licht, meubelen , tafel, en beddegocd, enz , dus dezelve hunne tractemeuten geheel voor lyfsgebruik vry hebben; kon dan, van dat tractement van/ 12000, niet een paar duizend guldentjes af? al was 'tnog iets meer? —— en hier by herhaale ik; was de beurs gefpekt.



C 583 )
Ipekt, dan kon 'tnog gaan; maar nu.' ■ ik noem bet
fchreeuwcnde.
De Agenten kunnen, dunkt my , ook wel wat mis-
fen wie derzelver heeft het zoo volhandig (die\an
Oorlog , Marine en Financie uitgezonderd) 'om aanfpraak te kunnen maaken op zulk een zwaar tractement? BiatenlandJ'ehe betrekkingen — Weinig Correfpondentie.
jfujhtie — de loop der Juftitie is nog als van ouds. Policie en IVaterftaat — veel gefchreeuw en weinig Wol.
Nationale Opvoeding — byna niets , dan eindelyk hoor ik, zal 'er iets komen over de Schooien ; misfehien zullen 't nieuwe Prentjes zyn : van de
Geneeskunde hoort men ook niet veel.
Nationale Oeconomie — 't vangen van Meykevers uitgezonderd, heeft de rest ook niet veel te beteekeneu; (die arme Meykevers! ) en wat konde 'er niet gedaan worden om Nationaal Oecono.m'sch te zyn!
En nu , derzelver Secretarisfen, wat hebben die 't ook druk! als men nu en dan niet een Advertisfement in de Dagbladen zag, men zou zoms geheel die vrienden vergeeten. — Nu, by gelegenheid zal ik u eens met hunne perfoonen bekend maaken..
Byna had ik vergeeten den Afiatifchen en Americaan-
Jehen Raad de Departementaale Befluuren , enz.
Waar mede verdienen de twee eerften toch ƒ4000? en of de Departementaale Beftuucers en Commisfarisfen, voor 't overbrengen van de boodfehappen aan en van 't Bewind, ook niet verminderd konden worden in hunne tractementen , beflisfen alle onpartydigen!
Nu zal men my weêr iets anders tegenwerpen, en zeggen: daar alles zoo duur is, moeten ook de tractementen hoog zyn — van waar nu die duurte? — dit zal ik beantwoorden in een volgend Nommer.
Uw beftendige Lezer,
Jan Rondvoordevuist.
En wy zullen dit antwoord nog eerst afwagten.
Staaltjes van knevelaryen in de groote Koopjlad Amsterdam, door dienaaren van Gerechtigheid. Opgedragen aan den Procureur der Gemeente TADAMA. Op zekeren Saturdag komt in een Kruidenierswinkel, in de twede Anjelkrs-dwarsftraat , zeker Meisje met een monfter Zuker, en biedt aan den Kruidenier, 'van Wegens haren Vader, 20 pond te koop, asSt. 'tpond.
Ta De



( S34 }
De'man, zin in het monfter hebbende, flaat de koop toe ' manr ziet , bet Meisje byvt met de Suiker weg. Maandags daar aan volgende komt een Jongen, en zegt, daar is nu de Suiker , die je van myne Zuster gekogt hebt voor 5 St 't pond! pas nu je geld maar! de Koopman de Suiker nog mooyer dan het monfter vindende,
wee-n dezelve ontdekt , dat 'er maar 18 ponden
waren, en betaald f4: 10:- aan den Jongen, die hier mede zich tc vrede Meldt. Maar, wat gebeurt 'er verde,.,;:, _ Op den hoek van de ftraat ftonden twee Dienpers geposteerd , by wien de Jongen de zaak kwam relateeren , en dezen zonden hem terug met de boodfchap dat 'er quali aan het geld een dubbeltje tc Kort kwam' Hier vielen woorden over, en de vigilante
Dienars fchooten oogenblik-fcelyk toe informeerden
zich van de questie declareerden, dat het gcftolen
goed was fcholden quafi op den Jongen — dreigden den Kruidenier , dat hy hun arreftant was, _ en namen de Suiker mede. 's Daags daar aan wierdt de
delinquant ontbooden by den Vice-Pradurtur der Gemeente , den Heer Musquetier. Hier vernam hy , dat 'er eene criminecie misdaad was gepleegd, rhe in een land alwaar goede juftitie wierd geadministreerd , onder de 100 daalders niet konde worden beboet. De Man moest bet ialen, of in handen der juftitie overgeleverd worden. Zvnc verlegendheid maakt hetmedelyden van den Kice-
Procureur gaande. Hy flaat 50 guldentjes af , en
zou zich ditmaal met ƒ xoo : -: - laten te vrede ftellen, en of het juist zoo weezen moest, ziet! een derhuis' een'ooten komt binnen , en zegt: „ Myn Heer de Onderfchout 1 daar is iemand van wegens den Procureur Tadama en die wil weeten, hoe ver of dc zaak gevorderd is" „ ziö daar heb je het geval al , nep
Musketier, had je nu maar toegeflagen , en nu
ben ie een verboren man ; want ik moet u, 01 ik wil
of niet naar dc bocyen laaten tranfporteeren." '
Was 'ei! nog maar eene ƒ 50 mede gemoeid, riep de verlegen Kruidenier uit — maar — zo honderd guldens j ee,isi» _— Nu, kom aan! geef dan maar vy&g en pak'ie maar voord! ik zal het voor u met den
Proaareur wel zien af te maaken, De Man, te
v-reden dat hy nu vry was, betaalde aan den V:ce-* Procureur de 50 Guldens. Zie hier nu wat 'er van het geval zy'. Tot dit fchelmoch Exploict werdt gebruikt de befaamde Dries de Kiewet, wiens kinderen die fuiker hadden te koop geprefenteerd aan onzen kruidenier en van welken deeze de fuiker ook heeft gekogt. Het monfter was van een achtfte pond, op ordrc van den Vader uit zekere Comenyi dc buurt gehaald, van
waar



C 585 )
waar hy ook, na de vertooning, de 20 pond liet haaien; maar gevallig, 'er was hier niet meer dan 18 ponden voorhanden, en dus werdt 'er gezonden in de Bloemftraat naar een ander Kruidenierswinkel, van waar de Tuikcr ook gehaald en geleverd is geworden, naar de verklaring van den Verkoper, op de Beurs, aan onzen Kruidenier zelve gedaan.
Dc Procureur der Gemeente Tadama wist van dit geval niets. Drie weeken na dit gebeurde, ging onze Man den Onderfchout Musquetier over deze ongeoorloofde knevelary onderhouden, en eischte de 50 Guldens terug. Het antwoord was in den beginne brutaal cn weigeragtig; maar de man liet zich een toon ernftïger hooren, cn toen werdt hy tegen den volgenden dag geappointeerd. Hy was 'er vroeg by ; maar het onthaal was nog brutaaler dan den voorlgen dag. Hy gaf het niet op, werdt brutaal 'er tegen aan , cn kreeg op het laatst, na veele tegenfpartelingen, cn onder het zeggen, „ dat de zaak 'er niet mede was afgedaan" zyn geld terug. Eenigen tyd daarna fprak Mvsquctier onzen Man in zeker Coffyhuis vriendelyk aan, cn wildode zaak uit dc waereld hebben. Het hadt dezen nu waarlyk weinig moeite gekost, om op zyne beurt ook eens voor het f nooren van dit ficltelluk , den Vice-Procurcur eenig geld uit den zak te kloppen; maar hy wilde zich met zulk flag van Volk niet encanailleeren , cn liet de zaak 'er by (teeken.
(Het ander (taaltje van een diergelyk valschexploict In de Laurierftraat by zekere uitdraagftcr, ook onder directie van den vermaarden Musquètier, in ons volgende)
Op het Zee- {alias plunder-) Comptoir ging alles nog den ouden weg , cn zag alles 'er nog even flegt uit als te vooren. De trptscheid der Commisfari ;fen blyft aanhoudend dczelvde. De meeste bedienderis willen voor deeze Heertjes niet onder doen. Vrouwen en Kinderen, wier Mannen of Vaders in 's Lands dienst een geruimen tyd geweest, of, geduurende den dienst, door het laf gedrag hunner Officieren gevangen genoomen zyn , hoe ook van armoede cn gebrek vergaande, mogen om de reeds verdiende gelden niet komen vraagen, of worden met trotfehc woorden, laage vervloekingen , en hooge dreigementen , als honden behandeld, en aan hun noodlot overgelaaten. Dit viel onder anderen in de voorleeden week, in tegenwoordigheid van Mercuur, aan eene fchamele Vrouw te beurt, die , met vier kinderen, om eenig reisgeld kwam vraagen , van het geen zy vermeende dat haar Man nog te goed hadt, federt hy, toen du Vloot van Lucas zich hadt overgegecven , als Matroos T 3 was



C 586 )
was Krygsgevangen gemaakt. Met eene kleinigheid te vreden , zou zy , om niet van honger om te koomen , met haare kinderen, de familie gaan opzoeken7 maar, onder pretext, dat hier niet in kondeg treeden worden, v alzoo de maandceel te Rotterdam was, werdt de Vrouw op eene brutaale wyze afgefeheept, zoo verregaande zelfs, dat een dei daarhy tegenwoordige Meereu , innerlyk over haaren toeftand getroffen, aan de (bhamele kinderen een aalmoesje uitdeelde.
VRIEND JUPITER! Ik ben maar een fimpel Matroos, dat is te zeggen ^ onnozel, zonder erg of list; maar evenwel niet zot, geen maloot; want ik heb nog al veel onthouden van de Vadcrlandfche Historiën, die myn Vader faliger my zoo dikwyls in 't hoekje van den haard verteld heeft, en die my nog al attent gemaakt hebben op zaaken , perfoonen , cn om 'tandigheden. En daarom moet ik je zeggen , dat ik van myn leven nog zoo niet heb opgekceken als toen ik den naam van Story , van wien men zoo lange niet had gehoord, in de publieke Dagbladen vond. -— Ik mag'er, als Matroos, niet over oordeelen,'of de Man fchuld heeft4ao niet, maar als Stemgerechtigd Burger, want ik heb mede voor de Conftitütie getemd, wilde ik maar by deeze gelegenheid het volgende geremarqueerd hebben.
Toen de Conftitütie in 1798 ter goed-of afkeuring aan de Natie wierdt voorgedragen , wit men de Land-en Zeemacht ook ten dien einde opgeroepen. Ik kom 'er nog pens voor uit, dat ik geftemd heb voor de Conftitütie, en in dit geval bevonden zich, op ons fchip , nog geen , 50 , terwyl wy in 't geheel ruim 450 man fterk waren.— Onder ons gezegd, en heilig gebleven! de anderen verdomden het maar, en riepen :,, wy zyn voor de oudeConjtitune, en dus hoeven wy tegen de b ngelföheh.ohze vrienden , mettc vegten " vèrfta je me wel?'"—Natuurlyk,dagt ik b} my zclvcn, gaat dat zoo , wel! wat mo'et 'er dan van onze Zeemacht worden, als wy réts een bezoekje van die klanten krygen! • Hier over pein-
zeride, was ik nieuwsgierig om dc lyst van ja cn neen te zien, en ziet! van de 7529 koppen daar dc Bataaffche Marine uit beftöndt, hadden 'er flegts 1200 j ■• dc Conftituti: geftemd; terv«yl 6329, en dus ruim 6 tegen 1. die Conftitütie hadden verworpen. Toen d " ik zoo al verder by my zeiven, nu zal, hoop 1 , het Gouvernement wel eene reforme in de Majriné brengen, cn hier cn da r op de fchépen eene amalgame daartfetten-, ten einde de Oranjeklanten het
11 loen te beletten; maar fut! noch voor,
toch na den 12 Juny, kwam 'er niets van, en, toen
amal-



C s?7 '3
de Engel fchen kwamen opdagen , gaf zich dc Vloot
over. Zou Story 'er dus dan maar aÜfen de
fchuld van zyri ? Kees de Opmerösr.
ilfe» noemt geene Koe bont, of zy heeft vlakken.
BURGER POLIEKE BLIXEM! Het is niet wel mogdyk eene uitgebreide correspondentie te hebben , zonder dat men , vooral in het fchryven en redigeer en van een weekblad, niet fomtyds door kwaadwilligen of onkundigen misleid word; dit myn gezegde word bevestigd door bet geen uw Corcespondent u van Arnhem heeft gemeld in her 65' Nommer van uvr geaccrediteerd Tydfchrift, en wel hoofdzakeiyk ten opzigte van de aldaar plaats gehad hebbende executie vam zekeren Westfoordfchen Burger , Jan Bosveld genaamd.
Die Correspondent heeft u opzctlyk zoeken te misleiden uit eene kwaadaartige en laakbaare zugr, om de regcering der Stad Arnhem te lasteren, of u een weetniet en ten vollen onkundig, hoedanig het met die rechts* pleeging geleegcn zy; en ook in dit iaatfte geval is hy ten allerfterkftc laakbaar, dewyl die zaak te delicaat is, om zonder grondige wetenfehap een aanzienlyk Collegie van Rechters openlyk ten toon te willen Rellen,
Vooraf betuig ik u , geen lid van dar Collegie te zvn noch eenige de minfte betrekking van bloedvcrwantfchap op iemand dier leden te hebben, het welk u ten vollen zal biyken, daar ik niet fchroom , u hier by ingefloten myn naam en toenaam te zenden ; het is alleen uit eene zucht, om eenen fchanflelyken laster aftekeeren van manmen , die ik ken, en ken als Lieden, die in het uitoeflenen van recht met de grootfte omZigtigheid te werk gaan, en volgens pligt e« geweeten handelen.
Het is waar , dat zeker Westvoordfche Burger, Tan Bosvelafgenaanidj alhier door den Scherpregter is ter dood gebragt, maar niet, zoo als uw Correspondentzoo kwaadaartig als valsch ter nederftelt, ondat hy, korlig van humeur zynde ,cn de gaseonade van zekeren Franfchen broeder niet kunnende veelen in de jHerbcr" daar zy fa men zaten te drinken, op hem was aangevallen , en hem om het leeven had gebragt, zoo dat hy op de plaats dood neder viel; maar om dat hy , in koelen bloede , en opzctlyk , een der gruwlykfte moorden aan hem heeft gepleegd, waarvannaauwlykschvoorbeeld te vinden zal zyn. Zie hier, wat 'er van het
geval zy
Eenige Franfche Militairen in dc Herberg de Cleeffche Waard genaamd, hadden onder het drinken met eenige aldaar zynde boeren rufie gekreegen , doch waren vertrokken ; een derzelven was zoodaanig befchonken , dat
hy



C 538 )
hy agterblyvende , door den drank ten eenemaal bevangen ,°als beweegloos digt by de Herberg op den weg nederviel , buiten ftaat zich weder op de been te begee-
«en. jan Bosveld, Alt ziende, ging naar hem toe,
trok den ('abel van den fmqordronken Soldaat uit, en gaf dien, ter aarde liggenden ongelukkigen weerloozen, daar mede verfeheide zwaare houwen, die door het in de Herberg zittende volk ten duidelyklte wierden gehoord: — meenen ie, dat hyhem hadt afgemaakt, kwam die onverlaat als in triumf weder in de Herberg, en zei, daar heb ik dien Franschman afgemaakt; doch hoorende , dat de zwaar gekwetfte nog jammerly k kermde , is hy de Herberg weder uitgegaan, en heeft hem nog verfeheide zwaare wonden tocgebragt, fchoon de bykans ontzielde hem om het leevcn fmcekte, cn toeriep, bon cameradei waarop hy weder naar de Herberg is gekeerd, en een dronk op deeze zyne gewaande heldendaad heeft gezet;dan de jammerlyk mishandelde nog een kermend geluid gevende,, is hy ten derdenmial en in koelen bloede naar hem toegegaan, cn den Sabel weder opvattende, heeft hy hem door nog verfeheide zwaare wonden toetebrengen, ten ecneimal ontzield, zoodat by het fchouwen van hetlyk van dien vermoorden Soldaat, agttien dodelyke wonden aan hem bevonden zyn.
Is dit nu een dooddag door drift, of eene opzetlyke
moord in koelen bloede gepleegd ? heeft zulk een
monfter al of niet den dood (ik zwyge van den wreed-
ften dood ) verdiend ? ik laat u, alle uwe leezers,
hier over oordeelen.
Reeds van zyn eerfte rwhoor af, gal by wel voor, dat hy befchonken was geweest — dat 'er ook anderen aan handdadig waren; doch hy heeft geene de minftebewyzen kunnen voortbrengen , of iemand noemen , die
daar aan medepligtig zou geweest zyn: integendeel
verfeheiden lieden, daar en in den omtrek woonagtig, die oog- en oorgetuigen van deezen affchuwlyken moord zyn geweest, hebben ten genoegen van het recht plegtig verklaard, dat hy alleen de bedryver van deeze enorme misdaad was.
Dat hy zoo lang in detentie is geweest, is de waarheid , om dat zyne rechters alle mooglyke getuigenisfen wilden inwinnen , of 'er zich ook iets ter zyncr verfchooning mogt opdoen , alvoorens zy zich gedrongen zagen ,
het doodvonnis over hem te vellen.
Wat de verfchyning der ftar op helderen dag betreft, ik zou uw gezond oordeel tc kort doen , om u te betoogen , dat zuik een vcrfchynfel zoo zeldzaam niet is,en dat het bclnglyk is, dit als een wonderwerk, en als een zigtbaar teeken van het uitoefenen van een kwaad regt te willen aanmerken. Heil!
In den Haag, gedrukt by SNEYDËRS , van TIENEN en Comp., en alom tc bekomen a i cn I halve Stuiv.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 70. ■—■' * —>
Proeul a jove proeul a fulmine*
Maandag, den 13 Jttly* 1801.
B U R G E R !
Daar ik tot myne blydfchap heb gezien, dat gy zO Vrel brieven van domme onweetende menfehen plaatst , als van fchrandere, kundige Correspondenten, neem ik de vryheid, om ook eens een lettertje aan u te adresfeeren,— eene openbaar e bjegï van myne wanbegpppen , uit.domheid voortgefprooten , aan u te doen, en u om raad re vragen over iets, dat my zwaar op het
By de revolutie in 1795. verbeelde ik my, arme hals Sis ik ben ! dat ik alles wat er gebeurde met goede geZonde oogenzag, ja! ik was dwaas genoeg, om my te verbeelden, dat ife het toekomende reeds by voorraad
kon zien. Gy zult my gewis uitlaggen, als ik u
daar van eenige (taaltjes aanvoer, goed ! nu- wy onze Correspondentie beginnen , wil ik toch eene enkeiu van myne dwaaze , ongegronde , verbeeldingen aan U 'openhartig verhaalen.
Ik dagt, dat nu die Rietcrs en WetgeeVers, cie ongeftoord, ongeftraft, ja zelfs met toejuiching, het mishandelen , het plunderen cn vermoorden der onfchul ige wecrloozc Patriotten hadden aangezien, én dus begunstigd , zo wel als die Plunderaars en Moordenaars , zou* den worden ter verantwoording hunner handelingen geroepen, en dat de fchuidigen, volgens den eisch der wetten , zouden Worden geftraft. — Ik bedagt, of wist toen nc niet, dat het waare, het egte patnottismus vorderde, dat het Wetboek in het Euangehum wierde v-randerd, en dat, voor den eisch der wet, ftraf dei* misdadigen! het nieuwe Codex der Vaderlanofche Bcftuurders en Rigtcrs zou leeren, zege* hen, die U vloeken 1 en, als iemand u op de eene wang jlaat , dan
moet gy hem de andere toekëeren. Nu, de mannen
van deezen tyd weeten het best, hoe alles moet zyn; heil moeten zy hebben! _ . . .
Ik da°t, dat de Anti - patriotten in 1795 deerlyk in het nauw zouden zyn, en den Patriotten fchielyk de hand Van broederfchap zoüden toellceken, met nederige bede, dat zy die zouden aannecmen; - (naar ik heb myne Zotheid leeren kennen uit hun gedrag, en dat van onze
ü. Deel V P«a



Patriotten: — de eerden weigeren zelfs tot op dit cogen* blik de hand van broederfchap , welke wyhun aanhoudend toelleeken, aanteneemcn, en de laatden weeten niet „ wat zy doen zullen , om hun die hand van broederfchap te doen aanneemen : — vergeeving van misdaaden — voorbyzien van opzctlyke verzuimen — gunstbewyzen boven arme Patriotten— niets helpt; zo trien my verzekert „ willen de Anti - patriotten maar op éene voorwaarde die hand van broederfchap aanneemen , oflieveral het gebeurde aan de Patriotten vergeven, en die is, dar wyhun de teugels van hoog en laag beltuur , en de befchikking over alles wat het Land en deszelfs bedieningen aangaat', weder in handen geeven; • nu, wiewfiet, waar onze
vredelievendheid , broederlyke genegenheid , zugt tos ééndragt &c. &c. &c. ons nog niet toe brengen !
Zoo dom en onvatbaar was ik toen , en zoo dom was-
en bleef ik vervolgens, en ben. ik nog: ik zag.
befluiten en decreeten neemen, die ik geloofde, da? met allen ernst waren genoomen, en als eene heilzaame wet door een ieder moesten worden geëerbiedigd: — onnoosle dwaas als ik was ! -—- Ik moet er u ook maar één bewys van opleveren , en gy zult over deeze myne zotte verbeelding vcrltomd (taan.
Toen de Vertegenwoordigers van het Volk by eenDecreet hadden beflooten, dat alle ambtenaaren , die niet vóór, of uiterlyk op den 31 J.uly 1798 in het Stemregister waren ingefchreeven , van hunne amptcn moesten worden omzet,. dagt ik in tnyne domme onnozelheid , ,Tde Vertegenwoordigers des Volks hebben dir „ Decreet genomen uit overtuiging, dat hy, die nr.a „ zulk een geruimen tyd het brood'der Natie heeft ge,, geeten, zonder tot het ftemregt toe te tresden , daar „ door toont, dat hy met de tegenwoordige orde van „ zaaken niet Snftemt, en dat het zoo onvoorzigtig is, „ hem eenige de minde zaaken van beduur by de tegens•„ woordige Regeering toe te vertrouwen , als het on„ redelyk is, hem het brood der Natie langer te laatea „ eeten, waar zoo veele arme , bekwaame en veron-
„ gelykte Patriotten naar hongeren. God dank! zes
,, ik by my zeiven , het brood der kinderen is nier lanr, ger voor de honden ! — dat is een heerlyk Decreet! — „. dat zal ook wel een wet van Perfen en van Meden zyn „ „ daar geen verbreeken of overtreeden van mooglj k is, of ri dralloos geduld zal worden ! "— ik, arme Pièter! hoewas deeze redeneering uit den haak! — hoe verdom* ftond ik , toen ik tyden daar na zag , dat de Amptenaars van het voorig beduur, in het nauw gedreeven ,. maar een requestje hadden inteleveren , om nog- tot dc infchryving in het Stemregister toegelaten tc worden , 01» hun wensch vervuld te zien, ja! dat zelfs aan een hooier van de fchandelykfte Oproermakers in de Stad Delft die gunst wierd toegedaan, om hem dat ambt te doen behouden , het welk hy van liet voorig beltuur, alleen om
zyn



Eyn oproerig gedrag en mishandeling der Patriotten, had verkreegen , niettegcnftaande hy door een Lid der Vertegenwoordigers des Volks in zyn waar licht wierdt voorgelteld, en niemand der Vergadering hem kon of durfde verdedigen.
Hoe overgegeeven dom was ik, om te begrypen, dat de infchryviag in het Stemregister een noodzaaklyk véreischte v'oor een Vaderlandsch Burger is, daar ik heb gezien, en nog daaglyks zie , dat het ten eenemaal onnoodig is: — ja! wie weet, of hetin het vervolg met als zeer misdaadig zal befchouwd worden!
Mooglyk ziet men, dat het in 't geheel niet ftrookt
met de thans zoo zeer begeerde Broederfchap. ■
Wat er van is, ik weet het niet; maar dit weet ik, dat ik ever dat Decreet en het Stemregt als een dommen haspel gedagt en gefprooken heb.
Ik behoef u niet te zeggen , dat myn bekrompen.begrip my de eene domme gedagte naa de andere deedt vormen : naauwlyks las ik de fcherpe wet tegen de Emigranten , zo Franfche, Belgifehe , als Bataaffche , of ik hield ftaande, dat dat eene zeer voorzigte Wet was waar door men Spionnen en Verraders buiten lloot: — ik geloofde, dit nut nog al grooter te zyn , toen m 1799, by de landing dcrEngelfeh.cn en Rusfen, die geëmigreerde knaapen zoo verfchriklyk hun ftaartbegosten te roeren, en met overecnltemming met da binnen-en buitenlandfche Vyanden alles het onderste boven dagten tc koeren: — heil moeten die mannen hebben, dagt ik, die die heilzaame wet tegen die Landverraders hebben ontworpen en ingevoerd!—— Maar, hoe word ik van deeze m_ ne dwaasheid overtuigd , nu ik zie , dat zy met open armen weder worden ontvangen :--een oerugte Heintje van der Noot, het hoofd der Belgifehe dweepzieke oproerkraayers, en een Motman, de ergfte.de gevaarlykfte van alle Emigranten, kunnen vry en ongehinderd m de Bataaffche Republiek zich ter nederzetten enweder-
keereii; en, als een befaamde Zuideras, op wiens
hoofd eens 1000 ducaatcn gezet is, ook maar goedvindt, zyne verlaten haardfiede in deeze Republiek optczoeken ,
zal mooglyk zyne terugkomst ook in zegening zyn. ■
Het eenigst denkbeeld , dat ik hier van in myne domheid kan maken , is, dat dit vredelievend , menschlievend broederlyk fysthema, uit een Theologisch beginfel zal voortfpruiten, om aan te toonen , welke heerlyke, gelukkige dagen wy thans beleeven; immers, de heilige Schrift zegt in eeneprophetie van de overneer >ke , gelukkige toekomftige tyden, „ in du dagen zullen de Wol)
„en het Lam ramen woonen." Zou die prophe-
tie dan ook mogcljk zien op de tegenwoordige Bataatfchc Republiek ? - ik ben te dom om dat te beflisfen; echter hoor ik, dat die zamenwogning van Wolven en Lamren al zeer ver by ons is gevorderd, zoo zelfs, dat ze al in hooge en laage Vergaderingen met elkander zit-



C 5
een. —— Mooglyk zal die gelukkige tyd "ten eenemaal volmaakt wezen, ais Zuideras, cumJuis, maar weder te rug zyn.
Als dit vredelievend gevoelen, dieonbegrypelyketoegevendheid, die Broederfchap, eens zoo veel veld winnen by de heilige Justitie, als zy veld hebben gewonnen by de wyze en voorzigtige Politic, wat zat°dan alles vreedzaam toegaan! hoe veilig zullen dan onze
perzoonen en bezittingen zyn! gelukkige tyden! heerjyke vooruitzichten! als myn dom vcrftand my maar niet Weder bedriegt.
Een ding is 'er, eer ik van dit articultje afftap, daar ik my hoegenaamd geen denkbeeld van kan vormen, fchoon ik ten vollen overtuigd ben, dat het zoo en niet anders kan of moet wezen , en waarop ik gaarn uwe hoog wyze inlichting had, namelyk, Hein van der Koot is een inwooner van Beleden , heeft niets gemeens met de Bataaffphe Republiek, is bekend als een roervink , en een doodvyand van de Franfche en Bataaffche Patriotten .wordt van ons Gouvernement als een zeer gevaarlek perfoon befchouwd, dewyl men anders niet met zoo veel kosten aan alle de Departementaale-enGemeente-bcftuuren zou hebben aangefchreeven en doen aanfehrvven, om hem, als hy m de Bataaffche Republiek wederkeert, met alle mooglyke zorgvuldigheid naa te gaan , en zyne gangen te.be fpieden:—is nu zyne tegenwoordigheid in dit ons land gezeegend genoeg, om opteweegen tegen het gevaar Van zynen oproerigen geest, tegen de zorgen om hem te hewaaken , tegen de enorme kosten, om die bevelen
overal uittevaardigen en in het werk tc ftellcn ? ia
het de zaak niet van eenig Gouvernement, orn iemand aj ware hy een Inboorling, ik iaatfftaan,een Vreemdeling, en wel een gehaatc Vreemdeling, het recht van iuwoonmg te weigeren , wanneer het die inwooning voor de rust, voorde goede orde , gevaarlek befchouwt ijaar myn dom verfiand, rdoch men houde het my ten goede, ik redeneer, naar ik wys ben) zou ik dit omtrent gelyk fteilen met iemand ,_die een dollen hond in huis n m , en te gelyk aan zyne hüisgenooten beval
toch wel toetezien , dat hy hen niet beet: maar,
zo als ik zeg , 'er zullen goede gezonde redenen voor
zyn, die voor myn dom begrip te hoog zvn en
daarom wil ik liefst maar gelooven , zo als men het gaarn heeft, dat dit ook al, even als al het andere , zeer Wys , zeer goed , zeer voorzienig is, cn niet anders kan, mag of moet zyn.
I Maar ik kan het niet helpen, burger! ik moet u al meer Baaltjes van myne diepe onkunde in Staatszaaken leveren; want, al lagt my de geheele waereld 'er om uit, ik kan geen wolven in myn hart fmooren.
Ik heb voorheen altyd gedagt, dat de gezonde Staan kunde vorderde, dat men. aan Deferteurs pardon gaf, ?n dje tot de terugkomst noodigde, als men een Oorl og
ke~



C 503 5
begon, of, als men werklyk in Oorlog was, om daar door zo veel mogelyk de armée voltallig te maaken, zonder veel geld tot de recruteering te vcrfpillen, of gedwongen te zyn , geforceerde Volkswervingen te beveelen ; cn , dat men, als de Oorlog gedaan was, de legers of geheel of gedeeltelyk afdankte ; maar ik zie van agteren, dat ik weêr over dat ftuk als een lompert heb gedagt; want, nu de Oorlog te lande geëindigd is, roept men de Defertcus weder in , en zal 's Lans leger worden gecompleteerd met fchclmen en bloodaarts; het is zeker zeer goed , en kan niet anders ; maar, al zou men my voor den domften ezel uitkryten, ik moet betuigen, ik begryp 'er de rede niet van.
Nu nog maar één proefje van myne verwonderingswaardige domheid , en dan gaa ik over tot het geen eigenlyk het geheel en eenigst doelwit van myn fchryveu
is. ■ Gy zult zeggen , uwe inleiding is al vry om-
llagtig naar uwen text; het is zo; maar, burger!
ftaat uit my niet zo wel vry, als aan de Leden van het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffchen Volks ?
ter za ke !
Toén ik by de landing der Engelfchen en Rusfen, in het jaar 1795, hoorde, dat verfeheide Bataaffche Schippers met hunne Schepen waren gedeferteerd , zonder eenig verlof daar toe gevraagd of verkrcegen te hebben, en zich dus , in dienhoogen nood des Vaderlands, aan deszelfs dienst moedwillig en opzettelyk hadden onttrokken, waar door de grootfte onheilen waren te voorzien , en het zoo noodig tranfport naar ons Leger, en de bedreigde plaatfeu wierd geftremd, was ik dom genoeg, om te denken, dat die aterlingen eene zwaare misdaad bedreeven hadden,en hoogst ftrafwaardig waaren : ,, die fchclmen, ,, (zo fprak ik in myn onverftand) zullen zich wel ,, wagten , van ooit weêr in die Republiek te verfehy,, nen, die zy als onwaardige kinderen des lands hebben ,, mishandeld , en alle hulp geweigerd ; " in die dwdaze gedagtcn verkeerde ik nog , toen zy aan 's Volks Vertegenwoordigers remisfie van flraf daar voor verzogten: ,, zy zyn by zich zeiven overtuigd, zei ik, dat zyver,, raderlyk hebben gehandeld, dat zy flraf hebben ver,, diend , en die zuilen zy niet ontwyken, fpytReques„ ten, Engelschgezinde vrienden , voorftanders, of wat
,, voor hun in de bres mogt willen fpringen: re-
„ misiie van ftraf kan alleen verleend worden aan on,, weetenden, maar niet aan opzettelykc misdaadigers ; ,, die macht is nooit door het Volk aan deszelvs Vertegenwoordigers verleend, of opgedraagen ; dit zou ,, den weg baanen , dat, in onverhoopte gevaaren des Va,, derlands, eenieder zich ftrafloos aan 's Landsdienst zou ,, kunnen onttrekken, waardoor de boel fout zou moe,, ten loopen, en de beste befluiten zonder vrugt zouden
,, zyn." zie! zoo dagt ik , arme domme duivel
als ik ben! Maar, zeden ik zie, dat zy liat op hun
V 3 Re-



C 594 )
Request hebben gekreegen, ben ik ook van die dwaaling terug gekeerd: misfchièft hebben die arme Schippers maar gedwaald, met dit Request te prefentceren;
misfehien hebben zy met die defertie niets misdreeven;
ja! wie weet, of zy niet wel daar mede hebben gedaan ; jk ben te dom om het te begrypen: — als zy nu eens' een Request prefenteerden , om daar voor een premie te hebben, het zy van een Zilveren Tabaksdoos, of zoo
iets, wie weet, wat zy verkreegen! zo waar, ik
weet niet, of zy wel of kwalyk hebben gedaan.
Als ik dit zo ftilzittende overweeg, dan kan ik niet bellüiten, wat goed of kwaad is : — alleen gaa ik vast aan op de bellüiten onzer Vertegenwoordigers , die, weet ik zeker, dat nooit kunnen dwaalen, en dan vraag ik in myne domheid aan my zeiven, of niet alle daaden , die ik voor flegt hield , goed , en in tegendeel andere, die ik voor goed hield, flegt zyn? — en dit, burger! is bet, dat my zoo benaauwd om het hart maakt, cn waarin ik uwe inlichting en wyzen raad noodig heb.
Hoor, ik ben als Vrywilliger in het jaar 1799 tegen de Engelfchen en Rusfen , die voet in ons Land hadden, met geweer en wapenen uitgetrokken ; ik heb ook een enkelden van die knaapen in het voetzand doen tuimelen ; ik dagt, dat ik goed deed, en myn plicht bctragt-
te ; maar, wie weet, of het niet kwaad was?
eitieve burger ! gy weet meer dan ik , onderrigt my daar eens in; zoo ik 'er kwaad aan heb gedaan, dan zal ik ook een Request van remisfie van ftraf prefenteeren ; als ik nagaa, dat de wetten tegen de onwilligen en deferteurs van dien tyd niet zyn naargekomen , dan zou ik haast in het denkbeeld vallen , dat ik niet wel met myn uittrekken, en myn kop aan het vuur te waagen , gedaan heb; ik ben waarlyk te dom, om dat tc beflisfen , maar, dit kan ik u verzekeren, dat, 'er gebeure wat 'er wil , ik niet dom genoeg zal zyn , om my vrywillig weêr naar de voorposten te begeeven. —— Lang leevc de Republiek!
PIETER DOMKOP.
Tweede Staaltje van knevelaryen m de groote Koopftad Amsterdam , door Dienaaren van Gerechtig heh>, opgedragen aan den Procureur der Gemeente, TADAMA. In de Laurierftraat woonde zekere Vrouw, die in haar Uitdragers - kelder^ zo als mêer gcbruikelyk is, panden beleende, ouder de Gulden. Deze Vrouw hadt het ongeluk om woorden te krygen met haaren Buurman, die aan een der Stads poorten een Landsbediende was.- De rufie eindigde, van den kanc van dezen Amptenaar, met het gewoone „ wagt'. 'ik zal je wel betrekken! vinden zal ik je , of het zal my ver-
geeten zyn ' -— en wat gebeurt 'ér ? Korten tyd
daarna, komt een jongen ..iet eenig nat goed in de
Kei-



C '595 )
Keider. Dc Man was t'buis; maar de jongen moest ablülut de Vrouw fpreeken. Zy komt voor, ziet het geprefontcerde goed aan, cn zegt., „ dat koop ik niet '
want 't is nat goed " „ dat meen ik ook niet
zegt de jongen, tk wil 'er maar twee zesdehalvcn ov> beleencn, en wel voor een korten tyd; want ik moet voor myne Moeder wat gaan haaien, en zy heeft geen duit m huis.," De Vrouw' blyvt huiverig; maaide Man animeert Ze , en zy beleent het goed voor
den gevraagdcn prys. De jongen gaat de Kelder
uit, en ziet! een Dienaar van Gerechtigheid, ook een Buurman van de Vrouw, van Wyngaarden genaamd, houdt den jongen tegen , en zegt „ blixemjche dieft breng je daar jou geftoolen goed" wagt! " en nier eenen Haat hy hem dc paternosters om - raast en tiert op de Vrouw, dat zy geftoolen goed hadt gekogt en hoe hoog en laag ook de Vrouw beweerde, dat zy her maar hidt beleend, blyvt hy haar dreigen, vraaet en tekent hy de naamen van Man en. Vrouw op en Paai met den gebonden jongen heen. . Naar het Raadhuis? zekerlyk! _ „aar den Procureir der Gemeente? — of naar den Vice-Procureur Musquetier? -
neer. ditmaal met! hy brengt den jongen, zo a's
de Buuren het getuigen, tot aan den eerften hóek van de ftraat, en laat hem dak los, zonder eenigandercorpus delmquans of corpus delicti mede te neemen daV het te pas mogte koomen, dan de paternosters — en wat gebeurt 'er al verders? - >s daags daar vol-nde wordt de Vrouw gedagvaard by den Heer Ondertchouï Musquetier- Zy wordt met 'de zaak ved ™^
haait haar geval aan verfeheiden kennisfen, en . onder anderen ook, aan haaren Broeder, die, na met deskundigen daar weite hebben geraadpleegd, zyne Zuster volftrekt afraadde om te compareeren, al* hebbende de Onderfchout het recht niet, noch de bevoegdheid i'l ff °Vn-ietS die-ë^Y^ tot eene comparitie by° hem te conftringeeren. - Nu - de publieke geruchte? van diergelyk valfche exploiöen waren genoe* bekend de Vrouw beüoot dus, niet te compareeren.
en haar verder fort af te wagten.
OnJertiisfcb.cn , van den fchrik, die haar geftadig bybleef, nog met bckoomen, en meerdere potzen van dien aan vreezende, neemt zy het verder befluit, om haare attaire te quiteeren, van woning te veranderen, en tot nader tyd en wyle, by haaren Braeder intrek te gaan neemen.
Eenigen tyd daar na, komt de bewuste Dienaar der Gerechtigheid de Vrouw een bezoek geven, vergezeld van nog iemand, die daar toe, zo men zeide, geauthorifeerd Was. Wien zoekt gy f vroeg de Broeder. -- Is ze t'huis, «„7" \ V°eg de DienaV~ >I was het antwoord. tv ei nu : tk kom o?n mei haar te ace ordeeren, en dus,
laat



C 596* j
my binnen! —-— daar komt h'er van geen ac* tordeeren te pas met Schout of Dienaaren, zei de ^roêr, heeft myne Zuster eenig delict begaan, roep ze dan voor haaren competenten Rechter, uwe Jupe~ rieuren, en zy zal fis teer en ; maar maak hier ^een
'geweld! Op deze weigering om den Dienaar en
Zyn geauthorifecrden Compagnon binnen te laaten , begonden dezen met geweld tegen den man in te dringen — maar, deze bleef voiftandig Weigeren , en beriep
izich op zyn recht als Burger dit woord irriteerde
den Gerechtsdienaar derwyze, dat hy niet alleen in heiige woede den Tabel trok, maar ook op den man hakte, en hem zeer zeker eene wonde zoude hebben toegebragt, zo deze 'er niet fpoedig genoeg by was geweest, om met zyne deur den flag te keeren, en zich daardoor tc redden. Zie daar, tot welke jammerlyke uiterften de fchraap-
zucht den mensch vervoeren kan! Een Dienaar van
Gerechtigheid, die den aangevallen Burger bcfchermen moest, valt zelfs hem geweldaadig aan, cn dat wel in zyn huis, en dat wel, om dat hy zich in de bres heeft willen (lellen, dat niet zyne Zuster door eene onbehoorlyk en alzins dubbel ftrafwaardige knevelary van het haare wierdt beroovd.' Burger Tadama! Gy draagt hier zekcrlyk geen kennis van ? maar uw Vice - Procureur, uw befaamde Musquetier, heult met zulk flag van rakkers ! en gy zoudt die openlyk bekende ficlteftukkcn
niet te keer gaan? Neen! gy weet 'er zeker niets
van ; maar diendet gy dit niet te weetcn ? uwe
vigilantie is immers boven allen twyfel? onderzoek! en Jiraf.
Een niet groot abuisje. {onder reverentie.)
Het Advertisfement , of de Bekendmaking , door het Departementaal Beftuur van den Amftei aan het Volk gedaan in de Amfterdarhfche Courant van Saturdag den 4 dezer, betrekkelyk de nieuw gekoozen Leden voor hetzelve Beftuur, luidt als volgt:
,, Amsterdam, den 2 July. In de Ringsvergaderingen , No. 1. 3. en 5. van het Departement de* Amstel, is, in plaats der thands aftreedende Leden, door de Kiezers de keuze uitgebragt op de Burgers — in den Ring 1. Hendrik Nobbe. — 3. Hendrik. Vollenhoven. ' 5. Abraham de Haan."
En NB. tot nog toe heeft'er geen Lid voorden Eerfteit
Ring in dat Beftuur Zitting gehad! Wie treedt hier
dus af ? ■ Zyn dan de zes andere, nog Zitting hebbende , Leden hier ignorant van gebleven ? of is het een klein abuisje van den fteller ? — daar fchuilt zeker vcat agter! Punctum.
Gedrukt in den Haag by SNEYDERS, van TIENEN en Comp., a een en een halve Stuiver.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 71.
Proeul a Jove proeul a fu/mine>. v ■ ■ '
Maandag, den 20 jfuly, 1801.
^P°en de ontwerpers der onlangs Verworpen Staatsregeling tot eene hoofdillaxime hadden aangenomen: „de eepaling van eenen zekeren graad Van vermogen om te kunnen tnvtoed liebben op dc Verkeeringen cn op het bejluur van zaaken " begreep de een , dat zulks
eene grove dwaling was de ander noemde dit iets
onmenschkundigs een derde vondt hetzelve onver-
geeflyk flegt. — Wie van drieën heelt nu gelyk £ wyzul-
. len 'er den leezer over laaten oordeelen.
De vraag is hier geenzins, of de gang der dingen in alle tyden en in alle landen niet daar heer.en vo'ere , dat de vermogendfte lieden het meefte te zeggen hebben: Immers, het zal toch eene eeuwige waarheid olyven, dat koppen cn geldzakken de hoofdrollen zullen fpeelen , zo lang 'er eene menschelyke maatfchappy, op den
. tegenwoordigen vout ingcrigt, uit zulke wezentjes, als nu meestal het geval is, Zamengefteld , beftaart zal. — Neen! de vraag is hier deze: zyn de ryke lieden meer bekwaam, meer bevoegd, om te regeer en, dan anderen ? en , zo dit al eens beweerd konde worden , hetgeen wy echter vierkant tegenfprecken durven , is het dan nog eene daad van noodzaakelykheid geweest, was het iets staatkundigs, iets WySgeerigs, iets werkelykrepublicain'scii , eene gewaagde stelling van dien aart met ronde woorden uit te drukken, en dezelve zelfs tot eenen grondregel van staat te maaken , by het ontwerpen eener Conflitutie*
Men neeme het ons niet kWaalyk! wy voor ons gelooven, dat, dusdaanige leerftellingen in een plan van Con-ftitutie, inzonderheid van eene, die voor het Batnaffche Volk beftemd is, in te weeven, even hetzelfde is, als dit Volk openlyk in 't harnas te jaagen tegen het geen men hetzelve zoekt fmaakelyk te maaken , en dat even deeze flap van miskende Volksopinie eene genoegzame reden zoude hebben moeten opleveren, zo wanneer rndërdaad de zaak ter onpartydige beflisüng van het Volk il. Deel X ware



C 508' }
ware gebragt geworden, om oris de volftrekte afkeuring van het plan met volle vertrouwen te voorfpellen. —-— Of heeft dit Volk,in waarheid! zoo veel reden, om op deszelfs Ryken en zogenaamde Grooten verliefd te zyn » Heeft dit Volk , van den invloed dier Ryken cn Grooten , vóór of na 1705, zoo veel deegs genooten? Hebben de heeren Republicainen , of Gemeenebestgezinden , zieh in de zaak des Vaderlands zoo zeer gefignaleerd? kan dit klein plekjen gronds, het geen ons door de natuur ten deel is gevallen, niet even zoo goed door lieden van gezonde koppen en eer/yke inborflen als door zogenaamde aanzienlyken , welgeboorenen , en gefortuneerde.»* worden geregeerd? goede hemel!
waren niet, des noods, tien mannen van een gezond oordeel, van een braaf hart, van eene beproefde cn onfchendbaare Vaderlandsliefde, genotgzaam m ftaat, om dit gedwee en zagtzinnig volksken te befiuuren en gelukkig te maaken, mits hun maardc handen niet gebonden wierden door duizende dingen, die nu in den wég Gaan , en die men nog niet heeft zien zwigten voor eene gebiedende noodzaaklykheid ?
Wy zyn nog op verre na niet overtuigd van dé waarheid der (telling: ,, het land wordt V best bejluurd door He dén, die by dit land wat te verliezen hebben'"— Deze leer is volkomen uit de zcdckundc van het Egoïsïms ontleend, en, indien men dit wil laaten gelden', dairzi "i wy niet, waarom de Eerzucht, de zucht o;n het Volkje behaagen, niet een even goede, en zeker meer a'defe , dryfveer zou kunnen zyn , óm'de menfehen tot goede beftmtrders van een land te maaken, als de zucht tot eigendommen ! De eerstgenoemde driften hebben wy in de gefchiedenis der oude en nieuwe waereld woneleren van dapperheid, van deugd , van burgermin zien verrichten ; terwyl de verkleefdheid aan rykdommen, willen wy waarheid fpreeken, op zyn best genoomen de zaaken van den Staat draagende heeft gehouden, en dus alles gelaaten in (latte quo. Hoe veel
vaster en edeler grondbeginzel voor de regeering der S'taaten is- dus, waare deugd! waare Vaderlandsliefde ! zuivere geestdrift voorRepublicainJche Vryheid ! — Dit grondbeginzel kan alles doorftaan, alles doen, alles uitwerken, waar voor'de overige opgenoemde beginzelen vee! te zwak zyn , en derhalven bczwyken móeten.
Maar — wy moeten, en wy Willen ook aan den anderen kant rechtvaardig zyn, en volmondig erkennen, dat., onder de minvermogende, mrndt rgeboorene, minderheerdehtige Burgers , zich van tyd tot tyd een aantal lieden gemengd hebben, die, onder den fchcin van republicainfche zêle en populariteit, zich tot eene zekere, voor hun belang gewichtige, hoogte hebben weeten te verheffen ; terwyl zy ondertusfehen , daar aangeland , hét goede Volk als 't ware lieten agter in kyken, en een gedrag ontwikkelden , zoo wanzedelyk , zoo weinig
kkscti,



kiesch, zoo onbraaf, dat ieder weldenkend fchepzel l*an hunne perfoonen een afkeer moest gevoelen, niet all "en; maar dat ook, even daar door, het voorömrieel van veelen, die doorgaands gewoon zyn, het gebouw met de bouwlieden, het fystema met de belyders te verwarren, tegen de zaak als zaak zelve; hoe edel ook anderzins op zich zelf, alleenmaar om dat dezelve door zulke wezens quafi wierdt verdedigd, meer en meer moet worden opgewekt: zulke wezens toen , die zich nog
al quafificeeren durven Volksvrienden by ukneem'Wdr hetd te zyn, zyn voorzeker allcrfehadelyktie werktuigen in het Zamemfel eener Republiek. Ook wy durven deezen met den veragteljken en triviaalen naam van Smeerlappen betytelen, en zullen het aliyd , als een groot kwaad, bejammeren, dat zoo veelen van dien ltempel, herhaalde reizen zelfs, het goed vertrouwen des Volks hebben weeten te verrasfehen ; want hier door hebben zy niet alleen eenen laster gebragt ovei de zaak* voor welke zy quafi uitkwamen, maar ook aan hunne te gen lire evers de handen ruim gegecven, en het arme Vaderland van den eenen afgrond in den anderen ge (lort.
Meen ! wanneer wy ons opwerpen als verdedigers van gezond verf/and en burgerlyke braaf heid, dan zyn het niet deeze ellendige êtres, welken wy verdedigen willen. Wy wenschten hartelyk , dat zy nimmer zich onder de ware Republicainen, onder de zuivere Democraaten , onder de eerlyke jfaeobynen, hadden gerangschikt. Maar — is niet tusfehen het goede koorn,
dat het onkruid 't weeligst wast? blyvt de grondregel van MoNTESouiEC ,, braafheid is de ziel der republicainfehe vorm" daarom niet eeuwig zyne kragt behouden ?
< Zouden 'er dan, en dit is onze laatfte vraag, onder de mingegoeden geene wezens te vinden zyn,evei. eerlyk , even belangeloos, even kundig, even bevoegd oin aan het roer van zaaken te zyn , als in andere (tanden? — wy willen ditmaal den toon niet hooger fpannen \ maar evenwel, trotsch alle hooggeborste Conftitütie- Ontwerpers ! voor dc vuist verklaaren , dat wy ons geweldig in alles zouden moeten bedriegen, zo wanneer wy , in het bevestigend antwoorden van deze vraag, eenig ongelyk hadden, of dat anderen ons hieromtrent in 't ongeiyk zouden (tellen.
In 't kort; —— het hapert geenzins aan kiczensdof, maar gewis , of aan het v rltanct, of aan het hart, of wel aan beiden te gelyk, der Kiezers, zo wanneer 'er, tot de onderfchei len' bcf:icrim;spasten , niet altyd de bnafite, de ge!chik*ite, voorwe.pen gekoozen worden. De oogst is wei groot, maar de arbeiders, gefchikt om «i:m te bewerken , en daar toe wet'iedyk aan gefield, zyn weinigen Geevt het dus wel wou.ier, dat 'er zoo veel onkruid in opinoeit ? dat 'er zoo veel goed graan tc boor
gm t Die dit vatten kan , vatte het]
X 2 Papa



C 600 )
Pa fier JUPITER! Daar heb ik weer een curieu^ch (tukje voor u! • n'e je! dit is my nu zeif in p-rfoon óverkoomen; en dus", ik ga het u in alle zyne kleuren vertellen. Ik fchrik
'er nog van, als ik 'er om denk heb ik van myn
leven zo iets kunnen gelooven !
Daar kryg ik een briefje van een myner patroonen, die my order geevt, om, zo goedkoop ik kan, eenige JSataajJcke Effecten uit een' boedel, waar in hy Executeur is, ten behoeve der overhoop liggende Erfgenaamen, te beleenen voor den tyd van drie maanden. — Ik kom op de beurs, en vervoeg my by een van die Mi keiaars, die bekend zyn ah doorgaands het meeste
geld op beleenina aan de hand tc hebben. Ik vraag
hier, of men my ook eene party Effecten zou willen
beleenen : ja wel! was 't antwoord; maar, wat
voo"- Effecten? Bataaffche! zei ik, by voorbeeld
3 en 3 7 per cents Schuldbrieven ! Bataaffche Referiptien !
en dien> lyken 1 Neen, Mynheer! die beleenen
wy Iwr niet! Niet ? en waarom niet ? ■
om dat wy *er geen crediet voor hebben; maar wil je ons Russische , Deensche , Zweedsche , Keizerlyke of Spaansche Obligatien tot onderpand geeven, a la bonne heure\ dan kan je by ons tégen Bén half per
cent 'smaands klaar raaken. Zo.' dan wil je in
'r geheel geene Bataaffche Effecten beleenen ? — Itevst niet! maar , moet het zoo weezen, en koomen wy 'er al eens toe , dan altoos niet anders dan tegen 9 ro
per cent' Ik keerde my om, vol ontroering,
zeer verontwaardigd, en ging, met het hoofd in de borst gedrukt, van de beurs af, verzonken in gepeinzen over de volgende gewichtige vraag : ,, hoe komt ons arm landtje toch tot die fr.handelyke laagte gezonken, dat deszelvs Ingezetenen voor hunne eigen Vaderlandjche Effecten ruim een derde minder credief hebben dan voor die van vreemde Natiën, waar onder 'er zelfs zyn, ■ die maar zeer fobertjes Jiaan met haare Fi* tfanties? " ^
In 't eerst zogt ik dit droevig raadzcl by myselvcn op te losfen in de vernederende zucht eener verbasterde Natie tor al wat vreemd js , waar door men , helaas! in alle zaaken zich by ons laat wcgfleepen , en aan alle buitenlandfche producten eene hoogere waarde geevt dan aan hetgeen wy zelve hier veel beter hebben , of tert
minften net even goed. • Dan , we'dra kwam my
dit denkbeeld te onvoldoende voor, om , hetgeen aan' my was overkomen , te kunnen verklaaren ; eiewyl ik my herinnerde , dat ik met dezelvde lieden , die nu geen binnenlandse!] papier beleenen wilden , zelfs nog vóör weinige maanden, meer dan ééne belccning daar
op had gcflooten. ■ 'Er moest dus, dagt my , een
ander, en wel vry nieuwbakker, reeden beliaan, waarom dezelvde lieden nu tegen een half per Cento 'smaands
niet



( fjor )
niet rrieer geld wilden fchieten op Effecten, die zy nog onlangs daar voor greetig tot onderpand hadden genoornen.
Ik raakte dus al verder aan het peinzen over het regte waarom ? dezer zaake, en dagt zo alles na , het geen federt eenige maanden in ons Bataaisch waereldeekje, wat het finantieele betreft, was voorgevallen, van de uit'.ooting der %\ perCents heffing af, tot de eerfte uitfchryvingvan eene vrywillige gift a 2 Per Cent van ieders Bezittingen incluis, en toen kwam het my voor, dat dit gebeurde nog al eenige aanleiding hadt kunnen gegeeven hebben tot wantrouwen en discrediet by dc Cau-
tuleufche geldzakken (in hoe verre met recht?
ftaat my nu niet te beflisfen ■—) en ik kan niet ontveinzen , dat zulks , hoe zeer niet volkoomen bevredigende , w.j echter vry wat nader aan de verzoening bragt met die ryke borften, offchoon hun fystema voor het' belang myner Meekers op dat rydftip zeer uadeelig was.
Kyk! Papa Jupiter! wy moeten alle harten naar het onze afineeten! en dan vraag ik je gul uit, of'er voor de vermindering van het crediet onzer EiTecten niet. ten minften z:er fcheinbaare redenen zyn te geeven, uit het geen wy zo van tyd tot tyd hebben zien gebeuren? — wanneer Effecten, by voorbeeld, die dade-
lyk losbaar zyn, niet datelyk afgelost worden —
wanneer 'er aan de gemaakte Wetten van uitlooting en aflosfing, zelvs maanden daarna, niet wordt voldaan wanneer men aan de Comptoiren tienmaal
terug moet koomen, wil men zyne vervallen interesten ontvangen —> wanneer Coupons, die, volgens derzelver inhoud en beftemming, ter voldoening van alle gewoone lasten kunnen worden gebruikt, op de eene plaats aangenoomen , en op de andere weer geweigerd worden —■— wanneer men op een hypotheek van onzekere, althands van onbekende waarde, capitaalen negotieert >.— wanneer men of?rrynv7'l';e VrtwitxiGii.rs doet voorfchieten op eene Staarspetitie, die nog niet is vastgefteld, ftrydig met den letter der Staatsregeling wanneer men jaar op jaar een deficit
van 40 a 50 millioenen, by een inkomen van ongeveer 30 millioenen, ziet aangekondigd, cn door buitenge-
woone middelen goedgemaakt wanneer men dat
alles, zeg ik, te zamen neemt, kan men dan, dir vraag ik je nog eens voor de vuist weg, die heeren geldzakken bet wel zo heel kwaalyk neemen, dat zy allcngskens minder crediet hebben voor het nationaal papier, en meer vertrouwen geeven aan het minstwaardig bu'tcnlandfchc ? Neen, waarlyk ! zy hebben in alles geen ongelyk; fchoon ik, aan den anderen kant, wel wil geiocven , dat partyzucht en eigenbaat 'er voor een groot gedeelte haren rol onder fpeelen.
Arm Vaderlandje! b e zyt gy vernederd! vóór
weinige jaaren deeden uwe fchuldbrievcn opgeld , en X 3 rrreo



C 602 )
mm Was blyde,~dat men daar op geld konde fchieten: — thands gelden dezelve fpotpryzen de beleeners handelen daar mede als met wrakke koopgoederen — buitenlanders beleggen hun geld in uwe Effecten, en uwe eigene ingezetenen toonen met fpreekende daaden, dat zy in dezelve geen, of zeer weinig, vertrouwen Hellen ! Ach! arm Vaderlaudje! tot welk eene laagte
acyt gy gezonken!
■ Nu, Papa Jupiter! hier na beter, zegt de Almanak.
Burger MERCUUR!
Gy kruist nog al zo overal door onze Republiek, om prentjes uit re deelen ; maar het fchcint , dat Gy ons
voormaalig Gewest Utrecht flegts omtrekt: eilie-
Ve! leg eens aan! dit bid ik je, en kom eens binnen! 'Er is in ons Stadje ook nog al zo hier eu daar iets, dat niet juist in den haak is!
Wy hooren thands niet dm morren en klaagen over de extraordinaire la-ten , waar méde de Ingezetenen dezer Republiek worden gedrukt ; maar , moet het niet een' ieder ten hoofden verwonderen, te zen, lat men zoo weinig verandering daarftelt in extrafirdinaire uitgaven, van dewelkcn ItegtS eenige bizondere perfoonen genot hebben , terwyl het land, ot' de Natie, intusfchen fchandelyk en ftrafbaar wordt uitgemergeld. .
Om 'er u maar één eenig (taaltje van voor te . draagen , zal ik my llegts alleen bepaale.i hy den loop der juftitie binnen dit ons voormaalig Gewest Utrecht.
Is hat wel geloofbaar , cn echter kan ik u verzekeren , dat het waarlyk zoo is, dat, in deeze kommerlyke dagen , waar "in de Natie door bykans ondraaglyke lasten gedrukt wordt, de loop der Juftitie alhier vyfmaal zoo veel aan den Staat kost, als voorheen Onder het voorig Gouvernement ?-Een StiHje , byvoorbeeld , als Rkeenen , en als Wyk. by Duur/lede , levert thands rekeningen in van Juftitie-kosten , waar voor men rillen
moet en beeven! Algemeene Aanklagers, Advo-
caaten van hoogstdezelven , item, hunne Procureurs en Deurwaarders, yveren als om ftryd, om toch de rekeningen tot die hoogte te brengen , dat zy den toets van kunstkundig opgcfteld tc zyn kunnen doorftaan; en, even als het daar gefield is in het miniatuur, even zoo ook gaat het hier toe in hst groote in onze Stad Utrecht—• en geen wonder! her fcheint, dat de groote Steden aan de minderen ten voorbeeld moeten (hekken. — Hier is het, dat men over de halfjaars rekeningen van den Algemeenen Aanklager moet verdomd daan en,
gaat men verder, men zal Schout, en Deurwaarder rekeningen zien inbrengen , waar van men in deze Stad
hooit wedergaê zag. Door het brengen van eenige
duizend guldens op hunne fpccificaticn , trachten zy zekcil- k hunne vigilantic tebetoogen , op welke vigilantie
tftdsrj niet veel te roemen valt -i (dan njgr Van ter
. . ceni-



( 6c3 )
eeniger tyd .nader!) . nu « die lieden fèheinen ,
als mannen van taifoen, in 't vervolg nog beter hunne rekening te moeten opmaakcn , daar zy, fchoon uit een foberen (laat opgetrokken , met 3 , a 4000 guldens jaarlyks inkomen, nog niet gedekt icheinen tegen de ve> volgingen van fchuldëisfchers: — nu — om de Juftitie wel en behoorlyk waar te neemen , behoort men ook natuurlyk in koffyhuizen, motwinkels r en andere vermaakelyke byëenkomften , zich te laaten vinden, en, men kan immers 'er niet van tusfehen, of men moet daar hoogstnoodige depenfes of kosten maaken ? ja! al ontloopt 'er een landsdief, of iets diergelyksch, genoeg! dat men over deszelvs- arrefteering Ocgts behoevt te denken of onder een vlesje te delibereeren , om eene reëele recherche, offchoon wat laat, of te laat, d posteriori gedaan, op rekening te (tellen.
■De Procureur van onzen Algemeenen Aanklaager is ook mede niet links: 'smans activiteit, in zich netjes le laaten kappen , en verder niets , doet hem wel eens rekeningen inleveren, die fchrceuwende, en waarlyk tergende zyn. Wilt Gy hier een (taaltje van? hoor dan
eens toe! Uit de fpecificatie van deczen Procureur
wordt die van den Advocaat des Algemeenen Aanklaagers geformeerd, en deeze Advocaat bragt dezelve, op zyne halfjaarsrekening, totƒ2.800-:- ik zal my flegts by deeze rekening bepaalen , om alle de overigen daar naar te kunnen afineeten, en om u en der Natie te doen zien , hoe ,- in dit ééne vak , alhier te Utrecht, met het zoo zuur opgebragt wordend geld wordt geleefd.
Verbeeld u, dat het diezelvde Advocaat is, die in 1795, 1796 en 1797 als Advocaat van den Algemeenen Aanklaager op een vast Tractement van ƒ1000 'sjaars is gefteld, en niemand zal ontkennen , dat de Justitie in' dien tyd, zo niet beter, althands zeker zoo goed alsnu, is gehandhaafd: dan, niettcgenftaande deeze bepaaling van ƒ1000 'sjaars, boven'welke zommc hy niet gaan mogt, heeft men op het einde van 1797 goedgevonden hem by fpeciticatie te laaten voortwerken , waar door hy , in plaats van ƒ1000 'sjaars eens geld, twee rekeningen in het jaar, ieder van ƒ2800 inlevert, hetwelk
dus 'sjaars ƒ4600 verfchilt . zeker een bagatelletje •
voor 'sLands fchatkist! Hier by komt nog, dat-,hy
op fpectlicatie werkende, de Algemeene Aanklaager na
dien tyd opkomt, als eerfte Confulent! dit is nog,
één ik h ott 'ér dertien.
Met één woord; men mag vry zeggen , dat, zoo zeer dc Juftitie fchrikbaar is in de oogen der boosdoeners, de rekeningen van derzeWer handhaavers even zeer fchrikbaar zyn voor 's Lands mishandelde Finantie; en, waar die overbodige onkosten voor dienen , verklaar ik , niet te weeten. Men zal voorgeven, dat'er thands meer misdadigers worden gevonden dan voorheen; maar, moeten dan, buiten de rekeningen van den Cipier, den Tuchthuisvader, en den Scherprechter , die der anderen tpt zulk eene enorme hoogte klimmen, als dezelve thands
zy n >



C 6b4 )
e-yn? (wy zwygen hier van den Griffier van het Hof, die, foms in weinige uuren, aan het nazien alleen van eene enkele rekening , eenige honderde fmorfioenen, tot veertig grooten het ftuk , in computatie brengt, en nog gaarne zoude zien , dat de Clercquen van den Hove
die moeite pro Deo voor hem verrichtten.) Men
zegt, ja! de Juftitie moet niet verlamd worden ; doch + men verlamt die niet, wanneer dezelve aan eerlyke en vigilante handen wordt toevertrouwt: het meerder geld zal, in plaats van dit te verbeteren , de weelde, de vadiigheid, en nouchalcnce in derzelver handhavers, zo als men meer en meer ziet, aankweeken, en, om tc bewyzen , dat men , door de fchraapzucht te beteugelen , en het behoorlyk menagement in het oog te houden , geene verlamming in het Jultitiewezen veroorzaakt, behoevt men llegts na te gaan, dat 'er in deeze Stad negen Raaden van Rechtspleging zyn , aan welken een jaarlyksch tractement van ƒ iooo , zonder iets meer te rekenen, is toegelegd, 't ls nü zeer natuurlyk, dat, naar maate de Algemene Aanklaager en zyne Suppoo* ften meer dan op andere ty'en te vervolgen hebben, de werkzaamheden deczcr Raaden ook vermeerderen: ondertuifohen genieten deeze laatften niet alleen geen penning meer dan het hun toegelegde jaarlyksch tractement, maar zelfs hebben zy ,' tot foulagement van de Finantie , in 1798 , by gelegenheid eener vacature in hun Collegie, de werkzaamheden van het negende Lid onder hun achten op zich gehoornet)', en aldus ƒ tcco
ten behoeve van het Land uitgewonnen : hier doof
is zeker de Juftiie in geenen deele verlamd, even mm als dezelve, door de enorme fpecificaticn der bovengenoemde Juftitiëcle perfoonen , verbeterd , en in prompter werking gebragt is geworden.
By den Hove van dit voormaalig Gewest (hier van mede nader) is dc rekening van den Procureur Generaal een foortgclyk Cabinetftuk (van den Grifjiey
hebben wy reeds als ter loops een woordje gerept) — wie twyffèlt, of het zal door de geheele Republiek een
broértje van ons Utrechts zusjen zyn ? ■ Wal vordert
nu meer dan ooit verbetering ?
Wenfchelyk was het dus, dat de Agent van Justitie pok eens een reisje door de Republiek deedt, en de rekeningen eens confronteerde van de tegenswoordige metde voorige justitieelc Amptenaaren ■ dat hy met alle
Colleeien van Justitie conferentien hielde , om eens een einde"aan de verfchriklykc fchraapzucht der Officieren en hunne Suppoosten te maaken, en te gelyk van naby hunne perfoonen en gedragingen te leeren kennen , ten einde te zien, in welke handen veelal de uitoefTcnlng oer
Justitie is toevertrouwd, Zo wanneer dit niet mede
tot de onvermydelyke plichten en werkzaamheden van ■den Agent van Justitie behoort , beken ik, hoegenaamd "-een denkbeeld van het nut van dit Agentschap te hebben. ULTRAJECTINUS.
©edrukt in den Haag by SNEYDERS, van TIENEN cn Comp., a een en een halve Stuiver.



D E
POLITIEKE
BLIXEM
No. 72.
Proeul-n Jove proeul a fulmine.
Maandag, den 27 July > 1801*
Aan JUPITER! Heil!
D aar heb ik van de week een van de Commïefen tef recherche aan het Comptoir van Convoyen en Lieenteti in zekere groote Stad by my gehad. Die man vertelde my zoo veel nieuws van allerlei wonderlyk en fehandelyk foort, dat 'er my de ooren nog van tuiten, lic wierd op het laatst zoo woedend boos, dat ik ftampvoette van kwaadaaitigheid. Ik commandeerde eenige druppels Spiritus nitri dulcis rectifieatisfimi, en riep al: ,, fche! maar uit! lieve vriend! ik kan 'er niet meer van hooren! dat is dan zoo verweerd erg als 't kan! als de helft maar Waar is! myn hemel! hoe zwakjes gaat dat met die inportante huishouding toe! " en diergelyke warme expresiien meer.
Ik weet het wel , Vader Jupitef ! in een land van Commercie moet men , zo men zegt, leeven, en laaten leeven , en ik ben 'er maar in 't geheel niet voor, dat bagatelletjes, of kleinigheden, die geen object van groote winften, of van directen handel zyn, by voorbeeld ftukken van kunst en liefhebbery , of diergeiyken , wanneer daar omtrent ai eens eenige fraude of iluikery mogt ontdekt worden, zo heel fcherp worden nagegaan, en dat men daarom den elgenaaren het vel als 'tware over de Ooren trekt; Want, ik reken het een grootonderfcheid, of iemand, a!s particulier, iets fluikt, uit vrees , dat hy het anders niet zal bekoomen , als zynde verbooden goed, dan of men, als koopman, als fpeculant, als commisfionair, groote partyen ftukgoederen, en wel van tyd tot tyd, te water of te land, in- uit- en doorvoert. In dit laatfte geval is men, dunkt het my , veel meer ftraf-
H. Dsst, Y baar,



( 6c6 )
baar, dan in het eerfte. Men begaat, om het maar met
ronde woorden uit te drukken, landsdievery men
beroovt de maatfchappy van liet geen haar wettig- toekomt. verrykt zich met 'slands fchattingen — ver-
fmaadt eeden en wetten, cn werpt alle gronden van eerlykheid en goede orde om ver.
Maar, zoudt ge 't wel kunnen gelooven, vader Jupiter .' dat deze fchelmery by aanhoudendheid niet alleen onbefebaamd, en meer dan ooit te vooren , gepleegd, maar zelfs openlyk ftout erkend wordt, zonder dat zulks eenige gevolgen hebbe voor den vermetelen fiuiker? zyn 'er geene voorbeelden van lieden , wier goederen door de Commiefen ter recherche waren aangehaald, en die , na daar omtrent by de Marine zelve vergeeffche pogingen tot vrygeeving te hebben aangewend , zich verfhout hebben , om' ten dien einde by den Agent van Finantien , of by het Uitvoerend Bewmd , of by het Wetgeevend Lichaam , (weet ik het, waar ? maar zeker ten minften by de eene of andere geconftitueerde macht) Requesten te prefenteeren , waar in zy, het feit erkennende , palliativen tot hunne verfchooning inbragten, en eindigden met te verzoeken, dat hunne goederen
gratis mogten worden ontflagen en vrygegceven ?
is dit niet de onbefchaamdheid in het kwaaddoen ten hoogften top gedreeven ?
Wat de ultllag dier verzoeken geweest zy , ja f dat kart ik zoo net niet van allen zeggen; maar ik meen toch, dat 'er nog wel eens een fchaapje over( de brug geraakt is; althands, zeker is het, dat men in alle dc Pakhuizen nog aanzienlyke partyen aangehaald goed voor handen vindt, waar omtrent de bewyzen middagklaar zyn , en welke goederen , federt jaar cn dag , daar blyven liggen , zonder dat 'er eenige uitfpraak over gefehiedt.
't Js eene bekende zaak, dat, om de Commiefen tot meerder oplettendheid en zèle aan te fpooren, in het ontdekken en aannaaien der fluikgoederen , het land hun een quart , zo ik meen, in dc waarde der goederen ,
in cas van confiscatie, heeft toegeüaan. Dit emo-
lument is het voornaamfte middel van beftaan voor die lieden, en, als men hun dat onthoudt , moedigt men hen aan, om zeiven fluikers te worden , dat is, om, voor giften en gaaven , oogluiking te gebreiken omtrent de fraudes , welken zy ontdekken dat 'er gepleegd zyn. My dunkt, het is een ftaale flelregcl der gezonde Staatkunde „ade comptable Amptenaaren, die aan 's Lands inkom ft en dienstbaar zyn , behooren honnêT betaald te worden, om dat men ze anders dwingt door penurie tot iets te kmnen, waar door hst Land
on-



C 607 )
meindig veel benadeeld wordt." —r- Maar., wat moet 'er dan gebeuren, wanneer men de Commiefen in hunne aanhalingen niet maintineert? de loopende zaa-
ken jaaren lang aan den fpyker laat hangen? — of zelfs, wanneer van de fraude duidelyk blykt, de aangehaalde
partyen niettemin door den tyd vrygeevt? moet
dit niet by deze lieden allen lust, om in hunne posten vigilant te zyn, uitdooven ? moet dit hen niet in geftadige verzoekingen brengen, om maar Gods water over Gods land te laaten loopen ? of zelvs wat ergcrs te
doen ? Is het niet daar mede gelegen , even
als myn Grootvader zaliger al reeds voor 80 jaaren plagt te zeggen: ,, arme lui, Jchatryken, en comptablen hebben de hulp van den Jlerken Michacl nodig, om eerlyk te blyven ? "
Ik weet wel, dat zommigen van die klanten ook wel eens wat te happig en te ftreng in hunne aanhalingen zyn; maar, dringt men ze op deze wyze niet, om zulks hoe langer hoe meêr te worden? — jaagt niet honger dikwyls den Wolf uit het bosch ? — als 'er immers zoo weinig van alles komt, moet men het dan niet eindelyk in de veelheid gaan zoeken, op. hoep, dat 'er ten minden, onder zoo veele aanhalingen , welligt eene of andere gelukkig voor den aauhaler zal uitvallen ? — kweekt men op die manier niet de landsdievery, en te gelyk de knevelaryen, hand over hand aan ? en wordt men niet, van den een' en den anderen kant, omtrent de practyk van fubtiel te vigileeren en nog fubtieler te fmokkelen, van dag tot dag gcrafineerder ? — wat moet hier toch eindelyk van worden ? Vader Jupiler !
Niet genoeg, dat de Smokkelaars ongepermitteerde goederen invoeren , dryven zy zelfs de ftoutheid zoo ver, dat zy dezelve infmokkelen, onder den fchein , van producten , of materiaalei], binnen te brengen, die vry zyn van inkoomende rechten — en dus fraudeeren zy dub?
bel, het land van twee kanten bedeelende. Men
zou" zeggen ,,hoe is 't mogelyk , dat foortgelyke fraudes
niet onverwyld worden afgedaan ? " en evenwel,
dit gefchiedt op verre na niet!
Ware het dus niet te wenfehen, Vader Jupiter! dat deze winkel eens opgenoomen , en dit werk eens op wat beteren voet gebragt wierde? zouden wy wel alle onze koopmagazynen zoo dikkend vol van Engelfche goederen en manufactuur.ert', en het vertier onzer eigene grondproducten en fabriekwaaren zoo aanmerkel)k zien kwyr nen ? ja! in 't niet loopen ?
Nu , Vader Jupiter .' Gy zult 'er wel wat op wecten! Eilieve! zeg 'er eens een woordtje van aan dien geenen, Y 2 wie*



C 608 )
wien dit raalct, en geef hun een goeden raad , met dert noodigen 'aandrang om dien raad op te volgen! Gy zult daar door verplichten
De Bataafsche Natie.
Wy hadden in 't eerfte abord van uw opvliegend character , goedgunftig Schryver ! • zulk eene gefenfeerde taal niet verwagt, en dus! dank zy het effect van den Spiritus nitri du/cis recjijjcatisjïmus, dat wy bevryd zyn , 'er eene jota of tittel by te voegen, anders, dan het bekende „ dien de Jchoen past, trekke hem aan"! — Basta !
Papa JUPITER!
Dat eindelyk weêr een hoofdartykel, dat is, de derde Afdeeling, TitulV, van de Staatsregeling, de Gemeentebeftuuren raakende, in werking ftaat gebragt te worden, en wel tegen September aanftaande , dit langduurig agterblyven heeft nog zyne genoegzaame reden in de ondervonden moeielykheid der verdecling van de Republiek in Gemeenten , en der combinatie van derzefver aanpaalende hoofdplaatzen tot Beftutiren in de gemaakte veranderingen in de extenüe der Inftructie en Reglementen voor de Gemeente - beftutiren -— in de daar op gevolgde verbeteringen in de Publicatie , betreffende deze verdeeling der Republiek in Gemeenten
in de noodzaakeI)k geoordeelde provifioneele furcheance der oproeping tot verkiezing van nieuwe Gemeentebeftuuren , &c. &c. &c. aï/engskens of met den tyd zegt het oude fpreekwoord, qttam Harmen in 't wam-
hais en hy trok zeven jaar' over eene mouw (of
voor die geenen welken geen Hollands verftaan) En qu'tnze jours quatorze lieues, avec le temps et la paille , les nefles meurisfent. • Maar — daar dc Departementaale Gerichtshoven, na oneindig veele deliberatien, na tallooze discusfien, eindelyk eens zyn vastgefteld
geworden daar men de Leden , welke dezelven
uitmaaken moesten , met veel omflagtigheid reeds hadt benoemd daar dit reeds vóór de landing der Engelfchcn in 1799 heeft plaats gehad ; en, daar , by een
plegtig Decreet, deze benoemde Leden rotvoornoemde Gerichtshoven , als moetende refideeren in plaatzen, daar tot dus veïre geene Hoven van Juftitie dervoormaalige Gewesten hadden geëxteerd , zich derwaards hebben moeten begeeven — is het dan wel wonder, dat de populaire vraag tegenswoordig is ,, waarom toch neemen deze lieden geene zitting ?" en waarom toch zyn in
■ ! CM)



C 609 )
dit geval alleen uitgezonderd alle de Leden van het Departementaal • Gerichtshof van den Ouden Ysfel, dte reeds op den 23 September 1799, en dus haast .twee jaaren geleeden, zvn bel'chrcven geworden, tén'einde te Campen, de plaats hunner reüdentie , by den anderen te koomen, en aldaar , op den 1. October daar aan volgende , als zodanig te worden geïnftalleerd en geörganifeerd ? het geen ook promptelyk heeft plaats gehad. — En dit juist te Campen ? de eenigfte Stad in de Republiek, die, tot den rang der Departementaale Gerichtshoven vcrheeven, niet eens tot een der zeventallen Ringen van de acht Departementen behoort, en , als zodaanig ook ■ in de nieuwe kaart der Bataaffche Republiek , door Ql int Ondaatje vervaardigd , en by Leeuwesteyn i.i den t'.aag uitgegeeven wordende, niet gewoonlyk aan den omtrek der cirkels buiten , maar op eene ongewoon e wyze binnen de kaart zelve heeft moeten met een Harretje (:,:) genoteerd worden , niet alleen; maar welke toevallige inrichting ook oorzaak is geweest, dat de uitvinder van. deze kaart aan de Stad Campen, die 'er anders in 't geheel niet tc pas kwam, by uitzondering in het beltek heeft moeten eene plaats inruimen , zoo, dat dezelve daar, gelyk het fpreekwoord zegt, praalt ah Saul onder de Propheeten ! — maar dit nu eens daargelaaten V — Is het dan wel wonder, vraagen wy al verders, dat één dezer reeds zoo lang benoemde Leden , de Burger Prangan, Lid van het Collegie van civiele en criminccle Juftitie in den Haag, gedespiciëerd tot Lid van het Departementaal Gerichtshof van Texel, die , ter voldoening aan het reeds gemelde Decreet, zich ter plaatze zyner beftemming te Haarlem begeeven, nu bykans twee jaaren de organifatie van het Hof, en zyne eigen inftallatie heeft zitten afwagten — zonder eenige Commisfie, en zonder betaaling, het zyne hebbende moeten inteeren, en fchuldcn maaken , eindelyk de vryheid heeft genoomen om zich aan het Wetgeevend Lichaam te adresfeeren,
en op fchadeloosftelling aan te dringen ? Is het dan
wel wonder , vraagen wy eindelyk , dat andere , zich in hetzelvde geval bevindende Leden, hun voomeemen ook aan den dag leggen , van dit voorbeeld eerstdaags te zullen volgen ? hoe onereus zou dan niet deze post voor de Republiek vallen! en wat nut heeft 'er de Republiek van getrokken? maar laaten wy de Vergadering niet vooruit loopen ! de zaak van Prangan hangt
nog welligt wordt deze lastpost wel gevonden uit
het Artykel , onvoorziene uitgaven , zo niet de zom reeds geconjumeerd is!
Solo ad Jova. Y 3 ANEC-



( 6i9 >
ANECDOTE in ANTWOORD.
Zeker geleerd Lid ia een der Kamers, gewoon, de tusfchenuuren, welke 'er van den nationaalen tyd cverfchieten , aan de practyk van het Hot'te befteeden , en beurtelings de pleit-en raadzaal te frequenteeren , eenmaal ernflig gevraagd, wat toch de reden mogte zyn der vertraaging van de inftallatie der Leden van de Departementaale Gerichtshoven, gaf coulant we» totantwoord: ,, wel' dan mogen wy Pra&ijyns welhaast op Jloffen
gaan loopen! " Is dus niet een ieder een dief in
zyne neering? of, voor dien geenen, die geen Hollands vcrftaan „ chacun ne vole-t- tl pas dans Ja projesfion?
IETS over de PETITIE voor dit Jaar.
Eindelyk dan vindt men de begrooting der Staatsbehoeften voor de Bataaffche Republik voor den jaare 1801 gearresteerd en publiek gemaakt. Byna acht maanden is hier over gedelibereerd , en geen wonder! Aan den eenen kant, zo lang de questie „zail'er eensrevi,, 'Jie van de Staatsregeling plaats hebben ? " nipt bellist was , en wel bepaaldelyk ontkennender wyze; want, ging het plan door, dan was al het werk voor een tyd ydel; zoo lang was men als 't ware omtrent dit gewichtig ftuk geparalyfeerd; en, aan den anderen kant, hadt het ook veel in zich , eene zaak van die aangelegenheid, welke der Natie by eiken polflag op ruim 135 Guldens moest koomen te ftaan,zo maar voetftoots daar te ftcllen en te realifeeren!
Genoeg, 'er is tyd in overvloed aan dit werk befteed. De kundigfte, bekwaamfte , cn doorzichtigfte Mannen hebben 'er yverig aan gearbeid. De gantfche Repréfentatie, het Bewind, de Agent van Finantie met alle zyne vertrouwelingen, de Nationale Rekening, de finantieele Commisfien der respective gewesten, benevens alle haare onderhoorigen allen hebben zy hier aan deelgehad , en dus zou het vermetelheid zyn, over de Petitie in 't generaal, die zoo veel nationaalen tyds, zoo veel gelds, zoo veel papiers, zoo veel woorden gekost heeft, als met ééne penneftreek te oordeelen in een kort beftek, als hier in dit weekblad overfchiet — by gelegenheid dus hier over nader en ampeler 1
Voorloopig echter kunnen wy niet voorby, een eenige remarque te maaken op het beloop der hoofdzom, en omtrent twee a drie , onzes inziens, esfcnuéele artykelen van bezuiniging. Het



C 6n )
Het Vertegenwoordigend Lichaam heeft de Petitie, door het Bewind voorgefteld, met eenige Millioenen. zo men wil, met 13 a 14, befnoetd Nu - het ftaat aan het Bewind vry, en het is deszelfs zaak ook , alles op te «eeven , wat in den loop des jaars eventueel benoodi^d is; maar ook de Reprefentatie is meester, om van de hoofdfom het overtollige , ot te onereulche , te bifeeren of te defalqueeren , naar gelangder voorwerpen en omftandigheden genoeg <'er rs eene aanmer-
kelyke befpaaring in't oog gehouden ; maar , konden er ook niet, (het zy met reverentie gezegd ! ) van de 11 , a 1- tonnen Gouds, aan Pennoenen beftemd eenige posten «rehecl gerayeerd zyn geworden ? Er zyn er immers3 genoeg, die hunne pennoenen gaemezouden willen zien verwisfeld met effectiven landsdienst ? Hoe veele onwaardigen worden 'er niet gepenfioneerd? en hoe veel gelds wordt 'er niet door zommige gepenlionneerden buitenslands verteerd ? — Zou dit artykel niet een gewichtig point van deliberatie kunnen uitleevcren voor de Repréfentatie tegen eene volgende Petitie?
Waarom toch niet het nieuw finantiëel ftelzel ingevoerd? hoe veele befpaaringen zou dit niet te weeg brengen ? TV'kken niet by voorbeeld , de respective finantieele Commisfien , uit 43 beftaande , k 7 Guldens 's daags , omtrent 110 duizend Guldens 's jaars? wy fpreeken hier niet van het falaris der Secretarisfen , Clercquen , Bodes, Bedienden, en wat het locaal en dc noodige behoettens van allerhanden aart betreft.
Waarom eene zomma van 4000 Guldens vastgefteld ter betaaling van lieden , die gelast zullen worden , om ordonnantiën te ontwerpen , en die , om dat de middelen „ by het nieuw Finantiëel ftelzel vastgefteld moeten worden ingevoerd , die middelen, en met dezelve ook tiet ftelzel zullen doen in werking brengen ? Het Bewind moest, volgends het decreet van den derden Maart, het welk dit ftelzel arresfteerde , twee maanden daarna , en dus op den derden May de Ordonnantiën aan de Eerfte Kamer hebben voorgedragen. Sedert zyn 'er nog ruim twee maanden verloopen, en nog is dit met gefchied r , en waarom toch niet? het Bewind
moet eerst vryheid hebben , lieden te mogen betaalen, die de gerequireerde ordonnantiën vervaardigen zullen. Zo dra nu deze vergunning daar is, en de ordonnantiën gereed zullen zyn , dan zullen de deliberatten van het Wet°-evend Lichaam weêr omtrent dit point een a nvang neemen , en , by flot van rekening, zullen wy met het zevende jaar onzer Bataaffche Vryheid, nog geene daadelyke daarftelling van een verbeterd finantiëel ftelze;



C 612 5
beleeven !■ en de belastingen, en de petitiën volgen in'tusfehen, als de minuut-en uurwyzers der horologlen elkandren onafgebroken op! b tyden{ b zeden' *
IETS aan onze MALCONTENTE CORRESPONDENTEN.
Voor zaaken van aanbelang, de Republiek in 't algemeen raakende, moeten die van minder of geen gewicht,
byzondereperfoonen betreffende, agtcrliggen geen
redelyk Leezer zal dit wraaken. In het eerfte gevalkan men eens, wat aangaat de befchouwing der dingen , den bal misdaan, zonder iemand te beledigen; maar, in het laatfte, kan men dikwyls, door perfoonen onverdiend tc beledigen, goede zaaken benadeelen ; cn , hier omtrent kunnen publieke Schryvers van onzen ftempel niet agterdogtig genoeg zyn. Niet, dat wy huiverig wor¬
den, om Amptenaaren van de Republiek, hooge of laage, vermogende of foberc, aanzienlyke of geringe, zoo lang zy onder de publieke cenfure ftaan, en, door hun wangedrag , onder het bereik van onzen Blixem vallen , open-
lyk ten toon te ftellen 'er is geen mantel zoo hei*
lig, of dezelve is by ons zengbaar! Ook zullen wy
hor volhouden, de openbaare en bedekte vyanden v:.n onze Republiek, waar zy zich ook vertoonen, of fchuiï houden mogen , onbarmnartig aan te vallen, en aan de vervolging der wet, de verachting van het publiek , en
de wraakzucht van individus op te offeren: maar,
verfchoont ons, malcontente aanbrengers , wie gy ook zyn moogt! dat wy, ter voldoening aan uwe particuliere vues , geene regel zelvs in ons Weekblad voor uwe
Nouvelles over hebben! vooreerst — zaaken, nog
eens , gaan voor alles : daarenboven , wy kennen
uwe perfoonen niet; en , eindelyk , om zulke Cor-
respondentien zyn wy geenzins verlegen ; want het ontbreekt ons in waarheid aan geen berispingsitof, noch aan , by ons te wel bekende en hooggeachte, medewerkers om aan ons blad die deftige gedaante en houding te hergeeven , welke liet, fints eenigen tyd , door haatelyke perfenaliteiten , zoo jammerlyk hadt verlooren.
Punctum.
Gedrukt in den Haagby SNEYDERS, van TIENEN» ; en Comp. a een en een halve Stuiver.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No, 73»
Proeul a jfove proeul a fülminè-.
Mamdag, den % Augustus, 1801.
Mengeling van Mercuriale Nouvelles, tot ververjehing van het gehoorde.
fe AMasferdant beftaat een Collegie, bekend onder den naam van Water-Collegle van den Graaf "en Alblas,
een boezem en uitwatering van den Nederwaard.
Het zelve beftaat uit één Watergraaf, één Penningmecfter, en vyf Heemraaden , met naame ,
Hendrik Onderwater, woonende te Dordrecht, die, offchoon daar toe onbevoegd, op eene alzins willekeurige wyze heeft aangefteld tot zynen Penningmeester „
°jSott'dewyn Onderwater, Broeder van den Watergraaf; en tot zyne Heemraaden ,
Hendrik Onderwater , Zoon van den Penningnieefter, en dus Neef van den Watergraaf,
Samuel Onderwater, mede een eigen Neef van den Watefgra&f en Penningmeester, en daar. en boven nog Zwager van den iaatften, als zynde met zyne Zuster getrouwd t
Everwyn Onderwater, Broeder van dezen Samuel, en dus almede Neef van den Watergraaf en Penningmeester ,
J. 't HoeUft, eigen Neef van de Vrouw des Waterrraafs , en
A. B. Stoop i mede eigen Neef der Onderwaters t van Moeders zyde.
Dit Famielje- Water-Graaffchap houdt deszelvs zetel te Dordrecht, en de oude handvesten willen, dat de vyf Heemraaden moeten worden gekoozen uit Inwoondcrs der vyf Nederwaardfche Dorpen , alzo de adminiftratle over zodanig water niet beter kan worden toebetrouwd dan in handen van Mannen, die, van hunne geboorte af aan als 't ware, daar mede bekend zyn, en dus ook
II. Def* Z het



C 614 )
het meeste belang by de adminiftratie hebben ten
minften de oude Graavelyke Regeering begreep dit zoo, en het nieuwe Agentschap van Politie en Waterstaat begrypt het, hoopen wy , ook niet anders; want, al is het dikwyls waar, dat alle verandering juist geene verbetering is ; al variëert_ al eens het fystema; de principes dienen toch eeuwig principes te blyven.
'Er is hier ook, by de uitwatering, een groote fchutfluis, enkel ingericht ten gerieve der Ingezetenen van den Nederwaard , benevens een fraai GemeenelandshUls met een Schuur, onderhouden wordende uit de Contributien dezer ingelanden, en dus hun eigendom-
melyk goed zynde. ■ Wat moeite nu ook dezen by
den Watergraaf gedaan hebben , om iemand hunner, en geenen vreemdeling, tot Castelein en Sluiswagter aldaar te zien aangelteld, alles was by herhaalde 'eizen vergeefs beproevd de vacante plaats werdt door den
Watergraaf op eene despotieke wyze begeeveivaan zynen Koetzier , en dus alweer in de famielje, al is de man
uit Gelderland van daan. Wordt het niet meêr dan
tyd , Burger La Pierre ! dat zulke onördentelykheden, om niets ergers te zeggen , onder uw Agentfchap een einde neemen? of moeten Ingelanden wéér den breeden omweg op, en de reprefentatie met hunne klagten komen lastig vallen ? Men wil, dat dit laatfte anders
eerstdaags zeer zeker gebeuren zal.
Te Amflerdam was het federt eene halve Eeuw gebruikelyk, dat de karnemelksboeren, die ook versch gemaakt boter aanbrengen, opdc Maandagen enVrydagen met hunne fchuiten binnenvoeren, terwyl 'er door hun wel zorgvuldig gepast wierdt, dat intusfehen aan den Amftelboom, by den aldaar reiideerendenCommies, de nodige inpost-cedullen voor de boter wierden afgehaald. — Noch het land, noch de Hoöfdgaarder, hadt hier dus eenig verlet of nadeel by.
Zonder deeze gewoonte in 'toog te houden, of, dat hier tegen eenige publieke ordonnantie wierdegeftatuëerd, gebeurde het in 't voorleden jaar, dat eenige ongequalificeerde perfoonen zestien dier fchuiten aangehouden, en, met adfiftentie van den broeder van Diederiks, ieder der Boeren voor twintig Guldens, boven nog vyf k zes guldens voor 'tontflag, beboet hadden.
Op dit voorbeeld af, ging onderdaags de beruchte Musquetier, hier in geadfifteerd door Diederiks, van Tesjel', en Martyn , benevens nog een aantal, zojooden als Onjooden , waar onder ook Dries de Kiewet, onverwagts op de karnemelksyloot los, en haalde 'er drie-en
der-



( «15 )
E" e'rd .geworden geheel TOJH&P»^ De but. hoe fchraai ook, Cïcnoon ue B i
zen loopt u«e mptr i-uLci.
Abraham de Mostert haalt Uister eens, ëJ
hem vraagen. Het »twoori w«. *e Heer ,rn ^ en dc Myd ging onverrichter zaake ^ % daarna 'er echter niet by zitten, en k,^a™/^" e j-Ieer aaneen praatje maaken toe,]gaOig ^ ^ f dt de vrienkwam, en in huis tradt. jujtrouw fV van haare
delvkhcid om ^^^g^j!i|ffl een glas vertrekken m te laaten Hi« zaten^zy vermaa, Wyn te drinken, er. zich onder vier 00* nie: ken, zo goed zy ^nden. Dc Heer ve^ ^ ^ voor den wyn , tegen welke Jutsro der fterkften protesteerde , maar enke voo s M> Kamer, en rehqua, een f^^^,, 0„»»*r«> ter p geval kwam den ««gg^^ nictverre
noemde Groenmyd hadden Haar b> [. fifeentte^
re, in eene noeic vun , , onvermogen



C 616 )
bleef weigeren, «aar het Dienders huisje vervoerd van
den Procureur der Gemeente Tadama. Hier hebben de zvvaarue bedreigingen haar genoodzaakt, om , wilde zy los koomen, zeshonderd Guldens aan contanten , en evtn zoo veel aan e n .geaccepteerd briefje, aan den Heer van Ommeren betaalen. Ditgefchiedde, en zy raakte uit haar gevangen.s,
Gelukkig, de verdiendelyke Advocaat van der Linden , by wien Jufvrouw Nicalaizich hadt geaddresiccrd, trok zich aeeze fchreeuwende zaak aan , en po. sf er ie dezelve by het Committe van Justitie der Stad Amj.erdam maar, uy dit tribunal werdt van Ommeren,
medelid van dit Collegie, in 'tgelyk gefteld. Hier mede was ons Advocaat niet te vreden. Hy bragt het geval by het Hof in de Haag, en hier werdt van Ommeen gecondemneerd, om, roven de kosten er mifen van Justitie, aan Jufvrouw Nicalai de zeshonderd guldens aan Contanten, en het geaccepteerde briefje te restituëercn. '
Het Committé van Justitie te Amflerdam zal, zo min als de Stedehouder van Ommeren, met deze uitfpraak van het Hof tc vreden zyn ; maar , gelukkig voor de geknevelden en vervolgden, dat zy , bv een hooger beroep, onder de pictectie van een ftnet en rechtvaerdig rechtbank , als het Hof van Holland en Zeeland immer beiftd geweest is, cn nog is, nog veilig zyn! en dus, 11 er Mus^uetierl maak het niet te bont! - van
- eieren is te regt gefield , Tadama loopt in de
'} boontje zal ook wel by u eens komen om zyn
n je! — 't is waar, met het beboeten van de Meisjes van • liMer maakt gy het nog al fchappelyk — tot drie centjes contributie por tête, en by nonbetaaling, 't
..is uitl en het Hot op de deur; best'! opperbest' .
•• eje kleintjes maaken alzoo ten grooten 1 maar
. a het i\ymphje over het Heeien-Logement, zo maar" heen en weer tweehonderd fmorfioenen af te persfen dat kan ook niet door den beugel, Heer Qnderfchouti — Oom hef, die u aan dit amptje geholpen heeft , mon dit al eens , als gewezea fchryver door de vingers zien, maar, als Maire, zie je, dat gaat zo makkelyk nieten, of uwe hoogheid nu al laag genoeg is om uwe crediteuren , die u roaunen, fiokuagen te prefenteeren cn ol Gy al zoo geel zvt als rhabarber drek , de kruik gaat 100 lange is water tot zy barst \ wees dus "ewaarfchouwd!
Om een ampt te hebben, ofte behouden , moet men ïyn, itemgerechtigdBureei — vtpBeem zeer cpoitljk, flatby het vervloekt, cn h> blyv t Hoofd - Commis van 't
Post-



( <5i7 /
Post-Comptoir te Amflerdam.— Myn rampfpoedig Cóufyn : hadt zich 14 dagen te laat laaten ïnfchryven, en hy kan maar even daarom aan geen post hoegenaamd geraaken.— Zekere joosting en Bentink hebben ook, fchoon Amp-
tenaaren, geene gelofte gedaan en Vaillant heeft
drie ampten een raare waereld!
De Kerk is van den Staat gefcheiden dit liedtje
Utt de Conflitutie (want principe- kan het niet meer hieten) is reeds tot verveelens toe uitgezongen. De Calvinisiifche Leeraaren trekken hunne gewoone fmor-
fioenen uit 's Lands Cas — heil mogen zy hebben! >
de Heeren weizen het, wy prf.izen het! • maar,
daar zy 'er toch voor betaald worden , waarom laaten zy hier en daar hunne preêkbcurten waarneemen door
gerenoveerde Domine's ? Geen Zondag byna, of
onze Orangisten amufeeren zich, in het Departement van den Amftei, met het hooren bazuinen van hunne geliefkoosde refractairen, die als zódaanig de Amfterdamfche predikftoelen hebben moeten quitaorea. Een borreltje in de zak, en knap ter bedevaart! De Kerken gelyken eer kroegen en bordeclen dan Godshuizen. On-! langs overviel der fchaare eene geweldige regenbui te Weesp. Zy liet het daar zoo decriyk liggen, dat, toen Dermouwt uitgepredikt hadt, de Koster, op last van de' Municipalitcit,'de Kerk moest fluiten, en de godvruchtige fchaare op ftraat '<?ettcn. Om nu voor 't vervolg
deeze inconvenienten te voorkomen, heeft men te SdmJlelvecn beroepen en reeds bevestigd een Predikant, die te Abcoude was geremoveerd, om dat hy geweigerd hadt, den eed op de Conftitütie af tc leggén —— nu, Dominus Scharp is te Rotterdam ook herfteld. Heil zy aan de Patroonen van de publieke Kerk!
Wat is het tegenwoordig verdrietig, gezelfchappcn te frequenteeren , daar niet maatig, om den tyd door te brengen , of grof gefpeeld wordt, om elkander tc ruf-
necren! de een klaagt over het vertoopeu van zyne
affaires, de ander, dat hy geen kans ziet, de belastingen op te brengen , zonder zyne zuur gewonnen goederen aan te fpreeken. — Hier—valt weinig te verdienen— daar— fchrceuwt men over de duurte der levensmiddelen. Tot Kasteleinen toe jammeren over de weinige clandifie — wy zwygcn van de Winkeliers , &c. &c. Zommigen vinden deze onheilen nog al met den tyd óverkomclyk, maar hebben daar en tegen veel te zeggen óver den weggezonken moed onzer Zeerobben — het niet emploijecren van inboorlingen od 's Lands Schepen, en bizonder over het verwaarloozen van OfficieZ 3 ren,



C 618 )
ren, wier kunde en beproefde trouw te overbekend zyn, zo als van den braaven en cordaaten Schierhout, en anderen, die zich in de vroegfte dagen onzer revolutie zoo verdienftelyk hadden gefignaleerd — over het fchandelyk verlies onzer Vloot over den trotsch der Britten, door ons eigen toedoen aangevuurd — over het voeden en mesten van onzen gezwooren vyand, door, onder allerhande voorwendzels, het onze uit het land, en het vreemde binnen te voeren — over de flinkfche manoeuvres, betrekkelyk het alternatief doen verbieden en vry laaten van den uitvoer van graanen, kaas, en boter, naar gelang der interesten vari vermogende handelaaren, als, onder anderen, wat het laatfte artykel betreft, van eenen patriotifchen Pothof, Lid der Municipaliteit van Amfterdam, van eenen Drost, Lid van het Departementaal Beftuur van den Amftei, cn van
andere Boterkoopers meer kortom , over duizende
zaaken van dien cn anderen aart, te lang om op te noemen. Een onder deze klaagers haalde, eindelyk,
toen de'anderen zweéget?>i eenige brieven uit de zak, gefchreven te Chattam, aan boord van 's Konings Schip the Sandwich, gedateerd 10 juny 1801, en geadresfeerd door onze krygsgevangen Patriotten aan hunne refpective Vrouwen , Kinderen , Ouders, Broeders, Zusters, en Vrienden, en las dezelve aan het gezelfchap voor -—> maar, of men toen ook voor een oogenblik het eigen leed vergat, op het vernecmen van den allerakeligften toeftand , waar in , niet de verraaders van 's Lands Vloot, maar onze conftante Patriotten, die niet met den vyand tegen dit land willen dienen, en zich liever al het ergfte
getroosten willen , zich bevinden! tydingen , dat
reeds verfeheiden van gebrek en verdriet vergaan zyn — dat de overigen leeven moeten van 14 oneen oneetbaar brood, 7 lood onverteerbaar vleesch, 1 lepel gort in de foup ; terwyl zy , om by dit ontoereikbaare het hoogstbenoodigd voedzel te hebben, hunne toevlucht moeten neemen tot het opzoeken van fchtllen van aardappelen, kool fnuiken , &c uit de vuilnis — tot het opgaaren van afgekloofde beenderen, cm dezelve op te kooken, en uit het nat nog eenig voedzel te haaien — dat allen 'er Uitzien als geraamtens , door waterzucht opgezet, en! genoegzaam niet hebbende om hunne fchamelheid te bedekken — hunne famieljes om onderftand , en het Vaderland om geld, hulp, en vcrlosfing fmeekende—alles vergezeld met akelige adieu's, en het nog akeliger (luiten hunner brieven met het ;cwoone „daar zit nu voor ons geen midden op tusfehen de keus om, 'f aan de vyandelyke aanzoeken gehoor te g cyen , oj den dood
ais frandyasttee Patriotten te trot scheer en " en,
waar-



C 619 )
waarom maaken deze naastbefhanden geen werk by het
Zee - Comptoir, om, uit de verdiende gagien van deze ilastöffers, eenig onderftand te genieten ? vroeg het Gezelfchap. De Spreeker zweeg en dc menigte
riep op een onbczuisden toon ,, weg met alle de ziel-
honden ' " de Politie gaf eenig teken van leven,
nabyheid, en vigilantie, en het Gezelfchap ging zuchtend uit een.
De post van Jufvrouw Bakker, in leven Schatster der boedels te Amfterdam , was vacant. _ Een aantal Vrouwen, waar onder veele braave Patriotinnen , (tónden naardenzelven post. De Municipalitcit liet de vacature ( loffelyker gewoonte !) in de Kooi vóór het Huis der
Gemeente annonceeren feheepte in allerbeleevdfte
termen onze mededingstertjes, de eene vóór, de andere na, af, en ftelde de Huisvrouw van haar gewcezen medelid, G.H. Dekker, tot Schatster aan: — de reden deezer préferentie is eenvoudig: de uitmuntende daaden van Dekker, zyne zuivere verkleefdheid aan het Patriotismus, zyne gedaane opofferingen voor het zelve, de aanbeveeling van verfeheiden Volksreprefentanten, om dit huishouden in ftand te doen blyven, zyn zoo veele uitfluitende voorfpraaken geweest , om zyne Vrouw met deezen post te beneficeeren; fchoon het publiek van dit alles niets bewust is , en hy Dikker , wel voor geen Oranje - gezinden bekend ftaat, maar ook niet hooger dan voor een (tillen in den la-nde gefchat is geworden, tot op het moment , dat hy Lid wierdt van de Municipaliteit, federt welken tyd hy zich heeft gefignaleerd in het behoorlyk toeverzicht op het turftonnen -- reden waarom ook dc Turfdraagers , Steevers en
Vulfters hem nog zoo tederlyk beminnen. Zeker is
het ondertusfehen, dat, zedert zyn bedanken voor het Lidmaatfchap in het Gemeentebeftuur, hy, tot foutien van zyn huis, een lucrativen post, tot verkryging van welken hy genoeg heeft geyveri, hoogstbenodigd heeft.— Dit a gouverno voor alle foilicitantinnen , die nog op den post vlammen J
De Exreprefentant,' Mr. Jacob van Freedenburg, werdt in het begin van dit jaar aan den Badheuw van Delft gedenonceerd als een Frcudateur van 'jLands gemeene middelen, en wel bizonder van het klein Zegel. — Hy hadt aan zekeren Boer, onder Hillegersberg en Rotteban, genaamd Maerten Brand, in het jaar 1784 verhuurd twee Cavels land, behoorende aan de Negotiatie , Land ts zekere Bezitting, in den Haag opgerigt onder de adminiftratie van genoemden Vreeden-
burg,



C 620 )
burg, die, in zyn privé, 'er eenaanzienlyk deelgenoot
van was. Van deeze verhuurde Cavels lands is,
blykens de Copy - Huurcedullc , de Copy zelve eerst twee jaaren na de verhuuring gezegeld geworden; maar dit was eene kleinigheid, om dat men niet wel weeten kon, of het origineel niet op zyn tyd by de ordonnantie , op het klem Zegel bepaald, daar geweest zy, en wie zou ook, zoo lang na dato gaan uitzoeken, of naZien, wat 'er in vroeger jaaren al gebeurd zy ? — Maar, ln de jaaren 1792 of 1793 , werdt dat zelvde Land, of beide deze Cavels, met zyn medeweten en toeftemming voor de nog reftcerende huurjaaren , blykens zyne gegceven quitantiën na dien gemelden tyd , overgelaaten aan zekeren Hendrik Vaandraager, zonder dat hiertoe, ingevolge het 61. artykel der Zegelördonnantie, eene nieuwe Pachtcedulle by gemelde overlaating, op een 20eg.el, geproportioneerd naar de rejieerende huur, wierd genoomen. Dit was, buiten allen twyfel, eene gedecideerde fraude, waar van de pcenaliteit nog al een fommetje van confequentie beliep, door dien deeze genoomen wordt naar het beloop van alle de jaaren bedongen en uitgeloofde Huurpenningen, het geen fedett 1795 tot heden toe, by de vyf duizend guldens beloopt. De Vrouw van gcmelden Vaandraager, deeze fraude ontdekkende by zekere gelegenheid, verhaalt zulks aan haaren Buurman , en deeze man , meerder kennis van zaaken hebbende, dan zy, van de nieuwe verbeterde ordonnantie op het kleinzegel, raadt haar, die fraude aan te geeven, om impuniteit te erlangen in haaren, met heuren man bezeeten boedel, en bovendien, om volgends Artykel 81, die prenaliteit voor haar zelve te mogen genieten, vooral, daar zy, van haaren man verftooten, geene middelen van beftaan hadt, en geen acre pro Deo hadt kunnen bekoomen , om tegens deezen Man te Procedeeren , offchoon hy, wegens zyn flegt gedrag, reeds twee Jaaren in een Tucbthnis heeft gecoufineerd gezeeten, daar hy eerst onlangs uit was ontflaRen. Die Vrouw gaf dus, met overlegging der nodige bewysftukken van deeze fraude , die calange-in handen van den Burger Noodt; maar , na eene vry langduurige deliberatie, aan den eenen kant, en na ernftige iniiantiëfl tot voordzetting vandeeze actie,aan den anderen kant.bekwam zy eindelyk tot antwoord, dat''er geen fundament voor die actie was, om dat de Burger Reprefentant Vreedenburg een veels te eeelyk Man was , om 'sLands gerechtigheid te fraudeeren. Wat zal de Vrouw nu doen ?
Gedrukt in den Haag by SNEYDERS , van TIENEN , e»t Cemo. a ecu en een halve Stuiver.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 74.
. —»
Proeul a Jove proeul a fulmme.
Maandag, den 10 Augustus, 1801.
Aan den invisiblen Jupiter.
combinatie tusfehen de denkbeelden van politiek en blixem , dagt ik onlangs zo by my zeiven , in één der uurtjes, welke nog al eens enkeld voorkomen , en waar in men eigenlyk gefproken uitrust van te slenken — die combinatie is nog al niet onaarüg! 'er is toch nogal net een en ander op te noemen, waar in dc blixem, en dat ding, welk wy den politiek pleegen tc noemen, met eikanderen overeenftemmen , ja , zoo wel overeenftemmen, dat men ze, zo niet voor Kinderen van eéuen Vader , althands zeker voor Buuren , die in dezelvde ftraat t'huls hooren , met grond houden kan. \J Dit denkbeeld ging ik eens in myne eenzaamheid
uitbreiden ( want, van uitbreiden , ja, groote
lupiter' zie, daar houd ik veel van! dit is toch de ziel
der zaaken. Sedert gy wel eens uit uw Goddelyk
hoofd een geheel fchepzel hebt gefponnen ; federt gy deze taamelyk ruime waereld uit de herfstdraadjes en ondeeltjes van het Niet zoo fraai hebt zamengeweeveri —• korreltjes' zand tot aardbollen— vonkjes tot zonnen hebt doen aangroeijen — federt dien tyd, en neem my dit niet kwaalyk! Papa Jupiter! zyn wy, zwakke menfehen, op het begrip gekomen, dat eigenlyk de groote regel van het formeeren, creëeren, regeeren en admini/ireeren , geene andere is dan deeze : breid Uit! breid uit! conform dit begrip immers, moet gy, onder het welneemen van uwe hooge Majesteit ! alle de bevelen, befluiten , en handelingen van onze grooII. Deel A a <*



€ 622 )
• te famielje , van onze gekken en wyzen , van onze Regenten en Burgers, van onze ondermainfcSe wetgeevende en uitvoerende Machten , van onze Rechtbanken en Legers , van onze oude en nieuwe Jantjes en Stuivers* baazen, goedgunstiglyk beoordeelen? —van hier immers, ö> groote Jupyft! dat wy de goddelyke gewoonte hebben , om jaar en dag over dingen te delibercercn, die
zoo klaar als de zon op den middag zyn? vanhier
immers, dat wy het ktein lichaamtje , of corpuscudum, onzer openbaare wetten en voorfchriften inmengen ineen plasje van omfchreivende woorden, of,om_my eens met zekeren Dichter uittcdrukken, in eene Rivier van woorden een druppeltje befcheids voor den dag brengen, niet ongelyk aan zeker aangenaam foepje, uit tabletjes gemaakt , het gehemelte cn neus en ooren ftreelende van de nietdenkende menigte , ot ook wel iets hebbende van die zoetzappige Vehikels, waar in onze Doctoren gewoon zyn aan zieken geneesmiddelen van eenen aangenaamen fmaak voor tc dienen , welke hun anders gewis zoude walgen, cn waarvan hunne maagen zich anders hanoig weder zouden weten tc ontdoen? — 6! dat uitbreiden! dat uitbreiden] Père Jupiter! dat is toch een hcerlyk middel, om wys, om groot, om michtig, en om — ryk te worden! wat was, zonder dit, Boer, Edelman, Doctor, Advocaat, Arbeidsman, Winkelier, Koopman, Schryver, Boekverkoper, Courantier, Rechter, Regent, Wetgever, Directeur, Agent, of, hoe men ook bet menschje noemen mag ? een mifè-
rabel iets? ö jem'.ni! joosie ! een fehepzel,
dat, voor zich zelf, niet zou kunnen beftaan, en voor anderen, volitfckt belachelyk , en dus geheel onnut zoude weezen! ; waar ben ik daar
gebleven? • ia! uitbreiden was., het woord. —
Zo dat ik maar eenvoudig wil zeggen, Vader Jupiter l dat ik het denkbeeld ging uitbreicUn.
Ten dien einde zette ik den Politiek aan de eene, en ócnBli.vem, (met jc permislic!) aan de andere zyde
vóór my wel tc verftaan-, op het papier; want,
in natura, ben ik voor die twee gasten weergaesbang!
daar kom ik rondelyk voor uit • cn toen ging tk
aan het vergclyken tusfehen die beiden. Alle de
overeenkomlten, welke ik tusfehen dezclvcn ontdekte, plaatiïe ik in eene middenkolom 'er onder; en, toen ik hier mede zo een half uurtje bezig was geweest, toen bad ik, dat durf ik u -wel verklaaren, al eene geheele «eel van hemogene'iteiten (of gelykjlagtigheden, dat ik
hei



C 623 )
het zo eens uitdruk!) een ceel, die 'er maar eens regt
philofoofsch uitzag, en waar over myne eigenliefde my zeer flateufche complimenten geliefde te maaken. _
Die gantfche rouwceel u voor te leezen, acht ik hier met noodig. Voor u, 6 groote Jupiter! behoevt men niet uittebreiden. Gy zelf verltaat u dit kunstje te
wel! één woord is voor u genoeg! en dus, — al-
leènflmet vier woorden; want, ó Jupiter \ ik zal u niet ophouden, noch uwe pretieufche momenten door myn gefnap wegrooven, ten einde my niet fchuldig te maaken aan het verfpillen van den D: onalen tyd.
Ik breide dan het denkbeeld uit — ik keek nu eens den Poüttek , en dan weder den Blixem aan; en, fchoon myne ooge\i voor dat dubbel licht, zoo kort by elkander geplaatst, wel een beetje te zwak waren, en zich telkens toekneepen , waar door 'er dan ook menige traan uit rolde, gelukte het my echter, beiden tamelyk naauwkcutig te lavaterifeeren, en hier door het volgende gelykaartige in beiden waar te neemen:
1.) De Blixem is een heele frnjeur, en de Politiek
cok, dat beloof ik je! beiden zien 'er zoo barscb.
ut, als Noordfche Beeren , en het zyn gecne katjes om
zonder handfehoenen aan te tasten. Zie , Vader
Jupiter ! van den Blixem hebben wy dat al lang geweeten onze voorvaders hadden, net zoo goed als
wy, kennis aan de kracht van uwe tondeldoos; maar, wat den Politiek betreft; ja! in Venetien, Bern , cn elders, wist men iets meer van de vuurige kiaauvven van deezen Grypvogel ; maar nu hebben wy 'er , federt eenige jaaren , zo overal wat van leeren kennen, dat
verzeker ik je ! Po'itiek , Despotiek , Tyranniek,
Diab'Jiek, cn ö! al die /eken, dat is dan een duivelr fche famielje ! ik fchrik, als ik ze maar hoor noemen.
De Blixem is een bandgaauwtje de Politiek
niet minder, dat zou ik je verzoeken! zie, vader jupiter ! Gy mcogr vlug zyn, met uwe vyanden door de draaien van uw Blixemvuur te vellen .wanneer zyuteitout, of te groot worden ; maar ik duifje, onder je hcogc welneemen! gerustelyk zeggen, dat dat maar pruilcwerk is by het geen de Politiek vermag. Deze kan, als met eenen flag, geheele volkeren , ja waerelddcelen , onder
tien voet werpen ftaatsinrichtingen , zoo vast als
rotzen, tot gruis liaan drukpers , pennen , monden,
,eu zielen zelfs, aan banden leggen waarheid cn recht,
door een clcclriekcn fchök , in leugen en onrecht doen Kerandcren, of omgekeerd, cn misfehien zelfs u, opAa 2 per-



C 624 )
rersebieder der waereld! zo gy niet vast in tfwè fchoe«
itaai , een voetje ligten. 3.) De Blixem is . tot zuivering van de Natuur, Zo uii als 1 oódzaakelyk — de Politiek ook, tot zuiva'n deu bennetten Staatshemcl. — In deezen heer , mei je vrrlof! doorgaan-is vry llordig uitziet, zich onophoudclyk zeer veele ftinkende , pestaarti• Jam en , waar door een aantal Van doode■ het lichaam van maatfehappyen en rezoo , dat niemand in deeze verpeste leeven, zo 'er van tyd tot tyd niet ierbui opkwam , die de opgehoopte mephit'ifeke dampen ombondt, en den hemel zuiverde Dit laatfte pleeg vooral te gebeuren , pa eene langduurige, excesflye droogte , het gevohr van een vasten helder lucht-. ., aio mede — in dc Hondsdagen.
..mdehk wantik kan het waarlyk , nis-èvïs van
riwe'e zulke zengende liciiten, met "myne oogen niet langer volhouden
' 4.) De B/ixem beduiveit ons, en de Politiek doet liet zelvde. Beiden doen plotsling een ontzaglyk groot én helder licht öntfta|h ; maar het is ook inderdaad ontzaglyk , om nat het te gelyk dc qualiteit heeft van een
verteerend vuur het is oogenblikkelyk , kier heb
ik je , en daar verlies ik je zo als wy 'er maar na
kyken willen , is het weg, en de duisternis wordt tienmaal erger dan te vooren. Zie, Vader Jupiter! van zulk eene verlichting houden wy , eenvoudige, aardfche Patriotten, maar in 't geheel niet. Wy hebben veel liever, dat de draal wat minder fchittert, en integendeel, wat beftendiger fcheint. ,, Wel! arme haspels ! h"or ik je zeggen, kunt gy dan het waare licht nog niet verd aagen?" och! Papa! vergeef het ons! wy zyn niet uit het nest gebroeid van uwen Adelaar, die de zon n 't aangezicht kan zien, dat het een lust
js wy houden ons met een maatig daglichtje te
vreden; maar het moet een fcheinzel zyn, daar men Wat aan heeft ; niet, nu heel mooi, en morgen foei
leelyk niet het eene jaar gouden bergen belooven-
de , en het ander jaar rottige kaas cn befchimmeld brood
fchaffende . neen! daar houden wy niet van! s
■weet gy , Vader Jupiter! hoe wy , arme ftoethaspels,
dat noemen? kulkoek verkoopen !.'...,.
Nit, |upyn ! laat uw Secretaris maar voordgaan , met Politieke Blixems te verkoopen ! — de waar is goed — Zoo nioet het kwaad uit dc lucht ! Uw Vriend
|AN ON WEDER.
• Het



Het geëerde Publiek zal, (en waarlyk niet zonder redenen) nieuwsgierig zyn naar het voorgevallene in den Hage op laatstleden 6. Augustus, ten huize van deUitgeevers der Weekbladen, Janus, en de Politieke Blixem, en bepaaldelyk overgekoomen aan den Perfoon van VAN TIENEN, op eene 'moorddaadige en lafhartige wyze in één zyner binnen - vertrekken aangerand door twee vreemde Officieren. Zie hier, wat 'er van dit geval zy!
In het Weekblad Janus, No. 55, uitgegeeven wordende by Sneyders, van Tienen, en Comp. was een brief geplaatst, (tot het welke wy , wat den gantfehen inhoud van denzelven betreft, den goedgunstigen Leezer by deezen wyzen moeten) waar in, onder anderen, gewag gemaakt wordt van zekere Heertjes, met naame Daehne , Mallerus, La Sausfaye , en Perponcher, die, ten tyde der invafie van de Anglo-Rusfen in dit Land, om zich der burgerwapening te onttrekken, de Republiek verlaaten , naar Duitschland geweeken , en , aldaar zich voor hun geld vreemde uniformen aangekogt hebbende, de vryheid verkreegen hadden, om hier met dezelve open'.yk te mogen paroisfeeren. — Onder deeze Basterd - Bataaven zou de eerstgenoemde, Daehne namenlyk , wiens biögraphie, postuur, kledy, &c. aldaar, juist niet zeer gunftig worden opgegeeven, de vermetelheid hebben gehad, om, in zyne vreemde monteering, vóór de Lyl'wagt van het Wetgeevend Lichaam t welke in gereedheid ftondt om na de parade op het Buitenhof op'te trekken, zich te vertoonen, niet alleen, maar zelfs tusfehen de ryen te begeeven , en, ais In-
fpecteur der Troupes van onzen Staat, op te doen.
De Zender van dit ftuk, die de bizonderheden , deezen Jongelingen en hunne Famielje raakender van zeer naby icheint te kennen , wenschte wel te wecten , of , in een' tyd, en na dc proeven , welke wy by de Noordbollandfche Campagne van de welgezindheid der Oranjevrienden hebben ondervonden , het wel decent was , dat deeze jongetjes zich vryheden veröorloovden van dien en nog meêr anderen aart , als hier boven een Haaltje is opgegeeven, en als nog, geduurende de laatfte kermis, was voorgevallen, toen zy de brutaliteit hadden gehad, zich op eene onvoorzichtige wyze te gedraagen vis d vis van door dapperheid beproefde Franfche en Bataaffche Officieren , op wier rechtmaatige ontevredenheid die jongelingen weinig hadden weeten in te
brengen en verders , of de Officieren , die in de
refpectable Brunswykfehe of Pruislifche Arméen dienen, Aa 3 over



C 626 )
over dit hun kinderachtig gedrag wel te vreden zoude»
zyn, &c. eindelyk eene uitlegging vraagende,
wat de plicht is van een Officier , in vreemden dienst zynde, ten opzichte van eene Armeé, waar onder hy gewezen landskinderen mogt aantreffen — welke zyn plicht is omtrent Officieren van geachte hulptroupen — WM zo iemand aan het land, alwaar hy hospitaliteit geniet , verplicht is wat in dezen de zaak zy van
den Minifter van Politie, &c. &c.
Tot dus verre de • zender van de Misfive. de
Redacteurs en de Uitgeevers hebben hier omtrent eene diepe ftilzwygendlieid bewaard , het Publiek over het geval hatende oordeelen.
Nu komen wy tot het fait.
Na , federt den 23 July , (den dag der publieke uitgave van voorfchreeven Nommer 55) tot 's dag» vóór bun vermoedelyk vertrek uit den Hage, ofwel Buitenslands, (zo men wil) hun fpyt, wrevel, of wraakzucht tc hebben opgekropt , zyn twee dezer Officieren, de een Daehne-genaamd-, in Pruisüsch, en de ander, ook met naame Daehne, in Brunswyksch Uniform , oen 6 deezcr, tusfehen een- en half twee uuren op den middag , aan het huis van de Uitgeevers der voorn. Dagbladen , komen aanbellen. De knegt mankte de-
deur epen , en de twee Hoeren verzogten op een vrien* rtolyken toon, een der Uitgeevers te mogen fpreeken.— Sfieyders was niet t'htfis -— van Tienen kwam vóór, cn ontvong ze op eene beleefde wyze in een zyner
vertrekken. Hier gearriveerd , begroetten zy hem
met, Hok- en zabeülagen. — De moorddaadig door twee gewapende Bruteurs aangevallen en weerlooze van Tieyerzogt , dat men bem voor 't minst zou laaten fpreeken — niets baatte — de Asfafyns gingen voord —
ny nep om hulp een van 't hui-gezin fchiet ter
hulp toe deeze wordt door een dier geweldenaa-
ren terug geilooten het huisgezin zelve kwam den
gang inloopen naar het vertrek, en werdt mede met de
fabel afgeweerd en weggejaagd. Van 'Henen hadt
intusfehen de fabel- en ftokllagen weg, en werdt gewond aan het hoofc, en de hand, waar mede hy zich
blootelyk verweerde ,, waartyk , Myn Heer]
zei de een , toen by bloed zag, en den ongelukkigen hoorde den pyn uitdrukken , het doet my zeer leed van u! firaks raakten de meedogende moordenaars weêr in vuur , fioegen weêr toe , gingen met vloeken en dreigementen voord , permitteerden zich het zeggen van allerhande foitifes cn allerbaatelykfte expresuen, proneerden



C-6z? )
*ien op hunne Pruisfifche Uniformen, en droeven zelvs de onbefchaamdheid en gewaagde vermetelheid zooverre , dat zy durvden zeggen, tot deeze becstagtige daad door de Politie zeivete zyn gerechtigd geworden , en dat de beledigde van Tienen geene de minde fatisfactie zoude bekoomen. — Hier lieten zy het niet by, en zeiden openlyk, ten aanhooren van getuigen, die, niet dit fchouwfpel hebben kunnen zien, om dat de Poltronshet vertrek gellotcn hielden, maar wel duidclyk gehoord hebben,, Wy zullen naar den Heer (*) Ondaatje toe
gaan
C*) Wy zyn verzogt, zo 'er ergens publiek gewag gemaakt mogt worden van dit zoo veel geruchtmaakend geval, om als dan de volgende regels in eene Noot te infereeren , door den Burger (Jtiint Ondaatje zelve aan ons gefuppediteerd.
,,'lk neem het die vreemde Hccren niet kwalyk,
dat zy mynen naam hebben genoemd Zy kennen
my niet; en, in hechtenis zynde, verdienen zy myn medelyden, hoe verachtelyk ook hunne misdaad zy.— maar, zy, die aan hun beiden my hebDcn gedefigneerd,
uit wat vuilaartig beginzel ook • uit eene gevestigde
picquanterie rnogelyk, om dat ik een warm Patriot ben, en , trotsch alle Oranje-gezinden , en hunne laage of hooge Protefteuren, 't zy inboorlingen of vreemden, aan myne principes van burgerlyke en ftaatkundige vryheid tot aan den dood getrouw zal blyven uit een
verkeerd vermoeden waarfcheinelyk, dat ik, een ampteloos Burger geworden zynde , in ongenade van het Gouvernement vervallen , en even daarom en abandon gelaaten ben ; terwyl myne vyanden zich intusfchen verzekerd kunnen houden , dat ik geene redenen hoegenaamd heb om my , of over het een, of over het ander , eenigermaate te inquiëtteeren , alzo myn onafhanglyk ftaat het uiteindelyk refultat van alle myne belanglooze opofferingen voor de zaak der Vryheid is geworden uit een kwalyk geplaatfte jaloufy
zekerlyk, dat myne,in de oogen van anderen zoozeer gehazardeerde , onderneeming my zoo wel is gelukt, en dat men om die reden myn perfoon in den haat myner Patroonen of Cliënten , en myn Bureau van Expeditie inllallig zoekt te maaken, als hadde ik te overvloedigen tyd over om Pasquilien te fchryven.of ware ik tot de engtens gebragt om
een



C 62« )
gaan » waar woont hy ? doch, dat hoeft met —*•
wy z'tllen hem we! vinden, en hem even als u behandelen , want \ie Politie heeft 'er ons zelve de Vyyhetd
toe gegeeven." Zy gingen ook, hier op, het
huis uit, en vervolgden hunnen weg, toevallig den Burger Ondaatje, zonder zyn weten, ontmoetende , en op de hielen volgende tot aan de ftoep van zyn huis, waar in, ook buiten weten van gemelden Ondaatje, eenige lieden, van dit boos opzet reeds verwittigd, geposteerd waren , en , hem de deur inlaatende , dezelve voor de onfatlbenlyke indringers toeflooten. Meei gemelde Ondaatje, het voor hem onbegrypelyk geval vernoemende , liet de deur openen , om die üffiieieren op te zoeken en na te gaan ; maar de Bruteurs , die, in plaats van de ingeflagen ftraat te continuëeren, of ordentelyk aan te bellen, te rug weeken, en hunnen Weg vervolgden, kwamen niet weêr opdagen. — Geïnterpelleerd , om getuigenis der zaaken te geeven, heeft hy, zo aan het Bewind, als aan den Agent van Politie % en den Baii/ieuw, de notariëele declaratien bezorgd. Het gevolg van het een en ander is geweest, dat beide die Officieren , (Eere zy aa» de maatregelen van het Oouvemement, van het Agentfchap van Politie , van den Bailieuw Alsche , en van den Commandant du Ry!) 's avonds gevat, en met Schout en Dienders in 't Spinhuis overgehragt zyn geworden. — Het Gerecht zal oordcelen , en de veiligheid van Burgers in hunne eigen woonhuizen verzekeren. Wy zullen , voor het
overige , ons van alle verdere remarques opzettelyk, tot den vollen afloop der zaake toe, menageeren.
DE REDACTEURS.
een broodfehryver te worden (twee vernederende en ellendige toevluchten voor laage zielen en bekrompen genieën, om door de waereld te geraaken) — uit welk een vuilen bron ook, zeg ik nog eens, de defignatie van mvn perfoon .haaren oorfprong hebben moge, zy, die dit gedaan hebben, kunnen verzekerd zyn, zo zy bekend raaken, even als de gedetineerden zich zeiven reeds hebben gecompromitterd, dat zy, zo niet door middelen van rechten, ten minsten door anóevefalzoen/yke wegen zullen worden tot zwygen gebragt — ik zweer ze dc vindicatie myner aangerande Eer toe , zolang ik leef.'
Gedrukt in den Haagby SNEYDERS, van TIENEN , en Camp. a een en een halve Stuiver.



D E
POLITIEK E
B L I X E M.
No. 7*7.
•Proeul a Jovs proeul a fulmiiïc-.
Maandag, den 17 Augustus, i8oi.
BURGER JUPITER!
Ik kan u niet zeggen, hoe het rhy heeft verkwikt» toen ik zag, cat uw Mercuur een goede correspondentie fn myn oude vaderftad Utrecht hadt — er is nog ai hief en daar zoo iets , dat de waereid wel eens weeten mag , fchoon ik my durf beroemen , dat het beftuur van Politie , Finantie, en Juftitie alhier, zoo goed is zaamgefteld , ais het ergens , of in eerte Stad of Plaats van de Bataaffche Republiek, zyn kan.
Ik leef-hier in Utrecht als een vergeeten burger , ik heb niemand na deoogen te zien , niemand te vlej en ofte vreezen ; een geluk zeker, dat ik met geen ftaat van Reprefentant zou willen verruilen ; doch dit neemt niet Weg, dat 'er hier cn daar ook al iets plaats grypt, dat my zoo min als myne medeburgers fmaakt > en fchoon wy dit naar onzen zin niet kunnen veranderen , geeft het toch nog al eenig genoegen , als men 'er zyne gedagten vry over kan cn mag zeggen.
Zie daar Burger! myne inleiding—gy hebt geen bril tioodi» , om tc kunnen zien , dat ik my als één uwef Utrechtfche Correspondenten aanbiede: —— is m>n gefchryf niet naar den kieschen fmaak oer hedendaagfehê waereld, ga 'er toch vast op aan, dat ik u niets dan Waarheden Zal melden. — Daar myne Correspondentie (als die u behaagt) nu eerst een aanvang neemt, zal ik,.het geen ik u wil mededeelen, van een vroegeren datum beginnen.
Ik lees menigmaal, dat men al Zoo Zoetjes er) Zagtje» • Weer naar hst oude keert; dit zie ik tilat alleen daag»
U. Oom. B b tykspjï



( 63ö )
Ivksek rneer cn meer bevestigen in onze Bataaffche Republiek, maar wy hebben ook hier m deeze Stad voor Sge veeken eene gebeurenis gcz.en, die my overtuigt, dat men niet alleen naar het oude , maar zei f> naar het geheel en al verroest, en eeuwen buiten gebruik
zynde! oude wil keeren. Een zecker man, name-
Ivk van de mindere clasfe des Volks is hier openlyk voor het Stadhuis op een fchavot door den Scherpregter met het zwaard over het hoofd geftralt, om dat hy over-
al^ mm van gedaan, datdeez. roo zonderlinge executie hsdt plaats-.gehad, alleen uit Zugtfom den föflyken voormaligen ^stoei, rem Drenthe na te vol^n, die een burger om gelyke misdaad op het SvoÏÏIï gebragt en doen gec-sfeien, doch doorweg geesfeling die eerhkc, kundige, en bekwaame bollen dien gchcelen Etttool jammerlyk aan fpaander hebben ec-eesfeld. -— Anderen.", G« ZüU m^Sel>^ >ts lacler bykomen) dagten, dat deeze executie aan dien man was verrigt, om dat hy geene zakken met fmorfioenéri hadt, om den algemeenen Aanklager onzer itaci voldoende te bevvyzen-, dat die misdaad niet zoo geheel onverzoenlyk was, dat die enkel door bculs handen noes^worien gecorrigeerd; dan deeze menfehen waren in 't geheel niet agter het geheim der Mis d, vonnis was gegrond op .eene zeer oude Vet, die al Sr dan een eeuw af .anderhalf in vergetelheid was ge'mk él die zegt, dat een Uverf.ecler oi Egtbreeker met het zwaard moest worden geftraft, dat 'er de dood
"\wenl daar ik in dien tyd kwam , in CofTvhuizen en Wvnhuizen, wierden allerhande aanmengen op deeze eVecuüe gemaakt, ja, zoo my verteld is , wierdt. er zelfe in de gezelfehappen van de Catechifecrzusjes fterk van g"fprooken , die. zeiden, dat het fchcen , dat de tyden de* Martelaaren weder begonnen te herleevcn, waar voor de gcede Hemel ons geliefde te bewaaren, de.wjl het dan met de vryheid van confcientie glad en al zou tredaao zyn ; - ik wil niet fpreeken , Burger ! wat glosfen I •« ai op hoorde, waar by ook al deeze en geene zoo'hoofden als ftaarten van de juftitie een neer> kte«„ cn waar voor ik my , als allen eerbied vom de •-tuftire en derzelvcr aanhang hebbende, zoo goed en favaad ik kon in de bres (tolde; dan tot myn verdriet .wierd ik overal fcr-.aaK.mat gezet.
Men wierp my voor het hoold, dat ik een ml of een uilskuiken moest zyn, om die ontzag-verwekkende ftraf.TLtLnr,» in^-nkre die oude.. zedeid zulk een reeks



C Ó31 )
van jaaren buiten gebruik zynde Wet, te willen verdedigen ; want dat men dan niet anders kon of mogt zeggen, dan dat die wet uit het graf was gehaald, om haar deeriyk te verkragtea, daar, volgens die wet, de ongelukkige Overfpeeler niet met het zwaard over het hoofd , maar door den hals moeste geftraft z\n.
Daar ik niet in den raad van Juftitie zit, ^n den algemeenen Aanklager , die Ratiune Officti zeker dien eisch gedaan heeft, van naby niet ken of fpreek , moest ik het opgeven.
Die geduurige ontmoetingen maakten my verdrietig, cn maalden my aanhoudend door bet hoofd, zoo dat myn ilaap door onrustige droomen over dit voorval aanhoudend geftoord wierdt: — eens , van de reis vermoeid t'huis komende, ging ik vroegtydig naar bed , en had den volgenden
DROOM,
Ik droomde, dat ik van een lange reis in myn VaderHad terug kwam op eenen helderen namiddag:—nauwlyks was ik de poort binnengereden, of ik ontmoette verfeheide deftige aanzienlyke Lieden, Zo wei als Burgers en Handwerklieden, zonder hoofden: — de fcfirik beving my zoodaanig, dat myne knieën my onder het
lyf krikten : myn God ! riep ik, wat is dit ?
zyn wy rampzalig genoeg om de tyden van den gevloek-
ten moordenaar Robcspierre te beleven ? is dcGu/l/o-
line tot volkomen ondergang van myn Vaderland hier
ingevoerd? ,, neen , fchreeuwde een jong Meisje,
oat my tegen kwam , neen geen Guillotine, maar een oude , afgezaagde , uitgeleefde , reeds dood cn begraaven,
ontmenschte Wet wordt weder ingevoerd : ■ geen
man wordt gefpaard — gcestclyken en warreldlykep zullen liet zich moeten getroosten, om het fchavot te beklimmen : — waar moet het heen ? waar moet het heen ? — heelt men dc mannen zoo ver weeten te vervoeren, om hun fraai hoofdhair te doen afmyden, om Bruttiskoppeu te hebben, die hen meer naar waterhonden dan naar welgefchaapen , welgefierde Mannen doen gelyken, nu gaat het nog verder, nu is het niet alleen om hun hair, maar ook om hun hoofd te doen ; och Burger.' zo geene braavc Lieden zich met deeze zaak bemo.ijen, dan zullen wy wel rascfi een nieuwe Republiek van Amazooncn uitmaaken, waarin men een man met lantaarns zal moeten zoekeu; 6! ik bid u, denk om het behoud van uw gedagt, zo wel als om het onze; want, zonder mannen zyn wy de ongelükkigfte wcezens van den aardbodem, en aan mannen zon 1 :r hoofden hebben wy •sok niet veel —als gy een Vaderlander zyt, doe dan uw ,B b 2 best,



C <53a )
best, om die gevloekte wet weder m zyn oud verroest Ca- hot te doen opfluite'n. " .
Het kermen! meisje deedt my vervolgens een verhaal van de invoering der Barbaarfche Wet, en ik belloot, op haar aandrang, my teruond naar de Justitie te begeven, en tegen den verderen voortging van die Wet cc noen* ere voorziening te verzoeken:-op een draf kwam .kaan. hetStauhuis : — ik vroeg naar den algemeenen Aan! .ager:-, men wees hem my; doch , zecker door fchrik , zag « hem ook zonder hool'd : - Schout, Deurwaarder, met een woord*, al wat hem omringde, was hoofdeloos in myne verbeelding: — goede God ! Icbreedwde ik, waar zat ik my wenden of këèréii ? bv wien voorziening tegen deeze ontmenschte wet verzoeken ? m deezen uitroep , taste ik ongevoelig en als onwillens naar mynhoold, en tot mvne uiterfte verbaazing voelde ik, dat myne hoed ook'op. myne fchouderen liondt.— Door den fchnk ontwaakte ik, en burger! niettegenflaande * wakker was, tastte ik nog ónder myne llaapmuts, of de kop er no" ormondt, zoo bad my die rampzalige uroom yan myn ftuk geholpèri, hietfegénftaande ik volkomen zeker was, datk zomin als onzen algemeenen Aanklager* of deszelfs bedienaen cn «eëmpluyeerden , voor die. duivel fc-he wet hadden te vreezet).
Tk heb u boven gczesd , dat de Regcerings-Collegieri, deezer Stad zoo wel zyn. faamtrcHeld als 'er Collegien van dien aart in onze geheele R publiek" kunnen worden, gevonden; dan dit neemt niet weg, dat 'er nog zaaken gc'cbieden, waar aan de verftandigite man van onze Stad leene mouwen weet te zetten , en waar van wy in dc gepasfeerde Kermis alhier een zeer aanmcrkelyK. Haaltje hebben gehad...
Voor dat die Kermis een aanvang nam , het dc Raad der Gemeente afkondigen , cn by openbaare Advertentien in de Courant een ieder, wien zulks mogt aangaan, mformecren , dat .geduurende die Kermis , niemand met eenige poederen» van wat aart ook , langs de huizen zou mogen 'loopen , en die te koop aanbieden : niettceent'laande dit verbod , zag men honderde Vreemdelingen zo Christenen als j'x.den , zo mannen als Vrouwen , allerhande foort van koópwaaren , geduurende deeze Kermis , langs de huizen uitventen : ■ het fchrceuwen
langs fliaat van koop dit ! koop dat! klonk van den vroerep morgen tot den laaten avond een ieder m de ooren: — de winkeliers, die dit verbod van den Raad der Gemeente als allerheilzaamst hadden befehomvd , cn slallcerf ihgeiigt om hun te bcgunfligcn, Honden over het overtrecd'cn van dit verbod verbaasd, zo wel als ik en
an-



C <533 >
anderen. Men dagt, dat volkje zal fchi'elyk vaa
ltraat worden gejaagd: — maar neen ; zy bleeveu in vreede voordwantfclen, en eindelyk ontdekte men , dat zy, om verlof tot deeze negotie aan dc huizen en langs de ftraaten t* bekomen, een permisfie-billet van den Schout of Deurwaarder moesten hebben , aan wien bet minfte kasSmottsjc twee Schellingen , en grooter ftraatnegotianten naar rato moesten betaalen , weke penningen een buitenkansje voor Schout en Deurwaarder waren.
Gy zult moeite hebben, om het tc gelooveri, burgier! doch ik verzeker u,dat bet waar is: — ik wil wel bekennen, dat men het bëzw'aarlyk kan geloven, en datmen geco voorbeelden onder de oude Regeering zal vinden, dat een pas gemaakte wet zoo publiek vcragt en vertretreeden is, om de géëmj loyeerden der Justitie de beurs te fpekken.
Men fchynt dus te moeten befluiten , dat dit verbod door den Raad van Gemeente is gedaan, niet om de vastzittende Winkeliers deezer Stad te bepnfbgèn, maar, om ten koste van de arme , langs de huizen lopende Kooplieden , de handen van de bovengemelde bedienden tc zalven,even als of die op een Kermis alhier er geen goeden ihaai anders uithaalden.—Op dezelvde w vzc is het'ook toegegaan met de ryffelaars en draaiborden : -'- deeze zouden volg-.-ns verbod van den Raad van Gemeente hier ook niet mogen verfèhynen : zy waren 'er toch , en fpeelden openlykopde Vreeburg— gewis hebben Schout en Deurwaarders het anders begreepen , en om bizondere redenen met dat verbod niet ingeftemd.
.lk Wcct scker, dat 'er Leden van den Raad zyn, die hier niets van hebben geweetcn : — nu verlang ik, en zeer veelen onzer Burgeren metmy , te zien , wat hier op volgen zal: of men cit maar ongemerkt zai laten voor-
bygaan of niet.
Nog iets Burger! doch van ecu anderen nart, dat dienen kan tot een bewys , dit alles weer zoo zoetjes en zatrtjes naar het oude gaat.
. Voor eenige maanden wierdt onze Utrechtfche Courantier eens zwaar de ooren gewasfehen door den Raad onzer Gemeente, op last van den Burger Agent van Politie , om dat die man in eene Advertentie , welke hem zeer zeker was toegezonden , een voormaligen Baron den tytel hadt gegeeven van JÊoog We/gehooren, met last, om zich in het vervolg van dccze en foortgelyke adelyke tituls rü zyne advertentien te wagten, daar die by detegenswoordige orde van zaaken niet re pas kwamen.
Bravo ! zo dagt men toen ; maar nu fchynt het weer geheel en al uit de mode , ten minften, lagt men nu wat Bb 3 met



C 634 )
met die Burgerlesfen. ■ 1 Hier van ben ik oVertuigd
door publique Biljetten van Verkooping of Verpagting, daar voor weinige dagen op een onzer nabygelegen Dorpen een diergelyk Bdjet van Verp.igting van Tiendens zag aangeplakt, waarop met groote letters ftond: De Wel Edele Eerwaarde Heeren .Camtantken van het Capittel St. Maria &c. — zeker zullen die Wel Edele Eerwaarde Heeren gclooven, dat zy met de tegenswoordige wetten niets te maaken hebben, en lachen wat met alle die vitteryen er. remarques van den Agent van Polic;e : dan , of deeze dit ook al lachende en ongemerkt zal voorbyftappen , weet ik niet:—mogelyk is die wet niet zoo toepasfelyk op een Collegie van Canunnikcn , als wel op een bizonder perfoon; of misfehien moet men ai Zoo zagtjes en zoetjes naar het oude keeren.
Intusfchen denken alle Canunnikcn zoo verhoeven, zoo edel niet, als dieHccrcn van St. Maria, blykens een dcrc :'}'>; biljet van "v erpagting van Tienden van het Capittel van St.Pieter, het welk met deeze eenvoudige woorden begint: liet Capittel van St. P/eter. &e.
ULTRAJECT1NUS.
Mag ik 11 verzoeken , om liet navolgende in het eerde uitkoniendcNummcr van uw Weekblad te willen plaatfen.
POLITIEKE BLIXEM!
Zeer fterk wordt 'er thans in Rotterdam gefproken r.vcr zekere Waarfchouwing van dc Municipalitcit dier Stad , op den 10 dezer gedaan, tegen de moedwilligheden , welke, na dc laattle vuring van het Battaillon gewapende Burgers, hebben plaats gehad.
Zy klagen, en met reden , dat tot laat in den avond door fommigen met hunne, geweren is gefchotcn, zo dat zulks tor nadeel en fchrik van dc goede Burgery konde flrekkeu.
Deze Waarfchouwing, op zich zelve genomen , zoude goed en zeer prjzenswaardig zyn , indien er wezenlyk "reden was , om zoo jlerk over dat fchieten te klagen.
Het Battaillon .Woensdag den 5. dezer, des avonds in dc ftad gekomen en afgedankt zynde, werden dc Burgers, Compagnies-gcwyze , naar hunne loopplaatfen geleid, en hun ftrengelyk verboden, van volftrekt-geene g\\\-eren af te fchieten': dit echter gebeurde, en er werd: menigvuldige maaien gefchotcn.
De



C 635 )
Dc Lieut. Colonel Jacobjon werdt daarop «'anderendaags voor etc Municipalitcit geroepen, en hy beloofde zodanige mefures te zullen nemen, dat dergelyke on«e' rcgcldheden niet meer plaats zouden hebben. De Lieut Colonel geeft zodanige orders; dan , wat doet dc Municipalïteit ?- zeker niet berustende m die maatregelen kondigt zy den 10. dezer eene Waariehouwing af, en'maalt de ongereldheden daar in met zulke zwarte verwen af dat Burgers buiten de Stad, welke dezelve in de Nieuws^ papieren lezen, moeten denken, dat 'er te Rotterdam al heel wat is voorgevallen , dat de gewapende Bur^rs zich losbandig hebben gedragen , dat zy dc rust verftoord hebben-, zodanig, dat zy niet alleen te water en te brood, maar zelfs aan den lyve zullen worden geftraft Vervolgens zeggen zy, dat het Guanüjben gelast is daar voor te waken — dit approbeere ik , en , indien het weder mogt plaats hebben, verlangt' ik, dat de zodaniecn worden gearrefteerd, en met alle rigeur geftraft-;
Maar wat zeggen zy verder, de Politie is ook geTast om de zodamgen aantehouden — wel dit is pnmolelyk' immers ik begryp het niet— moet de Burger Bailhuw £eelaerts,bchom Plaat, en hunne dienaars , gewapende Burgers, om dat zy een geweer affchieteii1, pakken? daar hebben zy , vooreerst, den tvd niet toe — dc bailliuw zei, heeft als Kerkmeester te veel met zyn Jc-nsje en Imr Kaas te doen - zyn Onderfeho.it en dienaars zyn tc zèer nod.g in de publieke en ftille huizen , om op alle intriguantc manieren getrouwde mannen , die nog niet eens ichieten , maar eenvoudig een pyp roken , en een fles drinken, te calangeeren of te verltrikken.pwmesfcn van duizende guldens ai tc perfen , met bedreiging van hun anderfins. 'te zullen arreiteeren, en onder het Stadhuis brengen. UIJ Ten tweden zullen zy het niet doen , om dat 'cr nier genoeg te haaien is, en zonder geld kan men toch niet ryk leren; het vleesch geeft meer dan yzer of ft-'
Wat zoude nu dan toch de reden zyn, dat de Mimi cipalireit zoo exceslief over de gewapende Burgman klaagt? Ik weet het niet misfehien, om dat zv dezelve een kwaad hart toedraagt; zy doet ten minften'niets tot genoegen van den Colonel of het Battaillon - is te Har? om de regiftraue met rigeur vol te houden , en , om maar éen ftaa t,e 'er van te zeggen , federt JanUary ,800 heeft Adminiftratie, ingevolge de wet, een St* dely Reglement geconcipieerd en overhandigd , waarin zy eenige mefures tot Orde en Stedclyke Wasten had bepaald maar daar is ook nog niets van gekomen Zoude dit verbad ook zyn , om dat 'er eenige Oranje-



C 636 )
teklaflten, Muricipaalen, Boutjes van den Baillieuw, ge» Schrikt hebben? hierop kan ik mets zeggen.
Eene waarheid is cr die paal vast ftaat -indien 'er weef Landineen komen, Steaelyke beroeringen plaatshebben, of dat de Municipalïteit bedreigd wordt ,dan weet men de Burgers wel in den arm te nemen, en kun alles goeds •te beloven ; maar, om een los fchot of wat, wil men eeü blaam op allen leggen. '
Ik weet niet beter , of ik heb myn plicht gedaan , en mvne manfehappen gewaarfchouwd —ik zal dit m het vervolg weder doen , en zorgen.dat zy, om een fchot niet in het kasje of op het fchivot komen - ik raad zulks mvne mede Onder-Officieren ook aan, en verzoek het om bestwil myne Opper-Officieren , ten mmlten hun, die de discipline kunnen bewaren.
Gy moet niet denken, Politieke BfiXeml dat ik u dit zend als een Schimpfchrift, dat is het niet : het is waatherd, maar ik mag niet lyden , .dat men (met permisfie trezegd ) van een fcheet een donderllag maakt. Rotter dam, Heü'■' . . ,
iaAug. 1801. Roterodamensi».
A°. L. B. 7a- „ ■
VRAAG.
Waar aan anders dan aan partydigheid, kleingeestigheid, of bekrompen dcnkwyze, is het toe te fchryv.ee1 , dat men Waare , beproefde Patriotten, (die van den bcbeginne af aan als zodaanig bekend zyn geweest, zich als zodaanig onveranderlyk gfidraagen , en de grootlte opofferingen voor dc goede zaak hebben gedaan —aan wier kunde cn gefchiktheid, door eene langduunge ondervinding, en verkeering in vreemde landen met gedistingueerde perfonagien, verkreegen, cn vriend en v a d altyd hulde hebben moeten bewyzen ) zelts met LCdingde goede trouw, en met te leur Helling van de bllykfte en nuttigst verdiende aanfpraak, als 't ware werkeloos laat? — zyn niet veelen «vertuidat zo wanneer men C 20 als men van ^«^^ff*** vaerdig Gouvernement, het welk aan deszelvs ^ic verplichting getrouw blyvt, billykerwyze,™gven n g) zulke Patriotten in cemg eminent vak hadt fP^f ' deezen waarfcheinelyk, door hunne venuegen ondei5 en bekende belanglooze aankleeving aan de b a wens v n hut zoo decilyk gefolterd Vaderland , we eenige tonnen fchatS, en mogelyk wel milhoenen voor dc Natie zouden hebben kunnen uitlpaareu ? -
Wv protesteeven tegen de applicatie van deeze vraag ^denP&,Majof va» Heulen .^r*$gffi, vervaardigt op den Schout by Nac.i , af} iccAa
-mr^\,Murer, die in d^^-'^^ffS «"^„„Ii iP Rwk wiens apologie haast net neut zj*
Gedrukt in den Haafby SNEY DERS, van TIENEN, ° cn Comp. i» é\n en één halve Stuiver.



O E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 7<J.
frocul a Jove proeul afu/minè.
Maandag, den 24Augustus, itot,
BURGER JUPITER!
Ianus Is wel zoo toegeevend geweest, ommyrr brief ia een Nommer van zyn zeer geacntWeekblad tc plaatjen en dat geeft my moed, om ook eens aan 11 te fchryven" gy zult, hoop ik, ook dit briefje willen plaatzen; maar dat is my met genoeg; ik wenscme wel, dat gy my ook een beetje op den weg hielpt, om wat te leeren doordenken : — waarlyk Burger! het is zoo bitter ongelukkig, als men zoo ellendig dom is, dat men niets begrypt van alle die fchoone of wonderlyke verfehynzelen aan onzen tegenswoordigen Staatshemel: — men kan Zoo met zyne Buurcn niet medefpreeken; en, Zegt men al eens een enkel hartelyk woordje, men loopt zoo plompyerlooren met den neus tegen de deur aan , dat min ichrikt, om by vervolg, een enkele jota of tittel meer te fpreeken.
Ik ben dan gruwelyk dom, zoo , dat, al ben ik In myn hart, in het binnenst van myn hart, overtuigd, dat het zoo en niet anders wezen kan, of moet, om dat wy thans een vry Volk zyn, en van alle kanten in het fe uk, als in een volle zee, zwemmen-, (zoo als toch
II, Dm. cc zen».



C 6SS )
jomaige groote mannen m hunne kostb«je «nfrgkj,
hoor en zie, begryp. Als iu\ twintighand neem , en lees, dan wryf ikfomtyd*Jfl ™lgn maal in een minuut myne oogen uu, denkend, aai myn gezigt fcheemert. p . dat dla
Staatsregeling, SI C**»""^^"*"^^
gtórganffeerS geworden de Leden ,.yn to ate«
LuSn Md. gekoMen — zee, .«len der*.fc er' »«■> ben hunne gewoon, prafctjk en aIBtre daar op geqer leert zommigen hebben reeds toen ten t)de » ■
■minToerenVottiten, dat die ^gWg^KS KpOnoten en daar toe zyn overgegaan . ~ ooK_D1J"
■ •'<; riÊSraanifeferd en in werking gebragt.-
~ 5tkwy s denk ik, zou men mooglyk met het orgammSrSi de. Departementaale Gerigtshoven met wülen voortgaan , om da't de-Acte van Staatsregel bet g



C 639 >
biedt; maai dan kryg ik een yskoude grilling over alle myne leden van zulke zondige gedagten. — Wel foei! zouden onze Vertegenwoordigers', die zulk eene plegtige verklaaring afleggen, om met alle magt en gezag die Staatsregeling te helpen handjiaaven, godloos genoeg kunnen zyn, om tegen eed en pligt die te willen dwarsboomen ?'neen , dat is onmooglyk, wy hebben te veel bewyzen van het tegendeel, niet waar? burger Jupiter.' Ook zou men dan de reeds zoo lang gedaane
keuze der Leden niet anders mogen befchouwen, dan als een grapje, om den een en ander zoo wat te foppen maar zagt! neen , neen! zoo gek ben ik
niet, van dat te gelooven.
Maar wat dan ? wat is de rede, dat men die
organifatie op het fleeptouw houdt? —— zie daar, daar zit ik paalvast; myne domheid, myne onbegryplyke domheid, kan er hoegenaamd geene rede voor vinden of nitdenken , en er moet toch eene.rede voor zyn ; want wyze mannen doen niets onberedeneerd.
Was dit nog het eenigste, dat voor myn bekrompen verstand ondoorgrondbaar was! maar och armen ! waar ik myne oogen wend, alles wat er'gebeurt, is als eene dikke duisterheid voor my.
Gy weet, burger Jupiter ! met hoe veel drift men in het begin der revolutie beval, om overal aile Adelyke Wapens te removeeren : — niemand mogt , op hoog bevel, de Wapenfchilden zyner Familie voor zyne
huizen of goederen meêr hebben , die teekens van
overheerfching moesten overal weg; niet alleen uit de Kerken, van voor de -woonhuizen ; maar ook van voor
Landelyke en Stedelyke Gebouwen: denk nu,
Papa! hoe mal ik opkeek, toen ik. na dat alle die Adelyke Wapens van voor de openbaare gebouwen , zoo wel, als voor dc huizen van bizondere'perfoonen, waren verdweenen, nog het "Wapen van den Vor^t van Nasfau , onzen geweezen Stadhouder, zag praaien en pronken boven eene der poorten der Stad W°erden; wat zeg ik ? het Haat 'er nog , zonder dat 'er een enkel ftipje van gebroken, afgehouwen, of bedekt is.
Wist gy eens, hoe ik daar overnaar myn dom ver-
ftand redeneerde ! « hoe'? riep ik, de Wapens van
onze aanzienlykften door geboorte moeten weg,.om alle denkbeelden van overheerfching cn onverdiende
grootheid uit te roeijen, en die van hem , die
voor den ergften vyand van het Vaderland is gehouden, blyven nog eiken Patriot in de oogen fteeken? «—Cc 2 zou



C 643 )
tm dit aan het Gouvernement, aan de ondergefchikte Magten, aan den Agent van Politie, onbewust zyn? — neen, onmooglyk! men kan,noch uit Gelderland, noch uit Overysfel, noch uit Utrecht, naar den Haag ryden , of men moet deeze.poort pasfeeren. -— Is het mooglyk, dat men de Landfchapshuizen heeft laten herooven vai; de Wapenen van het Landfchap, door de voormalige Staaten der Provincie naar voor geplaatst, en dat men die van een Prins van Oranje, die een bizonder perfoon is, zelfs boven een gebouw van het Land tot den huidigen dag ongefchonden bewaart ? .—— hoort dit Wapen ook niet onder de wet van dien tyd, tegen het ten toonftellen van Wapenen gearrefteerd ? of Zouden de heimelyke vrienden van den Prins — foei,, foei! neen, laat ik niet onbedacht lasteren of verdenken! -— maar evenwel, deeze handelwys is toch zoo bizonder, zoo vreemd, dat ik 'er geen flipje doorzigt in heb, armen dommen duivel als ik ben!
Onlangs een avondpraatje met myn buurman Gofewinus daar over houdende, en myne verwondering daar
over betuigende , begon, hy hartelyk te lachen: •
„ Wel Pieter! zei de man, gy praat daar zo van den
Agent van Politic, dat die dat niet zou weetcn -— „ gy kunt daar geen rede voor vinden —»' gy begrypt „ niet, waarom dit Vorstelyk Wapen nog als een heilig-
„ dom wordt bewaart wel hals, daar ge zyt! —
,, gaa maar eens naa, welk een onderfcheid 'er federt ^, een geruimen tyd tusfehen vuurige Patriotten cn icve„ rige Prinsgezmden gemaakt is hoc_ krom gebukt
de eenen gaan , en hoe ftout en moedig de anderen „ het hoofd opfteeken, en gy zult wel bemerken, uit „ welke bronnen de zugt tot behoud van zulk een ge„ denkteeken opwelt."
Ik kon hier op niet zwygen; maar wierd 200 boos en kwaadaartig, dat ik my fchier aan hem zou hebben vergreepen : ,, Gy zyt een lasteraar, Gofewinus.' duwde ,, ik hem toe; fchaam u! —- durft gy u verbeelden, „ dat 'er by de Hooge Magten nog een enkel perfoon ,, zou kunnen worden gevonden , die nog een zugt
„ voor dat oude Huis van Oranje heeft? fchaam
„ U! weet ge dan niet, dat 'er geen een enkel perfoon
in de Hooge Regeeringen is, die niet heeft verklaard, ,, dat hy een afkeer heeft van, het Stadhouderfcbap ; en, t, dat zommigen het met hart en ziel meenen, blykt
zoo zonneklaar uit alle hunne daaden, dat men 'er
„ over verbaasd moet ftaan." De man keek my
een



C «4. )
een oogenbük ftilzwygend aan borst vervolgens
uit in een fchaterende lach, keerde my den rug toe, en ftapte zyn huis in.
Ik iwyffel 'er niet aan, of 'er zullen gezonde redenen voor zyn; maar; wat ik zoek, hoe ik het keer of wende . ik vind die redenen niet, ten minften , met clis-
my kunnen voldoen. Nu — ik ben een dommen
haspel, dit weet ik. .
Eilieve, burger Jupiter l gy zyt zo verlicht, zo ais ik hoor, en zeer natuurlyk is, onderrigt my toch eens, hoe ik dat moet begrypen, en wat toch de reede van
dit alles is; gy zult my een zeer grooten dienst
doen : het is wel wat veel, dat ik u verg; maar uc
zal u, waar ik maar kan , weer dienst doen: als
gy het doet , zal ik van tyd tot tyd over het een en ander uwe toelichting verzoeken. _.,.,,rtD P1ETER DOMKOP.
BURGER. BLIXEM!
Ik moet aan u fchryven, of ik ?zoü barflcn: ;k
kan niet langer de gekheden , die ik , zoo in uw weekblad als in andere lecze , verdraagen : gy en uwe confraters hebt bykans op elke periode de woorden, hei gaat weêr zoo zoetjes en zagtjes naar het oude, in den mond; dit is valsch en onwaar; ik zeg het u vlak voor den kop,
en ik zal het u bewyzen ook. Integendeel, ik heb
beweerd, beweer nog, en zal blyven beweeren, dat het hoe Zanger hoe meer van het oude afgaat, zoo wal in Politie als in Justitie en Finantie.
Voet by ftuk maar 1 ik zal u maar zo by brokken , zo als het my nu voor den geest zwermt en zweeft, opdisfchen, en, als gy een eerlyk man zyt, zo als ik vertrouw, dan zult gy my gelyk geven.
Onder het voorig Gouvernement, hoe verkeerd ook deszelfs ftaatkundige denkwyze was, hieldt men echter een oog in het zyl, dat men met geen oneffen vinger de toenmalige conftitütie en orde van zaaken kon aanraa-
ken : Verduiveld! men moesteens hebben beproefd,
om die , van ter zyde of van vooren, openlyk of bedekt, een knaauw te geeven, hoe fchielyk men op de kneukels zou geklopt zyn, dat zweer ik u en kyk, zy
hadden gelyk; die A heeft gezegd, moet het geheele a. b. c. tot Z toe durven uitzingen, of het is beter geCc 3 heel



C 642 )
ieel den mond gehouden: maar nu, gaat men mat
onze tegenwoordige handelwyze ook hier in naar het oude toe? het mogt de droes! ja krek het tegendeel — ik wil hier niet reutelen van de op den 2sfcen Maart L l. verleende amnestie aan de Oproerkraajers cn Oranjefchrecuwers van het Jaar 1799 , die , niettegenfiaande de va.stgeüelde orde van zaaken gevestigd was, niettcgenftaan le de conftitütie reeds voor lang was aangenomen , Biettegenftaande men hun over hunne gepleegde gruwelen ia 17.87 niet eens zuur had aangezien , mettegenftaande dc nieuwe wettegen het Oproerkraayen en Oranjefchreeuwen pas gemaakt en nog warm was, echter hunnen oproerigen geest den vollen teugel hadden gevierd , het 1 md aan den Erfvyand hadden getragt te ver-' raaden en overteleveren , en hunne brandende begeerte om de Patriotten te vernielen , op nieuw ten duidclykft? hadden aan den dag gelegd:—ik wil hier niet fpreeken van het óntdag van den booswigt Sauret, uit zyn confmement in bet tugtlryis te Arnhem, niettegenfiaande by in die amnestie niet begreepen was, of kon begreepen
worden niettegenfiaande die Landverrader dc com-
mandint der plunderbenden van Arnhem in 1787 geweest is, en 'erin geen honderd jaaren een misdadiger aan gald of rad is verweezen, die zoo veel gruwelen heeft
gepleegd als die aartsfchelm dit alles kan men mo-
gelyk als vrolykheidjes, als grapjes even als het voormalige Haagfche Sinterklaas vralykhetdje .befchouwen — maar, burger! voor eenige dagen las ik in de Ha3rlenv fche Courant van 6 Aug- No. 94 eene Advertentie vari zekeren van Gorcum, Boekvetkoper te Sneek, waar in die knaap eenige leerredenen van zekeren Do. TV. Schotman aankondigt, en van dien man zegt dat hy in 1796. NB. door den Geest der tyden in zyne bediening te Leyden was gefchorst. Wat is dit anders tc zeggen, dan door den obroèrigeh Geest, den Tuimelgeest der Patriotten —— Zoo durft men nu openlyk in publieke
Advertenticn fpreeken gaat dit nu naar het oude ?
burger? in 't geheel niet! ter contrarie — het is zoo Hieuw, zoo xcrcaazend nieuw, dat de Patriotten van zulke ftcute aanrandingen verftomd ftaan. ■ Men moest, na het Jaar 1787, met 2ulke advertentien voor den dag zyn gekomen, en de verrigtingen der regeeringen in diep tyd den Geest der tyden hebben genoemd ; het zou fpoedig met van Gorcum zyn gegaan als met Verlem in dien tyd. —- naar het tngthuis.' —— naar bet tugthuis |
Gaat



C 643 )
Gaat .Tiet in fce Jtfttittóe naar het oude? heen,om de de droes niet! Voor eerst, zo als ik in JANUS over de Justitie van Utrecht (en zoo zal het overal' gaan) heb geleezen, kost derzcher uitoefening enorme fom» •men meer dan voorheen; dus gaat dat vast niet naar het oude ; integendeel -wykS het, in het maaken van kosten, hoe langer hoe meer van het oude at; — en ten tweden, wat 'de activiteit betreft, ö dat feheejt ook wat van het oude: — federt weeken en maanden wordt de heide in het Sticht, "en voor al hier omtrent Amersfoort en bygelegeii diftricten, zoo onveilig, dat 'er naauwlyksch een dag voor» bygaat, of'er worden menfehen afgezet; elk oogenblik hoört men van nieuwe Gewel.lonaryen , zoo dat zelfs de Postwagens worden aangerand ,en men hier in Amersfoort geen rytuig voor geld van de Stalhouders of Huurkoetsiers kan bekomen, óm dat de publieke wegen Zoo
onveilig zyn. Met dat alles, hoort men niet, dat
nog een enkele van die bende Gauwdieven is gevat; iets onbcgrypel}ks waarlyk, daar het hier rondom vol
Dorpen en Gehugtcn is. ■
Met dc Finantie? ö! daar .hoor ik u, zei doove
Japik ; kyk, die ftaande zoude willen houden, dat het daar mede ook al zo zoetjes en zagtjes naar het oude ging, moest ftapel zot zyn; — daar vliegen wy" zo ongeftuimig woest mede van het oude af, dat ik vrees,
"dat wy ons nog te .barden zullen vliegen. 1 't is
Wel zo, men fpreckt van bezuinigingen , van nodige fpaarzaamheid &c. , maar woorden zyn woorden , en daaden zyn daaden. — Hier zou ik folianten van kunnen fchry cn , om u eens te toonen , hoe hard het
'nïeuwe het oude voorby rent: al weêr maar één
ïlaaltje'! ik lees, dat de Agent van Finantie maar
'3000 tonnen Turf voor zyn Burcaux, by den aanmaanden winter, noodig heeft — regt zoo! 3000 tonnetjes
Turf voor éénen Agent, c. f. ik zou uw verlicht
'oordeel en dat van uwe Leezers te kort doen, indien
ik hier op reflexies wou maaken; maar, die zou
"willen zeggen , dat het hier ook in naar het oude gaat-,
moest gewis naar het Dolhuis. Dit en foorgèlyke
zaak'en wyken zoo van het 'oude af, dat ieder weldenkend en doordenkend Vaderlander met traanen op de wangen , uitroept: Ziet.' het is alles nieuw geworden ! D 1X k
AMESFURTIUS.
R E-



C 644 )
REPLEXIE aan de orde van den dag.
Men heeft te Hellevoet begonnen , met het onderZoek der zaak van den Capitain Pletz, die de Furie. door de Engelfchen genomen , gecommandeert heeft. Het is te hoopen, dit men nu ook de andere zaaken, welke voorleeden jaar by het disfolveeren van den hoogen Zeekrygsraad nog hangende waren , zal afdoen? onder anderen die van van Donkum , die de Jafo» heeft gecommandeerd, welke door zyn volk is afgelopen , en in Ierland opgebragt. —- Omtrent Gaymans. die de Mercuur heeft gecommandeerd, is het onderzoek onnoodig, alzo hy, na zyn retour , weer een Fregat heeft gekregen , en reeds Capitaln-Lieutenant is gewordefl, apparent, om dat hy van eene groote Familje is , en door de Grooten wordt geprotegeerd; terwyl de andere in zeer groote ongenade fchynt te ryn vervallen, alzo hy, volgens het naamboekje, gefufpendeerd is. Hoe verre nu deze ongelykfieid in een Republiek van gelyken met de orde des heiligen rechts beftaanbaar is, beken ik niet te vatten. Beide de Schepen zyn in handen van den vyand gevallen «**
beide de Officieren zyn verantwoordelyk ; beide de
zaaken onderzogt zynde, moest de onfchuldige vrygefprooken , en de fchuldige geftraft worden , naar myn
begrip tenminften maar ziet, de een, zonder dat
zyne zaak is onderzogt geworden, of dat hy verantwoording gedaan heeft, om dar hy in Engeland (misfehien door het te veel roeren van den mond ) drie jaaren heeft vast gezeten, krygt een Fregat, en den ander laat men federt vyf jaaren met het mes in de buik loopen, zonder onderzoek, om dat zyn Schip is afgelopen, daar van beiden geen ander bewys fchcint dan de gezegdens van Officieren en Volk, doch welke bewyzen by my niet •overtuigende zyn. Maar laat ik den onderzoekenden Krygsraad niet vooruitloopen. Ik wil maar eenvoudig zeggen, de menfehen denken »er raar over, en in onzen .kring is men omtrent deze fcheinbaare ongelykheid met verlicht genoeg.
Een oud» Botteltersmaat.
mdenüwg, gedrukt by SNEYDERS, van TIENEN en Comp., en alom te bekomen k i en. i halve Stuiv.



D E
POLITIEKE
B L I X E : M,
No. 77.
Proeul a jfove proeul a fitlj&imi
Jblaandag, den 31 Augustus, 1801.
B'JRGE R..J
Zult ge bet wel kwal* niétten, dat een oud HolJandórch boertje, doch die thans in Gelde,land weunt, ook iens aen je rchrjir/» — ik tin ien Timmerman van myn ambagr, cn heb dat handwerk by myn beerderye zoowel in Holland als hierin Gelderland uitgeoefend — ook doe ik 'er zo wat Houtkopcrye by, als 't te pas
komt, verftaeje 't? nu dat is tot daar toe, zult ge
zeggen, wat raekt my dat? 't is zo, maer ik most je dat tog zeggen, om zo aen den draed te komen van het .gien ik je zo zeggen wou ; luister! Je wiet, dat 'er in 'ct jaar 1799 ien bittre waeters-
nood in deuze contreyen gewiest is. ö Man, het
zag er zo nacr en bitter uit! De icne deurbraek
was 'er de aêre rondfom zag men Dorpen by Dorpen as ien zie onder waeter ftaen menfehea en vie
verdronken by hoopen alles wat maer helpen kon,
most maer handen uit den mouw (rieken , om die ongelukkigen, die nog te redden waeren , te redden — het
waeter, zo viel men maer kon, kieren het vie op
vlotten, die in ien fnap gemaekt waeren, uit de bries-
fchende golven haelen en tot dit werk wierd maeT
ieder ien geprest, die maer hulp toebrengen kon;
dat 's bracf, dat 'sloflyk, ik beken 'et, ieder is verpligt II. Dest.. © allej



C 646 )
alles toetebrengcn, wat mcuglyk is, om ongelukkïgen te redden ; ik haa ook nog al ien knap fchuurtje met hout, dat ik voor den winter in voorraed had opgedaen, dat moest er ook maer ichielyk aen , zo wel als ik en myn kne?ts! et was maer, voort voort,toe, handen aan't werk — toe, nout hier, hout daer, lustig-; as mannen : — nu ik leverde alles met plaifier, zo waer, ik gaf alles wat ik had en grypen cn vangen kon, maar kyk, dat is nu al zo lang gelejen, ik heb myne rekening ingeleverd , en et is God geklaegd, ik heb tot nog toe gecu rooien ,koperen duit tot betaelirg geknegen; waer moet dat hien? wat
hieft men daer me veur? zie daer, ik heb al myn
provilie hout aen 'etLandgelievcrd, en heb 'er confcïenwerk van gemaekt, om 't ien enkele ftuiver hooger te ftellen .alsof'tveurien gering ambagt.'-man gebruikt was; — myn knegts, die veur 'et Land, ei: op last van de Heeren van 'et Land toen nagt en dag hebben gewerkt, ja* zo wel als ik, hun lieven dikwils gewaegd hebben, en, kort en goed, mier gedaen hebben, as men met meuglykheid van iemand vergen of verwagten kon, heb ik» zo as ge wel zu'.t begrypen, van wiek tot wiek promt
ie: acid. ik dagt^ et zal er meê gaen as met dood-
fehulden, binnen zés wieken heb ik vast myn verfchoten geld : — jae , morgen brengen; tot nog toe gien rooyen duit, zelfs niet in mindering van et gien my zo wettig . toekomt — fpriek ik de Heeren aen , ikkrygtot antwoord, we hebben nog gien order tot fcetaelen , en daer meeM'ord ik zo maer droogjes afgefthiept; intittfcheri bur-
eer! ben ik er fchicr deur gerinneweerd. Myn cai
)s neg ik heb gien geld, om wier hout tekoopen,
'en myn knegts kan ik ook niet langer glad aen betaclen , zo as 'et hoort , en zonder hout of knegts is_ 'et eenverduiveld kwaed timmeren , dat verzoeker ik je : -—waer haepert dat aen Burger! geld gebrek kan 'et dunkt me niet wiezen, want ik lees daegljksch van gratificatiën en penfioetwn aen deezen en gienen , die , ik geloof, dat ook juist niet altyd aen den regten man worden beilied , en daer meugelyk ook wel zo nu en dan ïens-ien Oranjeman onder loopt; maer al was dat zo niet, gaen dan die lieden niet veur, die zich zelfs op last van cle Hooge Jlngten hebben uitgeput, en in de grootfte ongelegenheid gebragt, om die ongelukkige menfehen te redden en te helpen ? of moet men nu die arme Leveranciers maer veur water en wind laeten lopen , zo dat zy, die anderen hebben gered, daer door 'er glad tenonder gebrast zyn? Zie, ik kan,-zo waer as ik als een 'zondig mensch ben, hier de reticn niet van begrypen - men lact luiden betaclen , die met pretenfies op'den gewiezen Stadhouder komen, en wy, die op kogen uitdruklyken last onzer natuurgenoten, onze lands-.
ge*



C 647 )
genoten te hulp zyn gcfchoten , wy lopen jaer cn dag, zonder heller of penning tot betaeling, jae moeten daer
aen onze ruwien te danken hebben; verdord! kyk ,
as ik 'er zo inkom, dan moetik ftampvoeten van kwaadheid.
As ik zo iens nagas, dat wy, die voorDyken en Dammen in die Waeterfnood hout en andere waeren hebben gelieverd , gien betaeling krygen , dan beklaeg ik alle die arme zielen, die tof den Waetcrlbet van onze Republyk belmoren; want krygen de armélievéraiiciers gien geld, dan zal gewis niemand geld krygen,zelfs ne Opperdykb.aes in den Hacg met — want kyk! — ik denk toch, dat, als wy arme fchelmen , die zelfs met lévensgevaer alles hebben ingefpannen , om in dien waeterfnood by te fpringea en te helpen, gien geld van onze verfchotten krygen, hoe bloedig dat geld ook zy, de Opperdykbaes en Zyne onderheurigen ook gien pitten ontvangen , en wat helpt 'et dan al, of men hem niegen duizend fmorfioenen 'sjaers voor zyne moeite belooft, als hy er toch zyn-; vingers niet blauw aen telt, of zo bitter lang moet wagten daer nae, gelyk ik, God beter 't, doen moet!
Schoon ik niet kan deurgronden , waerom men zulke ariugenac fchulden nog. niet laet bctaelen, kan ik toch Wel Zeggen, dat dit 'et regte middel- is,, om ieder aftefchrikkeri, om in zulk-een onverhoopt geval terftont geried te zyn, om met al, wat men maer grypen en vangen kan , de noodlydenden te hulp te komen ; ik heb zo viel liefde veur myne medemenfchen as iemand hebben kan, maer om my zelfs met Vrouw en Kinderen in 'et grootfte gevaer van gebrek, armoede en verlegenheid daer deur te orengen zie, ik zou er my nog wel iens op bedenken. God bewaer ar ons allen veur; maer als
'et onverhoopt iens wier zo met 'et water fpande, en men riep en fchrieuwdde, toe Kiaes Bouten! toe, as
ien man , er moet hout zyn! ik zou zeggen, ik
heb gien hout. ik kan 'et onmeugljk misfen -— of Wel, ik gief gien fpaen , of ik moet geld by de visch
hebben, verftaeje; zie, zo zou ik praeten, cn ik
geloof, honderden met my.
EilieveBurger! fchryf rhyiens in ien antwoord, wat ik moet doen , om myn wettige pretenfie voldaen te krygen; zo waer as ik lief, ik kan niet langer wagten.
Ik zal tonen , dat die Sinjeurs, die zo wat baes zyn gewicst, om veur de Artillerye van onze Republyk waegen.s en zulke dingen te Iaeten maeken, ook wel iens ien mooije Spielwacgen van den Aenmemer van zulke wnegcus hieft prefent gekriegen , om maer zo wat deur
de vingers te zien ; nu dat is tot daer toe, maer
as je kunt maeken, dat myne zo lang apenftaende wettige fchuld voldaen word , zai ik voor u of voor uw D d2 Vrouw



C 648 3
Vrouw ook wel 'et Ten of ander laeteiï maeken, dat ge begiert.
Ik "ben uw Vriend
klaes bouten.
burger!
Gyzyt een man, als Vader Cats, gy flaat fpykersmet
koppen , en van zulke lieden hou ik veel ik mag
om hef nog leed die twecllagtige fchepfels lyden, die heden uit dit en morgen weêr uit een ander vaeijc tappen — dieby voorbeeld , van daag zeggen , da aangenoomen Conflitutie deugt niet, ën^dic mórgen by cris en cras weêr zweeren, dat zy die met banden en tanden
zullen vast houden, zie die bbttted ftaan volkomen
gelyk met die Wolven in Sehaepskledersn , die vóór het jaar 1787 openlyk predikten , dat de toen nog plaatshebbende Regeerings - Reglementen van de to'ei mali.'e Provintie, Gelderland en Ütfegt onwettig ingevoerd , vdlkyerdrukkénd cn a'Uérfchad'eiykst waren', en tog ,1 de omwenteling in September 1787 op nieuw eenen eed van getrouwheid daar 'op dcc ien.
Maar waar dwaal ik heen? die gaiiffche inl idihg heèfi hoegenaamd niets gemeen met het geen ik u vilde j-
gen : zoo waar als ik leef, ik moet 'er nv ovéfc
fchaamen; ik bega- daar on we'end denzelven mixtap-, dien men maar al te di'kwyts 200 wel in Politiek h Keikciyke Verbeteringen Zvt begaan, feil over w lus de kundige toehoorder dc fehouders opti\ kt.
Ter zaai e : ik wi .de u alleen 'ut kien , dat het my
daaglyksch voorkomt, dat men é'eVreesd is , en vi gemeen'bevreesd is., lat door h .t vcrfchr:klyk vermeerderen var; 'sL.u s tenoren-, liet li we Vaderlandje wel dra zal genoodzaakt worden, om een Nationaal bankroet te maeken; want dat h.t buiten ftaat zal zyn, om da jaarlykfeha Intresfen «an het Capitaal te kunnen voUoen.
6 Burger! wat heb ik om'die gekke gedachten moeten leggen! geloof my, het mag gaan zoo het wil, wy hebben daar in het geheel niet voor te vreczen ; het is wonder, dar die huiverige zielen het oog niet (laan op het KoMhgryk Groet- Brittannicn; van jaar tot jaar vermeerdert deszelfs fchuld, en echter is 'er geene Mogendheid, welke beter oppast dan Engeland,; om de jaarlykfche Intresfen van deszelfs lopende fchulden te betalen, cn zonder moeite, of zonder drukking: — het ncgmi.ert altyd -maar nieuwe Capitaaléri, uit welke pennint-en het de verfeheencn Intresfen met gemak betaalt; — zie daar ook ons geval, zoo lang wy het zekere middel der geforceerde Geldheffingcn aan de hand houden, is cr niets te vreczen voor eene fvatrönaade bankroet, en alle Intresfen kunnen zonder eenigen hinder van 's Lands Cas
ef



C 649 )
of zonder het mlnfte nadeel voor den Lande prompt wer»
den betaald.
Dit is zoo klaar, zoo zonneklaar, dat het zelfs dwaasheid fchyr.t, dit te willen betoogen. Immers men veronder lelt, dat de Natie vah de tot haren laste lopende fchulden jaarhksch moet betalen drie ten honderd, dan heeft zy maar' enkel eene geringe en niet te noemen geförceer le Geldheffinge van drie ten honderd van een ieders Bezittingen uittefchryven , waar door zy dan alle de Houders van Schuldbrieven ten haren laste met eene geflooten beurs betaalt, en dan nog de drie per cent van alle onroerende , meubdaire en mercantiele goederen overhou it, waar' uit zy zonder hinder en voldoende de kosten van de Bureaux der Agénten van het Uitvoerend Bewind, en het onderhoud van eene party nuttelooze weezcns kan goedmaken.
Gy ziet dus, dat er voor een Nationaal bankroet niets is te vreezen , zoo lang het zeekei en beproefd middel van de geforceerde Geldheffingcn nog voor handen is.-— Hoe meer ik dat middel tot bekoming van penningen van naby befchouw, hoe meer ik ons fmantiewezen moet bewonderen ; in waarheid, ik geloof niet, dat 'er op geheel het waereldrond eene Mogendheid wordt gevonden , die in het vak der financiën op dat middel nog is gevallen ; zelfs de Ministers der financien in Engeland , hoe zeer rfien altyd dei zeiver kundigheid het f; geroemd en bewonderd, zyn tot nog toé op dat eenvoudig , zeeker cn beproef 1 middel om geld te krygen,
mee bedagt geweest een middel", op het welk
geene misrekening kan vallen cn het welk 's Lands Cas tot nuttige en nuttelooze uitgaven kan en moet ftyven , zoo lang er nog een enkelen penning in de beurs van 'sLand> Ingezetenen, of een enkel nopje laaken op het lyf ya 1 een Burger zal gevonden worden : — hetbevreemdt my dcrhalven zcei, dat wy de i kundige Financiers, wclk :n wy nog in dienst van ons Vaderland hebben , niet door de eene of andere Mogendheid als Miniiler's van haare Financiën hebben zien beroepen; '
Ik heb u deézen gefcfi eeven , om myne medeburgeren met een enkel woerd gerust te ftellen, dat 'ervoor' een Nationaal bankroet hoegenaamd niets is te vreezen.
Heil &c.
Vader Jupiter! Gy reutelt zoo dikwils, dat men al Zoo zoetjes en zagtjes naar het oude wederkeert, dat het, ons bedunkens, niet goed is i daar van op den duur te
blyven voortprevelen wy , Patriotten , vatten uwe
meening wel, doch kunnen niet denken , dat het Republicainismc zou moeten plaats maaken voor Ariftocratismc of Despotisme — wy denken dus veel liever, daï D da gy



C 6S0 )
gy door ouderdom tusfehen beide zo wat zufc, dan dat hst in 't algemeen weêr naar 't oude zou terugkeeren — maar gy moogt toch echter gelooven, dat dc Orangisten en de hoofden der Plunderaars van 1787 hier gan sch anders over denken , en zich vleijen , dat het niet zoetjes cn zagtjes , maar al fpoedig tot het oude zal komen — dat zy hunnen afgod op den troon zullen zien , cn dan onder zyn Oranje - fehepter weder de grootfte gruwelen kunnen pleegen , van welke gruwelen dc registers nog by ons berustende zyn , en uit welke men u, Vader ju~ piter ! alle de hoofden en hunne verdere on.lcrgefchiktcn , met hunne naamsn zoude kunnen doen ziea, als mede hoe zy zig in Clasfen van groot en klein verdeelden. Ja mea zoude u nog dagelyks kunnen, doen zien, hoe een Ex-Raadsheer , een Ex-Secret.ris , en een Engelfche Portugeefche Jood, welke nog met zyne zyde Orange-blange - bleu Gordynen, ten aanftoote der pasianren, en trotfering der juftitie blyft pronken, -welke, bebalven veele anderen, als het waare het Opper-commandb alhier in den Haage hebben , en die by de miiifte vcrichynfelen die hun gunftig voorkoomen , zoo als by de landing der Anglo - Rusfen en andere gelegenheden gezien is, hunne tydihgen , aan mindere, cn deeze weer aart nog mmdere vreten te communicceren , en alzo de gautlehe bende weeten tc doen opwinden en voortebereiden.
Ja zie eens , Vader Jupiter i hos verkeerd het ons bedunkens is, altoos zoo van het zoetjes en zagtjes naar het oude weder te keeren te blyven voortrcutelcn ; de Orangisten hoopen al niet meer op het oude, maar denken, dat zy al reeds in het oude zyn , het welk klaar tc zien is, wanneer er een of ander evenement plaats heeft, daar veele menfehen by elkander zyn, en waar de Oran. gisten zich altoos laaten vinden , dan zyn zy door uw gereutel, en het zien van hunne Complices in den waan, reeds in bet oude'te zyn, temeer, als zy dan ongeftoord hunne Plunder-Camaraaden de ongehoordfte uitdrukkingen hooren bezigen, dan denken zy reed.', alles te boven te zyn. Wy zuilen u, vader Jupiter! uit veele gevallen 'er maar ecu vcrhaalen. Zeker befaamde ex-Solliciteur Macalester, die in 1795 Sn de maand April, toen de Orangisten hunne hoofden weder opftaaken , (om welke redenen het fchavot in den Haage is opgezet en eenige tyd is blyven ftaah, cn in welken tyd zeekere Schevem'n'ger, om dat hy door inftigatie een Orangc Cocrade opzette, gegeesfe'ld is, zich ook vertoonde, wierdt door .een Patriot onder menigte bekende oproermakers ook op dien tyd op zekeren morgen op dc gewoon e rendevous der plunderaaren en oproermakers van 1787 op het Binnenhof gevonden—en aan een ander Patriot, die federt 1787, toen zyn huis uitgeplunderd cn zyn goederen geftoolen Waaren, den Haag



C ££i )
hadde verlaa'en , opentlyfc voor een aanvoerder en Capireia der plundcraaren aangeweezen: — dit hadt voor dat moment dat gevolg, dat de befaamde Sinjeur na zigtewiilen Verontfchuldigen zig retireerde.maar tSgter deonbefehaamdheid hadt per Misfive zig aan zeker Collegie , waarin hy zyne vrienden meende te hebben , te addreMeren , in wek Collegie perfoonen geplaatft waren, die noch het iocaiis van den Haag, veel minderde oproermakers in dezelve kende, maar her welk voor hem van geen andere gevolge was, dan dat die Patriot voor gemelde 'Collegie verzogt wierd en na eenige discusfie in fubftaniie zeide, „verwonderd te zyn dat men hem hier over durfde te onderhouden, — dat hy het geene hy gemelden ex-Solliciteür opentlyk gezegd hadt wel en degelyk konde bewyzen, en hein daar voor bleet" erkennen — dat men hem over diergelyfce gevallen nimmer moest roepen— dathy'wetverwonderd was, dat zoo een oproerkraayer de ftoutheid hadde zig te beklaagen— dat men zoo een , die zig niet eerder ftil en fchuii hieldt, zyns bedunken binnen vier en twintig uuren den Haaff moest doen verlaaten , en dat, ingevalten men niet w-rgde, dat die knaap zig niet ftil en minder b'rutaal gedroeg, men over een en ander zig elders zoude addresfeeren — dat het' hem e iet waardig was de getuigen en bewjzen hier van voorhanden te (üppediteeren " en daar mede verliet hy dit Collegie, *
Die ztlfde Ex-Solliciteur kan egter nog zyne brutaliteiten met nalaten, zo als gepasfeerue maandag, toen hy denkelyk zig veroeelde in het oude te zyn , door hem nog onbefchaamd getoond is, waarvan ooren oo°-eetui"en voorhanden'zyn (dit historitjen nader.) "
Eilteve! Vader Jupiter! hoe moet iemand, die opzigter en werver geween is van zeker moordrot, waaronder de betaamde Mourand mede geweest is, en het welk genoeg bekend is, door het attentaat op de Gy ze/aar en Uevaem — Een die met de zogenaamde Voikftem in I7«7 in het IVestland ter tekening rondzworf, uit welke
volkitem de plunder-Societeiten zyn voortgekomen
Een die zig met andere befaamde PlunderhoofJen den 18 Sept. met troepen van 300 a 400 man door den Haa<* begat, om de Huyzcn der Patriotten, die's avonds geplunt derd wierden , quafi ter beveiliging aan te recommanderen—_ £eu die zig in 1787 aan 't hoofd ftelde om met het canailje uit de Oranje-Sociëteit by de Pa-
tr.otten de gewceren op te eifchen een die een
Patriot om d«t hy als Lid van het Haagsen GenootJcnap waar uitgetrokken, cito zyn Comptoirontzeide. — isi heve Vader Jup-ter! hoe moet zoo een genaamd en waar voor gehouden worden ? zeKer niet voor iemand,
die



C 652 )
die alles In het werk gefteld heeft om gruwelen tc praeveniecren, zoo als hy voorgaf in 1787 daar van getirgen te kunnen produceeren, doch deeze getuigen waren ongelukkig ook ürandsten.
En nog zyn deeze knaapen zoo brutaal; dat men zou denken, dat zy al meester waaren — 't volgend historitje zal die doen zien.
Nu eenigen tyd geleeden in den Haag zynde, juist toen het verregaande ' ge* al der Haagfche Emigranten in Pruisfisch cn Brunswykfche dienst, den Burgers» Tienen bejegende, en eens rondzwervende, kwam ik 's avonds tusfehen 11 a 12 uuren op het Binnenhof, vond daar eenige attroupemcnien van Patriotten, woeg wat derede van hunne apparitie was, en kreeg ten antwoord, die Pruisfifche Officieren zullen zoo daadel; k mt de Hoofdwagt derLyfgarde koomen en aan <'en Schout en zyne Dienaren worden ovorg-gecv n , mj daar eenige tyd ophoudende om ook eens dü zon 1 rhng geval te zien ; al wagtendezag ik cnkelde zwervelingen zig onder de hoooe menden alhoorende en fnuffelende , doch hoorde dat een Patriot die die zweivers als Orange fpionnen erkende, en • zeide , wat moet gy hiei hebben, hier is niemand van u Cabaa!, het welk die fpionnen deed retireeren, doch ilico by bet overgeven der Officieren aan Schout en Dienders z:g onder de hoop begevende , hoorende wat 'er omgin', maikte daar waar of onwaar notitie van, met aantekening der perfoonen, daar mede de volgende morgen hy hun Caba.1 pronkende, met bet ftreelend vooruitzigt, dat deeze daad der Officieren expresfelyk op hoog gezag is uit'evoerd om als in 1787 redenen tot fatisfache te hebben, en dan zullen zy die geenen, welke by deeze hiftoiie prefent waaren , welke domkoppen ! Jupmr raad de Patriotten in hunne gezelfchapcen wel rond te zien na hunne Medeleden, vooral die zedert 1787 bekend zyn, in de zulke daar men geene principes in aanmerking neemt, en egter fomtyd patriotfche oiscourfe gevoerd had, by voorbeeld de Harmonie a Gouverno.
Uw vlytige Leezer
JAN CONSTANT.
tv, Hph gedrukt by SNEYDERS , van TIENEN
micSjf.' « iS teybekomen k 1 e> 1 halve Sar,



D E
P O L ï T I E È? "
B I X E rvi
No. 78.
Maandag, den ? September, lSot, fc/t- BURGER JUPJTERi
"et op dat uur c„.-St(>£ffS Kr,Cr: ^ hier zoomen my zeide tot ifr ,tL-ïcmca;il" '- de VtawAalmr 200 doode(v!c ftilL £ ' £fei1 ^djourueeru SJSL' opmerk om ver^ t ^ V?rb j'f aI «* Wft'^S mer aandacht^ t ::;"j?s de Za"'' der TwErne Ka nut aftê^ff J^"™Wen en alze hot atóugea die Knm=r gewoon is, 2e
oen" wétnfg oïcr' hlV 5* O0»merk gekomen zyrde m
begon ik 'my eene "eet ? EWaaIf uuren fo.^ES
dennftraksaanté^^LS ^ tü k*2<"» onf naauwkeurjo-te X . beraadflaagingen der Weteev ?,„
verwondering^ 1 ^'«efre"; «W nt
en het ander na zl L ;5et, ejil kwartje/ uUW vóór
»«r was, zondéVda^cS^ ^ *2"
fchynen , uitgezonden l f 10 de Za;i! had zien -c-
om den hals draden , endeélsl ke Zy op dü bo'^ 5 we fee ik hun z» aanneemen » i ee"e Zükerc houding* yeelerefpcctive hS^-T^Lk??0** moe" v^ W II. Deel. 0 ve|a° v ergadenng geattacheerd .
fehce-



C 654 )
fcheéflën. Onkundig, of de Bataaffche Volks- Verte. Senwoordisers aldus gewoon waaren , de fcpfte regelen tan het rendez- toot te kwetfen , en, door myne enhu- n dé' gewoonte der Refidentie, cenigermaate beKrnerd, da, dit lang verwyl in^e: openen der VergaSering aan eenig onyerWagt toeval (daar . n de men- -ii zich liefst altyd het kwaade voorlpcllen wil) toe te icnry v -n ware aaf ik deeze mvne bevreesdheid aan eenen der Pedooèen die zich meüe op de Tribune bevonden ,
ff ^a^SS»' Leden niet kunnende worden vopngezet, oe Prefidenten Estafette op Estafette naar de zo
!en aarnde ÏWW- «* ^Sn on
fonder welke benaaming ook meer) afzonden ,, om tS$Lede? ■ welke aldJUekerlykin discours over de bel ngens van Volk en Sta.it geraaKr, v^eefen hadden, dat die belangens hunn. ^oordiaheid in de Raadzaal en met m de Coffy kamei |o 'er in die kamers niets dan Coffy gedronken wordt,daar durve ik echter niet voor mftaan , althands van Kepre
^wi deSel - immers zy kwamen met J. ,wat ik by my zeiven, zullen meufchen, die de ge»"^.



c 655 5
JjliebfsbetracMngva'n een ieder vorderen, wier innerlyke gelieldheid nooit eiger is, dan wanneer het 'er op aan' komt, om de plichten, hun als Volks - Vertegenwoordigers en Wetgevers , opgelegd , vis-a-vis van anderen uit te oéftenen , op het moment, dat de men.-.ehhcid hun Wel eens een ander bèfjuit zoude inboezemen — die even daardoor, nog niet lans geleden,Jongelingen irf den bloei van bunnen ouderdom, om dieftiallen, We'ke naauwlyks by guldens geteld kunnen worden , 'als een gefchikt middel tot verbetering* by 1- dfdouzuicn te e»lyk door beulshanden r.t.ar de andere waereld lieten zenden — zullen mentenen , dacht ik , die de gellrengfte wetten voor Militairen , gewapende Burgers en voor zo veele anderen in .ie refpecnve vakken van adimrriüratie. maaken, van zich zeiven liunnen verkryacn , om aldus durvc ik het zeggen , dc be angen hunner Lasu'.ecveren Com en door wien zy moraliter beftaan j te 'vcrwaarloozen? Neen! dit denkbeeld-zoude te hoortend zyn! voor de Reprefentatie, en te belecdigend voor het Bataaffche Volk, w elk de Vertegenwoordigers heeft verkoozen.
Ue zaak nu aan de beste zjde willende befchouwen ,. verbeeldde is my, dat de aldus acht r blyvendeLeden gczondhcidshalve , op de zogenaamde Cobï> -kamer eenig (zeker e.oor den Agent van Opvoeding goedgekeurde) Elixer moeiten gebruiken, om aldus, van aile vuile cn iJynieri.se vochten gezuiverd , zich aan de waarneemin Oer Bataaffche Volksbelangen te kunnen begceven ; im mers, Genever zullen Reprafe.manten niet nuttigen • wan; deeze drank is, by gelegenheid der deliberat'ien over het (wel eens) intevoeren Plan van algemeene belastingen , gebleeken voor den Oemeenbn m*n het meest gefcuikt te zyn, en een Rcprefen'ant is immers geen
gemeen man ? aldus voortpraatende en denkende
Wier het waarlyk al één uur. Nu hoorde ik fehcllen' Eensklaps wierdt 'er een deur geopend. Ik zag hals over kop eenigewemige heden (*; uit eene zy-kamér kt men, welke ik voor Reprefentanten hield , om dat zy in het zwart gekleed waren. Om kort te zyn, alles wa in de Zaal was, vatte post; cn , terwyl deVoorzitter, als geWoonlyk , de wysheid tn liefde van het Oppf.uwef.zen ajjmeekte , om de Reprcfentanten te be'iuuren , ter bevordering van het heil huns Vaderlands en van hunne
JVa-
(*) Hovens, Quesnel, Hoitsma , Buma, Siccama' Cramer Euj.hfv. Linden v. d. Heuvel, Lub hm de jonge, Gov<rs, v. yinde!, v.d. Mey v.d Linüe, Bacot, Druman, en Hooft van Vreeland.
E c a



C 656 5
Nutiturgenooten, was alles gehoor inde Vergadering — zelfs de fchildwagten , (Volgens we\k_ Reglement is my onbekend , maar ik hoorde naderhand, dat zulks in de tweede Kamer gebrurkelyk -was) piefenteercjeii, onder het gebed , deftig hun geweer.
Ne. /oude men de werkzaamheden aanvangen. Er wierden eenige naamcn afgeleezen, welke meerendeels onbeantwoord bleeven — (zo op eene Militaire loopplaats, liet appel aldus afliep, zoude 'er, dacht my naderhand, voor etc te laat aankomende nog al wat riet- of klinkflagen op zitten ! ) De handelingen van de naaftvoorige zitting herhaald zynde , hoorde ik den Prelidcnt iets zeggen , wat naauwetyfcs te verftaan was; maai het geen, op het rspport van geloofwaardige lieden , hier in heeft beftaan : Dat hy, Prefidenc, zich in de verpligting be,, vond, om, in plaatfe van de Rciumtie der Notulen in ,, omvraagc te brengen, de Vergaderinge, als welke door
de abfentic van veele buiten de refidentie zich bevin,, dende Leden, en, door ziekte van anderen , onbe,, vo;gd was, om, by gebrek aan het veredcht aantal ,, tegenswoordige Leden, eenig Decreet tc neemen , de,, zelve te moeten fchciden cn adjourneeren tot morgen
,, op den middag." En eensklaps verdween alles,
wat inde Zaai was, met eene ongemeene mellreid, terwyl de trom van de Lyfwagt weidia wyd cn zyd door cc Refidentie de maare aankondigde, dat de tweede Kai/.c.r van het Vertegenwoordigend Lichaam wasgeficheiden. Ook ik moest weldra ae Zaal verlaten. Ik kwam op het Binnenhof, zonder dat ik wiffc op welke wyze, en wandelde , zonder eenig oogmerk , voord. Dit heet nu te recht, (berliteik tegen eenen Vriend , die my ontmoette , en wien ik alles verhaalde uit) den fpot met 's Volks befingen dryven! en waare het dit nog alleen; maar zelfs fmeckte men de liefde van het Opperwezen by fub- en obrectie af over het getrouw volvoeren van eenen plicht, welke, men a prioriwist, niet te kunnen of te zullen volbrengen. Hadt nu niet de doorzichtige Rechtsgeleerde Voorzitter van der Mey van der Linden beter gedaan, het huismiddeltje van Committé generaal by de hand te neemen, dan aldus de reprefentatic, en daar door de geheele Rogeeringsvorm , in een belacheljk daglicht te waagen ? Hoe veele lie ;cn bleeven niet om de deciften hunner zaaken zuchten, welke Dingsdag in de Tweede Kamer aan de orde waren , of inkomen moesten V (van het rapport van den B. R. Linthorst over Lianekamp van Harinxma zal ik niet ipreeken, want die 23tk hangt federt twee Jaaren neg, en preifeerde di->s niet op eenen enkelen dag,) Hoé hétöolc zy, ikfehaam-
de



C 657 )
dc my die» dag een Bataaf te zvn . Xt«a 1
van fpotprenten ^^^^^^ bergde my vooral voor het oog v^r?St^ le I welken ,k ,n dc Refidentie iets bad te verrX, ' bSS my dus naar myn Lo-rement. en aldaar ,i ' g> cn ia «aap valleU, bad ik den J^&h m>merende
D R O Ö M,
Ik bevond my in een groot Oèr-tf^v.^ ,„„ • het eens wierct, naar I£nouW^\^0™% moc.t my derwaards begeeven. Aldaar gekt me, • beeldde ik my, een ge aanfchouwrtMwm 1 * op de onderfcheide zitpllaKlS fcA LügtJS Cn geënte., geen fpedend O^^.^^JWg de affiches tot de operiin" van bet tn,.»»i • - V' op reeds lange was y^^^&^SkT^^
dende door eeni«e perfoonen in 0,- bevoigo wor-
fchaarden, en nu vin» het tv , net toneel
washet.datik Jen óudcï"cfei? d c^l^'V -J« yoorias, „iet wel verftaankonde ; ^TaSuwlykf had ' 3k my regt m postuur gefield om tc booren «Fft
f™/.? I^recteur was ?n het grbbtuc omhar-
ras, daar hy geene der alternari.e begeert-! van de a n '
caouwcren konde voldoen. Goede raad was du«r *«„ do Acteurs befiooten, het haazeped te kiezen tèrwv
!p het vork al morrende de Schouwburg St'ui vrei
meto^
ren «rtdeeldrSftJwL*6" dCl' on^cUlUi3c «nfcböiwéJ
van dc Schouwburg cn vorderde geduchte maatrè^Ien ^tgeiyke gevallen bffbSfiS wterd.n. hu wierdt'er , n befiuit genoom cn , welk
h ü 3 hier



C 6S§ )
h:cr op nedcrkwam: i. De Directeur van de Schouwburg zal moeten zorg draagen, dat het vereischte aantal Acteurs , immers figuranten , ter volvoering van de aangekondigde (tukken, altyd voorhanden zy, en dat hy, by een om ei hoopt toeval van ziexte, Soldaaten uit de wagt van dé Schouwburg nccme , om ten toncele te verfchynen, mits in de Unit'oimcn, welke het ftuk vereischt.
i. Qp de dagen, wanneer dc Schouwburg fpeelt, zal 'cr , tot op drie uuren afttandS van dezelve, geen jfdarmarkt. Kermis , of'iets waf de zwakke, menfehen aanlok,,. ., mogen plaats hebben. En
3. Elk Acteur , die onverhoopt, buiten, weeten van den Ditectcur, niet op den bepaalden dag.en uur tenTo-. neele Verfchynt, zal geftraft worden, met een halfjaar lang dc Schouwburg om niet of gratis te moeten dienen geringe ziekte is hier van zelfs niet ver-
ifchoónd<
Deeze Wet wierd met zulk een algemeen vreugde-gejuich ontvangen, cn men fchreeuwdé zoo hard overlui! . nu is de Schouwburg gered', dat ik 'er van ontwaakte.
Dit een en ander, het welk alléén fchcen te zyn voorgevallen en gedroomd, om in uw Weekblad te worden geplaatst, en daardoor den Volke bekend te worden, dacht ik U niet te mogen onthouden.
Jk ben uw beftendige Leezer,
Q. N,
EEN KOFFYHUIS-PRAATJE.
De Bitrger. Wat lees je daar ?
De K'Opman. No. 73 van den Po'itièken, Daar is my zoo veel verteld van de Weduwe Nïcold'i en onzen Stedehouder van Ommeren, dat ik nieuwsgierig ben om de zaak eens van naby te weeten. Ik ben een minnaar van waarheid.
De Pracüjyn, Zo 1 dan kom je hier mooi te recht. pitte mandes , ji qttid ree te narratum veils!
De Burger. Geen Griekscli of Hebreeuwsch, Myn-
heer! als je bcüevt ik ben myne moedertaal met
Vl -, eten ik hoor wel dat ie op het woord wuar-
1 i freaalt, en die wil toch m deze tyden niet gei - worden, of" de Heertjes vliegen als buskruid cp.
De Practijyn. Alle waarheid wil ook zo niet ig-//, jïbch mi ider gefchreven worden, Burger! — Maar dat is. hier de quéstie niet. Ik heb 'er, by voorbeeld, niets.
te-



2 459 }
tegen, dat, wanneer zy, die het Politiek of Juftirieél
Beftuur in handen hebben, een misbruik van hun gezag maaken, en vooral, wanneer zy knevelaryen pleegen, zulks ópenlyk bekend gemaakt wordt, ten einde hen in >t vervol»' van dergelyke ongeregeldheden terug te houden ; maar aan den anderen kant kan het my geweld,g fpvten, dat 'er in onze tydfchriften dikwyls zaaken en gebcurtcnisfen worden voorgedragen, die in verfeheiden opzichte zo van dc waarheid afwyken , en dit is hier jcist het geval.
De Koopman. Te weten ? Mynheer \
De Practifyn, Ik moei hier even in dc buurt wezen, en kom zo ftraks weerom. Lees intusfehen qet volgende ftuk , cn vergeiyk het zelve dan met het verhaal in uw Nommci Adieu! tot weerziens!
De Burger. Laat ons zien !
De Koopman, ik zal leezen.
M ANDAMENT van Rau - ylei-e, nut de Claufuie van fubjlantiêel reliëf, en conïmittimus aan het Commiitê van Juftitie der Stad Amsterdam.
De President ende Raaden in den Hove van juftitie over de voormalige Gewesten van Holland cn Zeeland, uit naam van het Bataaffche Volk, den eerften Deurwaarder of Exploicteur van Wapenen van den voorlz. Hove , hier op verzogt, falut: Alzoo ons is tc kennen "■po-even door Catharlne Conftantitte de Ronkel , Weduwe van Charles Nicolai, wonende tc Amftcr-
dam. - . <S L
Art. i. Dat het aan Manus van Ommeren ,^ als Stedehouder van den Maire der voorfchreeve Stad, lubbende goedgedagt,
2. om op Saturdag, den 23. Mey laatstleden, de Supplïahte ten zynen huize ie doen rcquirceren,
q. zy Suppliant?,, ten éénemaal onbcM-u.it zynde, ovër welk object men haar te fpreeken hadde ,
4 Zig ook derwaarts begeven heeft,
5. wanneer door gcmelden Manus van Ommeren, aan haar wierd voorgelleld, ■
6. dat zy befchuldigd wierd zeker meisjen Maria Metzier gereduceerd te hebben ,
7. om met zekeren Franfchen Officier onèerbaare converfatic tc houden ,
8. waar toe zy zelfs haar huis geleend hadue, /
o- en dat zy pu nog maar dien zelfden dag aan hem y ' E e 4 Ma*,



C 66c )
Manies van Ommeren zoude hebben te bétaafen twaalf honderd gul .lens,
10. of dat hy haar dadelyk in de boeijen zoude laten
brengen.
11. Dat de Suppliante zig aan de befchuldiginp-van gepieeg e leductie volmaakt onfchuldig kennende °
J2 met alle befcheiüenheid haare defenfie daar teeeo aan hem getragt heeft voor te (lellen, en onder 't oo" te brengen , ö
13- dan dat hy niet al'een haar in 'x allerminst niet heett willen hooren fpreken ,
14. maar zelfs zig niet heeft ontzien,
15. om de Suppliante, zonder haar in haare defenfie te hooren, oogenblikkeht, naar 't zoogenaamde Dicnaaarsnuisje te doen overbrengen,,
te houden haa'' ^ ^ Zonda-s avonds gevangen
17- {".welken tusfehen - tyd dc Suppliante door haare .Dienstmeid en bekenden,
18. alle mogeljkc contante penningen beeft moeten op-amelen,
19. en verfeheiden van haare goederen doen verkoopen ot verpanden ,
20. Langs welken weg zy eene fomme van zes honbtnde2'1 Zeventicn b'uWens by elkander gekrecgen heb-
2 t. hy Maritis van Ommeren, niet alleen dat ireld heeit naar z;g genomen , , b
22 maar zelfs de SuppÜante niet andere heeft willen ontdaan ,
23. dan ten zy door haar een briefje voor de pretenfelyk refteerende z s honderd Guldens getekend wierd
24 Dat de SuppÜante gaarne aan den Maire der Stad Amftcrdam toekent de bevoegdheid,
25. om voor de handhaving.der goede orde cn politie met allen yver te vigileeren, ^ °
26. maar dat dc voorfchreeve manier van bchandelin* zoodanig is biiitenfpoorig cn wederregtefyk
27. dat wanneer zulks voor geoorloofd zo'ude moeten gehouden worden,
pe?ieHtïcrenr-?ei I:'ke V<?ilISheid zelfs ten ecnemaal zoude
29. aangezien immers naar de eerfte gronden van eene welgedrdeoüe Cnmmeele practyk bekend is
30. dat wanneer door dc SuppÜante (dés geenzints) eemge misdaad was gepleegd J
koomende1^13'''0 °f ^^h^r» daar-van kennisbe-
23. de



C 6(51 5
32. de rnformatlen deswezéns h-H mnofJ, e n handen van den publiekcn YaiLS " ftClIe" m
33- ot Procureur van de Gemeenrp 'dn,- . r- j
3+ die den grond tot eene><$SÏ£I^ImS'
daa'd-betrat ^ * ™" niet opveter
JfSKk? °^eCt Van ---cle cog-
^OT^!^^ *P der Stad
^^^3^ niet an-
44. dan als ongeoorloofde exactie in' concusfie
tade van den voorn StoS, ,™, ^" °"c *t Wl» Kil "Is Stedehoirie van dc, Mïï! lü A
cn alle andwan dSI^e^n-eta,"1 Anif'«''».
S5? WttfiW? sa» « * 200da"is * Sör-s SS:
t'e 3 dans



iens, als hy haar alstocn ten zynen behoeven lieert uoert teekencn; en eindelyk aan de Suppliante te vergoeden alle kosten, fchaden'en interesfan , ter zake hier vooren gemeld by de Suppliante reeds gehad en geleeden, of nog verder te hebsen en te lyden , als mede te betaalcn de^kosten hier omme gedaan. En in cas van Oppofitie dagvaardden Oppofant, te koomen ende comparecren, ofte Gcmagtigde te zenden, tot zekeren tamelyken dage, voor het Committé vim Justitie der Stad Amfterclam, ommc aldaar tc zeggen de redenen van dien , teaanhooren zoodanigen Eisch en Conclulie, als dc Suppliante ten dag dienende ter zake vóorfz. zal willen doen en neemen, daar jegens te antwoorden, cn voorts te Procedeeren als naar Rechten.
Latende ten behoeven van den Gedaagden Copie van deeze , ende van uwen Exploicte, overfehryvende ten voorfchreeven dage aan het voorfz, Committé van Juftitie der Stad Amfterdam, wat gy hier inne gedaan zult hebben, den welken wy bevcelen ende committceren mits dcezen , dat zy (party en gehoord,) doen kort recht, ende expeditie van Juftitie, ende op al zulk verzoek als de voorn. Suppliante ten dage dienende zal willen doen, ten einde de-Suppliante (voor veel des noods) worde gereleveerd en in intcgrum gereftitueerd jegens het doen van de voorfchreeve bctaalinge , en het teekenen van het bovengemelde handfehrifl, met alle de gevolgen, aankleeven en effecten van dien, mitsgaders van alle homologatien , acquiesccmenten en verzuimenisfen , door dc Suppliante tam committendo quam ómmittendo in deezen eenigzints gepleegd , en zy integendeel worde gefteld in dienftaat, a s of dat alles do'ur haar niet was gedaan ; voorzien haar f partyen gehoord) van zulke remedie van Juftitie, ende ook van gratie, is 't nood , als bevonden zal worden ter materie tc dienen. Gegeven in den Hage onder 't Zegel van Juftitie van den voorfchreéven Hove den 19Juny 1801 het zevende Jaar der Bataaffche Vryheid.
( Onder Jlond) By den Prsefident en Raaden in den Hove voornpemd. »
{■was getekend)
B. J. PERONNEAU VAN LEYDEN-
De Burger. Daar is de Advocaat al weerom! ■
De Praetizyn. Wel nu '
De Koopman. En nu wil ik eens naar de Beurs, dus Zal ik het Nomrher >>p myn gemak t'huis leczen.
De Practizyn. Dat boevt niet ik zal u met drie
vs oor-



C 463 D
woorden zeggen, waar in Mercuur niet wél is'onderricht.
Primo. De omftandigheden van 't geval zyn eenigzins anders. Uit dit Mandement blykt wel, dat 'er eene inftantie voor het Committé van JuftVtic tegen den Stedehouder \an Ommeren aanh ingig is; maar dit wil daarom niet zeggen, dat net Hof eene Condemnatie ten laste van dien Burger heeft uitgebragt.
De Burger. Dat onderfcheid vat ik met myn dom verftaud niet; maar eene waarheid -,s het toch, édXvan Ommeren de 600 Smorfioenen , en nog een geaccepteerd briefje van even zo veel Guldentjes moet terug geeven !
De Praetizyn. Ja! maar wel te verftaan! by wyze van gewoone provilie van Justitie en ten pericule van den verzoeker.
De Burger. Die taai is my te geleerd , en als Mercuur alle weeken zoo fchrcef, dan las ik hem nimmer cn In der eeuwigheid meêr. 't K;.n weezen , dat van Ommeren het proces wint, en dat de Weduwe 'cr nog even zo veel zal moeten by inbrokkelcn; maar, wat behoevt dat geld nu zo van de eene ban t in de andere te gaan? Heeft de Stedehouder gelyk, lant hem daarnaar het geld nouden! heeft hy ongelyk , waartoe zoo veel Complimenten van mandamenten, van provifia, en van ajle zulke Stadhuiswoorden meèr,. daar men katten en honden meê vergeeven, maar geen eéhvoudigen burger door overtuigen kan ?
De Praetizyn. Maar de questie , wie gelyk of ongelyk heeft, hangt nog.
De Burger. Wel dan is de zaak ook nog twyfclagtig, en wat let my dan, dat ik 'er ondértusfehen het
myne van geloof ik zeg , en hou het nog (taande,
dat het eene ongeoorloofde knevclary is, zo maar 1200 Galden: es van eene Weduwe met geweld af tc eifchen.
De Kóópman. Twaalfhonderd Guldens! tel ze me daar eens neer, niet by wyze van bwete, maar by vrywillige of geforceerde gcldhcffing cp uwe inkomften en bezittingen, of je me dan ook tienmaal zoo veel honderd vloeken om myne ooren zoudt fmyten , als ik Ontvanger , Commisfaris, Agent, Rapporteur of Wetgever was, en dit zou dan nog dienen om het Land te redden ! —■ maar hier, 1200 Guldentjes voor den Stedehouder, cum Juis\ — van eene Weduwe, die, (lel eens, 'er een ftil huis op houdt, om my en andere onder 6 oogen op een flesje in pace te zien ! — 't is wat hard geprocedeerd, maatje! hoe meenig een gat zou 'er in de fom der onvoorziene uitgaven kunnen geflopt worden, zo elk een
HU



C C64 )
ftil huis in ons' rullig Land de helft van die boete in 's Lands fchatkist moeste ftorten ! ik zou wel voor een half octaaf per cent nationale Stedehouder willen zvn , en 'er nog gerust een tiende van aan het Land opbrengen , zonder morren.
De Burger. En dan zou ik wel voor fub-Conimisfaris onder u willen dienen, op een falaris van 375 Guldens, en iaat u ruim 3000-:- houden.
De Praetizyn. Wy zyn hier niet op de beurs, myne Heeren!
De Burger- Ook niet in de pleitzaal, Burger Advo?aat.! —.""ar ga voord! myn pot wagt my, en die laat ik niet ligt om fpecttlatien of chicanes van de practyk koud worden.
De PraSizyn. fecundo. 't Is abuficf, dat dc Advocaat van Jufvrouw Nico/ai zich eerft aan het Committé van Juftitie heeft geaddresfeerd, en aldaar in 't Ongelyk gefield is geworden, en dat het Hof van Juftitie'eenecondemnatie ten lasten van van Ommeren heeft uirgebragt.
Dc Burger. Maar is het abufief, dat van Ommeren 1200 Smorfiocncn afgeperst heeft van de Weduwe Nico/as, en dat hy die penningen heeft moeten terug geeven ?
De Praetizyn. Dat heeft hy ook moeten doen, dat beken ik; maar ten zyne pcricu'e.
Da Burger. Alweer een Stadhuiswoord, orrt ons te bedonderen! Het hof, zo het by zich zelf oVenuigd was, dat van Ommeren gelyk ha it, zou 'er geen prykel in ' gefield hebben, om te zeggen, van Ommeren heeft gelyk en de Vrouw moet dokken ! zoo rechtvaardig ken ik
het Hof ik voor my ten minften , zo ik ooit op re-
prefenteeren of rechteren uitga , zou nooit anders han-' delen, en regt door zee zeggen , dat is maar zoo en niet anders ! maar daar zouden de Heeren Practifyns zeer veel tegen hebben , cn daarom brengen zy my ook nergens op de nominatie maar, ga voord! mynheer»
de pot! de pot!
De Praetizyn. tertio. Het Committé van Justitie al-. hier heeft nog nooit over dc zaak geoordeeld, veel min dc Weduwe Nicolat in 'tongelyk gefteld. Integendeel, ik ben volkomen overtuigd, ende ondervinding hééft my dit meer dan eens beve .tig.1, dat dc Leden van ditjCollegie zodanige integreteit bezitten, cn zoo afkeerig zyn van alles , wat naar misbruik van auctoriteit, of knevelary zweemt, dat ik hen zeer gaarne als Rechters over deeze zaak ter zyner tyd inroépë, my verzekerd houdende, dat geen perfoonlyke invloed van den Burger vah Ommeren immer in ftaat zal zyn, om hen een ander
von-



C 665 )
vonnis te doen uitbrengen, dan de zorge, cm alle onderdrukki ig en vexatie te wecren#^r geen men van hunnen plicht, als bill)kc rechters , móet en kan verwagtem Dj Burger. Daar (preekt een engel uit uw mond ! Goddank! iaar is nog Justitie ! wee de onderdrukkers
en vexateursj het geen dan nog niet gefchied is,
moet nog gebeuren zo dra het zoo ver komt, dat
de tyd van het prykpl daar is, en het Committé van Justitie over de zaak tu.>fchen van Ommeren cn Nkplai moet oordeelen , dan fpreeken wy eikanderen eens nader — maar die 1200 Stnorfioenen , zo als mynheer de Koopman daar zo eventjes een hartelyk woorrje over heeft gelprooken, die maaken myn gezicht bleek, zonder dat ik 'er nog myne handen blaauw aan tellen kan, ga tog m 's Memels naam voord , myn Heer! cn denk om myn pot! (twaalf honderd Guldens! 't is fchreeuwend.)
De Praetizyn. Ik zie wel, dat gy meer op de fom
dan wel op de zaak ziet ik laat de gantfche questie
daar ik kom maar wederom ncêr op dc abufieve
wyze, waar op de gchcele toedracht van 't geval in No. 73. van de Blixem verhaald wordt. Ik wil namenlyk wel, quarto, gaarne tcc(temmen, dat, ja wel, onderdrukkingen moeten worden tegengegaan ; maar dat men aan het Volk, cn vooral in eene Stad als Amfterdam , geen voedzel mag geeven om dc rechterlyke auctorlteit met behoorlyk re refpecteeren. Daar in berust toch onzer aller veiligheid, cn wy zyn tot dcrzelver handhaving vooral dan verplicht, wanneer de Rechter zelf niets gedaan heeft, waarop de allerminst gegronde aanmerking zoude kunnen vallen.
De Burger. Dat zal geen mensch u immer tegenfpreeken. Maar, hoe abulief ook de omftandigheden zyn, die de zaak vergezellen, dc zaak zelve is daarom
met abufief van Ommeren heeft Jufvr. Nico/ai
600 guldens aan geld, en 600 guldens aan geaccepteerd
papier, afgeperst, cn wel gewcldaadig afgcoerst 1
dit durvt geen mensch ontkennen. Zo de Rapporteurs van dit geval in dc bezwaarende omftandigheden gemist hebben , zy hebben geen penning aan de capitale boete ' al- of toegedaan ; en , daar het toch meêr om de vexatie van den Stedehouder, dan wel om het onrecht of de onbillykheid van den Rechter te doen was, komt hier het fchenden van dit dagblad niet te pas. Lieve Hemel' hoe mecnig eene geheiligde Commisfie uit de Hoo^c Vergaderingen dwaalt wel eens, by het uitbrengen van Rapporten , in de omftandigheden, vooral wanneer het h?t pnantteele raakt het Uitvoerend Bewind heeft
hier



hier onlangs nog deszelfs fier misnoegen daar omtrent ie kennen gegeven — wie zou nu even daarom zeggen willen, dat, of'dc Leéen van cle Hooge Commisfie abuiive rapporteurs zyn , of, om dat de omftandigheden eenigzms vauëeren, dat daarom de zaak omvaar, cn het rapport zelve een feheridftuk is? — heb je nog meèr te zeg-gen? Heer Advocaat • — maar myn pot, vrees ik, brand nog aan - adieu ! fpreek nu aks' ecu kikero , of als
een Brugmans ik heb honger, en "roet ie e-za-
mentlyk. . 0.5,5
De Koopman. Gy hebt in zekere opzichte gelyk ; maar de man heeft in zyn fuftönu garttfeh geen OUgcïyk o >k. Een bcgaane manllag, of diefital wordt in dezelvde bu irt verfchillcnd verh .ald , 'k laat ftaan buiten de Irraat, buiten de ftad , buiten de provintie bimen het 'land ; maar
dit neemt niet weg ,, de man is dood het.goed is
ge/Men" — en zo is het hier ook ,, kneve/ary is 'er
gepleegd het geld moet gerembourfeerd worden "
laat vdn Ommere zich defendecren — laat het Hof deze vryfpraak ratmeeeren — cn dan fpreeken wy clkan-
deren nader zo maar 12CO Carolie-guldens! 't is by
myn zooien geen kattendrekl hoe veele voetftappen moet ik 'er met op de beurs om doen 1 nu ga ik eens op myn
gemak No. 73 leezen ■ het klokje klept nog niet;
want. als een ander 'er uit gaat, dan kom ik 'er eerlï in — ik heb myn deel in de fpeculatie heden reces weg — myne Makelaarswerken voor my , en ik zit hiex-'inpar.e myn pyp te rooken.
De Praetizyn. Zeer veele attentie; mvn heer de Agiotcur! — ik <ia naar Doctrina. Adieu 1 '
NOG IETS O VER DE DWEEPZUCHT.
J. G. Hammanen jf. E. Kroesberg, Echte lieden woonende te Purmerend willen zich aldaar als Franfche Broodbakker neerzetten; de Municipalitcit weigert zulks uit hoofde:
1. Van twee Vroedfchaps-Refolutien , de dato 7 Dec. 1740 en 11 Juny 17.^5 , by welke laatfte is bepaald , dat het getal der Brr odbakkeryen op negen zoude blyven ende zulks onder zodanige mitfen , alsdaarby vermeld Itaat.
2. Dat de broodbakkeryen op grond van.die Refolutie tot hooge pryzen waren aangekogt, en zelfs van zes tot twaalfduizend Guldens toe, en dat, wanneer die Refolutiën moesten verftaan worden, door'de affchafring der Gilden gemortificeerd te zyn, de tegen woordbic Broodbakkers niet alleen aanmerkelyk door het oprichten van Broodbakkeryen zouden lyden , tm.ar ook een cunlidcrabel verlies, by verkoop zou'en ondergjan.
_ 3. Dat zy by haar zeiven overtuigd , dat de Refolutien hier voor aangehaald van dat gewigt waren, dat dezelve niet konden gecohfidereerd worden , door de affchaffing der Gilden te zyn vernietigd, zich deswegen aan het Departementaal Beftuur van Tixel had len
ge .cl-



C 4«7 5 , „
qcadJ.ro;^crd , het welk hun aan het Vertegenwoo' V gend tichaam hadt gcrenvoyeerd, en waarvan zy aan hem Houtman hadden kennis gegeeven.
Ln 4. Dat negen Broodbakkers binnen Purmerenae vooral met de tegenwoordige duurte der Graan en , moeite h'bben om een beftaan te vinden, en dat, ofichoon het verzoek Itrekt om Franfche Broodbakker te worden, dit wel fpoedig in het bakken van fioilandfch bvood zonde vcckeeren, hetwelk van de pernicieuste gevolgen voor de tegenwoordige Broodbakkers zoude zyn.
Verders moet men nog weetcn , dat op den 7 December 1740 en 14 Juny 1755 de Gildebrief van den Jaare 171.7 aldaar is geamplieerd , houdende onder anderen 111:
1. Dat geenè Broodbakkery aan een vreemden zal mogen worden verkogt-, dan onder conditie van 3 weeken beraad , binnen welken tyd de verkooper zich aan Overluiden zal moeten adresfeeren , de verkooping te kennen geeven, die zich dan zullen informeeren , of 'cr ook een" Burger is, die dc Bakkery voor dien prys cn conditie zal aannccmen.
2. Dat wanneer na eenige bepaalingen de Broodbakkery aan vreemden wordt gegund , dezelve zal moeten zyn van een ordentelyk gedrag;, en niet van de Room/ehe Religie, als wanneer hy, na betaaling van ƒ350voor het ordinair Burgerrecht en de gerechtigheid van het Gild, zal worden toetrelaaten.
Dit Request is den 13 July aan het Uitvoerend Bewind verzonden , ten einde van den Raad der Gemeente van Pm-merend het bericht te requireeren ; het Bewind zend
zulks den 31 July aan de Vergadering in: het bericht
wierdt den 4 Augustus voortgebragt, en op dien dag commisforiaal gemaakt in banden van van den Braak , Schryver, Braaksma, Ploos van Amftei, C.vanForeest, Gul jé , Dominions, Scheffer cn Leemans, welke op den 7. een rapport uitbragten , waarop befloten werdt het zelve rapport te doen drukken , aan de Leden te d'stribuceren , en twee dagen na de distributie aan de
orde van den dag te (lellen'; zulks gefchied zynde,
i, DLigsoag den'25 conform het Ripport geconcludeert, cn aan dc "Tweede Kamer ter fanctie gezonden.
Het Rapport is conform aan den wensch der braavcn gefchied, dc volgende periode is te aanmerkelyk om dezelve niet letterlyk over tc neemen :
,, Deeze beide periodes (der laatdc aangehaalde) doen „ naar het inzien uwer Gecommitteerden genoegzaam ,, blyken , hoe weimg het met de tegenwoordige orde ,, van zaaken zoude overeenkomen , zodanige Wet „ langer kracht te geeven, en wy ontveinzen het niet,
wy verwonderen"ons, dat de Municipalïteit van ,, P>>r«i.erende het durft waagen om in het zevende
Jaar



^ „ ( 668 )
„ jaar der Bataaffche Vryhda een W?f U*. ,, dteeM.Man , buit, n PnrnKrendf ZÏL ?fer°?Pe*> u „ tochten, dan'de» InZot^loefenT^> &eré » f« BWöinffehen Godsdienst Zn%/r4fr£n V<m „ rechten uitfluit. voor~ De Commisfie fteldc dc vèrrtetitrin? v-m
voKbe ÏK»? ka» ~ * *TzyK* ÏSSSShf? *fff*S*m van ««w, woorS K^Sl^ 2>' ajOhangers der regenden «tTStSö V
Bakkers? Zyn zï ffifcfl^iLt >u uw™5 ubjllaande" onder hun örtoS^^
ryke erffenisfen tc verwachte Hebt ^dcT
of ivnuopi,! «wwsngen <■ of gelee-en? cf beÉrrcenen »
Plofte -z2/»
fgn zy aan de RegeenV JSU<f~ v f' Sïï
g*- : - waarom h^S^^^^*
r«*/« Ra^1 n et , ,ar^c r °m de LedCn Van Purme' bran » Zvn W, to 'i f dc Gevangenpoort alhier overgevn.^ /^n zulke weigeringen met memer,'.'.* ? v .
den 'er nog uiet kunnen worden Soepen " ~Waarom wordt 'cr bv deeze irpWnS P " ' 7 meenen maatregu, ge„4^ w^JgfdgSSe'SS
Co leg.en of Lichaamen niet onderzocht , of de Le! den , dezelve uitmaakendc , de tegenwoordig' orde van^aaked toegedaan zyn, maar ot'fy"diTo^e ver-
wrfrden^n? tX%e kunnon Wetovèr gedaan
Worden ; maar het Irrékt Hechts orrV të b-wvzen chr de■ nationaale tvd met zulke bëffi^fWvïï£n,£
52M5,.£Mr °o hc-t wczc d>kc niet re/Stvo«
u •g ~ Overigens geloove ik, dat het boven-
uwe'fchctsT, V? 'leI °°k féhy'nen' «SS rianuwe ichets ka i geeven Van dc gcftcltemsfc end-rwv
£ van denken de,- Steden en Plaatfen binnen deföK . Jantje Opmerkzaam.
In dengedrukt bySNEYDERS, vaTtIËnEV " en Comp. , en alom te bekomen a z Smivs. -



D E
POLITIEKE
BLIXEM
No, 73.
Proeul a Jove proeul a fulmine. ^—- ii ■■ t
Maandag, den 14 September, 1801,
VRIEND BLIXEM!
Zoo neergedrukt ik vóór weinig tyds was, zoo opgeruimd beu ik nu; alle zwaarigheid is van myn hart glad
weg, en ik ben thans een kaerel als een klok. - Ik
zat mede onder de pakken , myn goede man"! met zoo veele duizenden myner Medeburgers, en dagt ook, dar, tiet mei 'sLands Financiewezen allerbitterst gefteld was; maar, God dank! zederd ik de lyst der algemeene begroeting onzer Staatsbehoeften over den jaare 1801 heb gezien, is er by my oe minlte twyffel niet overgebleevea, of het tegendeel is waar; wy zvn in bonts, men mag praaien wat men wil, en daar mout ieder van overtuigd wezen.diedeezebearoormg doorloopt, en alleen maar de lyst der penfioenen nagaat, die, na de omwenteling van 1795, aan Amprenaaren en Amptenaare.sfen van het voorig Gouvernement , ja aan derzelver Weduwen en Kinderen, zoo mild zyn toegedaan, en ook getrouw op cleeze algemeene begrooting gjbragt zyn. — Wel hoe? Vriend Blixem! zou men daar zoo mild mede wezen als men gebrek aan geld hal? in't geheel niet! maar, als tnenm het p'een is, dan ziet men op geen turfje
Effen ts kwaad pasfen, zegt het fpreekwoord, en net is onmooglyk, om ieder fchoenen naar zyne voeten te geven, dat heb ik met die lyst der algemeene bejtrooung der^Staatsbehoeften ook ondervonden. — Myn Bu.irm.in, Jasper Bemoeial, vondt toevallig die algemeene begrooting by my op tafel liggen — terftond hadt hy die in de hand, en ook terftond zag ik hem lagchen, flat hem het water over de wangen liep : — „wel verdord»
rZeir^hy • daar lees >k in de recapitulatie der benodigde'



C 670 )
fornmen , voor extra-ordinaire uitgaven, vyftienmï2l honderd duizend guldens : — hoor, Janbuur.' daar zo» „ veel mostort wordt gebruikt, daar moet ook wat
,j vletsch op Jchotel wezen." ten oogenblik daar
na veranderde zyn geheel gelaar, en rit zag hem op hes:
punt van te fchreijen. „Wat hapert er nu weêr
„ aan?" vraagdèik hem.' „Myn God! riep hy, is
„ het moo-dvrc , is het mooglyk ! zulk een reeks
van Lieden , die by de vuerlge Admiraliteit-Coile„ gien Amptenaaren zyn geweest, nu gcpenfioneerd! — „ niet alleen Schippers der-jachten, maar ook al wa;
maar cenigfints op die Slenopvaarders gediend heeft, „ Bodens, Provoosten , HellebaardiersrMatroozen ,Trom» „ petters, Hofmeester;, Koks — ja derzelver Weduwen
„ en Kinderen en dat. niet alleen van die Slemp-
vaarders der Admiraliteiten , maar ook de Amptenaaren „ van alle andere dergelyk foort van Vaartuigen, Buiten-
,, en Binnen-Jagten , Praai-Schepen, &c. &ce tot
,, zelfs de Kamerbewaarder en Schoonmaakster diar t, Vaartuigen»'?-r- Hier viel ik hem in de rede: „halt» „ riep ik, niet te ver, wat praat gy van Kamerbewaar-
„ deis en Schoonmaaksters i wie drommel zou
„ ooit gehoord hebben , dat men op een Vaartuig Ka„ merbewaarders en Schoonmaaksters' noodig hadt, of ,, gebruikte? — om Schepen of Jachten, zelfs-Oorlog„ fchepen, fchoon te maken, gebruikt men Marroozen."—
„ Zoo is het, zei hyr maar om u te oveituigen,.
„ daar! lees ! — onder het artieul van de fieper.fioneerden„ van het Jacht te Harhrtgen, ftaat E. Zwart Kamer„ bewaarder , met een penfioen- van 400, en M. C. „ Schukking Schoonmaakster, met een penfioen van„ 250 guldens jaarlyksch."
„ ls het mooglyk , is het mooglyk,. riep hy nog eens, „ al dat afgedankte Volkje, dat aïtemaal tot het vootigr „ Gouvernement behoorde r en de toenmalige orde van ,, zaaken met hart en ziel was toegedaan , nu zoo ruim„ fchoots ten koste van de Natie,, die niet weet-, hoe „ zy langer die zuuré en zwaare Geldheffingen zal op-
„ brengen , met penfioenen te begiftigen 1 is dat
uit dankbaarheid aan de Regenten van het voorig Oranje,, beduur, die in plaats van 'Patriotten met penfioenen oe „ begunstigen, alles, wat maar patriotsch was of dagt, „ van hunne ampten en posten hebben ontzet, uitge„ zonderd eenige weinige renegaaten ? —— waar most „ het heen? waar moet het heen ?"
Het bleef 'er niet by als een regrc Bemoeid!
hadt hy nog op zoo veele posten van die algemeene Begrooting aanmerkingen tc maaken, dat ik 'er van walgde. —



C «571 >
de. — Onder anderen ziende, dat aan D. W. vanLynmin, gewezen Min'fier van Denemarken, een Penfioen van ƒ5000 Jaarlyksch is toegelegd, bromde hy. — „ Hoe! Wat is dar weer? 5000 guldens Jaarlyksch aan
een gewezen Minister! dat verftaa ik niet. —My „.dunkt, als de man braai" en eerlyk, en een goed PaV „ triot is, dan hadt mei hem wel weêr als Minister, en „ in die zelve qualiteit kunnen gebruiken , en zoo doende ,
„ die 5ooofmorriocnen uitfpaaren : en, is hy dar
„ niet, dan verdient hy ook zeer zeker zulk een pen-
fioen niet."
Ik wierd al dat vitten en babbelen moede, rukte hem de lyst der algemeene Begrooting uit de hand , en duw-„ de hem grommig toe: „gy hebt overal wat op aan te ,, merken , en die het u naar uwen zm zal kunnen maaken ,, zal nog moeten gebooren worden; ik zeg u, oat die ,, Penfioenlysten my opbeuren en verkwikken; want' ,, daar door word ik overtuigd, d.it het zoo liegt met „ 's Lands Cas niet ftaat, als men elkander wil wys ,, maaken; want als er zulk een geid gebrek was, zou ,, men die Penfioenlysten ook wel eens nazien en lus,, tig befnoejen." —— De gek keek me eens over zyde aan, grimlagte, en zei » dag Jan! dag bol! heil „ moet ge hebben.
Schoon ik nu, zoo als ik u zeg, in myn. hart, om bovengemelde redenen, door die Penfioenlysten verblyd ben , was ik toch maar zo half en half in myn fchik over de Penfioenen van die Schoonmaakffers, Koks > &c. cn zat daar over zoo diep te denken, dat ik in flaap viel, en weldraa in den volgenden
DROOM.
Ik verbeelde my dat ik door het Uitvosrend Bewind der Bataaffche Republiek was aangefteld tot Agent van de Pensioenen, insgelyksch op een Tractcment van/9009 'sjaars, behaiven nog een 70 a 80,000 guldens , tot goedmaking der kosten van myn Bureau, en , volgens myne Inftructie, moest ieder, die een penfioen begeerde, zich aan my adresfeeren. Ik was zoo trotsch, burger ! op dien nieuwen post, en zoo fier van houding, als met mooglykheid een Agent zyn kan, en geen wonder ! het heeft al zo wat in, van een vergeeten burger bykans een geheelen Stadhouder te worden!
Op zekeren dag audiëntie gevende, gaf myn deurwaarder my te kennen, dat 'er verfeheide lieden waren,die
verzoeken aan my hadden voor te dragen. ■ ,, Laat
hen binnen komen.'" zei ik — en terftond eene fiere Ff a hou-



houding aanneemende, gelyk een Agent by dergelvke gelegenheden behoort te doen, kwam 'er een dikke vette vent binnen. Ik zag wel aan zyn uiterlyke, dat hy geen gebrek hadt geleeden, en uit een vette kéuken kwam. Hy boog zich verfeheide maaien bykans ter ajrde voor my. Ik vroeg hem, wie hy was', en wat hy begeerde. „ Genadige Heer! fprak hy, ik ben gev\ eèst een Kok van zyne Doorlugtige Hoogheid, den hetrcPr/n-
ce van Oranje en Nasjau, en, daar myn Vorst cn „ Heer is vertrokken, en het 'er nier na uitziet, dat „ hy ooit weêrom zal komen, en ik echter als een „ Christen-kok behoor te leeven , en tot het leven eeten „ en drinken nodig is, kwam ik uwe genade verzoe., ken, my met een Jaarlyksch penfioen, gedi.urcnde „ myn leven lang, ter fomma van 400 guldens tc willen „ begunltigen, even als J. A raas , gewezen Rok op ,, het geweezen Admirnliteits Jagt te Rotterdam, begon* „ ftigd is, het zy zoo! "
Ik ftond als voor den kop geflarcn, wel! Kaereltje! „ hernam ik, fchferen wy den gek met elkander? hoe? ,, zou de Natie u met een Jaarlyksch penfioen begun„ ftigen, om dat gy voor den Prins van O'rahge ge-
kookt hebt? Wat voordeel of genot heeft de Na-
„ tie daarvan gehad ? Wat verpligting heeft zy u
daar voor? gy hebt immers niet voor ae Natie ge-
,, kookt, maar voor den Prins ? Wy hebnen niett
;, meêr te maaken met den Baas, en nog veel minder 1, met den afval; wy hebben den een en den anderen al „ lang genoeg den mond moeten open houden; het
„ wordt tyd, dat dat eindigt." „ Ja maar,genadige
„ Agent! Ik kookte mynen genadigen Vorst zeer
„ naar den fmaak," „Wel nu, dan is hy mooglyk
„ zeer om u verlegen; haast je maar, om by hem te
komen!" „ Maar genadige Heer! verdien ik
„ dan zoo wel geen Jaarlyksch penfioen, als de andere „ bedienden van Mynheer den Prins, die nugepenfio„ neerd zyn ?" — zy verdienen die even min als gy. — „ vertrek!"
Op het oogenblik kwam 'er een Vrotiwsperfoon binnen; — wie zyt gy? en wat is uw verzoek? vraagde ik. „ ik ben Schoonmaak/Ier geweest op een A.lmirali„ teits Jagt, en, daar diejagten zyn afgefchaft, verzoek
„ ik u om een Jaarljks penfioen tot 250 guldens."
Wel wyf, word ge gek? Schoon maak (ter op een Vaartuig? — „ ho! ho, myn heer! verwonder u daar niet », over! daar waren op die Jachten een reeks van onno,, dige Amptenaaren, die alleen maar voor de ftaatfie 4, dienden , ligt dat 'er dan ook een Schoonmaakfter mede
„ door»



C «73 >
doorliep! men heeft zo wel onnodige of nuttelooze
,, Amptenaarcn te Water als te Land." ,, maar
„ Vrouw! hoe durft ge zulk een penfioen vragen ? wat
raakt ons een SchoonmaakIter van een Admiraliteits ,', ,cht? en dat nog een penfioen om werkeloos en nut-
ïeloos driemaal zooveel inkomen te hebben , als eene
werkzaame Schoonmnakfter? hoor! hebt ge waarlyk op ,, dat jagt fchoi.n gemaakt, dan zult ge dat ambagi nog „ niet vergeeten zyn ; wordt dan nu weêr Schoonmaak,, (ter te Land, Zoo wel als gy dat te Water zyt ge,, weest.'" — „ wel myn goeden Hemel! moet ik dan i, nu alleen ongepenfioneerd fterven, daar al wat omtrent ,, op de oude Admiraliteits- en andere Jachten, en ver,, derc Lands vaartuigen, gcëmployeerd is geweest, ge» ,, pentioneerd is, zoo dat ik my verwonder, dat de „ rotten en muizen, welke aan boord waren, ook niet „ op penfioen zyifcfeefteld." — Vrouw! zvryg! zeg ik ,, u, a.nkt ge, dar w de Natie het geld uit de beurs „ willen toveren? men klaagt overal over den bedroef,, den ftaat van 's Lands Cas, men /preekt overal van ,, bezuinigingen, en zou men au zulke ongehoorde pen„ fioenen geven? — als 'er al geld gei.oeg in Cas was, ,, om penfioenen te beloven en te geven, dan zou ik, ,, als een regtgeaHfl Vaderlander, als een Patriot, don„ ken aan die menigte ongelukKigen, die, nadeomwen„ tcïing'ta t79§, om hunne geledene verdrukkingen , om „ hunne braafheid , in bedieningen zyn gefteld , waar ,, voor dc me. sten hunner de kostwinningen , waarmede „ zy voor zich en hunne thans ongelukkige huisgezin» ,, neu het brood wonnen , hebben laaten vanren , en die » „ by de Rcgcenngsvarands ringen in deezen tyd ^ van die „ Ampterj zyn ontzet, - n mi, terwyl hunne voormalige „ kostwinn ngeh verloopcn zyn, en zy vergeeffch bidden ,, en fmeeken , om naar hunne bekwaamheid geplaatft te worden, of meteen klein penliocntje te worden r>e„gunffgc;, broeds gebrek hebben, en in zulk eenen, „ armoedig,.!! (taai z\n, dal een Patriot de rraanen uit ,, de oogen b..riten , wenne.r hy die ongelukkige braa» „ ven op 's He-ren - wegen ontmoet. "
Hier op eette dat verduivelde Wyf haare beide Handen in de zyde , cn borst u't. „ wel hoe, wat denkt ge „ wel? zoudt ge dan wc gerenoveerde Patriotten van „ deezen tyd willen gelyk dellen met degeremoveerde „ Amptenaarcn en Bedienden van het voorig gezegend „ Gouvernement? met ons, die in ons hart deLeeden „ van de oude Conftitütie zyn toegedaan? —— Gy „ fchynt nog niet veel kennis van zaaken te hebben, w heer Agent! maar ge zult wel leeren deor den tyd,
M weet



C 674 )
„ weetje wat ik je zou raaden? Huur een Jacht op 's Lands* „ kosten af, om ook een reisje langs de kusten en boor\, den van ons arm Landje te doen, en, of je 'er verftand „ van hebt of niet, om met behulp van een Chef of Com-
„mis.de bezuinigings-boeltegaanopneemen neem
„ my dan alsSchoonmaakfter mêe — dien ik niet voor het ,, een, ik deug weer voor wat anders — het gaat toch „uit de ruime beurs — en, als een Ezel uitpuur plaiüer „ 's Lands geld mag gaan verreizen, dan mag een Varken ,
zo als jy bent, het laatlte zootje ook mêehelpen op maa„ ken — hoor je ? .... "
Op deeze beledigende taal wierd ik zoo driftig, dat ik al uitroepende , „ onbefchaamd Vrouwmemch 1 wat , durft gy daar zeggen ? " van myne audiëntie- ftoel op vloog, om haar met een arm de deur uit te zetten — maar ongelukkig, ik viel zoo woedend met myn neus tegen de'tinnenkas, dar my het bloed om de ooren fprong — en ik wierd wakker;
Ziedaar, Vriend Blixem! wat my al w..kende en droomende gebeurd is.
JAN WEL TE VREEDEN.
POLITICUS! 't Woord ölixem past my als Vrouw niet te noemen, éan, de drift, én 't traiteragdg gedrag der Amltcldamfche Munieipaliteit, zouden bykans iemand tot dien trap kunnen brengen; dat by zich zelve vergat; dan ter
zaajtfe —— een huishouden met Kinderen hebtende, weke, even als ik zelve, by 't leven myner man fafzoenlyk konde krygen, wat tot haare opvoeding benodigd was, deed my beiluiten om, wilde ik in dien ftaat blyven , welke myn man by zyn leven, ut hoofde van zyn beroep. ons konde mededcelen, te vragen om den post als Schatster, door die Munieipaliteit vacant verklaard , en in de publieke Kouwe als vacant geannonceerd; ik had even als andere Vrouwen my reeds, voor dat dezelve in de Kouw kwam , by byzondere Leden dier Munieipaliteit vervoegd, om waare 't mogelyk hunne protectie voor my ,en myne Kinderen in te winnen , dan wel ontvangen , wel gefproken , dubbelzinnig op myne aanvrage geantwoord , liet ik alles lopen tot dat de Annonce in de Kouw my zeide, nu is ieder geregtigd om te vragen ! Andermaal vervoegde ik my by de Leden der Municipalitcit — 't zelfde compliment, van wy ztUltti zien wat wy kunnen doen , wierd my in de ooren geblazen : en hoe zeer ik wist dat myne aanvrage vrugteibos was, wilde ik tog zien of geen eene der Beftnurderen van die beroemde Stad eerlykheid genoeg zoude hebben om my te zeggen hoe de vork in de fteel
zat



( 675 >
zat; veelen had ik gefproken, en zeiden niets dan comrfr ' inenten : dan eene , en deeze zyne naam mag 't pir,h fc we weeten, was Cuyk vanM^op, welke rondemie ze.de: Vrouwtje! doe geene verdere moeite, de Munic.pahten heeft , hoe zeer ik er te ren ben , en aitooï geweest ben, reeds voor dat dat ampt vacant kwï! gedisponeerd/-al watgy doet is vrugteloos, de Vrouw van Dekker moet het hebben, en dus kan ik u van geen dienst (.hoe zeer 't my jftftèenTj wezen--u? myne prcfumptie nu klaarlyk geholpen zynde, km ik met een bedrukt hart na huis, en wenschte fle* , 0m myne Kinderen , dat ik ook een man had, die d°e Municipalïteit had gefrequenteerd. Om der wnrZn
Wille zend ik U Zulks, en verzaak geehe drocvT4 w ouwe. daar ik weet, dat uw dagblad voor alles wat waariie d ,s opcnlbat Uwe Dienaresfe
Amflerdam, 30 Aug. igor. R rj. jj.
BURGER BLIXEM'
J?3^ met den 12 Juny Ï798 het Stemregifter ruim is geopend, ,s eene waarheid, die niet de moeite waa"de is, thans meer te beredeneeren; maar dat het thlns zf verre gaat dat Lieden, die zich opentlyk declareèren vyanden der tegenwoordige orde van zaïen te zyn^ thans mgefchreeven worden , is een iets, dat ik phgt vind aan 't publiek mede te deelen: ten^er \w ik het tot myn leedweezen zelfgezien en gehoord' heb" want, hoewel onzigtbaar, was ik op den fs deezerlrl 't Committé van Algemeen Welzyn te AmlL tegenwoordig, juist op een oogenbük, dat er een aantal merSa piefent waren, om zig in 't Stemregister te doen infehtv
tikanaei te zien, allen met oogmerk om zich rh,„o nog m 't Stemregister te doen infc5ryven , nSwellrS voor genoegzaame bejaarde menden drie j££mS. ren had moeten gefchieden - ftaarende d pX, ?J hunne gdaatstrekken , belpeurde ik onder andere die de onnozelheid ze ve verbeelde en ril* , J * SJeecSül0fte W3S V00r8e^eze„;!ddezelve weigerde $ zeSshall H?ggen ' dat h? zulks niet konde doe„,
zeer onthust'C Sg | £]J*** begeef Vn"'
neooen. De Leden van dat Committé hier m»,i0 u J gen begreepen dien een voud^ndoch 7el„ï
en



C 676 >
fcn hem alzo, onder 't gebrekkig afleggen der gelofte, bevoegd te manken tot d- waarneeming van publieke posten. — Zeker is zuks gefchied , om dat, opdat oogenblik menfehenliefJe de harten dier Municipaalcn zoo bewoog en hun verftand zo bezwyme|de, dat zy daardoor hunne eigene gedaane geloften vergaten, ten minden op Art. 15 der 2de afdeeling van de acte van Staatsregeling, titul 2. — hebben zy op dat moment zeker niet gedagt.
Ten bewyze, hoe verre de Staatsregeling door de "Munieipaliteit van Amflerdam wordt gehand naaf .1, blykt üit het volgende. — Art. 53. der Burgerlyke en Staatkun iige Grondregels zegt, by de aanneeming der Staat regeling worden vervallen verklaard alle Gilden &c., en, in weerwil van dien, worden nog dagëlyks veele •menfehen geconftringeerd tot den opbrengst der con tribunen, tot inftandhouding der afgekeurde Gildens, en by weigering van dien, geheel belemmerd in de eerlyke waarneeming hunner affaires, waarvan de Schuitevoerders te Amfterdam niet weinig ondervinding hebben,— Nog kortelings geleden , heeft men nog iets van dien aart bygewoond van 't voormalig Metzelaar^-Gild. Len Steirigeregtigd Burger en Inwooner dier Stad , willende die affaire, als Baas, exerceeren, wierdt door Commisfarisfen van dat zogenaamde Gild daar in belemmerd, en geconflringeerd, zyne proef te doen, en dus volgens ouder gewoonte , alle pligtspleegingen aan 't Gild te doen. Deeze man , de waarde der Staatsregeling kennende, bleef weigeragtig daar aan te obedieeren; maar wierd wel dra op aanklagte der Commisfarisfen G. Vos en N. Veldhuyjen gedagvaard voor 't Committé van Algemeen Welzyn, om volgens haarlieden fustenu, alzo tot zyn pligt gebragt te worden. Men weetniet, hoe het verder is afgelopen; maar men vertrouwt op '.s mans fermiteit: —— Het kan intnsfehen niet kwaad , deeze zaak aan 't publiek ter kenuisfe te brengt-n, om hetzelve te doen zien, dat niet alleen de voormalige Gilden nog hunne kragten toonen , maar zelfs tegens^ de Staatswet aanlopende, door de Munieipaliteit dier Stad geadfifteerd worden. 'Er worden ook hier niet alleen aioor de Munieipaliteit nog daar en boven , volgens ouder .«-c'-oonte, de oude Burger Rechten verkogt, daar volgens Titul 2. Art. 10. Niemand eenige daadelyke invloed op *1 bejluur der Maatfchappy kan oefenen, ten zy hy ?-ich in 't openbaar Stomregister heeft doen ttijchryyci &c, maar ook blykt het, dat die Lieden, welke zulks koopen, om van de afzweering van 't Stadhouderfchap af te zyn, nog in veelen opzigte boven anderen Worden geprotecteerd.
In den Haag, gedrukt by SNEYDERS, van TIENEN cnComp., en alom te bekomen a t en 1 halve Stutv.



D E
POLITIEKE
B L I X E M
No. 80.
Proeul a jf'bve proeul a fulm'me.
Extraordinair üitgegeeven op Vrydag den 18 September 1801. Gisteren den 17 dezer zyn in de Eerfte Kamer van het Vertegenwoordigend Lichaam ingekomen de volgende Misilvs en het ftük dat dezelve verzeldé,
F. ERMER1NS, Lid van het Uitvoerend Bewind der Bataaffche Republiek
Aan
Het Wetgevend Lichaam van dezelve Republiek.
BURGERS VERTEGENWOORDIGERS!
Hoe zeer ik my ook overtuigd houdè , dat onze tegenwoordige Staatsregeling aan groote gebreken onderhevig is, zo dat eene fpoedige verbetering of verandering 111 dezelve voor het belang van 't Vaderland hoe langer hoe meer noodzaaklyk wordt, zo heb ik het nogtans van mynen phgt geagt, het Nieuw Ontwerp van Staatsregeling, by het Uitvoerend Bewind, op den 14 dezer maand door dfie myner Ambtgenooten omhelsd , en in naam van het Uitvoerend Bewind Ul. toegezonden, niet goedtekcuren, vermids ik hetzelve befchouw als ten hoogft.cn nadeelig voor onze Republiek.
Ik heb daarom myne aantekening tegen hetzelve doen infereeren in het Register der Bellüiten van onze Vergadering, en heb de eer daar van een Duplicaat hiernevens over tc leggen; waartoe ik de vryheid nceme my eerbicdiglyk te refereeren, ten einde Gyl., en te gelyk de geheele'Natie, overvveeget, of myne bedenkingen gegrond zyn, en of de belangen van het Volk, door de invoering van dat Ontwerp, aan gevaar zouden worden blootgcftcld.
Ik zal my nogthans altyd gaarne gedraagen naar het geene op eene gepaste wyze mogt kunnen biyken, de waare Wil van de meerderheid des Volks te wezen.
Heil en Eerbied!
In den Haag,
den 16 Sept. 1801. F. £ R H E R IN S.
Het 7deJaarderB.V. II Deel. q g BUR-



C 678 )
BURGERS BEWINDSLIEDEN!
Ingevolge rnjiicr referve , bj gelegenheid der Conclufie, den 14 dezer in onze Vejgadering genomen , op de Propofttie van den Burger Pyman,-den riten te vooren gecfaan, en het nader veranderd Plan van Conftitütie, door den Praefident ter onzer Vergadering overgelegd, met voordragt om hetzelve ter goedkeuring aan den Volke by eene Proclamatie voor te leggen , en van deeze 'demarche kennis te geyen aan de beide Kamers van het Wetgevend Lichaam, zal ik de hoofdgronden ter ncderftcllcn, waarom ik tot da: befluit niet ben toegetreden, en waarom, naar myn oord.-el, dit Plan als gantsch onaanneemlyk had behooren te worden verworpen, en niet aan den Volke te worden vporgedraar gen, zonder nogthans alle de Rejlecüen, die ook op byzondere deelen van dit ontwerp door my zouden künnen'geihaakt worden , te berde tc brengen.
Het is my zoo wel uit de Lectuur e van dat ftuk , als uit het adveu in de mondelinge conferentien gebleeken, dat de bepaaling der Grensfcheiding van de Departementen voornaamentiyk , zoo niet alleen, daarom volgends de Limiten der voormaalige Gewesten is genomen, en waarop al verder is gebifeerd de ongelyke reprafentatie om dat men het oude ongelyk drukkend , en daarom fchadelyk en onrechtmatig Systhema van belasting der voorige Provinciën heeft willen behouden. . .
Wie geen Vreemdeling is, in dc zaken van ons Land, weet, dat de ongeiykheid van 't vermogen der Gewesten, ongelyke puotes in de Bondgenootfchappelyke lasten noodzaakelyk maakte , tcrwjl de aart der zake en de Conftitütie ' var! dien tyd medebragten , dat in verdeeling der Ouo 'tes eene billyke evenredigheid behoorde plaats tc hebben.
De ondervinding heeft nogthans geleerd , dat die evenredigheid den mcesten tyd niet is_ gevolgd; dat, .integendeel, fomrnigé Gewesten drukkende, ja zeer drukkende lasten hebben moeten leggen op hunne Ingezetenen.
Dat zy met Geldleenfng op Geldleening hunne Finan-ien< hebben moeten bezwaaren , en dat zy van tyd tot tyd ;cr goedmaaking van de engagementen, uit die leeningen voprdgeff rooien, al meer en meerde imposten en andere lasten hebben moeten verhpogen, of door nieuwe middelen van belading doen vergezellen; terwyl andere Provinciën met minder drukkende lasten in de OuotéS konden voorzien , cn zelfs oude fchulden verminderen.
Die ongelyke drukking werkte zeer aanmerkelyk op de pryzen van dc nobdznkelyk'le behoeften der Ingezetenen, en . op de Dagloonen ,* dit een. en ander was vechd oorzaak , dat. verfeheiden Artikelen , zoo van Leeven.smi .i leien als induftric , op" de eene plaats veel hooger in pfys reezcr dan op de andere; uit dat aanmerkelyk verfcfcrïl van pryzen is ook ^vervol-^ gens voordgefproóten', dat de meest bezwaarde j.Gewcsien , wilden zy geen aanzionlykc takken van welvaard gehcjcj.vcr-



C 079 )
liezen, nodig hebben gehad, diverje belastingen op, en pro*
hibitive wetten tegen den in- en doorvoer vair Waaren van en naar andere Geweiten ; wair uit al wederom wetten van rëtórjie by anderon zyn voor .eekomen.
Dat alles was eindelyk rot Zulk eene hoogte geklommen , dat na het inrukken der Franfrhe Tro<pes binnen deeze Repus.iek, op dien voet de zaken door Ötfo'es niet meer konden woorden gaande gehouden., zoo d it m-n goed vondt de eenheid, oi fchoon op eene zeer onregelmatige wyze, in te voeren, en deeze heeft men doen opvolgen van eene ConJmiUiéj die by overhaasting was te i'amen gefield.
Het is dan ook geen wonder, dat in dezelve grove gebreken worden gevonden, gebreken, die fpoedig belmoren te worden herfteld, zo men 's V olks gei uk zoekt te behartigen.
Edoch, onverminderd die gebreken-, is by die Gun/iitutie nochtans, ter yokioeni.ige aan den wenfeh van hm grootft gedeelte der Natie, een nieuw itc.lzel van algemeene belasting toegezegd. De Aatte hoopt daarop-, maar in die hoop zouzy, by het doordryven van dit Plan, ee nsklaps wor-.ten te leur gciteld.
Er is ja, wel in bepaald, wanneer de tegenwoordig beitaande belastingen, voor zoo ver die volgens- de wet in de algemeene Kas van 't Land zullen worden gelïort, niet toereikende mogten wezen, dat ais dan door,algemeene en over de gchcele Republiek gelykelyk werkende middelen in dat te kort komend zal worden voorzien , maar hier door is de drukkende hardigheid van het fubfifteereiid fchadelyk Sys thema niet weg genomen; het word integendeel in deszelfs gevolgen meer nadcelig voor de daar door bezwaarde Departementen, dan te vooren , om dat men gecnerlei belemmering, impofttien of verbod van in- en doorvoer , ten opzigte va» Waaien, uit andere Departementen herkomstig, en aldaar voor minderen prys tc bekomen, zal mogen daantellen, welke maatregelen ook waarlyfc, in ahjlracio befchouwd, voot den algemeenen welvaard en de fndujlr.ie nadeelig, maar, m verband befchouwd met het oud Systhema. vm belasting, in ieder Cewest, noodzakelyk zyn geworden.
Het is wel waar, dat volgens dit plan die impontien zil len kunnen worden vernietigd , of immers veranderd, endooi andere belastingen zullen kunnen worden vervangen ; roaaj het is aan den anderen kant ook zeker, dat de behoef en van den Staat tot zulk eene verbaazendc hoogte -zyn ge liegen , dat 'er op vermindering van zulke Lasten niet zal kunnen gedag worden , endataU men debalis van geëvenredigdegelykneid tc lasten wegneemt, cn het oude fysthema tot een grondlij legt, dat 'er dan ter goeder trouw geene zodanige yerligtin* te vinden is, wa'ar door de „belemmerende en üezwaareneft middelen op de waaren van nabuurige Departementen zou den onnodig worden.
Het eene hangt af van het ander, immers ! eïl ■ die denj| beelden zyn zoo natuurlyk aan elkander vert ndm , I t jé ze zonder ongerymdheid niet. kan fcheiden, mi M «*• Q g a i



word evenwel hy dit Plan bedoeld; waar uit dan ook van zelfs moet volgen , dat onderfcheidene ncermgen en handteeringen in de meest bezwaarde Departementen geheel zouden moeten te niet loopen, of voorzeker zeer verminderen.
De wet, dat is, vólgens dit plan, de wil van eene ongelyke Repw/ematie, zal alles in 't daarftellen van fond jen voor de algemeene Kas, en in 't maaken of veranderen van oraottnantien befifsfen; maar daar 'er geen, overal gelyk werkend.Jysthema van belasting plaats z;il hebben, kan men niet anee.-s verwarren, dan dat ieder, die op het voordragen en jan tt neeren van wetten invloed heeft, zal trachten het beezwaar van z\ n Departement af te weeren , en op den hals van andere te fchuiven; zie daar een bron van kuipeiycn . intrtgues en tweefpald! Treurig vooruitzigt voor ons ongelukkig vaderland i
De verfchillen iheid van lasten , in de onderfcheidene Departementen , maakt ook de adminijlratie der financiën meer omflagtig cn Kostbaar.
Het toezigt tegen fluikeryen word zeer moeilyk, cn voor zoo vei de byzondere impofitien in de algemeene Kas moeten worden gefiort, is 'er geen voldoende prikkel voor de Geconititiieerde Machten in ieder Departement, om welmeenend mede te werken ter bevordering der richtige inning van 'sLands penningen.
Op dezen zwakken en wanftalligen financiëelcn grondüag Word »n dit plan het gebouw van ftaat opgetrokken.
Om het oud fysthema van Provinciale belastingen te kunnen benouden, moeten nu dc Departementen de grensfeheidingen hebben van de voormalige Gewesten, die in volkrykheid zo zeer verfchillen, terwyl niet te min de Volkrykhcid den grond! lag blyft van de re'prefentetïe ; ziet daar weder eene andere ooriprong, van onlusten , en van onberokenbaare gevolgen!
De ondervinding heeft toch van alle eeuwen geleerd, dat de meerdere of magtigere zig boven den minderen of zwakkeren verheft; dit is de menfehelyke natuur eigen, en kan door geene voorzorgen worden weggenomen. ! Uit deze rrafuurlyke neiging van 's menfehen hart volgt, dat 'er nimmer gemeenfehappelyke bedryven tusfehen meerderen en mi ideren op den duur beffaan, waarin niet de mindere het gewigt der meerderen nu en dan, en meestal zeer drukkend, gevoelen.
Voor ai ondervinden zwakkere dat drukkend gewigt der magtigoren , wanneer het gesneenfchappclyk bedryf ten Onderwerp heeft het beftuur van zulke zaken, die niet enkele perfbnen , maar geheele Corporatien, Dorpen, Steden of Landftreeken betreffen.
Men mag daar tegen voorzieningen vastftellen , bedingen maakeu, en derzelvcr onderhoud met eeden doen ftaaven, maar daar door zn! men nimmer den aart der dingen veranderen; duizenderlei omftandigheden zullen den meerderen boven den minderen doen prcvaleeren.
Ofi-



C <58i )
Onze Voorouders meenden wel een middel gevonden te hebben , om dit drukkend gezag der magtigere Provinciën te beteugelen door het geven van eene gelyke ftem aan ieder, zo dat de ftem van de kleinfte gelyk Hond met de ftem der grootfte ; maar ook hier door hebben zy de drukking der magtigen, en de daar uit voortvloeiende onecnighedcn niet kunnen wegneemen ; de onvcrgenoegdheld bragt hen by hcrhaaling tot eene Stadhoudertyke Regeering, zonder aan den Stadhouder een behoor!;, ken richtlhoer voor zyne Ambtsbetrachtingen te geven ; en aan dit gebrek is waarfchynlvk de oorzaak grootendeels te wyten, dat onder de Stadhouderlyke Regeering de zwakkere wel mcermaalen wïerden overbluft, maar niet de rechten der mindere behoorlyk gehandhaafd
Die hcrd-.nkir.g geeft ons een droevig vooruitzigt , by de introductie van dit plan , dat zoo veel aanleiding tot onbillykheid, tot onrechtmaatigheid, tot onderdrukking, tot intrtgues en tot twist in zich bevat, zonder dat het een middel daarftclt, om dc nadeelige gevolgen van dit alles aftewenden.
Slaat men het oog op de wyze van voorziening in de Departementaale behoeften, en neemt men in aamehouw, dat eindelyk alles ten dezen wederom afhangt van de beilisling eener ongelyke reprcfentatie , dan verdubbelen de zwaarigheden , die tegen de executie van dit fysthema in volle kragt aich opdoen.
Er kan , naar myn oordeel, geen reprcfentatif Beftuur befraan K waar door 's Volks geluk, dat is algemeene welvaart en veiligheid , word bevorderd , ten zy de reprefenteerende deelen zoo na mooglyk gelyk zyn , en een gelyk aandeel hebben in de reprcfentatie.
Behalven deze bedenkingen doen er zich tegen het groot getal der Leden van het Staatsbewind mede gewigte refiexien op.
Het is bezwaarljk , een doorgaand politiek fysthema te houden in eene Vergadering van veel perfoonen , het is moeilyk onder veelen de geheimen van Staat te bcwaaren; de buitenlandfche invloed , zoo gcvaarlyk voor den welvaart, voor de veiligheid en onafhanglykheid van 't Gemeencbest,' kan nauwelyks geweerd worden uit eene Vergadering van zoo veel menfehen, en de intrigues, waartoe dit Plan zoo veel ftot oplevert, zyn byna in deze Vergadering niet te vermyden ; agterdogt moet dan de plaats van vertrouwelyken omgang vervangen, en pcrfonecle oogmerken verdringen dan doorgaans de bedoelingen van algemeen welzyn.
Meer andere zwaarigheden zouden tegen dit Plan kunnen worden geopperd, doch daar deeze genoeg afdoende zvn , om den Grondllag, waar op het gevestigd is, te doen waggelen , en myn gedrag te rechtvaardigen , in het niet omhelzen van hetzelve, zal ik myne aantekeningen niet verder uitbreiden en my onthouden van een gedetailleerd vertoom tegen de weinig delicaate manier van het verkiezen der Leden voor het Staatsbewind en Wetgevend Lichaam voor de eerftemaal.
Gg 3 -Ik



C 682 )
Ik acht 'act ook on noodig, my uit te laten over de wyze, waar op dat ontwerp den Volke za'. worden voorgedragen, Ujjif betuiging nogthans, van verre" af te zyn, van dezelve ,gqed te keuren. , , . . ., '
jk houde my, om alle bovenftaaude redenen , verpligt te eperjifteeren by myn advis tot rejectie van dat Plan of Ontwerp van Staatsregeling, latende hetzelve, cn de genomene Conclufie tot goedkeuring met de daar uit geproflueerde Proclamatie en Misfive ter kennisgeeving van deeze demarche aan dc'beide Kamers van het Wetgeevend Lichaam deezer .Republiek, voor Rekening en ter verantwoording myner Ambtgenooten , die tot het een en ander hebben geconcurreerd, zonder nogthans hen hier over tc tauxeeren of verdenken , met overtuiging voor my zelfs, dat zy ter goeder trouw gemeend hebben , het welzyn van de Republiek hier door te zullen bevorderen.
Ik infteere, dat deze myne aantekening ter myner decharge in het gewoon Register der Befluiten dezer Vergadering mag worden geïnfereerd.
( Was get.)
F. ERMERÏNS. NB. Deze (lukken zyn door het W. L. gehouden buiten deliberatie.
Den Burger Reprajfcnta.it PLOOS van AMSTEL zegt in Subilantic :
Dat hy zich verplicht rekent te verklaaren tegens het Pra.-advis van den Voorzitter, om de Misfive van het Uitvoerend Bewind aantenemen voor Notificatie en ten blyken van goedkeuring.
Dat hy zich in het algemeen verwonderd over de contènance va» een aantal Leden dezer Kamer, die by deze vplegendhcid zich expliceeren over de thans nog daar zynde Staatsregeling — dié dezelve befchouwen als ftrydig met de bclangens van het Bataaffche Volk en op dien grond zich vereenigen met des Voorzitters pra-advis —• dat dit gedrag van fommige Sprekers aanloopt tegens den gepfuWtntieerdc wil van het V'.rtegenwoordigend Lichaam — dat ter ftaving van dit hy zich beroept op de Proclamatie van het Uitvoerend Bewind van den 23 Augustus 1799 > (fy gelegendhcid van de landing der Anglo_ Reusjifche Armee) op last van het Vertegenwoordigend Lichaam geëmaneerd en aan het Bataaffche Volk voorgedragen —• dat by dezelve Proclamatie de tegenwoordige Staatsregeling uit een geheel ander oogpunt word befchouwd —dat het Vertegenwoordigend Lichaam by die Proclamatie zich aan het Bataaffche Volk op de vo'gende wyze expliceert en verklaard'— Dat het thans niet meer een Tusfchen-Beftuur was, hetwelk geen vaste beginzelen ten grondfiag hebbende, door willekeur of eigenbelang kan vernietigt
°f



C 683 3
of gewyzigt worden dat het (s de Staatsregel wel-
kers handhaving wy plechtig befwooren hebben* welken m den ogenbleken zoude worden aangevallen -~ dat hZ met de vreesachtigheid van zommtge, de gril/ikheid van anderenis maar dat het » de femme' vazallen du'ons m den he'angryke ogenblikken, op eene gebiedende 1? toeroept dat het Vaderland in gevaar ts en Voor ontred moet worden dat wy dus aan a'le openbaar w£
derftwevmen geheime belagers der Staatsregel 1 herin dat wy het Vaderland en de Staatsregeling n et w-SSm verhoren gaan, zonder tevens met dezelve omlXnen dat het Uitvoerend Bewind, m naam van hi vSS^n ■ rvoordigendL'chaum, deze plechtige verklaar,^ doei' niet onberadenx , maar m een ogenblik, dat de hq^Seid zi ner verplichting en het gewicht der Eed, JSS&XfL ieder hunner gezworen, zich ïeven£. viZ des%H
geest vertoond cn tof verdere aandrL, Ï.L jJ-fS'
nicht omfchryft het BewiZ £*ze fjt hetzelye in zech bevat eeuwige en waa^tife ^e't
net tegenswoordtz --edr io }a v v "ul>i, twetn .
Leden d»r V r -ïdc -„„ 8 J net £f^d en zommige.
aan lontTL^ft
Ï#^VS Vor'r hel ft zich in deeze %ak r% . /„.;,/V;- ^a><*g het welk hy
gmg van-Aristocratie of RèVMSföd*' begunjli»£Png van dit alles M^&^at^S^ Ve, sol-geus gaat hy-over tot betoog zyner tot
vojr-



C 684 5
Voorkoming van alles, dat tegens de tegenswoordige Staats regeling aandrnischt en eene flrekking heeft om dezelve om
ve^re te werpen. hy is van begrip dat de Misjive van
het Uitvoerend Bewind, en de By lagen, daartoe aan/eiding geven hy zegt verders dat de Misjive, zo auoad
formam als quoad mat er tam befchouwt van dien aanleg de
duidelyk/ic kenmerken dragen hy declareert zig over
de Misfive cn Bylagen thans niet te zullen uitlaten, dan voor zo verre hy dezelve tot wederlegging van het Prce-
ad< is ion dén Pratjident moet allegueeren hy toont aan
dat het Uitvoerend Bewind wel is bewei d tot het doen van een Voordragt o-ereenkomflïg d- Staatsregeling , maar ->olflrekt onbevoegd tot eenen voordragt tegens denzelve dia-
maifb. aanlopende hy advoueerd dat het verzoek of
voordrag] 'ah het Bevend in zich bevat eene Aniiconjtiiutioneele Itap tot welkers medewerking en volvoer ng d n Eed door 'ëder Lid van hei Vertegenwoordigend L-chaam aan het %dta'dfjcTie Volk gedaan, het Vertegenwoord gend Lichaam eene ono*erko:nclyk beletzel opleverd ~—— hy betoogd nader de onbevoegd'held van het Bewind tot het oproe pen van het Bataaffche Volk zonder auihur'fnie van het Wetgevend Lichaam — hy toom zulks en uit den aart der zaak en uit den teneur van de Staatsregeling, en na dit noch «ader t» lubben aangedrongen, gaat hy tot de inlwnd der Misfive over ïn zo verre, dat hy betoogd, dat in alle gevalle het B. Volk zodanig als het zeiven door het Bewind, zoude worden opgeroepen, noch bevoegd, noch gerechtigd is om over de herziening der Staatsregeling uitfpraak te doen, tnet dat effect, dat de herziening of vernietiging dtr Staatsregeling al eens door dal V-Ak beflöten zynde , het Vertegenwoordigend Lichaam zich van hunnen Ëed zoude
kunnen achten te zyn ontflagen hy zegd dat hy zig
nimmer heeft verbonden aan dat Volk in Masfa, maar aan de Stemgeregtigde Burgers der Bataaffche Republiek
in hunne Grondvergaderingen behoorlyk opgeroepen
en dat hy van dezelve zynen lastbrief hebbende outfangen, door dezelve in zyn lastbrief moet worden ontflagen , — en hy voegd er by , dat hy zonder dien uitgedrukte ■wil van zyne Comittenten van dien lastbrief niet zal afgaan , dan door het geweld genoodzaakt, en hy voegd er nog by, dat daar hy niets vreest dan het Opperwezen en de Wet, geene zydelingfche bedreigingen van vielken aart, hem van zynen plicht 'zullen doen afwyken.
De fpreker refereerd tig wyders tot de gronden door ds Burgers Reproe)'entanten Verhoyzen en Visfer tegens het preeadvis van 'den Voorzitter gelegd en conformeert zich met de conclufie van den Reprefentant Vi.sfer, daar toe Jlrekkende, dat deze Misfive niet zal worden aangenomen voor Notificatie. Maar het Uitvoerend Bewind zal worden gelast de Proclomatie te furcheeren en wel provifioneël hangende de deliberatien over de zaak ten prineipaale.
In den Haag, gedrukt by SNEYDERS, VAN TIENEN «n Comn. en alom tc bekom ;:i a 1 cn 1 halve Scuiv.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 8i.
■ '— ' -s
Proeul a Jove proeul a fulmitte.
Maandag, den 21 September, i8or.
O-.er-Oud- Groot - en - Beste - Vader JUPITER.!
\Jw _ Zeuntje Mercuur, dat olyke fnuffelaartje, dat anders in alle hoeken en weegen zich'laat vinden, is in lange aan dezen oort niet geweest, en ik voorzie niet, dat hj m deze dorre ftreek in het eerst nog komen zal, met wetende, dat daar ook zaaken voorvallen , waarover de Natie verwonder l zal weezen. Daagelyks
vraagt men, waar ai het geld blyn, dat met zo veel fnoeijelykheid, ja, met het zweet en bloed van deinen Opgezoden en wordt zamengebragt. Het eene
■Wordt hier — het andere daar, zonder eenige bezuiniging, gcëmploijeerd, cn men houdt maar niet op van nu en dan nieuwe Ampten tc creéeren , die nieuwe geldfpillingcn noodzaakelyk maaken , gèlyk dat onlangs in onze quartieren ook plaats heeft gehad; — te weeten — men heeft alhier op de Veluwe aangefteld een Collegie, betraande uit een Zand-Graaf, en diverfe Zand-Raaden, dewelke alhier op de Veluwe, uit élkandefen verfbooid, woonen, als by voorbeeld, de een te Brammen, een ander te Dieren , een te Rhecde, een te Rofenddal, cn zo voorts; waar de Zand- Graaf, of Prselidcnt woont, daar ben ik neg niet.regt agter. — Men zegt, dat zeker Geldersen Edelman 'er de Uitvinder vafi is, ten einde daar door zyne dorre Landgenootén, ook een fortuintje toe te voegen: — altoos des Zand-Graafs tractement zoude beftaan in één duizend fmorfioenen 'sjaats — de "Land Raaden zullen genieten één Ryxdaalder 's daags, als zy fungecren , of zamen geroepen worden: — denkelyk zullen zy, voor rekening van het land, vry transport hebben, van hunne woning na de plaatzc van hunne |H Deel. Hh te



C 68(5 )
te zamenkomst; — want anders was één Ryxdaalder daar toe niet toereikende genoeg , dus is dit zeker aannemelyk.
Men lacht hier hartelyk over zulk eene aartige uitvinding , cn men vraagt eikanderen , welke werkzaamheden deze boeten Zand-Raaden zullen te verrichten hebben.— Trouwens — een iegelyk , die weet, dat 'er op de Veluwe worden gevonden geheele zandftreeken, daar geen grasje of lover, en daar niet dan bar zand te vinden is, die weet ook, dat zommige winden dit zand doen verftuiven , en foms te hoop doen wayen. Hier tegen zal dit Collegie zich zekerlyk verzetten , en zodanige Wetten en beveelen doen uitgaan , dat aan deeze verftulvingen psal en perk gezet, .en alzo myn Heer Eolus zyn geblaas beteugeld word! -~
Maar, fchoon ik flsgts een eenvoudige Boer ben, of een Veluwenaar, zoude ik van gedagten zyn , dat men zulk een Collegie daar toe niet nodig had, als men maar aan de Regeering van elk Dorp (want wat Dorp heeft thans geen Gemeente-Beftuur?) in welks Diftrict zulke duinen waren, gelast dezelven met dennenzaad te be-
zaaijen. Men weet immers, dat daar geene groote
kosten toe nodig zyn, als flegts het Zaad te kopen en het op den grond te werpen , zonder omploegen : —men ziet dit hier en daar in onomgemaakte heiden maar ter neer geftneeten, en geheele dennenbosfehen worden daar uit gebooren. ( Hoe menig een Jonker heeft, door dit te doen, van de gemeene heiden geheele ftreeken afgeftoolcn, en zyn Plaats of Heerlykheid daar mede vergroot ? dan , wie was tegen zo menig groot Dier opgewasfen ?en vooral in den ouden tyd ? 't was kwaad karsfen cctcn met dc zulken, want zy fmyten u met de ftcenen!)— deze onkosten konden met egte Verificatien den Lande in rekening gebragt worden , en men zou , in weinige Jaaren, niet alleen de Zandverftuivingcn zien ophouden , maar ook, voor weinig geld, de gantfche Veluwe in een Bosch veranderd zien; immers en ten minften die dorre Landftreeken , daar niets wascht; want, tegen het bepooten van de heivelden, zouden de Schaapsbocren opkomen , alzo die aldaar hunne Schaapen moeten
dryven , uit gebrek aan Weilanden. En alzo zoude
men, voor een Jaar twee drie tractement van dit Collegie, dit geheal plan volbragt zien. Mogelyk zal
iemand zeggen , Boer 1 Je bent 'er niet agter! voor 30
\ 40 Jaaren beftond 'cr at zulk een Collegie: 't is
zo; maar, om dat het niets uitvoerde tot verbetering, heeft men ook de Leden laaten uitfterven, cn het Collegie gemortificeerd. — Ook heb ik niet gehoord, dat zy toen tractement hadden, anders dan misfehien een kan Bier, of vies Jer^yss, als 'er iets gewerkt wierdt; maar
men



C 687 )
men moest de Heerlykheden niet te na komen; want men kon ligt, of te na by den een , of by den ander, vervallen, en deeze wilden gaarne aan den anderen grenfen , zonder gemeene heiden te erkennen. Dixt . zegt janus: als hy niets meer zeggen w:l — ik ook Dixt. Veluwe ii Sept. 1801.
-.JAN.
P. S. Dat Collegie heeft nog geen Secretaris; zou dat geen postje voor Jan kunnen zyn ? Adé,
Ik moet u nog iets by wyze van post-fcript mededee-
len: de Sinjeurs ( dit is een Vo.kje dat de Batte-
ryen maakt, b cben hier een ysfeiyke groote paal of Denne mastboom geplant op een van de hoogfteheuvelen van deze ftreek, en gekruyste balken, m.'t zeven manden, daar aan gehangen , waarvan 6 het onderfte boven hangen en een regt overend. Onder aan den voet is
een plank, waar op Haat LANDS BAAK. Wy Boeren zyn verftomd op dit gezigt, en weten niet wat dit be-
diet; Men zegt; dat 'er op 2 en 3 uuren afitands
door de gantfche Veluwe zulke macnines zullen komen , en dat men, door middel van deze dingen, met malkander praaten kan: — Wie duivc.dter heeft datooitgehoord ? nu zeit-men, dat by Hke pe.ai een woning zal gebouwd worden, en een officiant daar in, om nagt en dag re fpreken met zyne naastbuunge paaien, wat 'er op 'tland en ter Zee omgaat. ■— Ik heb nooit kunnen geloven , dat 'er menfehen zyn geweest, die met Joost omgingen; maar als dit doorgaat, dan geloof ik vast dat ze 'er nu zyn. — Wat zal dat een geld kosten aan 't lieve Vaderland? — Dat is niets — met eene heffing van 2 a 3 prCt op een Jaar meer, als na gewoonte, is alles wéér gevonden. Onze daglooners hebben een goed oog op die mandes, tegen dat zy hunne Aard-appelen uitrooyen.
d 1 x i:
Onlangs 'te Amfterdam de buitenkant pasfeerende, en myn oogen op 's Lands Werf aldaar gevestigd houdende, zag ik daar maaken een fraay Schuitenhuis. — niet kunnende bezcffen, dat zulks voor 's Lands Vaartuigen ecnigzints dienftig ko>.de zyn, informeerde ik 'er my dus. nader op, en wierd wel d'ragewaar, dat het enkel moest dienen tot bewaaring of berging van een fraay PlailierVaartuig, behoorende aan den Timmerbaas, Dorsman, cn dat die Burger hadt begreepen ter bewaaring van zyn Vaartuig, zulks op'sLands kosten, en door 's Lands Timmerlieden te moeten doen maaken. — Myne nieuwsgierigheid bier door geheel opgewekt zynde, ging ik in Ilh 2 per-



C 688 )
perfoon naar de werf, alwaar ik verzekerd was, dat voor my de toegang niet geflooten zoude zyn.
De poort binnen komende op 't Voorplein, zag ik een fiaay werk maken, 'i welk , zo my gezegd wierdt, moest worden een Pomp, dienende tot verheldering van 't Pompwater, ten gebruike van den voornoemden Baas en de Equipagiemeesteren : — deeze Pomp kon te recht volgens de Tekening, eenmeesterftuk genoemd worden, komende boven dezelve een fraaye Lantaarn, kortom, myn oog verlustigde zich hier, in alle de fraayigheden; want de Huizingen dier Heeren Bediendens der Marine , waren niet minder exquis gemaakt, alles in de nieuwfte imaak , met groote glaazen enz. — al verder opgaande, dagt ik'alles prorato te vinden, wel te verftaan wat het aanbouwen der Scheepen beneft; rnaar jammer? lyk vond ik my in myne meenjng bedroe -en; « int in plaats van een aantal fraaye en groote OorJogfchepen, (Volgens ouder gewoonte) daar te zien , zag ik 'er f lechj i maar weinigen, en allen meest heele kleine Scheepje;. — ver' «azend was ik op dit vernederend gezicht, allen terugzien 'e op onze weleer gedneïjte Zeemacht. zynde altoos geweest de fchrik voor alle Natiën en Volkeren ; dasrby overweegende, op welk een hage en veraehtolyke wyze wy 't grootfte gedeelte dier geduchte Zeemagt zyn kwyt geraakt rrrieest alleen veroorzaakt looi ontrouw cn het gedrag der Commandeerpn le '. i ik • en; want ik kon my niet anders herinneren, dan da vynog maar eenmaal 'tgeluk geha I hebben, met glai te - vliezen, en dat wel onder commando van den Vw-Adr i aaloz\ wrak, waarop ook direct tot herftel van 'f er s, en u- alleen totinftandhoudina ierMarinc,ecne heffing • an 8 pr.Ct wierd Uitgefchreven, waaraan ie Ier met zo veel graagte net zyne, doorzweet en bloei hy een vergaderd heelt toegebragt, in hoop, van daar dooi den ouden luister wederom te zien herleven. — In deeze overpeinzing ftil ftaande, fprak my een bedaard man aan , die, na myne verwondering verHaan te hebben, my aniwoorde „ Zyt gy daar al zoover verwonderd ? wel ga dan eens naar de Lands Molen buiten de Haarlemmerpoort, dan zult gy al de fchuuren zonder Hout zien '" — Ik daar op met den ouden man vcordwandeknde, vond het ook alzoo, en verftond niet aileen zulks uit zyne reedenen, maar was 'er zelfs ooggetuig n van , dat dat zoo zuur opgebragt geld , meest alkn ten onnutte v- rfpild was, ti n plaifiere me sta! zelve van eenige onverfchilltgcn of Orangisten , zo als de timmerbaas Dorsman , en cie Equipagemeesters Jlsmüs en
Bredal op zyn fchooust kunnen genoemd worden
gebruikende dis Heeren de Werklieden, die door 't Land betaald worden , a la familiaire dag^lyks als hunne bediendens voor de oppasiing en voor hunne byzondere
amuftmenten , ■ dit heb ik begreepen ter plaatfing in
uw g.c rd Weekblad aan U te moeten opgeven;
Om



C 089 )
Om te tooncn dat de activiteit in 't condemneerenvan
den Procureur der Gemeente tc Amfterdam, nog niet vcrflaauwt, dient 't volgende tot een (taaltje van bewys.
In de laatftgepasföerde weck, oi' even te voren, komt op een avond een man (fchoon vermogend in geld) echter getroebleerd in 'tverftand, zyn deur uitgeloopen, geheel verwilderd , en met een geweer in de hand, waar op echter niet eens een vuurlteen was; — deeze man, in dat poltuur dc wagt ontmoetende , zey tegen dezelven, dat zyn geweer geladen was , (natuurlyk in zyne raaferny) de wagts maakten hem vast, en transporteerden hem, even als was hy een moordenaar of dief, na de corps de guarde. Aldaar zynde, werd hy, na een zogenaamd verhoor, op getuigen der wagts , gecondemneerd in de boete van f 150-. en wel op last van den Procureur der Gemeente ; — deeze condemnatie egter, na een verei.i tranfport, nader onder't bereik van den Procureur, wierdt op voorfpraak van den Capitein der Nagtwagts , verminderd op ƒ60-:-, 't welk door eien Procureur (in weerwil var alle bewyzenvan 's mans innocentie,) nog Wierd befchouwd ais een doorflaand bewys van gratie, door den Procureur op voorfpraak van den Capitein der Nfgtwagó, aan den delinquant beweezen. In hoe verre dit nu 'er door kat , laat ik aan 't oordeel van meerder dan ik in Rechten ervaarene menfehen ovet.
Om onze Collectie van Bylagen te fuppleeren; plaatzen wy de volgende Stukken:
loopend nieuwsch
of
een m.e n zegt. Nadat gisteren, den 18 September, in de Eerfte Kamer het Vertegenwoordigend Lichaam de bekende Proclamatie van hei Uitvoerend Bewind gefurcheerd was — zyn 's avonds de Directeuren van hetzelve Bewind, Bezier, Pyman en Haarsolte, op de gewoone platts vergaderd — de Prefiderrt Ermerms zich daar tegen verzettende , hebben gemelde Perfoonen zich beseven naar
dc Vergaderplaats der Marine. De Prsfident zoude
order hebben gegeven , om de gemelde drie Leden te arrefteeren. —
Vervolgends is Bezier , geadfifteerd van de Policie en een dubbelde Militaire Wagt, gegaan naar de Eerfte en Tweede Kamer van het Vertegenwoordigend Lichaam,
en hebben dezelve verzegeld. Het volgend ftuk
heeft ieder Prefident ontvangen.
Hh 3 GE-



C 690 )
GELYKHE1D , VRYHEID, BROEDERSCHAP.
EXTRACT uit het Register der Bejluiten van het Uitvoerend Bewind der Bataaffche Republiek.
Vrydag den 18 September 1801. Het 7de jfaar der Bataaffche Vryheid.
Op het geproponeerde ter. Vergadering, en in aanmerking genomen zynde, dat door het Befjuit der Eerfte Kamer van heden, het Volk dezer Republiek Zoude belet worden, zyn ftem uittebrengen , en dus tegen het zelve zoude begaan worden , de misdaad van gekwetfte Majcfteit, en dat het de pligt des Bewinds is, zulks door de mid felen , binnen deszelfs bereik , voortekomen en te verminderen.
Is goedgevonden en verftaan, de Vergadering van het Wetgevend Ligchaam niet weder te laten bycenkomen , tot dat het Volk van deze Republiek, ingevolge onze Proclamatie van den 14 dezer, zyn ftem vryelykzal hebben uitgebragt.
En wordt dienvolgens de Agent van Politie gebast, om onverwylde de Vergaderplaatfen, en verdere Vertrekken der beide Kamers te fluiten, en te verzegelen, en toe te zien, dat de Leden der Vergadering intusfehen noch daar, noeh elders vergaderen, met Last aan den Agent van Oorlog, om zo veel nodig daar toe de fterke hand te bieden. —
En zal van dit befluit dadelyk worden kennis gegeven aan de Praefidenten den beide Kamers: en dezelve in naam des Vaderlands en des Bataaffchen Volks, en op hunne verantwoordelykheidiigeinviteerd, om dc noodige bavelen te geven aan den Commandant van de Lyfwagt van zich geduurende dien tyd te ftellen onder de ordres van den Commandant dezer Refidentie, en zulks ten einde door geen nuttcloozen tegenftand, onfchuldig bloed worde vergooten.
En zal hier van als mede by Misfive worden kennis gegeeven aan den Minister der Franfche Republiek, gelyk mede aan den Generaal Augereau, met byzondere Last aan denzelven, ten einde de nodige ordres te ftellen, dat de rust in de Republiek niet worde geftoord, en den Volke Vryheid gegeeven van onbelemmerd zyn ftem uittebrengen.
Terwyl eindelyk is beflpten , van deze gedane demarche ,. by eene gepaste Proclamatie aan den Volke
ken-
#'



C 691 )
kennis te geeven, zo als dezelve (taande de Vergadering is gearresteerd.
(JVas getekend) BESIER, L. P. QOnderflond) Accordeerd met voorfz. Register. (Was ge teekend) G. J. PYMAN, loco Secret.
GELYKHEID, VRYHEID,
BROEDERSCHAP.
PROCL AMATIE.
BATAVEN!
Heden is by de Eerjle Kamer van het Wetgevend Lichaam, met eene meerderheid van flegts twee Stemmen, de ichorfiijg doorgedrongen van onze Proclamatie van den 14 deezer, waarby het Volk is opgeroepen ter goed- of afkeuring van het Ontwerp van Staatsregeling, daarby voorgedragen.
Dit Bejluit heeft geene mindere (trekking , dan (onder voortduunng van eene order van zaaken , welke de verwarring ten toppunt doet ftygen , en alleen gefchikt is, ten voordeele van eenige weinigen , terwyl het geheel ten ondergang gaat, ) het Volk te beletten zyn vrye ftem uittebrengen omtrent één der meest aangelcgcne onderwerpen , en daardoor den Burgerkryg uit tc lokken.
Wy gevoelden onze verpligting om voor te komen , dat die onberaden ftap wierd doorgezet, en om in tegendeel deszelfs rampzalige gevolgen krachtdadig te beletten , en wy hebben dus maatregelen daargefteld , waar door het Wetgevend Lichaam verhinderd wordt byeen te komen, tot dat zal gebleeken zyn, wat door 's Volks Oppermagt is beflist.
Bataaffche Medeburgers! wy beoordeelen ongaarne de gedragingen onzer Medemenfchen, maar wy kunnen en mogen met gedogen, dat de Stem eener geheele Natie gefmoord worde, dat eenigen weinigen zich het recht
aan-



C 692 )
aanmatigen, om, zonder voorafgaand onderzoek, (teutelyk vastte ftellen, wat het Volk niet, en wat het al wil.
Wy hebben geen ander o- gmerk , dan om van Uw gevoelen overtuigd, en onderricht te zyn , wat Uwe Souvereine Wil medebrengt: in allen gevallen fterk'door het gevoel van belangeloos Uw heil beoogd te hebben.
Overweegt dus in bedaarde en koelen bloed;, en zonder eenig vooroordeel, het aangeboden Ontwerp, beoordeelt hetzelve naar eigen gevoel en overtuiging, zonder gehoor te geven aan de inblazingen van anderen , naardien het hier aankomt op uwe dierbaarfte belangen en die uwer Nakomelingfchap, en kies dat geen wat U het raadzaamst voorkomt.
Stelt U gerust op de maatregelen tot Uwe veiligheid genomen, en weest verzekerd , dat wy gereed en in (laat zyn dïn moedwil te beteugelen van een iegelyk die zich met de fchande zoude willen overladen om uwe vrye keuze aan banden te leggen.
Het Uitvoerend Bewind gelast dat deeze zal worden afgekondigd en aangeplakt, alomme , daar zulks behoort.
Gedaan in den Haag, den 18 Septtmber 1801 , het zevende Jaar der Bataaffche Vryheid.
( Was geparapheerd )
B E S IE R, loco Praef., vt.
( Onderftoudt)
Ter Ordonnantie van hetzelve ,
(Was getekend)
MAZEL, loco Secret.
NB. Den Burger Laurens Gasteiaar, Subftitut Secretaris van l'.e-rgen cp Zoom, en aanneemer van de Leverantie en Diftributie van Vuur en Licht voor de Guarnifocnen in Bataalfch Braband (except den Bofch) word gerecommandeerd (lipt aan het Monfter te voldoen, zonder de verzegelde Turf te veranderen. Vatje 't Burger -Gastelaar ? proviftoneel fat fapienti.
Inden Haag, gedrukt bySNEYDERS, van TIENEN, en Comp, en zyn te bekomen a 1 en 1 halve Stutv.



D E
POLITIEKE
B L I X.E M.
No. 82.
; '- '■ —
Proeul a Jove proeul a fulmtne.
Extraordinair uitgegeven 01 D in gedag den 22 September 1 iói.
kunnen niét nalaaten onze Leezers de volgende belangry^e mikken mede te deelen welke tot completeering der gebeurenisfen der laatfte dagen behooren. •
Daar iritusfehen te voorzien is , dat het voorgem.ld ontwerp van Ccmftitutie voor het 3ataaffche Volk, weldra in eene Staatsregeling hervormd ftaat te worden, hoopen wy.dat'er braave , plichtkermende , ftandvastige, en eednaaarkomende lieden zullen verkoren worden,ter vervulling der plichten van de posten, aan hun toevertrouwd , daar anders,, en het even of eene Conftitütie goed , middelmatig, of Hecht zy, van geene voor den Volke heilaanbrengende gevolgen is:— eeneflegte Conftitütie met braave lieden aan het hoofd, kan beter en gelukkiger gevolgen hebben, dan eene goede met Hechte lieden aan het roer: dit weet men by ondervinding; men heeft zulks zo wel in de voormalige Gewesten, als in AANSTAANDEVoormerligc Departementen gezien: — intusfehen kunnen wy niet afzyn , aan de woorden van den Burger Appelius hulde te doen , toen hy over de Vryheid der brutpers fpreekende , in fubltantie gezegt heeft ,, dat men door dezelve veelal zaaken ge„ waar geworaen is, welke anders verborgen zouden „ g'ebleeven zyn." — Ziehier ook ons geval Leezers.' Immers is het een geluk en zegeninge onder eene vryheidminnend beftuur te leeven , welke de Vryheid der Drukpers aan geene belemmering hoegenaamd onderwerpt , ten blyke nog gisteren dat cn.-er het oog v in hetzelve de Schuim'paan uitgekomen is , waarin een nader ontwerp van Staatsregeling, fchoon quasi satiriek is voorgefteld,waarby zeerduidelyk de regceringe van een eenigeaangepreezen ,zo nier. voorge • II. Deel. I i fteW



( 694 )
fteld wordt. — Nu wy kunnen des noods ook droomen, fatirëfeeren, enz. enz., het is niet uit afgunst, noch uit partyfcbap, dat wy hier van melding maaken, het is Hechts om hetzelve aan designoreerende te. doen bekend zyn : dan basta:
Zie hier de Stukken :
D e Prefident Directeur Ermerins en de Directeur va» Swmden, geen middel meer in hunne magt hebbende om hunne gedragingen ter gelegenheid van de daden, door drie leden van het Uitvoerend Bewind, in naam van het Uitvoerend Bewind gepleegd, aan hunne Mede? burgeren beken .1 te doen worden, dan door middel van een openbaar Nieuwspapier, hebben goedgevonden, het volgende verhaal uittegeeven.
H a c e F. ERMERINS.
den 19 September 1801. J. H. van SWINDEN^
jtianteckeningen van het voorgevallene op de» 18 September 1801.
De Directeur Pyman per fchriftelyk Billet den Prefident Ermerins verzogt hebbende, om 's avonds ten 6 uuren eene extraordinaire Vergadering voor eene zaak van het grootst belang te beleggen, heeft dezelve Prefident aan dat verzoek voldaan, en de extraordinaire Vergadering ten 7 uuren befchrcevcn.
Alle de Leden aldaar verfcheenen zynde, proponeert de Directeur Pyman, dat het Bewind in deliberatie zoude neemen , wat te doen tegen het Befluit der Eerfte Kamer om de Proclamatie van het Bewind te furcheeren, vermits hy dit Belluit van de Kamer oordeelde ftrydig met de Vryheid van' het Volk te zyn.
De Prefident weigert zodanige propofitie, welke geheel tegen de Conftitütie ftrydig is, in deliberatie te brengen, en zegt, dc Vergadering tc zullen fgheiden.
Hier op vallen zeer veel woordenwisfelingen.
Dc Directeur Bezier zegt het Prffifidium als dan te zullen opneemen, en de Vergadering te zullen continuceren — de Prefident protefteert daar tegen, met kragt van redenen, ordonneert aan den Griffier, op deszelfs verantwoordelykheid , om geene illegale_ Vergadering bytewoonen, of aan eenige ordres, die niet door hem gëparapheerd zullen zyn , te gehoorzaamen , en fcheidt de Vergadering.
De Directeur van Swinden conformeert zich met het gevoelen van den Praefident, dicteert eene aantekening aan den Griffier, en verlaat\dc Vergadering, welke een oogenblik te vooren door den Praefident verlaaten was.
Kort daar na, ontvangt de Prtefident Ermerins een Billet van den Griffier Dasfevael, waar uit blykt dat deeze ' . aan



C «95 )
■aan de aan hem gegeeven ordres heeft gehoorzaamd, en de Vergadering heeft verlaaten.
De Prtefident Ermerins geinibrmcerd geworden zynde, dal drie Leden van het Bewind , zich nu noemende het Uitloerend Bewind, eenige ordres aan het Agentfebap van Politie zouden uitgevaardigd hebben : heeft den Secretaris van het gemelde Agentfcnap, thands hetzelve waamecmende, by zich ontboden; hem vervolgends gevraagd , of hy eenig Befluit van het Uitvoerend Bewind, niet door hem Praefident getekend , hadt ontvangen — en eiaar op geantwoord zynde, dat 'er een Befluit, getekend Besier vt. cn Pyman loco Secretaris , was gekomen, heeft de Praefident den inhoud van dat Belluit gevraagd : waarop is geantwoord, dat het was eene ordre om de Vergader - Kamers van het Vertegenwoordigend Ligchaam te fluiten\ en te verzegelen : —hier op heeft de Praefident gem. Secretaris gezegd dat die or;res niet waren genomen byhetUitv Bewind: hem verboden eenige ordres in naam van het Uitvoerend Bewind uitgevaardigd, en die niet door hem Praefident zouden zyn getekend , te respecteeren : hem verder gelastende, om de bevcelen, die hy reeds om aan de ontvangen zogenoemde; ordres te voldoen, mogt gegeeven hebben, te contramandeeren.
De Prefident vervolgens den Uverften Du Ry, Commandant van den Haag, ontmoetende, toen deeze naar boven naar de Vergaderkamer van het Bewind fcheen te gaan, heeft denzelven gevraagd, waar hy ging:— de Overfte gezegd hebbende , dat hy by het Bewind was ontboden , heeft de Prefident hem in zyn appartement laten komen , en heeft hem gezegd, dat de orders, op naam van het Bewind gedepechcerd, niet waren die van het Bewind; dat 'er thans geene Vergadering van het Bewind by een was, en dat hy Overfie aan geene ordres zoude hebben te obedieeren, dan die door hem Prefident zouden zyn getekend : waarop dc Overfte die ordre fchriftelyk gevraagd hebbende, heeft de Prefident hem dezelve fchriftelyk ter hand gefield.
De Prefident Ermerins kort daar naden Agent Spoors, thans het Agentfchap van Oorlog waarneemende, ontmoetende, welke hem zegde by het Bewind te zyn gerequireerd , heeft de Prefident Ermerins hem verwittigd , dat het Bewind niet was vergaderd : hem vervolgens de zelfde ordres geevende als aan den Commandant Du Ry; cn heeft hem naderhand dezelfde ordres in fchrift toegezonden.
Dc Prefident Ermerins heeft insgelyks dergelyke ordres aan den Generaal Jlugereau geëxpedieerd.
En vervolgens by Misfive van de orde in naam van het Bewind aan het Agentfchap van Policie gegeven, bericht gezonden aan de Prefidenten der beide Kamers, en aan de beide Kamers zeiven: welke Misfives hier volgen.
De Prefident Ermerins al verder geinformeerd zynde, dat 'er aan dc Bodens gezegd zoude zyn dat deDji i 2 reöfc



C 69ó )
recteur Bezier thands Prefident was, en het zyn zoude tot dat de Directeur Ermcr-.ns bet Prefidum wederom zoude hebben aanvaard , heeft alle de Bodens in zyn vertrek ontboden daarna geinquireerd: een Bode heeft geantwoord die ordre te hebben ontvangen: waarop hy Prefident de Bodens heeft gezegd dat zy tot den 17 üctober niemand dan hem als Prefident zouden hebben te erkennen , dat zy aan hem alle papieren de Vergadering van het Bewind betreffende zouelen hebben te bezorgen , 'geene Vergadering van het Bewind zouden hebben te bedienen dan die door hem zoude zyn belegd :
Insgelyks heeft de Prefident alle de nog op dc Bureaux zynde Klerken ontboden: en hen geordonneerd van geene fiukken te expediecren dan de zulke , welke door hem Prefident zouden zyn getekend.
En heeft de Prefident mondelinge ordres van aan geene beveclcn aan die door hem Prefident getekend zyn, te obedieeren , gegeven, aan den Agent van Financie en (Economie welke zich toevallig by hem Prefident bevonden.
Particuliere aantekening van den DireSleur J. H. VAN SWINDEN. f Pluis komende zag ik de koets van Semonville voor de deur van het Hotel, met twee Knegts, waar van ik den eenen , die my ook aangej'croken heeft, zeer wel ken Ik heb , inkomende , aan de Bodens gevraagd. Is dc Minister Semonville hier? Antwoord: Ja.
Zyn 'er Dames by." antw. Neen, de Miniflers en de Generaal.
Zyn zy in myne appartementen? antw. Neen, zy zyn achter' opgegaan naar boven , zo dafer geen twvffe. ts of die beide Perfoonaadies zyn in Conferentie geweest met d" Leden die zich arrogeeren iliaas het Bewind uittemaken.
's Hage dtn 18 Sept. 1801.
BURGER PRESIDENT ƒ
Een zaak van het grootfte aanbelang verpligt mv, om Uw te verzoeken Vergadering te beleggen, uiterlyk heden Avond tegens fes uuren.
Op 't Adres ftond: Heil en Achting.
Be Burger Ermerins , PraJtdent van 't Vitv. Bewind In 's Hage, G. J. PYMAN.
Gebeurde op Zaturdag 19 September. De Prefident Directeur Ermerins, deezen morgen tiaar de gewoonc Vergadering gaande, vond aan het Vertrek genaamd No. 37 een Ordonnantie - Officier met twee Onder - Officieren: den Officier gevraagd hebbende op wiens order hy daar was, ontving hy ten antwoord op ordre van den Commandant Du Ry, de Prefident
Er-



C 697 )
Ermerins vervolgens den Officier van de wagt hebbende ontboden , en dezen gevraagd hebbende of hy ook eenig orders hadt ontvangen, heeft dezelve geantwoordt gene andere dan mondelingen van den Commandant du Ry, om namentlyk , geene andere ordres dan die van den Directeur Bezier te gehoorzaam en.
Vervolgens In de Vergadering getreeden zynde, waarde DirecteursBefier, Haerfolte en Pyman, zich reeds bevonden, en een korten wyl daar na door den Directeur van Switiden gevolgd zynde, zeide de Directeur Bezier, in den Prtendiaalen iloel gezeeten, dat hy als Praefident, mosst vraagen, of de Directeur Ermerins gereed was tc erkennen de wettigheid van de Vergadering gisteren doorhem Directeur Bezier gecontinueerd, gelyk mede die van de Befluiten daar in genomen, en die vraag, na verfeheide woordenwisfelingen herhaalde, met byvoeging dat hy Directeur Bezier, alsdan doPrtefidiaalen ftoel aan den Directeur Ermerins zoude inruimen ; en door den Prïêfi'dent Ermerins geantwoord zynde , dat hy Directeur Bezier niet bevoegd was die vragc te doen , daar het nog geene Vergadering was, en dat hy Prcefident daarop niet zcuie antwoorden, Helde dc Bui ter Bezier voor, om aangezien de weigering van den Burger Ermerins, den naarvölgenden Directeur, den Burger Haerfolte tot Prafident aaurefcellen, tot tyd en wyf n dt Burger' Ermerins door gemelde erkentenis wederom het Praefidium zoude kunnen aarvaarden , en dit voorftel door den Burg r Haerfolte en Pyman zynde geagreëerd, doch den Praefident Ermerins, en den Directeur van Swinden, zich daarin niet inhalende wagens de illegaliteit dezer demarche cn daart gen protesteereude; Itond de Burger Beziey op om de Prtefidiaala ftoel aan den D'recteur Haerfolte interuimen, doch dc Burger Ermerins nam daar van posfesfie ; dc Burger Haerjoltc inmiddels de Praefidiaale Hamer opvattende, cn als Praefident willende fungeeren, zeggende: ik ben Praefident, ontnam dc Praefident Ermerins, die Hamer aan den Directeur Haerfolte, cn verdedigde zich tcgctl den Directeur Bezier, die hem dezelve wilde ontweldigen, doch daar in te kort fchoot: waarop de Directeurs Bezier, Haerfolte cn Pyman, fchrceuwende tegen geI weid en de Vergadering zynde uitgeloopen. De Directeur Ermerins en de Directeur yan Swinden met den Griffier Dasfevael die zich op alle mp^elykc wyze aan' ee ordres van den wettigen Praefident h eft gedragen, in de zaal gekomen zynde, doch geene Vergadering kunnende houden, zyn naar hunne appartementen terug gekeerd.
Ten 10 en een half uur kreegen de Burgers Ermer rins cn van Swinden ieder aanhunne wooning een ConVocaiie-billet van wegens dën Directeur Haerlo.'te, daar In genoemd wordende Prefident van het Uitvoeren 1 li 2 Be-



C 698 )
Bewind, om zich ten 11 en een halfuur in de Vergadering te begeven, zynde van den volgenden inhoud : „ De Directeur van Haerfolte Prafident van het UITVOEREND BEWIND DERBATAAFSCHEREPUBL EK, verzoekt de Leden van hetzelve Bewind, te willen compareren op Saturdag den 19 Sept. ten half twaalf uuren."
Den Haag den 19 Sept. 1801. S. MOLINUS, Bode.
Waar op zy hebben afgezonden het nevensgaand protest :
„ De Prefident van 't Uitvoerend Bewind Ermerins en de Directeur van Swinden ontvangen hebbende iedereen Citatie-Billet, in naam van den Directeur van Haerfolte , en in 't zelve genoemd Prefident van het Uitvoerend Bewind , waar by op heden den 19de September, de Leden van het zelve Bewind worden verzogt te willen compareeren ten half twaalf uuren , verklaaren aan den Burger van Haerfolte, hem te houden onbevoegd tot het convoceeren van her Uitvoerend Bewind, en dienvolgens zodanige Vergadering te houden voor onwettig, en al het geene daar,of in foortgelyke byeenkomften zal worden ondernomen voor nul en van geener waarde, en aangemerkt door de violente en tegen alle goede orde aanloopende gedragingen, en.betuigingen van de Burgers van Haerfolte, Pyman en Bezier, met het daar op gevolgd eigendunkelyk verlaten der gewoone Vergadering heden morgen, 'er voor dc Ondergetekende geen mogelykheid is, om de zaaken van 't Land te helpen waarneemen, verklaaren zy by dezen al verder te protefteeren tegen alle de ongeregelde demarches, door gemelde Leden ondernoomen of nog te ondemeemen, dezelve met alle de gevolge daar uit voortvloeijende, te laaten voor rekening en verantwoording van gemelde drie Burgers."
De Prefident van het Uitvoerend Bewind Aan
De Prefident van de (EERSTE ) (TWEEDE) Kamer van het Vertegenwoordigend L'gchaam. BURGER PRESIDENT! Geïnformeerd zynde dat 'er ordres gegeeven zyn op naam van het Uitvoerend Bewind, om de VergaderKamers van het Wetgevend Ligchaam te lluiten, en te verzegelen: heb ik te eer U te prawenieeren, dat die ordres niet zyn van hei Uttvoeroend Bewind: dat geen ordres, die niet door my in myne qualiteit zyn getekend als ordres van het Bewind bebooren te worden gerespecteerd : dat ik in myne qualiteit, zodra ik de nodige informatie had, het Agentfchap van Poiicic heb gelast, om alle ordres niet met myne paraphure voorzien , niet te executeeren , of die, welke reeds mogten geëxecute*frd zyn, te contramandecren, dat ik dergelyke ordres
aan



( 699 )
aan alle Hoefden die tot executie van wettige bevelen des Bewinds kunnen worden gebruikt, beb gegeeven; hen voor hun gedrag in deeze verantwoordelyk Hellende; terwyl ik insgelyks niet twyffel of Gyl. zult, aan eed en plicht getrouw. ook het Uwe toebrengen, tot handhaaving van de veiligheid van den Staat, van de waardigheid en inregriteit van het Vertegenwoordigend Ligchaam, ten einde hetzelve ongeftoord zyne deliberatien zoude kunnen voortzetten, en zodanige Bcfluiten neemen, als het tot welzyn van den Lande nuttig zal oordeelen.
De Prefident van het Uitvoerend Bewind Aan
De (EERSTE) (TWEEDE) Kamer van het, Vertegenwoordigend Lichaam.
burgers vertegenwoordigers !
Geinformeerd zynde dat 'er ordres gegeven zyn op naam van het Uitvoerend Bewind, om Ul. Vergader Kamers te fluiten , cn te verzegelen, heb ik de eer Ul. te praevenieeren, dat die ordres niet zyn van h-t Uitvoerend Bewind: dat gene ordres, die niet door my, in myne qualiteit zyn getekend, als ordres van het Bewind bthooren te worden gerespecteerd : dat ik, in myne qualiteit, zodra ik de nodige informatie had, het Agentfchap van Politie heb gelast, om alle ordres niet met myne pharaphure voorzien, niet te executeeren , of die, welke reeds mogten geëxecuteerd zyn te contramandeeren: dat ik dergelyke ordres aan alle Hoofden die tot executie van wettige bevelen des Bewinds kunnen worden gebruikt, heb gegeven: hen voor hun gedrag in deeze verantwoordelyk tellende.
Ik hoope door die mefures, zo veel in my is gezorgd te hebben , dat 'er geen aanval op uwe Vergadering gefchiede, of uwe byeenkomften niet zouden worden geftoord: terwyl 'er de veiligheid van den Lande aan gelegen ligt dat de integiteit van uwe Vergadering bewaard blyve.
Nu zullen wy hier achter nog eenige byzonderheden de laatfte gebeurenisfen betreffende, doen volgen', daar by groote voorvallende geringdeomstandigheden belangryk zyn.
's Nachts van den 18 op den 19 waren 'er een goedgedeelte Repraefentanten , dien dag de meerderheid uit gemaakt hebbende, op de Treves-Kamer vergaderd , naar men zegt, om dewyl ten 12 uuren op het spookuur de Kamers verzegeld wierden, of Hunne Hoog Mogende niet weder zouden verfchynen, uit den dooden ryzen , om des noods zulks te weeten.
De



C 703 )
f De Agent der Policie Lapierre , was uit de ftad; dus heeft Clignet, eerfte Commis, de Kamers verzegeld; de orders van den Prefident (der drie Directeurs) Bezier , desZelfs Zwager ter uitvoer doen brengen.-
Toen de Proclamatie cp Zaturdag 1.1., ter behoud van dc Majefteit van het Volk , met Militair toeftel door Lucas WaCENEROpeen PaTdje gezeten afgekondigt wierdt, geloofden veele aanhangers van Orange niet aan de woorden van dc Proclmatievan het Uitvoerend Bewind van den 14 Sept. 1. L — waarin gezegd wordt „ dat het nu voor altyd „ opgelost is en voor uitgemaakt kan gehouden wor,, den, dat het hcrftel van het Stadhouder/bhap niet „ meer tot de Jiaatkunde van eenig buropisch Cabinet
„ behoort. Want op veele plaatzen geloofden zy
dat de Stadhouder herfteld zoude worden ; zy waren te meer hier mede verblydt, daar daags te voren den 18 September het juist 14 jaaren geleden was, dat de revolutie in den Haag in 1787 ten voordeele van Oranje was gefchiedt en reeds veelerlei geruchten deswegens
geloopen hadden. Om echter een paar ftaaltjcs hier
van op te geeven, Weete men, dat zeker Bakher op den Denneweg, onder het Trommelen vóór de Proclamatie gezegt heeft: wy zullen die Dondersk nderen wel krygen enz , bedrygende zommige Patriotten aldaar by naame ; doch toen den aan eed en plicht getrouwen Wage* fier begon : Grlykhcid enz., verbleekte dien bakker en verdween ; — zeker bekend p.rfoon op 'tSpui hield al mede dergelyfee propoosten ; veele ftaaltjes zoude men hier van kunnen melden, dan 'er zal nog veel moeten gezegd Worden.
Of Du Ry, (ex-garde du corps) gewoon aan de grooten te gehoorzaamen , met diergelyke gevoelens bezielt geweest is, of zal zyn , gelooven wy niet; veele der"in hunne hoop bedrogenen in deezen , echter vieyen zich hiermede, uit hoofde van zyn voormalig karakter, ten 'tninfte dit is zeker, de man heeft zedert eenige Jaaren al menig eed gedaan.
P. S. Van het voorgevallene in zommige Kerken alhier op eergisteren, nader.
In den Haag, gedrukt by SNEYDERS, van TIENEN, en Comp, en zy» te bekomen a 1 en 1 halve Stuiv.



D E
POLITIEKE
BUI E M
No. 83. 1 —->
Proeul a jfove proeul a fulmme.
Extraordinair uitgegeven op Vry dag den 25 September 1801.
Onder de off.cieele (tukken, welke wy reeds aan onze geëerde Leezers, by wya« van Bylagen tot dit Weck-" blad , ftaceesfivelyfc hebben medegedeeld , en welke (lukken tot de gefchie.lenis van den dag behooren , kunnen wy niet afzjn, hdt volgende, mede als iets gedenkwaardigs te plaatfen.
Wy willen ons hier ter plaatfe opZettelyk weêrhouden van aanmerkingen ie maaken, welke , in de tegenswoordige omftandigheden , als ongefaifoneerd zouden kunnen worden rbefchouwd ; maar die echter niet nalaaten kunnen , eenige reflectie te meriteeren , als daar is, onder anderen, deeze eene Cardinaale, dat ten minden éétk der Departementaale Beftuureii moeds genoeg gehad heeft om in eene zaak van dien delicaaten aart als de onderhavige , de voor ah nog fubd.'teerendc Acte van Staatsregeling , als van eene even zo fterk verbindende kragt in derzelver geheel als in derzelver deelen, te befchouwen, en in dien geest ook aan den aart en plicht, het zelve qua talis by die Staatsregeling vooreefchreven, te voldoen.
Maar genoeg! de nadere explicatie , door de meerderheid van het Bewind, by besluite van den 2odeezcraan liet Departementaal Beftuur van Texel gegeven , dat da aan hetzelve ondergefehikte machten niet alleen cchouden zyn. Wetten, maar ook bevelen, door hét Uitvoerend Bewind aan haar toegezonden , openlyk bekend te maaken, aan tc plakken, cn ter verdere afkondiging, waar zulks behoord, te verzenden , heeft het gevolg gehad, hetwelk zelfs, zonder de tusfebenkomst van den extraordinair in dit gebezigden Fiscaal der hooge militaire Vierfchaar Conradi , evenwel zoude hebben plaats gehad, dat de Proclamatie afgekondigd, en daar door aan den gebiedenden wil van de meerderheid des Bewind* is voldaan geworden.
H Deel. K k Ziet



C 763 )
Ziet hier de Stukken!
GELYKHEID! VRYHEID' BROEDERSCHAP. Alkmaar den 19 September i8or.
HET ZEVENDE JAAR DER BATAAFSCHE VRYHEID.
Het Departementaal Bef uur van de Texel.
Aan
Het Uitvoerend Bewind der Bataaffche Republiek.
BURGERS B EWÏNDS L I E D EN .'
Ter onzer Vergadering van heden is ingekomen Ulicder Misfive van den 14 dozer maand, ten geleide van menige Exemplaaren van eene by Dl. ten zeiven dage gearresteerde Proclamatie, waarby door Ul. aan het Ba-taaffehe Volk een nieuw Ontwerp van Staatsregeling, ter goed- of afkeuring werd aangeboden; en by welke uwe Misfive wy gelast worden om gezegde Proclamatie alomme binnen dit Departement te doen publiceeren en affkeercn, ter plaatfen , alwaar men gewoon is, zodanige Publicatien en affixien te doen.
Na gcdaane lcctuure en eene attente overweeging van den inhoud van de hier boven aangetogene Proclamatie, hebben wy deze, even als de andere omftandigheden , den aart en plicht der Departementaale Beftuuren tot grondilag onzer beraadflaagingen genomen.
De Departementaale Beftuuren hun aanzyn hebbende op de Staatsregeling, vinden den aart hunner inrichting, omfchreven in het 147 Art. dier Staatsregeling ; waarby gezegd word, dat zy zyn adminijlrative Lichaamen, ondergefchikt en verantwoordelyk aan het Uitvoerend Bewind; terwyl Art. 170, als een hunner plichten hun gebied te zorgen, dat alle wetten en bevelen ; hun door het Uitvoerend Bewind toegezonden, fpoedig bekend gemaakt, aangeplakt en ter verdere aankondiging en aanplakking alomme, waar zulk: behoord; verzonden worden.
Uit dezen aart en plicht analogifch redenerende, kan men befluiten , dat de Staatsregeling tacite wil verftaan hebben, dat de Departementaale Beftuuren zyn de pasfive overbrengers der bevelen van het Uitvoerend Bewind aan het Volk, en dat alle last of bevel, van wegens het Uitvoerend Bewind aan dat zelve gegeven , zynde en b!yvende voor rekening en verantwoording van den lastgever



C 703 )
ver, deze admmiftrative en onderfehikte machten gevolgeiyk ook niet bevoegd zyn, den aan hun gegeven last of bevel te beoordeelen.
Den aart en plicht , aan ons by de Staatsregeling, qua' Departementale Beftuurders voorgefchreven, kennende, zouden wy het plichtmatig geoordeeld h.-bben . aan den last, vervat by uwe Misfive, hier boven vermeld, te voldoen , en de daarby ingezondene Proclamatien alömme binnen dit Departement ter publicatie en afiixMc te doen depêcheeren , waren wy hier in niet teTtig gehouden geworden door de obfervantie van een ander voorfchrift der Acte van Staatsregeling, van eene even fterke verbindende kracht voor ons, als alle de overige voorfchriften derzelvc : „ het Uitvoerend Bewind ,, doet de Wetten, aan het zelve door het Vertegen-
woordigend Lichaam in de gewoone form toegezon,, den, binnen drie dagen cn in geval van onverwylde ,, rjoodzaaklykheid binnen 24 uuren na derzclver ont,. fangst, regïfirèereri, parapheereri, tekenen, in deRe„ li-ientie-plaats afkondigen en voorts verzenden aan de ,, Departementaale Beftuuren , ter verdere befcendmaa„ king, en aan de Nationale Commisfarisfen of Ampte„ naaren , tot derzclver naricht."
Terwyl het formulier ingevolge gezegde Art. 109. door het Uitvoerend Bewind tc plaatzen aan het hoofd der aftekondigen Wetten of Befiuiten , omfchreeven ftaat in het Reglement Art. 17. Lit. C. behoorende tot Tit.4. der Acte van Staatsregeling, met deze woorden:
,, Het Uitvoerend Bewind der Bataaffche Republiek ,, doet te weten , dat het Vertegenwoordigend Lichaam, „ op de wyze, by de Staatsregeling vastgefteld, over„ wogen hebbende, dat enz.
Wy zeggen dan, dat tezef van plicht; en getrouwheid aan de beloften , by de aanvaarding onzer posten afgelegd, ons ais van zelfs geleid hebben tot een examen, of ook dit voorfchrift van Formulier, by de door Ul. mecrgeclagte Proclamatie was geobferveerd geworden, en dan heeft een attent examen weldra het negativo aangetoond ; zonder dat het ons bekend is, ja zelfs, dat wy geen fpoor hebben kunnen vinden der redenen, waarom het aangehaalde Formulier niet by i^edagte Proclamatie te vinden zy, en , na dat zulks ons ©nwederfprekelyk gebleken was; welk kon dan anders het gevolg
Zyn onzer deliberatien Burgers Bewindslieden, dan
dat wy plichtshalve vermecnen te moeten bellüiten, aan den ons opgegeven last ten dezen te voldoen.
Overtuigd, dat ons geen middenweg openftond, hebben wy dan ook, op deegranden hier boven aangevoerd, bellooten de dikwerf genoemde door Ul. aan ons toegezondene Proclamatie niet ter Publicatie en Afuxie in dit K k 2 De-



C -704 )
Departement rond te zenden, maar dezelve provifioneel o i't ons Rut .ten.ie te moeten houden.
'Vy hebben vermeend , Ul. hiervan onverv y>' Vennis te moeten, geven qn hetb.ii de eer ons te neemen.
Het Departementaal Beftuur voornoemd. ( Was geparaph. ) A. CUU M A N S.
Ter Ordonnantie van hetzelve. ( Was getekend )
L. C VONK.
? I ET E R van LELYVELDPz. Lid van het Departementaal Beftuur van Texel.
Aan
Liet Departementaal Bcjlu:tr voorn.
medeburgers!
In uwe buitcngewoone Vergadering van Saturdag 13 September laatstleden , heb ik aan my voorbehouden nadere aantekening van myn protest tegen het ten zelve dage by meerderheid .genomen besluit, om te difficulteerén in de expeditie van onze Proclamatie van het Uitvoerend Bewind der Bataalfehe Republiek, van den 14 daar te voren enz, met interne van myn advies, omtrent deze zaak uitgebragt hier aan voldoe ik heden
by de refumtie der Notulen van die buitengewoone Vergadering.
Gyl. hebt goedgevonden, dezelve gron.ien, op welke ik myn van de meerderheid verfchillend advies vestigde, ook ten grondslage van uw besluit t"e leggen ; ik zal dus slechts die kortelyk aanroeren,
Het beflaan der Departementaale Beftuuren , op de by Bet Bataaffche Volk aangenomene Staatsregeling berustende, heb ik op gmnd der 147 cn i70Articulcn der Acte van Staatsregeling, de ondergefchiktheid en verantWoordelykbeid der Departementaale Beftuuren, aan het lih'tvoorcnd Bewind byzonder omtrent het expedieeren der wettenen bevoelen aangetoond ; ik heb aan den anderen kant erkent de gegrondheid der gemaakte aanmerkingen ; dat in de Proclamatie van het Uitvoerend Bewind, gearresteerd den ^September 1801 , niet gevonden wordt het gewoon formulier: ,, dat het Vertegenwoordigend Lichaam , op de wyze by de Staatsregeling vast» geftejd ; ovcrwoogen hebbendeeïiz— ik heb gezegd: dat het 103 Art. der Acte van Staatsregeling , vergelejten met yfrt. 17 van het Reglement Lilt. C (het welk ik Uit hoofde van het bygevoegde by Art. 104., befenouwe



(• 7o5 )
lis woordelyk in de Acte van Staatsregeling te zyn gcin"Lreerd) voorfchryfr, dit formulier voor alle weiten en JUveelen te plaatfén; dat hetzelve niet, in deze Proclamatie gevon ten wordende , zonder dat my de reuen Jaar van of onbekend is, ofte te onderzoeken ftjat, ilc .tit dien hoofde van advis was:
Dat deeze bedenkingen, onvcrwyld, van wege dit Departementaal Beftuur, behooren te worden onder het aog en ter kennisfevan het Uitvoerend Bewind gebragt, met verzoek van naderen last en bevel, of niet tegengaande deze bi denkingen van het ontbreken van het by de Acte van Staatsregeling voorgefchreven Formulier, echter dc expeditie van de Proclamatie van den 14 September 1. 1., vojgens Art. 170 der Acte van Staatsregeling, op dc gewoone wyze behoord te gefchieden.
Dat de Misfive, bier over aan het Uitvoerend Bewind attczenden , ter meerdere befpoediejng door een Bode van dit Departementaal Beftuur behoord te worden overgebragr.
Dat inmiddels, cn hangende de deliberatien van het Uitvoerend Bewind over dszc Misfive, met de expeditie dei Proclamatie behoord te worden gefupercedeerd,
Dat de Prefident behoord te werden verzogt, oniniddelyk na het terugkeeren van de Boden, met den naderen last van het Uitvoerend Bewind , de Vergadering van h t Departementaal Beftuur met den meesten fpoed te doen byeenkomen, cm ais dan zoodanig befluit te neemen , als het bovengemeld Bewind nader zal bevelen.
Dat eindelyk de Praefident behoord te worden verzogt, yoor den finaalcn afloop van deze zaak , aan geen der Leden vr heid te verleenen , om zich buiten de refidentie des Beftuurs te begeven.
Ik verzoek, 'dat d..ze- myne aantekening in het register uwer handelingen ter myner decharge worde gein* fereerd.
QVcts Get.)
P1LTER VAN LELYVELD Pz.
GELYKHE1D, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
EK.TRACT uit het Register der Bejluiten van het Uavoc-xnd Bewind der Bataaffche Republiek.
Zondag den 20 September 1801. Het ide jaar der Bataaffche Vryheid. Is gelezen eene Misfive van het Departementaal Beftuur van Texel van den 19 dezer maand, No. i.daarby met allegatie van redenen te kennen gevende, dat ter hunner Vergadering was ingekomen, des Bewinds Misfive van den 14 dezer maand , ten geleide van eenige Exempl. der Proclamatie op dien dag gearreftcerd , dat zy het pligtmatig zouden geoordeeld hebben aan den last verKk 3 vat



C 7o6 • )
"at by dc gemelde Misfive te voldoen, en de daarby fapezondene Prüab.TnaMcn ter Publicatie cn affictië tc doen depecheeren , z.;o zy daar iu niet waren teruggehouden geworden van ue obfervantie van Art. 103 der Acte van Staatsregeling en het daar uit gevolgde Formulier omfebreven inRegiement Lit. C. Art, 17, behoorende tot den Titul der Acte van Staatsregeling, dat mitsdien bezef van plicht en getrouwheid aan de belofte, by de aanvaarding hunner posten afg Icgd, hen van zeiven geleid hadden tot een examen , of ook dit voorfchrift van formulier by de gedagte Proclamatie was geobferveerd geworden, dan , dat een attent examen wel dra het negative daar van had aangetoond , en dat zy eindelyk op deze en andere aangevoerde gronden befloten hadden de Voorn. Proclamatie van den 14 dezer niet ter publicatie en affictie in dat Departement rond te zenden, maar dezelve provifïoneel ónder hun berustende te houden.
Waarop zynde gedelibereerd is beflootcn: het Departementaal Beduur van Texel tc kennen te geven, zoo als gefchied by deeze dat by het 170 Articut der Staatsregeling, is bepaald, dat zy moeten zorgen, 'ia: worden bekend gemaakt , aangeplakt en ter verdere afkondiging en aanplakking, waar zulks behoord, verzonden , Wetten niet alleen maar ook beveelcn, door het Uitvoerend Bewind hun toegezonden , en dat cle Proclamatie van den 14 deezer maand, zoo wel als die der van den 18daaraanvolgende niet moet worden aangemerkt als een Wet van het Vertegenwoordigend Lichaam , maar als een be~ vel van het Uitvoerend Bewind, en dat dus gevolgclyk in deze niet te pas komt het 103 Articul der Acte van Staatsregeling en het daar uit gevolgde Formulier omfchreeven in . het Reglement Litt. C. Art. 17 tot de Staatsregeling behoorende, door hun gereclameerd , en dat dcrhalven het Bewind vertrouwd, dat het Departementaal Beftuur van Texel, niet verder zal zwarigheid maaken, om dadelyk by den ontvangst deczes de Proclamatien, zoo van den 14, als van den 18 deezer maand, ten fine van bekendmaking, afkondiging en aanplakking, waar zulks behoord, te verzenden.
Eri zal Extract dezes worden gezonden aan het Departementaal Beduur van Texel tot informatie en naricht.
Qwas gepharaph.') A. F. R. E. VAN HAERSOLTE, ' LagsrftoncT) Accordeert met voorfchr. Register.
( Was getehn.i>
S. DASSEVAEL,
Voor



C 707 )
Voor dat dit Befluit ter kennis van het Departementaal Beftuur was gekomen, ontving de Prefident Cookans de tweede Proclamatie, gearresteerd dato 18 September. De Prefident belegt daarop extraordinaire Vergadering
tegen 'savonds ten vyf* uuren.
HyCooKANS, welke daags te vooren voor het nietex-
pedieeren der vermelde Proclamatie befioten hadde
fielt nu voor: om, daar het uit de Proclamatie van den 18bleek, dat het Vertegenwoordigend Lichaam gejurcheerd was, tot dc expeditie te bellüiten. en bra»t ook ingevolge van dien zyn ftem uit; waardoor de min* derheid van gisteren nu de meerderheid geworden zynde
tot de expeditie gerejblveerd werd . vervobends
werd door die meerderheid, met intrekking der Refolutie op gisteren genomen, ook tot de expeditie der Proclamatie van den 18 dezer geconcludeerd.
De geruchten, of liever particuliere aan ons ter ooren gekomen berichten, willen, dat, door de afwezigheid van twee Leden Pieterfen en Schut, het eerstgenoemde Lid , als rei prtvatae cauja abfens , en het andere als tn agone Jalutis, de ftemmen voor en tegen de aficordiging van de Proclamatie zich verdeeld hebben ais Volgt ; ' 1
coomans ~)
R. A. Lelweld , en Stegen Knaave J Houttuin en ] , P. van Lelyveld j vcor de promulgatie. NB De laatstgenoemde heeft het Protest, hier boven medegedeeld, in de Notulen laten aantekenen; maar Coómans tot andere gedachten gekomen zynde , heeft de meerderheid aan den laater getnanifefteerden en explicatoiren wil van het Bewind voldaan — en hier mede is de' rust in dit Departement herfteld. Fiat lux.
DVIS van den Burger Reprefentant DL LEEUW op den iü September £0 ik immer een gevoel van nayver ondervonden hebbe , om m ftaat te zyn van even gelyk andere Spreekers myn gevoelen op een nadrukkelyke wyze medetedeelen, ui het in ditoogenblik; ik beu jaloers van de bekwaamheid die ik in andere gewaar worde en mV kan evenaaren. Ik wil niemand overecden trou¬
wens, dit is ook onnodig, een ieder houdt aan de denkbeelden die hy heeft aangenomen , en ik zal dan alk^men W°°rd V°Cren °m openlyk voor de myne u^ te
nivöben ter/°!de- tr?uvr • 20 veeI a,s iemand durft denken aan de beginzelen van onze revolutie verkoost en ltel daarin myn grootlte eer: dc voornaamfte derZelve rs de Oppermacht van het Volk; de wü van he.t
VqÜ



C 708 )
Volk is onze Wet, en heeftmen die wil zedert onze revolutie niet zo volftrekt gevolgd als wel behoorde, zo is dit veroorzaakt door 'den drang der omftandigheden, doch daar dezelve thans niet meer beffaan, zo moeten wy ook aan dat begiuzel volkomen hulde doen, of de Volkitem wordt in den volftrekten zin befpot, en gefchikt naar het eigendunkelyke der geenen , die gelegenheid hebben van dezelve te leiden.
Ik heb ook beloofd de Conftitütie te handhaven, maar my daar door geenzints tot eene contradictie verbonden ; de beginzelen van dezelve erkennen Volks
Oppermacht — wil het Volk eene nieuwe Conflitutie, ik zal deszelfs wil naarkomen, wil het de Conftitütie van 1798 behouden , ook dit zal my eene heiige wet zyn; maar wat zwarigheid is er in de keuze overtelaaten aan het oppermagtig Volk? het kan dit nieuwe plan verwerpen, en dan blyft de Conftitütie van 1798,— maar ook aanneemen, cn dan word de nieuwe ingevoerd , zo dat'er geene onzekerheid of RegeeringloosheiJ te vrezen is , maar in alle gevallen de Volkftem ontwyfelbaar zal gelden. De argumi nten die ik heb hooren aanvoeren , bewyzen te veel, want dan zoude niemand tot eene revolutie hebben kunnen mede werken. Ik heb dcwyze van (temmen door het Uitvoerend Bewind voorgedragen, hooren afkeuren, maar deeze komt my egter als de waare voor; en meer dan eenige andere gefchikt, om zooveel mogelyk een Volkftem te bereekenen; een ieder kan Ja of Neen zeggen , en de zwygende worden gereekend voor toeftemmende, maar dit beneemt niet dat een ieder zich kin doen opteekerien als riet willende dat zyne Item word mcede gerekend; by aldien nu dc Leden der Bataaffche Natie laauw genoeg zyn om zich geheel niet aan re geven in de Stemregisters ," dan ook is het Bataaffche Volk de beginzelen van Vryheid en Gelykhcid onwaardig, en verdiend alleen het juk 'te dragen van den geenen die vermetel genoeg is het op tc leggen; als dan blyft voor waare Patriotten niets over dan een Land te verlaatea , waarvan de Inwoonders biet waardig zyn Vryheid te kennen of te genieten.
De Staatsregeling is voor het Volk, cn het Volk niet voor de. Staatsregeling, ik zal die van 1798 handhaven, zo Utng het Volk dezelve wil behouden, maar my even verplicht rekenen eene andere na te komen , zodra het geheele Volk by meerderheid zynen wil daar vrr.r heeft verklaard, ik concludeere dus na het op eergisteren paritten Befiuit, conform het rapport.
(.Het vervolg hier m.)
Gedrukt in -den HAAG, by SNEYDEM, VAN TltNEM, en Cvnvp , a' 1 en 1 h.dvcSmlv.



D E
POLITIEKE
BLIXEM,
No. 84.
Proeul a Jove proeul afulminè. Maandag den 28 September 1801.
BURGER JUPITER.
Ik heb ia No 70 en No. 76 van uwen Politieke* Mxem , twee brieven gevonden van zekeren PietVr DoZ kop, die, zoo waar als ik als een zocACblZZ L leven en te nerven, zynen regten gfiSïïS? Sfg.£ les toont zoo ongehoord dom te zyn, dat ik ZVnwel Raê nooit heb gevonden. _ Ik had gehoopt, é$&v$e Patroon aan zvn verzoek , 0m mlchtinV \^7a,u T, voldaan, en dèn hals wat op> den we' ehhT dan ik veronderftel, dat Sy e l! ?, » geholpen, om u met gekken óf dempen Saten; dat ik nu dien taak eens op my zal nem-n w,nf '
* £ -Xod'noTduiv'et veeien dat men zulke malle vraagen onbeantwoord
Lekér ïrazók Juw ÏSX * ^^r^X ^eser er zo gauw met alkomen, en op zommwe Atri cu s wat omfJagng moeten zyn , doch dat kanlk niet helpen; ± wil den dommen naspel wat onder richtenWil hy niet leeren en wyzer worden, dan heef 1v het zich zeiven te wyten. - Plaatst, bid k u , n yfbrief a n
ïom-nebbTn.^^^ Weekblad» ****S JAN DWARS DRYVER.
D"L' L 1 BAAS



C 710 )
BAAS PIETER!
Al hadt ev onder uwe brieven, in den Po'itieken Blsxent geplaatst, uw naam Domkop niet gezet;, men zou toch zeer gemaklyk dien uit derzclver inhoud heoben opgemaakt; gy fchynt tog een goeden hals die gaarn wat meer inlichting in de hedendaagfche Stauku*
Sthad; kom aan, laat ik eens beproeven, of ik u
uit dien maalftroom van verwarring en onkunde by de lurven kan uithaal en. . . ,
üv dagt, dat die Monfters, die voor- in- en na 1/87de arme Patriotten zo jammerlyk hebben geteisterd, mishandeld , geplundert en vermoord, thans, nu hunne beichermers van het kusfen zyn getuimeld, zoudenworden vervolgd en naar verdienften geftraft. — Gybegrypt
de rede van die ftrafloosheid niet? Wel myn goede
vroome ziel, zy zouden gewis al lang geftraft zyn, zo zy ftrafbaar waren, maar dat zyn ze met, dat zal ik u zo kort het my mooglyk is aantoonen.
Zo ergens de Patriotten gruwelyk zyn mishandeld het is in het voormalig Gewest Zeeland, daar is wat geplunderd, geftoolen, geflagen, vermoord, dat verzeker ik ° geen wonder, dat de Municipalïteit van Mid,
dèlburg reeds op den 3. November 1795 by de provif.oneele Rcprtefcntanten van Zeeland aandrong, om een fpoedig onderzoek naar die gepleegde gruwelen in
1786 1787 en 1788. die aanfchryving was zeker
eecn lekkere pil, om te slikken zy wierd in han¬
den van het CÓmmité van onderzoek gefteld, welke daarop rapporteerde , dat men alleen maar behoorde te procedeert tegen de Hoofdbewerkers dier gruwelen>, en niet tegen de Uitvterders derzelve , die alleen maar blinde 'Werktuigen geweest waren. ;
Hier zou een vitter wel een kleine aanmerking op kunnen maaken, nameljk dat dit eene Helling is zeeker uit het een of ander Wetboek der roovende Arabieren, ot uit ccn Codex, door een Venetiaanfchen bandiet opgefteld, dewyl volgens eene gezonde Hollandfche Rechtsgeleerdheid de daader van eene enorme dieffl.nl oi gruwelyke moord, de ftraf op die misdaaden gefteld, met kan ontduiken, offchoon hy daar toe door andertn was aaiwezet of omgekogt; maar die aanmerking behoeft geene wederlegging, dcwjl dit het advis was van een Zeeuwfcb



C 7H )
Committé van onderzoek, lieden, die men uit zulk ccn trek kan leeren kennen, als den Leeuw uit de Klauw ( en welker handelingen men bykans als onfeilbaar moet rekenen.
Zie daar dan reeds het geheele Jcger van rustverstoorders, dieven en moordenaars vry en Itrafloos verklaard ; het kwam 'er nu maar op aan, om de itafofiicieren van dat leger optefpooren en te firatTen; maar om die op te fpooren en te vinden, dit had wat meêr om het lyf, en vond men die al, dan was het nog zoo wat, om tegen hen volgens rigueur der Wetten te doen procedeeren.
Gelukkig, dat het de provifioneele Reprtefentanten van Zeeland, die allen zulke goede rechtzinnige tn rechtlievende Zeeuwfche patriotten waren , als het Committé van onderzoek, inviel, dat 'er door de voormalige Staaten van Zeeland aan die plunderaars en moordenaars eene amnellic of volkomen kwytfchelding der gepleegde gruwelen was verleend ; — toen was men reeds half klaar, —• wie heeft ook gaarn een bloedverwant of boczemvrien i aan galg of rad ? — dus wierd door de voorzigtige Reprafentanten beflooten , om het advies van het Hof van Juftitie intewinnen, over deeze 3 pointen.
1. In hoe verre die itaf-ofheieren der gepleegde gruwelen zouden kunnen zyn begreepen in de bovenaangehaalde amneftie der Oranjeftaaten ?
2. In hoe verre die Staaten bevoegd waren, die amneftie te verleenen ?
3. Of de tegenwoordige Reprafentanten, als uitoefenende de fouverainiteit der Provincie, bevoegd waren, en de magt hadden , om die amneftien lntcnekken, eu buiten effect te (tellen ?
Kon men nu iets meer verwagten van zulke rechtzoekende , patriotfehc Reprafentanten ? —• zy vervoegden zich aan een Hof van Juftitie , dat zoo patriotisch dagt, als de vorige Staaten met mogelykheid hadden kunnen denken , en zy zeiven dagten , derhalven konden zy ook niet anders verwagten, dan dat Hof zou advifeeren, als het heeft geadvifeerd, namelyk, dat wat het eerfte pointbetreft, die Chefs der gepleegde wandaaden waren begreepen in de boven aangehaalde amneftie —— omtrent het tweede point, dat de geremoveerde Oranjeftaaten gerechtigd waren tot het verleenen van die amnestie — en op het derde point, dat de tegenwoordige Rcprsfentanten , fchoon even fouverain als die vooamalige Staaten, in geenen deele bevoegd waren om die amneftie weèr in te trekken.
Dit advis wietd door de provifioneele Repraefentrnten L 1 2 in



C 712 3
in handen van eene Commisfie gefteld, die ook volgens en overecnkomftig dit advis rapporteerden en advifeerden, dat het ten hoogften onrechtvaardig en onftaatkundig zou zyn , die amnestie intetrekken, en buiten effect te Hellen.
't is wel zoo, dat vitzieken hier ook eene kleine bedenking op hadden , en vraagden , of het intrekken van eene alleronrechtvaardigfte amnestie wel onrechtvaardig
kon worden genaamd? daar dezelve was verleend
door Staaten , die dezelve partye waren toegedaan, ats de plunderaars; daar zy die met goede en gunftige oogen hadden aangezien , en als het middel, om de Patriotten den voet op den nek te krygen , en hun geliefkoosd
fysthema van overheerfching door te zetten ; daar
het nooit aan eenigen Reprsfentativen Souverain is gedemandeerd, om amnestie te verleenen voor zulke opzetlyke en bykans ongehoorde gruweldaaden, welke de tegenswoordige Volks - Reprasf.'ntanten in hun rapport noemen gruwelen, van welke zy en ieder rechtgeaard Vaderlander zulk een afgryzen hebben, dat zy geene woorden kunnen vinden, om dit uittedrukken , dat het de
ys'.ykfte toneelen van verfchrikking zyn ; dat geen
Rechter of Wetgeever in eene geregelde Maatfchappye ooit of immer zulk eene Godtergende amnestie heeft
kunnen of durven verleenen; dat de minfte vergry-
pingen der Patriotten tegen het geliefkoosd Ariftocrartisch, Oranje - Systhema van dien tyd , op de wreedfte wyze door de bloedregeeringen van 1788, en vervolgens zyn geftraft met ban, confinement, confisqueering van
goederen , fchavot en doodvonnis, &c. &c. doch
alle die nuttelooze aanmerkingen , die met weinige woorden door de voormalige Regenten, volgens de Wet, zoo wil ik, zoo gebied ik, zouden te weerleggen zyn, vervallen van zelfs, wanneer men alleen maar in aanmerking neemt, dat dit het gevoelen is geweest, van een vlekkeloos Committé van onderzoek , van een Hof van Juftitie , dat zich zoo rechtvaardig in deezen heeft getoond , dat ieder eerlyk man daarvan verftomd heeft geftaan , en van provifion.cle R.eprrefentantcn, die het vertrouwen des Zeeuwfcben Volks , zoo niet der Patriotten , ten minften dat der Anti-Patriotten , ten vollen waardig waren , allen Patriotten van de eerfte Zeeuwfche Clasfe.
Is het niet dagklaar, baas Pieier, dat die amnestie recht gefchikt was, om de broederfchap te bevorderen, mits dat de Anti-Patriotten nog een weinigje toegeven, en zelfs het pootje uitfteeken! gewis ja; en zou bet
niet



C 713 )
reet onTtastkundig zyn, om door vergeeving van omroeren roveryen en moorden, daar toe den eerden ftap niet tè doen ? gewis ja. y
Daarenboven «reeten wy als goede Christenen, dat het Komngfyk der Hemelen zelfs voor dieven en moordenaars opemtaat, en cowien wy dan die niet als «roede et, braave Burgers der Bataaffche Republiek erkennen en aanneeraen? dat was fchande. n Mooglyk komt hier nog de een of ander Vitter ofZenielknooper, cue op dit alles zegt, of vraagt is zulk ( eene behandeling en vrylaating van welverdiendeftraf , var, Roovers , Plunderaars en Moordenaars overSte-
s KelheeT fn T-!fen ?aIomon- -die S
y- hef hee t fpaart de roe niet, " moesten zy eene tfedupe tugtiging hebben. y ge
Zie daar dan ook den Etat Major dier Plunderingen en Moord.rycn ftrafloos verklaard, en dit ™R gevoelen geweest vaneenen onzerReprtóntarYm wel ke, blykens het treftelde op pa» 200 No tqoS w Dagblad de,- Wetgevende7erVadSi^ -helft ^zegd Ö Zeelanl va,?d7'
Sïnu~^ Al verder:
hr£y beg7pt hoe het met elkander is overeen», brengen dat de Repnefentanten van het Bataaffche Voft een Decreet hebben kunnen neemen, dat aPe Amb?e maren, d,e voor of uiterlyk met 31 July i708 in ht'r Stemregrster niet waren ingefcfareevei , vat nun'ne amb
dit Uccieet de Amotenaaren van het voorig Beftuur maar vlnl7nqhn1.tJ|thadd^ 'releveren, om nogt«deiSy.
*epnefentanten voorvalt, andL zoudt^yo^rmigdzy/ .. Kk3 ^



C 7'4 >
■als nen in d. po ^W'„WfcK™"os niK veel onderKeukenmeester is; ■ gy Knym nug ■ d t
vinding te hebben and-ers m, ^^^"^«i tusfehen wooruen en daaden een
'^r^uVv'deele gelegenheid eens den inhoud van L. f Cf n^dedeelen dien ik van eenen ouden Vriend. %hofa^t^Co, dit fujet heb ontvangen.
VRIEND DWARSDRYVER.
Ik lees in de handelingen der Reprtefentanten, dat aan „ , n V Ltmin* een bekenden klant van myne pro& óoór 'e Vmecrenwoordigers des Bataaffchen Volks s ";'n ™k" een Decreet is verleend dat zyn te,laat mebryven in ^t Stemregister hem met h nd
■, i,or wiampcmeii van zyn Ambt, ais D.ciu.afev.1 ; ,n m het waatnetmu *u / Oranjeman
? ?21S?rf Oranie is die daar over zeer op my isver-
nitfehrappen: — wat dunkt u? Uw ouden Vriend
JAN ORANGE.
Ik heb hem daar op g^™00^?3^ in dat verzoek wel zou flagen, want dat het een geen aesje beter was dan bet ander. £n



C 715 )
En wat zou men zich daar over behoeven te verwonderen of het als gy onbegryplyk te vinden , daar een Reprafentant zelve, de Burger Gu'jé, in de volle Vercadern" by zekere gelegenheid, te vinden in No. 14C8. der Dagbladen, heeft gezegd , „ dat de daar by voorgefteld • mefure zou kunnen voortduuren , tot dat het " Wetgevend Ligchaam eens eindeljk gunftig zou beha" gen het Bataaffche Volk de faveuren zyncr Staatsrege" hng'te laten genieten." — Is het dan wel onbegryplvk is het dan wel te verwonderen, dat als men geen zin'heelt, om de Acte van Staatsregeling te agtervolgen , dat men dan ook weinig zwarigheid maakt, om eige genomen Decreeten als bagatellen te befchouwen en te behaadelen.
De Tweede Kamer van het Vertegenwoordigend Lighaam zelve zegt, volgens pag. 90. van No. 1372. der opgenoemde Dagbladen , ,, dat in één en het zelfde feefltlit
op verzoeken van denzelvcn aart, op verfchillende \\ wyze is gedisponeerd , — doch dat zulks zoo niet
behoort."
Of het nu zo behoort, of niet behoort, dat doet er niets toe, het gefchied toch, , het gefchied dagelyks; — en dus zyn dergclyke variatien in genomenc Decreeten van onze Reprasfentanten zo onbegrypelyk niet.
Indien het Volk hier niet ten voilen overtuigd was, zou men dan wel de ftoutheid durven hebben, om dagelyks met Requesten voor den dag te komen, waarby men de Reprtefentanten verzoekt, even als of het eë ne beuzeling was, geëxhimeerd te zyn van den inhoud van dit of dat Decreet, en het welk dus niet anders in fubftantie zegt, dan: „Burgers, gy hebt wel dit of dat Decreet, na gewichtige deliberatien, genomen, maar \\ ik verzoek u, dat ge dat Decreet, om my plaisier te ,, doen, weêr gelieft inteslikken."
Uwe bedenkingen omtrent de Wétten tegen de Emigranten en Spionnen, zyn waarlyk gegrond; ik dagt mét Burger, dat gy zoo knap waart; — maar wat behoeft gy 11 daar over te verwonderen; weet ge dan niet, dat er zyn, die die aanfehryvingen omtrent die Emigranten en Spionnen, om ze optefpooren, te vatten &c. maar als loutere grapjes befchouwen , en hebben zê wel ongelyk , als men ziet, dat men die knaapen, onder dé frivoolste voorwendfels weêr laat binnen komen , al worden dezelven met den vinger aangeweezen, en opgeL 4 gee-



C 7i5 )
geeven. die niet alleen geëmigreerd zyn, miar ootc Ac wapenen tegen hun Vaderland hebben getogen
Het vervolg by een vatgènd Nommer.
BURGER BLIXEM!
Met dc uitterfte verwondering las ik in de Haarlemfene Courant van laatstleden Dingdag zekere Advertentie : „ dat, ingevolge authorifatie van het Uitvoerend Be,, Wind der Bataafiche Republiek , op een dooi hetzelve „ geapprobeerd Reglement, volgens >befluit van "den z „ Augustus 1801 , eene Postroute van Rotterdam 00 „ Antwerpen 14 daargefield geworden, dat dezelve „ Postroute is bepaald van Rotterdam over Citendrechr „ de Buitefbis, Willem.lad cn Bergen op den Zoom '
„ op Antwerpen, enz. en eindelyk. dat van Rot-
„ terdarq geene andere Postwagen dan deeze zal wor„ den toegelaaten ; zynde de vorige inrichting verboden „.enz." 0 '
■ Voor dat ik deeze Advertentie gcleezen, en daardoor de volkomen verzekering van de zaak vernomen had was ik een volflagen Scepticus, Burger' in het geen cv my voorpraatet, dat alles zo zoetjes en zagtjes naar het oude terug keerde; want, van jongs af' aan geleerd hebbende, om altyd het beste van myne Medeburgers te denken, zo lang het tegendeel onbeweezen is, nam k het grootfte gedeelte, van al het geen gy van Plaatfclyke en Gomeenelands omftandigheden tot ftavmg van uw gevoelen bybragt , op, als ftaalties , die tot ondermyning van de achtbaarheid der respective Beftuuïen door kwalyk geintentioneerde correspondenten ei« gendunkelyk verzonnen, of ten minden buitengemeen vergroot waren ; maar, door deeze Advertentie als uit' eenen droom ontwakende, wordt jk genoodzaakt met den latynfche Dichter uitteroepen : omnia jam hum pen quee posje negabam. ' . Ogenblikkslyk na het leezen deezer Advertentie ging ik dc Publicatiën van het Uitvoerend Bewind der Bataaffche Republiek van den 5 October en 24 December 1798,- wegens de vernietiging der Gildens enz. aandagtig nazien, ten einde uit dezelve te ontwaaren, of men veelligt daarin den grond van deeze inrichting konde feefpou-
ren}



C 7'7 )
te\)'i maar , hoe moer ik dezelve doorlas, hoe meer ik tegens deeze taflchtlng vooringenomen wierd
Ik leerde uit de laatite deezer Publicatiën, dat de ontbmdmg der Gildens enz., geenzints ten gevolgen konde ot behoorden te hebben , dat daar door eenige prajudicie Wierd tocgebragt aan al zulke perfoonen , Welke tot onderhouding der goede orde, mitsgaders tot gerief der In gezetenen, door de Plaatfelyke Beftuu-en, als daar toe bevoegd , tot vaste Sclnppers of Voerlieden voor gereguleerde Veeren of pubHeke wagens zyn aan«r..fteij of die zodanige Veeren- of Wagen - beurten in pacht of'anderzmts tttulo onn-oPi verkregen hebben
Nu moet het volfrrekt een Vreemdeling in Tcrufalem of onder onze Landgenooten zyn, die onbewust is dat zedert onheugelyke tyden een Postwagen van Rotter dam over Stryénfas en de Moerdyk op Antwerpen en vjcenverfa met een gewenfcht fucces heeft gereden en verders ,s het ov«(e ,dig bekend, dat ae Voerlieden'van Stryen Sas ende Moerdyk, en de VeerfchiPPers a?da r " vertrouwen . dat zy in hunne oude inrichting n et zouden verhinderd worden, hunne bedieningen doener oh en wel onder RecoznïUe aan de Wonaale üoS ' herkomende van den Vorst van Nasfau , aanvaard he bra ' terwyl de Voerlieden van de Willemftad nimmerSJ hebben een Postwagen oP Antwerpen interiehten dï na het Emaneeren van de twee bovenftaande Publicltien' welke inrichting ook tot op den hu.ch>en dag dde' zelve m een Exclufief voorregt veranderd R*do0r dë overige Voerheden mmmer is betwist geworden veel eer als een geoorloofde zaak befchouwd '
Zoo dat thans dit jonggebooren troetel-kind ter raar. wernood hemmende te Hameien, maar do" K langzoekende Voogden., die de hooge Beftuuren , Sh£ door drogredenen van veel beloovende, maar n /ïntfs bedmdende, voordeelen hebhen Weeten te verfehaken opgewekt wordende , haare gryze, toegeevende m roemvvaarde Moeder , den doï de'r 4"n7Zr {ietZl
Ik zoude hier nader kunnen byvoegen van'bet overwin van genef en gemak der Reizigers f dat de Ssf 4 11 de Moerdyk boven die van de Willemftad oplever -'maar geenzints twyffe ende, of eerst/lam-s ™iiZt r •' ve belangbebLn.de hurme SJttlES!^ van de Wetgeevende Vergadering van êcïch v'aidif Volk brengen, en de algemeene zaak boven die van u!{!
Lls . Hui-



C 7i8 3>
fluitende Octrooyen doen zegevieren, dient deeze flegt», om mvne Landgenooten van de aanflagen van heimclyke Intriganten te waarschouwen , en hen het oud Bataaiich frreekwoord tc herinneren: als de .Vos de pasf.e preekt, Boer I past op uwe Schapen! ik bLyve intusfchen uw beftendig Leezer.
dM ,7 Sept. 1801. 7- SINCERUS.
EEN UITSTAPJE.
( In parentheft. )
Weinig vermoeden hadden wy, dat de Collectie onzer officieel! ftukken , raakende de hiftorte van den dag. ■ verrvkt zoude worden met eenen brief, die thands den apndacht van het Amftcrdamfche Publiek bezig houdt, en ons door een onzer geëerde Correspondenten is toegezonden geworden:
Deze brief, geachte Leezers! is van den volgenden
inhoud:
GELYKHEID, VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De Munieipaliteit der Stad Amjlerdam, aan den Burger A. j. la Pif.rre , Agent van Inwendige Politie en Toezicht, op den Jlaat van Dxkcn, Wegen en Wateren der Bataafjche Republiek.
BURGER AGENT!
Steeds n-ewoon om het lasterziek gefchryfvm Comt,i!ateurs°oï Schryvers van Weekbladen , alleen ingericht om hunne berooide beurzen ze/lyven, met die verachter aantezien, welke ieder Beftuur, telken reize, wanrfeer h<*t zyne wehnecnendtle bedoelingen kwaadaartigƒ.1 en verdraaid ziet uitgelegd of belasterd, natuurlyk Jcvoelen moet, zouden wy ook met verachting en /iilSÏÏto"pasfeer*. «ie Infente in het blad de Politieke Rlixem No. 70, van Maandag den i4den dezer, en wei Znna 674 en 675 , getekend R. D. B., voorkomende, Sëhetnietda/d^woordenwisfeling, welkedaarby



C 719 }
gezegd wordt, tusfehen ons Medelid, den Burger jacob Cufkvan Mier op en die zogenaamde R..D. B. voorgevallen tc zyn , volgends de ftelligc declaratie van dat ons Medelid zélven , ten eenemaal valsck en van waarheid ontbloot ware; en dus met geen ander oogmerk in dat Blad geïnfereerd fchynt te weezen, dan om de harmonie, welke tot heden toe, zo gelukkig onder de Leden onzer Vergadering p'aats heeft, in haat en tweejpalt te doen verkceren.
Gy zult u dus niet bevreemden, Burger Agent! eensdeels dat ons voormeld Medelid zich door dezen logtnachtige en met een kwaaddartig oogmerk geplaatste Jnfertie, ten uiterften vindt gelatdeerd, en op fati .factie voor den hem aangedaanen koon aandringt, en anderdeels, dat vy, aU dc flinkfche oogmerken van den naamloozen Schryver wel bevroedende, ons deze zaak aan* trekken , en ons met deacn wensch van ons Meaelid volkomen verecnigen. •
Wy Hemmen volgaarne toe dat niets doodelyker voor de Burgerlyke vryheid is, dan de vryheid der Drukpers, op eene willekeurige wy* , tcgentegaan ; dan, waar zal het toch heen, by aldicn dat edel pand door naamlooze Broodfchryvers ongeftoord mag worden gebezigd , tot verfpreiding van logens, alleen verzonnen om weinig doorziende Lieden , tegen de Beftuuren optezettcn cn om tweejpalt onder derzelvcr Leden te doen gebooren worden; dit ongeftraft geoorloofd werdentie, zou zulks niet weinig contiibuecrén om ieder weldenkend Burger fteeds meer en meer, van allen post van Beftuur afkeerig te maaken.
Wy vinden ons dus verpligt, Burger Agent! om U het voorenftaande ter kennis tc brengen, en U tevens te verzoeken, cn 'er ten ftcrkften op aantedringen , dat het U befeaagen moge, om , ten dezen , zodanige ge» paste en enérgieque maatregelen te neemen, als uw Ageutfchap met eene goede Politie beftaanbaar, en ter beteugeling van de lasterzieke bedoelingen, van den naamloozen Schty,er, gepast en noodzaakclyk oordeelen zal.
Heil en Broederfchap!
De Munieipaliteit voornoemd : Ter Ordonnantie van dezelve.
Dc



C 720 )
De hooge Amfrordamfehe Rcgecring zal ons wel dc volgende rellexien op dezen voorenftaanden brief permit-
teercn willen en wel brpaaidelyk op dc volgende,
hier na geïnfereerde, uitdrukkingen — in den text opzettelyk geeurcyfeerd.
■ Lajlerziek gefchryf. Een even zoo verfleeten fcheklwoord in den mond van lieden, die zich geene ■waarheden willen laaten zeggen , om dat het waarheden zyn , als het woord heerfchziek beftorvcn is in den mond van dien geenen , die op het b"Jlier van geftrenge Regenten te onvreden zyn. Lafie'rzièkgejchryf', dus, lagenachtige , flinrjcke en kwadddartige ot'gmerken , &c. zyn, even als heerfchziek bcflier , despotisme ,Jïnister'yhs inzichten, of-zydedmfhe bedoelingen , Arijlocratifche menêes, &c. fcheldwoordcn van eene en dezelfde betekenis, naar gelang dezelve den fchelders , elk in zyn kraam,te pas komen, cm elkandren, even als onopgevoede ftraatjongens, te behandelen.
Berooide beurzen Jlyven. Deze woerden klinken als klokken. Met is den eenen Bedelaar leed, dat ae ander een ftuk brood krygt. Wy zyn broodfehryvers, om dat wy, voor twaalf ;iuiten h "t blad, de onguure daauen van zommige Regenten en Burgers aan den dag brengen : —het zou in waarheid ongelukkig zyn, dat wy tot dien prys aan voedzel mochten gêraakeö, daar wy , even als zoo veele Ezels cn Botterikken in ons Land , ten koste van duizende Guldens , door een fimpel ja- of neen-broer te worden, onze fchoorfïeenen gemakkclyker konden doen rooken. — F.rood/chryvers dus, en ytmbihu'igcrigen of Brood-Regenten , zyn ook fcheldwoordcn van ééne betekenis — zy doen , aan het hoofd der Apologien, by 'weinig doorziende Lieden veel af, om ze by anticipatie te verfchalken , alvorens hun de hgens op den mouw te fpellen; maar, -by heldere koppen, hebben zy even dezelven invloed, ais, de door de Munieipaliteit van Amfterdam aan het hoofd haares briefs gebezigde termen van Gelykheid, Vryheid, Broederschap , aan de zicltoogende Democratie tegenswoordig welkom zyn. Wanneer wy t u verders, om kort te gaan, aan de
woorden , compilateurs verachting welmee-
nendfle bedoe ingen ktvaadaartiglyk en verdraaid
uitgelegd of belasterd — flilzwygen — ten eenemaal
valse h en van waarheid ontbloot oogmerk
harmonie haat en tweefbalt — loogenachtige —
kwaaddartig oogmerk gel<edeerd hoon,Jlink-
fchê



( 721 )
fcke oogmerken ndamloozen fchryver naam-
iooze broodjekryvers logen verzonnen
opzettelyk lasterzieke bedoelingen &c. tegenzetten willen cle « oorden , brieffchryvers verachting fchoonj'chynende bedoelingen opregtelyk
medegedeeld rond voor de vuist uitgekomen
■waar en egt — oogmerk fchynverééniging •
heilig wantrouwen waarachtige zuiver .n-
zicht — in Jchyn geJormaHfeerd ■— Eer — zuivere intentie moreel tichaam moree/e wezens waarheden medegedeeld opLttend
maaken hoogstnodtge ruchtbaarmaaking, <&c, dan
waren wy in een oogenblik in ftaac, om met zulke brommende machtfpreuken, welke op zyn best, ieder nog geen oortje, wy laaten ftaan, een braspenning waardig zyn, elkandren als in een kroeg tc beltonnen, en , door veel te willen zeggen, eigenlyk niets uit te richtten-— en dus ter zaake :
Dc Vrouw R. D. B. follicitcerde/>,<"^/>.vr<?ftw* te Amflerdam om den post van Jchatfler. Zy wierdt by de
Leden van de Munieipaliteit wèl ontvangen men
fprak wèl maar hut certlc antwoord was dubbelzinnig. De vacante post wordt volgends gewoonte
in de Kouw geannonceerd. Zy addresfeert zich nu
ferêmptoir, en het antwoord is ,, wy zullen zien wat
,, wy kunnen doen" een eenig Lid, Cuyk van
Mierep genaamd, komt voor de vuist uit, en zegt, met zoo veele woorden ,, de Vrouw van Dekker is ,, 'er reeds toe gedespicieerd — Dus, doe geene verdere moeite" .' Zie daar het historiesch fait! dit negeert dc Municipalitcit niet.
Maar, wat is dan het crimen.? — Dit—Van den kant der Weduwe R. D. B. dat dc woordenwisfe/ing , tusfehen Haar, en den Burger Jacob Cuyk van ivJierop
valsch is en omwaar en, van den kant derBRoon-
schryveks , dat hun oogmerk, met de infertie van dit geval in No. 79. van dit Weekblad, jchynt te zyn geweest, om de harmonie, welke tot heden toe zo gelukkiglyk onder de Leden der*Vergadcrin,e; plaats hadt, in haat en tweespalt te doen ve keeren.
Gelukkig, het Crimen der broodfchryvers beftaat flegjts, volgens het eigen aveuder Munieipaliteit, in schyn, en daar voor verdienen zy een paar douzynen verfleeten fcheldwoorden, en een openlyke denonce by den Agent
van Politie wat zou 'er van hun worden, zo men
als



C 72Z J
het als eene wezenlyke daadzaak had befchouwd ? wy yzen tan het denkbeeld. Maar genoeg! de Agent zal deeze gewaagde denonciatic van een louter fchynöogmerk even zo wel voor notificatie aanneemen, als wy dezelve ook, even zoo trptseh als de Munieipaliteit van Amfter^am, op onze beun met die verachting aanzien, welke ieder publieke fchryver, wiens wetmeenendjle bedoelingen kwaadaartiglyk en verdraaid worden uitgelegd of belasterd, natuuriyk gevoelen moet, en dezelve ook even daarom met stilzwvgen pasfeeren.
Wat zou de Agent van Politie dagwerk hebben , zo bv zich ging verledigen, om de dikwyls geprovoqueerd'e aanvallen op zommige Municipaliteiten te vindiceeren! of is die van Amfterdam alleen en by uitfluiting, cm dat zy op driekruislige ku.sfens zitten, het heilig'kruis zelve ? tot zelfs de minfte Dorpjes , alwaar een Beftuur is , voeren het woord gelykheid aan het hoofd hunner Actes cn Bcfluiten, en de harmonie op deze plaatzen, daalde hoofden der Gemeente by allen bekend zyn , innaaien tweejpalt te doen verkeeren, (zo wanneer dit al eens het fchynöogmerk van broodfehryvers mogtc zyn) zoude , onzes bedunkens, nog minder te pas komen, dan in groote Steden , alwaar aan het gantfehc publick slechts de naamen, wy laaten ftaan, de perfoonen bekend sryg» die regecren. — Gantsch anders was het in de tyttei;, toen de famielje — en andere gerenommeerde naamen , onder de Quarrépruiken, Beffen en Mantels, infpircerden ! en nog heugt het ons te wel, dat ook deze hooge perfonagien , toen zy den Burger traiterden, niet ge-
ipaard zyn geworden maar , laat ons voordgaan!
Wat nu de Crimineele woordenwisfeling tusfehen de "Weduwe, cn den Municipaal betreft; waarin h 'cft zy misdaan ? en ten wiens opzichte ? ■ wy zouden eerder zeggen, dat zy zich in haaren yver tegen dc Munieipaliteit zelve hadt vergreepen , en ondertusfehen , deeze acht zich in 't geheel niet beleedigd. Wat aangaat haare ontmoeting met den Burger Cuyk van Mierop,
dezelve is alles behalvcn injurieus zyne eerlyk-
heid , rondheid cn cordarfte wyze van bejegenen , worden by die gelegenheid, onder dc zuiverfte cn naiflte bewoordingen, uitgedrukt — Hy alleen w3s de man , die de Weduwe met geene dubbelzinnigheid, metg-en, wy zullen zien wat wy kunnen doen, hadt opgehouden — en ondertusfehen wil de Municipalïteit >(rdat Hy, haar medelid, zich door ie logenachtige en met een
kwaad-



C 723 O
iPWaadaartig oogmerk ^plaatste injertte, dat is door haare verhaalde woordc'nwisfeling) ten uierften geledeerd vehdt, en op satisfactie voor den hem aangedaanen hoon aandrong.' — Hemel! zo de Municipaal, Cuyk van Mierop, in deeze zyne qualiteit, zich over de vertelling van eene nameloze Sehryffler zoo beledigd acht, en wel in eene zaak, welke hem Eer aandoet en geene fchande ; v/at lot heeft dan anthonï kok hermz. te wagten, die, in zyn uitgegeven publiek historisch verhaal, op pag. 61. en 62, deezen Burger onder anderen, niet in zvne qualiteiten als Municipaal, Casfier, Curator der Schooien, Houtvester van Amflerdam , enz. enz. enz. maar als Commisfaris der Stads Bank van Leening, uitmaakt voor een' leugenaar , dien hy Jommeert voor het oordeel van God Almachtig, om in den laatjlen dag des oordeels rekenfehap voor den opperjlen Rechter te geeven, en den logen met zyne ziel te verantwoorden ? — ysfelyke expreslien, die ons de pen uit de handen doen vallen! maar, wy hebben onze Lezers ook lang genoeg met deeze zaak opgehouden.
De REDACTEURS.
Iets ter Plaatsvulling. de LEEUW en de VOS.
Een Leeuw had oorlog met vier Beeren. Hunno vereenigde magt viel hem te zwaar. Hy zond daarom den Vos heenen, om met hen in onderhandeling te komen. Lang bleef deze uit; en keerde eindel>k met een opgeruimd gelaat te rug.
Wat brengt gy mede? brulde de Leeuw reeds van verre, toen hy"hcm aan zag komen. —1 Vrede?
Dat niet, maar misfehien nog iets beter. Zekerheid der overwinning.
Van waar die ?
Om dat het my gelukt is, onder uwe vyanden de zaden van tvveedragt te ftrooiën. Nu is een verdeelde en een overwonnen vyand alleen in den naam onderfcheiden.
Zeer waar! Maar hoe dan, wanneer zy weder vereenigeu ?
Geen nood! Het pleister moge de febeuren van den muur bedekken, maar zal hem zyne voorige fterkte niet wedergeven.
Nodeloos is het, iironzen tyd, de toepasfing van deze fabel 'er by te voegen.
ANEC-



( '7M )
ANECDOTES uit PARYS. In Parys woont zeker Burger, rondonneau, by wien men alle wetten fifVrs de Revolutie vindt, en by wien men ook intekenen' kan op de navolgende publicatién, wetten, enz. — Een zeker man kwam, om een Exemplaar van de nieuwe Conftitütie—tevens verzocht hy hem , om zynen naam voor het vervolg op te tekenen, ten einde, zoo rafch 'er wede? eene nieuweGorifntutic kwam, hem dezelve te zenden. Hy haalde een kaartjen uit zyn' zak, waarop zyn Addres ftondt, het welk hy den Boekhandelaar overhandigde. , By di.e gelegenheid herinnerde men zich aldaar, dat m den jaare 1795 een zeker Boekhandelaar zich beklaagde , dar men hem voor de Excmplaaren van de toenmalige Conftitütie zo veel vragt afnam , als van ordinajreboeken, en de prys niet wilde gelvk ftellen met dién van Journalen , Couranten, en andere Week- ofMaamffchriften, die doorgaands minder port doen — „ Waarom „ neemt meh my zo veel port af? " vroeg hy , ,, 't is immers (naamlyk de Conftitutiè) een periodiek werk!" — , ( Vervolg van het vorige Nommer.) ' De Reprefentant de Leeuw zegt, over het kezen van den Brief van Ermerins. BURGERS VERTEGENWOORDIGERS ! Ik voorzie dat met het leezen der aaiiftekening eene Wet zal worden ingevoerd , die tot dus verre nimmer is aangenoomen en voor het vervolg veel tyd zal verlanden ; want wy moeten dan voor het vervolg alle ftukken aanhooren die door de minderheid van Geconfirmeerde Machten worden ingezonden , dewelke niet zullen nalaaten, deeze Vergadering daar mede te overlaaden.
vóór het appel nominal.
Thans uitgemaakt zynde dat ik onder de minderheid behoor, zal het voor al te pas komen indachtig te zyn ' om onbefchroomd , volgens de overtuiging van myn gemoed te fpreeken, als een gevolg van"het ifte Appel Nommal, waarby ik my verklaard nebbe, overeenkomstig het voorftel van den Prefident. Ik befchouw de furt cheance zeer bedenkelyk in de gevolgen, en vermits de zaak niet word gebragt buiten zyn geheel, met dezelve 1 rot morgen in advis tc houden , zoo voege ik my by het geadvifeerde doorden B. W.Pomps van Meerdervbort.
In den Haag, gedrukt by SNEYDERS, van TIENEN, «n Comp, en zyn te bekomen a 2 Stuivers.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 85.
t—■ — —: 1
Proeul a Jove proeul a fulmtne. v _ —'
Extraordinair uitgegeven op Dingsdag den 29 September 1801.
NB. {Ten einde de Stukken over het gebeurde op den 18 September, in ons Weekblad te completeeren , plaatzen wy het volgende)
JETS , betreklyk het gebeierde voor en op den 15 Ssptem* ber 1801, benevens eenige aanmerkingen op het, door de meerderheid van het Uitvoerend Bewind voorzedraagen Ontwerp eener Staatsregeling voor het Bataaffche Folk, en hetzelve verzeilende Proclamatie, door P. LINTHORST, Lid van de Tweede Kamer des Vertegenwoordigenden Lichaams, repr te f enteer ende het Bataaffche Volk.
LANDGENOOTEN!
G elyk als alle menschlyke voorneemens, in de volvoering, afhangen van de omftandigheeden , zoo is ook het myne, waarby ik my. zelve het zwygen had opgelegd, door de laatite gebeurenis, en de inftantie van myne Vrienden, verbroken geworden, en wel byzonder om deeze reeden: dat, daar ik myn gevoelen by eene voorigc gelegenheid, toen door eene Commisfie uit de Eerfte Kamer Van hetfVertegenwoordigend Llgchaam,ee»nieuw Ontwerp van Conflitutie voor het Bataaffche Volk wierd overgelegd , daartegen by gefchrifte, opentijk verklaarde, en het zwygen van my in deze , (vooral in eenen tyd, daar men het zwygen, als eene in-of toef emming z?l willen neemen,) zoude tc kennen geven , immers het daar voor worden gehoudan, als of dc zwarigheden, die in het vo. rig geval, zo veel indruk op my gemaakt hadden pu waren opgcruimt of uit den Weg genomen, en ik dermaten vim gevoelen veranderd was, dat alle veranderingen, hosdanig en van weiken aart die ook mogten zyn , door my als heilzaam voor den Lande konden worden open aangenomen ; dit verplichtte my dan , om andermaal, en mer die vry moedigheid , die my door geene omftandigheden kan benomen worden, myne gedachten voor Ulieden open te leggen. Dezelvde zwarigheden, welke by de voorige gelegenheid beU. Deel,. M m fton-



)
ftonden, beftaan naar myn inzien nog, en, hoe zeer ik erUend heb, cn nog blyve erkennen , dat de Staatsregeling ^aor het Bataaffche Volk op den 23. "April 1798 aangenomen^ niet zonder gebreken, cn defÏÏalven voor verbetering vatbaar is, en door Revifie, het zy da:i op den beftemden tyd, het zy dan vervroegd, voor het Bataaffche Volk meer heilzaam kon , kan, en zal zyn, dan de verwérping derzelve voor eén ftelzel, hoedanig het dan ook moge zyn ingericht, waarvan dc uitliag geheel onzeker is, en waarby de oppermacht des Volks, cn al de goede gevolgen van cene welgcwyzigie Volksregeering by Vertegenwoordiging , en in een woord, al dat geene, dat als vruchten van de Revolutie, als restitutie van alle gedaane Offerhanden, en dc verzekering van nimmer tot dien vorigen (Vaat weder te keeren, waaruit wy ten kosten-van zo veel Bloed cn Schatten gevoerd zyn, kan worden in gevaar gebracht; dezelvde zwaarigheden, herzeg ik, beftaan dan by my op dit heden, gelyk zy by dc vorige gelegenheid beftonden.
Doch, daar alle uitfpraken zonder genocgzaame redengeving, voor Machtfpreuken konnen worden gehouden, wil ik onderzoeken, welke mooglyke omftandigheden zouden konnen beflaan, die my en elk .weldenkend Vaderlander verplichten van gevoelen te vcianderen, laaten wy dan onderzoeken of 'er omftandigheden konnen zyn, die het gebeurde wettigen — eene Staatsinrichting vórderen, gelyk die , waar van het Ontwerp word voorgedragen, en dat wel op eene wyze, die dc aanneeming, zonder eenen algemeenen tcgenftand doet zeker zyn ; welke zj n dan onze omftandigheden? Zyn wy niet nog in hetzelve tydvak als wy voor zes Maanden waren ? dat is ,• nog in Oorlog met Engeland : is niet daarentegen door den Vreede op het vaste Land, ons Politiek beftaan meer verzekerd geworden , en hebben die Mogenhcden, die ons Gemcenebest erkend hebben, zulks niet gedaan op die Staatsinrichting die by het Bataaffche Volk belfond ? door welke ongelukkige evenementen is dan na de verwerping van het eerfte Plan, de noodzaaklykhéid tot vernietiging onzer Staatsinrichting zo ver gekomen , dat ook alle middelen ter vernietiging van dezelve, als oirbaar enplichtmaatigkonnen worden befchouwd ?
Het is waar, en dit zal niemand, de waarheid hulde doende , kunnen of willen tegenfpreeken , dat, na dat by de Eerfte Kamer, het Ontwerp door haare Commisfie voOrgcdraagen , verworpen was, men van dien dag af aan had behooren werkzaam tc zyn , tot het in werking brengen van al dat geene, dat daar aan ontbrak, om te kunnen beantwoorden aan de bedoeling, - die de- inftellers met dezelve gehad hebben, ja zelfs, (en daarvoor zouden de bewysftukken geproduceerd kunnen worden ) oordeelden -de fterkfte voorftanders van de Conftitütie,' dat men door het middel van Modificatie, met dc Staatsregeling in de hand, door eene voorzichtige, en door de ondervinding noodzaaklyk geworden wyziging, aan de zo zeer verfehillendc en uit een lopende bedoelingen , zouden hebben konnen te gemoet komen , en daardoor voorkomen het geen men vervotgends als noodzaaklyk , en onvermydbaar heeft VaStgriftölfl , naamlyk : de ■ verwerping van het geheel; ik erken dus volkomen , dat niet die middelen zyn by de hand genomen, die na de verwerping van den eerft.cn voordracht van bet Uitvoerend Bewind, en het : . ... ■'. - • daar-



C 727 )
I daa.by voorgeziene, door gezegde Commisfie, hadden kony ata by de hand genomen-,.ja dat integendeel dewerkloDsheid is toegenornen, en de mooglykheki tot volbrenging der &S
worden^' M3* 8T£* 20 ™< Cd*&<* betwSfe* Worden, -van deze;zyue befchouwd, moet men erkennen, Jat
Ct B°VVi,l l< b>' A* ^rften voordracht aangegeven fcSKS* >,e" dus "ei zogenaamd redres alzoo eenigzln:
&« w'tfw^^ ^ loh>1U 00k de mecrderhei.1 van het Ui voerend J>.-w.nd oP dezen grond de r,oodzaaklykh»id V.,n hunne demarche geba.èerd heeft: - echter oordeelde die mee derheid van dat öewmd, dc homologatie van dc Hocgftvert^ genvvooruigende Macht, tot de tmoeffenuig van dSï?% feehoeven, fchoon gevraagd op eene wyze, die tevenseieed vctI noeden , dat mem zich aan de weigering, 'des nood»; met z!oul^dewerpetu m de daad, een voornoemen, een geannonceerde flap, .die aleen, „a het beproeven van alle anderen Wanneer de nood alles wettigd, gedaan konde worden Sik ^waarheid nimmer ontkennen zal, dat hy, die wanneer het Vaderland op het punt fiaat om verloren te gaan, hetzelve red «q; t,e goede uitkomst altoos wettigt ié middelen die hy & toe gebcz.gd hecit; zo is en blyft het ook ,en allen tyden wa -
t ! ' ^'Tn Tf W°rde" ' zulk ee"tyJ»iP voorhanden lezjn, maar d,t geduchte tydflip, was niet aanweezig, en tot
&"gd>\ f**,e' m03t ik openleggen, eene oVderh ncicling, die voor het inzenden van de Proclamatie nwthetni-mv Ontwerp aan de Eerfte Kamer ran het Verte,c Voo ren ^Sff^* *epra;fentanten heef: plaatf^.
,.Na dat van dagtot dag kenbaar was geworden , dc demarche kering ontlinfd": d> * ^ geappLeerd , en mentv z !
1 s'r 1 ,dievoorJragt den volgenden of den daar opvoigendendaggerchicden zou, wierd het gewicht van deze vótóS Lande zo aencate zaak, door een aantal Leden , zich by eikanderen aevmden.ïe overwogen, cn men befiootom V f Peif^one , bm midden te benoemen, die hun aotide dienen van R■ l „ naanfiyk daarin beftaande , welke SSffi?S^rl3S fen zodanige Demarche zouden kunnen worden by de tanEe* «omen z.eh tevens, om alle uiteenloping te VeLytie^^r |ndende om den raad, die hun geg-eefen zoü^in worden'; .l volgen voor zo verre die Zoude konnen dienen tot voorko van het dreigend gevaar; my onder deze rae.dsliederrtegdende heb mede helpen bcfluiten, dat, daar , i gegevenheid van zo een aanzicnlyk aantal lièdcn, y\, I Tfh** ander,e Kainer' 0ns konde» verzekerd houden V
a.XilfniCU!iei'e begrippen «"««ten opofferen aan de'on?Jan iw r waarin wy ons bevonden, en aan die meerder Lid
an het Bewind, zodanige verzekeringen te geven, ars HciliS^6" t0t vaneen voorSj
fj*™ v™ alle zodanige voornemens, welkeSStf «m den Lande by hun zouden relideeren " „ hen voorlopig bezoek van een der Leden by den DirtwA-i*
Mm a • *;2



C 728 )
afteleggen, die toe aan zyne zyde ons eene volkomen opening van het by de meerderheid geformeerde en beflotene gegeven, en ons de noodzaaklykeid van zo en niet anders te kunnen handelen getracht heeft te betogen; hetwelk de Spreker (een Lid der Commisfie) in fubftantte heeft beantwoord : „ Datzy ziek over het ontwerp, als in het geheel hun onbekend, met " konde uitlaten, dan dat zy over de wyze, waarop du zoude worden voorgedragen , gewichtige tegenjedenkingen moesten in het midden brengen, dat naamlyk, met over' eenkomflig de Staatsinrichting, die als nog beflond , ert waaraan het Bewind even zo als het Vertegenwoordigend ! Lichaam gehouden was, gehandeld zoude worden, en dat iwevalle de meerderheid eens weigerde d. ze demarche tg 1 homo'ogeeren door zulks voor notificatie niet aantenemen , , " wat daar van dan het gevolg zoude, immers konde zyn; ' dat hoezeer het Bewind of wel de meerderheid van hetzel-. ■ " ven vermeenen mogt, dat zich de meerderheid overeenkom- • " fli* deszelfs intentie zoude gedragen, wy van onze zyde de ' ' geneigdheid, omtrent dit Stuk,van zo een groot aantal leden > , 'kennende, reden hadden om daaraan te twyplen, immer f I " dat het in alle geval/en, waar was, dat het konde geheu- 1 " ren en welke onberekenbare gevolgen 'er als dan daar uit I * flonden gebooren te worden; dat daar wy moesten veron' der/lellen, dat ons aller bedoeling, tot geen ander eindfkon '' ftrekken dat tot het meest mooglyk geluk van het Bataaffche Vo>k, en dat daar uit dan van zelfs volgde, dat men ' Keene geneesmiddelen by de hand moest nemen die erger \ konden zyn dan de kwaal zelfs: dat wy al verder overtuigd waren, dat doo" de werkloosheid, en door de verfchillende opinien, die by de Leden der beide Kamers van het Virl teo-enwoordigend Lighaam, bleef jland houden, en om dat men ons nimmer ten laste zoude kunnen leggen als of wf V «eene verbetering wilden, als of 117 de uitfpraak van het " Volk zouden willen ontwyken, wy mflemden dat een zamen'oop van onvoorziene gebeurenisfen zeker eenige veran" dering in onze tegenwoordige Staatsinrichting zouden kun*' nen vorderen ; dat wy de uitfpraak over de voortduurmg * of niet voortduuring of wei de verandering der Staatre* teling al of niet gaarne ter befisfini van de SttmgerechZ tigde Burgers zagen gebracht, en uit hoofde van het ver* trouwen dat zulk een aantal Leden m ons gefield had, ' wy hem Directeur konden verzekeren, dat, alsde meerder" heid van het Bewind wilde terug komen van hunne voor-eenomen Demarche, en qualificatte van het Vertegen^ ,'woordigend Lighaam vraagde, om de Stemgerechtigde' ' Burgers o^eroepen, ten einde in hunne Grondvergadering " genbte beflisfen , of 'er eene vtrvroegde Revifie qfwef verandering 'in de Staatsregeling zoude plaats heboen^ " wy hem Directeur konden verzekeren, dat 'er geene ot-pofitie zoude worden gevonden; en eindelyk, dat wy om al» " bedenkingen aftefnyden; als of wy vervolgens eenige «m ., dere manoeuvres zouden wil/en tegenwerken,- zo verzekerde „ wy hem al verder, dat als de Stemgerechtigde Burgers " tor. verandering zouden geconcludeerd hebben, geheel over-' tuigd van de onmooglykheid om m zulk eene - groote ver-'



C 72Q
,, gadering een ontwerp èener Conflitut'e te -behandelen veel ,, min vastte/tellen, wy 'ons alsdan vrbonden, om, op de „ aanvrage van het Bewind tot het doen van eemn Voor,, dragt van een nieuw Ontwerp geauthorifeerd te worden ,, buiten medewerking van het Vertegenwoordigend Lig„ haam , wy gerustelyk over uns k-nden neemen, om hem „ ook van die loejie.r/mtng ts verzekeren.'1''
,, Na deeze Verklaaring tracht hy ons tot den Praefident, den Burger Biwjer, alwaar al het hier voren verhaalde is herhaald, met by voeging, — „ dat, wanneer het oogmerk geene andere be„ doeing had ais het geluk des Volks, het welk wy veron„ derjlellen moesten, dat wy dan de geregelde middelen daar ,, toe aanboden, daar'wy van hem moesten verwachten, dat ,, hy met ons zoude in/temmen dat ter bereiking van een „ goed oogmerk of einde, de gelukkgfe middelen", ook meest „ dienstbaar waren , en dat men daar door zoude voorko,, men, al het geene by eene tegenover gefielde uitkomst zou„ de te duchten zyn;" — dan het antwoord was— „dat de ,, zaaken te ver gevorderd waren en aan geene onzekerhe,. den konden worden onderworpen gemaakt. "
Zie daar het geen ter voorkoming van die gevolgen , diedes ty,ls noch niet vermoed wierden, doch door de uitkomst gebleken zy rj, daadlyk na dat wy op eene legale wyze waren geinfprmeerd, is verricht geworden, en waarop ik, (myne fustenue, aan het oordeel van alle onzydigen onderwerpende) mag befluiten, dat die zaken ni.t tot dien Mand gebragt waren, dat zy abfolutlyk, door het gebeur .Ie, behoefte uit een gebracht te worden, en dat alle nopdzaaklyke verandering, die de tyd of de omftandighcid mogt vorderen, ook zonder zodanige demarche hadden konnen worden gemaakt.
Immers was het meer dan vermoedclyk, dat de Stemgercch* tigde Burgers opgeroepen zynde, niet onkundig wat omtrend de Staatsinrichting heeft plaats gehad, door alle mooglyke ongelukken, tegen de order van zaken geindisponéerd geworden», wel by eene groote meerderheid zouden beflooten hebben to6 eene verandering , ik zeg niet te veel, wanneer ik dit hoogstwaarfchynlyk houde, cn vastftel, en wat doch zou die zelfde Burgers bevvoogen hebben, wanneer een ander Ontwerp aanhurt ter goed- of afkeuring was voorgedragen , het zelve te verwerpen — leert de Mcnfchen kennis ons niet, dat alle die de gaaf van doordenken niet bezit, alleen op het u'terlyl.c ziet, en in hunne ecnvouwigc redenkaveling, gewoon zyn te ftelt n en te befluiten: tk kan zonder verandering geene verbeettr'.ng bekomen, en by deze verandering word my zulks belooft, ergo ben ik verplicht, veil ik verbeetermg, deze verandering te omhelzen; — daar by komt de zucht voor regel en order, een nog overgebleven trek van een voorheen beflaan hebbend Nationaal Char^cter, om welk een en ander ik even zo vee! waarfchvnlykheid omtrend de rcusfite in her laatfte als in het eerfte geval veronderftellen durf, daar by altoos vastftellende, dat men geen Ontwerp van Staatsregeling zoude voorleggen, dat alle onaanncemlykhcid met zich bracht, vooral daar de grondflag van de noodzaaklyk geworden verandering alleen daarin gelegen ligt, immers, zomen zegt, dat de tegenwoordige Staatsregeling eene algemeene roefremming of goedkeuring ontbreekt.
Mm 3 fit



Ik hcrhaaVi het dcïVialyen .«renistlyk, dat noch de zaak, noch' de ógCnbliklyke omftaridighedei , het gebruik der gebcezigdo' middelen, tot redding van het Vaderland, noodzaaklykmaakten ;' men heeft intusfehen het aanbod, geweezen van de hand ; dat aanbod, waar door alle orde in haar geheel gebleven was , fchoon men' zich in de Pröclamatic van 14 September 18bx beroept op dc mislukking van a'ïe aangewende poging. Wel is waar, dat deze Proclamatie toen reeds gcarrefteerd wat, maar ook waar, dat zy die dezen voordracht decden , daer van noch kennis, n< c'i weetenfehap, dan toen dezelve reeds gemeneerd was. ged'a^en hebben, en dat, fchoon die Proclanr.tic gcarrefteerd was, dc inzending aan dc Eerfte Kamer van het Verte-.' genwoor ligend Ligchaam eerst den volgenden._morgen gèfchièd'. is, zó dat, indien men had willen terug tree den ? of zy die hun gevoelen, als boven gezegd, verklaard hadden, vroeger' geïnformeerd waren geweest, had deze zaak vó.'lr het arrestee-' ren van de maairbgol, geiyk nu vóór het effectueeren van dezelve, in gedaante kunnen veranderd worden ; het h daarom, dat men het gevolg moet trekken dat men vastlyk belloten had, de .order van zaaken te veranderen, en het ontworp.n Plan van Staatsregeling ter bekrachtiging aan het Volk te dragen, want,, dit zo niet zi/nde, zoude men gehoor aan de gedaanc offerte gegeven hebben, en by twyffeürig, indien men die gehad mogt hebben , zodanige verzekering gevorderd als zy tot gerustftclling nodig geoordeeld zouden hebben', waaraan ook zonder hcelitatie voldaan zoude zyn geworden.
De omftanÖigheèden , dcrhalven moeten door cle meerderheid van het Uitvoerend Bewind van dien aart geacht zyn , dat zy niet alleen de verandering vorderden., maar tevens eischten dat zodanige Staatsregeling word ingevoerd als by haar ontwórpen is, om dar men zich van den uitflag willen Ie verzekeren , de wyze van ■ aannecming zodanig als dezelve in de Proclamatie' gevonden word, en op geene andere wyze heeft'ingeftcld.
Reeds hebben wy gezegd, dat dc ft and , waarin zich hetGemeencbest bevind, met bétrekking tert onze Buiténlandfche re-, latiën , dezelvde is, als die, by her verwerpen van h t eerfte' Ontwerp wits ; gevolglyk moet onze inwendige toefland volitrekt vorderen, dat zodanig ontwerp en geen anier word ingevoerd. Me.t aüe mooglykc terugroeping vjfn het gebeurde in de laatfte zes mnSriden , over vvelk gedeelte der Republiek ik myne gedachten 0"k laat gaan, kan ik my geene vmandcringen Voor den gec. t brengén , ten minden geene van die aangeleg iiheid, die dc verondcrffelde verandering door het oncTerfchéid dat er is tusfi ben den cerfien voordracht van het Bewind tot eene vervroegde Revifie, en het nu onmidhk voorgedragen van eene geheele andere Conftitütie doet zien , die intusfehen plaats moeten grypen , alfciiöo'n dezelve • voor my geheel en al onzichtbaar zy , want dit zo niet zynde, had het Bewind of wel. de meerderheid daar, aan hetzelve het doen van eenen anderen voordracht by de laatfte weigering, als was aanbevoolen, de nodige verandering „déstyds. niet aangegeevcn," kunnen doen zien , en, alzo het ftruikelMok waar aan veele zich destyds gefloten hadden , hebben uit den weg eruimd, maar in plaats van.dit, in plaats van eene vervroegde Revifie andermaal voor te dragen, field men een geheel nieuw ontwerp
van



C 73i }
van Staatsregeling voor, zonder ontbinding van het geene £3 fiaat, zonder de Active Burgers, zo wel zy, die de tcgerjv.-ocrdige Staatsregeling hebben aangenomen , als die daarop Stemgerechtigde Burgers geworden zyn , te erkennen of in aanmerking te neemen, en alzo wykt men geheel van die algemeen aangenomen regel af, dat verdragen op dezelve wyze befedören ontbonden te worden als dezelve zyn aangegaan, met andere woorden men handeld als of cr nimmer eenige wettigheid in de aangenomen order van zaaken beftaan had— myn taak laat niet toe om brecder tc zyn ; hoe veele tegenöverftellingen hier anders met röchtzöuden kunnen worden gemaakt , waar tusfehen ik den onzy digen beoordeel aar, gaarne zoude willen laaten belHsfen, welke handelwyze meer legaal voor de Rechtbank van het gezond verftand , "zoude moeten worden gereekend, die naamlyk ter invoering van de Bataaffche Staatsregeling van 23. April 1798, dan die waarvan het ontwerp , ter aanneeming door de meerderheid van het Uitvoerend Bewind thands is voorgedragen ; ik wil deze taak derhalven aan eenen andoren overlaaten , en wil dus ovcigaan om tc overzien wat doch dit zo noodzaaklyk geworden ontwerp van Staatsregeling in zich bevat, een Ontwerp, waarvan dc zo dikwyls genoemde meerderheid van her Uitvoerend Bewind, in deszelfs da'arby overgelegde Proclamatie zegt: — ,, dat daarin zal gevonden worden „ die middenweg tusfehen alle verfchillende gevoelens , dié het
verloor en geluk, de Eendracht, ja zelfs de grootheid van ,, de Rep»bliek die zy eenmaal bereikt had, zal terug bren-
gen, en haar weder opvoeren indeRye der Volken;" — dan hoe verfchiilend zyn de oogpunten 'niet waaruit mindere zaaken worden befchouwd , en hoe verfchiilend moeten zy dan omtrend dit gewichtig poinct niet wezen ; daar -zy, die hèt van eene andere zyde bezien , in de plaats van al dat gelukkige daarin tc ontdekken , het houden voor een Foederatief ftelzel zonder tegenwicht; machten zonder Concentratie, en eene Constellatie , waaraan dc beweger ontnomen is; doch voorgenomen hebbende, om zo befcheiden , zo onzydig mooglyk te handelden, zo wil ik noch myn zegel aan het. eene, noch aan het an lerc uiterfte hangen , voor en aiëer ik zal hebben ingezien en overwogen, waarvoor ik hetzelve, naar myn inzien, houden moet. ,*
Al aanftonds, zo dra men het ontwerp voor zich open legt, ontdekt men een geheel ander gevoelen over dc onderfchciden Machten gedeveïopeerd , als by het aetueele ftelzel is in het oog gehouden; men vindt hier onder den naam van een Staatsbewind , dat in cfiecte moet worden geconfidcreerd als eene Uitvoerende Ma ht, byna ailes en alles aanbetrouwd, zo dat men,' ziende op het geeiie aan het Staatsbewind is gedemandeerd, buiten de rang waarin hetzelve gefteld is, dit Staatsbewind moet houden voor dc Opperfte Macht.
Veele woorden zyn zintsde groote Revolutie , over het geene eene Uitvoerende Macht móet zyn, gewisfeld, echter mag en moet men zeggen, dat eene Uitvoerende Macht, in een ftelzel cüt men Republicainsch noemt, en vooral, daar, waar men eene Volksregccring eerbiedigd , hoe vry werkend men hetzelve eik m-'g oordeelen, te moeten zyn, dit vast ftaat, en voor wairhsié? mag aangenomen worden, dat het nimmer de hoogflè M m 4 Macht



( 732 )
Macht in zich moet bevatten of kunnen uitöeffenen, om dat de Uitvoerende Macht aan zich de hooglte Macht trekkende , uitaarten moet, tot eene nadere Concentratie, en eindelyk tot een eenhoofdig Beftuur, dat het tegenovergeftelde is van dat geene dat men Republiek, vrye Staat of Gemeenebest noemt, dat door de wysten des Volks of door het Volk daartoe verkoacne Perfoonen voor zekeren tyd word beftuurd of gegouverneerd; intujehen vinden wy in dat zelfde ontwerp, op meer dan eene plaats, van Volksregeering , Gemcenebest, Volkskeuze en afwisfelmg van Beftuurders, gewagen, waardoor die Staatsinrichting veronderfteld word te zyn, eene verordening of wyze van Beftuur, ingericht voor eene Republiek of vry Gemcenebest, daar, zo als wy aamtonds zeiden, echter aan de Uitvoerende Macht al dat geene word aanbetrouwd, dat in het tegenovergeftelde , zo al niet daadlyk , immers in de gevolgen moet uulcopen; daar komt by, dat dc Conltructie van dat LiVehaam wel betracht, en de wyze waarop het kan en moet werken in oogen,chyn genomen, men byna voor notoir mag houden, dat hetzelve zonder een daar aan te voegen hoofd, niot zal kunnen werkzaam Zvn of kan blyven beftaan; of, waand men dat de byzeudue belangen, de neigingen en driften voor deeze of geene gevoelens, voor dit of dat deel, voor dezen of geenen fiand, m die raadzaal grenen toegang zal vinden? zal de verdeeling der werkzaamheden zo als die aangeftipt worden, geene disfenne baar en ? zal 'er geen naaryver, pnedominance, zucht tot verheffing, zaamfpanning van het eene gedeelte tegen het andere, zonder dat 'er een hoofd is of een band die déze byzondere betrekkingen te zamen houd, plaats vinden ' cn war Zal als dan het gevolg van zodanig eene uitvoerende macht zyn? — Men kan, dit ftelzel overziende, al ware het dat men alle informatien daar omtrend miste , ten duidhkftcn gewaar worden, dat het geprojecteerde hoofd , dat aan'dit Staats-Bewind", volgens het fchema van dit ontwerp moest gevonden worden, daaraan ontbreekt; het is waar dat men een afwisfelenden Praefident daarvoor heeft in de plaats genomen , maar dat zal door de byzonderc betrekkingen, die daar niet konnen worden geweerd, de grootfte ongelykhcid in het behandelen der zaken , te wege brengen , wyl daarvan de voorkeuze van en 2an byzondere belangcns zal worden afhanglyk gemaakt, ia zonder het zwaarmoedigfle vooruitzicht, zal dit gebrekkige-vroeg of laat moeten vervuld worden door dat zelfde middel dat mea nu heeft achtergelaten ; en is dus zodanige Organifatie van een Staatsbewind : is in dit Ontwerp is voorgefchreèven niet dc volkomen ita terugweg naar het vernietigd Stadhouderfchap ? ,
is het met eene volkomenc terugtogt naar dat geene, waarvoor men immers, om 'er zich van te ontdoen, zo veel gelcedcn en zo veele opofferingen zich getroost heeft P
Ik ben verre af van de Uitvoerende Macht zodanig afhanglyk te maaken , als ciie by veelen gewenscht en begeerd word en de ondervinding heeft het gebrekkige geleerd , wat al belemmerangen het te wege brengt als eene gefpütlte uitvoerende macht, byna tot werkeloosheid word gefubordineerd, maar vermecne echter dat eene wel ingerichte Uitvoerende Macht altooos ondergefehKt, dat is pure Admimfiratief moet zyn, en nimmer, Ordifect col niumct ue fupenoritcit, alleen Competccrende aan dg
heug-



( 733 )
hoogfte macht, in handen hebben, ja, ware het mooglyk de inrichtingen tot die volkomenheid te brengen, tot dte trap van volmaaktheid, waardoor het maatfehaplyk geluk konde verzekerd worden, dan zoude de Uitvoerende Macht alles goeds en nimmer eenig kwaads moeten kunnen verrichten ; dan dit behoord, fchoon in het R\k der moóglykheden beftaande , meer tot het wenfehlyke dan tot het uitvoerbare, en aan wien men het gebruik van macht verleend, waaga men ook het misbruik, cn het is de moraliteit, bet is de deugd alleen, die in dergelyke gevallen tot eene Waarborg verftrekken moet ; daar men intusfehen, zo min mooglyk, aan den Mensch moet overlaten, en door wetten en verordeningen de neigingen en driften, zo veel trachten te breidelen als tot verzekering van het gevorderde kan worden dienstbaar gemaakt, zo voc^dhetden vèrftandigen, vooral in het ontwerp van eene maatfehaplyke inrichting te zorgen , dat van het verleend gezag zo min moog yk misbruik kat worden gemaakt; Avant, fchoon het altyd Waarh id bljvenzsl, dat deugdzame Beftuurdereu met eene'gebreklyke Rcgeeringsvorm het geluk van de Maatfchappy behoeden" kunnen , moet men z,ch by de imichting, die voor menfeheu en niet altoos voor deugdzame menfehen word ingefteld, zoveel mooglyk voor de gebreeken waarborgen, en dit fchynt' my toe in tier, geval voorhanden het tegenövergcftelde te zyn ; alles kan hier ten nade-le uttloopen en de behoedmiddelen daartegen heb ik te vergeefsch gezogt; boven en bchalveti dit, de fchaadlykhcld van de gevolgen van zoda ig een fuperieure Macht, eens ter zyde gefteld, dan fchynt men in deze zamenftelling overzien te hebben, dat de Republiek niet als een gevestigden ftaat moet worden geconfidereerd', daar alle haare inrichtingen reeds derzelvcr vasten loop bekomen hebben , daar alle gewoone wetten. en voo zi.ningen gevestigd en tot ftand gebracht zyn , daar h t alleen te doen is , om het zo eens uittedrukken, jhet werktuig in bcwecging te houden, cn by een onvoorzien toeval alleen het gebrekkige te kunnen verhelpen — maar wy bevinden ons in eenen ftaat wajrvan wy nog bezig zyn, de grondflag te leggen, daar niets gevestigd is, en de za-rtaardige gefchiktheid van de individu's meer contribucerd tot de goede orde dan al da wysheid die in onze verv arde inrichtingen te vinden is. Men moge deze bedenking beoordeelen naar derzelvcr waarde , en zo veel gewicht aanhecht..n als men mag goedvinden, dit zal zeker zyn, dat het in de wyze van Beftuuring een groot onderfchcid maakt of een ftaat gevormd word, óf gevestigd is;ik houde het dcrhalven naar myn inzien, daarvoor, dat het daarftellen van zodanig een Staatsbewind , voor de wa„re belange- svau het Bataaffihe Volk niet het beste hulpmiddel is, noch in het tegenwoordige, in den ftaat naamlyk waarin het zich bevind, veel min voor het toekomende, waarin het onder deze inrichting by eene billyke gevolgtrekking, meer dan vermoedlyk komen zal.
tiet zy my geoorloofd ten Hotte nog 'cze enkele Rercarqi e 'er by te voegen. Men looe 's Lands gefchiedeuis door, dan z 1 men ten duidfykften ontdekken, dat de'üverfchryding van M. -' r. by de uitvoering, vooral onder de laatfte Stadhouders hetgro •ftc onheil, aan de Regeering des Lands heeft toegebra^t, 'en ils de voornaamfte, zo niet de eeuigfte oorzaak mag wordtn aatig M m 5 • ' perk ,



melkt, vari alle dc rampen, «Mc de Republiek zmis twintig jaaren achter eik,iiidercn getultcfl cii getroffen hebben.
In het gelegde Ontwerp volgt vervolgens een Titul van Wetgeving , wa trby een Wetgevend Ligehaam beftaande uit vyt cn dertig° 1-eribonén , werd voorgeltcld , dan hoe men dit beftaanbaar, met het geene door my en anderen door eene Macht, waaraan d; Wetgeving is toevertrouwd word vërffStir, kan maken, met liet geene in'dicn Titul gevonden werd , erken ik niet overeen tc kunnen brengen; wat doch is WcigCevjng anders dan dc macht om den Wil van het geheele Volk uit te drukken; deze Macht kan nimm-t anders werkzaam zyn , dan bezield door eene g/bieddide kracht, Want dc Wet ie geven ofte willen gev/n , zonder eene genoegzaam gebiedende Macht, mvolvecrd eene tetrenftrydighcid; immers, zó dra door eene andere Mtóht dit gebiedend vermogen verminderd of beperkt kan worden', is de Wetgever geen Wetgever meer, en als wy dan in dit geval zien, op de fupenoritcit aan het Staatsbewind op en boven dit Wetgevend Lighaam gegeven, dan word dit in plaats van Em Wet"even:!" een Raadgevend Lghaam; Wanneer men f lests let op het geen Art. 50 gevonden word, dan ontdekt men welke Macht van Wetgeving' aan dit Collegie gegeven word, beftaande ih het overwegen van door het Staatsbewind voorgedragen Wetten , die flegts door een aantal van twaalf zuilen beoordeeld worden ,'wyl'aan dc overigen drie-en-twintig alleen de Macht word toegekend dc woorden ja of neen te mogen bezigen , indien it overeentebrengen is met het groote denkbeeld , dat men vaneenen Wetgever of Wetgevers gemaakt heeft, dan moet ik b- kennen , daarvan , tot heden , een verkeerd denkbeeld te hebben opgevat; veelis waar, dat de Uitvoerende Macht ven nader by met 's Lands omilandighcdenbekend , fpoediger ontwaar word, waar zich eenig gebrek opdoed, of waar ê ne voorziening gevorderd word, en dat een Politiek Lighaam vooral als' dat alhier omfehrevcn word, dat flegts tweemaal per i-iar by een zal komen, meerder onkundig in het ontdekken 'der gebreken of in het gevoelen van voorzieningen in deszelfs aart"rnóèt z\n , cn daar uit volgt dat het noodzaaklyk is, dat by dcrgèlyke ontdekking dit vonder het oog van den Wetgever moet worden gebracht, maar daar uit volgt met, dat den Wetgever liet Rce'u van Wetten tc geven en te ontwerpen benomen moet worden,'wyl het de Gebiedende Macht alleen is, die de Wetgever vórmt, en als ik verder lette op het geene aan datzelfde Lghaam in den ói Art. word opgedragen, ontdek ik ceneftrydAeid, die de Steller of Stellers alleen zal 01 zullen kunnen óplosfen , naamlyk: daar word, behalvcn dat geene dat den eff etivcn Wetgever compctccrd , aan het zelve iuncticn tocgcI snd die veeleer bv een permanent Collegie behoren tc wor,1 gebracht, dan wel by een Lichaam dat flegts tweemaal per jaar en nog maar voor eenen korten tyd vergaderen zal.
Van waar doch, moet ik herhalen, het geene ik reeds by vorige gelegenheden gezegd hebbe, komt die angstvalligheid, tegen de Macht van Wetgeving, of het geen in dc tegenwoordige Staatsregeling aan het Vertegenwoordigend Lighaam is toegekend ? Zo dat men zo wel, in dit als in het vorig Ontwerp 'er met vver en vlyt op bedacht fchynt geweest te zyn , om dergelyK £cn LjgtiaLm , het zy het voorkonn als Wetgevende oi het Vod-



C 7'9 )
Vorst van Naifaa bcftoa&d of Riér', 'er uit den «art van za, • danig een ótaatscewmd, zo een Eminent Hoofd, of Ojismer Be
Staat, op onze Verbindtenis met bet «r««/fl6« Vplk, op het ge-' vaarlyke dat daarin ligt , door zich te veel aan zydiingfche betrekkingen over te geven, en daardoor van hetzelve v.uwd.H te 3,?,' ^"'S "f***510* tóa* llet Eenhoofdige, buiten alf, andeie belangen desf&mds, waar voor het zo zeer gevaarlyk is van deze zyde befchouwd, doodlyk. ' y '
punt dat de gemoederen, na de Revolutie van j7o5, het eerst van eikanderen verwyderde, en het is dezelfde SeSeS die het byeenbrengen eener Nationaale Vergadering SEffi de, het is dezelfde Geest, die in het omwfrpen vafffl^S P.an van Onamirie geheerfcht heeft, toen men maanden, t c , " 3Dn e^«deren te betwisten, of me, de Unie zoude verbeteren na oe omftandigheden , door de Revolutie ar-nsCracht en alzoo de Staats^egcering, met eene kleine Verandering op ténS
fönfteW^^,2^^^ d3n wel 'o'f mcn'ee'n Nieuw ftelzef, gebafeerd op de Eenheid, en rust ade on eene
het PI n 1 „ V °°r eeD°D z°SenaanK!en middenweg, waarop " .F;.n ,Vdn ,ae, een- en- twintigen getendeerd wys , doch net pat lott.sen gedeelte der Natie de Eenheid geiidop-eerd hebbende wierd dezen middenweg verworpen, en men e ng al twisfe, dé
dering die dnar»p gevolgd is, afgebroken, maar is daar door
Bataafiïh,? £, t8 ',-Mn' ZclIs onder h'et ^arftellen zelve d*ï voiynhm^r ^ftê' °ndec ai,e ëebetirenisfen daarop p Ste j^Sf11 °in hei!lllyk' Cn "U in het laatfte]:,'ar daaroo MSf ^ J *rD'tUWen : het Zal dus' Medeburgers!
al dat Been van c\ f WarC Sile§en «è£ en .daar
gevok daa van vin/ 'dS d"C mM ter kwa le' tro"«'e Ss'téfi SStef Sten« n^gC8eVe?» 6;zondc"yk. om maar fle, * EenheidPzo de zy„ cbT?,,', f °f hct ü!lbeft^b«r met'ee onbelemmerde I L flke gemeenté in den haare eene vrye ten en de n hu'Snoude,yke befttiuring zoude worden toe-e -
SLJiJiJSSSSS^ BeftULIrCn ^'nmer -eerdek wlrkvan een Burea5£' °f mogen mtoeffenen dan het houden Gemeente kan vrv\n Jrre*P-°ndentie. neen , Medeburgers , elk
partemenLl beft L an° ftmmeAd, zy,1> elk Ds"
Jyk , al dat .eene vè h?"™ Adm.niftmtif en. verantwoorde«IA aart enTcale kündvS 7™* cen.tl«;chen-.elhmr uit Öettca'e fiüno'Snoden, eigenajriig gefehikt is. Man
kan



C 749 )
Dit geen Ingezeten gehoorzaamheid aan zulk een onderdrukker Jchuldig is, die de verp/igting zyner Medeburgeren op geweld en onderdrukking alléén, dat is op het growjle onregi, kan durven vestigen; dat 'dus het einde \an dit geweld een weldaad is voor de gehele Maatfchappy, en het weg/hten van den overweldiger een daad, tot welke teder har er Leden een ontegenzegge'yk en onvervreemdbaar recht, uit hoofde van zyn Lidmaatfehap zelve , bezit, zo dat alleen de macht kan ontbreeken, en elk Burger zich in eenen Brutus herfckapen zie, tot de verdryving van den geweldenaar verpligt, die, in alle gevallen , op da medewerking zyner Medeburgeren, en by het welgelukken zyner pogingen, op hunne toejuiching en dankbare erkentenis, een billyke aanfpraak konde maken.
(Memorie der vyf Agenten, als; spoqrs , gogel , pyman , la pierre en tadama , uitgemaakt hebbende het Intermediair üitvoerend Bewind , ter verantwoording van derzelvcr gedrag op en na den 12 Juny 1798 gehouden aan de Eerfte Kamer van het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataaffche Volks ingezonden den 1 jiug. 1798.)
AAN HET BATAAFSCHE VOLK!
N
immer heeft een fchok , hoe verderfelyk dan ook, uwer» Regeringsvorm getroffen , waarby niet de beöoging van uw geluk en waare Vryheid wierdt voorgewend. Dit was dan ook weder het voorwendfel voor den flap , welken drie leden der conflitutioneele hoogfte uitvoerende macht, dezer dagen , zich hebben veroorloofd ; een ftap , in zynen aart, ftrekking en gevolgen , verderfelyker , dan alle de fchokken, Welken dit Gemeenebest heeft ondergaan.
Het is waereldkundig, en dus, gy weet het Bataven! dat uwe Staatsregeling, welker onfehendbare handhaving Gyl. met recht moest verwachten van hun, die ongedwongen cn plechtig, en dus vry willig , zich daar toe hadden verbonden, dat die Staatsregeling, op eene willekeurige wyze, geheel nodeloos voor uw geluk, en, zonder eenig bewys van den nooddrang der omftandigheeden , op naam van het Uitvoerend Bewind dezer Republiek , met verguizing eer gezwooren trouwe, is verbroken. *
De inhoud der Proclamatie , door drie leeden, in naam van ketUitvoerend Bewind op den 18 dezer maand gedaan, is Mms Ui.



C 751 )
W. a'lin hetend,' hy welke \vörfl fan^clcrndlid , dat het Uitvoerend Bewind, om redenen by die Proclamatie opgegeeven , maatregelen hadt gfenom a% waardoor hst Wet' poerend lichaam verhinderd xordt byéên te komen. ' Zie daar dan uwe vertegenwoordiging werkeloos gemaakt! uwe hoogstvertegenwoordige Macht, uwe duurlte belangens , ja alles onderworpen aan de Regéering-, en den wil van dr.e leeden eener uitvoerende macht in welker trouwe, de zekerheid van den Staat, en deszelfs geheele inrichting, zo als die by de Staatsregeling was afgeperkt, eene onwankèlbaarc befcherming, en volkomene beveiliging moesten gevonden hebben! ziet daar, Bataven! eene voor het Gemeenebcst zo gevaarlyke vermenging van machten , ziet daar de vernietiging van het groote fteunpunt aller maatfehappelyke zekerheid, waar aoor ook tevens en dadelyk aan ulieden doIet wordt, uvve vrye gevoelens te uiten , en uwe ftem uittebrengen by uwe Vertegenwoordigers, over het bclangrykfte onderwerp , waarmede dc vryheid ftaan of vallen moet!
Doordrongen van de liefde tot de vryheid, afkecrig van alle willekeurig gezag, en ten vollen bezield met dien moed, welke zo dikwerf het verheeven kenmerk onzer Voorvaderen was, waren uwen Vertegenwoordigers, door tegens hen trouwloos rrenomen maatregulen , met (ia ftaat, om regtftreekfche wedertland te bieden aan dien flap, door gewapende militairen magt ondeifteund , enten uitvoer' gebragt, zonder het Vaderland , het welk zo hevig door den Oorlog geteisterd, en door inwendige verdeeldheid is veifcheurd , bloot te ftellen; om, onder deszelfs treffende rampen, en de a tneengi fchakclde onheilen te bezwyken, welker aandenken het hart van den Waaren Repubirkein, die eene belan^looze zucht voor het algemeen welzyn koestert, met angst en ziddering vcrvuldt.
Het is geenzints ons gevoelen , dat men het geweld zoo verre zoude moeten ontzien , dat aan hetzelve geene wederftaVid zoude moeten geboden worden , wanneer men daartoe in ftaat is: — neen Baiaven! het Vaderland, de Vryheid, e:i het algemeen VoU.sgeluk vorderen de vereeniging vair aiie gepaste en billyke pogingen , waar door de zucht tot overweldiging kan vernietigd , de rust en zekerheid gewaarborgd , en uwe dierbaarfte belangen kunnen beveiligd worden.
Ook uwe Vertegenwoordigers, die thans door den overweldigenden maatregel van drie der Bewindsmannen worden verhinderd byéen te'komen , en uwe belangen te behartigen, hebben, zo verre zy daar toe in de gelcgenheia en in ftaat waren , aan de willekeurige, en de banden van Maatfchap-



C 750
•pclyke zekerheid verbreekettde handelwyze van die Bewindsiiejen , dien tegenftand gedaan, welke in hunne macht was, alleen fteunende op de blanke waarheid , zuivere bedoeling,, en onkreukbaarc trouwe voor de Vryheid, welke alle willekeur en overweldiging haaten moet.
Beoordeelt gy zelfs, Bitavcn! of uwe Vertegenwoordigers getrouw bleven aan hunnen plicht, toen, by Befluit der Eerfte Kamer van het Vertegenwoordigend Lichaam, de werking der Proclamatie van het Uitvoerend Bewind van den 14 dezer wierdt gefchorft, by welke eene eigendunke/yke oproeping des Bataaffchen Volks, tot goed- of afkeuring van eene ontworpene Staatsregeling, wierdt voorgedragen , en reeds dadelyk was ondernomen ! — Beoordeelt, of uwe Vertegenwoordigers immer belttteden, dat het Vo!k op eene Constitutioneels wyze , zyne vrye Jlem uhbrenge
over de meest aangelegen onderwerpen \ ■ Beoordeelt,
eindelyk, of dat genomen Befluit eene ftrekking heeft om den Burgerkryg uit te lokken!
Nogthands zyn deeze de befchuldiglngen, welke men by de Proclamatie van den 18 dezer, hun, zo ten onrechte, te lafte legt; befchuldigingen , voorwaar , alleeri dienende tot den dekmantel, onder welken men de waare bedoeling zyner daaden verbergt, of voor het oog des Volks met den fchyn van recht, tracht te doen voorkomen.
Dat de bedaards deliberatien, en kalme houding, welke dezer dagen in de Eerfte Kamer van het Vertegenwoordigend Lichaam, openlyk gefchiedden , en gezien wierden voor hun getuigen ! Dat hunne beoordelingen en gevoelens over den 'ftap des Uitvoerenden Bewinds, als zo veele bewysflukken voor hun optreeden ! — om kort te zyn, dat de fnode laster zwyge, en de heerfchzugt blooze, by het opfpooren van eiken voetftap, door hun gedaan , zo die beide monfters no£ voor eenig gevoel vatbaar zyn.
Maar ook het befluit van fchorsfing, by die Kamer genomen , bevat duidelyk genoeg, dat men, door den drang der' omftandigheden genoopt, niet afkeerig was, om Ulieden, als den oorfpronkelyken fouverein , op te roepen , om over" uwe meest aangelegen onderwerpen uwe vrye ftem uit te br ngen , en uw goedvinden over het al of niet herzien der Staatsregeling , waartoe gylieden alleen bevoegd zyt, te verneemen.
En hoe logenftraft het zich zelfs, dat de burgerkryg zoude kunnen uitgelokt worden, door het ordelyk en dadelyk uitoeffenen der hoogft Vertegenwoordigende Macht, tegens (yuderneeniüigen van eenige Leden des Uitvoerenden Bewinds,
waar



C 70 p
Want tor zy ncch bevoegd, nocb by Ve St.sï.rtwlm* <-«. nischngd waren! J-»c-l»0 „e-
A.^tf nimn'CV-! Zulk€en untze»end toneel, tct eenen tu.'g.'.rkryg, aar.jcidmg gaven, dat xy dien nimmer in uw ^ddwuacntedente o..t.fck«n, dit bcwyze de ongeleh Z den bewa.mgo.r openbare ruit cn vtiii.j10id, JffSS
in..enting eer Maa.fen..TPy, was ondernomen, weikan» de zaaoen tct dien Curgerkrjg or.middelyk met zieh vocr-
H,t:;-^rtWtlk G"? *c*""« nog zicnt.aar aankondigt! Hetei.cnt geen verder b»topg', hoe vervreemd zy zyn van
S .b'd0Fl1»-1-. «11. hunne verrichtingen
en gcd.age^cn, .en deezen gehouuen , als zo veele onwraa. •
te^LT'1 ïyn'; * vn °"k hi?r ^moct hunne onveranderlykc en namvgezeite afkerigheid worden toegefchrevcn dat zy tot fceJcn geene andere, hoe zeer wel gepaste maa l
dtf S'lrS? 6m frrWll« ftaP gnomen hebben Taan die aan U leden zyn bekend gemaakt.
I-ïc,c ichoonfehynend het vr.orwendzcl zy. dat deeze flap noodzaak ware , om de flem van hst Bataaffche Vak in te neemen, d,t zult Gyl. het best beseffen by het naargaan der wyze op welke die ftemming gcfchiedt, cn de uuf lag uwer w>l wordt opgemaakt, zo lynrcgt aanlopend, «gen de gezonds rcede, cn het denkbeeld ee.ur verklaar, ae vollcwil, — v/sar mede niet minder firvdL- is dc verzekering, by de Prcciamntie van den j4 dezer maand gedaan dat het o ergckzde omwerp van Staatsn-gtling met bustetuaadjem goed»!' urm* is beraamd.
Zet daar, Bataven ! myne gevoelens over deze geheel yooroeciucioze gebeurerm, bekropt, maar hoofdzafcelyk aan VI. btKtnd gemaakt; e-me itebeurenij, welke in degcfehiedrole ces Vader:noes me; nadruk z.il gekenmerkt, en by de nakomelingen n et niet minder verbazing gelcezjn worden als ry elgerj R.Tublixtin thans eene diepe veröontwaardwinz veroorzaakt. ° &
Dat men myne bedoeling, met het openleggen tuyne gevoelens aan Ui., aan gc nc verkoelde inzichten toefchryve! ~ myn eemg oogmerk was, om voor UI. cn de volgende gcilagten te willen betoogen, dat de ftap, door drie Leden van het Uitvoerend Bewind, zo overheerfehend «edaan, niet nodig, niet noodzakelyk was, ter bereikin» van bet anders heilzaam doel, de bewerking eener vereeniging van het Bataaffche Vodt, maar veel meer de verregaande verwydering grooter maaier; — dat die ftap aanloopt tegetts uwen verklaarden wtl; — dat dezelve uwe vryheid
en



( 755 )
meerderheid tot het eerfte mogte befloten hebben, hot Bewind, nu voor als dan, te qualificeeren tot het ter goed-of afkeuring van het geheele Bataaffche Volk, aanbieden van zoodanig Plan van Conflitutie, als liet Bewind het gefchiktst Zoude oordeelen ; — met deze offerte, en aanbieding van myn hoofd tot onderpand , dat men in deze twea Poincten zoude treden cn daar van niet zoude terug komen , begaf ik my, ten agt uuren des avonds van dien dag, andermaal naar hem Directeur Bezier; dan met geen ander fucces dan dat hy declareerde, dat het te verre gekomen was, om zoo verre terug te gaan , dat de taarlingen geworpen waren, en het ftuk zoo als het lag, alzoo in zee moest;— na een vry ampel beklag, aan wederzyden, dat men eikanderen niet nader konde komen .bleef dit hier by. '
Zoo als ik bereids reeds melde, den volgenden dag, dat is Woensdag, kwam dat ftuk by ons in, enrflyne urtgebragte advyfen, tot drie maaien toe , laat ilc gerust aan de beöordeeling myner Mede - leden, welke met my in gevoelen hicc omtrent verfchillen, mids zy de vryheid van een anders gevoelen refpecteeren, zoo als ik 'er veele onder dezelve nebbe leeren kennen, die zulks op het nauwgezetfte doen; — den uitflag dezen aangaande, op dien dag hier vooren gemeld en in het breedst bekend zynde, herhaale ik thans niet.
Nog dien zGlften avond, ten zes uuren, het Befogne over dit important Commisforiaal belegd zynde,, obüneerde ik, dat op reces, tot negen uuren uuren van dien avond, feheide , alleen om onder de hand te beproeven, of'er ecu middenweg konde worden gevonden, om de Wetgevende Vergadering en het Uitvoerenj Bewind , naar buiten", zodanig te fc.UYseren , dat het openbaar vertrouwen van bei ien daar niets by leed; van deeze onderhandelingen en het daar by voorgevallene, hoe intresfant ook voor de historie zei-ve, kan ik U geene byzonderheden melden, zonder eens dehcatesfe en vertrouwelykheid te fchenden , welke ik, onbepaald eerbiedigende , ook noch regelrecht, noch van ter zyde hebbe gefehonden , in de onderfcheiden advyfen, welke ik Woensdag en gisteren op deze materie hebbe 'uitgebragt; hoe veel cn gewigtige party ik daar van hadde kunnen trekken om myne gronden noch meer klem en nadruk by te zetten , en hoe veel meer licht dezelve zouden verfpreiden'over den'ftap, welke ik U by dezen gaa befchryven. *
Gisteren door de Commisfie over deze gewigtige zaak rapport gedaan zynde, welks hoofdinhoud en cqnclufie, gelyk
ook



( 756 )
ook het gevolg, U reeis bekend zal zyn door dcNieuwspapapieren; met 27 tegen 25 Hemmen werd dan befloten tot de furcheatice der oproeping , door het Bewind |edaan ; — Cn, offchoon de discusficn , 20 wel als het Befluit zelve ,
ïn de volledigfte form en orde waren toegegaan en
daar men calculeerde en gegrond kon berekenen, dat nog heden de fatïctïe der Tweede Kamer daarop zoude zyn gevolgd geworden: fchynt dit het Brandpunt geweest te
zyn, waar op de hartstocht, om zyn Stuk en Plan door te
dryven, het moae kosten wat het wil, geftrand is en
daar dit 's namièfdags om drie uuren gebeurd was, lag om zes uuren de llag 'er reeds, welke de goede zaak getroffen heeft.
Uit bygevocgde Publicatie, gisteren^ gearresteerd by het Bewind, buiten weten van den Prafident van hetzelve , Zynde de Directeur ermerins, gelyk ook buiten ccn urrentie van den Bewindsman van swinden, zult Ucd. zien den begaanen ftap, de opheffing det Nationaale Reprafen-
tatie en Wetgeving. Zoneter dat tot nog toe, zo veel
my bekend is, eenige andere active daad daarby gepit egd is, anders dan, die daar uit onmiddelyk voortvloeycn, als daar is het verzegelen der Deuren van de VergaderZualcn der beide Kamers van de hoogst Vertegenwoordigenden Magt.
Hoe bedaard ik ook onder deeze gebeurenis moge gefteld Zyn, betrouwe ik my nogthans niet volkomen genoeg, om over dezelve voor als nog myne bepaalde en definitive beöordeeling te melden: evenwel kan ik niet pasfee-
ren om U in voorraad te doen obferveeren, dat ik .niet weet te bedenken, waar door men deeze ftap by het tegenswoordig en nakomende Gefiacht zal} kunnen juftificse-
rgn. cn ais ufurpatie en Militair geweld de Natie
of een gedeelte van die kan overbluffen, men kan het my niet doen, en ik heb dc grootfte fatisfactie by my zeiven, dat ik my niet heb laten wegliepen ooor geopende uitzichten , die aan myn eigen belang konden voldoen.
In grooten haast blyve ik
Uw Vriend C. VISSER, Cz.
Den Haag den 19 September 1801.
Gedrukt in den Hang by Sneyders, van Tienen, en Cmp. a 2 Stuiv.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 87, i— 1 r—
Proeul a Jove proeul a lulmtiïs.
MaaHdag den 5 Oer ober 1801. Vervolg Van de Misfive van Dwarsdryver, zie No. 84.
CjTy verftaat niet» hoe het Decreet tegen de Emiêrarlten de fcherpe befiuiten en refolutien tegen verdagte perfoonen , overeentebrengen zyn mee de zagtebehandeiirg waarmede die uitgewekenen , die verdagte perzoonen, worden bejegend, met die tlijle en zagtmoe.i;e-oogluiking , waarmede men dat Volkje op den Bataaffchen grond thans gedoogt. ■ ■■» Arme , onnozele Pieter \ Gy zult verftömd ftaan,-jaa gaten in de lucht fiaan , daar een Regiment üyevaars door kon vliegen, indien gy hier omtrent alles wist, —— indien het u bekend was, dat niet alleen Emigranten , maar ook dezulkil, die tegen het Vaderland de wapenen hebben gedragen en ?o men met egte getuigen verzeekert, nog werkelykin EtSgsïffcha foldye zyn, nog op den Bataaffchen bodem, in bemuurde en bevolkte fteden , z'Ch ongehinderd vertoonen , en blyven vcrtooneil, fchoon men hen heeft aangeweezen ,
ter plaats daar zulks behoorde. Wat zegt gy hier
vanf —— is uwe verwondering niet ten top gerezen?
Kunt gy dit wel overc'inbrengen met de genoomen Decreeten?— maar luister jongetje, die verwondering , aie verflomming , zal ophouden , wanneer wy die Decreeten eens wat nader onderzoeken, en eens van naby bezien, M'at voor dingen dat zyn.
Gy en eene menigte Bataaffche Burgers befchouwen die als wetten, als heilige onfehendbaare wetten, zo plagt het ook in oude tyden te zyn, maar die tyden zyn voorby; ik voor my befchouw 'die niet anders dan de momenteele caprices der Dames, van daag is de mode ert fmaak zoo, en morgen is die weer anders, en dus moet men zich daar naar fchikken.
Js 'er niet een Decreet genoomen, ,, dat in alles de hoogstmooglyke bezuiniging zou worden in acht ge„ nomen, behoudens echter de behoorlyken dienst van „ den Lande, en zonder dat die door eene verkeerde „ fpaarzaamheid zou worden verwaarloosd ?" -— en is
'n of word dit Decreet rtaargekomen? belaas! als
men dat nagaat, dan fchynt men te moeten veronderftellen, dat.men de Decreeten in een tégengeftelde zin moet verftaan; uitgezonderd mannen van verdiensten , Welken men kinderachtig ziet beknibbelen, word het
II Deei. O 0 &l4



geld als drek geteld, niettegenfiaande de ten hemel klimmende behoeften der Natie; men heeft het oog maai* in de dagbladen der handelingen van de Kcprasfentanten te flaan, om bykans op iedere bladzyde daarvan oveituiget te worden. Wat komt 'er in de Vergaderingen der Volksvertegenwoordigers bykans anders ter tafel dan requesten op requesten, om remisfien van pagtpenmV-m wettig aan den Lande verfchuldigd remisfien "van'altyd
opgebragte ongelden en impoiitien betalingen van
Tractementen uit 's Lands Cas, die nooit te voorent daar uit betaald zyn, verzoeken op verzoeken om penfioenen , gratificatiën &c. waar toe geene de minftc redenen voor handen zyn, — by anderen verhooging van.
Penfioenen, met één woord, de tyd , dezookest-
baare tyd der Volks-Verregenwoordigers, die tyd, waar voor de Natie zelve zuurfmakende fchatten opbrengt, werd verhouden met verzoeken tot verkwisting, die' diametraal tegen de Decreeten ter bezuiniging iïryden,' met welke die onbefchaamdc Verzoekers zich wel zouden gewagt hebben voor de oogen van het voorig Goh.
vernement te verfchynen, en echter worden die
ter deliberatie gebragt, in commisiien gefteki, daar over gedelibereerd en geconcludeerd, en veelal ten voordeele dier verzoekers, en tot verflinding van de beurs der Natie. °
: Het is geen wonder, dat veelen, zelfs Oranjebedrcnden van het voong Gouvernement het Vertegenwoordigend Lichaam befchouwen als een Plunder-Comptoir, daar ieder, die maar trek heeft, beproeven mag, of hy daar van een brok kan haaien, daar men ziet,, welke gunstige gevolgen die verzoeken veelal hebben, daar men
ziet, dat men aan een gepensioneerd luitenant boven zyn penfioen nog eene Jaarlykfche gratificatie van ƒ 280--reeds ingaande met 30 July 1795, om hem toch den maatvol te meeten, durft toeleggen.
Ziet men niet, dat een hoop zogenaamde freules , do"-1 ters en nigten &c. van de cidevant Edelen, niettegen-' ftaande zy reeds in het begin van deeze Staatsomwente-' ling zyn ontzet van die Jaarlykfche penfioenen die haar uit de thans Nationaal verklaarde goederen wierden gefchonken, zonder dat zy daar op aanfpraak hadden , anders dan door den wil dier Ariftocratifche Regenten , dievoor hunne bloedverwanten alles, en voor de algemeeneNatie niets over hadden, — die daar voor niets deeden, dan de hand open te houden , om die penfioenen te ontvangen, — na dat zy Jaaren agter een zich wel hebben gewagt, om te verzoeken, dat die penfioenen aan haar weder mogte worden uitgereikt, zo wel als het achterftaliige, daa? echter in deezen tyd mede voor den dag zyn gekomen „ •en gewis zich vleyen , dat zy in haar verzoek zullen slaagen, daar zyzien, dat alles van dien aart glad vlot, *n dat de Decreeten van bezuiniging by haar niet andets<ian momenteele caprices, en fyn zand voor de oogen der ligigelovige Natie worden befchouwd.
Dat ik u zeg, is-de waarheid,baasPieter, Leden vtt» net Vertegenwoordigend Lichaam zeiven hebben nog*
vos»



C 759 )
voor weinig dagen dit als eene ongelukkige doch te zeer bekende waarheid (taande gehouden , fchoon zy zeiven almede dien hoek uit wilde, zeggende: dat eene grote inthtgie Officieren, by een of ander Bureau geplaatst, of op eene' andere manier tegen een genoegzaam groot daggeld geemployeerd wordende , evenwel by voortdur eg de aan hun toegelegde penfioenen blyven genieten.
Kan men uit dit een en ander wel anders befluiten , dan dat de Decreeten tot bezuiniging doekjes voor het bl>eden zyn, woorden zonder zin, caprices, enkel om eene vertooning te maken.
Ik wil niet zeggen , dat men overal en in allen zaken ,' zo ruimfchoots 's Lands penningen uitreikt , als ik u thans heb aangeduid, ik wil niet beweeren, dat men daarin Patriotten met tegenllreevers der goede zaak gelyk field , — zagt wat, de braave Plemper de Bree, van Ge-u ia, die bekende eii beproefde en na het jaar 1787 zo vervolgde Patriot, verzoekt restitutie van penningen , die hem wettig toekomen , en waar van hy door de onderdrukkers en Nimrods van 1787 en 1788 is beroof! en geweldadig ontzet , met verftooting uit den post, dien hy bekleedde; en dit zyn regtmatig verzoek , word fchoon de Vergadering van Repraefentanten zelve betuigd, dat zy van dc biilykheid en rechtvaardigheid van dat verzoek overtuigd is, van de hand geweezen, om de gevolgen, waar uit men zou fchynen te moeten opmaken ,° dat het tegenwoordig Systhema is, om billyke rechtvaardige verzoeken te deciineeren.
'Er zyn braave Patriotten, die in het jaar 1787 voor die verradelyke omwenteling, op last van de Patriottifche Regeering van dien tyd, en ten dienst van den Lande, tot verdediging van de goede zaak leverantien hebben gedam, geen wonder, dat zy na die omwenteling van het berfteld Ariftocratisch - Oranje - Beftuur geene betaaling voor hunne gedaane leverantien hebben kunnen erlangen; geen wonder, dat die Lieden zich, na de omwenteling van 1795 aan de herftelde Patriottifche Regeering met de bewyzen der egtheid hunner pretenfien hebben vervoegd, dat zy zich tot bekoming van hunne penningen aan de Vertegenwoordigers des Bataaffchen Volks hebben geadresfcerd, doch tot nog toe vrugteloos; — tot nog toe hebben zy geen Decreet kunnen bekomen, om hunri#btllyke vorderingen voldaan te zien; (*) terwyl werklieden, die voor den geëmigreerden Vorst van Nasfau hebben gewerkt, gelyk Smits enz., hunne rekeningen volgens daar op genomen Decreeten fpoedig voldaan zien , fchoon Repreftntanten zeggen , dat dit is by wyze van gratie. „ Zie daar de zichtbaarfte tegenftrydigheid in de Decree-
, - ten
(*) Op wie onzt Correspondent Dwarsdryver hier al het
oog hebbe gehad, is ons onbewust, dan aan ons is zulk een vnnrWirp bekend; zekere Verhoeff, een Borger der Stad, ütrnht, voorheen Koopman in Lakenen en 7.yde-ftojfen, d':c!> nu deur rctmpfpjeden in de kvnmerl-fifU o:njtandigheden,t O 0 2 heef6



C 700 )
» behoeft u das zo niet te verwonderen , als z7 zien te gelyk zwart en wit aan u vertoonen.
Gy (har verwonderd, dat die Schippers , 'die bv de lan, dmg der Rusfchen en Engelfchcn in IJ99, om het Va'denr. nnd in dien hoogen nood niet ten dienst te ftaan ik aterlingen zich m.t hunne Schepen buiten de Republiek heinen begeven, en die door hunne Requesien orn vryf.nng van ftraf, in hunne zie! overtuigd waren ón zy fchuldig waren, op die Requesren een ganftie fiat hebben gekregen en van alle correctie zyn Vrygefproken-^ gy Wgt, misfehien henben zy maar alleen'gedwaald met
dit Request te preienteeren: weiman, zo gy ooit
een fpyker op den kop heht gefiage,n , her is hier - !
tegr 20 Pteter, regtj.o _ de Réprefentancèri heb-
™ «m c II gü2C*d; Niettegenltaande men aN
om om Schepen verlegen wis, tor her vervoeren van Amumne.Vivrcs en Pourage; - nietwgenftaande men overal Schepen preste tot die vervoering, en het uitgemaakt is, dat mdjen alle Schippers of met hunne Schepen waren ged.fcrteeit, of bet regt hadden gehad, om die tot zodanige transporten te weigeren , onze Armée en Krygsliéden van gebrek hadden moeten beawyken , en het Land aan den Vyand inruimen-nogthans hebben fommige Re-
P'S,f <?e,] moe'en die ie6£ ^erl.ndfche mannen hebben!) in de volle Vergadering verklaard, dat die gedeferteerde Schippers met die defertie niets hadden mis* dreeven, dat het geheel onnodig was. dat zy tot bekomen, van verlof, om ftraffeioos in de Republiek wederte-
keeren , Requesten hadden geprefenteerd ; enz, ,- en
dus kan men ligt begrypen, dat zy met die defertie meer
goed dan Kwaad moeten hibben gedaan;-r> ;a broêr
waarlyk die Leden hebben het by het'regte eind -ehad' hetwelk te meer blykt, om dat die bra,we Schippers, wier Schepen en perfoonen tot het vervoeren dier goederen genrmkt zyn, defchade, welke zy daaraan in deezen zo hoogstnodigen dienst van den Lande hebben bekomen, wat verzoek zy daar toe doen, niet kunnen betaald krygen, ■ bravo, zo moet men 's Lands in-
wooners an.meeren , om in den nood des Vaderlands, het met goed en bloed by te fpringen.
Gy zult zeker hier op zeggen', - „ de waarheid van 5, dit gebeurde neemt myne verwondering niet weg, de-. „ wyl er toch Decreeten genomen zyn in dien tyd, dat „ menand zien den dier.st des Vaderlands mogt onttrek-
,, ken , en deeze defertie daar mede niet ftrookt. "
Hetj waren Decreeten, baas Pieter, en dat is genoeg gezegd; gy kent mooglyk de hiftorie van den Sater, die jutte en koude uit eenen mond zag blazen.
heeft in het jaar 1787, op last der Patriottifche Rteterllg*,
Un dierst van het nieuw opgericht wordend Regiment van den Colonel van d-r Bur*. de zyde voor de Vaandels edeverd; 1tanw.1t die man heeft gedaan, wat moeite hy heeft aav.ge.mnd, w ike ootmoedige Jhechfchriftm hy aa,t de RepraUn,
"ZT','? T 2yne vmi& f^fe heeft ingdt.
Verg, tot vog tte ts a(!(s (e vergeefsch, ■ 4



C 7Ó1 )
Wat nu betreft, u uittrekken als vrywilliger in het Taar 1799 tegen de Engelfchen enRusten, en uwe vrees, Jdat «y daar voor in plaats van die be uonmg te gekken , welke u voleers de Decreeten toekomt, ondank, jaa mooglyk vervolging u op den hals zult haaien; - wel Piner. uwe vrees kan zeer wel gegrond zyn, doch daar over behoeft gy u niet te verwonderen; of'er zulk een Decreet is genomen, dat zy, die vry willig naar de voor* rosten zyn getrokken , boven anderen met ambten en bedienincen, naar hunne bekwaamheid berekend, moeten beeunstled worden. Wat zegt dit?- niets, gaa maar naa, of 'er wel één van den gantfchen hoop Regeeringsleden is, die één of meer cpgewasfen Zoenen had, en 'er één van tot verdediging van het lieve Vaderland als vrywilliger naar de voorposten tegen den vyand heeft gezonden; Ü kan zulk een ander, dan zich fchamen dat andere biaave Vaderlanders hem daar in den loef affteeken i — kan hv anders, dan dat uittrekken dier vrywilhgers, en het waasen van hunnen kop aan het eerfte vuur met nyd en wrevel aanzien? - kan zulk een dulden, dat die Vaderlandfche waaghalzen voorgetrokken worden? — kan zulk een Decreet hem ter harte gaan ?
Het zyn Decreeten Pieter; ei lieve zie maar eens, hoe het Gemeeutewftuur van de Stad Delft daar over denkt;. het vraagt, niettegenfiaande dit Decreet, aan de Reprefentanten zelve, of zy in het begeven van Ambten en Tted^eningen de voorkeur moeten geven aan die vrywillig te-en den vyand uitgetrokken Burgers, of NB. aan gerenoveerde Ambtenaars? — zouden de Repraefentanten , als av gevoel hadden van de waarde hunner Decreeten, als zy zeiven daar eenigen prys op fielden , niet ten uiterfte op dat gemeenebest uur moeten verftoord zyn;-—■ zouden zv niet belmoren geantwoord te hebben, „ fpot gy „ lieden met ons ? — is die Vraag uit domheid en onkunde of uit kwaada-. rtigheid voongefprooten ? — wagt " u, om ons in het toekomende zoo fchandelyk voor het " oog der Natie te vernederen." Wat gy dus ziet gebeuren Ptetcr, verwondere u met
Clter' Ik ben uw Vriend JAN DWARSDRYVER.
VRIEND JUPITER! Spreeken moet ik, of ik borst; want myn hart is opge» kropt, en 'er een moordkuil van te maaken, is my onmogelyk. „ . .
'1 Is al evenwel wat te zeggen , onze Natte in vreem-» de Dagbladen op eene wyze te zien vernederen , die voor een beminnaar van rondheid, eerlykheid en goeae trouw niet is om op te kroppen.
Zie hier het woordelyk overgezette ftuk, waar op ik wil neerkomen.
BATAAFSCHE REPUBLIEK. In den Hage, den 9 September. „ Het Uitvoerend Bewind zal Maandag of Dingsdig aanftuande , ih de Vergadering van de Eerfte Kamer het Go 3 V0Qr



C 764 )
ren ; maar niet om het Volk niet te doen byeenkomen: ■— buiten dien! Om de Anarchie welke afgezworen is uj: te doen triumpheeren , moesten de Leden van de meerderheid aldus en niet anders befluiten lil — (6) Deze heeft den tyd niet gehad byeen te komen; dezelve was nog niet, nog legaal nog i'legaal van het voorgevallene in de Eerste Kamer onderricht, want op den 18 veel vroeger als ds Eerfte Kamer gescheiden. Hoe en Waarom.. .. (Pun&nm) — (7) Hoe konde men dit ingevolge de bovenlt.taneieaantekeningen weeten? ? — f8) Hier
komt de aap uit de mouw. (9) Dien tyd was er
gcnoegW De revifie was oyna algemeen erkend! de rest
zou wel volger.!! (10) Wysheid. Men raadpleegde
voorheen de wysheid van Willem den V ; m«ar, di n Vriend of niet Vriend heeft nooit zyne wysheid ioeri geldenVA — (n) Raa, R.-.a waarom??? — (12) Hoe langer hoe mooyer!Als de meesten zwygen en zulLn zwygen!!!!.'! (want NB. NB. Jupitcr weet alles J en als^ de zwygen de Ja zeggen , wat is dan de uitfpraak vart het Volh?\t\ ? — (13) zeven jaar is alles prcvtfioneei i.' — (14) Van 12 i 2 uuren het nacht en geen avond. — ( 15 ) de Policie zelve ! en dus wedsr eene onwaarheid, (of . . . den uitvoerder zal worden ? ï ? — jiu den tyd leert alles.' — (iö) Conflkuüoneelcn Kid.^ is of was niet het Binnenhof! maar den haag. — 0;) Uitgezondert den PRESiDENt welkén even ais van swinden, daar niets van wist. — (18) Dat was eers een Fout in de Conflitutie vaa 179S zullen de revolutionaire klanten zeggen.'! maar wie kan alles voorzien ! ! ! (j9) Een operatie is eene opening (maar niet Jluivng, 'er moest in de Moniteur (fermeTuré) Jluitmg gedaan het>ben; falvo errore van den flxller! — (20) Men dacht dat het Bewind het wist , . . ? — (21) 'Er was quasie niemand als Jupiter met zyne engelen , (of 'er duivelen waren weet ik niet want ik kan, de geesten niet zien ! !) wie kon zich dus verzetten ? ? ? — (22) Of de Moniteur of vanswinden en ermerins zyn verkeerd onderricht, want tasfehen 1 a 2 des nachts was alles gedaan; en tusfehen 6 a 8 'savonds van den 18 zyn semonville en augereau , (by de 3 Leden van) het Uitvoerend Bewind geweest. — (23) besier! haersolte en pyman ! ! ! —
(24) orde ! ! ! ? ? ? — (ï5) augereau vermrend ! !! —
koetfn ! moeten is dwang! zeggen de Kinderen l — (26) In de Proclamatie van den 14 September 1801, door (3 Leden van) het Uitvoerend Bewind vindt men deeze woorden: — (geluk! luister! beflaanbaarl uitvoerlyk!
middenweg! verfchillende gevoelens enz. enz, —en
eindelyk:) en waaromtrent wy de verzekering heb-
een dat hetzelve , in zyne hoofdtrekken , by onze natuurlyke bondgenoot, welgevallig 1s. (hierop
kan men een geheel nummer van den Politieken blixem vragen doen. ! !)
Gediukt in den Haag, by SNEYDERS, VAN TIENEN, en Comp. a 1 en een halve Stuiv.



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
No. 88.
i —~ ■>
Proeul a jfove proeul a fulmine. Maandag den 12 October 1801.
M E li C U R I U S.
aan alle kenschen, (*)
Onder de zinfpreuk: Mauvais jeu, bonne mine.
Of Mercuur ook overal is — dat Zou ik je verzoeken, Hoe druk hy ook heeft met do ütemiocaalen in d. ze dagen te bezoeken en narezicn , wie al zoo tot dc Yd* broers en toe de Neenbroêrs behoort; zie , pretjes en
kluchten verzuimt hy niet gaarne, en daarom nam
hy in deze zachte, "malsche, Herfstdagen zyn wieken te baat, en vloog eens wipperwapper, wip, naar 't cidevant fchecpryk ylmjlerdam. Daar gekomen , fueefdc hy naar' het Lcydjche Plein, naar de Comedie, naar den ingang
van Loge No. . . . • Daar zat de patroon , en de
drommel met zyne Lyfwacht konde hem er niet weder uitnaaien.
En wat zag Merkuurhkr? heel wat mooi's , de Mcnsch-
l.e.d
(*) Zeden ruim tien jaaren waren alle menjfchéngéèxi nienjchen meer; het waren alleen Burgers, die op dc Tribune der Memel,heid wierden geduld en aangehoord. Nu is het bluudjen omgekeerd , alle menfehen zyn in Burgers herlchapen, en dat is góed ook; want,'kyk,. waarom zou men in dat concert der menschbeid niet even zoo Wel meisjes — ffemmeijes hebben, die zie'7
laten , als Jongens - Hemmen , die tegen alles
infehrecuwen ? . . . .
11 Dell. P p



C 771 )
dat iemand weet, of zyne byzondere affaires hem daar roepen? — kan men ook vermoeden, dat hy daar zedert geruimen tyd wat goeds poogde te wérken voor de zaak , de dierbaare zaak des Vaderlands ? fchynt zyn herhaald reizen en trekken niet te toonen, dat hy meent niet ten eenemaale vruchteloos te hebben gereisd ? zou dit ukzicht, zo 'er een geweest is, nu verloren zyn, en zou die Burger dus achter 't net gevist hebben? of geven zyne nog aanhoudende excurfien te vermoeden, dat 'er fteeds eenige levenshoop voor het doodlyk afgefolterd Vaderland overKlyfc zeg ons uwe'gedachten eens
hier over, Blikfem ! wy zyn op deze vragen gebragt door een gefprek van twee zeer brave Groninger jongens op dit fujet, en. zoo wierden wy ook nieuwsgierig—de zinkende drenkeling grypt alles aan, op hoop, van 'er vat aan te hebben. Adieu ;
De Broeders WEETGRAAG, Eu Nceff WEETVEEL.
P. S. Loopt hy dezer dagen niet wat al te druk in —
en uit het huis van zeker voornaam O man
te A ? is 'er ook een plan van verééniging op 't tapytï
EEN VADERLANDSCH ZEDEPREEKJEf
Wanneer wy den tegenwoordigen ftaat van de Bataaffche Republiek vergelyken me: dien van vorige tyden, moeten wy zeker wel fteeken blind wezen óm niet té zien, dat ons Gemeenebest zich thans in een deerlvken toeftand bevind: — eertyds ryk, thans arm, eertyds geëerd, thans veracht, eertyds vermogend , thans zwak, eertyds vol middelen om zich uit de zwaarfte rampen optebeuren , thans van meest alle die middelen beroofd, doet zy natuurlyk m het hart van ieder weidenkenden Burger de begeerte opkomen om te weten, welke de oorzaken waren van onzen vorigen luister en ons tegenwoordig verval, Deeze oorzaken zyn echter zo moeilyk nut te ontdekken : de nyverheid, de eenvoudigheid cn ecrlykheid waren de deugden onzer voorvaderen, waar door ons Gemenebest is groot geworden ; deze niet nte.T gevonden wordende, moet ons grootheid daalen, geljk
Wy werkelyk nu ondervinden. Maar is het dan waar
dat deeze deugden geweeken zyn ? hebben wy recht ©m onze Landgenootcn met een zo zwartgallig oog aantezien , ja Bataven! deze deugden zyn geweeken; in P p 4 plaats



C 772 )
Iplaats van nyverig te wezen, zit gy voor een groot ge*-' deelte ftil en geeft u over aan de vadzige wellust; in plaats van eenvoudig te leeven , viert gy bot aan de ah fes verfpibende weelde; en uwe eerlykbeid, ach! daï men u niet konde befchuldigen van ook deze uitmuntende deugd verloren te hebben! de Hollandfche trouw was voorheen by alle natiën geacht, thans, wat zyn tog uwe Woorden, uwe plechtige beloften , waarom zouden 'er anderen pr_\s op ftellen, daar gy ze zelf als niets acht? een Eed te overtreeden was weleer de grootfte fehande, en wie dit durfde ondernemen, was eertyds een voorWerp van algemeene verachting, en wie zich thans aan een Eed wil verbinden, kan even als . . . een arrest bekomen. Basta!
Mercuur van een klein reisje door dc Bataaffche Republiek weder te huis gekomen, bericht aan Jupiter, dat de meeste Ingezetenen , zat van de geftadige Rcvolutien, waarvan dc eene door den anderen gevolgd word zonder vcroetering aantebrengen , zich hadden onttrokken van de ftemming over het nieuwe ontwerp vu: Conftitütie — veele anders yverige voorttanders van dc r.og vigeërende Conftitütie bleven 'thuis , om dat zy geen vruchteloos werk wii.ie doen. — Op fommige plaaticn fchecu men zelfs in zyn fehik te wezen met het r.icuwe ontwerp, doch meestal om byzondere inzichten, by voorbeeld : in zeker Dorp in Gooyland had men 'er veel mede op, om dat men begreep, volgens dit ontwerp gemaklyker dan volgens de tegenwoordige Conftilüti'e weder een Predikant te kunnen bekomen by het overlyden van hunnen tegenwoordigen Leeraar, welke men verhaalde, dat gevaarlyk ziek lag aan een zeker foort van Pokken, welke , gelyk men uit den bynaam kan afnemen , uit het zuidelyK gedeelte van Europa zyn overgebragt.
NIEUWSTYDING. Tiet gerucht loopt hier, by het afdrukken deezes, dat onze Ambisfadeur Schimmelpenntnck, die zich by zyne 1'emicije met verlof bevindt, opontboden is, om m:t 'en eerftcn naar Parys te gaan, ten einde aldaar de bclangens van ons Gemeenebest, volgends eene nadere, aan hem te geeven, Imtructie, tc behartigen.
Heil cn Broederfchap '.
Het. karretje gaat nu op een zandweg — zaaiig zyn dé Éez/ttersl — Aken! ja! Amen!
Gehukt in den Haag, by SNEYDERS, VAN TIENEN, cn Comp a i en een halve Stuiv.



D E
POLITIEKE
B L I X E M.
No, 8p.
Proeul a jfove proeul a fuhhtne. _j
Maandag den 19 Oetober 1801.
Een der V(;RTROU\VSTE GEHEIMSCHRYVERS van JÜPrPËR aan de Broeders WEETGRAAG en Neef WEET V EEL.
Czie 'tvoorjij, Nommer.)
D
e oude Heer is gantsch niet in zyn luim. Hy Wil teen STRAALTJE 'lichts uit de ZWARTE wolken fchieten, en nog minder het UITZICHT in de 10EKOMST openen. Hy renvoyeert de requestranten naar de Historie van den vermaarden Reiziger, waarvan hief nevens een Copy authentiek:
Een wandlaar bad het hoofd der Goden, Wien 't alles dient op zyn geboden,
In ftorm , om flilte en zonnefchyn, Vergeejsch: 'hy laat zich niet beweegent De hemel woed mét wind en regen.
'tWetr moest dien dag onftuimig zyn.
De wandlaar zet vast, onder 't k 'aagen, Hoe wreed de Gobn de Menjchen plaagen t.
Zyn wrange reis met moeite voort. Zo dikwils nieuwe buyen woeden, En hem beletten voort te fpoeden.
Uit hy op nieuw een lastrend woord, il Deïl. q , Ntt



c m )
Nu zal hy ie gen 'twoén der winden' In '4 naaste bosch een fchuilplaats vinden:
Daar tracht hy 't buldrend weêr te ontgaan—» Doch eer hy 't bosch is ingetoogen , Ver fchynt een Roover voor zyne oogen:
IJy beevt; blyvt in den regen ftaan.
De Roover treed hem grimmig tegen ; Grypt naar zyn' boog, reeds door den regen
Virflapt; legt op den wandlaar aan — Terftond verheft een bui zich weder f Én werpt den pyl op 'taardryk neder
Vcor hem,. dien hy door 't hart moest gaa».
i Dwaas! deed toen Jupyn zich hooren r Dtes pyl toont wat u waar* befchoren.
Heeft nu de ftorm te veel gewoed? Had ik u zonnefchyn gegeven, De pyl had u beroofd van 'tleven,
Waar voor de ftorm u heejt behoed.
De zwarte wolken, zegt hy , pakken zich nog meêr en meêr zamen. Laaten de vloekers vloeken. Wfstettzy , wat ik weet, zy zouden blouzen om hunnen onbezonnen toorn. — Het mag voor als nog aan niemand gebeuren, den (luier te ligten, waar mede het rysken uit den afgehouwen tronk der Coalitie zich voor een oogcnblik heeft weeten te bedekken. De boom words verplant; de inënting van den tak wordt beproefd.
Wee hem die de ontdekking doen —— Het moge aan Pharimas, den derden Dienaar der gewyde Maagd Tengra voor een oogenblik gelukt zyn, den draad van
uiriadnè in handen te krygen. Hy moge zich reeds
vermetel in het Doolhof wagen — zyn geleigeest richtte zyne gangen ! Hy zegge vry:
,, Dit zegt Pharimas, de dienaar der gewyde Maagd „ Tengra: — Gy, die daar bevend ftaat te wachtten op. „ de ftemme des noodlots! — Dit zegt u Pharimas, -„ die de geheimenisfen der toekomst voor het oor eter „ ftervelingen ontwikkelt. — Hoor toe — en zwyg!
,, Wat voert u, ó Welho ! uit uwe fchuilplaats?
,, wat voert u eenzaam over de bergen f waarom poogt „ gy door te dringen tot in de duiftere voorportaalen der ,, wooning van Ttngi;d? ■—- ,, Voelt



c 1% )
er met er tri, nog Ja, God weet, wat er met
er tvd no" van worden zal... . Onder dc aartige nieuwigheden, dfe dan in het Jufticieele mynen aandacht, met die van zeer veelen , trekt, is eene gebeurmi by het Haf van 7"futie te Utrecht- in de aanftelling eenes Adjtmcts Proureur - Generaals .'.'! Rechtsgeleerden— en Practici — en 3V vooral vcrdienftolyke Mannen! niet van het Raadsheèilyke geflagt, maar weleer van RaadshcerIvke waardigheid. hy dat Hof van Utrecht, die no» in leven zyt en welker naamen elk een met eerbied, om uwer kunde, ervarenis en verdienden , altyd met achtinF noemen en gedenken zal.
Zegt my eens, wat zulks te zeggen zy, wat eenen y&jat at Procureur-Generaal tog voor een perfoon verheel ien moet' Ei Vrienden! die Éminente Charge is Ul. t0" riög onbekend! weet Gvl. het dan niet ? dan zal ik het -Ul' aeggeto, voor zco verre my du EelVe ter oore kwam' Stichtenaaren! zoekt niet in van der Meulen zyne Or'donantie, ofte in hot Ltrechts P/a:aatboek, want daar"tog vind men geene aanleiding, geen fpoor, geen blyk, van zoodanig eene waardigheid
Vraag. Wat is dan tog een Adjunct Procureur Generaal ?
' Antw Wel een Adjunct Procureur Generaal.
Vr. Onder wie ftaat by dan, in oilicio te kort komende? . -.
Jntw. Dat weet hy zelfs met. _
Vr. Hy is toch door den Souverem aangeltoldf
Antw. Waarlyk niet. ■ Vr Wat is de intrigue der zaak ?
Amw. Die begrypt de Adjunct zelfs niet.
Vr. Heeft hy misfehien eenig eclatant bedryf verricht r
Antw. Tot heden niet.
Vr. Heeft het Hof dat dan doorgedrongen?
Antw. Waarachtig niet.
Vr. Dan zoeken te beletten?
Antw. Nog veel minder.
Vr Wisten zyl. dan niet, dat zoodanig eene aanftelling, e diametro aanliep tegen de inftructie 's Hoofs..? ' Antw Wel zeker O^en moet netten minften hoopen.) Vr. liheftdie Procureur Generaal dan zoo veel werks? Antw. Ja, genoeg.
Vr. En word misfehien flegt betaalt t Antw. God betert!! !! Vr. Meer dan bevcorens ?
Ant. Viermaal meer — en ik zal Ul. dit eerstdaags fcewyzen , onder meer fchandelykc aartigheden ...
Qq 3 f'r"



C 789 )
Amnestie een van de hoofd Bolwerken waar agter zy zig fchuil houden! En hoe moeilyk ook die zaak is, men ftcld ze egtcr niet onmooglyk, en zo f onder verbeetering) ieder gecontinueerde Macht van dien tyd wierd ter verantwoording geroepen, of hy al die Macht en Vermo-'
fen dien hy toen bezat, heeft in het werk gefteld om de loord en Plunderzugt te beteugelen en de fchuldige na verdienftcn te ftraffen (dat niet meer dan zyn onvermydelyke pligt was , en die daar toe te lafhartig was behoorde nimmer het Beftuur aanvaard te hebben) ligt zou die aanleiding kunnen geven, dat men zoo veel moeiten niet behoefde te doen om de fchuldigcn te vinden.
Daar de vyfde Confideratie van Ulieder Commisfie word afgeleid, van het verloop van tyd dat na deze gruwelen geen navorfching is gedaan (dat volftrekt buiten de fchuld van de Ondergetekenden is) zo vermeenen wy na verloop van tyd, voor de Goddelyke nog voor de Wereldlyke Rechtbanken impuniteit van ftraffe te weeg brengt.
Ja wat meer is dat door het delai de meeste fchande op de onfchuldige Slagtoffers der Plundering neer komt: Maar Burgers Vertegenwoordigers! Uwe mededoogenheid word in het Rapport opgewekt voor Vrouwen en Kinderen van zulke Schurken , wy kunnen niet ontveinzen dal wy met aandoening en medelyden daar aan gedenken, in zo ver zy onfchuldig zyn, maar verdienen arme Weduwen en Weezen die door de hemeltergende Plunderingen, van Mannen, Vaders, Huizen en Goederen beroofd zyn, zulke die thans nog in de diepfle Armoede gedompeld, ja hun brood byna moeten gaan Bedelen: Die aan Ulieden die aan God, niet alleen om medelyden maar ook om Regt fchreeuwen! En die haar gewis ook dat regt zal doen wedervaaren, om zyne Blixemende ftrafgerigten op het hoofd van allen zulke van Menfchlykheid uitgefchudde Schelmen, uit te ftorten; als ook op die geene die ftraffeloos, fchoon zy de middelen bezaten en ender de verplichting laagen , hebben toegelaten.
Behoeven wy nog aakeliger Tafereel voor Ulieden Burgers Vertegenwoordigers] Optehangen van de onfchuldige Slagtoffers in ons midden die door angft en fchrik (in hunnen overigen leeftyd) hunne Ligchaam en Zielsvermogen moeten misfen , maar liefft laten wy hier het gordyn vallen, ooi niet te fchynen meer te willen de hanstogten te roeren als door reden te overtuigen, wy zullen ook liever het overige van het Rapport van Ulieder Commisfie met ftilzwygcn voorby gaan (om Ulieder geduld niet te veel te vergen ) daar men zig fchynt te hebben uitgeput orri Ulic en te permoveeren, tet het niet intrekken van gemelde Aöe van Amneftie. Maar



C 793 D
van dchand wyst, wy zullen voor het tegenwoordige Ir er van atSperi? of het misfehien genoeg ware om u te beweeSi en van zo een fehreeuwende onrechtvaardig.
hCDetÜn°eVelUigonZer zyn, wel is waar, van hunne Plunderaars eelyk wy reeds aangemerkt hebben, onkundig, eS vrS, wy uw zelfs, of zulke Regenten welke SfSiïShS tot de Plundering gedoemde Burgeis e 'op cfe P undèrlysten (tonden uitgedrukt en welke ^ten Soor cle Re/enten zelve aan P^derhetu en «JJ den ter hand gefteld , gelyk mooglyk u bekend is ge worden, nft het rapport door de Com.mshe tot onder-
^afSlïfëSSfee. ja door de plundering arm gemaakte, uit Ulieder rapporti f^ff^SSi Ln-hv hun verwvzen n udicio, kan dit beftaan met ae Gel>?h5 "wSede J hoofd uwer S^sftukken pronken' of zal dan het regt voor den elendigen van deeze Aa de verbannen zyn, om dat den Onderdrukker en Ge* wedenlar het ver Jogen bezit, om ftraffeloos zyn medemenseh van die middelen te ontzetten, die hem onont bcc lvk zyn, om zyn regt in regten te doen gelden
Maar Burgers Vertegenwoordigers 1 nog een middel fchiet 'er oVer, is het waarachtig waar? dat de gezonde Maatkunde eis'cht , dat ons lieve Vaderland het yo der? dat men in waarheid moet vergeten en vergeeven cn dat, dat fchandvlek ( wy nwenen meergemelde Acté) in volle kragt en vigeur hlylt welaan dan dat men uit 's Lands Schatkist deze onfchuldige ilagtof* San beerfchzucht en geweld, die het eerfte fp.ts van hunne wrok hebben aftebeten, dat die dan fchadelcos ZalenVefteld ;-zoud Gylieden Burgers meerder meacdo°enhebben ja meer menschlykhe.d betoonen voor Sode lafaarts kruipende grootcn, (lieverSlaven) dieecu ïatthy armzalige huurlingen misbruiken, om hunnen Desroot en hun zeiven groot te maken , op dc puinhopen San hunne Mcdeburners, die voor vryheid en recht durven fpr eken en pal ftaan, dit kunnen, dit mogen Nes van Ulieden niet verwagtee. , In afwachting van eene favotable dispelmc op ons bilt lyk verzoek.
Vussingen, . ?t Welk doende enz,
«en 21 Augustus 1797. Het 3de jaar der Revolutie.
Nu zal Pieter wel groote oogen opflaan over dit (tukje, en misfehien vraagen, wat voor eene gttttftige



< 794 )
fitie op gemelde adres was gevallen, fa Pieter \ dat kan
ik zo niet al zeggen ; maar ik heb gehoord , om''er maar iets van te zeggen, dat 'er geene eispditie op is ingekomen, maar dat, kort naderhand zyn uitgekomen , de Jysten van de zogenaamde hoofdbewerkers , begunnVcrs en actieve deelhebbers in de Plunder „gen , Moordt narycn, Dieveryen in de Jaaren 17S6 — 87 en 88 geplunderd in Zeeland, met een Rapport van Vertegenwoordigers des Volks van gem. Zeeland. Om u niet te lang op te houden Pieter! wegens den inhoud vm 't Rapport, zal ik allen maar zeggen , dat het bief op neerkwam : —
dat nu een ieder geplunderde, toual geruïneerde,
mishandeld en ontdooien Burger, in gemelde jaaren zy-* ne actie tegen die Geweldenaars, Moordenaars, Dieven &c. zelfs kon inftitueeren. ISxujBieter! wat ftond ik verbaast, toen ik zulks te weeten kreeg \ myn hemel , dagt ik, wat is het ongelukkig, zoo dom te zyn , als ik ben! want nu ben ik nog meer verlegen; — hoe? moet ik dan, wanneer 't myn'Buurman eens convenieert, met een complot my en myne Vrouw en Kinderen myn huis uit tejaagen, my te fchoppen, (laan en fmyten , zoo dat ik 'er tot heeden toe nog mank aan ben , en dan myn goed te fteelen, en te rooven , ja voorts alles te vermelen. Moet ik dan , wanneer ik een kansje zie
om reprefaille op myn' Buurman te kunnen behaalen, hetzelfde insgelyks aan mynen Buurman doen? Wel Hemel'
dagt ik by my zeiven , hoe moet ik dat begrypen ! '.
zoo van het eene in het ander vallende, dagt ik by my zeiven , hoe moet het dan dien ongelukkigen Man gaan , die in de Plundering te Middelburg by dén burger Be/' jaart boven uit het huis gegooid v/ierdt"— voorts op eene ontmenschte, barbaarfche en nooit gehoorde tyrannifche wyze vermoord , en voorts by de beenen gefleept is geworden tot boven op de zaai van het Sadhuis, alwaar de toen fungeerende Burgemeester de Bruyn, wa-irneemende de Bailluagie, tegenwoordig was , en die euveldaaden in oogenfehouw heeft genomen , al. medeC. Kien van Sitters, waarneemende ae Hoegbailuagiebewe.->ten-
fchelde, en meer andere Regenten van d.c Stad 1
en tegen wien die Moordenaars zich beroemden over hun geaaanen Moord? — ieder wilde 'er immers, de grootfte eer van hebben ? — Maar — om niet verder uit te Wyden en tot myn propos te komen ,moet nu die ongelukkige, thans in liet ryk der dooden, zyn actie tegen
zyne Moordenaars inftitueeren? Kj< , Pteter\ ik
beken dom te zyn, en kan zulks niet bevatten ; — of zou mi, daar de Bailliuw dc Bruyn mede in het ryk der
doo-



D E
POLITIEKE
BLIXEM.
"No. 92. 1 ^
Proeul a Jove proeul a fulmine. v ^»
Maandag den 9 November 1S01.
In een Land, waar de vryheid der Drukpers word beteugeld of gekluisterd , daar is niets dan domheid, dweepzucht en flaverny te wagten daar moet binnen kort
de ylrifiocratie den Zetel beklimmen , en de Gelykheid , Vryheid en Broederfchap zich wel wachten van o» derzelver gebied (willen ze geen gevaar loopen van gehangen tc worden) een voet te zetten. Om dit door
voorbeelden te bevestigen, achten wy even zo overbo. 4g als te willen betoogen, dat het tegen een waare Republikeinfche regeeringsform ftrydig zy, de vryheid der
Drukpers te beteugelen of aan banden te leggen .
wy hebben weder eene nieuwe Conflitutie, en, dank zy den hemel.' wy mogen onze opinien vrv uitzeggen —•
de Drukpers blyft dus vry! 'tis waa'r, de wet zal
nadere bepalingen maaken maar welke bepaalingen
eok die moge maaken , die kunnen nimmer zodanig zyn, dat de Vryheid der Drukpers aan banden word gelegd — ten ware men wilde veronderftellen , dat men door eene pofitive wet een natuurrecht mogt contrarieeren of geheel kragteloos maaken doch dit als gebeur'lyk te veronderftellen , zoude een belediging zvr? aan hun , die op zich genomen'hebben het vrye Bataaffche Volk by deszelfs voorrechten te willen handhaven, en het alle mooglyk
geluk te zullen bezorgen. Dat men veiandwoorde-
lyk blyve omtrend de verfpreiding zyner gevoelens , ingeval zy eene bsdenkelyke of beledigende ftrekking hebben — 11 Desl, X t *



( 8eó )
is ïn eene welgeregelde maatfchappy zoo noodzaaklyk, als de betwisting "aan iemand, om zelf uitlegger zyner
woorden te blyven, geweldadig zoude zyn. ■ 'tStaat
my uit dien hoofde, als Republikein vry , om een advis van cen Lid van het Staats - Bewind of Wetgevend Lichaam ; ja zelfs eene Refolutie van deze, en eene wet van gene te beoordeelen, en daar over myne gedachten, zo ik dit voor de Natie nuttig oordeele , door ge-
fchrift publiek te maaken: 'tis toch mooglyk, dat een
gantsch Staatsbewind, dat een geheel Wetgevend Lichaam dwaale —^ wy hebben daar van proeven gehad
tusfehen de Eerfte- en Tweede Kamer cn boven
dien zal niemand de feilbaarheid der menfehen betwisten De grootfte Staatsmannen zagen gaarn gefchrif-
ten ten voorfchyn komen, waar in men hunne gevoelens
wikte, of van dezelve verfchilde • hier mede deeden
zy-hun voordeel, en dit was de trap tot eene grootheid, welke zy anders nimmer zouden hebben beklommen — die een Erskine , een Lusac, en andere mannen, over de vryheid der Drukpers hoorden redevoeren, zullen aan dit gefielde het zegel ftryken en waarlyk het moeten
armzalige. Regenten zyn, die, in de beteugeling ofkluistering van de vryheid der Drukpers , hunne kragt, gezag,
en grootheid zoeken. De braave man, hy zy wie
hy zy, vreest geen Drukpers -— durft trotsch alle beoordeelingen afwachten — door zyn gedrag acht hy zich boven'alle prul- en lasterfchriften verheven — en in alle zyne bedryven is hy gerust, het algemeene nut te hebben beoogd; waarom hy derzelver bcoordeeling van de fchranderfte koppen altyd gerust durft inwagten.
Dit hebben wy noodig geacht, thands te moeten zegden; federt het meer publiek is, dat ons door den Agent 3La Pierre eene rejotntie van het Staatsbewind, behelzende: om geen leden van het zelve Bewind of van ^enig Beftuur te beledigen: is voorgelezen. — Basta.
BURGER!
• Met verlof, zotid ge ook wel eens efflr brief van eenBoer willen plaatfen ? gy hebt het wel eens meer gedaan van anderen.
[k ben zo wat half een Staatsman, dat is te zeggen op zyn boersch, ik lees nog al zo wat, cn dat heb ik ai. tyd gedaan, fchoon het me fomtyds al heel wat mager aan Itond. Ik hoop , dat onze lieve Heertje ge¬
ven zal, dat het voortaan beter zal gaan, I Wy hebben nu eene nieuwe Conftitütie, een StaatsBewind en een Wergevend Lichaam, —— en daar is
niet



c »<* >
'niet tegen te praaten; de zaak heeft haarheflag, en bet is maar te hoopen, dat het nu beter zal gaan, dan hut tot nog toe gegaan heeft, en dat we allen daar toe met hart en ziel zullen medewerken, waar toe eendragt, rust en vreede hoog nodig zyn. ' , .
Schoon ik weinig verftand in Confhtutien heb, is er toch iets in het nieuwe plan van Conftitütie , dat my beter behaagd , dan in de voorige; namenlyk, dat 'er van
-cen Eerfte en Tweede Kamer inkomt, -dat was
toch cen henkers werk; het leek wel mooy op het
oo<*, het fcheen zeer voorzichtig, en als een bolwerk, (dat 'er geen Decreeten konden worden genomen . dan die volma; kt waren , en vierkant op zyn kooten ftonden; maar hoe weinig dat bolwerk van een goede uitwerking is geweest, heeft de ondervinding, God beter •t! geleerd. .
Daarby was het iets, dat noodzaaklyk met alleen aan alles eene traagheid, en loomheid, ja zomtyds werkloosheid moest byzetten ; maar dat ook de Vertegenwoordigers des Volks zeer dikwyls felderments in het oog van het Volk zelve moest vernederen , en het moest doen denken, die mannen van dc Eerfte of Tweede Kamer, of-wel beide zyn 'cr niet agter, — is dat met klaar? —• zie daar, daar komt een zaak van eenig belang ter ta el van de Eerfte Kamer, die fielt het in Commisfie die Commisiie doet daar een wydlopig rapport op, de Vergadering delibereert daar over, en neemt eindelyk daar op een betluit, het welk zv ter bekrachtiging zendt aan de
Tweede Kamer, die ftelt het ook in Commis/ie^
welke insgclyks daar op rapport doet, vlak en contrc* rie inlopende tegen het betluit der Eerfte Kamer; de Tweede Kamer conformeert zich met dit rapport, en ftuurt het betluit der Eer/Ie Kamer onbekracntigd terug
om daarby aangevoerde redenen ; dat is kort en goed
te zegen - „ Eerfte Kamer! Gylieden hebt, na lang disputeeren en delibereeren, een betluit genomen , het
V welk niet deusrt; vryft uwe oogen eens ter deege
\ uit, en dan zult- gy zien, dat 'er vier van de vyt by • ulieden uit fpeelcn geweest zyn."
Dikwyls gebeurde het ook, dat de Eerfte Kamer in de weigering van de Tjveede beruste , en dus ftilzwy'£end zei- Gylieden hebt waarachtig gelyk, wy zyn er 7, met ons veertigen of vyf.igen niet agter geweest. maar ook dikwyls gebeurde het, dat de Eerfte Kamer zei ■ neen , om de henker niet, geen molentjes ver-
, kopen : wy blyven by ons befluit." en dat dan
-de Tweede Kamer het betluit bekrachtigde, en dus met •dit opnaaien van haar melk.rond uit bekende, dat zy by *■ Tti Ke£



C 81* )
toogtc in de oetdakte daken vem veele Huizen gefpionncerd* onder veele anderen , zyn deeze volgende ontdekkingen
merkwaardig.
Voore3rst , heeft hy een Rechter van een beroemd Gerechtshof, zittende alleen in zyne Studeerkamer, bewoogen gezien met het letd van een ongelukkig man, wiens zaak
voor zyne Rechtbank dient. ■ Een wonderlyke verfchy-
■ ping in onze Eeuw!
Ten tweeden, in cen ander huis, een Grootpcrfonaadjc in de Armen eener fchoone Vrouw, die hem , onder liefkoozingen , eene gunst afbeedelt voor een haare; Minnaars, die niet al tc eerl>k in het waarnecmen zyner bediening is
geweest. • J ■
Ten derden, een oud achtingwaardig Officier, die in dienst van zyn Vaderland is grys en verminkt geworden, doch, die geen vleier zynde, ongépénfióneerd is gcblecven, en thans, op een weinig Stroo uitgeftr.kt, den oood, als
eenen zeer vvelkoomen vriend, te gemo..t ziet.
Ten vierden, eene wóoning der"waare deugd en VaderIandsfiefde- waarin de Vrouw haaren wachthebbende Echtgenoot, onder het verrichten van eenig handwerk, benevens haare twee Dochters , zit optewachten , terwyl dc Zoon hen nuttig over de belangrykfte onderwerpen der Vader-
landfche Gefchiedcm's oncierhoud,
Merkuur zyn ook nog deeze vraagen gedaan : Welken dienst heeft Capt. Dekker aan de Republiek hewcezen, om nog in dienst te blyven met een 60? — Heheeft in 98 , 't is waar, de Bruuts, met een compleeten Rol, van Bloys gekreegen , niettegenfiaande hem , onder het Bewind van 'Fynje cn dé Lange* over befchuldlgingcn van
87, de Washington was i.fgenomen. Hierby heeft hy
niets dan voordeel genootcn. — Heeft hier het lot kunnen bellisfen, dan zyn Zeg ers Wiggerts wel ongelukkig, die zich nu ieder met een Fregat zullen moeten behelpen " 'hoeWel zy hun leven gewaagd cn alles vérioor'en hei ben.' ——
Waarom heeft'Capt. Wolterbeek ook een 60 'g&reegen daar hy nog geen 2 Jaaren Capitein is geweest, cn altoos een Kostfchip heeft gehadt, zedert hy een Fre-at gecommandeerd heeft ?
Clarisse adidem, doch, die zedert hy cen Kostfchip heeft gehadt, mét de komst der Engèllchèri moögetyfc 20-0 Man m Schatting heeft gehadt. — "En wat heeft hy toch, cveri zoo min als Wolterbeek , uitgevoerd? zy hebben zichKBy'gsgevaugen laaten neemen.., by de Capitulatie van de Kaap" wierden de Eigendommen der Capitéinen gerespecteerd; zy hebben 'er dus niets by verlooren, zyn vervolgens gecontinueerd in 's Lands dienst; en bet is Merkuur nietgebleekcn, datzy aan de looting zyn geëxponeerd geweest. — Maar men luisterde hieeby Merkuur in 't Oor: vermogende vrienden,
en voorfpraaken , zyn aanleidingen tot onrecht. ■ Dc
Staats-



C «34 )
2'. De Boekhandelaar Noordwyk zal eerstdaags uitgeven een Dichtkundig Werkje, tct Tytel hebbende: de LiedVren myner Liefde ; berymt door Lucretia van Tobofa cn
opgedragen aan den eerzaamèn Dominicus Cumulus.
met het welgclykend pöurtfait der vleefige Schryifter, de prys zal zyn ƒ: - 12-.
3- De val van Babilön, en het zwieren van Simfon, met cle Poorten van Gaza, op zyn ruggetje , zal in een heele veis piaat te zien zyn. — Voor de Intekenaars is de prys f \-> voor particulieren ƒ 1-4-. ' J
4. 'Er zal Boelhuis gehouden worden, van den verkooo der Stoelen, Banken, Tafels, Lesfenaars, Seerecaifen &c welke voorheen ten dienste der Leeden van dc Rechtbank' der Reden hebben gebekt. — Onder dc ftoclcn bevind zich een luperbe fautuil, bekleed met rood fluweel cn omboord met goud, — dag en uur zal nader bepaald worden.
Mercuur door de Haag reizende, wierdt de volgende'prysvraag m de hand geftopt; of de opgehanttcne prysvraag zal beantwoord worden, moetde tyd leeren, Mercuur geloofde het met, om dat de Honden en Koeyehuiden, zedert den Vreecle , zoo by uitflek goedkoop waaren geworden ; dat Dieten, Bernbach, Hoorneed, van Drecht en alle andere Morgenrcodfche Gildebroeders 'er reeds een wéé' Wéé over begom.en uit te galmen. — Eventwol blyven de fchoenen nog even duur. —
Zie hier het in de hand geflopt, belangryk, ftuk: '
Er is een kwaad onder de Zonnc dat meenig een niet wcetcn wil, naamlyk : dat men aan anderen, niets beduidence misdaden wü ftraffen, om groverer, die men zelfs begaat, te bedekken!
PRYSVRAAG.
Wanneer men in eenige Stad of Vlek de gewapende Btirgermngt laat oproepen, om eenige Militaire Evoiuticn te vprrigtcn, en door eene invallende ftortregen verhinderd word ien uitvoer te brengen, zo dat één derde van die Burgers abfent blyven, welke daar voor geftraft worden met driedagen huis-arrest,* dat daarom 'er veelen hun beroep, dat hnn beflaan uitmaakt, niet kunnen verrigten en daar door ecu merkelyk nadeel moeten ondervinden; Neef Dulard' wat moet die man dan wel gedaan worden die men des avonds op het fepui vind leggen en door de voorbygangers moet naar huis gebragt worden; of meent dien Burger dat 'er geen menIChen by waaren die het zagen ?
Die dit het best kan uitleggen, zal een groote hond cn twee koeyehuiden tot een vercering hebben.
DE



C 535 5 DE NEDERLANDER
B Y EEN
V R Y II E I D B O O M.
In November. 1801. Aria.
Kenmerk der Bataaffche Vryheid,
op der Volken wil geplant!
Zult gy, lang nog, we eldrig praaien,
op den grond van Nederland? —•
Waart gy niet het honk der Belgen,
waart gy niet, door 't Vaderland,
Door de Vryheid, door Gelykheid,
Door de Broeder)chap geplant?
Kiemdde niet uw' eerftcn luister
uit het bloed der Braven voort = Hebt gy niet millioenen Helden
tot het oorlog opgefpoort
VRYHEIDBOOM ! nog druipen traanen,
lang* uw' ftam mèêwaarig af:
Hoe veel Weeuwen deedt gy treuren,
hoe veel Vaders naamt 'ge in 't graf?
Vier bekende Waerelddeelen,
op wier Erf uw' Zetel ftondt Dronken 't bloed van uwe Zoonen,
als ooit Vorst uw glorie fchondt 1
En, nu . . nu, uw jonglings grootheid
. nu «W groei voltooit moest zyn, Waggelt gy m uwe wortels,
cn uw Hevigheid fchynt fcbyu?
VRY-



C 836 j
VRYHEIDBOOM.' was 't nist gewenschtef,
voor cie menschlykheid , geweest;
Waart m nooit, door Volk by Volk,
aangebeden of gevreest ? —
Wie fchenkt, koomt gy ooit te vallen,
vaders weder aan hun kroost?
Wie geeft ooit de droeve Weeuwen
uwer Zoonen, heul of troost?
Wis richt, zyt gy neergeworpen ,
de afgebrande daaken op? Wie voert, zyt gy algehauwen, _
Vryheid ooit ter glonetop?
VRYHEIDBOOM ! ik. heb u dikwerf,
met verrukking, aangeöogt,
En, als Patriot, veel traanen ,
uit myn vochtig oog gedroogt! —
Dikwerf heb ik God gebeden :
dat gy vruchten dragen zoudt; Wyl myn hart by 'tzien der dingen, ™y ' 0p uw- grootheid hadt gebouwt!..,
Ydle hoop van 't menschlyk harte f
Welvaart was uw erfvrucht met; Want de Tweedracht fehonk uw bladen,
Baatzucht voerde 't hoogst gebied!
VRYHEIDBOOM ! eens aangebeden ,
VKïnu van een Volk dat kluisters tart; .
Thans - thans fmeeken u uw kindren :
W.
"Gedrukt in den H~ag, by SNEYDERS, VAN TIENEN Gén Comp. enalonuVbekomen k cen'en éeu halve btuw.



( -§42 )
êit gedeelte der'Lnndclyke Studie zoo zeer, by Neerland»
Jongelmglclwp, als ingekaukert vinden. • Hoe zeer 'er
nu ook voor de opvoeding, door een Agentfchap gewaakt wordt , zoude hec toch , ter liefde van den Vaderlyken grond, hoogst wenlchclyk zyn ; dat men eene wel geconcenterde öïde in de Schooien , voor de Mathematifchë cn Hydrauhfche Weetcnfcliappcn daarltclde , en mannen uitzocht, die , met de geleerdheid van eenen Steenstra , 'er den BataaffchenKop by fcheurden, om bruikbare, in dit vak geleerde Burgers aan oen Haat te leveren ; want iedere gulden aan zodanige yvervollen Geleerden uitgereikt, was een intrest die burgerlyke welvaart, met woeker, op de Tabellen der Pos-
teriteit, zoude geboekt vinden!
Elk beginzo/ is monlyk; doch, dit fpreekwoord, hoe waar oo,: ,n veelen gevallen, is met mecrtoepasfelykwanneer het het algemeen nut geld; men hebbe flechts de hand ten arbeid te leemgen, cn het zoo kneedbare hart der Bnt-rthche Jeugd fcfl, wel aangevoerd wordende, met de b.-irst terbtucue aanvallen, en op onfeilbare meetkundige gronden onderweezen wordëridé-, zal c!k Jongeling leeren dennen ; hy zal zien van den onedelen bast der praalzucht ontf en ' om z,oh 111 'iet gewaad van nut cn orde tc klce, ' ^njrzai; by zyne Studie, — den mensch als mensch ten-en -befchouwen cn behandelen; en de zegeningen der H-aatichappy, de roem en erkentenis der Nakömingfehap zv zyn Erfdeel! ° 1 '
Dixi!
MFRCUUR, hadt te Amfterdam vernoomen, dat de" Burgery , i ver het algemeen, zich zeer verwonderde , dat de gewezen Procureur der Gemeente R. W. Tadama, die wederom door oen Staatsraad tot eenen Juftitieelen post benoemd was, daarvoor zoude hebben bedankt.
Te Noordwyk op Zee, was men zeer bewoogen, overat lot der beide aldaar geftrande Zweedfche cnÈngeljche Schepen. — Als mede in den Bricl, alwaar de vanco"enblik tot oogenblik aarikooménde drocvi ;e Zee tydingci:° de Burgery al het mededoogen hadden ingeooczemt dat weldenkenden harten over het lyden hunner evcr.menfchen moeten gevoelen.
, Te Rotterdam en in andercNcderlandfchc Steden , wa.irin veele Engelfche Huisgezinnen woonen, hadt Mercuur bemerkt dat men zeer verlangend was , om den üitflag te weten van dc te rechtftelling van den Britfchen Vice-Admi-
raal



C % 3
taal Parker, waprevcr da eerfte Zitting des Engclfehen Hoorn* Zce-Krygsraaddeeze.week heeft plaats gehadt^ wd\eï^
mouth aan boord vanhetüorlogfchip Thé Gladiator w,f"
wil dat 'er in dit geval des Engelfehen Vice-Admiraals ved overeenkomst is.met dat van den oijgétukÜscn SS Schout.by Nacht if/qyi ^«|; de fyd S Sï^
hoedanig de Britfche Wetten daaromtrent oordeelen! -
Een Engelsman hadt aan Mercuur verhaald rrfogétyk was, dat ié^^X^f^^^gewichtigen modenrol zoude fpeelen ffc&SÖ&EJS lurqueyvK, zedert Sir Stdney Smith , by zyn wederei ren uk Égyptén, in Turksch gewaad gedost, vei^hee, en ,s 1' De rulbauden, de wyde Mahomedaanfche broeken ï'de Pistolen ,11 oen gordel, ftonden op het punt om de hèuwU fén *PanbroekJc* en de kleine fcdtaS «S*
Nog hadt Mww vernomen , dat men te Pladrdmeen en eiders met ongeduld verlangde, dat vërmoWfvfw
es s: ^srsis^gi^^
He Haarlem, hadt myn vliegende Boodfchabnpr ren mompelen over de onbekwaamheid en h^V- f ï08"1 van dc Schippers der TrekfohSSnT ef men ffl^tf kander in het oor, dat die onbekwaamheidUier «S?
-^w niet torn; /o* iET> r ■ '
Door Bataafsch Braband vliegende hadt hv w •



C 844 ■)
jfan waren , die zich weinig met de opvoeding der jeugd bemoeiden , en zich meer toeleiden, om hun voordeel vafi de Verpachting der gemeene Lands Middelenenden Akkerbouw te trekken, dan wel om hunne Scholleren gade te flaan Mercuur voegde 'cr by; dat de drieste dom¬
heid 'dier kinderen, ook eene wezendlyke aandoening voor elk weldenkend mensch opleverden; maar, hy geloofde dat dc Ouders 'er even veel fchuld aan hadden, als de Schoolmeester , om^ dat zy de kinderen maar drie of vier maanden in een geheel jaar wilden fchool zenden!
In het voormalig Gewest Drenthe , en vooral in de voormalige Hoofdplaats Assen , de gewezen Zetel van den Erntfesten Elftoel, hadt Mercuur , van dat verzuimen der Opvoeding cen treffend voorbeeld gezien , de Scboólrriees-. ter f. Sickens aldaar, hadt zo veel te beredderen met zyn Veen- of Turfland, dat hy nergens anders fchier acht op floc-, en de Boeren hem ook niet meer Meester maar Baas noemden ; waar over hy nu en dan echter al eens van den Predikant gccapittelt cn door de Stedelyke Secretaris Andra by den kraag gevat was.
In den Haag , hadt Mercuur een man zien wandelen r die, byhet deftig voorkoomen, van eenen Stadhouderlyken Coll'egi'eftoel, al'het air van eenen dispotifchen vleier hadt; men hadt hem gezegd, dat dit cen eerfte homilie d'affaire van Willem den 5de was, die zich aldaar onledig hieldt, om het adergelaten boeltje van zynen Doorluchtige Meester iotepakken, om het naar zyn duitfehc Staaten tc verzenden^ vermits de goede Vorst fa zyne Erflanden voornemens'was om zyne dagen in ftilte aftewandelen. .
Verder hadt Mercuur in den Haag gehoord, dat de SchevemVer Burgers, zich zeer verdienftelyk hadden gemaakt in-bet helpen en by ftaan der ongelukkige Schipbreukelingen 'j die zy geneesmiddelen en alle nodige verzorgingen hadden! toegediend! ■ ■
Gèdrukt in den Haag, by SNEYDERS,■ vaï< TIBNEN eri Comp. en alom te bekomen a i en een halve St.



D E
POLITIEKE
B L I X I M.
No. $6.
■
'Proeul a Jove proeul a fulmiïiêi ■— ii . >
Maandag den 7 December 180L
J^ven 20 w-flnfchciyk als het is , dat niet het höriéever» van Vreede 'en Isen-dracht , ook den bloei der Kun.ften en Wetenfchappen, in ons Vaderland, zalherleeven • even plichtmatig is- het, de SNatie algemeen kenbaar te ma» ken , met alie zodanige nuttige voortbrengzelen van geniën die op den Bataaffchen Bodem ontwikkeld .en aanwezi' zyn; op dat de jMederlandercn toeh eenmaal het vernederend vooroordeel afleggen, als of ons Land en onze Moedertalt niet vatbaar waren, om eenig fcheppend vernuft optelevcren.— Ik weet wel, dat 'er nog eene grootedoiis overtuiging en eenen lange tyd nodig zal zyn om zodanig een overtuiging, algemeen, eiaartellellen : onze Jongeheeren en Jongejuffrouwen trekken , met eene nageaapte mine, é& neuzen op tegen elk inlandsen werk van fmaak of vernuft* en een:// donc , du holiatidois! is de gewoons taal onzer Saletrekels en onzer Modezottinnen, waaraan de Heeren Boekhandelaars, de onvriendelyke vriendelykheid hebben, door hunne vertaalingen alles bytedragen wat mogelykis, om de Nederlandfche Letterkunde nog verder te bederven. —
to^wLTf11 Zy hiermede 20 het wil; de Schryver. van dit Weekblad , na aan zich voorbehouden te hebben, om ten dien opzicnten, zyne denkbeelden, in het vervolg, naderli. Dsei, z z w



C 846 )
te ontwikkelen ;1 kan niet voovby , de Natie aantebev*» len, de leczing van een dichterlyken brief, onlangs door den voormallen Repraifentant Bernardus 3osch geferfreeven, en in druk uirgegcevcn , aan don voormab'gcri ongeliikkigéri Schout by Nacht J. A. Bloys' van Treslong ——. De. ftoute taal der oude Bataaffche Dichters fpeeld door hot -geheele ftuk: de Dichtgeest van Vondel en Antonidbs ontdekt men , by de volste openhartigheid, op elke bladzyde; en de Redacteur van dit Weekblad, vertrouwt dat dc Burger Bosch het hem , enkel ter liefde der kunst en zonder eenig ander geleend oogmerk , niet euvel zal nemen , als hy in zyn volgend Nommer eenige trekken uit deezen dichtmitigen brief overneemt, om dezelven den Bataaffchen Kunstminnaaren ter beöordccling overtegeven. —• Gaarne zoude de Redacteur het reeds in dit Nommer gedaan hebben , doch den onderftaanden brief en het medegebragte van Mercltjr, gunnen 'cr. hem de plaats-niet toe,— dus tot een volgende.
BURGER, BLIKSEM!
Alle, zelf de nuttigfte zaaken en inrichtingen, kunnen o#> eene fchadelyke wyze misbruikt en tot zedebedervende eindens aangelegd worden. —
Toen de oude Volken, en onder deezen de Romeinen , kannen Schouwburgen en openbaare Toneelfpeelcn oprichtede , was hunne bedoeling daarmede alleen om nuttig tclec-e peh ch te ftichten tevens; zy bezoldigden daar voor ecniger bekwaame Mannen en Vrouwen, die, by een goede ge-ftalten eene goede geheugenis voegende, 'er zich op toeleiden om her Volk , in theatrale voorftellingen , de edelste" bedryven van Vader.andschliefde, dapperheid, deugd en eene verhevene tederheid te vertoonen;ten einde daar door, in jeugdige harten het vuur en de aanvoering tot gröote daaden te ontfteekea, en de zeden der Natie tot het hoogstmogelykst punt van grootheid optewinden. — Dit gebruik der oude Volken wierdt, gewis met het eigen oogmerk, op de volgende gcllachten , onder alle befchaafde Natiën , overgebragt; en van hier de origine onzer nog extecrende Schouwburgen. ■
Deeze Schooien der Zeden ZynVw?/ingericht wordende , naast alle openbaare Godsdiemtoerfeningen , het nuttigst'gefahenk: . dat het Volksb-ttuur aan de Inwooners vermogend
is, ter vorming hunner zeden te geeven!
Doch, (en hierover, Burger Bliksem! wilde ik u eigentlyk een paar woorden fchryven.) Doch , hoe zeer wordr deeze anders nuttige Toneelkunde fchadelyk voor de JVlaat-
1'chap-



C 847 )
fctóppy, als wy, enkel in ons Vaderland , het oog werpen
op zoo veele thans exteerende , zoogenaam ie , Liefhebbers o i'edien, waarin wy, den rol van Acteur en Actrice zien v-a-vullen, door Mannen, Vrouwen, jongelingen eh Iongoiu Vrouwen, die, willen zy hunne rollen behoorelyk feeftudeefen , daarvoor nuttigere en m'eor met hunne belten;miag trookeidé bezitheden verplicht zyn te verzuimen, en, a«£ vbWg\ eenen aanleg tot geöutreerde fentimenten, waarvoor het gemeene leven niet berekend is, verkrygen; die k >q huitepiiaat brengen, om voegzaam op die verplichtingen té létte i , d.'j voor hun geluk en voor hunnen welvaan ey-jiyk bereken! zyn.
Ecu trpöend voorbeeld, onder myn oog gebeurt, Zal ik, ter ft ring van het bovengaande, u mededeel-en:
Èeu ipjag Koopman, de Zoon van een myner Overledene Vib .-! die ik in Vrankryk heb leeren kennen, en wel-; tq - -i jaar geleden gehuwt is met eene Vrouw die, even als hy , eene raazendé zucht heeft om op Liefhebbery Comédien, als werkende Leden, te paroisfeeren; verzocht my by hem te komen ;' my, op eenen ftneekènderl toon by een briefje te kennen geevendc, dat hy, ten einde een en ander'mercanül engagement te voldoen, myne
beurs en. myn eredit nodig hadt: De Vnendfchap die
my aan zynen braven Vader verbonden had, deedt my niet aarzelen om tot zyrtent te gaan , om hem , zoo mogclyk,
tc redden Doch, verbeeld u- myne verwondering,
toen" zyn knecht my zeide: Gy kunt Mynheer noch Mevrouw niet fpreeken; want zy repeteeren!
Wat repeteeren zy, Jongkman ? vroeg ik. Hunne rol-
ten die zy van Avond moeten fpeelen. Is dan uw heereen Cpmediaiu geworden? hernam ik. • Gaa heen, vervolgde ik, cn zeg hem, dat ik hem moet fpreeken. De
knecht ging binnen, hy bleef cen geruimen tyd weg, en ik hoorde, de Vrouw des jongen Koopmans, op eene vol-kömene ■ theatrale wyze , tegen haar Man , deeze franfeiwJ regels, uit het Treurfpel genaamd Persce, zeggen;
„ Le der oir fur mon coeur voi/sjonnem fitste empire, Vous ns devez pas craindre un changement fatdi,
t,"cn Amant asfuri dn bonheur qu'il defire Peut il être jaloux d'm malhenreux Rtval?
En de'Koopman , met al het a'r vaneen/^, antwoorde,' «er hy nog by my kwam, op dezen uitval zyner Eeh> fenoote;
Z z a i» Non\



C 848 >
„.Non.'je ne puls fouffnr qu-il partage unecham> ,, uom la poid me paroit charmant ■ ! ■ yOuand yotis Uccablenez du plus cruel tour mam-
»> Je Jero/s jaloux de fa peine. ■ *
Vr/f™ r neJalt Pétfit voir de depit eclatant ? xr Sttestji malheureux, fa constange m'etonn.e ; „ L u4mour, que Pespoir abandonne , „ Est moins iraïnqmlle & moins contant' M
kvva,m ^c tneatra en Zoon myns overleden Vrienda by my. Ik betuigde hem, openhartig, mvne verwondering over hetgeen ik gehoord had, " en zeide hen alles ten dien opzichten, wat deelneeming en vrienSap n v inboezemden. —- Hy beleed my zyn óngely TdW voegde 'cr tevens by; dat deeze de lievelingslindievan heni en zyne vrouw zynde , hy alles daarvoor over K? door gewoonte zoodanig aan verkleeft was, dat hv *ich'in dé
vTvSi?Cid bCV0!ïd dcZcIve te vaai^f, zöndcï
van ve duet en verveehng weg tekwynen. ■ Vervelens
deedt by my opering van den toefland zyner a^Jrc enllc bevond, dat zyne meeste verliezen in den Kooolia, de It i t ÏÏ«WM voortgefprooten; eene oSSmï l.eid die haare Scurce verfchufdigt was, aan zyne zuclr om meer op het belttideeren van zynen Rol als op zv„ cömPtoirbaang te denken; erf Wa*vam,%dêtyk', fcdden deeze jonge Echtgcncoten , om zoo tc fpreckèn , ifflS ]yk goed tc verteeren, hunne volkomens ruïne het
Als nu dit het lot van min of meer vermogende lieden door hun overdreven attachement voor de? zoPVnSr« Liefhcbbcry-Commedien kan zyn, wat zal dmrt on deeze, van menfehen zyn, die, willen zv als bY.vp r, , gers door de waereld koomen, eiken W'i&9& deeren, en daarom votfirekt geen mim-t in de beöeffenlS van hun beroep moeten noch kunnen verzuimen* ~~Z Voeg daarby den aanleg tot zedenbederf en rot het in Wt rtelen van harsfenoeclden in jonge harten die, tyden aanwoei der Jaaren vergecftcH in de wcezend/yke waereld zullen 70 e? ken het geen zy , oP hun Liefhebhcry-Toneel, in de denkbeeldigs m aereid , van geluk , liefde cn tederheid , hebben zien vertoonen cn hooien drcomer eWffl
Geene mifantro;iè r geene afkeuring voor redeb ke vermaaken, geenen h.at tegen de Schouwburgen, maar enkel
ÏL t, JOnge VL'cl ^oovende Landgenoo-
?en, der bejde *ucncn; voor een weezendhk om-eiuk' tWïarfcbuwen, heef, my dee^e regels deen fehryvln. IM
' 1*1



C «49 )
Ra Burger Bliksem maake 'er al bet gebruik van dat hy v ten nutte des algemeens t 'nodig acht.
Ik ben:
PHILANTR0PÉ,
Mercuur zynen koers door de waereld neemende; 'was te Aberda geweest: Alwaar hy , onder anderen, te Heu tah, voor contant geld , uit de hand te koop hadt hooren prc!enteeren, circa 4C00 Schepels, zoo befchadigde als onbefchadigde Aardappelen , leggende in dc expres daartoe pieuw gemaakte Kelder Van de heer Acapareur DaniëlS/qfiius; zynde nader informatie tc bekomen, by den Acapa'reur Ar manus Derkius of by den Makelaar Espenianus toegenaamd Ie Mouche , aan de trots pasfages onder Divantbourg, Departement van Babel. ISB. De Brieven Franco.
In Zeeland hadt Mercuur vernoomen, dat men by den Burger van Tiffelen en andere Leden der Municipalitcit, wel eens mogt informeeren , waar de dertien hondert pon«' den naams gcbleeven of toe hefteed waren, die men ter fchadeloosftelling van de door i«qua'rticrifig gedrukt geweest
zynde Ingezetenen afgezonden hadt.. YVjl die Inge*
zetenen 'er niets van genooten hébben,
Te Zierikzee , hadt dc Overftröoming, van den 20 te» den 26 November 1801, aan den Zuidhoek van het Eiland Schouwen eene onberekenbare fchade vcroirzaakt, by dir ongeluk wierdt de dood van den kundigen Gil/is van ¥'sje/fteln, die geduurende zyn leven en zyn bewind, op alles orde, tegen oogenblikken van gevaar, gefteld hadt, (gelyk men Mercuur berichtte) zeer betreurt.
In d^.n Haag, hadt men mynen Vliegenden God, op eene trWfe' wyze, in het oor gebeêtén : Zie je wel, Keês' Merci, vr ! dat 'er weer voor de Ouwe Armé: en voor dé ,y<\;uwe en Wtezen van die Atmée ge zorgt wordt? wel nu, hadt liy geantwoord , wel nu, waarom niet? G^oenêveld cn Soêkmond. dóen daarin niet rriccr dan huunó
plicht. Mede hadt hy sHsar verno'öÉétY, dat , by'
het overlvden der woorden: VRYHEID, GELYKHL1D BROEDERSCHAP, benevens de Jaartelling Ao. 7 L ft' ook dè CoirrantierS GOSSE en do GROOT weder v^-eri t-pgeftaanv «~nt- t.
Z 2 3 ïm



C 860 } -
'Al wederom een klaaglied! «
Extract uit - een Brief van Amflerdam, gedag* teekend 28 November 1801. *
. GEACHT MEDEBURGER!
„ Daar ik uit uw Dagblad de Politieke. Blixem niet anders ondek dan- dat uw karakter is, om waarheid aan den : tc leg;cn , en de onverautwonrdelykfte mishandelingen toneer igejjnyi;'} zoo acht ik my verplicht, ter liefde der ■menfi ■■' i eenige anecdotes onder uw oog tc brengen,, iyk de behandeling der Gevangenen in de Gvzeling te A.mir';rdam. M—
Een myner Vrienden, die om een klein fchuldjen naar de kuip moest,.doch, thans weder is ontüagen, heelt my het volgende bericht.
9. ■" >'em,'dat men 'er de ongepermitteerde, gewoonte heeft, om fchoon eene civiele g'yzeling zynde, de brieven der bedciineeraeas optebreoken en .tc ie.ezcn, alvoorens ze
ben te overhandigen. . ' . \
Ten anderen. Dat. men zyne affaires met Crediteuren cn anJqre moet.be/praaton , niet in het.vertrek, maar voor de tiytlien; na een bekoomen pcsmisilebillet, en zuiks in by-' zy.u. van deii. ..Cipier óf. dcs.^lls Bedienden.
Ten derden* Dat men voor-dc-traden moest afwachten, sis cen. hoofdprovoost goedvoudt, oiis de grootfte en belea^igendfte injlllten te doen.
'j'- l ;v'. rd'. Dat men wettige Vrouwen, die hunne mannen in oi.n Kerker 'gaan..bezoeken , tot op 'het bloote lyf door eqarêipieiss kueeht laar vifitce.ren.; •• , •, ' .
Ten vyf de. En zie hier het grievë'ndfte , dat geen »e-
. ce'.ven zyn overgcfehooten roggepbrood, aan eene behoeftige e? gebreklydende Vrouw en Kinderen mag wegge■ e , . m ze veil den -Geeuwhonger, tc bevryden; 'maar het .. b v. a.ii'cn en opftaipclea . tot het door fchimmei'aan tik&U&r kleeft ,,en. alsdan wordt dit.brood-aanSlachthuizen' ■ - Vark nsboèrea gegeeven ; om dus met dit door ons bewvlu',.brood w"C Sèwm ons eigen •fppelingfpek te mesten. .
Vergeefse!] addresfeert zich de' gevangen by Regenten of i y deii ül»M«5^cr;.Admisfio.billiettcn SiNDERAM,;--zy ï, 'iet. op ailerbar.de maipercn^geprobeert; men heeft k br even gefchreeven , men heeft allés in zyne'kleuren Urt, u-.vktehiüïcn aan Regenten geaddresfeert cn dooi 1 Cipier laaten overhandigen.'— Dan, Helaas, wat van?.,, nht mot ai, van he: eene zoo min als . ■ van



Ieerd', en leert my nog, dat de Maatfchap^eJyke deugen en het volbrengen der Vaderlandfche verplichtingen tot no? toe dc flcutels «/«zyn, om ons den Hemel van aardfche bcloonmgcn en vergelding van Vaderlandfche dienöen te openen. 1 Hï
Ik ben een zoogenaamde Bataaf, _ cen naam, die zeer veel overeenkomst heeft met die der oude Geuzen , onder het drukkend jak van Spanje; ik heb, zonder mynen Medeburger, dié anders over het politiek beflaan van óns Gcmecneoest dagt dan ik, te haten, veel min te vervoleen belangeloos de zaak der Vryheid van derzelver aanvahaTaaii voorgedaan ; wat zeg ik, belangeloos? - ik heb myn beftaan , vrienden cn maagfehap daar aan opgeofferd - geen wonder, dat ik by dc omwenteling m 1787 de vluet heb moeten neemen, om de pylen der vervolgers te ontgaanik ben terug geroependoor het Patriottisch Gouvernement' cn keerde m triumph, in bTydfchap cn met dankzegging aan het Opperweze.,naar myn V^and en myne Geboorte-
piaats, en dit is het aL
Zonder middelen yan beftaan, was ik wederom in myne erge plaats als een vreemdeling; ik vraagde niets, cn verKreeg mets, — ik zogt niemand en niemand zogt mv — ook anderen myner. gevlugte Medebroederen deelden in het fv fv I ~~ f"' 'k ontvdns het niet, menigmaal vraagden * J JSr*. : Zyn ,Wy '9 dc daad tot onze haardftSden weder tekeer.) ? vergeld het Patriottisme de gelcdene verdrufckmgcn? - of worden wy miskend als vrcemdehnrren , op welken men hoegenaamd gecne betrekking heeft ofwel! Etjr ppofleringen en uoorgeftaan lydcn gecne dc mfeftè ver{. e dmg waardig zyn ?
Ver af, dat ik alle, welke onder den naam van Patriotten na de omwenteling in 1787 het Vaderland hebben verlaten yoor Patriotten hou.ic of erkennen ; neen tot onze fchaamté te.yde ik , dat luyaards en bankroetiers zich ouder den vlietende Patriotten hebben begeven , om vry van werken of voor hunne fehuldeifehers gedekt op dc edelmoedigheid van eene vrecmle Natie Wei en vrolyk tc leven, terwyl nos an leren door een zedeloos gedrag zich alle gunstbewyzen
onwaardig maakte.. Veraf, dat ik de aanhangers'van
het voorig Bewind voor het hoofd zou willen ftooten 'en
tot den bedelzak brengen; maar,burger Blixem' ik
oordcel het bfllyk ,c zyn, dat men, om den Antipatriot te
behouden, den Patriot niet moet laaten verlooren "aan, .
ot ik zou moeten gaan begrypen, gat de betoonde liefde vpor-zyn Vaderland, in deeze dagen word 'befchouwd , als uitzinnig , eh opoflcringen van goed en bloed voor het behoud der burgerlyke' vryheid als misdaadig. ik heb u gezegd, ik zogt niemand'en niemand zogt my;
ii



C 863 )
tic vraagde niets cn verkreeg niets; maar ik heb deeze ambitie moeten laaten vaaren ; het geen ik nog uit de Franfche. Republiek heb medegebragt, heb ik, fchoon met de omzigtigltc fpaarzaamheid .moeten verteeren; en hoe gehard men ook zy tegen de (lagen van het noodlot, een braai man zmkt weg, wanneer hy onverdiend zyne vrouw en kinderen in het"gevaar ziet, om een prooi van het gebrek te worden:— Voor weinige wecken kwam, door een fterfgevaleen burgerivk ampt open , uit het welk ik oordeelde het beftaan van myne ongelukkige familie te zullen kunnen vinden; ik verwon de tegenkanting, die by my ontliond, om 'er om te vraagen, daar ik, daar myne opofferingen , mynegcledene rampen aan den befchikkers over dat ampt niet onbekend waren, zoo min als den nvpenden tocfiand , in weiken ,k verkeerde , — zy waren Patriotten, —.ik folüciteerde om die bediening— cn — een vreemdeling, zelfs toen nog onder het gebied van eene nabuurige Mogendheid levende, wierd daar mede befbhonken.
Ik gevoelde het harde van die vernedering, daar ik my zeiven tot het wel waarnecmen dier bediening noch onwaardig noch onbekwaam oordeelde; misfehien heb ik te gunstig van my zeiven gedagt, daar eigenliefde toch het inenfchelyk zwak is, en het is mooglyk, dat.de be-
geevers daarvan meer bekwaamheid,meer gcfchiktheidtot dien post in den begunstigden vreemdeling hebben voorondersteld dan in my: dit weet ik niet, doch dit weet ik, dat ik my nimmer weder aan zulk eene vernerende behandeling zal blootftellen, en veel eer tot de liefdadigs aalmoesfen myner natuurgenootqn zal toeviugt neemen, dan de begunftiging van ambtsbefchikkers aanzoeken , wanneer het gebrek my geene andere uititomst overlaat.
Schoon die behandeling van Patriotten my geweldig tegen dc corst ('tuit, blyft het Patriotisme echter by my in volle waarde, en niets is in ftaat my andere gedachten inteboezemen: ik heb het Patriottisme omhelst, om dat ik overtuigd was , dat myn. pl/gt als burger, als lid onzer Maatfchappye dit van my vorderde, en overvloed noch gebrek zullen myeen hairbreedte van die grondbeginzelen doen afwyken ; ik heb dat grondbeginzel aan m.ne kinderen, onder welken 'er Zyn, die tot jaaren van onderfcheid zyn gekomen , ingeprent zo
veel ik kon ; nog vaar ik daar mede voort, en fpaar
niet, om in hun oog de harde behandeling aan hunnen ongclukkigen Vader eene andere wending te geven, in d« wreede pil, welken ik heb moeten Hikken, zo veel ifc „kan, te vergulden; op dat zy de waarde der zaak, om de 'ongevoeligheid van fommigen , niet.uit het oog verliezen1, en derzelver behartiging nimmer vcjwaarloozcn en laaten vaa/cn,



C 866 )
Ha, MERCUUR! komt ge daar ook nog zoo Iaat aan.klungelen? wel, Paay! myn gewoon blad is reeds afeefGhree* ven , en gy brengt my nog een heele masfa opgedaane vertellingen. — Dat gaat voor deeze keer niet. Maat' het meeste, zo niet alles, zal tot cen volgend Nommer moeten blyven «eggen ; cn dan kunt gy ook eens een paar dagen rusten, en uwe vleugels laaten droogen — Laat zien
s^st^?? klein b F*
MERCUUR, door de Stad Leiden pasfeerende, hadt aldaar zeer hooren mompelen, om dat men den gercmoveerden Aanfprcekcf der Doodcn, genaamd Essino, die om zyn hooggaand Hecht gedrag tegen de Patriotten , in o, -cTe"
maa77drdunirder * F* P°St
maar zeil dat men; om dit te kunnen doen, het selivcerd
gcta van 20 Madsnnnfpreekcrs tot W hadt verhoogd: mede
dat de geromovecrde Schout Baars, weder kans hadt om
eerstdaags den Burger van der Worm, in die qualiteit tc
vervangen; en eindelyk dat ook den afgezettcn Overman
van de Roorcndraagers , genaamd Lameek , misfehien een
gelyk geluk ten deel zoude vallen.
Xf'^kfierdim, Rotterdam cn elders, hadt Mercuur weddmgfehappen hooren doen, dat de Prins van Oranl als 'er een Congres te Dresden gehouden wordt, tot de heurvorfielyke Waardigheid zoude worden verheeW even zo wel als Wurtemberg, Toscaanen en Hesfencasfel; en als dat waar ^ voegde men 'cr by, dan zal het hinkende paard agter aan komen. >■, - 1
Te Vlisfmgtn was men zeer Vergenoegt dat de Vice-Adm.raal P. Haktsi^ck, het aldaar ter reedt leggend Bataafse!, Lsquader was1 komen commandeeren; en'men wenschte denk.ran ken Capitein G. Verdooren van harten beterfchap De Brutut paradeerde fchoon , hoewel 'er nog een lidtecken of wat aan te zien was van de peperneuten die 'cr in t1e jongite Zeedag tegen gevlogen waren
», ^■f'nfl^dam de zaal van het Stadshuis overloopendc .
fwe?DXü4HVT-de rCU, dW dejoIale ^edelLmer\ twee Dichters druk m gefprek met elkander gevonden, ten
«in*



C 867 )
einde voor die Kamer een bestvoegend toepasfdyk vaersje
re maaken. Zie bier de woorden, uie hy'oen dier
Hengftcnbron drinkers hoorde recitceren :
De Ratten jleepen hier. uk kisten en uk kas/en,
Hét brood, dat aan het weesje en we duw toebehoord', Hier leert men woekerzucht, door woekerzucht, verras 'en ,
Hiér wordt op hooi- gqza'g, de mvre vlyt vennoord ' -! Geen Beien Jlorten hier het eelfle dat zy kezend
Geen Mieren brengen hier Ooit oogst oj'welvaart aan; Maar Gieren plundren 'tgoed van ouderlooze weezen ; —
ën? weer konde, ik Mercuur, kilt van- dit vaers
verstaan ! 1
Nóg hiidt Mercuur te Amflerdam hnnren
dat door het Intermediair Gcmeentebeftuur dier Stad , beflooten was, om de voormalige Eerengoftoelrens' in'de"Ker¬
ken weder 111 te voeren; doch, dat dit, door hoog bevel, verhoeden was. 'De Patriotfche Inwooners dier Stad', hadden zich, over dit bellnit van het Gemeentebeftuur, met zeer veel grond van reden, verwondert; aantrezien zy niet wceten, dat de voorheen'gegeevene orde, om die disrinctive eerplaaatftm uit de Kerken te weeren, herroepen of'ingetrokken is; en eene wet altyd dn werking .blyft, zo kpg dezelve niet, door den Wetgever, buiten effect wordt ofis
gefteld. ■ Derhalven zoude dit,' (als het waar if)
eene ufurpecrende daad van oppergezag involveeren, die tiireci tegen den uitgëdrukten wil' der Souveraine VodksvëMS dering ftrcedt, en geheel, als algemeene Wet befchouwd zynde , van het Huishoudelyk beftuur eener Stedclyke Municïpahteit afweek;
Op alle Admiraliteits Werven en in geweezene ofno*zvnde Werlhuizen voor den Zeedienst, hadt Mercuur, de Bataaffche Zeebonken, zeer te onvreden gevonden, om dat dc fleer van Ktngsbergen voor den hem aargebooden post. als Lid van den Raad der Marine bedankt hadt.
Mede was men zeer verwondert dat de Heeren Bleker cn Vatcbender geweigert hadden, om de posten van A7a-
tionale Smdtce tc aanvaarden. . Nu; alle waaroi/.msn'
Jjebben thans hunne daaron.men !
De volgende aankondigingen zyn Mercuur in"dc" hand geftopt: " "
De Boekhandelaar viÜ Ö#men , voorheen zittende Gommis



C 868 >
iiiïs aldaar, zal doen drukken: dc 'Noordhollandfche Koorn» _ beursgangers, ter tafel genodigt by hunnen gewoonert Castelein Baerzelman in de Kalk op de Kolk te Amjlerdarr., Nagelbytend Toneel/luk; waarin men. de Castelein .met zyn Vrouwtje , plukhairende, zal zien walfeeren.
De Gebroeders Hofhamer zullen op hunne Stecnkoolkopcry, eenige fintcls ter verwarming van den Armen, met het'aanftaande wintcrfailben , graas uitdeden; mits van de contributie in de Burgerwacht vry blyvende.
Eerlang zal uitgegeeven worden: dc verfcheenen geest van de braave, kundige, en tevens ongelukkig geweest zynde Mevrouw de Cambon, aan haaren gevoelloozen ZóoH. Zullende behelzen eene les ter waarfchouwing aan alle ondankbaarc en geweetenlooze Kinderen 1
De'Boekhandelaar onder de Linden, twistende in het Ryk der Geesten , met zyn overleden . Confrater Pieter Meyer , over het recht van de Copy der Boekzaal en die' der zaamenjpraken der Doodcn, zal op de pers gclegt worden. ——
Jan de Sterke , Boekhandelaar, zal uitgeeven :-Fockenbrogh rechtende met de Reuzen ;' waar agtef 'gevoegt is de Fabel van dc Koe eh Kikvorsch ; onder'de fpreuk: die dikker wil zyn dan hy worden kan, moet bdrjlen ! ——
Van Leeuwen , zal in de Brakkcgrond, tc Amfterdam ; verkoopen, al het overgehouden Scheurpapier en oude Couranten, die hy geduurende zyne directie aan de Stads Couranten Drukkery heeft opgezameld.
Dé Zoon van den Amfterdamfche Uitdrager Doornhagen, fAêd rratis aan, te verkoopen, alle de oorvygen en fchoppf>n onder zyn broeK ? die hy, zoo tc Sioterdyk, by den rëwezen'Boden Haring als «kiers , gratis omhangen heeft; die 'er van gediend gelieft te zyn, adresfeere zich by des Pedants Ouders, woonende in een Kieerkopcrs Keldertje , In' de Kalverftraat; kunnende direct, mits van goede doreii óneen lievige lederen' broek voorzien zynde, ge holpet, worden!
Gedrukt in den Haag, by SNEYDERS, van TIENEN en Comp. en alom te bekomen a a St,



C 881 D
dragende dier, de goede Natie, liet goede BatnaiTchc Volk, weet 'er n:e:s van; Cn hoewel zy her hoogde en gegrondde vertrouwen irj het kundig doorzicht haarer Regocring heeft, Is echter, hier of daar, nog wel eens een wysneuzigen Lastdrager Me, hy het nazien zyner papieren en het indenken aan den last van den Burger HuLtman een feheeven mond durft trekken en mompelende aan zich ze.il' durfc vraagen: Kees! waar pffve» je uttittn? — Nu dunkt my, Bloemend 3/ixempje! dat gy', o:n \ reedes wille, want aan di^n Janus en adderen kunnen wy ons niet Itooren , ons eens juist opgaalt, in hoe verre de Commisfie van den Burger ElOLTMAtj te Berlyn, al of NlfiT puttig voor de Bataaffche Natie whs; zie, dit doende, ijvant uitgebreid nuttig is die Cumnüs'ie zeker!) zoudt gy veele Drynen cn misnoegde Ezelskoppen, radicaal, den breeden br)bek toebinden, en doen kyken cv.cn of zy met een bundel Bataaf, fchc Refcriptien voor den kop waren geUageq! Heil hebbe uwe Staatkunde! Heil hebbe uwe verlichting!
KLAAS de PRUIS.
ANT W ü O ü D.
„Allewezen moe ten wezen! zie JANUS Aa. 76, bladzv de 578. Dit is al wat wy hierop antwoorden ; wy vertrou* wen op de braafheid der Rcgcering, die gewis gecne nut-* tcloozc onkosten duldt, en voegen 'cr, ter onzer verfcihooning, by: wy toeren ten deden ende en wy propheteeren ten dee.en!
Nog cen Brief:
BURGERS, REDACTEUS!
Daar uw Weekblad de Pol:ti-.l:e B/ikfem meer gewoon dan eenig ander Tydfchrift gelcezen wórdt, en, voor het grooter gedeelte den Byval des Volks keelt verworven ; zendt ik Ulieden ! iernevens een Exemplaar van een zeer puttig, onlangs uitgekomen, Volksboek, tot Tytel heobende :
ONTWERP VAN EEN SAMENSTEL VAN ALGEMEENE BELASTINGEN, OVER DE GEHEELE BATAAFSC1IE REPUBLIEK, zodanig, itt evenredigheid ingericht,
1. Dat de minvermogende , tot de negotie ongelegene en tuin oj onvruchtbare gedeelten der Republiek doordoom jet meerder in evenredigheid gedrukt cn belast worden , als de meer vermogende, ter negotie gelegen, en vruchtbare gedeelten;
2. Dat de Fahtiquen daardoor herleven en vermeerderen, cn de {landbouw in 't algemeerit, en de cultuur van
V c c 3 otü*



C 8S2 )
'onbebouwde Duinen en Heigronden in het byzonder aangewakkerd worden;
3. Dat by vermeerderde Staatsbchorftcn ; nooit eenige Extraordinaire middelen van Betasting behoeven uitgedacht óf daargefield te worden; maar door evenredige verhoging der zeiven , daarin kan voorzién warden, en ook a.zoo in geval van vermindering.
4. Benevens eene Acmwyzing luje en waaruit eene vernhtigirig Cas d r Siadtsfchülden, en eene Referve Cas, voor ott'rorziene en butengewoone StdO-sbehoeftèns ■, te fourneer n cn in pand te houden, zonder immer te behoeven daarom Extraordinaire Belastingen t,e heffen of Negotiatien te doen,
5. Alles riet nodige Reglementen , en zoo met Staatkundige als op Recht cn Bilykhetd en evenredigheid fleunetidè gronden, betoogd,
door
EEN BEMINNAAR ZYNS VADERLANDS.
Welk Volksboek ik, mi eene bedaarde cn onzydige nalcezmg van zoo veel gewicht heb gevonden, dat Ik, ten einde het algemecner tc doen kennen en overweegen , Uiieden vricndelyk verzoek dairvan eene brede beftordeclir: traan het Publick medctedcclen. — lk weet wel , dat uw YVockbi.id voor geene Recentien, hoe ook genaamd, georg:.nifeerd is; doch, het nut des algemeens, dat in dit wer'k. in de daad, enkel gebuteert wordt, zal Ulieden, hoop ik, aanzetten aan myn verzoek tc voldoen ?
N. N.
ANTWOORD.
Schoon dc les: Schoenmaker houdt u by uw leest \ voor ons eon Stökpaardjen is :,eworden, — en , om met de Üouaiiere van Willem de 4e te fpreeken , un point d'hennet.'r dccidé omfiuit; zullende wy, in een volgend Nommer aan het bovenftaande verzoek voldoen ; echter niet om eene Vonnisxellnig over dit ONTWERP VAN ALGEMEENE BELASTING tc geeven; zoo hoog vliegen onze electrique pylen niet; maar enkel om, door eene duidclyke Voordracht der daarin behandelt wordende, hoogt belangryke onderwerpen , de Bataalfche Natie nader kenbaar te nn-'ken, met den welaaneclcgden, uit de braafïïe grondbeginze-len voortgefprooten , inhoud van dit Volksboek.
li:t ïsfchen betuigen wy den Gcëcrden Schryver van voorbaanden Brief onze erkentenis voor het toegezonden Exemplaar 1
DE REDACTEURS.
Zeer



C 883 )
Zeer gaarne hulde aan dc waarheid doende, plaatzcn Wy,f htterlyk deii by ons óhtlangeü brief , van den Raad def Gemeente der Stad Veere. — Of deeze Brief de zrak in questie opheldert laaten w> ter beöordccling VauLieden des kundig over.
Aan den Schryver des Poltttckcn
BORGER! BUx: sus. •
De voor ons anonlme Schryver, welke Merkuur zoo kwalvk onderlicht heeft, op zyn» Rei/, coor Zeeland', cn in Uw alom geleezen Blad van den 7de December geplaatst, bctrcklyk zekere £ 1300 Vlaams, verftrekt, ter fehaadelooslkliing. van dc door inquartiering gedrukt geweest zynde Ingezetenen , welke van die fomme niets hadden gencotCH. _— Diend ter onderlichting van het algemeen , welke, volgens de gedaane voordragt, daar in b&rèkking hebben; Dat zy zich niet by den Burger van Tiffeicn nodig hebben te vervoegen, ter verkryging van mfurm .tien, niet betrekh k £. 1300. Klaafesi maar van £ 900. Vlaams, de eene helft in Banco by overfehryviug en de andere helft in Contant aan de Ge'mcente-Raad der Stad Vere tot dat einde verftrekt, cn waer van zoodanig gebruik is gemaakt, als door het Gemeente Beiluur ten alle.; 'tyde, zal worden verantwoord.
Wy verzoeken U, Burger Blixem ! deeze in uw Blad te plaatï'cn, ten einde het algemeen met geen duister voorgeftelde fuggilatien worden opgehouden , maar dc weg aangeweczen , waar zy zich konnen addresfeeren
Heih De Gemeente Raad van Vcrc
A. JACOBZE , vr. Vere En van wegens dezelve .
den 19de December 1801. ' J. E. MARTIN.
MERCUUR brengt het volgende :
Te Amsterdam hadt hy vernomen , dat de Landmectei' Evert. Floryn voorneemens zoude weezen , om een Mathematisch hetoog te famenteftellen, over de nuttigheid van 'geiykleid in Maaten en Gewichten, meetkundig betoogt, door bygevocgde "Plaaten en Berekeningen, van Heele, Halve cn Ouart (Vlerediaanen, ten diende der Winkeliers ; de Modderbouwkuudige Burger Schelling zou 'cr eene Hobgduitfche aanpryzende Vóortteeden cn den Architect van der Hart zoude 'cr eene gelyke aanpryzende Nareeclen byvoegen.
Tc Groningen had Mercuur vernomen, dat de loflyke Municipalitcit eene Publicatie had doen afkondigen, {trekkende om het nieuw tc bouwen Stadhuis te' doen voltooijen; zy had ten dien einde eene Nego'iatie doen openen ter fomma van een honderd duizend Guldens tegens 4 pCto , en zulks alleen om reden (gelyK. in die Publicatie gezegd wierd) om aan het gemanifesteerd verlangen van een aanzien-



c 884 3
zienlyfc gedeelte der Burgeren cn Ingezeten te voldoen:
Welke Vaderiyke blyken nlwederom door kwaadfprekeride tongen werden tegengewerkt, onder anderen had Mercuur in gezelfchap geweest by cen erriplole van het Hof van Juftitie, welke openiyk geaegd h..d: ,, Ha! nu wy reeds door menigvuldige Geldheffings overladen zyn : wil ,, men ons nog met Stedelyk papier de Kasfen vullen , 'er „ zyn immers andere _Fondfen genoeg voor handen om het ",, Gebouw te voltooijen : waarom niet een der Fiscaalen „ afgefchaft? wie heeft ooit gehoord van twee Fiscaaléh ,, onder het voorgaande Beftuur? en waarom allerhande „ katte kwaad aangehaald, cn ter bezwaring van dc Stads „ Kasfe alles crimineel behandeld ? of is het delict van eene ,, Leopo.d Prange, ten Post, Bakkerling, Beerta cn an,, deren, die om bagatellen ten totale mine van hunne ,, Hüishoudings; en ten koste der Stads Kasfe zoo veele ,, wecken, in ongezonde gevangenisfen hebben gefmagt ,, aan het Crimineele onderhevig?" en dergelyke praatjes meer, zoo dat het te vreczen Hond, dat dit loflvk oog merk verydeld wierdt,
Den Burgerde Jager, Klccrkoper in deGcltcr.hgfiraat, alhier, kogte onlangs twee Neusdoeken van cen onbekende Vrouw , waar over (hy de 'Jager, op het Stadshuis, voor den Fiscaal geroepen wierdt, aan welke Citatie de Jager voldeed , dan toen hy vertrok , en naar huis wilde gaan , ftonden eenige Pcrfonen in de gang van hetStadhuis, welke Per • fooncn de jager wegens zyn zwak gesigt niet konde onderfcheiden , alwaar om hy dezelve zonder groeten voorby ging. — Dan eender beiden riep hem te rug; zeggende: hem! bortsje! ziet gy niet, dat ik de Prxfidcnt Siecama
ben? De Jagtr antwoordde: neen, Myn Heer!
de zwakheid van myn gezigt permitteerd my zulks.niet. Siecama'? hier op antwoordc : ,, Dan. kunt gy nader„ hand uw hoed zoo lang afhouden tot dat gy uit dit ,, huis op ftraat bent; op dat gy uw niet weder aan zulk ,, eene onbeleefdheid als deeze fcnuldig maakt." De Jager zich hier over verwonderende, en zulks aan hem Siecama door befebeiden woorden te kennen geevende, licto»cama dc Schout Giati komen en de Jager in arrest zetten! de Jager zich het ongeval van Bakkerling, Beerta cn tch Post herinnerende, belloot (wyl zyne Vrouw hoog zwanger was)om hem Siecama, dooreen der Clercqen, te verzoeken om naar huis te mogen gaan? het welk hem onlcr zware bedreiging en belasang van naderhand beter op te pasfen, eindelyk werdt toegedaan. By gelegenheid over die Groninger wyze van behandelingen in Juftitie nader. Heil
hebbe de Fiscaal van Wartum !
Gedrukt in den Haag, by SNEYDERS, van TIENEN en Comp. en alom tc bekomen a één m 1 halve St.



i Die v?or wgermetttasn te da wieg mrfe&i 7jV^
Kunnen iinmas beter regeeren , dan die door Uwa zogenaamde Volkskeuze, aan 't roer van Stuit waren g-efteLd — GearaagtU vooral Broederlyk; ziet toch nlct'mCcr oTgevoelcns, want gy weet, uar alle panyiehap is atl'e!eVj"°— Wanneer een wys Befiuun den waaren Qo&wutónder U zal hcbo-en doen terug keeren j dan zyt gy'behouden.
Deeze de weg, die Mercuur Ü te betreeden voorichryfr en volgt gy zyne wensen , dan vleit hy zie;-, wanneer het nieuw ingctrecden Jaar by de overigen daar heenen zal gemeld zyn, dat hy U in eenen gelukkigeren Haat •üai zien.
niDi-rro620 Aanfpraaken vertrok de in den Raadzaal' van JUFltlsR vergaderde menigte, cn men ging over tot het doen van eenige aanfteliingen van nieuwe" Hofraadvi,. w?:,r toe Lieden benoemd wierden, die in vorige tvde , , die Waardigheden bekleed en zich op eene meesterlXke'wvzvan d,e bedieningen gekweeren hadden, welke Pcrlboücn eerstdaags zonJen worden gcpreci.niiccrd , cn geïnftallceiv,.
. A'? efn bewys, dat de Vryheid .Her Drukpers, die wv In dit Land in auffe eene ruime mt.ite blyven cenïeten'' , met weimg tot bevoord-.-ring van menig heilzaam einde dieir. Kunnen wy melden, dat zedert net door ons onland rnejegeede omtrent de fchrecuwende behandcline, welft aan Ov^-gegy zelden te Amfterdam, u ierdt aan edx n die behandeling vry wat gebeterd is ; Wy hutten hier volgen, het aan ons ten deezen opzichte toegezonden bericlit:
tj . rt • Éen 23- tje -err.ber tjiot,
By de eerfte doorbladering van uw onon beerlyk UaobM oS- km lk niet ontkennen, eem'gzin.s eene buiténuewoone verwondering my beving, tenvvl van de aan u tóefcezondene Misnve. van i9 II. geene dc minilé E maakt wierd; doch daar ik na fecuure informatie ontdekte de laate bezorging ongetwyfeld hier van dc oorzaak was raapte ik de boel by elkander, en ging weder m? mvne* verrekyker aan 't befpecnleeren, met die genoegehke hoon t dat ik m uwe volgende, het een of ander fdc voorig. brief bevattende) mogt vinden! betrekkelykGyzeW, GvzeWte meer wensch ik dit! om door het volgende/welke m! Citeere zo 'cr mogelykheid is , mede fn dat zelfde £
ZVniïnl]QT*r™tIQ briefte P]aatfen' tér ra!is^i« voor gevoelige, dat u fenryven tn welmeenende i-aatfp-evuWenbewerkt hebben, dat geene, welke in den Gvzèi-kim door my waargenomen is , en dat Je Regenten Zal doen zien, men mm weet te waardeeren, wanneer zy lieden den onaeluE Se er na behandelen, maar. ook teribn, den Gyzdai weet D d d 2 Eg



( 858 )
te leiden, zy zich als rechtfchapen menfehen moeten gedragen, zonder hunne Rechteis tentam.es aan te doen, die hun reden geeven, zy tegens den goeden wille moeten werken, en met forsheid hunne buitenfporigheid temmen. Zie hier het gebeurde, op Maandag 11. voor, om, en in de gyzeling met myne kykers vigileerende , ontdekte ik circa twee uuren in de namiddag, het moment van vreugde, ja een moment voor gevoelige harten onbefchryfelyk, ik zag ongelukkige met dc glans van vergenoegen , met een oprecht hart uitgalmen: Heil de braave Regenten! en dat wel, wyl door den aangeftelden Giplèr Af,'Hófman, (zynde een waar menfehenvriend)-gecommuniceerd wierd, de Gyzelaars hunne vorige vryheid weder zouden genieten, 'twelk oogenblikkelyk bevestigd wierd door de in de gang lating dier geene , die bevoorens zelfs geene admisfie- bülietten hadden kunnen krygen.
Ik kan, waarde menfchen.-helpcrs, dus niet genoeg Ul. myn dank betuigen, voor d'at geene welke Gyl. in het werk gefteld hebt, tot foulaas voor ongelukkigen ; doch echter met verzoek gy nu ook nog zo goed wilde zyn, om die Regenten , welke reeds hunne gevoeligheid aan de ongelukkige Gyzelaars den dag hebben doen zien , te comphmenteeren, met de wenfehen , dat alle Rechters en Regenten deeze behandeling tot een richtfnoer moge dienen , maar ook tevens, dat gy den Gyzelaar die verplichting onder het oog brengt, zy zich bedaard onder elkander gedragen, de vriendfehap maintinceren, geene famenrottingen maaken, onbezonnen middelen in 't werk ftellen of diergelyke discourren voeren, waar door zy zich by Rechters verdacht maaken, wyl 'er maar een enkeld oogenblik nodig is, om die Regenten weder hunno vorige maatregelen Cen zelf> gegrond) te doen neemen, en ook teffens te doen gevoelen, de wroeging welke zy zich op den hals haaien, zoo voor hunne thans mede ongelukkige dcelgcnootcn, als voor den nog komende; altoos in het oog houdende dat Gevangenen en Gevangenen eene groote differentie is, en men dus nooit zeker kan zyn, welke eerlyke principes men bezitte , en w-at man men zy, van de bevryding der civiele Gyzclmg gefecureerd te weezen.
Dit twytfelik niet, cn deeze my zcVs verzekert houden, dat dit invloed maakt zo wel op den een als ander, waar door uwe naamen, en die der medewerkers in gedachten zullen getekend worden, en zy hun beide zich hier na zullen gedragen.
Zie hier Vrienden, het geene ik my verplicht gevonden heb u weder te moeten mededcelen , wyl gy 'er het wezentlyk gebruik van weet te maaken ; wy recommandecren ©ns in uwe menichlievende vriendfehap, en zullen niet af-
zyn



C 889 )
zyn psr eerfte gelegenheid Ulieden perfoneel te complimeriteercn.Dit verzek.r; u de Burger
V. D. V.
NB. De bedoelde brief van den 19 December is ons wel geworden , dan , na den ontfangst van den bovenftaanden , achten wy het noodeloos, dezelve den Leezer mede te deelen.
In weerwillc van de flechte wegen en overftroominge» , heeft Mercuur al vliegende getracht voor Nieuw- Jaar te huis tc zyn, om na 'tCour, aan Vader Jupiter, eenige ingewonnen berichten mcdetedcelen.
Te Groningen gekomen, wierdt aan Mercuur het volgende Request, door een gewapend Burger, in de handen geflopt, 'twelk voor eenigen tyd aan het toen nog beftaande Uitvoerond Bewind , was geprefenteerd:
yJan het Uitvoerend Bewina ser Bataaffche Republiek.
De Ondergetekende , alle gewapende dienstdoende Grenadiers, Fufeliers en Canonniers, van het 3de'Battaillon der ifte Halve Brigade der Bataaffche Gewapende Burgermacht binnen deeze Stad en Stads Tavel woonachtig: wenden zich met eerbied, welke vrye Bataven past, tot Ulieden: te kennen gevende, hoe zy op maandag den 20 July laatstleden: na hunne gewoone exercitie volbragt hebbende, by en na hunne terugmarsch, op de vismarkt gekomen zynde, moesten zien en ontwaren, dat een hunner Mede - Grenadiers, met naame J. Munting , $z. cen der uitgetrokkene Burgers; op wiens dienst en gedrag, geene het geringfte vlakje kan gezet worden : en voor zo verre hun bewust en bekend is, voor een waar Vaderlander t« boek ftaat; op ordre van den Commandant van het Battaillon , uit het gelid wierde getrokken, en van zyne wapens niet alleen, maa? zelfs van zyne Epaulcttes (by het point d' honneur van djn Krygsman zo heilig teken 1) wierde beroofd. en i';us reeds naar hun oordeel voor het front
van het Battaülo,! als een flegte Kterel wierdt veroordeeld en behandeld, en wel met dat oogmerk, om hem in het D d d 3 - ge-.



C 903 3
een Commercie-Traftaat zoude worden gehandeld, — en de bekendmaking van 't zelve, zoude veel verwondering verwekkee. I t f_j
1\ 13. fetnts (zegt"men) is naar de Planeet Aarde gebannen ; wy hoopen hnar eerlang te ontdekken, en eene befchryving van dit flangevel aan onze leezers mede te deelen.— Nog iets: 'er Wferen Bettrefde Cachett-, afgegecven tegen zekeï 'peifoon, welke met Selenus en Pan ,een verraaderlyk "plan hadde gefmeed — volgends het-zeggen van Mercuur
ziet hy 'er uit als LANGE PIET van Breda en blaast
en werkt met zyne neus als de HaAYV'ISCH het byzondere, dat men van dien-Suppliant verhaalt, is: dat hy de Dienstmaagd van Mevrouw JUNO voor de tweedemaal zoude hebben bezwangerd , en dat hy uitmunt in het uitzuipen der Genever Viesfen van de Kelder van JUPITER.
Wy hebben ontfangen de volgende Misjivs.
BURGER BLIXEM!
Jy krygt zekerlyk van tyd tot tyd al raar flag van Brieven
Wrant joue Krispendentie fchynt my al vty uitgebreid ; •
maar van een Krcngenvanger heb je gewis 'er nooit geen gehad. Ik moet ook het kostje met te veel ongemak's Morgens voor dag en dauw opfnorren, om buiten een ambtje te blyven , want van die ambts-höngcr heb ik tc vreezelyke fchrik gekreegcn , zedert ik in myn ieeftyd gezien heb, hoe het zomwylen met de eerlykfle en verdtcnjlclykjlen mannen
vergaat. Hoe'veelen blyven niet om brood zuchten,
terwyl Botmuilen, Schreeuw/elyken, Domkoppen, Windhuilen , Dwee:?ers, 'ïrotsuarts, Eigenbelangzoekers, Vrekken , - Tuimelaars , Intriguanten , Doorbrengers, Waantvyzen en dergelyk groot uitfchot van Volkje meer hen de loef hebben weeten af te fteeken — cn dooi; het blind geval in veiftommende hoogheid gcraaken, Avaar toe anderen, zelvs met Salomons wysheid en jaaren arbeids-j niet kunnen komen. — „ Heb je een go'je 'kruiwagen of vcritaa je jou ,, op eigen— vinding — nieuw erwetfche Complimentecrin„ gen — alias: Oud e-Hof- Buigingen, dn ij 'cr kans voor ,, jou," zeide my een oud Vriend, wanneer ik'hem raad vroeg om een postje te zoeken, het welk ik ecris in myn kop kreeg, door het gerammel van myn Wyf, te 'vraagen — 'anders waarfchouwde hy my met ïryn klompen van het Ys
te blyven WüytvdgéS', Liiipeu, buigen!!.'... Wat
taal!!! ! welke Eigenfehappen !!!!!!!!!!!! Deugd , Verdiensten en Bekwaamiifden zyn die dan al uit de mode? — ,, Uit de mode of niet u t de mode" — hernam do Gnze Kop" — „ raadpleegt uw Ieeftyd,-— proeft de ondervin-
ding



„ dien, die door eene -misbruikte onder/leuning van de ,, uwen met, gewetenloos was bevorderd, en df.r vreeie t, van den geweldigj/en arm, als bedremmeld, niet was ïï ter uitvoer gebragt; — men heeft a/s op uwVoctfpcor
tot ware cn eerlyke verééniging , die de w.sre ftaatï» kunde rechtvaardiédyk voorfc'nrccf, detigdelyjt gezind , ,, hoe zeer men in het hart de triumph eener parthv eenig,, lyk beoogde, (J ten fcnaamteloo.sten ( mag ik het zeg„ gen) verrascht, — Ve/rbLeekt niet waardig hejud.! ,, het is zoo! zie hier den reeks enhêtokwederspreek^ i, baar EEïèoó der grieven, cn van het tegenwoorlig„ beleid van zaaken, welke zulks zonneklaar a.mtooncn, „ en het Vaderland , zonder uwe krachtdadige tusfehen-
komst, wel dra weder in handen zullen 'brengen van ,, den erf-vyand, uit welkers klauwen het met zooveel ,, droomen bloeds en met zo veele opolferingcn eens ge„ red is geworden, en waar tegen liét voor'ccuwig dagt ,, zeker tc Zyn — Men beeft uwen naam , qie niet als zé,, geningen in de mond van alic braaven verwekte, byna „ ter vervlbekiifl; gefteld — immers eene vlammende wreak ,, thans doen ademen." — Ik zegee u ernftig — k bidde
rj om de liefde des Vaderlands ziet dit gefchrift
in, dat ik u bchandigc en gy zult, zoo veele regels, zoo, veele waarheden van flrydtge afwykingcn cn overtredingen van het wezen/yk belang des Vaderlands, en deszelfs verpligte verknogiheid aan het uwe vinden, dat
&/ 'er zult van beert-:. - Ik moet u nog meer zeggen,
fic vlieg tot u om voorkoming van nieuwe rampen door
billyk hf.r.sïr.l en gepaste ordening Ik zweere het
v. — Het vuur fmèu/i onder de asfche t- ontvonkt het
eens, bat st hei rasch in eene ligte, laaye vlamme uit
en wie zal dan een te z cr getergd geduld, en vervoerde •wanhoop temmen;— reden of geweld ! voorde eerfte
zal het dan immers te last zyn cn voor het iaatfte
zal de woede geen weg meer overig laaten ; ■ . myn hart
lfloed reeds van de akelige gevolgen, die ik dan voorzie
en voor dc wecklagte, die ik reeds hier cn daar hoor uitten.
Wee! dierbaarst Vaderland, waar een verbitterd Volk Zich immer wraak vèrjehaft door wapenen en dolk\ Wee iedrai Dwingeland! het bhed dat hy doet droomen, Zal, fchoon zyn tróts verwint, nog op zyn/chedel'komen ; iffts de zaak van 't Volk — 'i. belang der men/chclykheld Van geen gewigt in 'ï oog der Oppermajesteit'.
„ Vergeeft my. o Held ! deeze nitboezeming maar
„ ik mecne die aan u vcrpligt tc zyn om de Eendragt en
de WEDFKKKEHiNG der Orde en Rfgtvaardigheid naar „ uwe beginfclcn in myn Vaderland van uwe kragtdacigo ,, hand af tc fmecken —.—! "
Hier



C 921' )
Wrèngên 'f en in bet Album der Befognckamer ovorfehryven, of anders in cen Goud lystjè daar verzoeken op te hangen.
MERCUUR, had verder over Gevangenlfen en Gevangenen veel hooren fpreeken, onder anderen had men irf' zeker Gezelfchap, waar veele Militairen komen, over hét Militaire Provoosthuis der Generaliteit, al zeer e rnjti ge ■ redeneeringen gehouden , hy gelegenheid ■, dat aldaar,- soonze Pdititkf Blixem No. löi. als de Heer Politieke Blxem , gcleczen waren — Een ieder fchreomyde het uit, hoe 'net mogelyk ware, dat, 'daarby het Crimineel Wetboek voor de militie van den /laat van den 26 Juny 1799, althans in obfervantie , zo uitdrukkelyk bepaald is : ,, Bat ., de Rechtspleegiftg in V algemeen wel met eene btda<tr,, de voorzichtigheid, dach te-ens mtt de meest megchke „ jfpoed en zonder eSne ncdelcoze vertraaging moet „ worden uitgeoeffnd'," (volgens Art. 29, rite Capittel van de 3de Afueeling) en voorts by Art. 3 Cap, 4. van dezelfde Afetceling nog nader word geboden , om de Procedures direct te beginnen, ten fpoedigflen voortfezetten, en zi dra,, naar de omjhridigheden mogelyk zal zyn, ten
einde te brengen hoe dus, daar die.goede intentie
der mensehlievende wenrevers zoo duidelyk blykt, nogthans jaaren tn dagen Gevangenen kunnen zitten zónder afdoening of bthoortyke- voortgang ter afdoening — Hy boorde onder andere 1 fpreeken van een Bombardhr en twee Cmotmiers, die kregen! diefte van cen hand vol kruid, befchuldigd en beweczen. zylvd'è' zekedyl: ftrHi'bnnr, reeds Jaaren gezeten hadden , cw.zedert de da ar f} el: mg- dér jong/le militaire Vierfchaar, althans nief eens verhoord
waren w elk cen eile'fidig loeven dus zulke wezens
niet moesten ondergaan, en weikc onnutte fel zwaare kosten den Lande daar doorniet wierden veroor..aakt ?
of niet ieders m.::seh!yk' har; Érfifcsfc rar.gedaai worden , als hy het lot dier .lieden naarging, daar zy in -hei'■geheel
reeds vyf jaaren ggfzeton badttón en of zo * ene lange
vcrwyling van ftraf donr |en Militairen Fiscaal, wien zulks aanging, goed tg maken was?
Hoe al daar mede zat een Capitein J. F. van Dunne, by het r. Bataillon der zesde halve Brigade Bataaffche Infanterie —H over en ter zaakc , dat hy met een Chirurgyn-Major van zyn Battaillon questie gekregen hebbende, denzelven
een wonde zoude toegebragt hebben hoe deeze in
1799 te Amfterdam, na een maand zittens, was losgelaten, en weder by zyn Bataillon te Groningen "teiug komende, de navo was gearresteerd, cn na één Jaar aldaar gezeten te hebben zonder if/for-matica en.verhoor herwaards in de GeneGgg 3 ra-



C 929 )
wederga in de registers van Refolutien van alle de Collegien van dit Vaderland aan te treffen, heb gemeriteerd. Vermits ik dan met leedwezen moet ondervinden, dat ik die gevraa"de particuliere audienie van U noch niet heb mogen, bekomen, vind ik my in deonvermydelykenoodzakclykheid gebragt, om u deze myne nevensgaande memorie te moeten pralcntèeren, waarop ik folliciteer cen fpoedig en favorabel appointement te mogen ontvangen.
Alzoo uit uwe Refolutie koomt te geblyken, dat de Hooge Militaire Vierfchaar , die als een Collegie van Rechtspleging over by haar ingekomen klachten , mits van haare competentie zynde cn naar verhoor van partyen , moet vonnisfen, zich in dezen als klager fchynt te hebben opgedaan , 6n 's Lands Fiscaal Conrady ook op zodanige wyze daarin fchynt geadvifeert te hebben, moet ik dezelven als party dig befchouwen , waarom ik verzoek, dat deze myne memorie door U niet mag in hunne handen gefteld worden, maar my eerst de gelegenheid gegeven, om my tegen hunne, my onbekende aanklachte en opgevolgd advies te kunnen verantwoorden.
Ik heb de Eer van te zyn
Den Haag, Uw Heilwenfchend Medeburger
den 15 December, (getekend) 1801.
J. R. van LITH de JEUDË,
'Copie. GELYKHEID, VRYHEID.
Den HAAG den 15 Septtmber 1801. Het Zevende Jaar der Bataavsche Vryheid.
Mr. J. R. van LITH de JEUDE,
jian den AGENTgan OORLOG der Bataavfche Republiek. BURGER AGENT! Wanneer ik op den elfden November van het gepasfeerde Jaar, my als Auditeur Militair by de Bataaffche Armée in Duitschland bevindende , in het midden myner menigvuldige bezigheden, uw befluit van den eerften dier maand (N0.Ó6) ogti-ing, en uwe Misfive van dien zelfden dag (N0.Ó6) aan dén Krygsraad te velde gefchreven , wierd gecommuniceerd, was ik niet weinig getroffen over derzelver inhoud. Onkundig, dut 'er eenige klagten tegen my beflonden, wat dezelven behelsden , wie myne aanklagers waren , en keer dan honderd uuren van myn Vaderland verwyderd, was het my niet mooglyk op zodanig eene condemnatoire Refolutie, als my op hetonverwagut, zonder my te hoeren of zonder Hhh % my-



komst, ,„ dat zeker vertrouwen, dat m ,aJ Verlegenheid niet zoude worden eevvei»crH nm, .i11" ge~ gerande eer te kunne*^v^?£f$^^r!e?2■*,l," 2wi emoe, tot U, Jgi ' fnétverzoek
de nodige orders gelieft te ftellen 2/ 2 l,■ ' daC G^
„ fhtkken, aan my vscr.kn geèxtradeèrd»& heb*ende om ü/en de g nfféhfN de ^ tl ^""klyk mailen,
onbctaamlyk ^drar? zon". Lt? r°> ' ^ dat ^'my aan eenig
.*$ immlroftc ™ritccren, door
wyze, met 1 et AveS™ 5 , rG' °»P-eene (Illistr*
Suehtig te U^v^^^^^taJr^fcteM^
^fe/V <?» Achting ! b g ?bben zulks te doe«-
(getekcnd)
CGUR heeft rn het afdrukken van zyne Ber chr™ ■„ v R rnef tog met blydfchap vernomen d« VRyDap ? ^ zcr maand January deQ^S^I^ &^ït£S^^ cc cerfhmaa! is verhoord geworden, en ï TUpftfrf°Z (Jat verhoor op dc onzifftb-arle wv p JUP1TL,R by
voud^hehben moeten traanen ftorten en 1UPITFR Z
MT al een goede Gelaatkenner ts, had nef iy£2Si£



C 932 )
onder de menfehen zyn dat is te zeggen nv
der Byën kropen al fpoedig uit hun Burgerlyk hol in het nest
der uitgewekene Majesteiten: en nu verbeeldde
zy zigzelven nieuwe Koningjens te zyn
Deeze verbeelding had Hechte gevolgen Dair re
voren maar één Despoot de Byën verdrukte, waren 'ernu py douzynen , halve en quart despootjes in zyne plaats gekomen - de familie teelde dag aan dag voord • - in al e hoeken van de Korf zetelden zich Aristocratifche Bewindslieden —• zo een heir van eigendunkclyke Belluurders koste de Byen nog veel meer, dan het Konin-lyK huis Waar van zy echter zoo zoetelyk de voetflappen b.gonnen te drukken cn de Byen konden maar in het geheel n et dulden dat hunne GELYKEN, SNA AKEN, die zy vit het met hadden verheven , thans over hen willekcuri° den meester fpeelden, en hunne billykfte eisfehen trotsch verimaadden.
WAT RA.VD? De Byën Honden andermaal op -
De nieuwe Burgers —- Byën Regeerders vluchteden i— de Vryheid zegenpraalde; maar het was voor één oocenbhk. Een geducht her Wespen, door dc bannelingen in%l?Tl' dl°2S m6t hen 'n,de K°>'f ~ doodde eerst, al war leven had en flobberde toen de Honingzaaten
„f™,^ S7 00ic vjy zvn SP blyven, ziet dan toch toe, aan Wj^rj Gy de hoede van uwen Korf en uwe Belansens overlaat , ——- en hoe zy zich op den duur gedraagen — 'Er is niets befmetlyker dan de Heerschzucht * en niets ondraagelyker dan de Hoogmoed;-de Dieren en de Menfehen hebben die gemeen. .
IETS PER EXTRA POST Op> 't ogenblik komt aan het Hof van JUPITrR een haasftgyk overgekomen Courier _ zyn medebrengen is CoL mittè General befloten neg een geheim te moeten bh vendoch intusfehen daadrhk te confereeren met den zendeling tot biUyke overeenkomst . MerduuriW gemerkt
dat het Dloot gerucht reeds invloed had gemaakt tn dé
fondfen in Nieuw Babdon merkelyk geftcJcn waren - -
die op de Burgt DE VRYHEID waWin een oogenblik Z pCt. gereezen - die op dc FLmtagie GELYKHEID i o pC, — ÏÏfr^hao31 WZS f* JÉ? lmF°rtante trek in DE BROEDERSCHAP , om dat dtt Huk goed eindelyk met de twee
DYvfaz^ DE VREEDE en
■ NG cPp /avorabIe voorwaarden by aankoop getroffen, op nieuw ftond in orde gebragt te worden.
Gedrukt in den Haag, by SNEYDERS, van TIENEN, en Comp. en alom te bekomen keen en een halve Stuiv.



D E
POLITIEKE
B L I X E Mi
No. 165.
Proeul a 'ffove. proeul a fdlmipe.
Maandag den 8 February 1802. be VRYHEID der DRUKPERS.
'iJE^e Mensch, het beeld van God kent fchaars z\n eige
waarde,
Ziet hy het eerfle licht in V Land der flaverny ; Maar tn en» vryè'fl Staat, roept hy als Forst der Aarde'.
,.Daiock myn grootheid maakt Ikdcnk^ikwerkevry JVie durft dit xotrrecht teil den edlen mensch betwisten?
Wie maakt de keten los. aan Aarde en Iftwel vast'»■ ïVier fcktohjle fchakel heet. de Mensch, de vrye phiistedi
''t Is Dv/angzucht', die daar na met yzr'en vuisten tast. Tree toe A/magtige ! doe vlugs dat monster vlugten!
Dit monsterf — dat he ftaat in uvt' bowind te treêni Schiep gy niet alles vry ? eu zal in boeien zugttn ■ De Koning aer Natuur ? . . uw evenbeeld adéén ? ... IVit taal vermetele! beveelt een worm. -*■ een made, . Den Vtrmer, die deez' Kloot draait op Zyn Almagifpil? Dy is de alvjyze God , en hy gedoogt het kwaaae . .
Ik zviyg. aanbid, denk door . en eerbied Zynen W lMyn voorrecht, groote God.' 'k bezwym op die gedagte ! , Voelde ik dior dwangzucht V eerst in haare volle ktagt; Op Jat ik 't goede, kieze en. yeor het kwaad my wa«tc i
Hebt gy, door £ost£rs brein, de Drukkunst voor*
r gebragt ..
IIÏ Dïïl. A *»of



C * )
loog Haarlem 'op die Maagd! laat vry è.e Duitfcher
iasfevi
Haar eerfte levenskiem, door Hemelvout bevrucht, Is in uw weeldig hout tot rypheid opgewasfen;
Zy werkt nog dezen dag in Neérlands vryè' lucht. Wie moet op u ó Kunst! niet met verwondring fïaaren?
Alwattoitwas. en is- en nadeel? blik zal zvn , Kunt gy. naar elks begrip; der waereld openbaaren;
Gy trekt naar 't eeuwig rond een eindelesze lyn. De dwangzucht grimt op u . Zy ffaat te knersfetanden ;
Zy heeft uw zuivren naam, door Vlek en Dorpen Stad, ln farizeefche mom, met ketens voor uw handen ,
Door haar gefplitfte tong met addrevgif 'ieklad „De Drukkunst (roept ze) moetin Nederland gekluisterd;
..Zy heeft het Godlyi Boei al veil te lang gefmaad i,ue eerwaarde Priesterfchaar in naam en werk ontluisterd :
Ze ontziet de Vaders niet op't kusfen van den Staat. „ Het recht. deGodvrucht, al de kunsten wetenfch.ippen,
+ , Zyndoorhaarvuilenmond. belaagd onte rt verdrukt, „ Hoe zal de Patriot triumflyk handen 'klapten ,
,, Zo het door Drukkunst hem, itt LandenKerk, gelukt. „ Ontzet nietedle Maagd! geen dwangzucht zal tt Hooren ,
,. De Vryhtid heeft uw recht ep Bato's erf b'plëit; , Laat door uw' kunst haar taal den lnat'(len naneef hooren,
„ Zoo raemt elk Vryheit/szton u zelfs in de eeuwigheid.
BURGER. BLIXEM!
Gy hebt het d-n alweer heel fraaitjes verkorven, zo ik hoor. De vragen of die verloorcn Azeada in uw Nummer ioi geplaatst, hebben dan al wat beweeging gemaakt, een geheel gezelfchap is er byna als in rep en roer door geraakt. Ik heb waarlyk medelyden met de mannen, die zig daar over buiten myn fchuld kwaad bloed hebben gezet. Het zyn immers maar vraagen , die van eeaea
byzonderen nieuwsgierigen fchynen voorgekomen te zyn, mogelyk zonder de minde arg of list — mogelyk naar om de lieden, wien zy mogten raaken, zig te doen verontfchuldigen als eene doulonfe intentie om te befchul-
digen. Hoe zeer ik het niet weet, in hoe verre na
regten zelfs eene doulenfe latentie ter bedrading te beoordeelen is, want die g«moeds inquifitien zya gevaar-
lyk*



C 3 )
lyke zaaken. In barbaarfcbe tyden, en oedsr dispotieke Re?er(ni;en gingen die veel in zwang, en h;bben eenige gruwelftrafftn veroorzaakt, dog in onze vcrligte eenvr meende ik, dat die meer aan de orde van den dag mogten zyn, of moesten met onwederfpreekelyke blyken gepaard gaan. Ik voor my zie er ongaarne regt op vorderen — eo de hemel bewaarè het land, waar ooit in de uitoeffening der Justitie daar van een te roekeloos gebruik wierde gemaakt. Het wil er altans by my in het geheel niet in; maar genoeg hiervan, op een ander tyd meen ik hier van breeder, ik zou anders te verre van myn text raaken.
Ik wou eigentlyk u over eenige dier vraagen onderbonden , namentiyk. dat over dezelve altans eenigen van dien zoo veel water niet, na my voorkomt, behoeft vuilgemaakt nog befchaldigiagen op befchuldiging gehoon en reeerder ver wyaeringen veroorzsakt te worden. De wegen , o;n agter dc- waarheid of onwaarheid te geraaken , zyn inde èaad te kort, en te naby de hand. By vootbseld: zo op de vrasgen onder de afueeling merk- naam of aanduiding, of zo gij het anders noemen mogt, voorkomende No. 101 Bladz. 905.
By den Drost Telvon (onderftelle eens, dat dit wezentlyk op den Drost by de Hooge Militaira Vierfchaar Tel oren ziet) te onderzoeken, en wel over eene gedeeltclyke afhouding van geld goederen of ververfchingen eene bchoorlyke navraag en eraftig onderzoek gefchieJe by den gedetineerden Overflin Martuschewitz of ky deszelfs huisgezin, en bier omtrend wierd dan eens daar aan overeenkomftig verklaard, zou dan de vraag nog ongeoorloofd blyven, en voor laster kunnen doorgaan? of zou het der Juftitie] dan eene verplichte dienst beweezen zyn2 Men beproeve dit eeas en maake den uiifiig openbaar. — Ik heb rede om te gclooven , dat men by convoictie altans voldaan zal zyn, zo al eens het bewys niet volledig ware.
Als men verder over den inhoud van het H ï ivi daarop ontniddelyk volgende, verfeheide Officieren, en ook den gcmelden Overfle Martufchewitz eens hoorde, en zodanig drost, het zy dan waar of onwaar, (dat op deszelfs kop 20u moeten neerkomen , en niet op den vermelden) hadden by herhaaling geproponeeid, dat by over de approbatie of
mprobati» dtr vtnnisfe van garnifoens, krygsraaden , den fiscaal Coadeiftel nu eens 'sLandi Fiscaal Conradi) zo* A a deuiS



( 4 )
danig pr.aadvifcirié , das deze u berigten f!cgts te teekenen hadden , cn dut hy Drou wl eens over de 180 had opgeroemd en geheele fiaftls vertoond? zou die dan ook al liegen en lasteren liL-eu 'i f wis dit niet veel eer rao|elyk den Fiscaal eenen dienaar kenbaar gemaakt, waarop hy, nog de justitien zig ci.*t verlaate konde, masr nog al verder, is dan daar na de derde vraag, die er volgt, jefteld, dat die op denzelfden Fiscaal ziet of niet, of is clan be zoo engepasi? Niemand zal dog zoo onreddyk zyn den Fiscaal' hyvjooning van gezelfchappen, een plarfier (ai tytjtof'billartt fpellitje te ontzegge. Du zoude te nietig zyn, daarby lang. ftil te ftaan en de Fiscaal Conradi zou-ie ook lin¬
nen niet willen ontkennen dar b.y. even als e.ni: ander mensch, daar vao niet houdt; maar als zyne eerfte dienaar]. Ik wil na den am 'Ier liefje dan wel vertrcuwen, uitfiufir: de zoodanige de a ls zjg veroorloofcregeeven , en eenige' gevangenen zugten pui afJoening, zou dan niet ai liatelyk een mensch aanleiding totzjodaujg een vraag krygen ? Ieder redelyk en onpsrtydig mensen bcfliscbt dir — maar nog
«eer als by ontierftelling eens aan cen Fiscaal; geen
n»sm te noetneo , gevraagd wierd ■ of bet ban paste ,
itn met een Dro;t en deszelfs vrouw, en een op zyner eisch gecasseerde Capirein en deszelfs vrouw, of die daarvoor pdsfeerde, kort ::a deeze laattlen hslaaling , zig te Sche•ètningen familliaar en amical in een gezelfchap niet alleen it liiatn vinden, maar zélve (»m wat reden ztt
men rog niet mei le») het geheele gelag te bèta Jen, .
Eo dit kon door den Drost en den gecasfeerde Capitein, zoo min sis zoodanig Fiscaal ontkend worden, of hetwarg te bewyz n, zou men daarvan dan ook niet mogen melden? of zou zoo een gedrag in eene eerfte Amptenaar voor den burger mur onverfcbillig en als met de hand op de mond moeten gepasfeerd worden, zoo verre denke is niet het in ons vaderland] gekomen te zyn, en hoope niet dat heter toe komen zil. Op gelyki wyze zonde ik de vraag aan zekeren follici-
tBur Z n ook behandelen ■ bij voorbeeld
men neeme eeos dat het Zoutman zy, en men vriage beih dan of hy kan ontkennen, c!at hy niet in February Jl8or.' by den gedetineerden Commisfaris Burer, toen nog zon-' der acces zittende is' geweest, cn aldaar aan denzelven ongevoegelyke perfuatien, ondervraagingen ea aanzoeken heeft fedain — by herinnert zig alles breder, anders zal ciie onde -«art Burer het de waarheid niet willen
wei-'



C 5 )
weigeren te openbaaren — en of hy Zoutman niet te voo« ren, eer Burer gearrefteerd is , en nog te Amersfoort zig bevondt, mede by den Adjudant Knaap in perfoon te Amersfoort is geweest, en denzelven fchoene belofte heefc gedaan omtrend eene nieuwe entreprife en directie by den
veldtrain? Kncap zelve zal niet oneerlyk genoeg
zyn tot zyn fchade en fchande geleerd hebbende, zoo veel nog mede der waarheid tc getuigen. ———— My dunkt, als eens de vraagen op dezen of dergelyke wyzen onderzogt', jen door daadzaaken uitgemaakt wierden dan zou immers alle rufie uit zyn, ergens ontregtveerdige befchuldiging en lasterlyk uitfchelden meer kunnen plaats hebben, maar die daar in betrokken waren, zoo zeer als de voor/echters en fchreeuwers welke er voor in de bres fpringen , zonder dat er iemanJ amenie honorabel van zou willen hebben, en gy, B ixetn, zoude u kunnen beroemen, al wederom e^ne Uitzuivering gemaakt hebben. — Piaatst dit, en wie weet of het geen middel tot Asfignatie is, immers tot een les om voordaaa voorzigtiger te zyn, zouJe het zeker aaaleiding kannen geeven. Ik wensen er slie beil en beterfcuap toe, en blyve
Vredenburg d;n W. MIDDELAAR.,
den 2£ Jjnaary iSoa.
Myn gevleugelde Boode, die, onverminderd dit Winterfaisoen, vlug ter poot is, brengt my de volgende nieuwigheden mede.
Te Campen had men van zeer verwond :rlyke dingen gehoord. Hoe aldaar rusfehen een (nood Leverancier
en zekere Adjudatt van Dnynen , by het aldaar in guarnifoen liggende Battaillon , al geheel wonderlyke Berekeningen en afrekeningen plaats hadden , dat 's maandelyks den Adjudant een goed duitje opbragt. Doch dat men daar te recht begreep, dat zulks ten nadeele van den Landen was. De Adjudant zou naamlyk voor de afgaande en met verlof vertrekkende manfehappen , d e by hun vertrek de ratioasbrooden vergeetcn te ontfangen of niet ontfingen hebben als anders, de vier ftnivers per brood weeten te benificeeren, èn 'loor inrichting vin de Raporten , en uitlevering derüoni Zulks juist te doen quadieeren , dat het niet in het oog loopt. De melding der gepasporteerden en verlofgangers ophoudende tot de distribuiie-dag voorby is. — Ditbedistelen zy zo dan te fimen, dat de Commandant die befcharing niet A 3



C 7 )
•p zodanige Claudestine en volgens Hollandfche Wetten «nbtftaanbaare eehtv3rbreeking, met het lieve en toen nog onnozel meisje van Klinkenberg, dan Vader ten gevallen en als contra - coen , en met zuchten toeftemmende, een ander Huwelyk te Duinkerken aangegaan, en voltrokken. Hoe hy, in Holland met die zyne nieuwe Vrouw komende, eersl by een Hospitaal in Zeeland is geweest. Vervolgens by de Franfcbt Admineliratie onder ecnen'Ëvi.K.sDyk Cumfius is gekomen en van daaraan het enxrepreneeren geraakt — den grooten Heer fpeelt — en elk trotfeerr —•
een Huis gekogt beeft en sRytuig houdt ji zodanig
brillant voorkomen had, dat, toen hy in het gepasfeerde jaar te Duinkerken was, een ieder zich over dat Heenje
verwonderde Mercuur had «ok gehoord , dat zyn
ftamwapea met eea fnitsneortji, met een B"Ver' en twee gulde hoornen vermeerdert was op eene zeer illustre wyze — omtrend Hoop Lacourd'.bern fprak men ook veel, maar Mercuur achtte het te weinig van belang, om alles van dien knaap, die hier gelyk meerleren fmeerlsppen, als handlanger op een Bureau loopt, op te neemen. Hy wagt daaromtrent nadere berichten af uit Amjlerdam van eenige Comptoiren, byzonder vaa dat van Vtdlenhooven.
Haast zuilen verfeheiden Raaden georganifeerd zyn, en
daar door weder eenige Bureaux verdwynen, ~ De
Mannen van de IFaterjlraat zullen in dit waterig Taifoen van
hunne arbeid rusten. Deeze ftilheid kon wel eene
met de tegenwoordige koude voor zommigen hunner, die ia de waterachtige deelen aaderzins gewoon waren zich warm te werken, zeer aadeelige gevolgea hebben. —— •t Is te hoopen, dat de Burger Agent ook voor zijne Bediende, zo veel in hem is, zal zorgen, dan ook deeze zal na zoo veel zwoegens en zweetens, in onderfcheiden belangryke takken, ten nutte;des Vaderland», na rust verlangen , ea zyn overige dagen, in de bewustheid» van aaa zyn Vaderland wei verdiend, en mede gered te hebben , in een ftille afzondering van de waereld en al h«t waereldfche eindigen, terwyl by als een andere Salomo, die by ondervinding het cpfebrift op al het ondermaanfche Tdelheid der Ydelheden, 't is alles Ydelheid! hebbende leeren kannen, zich in de befchonwing vaa een beftendiger Ioed zal verlustigen, tot hy ten graavc nederdaale en verzak



C 8 )
zamelt! worde by zyne Vaderen , — echter hoopen en verwagten wy van hem , dat hy voor de twee zynes Bediende ; Jan Verveer, en de Ruiter. , wier beiden de gry_;gheid eener fierlyke kroone is ep den weg der gerechtigheid, zal
zorg dragen ten einde zy hem op hunne ouden dag nog
mogen zegenen.
Wy zyn in de dagen van Ovidius, te Scheven in gen is in deezen opzigte een geval gebeurd, waar van zig (.'etegeoswoordige Waereld minder zoa verbaazen , en. dezelve met dergelyks allerlei Cameloens veranderipge befchouden. — Zekeren Bouwman, door zyne kur.sthcw.-rkiog te Schcvertiogen vergaard, deed weder een proef, die in de koude
anderGnts zelófaam gelukt. ,Zyn Wyfje , die meer
last dan fchelvis en Cabeijou\y, was naar haar zuster inden jHaag. Van deeze gelegenheid bediende zich Bouhmdn, by begaf zig naar het Duivenhok en roekeko-.kte daar zo lang, dat er een Duifjo op deezen Dcff^r afkwam — nu draaide cd tuimalde en k'apwiekte en trekkebekte deezen Doffrr en het Duifji zo lang , tot de Doffer de Duif neerftreek en . . •
op d»t «ogenblik ktvam vrouwtje Bouwman
eze zocht en riep manlief. Zy naderde het D'ui-
>k en het Duifje veranderde zig; in een jongs knaa» m-et een Schanslooper om - (lapte
Uuivênhok .... greete Madame Bouw-
. die naar het hok omfteld liep cn ha»r
TOsn daar vond in de gedaante vaa een Dof/cr, die rondom haar draaide en klapwiekte, onder een onophoude,,»kek" kto, tot ook eindelyk Madame Bouwman alg
Duifje nedrrftreek. Gantsch Scbeveningcn is
■■■ -r ovtr zo verbaasd, dat het te duchtea is, dat er verleiden zich vaa daar met de woon zullen begeven, om .a Duiven of Doffers veranderd te worden.
■ Ba'ta
■Gtdruki te Delft ty^acobusWiegmnn,cr:\vo:duitgegeven Ie 4mfier dam by van der Kioe, Wynands en van Thiel; Haarlem Wed. van Brusfel; Leyden Trap; Rotterdam J. Hofhout en Zoon en Poit; Gouda Verblauw; Schiedam Zweeben; Dorth Blusfé en Zoon; in den Haag Plaat en Leeuweftein'; Alkmaar Mollr.rr.nn ; Zaandam van Aaken ; Heorn Breebaart a Verrnandel en Zoon; Utrecht Wed. Terveen en Zoen en J. Visch; Deventer Bfouwer; Campe Brok', Zwol Clemsnr; Groningen Zudema, Leeuwaarden 'iarda: Sneek Brandsma; den Bosch Pallier; Breda an Bergen; Middelburg Wed. W. Abraharnfe; Vlisfitigeit Corbelyn ; Ziertkzce van Setren ; van der Wal re Gorcum en verrjeruer alom ; door de geheele caaffebe Republiek _ aen en een halve ftuivcr.



D E
POLI T IEKE
BLÏÏE M.
No. io6-
Prucai a Jove, proeul a fulmine.
Maandag den iS Febrxary i8o_-
Mercuur had in zyn omzwerven op verfeheiden phatzea veel horen fpreeken en mompelen over eens Lidt van TL-iel; zo militairen als politieke} hadden er de mond vol van, den eenea zeide niet vcel goeds vau hem, en den andere» vethefte hem weder lOt aan de welken , dit had Mercuur nieuwsgierig gemaakt om te weten wat dat voor een Sinjeur vms, daar men bet zoo druk van had, en waar dat ailes< t'auis hoorJe , tot dat hy emdcijv. in een Coff/huis dtif veder veel over hoorde praten; en toen vernam, dat hec alles zag op gebeurtenisfen in Fraokryk voorgevallen, daar die Lidt van Ihisl een voorname rol in had gefpeeld, en hoorde toen dat die Lidt var. Thicl dize'iFde peifoon is, die zo ongelukkig over ons No. 101. ii te pas gekomen, en daarop die Brieven heeft gef-hreeven, die wy op zyn verzoek in No. 104 van ons Weekblad gép'aatst hebben, ea dat men hem aldaar het meest met dien naam had gezoemd, om hem te oaderfcheiden van zynen Neef van Utrecht, dit Blaakte Mercuur nog nieuwsgieriger om er meer van te weten, hy mel.erde zie* onbefchaamd ic daï gefprek en maakte daardoor kennis met eenige van de bedaarde onder hun, door een frisfehen borrel v«or zyne reköniag te commanderen et die aan de nieuwe kennisfen tee te brengen, won hy. weldra hun vertrouwen; die gevleugelde Amb—fadeuraiaakIII. Deel. g ie



C 13 )
j, er met mooglykaeid konden zyn, en welken wy, zoo „ ik vertrouw, niet licht in dat vak zullen vooiby„ ftreeven.
„ Het is der moeite waardig, om de Rapporten, wel,, ke door de Staats - Comrni'.ficn' van dien tyd, ia wier „ banden die- Finantieele bezwaaren waren gefteld, om
daarop hncne confi icratiea ea advicfen uittehrengen", ,, zyn nitgebragt, te leezen, men ftaat verbaasd over der,, zeiver fchoonheid, de daa» in doordraaiende kunde, ,, doordringend oordeel, juisthei•'. van berekening en on-
kreukbaare onzydigheid, — Finantieele ftukken, van ,, welke men, geduurende den geheelen tyd deezer Staats,, omw.-ateling, geen fchaduwe heeft zien te berde bren-
gen; en met dat al hebben die doorkneede koppen er
niets anders, niets beters op kunnen uitvinden of ,, doordenken , dan de plaatshebbende quota's.
,, Ik ftem 'er in toe, dat de geweezen Agent onzer ,, Finantien, de Borger Gogel, zich in zya adres cf mc,, niorie tegen de onlangs plaats gehad hebbende versnde,, ring in het Beftuur der Bataaffche Republiek, zich ,, ook teu fterkften tegen die quota's heeft uitgelaten, en , dezelve bcfeliouwt, als onregelmatig, o„r_gtvaardig en
drukkende voor de bovengenoemde voormalig. Ge,, westen.
,, Hoe veel achting ik ook anders voor dc Finantieele ,, kunde en bekwaamheid, van den Burger Gogel ook ,, zoude mogen hebben, ontveins ik u niet, dat my dit ,, ten hoogften heeft bevreemd, daar het my voorkomt, ,, dst hy, indien zy zoo fchadelyk, zoo onrcgelEaatig, ,, zoo drukkende voor fomoiigen waren, zich reeds by ,, den aanvang via zyn Agentfchap, tegen dezeive had
, moeten verzetten, dit aan het Bewind niet met magt 5, fpreuken , maar met voldoende bewyzen had moetent ,, aantoonen, en die middelen van Finantie, die in zyn oog en naar zyn oordeel, beter regelmatiger en vol,', doende waren, had moten voordraagen, bet welk, zoo :, ik my niet bedrieg, nimmer door hem gedaan is, ,, waar door hy de naar zyn oordeel, zoo fchandelyke
, kanker der byzondere quota's onder het Beftuur der Provintiaale Finantieele .Commisfien heeft laten voort-
, duuren.
,, Gy zegt mogelyk, die Minister zal daartoe wel voordragten hebben gedaan, doch die niet in het openbaar zyn verfcheenen; dit zou kunnen zyn, fchoon ik hec s, bezwaarlyk kan gelooven, dewyl die Burger,, die cor-
„ daat



( 14 )
», daat genoag gc\ve:st is, (zio men hft dien naam kan » of mag geeven) o_ door openbaare advertenties in vie », Couranten zyn ongenoegen aan den dag te le'ggeV, <e,, gca een Finantiëel plan, door de Venege^tvof.rüigcrs ., des Vo'ks gedecreteerd, ook wel corda-.theid genoeg ,, zou hebben fehad, om er openlyk voor uiireïo t.ca, ,, dat hv in plaats voor de orsrcseimstlpe, verdriflyire ,, Provintiaale quota's andere midiMcn van be'asring ha>i ,, voorgedragen, docb dat men aan zyne vocrfteiUn gi ,, gehoor gaf,
,, 't Is waar, reen heeft al vrocgtydig, naa het ,, ftellen, der vorige Cuaftitutie begonnen t-; d ,, het. ontwerpen vin een plan vaa A'gemc ,, dat plan is ter beoordeeling eri goed,, bet Wetgeevend Lighaam voorgedragen , • ,, is, naa eenige menigte rt'irfpl ringen
,, doch da«r is bet by gebleevt . , al
,, fchoon, zo veel beter ware, a s
,, de quota's, waarom het dan niet reeds k'Ctoi lang
,, gevoerd? —. Wat is de recic , di
,, Agent van Finantie daar op niet hee-f' aang ,, Wat heeft de Reprefentante» b.w ■.•nxn , om
« voering niet door te zetteo? Ik ken but loopeflJ
,,pra3rje, dat 'er Reprzfentanten zyn geweest, die dit
, op'etlyk hebben tegengehouden, om het foedersiutich
fleUel wfder intevoeren.
" „ Ik wil my hier ciet inlaaten, of er>l of niet Volks„ vertegenwoordigers zyn geweest, die bet foederalisme ,, hebben getragt intevoeren, en daarom bet plau van ,, Algemeene Belasting hebben weeten te veiydelen, — „ ik Iaat dit aan zyne plaats; maar dit weet ik, dit durf ik ,] ftaande r onden, dat er geen onder ben is geweest, diege-
, zonde bersfenen had, die dat plan van Algemeene Belas*, ting als een meesterftuk heefr kunnen befchouwen, e* op
„ deszelfs «invoering «indringen; ik bedrieg myzeer,
„ hoe fchoon dit plm eene uiterlyke) fnaye gedaante heeft ,, hoe zeer het oppervlakkig, regelmatig, en gelykdragend „ voorkomt, zoo hetzelve niet oneindig' weer onregelmatig ,; is dm de tban» nog plaats hebbende quotaxs.
,. Ik 'heb daaromtrent de korte immerkingen, in het „ Weekblad de Ptlitieke Blixem No. >8, hoe kort die zyn, met genoegen geleezen; zy bevitten mynes bedunkens, „ ontegenfpreeklyke wiirSeden.j „ Hoe regelmatig, gelykdragend alles ook in dit plan via Algemeene'Belasting febijot, bevat her echter de ,. grootfte onregelmitigheicl in atleb, om rede, z» ais Claat .„ Dromer ia bet bovengemelde NoHtaier vu de Ptlitieke
>> Blixem



C 15 )
,, Blixtm zeer wel zegt, de middelen van beftaan der lnge,, jzetenen der byzondere voormaalige Provinrfen, de waar,, de van geuren van denzelven aart, de vrugtea welke ,, daarvan worden gerrokken, hemelbreedie van elkander vcrfcbiilea- zal dus cen plan van Algemeene Belasting regelmatig Z7a, het moet ln alL' deelen daar naar zya bereekend.
,, Het zou dwaasheid zyn te willen ftaande houden, dat Ac quota's zoo volmaakt, zoo juist, zoo ia alle opzigten ,, evenredig waren, dat zy voer geene verbeteringen hoe„enaarnd zouden vatbaar zyn , en alles als in een goud„ fchaalrjc was gewoogen; echter doet het by my v_el. af, „ dat de opbrengst d.'r geforceerde Geldhefliagaa in ieder ,, der vooruaüge gewesten , zoo niet ten vollen, ten min,, ften zeer naby, overeen komt mu derzelver thans nog ,, phats hebbende quota's; ik weet d.t van naby, en dit is ,, eeie gezonde proef op de fomme.
,, Indien er een plan van algemeene belasting moet worfc, den ingevoerd , zou het my niet ongevallig voorkomt)* ,, dat het op dien voet wierd vastgefteld, zoo als my ,, door een uit>»eweeken Patriot, welke zedert de omwen,, teling in 1787 toi de tegenomwenteling in 179?, om de ,, vervolging te ontwyken, ja de Franfche Republiek ,, heeft gewoond, wierd verhaalt, aldaar plaats te hebben, ,, ea mooglyk nog (tand grvpr; het beftond bier in, dat ,, door hec Ministerie van Finantie alleen aan het Wetgee„ vend Lighaam wierd voorgelegd de G!ob-.a!e fom, welke ,. voor het ioopend of volgend jaar, tot goedmaking 5, van alle zoo ordiaairi als extraordinaire kosten benot»» , digd wis.
,. Deeze vo'Ordrajjtaa de noodise deliberatien goedgekeurd ,, zynde, wura omtrent d« verdeeling dier fomme over ds ,, ge-zamestlyke Departementen geraadpleegr, en hoeveel ,, ieder derzelven daarin behoorde te gedragen; datr by „ wierden in agt genoomen de uitgebreidheid en volkryk,, beid van ieder Departement ia het byzonder, het peeu,, nieel vermoogen van derzelver bewooners, cn de mid,, delen van hun beftaan; dit zoo naby mogelyk tegen el,, kander bereekead zynde, wierd aaa ieder Departementaal ,, beftuur aangefchreeven de hoeveelheid der .Penningen ,
welke het in die algemeene petetie moest dragen, meten „ benevens de bepaaiing van den tyd cn termynen, binnen ,, weiken die Bunningen ia de Nationale Cas moesten op„ gebragt zya.
„ Op dezelve wyze, als het Wetgeevend Lighaam mot de „ byzondere Departementen hier in was te werk gegaan, ,, handelden ook de Departementaale beftuuren met de by,, zondere Diftrifttn, in welke zy waren verdeeld; daar
„ bet



C 16" )
het eece Diftrift , fchoon in het zelve Departement lig—
ge..Je en i:,n.r onder behoorende, meer vermogenêe was j, dan bet ander, en dus ook grooter aandeel in dien alge„ meenen last kon dsagen, berekende het Departementaal
befluur depbyficke finauciè'ele kragten van ieder Diftrict' „ het een beftonet dikwerf door den koophandel, het anüet
door den Landbouw — hec een Diftrict had door zyne ,, ligging of giondgefteldheid meerdere voordeden en win„ ftcn aan het ander, &. cc. naar deeze berekening wierd ,"aan ieder Diftrict. de fomma opgïgeevea , voor welker op-
breng het moest zorgo draagen; en daar ieder Diftrict' ,, zyne onderhorigeCantcns cu Gemeenten had, welke ins„ geiyks vata elkander verfchilden in vermogende ingezete„ nen en wyze van derzelver beftaan en geldwinningen, „ volgde het beftuur van ieder Diftrict hetzelfde vostfpoor, ,, en verdeelde den opbreng der hun opgelegde fomme in . de algemeene petitie over de byzondere onder hunbehooK rende Cantona en Gemeente naar die, zoo sa mogelyk, w Opgemaakte berekening.
,, Zie daar, naar myne gedagten, eene wyze van heffing t, der benoodlgde belastingen, die het msesc regeioiatig is
en naar het vermogen van ieder ingezeeten bereskend. Wat nu de geforceerde Geldneifingen betreft, waarom„ trent gy aayae gedagten begeert te vK-eteo, moet ik u
ronaborsiig verklaaren, dat eineze de laatftê maatregelen
zyn, tot welke men behoort loeviugt tt neemen , vooral „ door 'e haatlykc omftandigheden, met wélke dezelve #, verïelo" gaan , en die door de ftc-gtkeid en onterlykheid s, van veelen, over welken die heffingen ga;n, cnvermyde„ lyk zyu; er kunnen tyden en omftandigheden plaats heb. „ bïn, za als die, welke wy zyn doorgewenteld, dat er *' geen ander middel tot het in ftand houden der loopende
* zaak.a tn het Nationaal Credit overfchiete, dan, zoo ' ais ik zeg , men behoort daartoe niet te befluiten dan in
dep Uiterften nood; door opeengestapelde Geïdheffif.gen " word zelfs dc Vaderliadslievendlte burger gemeiyk, en
zyn- aandrifc voor de plaatshebbende nieuwe orde van *•* zaaken verflauwt; eene menigte, door dien last ter neder I* gedrakt, zitt met de uit de fiavernye verloste Israéhtert „ begcerjg om ssaar de Vleespotten van Egypte; en ik 3, vertrouw, dit er p£j$e inwpners zyn,diedien last niet " \ moéde wwrien, üsu tïwpip fpecultteur», die met den
* hat.de! der tiaar uit vowtviotyeade papieren en effecten ', hunae beurs maakea; dfei het is met deeze fpeculateurs „ fêfteïdi tl« met die leeden, die zelfs ia de pest-tyden.
daarby voordeel weecen te bejagen.
„ Nood breekt wet, zegr het fpreekwoord , cn dus zyn „ do geforceerde Geldhefli-gea een middel, tot hetwelk „ men tuevlugt belv-ft te neemen, en moet neemen wun„ met et geen ander middel tot redding overfcbfeiu &• T*. ' Wordt imgegeeveu te Delft oy Jucubut tPie&nan.



D E
POLITIEKE
BLIXEl
No. iq£
Proeul a Jove, proeul a fulmine.
Maand.ig Mn 22 February iSoa. ? S U R G E R B L I X E Ml
Gy «jr verplichten dit volL/.tiJc Stukje over de vb.yH21D teplaaifim —
ïïndien eeuige menfehen voorreeën \ een.woest :en ctbe-
wooud Land zich te eigenen het zelve te bebouwen
en zich tOt eene Maatfchappy te vereenden; zullen zy wel haast, ora de publieke rust en veiligheid te verzekeren , de oorfpronglyke gcleikheid moeten verlaten en uit hunnen midden hoofden moeten Verkiezen , die husne gemaakts wetten bewaaren; tegen derzclver aanvallers verdedigen, en dus in hunne perfoonen de tmsJeiteit van het volk verbeelden eri vertegenwoordigen. Zo laag deeze
Hoofden in den naam van het volk, geheel voor het volk» werken en leeven i gast het die maatfchappy gezegend; maar zodra zy boa eigen grootheid, of heerszucht, bedoelen, worden de bronnen van welvaard ffeftopt en die van allerlei onheilen geopend. — De PatrKü, of Vader*
van Rome , waren voor het volk. — Vaders in naam
en daad . _ en ook zo lang wat het geluk van dit volk
beftendig.
Wannéér de heerszucht het hoofd opfteekt, en het gezag fcegiut te voeren, zal vryheidsmfü dit met alle aagt betwitill. Dtiu.. *>.. y



ten , en haare voorrechten ftaande honden. Zie daar
de maatfchappy , nog korts zo vreedzaam, in repen toer. Haerszucht ea Vryheid worstelen tegen eikanderen , gchcele droomen van menfchen-bloed zyn in deezen twist vergooten; traanen der vsrdrukte en vertrapte onfchuld hebben, gevloeid ; ryken en gemeenebesten zyn, na hevige fctokkicgen te gronde g egaan.
10e Hcerschznchtige Despoot entrotfche Aristocraat fpan-
den fteeds alle hunne vermogens in om zich zeiven
ten throon te verheffen, en alle vrygeboren Burgers als vuige flaaven voor bnnne voeten te doen kruipen. . Laaggezieldea , die hunne natuurlyke voerhehten , om een gunftigen aanblik van den dwingeland, veil hebben, Waren de verëerers en faoode werktuigen dezer heérszuchtigen.— Nogthans vergaten de meestea onder de fiaveröy nimmet
hunne waarde — dat zy menfehen waren, met gelyke
rechten,'als alle andere, geboren en ter wereld gekomen — die eeuwige waarheid herinnerden zy zich geduurig, en deedenook daarom van tyd tot tyd.pogingen, om de|boeien der Dwingelandy cn van het Despotisme te verbreken, de vryheid te hernemen en zich dus tot den ftaat van menfehen weder te verheffen. — Somtyds gelukten'deze pofingen cn hadden de menfehen naar de infpraken der
reden geluisterd , de lesfen van wysheis! en deugd gehoorzaamd , hunne driften en begeerten weten te beteugelen, altyd gewaakt voor hunne wezenlyke belangen, zy zouden ééos de Vryheid weder genoten hebben, hun geluk gevestigd, en fteeds meer verlicht en befenaafd, het waar genot van vryheid gefmaakt, ea zich alles, ja het leven zelf, eer dan de vryheid, hebben laten ontnemen.
Maar zo ergens, in dit punt werdt het bewaarheid , ah de menfehen f liepen , kwam de vyand . en zaaide onkruid oader dc tarwe. De Despoot en Aristocraat, merkende dat geweld tegen de kragcea der natuur niet beftaad was, bedienden zich van de natuur, door listige ftreeken
en kunftenaaryen zy ftreelden de burgers met den
naam van vryheid, zy vonden gelegenheid tevens , om hunne oogmerken te bereiken, en zoo veele ondeugenden en laaghartigen, welken de vryheid met ongebondenheid en losbandigheid verwarden, of die door verkwisting en luiheid in behoefte geftort, voor goud omkoopbaar waren om de inzigttnder heerszucht ten dienst te ftaan ; zy vonden een woest gemeen, 't welk zonder veel moeite opgeruid ea misbruikt kan worden, om voor zich zeif en voor den
deugd-



C 31 )
b£rr.ej geleegd hebbende, vertrok, en vond in het heenen gaan , het val.i.cnde op dc trappen leggen..
In de S-ad R. word thans da zedenloosheid zodanig tegengegaan en de veidienften beloond, dat dezelve ■welJri tot een voorbeeld ter navolging voor haare Medezus. er.*n zal konnen yerftrekken, lof en dank zy hier van toegezwaaid aan den alom bemind:n Gezaghebber B........
Wee die Jongelingen of getrouwde mannen die zich aan ecoige galante avan-uur j s komen te buiten te gaan , dezulken weet hy te nypan, dat er hun de oogen van ovetlooptm, cn hy ontbloot hun zodanig vaa hun overtollig geld dat bun de lust ea de mogelykheid daar door bsnonien word om zulke fnoeppartytjes te kunnee bekostigen Daarentegen weet hy de verdienden wederom te belonen Zyn Kamenier hem van haare vruchtbaarheid eenige voorloopige bewyzen hebbende gegeven , was die hem tot last geworden , en geen menscb wilde zich rmrer ontfermen, tot dat eindelyk een menychlievend Duitfcher dezelve tot zyne huisvrouwe aan nam; terftond volgde ook de belooning op deeze brave daad. Die eerzuchtige en verdienftelyke man wierd in een Kaaswinkel p.ezet, maar daar er geene genoegzame zegen op de nieuwe Kooptnanfchsp volgde , wierd hy met eene bediening van Zarkenligter en Doodgraver begnnftigd, waardoor hy zich
nu tegen de armoede beveiligd ziet. Zyn Kottfier, de
Zuster van die Kamenier onder zyne befcherming genomen hebbende, is aan tem eene plaais van Koster van een der
Kerken tot een huwehksch gift gefchonken. Of de
fpoiters en misnoegden hier nu al over zeggen; dat zy geen EATAVEw'zyn en ook Biet vrywillig tegea de Engelfcbenen Rusfchen zyn uitgetrokken, kan tochzekerlykgeen mensch ontKennen , dat zy lieden zyn , die zich ten hoogften verdienfteiyk gemaakt hebben, is het dan al niet aan het Vaderland , dan ten minften by dien recht geaarden en billy— ken gezachhebber.
Heil zy de Braven, r
ADVERTENTIE N.
Wanneer zekere Schuld bekfntenis gioot driehonderd gulden, alsmede drie cn veertig gulden aan geld, niet fpoedig aan die ongelukkige vrouw te Amflerdam , die om dat zy dat briefje niet betaalenkon, haar boedel heeft moeten aan de kamer geven, worden terng gegeven, zal men
den



C 3» )
dea perfoon aan de natie bekend maken, die zulks aan üair kan had afgeperst, ondei- bedreiging dat hy anders naar he^ Werkhuis zoude gebragt worden , na <dat hy reeds was on~ fchuldig verklaard en op het puüt ftohd om èp vrye voeten gefteld te worden.
i)it ftrekke te gelükerryd toe eene lei voor den Maa , die wy van harten toewenfchea: dat in het vervolg zyn lieder. lyk gedrag zal nalaten en bèhoorlyi acht op zyne hüiiliolidisg zal geven. Her zy zoo!!!
In den Haag. Ia de meeste Konstwinkeh is te bekomen eene uitvoerige en fraaye gegraveerde PUat, verbeeldende de Executie vaa eene cremineele fenteatie, waarby een zeer wel bekende C/imeleon met opene deure, ongedekt hoofd en gebogen knieën God en de Justitie om vergeving moet fmeeken , wegens door hem gepleegde euveldaden, getekend door Philippes -Pasquin ea gegraveerd door Corolus Morforio.
Noch ecu dito, verbeeldende op eene zeer natuurlyke wyze het bloedig tweegevecht tusfehen Coert en Alrik, zoo zeer als de woede uit de oogen van die twee Campioenen is te.leezen, even zoa fterk ziet aen de verwondering ait de gelaatstrekken van de mesnfgte aaefchouwers , die het taecst hunne aandacht gevestigd houden op de onverfchüiige inactiviteit vaa de twee Secondes , die, ter. wyl ftromen bloeds de \'yverberg bevogtigea, zich bezig houden mgj eca papier te leezea , en daar over te raifottaeren.
In den Haag is op de Pers: de kunst om de helft van aanbetrouwde penningen in zyn eigen zak te doen overgaan', als mede em valfchc Prothocollen te fabneeeren, ea naaien nit te t'inden van Menfehen , die nooit bekend (zyn; uitgevonden en by een verzameld door den fcheelen Procurenr J- • T zal eerstdaagsch in het licht verfcheinsn. —
Werd uitgegeeren te Delft by ,% Wiegman



D E
POLI TI EK E
B LI X E M.
Proeul a jove pro:uJ a fidmine. ' N-\ 108.
Maandag den i Maart iSoa.
D
JLVat, rnder alle de ellenden die op hethart des memchV d'ims kunnen weegen, de miskenning van Kinderplicht jigens brave Oui.ers, cen der finaTtelykftë is, levert den onderftaanden by ons óiftfi/nfftii brief een meuw bewys voor
°J?« zulien ons onthouden van alle aanmerkingen;
om dat de inhoud des bri.fs zelve aantóondmethet warmde gevoel van aandoening gefehreveri te zyn; en het voor t*eni miskende oud.rlyke t.derheid allerfiurtelykst moet zyn-, als zy, dnor de krude reden der ondervinding, iri rie eerfte oog n'ilikken van vervoering, wordt tegenge» ipiook;n; Zie hier denzelven :
MEDEBURGER SCHRYVER!
Als 'net wear is, dat meer dan enkele bedilzucht, zoo Wel op de op»nbare verrichtingen des Gouvcrnemems als op de bedryven van byzondere perfoonen, het oogmerk: der uitgave uwer Weekbladen is, en gy dezelven liefst; doet ftrekken , om waarheid cn braafheid niet alleen voorteftaan, maar ook tevens om, zoü veel moogelyk, elfc lydend Natuurgenoot, in zyne fmarten te verlichten; plaatst dan ook dc ondergaande grieven, d:en ik u met
1U Dsei, d ,3 „



( 930 )
een bloedend hsrte doch zoo ik hoop niet zonder
vrucht voor myn Kind — toezend. —Hoe gaarne wensehte ik daartoe niet in de nooézaakelykheid gebragt te zyn geworden! —-'" —
Uit de gelul.kigfte echtverbintenis met eene der braaflts trouwen wierdt my il.chts een' Zoon , thans eeB' Jongeling van Netrentien jaaren, gebooren: goed burgerlyk bc* middelt zynde , verzuimden wy volftrckt niets, dat zyne opvoeding konde vormen en zyne zeden befehaaven ; by vondt altyd in zyne Ouders meer Zyne Vrienden en zorgende raadgeevers dan wel argusl'en en gebieders.
Meer dan eens, echter, ontdekte ik eene verregaande ^ijpeltuurighcid in zyn karakter, die tot de losbandigheid feheen over te hellen; doch, altyd hoopende dat Bieerer Jaaren en een bedaarder nadenken dit zoude veran» deren , bleeven zyne Moeder en Ik hem met zagtzinnigheiden Vricndelykheid zyne afvvykingen voor oogen houden. ——• Tot op den Ouderdom van Zeventien Jraren, echter ontdekten wy geene hooggaande gebrecken in hem; doch, thans twee Jaaren geleden, verviel hy van de eene De' boude in de andere, zoo wel met den drank als met de vrouwen; en dit ging zoo verre tlat wy , ten einde verdere onheilen en zyne gehec ic ruïne voortekomen, genooddwanct wierden hem in een zoogenaamd Verbeterhuis te doen opfluiten. -4— Daar zynde beloofde l.y plechtig zyn gedrag te zullen veranderen, e»,de Moederliefde pleite met nadruk by my voor hein; kortom; ni eene civile detentie van maar acht maanden decden wy hem ontHaan en ontlïngcn hem weder met opene armen in de Ou>
dtrlyke wooning. Eenige wecken ging dit goed; hy
feheen geheel verandert; doch, op eenmaal vertoorde hy zich in zyne waare gedaante. — Op zekeren voorden» middag dat noodwendige bezigheden my van huis riepen; gaat hy in myn Comptoir neemt eenig geld mede , pakt zyne kleederen, en, zonde? eenig afleheid van zyne zoo» tcderhartige Moeder te neemen, is hy weggegaan, zondef wy, tot heden , na alle moogelyke gedasne navorfïngen nog weeten werwaards hy gebleeven en of hy leevend dan óood is: — Myne Vrouw,- 'niet'befiand tegen een zoo treffend Zielenlydcn is , thans eene maand voorleden, met irJe naam van haaren Zoon, hem nog zecgenende , in de eeuwigheid weggerukt: ik heb hasï op haar doodboddo moeten beïoeven , gecne middelen, hoe ook genaamd, «nbcproeft ter zyner ontdekking en nafpooting te zullen 4pïii} en daar uw Weekblad y mede, algemeen geleezeu Wot'dïj heb',- ik tcfl einde aan, die plechtige beloften te voldoes