88 DE NAARSTIGHEID DER
zou niets geholpen hebben, indien God op geene andere wijze het kind voor het verdrinken en naar onderen zinken bewaard hadden.
fransje. Welk een' angst zal ons zusje uitgeftaan hebben!
vader. Maar wat gebeurt 'er? De menfchen riepen wel de visfehers; maar voor dat die met de boot hadden kunnen komen, was antje zeker al verdronken, of had ten minsten een half uur ver door den flroom gedreven geweest.
Gij weet immers de brug ? Voor dezelve itaan in 't water, midden in den ftroom, twee houten gevaarten, als daken, op welke het ijs in den winter gedreven wordt, opdat het de brug niet benadeelen zou.
david. Ja! ja, ik weet het wel.
vader. Op zulk een dak werd het kind door den ftroom zagtjes geworpen. Bij geluk ftak 'er boven een fpijker uit. Hier aan bleef zij met haare rokken hangen, met haare armen omvattede zij den paal, en bleef zoo gerust zitten, tot dat de visfehers kwamen en 'er haar afhaalden
Is



KINDEREN BELOOND, 89
Is dit niet eene zonderlinge blijk van Gods getrouwe Voorzienigheid, zoo als hij ons antje bewaard en befchermd heeft?
gods voorzienigheid bewaart de kleine kinderen dikwils op e.ene bijzondere wijze.
(Vervolg van het voorgaande.)
fransje. Maar waarom doet onze lieve Heer dit niet altoos? dan zouden alle kinderenzeker veilig zijn.
vader. Kind lief! Gij begrijpt zulks nog niet. Onze lieve Heer heeft zijne bijzondere wijze redenen, wanneer hij hier of daar een kind op eene wonderbaare wijze bewaardt en ^redt, zoo als ons antje; maar op eene anderen tijd toelaat, dar 'er een verongelukt, of doodvalt, wanneer het op zich zclven niet let, gelijk onlangs die kleine jongen in onze buurt, welke uit een vensterraam viel en den hals brak.. Wij kunnen het niet begrijpen, waarom God'zulks zo laat gefchieden. Maar alles wat hij doet gebeuren is toch zeer goed.
F 5 TRANS-



90 DE NAARSTIGHEID DER
fransje. Op zich zclven letten? zegt gij. Ik dacht, dat zulks niet noodig was, als onze lieve Heer ons bewaarde?
vader. Wel zoo! dan had gij ook geene oogen, handen en voeten, geen verfiand noodig, als alles'alleen óp de almagtige befcherming van God aan'kwam. Maar wéét gij wel, dat men God niet mag verzoeken, fchoon onze lieve Heer nu zoinmige kinderen zoo wonderbaar befchermt en redt, mogen daarom andere kinderen toch niet eigenwijs en onvoorzigtig zijn, noch hunne oppasters ontloopen. Indien antje getrouw bij grietje was gebleven, zou zij niet in het water gevallen zijn. Was de jonge in onze buurt zoo onachtzaam niet geweest, hij zou niet uit de vensterraam gevallen zijn.
david. Maar ik dacht, dat onze lieve Heer mij een' bcfchermengel had gegeven, ik mag doen, wat ik wil ?
vader. Onze lieve Heer zou al wat te doen hebben, indien hij eiken moedwilligen jongen eenen befchermengel gave, welke hem van agteien naliep en voor alle ongelukken
Ie-



KINDEREN !?ELOOND. 01
bewaardè. Ik zou niet gaarne zoo een befchermengel willen zijn, die zou het zeker vrij erg hebben.
Gij moet u niet verbeelden, dat 'er agter elk kind een befchermengel gaat , welke het zelve bewaart, zoo als de menfchen zeggen. Indien zulks waar was, zou een kind nooit ongelukken krijgen, welk evenwel zoef dikwils gebeurt. De bijzondere befcherming van God, welke hij den deugdzaamen belooft, heet in den Bijbel Gods engel.
Maar onze lieve Heer heeft u, fransje! en óns, uw vader en moeder, ook al eens uit een groot gevaar gered. Hier van weet gij niet eens veel te vertellen. : fransje. Eilicve vader! verhaal ons dit
^vader. Toen gij drie jaaren oud waart, waren wij eens buiten bij uwe Tante en wilden te^en den avond weer naar huis rijden. Hec was verbaazend heet, en in de lucht broeide een zwaar onweer. Het rijtuig was reeds ingefpan„en. Maar wat gebeurt 'er? de knegt van uwe Tante kwam met den wagen vol koorn aanrijden ,



92 DE NAARSTIGHEID DER den, en de weg op de plaats was zocr nauw, dat wij 'er niet voorbij konden. Wij moeiten derhalven wagten , tot dat het koorn gelost was; wij waren zeer moeilijk, dat we zoo lang opgehouden werden, omdat wij voor het onweer beducht'waren.
Maar juist deze omflandigheid _ dit half uur., dat wij moesten wagten, was ons grootfte geluk. Waren wij aanflonds weggereden toen wij wilden, wij zouden/ons in eene allerverfchrikkelijkfte hagelbui bevonden hebben , in welke de daarmede vergezeld' gaande ftormwind de grootfte boomen met wortels en al uit den grond rukte, en ons rijtuig met de paarden het onderfle boven zou gekeerd hebben. Want toen wij t'huis kwamen vernamen wij het eene ongeluk na het andere. Was dit niet eene bijzondere blijk der goddelijke befcherming, dat wij zoo tegen onzen wil en dank werden opgehouden?
Morgen avond zal ik u daar omtrent nog iets anders vernaaien;
GODS



KINDEREN BELOOND. 93
GODS VOORZIENIGHEID BEWAART DE KLEINE KINDEREN DIKWILS OT EENE BIJZONDERE WIJZE.
(Vervolg en befluit van het voorgaande.)
'Er was eens een bakker, welke met zijne vrouw op eene kamer boven den oven fliep. De vrouw had haar zuigend kind des nachts bij haar in het bed. 'Er was bij de bedftede een vierkant gat inden zolder, welk des avonds opengemaakt werd , opdat de warmte uit de bakkerij naar boven zou trekken.
De moeder had eens des nachts een' akeligen droom: zij verbeeldde zich, dat een hond haar wilde bijten, of dat een ander dier bij haar in »t bed lag. Van fchrik wierp zij het kind bui. ten bet bed. Toen zij ontwaakte, kunt gij u ligt verbeelden, hoe zij verfchrikte, dat haar kind weg was. Zij gaf een' vervaarlijken fchreeuw, fprong het bed uit en was geheel buiten zich zeiven.
Haar man ontwaakte door het misbaar, dat z;j maakte. Hij.ftond ook op, en beiden zochten



n DE NAARSTIGHEID DER ten het kind overal. Daar was geen kind te vinden. Eindelijk komt de vader bij bet vierkante gat. Ach! goede hemel! riep hij, hier zal het zeker door gevallen zijn, en wij zullen het beneden dood vinden. Zij liepen aanflonds naar beneden in de bakkerij; maar ook hier was geen kind te vinden.
Eensklaps zag de vader naar boven naar het gat. Onder het zelve was een plank met haaken om 'er zommige dingen aan op te hangen. Het kind was hier digt langs voorbij geflingerd en met den zwagtel in één van de haaken blijven hangen, aan welken het vrij gerust Hiep.
Dit was ook eene zonderlinge blijk van Gods genaderijkfie befcherming!
HET WAGGELEND ELSJE.
De kinderen wennen zich elk oogenblik ccne nieuwe leelijke hebbelijkheid aan. Plet is juist wel geene ondeugd, wanneer zij geen acht Ik&n op de vermaaningen, welke hun deswegens gegeven worden ; maar onachtzaamheid : zelfs wennen zij zich aan zulke verkeerde hebbelijk.
he-



KINDEREN BELOOND. 95
heden tegen alle goede manieren aan, waardoor, zij anderen meer behaagen, dan door hun gezond verftand en goed leeren.
elsje waggelde geduurig heen en weer, ala ze bij iemand ftond, of zij lag met de armen op tafel , of zij nam eene onbevallige houding des lighaams aan. Het werd haar zeer dikwils verboden; evenwel kon zij het niet laaten. In een woord, alles wat men deed en in het werk ftelde, om haar dit af te leeren, kon niets baaten. Zij zag wel hoe andere kinderen zoo ge» fchikt en bevallig in haare houding waren, fchaamde 'er zich ook over; maar kon nogthans
haare onhebbelijke gewoonten niet agter wegen
laaten.
Eindelijk kwam men op de gedachten, dat allen, welke bij en omtrent haar waren, haare onhebbelijke manieren geduurig zouden naiia. pen. Dit was van goede uitwerking. Want zij zag en gedoelde nu zelfs, hoe onhebbelijk en misfelijk haar zulks ftond. Zij verbeterde zich en wende zich in agt dagen tijds het waggelen en het leunen op tafel met de armen af.
wat.



S>5 DE NAARSTIGHEID DER
WAT IS HENDRIK VERANDERLIJK!
In de maand van April is het weer gewoonlijk zeer-veranderlijk. Het een oogenblik regent, fneeuivt en hagelt het; in het andere fchijnt de zon. Uit dien hoofde zegt men van veranderlijke menfchen, dat ze zoo onbeftendig zijn als het weer in de maand van April.
Hendrik was verbaasd veranderlijk. Hij' Icon geen kwartier iturs aan een en het zelfde fluk blijven. In een uur had hij al zijn fpeeltuig in handen. Het een ftuk had hij pas in handen, of hij wierp het weer weg, en vattede dan weer wat anders bij de hand. In een oogenblik tijds verveelde hem alles wat hem voorkwam.
Zoo ging hij ook in zijn leeren te werk, dan eens fchreef hij, dan weer las hij, dan in dit boek, aanflonds weer in een ander, dan moest hij weer rekenen. In het fchool kon hij ook geen oogenblik ftil zitten ; hij was als kwikzilver, zoo dat zijne meesters genoeg met hem te doen hadden.
Andere kindeten beroofde hij ook dikwils
van



KINDEREN BELOOND. 97 van hun vermaak in het fpeelen. Als zij nauwlijks een fpel begonnen hadden; kwam hij en wierp alles door eikanderen. Neen! riep hij, wij moeten wat anders fpeelen. En zoo deed hij geduurig. ■
Maar hoe fiadeclig was dit veranderlijk en onbeiïendig gedrag voor hem! Toen hij groot werd en iets worden moest, wist hij zeiven niet recht, wat hij leeren zou. Eerst zou hij een koopman worden. Maar hij verliet zijn' patroon weldra. Toen zou hij een apotheker worden; doch dit duurde ook geene vier weeken. Vervolgens werd hij een boekverkoper. Maar voor hoe lang? Voor geen veertien dagen. En zoo loopt hij nog van de eene plaats naar de andere, zonder iets bepaalds te verrichten.
Heeft Hendrik dom- zijne groote veranderlijkheid en wispelturigheid zich niet ongelukkig gemaakt?
DE DROOM.
•Er was eens een. vader, welke zeven kinderen had: naam!ijk. vier zoonen: floris, ka G' Rei.,



90 DE NAARSTIGHEID DER
rel' "5i"k en wouter, cn drie dochters: sannetje, keetje, en lotje.
Op eenen fchoonen zomerfchen avond ging de vader met zijne zeven kinderen uit wandelen. Zij waren op een aangenaam veld, langs welk een zagt beekje heenruischfe. De vader g'ng aan den oever van bet beekje zitten, en zag met vermaak, hoe zijne kinderen in het gras met malkanderen fpeelden. Ik zal nu , zeide hij bij zich zeiven, eens Ietten op het geen zij doen. Misfchien heb ik hier gelegenheid om hunne neigingen en gevoelens te ontdekken.
floris liep de kapelletjes na, kon zich grootlijks over een bloempje verheugen, haalde vervolgens een boek uit de zak, ging ook aan het water zitten en las. kar el fneed teentjes, floeg de bloemen af, en geesfelde de kikvorfchen. Adriaan ging in het gras leggen, ftaarde den hemel aan, gevoelde niets en wilde ilaapen. wouter fioop ginds en herwaards van den eenen tot den anderen , en zocht anderen in het geheim te benadeelen.. jannetje had haar breiwerk bij haar, was
fiaar-



KINDEREN BELOOND. 99 naarftig, wandelde met eenen langmmen tred langs de beek en vermaakte zich bijzonder met de vlijt der werkzaame bijen, welke van de eene bloem naar de andere vlogen, keetje liep ginds en berwaards en wist zelfs niet eens wat zij wilde, lotje at geduurig rozijnen en amandelen uit haare zakken, en bemoe.de zich voor het overige nergens mede.
De vader zat geheel ftll en iloeg de bedrijven zijner kinderen gade. Toen het tijd was, £in-en zij naar huis en na gegeten te hebben, tegtven zij zich naar bed. Maar de vader lag noe een' geruimen tijd, voordat hij in flaap Kongeraaken. Hij bad God, dat hij zijne kinderen zegenen en bij het goede behouden wilde Hij kwam toen in eens op de gedachte: wat 'er van zijne kinderen op de waereld zou worden, werwaards zij geraaken, en hoe het hun gaan zou? Met deze gedachten raakte hy in flaap en had den volgenden droom.
Het kwam hem voor, als of hij zich nog op het veld bevond, waar hij den voorigen dag „et zijne kinderen geweest was. Een fchoon «ouwsperzoon, welke als de gezondheid er G 2



ico DE NAARSTIGHEID DER
uitzag, naderde hem, zij gaf hem de hand en hij verwonderde zich, dat ze zoo hard was, daar de meeste vrouwen dezelve zagt hebben. '
Volg mij, zeide zij tot hem. Hij deed zulks en zij geleidde hem door verfcheidene wegen in een aangenaam boschje, juist toen de zon op. ging. Maar zij verdween.
Vol verwondering wandelde hij hier een wijl tijds ginds en herwaards en alles was hem onbekend. Eindelijk ontmoette hem een predikant met vier gezonde en vlugge kinderen, welken hij naderde en vroeg hem, waar hij was? Gij zijt in Gelderland, andwoordde de predikant, met eene buitengewoone vriendlijkheid, niet verre van Nymegen, en (lak een boek in de zak, waar in hij tot nu toe gelezen had.
En wat doet gij dan al zoo vroeg hier, vraagde hij aan den predikant? — Ook zijn uwe kinderen hier, — kunnen die dan zoo vroeg oplTaan? Ik heb hier, andwoordde hem de predikant eene zeer middelmaatigc ftandplaats; maar door mijne naarftigheid kan ik met mijne kinderen zeer wel leeven: want men heeft weinig noodig om vergenoegd en te vrede te zijn. Zie
mij-



" KINDEREN BELOOND. rol
mijne handen eens, hoe hard zij zijn! kinderen! laat uwe handen eens zien, deze waren ook aan den arbeid gewend. De predikant vervolgde verder: onze lieve Heer bewaart ons bi] onze gezondheid. Eiken morgen zoodraa de zon opgaat, wandele ik met mijne kinderen na deze ' plaats. Daar verfrisfehen wij ons eerst voor . ons werk, en verheerlijken God, welke in zijne werken zoo veel fchoons en goeds voor ons bereid heeft. De kinderen loepen vervolgens de gekleurde kapelletjes agter na, vangen er eenigen, en bewaaren die in kastjes, zoo als ik in mijne jeugd gewoon was te doen; maar ik leer hen ook tevens: hoe goed en liefderijk onze lieve Heer omtrent alle zijne fchepzelen is. Op zoodanige wijze leeren wij recht vrolijk en vergonoegd. ; .
Verfchoon mijne al te groote vrijpostigheid, zeide de vader tot den predikant, mag ik weeten hoe u naam is? Ik? andwoordde hij, mijn naam
is fl0ris Z Waar zijt gij dan van
daan, en wie was uw vader? vroeg hij verder, de predikant zeide hem dit ook. Toen ftond de Vader ten uiterfte verbaasd: want hetwasz.jn G 3 FL0*



102 DE NAARSTIGHEID DER flor is, welke op het veld de kapelletjes agter na liep Hij wilde hem' hartlijk omhelzen; doch hij ontwaakte en had zijn hoofdkusfen in de armen.
Maar hij getaakte weldra weer in flaap. Toen verfcheen bet Vrouwsperzoon met de harde handen hem nog eens en zeide tot hem: ik ben de vlijt, daarom heb ik zulke harde handen. Uwen flor is zal het welgaan; want hij is naarstig, en bij zal dat geene worden, zoo als gij hem hebt gezien,
> 1 DE DROOM.
(Vervolg van het voorgaande.)
Een weinig naderhand fcheen het hem toe, dat hij in den oorlog op een flagveld was. Hier hoorde hij op eene verfchrikkelijke wijze de trommel roeren, fchieten, roepen en fchreien. 'Er lagen zoo veele dooden en gekwetsten, dat hij zich niet kon weerhouden, om traanen te Horten. Hij liep heen van het flagveld; doch zag op een' berg eenen gekwetsten leggen , welke door een kanonskogel van zijn rechter
been



KINDEREN BELOOND. 103. been was beroofd geworden en met wien het ellendig gefield was.
Hij tilde hem op en bragt hem in het naaste do-p. Het was een jong vlug mensch. Ach! zeide hij: had ik met mijne ouderen wel geleefd, ik zou tot dit ongeluk niet gekomen zijn. Van mijne jeugd af aan, was ik wreed jegens dc dieren. Hierdoor werd ik het ook jegens de menfchen. Mijn geheel hart was voor oorlogen en vermoorden. Ik geraakte in dienst, en nu is het zoo met mij afgeloopen.
Lieve hemel! riep de vader, ik moet u kennen, de item is mij zoo wel bekend. Ik heet, andwoordde de foldaat, zoo en zoo. - Toen was het zijn ka rel, welke op het veld de kikvorfchen zoo erbarmelijk dood geesfelde. Hij gaf een* luiden fchreeuw en ontwaakte.
Maar daar hij fpoedig weer in ilaap geraakte, droomde hij voorder: dat hij in een groot pragtig huis was. Men at aan eene lange tafel; vervolgens fpeelde en danste men , ook werd 'er muziek gegeven; en om naar het uitwendige te oordeelen, was 'er niets dan enkele vreugde. Maar in de zaal zat een jong ongezond ziekG 4



104 DE NAARSTIGHEID DER
lijk man, in eenen grooten leuningltoej, met kusfens bedekt, welke dit alles met het treurigfte gelaat aanfchouwde , en alle oogenblikken wegens zijne (taarten kermde. De dienstboden bragten hem bladen papier, welke geheel vol gefebreven waren; die hij op den grond wierp cn met voeten vertrapte.
Hij kon van dit alles geen begrip krijgen, tot dat een oud verftandig man bij hem kwam en hem ter zijde trok. Gij zijt hier, zoo (prak hij, naar 't mij toefchijnt, vreemd en verwondert u over dit huishouden. De zieke heer daar ginds is de luide mensen oP den aardbodem, welke ook niets anders doet dan eeten, drin. ten en fla3PeD- Hij werd doodarm, doch toen kreeg hij van zijn' oom in de Indien eene rijke ervenis. Maar nu werd hij een onzinnige verkwister, hij dronk en at zich ziek, gelijk gijziet. Evenwel moet zulk eene levenswijze derzelver voordgang hebben. Anderen mergelen hem uit en hij heeft reeds zoo veele fchulden , . dat 'er alle oogenblikken rekeningen van geheele bladzijden vol komen, welke hij uit mismoedigheid met voeten treedt.
Van



KINDEREN BELOOND. MS Van welken afkomst is hij? vroeg de vader. De man noemde, zijnen naam en voegde 'er bij: zijn vader moet een braaf man geweest zijn. Lieve Hemel! hoe verfchrók de vader ; toen hij hoorde , dat het zijn a d r i a a n was, welke op het veld in het gras lag ,en van luiheid niet wist, wat hij doen zoude. Hij wilde naar hem toe gaan; doch ftruikelde en ontwaakte.
Hij geraakte op nieuws in fiaap , en toen droomde hij: dat hij*in eene groote ftad de openbaare gebouwen ging bezien. Hij kwam ook in het tuchthuis, daar hij allerhande deugnieten zag , onder anderen ook een' jongen mensch , welke onder zijn werk fchicr geduurig flagen kreeg. Waarom Haat gij de menfchen nog? vroeg hij aan den opziener. Hij doet immers zijn wei*. Dat is de rechte! gaf hij ten andwoord. Het is een aards booswigt, welke niet laaten kan. om onder het werk en de zwaarlte (haffen , anderen kwaad te doen. Zie eens daar heeft hij de kousfen en fchoenen van den eenen knegt aan Hukken gefneden. Daar ginds heeft hij zwavelftbkken gelegd, om het huis in brand te fteeken. Op eene andere G s plaats



105 DE NAARSTIGHEID DER
plaars heeft hij weer wat anders uitgevoerd. Van zijne kindsheid af aan is hij zoo ondeugend en godloos geweest. Zijnen Ouderen is hij ontloopen en na allerlei fchelmffiukken bedreven te hebben, is hij in dit tuchthuis geraakt, waar men hem nog niet eens bedwingen kan.
Hoe heet gij dan, vroeg hij hem, terwijl eene huivering door zijne leden ging. Hijnoemde zijnen naam en de vader viel in zwijm: want het was zijn wodiei, welke op het veld ginds en herwaards floop en alle kinderen kwaad deed. Toen hij ontwaakte, lag hij in zijn bed aan het voeteneinde.
de o r o o m.
(Vervolg en bejluit van het voorgaande.)
Door zijn woelen geraakte hij weer in flaap en toen bevond hij zich in een droom op een fchoon landgoed, waar alles in de beste en heerlijkfie orde was. Hij ging i„ den groeten tuin, terwijle de avond begon te vallen. In
de '



KINDEREN BELOOND. i°7-
de eene laan ontmoette hij den Heer en Vrouw van dit landgoed, welke arm in arm met malkanderen wandelden, en hunne vrolijke kinderen liepen rondom hem. De Vrouw was zeer zindelijk gekleed, had haar breiwerk bij zich en haare kinderen droegen een mandje met boeken.
Zij fprakèn hem op eene vriendiijke wijze aan en de vrouw zeide tot hem gij zult pk« onzen tuin eens willen zien. Maar leeft gij ook zoo gelukkig als ik? Ik heb den besten man der waereld. Toen omhelsde zij hem, dit deeden de kinderen ook onder eikanderen. Altijd vervolgde zij, heb ik eenen trek tot het buitenleven gehad. Uit dien hoofde beminde ik de naarstigheid , zuinigheid en zindelijkheid zeer. Daar boven kon ik mij nooit genoeg over de fchoone natuur verheugen. God heeft mijnen wensch vervuld, en aan deze plaats gebragt, daar ik zoo een gelukkig huwelijk gedaan heb. Ik had niets van mijne ouderen ; maar deze braavc man zag op mijn hart, op mijne deugd en op mijne naarftigheid, hij i» een groot vriend van de Natuur en wij vermaa6 ken
i



io8 DE NAARSTIGHEID DER '
ken ons dikwils met de befchouiving van bet groote en fcboone in dezelve.
Hij kon zich niet weerhouden om te vraagen: wie haare ouderen dan geweest waren. Op het andwoord, welke zij hem gaf, viel hij haar om den hals: want het was zijn S4KNETJ£ welke hij wegens haare goede hoedanigheden boven zijne andere meisjes beminde. Onder, tusfchen maakte het liaan van zijn huisklok hem tot zijn groot leedwezen wakker.
Hij wenschte, dat hij weer in flaap mogt geraaken en dit gebeurde ook. Toen bevond hit zich in den droom op eenen openbaaren weg. Hem ontmoette een flordig 'gekleed wild meisje. Waar van daan komt gij en waar gaat gij heen? vroeg hij haar. Ik kom, was het andwoord, uit het fchoutshuïs, daar ik niet langer blijven kan. De Juffrouw is eene zottin. Zij wil, dat men den ganfcbeh dag niets anders doen zal dan alles in orde houden en werken Wie kan dit volhouden? Hier op liep zij heen.
Hij ging verder. Toen volgde de fchooimeester van het dorp hem van agteren op «ij vroeg hem naar het meisje, welk hem zoo'
even



KINDEREN GELOOND. 109
even verhaten. had. Dat is al een wonder fchepzel , zeide de fchoolmeester. Zoo een buitenfpoörig dol meisje heb ik van mijn Ieven nog niet', ontmoet. Men kan niets met haar beginnen. Bij den fchout had zij het zeer goed. Zij had alles wat ze wenfehen kon. Evenwel kon zij 'er niet blijven; want het zijn gefehikte menfchen. Alles bcdoif ze. Alles vergat ze. Alles deed ze verkeerd. Toen hebben zij ze laaten gaan. Zij kon nergens blijven en heeft na al over de tien dienften gehad.
Waar van daan is zij dan, vroeg hij voorders, en toen hoorde hij, dat het zijn ligtzinnig keetje was, welke nimmer iets had willen leeren en bij welke hij altoos zoo veele luiheid en wanorde befpeurd had. Hij wilde haar agter na loopen; maar de fchoolmeester hield hem bij zijnen rok vast en vroeg wat hem fcheelde. Toen ontwaakte hij. . Eindelijk droomde hij: dat hij in Friesland bij een' goed vriend was, welke hij in verfcheidene jaaren niet gezien had. Toen zij nu zeer vergenoegd en vrolijk met eikanderen zaten



iio DE NAARSTIGHEID DER
ten te praaten, kwam de meid in de kamer: en zeide: dat 'er eene bedelaarfter voor de deur ftond, welke zich niet wilde laaten afzetten, de twee vrienden gingen aan de deur en vroegen, wat haare begeerte was?
Ach! zeide zij, in mijne kindsheid is het mij niet voorfpcld geworden, dat het zoo met mij gaan zou; doch het is helaas! mijn eigen fchuld. Ik heb braave ouderen gehad en trouwde ook met een goed man-. Maar mijne ongeregeldheid, en mijnen fnoepachtigen aart, aan welken ik van mijne kindsheid af, alles ingewilligd heb, deeden mij welhaast tot armoede vervallen. Mijn man ftierf weldra van hartzeer, en nu moet ik gaan bedelen. Hebt toch medelijden met mij. Ik ben genoeg geftraft.
Wie waren dan uwe ouderen , vroeg men haar? Toen zij haaren naam zeide, verfchrok hij zoodanig, dat hij uit zijn bed viel en ontwaakte: want het was zijn fnoepachtig lotje.
Nadat de vader dit alles' gedroomd had, ftond hij op en was zoo ongerust en mistroostig, dat hij niet wist, werwaards hij zich keeten zou. Ach,! goede hemel! riep hij: zal het
zoo



KINDEREN BELOOND. ui
zoo met mijne kinderen in de waereld gaan? dat verhoede Godl Hij heeft mij gewaarfchuwd, en ik zal mijne kinderen weer waarfchuwen: hen ook bij tijds die gebreken afwennen, waardoor ze tot die ongelukken, welke ik van hen gedroomd heb, kunnen geraaken.
Het was pas dag geworden, of hij liet alle zijne kinderen bij hem in de kamer komen, en verhaalde hun, wat hij van elk hunner gedroomd had. De kinderen begonnen te fchreiën en beloofden hem, zich in alles beter te zullen gedraagen. . Zij fchikten zich ook allen naar het voorbeeld van floris en sannette en ontgingen de ongelukken, welke hun vader van hun gedroomd had, want zij waren nog niet wezenlijk voorhanden; maar het was flegts een droom.
de nieuwsgierigheid.
Het is wel zeer goed en pïijzelijk, dat men nieuwsgierig is en gaarne veel wil weeten; maar het is niet goed, wanneer de kinderen al te nieuw^ierig zijn en _ alles willen weeten,
.wat



tn DE NAARSTIGHEID DER wat hen niet raakt. Want het past hun als kinderen nog niet, naar alles te vraagen. Het is ook hiet nuttig voor hen, dat ze alles weeten, daar veele dingen, welke zij nog niet beoordeelen kunnen , hen zouden benadeelen. Zij kunnen alles nog niet begrijpen en verftaan. Het zou ook niet voorzigtig zijn, om hun alles te zeggen, daarze nog niet verltandig genoeg zijn, om iets te verzwijgen en in hunne kinderlijke eenvoudigheid dikwils dingen aan anderen weer vertellen, die zij niet mogen weeten, waar uit dan veele onheilen, agterdocbt, twist en vijandfchap ontllaan kunnen. Door hunne nieuwsgierigheid en veel vraagen worden zij anderen tot eenen last en geeven daar door gelegenheid, dat hun iets wijsgemaakt en op den mouw gefpeld wordt, waar door ze zich dan eindelijk belagchelijk maaken.
Vraag niet naar alles, zeide de Vader tot het al te nieuwsgierig wille mtje, bij wie de nieuwsgierigheid reeds tot een gebruik was geworden.
Wanneer iemand kwam, om haar vader alleen te fpreeken en haar gewenkt werd, dat ze uit
' de



KINDEREN BELOOND. 113
de kamer zou gaan; bleef zij voor de deur ftaan en luisterde, of hield zich, als of ze in de kamer iets had laaten leggen.
Pastte het wel voor het kind, dat het alles weetcn wilde, wat haar vader, die eene open. baare bediening had, met andere lieden fprak? Zeker neen!
'Er kwam eene vrouw bij haare moeder, welke klaagde,: dat ze met haare buurvrouw gekeven, en dat die haar uitgefcholden had. wilh f. m t je vroeg naar alle omftandigheden en fcheldwoorden. Was zulks voor haaf wel nuttig om te weeten ?
'Er wierd eens in een gezelfchap over [tafel van den koophandel, fabrieken en andere dingen gefproken. Het nieuwsgierig wii.lei.itje was 'er elk oogenblik met haaren mond tusfehen in, zoo dat de Heer, welke fprak, geduurig moest ophouden, waar over hij zeer verdrietig werd. Hij zeide eindelijk: Mejulfertje'. het ftaat niet fraai; dat kinderen 'er geduurig tusfehen in komen, als verftandige lieden met eikanderen zitten te fpreeken. Denk maar om uw fpeelgoed; want gij-begrijpt de dingen nog II niet.



U4 DE NAARSTIGHEID DER
niet, waarover wij'met malkanderen fpreeken. — willemtje . wierd toen rood en moest 'er zich zeer over fchaamen.
Eens op een' avond, kwam 'er iemand, welke haai' vader onder zijnen fchanslooper iets bragt. Haar vader ging met hem in eene kamer en floot de deur toe. Na verloop van een half uur tijds ging hij weer heen. willemtje was verbaazend nieuwsgierig om te weeten, wat die man bij haar' vader gedaan had. Meer dan tienmaal vroeg zij, wel Vader! wat heeft u die man gister avond gebragt? doch zij werd met beftraffing over haare al te groote nieuwsgierigheid afgewezen en moest zwijgen.
Eindelijk was zij eens in de kamer, toen haar vader en moeder over die zaak met eikanderen fpraken, en 'er juist geen acht op floegen, dat zij 'er bij was. Haar vader zeide, ik ben blijde, dat mij onlangs op een' avond die man de duizend gulden weer gebragt heeft, welke ik reeds voor verloren hield.
willemtje liet nietblijken.dat ze het gehoord had. Zij liep aanftonds naar de keuken en zeide met groote blijdfchap; nu weet
ik



KINDEREN BELOOND. n,S ik toch wat laatst op een' avond die man onder zijn' fchanslooper gebragt heeft. Hij heeft mijn vader duizend gulden gebragt, welke hij aanflonds in zijne bureau floot. Ik m"gt het niet weeten. Ha.' nu weet ik het toch. Ha! nu zal mijn vader mij nog wel een nieuw kleed kopen.
De eene knegt had dit pas gehoord, of hij overleide reeds bij zich zeiven , hoe hij dit geld in zijne magt zou krijgen. 'Den anderen morgen was de bureau opengebroken en de knegt met het geld waren weg.
Is het nu wel raadzaam, dat de kinderen alles weeten? Hoe groot was niet de fchade, welke willemtje door haare nieuwsgierigheid en praatzucht, haare ouderen veroorzaak. te!
De nieuwsgierige menfchen zijn zeer ligtgeloovig en laaten zich alles op den mouw fpellen. Zoo ging het met willemtje ook.
Zij was eens in de keuken, waar twee meiden met elkander flilletjes flonden te praaten. Wat kwelde zij de meiden om te weeten, waarover zij met eikanderen gefproken hadden.
H 2 truy



116 DE NAARSTIGHEID DER
truy zeide, dat ka at haar iets in 't geheim gezegd had ; maar zij mogt het aan niemand weer over zeggen. Toen wierd zij eerst recht nieuwsgierig. Toen begon het vraagen en bidden eerst hun gang te gaan! truy lief! zeg het mij toch. Ik bid 'er u om. Ik zal het aan niemand weer over zeggen, riep zij geduurig.
Bij zulke gelegenheden wennen de kinderen zich ook het ligtvaardig vloeken en zweeren zeer gemaklijk aan.
Toen truy het niet langer kon uithouden, om het haar te weigeren , luisterde zij haar eindelijk in het oor, dat ka at den voorigen avond in haar bed een' grooten fchat gevonden had. Wat dan? vroeg willemtje nog nieuwsgieriger. Wat was het dan? Hoe vee! was het wel? Zeg het mij toch. Dat mag ik zeker niet doen, andwoordde truy, maar zeg het toch aan niemand weer over. In weinig uuren wisten het alle de kinderen.
Des avonds aan tafel vroeg haar vader: v/el willemtje! hoe zit ge daar, als of gij droomde? Ach! vaderlief! andwoordde zij, ik kan het niet verzwijgen, ka at heeft gister
avond



KINDEREN BELOOND. 117
avond in haar bed een' grooten fchat gevonden. Haar vader merkte aanflonds, dat men haar om haare nieuwsgierigheid wat op den mouw gefpeld had. Hij ging de kamer uit, fprak met ka at, kwam weer in de kamer en zeide: het is zeker waar. Wij zullen dien fchat gaan zien.
kaat ging met het licht vooruit. Alle de kinderen met hun' vader volgden haar. De kamerdeur werd opengemaakt, willemtje kon haare nieuwsgierigheid niet bedwingen. Zij was de eerfre, welke naar het bed toeliep en het opfloeg.
'Er ontflond een luid gelach; want de kat had op het bed geworpen, en 'er lagen vijf jonge katjes in het zelve.
willemtje ftond verftomd. Zie daar! zeide haar vader, nu zijt gij betaald. Wees op een' anderen tijd wat voorzigtiger en vraag niet naar alle dingen. Ondertusfchén werd zij van haar broertjes en zusjes, als ook van de meiden braaf uitgelagchen. — •
EINDE.




































D E
NAARSTIGHEID
DER
KINDEREN BELOOND,
i n
AANGENAAME en LEERZAAME
VERHAALENen GESPREKKEN.
DOOK
C. MALLER,
Predikant te Zijderveld
MET PLAATJES,
TE ROTTERDAM,
ü ij J. M E IJ E R.
MDCCXCIII.



KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK



DE
NAARSTIGHEID
der
KINDEREN BELOOND.
kinderen moeten d as k b a a r 2 ij n.
D e dankbaarheid is eene fchoone deugd; kinderen kunnen dezelve niet beter leeren, dan; wanneer men hen dikwerf doet gevoelen, hoe veele dingen zij noodig hebben, en hoe veel goeds zij elk oogenblik van hunne Ouderen genieten.
A gee'r-



8 DE NAARSTIGHEID DER
den zich zeer over hun bet je, en dit nog te meer, daar zij voorheen zoo een lief en aangenaam kind was geweest.
Maar wat waren de treurige gevolgen van zulk een gedrag? deze: dat bet je door haare onhebbelijkheden de liefde haarer ouderen geheel verloor, zoo dat ze zich weinig meer om haar bekreunden, deeden zij haar voorheen allerhande vermaak aan, dit hieid nu op, om dat zij van hunne dochter nu geene vreugde meer genoten. Was zij van te vooren bij andere lieden aangenaam en gezien geweest; zij bemoeiden zich thans niet meer met bet je. Zij mogt bijna nergens meer komen. Men bragt haar zeer dikwils haare voorgaande bevallige manieren onder het oog. Zij werd overal befchimpt cn en befpot. Aan haar voorige bevalligheid werd niet meer gedacht; de lieden zeiden integendeel tot eikanderen: „wel! wat is betje veranderd! „ Wat is 'er van dit kind geworden ? "
Dit duurde eenige maanden. Toen begon zij zelf te merken en te gevoelen, dat haar ouderen haar niet meer zoo lief hadden dan voorheen: dat zij haar minder vermaak aandeeden;
en



KINDEREN BELOOND. j> en dat zij van anderen lieden niet meer zoo geacht en bemind werd,dit alles trof haar zeer. -
„ Wat toch, zeide zij eens, meenende dat zij ,, alleen was, mag wel de rede zijn, dat mijne „ ouderen 200 veranderd zijn en mij zoo wel „ niet mogen lijden dan voorheen?"
Wat zegt gij daar? riep haare moeder, welke dit gehoord had, en zij moest het toen nog eens zeggen.
Wel zoo ! andwoordde haare moeder, gij verbeeldt u dan, dat wij veranderd zijn? Neen dit is zoo niet; gij zijt veranderd, en zoo bevallig en welgemanierd niet mee» als van te vooren •■, zoodra gij u verbetert, zullen wij u onze oude liefde weder fchenken. Wie heeft nu fchuld?
eet je begon op eene erbarmelijke wijze te fchreijen. Ach! zeide zij, hoe treurig is .het, dat ik niet meer bemind en geacht word, — dat ik geen vermaak meer heb! Ik wil liever niet meer leeven , dan dit alles te moeten, misfen. Ik zal van dit oogenblik af, mij beter gaan gedragen , en weer dat welgemanierde kini,. worden, dat ik van te vooren was.
A 5 'Et



14 DE NAARSTIGHEID DER moeder , reik mij mijn' zakdoek eens aan. alida nam hem toen op en fmeet dien haare moeder toe ; even als men een' hond iets toewerpt. Zij werd door haare moeder ook wakker doorgehaald.
Na verloop van eenigen tijd, begon alida te merken , dat haare ouders haar zoo veele liefde en achting niet meer toedroegen dan voorheen; oo'k befpeurde zij, dat andere lieden haar niet meer zoo wel mogten lijden : zij klaagde dit aan haare moeder , welk haar ten andwoord gaf: dat kan'ik zeer gemaklijk begrijpen: gij zijt vee! te ongemanierd en te onbefcheiden, om van ons bemind, en van anderen menfchen geacht te worden. Niemand zal onbeleefde en ongefchikte kinderen ooit wel mogen lijden.
kindek gesprek over de lente.
jan. Wat is het jammer, dat het niet meer fneeuwen en vriezen wil. Ik houde zoo veel van den winter.
kaatje. Dat kan ik wel denken, 1 dat-gij met den winter zoo veel op hebt, omdat gij
dan



KINDEREN BELOOND. If den braaf llcê en op fchaaïzen rijden kunt. Anders weet ik juist niet, waarom gij zoo veel van den winter zoudt houden. Ik voor mij, verheug mij zei ven eerst best in de fchoone Maimaand. o! Ik wenschte, dat we al zoo ver waren!
jan. Hoe kunt gijïmijne gedachten zoo wel raaden ? dat was het. Gaa heen met uwe Maimaand, dan loopen de meisjes bij de bloemen, om den nachtegaal te hooren zingen en meer andere dergelijke grillen , dan moet ik ook vroeger opllaan, en het lieve bed! — dan begint het op den middag te donderen, dat ik van angst in de kelder moet kruipen. Ik hou het met den winter, dan heb ik allerhande vermaak, terwijl de meisjes op haar Itoofjes in de kamer blijven zitten en bang zijn om voor deur te komen.
i, eentje. Het verwondert mij, kaatje! dat ge met zulk eenen ongevoeligen jongen n kunt inlaaten. Hij weet niets van 't geen, dat fchoon en aangenaam is. Laarzen, een paar ruige handfchoenen , een zweep, fleede en fchaatzen zijn dingen, die hem aanftaan. Hij moest maar een voerman worden, jan



16 DE NAARSTIGHEID DER
jan. Waar bemoeit gij u mede.' l e e n t j e1 fpeel maar met. uw poppengoed. Hou zoo veel als gij wilt van uwe aurikulaas en viooltjes. Ik zal mij met mijne ileê. en fchaatfen blijven bemoeien.
leent je. Ook met de fneeuw, daar gij u zoo dikwils in gaat omwentelen.
jan. Ik wenscbte wel, dat ik eens zag, hoe gij u zoudt aanftellen, als gij 'er eens in waart. Ha! ha!
kaatje. Ik mag het wel lijden, Broêr lief! dat gij zoo veel vermaak in den winter hebt. Gij hebt eene fchoone warme kamer, een zagt bed, kousfen, fchoenen, en kleeren, welke tegen de koude beftand zijn. Als gij des avonds t'huis komt, dan krijgt gij warm eeten. Niet waar? En als men dit alles heeft, kan men den winter wel doorbrengen.
jan Mag ik dat zoo wel niet hebben als gij? Ben ik zoo wel geen kind van vader en moeder als gij? wat beeldt gij u wel in?
kaatje. Waarom niet? Ik zal, het u niet betwisten. Maar als gij eens een arme jongen waart, — in het geheel geene fchoenen, kous-
. > fen



KINDEREN BELOOND. i? fen, kleeren, — zomtijds geen hemd aan het lijf hadt — als gij u des avonds met droog brood enkoud water moest behelpen, — opftroomoest Uaapen, en voor den wind noch fneeuw beveiligd waart,— dan zou mijn broertje wel anders praa< ten en met den winter zoo veel niet op hebben.
jan. Wat behoef ik mij met de arme jongens te bemoeien ? Laaten die maar bevriezen.
kaatje, jan! jan!
lee nt je. Hebt ik het u niet gezegd * kaatje? Waarom laat gij hem maar niet begaan? Hij is een ongevoelige jongen.
kaatje. Foei, jan! fchaam u. Wie zou zoo onbarmhartig omtrent andere kinderen kunnen zijn. Zijn het zoo wel geene menfchen als wij? En vader vermaant ons geduurig: dat wij niemand mogen verachten. Maar ik wil u nog één ding zeggen. Gij zijt gister avond weer op de vliet met uwe fchaatzen geweest, dat.vader u zoo dikwerf verboden heeft. Hoe ligt kan het ijs breken en dan zijt gij weg. Als gij dit niet wilt laaten , moet ik het vader zeggen 5 doch voor deze reis zal ik nog eens zwijgen.
tan. Ach! ka atje lief! mag ik 11 bidden,Pi zég



iS DE NAARSTIGHEID DER zeg het toch niet. Ik zal het niet weer doen. - leent je. Zie nu eens hoe hij goede woorden kan geeven.
jan. Als gij anders niets hebt te zeggen, dan dat gij mij wilt verklikken, dan heb ik niets meer met u te doen, kom, kom! Het fchijnt, als of het zal dooijen. Ik moet mij nog eens ter deeg met fchaatzenrijden vermaaken.
kindergesprek over de lente. (Vervolg va4 het voorgaande.)
kaatje. Waren wij al weer zoo ver, dat wij naar den tuin konden gaan! de fneeuw zal haast weg zijn.
i. eentje. Ik ben 'er al in geweest en heb madeliefjes geplukt.
kaatje. Wel zoo! die lieve bloempjes! En gij hebt 'er mij niet <!éne van gegeven ?
leentje. Gij weet, Zusje lief! dat ik u van alles, wat ik heb, ■ mededeele. Maar deze bloempjes had ik voor onze' lieve moeder geplukt , en 'er een ruikertje van gemaakt. Ik heb immers anders niets om haar te geeven,
voor



KINDEREN BELOOND. 10
Voor de liefde en zorge, welke zij voor ons heeft. Wij hebben zoo eene goede moeder!
kaatje. Dat zou ik ook gaarne gedaan hebben. Ik had ze voor mij niet willen hebben. Hadt gij 'er mij maar eenige weinigen van gegeven. Gij hebt u zeiven veel vermaak, maar mij eene groote droefheid aangedaan.
leentje. Dat fpijt mij zeer, kom, Zusjet lief! laaten wij gaan zien , of wij 'er nog wac vinden kunnen.
kaatje. Wat kan mij ditbaatcn? Gij hebt dit vermaak toch het eerftc gehad. Hoe kon üc zo onachtzaam zijn, dat ik 'er niet eerder om gedacht heb!
leent je. Wees maar te vrede. Moeder zal 'er al zoo wel mede in heur fchik zijn; dan, wanneer gij de bloempjes te gelijk met mij gebragt had.
kaatje. Nu, dat is zeer goed, kom, laaten wij dan naar den tuin'gaan, daar ftaan nog eenige van die bloemtjcs, wat zijn dat lievebloe* men! Ik hou 'er zoo veel van. Hoe lief ftaan zij daar in de fneeuw. Zij voelen geen koude. Andere bloemen kunnen dezelve niet verdraaBï gen.



2o DE NAARSTIGHEID DER gen. Het zijn de eerden , de winter zal nu haast voorbij zijn. Weldra zullen wij Lente hebben. Wat zal ik dan blijde zijn! Als. moeder nu maar genoegen in mijne bloempjes heeft.'
lee nt je. (Loopt Jlil naar haare moeder.) Moeder lief! kaatje is zoo bedroefd, dat ik u de eerde bloempjes gebragt heb. Zij heeft 'er nog eenige gevonden , welke zij u aanftonds zal brengen. Verblijd 'er u nu over. Hoort gij het wel, Moeder lief? doe mij dat vermaak.
moeder. Dat is een braaf meisje. En gij leent je lief! kom hier, laat ik u omhelzen, daar gij wilt hebben, dat uwe zuster ook vermaak geniet. Ik zal 'er mij zeer over verblijden. Wees niet bevreesd. Gij zult Tiet zien.
kaatje. Zie daar, Moeder lief! Hier zijn nog eenige bloempjes voor u. Maar ik kom te laat! Ik heb ze alleen voor u geplukt. Neem ze toch aan, als het u belieft. Ik wil u ook gaarne mijne dankbaarheid betuigen, voor al het goede, welk gij mij bewijst.' Ik heb niets anders , ik arm kind.
moeder. Geef hier, mijn lief meisje! Zij
zijn



22 DE NAARSTIGHEID DER
Komt, laaten wij ons fpoeden, dat wij wegkomen.
kindergestrek over de lente.
(Vervolg en Bejluit van het voorgaande.)
kaatje. (In den tuin luiten de flad komende. ) Ik moet eens gaan zien , hoe mijne kleine boompj'es het maaken, welke ik in het najaar geplant heb. Zie eens, leent je! daar ftaan ze zoo groen, als of het geen winter geweest was. Onze lieve Heer heeft daar voor ook gezorgd.
jan. En ik zal eens gaan zien, of 'er al meikevers en kikkers zijn.
kaatje. Waar zouden die nu van daan komen? Her is immers nog geen mei? Gij wilt 'er flegts naar; gaan zien , omdat gij iets zoudt hebben, dat gij kondt plaagen.
jan. Ja, ik zal 'er wel meê weeten om te fpringen, als zij 'er eens zijn.
g i's je. Daar fpringt een kikker.
jan. Waar? waar? wagt, dien zal ik zien te krijgen.
leent je. Ik bid u, jan, doe het dier
. geen



s\ DE NAARSTIGHEID DER
Heer, welke de dieren zoo wonderbaar tot nut der menfchen bij het leven behoudt, dacht; zoudt gij zoo niet fpreeken. Maar men kan mee u niets beginnen. Kom, kaatje.' laaten wi; een weinig naar den vijver gaan.
kaatje. Gij zeide daar: dat de kikker weer levendig geworden was. Is hij dan dood geweest ?
l eentje. Gij waart 'er niet bij, toen Mijn Heer goedhart ons onlangs op eenen avond zoo veele fraaie dingen van Gods voorzorg omtrent de dieren in den winter vertelde, dat ik het wel gaarne den gehcelcrt' nacht door had willen aanbooren. Hij vertelde ons ook , dat de kikkers in den winter op den grond in het water lagen en dood waren.
kaatje. Hoe kunnen zij dan weer levendig worden?
leentje. Zij zijn niet geheel en a' dood; maar zij zijn, als of ze fliepen. Maa- in de Lente als het ijs weg is, ontwaaken zij weer en worden levendig.
kaatje. Dat is wel aartig. Nu beklaag'ik den armen kikker nog eens zoo veel.
l een,



KINDEREN BELOOND. 25
leentje. Men zegt, dat het met zommige zwaluwen ook zoo gefield is , welke in den herfst zich met hoopen in het water be-geeven; terwijle anderen wegtreken.
kaatje. Hoor! daar boven ons.hoofd. Zie daar! welkom, eerde zwaluw! Waar mag die haar verblijf gehad hebben. Zie, daar vliegt ze heen.
eet je. Kom eens hier. Welke mocie vlieg zit daar aan dien ftruik?
leentje. Stil, ftil ! Het is eene mooie goude tor. Ik heb al zoo lang verlangd, o;n 'er eene te hebben.
' (jan flaat met zijn' hoed 'er na en zsgt, haar uitlagchende, daar hebt gij ze.)
leentje.' Hij is een groote deugniet. Als hij iemand kwellen kan, zal hij het niet laaten. Hoe zou het u aanftaan , als men met u zoo handelde? Wij zullen van avond genoeg te vertellen hebben.
kaatje. Kom , leentje! wij zul 'en naa huis gaan, en hem nooit weer medeneemen.
moeder. Komt gij al weer te rug, mijne B 5 Kin-



46 DE NAARSTIGHEID DER
kinderen? daar is immers niets gebeurd? gij ziet 'er mij zoo treurig uit.
leentje. 'Dat wist ik niet.
kaatje. Ik ook niet, Moeder lief!
moeder. Neen! dat is onklaar. Zegt hetmaar. Zeker beeft jan, die deugniet, u weer van uw vermaak beroofd. •
leentje. Maak u niet moeilijk, Moeder lief! Gij weet, dat wij niet gaarne aanbrengen: wij zouden u ook niets gezegd hebben , indien gij het ons niet had bevolen. Hij heeft een'kikker op eene ellendige wiize vermoord ,• de feboone vliegen, welke wij wilden vangen, doodgellagen, en ons allerhande kwaad gedaan.
kaatje. Dat is zoo. Moeder kan bet aan de meid ook vraagen , die heeft alles gezien.
moeder. Waar is jan? Welk kwaad hebt gij nu weer uitgevoerd? Gij zult van avond zonder eeten naar bed gaan, en morgen zal ik uw hondje, vogels, fieê, fchaatzen, al uw fpeelgoed laaten wegneemen.
jan. Ach, Moeder' waarom dat? Ik heb zoo eenen honger. Ik heb niets gedaan, de meisjes jokken het.
m o e-



3o DE NAARSTIGHEID DER
dat hij had. Toen de arme man 'er zich bij zijne ouders over wilde beklaagen, liet 'hij den hond los , welke hem nog twee gaten in de beentn beet. Was dit geen groote booswigt?
Met andere ellendige en gebrekkige menfchen maakte hij het nog veel erger. Den lammen ontnam hij hunne krukken, en had 'er zijn vermaak in , als zij dan niet konden voordkomen. 'Er kwam eens een blindeman, welke door een kind geleid werd. Dit wist hij in den tuin te lokken, en zettede vervolgens alles in den weg. Toen riep hij: kom nu hier, ik zal u wat geeven. De blindeman wilde naar hem toekomen, doch viel zijnen neus en mond aan Hukken , dit was de grootfte vreugde voor disk. Op eenen anderen tijd bragt hij eenen blinden , op een pad , welk op het water uitliep. Toen zij op de helft van het zelve gekomen waren, liet hij hem ftaan en zeide i loop nu maar recht uit. De blindeman deed zulks ; doch viel in het water en zou zeker verdronken zijn, als 'er geene menfchen waren gekomen om 'er hem uit te haaien.
Gij kunt u ligt verbeelden , welke vloek*
. wen»



KINDEREN BELOOND. 31
wenfchingen van zulke menfchen , welke door dirk mishandeld waren geworden , over hem uitgefproken werden. Wij willen niet zeggen, dat de vloeken en verwenfchingen der menfchen, over hen, welke hier kwaad gedaan hebben, vervuld worden; want God zegt: ,, mij „ is de wraake ik zal het vergelden." Maar het recht van God , om de zulke naar hunne werken te vergelden, blijft niet weg, zoo als gij uit de Gefchiedenis van josef en zijne broederen weet. Iemand , welke zoo godloos als dirk was, kon het nimmer wel gaan.
Hij werd groot. Zijn vader flierf en d i r.k werd molenaar. Daar hij forsch , wreed en dwingzuchtig jegens- anderen was, was hij ook een waaghals omtrent zich zeiven en begaf zich moedwillig in gevaar. Hij wilde in den winter eens een' water openhakken. Hij ging op een losfe fchos ijs Haan; in een oogenblik was hij onder water, geraakte onder fchcrpe ijzeren tanden,welke in het zelve ftaken, en kwam 'er met gebrokene armen en beenen weer uit. Met groote moeite behield hij zijn leven. Door zijn onmatig drinken van fterken drank werd
hij



32 DE NAARSTIGHEID DEIl
hij in zijne beste jaaren reeds blind, en wad door zijnen val in het water ook kreupel geworden.
Hij kwam tot inkeer en had berouw over de zonden zi'n;r jeugd. Als een blindeman, of kreupele aan zijne deur kwam, dacht hij met fchrik aan die plaatzen, waar hij hen voor heen zoo mishandeld , en zoo wreed met hen omgefprongen had. Ach! riep hij, vol vertwijfeling, uit: ik heb het aan u verdiend, dat ik zoo krom en gebrekkig ben en het daglicht niet meer kan aanfchouwen. Laaten toch alle godlooze kinderen, welke dergelijke guitenftukken nog uitvoeren, zich aan mij fpiegelen., en voor dusdanige godloosheden wagten. God Iaat zich niet befpotten,zoo als ik ondervonden heb!
hoe ver kan de boosheid gaan?
(Vervolg van h,t voorgaande.)
Toen de Heer deugdlief de gefchiedenis van dirk aan zijne kinderen verhaalde, befpeurde hij, dat zijn zoon bernardus van
kleur



KINDEREN BELOOND. 33
kleur geheel veranderde. Waarom wordt b e rnardus zoo bleek? vroeg hem zijn braave vader. Heeft hij geen goed geweeten ? Mij dunkt, hij is ook zoo een knaap als dirk. Hij wordt met angst vervuld, zoo als ik zie. Niet waar? Enkel wegens het ongeluk, dat dirk getroffen heeft; maar geenzins uit hoofde zijner ondeugd en godloosheid. Ik weet alle zijne guitenflukken, hoe hij nog niet langer dan gister met Onzen gebrekkigen ftalknegt en de blinde katith gehandeld heeft. Hij weet wel , dat ik het .vermogen heb, om hem wegens zijne ondeugd te kastijden. Ik zou hem Hagen kunnen geeven, hem opfluiten , hem allerhande ftraffen doen ondergaan; maar waar toe zal dit alles baaten, als zijn hart niet verbeterd en hij niét menschlievcnder wordt. — Laat hij zich aan Gods oordeelen, welke dirk troffen, fpiegelen. Het kan hem nimmer welgaan , als hij zoo blijft. God is geen leugenaar en hij heeft uitdrukkelij€Tn dén Bijbel gezegd: den dooven zult gij niet vloeken . den blinden zult gij niets in den weg leggen.
, berhardus bedenk eens, dat ik uit menschC . . lie-



34- DE NAARSTIGHEID DER
lievendheid en medelijden onzen gebrekkigen (lalknegt en de blinde katryn, de kost geeve, dat zij inij daarvoor zegenen; daar zij u integendeel vervloeken zullen. Maar wat is nu beter van deze ongelukkigen gezegend of gevloekt te worden? Is het niet beklagenswaardig, wanneer deze ellendelingen den vaderen zegenen en den zoon vervloeken? Als gij zoo voordgaat, zult gij dan met den vroomen j o b op uw fterfbed wel kunnen zeggen: „ den blinden was ik „ tot cogen, den kreupelen tot voeten. Ik was
een vader der armen?"
"Weet gij , wat dit zeggen wil , behnirdus? Als men blinden en kreupelen te hulp komt en hunne ellende verligt, dan ^ men den blinden tot oogen en den kreupelen tot voeten. Maar die met zulke ongelukkige voorwerpen fnot en hun mishandelt, fpot met den Schepper zelve.
bernardus werd door deze taal van zijnen vader zoodanig aangedaan , dat hij hem om den hals viel en beloofde, zich te zullen beteren. Zijne broêrtjes waren ook zoodanig geroerd , dat zij hem verzochten , dat
hij



KINDEREN BELOOND. 35 hij voordaan dergelijke guitenitukken niet meer zou uitvoeren.
Zijn vader zeide: ik zal eens zien, of hij zijn woord zal houden. Want het is mij niet evenveel , of het hem in het toekomende zal wel gaan of niet. Maar het kan hem nooit wel gaan, als hij den haat, vloek en de traanen der ongelukkigen op zich laadt.
kindeken, welke niet alleen willen slaapen.
mietje. Eilieve, leendeet! wat wilde gij gister avond uitvoeien ? Vader is zeer te onvrede op u. Dat is nu de derde reis, dat gij weer uit uw bed gekomen zijt en ons allen eenen fchrik aangejaagd hebt.
leendert. Ach, mietje ! ik kan onmogelijk langer alleen agter in de kamer ilaapen. Gij kunt onmogelijk gelooven, welk eenen angst ik heb, als het negen uuren flaat, dat ik dan naar bed moet gaan.
mietje. Moetik u niet braaf uitlagchen? Gij hebt al zoo lang alleen in de agterkamer C 2 ge-



36 DE NAARSTIGHEID DER
geflapen en elk een prees u, dat gij zoo onverfchrokken waart. Ja hebt gij des avonds niet dikwerf over het half uur in den donker gezeten , als vader andere lieden wilde doen zien, dat gij niet bang waart, en nu komt gij met zulke gekheid voor den dag, dat verftaa ik niet.
bartha. Hij is voor den kleinen zwarten man bang. Zommige ligtgeloovige menfchen hebben hem wijsgemaakt, dat die des nachts bij de kinderen aan het bed komt.
leen hert. Ik had haast iets gezegd. Gij denkt misfchien, dat ik bang ben voor fpooken. Neen zoo onnozel ben ik niet.
eart ha. Wel, waar voor dan? Wij vol. gen u met vader en moeder al fpoedig en evenwel "gaat gij met zulken grooten angst naar bed toe.
leendert. 'Er is altoos zoo een geraas aan de muur, daar ik flaap. En dat is zoo ijsIe lijk voor mij.
mietje. Wel! dat zijn de buuren, die naar bed gaan. Wat gaan u die aan ? Laaten die maar raazen. Zij maaken zomtijds nog 'erger geraas, als wij al te bed leggen en gij vast
ilaapt.



KINDEREN BELOOND. 37 flaapt. Gij hoort dat niet eens. Waarom zijt gij dan ook niet bang als de meid zomtijds nog water pompt, dat maakt in de agterkamer ook een groot geraas?
leendert. mietje lief! laat mij met rust. Ik kan het u onmogelijk zeggen.
m 1 e t j e. Gij moet het mij zeggen, jongetje lief! Het fpijt mij, dat gij eiken avond met zoo veel angst naar bed toe gaat , terwijle wij dit zoo vergenoegd doen. Gij jaagt vader en moeder zoo dikwerf een' fchrik op het lijf en maakt hen moeilijk, daar ze anders zoo goed zijn. Heeft u dan de een of ander iets wijsgemaakt?
leendert. Neen , zusje lief! in 't geheel niet.
mietje. Wel! waar zijt gij dan bang voor ? 'Er moet toch zoo iets zijn. Gij weet ondertusfehen, dat niemand u iets doen kan — dat wij u fpoedig volgen, dat vader en moeder u zeker niet alleen zouden laaten, als u iets kwaads kon overkomen — en dat onze lieve Heer overal bij u is.
leendert. Gij' plaagt mij braaf, mietje! Ik zal het u maar zeggen. Niet lang geCs .le-



44 DE NAARSTIGHEID DER
met elkander eene weddenfchap aan, dat de een des nachts om twaalf uuren in de kerk op het koor zou gaan eri aldaar , tot een teken, dat hij 'er geweest was, een' nagel, met een bandje 'er aan, in de deur van den grafkelder; die op het koor was, zou (laan. — Zij gingen naar den koster en verzochten hem den fleutcl, welke hun ook gegeven werd. Toen ging de een alleen met een' lantaarn , een' hamer en den nagel, waar aan het bandje was, in de kerk en op het koor. Toen hij daar gekomen was, floeg hij den nagel in de deur van den grafkelder. De anderen waren bij den koster gebleven. Toen de eerde na verloop van eenige uuren niet weerom kwam, gingen zij te zamen in de kerk en naar het koor. Hier vonden zij hem als dood bij de deur liggen.
Toen zij hem wilden opbeuren, ontdekten zij, dat hij in gedachten den flip, van zijnen jas, welke hij aan had , mede vast genageld had. Toen hij nu wilde heengaan , bleef hij vast. Hij verbeeldde zich toen niets anders, dan dat de dooden hem vast hielden, dit had hem zulk een' grooten fchrik aangejaagd, dat hij in on-
m3gt



KINDEREN BELOOND. 45 magt was gevallen. Toen zij hem in de open lucht gebragt en een en ander middel toegediend hadden, kwam hij weer tot zich zeiven, en bekende, dat het zich op deze wijze met hem had toegedragen.
Door zulk eene geringe zaak werd dus zijne vermetelheid geftraft. Wat had hij juist des nachts bij de dooden te doen ? de dooden op zich zeiven konden hem wel niets doen, want die geftorven zijn, blijven in hunne begraafplaatzen wel rusten; maar zijne geheele ziel, hoe vermetel hij zich ook voor het oog der menfchen vertoonde, was met een geheime vrees en angst vervuld , en 'er was flegts eene geringe omftandigheid, zoo als deze, noodig, om hen een'doodsangst aan te jaagen. .
Het ander voorval is veel treuriger. In zekere Akademieftad kreeg het huis van een' bakker den naam , dat het daar in ijsfelijk fpookte. Hoe onnozel is men, als men aan dergelijke zotternijen gelooft ! Het zoogenaamde fpook kwam altoos in zekere kamer en verfche en dan eens in deze, dan weer in eene andere gedaante. De bakker werd door dit gege-



a8 de naarstigheid der
dien hoofde het huis in zoo een' kwaaden reuk gebragt, om het des te beter koop te hebben.— Dan hij heeft zijne vermetelheid zeer duur moeten betaalen.
het is niet alles zoo, als het schijnt.
Kinderen mogen wel bij tijds leeren, dat een ding niet altoos zoo is, als het ons toefchijnt, de fchijn bedriegt zeer, en het bekomt hen dikwerf zeer kwalijk, die zich door den uiteriijken fchijn laaten misleiden.
piet en jaicob wilden eens eene doos zoeken. Zij vonden in eene oude kas een doosje waar in een wit poeder was. Ha, ha! zeide jakob, dat is witte zuiker. Men begon die aanflonds te proeven en op te eeten. Het duurde niet lang, of zij gevoelden de hevigfle fnijdingen in de ingewanden; want het was rottekruid geweest, De fchijn had hen bedrogen; daar dit vergift 'er eveneens als zuiker uitziet. Met vcele moeite en onder het uitftaan van de hevigfle fmarten bragten zij 'er nauwlijks' het leven van.
bet-



KINDEREN BELOOND. 53
in het vervolg niet op den blooten uitwendigen fchijn oordeelt. ' Gij zult nog veele onaangenaame dingen in de waereld ondervinden. Zulks zal u ongelukkig en kwaad toefchijnen, fchoon het niets anders dan enkel goed is, vermids God het u laat toekomen. Gods wegen fchijnon ons dikwerf toe zoo krom te zijn als de ftok in het water, fchoon zij eigenlijk recht, heilig en goed zijn.
'Er was eens een zeer arme jonge , wel!;e beide zijne ouderen vroeg verloren hadde. Hij. fcheen van elk een verlaaten te zijn, en wist niet wat hij begfnnen zou. En ziet, het viel geheel anders uit dan het fcheen. Het begin van zijn leven fcheen zeer krom. Een rijk heer nam hem naar zich toe. Deze ftierf. Toen kwam hij bij een koopman; doch die ftierf ook. Hier had hij evenwel leezen, fchrijven en rekenen geleerd. In welke kommervolle omftandigheid bevond hij zich dikwils! maar hij red. de zich evenwel op eene eerlijke wijze, zonder bedrog, diefftal en verbodene middelen
door dezelve. , Hij was vlijtig en zuinig
begon met eene kleinigheid te koopmanfchapD 3 pen



54 DE NAARSTIGHEID DER
pen en is thans een rijk, welgefleld man. Het ein.
de was gelijk aan den uit het water gehaalden ftok.
Wat zegt gij, willem! is alles nu nog wel zoo als het fchijnt?
het is niet goed, wanneer kindederen onmaatig in eeten en drinken z ij n.
Een rijk en aanzienlijk man, welke maar édn zoontje had , gaf het zelve op zijnen verjaardag vrijheid om alle zijne fpeelmakkertjes, zoo jongens als meisjes, bij hem aan huis te verzoeken en op eene kleine maaltijd te onthaalen.—' Zij kwamen en werden in eenen fraaien tuin gebragt, waar zij zich op allerlei wijzen konden vermaaken.
Men gaf hun allerhande lekkers , dat men bedenken kon. Koffij, thee, melk, tweebak, konfituuren, koekjes, aardbeijen, besfen, kersfen, en verdere vruchten, welke het jaargetijde opleverde.
Opdat nu deze kinderen in hun vermaak en vergenoegen niet zouden gefloord worden, liet men hun alle mogelijke vrijheid; want men kon
zich



KINDEREN BELOOND. 55
zich niet verbeelden, dat welopgevoede kinderen , dezelve zouden misbruiken en denken : wat is hier veel te eeten! Wij zullen 'er zoo veel van gebruiken als mogelijk is.
Maar de gevolgen waaren zeer verfchillende. Zommige kinderen dachten aan de vermaaningen en waarfchuwingen, welke hunne ouderen en opzieners hun hadden gegeven, en aten niet meer dan zij geloofden, dat ordentelijk was.-
Andereu integendeel welke hun voordeel met de afwezenheid hunner opzieneren wilden doen, aten van alles, wat hun voorgediend werd, op eene onmaatige en gulzige wijze.
De eerfte bevonden zich bij hunne maatigheid zeer wel, daar zij des anderen daags even fris en gezond waren. Hunne maatigheid had hun ook geen nadeel gedaan ; ' want het geene zij niet hadden opgegeten, had men hun mede naar huis gegeven.
Zij welke gulzig waren geweest, waren nauwlijks t'huis gekomen, of zij hadden hoofdpijn, buikpijn, werden misfelijk en gevoelde alle zulke fmarten, welke gewoon zijn met de onmaatigheid gepaard te gaan.
D 4 Eén



56 DE NAARSTIGHEID DER
Eén onder hun beleed zijn gulzig beilaan, verzocht zijne ouders dat ze het hem wilde vergeven, met belofte van zich in het toekomende veel voorzichtiger te zullen gedraagen. Hij verzocht ook tevens om een' dokter., ten einde hij door het gebruiken van gepaste geneesmiddelen beter mogt worden. Hoe bitter en onaangenaam hem die ook fmaakten, nam hij ze evenwel gewillig en getrouw in. Maar de anderen, welke die niet wilden in neeinen, werden zoo ziek, dat ze in verfcheidene weeken niet konden uitgaan.
het morssig meisje.
f y t j e was in allen opzigten een zeer morsfig meisje. AKe haare kleeren wai'en vol vette en vuile vlakken, de hairen hingen haar onuitgekamd en' onachtzaam om het hoofd, en haare kousfen hingen altoos op de hielen;'maar dat het ergile van alles was, was, dat zij zich zeer zeldzaam waschte, .zelfs niet eens des morgens, •als zij opflond.
Maar wat waren de gevolgen van haar ïnorsfigheid. Andere kinderen, welke zindelijk waren wilden met haar niets meer te doen hebben, om
dat



KINDEREN BELOOND. 57
dat zij ze met haare morsfige handen en kleeren ook vuil maakte. Zij had ook een Hinkenden adem, omdat zij haaren mond des morgens nooit uitfpoeldc. Zij had ook leelijke, zwarte tanden, en door haare morsfigheid had elk een een afkeer van haar.
Hoe lief is een meisje, welk veel van de zindelijkheid houdt, en al haar goed in ordefehikt! 'Zoo deed e mm et je, welk haar fpeclgoed en
- alle haare kleeren zeer netjes en zindelijk hield. Hier van daan kwam het, dat zij haar goed wel zes maal zoo lang had en diaagcn konde, dan tytje, welkers kleeren binnen weinig tijds verlieten. Welk kind kostte zijne ouderen nu het meeste geld? Zeker het morsfige fYtje; want door molligheid verllijteri binnen korten tijd, de beste en Aërkfte kleeren.
Terwijlc dut f ytje fchier elkoogenblik over
, tandpijn en andere fmartlijke toevallen in den mond klaagde, was emmetje gezond, omdat ze eiken morgen zonder fout haren mond omfpoelde en haare tanden fchoonmaakte. Elkeen had een afkeer van fyt je, wegens den misfeli,kcn reuk, dien zij van zich gaf. In tegendeel D 5 werd



KINDEREN BELOOND. S9
dat zij zich voor gevaarlijke fpellen wagten, waardoor ze zich van hunne gezondheid, hunne gezonde ledemaaten, ja hun leven zelfs kunnen berooven. 'Er zijn immers andere nuttige, aangenaame en vrolijke uitfpanningen genoeg, welke uwe ouders en leermeesters u met vermaak gunnen. Waarom kiezen zij dan altoos de gcvaarlijkfte, welke hen daar boven nog zeer ongelukkig kunnen maaken.
Wij zullen hier ter waarfchuwingc voor alle kinderen eenige treurige voorbeelden bijbrengen van zulke kinderen , welke door gevaarlijke fpellen, deels voor hun leven lang ongelukkig werden , deels hun leven 'er bij moesten infchieten.
abraham was de eerfle van deze ongelukkige kinderen. Alles, wat hij zag, wilde hij nadoen; alles, wat hij nog niet kende, Leproeven.; zonder vooraf te onderzoeken, of zulks hem geen nadeel kon toebrengen.
Hij was eens op het exercitie-veld naar het afvuuren der Soldaaten gaan zien. Toen het avond was, kwamen zijne fpeelmakkers bij malkanderen, aan welke hij voorftclde, omeenigs
klei-



6o DE NAARSTIGHEID DER
kleine vuurwerkjes en Hangen af te fleekcn. Hij gaf 'er bun eenige, deze vuurwerken vermaakte hen zeer. Doch zij zijn voor kinderen altoos gevaarlijk.
Tot hier toe liep alles wel af. Men ging vervolgens mannetjes van kruid maaken, welke aangeflokep werden, en veele fpranken van zich gaven. Ook hier in vonden zij een uitneemend vermaak.
Maar let nu op het geen *cr vervolgens gebeurde. Een onder hen deed het voorftel: komt, laaten wij eens eene groote ilapg van los kruid maaken. Gij zult zien, welk een vermaak dat is ! dit werd goedgekeurd ; men ftrooide eene lange rei kruid op den grond en lag 'er een fuikje lont bij, maar het kruid wilde zoo aanflonds niet opvliegen, abraham liep'er naartoe, ging op de lont leggen erf blies dezelve geduurig aan. Eensklaps vloog het kruid hem in het gezigt, dat hij op zijn' rug te neer viel. Daar lag de arme jpnge nu als dood. Zijne fpeelmakkers liepen weg en men bragt hem t'huis bij zijne ouderen. Maar welk een gezigt! Zijn geheele gezigt was zoo zwart als een kool en alles was
ver-



KINDEREN BELOOND. öi verbrand. Zijne oogen waren vast toe. Men liep wel aanflonds naar een wondhcelcr; maar toen bij afgewasfchen werd ging zijn vel mede. Zijn geheel gezigt was niets anders dan rauw vleesch, op welk eene brandzalf werd gelegd.
En was het bij dit ongeluk , hoe groot ook, maar gebleven ! Doch den volgenden dag' zag men nog grootere. Beide zijne oogen waren weg en geheel verbrand, zoo dat hij, zoolang hij leefde , niets meer zou kunnen zien. De droeheid, welke zijne ouderen deswegen gevoelden , is nauwlijks te befchrijven.
Na verloop van vier weeken was zijn gezigt bijna genezen. — Maar mijne lieve kinderen! gij kunt u ligt verbeelden, welk eene fmarte en ellende het voor hem was , dat hij niet meer zien kou, — dat zijne broers en zusters hem dikwils verkeerd leidden en niet wilden brengen, waar hij gaarne was. "Welk eene fmarte voor zijne ouderen! Leert hier uit toch, dat ge met het kruid zeer voorzigtig moet omgaan, en dat het beter is, 'er in 't geheel niet mede om te gaan.
Hendrik was bijna even zoo ongelukkig.
Op



62 DE NAARSTIGHEID DER
Op eenen fchoonen lentedag fprak hij met zijne makkers af, dat zij naar buiten zouden gaan , om bal te fchicten , de wind woei vrij fierk en het was redelijk warm. Hendrik liep geduurig tegen den wind in en verhitte zich dermaate, dat hij eene hevige fteekte in de zijde kreeg en zich naar huis moest laaten brengen.
Ach ! ondeugende jonge! zeide zijn vader tot hem, komt gij op deze wijs t'huis. Ik gunnc u gaarne zoortgelijke uitfpanningen ; maar gij kunt u in 't geheel niet maatigen. Andere kin' deren hebben ook gefpeeld ; maar hebben die zich ook zoo verhit als gij. Gij hebt het nu weg en misfehien voor uw leven. Wat ben ik ongelukkig met u!
hendrik was des nachts zeer ziek , was verbaazend verhit en fpuwde den volgenden morgen bloed. De dokter dsed zijn uiterfte best, om de or.tfteeking in de longen te geneezen. Maar het duurde wel agt weeken, eer dat hij ecnigzins herfleld was. Hij hield 'er ondertusfehen eenen geftadigen hoest uit, werd aamborstig en kon namvlijks etnen trap opklimmen ,



04 DE NAARSTIGHEID DER
Hoe meenig kind, zeide de dokter heeft zich daar door van zijn jong leven beroofd? daarom mag ik zulke' gevaarlijke fpellen onder mijne oogen niet zien , met welke de kinderen zich zoodanig verhitten en vervolgens koud watergaan drinken. Had hij in het begin maar alles gezegd ! Ik zal mijn uiterfte best doen. Maar hij zal altoos een a'manach aan zijne borst houden en geduurig om het balfchieten denken.
Dit was ook zoo. nend rik dacht zijn geheel leven aan het balfchieten ; want hij kreeg de teering. Zijn lighaam werd als een geraamte , en zijne oogen lagen hem diep in het hoofd, drg en nacht liet de hoest hem geene rust; Hij lèosde niets anders dan bloed en etter. In dezen bekl'aagenswaardigen toeftand leefde hij nog ruim zes jaaren, tot dat hij zijn leven in zijn agttiende jaar eindigde,
gevaarlijke spellen voor kinderen.
(Vervolg van het voorgaande.) llijna het zelfde lot van iiendrik zou aagt je getroffen hebben. Haar vader wilde baar op haare verjaardag op eei:e anngenaame
wijze



KINDEREN BELOOND. 65 wijze vermaaken en had ten dien einde in flilto eenige braave kinderen verzocht. Des avonds werden deze kinderen door den broer van aagt je in den tuin gebragt. Het tuinhuis was zoo buitengewoon fraai verlicht , dat aagt je 'er zich zeer over verheugde. Op eens ging de deur open en zij werden door een aangenaam muziek verrascht. De andere kinderen wenschte aagt je veel geluks op haaren verjaardag. Men danste van vreugde en, aagtje verhitte zich zoodaanig, dat zij in het tuinhuis niet kon blijven.
Het was al vrij laat en koel. Zij liep in den tuin en maakte haaren halsdoek los, om zich wat te verkoelen. Half magtloos kwam ze naar huis en moest aanflonds naar bed toe gaan. Den volgenden morgen lag ze reeds aan eene gevaarlijke koorts ziek en was 'er bijna van geftorven ; doch door behulp van goede geneesmiddelen werd zij eindelijk na verloop van eenige weeken weer herfteld.
Even zoo gevaarlijk is het als men zich fpoedig na voorafgegaane verhittende kinderfpelien tragt te verkoelen. Hoe mcenig kind , hoe E mee*



74 DE NAARSTIGHEID DER ik hier mede verkeerd handelde en zulke groote zonde beging. Ik heb onzen lieven fleer 'hier mede maar al te dikwils beledigd.. Ik heb dit zoo van andere kinderen gehoord; maar ik zal 'er mij wel zorgvuldig voor wagten, dat ik het in 't geheel niet weer doe.
Als gij mij oprecht liefhebt, hernam zijn Vader, hou dan uw woord, door geen ding ter waereld kunt gij mij meer bedroeven, dan door het onteeren en verfmaaden van God, welke ons zoo veel goeds laat toekomen. Volg nu nog te meer die vermaaning op, welke ik u zoo dikwijls gegeven heb, dat men van andere flegtc menfchen, en kwalijk opgevoede kinderen geene kwaade gewoonten en hebbelijkheden moet aanleeren.
KOOS JE VALT UIT ONVOOKZIÜT I G H £ I D.
Wanneer de kinderen hun fpeelgoed altijd in het hoofd en voor oogen hebben; letten zij maar al te dikwils in het geheel niet op die dingen, welke hun in den weg ftaan; en zulks
is



KINDEREN BELOOND. 85
fransje. Nu hou ik nog eens zoo veel van de raaven; tenvijle zij mijn zuster gered hebben.
d a v 1 d. Heeft onze lieve Heer de raaven daar dan geplaats, dat zij moesten oppasfen tot dat antje in 't water viel en vervolgens gerucht maaken. Dan had oiïze lieve Heer maar in 't geheel niet moeten toelaatcn, dat zij in het water viel.
vader. Zoodanig moet gij u dit voorval niet verbeelden. God doet geene wonderen door zijne almagt, zoo min, als hij iets beletten wil, dan als hij iets toelaat en niet belet. Anders moest hij alle oogenbiikken wonderen doen. Maar hij heeft alles vooruit gezien , hoe eene zaak gebeuren zal, en daar naar alle omflandigheden ingericht; niet, dat het zoo gefchieden moet en dns niemand zijn noodlot kan ontwijken, gelijk de menfchen gewoon zijn te zeggen, om zich daarmede te verontfchuldigeii als zij kwaad gedaan hebben : dat moest zo zijn: dat is zoo over mij befloten. — Neen! maar God heeft het zoo ingericht, als het naar zijne oogmerken gebeuren F 3 moetj



86" DE NAARSTIGHEID DER moet, en wel altijd tot het welzijn van den mensen. 'Er gebeurt dus niets, in 't geheel niets, bij geval; want zonder Gods wil valt 'er geene muscb van het dak. Dat is juist zijne Voorzienigheid en hefluur.
david. Maar hoe is het met de raaven?
vader. Terwijle onze lieve Heer antje in 't leven wilde behouden, zoo waren daartoe vooraf reeds alle omitandigbeden, zoo als ze God vooruit gezien had, gefchikt, datANTj e juist in het water viel, toen de raaven ann den oever zaten. Zij werden door het vallen van het kind in 't water verfchrikt, vlogen op,
zagen het kind drijven dachten, dat het
een ftuk vlcesch voor hun was — zweefden over het kind heen en weer, en kraschten, dat de menfchen het hoorden. Maar de raaven deeden zulks in het geheel niet met oogmerk, dat de menfchen het kind in het water zien en redden zouden; zij deeden dit flegts volgens hunne natuurlijke aandrift.
Maar volgens Gods oogmerken werd deze omftandigheid een middel zijner Voorzienigheid, om de menfchen opmerkzaam te maaken,
dat



KINDEREN BELOOND. 87
dat ze kwamen toefchieten om het kind te red-, den. Misfchien deed het God ook om u, grietje! dat hij de raaven zondt, opdat gij mijn dochtertje zoudt zien. Gij zoudt- anders van uw leven niet meer bedaard en genist geworden zijn.
grietje. Ach! Mijn Heer! Ik kan het mij nog niet verbeelden. Vergeef het mij voor deze reis, bid ik u. Ik weet in 't geheel niet, hoe het kind uit mijne oogen geraakt is.
vader. Laat u dit ter waarfchuwinge dienen, en Iaat de kinderen op zulke plaatzen, waar water is, r immer uit uwe oogen gaan. ■ Voor ditmaal heeft onze lieve Heer dit ongeluk op eene allerzigtbaarfte wijze afgewend. Zoo dikwils gij nu in het toekomende eenen raaf ziet, dankt dan God, dat zulke dieren juist het middel waren, waardoor mijn dochtertje, dat u was toebetrouwd , uit het water werd gered.
fransje. Hoe ging het verder? Hoe hebben zij bet arme meisje uit het water gekregen?
vader. Het krasfehen der raaven alleen F 4 ZOLl















2 DE NAARSTIGHEID DER
geertruida gedroeg zich altoos zeer ondankbaar jegens haare ouderen. De meester kwam eens bij haare moeder klagen, dat zij tegen andere kinderen gezegd had : „mijne ouderen moeten mij wel alles geeven, dat zijn zij verpligt; daarvoor ben ik hun kind." Zij moest aanftonds uit de warme kamer in een koud vertrek gaan, kreeg weinig te eeten, en in plaats van naar gewoonte op een bed te flaapen, moest zij nu cp een matras gaan leggen, den volgenden dag kreeg zij des morgens geen ontbijt, en des middags werd haar niets anders , dan brood en water gegeven. Toen leerde zij zien hoeveel goeds zij van haare ouderen genoot, en welk ■een groot voorrecht zij boven zoo veele duizende arme kinderen had.
klaar tje integendeel was een zeer dankbaar kind, welke onzen lieven Heer eiken morgen dankte, dat hij haar zulke goede ouderen bad gegeven, welke van den morgen tot den avond voor haar zorgden, en haar zoo veel goeds bewezen. Zij was hun ook zeer gehoorzaam, om dat zij haare dankbaarheid nog door niets anders kon bewijzen. Uit eigene beweeging deed
zij



KINDEREN BELOOND. 3
zij hun allerhande kleine dienden, en verrichte alles, wat zij maar eenigzins doen kon.
het zwijgend meisje.
kaatje was eens op een' avond in gezelfchap van groote menfcben geweest, waar in over allerhande zaaken gefproken werd. Men lettede op haar niet eens, en 'er werd dus van veelerlei dingen gefproken, welke men anders wel zou gezwegen hebben. Ondertusfchen hoorde zij alles aan; doch liet in 't geheel niets daar van blijken.
Toen zij t'huis was gekomen, vroegen haare broêrs en zusters aan haar, welke lieden 'er in het gezelfchap geweest waren? Zij zeide dit, omdat zij begreep, dat het niet noodig was dit bedekt te houden.
Zij begonnen al naar meer dingen te vraagen, en eindelijk vroegen zij ook, over welke zaaken 'er al gefproken was geworden? — Maar kaatje gaf hun hier op ten andwoord: voor eerst: hebben zij met mij niet geTproken : ten tweeden: hebben zij dat geen, waar over zij met malkanderen fpraken , zoo gezegd , dat ik het niet A 2 kon



4 DE NAARSTIGHEID DER
kon hooren. Zou het derhalven niet de grootfte fnapachtigheid zijn, indien ik u dit weer over zeide ? Gij zoudt het weer aan anderen vertellen ; en als die menfchen, welke in het gezelfchap geweest zijn , dit eens kwamen te hooren, zouden zij nooit meer dulden , dat ik in hun gezelfchap kwam.
Haar vader hoorde dit en prees zijn dochter zeer. „Want, zeide hij, als men kan zwijgen, „ bewaart men zich zeiven en anderen voor ,, veele moeilijkheden, daar men in tegendeel „ door zijn gefnap zich bij ieder een gehaat „ maakt."
DE KLEINE HUICHELAAR.
'Er was een jonge, welke in tegenwoordigheid zijner ouderen, zeer (lil, gehoorzaam , beleefd, oplettend, in een woord , het beste kind der waereld was; maar zoo dra hij alleen was, of zich verbeelde, dat men niet naar hem zag, was hij geheel anders en bedreef allerhande kwaad.
Gebeurde het nu, dat men hem in het een of ander verdacht hield, zoo wist hij zich altoos door veelerleï leugens en listen te redden; en op deze



KINDEREN BELOOND. 5
ze wijze bedroog hij zijne ouderen eenen geruimen tijd.
Maar zij, die 'er hun werk van maaken, om anderen te misleiden en te bedriegen, worden toch eindelijk, hetzij vroeg of laat, in hunne ondeugd betrapt, en zulks meesttijds, als zij 'er in 't geheel niet op verdacht zijn; dit overkwam onzen kleinen Huichelaar ook.
Alle zijne fchelmftukken, welke hij met den groottien list had trachten te verbergen, of met de grootfte onbefchaamdheid wist te verdeedigen, werden ontdekt. Men dacht hem dit door geftrengheid af te leeren , en zijne draf werd dagelijks verzwaard; doch alles was te vergeefs: de ondeugd was zoo diep in zijn hart ingeworteld , dat hij voor geene verbetering vatbaar ' was. Doch wat moest het gevolg hier van zijn? ■ dit, dat hij van elk een gehaat werd; dat niemand hem vertrouwde ; zelfs als hij geen kwaad in het zin had.
HET ZOETE, DOCH ONHEBBELIJK GEWORDEN KIND.
Een Kind is ongelukkig, wanneer het zoet A 3 S5"



6 DE NAARSTIGHEID DER
geweest is en naderhand ongefchikt wordt. Dan denkt men niet eens meer aan deszelfs voorgaande deugden, zij verftrekken het integendeel tot verwijt, dat het zoo zeer veranderd en afgevallen is.
bet je was tot in haar zesde jaar een zeer lief meisje, welke tot eene groote vreugde haarer ouderen leefde. Zij was wegens haare gehoorzaamheid, naav.ftigbeid, zagtzinnig en bevallig voorkomen, het lieffte en bevalligfte kind der waereld. Zij maakte de lust en het vergenoegen van anderen menfchen uit; was het Heraad en de roem- der geheele Had. Als men een heel lief en bevallig kind wilde fchetzen, dan nam men bet je tot een voorbeeld. Zij werd zeer dikwils uitverzocht, om dat de lieden zoo gaarn met haar te doen hadden. Andere kinderen moesten dikwerf van hunne ouderen hooren, dat zij zoo lief en bevallig niet waren,
als 3 e t je.
Maar 'er viel eene groote verandering voor. bet je. werd eensklaps zoo onhebbelijk, dat zij alle dagen eene nieuwe misfelijke gewoonte aannam en door haare flegte houding en gedrag
al



KINDEREN BELOOND. f ttl zoo onverdraaglijk werd, als zij voorheen aangenaam en bevallig was geweest.
Deeze verandering ontdond daaruit ook, dat men haar in haare tegenwoordigheid te veel geprezen, en door dit veel prijzen bedorven had. Want zij begon zich te verbeelden, dat zij nu bevallig en aangenaam genoeg was en dit niet meer behoefde te worden. Haar klein hart werd trots. Haare eigenliefde verblindde haar zoodanig , dat ze alle haare flegte hoedanigheden en verkeerde gewoonten voor aartigheden aanzag, en hierdoor moest zij eiken dag in onhebbelijkheid toeneemen.
Haar onhebbelijkheden waren wel geene ondeugden; maar het waren nogthans ongeregeldheden, en wanneer die niet veranderen, integendeel dagelijks toeneemen , worden het met den tijd toch ondeugden, bet je was in alles zoodanig veranderd, dat 'er van haare voorige bevalligheid en welgemanierdheid niets meer was overgebleven.
Welk eene treurige verandering ! Haare ouderen moesten haar den geheelen dag door vermaanen, verbieden en beftraflen. Zij bedroef- ■ A 4 den



10 DE NAARSTIGHEID DER
'Er gebeurde iets , waardoor deze voorgenomene verbetering gelukkig tot ftand kwam. Haar vader had zijne andere kinderen beloofd, dat hij ze eens mede naar den tuin buiten de Had zou neemen. Wat waren zij blijde ! zij huppelden en dansten van vreugde; maar niemand ftoorde Zich aan bet je. Niemand zeide haar iets. Ach! vaderlief! riep zij, mag ik dat vermaak niet mede genieten?
Wat vermaak? andwoorde haar vader. Gij zijt geen vermaak meer waardig. Zou ik u medeneemen om ons vermaak te bederven; daar heb ik juist weinig zin in! gij zult t'huis blijven; terwijl uwe broêrtjes en zusjes zich vermaaken. Gij zijt veel te onhebbelijk.
Dit Hond betje gansch niet aan, dat zij zoo alleen t'huis moest blijven. Zij zag toen recht haare ongemanierdheid in en had 'er een hartlijk berouw over; want zij zag, dat het door haar eigen toedoen was, dat zij zich van zoo meenig verinaak beroofde. Zij nam een befluit, om geheel anders te worden en zich weer zoo te gedragen als voorheen. Zij volvoerde ook
haar



KINDEREN BELOOND. ir
haar befluit, herwon hier door de liefde haaren ouderen en de achting van andere lieden.
ongemanierdheid en onbeleefdheid staan ieder een' zeer m i s se lij k.
Welgemanierdheid en beleefdheid moet men ver boven de fchoonheid fchatten, dat wil zeggen : dat al is een kind nog zoo fchoon, al heeft het nog zoo fraaije kleeren, en het is niet welgemanierd en beleefd omtrend andere menfcben, zal het nogthans van niemand bemind, noch geacht worden.
Maar wanneer integendeel een kind nog zoo leelijk en mismaakt is, hoe armoedig het 'er ook mag Uitzien, en het gedraagt zich beleefd en welgemanierd omtrent alle lieden, zal het boven een fchoon en welgemaakt, doch onbeleefd kind den voorrang hebben.
v iet er was een fchoon en welgemaakt jong Heer, welke fraaije kleeren droeg , maar zich zeer hoogmoedig en trots jegens burgerkinderen en zulken, die minder dan hij waren, aanftelde;
deze



ï2 DE NAARSTIGHEID DER
deze hoogmoed en trotsheid liet hij het meest blijken , als 'er vreemde lieden tegenwoordig waren, dan zou hij voor geene burger kinderen den hoed afgenomen , noch hen bedankt hebben, al zij iets voor hem decden.
'£r was eens eene ordentelijke burgervrouw bij zijne moeder, welke hem vroeg, of hij met de kermis geene fraaije prefenten had gekreegen ? zonder iets te andvvoorden, keerde pieter haar den rug toe. Hoort gij niet, pi eter! wat de menfchsn u vraagen? zeide zijne moeder, is het ordentelijk u om te draaien als u iets gevraagd wordt ? Wat raakt haar dit ? Laat ze zich met haare eigene zaaken bemoeien , was zijn andwoord. Hij zettede vervolgens zijn' hoed op, ging de kamer uit en behandelde de kinderen, welke bij hem waren gekomen, met de grootJle onbeleefdheid.
Eén van hun zeide: komt jongens! laaten wij heen gaan, wie kan zulke*beestachtigheden verdraagen? In het heengaan, ontmoetten zij eencn knegt van pieters vader, welke hun vroeg, waarom zij zoo fpoedig vertrokken, Zij gaven hem ten andivoord, dat zij zulks deeden , om
dat



KINDERENBELOOND. 13
dat heter hen zoo onbeleefd behandelde, dit is zijne gewoonte jegens elk een, hernam de knegt.
piet er was overal als een ongemanierde, onbeleefde en haatlijke jongen bekend. Men hiette hem doorgaans den lompen bok. Niemand mogt hem lijden; geen kind wilde met hem te doen hebben. Hij bleef, toen hij groot, geworden was, nog even onbeleefd en ongemanierd; zoodat hij met geene ordentelijke menfchen kon verkeeren.. Hij maakte zich door zijne gedragingen , langs zoo meer, bij elk eenen gehaat, tot dat hij eindelijk in eenen armoedigen toeftand onder geringe lieden zijn leven moest eindigen.
alid a was altoos een aartig, bevallig en gedienstig meisje geweest; dan zij had zich zederd eenigen tijd veele ongemanierdheden , vooral aan tafel, aangewend. Zij gedroeg zich jegens anderen ook onbeleefder dan wel voorheen, zelfs omtrent haare ouders. Haar moeder zat eens met haar klein zusje op den fchoot, zij zeide tegen alida : reik mij mijn'neusdoek eens aan. alida hield zich eerst, als of zij het niet hoorde. Hoort gij niet ? vroeg haar
mos-



KINDEREN BELOOND. 21 zijn mij al zoo welkom, als de eerften, welke leent je mij gebragt heeft. Uw goed, dankbaar hart komt mij niet te onpas, truitje! breng ten eerften een glas met water hier, dan zal ik ze da.irin zetterc»en ftraks uw' vader laaten zien. Hoe zeer heeft onze lieve Heer voor die bloempjes gezorgd, dat ze in de fneeuw niet geftorven zijn, zoo zorgt hij ook voor u , door mij. Uw dankbaarheid is mij ten hoogften aangenaam. Gij zult dit ook, vertrouw ik, omtrent onzen lieven Heer zijn, welke nu welhaast den fchoonen zomer zal laaten komen , die u zoo 'veel vermaak aanbrengt. Maar om u voor uwe dankbaarheid te beloonen, zullen wij dezen namiddag buiten de ftad gaan wandelen.
kaatje. Nu ben ik te vrede, l e e kt j e ! Verheug u met mij. Moeder heeft mijne bloempjes niet veracht. Wij zullen nu buiten de ftad gaan wandelen en onze kleine broertjes en zusjes zullen ook medegaan.
leentje. Ik ben :er al. jan! wilt gij ook meê gaan? Kom, gïsje en eet je., gij moogt ook medegaan. o l Wat ben ik blijde, dat ik eens in de open lucht komc.
B 3 Kom,



KINDEREN BELOOND. 23
geen kwaad. Het arme beest heeft u immers niets gedaan. Het is pas weer levendig geworden en moet nu zoo aanftonds derven.
jan. Het moet derven. — Zie, hoe ik het niet dat teentje door midden ilaa, daar vliegt het ingewand 'er al uit, kijk, hij wil nog fpringen.
kaatje. Het arme dier! Nu, heb maar geduld! Ik zal het vader zeggen, dat gij op den duur nog zoo wreed jegens de dieren zijt. Zijt gij reeds vergeeten, het geen vader u onlangs zeide, toen gij eene muis zoo kwelde? die omtrent dieren wreed is, zal het ook eens omtrent menfehen zijn. Gij hebt ons van al ons vermaak beroofd. »
1. eentje. Kom, k a a t je! laaten wij elders gaan. Hij is een haatlijke jonge. Het gaat mij door mijn hart. Ik kan het niet langer aanzien. Heeft onze lieve Heer daarom dien kikker denganfehen winter door in 'ticven behouden, en hem weer levendig laaten worden, op dat gij den zoo kwellen en vermoorden zo.idt?
jan. Wel, wat is 'er aan een kikker gelegen ?
leen ij e. Als gij meer aan onzen lieven B 4 Heer,



KINDEREN BELOOND. 27 moeder. Vraagt gij, waarom? — Zult gij nog langer liegen ? Zoo als het u zou aandaan, ftaat het die arme meisjes aan, als gij haare vermaaken (loort,,_ t.
II O E ver KAN de BOOSHEID G A A n f
Wij zullen hier van den hoogden trap der boosheid fpreeken, als kinderen in daat zijn , om arme bedelaarcn , oude en zwakke lieden, vooral blinden , lammen en gebrckkigen allerhande kwaad aan te doen. Wij



28 DE NAARSTIGHEID DER
Wij wenschten, dat dit alle ondeugende kinderen , welke aan dit kwaad fchuldig ftaan, moge verbeteren. Voor braave kinderen , welk een goed hart bezitten , is deze gefchiedenis niet gefchreven.
DiRK.de zoon van een' molenaar, is de deugniet, welken wij anderen tot een' affchrik voor oogen zullen Hellen. Hij was ïlegt opgevoed, en had altoos veele kwaade voorbeelden gezien, hoe' de lieden geduurig met eikanderen krakeelden en de een den anderen allerhande' verdriet aandeed. Uit dien hoofde werd zijn beflaan ook zoo flegt. Daar hij nu een natuurlijk goed verftand had , doch het zelve ten kwaade gebruikte, zoo werd hij in zijne ondeugd ook des te doorfiepencr. Hij was altoos op de afgerechtfte guitenltukken bedacht, om die aan anderen tc pleegen. Zijns vaders knegt fiocg hij fpijkprs in de fchoenen, waardoor hij zijne voeten openhaalde. Naast den molen had iemand eenen fraaien tuin en overfchoone bloemen in dcnzelven. dirk klom 'er in , cn vernielde alles, waar hij flegts bij konde. 'Er kwamen bij zijne ouderen wel klagtcn op klagten over hem; maar
zij



KINDEREN BELOOND. 23
2Ïj floegen die in den wind, en verheugden zich integendeel over hun'zoon, dat hij zulke guiteftukken kon uitvoeren , dit was juist geen gefchikt middel, om dien deugniet beter te maaien.
Omtrent arme menfchen en bedelaars beging hij de grootfte wreedheden. 'Er kwam eens een arme man aan den molen en vroeg om eene aalmoes. Leg uw' zak daar een oogenblik neer, zeide dirk, en volg mij, dan zal ik u wat geeven. De arme man deed zulks; maar toen hij dirk tot in den fcbuur gevolgd was, fioot deze de deur agter hem toe, haalde het' brood uit den zak, gaf het aan de varkens en lag 'er fteenen in. Toen maakte hij de fchuurdeur weer open, de arme man zijnen zak opueemende, voelde dat 'er fteenen in waren. Hij begon bitter te fchreijen; want. het was alles, wat hij had. Maar de deugniet kende geene paaien aan zijne vreugd , teen hij den armen man zag fchreijen.
Kan men zich grooter boosheid verbeelden? Hij gaf dien armen man niet alléén niets; maar hij beroofde hem jselfü Tan het weinige brood,
dat



33 DE NAARSTIGHEID DER leden, werd het kleine kind van Mijn Heer B ... in de kerk begraven. Ik heb het gezien, in dat was rnij zoo ijsfelijk, dat het mij alle avonden, eer dat ik in flaap geraake, in de gedachten komt.
mietje. Heb ik niet gedacht, dat het zoo wat zijn zoude ? Gij gelooft misfehien dat het doode kind weer in uwe kamer zal komen en u haaien, leendert! fchaam u, dat gij u zoo iets kunt verbeelden, en u zoo zonder rede kwelt, de dooden zullen wel ftil blijven liggen en niet meer bij ons komen. Anders zou ons overleden broêrtje al over lang weer gekomen zijn. Verblijd u, dat wij zulk eene goede opvoeding hebben, dat wij voor zulke bijgeloovige dingen niet meer behoeven te vreezen.
De Heer eelhart.' Ik geloof, dat leendert gehuild heeft. Wat is 'er toch gebeurd ?
wiet je. Hij is gister avond weer uit zijn bed opgeftaan, en heeft niet alleen te bed willen blijven.
De Heer eelhart. Heeft leendert
dat gedaan ? die al zoo lang alleen in het
dou-



KINDEREN BELOOND. 39 donker durfde gaan fiaapen, en ons hier door zoo dikwerf vermaakte? dit kan ik mij nauwlijks verbeelden. Is dit waar, le'enbe rt?
leendert. Ach, vergeef het mij, Mijn Heer! verzoek vader en moeder ook, als het u belieft, dat zij het mij vergeeven. Ik zal het niet meer doen.
De Heer eelhart. Wat vergeeven? Gij hebt ons niet beledigd. Vraag u zeiven om vergifnis. Gij benadeelt u zeiven het meest. Voor eerst, dat gij u zoo onnodig kwelt, daar niemand ü iets doet. Voor de uilen of katten, welke bij nacht zoo een geraas maaken, zijt gij niet meer bevreesd, terwijle gij al een en ander uit de Natuurlijke Historie weet. Vervolgens, dat gij ü hierdoor zeer ongelukkig kunt maaken. Hier van weet ik een .treurig voorbeeld. leendert. Eilieve! verhaal mij dit. De Heer eelhart. 'Er was ook eens een kleine jonge, welke des avonds niet meer alleen wilde gaan flaapen. Hij 'was reeds eenen geruimen tijd, zoo als gij, tot groote vreugde zijner ouderen alleen naar bed toe gegaan. Maar eindelijk werd 'er bij de buuren eens een geraas geC 4 r,iaalu



40 DE NAARSTIGHEID DER maakt. Daar dacht hij aanflonds, dat hem iemand wilde komen haaien. Hij fprong eensklaps uit zijn bed en'liep de kamer uit. Maar tot zijn -ongeluk Hond de trapdeur open. Hij viel dus van de trappen af, brak den hals — en was aanflonds dood. Was hij blijven leggen; wie zou hem iets gedaan hebben ?
mietje. Hij denkt, dat het klein kind van Mijn Heer B . . ., welk onlangs begraven is, weer zal komen.
Dn Heer eelhart. Wel, le en d e rt ! dat geloof ik bijna niet. leendert is daar al te verflandig toe, dat hij aan die dwaasheid geloof zou flaan, als of de geflorvene menfchen op de aarde zouden komen fpooken.
leendert. Neen, Mijn Heer.' dat geloof ik juist niet. Maar ik kan u evenwel niet zeggen , hoe vol angst ik ben, als ik naar mijn bed i zal gaan.
m i e t j e. Hoort gij wel ? daar zit het.
De Heer eelhart. 'Er moet toch zoo iets zijn, dat u bevreesd maakt. En dat is eene valfche verbeelding. Slaa daar geen geloof aan. Geloof mij, mijn lieve jonge! Bedenk eens, hoe
de



KINDEREN BELOOND. . 41 de kinderen van Mijn Heer Z . . . u zouden befpotten, als zij hoorden, dat gij nu zelfs bevreesd waart, voor dat geen, waar over gij hen zoo dikwerf uitgelachen hebt. Zoek uwen voorgaanden goeden naam weer të verkrijgen , dat gij zoo alleen in het donker kunt flaapem Dan zouden uwe ouders zich zeer verheugen. En ik voor mij, ik heb u een zeer fchoon vergrootglas toegedacht, als gij u van dit gebrek wilt geneezen.
leendert. Nu, gij zult zien, dat ik het niet meer doen zal. Ik zie nu, dat alles eene ongegronde vrees is:
De Heer eelhart. Maar was het ook niet een weinig eigenzinnigheid en ongehoorzaamheid, dat gij zoo met uw fpeelen moest uitfcheiden en naar bed toe gaan ?
leendert. Neen J o neen! Mijn waardige Heer eelhart! dat was het niet. Hier toe kent gij mij al te wel.
De Heer eelhart. Nu, wij zullen zien. Ik zal u nog een ding zeggen. Gij weet nog niet, hoe goed het voor u is, dat gij zoo opgevoed zijt, dat gij geleerd hebt , om zonder C 5 vrees



42 DE NAARSTIGHEID DER
vrees alleen naar bed toe te gaan. Dat zal u ge. heel uwen leeftijd door van nut zijn. Want men kan niet weeten, waarheen men al kan komen, en het is ten hoogden ongelukkig, als men zich, van jongs af aan, daar niet aan gewend heeft.
Ik weet hier eene aartige klugt van, toen ik nog op het Hoogefchool was. 'Er was een dudent, welke niet alleen in het donker kon flaapen. Hij diep altoos met een' anderen dudent op een bed, als deze niet kwam, durfde hij niet naar bed toe gaan. De andere kwelden hem deswegen zeer, doch hij bleef even bang. Maar het gebeurde eens, dat die dudent den geheelen nacht niet naar huis kwam; hij moest derhalven alleen naar bed toe gaan , met grooten angst deed hij zulks : maar in het zelfde huis woonden nog meer dudenten, welke van zijne angstvalligheid gehoord hadden. Om hem een' fchrik aan te jaagen, maakten zij des nachts eenige beweeging aan de muur van de kamer , waar op hij fliep. Hij fprong aandonds uit zijn bed en liep de trappen af naar zijn' hospes. Ondertusfchen gingen zij op zijn kamer, welke hij van fchrik had vergecten toe te fluiten , en beroofden hem van
. zij-



KINDEREN BELOOND. 43 zijne beste goederen, welke hij bezat. Toen hij weer op zijne kamer kwam , was alles weg,
zonder dat hij Wist, wie het gedaan had.
Dit waren nu de gevolgen van zijne groote en 'kwalijk geplaatfte angstvalligheid.
DE GESTRAFTE VERMETELHEID.
Het is nooit goed, wanneer men zich al te ligt bang maakt, of door ongegronde beuzelingen zich laat verfchrikken : maar aan den anderen kant is het niet minder gevaarlijk, wanneer men al te roekeloos of onbedachtzaam is. Menfchen, welke meer onderneemen, dan zij doen, of verrichten kunnen, noemt men ligtzinnig of vermetel; en met de zoodanigen kan het zomtijds zeer dngelukkig afloopen. Hier van zullen wij u twee voorbeelden voor oogen dellen.
'Er waren eens eenige lieden, die zeer vermetel waaren, waar? dat kunnen wij u niet recht
zeggen. Wij gelooven, dat het in Engeland
was. Van deze lieden beroemde de een zich altoos, dat hij meer dingen konde en durfde uitvoeren dan de anderen. Twee onder hen gingen
met



46 DE NAARSTIGHEID DER gerucht in zijne broodwinning zoo zeer benadeeld, dat hij zich eindelijk genoodzaakt zag, om uit het zelve' te vertrekken, en het onbewoond te laaten ftaan.
De regeering begon zich met die zaak te be* moeien, zij beloofde een groote belooning aan hem, welke dit wilde nafpooren. In het begin werd 'er niemand gevonden, welke het durfde ondernemen. Eindelijk bood een ftudent zich daartoe aan; doch onder die voorwaarde : dat het hem vrij zou ftaan, te mogen fteeken en fchieten, en dat men hem te hulp zou komen, wanneer hij fchoot,of riep, en gebeurde 'er een ongeluk , dat hij voor het zelve niet verandwoordelijk zou zijn.
Dit werd hem toegeftaan. Hij ging toen des avonds na het zoogenaamde fpookhuis, terwijl eenige manfchappen zich in het nevensftaande huis begaven. Hij ging in de kamer recht tegen over de muur, uit welke het fpook altoos, kwam, zitten. Doch deze muur was behangen. Op de tafel plaatfte hij een' blanken degen, een' hartsvanger en vier fcherp geladene piftoolen, benevens twee kaarsfen en een goed vuurflag.
Hij



KINDEREN BELOOND. 47 Hij' dronk nu en dan een glas wijn en was vol moed.
Toen het twaalf uuren floeg, hoorde hij eenig gerucht aan de muur. Eensklaps werd het behangzel geopend en 'er kwam eene doodsbleeke gedaante, met eenen langen baard en een doodskleed aan, te voorfchijn. Aanflonds loste de fludent zijn piflool op dezelve, maar de kogel fluitte en vloog ter zijde. Het fpook begon onraad te merken en deinsde te rug. Ha! zeide de fludent, is het zoo met u gefield? Hij fprong op, nam zijn' degen en flak geduurig op hetzelve. Eindelijk trof hij eene plaats daar de degen door heen ging. Aanflonds viel het fpook ter aarde, terwijl het bloed met volle ftroomen door de kamer liep.
Op het hooren van den fchoot kwamen de manfehappen uit het nevensftaande huis toefchieten,en zagen het fpook in dcszelfs bloed liggen. De vrees verdween, en toen men het zelve ontkleedde, was het een jood, die zich zoodanig geharnast had, dat goen kogels hem konden kwetzen. Dit ondeugend mensch had zin in dit huis gehad, om het te koopen, en had uit
dien



KINDEREN BELOOND. 49
ketje fpeelde eens met geele pagtpenningen. Haar vader vroeg haar, wat zij deede? Zij andwoordde hem, ik fpeel met goude penningen. Kinderen , welke de waarde van iets nog niet kennen, is het evenveel, of zij met kopere dan wel met goüde ftukken fpeelcn, als zij maar eene geele kleur hebben. Maar het is de geele kleur niet, welke het goud tot goud maakt. Het is deszelfs inwendige waardij. Hier van daan het fpreekwoord: het is niet alles goud wat 'er blinkt, of naar goud gelijkt.
Even eens is het gefield met veele dingen in de natuur. Wanneer men boven op een toren naar beneden ziet, komen de menfchen ons veel kleiner voor, dan ze in de daad zijn. Wanneer men in het water ziet, vertoonen zich alle torens, huizen en boomen verkeerd. .Een groen kleed vertoont zich des avonds bij het licht als blauw en het blauwe als groen.
Wat zijn dat voor glazen, vroeg sofia aan willem, welke daar met water op de bank ftaan?
willem.' Vader heeft ze daar neergezet, op dat ze fchoon zouden worden. Gij moogt 'er niet aankomen.
D s o-



5* DE NAARSTIGHEID DER
sof ijs. Daar onder in het eene ligt eene fchoone torre.• willem! haal ze 'er met uw ftok eens uit, als het u belieft.
willem. Dat wil ik wel doen.
sófia. Hoe! wilt gij 'er dat met een' krommen ilok uitnaaien?
willem. Wat zegt gij daar? Mijn ftok is zoo recht als hij zijn kan.
sofia. Dat is zoo niet. Hij is zoo krom als mijn elleboog.
willem. Wel zie dan. Ik heb'er hem nu uitgehaald. Waar is hij nu krom?
sofia. Wel! dat begrijp ik in 't geheel niet. Wat heb ik dan gezien? In het water was hij krom.
■ willem. Wie weet wat gij gezien hebt?
sofia. willem! doe mij nog eens het vermaak om uw' ftok in het water te fteeken.
willem. Daar fteekt hij 'er in.
sofia. Kom nu eens hier. Ik heb toch gelijk. Is hij niet zoo krom als een elleboog?
willem. Ja! zeker. Maar de ftok is evenwel recht.
sofia. Daar komt vader. Hoor eens, vader!



KINDEREN BELOOND. 51
der! willem wil mij volllrckt opdringen, dat de ftok in het water niet krom is. Zie maar eens, hoe krom hij is?
willem. Hij is evenwel recht. Gij moogt zeggen wat gij wilt.
vader. Gij hebt beide gelijk, kinderen! de ftok is in de daad recht. Hier in heeft willem gelijk. Maar in het water is hij krom en hier in heeft sof ie gelijk.
willem. Hoe komt zulks dan?
vader. Dit fchijnt flegts zoo ; maar het is 200 niet in de daad.
willem. Dit fchijnt flegts zoo, zegt gij! Maar ik zie evenwel, dat hij krom is, en het geen ik zie, moet toch waar zijn.
vader. Neen! mijn zoon! gij zult het nog zoo dikwils ondervinden , dat niet alles waar is, het geen zoodanig fchijnt. Gij verftaatzulks nog niet. Dat gij den ftok in het water krom ziet, omftaat door het breeken der lichtftraalen. Uit dien hoofde kunt gij ook niet zien, dat hij krom was, of gij moest ftaan, daar uwe zuster ftond. Zoo aanflonds zal de meid kleine vischjes brengen. Laat zij 'er u eens eenige D 2 ge<



5a DE NAARSTIGHEID DER geven. Wij zullen ze in dit glas doen, daar ftaan ze nu onder op den bodem. Niet waar ? willem. Ja! vader!
vader. Kom nu eens hier. Waar ziet gij ze nu?
willem. Boven aan het water.
vader. Maar daar zijn ze eigenlijk niet. Dit "fchijnt flegts zoo. Gij zult het aanflonds zien. Ik zal het glas nu een weinig omfchudden, dan zullen ze aanflonds van onderen naar boven komen.
willem. Kijk, kijk! dat is wel aartig.
vader. Men vind in de waereld meer dergelijke dingen, welke een' valfchen fchijn hebben, en die wij alleen door ons verftand moeten leeren onderfcheiden. Hier van daan laaten de kinderen zich maar al te dikwils door een' valfchen fchijn misleiden, daar ze nog niet veel ondervonden hebben, . Kom eens met mij. Ik zal u een veelhoekig geflepen glas laaten zien. Zie 'er eens in.
willem. Ik zie mijn gezigt wel honderdmaal. Dat is iets fraais.
vader. Leer hier uit, mijn zoon! dat gij
in



58 DE NAARSTIGHEID DER werd e mm et je graag van alle kinderen en groote menfchen gezoend. Want haar mond was gezond enzuiver, haare tanden als ie voor en haar gelaat als eene roos. Is derhalven de morsfigheid niet ongezond , en maakt zij de kinderen niet gelijk aan zommige dieren, welke ik nu niet noemen wil ? —-
cevaarlijke spellen voor kinderen.
Laaten alle kinderen toch zoo voorzigtig zijn,
dat



KINDEREN BELOOND. 63
men, of hij was buiten adem. De dokter kon zijne ziekte niet 'volkomen meester worden, en zeide : 'er moet nog iets anders onder dezelve fchuilen. Wij hebben zeker alles niet vernomen , wat 'er teen bij het balfchieten heeft plaats gehad.
Hendrik bleef op deze wijze eenige jaa. ren voordfukkelen. Toen kreeg hij op eens eene hevige bloedfpuwing. De dokter haalde zijne fchouderen op, en zeide : bedenk u toch eens , of 'er bij het balfchieten niets meer gebeurd is? Ach! anders niet, andwoordde hendrie, dan dat ik aan het water ging en volkomen mijnen dorst leschte, van dat oogenblik af aan , bevond ik mij zeer kwalijk. Ik kreeg fteekten en benauwdheden , welke mij altoos bijgebleven zijn. Zulks dacht ik wel, was het andwoord. Dat zijn de gevolgen van dergelijke hevige verhittingen en fpoedige verkoelingen door het drinken van koud water. Ach, Mijn Heer! hervattede hendrik met traanen, doe toch, wat,.gij kunt. Ik zou gaarne nog langen willen leeven.— Zijn vader draaide zich om en moest van droefheid de kamer uitgaan.
Hoe



66 DE NAARSTIGHEID DER nieenige jongen en meisje zijn niet van de danszaal, van het kegelfpel en balfchieten naar hunnen dood gegaan!
koortje trof nog een treuriger lot. Zij fpeelde eens met andere kinderen in een nabuurig huis, boven op den zolder, blindemannetje, pp deze zolder was eene deur, door welke men zakken en andere dingen naar boven haalde, boortje was juist geblind en moest de anderen kinderen opzoeken. Deze verborgen zich hier en daar op den zolder ; maar boortje liep en tastte zoo lang rondom haar, dat ze aan de deur kwam, welke-flegts op de klink was. Ha! dacht zij, zij zijn ftilletjes op een' anderen zolder gelopen, ik zal ze nu wel vinden. En — pof! daar viel zij drie verdiepingen hoog naar beneden. Tot haar ongeluk Hond een wagen op de ilraat, vlak onder die zolderdeur, waaruit zij gevallen was. Zij viel juist met haar hoofd op het agterfte rad van denzei ven en — ach kinderen! — ik kan het nauwlijks te neer fchrijven — zij verpletterde ■haar geheel hoofd.
gïs liep altoos met eene handboog. Zijn
va-



kinderen beloond.
t/ader had hem dit gevaarlijk fpel zoo dikwerf verboden; maar . hij bekreunde *er zich niet om. Hij zou eens met zijne fpeelmakkers op de plaats bij de keukendeur naar een doel fchieten. Toen de beurt aan hem kwam, maakte de meid bij ongeluk de deur open, en de pijl vloog in haar linker oog , dat het aanflonds uit haar hoofd puilde. Schoon cïs het wel met geen opzet gedaan had, had hij evenwel, zoo lang hij leefde, een knaagend geweeten , dat hij deze meid zoo ongelukkig gemaak had, het welk niet zou gebeurd zijn, indien hij naar de waarfchuwingen van Zijn' vader geluisterd had.
lambert kwam eens op eene plaats, daar veele boomen lagen. Eenige wilde knaapen lagen een (luk hout dwars op dezelven, dat het op den eenen kant naar boven en op den andeicn naar beneden ging. Op eiken hoek ging een jongen zitten, welke eikanderen op en neer wipten.
Wel! dat gaat al zeer vermaaklijk toe, dacht lam bert. Hij moest dit ook eens beproeven. Hij ging 'er op zitten; maar daar hij zulks niet gewoon was, werd hij aanflonds duizelig.
e s De



C8 DE NAARSTIGHEID DER
De andere jongens begonnen dit te merken en uit ondeugd draaiden zij het ftuk hout een weinig ter zijde , .juist toen lambert naar de hoogte ging. Eensklaps tuimelde hij naar beneden en brak zijn' rechter arm. - Kinderen! wanneer gij zomtijds blinde, lamme, teeringzuchtige en andere gebrekkige menfchen ziet, vraagt hun dan, hoe zij aan zulke ongelukken komen ? De meesten zullen u andwoorden , dat zij dit in hunne jeugd van hat fpeelen met gevaarlijke dingen gekregen hebben.
bet snoepen is nadeelig voor
een kind,
plora was zoodanig aan het fnoepen gewoon geworden, dat ze het iii 't geheel niet meer kon laaten. Maar waar van dan kwam zulks? Daar van, dat ze van alles, wat ze zag en vond iets moest hebben. Overal, waar ze ging en ftond, had ze de zakken vol rozijnen, amandelen en gedroogde pruimen. Voor dat men aan tafel ging , plaagde zij de meid zoo iang tot dat ze haar van alles, wat 'er dien
dag



KINDEREN BELOOND. 69
dag moest gegeten worden, iets gaf. Zoo dikwils als haave moeder naar de provifiekamer ging, liep ze haar van agteren na, en fnoepte van alles, wat zij kon vinden. Het gevolg hier van was, dat zij door haar fnoepen zich tot fteelen gewende. Kon zij bij de zuikertrommels komen, dan nam zij 'er zuiker, koekjes en andere fnoeperijen uit. Dit ging zoo ver, dat de dienstboden deswegen veele onaangenaamheden moesten verdraagen, om dat men haar geduurig befchuldigde, dat ze die dingen uit de trommels geftolen hadden. flora was zelfs zoo ondeugend, dat ze dit bevestigde, fchoon ze het zelf gedaan had. Toen zij groot geworden was en zeffs een huishouden moest waarneemen, was en bleef het fnoepen haar zoodanig bij, dat ze altoos uit haare zakken fnoepte. De dienstboden en haare kinderen volgden haar kwaad voorbeeld. In korten tijde iging het geheele huishouden te gronde, en zij werden alle arm.
Zoo wordt het eene kwaad door het ander op de hielen gevolgd, tot dat het eindelijkin het
grootfte nadeel en verderf uitloopt. Laaten
E 3 ki*



?o DE NAARSTIGHEID DER
kinderen zich toch al vroeg gev/ennen , om nooit te fnoepen, en hebben zij het zich aangegewend, dat zij het dan bij tijds nog zoeken af te leeren.
het misbruiken van gods naam.
Wat zoudt gij wel denken, christiaan! vroeg hem zijn vader eens, als andere kinderen bij alle hunne fpellen, als zij kijven en vegten, of bij de geringde kleinigheden, geduurig uwen naam in den mond hadden en gebruikte? Hoe zou u zulks aandaan ?
Ik zou denken, andwoordde christiaan, dat zij het deeden om mij te plaagen, dat ze mij hier mede voor den gek wilden houden en befpotten. Maar vader lief! dat doen de kinderen niet. Waarom vraagt gij derhalven zulks?
Hoor verder , zeide zijn vader. Zoudt gij u niet verwonderen, indien gij hoorde, dat andere menfchen bij elke cmdandigheid utvs vaders, of uws moeders naam in den mond hadden ? Ik neem ecris, bijvoorbeeld, grietje, de meid had zich in den vinger gefneden. Zulks deed
haar



KINDEREN BELOOND. 7r
haar zeer en zij begon nu in eenen adem te roepen : ach ! dat-vervloekt kwaad mes ! en zij voegde 'er dan mijn' naam agter. Wat zoud gij wel denken? Of grietje en elsje keven met eikanderen, bedienden zich van de haatlijkte fcheldwoorden , en vuilfle vloekwenfchen, en voegden bij elke dergelijke uitdrukking uws noeders naam. Wat zoudt gij daarvan zeggen?
Vader lief! andwoordde.» c huist i a an, ik btgrjjp u niet wel, wat meent gij hier mede?
Wel hoor dan, wat ik hier mede meene, was zins vaders andwoord. Gij kinderen ! hoort relaas.' van anderen zoo dikwils den naam van Cod en Jefus noemen; en wel op zoodanig eene vijze, dat het verfoeilijk is, om aan te hooren, lij welke kleinigheden , niets beduidende din;cn, fcheldwoorden, vloeken en onbezonne reieneeringen, den naam van God misbruikt, of mze lieve Heer! Heer Jefus! en dergelijke uit[rukkingen meer , gezegd wordt. Ik durf niet :ens herhaalen, wat flegte en ondeugende men'chen al zeggen. Gij zult het reeds dikwerf geloeg van 'de dienstboden , en ook van andere knderen gehoord hebben. Gij hebt het u <:elE 4 ven



ïï DE NAARSTIGHEID DER
ven reeds zoodanig aangewend, dat gij altoos bij elke gelegenheid: o God! zegt. Zoo gemaklijk gewennen de. kinderen zich aan het kwaad, zcrder te weeten, dat het kwaad is. Gij weet noj niet, welke eene groo'e en verfchrikkelijka zonde het is, Gods heiligen naam zoo te misbruiken. Wanneer gij het derde gebod, dat §ij reeds van buiten hebt geleerd, eens verftond, dtn zoudt gij het zien en 'er verbaasd over ftaai, dat gij in uwe onweetenheid deze groote zorde reeds zoo dik wils gepleegd hebt, en andere ondeugende kinderen en grootere menfchen daain nagevolgd zijt.
Uit dien hoofde zeg ik het u thans reeds Cr waarfchuwinge. Het geen voor het tegenwoordge nog eene gewoonte bij u is, zal vervolgers zonde, en wel eene groote zonde worden, at het eens zoo ver met u gekomen is, dat gij zoo danig aan die gewoonte verflaafd zijt, dat gij he niet meer kunt laaten; fchoon gij bij u zelvei volkomen overtuigd zijt, dat gij hiermede kwaai doet en verkeerd handelt.
Mijn lieve christiaan! gij kent God a den Heere Jefus nog niet; anders zoudt gij zulls
ast



KINDEREN BELOOND. 73 niet doen. Hoort gij dit wel van uwe ouderen? Zonden wij het wel willen dulden, dat gij onze naamen zoo misbruikte ? Geen Vorst , geene Overheid zouden toelaatcn, dat'men hunne naamen zoo lasterde en yerftnaadde. Gij weet, dat onze lieve Fleer de allerhoogfte en goedertierenfle is, van welke de menfchen al het goede, dat zij genieten, ontvangen, en welke ons zijnen geliefden zoon Jefus Christus tot eenen verlosfer , leeraar en weldoener gezonden heeft, opdat wij hem zouden liefhebben en alles goeds van hem leercn. —Maar is dit nu iemand lief te hebben, wanneer men zijnen naam zoo onteert en elk oogenblik: Héér Jefus'. zegt? Als God dit alles aanflonds ftrafte, op zulk eene wijze, als deze groote zonde verdiende; als hij u uitdien hoofde , al het noodige voedzel , uwe kleeren ; gezondheid en al dat goede ; welk gij van hem ontvangt; weer ontnam; zoudt gij dit niet verdiend hebben? Zeg nu of gij mij verHaat?
Ja wel, vaderlief! nu verflaa ik u, andwoordde cristiaan. Met fchreiende oogen zeide hij voorders. Och! ik heb niet geweeten, dat E 5 ^



KINDEREN BELOOND. 7S is onvoorzigtigheid en onoplettendheid, waar voor zij dikwerf maar al te zeer geltraft worden.
koos je, een klein meisje van vijf jaaren, welke anders voorzigtig genoeg was , werd eens , terwijle zij boven op eene kamer met haar fpeelgoed bezig was, naar beneden geroepen; zij moest van eenen fteilen trap afklimmen, dat zij wel meer dan honderd reizen al gedaan had; maar ditmaal was zij niet voorzigtig genoeg.
Toen zij op het midden van den trap was gekomen en nog te veel aan haar fpeelgoed dacht, trapte zij mis en viel de overige trappen af. Bij 'geluk kwam zij 'er nog al vrij gemaklijk af, zonder zich veel bezeerd te hebben. Haar geheel lighaam was evenwel van deszelfs geitel en zij moes; haar' linker arm wel agt dagen lang in een' band draagen, omdat hij vrij dik opgezwollen was. Maar daar ze zich, zonder-eigenzinnigheid, gaarne wasfchen en verbinden liet; werd zij welhaast ook weer beter.
Laat dit alle onvporzigtige en onoplettende
kin-



76 DE NAARSTIGHEID DER kinderen ter waarfchfcwinge dienen, dat ze op zich zeiven letten, omdat men pij eiken val 'er zoo gelukkig niet afkomt, als koos je, Toen zij weer berftéld was, gaven haare ouders haar de volgende vermaaningen.
Dat zij de grootfte redenen had, om God te danken, welke haar bij dien val zoo genaderijk behoed hadde, dat zij niet dood gevallen was, of armen en beenen gebroken had, welk zeer ligt had kunnen gebeuren.
Dat zij haare lieve ouderen om vergiffenis moest fmeeken, daar ze hun door haare onvoorzigtigheid zulk een' fchrik had aangejaagd, en bun bedanken, dat zij zulke zorge voor haar gedragen, haar van een' doktor en wondheeler ter haarer geneezing voorzien hadden.
Dat zij haare ouderen nu des te meer moest gehoorzaamcn , en zich des te medelijdende» omtrent andere arme kinderen gedraagen, welke in zoodanige gevallen het op verre na zoo goed niet hebben, en aan welke hunne ouderen zoo veele kosten niet konden verfpillen.
T) Z



KINDEREN BELOOND. 77
DE LOOZE DIRK.
■Men had den kleinen dirk méér dan eens verboden, om nooit iets in de handen te neemen, waarmede hij zich fnijden, fteeken, of op eene andere wijze benadeelen kon. —
Evenwel was hij zoo vermetel, dat hij een groot en fcherp mes, welk de meid uit onachtzaamheid op een' ftoel had laaten leggen, in de hand nam en 'er mede fpeelde.
Zijne moeder verraschte hem in dit bedrijf; doch opdat bet geen fchijn zou hebben, dat hij haar ongehoorzaam was geweest, zeide hij: moederlief! zie dit fchelmftuk van den ondeugendcn jan eens aan, welke dit mes hier op den ftoel gelegd heeft, opdat ik 'er mij mede in de hand zou fnijden; maar ik zal 'er wel op pasfen; dat ik \het zelfs niet eens aanrake. Maar zijne moeder, welke dezen list opgemerkt hadde, andwoordde hem: gij hebt eene dubbelde ftraf verdiend, want gij ftaat aan een tweeledige misdaad fchuldig. Vooreerst : zijt gij ongehoorzaam geweest, omdat gij het mes in handen genomen hebt, dat u herhaalde reizen ■



7S DE NAARSTIGHEID DER
zen verboden is geworden : ten tweeden: hebt gij iemand, wiens oogmerken en bedoelingen gij niet wist, befchuldigd. Zou het niet waar kunnen zijn, 'dat jan dit mes uit dien hoofde op den ftoel had gelegd, om uwe gehoorzaamheid daar door eens te beproeven?
ii et is niet goed, wanneer kinderen voor alles bang z y n.
Ach! jansje lief! ik ben zoo ijsfelijk ontfteld, zeide albert Waarvan? vroeg jans* je. Van eene muis, welke over mijne hand gelopen is, was het andwoord. Hoe is het mogelijk, hervattede jansje, dat gij voor zoo een klein, onnozel beestje, welk niemand kwaad doet, zoo benauwd kunt zijn? Ik ben. 'er in 't geheel niet bang" voor. Ik kan ze aanvatten, ftreelcn, bij den ftaart vatten, behalven dat ik, als ze nog Ieeven, oppasfe, dat ze mij niet bijten.
Hoe fielt gij het dan, dat gij 'er niet bang voor zijt? Ik heb 'er een' afkeer van. vroeg al3ert. Dit heeft mijn vader mij geleerd,
and-



KINDEREN BELOOND 79 sndwoordde jansje. Hij liet mij' rotten en muizen aanvatten, toen ik pas twee j'aaren oud was en nog niet- eens wist, dat men 'er bang voor kon zijn. Zoo ging het pok met de levendige kikvorfchen. • Mijn vader vatteds die eerst aan, en ik deed het hem na. Toen ik grooter werd, mogt niemand fchreeuwen, noch zich verfchrokken aanflellcn, als hij eene rot, muis, of kikvorsch zag. Want hieruit ontftaat alleen onze vrees voor zulke dieren, als vader, moeder, of dienstboden zich aanftellen als of het huis in brand ftaat, zodra zijiets dergelijks zien. Als de kinderen nu zoo iets zien, eer zij het beter leeren verdaan, zoo wordt die vrees hun natuurlijk eigen.
Ja |ansje! zoo is het ook. Gij hebt volkomen gelijk, hervattede albert. Ik heb die vrees van niemand anders dan van onze kindermeid overgeërfd. Wanneer die eene muis .zag, begon ze zoo vervaarlijk te fchreeuwen, dat ik 'er van beefde en rilde, dan wees zij naar bet beestje en riep: welk een leelijk, vergiftig dier! Zij liep zelfs met mij de kamer uit. Nu zal ik eens zien, of ik mijne vrees kan
laa-



8o DE NAARSTIGHEID DER
laaten vaarenj maflr dat gij de muizen bij den Haart vat, kan ik niet begrijpen, die is immers vergiftig.
Neen! albert dat is zooniet, zeide ja nsje, dit zeggen de menfchen maar, omdat ze het niet beter weeten. Maar mijn Vader fpreekt geheel anders ; die heeft mij door een vergrootglas veele aartige dingen van die dieren laaten zien. .
Ik wil u wel gelooven , gaf albert ten and woord, ik zal 'er in het vervolg nu niet meer bang voor zijn. Maar voor de Spinnen zou ik wel in den kelder vlugten, die zijn fterk vergiftig.
Neen albert! dat zijn ze ook niet, hervattede jansje. Zij zijn zoo haatlijk en affchuwelijk niet, als gij u wel verbeeldt. Zommige hebben de fchoonfle kleuren en ik ftaa dikwils uuren lang bij eene fpinnewebbe, waar in ik dan vliegen werpe. Eensklaps komt de Spin dan toefchieten, en omringt ze met haare draaden. Vervolgens fleept zij ze naa het midden en zuigt ze uit. Gij moest eens eene Spinne met een vergrootglas zien, gij zoudt u
ze-



KINDEREN BELOOND. 8f
zeker over haare fraaiheid verwonderen. Wees 'er niet benauwd voor. Ik durfze ook wel aanvatten.
Maar jansje! heeft uw Vader u niets van de padden gezegd? de menfchen krijgen immers dikke handen als ze derzelver adem 'er over laaten gaan?
Ja, albert! Vader heeft mij gezegd, andwoordda jansje, dat ik zorg moet dfaagen, dat ik haar water niet aanraakc, welk fcherp is en het vel doet opzwellen; maar het geen gij van derzelver adem zegt, is zoo niet, de padden zijn kikvcrfchen, welke op het land Jeeyen; doch ze zijn niet vergiftig. Ik ben 'er dikwils bij geweest', als mijn Vader die opende: van binnen waren zij eveneens als een kikvorsch. Gij behoeft 'er in 't gehee niet bang voor te zijn; zij zullen u geen kwaa doen. Ik heb altijd medelijden met zulke diertjes, als ik zie, dat ondeugende 'jongens op zoo eene wrèedaartige wijze daar mede omgaan ; want als zij dit lang genoeg aan dieren gepleegd hebben, zullen zij eindelijk de menfchen ook met wreedheid gaan behandelen.
F (JODS



82 DE NAARSTIGHEID DER
GODS VOORZIENIGHEID BEWAART BK KLEINE KINDEREN DIKWILS OP EENE BIJZONDERE WIJZE.
'Er zijn veele voorbeelden, dat God de kleine kinderen op eene bijzondere wijze bewaart en veele dingen in de waereid tot derzelver befcherming en onderhouding heeft ingericht. Hier van zullen wij de duidelijkfte bewijzen in het volgend verhaal ontdekken.
A N T-



KINDEREN BELOOND. 8$ Antje, een meisje van vier jaaren, was eens In 't water gevallen; doch op zoodanige wijze weer gered, dat men 'er ten duidelijkften blijken van Gods beduur en bewaaring in kon ontdekken.
De verheugde vader wilde dit zijne andere kinderen, op de avond van dien dag toen zulks gebeurd was, onder het oog brengen. Gij weet, zeide hij, wat 'ervan daag gebeurd is, en hoe ons antje uit het water gered is geworden. Maar gij weet eigenlijk niet, op welke wonderbaarlijke wijze zulks geichied is. De visfehers zelfs hebben 'er zich over verwonderd en onzen lieven Heer met mij gedankt.
antje ging van deezen morgen met de meid naar den bleek, de meid ging, volgens haare oude kwaade gewoonte, met haare kennisfen praaten, zonder dat ze eens naar het kind omzag, antje liep op den bleek in het
gras fpeelen en was zeer \ve\ te vrede; ■
maar zij loopt geduurig al verder tot aan den kant van 't water. Beneden aan het water donden eenige bloempjes, welke zij wilde afplukF 2 ken J



U DE NAARSTIGHEID DER
ken; doch haaie voeten glijdden uit en zij viel in het water.
Niemand zou dit geweeten hebben, bij -aldien de raaven, weike zich daar ophielden, niet geduurig boven het water gevlogen waren en een vervaarlijk geraas gemaakt hadden. Hier door werden de menfchen opmerkzaam gemaakt ; zij zagen naar de raaven, en die plaats in het water, over welke zij geduurig heen en weer vlogen. Toen ontdekten zij , dat 'er midden in den ftroom een kind dreef. Nu kunt gij u ook verbeelden, hoe onze meid gefield' was, toen zij gewaar werd, dat het antje was. Men hoorde een verward gefcbreeuw en gegil: lieve hemel! daar drijft een kind! help! help! visfchers! help.'
Hadden de raaven, welke juist aan de andere zijde van het water zaten, toen het kind daar voorbij dreef, niet eerst beweeging gemaakt, het zou weg geweest zijn, eer dat het iemand geweeten had. Wat zegt gij nu? Was dit niet eene uitfieekende blijke van Gods Vooreienighed, welke dit kind in 't leven wilde behouden ?
trans-